{"id": "787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar", "title": "F\u00f8royar", "text": "F\u00f8royar (danskt: F\u00e6r\u00f8erne; 62\u00b0\u00a0nor\u00f0urbreidd, 7\u00b0\u00a0vesturlongd) eru oyggjaland \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. F\u00f8royar eru partur av Nor\u00f0urlondum, staddar \u00ed Nor\u00f0urevropa og eru limur \u00ed R\u00edkisfelagsskapinum. F\u00f8roya \u00edb\u00fagvar ver\u00f0a nevndir f\u00f8royingar, og tungum\u00e1l f\u00f8royinga er f\u00f8royskt. F\u00f8royska flaggi\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Merki\u00f0 og f\u00f8royska skjaldarmerki\u00f0 \u00edmyndar ein ve\u00f0r \u00e1 bl\u00e1um skj\u00f8ldri. Oyggjarnar hava egi\u00f0 l\u00f8gting og egi\u00f0 flagg. F\u00f8royar eru ikki limur \u00ed\u00ad\u00ad ES, h\u00f3ast Danmark er.\n\nF\u00f8royar liggja \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, 280\u00a0km nor\u00f0an fyri Hetland, 430\u00a0km fr\u00e1 \u00cdslandi og 575\u00a0km vestan fyri Noreg. Landi\u00f0 er fjallaland, 18\u00a0st\u00f8rri og sm\u00e6rri oyggjar, umlei\u00f0 1400\u00a0km2 til samans. Nor\u00f0ur og su\u00f0ur er landi\u00f0 113\u00a0km, og eystur og vestur eru 75\u00a0km. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er \u00f3st\u00f8\u00f0ugt.\n\nHin 1. juli 2011 b\u00fa\u00f0u 49.267 f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum. Umlei\u00f0 19.300 b\u00fagva \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommununi, T\u00f3rshavn, og uml. 4.700 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed n\u00e6stst\u00f8rsta b\u00fdnum \u00ed F\u00f8royum, sum er Klaksv\u00edk. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 80,11 \u00e1r. Fiskivinnan er tann t\u00fddningarmesta innt\u00f8kukeldan \u00ed F\u00f8royum, og hon fevnir um 95 % av \u00f8llum \u00fatflutningi \u00far F\u00f8royum.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: F\u00f8roya s\u00f8ga\n\nT\u00e1 i\u00f0 \u00edst\u00ed\u00f0irnar v\u00f3ru av um \u00e1r 12\u00a0000\u201310\u00a0000 f.\u00a0Kr., komu F\u00f8royar undan \u00edsinum, men enn l\u00f3gu t\u00e6r \u00f3bygdar \u00ed n\u00f3gv t\u00fasund \u00e1r. Sj\u00e1lvt eisini eftir at f\u00f3lk um 4\u00a0000 f.\u00a0Kr. b\u00fasettust \u00ed Orknoyum og Hetlandi. Eftir at \u00edsurin var horvin, kom gr\u00f3\u00f0urin ums\u00ed\u00f0ir, borin av havstreymum og vindi, og l\u00ed\u00f0ir og dalar valla\u00f0ust. Ranns\u00f3knir av j\u00f3ans\u00f8kugrasfr\u00e6i kundu bent \u00e1 b\u00faseting \u00ed F\u00f8royum longu um 2300\u00a0f.\u00a0Kr., m.\u00a0a. \u00ed Hoyd\u00f8lum. J\u00f3ans\u00f8kugras er planta, i\u00f0 fylgir menniskjum og d\u00fdrum. Pytheas \u00far Massalia gj\u00f8rdi umlei\u00f0 310\u00a0f.\u00a0Kr. ranns\u00f3knarfer\u00f0 \u00fat \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0. Hann kom til Bretlands, ha\u00f0an sigldi hann \u00ed seks dagar nor\u00f0ureftir og s\u00ed\u00f0ani eystureftir og kom til land, i\u00f0 hann nevndi Thule. Semja er ikki um, hvat land hetta var, gitt hevur veri\u00f0 Orknoyar, Hetland, F\u00f8royar og Noreg.\n\n\u00cdrski munkurin Dicuil skrivar \u00ed 825 b\u00f3kina Liber de mensura orbis terrae (f\u00f8royskt: \"B\u00f3k um m\u00e1t jar\u00f0arkringsins\"), har oyggjar, i\u00f0 helst eru F\u00f8royar, ver\u00f0a nevndar. At d\u00f8ma eftir fjarst\u00f8\u00f0u og landafr\u00f8\u00f0iligu l\u00fdsingini mugu hesar oyggjar vera F\u00f8royar. Hann sigur, at norskir r\u00e1nsmenn n\u00fa hava riki\u00f0 einb\u00fagvarnir burtur. Gr\u00edmur Kamban er fyrsti landn\u00e1msma\u00f0ur umlei\u00f0 825. 998 taka f\u00f8royingar vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv, men ta\u00f0 er politiskt og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt str\u00ed\u00f0 millum Sigmundar Brestissonar og Tr\u00f3ndar \u00ed G\u00f8tu. Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu stendur \u00e1 odda fyri m\u00f3tst\u00f8\u00f0uni m\u00f3ti tr\u00faarskiftinum.\n\nF\u00f8royar ver\u00f0a nevndar sum biskupssetur \u00ed p\u00e1vabr\u00e6vi \u00ed 1133. Ormur, F\u00f8roya biskupur, er \u00e1 kirkjufundi \u00ed Lund \u00ed 1139. Av t\u00ed at hann er hin 4. biskupurin, kann bispasetri\u00f0 ver\u00f0a stovna\u00f0 fyri 1100. 1035 tekur Leivur \u00d8ssursson F\u00f8royar \u00ed len fr\u00e1 Noregs kongi og 1100 ver\u00f0a F\u00f8royar biskupsd\u00f8mi undir Nidaros erkabiskupsd\u00f8mi. Erlendur bispur skrivar \u00ed 1298 Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8, har Kirkjub\u00f8m\u00farurin s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur byrja\u00f0 bygdur \u00ed 1300, men ikki bygdur li\u00f0ugur. Erlendur er biskupur \u00ed F\u00f8royum 1269\u20131308.\n\nVatikanr\u00edki\u00f0 f\u00e6r p\u00e6turspengar/r\u00f3maskatt \u00far F\u00f8royum fyri \u00e1rini 1319\u20131326. R\u00f3maskatt guldu h\u00fasb\u00f8ndur vi\u00f0 \u00e1v\u00edsari ogn. At rokna eftir hesi uppger\u00f0ini v\u00f3ru t\u00e1 \u00ed minsta lagi 270 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug h\u00fas vi\u00f0 hesi \u00e1ogn \u00ed F\u00f8royum. 1380 fylgja F\u00f8royar vi\u00f0 Noregi undir danskan kong. Eftir tr\u00fabotina 1538 ver\u00f0ur biskupst\u00f3lurin ni\u00f0urlagdur og F\u00f8royar ver\u00f0a biskupsd\u00f8mi undir Bergens biskupi. Kongur tekur 2/3 av kirkjug\u00f3\u00f0sinum. 1619 fylgir handilin vi\u00f0 F\u00f8royar \u00far Bergen til Keypmannahavnar. 1620 kemur F\u00f8roya kirkja undir S\u00e6lands biskup.\n\n\u00cd Gablat\u00ed\u00f0ini 1655\u20131709 f\u00e6r Kristoffur Gabel F\u00f8royar \u00ed len. 1662 f\u00e6r hann, og seinni sonurin, eisini einkarr\u00e6tt til F\u00f8roya handil. 1673 skrivar presturin Lucas Debes b\u00f3kina F\u00e6ro\u00e6 et F\u00e6roa reserata. Eldur er \u00ed \u00ed Tinganesi, og flestu bygningar handlisins brenna \u00ed grund. 1688 ver\u00f0ur Norsk L\u00f3g galdandi \u00ed F\u00f8royum. St\u00f3ra turkar\u00e1ni\u00f0 er \u00ed Hvalba \u00ed 1629. Sj\u00f3r\u00e6narar \u00e1 tveimum skipum \u00far Algeria, i\u00f0 t\u00e1 var partur av turkiska Osmannar\u00edkinum, drepa 6\u00a0f\u00f3lk og taka fleiri enn 30 konur og b\u00f8rn vi\u00f0 s\u00e6r til tr\u00e6lamarkna\u00f0in \u00ed Nor\u00f0urafrika. Anna\u00f0 skipi\u00f0 fer \u00e1 land \u00ed Hvalba og gerst vrak. Helst h\u00f8vdu hesi somu skip \u00ed 1627 r\u00e6nt 250\u00a0f\u00f3lk \u00ed \u00cdslandi; 35\u00a0\u00edslendingar v\u00f3r\u00f0u seinni leyskeyptir \u00far tr\u00e6ld\u00f3mi. Men eingin f\u00f8royingur kom aftur.\n\nSey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 ver\u00f0ur t\u00fdtt til danskt \u00ed 1637. N\u00fa hava danskir myndugleikar ikki longur skilt ta\u00f0 norr\u00f8na m\u00e1li\u00f0. Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 var \u00ed gildi, til Hagal\u00f3gin kom \u00ed 1886. S\u00ed\u00f0an 1709 er kongligur einahandil. Rybergs handil er 1768\u20131788 \u00ed V\u00e1gsbotni, T\u00f3rshavn. F\u00f8royingar l\u00e6ra at salta sild, og klippfiskur ver\u00f0ur \u00fatfluttur. Umsitingin av F\u00f8royum ver\u00f0ur 1776 l\u00f8gd undir S\u00e6lands stiftsamt. 1781\u20131788 er f\u00f8royafer\u00f0 Jens Christians Svabos, sum skrivar b\u00f3kina Indberetninger fra en Reise i F\u00e6r\u00f8e 1781\u20131782.\n\nN\u00f3lsoyar P\u00e1ll byggir Royndina Fr\u00ed\u00f0u 1804. Eisini \u00ed 1804 ver\u00f0ur lat\u00ednsk\u00falin stongdur (stovna\u00f0ur 1547). 1809 gongur N\u00f3lsoyar P\u00e1ll burtur vi\u00f0 skipi s\u00ednum. Eftir Fr\u00ed\u00f0in \u00ed Kiel 1814 fer Noreg fr\u00e1 Danmark og undir svenskan kong. F\u00f8royar, \u00cdsland og Gr\u00f8nland vera ver\u00f0andi saman vi\u00f0 Danmark. L\u00f8gtingi\u00f0 ver\u00f0ur avtiki\u00f0 1816 og F\u00f8royar ver\u00f0a danskt amt.\n\nEin avlei\u00f0ing av kjakinum um undirv\u00edsingarm\u00e1li\u00f0 \u00ed fyribils sk\u00falaskipanini ver\u00f0ur, at V.\u00a0U. Hammershaimb ger uppskot til f\u00f8royskt skriftm\u00e1l \u00ed 1846, i\u00f0 tekur st\u00f8\u00f0i \u00ed norr\u00f8na upprunanum. Vi\u00f0 sm\u00e6rri broytingum er hetta ta\u00f0 skriftm\u00e1l, vit n\u00fdta \u00ed dag. Giftingarbanni\u00f0 \u00ed \u201cTr\u00e6lal\u00f3gini\u201d fr\u00e1 1777 ver\u00f0ur tiki\u00f0 av. 28\u00a0f\u00f8royingar senda umb\u00f8n til st\u00e6ttartingi\u00f0 \u00ed Roskilde, um at f\u00e1a l\u00f8gtingi\u00f0 endurreist sum r\u00e1\u00f0gevandi stovn. Brenniv\u00ednsn\u00fdtslan er farin at vaksa. Avhaldsr\u00f8rslan byrjar.\n\nDanska grundl\u00f3gin fr\u00e1 1849 ver\u00f0ur sett \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum 1850. Fyrsta val \u00ed F\u00f8royum til danska r\u00edkisdagin er 1851, og 1852 ver\u00f0ur L\u00f8gtingi\u00f0 endurreist sum r\u00e1\u00f0gevandi amtsr\u00e1\u00f0. Kongligi einahandilin ver\u00f0ur avtikin hin 1. januar 1856. F\u00f8royar hava n\u00fa fr\u00edhandil.\n\n1861 ver\u00f0ur realsk\u00falin \u00ed Havn stovna\u00f0ur og 1870 l\u00e6rarask\u00falin. Alm\u00fagusk\u00falar koma 1872. Konuf\u00f3lk sleppa t\u00f3 ikki inn \u00e1 sk\u00falan fyrr enn \u00ed 1884. Hetta \u00e1ri\u00f0 ver\u00f0ur eisini kommunul\u00f3g fyri F\u00f8royar sett \u00ed gildi, og sluppfiskiskapurin byrjar. \u201cDimmal\u00e6tting\u201d (danskt Amtstidende for F\u00e6r\u00f8erne) kemur \u00fat \u00ed 1878. Alt er skriva\u00f0 \u00e1 donskum.\n\nTann tj\u00f3\u00f0skaparligi fundurin \u00ed tingh\u00fasinum er 2. j\u00f3ladag 1888 og f\u00f8rir til, at F\u00f8ringafelag ver\u00f0ur stovna\u00f0. Fundurin samtykti m.\u00a0a., at virkast skuldi fyri:\n at kristniundirv\u00edsingin skuldi vera \u00e1 f\u00f8r;\n at f\u00f8royskt skuldi ver\u00f0a fak \u00ed sk\u00falanum;\n at undirv\u00edsast skuldi \u00ed f\u00f8royskari s\u00f8gu;\n at loyvt skuldi ver\u00f0a at pr\u00e6dika \u00e1 f\u00f8r;\n at stovnseta f\u00f8royskan h\u00e1sk\u00fala.\n\nAt fremja hesi endam\u00e1l var\u00f0 F\u00f8royingafelag stovna\u00f0 ein m\u00e1na\u00f0 seinni. \u00cd\u00a01890 f\u00f3r F\u00f8royingafelag undir bla\u00f0\u00fatg\u00e1vu. \u201cF\u00f8royingat\u00ed\u00f0indi\u201d var fyrsta bla\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum. J\u00f3annes Patursson og Rasmus Effers\u00f8e st\u00f3\u00f0u \u00e1 odda fyri n\u00fdggju f\u00f8roysku tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluni.\n\n1899 ver\u00f0ur F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali settur \u00e1 stovn. Mortensens handil keypir eisini \u00ed 1889 fyrsta f\u00f8royska dampskipi\u00f0 F\u00f8ring. Hann sigldi vi\u00f0 fiski til Su\u00f0urevropa, og heim vi\u00f0 aftur h\u00f8vdu teir salt og a\u00f0rar v\u00f8rur. J\u00e1kup Jakobsen doktari leggur fram s\u00edtt n\u00fdggja f\u00f8royska stavingarlag. Hetta byggir \u00e1 frambur\u00f0in (lj\u00f3\u00f0fr\u00f8\u00f0ina) og ikki \u00e1 upprunan (upprunafr\u00f8\u00f0ina) sum stavingarlagi\u00f0 eftir Hammershaimb.\n\nFyrstu politisku flokkar \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a til 1906\u20131908: Sambandsflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, i\u00f0 fyrstu fer\u00f0 f\u00e6r meiriluti \u00e1 tingi 1918. L\u00f8gtingsskipanin ver\u00f0ur broytt 1923: Amtma\u00f0ur og pr\u00f3stur eru ikki longur l\u00f8gtingsmenn. Tingi\u00f0 velur sj\u00e1lvt formann. 1928 f\u00e6r Javna\u00f0arflokkurin umbo\u00f0 \u00e1 tingi. 1937 setir L\u00f8gtingi\u00f0 F\u00f8roya Studentask\u00fala \u00e1 stovn. Grein 7 \u00ed fyriskipan fr\u00e1 1912, um at undirv\u00edsingarm\u00e1li\u00f0 \u00ed sk\u00falunum skuldi vera danskt, ver\u00f0ur avtikin hin 13. desember 1938. F\u00f8royskt var\u00f0 kirkjum\u00e1l hin 13. mars 1939.\n\n1940\u20131945 eru F\u00f8royar hersettar av Bretlandi. hin 25. apr\u00edl 1940 var\u00f0 Merki\u00f0 g\u00f3\u00f0kent sum f\u00f8royskt flagg. F\u00f3lkaflokkurin, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur 1939, fekk 6\u00a0mans \u00e1 ting \u00ed 1940. Vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um stj\u00f3rnaruppskot ella loysing hin 14. september 1946 er meiriluti fyri loysing, men kongur sendir l\u00f8gtingi\u00f0 heim, og l\u00f8gtingsval gevur meiriluta fyri sambandi. Heimast\u00fdrisl\u00f3gin kemur \u00ed gildi 1948, og Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin stovna\u00f0ur.\n\n\u00cd 1957 ver\u00f0ur \u00datvarp F\u00f8roya stovna\u00f0. F\u00f8royar f\u00e1a 12\u00a0fj\u00f3r\u00f0ingafiskimark \u00ed 1964. Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn \u00ed 1965.\n\nF\u00f8royar f\u00e1a umbo\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num \u00ed 1970, og \u00ed 1974 er l\u00f8gtingssamtykt um, at F\u00f8royar ikki gerast limur \u00ed E.\u00a0E.\u00a0C.\n\nFyrsta f\u00f8royska fr\u00edmerkja\u00fatg\u00e1van Postverks F\u00f8roya er 1. apr\u00edl 1976. \u00c1ri\u00f0 fyri hev\u00f0i danska postverki\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 fr\u00edmerki vi\u00f0 f\u00f8royskum teksti.\n\n1977 f\u00e1a F\u00f8royar 200 fj\u00f3r\u00f0ingafiskimark.\n\nFyrst \u00ed 1990'unum valda\u00f0i kreppa \u00ed F\u00f8royum. Kreppan, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1989 til 1995, hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r eina mikla fr\u00e1flyting. Sagt ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 10 % av samla\u00f0a f\u00f3lkatalinum flutti av landinum, n\u00f3gv av hesum til Danmarkar.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: F\u00f8royingar\n\nF\u00f8royingar stava partv\u00edst fr\u00e1 v\u00edkingum \u00far Noregi og partv\u00edst fr\u00e1 tr\u00e6lkonum teirra \u00far \u00cdrlandi og Skotlandi. Nor\u00f0b\u00fagvar \u00far Noregi komu til F\u00f8roya at seta b\u00fagv. \u00cd F\u00f8royingas\u00f8gu stendur skriva\u00f0, at Gr\u00edmur Kamban v\u00edkingur var fyrstur at b\u00faseta seg \u00ed F\u00f8royum. Mett ver\u00f0ur, at hetta var \u00ed \u00e1r umlei\u00f0 825, h\u00e1lvthundra\u00f0 \u00e1r \u00e1\u00f0renn Naddoddur v\u00edkingur \u00e1 veg \u00far Noregi til F\u00f8roya rak av lei\u00f0 og kom sum fyrsti v\u00edkingur til \u00cdslands. Hann st\u00f8\u00f0a\u00f0ist t\u00f3 ikki har, men vendi aftur til F\u00f8roya. Ta\u00f0 var \u00e1 d\u00f8gum Haralds H\u00e1rfagra serliga, at sagt ver\u00f0ur \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu, at miki\u00f0 f\u00f3lk fl\u00fdddi \u00far Noregi undan har\u00f0r\u00e6\u00f0i hansara og valdu at seta b\u00fagv \u00ed F\u00f8royum, a\u00f0rir \u00ed \u00cdslandi og \u00f8\u00f0rum \u00f3bygdum londum.\n\nF\u00f8royingar eru samb\u00e6rt F\u00f8royingas\u00f8gu, eru t\u00ed f\u00f8royingar \u00e6tta\u00f0ir \u00far Noregi. Av fyrstan t\u00ed\u00f0 hava f\u00f8royingar havt sama si\u00f0, mentan og m\u00e1l sum a\u00f0rir nor\u00f0b\u00fagvar \u00ed til d\u00f8mis Noregi og \u00cdslandi, men s\u00ed\u00f0an hevur m\u00e1li\u00f0 broytt seg og n\u00f8kur \u00e1r hundra\u00f0 seinni, kann f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 sigast at vera s\u00edtt egi\u00f0, t\u00ed ta\u00f0 hevur skilt seg so miki\u00f0 fr\u00e1 hinum. Somulei\u00f0is broytti mentan og si\u00f0ur seg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini og n\u00f8kur \u00e1r hundra\u00f0 seinni, h\u00f8vdu f\u00f8royingar skilt seg fr\u00e1 nor\u00f0monnum og \u00edslendingum, og kundu har vi\u00f0 kallast f\u00f8royingar av r\u00f8ttum. M\u00e1li\u00f0 \u00e6t \u00ed landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini donsk tung og var\u00f0 tala\u00f0 \u00ed Danmark, Noregi, F\u00f8royum og \u00cdslandi. M\u00e1li\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki minti um, men var \u00f8\u00f0rv\u00edsi vi\u00f0 eysturlendskum or\u00f0um og frambur\u00f0i. Orsaka\u00f0 henda uppruna, er f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 n\u00e6rskylt \u00edslendskum og \u00ed minni mun summum bygdarm\u00e1lum \u00ed Vesturnoregi. \u00cd skrift er m\u00e1li\u00f0 mest l\u00edkt \u00edslendskum og eitt sindur n\u00fdnorskum. Eisini l\u00edkjast si\u00f0ir \u00edslendinga og nor\u00f0manna mest f\u00f8royinga si\u00f0um. Sey\u00f0arh\u00f8vd ver\u00f0ur eti\u00f0 \u00ed Noregi og \u00cdslandi til d\u00f8mis.\n\n\u00cd 2014 var 88,67% av f\u00f3lkinum f\u00f8tt \u00ed F\u00f8royum, 7,3% \u2013 \u00ed Danmark, 0,5% \u2013 \u00ed \u00cdslandi, 0,37% \u2013 \u00ed Noregi og 3,17% \u2013 a\u00f0rasta\u00f0ni.\n\nNavnasi\u00f0ur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Eftirn\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum\n\nVanligasta givna dreingjanavni\u00f0 \u00ed 2014 var Benjamin, n\u00e6stvanligasta Liam og tri\u00f0vanligasta R\u00f3kur. Vanligasta givna gentunavni\u00f0 \u00ed 2014 var Eva, n\u00e6stvanligasta Emma og tri\u00f0vanligasta Hanna. N\u00f8vnini Benjamin, Eva og Hanna eru b\u00edblisk n\u00f8vn, me\u00f0an Liam og Emma eru av forngermaniskum uppruna og R\u00f3kur er av fornnorr\u00f8num uppruna. Vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er Joensen, h\u00f3ast tali\u00f0 hevur minka\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2001. Joensen er donsk umskriving av f\u00f8royska eftirnavninum J\u00f3gvansson (eisini J\u00f3ansson). Hetta samsvarar vi\u00f0 vanligasta mannf\u00f3lkanavni\u00f0 J\u00f3gvan. Vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed 2014 var Anna.\n\nOr\u00f0al\u00fdsing \nEingin ivi kann vera um, at r\u00edkisr\u00e6ttarliga st\u00f8\u00f0a F\u00f8roya ger ta\u00f0 trupult at greina hugtaki\u00f0 f\u00f8royingur. Hetta kemst serliga av, at f\u00f8royingar ikki hava sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan f\u00f8royskan r\u00edkisborgarar\u00e6tt, men eru fevndir av danska r\u00edkisborgarar\u00e6ttinum, sum er galdandi fyri alt Danska r\u00edki\u00f0. Ein f\u00f8royingur er t\u00ed \u00ed heimast\u00fdrish\u00f8pi einans \"dansk statsborger henboende p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne\" og hv\u00f8rvur sostatt hagfr\u00f8\u00f0iliga sum f\u00f8royingur, um hann flytur til Danmarkar. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at ney\u00f0ugt var at skilmarka hugtaki\u00f0 \"f\u00f8royskur \u00fatiseti\". Henda skilmarking kundi ver\u00f0a n\u00fdtt sum grundarlag fyri leitan \u00ed d\u00e1tas\u00f8vnunum hj\u00e1 Danmarks Statistik. Avgj\u00f8rt var\u00f0 t\u00ed, \u00ed samstarvi vi\u00f0 Danmarks Statistik, at hendan skuldi vera solj\u00f3\u00f0andi:\n 1. \u00e6ttarli\u00f0: f\u00f3lk, sum eru f\u00f8dd \u00ed F\u00f8royum, men sum \u00ed dag eru b\u00fasitandi \u00ed Danmark og hava ikki undanfarin \u00e6ttarli\u00f0 b\u00fasitandi \u00ed Danmark;\n 2. \u00e6ttarli\u00f0: f\u00f3lk, sum eru b\u00f8rn hj\u00e1 1. \u00e6ttarli\u00f0i og eru b\u00fasitandi \u00ed Danmark. Hesi kunnu anna\u00f0hv\u00f8rt vera f\u00f8dd \u00ed F\u00f8royum ella a\u00f0rasta\u00f0ni, til d\u00f8mis \u00ed Danmark;\n 3. \u00e6ttarli\u00f0: f\u00f3lk, sum eru ommu- ella abbab\u00f8rn hj\u00e1 1. \u00e6ttarli\u00f0i, og eru b\u00fasitandi \u00ed Danmark; eisini hesi kunnu anna\u00f0hv\u00f8rt vera f\u00f8dd \u00ed F\u00f8royum ella a\u00f0rasta\u00f0ni, til d\u00f8mis \u00ed Danmark.\n\nM\u00e1l \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: M\u00e1l \u00ed F\u00f8royum\n\nM\u00f3\u00f0urm\u00e1l F\u00f8roya f\u00f3lks er f\u00f8royskt, i\u00f0 er sprotti\u00f0 \u00far forna norr\u00f8na m\u00e1linum. F\u00f8royskt l\u00edkist mest \u00edslendskum og n\u00f8krum norskum bygdam\u00e1lum. Eisini hevur danska m\u00e1li\u00f0 ligi\u00f0 t\u00e6tt upp at f\u00f8royska m\u00e1linum \u00edgj\u00f8gnum \u00f8ldirnar og havt \u00e1virkan. Ta\u00f0, at F\u00f8royar liggja so langt burtur fr\u00e1 umheiminum, hevur hj\u00e1lpt f\u00f8royska m\u00e1linum at vera verandi eitt sera sermerkt tungum\u00e1l. \u00cd barnask\u00falanum er undirv\u00edsing \u00ed m\u00e1lunum f\u00f8royskum, donskum og enskum kravd. F\u00f8royingar flestir skilja hini nor\u00f0urlandam\u00e1lini, b\u00e6\u00f0i skrivliga og munnliga.\n\n\u00cd sambandi vi\u00f0 f\u00f3lkateljingina Manntals, sum var\u00f0 gj\u00f8rd 11. nov. \u00ed 2011, var\u00f0 m.a. spurt um, hvat m\u00f3\u00f0urm\u00e1l f\u00f3lk h\u00f8vdu. \u00cd F\u00f8royum eru n\u00e6stan 3\u00a0000 f\u00f3lk (9 %), sum hava anna\u00f0 m\u00f3\u00f0urm\u00e1l enn ta\u00f0 f\u00f8royska; \u00farsliti\u00f0 v\u00edsir, at tilsamans eru 2\u00a0985 f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum, sum hava anna\u00f0 m\u00f3\u00f0urm\u00e1l enn f\u00f8royskt. Av teimum hevur st\u00edvliga helvtin, ella 1\u00a0546 danskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l (3 %) og restin, 1\u00a0439 f\u00f3lk, hava uppaftur onnur m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. F\u00f8royskt er sj\u00e1lvsagt ovast \u00e1 listanum og danskt er framvegis nummar tvey. 45\u00a0361 f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum h\u00f8vdu f\u00f8royskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l tann dagin kanningin var\u00f0 gj\u00f8rd, me\u00f0an 1\u00a0546 h\u00f8vdu danskt. \u00c1\u00a03.\u00a0pl\u00e1ssi var \u00edslendskt vi\u00f0 201, \u00e1\u00a04.\u00a0pl\u00e1ssi enskt vi\u00f0 190, og so \u00e1\u00a05.\u00a0pl\u00e1ssi kom filipinskt vi\u00f0 103. 99\u00a0tosa\u00f0u norskt og 86\u00a0teilendskt.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: \u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0urin hevur ein st\u00f3ran leiklut \u00ed f\u00f8roysku mentanini. Umlei\u00f0 82,8\u00a0prosent av f\u00f3lkinum hoyrir til ta evangelisku-luthersku f\u00f3lkakirkjuna, og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00f3lkurin, sum ver\u00f0ur mettur at vera 10\u00a0prosent, hoyrir til br\u00f8\u00f0rasamkomuna. Av t\u00ed at br\u00f8\u00f0rasamkoman ikki skr\u00e1setur limir, eru eingi n\u00e1greinilig hagt\u00f8l yvir, hvussu n\u00f3gv hoyra til br\u00f8\u00f0rasamkomuna. Restin eru sm\u00e6rri tr\u00faarb\u00f3lkar, sum flestir eru kristnir. Samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini tann 1. nov \u00ed 2011 eru yvir 95 prosent av \u00f8llum f\u00f8royingum kristnir (allir kristnir samkomub\u00f3lkar eru taldir saman). N\u00e6stst\u00f8rsti b\u00f3lkur eru tey, sum ikki hava eina tr\u00fagv \u2013 gudloysingar. Samb\u00e6rt kanningini hava 1\u00a0397 f\u00f3lk yvir 15\u00a0\u00e1r \u00ed F\u00f8royum onga tr\u00fagv. Tey valdu at svara \u201donga tr\u00fagv\u201d, sum var ein av svarm\u00f8guleikunum. Um f\u00f3lk uttan tr\u00fagv ikki ver\u00f0a tald vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 talan er um tr\u00fagv, so er buddisma n\u00e6stst\u00f8rsta sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga tr\u00fagv (66\u00a0f\u00f3lk yvir 15\u00a0\u00e1r). Eftir hagt\u00f8lunum eru n\u00f3gv flestar kvinnur, og t\u00e6r allar eru undir 70\u00a0\u00e1r. T\u00e1 er b\u00f3lkurin \u201dfleiri enn eina tr\u00fagv\u201d heldur ikki taldur vi\u00f0. Hann umbo\u00f0ar 85\u00a0f\u00f3lk. Islam er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00f3lkur vi\u00f0 23\u00a0f\u00f3lkum. \u00c1 n\u00e6stu pl\u00e1ssunum eru bah\u00e1'\u00ed tr\u00fagvin\u00a0(13), j\u00f8dad\u00f3mur\u00a0(12), hinduisma\u00a0(7) og sikhisma\u00a0(3). Ver\u00f0ur hugt eftir sambandinum millum f\u00f8\u00f0iland og tr\u00fagv, so er eisini t\u00fd\u00f0iligt, at eisini tey, sum eru f\u00f8dd uttanlands, men flutt til F\u00f8roya, svara at teirra tr\u00fagv er kristind\u00f3mur. Av teimum, sum eru f\u00f8dd \u00ed Afrika, \u00c1sia ella Mi\u00f0eystri svara 70\u00a0prosent, at teirra tr\u00fagv er kristind\u00f3mur og 17\u00a0prosent svara\u00f0u buddisma. Prosentparturin av teimum, sum svara\u00f0u kristind\u00f3m, s\u00e6st ein l\u00edtil munir, um hugt ver\u00f0ur eftir aldursb\u00f3lkunum. Gott 91 % av teimum millum 15 og 29\u00a0\u00e1r svara\u00f0u kristind\u00f3m, sum teirra tr\u00fagv, men hj\u00e1 f\u00f8royingum yvir 70\u00a0\u00e1r svara\u00f0u n\u00e6stan 99 %, at teirra tr\u00fagv var kristind\u00f3mur. Hinvegin s\u00e6st umvenda gongdin hj\u00e1 teimum, sum svara\u00f0u onga tr\u00fagv. Har minkar parturin, sum svarar onga tr\u00fagv vi\u00f0 aldrinum.\n\nF\u00f3lkat\u00e6ttleiki \n\nF\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed F\u00f8royum er \u00ed mi\u00f0al uml. 35\u00a0f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km2 \u00ed 2014. Ta\u00f0 vil siga, at um alt slag av lendi ver\u00f0ur tiki\u00f0 vi\u00f0, so hevur hv\u00f8rt f\u00f3lk so n\u00f3gv pl\u00e1ss \u00ed part, sum svarar til uml. 4\u00a0f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir. Men ta\u00f0 er misjavnt, hvussu n\u00f3gv pl\u00e1ss er \u00ed part kring landi\u00f0. \u00c1 fleiri av \u00fatoyggjunum er bara millum 1 og 2\u00a0f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km2. Hinvegin, so b\u00fdr meira enn ein tri\u00f0ingur av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed t\u00ed st\u00f8rsta b\u00fdnum, sum er T\u00f3rshavn, \u00edrokna\u00f0 Hoyv\u00edk og Argir. \u00cd\u00a0Su\u00f0uroy er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin uml. 28\u00a0f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km2, og \u00ed Eysturoynna uml. 38\u00a0f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km2. Gongdin \u00ed \u00edb\u00fagvatalinum \u00ed F\u00f8royum er eins og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum tann, at f\u00f3lk flyta til tey st\u00f3ru pl\u00e1ssini, og at sm\u00e1pl\u00e1ssini \u00ed flestum f\u00f8rum minka. S\u00e6\u00f0 undir einum eru F\u00f8royar eitt st\u00e1lbygt land; ta\u00f0 vil siga, at mi\u00f0altali\u00f0 av f\u00f3lki fyri hv\u00f8nn km2 er l\u00e1gt. Men kortini b\u00fdr meginparturin av f\u00f3lkinum t\u00e6tt saman \u00ed b\u00fdum og bygdum.\n\nF\u00f8royingar \u00ed Danmark \n\nSamb\u00e6rt hagt\u00f8lunum, b\u00fagva \u00ed alt 22\u00a0549 f\u00f8royingar, b\u00fdttir yvir 3\u00a0\u00e6ttarli\u00f0, \u00ed Danmark. \u00cd\u00a01.\u00a0\u00e6ttarli\u00f0unum er b\u00fdti\u00f0 millum kynini \u00f3gvuliga \u00f3javnt, av 7\u00a0737 f\u00f3lkum er ein meiriluti \u00e1 1\u00a0799 konuf\u00f3lk. Samanlagt eru 9\u00a0741 av teimum 22\u00a0549 f\u00f8dd \u00ed F\u00f8royum. Sum skilst av skilmarkingini av einum f\u00f8royingi \u00ed innganginum, eru \u00f8ll 7\u00a0737 f\u00f3lkini \u00ed 1. \u00e6ttarli\u00f0i f\u00f8dd \u00ed F\u00f8royum, hetta svarar til 79 % av teimum 9\u00a0741. Tey \u00edrestandi 2\u00a0004 eru t\u00edskil b\u00fdtt \u00e1 2. og 3.\u00a0\u00e6ttarli\u00f0.\n\nTeir 22\u00a0549 f\u00f8royingarnir, sum b\u00fagva \u00ed Danmark, svara til n\u00e6rum helvtina (46,75 %) av samla\u00f0a f\u00f3lkatalinum \u00ed F\u00f8royum, sum 1. januar 2006 var 48\u00a0219. F\u00f8roysku \u00fatisetarnir eru t\u00f3 einans 0,415 % av samla\u00f0a danska f\u00f3lkinum, sum um sama mundi\u00f0 var 5\u00a0427\u00a0459. \u00d8ll tr\u00fd \u00e6ttarli\u00f0ini hava t\u00f3 til felags, at aldursb\u00f3lkarnir 25-39\u00a0\u00e1r og 7-16 eru st\u00f8rstir. Hetta er felags fyri b\u00e6\u00f0i kyn.\n\nEisini hava \u00f8ll tr\u00fd \u00e6ttarli\u00f0 til felags, at st\u00f8rsti parturin av hesum eru b\u00fasitandi \u00ed Keypmannahavnar\u00f8kinum, Nor\u00f0urj\u00fatlandi, Ribe kommuni og \u00c5rhus kommunu. Minst av f\u00f8royingum b\u00fagva \u00ed Bornholms Regi\u00f3nskommunu.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: F\u00f8royskur politikkur\n\nF\u00f8royingar hava heimast\u00fdri, men eru \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danmark, og danska stj\u00f3rnin hevur ein umbo\u00f0smann, r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum, b\u00fagvandi her \u00e1 landi. S\u00ed\u00f0ani 1948 hava F\u00f8royar veri\u00f0 ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi partur \u00ed danska kongar\u00edkinum. Samb\u00e6rt heimast\u00fdrisl\u00f3gini ver\u00f0a n\u00f8kur m\u00e1ls\u00f8ki umsitin av donskum myndugleikum. L\u00f8greglan og d\u00f3msvaldi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum eru eisini donsk.\n\nLandi\u00f0 hevur egi\u00f0 l\u00f3gg\u00e1vuting, L\u00f8gtingi\u00f0, og egi\u00f0 flagg. Politiskt eru F\u00f8royar skipa\u00f0ar vi\u00f0 l\u00f8gtingi, i\u00f0 hevur l\u00f3ggevandi valdi\u00f0 um hendi, og landsst\u00fdri, i\u00f0 hevur \u00fatinnandi valdi\u00f0 um hendi. F\u00f8roya L\u00f8gting ver\u00f0ur valt av f\u00f3lkinum, valr\u00e6ttaraldurin er 18\u00a0\u00e1r. Eftir l\u00f8tingsval ver\u00f0ur n\u00fdggj stj\u00f3rn sett saman av flokkum i\u00f0 undir samr\u00e1\u00f0ingum gerast samdir um hv\u00f8r politikkur i\u00f0 skal f\u00f8rast n\u00e6stu f\u00fdra \u00e1rini. Hesir flokkar skulu helst hava meirilutan \u00ed l\u00f8gtinginum, ta\u00f0 er ikki vanligt \u00ed F\u00f8royum at hava minnilutasamgongur. T\u00e1 i\u00f0 n\u00fdggj samgonga er skipa\u00f0, hava stj\u00f3rnarflokkarnir valt l\u00f8gmann og landsst\u00fdrisf\u00f3lkini \u00far teirra flokkum. Landsst\u00fdrisf\u00f3lkini kunnu saman vi\u00f0 l\u00f8gmanni vera \u00ed minsta lagi tr\u00edggir og hava onkunt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 upp til n\u00fdggju vi\u00f0 l\u00f8gmanni. L\u00f8gma\u00f0ur er h\u00e6gsti f\u00f8royski emb\u00e6tisma\u00f0ur, og hann er forma\u00f0ur fyri F\u00f8roya Landsst\u00fdri, sum er h\u00e6gsta f\u00f8royska r\u00e1\u00f0. Til danska f\u00f3lkatingi\u00f0 velja f\u00f8royingar tveir limir. Valr\u00e6ttaraldurin til l\u00f8gtingi\u00f0 og f\u00f3lkatingi\u00f0 er 18\u00a0\u00e1r. Til \u00f8ll politisk val \u00ed F\u00f8royum hava kvinnur valr\u00e6tt, og kvinnur kunnu eins og menn veljast til \u00f8ll \u00e1litsst\u00f8rv.\n\nOyggjarnar eru skipa\u00f0ar \u00ed seks s\u00fdslur, t\u00f3 hava s\u00fdslurnar ikki longur sama t\u00fddning sum fyrr. S\u00fdslurnar ver\u00f0a nevndar \u00ed fleiri l\u00f3gum, t.\u00a0d. \u00ed grindal\u00f3gini. S\u00fdslurnar eru: Streymoyar s\u00fdsla, Sandoyar s\u00fdsla, Su\u00f0uroyar s\u00fdsla, Nor\u00f0oya s\u00fdsla, Eysturoya s\u00fdsla og V\u00e1ga s\u00fdsla. Ta\u00f0 er serliga innan l\u00f8gregluna, at tosa\u00f0 var um s\u00fdslurnar, har i\u00f0 hv\u00f8r s\u00fdsla hev\u00f0i s\u00edn s\u00fdslumann. L\u00f8greglan, i\u00f0 er donsk, valdi at gera bygna\u00f0arbroytingar og umskipa s\u00fdslumannaemb\u00e6ti\u00f0 n\u00f8kur \u00e1r eftir, at F\u00f8royar var\u00f0 bundi\u00f0 meira saman vi\u00f0 fyrst V\u00e1gatunlinum og s\u00ed\u00f0an Nor\u00f0oyatunlinum. Ta\u00f0 var\u00f0 vor\u00f0i l\u00e6ttari at fer\u00f0ast millum hesi \u00f8ki \u00ed landinum, og hildi var, at t\u00ed var ikki ney\u00f0ugt longur at hava seks s\u00fdslumenn. Bygna\u00f0arbroytingarnar komu \u00ed gildi fr\u00e1 1. apr\u00edl 2010 og st\u00f8rsta broytingin var, at F\u00f8royar v\u00f3ru skipa\u00f0ar \u00ed tr\u00fd politi\u00f8ki: Nor\u00f0ur\u00f8ki, Mi\u00f0\u00f8ki og Su\u00f0ur\u00f8ki vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednum \u00f8kislei\u00f0ara og varalei\u00f0ara. Meiningin var fyrst at avtaka s\u00fdslumansemb\u00e6ti\u00f0, men av t\u00ed at fleiri f\u00f8royskar l\u00f3gir nevna uppg\u00e1vur hj\u00e1 s\u00fdslumanninum, kundi l\u00f8greglan ikki bara avtaka hetta emb\u00e6ti\u00f0. N\u00fa eru 5\u00a0s\u00fdslumenn settir at r\u00f8kja s\u00fdslumansuppg\u00e1vurnar \u00ed teimum trimum politi\u00f8kjunum, sum hava 6\u00a0s\u00fdslur. Nor\u00f0ur\u00f8ki er Nor\u00f0oyggjar og Eysturoy. Mi\u00f0\u00f8ki er Streymoy, Sandoy og V\u00e1gar og sm\u00e6rru oyggjarnar. Su\u00f0ur\u00f8ki er Su\u00f0uroy og L\u00edtla D\u00edmun.\n\n\u00cd mars 2014 samtykti l\u00f8gtingi\u00f0, at eldra\u00f8ki\u00f0 skuldi leggjast \u00fat til kommunurnar at umsita. L\u00f8gtingi\u00f0 samtykti \u00ed apr\u00edl 2014 L\u00f8gtingsl\u00f3g um kommunalt samstarv \u00e1 eldra\u00f8kinum, L\u00f8gtingsl\u00f3g um heimat\u00e6nastu, eldrar\u00f8kt v.\u00a0m., og L\u00f8gtingsl\u00f3g um \u00e1v\u00eds starvsf\u00f3lkavi\u00f0urskifti, t\u00e1 heimat\u00e6nastan, eldrar\u00f8ktin v.\u00a0m. Ta\u00f0 var Annika Olsen, t\u00e1verandi landsst\u00fdriskvinna \u00ed almannam\u00e1lum, i\u00f0 t\u00f3k stig til ta\u00f0. \u00c6tlan hennara var fyrst, at kommunusamanlegging skuldi fremjast fyrst, solei\u00f0is at ta\u00f0 bert f\u00f3ru at vera f\u00e1ar kommunur \u00ed F\u00f8royum. Men ta\u00f0 fekst ikki meiriluti fyri kommunusamanlegging, og \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u s\u00f8gdur f\u00f8royingar nei til kommunusamanlegging. Eldr\u00f8ki\u00f0 var\u00f0 lagt \u00fat til kommunurnar fr\u00e1 1. januar 2015. \u00d8kini eru ikki s\u00fdslurnar men n\u00fdggj \u00f8ki.\n\nKommunalu samst\u00f8rvini um eldra\u00f8ki eru hesi:\nKommunurnar \u00ed Nor\u00f0oyggjum \u2013 Nor\u00f0oyar B\u00fa- og Heimat\u00e6nasta\nRunav\u00edkar, Nes og Sj\u00f3var kommunur \u2013 \u00d8kist\u00e6nastan hj\u00e1 Sk\u00e1lafjar\u00f0arsam-starvinum\nEysturkommuna og Fuglafjar\u00f0ar kommuna \u2013 Heimat\u00e6nastan \u00ed Eysturkommunu og Fuglafjar\u00f0ar kommunu\nS\u00f8rv\u00e1gs og V\u00e1ga kommunur \u2013 Heimat\u00e6nastan \u00ed V\u00e1gum\nVestmanna, Ei\u00f0is, Kv\u00edv\u00edkar og Sunda kommunur \u2013 Heimat\u00e6nastan \u00ed VEKS\nKommunurnar \u00ed Sandoynni og Sk\u00favoy \u2013 \u00d8kist\u00e6nastan \u00ed Sandoyar S\u00fdslu\nKommunurnar \u00ed Su\u00f0uroynni \u2013 B\u00fa- og Heimat\u00e6nastan \u00ed Su\u00f0uroy\nT\u00f3rshavnar kommuna \u2013 Heilsu- og umsorganart\u00e6nastan\n\nF\u00f8royar er skipa\u00f0 \u00ed 30\u00a0kommunur, og fyri hv\u00f8rja kommunu stendur eitt kommunust\u00fdri, sum ver\u00f0ur valt av f\u00f3lkinum. Kommunur taka s\u00e6r av lokalum m\u00e1lum, t\u00f3 at b\u00fdti\u00f0 millum land og kommunur ikki alt\u00ed\u00f0 er so greitt. Vi\u00f0v\u00edkjandi grundl\u00f3g og r\u00edkisr\u00e6ttarligum vi\u00f0urskiftum eru vi\u00f0urskiftini \u00ed F\u00f8royum \u00f3grei\u00f0. Danska grundl\u00f3gin er ongant\u00ed\u00f0 sett \u00ed gildi vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u ella samtykt \u00ed L\u00f8gtinginum. Men hon ver\u00f0ur \u00fatinnt av d\u00f3msvaldinum og \u00f8\u00f0rum myndugleikum. T\u00f3 er heimast\u00fdrisl\u00f3gin uttan iva partur av stj\u00f3rnarl\u00f3gargrundarlagnum \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8royar eru ikki limur \u00ed ES, og allur handil vi\u00f0 onnur lond er skipa\u00f0ur vi\u00f0 serligum handilsavtalum.\n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 8. desember 2022 gj\u00f8rdist \u00farsliti\u00f0 hetta:\n\nEftir vali\u00f0 2008 skipa\u00f0u Javna\u00f0arflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldi og Mi\u00f0flokkurin stj\u00f3rn vi\u00f0 17\u00a0tinglimum. Hetta var ein l\u00edtil meiriluti, sum kom at merkja samstarvi\u00f0 \u00edmillum flokkarnar. Henda samgongan skipa\u00f0i seg vi\u00f0 J\u00f3annes Eidesgaard sum l\u00f8gmann. \u00cd samgonguni var t\u00f3 ikki langt l\u00edv laga\u00f0, t\u00ed longu \u00ed septembur 2008 seg\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur samstarvi\u00f0 vi\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldi upp. Ors\u00f8kin til upps\u00f8gnina av samstarvinum sn\u00fd\u00f0i millum anna\u00f0 seg um \u00f3semju um undirsj\u00f3vartunnil til Sandoyar, \u00f3semju um skerjing av fiskid\u00f8gum umframt \u00f3semju um, hvat r\u00e1\u00f0 skuldi hava eina skrivstovu \u00fati \u00ed Tinganesi.\n\nEftir at samstarvi\u00f0 vi\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldi var\u00f0 sagt upp, f\u00f3r J\u00f3annes Eidesgaard undir samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 F\u00f3lkaflokkin og Sambandsflokkin. Teir skipa\u00f0u samgongu \u00ed septembur 2008. Samgongan skipa\u00f0i seg vi\u00f0 Kaj Leo Johannesen sum l\u00f8gmann. Henda samgongan var ein sonevnd meirilutasamgonga, hon hev\u00f0i 20 av 33 tinglimum aftanfyri seg.\n\nH\u00f8vu\u00f0syvirskriftin fyri ta samgonguna var: Sj\u00e1lvbjargni, altj\u00f3\u00f0ager\u00f0 og samhaldsfesti.\n\nSjey politiskir flokkar v\u00f3ru valdir \u00ed l\u00f8gtingi \u00e1 valinum \u00ed 2011. Kaj Leo Johannesen helt fram sum l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nL\u00f8gtingsval var\u00f0 tann 1. september 2015. \u00darsliti\u00f0 av valinum s\u00e1 solei\u00f0is \u00fat:\n\nEvropasamveldi\u00f0 \n\nF\u00f8royar hava heimast\u00fdri \u00ed R\u00edkisfelagsskapinum. H\u00f3ast Danmark er limur \u00ed Evropasamveldinum, eru F\u00f8royar ikki fevndar av danska ES-limaskapinum. T\u00f3 eru f\u00f8royingar danskir r\u00edkisborgarar og kunnu t\u00ed \u00ed \u00e1v\u00edsum f\u00f8rum, sum eru heft at b\u00fasta\u00f0i, f\u00e1a tey r\u00e6ttindi, sum danski ES-s\u00e1ttm\u00e1lin fevnir um, til d\u00f8mis r\u00e6tt at b\u00faseta seg og arbei\u00f0a \u00ed einum ES-landi. Sum f\u00f8royingur kanst t\u00fa velja anna\u00f0hv\u00f8rt f\u00f8royskt pass ella danskt ES-pass. \u00cd veruleikanum hevur vali\u00f0 av passi onga \u00e1virkan \u00e1, hv\u00f8rji r\u00e6ttindi ein f\u00f8royingur f\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 hann fer til eitt ES-land. Ta\u00f0, sum er avgerandi, er b\u00fasta\u00f0urin. Hetta merkir, at ein f\u00f8royingur b\u00fasitandi \u00ed F\u00f8royum hevur ikki r\u00e6tt at b\u00faseta seg og arbei\u00f0a \u00ed einum ES-landi samb\u00e6rt felagsmarkna\u00f0arr\u00e6ttinum. Hinvegin f\u00e6r ein f\u00f8royingur, sum er danskur r\u00edkisborgari, somu r\u00e6ttindi sum ein ES-borgari, er hann b\u00fasitandi \u00ed Danmark \u2013 uttan mun til um vi\u00f0komandi hevur f\u00f8royskt-danskt pass ella danskt ES-pass.\n\nSamkynd \n\n\u00cd r\u00e6ttarskipanini ver\u00f0ur munur gj\u00f8rdur \u00e1 samkyndum og hinkyndum. Eitt n\u00fa hava samkynd ikki loyvi at skr\u00e1seta s\u00edtt parlag, og samkynd sleppa ikki at \u00e6ttlei\u00f0a. Var uppskot lagt fyri tingi \u00ed 2011, um at loyva samkyndum at skr\u00e1seta seg \u00ed parlag, hev\u00f0i ta\u00f0 ikki ver\u00f0i samtykt.  Samkyndir menn kunnu eisini framvegis ikki lata bl\u00f3\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8royar eru eisini einasta Nor\u00f0urland, sum ikki vi\u00f0urkennir samkyndar familjur. \u00d8ll grannalond F\u00f8roya loyva samkyndum at skr\u00e1seta seg \u00ed parlagi. \u00cd t. d. Noregi, Sv\u00f8r\u00edki, Danmark, \u00cdslandi, Bretlandi og Hollandi kunnu samkynt eisini \u00e6ttlei\u00f0a.\n\nAt vera samkyndur hevur veri\u00f0 loyvt \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1933 t\u00e1 ta\u00f0 vari\u00f0 gj\u00f8rt l\u00f3gligt \u00ed Danmark. Samstundis var\u00f0 aldursmark fyri samkynda samlegu sett til 18\u00a0\u00e1r. S\u00ed\u00f0an var\u00f0 ta\u00f0 \u00ed 1988 gj\u00f8rt kynleyst og har vi\u00f0 set til 15\u00a0\u00e1r. Har\u00f0skapur orsaka\u00f0 av kynshugi offursins ver\u00f0ur b\u00f3lka\u00f0ur sum hatursbrotsverk, og fer at hava vi\u00f0 s\u00e6r herda revsing. Hetta er vegna tess, at grein 266b \u00ed revsil\u00f3gini eisini fatar um samkynd.\n\nSk\u00falaskapur \n\nFr\u00e1l\u00e6ra f\u00e6st \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum ella \u00e1 fr\u00edsk\u00fala. \u00cd 1979 fekk Landsst\u00fdri\u00f0 um hendi at umsita \u00f8ll f\u00f8roysk undirv\u00edsingarm\u00e1l, og l\u00f8gtingsl\u00f3g um f\u00f3lkask\u00falan kom \u00ed gildi 1. august 1979. L\u00f3gin sigur m.\u00a0a., at \u00f8ll b\u00f8rn \u00ed undirv\u00edsingarskyldugum eiga \u00f3keypis fr\u00e1l\u00e6ru \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum.\n\nF\u00f3lkask\u00falin \n\nF\u00f3lkask\u00falin er almenni sk\u00falin hj\u00e1 b\u00f8rnum \u00ed sk\u00falaaldri \u00ed F\u00f8royum. F\u00f3lkask\u00falin er sjey \u00e1ra grundsk\u00fali og tvey \u00e1ra framhaldssk\u00fali og kann halda fram vi\u00f0 einum 10. flokki. F\u00f3lkask\u00falal\u00f3gir ver\u00f0a vi\u00f0tiknar \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Landsst\u00fdri\u00f0 er h\u00e6gsti myndugleiki \u00ed sk\u00falaskipinum \u00ed F\u00f8royum og fremur henda myndugleika gj\u00f8gnum Landssk\u00falar\u00e1\u00f0i\u00f0, sum hevur Landssk\u00falafyrisitingina at sita fyri sk\u00falaskapinum. Landssk\u00falar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1setur reglur um endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 fr\u00e1l\u00e6runi \u00ed einst\u00f8ku l\u00e6rugreinunum og sendir \u00fat lei\u00f0beinandi lesi- og t\u00edma\u00e6tlarnir. Sk\u00falanevndirnar gera uppskot til sk\u00fala- og undirv\u00edsingar\u00e6tlan, sum Landssk\u00falar\u00e1\u00f0i\u00f0 skal g\u00f3\u00f0kenna.\n\nFr\u00edsk\u00falar og h\u00e1sk\u00falar \n\u00cd fr\u00edsk\u00falum/privatsk\u00falum f\u00e6st fr\u00e1l\u00e6ra, \u00e1 sama h\u00e1tt sum \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum. Summir fr\u00edsk\u00falar hava serstakt grundsj\u00f3narmi\u00f0, til d\u00f8mis \u00e1tr\u00fa\u00f0arligt ella politiskt. Hugsanin um privatsk\u00fala kom fr\u00e1 f\u00f3lkum sum til d\u00f8mis Nicolaj Frederik Severin Grundtvig og Christen Kold. \u00dar hesi sk\u00falahugsan er F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali sprottin, hann stovna\u00f0u S\u00edmun av Skar\u00f0i og Rasmus Rasmussen. Adventistask\u00falin \u00ed Havn er eisini fr\u00edsk\u00fali, og Skt. Frans sk\u00fali var privatsk\u00fali til 1985, t\u00e1 i\u00f0 T\u00f3rshavnar kommuna t\u00f3k vi\u00f0 sk\u00falanum. \u00cd 2013 eru tr\u00edggir fr\u00edsk\u00falar \u00ed F\u00f8royum, tveir \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu og ein \u00ed Sk\u00e1labotni \u00ed Eysturoynni. Sk\u00falarnir \u00ed Havn eru Fr\u00edsk\u00falin vi\u00f0 Hoyv\u00edkstj\u00f8rn (Adventistask\u00falin) og Fr\u00edsk\u00falin \u00ed Havn, sum \u00ed 2007 var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00e1 Velbasta\u00f0, har barnagar\u00f0ur fyrr hev\u00f0i veri\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru Sharon Weiss og Ey\u00f0bj\u00f8rg Dalsgaard, i\u00f0 t\u00f3ku stig til fr\u00edsk\u00falan. \u00cd 2013 starva\u00f0ust 10\u00a0l\u00e6rarar \u00e1 Fr\u00edsk\u00falanum \u00ed Havn. Fr\u00edsk\u00falin vi\u00f0 Hoyv\u00edkstj\u00f8rn var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1966. Ta\u00f0 var Adventistasamkoman i\u00f0 setti sk\u00falan \u00e1 stovn og sum rekur hann enn \u00ed dag. 1. august 2003 var\u00f0 Fr\u00edsk\u00falin vi\u00f0 Hoyv\u00edkstj\u00f8rn broyttur til sj\u00e1lvsognarstovn og fr\u00edsk\u00fala samb\u00e6rt l\u00f8gtingsl\u00f3g nr.\u00a046 fr\u00e1 26. mars 2002 vi\u00f0 egnum vi\u00f0t\u00f8kum. Fr\u00edsk\u00falin Keldan \u00ed Sk\u00e1labotni var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 2010, ein av stigtakarunum var Jastrid H\u00f8j. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 var ein forsk\u00falaflokkur og ein 1. flokkur.\n\nH\u00e6gri \u00fatb\u00fagving \nStudentar ella HF-n\u00e6mingar fara ofta \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 ella annan h\u00e6gri l\u00e6rustovn at lesa meiri. Lesturin varir vanliga 3-7\u00a0\u00e1r og endar vi\u00f0 pr\u00f3vt\u00f8ku.\n\nMentan \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: F\u00f8roysk mentan\n\nF\u00f8roysk mentan hevur s\u00edn uppruna \u00ed norr\u00f8nari mentan. M\u00e1li\u00f0 er runni\u00f0 \u00far fornnorr\u00f8num eins og \u00ed grannalondunum. \u00cd st\u00f3rum eru f\u00f8royingar kristnir h\u00f3ast ymsar \u00e1sko\u00f0anir eru um j\u00fast, hvussu st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum er kristin. Vi\u00f0 aldagomlu kv\u00f8\u00f0ingini hava f\u00f8royingar si\u00f0venju fyri kv\u00f8\u00f0ing og sangi. M.\u00a0a. orsaka\u00f0 av vantandi vi\u00f0arv\u00f8kstri var ikki vanligt at n\u00fdta lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri \u00ed F\u00f8royum, og f\u00f8royingar hava dansa\u00f0 og kv\u00f8\u00f0i\u00f0 \u00ed sta\u00f0in. \u00cd\u00a020.\u00a0\u00f8ld betra\u00f0ist millumlanda v\u00f8ruflutningurin, og f\u00f8royingar f\u00f3ru t\u00e1 at n\u00fdta innflutt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, sum n\u00fa ver\u00f0a n\u00f3gv n\u00fdtt. \u00c1 sama h\u00e1tt t\u00f3k myndlistin dik \u00e1 seg \u00ed 20.\u00a0\u00f8ld, og er s\u00ed\u00f0ani n\u00f3gv ment.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: F\u00f8roysk landafr\u00f8\u00f0i\n\nF\u00f8royar liggja \u00ed Atlantshavi n\u00f8kurlunda mi\u00f0skei\u00f0is \u00edmillum Norra, Skotland og \u00cdsland. Mitt \u00ed Golfstreyminum \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi \u00e1 62 stigum nor\u00f0ur. Her \u00ed Atlantshavi renna saman heitir og kaldir luftstreymar, og ve\u00f0urlagi\u00f0 er skiftandi s\u00f3l, regn og mj\u00f8rki. Um summrini eru F\u00f8royar r\u00edmiliga kaldar, vi\u00f0 mi\u00f0alhitanum 11\u00a0\u00b0C (52\u00a0\u00b0F). Mi\u00f0alhitin \u00ed okkara kaldasta m\u00e1na\u00f0i er 3\u00a0\u00b0C (37\u00a0\u00b0F). Sj\u00e1lvt um t\u00e6r liggja \u00e1 62\u00b0\u00a0nor\u00f0ur, so heldur Golfstreymurin ve\u00f0urlagi\u00f0 fl\u00f3tt, so vit hava mildar vetrar. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er r\u00edmiliga v\u00e1tt, vi\u00f0 n\u00f3gvum regni og toka, og onkunt\u00ed\u00f0 st\u00f3rum stormum eisini.\n\nOyggjarnar eru 1\u00a0399 km2 til v\u00edddar. F\u00f3lk b\u00fdr \u00e1 17 av teimum 18 oyggjunum. Oyggin, sum einki f\u00f3lk b\u00fdr \u00e1, L\u00edtla D\u00edmun, er r\u00e6ttiliga l\u00edtil (0,82 km2), og er umringa\u00f0 av br\u00f8ttum, h\u00f8gum bj\u00f8rgum, so hon er ring at sleppa til. Einans sey\u00f0ur og fuglur b\u00fdr \u00e1 oynni. \u00dar su\u00f0ri \u00ed nor\u00f0ur er fr\u00e1st\u00f8\u00f0an 113\u00a0km, og \u00far eystri \u00ed vestur er hon 75\u00a0km. Strandalinjan er 1\u00a0289 km. Ongasta\u00f0ni \u00ed landinum ert t\u00fa meira enn 5\u00a0km fr\u00e1 havinum. T\u00f3rshavn, sum er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur vi\u00f0 umlei\u00f0 20\u00a0000 \u00edb\u00fagvum, liggur sunnarlaga \u00ed Streymoynni.\n\nSl\u00e6ttaratindur er h\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum (882\u00a0m h\u00f8gur) og er \u00e1 nor\u00f0ara enda av Eysturoy. Nor\u00f0anfyri er n\u00e6sth\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum, Gr\u00e1felli. \u00cd mi\u00f0al eru fj\u00f8llini \u00ed F\u00f8royum umlei\u00f0 300\u00a0m h\u00f8g. 10\u00a0fj\u00f8ll eru \u00ed F\u00f8royum, h\u00e6gri enn 800\u00a0m.\n\n18 oyggjar eru \u00ed F\u00f8royum. 17 eru bygdar og 1 \u00f3bygd, L\u00edtla D\u00edmun. Umframt oyggjarnar eru mangir h\u00f3lmar, stakkar, drangar og sker. Tilsamans 779 av teimum. Heilt neyvt er v\u00edddin av \u00f8llum F\u00f8royakortinum, vi\u00f0 skerum, 1\u00a0395,74 km2. Umveldismark: 12\u00a0fj\u00f3r\u00f0ingar. St\u00f8rst er Streymoyggin, 373 km2, og minst er L\u00edtla D\u00edmun, 0,82\u00a0km2.\n\nOyggjarnar eru \u00far basalti, gosgr\u00f3ti, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an fornu eldgosini er grivi\u00f0 burtur av j\u00f8klum \u00ed seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. Hesir j\u00f8klarnir eru n\u00fa fir\u00f0ir, sund og dalar, og ors\u00f8k til, at F\u00f8royar eru ta\u00f0 oyggjasamfelagi\u00f0, sum vit kenna \u00ed dag. Av t\u00ed, at F\u00f8royar eru skaptar solei\u00f0is, at \u00edsurin l\u00e6ttliga kundi renna burtur, rennur vatn eisini l\u00e6ttliga burtur. Sum oftast er hetta ikki ein trupulleiki, t\u00ed n\u00f3gv regn er \u00ed F\u00f8royum. Men ta\u00f0 kemur fyri, at einki regn er \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir.\n\nF\u00f8royar hava oyggjave\u00f0urlag vi\u00f0 \u00f3gvuliga skiftandi ve\u00f0ri. Bert stutt l\u00f8ta kann vera millum s\u00f3lskin og regn, logn og storm. S\u00f3lskin, regn og mj\u00f8rki hv\u00f8rt um anna\u00f0. \u00cd F\u00f8royum m\u00e1st t\u00fa alti\u00f0 laga teg eftir ve\u00f0rinum. Sj\u00f3gvurin frystir ongant\u00ed\u00f0. Mi\u00f0alhitin um veturin er umlei\u00f0 3\u00a0\u00b0C (37\u00a0\u00b0F) og um summari\u00f0 umlei\u00f0 11\u00a0\u00b0C (51\u00a0\u00b0F). Veturin er l\u00fdggjur; ofta vi\u00f0 regni, vindi og vi\u00f0 hv\u00f8rt naka\u00f0 av kava og kulda, sum ikki liggur serliga leingi. Summari\u00f0 er lj\u00f3st \u2013 \u00e1 h\u00e1sumri n\u00e6rum alt samd\u00f8gri\u00f0. Hitin liggur ofta um 10-12\u00a0\u00b0C (50-53\u00a0\u00b0F), men onkrar dagar kr\u00fdpur hann upp \u00ed 20\u00a0\u00b0C (68\u00a0\u00b0F). H\u00f3ast landi\u00f0 er l\u00edti\u00f0, er ikki alt\u00ed\u00f0 sama ve\u00f0ur allasta\u00f0ni \u00ed landinum.\n\nOyggjarnar \u00far landnor\u00f0ingi eru: Fugloy, Sv\u00ednoy, Vi\u00f0oy, Bor\u00f0oy, Kunoy, Kalsoy, Eysturoy, Streymoy, N\u00f3lsoy, V\u00e1gar, Mykines, Koltur, Hestur, Sandoy, Sk\u00favoy, St\u00f3ra D\u00edmun, L\u00edtla D\u00edmun og Su\u00f0uroy.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: F\u00f8royskur b\u00faskapur\n\nBruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kan (BT\u00da) hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 2006 var 11\u00a0878 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. Skift \u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 var bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kan umlei\u00f0 250\u00a0000 kr\u00f3nur \u00ed 2006.\n\nArbei\u00f0i \n\u00cd F\u00f8royum er ein st\u00f8rri partur av f\u00f3lkinum arbei\u00f0svirkin enn \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. 93 % av mannf\u00f3lkinum og 83 % av konuf\u00f3lkinum eru virkin \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum. Men ein st\u00f3rur partur arbei\u00f0ir t\u00f3 ikki fulla t\u00ed\u00f0. Av mannf\u00f3lkunum arbei\u00f0a 81 % vanliga fulla t\u00ed\u00f0, me\u00f0an ta\u00f0 bert eru 45 % av konuf\u00f3lkunum, i\u00f0 arbei\u00f0a fulla t\u00ed\u00f0. Heili 83 % av f\u00f8roysku kvinnunum eru virknar \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum. Samanbera vit vi\u00f0 Vesturevropa undir einum, so er tali\u00f0 har bara 66 % av kvinnunum. \u00cd Nor\u00f0urlondum er ta\u00f0 Finnland, sum hevur l\u00e6gstu lutt\u00f8kuna av kvinnum \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum vi\u00f0 73 %.\n\nSt\u00f8rsti parturin av teimum arbei\u00f0svirknu eru l\u00f8ntakarar. \u00cd november 2005 v\u00f3ru 85 % av teimum arbei\u00f0svirknu l\u00f8ntakarar, 11 % v\u00f3ru sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug, og 5 % v\u00f3ru \u00f3l\u00f8nt. \u00cd\u00a01990 v\u00f3ru 76 % av mannf\u00f3lkunum l\u00f8ntakarar og 68 % av konuf\u00f3lkunum. \u00cd\u00a02005 v\u00f3ru t\u00f8lini 73 % av mannf\u00f3lkunum og 74 % av konuf\u00f3lkunum. Ein st\u00f8rri partur av konuf\u00f3lkunum er sostatt komin \u00fat \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0in. At l\u00f8ntakaraparturin millum mannf\u00f3lk er minka\u00f0ur, kemst helst av at alt fleiri arbei\u00f0a sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt vinnurekandi.\n\nArbei\u00f0sloysi \n\u00c1\u00f0renn kreppuna \u00ed 1990'unum var l\u00edtil og eingin skr\u00e1seting av arbei\u00f0sloysi \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 Arbei\u00f0sloysistryggingin var\u00f0 sett \u00e1 stovn, bar til at f\u00e1a hagt\u00f8l um gongdina \u00ed arbei\u00f0sloysinum. \u00cd\u00a01995 var mi\u00f0alarbei\u00f0sloysi\u00f0 uml. 13\u00a0%, men minka\u00f0i s\u00ed\u00f0an \u00e1r undan \u00e1ri fram til 2002, t\u00e1 ta\u00f0 var komi\u00f0 ni\u00f0ur \u00e1 2,3\u00a0% av arbei\u00f0sfj\u00f8ldini. S\u00ed\u00f0ani t\u00e1 er ta\u00f0 komi\u00f0 naka\u00f0 upp aftur, og \u00ed mars 2014 var ta\u00f0 gj\u00f8rt upp til 4,3\u00a0%, i\u00f0 enn er l\u00e1gt sammett vi\u00f0 onnur lond. Ta\u00f0 er 0,3\u00a0prosentstig minni enn fyri einum \u00e1ri s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var 4,7\u00a0%. Hettar s\u00ed\u00f0sta \u00e1ri\u00f0 er arbei\u00f0sloysi\u00f0 annars minka\u00f0 123\u00a0fullt\u00ed\u00f0ar arbei\u00f0sleys. Fleiri kvinnur hava veri\u00f0 arbei\u00f0sleysar enn menn og \u00ed mi\u00f0al hava 133\u00a0fleiri kvinnur veri\u00f0 arbei\u00f0sleysar, enn ta\u00f0 eru menn, men tilsamans eru n\u00fa 1158 f\u00f3lk arbei\u00f0sleys. Annars v\u00edsir uppger\u00f0in, at arbei\u00f0sloysi\u00f0 er n\u00f3gv st\u00f8rst \u00ed Sandoy, har ta\u00f0 er heili 8,4\u00a0%. Minst er arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed Eysturoy, har ta\u00f0 er 3,5\u00a0%. Annars liggur arbei\u00f0sloysi\u00f0 javnt \u00edmillum 4,5\u00a0% \u00ed Nor\u00f0oyggjum til 5,6\u00a0% \u00ed Su\u00f0uroy. Tey flestu arbei\u00f0sleysu eru \u00edmillum 55 og 66\u00a0\u00e1r, har arbei\u00f0sloysi\u00f0 er 5,9\u00a0%, minst er arbei\u00f0sloysi\u00f0 hj\u00e1 teimum \u00ed g\u00f3\u00f0um \u00e1rum, fr\u00e1 35 til 54\u00a0\u00e1r.\n\nFiskiskapur \nF\u00f8roysk skip fiska\u00f0u \u00ed 2004 samanlagt 580\u00a0t\u00fasund tons \u00e1 \u00f8llum havlei\u00f0um og umlei\u00f0 helvtin var\u00f0 fiska\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum sj\u00f3\u00f8ki. Hetta er meira enn tv\u00edfalt ta\u00f0, sum fiska\u00f0 var fyrst \u00ed 1990'unum. N\u00f3gv tann st\u00f8rsti parturin var ta\u00f0 vit kalla uppisj\u00f3varfiskur, sum fiska\u00f0 v\u00f3r\u00f0u omanfyri 400\u00a0t\u00fasund tons av. Um 150\u00a0t\u00fasund tons v\u00f3ru botnfiskasl\u00f8g. Besta fiski\u00e1ri\u00f0 var 2003, t\u00e1 fiska\u00f0 v\u00f3r\u00f0u 617\u00a0t\u00fasund tons, og t\u00e1 v\u00f3ru 420\u00a0tons av uppisj\u00f3varfiski og 160\u00a0tons av botnfiskasl\u00f8gum.\n\nFiskur er mest t\u00fd\u00f0andi \u00fatflutningsv\u00f8ran. Av v\u00f8ru\u00fatflutninginum hava fiskav\u00f8rur seinastu \u00e1rini talt umlei\u00f0 95\u00a0% av \u00f8llum \u00fatflutninginum. Sj\u00e1lvt t\u00e1 t\u00e6nastu\u00fatflutningurin ver\u00f0ur taldur upp\u00ed, telir fiska\u00fatflutningurin n\u00f3gv st\u00f8rsta partin \u2013 \u00ed 2004 taldi fiska\u00fatflutningurin 82\u00a0% av \u00f8llum \u00fatflutningi av b\u00e6\u00f0i v\u00f8rum og t\u00e6nastum samanlagt. \u00datflutningurin av fiskav\u00f8rum \u00ed 2005 var slakar 3,4\u00a0miljardir kr\u00f3nur. Av vir\u00f0is\u00f8kingini \u00ed landinum taldi fiskiskapur 16\u00a0% \u00ed mi\u00f0al \u00e1rini 1998\u20132003.\n\nFiskiskapur telist eisini millum t\u00e6r vinnur, har mesta arbei\u00f0svirksemi er. L\u00f8ntakarateljingin v\u00edsir, at \u00ed 2005 v\u00f3ru ta\u00f0 um 2\u00a0400 f\u00f3lk, ella 10\u00a0% av l\u00f8ntakarunum, sum h\u00f8vdu h\u00f8vu\u00f0sinnt\u00f8kuna \u00far fiskiskapi. B\u00e6\u00f0i tali\u00f0 og prosentparturin eru minni enn \u00ed 1990, t\u00e1 tey v\u00f3ru 2\u00a0900 og taldu g\u00f3\u00f0 12\u00a0% av l\u00f8ntakarunum. Haraftrat eru fleiri sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug vinnurekandi \u00ed fiskiskapi, sum \u00fatr\u00f3\u00f0ramenn og rei\u00f0arar, men \u00f8ll starvandi \u00ed fiskiskapi telja somulei\u00f0is 10\u00a0% av arbei\u00f0svirknum borgarum.\n\nF\u00f8royar v\u00f3ru \u00ed 2003 \u00e1 25. pl\u00e1ssi, t\u00e1 talan er um st\u00f8rstu fiskivei\u00f0itj\u00f3\u00f0ir \u00ed heiminum, me\u00f0an Noreg var \u00e1 8.\u00a0pl\u00e1ssi, \u00cdsland var \u00e1 11.\u00a0pl\u00e1ssi og Danmark \u00e1 18.\u00a0pl\u00e1ssi. St\u00f8rstu fiskivei\u00f0itj\u00f3\u00f0irnar eru Kina, Peru og Indonesia. Kina einsamalt fiska\u00f0i \u00ed 2003 n\u00e6stan 10\u00a0miljardir tons, sum er 15\u00a0% av \u00f8llum heimsins fiskiskapi upp \u00e1 67\u00a0miljardir tons, n\u00e6st teimum Peru, sum fiska\u00f0i 9\u00a0% og s\u00ed\u00f0ani Indonesia 5\u00a0%.\n\nUttanlandshandil \n\n\u00cd hagt\u00f8lum kalla vit innflutning og \u00fatflutning av v\u00f8rum fyri uttanlandshandil. Handil er eisini vi\u00f0 t\u00e6nastum um landamark, men t\u00e6nastuhandilin ver\u00f0ur uppgj\u00f8rdur \u00ed gjaldsjavnanum og vanliga ikki \u00ed hagt\u00f8lum um uttanlandshandil.\n\nFiskur og fiska\u00fardr\u00e1ttir eru 97\u00a0% av \u00fatflutningsvir\u00f0inum hj\u00e1 f\u00f8royingum. Samb\u00e6rt hagt\u00f8lum er fer\u00f0avinnan n\u00e6stst\u00f8rsta vinnan, og eftir henni kemur \u00fatflutningur av ullv\u00f8rum og \u00f8\u00f0rum tilvirka\u00f0um v\u00f8rum.\n\nInnflutningurin umfatar allar t\u00e6r v\u00f8rur, sum okkum t\u00f8rvar, me\u00f0an \u00fatflutningurin umfatar t\u00e6r v\u00f8rur, sum vit eru dugnalig til at framlei\u00f0a. Innflutningurin er \u00ed so m\u00e1ta endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 uttanlandshandlinum, me\u00f0an \u00fatflutningurin er ta\u00f0, vit lata afturfyri, fyri at f\u00e1a r\u00e1\u00f0 til innflutning.\n\n\u00cd einum so l\u00edtlum landi sum F\u00f8royum, er t\u00f8rvurin \u00e1 innflutningi st\u00f3rur, t\u00ed vit hava ikki st\u00f8ddina og orkuna at framlei\u00f0a ta\u00f0 brei\u00f0a v\u00f8ru\u00farval, sum okkum t\u00f8rvar til at skapa ney\u00f0uga trivna\u00f0in \u00ed tilveruni. So at siga allar v\u00f8rur, sum okkum n\u00fdtist til at seta b\u00fagv vi\u00f0 og til dagliga n\u00fdtslu hj\u00e1 h\u00fasarhaldinum, koma \u00far \u00fatlondum. Somulei\u00f0is koma flestallar v\u00f8rur til vinnuligt virksemi \u00far \u00fatlondum, t\u00ed vit hava so at siga bara fiskin, eitt l\u00edti\u00f0 sindur av landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rum og naka\u00f0 av orkukeldum til egna n\u00fdtslu. Restin av v\u00f8runum koma uttaneftir.\n\nAt vit kunnu hava so h\u00f8gt livist\u00f8\u00f0i \u00ed F\u00f8royum, vi\u00f0 einum v\u00f8ru\u00farvali \u00e1t\u00f8kt t\u00ed \u00ed r\u00edku grannalondunum, ber bara til, t\u00ed at vit aftur\u00edm\u00f3ti eru f\u00f8r fyri at \u00fatflyta fyri st\u00f3r vir\u00f0i av fiskav\u00f8rum. Samfelagsb\u00faskaparliga ber til at siga, at fyri alt hetta st\u00f3ra v\u00f8ruframbo\u00f0i\u00f0 er goldi\u00f0 vi\u00f0 fiski. F\u00f8royar hava spesialisera\u00f0 seg til at framlei\u00f0a fiskav\u00f8rur, sum onnur lond vilja gjalda so n\u00f3gv fyri, at vit aftur\u00edm\u00f3ti kunnu innflyta v\u00f8rur, sum h\u00f3ska til okkara h\u00f8ga livist\u00f8\u00f0i.\n\nHandilsjavnin er \u00farsliti\u00f0 av endaliga roknskapinum, uttanlandshandlinum vi\u00f0v\u00edkjandi. T\u00e1 \u00e1ri\u00f0 er runni\u00f0, ver\u00f0ur handilsjavnin gj\u00f8rdur upp sum munurin millum innt\u00f8kurnar fr\u00e1 \u00fatflutningi av v\u00f8rum og \u00fatrei\u00f0slunum av innflutningi av v\u00f8rum. S\u00ed\u00f0ani 1988 hava veri\u00f0 5\u00a0\u00e1r vi\u00f0 halli \u00e1 handilsjavnanum, 11 \u00e1r vi\u00f0 avlopi og 3 \u00e1r, har handilin so at siga hevur javnviga. Ofta \u2013 h\u00f3ast ikki alt\u00ed\u00f0 \u2013 er ta\u00f0 so, at t\u00e1 framgongd er \u00ed b\u00faskapinum, ver\u00f0ur hall \u00e1 handilsjavnanum, t\u00ed innflutningurin til \u00edl\u00f8gur og n\u00fdtslu veksur, me\u00f0an ta\u00f0 hinvegin ofta er avlop av handilinum \u00ed v\u00e1naligum t\u00ed\u00f0um, t\u00ed at keypsorkan er l\u00e1g og \u00edl\u00f8guhugurin minni. Minkar \u00fatflutningurin av serligum \u00e1vum sum fiskaloysi, pr\u00edsfalli ella t\u00ed fiskaalingin fer fyri bakka, kann ta\u00f0 sj\u00e1lvsagt eisini elva til hall av uttanlandshandlinum.\n\nKeypara- og seljaralond \nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum, skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2007, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt Hagstovu F\u00f8roya:\n\nFer\u00f0avinnan \n\nSeta vi\u00f0 t\u00f8lini saman fyri b\u00e6\u00f0i loft- og sj\u00f3lei\u00f0irnar, so kann samla\u00f0a tali\u00f0 av \u00fatlendskum fer\u00f0af\u00f3lkum til F\u00f8royar roknast at vera 38\u00a0560 \u00ed 2008. Afturat teimum 38\u00a0560 fer\u00f0af\u00f3lkunum koma tey, i\u00f0 komu til F\u00f8royar vi\u00f0 fer\u00f0amannaskipi. Hesi v\u00f3ru, vi\u00f0 manning, 33\u00a0000. Samanlagda fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0 av \u00fatlendingum \u00ed F\u00f8royum kann sostatt sigast at vera 71\u00a0560. Visit Faroe Islands metti \u00ed 2005, at 45\u00a0000 fer\u00f0af\u00f3lk vitja\u00f0u F\u00f8royar. Tali\u00f0 var mett at standa \u00ed sta\u00f0 \u00ed 2006.\n\nFer\u00f0af\u00f3lk komin loftvegis \nFer\u00f0af\u00f3lkaflutningurin loftvegis til F\u00f8royar er tann fer\u00f0ab\u00f3lkurin, i\u00f0 hevur \u00f8kt mest um fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0. Seinastu t\u00edggju \u00e1rini er fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0 tv\u00edfalda\u00f0 til uml. 230\u00a0000.  Her er talan um komur og fr\u00e1fer\u00f0ir. Metingar hj\u00e1 Visit Faroe Islands meta, at 79\u00a0% av fer\u00f0af\u00f3lkunum hj\u00e1 Atlantic Airways eru f\u00f8royingar. \u00cd 2008 komu 111\u00a0033 fer\u00f0af\u00f3lk til F\u00f8royar. Av teimum v\u00f3ru 21\u00a0% \u00fatlendingar, um vit fylgja metingum hj\u00e1 Visit Faroe Islands, svarandi til 23\u00a0316 \u00fatlendingar (\u00ed 2006 \u2013 21\u00a0690).\n\nFer\u00f0af\u00f3lk komin sj\u00f3vegis \n\nNorr\u00f6na, i\u00f0 er einasta fer\u00f0amannaskip vi\u00f0 regluligum t\u00farum til F\u00f8royar, flutti \u00ed 2006 31\u00a0533 fer\u00f0af\u00f3lk til F\u00f8royar. Av teimum v\u00f3ru 46,5\u00a0% f\u00f8royingar. Hini 53,5\u00a0% komu \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum \u00far Skandinavia (33,8\u00a0%) og Nor\u00f0urevropa (13,4\u00a0%) og v\u00f3ru 16\u00a0870 av samla\u00f0a fer\u00f0af\u00f3lkatalinum.\n\nFer\u00f0amannaskip \nTali\u00f0 av fer\u00f0amannaskipum, i\u00f0 koma inn \u00e1 T\u00f3rshavn, tykist at vera \u00ed st\u00f8\u00f0ugum v\u00f8kstri. Nevnast kann, at \u00ed 1999 var tali\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lkum, sum komu vi\u00f0 fer\u00f0amannaskipum, st\u00edvliga 7000, uttan manning. Longu \u00ed 2006 var hetta tali\u00f0 n\u00e6rum f\u00fdrafalda, t\u00e1 tali\u00f0 av fer\u00f0andi var 25.000, uttan manning. Ver\u00f0ur manningin tald vi\u00f0, v\u00f3ru umlei\u00f0 33.000 fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed hesum b\u00f3lki \u00ed 2006. Ein kanning, sum var gj\u00f8rd \u00ed 2006 av einum b\u00f3lki, settur av T\u00f3rshavnar kommuna v\u00edsti, at fer\u00f0af\u00f3lkini br\u00faka \u00ed mi\u00f0al bert 100 kr. hv\u00f8r. Br\u00fakar hv\u00f8rt av fer\u00f0af\u00f3lkunum 100\u00a0kr. \u00ed mi\u00f0al, t\u00e1 eru \u00fatfer\u00f0ir ikki \u00edrokna\u00f0ar, kann innt\u00f8kan roknast at vera 2,5\u00a0mi\u00f3.\u00a0kr. Um manningin ver\u00f0ur tald vi\u00f0, er innt\u00f8kan 3,3\u00a0mi\u00f3.\u00a0kr. T\u00e1 samla\u00f0a BT\u00da fyri F\u00f8royar var 11.738\u00a0mi\u00f3.\u00a0kr \u00ed 2006, var n\u00fdtslan hj\u00e1 hesum fer\u00f0af\u00f3lkunum einans 0,028\u00a0% av samla\u00f0u bruttutj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kuni.\n\nHandilss\u00e1ttm\u00e1lar \n\nS\u00ed\u00f0ani 1945, og serliga s\u00ed\u00f0ani fyrst \u00ed 1970-\u00e1runum, er millumtj\u00f3\u00f0a handil vaksin n\u00f3gv. Ein avlei\u00f0ing av hesum er b\u00faskaparliga altj\u00f3\u00f0ager\u00f0in, sum hevur vi\u00f0f\u00f8rt handilsliga fr\u00e6lsisger\u00f0 millum lond. Sum avlei\u00f0ing av samr\u00e1\u00f0ingum \u00ed GATT og s\u00ed\u00f0an 1995 \u00ed Heimshandilsfelagsskapinum er altj\u00f3\u00f0a handil vor\u00f0in alsamt meira opin. Hetta hevur millum anna\u00f0 havt vi\u00f0 s\u00e6r, at tollur er l\u00e6kka\u00f0ur, og at a\u00f0rar handilsfor\u00f0ingar eru beindar burtur. F\u00f8royar eru til d\u00f8mis limir \u00ed heilsufr\u00f8\u00f0iliga \u00f8kinum \u00ed ES og gj\u00f8rdust \u00ed 2005 partur av alevropiska mi\u00f0jarhavs\u00f8kinum um samsavnan av uppruna (EMFTA, Euro-Mediterranean Free Trade Area). F\u00f8royar hava s\u00ed\u00f0an 1. januar 1995 veri\u00f0 fevndar av danska limaskapinum \u00ed WTO. Sostatt eru altj\u00f3\u00f0a \u00e1setingar, sum eru gj\u00f8rdar \u00ed hesum felagsskapi, eisini galdandi fyri F\u00f8royar.\n\nF\u00f8royar hava \u00ed l\u00f8tuni fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 Evropasamveldi\u00f0 og EFTA-londini Noreg, \u00cdsland og Sveis \u2013 hetta eru f\u00fdra s\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 tilsamans 28\u00a0lond. Umframt hetta er MFN-s\u00e1ttm\u00e1li vi\u00f0 Russland komin \u00ed gildi \u00ed 2006. Hetta er ikki ein handilss\u00e1tm\u00e1li, men ein s\u00e1ttm\u00e1li samb\u00e6rt Most Favoured Nation-meginregluni \u00ed WTO, sum sigur, at allar s\u00f8mdir, eitt land veitir einum \u00f8\u00f0rum, skulu galda fyri \u00f8ll WTO-lond. F\u00f8royar kunnu sostatt ongant\u00ed\u00f0 f\u00e1a verri s\u00f8mdir enn naka\u00f0 anna\u00f0 land, i\u00f0 hevur handilssamband vi\u00f0 Russland. \u00cd roynd og veru merkir hetta, at tollurin \u00e1 fleiri v\u00f8rum er farin \u00ed helvt. F\u00f8royar hava \u00e1\u00f0ur havt handilss\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 Finnland, Sv\u00f8r\u00edki, P\u00f3lland og Estland, sum allir fullu burtur, t\u00e1 hesi f\u00fdra londini gj\u00f8rdust limir \u00ed ES. F\u00f8royar og Russland royndu \u00ed fleiri \u00e1r at f\u00e1a ein handilss\u00e1ttm\u00e1la landanna millum, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist kortini ongant\u00ed\u00f0 at koma endaliga \u00e1 m\u00e1l, t\u00ed Russland kn\u00fdtti WTO-limaskapin at handilss\u00e1ttm\u00e1lnum. \u00darsliti\u00f0 var, at F\u00f8royar gj\u00f8rdu ein s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Russland, sum byggir \u00e1 grundregluna hj\u00e1 WTO um Most Favoured Nation Treatment. S\u00e1ttm\u00e1lin kom gildi\u00f0 \u00ed 2006.\n\nS\u00e1ttm\u00e1li F\u00f8roya vi\u00f0 ES fr\u00e1 1996 er fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1li, i\u00f0 loyvir \u00eddna\u00f0arv\u00f8rum fr\u00edtt at fara millum partarnar b\u00e1\u00f0ar me\u00f0an ta\u00f0 eru avmarkingaravmarkingar \u00e1 landb\u00fana\u00f0ar- og fiskivinnu\u00f8kinum. F\u00f8royar hava at kalla veitt ES fullkomnan fr\u00edhandil (sey\u00f0akj\u00f8t og mj\u00f3lka\u00fardr\u00e1tt undantiki\u00f0), me\u00f0an ta\u00f0 eru avmarkingar hinvegin. Kortini hevur gongdin s\u00ed\u00f0an 1991 veri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar \u00e1 fyrsta sinni fingu fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 EF, at f\u00e6rri og f\u00e6rri handilsfor\u00f0ingar eru. \u00cd 2005 gj\u00f8rdust F\u00f8royar partur av kummuleringskipanini, eisini nevnd samsavningarskipanini, hj\u00e1 ES. \u00cd stuttum merkir hetta, at ta\u00f0 er l\u00e6ttari hj\u00e1 F\u00f8royum at hava handil vi\u00f0 ES-limalondini, \u00cdsland, Noregi og Sveis. Skipanin hevur fleiri t\u00e6ttir, sum vinnul\u00edv \u00ed F\u00f8royum kann n\u00fdta. Ein av meginreglunum \u00ed skipanini er, at v\u00f8rur kunna skifta uppruna millum lond \u00ed skipanini. Ta\u00f0 ber til at keypa r\u00e1v\u00f8ru, tilvirka v\u00f8runa og \u00fatflyta hana sum f\u00f8royska v\u00f8ru.\n\nDj\u00f3ra- og plantul\u00edvi\u00f0\n\nDj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nR\u00edkt dj\u00f3ral\u00edv er \u00ed F\u00f8royum. N\u00f3gvur sey\u00f0ur og n\u00f3gvur fuglur, har uppi\u00ed lundar og eisini tj\u00f8ldur, sum er tj\u00f3\u00f0arfuglur landsins. \u00cd havinum eru ein \u00f8rgrynna av fiskasl\u00f8gum, k\u00f3pum, krabbum, r\u00e6kjum, og hvalum, m. a. b\u00f3ghv\u00edtuhvalur, grindahvalur og augustur. Hendinga h\u00f8gguslokkur s\u00e6st eisini. Sey\u00f0urin er tann mest ey\u00f0s\u00fdndi parturin av dj\u00f3ral\u00edvinum \u00ed haganum. Samstundis hevur hann eisini so miki\u00f0 st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 v\u00f8ksturin, at hann setur d\u00e1m \u00e1 skord\u00fdra- og fuglal\u00edvi\u00f0. Rotta og m\u00fas liva \u00ed F\u00f8royum, h\u00f3ast m\u00fasin er \u00e1 einum avmarka\u00f0um \u00f8ki, \u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um oyggjum (M\u00fasin, sum livir \u00ed F\u00f8royum er vestanm\u00fasin (Mus domesticus). Rottan, sum livir \u00ed F\u00f8royum er br\u00fana rottan (Rattus norvegicus), hon er at finna um alt landi\u00f0, og ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0 fer\u00f0arottan. Vi\u00f0v\u00edkjandi flogm\u00fas, so hava seinastu \u00e1rini flogm\u00fds veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Um ta\u00f0 fara at n\u00f8rast her, vita vit ikki enn. Haran, sum vit kenna \u00ed F\u00f8royum er nor\u00f0urevropeiska snj\u00f3haran (L. timidus). Hon hevur gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar broytt lit, fr\u00e1 at vera snj\u00f3hv\u00edt, til at vera meiri gr\u00e1. Eisini skiftir hon lit eftir \u00e1rst\u00ed\u00f0unum. Haran ver\u00f0ur veidd um veturin fr\u00e1 2. nov til 31.\u00a0des.\n\nUm 54 fuglasl\u00f8g eiga javnan \u00ed F\u00f8royum. Fuglabj\u00f8rgini og lundalondini eru fuglar\u00edkastu partarnir av n\u00e1tt\u00faruni, og bj\u00f8rgini ver\u00f0a \u00f8ll rokna\u00f0 sum \"Important Bird Area\" (\"T\u00fddningarmikil fugla\u00f8ki\") samb\u00e6rt BirdLife International. \u00d8ki\u00f0 vi\u00f0 Sandsvatn, Gr\u00f3th\u00fasvatn og S\u00f8ltuv\u00edk er einasta \u00f8ki\u00f0, sum ikki er fuglaberg, men sum ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum \"Important Bird Area\". Vit vita ikki neyvt, hvussu n\u00f3gv dj\u00f3rasl\u00f8g eru \u00e1 landi \u00ed F\u00f8royum. Ein samanteljing v\u00edsti yvir 1000 sl\u00f8g av skord\u00fdrum \u00ed 2010, og harafturat kemur ein h\u00f3pur av ryggleysum dj\u00f3rum, sum til d\u00f8mis ormar, ma\u00f0kar, sniglar o.t\u00edl. Helst eru ta\u00f0 eisini n\u00f3gv sl\u00f8g, sum ikki eru skr\u00e1sett enn. Um ta\u00f0 er orsaka\u00f0 av alheimsupphitingini ella ikki, so kunnu granskarar v\u00e1tta, at dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er broytt seinastu 10-20 \u00e1rini. N\u00fdggj skord\u00fdrasl\u00f8g hava fest seg og eru farin at n\u00f8rast, n\u00fdggir fuglar b\u00faleikast n\u00fa \u00ed F\u00f8royum, og broytingar s\u00edggjast eisini \u00ed havinum, eitt n\u00fa s\u00edggjast fleiri n\u00fdggj fiskasl\u00f8g.\n\n\u00cd heimsh\u00f8pi eru skr\u00e1sett uml. 26.000 fiskasl\u00f8g, og av teimum eru uml. 240 undir F\u00f8royum. Undir F\u00f8royum eru n\u00f8kur f\u00e1 fiskasl\u00f8g, sum eru at finna \u00ed st\u00f3rum n\u00f8gdum mett \u00ed vekt: svartkjaftur, toskur, upsi, hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ir, svartkalvi, st\u00f3ri kongafiskur, nebbasild, gullaksur, trantkongafiskur og l\u00edtil kongafiskur. Fram til 1968 var n\u00f3gv av sild undir F\u00f8royum.\n\nPlantuv\u00f8kstur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nTa\u00f0 finnast okkurt um 400 sl\u00f8g av plantum \u00ed F\u00f8royum, av teimum \u00edalt 248\u00a0428 kendu plantusl\u00f8gunum, i\u00f0 finnast \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Av hesum eru 60 innf\u00f8rd av f\u00f3lki; sum pr\u00ed\u00f0isplantur \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um ella, sum av \u00f3vart, eru komnar sum \u00f3bodnir gestir \u00ed fer\u00f0ag\u00f3\u00f0si. Til samanberingar kann sigast, at tali\u00f0 av h\u00e6gri plantum \u00ed Norra er okkurt uml. 2\u00a0000 me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed Danmark er 4\u00a0000. R\u00e1\u00f0andi v\u00f8ksturin er graslendi vi\u00f0 sl\u00f8gum, sum b\u00e6\u00f0i vaksa \u00ed l\u00e1glendi og \u00e1 h\u00e1fjallinum. \u00c1 h\u00e1fjallinum, sum er oman fyri 400\u00a0m, ver\u00f0ur v\u00f8ksturin berligari vi\u00f0 sl\u00f8gum, sum sum eru ey\u00f0kend fyri l\u00e1glendi\u00f0 \u00e1 t\u00ed arktiska \u00f8kinum. Urtap\u00edlur (Salix herbaceae), aksgr\u00f3gvin bl\u00f8\u00f0kuurt (Bistorta vivipara) og gr\u00e1mosi (Racomitrium lanuginosum) eru r\u00e1\u00f0andi sl\u00f8gini.\n\nVanligasti v\u00f8ksturin er graslendi, i\u00f0 er fr\u00e1 fj\u00f8ru til fjallatind. Lynghei\u00f0ar finna vit bert \u00ed l\u00e1glendinum upp \u00ed 200\u00a0m h\u00e6dd, har lynghei\u00f0av\u00f8ksturin hv\u00f8rvur. R\u00e1\u00f0andi planurnar \u00e1 lynghei\u00f0unum eru vanligur hei\u00f0alyngur (Calluna vulgaris), tv\u00edkynja\u00f0ur berjalyngur (Empetrum hermaphroditum), a\u00f0albl\u00e1ber (Vaccinium myrtillus), sj\u00e1ldnari eisini f\u00f8royskur klokkulyngur (Erica cinerea) og hei\u00f0abl\u00e1ber (Vaccinium uliginosum). H\u00f3pur av urtum vaksa eisini \u00e1 lynghei\u00f0unum, eitt n\u00fa b\u00f8rkumura (Potentilla erecta), fagurligt pirikum (Hypericum pulcrum) og sm\u00e1 silkibond (Polygala serphylla). Lynghei\u00f0ar eru bert \u00e1 st\u00f8rstu oyggjunum og tr\u00edvast best \u00e1 l\u00fdggjum su\u00f0urvendum fjallas\u00ed\u00f0um. \u00c1 skuggas\u00ed\u00f0um er einki hei\u00f0alendi. Oman fyri 200\u00a0m minkar \u00fatbrei\u00f0slan av berjalyngi og bl\u00e1berjagr\u00f3\u00f0ri so sm\u00e1tt eisini, til o.\u00a0u. 400\u00a0m oman fyri sj\u00f3varm\u00e1lan; t\u00e1 hv\u00f8rva hesi sl\u00f8gini eisini.\n\nMyndasavn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n L\u00f8gmansskrivstovan\n Hagstova F\u00f8roya\n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n Allar bygdir \u00ed F\u00f8royum (danskt)\n Skulin.fo Myndasavni\u00f0\n Kringvarp F\u00f8roya\n FaroeNature: alt um n\u00e1tt\u00farurna \u00ed F\u00f8royum\n The World Factbook: Faroe Islands (enskt)\n F\u00f8roysk fr\u00edmerki\n Flickr - Faroe Islands\n Faroeislands.com vi\u00f0 Faroe Islands Tourist Guide\n\nKeldur \n\nEvropa\nHj\u00e1lond\nNor\u00f0urlond"}
{"id": "788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%B0oy", "title": "Bor\u00f0oy", "text": "Bor\u00f0oy liggur mitt \u00ed Nor\u00f0oyggjum. Hon er n\u00f3gv innskorin og hevur t\u00ed n\u00f3gvar endar, bar\u00f0, og oyggin hevur fingi\u00f0 navn eftir hesum bar\u00f0um. N\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta pl\u00e1ssi\u00f0 er b\u00fdurin Klaksv\u00edk, sum vi\u00f0 s\u00ednum 4 600 f\u00f3lkum hevur 80 % av f\u00f3lkatalinum \u00ed Nor\u00f0uroyggjum. Hon er eisini st\u00f8rsta fiskivinnuhavnin \u00ed landinum. \n\nBor\u00f0oy er tann st\u00f8rsta av teimum seks Nor\u00f0oyggjunum og hevur 8 bygdir. Fr\u00e1 su\u00f0uri: Nor\u00f0oyri, Klaksv\u00edk, \u00c1nirnar, \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur, Nor\u00f0toftir, Depil, Nor\u00f0depil og nor\u00f0ast er tann n\u00fa mannt\u00f3ma bygdin M\u00fali. Bor\u00f0oy er kend fyri s\u00edna fj\u00f8lbroyttu n\u00e1tt\u00faru vi\u00f0 st\u00f3rb\u00e6rum fj\u00f8llum, dj\u00fapum d\u00f8lum og v\u00f8krum fir\u00f0um. \n\n\u00cd 1837 bygdi Kongaliga einahandilin \u00fathandil \u00ed Klaksv\u00edk. T\u00e1 i\u00f0 einahandilin helt uppat, v\u00f3r\u00f0u handilsh\u00fasini seld. \u00cd dag eru tey karmur um fornminnissavni\u00f0 \u00ed b\u00fdnum. \u00cd 1963 fekk Klaksv\u00edkin n\u00fdggja st\u00e1siliga kirkju, sum h\u00f3skar sera v\u00e6l til pr\u00ed\u00f0iligu fj\u00f8llini uttanum b\u00fdin.\n\nBygdir \n\n\u00c1nirnar, \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur, Depil, Klaksv\u00edk, M\u00fali, Nor\u00f0depil, Nor\u00f0oyri, Nor\u00f0toftir, Sk\u00e1latoftir, Strond"}
{"id": "791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturoy", "title": "Eysturoy", "text": "Eysturoy, i\u00f0 er 286 km\u00b2 st\u00f3r, er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed F\u00f8royum. Her b\u00fagva umlei\u00f0 10.000 f\u00f3lk. Vi\u00f0 s\u00ednum g\u00f3\u00f0u busssambondum b\u00e6\u00f0i \u00ed oynni og til hinar partarnar av landinum, kann vi\u00f0 r\u00f8ttum sigast, at oyggin er ein mi\u00f0depil \u00ed F\u00f8royum. Oyggin bj\u00f3\u00f0ar teimum vitjandi eina \u00f8rgrynnu av upplivingum, sum r\u00f8kka fr\u00e1 undurv\u00f8krum landslagi, hugnaligum bygdum, s\u00f8guligum st\u00f8\u00f0um til framkomnar, n\u00fdm\u00f3tans bygdir og b\u00fdir. Sy\u00f0st \u00e1 oynni er landslagi\u00f0 eftir f\u00f8royskum vi\u00f0urskiftum rei\u00f0iliga sl\u00e6tt og l\u00e6tt at fer\u00f0ast \u00ed til gongu. Nor\u00f0antil er Eysturoyggin brattari vi\u00f0 h\u00f8gum fj\u00f8llum; tr\u00fd av teimum eru yvir 800 metrar h\u00f8g, tey eru Sl\u00e6ttaratindur, sum er 882 metrar h\u00f8gt og sostatt h\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum, Gr\u00e1felli og Svartbakstindur.\n\nGisting er m\u00f8gulig \u00ed flest \u00f8llum bygdum \u00ed Eysturoy. Gistingartilbo\u00f0ini r\u00f8kka fr\u00e1 hotellum til sk\u00f3tadeplar, tjalding og b\u00f3l og bita. Tjaldingarpl\u00e1ss og pl\u00e1ss til b\u00favognar eru eisini \u00ed oynni, og harafturat finnast matst\u00f8\u00f0 og kaffistovur um alla oynna. \u00cd flestu bygdunum eru n\u00fdggj uppl\u00fdsingarskeltir sett upp.\n\nBygdir \n\nEi\u00f0i, Elduv\u00edk, Fuglafj\u00f8r\u00f0ur, Funningsfj\u00f8r\u00f0ur, Funningur, Gj\u00f3gv, Glyvrar, G\u00f8tugj\u00f3gv, Hellurnar, Innan Glyvur, Kolbanargj\u00f3gv, Lambarei\u00f0i, Lambi, Leirv\u00edk, Lj\u00f3s\u00e1, Morskranes, Nes, Nor\u00f0rag\u00f8ta, Nor\u00f0sk\u00e1li, Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur, Oyrarbakki, Oyri, Rituv\u00edk, Runav\u00edk, Saltangar\u00e1, Saltnes, Selatra\u00f0, Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur, Sk\u00e1li, Skipanes, Strendur, Sv\u00edn\u00e1ir, Sy\u00f0rug\u00f8ta, S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur, Toftir, Undir G\u00f8tuei\u00f0i, \u00c6\u00f0uv\u00edk.\n\nMyndasavn"}
{"id": "792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fugloy", "title": "Fugloy", "text": "Fugloy, sum hevur fingi\u00f0 navn av t\u00ed n\u00f3gva fugli, i\u00f0 har b\u00faleikast, er tann minsta av Nor\u00f0oyum, 11.1 km\u00b2, og hon liggur eisini longst burtur fr\u00e1 hinum. Fugloyggin er ein kommuna vi\u00f0 tveimum bygdum. T\u00e6r eru Kirkja og Hattarv\u00edk. Kirkja og sk\u00fali eru \u00ed b\u00e1\u00f0um bygdunum. T\u00e6r b\u00e1\u00f0ar bygdirnar \u00ed oynni eru brimpl\u00e1ss, og hetta saman vi\u00f0 hennara fjarleiki hevur gj\u00f8rt, at f\u00f3lkatali\u00f0 er n\u00f3gv minka\u00f0; \u00ed 40'unum b\u00fa\u00f0u omanfyri 200 f\u00f3lk \u00ed Fugloy. \u00cd 1950 v\u00f3ru skr\u00e1sett 195 f\u00f3lk. F\u00f3lkatali\u00f0 var 38 vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2014. \u00cd prosentum upplivdi Fugloyar kommuna n\u00f3gv tann st\u00f8rsta f\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed 2014-2015. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1. mars 2013 ti 1. mars 2014  \u00f8ktist f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Fugloy vi\u00f0 trimum \u00far 38 upp \u00ed 41 f\u00f3lk, og ta\u00f0 svarar til ein v\u00f8kstur upp \u00e1 heili 7,9 prosent.\n\nFugloyggin er eitt n\u00e1tt\u00faruvakurt sta\u00f0. M\u00f3tsatt teimum sunnaru oyggjunum \u00ed F\u00f8royum er Fugloyggin sermerkt, vi\u00f0 at ta\u00f0, sum er omanfyri sj\u00f3varm\u00e1lan, bert eru t\u00e6r ovastu basaltfl\u00e1\u00f0irnar, t\u00ed er oyggin br\u00f8tt vi\u00f0 steyrr\u00f8ttum homrum runt alla oynna, oman\u00e1 er gr\u00f8nt og gr\u00f3\u00f0rargott og fleiri sj\u00e1ldsamar plantur eru at finna. Fuglal\u00edvi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt, og eins og \u00ed Mykinesi er atkomuligt lundaland \u00ed haganum. \u00cd bj\u00f8rgunum runt oynna er st\u00f3rt fuglameingi. Fugloyggin hevur havt elligamlar skipanir vi\u00f0 r\u00f8kt og vei\u00f0u \u00ed fuglabj\u00f8rgunum. Men gongdin vi\u00f0 t\u00ed st\u00f3ra fallinum \u00ed f\u00f3lkatalinum og at ta\u00f0 eru flest gomul f\u00f3lk \u00e1 oynni, ger ta\u00f0 torf\u00f8rt hj\u00e1 teimum yngru \u00e1 sta\u00f0num at s\u00f8kja bj\u00f8rgini. Ta\u00f0 er eitt vandam\u00e1l, at tey ungu ikki vera l\u00e6rd upp \u00ed hesum yrki. \n\n\u00cd Hattarv\u00edk eru fleiri elligamlar toftir og ni\u00f0urdottin gr\u00f3th\u00fas og \u00fath\u00fas eins og n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0nis \u00ed F\u00f8royum. Fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var fari\u00f0 undir at laga n\u00f8kur av hesum uppaftur og seta tey \u00ed upprunaligan stand. Onkur av hesum \u00fath\u00fasum vera nevnd \u00ed eitt n\u00fa s\u00f8gnini um floksmenninar. Hetta arbei\u00f0i er ikki bara til pr\u00fd\u00f0is fyri bygdina, men er eisini av s\u00f8guligum og mentanarligum t\u00fddningi. Arbeitt ver\u00f0ur vi\u00f0 ymiskum verk\u00e6tlanum. Ein er \"Fugloy \u00ed s\u00f8gu og s\u00f8gn\". M\u00e1li\u00f0 er at byggja upp eina v\u00e6l skipa\u00f0a og bur\u00f0ardygga fer\u00f0avinnu \u00ed oynni, sum kann styrkja b\u00fasetingina. Verk\u00e6tlanin er eitt tiltak, i\u00f0 \u00datoyggjafelagi\u00f0 og bygdarf\u00f3lki hevur tiki\u00f0 stig til. Umframt hetta ver\u00f0ur \u00ed l\u00f8tuni roynt virksemi vi\u00f0 mati \u00far lokalari r\u00e1v\u00f8ru. \n\nH\u00e6gsta fjall \u00ed Fugloy - Klubbin - er 621 m.\n\nJakob Jakobsen um Fugloy \n\nFugloyggin var av fyrstu t\u00ed\u00f0 flotoyggj. Menn r\u00f3\u00f0u at henni at kasta st\u00e1l \u00e1 hana og festa hana \u00ed botn, men einki batti, t\u00ed fult st\u00f3\u00f0 av tr\u00f8llum fram vi\u00f0 bakkanum, og tey lofta\u00f0u \u00f8llum, i\u00f0 blaka\u00f0 var\u00f0 \u00ed land, og tveittu ta\u00f0 aftur \u00e1 sj\u00f3gv.\nSo v\u00f3ru allir prestarnir heinta\u00f0ir saman fyri at f\u00e1a oynna til at standa. Teir v\u00f3ru fluttir \u00fat til hennara og b\u00edndu ikki av henni alla t\u00ed\u00f0ina, me\u00f0an r\u00f3\u00f0 var\u00f0, at hon skuldi ikki fara burtur \u00far eygsj\u00f3n.  Ein av prestunum st\u00f3\u00f0 fremstur \u00ed b\u00e1tinum og kasta\u00f0i B\u00edbliuna upp \u00e1 land, me\u00f0an allir hinir stardu fast upp \u00e1 oynna.\nT\u00e1 hj\u00e1lpti, teir v\u00f3ru mentir yvir tr\u00f8llunum og vendu tey um til t\u00fagvur. T\u00fagvurnar hava sta\u00f0i\u00f0 tj\u00fakt eftir bakkanum vi\u00f0 Kirkju fyrr, men n\u00fa eru t\u00e6r burturfarnar, sum ta\u00f0 er mata\u00f0 ni\u00f0an undir av brimi.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Jakob Jakobsen: F\u00e6r\u00f8ske Folkesagn og \u00c6ventyr. Keypmannahavn 1898 \u2013 1901\n\nS\u00ed eisini \n\n Kirkja\n Hattarv\u00edk\n Foula\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Myndir og meir (danskt)\n Luftmyndir"}
{"id": "798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fors%C3%AD%C3%B0a", "title": "Fors\u00ed\u00f0a", "text": "Wikipedia"}
{"id": "801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gmenn%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "L\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum", "text": "Hetta er ein listi av L\u00f8gmonnum \u00ed F\u00f8royum.\n\nL\u00f8gmenn fram til 1816\n\nL\u00f8gmenn undir heimast\u00fdrisskipanini\n\nKeldur \n\n L\u00f8gmannalisti hj\u00e1 L\u00f8gmansskrivstovuni\n L\u00f8gtingss\u00f8gan, bind 1\n L\u00f8gtingss\u00f8gan, bind 2\n\nL\u00f8gting\nF\u00f8royskur politikkur\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nListar"}
{"id": "802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GNU%20Free%20Documentation%20License", "title": "GNU Free Documentation License", "text": "GNU Free Documentation License (GFDL ella GNU FDL) er eitt copyleft loyvi til fr\u00e6lst innihald, skapa\u00f0 av Free Software Foundation (FSF) til GNU-verk\u00e6tlanina.\n\nLoyvt er at skapa til ritb\u00fana\u00f0ar skjalpr\u00f3gv. Loyvi ber vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00f8ll avrit av tilfari, h\u00f3ast ta\u00f0 er broytt, hava sama loyvi sum upprunatilfari\u00f0. Hesi avrit kunnu seljast, men um tey ver\u00f0a h\u00f3pframleidd, skulu tey vera \u00ed einum sni\u00f0i, sum gj\u00f8rligt er at gera fleiri broytingar \u00ed. Wikipedia er st\u00f8rsta tilv\u00edsingarverk\u00e6tlanin, sum br\u00fakar loyvi \u00ed l\u00f8tuni.\n\nAt br\u00faka GFDL \nFyri at eitt skjal kann vera umfata\u00f0 av GFDL, skal ein vi\u00f0merking skoytast upp\u00ed um upphavsr\u00e6tt undir GFDL.\n\nWikipedia og GFDL \n\u00d8ll Wikipedia-skj\u00f8l eru \u00fatgivin til almenningin undir GNU Free Documentation License.\n\nImmaterialr\u00e6ttur"}
{"id": "804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Opi%C3%B0%20innihald", "title": "Opi\u00f0 innihald", "text": "Opi\u00f0 innihald (\u00far enskum: open content) l\u00fdsir alt skapandi arbei\u00f0i (til d\u00f8mis greinir, myndir, lj\u00f3\u00f0, sj\u00f3nbond o.s.fr.) sum er \u00fatgivi\u00f0 undir einum \u00f3gvuliga fr\u00edum loyvi, i\u00f0 beinlei\u00f0is loyvir endurritan av uppl\u00fdsingum. (Eitt d\u00f8mi um ta\u00f0 er GNU Free Documentation License, sum ver\u00f0ur n\u00fdtt av Wikipedia.). \n\nEisini ver\u00f0ur \"opi\u00f0 innihald\" stundum l\u00fdst sum innihald, har \u00f8ll kunnu ritstj\u00f3rna.\n\nImmaterialr\u00e6ttur"}
{"id": "805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wikipedia", "title": "Wikipedia", "text": "Wikipedia er ein alfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 opnum innihaldi, skriva\u00f0 \u00ed samarbei\u00f0i millum s\u00ednar br\u00fakarar. Wikipedia ver\u00f0ur st\u00fdrd av Wikimedia, ein non-profit grunnur stovna\u00f0ur til endam\u00e1li\u00f0. Her \u00ed   fevnir hon um eitt st\u00f3rt evnis\u00f8ki og hevur  greinar \u00ed f\u00f8roysku \u00fatg\u00e1vuni.  \u00cd januar 2004 v\u00f3ru umlei\u00f0 400 000 greinar \u00e1 ymiskum m\u00e1lum \u00ed Wikipedia. Meginparturin, ella umlei\u00f0 200 000, v\u00f3ru \u00e1 enskum.\n\nWikipedia byrja\u00f0i vi\u00f0 ensku \u00fatg\u00e1vuni tann 15. januar 2001. Tann f\u00f8royska \u00fatg\u00e1van byrja\u00f0i tann 20. juni 2004.\n\nBerandi ey\u00f0kennir \nTey tr\u00fd ey\u00f0kennini vi\u00f0 Wikipedia eru:\n Hon er, ella roynir at vera, \u00ed fyrsta lagi ein alfr\u00f8\u00f0i.\n Hon er ein wiki, ta\u00f0 merkir, at \u00f8llum ber til at broyta hana.\n Hon er vi\u00f0 opnum innihaldi undir GNU Free Documentation License.\n\nWikipedia ver\u00f0ur stu\u00f0la\u00f0 av Richard M. Stallman og Free Software Foundation.\n\nVandalisma \n\nEin av avbj\u00f3\u00f0ingunum hj\u00e1 Wikipedia er \"vandalisma\" - skilt sum t\u00e1puligur ella upp\u00f8sandi broytingar \u00ed greinum.\n\nSarah Lane, vertur fyri \"Sarah's Blog Report\", sum er ein partur av sj\u00f3nvarpssendingini Screen Savers, \"vandalisera\u00f0i\" \u00ed eini sending Wikipedia-s\u00ed\u00f0una um monkeypox \u00ed ensku Wikipedia-\u00fatg\u00e1vuni. Hon skriva\u00f0i \"Sarah Lane is totally cool and does not have monkeypox\". Seinni skriva\u00f0i hon: \"Although this excites me in its ease and simplicity, it's a little frightening. I mean, what if I had instead written 'My boss is a big fat **** and his phone number is ****'? Sure, somebody would delete it, but this calls for some seriously dedicated moderators.\" \n\n\"Av t\u00ed at Wikipedia er ein fullkomiliga fr\u00ed open source-verk\u00e6tlan, dregur ta\u00f0 eisini ein ri\u00f0il av anarkistiskum f\u00f3lkum at s\u00e6r,\" sigur Larry Sanger, ein teirra, i\u00f0 stovna\u00f0i Wikipedia, vi\u00f0 Wired News: \"T\u00edbetur eru teir flestu br\u00fakararnir fyrireika\u00f0ir til at virka \u00edm\u00f3ti vandalismu ... og f\u00e1a beint fyri sl\u00edkum beinlei\u00f0is, eftir at ta\u00f0 er byrja\u00f0\"."}
{"id": "806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Alfr\u00f8\u00f0i", "text": "Alfr\u00f8\u00f0i er ikki ein \u00e1v\u00eds v\u00edsindagrein, sum so n\u00f3gvar a\u00f0rar. Or\u00f0i\u00f0 alfr\u00f8\u00f0i merkir \"fr\u00f8\u00f0i'' um alt\". Vanliga inniheldur ein alfr\u00f8\u00f0i ikki serliga n\u00f3gva vitan um naka\u00f0 serstakt, men eitt sindur um n\u00e6stan alt. Ein alfr\u00f8\u00f0i er ofta ein endurspeglan av teirri vitan, sum er til; eitt savn av stuttum uppl\u00fdsandi greinum um mestsum alt, so f\u00f3lk l\u00e6tt kunnu leita s\u00e6r fram uppl\u00fdsingar. Franski heimspekingurin Diderot t\u00f3k stig til fyrstu alfr\u00f8\u00f0ina, har hann fekk fremstu heimspekingar, rith\u00f8vundar og granskarar \u00ed t\u00ed\u00f0ini at skriva greinar um \u00f8ll hugsandi evni. Henda fyrsta alfr\u00f8\u00f0in taldi heili 37 tj\u00fakk bind. Ta\u00f0 eru t\u00fasundatals greinar um ymisk evni \u00ed Alfr\u00f8\u00f0ini. \u00cd hv\u00f8rji grein eru tilv\u00edsingar til myndir, og \u00ed hv\u00f8rjari mynd eru talmerktir sm\u00e1lutir. Greinin um skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0arambo\u00f0 hevur ikki f\u00e6rri enn t\u00f3lv sl\u00edkar sm\u00e1lutir.\n\nEinhv\u00f8r alfr\u00f8\u00f0i er skipa\u00f0 sum eitt uppslagsverk, t.e. eitt verk, i\u00f0 l\u00e6tt er at sl\u00e1a upp og finna uppl\u00fdsingar \u00ed um eitthv\u00f8rt.\n\nSum Encyclop\u00e6dia Brittanica, ein st\u00f3r og kend enskm\u00e6lt alfr\u00f8\u00f0i, tekur til; \"As knowledge grows, so do we\"; ella \u00e1 f\u00f8royskum; \"So hv\u00f8rt sum vitanin veksur, vaksa vit vi\u00f0\".\n\nFr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2004", "title": "2004", "text": "2004 (MMIV) var eitt skot\u00e1r, samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum var fyrsti dagurin ein h\u00f3sdagur.\n\nHendingar \n 20. januar - L\u00f8gtingsval er. Val\u00farslitini v\u00edsa, at h\u00f3ast tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin einans hevur n\u00e6stmest atkv\u00f8\u00f0ur, f\u00e6r hann bestu umbo\u00f0an \u00e1 tingi vi\u00f0 8 tinglimum. \u00cd prosentum er Sambandsflokkurin st\u00f8rsti flokkur \u00e1 tingi, men hevur einans 7 tinglimir.\n 3. februar - Samgonga ver\u00f0ur skipa\u00f0 \u00edmillum f\u00f3lkaflokkin, sambandsflokkin og javna\u00f0arflokkin. J\u00f3annes Eidesgaard ver\u00f0ur valdur til l\u00f8gmann\n 11. mars - Ein bumba brestur \u00e1 einum jarnbreytartoki \u00ed spanska h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0num Madrid. 192 f\u00f3lk missa l\u00edvi\u00f0. H\u00f3ast baskiski yvirgangsfelagsskapurin ETA f\u00e6r skyldina at byrja vi\u00f0, tekur Al-Kaida \u00e1byrgdina av spreingingini.\n 1. mai - T\u00edggju n\u00fdggj lond (Kekkia, K\u00fdpros, Estland, Lettland, Litava, Malta, P\u00f3lland, Slovakia, Slovenia og Ungarn) bl\u00edva alment limir av ES\n 14. mai - Fr\u00ed\u00f0rikur kr\u00f3nprinsur giftir seg vi\u00f0 tasmansku Mary Elizabeth Donaldson.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 21. februar - F\u00f8royar-P\u00f3lland 0-6 (0-4) \u00ed San Fernando, Spania - Vinardystur \n 24. februar - F\u00f8royar-Luksemborg 4-2 (0-1) \u00ed San Fernando, Spania - Vinardystur (John Petersen, 47. og 53.; S\u00fani Olsen, 75.; Julian Johnson, 90.)\n 1. juni - H\u00e1land-F\u00f8royar 3-0 (1-0) \u00ed Lausanne, Sveis - Vinardystur \n 18. august - F\u00f8royar-Malta 3-2 (2-0) \u00e1 Svangaska\u00f0i, Toftir - Vinardystur (J\u00e1kup \u00e1 Borg, 31.; R\u00f3gvi Jacobsen, 42.; Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen, 81.)\n 4. september - Sveis-F\u00f8royar 6-0 (4-0) \u00ed Basel - HM undandystur \n 8. september - F\u00f8royar-Frakland 0-2 (0-1) \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli, T\u00f3rshavn - HM-undandystur \n 9. oktober - K\u00fdpros-F\u00f8royar 2-2 (1-2) \u00ed Nikosia - HM-undandystur (Claus Beck J\u00f8rgensen, 21.; R\u00f3gvi Jacobsen, 44.) Myndir hj\u00e1 12. manni\n 13. oktober - \u00cdrland-F\u00f8royar 2-0 (2-0) \u00ed Dublin - HM-undandystur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. januar - Ingrid Alexandra av Noregi, norski tr\u00f3narvingin\n\nAndl\u00e1t \n 25. januar - Mikl\u00f3s Feh\u00e9r, ungarskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1979).\n 13. februar - Zelimkhan Jandarbijev, forseti \u00ed Kekenia (f. 1951)\n 26. februar - Boris Trajkovski, (\u0411\u043e\u0440\u0438\u0441 \u0422\u0440\u0430\u0458\u043a\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438 \u00e1 kyrilliskum) forseti \u00ed Maked\u00f3nia (f. 1956)\n 28. mars - Peter Ustinov, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1912).\n 5. juni - Ronald Reagan, fyrrverandi amerikanskur forseti (f. 1911).\n 10. juni - Ray Charles, amerikanskur pianistur og sangari (f. 1930).\n 1. juli - Marlon Brando, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1924).\n 14. september - Ove Sprog\u00f8e, danskur sj\u00f3nleikari (f. 1919).\n 10. oktober - Christopher Reeve, amerikanskur sj\u00f3nleikar (f. 1952).\n 11. november - Jasser Arafat, palestinskur forseti (f. 1929).\n 28. desember - Jerry Orbach, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1935)."}
{"id": "810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20juni", "title": "20. juni", "text": "20. juni er dagur 171 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 172 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 194 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2004 F\u00f8roysk Wikipedia var\u00f0 stovna\u00f0.\n 2005 Margretha drotning leg\u00f0i grundarsteinin til Hoyv\u00edkar kirkju.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1971 F\u00f8royar-Orknoyggjar 1-1 (0-0) \u00ed T\u00f3rshavn\n\nGrindir \n 1710 - G\u00f8ta, 30.\n 1840 - Klaksv\u00edk, 55.\n 1843 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 333.\n 1843 - Hvalv\u00edk, 288.\n 1857 - Vestmanna, 100.\n 1867 - S\u00f8rv\u00e1gur, 2.\n 1956 - Nor\u00f0sk\u00e1la, 129.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1389 - Johan av Lancaster, 1. hertugi av Bedford, regentur av Frankar\u00edki (d. 1435)\n 1819 - Jacques Offenbach, t\u00fdskt-franskt t\u00f3naskald (d. 1880)\n 1909 - Errol Flynn, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1959). \n 1924 - Chet Atkins, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 2001)\n1924 - Erling Poulsen, l\u00e6rari og rith\u00f8vundur (d. 2006)\n 1928 - Jean-Marie Le Pen, franskur politikari.\n 1928 - Martin Landau, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1931 - Olympia Dukakis, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1934 - J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen, f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 2022).\n 1942 - Brian Wilson, amerkianskur t\u00f3nleikari (Beach Boys).\n 1944 - Vibeke Larsen \u00ed T\u00f8nder, r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur 1995-2001.\n 1947 - Henrik Old, fiskima\u00f0ur, skipari, l\u00f8gtingsma\u00f0ur, landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n 1949 - Lionel Richie, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1952 - John Goodman, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1967 - Nicole Kidman, avstralsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1978 - Frank Lampard, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 840 - Ludv\u00edk I, nevndur \"Ludv\u00edk tann fr\u00f3mi\", kongur \u00ed frankiska r\u00edkinum og keisari (f. 778)\n 1597 - Willem Barents, ni\u00f0urlendskur sj\u00f3fari  (f. uml. 1550)\n 1837 - Vilhelm 4., bretskur kongur (f. 1765)\n 1933 - Clara Zetkin, t\u00fdskur politikari og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (f. 1857)\n\nJuni, 20."}
{"id": "815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/WikiWiki", "title": "WikiWiki", "text": "Heiti\u00f0 WikiWiki (\"wiki wiki\" merkir skj\u00f3tt \u00e1 hawaiiskum; og hevur frambur\u00f0in \"vi ki vi ki\"). Heiti\u00f0 kann br\u00fakast til at ey\u00f0merkja anna\u00f0hv\u00f8rt eitt slag av hypertekstdokumenti ella ritb\u00fana\u00f0i, sum er br\u00faktur til at skriva ta\u00f0.\n\nT\u00fa ert n\u00fa staddur \u00e1 Wikipedia, eitt wiki sum er ein roynd at skriva eina alfr\u00f8\u00f0i.\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wiki", "title": "Wiki", "text": "Hugtaki\u00f0 Wiki v\u00edsir til eitt slag av ritb\u00fana\u00f0i, sum gevur br\u00fakarum m\u00f8guleika at samstarva um at savna og skifta um vitan og kunning um \u00e1v\u00eds evni. Ward Cunningham hevur ment forriti\u00f0. Hann og Bo Leuf hava saman skriva\u00f0 b\u00f3kina \"The Wiki Way\" (2001), sum t\u00f8kniliga er avolda\u00f0, men sum kortini grei\u00f0ir v\u00e6l fr\u00e1 wikihugbur\u00f0inum. Or\u00f0i\u00f0, Wiki, stavar fr\u00e1 hawviiska WikiWiki.\n\n\u00cd einum Wiki kunnu br\u00fakarar fr\u00edtt skriva og almannakunngera tilfar, serliga skriva\u00f0 tilfar, men \u00ed n\u00fdggjari forritum ber eisini til at goyma eitt n\u00fa myndir og f\u00edlur av ymsum sl\u00f8gum. Br\u00fakarar kunnu fr\u00edtt broyta tilfar hj\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, teir kunnu kjakast um \u00e1v\u00eds evni og eru \u00ed vissan mun vi\u00f0 til at tilevna skipanina av eini Wiki.\n\nGrundskipanin \u00ed eini Wiki er ovurtekstaskipanin (hypertekstaskipanin), sum er h\u00f8vu\u00f0sskipanin \u00e1 internetinum. Ein Wiki er forrita\u00f0 t.d. \u00ed PHP, og d\u00e1tur (s\u00ed\u00f0ur) ver\u00f0a goymdar \u00ed einum d\u00e1tugrunni, ofta MySQL.\nS\u00ed\u00f0ur ver\u00f0a heinta\u00f0ar ella stovna\u00f0ar vi\u00f0 at br\u00faka HTTP-protokollina og bo\u00f0ini, GET og POST.\nLesing fer fram \u00e1 vanligari vevs\u00ed\u00f0u, me\u00f0an skriving og r\u00e6tting fer fram \u00ed formpartinum \u00e1 eini vevs\u00ed\u00f0u.\n\nB\u00f3kmentir \n\n Bo Leuf & Ward Cunningham: The Wiki way. Quick collaboration on the Web. Addison-Wesley, 2001.\n Dan Woods & Peter Thoeny: Wikis for Dummies. John Wiley & Sons, 2007.\n Mark S. Choate: Professional Wikis. Collaboration on the Web. John Wiley & Sons, 2008.\n Mizanur Rahman: MediaWiki Administrators' Tutorial Guide. Packt Publishing Limited, 2007.\n\nUttanh\u00fdsis leinki \n\n Um Wiki \u00ed ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipedia.\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 MediaWiki.\n\nWikipedia"}
{"id": "823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark", "title": "Danmark", "text": "Danmark er eitt land \u00ed Skandinavia \u00ed Nor\u00f0urevropa vi\u00f0 5,75 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Danmark ver\u00f0ur saman vi\u00f0 Gr\u00f8nlandi og F\u00f8royum nevnt Kongsr\u00edki Danmarkar. Danmark hevur mark til T\u00fdskland \u00ed su\u00f0ri og er umgirt av fleiri h\u00f8vum: Nor\u00f0sj\u00f3gvurin (Vesterhavet), Skagerrak og Kattegat m\u00f3ti vestri, nor\u00f0i og eysti fr\u00e1 J\u00fatlandi, Kattegat og Eystrasalt nor\u00f0an og sunnanfyri t\u00e6r donsku oyggjarnar. Danmark er h\u00e1lvoyggin J\u00fatland og 443 navngivnar oyggjar og h\u00f3lmar.\nSt\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Keypmannahavn. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 78,13 \u00e1r. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er danskt. St\u00f8rsti landspartur i Danm\u00f8rk er langa, smala nesi\u00f0, J\u00fatland, sum hevur mark \u00edm\u00f3ti Nor\u00f0urt\u00fdsklandi. Eystan fyri J\u00fatland er ta\u00f0, sum eftir er av landinum; n\u00e6stan fimm hundra\u00f0 oyggjar, einar hundra\u00f0 teirra eru bygdar. Danm\u00f8rk er ta\u00f0 sy\u00f0sta av Nor\u00f0urlondum og eitt av sl\u00e6ttastu londum \u00ed heiminum.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrsti kongurin, teir s\u00f8gufast vita um r\u00e1ddi fyri \u00f8llum danaveldi, var Gormur gamli um 930. T\u00e1 var landi\u00f0 n\u00f3gv st\u00f8rri enn n\u00fa; alt ta\u00f0 sunnasta av Sv\u00f8r\u00edki harafturat alt Su\u00f0urj\u00fatland var danskt land. Longu t\u00ed\u00f0liga \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini f\u00f3ru t\u00fdskarar at tro\u00f0ka seg nor\u00f0ur eftir, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 fingu teir alt ta\u00f0 sunnasta av Su\u00f0urj\u00fatlandi undir seg. \u00cd \u00e1rinum 1864 m\u00e1tti Danmark avluta alt Su\u00f0urj\u00fatland til t\u00fdskarar, men teir fingu nor\u00f0aru helvtina aftur \u00ed 1920. \u00cd \u00e1rinum 1376 var\u00f0 \u00d3lavur, sonur Margretu drotning \u00ed Danmark og norska kongin H\u00e1kun tann 6. kongur \u00ed Danmark, og \u00ed 1380 gj\u00f8rdist hann kongur \u00ed Noregi og hj\u00e1londunum. \u2028\u2028\u00cd 1397 var Danmark, saman me\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki og Noreg, \u00ed Kalmarsamveldi\u00f0, men Sv\u00f8r\u00edki valdi a\u00f0 ganga \u00far samveldinu stutt t\u00ed\u00f0 eftir. Eftir hetta komu Noreg og Danmark at vera eitt r\u00edki l\u00edka til 1814, t\u00e1 i\u00f0 tey skiltust av svenskum \u00e1vum, me\u00f0an F\u00f8royar, Gr\u00f8nland og \u00cdsland v\u00f3ru eftir. Millum 1600-1700 minka\u00f0i landi\u00f0 st\u00f3rliga. Donsku kongarnir, sum t\u00e1 r\u00e1ddu, g\u00f3vu seg \u00ed bardaga vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki, og hesir bardagar enda\u00f0u vi\u00f0, at Sv\u00f8r\u00edki leg\u00f0i alt land eystan Oyrasund undir seg.\n\n\u2028\u2028\u00cd langa t\u00ed\u00f0 h\u00f8vdu donsku kongarnir alt valdi\u00f0 \u00ed landinum, men \u00ed 1848 fekk f\u00f3lki\u00f0 r\u00e6\u00f0i\u00f0 og hevur havt ta\u00f0 s\u00ed\u00f0an. \u00cd \u00e1runum 1940-1945 var Danmark hersett av t\u00fdskarum, men landi\u00f0 var ongant\u00ed\u00f0 v\u00edgv\u00f8llur og slapp betur burtur \u00far st\u00f3rbardaganum enn flestu lond \u00ed Evropa.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Danmark b\u00fdr \u00ed b\u00fdum vi\u00f0 strendurnar. B\u00fdirnir v\u00f3r\u00f0u bygdir her, t\u00ed at havi\u00f0 og v\u00f8tnini v\u00f3ru t\u00fddningarmiklar samfer\u00f0lsulei\u00f0ir. \u00cd flestum londum \u00ed Vesturheiminum (Europa og Nor\u00f0uramerika) eru mong, i\u00f0 hava eina r\u00e6ttiliga fr\u00edlynta \u00e1sko\u00f0an \u00e1 hj\u00fanalag og h\u00faski. Henda hugsan er eisini galdandi \u00ed Danmark og \u00ed hinum Nor\u00f0urlondum. Mong donsk b\u00f8rn vaksa n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum upp hj\u00e1 anna\u00f0hv\u00f8rt \u00f3giftum foreldrum, i\u00f0 hava somu l\u00f3garr\u00e6ttindi sum gift foreldur, bara mammuni ella bara p\u00e1panum. Vanligt er eisini n\u00fa, at menninir eru uppi \u00ed \u00f8llum h\u00fasligum arbei\u00f0i, og alt fleiri og fleiri konuf\u00f3lk arbei\u00f0a \u00fati. 1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r og 2,8 % av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys. \n\n\u00datlendingar \u00f8kja f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Danmark; 86 prosent av f\u00f3lkav\u00f8kstrinum fr\u00e1 2009 til 2013 stava\u00f0i fr\u00e1 \u00fatlendingum. 2009-2013 eru 100 000 \u00fatlendingar komnir til Danmarkar; fr\u00e1 2009 til 2013 v\u00f3ru \u00fatlendingar 86 prosent av \u00f8llum f\u00f3lkav\u00f8kstrinum \u00ed Danmark. \u00cd 2013 minkandi tali\u00f0 av \u00edb\u00fagvum \u00ed Danmark vi\u00f0 789 f\u00f3lkum, um hugt ver\u00f0ur eftir borgarum vi\u00f0 donskum uppruna. Men t\u00e1 tali\u00f0 av innflytarum og eftirkomarum teirra samstundis veksur, var f\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed fj\u00f8r 24 607 f\u00f3lk. Ta\u00f0 stendur \u00ed svari fr\u00e1 danska innanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num til f\u00f3lkatingsnevndina fyri \u00fatlendinga- og integrati\u00f3nspolitikk. Samb\u00e6rt svarinum, standa \u00fatlendingar fyri 86 prosentum av \u00f8llum f\u00f3lkav\u00f8kstrinum upp \u00e1 115 000 fr\u00e1 2009-2013.\n\nN\u00f3gvir f\u00f8royingar eru \u00ed Danmark, b\u00e6\u00f0i lesandi og meira tilkomin. Tilsamans b\u00fagva t.d. umlei\u00f0 1.500 f\u00f3lk \u00e1 Oyrasundskollegiinum. Eingin rei\u00f0ilig t\u00f8l eru yvir, hvussu n\u00f3gvir f\u00f8royingar b\u00fagva har, men ofta ver\u00f0ur sagt, at um 1.000 av \u00edb\u00fagvunum eru f\u00f8royingar.\n\nPolitikkur \n\nDanmark er eitt av heimsins elstu kongar\u00edkjum. \u00c1 odda fyri r\u00edkinum stendur kongur ella drotning. S\u00ed\u00f0an 1971 hevur Margrethe Drotning 2. veri\u00f0 drotning. Hon er eisini drotning \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Gr\u00f8nlandi, sum Danmark er \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0. N\u00fa b\u00fdr danska drotningin, Margreta 2., \u00e1 Amalienborg \u00ed Keypmannahavn. \n\nMinst fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r skulu 179 limir veljast \u00ed f\u00f3lkatingi\u00f0, l\u00f3gg\u00e1vuting Danmarkar. F\u00f8royingar og gr\u00f8nlendingar velja hv\u00f8r s\u00ednar tveir. Danska stj\u00f3rnin skal hava meiriluta \u00ed F\u00f3lkatinginum, annars m\u00e1 hon leggja fr\u00e1 s\u00e6r. Henda mannagongdin hevur veri\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1901 at tryggja, at stj\u00f3rnin alt\u00ed\u00f0 hevur meiriluta \u00e1 tingi, t\u00e1 i\u00f0 landsins l\u00f3gir ver\u00f0a vi\u00f0tiknar. R\u00e1\u00f0harrarnir, landspartarnir og t\u00e6r 275 kommunurnar umsita l\u00f3girnar. \n\nDanmark hevur \u00ed 2011 ta\u00f0 st\u00f8rsta skattatr\u00fdsti\u00f0 \u00ed Evropa. Tann seinasta uppger\u00f0in, sum hagstovan hj\u00e1 ES, Eurostat, hevur gj\u00f8rt, er fyri 2011, og eftir henni var skattatr\u00fdsti\u00f0 \u00ed Danmark 47,7 prosent ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. \u00c1 teimum n\u00e6stu pl\u00e1ssunum eru Sv\u00f8r\u00edki, Belgia, Frakland, Finnland, Italia og Eysturr\u00edki. \u00cd hesum londunum er skattatr\u00fdsti\u00f0 millum 42 og 44 prosent. \u00cd me\u00f0al var skattatr\u00fdsti\u00f0 \u00ed Evropa 38,8 prosent. Danska meirvir\u00f0isgjaldi\u00f0, sum er 25 prosent, er eisini ta\u00f0 h\u00e6gsta \u00ed Evropa.\n\nJavnr\u00e6ttindi \n\nGranskarar hava mett londini eftir, hvussu kvinnur hava atgongd til \u00fatb\u00fagving, heilsu, politiska makt og pengar. 130 lond lutt\u00f3ku \u00ed kanningini, men F\u00f8royar v\u00f3ru ikki vi\u00f0. Danmark er nummar sjey \u00e1 listanum. Ors\u00f8kin til at Danmark liggur so ovarliga \u00e1 listanum er, at landi\u00f0 hevur eina g\u00f3\u00f0a \u00fatb\u00fagvingarskipan, sum kvinnur og menn hava l\u00edka g\u00f3\u00f0a atgongd til. Danmark dumpar t\u00f3, t\u00e1 ta\u00f0 kemur til javnst\u00f8\u00f0u um l\u00f8narinnt\u00f8ku. Menn f\u00e1a \u00ed mi\u00f0al 20 prosent meira \u00ed l\u00f8n enn kvinnur \u00ed Danmark. Saudi-Ar\u00e1bia, Kjad og Jemen eru ringast fyri \u00ed javnst\u00f8\u00f0ukanningini. Noreg liggur ovast \u00e1 javnst\u00f8\u00f0ulistanum, beint framman fyri Sv\u00f8r\u00edki. \u00c1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi liggur Finnland. \n\n\u00cd 1933 ver\u00f0ur l\u00f3gin broytt solei\u00f0is, at ta\u00f0 ikki longur er \u00f3l\u00f3gligt at vera samkyndur \u00ed Danmark. L\u00f3gin kemur samstundis \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum. Aldursmarki\u00f0 ver\u00f0ur sett til 21 \u00e1r. \u00cd 1981 ver\u00f0ur samkyndleiki alment strika\u00f0 sum ein sj\u00faka \u00ed Danmark og somulei\u00f0is \u00ed F\u00f8royum. H\u00f8ga aldursmarki\u00f0 fyri kynsligt samband millum f\u00f3lk av sama kyn ver\u00f0ur l\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 21 \u00e1r til 15 \u00e1r \u00ed 1988, og er t\u00ed \u00ed dag ta\u00f0 sama sum hj\u00e1 hinskyndum. \u00cd 2010 fingu samkynd \u00ed skr\u00e1settum paralagi loyvi til at \u00e6ttlei\u00f0a b\u00f8rn hj\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Danmark f\u00e6r kynsleyst hj\u00fanalag \u00ed 2012. M\u00f8guleikin fyri at gerast sonevnd hj\u00e1mamma er veruleiki, eftir at broytingin \u00ed donsku barnal\u00f3gini er komin \u00ed gildi 1. desember 2013. Hetta merkir, at tann kvinnan \u00ed einum samkyndum parlagi, sum ikki er biologiska mamman, kann ver\u00f0a skr\u00e1sett sum foreldur at barninum vi\u00f0 barnsins f\u00f8\u00f0ing.\n\nInnflytarapolitikkur \n\nAldrin \u00e1\u00f0ur hava so n\u00f3gvir innflytarar s\u00f8kt b\u00fasta\u00f0 \u00ed Danmark sum \u00ed 2014. Seinastu hagt\u00f8lini fyri 2014 v\u00edsa, at tali\u00f0 av \u00fatlendskum r\u00edkisborgarum, i\u00f0 fluttu til Danmarkar \u00ed 2014, er 64 874. Ta\u00f0 er h\u00e6gsta tali\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 yvir eitt \u00e1r. Gamla meti\u00f0 var fr\u00e1 \u00ed 2013, t\u00e1 tilsvarandi tali\u00f0 var 56 276 f\u00f3lk. Sostatt er talan um eina \u00f8king \u00e1 fimtan prosent. 5401 s\u00fdrar fluttu til Danmarkar \u00ed 2014. Ta\u00f0 er tr\u00edggjar fer\u00f0ir so n\u00f3gvir sum \u00ed 2013, t\u00e1 1760 s\u00fdrar fluttu til Danmarkar. Men h\u00f3ast ta\u00f0 eru flest s\u00fdrar, i\u00f0 f\u00e1a uppihald \u00ed Danmark, so v\u00edsa hagt\u00f8lini eisini, at flestu innflytarar koma \u00far londum \u00ed Vesturheiminum. Nevniliga seks \u00fat av t\u00edggju innflytarum \u00ed 2014 komu \u00far einum vesturlendskum landi. Av teimum londunum er ta\u00f0 Rumenia, i\u00f0 liggur nummar eitt \u00e1 listanum yvir innflytarar. Rumenia er eisini ta\u00f0 landi\u00f0, har n\u00e6stmest innflytarar komu fr\u00e1 samla\u00f0 s\u00e6\u00f0. Hagt\u00f8lini v\u00edsa, at 5171 rumenar t\u00f3ku b\u00fasta\u00f0 \u00ed Danmark \u00ed 2014. Ta\u00f0 er ein \u00f8king \u00e1 fimtan prosent fr\u00e1 2013.\n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danm\u00f8rk \n\nHesir politisku flokkar hava umbo\u00f0an \u00ed F\u00f3lkatinginum s\u00ed\u00f0an F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2015. F\u00f8royar og Gr\u00f8nland hava hv\u00f8r s\u00ednar tveir limir.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Danm\u00f8rk \n\nDanmark er b\u00fdtt sundur \u00ed fimm regi\u00f3nir (landslutir). \u00c1\u00f0renn hetta var\u00f0 Danmark b\u00fdtt sundur \u00ed amt. Regi\u00f3nirnar hava serliga \u00e1byrgdina av sj\u00fakrah\u00fasverkinum. F\u00f8royar og Gr\u00f8nland eru sj\u00e1lvst\u00fdrandi lond \u00ed danska kongar\u00edkinum.\n\nMentan \n\nLego - vi\u00f0gitnu, litr\u00edku byggikubbarnir, gj\u00f8rdir til b\u00f8rn - er upprunaliga \u00far J\u00fatlandi, har ein snikkari og sonur hansara funnu upp\u00e1 at gera teir \u00ed 1930-\u00e1runum. Mong nor\u00f0urlendsk b\u00f8rn vita um Legoland, hugtakandi legob\u00fdin, har alt er gj\u00f8rt av lego. Navni\u00f0 \"Lego\" er gj\u00f8rt \u00far donsku or\u00f0unum \"leg\" og \"godt\", sum merkir sp\u00e6l v\u00e6l.\n\nByggisni\u00f0 \n\nSum hini b\u00e6\u00f0i skandinavisku londini og Finnland er Danm\u00f8rk giti\u00f0 fyri byggilist s\u00edna. Danskir byggifr\u00f8\u00f0ingar n\u00fdta ofta ymiskt tilfar, t\u00e1 i\u00f0 teir byggja, til d\u00f8mis tigulgr\u00f3t, vi\u00f0 og betong, og teir gera v\u00f8kur h\u00fas, sum hv\u00edla v\u00e6l \u00ed landslagnum. \u00cd mongum n\u00fdggjum seth\u00fasum hevur alst\u00f3rur dentur veri\u00f0 lagdur \u00e1 at spara orku. S\u00f3lkyknur \u00ed tekjuni vinna orku \u00far s\u00f3lini, og h\u00fasini eru \u00f3gvuliga v\u00e6l bj\u00e1lva\u00f0. Danir leggja s\u00e6r n\u00e6r at fr\u00ed\u00f0ka sni\u00f0i\u00f0 \u00e1 t\u00ed, teir gera. H\u00fasb\u00fana\u00f0ur, glasv\u00f8rur, k\u00f8ksb\u00fanyttur og postal\u00edn er alt so snotiligt.\n\nB\u00faskapur \n\nSum \u00ed grannalondunum eru politisku vi\u00f0urskiftini trygg, og l\u00edvskorini g\u00f3\u00f0. \u00cddna\u00f0urin hevur ment seg skj\u00f3tt, og n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum arbei\u00f0ir ein tri\u00f0ingur av danska f\u00f3lkinum \u00ed \u00eddna\u00f0inum.\n\nDanm\u00f8rk er giti\u00f0 fyri samvinnufel\u00f8g s\u00edni. Til tess at fylgja vi\u00f0 \u00ed landb\u00fana\u00f0armenningini og vera kappingarf\u00f8rir hava donsku b\u00f8ndurnir veri\u00f0 noyddir at samstarva. Ein h\u00e1ttur hevur veri\u00f0 at eiga mj\u00f3lkarvirki og sv\u00ednasl\u00e1turh\u00fas \u00ed felag og leggja seg eftir at selja hesar b\u00fana\u00f0arv\u00f8rur uttanlands.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nFakta \n\n V\u00eddd: 43 098,31 km2\n H\u00f8v: Nor\u00f0sj\u00f3gvurin, Skagerakk, Kattegatt, Oyrasund, Eystarasalt, Sm\u00e1landshavi\u00f0. \n Sund: St\u00f3ra Belt, L\u00edtla Belt, Limafj\u00f8r\u00f0urin. \n Oyggjar: S\u00e6land, Fj\u00f3n (Fyn), Lolland, Falster, M\u00f8n, Langaland, T\u00e5singe, Eroy, Als, Samsoy, Anholt, L\u00e6soy, Mors, Bornholm. \n H\u00e1lvoyggj: J\u00fatland. \n \u00c1ir: Guden\u00e1, Skern\u00e1, Odense \u00e1, Sus\u00e1.\n V\u00f8tn: Arres\u00f8, Esrum vatn, Moss\u00f8, Tiss\u00f8, Fures\u00f8, Skanderborg vatn\n\nLandslag \n\nDanmark er eitt l\u00e1gt og sl\u00e6tt oyggjaland. Oyggjarnar eru einar 500 \u00ed tali; av teimum eru S\u00e6land, Fyn og Lolland st\u00f8rstar. J\u00fatland er \u00e1fast vi\u00f0 T\u00fdskland fyri sunnan; ta\u00f0 er annars umgirt av havi \u00ed tr\u00fd bor\u00f0, og sl\u00edkt land ver\u00f0ur nevnt h\u00e1lvoyggj. So l\u00e1gt er lendi\u00f0, at h\u00e6gsti heyggjurin, Ydling Skovh\u00f8j, er ikki h\u00e6gri enn 173 m. N\u00e6sth\u00e6gsta pl\u00e1ssi\u00f0 eitur Ejer Bavneh\u00f8j 171 m. H\u00f3ast landi\u00f0 er l\u00e1gt, so er ta\u00f0 ikki sl\u00e6tt sum ein pannuk\u00f8ka. Nei, n\u00f3gvasta\u00f0ni eru st\u00f3rir ryggir og h\u00f8gar her\u00f0ar, men landi\u00f0 h\u00e6kkar so l\u00ed\u00f0andi, at t\u00fa veit ikki av, fyrr enn t\u00fa ert uppi \u00e1 teimum. \n\nUndirgrundin \u00ed Danmark er ikki gr\u00f3t sum \u00ed F\u00f8royum, men krit og k\u00e1lk, og hetta s\u00e6st summasta\u00f0ni fram vi\u00f0 strondini; har standa kritbakkar \u00fat m\u00f3ti havinum. Annars er mest allasta\u00f0ni sandstrond, kortini kann ta\u00f0 henda, at leirbakkar ganga l\u00edka \u00fat \u00ed sj\u00f3varm\u00e1lan. \u00cd st\u00f8\u00f0um kann ta\u00f0 vera heilt f\u00edn m\u00f8l. Strondin \u00e1 oyggjunum og eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 J\u00fatlandi er n\u00f3gv v\u00e1gskorin, men vesturs\u00ed\u00f0an \u00e1 J\u00fatlandi er mest sum bein; har eru bert einstakir fir\u00f0ir, og uttan fyri fjar\u00f0munnan gongur n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 ein sandtangi. Ta\u00f0 i\u00f0 ger, at so f\u00e1 innvik eru har, er streymurin, sum rekur so hart fram vi\u00f0 landinum, at tangarnir eru runda\u00f0ir burtur. \n\nSummasta\u00f0ni \u00ed Danmark eru st\u00f3rar m\u00f3m\u00fdrar; hesar m\u00fdrar hava veri\u00f0 v\u00f8tn fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini, men so eru plantur og tr\u00f8 rotna\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed tey, og sum \u00e1rini eru li\u00f0in, eru v\u00f8tnini upptorna\u00f0. \u00cd summum m\u00fdrum skera teir torv, og ofta hava teir t\u00e1 funni\u00f0 b\u00e6\u00f0i v\u00e1pn og a\u00f0rar gripir, i\u00f0 forn\u00f8ldarf\u00f3lkini hava kasta\u00f0 \u00fat \u00ed vatni\u00f0 sum offur til gudarnar. Ta\u00f0 hevur eisini hent seg, at teir hava funni\u00f0 dey\u00f0amannalutir fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini langt fyri Kristi f\u00f8\u00f0ing. Annars eru m\u00fdrarnar at minka, t\u00ed teir hava veitt vatni\u00f0 av n\u00f3gvum av teimum og velt t\u00e6r undan. \n\nSummasta\u00f0ni \u00ed J\u00fatlandi eru st\u00f3rar lynghei\u00f0ar, men fyri einum 120-130 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru t\u00e6r n\u00f3gvar fer\u00f0ir st\u00f8rri; t\u00e1 f\u00f3ru menn at planta furu og granntr\u00f8 \u00e1 hei\u00f0unum. Tey trivust, og n\u00fa eru st\u00f3r strekkir avvaksin vi\u00f0 n\u00e1latr\u00f8um. Afturat at menn f\u00e1a nyttu av sj\u00e1lvum tr\u00f8unum, gera tey eisini ta\u00f0, at tey for\u00f0a sandrokinum, sum ofta kann vera herviligt fram vi\u00f0 vesturstrondini, at koma so langt eystur \u00ed landi\u00f0. Ta\u00f0 var ikki sj\u00e1ldan, \u00e1\u00f0renn plantasjurnar komu, at foksandurin leg\u00f0ist so tj\u00fakkur \u00e1 akrarnar, at hann k\u00f8vdi n\u00e1lirnar. Plantasjurnar l\u00edva eisini akrunum, so vestanvindurin ikki sv\u00ed\u00f0ur teir av, sum ofta hendi \u00e1 vindsomum pl\u00e1ssum; og \u00e1 n\u00f3gvum av teimum g\u00f8r\u00f0unum, sum \u00ed seinnu \u00e1rum eru bygdir \u00e1 hei\u00f0unum, hava b\u00f8ndurnir planta\u00f0 tr\u00f8 til skj\u00f3l. Summar av hei\u00f0unum, sum eftir eru, eru fri\u00f0a\u00f0ar. \n\nSk\u00f3gi er ikki n\u00f3gv til av longur \u00ed Danmark, 1/10 partur av landinum, rokna teir vi\u00f0. Mest eru ta\u00f0 b\u00f3kask\u00f3gir. Av d\u00fdrum, sum liva \u00ed sk\u00f3gunum, skulu vit nevna hj\u00f8rtir, revar og grevlingar. B\u00f8urin \u00ed Danmark er fyri ta\u00f0 mesta fr\u00e1l\u00edka g\u00f3\u00f0ur, og so sl\u00e6tt er lendi\u00f0, at 3/4 av landinum er akur ella ong. Besta j\u00f8r\u00f0in er \u00e1 oyggjunum og \u00ed eystara parti av J\u00fatlandi; har er mest leirmold, og hon ber betri korn enn sandmoldin. Eingirnar eru mest \u00ed l\u00e6gdum ella fram vi\u00f0 \u00e1unum, summar hava teir bara til beiti, men summar ver\u00f0a slignar. Fram vi\u00f0 vesturstrondini av Su\u00f0urj\u00fatlandi er landi\u00f0 \u00f3gvuliga sl\u00e6tt og so l\u00e1gt, at teir mugu hava gj\u00f8rt langar verjugar\u00f0ar m\u00f3ti havinum; hetta r\u00f3pa teir marsk. Hann er fr\u00e1l\u00edka grasg\u00f3\u00f0ur og besta beiti.\n\n\u00datb\u00fagvingar \n\u00datb\u00fagvingar \u00ed Danmark eru atkomuligar fyri allir borgarar \u00ed r\u00edkinum. F\u00edggingin fer fram umvegis skatt og egingj\u00f8ld. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 1500 f\u00f3lkask\u00falar \u00ed Danmark. Samb\u00e6rt  \u00a776 \u00ed grundl\u00f3gini so er ta\u00f0 ikki talan um sk\u00falaskyldu \u00ed Danmark, men um undirv\u00edsingarskyldu. Ta\u00f0 merkir, at \u00f8ll skulu hava undirv\u00edsing fr\u00e1 0.-9. flokk. Undirv\u00edsingarskyldan byrjar 1. august ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0, i\u00f0 barni\u00f0 fyllir 6 \u00e1r. Foreldur kunnu velja \u00edmillum f\u00f3lkask\u00falan, privatsk\u00falar og heimaundirv\u00edsing. S\u00ed\u00f0an er m\u00f8guleiki fyri at n\u00e6mingurin kann ganga \u00ed 10. flokki, taka eina vinnu\u00fatb\u00fagving ella eina mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fala\u00fatb\u00fagving (gymnasiala \u00fatb\u00fagving). Eftir ta\u00f0 ver\u00f0ur eitt st\u00f3rt \u00farval av ymiskum \u00fatb\u00fagvingum \u00fatbj\u00f3\u00f0a\u00f0ar \u00e1 ymiskum st\u00f8\u00f0i og innan ymiskar vinnur.\n\nTa\u00f0 eru otta fr\u00f3\u00f0skaparsetur \u00ed Danmark, harav ta\u00f0 elsta er K\u00f8benhavns Universitet. Harumframt eru Aarhus Universitet, Syddansk Universitet, Aalborg Universitet og Roskilde Universitet i\u00f0 \u00f8ll hava fleiri fakultet, og harafturat eru Danmarks Tekniske Universitet, Copenhagen Business School og IT-Universiteti\u00f0 \u00ed Keypmannahavn, i\u00f0 hava eitt fakultet. \nProfessi\u00f3nsh\u00e1sk\u00falar ella sonevnd university colleges eru at finna kring alt landi\u00f0, umframt \u00fatb\u00fagvingarstovnar innan t\u00f3nleik, list og arkitektur.\n\nSamfer\u00f0sla \n\nVegirnir \u00ed Danmark eru b\u00e6\u00f0i g\u00f3\u00f0ir og n\u00f3gvir. Jarnbreytirnar eru eisini \u00f3gvuliga t\u00e6ttar, so skj\u00f3tt er at koma \u00edmillum teir ymsu landspartarnar eftir jarnbreytini. Fyri at l\u00e6tta um samfer\u00f0sluna hava teir bygt tv\u00e6r st\u00f3rar br\u00fagvar: L\u00edtlabeltsbr\u00fanna og St\u00f3rstreymsbr\u00fanna. \u00dar Keypmannahavn slepst vi\u00f0 toki til tey flestu lond \u00ed Evropa. \u00cd Kastrup t\u00e6tt vi\u00f0 Keypmannahavn er \u00f3f\u00f8ra st\u00f3r fl\u00f3gst\u00f8\u00f0. Millum teir ymsu donsku landspartarnar ver\u00f0ur d\u00fagliga flogi\u00f0, og eisini millum Keypmannahavn og F\u00f8royar. Fer\u00f0amannaskipini tr\u00f3ta heldur ikki, hv\u00f8rki innansyndis ella millum Danmark og \u00fatheimin. Til Sv\u00f8r\u00edkis er fartur fleiri fer\u00f0ir hv\u00f8nn dag, og sama er til T\u00fdsklands.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Skandinavia\n Nor\u00f0urlond\n Danskt (m\u00e1l)\n Keypmannahavn\n Drotning Margrethe II\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Danmark.dk\n\nLond \u00ed Evropa\nES\nSkandinavia"}
{"id": "825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20juni", "title": "21. juni", "text": "21. juni er dagur 172 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 173 um skot\u00e1r er). 193 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nTj\u00f3\u00f0ardagur Gr\u00f8nlands.\n\nHendingar \n 1767 - Enski sj\u00f3farin Samuel Wallis uppdagar Tahiti og vitjar \u00ed oynni. Hann nevnir oynna \"King George the Third island\".\n 1898 - Amerikanarar hertaka Guam.\n 1900 - Boksarauppreistur: Kina l\u00fdsir vi\u00f0 kr\u00edggi \u00edm\u00f3ti USA, St\u00f3ra Bretlandi, T\u00fdsklandi, Fraklandi, og Japan.\n 1921 - Kongshj\u00fanini og prinsarnir vitja \u00ed T\u00f3rshavn. \n 2009 - Gr\u00f8nland f\u00e6r \u00f8kt sj\u00e1lvst\u00fdri.\n 2015 - F\u00f8royski sj\u00f3nleikarin Olaf Johannessen vinnur Reumert-pr\u00edsin fyri besta mannliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Danmark.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1983 \u2013 F\u00f8royar\u2013Danmark 1\u20131 (danska U21-landsli\u00f0i\u00f0) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\n Hondb\u00f3ltur \n 2015 - F\u00f8royska manslandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed hondb\u00f3lti vinnur metsigur m\u00f3ti Armenia, F\u00f8royar vunnu heili 61-9\n\nGrindir \n 1715 \u2013 Hvalv\u00edk, 140.\n 1960 \u2013 Trongisv\u00e1gur, 271.\n 1982 \u2013 Hvalv\u00edk, 52.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1882 - Llu\u00eds Companys i Jover, katalanskur politikari (d. 1940)\n 1892 - Reinhold Niebuhr, amerikanskur gudfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1971)\n 1903 - Al Hirschfeld amerikanskur teknari (d. 2003)\n 1905 - Jean-Paul Sartre, franskur heimspekingur og rith\u00f8vundur (d. 1980)\n 1921 - Jane Russell, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2011)\n 1953 - Benazir Bhutto, pakistanskur politikari (d. 2007)\n 1955 - Michel Platini, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1961 - Joko Widodo, indonesiskur forseti.\n 1979 - Chris Pratt, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1981 - Brandon Flowers, amerikanskur sangari.\n 1982 - Vilhelm prinsur Bretlands.\n 1985 - Lana Del Rey, amerikonsk songkvinna og sangskrivari.\n\nAndl\u00e1t \n 1377 - Edvard 3., enskur kongur (f. 1312)\n 1914 - Bertha von Suttner, eysturr\u00edksk fri\u00f0arstr\u00ed\u00f0skvinna (f. 1843)\n 1970 - Sukarno, indonesiskur forseti (f. 1901)\n 1985 - Tage Erlander, svenskur politikari (f. 1901)\n 2018 - Alex B\u00e6rendsen, f\u00f8royskur sangari (f. 1962)\n\nJuni, 21."}
{"id": "827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20juni", "title": "22. juni", "text": "22. juni er dagur 173 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 174 um skot\u00e1r er). 192 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1722 - H\u00e6gstar\u00e6ttard\u00f3marin \u00ed Onglandi, William Murray, 1st Earl of Mansfield, fellur d\u00f3min, at tr\u00e6lahald \u00ed Onglandi er \u00f3l\u00f3giligt.  \n1906 - Svenska flaggi\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu.\n1911 - George V og Mary of Teck ver\u00f0a kr\u00fdnd \u00ed Westminster Abbey til kong og drotning av St\u00f3ra Bretlandi\n1986 - Diego Maradona skorar v\u00ed\u00f0agitna \"Hand of God\" m\u00e1li\u00f0 \u00e1 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 1986, i\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Meksiko.\n1990 - Checkpoint Charlie \u00ed Berlin ver\u00f0ur tikin ni\u00f0ur.\n\nGrindir \n 1837 - Klaksv\u00edk, 187.\n 1838 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 260.\n 1854 - V\u00e1gur, 116.\n 1948 - Klaksv\u00edk, 377.\n 1953 - Klaksv\u00edk, 48.\n 1954 - Hvalba, 200.\n 1962 - H\u00fasav\u00edk, 149.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1510 - Alessandro de' Medici, hertugi av Firenze (d. 1537)\n 1757 - George Vancouver, enskur ranns\u00f3knarfari (d. 1798)\n 1767 - Wilhelm von Humboldt, t\u00fdskur heimspekingur, fr\u00f8\u00f0ima\u00f0ur og politikari  (d. 1835)\n 1898 - Erich Maria Remarque, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1970).\n 1906 - Billy Wilder, eysturr\u00edkskur/amerikanskur leikstj\u00f3ri (d. 2002)\n 1910 - Konrad Zuse, t\u00fdskur teldufr\u00f8\u00f0ingur og verkfr\u00f8\u00f0iingur, uppfinnari av Z3 telduni (d. 1995)\n 1932 - Soraya, persisk keisaradrotning (d. 2001)\n 1936 - Kris Kristofferson, amerikanskur leikari og sangskrivari.\n 1949 - Meryl Streep, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1952 - Elis Poulsen, f\u00f8royskur \u00fatvarpsma\u00f0ur (d. 2019)\n 1953 - Cyndi Lauper, amerikonsk songkvinna.\n 1964 - Dan Brown, amerikanskur rith\u00f8vundur.\n 1974 - Jo Cox, bretskur politikari (d. 2016).\n\nAndl\u00e1t \n 1969 - Judy Garland, amerikonsk sjonleikarinna (f. 1922).\n 1987 - Fred Astaire, amerikanskur dansari og sjonleikari (f. 1899).\n 1993 - Pat Nixon, amerikonsk forsetafru (f. 1912).\n 2008 - George Carlin, amerikanskur sjonleikari, kritikari og rithovundur (f. 1937).\n 2013 - Henning Larsen, danskur arkitektur (f. 1925)\n\nJuni, 22."}
{"id": "828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20juni", "title": "23. juni", "text": "23. juni er dagur 174 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 175 um skot\u00e1r er). 191 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1969 - Sundaferjan byrjar at sigla millum Oyri, Hvalv\u00edk, H\u00f3sv\u00edk og Selatra\u00f0.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1975 - \u00cdsland-F\u00f8royar 6-0 \u00ed Reykjav\u00edk\n\nGrindir \n 1850 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 155.\n 1852 - Vestmanna, 123.\n 1855 - Klaksv\u00edk, 65.\n 1873 - Klaksv\u00edk, 142.\n 1935 - Hvalba, 328.\n 1956 - G\u00f8ta, 83.\n 1959 - Hvalv\u00edk, 120.\n 1969 - N\u00f3lsoy, 36.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1894 - Edvard 8., bretskur kongur (d. 1972)\n 1912 - Alan Turing, bretskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og teldufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1954)\n 1937 - Martti Ahtisaari, finskur forseti og diplomatur.\n 1972 - Zinedine Zidane, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1975 - KT Tunstall, skotsk songkvinna.\n 1976 - Patrick Vieira, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1980 - Francesca Schiavone, italsk tennisleikarinna.\n 1984 - Duffy, valisisk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 79 - Vespasian, r\u00f3mverskur keisari (f. 9)\n 2011 - Peter Falk, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1927)\n\nJuni, 23."}
{"id": "848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADvfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "L\u00edvfr\u00f8\u00f0i", "text": "L\u00edvfr\u00f8\u00f0i (biologi) er l\u00e6ran um l\u00edv. Grikska or\u00f0i\u00f0, biologi, er samansett av or\u00f0unum bio, sum merkir liv og logos, som merkir vitan ella fr\u00f8\u00f0i. L\u00edvfr\u00f8\u00f0in fevnir sera v\u00edtt, og fleiri \u00f8ki ver\u00f0a ofta rokna\u00f0 sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar v\u00edsindagreinir.\n\nS\u00f8ga \nL\u00edvfr\u00f8\u00f0in kann f\u00f8rast aftur til gomlu grikkarnar. Serliga Aristoteles (384 f.Kr. - 322 f.Kr.) eygleiddi n\u00f3gv d\u00fdr og plantur. Hann b\u00f3lka\u00f0i og setti fram \u00e1st\u00f8\u00f0ir. \u00cd 1600-talinum var mikroskopi\u00f0 uppfunni\u00f0 og framdi hetta eina kollvelting innan \u00f8ki\u00f0. Til bar n\u00fa at s\u00edggja kyknur, bakteriur og anna\u00f0. \u00cd 1859 gav Charles Darwin b\u00f3kina On the Origin of Species \u00fat og leg\u00f0i harvi\u00f0 lunnar undir l\u00e6runa um l\u00edvmenningina. \n\n\u00cd 20. \u00f8ld var\u00f0 funni\u00f0 \u00fatav, at arvaeginleikarnir liggja goymdir \u00ed l\u00edtlunum kromosomunum, og n\u00f3gv framstig v\u00f3ru s\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rd innan arval\u00e6runa, sum t.d. at kromosomini eru ein dupultspiralur, sum n\u00fa ver\u00f0ur nevnt DNA.\n\nH\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki innan l\u00edvfr\u00f8\u00f0i \nInnan l\u00edvfr\u00f8\u00f0ina eru n\u00f3gvar l\u00e6rugreinar savna\u00f0ar:\n\n \u00e1 atom- og m\u00fdlisstigi eru m\u00fdlsk l\u00edvfr\u00f8\u00f0i, l\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i og \u00ed \u00e1v\u00edsan mun arvafr\u00f8\u00f0i.\n \u00e1 kyknustigi er kyknul\u00e6ra og sm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i (mikrobiologi).\n \u00e1 fleirkyknustigi er l\u00edvsvirkisfr\u00f8\u00f0i, kropsbygna\u00f0arl\u00e6ra (anatomi) og vevna\u00f0arl\u00e6ra.\n t\u00e1 talan er um menning (ontogeny) av verum eitur l\u00e6rugreinin (developmental biology).\n t\u00e1 talan er um arvafluting millum foreldur og avkom eitur l\u00e6rugreinin arvafr\u00f8\u00f0i.\n \u00e1 t\u00ed stigi sum vi\u00f0ger\u00f0 atbur\u00f0in hj\u00e1 b\u00f3lkum av verum er atfer\u00f0arfr\u00f8\u00f0i.\n \u00e1 t\u00ed stigi sum vi\u00f0ger\u00f0 b\u00fafj\u00f8ld (population) er (population genetics).\n (systematikk) og (taksonomi)\n t\u00e1 talan er um b\u00fafj\u00f8ldir og teirra umhv\u00f8rvi\u00f0 hava vit vistfr\u00f8\u00f0i og l\u00edvmenning (evoluti\u00f3n).\n og meira spekulativ v\u00edsindi eru xeno-l\u00edvfr\u00f8\u00f0i, sum vi\u00f0ger l\u00edvi\u00f0 uttanfyri j\u00f8r\u00f0ina.\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \n\n Charles Darwin\n Gregor Mendel\n Louis Pasteur\n\nS\u00ed eisini \n\n DNA\n RNA\n Alphabetical list of bio sites\n\n"}
{"id": "850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20juni", "title": "24. juni", "text": "24. juni er dagur 175 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 176 um skot\u00e1r er). 190 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini j\u00f3ans\u00f8ka eftir J\u00f3hannesi Doyparanum \u00ed B\u00edbliuni. \n\nJ\u00f3ans\u00f8ka \u00ed  Su\u00f0uroy.\n\nHendingar \n1298 - Erlendur biskupur skrivar Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1485 - Elisabeth av Danmark, prinsessa (d. 1555)\n 1911 - Juan Manuel Fangio (d. 1995)\n 1911 - Ernesto Sabato, argentinskur rith\u00f8vundur (d. 2011)\n 1930 - Claude Chabrol, franskur leikstj\u00f3ri (d. 2010)\n 1978 - Shunsuke Nakamura, japanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - Lionel Messi, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1992 - David Alaba, eystur\u00edkskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1908 - Grover Cleveland, amerikanskur forseti (f. 1837)\n 1987 - Jackie Gleason, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1916)\n 2013 - Emilio Colombo, italskur politikari (f. 1920)\n\nJuni, 24."}
{"id": "854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20juni", "title": "25. juni", "text": "25. juni er dagur 176 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 177 um skot\u00e1r er). 189 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1530 - Augsburgska tr\u00faarj\u00e1ttanin ver\u00f0ur lisin \u00e1 t\u00fdskum m\u00e1li fyri t\u00fdsk-r\u00f3mverska keisaranum Karl V. Keisarin f\u00e6r tvey eint\u00f8k av tr\u00faarj\u00e1ttanini, anna\u00f0 \u00e1 t\u00fdskum m\u00e1li og hitt \u00e1 lat\u00edni. \n 1991 - Slovenia og Kroatia f\u00e1a fullveldi fr\u00e1 Jugoslavia.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n1972 - F\u00f8royar - Hetland 6-2 (4-1) \u00ed T\u00f3rshavn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1852 - Antoni Gaudi, spanskur arkitektur (d. 1926).\n 1888 - Christian Sofus Johan Helenius Danielsen, f\u00f8royskur l\u00f8gtingslimur og postmeistari \u00ed T\u00f3rshavn, (d. 1953).\n 1903 - George Orwell, enskur rith\u00f8vundur (d. 1950).\n 1942 - Hanus Kamban, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n 1956 - Anthony Bourdain, amerikanskur kokkur (d. 2018)\n 1961 - Ricky Gervais, enskur sj\u00f3nleikari og grinisti.\n 1963 - George Michael, enskur sangari (d. 2016).\n 1975 - Vladimir Kramnik, russiskur talvmeistari.\n 1977 - S\u00e1mal Soll, f\u00f8royskur rith\u00f8vundi.\n\nAndl\u00e1t \n 1843 - Peter Mathiesen Hentze (f. 1753). \n 1981 - Johannes Petersen, f\u00f8royskur l\u00f8gtingslimur 1924-1932. (f. 1889) \n 2009 - Farrah Fawcett, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1947).\n 2009 - Michael Jackson, amerikanskur sangari (f. 1958). \n\nJuni, 25."}
{"id": "855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20juni", "title": "26. juni", "text": "26. juni er dagur 177 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 178 um skot\u00e1r er). 188 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1906 - Fyrsta bilkappkoyringin nakrant\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur hildin.\n 1960 - Madagaskar og Somalia gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug.\n 1963 - John F. Kennedy flytur fram v\u00ed\u00f0agitnu \"Ich bin ein Berliner\" r\u00f8\u00f0una \u00ed Berlin, T\u00fdsklandi.\n 1960 - Madagaskar og Somalia gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug.\n 2007 - F\u00f8roya Banki (seinni umdoyptur BankNordik) ver\u00f0ur skr\u00e1settur \u00e1 vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum.\n 2015 - F\u00f8royar vinna Emerging Nations hondb\u00f3ltskappingina fyri menn \u00ed Kosovo, t\u00e1 i\u00f0 finalan ver\u00f0ur vunnin 27-24  m\u00f3ti Lettlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1892 - Pearl S. Buck, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1973).\n 1908 - Salvador Allende, forseti \u00ed Kile (d. 1973).\n 1968 - Paolo Maldini, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1975 - Kristina H\u00e1foss, f\u00f8royskur politikari.\n 1987 - Samir Nasri, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1993 - Ariana Grande, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1830 - Georg 4., bretskur kongur (f. 1762)\n 1997 - Israel Kamakawiwo'ole, havaianskur sangari (f. 1959).\n 2022 - Thue Christiansen, gr\u00f8nlendskur l\u00e6rari i\u00f0 gj\u00f8rdi gr\u00f8nlendska flaggi\u00f0 (f. 1940)\n\nJuni, 26."}
{"id": "856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20juni", "title": "27. juni", "text": "27. juni er dagur 178 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 179 um skot\u00e1r er). 187 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1950 - Koreakr\u00edggi\u00f0: USA avger at senda hermenn at berjast \u00ed kr\u00edgnum.\n 1977 - Djibuti ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 2007 - Tony Blair fer fr\u00e1, eftir 10 \u00e1r sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3ra Bretlandi\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1880 - Helen Keller, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1968)\n 1951 - Mary McAleese, \u00edrskur forseti.\n 1955 - Isabelle Adjani, fronsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1959 - Lorrie Morgan, amerikonsk sangarinna\n 1966 - J. J. Abrams, amerikanskur leikstj\u00f3ri.\n 1985 - Svetlana Kuznetsova, russisk tennisleikarinna.\n 1985 - Nico Rosberg, finsk-t\u00fdskur rasarakoyrari\n\nAndl\u00e1t \n 1970 - Poul Frederik Joensen, f\u00f8royskt skald (f. 1898)\n 2001 - Tove Jansson, finskur rith\u00f8vundur (f. 1914)\n 2001 - Jack Lemmon, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1925)\n 2016 - Bud Spencer, italskur sj\u00f3nleikari (f. 1929)\n\nJuni, 27."}
{"id": "857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20juni", "title": "28. juni", "text": "28. juni er dagur 179 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 180 um skot\u00e1r er). 186 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1298 - Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 ver\u00f0ur sett \u00ed gildi av H\u00e1kuni hertuga Magnussyni.\n 1838 - Victoria av St\u00f3ra Bretlandi ver\u00f0ur kr\u00fdnd drotning.\n 1992 - Estiska Grundl\u00f3gin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0.\n 1996 - Ukrainska Grundl\u00f3gin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0.\n 1997 - Mike Tyson ver\u00f0ur kolld\u00f8mdur \u00ed einum boksingdysti, fyri at b\u00edta ein part av oyra m\u00f3tst\u00f8\u00f0umannsins Evender Holyfield.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1491 - Henrik VIII enskur kongur (d. 1547)\n 1712 - Jean-Jacques Rousseau, sveisiskur-franskur heimspekingur (d. 1778)\n 1867 - Luigi Pirandello, italskur rith\u00f8vundur (d. 1936)\n 1908 - Salvador Allende, kilenskur politikari og forseti \u00ed Kili 1970-1973. (d. 1973)\n 1926 - Mel Brooks, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri.\n 1928 - Hans Blix, svenskur politikari.\n 1930 - Itamar Franco, brasilskur forseti (d. 2011)\n 1948 - Kathy Bates, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1966 - John Cusack, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1971 - Fabien Barthez, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1991 - Kevin De Bruyne, belgiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1836 - James Madison, amerikanskur forseti (f. 1751)\n 1914 - Franz Ferdinand, eystur\u00edkskur erkihertogi (f. 1863)\n 2010 - Robert Byrd, amerikanskur politikari (f. 1917)\n\nJuni, 28."}
{"id": "858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20juni", "title": "29. juni", "text": "29. juni er dagur 180 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 181 um skot\u00e1r er). 185 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1975 - Steve Wozniak avpr\u00f8var fyrstu protot\u00fdpu av Apple I teldu s\u00edni.\n1976 - Seyskelloyggjar ver\u00f0a sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar.\n2007 - Apple \u00fatgevur fyrstu Iphonina.\n 2014 - Brandur \u00ed Funningsstovu n\u00e1ddi upp \u00e1 toppin \u00e1 Denali, ella Mt. McKinley, sum ta\u00f0 eisini nevnist. Denali er 6194 metrar h\u00f8gt og liggur j\u00fast nor\u00f0anfyri p\u00f3lsirkulin, \u00ed amerikanska statinum Alaska. Hetta fjalli\u00f0 sigst vera ta\u00f0 kaldasta fjall \u00ed heiminum. Brandur hevur sett s\u00e6r fyri at n\u00e1a upp \u00e1 h\u00e6gsta fjall \u00ed hv\u00f8rjum heimsparti. \u00cd fj\u00f8r v\u00f3ru Brandur H. \u00ed Funningsstovu og Sveinur J\u00e1kupson uppi \u00e1 Elbrus, i\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum 5641 metrum er h\u00e6gsta fjall \u00ed Evropa.\n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1963 - Hetland-F\u00f8royar 2-3 (0-2) \u00ed Lerwick. \n 1983 - Gr\u00f8nland-F\u00f8royar 0-0 \u00ed Nuuk.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1577 - Peter Paul Rubens, flamsk-t\u00fdskur malari (d. 1640). \n 1894 - Einar Fr\u00f3vin Waag \u00ed Klaksv\u00edk, bryggjari og l\u00f8gtingslimur (d. 1989). \n 1900 - Antoine de Saint-Exupery, franskur rith\u00f8vundur og flogskipari (d. 1944). \n 1906 - J\u00e1kup Frederik \u00d8regaard \u00ed Leirv\u00edk, keypma\u00f0ur og l\u00f8gtingsforma\u00f0ur (d. 1980).\n 1925 - Giorgio Napolitano, italskur forseti.\n 1928 - Ian Bannen, skotskur sjonleikari (d. 1999).\n 1944 - Gary Busey, amerikanskur sjonleikari.\n 1962 - Sharon Lawrence, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1978 - Nicole Scherzinger, amerikonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1252 - Kongur \u00c1bal av Danmark. \n 1861 - Elizabeth Barrett Browning, enskt skald (f. 1806).\n 1940 - Paul Klee, sveisisk-tyskur malari (f. 1879).\n 2002 - Rosemary Clooney, amerikonsk sjonleikarinna of songkvinna (f. 1928).\n 2003 - Katharine Hepburn, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1907). \n 2019 - Jesper Langberg, danskur sj\u00f3nleikari (f. 1940).\n 2020 - Carl Reiner, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (f. 1922)\n\nJuni, 29."}
{"id": "859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20juni", "title": "30. juni", "text": "30. juni er dagur 181 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 182 um skot\u00e1r er). 184 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1937 - St\u00f3ra Bretland tekur heimsin fyrsta ney\u00f0artelefonnummar (999) \u00ed n\u00fdtslu.\n1954 - Full s\u00f3larmyrking \u00ed F\u00f8royum.\n1960 - Kongo ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1641 - Meinhard von Schomberg, fyrsti hertogi av Leinster, t\u00fdsk-fransk-bretskur herovasti  (d. 1719)\n 1893 - Walter Ulbricht, t\u00fdskur politikari (d. 1973)\n 1917 - Lena Horne, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna (d. 2010)\n 1941 - Otto Sander, t\u00fdskur sjonleikari (d. 2013)\n 1960 - Jack McConnell, skotskur politikari.\n 1964 - Alexandra, greivinna av Frederiksborg.\n 1966 - Mike Tyson, amerikanskur boxari.\n 1985 - Michael Phelps, amerikanskur sundkappi.\n\nAndl\u00e1t \n 1520 - Moctezuma II, astekiskur keisari og valdsma\u00f0ur \u00ed Tenochtitlan (f. 1466) \n 1919 - John William Strutt, 3rd Baron Rayleigh, enskur alisfr\u00f8\u00f0ingur  (f. 1842)\n 1934 - Kurt von Schleicher, t\u00fdskur politikari (f. 1882)\n 1954 - Andrass Samuelsen, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur 1948-1950 (f. 1873)\n 1977 - Roberto Rossellini, italskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1906).\n 2001 - Chet Atkins, amerikanskur gittarleikari (f. 1924).\n 2009 - Pina Bausch, t\u00fdsk dansarinna og leikstj\u00f3ri (f. 1940)\n 2012 - Yitzhak Shamir, \u00edsraelskur politikari (f. 1915)\n 2017 - Simone Veil, franskur politikari (f. 1927)\n\nJuni, 30."}
{"id": "866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BA%20alfagra%20land%20m%C3%ADtt", "title": "T\u00fa alfagra land m\u00edtt", "text": "\"T\u00fa alfagra land m\u00edtt\" er tj\u00f3\u00f0arsangur hj\u00e1 F\u00f8royum. Sangurin er yrktur \u00e1 h\u00e1sk\u00falanum \u00ed F\u00f8grul\u00ed\u00f0 1. februar 1906. \"M\u00edtt alfagra land\" var yvirskriftin hj\u00e1 S\u00edmuni av Skar\u00f0i (1872-1942), t\u00e1 i\u00f0 hann 1. februar 1906 hev\u00f0i gj\u00f8rt yrkingina, sum seinni gj\u00f8rdist tj\u00f3\u00f0sangur okkara. Fyrstu fer\u00f0 \u201dT\u00fa alfagra land m\u00edtt\u201d kom \u00e1 prent, var \u00ed Tingakrossi 8. januar 1908. Uppi yvir tekstinum er tilskila\u00f0, at lag er eftir Petur Alberg, og ni\u00f0riundir er \u00ed f\u00f3tnotu sagt fr\u00e1, at sangurin hev\u00f0i veri\u00f0 sungin \u00e1 konsert \u00ed Havn annan j\u00f3ladag.\n\n\"T\u00fa alfagra land m\u00edtt\" l\u00edkist ikki hinum f\u00f8roysku fosturlandssangunum heilt. Hugsa vit um teir elstu av hesum sangunum fr\u00e1 1870-\u00e1runum og 1880-\u00e1runum, so byrja teir ofta vi\u00f0 at siga, hvar F\u00f8royar eru, nevniliga langt burtur - yrkjararnir v\u00f3ru staddir \u00ed Keypmannahavn og s\u00f3u landi\u00f0 ha\u00f0ani - og \u00fati \u00e1 mi\u00f0jum havi, ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt, at landi\u00f0 er l\u00edti\u00f0, at ta\u00f0 eitur F\u00f8royar, at ta\u00f0 er f\u00f8\u00f0iland okkara og t\u00ed mugu vit \u00e6ra ta\u00f0; landi\u00f0 er f\u00e1t\u00e6kt, men yrkjaranum leingist eftir t\u00ed, hann elskar ta\u00f0 og ynskir t\u00ed g\u00f3\u00f0a framt\u00ed\u00f0 \u00ed Guds navni. \u201dT\u00fa alfagra land m\u00edtt\u201d l\u00fdsir hv\u00f8rki landslagi\u00f0, vinnuvegirnar, s\u00f8guna, legu landsins ella st\u00f8dd og aldur tess, sum var so vanligt \u00ed teimum eldru f\u00f8\u00f0ilandssangunum; tann kunnleikin er her ein givin fyritreyt.\n\nS\u00ed\u00f0an F\u00f8royar f\u00f3ru at taka lut \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti, er tj\u00f3\u00f0songur okkar borin fram v\u00ed\u00f0a um lond. Henda yrkingin, sum fyri 100 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var\u00f0 yrkt \u00ed F\u00f8grul\u00ed\u00f0, har sum s\u00f8gan \u00ed dag teskar \u00far hv\u00f8rjum steini, hoyrist n\u00fa langt \u00fat um F\u00f8roya strendur, men fyrst og fremst hevur hon vunni\u00f0 s\u00e6r pl\u00e1ss \u00ed f\u00f8royinga s\u00e1l.\n\nTekstur \n\nT\u00fa alfagra land m\u00edtt,\nm\u00edn d\u00fdrasta ogn!\n\u00e1 vetri so randhv\u00edtt,\n\u00e1 sumri vi\u00f0 logn,\nt\u00fa tekur meg at t\u00e6r\nso t\u00e6tt \u00ed t\u00edn favn.\nTit oyggjar so m\u00e6tar,\nGud signi ta\u00f0 navn,\nsum menn tykkum g\u00f3vu,\nt\u00e1 teir tykkum s\u00f3u.\nJa, Gud signi F\u00f8royar, m\u00edtt land!\n\nHin ro\u00f0in, sum sk\u00ednur\n\u00e1 sumri \u00ed l\u00ed\u00f0,\nhin \u00f3dnin sum t\u00ednir\nmangt l\u00edv vetrart\u00ed\u00f0,\nog myrkri\u00f0, sum fjalir\nm\u00e6r bjartasta m\u00e1l,\nog lj\u00f3si\u00f0, sum sp\u00e6lir\nm\u00e6r sigur \u00ed s\u00e1l:\nalt streingir, i\u00f0 t\u00f3na,\nsum v\u00e1ga og v\u00f3na,\nat eg verji F\u00f8royar, m\u00edtt land.\n\nEg n\u00edgi t\u00ed ni\u00f0ur\n\u00ed b\u00f8n til t\u00edn, Gud:\nHin heilagi fri\u00f0ur\nm\u00e6r falli \u00ed lut!\nLat s\u00e1l m\u00edna tv\u00e1a\ns\u00e6r \u00ed t\u00edni d\u00fdrd!\nSo torir hon v\u00e1ga\n- av Gudi v\u00e6l sk\u00edrd -\nat bera ta\u00f0 merki\u00f0,\nsum ey\u00f0kennir verki\u00f0,\ni\u00f0 var\u00f0veitir F\u00f8royar, m\u00edtt land!\n\nKeldur \n\n Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir: T\u00fa alfagra land m\u00edtt - tj\u00f3\u00f0sangurin og s\u00f8ga hansara. \n F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 2006; (teldut\u00f8kur b\u00f3klingur \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u sk\u00falab\u00f3kagrunsins []). \n\nF\u00f8royar\nTj\u00f3\u00f0arsangur"}
{"id": "867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teldur", "title": "Teldur", "text": "Ein telda er ein (vanliga elektronisk) maskina, sum handfer d\u00e1tu og uppl\u00fdsingar, hon f\u00e6r fr\u00e1 br\u00fakarum ella forritum ella b\u00e1\u00f0um. Hetta merkir fyri ein vanligan br\u00fakara, at teldan hevur eina st\u00fdriskipan og so n\u00f8kur forrit oman\u00e1, sum hon n\u00fdtir til at loysa ymsar uppg\u00e1vur vi\u00f0. \u00cd fyrstuni var teldan mest n\u00fdtt sum hj\u00e1lpart\u00f3l til talfr\u00f8\u00f0iligar uppg\u00e1vur, men \u00ed dag er hon vor\u00f0in ein partur av okkara l\u00edvsst\u00edli og er at finna \u00ed teimum flestu umhv\u00f8rvunum, til d\u00f8mis \u00ed fartelefonum, bilum, \u00eddna\u00f0armaskinum og \u00f8\u00f0rum.\n\nFyrstu teldurnar v\u00f3r\u00f0u bygdar \u00ed USA, Bretlandi og T\u00fdsklandi millum 1940 og 1950. T\u00e6r v\u00f3ru sera st\u00f3rar, men tey seinastu \u00e1rini hevur menningin gingi\u00f0 sera skj\u00f3tt. \u00cd dag eru teldur eisini r\u00e6ttiliga b\u00edligar \u00ed mun til, hvat t\u00e6r kosta\u00f0u til d\u00f8mis fyri bert f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani.\n\nSl\u00f8g av teldum \n\n Ertelda\n Fartelda\n Kvanttelda\n Ovurtelda\n PC (en: Personal Computer)\n Pulstelda\n Samgildistelda\n Snildfon\n St\u00f3rtelda\n Teldil\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Windows\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hestoy", "title": "Hestoy", "text": "Hestur liggur millum Streymoynna og Sandoynna og er bert 6 km\u00b2 til v\u00edddar, men har hevur f\u00f3lk b\u00fa\u00f0 l\u00edka fr\u00e1 landn\u00e1mst\u00ed\u00f0 ella eldru mi\u00f0\u00f8ld. Hestur er \u00fatoyggj, 18 merkur st\u00f3r, harav 7 merkur kongs. Oyggin er r\u00e6ttiliga h\u00f8g (421 m), og \u00ed erva er hon ein st\u00f3rur sl\u00e6tti vi\u00f0 fleiri sm\u00e1um og v\u00f8krum v\u00f8tnum. H\u00e6gstu st\u00f8\u00f0ini \u00e1 oynni eru Eggjar\u00f3k og M\u00falin. Vesturs\u00ed\u00f0an \u00ed Hesti er br\u00e6ttlendi, har einafer\u00f0 var n\u00f3gvur lomvigi \u00ed berginum. Oyggin er v\u00f8kur og har er n\u00f3gvur hei\u00f0afuglur. \u00cd bygdini hoyrist songurin fr\u00e1 hei\u00f0afuglinum sj\u00e1ldsama v\u00e6l. Uppi \u00e1 oynni, omanfyri bygdina liggur m.a. Fagradalsvatn, eitt sta\u00f0, i\u00f0 n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk vilja uppliva. Hestbj\u00f8rgini hava leingi\u00f0 veri\u00f0 eitt v\u00e6l vitja\u00f0 fer\u00f0am\u00e1l, og n\u00fa eru r\u00f8ddir frammi um, at \u00fatbyggja hesar \u00fatfer\u00f0ir til gongut\u00farar runt alla oynna. \n\nElsta b\u00fapl\u00e1ssi\u00f0 man hava veri\u00f0 \u00e1 sy\u00f0sta enda \u00e1 oynni, \u00fati \u00e1 H\u00e6li, t\u00ed har finnast leivdir eftir fornari b\u00faseting, og har er besti s\u00f3lagangur, so korn hevur b\u00fanast v\u00e6l. Men av t\u00ed at eingir m\u00f8guleikar eru at s\u00f8kja sj\u00f3gvin ha\u00f0ani, eru hestmenn fluttir hagar, bygdin n\u00fa er. \u00cd sambandi vi\u00f0, at n\u00fdggj ferjuhavn, Gamlar\u00e6tt, var\u00f0 gj\u00f8rd \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoynni, og n\u00f3gv gr\u00f3t m\u00e1tti spreingjast burtur, var\u00f0 ein partur av hesum gr\u00f3ti f\u00f8rdur yvir um Hestsfj\u00f8r\u00f0 og n\u00fdttur til n\u00fdggja havn \u00ed Hesti, sum hevur givi\u00f0 sj\u00f3vinnuni og samfer\u00f0sluni vi\u00f0 oynna st\u00f3rar fyrimunir. H\u00f3ast bygdin er l\u00edtil, undir 50 f\u00f3lk, hevur hon svimjih\u00f8ll. Hestmenn liva av fiskivinnu og landb\u00fana\u00f0i, men eins og \u00ed Sk\u00fagvi er vesturs\u00ed\u00f0an \u00e1 Hesti bratt berg, og fuglavei\u00f0an hev\u00f0i r\u00e6ttiliga st\u00f3ran b\u00faskaparliga t\u00fddning fyrr, serliga lundafleyggj. \u00cd fuglabj\u00f8rgunum eigur alskyns bjargafuglur, m. a. er n\u00f3gvur lomvigi. Teir gomlu s\u00f8ktu bj\u00f8rgini, og hetta l\u00e1 v\u00e6l fyri, t\u00ed gongt var um st\u00f3ran partin av teimum.  Men bakkin er leysur - fyri einum 200 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani t\u00f3ku bj\u00f8rgini at leypa v\u00ed\u00f0a hvar undir oynni. \n\n\u00cd Hestbygd er vinnuvegurin sey\u00f0ahald og \u00fatr\u00f3\u00f0ur. Umframt hetta eru n\u00f8kur almenn partt\u00ed\u00f0arst\u00f8rv. Samfer\u00f0slan ger, at ta\u00f0 ikki gj\u00f8rligt hj\u00e1 familjum at b\u00fagva \u00ed oynni og r\u00f8kja starv o.a. \u00ed Havn, t\u00ed eru ta\u00f0 f\u00e1 sum fer\u00f0ast \u00ed millum til arbei\u00f0is. Hestur liggur bert eitt hanagleiv fr\u00e1 Streymoynni og \u00f8llum teimum v\u00e6lfer\u00f0arm\u00f8guleikunum sum eru har. Hendan stutta fjarst\u00f8\u00f0a til meginlandi\u00f0 kann \u00e1 ymiskan h\u00e1tt gagna Hestbygd, m.a. kunnu g\u00f3\u00f0ir flutningsm\u00f8guleikar skapa grundarlag fyri ymiskum vinnugreinum. B\u00e1tahylurin og havnarlagi\u00f0 er fyrsta stigi\u00f0 \u00e1 lei\u00f0ini. \u00datr\u00f3\u00f0ur var einafer\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svirksemi \u00e1 oynni og kann vi\u00f0 tillaging til broyttu kr\u00f8vini aftur gerast ein partur av bygdarl\u00edvinum, men fer\u00f0avinna er helst tann vinnugvegur, sum \u00ed dag er mest sannl\u00fdkur.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nOyggin er long og sm\u00f8l, h\u00e6gstu st\u00f8\u00f0 eru Eggjar\u00f3k og M\u00falin, b\u00e6\u00f0i 421 metrar. Oyggin er sl\u00f8tt oman\u00e1 - sunnarlaga eru sm\u00e1 v\u00f8tn, t.d. Fagradalsvatn og H\u00e1lsvatn. Nor\u00f0ari partur av Hesti er h\u00f8gur og brattur, me\u00f0an lendi\u00f0 l\u00e6kkar longur su\u00f0ur ein kemur. \u00d8ll vesturs\u00ed\u00f0an er h\u00f8gur bakki.  Har eru f\u00fdra stakkar, m. a. \u00c1lvastakkur vi\u00f0 \u00c1lvagj\u00f3gv. Hestur er v\u00f8kur 421 metrar h\u00f8g oyggj. Oyggin er r\u00e6ttliga h\u00f8g, og \u00ed erva er hon ein st\u00f3rur sl\u00e6tti vi\u00f0 fleiri st\u00f3rum og sm\u00e1um v\u00f8tnum.\n\nHests kirkja \nS\u00ed h\u00f8vu\u00f0sgrein: Hests kirkja.\n\nMyndasavn\n\nKelda \n Farostamps.fo - Hestur. \n\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalsoy", "title": "Kalsoy", "text": "Kalsoy er ein long og sm\u00f8l oyggj, sum eisini er tann vestasta av teimum seks Nor\u00f0uroyggjum. Til v\u00edddar er hon 31 ferkilometrar, og vegasamband og f\u00fdra tunlar gera ta\u00f0 koyrandi millum allar bygdirnar. Hon hevur 4 sm\u00e1ar bygdir, sum eru bundnar saman vi\u00f0 vegum og 4 tunlum. Best kenda s\u00f8gnin \u00far Kalsoynni, er s\u00f8gnin um K\u00f3pakonuna \u00ed Mikladali. \u00cd Kalsoy er bert ein kommuna, sum er H\u00fasa kommunu, i\u00f0 fevnir um bygdirnar H\u00fasar og Sy\u00f0radal. \u00c1\u00f0ur var eisini Mikladals kommuna, sum fevndi um bygdirnar Mikladal og Tr\u00f8llanes, men hesar bygdir eru n\u00fa partar av Klaksv\u00edkar kommunu. \u00cd teimum f\u00fdra bygdunum b\u00fagva tilsamans 95 f\u00f3lk, harav b\u00fagva 62 f\u00f3lk \u00ed H\u00fasa kommunu, 48 \u00e1 H\u00fasum og 14 \u00e1 Sy\u00f0radali, 53 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Mikladali og 24 \u00e1 Tr\u00f8llanesi.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nKallsoyggin er ein sm\u00f8l nor\u00f0- su\u00f0urgangandi fjallar\u00f8\u00f0 og ikki javnt h\u00f8g. Nor\u00f0antil, serliga vesturs\u00ed\u00f0an, er h\u00f8gt berg, men longur su\u00f0uri l\u00e6kkar bergi\u00f0 og ver\u00f0ur til brattar l\u00ed\u00f0ir og skorar, undirhagin er l\u00edtil \u00e1 versturs\u00ed\u00f0uni. Eysturs\u00ed\u00f0an er meira gr\u00f8n og ikki so br\u00f8tt. \u00c1 oynni eru \u00ed alt 11 dalar. Oyggin ver\u00f0ur meira h\u00f8glig longur su\u00f0ur ein kemur. Nestindar (788 m.) eru h\u00e6gsta fjall \u00e1 Kalsoynni. N\u00e6sth\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Botnstindur, sum er 743 m. h\u00f8gt. \n\nNavni\u00f0 hevur Kalsoy eftir Kallinum, sum var drangur nor\u00f0ast \u00e1 oynni.\n\nDj\u00f3ra og plantul\u00edv \n\n\u00c1 Kallsoynni er n\u00f3gvur haga/landfuglur. Nor\u00f0antil er n\u00f3gvur bjargafuglur. Haran er einasta villini s\u00fagdj\u00f3ri\u00f0 \u00e1 oynni, og hv\u00f8rki m\u00fds ella rottur finnast, h\u00f3ast rotta finst \u00e1 \u00f8llum grannaoyggjunum. \n\nPlantul\u00edvi\u00f0 er \u00e1hugavert og fleiri sj\u00e1ldsamar plantur finnast b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 Galvin og \u00ed nor\u00f0asta parti av oynni. Kalsoyggin er einasta oyggin F\u00f8royum, har ta\u00f0 er sta\u00f0fest at \u00f8ll f\u00fdra sl\u00f8gini av f\u00f8royskum p\u00edli vaksa .\n\nBygdir \n\nBygdirnar, i\u00f0 allar liggja \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni, eita Sy\u00f0radalur, H\u00fasar, Mikladalur og Tr\u00f8llanes. Fyrr var eisini bygdin Blanksk\u00e1li \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni, men eftir \u00f3gvusligt skalvalop \u00ed 1809 flutti alt f\u00f3lki\u00f0 ha\u00f0ani og b\u00fasettist \u00ed Sy\u00f0radali \u00ed sta\u00f0in.\n\n Blanksk\u00e1li, \u00fatdey\u00f0\n H\u00fasar\n Mikladalur\n Sy\u00f0radalur\n Tr\u00f8llanes\n\nVinnuvegir \n\nKalsoy er eitt landb\u00fana\u00f0ar\u00f8ki; tey flestu \u00e1rsverkini eru \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, harn\u00e6st kemur arbei\u00f0i\u00f0 \u00e1 Smoltst\u00f8\u00f0ini \u00ed Kn\u00faksdali. Onnur \u00e1rsverk eru fraktkoyring, busskoyring og l\u00e6raravstarvi\u00f0. Partt\u00ed\u00f0arst\u00f8rv eru \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, hj\u00e1 landsverkfr\u00f8\u00f0inginum, \u00ed handlinum, post\u00fatbering, heimahj\u00e1lp, ein smi\u00f0ur, lastbilakoyring og nakrir eru sj\u00f3menn. N\u00f8kur hava s\u00edtt dagliga yrki \u00ed Klaksv\u00edk og a\u00f0rasta\u00f0nis, onkur av hesum fer\u00f0ast til arbei\u00f0is og aftur, hv\u00f8nn dag. Fer\u00f0avinnan er vi\u00f0 at f\u00e1a f\u00f3tin fastan, og virksemi hj\u00e1 Sp/f Viljanum fevnur um mat og t\u00farar \u00ed oynni. Smi\u00f0jan hj\u00e1 Mikkjal \u00e1 Tr\u00f8llanesi er eisini eitt handverk- og fer\u00f0avinnutiltak, umframt onnur fer\u00f0avinnutilt\u00f8k sum eru \u00e1vegis. S\u00ed\u00f0ani tunlarnir komu \u00e1 oynni og lunnar v\u00f3ru lagdir fyri g\u00f3\u00f0um fer\u00f0asambandi, er virksemi \u00f8kt. \n\nN\u00f3gv sey\u00f0ahald er \u00ed oynni, og \u00ed Mikladals kommunu er eisini n\u00f3gv neytahald. Har eru eini 40-50 neyt, av hesum eru 25 mj\u00f3lkineyt, sum \u00f8ll eru \u00e1 Tr\u00f8llanesi. Annars eru kalsoyingar til skipsfiskiskap, nakrir arbei\u00f0a \u00ed Klaksv\u00edk, og seinastu \u00e1rini hevur eisini veri\u00f0 arbeitt vi\u00f0 at sambinda allar bygdirnar \u00ed oynni vi\u00f0 vegum og tunlum. Ta\u00f0 eru f\u00fdra tunlar \u00ed oynni, sum samanlagt hava eina longd upp\u00e1 5.500 metrar. Ein smoltst\u00f8\u00f0 er \u00ed Kn\u00faksdali millum H\u00fasar og Sy\u00f0radal, og har arbei\u00f0a 5 til 10 f\u00f3lk. St\u00f8\u00f0in framlei\u00f0ir 1,7 milli\u00f3n smolt um \u00e1ri\u00f0.\n\nKend f\u00f3lk \n\n Hans J\u00e1kup Glerfoss \u00far Mikladali (f. 1937) er yrkjari og listam\u00e1lari. Hann m\u00e1lar serliga litirnar upp \u00edm\u00f3ti t\u00ed gr\u00e1a og svarta. Listaverkini hj\u00e1 Hans J\u00e1kupi eru ofta l\u00fdsingar av f\u00f3lki og figurb\u00f3lkum vi\u00f0 bl\u00fdanti, penni og tushpensli. \n Gunnleivur Glerfoss \u00far Mikladali (1948-91) var fittur \u00ed hondunum og hegnisma\u00f0ur. Umframt s\u00edtt handverk gj\u00f8rdi hann eisini n\u00f3gv vi\u00f0 at m\u00e1la og tekna. Eftir Gunnleiv finnast n\u00f3gvar tekningar og m\u00e1lningar kring landi\u00f0.\n Hans Hansen \u00far Mikladali (1920-1970) var n\u00f3gv bundin at heimbygdini, landslagnum og f\u00f3lkinum har. Hans gekk eisini n\u00fdggjar lei\u00f0ir innan m\u00e1lningalist, hann kunna\u00f0i seg m.a. um mosaik- og frescoteknikk. \u00cdbl\u00e1sturin fr\u00e1 frescom\u00e1lningum s\u00e6st aftur \u00ed hansara oljum\u00e1lningum. \n Fridtjof Joensen \u00far Mikladali (1920-1988) var maskinmeistari og \u00ed mong \u00e1r vi\u00f0 fiskiskipi. \u00cd fr\u00edt\u00ed\u00f0ini gj\u00f8rdi hann tr\u00e6skur\u00f0ir. Sum 47 \u00e1ra gamal f\u00f3r hann \u00e1 myndah\u00f8ggarask\u00fala \u00ed Danmark. Umframt tr\u00e6 n\u00fdtti Fridtjof eisini tilfar sum jarn, kopar, st\u00e1l og aluminium. Standmyndir, sum Fridtjof hevur evna\u00f0 til, standa \u00ed n\u00f3gvum bygdum og b\u00fdum kring landi\u00f0. \n Poulina Joensen \u00far Mikladali (1921-1996) er kend fyri s\u00ednar naturalistisku m\u00e1lningar \u00ed lj\u00f3sum, kl\u00e1rum litum. Hon gj\u00f8rdi eisini bl\u00fdantstekningar og m\u00e1la\u00f0i n\u00f3gv \u00e1 postal\u00edn. \n Eliesar \u00ed P\u00e1lsstovu (1880-1957) var hegnisma\u00f0ur. Hann m\u00e1la\u00f0i, tekna\u00f0i og gj\u00f8rdi tr\u00e6skur\u00f0ir. Hann var eisini kendur fyri s\u00ednar glaseringar (m\u00e1la \u00e1ringar \u00e1 vegg). Listaverk hj\u00e1 Eliesari eru at s\u00edggja \u00ed n\u00f3gvum heimum, umframt \u00e1 apotekinum \u00e1 Fornminnasavninum \u00ed Klaksv\u00edk, har hann millum onnur hevur pr\u00fdtt veggin vi\u00f0 myndum. \n Absalon Guttormsen av Tr\u00f8llanesi (1830-1902) var hegnisma\u00f0ur og kendur fyri at vera frambur\u00f0ssinna\u00f0ur og skapandi. Hann var, umframt at vera smi\u00f0ur, l\u00e6rari, b\u00f3ndi og tingma\u00f0ur, eisini fotografur. Fleiri av myndum hansara eru \u00ed Kalsoynni og \u00e1 Fornminnasavninum \u00ed Klaksv\u00edk. \n Johanna Mathea Skaale av Tr\u00f8llanesi (1906- 2007) b\u00fasettist \u00ed T\u00f3rshavn, men hon var f\u00f8dd og uppvaksin \u00e1 Tr\u00f8llanesi. Hon var kend fyri s\u00edtt hegni, serliga at seyma og evna pl\u00f8gg til. Eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 seyma\u00f0i Johanna Mathea m.a. fyri tey f\u00ednu \u00ed Keypmannahavn: hon var vi\u00f0 til at seyma kj\u00f3lan hj\u00e1 Alexandrinu drotning, ommu Margretu, sum hon n\u00fdtti til forlovilsisveitsluna hj\u00e1 Fr\u00ed\u00f0riki og Ingrid \u00ed 1934. \n Katrina \u00e1 Tr\u00f8llanesi var eitt umbo\u00f0 fyri mentanina \u00e1 Tr\u00f8llanesi; hon umbo\u00f0a\u00f0i handalagi\u00f0 og hegni\u00f0, sum framvegis er eitt ey\u00f0kenni fyri tey \u00ed \u00datistovu. Hon gav \u00fat b\u00f3k um plantuliting, sum var hennara serfr\u00f8\u00f0i \u00far heimbygdini. \u00cd 1973 fekk hon Vir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir. Hesa vir\u00f0isl\u00f8n fekk hon fyri b\u00f3kina Plantuliting. \u201cB\u00f3kin er b\u00e6\u00f0i eitt hent uppl\u00fdsingarverk og l\u00edvsverki\u00f0 hj\u00e1 einari \u00eddnari og k\u00f8nari kvinnu. Vit hava ikki ivast \u00ed at lata h\u00f8vundin f\u00e1a vir\u00f0isl\u00f8n fyri hetta verki\u00f0\u201d, stendur m.a. \u00ed l\u00fdsingini av vir\u00f0isl\u00f8nini. Hon var av \u00eddnastu loysingarf\u00f3lkum.\n\nMyndasavn"}
{"id": "872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Koltur", "title": "Koltur", "text": "Koltur liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing stutt fr\u00e1 Hesti, sum er minsta bygda oyggj \u00ed F\u00f8royum, 2,3 km\u00b2 til v\u00edddar. 1 f\u00f3lk b\u00fdr fast alt \u00e1ri\u00f0 \u00ed Koltri og hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 1997. Alt fer\u00f0a- og flutningssamband vi\u00f0 Koltur er vi\u00f0 tyrluni hj\u00e1 Atlantsflog. Hon fl\u00fdgur mikudag, fr\u00edggjadag og sunnudag. Hesar dagar ber til at koma til Havnar og aftur sama dag. Til ber at sigla til Kolturs, men av t\u00ed at atl\u00f8guvi\u00f0urskiftini eru sera v\u00e1nalig, er ta\u00f0 ikki gj\u00f8rligt at koma vi\u00f0 b\u00e1ti higar uttan \u00ed g\u00f3\u00f0um l\u00edkindum, t\u00e1 ta\u00f0 er kyrt. Onki alment fer\u00f0asamband er sj\u00f3vegis. Koltur er eitt serliga n\u00e1tt\u00faruvakurt sta\u00f0, umhv\u00f8rvi\u00f0 alt l\u00fdsir f\u00f8royska s\u00f8gu og si\u00f0ir fleiri \u00e1rhundra\u00f0 aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina. M\u00f8guleikarnir fyri n\u00e1tt\u00faruupplivingum eru st\u00f3rir, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 \u00fatfer\u00f0um \u00ed bj\u00f8rg og haga, men eisini \u00e1 sl\u00e6ttlendinum vi\u00f0 gomlu bygningarnar og \u00ed fj\u00f8runi vi\u00f0 t\u00ed hv\u00edta sandinum. \n\nHar b\u00fdr bert ein familja, sum hevur oynna \u00ed festi fr\u00e1 t\u00ed almenna. Umlei\u00f0 helvtin av F\u00f8roya j\u00f8r\u00f0 er almenn j\u00f8r\u00f0, sum er b\u00fdtt sundur \u00ed b\u00f3ndagar\u00f0ar, sum ver\u00f0a festir til \u00e1v\u00edsar b\u00f8ndur. Ein av hesum g\u00f8r\u00f0um er oyggin Koltur. St\u00f3rur partur av oynni er eitt h\u00f8gt fjall, i\u00f0 hevur givi\u00f0 henni navn, og navni\u00f0 er av fornnorr\u00f8num uppruna, kemur av gamla or\u00f0inum koltr, i\u00f0 merkir fjallakn\u00fakur. Koltur eins og Hestur er bygd longu \u00ed landn\u00e1mst\u00ed\u00f0 ella stutt eftir. Upprunaliga hevur oyggin veri\u00f0 ein gar\u00f0ur, men hann er b\u00fdttur \u00ed tveir gar\u00f0ar t\u00ed\u00f0liga \u00ed t\u00ed\u00f0ini, og solei\u00f0is eru komnir tveir b\u00fdlingar. Tann upprunaligi eitur Heimi \u00ed H\u00fasi, og hin yngri Nor\u00f0uri \u00ed Ger\u00f0um. Seinri f\u00f3ru hesir gar\u00f0ar aftur sundur, solei\u00f0is at ta\u00f0 v\u00f3r\u00f0u 4 gar\u00f0ar. F\u00f3lkatali\u00f0 vaks og var um 50, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var upp\u00e1 ta\u00f0 mesta. B\u00f3ndahj\u00fanini, sum n\u00fa eru, b\u00fagva Nor\u00f0uri \u00ed Ger\u00f0um, og vi\u00f0 hj\u00e1lp av peningaligum stu\u00f0li fr\u00e1 almennum og privatum peningastovnum og grunnum er sett \u00ed verk eitt arbei\u00f0i at seta tann eldra b\u00fdlingin, Heimi \u00ed H\u00fasi, \u00ed upprunaligan stand vi\u00f0 seth\u00fasum og \u00fath\u00fasum. \u00c6tlanin vi\u00f0 hesum er at var\u00f0veita ein gamlan f\u00f8royskan b\u00fdling.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n myndafr\u00e1s\u00f8gn \u00ed Magn, nr. 5, mai 1979\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n koltur.com - fors\u00ed\u00f0a\n\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunoy", "title": "Kunoy", "text": "Kunoy er tann \u00ed mi\u00f0al h\u00e6gsta oyggin \u00ed F\u00f8royum, har 6 av fj\u00f8llunum r\u00f8kka upp um 800 m. Kunoy er sum eitt h\u00f8gt fjall, \u00f8ll sum hon er, men nor\u00f0an fyri bygdina Kunoy gongur ein trong, dj\u00fap gj\u00f3gv, Skar\u00f0sgj\u00f3gv, tv\u00f8rtur um oynna. Su\u00f0urendin \u00e1 Kunoy eitur Brattanes, og nor\u00f0urendin Kunoyarnakkur, hann er h\u00e6gsta forberg \u00ed F\u00f8royum - 820 m. Oyggin hevur tv\u00e6r bygdir, Haraldssund og Kunoy bygd, sum vi\u00f0 byrging og tunnli hava fingi\u00f0 vegasamband vi\u00f0 Klaksv\u00edkina. Navni\u00f0 hevur hon av einum drangi vi\u00f0 nor\u00f0urendan, sum eitur Konan. \n\nH\u00e6gstu fj\u00f8ll \u00e1 Kunoynni eru K\u00favingafjall 831 m, Havnartindur 820 m og Ur\u00f0afjall 817 m. K\u00favingafjall er h\u00e6gsta fjall \u00e1 Kunoynni. Millum Bor\u00f0oy og Kunoy er Haraldssund og Pollurin. Pollurin er millum Kunoyagalv, su\u00f0urs\u00ed\u00f0una \u00e1 Kunoynni, og Bor\u00f0oynna, og fr\u00e1 Pollinum nor\u00f0ureftir, millum Bor\u00f0oynna og Kunoynna er Haraldssund. \u00cd Haraldssuni fr\u00e1 bygdini \u00c1nunum \u00e1 Bor\u00f0oy og nor\u00f0ur um bygdina Haraldssund \u00e1 Kunoynni rekur naka\u00f0 hart, nor\u00f0ari \u00ed sundinum er l\u00edti\u00f0 og einki r\u00e1k.\n\nNavnauppruni \n\nEystanvert vi\u00f0 Kunoyarnakk er ein drangur, sum eitur Konan, eftir honum eitur oyggin Kunoy.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nVi\u00f0 seks fj\u00f8llum yvir 800 metrar er Kunoy \u00ed mi\u00f0al F\u00f8roya h\u00e6gsta oyggj. Nor\u00f0ast \u00e1 Kunoy er Kunoyarnakkur, sum r\u00edsur steyrr\u00e6ttur 819 metrar upp \u00far Nor\u00f0uratlantshavinum. \u00c1 Kunoyarnakka er r\u00edkt fuglal\u00edv \u2013 lundi, rita, lomvigi og onnur fuglasl\u00f8g b\u00faleikast har. N\u00fa eru tv\u00e6r bygdir \u00ed Kunoy \u2013 vestanfyri er Kunoy, uppkalla\u00f0 eftir oynni, og eystanfyri er Haraldssund, uppkalla\u00f0 eftir sundinum millum Kunoy og Bor\u00f0oy. Ta\u00f0 slepst \u00ed oynna tv\u00f8rtur um eina byrging millum oyggjarnar. T\u00fa sleppur vesturum oynna \u00edgj\u00f8gnum tunnil, sum gongur tv\u00f8rtur gj\u00f8gnum oynna. Tann tri\u00f0ja bygdin, Skar\u00f0, sum var nor\u00f0an fyri Haraldsund, var avtofta\u00f0 \u00e1 vetri 1919.\n\nBygdir\n\n\u00c1 Kunoynni eru tv\u00e6r bygdir - Haraldssund \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni og Kunoy bygd \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0ini. Fyrr var ein bygd aftrat \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni, sum \u00e6t Skar\u00f0, men har b\u00fdr eingin n\u00fa. \n\n Haraldssund\n Kunoyar bygd\n Skar\u00f0\n\nMyndasavn\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Kunoy.fo.\n Filmur: Gluggin.com \"Ein l\u00f8ta \u00ed vi\u00f0arlundini\" (6 MB, ein stuttur natt\u00farufilmur upptikin \u00ed vi\u00f0arlundini \u00ed Kunoy hj\u00e1 H\u00f8gni Thomsen)."}
{"id": "874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtla%20D%C3%ADmun", "title": "L\u00edtla D\u00edmun", "text": "L\u00edtla D\u00edmun er minsta oyggj \u00ed F\u00f8royum, bert 0,82 km\u00b2 til v\u00edddar, men hon er 414 m h\u00f8g. Har hevur ongant\u00ed\u00f0 b\u00fa\u00f0 f\u00f3lk, t\u00ed oyggin er so br\u00f8tt og ring at koma til, bert uppi \u00e1 kollinum er ein l\u00edtil sl\u00e6tti. Men oyggin ber um 270 \u00e1sey\u00f0, og fuglur, serliga lundi, er n\u00f3gvur. L\u00edtla D\u00edmun kann eisini vera vandamikil at sleppa upp\u00e1 vi\u00f0 s\u00ednum br\u00f8ttu 414 metrum. Tey, sum eiga L\u00edtlu D\u00edmun, \u00edb\u00fagvarnir \u00ed Hvalba og Sandv\u00edk, t\u00f3ku \u00ed 2008 stig til eina fer\u00f0af\u00f3lkaverk\u00e6tlan, sum skal veita pening til vi\u00f0l\u00edkahald av oynni og til bygdirnar b\u00e1\u00f0ar.\n\nL\u00edtla D\u00edmun var eisini kongsj\u00f8r\u00f0, men av t\u00ed at ringt var at f\u00e1a nakran at festa oynna, vildi kongur selja hana. Ta\u00f0 v\u00f3ru su\u00f0uroyingar og fyrst og fremst hvalbingar, i\u00f0 h\u00f8vdu leiga\u00f0 og br\u00fakt oynna, og \u00ed 1850 var\u00f0 uppbo\u00f0ss\u00f8la hildin \u00ed Hvalba. Faktorin vi\u00f0 kongaliga \u00fathandilin \u00e1 Tv\u00f8royri bj\u00f3\u00f0a\u00f0i m\u00f3ti hvalbingum og sandv\u00edkingum, i\u00f0 h\u00f8vdu tiki\u00f0 seg saman \u00ed felag, og t\u00ed mundi pr\u00edsurin koma so h\u00f8gt upp. Hvalbingar og sandv\u00edkingar \u00e1ttu h\u00e6gsta bo\u00f0, n\u00e6stan 5000 rbd (10.000 kr.)\n\nOyggin hev\u00f0i eitt serligt sey\u00f0aslag, sum ikki er til longur. Sey\u00f0urin l\u00edktist geitum, hev\u00f0i svarta og sn\u00f8gga ull og var sm\u00e6rri enn sey\u00f0urin \u00ed dag. Hetta var styggur sey\u00f0ur og t\u00ed ringur at f\u00e1a \u00ed r\u00e6tt. N\u00f8kur \u00e1r eftir at kongur hev\u00f0i selt oynna, var\u00f0 hetta sey\u00f0aslag tiki\u00f0 av. Ta\u00f0, sum ikki fekst \u00ed r\u00e6tt, var\u00f0 skoti\u00f0 ni\u00f0ur. Tr\u00edggir \u00fatstappa\u00f0ir sey\u00f0ir av slagnum finnast \u00ed dag \u00e1 F\u00f8roya Fornminnissavni.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n litladimun.com\n Faroestamps.fo (kelda)"}
{"id": "875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mykines", "title": "Mykines", "text": "Mykines er vestasta oyggj \u00ed F\u00f8royum, og har b\u00fagva 13 f\u00f3lk. Mykines er vi\u00f0 s\u00ednum umlei\u00f0 11 km2 ey\u00f0kend vi\u00f0 s\u00ednum r\u00edka fuglal\u00edvi. Her heldur s\u00falan til saman vi\u00f0 \u00f8rgrynnu av lunda og \u00f8\u00f0rum fugli. Oyggin er fevnd av l\u00edvi og lj\u00f3\u00f0i allan s\u00f3larringin. Millum Mykines og V\u00e1gar er Mykinesfj\u00f8r\u00f0ur, og h\u00f3lmurin er skildur fr\u00e1 oynni av H\u00f3lmgj\u00f3gv, men millum h\u00f3lmin og oynna er br\u00fagv. \"S\u00falan\" siglir summarh\u00e1lvuna. Um veturin er ta\u00f0 tyrlan, i\u00f0 r\u00f8kir farlei\u00f0ina. Tyrlan fl\u00fdgur hv\u00f8nn mikudag, fr\u00edggjadag og sunnudag, alt \u00e1ri\u00f0 vi\u00f0 f\u00f3lki og farmi. \n\nMykines er umlei\u00f0 11 ferkilometrar til st\u00f8ddar og er tann oyggin, i\u00f0 liggur longst vesturi \u00ed F\u00f8royum. \u00c1 henni b\u00fagva umlei\u00f0 10-15 f\u00f3lk (2006), h\u00f3ast har eru eini 40 h\u00fas. Ein sk\u00fali er \u00e1 oynni, bygdur \u00ed 1894 og ein kirkja, bygd \u00ed 1879. H\u00f3ast f\u00e1 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 oynni, so koma n\u00f3gv f\u00f3lk har um summari\u00f0, og fyri 60 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani b\u00fa\u00f0u millum 160 og 180 f\u00f3lk har. Har er n\u00f3gvur fuglur og eisini ganga yvir 1000 sey\u00f0ir har.\n\nMykines er eisini kend orsaka\u00f0 av m\u00e1laranum S\u00e1mal Joensen-Mikines, i\u00f0 man vera ein av teimum kendastu \u00ed F\u00f8royum og ver\u00f0ur oftani bara nevndur Mikines. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed 1906, b\u00fa\u00f0i \u00ed Innistovu og \u00ed dag er verksmi\u00f0a hansara eitt gistingarh\u00fas og eitur Kristiansh\u00fas. Mikines hevur m\u00e1la\u00f0 yvir 25 m\u00e1lningar, og eru teir sera eftirspurdir \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrstu fer\u00f0 navni\u00f0 kemur fram er \u00ed mi\u00f0alaldarbr\u00e6vinum, \"Skipan um tingfaratoll\" fr\u00e1 umlei\u00f0 1400. \u00cd jar\u00f0ar- og roknskaparb\u00f3kunum fr\u00e1 1584, sum eru skriva\u00f0ar \u00e1 donskum, finna vit formin Myggennes. Navni\u00f0 Mykines hevur veri\u00f0 n\u00f3gv umr\u00f8tt millum granskarar. \u00d3semja er um, hvat navni\u00f0 merkir. \n\nPlantufr\u00f8\u00f0ingurin J\u00f3hannes J\u00f3hansen v\u00edsir \u00ed s\u00ednum kanningum \u00e1, at menn eru byrja\u00f0ir at dyrka havra \u00ed Mykinesi umlei\u00f0 \u00e1r 650 \u2013 \"menn\" vil \u00ed hesum f\u00f8ri \u00f3iva siga keltar, serliga munkar og eremittar. Ta\u00f0 norr\u00f8na landn\u00e1mi\u00f0 kom umlei\u00f0 2 \u00f8ldir seinni og er sermerkt vi\u00f0 at dyrka bygg. Innanfyri hesar b\u00e1\u00f0ar \u00f8ldir hava keltar b\u00fa\u00f0sett seg \u00ed F\u00f8royum, og hava millum anna\u00f0 lagt eftir seg sta\u00f0arn\u00f8vn. \n\nMykines hevur \u2013 eins og hinar \u00fatoyggjarnar \u2013 veri\u00f0 fyri st\u00f3rum broytingum. Ta\u00f0 mesta av f\u00f3lkinum er flutt inn \u00e1 fastlandi\u00f0. Ein ors\u00f8k til hesa fr\u00e1flyting er, at einki var at forvinna \u00e1 \u00fatoyggjunum. Fyri at f\u00e1a eina fatan av, hvussu \u00f3gvislig hendan minking \u00ed f\u00f3lkatali hevur veri\u00f0 innan fyri eitt stutt \u00e1ram\u00e1l, skulu nevnast n\u00f8kur \u00edb\u00fagvarat\u00f8l. \u00cd 1925 b\u00fa\u00f0u 179 f\u00f3lk \u00ed Mykinesi, \u00ed 1979 v\u00f3ru 35 fastb\u00fagvandi og \u00ed 1999 b\u00fa\u00f0u 7 f\u00f3lk har versturi. Innanfyri 70 \u00e1r er f\u00f3lkatali\u00f0 minka\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6rum einki. Men eina fer\u00f0 hevur r\u00edkt felags- og bygdal\u00edv veri\u00f0 har \u2013 ta\u00f0 ber kirkja, sk\u00fali, dansistova og svimjihylur bo\u00f0 um.\n\nHin 26. september 1970 rendi eitt flogfar hj\u00e1 Flogfelag \u00cdslands vi\u00f0 34 f\u00f3lkum umbor\u00f0 \u00e1 fjalli\u00f0 Kn\u00fak. Flogskiparin, \u00edslendingur, og 7 f\u00f8roysk fer\u00f0af\u00f3lk doy\u00f0u.\n\nVinnuvegir \n\nVinnuliga virksemi \u00ed Mykinesi er landb\u00fana\u00f0ur, 3 kongsfestir eru. H\u00f3ast landb\u00fana\u00f0urin er ein uppl\u00f8gd vinnugrein \u00ed Mykinesi, eru eisini serliga g\u00f3\u00f0ir m\u00f8guleikar \u00ed einari komandi fer\u00f0avinnu. Mykines er v\u00e6l umt\u00f3kt fer\u00f0am\u00e1l, b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 f\u00f8royingum og \u00fatlendingum. Umlei\u00f0 10.000 fer\u00f0af\u00f3lk eru \u00ed Mykinesi um \u00e1ri\u00f0. Fer\u00f0af\u00f3lkastreymurin til Mykinesar er vaksandi men ver\u00f0ur hendan vinna m\u00e1lr\u00e6tta\u00f0 og samskipa\u00f0 kann hon gerast innt\u00f8kugrundarlag b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 \u00edb\u00fagvunum og hj\u00e1 kommununi. Av \u00f8\u00f0rum virksemi er umsiting av strandfer\u00f0sluni, posti, tyrlupallt\u00e6nasta, SEV, o.l. Hartil er Kristiansh\u00fas, sum veitur innivist og t\u00e6nastur til vitjandi. Arbeitt ver\u00f0ur \u00ed l\u00f8tuni vi\u00f0 at byggja gistingarh\u00fas, savn og atelier. Hetta er eitt tiltak, i\u00f0 er m\u00e1lr\u00e6tta\u00f0 fer\u00f0avinnuni. Mykines er \u00e1 allan h\u00e1tt eitt n\u00e1tt\u00faruvakurt sta\u00f0. Og serstakliga \u00e1hugaverd hj\u00e1 fer\u00f0af\u00f3lki at vitja. Ta\u00f0 er serliga Mykinesh\u00f3lmur vi\u00f0 og s\u00falunum og vitanum, eins og ta\u00f0 st\u00f3ra og l\u00e6tt atkomiliga lundalandi\u00f0 sum dregur. N\u00e1tt\u00faran er fj\u00f8lbroytt og st\u00f3rbar, fuglameingi\u00f0 er st\u00f3rt eins og plantul\u00edvi\u00f0. Bygdin er gomul og hevur eina r\u00edka s\u00f8gu. Alt umhv\u00f8rvi\u00f0 ber bo\u00f0 um eina gamla sagnbundna oyggj, har f\u00f3lki\u00f0 hevur b\u00faleikast undir serliga \u00f3h\u00f8gligum korum.\n\nTali\u00f0 \u00e1 fer\u00f0af\u00f3lki til Mykinesar er meira enn tv\u00edfalda\u00f0 tey seinastu fimm \u00e1rini 2014-2019. H\u00e1\u00e1rst\u00ed\u00f0in er fr\u00e1 mai til august, og \u00ed 2014 fer\u00f0a\u00f0ust 12.500 f\u00f3lk til Mykinesar. \u00cd 2019 er tali\u00f0 h\u00e6gri enn 29.000.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nF\u00f3lkatal \u00ed Mykinesi s\u00ed\u00f0an 1769\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n S\u00e1mal Joensen-Mikines (1906 - 1979)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Heimasi\u00f0a um Mykines og Kristiansh\u00fas\n Sta\u00f0arn\u00f8vn"}
{"id": "876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B3lsoy", "title": "N\u00f3lsoy", "text": "N\u00f3lsoy er ein av sm\u00e1u oyggjunum \u00ed F\u00f8royum, 10 km\u00b2 til v\u00edddar, og liggur stutt eystan fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in T\u00f3rshavn. H\u00f3ast N\u00f3lsoy er 371 metrar h\u00f8g, so er hon tann l\u00e6gsta av \u00f8llum 18 oyggjunum \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2004 kom N\u00f3lsoyggin upp\u00ed T\u00f3rshavnar kommunu eftir at hava veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna. T\u00f3 at eingin b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur er n\u00f3lsoyingur er ein f\u00f3lkavald sta\u00f0bundin nevnd manna\u00f0 vi\u00f0 n\u00f3lsoyingum, sum r\u00e1\u00f0gevur b\u00fdr\u00e1\u00f0num \u00ed m\u00e1lum, sum vi\u00f0koma n\u00f3lsoyingum og N\u00f3lsoynni. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed oynni, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var st\u00f8rst (1970), var um 350, men sum \u00ed \u00f8llum teimum sm\u00e1u oyggjunum er ta\u00f0 minka\u00f0, og \u00ed 2014 b\u00fagva umlei\u00f0 220 f\u00f3lk \u00ed N\u00f3lsoy. \n\n\u00cd sanginum hj\u00e1 Hans Andreasi Djurhuus L\u00edti\u00f0 yvir F\u00f8royaland tekur hann solei\u00f0is til: N\u00f3lsoy ryggin \u00far s\u00e6r spennir, stendur stinn - so long og mj\u00e1, verjir fyri Havnarv\u00e1g. So einfalda og sigandi l\u00fdsing kann bert eitt skald gera. Vit f\u00e1a at vita, hvussu oyggin s\u00e6r \u00fat, og hv\u00f8nn t\u00fddning hon hevur fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in T\u00f3rshavn. Um oyggin ikki var, so var T\u00f3rshavn ikki h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur F\u00f8roya.\n\nUm \u00e1r 1400 er navni\u00f0 \u00e1 oynni skriva\u00f0 Nors-oy, og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar halda navni\u00f0 hava fornnorr\u00f8nan uppruna \u00ed t\u00fddninginum tann smala ella mj\u00e1a oyggin. Serliga mj\u00e1 og l\u00e1g er hon, har bygdin liggur. Ja, t\u00e1 \u00f3dnarve\u00f0ur er eystaneftir, hendir ta\u00f0 seg, at ta\u00f0 br\u00fdtur tv\u00f8rtur um ta\u00f0 l\u00e6gsta.\nMitt \u00ed bygdini, har oyggin er smalast, var inntil 1984 Holi\u00f0. Hol kom \u00ed oynna umlei\u00f0 1900, t\u00e1 lendi\u00f0 byrja\u00f0i at m\u00e1ast undan av ve\u00f0ri og sj\u00f3gvi. Fyrrapartin m\u00e1nadagin 4. oktober 1984 var so n\u00f3gv m\u00e1a\u00f0 undan, at holi\u00f0 datt saman. \u00cd dag er f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur, har Holi\u00f0 var.\n\nVitin \u00e1 Bor\u00f0uni \n\n\u00cd 1893 bygdi danska Farvandsv\u00e6senet vita sy\u00f0st \u00e1 N\u00f3lsoy, og hann er tann st\u00f8rsti \u00ed  kongar\u00edki Danmarkar. Vitin \u00e1 Bor\u00f0uni var\u00f0 bygdur \u00ed 1893.\n\nVitameistarar \u00ed t\u00ed\u00f0arr\u00f8\u00f0 \n E.P. Sonne, 1893 - 1895\n Eduard Vilhelm Ferdinand Sch\u00f8nfeldt, 1895 - 1903\n L.C. Larsen, 1903 - 1909\n Christoffer Larsen, 1909 - 1917\n D\u00e1nial Olsen, 1917 - 1940\n Anders Hansen, 1940 -1945\n Jens Pauli Hansen, 1945 - 1948\n Johan Djurhuus, 1948 - 1954\n J\u00e1kup Nielsen, 1954 - 1970\n Elias Li\u00f0, 1970 - 1979\n Leon Heinesen, 1979 1982, t\u00e1 starvi\u00f0 var ni\u00f0urlagt.\n\nDj\u00f3ral\u00edv\n\nDrunnhv\u00edtastovnurin \u00ed N\u00f3lsoy er eitt n\u00e1tt\u00faruvir\u00f0i \u00ed heimsflokki, t\u00ed talan er um heimsins st\u00f8rsta drunnhv\u00edtab\u00f8li. \u00cd juli og august 2012 v\u00f3r\u00f0u drunnhv\u00edtar taldir \u00ed Ur\u00f0ini \u00ed N\u00f3lsoy. \u00d8ki\u00f0 var 106 000 m2. Hetta er fyrstu fer\u00f0, ein t\u00edl\u00edk teljing ver\u00f0ur gj\u00f8rd \u00ed F\u00f8royum. Drunnhv\u00edti b\u00fdr \u00ed holum og undir steinum og kann t\u00ed ikki teljast beinlei\u00f0is. N\u00e1tt\u00farugripasavni\u00f0, sum hevur gj\u00f8rt teljingar av drunnhv\u00edta \u00ed N\u00f3lsoy, hevur mett, at umlei\u00f0 50 t\u00fasund p\u00f8r av drunnhv\u00edta eiga \u00ed N\u00f3lsoy. Harumframt eru umlei\u00f0 30 t\u00fasund p\u00f8r av lunda. \n\nN\u00f3lsoy hevur eisini fyrsta sta\u00f0festa villstovnin av vanligum froski \u00ed F\u00f8royum.\n\nMyndasavn\n\nHygg eisini at \n Ove Joensen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Fyrrverandi heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kunningarstovuni \u00ed N\u00f3lsoy: \n\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandoy", "title": "Sandoy", "text": "Sandoy er oyggj sunnan fyri Streymoynna. \u00cd s\u00fdsluni, i\u00f0 telur Sandoy, Sk\u00favoy og St\u00f3ru D\u00edmun, b\u00faleikast um 1500 f\u00f3lk \u00ed 7 bygdum. Her sum a\u00f0rasta\u00f0ni er fiskivinnan \u00e1liti\u00f0, men eisini er g\u00f3\u00f0 landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0 her og fleiri st\u00f3rir gar\u00f0ar. \u00d8ki\u00f0 er sera \u00e1hugavert, b\u00e6\u00f0i s\u00f8guliga og fornfr\u00f8\u00f0iliga. \u00cd H\u00fasav\u00edk eru toftirnar eftir m\u00e6tu H\u00fasfr\u00fanni, heima \u00e1 Sandi vita fornfr\u00f8\u00f0iligar ranns\u00f3knir at siga fr\u00e1, at bygdin man vera ein av elstu bygdum \u00ed F\u00f8royum. \u00dati \u00ed Sk\u00fagvi b\u00fa\u00f0i Sigmundur Brestisson og \u00ed D\u00edmun kenna vit s\u00f8gnina um Anniku, sum m\u00e1tti lata l\u00edv fyri k\u00e6rleikans skuld. L\u00e6tt er at fer\u00f0ast, b\u00e6\u00f0i til og \u00ed Sandoynni. Gott fer\u00f0asamband er av Gomlur\u00e6tt, og bussar koyra til allar bygdir. Av Sandi ber til at sleppa til Sk\u00favoyar vi\u00f0 Sildberanum og her ber til at s\u00edggja Sigmundarstein og Rannv\u00e1toftir.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Sandoyar S\u00fdslu er meginvinnan fiskivinna. Eitt flakavirki er \u00e1 Sandi og eitt er \u00ed Skopun. Sandoy Seafood eigur og rekur b\u00e6\u00f0i virkini. Har starvast n\u00f3gv f\u00f3lk, og skip og b\u00e1tar \u00ed Sandoynni landa til flakavirkini b\u00e6\u00f0i. Handilsl\u00edv er eisini \u00ed Sandoynni: Nevnast kann m.a. Kl\u00e6dnahandlar, Matv\u00f8ruhandlar, F\u00f8roya Banki, F\u00f8roya Sparikassi, Postverk F\u00f8roya, Sandoyar Kunningarstova, Sandoyar Sj\u00fakrakassi, R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins, Kommunuskrivstovur \u00ed hv\u00f8rjari bygd, Sj\u00fakraflutningst\u00e6nasta, L\u00e6knavi\u00f0tala, B\u00f3khaldsvirki, Sk\u00falar, Bakar\u00ed, Gr\u00f3tvirki, L\u00edvfiskast\u00f8\u00f0, Festib\u00f3ndar, Barnaverndart\u00e6nasta, Tilhaldi\u00f0 Hugnin, Timburhandil, smi\u00f0ir, Multi-t\u00e6nasta, Barnagar\u00f0ar, Sp\u00e6listova, \u00cdtr\u00f3ttarfelag og Landsverk.\n\nLandal\u00e6ra \n\nN\u00e1tt\u00faran \u00e1 Sandi er sera st\u00f3rb\u00e6r, serliga fuglabj\u00f8rgini \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni. Til ber at s\u00edggja hesi bj\u00f8rg vi\u00f0 fer\u00f0alei\u00f0ara um summari\u00f0. T\u00e1 siglur b\u00e1turin Hv\u00edthamar vi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lki runt oynna. Vi\u00f0 til Sandoyar S\u00fdslu hoyra Sandoy, Sk\u00favoy og St\u00f3ra D\u00edmun. \u00cd Sandoyar S\u00fdslu b\u00fagva tilsamans 1.212 f\u00f3lk (1. juni 2006).\n\nBygdir \n\n Dalur\n H\u00fasav\u00edk\n Sandur\n Skarvanes\n Sk\u00e1lav\u00edk\n Skopun"}
{"id": "878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAgvoy", "title": "Sk\u00fagvoy", "text": "Sk\u00favoy er ein \u00fatoyggj vestan fyri Sandoynna. Sk\u00favoyggin er sera kyrruvont pl\u00e1ss, men fr\u00e1 seinnu helvt av 1960'unum og til dagin \u00ed dag, er r\u00e6ttiliga n\u00f3gv gj\u00f8rt fyri at b\u00f8ta um lendingarvi\u00f0urskiftini. Sk\u00favoy liggur \u00edmillum St\u00f3ru D\u00edmun og Sandoy. Ta\u00f0 er ein gr\u00f8n v\u00f8kur oyggj vi\u00f0 einari fj\u00f8lbroyttari og st\u00f3rslignari n\u00e1tt\u00faru. Fuglameingi\u00f0 er st\u00f3rt, og bj\u00f8rgini bera n\u00f3gvan fugl. Tey seinnu \u00e1rini hevur t\u00f3 veri\u00f0 afturgongd, serliga \u00ed lomvigastovninum. Sk\u00favingar hava, sum kent er, tiki\u00f0 b\u00e6\u00f0i egg og fugl, hetta hevur veri\u00f0 eitt gott \u00edskoyti til h\u00fasarhaldi\u00f0. Landb\u00fana\u00f0ur er eins og \u00e1 hinum \u00fatoyggjunum ta\u00f0, sum tey flestu takast vi\u00f0. Av \u00f8\u00f0rum virksemi eru t\u00e6nastur fyri strandfer\u00f0sluna, avgrei\u00f0sla av tyrluni, sk\u00falaverki\u00f0 og innan heilsur\u00f8ktina. \u00cd Sk\u00favoy eru g\u00f3\u00f0ir m\u00f8guleikar fyri frambur\u00f0i og menning. Landb\u00fana\u00f0urin kann vi\u00f0 betur fyriskipanum gerast ein l\u00f8nandi vinna. Ta\u00f0 tilfeingi, sum oyggin hevur, kann gagnn\u00fdtast til fulnar, t\u00e1 umst\u00f8\u00f0ur fyri framlei\u00f0slu undir heilsufr\u00f8\u00f0iligum g\u00f3\u00f0kendum umst\u00f8\u00f0um vera til sta\u00f0ar. Fer\u00f0avinna er ein g\u00f3\u00f0ur m\u00f8guleiki \u00ed Sk\u00favoy.\n\nSildberin r\u00f8kir farlei\u00f0ina eftir sj\u00f3num til Sk\u00favoyar, allir t\u00farar undantiki\u00f0 ein hv\u00f8nn yrkadag eru vi\u00f0 tilkalling. Tyrlan r\u00f8kir loftvegis sambandi\u00f0, mikudag, fr\u00edggjadag og sunnudag. Ritan siglir vi\u00f0 farmi av Havnini eina fer\u00f0 um vikuna.\n\nS\u00f8ga \n\nH\u00f3ast sm\u00e6\u00f0in \u00ed st\u00f8dd, bert 10 km2 ella 60 merkur, er Sk\u00favoyggin ofta nevnd \u00ed fornu s\u00f8guni. Ta\u00f0 kemst av t\u00ed, at oyggin alt fr\u00e1 s\u00f8guligari t\u00ed\u00f0 gj\u00f8rdist h\u00f8vdingasetur. Her b\u00fasettust br\u00f8\u00f0urnir Beinir og Brestir. Miklir menn \u00ed m\u00e6ti og ikki minni virdir og kendir sum hir\u00f0menn H\u00e1kun Jals \u00ed Noregi. Sigmundur og T\u00f3rur, synir hj\u00e1 Bresti, vuksu upp \u00ed Sk\u00favoy. Sigmundur er grivin \u00ed \u00d3lansgar\u00f0i \u00ed Sk\u00favoy, og har stendur gravsteinur sum minni um hann. Sigmundur var hann, i\u00f0 l\u00e6t fyrstu kirkjuna byggja \u00fati \u00ed Sk\u00favoy. Eisini er n\u00fdliga reistur minnisvar\u00f0i um Sigmund: Ein standmynd av Sigmundi sum sm\u00e1drongur.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ra%20D%C3%ADmun", "title": "St\u00f3ra D\u00edmun", "text": "St\u00f3ra D\u00edmun og L\u00edtla D\u00edmun eru millum minstu oyggjar \u00ed F\u00f8royum og liggja millum Su\u00f0uroy sunnanfyri og Sk\u00favoy og Sandoy nor\u00f0anfyri. St\u00f3ra D\u00edmun, vanliga r\u00f3pt D\u00edmun, er 2,65 km\u00b2 st\u00f3r og 395 m h\u00f8g. Hon hevur veri\u00f0 hildin at vera ein g\u00f3\u00f0 oyggj, t\u00ed hagin er sum b\u00f8ur, og fuglurin, serliga lundi og ryta, er \u00f3f\u00f8ra n\u00f3gvur. \u00c1sey\u00f0atali\u00f0 er um 400. St\u00f3ra D\u00edmun er eitt sj\u00e1lsamt sta\u00f0 at b\u00fasita \u00ed \u00e1r 2011. Ta\u00f0 at liva \u00e1 einari so fjarskotnari oyggj vi\u00f0 steyrr\u00f8ttum bergi\u00f0 snipst \u00ed havi\u00f0, vi\u00f0 einum gr\u00f8num kolli oman\u00e1, er bert f\u00e1um beskori\u00f0. Umhv\u00f8rvi\u00f0 er ikki bert sj\u00e1lsamt og serstakt men vakurt og avbj\u00f3\u00f0andi \u00ed sama andadr\u00e1tti. Fuglal\u00edvi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt og n\u00f3gv er av bjargafugli. \n\nAlmenna samfer\u00f0slan til D\u00edmun er einans vi\u00f0 tyrluni hj\u00e1 Atlantsflog. Fer\u00f0asamband er 3 fer\u00f0ir um vikuna, mikudag, fr\u00edggjadag og sunnudag. Bert mikudag ber til at koma til og fr\u00e1 D\u00edmun sama dag. Uttanfyri hesar t\u00ed\u00f0ir kann ikki komast til og av oynni. Av t\u00ed at oyggin er illa atkomulig fr\u00e1 sj\u00f3num er l\u00edti\u00f0 og onki sj\u00f3vegis samband. Tyrludeildin er alt\u00ed\u00f0 lagalig at heita \u00e1, um okkurt serligt er.\n\nNavnauppruni \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar siga, at navni\u00f0 D\u00edmun hevur keltiskan uppruna. Fyrra stavilsi - d\u00ed ella di - t\u00fd\u00f0ir tvey, tv\u00e6r ella tveir, me\u00f0an seinra stavilsi - mun - er ein leivd av keltiska or\u00f0inum muinn, i\u00f0 t\u00fd\u00f0ir nakki, ryggur ella h\u00e6dd. Tvs. at D\u00edmun t\u00fd\u00f0ir tveir nakkar, tveir ryggir ella tv\u00e6r h\u00e6ddir, og var upprunaliga samheiti\u00f0 fyri b\u00e1\u00f0ar oyggjarnar, St\u00f3ru- og L\u00edtlu D\u00edmum. Hetta g\u00e6liska nevni\u00f0 i\u00f0 er vanligt \u00ed \u00cdrlandi gongur eisini aftur \u00ed \u00cdslandi og Hetlandi.\n\nS\u00f8ga \n\nH\u00f3ast oyggin er ring at koma til, hevur f\u00f3lk b\u00fa\u00f0 har l\u00edka fr\u00e1 landn\u00e1mst\u00ed\u00f0. Hon er n\u00f3gv umr\u00f8dd \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu, sum vi\u00f0ger t\u00ed\u00f0ina \u00ed F\u00f8royum \u00ed 10. og 11. \u00f8ld. T\u00e1 b\u00fa\u00f0u br\u00f8\u00f0urnir Brestir og Beinir \u00ed Sk\u00favoy, og teir h\u00f8vdu eisini b\u00fagv \u00ed D\u00edmun. \u00d3fri\u00f0arligar t\u00ed\u00f0ir v\u00f3ru og menn samdust illa. Brestir og Beinir v\u00f3r\u00f0u dripnir, og t\u00e1 t\u00f3k Havgr\u00edmur \u00far Su\u00f0uroy r\u00e6\u00f0i \u00ed D\u00edmun. Sonur hansara, \u00d8ssur Havgr\u00edmsson bygdi virki \u00ed oynni, men hann var dripin av Sigmundi Brestissyni.\n\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ld var\u00f0 oyggin kongsj\u00f8r\u00f0 og hevur s\u00ed\u00f0ani veri\u00f0 ein b\u00f3ndagar\u00f0ur. Fyrr var skuldi n\u00f3gv f\u00f3lk til gar\u00f0in, og f\u00f3lkatali\u00f0 l\u00e1 um 20-25. Gar\u00f0urin hev\u00f0i eisini kirkju fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0, men hon var tikin ni\u00f0ur \u00ed 1922. Veggirnir standa t\u00f3 uppi enn. Ta\u00f0 vandamiklasta arbei\u00f0i\u00f0 var fuglavei\u00f0an, og vanlukkur hava veri\u00f0 mangar, serliga \u00ed 19. \u00f8ld og fyrst \u00ed 20. \u00f8ld, t\u00e1 fullu 17 menn. Teirra millum var s\u00f3knarpresturin, sum fall \u00ed Kleivini \u00ed 1874, t\u00e1 i\u00f0 hann var \u00e1 veg av aftur oynni. \n\nUppskriva\u00f0 er at ein (helst seinasti) gorfuglur var\u00f0 fingin \u00ed St\u00f3ru D\u00edmun 1. juli 1808.\n\nVinnuvegir \n\nD\u00edmun er eitt festi, sum er fullt\u00ed\u00f0arstarv hj\u00e1 festaranum. Sey\u00f0ahald er h\u00f8vu\u00f0sgrundarlagi\u00f0 afturat einum \u00edskoyti fr\u00e1 fuglavei\u00f0u. Onkur partt\u00ed\u00f0arst\u00f8rv eru \u00e1 oynni, m.a. at passa elverki\u00f0 hj\u00e1 SEV og at avgrei\u00f0a tyrluna. N\u00f3gv virksemi er \u00ed D\u00edmun. Ta\u00f0 ver\u00f0ur bygt eitt framlei\u00f0sluh\u00fas, i\u00f0 umfram at skula hagrei\u00f0a kj\u00f8t og fugl, eisini r\u00famar einum garvar\u00ed\u00f0i. Skinnini ver\u00f0a seld \u00e1 megin\u00f8kinum. Av t\u00ed at St\u00f3ra D\u00edmun bert er eitt festi og t\u00e6r n\u00e1tt\u00faruskaptu fortreytirnar avmarka vinnum\u00f8guleikarnar, kann oyggin bert uppihalda einari familju. Men s\u00f8gu- og mentanarliga s\u00e6\u00f0 er ta\u00f0 av st\u00f3rum t\u00fddningi, at oyggin framhaldandi ver\u00f0ur b\u00fasett, og t\u00ed er ta\u00f0 umr\u00e1\u00f0andi at skapa t\u00e6r ney\u00f0ugu fortreytirnar fyri hesari b\u00faseting. \u00cd D\u00edmun eru tey farin undir at \u00fatvega orku vi\u00f0 hitapumpu, i\u00f0 er ein luft til vatn skipan. Hetta er eitt royndartiltak, i\u00f0 hevur til endam\u00e1l at spara olju, i\u00f0 er sera trupul og d\u00fdr at f\u00e1a til oynna.\n\nF\u00f3lk \u00far D\u00edmun \n\n D\u00ed\u00f0rikur \u00ed K\u00e1rastovu, m\u00e1lari.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n www.storadimun.fo\n\nKeldur"}
{"id": "880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Streymoy", "title": "Streymoy", "text": "Streymoy er st\u00f8rsta og f\u00f3lkar\u00edkasta oyggj \u00ed F\u00f8royum. \u00dar su\u00f0urendanum, Kirkjub\u00f8nesi, og nor\u00f0ur \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edksstakk eru 48 km, og har, sum hon er brei\u00f0ast, er hon 14 km. Kopsenni (789 m) er h\u00e6gsta fjall \u00e1 Streymoynni. Streymoyggin er ein s\u00fdsla, sum tann einasta s\u00fdslan \u00ed F\u00f8royum er hon b\u00fdtt sundur \u00ed tvey vald\u00f8mi. Tveir tingmenn ver\u00f0a valdir \u00ed Nor\u00f0streymoyar vald\u00f8mi, me\u00f0an \u00e1tta tingmenn ver\u00f0a valdir \u00ed Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi. Streymoyggin liggur millum V\u00e1gar og Eysturoynna. \n\nFj\u00f8llini eru n\u00f3gv, og helst nor\u00f0uri \u00e1 oynni eru tey h\u00f8g, um ikki so h\u00f8g sum \u00ed Eysturoynni ella Nor\u00f0oyggjum. N\u00f8kur av teimum h\u00e6gstu eru Sk\u00e6lingsfjall 768 m, Sneis 745 m, \u00d8risfelli 748 m, Koppenni 790 m og Melin 764 m, tey eru \u00f8ll \u00ed Nor\u00f0streymoy. Tveir dj\u00fapir fir\u00f0ir skera seg inn \u00ed oynna - Kollafj\u00f8r\u00f0ur og Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0ur. A\u00f0rar v\u00edkir eru Vestmanna, Sjeyndir, Hvalv\u00edk, Saksun og Tj\u00f8rnuv\u00edk. St\u00f3rir dalar eru til d\u00f8mis Saksunardalur, Havnardalur og Kollfjar\u00f0ardalur. \u00cd Kollfjar\u00f0ardali er Leynavatn, og \u00ed Saksunardali er Saksunarvatn. St\u00f3rar \u00e1ir eru Kl\u00faft\u00e1 og Foss\u00e1 vi\u00f0 Haldarsv\u00edk, St\u00f3r\u00e1 vi\u00f0 Hvalv\u00edk, Heljareyga og Foss\u00e1 vi\u00f0 Vestmanna, Sand\u00e1 vi\u00f0 T\u00f3rshavn og Leynar\u00e1 vi\u00f0 Leynar. \n\nNor\u00f0ast \u00e1 Streymoynni er v\u00edkin Sjeyndir. Eystan fyri Sjeyndir er Tj\u00f8rnuv\u00edksstakkur, hann er nor\u00f0asti steinur \u00e1 Streymoynni. Vestan fyri Sjeyndir er hitt pr\u00fa\u00f0a forbergi\u00f0 M\u00fdlingur 564 m. Vestan fyri M\u00fdling stendur ein h\u00f8gur drangur, sum nevnist Stapin, og nor\u00f0anfyri er ein h\u00f8gur langur steinur, sum eitur Skei\u00f0i\u00f0. \u00dar M\u00fdlingi su\u00f0ur \u00e1 M\u00falan, sum er vestasti oddi \u00e1 Streymoynni, eru \u00f3f\u00f8ra pr\u00fa\u00f0 fuglabj\u00f8rg - Vestmannabj\u00f8rgini, Saksunarbj\u00f8rgini og Tj\u00f8rnuv\u00edksbj\u00f8rgini.\n\nBygdir \n\nArgir, Haldarsv\u00edk, Hoyv\u00edk, H\u00f3sv\u00edk, Hvalv\u00edk, Hv\u00edtanes, Kaldbak, Kaldbaksbotnur, Kirkjub\u00f8ur, Kollafj\u00f8r\u00f0ur, Kv\u00edv\u00edk, Langasandur, Leynar, Nor\u00f0radalur, Saksun, Signab\u00f8ur, Sk\u00e6lingur, Stykki\u00f0, Streymnes, Sund, Sy\u00f0radalur, Tj\u00f8rnuv\u00edk, T\u00f3rshavn, Velbasta\u00f0ur, Vestmanna, Vi\u00f0 \u00c1ir."}
{"id": "881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uroy", "title": "Su\u00f0uroy", "text": "Su\u00f0uroy er sy\u00f0sta oyggj \u00ed F\u00f8royum (uttan um Flesjarnar). Landslagi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy er sermerkt av dj\u00fapum fir\u00f0um. Umframt fram\u00farskarandi landslagi\u00f0 kann oyggin bj\u00f3\u00f0a eitt breitt \u00farval av \u00e1hugaverdum tilbo\u00f0um, fr\u00e1 s\u00f8gur\u00edku Sandv\u00edk \u00ed nor\u00f0i til n\u00e1tt\u00faruv\u00f8kru Sumba \u00ed sunnan. St\u00f8rstu b\u00fdirnir, Tv\u00f8royri og V\u00e1gur, liggja vi\u00f0 fir\u00f0ir umgirdir av fj\u00f8llum. Vegir eru millum allar bygdir og b\u00fdir, og ganga hesir gj\u00f8gnum bergtakandi n\u00e1tt\u00farufyribrigdir. Nor\u00f0astu bygdirnar, Hvalba og Sandv\u00edk, hava samband vi\u00f0 hv\u00f8rja a\u00f0ra gj\u00f8gnum eitt av landsins elstu bergholum. \u00dar hesum bygdum er vakurt \u00fats\u00fdni til F\u00f8roya einastu mannleysu oyggj, L\u00edtla D\u00edmun. \n\nHvalba er einasta pl\u00e1ss, har enn ver\u00f0ur arbeitt \u00e1 kolinum. Hov telist millum elstu bygdir \u00ed Su\u00f0uroy. Og var Hov h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Havgr\u00edmur \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini, sum eisini er grivin \u00ed Hovi. Porkeri er kend fyri s\u00edna sermerktu og v\u00f8kru tr\u00e6kirkju fr\u00e1 1847. Sunnast \u00e1 oynni liggur Sumba, i\u00f0 fostra\u00f0 hevur eitt av F\u00f8roya m\u00e6tastu skaldum, Poul F. Joensen. \u00c1 veg til og \u00far Sumba eftir gamla fjallavegnum er Beinisv\u00f8r\u00f0, 470 m h\u00f8gt, F\u00f8roya n\u00e6sth\u00e6gsta fuglaberg, sum alkent er fyri s\u00edn vakurleika. \n\nSu\u00f0uroyggin er tann oyggin \u00ed F\u00f8royum, sum liggur longst burturi fr\u00e1 megin\u00f8kinum. Fer\u00f0asamband er sj\u00f3vegis vi\u00f0 Smyril og luftvegis vi\u00f0 tyrluni. Smyril siglir 2-3 fer\u00f0ir um dagin av Krambatanga og tyrlan fl\u00fdgur 2-3 fer\u00f0ir um vikuna \u00far Fro\u00f0ba. Fr\u00e1st\u00f8\u00f0an til megin\u00f8ki\u00f0 er ein av ors\u00f8kunum til, at f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroynni er minka\u00f0 r\u00e6ttiliga n\u00f3gv seinastu \u00e1rini. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy er minka\u00f0 16 prosent \u00ed \u00e1runum fr\u00e1 1985 til 2007. \u00cd sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i er tali\u00f0 \u00e1 f\u00f3lki undir 20 \u00e1r minka\u00f0 31,5 prosent, og aldursb\u00f3lkurin 20 til 39 \u00e1r minka\u00f0ur 24,8 prosent. \n\nSu\u00f0uroyarm\u00e1l er einki sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt tungum\u00e1l, men eitt f\u00f8royskt m\u00e1lf\u00f8ri eins og havnarm\u00e1l, nor\u00f0uroyam\u00e1l, v\u00e1gam\u00e1l, o.s.fr.\n\nNavnauppruni\n\nS\u00f8ga\n\nB\u00faskapur\n\nFer\u00f0avinna\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cdme\u00f0an f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed mi\u00f0sta\u00f0ar\u00f8kinum \u00ed F\u00f8royum alsamt \u00f8kist, so er st\u00f8\u00f0an verri fyri Su\u00f0uroynna. Hesi seinastu 30 \u00e1rini 1985 til 2015 er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed til d\u00f8mis Streymoyar\u00f8kinum vaksi\u00f0 vi\u00f0 22 prosentum. Tilsamans eru 4.189 f\u00f3lk fleiri \u00ed Streymoyar\u00f8kinum, har f\u00f3lkatali\u00f0 er fari\u00f0 \u00far 18.852 f\u00f3lkum \u00ed 1985 upp \u00ed 23.041 f\u00f3lk vi\u00f0 \u00e1rslok 2014. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy er falli\u00f0 vi\u00f0 1.233 f\u00f3lkum. \u00cd 1985 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy 5.882, \u00ed 2015 er ta\u00f0 falli\u00f0 ni\u00f0ur \u00e1 4.649. Eitt fall \u00ed f\u00f3lkatalinum upp\u00e1 heili 21 prosent. Ta\u00f0 vil siga at Su\u00f0uroyggin hevur mist fimta hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva hesi seinastu 30 \u00e1rini.\n\nBygdir \n\nSandv\u00edk, Hvalba, Trongisv\u00e1gur, Tv\u00f8royri, Fro\u00f0ba, \u00d8rav\u00edk, F\u00e1mjin, Hov, Porkeri, V\u00e1gur, Nes, Akrar, Lopra, V\u00edkarbyrgi, Sumba.\n\nKirkjur \u00ed Su\u00f0uroynni \n\n Sumbiar kirkja\n V\u00e1gs Kirkja\n Porkeris Kirkja\n Hovs Kirkja \n F\u00e1mjins Kirkja \n Tv\u00f8royrar Kirkja\n Hvalbiar Kirkja\n Sandv\u00edkar Kirkja\n Harumframt er kirkjan \u00e1 Leiti vi\u00f0 Lopra, sum er bygt saman vi\u00f0 sk\u00falanum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nVi\u00f0giti\u00f0 f\u00f3lk\n\nMyndasavn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Su\u00f0uroy Myndasavn \u00e1 Flickr hj\u00e1 Erik Christensen, Porkeri.\n Faroestamps.fo - Su\u00f0uroy.\n MF Smyril.\n Su\u00f0urr\u00e1s, Su\u00f0uroyarportalurin.\n Visitsuduroy.fo, Su\u00f0uroyar Kunningarstova."}
{"id": "882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%ADnoy", "title": "Sv\u00ednoy", "text": "Sv\u00ednoy hevur fingi\u00f0 navn av sv\u00ednahaldi, sum var vanligt \u00ed F\u00f8royum \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini og inn \u00ed mi\u00f0\u00f8ldina. Eitt anna\u00f0 hugskot sigur, at \"sv\u00edn\" \u00ed hesum f\u00f8rinum sipar til ein tr\u00fdkant (sum \u00ed \"sv\u00ednafylking\"), og kemst av skapinum \u00e1 fjallinum Keldufjall. Sv\u00ednoyggin stendur eins og Fugloyggin bert av teimum ovastu basaltfl\u00e1unum, og er jarfr\u00f8\u00f0iliga eitt \u00e1hugavert sta\u00f0. N\u00e1tt\u00faran er sera fj\u00f8lbroytt. Fram vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum er bratt og illgongt, me\u00f0an ta\u00f0 oman\u00e1 er sl\u00e6tt vi\u00f0 st\u00f3rum fl\u00f8tum. Fuglameingi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt og n\u00f3gv er til av hei\u00f0afugli. F\u00f8roya st\u00f8rsta koloni av Sk\u00fagvi finnist her. Eisini er plantul\u00edvi\u00f0 fj\u00f8lbroytt og serstakt. Sj\u00e1ldsami runnurin Baraldur veksur uppi \u00e1 oynni. \n\nM\u00e1sin siglir \u00far Hvannasundi hv\u00f8nn dag, eftir fer\u00f0a\u00e6tlan. Tyrlan hj\u00e1 Atlantsflog fl\u00fdgur mikudag, fr\u00edggjadag og sunnudag. Ein lastbilur f\u00f8rir farm og fer\u00f0ag\u00f3\u00f0s \u00edmillum lendingina og bygdina. Arbeitt hevur leingi\u00f0 veri\u00f0 vi\u00f0 at b\u00f8ta um samfer\u00f0sluna m.a. vi\u00f0 at gera n\u00fdggja havn \"yviri \u00ed Havn\" og ein tunnil til Havnina. Politiskt hevur henda \u00e6tlan enn ikki fingi\u00f0 undirt\u00f8ku.\n\nSv\u00ednoy er 27,4 km\u00b2 til st\u00f8ddar. Oyggin liggur langt burtur fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8kinum, so f\u00f3lkatali\u00f0 er n\u00f3gv minka\u00f0. \n\n11. juni 2007 var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at Sv\u00ednoyar kommuna ver\u00f0ur l\u00f8gd saman vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu eftir komandi bygdarr\u00e1\u00f0sval. Fr\u00e1 1. janunar 2009 er Sv\u00ednoy vi\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu.\n\nVinnuvegir \n\nSt\u00f8rsta virksemi\u00f0 er \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, men \u00ed dag er bert sey\u00f0ahald \u00ed oynni. Mj\u00f3lkakvotan var\u00f0 seld fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Afturat hesum eru tey alemnnu partt\u00ed\u00f0arst\u00f8rvini m.a. hj\u00e1 strandfer\u00f0sluni, postverkinum og tyrlu avgrei\u00f0slu. \u00cd dag eru eingin b\u00f8rn \u00ed oynni og harvi\u00f0 eingin sk\u00fali. Ta\u00f0 ver\u00f0ur arbeitt vi\u00f0 at \u00f8kja um fer\u00f0avinnuna, og bygdaf\u00f3lk hava \u00ed umb\u00fana, at fara undir virksemi til frama fyri fer\u00f0avinnu. Landb\u00fana\u00f0ur hevur m\u00f8guleika at \u00f8kjast og gerast meira fj\u00f8lbroyttur um so er, at fortreytir vera skaptar fyri hesum. \u00d8kt framlei\u00f0sla innan fiskaaling er uppl\u00f8gd, men talan kann eisini vera um a\u00f0rar nissju vinnugreinar, t\u00f3 alt hetta treyta\u00f0 av, at ta\u00f0 ver\u00f0ur l\u00e6ttari at f\u00f8ra v\u00f8ru til og fr\u00e1 sta\u00f0num. Arbeitt ver\u00f0ur vi\u00f0 at byggja eitt r\u00f8ktarheim \u00ed oynni. V\u00f3nin er, at hetta fera at b\u00f8ta um arbei\u00f0sm\u00f8guleikan hj\u00e1 kvinnum, og gera at tey gomlu ikki noy\u00f0ast av oynni.\n\nHammershaimb um Sv\u00ednoy \nTa\u00f0 er manna s\u00f8gn, at Sv\u00ednoy sum a\u00f0rar av oyggjunum var flotoy av fyrstu t\u00ed\u00f0.  Hon kom upp fyri nor\u00f0an, men s\u00e1st sj\u00e1ldan av f\u00f3lki, t\u00ed at hon f\u00f8rdi sum oftast toku vi\u00f0 s\u00e6r, og var sj\u00e1lv huld \u00ed mj\u00f8rka.  N\u00fa skal sigast fr\u00e1, hvussu til bar, at hon var\u00f0 f\u00f8st oyggj. - \u00cd bygdini Vi\u00f0arei\u00f0i \u00e1 Vi\u00f0oynni \u00e1ttu menn eina s\u00fagv, men ongan g\u00f8lt, og t\u00f3 var\u00f0 s\u00fagvin kvi\u00f0in \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri og \u00e1tti gr\u00edsar. Allir undra\u00f0ust miki\u00f0 \u00e1 hetta, og kundu ikki f\u00e1a skil \u00e1, hvussu hetta bar til. F\u00f3lk s\u00f8gdu n\u00fa, at tey h\u00f8vdu sakna\u00f0 hana stundum \u00far bygdini, men at hon t\u00f3 alt\u00ed\u00f0 var komin skj\u00f3tt aftur. Ein dagin f\u00f3r hon kvikliga eystur \u00edgj\u00f8gnum bygdina og yvir um ei\u00f0 m\u00f3ti Ei\u00f0sv\u00edk. Ein kona fekk fatur \u00e1 henni og bant lyklakippu upp \u00ed halan \u00e1 henni. S\u00fagvin f\u00f3r \u00e1 sj\u00f3gvin og svam fr\u00e1 landi. Naka\u00f0 eftir hetta s\u00edggja menn \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i oyggj koma undan sunnanvert \u00e1 ei\u00f0inum. Teir manna sum skj\u00f3tast \u00fat b\u00e1t og r\u00f3gva at oynni, og n\u00fa kundu teir b\u00e6\u00f0i finna hana og lenda \u00e1 henni. T\u00e1 i\u00f0 s\u00fagvin hev\u00f0i bori\u00f0 jarn \u00e1 hana, festist hon, og straks l\u00fdsti \u00ed mj\u00f8rkanum, sum hev\u00f0i ligi\u00f0 um hana. Og har hevur hon ligi\u00f0 s\u00ed\u00f0ani. Men teir kalla\u00f0u hana Sv\u00ednoy, av t\u00ed hon var full av sv\u00ednum, t\u00e1 teir komu \u00fat \u00e1 hana, og sv\u00edn hev\u00f0i fest hana \u00ed botn, so at hon ikki var flotoy longur.  Men \u00fati \u00e1 henni var ta\u00f0, at Vi\u00f0arei\u00f0iss\u00fagvin hev\u00f0i s\u00f8kt s\u00e6r brund.\n\nSkotagravirnar \n\n27 nov. 1786 f\u00f3r \"Skotaskipi\u00f0\" i\u00f0 sluppin \"Rachel\" \u00far Stromness \u00ed Orknoyum vanliga ver\u00f0ur nevnd \u00ed Sv\u00ednoy, \u00e1 land \u00ed \"Skotabuktini\". 22 mans v\u00f3ru vi\u00f0, 3 bjarga\u00f0ust og 17 l\u00edk v\u00f3r\u00f0u funnin, hesir eru grivnir \u00ed \"Skotagr\u00f8vunum\" vestanfyri bygdina. Sunnudagin 28 aug. 2011 avd\u00faka\u00f0i Stephen Hagan, Convener \u00ed Orknoyggjum, ein minnisvar\u00f0a \u00e1 sta\u00f0num, vi\u00f0 minnispl\u00e1tu i\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed Stromness hevur lati\u00f0 gera. [] []\n\nMyndir\n\nKeldur \nV. U. Hammershaimb: F\u00e6r\u00f8sk Anthologi Keypmannahavn 1891 - bind 1, s. 352\n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hagstovu F\u00f8roya"}
{"id": "883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gar", "title": "V\u00e1gar", "text": "V\u00e1gar er oyggj \u00ed F\u00f8royum millum Mykines og Streymoy. V\u00e1gar er vi\u00f0 s\u00ednum umlei\u00f0 178 km2 tri\u00f0st\u00f8rsta oyggj \u00ed F\u00f8royum, og her b\u00fagva umlei\u00f0 3 t\u00fasund f\u00f3lk. V\u00e1gar hevur vegasamband vi\u00f0 megin\u00f8ki\u00f0 gj\u00f8gnum V\u00e1gatunnilin, sum var fyrsti undirsj\u00f3artunnil \u00ed F\u00f8royum. Sambandi\u00f0 \u00fat \u00ed heim er eisini \u00far V\u00e1gum, har einasti flogv\u00f8llurin \u00ed F\u00f8royum liggur. \n\nV\u00e1gar eru ey\u00f0kendar vi\u00f0 st\u00f3ru v\u00f8tnunum S\u00f8rv\u00e1gsvatni/Leitisvatni og Fjallavatni umframt sm\u00e6rri v\u00f8tnum, har v\u00e6l liggur fyri at fiska. Hetta er st\u00f8rsta \u00f3bygda \u00f8ki \u00ed V\u00e1gum. \u00d8ll strondin nor\u00f0anfyri, fr\u00e1 G\u00e1sadali \u00ed vestri til Sandav\u00e1gs \u00ed eystri, liggur sum ein st\u00f3r n\u00e1tturupark og gevur r\u00edkar m\u00f8guleikar fyri upplivingum. St\u00f8rsti h\u00f3lmarnir \u00ed landinum liggja vestanfyri, Tindh\u00f3lmur og Mykinesh\u00f3lmur. Gistingartilbo\u00f0 \u00ed oynni eru Hotel, Vallaraheim, camping, B\u00f3l og Biti og summarh\u00fas, m\u00f8guleiki er at eta \u00e1 matstovu og kaf\u00e9teria. Serstakt fyri V\u00e1gar er einasti flogv\u00f8llur \u00ed landinum. H\u00f3ast oyggin ikki hevur n\u00f3gv sm\u00e1 v\u00f8tn, so eru tey tvey st\u00f8rstu v\u00f8tnini, S\u00f8rv\u00e1gsvatn og Fjallavatn her. \u00cd 2003 fekk oyggin fast samband um undirsj\u00f3vartunnil til Streymoynna.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nNor\u00f0asti landoddi er Sl\u00e6ttanes, sunnasti Tr\u00e6lan\u00edpa. M\u00f3ti landsynningi er Stakkurin og m\u00f3ti \u00fatnyr\u00f0ingi Bar\u00f0i\u00f0. Uppi yvir Stakkinum stendur Tr\u00f8llkonufingur. V\u00e1gar eru v\u00f8kur oyggj, her kunnu vit s\u00edggja stillar fir\u00f0ir, brei\u00f0ar dalar, fuglaberg, h\u00f8g fj\u00f8ll, st\u00f3r v\u00f8tn og st\u00f3rar sl\u00e6ttar. Langvegin gj\u00f8gnum oynna gongur ein brei\u00f0ur dalur, sum eitur Klovin, og \u00ed honum eru tvey st\u00f8rstu v\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum, S\u00f8rv\u00e1gsvatn, studum kalla\u00f0 Leitisvatn, og Fjallavatn. \u00dar S\u00f8rv\u00e1gsvatni fellur B\u00f8sdalafossur. Fj\u00f8llini eru brei\u00f0 oman\u00e1 og ikki br\u00f8tt uttan tey \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum. Tey h\u00e6gstu eru \u00c1rnafjall (722 m), Eysturtindur (715 m) og Malinstindur (683 m). Br\u00f8tt berg eru um allar s\u00ed\u00f0ur \u00e1 oynni fram m\u00f3ti Vestmannasundi. St\u00f8rstu \u00e1ir eru Sjatl\u00e1 og Reps\u00e1. Vestur \u00far sunnara armi \u00e1 S\u00f8rv\u00e1gslendinum eru h\u00f3lmarnir Tindh\u00f3lmur og G\u00e1sh\u00f3lmur. Millum V\u00e1galandi\u00f0 og Tindh\u00f3lm standa tveir sj\u00e1ldsama vakrir drangar. G\u00e1sh\u00f3lmssund millum Tindh\u00f3lm og G\u00e1sh\u00f3lm og St\u00f3rasund millum Tindh\u00f3lm og drangarnar eru ikki farbar uttanfyri kunnigar menn \u00ed g\u00f3\u00f0um ve\u00f0ri. Innanfyri drangarnar er Drangasund.\n\nBygdir \n\n33,6 % av f\u00f3lkinum \u00ed V\u00e1gum b\u00fagva \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, 33,7 % b\u00fa\u00f0u \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og 28,4 % b\u00fa\u00f0u \u00ed Sandav\u00e1gi. 4,3 % b\u00fa\u00f0u samanlagt \u00ed hinum trimum bygdunum. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed oynni vaks vi\u00f0 293 f\u00f3lkum fr\u00e1 1. jan. 2010 til 1. januar 2020 . \n\n G\u00e1sadalur f\u00f3lkatali\u00f0 1. jan. 2021 var 14\n B\u00f8ur f\u00f3lkatali\u00f0 1. jan. 2021 var 74\n S\u00f8rv\u00e1gur, f\u00f3lkatali\u00f0 1. jan. 2021 var 1.116\n Vatnsoyrar f\u00f3lkatali\u00f0 1. jan. 2021 var 43\n Mi\u00f0v\u00e1gur f\u00f3lkatali\u00f0 1. jan. 2021 var 1.125\n Sandav\u00e1gur f\u00f3lkatali\u00f0 1. jan. 2021 var 973\n Sl\u00e6ttanes \u2020\n V\u00edkar \u2020\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\nWalls\n\nKeldur"}
{"id": "884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0oy", "title": "Vi\u00f0oy", "text": "Vi\u00f0oy er ein oyggj \u00ed F\u00f8royum, sum liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum i\u00f0 ver\u00f0ur nevndur Nor\u00f0oyggjar, hon er 40,4 m2 til v\u00edddar. Vi\u00f0oy hevur navn eftir t\u00ed n\u00f3gva rekavi\u00f0i, sum kemur \u00e1 land \u00ed Vi\u00f0v\u00edk \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni. H\u00f8vu\u00f0sbygdin er Vi\u00f0arei\u00f0i, sum er kend fyri s\u00edn n\u00e1tt\u00faruvakurleika og hevur veri\u00f0 prestas\u00e6ti fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0. Vi\u00f0arei\u00f0i er nor\u00f0asta bygd \u00ed F\u00f8royum. Nor\u00f0an fyri bygdina r\u00f8kkur Villingadalsfjall upp \u00ed 844 m h\u00e6dd, ta\u00f0 h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Nor\u00f0uroyggjum og nr. 3 \u00ed F\u00f8royum. Nor\u00f0urendin \u00e1 Vi\u00f0oynni er Enniberg, sum reisur seg sum ein 754 m h\u00f8gur og steyrr\u00e6ttur m\u00farur upp fr\u00e1 sj\u00f3num. Sagt ver\u00f0ur at Enniberg er eitt ta\u00f0 brattasta forberg \u00ed ver\u00f0ini, og ta\u00f0 h\u00e6gsta \u00ed Evropa, sum liggur vi\u00f0 opi\u00f0 hav. Vi\u00f0oy er nor\u00f0asta oyggj \u00ed F\u00f8royum. \n\n\u00cd august og september hoyrdust \u00f3gvuslig buldur \u00e1 Vi\u00f0oynni, \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, og f\u00f3lk f\u00f8ldu eisini ristingar vi\u00f0 hv\u00f8rt. Jar\u00f0feingi var har nor\u00f0ur og royndi at finna eina ors\u00f8k til buldrini og ristingarnar, men tey funnu onga ors\u00f8k. Buldrini hildu uppat aftur, eftir at hava vart \u00ed nakrar vikur.\n\nBygdir \n\n\u00c1 Vi\u00f0oy eru tv\u00e6r bygdir \u2013 Vi\u00f0arei\u00f0i nor\u00f0anfyri og Hvannasund longur su\u00f0uri.\n \n Hvannasund\n Vi\u00f0arei\u00f0i\n\nKeldur"}
{"id": "907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8ll%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Fj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum", "text": "Yvirlit yvir \u00f8ll fj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00cd einst\u00f8kum f\u00f8rum kann vera torf\u00f8rt at avgera, hvat er eitt fjall. Til d\u00f8mis er Kr\u00e1kan 821m, men ver\u00f0ur ofta mett at vera ein tindur heldur enn eitt fjall.\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum flokka\u00f0 eftir h\u00e6dd:\n\nKeldur\n US.Fo: \"Fj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum flokka\u00f0 eftir h\u00e6dd\"\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vistfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Vistfr\u00f8\u00f0i", "text": "Vistfr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um verur og samband teirra vi\u00f0 ta\u00f0 sum er rundanum t\u00e6r, av b\u00e6\u00f0i livandi og dey\u00f0um. Av t\u00ed at hesin partur av l\u00edvfr\u00f8\u00f0ini l\u00e6rir okkum hvussu samansp\u00e6li\u00f0 er \u00edmillum ymisk dj\u00f3ra-, plantu- og soppasl\u00f8g o.s.fr. ver\u00f0ur henda l\u00e6rugrein n\u00fdtt sum grund undir \u00e1st\u00f8\u00f0inum fyri (m.a. mat og plantu) framlei\u00f0slu sum liggur so t\u00e6tt uppat n\u00e1tt\u00farligari dj\u00f3ra- og plantuframlei\u00f0slu sum gj\u00f8rligt. T\u00ed hevur t\u00edl\u00edk framlei\u00f0sla, av \u00f3r\u00f8ttum, fingi\u00f0 heiti\u00f0 vistfr\u00f8\u00f0ilig framlei\u00f0sla. Verri stendur t\u00f3 til \u00e1 enskum, har heiti \"organic food\" er at hoyra, t.e. l\u00edvrunnin matur. Vistfr\u00f8\u00f0i eru n\u00fdggj v\u00edsindi, men tey eru t\u00fddningarmikil n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Vistfr\u00f8\u00f0i gevur okkum innlit \u00ed, hvussu alt l\u00edv \u00ed n\u00e1tt\u00faruni er tryta\u00f0 hv\u00f8rt av \u00f8\u00f0rum og av umst\u00f8\u00f0unum. Vistfr\u00f8\u00f0i gevur eisini kunnleika um, hvussu vit f\u00e1a for\u00f0a\u00f0 fyri, at plantur og d\u00fdr ver\u00f0a t\u00fdnd, og hvussu trupulleikar, i\u00f0 standast av t.d. d\u00e1lking, kunnu ver\u00f0a loystir. Plantur og d\u00fdr ver\u00f0a flokka\u00f0 alt eftir, hvussu tey eru og starva \u00ed vistskipanini. Allur plantur f\u00e1a orku \u00far s\u00f3lini og br\u00faka hana at bera \u00e1v\u00f8kst. T\u00e6r ver\u00f0a t\u00ed nevndar framlei\u00f0arar. Allar plantur og \u00f8ll d\u00fdr \u00ed sama \u00f8ki eru eitt samfelag. D\u00fdr og plantur \u00ed einum samfelag eru li\u00f0ir \u00ed einari f\u00f8\u00f0iketu. \u00cdgj\u00f8gnum hesa f\u00f8\u00f0iketu gongur orka um alt samfelagi\u00f0.\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i\nVistfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskt%20m%C3%A1l", "title": "F\u00f8royskt m\u00e1l", "text": "F\u00f8royskt er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8royskt er almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, og ta\u00f0 er tj\u00f3\u00f0arm\u00e1l f\u00f8royinga. Harafturat ver\u00f0ur n\u00f3gv f\u00f8royskt tosa\u00f0 \u00ed Danmark og \u00cdslandi. \u00cd F\u00f8royum tosa 48.000 f\u00f3lk f\u00f8royskt, \u00ed Danmark umlei\u00f0 25.000 og \u00ed \u00cdslandi umlei\u00f0 5.000, so samla\u00f0a tali\u00f0 av f\u00f3lkum, i\u00f0 duga f\u00f8royskt liggur um 75-80.000. F\u00f8royskt er t\u00ed \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi eitt l\u00edti\u00f0 m\u00e1l. F\u00f8royskt m\u00e1l hevur f\u00fdra f\u00f8ll og tr\u00fd kyn, og grammatiski m\u00e1lbygningurin l\u00edkist \u00f3gvuliga n\u00f3gv \u00edslendskum, me\u00f0an or\u00f0atilfari\u00f0 og \u00ed summum lutum \u00fattalan l\u00edkist norska landsm\u00e1linum. \n\nVenceslaus Ulricus Hammershaimb er kendur sum fa\u00f0irin at skriftm\u00e1li f\u00f8royinga. Ta\u00f0 var hann, sum skapti okkum skriftm\u00e1li\u00f0 so at siga \u00ed sama l\u00edki, sum vit kenna ta\u00f0 \u00ed dag, og hann eigur solei\u00f0is st\u00f3ra \u00e6ru fyri, at f\u00f8royingar var\u00f0veittu skriftm\u00e1li\u00f0. Ta\u00f0 er einki at ivast \u00ed, at f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 var fyri st\u00f3rum h\u00f3ttafalli, t\u00e1 i\u00f0 tr\u00fab\u00f3tin uml. 1540 var\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed t\u00e1 f\u00f3r prestask\u00falin fyri bakka, solei\u00f0is at kirkjum\u00e1li\u00f0 gj\u00f8rdist danskt burturav.\n\nFlokkan \n\nF\u00f8royskt er eitt indo-evropeiskt m\u00e1l. F\u00f8royskt er eisini eitt norr\u00f8nt m\u00e1l. Ta\u00f0 hoyrir til Vesturnorr\u00f8nu m\u00e1l\u00e6ttina (saman vi\u00f0 \u00edslendskum, norskum og hinum n\u00fa \u00fatdey\u00f0a norn) . Vesturnorr\u00f8nt, ofta eisini bara nevnt norr\u00f8nt, er m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 tala\u00f0 var\u00f0 \u00ed Noregi um ta\u00f0 mundi\u00f0, nor\u00f0menn bygdu F\u00f8royar, og nakrar \u00f8ldir fram, t.e. \u00far 9. \u00f8ld og upp til 1400. \u00dar hesum m\u00e1li spruttu komandi \u00f8ldirnar fleiri m\u00e1l - f\u00f8royskt \u00ed F\u00f8royum, norn \u00ed Hetlandi og Orknoyggjum, norskt \u00ed Noregi og \u00edslendskt \u00ed \u00cdslandi. Nor\u00f0b\u00fagvar, i\u00f0 tala\u00f0u m\u00e1l av norskari r\u00f3t, b\u00fa\u00f0u eisini \u00ed Gr\u00f8nlandi \u00ed n\u00f8kur hundra\u00f0 \u00e1r, men m\u00e1li\u00f0 doy\u00f0i \u00fat vi\u00f0 teimum m\u00f3ti endanum \u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini. St\u00f3ra broytingart\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 \u00far norr\u00f8num til f\u00f8royskt er millum 1400-1600. Hetta er sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, sum \u00e1rini\u00f0 \u00far donskum fer at gera um seg. \n\n(\u00f8ll m\u00e1l)\nIndo-evropeiskt\nGermanskt\nNor\u00f0urgermanskt\nVesturnorr\u00f8nt\nF\u00f8royskt\n\nStavra\u00f0i\u00f0 \n\nF\u00f8royskt n\u00fdtir lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 serligum norr\u00f8num serstavum. F\u00f8royskt n\u00fdtir 29 b\u00f3kstavir umframt tr\u00fd samansett tv\u00edlj\u00f3\u00f0 . B\u00f3kstavirnir og frambur\u00f0ur teirra:\n\n<table align=\"center\" border=\"0\">\n\u00a0\n</tr></table>\n\nC, Q, W, X, Z ver\u00f0a ikki n\u00fdttir, men finnast \u00ed summum l\u00e1nior\u00f0um (eisini \u00d6, \u00dc, \u00c5 og \u00de \u00ed n\u00f8vnum), men t\u00f3 er skikkur at b\u00fdta hesar stavir um vi\u00f0 f\u00f8royskar stavir vi\u00f0 somu frambering.\n\nTeir ver\u00f0a flokka\u00f0ir solei\u00f0is:\n\n Sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini eru: a \u00e1 e i \u00ed o \u00f3 u \u00fa y \u00fd \u00e6 \u00f8\n Tv\u00edlj\u00f3\u00f0ini eru: ei, ey, oy \n Hj\u00e1lj\u00f3\u00f0ini eru: b d \u00f0 f g h j k l m n p r s t v\n\nM\u00e1ll\u00e6ra \n\nOr\u00f0i\u00f0 \"grammatikk\", sum er okkara m\u00e1ll\u00e6ra, stavar upprunaliga \u00far grikskum, har gramma merkti b\u00f3kstavur. Av fyrstan t\u00ed\u00f0 var\u00f0 or\u00f0i\u00f0 n\u00fdtt um l\u00e6runa at skriva og lesa. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er m\u00e1ls\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 m\u00e1ll\u00e6runi at koma fram \u00e1 og l\u00fdsa allar vanligar reglur \u00ed einum og hv\u00f8rjum m\u00e1li. Tey regluligu fyribrigdini finna vit \u00e1 ymsum stigum. Vit kunnu tosa um lutv\u00edsar skipanir innanfyri m\u00e1ll\u00e6rubygna\u00f0in. \n\n\u00cd f\u00f8royskum, eins og \u00ed \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum, finnast hol \u00e1 m\u00e1ll\u00e6ruhv\u00e1lvinum, t.e. regulig fyribrigdi, sum m\u00e1lgranskarar enn ikki hava fingi\u00f0 grei\u00f0i \u00e1 til l\u00edtar. T\u00e1 i\u00f0 vit tosa, fylgja vit teimum m\u00e1lsligu reglunum, sum eru \u00ed okkara m\u00e1li, uttan at geva okkum far um ta\u00f0. Vit kunnu til d\u00f8mis vera heilt \u00f3vitandi um, hvat ein grundli\u00f0ur er, og kortini or\u00f0a setningar, har einki er gali\u00f0 hv\u00f8rki vi\u00f0 grundli\u00f0i ella \u00f8\u00f0rum li\u00f0um. Fyri at l\u00e6ra m\u00e1ll\u00e6runa er als ikki ney\u00f0ugt vi\u00f0 b\u00f3kum ella fr\u00e1l\u00e6ru. Her er ta\u00f0 okkara egna m\u00e1loyra, sum ver\u00f0ur st\u00fdrt av f\u00f8roysku m\u00e1ll\u00e6runi, sum m.a. hevur nakrar reglur um, hvussu lj\u00f3\u00f0 kunnu ver\u00f0a sett saman til or\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum.\n\nM\u00e1lskyldskapur \n\nM\u00e1li\u00f0 er n\u00e6r skylt \u00edslendskum, norn og eisini vesturnorskum . Siga vit, at ta\u00f0 eru seks milliardir menniskju \u00ed heiminum, og ta\u00f0 eru 80.000 f\u00f8royingar, so er skilligt, at vit eru ein \u00f3metaliga l\u00edtil m\u00e1lsligur minniluti, t.e. 1/100 promilli av jar\u00f0arinnar menniskjum tosa f\u00f8royskt. Men okkum n\u00fdttist ikki at sm\u00e6\u00f0ast, t\u00ed vit eiga eitt m\u00e1l, i\u00f0 riggar v\u00e6l \u00ed flestu f\u00f8rum sum samskiftisambo\u00f0, og vit eiga tann fyrimunin, at vit vi\u00f0 t\u00ed sk\u00fala, vit hava, eru f\u00f8r fyri at hava samskifti vi\u00f0 nor\u00f0urlendsku grannar okkara. Norskt, \u00edslendskt, danskt og svenskt eru \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 okkara m\u00e1l, og ta\u00f0 merkir, at st\u00f3rur l\u00edkskapur er millum m\u00e1lini, hvat or\u00f0avavi og m\u00e1ll\u00e6ru vi\u00f0v\u00edkur.\n\nM\u00e1ls\u00f8ga \n\nF\u00f8royskt, tj\u00f3\u00f0arm\u00e1li\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, hevur s\u00ednar r\u00f8tur \u00ed fornnorr\u00f8na m\u00e1linum fr\u00e1 v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini. \u00cd n\u00f3gv \u00e1r var\u00f0 f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 tr\u00fa\u00f0a\u00f0, men doy\u00f0i ikki \u00fat. M\u00e1li\u00f0 var\u00f0 var\u00f0veitt vi\u00f0 skaldskapi av mannamunni. Skaldskapi\u00f0 sum gj\u00f8gnum n\u00f3gv 100 \u00e1r var\u00f0 sagdur fr\u00e1 \u00e6ttarli\u00f0i til \u00e6ttarli\u00f0. Vi\u00f0 s\u00f8gum, s\u00f8gnum og ikki minst vi\u00f0 kv\u00e6\u00f0unum sum hava havt \u00f3tr\u00faliga st\u00f3ran t\u00fddning fyri at m\u00e1li\u00f0 ikki var\u00f0 gloymt . \n\nHammershaimb, \u00e6tta\u00f0ur \u00far Sandav\u00e1gi, gav \u00fat \u00ed 1854 fyrstu f\u00f8roysku m\u00e1ll\u00e6runa og gj\u00f8rdi ta n\u00fdggju r\u00e6ttskrivingina. T\u00e1 f\u00f3r f\u00f8royskt at taka danskt m\u00e1l av r\u00e6\u00f0i. Undir lestrar\u00e1runum \u00ed Keypmannahavn gj\u00f8rdi Hammershaimb eina fer\u00f0 heim til F\u00f8roya at vitja. Hetta var \u00ed 1841. Hann fer\u00f0ast bygd \u00far bygd og savnar f\u00f3lkaminni. \u00c1huga\u00f0ur sum Hammershaimb var fyri f\u00f8royskum m\u00e1li, s\u00e1 hann t\u00ed\u00f0liga, hvussu \u00e1trokandi ta\u00f0 var at geva \u00fat eina m\u00e1ll\u00e6ru, skuldi skriftm\u00e1lsuppskot hansara vinna fram millum f\u00f3lk.  Eina dagb\u00f3k skriva\u00f0i hann \u00e1 hesi fer\u00f0, og ta\u00f0 vil so v\u00e6l til, at Christian Matras \u00ed 1941 gav hana \u00fat: \"F\u00e6r\u00f8sk Dagbog 6.7-16.8 1841\". \n\nNaka\u00f0 av tilfarinum, i\u00f0 Hammershaimb savna\u00f0i \u00e1 hesi fer\u00f0, l\u00e6t hann prenta \u00ed 1846 \u00ed danska t\u00ed\u00f0arritinum \"Annaler for nordisk Oldkyndighed og Historie\". Hetta v\u00f3ru \"F\u00e6r\u00f8ske folkesagn (Risi og kelling \u2014 Um sk\u00f3gar \u00ed F\u00f8roiun \u2014 Hulduf\u00f3lk) med tilf\u00f8jede Bem\u00e6rkninger om den f\u00e6r\u00f8ske Udtale\". Vi\u00f0 hesum tekstum er f\u00f8royskt skriftm\u00e1l lagt \u00ed eina fasta legu, sum vit, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um broytingum, hava hildi\u00f0 okkum til heilt at hesum degi. \u00cd einum stuttum inngangi grei\u00f0ir hann fr\u00e1 um m\u00e1lsins s\u00f8gu, og hann grei\u00f0ir fr\u00e1, at m\u00e1lsliga liggja oyggjarnar \u00ed trimum p\u00f8rtum,  sum hann kallar Sunnanfjar\u00f0arm\u00e1l, Streymoyarm\u00e1l og Nor\u00f0anm\u00e1l.\n\n\u00cd fyrstuni v\u00f3ru n\u00f3gvir f\u00f8royingar ikki huga\u00f0ir fyri t\u00ed f\u00f8royska m\u00e1lstrevinium, men tj\u00f3\u00f0skaparhugin vann sigur, og n\u00fa hevur f\u00f8royskt fingi\u00f0 somu r\u00e6ttindir sum danskt m\u00e1l, og er, formelt, h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0. Men n\u00f3gvir halda at einans f\u00f8royskt eigur at ver\u00f0a n\u00fdtt \u00ed almennum vi\u00f0urskiftum. Hetta er t.d. st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 loysingarmonnum, t.e. teir, i\u00f0 vilja hava landi\u00f0 leyst fr\u00e1 Danmark politiskt, solei\u00f0is halda eisini n\u00f3gv onnur.\n\nM\u00e1lf\u00f8ri \n\nMarkini millum f\u00f8roysku bygdam\u00e1lini ella m\u00e1lf\u00f8rini eru r\u00e6ttiliga t\u00fd\u00f0ilig. Sl\u00edk mark nevnast \u00ed m\u00e1ll\u00e6ru m\u00e1lf\u00f8rismark ella vi\u00f0 fremmandum or\u00f0i diagloss. Eitt sl\u00edkt m\u00e1lf\u00f8rismark er tekna\u00f0 inn \u00ed korti\u00f0 h\u00f8grumegin. Ta\u00f0 v\u00edsir, hvar marki\u00f0 gongur millum t.d. \u00fattaluna av \"ei\" og \"oy\".  \u00cd F\u00f8royum finnast n\u00f3gv ymisk m\u00e1lf\u00f8ri: su\u00f0uroyarm\u00e1l, sandoyarm\u00e1l, n\u00f3lsoyarm\u00e1l, havnarm\u00e1l, eysturoyarm\u00e1l, v\u00e1gam\u00e1l og nor\u00f0oyam\u00e1l. Flestu okkara hava eitt m\u00e1l, sum sermerkist vi\u00f0 einum ella \u00f8\u00f0rum bygdarm\u00e1li. Skriftm\u00e1li\u00f0 er naka\u00f0 anna\u00f0, sj\u00e1lvt \u00ed einum so l\u00edtlum \u00f8ki sum F\u00f8royum. Ta\u00f0 er felags fyri f\u00f3lki\u00f0 \u00ed einum landi vi\u00f0 \u00f3l\u00edkum m\u00e1lsligum vi\u00f0urskiftum. Eingin skrivar, j\u00fast sum tosa\u00f0 ver\u00f0ur. T\u00ed er ney\u00f0ugt at f\u00e1a fr\u00e1l\u00e6ru \u00ed hesum serliga felags m\u00e1li.\n\nSomulei\u00f0is, sum vit hava m\u00e1lf\u00f8ri ella dialektir, hava vit eisini sosiolektir, sum er serligt m\u00e1l hj\u00e1 einst\u00f8kum samfelagsb\u00f3lkum.\n\nSu\u00f0uroyarm\u00e1l \n\nB\u00f3kstavirnir A og \u00c6 hava \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 allan h\u00e1tt sama lj\u00f3\u00f0vir\u00f0i, uttan \u00ed su\u00f0uroyarm\u00e1li, har i\u00f0 \u00c6 vi\u00f0 \u00f8llum r\u00edmileika kundi veri\u00f0 kalla\u00f0 \"seinra e\". Sum d\u00f8mi um hetta kunnu vit nevna r\u00e6\u00f0ast (su\u00f0uroyarm\u00e1l: re\u00f0ast), g\u00e6s (ges), skr\u00e6\u00f0a (skre\u00f0a) og \u00e6\u00f0a (e\u00f0a).\n\nFrambering og staving \n\n\u00cd f\u00f8royska stavra\u00f0num eru 29 b\u00f3kstavir. \u00cd f\u00f8royskum teksti s\u00edggjast av og \u00e1 a\u00f0rir b\u00f3kstavir, til d\u00f8mis c, q, \u00fc, w, x, z og \u00fe, t\u00e1 i\u00f0 fremmandaor\u00f0 ver\u00f0a endurgivin. B\u00f3kstavirnar b\u00fdta vit sundur \u00ed teir, i\u00f0 merkja sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0, og teir, i\u00f0 merkja hj\u00e1lj\u00f3\u00f0. Til at nevna hj\u00e1lj\u00f3\u00f0i\u00f0 r seta vit sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0i\u00f0 e frammanfyri. B\u00f3kstavin nevna vit er. Eitt sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 kann standa einsamalt. Ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0ar sj\u00e1lvt, sum til d\u00f8mis e ella i. Men eitt hj\u00e1lj\u00f3\u00f0 m\u00e1, fyri at kunna ver\u00f0a sagt, standa hj\u00e1 einum sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0i: b (be), p (pe). \u00cd f\u00f8royska b\u00f3kstavara\u00f0num eru sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini a, \u00e1, e, i, \u00ed, o, \u00f3, u, \u00fa, y, \u00fd, \u00e6 og \u00f8. Hj\u00e1lj\u00f3\u00f0ini eru b, d, \u00f0, f, g, h, j, k, l, m, p, r, s, t og v. Tv\u00edlj\u00f3\u00f0ini eru: ei, ey, oy.\n\nSj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0\u2028 \n\nSj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini eru 13: a, \u00e1, e, i, \u00ed, o, \u00f3, u, \u00fa, y, \u00fd, \u00e6 og \u00f8. Sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 kalla vit tey \u00f8ll, men \u00ed roynd og veru eru hesi 7 \u00ed longum stavilsi tv\u00edlj\u00f3\u00f0 a/\u00e6 [\u025ba], \u00e1 [\u0254a], \u00ed/\u00fd [\u028ai], \u00f3 [\u0254u/\u025bu/\u0153u], \u00fa [\u0289u].\n\nTv\u00edlj\u00f3\u00f0 \n\nTv\u00edlj\u00f3\u00f0ini eru tr\u00fd \u00ed tali: ei, ey, oy.\n\nHj\u00e1lj\u00f3\u00f0 \n\nHj\u00e1lj\u00f3\u00f0ini eru 16: b, d, \u00f0, f, g, h, j, k, l, m, n, p, r, s, t, v.\n\nTeknseting \n\nGrundirnar, at vit seta tekin \u00ed ein tekst, kunnu vera fleiri, men tann ey\u00f0s\u00fdndasta er tann, at tekin b\u00fdta tekstin sundur \u00ed heildir, i\u00f0 hanga saman \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt. Vit hava solei\u00f0is l\u00e6ttari vi\u00f0 at lesa ta\u00f0, i\u00f0 skriva\u00f0 er . Teknini, sum vit vanliga n\u00fdta, eru t.d. kolon, komma, punktum, semikolon, r\u00f3pitekin, g\u00e1sareygu, spurnartekin, osfr. Hesi tekin seta vit ymsasta\u00f0ni \u00ed tekstin eftir f\u00f8stum reglum, sum \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt skulu \u00edmynda ta\u00f0 tala\u00f0a m\u00e1li\u00f0, sum er ey\u00f0kent til d\u00f8mis vi\u00f0 r\u00fatmu, st\u00f8\u00f0gum og fer\u00f0. Tey ymisku teknini kunnu \u00e1virka heildarmyndina av einum teksti \u00e1 ymsan h\u00e1tt. Eru til d\u00f8mis n\u00f3gv g\u00e1sareygu \u00ed einum broti, varnast lesarin r\u00e6ttuliga skj\u00f3tt, at ta\u00f0 sn\u00fdr seg um talu, har ein, tveir ella fleiri pers\u00f3nar tosa, til d\u00f8mis Gud seg\u00f0i \"Ver\u00f0i lj\u00f3s\" og ta\u00f0 var\u00f0 lj\u00f3s. Festa vit okkum \u00ed sta\u00f0in vi\u00f0, at n\u00f3gv prikkar, r\u00f3pitekn ella tankastrikur ver\u00f0a n\u00fdtt, kann ta\u00f0 vera, t\u00ed skrivarin er \u00ed \u00f8\u00f0ini og vil gera vart vi\u00f0 ta\u00f0. Reglurnar fyri tey ymisku teknini eru ymiskar. Tekin, sum ver\u00f0a sett eftir f\u00f8stum reglum, eru til d\u00f8mis spurnartekin ella komma, her er eingin slingur \u00ed valsinum, hvar teknini skulu standa.\n\nOr\u00f0alagsl\u00e6ra \n\nGrikska or\u00f0i\u00f0 \"syntax\" merkir upprunaliga samanseting. \u00cd m\u00e1ll\u00e6runi ver\u00f0ur ta\u00f0 n\u00fdtt um, hvussu or\u00f0 ver\u00f0a sett saman, t\u00e1 i\u00f0 vit n\u00fdta m\u00e1li\u00f0. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt eftir heilt \u00e1v\u00edsum reglum, og setningsskipan er l\u00e6ran um hesar reglurnar . T\u00e1 i\u00f0 vit seta saman or\u00f0, gera vit or\u00f0ingar. Or\u00f0i\u00f0 \"or\u00f0ingar\" fevnir um alt, i\u00f0 kemur fram, t\u00e1 i\u00f0 vit m\u00e1lbera okkum. Hesar or\u00f0ingar kunnu hava sera ymiskt sni\u00f0. T\u00e6r kunnu til d\u00f8mis vera ymiskar til longdar. Summar eru bara eitt or\u00f0, a\u00f0rar eru settar saman av mongum or\u00f0um. St\u00f8\u00f0an, vit eru \u00ed, t\u00e1 i\u00f0 okkurt ver\u00f0ur sagt, \u00e1virkar n\u00f3gv sni\u00f0i\u00f0 \u00ed or\u00f0ingini. Ta\u00f0 hevur til d\u00f8mis st\u00f3ran t\u00fddning, hv\u00f8nn vit venda okkum til. \u00c6tlanin vi\u00f0 t\u00ed, vit siga, kann eisini vera so ymisk. T\u00e6r longu or\u00f0ingarnar leggja vanliga dentin \u00e1 at siga fr\u00e1, bera okkurt v\u00ed\u00f0ari ella l\u00fdsa okkurt. Or\u00f0ingar, sum bara eru eitt or\u00f0 ella n\u00f8kur f\u00e1 or\u00f0, siga ofta fr\u00e1 kenslum og eru ofta bo\u00f0 til onkran.\n\nForml\u00e6ra \n\n\u00c1 f\u00f8royskum hevur veri\u00f0 vanligt at b\u00fdta or\u00f0ini \u00ed 10 flokkar, sum eru: sagnor\u00f0, l\u00fdsingaror\u00f0, hj\u00e1or\u00f0, mi\u00f0alvarpingar, navnor\u00f0, forn\u00f8vn, fyrisetningar, kennior\u00f0, talor\u00f0 og sambindingaror\u00f0.\n\nKennior\u00f0 \n\n\u00d3bundna kennior\u00f0i\u00f0 er ein/eitt. Bundna kennior\u00f0i\u00f0 er tann/hin og ta\u00f0/hitt.\n\nNavnor\u00f0 \n\nNavnor\u00f0 er felagsheiti fyri ein b\u00f3lk av or\u00f0um, i\u00f0 l\u00fdsa n\u00f8vn \u00e1 \u00edt\u00f8kiligum lutum (td. st\u00f3lur, bilur, genta, drongur), fyribrigdum (vestfall, eystfall, mysing, m\u00e1nal\u00fdsi) og hugt\u00f8kum (sorg, gle\u00f0i, longsul) umframt sern\u00f8vn (Petur, S\u00f3lv\u00e1, Enniberg, S\u00f8rv\u00e1gur). Navnor\u00f0 bendast \u00ed t\u00f8lum - eintali og fleirtali. T\u00e1 i\u00f0 talan bara er um ein ella eitt, stendur navnor\u00f0i\u00f0 \u00ed eintali, til d\u00f8mis st\u00f3lur, sk\u00fali; talva, bust; oyra, stykki, men t\u00e1 i\u00f0 talan er um fleiri, stendur navnor\u00f0i\u00f0 \u00ed fleirtali, til d\u00f8mis st\u00f3lar, sk\u00falar; talvur, bustir; oyru, stykki. Navnor\u00f0 ver\u00f0a eisini bend \u00ed f\u00f8llum. Tey eru hv\u00f8rfall, hv\u00f8nnfall, hv\u00f8rjumfall og hv\u00f8rsfall. Navnor\u00f0 eru anna\u00f0hv\u00f8rt \u00f3bundin ella bundin. \u00d3bundin eru navnor\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 talan ikki er um nakran \u00e1v\u00edsan, men um einhv\u00f8nn, til d\u00f8mis ein genta, ein drongur ella eitt barn. Bundin eru navnor\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 talan er um okkurt \u00e1v\u00edst, til d\u00f8mis gentan, drongurin ella barni\u00f0. Navnor\u00f0 bendast efir tveimum h\u00f8vu\u00f0sbendingum - teirri sterku bendingini og teirri veiku bendingini. Sterkt bend navnor\u00f0 enda vi\u00f0 hj\u00e1lj\u00f3\u00f0i \u00ed hv\u00f8rsfalli eintali. Veikt bend navnor\u00f0 enda vi\u00f0 sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0i \u00ed \u00f8llum f\u00f8llum \u00ed eintali.\n\nL\u00fdsingaror\u00f0 \n\nL\u00fdsingaror\u00f0 bendast \u00ed st\u00f3rum dr\u00e1ttum \u00e1 sama h\u00e1tt sum vit kenna \u00far n\u00fat\u00ed\u00f0arm\u00e1li, og her eins og \u00ed \u00f8\u00f0rum bendingum ver\u00f0ur skilt millum /i/ og /u/ \u00ed endingum \u00e1 sama h\u00e1tt sum \u00ed V. U. Hammershaimbs r\u00e6ttskriving. Ein gongd sum s\u00e6st \u00ed bendingini av f\u00f8royskum l\u00fdsingaror\u00f0um, er samjavna\u00f0ur millum or\u00f0 vi\u00f0 a og \u00e6 \u00ed stovninum. \u00cd Hammershaimb s\u00edggja vit at hesin samjavna\u00f0ur er farin fram, solei\u00f0is at ikki bara a, men eisini \u00e6 kann broytast til \u00f8 ella o \u00ed bendingini. V\u00e6nur eitur \u00ed kvennkyni von fyri eldri v\u00e6n. Sl\u00e6ttur eitur \u00ed hv\u00f8rjumfalli sl\u00f8ttum (skriva\u00f0 slettum) fyri eldri sl\u00e6ttum, og r\u00e6ttur, r\u00e6ddur og sl\u00e6ttur eitur \u00ed kvennkyni r\u00f8tt (skriva\u00f0 ret), r\u00f8dd (skriva\u00f0 r\u00e6d) og sl\u00f8tt (skriva\u00f0 sl\u00e6t, slet) fyri eldri r\u00e6tt, r\u00e6dd og sl\u00e6tt. Ein onnur broyting er hon at l\u00fdsingaror\u00f0 vi\u00f0 -in (til d\u00f8mis hei\u00f0in ella b\u00fagvin), sum \u00ed eldri m\u00e1li h\u00f8vdu sama form \u00ed hv\u00f8nn- og hv\u00f8rfalli eint. \u00ed kallkyli, hava \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0arm\u00e1li -an \u00ed hv\u00f8nnfalli (heidnan, b\u00fanan), hetta \u00ed analogi vi\u00f0 onnur l\u00fdsingaror\u00f0.\n\n \u00d8ll l\u00fdsingaror\u00f0, sum \u00ed kvennkyni og \u00ed kallkyni enda vi\u00f0 -in ella vi\u00f0 -il, enda \u00ed hv\u00f8rkikyni vi\u00f0 -i\u00f0:\u2028\u2028\n\n\u2028\u2028\n\nVit siga t\u00ed til d\u00f8mis toli\u00f0 hevur \u00d0, t\u00ed ta\u00f0 eitur tolin \u00ed b\u00e6\u00f0i kvennkyni og kallkyni.\u2028\u2028\n\n L\u00fdsingaror\u00f0, sum \u00ed kvennyni enda vi\u00f0 -g, enda \u00ed hv\u00f8rkikyni vi\u00f0 -gt, t.d. li\u00f0ug - li\u00f0ugt, men enda tey \u00ed kvennkyni vi\u00f0 -t, er einki -g, t.d.: fj\u00e1kut. \u00c1v\u00edst navnor\u00f0 taka veikt bend l\u00fdsingaror\u00f0 aftur at s\u00e6r: \u201chesa eldru gentuna\u201d ella \u201chesa skeivu gongd.\u201d \u00d3\u00e1v\u00edst navnor\u00f0 taka sterkt bend l\u00fdsingaror\u00f0 aftur at s\u00e6r: \u201ceina eldri gentu\u201d ella \u201ceina skeiva gongd.\u201d\n\nForn\u00f8vn \n\n\u00c1 f\u00f8royskum er heiti\u00f0 fyri hesi or\u00f0 fornavn, og \u00e1 \u00fatlendskum eita hesi or\u00f0ini ofta pronomen. Or\u00f0i\u00f0 er sett saman av forskoytinum \"pro\", sum merkir \u00ed sta\u00f0in fyri og \"nomen\", sum merkir navnor\u00f0. Ta\u00f0 ey\u00f0kenda fyri hesi or\u00f0 er, at tey hava onga merking \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum, men f\u00e1a \u00e1v\u00edst innihald tryta\u00f0 av t\u00ed h\u00f8pi, tey ver\u00f0a n\u00fdtt \u00ed. Summir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar hava ta \u00e1sko\u00f0an, at eitt fornavn hevur ein t\u00f3man karm, sum ver\u00f0ur fyltur av n\u00fdggjum \u00ed s\u00ednum umhv\u00f8rvi, hv\u00f8rja fer\u00f0 ta\u00f0 ver\u00f0ur bori\u00f0 fram anna\u00f0hv\u00f8rt \u00ed talu ella skrift. Onnur ey\u00f0kenni eru, at summi av hesum or\u00f0um ver\u00f0a bend b\u00e6\u00f0i \u00ed falli, tali og kyni, til d\u00f8mis hon, hann ella ta\u00f0, me\u00f0an onnur ver\u00f0a bert bend \u00ed falli og tali, til d\u00f8mis eg, meg og vit, og uppaftur onnur als ikki bendast, til d\u00f8mis sum ella i\u00f0. Forn\u00f8vnini ver\u00f0a vanliga b\u00fdtt \u00ed tveir flokkar. Summi forn\u00f8vn hava navnor\u00f0svir\u00f0i, me\u00f0an summi hava b\u00e6\u00f0i navnor\u00f0svir\u00f0i og l\u00fdsingaor\u00f0svir\u00f0i, t.e. at hesi or\u00f0 kunnu hava sama leiklut sum \u00e1vikavist l\u00fdsingaor\u00f0 og navnor\u00f0. \n\nTa\u00f0 er \u00f3iva\u00f0 greitt, hvat hann, tey, hin ella teir merkja, t\u00e1 i\u00f0 vit n\u00fdta hesi or\u00f0ini \u00ed einum f\u00f8stum sambandi. \"Hann\" v\u00edsir t.d. til Peter, \"tey\" v\u00edsir aftir til G\u00fa\u00f0runa og Peter, \"hin\" v\u00edsir aftur til Per og P\u00e1l. Um or\u00f0i\u00f0 \"hann\" hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 einsamalt, so h\u00f8vdu vit ikki heilt v\u00edst kunna\u00f0 gj\u00f8rt av, hvat hetta or\u00f0 sipa\u00f0i til. Vit h\u00f8vdu havt varhugan av, at ta\u00f0 mundi sn\u00fa\u00f0 seg um eitthv\u00f8rt f\u00f3lk, lut ella hugtak \u00ed kallkyni, men heldur ikki meira. Leikluturin hj\u00e1 hesum or\u00f0um er at umbo\u00f0a onnur or\u00f0, til d\u00f8mis navnor\u00f0. \u00c1 henda h\u00e1tt er ikki ney\u00f0ugt hj\u00e1 okkum at taka navnor\u00f0ini upp \u00ed saman, men vit kunnu lata hesi or\u00f0ini umbo\u00f0a tey \u00ed sta\u00f0in. \n\nUm pers\u00f3nsforn\u00f8vn s\u00e6st \u00ed greinini Pers\u00f3nur (m\u00e1ll.).\n\nTalor\u00f0 \n\nTalor\u00f0 n\u00fdta vit t.d., t\u00e1 i\u00f0 vit telja, og t\u00e1 i\u00f0 vit grei\u00f0a fr\u00e1, hvussu n\u00f3gv i\u00f0 er til av onkrum, hvussu \u00e1v\u00edsur teinur er, hvussu n\u00f3gv klokkan er, og hvussu n\u00f3gv okkurt vigar. Vit skifta talor\u00f0ini sundur \u00ed tr\u00edggjar partar: Tey talor\u00f0, sum v\u00edsa okkum, hvussu st\u00f3r n\u00f8gdin er, ver\u00f0ur nevnd grundt\u00f8l (kardinalt\u00f8l) . Hin b\u00f3lkurin tilskilar, \u00ed hv\u00f8rjum ra\u00f0 eitthv\u00f8rt hendir, og t\u00ed ver\u00f0a tey nevnd ra\u00f0t\u00f8l (ordinalt\u00f8l). Hesi b\u00e6\u00f0i sl\u00f8gini av t\u00f8lum kunnu anna\u00f0hv\u00f8rt skrivast vi\u00f0 b\u00f3kstavum ella vi\u00f0 t\u00f8lum, men fyri at skyna \u00edmillum grundt\u00f8l og ra\u00f0t\u00f8l er si\u00f0ur at seta eitt punktum eftir ra\u00f0t\u00f8lini, til d\u00f8mis: \"\u00cd 19. \u00f8ld\". Eitt tri\u00f0ja b\u00fdti av t\u00f8lunum eru skriftist\u00f8lini (distributiv t\u00f8l) sum eru \"einir\", \"tvinnir\" og \"trinnir\", tey ver\u00f0a bend sum l\u00fdsingaror\u00f0. \n\nGrundt\u00f8lini eru: eitt (ein, ein, eitt), tvey (tveir, tv\u00e6r, tvey), tr\u00fd (tr\u00edggir, tr\u00edggjar, tr\u00fd), f\u00fdra, fimm, seks, sjey, \u00e1tta, n\u00edggju, t\u00edggju, ellivu, t\u00f3lv, trettan, fj\u00fartan, fimtan, sekstan, \u00e1tjan, n\u00edtjan, tj\u00fagu. \u00c1 n\u00fat\u00ed\u00f0ar f\u00f8royskum er ta\u00f0 solei\u00f0is, at ta\u00f0 bert eru tey tr\u00fd fyrstu grundt\u00f8lini, sum bendast \u00ed falli, tali og kyni undantiki\u00f0 eina fleirtalsleivd av f\u00fdra \u00ed or\u00f0afellinum (t.d. \"t\u00fa eru alt\u00ed\u00f0 uppi \u00e1 fj\u00f3rum\"). \n\nRa\u00f0t\u00f8lini eru: fyrsti, annar, tri\u00f0i, fj\u00f3r\u00f0i, fimti, s\u00e6tti, sjeyndi, \u00e1ttandi, n\u00edggjundi, t\u00edggjundi. Ra\u00f0t\u00f8lini, \u00f8ll uttan \"annar\", bendast sum veikt bend l\u00fdsingaror\u00f0. \n\nSkriftit\u00f8lini eru: einir, einar, eini; tvinnir, tvinnar, tvinni; trinnir, trinnar, trinni.\n\nSagnor\u00f0 \n\nSagnor\u00f0 f\u00e1a n\u00f3gvar ymiskar endingar og kunnu broyta sni\u00f0 \u00e1 ymsan h\u00e1tt. Til d\u00f8mis kann sagnor\u00f0i\u00f0 \"at eta\" koma fyri \u00ed \u00f8\u00f0rum sni\u00f0um - \"etur\", \"\u00e1t\" ella \"\u00f3tu\". Samsvarandi hava vit or\u00f0i\u00f0 \"syngja\", sum b\u00e6\u00f0i kemur fyri \u00ed forminum \"sang\" og \"sungi\u00f0\". Hv\u00f8rt n\u00fdtt or\u00f0asni\u00f0, sum vit s\u00edggja, nevna vit ein bendingarform. Summir av hesum bendingarformunum kunnu einsamallir ver\u00f0a umsagnarli\u00f0ir \u00ed einum setningi. A\u00f0rir formar mugu hava onnur sagnor\u00f0 aftur at s\u00e6r til tess at vera umsagnarli\u00f0ur - \"Peter etur\" ella \"Peter \u00e1t\" eru r\u00e6ttir setningar \u00e1 f\u00f8royskum. \"Peter eta\" ella \"Peter eti\u00f0\" eru ikki r\u00e6ttir setningar.\n\nHj\u00e1or\u00f0 \n\nAdverbium merkir \"ta\u00f0, sum er lagt aftur at verbinum\", sum \u00ed mongum m\u00e1ll\u00e6rum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur mett sum hornasteinurin \u00ed einum setningi. Adverbium er sum so mangt anna\u00f0 av lat\u00ednskum uppruna. Hetta heiti\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 til okkara \"hj\u00e1or\u00f0\". Hesin or\u00f0aflokkurin fevnir um or\u00f0, sum \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt grei\u00f0ari l\u00fdsa ta merking, sum eitt sagnor\u00f0 hevur. Vit kunnu t.d. spyrja \"Hvar er hon?\". Og svara \"hon er har\". Ella vit kunnu spyrja \"n\u00e6r fer hann?\". Og svara \"hann fer n\u00fa\". Vit kunnu spyrja \"Hvussu livir barni\u00f0?\". Og svara \"barni\u00f0 livir v\u00e6l\". Hesi or\u00f0ini: v\u00e6l, n\u00fa, har, eru hj\u00e1or\u00f0. Hj\u00e1or\u00f0 eru sm\u00e1or\u00f0, i\u00f0 sett ver\u00f0a hj\u00e1 sagnor\u00f0um. Men hj\u00e1or\u00f0ini hava eisini eina r\u00famari merking enn bert at vera kn\u00fdtt at einum sagnor\u00f0i. Tey kunnu saktans ver\u00f0a kn\u00fdtt at einum l\u00fdsingaror\u00f0i (tann sera \u00eddni n\u00e6mingurin kom t\u00ed\u00f0liga), einum \u00f8\u00f0rum hj\u00e1or\u00f0i (tann sera \u00eddni n\u00e6mingurin kom ov t\u00ed\u00f0liga), einum navnor\u00f0i (bara n\u00e6mingar m\u00f8ttu upp) ella einum talor\u00f0i (bert ein n\u00e6mingur kom n\u00f3g t\u00ed\u00f0liga). Summi hj\u00e1or\u00f0 bendast, men bara \u00ed stigum. Merkingin, sum hj\u00e1or\u00f0ini hava, er fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0. Teirra uppg\u00e1va er at l\u00fdsa eitt einstakt or\u00f0, sum oftast er ums\u00f8gnin, men kunnu tey eisini lita allan setningin. \n\nVit b\u00fdta hj\u00e1or\u00f0ini \u00ed 6 b\u00f3lkar - l\u00fdsingarhj\u00e1or\u00f0, kunningarhj\u00e1or\u00f0, munarhj\u00e1or\u00f0, spurnarhj\u00e1or\u00f0, t\u00ed\u00f0arhj\u00e1or\u00f0 og sta\u00f0arhj\u00e1or\u00f0. T\u00ed\u00f0arhj\u00e1or\u00f0 siga okkurt um t\u00ed\u00f0ina og svara spurninginum n\u00e6r. Tey eru til d\u00f8mis s\u00ed\u00f0an, t\u00ed\u00f0liga, alt\u00ed\u00f0, nakrant\u00ed\u00f0. Sta\u00f0arhj\u00e1or\u00f0 siga okkurt um sta\u00f0 ella st\u00f8\u00f0 og svara spurningum, i\u00f0 byrja vi\u00f0 hvar: hva\u00f0ani, hva\u00f0an. Tey ver\u00f0a vanliga skift sundur \u00ed 3 b\u00f3lkar. Or\u00f0, i\u00f0 l\u00fdsa r\u00f8rslu fr\u00e1 \u00e1v\u00edsum sta\u00f0i (eg fari hi\u00f0ani). Or\u00f0, i\u00f0 l\u00fdsa r\u00f8rslu m\u00f3ti \u00e1v\u00edsum sta\u00f0i (Per kemur higar). Og or\u00f0, i\u00f0 l\u00fdsa sta\u00f0i\u00f0, har okkurt er ella hendir (hon er her). Spurnarhj\u00e1or\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt, t\u00e1 i\u00f0 spurt ver\u00f0ur um eitthv\u00f8rt. Tey eru til d\u00f8mis n\u00e6r, hv\u00ed, hva\u00f0an, hvussu. Munarhj\u00e1or\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt, t\u00e1 i\u00f0 mett ver\u00f0ur um mun \u00e1 onkrum, og t\u00e1 i\u00f0 sagt ver\u00f0ur fr\u00e1, hvussu okkurt hendir \u00ed mun til anna\u00f0. Tey eru til d\u00f8mis \u00f3beinlei\u00f0is, \u00f3keypis, br\u00e1\u00f0feingis, ovurhonds, \u00f8\u00f0rv\u00edsi. Mong or\u00f0, i\u00f0 enda vi\u00f0 \"andi\", eru munarhj\u00e1or\u00f0, til d\u00f8mis sk\u00ednandi ella l\u00ed\u00f0andi. Kunningarhj\u00e1or\u00f0 n\u00fdta vit mest, t\u00e1 i\u00f0 vit kunna um eina st\u00f8\u00f0utakan, t\u00e1 i\u00f0 vit anna\u00f0hv\u00f8rt j\u00e1tta ella nokta. Tey eru til d\u00f8mis t\u00edverri, ivaleyst, \u00e1lvaratos, t\u00edbetur. L\u00fdsingarhj\u00e1or\u00f0 eru hj\u00e1or\u00f0, i\u00f0 eru mynda\u00f0 \u00far l\u00fdsingaror\u00f0um. N\u00f8kur l\u00fdsingarhj\u00e1or\u00f0 eru skj\u00f3tt, beint, hart, l\u00edti\u00f0, heilt.\n\nFyrisetingaror\u00f0 \n\nFyriseting er ta\u00f0 f\u00f8royska heiti\u00f0 fyri ta\u00f0 lat\u00ednska or\u00f0i\u00f0 \"preposisj\u00f3n\", sum merkir \"ta\u00f0 at seta frammanfyri\". Fyrisetingar eru \u00f3iva\u00f0 eitt ta\u00f0 torf\u00f8rasta kapitli\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 sn\u00fdr seg um at l\u00e6ra fremmant m\u00e1l. Men hetta er einki f\u00f8royskt fyribrigdi. Fyrisetingar standa vanliga \u00e1 f\u00f8royskum framman fyri ta\u00f0 or\u00f0, tey st\u00fdra, til d\u00f8mis av einihv\u00f8rjari ors\u00f8k, men gj\u00f8rt kann ver\u00f0a vart vi\u00f0, at nakrar fyrisetingar kunnu standa aftan fyri ta\u00f0 or\u00f0, sum t\u00e6r st\u00fdra, til d\u00f8mis h\u00fasanna millum, hansara vegna, t\u00ed f\u00f8royska m\u00e1linum vi\u00f0v\u00edkjandi. \u00cd serligum f\u00f8ri ber til at skilja fyriseting og st\u00fdring hv\u00f8rja fr\u00e1 a\u00f0rari, solei\u00f0is at st\u00fdringin stendur fremst \u00ed setninginum, me\u00f0an fyrisetingin endar \u00e1 seinasta pl\u00e1ssi, til d\u00f8mis \"Honum f\u00f3r hon ikki \u00ed b\u00fdin vi\u00f0\". Hetta fyribrigdi s\u00e6st serliga \u00ed afturbeindum eykasetningum. Vit siga, at ein fyriseting st\u00fdrir einum or\u00f0i, i\u00f0 oftast er eitt kennior\u00f0, navnor\u00f0, pers\u00f3nsfornavn ella l\u00fdsingaror\u00f0, men kann eisini vera ein navnh\u00e1ttur ella eykasetningur, i\u00f0 hava navnor\u00f0svir\u00f0i. Hesa eindina fyriseting, hon vi\u00f0 einum setningi/or\u00f0i st\u00fdrir, kalla vit fyrisetingarli\u00f0. Hon er, sum s\u00e6st, sett saman av eini fyriseting og eini st\u00fdring. Hetta merkir, at t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 sn\u00fdr seg um kennior\u00f0, navnor\u00f0, v.f., skulu hesi or\u00f0 standa \u00ed einum ella \u00f8\u00f0rum falli. \n\nTey ver\u00f0a br\u00fakt sum \u00ed enskum, men t\u00f3 taka fyrisetingarnir haraftrat \u00e1v\u00edst fall til s\u00edn, og tann st\u00fdringin, i\u00f0 er kn\u00fdtt at fyrisetingini f\u00e6r ta fallending, i\u00f0 ver\u00f0ur kravd av fyrisetingaror\u00f0inum. D\u00f8mi: \n\nBr\u00e6vi\u00f0 liggur \u00e1 bor\u00f0inum.\n\n\u00e1 bor\u00f0inum er fyrisetingarli\u00f0urin.\n\nHer er hv\u00f8rjumfalsendingin: -inum\n\n\u00c1 er fyrisetingaror\u00f0i\u00f0 (ella fyrisetingin) og bor\u00f0inum er st\u00fdringin.\n\u00c1 st\u00fdrir \u00ed hesum f\u00f8ri hv\u00f8rjumfalli, t\u00ed talan er um veran \u00e1 sama sta\u00f0i.\n\n\u00cd sambandi vi\u00f0 r\u00f8rslu tekur fyrisetingin hv\u00f8nnfall til s\u00edn.\n\nD\u00f8mi:\n\nHann leg\u00f0i br\u00e6vi\u00f0 \u00e1 bor\u00f0i\u00f0.\n\nOg hv\u00f8nnfalsendingin er: -i\u00f0\n\nSambindingaror\u00f0 \n\nSambindingaror\u00f0 kn\u00fdta or\u00f0, heildir, li\u00f0ir og setningar \u00ed m\u00e1linum saman \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt. Konjunksj\u00f3n er sett saman av tveimum or\u00f0um, einum forskoyti \"con\", i\u00f0 merkir ta\u00f0 sama sum okkara \"sam\"/\"saman\", og navnor\u00f0inum \"iuncio\", sum merkir tilkn\u00fdti/samband. F\u00f8royskt hevur tvey sl\u00f8g av sambindingaror\u00f0um : tey javnskipandi- og undirskipandi sambindingaror\u00f0ini. Javnskipandi sambindingaror\u00f0 binda saman heildir, or\u00f0 ella setningar, i\u00f0 hava sama vir\u00f0i. Til d\u00f8mis anna\u00f0hv\u00f8rt, hv\u00f8rki, men, ella, b\u00e6\u00f0i. Tey kunnu kn\u00fdta tveir li\u00f0ir saman til eina heild, \u00ed hesum f\u00f8ri ver\u00f0ur serliga hugsa\u00f0 um ta\u00f0 vanligasta sambindingaror\u00f0i\u00f0, i\u00f0 hevur henda eginleika: \"og\". Tveir setningar ella fleiri kunnu saktans vera kn\u00fdttir hv\u00f8r at \u00f8\u00f0rum, t\u00f3 at teir ikki kunnu javnmetast m\u00e1lsliga. Ta\u00f0 v\u00edsir seg, at bert ein teirra hevur h\u00f8vu\u00f0slutin, t.e. h\u00f8vu\u00f0setningurin, um ein ella fleiri setningar ver\u00f0a kn\u00fdttir at honum. Eru fleiri setningar, kann hetta greidligast berast saman vi\u00f0 eina kinverska eskju, har hv\u00f8r setningur lagar seg eftir \u00f8\u00f0rum. Ors\u00f8kin til hetta fyribrigdi eru tey undirskipandi sambindingaror\u00f0ini. Tey eru sera ymisk, og t\u00ed er ney\u00f0igt at b\u00f3lka tey. Annar b\u00f3lkurin ger, at eykasetningarnir eru navnor\u00f0skendir, hin byrjar hj\u00e1or\u00f0skendar eykasetningar.\n\nMi\u00f0alvarpingar \n\nInterjeksj\u00f3n er sum so mangt anna\u00f0 tiki\u00f0 \u00far lat\u00ednskum, og merkir \"at seta okkurt inn\u00edmillum\". Vit hava einki gott or\u00f0 fyri hesum fyribrigdinum, men vanligt er t\u00f3 at t\u00fd\u00f0a heiti\u00f0 \"mi\u00f0alvarping\". Grundmerkingin er, at hesi or\u00f0 ver\u00f0a sett inn millum or\u00f0 ella setningar, men vi\u00f0 t\u00ed st\u00f3ra muni samanbori\u00f0 vi\u00f0 onnur or\u00f0, at tey ikki ver\u00f0a greina\u00f0 sum a\u00f0rir li\u00f0ir. T\u00edskil stendur hesin or\u00f0aflokkurin \u00ed eini serst\u00f8\u00f0u. Millum m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar hevur veri\u00f0 kjakast, um mi\u00f0alvarpingar veruliga eru or\u00f0. Teirra \u00e1sko\u00f0an er, at tey heldur eru ey\u00f0kenni fyri kenslurnar til d\u00f8mis \"p\u00ednslu\", \"vaml\" osfr., sum liggja aftanfyri. Tey hava ikki nakra serliga merking eins og or\u00f0ini \u00ed hinum or\u00f0aflokkunum. Men t\u00f3 halda fleiri m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar, at av t\u00ed at tey ver\u00f0a framborin sum onnur f\u00f8roysk or\u00f0, og av t\u00ed at ta\u00f0 eru avlei\u00f0slur \u00ed f\u00f8roysku, til d\u00f8mis \"at sirra\", \"ein sitta\", \"at k\u00edsta\", er ta\u00f0 r\u00e6ttast, at koyra tey \u00ed ein b\u00f3lk fyri seg. Eisini or\u00f0ini \"ja\", \"j\u00fa\" og \"nei\", sum ver\u00f0a n\u00fdtt, t\u00e1 i\u00f0 j\u00e1tta\u00f0 ella nokta\u00f0 ver\u00f0ur, finna vit \u00ed hesum flokkinum, t\u00ed teirra l\u00edkskapur er st\u00f3rur vi\u00f0 hesi or\u00f0, hv\u00f8rs ey\u00f0kenni eru, at tey hv\u00f8rki bendast ella standa sum li\u00f0ur \u00ed n\u00f8krum setningi. A\u00f0rar fastar vendingar, sum ofta standa uttan setningar, til d\u00f8mis \"hott kv\u00f8ld\", \"far v\u00e6l\" og \"v\u00e6lkomin\", ver\u00f0a vanliga koyrdar \u00ed sama leyp.\n\nOr\u00f0atilfeingi \n\nOr\u00f0atilfeingi\u00f0 \u00ed okkara m\u00e1li er komi\u00f0 ymsasta\u00f0ni fr\u00e1 og til ymsar t\u00ed\u00f0ir. St\u00f3rur partur er arva\u00f0ur fr\u00e1 okkara \u00e6ttfedrum, ta\u00f0 eru ikki innflutt or\u00f0, men or\u00f0, sum hava veri\u00f0 n\u00fdtt her \u00e1 landi so leingi, sum hetta m\u00e1li\u00f0 hevur veri\u00f0 okkum kunnugt, og ta\u00f0 merkir \u00ed eini t\u00fasund \u00e1r. Hetta er eina mest galdandi fyri tey mest n\u00fdttu or\u00f0ini \u00ed m\u00e1linum, or\u00f0, sum eru hv\u00f8rjum menniskja kunnug, og sum hv\u00f8rt menniskja n\u00fdir, or\u00f0 sum til d\u00f8mis \"m\u00f3\u00f0ir\" og \"fa\u00f0ir\", \"vatn\" og \"j\u00f8r\u00f0\", \"sita\" og \"liggja\", \"l\u00edtil\" og \"st\u00f3r\", \"ni\u00f0ur\" og \"opp\", \"ja\" og \"nei\". Hesi arvor\u00f0 eru, i\u00f0 hvussu er, felags fyri \u00f8ll tey germansku m\u00e1lini, h\u00f3ast t\u00fddningur og sni\u00f0 broytast eitt sindur fr\u00e1 m\u00e1li til m\u00e1ls. \u00d8ll hesi \u00e1r, hesi m\u00e1l hava veri\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu, er or\u00f0atilfeingi\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 r\u00edkari og r\u00edkari, eisini t\u00ed at ta\u00f0 hevur tiki\u00f0 or\u00f0 \u00far \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum. Hesi or\u00f0 kalla vit t\u00f8kuor\u00f0. \n\nOfta eru t\u00f8kuor\u00f0 gomul \u00ed okkara m\u00e1li, tey kunnu hava laga\u00f0 seg eftir f\u00f8royskari bending og lj\u00f3\u00f0liga og \u00e1 annan h\u00e1tt hava laga\u00f0 seg, so at ilt er at gita fremmanda upphavi\u00f0. Hetta fyribrigdi at taka or\u00f0 inn \u00ed m\u00e1li\u00f0 byrja\u00f0i longu fyri s\u00f8guliga t\u00ed\u00f0 her hj\u00e1 okkum, so skj\u00f3tt sum Nor\u00f0urlond fingu samband vi\u00f0 restina av Nor\u00f0urevropa. Ofta komu n\u00fdggj or\u00f0 saman vi\u00f0 v\u00f8rum, sum f\u00f3lk \u00far Nor\u00f0urlondum f\u00f8rdu heim vi\u00f0 s\u00e6r, navni\u00f0 fylgdi vi\u00f0 v\u00f8runi. Seinni komu n\u00fdggjar hugsanir, n\u00fdggj tr\u00fagv inn \u00e1 Nor\u00f0urevropa uttaneftir og vi\u00f0 teimum or\u00f0 at nevna alt hetta n\u00fdggja og grei\u00f0a fr\u00e1 t\u00ed. Her eru n\u00f8kur d\u00f8mi um gomul t\u00f8kuor\u00f0 \u00far ymsum m\u00e1lum - \"hundur\", \"ketta\" og \"k\u00f8kur\" \u00far lat\u00edni, \"soppur\", \"r\u00edki\" og \"blak\" \u00far keltiskum, \"prestur\" og \"kirkja\" \u00far grikskum um enskt. Og eitt sindur seinni \"arbei\u00f0i\", \"bakari\" og \"handil\" \u00far l\u00e1gt\u00fdskum. \"Dekk\" og \"ruff\" \u00far hollendskum, \"marsjur\" \u00far fronskum, \"banki\", \"eitt kolli\" og \"stivli\" \u00far italskum. T\u00f8kuor\u00f0 eru eisini til d\u00f8mis gomul or\u00f0, i\u00f0 ikki hava veri\u00f0 n\u00fdtt leingi, sum \u00ed veruleikanum eru \u00fatdey\u00f0 \u00fat m\u00e1linum, men sum eru komin inn aftur \u00ed seinni t\u00ed\u00f0 \u00far n\u00fdggjum h\u00f8pi, til d\u00f8mis \"fl\u00f8ga\" fyri CD, \"skora\" fyri at f\u00e1a stig og \"bingja\" fyri kontainara. \n\n\u00cd okkara \u00f8ld og serliga tey seinastu t\u00edggju\u00e1raskei\u00f0ini hava vit fingi\u00f0 ein heilan floym av fremmandum or\u00f0um inn \u00ed m\u00e1l okkara. N\u00f3gv av hesum or\u00f0um hava ennt\u00e1 framvegis fremmanda uppruna-stavsetingarh\u00e1ttin og upprunaframbur\u00f0in. Roynt ver\u00f0ur at laga tey eftir f\u00f8royskum m\u00e1li. T\u00edskil nevna vit tey fremmandaor\u00f0 aftur\u00edm\u00f3ti t\u00f8kuor\u00f0um, men munurin er ikki serliga grei\u00f0ur, til d\u00f8mis \"sona\", \"sjorast\", \"skons\". Ta\u00f0 er eina mest \u00far enskum, vit hava fingi\u00f0 or\u00f0ini. Og ein partur av teimum hevur enskt sni\u00f0, sum uttan h\u00f3vast\u00e1k hevur vunni\u00f0 s\u00e6r innvist \u00ed f\u00f8royskum, til d\u00f8mis \"hobby\", \"smart\" ella \"filmur\". Og onnur hava longu fingi\u00f0 f\u00f8royskan stavsetingarh\u00e1tt, til d\u00f8mis \"veirur\", \"skeilett\" ella \"trol\". B\u00e6\u00f0i fremmandaor\u00f0 og t\u00f8kuor\u00f0 eru \u00ed sera n\u00f3gvum f\u00f8rum n\u00fdggj, av t\u00ed at vit \u00ed f\u00f8royskum ikki hava arvor\u00f0, sum fevna um j\u00fast sama fyribrigdi\u00f0. Men ta\u00f0 er mangan, at f\u00f3lk ikki avmarka seg til at n\u00fdta fremmandaor\u00f0 har, sum ney\u00f0ugt er. Tey royna at pr\u00fd\u00f0a m\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \u00f3kendum ella r\u00e1rum fremmandaor\u00f0um, mangan bara at geva s\u00e6r sj\u00e1lvum ein d\u00e1m av l\u00e6rd\u00f3mi. Men vit \u00e1ttu at havt \u00ed huga, at \u00f3ney\u00f0ug fremmandaor\u00f0 gera m\u00e1li\u00f0 tyngri og for\u00f0a lesarum at f\u00e1a fatur \u00ed innihaldinum.\n\nSannroynd\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0in\n Br\u00fakarakassin\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n F\u00f8royska m\u00e1lnevndin\n F\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k\n F\u00f8roysk m\u00e1lteknologi\n F\u00e6r\u00f8ysk r\u00e6ttstavingsprogram online\n F\u00f8roysk r\u00e6ttstavingsprogram (MS Word, LibreOffice)\n\nF\u00f8royskt m\u00e1l"}
{"id": "927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Oyggjar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Oyggjarnar \u00ed F\u00f8royum eru 1.399 km2 til v\u00edddar. 18 oyggjar eru \u00ed F\u00f8royum. 17 eru bygdar og 1 \u00f3bygd, L\u00edtla D\u00edmun. St\u00f8rst er Streymoyggin, 373 km2, og minst er L\u00edtla D\u00edmun, 0,82 km2.\n\nH\u00f3lmar \nS\u00ed eisini: H\u00f3lmar \u00ed F\u00f8royum\n\nUmframt t\u00e6r 18 oyggjarnar eru eisini n\u00f3gvir h\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum. Tindh\u00f3lmur er st\u00f8rsti h\u00f3lmurin, hann er 65 hektarar. \u00cd alt eru 779 oyggjar, holmar og sker \u00ed F\u00f8royum. Su\u00f0uroyggin er tann oyggin \u00ed F\u00f8royum, sum hevur flest holmar og sker, \u00ed alt 263 (oyggin sj\u00e1lv \u00edrokna\u00f0) .\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar\nListar"}
{"id": "929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kmentir", "title": "B\u00f3kmentir", "text": "B\u00f3kmentir er felagsheiti\u00f0 fyri skriva tilfar av ymiskum slag. Vit skilja \u00edmillum tvey h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8g av b\u00f3kmentum: Fagrar b\u00f3kmentir og Yrkisb\u00f3kmentir. Fagrar b\u00f3kmentir er ta\u00f0 sum \u00e1 donskum eitur Sk\u00f8nlitteratur, ta\u00f0 er fiktivur skaldskapur, tvs. at rith\u00f8vundurin kann sj\u00e1lvur finna upp\u00e1 eina s\u00f8gu ella yrking, hann ella hon n\u00fdtist ikki at halds seg til veruleikan.  \nFagrar b\u00f3kmentir kunnu b\u00fdtust upp \u00ed:\nSkalds\u00f8ga\nStutts\u00f8ga\nYrking\nSj\u00f3nleikur\n\nYrkisb\u00f3kmentir er b\u00f3kmentir sum vi\u00f0ger\u00f0a veruligar hendingar, t.d. s\u00f8gub\u00f8kur, si\u00f0s\u00f8guligar b\u00f8kur, l\u00edvs\u00e6vis\u00f8gur, endurminningar, bygdas\u00f8gur osfr.\n\nMan kann tosa um b\u00f3kmentir sum eru \u00fatkomnar \u00ed b\u00f3k, men sj\u00e1lvt um t.d. yrking ella stutts\u00f8ga ikki er \u00fatkomin \u00ed b\u00f3k men bara \u00ed til d\u00f8mis einum ti\u00f0indabla\u00f0i, so er talan \u00e1l\u00edkav\u00e6l um b\u00f3kmentir. \u00cd F\u00f8royum eru b\u00f3kmentir ikki so gamlar. Men f\u00f8roysku kv\u00e6\u00f0ini, sum ikki blivu skriva\u00f0i ni\u00f0ur fyrr enn einafer\u00f0 \u00ed 1800-\u00e1runum eru n\u00f3gv eldri enn ta\u00f0, og ta\u00f0 eru b\u00f3kmentir, sj\u00e1lvt um ta\u00f0 var munnlig si\u00f0venja fyrstu t\u00ed\u00f0ina. Ta\u00f0 sama er galdandi fyri sagnir og \u00e6vint\u00fdr b\u00e6\u00f0i \u00far F\u00f8royum og \u00f8\u00f0rum londum, at her var talan ofta fyrst um munnliga si\u00f0venju, har f\u00f3lk fortaldu hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum s\u00f8gur ella sungu fyri hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum \u00fat fr\u00e1 minninum. Seinni eru hesi fest ni\u00f0ur \u00e1 papp\u00edr og givin \u00fat \u00ed b\u00f3k. Annars eru skriva\u00f0ar b\u00f3kmentir er gomul si\u00f0venja \u00ed eitt n\u00fa Grikkalandi. Homer yrkti Ilionskv\u00e6\u00f0i og Kv\u00e6\u00f0i um Oddysseus, sum var Trojanska kr\u00edggi\u00f0. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at kv\u00e6\u00f0ini eru yrkt umlei\u00f0 12. ella 11. \u00f8ld fyri Kristi f\u00f8\u00f0ing.\n\nS\u00ed eisini \n F\u00f8royskar b\u00f3kmentir\n Listi av f\u00f8royskum rith\u00f8vundum\n Listi av \u00fatlendskum rith\u00f8vundum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya\n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn"}
{"id": "931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskir%20rith%C3%B8vundar", "title": "F\u00f8royskir rith\u00f8vundar", "text": "Listin ni\u00f0anfyri er eitt yvirlit yvir f\u00f8royskar rith\u00f8vundar.\n\n Art\u00favertin, Agnar\n Andreasen, Brynhild\n Andreasen, Daniella\n Askham, Elias\n av Hei\u00f0i, H\u00f8gni\n \u00ed Beiti, \u00d3lavur\n Br\u00fa, He\u00f0in\n B\u00f8, L\u00edggjas \u00ed\n Christensen, Ingun\n Dahl, Marianna Debes\n Dahl, Regin\n Dalsgar\u00f0, Arnbj\u00f8rn \u00d3.\n Dam, Halld\u00f3ra\n Danielsen, Arnbj\u00f8rn\n Danielsen, D.P.\n Didriksen, Lydia\n Djurhuus, Hans Andreas\n Djurhuus, J. H. O.\n Djurhuus, Sverri\n Effers\u00f8e, Rasmus Christoffer\n Foss\u00e1dal, Elsubeth M.\n Fugl\u00f8, Edward\n Glerfoss, Hans J.\n Ga\u00efni, Firouz\n Ga\u00efni, Sigri\n Gaard, Gu\u00f0run\n Hammershaimb, V. U.\n Hanusard\u00f3ttir Bergt\u00f3ra\n Heinesen, Maud\n Heinesen, Jens Pauli\n Heinesen, William\n Helmsdal, Gu\u00f0ri\u00f0\n Helmsdal, Rakel\n Hentze, Ebba\n Hestoy, Ingrid\n Hestoy, Heine\n Hoydal, Gunnar\n Hoydal, Karsten\n Isaksen, J\u00f3gvan\n    Ranv\u00f8r Isholm, Isholm, Ranv\u00f8r\n Jacobsen, Erhard\n Jacobsen, Hans Jacob\n Jacobsen, Hans Mikael\n Jacobsen, J\u00f8rgen-Frantz\n Jacobsen, Steinbj\u00f8rn B.\n Joensen, Martin\n Joensen, Poul F.\n Johansen, Oddv\u00f8r\n Johansen, S\u00e1mal\n Kamban, Hanus\n Kampmann, Sissal\n Kjeln\u00e6s, Marjun S.\n Klein, He\u00f0in\n Kristiansen, Alexandur\n Kv\u00edv\u00edks J\u00f3gvan\n Long, Richard\n L\u00f8gmansb\u00f8, J\u00f3nley \u00e1 \n L\u00f8gmansb\u00f8, Valdemar \u00e1\n Matras, Christian\n Michelsen, S\u00f3lr\u00fan\nMohr, H\u00f8gni\n Niclasen, Sigrid\n Nielsen, J\u00f3anes\n Olsen, Samuel Jacob Sesanus\n Oskarsson, B\u00e1r\u00f0ur\n Patursson, J\u00f3annes\n Patursson, R\u00f3i\n Patursson, S\u00fasanna Helena\n Patursson, Sverre\n Petersen, Fr\u00ed\u00f0rikur\n Poulsen, T\u00f3roddur\n Rasmussen, Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni\n Reinert, Katrin\n \u00e1 R\u00f3gvi, Elin\n Ryggi, Mikkjal \u00e1\n Sand\u00e1, Selma\n Simonsen, Kim\n Skar\u00f0i, S\u00edmun av\n Soll, S\u00e1mal\n    Joan S\u00f8rinard\u00f3ttir, S\u00f8rinard\u00f3ttir, Joan\n Svabo, Jens Christian\n Vider\u00f8, Kristian Osvald\n Zachariasen, Louis\n Zachariasen, S\u00edmun Mikal\n\nListar\nMentan \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADggjas%20%C3%AD%20B%C3%B8", "title": "L\u00edggjas \u00ed B\u00f8", "text": "L\u00edggjas \u00ed B\u00f8 (18. juli 1938 \u00ed Klaksv\u00edk). \u00c6t upprunaliga Eli S\u00f8rensen, men keypti s\u00e6r seinni navni\u00f0 L\u00edggjas \u00ed B\u00f8. Aftan \u00e1 loki\u00f0 realpr\u00f3gv var hann til skips \u00ed eitt \u00e1r, f\u00f3r \u00ed 1956 ni\u00f0ur \u00e1 h\u00e1sk\u00fala, fyrst \u00e1 K\u00f8bmandsvile, seinni \u00e1 altj\u00f3\u00f0a h\u00e1sk\u00falan \u00ed Helsing\u00f8r. Hann f\u00f3r so undir h\u00e6gri handilslestur \u00e1 Niels Brock-sk\u00falanum og leyk pr\u00f3gv \u00ed 1959. Heimafturkomin arbeiddi hann \u00ed Samvinnufelagnum \u00ed Havn \u00ed um 3 \u00e1r, var so \u00ed n\u00f8kur \u00e1r vikarur \u00e1 Tr\u00f8llanesi - um sumrini til skips.\n\n\u00cd 1968 f\u00f3r hann undir grannsko\u00f0aravirki \u00ed Klaksv\u00edk, og var hann vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn d\u00e1tuvirki\u00f0 Com-Data (saman vi\u00f0 S\u00edmin Paula Konoy). So av og \u00e1 hev\u00f0i hann fyrst \u00ed seksti\u00e1runum yrkingar og onkrar t\u00fd\u00f0ingar \u00ed \"14. September\" og \"Framanum\", og \u00ed 1964 gav Oyggjaframi \u00fat savni\u00f0 \"Til l\u00edvi\u00f0\".\n \nInnihaldi\u00f0 \u00ed savninum kann greidliga skiftast sundur \u00ed tr\u00edggjar b\u00f3lkar, t\u00fd\u00f0ingar eftir eitt n\u00fa Gelsted og Pasternak, lyriskar n\u00e1tt\u00faruyrkingar um summar og v\u00e1rligan vind, \"J\u00f8r\u00f0in / \u00e1 fer\u00f0 / gj\u00f8gnum r\u00famdir / v\u00e6lsigna\u00f0 / av s\u00f3lum\", og politiskt medvitnar yrkingar, sum gera L\u00edggjas til n\u00fdskapara \u00ed f\u00f8royskum skaldskapi.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1964 - Til l\u00edv\u00ed\u00f0 (yrkingar). \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938"}
{"id": "933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20J%C3%A1kup%20Glerfoss", "title": "Hans J\u00e1kup Glerfoss", "text": "Hans J\u00e1kup Glerfoss (19. november 1937) er f\u00f8ddur \u00ed Mikladali. Best kendur sum m\u00e1lari, men hevur eisini givi\u00f0 yrkingars\u00f8vn \u00fat. Glerfoss er f\u00f8ddur \u00ed Mikladali \u00ed 1937, men vaks upp \u00ed Kunoy hj\u00e1 ommu s\u00edni og abba s\u00ednum har. Aftan \u00e1 loknan barnask\u00fala f\u00f3r hann fj\u00fartan \u00e1ra gamal inn til Klaksv\u00edkar at arbei\u00f0a, var eitt skifti til skips, arbeiddi so aftur sum timburma\u00f0ur \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, til hann 27 \u00e1ra gamal f\u00f3r at f\u00e1ast vi\u00f0 myndalist og skaldskap burturav. \n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1966-1969 greiddi hann til prentingar tr\u00fd yrkingas\u00f8vn \"Til B\", \"Fjallafossar\" og \"Kvirra \u00ed rey\u00f0um og bl\u00e1um\", allar fr\u00e1l\u00edka yrkingab\u00f8kur.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nYrkingar \n 1966 - Til B (yrkingarsavn)\n 1967 - Fjallafossar (yrkingarsavn)\n 1969 - Kvirra \u00ed rey\u00f0um og bl\u00e1um (yrkingarsavn)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n \"Eitt bla\u00f0 eg \u00e1 kann skriva\", Juni 2010, EP-fl\u00f8ga vi\u00f0 l\u00f8gum eftir Hanus G. Johansen og tekstum eftir Hans J\u00e1kup Glerfoss. Fl\u00f8gan kom \u00fat tann dagin Hanus fylti 60 \u00e1r \u00e1 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1969 - M.A. Jacobsens Hei\u00f0ursl\u00f8n fyri yrkingas\u00f8vnini.\n\nGlerfoss, Hans J.\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nMikladalsf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937"}
{"id": "937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexandur%20Kristiansen", "title": "Alexandur Kristiansen", "text": "Alexandur Kristiansen (23. apr\u00edl 1949) er f\u00f8ddur \u00ed 1949 og b\u00fdr \u00ed Fuglafir\u00f0i. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og hevur veri\u00f0 virkin \u00ed B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags og veri\u00f0 ritstj\u00f3ri \u00e1 M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k \u00ed fleiri \u00e1r. Sum rith\u00f8vundur er hann serliga kendur sum yrkjari, og millum b\u00f8rn er hann kendur fyri teir skemtiligu sangirnar, hann hevur yrkt. Umframt at hava skriva\u00f0 ein h\u00f3p \u00ed M\u00edna j\u00f3lab\u00f3k hevur hann t\u00fdtt ein h\u00f3p av barnab\u00f3kum.\n\nHei\u00f0ur \n\n 1977 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri fagurb\u00f3kmentir\n 1983 - Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 2003 - Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 2015 - S\u00f8mdarg\u00e1va Landsins\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1968 - N\u00f3n (yrkingar)\n 1969 - Assa (yrkingar)\n 1972 - Jomfr\u00fa vi\u00f0 ongum br\u00f3stum (yrkingar)\n 1972 - Vi\u00f0 fj\u00f8ll og bl\u00e1an fj\u00f8r\u00f0 (yrkingar)\n 1974 - Eg eri... \n 1975 - M\u00e1li\u00f0 er m\u00edtt \u00f8ki (yrkingar)\n 1977 - Kannubj\u00f8lluv\u00edsur\n 1979 - V\u00e1rt dagliga l\u00edv (yrkingar)\n 1983 - Barnabros (barnar\u00edmur)\n 1983 - \u00datskot (yrkingar)\n 1984 - K\u00e6rleiki m\u00edn (fosturvatnsyrkingar og a\u00f0rar)\n 1984 - Havnarl\u00edv (yrkingar)\n 1989 - M\u00e1nadags Mortan (barnar\u00edmur)\n 1990 - Staksteinar (yrkingar)\n 1991 - Odysseus \u00ed hjartanum (yrkingar)\n 1992 - Gr\u00edsafl\u00edsap\u00e6tur (skjaldur)\n1996 - L\u00f3gvalestur (yrkingar)\n1997 - Eplapetur (barnar\u00edmur)\n 2001 - Rinkusteinar (barnasangir)\n 2003 - Barnar\u00edmur (skjaldur og sangir)\n 2003 - Ein halastj\u00f8rna er komin (nor\u00f0urlendskar yrkingar)\n 2003 - Gud er danskari (yrkingar)\n 2004 - Lokki Litaval (barnar\u00edmur)\n 2005 - B\u00e1\u00f0umegin Bl\u00e1tt (yrkingar)\n 2012 - Kokkul\u00e1rapi (barnar\u00edmur)\n2015 - Og v\u00e1ri\u00f0 kom\n2019 - S\u00f3l skein sunnan (yrkingar)\n2019 - Fj\u00f8tra\u00f0 \u00e1 Flogi (yrkingar)\n\n Eisini hevur hann veri\u00f0 ein r\u00e6ttiliga virkin t\u00fd\u00f0ari, skriva\u00f0 \u00fatvarpsleikir og veri\u00f0 r\u00e6ttiliga virkin vi\u00f0 \"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\" \u00ed fleiri \u00e1rgangir.\n\nKeldur \n \n\nKristiansen, Alexandur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar"}
{"id": "938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3anes%20Nielsen", "title": "J\u00f3anes Nielsen", "text": "J\u00f3anes Sekj\u00e6r Nielsen (5. apr\u00edl 1953 \u00ed Havn) var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Havn \u00ed 1953, og har vaks hann upp. Hann hevur veri\u00f0 sj\u00f3ma\u00f0ur og arbei\u00f0sma\u00f0ur. Eisini hevur hann starvast sum rith\u00f8vundur burturav. J\u00f3anes hevur roynt seg \u00ed fleiri, ymiskum tekstasl\u00f8gum. Hann hevur skriva\u00f0 yrkingar, stutts\u00f8gur, skalds\u00f8gur, greinar og leikir. Hann l\u00fdsir m.a. verkaf\u00f3lki\u00f0 og teirra l\u00edvstreytir, st\u00e6ttamun, k\u00fagan og \u00f3r\u00e6ttv\u00edsi. Hann er stundum speirekandi og satiriskur, men hann er eisini skemtandi og l\u00edvsj\u00e1ttandi og l\u00fdsir inniligar og eymar kenslur. Fleiri av \u00fatg\u00e1vunum hj\u00e1 J\u00f3anes Nielsen eru \u00fatkomnar \u00ed Danmark, m.a. skalds\u00f8gurnar \"Glansb\u00edl\u00e6tasamlarnir\" og \"Gummistivlarnir eru t\u00e6r einastu tempuls\u00falurnar sum vit eiga \u00ed F\u00f8royum\". Sj\u00f3nleikurin \"Eitur naka\u00f0 land week-end?\" og yrkingas\u00f8vnini \"Pentur\" og \"Kirkjurnar \u00e1 havsins botni\" eru eisini \u00fatkomin \u00e1 donskum. \u00cd desember 2012 gj\u00f8rdi eitt av heimsins st\u00f8rstu forl\u00f8gum, Random House, avtalu um at \u00fatgeva skalds\u00f8guna Brahmadellarnir hj\u00e1 J\u00f3anes Nielsen \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum, \u00ed fyrstu syftu skal hon gevast \u00fat \u00e1 t\u00fdskum. Hetta er fyrstu fer\u00f0 at ein b\u00f3k hj\u00e1 einum f\u00f8royskum rith\u00f8vunda ver\u00f0ur \u00fatgivin av so st\u00f3rum forlagi.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1978 - Trettandi m\u00e1na\u00f0in (yrkingasavn)\n 1984 - Pinnabrenni til sosialismuna (yrkingasavn)\n 1985 - Tj\u00f8ra\u00f0u plankarnir stevna inn \u00ed dreymin (yrkingasavn)\n 1986 - \u00c1 landam\u00f8rkum vaksa blomstur (stutts\u00f8gusavn)\n 1987 - Naglar \u00ed jar\u00f0arinnar h\u00fas (yrkingasavn)\n 1991 - Gummistivlarnir eru t\u00e6r einastu tempuls\u00falurnar sum vit eiga \u00ed F\u00f8royum (skalds\u00f8ga)\n 1992 - Gummist\u00f8vler er de eneste tempels\u00f8jler vi ejer p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne, Vindrose, Ebba Hentze t\u00fdddi til danskt.\n 1993 - Kirkjurnar \u00e1 havsins botni (yrkingasavn)\n 1994 - Undergroundting (greinasavn)\n 1998 - Pentur (yrkingasavn)\n 1999 - Sting, Vindrose, Ebba Hentze t\u00fdddi til danskt.\n 2003 \u2013 Sting (\u00ed norskari t\u00fd\u00f0ing eftir Lars Moa) ISBN 82-8104-007-6\n 1999 - Undergroundting 2 (greinasavn)\n 2002 - Eitur naka\u00f0 land week-end ? (sj\u00f3nleikur) vann Nordisk Dramatikerpris 2002.\n 2005 - Hedder noget land weekend?, Ebba Hentze t\u00fdddi til danskt.\n 2002 - Br\u00fagvar av svongum or\u00f0um (yrkingasavn) tilnevnd til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00ed 2004.\n 2004 - Broer af sultne ord, Ebba Hentze t\u00fdddi til danskt.\n2007 - Bruer av svoltne ord, Lars Moa t\u00fdddi til n\u00fdnorskt.\n 2005 - Glansb\u00edl\u00e6tasamlararnir (skalds\u00f8ga)\n 2008 - Glansbilledsamlerne, Povl Sk\u00e5rup t\u00fdddi til danskt, Torgard, ISBN 978-87-92286-04-8\n2009 - Glansbildesamlarane, Lars Moa t\u00fdddi til n\u00fdnorskt.\n 2013 - Glansmyndasafnararnir (\u00e1 \u00edslendskum, ver\u00f0ur \u00fatgivin \u00ed mars/apr\u00edl 2013)\n 2021 - Les collectionneurs d'images, In\u00e8s Jorgensen t\u00fdddi til franskt, La Peuplade, Chicoutimi (Qu\u00e9bec, Kanada) 2021\n 2009 - Aftan \u00e1 undri\u00f0 (sj\u00f3nleikur)\n 2011 - Brahmadellarnir (skalds\u00f8ga), Mentunargrunnur Studentafelagsins Tilnevnd til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00ed 2013.\n 2012 - Brahmadellerne \u2013 en nordatlantisk kr\u00f8nike, Povl Sk\u00e5rup t\u00fdddi til danskt, Torgard, 2012\n 2012 \u2013 Brahmadellane, Lars Moa t\u00fdddi til n\u00fdnorskt. ISBN 978-82-93065-24-1\n 2016 \u2013 Die Erinnerungen, Ulrich Sonnenberg t\u00fdddi til t\u00fdskt, btb Verlag, ISBN 978-3-442-75433-5\n 2012 - Tapet millum \u00f8ldir (yrkingar)\n 2016 - Tapet mellem \u00e5rhundreder, Hugin Eide t\u00fdddi til danskt, Torgard.\n 2016 - Bommhjarta (skalds\u00f8ga)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir, tilnevningar o.a. \nJ\u00f3annes Nielsen hevur fimm fer\u00f0ir veri\u00f0 tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins: 1988, 1994, 1999, 2004 og 2013.\n 1984 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Pinnabrenni til sosialismuna\n 1988 \u2013 Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri yrkingasavni\u00f0 Tj\u00f8ra\u00f0u plankarnir stevna inn \u00ed dreymin\n 1994 \u2013 Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri yrkingasavni\u00f0 Kirkjurnar \u00e1 havsins botni \n 1999 \u2013 Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri yrkingasavni\u00f0 Pentur \n 2002 - Nordisk Dramatikerpris fyri Eitur naka\u00f0 land week-end ?. Vir\u00f0isl\u00f8nin var 50.000 kr\u00f3nur.\n 2004 -  Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri yrkingasavni\u00f0 Br\u00fagvar av svongum or\u00f0um\n 2011 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins - vir\u00f0isl\u00f8nin var \u00e1 150.000 kr.\n 2012 - Brahmadellarnir er tilnevnd til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2013\n 2012 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri skalds\u00f8guna Brahmadellarnir fr\u00e1 2011. Vir\u00f0isl\u00f8nin var \u00e1 35.000 kr.\n 2013 \u2013 Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri skalds\u00f8guna Brahmadellarnir.\n 2014 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n fyri \u00c1rsins tekstur fyri sangin L\u00edvi\u00f0 er j\u00fast sum ta\u00f0 er, sum J\u00f3anes Nielsen hevur yrkt og sum K\u00e1ri Sverrisson hevur gj\u00f8rt lag til og syngur\n\nKeldur \n\nNielsen, J\u00f3anes\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nNielsen, J\u00f3anes\nF\u00f8royskir yrkjarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oddfr%C3%AD%C3%B0ur%20Marni%20Rasmussen", "title": "Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen", "text": "Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen (f\u00f8ddur 22. februar 1969 \u00ed T\u00f3rshavn, uppvaksin \u00e1 Sandi) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, t\u00fd\u00f0ari, umm\u00e6lari og ritstj\u00f3ri. Fyrstu fer\u00f0 yrkingar hansara komu \u00fat alment var \u00ed 1992 \u00ed t\u00ed\u00f0arritinum Br\u00e1. \u00cd 2011 var\u00f0 hann \u00fatb\u00fagvin sum l\u00e6rari. Hann var forma\u00f0ur \u00ed LISA \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2001-2012. Hann hevur veri\u00f0 til skips og arbeitt ymiskt fyrifallandi arbei\u00f0i. Tvey \u00e1r gekk hann \u00ed Rith\u00f8vundask\u00falanum \u00ed Keypmannahavn. Oddfr\u00ed\u00f0ur hevur skriva\u00f0 yrkingar og stutts\u00f8gur. Hann er ritstj\u00f3ri \u00e1 Vencili\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nYrkingas\u00f8vn \n 1994 - Aldur hugans\n 1995 - Innantannaskr\u00edggj\n 1998 - Skil (yrkingar)\n 2000 - R\u00e1s\n 2002 - Kv\u00f8rkringar (yrkingar)\n 2003 - Gr\u00e1ir t\u00fddningar (vi\u00f0br\u00f8gd)\n 2005 - Yrkingar\n 2013 - Eg eri n\u00e6stur\n 2019 - Ikki fyrr enn t\u00e1\n\nYrkingar, \u00fatgivnar \u00ed Vencili \nF\u00f8\u00f0ingin (yrking). Nr. 1/2006, s. 7-8.\nEg beri so n\u00f3gv (stutts\u00f8ga). Nr. 3/2007, s. 96-100.\nHelviti \u00e1 j\u00f8r\u00f0 (yrking). Nr. 5/2008, s. 96-97.\n\u00dar kistubotninum (yrking). Nr. 5/2008, s. 98.\nTr\u00edggjar yrkingar. Nr. 7/2009, s. 96-101.\nTr\u00edggjar yrkingar. Nr. 9/2010, s. 42-44.\nTv\u00e6r yrkingar. Nr. 10/2011, s. 77-80.\n\nStutts\u00f8gur, \u00fatgivnar \u00ed Vencili \nAldurd\u00f3murin viskar seg sj\u00e1lvan burtur (stutts\u00f8ga). Nr. 1/2006, s. 103-108.\nSkuggin (stutts\u00f8ga). Nr. 2/2007, s. 89-93.\nUpplatingardagur (stutts\u00f8ga). Nr. 7/2009, s. 20-22.\nJar\u00f0arfer\u00f0in (stutts\u00f8ga). Nr. 8/2010, s. 77-80.\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nTv\u00e6r yrkingar / Denise Duhamel. Nr. 2/2007, s. 35-36.\nBl\u00f3mandi Anna hevur hj\u00f3l / Kurt Schwitters (yrking). Nr. 2/2007, s. 37-38.\nTv\u00e6r prosayrkingar / Russel Edson. Nr. 2/2007, s. 75-77.\nSj\u00faklingurin / Peter Seeberg (stutts\u00f8ga). Nr. 3/2007, s. 26-29.\nFimm yrkingar, tv\u00e6r stutt-stutts\u00f8gur / Ron Padgett. Nr. 3/2007, s. 57-70.\nTr\u00edggjar yrkingar / Michael Strunge. Nr. 4/2008, s. 28-32.\nTr\u00edggjar stutt-stutts\u00f8gur / Peter Adolphsen. Nr. 4/2008, s. 33-35.\nTv\u00e6r yrkingar / John Ashbery. Nr. 4/2008, s. 50-52.\nS\u00f8gan handan s\u00f8guna / Tove Ditlevsen (stutts\u00f8ga). Nr. 7/2009, s. 52-57.\nHenda gentan / Jeppe Brixvold (drama). Nr. 7/2009, s. 65-70.\nSeks tekstir \u00far \u201cEymir kn\u00f8ttar\u201d / Gertrude Stein (stuttprosa). Nr. 7/2009, s. 71-76.\nHj\u00f3l / Michael Palmer (yrking). Nr. 7/2009, s. 83.\nTv\u00e6r yrkingar / Marianne Larsen. Nr. 8/2010, s. 74-75.\nGu\u00f0 er ein sveinsspilla / Gregory Corso (yrking). Nr. 8/2010, s. 91.\nK\u00e6rleikss\u00f8ga / Jim Carroll (yrking). Nr. 9/2010, s. 23.\nEin telefonsamr\u00f8\u00f0a / Mark Twain (monologur). Nr. 9/2010, s. 45-47.\nSeks yrkingar / Charles Simic. Nr. 9/2010, s. 86-91.\nTv\u00e6r yrkingar / Harald Landt Momberg. Nr. 9/2010, s. 92-93.\nEini heims\u00f8kt h\u00fas / Virginia Woolf (stutts\u00f8ga). Nr. 10/2011, s. 63-64.\nT\u00fa veitst ongant\u00ed\u00f0, yrkingasavn eftir Ron Padgett, Sprotin, 2013\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 2000 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir.\n 2009 Vir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsen fyri mentanarlig avrik\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nSandingar"}
{"id": "959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasmus%20Christoffer%20Effers%C3%B8e", "title": "Rasmus Christoffer Effers\u00f8e", "text": "Rasmus Christoffer Effers\u00f8e (f\u00f8ddur \u00ed Trongisv\u00e1gi 30. mai 1857, dey\u00f0ur 23. mars 1916 \u00ed T\u00f3rshavn) var agronomur, politikari, yrkjari, og var vi\u00f0 til at seta J\u00f3lafundin \u00ed 1888. Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indum, D\u00fagvuni og Dimmal\u00e6tting. Hann las b\u00fana\u00f0arfr\u00f8\u00f0i \u00ed b\u00e6\u00f0i Danmark og Sv\u00f8r\u00edki og starva\u00f0ist sum landb\u00fana\u00f0arr\u00e1\u00f0gevi. Hann var ein av teimum n\u00edggju monnunum, i\u00f0 kalla\u00f0u inn til J\u00f3lafundin \u00ed 1888, fundin, i\u00f0 setti gongd \u00e1 tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluna. Saman vi\u00f0 J\u00f3annesi Paturssyni ver\u00f0ur hann rokna\u00f0ur sum dr\u00edvmegin \u00ed hesum arbei\u00f0num. Hann var vi\u00f0 til at stovna F\u00f8ringafelag \u00ed januar 1889 og var fyrsti bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indum (1890-1906), i\u00f0 var fyrsta bla\u00f0i\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum og m\u00e1lgagn hj\u00e1 tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluni. Fr\u00e1 1897 til 1901 sat hann \u00ed F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Hann var eisini bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 D\u00fagvuni (1894-1928), i\u00f0 var m\u00e1lgagn hj\u00e1 fr\u00e1haldsr\u00f8rsluni og skriva\u00f0 \u00e1 donskum m\u00e1li. Eisini var hann eitt skifti bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting. Umframt bla\u00f0skriving skriva\u00f0i hann eisini sj\u00f3nleikir (og leikti sj\u00e1lvur) og yrkingar.\n\n\u00c1 \u00d3lavs\u00f8ku \u00ed 1933 var standmyndin av Rasmusi Christofferi Effers\u00f8e avd\u00faka\u00f0 \u00e1 v\u00f8llinum uttan fyri tingh\u00fasi\u00f0. \n\nEffers\u00f8e, Rasmus Christoffer\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1857\nAndl\u00e1t \u00ed 1916\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venceslaus%20Ulricus%20Hammershaimb", "title": "Venceslaus Ulricus Hammershaimb", "text": "Venceslaus Ulricus Hammershaimb (25. mars 1819 \u00ed Sandav\u00e1gi - 9. apr\u00edl 1909 \u00ed Keypmannahavn) var ein f\u00f8royskur prestur, politikari og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur. Hann er kendur sum fa\u00f0irin at skriftm\u00e1li f\u00f8royinga. Foreldur hansara v\u00f3ru J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb og Armgar\u00f0 Maria Egholm. Hann gav \u00ed 1854 fyrstu f\u00f8roysku m\u00e1ll\u00e6runa \u00fat og gj\u00f8rdi ta n\u00fdggju r\u00e6ttskrivingina. \u00cd 1855 var\u00f0 hann innsettur sum prestur \u00ed Kv\u00edv\u00edk. \u00cd 1862 gj\u00f8rdist hann prestur \u00e1 Nesi \u00ed Eysturoy, og pr\u00f3stur fr\u00e1 1867. Her l\u00e6t hann \u00ed 1863 n\u00fdggjan prestagar\u00f0 byggja, sum konan hev\u00f0i tekna\u00f0. Hann sat \u00e1 l\u00f8gtingi tr\u00fd skei\u00f0. S\u00ed\u00f0an flutti hann \u00ed 1878 vi\u00f0 konuni til Danmarkar at b\u00fagva. \u00cd Sandav\u00e1gi var\u00f0 minnisvar\u00f0i reistur \u00ed 1919, V.U. Hammershaimb til hei\u00f0urs. \n\nHammershaimb eigur st\u00f3ra \u00e6ru fyri, at f\u00f8royingar var\u00f0veittu skriftm\u00e1li\u00f0. Ta\u00f0 var hann, sum gav f\u00f8royska m\u00e1linum b\u00f3kstavin \u00d0. Vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 vinmanni s\u00ednum, J\u00f3ni Sigur\u00f0ssyni, professara og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingi \u00far \u00cdslandi, kom hann vi\u00f0 hugskotinum um etymologiska stavsetingarh\u00e1ttin, har vit fara aftur til frumm\u00e1li\u00f0, heldur enn at skriva m\u00e1li\u00f0 solei\u00f0is sum ta\u00f0 ver\u00f0ur frambori\u00f0. \n\nHammershaimbs\u00e6ttin er gomul \u00ed F\u00f8royum. Fyrstur \u00ed F\u00f8royum av hesi \u00e6tt var langabbi V.U. Hammershaimb, J\u00f8rgen Frants de Hammershaimb, sum var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Keypmannahavn 31. oktober \u00ed 1688. Hann starva\u00f0ist hj\u00e1 Gablunum og kom solei\u00f0is til F\u00f8roya at vera f\u00fati \u00ed 1723. Hann giftist sama \u00e1r vi\u00f0 danskari konu, tey fingu tvey b\u00f8rn. \n\nKonan doy\u00f0i t\u00ed\u00f0liga, og t\u00e1 giftist J\u00f8rgen Frants de Hammershaimb uppaftur vi\u00f0 Elisabeth Christine Samuelsdatter, d\u00f3ttir Samuel Pedersen Lamhauge, l\u00f8gmann, \u00ed N\u00fdggjustovu \u00ed Havn. Tey fingu 13 b\u00f8rn \u2013 og eitt teirra var V. U. Hammershaimb, sum eisini var f\u00fati. Hann fekk sonin J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb, sum var F\u00f8roya s\u00ed\u00f0sti l\u00f8gma\u00f0ur, \u00e1\u00f0renn L\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed 1816. J\u00f8rgen Frants giftist eisini \u00ed N\u00fdggjustovu \u00ed Havn, eins og abbin, vi\u00f0 Armgard Mariu Egholm, og fingu tey b\u00e6\u00f0i sonin Venceslaus Ulricus Hammershaimb og d\u00f3ttrina Marie Louise Hammershaimb, sum var \u00f3gift.\n\nF\u00f8royska t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Vencil, sum er komi\u00f0 \u00fat tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2006, er uppkalla\u00f0 eftir Vencil Ulricus Hammershaimb.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1848 - Meddelelser fra en Rejse paa F\u00e6r\u00f8erne 1847 \u2014 48 \n 1848 - \u00d3luvu kv\u00e6\u00f0i med Melodi optegnet af H. Rung\n 1848 - F\u00e6r\u00f8iske kv\u00e6der henh\u00f8rende til Hervarar Saga\n 1850 - \u00bbF\u00e6r\u00f8iske folkesagn\u00bb (16 \u00ed tali), \u00bbF\u00e6r\u00f8ske ordsprog\u00ab (527 \u00ed tali), \u00bbF\u00e6r\u00f8ske talemaader\u00ab (78 or\u00f0afelli) og \u00bbF\u00e6r\u00f8ske skikke og lege\u00ab (7 d\u00f8mi).\n1850 - \u00bbBarneviser og Ramser\u00ab (15 \u00ed tali)\n1850 - \u00bbF\u00e6r\u00f8ske Gaader\u00ab (72 \u00ed tali)\n1850 - \u00bbF\u00e6r\u00f8ske Folkesagn\u00ab (6 \u00ed tali).\n1852 - F\u00e6r\u00f8ske Kv\u00e6der, K\u00f8benhavn; 2. \u00fatg\u00e1va, F\u00f8royar 1969\n1891 - F\u00e6r\u00f8sk Anthologi I. Tekst samt historisk og grammatisk Indledning, K\u00f8benhavn; 2. \u00fatg\u00e1va, T\u00f3rshavn 1969\n\nKeldur \n \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nSandav\u00e1gsingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1819\nAndl\u00e1t \u00ed 1909"}
{"id": "968", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bygdir%20og%20b%C3%BDir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Bygdir og b\u00fdir \u00ed F\u00f8royum", "text": "Yvirlit yvir allar b\u00fasetingar \u00ed F\u00f8royum, t.e. bygdir og b\u00fdir, eftir f\u00f3lkatali. T\u00f8lini eru fr\u00e1 1. mai 2021.\n\nKelda \n Hagstova F\u00f8roya\n FaroeIslands.dk\n\n \nListar"}
{"id": "980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3annes%20Eidesgaard", "title": "J\u00f3annes Eidesgaard", "text": "J\u00f3annes Dan Eidesgaard (f\u00f8ddur 19. apr\u00edl 1951 \u00e1 Tv\u00f8royri) er f\u00f8royskur politikari, fyrrverandi l\u00f8gma\u00f0ur og landst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var\u00f0 valdur til l\u00f8gmann 3. februar 2004 og sat sum l\u00f8gma\u00f0ur til september 2008, t\u00e1 i\u00f0 hann bleiv avloystur av Kaj Leo Johannesen. Sum l\u00f8gma\u00f0ur hev\u00f0i J\u00f3annes Eidesgaard \u00e1byrgd av st\u00fdrisskipanarm\u00e1lum og fyrisiting. J\u00f3annes Eidesgaard t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00ed 1977, fekk starv \u00e1 Tv\u00f8royrar Sk\u00fala og var \u00ed starvinum, til hann \u00ed januar 1991 f\u00f3r \u00ed landsst\u00fdri\u00f0.\n\nPolitiska l\u00edvslei\u00f0in \n\u00cd 1990 var\u00f0 hann \u00e1 fyrsta sinni valdur inn \u00e1 L\u00f8gting fyri Javna\u00f0arflokkin \u00ed Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi og hevur veri\u00f0 afturvaldur s\u00ed\u00f0an. Fr\u00e1 1991 til 1993 var J\u00f3annes Eidesgaard landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almannam\u00e1lum, heilsum\u00e1lum og arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1lum, og eitt stutt skifti var hann eisini landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed  mentanarm\u00e1lum \u00ed samgonguni, i\u00f0 var \u00edmillum F\u00f3lkaflokkin og Javna\u00f0arflokkin. Fr\u00e1 apr\u00edl 1993 til september 1994 var J\u00f3annes aftur landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almanna-, heilsu- og arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1lum, t\u00e1 i\u00f0 Javna\u00f0arflokkurin var \u00ed samgongu saman vi\u00f0 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum og Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 september 1994 til juni 1996 var J\u00f3annes Eidesgaard landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjar- og b\u00faskaparm\u00e1lum og nor\u00f0urlandam\u00e1lum. Hann var eisini varal\u00f8gma\u00f0ur \u00ed hesari samgongu millum Sambandsflokkin, Javna\u00f0arflokkin og Verkamannafylkingina.\n \nJ\u00f3annes Eidesgaard var forma\u00f0ur Javna\u00f0arfloksins fr\u00e1 1996 til 2011 og forma\u00f0ur \u00ed tingb\u00f3lki Javna\u00f0arfloksins. J\u00f3annes hevur veri\u00f0 limur \u00ed uttanlandsnevndini og \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1996 til 1998 var hann f\u00edggjarnevndarlimur.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 1998 til 2001 var J\u00f3annes Eidesgaard f\u00f3lkatingslimur.\n\nJ\u00f3annes Eidesgaard var\u00f0 valdur b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00e1 Tv\u00f8royri fr\u00e1 1980 til 2000, men hevur veri\u00f0 \u00ed farloyvi, t\u00e1 i\u00f0 hann hevur siti\u00f0 \u00ed landsst\u00fdrinum. \n\n 1977 L\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala.\n 1977 - 1990 L\u00e6rari \u00ed Tv\u00f8royrar sk\u00fala.\n 1980 - 2000 B\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00e1 Tv\u00f8royri.\n 1990 - 2004 L\u00f8gtingslimur.\n 1991 - 1996 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n 1998 - 2001 F\u00f3lkatingslimur.\n 2004 - 2008 L\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 2008 - 2011 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 2011 (februar) - 2011 (oktober) L\u00f8gtingslimur.\n\nPrivat \nJ\u00f3annes er sonur Jonu (1917 - 2006) og Erling Eidesgaard (1920 - 1987) \u00e1 Tv\u00f8royri og er giftur vi\u00f0 Anitu, d\u00f3ttir Johild og Bjarna W. Joensen \u00far Fro\u00f0ba. Tey eiga tvey b\u00f8rn, Erling og Ingun.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n J.fo\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 275 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nEidesgaard, J\u00f3annes D.\nEidesgaard, J\u00f3annes D.\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juli", "title": "Juli", "text": "Juli er 7. m\u00e1na\u00f0ur \u00ed \u00e1rinum eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 7 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 31 dagar.\n\nHendingar \u00ed juli \n  14. juli - Tj\u00f3\u00f0ardagur Fraklands\n 21. juli - Tj\u00f3\u00f0ardagur \u00ed Belgia\n 28. juli - \u00d3lavs\u00f8kuaftan\n 29. juli - \u00d3lavs\u00f8kudagur\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20september", "title": "27. september", "text": "27. september er dagur 270 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 271 um skot\u00e1r er). 95 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1981 - \u00cd sambandi \u00fatbygging ver\u00f0ur Glyvra kirkja endurv\u00edgd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1871 - Grazia Deledda, italskur rithovundur (d. 1936).\n 1947 - Meat Loaf, amerikanskur sangari.\n 1957 - Irvine Welsh, skotskur rithovundur.\n 1972 - Gwyneth Paltrow, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1976 - Francesco Totti, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1984 - Avril Lavigne, kanadisk songkvinna.\n 1995 - Lina Leandersson, svensk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1897 - Peter Holten, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (f. 1816).\n\nSeptember, 27."}
{"id": "999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20september", "title": "28. september", "text": "28. september er dagur 271 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 272 um skot\u00e1r er). 94 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1745 - \u00cd einum leikh\u00fasi \u00ed London ver\u00f0ur bretski tj\u00f3\u00f0sangurin God Save The King \u00e1 fyrsta sinni sp\u00e6ldur alment.\n 1865 - Elisabeth Garret Anderson ver\u00f0ur fyrsta bretska konuf\u00f3lk sum gerst l\u00e6kni.\n 1931 - Hetta er seinasti dagur, danir kunnu b\u00fdta pengar um vi\u00f0 gull.\n 1974 - Poul Schl\u00fcter ver\u00f0ur valdur til formann \u00ed Konservativa F\u00f3lkaflokkurin eftir Erik Haunstrup Clemmensen.\n 1991 - Mogens Glistrup ver\u00f0ur \u00e1 landsfundi koyrdur \u00far Frambur\u00f0sflokkinum, sum hann sj\u00e1lvur stovna\u00f0i.\n 1994 - Ferjan Estonia s\u00f8kkur \u00ed illve\u00f0ri \u00ed Eystursj\u00f3num \u00e1 veg til Stockholm: 852 f\u00f3lk drukna, og bara 137 ver\u00f0a bjarga\u00f0.\n 2014 - Valborg Heinesen vann bronsu \u00ed DM maraton \u00ed Odense vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.49.37, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Gamla meti\u00f0 \u00e1tti Joan Bl\u00e1foss.\n 2014 - K\u00cd kvinnurnar settu heimsmet vi\u00f0 at vinna FM 15. \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0.\n 2014 - F\u00f8royska fyrit\u00f8kan JT electric \u00e1 Kambsdali fekk eina \u00edslendska vir\u00f0isl\u00f8n fyri s\u00edna menning av einum trolkamera.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1934 - Brigitte Bardot, franskur sj\u00f3nleikari\n 1946 - Helen Shapiro, enskur sangari\n 1958 - Peter Gantzler, danskur sj\u00f3nleikari\n 1987 - Hilary Duff, amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari\n\nAndl\u00e1t \n 1675 - Lucas Jacobs\u00f8n Debes var\u00f0 f\u00f8ddur 1623 \u00ed Stubbek\u00f8bing, Danmark.\n 1970 - Egyptiski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Gamal Abd al-Nasser doyr av hjartatilbur\u00f0i, 52 \u00e1ra gamal.\n 1978 - \u00cd Vatikaninum ver\u00f0ur J\u00f3annes P\u00e1ll 1. funnin dey\u00f0ur, bara 33 dagar eftir at hann gj\u00f8rdist p\u00e1vi.\n\nSeptember, 28."}
{"id": "1000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20september", "title": "29. september", "text": "29. september er dagur 272 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 273 um skot\u00e1r er). 93 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini mikkjalsmessa, eins og heiti\u00f0 dilkadagur eisini er kn\u00fdtt at degnum.\n\nHendingar \n Mikkjalsmessa\n 1789 - Ta\u00f0 var hendan dagin, at amerikanska kongressin hittist fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1547 - Miguel de Cervantes, spanskur rith\u00f8vundur (d. 1616)\n 1758 - Horatio Nelson, enskur admiralur (d. 1805)\n 1901 - Enrico Fermi, italskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1954)\n 1931 - Anita Ekberg, svensk sj\u00f3nleikarinna (d. 2015)\n 1935 - Jerry Lee Lewis, amerikanskur sangari, sangskrivari og klaverleikari (d. 2022)\n 1936 - Silvio Berlusconi, italskur politikari.\n 1943 - Lech Walesa, p\u00f3lskur politikari.\n 1951 - Michelle Bachelet, forseti \u00ed Kili.\n 1961 - Julia Gillard, avstralskur politikari.\n 1989 - Sarah Mahfoud, professionellur nevaleikari av f\u00f8royskari og s\u00fdriskari \u00e6tt\n\nAndl\u00e1t \n 2010 - Tony Curtis, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1925)\n\nSeptember, 29."}
{"id": "1001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20september", "title": "30. september", "text": "30. september er dagur 273 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 274 um skot\u00e1r er). 92 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1921 - Deborah Kerr, skotsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2007)\n 1924 - Truman Capote, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1984)\n 1937 - Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 2012)\n 1945 - Ehud Olmert, \u00edsraelskur politikari\n 1946 - Dan O'Bannon, amerikanskur leikrith\u00f8vundur (Alien)\n 1964 - Monica Bellucci, italsk sj\u00f3nleikarinna\n 1972 - Ari Behn, norskur rith\u00f8vundur\n 1980 - Martina Hingis, sveisiskur tennisleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1955 - James Dean, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1931)\n 1990 - Patrick White, avstralskur rith\u00f8vundur (f. 1912)\n2018 - Kim Larsen, danskur t\u00f3nleikari (f. 1945)\n\nSeptember, 14."}
{"id": "1002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20oktober", "title": "1. oktober", "text": "1. oktober er dagur 274 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 275 um skot\u00e1r er). 91 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2007 - Fyrrverandi amerikanski forsetin Bill Clinton vitjar \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1207 - Henrik III, Kongur Englands (d. 1272).\n 1903 - Vladimir Horowitz, ukrainsk-amerikanskur pianisti (d. 1989).\n 1920 - Walter Matthau, amerikanskur sjonleikari (d. 2000).\n 1924 - Jimmy Carter, amerikanskur forseti (1977-1981).\n 1935 - Julie Andrews, ensk sjonleikarinna.\n 1950 - Randy Quaid, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1956 - Theresa May, bretskur politikari.\n 1959 - Youssou N'Dour, senegalskur tonleikari og politikari.\n 1962 - Esai Morales, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1966 - George Weah, liberskur fotboltaleikari og politikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1985 - E. B. White, amerikanskur rithovundur (f. 1899).\n 1992 - Petra Kelly, tyskur politikari (f. 1947).\n 1993 - J\u00f3han Hendrik Sigur\u00f0 Joensen (f. 1911), rith\u00f8vundur, tj\u00f3\u00f0veldisma\u00f0ur.\n 2018 - Charles Aznavour, armenskur-franskur sangari (f\u00f8ddur 1924).\n\nOktober, 01."}
{"id": "1003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDsdagur", "title": "T\u00fdsdagur", "text": "T\u00fdsdagur er ein vikudagur. T\u00fdrs dagur. Lat\u00edn Martis dies (Dagur Mars).\n\nVikur"}
{"id": "1004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1nadagur", "title": "M\u00e1nadagur", "text": "M\u00e1nadagur er ein vikudagur. Lat\u00edn Lunae dies (Dagur m\u00e1nans). N\u00fa er vanligt at rokna vikuna at byrja vi\u00f0 m\u00e1nadegi (eftir ISO-standardi (ISO-8601), sum \u00e1setur, hvussu dagfestingar eiga at vera gj\u00f8rdar \u00ed telduforritum og handilssamskifti.\n\nVikur"}
{"id": "1005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikudagur", "title": "Mikudagur", "text": "Mikudagur (lat\u00edn: Mercurii dies, \"Dagur merkurs\") er ein vikudagur. Su\u00f0uroyingar kalla dagin \u00f3nsdag. Dagurin \u00e6t upprunaliga \u00f3\u00f0insdagur, i\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 til \u00f3nsdagur, i\u00f0 dagurin framvegis eitur \u00ed su\u00f0uroyarm\u00e1lf\u00f8ri. Heiti\u00f0 mikudagur er ein stytting av mi\u00f0vikudagur (solei\u00f0is eitur dagurin framvegis \u00e1 \u00edslendskum), m\u00f8guliga \u00e1virka\u00f0 av t\u00fdska Mittwoch, og sipar heiti\u00f0 til, at dagurin var tann mittasti av d\u00f8gunum \u00ed vikuni.\n\nVikur"}
{"id": "1006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADggjadagur", "title": "Fr\u00edggjadagur", "text": "Fr\u00edggjadagur er ein vikudagur. Dagur Frigg. Ta\u00f0 hevur oftani veri\u00f0 misskilt av n\u00f3gvum, at dagurin var givin heiti\u00f0 eftir Freju, men so hev\u00f0i dagurin veri\u00f0 kalla\u00f0ur freyagadagur. \u00c1 norr\u00f8nt : \"Freyja\" Ta\u00f0 norr\u00f8na heiti\u00f0 \u00e1 fr\u00edggjadegi\u00f0 er : \"frj\u00e1dagr\". Sostatt, hev\u00f0i heiti\u00f0 Freja ikki rigga til. Frigg, sum var kona \u00d3\u00f0in riggar harafturm\u00f3ti v\u00e6l til. Frigg hev\u00f0i ikki so st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed norr\u00f8na gudal\u00e6ru, men \u00edmillum vesturgermananir hev\u00f0i hon st\u00f3ran t\u00fddning. Vesturgermananir h\u00f8vdu ikki hoyrt um Freju, so teir dyrka\u00f0i \"hana\", sum fruktber\u00f0s gudindina og ikki Freju. \u00c1 gomlum t\u00fdskum merkir Frigg : \"Fr\u00eda\" og Fr\u00edggjadagur eitur \"fr\u00edatag\", nyt\u00fdskum : \"freitag\" og \u00e1 gomlum enskum \"fr\u00edged\u00e6g\" nyenkst \"friday\". \n\n\u00c1 Lat\u00edni Veneris dies (Dagur Venus). Dagurin hevur ikki fingi\u00f0 heiti\u00f0 fr\u00e1 gudindini Venus, haraftur\u00edm\u00f3ti er ta\u00f0 gongustj\u00f8rnan Venus, sum dagurin er uppkalla\u00f0ur eftir.\n\nVikur"}
{"id": "1007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leygardagur", "title": "Leygardagur", "text": "Leygardagur er ein vikudagur. Lat\u00edn Saturni dies (Dagur Saturns), enskt Saturday.\n\nHeiti\u00f0 \u00e1 vikudegnum kemur fr\u00e1 norr\u00f8na laug og dagr, samansett laugardagr, i\u00f0 merkir \"vaskidagur\" ella \"ba\u00f0idagur\". \n\n\u00cd Nor\u00f0urlondum ber dagurin l\u00edknandi heiti vi\u00f0 s\u00ednum m\u00e1lsligu fr\u00e1vikum (da. l\u00f8rdag, sv. l\u00f6rdag, fi. lauantai, no. l\u00f8rdag (n\u00fdnorskt: laurdag), \u00edsl. laugardagur. \u00c1 til d\u00f8mis enskum og hollendskum eitur dagurin eftir Saturn, me\u00f0an hann \u00e1 \u00f8\u00f0rum evropeiskum m\u00e1lum er uppkalla\u00f0ur eftir sabbatinum, (t.d. t\u00fdskt Samstag og franskt samedi). \n\nDagurin er vikuligur halgidagur hj\u00e1 eitt n\u00fa j\u00f8dum og adventistum, i\u00f0 rokna hann sum 7. dagin \u00ed vikuni. Eftir ISO-standardi (ISO-8601), i\u00f0 \u00e1setur, hvussu dagfestingar eiga at ver\u00f0a gj\u00f8rdar \u00ed telduforritum og \u00ed handilssamskifti, er leygardagurin tann 6. \u00ed vikuni.\n\nVikur"}
{"id": "1008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunnudagur", "title": "Sunnudagur", "text": "Sunnudagur er ein vikudagur. Lat\u00edn: \"Solis dies\" (f\u00f8royskt: \"Dagur s\u00f3larinnar\" enskt : \"sunday\". \u00cd norr\u00f8nt m\u00e1li\u00f0 hevur dagurin eisini fingi\u00f0 heiti\u00f0 s\u00edtt fr\u00e1 s\u00f3lini og er eitt avlop fr\u00e1 heidniskum - \u00e1 norr\u00f8nt : \"sunnudagr\" \u00cdsl : \"Sunnudagur\" Da. : S\u00f8ndag, \u00ed merkir \"solens dag\". \u00c1 f\u00f8royskum merkir ta\u00f0 \"Dagur s\u00f3larinnar\". \u00dat fr\u00e1 hesum er ta\u00f0 l\u00e6tt at sta\u00f0festa norr\u00f8nt, sum eitt m\u00e1l, i\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 \u00far lat\u00edni. Sunnudagur, sum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er vikuligi kristni halgidagurin, hevur vanliga \u00ed krisind\u00f3minum veri\u00f0 rokna\u00f0ur sum fyrsti dagur \u00ed vikuni - eftir j\u00f8diskari hugsan, har leygardagur / sabbatur var 7. dagur \u00ed vikuni. N\u00fa er vanligari at rokna vikuna at byrja vi\u00f0 m\u00e1nadegi (eftir ISO-standardi (ISO-8601), sum \u00e1setir, hvussu dagfestingar eiga at vera gj\u00f8rdar \u00ed telduforritum og handilssamskifti. \n\nSunnudagurin er hv\u00edludagur og heilidagur \u00ed \u00f8llum kristnum londum. T\u00e1 ver\u00f0a fyriskipa\u00f0ar gudst\u00e6nastur \u00ed kirkjum og \u00f8\u00f0rum gudsh\u00fasum. Sunnumorgun ringja kirkjuklokkurnar, og t\u00e1 i\u00f0 ringt hevur tri\u00f0ja fer\u00f0, fara f\u00f3lk \u00ed kirkju. \u00cd gomlum d\u00f8gum var tann si\u00f0ur, at konuf\u00f3lkini settu seg vinstrumegin (konuf\u00f3lkamegin) \u00ed kirkjuni, og mannf\u00f3lkini h\u00f8grumegin (mannf\u00f3lkamegin). Hetta var\u00f0 seinni avlagt.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nVikur"}
{"id": "1009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8guligar%20hendingar", "title": "S\u00f8guligar hendingar", "text": "Hetta er ein listi yvir s\u00f8guligar hendingar sum hendu \u00e1v\u00edsar dagar \u00ed \u00e1rinum.\n\n januar    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31\n februar   1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 (29) ((30))\n mars      1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31\n apr\u00edl     1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30\n mai       1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31\n juni      1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30\n juli      1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31\n august    1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31\n september 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30\n oktober   1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31\n november  1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30\n desember  1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31\n\nUm t\u00fa heldur vilt s\u00edggja \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ein minni kompaktan h\u00e1tt:\n\nS\u00f8ga\nT\u00ed\u00f0\nListar"}
{"id": "1011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3sdagur", "title": "H\u00f3sdagur", "text": "H\u00f3sdagur er ein vikudagur. Fyrri li\u00f0urin h\u00f3s- kemur fr\u00e1 norr\u00f8num \u00de\u00f3rs- og merkir T\u00f3r. \u00c1 su\u00f0uroyarm\u00e1li ver\u00f0ur dagurin nevndur t\u00f3rsdagur, i\u00f0 er eldra sni\u00f0i\u00f0. \u00c1 lat\u00edn er heiti\u00f0 Jovis dies (Dagur Jupiters).\n\nVikur"}
{"id": "1013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3lland", "title": "P\u00f3lland", "text": "P\u00f3lland er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Mi\u00f0evropa. P\u00f3lland hevur mark vi\u00f0 Eystrasalt, Russland (Kaliningrad) og Litava \u00ed nor\u00f0ri, T\u00fdskland \u00ed vestri, Kekkia og Slovakia \u00ed su\u00f0ri og Hv\u00edtarussland og Ukraina \u00ed eystri. P\u00f3lsku m\u00f8rkini eru, kanska meiri enn onnur evropeisk, broytt \u00f3teljandi fer\u00f0ir \u00ed s\u00f8guni. Dagsins P\u00f3lland var\u00f0 stovna\u00f0 eftir 2. veraldarbardaga. P\u00f3lland er ein blandingur av spj\u00f8ddum landb\u00fana\u00f0arbygdum og v\u00f8krum mi\u00f0aldarb\u00fdum. N\u00e6stan alt landi\u00f0 er fl\u00e1ur sl\u00e6tti, og tilsamans er ta\u00f0 st\u00f8rri \u00ed v\u00eddd enn hini tr\u00fd londini \u00ed Mi\u00f0evropa.\n\nNavnauppruni \n\nGamla norr\u00f8na navni\u00f0 var Pulinaland.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: P\u00f3lsk s\u00f8ga\n\nSt\u00f3rslignu mi\u00f0aldarh\u00fasini \u00ed Krak\u00f3w eru sj\u00f3nlig d\u00f8mi um, at P\u00f3lland var st\u00f3rveldi \u00ed 15. og 16. \u00f8ld, \u00e1\u00f0renn landi\u00f0 var skift sundur \u00edmillum onnur r\u00edki. Gomlu kirkjurnar, borgirnar og almennu fyrisitingarh\u00fasini \u00ed P\u00f3llandi eru \u00edmillum ta\u00f0 vakrasta, sum bygt er \u00ed Evropa. Mangir bygningar f\u00f3ru illa ella v\u00f3r\u00f0u oy\u00f0ilagdir \u00ed Seinna heimsbardaga, men \u00ed Krak\u00f3w var\u00f0 ikki so n\u00f3gv oy\u00f0ilagt. J\u00f8darnir \u00ed Nor\u00f0ur- og Mi\u00f0evropa fl\u00fdggja\u00f0u til P\u00f3lland og stovna har eina bl\u00f3mandi j\u00f8diska mentan \u00ed st\u00f3ru b\u00fdunum og \u00e1 bygd. J\u00f8darnir fullu so v\u00e6l inn \u00ed p\u00f3lska samfelagi\u00f0, at teir t\u00f3ku yvir kl\u00e6dnab\u00fanarnar hj\u00e1 p\u00f3lska a\u00f0alinum, sum enn tann dag \u00ed dag er b\u00fanin hj\u00e1 ortodoksu hassidimj\u00f8dunum.\n\nFyrst \u00ed 1980-\u00e1runum settu p\u00f3llendingar seg meiri og meiri upp \u00edm\u00f3ti kommunistast\u00fdri landsins, sum var\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 \u00far Sovjetsamveldinum. Fakfelagsforma\u00f0urin Lech Walesa st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda \u00ed str\u00ed\u00f0num, t\u00e1 i\u00f0 p\u00f3llendingar sluppu undan kommunistast\u00fdrinum. Hann gj\u00f8rdist forseti \u00ed n\u00fdggja f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isst\u00fdrda P\u00f3llandi \u00ed 1990. T\u00edggju \u00e1r frammanundan h\u00f8vdu \u00f3n\u00f8gdir verkamenn \u00e1 Lenin-skipasmi\u00f0juni \u00ed Gdansk m\u00f3tm\u00e6lt v\u00e1naligu vi\u00f0urskiftum s\u00ednum. Fakfelagi\u00f0 Solidaritet, vi\u00f0 Lech Walesa \u00e1 odda, gekk undan \u00ed str\u00ed\u00f0num. Skifti\u00f0 til f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r \u00f3trygg politisk vi\u00f0urskifti. So leingi P\u00f3lland st\u00f3\u00f0 undir Sovjetsamveldinum, var landi\u00f0 vi\u00f0 \u00ed einari st\u00f3rari, mi\u00f0st\u00fdrdari b\u00faskaparskipan. Til d\u00f8mis var\u00f0 st\u00e1l flutt \u00far Sovjetsamveldinum til P\u00f3llands, har ta\u00f0 m.a. var\u00f0 n\u00fdtt til traktorar, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an v\u00f3r\u00f0u fluttir \u00fat til okkurt Sovjetl\u00fd\u00f0veldi.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nFyrr b\u00fa\u00f0u mong f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed P\u00f3llandi, men kr\u00edggj, j\u00f8datyning nasistanna, burturflyting og marknabroytingarnar \u00ed 1945 hava havt vi\u00f0 s\u00e6r, at mesta f\u00f3lki\u00f0 n\u00fa eru p\u00f3llendingar, i\u00f0 hoyra til kat\u00f3lsku kirkjuna.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: P\u00f3lskur politikkur.\n\nFr\u00e1 1945 til 1989 var P\u00f3lland kommunistiskt. Eftir kollvelting \u00ed 1989 var\u00f0 Lech Wa\u0142\u0119sa valdur til forseta. Eftir at f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i aftur var\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed 1990, hevur P\u00f3lland roynt at lagt st\u00f3ran dent \u00e1 at lagt um til markna\u00f0arb\u00faskap og at selt privatum fyrit\u00f8kum t\u00e6r st\u00f3ru, \u00f3t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi, r\u00edkisriknu verksmi\u00f0jurnar.\n\nP\u00f3lska fosturt\u00f8kul\u00f3gin er millum t\u00e6r strangastu \u00ed Evropa. Hon er fr\u00e1 1993 og sigur, at fosturt\u00f8kur bara eru l\u00f3gligar, um l\u00edv ella heilsa hj\u00e1 kvinnuni er \u00ed vanda, um fostri\u00f0 ber \u00e1lvarslig brek, ella um kvinnan er blivin upp \u00e1 vegin eftir ney\u00f0t\u00f8ku ella bl\u00f3\u00f0skemd. Samb\u00e6rt p\u00f3lska heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0num ver\u00f0a einar 1000 l\u00f3gligar fosturt\u00f8kur framdar \u00ed P\u00f3llandi \u00e1rliga.\n\nStj\u00f3rnarskipan\n\nTj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 \u00ed P\u00f3llandi er deilt upp \u00ed tvey k\u00f8mur, har ta\u00f0 l\u00e6gra ver\u00f0ur nevnt Sejm og hitt h\u00e6gra ver\u00f0ur nevnt Senati\u00f0. \u00cd Sejm sita 460 tinglimir og \u00ed Senatinum sita 100 senatorar. L\u00f3gg\u00e1vuvaldi\u00f0 er tv\u00edb\u00fdtt, og skal eitt l\u00f3garuppskot samtykjast \u00ed b\u00e1\u00f0um k\u00f8murunum fyri at kunna gerast l\u00f3g \u00ed P\u00f3llandi. L\u00f3garuppskoti\u00f0 byrjar \u00ed l\u00e6gra kamarinum, og fer so v\u00ed\u00f0ari til Senati\u00f0. Um Senati\u00f0 ikki samtykkir uppskoti\u00f0, so hevur Sejm t\u00f3 m\u00f8guliga fyri at \u00f3gilda hesa samtykt hj\u00e1 Senatinum.\n\nTil seinasta tj\u00f3\u00f0artingsval \u00ed P\u00f3llandi, tann 25. oktober 2015, vann h\u00f8gravendi populistiski flokkurin Prawo i Sprawiedliwose, ella PiS sum hann vanliga ver\u00f0ur nevndur, reinan meiriluta \u00ed b\u00e1\u00f0um k\u00f8murunum \u00ed p\u00f3llendska tj\u00f3\u00f0artinginum. \u00c1 f\u00f8royskum vildu flokkurin PiS allarhelst iti\u00f0 \"L\u00f3g og R\u00e6ttv\u00edsisflokkurin.\"\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: P\u00f3lsk mentan\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: P\u00f3lsk landafr\u00f8\u00f0i\n\nP\u00f3lland er mest eitt sl\u00e6ttlendi, alt sum ta\u00f0 er; \u00e1 markinum til Slovakia er kortini ein h\u00f8gur fjallaryggur, sum eitur Karpatarfj\u00f8llini. Fram vi\u00f0 Eysturhavinum eru sandbakkar, og summasta\u00f0ni byrgja langir sandtangar st\u00f3rar fir\u00f0ir av fr\u00e1 havinum. \u00cd \u00e1armunnunum er heldur grunt, men kortini er siglandi eftir b\u00e6\u00f0i Oder og Wisla, so t\u00e6r hava almiklan t\u00fddning fyri samfer\u00f0sluna. Fyri kr\u00edggi\u00f0 \u00e1tti Poland bert eina smala geil nor\u00f0ur m\u00f3ti havinum. men t\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 h\u00e6sa\u00f0i av, var\u00f0 p\u00f3lska marki\u00f0 vesturflutt, og landi\u00f0 fekk harvi\u00f0 st\u00f3rt strekki av T\u00fdsklandi, solei\u00f0is at teir n\u00fa eiga mikla v\u00eddd fram vi\u00f0 sj\u00f3num. Samstundis sum marki\u00f0 var\u00f0 flutt vestur \u00e1 T\u00fdskland, var\u00f0 eisini russiska marki\u00f0 flutt vestur. Naka\u00f0 su\u00f0ur fr\u00e1 strondini ver\u00f0ur landslagi\u00f0 heldur heyggjut vi\u00f0 n\u00f3gvum tjarnum, men moldin er g\u00f3\u00f0. Sunnari koma st\u00f3rar sl\u00e6ttar fl\u00f8tur vi\u00f0 sandmold; sunnan fyri t\u00e6r h\u00e6kkar landi\u00f0 so l\u00ed\u00f0andi, men j\u00f8r\u00f0in er av t\u00ed besta. og alt er undanvelt. Heilt su\u00f0uri \u00edgj\u00f8gnum koma so Karpatarfj\u00f8llini. Tey eru ikki h\u00e6gri enn so, at eingin kavi liggur \u00e1 teimum um summari\u00f0, og har vaksa st\u00f3rir sk\u00f3gir.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: P\u00f3lskur b\u00faskapur\n\nSt\u00f3rur partur av p\u00f3llendingum er sm\u00e1b\u00f8ndur, og p\u00f3lska f\u00f3lki\u00f0 leg\u00f0i s\u00e6r eina vi\u00f0 at goyma gamlar si\u00f0ir \u00f8ll \u00e1rini, Sovjetsamveldi\u00f0 hev\u00f0i so st\u00f3ran \u00e1virkan \u00ed landinum. T\u00ed v\u00f3r\u00f0u b\u00f3ndagar\u00f0arnir ikki lagdir saman \u00ed ovurst\u00f3rar felagsgar\u00f0ar, sum annars var vanligt \u00ed londunum, i\u00f0 v\u00f3ru undir kommunistiska sovjetst\u00fdrinum. Sumsta\u00f0ni \u00ed P\u00f3llandi pl\u00f8ga b\u00f8ndurnir enn vi\u00f0 rossi. Enn er eisini vanligt at virka v\u00f8rur og gera listhandverk heima. Innb\u00fagvi\u00f0 er litfagurt m\u00e1la\u00f0, og vanligt er at pr\u00fd\u00f0a h\u00fasini innan vi\u00f0 bald\u00fdringum og \u00fatskornum lutum. Um fj\u00f3r\u00f0ingur av f\u00f3lkinum arbei\u00f0ir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. Mesta gr\u00f8\u00f0in er epli, korn og sukurr\u00f8tur; n\u00f3gv ver\u00f0ur eisini gj\u00f8rt burtur \u00far neytahaldi. Einstakir b\u00f8ndur hava markna\u00f0arbr\u00fak burturav, men teir flestu dyrka eitt sindur at selja og hava ta\u00f0, i\u00f0 eftir er, til s\u00edn sj\u00e1lvs. Landb\u00fana\u00f0urin er solei\u00f0is, t\u00ed at flestu gar\u00f0arnir eru sm\u00e1ir \u00f3\u00f0alsgar\u00f0ar og fram\u00edhj\u00e1vinna. Tey, i\u00f0 sita vi\u00f0 g\u00f8r\u00f0unum, eru eldri f\u00f3lk \u00ed eftirl\u00f8naraldri.\n\nB\u00fdir \nWarszawa, Krak\u00f3w, \u0141\u00f3d\u017a, Wroc\u0142aw, Pozna\u0144, Gda\u0144sk, Szczecin, Bydgoszcz, Lublin, Katowice, Bia\u0142ystok, Gdynia, Cz\u0119stochowa, Radom, Sosnowiec, Toru\u0144, Kielce, Gliwice, Rzesz\u00f3w, Zabrze\nGniezno, Kruszwica, Racib\u00f3rz, \u015awidnica, Wa\u0142brzych, Opole, Wielu\u0144, Wieliczka, Krzeszowice, Chrzan\u00f3w, Piotrk\u00f3w Trybunalski, \u0141owicz, Konstancin-Jeziorna, Malbork, Sopot, Zakopane, Olsztyn, I\u0142awa, Suwa\u0142ki, Mi\u0119dzyrzec Podlaski, Przemy\u015bl, Zamo\u015b\u0107, Pu\u0142awy, Tarnobrzeg, Zielona G\u00f3ra, Gorz\u00f3w Wielkopolski, \u015awinouj\u015bcie, Ko\u0142obrzeg, Koszalin, S\u0142upsk, Police, Goleni\u00f3w, Nowe Warpno\n\nS\u00ed eisini\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n polska.pl\n Eurokonstytucja\n Europolityka\n Euroszansa\n P\u00f3lland online\n\nEvropa\nES"}
{"id": "1016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slovakia", "title": "Slovakia", "text": "Slovakia (slovakiskt: Slovensko ella Slovensk\u00e1 republika) er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Mi\u00f0evropa. \u00cd \u00fatnyr\u00f0ing hevur Slovakia mark vi\u00f0 Kekkia, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 P\u00f3lland, \u00ed eystri vi\u00f0 Ukraina, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Ungarn og \u00ed \u00fatsynning vi\u00f0 Eysturr\u00edki.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSlovakia liggur millum breiddarstigini 47\u00b0 and 50\u00b0 N, and longdarstigini 16\u00b0 og 23\u00b0 E.\nTa\u00f0 slovakiska landslagi\u00f0 er serliga kent fyri ta\u00f0 fjallar\u00edki n\u00e1tt\u00faruna vi\u00f0 Karpatafj\u00f8llunum, sum strekkja seg tv\u00f8rtur um alt landi\u00f0 og fevnir um ta\u00f0 mesta av nor\u00f0ara partinum av Slovakia. \u00cd hesum h\u00f8gu fj\u00f8llum eru fjallatindarnir Fatra-Tatra (har\u00edmillum eru Tatrafj\u00f8llini, st\u00f3ru Fatra-fj\u00f8ll og l\u00edtlu Fatra-fj\u00f8ll), slovakisku Ore-fj\u00f8llini, slovakisku m\u00ed\u00f0fj\u00f8llini ella Beskids. \n\nH\u00e6gstu fj\u00f8llini standa nor\u00f0uri \u00ed landinum, \u00ed Karpatafj\u00f8llunum t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til P\u00f3lland. Teir h\u00e6gstu tindarnir eru Gerlachovsk\u00fd \u0161t\u00edt (2.655 m) og Kriv\u00e1\u0148 (2494m).\n\nTa\u00f0 l\u00e6gsta l\u00e1glendi er ta\u00f0 fruktag\u00f3\u00f0a l\u00e1glendi \u00ed \u00fatsynningshorninum av landinum, sum kallast Donau-sl\u00e6ttin (slovakiskt: Podunajsk\u00e1 rovina). S\u00ed\u00f0an kemur eystara slovakiska l\u00e1glendi \u00ed ein landssynning.\n\nS\u00f8ga \nSlovakia, sum vit kenna ta\u00f0 \u00ed dag, er \u00ed veruleikanum anna\u00f0 landi\u00f0, i\u00f0 hevur bori\u00f0 hetta navn. Fyrsta landi\u00f0 var Fyrsta slovakiska l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 (Prv\u00e1 slovensk\u00e1 republika), i\u00f0 var til undir seinna heimsbardaga.\n\nMentan \nFolk si\u00f0venja hevur sterkar r\u00f8tur \u00ed Slovakia og s\u00e6st aftur \u00ed b\u00f3kmentum, t\u00f3nleiki, dansi og arkitekturi. Eitt d\u00f8mi um hetta er tann slovakiski tj\u00f3\u00f0sangurin \"Nad Tatrou sa bl\u00fdska\", sum hevur r\u00f8tur \u00ed einum f\u00f3lkat\u00f3nleikalagi fr\u00e1 \"Kopala studienku\" mentanini.\n\nB\u00faskapur\n\nPolitikkur \nSlovakia er eitt demokratiskt l\u00fd\u00f0veldi vi\u00f0 parlamentariskari fleirflokkaskipan. Seinasta parlamentsvali\u00f0 var \u00ed mars 2012, og seinasta forsetavali\u00f0 var \u00ed apr\u00edl 2009.\n\nFyrisitingarligt b\u00fdti \nSlovakia er b\u00fdtt sundur \u00ed 8 regi\u00f3nir (slovakiskt: kraj, fleirtal kraje). Hesar eru uppkalla\u00f0ar eftir h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6tinum \u00ed regi\u00f3nini. Regi\u00f3nirnar hava s\u00ed\u00f0an 2002 \u00ed \u00e1v\u00edsan mun havt sj\u00e1lvst\u00fdri.\n\nBratislava-regi\u00f3nin (Bratislavsk\u00fd kraj), h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Bratislava\nTrnava-regi\u00f3nin (Trnavsk\u00fd kraj), h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur Trnava\nTren\u010d\u00edn-regi\u00f3nin (Tren\u010diansky kraj), h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur Tren\u010d\u00edn \nNitra-regi\u00f3nin (Nitriansky kraj), h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur Nitra\n\u017dilina-regi\u00f3nin (\u017dilinsk\u00fd kraj), h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u017dilina\nBansk\u00e1 Bystrica-regi\u00f3nin (Banskobystrick\u00fd kraj), h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur Bansk\u00e1 Bystrica\nPre\u0161ov-regi\u00f3nin (Pre\u0161ovsk\u00fd kraj), h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur Pre\u0161ov\nKo\u0161ice-regi\u00f3nin (Ko\u0161ick\u00fd kraj), h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur Ko\u0161ice\n\nRegi\u00f3nirnar eru b\u00fdttar sundur \u00ed fleiri sm\u00e6rri distriktir og kommunur. Ta\u00f0 eru tilsamans 79 distriktir \u00ed Slovakia.\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n TA3 - Slovakisk t\u00ed\u00f0indar\u00e1s\n The Slovak Republic Government Office\n\n \nEvropa\nES"}
{"id": "1020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funningur", "title": "Funningur", "text": "Funningur er ein bygd \u00e1 nor\u00f0aru helvt Eysturoyar. S\u00ed\u00f0ani 2010 er Funningur nor\u00f0asta bygd \u00ed Runav\u00edkar kommunu, \u00e1\u00f0renn hetta var Funningur h\u00f8vu\u00f0sbygd \u00ed Funnings kommunu og Funnings s\u00f3knar kommunu. Funningur var n\u00fdggj\u00e1rsbygd. Hagar komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum at vitja og dansa \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum.\n\nHagi \n\nJ\u00f8r\u00f0in \u00ed Funningi er 15 merkur, harav einans ein h\u00e1lv m\u00f8rk er kongs/almenn.\n\nHagapartarnir eru 5: L\u00ed\u00f0in, Botnar, H\u00fas, Heimari partur \u00ed haga og Innari partur \u00ed haga\n\nMerkisst\u00f8\u00f0 \n\nFunnings kirkja er ein av gomlu tr\u00e6kirkjunum.\n\nKend funningsf\u00f3lk \n\n Gr\u00edmur Kamban, fyrsti v\u00edkingur at seta b\u00fagv \u00ed F\u00f8royum samb\u00e6rt F\u00f8royingas\u00f8gu, ver\u00f0ur vanliga sagdur at hava sett b\u00fagv \u00ed Funningi\n V\u00edsi-J\u00f3annes Johannes Poulsen (1776-1847)\n Poul Petersen (1901-2001): Tingma\u00f0ur, rith\u00f8vundur\n Marius Johannesen (1905-1986): Tingma\u00f0ur, rith\u00f8vundur\n Elsa Funding (1942): Prestur\n R\u00f3lant H\u00f8jsted: Skipsf\u00f8rari, Havnastj\u00f3ri\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Funnings kirkja\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "1021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Kommunur \u00ed F\u00f8royum", "text": "\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum \nS\u00ed\u00f0an 1. januar 2017 eru ta\u00f0 29 kommunur \u00ed F\u00f8royum:\n\nFyrrverandi kommunur \n 1. august 1948 f\u00f3r Funnings s\u00f3knar kommuna sundur \u00ed Funnings kommunu og Gj\u00e1ar kommunu\n 1. januar 1997 leg\u00f0i Argja kommuna og Kaldbaks kommuna saman vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu.\n 1. januar 2005 leg\u00f0i Elduv\u00edkar kommuna, Oyndarfjar\u00f0ar kommuna og Sk\u00e1la kommuna saman vi\u00f0 Runav\u00edkar kommunu.\n 1. januar 2005 leg\u00f0i Gj\u00e1ar kommuna, Haldarsv\u00edkar kommuna, H\u00f3sv\u00edkar kommuna, Hvalv\u00edkar kommuna og Saksunar kommuna saman vi\u00f0 Sunda kommunu.\n 1. januar 2005 leg\u00f0i Hests kommuna, Kirkjub\u00f8ar kommuna og N\u00f3lsoyar kommuna saman vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu.\n 1. januar 2005 leg\u00f0i Mikladals kommuna saman vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu.\n 1. januar 2005 leg\u00f0i Mykinesar kommuna  saman vi\u00f0 S\u00f8rv\u00e1gs kommunu.\n 1. januar 2009 leg\u00f0i Funnings kommuna saman vi\u00f0 Runav\u00edkar kommunu.\n 1. januar 2009 leg\u00f0i G\u00f8tu kommuna saman vi\u00f0 Leirv\u00edkar kommunu og var\u00f0 til Eysturkommuna.\n 1. januar 2009 leg\u00f0i Mi\u00f0v\u00e1gs kommuna saman vi\u00f0 Sandav\u00e1gs kommunu og var\u00f0 til V\u00e1ga kommuna.\n 1. januar 2009 leg\u00f0i Sv\u00ednoyar kommuna saman vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu.\n 1. januar 2017 leg\u00f0i H\u00fasa kommuna saman vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu.\n\nKelda \n https://kort.foroyakort.fo/kommunur/\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1023", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skei%C3%B0bundna%20skipanin", "title": "Skei\u00f0bundna skipanin", "text": "Skei\u00f0bundna skipanin (\u00e1 enskum: the\u00a0periodic table) er ein skipan vi\u00f0 \u00f8llum frumevnunum sett upp \u00ed b\u00f3lkar og periodur, sett upp \u00ed teigar. Hv\u00f8r av teigunum umbo\u00f0ar eitt frumevni, og hv\u00f8r perioda umbo\u00f0ar tal av sk\u00f8lum. Frumevni \u00ed sama b\u00f3lki hava somu elektronsamanseting \u00ed uttasta skali og hava t\u00ed ofta eins evnafr\u00f8\u00f0iligar eginleikar. Frumevnini eru sett upp \u00ed ra\u00f0 eftir atomnummari, t.v.s. hvussu n\u00f3gvar protonir eru \u00ed kjarnanum \u00e1 atominum. T.d. hevur jarn (Fe) atomnummar 26 og eru sostatt 26 protonir \u00ed kjarnanum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Evnafr\u00f8\u00f0i\n Atom\n Frumevni\n M\u00fdl\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Visual Periodic Table\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20oktober", "title": "2. oktober", "text": "2. oktober er dagur 275 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 276 um skot\u00e1r er). 90 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1972 - Vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni er meiriluti fyri, at Danmark skal gerast limur \u00ed EF, seinni ES.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1452 - Richard III, Kongur Englands (d. 1485)\n1847 - Paul von Hindenburg, t\u00fdskur politikari (d. 1934)\n1869 - Mahatma Gandhi (d. 1948)\n1876 - A. P. M\u00f8ller, ella Arnold Peter M\u00f8ller, danskur rei\u00f0ari.\n1904 - Graham Greene, enskur rith\u00f8vundur (d. 1991)\n1951 - Romina Power, amerikonsk songkvinna\n1951 - Sting, enskur sangari og t\u00f3nleikari\n1973 - Norska Lene Nystr\u00f8m \u2013 kendur \u00far duoini Aqua.\n1979 - Maja Ivarsson, svensk songkvinna\n1991 - Bj\u00f8rk Herup Olsen, f\u00f8royskur rennari\n\nAndl\u00e1t \n 311 f.Kr. - Aristoteles, greskur filosoffur og n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur.\n 1935 - Georg Jensen - danskur sni\u00f0gevi.\n 1968 - Marcel Duchamp, franskur listam\u00e1lari (f. 1887)\n 1985 - Rock Hudson, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1925)\n\nOktober, 02."}
{"id": "1025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20oktober", "title": "3. oktober", "text": "3. oktober er dagur 276 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 277 um skot\u00e1r er). 89 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1789 - George Washington bo\u00f0ar fr\u00e1 t\u00ed fyrsta Thanksgiving Day \u00ed USA.\n 1884 - Christiansborg Slott brennur, og R\u00edkisdagurin m\u00e1 fram til endan av fyrsta heimsbardaga halda s\u00ednar fundir \u00ed \u00f8\u00f0rum h\u00f8lum.\n 1952 - St\u00f3ra Bretland spreingir s\u00edna fyrstu kjarnorkubumbu \u00fat fyri Vestur-Avstralia.\n 1972 - Dagin eftir f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una um EF limaskap \u2013 og Danmark hevur sagt ja \u2013 tekur Jens Otto Krag, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, \u00f8ll \u00e1 b\u00f3li t\u00e1 hann bo\u00f0ar fr\u00e1, at hann leggur fr\u00e1 s\u00e6r sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, fer \u00far politikki, og letur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrasessin v\u00ed\u00f0ari til Anker J\u00f8rgensen.\n 1990 - Vesturt\u00fdskland og Eysturt\u00fdskland sameinast \u00ed eitt land. Flagg n\u00fdggja T\u00fdsklands ver\u00f0ur fyrrverandi flagg Vesturt\u00fdsklands.\n 1995 - Svarta amerikanska \u00edtr\u00f3ttarhetjan, O. J. Simpson, ver\u00f0ur kendur \"\u00f3sekur\" \u00ed at hava myrt fyrrverandi konu s\u00edna og vin hennara.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1858 - Eleonora Duse, italsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1924)\n1889 - Carl von Ossietzky (d. 1938)\n1925 - Gore Vidal, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 2012)\n1928 - K\u00e5re Willoch, fyrrverandi norskur politikari og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 2021)\n1938 - Eddie Cochran, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1960)\n1941 - Chubby Checker, amerikanskur sangari\n1969 - Gwen Stefani, amerikonsk songkvinna\n1980 - M\u00f8rland, norskur sangari\n1981 - Zlatan Ibrahimovic, svenskur f\u00f3t\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n1929 - Gustav Stresemann, t\u00fdskur politikari (f. 1878)\n2004 - Janet Leigh, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1927)\n\nOktober, 03."}
{"id": "1026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20oktober", "title": "4. oktober", "text": "4. oktober er dagur 277 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 278 um skot\u00e1r er). dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1904 - Havnar B\u00f3ltfelag, t.e. HB, ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1822 - Rutherford B. Hayes, amerikanskur forseti (d. 1893)\n 1895 - Buster Keaton, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1966)\n 1942 - J\u00f3hanna Sigur\u00f0ard\u00f3ttir, \u00edslendskur politikari\n 1946 - Susan Sarandon, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n 1669 - Rembrandt, ni\u00f0urlendskur listama\u00f0ur (f. 1606)\n 1947 - Max Planck, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1858)\n 1970 - Janis Joplin, amerikonsk songkvinna (f. 1943)\n 2022 - Loretta Lynn, amerikanskur kvinnuligur country-sangari og sangskrivari (f. 1932)\n\nOktober, 04."}
{"id": "1027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20oktober", "title": "5. oktober", "text": "5. oktober er dagur 278 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 279 um skot\u00e1r er). 87 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin eitur Placidus. T\u00e1 i\u00f0 B\u00e6nadikt \u00far Nurcia bygdi kleystri\u00f0 Monte Cassino, fekk hann j\u00f8r\u00f0 at byggja \u00e1 fr\u00e1 r\u00edkum r\u00f3mverja, Tertullus at navni. Placidus var sonur henda r\u00f3mverja og gekk B\u00e6nadikti til handa. Kom sj\u00e1lvur upp \u00ed munkaskipanina og eftir bo\u00f0um B\u00e6nadikts bygdi hann eitt kleystur \u00e1 Sikiloy. Kleystri\u00f0 var\u00f0 r\u00e6nt og lagt \u00ed oy\u00f0i av sj\u00f3r\u00e6narum og Placidus dripin.\n\nHendingar \n 1880 - Alonzo Cross f\u00e6r patent til heimsins fyrsta k\u00falupenn\n 1908 - Ferdinand kongur \u00ed Bulgaria l\u00fdsir sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u \u00ed landinum og seg sj\u00e1lvan sum zar\n 1930 - Eitt bretskt loftskip dettur ni\u00f0ur yvir Fraklandi. 48 av teimum 54 fer\u00f0af\u00f3lkunum lata l\u00edv, teirra millum enski loftm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Lord Thomson\n 1962 - Fyrsta singulin hj\u00e1 The Beatles, \"Love Me Do\", kemur \u00fat \u00ed St\u00f3ra Bretlandi\n 1964 - 57 f\u00f3lk fl\u00fdggja gj\u00f8gnum ein tunnil, tey hava grivi\u00f0 undir Berlinm\u00farinum\n 1966 - Margreta prinsessa ver\u00f0ur alment tr\u00falova\u00f0 franska greivanum Henri Laborde de Monpazat\n 1974 - IRA-bumbur bresta \u00e1 tveimum \u00f8lstovum \u00ed enska b\u00fdnum Guildford \u00ed Surrey: Fimm f\u00f3lk doyggja, og 65 ver\u00f0a s\u00e6rd  \n1985 - Fyrstu f\u00f3lkini b\u00fasetast \u00e1 Kambsdali, og solei\u00f0is gerst yngsta ni\u00f0ursetubygd \u00ed F\u00f8royum. \n 1989 - Dalai Lama vinnur Nobel Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina\n 1990 - Fyrsta livratransplantasj\u00f3n \u00ed Danm\u00f8rk ver\u00f0ur gj\u00f8rd \u00e1 R\u00edkssj\u00fakrah\u00fasinum\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1829 - Chester A. Arthur, amerikanskur forseti (d. 1886)\n 1936 - V\u00e1clav Havel, kekkiskur rith\u00f8vundur og forseti 1993-2003 (d. 2011)\n 1944 - Nils Malmros, danskur filmsleikstj\u00f3ri\n 1951 - Bob Geldof, \u00edrskur t\u00f3nleikari\n 1957 - Bernie Mac, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2008)\n 1975 - Kate Winslet, enskur sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n1813 - Tecumseh, h\u00f8vdingur hj\u00e1 Shawnee-f\u00f3lkinum (f. 1768)\n 1880 - Jacques Offenbach (f. 1819)\n 1962 - Rasmus Rasmussen (Regin \u00ed Li\u00f0) (f. 1871)\n 2011 - Steve Jobs, ma\u00f0urin handan Apple, ipod og ipad (f. 1955)\n 2015 - Henning Mankell, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1948)\n\nOktober, 05."}
{"id": "1030", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sambandsflokkurin", "title": "Sambandsflokkurin", "text": "Sambandsflokkurin var\u00f0 sum tann fyrsti flokkurin \u00ed F\u00f8royum stovna\u00f0ur \u00ed 1906. Ikki ber til vi\u00f0 vissu at dagfesta, n\u00e6r flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur, men tann 18. august 1906 bo\u00f0a 13 av 22 tinglimum fr\u00e1 \u00ed Dimmal\u00e6tting, at teir hava skipa\u00f0 seg \u00ed ein politiskan flokk \u00e1 tingi, i\u00f0 nevnir seg \u201dsambandsmenn\u201d. Flokkurin er ein liberalur flokkur, sum virkar fyri eini st\u00f8\u00f0ugari og fr\u00edsinna\u00f0ari menning av F\u00f8roya f\u00f3lki, b\u00faskaparlig, mentunarliga og stj\u00f3rnarliga. Flokkurin gongur inn fyri, \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danmark, at reka ein frambur\u00f0ssinna\u00f0an politikk \u00e1 \u00f8llum \u00f8kjum.\n\nFormenn \n\n 1906 \u2013 Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen\n 1917 \u2013 Oliver Effers\u00f8e\n 1924 \u2013 Andrass Samuelsen\n 1948 \u2013 Johan M. Fr. Poulsen\n 1970 \u2013 Trygvi Samuelsen\n 1974 \u2013 Pauli Ellefsen\n 1990 \u2013 Edmund Joensen\n 2001 \u2013 Lisbeth L. Petersen\n 2004 \u2013 Kaj Leo Johannesen\n 2015 \u2013 B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen\n\nSambandsl\u00f8gmenn \n\n Andrass Samuelsen (1948\u20131950)\n Kristian Djurhuus (1950\u20131958, 1968\u20131970)\n Pauli Ellefsen (1981\u20131985)\n Edmund Joensen (1994\u20131998)\n Kaj Leo Johannesen (2008\u20132015)\n B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen (2019-)\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi\n\n2019\u20132023 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august 2019 fekk Sambandsflokkurin 7 tingf\u00f3lk vald.\n B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen\n Magnus Rasmussen\n Helgi Abrahamsen\n Kaj Leo Holm Johannesen\n Frimodt Rasmussen\n R\u00f3sa Samuelsen\n Johan Dahl\n\n2015\u20132019 \nEdmund Joensen\nKaj Leo Holm Johannesen\nB\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen\nMagnus Rasmussen\nBj\u00f8rn Kals\u00f8\nMagni Laks\u00e1foss\n\n2011\u20132015 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 29. oktober 2011 fekk Sambandsflokkurin 8 tingf\u00f3lk vald. Hin 10. februar 2014 vaks flokkurin vi\u00f0 einum tingmanni afturat, t\u00e1 Gerhard Lognberg gj\u00f8rdist limur \u00ed flokkinum, eftir at hann var\u00f0 koyrdur \u00far Javna\u00f0arflokkinnum 2. november 2013 og s\u00ed\u00f0an var uttanflokkatingma\u00f0ur \u00ed g\u00f3\u00f0ar tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ar. Sambandsflokkurin hevur ikki havt 9 tinglimir s\u00ed\u00f0an 1932.\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2015\u20132019\n\nUmbo\u00f0 \u00ed Landsst\u00fdrinum\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Sambandsflokkurin\n\nSambandsflokkurin"}
{"id": "1033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hin%20f%C3%B8royski%20f%C3%B3lkaflokkurin", "title": "Hin f\u00f8royski f\u00f3lkaflokkurin", "text": "Hin f\u00f8royski F\u00f3lkaflokkurin (radikalt sj\u00e1lvst\u00fdri) var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1939. F\u00f3lkaflokkurin er ein konservativur flokkur \u00e1 L\u00f8gtingi. HUXA er nevndin hj\u00e1 f\u00f3lkafloksungd\u00f3mi. F\u00f3lkaflokkurin er ein borgarligur og afturhaldssinna\u00f0ur flokkur. Flokkurin vil h\u00e6kka skattal\u00e1gmarki\u00f0, og betri l\u00e1nm\u00f8guleikar til at f\u00edggja \u00edl\u00f8gur til umleggingar og \u00fatbyggingar av vinnul\u00edvi landsins. \n\nF\u00f3lkaflokkurin gj\u00f8rdist limur \u00ed felagsskapinum \"Alliance of European Conservatives and Reformists\" (AECR) \u00ed november 2013 .\n\nS\u00f8ga\n\nUppruni \n\nB\u00faskaparliga heimskreppan \u00ed 1930-\u00e1runum elvdi frambur\u00f0smonnum til at stovna Vinnuflokkin, sum \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 1936 fekk tvey umbo\u00f0 \u00e1 tingi. Teir gomlu, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin og Sambandsflokkurin, h\u00f8vdu fr\u00e1 1906 mest str\u00ed\u00f0st fyri f\u00f8royskum m\u00e1li og mentan, og Javna\u00f0arflokkurin fr\u00e1 1928 fyri javnari b\u00fdti av framlei\u00f0sluvir\u00f0unum. Men undir heimskreppuni var l\u00edtil og eingin framlei\u00f0sla at b\u00fdta. T\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin f\u00f3r \u00ed tv\u00edningar \u00ed 1938, kasta\u00f0u vinnufloksf\u00f3lk og tey sj\u00e1lvst\u00fdrisf\u00f3lk, sum fylgdu J\u00f3annesi Patursson, b\u00f3nda, saman og stovna\u00f0u F\u00f3lkaflokkin \u00ed 1939. Vi\u00f0 vali\u00f0 \u00ed 1940 fekk F\u00f3lkaflokkurin seks tingmenn vi\u00f0 teirri stevnu at gera F\u00f8royar b\u00faskaparliga sj\u00e1lvbjargnar og politiskt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar. Kr\u00edggi\u00f0 gav l\u00f8gtinginum \u00e1byrgd av l\u00f3gg\u00e1vu og fyrisiting, og h\u00e1konjunkturur gav f\u00f3lki hug til at standa \u00e1 egnum beinum b\u00faskaparliga. F\u00f3lkaflokkurin v\u00edsti \u00e1 t\u00fddningin av t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi undirst\u00f8\u00f0ukervi og vinnul\u00edvi, so F\u00f8royar ikki framhaldandi skuldu liva sum eitt olmussuh\u00fas av donskum veitingum, men skuldu tryggja landsins innt\u00f8kur av t\u00ed, sum fr\u00edur fiskiskapur \u00e1 Atlantshavinum og a\u00f0rir vinnuvegir kundu geva einari fiskivinnutj\u00f3\u00f0 vi\u00f0 n\u00fdggjum fiskiflota, f\u00edggja\u00f0ur privat og alment.\n\n1940-\u00e1rini \n\nStevna F\u00f3lkafloksins fekk brei\u00f0a undirt\u00f8ku, 12 tingmenn av 25 vi\u00f0 vali\u00f0 \u00ed 1943 og 11 av 23 tingmonnum \u00ed 1945. B\u00e1\u00f0u fer\u00f0ir bert ein undir meiriluta (og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin uttan tingumbo\u00f0). Eftir kr\u00edgslok virka\u00f0i F\u00f3lkaflokkurin fyri f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u vi\u00f0 f\u00fdra valm\u00f8guleikum um framt\u00ed\u00f0arst\u00f8\u00f0u F\u00f8roya og \u00e6tla\u00f0i at f\u00e1a meiriluta fyri v\u00ed\u00f0um sj\u00e1lvst\u00fdri uttan fyri, men vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum tilkn\u00fdti til og samstarvi vi\u00f0 danska r\u00edki\u00f0 (l\u00edkt \u00cdslandi \u00ed 1918). Ta\u00f0 miseydna\u00f0ist. Stj\u00f3rnin saman vi\u00f0 Sambands- og Javna\u00f0arflokkinum setti alt upp eftir kanti: Antin t\u00e6tt samband ella loysing. Meiriluti fyri loysing vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una \u00ed 1946 kom \u00f8llum d\u00e1tt vi\u00f0. F\u00f3lkaflokkurin t\u00f3k \u00farsliti\u00f0 til eftirtektar og f\u00f3r undir at fyrireika fullveldi. Men kongur sendi eftir bo\u00f0um fr\u00e1 stj\u00f3rnini l\u00f8gtingi\u00f0 heim, t\u00ed \u00farsliti\u00f0 av f\u00f3lkaaktv\u00f8\u00f0uni skuldi vera \u00f3greitt, vallutt\u00f8kan l\u00e1g (2/3 av veljarunum), og loysingin t\u00edskil bert stu\u00f0la\u00f0 av 1/3 av F\u00f8roya f\u00f3lki. L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed november 1946 var hart bakkast fyri sj\u00e1lvst\u00fdrisf\u00f3lk: F\u00f3lkaflokkurin bert 8 tingmenn av 20, og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin aftur umbo\u00f0an \u00e1 tingi vi\u00f0 2 monnum \u00ed parti vi\u00f0 Javna\u00f0arflokkinum og Sambandsflokkinum. Hesir tr\u00edggir evna\u00f0u saman vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnini Heimast\u00fdrisl\u00f3gina \u00ed 1948 og skipa\u00f0u fyrsta landst\u00fdri 1948-1950. Hvat eftirm\u00e6li Heimast\u00fdrisskipanin f\u00e6r, so gav hon l\u00f8gtinginum meiri l\u00f3gg\u00e1vuvald og n\u00fdstovna\u00f0a landst\u00fdrinum fr\u00edari fyrisitingarligar r\u00e6sur enn amtst\u00f8\u00f0an fyri kr\u00edggi\u00f0. Tey framstig v\u00f3ru neyvan hend uttan tj\u00f3\u00f0skaparligu rembingarnar undir kr\u00edgnum.\n\n1950-\u00e1rini \n\nMen h\u00e1konjunkturin eftir kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i \u00ed 1949, t\u00e1 fallandi fiskapr\u00edsir og pundskursur saman vi\u00f0 h\u00e6kkandi kolapr\u00edsum gj\u00f8rdu raksturin \u00e1 teim n\u00fdkeyptu men \u00fatslitnu trolarunum tungan. St\u00f8\u00f0an versna\u00f0i \u00ed 1950, so F\u00f3lkaflokkurin valdi nevndir \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku og skipa\u00f0i samgongu vi\u00f0 Sambandsflokkinum eftir vali\u00f0 ta\u00f0 heysti\u00f0. \u00c1 valinum fekk F\u00f3lkaflokkurin 8 tingmenn og tann n\u00fdstovna\u00f0i, vinstravendi loysingarhuga\u00f0i Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin tveir. Bankakreppan \u00ed 1951 lamdi st\u00f3ran part av vinnul\u00edvi og sendi hundra\u00f0tals fiskimenn til sj\u00f3s vi\u00f0 fremmandum skipum. Men longu seinast \u00ed t\u00ed valskei\u00f0inum v\u00f3ru lunnar lagdir undir st\u00f3ra l\u00f3garverki\u00f0 at endurn\u00fdggja fiskiflotan. Hetta arbei\u00f0i helt fram, eftir at F\u00f3lkafloks- Sambandslandst\u00fdri\u00f0 var v\u00ed\u00f0ka\u00f0 vi\u00f0 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum eftir vali\u00f0 \u00ed 1954. N\u00fdggir trolarar og st\u00e1ll\u00ednuskip \u00ed st\u00f3rum tali v\u00f3ru \u00ed ger\u00f0 og komu, og innt\u00f8kurnar v\u00f3ru farnar at vaksa, t\u00e1 l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1958 broytti meirilutan \u00e1 l\u00f8gtingi. F\u00f3lkaflokkurin fekk bert fimm tingmenn valdar. Sambandsflokkurin styrkna\u00f0i, og skipa\u00f0i samgongu vi\u00f0 Sj\u00e1lvst\u00fdris- og Javna\u00f0arflokkinum, sum gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur vi\u00f0 8 tingmonnum, m.a. t\u00ed hann lova\u00f0i at f\u00edggja eina f\u00f8royska f\u00f3lkapensj\u00f3n vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 donsku stj\u00f3rnini sum t\u00f8kk fyri NATO-st\u00f8\u00f0irnar \u00ed F\u00f8royum. Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin vaks upp \u00ed 7 tingmenn, men l\u00e1 ov langt fr\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum tj\u00f3\u00f0skaparliga til samstarv.\n\n1960 til 1980 \n\nEftir f\u00fdra \u00e1r \u00ed andst\u00f8\u00f0u eydna\u00f0ist F\u00f3lkaflokkinum vi\u00f0 H\u00e1kuni Djurhuus, sum l\u00f8gmanni, at skipa fyrra sj\u00e1lvst\u00fdrislandst\u00fdri\u00f0 vi\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum. Tann v\u00f8kstur \u00ed b\u00faskapinum, sum var byrja\u00f0ur vi\u00f0 n\u00fdggjum fiskiflota, helt fram \u00ed t\u00ed valskei\u00f0num. Fiskimarki\u00f0 f\u00f3r \u00fat \u00e1 12 fj\u00f3r\u00f0ingar, og fyrstu \u00e1t\u00f8k gj\u00f8rd til at f\u00e1a F\u00f8royum n\u00fdtt veganet og havnal\u00f8g, sum vit kenna \u00ed dag. Vali\u00f0 \u00ed 1966 gj\u00f8rdi, at landst\u00fdri\u00f0 misti meirilutan \u00e1 tingi. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin yvir til Javna\u00f0ar- og Sambandsflokkin, sum skipa\u00f0u landst\u00fdri vi\u00f0 Atli P\u00e6tursson Dam og Kristiani Djurhuus sum l\u00f8gmonnum til 1970 og s\u00ed\u00f0an undir lei\u00f0slu av Atla Dam til 1974. Eftir vali\u00f0 \u00ed 1974 var systemskifti, og F\u00f3lkaflokkurin f\u00f3r \u00ed samgongu vi\u00f0 Javna\u00f0arflokkinum (Atli Dam l\u00f8gma\u00f0ur) og Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum. St\u00f3ra taki\u00f0 var at laga f\u00f8royska fiskiflotan og fiskivinnuna \u00e1 landi til st\u00f3rbroytingar og avbj\u00f3\u00f0ingar av, at \u00f8ll fiskim\u00f8rk f\u00f3ru \u00fat \u00e1 200 fj\u00f3r\u00f0ingar. Fleiri m\u00e1ls\u00f8ki v\u00f3ru yvirtikin fr\u00e1 danskari til f\u00f8royska fyrisiting, eitt n\u00fa postverk, almanna-, heilsu- og sk\u00falaverk. Samgongan helt fram eftir vali\u00f0 \u00ed 1978, til n\u00fdval var\u00f0 \u00ed 1980. Eftir ta\u00f0 var\u00f0 borgarlig samgonga skipa\u00f0 millum F\u00f3lkaflokkin og Sambandsflokkin, vi\u00f0 Paula Ellefsen sum l\u00f8gmanni, og J\u00f3gvani Sundstein, formanni F\u00f3lkafloksins, sum l\u00f8gtingsformanni.\n\n1990-\u00e1rini \n\nEftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1994 var\u00f0 F\u00f3lkaflokkurin hildin uttan fyri samgonguna undir lei\u00f0slu Sambandsfloksins, Edmund Joensen l\u00f8gma\u00f0ur, vi\u00f0 Javna\u00f0arflokkinum, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum og Verkamannafylkingini. \u00cd desember 1994 reisti Bjarni Djurholm, vegna f\u00f3lkaflokkin, uppskot \u00e1 tingi um kanning av partabr\u00e6vab\u00fdtinum millum Sj\u00f3vinnubankan og F\u00f8roya Banka. Uppskoti\u00f0 var\u00f0 einm\u00e6lt samtykt. Samtyktin hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at bankakanningin var\u00f0 sett \u00ed verk \u00e1 sumri 1995. \u00darsliti\u00f0 av kanningini var\u00f0 st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir avtaluni hin 10. juni 1998, um skuld landskassans vi\u00f0 stj\u00f3rnina. Men t\u00e1 Javna\u00f0arflokkurin f\u00f3r burtur\u00far \u00e1 sumri \u00ed 1996, v\u00f3ru bo\u00f0 eftir F\u00f3lkaflokkinum, sum t\u00f3k fiskivinnu- og f\u00edggjarm\u00e1l. Saneringar av bankakervi og vinnul\u00edvi, l\u00e1g renta, g\u00f3\u00f0ur fiskiskapur og fiskapr\u00edsir, og tann fr\u00edlynti skattapolitikkurin settu fer\u00f0 aftur \u00e1 b\u00faskapin. Eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1998 t\u00f3k F\u00f3lkaflokkurin vi\u00f0 lei\u00f0sluni av sj\u00e1lvst\u00fdrislandst\u00fdrinum, Anfinn Kallsberg l\u00f8gma\u00f0ur, vi\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldis- og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum. Avtala fekst vi\u00f0 danir um bankaskuld, undirgrundarmark fekst vi\u00f0 bretar, f\u00edgging av kommunuskuld og n\u00fdggjur handilss\u00e1ttm\u00e1li vi\u00f0 ES. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist ikki fullveldissamgonguni at f\u00e1a endaliga avtalu vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnina um F\u00f8royar sum fullveldis r\u00edki. Nyrup-stj\u00f3rnin helt upp\u00e1, at so var\u00f0 blokkurin la\u00f0a\u00f0ur ni\u00f0ur eftir 4 og ikki 12 \u00e1rum, sum landst\u00fdri\u00f0 ba\u00f0 um. T\u00edskil var\u00f0 eingin s\u00e1ttmali, sum b\u00e6\u00f0i tingini h\u00f8vdu samtykt, at leggja \u00fat til f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u. Samgonguni eydna\u00f0ist t\u00f3 at skerja blokkin 35 % 366 mi\u00f3 kr, sum svara\u00f0i til kostna\u00f0in av sk\u00falam\u00e1lum og part av almannam\u00e1lum. BT\u00da \u00f8ktist \u00far 6,5 upp \u00ed 10 mia. kr, so b\u00e6\u00f0i innt\u00f8kur og \u00fatrei\u00f0slur hj\u00e1 t\u00ed almenna vuksu.\n\nPolitikkur\n\nSkattur \n\n Virka fyri flatskatt skipan vi\u00f0 h\u00e6kkandi botnfr\u00e1dr\u00e1tti, og eingin innt\u00f8ka skal skattast vi\u00f0 meira enn 40 %. \n Seta skattaste\u00f0g og avgjaldsste\u00f0g \u00e1 vinnul\u00edv.\n Samr\u00e1\u00f0ast vi\u00f0 grannalondini um n\u00fdggjan dupultskattas\u00e1ttm\u00e1la, har skatturin fr\u00e1 okkara f\u00f3lki kemur \u00ed okkara kassa. \n Rudda upp \u00ed t\u00ed partinum av skattingini av \u00fatisiglarum og \u00f8\u00f0rum, sum arbei\u00f0a uttanlands. \n Lesandi skulu kunna arbei\u00f0a uttan at missa lestrarstu\u00f0ul.\n\nVinnan \n\n Tryggja vinnuni g\u00f3\u00f0ar umst\u00f8\u00f0ur, so hon ver\u00f0ur kappingarf\u00f8r og l\u00f8nandi og \u00e1 tann h\u00e1tt kemur flest m\u00f8guligum til g\u00f3\u00f0ar.\n Allir borgarar skulu hava somu r\u00e6ttindi undir l\u00f3gini at taka lut \u00ed vinnuligum virksemi.\n Tryggja fr\u00eda kapping, sum skal menna vinnuna og gera landi\u00f0 b\u00edligari og betri at liva \u00ed. \n Tryggja f\u00f8royskum fyrit\u00f8kum betri atgongd til almenn arbei\u00f0i.\n Avtaka allar almennar einkar\u00e6ttir.\n Bj\u00f3\u00f0a almennar t\u00e6nastuveitingar \u00fat til vinnumarkna\u00f0in at reka.\n Einskilja almennar vinnufyrit\u00f8kur. \n Betra atgongd til v\u00e1\u00f0af\u00fasan kapital hj\u00e1 \u00edverksetarum, til d\u00f8mis gj\u00f8gnum grunnar hj\u00e1 landinum. \n Alivinnan framhaldandi skal skipa seg sj\u00e1lv, so bestu b\u00faskapar\u00farslit kunnu spyrjast burtur\u00far. \n Umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 landb\u00fana\u00f0arvinnuni skal javnsetast vi\u00f0 umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum vinnum.\n\nHeilsum\u00e1l \n\n Virka fyri at stytta b\u00ed\u00f0ilistarnar. \n Broyta sj\u00fakrav\u00e1ttanirnar solei\u00f0is, at t\u00e6r eisini l\u00fdsa, hvat sj\u00faklingurin hevur f\u00f8rleika til at gera, heldur enn bara at l\u00fdsa, hvat hann ikki kann. \n Menna eina tv\u00f8rgangandi, samanhangandi sj\u00faklingavi\u00f0ger\u00f0 vi\u00f0 t\u00f8ttum samstarvi millum sj\u00fakrah\u00fasini, allar a\u00f0rar partar av heilsuverkinum og servi\u00f0ger\u00f0ina uttanlands. \n Leggja dent \u00e1 sj\u00faklingatrygdina og sj\u00faklingan\u00f8gdsemi vi\u00f0 skipa\u00f0um kanningar- og eftirmetingarh\u00e6ttum.\n Psykiatriska vi\u00f0ger\u00f0in \u00ed F\u00f8royum skal stimbrast og mennast gj\u00f8gnum samanhangandi sj\u00faklingavi\u00f0ger\u00f0 \u00ed t\u00f8ttum samstarvi millum almannaverki\u00f0 og heilsuverki\u00f0.\n Menna heilsugransking \u00ed F\u00f8royum, til gagns fyri sj\u00faklingar og til menning av eitt n\u00fa \u00edlegugransking sum vinnugrein. \n Gera samstarvsavtalur um sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0ir og starvsf\u00f3lkamenning vi\u00f0 sj\u00fakrah\u00fas \u00ed \u00f8\u00f0rum londum.\n Virka fyri, at krabbameins\u00e6tlanin stigv\u00edst ver\u00f0ur sett \u00ed verk.\n At almennir stovnar eisini skulu seta starvsf\u00f3lk vi\u00f0 skerdum f\u00f8rleika.\n\n\u00datb\u00fagving \n\n Betra umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 privatsk\u00falum og eftirsk\u00fala. \n \u00datb\u00fagvingin \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum skal byggja \u00e1 kristna si\u00f0al\u00e6ru og f\u00f8royska mentan.\n Kunnleikast\u00f8\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 n\u00e6mingum og fr\u00e1l\u00e6ran hj\u00e1 l\u00e6rarum framhaldandi ver\u00f0ur eftirmett vi\u00f0 landsroyndum og st\u00f8\u00f0uroyndum. \n Mi\u00f0n\u00e1ms- og framhalds\u00fatb\u00fagvingar ver\u00f0a laga\u00f0ar til tann f\u00f8royska vinnu- og t\u00e6nastut\u00f8rvin. \n Mi\u00f0n\u00e1ms\u00fatb\u00fagvingarnar skulu ver\u00f0a meira fj\u00f8lbroyttar, og at n\u00e6mingar eftir evnum og \u00e1huga skulu kunna seta s\u00edna egnu mi\u00f0n\u00e1ms\u00fatb\u00fagving saman.\n Menna fjarlestur, har Fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 ella privat universitet gera avtalur vi\u00f0 l\u00e6rdar h\u00e1sk\u00falar uttanlands um h\u00e6gri \u00fatb\u00fagvingar.\n \u00cd komandi lestrarumhv\u00f8rvum skulu vera b\u00faeindir, har lesandi kunnu b\u00fagva fyri s\u00e1miligan pr\u00eds.\n \u00datleiging skal vera skattafr\u00ed, so ta\u00f0 gerst b\u00edligari hj\u00e1 ungum at leiga.\n B\u00fasta\u00f0arm\u00f8guleikar og barnaansing \u00ed F\u00f8royum skulu vera eins g\u00f3\u00f0 og \u00ed okkara grannalondum. \n Einskilja almennar fyrit\u00f8kur og \u00fatlisitiera alment virksemi, sum f\u00f8rir vi\u00f0 s\u00e6r dynamikk og broytingar.\n\nLoysing \n\n Taka fulla \u00e1byrgd av \u00f8llum m\u00e1ls\u00f8kjum \u2013 politiskt, f\u00edggjarliga og umsitingarliga.\n Virka fyri eini brei\u00f0ari politiskari semju um, at F\u00f8royar ver\u00f0a f\u00edggjarliga sj\u00e1lvbjargnar. \n Gera arbei\u00f0i\u00f0 li\u00f0ugt vi\u00f0 n\u00fdggjari stj\u00f3rnarskipan. \n Vit skulu reka okkara egna uttanr\u00edkispolitikk vi\u00f0 fullari \u00e1byrgd.\n Landsst\u00fdri\u00f0 skal fara undir samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 ES um t\u00e6ttari samstarv \u00e1 \u00f8kjum, har ta\u00f0 ver\u00f0ur mett at t\u00e6na landsins \u00e1hugam\u00e1lum best, til d\u00f8mis tollsamgongu. \n Styrkja sambandi\u00f0 vi\u00f0 NATO. F\u00f8royar skulu gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur \u00ed NATO. \n At F\u00f8royar skulu f\u00e1a fasta eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u \u00ed ST, sum skal vera ein byrjan til fullan limaskap.\n At F\u00f8royar skulu gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur \u00ed WTO.\n\nFormenn \n\n 1940\u20131946 J\u00f3annes Patursson \n 1946\u20131951 Thorstein Petersen\n 1951\u20131980 H\u00e1kun Djurhuus\n 1980\u20131993 J\u00f3gvan Sundstein\n 1993\u20132007 Anfinn Kallsberg\n 2007\u20132022 J\u00f8rgen Niclasen\n Mars 2022\u2013 November 2022 Christian Andreasen\n November 2022-\n\nF\u00f3lkafloksl\u00f8gmenn \n\n 1963\u20131967 H\u00e1kun Djurhuus \n 1989\u20131991 J\u00f3gvan Sundstein \n 1998\u20132004 Anfinn Kallsberg\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2019 til 2023 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august 2019 fekk F\u00f3lkaflokkurin 8 tingf\u00f3lk vald.\nBeinir Johannesen\nJacob Vestergaard\nJ\u00f8rgen Niclasen\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni\nChristian Andreasen\nJ\u00e1kup Mikkelsen\nUni Rasmussen\nElsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttir\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2015 til 2019 \nJacob Vestergaard\nAnnika Olsen\nJ\u00f8rgen Niclasen\nJ\u00e1kup Mikkelsen\nElsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttir\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2011 til 2015 \nF\u00f3lkaflokkurin fekk 8 umbo\u00f0 vald \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed 2011, men \u00ed sep. 2013 gj\u00f8rdist Janus Rein limur \u00ed F\u00f3lkaflokkinum, hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 ting fyri Frams\u00f3kn, men f\u00f3r \u00far Frams\u00f3kn \u00e1 heysti 2012. Tingmanning F\u00f3lkafloksins \u00f8ktist t\u00ed til 9.\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2008 til 2011\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hin f\u00f8royski f\u00f3lkaflokkurin\n F\u00f3lkafloksungd\u00f3mur \n\nF\u00f8royski f\u00f3lkaflokkurin, Hin"}
{"id": "1035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0flokkurin", "title": "Mi\u00f0flokkurin", "text": "Mi\u00f0flokkurin (MF) er ein politiskur flokkur \u00ed F\u00f8royum. Mi\u00f0flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur 30. mai \u00ed 1992. Mi\u00f0flokkurin er flokspolitiskt \u00f3gvuliga konservativur, t\u00e1 i\u00f0 talan er um si\u00f0fr\u00f8\u00f0ilig vir\u00f0i; flokkurin er m.a. hart \u00edm\u00f3ti fosturt\u00f8ku og samkyndum hj\u00fanalagi . Mi\u00f0flokkurin hevur eisini fleiri fer\u00f0ir tala\u00f0 \u00edm\u00f3ti at grein 266b skuldi koma \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 1991 settu n\u00f8kur tr\u00fagvandi f\u00f3lk s\u00e6r fyri at stovna n\u00fdggjan politiskan flokk. Tordur Niclasen, l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Kristiliga F\u00f3lkaflokkin, F\u00f8roya Frambur\u00f0s- og Fiskivinnuflokk var ein av stovnarum floksins. \u00c1 fundi 30. november 1991 \u00e1 Hotel Hafnia \u00ed T\u00f3rshavn var\u00f0 gj\u00f8rt av, at n\u00fdggi flokkurin skuldi eita Mi\u00f0flokkurin. Eisini var\u00f0 samtykt ein fyribils arbei\u00f0s\u00e6tlan, sum \u00ed dag er kend sum hini 16 punktini fremst \u00ed stevnuskr\u00e1nni. Fyri at n\u00fdggjur flokkur kann stilla upp til l\u00f8gtingsval, er ney\u00f0ugt at hava \u00ed minsta lagi\u00f0 800 undirskriftir. \u00c1 stovnandi a\u00f0alfundinum \u00ed 1992 var\u00f0 uppl\u00fdst, at higartil eru savna\u00f0ar tilsamans 560 undirskriftir. Fyribils stevnuskr\u00e1 var\u00f0 l\u00f8gd fyri fundin og samtykt.\n\nStevnuskr\u00e1 \n\nFlokkurin virkar fyri einum samfelagi vi\u00f0 kristnum grundarlagi, og at politiskar avger\u00f0ir, sum ver\u00f0a framdar, samsvara vi\u00f0 hesa l\u00edvs\u00e1sko\u00f0an og hugsj\u00f3n.\n\nVirka\u00f0 ver\u00f0ur eisini fyri at sj\u00fak, gomul og breka\u00f0 f\u00f3lk skulu hava eitt trygt og gott l\u00edv.\nTa\u00f0 skal arbei\u00f0ast mi\u00f0v\u00edst vi\u00f0 at minka um r\u00fasdrekka og r\u00fasevnismisn\u00fdtslu.\nF\u00f8royar skulu ikki ver\u00f0a partur av ES, men \u00ed sta\u00f0in fyri styrkja samstarv vi\u00f0 lond uttanfyri felagsskapin.\n\u00cd si\u00f0fr\u00f8\u00f0iligum spurningum, sum til d\u00f8mis fosturt\u00f8ku, virkar flokkurin fyri at \u00f3f\u00f8dda barni\u00f0 ver\u00f0ur vart vi\u00f0 l\u00f3g. Dey\u00f0shj\u00e1lp ver\u00f0ur mett sum dr\u00e1p og skal t\u00ed ikki vera m\u00f8gulig.\n\nFormenn \n\n 1992 - 1994 \u00c1lvur Kirke \n 1994 - 1997 Jenis av Rana\n 1997 - 1999 Bill Justinussen\n 1999 - 2001 \u00c1lvur Kirke\n 2001 - d.d. Jenis av Rana\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi\n\n2011-2015\n\n2015-2019 \nJenis av Rana\nBill Justinussen\n\n2019-2023 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august 2019 fekk Mi\u00f0flokkurin 2 tingf\u00f3lk vald.\n\nJenis av Rana\nBill Justinussen\n\nLandsst\u00fdrisf\u00f3lk 2011-2015 \n\nKarsten Hansen, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed heilsum\u00e1lum\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Mi\u00f0flokkurin\n\nKeldur \n\nMi\u00f0flokkurin"}
{"id": "1038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%AD%C3%B0rikur%20Petersen", "title": "Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen", "text": "Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen (* 22. apr\u00edl 1853 \u00ed Saltnesi, \u2020 26. apr\u00edl 1917 \u00ed Frederiksberg) var pr\u00f3stur vi\u00f0 b\u00fasta\u00f0i \u00e1 Nesi, yrkjari, umsetari og politikari. Petersen var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 Saltnesi \u00ed Eysturoy \u00ed 1853. \u00cd 1875 t\u00f3k hann studentspr\u00f3gv \u00ed \u00cdslandi og \u00ed 1880 cand.theol.-pr\u00f3gv vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn. Hann starva\u00f0ist sum prestur \u00ed Sandoy og \u00ed Su\u00f0uroy og var pr\u00f3stur \u00e1 Nesi \u00ed Eysturoy. Hann var virkin \u00ed politikki. Hann sat \u00ed l\u00f8gtinginum (1890-91, 1893-1917) og \u00ed landstinginum (1894-1902/1906-1917). Hann stovna\u00f0i saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum Sambandsflokkin \u00ed 1906. Hann var forma\u00f0ur \u00ed flokkinum fr\u00e1 1906 til 1917. Fr\u00ed\u00f0rikur hevur skriva\u00f0 fleiri av okkara kendastu fosturlandssangum.\n\nHann var\u00f0 studentur \u00ed 1875, pr\u00f3gv \u00ed filosofikum \u00ed 1876 og gudfr\u00f8\u00f0ispr\u00f3gv (cand.theol.) \u00ed 1880. Hann yrkti n\u00f3gvar sangir, m.a. fyrsta f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0sangin \"Eg oyggjar veit\" og \"Gle\u00f0ilig j\u00f3l\". Hann var mammubeiggi Hans Jacob H\u00f8jgaard, t\u00f3naskald.\n\nSangh\u00f8vundur \n\n O m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, st\u00f3rt er t\u00edtt fall (heiti: F\u00f8royska m\u00e1li\u00f0) (1877) \n V\u00edsa um F\u00f8royar (Eg oyggjar veit) (1877) \n Hvat kann r\u00f8ra hjartastreingir (heiti: F\u00f8royska m\u00e1li\u00f0) (1878) \n Gevi\u00f0 Br\u00f8\u00f0ur (1878) \n Br\u00f3\u00f0ur sk\u00e1l (1879) \n Gle\u00f0ilig J\u00f3l (heiti: J\u00f3las\u00e1lmur) (1891) \n T\u00ed\u00f0in rennur sum streymur \u00ed \u00e1 (gamla\u00e1rskv\u00f8ld 1891) \n Dey\u00f0i, hvar er n\u00fa broddur t\u00edn (1900) \n Hv\u00f8rjum man tykjast vakurt hj\u00e1 s\u00e6r\n\nPolitikkur\n\nFr\u00ed\u00f0rikur Petersen var l\u00f8gtingslimur 1890-1891 og 1893-1917. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Sambandsflokkin \u00e1 tingi fr\u00e1 at flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1906 fram til 1917. Somulei\u00f0is var hann forma\u00f0ur floksins 1906-1917. Hann var landstingslimur 1894-1902, 1906-1914 og 1915-1917.\n\nB\u00f3kmentir \n\n Edward Mitens: Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen 1853-1953, Minnis\u00fatg\u00e1va, T\u00f3rshavn 1953.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1853\nAndl\u00e1t \u00ed 1917\nPrestar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erlendur%20Patursson", "title": "Erlendur Patursson", "text": "Erlendur Patursson (20. august 1913 - 16. juni 1986) f\u00f8ddur \u00ed Kirkjub\u00f8, sonur J\u00f3annes Patursson og Gu\u00f0ny. Bla\u00f0ungur f\u00f3r hann til \u00cdslands, har hann \u00ed 1933 t\u00f3k studentspr\u00f3gv. Ha\u00f0ani f\u00f3r hann til Oslo, har hann t\u00f3k 1. part \u00ed b\u00fafr\u00f8\u00f0islestri, fullf\u00edggja\u00f0 cand. polit pr\u00f3gv t\u00f3k hann \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1942. Heimafturkomin til F\u00f8roya eftir str\u00ed\u00f0slok var hann f\u00edggjarligi r\u00e1\u00f0gevi l\u00f8gtingsins 1946-1947, eitt skifti fiskima\u00f0ur og \u00ed 1953 var\u00f0 hann kosin til formann \u00ed F\u00f8roya Fiskimannafelag. N\u00fa kom hann av \u00e1lvara upp \u00ed politikk. Hann var vi\u00f0 til at stovnseta Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin og gj\u00f8rdist \u00ed apr\u00edl 1949 bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 m\u00e1lgagni floksins 14. September, eitt starv hann r\u00f8kti \u00ed fyrstu atl\u00f8gu fram til 1962 og aftur fr\u00e1 august 1973 til januar 1976.\n\n\u00cd 1954 var\u00f0 hann valdur tingma\u00f0ur fyri Sandoyar vald\u00f8mi, sum hann umbo\u00f0a\u00f0i fram til 1966. Fr\u00e1 1970 hevur hann veri\u00f0 valdur \u00e1 ting fyri Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed sj\u00e1lvst\u00fdrislandsst\u00fdrinum 1963-1966 og f\u00f8royskur f\u00f3lkatingsma\u00f0ur 1973-1977. Patursson hevur lagt \u00far hondum fr\u00e1gera n\u00f3gv skrivligt tilfar, umframt t\u00e6r hundra\u00f0tals politisku bla\u00f0greinirnar og tey mongu ritini, i\u00f0 vi\u00f0gera samfelagsm\u00e1l, hevur hann skriva\u00f0 tvey st\u00f3rverk.\n\nAnna\u00f0 er minningarrit F\u00f8roya Fiskimannafelags\"\u00bbFiskivei\u00f0i - Fiskimenn 1850-1939 I-II\", sum kom \u00fat 1961, og fram-haldi\u00f0 \"Fiskivinna og fiskivinnum\u00e1l 1940-1970 I-II-III\", i\u00f0 kom \u00fat \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1976-1981, og hitt er ein F\u00f8roya s\u00f8ga, i\u00f0 \u00e6tlandi kemur \u00ed 5 p\u00f8rtum, harav tr\u00edggir eru komnir. Fyri ritverk s\u00edni fiskivinnuni vi\u00f0v\u00edkjandi fekk h\u00f8vundurin \u00ed 1981 hei\u00f0ursl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir \n\n 1940 - \u00datb\u00fagvin cand. polit\n 1948 - 1962 og 1973-75 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14. september\n\nGivi\u00f0 \u00fat \n\n 1942 - F\u00f3lkaflytingin \u00far F\u00f8royum\n 1945 - F\u00f8roysk b\u00fareising\n 1945 - F\u00f8roysk stj\u00f3rnarm\u00e1l\n 1961 - Fiskivei\u00f0i - fiskimenn : 1850 - 1939 (2 bd.)\n 1965 - F\u00f8roya s\u00f8ga lll - \u00far einaveldi \u00ed amtsveldi stj\u00f3rnarvi\u00f0urskifti 1834-54.\n 1976 - 1981 - Fiskivinna og fiskivinnum\u00e1l 1940 - 1970 (3 bd., fekk M. A. Jacobsens hei\u00f0ursl\u00f8n fyri yrkisb\u00f3kmentir 1981)\n 1983 - Sj\u00f3n og seiggj : samfelagsligar greinir\n 1985 - \u00cd hj\u00f8rtum okkara b\u00fdr fr\u00e6lsi\n 1985 - Political facts about Faroe Islands\n 1986 - Aldrig kan et folk forg\u00e5 - som ikke vil det selv\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1981 - M.A. Jacobsens Hei\u00f0ursl\u00f8n\n\nKeldur \n\nPatursson, Erlendur\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nPatursson, Erlendur\nPatursson, Erlendur\nPatursson, Erlendur\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nAndl\u00e1t \u00ed 1986"}
{"id": "1040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3annes%20Patursson", "title": "J\u00f3annes Patursson", "text": "J\u00f3annes Patursson (f\u00f8ddur 6. mai 1866 \u00ed Kirkjub\u00f8, dey\u00f0ur 2. august 1946) vanliga nevndur B\u00f3ndin, b\u00fa\u00f0i \u00ed Kirkjub\u00f8, har hann eisini festi st\u00f8rsta kongsgar\u00f0in \u00ed F\u00f8royum. Foreldrini v\u00f3ru Trina Dionedatter f.1840 \u00e1 Velbasta\u00f0, nor\u00f0i \u00e1 Heyggi og P\u00e1ll Patursson \u00far Kirkjub\u00f8. J\u00f3annes var langabbasonur N\u00f3lsoyar P\u00e1ll. J\u00f3annes giftist vi\u00f0 Gu\u00f0ny Eiriksd\u00f3ttur \u00far Karlssk\u00e1la \u00ed \u00cdslandi. \n\nJ\u00f3annes f\u00f3r til Noregs \u00ed 1882, har hann fekk landb\u00fana\u00f0ar\u00fatb\u00fagving. Hann hev\u00f0i st\u00f3rar \u00e6tlanir um landb\u00fana\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1884 kom hann heimaftur og hitti \u00e1 vegnum ein komandi f\u00f8royskan tj\u00f3\u00f0skaparmann, Rasmus Christoffer Effers\u00f8e, sum hann f\u00f3r at samstarva n\u00f3gv vi\u00f0 \u00ed framt\u00ed\u00f0ini.\n\n\u00cd 1887 t\u00f3k skriving seg upp \u00ed Dimmal\u00e6tting um F\u00f8roya st\u00f8\u00f0u \u00ed mun til Danmarkar, og hetta bleiv \u00ed 1888 til veruligt kjak. Og j\u00f3ladag 1888 var J\u00f3lafundurin \u00ed tingh\u00fasinum, har samtykt var\u00f0, at virkast skuldi fyri at var\u00f0veita f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0, sum t\u00e1 var h\u00f3tt. Hetta f\u00f8rdi til stovnanina av F\u00f8ringafelagi \u00ed 1889.\n\nJ\u00f3annes var\u00f0 valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed 1901, og f\u00f3r har at virka fyri endam\u00e1li F\u00f8ringafelags, sum var\n at f\u00e1a F\u00f8roya m\u00e1l til \u00e6ru, og\n at f\u00e1a f\u00f8royingar at halda saman og ganga fram \u00ed \u00f8llum lutum, at teir mugu vera sj\u00e1lvbjargnir.\n\nHann sat \u00ed l\u00f8gtinginum restina av l\u00edvinum. Her b\u00fdttust f\u00f8royskir tinglimir \u00ed liberalar, sum J\u00f3annes hoyrdi til, og konservativar. \u00cd 1906 var Sambandsflokkurin formliga stovna\u00f0ur, og grundarlagi\u00f0 undir f\u00f8roysku flokkskipanini skapt.\n\nFyrsta t\u00ed\u00f0in \u00ed l\u00f8gtinginum gekk v\u00e6l, og L\u00f8gtingi\u00f0 vann n\u00f3gvar pengar tey fyrstu \u00e1rini. J\u00f3annes og Christian B\u00e6rentsen, vinstri- og amtma\u00f0ur, fingu fleiri l\u00f3gir \u00edgj\u00f8gnum, eitt n\u00fa n\u00fdggja l\u00f8narl\u00f3g fyri l\u00e6rarar, skipatrygging o.s.fr. Eisini fingu teir F\u00f3lkatingi\u00f0 at j\u00e1tta F\u00f8royum 57 000 kr um \u00e1ri\u00f0. J\u00f3annes setti uppskot um ta\u00f0 sonevnda 'hvalagjaldi\u00f0', har L\u00f8gtingskassin vann um 10 000 - 15 000 kr\u00f3nur um \u00e1ri\u00f0, sum eisini var\u00f0 vi\u00f0tiki\u00f0. Hugsj\u00f3nir J\u00f3annesar byrja spakuliga at koma til l\u00edvs, og ta\u00f0 tykist, at skj\u00f3tt vera F\u00f8royar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt, sum J\u00f3annes hevur ynskt.\n\n\u00c1 \u00d3lavs\u00f8ku \u00ed 1902 leg\u00f0i J\u00f3annes fram uppskot, at brenniv\u00ednstollurin, sum \u00e1\u00f0ur var farin \u00ed r\u00edkiskassan og var st\u00f8rsta innt\u00f8ka r\u00edksins \u00far F\u00f8royum, skuldi n\u00fa umsitast av L\u00f8gtinginum. Hetta t\u00f3k ongin av tingmonnunum undir vi\u00f0, og er ta\u00f0 hetta uppskoti\u00f0 sum seinni sp\u00f8kir aftur, t\u00e1 J\u00f3annes 'fellur' \u00ed 1906.\u00a0\n\nJ\u00f3annes sat \u00ed danska f\u00f3lkatinginum 1901-1906 og \u00ed danska landstinginum 1918-1920 og 1928-1936. 1901-1906 umbo\u00f0a\u00f0i hann Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi, og Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi 1906-1946.\n\nTj\u00f3\u00f0skaparkensla J\u00f3annesar f\u00e1nar ikki, t\u00e1 hann ver\u00f0ur f\u00f3lkatingslimur. Tv\u00f8rt\u00edm\u00f3tir. Hann n\u00fdtir h\u00f8vi\u00f0 \u00ed fyrstu talu s\u00edni at grei\u00f0a donsku pressu og politikarum fr\u00e1 um f\u00f8roysk vi\u00f0urskiftir. Dentur var\u00f0 framvegis lagdur \u00e1 m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 og sk\u00falagongd, har hann krevur, at n\u00e6mingar skulu l\u00e6ra f\u00f8roya s\u00f8gu. Hann sta\u00f0festur, at ongin f\u00edggindaskapur fylgdi vi\u00f0 teimun tj\u00f3\u00f0skaparligu vi\u00f0urskiftinum, og loysing fr\u00e1 Danmark enn ikki ein \u00e6tlan. \u00c1\u00f0ur er J\u00f3annes stempla\u00f0ur sum \u201cdanahatari\u201d og stu\u00f0lari av 'separatismu'. Hugt\u00f8kini ver\u00f0a fyrstu fer\u00f0 n\u00fdtt um J\u00f3annes \u00ed 1894 \u00ed eini veistlu fyri s\u00fdslumanninum, H. C. Muller, t\u00e1 J\u00f3annes l\u00e6t glasi\u00f0 standa \u00e1 bor\u00f0inum, t\u00e1 sk\u00e1la\u00f0 var\u00f0 fyri \u201cm\u00f3\u00f0urlandinum Danmark\u201d.\n\nVi\u00f0 f\u00f3lkatingsvali\u00f0 \u00ed 1903 m\u00f8tir J\u00f3annes har\u00f0ari m\u00f3tst\u00f8\u00f0u. Hann hev\u00f0i stutt fyri vali\u00f0 givi\u00f0 \u00fat b\u00f3kina 'F\u00e6r\u00f8sk Politik', har hann l\u00fdsir f\u00f8royskan politikk. Hann setur spurnartekin vi\u00f0 dosnku grundl\u00f3gina og metir, at skipanin ikki var n\u00f3g g\u00f3\u00f0 fyri f\u00f8royingar. Hann setur fram ta \u00e1sko\u00f0an \u00e1 framt\u00ed\u00f0ar st\u00fdrislag F\u00f8roya, \u00ed fimm p\u00f8rtum, har endam\u00e1li\u00f0 er at:\n\n\tL\u00f8gtingi\u00f0 ver\u00f0ur alt f\u00f3lkavalt og skipar seg sj\u00e1lvt vi\u00f0 formanni og n\u00e6stformanni. R\u00edkisins umbo\u00f0sma\u00f0ur sleppur \u00e1 fundirnar, men hevur ikki atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. Eingin l\u00f3g ver\u00f0ur gandandi \u00ed F\u00f8royum, uttan hon \u00f8ll er samtykt av l\u00f8gtinginum.  L\u00f8gtingi\u00f0 kann gera l\u00f3garuppskot, sum stj\u00f3rnin beinlei\u00f0is kann g\u00f3\u00f0kenna. L\u00f8gtingi\u00f0 f\u00e6r undir upps\u00fdni av stj\u00f3rnini r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 serligu f\u00f8roysku f\u00edggjarvi\u00f0urskiftunum.\n\n1906-1940 var J\u00f3annes \u00ed Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum. Men t\u00e1 hann ikki var\u00f0 valdur at stilla upp fyri flokkin \u00ed 1940, f\u00f3r hann \u00far flokkinum. Saman vi\u00f0 Vinnuflokkinum stovna\u00f0i hann Hin f\u00f8royska f\u00f3lkaflokkin (radikalt sj\u00e1lvst\u00fdri). Hetta samsvara\u00f0i v\u00e6l vi\u00f0 broytta lyndi hansara. \u00cd fyrstuni var J\u00f3annes h\u00f3vligur sj\u00e1lvst\u00fdrisma\u00f0ur, men til endans var hann v\u00ed\u00f0gongdur loysingarma\u00f0ur.\n\nLeygardagin 14. september 1946 var f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a um r\u00edkisr\u00e6ttarst\u00f8\u00f0u F\u00f8roya, og ein meiriluti av f\u00f3lkinum valdi loysing. Men av t\u00ed at J\u00f3annes doy\u00f0i 2. august, slapp hann ikki at s\u00edggja ta\u00f0 henda.\n 1888 Var vi\u00f0 til at seta J\u00f3lafundin.\n 1901\u20131946 \u00cd L\u00f8gtinginum.\n 1901\u20131906 \u00cd F\u00f3lkatinginum.\n 1909\u20131936 Forma\u00f0ur \u00ed Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum.\n 1940\u20131946 \u00cd F\u00f3lkatinginum.\n 1940 Stovna\u00f0i saman vi\u00f0 Vinnuflokkinum F\u00f3lkaflokkin.\n 1940\u20131946 Forma\u00f0ur \u00ed F\u00f3lkaflokkinum\n\nYngri \u00e1rini og sprettan av tj\u00f3\u00f0skaparkensluni \nB\u00f3ndagar\u00f0urin hevur n\u00f3gv \u00e6ttarli\u00f0 \u00e1 baki\u00f0, og mentanin er sterk. Har er n\u00f3gv at byggja \u00e1 og kenna \u00e1byrgd fyri. \u00c1 ungum \u00e1rum, leggur p\u00e1pin hesa \u00e1byrgdarkensluna ni\u00f0ur \u00ed sonin. Foreldrini hava uttan iva sp\u00e6lt ein avbera st\u00f3ran leiklut \u00ed, hv\u00f8r J\u00f3annes gerst sum pers\u00f3nur. Sum 15 \u00e1ra gamal, fer J\u00f3annes til Noregs \u00e1 landb\u00fana\u00f0arsk\u00falan, Stend. Seinni tekur hann b\u00fana\u00f0arpr\u00f3gv \u00ed Os, uttanfyri Oslo. Heimafturkomin, festir hann kirkjub\u00f8gar\u00f0. Hann tekur ikki bert vitanin um landb\u00fana\u00f0in vi\u00f0 s\u00e6r heim aftur. \u00cd Noreg hoyrir hann str\u00ed\u00f0 Bj\u00f8rnstjerne Bj\u00f8rnson um Norska flaggi, og um onnur, t\u00e1, \u00f3vunnin r\u00e6ttindi; og \u00e1 sk\u00falanum eru eisini \u00edslendingar i\u00f0 hava s\u00edna \u00e1virkan.\n\nTilbo\u00f0i\u00f0 \n\u00cd 1906 merkist av \u00e1lvara at f\u00f8royski tj\u00f3\u00f0skaparhugurin er givin at bl\u00f3ma. Hin 14.mai 1906, leggur J\u00f3annes, fram eitt tilbo\u00f0 til L\u00f8gtingi\u00f0 fr\u00e1 donsku stj\u00f3runi. \u201cTilbo\u00f0i\u00f0\u201d vildi \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitinum f\u00f8ra vi\u00f0 s\u00e6r at L\u00f8gtingi\u00f0 fekk st\u00f8rri \u00e1byrgd \u00e1 n\u00f8krum m\u00e1ls\u00f8kjum \u00ed F\u00f8royum, afturfyri at f\u00e1a eisini krevja skatt inn. Eftir vi\u00f0ger\u00f0 \u00e1 tingi \u00ed mai m\u00e1na\u00f0i, var samtykt at heita \u00e1 l\u00f8gmalar\u00e1\u00f0harran um at koma vi\u00f0 einari skrivligari or\u00f0ing av tilbo\u00f0num. Eisini kann sigast, at Oliver Effers\u00f8e, sum umbo\u00f0a\u00f0i komandi sambandsflokkin, gj\u00f8rdi s\u00e6r st\u00f3ran \u00f3mak at tala ni\u00f0ur um \u201cTilbo\u00f0i\u00f0\u201d, sum seinni gj\u00f8rdist ni\u00f0urlag fyri J\u00f3annes.\n\nSama \u00e1r er b\u00e6\u00f0i f\u00f3lkatings- og l\u00f8gtingsval. F\u00f3lkatingsvali\u00f0 hin 22. juni gj\u00f8rdist ein st\u00f3rur \u00f3sigur fyri b\u00f3ndan \u00far Kirkjub\u00f8, har m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0urin, Oliver Effers\u00f8e, fekk meir enn tv\u00edfalt so n\u00f3gvar atkv\u00f8\u00f0ur sum J\u00f3annes. Sj\u00e1lvst\u00fdrispolitikkur var av \u00e1lvara \u00ed vanda fyri falli. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum hin 18. juni v\u00f3ru valdir 8 sj\u00e1lvst\u00fdrispolitikkarar, me\u00f0an Sambandsflokkurin fekk 12 valdar. Vi\u00f0 hesum var l\u00f8gtingi\u00f0 b\u00fdtt \u00ed tveir partar: ein sambandsflokk og ein sj\u00e1lvst\u00fdrisflokk. Sambandsflokkurin var settur \u00e1 stovn \u00ed 1906. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin hev\u00f0i virka\u00f0 sum flokkur s\u00ed\u00f0an 1903, t\u00e1 F\u00f8roya Frambur\u00f0sfelag var\u00f0 sett \u00e1 stovn, men var\u00f0 formliga settur \u00e1 stovn \u00ed 1908 ella 1909. \n\nT\u00e1 \u201cTilbo\u00f0i\u00f0\u201d ver\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rt \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku \u00ed 1906, ver\u00f0ur ta\u00f0 eitt sj\u00e1lvsagt ni\u00f0urlag fyri J\u00f3annes (meirluturin var j\u00fa sambandsmenn).\n\nFall J\u00f3anessar \nJ\u00f3annes var\u00f0 skuldsettur fyri b\u00e6\u00f0i eitt og anna\u00f0. Ta\u00f0 at Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, pr\u00f3stur, var \u00ed m\u00f3ti J\u00f3annessar politisku hugsj\u00f3num, hevur veri\u00f0 ein avgerandi faktorur, t\u00e1 J\u00f3annes 'fall'. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum hev\u00f0i st\u00f3ra vir\u00f0ing fyri pr\u00f3sti, og t\u00e1 hann og floksmenn hansara skuldsettu J\u00f3annes fyri b\u00e6\u00f0i danahatur og 'separatismu', hev\u00f0i b\u00f3ndin ongan kjans. Hugt\u00f8k sum 'Br\u00e6ndevinspartiet' og '\u00e6druelighedens fjende nr. 1', sum hava uppruna \u00ed 1902, t\u00e1 hann setti fram uppskot um brenniv\u00ednstoll, v\u00f3r\u00f0u tikin fram aftur. Danmark hev\u00f0i umsiti\u00f0 brenniv\u00ednstollin \u00ed mong \u00e1r, men er t\u00f3 ongant\u00ed\u00f0 komi\u00f0 undir sl\u00edkt hugtak. Vi\u00f0haldsmenn J\u00f3annessar blivu stempla\u00f0ir sum 'skilsmissepolitikere' og '\u00f3tr\u00fagvir r\u00edkisfelagsmenn'.  Umframt skuldsetanir, var\u00f0 h\u00f3tti ein av h\u00f8vu\u00f0sfaktorinum til falli\u00f0. T\u00e1 tala var um m.a. \u201cTilbo\u00f0i\u00f0\u201d, h\u00f3tti Skattar\u00e6\u00f0ingin vi\u00f0 h\u00f8gum skatti og seg\u00f0i at avlei\u00f0ingar v\u00f3ru \u201cinnliming til ein annan stat\u201d. Vir\u00f0ingin fyri danir var so h\u00f8g, at f\u00f3lki\u00f0 ikki longur vildi kennast vi\u00f0 J\u00f3annes og sj\u00e1lvst\u00fdrispolitikk hansara.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1888 - N\u00fa er tann stundin....\n 1903 - F\u00e6r\u00f8sk politik\n 1922 - 1945 Kv\u00e6\u00f0ab\u00f3k I-V, \n 1925 - F\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i um br\u00f8gd nor\u00f0manna \u00e6ttarinnar \u00fati og heima\n 1931 - F\u00e6r\u00f8sk selvstyre\n 1932 - Yrkingar\n 1933 - Vi\u00f0 \u00f3kunnugum f\u00f3lki til Kirkjub\u00f8ar\n 1936 - Heilsan \u00ed for\u00f0um og n\u00fa\n 1966 - T\u00e6ttir \u00far Kirkjub\u00f8ar s\u00f8gu, endurminningar\n\nKeldur \n L\u00f8gting 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit 2, L\u00f8gtingi\u00f0, T\u00f3rshavn 2002, s. 334.\n J\u00f3annes Patursson, eftir Hans Jacob Debes, Forlagi\u00f0 S\u00f8gum\u00e1l, 1991.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1866\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nAndl\u00e1t \u00ed 1946"}
{"id": "1041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3roddur%20Poulsen", "title": "T\u00f3roddur Poulsen", "text": "T\u00f3roddur Poulsen (f\u00f8ddur 15. oktober 1957 \u00ed Havn) er yrkjari, rith\u00f8vundur, listama\u00f0ur og t\u00f3nleikari. T\u00f3roddur Poulsen er helst F\u00f8roya virknasti yrkjari. Hann fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed 1992 og Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins \u00ed 2013. Harumframt hevur hann veri\u00f0 tilnevndur til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00ed 1996, 2002, 2005, 2009, 2011 og 2014. Hann starvast sum rith\u00f8vundur og er b\u00fasitandi \u00ed Keypmannahavn. T\u00f3roddur hevur givi\u00f0 \u00fat fleiri yrkingas\u00f8vn. St\u00edlurin er r\u00e6ttiliga ymiskur, stundum prosakendur, stundum knappur og onkunt\u00ed\u00f0 haikukendur. \u00cd s\u00ednum yrkingum l\u00fdsir hann m.a. tann innara heimin, m\u00f3tsetningar \u00ed samt\u00ed\u00f0ini og moralin. Hann kann vera speirekandi og atfinningarsamur eins og kensluborin.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1984 - Botnfall (yrkingasavn)\n 1986 - Fullir einglar (yrkingasavn)\n 1988 - Heilagt kr\u00edggj (yrkingasavn)\n 1989 - Innivist (yrkingasavn)\n 1991 - Navn nam vi\u00f0 navn (yrkingasavn)\n 1992 - Villur (yrkingasavn)\n 1993 - Eygu \u00e1 bliki (yrkingasavn)\n 1994 - Reglur (prosa)\n 1997 - Regler (svensk \u00fatg\u00e1va)\n 2006 - Regelwerk (t\u00fdsk \u00fatg\u00e1va \u00ed \"Von Inseln wei\u00df ich...\")\n 1996 - Ste\u00f0gir (yrkingasavn)\n 1997 - S\u00f3t og S\u00f8gn (prosa)\n 1998 - Standsninger (\u00farval av egnum yrkingum \u00ed danskari t\u00fd\u00f0ing) (yrkingasavn)\n 1999 - Speispei spei (yrkingarsavn)\n 2000 - Vatni\u00f0 lj\u00f3\u00f0ar sum um onkur hevur drukki\u00f0 av t\u00ed/vandet lyder som om nogen har drukket af det (yrkingasavn)\n 2000 - Bl\u00f3\u00f0royndir (yrkingasavn)\n 2002 - Blodpr\u00f8ver (Donsk \u00fatg\u00e1va)\n 2001 - Villv\u00edsi (yrkingasavn)\n 2002 - Royggj (yrkingasavn)\n 2004 - Eygnam\u00f8rk (yrkingasavn)\n 2005 - Morgunb\u00f3kin\n 2006 - Hvat hev\u00f0i Munch veri\u00f0 uttan Dupultkvartettina \u00ed Ebenezer\n 2007 - Rot\n 2008 - \u00datv\u00f8lir (Skalds\u00f8ga)\n 2009 - \u00dats\u00fdni (yrkingar)\n 2010 - Rend. (Yrkingar)\n 2011 - Br\u00e6ddur firvaldur. (Yrkingar)\n 2012 - Heimvitisfer\u00f0in. (Yrkingar)\n 2013 - Fjalir (Yrkingar)\n 2013 - Einglasu\u00f0. (Yrkingar)\n 2014 - Leyvi\u00f0 haldi eg / L\u00f8vet tror jeg, Edition After Hand, yrkingasavn \u00e1 f\u00f8royskum og donskum\n\n\u00c1 donskum \nUdsyn - \u00dats\u00fdni. Digte. Torgard, 2011.\n\u00d8jenhuller = Eygnaholur.. Digte. Edition After Hand, 2010.\nStens\u00e6tninger = Steinsetingar.. Digte. Edition After Hand, 2008.\nBlodpr\u00f8ver. Digte. Edition After Hand, 2002.\nVandet lyder som om nogen har drukket af det.. Digte. Edition After Hand, 2000.\nStandsninger. Digte. Politisk revy, 1998.\n\nFl\u00f8gur \n\n 2003 s..v. Lot: Ve\u00f0ri\u00f0 eigur or\u00f0\n 2005 - Morgunb\u00f3kin (yrkingasavn)\n 2006 - Hvat hev\u00f0i Munch veri\u00f0 uttan Dupultkvartettina \u00ed Ebenezer (yrkingasavn)\n 2007 s.v. Kaj Klein: \u00d9r maskinr\u00faminum\n 2008 Garasjugu\u00f0: rock against f\u00e6r\u00f8kitsch\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \n\n 1992 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n 1996 - Reglur \u00ed uppskoti til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins.\n 2002 - Bl\u00f3\u00f0royndir \u00ed uppskoti til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins.\n 2005 - Eygnam\u00f8rk \u00ed uppskoti til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2009 - Rot \u00ed uppskoti til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2011 - \u00dats\u00fdni \u00ed uppskoti til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2013 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n 2014 - Fjalir \u00ed uppskoti til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n afsnitp.dk - \"Hvad er visuel poesi?\"\n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8royar - T\u00f3roddur Poulsen\n\nPoulsen, T\u00f3roddur\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "1042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regin%20Dahl", "title": "Regin Dahl", "text": "Regin Dahl er f\u00f8ddur \u00ed Sandager\u00f0i \u00ed Havn 5. november 1918, dey\u00f0ur 29. mars 2007 \u00ed Keypmannahavn. Hann var f\u00f8royskt skald og t\u00f3naskald. Regin var sonur J\u00e1kup Dahl, pr\u00f3vst. L\u00edvsstarv hansara var hj\u00e1 danska forlagnum Gyldendal sum forlagsr\u00e1\u00f0gevi. Dahl fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens b\u00e6\u00f0i \u00ed 1973 og \u00ed 1979. Hann er eisini kendur \u00ed F\u00f8royum fyri at hava endurn\u00fdggja\u00f0 f\u00f8royskan t\u00f3nleik. T\u00e1 hann fylti \u00e1ttati \u00ed 1998 fekk hann Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins. Hetta var fyrstu fer\u00f0 hendan vir\u00f0isl\u00f8n var givin.\n\nHann var estetikari, yrkjari, t\u00f3nleikari, t\u00fd\u00f0ari og mangt anna\u00f0. Hann var kendur \u00ed Danmark fyri at t\u00fd\u00f0a yrkjaran Baudelaire til danskt.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\nRegin las fagrar b\u00f3kmentir og norr\u00f8nt \u00ed Keypmannahavn. T\u00e1 hann var \u00e1tjan \u00e1ra gamal gav hann \u00fat fyrsta yrkingasavni\u00f0 \"\u00ed \u00fatlegd\". Hann yrkti her um \u00fatlegdina, i\u00f0 er eitt afturvendandi tema \u00ed hansara skaldskapi, mest t\u00ed hann alt l\u00edvi\u00f0 var \u00fatiseti. Fyrstu yrkingarnar komu \u00ed Var\u00f0an \u00ed 1936. Eftir hetta skriva\u00f0i hann \u00e1tta s\u00f8vn. Regin kom at endurn\u00fdggja f\u00f8royska yrking. Heitini til s\u00f8vnini eru egin og s\u00fdna m\u00e1lsligt tilvit, so sum \"Beltisgyr\u00f0i\", i\u00f0 er bandi\u00f0, sum bakkamenn hava um mi\u00f0juna at heingja fuglin \u00ed, \"Gongubitar\", i\u00f0 eru bitar, i\u00f0 menn h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed hagan, t.d. \u00e1 fjalli, \"Eftirtorv\", i\u00f0 er torv, sum sl\u00f8\u00f0ist eftir \u00e1 hei\u00f0ini.\n\nHei\u00f0ur \n 1973 - Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri fagurb\u00f3kmentir \n 1979 - Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri fagurb\u00f3kmentir\n 1998 - Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1937 - \u00cd \u00fatlegd (yrkingar)\n 1944 - Tokkalj\u00f3\u00f0 (yrkingar)\n 1944 - Leysas\u00f8kk hittinor\u00f0\n 1949 - Beltisgyr\u00f0i (yrkingar)\n 1955 - \u00d3ttukv\u00e6\u00f0i (yrkingar)\n 1965 - Gongubitar (yrkingar)\n 1969 - Sneisabo\u00f0\n 1978 - Or\u00f0akumlar/Ordkumler (yrkingar)\n 1978 - Tr\u00edkirni (yrkingar)\n 1981 - Eftirtorv (yrkingar)\n 1985 - Rekagr\u00f3t (yrkingar)\n 1988 - Elliskekar, einb\u00fdlislj\u00f3\u00f0 (yrkingar)\n 1993 - Vit i\u00f0 aftan\u00e1 koma. Str\u00f8ttlingar\n 2000 - Sm\u00e1munir (yrkingar)\n\nSavna\u00f0 og skipa\u00f0 \n\n Barnasongb\u00f3k, 1943\n Gevi\u00f0 br\u00f8\u00f0ur, 1944\n S\u00f3lin og S\u00f3ljan, 1948\n Veitslug\u00e1van, 1964\n\n\u00datg\u00e1vur vi\u00f0 l\u00f8gum \n\n 16 sj\u00f3mansr\u00edmur eftir H.A. Djurhuus, 1993\n 36 l\u00f8g til f\u00f8royskar sangir, 1993\n\nPl\u00e1tu\u00fatg\u00e1vur \n\n Lukkur\u00edmur og fagnarlj\u00f3\u00f0, 1972\n Barnar\u00edmur hj\u00e1 Hans A. Djurhuus, 1974\n 4 v\u00edsur, 1976\n\nKeldur \n Bokasolan.fo\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Nordic-Litterature.org, A touch of ragnarok and gimle, By Hanus Kamban\n\nDahl, Regin\nDahl, Regin\nDahl, Regin\nF\u00f8royskir yrkjarar\nAndl\u00e1t \u00ed 2007"}
{"id": "1044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rshavn", "title": "T\u00f3rshavn", "text": "T\u00f3rshavn ella Havnin  er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum og n\u00f3gv st\u00f8rsti b\u00fdurin, h\u00f3ast hann ivaleyst er ein av heimsins minstu h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0um. \u00cd meira enn 1.000 \u00e1r hevur T\u00f3rshavn veri\u00f0 mi\u00f0depil landsins. Men ikki fyrr enn \u00ed 1866 var\u00f0 T\u00f3rshavn formliga vi\u00f0urkendur sum sj\u00e1lvst\u00fdrandi eind, sum veruligur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. Havnin er ein n\u00fat\u00edmans, virkin b\u00fdur vi\u00f0 handilsl\u00edvi, \u00eddna\u00f0i og fyrisiting, vi\u00f0 sk\u00falum og fj\u00f8lbroyttum valm\u00f8guleikum til v\u00ed\u00f0ari \u00fatb\u00fagving, vi\u00f0 \u00edtr\u00f3tti og einum bl\u00f3mandi mentanarl\u00edvi. \n\nB\u00fdurin er bygdur rundan um tv\u00e6r sm\u00e1ar v\u00e1gir: Vestaru V\u00e1g og Eystaru V\u00e1g, sum Tinganes gongur \u00fat millum. Havnin er vaksin n\u00f3gv seinastu hundra\u00f0 \u00e1rini. Eins og \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum n\u00fat\u00edmans st\u00f3rb\u00fdum eru n\u00f3gv fr\u00edt\u00ed\u00f0artilbo\u00f0, og m\u00f8guleikarnir at f\u00e1a arbei\u00f0i ella at nema \u00fatb\u00fagving eru betri \u00ed Havn enn \u00e1 bygd. Havna\u00f8ki\u00f0 hevur st\u00f3ran t\u00fddning. Her ver\u00f0ur farmur lossa\u00f0ur, og flestu fer\u00f0af\u00f3lkini koma og fara um Havnina. \u00c1rliga koma og fara 3.400 skip um T\u00f3rshavnar havn, og 680.000 tons fara um bryggjukantin. \n\nHavnin er sj\u00e1lvur landsins landafr\u00f8\u00f0iligi mi\u00f0depil - ella ta\u00f0 halda tey sj\u00e1lv \u00ed hv\u00f8rjum falli - og her er landsins tingsta\u00f0ur, sum hann hevur veri\u00f0 \u00ed meira enn 1.000 \u00e1r. \u00cd T\u00f3rshavn og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva uml. 20.000 f\u00f3lk.\n\nNavni\u00f0 \n\nNavni\u00f0 er samansett av T\u00f3r, sum er norr\u00f8nur gudur, og havn. Av t\u00ed at fyrri li\u00f0urin T\u00f3rs hevur veri\u00f0 l\u00edti\u00f0 br\u00faktur \u00e1 manna munni, hevur almenna b\u00fdarnavni\u00f0 T\u00f3rshavn ikki broytt sni\u00f0 gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina, eins og heitini H\u00f3sv\u00edk og h\u00f3sdagur, har T\u00f3rs- vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini er blivi\u00f0 til H\u00f3s-.\n\nS\u00f8ga\n\nLandn\u00e1m (800\u20131035)\n\u00cd F\u00f8royingas\u00f8gu kunnu vit lesa, at \u00ed T\u00f3rshavn hevur l\u00edka fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 veri\u00f0 tingsta\u00f0ur hj\u00e1 f\u00f8royingum. T\u00e1 komu F\u00f8roya b\u00f8ndur vi\u00f0 st\u00f3rum fylgi til tings \u00ed T\u00f3rshavn. \u00dati \u00ed Tinganesi settu teir b\u00fa\u00f0ir s\u00ednar upp, og har v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r standandi, so leingi sum tingi\u00f0 vardi. Longu \u00ed landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini gj\u00f8rdist Havnin ein savnandi mi\u00f0depil, har f\u00f8royingar hittust. Eftir t\u00e1t\u00ed\u00f0arm\u00e1ti var ta\u00f0 eitt f\u00e1t\u00e6ksligt pl\u00e1ss, vi\u00f0 kargari j\u00f8r\u00f0 og n\u00f3gvum mj\u00f8rka, ongum rekavi\u00f0i og ongum fuglabj\u00f8rgum, og harumframt trupult at verja m\u00f3ti \u00e1lopum. Eisini v\u00f3ru lendingarvi\u00f0urskiftini v\u00e1nalig, sj\u00e1lvt eftir f\u00f8royskum m\u00e1tistokki, og var Havnin t\u00edskil ikki egna\u00f0 sum ni\u00f0ursetupl\u00e1ss. Men sum mi\u00f0depil var\u00f0 hon v\u00e6legna\u00f0, og her hittust f\u00f8royingar \u2013 til avger\u00f0 av tr\u00e6tum, til r\u00e6ttargongd og til tingsetur. Og her var\u00f0 avger\u00f0in tikin \u00e1r 999, at f\u00f8royingar skuldu taka vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv. \u00cd tilkn\u00fdti til t\u00e6r \u00e1rligu tingseturnar vaks upp ein markna\u00f0ur, og T\u00f3rshavn gj\u00f8rdist eitt fast handilspl\u00e1ss. Saman vi\u00f0 tingsetunum kom eisini handilsskapur, og T\u00f3rshavn gj\u00f8rdist handilssta\u00f0ur og mi\u00f0st\u00f8\u00f0 f\u00f8royinga.\n\nMi\u00f0\u00f8ld (1035\u20131600)\n\nT\u00e1 F\u00f8royar komu undir Noreg \u00ed 1035, og seinni undir Danmark \u00ed 1524, kom einahandilin og vi\u00f0 honum emb\u00e6tismenninir. Hesir b\u00fasettust \u00ed Havnini og bygdu teir skansar fyri at verja handilsv\u00f8rurnar. Ta\u00f0 n\u00f3gva virksemi\u00f0 \u00ed Havnini fekk n\u00f3gv f\u00e1t\u00e6kraf\u00f3lk av bygd at flyta til Havnar, t\u00ed har kundu tey vinna s\u00e6r til l\u00edvsins uppihald vi\u00f0 handilin, vi\u00f0 at byggja skansa ella sum sold\u00e1tar. \n\nLongu undir einahandlinum fekk Niels Ryberg loyvi at seta \u00e1 stovn ein transithandil \u00ed V\u00e1gsbotni. Vi\u00f0 hesum byrja\u00f0i n\u00fdggj t\u00ed\u00f0, og eitt n\u00fdtt handverk kom fram. F\u00f3lk l\u00e6rdu seg at salta sild og at turka klippfisk. Um somu t\u00ed\u00f0 v\u00f3r\u00f0u undan um Havnina stykkja\u00f0ar \u00fat tra\u00f0ir og latnar Havnarf\u00f3lki til tra\u00f0arbr\u00fak.\n\n1800-\u00e1rini\nVi\u00f0 n\u00fdggju donsku grundl\u00f3gini \u00ed 1849 var\u00f0 n\u00fdggj fyrisiting skipa\u00f0 vi\u00f0 amtum og kommunum \u00ed danska r\u00edkinum, og tann 16. februar 1866 kom l\u00f3g um Thorshavns kommunale Forfatning. T\u00e1 gj\u00f8rdist T\u00f3rshavn serst\u00f8k kommuna, i\u00f0 umfata\u00f0i sta\u00f0in sj\u00e1lvan og gar\u00f0arnar uttanfyri, H\u00fasagar\u00f0ur og \u00c1laker vi\u00f0 t\u00ed, i\u00f0 til teir hoyrdu. Til at st\u00fdra kommununi skuldu veljast 5 borgarar \u00ed borgaraumbo\u00f0i\u00f0, Borgerrepr\u00e6sentationen, sum ta\u00f0 kalla\u00f0ist. Hesir fimm skuldu st\u00fdra saman vi\u00f0 landsins f\u00fata, sum var fastur limur \u00ed st\u00fdrinum. \n\n\u00c1 nesinum og uttan um Eystaruv\u00e1g var so b\u00fasetingin. F\u00f3lkatali\u00f0 f\u00f3r at vaksa og var komi\u00f0 upp \u00e1 850, t\u00e1 i\u00f0 einahandilin var avtikin og fr\u00edhandil settur \u00e1 stovn \u00ed 1856. Byrjanin til tann f\u00f8royska fiskiflotan var\u00f0 l\u00f8gd, t\u00e1 Trappubr\u00f8\u00f0urnir \u00far Havn keyptu sluppina Fox. Men orsaka\u00f0 av teimum v\u00e1naligu havnarvi\u00f0urskiftunum \u00ed T\u00f3rshavn mentist tann n\u00fdggja vinnan skj\u00f3tari \u00fati \u00e1 bygdunum. Ta\u00f0 var ey\u00f0s\u00e6\u00f0, at ney\u00f0ugt var at b\u00f8ta um havnarvi\u00f0urskiftini, og \u00ed 1927 var T\u00f3rshavnar Havn ein veruleiki. \n\nHavnin gj\u00f8rdist keypsta\u00f0ur tann 1. januar 1909, og b\u00fdurin er \u00ed st\u00f8\u00f0ugari menning.\n\nVinnuvegir \n\nHavnin hevur n\u00f3gv skip og n\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta handilsvirksemi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Har er t.d. st\u00f3r skipasmi\u00f0ja, har n\u00f3gv skip ver\u00f0a bygd, b\u00e6\u00f0i \u00far st\u00e1li og vi\u00f0i. Havnin er brimpl\u00e1ss, hon liggur opin fyri havalduni, men har er so g\u00f3\u00f0ur brimgar\u00f0ur gj\u00f8rdur, at ta\u00f0 er leggjandi at \u00ed n\u00e6stan \u00f8llum ve\u00f0ri. Higar koma eisini fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00fatheimi til F\u00f8roya, og meginparturin av \u00f8llum farmi, og vestanfyri er hugnalig sm\u00e1b\u00e1tahavn og fyrr eisini fiskivinnuhavn. Til Havnar kemur n\u00f3gv f\u00f3lk fer\u00f0andi \u00far \u00fatlondum og \u00far \u00f8llum bygdum \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8st innanoyggja fer\u00f0asigling er til Havnar \u00far Su\u00f0uroy og \u00far N\u00f3lsoy.\n\nMentan\n\n\u00cd Havn er alt, sum einum st\u00f3rb\u00fdi hoyrir til. B\u00e6\u00f0i til arbei\u00f0i, fr\u00edt\u00ed\u00f0, l\u00e6rustovnar, studentask\u00fali, f\u00f3lkask\u00falar og ymiskt til pers\u00f3nliga r\u00f8kt og menning. Her eru dagstovnar, sk\u00falar, \u00edtr\u00f3tta\u00f8ki vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llum, svimjih\u00f8ll og rennibreyt, heilsuverk vi\u00f0 sj\u00fakrah\u00fasi, og \u00f8\u00f0rum vi\u00f0ger\u00f0arm\u00f8guleikum, tilhald til eldri f\u00f3lk, eins og fleiri ellis- og r\u00f8ktarheim og samb\u00fdli eru \u00ed b\u00fdnum. St\u00f3r h\u00fas eru til d\u00f8mis tey gomlu amtmansh\u00fasini, F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali, Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0, Hotel Hafnia, Hotel F\u00f8royar, telefonh\u00fasi\u00f0, Kommunusk\u00falin, Bacalao og SMS. \u00cd Havn eru fleiri danskir stovnar: Sorenskrivarin, R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin, Landsl\u00e6knin og L\u00f8greglan. Har er eisini b\u00e6\u00f0i F\u00f8roya biskupur, Fornminnissavni\u00f0,  Landsb\u00f3kasavni\u00f0 og B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0. \u00cd T\u00f3rshavn er h\u00e6gstu sk\u00falar \u00ed F\u00f8royum \u2013 Glasir, Vinnuh\u00e1sk\u00falin og Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya. Har eru brei\u00f0ar beinar g\u00f8tur, pr\u00fa\u00f0 h\u00fas og vakrir urtagar\u00f0ar, og ein st\u00f3r vi\u00f0arlund er mitt \u00ed b\u00fdnum. \u00cd vi\u00f0arlundini stendur ein pr\u00fd\u00f0ilig standmynd til minnis um f\u00f8royskar sj\u00f3menn, sum gingu burtur undir 2. heimskr\u00edggi.\n\nByggilist\n\nTann gamli b\u00fdurin er t\u00e6tt bygdur vi\u00f0 trongum g\u00f8tum og skotum og vi\u00f0 trappum, har i\u00f0 bratt er. Sj\u00e1lvt til gongu er skj\u00f3tt at koma s\u00e6r ni\u00f0an\u00e1 og f\u00e1a \u00fats\u00fdni oman yvir b\u00fdin og landslagi\u00f0. H\u00fasini fylgja sum heild h\u00e6ddarstrikunum og venda s\u00e6r \u00fat \u00edm\u00f3ti fj\u00f8r\u00f0inum. H\u00fasalitirnir v\u00edsa so ella so til aldurin \u00e1 teimum, tey gomlu eru mest sv\u00f8rt, tey n\u00fdggjaru \u00ed n\u00f3gvum ymiskum litum og tey n\u00fdggjastu varliga hv\u00edt ella lj\u00f3st jar\u00f0lita\u00f0. Tey flestu stakh\u00fas eru til eitt h\u00faski. \n\n\u00c1 Skansatanga, sum fyrr var nevndur Stanganes, bygdi Magnus Heinason ein skansa til at verja Havnina fyri \u00f3fri\u00f0arskipum. H\u00fasini og virkini hava, serliga aftan \u00e1 Seinna heimsbardaga veri\u00f0 \u00ed ringum standi, men n\u00fa er b\u00f8tt um tey, so skansin er \u00ed dag eitt s\u00f8guligt pr\u00fd\u00f0iligt minni.\n\nTeir elstu bygningarnir \u00ed Havn standa helst \u00ed Tinganesi, teirra millum eru Leigu\u00adb\u00fa\u00f0in og Munkastovan, sum eru \u00far mi\u00f0\u00f8ld og \u00f3iva\u00f0 elstu h\u00fas \u00ed Havn.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nT\u00f3rshavn liggur mitt \u00ed landinum. \u00c1 gamla tingsta\u00f0num Tinganesi hevur landsins stj\u00f3rn, landsst\u00fdri\u00f0, s\u00e6ti. Hetta er nesi\u00f0, sum b\u00fdtir sj\u00e1lvu havnina sundur. Eystanfyri er havnin fyri fer\u00f0af\u00f3lk og farm. Havnin brei\u00f0ir seg n\u00fa um dyrka\u00f0 tra\u00f0alendi og \u00fat \u00ed hagan nor\u00f0anfyri. Landslagi\u00f0 uttan um Havnina er javnt og runda\u00f0. Havnardalur, Hoydalar, ei\u00f0i\u00f0 \u00ed N\u00f3lsoy, Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0ur og onnur sund og fir\u00f0ir eru skapa\u00f0 av \u00edstungunum \u00far j\u00f8klunum. H\u00f8g berg, m\u00e1a\u00f0 av brimi, finnast at kalla ikki n\u00e6rindis Havnini. Reynini vestanfyri og sunnanfyri koma upp \u00ed 350 metra h\u00e6dd. Tv\u00e6r st\u00f3rar \u00e1ir, Sand\u00e1 og Hoydals\u00e1, og tv\u00e6r minni, R\u00e6ttar\u00e1 og Havnar\u00e1, mynda lendi\u00f0. Havnar\u00e1 rennur gj\u00f8gnum mi\u00f0b\u00fdin, n\u00fa mest undir loki. Dyrka\u00f0a lendi\u00f0 og tey bygdu \u00f8kini eru enn sum heild undir 100 metra h\u00e6dd.\n\n\u00cd mi\u00f0sta\u00f0ar\u00f8kinum eru fleiri kommunusamanleggingar farnar fram seinastu umlei\u00f0 tj\u00fagu \u00e1rini. S\u00ed\u00f0an 1974 er kommunan \u00f8kt munandi vi\u00f0 kommunusamanleggingunum vi\u00f0 Kaldbak, Hoyv\u00edk, Argir, N\u00f3lsoy, Hest og Kollafj\u00f8r\u00f0. Hetta hevur givi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommununi st\u00f8rri m\u00f8guleikar at menna byggim\u00f8guleikar og virksemi annars, og vi\u00f0 t\u00ed alt st\u00f8rri f\u00f3lkagrundarlagnum, sum n\u00fa er umlei\u00f0 20.227 (2015) f\u00f3lk, eisini st\u00f8rri m\u00f8guleikar at \u00e1taka s\u00e6r ymiskar uppg\u00e1vur, sum almennu F\u00f8royar \u00e1\u00f0ur hava r\u00f8kt.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\n\nFyri einum 65 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani t\u00f3ku seg upp eldgos \u00e1 havbotninum millum evropeiska og nor\u00f0uramerikanska/gr\u00f8nlendska meginlandi\u00f0. T\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini l\u00f3gu Nor\u00f0uramerika og Evropa v\u00e6l n\u00e6rri hv\u00f8rt at \u00f8\u00f0rum og uml. 10 stig sunnari enn n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Meginlondini r\u00f3ku og reka enn hv\u00f8rt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum, og sprung\u00adur \u00ed atlantiska havbotninum eru framvegis virknar vi\u00f0 gosi innan \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Solei\u00f0is v\u00f3r\u00f0u basaltfl\u00e1irnar til, sum F\u00f8royar eru partar av. Tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0sgost\u00ed\u00f0ir v\u00f3ru og v\u00f3ru t\u00e6r fleiri t\u00fasund \u00e1r. Fl\u00e1ir \u00ed ymiskum tj\u00fakdum vi\u00f0 gosgr\u00fdti og \u00f8sku v\u00f3r\u00f0u til, solei\u00f0is sum ta\u00f0 s\u00e6st aftur \u00ed homrum og l\u00ed\u00f0um. Landi\u00f0 sakk sum fr\u00e1 lei\u00f0 \u00ed ein landnyr\u00f0ing, so at t\u00e6r elstu fl\u00e1irnar og mi\u00f0fl\u00e1irnar s\u00edggjast sunnanfyri og vestanfyri, og t\u00e6r yngstu eru at s\u00edggja nor\u00f0anfyri og eystan\u00adfyri. Landssynnings\u00f8ki\u00f0 av Streymoynni vi\u00f0 landslagnum uttan um Havnina er partur av ovastu basaltfl\u00e1unum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 tertiert\u00ed\u00f0in enda\u00f0i fyri einum 2,5 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, var basalth\u00e1sl\u00e6ttin umskapa\u00f0ur til eitt toluliga javnt heyggjalendi vi\u00f0 brei\u00f0um d\u00f8lum. Vatn hev\u00f0i mata\u00f0 teir jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iliga veiku partarnar burtur og sl\u00f3\u00f0a\u00f0 fyri teimum komandi landsl\u00f8gunum. Einar 15-20 \u00edst\u00ed\u00f0ir komu aftan\u00e1 og fylgdu hesum sl\u00f3\u00f0\u00ad\u00adum og skapa\u00f0u sund, fir\u00f0ir og dalar. Flestir ganga \u00far einum vesturhallum nor\u00f0an \u00ed ein eysturhallan sunnan, og hetta ey\u00f0kennir landslagi\u00f0 og strendurnar n\u00fa. \u00cdsurin var einar 500-700 metrar tj\u00fakkur, og tey h\u00e6gstu fj\u00f8llini rukku upp um \u00edsk\u00e1puna og eru so statt eldri enn \u00edst\u00ed\u00f0arlandslagi\u00f0. Undir \u00edsinum var\u00f0 landi\u00f0 br\u00fdnt og runda\u00f0. \u00dar Mykinesi til Fugloyar s\u00e6st eitt marknaskil, har j\u00f8klarnir fluttu seg anna\u00f0hv\u00f8rt nor\u00f0ureftir ella su\u00f0ureftir. Sandoy og Su\u00f0uroy h\u00f8vdu hv\u00f8r s\u00edna \u00edsk\u00e1pu. U-skapa\u00f0u j\u00f8kulsdalarnir s\u00edggjast aftur \u00ed sundum og fir\u00f0um millum oyggjarnar og hava gj\u00f8rt, at har er sum heild r\u00e6ttiliga grunt.\n\nVe\u00f0urlag \n\nF\u00f8royar hava temperera\u00f0 oyggjave\u00f0urlag, og ve\u00f0ri\u00f0 er sera skiftandi. Ta einu l\u00f8tuna sk\u00ednur s\u00f3lin av kl\u00e1rum himni, og n\u00e6stu l\u00f8tuna dregur hann \u00e1 luftina, og ta\u00f0 fer at regna. Ve\u00f0urlagi\u00f0 fer fr\u00e1 at ver\u00f0a b\u00f3lka\u00f0 sum temperera\u00f0 til at vera arktiskt, t\u00e1 i\u00f0 mi\u00f0alhitin fyri heitasta m\u00e1na\u00f0 er minni enn 10 \u00b0C. Sj\u00f3gvurin frystir ongant\u00ed\u00f0.\u00a0Hitin er h\u00f8gur \u00ed mun til nor\u00f0urleikan.\u00a0Luftin er rein og fr\u00edsk alt \u00e1ri\u00f0. Mi\u00f0alhitin \u00ed T\u00f3rshavn var 6,3\u00b0C \u00ed 2010 - tann l\u00e6gsti \u00ed langa t\u00ed\u00f0.\u00a0\n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed 2010:\n\nMi\u00f0alhiti: 6,3\u00b0C\n\u2028Avfall: 1,165 mm.\n\u2028S\u00f3lart\u00edmar: 977 t\u00edmar\n\u2028Frostdagar: 67 dagar\u2028\nMinsti hiti: -5,7\u00b0C\u2028\nMinsti hiti s\u00ed\u00f0an 1961: -12,3\u00b0C\n\u2028Mesti hiti: 16,2\u00b0C\n\u2028Mesti hiti s\u00ed\u00f0an 1961: 26,3\u00b0C\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i \n\nB\u00fdarv\u00f8ksturin hevur veri\u00f0 \u00f3gvuliga st\u00f3rur seinastu \u00e1rini. \u00cd 1801 var \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 \u00ed Havn 554, \u00ed 1950 10 fer\u00f0ir so st\u00f3rt \u2013 5.607. \u00cd 2015 var \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 \u00ed n\u00fdggju st\u00f3rkommununi vaksi\u00f0 til 20.227. Meira enn 1/3 av f\u00f3lkinum \u00ed F\u00f8royum b\u00fdr \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu, og enn flyta f\u00f3lk til Havnar.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\nTr\u00edggir f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir eru \u00ed Havn: Ovari v\u00f8llur, Ni\u00f0ari v\u00f8llur, og T\u00f3rsv\u00f8llur. Tveir teir fyrstu umsitur mentam\u00e1ladeildin hj\u00e1 T\u00f3rshavnar kommunu. Grunnurin T\u00f3rsv\u00f8llur umsitur T\u00f3rsv\u00f8ll. Ein og hv\u00f8r kann l\u00e6na f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llirnar, t\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini ikki n\u00fdta teir. Ta\u00f0 er \u00f3keypis at br\u00faka f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llirnar hj\u00e1 T\u00f3rshavnar kommunu.\n\nSvimjing \n\nFimm almennir svimjihyljar eru \u00ed kommununi. Tann st\u00f8rsti er Svimjih\u00f8llin \u00ed Gundadali. Hinir f\u00fdra eru \u00ed Argja sk\u00fala, Eystursk\u00falanum, Kollafjar\u00f0ar sk\u00fala og \u00fati \u00ed Hesti. Svimjih\u00f8llin \u00ed Gundadali ver\u00f0ur \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum br\u00fakt til almenna svimjing, men eisini sk\u00falar, stovnar og fel\u00f8g br\u00faka hana. Hinir svimjihyljarnir eru fyrst og fremst til sk\u00falabr\u00faks, men tann \u00ed Kollafir\u00f0i er eisini opin fyri almenninginum. Svimjihylurin \u00ed Hesti er einans \u00ed n\u00fdtslu um summari\u00f0.\n\nPolitikkur \n\nN\u00fa b\u00fdr F\u00f8roya yvirvald \u00fati \u00e1 Tinganesi, t\u00ed har hevur F\u00f8roya Landsst\u00fdri innivist. Enn kemur F\u00f8roya L\u00f8gting saman \u00ed T\u00f3rshavn \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, men l\u00f8gtingsh\u00fasi\u00f0 er ikki \u00e1 Tinganesi, ta\u00f0 stendur longur uppi \u00ed b\u00fdnum. \n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu hevur 13 limir, i\u00f0 ver\u00f0a valdir eftir reglunum \u00ed kommunul\u00f3gini. B\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 ger av, n\u00e6r og hvar regluligir b\u00fdr\u00e1\u00f0sfundir skulu vera. Fyrst \u00ed hv\u00f8rjum \u00e1lmanakka\u00e1ri ver\u00f0ur hetta kunngj\u00f8rt \u00e1 tann h\u00e1tt, sum vanliga ver\u00f0ur n\u00fdttur \u00ed kommununi. Vanliga hevur b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 almennan fund eina fer\u00f0 um m\u00e1na\u00f0in. Borgarstj\u00f3rin fyrisitur dagligu lei\u00f0sluna av kommununi. Hann ansar eftir, at m\u00e1lini ver\u00f0a b\u00fdtt \u00fat til avvar\u00f0andi nevndir og starvsf\u00f3lk \u00ed kommununi. Um ta\u00f0 er ney\u00f0ugt, ger hann reglur fyri, hvussu m\u00e1lini skulu ver\u00f0a avgreidd. \n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0slimirnir \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu eru borgaravald umbo\u00f0, sum eru stilla\u00f0 upp \u00ed politiskum flokkum. Limirnir skipa seg \u00ed ein meiriluta og ein minniluta, har meirilutin er at l\u00edkna vi\u00f0 samgonguna \u00ed landspolitikki. Si\u00f0venjan vi\u00f0 meiriluta og minniluta hevur veri\u00f0 \u00ed kommununi \u00ed fleiri \u00e1rat\u00edggju. Tey, sum skipa meiriluta, undirskriva eitt samgonguskjal, har \u00e6tlanirnar hj\u00e1 meirilutanum fyri valskei\u00f0i\u00f0 ver\u00f0a settar \u00fat \u00ed korti\u00f0. \u00cd T\u00f3rshavnar kommunu er ikki vanligt at almannakunngera sj\u00e1lvt samgonguskjali\u00f0. N\u00fdvalda b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 velur ein borgarstj\u00f3ra fyri alt valskei\u00f0i\u00f0. Starvi\u00f0 sum borgarstj\u00f3ri er fullt\u00ed\u00f0arstarv. Eisini velur b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 ein 1. og ein 2. varaborgarstj\u00f3ra og mannar s\u00ed\u00f0ani t\u00e6r f\u00f8stu nevndirnar: F\u00edggjarnevndina, Teknisku nevnd, Mentam\u00e1lanevndina, Trivna\u00f0arnevndina, Vinnunevndina, N\u00e1tt\u00faru- og umhv\u00f8rvisnevndina, Byggi- og b\u00fdarskipanarnevndina og \u00d8kisnevndina. Limirnir \u00ed f\u00f8stu nevndunum skulu vera b\u00fdr\u00e1\u00f0slimir. \n\nKommunuval er fj\u00f3r\u00f0ahv\u00f8rt \u00e1r annan t\u00fdsdag \u00ed november. Til T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 ver\u00f0a valdir 13 limir. Fyri at kunna velja og stilla upp til kommunuval \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu, skalt t\u00fa vera fylt/-ur 18 \u00e1r og hava heimar\u00e6tt \u00ed F\u00f8royum. Eisini skalt t\u00fa vera tilmelda\u00f0/-ur hj\u00e1 f\u00f3lkayvirlitinum \u00ed kommununi \u00ed seinasta lagi 2 vikur fyri valdagin og framvegis vera b\u00fasitandi \u00ed kommununi sj\u00e1lvan valdagin. Borgarar \u00far \u00f8\u00f0rum londum, i\u00f0 hava havt fastan b\u00fasta\u00f0 \u00ed F\u00f8royum seinastu 3 \u00e1rini undan valinum, hava eisini r\u00e6tt at velja og stilla upp til kommunuval. Uppstilling fer fram \u00e1 vallista, har \u00ed minsta lagi 15 og \u00ed mesta lagi 25 stillarar kunnu stilla millum 1 og 17 valevni upp til b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0. \u00cd T\u00f3rshavnar kommunu er si\u00f0venja at hava politiska uppstilling, t. v. s. at valevnini ver\u00f0a stilla\u00f0 upp \u00ed politisku flokkunum, i\u00f0 vit kenna fr\u00e1 landspolitikki. Ein valnevnd, sum b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 velur, hevur evstu \u00e1byrgdina av valinum \u00ed kommununi. Aftrat henni eru valst\u00fdri, sum taka s\u00e6r av valinum \u00ed teimum ymsu atkv\u00f8\u00f0u\u00f8kjunum. N\u00fdggja b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 tekur vi\u00f0 1. januar \u00e1ri\u00f0 eftir vali\u00f0 og situr \u00ed f\u00fdra \u00e1r. \n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1setir skattaprosenti\u00f0 \u00ed kommununi \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, t\u00e1 f\u00edggjar\u00e6tlanin ver\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rd. Skattainnt\u00f8kan ver\u00f0ur br\u00fakt til t\u00e6r t\u00e6nastur, kommunan veitir s\u00ednum borgarum. Taks tekur s\u00e6r av skatta\u00e1l\u00edkningini, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0v\u00edkjandi kommunuskatti, landsskatti, kirkjuskatti o. \u00f8. Ta\u00f0 er eisini Taks, sum krevur skattin inn.\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0svali\u00f0 2016\n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st atkv\u00f8\u00f0ub\u00fdti\u00f0 \u00e1 b\u00fdr\u00e1\u00f0svalinum 8. november 2016.\n\nSamfer\u00f0sla\n\nV\u00f8ruflutningurin millum bygdir var fram til umlei\u00f0 1970 bara at kalla sj\u00f3flutningur vi\u00f0 skipum og b\u00e1tum. Sambandi\u00f0 vi\u00f0 \u00fatheimin gekk um Havnina, og b\u00e1tar f\u00f8rdu v\u00f8rur og f\u00f3lk \u00ed land. Verulig havn vi\u00f0 atl\u00f8gubryggjum kom sein\u00adast \u00ed 1920-\u00e1runum. \n\nVegur var\u00f0 lagdur til torvhei\u00f0arnar vestanfyri, Landavegurin kalla\u00f0ur. Annars var fyrsti r\u00e6ttiligi vegurin \u00far Havnini gj\u00f8rdur \u00ed 1907, og ta\u00f0 var vegurin ni\u00f0an \u00e1 Sanatorii\u00f0, br\u00f3stsj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 \u00ed Hoyd\u00f8lum. Vegur var\u00f0 gj\u00f8rdur til Hv\u00edtanes \u00ed 1950, men ikki fyrr enn \u00ed 1966 var Oyggjarvegurin li\u00f0ugur, og tr\u00fd \u00e1r seinni var koyrandi allan vegin nor\u00f0ur og su\u00f0ur \u00ed Streymoynni.\n\nBroytingarnar \u00ed fer\u00f0slumynstrinum hava havt vi\u00f0 s\u00e6r, at strandfer\u00f0slan vi\u00f0 skipum er n\u00f3gv minka\u00f0, at meginparturin av f\u00f3lkaflutninginum \u00ed onnur lond fer fram vi\u00f0 flogfari, og at Havnin hevur fingi\u00f0 eina n\u00f3gv vaksna fer\u00f0slu vi\u00f0 bilum.\n\nVitjanarverd st\u00f8\u00f0 \n\n Skansin: Havnar skansi ver\u00f0ur mettur sum eitt av fremstu fornminnum F\u00f8roya og er einasta skansaverk av s\u00ednum slag \u00ed landinum. \n L\u00f8gtingi\u00f0 er h\u00e6gsti politiski myndugleiki \u00ed F\u00f8royum. \n Vagli\u00f0 er mitt \u00ed b\u00fdnum. Her \u00ed umhv\u00f8rvinum eru h\u00fas og bygningar \u00far seinnu helvt av 19. \u00f8ld\n Vi\u00f0arlundin: Inni \u00ed Vi\u00f0arlundini er minnisvar\u00f0i reistur til minnis um teir sj\u00f3menn, i\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv undir Seinna heimskr\u00edggi. Tey fyrstu tr\u00f8ini v\u00f3r\u00f0u sett ni\u00f0ur uml. 1880, men tann seinna og betri eydna\u00f0a royndin var \u00ed 1903. Vi\u00f0 Vi\u00f0arlundina er eisini Listasavn F\u00f8roya.\n Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, i\u00f0 arkitekturin Ola Steen hevur tekna\u00f0. H\u00fasi\u00f0 st\u00f3\u00f0 li\u00f0ugt \u00ed 1983.\n Gongin\n V\u00e1gsbotnur: Teir rey\u00f0u bygningarnir eru fr\u00e1 Rybergst\u00ed\u00f0ini \u00ed seinnu helvt av 1700-talinum. Frammanfyri er standmyndin eftir Hans Paula Olsen, \"N\u00f3lsoyar P\u00e1ll\" (1995). \u00cd V\u00e1gsbotni og T\u00f3rsg\u00f8tu eru matstovur, og har ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri mentanartilt\u00f8kum.\n Reynagar\u00f0ur var\u00f0 bygdur um 1630 til prestin Hans Rasmussen. Ein lonin stendur eftir, og n\u00fa er hon einasta bindingverksh\u00fas \u00ed landinum.\n H. N. Jacobsens B\u00f3kahandil ella Gamli B\u00f3kahandil, er bygdur \u00ed 1860 sum realsk\u00fali, og fri\u00f0a\u00f0ur.\n Sj\u00f3savni\u00f0: \u00dati \u00e1 Argjum er eitt gamalt h\u00fas \u00far gr\u00f3ti, \u00cdsh\u00fasi\u00f0, sum \u00ed dag er Sj\u00f3savn.\n Skansapakkh\u00fasi\u00f0 var\u00f0 \u00ed 1750 bygt har, sum Tinganesskansin hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0.\n Smi\u00f0jan: Ta\u00f0 var Restorffs Handil, sum bygdi smi\u00f0juna \u00ed 1870-\u00e1runum.\n Niels Finsens g\u00f8ta er einasta gongug\u00f8ta \u00ed F\u00f8royum.\n Gla\u00f0sheyggjur: Her hava f\u00f3lk kanska b\u00fa\u00f0 s\u00ed\u00f0an \u00ed 1600-talinum. Gamalt og n\u00fdtt rennur saman, men b\u00fdlingurin er sermerktur vi\u00f0 sm\u00e1um, gomlum h\u00fasum. \n Kongaminni\u00f0 var\u00f0 reist \u00ed 1882. Til minnis um fyrstu kongsvitjanina \u00ed 1874.\n K\u00e1ta Horni\u00f0 er mitt \u00ed Niels Finsens g\u00f8tu vi\u00f0 brunnin vi\u00f0 dansandi b\u00f8rnum.\n Sparikassagar\u00f0urin: \u00cd sparikassagar\u00f0inum er standmyndin \"Ma\u00f0ur og kvinna\" eftir Janus Kamban. Tr\u00f8ini vi\u00f0 Gamla B\u00f3kahandil og \u00ed sparikassagar\u00f0inum eru s\u00ed\u00f0st \u00far \u00ed 19. \u00f8ld.\n Telefonverki\u00f0\n Havnar Kirkja: Fyrsta kirkjan var\u00f0 bygd \u00ed 1609 \u00dati \u00e1 Reyni, tann n\u00e6sta \u00ed 1788 vi\u00f0 Bryggjubakka, ta\u00f0 er sama kirkjan, sum enn stendur, men hon var\u00f0 heilt umbygd \u00ed 1865.\n B\u00fdr\u00e1\u00f0ssalurin: S\u00ed\u00f0an \u00ed mai \u00ed 1983 hevur T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 havt s\u00ednar regluligu b\u00fdr\u00e1\u00f0sfundir \u00ed B\u00fdr\u00e1\u00f0ssalinum.\n\nVi\u00f0giti\u00f0 f\u00f3lk fr\u00e1 T\u00f3rshavn \n\n Niels Ryberg Finsen (1860-1904)\n William Heinesen (1900-1991)\n J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen (1900-1938)\n Ing\u00e1lvur av Reyni (1920-2005)\n Janus Djurhuus (1881-1948)\n Janus Kamban (1913)\n Zacharias Heinesen (1936)\n Katrin Ottarsd\u00f3ttir (1957)\n Teitur (1977)\n\nSystursta\u00f0ir\n\nVinab\u00fdir\n  Nuuk \u00ed Gr\u00f8nlandi\n  Reykjav\u00edk \u00ed \u00cdslandi\n\nSamstarvsb\u00fdir\n  Stavanger \u00ed Noregi\n  Aberdeen \u00ed Skotlandi\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8royar\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar\n \nT\u00f3rshavnar kommuna\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "1045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Jacob%20Jacobsen", "title": "Hans Jacob Jacobsen", "text": "Hans Jacob Jacobsen (skaldanavn He\u00f0in Br\u00fa) var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk 17. august 1901. Anda\u00f0ist 18. mai 1987. Hann hevur havt st\u00f3ran t\u00fddning fyri f\u00f8royska b\u00f3kmentas\u00f8gu og er rith\u00f8vundurin aftanfyri m.a. skemtiligu skalds\u00f8guna Fe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0. Eisini hevur hann skriva\u00f0 ymiskar stutts\u00f8gur. \n\nHans Jacob Jacobsen var \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala veturin 1919 - 1920, og ha\u00f0ani f\u00f3r hann til Danmarkar \u00e1 landb\u00fana\u00f0arsk\u00fala. S\u00ed\u00f0ani arbeiddi hann n\u00f8kur \u00e1r \u00e1 ymsum g\u00f8r\u00f0um, og \u00ed 1925 f\u00f3r hann \u00e1 Landb\u00fana\u00f0arh\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv sum b\u00fana\u00f0arfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1928. Eftir at hann var komin aftur til F\u00f8roya, arbeiddi hann innan landb\u00fana\u00f0in, og \u00ed 1942 var\u00f0 hann settur sum b\u00fana\u00f0arr\u00e1\u00f0gevi. Skrivingin, sum var byrja\u00f0 \u00ed lestrar\u00e1runum \u00ed Danmark, var \u00edtriv, hann hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av dagliga yrki s\u00ednum. Umframt skalds\u00f8gur og stutts\u00f8gus\u00f8vn t\u00fdddi hann ein h\u00f3p av b\u00f3kmentum til f\u00f8royskt.\n\nHansara s\u00ed\u00f0stu dagar gingu mest vi\u00f0 at t\u00fd\u00f0a ymisk \u00e6vint\u00fdr og at skriva b\u00f3kina Endurminningar, og \u00ed 1982 vann hann tann h\u00f8gt metta b\u00f3kmentahei\u00f0urin Holberg-medaljuna.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n\n 1964: Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \n 1964: Statens Kunstfond (fyri Fjallaskuggan)\n 1980 saman vi\u00f0 Elinborg L\u00fctzen: Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s( fyri \u00c6vint\u00fdr I-VI)\n 1982: Holberg-medaljan\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgin verk \n Lognbr\u00e1, skalds\u00f8ga, 1930 \n Fastat\u00f8kur, skalds\u00f8ga, 1935 (framhald av Lognbr\u00e1)\n Fjallaskuggin, stutts\u00f8gusavn, 1936\n Fe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0, skalds\u00f8ga, 1940\n Fl\u00f3katr\u00f8ll, stutts\u00f8gusavn, 1948\n Leikum fagurt, skalds\u00f8ga, 1963\n Purkh\u00fas, stutts\u00f8gusavn,1966\n Men l\u00edvi\u00f0 l\u00e6r, skalds\u00f8ga, 1970\n B\u00faravnurin, stutts\u00f8gusavn, 1971\n Ta\u00f0 st\u00f3ra taki\u00f0, skalds\u00f8ga, 1972\n Endurminningar, 1980\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n \u00c6vint\u00fdr 1, 1959\n \u00c6vint\u00fdr 2, 1964\n \u00c6vint\u00fdr 3, 1968\n \u00c6vint\u00fdr 4, 1970\n Knut Hamsun: V\u00e6lfer\u00f0in, 1972\n \u00c6vint\u00fdr 5, 1973\n Martin A. Hansen: Dupultmyndin, s\u00f8gusavn, 1973\n \u00c6vint\u00fdr 6, 1974\n William Heinesen: Glata\u00f0u sp\u00e6limenninir, 1975\n William Heinesen: M\u00f3\u00f0ir sjeystj\u00f8rna, 1975\n F. M. Dostojevskij: Tey \u00e1 Steffansleiti, 1977\n F. M. Dostojevskij: Karamasovbr\u00f8\u00f0urnir, bd I - III, 1978\n\nKeldur \n\u00c1rni Dahl: B\u00f3kmentas\u00f8ga II - 1876 - 1939, Fannir 1981\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nAndl\u00e1t \u00ed 1987\nSk\u00e1lv\u00edkingar"}
{"id": "1047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20oktober", "title": "10. oktober", "text": "10. oktober er dagur 283 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 284 um skot\u00e1r er). 82 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1937 - \u00c1rnafjar\u00f0ar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1986 - Amerikanski forsetin, Ronald Reagan og sovjettiski lei\u00f0arin, Mikhail Gorbatjov, hittast \u00e1 toppfundi \u00ed Reykjav\u00edk.\n 2006 - Ein flogvanlukka vi\u00f0 flogfari hj\u00e1 Atlantic Airways krevur f\u00fdra mannal\u00edv \u00ed Stord, Noregi.\n 2012 - Ein ma\u00f0ur var\u00f0 funnin dey\u00f0ur \u00ed Vi\u00f0arlundini \u00ed Havn. Ta\u00f0 v\u00edsti seg at vera 32 \u00e1ra gamli samkyndi t\u00f3nleikarin Rasmus Rasumssen.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1731 - Henry Cavendish, enskur v\u00edsindama\u00f0ur (d. 1810)\n 1813 - Giuseppe Verdi, italskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1901)\n 1834 - Aleksis Kivi, finskur rith\u00f8vundur (d. 1872)\n 1861 - Fridtjof Nansen, norskur ranns\u00f3knarma\u00f0ur (d. 1930)\n 1930 - Harold Pinter, enskur rith\u00f8vundur (d. 2008)\n 1946 - Charles Dance, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1946 - Naoto Kan, japanskur politikari.\n 1958 - Tanya Tucker\n 1967 - Gavin Newsom\n 1985 - Marina and the Diamonds, valisisk songkvinna.\n 1991 - Gabriella Cilmi, avstralsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1963 - \u00c9dith Piaf, fronsk songkvinna (f. 1915)\n 2004 - Christopher Reeve, amerikanskur filmsleikari - 52 \u00e1r.\n 2012 - Rasmus Rasmussen, t\u00f3nleikari \u00far Havn, var limur \u00ed rokkt\u00f3nleikab\u00f3lkinum Makrel.\n\nOktober, 10."}
{"id": "1052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20oktober", "title": "11. oktober", "text": "11. oktober er dagur 284 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 285 um leyp\u00e1r er). 81 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\nDagurin eitur Nikatius. Hann var grikki, sum \u00ed 2. \u00f8ld bo\u00f0a\u00f0i evangelii\u00f0 \u00ed Su\u00f0urfraklandi og stovna\u00f0i kirkjuli\u00f0 og saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum og bygdi kirkjur m.a. \u00ed Lyon. Hann og ein av monnum hansara, Probus, v\u00f3ru tiknir av d\u00f8gum av upp\u00f8stum heidningum.\n\nHendingar \n 2010 - Poul Michelsen t\u00f3k seg \u00far F\u00f3lkaflokkinum og gj\u00f8rdist leysgangari \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi.\n 2014 - F\u00f3tb\u00f3ltur A-landsli\u00f0, menn, EM undankapping, dysturin var\u00f0 leiktur \u00ed Windsor Park \u00ed Belfast: Nor\u00f0ur\u00edrland - F\u00f8royar 0-2. B\u00e6\u00f0i m\u00e1lini komu \u00ed fyrra h\u00e1lvleiki. F\u00f8royar fingu brotsspark, men m\u00e1lma\u00f0urin bjarga\u00f0i. 18 \u00e1ra gamli Brandur Olsen, sum \u00ed 2014 hev\u00f0i gj\u00f8rt s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 FC K\u00f8benhavn, var\u00f0 skiftur inn, t\u00e1 i\u00f0 10 minuttir v\u00f3ru eftir og fekk harvi\u00f0 s\u00edn A-landsli\u00f0sdebut.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1766 - N\u00f3lsoyar P\u00e1ll, tj\u00f3\u00f0arhetja \u00ed F\u00f8royum (d. 1808/9).\n 1884 - Eleanor Roosevelt (d. 1962)\n 1925 - Elmore Leonard, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 2013)\n 1937 - Bobby Charlton, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1942 - Amitabh Bachchan, indiskur sj\u00f3nleikari.\n 1962 - Joan Cusack, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 2000 - Donald Dewar, skotskur politikari (f. 1937)\n\nOktober, 11."}
{"id": "1053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20oktober", "title": "9. oktober", "text": "9. oktober er dagur 282 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 283 um skot\u00e1r er). 83 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1446 - Hangul stavra\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 \u00ed Korea.\n1514 - Louis XII av Fraklandi giftist Mary Tudor.\n1582 - Vegna \u00edverksetan av gregorianska kalendaranum, er hesin dagurin ikki til \u00ed Spania, Italia, P\u00f3llandi og Portugal. \n1760 - Sjey\u00e1rakr\u00edggi\u00f0: Russland hertekur Berlin \u00ed T\u00fdsklandi.\n1804 - Hobart, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Tasmania, ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n1824 - Tr\u00e6lahald ver\u00f0ur avtiki\u00f0 \u00e1 Kosta Rika.\n1831 - Ioannis Kapodistrias, fyrsti lei\u00f0ari av sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga Grikkalandi, ver\u00f0ur myrdur.\n1888 - Washington minnisvar\u00f0in (Washington Monument) ver\u00f0ur latin upp fyri almenninginum.\n1900 - Cookoyggjar gerast bretskt hj\u00e1land.\n1914 - Fyrri heimsbardagi: Antwerp \u00ed Belgia ver\u00f0ur hertikin av T\u00fdsklandi.\n1936 - Hoover Dam \u00ed Nevada, USA, framlei\u00f0ir streym fyri fyrstu fer\u00f0.\n1962 - Uganda gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land \u00ed Commonwealth.\n1967 - Che Guevara ver\u00f0ur avr\u00e6tta\u00f0ur fyri at hava roynt at framt kollvelting \u00ed Bolivia.\n1981 - Dey\u00f0arevsing ver\u00f0ur avtikin \u00ed Fraklandi.\n1986 - Sangleikurin The Phantom of the Opera ver\u00f0ur v\u00edstur fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed London.\n2006 - Mett ver\u00f0ur, at Nor\u00f0urkorea roynir atomv\u00e1pn fyri fyrstu fer\u00f0 hendan dag.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1859 - Alfred Dreyfus, franskur herma\u00f0ur (d. 1935).\n1940 - John Lennon, enskur t\u00f3nleikari (The Beatles) (d. 1980)\n1947 - France Gall, fronsk songkvinna\n1952 - Sharon Osbourne, ensk sj\u00f3nvarpskona\n1964 - Guillermo del Toro, meksikanskur leikstj\u00f3ri\n1966 - David Cameron, enskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n\nAndl\u00e1t \n 1942 - S\u00edmun av Skar\u00f0i, f\u00f8royskt skald (f. 1872)\n 1967 - Che Guevara, argentinskur kollveltingarma\u00f0ur (f. 1928)\n 1995 - Alec Douglas-Home, bretskur politikari (f. 1903)\n 2016 - Andrzej Wajda, p\u00f3lskur leikstj\u00f3ri (f. 1926)\n\nOktober, 09."}
{"id": "1054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20oktober", "title": "8. oktober", "text": "8. oktober er dagur 281 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 282 um skot\u00e1r er). 84 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1993 - Vegna demokratisku framstigini \u00ed Su\u00f0urafrika samtykkir ST at taka av b\u00faskaparligu tilt\u00f8kini \u00edm\u00f3ti landinum.\n 1996 - Sosialurin skrivar \u00e1 fors\u00ed\u00f0uni: \u00bbFiskavirking \u00ed gjaldssteg\u00ab. Framtaksgrunnurin bakka\u00f0i fyri politiskum tr\u00fdsti og gj\u00f8rdi av ikki at seta pengar \u00ed Fiskavirking.\n 2001 - 118 f\u00f3lk doyggja, t\u00e1 eitt SAS flogfar av slagnum MD-87 dettur ni\u00f0ur beint eftir fr\u00e1fer\u00f0 \u00ed Linate flogv\u00f8llinum \u00ed Milano \u00ed Italia.\n 2003 - Ta\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt alment kunnugt, at Fr\u00ed\u00f0rikur kr\u00fanprinsur og Mary Donaldson eru tr\u00falova\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1895 - Juan Domingo Peron, argentinskur forseti (d. 1974)\n 1918 - Jens Christian Skou, danskur fysiologur og medisinari\n 1946 - Dennis Kucinich, amerikanskur politikari\n 1949 - Sigourney Weaver, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1958 - Ursula von der Leyen, t\u00fdskur politikari\n 1968 - H\u00f8gni Mohr, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 1970 - Matt Damon, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1970 - Sadiq Khan, bretskur politikari\n 1985 - Bruno Mars, amerikanskur sangari\n\nAndl\u00e1t \n 1869 - Franklin Pierce, amerikanskur forseti (f. 1804)\n 1967 - Clement Attlee, bretskur politikari (f. 1883)\n 1992 - Willy Brandt, t\u00fdskur kanslari (f. 1913)\n 2004 - Jacques Derrida, franskur heimspekingur (f. 1930) \n\nOktober, 08."}
{"id": "1055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20oktober", "title": "7. oktober", "text": "7. oktober er dagur 280 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 281 um skot\u00e1r er). 85 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1885 - Niels Bohr, danskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1962)\n1931 - Desmond Tutu, su\u00f0urafrikanskur erkibiskupur\n1952 - Vladimir Putin, forseti Russlands\n1955 - T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen, f\u00f8royskur politikari, skipari og havnameistari\n1982 - Jermain Defoe, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n1986 - Gunnar Nielsen, f\u00f8royskur fotb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1849 - Edgar Allan Poe, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1809)\n 2020 - Mario J. Molina, meksikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1943)\n\nOktober, 07."}
{"id": "1056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20oktober", "title": "6. oktober", "text": "6. oktober er dagur 279 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 280 um skot\u00e1r er). 86 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1582 - Av t\u00ed at gregorianski kalendarin ver\u00f0ur settur \u00ed gildi hetta \u00e1ri\u00f0, finst hesin dagurin ikki \u00ed Italia, P\u00f3llandi, Portugal og Spania. \n 1889 - Thomas Edison v\u00edsir s\u00edn fyrsta film fram. \n 1908 - Eysturr\u00edki innlimar Bosnia og Hersegovina.\n 1932 - Sj\u00f3vinnubankin ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n 1939 - S\u00ed\u00f0sti p\u00f3lski herurin tapir \u00ed seinna veraldarbardaga. \n 1955 - \u00cd Medicine Bow Peak \u00ed Wyoming \u00ed USA dettur eitt United Airlines DC-4 ni\u00f0ur. 66 f\u00f3lk lata l\u00edv. \n 1966 - LSD ver\u00f0ur banna\u00f0 \u00ed USA. \n 1973 - 80 000 egyptiskir hermenn fara yvir um Suezveitina og byrjar hervi\u00f0 Jom Kippurkr\u00edggi\u00f0. \n 1978 - Anni-Frid \"Frida Lyngstad og Benny Andersson \u00far svenska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum ABBA giftast. \n 1981 - Anwar al-Sadat ver\u00f0ur dripin. \n 1992 - F\u00edggjareftirliti\u00f0 sta\u00f0festir, at Sj\u00f3vinnubankin er um at fara \u00e1 h\u00fasagang, og vi\u00f0 hesum er f\u00f8royska b\u00faskaparkreppan opinl\u00fds. \n 2000 - Slobodan Milo\u0161evi\u0107 leggur fr\u00e1 s\u00e6r. \n 2002 - Franska oljutangaskipi\u00f0 Limburg ver\u00f0ur \u00e1lopi\u00f0 uttanfyri Jemen. \n 2008 - Altj\u00f3\u00f0a f\u00edggjar- og bankakreppa ger um seg vi\u00f0 \u00f3gvisligum falli \u00ed keypssk\u00e1lunum, i\u00f0 f\u00e6r fleiri lond at seta serst\u00f8k bjargingartilt\u00f8k i verk. Serliga ring er st\u00f8\u00f0an \u00ed \u00cdslandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1820 - Jenny Lind, svensk songkvinna (d. 1887)\n 1887 - Le Corbusier, sveisiskur arkitektur (d. 1965)\n 1914 - Thor Heyerdahl, norskur ranns\u00f3knarfari (d. 2002)\n 1930 - Hafez al-Assad, forseti \u00ed S\u00fdria (d. 2000)\n 1945 - Luiz In\u00e1cio Lula da Silva, forseti \u00ed Brasilia\n 1948 - Gerry Adams, \u00edrskur politikari\n 1967 - Kennet Andersson, svenskur f\u00f3tboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1536 - William Tyndale, enskur b\u00edbliut\u00fd\u00f0ari, brendur \u00e1 b\u00e1li\n 1542 - Thomas Wyatt, enskur yrkjari (f. 1503)\n 1981 - Anwar al-Sadat, forseti \u00ed Egyptalandi, myrdur (f. 1918)\n 1989 - Bette Davis, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1908)\n 1992 - Denholm Elliott, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1922)\n 2020 - Johnny Nash, amerikanskur sangari og sangskrivari (f. 1940)\n\nOktober, 06."}
{"id": "1057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20oktober", "title": "12. oktober", "text": "12. oktober er dagur 285 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 286 um skot\u00e1r er). 80 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n<onlyinclude>\n 1948 - Fyrsti Morris Minor ver\u00f0ur framleiddur \u00ed Onglandi.\n 1973 - Juan Peron ver\u00f0ur forseti \u00ed Argentina og konan Isabel varaforseti.\n 1984 - Bretski fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Margaret Thatcher sleppur vi\u00f0 livinum fr\u00e1 eini mor\u00f0roynd, t\u00e1 i\u00f0 ein IRA-bumba ver\u00f0ur sprongd \u00e1 Grand Hotel \u00ed Brighton, har konservativi flokkurin hevur r\u00e1\u00f0stevnu. Fimm f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 1989 - Christer Pettersson, sum fekk l\u00edvlanga fongsulsrevsing fyri at hava dripi\u00f0 Olof Palme, ver\u00f0ur n\u00fa fr\u00edfunnin og leyslatin.\n 1998 - Stutt eftir midn\u00e1tt dettur eitt l\u00edti\u00f0 Cessna flogfar \u00far Roskilde ni\u00f0ur \u00e1 oynni Stord millum Bergen og Stavanger. \u00d8ll tey n\u00edggju f\u00f3lkini, sum v\u00f3ru vi\u00f0 - \u00f8ll danir - lata l\u00edv.\n 2000 - \u00cd Aden, Jemen ver\u00f0ur USS Cole \u00e1lopi\u00f0 av tveimum sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbumonnum. 17 missa l\u00edvi\u00f0, me\u00f0an \u00ed minsta lagi 39 f\u00e1a l\u00f8stir.\n 2002 - Ein bumba ver\u00f0ur sprongd \u00e1 einum n\u00e1ttklubba \u00ed Bali, sum mest ver\u00f0ur vitja\u00f0 av fer\u00f0andi. Um 200 f\u00f3lk doyggja, teirra millum fleiri nor\u00f0urlendingar.\n 2003 - Michael Schumacher ver\u00f0ur Formel 1 meistari fyri s\u00e6ttu fer\u00f0.\n 2005 - Shenshou 6, i\u00f0 er onnur manna\u00f0a r\u00famdarfer\u00f0in hj\u00e1 Kina, ver\u00f0ur skotin \u00fat. Umbor\u00f0 eru Fei Junlong og Nie Haisheng, i\u00f0 skulu vera \u00ed ringr\u00e1s um j\u00f8r\u00f0ina \u00ed 5 dagar.\n 2012 - Landsdystur \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti F\u00f8royar - Sv\u00f8r\u00edki 1-2 \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli, R\u00f3gvi Baldvinsson gj\u00f8rdi m\u00e1li\u00f0 fyri F\u00f8royar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1537 - Edvard VI, Kongur Englands (d. 1553)\n 1896 - Eugenio Montale, italskur rith\u00f8vundur (d. 1981)\n 1935 - Luciano Pavarotti, italskur operasangari (dey\u00f0ur 2007) \n 1941 - Peter Abrahamsen, danskur t\u00f3nleikari\n 1949 - Carlos \"Sjakalurin\", terroristur\n 1968 - Hugh Jackman, avstralskur sj\u00f3nleikari og sangari\n 1975 - Marion Jones, amerikonsk \u00edtr\u00f3ttakvinna\n 1992 - Josh Hutcherson, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 632 - Honorius 1., p\u00e1vi\n 642 - J\u00f3annes 4., p\u00e1vi\n 1730 - Fr\u00ed\u00f0rikur 4., kongur \u00ed Danmark (f. 1671)\n 1997 - John Denver, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari (f. 1943)\n\nMerkisdagar \n\n Hinduisma - Dussehra (2005)\n J\u00f8dad\u00f3mur - Jom Kippur byrjar vi\u00f0 s\u00f3lsetur (2005)\n Ekvatorguinea - Tj\u00f3\u00f0ardagur (fekk loysing fr\u00e1 Spania \u00ed 1968)\n Malavi - Mammudagur\n Spania - Tj\u00f3\u00f0ardagur\n\nOktober, 12."}
{"id": "1058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20oktober", "title": "13. oktober", "text": "13. oktober er dagur 286 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 287 um skot\u00e1r er). 79 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 54 - Claudius I, keisari \u00ed R\u00f3mverjar\u00edkinum, ver\u00f0ur eitra\u00f0ur av konu s\u00edni Agrippinu og doyr.\n 1943 - N\u00fdggja stj\u00f3rnin \u00ed Italia fer \u00ed part vi\u00f0 teimum sameindu og sendur T\u00fdsklandi kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing.\n 1944 - Riga, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Lettlandi, ver\u00f0ur fr\u00eda\u00f0ur av rey\u00f0a herinum.\n 1977 - F\u00fdra palestinar r\u00e6na eitt Lufthansa flogfar \u00e1 veg til Somalia og krevur, at 11 l\u00edmir \u00ed Rote Armee Fraction ver\u00f0a leyslatnir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1840 - Daniel Niclasen, r\u00f3ptur R\u00edki D\u00e1njal, \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi (d. 1900), keypma\u00f0ur, l\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n 1908 - Steinn Steinarr, islendskt skald (d. 1958)\n 1910 - William Martin Smith \u00ed V\u00e1gi, m\u00e1lari, l\u00f8gtingsma\u00f0ur (d. 1978).\n 1925 - Margaret Thatcher, bretskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (d. 2013).\n 1931 - Raymond Kopa, franskur fotb\u00f3ltsleikari.\n 1934 - Nana Mouskouri, grikskur sangari\n 1941 - Paul Simon, amerikanskur sangari, sangskrivari og gittarleikari\n 1956 - Chris Carter, skaparin av The X-Files\n 1971 - Sacha Baron Cohen, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1980 - Ashanti, amerikanskur sangari\n\nAndl\u00e1t \n 54 - Claudius I, keisari \u00ed R\u00f3mverjar\u00edkinum (f. 10 f.Kr.\n 1673 - Kristoffer Gabel (f. 1617)\n 1955 - Manuel \u00c1vila Camacho, forseti \u00ed Meksiko (f. 1897)\n 1966 - Clifton Webb, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1889)\n 2016 - Dario Fo, italskur dramatikari, leikstj\u00f3ri, rith\u00f8vundur og sj\u00f3nleikari (f. 1926)\n 2016 - Bhumibol Adulyadej, Kongur Tailands (f. 1927)\n\nOktober, 13."}
{"id": "1059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20oktober", "title": "14. oktober", "text": "14. oktober er dagur 287 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 288 um skot\u00e1r er). 78 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1912 - Mor\u00f0roynd ver\u00f0ur framd m\u00f3ti Theodore Roosevelt av einum mentalt \u00f3r\u00f3gva\u00f0um manni, sum eitur Schranke. Roosevelt ver\u00f0ur bjarga\u00f0ur av einum tj\u00fakkum frakka og n\u00f8krum skj\u00f8lum, hann hevur \u00ed innaralummanum.\n1951 - Elduv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1962 - Kubakreppan byrjar, t\u00e1 eitt amerikanskt U-2 flogfara tekur myndir av sovjetiskum kjarnorkuv\u00e1pnum, sum ver\u00f0ur sett upp \u00e1 Kuba \u00ed Karibia.\n 1964 - Leonid Bresjnev ver\u00f0ur n\u00fdggjur a\u00f0alskrivari \u00ed sovjetiska kommunistaflokkinum og harvi\u00f0 lei\u00f0ari \u00ed Sovjetsamveldinum eftir Nikita Khrusjtjov.\n 1964 - Martin Luther King f\u00e6r sum tann yngsti higaril Nobel fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina.\n 1969 - Olof Palme ver\u00f0ur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n 1991 - Tr\u00edggir mans drukna \u00ed vanlukku \u00ed Mykinesi: Martin Danielsen, Leo Hans Johannesen og Eli Andr\u00e9sen. Teir v\u00f3ru \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at f\u00f8ra sey\u00f0 vi\u00f0 b\u00e1ti, t\u00e1 b\u00e1turin holvdist. Sjey mans v\u00f3ru vi\u00f0 b\u00e1tinum, f\u00fdra v\u00f3r\u00f0u bjarga\u00f0ir.\n 1994 - Palestinski lei\u00f0ari, Yasser Arafat og Yitzhak Rabin, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, og Shimon Peres, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed \u00cdsrael, f\u00e1a Noblel fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1890 - Dwight D. Eisenhower, amerikanskur forseti (d. 1969).\n 1911 - Cai A. Vagn-Hansen, amtma\u00f0ur og r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (d. 1990).\n 1927 - Roger Moore, enskur sjonleikari.\n 1940 - Cliff Richard, enskur sangari.\n 1971 - Jyrki Katainen, finskur politikari.\n 1978 - Usher, amerikanskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 1703 - Thomas Kingo var biskupur \u00e1 Fj\u00f3ni og s\u00e1lmaskald.\n 1990 - Leonard Bernstein, amerikanskur komponera\u00f0a og direktur - 72 \u00e5r.\n\nOktober, 14."}
{"id": "1060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20oktober", "title": "15. oktober", "text": "15. oktober er dagur 288 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 289 um skot\u00e1r er). 77 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1582 - Gregor 13. setur gregorianska kalendaran \u00ed gildi. Orsaka\u00f0 av hesum kemur hesin dagur beint eftir 4. oktober hetta \u00e1ri\u00f0\n 1814 - Napoleon I byrjar s\u00edna \u00fatlegd \u00e1 St. Helenu \u00ed Atlantshavinum\n 1863 - Amerikanska borgarakr\u00edggi\u00f0: Fyrsti virkisf\u00f8ri kavb\u00e1turin CSS Hunley s\u00f8kkur \u00ed eini roynd, og uppfinnarin druknar.\n 1995 - Saddam Hussein f\u00e6r 99,96% av atkv\u00f8\u00f0unum vi\u00f0 forsetavali\u00f0 \u00ed Irak\n 2001 - Cassini r\u00famdarfari\u00f0 er einans 180 kilometrar fr\u00e1 Io, m\u00e1nanum hj\u00e1 Jupiteri\n 2003 - Ilham Alijev ver\u00f0ur forseti \u00ed Aserbaidjan eftir p\u00e1pa s\u00edn Heydar Alijev\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1542 - Akbar Mikli, indiskur st\u00f3rmogulur (d. 1605)\n 1844 - Friedrich Nietzsche, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1900)\n 1869 - Sigert O. Patursson, \u00e6vint\u00fdrari\n 1870 - \u00c1rni Thorsteinson, \u00edslenskur lj\u00f3smyndari og t\u00f3nskald.\n 1894 - Mosje Sjarett, \u00edsraelskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1965)\n 1926 - Michel Foucault, franskur heimspekingur (d. 1984)\n 1946 - Richard Carpenter, amerikanskur sangari (Carpenters)\n 1953 - Tito Jackson, amerikanskur sangari\n 1957 - T\u00f3roddur Poulsen \u00ed T\u00f3rshavn, rith\u00f8vundur.\n 1972 - Sandra Kim, belgiskur sangari\n 1981 - Elena Dementieva, russiskur tennisleikari\n 2005 - Christian Valdemar Henri John\n\nAndl\u00e1t \n 1900 - Zden\u011bk Fibich, kekskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1850)\n 1917 - Mata Hari, ni\u00f0urlendskur dansari og nj\u00f3snari (f. 1876)\n 1946 - Hermann G\u00f6ring, t\u00fdskur luftv\u00e1pnayvirma\u00f0ur (f. 1893)\n 1964 - Cole Porter, amerikanskur jazzt\u00f3nleikari (f. 1891)\n 2012 - Norodom Sihanouk, kambodiskur Kongur (f. 1922)\n\nOktober, 15."}
{"id": "1061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20oktober", "title": "16. oktober", "text": "16. oktober er dagur 289 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 290, um skot\u00e1r er). 76 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1793 - Franska drotningin Marie Antoinette ver\u00f0ur d\u00f8md sek \u00ed svikager\u00f0 og ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) \u00ed Paris.\n 1865 - B\u00edggjar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1923 - Walt Disney stovnar The Walt Disney Company saman vi\u00f0 br\u00f3\u00f0ur s\u00ednum, Roy.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1854 - Oscar Wilde, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1900)\n 1886 - David Ben-Gurion, \u00edsraelskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (d. 1973)\n 1890 - Michael Collins, \u00edrsk fr\u00e6lsishetja (d. 1922)\n 1908 - Enver Hoxha, albanskur einar\u00e6\u00f0isharri (d. 1985)\n 1909 - Palle Lauring, danskur rith\u00f8vundur.\n 1925 - Angela Lansbury, ensk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1929 - Fernanda Montenegro, brasilsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1939 - Suely Franco, brasilsk sj\u00f3nleikarinna\n 1946 - Suzanne Sommers, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1953 - Paulo Roberto Falc\u00e3o, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1958 - Tim Robbins, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri\n 1962 - Flea, avstralskur t\u00f3nleikari (Red Hot Chili Peppers)\n 1983 - Loreen, svensk songkvinna.\n 1991 - Jedward, \u00edrsk poppduo.\n\nAndl\u00e1t \n 1793 - Marie Antoinette, drotning \u00ed Fraklandi (avr\u00e6tta\u00f0) (f. 1755)\n1916 - Daniel Jacob Danielsen, f\u00f8royskur tr\u00fabo\u00f0ari\n 1946 - avr\u00e6tta\u00f0ir eftir n\u00fcrnbergr\u00e6ttargongdina\n Hans Frank, t\u00fdskur kr\u00edgsbrotsma\u00f0ur (f. 1900)\n Wilhelm Frick, t\u00fdskur kr\u00edgsbrotsma\u00f0ur (f. 1877)\n Alfred Jodl, t\u00fdskur herna\u00f0aryvirma\u00f0ur (f. 1890)\n Ernst Kaltenbrunner, eysturr\u00edskur SS herma\u00f0ur (f. 1903)\n Wilhelm Keitel, t\u00fdskur herna\u00f0aryvirma\u00f0ur (f. 1882)\n Joachim von Ribbentrop, t\u00fdskur politikkari (f. 1893)\n Alfred Rosenberg, t\u00fdskur hugmyndafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1893)\n Fritz Sauckel, t\u00fdskur kr\u00edgsbrotsma\u00f0ur (f. 1892)\n Arthur Seyss-Inguart, eysturr\u00edkskur nasilei\u00f0ari (f. 1894)\n Julius Streicher, t\u00fdskur propagandastj\u00f3ri (f. 1887)\n 1951 - Liaquat Ali Khan, fyrsti fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin \u00ed Pakistan (f. 1896)\n 1988 - Christian Matras, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1900)\n 2017 - Daphne Caruana Galizia, maltesiskur journalistur og bloggari (f. 1964)\n\nOktober, 16."}
{"id": "1062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20oktober", "title": "17. oktober", "text": "17. oktober er dagur 290 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 291 um skot\u00e1r er). 75 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n\n 1662 - Karl 2., kongur \u00ed Onglandi, sendur Dunkerque til Frakland fyri 40.000 pund\n 1800 - Ongland tekur valdi\u00f0 \u00e1 ni\u00f0urlendska hj\u00e1landinum Cura\u00e7ao\n 1970 - Anwar Sadat ver\u00f0ur forseti \u00ed Egyptalandi\n 1979 - M\u00f3\u00f0ir Teresa f\u00e6r fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels\n 1989 - Loma Prieta jar\u00f0skj\u00e1lvtin (7,1 \u00e1 Richterstiganum) rakar San Francisco, Kalifornia\n 2003 - Carlos Mesa ver\u00f0ur forseti \u00ed Bolivia\n 2015 - Svimjih\u00f8llin P\u00e1ls H\u00f8ll i\u00f0 hevur F\u00f8roya fyrsta langhyl \u00e1 50 metrar, ver\u00f0ur alment tikin \u00ed n\u00fdtslu og letur upp alment. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhald vi\u00f0 lutt\u00f8ku av svimjaranum \u00far V\u00e1gi, P\u00e1l Joensen, i\u00f0 h\u00f8llin eitur eftir, landsst\u00fdrisf\u00f3lkunum \u00ed V\u00e1gi, Siri\u00f0 Stenberg og Henrik Old, umbo\u00f0um fyri sj\u00e1lvognargrunnin P\u00e1ls H\u00f8l: Dennis Holm, John Henrik Holm og J\u00f3n Bjarnason og \u00f8\u00f0rum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1879 - Mikkjal \u00e1 Ryggi, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og s\u00e1lmaskald (d. 1956)\n 1912 - J\u00f3hannes P\u00e1ll 1., p\u00e1vi (d. 1978)\n 1915 - Arthur Miller, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 2005)\n 1918 - Rita Hayworth, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1987)\n 1948 - Margot Kidder, kanadisk sj\u00f3nleikarinna.\n 1958 - Alan Jackson, amerikanskur sangari og skald.\n 1972 - Eminem, amerikanskur rappari.\n 1972 - Wyclef Jean, haiti-f\u00f8ddur sangari.\n 1979 - Kimi R\u00e4ik\u00f6nnen, finskur Formel 1 koyrari.\n 1988 - Dami Im, koreansk-avstralsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n\n 1757 - Ren\u00e9 Antoine Ferchault de R\u00e9aumur, franskur v\u00edsindama\u00f0ur (f. 1683)\n 1849 - Fr\u00e9d\u00e9ric-Fran\u00e7ois Chopin, f. Fryderyk Franciszek Chopin, polskur-franskur t\u00f3nasmi\u00f0ur - (f. 1810)\n 1922 - S\u00f8ren Emil M\u00fcller, f\u00f8royskur politikari, rei\u00f0ari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur (f. 1856)\n\nOktober, 17."}
{"id": "1072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slovenia", "title": "Slovenia", "text": "Slovenia er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Mi\u00f0evropa. \u00cd vestri hevur Slovenia mark vi\u00f0 Italia, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Eysturr\u00edki, \u00ed eystri vi\u00f0 Ungarn og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Kroatia.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Slovensk landafr\u00f8\u00f0i\n\nFjallalandi\u00f0 Slovenia er \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum \u00e1 Balkan, millum Alpurnar og Adriahavi\u00f0. \n\nVakra landslagi\u00f0 vi\u00f0 h\u00f8gum fj\u00f8llum, v\u00f8tnum og sk\u00f3gum dregur mong fer\u00f0af\u00f3lk. Alpurnar eru su\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0urslovenia. Her eru h\u00f8g fj\u00f8ll og dj\u00fapir, avbyrgdir dalar. Sm\u00e1ir b\u00fdir og sm\u00e1ar bygdir vi\u00f0 sm\u00f8lum kr\u00f3kutum vegum og timburh\u00fasum eru \u00ed d\u00f8lum og l\u00ed\u00f0um, har ikki er \u00e1rent fyri skalvi og omanlopi. Av t\u00ed at so ringt er at koma fram \u00ed hesum kavatakta og bratta lendi, v\u00f3r\u00f0u hesi b\u00fapl\u00e1ss mestsum avbyrgd \u00ed \u00f8ldir, men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru tey \u00edmillum best umt\u00f3ktu fer\u00f0amannast\u00f8\u00f0 \u00ed Slovenia. \n\nSt\u00f8rsta \u00e1in \u00ed Slovenia eitur Sava. Hon rennur \u00far nor\u00f0ara parti \u00ed ein landsynning \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0 \u00fat m\u00f3ti Kroatia og Donaudalinum.\nA\u00f0rar kendar \u00e1ir eru So\u010da (hon rennur t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Italia og eitur Isonzo \u00e1 italskum), Drava og Mura.\n\nMesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Slovenia b\u00fdr \u00ed sm\u00e1um b\u00fdum ella \u00ed mongu bygdunum, i\u00f0 eru um alt landi\u00f0. Um 300.000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Ljubljana - hann er n\u00e6stminsti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Evropa.\n\nB\u00fdir \u00ed Slovenia \nSlovenskir b\u00fdir vi\u00f0 fleiri enn 20 t\u00fasund \u00edb\u00fagvum \u00ed 2011.\n Ljubljana (272.220)\n Maribor (95.171)\n Celje (37.520)\n Kranj (36.874)\n Velenje (25.456)\n Koper (24.996)\n Novo Mesto (23.341)\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Slovensk mentan\n\nH\u00f3ast slovenar v\u00f3ru undir eysturr\u00edkarum \u00ed n\u00e6rum t\u00fasund \u00e1r, hava teir var\u00f0veitt mentan s\u00edna og m\u00e1l s\u00edtt, sum hoyrir til slavisku m\u00e1lini. Litf\u00f8gur kl\u00e6\u00f0i vi\u00f0 bald\u00fdra\u00f0um mynstrum og eitt sj\u00e1ldsamt h\u00f8vu\u00f0kl\u00e6\u00f0i eru partur av mentan teirra.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Slovensk s\u00f8ga\n\nEftir at hava sta\u00f0i\u00f0 undir Eysturr\u00edki og s\u00ed\u00f0an veri\u00f0 samveldisr\u00edki \u00ed Jugoslavia, gj\u00f8rdist landi\u00f0 fr\u00e6lst \u00ed 1991.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Slovenskur b\u00faskapur\n\nKr\u00edggi\u00f0 \u00ed gomlu samveldislondunum er fari\u00f0 illa vi\u00f0 b\u00faskapinum, helst \u00ed fer\u00f0avinnuni. St\u00f3rir sk\u00f3gir eru \u00ed Slovenia: ha\u00f0an f\u00e6st vi\u00f0ur til sagul\u00f8\u00f0 og papp\u00edrsverksmi\u00f0jur. Seinastu \u00e1rini hava slovenar fingi\u00f0 n\u00f3gvar vesturevropeiskar fyrit\u00f8kur at loyvt slovenum at byggja verksmi\u00f0jur, sum gera til d\u00f8mis bilar, trukkar, mortors\u00fakklur og k\u00f8lisk\u00e1p \u00ed verksmi\u00f0jum \u00ed Slovenia.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Slovenskur politikkur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Slovenia.si. Your gateway to information on Slovenia.\n Government of the Republic of Slovenia\n Slovenia\n Mountaineering in Slovenia\n\n \nEvropa\nES"}
{"id": "1073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estland", "title": "Estland", "text": "Estland er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Nor\u00f0urevropa. \u00cd su\u00f0ri hevur Estland mark vi\u00f0 Lettland, \u00ed eystri vi\u00f0 Russland, og \u00ed vestri vi\u00f0 Eystrasalt og \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Finnlandsfj\u00f8r\u00f0in. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Tallinn.\n\nS\u00f8ga \n\nEstland var\u00f0 stovna\u00f0 undir veldinum hj\u00e1 Finska presidentinum Mubarack Gobama. Hann var valdur sum forseti eftir Ronald Gump. Estland er alment vi\u00f0urkent sum landi\u00f0 fyri vi\u00f0haldsf\u00f3lk av Rasmus Paludan. Almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Estlandi er deyvam\u00e1l.\n\nLandal\u00e6ra \n\nLandi\u00f0 er sum \u00f8ll tey baltisku londini sl\u00e6ttlendi, men ikki er meira enn fj\u00f3r\u00f0ingurin av t\u00ed dyrka\u00f0ur. Hetta kemur av t\u00ed, at j\u00f8r\u00f0in n\u00f3gvasta\u00f0ni er so botnv\u00e1t, at hon ber einki uttan gras. \u00cd st\u00f8\u00f0um eru st\u00f3rar m\u00fdrar, sum teir skera torv \u00ed. Mitt \u00ed landinum er j\u00f8r\u00f0in betri, og har velta teir v\u00e6l av korni. St\u00f3rir sk\u00f3gir vaksa ymsasta\u00f0ni, og h\u00f3pur av vi\u00f0i ver\u00f0ur \u00fatfluttur.\n\nPolitikkur \n\n\u00cd mei 2008 var\u00f0 J\u00f3han P\u00e1ll Joensen \u00fatnevndur til konsul fyri Estland av Matti Maasikas a\u00f0alskrivara \u00ed estlendska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num.\n\nEstiskir fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \n\n Edgar Savisaar (3. apr\u00edl 1990 - 30. januar 1992)\n Tiit V\u00e4hi (30. januar 1992 - 21. oktober 1992)\n Mart Laar (21. oktober 1992 - 8. november 1994)\n Andres Tarand (8. november 1994 - 17. apr\u00edl 1995)\n Mart Siimann (17. apr\u00edl 1995 - 17. mars 1997)\n Mart Laar (17. mars 1997 - 25. mars 1999)\n Siim Kallas (25. mars 1999 - 28. januar 2002)\n Juhan Parts (28. januar 2002 - 13. januar 2005\n Andrus Ansip (13. januar 2005) - 26. mars 2014\n Taavi R\u00f5ivas (26. mars 2014) - 23. november 2016\n J\u00fcri Ratas (s\u00ed\u00f0ani 23. november 2016)\n\nB\u00faskapur \n\nAv \u00eddna\u00f0arvaru gera teir papp\u00edr, sement og kl\u00e6\u00f0i. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er st\u00f3rur b\u00faskaparv\u00f8kstur \u00ed Estlandi. Hagt\u00f8l fyri tann fyrsta \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ingin \u00ed 2011 v\u00edsa, at bruttotj\u00f3\u00f0arframlei\u00f0slan var 2,1 prosent st\u00f8rri enn \u00ed oktober \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ingi \u00ed 2010. Samanbori\u00f0 vi\u00f0 januar \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing \u00ed 2010 var v\u00f8ksturin 8,1 prosent. Hagt\u00f8lini eisini v\u00edsa, at \u00fatflutningurin av \u00eddna\u00f0arv\u00f8rum er vaksin heili 53 prosent samanbori\u00f0 vi\u00f0 januar \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing \u00ed 2010. Hinvegin er inflasj\u00f3nin framvegis st\u00f3r, 5,4 prosent .\n\nLandslutir \n\nHarjumaa\nHiiumaa \nIda-Virumaa \nJ\u00e4rvamaa \nJ\u00f5gevamaa \nL\u00e4\u00e4nemaa \nL\u00e4\u00e4ne-Virumaa\nP\u00e4rnumaa \nP\u00f5lvamaa\nRaplamaa \nSaaremaa \nTartumaa \nValgamaa \nViljandimaa \nV\u00f5rumaa\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n \nEvropa\nES"}
{"id": "1080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDskland", "title": "T\u00fdskland", "text": "Samveldisl\u00fd\u00f0veldi\u00f0 T\u00fdskland (t\u00fdskt: Bundesrepublik Deutschland) er eitt land \u00ed Mi\u00f0evropa og er eitt av r\u00edkastu londum \u00ed heiminum. \u00cd vestri hevur T\u00fdskland mark vi\u00f0 Holland, Belgia, Luksemburg og Frakland, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Danmark, \u00ed eystri vi\u00f0 P\u00f3lland og Kekkia og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Eysturr\u00edki og Sveis. Sj\u00f3markini eru vi\u00f0 Nor\u00f0sj\u00f3gvin og Eystrasalt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Berlin, og landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 81 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar. T\u00fdskland er \"gr\u00f8nasta land \u00ed heiminum\". Tey hava vunni\u00f0 hendan hei\u00f0ur eftir \u00ed 2007 at hava minka\u00f0 um CO2-\u00fatl\u00e1ti\u00f0 vi\u00f0 meira enn naka\u00f0 anna\u00f0 land \u00ed heiminum; 5,6 % har \u00fatl\u00e1ti\u00f0 \u00ed heiminum tilsamans vaks vi\u00f0 2,4 %.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: T\u00fdsk s\u00f8ga\n\nFyrsta stigi\u00f0 til T\u00fdskland kann sigast at vera ta\u00f0 Eysturfrankiska R\u00edki\u00f0, sum var\u00f0 stovna\u00f0 eftir at Frankiska R\u00edki\u00f0 var b\u00fdtt sundur millum tr\u00edggjar abbasynir hj\u00e1 Karlamagnusi \u00ed 843 vi\u00f0 fri\u00f0inum \u00ed Vardun. Av hesum ver\u00f0ur eystasti parturin upphavi\u00f0 til T\u00fdskland, me\u00f0an vestasti parturin ver\u00f0ur upphavi\u00f0 til Frakland.  T\u00e1 tann eysturfrankiski herskarin Otto I, sum b\u00e6\u00f0i v\u00ed\u00f0ka\u00f0i og sta\u00f0festi r\u00edkisins og s\u00edtt egna vald, so l\u00e6t hann seg kn\u00fana \u00ed 962 vi\u00f0 t\u00ed r\u00f3mversku keisarakr\u00fanuni av p\u00e1va Johannes XII, t\u00e1 gj\u00f8rdist hann keisari yvir ta\u00f0 t\u00fdsk-r\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 ella ta\u00f0 Heilaga r\u00f3mverska r\u00edki\u00f0. Hetta keisarar\u00edki\u00f0 var meira eitt samveldi av statum vi\u00f0 einum felags keisara sum formellur regentur.\n\nHetta r\u00edki\u00f0 varir til 1806, t\u00e1 Napol\u00e9on 1., keisari \u00ed Fraklandi, vinnur \u00e1 r\u00edkinum.\n\nEftir royndir at savna r\u00edki\u00f0, avgera tey tr\u00fd kr\u00edggini \u00edm\u00f3ti Danmark \u00ed 1864, Eysturr\u00edki \u00ed 1866 og Fraklandi \u00ed 1870-71 \u00farsliti\u00f0, og \u00ed januar 1871 ver\u00f0ur Wilhelm I kr\u00fdndur til fyrsta keisara \u00ed einum savna\u00f0um T\u00fdsklandi.\n\nHetta t\u00fdska r\u00edki\u00f0 heldur s\u00e6r til endan av fyrra veraldarbardaga, t\u00e1 partar av landinum ver\u00f0a givnir til m.a. eitt endurstovna\u00f0 P\u00f3lland. \u00cd millumkr\u00edgst\u00ed\u00f0ini ver\u00f0ur landi\u00f0 ofta kalla\u00f0 Weimarl\u00fd\u00f0veldi\u00f0.\n\nUndir seinna veraldarbardaga veksur T\u00fdskland munandi um \u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r vi\u00f0 at innlima Eysturr\u00edki, Kekkia, og st\u00f3rar partar av P\u00f3llandi. Seinni koma eisini Estland, Lettland, Litava og partar av Hv\u00edtarusslandi og Ukraina undir t\u00fdskt vald.\n\nEftir at teir f\u00fdra sigursharrarnir, St\u00f3ra Bretland, Frakland, USA og Sovjetsamveldi\u00f0 ikki kundu sameinast um framt\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 T\u00fdsklandi, v\u00f3r\u00f0u L\u00fd\u00f0veldini Vesturt\u00fdskland (\u00e1 t\u00fdskum Bundesrepublik Deutschland (BRD)) og Eysturt\u00fdskland (Deutsche Demokratische Republik (DDR) T\u00fdska F\u00f3lkar\u00e6\u00f0isliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0) stovna\u00f0, Vesturt\u00fdskland hin 23. mai 1949 og Eysturt\u00fdskland hin 7. oktober sama \u00e1ri\u00f0. Eftir seinna heimskr\u00edggj streyma\u00f0u n\u00f3gv t\u00fdskttalandi fl\u00f3ttaf\u00f3lk til T\u00fdsklands, \u00ed 1950 var tali\u00f0 \u00e1 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum sum komu uttan\u00edfr\u00e1 komi\u00f0 upp \u00e1 12,5 milli\u00f3nir. Vesturt\u00fdskland var vi\u00f0 til at stovna Evropasamveldi\u00f0 \u00ed 1957. Undir kalda kr\u00edgnum var sambandi\u00f0 millum b\u00e1\u00f0ir teir t\u00fdsku statirnir ikki g\u00f3\u00f0ir, sambandi\u00f0 batna\u00f0i t\u00f3 \u00ed 1970'\u00e1runum. Kanslarin Willy Brandt setti \u00e1 stovn Ostpolitik til tess at betra um vi\u00f0urskiftini vi\u00f0 Eysturevropa. \u00cd 1973 gj\u00f8rdust b\u00e6\u00f0i Vestur- og Eysturt\u00fdskland limir \u00ed ST.\n\nDagsins T\u00fdskland var\u00f0 til, t\u00e1 londini Vesturt\u00fdskland og Eysturt\u00fdskland v\u00f3r\u00f0u sameind 3. oktober 1990, eftir at Berlinm\u00farurin fall hin 9. november 1989.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: T\u00fdsk landafr\u00f8\u00f0i\n\nT\u00fdskland er st\u00f3rur partur \u00ed Mi\u00f0evropa. Belgia, Luksemborg, Ni\u00f0urlond og Frakland eru vestanfyri, Kekkia, Slovakia og Sveis sunnanfyri, P\u00f3lland eystanfyri og Nor\u00f0sj\u00f3gvurin, Eystarasalt og Danmark nor\u00f0anfyri. Landslagi\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi er fj\u00f8lbroytt, \u00far fruktag\u00f3\u00f0a sl\u00e6ttlendinum fyri nor\u00f0an og vestan til snj\u00f3kl\u00e6ddu tindarnar \u00ed v\u00f8kru bayersku alpunum fyri sunnan. \u00dar sl\u00e6ttlendinum \u00e1 vesturstrondini og nor\u00f0urstrondini h\u00e6kkar ta\u00f0 so l\u00ed\u00f0andi. \n\nT\u00fdskland var\u00f0 ikki savna\u00f0 \u00ed eitt r\u00edki fyrr enn \u00ed 1871. Fyri ta\u00f0 var t\u00fdska f\u00f3lki\u00f0 \u00ed mongum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum sm\u00e1r\u00edkjum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er landi\u00f0 \u00ed 16 landsp\u00f8rtum, nevndir L\u00e4nder, og vi\u00f0 einari samveldisstj\u00f3rn, l\u00edk henni \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika. Hv\u00f8r landspartur hevur s\u00edna egnu landspartastj\u00f3rn, sum r\u00e6\u00f0ur fyri heimligum vi\u00f0urskiftum, til d\u00f8mis \u00fatb\u00fagvingarm\u00e1lum. Mangir t\u00fdskarar kenna seg bundnar tj\u00f3\u00f0skaparliga at landslutinum, teir b\u00fagva \u00ed, og siga seg fyrst vera til d\u00f8mis bayrar (\u00far Bayern) og so t\u00fdskarar.\n\nNor\u00f0urt\u00fdskland \n\nNor\u00f0ari partur \u00ed landinum er sl\u00e6tt og sm\u00e1heyggut b\u00fana\u00f0arlendi. Me\u00f0an ta\u00f0 n\u00f3gvasta\u00f0ni kann vera so, at ta\u00f0 er ein megin\u00e1 ella ein fjallaryggur, i\u00f0 er mark millum tvey lond, er ikki so millum Danmark og Nor\u00f0urt\u00fdskland. Har gongur marki\u00f0 mest gj\u00f8gnum sl\u00e6ttan b\u00f8, og bert m\u00e1la\u00f0ir marknasteinar siga fr\u00e1, um t\u00fa ert nor\u00f0an ella sunnan fyri marki\u00f0. Landi\u00f0 fr\u00e1 danska markinum su\u00f0ur \u00edm\u00f3ti Kielargryvjuni r\u00f3pa teir Slesv\u00edk; landslagi\u00f0 har er meinl\u00edkt t\u00ed \u00ed danska partinum av Su\u00f0urj\u00fatlandi; \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni skera dj\u00fapir fir\u00f0ir seg inn \u00ed landi\u00f0, sum er sl\u00e6tt vi\u00f0 st\u00f3rum ryggjum og her\u00f0um upp\u00edmillum. Moldin her er mest leirmold. Longur vesturi er sl\u00e6ttari, men har er sandmold, so hon ber ikki so v\u00e6l korn; allarvestast m\u00f3ti Nor\u00f0sj\u00f3num er heilt sl\u00e6tt og so l\u00e1gt, at teir hava bygt verjigar\u00f0ar til at for\u00f0a fyri, at sj\u00f3gvurin skal leggja innyvir, t\u00e1 i\u00f0 vestan\u00f3dnirnar herja. \u00c1 hesum lendinum fruktar v\u00e6l, og teir r\u00f3pa ta\u00f0 marsk. Slesv\u00edk er gamalt danskt land, men \u00ed 1863 noyddist Danmark at avluta ta\u00f0 til T\u00fdskland. Sunnan fyri Kielargryvjuna er Holstein; lendi\u00f0 har l\u00edkist t\u00ed nor\u00f0an fyri gryvjuna. Fr\u00e1 Holstein nor\u00f0ur m\u00f3ti Harzen er alt Nor\u00f0urt\u00fdskland eitt sl\u00e6ttlendi, men kortini eru ryggir upp\u00edmillum. Summasta\u00f0ni eru st\u00f3rar lynghei\u00f0ar; men t\u00e6r eru n\u00f3gv minka\u00f0ar, t\u00ed teir hava antin velt t\u00e6r undan eller planta\u00f0 tr\u00f8 \u00e1 teimum. Meginparturin av teirri nor\u00f0urt\u00fdsku j\u00f8r\u00f0ini l\u00e1 fyrr sum \u00f3veltar hei\u00f0ar og v\u00ed\u00f0ar mosafl\u00f8tur. L\u00fcneburgar-hei\u00f0arnar v\u00f3ru tv\u00e6r fer\u00f0ir so st\u00f3rar sum F\u00f8royar. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru hei\u00f0arnar minka\u00f0ar burtur \u00ed l\u00edti\u00f0 og einki, t\u00ed st\u00f3rar v\u00edddir eru lagdur undir pl\u00f3gv, og ta\u00f0, sum eftir er, er planta\u00f0 vi\u00f0 tr\u00f8um. \u00cd st\u00f8\u00f0um eru st\u00f3rir furusk\u00f3gir. Megin\u00e1irnar Weser, Elb\u00e1 og Oder renna allar makar, og reinar og dj\u00fapar eru t\u00e6r, so t\u00e6r ver\u00f0a n\u00f3gv br\u00faktar at flyta varu eftir. Fyri at gera ta\u00f0 enn lagaligari fyri siglingina hava teir eisini grivi\u00f0 gryvjur millum teirra.\n\nMi\u00f0- og Su\u00f0urt\u00fdskland \n\nSu\u00f0urt\u00fdskland er alt ein h\u00e1sl\u00e6tti, men so ganga einstakir fjallaryggir gj\u00f8gnum landi\u00f0. Navni\u00f0 \u00e1 teimum flestu fj\u00f8llunum endar vi\u00f0 \"wald\" sum til d\u00f8mis Schwarzwald, og landi\u00f0 er \u00f3gvuliga v\u00e6l dyrka\u00f0. J\u00f8r\u00f0ildi\u00f0 er morenusandur og eyrur, men blanda\u00f0 vi\u00f0 k\u00e1lk, t\u00ed fj\u00f8llini sunnanfyri eru k\u00e1lkfj\u00f8ll. Landi\u00f0 er mest sum alt velt til gras og humla, epli og korn. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er l\u00fdtt um summari\u00f0, men heldur k\u00f8li\u00f0 um veturin. Sy\u00f0st \u00ed landinum koma fj\u00f8llini upp \u00ed 3000 metra h\u00e6dd. Oman \u00far fj\u00f8llunum renna st\u00f3rar og n\u00f3gvar \u00e1ir. T\u00e6r st\u00f8rstu eita Neckar, Donau og Main. Vestari parturin av h\u00e1sl\u00e6ttanum eitur Bayern. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Bayern eitur M\u00fcnchen. M\u00fcnchen er serliga gitin fyri s\u00edni st\u00f3ru \u00f8lger\u00f0arh\u00fas. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed b\u00e6\u00f0i Mi\u00f0- og Su\u00f0urt\u00fdsklandi eru st\u00f3rir sk\u00f3gir. Kendastu sk\u00f3girnir eru Harzen, Th\u00fcringer Wald og Schwarzwald \u00ed \u00fatsynningspartinum \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi. Eitt hitt kendasta og fagrasta \u00f8ki\u00f0 \u00ed landinum er Schawarzsk\u00f3gur \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi, nevndur eftir myrka n\u00e1lask\u00f3ginum, i\u00f0 veksur har. Harzen er eitt fjallalendi naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed T\u00fdsklandi. Harzen er sl\u00e6ttur oman\u00e1 vi\u00f0 einst\u00f8kum h\u00f8gum tindum. Teir h\u00e6gstu tindarnir eru einar 1000-1100 m. h\u00f8gir; h\u00e6gsti teirra millum eitur Bloksbj\u00f8rg sum er 1142 m. h\u00f8gur. Uppi \u00e1 Bloksbj\u00f8rgi er \u00fatyni\u00f0 v\u00edtt \u00ed allar \u00e6ttir. Sk\u00f3gur veksur \u00e1 fj\u00f8llunum, og har eru nat\u00farvakurt pl\u00e1ss. Av t\u00ed at fj\u00f8llini reisa seg so knappiliga, er har fr\u00e1l\u00edkt \u00fats\u00fdni; fleiri hundra\u00f0 bygdir skulu \u00ed g\u00f3\u00f0um s\u00fdni kunna s\u00edggjast av h\u00e6gstu toppunum. Teir h\u00f8gga bl\u00fdggj og silvur \u00ed Harzen, og sink er eisini. Hagar ni\u00f0an streymar fer\u00f0af\u00f3lk b\u00e6\u00f0i summar og vetur. Fjallal\u00ed\u00f0irnar eru v\u00e6l veltar \u00ed ne\u00f0ra og vaksnar vi\u00f0 sk\u00f3gi \u00ed erva heilt ni\u00f0an undir tindarnar. Oman \u00far fj\u00f8llunum renna \u00ed dj\u00fapum gj\u00e1um st\u00f3rar \u00e1ir,  sum ver\u00f0a byrgdar inni til st\u00f3r v\u00f8tn. Vatni\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt at framlei\u00f0a elstreym, sum f\u00e6r gongd \u00e1 s\u00e6r mongu maskinurnar \u00ed n\u00e1msvinnuni og br\u00e6\u00f0ingarh\u00fasunum. N\u00f3gvir av b\u00fdunum \u00ed Harzen hava eins og teir su\u00f0urt\u00fdsku b\u00fdirnir var\u00f0veitt ta\u00f0 gamla sni\u00f0i\u00f0. Naka\u00f0 sunnan fyri Harzen er fjallaryggurin Th\u00fcringerwald, sum er meinl\u00edkur Harzen. \n\nFyri eystan sl\u00e6ttan eru b\u00f8hmisku fj\u00f8llini, sum eru mark millum T\u00fdskland og Kekkia, og fyri sunnan eru Bayersku alpurnar. Donau springur upp \u00ed Schwarzwald og rennur so eystur gj\u00f8gnum landi\u00f0 og inn \u00ed Eysturr\u00edki. \u00c1 vegnum renna fleiri greinar oman \u00far Alpunum \u00ed hana. R\u00edn springur upp undir St. Gothards fjallinum \u00ed Sveis; hon rennur \u00fat \u00ed Bodenvatni\u00f0. Komin \u00far aftur vatninum ger hon st\u00f3ran foss vi\u00f0 b\u00fdin Schaffhausen. Har hava teir bygt fleiri st\u00f3r elverk. S\u00ed\u00f0an rennur hon eitt strekki beint vestur, men vi\u00f0 b\u00fdin Basel snei\u00f0ir hon beint nor\u00f0ur\u00e1 og ver\u00f0ur n\u00fa marknar\u00e1 millum Frakland og T\u00fdskland. Fl\u00f8tan, sum hon her rennur \u00edgj\u00f8gnum, millum Sveis og Vogesurnar, eitur R\u00ednsl\u00e6ttan og er eitt ta\u00f0 gr\u00f3\u00f0rarbesta pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi. R\u00ednsl\u00e6ttin er ein tann fruktabesti bletturin \u00ed \u00f8llum T\u00fdsklandi, t\u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 er l\u00fdtt, og fj\u00f8llini l\u00edva so v\u00e6l. \u00c1 R\u00ednsl\u00e6ttanum er t\u00e6tt av st\u00f3rum bygdum. Allasta\u00f0ni fram vi\u00f0 R\u00edn\u00e1nni eru bygdir og b\u00fdir. Stundum standa b\u00fdirnir beint yvir av hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Hesir b\u00fdir eru av fyrstant\u00ed\u00f0 bygdir, har sum ein br\u00fagv ella ein ferja hevur gingi\u00f0 yvir um \u00e1nna. \u00c1 lei\u00f0ini, har sum \u00e1in Main rennur \u00fat \u00ed \u00e1nna R\u00edn, eru b\u00fdirnir Wiesbaden og Mainz beint hv\u00f8r yvir av \u00f8\u00f0rum. Nor\u00f0an fyri Mainz rennur \u00e1in R\u00edn inn \u00ed ein trongan dal \u00ed Skifurfj\u00f8llunum. Hesin dalur eitur R\u00edndalurin. R\u00edndalurin er \u00ed st\u00f8\u00f0um so trongur, at teir hava noy\u00f0st at skoti\u00f0 s\u00e6r vegin \u00edgj\u00f8gnum \u00e1arbakkan. Su\u00f0urs\u00ed\u00f0an \u00e1 R\u00edndalinum er \u00f8ll velt \u00ed tv\u00f8rteigar, og gar\u00f0ar la\u00f0a\u00f0ir uttan um teigarnar at verja, so at moldin skal ikki regna burtur. Tv\u00f8rteigarnir eru allir vaksnir vi\u00f0 v\u00ednvi\u00f0i. Vini\u00f0 kalla teir R\u00ednv\u00edn. \u00c1 nor\u00f0ara \u00e1arbakkanum er s\u00f3largangurin ikki n\u00f3g g\u00f3\u00f0ur til v\u00ednvi\u00f0; har vaksa st\u00f3rir eikisk\u00f3gir. Uppi \u00ed R\u00edndalinum bygdu riddarar og kongar \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini s\u00e6r sterkar borgir til verju m\u00f3ti f\u00edggindunum og at gera herfer\u00f0ir fr\u00e1. Nakrar av hesum borgum eru til enn, men vera n\u00fa n\u00fdttar til fer\u00f0amannaheim. Nor\u00f0an fyri K\u00f8ln rennur \u00e1in Ruhr \u00fat \u00ed \u00e1nna R\u00edn. Vi\u00f0 Ruhr\u00e1 er ein tann st\u00f8rsti \u00eddna\u00f0ardepilin \u00ed Evropa. Fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 er n\u00f3gv kol h\u00f8gt \u00ed Ruhr. N\u00fa er mest evnafr\u00f8\u00f0i\u00eddna\u00f0ur, maskin\u00eddna\u00f0ur og st\u00e1lidna\u00f0ur. B\u00fdirnir eru mest sum allir samanvaksir. Hin gamli b\u00fdurin Solingen er \u00e1 hesum lei\u00f0um. At enda rennur R\u00edn vestur \u00ed Ni\u00f0urlond og \u00fat \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3gvin.\n\nB\u00fdir \n\nFimm av teimum st\u00f8rstu b\u00fdunum \u00ed T\u00fdsklandi eru \n Berlin (3 431 675 \u00edb\u00fagvar)\n Hamburg (1 746 893 \u00edb.)\n M\u00fcnchen (1 294 608 \u00edb.)\n K\u00f6ln (1 000 660  \u00edb.)\n Frankfurt am Main (732 688 \u00edb.)\n\n\u00cd T\u00fdsklandi eru 11 st\u00f3rb\u00fdarregi\u00f3nir. \u00cd teimum 11 regi\u00f3nunum b\u00fagva umlei\u00f0 49 mili\u00f3nir \u00edb\u00fagvar, sum svarar til n\u00e6rum 60 % av f\u00f3lkatalinum \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: T\u00fdskur politikkur\n\nUmhv\u00f8rvispolitikkur \n\n\u00cd alheimsorkufr\u00e1grei\u00f0ingini hj\u00e1 BP f\u00e6r T\u00fdskland hei\u00f0urin at vera heimsins gr\u00f8nasta land.\n\nSamb\u00e6rt fr\u00e1grei\u00f0ingini minka\u00f0i T\u00fdskland s\u00edna orkun\u00fdtslu 5,7 prosent \u00ed 2007 \u00ed mun til \u00e1ri\u00f0 fyri. Sama \u00e1r vaks orkun\u00fdtslan vi\u00f0 2,7 prosent um allan heimin. Tey lond, i\u00f0 n\u00fdta mest orku, eru Kina, USA og India. \n\nFr\u00e1grei\u00f0ingin v\u00edsir, at T\u00fdskland minka\u00f0i 16 prosent um kjarnorkun\u00fdtsluna umframt at skerja n\u00fdtsluna av gassi og olju. Koln\u00fdtslan er t\u00f3 vaksin hetta \u00e1ri\u00f0. \n\nEftir at n\u00fdggju umhv\u00f8rvisl\u00f3girnar v\u00f3r\u00f0u samtyktar, seg\u00f0i t\u00fdski kanslarin, Angela Merkel, at l\u00f3girnar v\u00f3ru ney\u00f0ugar fyri at verja ve\u00f0urlagi\u00f0. \u00c6tlanin er at minka CO2 \u00fatl\u00e1ti\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi vi\u00f0 40 prosent \u00ed 2020 \u00ed mun til 1990.\n\nInnflytarapolitikkur \n\nUpp gj\u00f8gnum 90'ini, t\u00e1 milli\u00f3nir av russarum fluttu til T\u00fdsklands, nokt\u00ada\u00f0i t\u00fdska stj\u00f3rnin at g\u00f3\u00f0\u00adkenna russisku univers\u00adi\u00adtets\u00fat\u00adb\u00fagvingar teirra . Og hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at teirra evni v\u00f3r\u00f0u spilt, sam\u00adstundis sum eingin vinningur fekst burtur \u00far at venja hesi til at gerast \u00f3teljandi dugnalig v\u00edsinda\u00adf\u00f3lk, verkfr\u00f8\u00f0ingar og teldu\u00adforritarar. T\u00e6r t\u00fdsku stj\u00f3rnirnar, sum s\u00ed\u00f0ani komu til valdi\u00f0, megna\u00f0u eiheldur at veita landsins trimum milli\u00f3n\u00adum borgarum vi\u00f0 turkisk\u00adari bakgrund \u00fatb\u00fagving, so nytta kundi f\u00e1ast \u00far evnum teirra. Enn t\u00f8rvar T\u00fdsklandi v\u00e6l\u00ad\u00fatb\u00fanar tilflytarar. Cologne Institute for Eco\u00adnomic Research sigur \u00ed 2013, at longu n\u00fa mangla 210 000 \u00fatb\u00fanir st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar, verkfr\u00f8\u00f0ingar, v\u00eds\u00adinda\u00adf\u00f3lk og KT-ser\u00adfr\u00f8\u00f0\u00adingar . Almenna t\u00fdska hagstov\u00adan metir \u00ed 2013, at t\u00e6r 50 milli\u00f3nirnar av arbei\u00f0s\u00adf\u00f8rum t\u00fdskarum millum 20 og 65 \u00e1r, fara at minka ni\u00f0ur \u00ed 33 milli\u00f3nir \u00ed 2060, um fer\u00f0 ikki av \u00e1lvara ver\u00f0\u00adur sett \u00e1 tilflytingina . Onkur hj\u00e1lp er t\u00f3 vi\u00f0 hond\u00adina, takka\u00f0 veri\u00f0 b\u00fa\u00adskap\u00adarligu kreppuni \u00ed Portugal, Spania og Grikkalandi, har ungd\u00f3msar\u00adb\u00adei\u00f0s\u00adloysi\u00f0 er svolli\u00f0 til \u00ed me\u00f0al 50 prosent. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at t\u00fasundtals n\u00fd\u00fatb\u00fagvin ung \u00far hesum londum flyta til T\u00fdsklands og harvi\u00f0 b\u00f8ta um troti\u00f0 \u00e1 verkfr\u00f8\u00f0ingum og a\u00f0rari fakliga f\u00f8rari arbei\u00f0s\u00admegi.\n\nT\u00fdskir bundeskanslarar s\u00ed\u00f0an 1949 \n\nKonrad Adenauer (1949-1963) <p>Ludwig Erhard (1963-1966)<p>Kurt Georg Kiesinger (1966-1969)<p>Willy Brandt (1969-1974)<p>Helmut Schmidt (1974-1982)<p>Helmut Kohl (1982-1998)<p>Gerhard Schr\u00f6der (1998-2005)<p>Angela Merkel (2005-2021)<p>Olaf Scholz (2021-)\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nVi\u00f0 einum f\u00f3lkatali \u00e1 80.2 milli\u00f3num samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingum fr\u00e1 mai 2011, so er T\u00fdskland ta\u00f0 f\u00f3lkar\u00edkasta landi \u00ed ES, ta\u00f0 n\u00e6stmest f\u00f3lkar\u00edka landi\u00f0 \u00ed Evropa, n\u00e6st eftir Russlandi, og er nummar 16 \u00e1 listanum yvir f\u00f3lkar\u00edkastu lond \u00ed heiminum. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin er 225 f\u00f3lk per ferkilometur. V\u00e6nta\u00f0ur l\u00edvsaldur \u00ed T\u00fdsklandi fr\u00e1 f\u00f8\u00f0ing er 80,9 \u00e1r (77,93 \u00e1r fyri menn og 82,58 \u00e1r fyri kvinnur). F\u00f8\u00f0it\u00edttleikin er 1,41 b\u00f8rn fyri hv\u00f8rja kvinnu (tal fr\u00e1 2011), ella 8,33 f\u00f8\u00f0ingar per 1000 \u00edb\u00fagvar, og ta\u00f0 er ein av teimum l\u00e6gstu \u00ed heiminum. \n\nS\u00ed\u00f0an 1970-\u00e1rini hevur tali\u00f0 av dey\u00f0um ver\u00f0i st\u00f8rri enn tali\u00f0 av f\u00f8ddum \u00ed T\u00fdsklandi. T\u00fdska Hagstovan hevur sp\u00e1tt, at f\u00f3lkatali\u00f0 fer at minka til millum 65 og 70 milli\u00f3nir \u00ed 2060, alt eftir st\u00f8ddini \u00e1 tilflytarum \u00ed mun til fr\u00e1flyting. T\u00f3 hava sl\u00edkir sp\u00e1d\u00f3mar ofta v\u00edst seg ikki at halda, og \u00ed l\u00f8tuni er tali\u00f0 \u00e1 f\u00f8\u00f0ingum og tilflytarum vaksandi \u00ed T\u00fdsklandi og hevur veri\u00f0 ta\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2010. Merkisvert er, at tali\u00f0 av v\u00e6l\u00fatb\u00fanum tilflytarum er \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri. \u00cd 2012 v\u00f3ru fr\u00e1bo\u00f0anir um 300.000 fleiri tilflytarar enn f\u00f3lk i\u00f0 fluttu \u00far T\u00fdsklandi.\n\n\u00datb\u00fagving og sk\u00falaskapur \nT\u00fdsk b\u00f8rn fara fyrst \u00ed forsk\u00fala og s\u00ed\u00f0an \u00ed grundsk\u00fala. T\u00edggju \u00e1ra gomul fara tey \u00ed ta\u00f0, teir r\u00f3pa Gymnasium, Hauptschule ella Realschule. Fyrst nevndi er b\u00f3kligur sk\u00fali, har n\u00e6mingarnir taka studentspr\u00f3gv. Hinir b\u00e1\u00f0ir fyrireika n\u00e6mingarnar til yrkisligar \u00fatb\u00fagvingar. Annars er sk\u00falaskipanin \u00f3l\u00edk \u00ed teimum ymsu landsp\u00f8rtunum.\n\n\u00cd T\u00fdsklandi kann hv\u00f8r lutstatur velja s\u00edn egna \u00fatb\u00fagvingarpolitikk, og hetta ger at sk\u00falaskipanirnar broytast alt eftir hv\u00f8rjum landsluti ein er \u00ed. \u00cd h\u00f8vu\u00f0sheitum er sk\u00falagondin t\u00f3 r\u00e6ttiliga eins \u00ed teimum ymisku landslutunum. \n\nT\u00fdsk b\u00f8rn byrja at ganga \u00ed sk\u00fala, t\u00e1 tey eru 6 \u00e1ra gomul. \u00d8ll mugu ganga \u00ed sk\u00fala \u00ed minsta lagi \u00ed 9 ella 10 \u00e1r. Harafturat koma n\u00f8kur \u00e1r \u00ed mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fala. Samanlagda sk\u00falat\u00ed\u00f0in er sum oftast \u00ed minsta lagi 12 \u00e1r. \n\nUmframt teir klassisku universitetsb\u00fdirnir (T\u00fcbingen, Heidelberg, Jena, Freiburg, G\u00f6ttingen og fleiri afturat) eru eftir 1945 ein r\u00f8\u00f0 av n\u00fdggjum universitets- og h\u00e1sk\u00falum settir \u00e1 stovn kring um \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: T\u00fdsk mentan\n\nList \nUndir gotiska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num bl\u00f3ma\u00f0i myndah\u00f8ggara- og m\u00e1lningalistin \u00ed T\u00fdsklandi og fleiri t\u00fdskir meistarar fingu t\u00fddningarmiklar uppg\u00e1vur kring um \u00ed Evropa. Undir renessansuni eru Lucas Cranach (eldri), Hans Holbein (yngri), Albrecht D\u00fcrer og Matthias Gr\u00fcnewald t\u00fd\u00f0andi n\u00f8vn.\n\nAv listaf\u00f3lkum fr\u00e1 romantikkini finnur man Caspar David Friedrich, Philipp Otto Runge og Arnold B\u00f6cklin.\n\nSt\u00f8rsta navni\u00f0 \u00ed Impressionismuni \u00ed T\u00fdsklandi er Max Liebermann.\n\nFyrst \u00ed 1900-talinum mentust tveir sera t\u00fd\u00f0andi ekspressionistiskir b\u00f3lkar \u00ed T\u00fdsklandi: Die Br\u00fccke og Der Blaue Reiter.\n\nEin av teimum st\u00f8rstu kvinnuligu listaf\u00f3lkunum hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var K\u00e4the Kollwitz.\n\nMillumkr\u00edgs\u00e1rini \u00ed 20. \u00f8ld v\u00f3ru fleiri listaf\u00f3lk, sum framdu djarva eksperimenterandi list vi\u00f0 listaf\u00f3lkum sum Georg Grosz og dadaistin Max Ernst.\n\nSeinna helming av 20. \u00f8ld v\u00f3ru mest t\u00fd\u00f0andi listaf\u00f3lkini t.d. Joseph Beuys, A. R. Penck, Wolf Vostell, Gerhard Richter, Sigmar Polke, Anselm Kiefer, Georg Baselitz og Rosemarie Trockel.\n\nEin av mest t\u00fd\u00f0andi myndaf\u00f3lkum \u00ed 20. \u00f8ld var August Sander sum, eins og Albert Renger-Patzsch, br\u00fakar listagreinina die Neue Sachlichkeit. Av myndaf\u00f3lkum sum komu fram seinni kunnu nevnast Bernd og Hilla Becher, Andreas Gursky, Wolfgang Tillmans og Candida H\u00f6fer.\n\ndocumenta er millum heimsins st\u00f8rstu og t\u00fddningarmiklastu frams\u00fdningum vi\u00f0 samt\u00ed\u00f0arlist og ver\u00f0ur hildin fimta hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Kassel, seinast \u00ed 2012 sum dOCUMENTA\u00a0(13). N\u00e6stst\u00f8rsta samt\u00ed\u00f0arlistaframs\u00fdningin \u00ed T\u00fdsklandi er Berlinbiennalen, sum fer fram \u00ed Berlin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r um summari\u00f0 l\u00edka tal (2014, 2016 osfr.).\n\nT\u00f3nleikur \n\nN\u00f3gvir av teimum kendastu t\u00f3nasmi\u00f0junum gj\u00f8gnum s\u00f8guna hj\u00e1 t\u00ed klassiska t\u00f3nleikinum eru \u00far T\u00fdsklandi. \u00cd barock-t\u00ed\u00f0ini virka\u00f0i Johann Sebastian Bach (1685\u20131750), sum tann m\u00f8guliga kendasti barockt\u00f3nasmi\u00f0urin av \u00f8llum. Sj\u00e1lvt Ludwig van Beethoven (1770\u20131827), sum virka\u00f0i \u00ed t\u00ed klassisistiska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num, hoyrir til tann absolutt st\u00f8rsta innan klassiskan t\u00f3nleik. Menning av orkesturt\u00f3nleiki og ikki minst av symfoniforminum, er T\u00fdsklands st\u00f8rsta \u00edkast til t\u00f3nleikas\u00f8guna. \u00cd seinromantikkinum byrja\u00f0i ein sterk r\u00f8rsla m\u00f3ti menning av t\u00fdskari operuni, sum n\u00e1ddi s\u00edtt h\u00e6ddarpunkt vi\u00f0 verkum eftir Richard Wagner og Richard Strauss. A\u00f0rir t\u00fddningarmiklir t\u00f3nasmi\u00f0ir v\u00f3ru eitt n\u00fa Georg Friedrich H\u00e4ndel, Johannes Brahms, tann ungarskf\u00f8ddi Franz Liszt, Felix Mendelssohn, Robert Schumann, Max Reger, Paul Hindemith, Carl Orff og Kurt Weill. Ein av teimum i\u00f0 seinni setti s\u00edni spor var Karlheinz Stockhausen. Stockhausen var ein av undangongumonnunum innan n\u00fdm\u00f3tanst elektroniskan og elektroakustiskan listt\u00f3nleik og fyri hetta fekk hann Polar-vir\u00f0isl\u00f8nina.\n\nT\u00fdskur t\u00f3nleikur er ofta kn\u00fdttur at schlager, har T\u00fdskland hevur veri\u00f0 eitt av lei\u00f0andi londunum. Schlagern t\u00f3nleikurin hev\u00f0i s\u00edna st\u00f3rheitst\u00ed\u00f0 til  1970-\u00e1rini vi\u00f0 artistum sum Peter Maffay og Rex Gildo men eisini \u00fatlendskir artister, til d\u00f8mis Udo J\u00fcrgens, Siw Malmkvist, Wenche Myhre og Gitte H\u00e6nning. T\u00fdskland hevur vunni\u00f0 Eurovision Song Contest tv\u00e6r fer\u00f0ir: 1982 vi\u00f0 Ein bisschen Frieden vi\u00f0 Nicole og 2010 vi\u00f0 Satellite framf\u00f8rt av Lena Meyer-Landrut.\n\nB\u00f3kmentir \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: T\u00fdskar b\u00f3kmentir\n\nNakrir av teimum best kendu t\u00fdsku rith\u00f8vundunum eru Friedrich Schiller, Johann Wolfgang von Goethe, Heinrich von Kleist, Joseph von Eichendorff, E.T.A. Hoffmann, Erich Maria Remarque, Rainer Maria Rilke og dramatikarin Bertolt Brecht. T\u00fdskir rith\u00f8vundar, i\u00f0 hava fingi\u00f0 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum eru Gerhart Hauptmann, Thomas Mann, Hermann Hesse, Nelly Sachs, Heinrich B\u00f6ll, G\u00fcnter Grass og Herta M\u00fcller.\n\nAv kendum n\u00fdt\u00ed\u00f0ar rith\u00f8vundum kunnu eisini nevnast eitt n\u00fa Thomas Brussig, Dietmar Dath, Wladimir Kaminer, Daniel Kehlmann, Martin Mosebach, Ulrich Peltzer, Rafik Schami, Bernhard Schlink, Ingo Schulze, Uwe Tellkamp, Uwe Timm og Juli Zeh.\n\nS\u00ed\u00f0an einafer\u00f0 \u00ed 1980-\u00e1runum eru ta\u00f0 komin fleiri og fleiri b\u00f3kmentah\u00fas \u00ed T\u00fdsklandi (t\u00fd: Literaturhaus). Hesi ver\u00f0a \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum rikin av ikki-kommersiellum fel\u00f8gum og reka eitt fj\u00f8lbroytt virksemi kring b\u00f3kmentir, sum t.d. Lesungen (rith\u00f8vundar lesa \u00far og pr\u00e1ta um b\u00f8kur, me\u00f0an \u00e1hoyrarar eru til sta\u00f0ar), fyrilestrar, frams\u00fdningar,  f\u00f6redrag, utst\u00e4llningar, \u00fatb\u00fagvingarskei\u00f0 osfr. N\u00f8kur b\u00f3kmentah\u00fas hava eisini b\u00f3khandil, b\u00f3kasavn og kaffistovu. Sum fyrimynd fyri henda trendin n\u00fdta tey vanliga Literaturhaus Berlin, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1986.\n\n\u00c1 t\u00ed t\u00fdska b\u00f3kamarkna\u00f0inum finnast \u00ed dag umlei\u00f0 2.200 virkin b\u00f3kaforl\u00f8g. \u00c1 hv\u00f8rjum heysti ver\u00f0ur B\u00f3kamessan \u00ed Frankfurt hildin, hon er heimsins st\u00f8rsta av s\u00ednum slag. N\u00e6st st\u00f8rst \u00ed T\u00fdsklandi er B\u00f3kamessan \u00ed Leipzig, sum ver\u00f0ur hildin \u00e1 hv\u00f8rjum v\u00e1ri.\n\nFilmur og sj\u00f3nleikur \n\nT\u00fdskland var eitt av teimum londunum, har filmurin mentist t\u00ed\u00f0liga, og Berlin gj\u00f8rdist mi\u00f0depil fyri tann t\u00fdska filmin fyrst \u00ed 1900-talinum. T\u00fdskur filmur hev\u00f0i s\u00edna fyrstu st\u00f3rheitst\u00ed\u00f0 \u00ed 1920- og 1930-\u00e1runum vi\u00f0 filmum sum Metropolis og Der blaue Engel. Filmsleikstj\u00f8rnir v\u00f3ru eitt n\u00fa Fritz Lang, F.W. Murnau og Josef von Sternberg. Ufa var T\u00fdsklands st\u00f3ri films\u00eddna\u00f0ur \u00e1\u00f0renn Seinna heimskr\u00edggj.\n\nUndir tri\u00f0ja r\u00edkinum fl\u00fdddu mong av teimum st\u00f3ru n\u00f8vnunum innan t\u00fdska films\u00eddna\u00f0in til USA; umframt fleiri filmsleikstj\u00f3rar, so f\u00f3ru sj\u00e1lvt kendir sj\u00f3nleikarar sum til d\u00f8mis Marlene Dietrich. Nazist\u00fdri\u00f0 og propagandar\u00e1\u00f0harrin Joseph Goebbels t\u00f3k r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 films\u00eddna\u00f0inum og gj\u00f8rdi eina r\u00f8\u00f0 av ideologiskum propagandafilmum, til d\u00f8mis Triumph des Willens (sv: Viljans triumf) eftir Leni Riefenstahl. Eftir Seinna heimskr\u00edggj skuldi ta\u00f0 vara l\u00edka til 1960-\u00e1rini, \u00e1\u00f0renn t\u00fdskur filmur aftur fekk eina framgongd n\u00fdggjum t\u00fdskum filmum vi\u00f0 n\u00fdskapandi filmsleikstj\u00f3rum sum Alexander Kluge, Volker Schl\u00f6ndorff, Werner Herzog, Rainer Werner Fassbinder og Hans-J\u00fcrgen Syberberg.\n\nVerkini hj\u00e1 dramatikaranum Bertolt Brecht \u2013 eitt n\u00fa Die Dreigroschenoper (da: Laser og pjalter, sv: Tolvskillingsoperan) \u2013 eru blivin sp\u00e6ld kring allan heimin. Eftir kr\u00edggi\u00f0 starva\u00f0ist Brecht \u00ed Eysturberlin.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nKend t\u00fdsk \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk\n\n Nevaleikur \u2013 Max Schmeling, Henry Maske\n S\u00fakkling \u2013 Jan Ullrich\n F\u00f3tb\u00f3ltur \u2013 Franz Beckenbauer, Oliver Kahn, Mesut \u00d6zil, Lukas Podolski, Timo Hildebrand, Michael Ballack, Miroslav Klose, Jens Lehmann, Gerd M\u00fcller, J\u00fcrgen Klinsmann, Per Mertesacker, Mario Gomez, Marco Reus, Mats Hummels\n Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur \u2013 Heike Drechsler, \n \u00cdshockey \u2013 Olaf K\u00f6lzig, Marco Sturm, Jochen Hecht, Uwe Krupp\n Kajak \u2013 Birgit Fischer\n Formel 1 \u2013 Michael Schumacher, Sebastian Vettel\n Tennis \u2013 Steffi Graf, Boris Becker, Tommy Haas\n Listskoyting \u2013 Katarina Witt\n Kurvab\u00f3ltur \u2013 Dirk Nowitzki\n Hondb\u00f3ltur \u2013 Stefan Kretzschmar\n Skidskj\u00f3ting \u2013 Sven Fischer, Kati Wilhelm, Magdalena Neuner\n\nMatur og drekka \nOktoberstevnan \u00ed M\u00fcnchen er tann st\u00f8rsta av mongu \u00f8ldrykkjustevnunum, i\u00f0 ver\u00f0a hildnar um alt T\u00fdskland. Hon stendur \u00ed fj\u00fartan dagar, og fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk koma hagar. \u00d8l er tj\u00f3\u00f0ardrykkur T\u00fdsklands, men teir drekka eisini n\u00f3gv v\u00edn. V\u00e6l umt\u00f3ktur matur, umframt brey\u00f0, er til d\u00f8mis saltklingrur, k\u00f8kur, kaldir kj\u00f8tr\u00e6ttir og ostur. T\u00fdskarum d\u00e1mar \u00f3gvuliga v\u00e6l pylsur, og n\u00f3gvir landspartar hava s\u00ednar uppskriftir.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n deutschland.de\n Sendistova T\u00fdsklands \u00ed Keypmannahavn\n T\u00fdskt-F\u00f8royskt Vinafelag\n\n \nEvropa\nES"}
{"id": "1095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjaldur", "title": "Tjaldur", "text": "[[File: Haematopus ostralegus MHNT.jpg|thumb| Haematopus ostralegus]]\n\nTjaldri\u00f0 (fr\u00f8\u00f0iheiti - Haematopus ostralegus) er tj\u00f3\u00f0arfuglur \u00ed F\u00f8royum og er at s\u00edggja alt summari\u00f0. Longd 45 cm. \n\nTjaldri\u00f0 er at s\u00edggja alt summari\u00f0. Tey flestu tj\u00f8ldrini eru \u00ed Wales um veturin, men n\u00f8kur fl\u00fagva heilt til Fraklands. Tey koma aftur til F\u00f8roya \u00e1 gr\u00e6karismessu tann 12. mars, og sagt ver\u00f0ur, at tey hava fult rei\u00f0ur \u00e1 Krossmessu 3. mai. \n\nEitt tjaldursrei\u00f0ur er ein l\u00edtil kulla, i\u00f0 kann ver\u00f0a f\u00f3\u00f0ra\u00f0 vi\u00f0 sm\u00e1steinum og skeljum. Eggini eru gulbr\u00fan vi\u00f0 myrkabr\u00fanum plettum og strikum, og tey eru uml. 57 x 40 mm til st\u00f8ddar. Ungarnir klekjast eftir 25 d\u00f8gum. Tjaldri\u00f0 er ein av teimum f\u00e1u va\u00f0fuglunum, i\u00f0 f\u00f3\u00f0rar ungar s\u00ednar. T\u00e1 foreldrafuglurin t.d. hevur fanga\u00f0 ein ma\u00f0k, ver\u00f0ur hann lagdur frammanfyri ungan, sum so etur hann. Ungarnir halda ofta til \u00ed gr\u00fdtutum lendi, og har eru kamoflasjulitirnir hj\u00e1 ungunum tann besta verjan. \u00d8ll, i\u00f0 n\u00e6rkast rei\u00f0ri og unga, ver\u00f0a har\u00f0liga \u00fatskelda\u00f0.\n\nStevi\u00f0 \u00ed Fuglakv\u00e6\u00f0inum yngrum hj\u00e1 N\u00f3lsoyar P\u00e1ll lj\u00f3\u00f0ar solei\u00f0is:\n\n Fuglurin \u00ed fj\u00f8runi vi\u00f0 s\u00ednum nevi rey\u00f0a mangt eitt dj\u00f3r og h\u00f8viskan fugl hevur hann greitt fr\u00e1 dey\u00f0a, Fuglurin \u00ed fj\u00f8runi.''\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n Tjaldur er navni\u00f0 \u00e1 finskum-f\u00f8royskum vinarfelagi \u00ed Finnlandi. S\u00ed tjaldur.fi\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsning \n\n Stamps.fo: Fuglaegg, 2002 (kelda, public domain)\n FaroeNature.net > Tjaldur\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "1098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Andrias%20Djurhuus", "title": "Hans Andrias Djurhuus", "text": "Hans Andrias Djurhuus (f\u00f8ddur \u00ed T\u00f3rshavn 20. oktober 1883, dey\u00f0ur 6. mai 1951) er br\u00f3\u00f0ir navnframa yrkjaran Janus Djurhuus, og saman ganga teir mangan undir heitinum \u00c1arstovubr\u00f8\u00f0urnir. Ors\u00f8kin til navni\u00f0 er hon, at barnaheim teirra var \u00c1arstova \u00ed Havn. Hans Andrias var l\u00e6rari \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum, realsk\u00falanum og \u00ed l\u00e6rarask\u00falanum. Hann ver\u00f0ur mangan nevndur \"F\u00f8roya k\u00e6rasta f\u00f3lkaskald\"; sum skald var Hans Andrias \u00f3gviliga virkin og fj\u00f8lbroyttur og royndi seg \u00e1 flest\u00f8llum skaldskapar\u00f8kjum, t.d. sum yrkjara, s\u00e1lmaskald, stutts\u00f8gu-og \u00e6vint\u00fdrah\u00f8vund, skalds\u00f8gu-og sj\u00f3nleikah\u00f8vund.   Ta\u00f0 mesta av t\u00ed, hann skriva\u00f0i, er komi\u00f0 \u00fat \u00ed verkinum Ritsavn I-VII.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \n\nHans Andrias Djurhuus var\u00f0 borin \u00ed heimin hin 20. oktobur \u00ed \u00e1rinum 1883. Hans Andrias vaks til \u00ed T\u00f3rshavn, har barnaheim hansara var \u00c1arstova. Umst\u00f8\u00f0ur teirra v\u00f3ru truplar, og h\u00faski\u00f0 virka\u00f0i undir trongum og f\u00e1t\u00e6ksligum korum. Fa\u00f0irin var \u00fatr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur, me\u00f0an m\u00f3\u00f0irin var h\u00fasm\u00f3\u00f0ir. \u00cd \u00c1arstovu h\u00f8vdu tey miklan ans fyri mentan og s\u00f8gu, og fa\u00f0irin kva\u00f0 og seg\u00f0i b\u00f8rnum s\u00ednum fr\u00e1 gomlum s\u00f8gum og sagnum. Foreldur Hans Andriasar v\u00f3ru \u00d3la J\u00e1kup Djurhuus og Elsa Maria Djurhuus, i\u00f0 fingu sera n\u00f3gv b\u00f8rn saman. Hans Andrias var ikki fyrsta barn teirra, t\u00ed \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i Elsa Maria bori\u00f0 \u00e1tta n\u00fdf\u00f8\u00f0ingar \u00ed heimin. Fimm teirra var\u00f0 ikki l\u00edv laga\u00f0, og teir anda\u00f0ust f\u00e1ar m\u00e1na\u00f0ir eftir barnsbur\u00f0arnar. Seinni fingu Elsa Maria og \u00d3la J\u00e1kup tv\u00e6r d\u00f8tur, i\u00f0 doy\u00f0u stutt eftir, at t\u00e6r v\u00f3ru bornar \u00ed heimin. Fimm av b\u00f8rnum teirra komu t\u00f3 undan vi\u00f0 l\u00edvinum, og tey v\u00f3ru: Armgar\u00f0, Janus, Christian, Hans Andrias og Poul Juel. M\u00f3\u00f0ir Hans Andriasar doy\u00f0i \u00e1 ungum \u00e1rum av tuberklasmittuni, i\u00f0 herja\u00f0i um alt landi\u00f0. Elsa Maria doy\u00f0i \u00ed \u00e1rinum 1897, og eftir sat fa\u00f0irin, \u00d3la J\u00e1kup, vi\u00f0 fimm b\u00f8rnum. Eftir at m\u00f3\u00f0irin var dey\u00f0, t\u00f3k Armgar\u00f0, i\u00f0 var elsta systir Hans Andriasar, h\u00faski\u00f0 \u00e1 her\u00f0ar s\u00ednar. Sv\u00e1r hevur sorgin veri\u00f0 teimum, og f\u00e1t\u00e6ksligu liviumst\u00f8\u00f0ur teirra hava neyvan b\u00f8tt um st\u00f8\u00f0una. \n\nHin 8. august \u00ed \u00e1rinum 1899 st\u00f3\u00f0 grein \u00ed Fuglaframa, har Sverre Patursson skriva\u00f0i, at S\u00edmun av Skar\u00f0i og Rasmus Rasmussen f\u00f3ru undir h\u00e1sk\u00falavirksemi \u00ed F\u00f8royum.  Naka\u00f0 seinni kom Hans Andrias \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala at ganga. Ta\u00f0 hev\u00f0i sera st\u00f3ran t\u00fddning fyri Hans Andrias, at hann kom \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala at ganga, t\u00ed \u00e1 sk\u00falanum fekk hann kunnleika til f\u00f8royskt m\u00e1l og b\u00f3kmentir. Hans Andrias f\u00f3r n\u00fa at yrkja \u00e1 f\u00f8royskum, eftir at hava yrkt \u00e1 donskum \u00e1\u00f0renn. Hans Andrias sat n\u00fa og yrkti \u00ed F\u00f8grul\u00ed\u00f0. H\u00e1sk\u00falin \u00ed F\u00f8grul\u00ed\u00f0, i\u00f0 er vestantil \u00e1 Bor\u00f0oynni, vakti av \u00e1lvara yrkjarahug Hans Andriasar. \u00cd \u00e1rinum 1902 f\u00f3r Hans Andrias \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1905. \u00cd tveimum umf\u00f8rum var Hans Andrias eisini \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala \u00ed Danmark. L\u00e6rarastarvi\u00f0 gj\u00f8rdist l\u00edvsstarv hansara, og l\u00e6rari var hann \u00ed Sandav\u00e1gi, \u00e1 Tv\u00f8royri og \u00ed T\u00f3rshavn. Eitt skifti hev\u00f0i Hans Andrias eisini veri\u00f0 avloysari \u00ed Klaksv\u00edk. \n\nL\u00edvi\u00f0 var ikki uttan trupulleikar fyri Hans Andrias. \u00cd \u00e1rinum 1923 misti hann konu s\u00edna, Juttu. Ors\u00f8kin var aftur herviliga tuberklasmittan, og Hans Andrias gj\u00f8rdist einkjuma\u00f0ur. Hans Andrias giftist t\u00f3 uppaftur \u00ed 1925, og \u00ed seinnu giftu giftist hann vi\u00f0 Petru. Hj\u00fanarlagi\u00f0 teirra millum helt s\u00ed\u00f0ani \u00e1, inntil Hans Andrias anda\u00f0ist \u00ed 1951.\n\nRitverki\u00f0 \n\nFyrsta almenna verk Hans Andriasar var yrkingin, Har\u00f0ur er stormur \u00e1 fir\u00f0i, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed \u00e1rinum 1901, me\u00f0an Hans Andrias var n\u00e6mingur \u00ed F\u00f8grul\u00ed\u00f0. F\u00e1ar m\u00e1na\u00f0ir frammanundan hev\u00f0i Janus Djurhuus, eldri br\u00f3\u00f0ir Hans Andriasar, eisini lati\u00f0 \u00far hondum fyrstu almennu yrking s\u00edna. Yrking Janusar fekk betri sko\u00f0sm\u00e1l enn yrking Hans Andriasar, t\u00f3 at miki\u00f0 r\u00f3s var\u00f0 veitt yrking Hans Andriasar. Sermerktu skaldag\u00e1vur Hans Andriasar b\u00f3ru bo\u00f0 um, at eitt st\u00f3rskald var \u00e1vegis.\n\nHans Andrias Djurhuus er st\u00f3rvirknasta skaldi\u00f0, i\u00f0 F\u00f8royar nakrant\u00ed\u00f0 hava fostra\u00f0. Ikki bert hevur hann roynt evni s\u00edni sum yrkjari, men harumframt hevur Hans Andrias fingist vi\u00f0 onnur sl\u00f8g av skaldskapi. Hans Andrias hevur millum anna\u00f0 skriva\u00f0 sj\u00f3nleikir, \u00e6vint\u00fdr, stutts\u00f8gur, eina skalds\u00f8gu og mangt anna\u00f0. T\u00edskil kann ikki sigast anna\u00f0 enn, at ritverk hansara er sera fj\u00f8lbroytt og fevnir v\u00ed\u00f0a.\n\nTa\u00f0 er t\u00f3 einki at taka seg aftur \u00ed, at t\u00fddningarmesti partur av ritverki Hans Andriasar uttan iva er yrkingarnar og barnaskaldskapurin. Yrkingarnar kunnu b\u00fdtast sundur \u00ed fleiri sm\u00e6rri partar, t\u00ed sera ymiskt er, hvussu Hans Andrias yrkir. Millum anna\u00f0 hevur Hans Andrias yrkt tj\u00f3\u00f0skaparsangir, s\u00f8guligar yrkingar, sj\u00f3mansr\u00edmur, barnar\u00edmur, minnisyrkingar og s\u00e1lmar. \n\nH\u00f3ast ritverk Hans Andriasar er sera fj\u00f8lbroytt og spennir sera v\u00ed\u00f0a, s\u00e6st t\u00fd\u00f0iliga, at t\u00fddningarmiklir felagsnevnarar eru \u00ed \u00f8llum skaldskapi hansara. Hugsa\u00f0 ver\u00f0ur serstakliga um l\u00edvsk\u00e1ta og lj\u00f3sa hugbur\u00f0in, i\u00f0 er sum afturlj\u00f3\u00f0 \u00ed skaldskapi hansara. T\u00edskil er ey\u00f0vita\u00f0, at lyndi og heimsfatan Hans Andriasar t\u00fd\u00f0iliga koma til \u00e1s\u00fdnis \u00ed skaldskapi hansara. Fatan okkara av Hans Andriasi, sum barnsins og f\u00f3lksins vinur, er t\u00edskil sprottin \u00far k\u00e1ta yrkingarh\u00e1tti og lyndi hansara. F\u00f8roysku n\u00e1tt\u00faruna, i\u00f0 er b\u00e6\u00f0i har\u00f0balin og h\u00f3ttandi, l\u00fdsir hann vakra og hugtakandi. Dagsins strev og barnsins leik, ja, alt samalt l\u00fdsir hann vi\u00f0 miklari gle\u00f0i og s\u00f3ma, solei\u00f0is er Hans Andrias og skaldskapur hansara. \n\nHans Andrias hevur \u00ed mong \u00e1r veitt f\u00f8royska samfelagnum d\u00fdrar gripir, i\u00f0 flestu f\u00f3lk hava k\u00e6rar. Av verkum hansara kunnu millum anna\u00f0 nevnast Undir v\u00ed\u00f0um lofti fr\u00e1 1934, Yvir teigar og t\u00fan fr\u00e1 1936, Sj\u00f3mansr\u00edmur fr\u00e1 1925, Beinta fr\u00e1 1927, S\u00f8gum\u00e1l fr\u00e1 1922 og F\u00f8roya s\u00f8ga fr\u00e1 1924. Navnframastu verk hansara eru t\u00f3 uttan iva barnab\u00f8kurnar Barnar\u00edmur fr\u00e1 1915 og Barnab\u00f3kin, bd. 1-2 fr\u00e1 1923-1924.  \u00d3vitar og ungd\u00f3mar hava \u00ed mong \u00e1r fingi\u00f0 innlit \u00ed hesi verk, t\u00ed tilfari\u00f0 \u00ed teimum ver\u00f0ur d\u00fagliga n\u00fdtt til sk\u00falabr\u00faks.\n\n\u00cd skaldskapi s\u00ednum vendir Hans Andrias s\u00e6r tessvegna til b\u00e6\u00f0i vaksnamannas\u00e1lina og barnas\u00e1lina. K\u00e1ta huglagi\u00f0 ey\u00f0kendi Hans Andrias sum pers\u00f3n, naka\u00f0 i\u00f0 t\u00fd\u00f0iliga s\u00e6st aftur \u00ed skaldskapi hansara.\n\nRitverki\u00f0 \u00ed p\u00f8rtum\n\nBarnaskaldskapurin\n\nS\u00e1lmarnir\n\nSj\u00f3mansr\u00edmurnar\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nYrkingas\u00f8vn \n 1905 - Hin gamla s\u00f8gan\n 1915 - Barnar\u00edmur\n 1916 - Hildarlj\u00f3\u00f0\n 1922 - S\u00f8gum\u00e1l\n 1925 - Sj\u00f3mansr\u00edmur\n 1932 - Halgilj\u00f3\u00f0\n 1934 - Morgun- og kv\u00f8lds\u00e1lmar\n 1934 - Undir v\u00ed\u00f0um lofti\n 1936 - Yvir teigar og t\u00fan\n 1936 - Havet sang\n\nSj\u00f3nleikir \n 1908 - Marita\n 1917 - Annika\n 1930 - \u00c1lvaleikur\n 1930 - Eitt \u00f3dnarkv\u00f8ld\n 1933 - Tra\u00f0arb\u00f8ndur\n 1935 - \u00d3lavs\u00f8kumynd\n 1936 - L\u00f8gmansd\u00f3tturin \u00e1 Steig\n 1947 - Leygarkv\u00f8ld \u00ed Bringsnag\u00f8tu\n\nYmiskt \n 1922 - Eitt \u00e1r til skips (sm\u00e1s\u00f8gur & \u00e6vint\u00fdr)\n 1922 - Barnab\u00f3kin\n 1924 - F\u00f8roya s\u00f8ga\n 1927 - Barnab\u00f3kin, \u00f8kt \u00fatg\u00e1va\n 1927 - Beinta (skalds\u00f8ga)\n 1929 - \u00c6vint\u00fdr\n 1950 - \u00cd m\u00e1nal\u00fdsi (minnisrit)\n 1952 - F\u00f8roya s\u00f8ga, \u00f8kt \u00fatg\u00e1va\n\nSagt um Hans Andrias og skaldskap hansara\n\nChristian Matras sigur: \n\n Einki f\u00f8royskt skald hevur havt so miklan t\u00fddning fyri ta\u00f0 almenna f\u00f3lki\u00f0 sum hann. (F\u00f8roysk b\u00f3kmentas\u00f8ga. S\u00ed\u00f0a 97.)\n\n Gl\u00e6siligari r\u00f8\u00f0uma\u00f0ur hevur neyvan sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 steininum enn hann. Men so bundi\u00f0 var ta\u00f0 at l\u00f8tuni, at manninum sj\u00e1lvum, sum hann st\u00f3\u00f0 har og livdi vi\u00f0 kropp og s\u00e1l, at ta\u00f0 oftast var v\u00f3nbrot at lesa or\u00f0ini, t\u00e1 tey komu \u00e1 prent. (N\u00f8kur mentaf\u00f3lk. S\u00ed\u00f0a 33.)\n\n Hann er ein av teimum f\u00e1u yrkjarunum, sum hava duga\u00f0 at yrkja og skriva fyri b\u00f8rn, so at o\u00f0rini f\u00e1a av s\u00e6r sj\u00e1lvum barnsins huga \u00e1 flog. (N\u00f8kur mentaf\u00f3lk. S\u00ed\u00f0a 35.)\n\n Fyri b\u00f8rn og fyri tilkomi\u00f0 f\u00f3lk, sum eigur eitt sindur av barninum eftir \u00ed s\u00e6r, skapa\u00f0i hann s\u00edn besta skaldskap. (N\u00f8kur mentaf\u00f3lk. S\u00ed\u00f0a 35.)\n\nRikard Long sigur: \n Hj\u00e1 Hans Andriasi eru ta\u00f0 kenslurnar, i\u00f0 eiga valdi\u00f0. Hitt reint hugsunarliga ofta eins og dv\u00ednir fyri t\u00ed r\u00edkt vellandi kenslufl\u00f3\u00f0. (Kveikt og kanna\u00f0. S\u00ed\u00f0a 123.)\n\n Ta\u00f0 er lj\u00f3sinum, t\u00ed livandi og leikandi, sum hann v\u00edgar s\u00ednar bestu sangir. (Kveikt og kanna\u00f0. S\u00ed\u00f0a 126.)\n\n Skaldskapur hansara kann l\u00edknast vi\u00f0 ein st\u00f3ran og v\u00ed\u00f0an urtagar\u00f0, har alt stendur \u00ed fagrasta bl\u00f3ma, alt sprettur og gr\u00f8r, men l\u00edti\u00f0 ver\u00f0ur l\u00faka\u00f0 og urtagar\u00f0sma\u00f0urin f\u00e6r seg ikki til at n\u00fdta kn\u00edv ella saks. (Kveikt og kanna\u00f0. S\u00ed\u00f0a 146.)\n\n Ikki minsta t\u00fddningin fyri hann fekk samveranin vi\u00f0 Mikkjal skald \u00e1 Ryggi, i\u00f0 t\u00e1 var heima \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. Ofta vitja\u00f0u teir hv\u00f8r annan, og b\u00e6\u00f0i l\u00edkir og \u00f3l\u00edkir \u00ed skapi, sum teir eru, so h\u00f8vdu teir sterka \u00e1virkan hv\u00f8r \u00e1 annan, og kapping teirra hevur hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um sett s\u00e6r vir\u00f0ifull merki \u00ed skaldskapi. (Kveikt og kanna\u00f0. S\u00ed\u00f0a 130.)\n\nWilliam Heinesen sigur: \n Skald var Hans Andrias \u00fat \u00ed odd og egg og inn \u00ed m\u00f8nu og merg. (William umm\u00e6lir fagrar listir. S\u00ed\u00f0a 107.)\n\n Sinni hansara uddi at kalla alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 r\u00fatmu og r\u00edmi og vi\u00f0 skaldsligum myndum. (William umm\u00e6lir fagrar listir. S\u00ec\u00f0a 107.)\n\n T\u00edn fyrsta hugmynd av einum skaldi, ta\u00f0 er Hans Andrias. (William umm\u00e6lir fagrar listir. S\u00ec\u00f0a 62.)\n\n Fyri tey f\u00e1u, fyri tey \u00f3gvuliga vandnu, stendur hann sum eitt skald, i\u00f0 ofta fer ov l\u00e6tt um ta\u00f0 listarliga, hann er ofta ov leysur \u00ed skapi, tekur seg sj\u00e1lvan uppaftur ov ofta evni, sum hann bert f\u00e6r l\u00edti\u00f0 vir\u00f0i \u00far. (William umm\u00e6lir fagrar listir. S\u00ec\u00f0a 63.)\n\nSigur\u00f0 Joensen sigur: \n Hans Andrias er f\u00f8\u00f0in hj\u00e1 okkara uppvaksandi tj\u00f3\u00f0. Hann er brey\u00f0i\u00f0, hon etur \u00ed uppv\u00f8kstrinum og lofti\u00f0, hon andar ni\u00f0ur \u00ed seg. (Eg stoyti heitt. S\u00ed\u00f0a 106.)\n\n Hann, sum hevur duga\u00f0 yrkingar hansara fr\u00e1 barnsbeini, hann veit at t\u00e6r batna vi\u00f0 aldrinum. (Eg stoyti heitt. S\u00ed\u00f0a 107.)\n\nS\u00edmun av Skar\u00f0i sigur: \n Sj\u00e1lvandi finnast eisini veikar og bleikar yrkingar \u00edmillum. (S\u00edmun av Skar\u00f0i III. S\u00ed\u00f0a 406.)\n\n Er ikki at undrast \u00e1, at ikki alt ver\u00f0ur av einslistum hj\u00e1 manni, i\u00f0 sm\u00ed\u00f0ar so n\u00f3gv sum H.A.D. (S\u00ecmun av Skar\u00f0i III. S\u00ed\u00f0a 406.)\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1883\nF\u00f8royskir yrkjarar\nAndl\u00e1t \u00ed 1951"}
{"id": "1100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Noreg", "title": "Noreg", "text": "Noreg, \u00ed talum\u00e1li ofta Norra, \u00e1 gomlum f\u00f8royskum Noregur og Nor\u00f0vegur; er kongsr\u00edki \u00ed Nor\u00f0urevropa. \u00cd eystri hevur Noreg mark vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki, Finnland og Russland, \u00ed su\u00f0uri vi\u00f0 Skagerrak, \u00ed nor\u00f0ri Barentshavi\u00f0 og vesturi er Atlantshavi\u00f0. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Noregi er Oslo. Landi\u00f0 er eitt av r\u00edkastu londum \u00ed heiminum. Gott 5 400 000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Noregi \u00ed 2021. \u00c1 meginlandinum b\u00fagva \u00ed mi\u00f0al 14 f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum km2, men ta\u00f0 er ymiskt, hvussu t\u00e6ttbygt ta\u00f0 er. Teir nor\u00f0astu partarnir eru f\u00e1mentir, og fj\u00f8lmentast er rundanum Oslofj\u00f8r\u00f0. Eini 77 % av nor\u00f0monnum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum ella \u00ed \u00f8\u00f0rum t\u00e6ttbygdum \u00f8kjum. G\u00f3\u00f0 23 % b\u00fagva \u00ed f\u00e1mentum \u00f8kjum. \n\nTa\u00f0 er langt land, sum smalkar \u00edm\u00f3ti nor\u00f0i. Har smalast er, eru bara 6,3 km fr\u00e1 sj\u00f3num og eystur at svenska markinum. St\u00f8rsti parturin av landinum er fjallalendi, og fram vi\u00f0 allari strondini er skergar\u00f0ur vi\u00f0 t\u00fasundtals oyggjum. Nor\u00f0uri \u00ed \u00cdshavinum eigur Noreg oyggjarnar Jan Mayen, 550 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far \u00cdslandi, og longur nor\u00f0uri Svalbar\u00f0, sum er felagsnavn fyri Bjarnoynna og Spitsbergen, 3 st\u00f3rar og nakrar l\u00edtlar oyggjar, tilsamans 61 229 km2. Langa strond Noregs er \u00fatnyr\u00f0ingsmarki\u00f0 \u00e1 evropeiska meginlandinum.\n\nS\u00f8ga \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Noregs s\u00f8ga\n\nFyrsta, vit hoyra um Noreg \u00ed s\u00f8guni, er, at landi\u00f0 var b\u00fdtt \u00ed h\u00f8vdingad\u00f8mi, og hv\u00f8r h\u00f8vdingur ella kongur hev\u00f0i r\u00e6tt til at taka skatt av t\u00ed landsparti, hann sat \u00e1 . Samb\u00e6rt kongss\u00f8gum savna\u00f0i Haraldur H\u00e1rfagri alt Noreg undir r\u00e6\u00f0i s\u00edtt. \u00cd 872 hev\u00f0i hann skipa\u00f0 lensmansr\u00edki \u00ed Noregi. Av har\u00f0r\u00e6\u00f0i hansara var st\u00f3r \u00fatflyting vestur \u00ed hav til F\u00f8roya, Hetlands, Orknoya, \u00cdslands, Gr\u00f8nlands og a\u00f0rar sta\u00f0ir. T\u00f3 at hesi londini t\u00e1 v\u00f3ru uttanfyri Noregs r\u00edki, v\u00f3r\u00f0u tey \u00f8ll l\u00f8gd undir norskt kongsvald seinni. \n\nUpp gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar var Noreg vi\u00f0hv\u00f8rt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt, vi\u00f0hv\u00f8rt undir donskum yvirvaldi og vi\u00f0hv\u00f8rt undir svenskum. Men mest av t\u00ed\u00f0ini var ta\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongsr\u00edki, h\u00f3ast ta\u00f0 var undir \u00fatlendskum yvirvaldi. Ta\u00f0 var hetta, i\u00f0 gj\u00f8rdi ta\u00f0 gj\u00f8rligt hj\u00e1 noregsmonnum at loysa fr\u00e1 Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 1905. Eitt n\u00fdtt fullveldisr\u00edki var\u00f0 ikki stovna\u00f0 vi\u00f0 hesum. Ta\u00f0 einasta, sum hendi, var at svenski kongurin var\u00f0 settur fr\u00e1 \u00ed Noregi, og politiska samstarvi\u00f0 millum Noregs og Sv\u00f8r\u00edkis uppsagt. \u00cd kr\u00edgs\u00e1runum 1940-45 var Noreg hersett av t\u00fdskarunum, og v\u00f3ru hetta h\u00f8r\u00f0 \u00e1r hj\u00e1 nor\u00f0monnum. N\u00f3gv f\u00f3lk var\u00f0 sent av landinum og sett \u00ed fangatippir \u00ed T\u00fdsklandi. \u00cd 1939 komu loynilig bo\u00f0 um, at sinnissj\u00fak, kryplar, evnaveik og tey, sum h\u00f8vdu \u00f3gr\u00f8\u00f0andi sj\u00faku, skuldu ver\u00f0a dripin . S\u00f8kt var eisini at samkyndum, og l\u00f8greglust\u00f8\u00f0irnar fingu bo\u00f0 um at geva loynil\u00f8gregluni lista vi\u00f0 samkyndum f\u00f3lki. Nazistarnir nevndu hetta miskunnardr\u00e1p. Summir b\u00fdirnir v\u00f3ru \u00f3gvuliga illa vi\u00f0farnir. Ringast var \u00ed Nor\u00f0urnoregi, har settu t\u00fdskar herdeildir eld \u00e1 n\u00f3gvar bygdir og noyddu f\u00f3lki\u00f0 at flyta su\u00f0ur \u00ed landi\u00f0, og vegir og br\u00fagvar sprongdu teir. Afturat hesum kom, at n\u00f3gv av farmaskipunum, sum sigldu vi\u00f0 f\u00f8rningi fyri tey sameindu londini, v\u00f3ru s\u00f8kt, so handilsskipaflotin minka\u00f0i \u00f3gvuliga n\u00f3gv. Ta\u00f0 var t\u00ed eitt tungt tak at f\u00e1a alt aftur \u00ed r\u00e6ttlag, t\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 var uppathildi\u00f0. Men nor\u00f0menn st\u00f3\u00f0u saman og v\u00e6l gekst. N\u00fa standa nosslig h\u00fas aftur \u00e1 toftunum, og farmaskipaflotin er st\u00f8rri enn nakrant\u00ed\u00f0.\n\n\u00cd februar 1994 v\u00f3ru Olympisku vetrarleikirnir \u00ed Noregi. Flestu kappingarnar v\u00f3ru \u00ed l\u00edtla b\u00fdnum Lillehammer vi\u00f0 Mj\u00f8sa. \n\nTann 22. juli \u00ed 2011 var Noreg rakt av yvirgangsats\u00f3kn. 77 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv, og n\u00f3gv fingu ska\u00f0a \u00ed \u00e1lopinum \u00e1 stj\u00f3rnarskrivstovuna \u00ed Oslo og summarleguna hj\u00e1 AUF \u00e1 Ut\u00f8ya. Hetta er \u00f3gvisligasta ats\u00f3kn \u00ed Noregi s\u00ed\u00f0an 2. heimsbardaga.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nLandafr\u00f8\u00f0iliga er Noreg millum 57\u00b071\u00b0 og 71\u00b011\u00b0 n.br. Landslagi\u00f0 er \u00f3gvuliga fj\u00f8lbroytt. 50 % av landinum er oman fyri sk\u00f3garmarki\u00f0, og 27 % eru v\u00f8tn og hagi. St\u00f8rsti parturin av landinum er fjallalendi, og fram vi\u00f0 allari strondini er skergar\u00f0ur vi\u00f0 t\u00fasundtals oyggjum. T\u00e6r 57 000 oyggjarnar fram vi\u00f0 strondini eru uml. 7 % av landinum. \u00datr\u00f3\u00f0rarbygdirnar fram vi\u00f0 strondini eru seinastu \u00e1rini st\u00f8\u00f0ugt minka\u00f0ar, t\u00ed at fiskiskapurin er versna\u00f0ur, men t\u00f3 havb\u00fana\u00f0urin er alsamt vaksin. \n\nLandi\u00f0 er langt og smalt liggur fram vi\u00f0 Nor\u00f0uratlantshavinum og hav\u00f8kjum so sum Skagerrak, Nor\u00f0sj\u00f3num, Norskahavi og Barentshavinum, har i\u00f0 kendu norsku fir\u00f0irnir eru. Oyggin Jan Mayen og Svalbar\u00f0 eru partur av norska kongsr\u00edkinum. Og Bouvetoy har su\u00f0ri \u00ed Atlantshavinum er norskt hj\u00e1land. Eisini eigur Norra hj\u00e1londini Peteroy har su\u00f0uri \u00ed Su\u00f0urindiahavi og \u00f8ki\u00f0 Maudland \u00ed Antarktis. Norra er b\u00fdtt sundur \u00ed 11 fylki, sum aftur eru b\u00fdtt sundur \u00ed 356 kommunur. Norra er eisini b\u00fdtt sundur \u00ed fimm landspartar. \n\nBara uml. 3 % av Noregi er egna\u00f0 til dyrkilendi , annars eru mest fj\u00f8ll, berligar v\u00edddir og dj\u00fap v\u00f8tn. Mesta og besta landb\u00fan\u00f0arj\u00f8r\u00f0in er fram vi\u00f0 og innast \u00e1 botni \u00ed fj\u00f8r\u00f0unum. Mongu, longu og dj\u00fapu fir\u00f0irnir v\u00f3r\u00f0u til, t\u00e1 i\u00f0 skri\u00f0j\u00f8klar skri\u00f0u av fj\u00f8llunum \u00fat \u00edm\u00f3ti strondini og gr\u00f3vu seg n\u00ed\u00f0ur \u00ed dalarnar. Fir\u00f0irnir eru fr\u00e1 n\u00e1tt\u00farunar hond g\u00f3\u00f0ar havnir, og har b\u00fagva n\u00f3gvir \u00fatr\u00f3\u00f0armenn og b\u00f8ndur. Mong fer\u00f0amannaskipi \u00e1 f\u00f8gru norsku fir\u00f0unum. \n\nNor\u00f0astu partarnir \u00ed Nor\u00f0urskandinavia og Nor\u00f0urnoregi eru nor\u00f0an fyri nor\u00f0urp\u00f3lkring. \u00c1 h\u00e1sumri setur s\u00f3lin ikki her, og ta\u00f0 er lj\u00f3st alt samd\u00f8gri\u00f0. \u00c1 h\u00e1vetri r\u00edsur s\u00f3lin ikki, ta\u00f0 er myrkt alt samd\u00f8gri\u00f0. Longri nor\u00f0ur vit koma, longri er midn\u00e1ttars\u00f3l og vetrarmyrkur. Nor\u00f0ast \u00ed hesum londum er myrkt n\u00e6stan tveir m\u00e1na\u00f0ir um veturin.\n\nLandslagi\u00f0 \n\nFyri o.u. 600-350 mi\u00f3 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an v\u00f3r\u00f0u Kaled\u00f3niafj\u00f8ll til. Tey ganga \u00edgj\u00f8gnum alt Noregs land, sunnan\u00edfr\u00e1 og nor\u00f0ureftir, og mynda landslagi\u00f0. Fj\u00f8llini reistu seg \u00e1 markinum millum tv\u00e6r meginlandapl\u00e1tur, sum stoyttu saman. Har tilfari\u00f0 \u00ed undirgrundini var serliga hart, eru framvegis illgongd og h\u00f8g fj\u00f8ll - Jotunheimur, Hallingskarvet og Lyngsalpur. Kaled\u00f3niafj\u00f8ll og \u00edst\u00ed\u00f0ar\u00edsurin hava \u00ed felag mynda\u00f0 landslagi\u00f0. \u00cd seinastu \u00edst\u00ed\u00f0 l\u00e1 alt landi\u00f0 undir \u00edsi. \u00cdsskj\u00f8ldurin tr\u00fdsti landi\u00f0 ni\u00f0ur, gr\u00f3v botnar og dalar og flutti burtur eyr og gr\u00f3t, sum seinni var\u00f0 morenulendi. \n\nN\u00e6stan helvtin av Noregs landi er oman fyri sk\u00f3garmarki\u00f0 (umlei\u00f0 49,5 %), 20 % er meira enn 900 m oman sj\u00f3var. N\u00f3gvasta\u00f0ni er gaddaj\u00f8r\u00f0 og grunnlendi, og ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00f3milt. Hetta ger, at nytta bara f\u00e6st \u00far o.u. 23 % av landinum, um 3 % er velt og um 20 % er sk\u00f3gur. H\u00f3ast Noreg fer v\u00e6l nor\u00f0ur um 70\u00b0, frysta havnir og fir\u00f0ir ikki, t\u00ed at Golfstreymurin gongur eystur og nor\u00f0ur vi\u00f0 allari strondini. \n\nNoreg, vestari parturin av skandinavisku h\u00e1lvoynni, er smalt, langt land, \u00far nor\u00f0asta \u00ed sunnasta landoddan eru 1700 km, me\u00f0an breiddin har, sum ta\u00f0 smalast er, er ikki meira enn einar 15 km. Fram vi\u00f0 at kalla allari vesturstrondini er y\u00f0jandi fult av skerum og oyggjum, men innanfyri henda skergar\u00f0in er so dj\u00fapt, at har er farandi vi\u00f0 heilt st\u00f3rum skipum, bert tey hava kunnugan mann umbor\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 hann liggur vestaneftir, kann vera \u00f3dnarve\u00f0ur uttan fyri skerini, men dey\u00f0asl\u00e6tt innanfyri. Fyri at gera siglingarlei\u00f0ina tryggari hava teir sett lyktir ella vitar \u00e1 n\u00f3gvar av h\u00f3lmunum og oyggjunum. Fir\u00f0irnir eru n\u00f3gvir, og summir av teimum eru \u00f3f\u00f8ra langir, tann longsti er Sognfj\u00f8r\u00f0urin, sum er 200 km. Oftast eru fir\u00f0irnir heilt dj\u00fapir, og hetta s\u00e6st eisini av teimum n\u00f3gvu b\u00fdunum, sum standa fram vi\u00f0 teimum. Summasta\u00f0ni fram vi\u00f0 strondini er berg fyri, og ofta reisa steyrr\u00e6ttir hamrar og b\u00e1\u00f0uminni fir\u00f0irnar, og \u00ed st\u00f8\u00f0um eru teir so h\u00f8gir, at s\u00f3lin sleppur ongant\u00ed\u00f0 at. \n\n\u00c1 einum vanligum landkorti er tann parturin av landinum, sum er h\u00e1lendi, lita\u00f0ur vi\u00f0 br\u00fanum og l\u00e1glendi\u00f0 vi\u00f0 gr\u00f8num, j\u00fa h\u00e6gri landi\u00f0 er, dimmari er tann br\u00fani liturin. Av hesum skilja vit, at ta\u00f0 mesta av Noregi er fjallalendi, men vit s\u00edggja eisini, at n\u00f3gvir dalar ganga ni\u00f0an millum fj\u00f8llini. Teir norsku dalarnir eru ofta b\u00e6\u00f0i grasg\u00f3\u00f0ir og sl\u00e6ttir, og \u00e1 eysturlandinum eru teir r\u00e6ttiliga brei\u00f0ir. Oftast rennur ein st\u00f3r \u00e1, elvur, i\u00f0 nor\u00f0menninir kalla, oman gj\u00f8gnum dalin, og b\u00e1\u00f0uminni \u00e1nna standa h\u00fasini. \u00dar dalinum s\u00e6st ofta upp \u00e1 eina egg, men gar\u00f0arnir, helst \u00e1 s\u00f3lars\u00ed\u00f0uni, kunna standa langt upp \u00ed l\u00ed\u00f0ini, og b\u00f8urin hj\u00e1 teimum ovastu g\u00f8r\u00f0unum kann ofta vera betri, enn tann hj\u00e1 teimum ni\u00f0ri \u00ed dalinum, og hetta kemur av, at \u00e1irnar hava f\u00f8rt so n\u00f3gvan eyr og sand vi\u00f0 s\u00e6r oman \u00ed dalin. Oman fyri b\u00f8gar\u00f0arnar tekur sk\u00f3gurin vi\u00f0, og hann gongur ofta heilt ni\u00f0an \u00e1 eggina, mest er ta\u00f0 fura, bj\u00f8rk og grann, sum veksur, og sk\u00f3gurin er sundurmarka\u00f0ur millum gar\u00f0arnar. Uppi \u00e1 sj\u00e1lvum fjallinum vaksa bert sm\u00e1 bj\u00f8rkatr\u00f8, men har sum l\u00e6gdir ella fl\u00f8tur eru, kann vera \u00f3f\u00f8ra lo\u00f0i\u00f0, og har er besti neytahagi. Hetta eru setrarnir, og ni\u00f0an hagar reka b\u00f8ndurnir sey\u00f0, neyt og hestar um summari\u00f0. Summir setrarnir eru heilt langt fr\u00e1 h\u00fasum, og f\u00f3lk m\u00e1 liggja \u00e1 setrinum ta t\u00ed\u00f0ina, neytini eru har uppi. \u00c1 hv\u00f8rjum setri er t\u00ed eitt l\u00edti\u00f0 h\u00fas, og rundan um h\u00fasi\u00f0 er gar\u00f0ur, st\u00f8\u00f0il, sum neytini ver\u00f0a rikin inn \u00e1 um kv\u00f8ldarnar. Fyrr var mj\u00f3lkin alt\u00ed\u00f0 gj\u00f8rd til ost ella kirna\u00f0 til sm\u00f8r, men n\u00fa gongur vegur til summar setrarnar, so teir koma eftir mj\u00f3lkini vi\u00f0 bili. \u00c1 summum fj\u00f8llunum er \u00f3gvuliga berligt, har veksur bara lyngur og steinmosi og so ymiskar fjallaurtir. \n\nSummsta\u00f0ni reisa hvassar r\u00f8\u00f0ir seg vi\u00f0 h\u00f8gum kavataktum tindum. Fleirista\u00f0ni eru j\u00f8klar, st\u00f3rar \u00edsfl\u00f8tur, br\u00e9ir, sum nor\u00f0menn kalla t\u00e6r, tann st\u00f8rsti eitur Jostadalsj\u00f8kulin. T\u00e1 i\u00f0 k\u00f8ld \u00e1r eru, hava j\u00f8klarnir seg omaneftir, og ta\u00f0 hevur hent, at teir eru komnir l\u00edka oman \u00ed t\u00e6r dyrka\u00f0u l\u00ed\u00f0irnar, so b\u00e6\u00f0i b\u00f8ur og h\u00fas er fari\u00f0 undir \u00edsin. Tey seinnu \u00e1rini eru teir minka\u00f0ir. St\u00f8rstu fj\u00f8llini eru J\u00f8tunheimurin, Kj\u00f8lurin, Dovrafj\u00f8ll og Langfj\u00f8llini. H\u00e6gstu tindarnir eru Galdh\u00f8piggen 2470 m, Gliturstindur 2460 m og Snj\u00f3hettan 2300 m. Fr\u00e1l\u00edka nat\u00farvakurt er \u00e1 fj\u00f8llunum, og n\u00f8gd av f\u00f3lki, b\u00e6\u00f0i \u00far Skandinavia og a\u00f0rasta\u00f0ni, fer hagar til stuttleika, men \u00edsurin er svikaligur, ofta kunna rivur vera \u00ed honum, sum \u00f3kunnugt f\u00f3lk ikki varnast um, so tey ganga \u00ed t\u00e6r. \n\nFyri at gera ta\u00f0 l\u00e6ttari hj\u00e1 f\u00f3lki at fer\u00f0ast \u00ed hesum \u00f3bygdum hava nor\u00f0menn fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 bygt sm\u00e1ttur v\u00ed\u00f0a hvar \u00e1 fj\u00f8llunum, so f\u00f3lk f\u00e1a hildi\u00f0 til har, t\u00e1 i\u00f0 kavarok kemur \u00e1 tey. Har sum g\u00f8turnar ganga eftir fj\u00f8llunum, standa var\u00f0ar sum \u00ed F\u00f8royum. N\u00fa ver\u00f0a bygdag\u00f8turnar l\u00edti\u00f0 br\u00faktar, t\u00ed teir hava lagt b\u00e6\u00f0i jarnbreytir og vegir eftir fj\u00f8llunum. \u00c1 fj\u00f8llunum eru b\u00e6\u00f0i \u00falvar og bjarnir, men kortini er ikki so n\u00f3gv til av teimum n\u00fa sum fyrr. Villrein er naka\u00f0 av, og r\u00fdpan tr\u00fdtur ikki. Heilt nor\u00f0uri \u00edgj\u00f8gnum, \u00e1 Finnmarkini teir kalla, eru st\u00f3rar hei\u00f0ar vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i lyngi og mosa, har halda s\u00e1marnir til vi\u00f0 reindj\u00f3rafylgjum s\u00ednum. \u00cd Nor\u00f0urnoregi, helst \u00e1 oyggjunum, eru g\u00f3\u00f0 fuglabj\u00f8rg, og har eigur b\u00e6\u00f0i lundi, lomvigi og rita. \u00c1 summum h\u00f3lunum eru so st\u00f3r \u00e6\u00f0uv\u00f8rp, at ta\u00f0 er ein heil innl\u00f8ga \u00ed d\u00faninum. Summar av oyggjunum har nor\u00f0uri eru grasg\u00f3\u00f0ar og sl\u00e6ttar, og har er \u00f3f\u00f8ra n\u00f3gvur m\u00f3gvur. Summir dalirnir \u00ed Nor\u00f0urnoregi eru heilt g\u00f3\u00f0ir, men enn liggur n\u00f3gv av landinum sum hagi. \n\nHar\u00f0angursv\u00edddir eru st\u00f8rsti h\u00e1sl\u00e6tti \u00ed Evropa, uml. 10 000 km2. Partar av v\u00edddunum er fri\u00f0a\u00f0ur tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ur. A\u00f0rir partar eru undir n\u00e1tt\u00faruvernd. Her eru st\u00f8rstu villreinaflokkarnir \u00ed Evropa og mong \u00f3vanlig dj\u00f3r og dj\u00f3r, sum eru \u00ed t\u00fddningarvanda. \n\nNorska landslagi\u00f0 ger ta\u00f0 trupult hj\u00e1 landb\u00fana\u00f0i og flutningi. Men afturfyri liggur v\u00e6l fyri at f\u00e1a nyttu burtur \u00far vatninum til orku. Og so dregur landslagi\u00f0 n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk til Noregs at s\u00edggja \u00f3r\u00f8rda og st\u00f3rfingna n\u00e1tt\u00faru.\n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \n\nFram vi\u00f0 norsku vesturstrondini er ve\u00f0urlagi\u00f0 ikki so \u00f3l\u00edkt t\u00ed \u00ed F\u00f8royum, kortini er ta\u00f0 ikki so skiftandi sum her. Vetrarnir eru oftast heldur l\u00fdggir, og mesta avfalli\u00f0 fellur ni\u00f0ur sum regn. Hetta ger Golfstreymurin, sum rekur nor\u00f0ur vi\u00f0 allari strondini, hann hevur l\u00fdkku \u00ed s\u00e6r, og hav\u00e6ttirnar ver\u00f0a t\u00ed ikki so kaldar. Sumrini kunna ofta vera heldur v\u00e1tlig, og sj\u00e1ldan eru tey heilt heit. Ve\u00f0urlag sum hetta kallast strondve\u00f0urlag. \n\n\u00c1 eysturlandinum er ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00f8\u00f0rv\u00edsi, har eru vetrarnir kavamiklir og har\u00f0ir, men sumrini eru heit. Hetta er landve\u00f0urlag. Nor\u00f0ast \u00ed Noregi er veturin eisini har\u00f0ur, -30 til -35\u00a0\u00b0C er ikki \u00f3vanligt, og ofta legst \u00f3gvuligur kavi ni\u00f0ur, men kortini plagar \u00edsur ikki at for\u00f0a fyri siglingini. Ofta ganga strangir stormar, sum gera n\u00f3gv um seg. Annars halda teir, at ta\u00f0 er v\u00e6l l\u00fdggjari \u00ed Nor\u00f0urnoregi, enn ta\u00f0 var fyri einum 100 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Eplir og r\u00f8tur vaksa heilt nor\u00f0uri \u00ed Finnmarkini, og \u00ed teimum ve\u00f0urg\u00f3\u00f0u d\u00f8lunum veita teir ikki s\u00f8rt av korni. Har nor\u00f0uri stendur s\u00f3lin um h\u00e1summari\u00f0 \u00e1 luftini alt samd\u00f8gri\u00f0, men mitt \u00ed november hv\u00f8rvur hon og s\u00e6st ikki aftur \u00ed tveir m\u00e1na\u00f0ir. \n\nSj\u00f3gvurin vi\u00f0 Noregs strendur hevur almikla \u00e1virkan \u00e1 ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed landinum. Fl\u00f3gvur sj\u00f3gvur rekur \u00far Atlantshavi \u00ed b\u00e6\u00f0i P\u00f3lhav og Noregshav og ger l\u00fdggjari ve\u00f0urlag. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er skiftandi, landi\u00f0 er st\u00f3rt, og jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligu vi\u00f0urskiftini eru ymisk. H\u00f8gu fjallaryggirnir gera, at avfalli\u00f0 er n\u00f3gv \u00e1 Vesturlandinum, og ve\u00f0urlagi\u00f0 er meira st\u00f8\u00f0ugt \u00e1 Eysturlandinum. \n\nTa\u00f0 er \u00f3guliga ymiskt, hvussu hitavi\u00f0urskiftini eru ymsasta\u00f0ni \u00ed Noregi. Serliga tr\u00fd vi\u00f0urskifti gera seg galdandi:\n\n Breiddarstig. J\u00fa longri nor\u00f0uri, j\u00fa kaldari.\n H\u00e6ddin oman sj\u00f3var. Ta\u00f0 ver\u00f0ur umlei\u00f0 0,6\u00a0\u00b0C kaldari hv\u00f8rjar 100 m, vit koma upp \u00ed fj\u00f8llini. \n Teinurin fr\u00e1 strondini. J\u00fa n\u00e6rri strondini, l\u00fdggjari er veturin.\n\nB\u00fdir \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Oslo. Landi\u00f0 eystanfyri Oslofj\u00f8r\u00f0in eitur \u00d8stfold. Har eru b\u00fdirnir Fredrikstad, Halden, Moss og Sarpsborg. \u00cd \u00f8llum hesum b\u00fdunum eru \u00eddna\u00f0arvirkir. Tey flestu framlei\u00f0a okkurt \u00far vi\u00f0i. Vestan fyri Oslofj\u00f8r\u00f0in er Vestfold. Har eru b\u00fdirnir Kongsberg, Drammen, Sandefjord og Skien. Sandefjord er rei\u00f0arab\u00fdur, vi\u00f0 Kongsberg h\u00f8gga teir silvur, og har er eisini ein v\u00e1pnasmi\u00f0ja. \u00cd Porsgrunn og Rjukan gera teir salpetur. Arendal og Kristiansand eru fiskivinnub\u00fdir. Bergen er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Noregi. Trondheim er gitin fyri d\u00f3mkirkjuna, sum man vera ein tann vakrasta \u00ed \u00f8llum Nor\u00f0urlondum. St\u00f8rstu b\u00fdirnar \u00e1 Nor\u00f0landinum eru Narvik og Bod\u00f8. Vi\u00f0 Kirkenes t\u00e6tt vi\u00f0 russiska marki\u00f0 eru st\u00f3r jarnn\u00e1m. \n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed Noregi 2018:\n\nFylkir \u00ed Norra\n\nPolitikkur \nS\u00ed eisini: Politiskir flokkar \u00ed Norra\n\nStj\u00f3rnarskipan \n\nNoreg er kongsveldi. Stj\u00f3rnarovasti er Haraldur kongur V; Harald V kongur av Noregi saman vi\u00f0 Haakon Magnus kr\u00fanprinsi og d\u00f3ttur hansara Ingrid Alexandra, sum er nummar tr\u00fd \u00ed arvafylgjuni til norsku tr\u00f3nuna. N\u00faverandi norska kongsh\u00fasi\u00f0 er ungt. Abbi n\u00faverandi Noregs kong, H\u00e5kon VII, var \u00ed 1905 \u00e1 eini f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u valdur til kong eftir at samveldi\u00f0 vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki f\u00f3r \u00ed upploysn. \u00c1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist kongur \u00ed Noregi, nevndist hann Carl prinsur og var n\u00e6stelsti sonur Fr\u00ed\u00f0rikk VIII \u00ed Danmark. N\u00faverandi Noregs kongur er tri\u00f0jur \u00ed r\u00f8\u00f0ini \u00ed hesi \u00e6ttini. Olav V r\u00e1ddi fyri borgum fr\u00e1 1957 til 1991, t\u00e1 n\u00faverandi Harald 5. t\u00f3k vi\u00f0. Ongant\u00ed\u00f0 fyrr hevur f\u00f3lksligi stu\u00f0ulin til norska kongsh\u00fasi\u00f0 veri\u00f0 st\u00f8rri enn \u00ed 2014; ein kanning, sum Norstat hevur gj\u00f8rt fyri NRK v\u00edsir, at 82 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed Noregi tekur undir vi\u00f0 at Noreg framhaldandi skal vera eitt kongsveldi .\n\n\u00cd Noregi er eisini f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, t.e., at nor\u00f0menn velja, hv\u00f8r skal \u00e1 ting. Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0a 169 umbo\u00f0 vald \u00ed St\u00f3rtingi\u00f0. Allir borgarar \u00ed Noregi, sum fylla 18 \u00e1r \u00ed val\u00e1rinum, ella eru eldri, hava valr\u00e6tt. St\u00f3rtingi\u00f0 samtykkir l\u00f3girnar, sum skulu galda \u00ed Noregi, og St\u00f3rtingi\u00f0 velur eisini landsins stj\u00f3rn. Almenna umsitingin veksur. Samfelagi\u00f0 ver\u00f0ur meira og meira fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0 og t\u00edskil truplari at st\u00fdra. T\u00ed ver\u00f0a tey, sum arbei\u00f0a fyri b\u00e6\u00f0i land og kommunur fleiri. \u00cd privatu vinnuni ver\u00f0a fleiri, sum veita f\u00f3lki ymsar t\u00e6nastur, nevnast kunnu krambaf\u00f3lk, f\u00f3lk \u00ed fer\u00f0avinnuni, sakf\u00f8rarar, v.fl. Noreg er heimsins besta land at liva \u00ed; ta\u00f0 v\u00edsur eitt yvirlit hj\u00e1 ST, sum v\u00edsur hvussu livikorini eru \u00ed heimsins londum . Yvirliti\u00f0 tekur h\u00e6dd fyri m.a. livialdri, \u00fatb\u00fagving og innt\u00f8ku pr. \u00edb\u00fagva. Yvirliti\u00f0 br\u00fakar t\u00f8l fr\u00e1 2010 til at rokna livikorini \u00fat og hevur Avstralia og New Zealand sum \u00e1v\u00edkavist nummar tvey og tr\u00fd \u00e1 listanum. Danmark er \u00e1 einum 19. pl\u00e1ssi, me\u00f0an Niger, Kongo og Simbabvi eru ni\u00f0ast .\n\nSk\u00falaskapur \n\nSk\u00falarnir tr\u00f3ta ikki \u00ed Noregi, barnask\u00fali er \u00ed hv\u00f8rjari bygd, og so eru n\u00f3gvir fremhaldssk\u00falar og h\u00e1skular. \u00cd Noregi er 10 \u00e1ra sk\u00falaskylda, og \u00f8ll hava r\u00e6tt til 3 \u00e1ra sk\u00falagongd afturat. Ta\u00f0 merkir, at tey flestu ganga \u00ed sk\u00fala \u00ed minst 13 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn tey koma \u00fat \u00ed vinnul\u00edvi\u00f0 .\n\nJavnr\u00e6ttindi \n\nNoreg er ein av fyrstu tj\u00f3\u00f0um i\u00f0 broytti st\u00f8\u00f0u t\u00e1 ta\u00f0 kom til kvinnu r\u00e6ttindi, minniluta r\u00e6ttindi og r\u00e6ttindi til kynsligan samleika. \n\nNorra er heimsmeistari \u00ed javnst\u00f8\u00f0u. Ta\u00f0 v\u00edsir ein kanning fr\u00e1 World Economic Forum \u00ed 2008 . Granskarar hava mett londini eftir hvussu kvinnur hava atgongd til \u00fatb\u00fagving, heilsu, politiska makt og pengar. Noreg liggur ovast \u00e1 javnst\u00f8\u00f0ulistanum, beint framman fyri Finnland. \u00c1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi liggur Sv\u00f8r\u00edki. Danmark er nummar sjey \u00e1 listanum . Samkynd kunnu giftast \u00ed Noregi; Norra f\u00e6r kynsleyst hj\u00fanalag \u00ed 2008, og samstundis sleppa samkynd at \u00e6ttlei\u00f0a b\u00f8rn. H\u00f3ast ta\u00f0 gj\u00f8rdist l\u00f3gligt hj\u00e1 samkyndum og tv\u00edkyndum monnum at geva bl\u00f3\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 2010, og \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 2011, hevur Norra enn ikki valt at broyta l\u00f3gina . H\u00f3ast samkyndir og tv\u00edkyndir menn ikki at sleppa at geva bl\u00f3\u00f0, so sleppa samkyndar og tv\u00edkyndar kvinnur v\u00e6l ta\u00f0.\n\nYvirgangur \n\n\u00d3ttin fyri yvirgangi \u00ed Noregi \u00ed 2012 er so miki\u00f0 st\u00f3rur, at stj\u00f3rnin hevur kunna\u00f0 fleiri st\u00f3rtingslimir um vandan fyri yvirgangi . L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin, Grete Faremo, og verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin, Anne-Grete Str\u00f8m-Erichsen, v\u00f3ru tann 1. oktober 2012 \u00e1 einum loyniligum fundi vi\u00f0 uttanr\u00edkis- og verjunevndina hj\u00e1 St\u00f3rtinginum, har t\u00e6r kunna\u00f0u um \u00f8kta vandan fyri yvirgangi. R\u00e1\u00f0harrarnir nevndu n\u00f8vnini \u00e1 fleiri islamistum, sum kunnu hugsast at \u00e6tla at fremja yvirgang. Sum skilst er hetta fyrstu fer\u00f0, at uppl\u00fdsingar um navngivnar pers\u00f3nar ver\u00f0a latnar \u00e1 einum sl\u00edkum fundi. Vi\u00f0 \u00e1 fundinum v\u00f3ru eisini umbo\u00f0 fyri fregnart\u00e6nastuna hj\u00e1 politinum, PST, og fregnart\u00e6nastuna hj\u00e1 herinum. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 40 pers\u00f3nar \u00ed Norra ver\u00f0a mettir at vera m\u00f8gulig vandamikil yvirgangsf\u00f3lk. N\u00f8kur teirra eru nor\u00f0menn, sum hava vent um til islam. Hini eru f\u00f3lk, sum eru \u00e6tta\u00f0 \u00far Afganistan, Pakistan, Irak, Somalia, Tunesia og Algeria. Samb\u00e6rt fregnart\u00e6nastunum hj\u00e1 l\u00f8gregluni og verjuni hevur \u00f3ttin fyri yvirgangs\u00e1lopum \u00ed Noregi ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 st\u00f8rri enn \u00ed 2012.\n\nBrotsverk \n\nMillum t\u00e6r mongu talvur, sum hava sett s\u00e6r fyri at l\u00fdsa heimsins londum, er \"Global Peace Index\", i\u00f0 heftir seg vi\u00f0 vandam\u00e1l, at liva \u00ed ymsu londunum. \u00cd 8 \u00e1r hevur Institute for Economics and Peace (IEP) skipa henda lista, sum v\u00edsur at Irak er \u00f3tryggasta landi\u00f0 at liva \u00ed og Noreg er tryggasta land \u00ed \u00f8llum heiminum . Fyrningarfreistin fyri dr\u00e1p og \u00e1lvarslig brotsverk kann gerast s\u00f8ga \u00ed Noregi. Ta\u00f0 merkir, at ein brotsma\u00f0ur ongant\u00ed\u00f0 sleppur undan revsing. St\u00f3rtingsnevndin vi\u00f0 l\u00f8gm\u00e1lum fer v\u00e6ntandi \u00ed mars 2014 at atkv\u00f8\u00f0a um at beina burtur 25 \u00e1ra fyrningarfreistina \u00ed \u00e1lvarsligum brotsverkum. Ta\u00f0 er Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin, sum hevur lagt uppskoti\u00f0 fram. Flokkurin vil beina burtur fyrningarfreistina \u00ed \u00e1lvarsligum m\u00e1lum sum si\u00f0amisbroti, ney\u00f0t\u00f8ku- og dr\u00e1psm\u00e1lum. \"Eg eri troyttur av at s\u00edggja, at brotsmenn sleppa at ganga leysir, t\u00ed revsim\u00e1l eru fyrna\u00f0\", sigur frams\u00f8guma\u00f0ur Jan Arild Ellingsen hj\u00e1 norska Frambur\u00f0sflokkinum. Frambur\u00f0sflokkurin leg\u00f0i eitt l\u00edknandi uppskot fyri St\u00f3rtingi\u00f0 \u00ed 2013, men t\u00e1 hendi onki meira, t\u00ed uppskoti\u00f0 skuldi takast vi\u00f0 \u00ed ein st\u00f8rri \"pakka\" . Rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0, at meiriluti f\u00e6st fyri uppskotinum at burturbeina fyrningarfreistirnar fyri \u00e1lvarslig brotsverk \u00ed Noregi .\n\nSk\u00f8kjulevna\u00f0ur \n\nSk\u00f8kjulevna\u00f0ur er \u00f3l\u00f3gligur \u00ed Norra. \u00cd Noregi ver\u00f0ur sk\u00f8kjulevna\u00f0ur mettur sum har\u00f0skapur m\u00f3ti kvinnuni, og hetta var\u00f0 banna\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3g \u00ed 2008. Alsamt fleiri nor\u00f0menn ver\u00f0a tiknir fyri at keypa sex fr\u00e1 sk\u00f8kjum. Norska l\u00f8greglan hevur t.d. \u00ed 2008 tiki\u00f0 260 menn. Fleiri enn 95 % av teimum norsku prostitutiera\u00f0u eru \u00fatlendingar; flestu sk\u00f8kjurnar \u00ed Noregi eru \u00far Nigeria og Eysturevropa .\n\nB\u00faskapur \n\nSum heimsins fimtist\u00f8rsti oljuframlei\u00f0ari er Noreg \u00e1 23. pl\u00e1ssi millum heimsins t\u00fddningarmestu b\u00faskapir. Strondin \u00ed Noregi er long, og sj\u00f3gvurin hevur alt\u00ed\u00f0 havt st\u00f3ran t\u00fddning. N\u00f3gv t\u00e6ttbygd pl\u00e1ss eru \u00e1 vesturstrondini og \u00ed Tr\u00f3ndal\u00f8gum. Jar\u00f0gass og olja hava st\u00f3ran t\u00fddning hj\u00e1 teimum, sum b\u00fagva \u00e1 vesturstrondini. Og flest \u00f8ll \u00ed Nor\u00f0urnoregi liva av fiskavinnu. Arbei\u00f0spl\u00e1ssini \u00ed b\u00e6\u00f0i fiskivinnuni og landb\u00fana\u00f0inum eru n\u00f3gv f\u00e6kka\u00f0 seinastu \u00e1rini. N\u00fa arbei\u00f0ir bara 30. hv\u00f8r nor\u00f0ma\u00f0ur \u00ed hesum vinnum. Ta\u00f0 eru 2,9 % . \n\nT\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 var\u00f0 fram \u00e1 olju og gass \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num \u00ed 1969, hev\u00f0i ta\u00f0 st\u00f3rar b\u00faskaparligar broytingar vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed Noregi, og landi\u00f0 er n\u00fa st\u00f8rsta oljuland \u00ed Evropa. Mong t\u00fasund f\u00f3lk starva \u00ed oljuvinnuni, anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1 borip\u00f8llum, \u00e1 reinsiverkum ella \u00ed smi\u00f0jum, i\u00f0 gera til d\u00f8mis skip og pallar til oljuvinnuna. Noreg selur hinum londunum \u00ed Evropa meginpartin av oljuni og gassinum. Mong f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00ed \u00eddna\u00f0inum, t\u00fd\u00f0andi vinnuvegir eru skipasm\u00ed\u00f0, n\u00e1msvinna og oljuvinna. \n\nHandilsflotin \u00ed Noregi er ein av heimins st\u00f8rstu. Mong t\u00fasund f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00e1 skipasmi\u00f0jum og sigla vi\u00f0 farmaskipum og ferjum, sum javnt og samt sigla \u00edmillum b\u00fdirnar og oyggjarnar \u00e1 vesturstrondini. St\u00f8rsti havnab\u00fdur er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Oslo. Sl\u00f8k h\u00e1lv milli\u00f3n f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed hesum fer\u00f0armikla b\u00fdi, sum er mentunarligur, \u00fatb\u00fagvingarligur og \u00ed\u00f0na\u00f0arligur mi\u00f0depil \u00ed landinum. \n\n\u00cd 2004-2014 hevur vir\u00f0is\u00f8kingin \u00ed Nor\u00f0urnoregi veri\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir st\u00f8rri enn nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed landinum. \u00cd Nor\u00f0urnoregi hevur tann \u00e1rligi v\u00f8ksturin veri\u00f0 9 % \u00edm\u00f3ti 1,5 % longri su\u00f0uri \u00ed landinum. Vinnugreinarnar, sum hava givi\u00f0 Nor\u00f0urnoregi so st\u00f3ran fyrimun, eru olja og gass, fiskivinna og aling, sj\u00f3vinna, flutningur og n\u00e1msvinna. Hetta kemur fram \u00ed einari fr\u00e1grei\u00f0ing, um greiningarfyrit\u00f8kan Oslo Economics og norska rei\u00f0arafelagi\u00f0 Rederiforbundet hava skriva\u00f0 \u00ed februar 2014 eftir at hava kanna\u00f0 vir\u00f0is\u00f8kingina \u00ed teimum nor\u00f0astu \u00f8kjunum \u00ed arktisku londunum Noregi, Kanada, USA og Russlandi. Kanningin v\u00edsir eisini, at vir\u00f0is\u00f8kingin \u00ed Nor\u00f0urnoregi hevur veri\u00f0 st\u00f8rri enn \u00ed nor\u00f0ur\u00f8kjunum \u00ed hinum londunum .\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nBara uml. 3 % av landinum er dyrka\u00f0. Ve\u00f0ri\u00f0 setur har\u00f0ar treytir fyri landb\u00fana\u00f0i \u00ed Noregi. Ta\u00f0 er kalt og gr\u00fdtut lendi, so ta\u00f0 er f\u00e1asta\u00f0ni, at landb\u00fana\u00f0ur f\u00e6st at kasta naka\u00f0 av s\u00e6r. Landslagi\u00f0 er betri til beiti. T\u00ed hava flestu b\u00f8ndur \u00ed Noregi kr\u00edat\u00far. Helst sey\u00f0ur tr\u00edvst v\u00e6l, t\u00ed sey\u00f0ur kann ganga \u00ed brattlendi. Sey\u00f0urin er bara inni, t\u00e1 i\u00f0 n\u00f3gvur kavi liggur. \n\nH\u00f3ast ikki meir enn uml. slakur tri\u00f0ingur av Noregi er undanvelt, so livir 20 % av f\u00f3lkinum av landinum, men t\u00e1 er sk\u00f3gbr\u00faki\u00f0 upp\u00edrokna\u00f0. Besta j\u00f8r\u00f0in er \u00e1 eysturlandinum, \u00ed Eysturdalinum, Gudbrandsdalinum og Valdres. Har eru summir gar\u00f0arnir heilt st\u00f3rir, og teir velta b\u00e6\u00f0i hveiti og bygg, annars er havri ta\u00f0 kornslagi\u00f0, sum ver\u00f0ur mest velt \u00ed Noregi. R\u00f8tur og eplir ver\u00f0ur velt um alt landi\u00f0. Av t\u00ed teir hava so g\u00f3\u00f0an summarhaga, hava norsku b\u00f8ndurnir n\u00f3gv neyt, harfyri mugu teir eisini hava n\u00f3gv hoyggj, og grasb\u00f8urin er t\u00ed b\u00e6\u00f0i st\u00f3rur og v\u00e6l umsitin. \u00cd teimum sl\u00f8ttu d\u00f8lunum \u00e1 eysturlandinum br\u00faka teir maskinambo\u00f0, men n\u00f3gvasta\u00f0ni er b\u00f8urin so brattur, at hann m\u00e1 sl\u00e1ast vi\u00f0 l\u00edggja. Oftast liggur eitt strekki av sk\u00f3gi til gar\u00f0arnar, og n\u00f3gvur b\u00f8ndur f\u00e1a t\u00e1 l\u00edka n\u00f3gv burtur \u00far sk\u00f3ginum sum ta\u00f0, gar\u00f0urin annars gevur av s\u00e6r. Tr\u00f8ini ver\u00f0a h\u00f8gd um heysti\u00f0 og veturin, s\u00ed\u00f0an draga teir tey \u00fat \u00e1 \u00e1arbakkarnar, og t\u00e1 i\u00f0 toybili\u00f0 kemur um v\u00e1ri\u00f0, ver\u00f0a tey floytt oman eftir \u00e1nni til sagvirkini, sum standa ni\u00f0ri \u00ed sl\u00e6ttadalinum, har sum \u00e1in rennur m\u00f8k. Ikki ber til at lata tr\u00f8ini reka, sum tey vilja, nakrir menn mugu fara vi\u00f0 og ansa eftir, at tey koma ikki f\u00f8st. Hesir menn, floytarar teir kalla, mugu vera b\u00e6\u00f0i kvikir og djarvir, t\u00ed ikki er sj\u00e1ldan, at teir noy\u00f0ast \u00fat eftir stokkunum til at loysa, t\u00e1 i\u00f0 onkur stokkur er komin tv\u00f8rtur fyri og heldur \u00f8llum fylgsninum. T\u00e6r \u00e1irnar, sum einamest vi\u00f0ur ver\u00f0ur floyttur eftir, eru L\u00e5gen \u00ed Gudbrandsdalinum og Glommen \u00ed Eysturdalinum. N\u00f3gv av vi\u00f0inum ver\u00f0ur \u00fatflutt sum h\u00f8lva\u00f0 og tilsaga\u00f0 timbur, men n\u00f3gv ver\u00f0ur eisini br\u00fakt sum r\u00e1evni \u00e1 ymsum \u00eddna\u00f0arvirkjum, ella smi\u00f0a\u00f0 til m\u00f8blar og anna\u00f0 \u00ed sj\u00e1lvum landinum. \u00c1 summum \u00eddna\u00f0arvirkjunum mala teir vi\u00f0in sundur og gera hann til sellulosu, og \u00far henni kann f\u00e1ast ymiskt, til d\u00f8mis filmar, kunstsilki, spreingievni o.a.\n\nEystan og sunnan fyri Tr\u00f3ndheimsfj\u00f8r\u00f0in er sl\u00e6ttlendi, og har eru enn sum fyrr n\u00f3gvir og st\u00f3rir gar\u00f0ar. \u00c1 summum av hesum g\u00f8r\u00f0unum f\u00e1a teir ovurhonds n\u00f3gv hoyggj. \u00cd Nor\u00f0urnoregi eru gar\u00f0arnir oftast heldur sm\u00e1ir, og ta\u00f0 vanliga er, at b\u00f8ndurnir, i\u00f0 hvussu er teir, sum sita n\u00e6r vi\u00f0 strondina, r\u00f3gva \u00fat, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ber teimum til. Nor\u00f0ast \u00ed Noregi \u00e1 Finnmarkini b\u00fagva s\u00e1marnir. Teir liva av reindj\u00f3rahaldi. Um veturin ganga dj\u00f3rini inni \u00e1 hei\u00f0unum og skava s\u00e6r mosa upp undan kavanum, og um summari\u00f0 reka teir tey oman m\u00f3ti strondini. \u00cd h\u00f8r\u00f0um vetrum, t\u00e1 i\u00f0 skari legst \u00e1 kavan, fara tey at sv\u00f8lta, og t\u00e1 er skj\u00f3tt til at tey fara burtur av lei\u00f0. Men t\u00e1 er vandi fyri hond, t\u00ed \u00falvarnir leggjast \u00e1 tey, og s\u00e1marnir munna hala avsta\u00f0 vi\u00f0 hundum at leita. Tey seinnu \u00e1rini hava teir roynt at f\u00e1a hoyggj sunnan\u00edfr\u00e1, t\u00e1 i\u00f0 ringast hevur sta\u00f0i\u00f0 til. 150 dj\u00f3r m\u00e1 ein ma\u00f0ur hava, fyri at h\u00faski\u00f0 kann hava n\u00f3g miki\u00f0 til at liva av. Fyrr b\u00fa\u00f0u s\u00e1marnir alt\u00ed\u00f0 \u00ed tj\u00f8ldum, men n\u00fa eru teir flestu b\u00fafastir.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nKoli er l\u00edti\u00f0 til av \u00ed Noregi, men jarn h\u00f8gga teir \u00ed fleiri st\u00f8\u00f0um, m\u00e1lmurin er kortini ikki n\u00e6r so g\u00f3\u00f0ur sum tann svenski, teir rokna vi\u00f0, at ta\u00f0 eru ikki meira enn 30 % av reinum jarni \u00ed honum, ta\u00f0 mesta ver\u00f0ur selt av landinum. Kopar er \u00ed fleiri st\u00f8\u00f0um, bestu n\u00e1mini eru vi\u00f0 R\u00f8r\u00e5s. Vi\u00f0 Kongsberg h\u00f8gga teir silvur, dj\u00fapasta holi\u00f0 er 1000 m undir j\u00f8r\u00f0. Mesta gr\u00f3ti\u00f0 \u00ed Noregi er granitt, hetta er b\u00e6\u00f0i hart og vakurt gr\u00f3tslag. T\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin Halden hava teir ovurhonds st\u00f3rt gr\u00f3thol. Har ver\u00f0ur gr\u00f3ti\u00f0 saga\u00f0 ella h\u00f8gt til fl\u00edsar ella la\u00f0ingargr\u00f3t, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur n\u00f3gv av t\u00ed selt til ymis lond. Summasta\u00f0ni er eitt anna\u00f0 gr\u00f3tslag, sum eitur skifer, ta\u00f0 ver\u00f0ur saga\u00f0 til taksteinar. Til dr\u00edvkraft \u00ed \u00eddna\u00f0arvirkjunum br\u00faka teir allasta\u00f0ni elmegi, og hon tr\u00fdtur ikki \u00ed Noregi. Fossarnir eru b\u00e6\u00f0i str\u00ed\u00f0ir og n\u00f3gvir og elvirkini mong. Eitt ta\u00f0 st\u00f8rsta elverki\u00f0 er vi\u00f0 Rjukanfossin \u00e1 Su\u00f0urlandinum. Har gera teir ovurhonds n\u00f3gv k\u00e1lksalpetur. N\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur virkar v\u00f8ru\u00fardr\u00e1ttir \u00far b\u00e6\u00f0i fiskivinnu og landb\u00fana\u00f0i. Nevnast kunnu t.d. sl\u00e1turvirki, mj\u00f3lkarvirki og virki, sum s\u00falta gr\u00f8nmeti og frukt. Nevnast kunnu eisini virki, sum gera ymsar \u00fatdr\u00e1ttir \u00far fiski o.\u00f8. Nor\u00f0menn f\u00e1a n\u00f3gva orku \u00far n\u00e1tt\u00faruni. Teir f\u00e1a t.d. ravmagn \u00far vatnorku. Noreg er eitt av teimum f\u00e1u londunum \u00ed heiminum, sum f\u00e6r alla el-orku s\u00edna \u00far vatnorkuverkum.\n\nNor\u00f0menn f\u00e1a uml. 12 fer\u00f0ir so n\u00f3gva jar\u00f0gass og olja, sum teir br\u00faka sj\u00e1lvir. Meginparturin ver\u00f0ur t\u00edskil fluttur \u00fat. S\u00ed\u00f0ani fyrsta oljukeldan, Ekofisk, var\u00f0 funnin \u00e1 norska landgrunninum \u00ed 1969, hevur oljuvirksemi\u00f0 ota\u00f0 seg longur og longur nor\u00f0ur eftir framvi\u00f0 norsku strondini. \u00cd dag fevnir leitingin eisini um \u00f8kini heilt har nor\u00f0uri \u00ed Barentshavinum. Men ta\u00f0 finnast eisini undant\u00f8k tvs. \u00f8ki, har m\u00f3tst\u00f8\u00f0an m\u00f3ti oljuleiting hevur veri\u00f0 so miki\u00f0 st\u00f3r, at ta\u00f0 hevur ikki eydnast oljumyndugleikanum at f\u00e1a gr\u00f8nt lj\u00f3s fr\u00e1 St\u00f3rtinginum til at lata upp t.d. lei\u00f0irnar vi\u00f0 Lofoten, Vester\u00e5len og Senja fyri oljuleiting og eftir ta\u00f0 framlei\u00f0slu. Flokkarnir \u00ed St\u00f3rtinginum eru \u00f3samdir um \u00ed heila tiki\u00f0 at loyva leiting \u00ed hesum \u00f8kinum, i\u00f0 er r\u00edkt fiski\u00f8ki og sera n\u00e1tt\u00faruvakurt. Arbei\u00f0araflokkurin, H\u00f8gra og Frambur\u00f0sflokkurin eru fyri leiting. Sosialistiski F\u00f3lkaflokkurin, Mi\u00f0flokkurin, Vinstri og Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin eru \u00edm\u00f3ti . Higartil hevur ta\u00f0 so ikki veri\u00f0 m\u00f8guligt at f\u00e1a meiriluta fyri oljuvirksemi \u00ed \u00f8kinum.\n\nFiskiskapur \n\nAv t\u00ed f\u00f3lkinum, sum b\u00fdr \u00fati vi\u00f0 nor\u00f0ur- og vesturstrondina, livir ta\u00f0 mesta av hvalavei\u00f0i, fiskiskapi ella sigling. Fiskurin tr\u00fdtur ikki fram vi\u00f0 norsku strondini. \u00c1 S\u00f8rlandinum fiska teir n\u00f3gvan makrel. Um summari\u00f0 f\u00e1a teir hann \u00ed g\u00f8rnum, sum ver\u00f0a sett um kv\u00f8ldi\u00f0 og tikin uppaftur morgunin. Um heystarnar kemur makrelurin inn \u00e1 fir\u00f0irnar, og t\u00e1 kasta teir n\u00f3t eftir honum. \u00c1 Vesturlandinum er ta\u00f0 toski og sild, teir royna eftir. \u00cd januar m\u00e1na\u00f0 koma sildatorvurnar inn m\u00f3ti M\u00f8rustrondini, og so geva t\u00e6r seg so vi\u00f0 og vi\u00f0 su\u00f0ur vi\u00f0 landinum. Sildin ver\u00f0ur fingin b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 snurpun\u00f3t, og, t\u00e1 i\u00f0 torvurnar geva seg heilt inn \u00e1 fir\u00f0irnar, vi\u00f0 vanligari n\u00f3t. Fitisildin kemur um heysti\u00f0 og stendur fram vi\u00f0 allari vesturstrondini l\u00edka nor\u00f0ur \u00ed Finnmarkina. N\u00f3gv av sildini ver\u00f0ur salta\u00f0, og naka\u00f0 ver\u00f0ur lagt \u00ed blikk, men meginparturin fer til sildaoljuvirkini og ver\u00f0ur gj\u00f8rt til t.d. sildamj\u00f8l ella sildaolju. \n\nN\u00fa kraftblokkur meira og meira ver\u00f0ur settur \u00ed vei\u00f0iskipini, og teir kunna n\u00fdta b\u00e6\u00f0i betri og st\u00f8rri n\u00f3tir, kann hetta \u00f8kja n\u00f3gv um vei\u00f0in\u00f8gdina. Toskur f\u00e6st fram vi\u00f0 allari vesturstrondini, men bestu mi\u00f0ini eru nor\u00f0uri vi\u00f0 Lofoten og M\u00f8re. Januar til apr\u00edl er besta t\u00ed\u00f0in har nor\u00f0uri, t\u00e1 kemur fiskurin inn at g\u00fdta og stendur ofta t\u00e6ttur \u00e1 grunnunum. T\u00e1 leita sm\u00e6rri og st\u00f8rri f\u00f8r av \u00f8llum nor\u00f0urlandinum til Lofoten. \u00cd \u00f8llum bygdum har nor\u00f0uri, sum hava so fr\u00e6ga bryggju, at skip f\u00e1a lagt at, y\u00f0jur vi\u00f0 f\u00f3lki, og ta\u00f0 er sum l\u00edvi\u00f0 er vakna\u00f0 av n\u00fdggjum aftan \u00e1 tann myrka veturin. Sum allasta\u00f0ni ver\u00f0ur n\u00fa \u00ed Noregi meira og meira av t\u00ed fiski, sum kemur feskur til lands, skori\u00f0 til flak og \u00fatflutt \u00ed frystum l\u00edki. St\u00f8rsta flakavirki\u00f0 \u00ed Noregi er Findus \u00ed Hammerfest, sum f\u00f8royskur verkfr\u00f8\u00f0ingur hevur veri\u00f0 uppi\u00ed at leggja til r\u00e6ttis . Naka\u00f0 av fiskinum ver\u00f0ur salta\u00f0 og selt sum saltfiskur til t.d. Italia og onnur lond, ella hann ver\u00f0ur virka\u00f0ur til klippfisk og seldur til Brasil ella Spania. Men n\u00f3gv ver\u00f0ur bara flakt og s\u00ed\u00f0an hongt upp at turka. Nor\u00f0menn selja eisini h\u00f3pin av turrum fiski til lond \u00ed Afrika. \n\nEitt anna\u00f0 gott fiskipl\u00e1ss er nor\u00f0uri \u00ed Finnmarkini. Um v\u00e1rarnar kemur eitt l\u00edti\u00f0 laksaslag, sum eitur loddan, inn \u00e1 fir\u00f0irnar at g\u00fdta, og toskurin gongur aftan \u00e1 hana. Hesa \u00e1rst\u00ed\u00f0ina kunna teir fiska heilt n\u00f3gv har nor\u00f0uri. Men \u00cdshavi\u00f0 er svikaligt, og ikki er tespiligt, t\u00e1 i\u00f0 hann brennur \u00e1 vi\u00f0 kavaroki og stormi av \u00fatnyr\u00f0ingi. Men ta\u00f0 er ikki bara fram vi\u00f0 strondini, at nor\u00f0menn royna. Summir leita eisini til Hetlands ella F\u00f8roya, og summi l\u00ednuskipini royna \u00ed Eystur- og Vesturgr\u00f8nlandi og f\u00f8ra g\u00f3\u00f0an fong av toski og kalva heim. \u00cd norsku \u00e1unum er v\u00e6l til av b\u00e6\u00f0i eyrri\u00f0a og laksi, og helst nor\u00f0uri \u00ed Troms vei\u00f0a teir h\u00f3pin av laksi. \u00cd v\u00f8tnunum er n\u00f3gvur eyrri\u00f0i, og menn f\u00e1a h\u00f3pin av peningi fr\u00e1 fremmandum s\u00edlafiskarum, sum leiga s\u00e6r r\u00e6tt at fiska. \n\nK\u00f3pi skj\u00f3ta nor\u00f0menn naka\u00f0 av. Tey skipini, sum vei\u00f0a k\u00f3p, royna heilt nor\u00f0uri \u00ed \u00cdshavinum, og teir skj\u00f3ta k\u00f3pin \u00e1 \u00edsinum. Hetta er vandamikil vei\u00f0a, og skipini mugu vera \u00f3gvuliga sterkt bygd. Fyrr skutu nor\u00f0menn h\u00f3pin av st\u00f3rhvali \u00ed \u00cdshavinum, men hann minka\u00f0i so n\u00f3gv, at ta\u00f0 loysti seg ikki. Teir g\u00f3vust kortini ikki, men f\u00f3ru l\u00edka su\u00f0ur \u00ed sunnara \u00cdshavi\u00f0 at royna. Fyrst h\u00f8vdu teir st\u00f8\u00f0 \u00e1 n\u00f8krum oyggjum har su\u00f0uri, sum taka vi\u00f0 hvalunum fr\u00e1 hvalastingarunum til at skera upp og og vi\u00f0gera teir, me\u00f0an onnur skip flyta \u00fatger\u00f0 til teirra. Flestu av hesum fl\u00f3tandi hvalak\u00f3kar\u00edunum, teir kalla, eru \u00far Sandefjord \u00ed Vestfold. \n\nAfturat t\u00ed st\u00f3ra fiskiflotanum hava nor\u00f0menn eitt \u00f3gvuliga st\u00f3rt tal av farmaskipum, norski handilsflotin er millum teir st\u00f8rstu \u00ed heiminum. N\u00f3gv av hesum skipunum sigla millum ymsar havnab\u00fdir \u00ed Evropa og pl\u00e1ss \u00ed \u00f8\u00f0rum heimsp\u00f8rtum, og ta\u00f0 kunna ganga \u00e1r \u00edmillum, at tey eru heima \u00ed Noregi. Tey seinnu \u00e1rini hava teir bygt n\u00f3gv tangaskip, sum sigla vi\u00f0 olju fr\u00e1 oljulondunum. Summi av teimum eru \u00f3gvuliga st\u00f3r, upp um 100 000 tons, og norsku rei\u00f0aravirkini vinna st\u00f3rpening fr\u00e1 siglingini. \n\nAfturat vanligu fiskivinnuni, hevur eitt n\u00fdtt slag av fiskivinnu tiki\u00f0 seg upp seinastu 30 \u00e1rini. Ta\u00f0 er aling. Alararnir hava fisk \u00ed \"fj\u00f3si\" . Teir hava fisk \u00ed st\u00f3rum n\u00f3tum \u00fati \u00e1 sj\u00f3num. Henda \"n\u00fdggja\" vinna hevur havt st\u00f3rar trupulleikar at dragast vi\u00f0. M. a. hava n\u00f3gvar fiskisj\u00fakur gingi\u00f0 \u00ed alibr\u00fakunum. Men n\u00fa eru nor\u00f0menn um at f\u00e1a bast sj\u00fakunum, so n\u00fa f\u00e1a alarar tiki\u00f0 n\u00f3gvan fisk hv\u00f8rt einasta \u00e1r. Og n\u00fa er eisini aling tryggari vinnuvegur enn vanlig fiskivinna.\n\nSk\u00f3gbr\u00fak \n\nUmlei\u00f0 40 % av Noregi eru sk\u00f3gvaksin. G\u00f3\u00f0 nytta f\u00e6st burtur \u00far sk\u00f3ginum. Tr\u00f8ini ver\u00f0a feld og br\u00fakt \u00ed b\u00e6\u00f0i papp\u00edrsvinnuni og byggivinnuni. Sumt ver\u00f0ur eisini tiki\u00f0 til brenni. T\u00ed er sk\u00f3garvinnan tryggasta innt\u00f8ka hj\u00e1 n\u00f3gvum b\u00f3ndum.\n\nHandilsvi\u00f0urskifti \n\n\u00cd 2010 seldu nor\u00f0menn t\u00e6nastur og v\u00f8rur fyri 137,0 mia. $ \u00ed \u00fatlondum, og teir keyptu 74,0 mia. $ . Ta\u00f0 er heilt n\u00f3gv, aftur\u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum londum. Meiri enn helvtin av norska v\u00f8ru\u00fatflutninginum eru olja og jar\u00f0gass. Uttanr\u00edkishandil Noregs er grunda\u00f0ur \u00e1 n\u00e1tt\u00farutilfeingi\u00f0, \u00e1 m\u00e1lm og onnur steinsl\u00f8g, fiskivinnu, sk\u00f3garvinnu og fossamegi. N\u00fa er b\u00faskapurin mest bundin av oljuvinnuni. St\u00f3rur partur av \u00fatflutninginum er orka, olja og gass. \n\nHesi lond handlar Noreg vi\u00f0 (sbrt. CIA World Factbook 2009 ):\n\nSamfer\u00f0slukervi \n\nTa\u00f0 sigur seg sj\u00e1lvt, at \u00ed so fjallbygdum landi sum Noreg er torf\u00f8rt at gera vegir. Teir hava skj\u00f3tgangandi skip at sigla millum st\u00f8rstu b\u00fdirnar, og so sigla sm\u00e6rri f\u00f8r til tey sm\u00e6rru pl\u00e1ssini. Men teir hava eisini langar vegir og jarnbreytir. Jarnbreytin millum Bergen og Oslo er solei\u00f0is 500 km. Hendan jarnbreytin var \u00f3gvuliga torf\u00f8r at leggja, n\u00f3gvasta\u00f0ni v\u00f3ru dj\u00fapar gj\u00e1ir fyri, sum teir m\u00e1ttu byggja br\u00fagvar tv\u00f8rturum, og \u00ed n\u00f3gvum st\u00f8\u00f0um m\u00e1ttu teir spreingja seg \u00edgj\u00f8gnum fj\u00f8llini. 178 tunlar eru \u00e1 vegnum, og tann longsti er 5 km langur. \u00cd st\u00f3rkava um veturin er torf\u00f8rt at f\u00e1a koyrt, teir br\u00faka kavapl\u00f3gv, men vi\u00f0hv\u00f8rt kunna fannirnar vera so st\u00f3rar, at t\u00e6r heldur ikki koma fram. Ein enn longri jarnbreyt er tann millum Trondheim og Oslo. Bilvegirnir eru n\u00f3gvir, n\u00fa mesta samfer\u00f0slan millum bygdirnar er vi\u00f0 bili. S\u00ed\u00f0stu 50 \u00e1rini hevur flogfer\u00f0slan \u00ed Noregi sum a\u00f0rasta\u00f0ni fingi\u00f0 st\u00f8rri og st\u00f8rri t\u00fddning. St\u00f8rstu flogst\u00f8\u00f0irnar eru Gardemoen-st\u00f8\u00f0in \u00ed Oslo og Flesland \u00ed Bj\u00f8rgvin . Ta\u00f0 eru kortini ikki \u00f8ll flogf\u00f8r, sum seta seg \u00e1 landi. Summi b\u00e6\u00f0i seta seg og taka seg \u00e1 flog av sj\u00f3num, og hetta slagi\u00f0 ver\u00f0ur naka\u00f0 br\u00fakt \u00ed Nor\u00f0urnoregi. \n\nAv t\u00ed at so l\u00edti\u00f0 f\u00f3lk b\u00fdr \u00ed Noregi, og landi\u00f0 er smalt og langt, ver\u00f0ur ofta langt at flyta f\u00f3lk og farm. Fyrr var n\u00e6stan allur tungur farmur fluttur vi\u00f0 skipi. Flutningur yvir land gekk seint og var \u00f3tryggur. Fj\u00f8ll og dj\u00fapir dalar, og ikki at tala um kavan um veturin, elvdu til st\u00f3rar trupulleikar. Seinastu \u00e1rini eru \u00edl\u00f8gur lagdar \u00ed berghol og vegir. T\u00ed ber til at koyra n\u00f3gvasta\u00f0ni um veturin n\u00fa, har ikki var hugsingur um at fara fyrr. T\u00ed ver\u00f0a farmur og f\u00f3lk mest flutt vi\u00f0 bili n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Er langt at fara, eru b\u00e6\u00f0i flogf\u00f8r og tok til at taka.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nNorska f\u00f3lki\u00f0, n\u00e6stu fr\u00e6ndur okkara, er yvirh\u00f8vur eitt arbei\u00f0ssamt og djarvt f\u00f3lk. Um norsku sj\u00f3menninar ver\u00f0ur sagt \"der fart\u00f8j flyte kan, der er han f\u00f8rste mann\" , og fleiri av teimum gitnastu kanningarmonnunum \u00ed Polarlondunum hava veri\u00f0 nor\u00f0menn. Tr\u00fagvin er sum \u00ed hinum Nor\u00f0urlondunum tann lutherska. \u00cd nor\u00f0astu fylkjunum er mesta f\u00f3lki\u00f0 s\u00e1mar. \u00cd 2008 fluttu tilsamans 66 961 f\u00f3lk til Noregs. 23 615 nor\u00f0menn fluttu \u00ed \u00fatlond . Mest n\u00fdttu n\u00f8vn \u00ed Norra \u00ed 2008 eru gentunavni\u00f0 Linnea og dreingjanavni\u00f0 Lukas. \u00c1ri\u00f0 fyri v\u00f3ru hesi Sara og Mathias. Annars eru hesi ofta ovarliga \u00e1 listanum: Markus, Jakob, Jonas, Emma, Thea og Nora. Tekur man Oslo burtur\u00far, so er ein munur at s\u00edggja. N\u00f3gv mest n\u00fdtta dreingjanavn \u00ed Oslo er Mohammad. Tri\u00f0ja hv\u00f8rt barn \u00ed Oslo kemur fr\u00e1 ikki-norskari bakgrund.\n\nFyrst \u00ed 2014 hevur Noreg 25 000 fleiri menn enn kvinnur. Men fyri t\u00edggju \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru 39 000 fleiri kvinnur enn menn . Av londunum \u00ed Evropa vi\u00f0 einum f\u00f3lkatali yvir eina milli\u00f3n, eru Noreg og \u00cdrland tey einastu londini sum hava yvirskot av monnum. \u00cd Noregi eru 49,7 % kvinnur, sum merkir, at ta\u00f0 \u00ed 2014 eru 990 kvinnur fyri hv\u00f8rjar 1000 menn.\n\nN\u00e1tt\u00fara\n\nN\u00e1tt\u00faruvernd \n\nSt\u00f3rur partur av Noregs landi er hagi og sk\u00f3gur, og helst \u00ed fj\u00f8llunum og \u00f3nomin n\u00e1tt\u00fara. Hesi \u00f8ki eru \u00f3gvuliga vi\u00f0kvom og tola erl\u00edtla d\u00e1lking. S\u00fart regn og geislavirki\u00f0 avfall h\u00f3ttir \u00e1ir, v\u00f8tn og sk\u00f3g. T\u00ed taka nor\u00f0menn dyggiliga undir vi\u00f0 millumtj\u00f3\u00f0a n\u00e1tt\u00faruvernd. Av t\u00ed at Noregs n\u00e1tt\u00fara er so egin og fj\u00f8lbroytt, hevur Noreg millumtj\u00f3\u00f0a skyldu at verja plantur, n\u00e1tt\u00faru og sj\u00e1ldsom dj\u00f3r, til d\u00f8mis jervin.\n\nGr\u00f3\u00f0ur \n\n\u00c1 l\u00e1glendinum \u00ed Su\u00f0unoregi veksur leyvsk\u00f3gur og annar v\u00f8kstur, i\u00f0 tr\u00edvst v\u00e6l \u00ed hita. Vanligasti sk\u00f3gurin \u00ed Noregi er n\u00e1lask\u00f3gur, b\u00e6\u00f0i grann og fura, lyngur og mosi gr\u00f8r \u00edmillum tr\u00f8ini. Ovast \u00ed l\u00ed\u00f0unum veksur bjarksk\u00f3gur, og har er n\u00f3gvur soppur. \u00cd fj\u00f8llunum er fj\u00f8lbroyttur v\u00f8kstur, \u00ed ne\u00f0ra er p\u00edlur, lyngur og dv\u00f8rgbj\u00f8rk, \u00ed erva aktisk frosm\u00fdri, og har vaksa bara har\u00f0balnar sm\u00e1ar urtir, til d\u00f8mis r\u00fdpuber og fjallabr\u00fa\u00f0ur. Ovast \u00e1 fj\u00f8llum vi\u00f0 j\u00f8klarnar er als eingin v\u00f8kstur. Sk\u00f3gur veksur ikki \u00ed arktiskum ve\u00f0urlagi.\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0 \n\nMong d\u00fdr \u00ed Noregi hava laga\u00f0 seg eftir arktiskum ve\u00f0urlagi - jervur, l\u00e6mingur, reind\u00fdr, fjallarevur og snj\u00f3ugla, sum eru nor\u00f0ast og h\u00e6gst \u00e1 fj\u00f8llum. \u00cd sk\u00f3ginum eru t.d. hara, revur og elgur. Har byggja rovfuglar, til d\u00f8mis falkur, heykur og ugla, og sm\u00e1fuglar \u00ed st\u00f3rum tali. Sunnari \u00ed landinum, har ve\u00f0urlagi\u00f0 er l\u00fdggjari, eru grevlingur, st\u00e1lormur og r\u00e1d\u00fdr. Vi\u00f0 strondina er va\u00f0fuglur, sj\u00f3fuglur og m\u00e1safuglur, og \u00ed sj\u00f3num er sumsta\u00f0ni hvalur og k\u00f3pur. N\u00f3gvasta\u00f0ni fram vi\u00f0 sj\u00f3num eru fuglabj\u00f8rg, har bjargafuglur og svartfuglur byggir \u00ed meingi. Vantandi f\u00f8\u00f0i av ovurfiskiskapi, oljud\u00e1lking og umhv\u00f8rviseitran hevur bori\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, at bjargafuglurin s\u00ed\u00f0an mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed sjeyti\u00e1runum er minka\u00f0ur \u00ed st\u00f3rum. \n\nBjarnirnar \u00ed Norra ver\u00f0a alsamt f\u00e6rri, me\u00f0an tali\u00f0 \u00e1 \u00falvum \u00f8kist. Ta\u00f0 v\u00edsir ein fr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 Rovdata \u00ed 2013 . \u00cd 2012 v\u00f3ru 137 bjarnir \u00ed Norra, og var ta\u00f0 ein afturgongd, samanbori\u00f0 vi\u00f0 2011, t\u00e1 t\u00e6r v\u00f3ru 151 \u00ed tali. \u00cd 2010 v\u00f3ru 166 bjarnir \u00ed Norra. Hinvegin ver\u00f0a \u00falvarnir alsamt fleiri \u00ed tali, og \u00ed 2013 er tali\u00f0 mett til at liggja millum 64 og 77, samanbori\u00f0 vi\u00f0 t\u00f8lini fyri einum \u00e1ri s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 teir v\u00f3ru millum 56 og 64 \u00ed tali .\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Norsk mentan\n\nKl\u00e6\u00f0i \n\nNor\u00f0menn eru sera fegnir um tj\u00f3\u00f0b\u00fanan. Gomlu b\u00fanarnir eru ikki teir somu \u00ed hv\u00f8rjari bygd. Fari\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed tj\u00f3\u00f0b\u00fana, t\u00e1 i\u00f0 veitslur eru, til d\u00f8mis barsil, br\u00fadleyp ella 17. mai. Tj\u00f3\u00f0ardag Noregs, 17. mai, ganga b\u00f8rnini skr\u00fa\u00f0gongu.\n\nT\u00f3nleikur \n\nNorskur f\u00f3lkat\u00f3nleikur hevur uppruna s\u00edn \u00ed gerandisvinnuni. Fr\u00e1 \u00e6rgishaldi \u00e1 fj\u00f8llunum stava gomul lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, til d\u00f8mis n\u00e6vurl\u00far\u00f0ur og bukkahorn, og sermerktir sangh\u00e6ttir, til d\u00f8mis kulokk og kauking. F\u00f3lkat\u00f3nleikurin var n\u00e6r kn\u00fdttur at dansi, og lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini, tey n\u00fdttu, v\u00f3ru til d\u00f8mis landleiki, munnh\u00f8rpa og hardingfi\u00f3l. S\u00e1mar hava egnan f\u00f3lkat\u00f3nleik joyk.\n\nList \n\nT\u00fddningarmesta \u00edkast Noregs til alheims byggilist eru t\u00e6r sermerktu stavkirkjurnar. Byggih\u00e1tturin er \u00far v\u00edkinga\u00f8ld. R\u00f8ros er \u00e1 alheims tj\u00f3\u00f0minnaskr\u00e1nni hj\u00e1 UNESCO, eins og bryggjan \u00ed Bj\u00f8rgvin, stavkirkjan \u00ed Urne og helluristirnar \u00ed Alta.\n\nB\u00f3kmentir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nEvropa\nSkandinavia"}
{"id": "1318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsland", "title": "\u00cdsland", "text": "\u00cdsland (\u00edslendskt: \u00cdsland) er heimsins nor\u00f0asta tj\u00f3\u00f0veldi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00cdslands er Reykjav\u00edk, og \u00ed \u00cdslandi b\u00fagva umlei\u00f0 350.000 f\u00f3lk. Av hesum b\u00fagva eini 120.000 \u00ed Reykjav\u00edk. H\u00e6gsti sta\u00f0ur \u00ed \u00cdslandi er tindurin Hvannadalshn\u00fakur, sum er 2109,6 m. \u00cdsland er oyggjarland og oyggin er 108.846 km2, harav 11.800 km2 av oynni er innlands\u00edsur. Gjaldoyra \u00cdslands er \u00edslendsk kr\u00f3na (ISK). Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 80 \u00e1r. \u00cdsland hevur veri\u00f0 undir norskum og donskum harrad\u00f8mi, til landi\u00f0 \u00ed 1944 fekk fullveldi. \u00cdsland var undir norskum st\u00fdri \u00ed \u00e1runum 1262 til 1380 og donskum st\u00fdri fr\u00e1 1380 til 1944.\n\n\u00cdslendskur tj\u00f3\u00f0ardagur er 17. juni. \u00cdslendingar hava valt f\u00f8\u00f0ingardag J\u00f3ns Sigur\u00f0ssonar, tj\u00f3\u00f0arhetju, sum s\u00edn tj\u00f3\u00f0ardag.\n\nS\u00f8ga \n\nNorskir ni\u00f0ursetumenn komu til \u00cdsland um somu t\u00ed\u00f0, sum landn\u00e1mi\u00f0 var \u00ed F\u00f8royum. Eins og F\u00f8royar var \u00cdsland fyrst undir norskum (1262\u20131397) og seinni undir donskum valdi (1397\u20131944). \u00cdsland fekk heimast\u00fdri \u00ed 1904, gj\u00f8rdist fullveldi \u00ed 1918 og l\u00fd\u00f0veldi \u00ed 1944.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cdslendska h\u00fasarhaldi\u00f0 hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 bundi\u00f0 at fiskiskapi. Av teirri grund flutti \u00cdsland fiskimarki\u00f0 \u00fat \u00e1 200 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00ed 1979, men ta\u00f0 var vi\u00f0 t\u00f3gvi\u00f0 str\u00ed\u00f0 og n\u00f3gv rok \u00e1 fiskigrunnunum. Havi\u00f0 uttanum \u00cdsland er reint, millum anna\u00f0 t\u00ed \u00cdsland ikki sj\u00e1lvt er eitt d\u00e1lkandi land. \u00cd havinum kring \u00cdsland er ein r\u00fagva av fiskasl\u00f8gum, m.a. toskur, h\u00fdsa, lodna, upsi, sild og kalvi. Av skeljadj\u00f3rum, sum n\u00f3gv er til av, kann nevnast jomfr\u00fahummarar, r\u00e6kjur og j\u00e1kupsskeljar. Fiskiflotin er n\u00fdm\u00f3tans og telist millum teirra best \u00fatgj\u00f8rdu \u00ed heiminum. \u00datflutningurin av fiskav\u00f8rum er megin\u00adparturin frystur fiskur, men teir \u00fatflyta eisini turran fisk, saltfisk, ni\u00f0ursj\u00f3\u00f0a\u00f0an fisk, fiskaolju og fiskamj\u00f8l. \n\nBert 1 % ella 1030 km2 av \u00cdslandi er dyrka\u00f0 j\u00f8r\u00f0. Grasi\u00f0 ver\u00f0ur mest n\u00fdtt til j\u00f3turd\u00fdr, men eitt sindur av hoyggi selja teir av landinum. \u00c1sey\u00f0atali\u00f0 liggur um 500.000. Hv\u00f8rt heyst ver\u00f0ur umlei\u00f0 helvtin av stovninum slakta\u00f0ur. Neytini eru uml. 75.000, rossini uml. 77.000, sv\u00edn uml. 4.000 og h\u00f8sn uml. 160.000. Um heysti\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 rossabaki fari\u00f0 eftir sey\u00f0inum, sum ver\u00f0ur rikin \u00ed eina serliga r\u00e6tt, sum l\u00edkist einari ringrei\u00f0. Fyrst ver\u00f0a allir sey\u00f0irnir riknir inn \u00ed mi\u00f0juna \u00e1 r\u00e6ttini, og so ver\u00f0a teir b\u00fdttir \u00fat til eigararnar, sum hv\u00f8r eigur eina r\u00e6tt \u00fat fr\u00e1 mi\u00f0juni. Sey\u00f0irnir eru marka\u00f0ir, so hv\u00f8r kennir s\u00ednar. \u00cdsland flytir sey\u00f0akj\u00f8t av landinum, og einki ver\u00f0ur flutt inn. Eitt sindur av ullarv\u00f8rum ver\u00f0a eisini \u00fatfluttar. \n\n\u00cd \u00cdslandi er l\u00edti\u00f0 av r\u00e1evnum, men ta\u00f0 er hampiliga l\u00e6tt at f\u00e1a fatur \u00ed orku. Hetta hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r, at teir hava bygt s\u00ednar egnu verksmi\u00f0jur, i\u00f0 framlei\u00f0a burtur \u00far innfluttum r\u00e1\u00adevnum. Henda fram\u00adlei\u00f0sla hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri \u00fat\u00adflut\u00adning\u00adin. N\u00e6rindis Reykjav\u00edk liggur ein n\u00fdm\u00f3tans aluminiumsverksmi\u00f0ja. Fyri at ta\u00f0 skal bera til at framlei\u00f0a aluminium, noy\u00f0ast teir at innflyta r\u00e1v\u00f8runa, og framlei\u00f0slan m\u00e1 hava n\u00f3gva og b\u00edliga el-orku. Til at framlei\u00f0a eitt tons av aluminium mugu teir hava 22.000 kWh. \u00cd 1988 br\u00fakti verksmi\u00f0jan 33,5 % av allari el-orkuni, sum var\u00f0 framleitt \u00ed \u00cdslandi. Verksmi\u00f0jan var bygd \u00ed 1968, og har arbei\u00f0a 600 f\u00f3lk. Hon liggur t\u00e6tt vi\u00f0 strondina, so ta\u00f0 er l\u00e6tt at lossa m\u00e1lmin, i\u00f0 kemur fr\u00e1 Avstralia, Afrika og Gr\u00f8nlandi. \u00c6tlanir eru n\u00fa um at byggja eina verksmi\u00f0ju aftrat, t\u00e6tt vi\u00f0 ta gomlu. \n\nSey\u00f0ur hevur alt\u00ed\u00f0 havt \u00f3metaligan t\u00fddning fyri \u00cdsland. \u00cd \u00f8ldir hava f\u00f3lk h\u00f3ra\u00f0 undan orsaka\u00f0 av sey\u00f0inum. Av sey\u00f0inum fingu f\u00f3lk b\u00e6\u00f0i mat og kl\u00e6\u00f0i. \u00cd gomlum d\u00f8gum mj\u00f3lka\u00f0u \u00edslendigar eisini sey\u00f0unum og br\u00faktu sey\u00f0amj\u00f3lkina til \"skyr\". Ta\u00f0 gera tey ikki longur, men tey eta n\u00f3gv sey\u00f0akj\u00f8t, og av t\u00ed bleytu ullini gera teir teppir, kl\u00e6\u00f0ir o.m.a. \n\n\u00cd 2015 var bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8ka \u00cdslands 51.261,875 fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva.\n\nPolitikkur \n\n\u00cdsland er eitt tj\u00f3\u00f0veldi, sum ver\u00f0ur st\u00fdrt av einari stj\u00f3rn. Stj\u00f3rnin er Altingi\u00f0, sum er ta\u00f0 \u00edslendska tingi\u00f0, og forsetin. Forsetin, sum ikki er limur \u00ed n\u00f8krum politiskum flokki, ver\u00f0ur valdur 4. hv\u00f8rt \u00e1r. Leikluturin hj\u00e1 \u00edslendska forsetanum er symbolskur. Ta\u00f0 eru 63 f\u00f3lkavald umbo\u00f0 \u00ed Altinginum \u00far \u00f8llum teimum politisku flokkunum. \u00cdsland hevur sum einasta land \u00ed heiminum ein politiskan kvinnuflokk. \n\n\u00cdsland hevur ongant\u00ed\u00f0 havt egna hermegi, men \u00ed 1951 gj\u00f8rdu \u00cdsland og USA avtalu um, at ein NATO st\u00f8\u00f0 skuldi vera \u00ed \u00cdslandi. Hon er \u00ed Keflav\u00edk, og er ein heimur fyri seg. \n\n\u00cdsland hevur veri\u00f0 ta\u00f0 av Nor\u00f0urlondum, sum eina har\u00f0ast hevur veri\u00f0 \u00edm\u00f3ti limaskapi \u00ed ES. Hendi ta\u00f0, so f\u00f3r allur tj\u00f3\u00f0skapur og samleiki og sj\u00e1lvsavger\u00f0arr\u00e6ttur fyri bakka. Men meina f\u00edggjarkreppan \u00ed \u00cdslandi seinastu t\u00ed\u00f0ina hevur fingi\u00f0 st\u00f3ran part av \u00edslendingum at h\u00e1lsa um. Seinastu meiningakanningarnar v\u00edsa, at heili 80 pst. av \u00edslendingum halda, at \u00cdsland eigur at s\u00f8kja um ES-limaskap. \n\n11. juni 2010 samtykti \u00edslendska stj\u00f3rnin at broyta v\u00edgslul\u00f3gina solei\u00f0is, at samkynd hava r\u00e6tt til at giftast \u00ed landinum. L\u00f3gin er broytt solei\u00f0is, at hj\u00fanaband er millum \"mann og kvinnu, \"mann og mann\" og \"kvinnu og kvinnu\". Ta\u00f0 \u00cdslendska Altingi\u00f0 samtykti l\u00f3gina vi\u00f0 49 atkv\u00f8\u00f0um fyri og ongari \u00edm\u00f3ti. \u00cdsland er ta\u00f0 einasta landi\u00f0 \u00ed heiminum, sum hevur havt ein samkyndan stj\u00f3rnarlei\u00f0ara. Ta\u00f0 er J\u00f3hanna Sigur\u00f0ard\u00f3ttir, i\u00f0 sat fr\u00e1 1. februar 2009 til 23. mai 2013.\n\nMenningarhj\u00e1lp \n\n\u00cdslendska stj\u00f3rnin letur 57,6 evrur \u00ed almennari menningarhj\u00e1lp fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed \u00cdslandi \u00ed 2013 . Ta\u00f0 er minst av \u00f8llum Nor\u00f0urlondum. 57,6 evrur fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed \u00cdslandi er bert ein t\u00edggjundi partur av t\u00ed, sum Noreg letur; 689 evrur fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed Noregi. Sv\u00f8r\u00edki letur 426 evrur \u00ed almennum stu\u00f0li fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva, Danmark 378 og Finnland 187,5. \u00cdslendska stj\u00f3rnin hevur bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at hon fer at minka j\u00e1ttanina til stu\u00f0ul \u00ed 2014\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n325 671 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed \u00cdslandi (\u00ed jan 2014). Av hesum b\u00fdr meiri enn helmingurin um Reykjav\u00edkarlei\u00f0ina. Eins og hj\u00e1 okkum eru menninir betri umbo\u00f0a\u00f0ir \u00ed \u00edslendska f\u00f3lkatalinum enn kvinnurnar. \u00cd 2014 eru 164 130 menn og 162 920 kvinnur. N\u00e6stan 24 000 av teimum, sum b\u00fagva \u00ed \u00cdslandi, eru \u00fatlendskir r\u00edkisborgarar. St\u00f8rsti parturin av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed sunnara og vestara partinum av landinum, har ve\u00f0urlagi\u00f0 er ta\u00f0 r\u00e6tta, orsaka\u00f0 av havstreyminum. 1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r og 8 % av f\u00f3lkinum eru arbei\u00f0sleys2. Vinnuloysi\u00f0 var eitt hitt l\u00e6gsta \u00ed Evropa \u00ed 2007 (1 %).\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nV\u00edkingarnir h\u00f8vdu fleiri ymiskar gudar. \u00c1\u00f0renn teir v\u00f3r\u00f0u kristna\u00f0ir, skriva\u00f0u teir spennandi sagnir um norr\u00f8na gudaheimin. Men henda tr\u00fagvin megna\u00f0i ikki at standa \u00edm\u00f3ti kristind\u00f3minum, i\u00f0 kom til \u00cdslands um lei\u00f0 \u00e1r 1000, t\u00e1 i\u00f0 v\u00edkinga\u00f8ldin var um at vera li\u00f0ug. \u00cd f\u00f3lkakirkjuni eru 90,5% av \u00edslendska f\u00f3lkinum limir. Tr\u00edggjar evangelisk-lutherskar fr\u00edkirkjur eru \u00ed \u00cdslandi, og t\u00e6r hava 3,5% av f\u00f3lkinum sum limir. S\u00ed\u00f0an 1944 hevur kirkjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin sta\u00f0i\u00f0 fyri \u00f8llum vi\u00f0urskiftum \u00ed kirkjuni. Biskupurin er h\u00e6gsti kirkjuligi myndugleiki; biskupur og kirkjan avgera, hvat skal ganga fyri seg \u00ed kirkjuni. Minni enn fj\u00f3r\u00f0ingurin av prestunum eru kvinnur. Tann fyrsti kvinnuligi presturin fekk starv \u00ed 1974. Kvennakirkjan hevur kvinnugudst\u00e6nastu eina fer\u00f0 um m\u00e1na\u00f0in. Kanningar v\u00edsa, at \u00edslendingar eru tr\u00fagvandi f\u00f3lk. Ta\u00f0 gongur ikki n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed kirkju vanliga, men \u00ed smamband vi\u00f0 h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir og serlig h\u00f8vi, sum d\u00f3p, ferming, hj\u00fanav\u00edgslu og jar\u00f0arfer\u00f0ir, ver\u00f0ur d\u00fagliga vitja\u00f0. Um 72 % av f\u00f3lkinum hoyrir til f\u00f3lkakirkjuna, og restin hoyrir til ymsar a\u00f0rar sm\u00e6rri tr\u00faarb\u00f3lkar - flestu kristnir.\n\n841 muslimar b\u00fagva \u00ed \u00cdslandi og tvey muslimsk samfel\u00f8g eru \u00ed landinum: Muslimska Foreiningin \u00ed \u00cdslandi og Islamiskt Kultursentur. Ta\u00f0 hevur elvt til kjak \u00ed \u00cdslandi, at ein moska ver\u00f0ur bygd \u00ed 2015.\n\n\u00datb\u00fagving \n\nFyrsta universiteti\u00f0 \u00ed \u00cdslandi var sett \u00e1 stovn \u00ed 1911. \u00datb\u00fagving hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 ra\u00f0fest frammaliga \u00ed \u00cdslandi. \u00cdslendingar hava veri\u00f0 kendir fyri at lesa \u00ed \u00fatlandinum, ikki bara \u00ed Danmark og USA sum teir felstu gera, men eisini \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum londum. F\u00f8royar hava leingi havt gott samband vi\u00f0 \u00cdsland, men kortini hava ikki n\u00f3gv leita s\u00e6r til \u00cdslands at lesa h\u00e6gri lestur. Tey sum eru farin hava fyri ta\u00f0 mesta lisi\u00f0 \u00edslenskt ella ymsar listagreinir, serliga t\u00f3nleik. N\u00fa eru n\u00f3gv skei\u00f0 fyriskipa\u00f0i \u00e1 enskum og t\u00edskil er ta\u00f0 l\u00e6ttari hj\u00e1 \u00fatlendskum studentum at lesa \u00ed \u00cdslandi. \n\n10 stovnar bj\u00f3\u00f0a h\u00e6gri lestur \u00ed \u00cdslandi. 8 av teimum eru g\u00f3\u00f0kendir sum universitet, men bara eitt teirra veitir allar t\u00e6r vanligu universitets l\u00e6rugreinirnar. Hini hava \u00f8ll lagt seg eftir n\u00f8krum f\u00e1um l\u00e6rugreinum ella \u00ed summum f\u00f8rum bert einari l\u00e6rugrein.\n\n\u00datb\u00fagvingarskipanin \u00ed \u00cdslandi er skipa\u00f0 \u00e1 sama h\u00e1tt, sum \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum londum vi\u00f0 bachelorstigi og masterstigi. Ein bachelor\u00fatb\u00fagving tekur vanliga 3-4 \u00e1r og ein master\u00fatb\u00fagving vanliga tvey \u00e1r. Einstakar \u00fatb\u00fagvingar hava fimm ella seks \u00e1ra normera\u00f0a lestrart\u00ed\u00f0. Millum anna\u00f0 l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i (5 \u00e1r), l\u00e6kni (6 \u00e1r) og tannl\u00e6kni (6 \u00e1r). \n\nFlestu \u00fatb\u00fagvingunum er fr\u00e1l\u00e6ran \u00e1 \u00edslendskum, men fleiri og fleiri ver\u00f0a n\u00fa eisini \u00e1 enskum. H\u00e1sk\u00f3li \u00cdslands \u00ed Reykjav\u00edk er tann stovnurin, sum hevur flestu tilbo\u00f0ini \u00e1 enskum. H\u00e1sk\u00f3linn \u00ed Reykjav\u00edk (enskt: University of Reykjavik) er eitt privat universitet undir \u00edslendska handilskamarinum. Millum anna\u00f0 f\u00e6st BS \u00fatb\u00fagving teldufr\u00f8\u00f0i og BS \u00fatb\u00fagving \u00ed 'business administration' \u00e1 sk\u00falanum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cdsland er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed Evropa og er 103 000 km2 til st\u00f8ddar. Oyggin er 500 km long eystur og vestur og 313 km brei\u00f0 su\u00f0ur og nor\u00f0ur. \u00cdsland er h\u00e1sl\u00e6tti \u00e1 Nor\u00f0uratlantshavsryggi. Fleiri hundra\u00f0 gosfj\u00f8ll eru \u00ed landinum, men bert uml. 30 eru virkin. Mikil hiti \u00ed undirgrundini elvir til, at heitt vatn rennur og spr\u00edkur upp \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Ongasta\u00f0ni \u00ed heiminum eru so n\u00f3gvar heitar keldur sum \u00ed \u00cdslandi, og \u00ed mongum b\u00fdum ver\u00f0ur heita vatni\u00f0 n\u00fdtt at hita h\u00fas vi\u00f0. Umlei\u00f0 90 % av h\u00fasarhaldunum eru upphita\u00f0 vi\u00f0 jar\u00f0arhita. \n\nH\u00e6gsta fjall er \u00d8r\u00e6faj\u00f8kul, sum er 2110 m. h\u00f8gt.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \nJar\u00f0arskorpan er st\u00f3rar pl\u00e1tur, sum flyta seg spakuliga sum \u00edsur \u00e1 vatni. Sumsta\u00f0ni brotna pl\u00e1turnar, men a\u00f0rasta\u00f0ni ver\u00f0a t\u00e6r tr\u00fdstar ella eltar saman. \u00cd saman\u00adkomingunum eru ofta eldgos og jar\u00f0skj\u00e1lvti. \u00cdsland er \u00e1 Nor\u00f0uratlants\u00adrygginum, sum gongur mitt nor\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum Atlantshavi\u00f0. \u00c1 hesum ryggi koma tv\u00e6r jar\u00f0arpl\u00e1tur saman, Evrasiatiska pl\u00e1tan og Amerikanska pl\u00e1tan. Pl\u00e1turnar flyta seg hv\u00f8r s\u00edn veg, 1-2 cm um \u00e1ri\u00f0. Eldgos hava veri\u00f0 n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00e1 rygginum. \n\n\u00cd \u00cdslandi eru n\u00f8kur av virknastu gosfj\u00f8llum \u00ed heiminum. \u00cd \u00cdslandi eru fleiri enn 30 virkin gosfj\u00f8ll, og s\u00ed\u00f0an landn\u00e1mi\u00f0 hevur eldgos veri\u00f0 \u00ed mi\u00f0al fimta hv\u00f8rt \u00e1r. Eldgosini eru \u00ed beinari linju \u00far Nor\u00f0uratlantsrygginum, sum gongur \u00ed landnyr\u00f0ing \u00edgj\u00f8gnum \u00cdsland. Yngstu gr\u00f3tsl\u00f8gini eru mitt \u00ed landinum, og tey elstu eystan fyri og vestan fyri gosfj\u00f8llini. Har eldgosini eru \u00ed \u00cdslandi, kemur jar\u00f0arhitin upp. Rundan um t\u00e6r heitu keldurnar eru \u00f8ki, sum ikki eru so heit. Har eru teir heitu svimjihyljarnir. Jar\u00f0arhitin er \u00edslendingum til st\u00f3rt gagn. Teir br\u00faka hann at hita seth\u00fas og vakstrarh\u00fas vi\u00f0 og til ser\u00eddna\u00f0. 86 % av \u00edb\u00fa\u00f0unum \u00ed \u00cdslandi eru hita\u00f0ar vi\u00f0 jar\u00f0arhita.\n\nB\u00fdir\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n Reykjav\u00edk\n Nor\u00f0urlond\n\nEvropa\n \nOyggjar\nSkandinavia"}
{"id": "1319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3laskipi%C3%B0", "title": "J\u00f3laskipi\u00f0", "text": "\n\nJ\u00f3laskipi\u00f0 er skipi\u00f0 Sauternes, sum sakk til botns \u00ed Fugloyarfir\u00f0i 7. desember 1941.\n\nLast \n Kj\u00f8t og a\u00f0rar matv\u00f8rur, brenniv\u00edn og pengar.\n 50.000 stk. 25 oyru\n 60.000 stk. 10 oyru\n 50.000 stk. 5 oyru\n 50.000 stk. 2 oyru\n 50.000 stk. 1 oyru\n\nManning \nManningin taldi 19 mans, av teimum v\u00f3ru 6 funnir aftur, hesir v\u00f3ru:\n\n George Albert Perris, 34 \u00e1r. 1 2\n Richard Smith, umlei\u00f0 35 \u00e1r. 3 4\n John Daniel McNicol, 21 \u00e1r. 5 6\n Robert Ross, umlei\u00f0 25 \u00e1r. 7 8\n Peter McKenzie Cormack, 21 \u00e1r. 9 10\n \u00d3kendur ma\u00f0ur, umlei\u00f0 35 \u00e1r.\n\nListi fr\u00e1 London memorial:\n\n William Smith, Master 11\n James Currie Carruthers 12\n Donald Chapman 13\n Donald Fraser 14\n John Fanning Grossart 15\n Sydney Horn 16\n Hugh Tanser Jarvis 17\n Henry William John Koven 18\n Michael McCarthy 19\n Tokuzo Mitsuda 20\n Hugh Morrice 21\n Robert Brown Palmer 22\n Kenneth Lavery Rider 23\n Alexander Ross 24\n John Russell 25\n Alexander Scobbie 26\n James Wilson 27\n\nS\u00ed eisini: SS Westerbeek\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Diving Expedition 2000\n \n Halvkroner\n Gr\u00e6karis Magnussen: J\u00f3laskipi\u00f0 (ISBN 87-89501-80-2)\n LLoyds research\n Mariners British and Empire Ship Numbers\n\nJ\u00f3laskipi\u00f0\nBurturgingin skip og b\u00e1tar\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num"}
{"id": "1321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjub%C3%B8ur", "title": "Kirkjub\u00f8ur", "text": "Kirkjub\u00f8ur er ein bygd \u00ed Streymoy. Umlei\u00f0 76 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Kirkjub\u00f8. Kirkjub\u00f8ur er millum elstu bygdir \u00ed F\u00f8royum og er ein hin s\u00f8gur\u00edkasta. Bygdin var \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini, vi\u00f0 s\u00ednum bispas\u00e6ti, mi\u00f0depil fyri \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga og mentanarliga virkseminum \u00ed landinum. Umst\u00f8\u00f0urnar at b\u00fagva \u00ed Kirkjub\u00f8 hava veri\u00f0 g\u00f3\u00f0ar. Gott rekapl\u00e1ss og g\u00f3\u00f0ur s\u00f3largangur og t\u00ed eisini fruktargott. Bygdin hevur onkunt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 munandi st\u00f8rri, enn hon er n\u00fa, og hevur, har hon liggur mitt \u00ed landinum, eisini veri\u00f0 ein hin t\u00fddningarmesta f\u00f8royska bygdin. \n\nS\u00f8guligi kongsb\u00f3ndagar\u00f0urin, hin st\u00f8rsti \u00ed F\u00f8royum, hevur veri\u00f0 \u00ed somu \u00e6tt s\u00ed\u00f0ani mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 16. \u00f8ld vi\u00f0 s\u00ednum sermerktu hugnaligu h\u00fasum. Ikki minst aldargomlu stokkastovurnar og roykstovan. Kendasta fornminni f\u00f8royinga er gamli d\u00f3mkirkjum\u00farurin \u00ed Kirkjub\u00f8, St. Magnus Katedralurin i\u00f0 helst ongant\u00ed\u00f0 var\u00f0 bygdur li\u00f0ugur. \u00cd Kirkwall \u00ed Orknoyum er ein St. Magnus Katedralur, v\u00edgdur sama halgimenni. Kortini er verandi s\u00f3knarkirkjan enn eldri, og er elsta kirkja \u00ed landinum. Saman vi\u00f0 Velbasta\u00f0 gj\u00f8rdist Kirkjub\u00f8ur partur av h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommununi 1. januar \u00ed 2005.\n\nKirkjub\u00f8ur er ein av elstu bygdunum \u00ed landinum og \u00ed avgomlum d\u00f8gym tykist hon at hava veri\u00f0 ein st\u00f3r bygd vi\u00f0 st\u00f3rum, sl\u00f8ttum b\u00f8, i\u00f0 gekk langt \u00fat. Men sum \u00e1rini hava li\u00f0i\u00f0, hevur havi\u00f0 m\u00e1a\u00f0 seg longur og longur inn, brimi\u00f0 og streymurin hava eti\u00f0 petti eftir petti burtur av landinum. T\u00ed er Kirkjub\u00f8ur \u00ed dag ein l\u00edtil bygd. Men Kirkjub\u00f8ur er ein hin s\u00f8gur\u00edkasta bygdin \u00ed oyggjunum, og ha\u00f0ani hava vit m.a. s\u00f8gina um G\u00e6su (\u00c6su). S\u00f8gnin um Bardagan \u00ed Mannafalsdali ver\u00f0ur vanliga hildin at vera um byggingina av Kirkjub\u00f8m\u00farinum.\u2028 M\u00farurin \u00ed Kirkjub\u00f8 er eitt av m\u00e6tastu fornminnum \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ld var Kirkjub\u00f8ur kirkju- og mentanarmi\u00f0depil f\u00f8royinga.\n\nS\u00f8ga\nKirkjub\u00f8ur var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum til si\u00f0ab\u00f3tat\u00ed\u00f0ina. Okkurt um mi\u00f0juna \u00e1 elliftu \u00f8ld v\u00f3ru F\u00f8royar gj\u00f8rdar eitt bispad\u00f8mi, og bispurin, sum oyggjunum st\u00fdrdi, hev\u00f0i setur s\u00edtt \u00ed Kirkjub\u00f8. Og biskuparnir, i\u00f0 har b\u00fa\u00f0u, h\u00f8vdu hug at byggja. \u00dati \u00e1 l\u00edkh\u00fasi kalla tey tann sta\u00f0in, har sum hinar elstu leivdirnar av kirkjubyggingi enn eru at s\u00edggja. N\u00fa stendur eftir bert eitt sindur av einum horni av hesi nevndu kirkju; bakkin er burtur mata\u00f0ur, so alt hitt er fari\u00f0 \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv.\n\nHer vi\u00f0 bispasetri\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8 var ein sk\u00fali, sum ungir menn gingu \u00ed fyri at f\u00e1a prestal\u00e6rd\u00f3m; prestarnir \u00ed F\u00f8royum v\u00f3ru vandir upp \u00ed hesum f\u00f8royska prestask\u00falanum; eisini kann ta\u00f0 vera, at sumir av teimum, i\u00f0 her l\u00e6rdu, fingu emb\u00e6ti \u00ed Noregi. Vist er ta\u00f0, at m.a. Sverri, sum seinri var kongur \u00ed Noregi, gekk \u00ed sk\u00fala \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed t\u00ed\u00f0ini um 1160-1170, og at hann har fekk allan tann l\u00e6rd\u00f3m, sum hevur gj\u00f8rt hann tiltiknan millum konga.\n\nVitjanarverd st\u00f8\u00f0\n\nKirkjub\u00f8ur, sum n\u00fa er l\u00edtil bygd, var \u00ed mi\u00f0\u00f8ld t\u00fddningarmesa pl\u00e1ss \u00ed F\u00f8royum. Eingin bygd eigur so n\u00f3gv s\u00f8gulig minni sum hon. Har kunnu vit s\u00edgga M\u00farin, leivdirnar av einari d\u00f3mkirkju, sum fyri o.u. 700 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var bygd har av f\u00f8royskum gr\u00f3ti. K\u00e1lki\u00f0, sum er brent \u00far f\u00f8royskum skelsandi, og sum kallast skilp, heldur v\u00e6l enn. M\u00farurin er pr\u00fdddur vi\u00f0 h\u00f8gdum gr\u00f3tmyndum, og inn \u00ed veggin er settur ein myndskr\u00fdddur steinur, sum \u00e1 innaru s\u00ed\u00f0uni \u00ed einum l\u00edtlum r\u00fami goymir ymsar halgilutir, solei\u00f0is sum t\u00e1 var si\u00f0ur skuldi vera \u00ed einari d\u00f3mkirkju.\u2028\n\nEldri enn M\u00farurin sigst kirkjan at vera; \u00ed henni v\u00f3ru skur\u00f0myndir av apostlunum, \u00d3lavi kongi Halga, o.\u00f8, men t\u00e6r eru latnar \u00far F\u00f8royum og eru n\u00fa \u00ed Keypmannahavn. Gomul er eisini roykstovan \u00ed b\u00f3ndah\u00fasunum; hon er \u00far stokkavi\u00f0i og man vera elligomul. F\u00f8st \u00ed henni v\u00f3ru \u00e1\u00f0ur eini stokkah\u00fas; tey t\u00f3ku ni\u00f0ur av kavaomanlopi, men sumt er uppsett aftur solei\u00f0is, sum ta\u00f0 var \u00e1\u00f0ur. Fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 eru eisini st\u00f3ru kjallarnir undir b\u00f3ndah\u00fasunum. \u00cd kat\u00f3lskari t\u00ed\u00f0 b\u00fa\u00f0u bisparnir \u00ed Kirkjub\u00f8, har var prestask\u00fala, og har vaks Sverri Sj\u00far\u00f0arson upp, hann, sum seinni var\u00f0 kongur \u00ed Noregi. Hj\u00e1 bispinum R\u00f3a l\u00e6rdi hann til prest. S\u00f8gnin sigur, at hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Kirkjub\u00f8, og oman fyri b\u00f8gar\u00f0arnar er Sverrahola, har sum m\u00f3\u00f0ir hansara skuldi kr\u00f3gva hann.\n\nFornminnini \u00ed Kirkjub\u00f8\n\n\u00cd Kirkjub\u00f8 er einasta sta\u00f0i\u00f0 \u00ed landinum, har fornminnini eru so st\u00f3rfingin og av sl\u00edkum monumentalum slagi, at til ber at fer\u00f0ast beinlei\u00f0is \u00ed einum fornminnaumhv\u00f8rvi.\n\n D\u00f3mkirkjutoftin M\u00farurin, bygdur umlei\u00f0 1300. M\u00farurin \u00ed Kirkjub\u00f8 er eitt av m\u00e6tastu fornminnum \u00ed F\u00f8royum.\n Bispagar\u00f0sleivdirnar vi\u00f0 m\u00fara\u00f0um kjallarum fr\u00e1 einafer\u00f0 \u00ed 1300-\u00e1runum.\n Stokkastovurnar fr\u00e1 uml. 1350, sum standa oman \u00e1 m\u00fara\u00f0u bispagar\u00f0skjallarunum.\n Kirkjutoftin L\u00edkh\u00fas, bygd t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1400-\u00e1runum.\n S\u00f3knarkirkjan, sum var\u00f0 bygd sum biskupskirkja einafer\u00f0 \u00ed 1200-\u00e1runum.\n\nB\u00faskapur\n\n\u00cd Kirkjub\u00f8 er st\u00f8rsti b\u00f3ndagar\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum; \u00e1\u00f0ur var hann 52 merkur, men n\u00fa er hann festur sundur \u00ed sm\u00e6rri festi. B\u00f8urin er fruktag\u00f3\u00f0ur og sl\u00e6ttur. \u00dati fyri Kirkjub\u00f8 er Kirkjub\u00f8h\u00f3lmur, har eiga n\u00f3gvar \u00e6\u00f0ur. \u00dat fyri lendingini \u00ed Kirkjub\u00f8 er Suggan, hon er av bestu rekapl\u00e1ssum. Sunnan fyri hana er Brandansv\u00edk, og aftur sunnari var \u00e1\u00f0ur ein bygd, sum nevndist \u00dati \u00e1 B\u00f8.\n\nS\u00ed eisini \n Kirkjub\u00f8m\u00farurin\n Kirkwall\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0a Kirkjub\u00f8argar\u00f0s\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "1324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalba", "title": "Hvalba", "text": "Hvalba er ein bygd \u00ed Su\u00f0uroy og Hvalbiar kommuna, i\u00f0 eisini fevnir um bygdirnar Sandv\u00edk og Nes-Hvalba. Oyggin L\u00edtla D\u00edmun hoyrir eisini til s\u00f3knina \u00ed Hvalba og Sandv\u00edk. \n\nHvalba liggur nor\u00f0antil \u00e1 Su\u00f0uroynni. Eitt eykenni fyri Hvalba er at ta\u00f0 eru atkomum\u00f8guleikar sj\u00f3vegis b\u00e6\u00f0i eystan- og vestantil. \u00c1 vesturs\u00ed\u00f0uni er ta\u00f0 Fiskiei\u00f0i ella Hvalbiarei\u00f0i. Her var\u00f0 gj\u00f8rt eitt st\u00f3rt arbei\u00f0i fyrst \u00ed 20. \u00f8ld fyri at b\u00f8ta um atkomum\u00f8guleikarnar. \u00c1 eysturs\u00ed\u00f0uni eru tr\u00edggjar kei\u00f0ir. Tveir sm\u00e1b\u00e1tahylar og ein hylur til skipini, sum hoyra heima \u00ed Hvalba.\n\nFornfr\u00f8\u00f0i \n\nLendi\u00f0, i\u00f0 nevnt ver\u00f0ur \u00e1 B\u00f8nh\u00fasfl\u00f8tu, liggur uttanfyri b\u00fdlingin \u00ed Nesi \u00ed Hvalba. Lendi\u00f0 liggur ni\u00f0an fr\u00e1 bakkanum, vestur fr\u00e1 Fleks\u00e1. N\u00fdggja skr\u00e1setingin hj\u00e1 F\u00f8roya Fornminnissavni hevur v\u00edst, at ta\u00f0 \u00e1 B\u00f8nh\u00fasfl\u00f8tu finnast n\u00f3gv fleiri fornar b\u00fasta\u00f0aleivdir enn bert ta\u00f0, i\u00f0 hildi\u00f0 var at vera eitt b\u00f8nh\u00fas, solei\u00f0is sum s\u00f8gur hava gingi\u00f0 fr\u00e1. \u00cd 1905 var\u00f0 lendi\u00f0, i\u00f0 l\u00e1 uttangar\u00f0s, lagt inn til eina tr\u00f8\u00f0. Gar\u00f0ar v\u00f3r\u00f0u la\u00f0a\u00f0ir b\u00e6\u00f0i ni\u00f0an vi\u00f0 Fleks\u00e1, eystan fyri Fl\u00f8tuna og ni\u00f0an vi\u00f0 einum \u00e1arl\u00f8ki \u00ed einum gili fyri vestan. Seth\u00fasini, har f\u00f3lk settust \u00e1 tr\u00f8\u00f0na, standa enn uppi ovarlaga \u00ed lendinum. Hildi\u00f0 var\u00f0, at henda fl\u00f8tan, sum t\u00e1 l\u00e1 \u00ed haga, var naka\u00f0 fyri seg, eins og mannahond hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1. Ta\u00f0 hevur leingi veri\u00f0 F\u00f8roya Fornminnissavni greitt, at sj\u00f3nligar b\u00fasta\u00f0aleivdir eru ni\u00f0ast \u00e1 bakkanum \u00e1 B\u00f8nh\u00fasfl\u00f8tu \u00ed Nesi. T\u00f3, n\u00fa tykist havi\u00f0 av \u00e1lvara at m\u00e1a bakkan, og t\u00ed eru hesar leivdir r\u00e6ttiliga h\u00f3ttar. \u00c1 v\u00e1ri 2008 bo\u00f0a\u00f0i eigarin av B\u00f8nh\u00fasfl\u00f8tuni Fornminnissavninum fr\u00e1, at ta\u00f0 \u00ed februar 2008 hev\u00f0i veri\u00f0 n\u00f3gvur landnyr\u00f0ingsuppgangur - hegn og ein gomul smoga, var fari\u00f0 og sl\u00e6tta\u00f0 ni\u00f0ur. N\u00fa st\u00f3\u00f0 bakkin mansh\u00f8gur fr\u00e1 m\u00f8lini upp \u00e1 sv\u00f8r\u00f0in. Eisini var\u00f0 sagt, at ymist var at s\u00edggja \u00ed bakkanum, i\u00f0 helst mundi vera gj\u00f8rt av mannahond, umframt ta\u00f0, at har var eitt hol inn \u00ed bakkan, einar 1,5 m. undir sv\u00f8r\u00f0inum, i\u00f0 var fylt vi\u00f0 fli\u00f0um og onkrum beinum. Ta\u00f0 var serliga tann innari parturin av bakkanum, har l\u00edkt var til, at eitthv\u00f8rt fjaldi seg undir sv\u00f8r\u00f0inum, og sum kundi vera ein toft, i\u00f0 mest var m\u00e1a\u00f0 burtur av.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nHvalba er n\u00e6stnor\u00f0asta bygd \u00ed Su\u00f0uroynni.\n\nTunlar \n\nBygdin er bundin saman vi\u00f0 grannabygdunum Trongisv\u00e1g fyri sunnan og Sandv\u00edk fyri nor\u00f0an vi\u00f0 tveimum tunlum. Hvalbiartunnilin, sum er millum Trongisv\u00e1g og Hvalba er F\u00f8roya elsti tunnil, hann var gj\u00f8rdur \u00ed 1963 og er beint vi\u00f0 kolan\u00e1mini. Sandv\u00edkstunnilin er \u00e1 nor\u00f0ara armi av Hvalbiarfir\u00f0i, eystanfyri Hvalbiarbygd. Tunnilin var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 1970.  \n\nSeinastu \u00e1rini hevur tali\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lki, sum fer\u00f0ast til Hvalbiar, veri\u00f0 \u00f8kjandi, og fleiri n\u00fdggir fer\u00f0avinnuveitarar eru eisini komnir \u00ed Hvalba, eitt n\u00fa innan s\u00edging. \u00cd Hvalba er enn eitt \u00e1v\u00edst virksemi \u00ed einum av kolan\u00e1munum har, og ta\u00f0 er r\u00e6ttiliga v\u00e6l d\u00e1mt hj\u00e1 fer\u00f0af\u00f3lki. T\u00f3 er trongi hvalbiartunnilin ein avmarking, t\u00ed st\u00f3rir fer\u00f0amannabussar kunnu ikki koyra \u00edgj\u00f8gnum tunnilin.\n\nNor\u00f0bergsei\u00f0i \n\nNor\u00f0ara ei\u00f0i \u00ed Hvalba eitur Nor\u00f0bergsei\u00f0i. Ta\u00f0 er vakurt n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki\u00f0, sum m.a. ver\u00f0ur vitja\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lki, b\u00e6\u00f0i av f\u00f8royingum og \u00fatlendingum. \u00cd 2009 byrja\u00f0i ein b\u00f3lkur av hvalbingum at bj\u00f3\u00f0a s\u00edging \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0inum sum fer\u00f0avinnum\u00e1l. Ta\u00f0 var v\u00e6l eynda\u00f0 og \u00ed 2010 v\u00f3ru ta\u00f0 uppaftur fleiri, i\u00f0 royndu at s\u00edga \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0inum enn ta\u00f0 v\u00f3ru \u00e1ri\u00f0 fyri. Nor\u00f0anfyri sj\u00e1lvt ei\u00f0i er bergi\u00f0 Nor\u00f0berg, sum ei\u00f0i eitur eftir. Eitt hol er \u00ed helluni \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0inum, har er stik sett rundanum, so f\u00f3lk ikki detta ni\u00f0ur \u00ed ta\u00f0. Havi\u00f0 s\u00e6st ni\u00f0ur gj\u00f8gnum holi\u00f0. Ni\u00f0ri \u00e1 helluni \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0inum er sermerkt stabbagr\u00f3t.\n\nFiskiei\u00f0i \n\n\u00cd Hvalba er tv\u00edr\u00f8tt. Har er lendandi b\u00e6\u00f0i fyri eystan og fyri vestan. Lendingin fyri vestan s\u00e6st \u00e1 fr\u00edmerkinum og eitur Fiskiei\u00f0i, eisini r\u00f3pt Hvalbiarei\u00f0i. Hon var sera trupul at n\u00fdta, t\u00ed har er bratt og h\u00f8gt oman \u00e1 sj\u00f3gv, men t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld var gj\u00f8rt eitt st\u00f3rt arbei\u00f0i har, so lendingarvi\u00f0urskiftini gj\u00f8rdust r\u00e6ttiliga g\u00f3\u00f0. Hetta var \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 \u00e1rab\u00e1tar v\u00f3r\u00f0u n\u00fdttir. Seinri eru fiskif\u00f8rini vor\u00f0in st\u00f8rri, hava fingi\u00f0 motor og sigla skj\u00f3tari, so n\u00fdtslan av Fiskiei\u00f0inum sum lending er fallin burtur. T\u00f3 ver\u00f0ur lendingin \u00e1 Fiskiei\u00f0inum n\u00fa br\u00fakt til stuttleika t\u00farar og til fer\u00f0avinnu. T\u00farar ver\u00f0a gj\u00f8rdir fyri fer\u00f0af\u00f3lk, b\u00e6\u00f0i f\u00f8royingar og \u00fatlendingar.\n\nKolan\u00e1m \u00ed Hvalba \n\nSu\u00f0uroy er einasta oyggj \u00ed F\u00f8royum sum hevur havt kolaframlei\u00f0slu. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 vissu, at kolas\u00f8gan \u00ed Su\u00f0uroynni \u00ed hvussu so er byrja\u00f0i \u00ed 1770'unum, um ikki fyrr. Kolan\u00e1m (kolaminur) og framlei\u00f0sla hevur veri\u00f0 \u00ed Hvalba, \u00ed Rangabotni \u00ed Trongisv\u00e1gi og \u00ed F\u00e1mjin. Hvalba er einasta sta\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, har ta\u00f0 enn er kolaframlei\u00f0sla. Seinasta kolan\u00e1mi\u00f0, sum var sunnanfyri tunnilsmunnan Hvalbiar megin l\u00e6t aftur \u00ed 2009. \u00cd 2009-10 byrja\u00f0i so arbei\u00f0i upp\u00e1 at gera eitt n\u00fdtt kolan\u00e1m \u00e1 fjallinum nor\u00f0anvert tunnilsmunnan. Gamla kolan\u00e1mi\u00f0 var umlei\u00f0 30 \u00e1ra gamalt og er n\u00fa \u00ed so ringum standi, at ta\u00f0 ikki kann br\u00fakast til fer\u00f0avinnu longur, ta\u00f0 var annars sera v\u00e6lumt\u00f3kt at v\u00edsa fram til sk\u00falaflokkar og b\u00f3lkar av fer\u00f0af\u00f3lki. Men \u00e6tlanin er at br\u00faka ta\u00f0 n\u00fdggja n\u00e1mi\u00f0 til fer\u00f0avinnu eisini.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\n\u00cdtr\u00f3tturin \u00ed Hvalba hevur alt\u00ed\u00f0 veri n\u00f3gvur.\n\nB\u00f3ltfelagi\u00f0 Royn \n\nHvalba hevur eitt virki b\u00f3ltfelag, sum eitur Royn. B\u00f3ltfelagi\u00f0 Royn er sentrali parturin um st\u00f3ran part av \u00edtr\u00f3ttarl\u00edvi\u00f0 \u00ed bygdini og um mentunarl\u00edvi\u00f0 annars. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 23. oktober \u00ed 1923 . \u00cd 2010 sp\u00e6ldi Royn \u00ed 3. deild. Teir gj\u00f8rdust nummar 3, men ryktu upp \u00ed 2. deild, av t\u00ed at felagi\u00f0 sum gj\u00f8rdist nummar tvey longu hev\u00f0i eitt li\u00f0 \u00ed 2. deild frammanundan. Royn hevur eisini li\u00f0 \u00ed fleiri av barnadeildunum. Felagi\u00f0 hevur fyrr samstarva\u00f0 vi\u00f0 onnur fel\u00f8g \u00ed oynni, og \u00ed 2010 var dreingjali\u00f0i\u00f0 felags vi\u00f0 TB. Dreinjali\u00f0i\u00f0 TB/Royn vann silvur \u00ed 2010. Sm\u00e1dreingirnir hj\u00e1 Royn vunnu silvur \u00ed 2009 .\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Hvalba eru n\u00f3gvar st\u00f8rri og sm\u00e6rri fyrit\u00f8kur. Hvalba er eisini kent fyri s\u00edn kolagrevstur. \u00cd n\u00f3gv \u00e1r hevur ta\u00f0 veri\u00f0 full gongd \u00e1 kolagrevstrinum \u00ed Hvalba og framvegis \u00ed dag eru ta\u00f0 menn, sum arbei\u00f0a \u00e1 kolinum.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Faroestamps.fo - Hvalba\n Hvalba.fo Hvalbiar kommuna\n Royn.org B\u00f3ltfelagi\u00f0 Royn\n LDimun.com Felagi\u00f0 L\u00edtla D\u00edmun ger \u00fatfer\u00f0ir til L\u00edtla D\u00edmun\n siging.info \u00cd/F S\u00edging, sum bj\u00f3\u00f0ar fram aldargamla f\u00f8royska si\u00f0in, s\u00edging\n RIB62.com Felagi\u00f0 RIB62 eigur b\u00e1tin Tornado sum ger \u00fatfer\u00f0ir \u00ed Su\u00f0uroynni, \u00ed Havn og runt alt landi\u00f0\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nHvalba"}
{"id": "1325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20januar", "title": "1. januar", "text": "1. januar er dagur 1 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 364 dagar eru eftir av \u00e1rinum (365 dagar um skot\u00e1r er). 1. januar ver\u00f0ur vanliga r\u00f3ptur n\u00fdggj\u00e1rsdagur.\n\nHendingar \n 1804 - Haiti ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1808 - Tr\u00e6lainnflutningur ver\u00f0ur banna\u00f0ur \u00ed USA.\n 1833 - England f\u00e6r valdi\u00f0 yvir Falklandsoyggjunum.\n 1860 - Fyrsta polska fr\u00edmerki\u00f0 kemur \u00fat.\n 1892 - Ellis Island byrjar at taka \u00edm\u00f3ti og skr\u00e1seta tilflytarar til USA.\n 1909 - T\u00f3rshavnar kommuna ver\u00f0ur skipa\u00f0 sum keypsta\u00f0ur.\n 1909 - T\u00f3rshavnar kommuna f\u00e6r s\u00edtt fyrsta f\u00f3lkavalda b\u00fdr\u00e1\u00f0. \n 1937 - Trygdarglas ver\u00f0ur kravt \u00ed \u00f8llum forr\u00fatum \u00e1 akf\u00f8rum \u00ed Englandi.\n 1956 - Sudan ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1960 - Kamerun ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1962 - Vestursamoa ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1971 - Tubbaksl\u00fdsingar ver\u00f0a banna\u00f0ar \u00ed amerikonskum sj\u00f3nvarpi.\n 1977 - F\u00f8royska fiskimarki\u00f0 ver\u00f0ur flutt \u00fat \u00e1 200 fj\u00f3r\u00f0ingar.\n 1980 - Victoria prinsessa ver\u00f0ur kr\u00fanprinsessa av Sv\u00f8r\u00edki eftir eina l\u00f3garbroyting \u00e1ri\u00f0 fyri, sum n\u00fa gevur kvinnum javnan r\u00e6tt til tr\u00fanuna.\n 1981 - Badmintonsamband F\u00f8roya ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1984 - Brunei ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1985 - Fyrsta enska fartelefonsamtalan fer fram. \n 1986 - Aruba ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1988 - Serforsorgin ver\u00f0ur yvirtikin sum f\u00f8royskt m\u00e1ls\u00f8ki\n 1993 -\n Slovakia ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt\n Kekkia ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1997 - Kofi Annan ver\u00f0ur a\u00f0alskrivari Sameindu Tj\u00f3\u00f0anna.\n 2002 - Evran ver\u00f0ur gjaldoyra \u00ed 12 evropeiskum londum og limum \u00ed Evropasamveldinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1863 - Pierre de Coubertin (d. 1937)\n1919 - J. D. Salinger, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 2010)\n1923 - Valentina Cortese, italsk sj\u00f3nleikarinna.\n1938 - Frank Langella, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1969 - Verne Troyer, amerikanskur sj\u00f3nleikari. (d. 2018)\n1972 - Lilian Thuram, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1980 - Elin Nordegren, svensk modell og fyrra kona Tiger Woods.\n1992 - Jack Wilshere, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1953 - Hank Williams, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1923)\n1972 - Maurice Chevalier, franskur sangari (f. 1888)\n2011 - Flemming J\u00f8rgensen, danskur t\u00f3nleikari (Bamses Venner) (f. 1947)\n2015 - Mario Cuomo, amerikanskur politikari (f. 1932)\n2020 - Don Larsen, amerikanskur hornab\u00f3ltsleikari (f. 1929)\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0ardagar \n 8indi j\u00f3ladagur.\n N\u00fdggj\u00e1rsdagur.\n Grundl\u00f3gardagur (Italia)\n Tj\u00f3\u00f0h\u00e1t\u00ed\u00f0ardagur:\n Brunei, h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin s\u00ed\u00f0ani 1984.\n Haiti, h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin s\u00ed\u00f0ani 1804.\n Sudan, h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin s\u00ed\u00f0ani 1956.\n\nKeldur \n\nJanuar, 01."}
{"id": "1328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20januar", "title": "2. januar", "text": "2. januar er dagur 2 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 363 dagar eru eftir av \u00e1rinum (364 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n533: Mecurius ver\u00f0ur valdur p\u00e1vi, og ver\u00f0u tann fyrsti, i\u00f0 skiftir navn, Hann f\u00e6r navni\u00f0 John P\u00e1vi II.\n1788: Georgia ver\u00f0ur fj\u00f3r\u00f0i statur USA.\n1942: Seinni heimsbardagi: Japan hertekur Filipsoyggjarnar.\n1945: Seinni heimsbardagi: Nurnberg \u00ed T\u00fdsklandi ver\u00f0ur bumba\u00f0 av teimum sameindu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1783 - Christoffer Wilhelm Eckersberg, danskur listam\u00e1lari (d. 1853)\n 1895 - Folke Bernadotte, svenskur diplomatur (d. 1948) \n 1909 - Barry Goldwater, amerikanskur politikari (d. 1998)\n 1920 - Isaac Asimov, amerikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur og rith\u00f8vundur (d. 1992)\n 1931 - Toshiki Kaifu, japanskur politikari.\n 1938 - Hans Herbj\u00f8rnsrud, norskur rith\u00f8vundur.\n 1942 - Dennis Hastert, amerikanskur politikari.\n 1967 - J\u00f3n Gnarr, \u00edslenskur skemtari, sj\u00f3nleikari og borgarstj\u00f3ri.\n 1983 - Kate Bosworth, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n2009 - Inger Christensen. danskur poetur og rith\u00f8vundur (f. 1935)\n2011 - Anne Francis, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1930)\n2011 - Pete Postlethwaite, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1946)\n2016 - Nimr al-Nimr, Shia sjeikur (f. 1959)\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0ardagar \n 9indi j\u00f3ladagur.\n Ancestry Day (Haiti)\n Berchtolds dagur (Sveis, Liktinstein og Elsass)\n Victory of Armed Forces Day (Kuba)\n\nJanuar, 02."}
{"id": "1329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2005", "title": "2005", "text": "2005 (MMV) var eitt vanligt \u00e1r, eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum var fyrsti dagurin ein leygardagur. \u00c1ri\u00f0 er 2005. \u00e1r eftir Krist, fimta \u00e1r \u00ed tri\u00f0ja \u00e1rt\u00fasund, fimta \u00e1ri\u00f0 \u00ed 21. \u00f8ld og 5 \u00e1ri\u00f0 \u00ed 2000-\u00e1runum.\n\nHendingar \n 30. januar - Fyrsta fr\u00eda tingvali\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Irak s\u00ed\u00f0ani 1958. \n 8. februar\n F\u00f3lkatingsval: \u00cd F\u00f8royum ver\u00f0a Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin og F\u00f3lkaflokkurin st\u00f8rstu flokkar. Valdu tinglimirnir eru H\u00f8gni Hoydal fyri tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 og Anfinn Kallsberg fyri F\u00f3lkaflokkin.\nFarmaskipi\u00f0 M/S J\u00f6kulfell s\u00f8kkur 60 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far F\u00f8royum.\n 9. februar\n Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir ver\u00f0ur kosin \u00e1rsins f\u00f8royingur 2004. Grundgevingin er, at hon \"\u00e1 ein fram\u00far positivan h\u00e1tt hevur sett land okkara \u00e1 heimskorti\u00f0 vi\u00f0 vakra sangi s\u00ednum\". (Eivor.com, \u00daF, Portal.fo)\n Argja R\u00f3\u00f0rarfelag ver\u00f0ur kosi\u00f0 av lesarunum hj\u00e1 Dimmu at hava framt \u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttabragd 2004 (Drekin.fo)\n Ein bilbumba brestur \u00ed Madrid, Spania. 40 f\u00f3lk koma til ska\u00f0a.\n 10. februar\n Nor\u00f0urkorea bo\u00f0ar fr\u00e1, at landi\u00f0 eigur kjarnorkuv\u00e1pn at br\u00faka til verju, t\u00ed landi\u00f0 f\u00f8lir seg h\u00f3ttan av USA.\n Saudi Arabia heldur s\u00edtt fyrsta kommunuval. Bert menn hava valr\u00e6tt.\n 3. mars - Milli\u00f3ningurin Steve Fossett br\u00fdtur heimsmeti\u00f0 fyri at fl\u00fagva skj\u00f3tast runt um heimin uttan ste\u00f0g.\n 9. apr\u00edl - Charles prinsur av Wales giftist Camillu Parker-Bowles.   \n\n19. apr\u00edl - Benadikt XVI ver\u00f0ur p\u00e1vi, eftir at J\u00f3hannus P\u00e1ll II p\u00e1vi doyr fyrr \u00ed m\u00e1na\u00f0inum. \n 23. apr\u00edl - Fyrsta Youtube filmsbroti\u00f0 ver\u00f0ur lagt \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una vi\u00f0 sama navni klokkan 20.27. \n 26. apr\u00edl - Undir altj\u00f3\u00f0a tr\u00fdsti trekkir S\u00fdria seg aftur \u00far Libanon eftir at hava hersett landi\u00f0 \u00ed 29 \u00e1r.\n 15. mai - Ein ferja, full av fer\u00f0af\u00f3lki, hv\u00f8lvur og s\u00f8kkur \u00ed hv\u00f8ssum vindi \u00ed Bangladesh. 200 f\u00f3lk ver\u00f0a sakna\u00f0.\n 17. mai - Kvinnur \u00ed Kuveit f\u00e1a valr\u00e6tt av n\u00fdggjum.\n 20. juni - Margretha drotning leg\u00f0i grundarsteinin til Hoyv\u00edkar kirkju.\n 2. juli - Live8: 10 ymiskar konsertir ver\u00f0a hildnar \u00ed 10 ymiskum londum og sj\u00f3nvarpa\u00f0ar runt um heimin. Konsertirnar eru li\u00f0ur \u00ed \u00e1takinum \"Make Poverty History\".\n 7. juli - Terror\u00e1lopi\u00f0 \u00ed London 2005: Bumbur bresta \u00ed 3 tokum \u00ed Undirgrundini \u00ed London, og \u00ed einum bussi. 52 lata l\u00edv, og meir enn 700 f\u00f3lk koma til ska\u00f0a.\n 28. juli - IRA bo\u00f0ar fr\u00e1 at tey enda str\u00ed\u00f0i\u00f0, sum felagskapurin hevur hildi\u00f0 uppi s\u00ed\u00f0ani 1969, og bi\u00f0ur allar limir at leggja ni\u00f0ur v\u00e1pn s\u00edni.\n 22. august - Ein 4,1 kg tungur loftsteinur lendir \u00ed Simbabvi, og letur eftir seg eitt 150 millimetra st\u00f3rt krater.\n 29. august - \u00d3dnin Katrina herjar \u00ed USA, og hevur st\u00f3ran ska\u00f0a vi\u00f0 s\u00e6r. \u00cd minsta lagi 1.836 lata l\u00edv av \u00f3dnini.\n 12. september - Hong Kong Disneyland Resort opnar \u00ed Hong Kong.\n19. september - Nor\u00f0urkorea gongur vi\u00f0 til at gevast at framlei\u00f0a kjarnorkuv\u00e1pn.\n 30. september - Jyllands-Posten printar \u00f3h\u00f3skandi tekningar av Muhammed.\n 1. oktober - Bumbur bresta \u00e1 Bali \u00ed Indonesia. 26 f\u00f3lk lata l\u00edv, og meir enn 100 f\u00f3lk koma til ska\u00f0a.\n 8. oktober - Jar\u00f0skj\u00e1lvti rakar Kashmir umr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed Su\u00f0urasia. 80 000 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 19. oktober - R\u00e6ttargongdin m\u00f3ti Saddam Hussein byrjar.\n 29. oktober - Bumbur bresta \u00ed indiska h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0num Delhi. \u00cd minsta lagi 61 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 9. november - \u00cd minsta lagi 50 f\u00f3lk lata l\u00edv og meir enn 120 koma til ska\u00f0a, t\u00e1 ein r\u00f8\u00f0 av sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbum bresta \u00ed Jordan.\n 13. november - Onglendingurin Andrew Stimpson ver\u00f0ur fyrsta skr\u00e1setta manneskja, i\u00f0 ver\u00f0ur fr\u00edskt av HIV-virus\n 22. november - Angela Merkel ver\u00f0ur fyrsti kvinnuligi kanslari T\u00fdsklands.\n 23. desember - Kjad l\u00fdsir vi\u00f0 kr\u00edggi \u00edm\u00f3ti Sudan, eftir eitt \u00e1lop, i\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r at 100 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv.\n 31. desember - Eitt eyka sekund, 23.59.60, ver\u00f0ur lagt afturat klokkuni til at enda \u00e1ri\u00f0. S\u00ed\u00f0st hetta kom fyri, var tann 30. juni 1998.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 4. juni - F\u00f8royar-Sveis 1-3 (0-1) \u00e1 Toftum - HM-undandystur (1-1: R\u00f3gvi Jacobsen, 70.)\n 8. juni - F\u00f8royar-\u00cdrland 0-2 (0-0) \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli - HM-undandystur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n26. juni - Alexia prinsessa av Ni\u00f0urlondum, d\u00f3ttir Willem kong.\n15. oktober - Christian prinsur av Danmark, sonur Fr\u00ed\u00f0rik kr\u00fanprins.\n3. desember - Sverre Magnus prinsur av Noregi, sonur H\u00e1kun kr\u00fanprins.\n\nAndl\u00e1t \n7. februar - Atli P. Dam, fyrrverandi l\u00f8gma\u00f0ur og varastj\u00f3ri \u00ed F\u00f8roya Realkredittstovni (f. 1932)\n 20. februar - Sandra Dee, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna. (f. 1944)\n 2. apr\u00edl - J\u00f3hannes P\u00e1ll p\u00e1vi II, (f. Karol J\u00f3zef Wojty\u0142a) (f. 1920) \n 6. apr\u00edl - Rainier III prinsur av Monako (f. 1923)\n 2. juni - Eyvindur Mohr, f\u00f8royskur listm\u00e1lari (f. 1926).\n 1. juli - Luther Vandross, amerikasnkur R&B sangari (f. 1951)\n 7. september - Finnbogi \u00cdsakson, f\u00f8royskur politikari (f. 1943).\n 20. september - Simon Wiesenthal, nazi-jagstari (f. 1908).\n 24. oktober - Rosa Parks, mannar\u00e6ttinda aktivistur. (f. 1913)\n 26. november - Ing\u00e1lvur av Reyni, f\u00f8royskur listm\u00e1lari (f. 1920).\n 25. desember - Birgit Nilsson, svensk operasongkvinna (f. 1918)"}
{"id": "1330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gting", "title": "L\u00f8gting", "text": "L\u00f8gtingi\u00f0 er h\u00e6gsti politiski myndugleiki \u00ed F\u00f8royum. L\u00f8gtingi\u00f0 vi\u00f0tekur l\u00f3gir um, hvussu samfelagsvi\u00f0urskiftini \u00ed F\u00f8royum skulu ver\u00f0a skipa\u00f0. \u00c1 l\u00f8gtingi sita f\u00f3lk, i\u00f0 vald eru av \u00f8llum teimum, sum hava valr\u00e6tt \u00ed F\u00f8royum, og sum hava veri\u00f0 \u00e1 vali. Vanliga er val til l\u00f8gtingi\u00f0 fj\u00f3r\u00f0ahv\u00f8rt \u00e1r. Eitt valskei\u00f0 er f\u00fdra \u00e1r. Ta\u00f0 merkir, at l\u00f8gtingslimur er valdur fyri f\u00fdra \u00e1r \u00ed senn. T\u00f3 kunnu l\u00f8gtingi\u00f0 og l\u00f8gma\u00f0ur samtykkja, at val skal vera, \u00e1\u00f0renn eitt f\u00fdra \u00e1ra valskei\u00f0 er runni\u00f0. F\u00f8roya l\u00f8gting hevur r\u00f8tur heilt aftur til landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ina umlei\u00f0 825 og er vi\u00f0 t\u00ed l\u00f3gg\u00e1vuvaldi, sum l\u00f8gtingi\u00f0 fekk vi\u00f0 heimast\u00fdrisl\u00f3gini 1948, sostatt eitt hitt elsta l\u00f3gg\u00e1vuting \u00ed heiminum.\n\nS\u00f8ga \n\nUpprunaliga var tingi\u00f0 eitt alting, sum b\u00e6\u00f0i hev\u00f0i d\u00f3msvald og l\u00f3gg\u00e1vuvald. \u00datinnandi vald var einki \u00ed landinum. Ta\u00f0 var t\u00ed \u00e6ttin, i\u00f0 setti eitt n\u00fa d\u00f3mar altingsins \u00ed verk. Eftir at F\u00f8royar umlei\u00f0 1035 gj\u00f8rdust norskt skattland, minka\u00f0i vald altingsins. Altingi\u00f0 gj\u00f8rdist \u00ed 1300-1400-talinum til eitt l\u00f8gting, hv\u00f8rs h\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1va var at vera d\u00f3msvald. L\u00f8gma\u00f0ur, sum tingforma\u00f0urin nevndist, var\u00f0 n\u00fa tilnevndur av kongi, og l\u00f8gr\u00e6ttumenn, sum tingmenn nevndust, v\u00f3r\u00f0u tilnevndir av kongsins umbo\u00f0smanni \u00ed F\u00f8royum. Um 1380 komu F\u00f8royar saman vi\u00f0 Noregi undir Danmark, men oyggjarnar h\u00f8vdu t\u00f3 eina serst\u00f8\u00f0u sum gamalt norskt land. H\u00f3ast hesa gongd var\u00f0veitti F\u00f8roya l\u00f8gting \u00e1virkan \u00e1 l\u00f3gg\u00e1vu og landsins st\u00fdri fram til t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 einaveldi, sum byrjar fr\u00e1 umlei\u00f0 1660, t\u00e1 myndugleiki l\u00f8gtingsins av \u00e1lvara t\u00f3k at vikna. Henda gongd enda\u00f0i vi\u00f0, at aldagamla L\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 avtiki\u00f0 vi\u00f0 kongligari fyriskipan \u00ed 1816, samstundis sum d\u00f3msvald L\u00f8gtingsins var\u00f0 lagt til a\u00f0rar stovnar, eitt n\u00fa F\u00f8roya r\u00e6tt. \n\nT\u00e1 i\u00f0 Danmark 1849 fekk fr\u00e6lsa grundl\u00f3g, komu F\u00f8royar undir hesa l\u00f3g, og gj\u00f8rdi hon sostatt enda \u00e1 t\u00ed serst\u00f8\u00f0u, F\u00f8royar h\u00f8vdu havt fyrst \u00ed norska r\u00edkinum og seinni \u00ed danska. Vi\u00f0 grundl\u00f3gini gj\u00f8rdust F\u00f8royar formliga ein partur av danska r\u00edkinum. \u00cd F\u00f8royum v\u00f3ru mong, sum vildu hava L\u00f8gtingi\u00f0 endurreist, eitt n\u00fa fyri at amtma\u00f0urin ikki einsamallur skuldi r\u00e1\u00f0geva donskum myndugleikum vi\u00f0 l\u00f3gg\u00e1vu fyri F\u00f8royar. Tann, i\u00f0 str\u00edddist sum mest fyri hesum og sum heild fyri at vinna f\u00f8royingum fr\u00e6lsari politiskar r\u00e6sur, var Niels Winther \n\nTann 26. mars 1852 kom r\u00edkisdagsl\u00f3gin um, at F\u00f8roya l\u00f8gting skuldi setast aftur \u00e1 stovn. Tingi\u00f0 fekk t\u00f3 ikki l\u00f3gg\u00e1vuvald, men var \u00ed roynd og veru bert eitt amtsr\u00e1\u00f0. Men h\u00f3ast endurreista l\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i l\u00edtlan politiskan myndugleika, so fekk ta\u00f0 sum fr\u00e1 lei\u00f0 t\u00fddning b\u00e6\u00f0i sum umbo\u00f0an m\u00f3tvegis stj\u00f3rnini og sum eitt forum, har politiskt \u00e1huga\u00f0ir f\u00f8royingar kundu vinna s\u00e6r politiskar royndir. Endurstovna\u00f0a l\u00f8gtingi\u00f0 helt eftir fornum si\u00f0i s\u00edn fyrsta tingfund \u00f3lavs\u00f8kudag 1852, eftir at tingmenn frammanundan h\u00f8vdu veri\u00f0 til gudst\u00e6nastu \u00ed Havnar kirkju. \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 og tess myndugleiki eru munandi broytt fr\u00e1 1852 til \u00ed dag. \u00c1 endurreista l\u00f8gtinginum var amtma\u00f0urin tingforma\u00f0ur, men \u00ed 1923 var\u00f0 skipanin broytt solei\u00f0is, at l\u00f8gtingsforma\u00f0urin var\u00f0 valdur av tingmonnum. \u00cd 1935 fekk l\u00f8gtingi\u00f0 heimild at krevja inn l\u00f8gtingsskatt, og undir seinna heimsbardaga virka\u00f0i L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed roynd og veru sum ein l\u00f3ggevandi stovnur. T\u00e1 seinni heimsbardagi enda\u00f0i 1945, var sj\u00e1lvsst\u00fdrisr\u00e1ki\u00f0 so sterkt, at eingin vildi venda aftur til amtsst\u00f8\u00f0una, i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 galdandi, til kr\u00edggi\u00f0 brast \u00e1, og F\u00f8royar v\u00f3r\u00f0u hersettar. Eftir dr\u00fagvar samr\u00e1\u00f0ingar millum F\u00f8royar og Danmark og eftir eina f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u, har ein l\u00edtil meiriluti var fyri loysing, var heimast\u00fdrisl\u00f3gin sett \u00ed gildi hin 1. apr\u00edl 1948. Vi\u00f0 hesi l\u00f3g fekk F\u00f8roya l\u00f8gting l\u00f3gg\u00e1vuvald \u00e1 \u00e1v\u00edsum l\u00f3gg\u00e1vu\u00f8kjum. Vi\u00f0 n\u00fdggjari st\u00fdrisskipanarl\u00f3g fr\u00e1 1995 var parlamentarisman kn\u00e6sett sum politisk meginregla, eins og tingi\u00f0 vi\u00f0 hesi l\u00f3g gj\u00f8rdist meira l\u00edkt \u00f8\u00f0rum l\u00f3gg\u00e1vutingum \u00ed Nor\u00f0urlondum.\n\nAt skipa l\u00f8gtingi\u00f0 \n\nArbei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 L\u00f8gtinginum er at gera l\u00f3gir. Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0ur l\u00f8gtingsval, Til 2007 s\u00f3tu millum 27 og 32 umbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi, men vi\u00f0 broytingini til 1 vald\u00f8mi \u00ed 2008 er tingmannatali\u00f0 fast 33. Okkara politiska skipan byggir \u00e1 politiskar flokkar. Hv\u00f8r politiskur flokkur hevur s\u00edn egna politikk, sum hann ynskir at fremja \u00e1 l\u00f8gtingi. Veljarin velur ein flokk, ella eitt valevni \u00e1 listanum hj\u00e1 flokkinum, og atkv\u00f8\u00f0urnar ver\u00f0a rokna\u00f0ar til tinglimir eftir at atkv\u00f8\u00f0urnar eru taldar. Oftani eru fleiri flokkar noydd at semjast og ganga saman at f\u00f8ra ein politikk, t\u00ed sj\u00e1ldan f\u00e6r ein einstakur flokkur meirilutan \u00ed valinum. T\u00e1 i\u00f0 fleiri flokkar semjast um ein politikk, eitur ta\u00f0 ein samgonga. \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 er gj\u00f8rt av nevndum og formansskapi, og \u00ed F\u00f8royum eru 7 fastar nevndir: F\u00edggjarnevndin, Uttanlandsnevndin, Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndin, Vinnunevndin, Trivna\u00f0arnevndin, Mentanarnevndin og R\u00e6ttarnevndin. Hesi nevndini skulu veita og geva Landsst\u00fdri\u00f0 og L\u00f8gtingi\u00f0 tilm\u00e6li \u00ed m\u00e1lum. \u00cd L\u00f8gtinginum eru 45 fastir nevndarsessir, so ta\u00f0 merkir, at t\u00e1 bert 32 l\u00f8gtingslimir eru, kemur onkur at sita \u00ed minst tveimum nevndum. M\u00f8guligt er at skipa fleiri nevndir, sum geva tilm\u00e6li \u00ed \u00e1v\u00edsum m\u00e1lum, um ta\u00f0 er ney\u00f0ugt. T\u00f3 mugu hesar nevndini bert sita til teirra m\u00e1l er li\u00f0ugt, og ikki longri enn til tingsetan endar. \nAllir borgarar kunnu koma vi\u00f0 hugskot til ein n\u00fdggj l\u00f8gtingsl\u00f3g, men bert l\u00f8gmenn, landsst\u00fdrismenn ella l\u00f8gtingslimur kunnu leggja l\u00f3garuppskot \u00e1 tingi\u00f0. Hv\u00f8rt l\u00f3garuppskot skal hava tr\u00edggjar vi\u00f0ger\u00f0ir, og solei\u00f0is ver\u00f0a l\u00f3gini vi\u00f0gj\u00f8rd \u00e1 L\u00f8gtinginum:\n\n Vi\u00f0ger\u00f0: Har ver\u00f0ur tosa\u00f0 um m\u00e1li\u00f0, og m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur sent \u00ed ein h\u00f3skandi nevnd til vi\u00f0ger\u00f0.\n Vi\u00f0ger\u00f0: Um broytingaruppskot eru, ver\u00f0a tey vi\u00f0gj\u00f8rt \u00ed tinginum. 2. Vi\u00f0ger\u00f0 endar vi\u00f0 atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu.\n Vi\u00f0ger\u00f0: Hetta er tann endaliga vi\u00f0ger\u00f0in. Eitt politiskt or\u00f0askifti ver\u00f0ur, og l\u00f3garuppskoti\u00f0 ver\u00f0ur samtykt um meirilutin eru fyri.\n \nT\u00e1 i\u00f0 l\u00f3gir ver\u00f0a gj\u00f8rdar, syrgir Landsst\u00fdri\u00f0 fyri, at l\u00f3girnar ver\u00f0a \u00fatinna\u00f0 og at l\u00f3girnar rigga \u00ed ger\u00f0. L\u00f8gma\u00f0ur tilnevnir landsst\u00fdrismenninar, og hevur eftirlit vi\u00f0 arbei\u00f0inum hj\u00e1 Landsst\u00fdrinum.\n \nH\u00f3ast L\u00f8gtingi\u00f0 hevur valdi\u00f0, syrgja fakfel\u00f8g fyri so g\u00f3\u00f0um korum fyri teirra limir sum m\u00f8guligt. Ta\u00f0 er \u00ed m\u00e1lum sum l\u00f8n, arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0ur, eftirl\u00f8n o.s.fr. Um l\u00f3gir skulu gerast, og l\u00f3girnar \u00e1virka \u00f8kini hj\u00e1 limirnir, kunnu fakfel\u00f8g umm\u00e6la l\u00f3gini og hj\u00e1lpa til vi\u00f0 at sm\u00ed\u00f0a l\u00f3garuppskoti\u00f0 \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 ver\u00f0ur lagt fyri tingi\u00f0. \u00c1 tann h\u00e1ttin kann man siga, at fakfel\u00f8g eru vi\u00f0 til at \u00e1virka politiskar avger\u00f0ir. Eisini s\u00e6st \u00e1hugab\u00f3lkar og \u00e1hugafel\u00f8g sum eisini \u00e1virka politiskar avger\u00f0ir og fylgja v\u00e6l vi\u00f0 \u00ed politikki. Ein \u2018lobbyist\u2019 er ein i\u00f0 er vi\u00f0 \u00ed ein \u00e1hugab\u00f3lk, og royna at \u00e1virka politikarar ella koma vi\u00f0 hugskot.\n\nFloksb\u00fdti\u00f0 \u00e1 l\u00f8gtingi 2004 - 2008 \n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 20. januar 2004 v\u00f3ru 31.788 f\u00f3lk \u00e1 vali, hetta er ein vallutt\u00f8ka upp\u00e1 92,3%.\n\nL\u00f8gtingsnevndir\n\nS\u00ed eisini \n L\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\n L\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\n Amtmenn \u00ed F\u00f8royum\n R\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Thorsteinsson, Arne: R\u00e1\u00f0stova-gildissk\u00e1li-tingh\u00fas. \u00cd: Mondul, nr. 3, 1978.\n Petur Ove Petersen, T\u00fa og samfelagi\u00f0 1 (1996).\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n L\u00f8gtingi\u00f0.\n .\n Stamps.fo (kelda). \n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roya L\u00f8gting\nTj\u00f3\u00f0arting"}
{"id": "1331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20januar", "title": "4. januar", "text": "4. januar er dagur 4 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 361 dagar eru eftir av \u00e1rinum (362 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1896 - Utah ver\u00f0ur 48indi staturin \u00ed USA.\n2014 - St\u00f3r leiting var\u00f0 sett \u00ed verk \u00e1 sj\u00f3num vi\u00f0 eystaru s\u00ed\u00f0u av Eysturoynni og a\u00f0rar sta\u00f0ir har um lei\u00f0ir, fyri at finna l\u00edki\u00f0 av 20 \u00e1ra gamla Rana \u00ed Billustovu \u00far Oyndarfir\u00f0i, sum hvarv eftir eina fer\u00f0sluvanlukku hin 28. desember 2013. Ta\u00f0 v\u00f3ru sj\u00e1lvbo\u00f0in, i\u00f0 t\u00f3ku stig til leitingina. Rokna\u00f0 var vi\u00f0, at Rani var vi\u00f0 \u00ed bilinum sum f\u00f3r \u00fatav vegnum og koyrdi \u00ed R\u00e6ttargj\u00f3gv vi\u00f0 Oyndarfj\u00f8r\u00f0. Almennu bjargingarmyndugleikar \u00far F\u00f8royum lutt\u00f3ku \u00ed st\u00f3ru leitingini. Leitingin gav eisini \u00farslit. Eitt l\u00edk var\u00f0 funni\u00f0 \u00ed R\u00e6ttargj\u00f3gv og leitingin helt t\u00ed uppat. Umlei\u00f0 100 b\u00e1tar lutt\u00f3ku og umlei\u00f0 400 f\u00f3lk.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1643 - Isaac Newton (d. 1727)\n 1785 - Jacob Grimm, t\u00fdskur \u00e6vint\u00fdrarith\u00f8vundur  (Br\u00f8\u00f0urnir Grimm) (d. 1863)\n 1940 - Gao Xingjian, kinesisk-franskur rith\u00f8vundur.\n 1960 - Michael Stipe, amerikanskur sangari.\n 1977 - Teitur Lassen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n 1986 - James Milner, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1990 - Toni Kroos, tyskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1941 - Henri Bergson, franskur heimspekingur (f. 1859)\n 1960 - Albert Camus, franskur rith\u00f8vundur (f. 1913)\n 2011 - Gerry Rafferty, skotskur t\u00f3nleikari (f. 1947)\n\nJanuar, 04."}
{"id": "1332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0is%20kommuna", "title": "Ei\u00f0is kommuna", "text": "Ei\u00f0is kommuna, kommuna nor\u00f0ast \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Eysturoynni \u00ed F\u00f8royum. Ei\u00f0is kommuna umfatar tr\u00edggjar bygdir: Ei\u00f0i, Lj\u00f3s\u00e1 og Sv\u00edn\u00e1ir. Lj\u00f3s\u00e1 og Sv\u00edn\u00e1ir eru sm\u00e1ar bygdir, me\u00f0an Ei\u00f0i er st\u00f3r bygd. \n\nBygdirnar Ei\u00f0i, Lj\u00f3s\u00e1, Sv\u00edn\u00e1ir, Nor\u00f0sk\u00e1li og Oyri valdu \u00ed 1894 at fara \u00far felagskommuni \u00ed Eysturoynni og stovna Ejdes Sogns Kommune. Fyrsti fundur \u00ed n\u00fdggju kommununi var 1. oktober 1894. \u00cd 1943 ynsktu bygdirnar Sv\u00edn\u00e1ir, Nor\u00f0sk\u00e1li og Oyri at fara \u00far Ei\u00f0is kommunu og gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna. Hetta f\u00f8rdi til, at Nor\u00f0sk\u00e1li og Oyri gj\u00f8rdust sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna \u00ed 1944, me\u00f0an Sv\u00edn\u00e1ir var\u00f0 verandi partur av Ei\u00f0is kommunu.\n\n\u00cd kommununi b\u00fagva 778 f\u00f3lk pr.(nov. 2021 - nov. 2022: 807).\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "1334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atlantic%20Airways", "title": "Atlantic Airways", "text": "Atlantic Airways (f\u00f8royskt; Atlantsflog) var\u00f0 stovna\u00f0 tann 10. november 1987 og fleyg s\u00edn fyrsta t\u00far millum F\u00f8royar og Danmark 28. mars \u00ed 1988. Atlantic Airways var\u00f0 stovna\u00f0 til tess at menna f\u00f8royska flogvinnu og flogfer\u00f0slu. Stj\u00f3rin \u00ed Atlantic Airways er J\u00f8rgen Holme. Skrivstovan hj\u00e1 Atlantic Airways liggur \u00e1 flogv\u00f8llinum \u00ed V\u00e1gum og \u00e1 Kastrup Flogv\u00f8lli \u00ed Keypmannahavn.\n\nB\u00famerki\u00f0 hj\u00e1 Atlantic Airways er ein s\u00fala - hetta er ikki ta\u00f0 einasta b\u00famerki\u00f0, Atlantic Airways hevur havt. \u00c1\u00f0renn var ta\u00f0 2 A \u00ed f\u00f8royskum flagglitum, sum v\u00f3ru samantvinna\u00f0. \n\nStarvsf\u00f3lkali\u00f0i\u00f0 taldi \u00ed 2012 168 \u00e1rsverk, flogf\u00f8rini eru f\u00fdra og tyrlurnar tr\u00edggjar \u00ed tali hj\u00e1 felagnum.Til samanberingar, so v\u00f3ru \u00ed fyrsta \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing \u00ed 2008 204 fullt\u00ed\u00f0ar starvsf\u00f3lk hj\u00e1 Atlantic Airways, og hev\u00f0i felagi\u00f0 7 flogf\u00f8r og 3 tyrlur.  Felagi\u00f0 rekur st\u00f8rsta arbei\u00f0spl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed V\u00e1gum og telist eisini millum tey st\u00f8rstu \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8ga \n\n 1988 Fleyg Atlantic Airways s\u00edn fyrsta t\u00far \u00edmillum F\u00f8royar og Danmark. \n 1999 F\u00f3r Atlantic Airways at fl\u00fagva til Noregs. \n 2002 Fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0 hj\u00e1 Atlantic Airways f\u00f3r upp um 100 000. \n 2004 15. juni - Tri\u00f0ja flogfari\u00f0 hj\u00e1 Atlantic Airways kom til F\u00f8roya. \n 2004 Atlantic Airways ver\u00f0ur hei\u00f0ra\u00f0 sum \u00c1rsins \u00e1tak. \n 2006 15. mai - FaroeJet tekur kappingina upp vi\u00f0 Atlantsflog, men gevst innan \u00e1rsenda av f\u00edggjarligum ors\u00f8kum.\n 2006 10. oktober - Ein vanlukka \u00ed Stord, Noregi krevur f\u00fdra mannal\u00edv. \n 2007 Desember var\u00f0 tri\u00f0ingurin av partapeninginum \u00ed Atlantic Airways seldur av landsst\u00fdrinum til privat, og samstundis var\u00f0 Atlantic Airways skr\u00e1sett \u00e1 vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum OMX.\n 2012 N\u00fdggja Airbus A319-flogfari\u00f0 kemur til F\u00f8roya fr\u00e1 flogfarssmi\u00f0juni hj\u00e1 Airbus \u00ed Hamburg tann 22. mars. Flogfari\u00f0 fl\u00fdgur s\u00edn fyrsta rutut\u00far tann 28. mars sama \u00e1r.\n 2013 Nevndin skifti stj\u00f3ran \u00fat, Magni Arge f\u00f3r fr\u00e1 og n\u00fdggjur fyribilsstj\u00f3ri gj\u00f8rdist danin J\u00f8rgen Holme.\n 2015 J\u00f3hanna \u00e1 Bergi gerst stj\u00f3ri \u00ed Atlantic Airways og skrivar s\u00f8gu, vi\u00f0 ta\u00f0 at hon er fyrsta kvinnan \u00ed er forstj\u00f3ri \u00ed einum nor\u00f0urlendskum flogfelag.\n\nFlotin \n\nFlotin hj\u00e1 Atlantic Airways telur \u00ed dag (juli 2014) 4 flogf\u00f8r og 2 tyrlur:\n\nHei\u00f0ur \nTr\u00fd flogfel\u00f8g v\u00f3r\u00f0u hei\u00f0ra\u00f0 sum \u00e1rsins flogfelag \u00ed Evropa vi\u00f0 \u00e1vikavist gullmerki, silvurmerki og bronsumerki \u00e1 a\u00f0alfundinum hj\u00e1 European Regions Airline Association \u00ed Dublin hin 21. september 2012. Atlantic Airways fekk bronsu. Magni Arge, stj\u00f3ri, fekk vegna Atlantic Airways handa\u00f0 Airline of the Year-hei\u00f0ursmerki fyri \u00e1 sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi h\u00e1tt at hava tiki\u00f0 n\u00fdggja navigati\u00f3nst\u00f8kni \u00ed n\u00fdtslu og hava pr\u00f3gva\u00f0 s\u00ednar dygdir sum felag og s\u00edtt vir\u00f0i fyri F\u00f8royar.\n\nHendingar og vanlukkur \n\n 2008 24. mars misti ein BAe 146 nasahj\u00f3li\u00f0 \u00e1 flogfarinum beint \u00e1\u00f0renn fr\u00e1fer\u00f0 \u00far Kastrup Floghavn. Flogfari\u00f0 lendi \u00ed F\u00f8royum uttan trupulleikar; flogskiparinir h\u00f8vdu ikki uppdaga naka\u00f0 \u00f3reglusemi. . \n\n 2006 10. oktober f\u00f3r ein BAe 146-200A av breytini \u00ed Stord floghavn \u00ed Noregi. Umbor\u00f0 v\u00f3ru 16 f\u00f3lk. T\u00f3lv v\u00f3ru fer\u00f0af\u00f3lk og manningini taldi\u00f0 f\u00fdra. Av hesum 16 doy\u00f0u f\u00fdra, me\u00f0an hini megna\u00f0u at r\u00fdma \u00far vrakinum..\n\n 1989 \u00ed V\u00e1ga Floghavn kundi ein BAe 146-200A ikki ste\u00f0ga \u00e1 lendingarbreytini og koyrdi t\u00ed inn \u00ed eina trygdarmerking. Ongin kom til ska\u00f0a.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Atlantic.fo.\n Airliners.net - Atlantic Airways (n\u00f3gvar myndir).\n Atlantic Airways. \u00cd: Faroe Isles Review nr. 1/1991.\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "1336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pink%20Floyd", "title": "Pink Floyd", "text": "Pink Floyd er ein t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Pink Floyd var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1964 og gj\u00f8rdist skj\u00f3tt kendur fyri ta\u00f0 serliga slagi\u00f0 av psykedeliskum rokkt\u00f3nleiki. Pink Floyd hevur higartil selt fleiri enn 300 milli\u00f3nir pl\u00e1tur.\n\nRichard Wright (f\u00f8ddur 28. juli 1943 - dey\u00f0ur 15. september 2008) var ein av teimum, sum mitt \u00ed seksti\u00e1runum stovna\u00f0u Pink Floyd.\n\nWeblink \n\n The Pink Floyd Hyperbase\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "1341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAgdj%C3%B3r", "title": "S\u00fagdj\u00f3r", "text": "S\u00fagdj\u00f3r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Mammalia) er ein b\u00f3lkur av dj\u00f3rum, sum er sermerktur vi\u00f0, at kvenndj\u00f3rini kunnu framlei\u00f0a mj\u00f3lk til ungar s\u00ednar. Eitt anna\u00f0 ey\u00f0kenni er, at s\u00fagdj\u00f3r f\u00f8\u00f0a livandi ungar, \u00f8vugt egg. \u00d8ll s\u00fagdj\u00f3r hava h\u00e1r ella feld, hava heitt bl\u00f3\u00f0 og st\u00f8\u00f0ugan kropshita, og ungarnir s\u00fagva mj\u00f3lk fr\u00e1 mammuni. Kvenns\u00fagdj\u00f3ri\u00f0 gevur bestu javnv\u00e1gina av fiti og eggjahv\u00edta, so ungarnir b\u00fanast skj\u00f3tt. Menniskja\u00f0 er bara eitt av umlei\u00f0 4000 hugtakandi s\u00fagdj\u00f3ra-sl\u00f8gunum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Menniskja\u00f0 hoyrir upp \u00ed s\u00fagdj\u00f3rab\u00f3lkin, vit nevna primatar. A\u00f0rir primatar eru apur og mannapur, og teimum l\u00edkjast vit mest. \n\nS\u00fagdj\u00f3r hava \u00f8ll m\u00f8gulig skap og allar st\u00f8ddir, men tey, i\u00f0 l\u00edkjast mest, ver\u00f0a rokna\u00f0 upp \u00ed sama b\u00f3lk ella h\u00f3p. \u00cd hv\u00f8rjum h\u00f3pi eru ymiskar slektir ella sl\u00f8g. Ta\u00f0 eru 21 ymiskir s\u00fagdj\u00f3rab\u00f3lkar og eini 4000 ymisk sl\u00f8g. Flestu s\u00fagdj\u00f3r hava l\u00edvm\u00f3\u00f0ur. Ungarnir b\u00fanast \u00ed l\u00edvm\u00f3\u00f0urini inni \u00ed mammuni. Summi s\u00fagdj\u00f3r ver\u00f0a nevnd pungd\u00fdr - hesir ungarnir ver\u00f0a lagdir \u00f3b\u00fanir og vaksa \u00ed einum h\u00fa\u00f0arfaldi \u00e1 b\u00fakinum \u00e1 mammuni. Minsti b\u00f3lkurin er nevd\u00fdrini, og tey og m\u00fdriigulin eru einastu s\u00fagdj\u00f3r, har ungarnir ver\u00f0a klaktir \u00far eggi. St\u00f8rsti s\u00fagdj\u00f3rab\u00f3lkurin er gnagd\u00fdrini, 1702 sl\u00f8g. Afrikanski f\u00edlurin er st\u00f8rsta s\u00fagdj\u00f3r \u00e1 landi.\n\nS\u00fagdj\u00f3r eru n\u00e6stan allasta\u00f0ni - \u00ed \u00edsoy\u00f0im\u00f8rkum, \u00ed kulda\u00f8kjum, \u00ed turrastu og heitastu oy\u00f0im\u00f8rkum. Flestu eru \u00e1 landi, onnur halda til \u00ed sj\u00f3gvi. \u00d8ll eru v\u00e6l laga\u00f0 til umhv\u00f8rvi\u00f0, tey liva \u00ed. Mong s\u00fagdj\u00f3r halda til ni\u00f0ri \u00ed moldini, \u00ed holum ella gongum. Her leggja tey ungarnar, og her kr\u00f3gva tey seg. Tey flestu mugu fara \u00far holuni at finna s\u00e6r f\u00f8\u00f0i ella vatn, men summi, til d\u00f8mis moldv\u00f8rpan, eru holub\u00fagvar burturav og koma sj\u00e1ldan upp \u00far holuni. Mong s\u00fagdj\u00f3r halda til \u00ed \u00e1um og \u00e1arstreymum, st\u00f3rum v\u00f8tnum og m\u00fdrlendum. Men h\u00f3ast tey eru sum skapt at liva \u00ed vatni, so mugu tey t\u00ed\u00f0um upp at anda. Havsins strendur eru heim hj\u00e1 mongum s\u00fagdj\u00f3rum. Summi eru ein part av t\u00ed\u00f0ini \u00ed sj\u00f3num og ein part \u00e1 landi, t\u00e1 i\u00f0 tey leggja og ansa eftir hv\u00f8lpunum. Onnur eru alla t\u00ed\u00f0ina \u00ed sj\u00f3num. Hvalir eru einastu s\u00fagdj\u00f3r, sum eru \u00ed sj\u00f3num burturav.\n\nSummi s\u00fagdj\u00f3r halda saman \u00ed b\u00f3lkum, t\u00ed t\u00e1 er l\u00e6ttari at vei\u00f0a s\u00e6r f\u00f8\u00f0i og at verja seg. Samanbornir vi\u00f0 onnur dj\u00f3r, eru s\u00fagdj\u00f3raungar longur bundnir at teim vaksnu. S\u00fagdj\u00f3r eta alt m\u00f8guligt. Tey eta fyri at f\u00e1a orku - \u00e1 sama h\u00e1tt sum ein bilur m\u00e1 hava brennievni. Hj\u00e1 villini s\u00fagdj\u00f3rum r\u00e6\u00f0ur um at vei\u00f0a s\u00e6r n\u00f3g miki\u00f0 til matna. \u00d8ll s\u00fagdj\u00f3r hava evni at verja seg, ver\u00f0a tey \u00e1lopin. Og t\u00e1 samanum kemur, so vilja \u00f8ll sleppa undan at ver\u00f0a etin ella f\u00e1a mein. Summi k\u00favenda og fl\u00fdggja undan. Onnur \u00f8rkymla f\u00edggindan \u00e1 ymsan h\u00e1tt. S\u00fagdj\u00f3r hava sterkan kropp, t\u00ed tey eru ryggdj\u00f3r, hava beinagrind. \n\nSteinrenningar pr\u00f3gva, at s\u00fagdj\u00f3r hava liva\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini \u00ed eini 200 mi\u00f3. \u00e1r. Mong s\u00fagdj\u00f3r eru \u00ed st\u00f3rum vanda at ver\u00f0a avoydd.\n\nS\u00ed eisini \n\n Mammalia\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "1342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rgen%20Frantz%20Hammershaimb", "title": "J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb", "text": "J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb (6. juli 1767 - 24. mai 1820) var seytjandi og seinasti l\u00f8gma\u00f0ur \u00e1 Steigagar\u00f0i \u00ed Sandav\u00e1gi.\n\nHann er fa\u00f0ir Venceslaus Ulricus Hammershaimbs.\n\n 1805 - 1816 l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1767\nAndl\u00e1t \u00ed 1820"}
{"id": "1343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADkinga%C3%B8ld%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "V\u00edkinga\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum", "text": "V\u00edkingat\u00ed\u00f0in \u00ed F\u00f8royum vardi fr\u00e1 at Gr\u00edmur Kamban b\u00fasetti seg \u00ed F\u00f8royum \u00e1ri\u00f0 825 og til Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu doy\u00f0i \u00ed 1035 sum landsins seinasti v\u00edkingah\u00f8vdingi.\n\nTann st\u00f8rsta hendingin \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num var at F\u00f8royar v\u00f3ru kristna\u00f0ar av Sigmundi \u00ed \u00e1r 999. Kristind\u00f3murin byrja\u00f0i endan til v\u00edkinga\u00f8ldina. \n\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "1345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brendan", "title": "Brendan", "text": "Sankta Brendan (* umlei\u00f0 489, \u2020 umlei\u00f0 580)\n\nSo t\u00ed\u00f0liga sum \u00ed 6.-7. \u00f8ld sigldu fr\u00f3mir \u00edrskir menn \u00ed skinnb\u00e1tum, curragh, v\u00ed\u00f0a um h\u00f8vini vi\u00f0 bretsku oyggjarnar, og komu langt til havs til fjarlagdar oyggjar. Endam\u00e1li\u00f0 var millum anna\u00f0 st\u00f8\u00f0, har teir \u00ed fri\u00f0i og einsemi kundu liva fyri s\u00edna kristnu tr\u00fagv. Tiltikin er Sankta Brandan, i\u00f0 fer\u00f0a\u00f0ist \u00ed samfull n\u00edggju \u00e1r um h\u00f8vini og kanska kom so langt sum til Amerika.\n\nBrandanus, \u00e1b\u00e1ti og j\u00e1ttari, var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed \u00cdrlandi umlei\u00f0 489, doy\u00f0i umlei\u00f0 580 \u00ed kleystrinum Clonfert, eitt av mongum kleystrum, i\u00f0 hann skuldi hava grunda\u00f0. \u00cd halgis\u00f8gu fr\u00e1 900- ella 1000 \u00e1runum, Navigato Sancti Brendani, sum finst \u00ed mongum handritum, ver\u00f0ur greitt fr\u00e1 hesi fer\u00f0:\n\nMangasta\u00f0ni m\u00f8ttu teir kristnum einab\u00fagvum og nutu bl\u00ed\u00f0skap, m.a. \u00e1 grannaoyggjunum Sey\u00f0aoynni og Fuglaparad\u00edsinum. N\u00e6rindis teimum var ein gr\u00fdtut berlig oyggj, har dr\u00f3gu teir b\u00e1tin upp og kyndu b\u00e1l at k\u00f3ka kj\u00f8t, teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 fr\u00e1 einum manni \u00e1 Sey\u00f0aoynni. Men t\u00e1 i\u00f0 potturin k\u00f3ka\u00f0i, f\u00f3r oyggin at skelva og r\u00f8ra seg, og munkarnir m\u00e1ttu draga b\u00e1tin sum skj\u00f3tast og sleppa s\u00e6r burtur ha\u00f0ani.\n\nHetta var ikki ein oyggj, men ein st\u00f3rhvalur og teir s\u00f3u hann svimja avsta\u00f0 vi\u00f0 b\u00e1linum \u00e1 baki. Fer\u00f0in vestureftir gekst ikki v\u00e6l, fleir m\u00e1na\u00f0ir r\u00f3kust teir \u00e1 havinum, lendu \u00e1 mongum l\u00f8gnum oyggjum og enda\u00f0u aftur \u00e1 Sey\u00f0aoynni. Men teir l\u00f8gdu aftur til brots, sigldu \u00ed 40 dagar og komu ums\u00ed\u00f0ur gj\u00f8gnum tj\u00fakkan mj\u00f8rka til ta\u00f0 st\u00f3ra landi\u00f0, har frukttr\u00f8 vuksu v\u00ed\u00f0a hvar. \n\nS\u00f8gumenn hava sum vera mann veri\u00f0 \u00f3javnir \u00e1 m\u00e1li um, hvussu hendan halgis\u00f8ga skuldi tulkast. Summir vilja vera vi\u00f0, at Brandan kom b\u00e6\u00f0i til F\u00f8roya og \u00cdslands, kanska eisini til Gr\u00f8nlands og Amerika, teir flestu munnu ivast \u00ed, um naka\u00f0 grundarlag er fyri sl\u00edkari giting - bretsku oyggjarnar eru mangar.\n\n\u00cdrski s\u00f8gugranskarin og sj\u00f3ma\u00f0urin Tim Severin, var millum teirra, i\u00f0 helt, at s\u00f8gan um Brandan var meira enn vanlig hugfloygd mi\u00f0aldarlig s\u00f8ga, full av undurverkum og \u00f3tr\u00faligum tilbur\u00f0um. Har mundi vera ein kjarni av sannleika, i\u00f0 gj\u00f8rdi ta\u00f0 sannl\u00edkt, at \u00edrar h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00ed Amerika 1000 \u00e1r undan Kolumbus og 400 \u00e1r undan Leivi Hepna.\n\nTil tess at pr\u00f3gva, at ein sl\u00edk fer\u00f0 yvir Atlantshav veruliga kundi gerast vi\u00f0 opnum skinnb\u00e1ti, helt hann \u00ed 1976 av sta\u00f0 saman vi\u00f0 f\u00fdra monnum \u00e1 einum fari, i\u00f0 var sm\u00ed\u00f0a\u00f0 n\u00e1greiniliga sum tey h\u00f8vdu veri\u00f0 gj\u00f8rd fyri 1500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \u00c1 lei\u00f0ini l\u00f8gdu teir inn \u00ed F\u00f8royum, har Severin helt, at Sey\u00f0aoyggin og Fuglaparad\u00edsi\u00f0 mundu vera. Ein av manningini var f\u00f8royingur, Tr\u00f3ndur Patursson, listama\u00f0ur \u00far Kirkjub\u00f8.\n\nUm veturin var\u00f0 ste\u00f0ga\u00f0 \u00ed \u00cdslandi, og v\u00e1ri\u00f0 eftir var\u00f0 hildi\u00f0 fram vestureftir. Hetta var tann h\u00e6ttisligasti parturin av t\u00farinum, teir komu \u00ed illve\u00f0ur og \u00eds. Men eftir at hava veri\u00f0 50 samd\u00f8gur \u00e1 sj\u00f3num og siglt ein tein upp\u00e1 3.500 fj\u00f3r\u00f0ingar um Atlantshav, nomu teir land \u00ed N\u00fdfundlandi.\n\nKelda \n\n\u00cdrar\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nBrendan, Sankta\nHalgimenni"}
{"id": "1347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3lafundurin%201888", "title": "J\u00f3lafundurin 1888", "text": "\n\n22. desember 1888 st\u00f3\u00f0 hendan stutta l\u00fdsing \u00ed Dimmal\u00e6tting:\n\n                Ein og hv\u00f6r\n bj\u00f3\u00f0ast at koma \u00ed tingh\u00fasi\u00f0 annan j\u00f3ladag\n kl. 3 e.m., har. sum vit atla, at samr\u00e1\u00f0ast\n um at verja F\u00f6rja m\u00e1l og F\u00f6rja si\u00f0ir.\n \n E. D. B\u00e6rentsen. H. N. Jacobsen. D. Isaksen.\n       S. F. Samuelsen. R. C. Effers\u00f8.\n         Jens Olsen. Just Jacobsen.\n       C. L. Johannesen. J. Padurson.\n\nVi\u00f0 hesi innbj\u00f3\u00f0ing, i\u00f0 9 v\u00e6lkendir f\u00f8royingar skriva\u00f0u undir, byrja\u00f0i eitt n\u00fdtt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed s\u00f8gu F\u00f8roya f\u00f3lks - t\u00e1 byrja\u00f0i tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslan av \u00e1lvara.\n\nHetta var ein illve\u00f0ursdag, regn og vindur, t\u00f8ssut at ganga, men kortini f\u00f3r ma\u00f0ur av h\u00fasi ni\u00f0an \u00ed tingh\u00fasi\u00f0. Fundurin vardi \u00ed tr\u00edggjar t\u00edmar, har dr\u00fagvar r\u00f8\u00f0ur v\u00f3ru hildnar um \u00f8ll tj\u00f3\u00f0skaparlig vi\u00f0urskifti\u00f0; serliga var dentur lagdur \u00e1 m\u00e1li\u00f0 \u00ed sk\u00falum og kirkjum. Umframt r\u00f8\u00f0ur, v\u00f3ru f\u00f8royskir sangir sungnir, millum anna\u00f0 l\u00e6s Rasmus Effers\u00f8e yrkingina M\u00e1lstrev (N\u00fa er tann stundin), i\u00f0 tann ungi b\u00f3ndin \u00far Kirkjub\u00f8, J\u00f3annes Patursson, hev\u00f0i yrkt til h\u00f8vi\u00f0. \n\nBo\u00f0skapurin \u00ed hesi longu yrking ver\u00f0ur borin fram longu i fyrsta \u00f8rindi:\nN\u00fa mugu f\u00f8royingar semjast um at bjarga m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum.  Ta\u00f0 er f\u00f3lksins skylda b\u00e6\u00f0i m\u00f3ti s\u00e6r sj\u00e1lvum og forfedrunum at verja og menna d\u00fdrasta mentanararvin av \u00f8llum -m\u00e1li\u00f0.  Men m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 er n\u00fa so forfj\u00f3na\u00f0 og ey\u00f0m\u00fdkt \u00ed s\u00ednum egna landi, at ta\u00f0 b\u00fd\u00f0ur tess ikki b\u00f8tur, uttan f\u00f3lki\u00f0 alt s\u00fdnir vilja og evni og tekur l\u00f3gvatak saman.\n\nFundarsamtykt \n\nFundurin enda\u00f0i vi\u00f0 fundarsamtykt \u00ed 6 greinum:\n F\u00f8royskt m\u00e1l skal ver\u00f0a kenslugrein \u00ed sk\u00falanum, so skj\u00f3tt ney\u00f0ugar sk\u00falab\u00f8kur \u00e1 f\u00f8royskum eru fingnar til vega.\n \u00cd s\u00f8gufr\u00e1l\u00e6runi eigur dentur at ver\u00f0a lagdur \u00e1 F\u00f8roya s\u00f8gu.\n \u00d8ll uttanatl\u00e6ra \u00e1 donskum \u00ed kristnikensluni skal burtur, \u00ed sta\u00f0in skal ta\u00f0 lisna endurgevast \u00e1 f\u00f8royskum.\n Prestarnir eiga at hava r\u00e6tt til at n\u00fdta f\u00f8royskt m\u00e1l innan og uttan kirkjug\u00e1tt.\n F\u00f8royskt m\u00e1l eigur at f\u00e1a fullan r\u00e6tt \u00ed \u00f8llum almennum vi\u00f0urskiftum.\n Arbeitt eigur at ver\u00f0a fyri at f\u00e1a settan \u00e1 stovn f\u00f8royskan f\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala.\n\nStovnanin af F\u00f8royingafelag \n\nTa\u00f0 ringa ve\u00f0ri\u00f0 for\u00f0a\u00f0i bygdarf\u00f3lki \u00ed at koma til Havnar, t\u00ed var\u00f0 innkalla\u00f0 t\u00edl n\u00fdggjan fund 6. januar 1889, har F\u00f8royinga-felag var\u00f0 stovna\u00f0 vi\u00f0 hesum stevnumi\u00f0i:\n\n At f\u00e1a F\u00f8roya m\u00e1l t\u00edl \u00e6ru.\n At f\u00e1a f\u00f8royingar til at halda saman og ganga fram \u00ed \u00f8llum lutum, at teir mugu ver\u00f0a sj\u00e1lvbjargnir.\n\nSostatt var\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparhugsj\u00f3nin longu t\u00e1 r\u00famka\u00f0 til sj\u00e1lvst\u00fdrishugsj\u00f3nina.\n\nFr\u00edmerki \nB\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson hevur sni\u00f0a fr\u00edmerkjuni h\u00f8grumegin i\u00f0 avmynda teir 9 i\u00f0 sendu inbj\u00f3\u00f0ingina til J\u00f3lafundin \u00fat \u00ed 1888.\n\n 3.00 kr fr\u00edmerki - L\u00fdsingin \u00ed Dimmal\u00e6tting 22. desember 1888, i\u00f0 nevnd er \u00ed tekstinum.\n 3.20 kr fr\u00edmerki - Tekning av f\u00f3lkafundi \u00ed Reynsm\u00falal\u00e1g \u00ed 1908 eftir William Heinesen.\n 12.00 kr fr\u00edmerki - Fyrsta \u00f8rindi \u00ed yrking J\u00f3annesar b\u00f3nda.\n\nB\u00f8kur \n J\u00f3hannes av Skar\u00f0i: J\u00f3lafundurin 1888 - og eitt sindur um h\u00f8vu\u00f0smenninar \u00ed F\u00f8royingafelag \u00ed F\u00f8royum. T\u00f3rshavn: F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 1980\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8royska sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rslan\n\nKelda \n Postverk F\u00f8roya\n N\u00fa er tann stundin komin til handa\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\n1888"}
{"id": "1348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Merki%C3%B0", "title": "Merki\u00f0", "text": "Merki\u00f0 er f\u00f8royska flaggi\u00f0. Merki\u00f0, tann 25. apr\u00edl 1940 var\u00f0 vi\u00f0urkent sum tj\u00f3\u00f0armerki f\u00f8royinga av bretska hersetingarvaldinum. Flaggi\u00f0 er ein t\u00fd\u00f0andi partur av t\u00ed f\u00f8royska samleikanum. \u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk bera vi\u00f0 stoltleika Merki\u00f0 \u00e1 bringuni, t\u00e1 i\u00f0 tey umbo\u00f0a F\u00f8royar. Merki\u00f0 ver\u00f0ur vundi\u00f0 \u00e1 stong, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f8roysk skip koma \u00ed fremmanda havn. Og undir kr\u00edgnum, t\u00e1 i\u00f0 okkara sj\u00f3f\u00f3lk sigldu vandasj\u00f3gvar, veittra\u00f0i Merki\u00f0 \u00ed mastrartoppinum. Tann hv\u00edti d\u00fakurin vi\u00f0 rey\u00f0a krossinum og bl\u00e1u rondini minnir okkum \u00e1 s\u00f8gu og mentan okkara. Samstundis er Merki\u00f0 okkara tj\u00f3\u00f0arb\u00famerki, og hevur t\u00ed ein t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed b\u00e6\u00f0i okkara samleika og samfelagi. \n\nFleiri tykkara minnast t\u00ed\u00f0ina \u00e1\u00f0renn Merki\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0urkent. Og tit minnast ta\u00f0 str\u00ed\u00f0, i\u00f0 skuldi til, \u00e1\u00f0renn f\u00f8royingar kundu savnast um Merki\u00f0. Eftir 21 \u00e1ra str\u00ed\u00f0 og har\u00f0a m\u00f3tst\u00f8\u00f0u m\u00f3ti t\u00ed, b\u00e6\u00f0i \u00far Danmark og innanh\u00fdsis \u00ed F\u00f8royum, var\u00f0 Merki\u00f0 vi\u00f0urkent sum tj\u00f3\u00f0armerki f\u00f8royinga \u00ed bardaga\u00e1runum.\n\nS\u00f8ga \n\nEins og alt anna\u00f0, so hevur eisini f\u00f8royska Merki\u00f0 s\u00edna s\u00f8gu. Merki\u00f0 var\u00f0 \u00e1 fyrsta sinni bori\u00f0 fram av f\u00f8roysku studentunum Emil Joensen,Jens Olivur Lisberg, Janusi \u00d8ssurssyni og Paula Dahl \u00ed Keypmannahavn longu \u00ed juni 1919, og longu t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1920-\u00e1runum v\u00f3ru f\u00f3lk farin at flagga vi\u00f0 t\u00ed. Hetta vant r\u00e6ttiliga upp \u00e1 seg eftir 1930, men loyvt var ta\u00f0 ikki, og eitt flaggstr\u00ed\u00f0 t\u00f3k seg upp \u00ed L\u00f8gtinginum og millum f\u00f8royingar og donsku myndugleikarnar. Ta\u00f0 v\u00f3ru serliga sj\u00f3menninir, i\u00f0 f\u00f8rdu hetta str\u00ed\u00f0. Longu 9. apr\u00edl 1940, sama dag sum Danmark var\u00f0 hersett av T\u00fdsklandi undir seinna heimsbardaga, byrja\u00f0i sluppin Eysturoyggin at flagga vi\u00f0 Merkinum. Hetta t\u00ed at danska flaggi\u00f0 ikki kundi br\u00fakast, me\u00f0an Danmark var hersett av T\u00fdsklandi. Bo\u00f0ini fr\u00e1 bretska hersetingarvaldinum 25. apr\u00edl 1940 v\u00f3ru fyrsta almenna vi\u00f0urkenningin av, at f\u00f8royingar h\u00f8vdu s\u00edtt egna tj\u00f3\u00f0armerki. N\u00fa kundu f\u00f8royskir sj\u00f3menn sigla \u00f8ll heimsins h\u00f8v undir egnum tj\u00f3\u00f0arey\u00f0kenni. \n\nSeinnapartin 13. apr\u00edl 1940 komu tveir v\u00e1pna\u00f0ir trolarar og kr\u00fassarin Suffolk \u00e1 Havnarv\u00e1g og eitt herli\u00f0 fr\u00e1 Royal Marines var sett \u00e1 land. Bretska hersetanin av F\u00f8royum var byrja\u00f0. F\u00f8royingar t\u00f3ku m\u00f3ti bretsku herdeildunum sum vinir, og vi\u00f0urskiftini vi\u00f0 hersetingarvaldi\u00f0 v\u00f3ru yvirh\u00f8vur g\u00f3\u00f0 tey 5 kr\u00edgs\u00e1rini. L\u00f8gtingi\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lti t\u00f3 bretsku hersetingini av F\u00f8royum, men m\u00f3tm\u00e6li\u00f0 var bara \u00edmyndarligt. \n\n\u00c1 f\u00f8royskum lei\u00f0um sigldu n\u00f3gvir t\u00fdskir kavb\u00e1tar og fr\u00e1 st\u00f8\u00f0um \u00ed Noregi sveima\u00f0u n\u00f3gv t\u00fdsk bumbuflogf\u00f8r, i\u00f0 gj\u00f8rdu \u00e1lop \u00e1 skipafylgi hj\u00e1 teimum sameindu vesturi \u00ed havi. Hugsast kundi, at r\u00e6ttiligt kr\u00edggj kom at standa \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. T\u00ed h\u00f8vdu F\u00f8royar st\u00f3ran herm\u00e1lsligan t\u00fddning. Bretar bygdu flogv\u00f8ll vi\u00f0 hangari og flogst\u00f8\u00f0 til vatnflogf\u00f8r, settu loftverjukan\u00f3nir og a\u00f0rar kan\u00f3nir upp v\u00ed\u00f0a hvar og minul\u00f8gdu fir\u00f0irnar. \n\nHavi\u00f0 um F\u00f8royar gj\u00f8rdist sera vandamiki\u00f0, men f\u00f8royingar, i\u00f0 eru bundnir at havinum, h\u00f8vdu einki anna\u00f0 \u00ed at velja enn at halda fram vi\u00f0 at sigla. Trot var \u00e1 fiski \u00ed Bretlandi, og f\u00f8roysk fiskiskip t\u00f3ku upp eina l\u00f8nandi sigling vi\u00f0 \u00edsfiski \u00far \u00cdslandi \u00e1 bretska markna\u00f0in. Bretska hersetingarvaldi\u00f0 kravdi n\u00fa, at \u00f8ll f\u00f8roysk skip skuldu flagga vi\u00f0 f\u00f8royskum flaggi og at f\u00f8royskt flagg og or\u00f0ini Faroes og F\u00f8royar skuldu ver\u00f0a m\u00e1la\u00f0 \u00e1 skips\u00ed\u00f0urnar.\n\nKr\u00edggi\u00f0 var F\u00f8royum d\u00fdrt. Skip, i\u00f0 fiska\u00f0u ella sigldu vi\u00f0 fiski til bretskar havnarb\u00fdir, v\u00f3r\u00f0u minusprongd, torpedera\u00f0 ella s\u00f8kt av kavb\u00e1tum, onnur v\u00f3r\u00f0u \u00e1lopin av flogf\u00f8rum, i\u00f0 kasta\u00f0u bumbur og skutu vi\u00f0 maskinbyrsum. 1/3 av f\u00f8royska fiskiflotanum f\u00f3r til havsins botn og 150 mans \u00ed bestu \u00e1rum doy\u00f0i. Hetta var meira enn \u00bd av f\u00f3lkinum. S\u00ed\u00f0an 1947 hevur 25. apr\u00edl veri\u00f0 hildin sum f\u00f8royskur flaggdagur. T\u00e1 hava sk\u00falab\u00f8rnini fr\u00ed og flaggdagshald er v\u00ed\u00f0a hvar um bygdir og b\u00fdir. Sum vera man leita tankarnir t\u00e1 til teirra, i\u00f0 fullu \u00ed kr\u00edgnum. \u00cd sambandi vi\u00f0, at heimast\u00fdri var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1948, var Merki\u00f0 endiliga vi\u00f0urkent av donskum myndugleikum sum tj\u00f3\u00f0arflagg f\u00f8royinga.\n\n\u00dar L\u00f8gtingsl\u00f3g um flaggi\u00f0 \nF\u00f8roya flagg er hv\u00edtt krossmerki. Krossurin er fagurrey\u00f0ur (PMS 032) og azurbl\u00e1randa\u00f0ur (PMS 300). Rey\u00f0i liturin er 1/8 av flaggsins breidd og bl\u00e1u rendurnar 1/2 av rey\u00f0a litinum. Teir hv\u00edtu teigarnir eru ferhyrndir. Teir n\u00e6st stongini javnli\u00f0a\u00f0ir, men hinir tv\u00e6r fer\u00f0ir so langir. Munurin millum breidd og longd flaggsins er sum 8-11.\n\nSj\u00e1, t\u00fa bl\u00e1nar \nSj\u00e1, t\u00fa bl\u00e1nar sum lofti\u00f0 og t\u00fa rodnar sum bl\u00f3\u00f0,\nmen hitt hv\u00edta er fossur, brot og vetrarins lj\u00f3\u00f0.\nHar t\u00fa veittrar \u00e1 b\u00e1ru, fjalli, bergi og ong,\nsyngur tj\u00f3\u00f0in t\u00e6r gla\u00f0asta song.\nUm enn n\u00e6r ella fjart\nert t\u00fa s\u00e1l m\u00edni k\u00e6rt,\nsum t\u00fa fedrunum vart;\nt\u00ed t\u00fa gl\u00f3gvar so bjart\nsum t\u00fa s\u00f3leyga bart\ngj\u00f8gnum n\u00e1ttmyrkri\u00f0 svart,\nbl\u00e1tt sum lofti\u00f0, sum brimbroti\u00f0 sk\u00e6rt.\n\nHar i\u00f0 merkini veittra, veittri eisini m\u00edtt,\nta\u00f0 ber kv\u00f8\u00f0u fr\u00e1 landi m\u00ednum fagurt og fr\u00edtt;\nog eg kenni meg orna gj\u00f8gnum m\u00f8nu og merg,\ns\u00edggi brim randa strendur og berg,\nhoyri vetrarins brot\nbo\u00f0a summarsins lot,\nhoyri heystmyrka lag,\nbo\u00f0a v\u00e1rlj\u00f3san dag.\nFylkjast ra\u00f0 vit \u00ed ra\u00f0,\nkenna hj\u00f8rtuni ta\u00f0:\nvit vi\u00f0 t\u00e6r stevna stinnir avsta\u00f0.\n\n Or\u00f0: Hans Andrias Djurhuus, 1920\n Lag: Gunnar Mikkelsen\n\nKeldur \n Postverk F\u00f8roya\n Logtingsl\u00f3g nr. 42 fr\u00e1 17.07.1959 um flaggi\u00f0\n\nS\u00ed eisini \n Flaggdagar\n Flaggdagur\n Krossmerki\n\nFl\u00f8gg\nF\u00f8royar"}
{"id": "1354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enok%20Daniel%20B%C3%A6rentsen", "title": "Enok Daniel B\u00e6rentsen", "text": "Enok Daniel B\u00e6rentsen (3. januar 1831 - 19. august 1900) var av Sandi b\u00fasitandi \u00ed T\u00f3rshavn. Enok var handilsma\u00f0ur, bla\u00f0ma\u00f0ur og virkin \u00ed politikki. Var vi\u00f0 til at seta J\u00f3lafundin \u00ed 1888.\n\n 1859 - 1867 L\u00f8gtingslimur.\n 1872 - 1881 L\u00f8gtingslimur.\n 1893 - 1900 L\u00f8gtingslimur.\n 1894 - 1900 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting\n\nB\u00f8rn \n Christian B\u00e6rentsen (1862 - 1944)\n\nKelda \n The Construction of a Faroese Identity\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1831\nAndl\u00e1t \u00ed 1900\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "1356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Heinesen", "title": "William Heinesen", "text": "William Heinesen (15. januar 1900 \u00ed T\u00f3rshavn - 12. mars 1991) er F\u00f8roya gitnasta skald.  \n\nSkalds\u00f8gur hansara, stutts\u00f8gur og yrkingar eru t\u00fdddar til mong m\u00e1l. Men hesin g\u00e1vur\u00edki havnarma\u00f0ur var ein sera fj\u00f8lbroyttur listama\u00f0ur, i\u00f0 gj\u00f8rdi vart vi\u00f0 seg \u00e1 fleiri \u00f8kjum innan sj\u00f3nleik, t\u00f3nleik og myndlist.  Myndaheimur hansara er ein grein av t\u00ed skaldsliga hugflognum \u2013 myndevnini koma fyrst av \u00f8llum \u00far sagnunum, \u00e6vint\u00fdrunum og gudal\u00e6runum, eisini \u00far t\u00ed Edens urtagar\u00f0i, i\u00f0 \u00e1 sinni f\u00f3r \u00ed forna.  Hesin myndaheimur er kveiktur av n\u00e1tt\u00farukenslu, sni\u00f0fundigum skemti, spei, ramligari og ovfarak\u00e1tari l\u00edvsgle\u00f0i og livandi ansi fyri t\u00ed ornamentala og dekorativa.\n\nWilliam Heinesen vaks upp vi\u00f0, og hev\u00f0i livandi \u00e1huga fyri, tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluni, i\u00f0 m.a. merkti, at \u00e1hugin vaks fyri f\u00f3lksins mentan \u2013 m\u00e1linum, dansinum, kv\u00e6\u00f0unum og sagnunum.  Og fyri teirri f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00faruni.  \u00cd einum anda, i\u00f0 kann samanberast vi\u00f0 Bauer og Arosenius \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u2013 Kittelsen og Werenskjold \u00ed Noregi, gj\u00f8rdi William Heinesen ein h\u00f3p av b\u00f3kamyndum vi\u00f0 evnum \u00far sagnum og \u00e6vint\u00fdrum.\n\u00cd pastellm\u00e1lningum fekk hann fram eftir kr\u00edggi\u00f0 og \u00ed 1950\u00e1runum eitt serstakt gyklandi gandakent huglag.  Myndevni fr\u00e1 tilveru teirra fornisku ver\u00f0a margt\u00fddd og gl\u00ed\u00f0a uttan at ein varnast ta\u00f0 yvir \u00ed satiru \u2013 \u00ed andlitunum \u00e1 fittum tr\u00f8llum kenna vit aftur dr\u00f8gini fr\u00e1 politikkarum, vinnul\u00edvsmonnum og alskins hyklariskum d\u00e1rarum og forf\u00f8rarum.  \u00cd tekningum av monnum og konum \u00far gomlu Havnini, sum hann mintist hana, kemur eitt serligt g\u00f3\u00f0sligt k\u00e6ti til sj\u00f3ndar \u2013 somulei\u00f0is hansara sermerkti ansur fyri strikunnar organisku arabesk.\n\nTeir st\u00f3ru veggjam\u00e1lningarnir \u00ed T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala, vi\u00f0 evnum \u00far Sj\u00far\u00f0arkv\u00e6\u00f0unum, eru eitt gj\u00f8gnumbrot til tann dekorativa arkadiska heimin, sum William Heinesen gav seg yvir til s\u00edni seinnu \u00e1r.  Skaldskapurin var komin \u00ed fyrstu r\u00f8\u00f0, og umst\u00f8\u00f0ur h\u00f8vdu ikki veri\u00f0 fyri nakrari veruliga samanhangandi myndlistarligari menning, fyrr enn mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1970\u00e1runum, t\u00e1 i\u00f0 William f\u00f3r undir at gera papp\u00edrsklipp s\u00edni. Eitt 10\u00e1ra skei\u00f0 untist honum at klippa.  \u00c1rini 1976-78 avrika\u00f0i hann serliga n\u00f3gv.  \u00cd hesum sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi brotamyndum og klippum finnur dekorativa hugflogi\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt n\u00fdggjar lei\u00f0ir.\n\nHesin gr\u00f3\u00f0rarr\u00edki barokki myndaheimur hevur r\u00edka\u00f0 f\u00f8royska list.  \u00d3fatiligt, hvat William Heinesen hevur fingi\u00f0 av skafti \u2013 tekningar \u00ed h\u00f3patali, hundra\u00f0tals b\u00f3kapermur til B\u00f3kagar\u00f0, b\u00f3kamyndir, plakatir, bla\u00f0tekningar, pl\u00e1tuhylki o.m.a.\nHann eigur s\u00edn part av \u00e6runi fyri, at myndlistin mentist her \u00e1 landi \u2013 sum hann dasti\u00f0 av \u00f8ldini hevur lagt til r\u00e6ttis og st\u00edla\u00f0 fyri, skriva\u00f0 og umm\u00e6lt, kveikt og stu\u00f0la\u00f0.  Alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed g\u00f3\u00f0a or\u00f0inum.\n\nB\u00f3kalisti\nYrkingas\u00f8vn\n 1921 Arktiske Elegier og andre Digte\t\n 1924 H\u00f8bjergningen ved Havet \t\n 1927 Sange mod Vaardybet \t\n 1930 Stjernerne vaagner \t\n 1936 Den dunkle Sol \t\n 1955 Digte i udvalg\n 1961 Hymne og harmsang \t\n 1972 Panorama med regnbue \t\n 1983 Vinterdr\u00f8m. Digte i udvalg 1920-30 \t\n 1984 Samlede digte \t\n 1990 Digte\n\nStutts\u00f8gus\u00f8vn\n 1957 Det vingede m\u00f8rke\n 1957 Det fortryllede lys\n 1960 Gamaliels bes\u00e6ttelse\n 1967 Kur mod onde \u00e5nder\n 1970 Don Juan fra Tranhuset\n 1973 Fort\u00e6llinger fra Thorshavn\n 1975 Grylen og andre noveller\n 1980 Her skal danses\n 1985 Laterna magica\n\nSkalds\u00f8gur\n 1934 Degningsvindar (Bl\u00e6sende gry)\t\n 1938 N\u00f3at\u00fan (Noatun)\n 1949 \u00cd sortanum (Den sorte gryde)\n 1950 Glata\u00f0u sp\u00e6limenninir (De fortabte spillem\u00e6nd)\n 1952 M\u00f3\u00f0ir Sjeystj\u00f8rna (Moder Syvstjerne)\n 1964 Det gode h\u00e5b\n 1976 Torni\u00f0 \u00e1 heimsins enda (T\u00e5rnet ved verdens ende)\n\nHei\u00f0ur \n 1960 - Holberg-medaljan\n 1965 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri skalds\u00f8guna Det gode h\u00e5b sum kom \u00fat \u00ed 1964.\n 1975 -  Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n 1980 - Hei\u00f0ursborgari \u00ed T\u00f3rshavn \u00e1 hansara 80-\u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi\n 1980 - Kritikerprisen (donsk b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8n)\n 1984 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 1985 - Karen Blixen Medaljan fr\u00e1 Danska Akademinum.[8]\n 1987 - Svenska Akademiens nordiska pris (eisini r\u00f3pt \"L\u00edtla Nobel-hei\u00f0ursl\u00f8nin\").\n\nKeldur \n\n Postverk F\u00f8royar\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nDansk Litteraturhistorisk Bibliografi \n\nHeinesen, William\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nVinnarar av B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1900\nAndl\u00e1t \u00ed 1991"}
{"id": "1360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverre%20Patursson", "title": "Sverre Patursson", "text": "Sverre Patursson livdi fr\u00e1 22. september 1871 til 10. november 1960. Hann umsetti skalds\u00f8guna Robinson Crusoe til f\u00f8royskt \u00ed 1914, ta\u00f0 var fyrsta skalds\u00f8ga, sum kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li. Sverre var sonur Poul Peder Pedersen (P\u00e1ll Patursson) (1836-93) og Ellen Cathrine Djonesdatter (Elin Dalsgar\u00f0) (1840-1934). Giftur 28.januar 1911 \u00ed Kirkjub\u00f8 vi\u00f0 Agnes Linnemann, sum var f\u00f8dd 6. apr\u00edl 1890 \u00ed Keypmannahavn. Sverre var beiggi J\u00f3annes Patursson og Helenu Patursson.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Fuglar og f\u00f3lk. Kirkjub\u00f8ur: \u00d8ssur Patursson, 1968. (176 s.) (kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1928)\n Fram vi\u00f0 Sugguni : s\u00f8gur, greinir, r\u00f8\u00f0ur og yrkingar. T\u00f3rshavn: Emil Thomsen, 1971. (172 s.)\n Fuglaframi: 1898-1902. T\u00f3rshavn: Offset-prent, Emil Thomsen, 1972 (408 s., samla\u00f0 verk)\n Fra F\u00e6r\u00f8ernes n\u00e6ringsveie i tekst og billeder : med historisk oversigt. T\u00f3rshavn: Sj\u00f3vinnubankin, 1982. (76 s.)\n \u00c1bal og a\u00f0rar s\u00f8gur T\u00f3rshavn: F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 2. opl. 2004. (45 s., sk\u00falab\u00f3k)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1871\nAndl\u00e1t \u00ed 1960"}
{"id": "1363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janus%20Djurhuus", "title": "Janus Djurhuus", "text": "Jens Hendrik Oliver Djurhuus, vanliga nevndur Janus, livdi fr\u00e1 26. februar 1881 til 1. september 1948. Havnframi Hans Andrias Djurhuus var br\u00f3\u00f0ir Janusar. Saman ganga Hans Andrias Djurhuus og Janus Djurhuus undir heitinum \u00c1arstovubr\u00f8\u00f0urnir.\n\nHann var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Havn \u00ed 1881. Hann v\u00edsti seg skj\u00f3tt at vera evnar\u00edkur \u00fat yvir ta\u00f0 vanliga, og las longu \u00ed realsk\u00falanum grikskt og lat\u00edn. Sum skilst fekk hann ans fyri m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum, t\u00e1 hann \u00ed sk\u00falanum hoyrdi ein av s\u00ednum floksfel\u00f8gum, J\u00e1kup Dahl, lesa yrkingina N\u00fa er tann stundin..., av yrkjaranum og tj\u00f3\u00f0skaparlei\u00f0aranum J\u00f3annes Patursson.\n\nJanus t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00ed 1897, og f\u00f3r so til Danmarkar at ganga \u00e1 studentask\u00fala. Hann var fyrst \u00ed Keypmannahavn, men flutti so til Bornholm, har fyrrverandi l\u00e6rari hansara, Emil Bruun, var prestur. Janus t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1900, og \u00e1ri\u00f0 eftir kom fyrsta yrking hansara Bl\u00ed\u00f0 er summarn\u00e1tt \u00e1 F\u00f8roya landi. \u00cd 1911 gj\u00f8rdist Janus Djurhuus cand. jur., og virka\u00f0i s\u00ed\u00f0an sum l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed Danmark og \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1914 kom fyrsta yrkingasavni\u00f0: Yrkingar. \n\nRestina av s\u00f8guni kenna vit. Fimm yrkingas\u00f8vn og ein mongd av umsetingum, m.a. av teimum klassisku griksku yrkjarunum. St\u00f8rsta verk hansara var umsetingin av Illiaduni eftir Homeros, Janus nevnir verki\u00f0 Ilionskv\u00e6\u00f0i \u00e1 f\u00f8royskum. T\u00e1 Janus Djurhuus doy\u00f0i \u00ed 1948, l\u00f3gu yvir 200 yrkingar og umsetingar eftir hann. \n\nT\u00e6r klassisku fornb\u00f3kmentirnar og kunnleikin til grikst og lat\u00edn seta d\u00e1m \u00e1 poetisku verkini hj\u00e1 Janusi Djurhuus. Men eisini tj\u00f3\u00f0skaparromantiska r\u00f8rslan, tokkin til f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 og kunnleikin til fornnorr\u00f8nu b\u00f3kmentirnar hava gj\u00f8rt hann til hin mest t\u00fd\u00f0andi f\u00f8royska yrkjaran \u2013 fa\u00f0ir at t\u00ed bundna f\u00f8royska n\u00fat\u00ed\u00f0arskaldskapinum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n J. H. O. Djurhuus: Yrkingar 1898 - 1948; Mentunargrunnur Studentafelagsins 1988\n\n Hanus Andreassen: J.H.O. Djurhuus - Ein b\u00f3kmentalig \u00e6vis\u00f8ga, I - III; Mentunargrunnur Studentafelagsins 1994 - ?\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Stamps.fo - Yrkingar eftir J.H.O. Djurhuus (Kelda. Grein hj\u00e1 Anker Eli Petersen).\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1881\nF\u00f8royskir yrkjarar\nHavnaf\u00f3lk\nAndl\u00e1t \u00ed 1948"}
{"id": "1366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20F.%20Joensen", "title": "Poul F. Joensen", "text": "Poul Frederik Joensen (18. november 1898 - 27. juni 1970) er kendasta skaldi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy og eisini ein av mest t\u00fd\u00f0andi skaldum \u00ed F\u00f8royum. Hann var \u00e6tta\u00f0ur \u00far H\u00f8rg \u00ed Sumba, og hann nevndi seg vi\u00f0hv\u00f8rt Hargaskaldi\u00f0.\n\nPoul F. var f\u00f3lkafloksma\u00f0ur um ein h\u00e1ls. Hann f\u00f3r til skips 14 \u00e1ra gamal og royndi sj\u00f3l\u00edvi\u00f0 \u00ed eitt \u00e1r. Hann hev\u00f0i \u00e6tla\u00f0 s\u00e6r at halda fram vi\u00f0 t\u00ed, og skuldi fara vi\u00f0 Robert Miller \u00ed 1914, men foreldur hansara s\u00f8gdu nei og sendu hann \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala \u00ed Havn \u00ed sta\u00f0in. Ta\u00f0 v\u00edsti seg at vera hansara bjarging, t\u00ed sama t\u00farin gekk Robert Miller burtur vi\u00f0 mann og m\u00fas. Poul F. f\u00f3r so \u00e1 L\u00e6rarask\u00falan, har hann t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00ed 1917. Me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Havn, var hann ofta \u00e1 F\u00e6r\u00f8 Amtsbibliotek, sum seinni broytti navn til F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, og har las hann b\u00f3kmentir \u00far \u00f8\u00f0rum londum. Honum d\u00e1mdi serliga v\u00e6l yrkjararnar Robert Burns og Heinrich Heine, og \u00ed fyrsta yrkingasavni s\u00ednum eru fleiri yrkingar hj\u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um, sum Poul F. hev\u00f0i t\u00fdtt leysliga til f\u00f8royskt \u00far donskum. \u00c1\u00f0renn hann gav \u00fat fyrsta yrkingasavni\u00f0 \u00ed 1924, fekk hann nakrar yrkingar \u00fatgivnar \u00ed bl\u00f8\u00f0um og t\u00ed\u00f0arritum, eitt n\u00fa \u00ed Tingakrossi og \u00ed Var\u00f0anum. Hann hev\u00f0i eisini nakrar barnas\u00f8gur vi\u00f0 \u00ed Barnabla\u00f0num \u00ed 1920-\u00e1runum, men hesar hevur hann ikki tiki\u00f0 vi\u00f0, t\u00e1 hann seinni hevur givi\u00f0 \u00fat b\u00f8kur s\u00ednar. Hann hevur eisini yrkt n\u00f8kur f\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i, t.d. um fr\u00edsarnar \u00ed Akrabergi.\nHann var l\u00e6rari \u00ed Fro\u00f0ba 1919 til 1927 og \u00ed Lopra og \u00e1 \u00d8krum fr\u00e1 1947 til 1949. Hann giftist til Fro\u00f0biar vi\u00f0 Juliu Mortensen og var\u00f0 b\u00fagvandi har alt l\u00edvi\u00f0. Eftir at hava sagt l\u00e6rarastarvi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, arbeiddi hann sum tra\u00f0arma\u00f0ur og verkama\u00f0ur, til hann anda\u00f0ist \u00ed 1970.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1924 Gaman og \u00e1lvara; yrkingar\n 1942 Millum heims og heljar; yrkingar \n 1955 L\u00edvsins kv\u00e6\u00f0i; yrkingar \n 1963 Seggjas\u00f8gur \u00far Sumba I; si\u00f0s\u00f8guligar fr\u00e1sagnir\n 1967 Ramar risti hann r\u00fanirnar; yrkingar \n 1988 Gaman og \u00e1lvara - Hanus syngur Poul F. (LP pl\u00e1ta fr\u00e1 1988 - Hanus G. Johansen)\n 2012 Heilsan P\u00f3l F. - ritstj\u00f3rna\u00f0 hevur Jonhard Mikkelsen - Sprotin hevur \u00fatgivi\u00f0 b\u00f3kina, sum inniheldur yrkingas\u00f8vnini: Millum heims og heljar, L\u00edvsins kv\u00e6\u00f0i, Ramar risti hann r\u00fanirnar (556 s\u00ed\u00f0ur)\n\nAfturat hesum er okkurt prenta\u00f0 \u00ed \u00f8\u00f0rum verkum. Eitt n\u00fa er minnisyrking hansara um Victor Danielsen prenta\u00f0 \u00ed Z. Zachariassen: B\u00edblian \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed h\u00e1lva \u00f8ld, bls. 423f. (Leirkeri\u00f0, G\u00f8ta, 2000) (Upprunaliga 14. september 4. mars 1961)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1963 - M.A. Jacobsens Hei\u00f0ursl\u00f8n.\n\nKeldur \n\n \u00c1rni Dahl, B\u00f3kmentas\u00f8ga 2, bls. 104ff; Fannir 1981\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Privat heimas\u00ed\u00f0a um Poul F. Joensen\n\nJoensen, Poul Frederik\nJoensen, Poul Frederik\nF\u00f8royskir yrkjarar\nAndl\u00e1t \u00ed 1970\nSumbingar\nFro\u00f0bingar"}
{"id": "1371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20Matras", "title": "Christian Matras", "text": "Christian Matras (f. 7. desember 1900 \u00ed Vi\u00f0arei\u00f0i - d. 16. oktober 1988 \u00ed T\u00f3rshavn) var f\u00f8royskur yrkjari og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nF\u00f8ddur og uppvaksin \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, f\u00f3r hann ungur til Havnar at ganga \u00ed realsk\u00fala og ha\u00f0ani til Danmarkar \u00ed studentask\u00fala. \u00cd 1928 gj\u00f8rdist hann magistari \u00ed norr\u00f8nari m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i. Seinni gj\u00f8rdist hann doktari og professari. Hann flutti aftur til F\u00f8roya \u00ed 1965 og var lei\u00f0ari \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum. Matras var virkin \u00e1 mongum \u00f8kjum. Umframt at vera n\u00fdskapandi yrkjari og fram\u00far g\u00f3\u00f0ur t\u00fd\u00f0ari, var hann m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingurin, i\u00f0 leg\u00f0i dygga grund undir f\u00f8royskt or\u00f0ab\u00f3kaarbei\u00f0i. Kristjan \u00e1 Brekkum\u00f8rk leg\u00f0i mangar t\u00fddningarmiklar v\u00edsindaligar \u00fatg\u00e1vur til r\u00e6ttis.\n\n\u00datb\u00fagvar og st\u00f8rv \n 1928 - Magistarapr\u00f3gv \u00ed norr\u00f8nari m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\n 1933 - Dr. phil\n 1965 - 71 Lei\u00f0ari av F\u00f8royam\u00e1lsdeild Fr\u00f3\u00f0skaparsetursins\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1980 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1921 - Jonathan Swift: Fer\u00f0 Gullivers til Pinkulinganna (t\u00fd\u00f0ing)\n 1926 - Gr\u00e1tt, k\u00e1tt og h\u00e1tt (yrkingar)\n 1927-28 F\u00f8roysk-donsk or\u00f0ab\u00f3k. Saman vi\u00f0 M. A. Jacobsen\n 1930 - F\u00f8roysk f\u00f3lkan\u00f8vn. Saman vi\u00f0 M. A. Jacobsen\n 1931-35 - Var\u00f0in (ritstj\u00f3ri: bd. 11-15)\n 1932 - Stednavne paa de f\u00e6r\u00f8ske Nor\u00f0uroyar. (Doktararitger\u00f0)\n 1933 - Heimur og heima (yrkingar)\n 1934 - F\u00f8royskur skaldskapur \u00ed \u00farvali I-III. Saman vi\u00f0 M. A. Jacobsen og H. A. Djurhuus\n 1934 - L\u00edtil br\u00e6vab\u00f3k. Saman vi\u00f0 M. A. Jacobsen og Thorstein Petersen\n 1935 - F\u00f8roysk b\u00f3kmentas\u00f8ga\n 1939 - F\u00f8roysk lesib\u00f3k II. Saman vi\u00f0 M. A. Jacobsen og H. A. Djurhuus\n 1939 - Thomas Kingo: Songk\u00f3ri\u00f0 andliga (t\u00fd\u00f0ing)\n 1939 - Svabos f\u00e6r\u00f8ske Visehaandskrifter (\u00fatg.)\n 1940 - \u00dar leikum og loyndum (yrkingar)\n 1941-51 F\u00f8roya kv\u00e6\u00f0i, bd. I-IV (\u00fatg.)\n 1943 - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen: Nordiske kroniker (ritstj.)\n 1943 - Svabos Glossar til f\u00e6r\u00f8ske Visehaandskrifter (\u00fatg.)\n 1945 - Robert Burns: Yrkingar (t\u00fd\u00f0ing)\n 1945-52 \u00datiseti (ritstj\u00f3ri saman vi\u00f0 Karsten Hoydal)\n 1950 - \u00c6ttmenn uttanlendis\n 1951 - Fer\u00f0 Gullivers til Pinkulingalands. 2. \u00fatg. (t\u00fd\u00f0ing)\n 1951-53 J. H. Schr\u00f8ters optegnelser af Sj\u00far\u00f0ar kv\u00e6\u00f0i (\u00fatg.)\n 1958 - F\u00e6r\u00f8erne/F\u00f8royar, bd. 1-2 (ritstj\u00f3ri)\n 1965 - Yrkingar 1917-45\n 1966-70 J. C. Svabo: Dictionarium F\u00e6roense, bd. 1-2 (\u00fatg.)\n 1970 - Bygd og hav (yrkingar)\n 1972 - \u00c1 hellu eg st\u00f3\u00f0 (yrkingar)\n 1972 - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen: Barba og harra P\u00e1l (t\u00fd\u00f0ing)\n 1973 - Evangelium Sankta Matteusar, bd. 1-2 (\u00fatg.)\n 1973 - N\u00f8kur mentaf\u00f3lk\n 1973-74 Var\u00f0in (ritstj\u00f3ri: bd. 41-42)\n 1975 - Av Vi\u00f0arei\u00f0i (yrkingar)\n 1975 - Leikur og loynd. Fullf\u00edggja\u00f0 \u00fatg\u00e1va av egnum yrkingum og t\u00fdddum\n 1975 - William Heinesen: Degningsvindar (t\u00fd\u00f0ing)\n 1976 - William Heinesen: Himinin brosar (t\u00fd\u00f0ing)\n 1976 - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen: D\u00fdrm\u00e6ta l\u00edv (t\u00fd\u00f0ing)\n 1976 - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen: T\u00ed\u00f0argreinir 1925-1937 (t\u00fd\u00f0ing)\n 1977 - F. D. Voltaire: Candide ella besti heimur (t\u00fd\u00f0ing)\n 1978 - \u00dar sj\u00f3n og \u00far minni (yrkingar)\n 1978 - Albert Camus: Pestin (t\u00fd\u00f0ing)\n 1981 - N\u00fdggjar t\u00fd\u00f0ingar (yrkingar)\n 1981 - Upp \u00ed l\u00f3gvan av \u00f8rindum / En h\u00e5ndfuld vers (yrkingar)\n 1982 - Lucian Blaga: T\u00f3lv yrkingar (t\u00fd\u00f0ing)\n 1983 - Anatole France: Steikarah\u00fasi\u00f0 vi\u00f0 Drotning G\u00e1saf\u00f3t (t\u00fd\u00f0ing)\n 1988 - J. H. O. Djurhuus: Yrkingar 1898-1948. (ritstj.)\n\n\u00c1 netinum \n Fr\u00e1 frams\u00fdning \u00e1 F\u00f8roya landsb\u00f3kasavni 2000:\n\nKeldutilfar \n\nMatras, Christian\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1900\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nAndl\u00e1t \u00ed 1988"}
{"id": "1372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rgen-Frantz%20Jacobsen", "title": "J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen", "text": "J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen (29. november 1900 - 24. mars 1938).\n\nJ\u00f8rgen-Frantz Jacobsen \u00far T\u00f3rshavn var cand. mag. \u00ed s\u00f8gu og fronskum fr\u00e1 Keypmannahavnar universiteti. Hann hev\u00f0i sera st\u00f3ran \u00e1huga fyri s\u00f8gu, og skriva\u00f0i sum bla\u00f0ma\u00f0ur \u00ed Keypmannahavn eina r\u00f8\u00f0 av kronikkum og greinum, umframt tv\u00e6r avbera g\u00f3\u00f0ar b\u00f8kur um F\u00f8roya politisku vi\u00f0urskifti vi\u00f0 Nor\u00f0urlond og Danmark. Longu 21 \u00e1ra gamal fekk hann tuberklar \u00ed lungunum, og dr\u00fagv t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 av s\u00ednum stutta l\u00edvi var hann bundin at br\u00f3stsj\u00fakrah\u00fasum. \n\nJ\u00f8rgen-Frantz Jacobsen hev\u00f0i b\u00f3kmentaligar \u00e6tlanir, og \u00ed 1934 f\u00f3r hann undir l\u00edvsverk s\u00edtt - ta s\u00f8guligu b\u00f3kina Barbaru. Skalds\u00f8gan, i\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 donskum (Barba og Harra P\u00e1l, f\u00f8roysk t\u00fd\u00f0ing, Christian Matras) og kom \u00fat \u00e1ri\u00f0 eftir dey\u00f0a hansara, gj\u00f8rdist br\u00e1tt v\u00ed\u00f0agitin og var\u00f0 t\u00fddd til mong m\u00e1l. J\u00f8rgen-Frantz n\u00e1ddi ongant\u00ed\u00f0 at skriva endan \u00e1 s\u00f8guni, og hesin er t\u00ed skriva\u00f0ur av Williami Heinesen. Teir h\u00f8vdu tosa\u00f0 saman um, hvussu s\u00f8gan skuldi enda, og t\u00ed er endin v\u00e6ntandi \u00ed anda J\u00f8rgen-Frantz'.\n\nJ\u00f8rgen-Frantz Jacobsen var yvirhuga\u00f0ur br\u00e6vskrivari og st\u00f3\u00f0 \u00ed f\u00f8stum br\u00e6vaskifti vi\u00f0 javngamla vinmann s\u00edn og fr\u00e6nda, Williami Heinesen skaldi (1900-91), i\u00f0 eisini var tikin \u00far leikum sum br\u00e6vskrivari. William Heinesen gav \u00ed 1963 \u00fat eitt \u00farval av br\u00f8vunum hj\u00e1 J\u00f8rgen-Frantz \u00ed b\u00f3kini Det dyrebare liv (f\u00f8royskt: D\u00fdrm\u00e6ta l\u00edv). \u00cd einum br\u00e6vi ver\u00f0ur tiki\u00f0 til: \nL\u00edvi\u00f0 er st\u00f3rt og demoniskt, vert at elska og akta. Og ta\u00f0 allarst\u00f8rsta \u00ed l\u00edvinum er aftur s\u00e6ttingin. Eg havi vita\u00f0 hetta, s\u00ed\u00f0an eg fyri br\u00e1tt 8 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 i\u00f0 hart leika\u00f0i \u00e1, fata\u00f0i 5. symfoni Beethovens. \n\u00cd br\u00f8vunum umr\u00f8\u00f0ur hann s\u00edtt at s\u00edggja til v\u00f3nleysa \u00e1starband vi\u00f0 eitt konuf\u00f3lk, sum hann r\u00f3par Barbaru, og s\u00ednar \u00e6tlanir um at skriva eina skalds\u00f8gu, hv\u00f8rs s\u00f8gugongd skal uttan\u00e1 byggja \u00e1 sagnir um ta ungu prestakonuna Beintu Broberg, i\u00f0 hugt\u00f3k \u00f8ll vi\u00f0 s\u00ednum vakurleika og yndi. Hendan s\u00f8guliga sorinskrivarad\u00f3ttir var eftir s\u00f8gnini tveimum monnum at dey\u00f0a og t\u00ed tri\u00f0ja til st\u00f3ra vanlukku. Men ta\u00f0 s\u00f8guliga hevur einans t\u00fddning sum ytri ramma - tann samansetta, \u00f3rannsakandi og sera menniskjaliga Barba hevur l\u00edti\u00f0 til felags vi\u00f0 ta\u00f0 \u00f3nda konuf\u00f3lki\u00f0 \u00ed s\u00f8gnini. Um Barbu skrivar hann: \n...Hon er eisini tr\u00fagv \u00e1 s\u00edn h\u00e1tt. Men hon fellur alt\u00ed\u00f0. Ta\u00f0 er naka\u00f0 sorgarligt \u00ed hesum: t\u00ed v\u00f3nleysa str\u00ed\u00f0num \u00edmillum ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a \u00ed Barbu og ta\u00f0 \u00f3\u00e1l\u00edtandi.\n\nKeldur \n Stamps.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nJacobsen, J\u00f8rgen-Frantz\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1900\nAndl\u00e1t \u00ed 1938\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "1373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Christian%20Svabo", "title": "Jens Christian Svabo", "text": "Jens Christian Svabo (1746 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi - doy\u00f0i 14. februar 1824 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur m\u00e1lgranskari og rith\u00f8vundur. F\u00f8ddur \u00ed Jansager\u00f0i, prestagar\u00f0inum \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. Hann las fyrst hj\u00e1 p\u00e1panum, i\u00f0 var prestur, og f\u00f3r so til Havnar at ganga \u00ed realsk\u00fala, har hann var li\u00f0ugur \u00ed 1765. So f\u00f3r hann til Keypmannahavnar at lesa n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0i, men pr\u00f3gv t\u00f3k hann ongant\u00ed\u00f0. Danska rentukamari\u00f0 hevur \u00ed 1770-\u00e1runum \u00e6tlan um at f\u00e1a gj\u00f8lligari uppl\u00fdsingar um donsku hj\u00e1londini \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. Nicolaj Mohr byrjar hetta arbei\u00f0i\u00f0, men letur arbei\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, og so sleppur Svabo at halda fram vi\u00f0 uppg\u00e1vuni.\n\nHann ger fer\u00f0 til F\u00f8roya \u00ed 1781-1782 og savnar tilfar til \"Indberetninger fra en Reise i F\u00e6r\u00f8e\". Hetta st\u00f3rverki\u00f0, i\u00f0 ivaleyst er hitt besta um F\u00f8royar yvirh\u00f8vur.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n Dictionarium f\u00e6roense - f\u00e6r\u00f8sk-dansk-latinsk ordbog. K\u00f8benhavn: Munksgaard, 1966-70, 2 Bd. (F\u00e6roensia, Textus & investigationes, 7-8). \n Om den f\u00e6r\u00f8ske marsviin-fangst / J. C. Svabo. - [15] s.. - [S.l.] : [S.n.] ; [1779]. \n F\u00f8royafer\u00f0in 1781-1782 : \u00farval vi\u00f0 foror\u00f0i av M.A. Jacobsen. - T\u00f3rshavn : Felagi\u00f0 Var\u00f0in, 1924. - 144 s. \n Indberetninger fra en Reise i F\u00e6r\u00f8e 1781 og 1782 / J. Chr. Svabo ; udgivet af N. Djurhuus. - Uforandret fotografisk genoptryk. - Kbh. : C.A. Reitzels Boghandel, 1976. - xxviii, [4], 497 s., 9 tlv., 1 faldibl. : myndir ; 27 cm. - (F\u00e6roensia ; 11). \n Svabos f\u00e6r\u00f8ske visehaandskrifter / udg. for Samfund til Udgivelse af Gammel Nordisk Litteratur ved Christian Matras. - Kbh. : Gyldendal, 1939. - lxxxv, 535 s.. - (Samfund til Udgivelse af Gammel Nordisk Litteratur ; LIX). \n  Svabos glossar til f\u00e6r\u00f8ske visehaandskrifter / udgivet for Samfund til udgivelse af gammel nordisk litteratur ved Chr. Matras. - Kbh. : [s. n.], 1943. - 85 s.. - (Samfund til Udgivelse af Gammel Nordisk Litteratur ; 60).\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Dansk Biografisk Leksikon (1887-1905)\n\nF\u00f8royskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1746\nAndl\u00e1t \u00ed 1824"}
{"id": "1376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20Joensen-Mikines", "title": "S\u00e1mal Joensen-Mikines", "text": "S\u00e1mal Elias Frederik Joensen-Mikines (23. februar 1906 \u00ed Mykinesi - 21. september 1979 \u00ed Keypmannahavn) var ein av F\u00f8roya st\u00f8rstu listamonnum. \n\nHann var\u00f0 borin \u00ed heim \u00e1 teirri brimbardu \u00fatoynni Mykinesi.  Hann t\u00f3k s\u00e6r navni\u00f0 \u00e1 oynni til eftirnavn. Alt l\u00edvi\u00f0 kendi Mykinesm\u00e1larin - ella Mikines, sum vit plaga at r\u00f3pa hann - seg t\u00e6tt kn\u00fdttan at dramatisku n\u00e1tt\u00faruni \u00e1 s\u00edni f\u00f8\u00f0ioyggj og at bygdarf\u00f3lkinum har.\n\n\u00cd 1928 - 1932 fekk Mikines \u00fatb\u00fagving sum listama\u00f0ur \u00e1 Kunstakademiets Malerskole \u00ed Keypmannahavn. Mikines var fyrsti f\u00f8royski yrkislistama\u00f0ur, og av r\u00f8ttum ver\u00f0ur havt \u00e1 or\u00f0i, at hann er fa\u00f0ir at f\u00f8royskari myndlist.\n\nEftir lokna \u00fatb\u00fagving vendi Mikines heim aftur til F\u00f8roya, og s\u00ed\u00f0an skifti hann \u00edmillum at b\u00fagva \u00ed Mykinesi, Havn og Keypmannahavn. F\u00f8\u00f0ioynna vitja\u00f0i hann at kalla \u00e1 hv\u00f8rjum sumri, hann fann myndevni s\u00edni har og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum. Undant\u00f8k fr\u00e1 hesum eru landslagsm\u00e1lningar, hann m\u00e1la\u00f0i \u00e1 Bornholm og \u00ed Bovbjerg \u00ed Danmark eitt skifti \u00ed 1960-\u00e1runum.\n\nEin ey\u00f0kendur norr\u00f8nur ekspressionistiskur t\u00f3ni er \u00ed list Mikinesar. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1933 \u2014 1940 er menniskjalig l\u00ed\u00f0ing eitt \u00e1st\u00f8\u00f0iligt myndevni. Tann kensluborni listama\u00f0urin kennir dey\u00f0ans n\u00e1nd \u2014 tr\u00fd systkin hansara og fa\u00f0irin doyggja av tuberklasj\u00fakuni. Hartil kemur, at skipbrot og a\u00f0rar vanlukkur \u00e1 havinum raka n\u00e6stringar hansara. \nHavi\u00f0 tekur mangar Mykinesmenn \u00ed bestu \u00e1rum \u2014 skyldmenn, grannar og vinmenn og Mikines tekur \u00e1 seg byr\u00f0una at l\u00fdsa l\u00ed\u00f0ingina.\n\u00cd monumentalum komposisj\u00f3num vi\u00f0 einf\u00f8ldum st\u00f3rum r\u00f8rslum og d\u00f8kkum litum m\u00e1lar hann tey, i\u00f0 eftir sita, um b\u00f8runa, eftir jar\u00f0arfer\u00f0, \u00ed ervi.\nEin r\u00f8\u00f0 av sterkum andlitsmyndum er eisini m\u00e1la\u00f0 hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, i\u00f0 uttan iva telist millum hansara mest upprunaligu og t\u00fd\u00f0andi.  Vi\u00f0 Edvard Munch kundi Mikines siga: \n\n\u00d8ll list, b\u00f3kmentir sum t\u00f3nleikur, m\u00e1 gerast vi\u00f0 hjartabl\u00f3\u00f0inum. Listin er eins hjartabl\u00f3\u00f0.\n\nEin dr\u00fagv uttanlandsfer\u00f0 \u00ed 1937 fekk avgerandi t\u00fddning fyri framhaldandi listarligu menning hansara. Fer\u00f0in gekk til Bj\u00f8rgvins, Oslo, Stokkh\u00f3lmar, Keypmannahavnar, Haag, Amsterdam og Par\u00eds. \u00cdbl\u00e1stur av hesi fer\u00f0 loysir upp fyri liti og kenslulagi og birtir \u00ed eina uppger\u00f0 vi\u00f0 1930\u00e1ranna dey\u00f0a-myrkur.\n\n\u00cd 1942 tekur Mikines upp ein t\u00e1tt, i\u00f0 skuldi gerast hansara l\u00edvs avbj\u00f3\u00f0ing: Grindadr\u00e1pi\u00f0.  \u00cd st\u00f3rum f\u00fdrnum komposisj\u00f3num vi\u00f0ger hann hetta dramatiska myndevni, har l\u00edvi\u00f0 og dey\u00f0in standa \u00ed \u00e1lvarsligum str\u00ed\u00f0i. Hansara ovurhuga\u00f0a romantiska sinni ger vart vi\u00f0 seg \u00ed eini langari r\u00f8\u00f0 av litr\u00edkum variasj\u00f3num yvir hetta tema.\n\nEftir kr\u00edggi\u00f0 broytist listin hj\u00e1 Mikines.  Ein koloristiskur st\u00edlur vellir fram, i\u00f0 leggur minni dent \u00e1 ekspressionistiska innihaldi\u00f0.  Fr\u00e1 hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i stava mangir landslagsm\u00e1lningar - serliga \u00far Mykinesi.\n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1950'unum melur hann t\u00f3 aftur \u00e1 bl\u00f3\u00f0i\u00f0 og tekur upp aftur l\u00ed\u00f0ingina og dey\u00f0an sum myndevni.  Hann skapar t\u00e1 eina r\u00f8\u00f0 av t\u00fd\u00f0andi h\u00f8vu\u00f0sverkum, i\u00f0 umbo\u00f0a eina hepna samanrenning av ekspressionismuni fr\u00e1 1930'unum og teirri n\u00fdggju kolorismuni. Myndevnini til tey 4 fr\u00edmerkini \u00ed hesi r\u00f8\u00f0 eru d\u00f8mi um hetta.\n\nListasavn F\u00f8roya eigur eitt gott \u00farval av verkum Mikines, tey ver\u00f0a s\u00fdnd fram \u00ed Listask\u00e1lanum alt \u00e1ri\u00f0.\n\nKeldur \n Postverk F\u00f8roya\n\nB\u00f3kaskr\u00e1 \n Ernst Mentze: S. Joensen-Mikines. F\u00e6r\u00f8ernes maler, hans kunst og milj\u00f8. Lindhardt og Ringhof, 1973. - 103 si\u00f0ur, 40 tavler - ISBN 87-7560-097-8\n B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson: Mikines, T\u00f3rshavn: B\u00f3kagar\u00f0ur, 1990. - 255 si\u00f0ur, myndir\n S. Joensen-Mikines 1906-79 : retrospektiv udstilling / [katalogredaktion: Else C. Pedersen] ; [fotos: Per \u00e1 H\u00e6dd ... [et al.]]. - [Kbh.] : [Den Frie Udstilling], 1990. - 64 si\u00f0ur, myndir \n B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson: Myndlist \u00ed F\u00f8royum. Vestmanna: Sprotin, 2000. - 165 s\u00ed\u00f0ur, myndir - ISBN 99918-44-53-8\n Bent Irve og B\u00e1rdur J\u00e1kupsson: Mikines / [v\u00e6rker af] Samuel Joensen-Mikines ; redaktion: Inge Dybbro ; fotografer: Per \u00e1 H\u00e6dd ... Simon Lautrop ... Poul Pedersen. - [Kastrup] : Kunstmuseet Brundlund Slot, 2003. - 111 si\u00f0ur, myndir \u00ed litum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n www.kulturarv\n S.J. Mikines -old.stamps.fo \n www.gravsted\n\nJoensen-Mikines, S\u00e1mal\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1979"}
{"id": "1384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Smith", "title": "William Smith", "text": "William Smith sum var vi\u00f0 \u00ed J\u00f3laskipinum, sum gekk burtur undir F\u00f8royum.\nWilliam Smith (listama\u00f0ur)"}
{"id": "1389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikines", "title": "Mikines", "text": "Mikines hevur fleiri t\u00fddningar:\nMikines er gamalt navn fyri Mykinesi\nMikines er m\u00e1larin S\u00e1mal Joensen-Mikines"}
{"id": "1392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverri%20Djurhuus", "title": "Sverri Djurhuus", "text": "Sverri Djurhuus er f\u00f8ddur 11. juli 1920 \u00ed Kollafir\u00f0i.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n Sverri Djurhuus: L\u00edvi\u00f0 er eittans (1985)\n Sverri Djurhuus: L\u00edvsmyndir (1979)\n Gr\u00e6karis D Magnussen: Dreingirnir \u00ed Waffen SS (ISBN 99918-981-1-5) (2004)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nDjurhuus, Sverri\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920"}
{"id": "1398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eiv%C3%B8r%20P%C3%A1lsd%C3%B3ttir", "title": "Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir", "text": "Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (f\u00f8dd 21. juli 1983 \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tu) er ein f\u00f8roysk songkvinna. Hon var \u00e1rsins f\u00f8royingur 2004. Hon vann \"\u00c1rsins Songr\u00f8dd\" og saman vi\u00f0 Clickhaze vann hon Prix F\u00f8royar. Eitt skifti b\u00fa\u00f0i hon \u00ed \u00cdslandi, har hon fekk pl\u00e1tus\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 12 T\u00f3nar \u00ed \u00cdslandi. Hon er ein tann kendasta av f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum og framf\u00f8rir ymsa sta\u00f0ni \u00ed Evropa. Hon hevur ofta fingi\u00f0 sera g\u00f3\u00f0 vi\u00f0m\u00e6li. Hennara fyrsta fl\u00f8ga saman vi\u00f0 pl\u00e1tufelagnum 12 T\u00f3num \u00ed \u00cdslandi nevnist \"Kr\u00e1kan\" og kom \u00fat \u00ed 2003. Eitt ta\u00f0 kendasta lagi\u00f0 er ivaleyst \"N\u00fa brennur t\u00fa \u00ed m\u00e6r\". Fyrsta fl\u00f8gan hj\u00e1 Eiv\u00f8r kom \u00fat \u00ed 2000. 18. februar 2010 skriva\u00f0i Eiv\u00f8r s\u00e1ttm\u00e1la vid Copenhagen Records. Eiv\u00f8r hevur fleiri fer\u00f0ir vunni\u00f0 f\u00f8roysku t\u00f3nleikahei\u00f0ursl\u00f8nina Planet Awards. \u00cd 2012 vann hon 3 Planet Awards: \u00e1rsins songkvinna, \u00e1rsins einstaklingur og fl\u00f8ga hennara Room var\u00f0 kosin \u00e1rsins \u00fatg\u00e1va. \u00cd 2012 var\u00f0 Eiv\u00f8r tilnevnd til T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2000 - Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (fl\u00f8ga) (Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir voc, Mikael Blak b, B\u00fai E. Dam git, Brandur Jacobsen dr, perc)\n 2002 - EP (cd) (saman vi\u00f0 Clickhaze)\n 2002 - Yggdrasil (saman vi\u00f0 Yggdrasil)\n 2003 - Kr\u00e1kan (solo)\n 2004 - Yggdrasil live in Rudolstadt (saman vi\u00f0 Yggdrasil)\n 2004 - eiv\u00f8r (saman vi\u00f0 Bill Bourne)\n 2005 - Tr\u00f8llabundin (saman vi\u00f0 DR Bigband fr\u00e1 Danmarks Radio).\n 2007 - Mannabarn / Human Child\n 2009 - Eiv\u00f6r Live\n 2010 - Undo your mind EP\n 2010 - Larva\n 2012 - Room\n 2015 - Bridges \n 2017 - Sl\u00f8r\n 2020 - Segl\n\nUmframt \n\n 1999 - Prix '99 v/ Clickhaze. skering 4.\n 2000 - Kenna tit Rasmus skering 4.\n 2000 - V\u00e6lskapt brek skering 11.\n 2000 - Barnab\u00edblia - sangir og teldusp\u00f8l skering 9.\n 2001 - Prix F\u00f8royar 2001 v/ Clickhaze. skeringar 1 & 10.\n 2002 - Eg siti so eina skering 3.\n 2002 - Livandi t\u00f3nleikur v/ Clickhaze. skering 7.\n 2002 - Lossingarmenn.\n 2002 - Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II CD1/skering 8.\n 2004 - Mura skering 11.\n\nHei\u00f0ur \n2004 \u00c1rsins f\u00f8roingur\nPlanet Awards 2009 - \u00c1rsins songkvinna.\n2006 - \u00c1rsins dandki Folk Vokalistur\nPlanet Awards 2012 - \u00c1rsins songkvinna\nPlanet Awards 2012 - \u00c1rsins einstaklingur\nPlanet Awards 2012 - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va Room\n 2013 Tilnevnd til T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n2013 - Vir\u00f0isl\u00f8n fr\u00e1 DJBFA (Danske Jazz, Beat og Folkemusik Autorer), fekk 25.000 kr. og eina l\u00edtla standmynd (statuettu)\n2014 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed opna b\u00f3lkinum - \u00c1rsins lag, fyri sangin Lurta n\u00fa\n2014 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed opna b\u00f3lkinum - \u00c1rsins fl\u00f8ga, fyri L\u00edtla Skr\u00edmsl\n2015 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n fyri \u00c1rsins sj\u00f3nbandalag fyri Rain, i\u00f0 Eiv\u00f8r syngur. Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum hevur leikstj\u00f3rna\u00f0.\n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed opna b\u00f3lkinum - \u00c1rsins sangari/einleikari\n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed opna b\u00f3lkinum - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va/konsert\n\nKeldur \n\n Planet.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Eivor.com - Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Eiv\u00f8r\n MySpace\n LyricWiki (tekstir)\n\nP\u00e1lsd\u00f3ttir, Eiv\u00f8r\nF\u00f8royskar songkvinnur\nP\u00e1lsd\u00f3ttir, Eiv\u00f8r\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nG\u00f8tuf\u00f3lk"}
{"id": "1405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atli%20P%C3%A6tursson%20Dam", "title": "Atli P\u00e6tursson Dam", "text": "Atli P\u00e6tursson Dam (12. september 1932 - 7. februar 2005) f\u00f8ddur og uppvaksin \u00e1 Tv\u00f8royri, b\u00fasitandi \u00ed T\u00f3rshavn seinastu \u00e1rini av l\u00edvinum, var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur \u00e1rini 1970-1981, 1985-1989 og 1991-1993. Foreldur hansara v\u00f3ru Sigrid Ragnhild f. Str\u00f8m, \u00far Trongisv\u00e1gi og Peter Mohr Dam av Tv\u00f8royri. Hann var giftur vi\u00f0 Oddv\u00f8r S\u00f3lv\u00e1 f. Hovgaard av Tv\u00f8royri. Hann var \u00fatb\u00fagvin Maskinverkfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1964. Hann var\u00f0 valdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed 1970 fyri Javna\u00f0arflokkin \u00ed Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi. Hann var\u00f0 valdur inn fyri Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi \u00f8ll \u00e1rini fr\u00e1 1970 til 1990, t\u00e1 hann stilla\u00f0i upp fyri Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi og var\u00f0 valdur inn har og umbo\u00f0a\u00f0i Su\u00f0urstreymoy \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \u00e1rini 1990 - 1994. Hann var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur fimm fer\u00f0ir og f\u00f3lkatingslimur fr\u00e1 1987-88 og 1990-94. Hann t\u00f3k seg aftur sum l\u00f8gma\u00f0ur 18. februar 1993 orsaka\u00f0 av f\u00edggjarkreppuni og av heilsu\u00e1vum. Marita Petersen t\u00f3k vi\u00f0 sum l\u00f8gma\u00f0ur eftir hann.\n\nHann var undirstj\u00f3ri fyri F\u00f8roya Realkreditt fr\u00e1 1981\u20131985 og aftur fr\u00e1 1989 til hann doy\u00f0i \u00ed 2005.\n\nEitt i\u00f0 ver\u00f0ur mett at vera ta\u00f0 st\u00f8rsta i\u00f0 hann uppn\u00e1ddi sum politikari, var t\u00e1 i\u00f0 hann megna\u00f0i at gera eina avtalu vi\u00f0 t\u00e1verandi danska fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran Poul Schlutter, at F\u00f8royar kundu yvirtaka undirgrundina og fingu \u00f8ll r\u00e6ttindini til undirgrundina i\u00f0 hoyrir til F\u00f8royar. Yvirt\u00f8kan av undirgrundini f\u00f3r fram \u00ed 1992.\n\nT\u00ed\u00f0arlinja  \n 1970 - 1994 L\u00f8gtingslimur.\n 1970 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur\n 1970 - 1981 L\u00f8gma\u00f0ur.\n 1981 - 1985 og fr\u00e1 januar 1989 til 2005 undirstj\u00f3ri \u00ed F\u00f8roya Realkreditstovni (F\u00e6r\u00f8ernes Realkreditinstitut).\n 1985 - 1989 L\u00f8gma\u00f0ur.\n 1987 - 1988 f\u00f3lkatingslimur.\n 1989 - 1991 Nevndarsess \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num.\n 1990 - 1994 F\u00f3lkatingslimur.\n 1991 - 1993 L\u00f8gma\u00f0ur.\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 265 (PDF-Download)\n\nDam, Atli P\u00e6tursson\nDam, Atli P\u00e6turssonur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nAndl\u00e1t \u00ed 2005"}
{"id": "1406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M/S%20J%C3%B6kulfell", "title": "M/S J\u00f6kulfell", "text": "M/S J\u00f6kulfell er eitt farmaskip, sum sakk 60 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far F\u00f8royum 8. februar 2005.\n\nJ\u00f6kulfell liggur \u00e1 2000 metra (1060 favna) d\u00fdpi.\n\nJ\u00f6kulfell, M/S\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num"}
{"id": "1407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristian%20Osvald%20Vider%C3%B8", "title": "Kristian Osvald Vider\u00f8", "text": "Kristian Osvald Vider\u00f8 (ofta bert umr\u00f8ddur sum Vider\u00f8) (27. mai 1906 \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk - 8. apr\u00edl 1991 \u00ed Keypmannahavn)\n\nSum so mangir av s\u00ednum javnaldrum f\u00f3r Vider\u00f8 bla\u00f0ungur til sj\u00f3s og var sj\u00f3ma\u00f0ur \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Men \u00ed 1920-\u00e1runum f\u00f3r hann til Keypmannahavnar, har hann t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1930 og gudfr\u00f8\u00f0iligt emb\u00e6tispr\u00f3gv \u00ed 1941. Tann langa lestrart\u00ed\u00f0in st\u00f3\u00f0st serliga av vallarahuganum hj\u00e1 t\u00ed unga Vider\u00f8. Hesa t\u00ed\u00f0ina reika\u00f0i hann runt \u00ed Evropa, vitja\u00f0i s\u00e1marnar \u00ed Nor\u00f0urnoregi, f\u00f3r so langt eystureftir sum til Volga, reika\u00f0i um \u00e1 Balkan og \u00ed Mi\u00f0eystri, ja ennt\u00e1 eisini \u00ed Nor\u00f0urafrika. Vallaras\u00f8gurnar hj\u00e1 Vider\u00f8 v\u00f3ru sera v\u00e6l umt\u00f3ktar \u00ed Studentafelagnum \u00ed Keypmannahavn, har ta\u00f0 sigst, at hann kundi f\u00e1a \u00e1hoyrararnar at gapa av bilsni og gella av l\u00e1tri.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1947\u201352 var Vider\u00f8 prestur \u00ed Hvalv\u00edk \u00ed Nor\u00f0urstreymoyar prestagjaldi. 1953-65 var hann \u00ed Su\u00f0urstreymoyar prestagjaldi, og eina stutta t\u00ed\u00f0 (1965-69) var hann prestur \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i. Fr\u00e1 1969 og til hann f\u00f3r fr\u00e1 vegna aldur var K. O. Vider\u00f8 prestur \u00ed Su\u00f0uroyar nor\u00f0ara prestagjaldi vi\u00f0 s\u00e6ti \u00ed Hvalba.\n\nTa\u00f0 finnast \u00f3teljandi s\u00f8gur um Vider\u00f8 sum prest, um hansara fr\u00e1verandi verum\u00e1ta og t\u00e6r hugleikandi pr\u00e6dikurnar, sum ofta f\u00f3ru fram uttan handrit.\n\nEftir dey\u00f0a J\u00e1kups Dahls var\u00f0 ta\u00f0 K. O. Vider\u00f8, sum fullf\u00f8rdi umsetingina av B\u00edbliuni \u00far hebraiskum. Hetta megnararbei\u00f0i f\u00f8rdi til fyrstu g\u00f3\u00f0kendu b\u00edbliu\u00fatg\u00e1vu F\u00f3lkakirkjunnar \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 1961.\n\nT\u00e1 Vider\u00f8 f\u00f3r fr\u00e1 sum prestur \u00ed 1977, f\u00f3r hann aftur \u00fat \u00ed heimin at fer\u00f0ast. Hann var m.a. \u00ed Su\u00f0urevropa, Mi\u00f0eystri og \u00c1sia, og kom ongant\u00ed\u00f0 heimaftur til F\u00f8roya. Hann doy\u00f0i \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1991.\n\n\u00datg\u00e1vur \nB\u00f8kur\n\n\u00c1 anna\u00f0 Su\u00f0urlandi\u00f0 : fer\u00f0 m\u00edn til Jorsala oman av himni . - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1990.\n\n\u00c1 Su\u00f0urlandi\u00f0. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1990. \n\nFer\u00f0 m\u00edn til Damaskusar. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1997. \n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala. - T\u00f3rsh. : [s.n.], 1957.\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala / vi\u00f0 form\u00e6li eftir Sverra Egholm. - Lj\u00f3smynda\u00f0, offset-endurprent. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1984. \n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala \u00e1 himni. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1990. - 2 bind.\n\nFr\u00e1 landi \u00e1 fyrsta sinni. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1991.\n\nSaga Eysturoyar. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1994.\n\nSaga Nor\u00f0uroya. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1994. \n\nSaga Sk\u00e1lav\u00edkar, H\u00fasav\u00edkar, Skarvanesar, Dals, Sk\u00faoyar, D\u00edmunar, Sands, Skopunar, Hestoyar, Kolturs. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1991.\n\nSaga Streymoyar og N\u00f3lsoyar. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1994.\n\nSaga Su\u00f0uroyar. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen 1994. \n\nSaga V\u00e1goyar og Mykiness. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1994.\n\nT\u00fd\u00f0ingar\n\nB\u00edblia : ta\u00f0 er Halgab\u00f3k : Gamla testamenti og N\u00fdggja / t\u00fddd \u00far frumm\u00e1lunum. - 1. \u00fatg.- Keypmh. : Det Danske Bibelselskab, 1961. T\u00fdtt: J. Dahl og K.O. Vider\u00f8.\n\n---\n\nB\u00edblia : Halgab\u00f3k : Gamla testamenti og N\u00fdggja / t\u00fddd \u00far frumm\u00e1lunum. - 1. [i.e. n\u00fdsett] \u00fatg\u00e1va, 1. uppl.- Keypmh. : Det Danske Bibelselskab, 2000. T\u00fdtt: J. Dahl og K.O. Vider\u00f8.\n\nHomeros \nIlionskv\u00e6\u00f0i / J.H.O. Djurhuus [og K.O. Vider\u00f8] t\u00fdddi ; um Ilionskv\u00e6\u00f0i eftir N. Ladegaard Pedersen (Hans Jacob Joensen t\u00fdddi). - T\u00f3rsh. : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1967.\n\nHope, Ludvig\nEitt or\u00f0 \u00ed dag : lestrar til hv\u00f8nn dag \u00ed \u00e1rinum / Ludvig Hope ; \u00ed t\u00fd\u00f0ing Kristian Osvald Vider\u00f8. -T\u00f3rsh. : Emil Thomsen, 2006.\n\nS\u00e1muelsb\u00f8kurnar / givi\u00f0 \u00fat vi\u00f0 studningi fr\u00e1 F\u00f8roya kirkjuf\u00f3lki og Danska b\u00edbliufelagnum.- T\u00f3rsh., 1953. \nT\u00fdtt: K.O. Vider\u00f8.\n\nGreinir\n\n[Pr\u00e6dika] 1. sunnudag eftir trinitatis \u2013 Luk. 12, 13 -21 \u2013\nL\u00edvi\u00f0 spratt av k\u00e6rleiks r\u00f3t : lestrar \u00far Nor\u00f0urstreymoy til a\u00f0ru tekstar\u00f8\u00f0 / lagt til r\u00e6ttis: Axel T\u00f3rgar\u00f0. - [Hoyv\u00edk] : Sti\u00f0in, 1995. \n\n[Pr\u00e6dika] 4. sunnudag eftir trinitatis \u2013 Matt. 5, 43 \u2013 48 \u2013\nL\u00edvi\u00f0 spratt av k\u00e6rleiks r\u00f3t : lestrar \u00far Nor\u00f0urstreymoy til a\u00f0ru tekstar\u00f8\u00f0 / lagt til r\u00e6ttis: Axel T\u00f3rgar\u00f0. - [Hoyv\u00edk] : Sti\u00f0in, 1995. \n\n\u00c1rant \u00ed Hattarv\u00edk farin um tey \u00e1ttati.\nTingakrossur 1967, nr. 26.\n\nEg s\u00edggi landi\u00f0.\nLesib\u00f3k til annan real. - F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 1967.\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala.\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir \u00ed \u00farvali 4.- F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 1986.\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala.\nVar\u00f0in 1985.\n\nFylling t\u00ed\u00f0arinnar.\nF\u00f8lv 1955.\n\nGu\u00f0s d\u00fdrd.\nF\u00f8lv 1956.\n\nHugskot eftir grein av Brimnes presti um f\u00f3lkakirkjuna og anna\u00f0.\nDagbla\u00f0i\u00f0 1964, nr. 20.\n\nHvat er \u00e1 ferli?\nF\u00f8lv 1962.\n\nHv\u00f8r b\u00fdttlingur kann gerast r\u00edkur \u2013 \nOr\u00f0i\u00f0 er t\u00e6r n\u00e6r / Axel T\u00f3rgar\u00f0. - T\u00f3rsh. : B\u00f3kadeild KFUMs, 1992\n\nJag ser landet.\nNoveller fr\u00e5n F\u00e4r\u00f6arna. - P.A. Norstedt, 1976.\n\nJ\u00f3laaftan \u00ed Jerusalem.\nF\u00f8lv 1957.\n\nJ\u00f3lainngangur.\nHugnalig j\u00f3l 1965.\n\nLj\u00f3s t\u00edtt kemur.\nF\u00f8lv 1960.\n\nLj\u00f3si\u00f0.\nF\u00f8lv 1954.\n\nMinningaror\u00f0 um Rudolf \u00e1 Skarvanesi.\nTingakrossur 1967, nr. 4.\n\nO, um t\u00fa hev\u00f0i rivi\u00f0 sundur himnarnar og stigi\u00f0 ni\u00f0ur!\u201d\nF\u00f8lv 1958.\n\nOg lj\u00f3si\u00f0 sk\u00ednur \u00ed myrkrinum.\nF\u00f8lv 1953.\n\n[Pr\u00e6dika] \u00d3lavs\u00f8kudag\nL\u00edvi\u00f0 spratt av k\u00e6rleiks r\u00f3t : lestrar \u00far Nor\u00f0urstreymoy til a\u00f0ru tekstar\u00f8\u00f0 / lagt til r\u00e6ttis: Axel T\u00f3rgar\u00f0. - [Hoyv\u00edk] : Sti\u00f0in, 1995. \n\nPr\u00e6dika.\nF\u00f8lv 1959.\n\nSonur er f\u00f8ddur.\nF\u00f8lv 1963.\n\nTiga og l\u00fd\u00f0a \u00e1.\nF\u00f8lv 1961.\n\nHandrit\n\n\u00datgivin verk:\n\n\u00c1 anna\u00f0 Su\u00f0urlandi\u00f0 : fer\u00f0 m\u00edn til Jorsala oman av himni (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\n\u00c1 Su\u00f0urlandi\u00f0 (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Damaskusar (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala \u00e1 himni I (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala \u00e1 himni II (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nFr\u00e1 landi \u00e1 fyrsta sinni (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nSaga Eysturoyar (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nSaga Nor\u00f0uroya (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nSaga Sk\u00e1lav\u00edkar, H\u00fasav\u00edkar, Skarvanesar, Dals, Sk\u00faoyar, D\u00edmunar, Sands, Skopunar, Hestoyar, Kolturs (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nSaga Streymoyar og N\u00f3lsoyar (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nSaga Su\u00f0uroyar (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nSaga V\u00e1goyar og Mykiness (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nIkki \u00fatgivin verk:\n\nApokryfirnar (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nBr\u00e6v til Karsten Hoydal 1977 (E 715.1).\n\nBr\u00e6v til S\u00edmunar av Skar\u00f0i 1927 (E 558.22).\n\nFer\u00f0 m\u00edn hin s\u00ed\u00f0sta (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nGilgamesj (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nHugskot um tri\u00f0ja heimin og t\u00edman frammanundan (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nIlionskv\u00e6\u00f0i / Homer (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nJeremias (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nKosakkar / Leo Tolstoj (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nKristur \u00e1 vegum Indialands / E. Stanley Jones (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nKvi\u00f0a Odyssar / Homer (E 293).\n\nLei\u00f0s\u00f8gn handa lestrab\u00f8rnum (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nMorgunlestrar / Ludvig Hope (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nNakrar lei\u00f0v\u00edsanir \u00e1 siglingarfer\u00f0 l\u00edvsins (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nOdysseus kv\u00e6\u00f0i / Homer (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nPr\u00e6dikur (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\n\u00c6vis\u00f8ga / Maxim Gorki (B\u00f3kagar\u00f0ur).\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1985 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri anna\u00f0 mentanaravrik.\n\nKeldur \nF\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nV\u00ed\u00f0skygdi vallarin Vider\u00f8 Frams\u00fdning \u00e1 F\u00f8roya landsb\u00f3kasavni\n\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nVider\u00f8, Kristian Osvald\nVider\u00f8, Kristian Osvald\nSk\u00e1lv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1991"}
{"id": "1408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B3ndur%20%C3%AD%20G%C3%B8tu", "title": "Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu", "text": "Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu (f\u00f8ddur 945, dey\u00f0ur 1035 \u00ed G\u00f8tu)  eisini nevndur Tr\u00f3ndur G\u00f8tuskegg ella G\u00f8tutr\u00f3ndur var ein v\u00edkingah\u00f8vdingi \u00ed F\u00f8royum. Hann er ein av teimum t\u00fddningarmiklastu pers\u00f3nunum \u00ed F\u00f8royingasaga saman vi\u00f0 Sigmundi Brestissyni og \u00f8\u00f0rum. Hann var ein av m\u00e1ttmiklastu monnum \u00ed F\u00f8royum um ta\u00f0 mundi. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed G\u00f8tu og var sonur T\u00f3rbj\u00f8rn G\u00f8tuskegg og Gu\u00f0run, sum var systir Sv\u00ednoyar Bjarna.\n\nTr\u00f3ndar kredda:\n\nSum hon stendur \u00ed F\u00e6reyinga saga:\n\nGangat ek einn \u00fat,\n\nfj\u00f3rir m\u00e9r fylgja\n\nfimm Gu\u00f0s englar;\n\nber ek b\u00e6n fyrir m\u00e9r,\n\nb\u00e6n fyrir Kristi;\n\nsyng ek s\u00e1lma sjau,\n\nsj\u00e1i Gu\u00f0 hluta minn.\n\nSum hon stendur \u00ed F\u00f8royinga s\u00f8gu:\n\nGangi eg ei eina \u00fat,\n\nf\u00fdra m\u00e6r fylgja,\n\nfimm Gu\u00f0s einglar;\n\nberi eg b\u00f8n fyri m\u00e6r,\n\nb\u00f8n fyri Kristi;\n\nsyngi eg s\u00e1lmar sjey,\n\ns\u00edggi Gu\u00f0 yvir luta m\u00edn.\n\nSum hon stendur \u00ed S\u00e1lmab\u00f3kini:\n\nGivnir eru einglar g\u00f3\u00f0ir,\n\nganga ei eg eina m\u00e1,\n\nfer\u00f0um m\u00ednum fylgja fr\u00f3ir\n\nfagrir einglar Gu\u00f0i fr\u00e1;\n\nbi\u00f0i b\u00f8n eg, fyri Krist\n\nbera m\u00edna b\u00f8n teir vist;\n\nsyngi s\u00e1lm eg Gu\u00f0 at \u00e6ra,\n\ns\u00e6r hann til m\u00edn lut at var\u00f0a.\n\nG\u00f8tu, Tr\u00f3ndur \u00ed\nG\u00f8tu, Tr\u00f3ndur \u00ed\nG\u00f8tuf\u00f3lk\nG\u00f8tu, Tr\u00f3ndur \u00ed\nAndl\u00e1t \u00ed 11. \u00f8ld"}
{"id": "1411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3nvarp%20F%C3%B8roya", "title": "Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya", "text": "Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya (SvF) er almenna sj\u00f3nvarpi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \u00cd mars 1983 var\u00f0 J\u00f3gvan Asbj\u00f8rn Skaale settur sum fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur fyri eitt 5 \u00e1ra skei\u00f0. \u00cd juli 1983 var\u00f0 Ragnar C. Joensen settur sum tekniskur lei\u00f0ari, og \u00ed mai 1984 var\u00f0 Finnur L\u00f3mstein settur sum umsitingarlei\u00f0ari. Tann 1. apr\u00edl 1984 byrja\u00f0u royndarsendingarnar, og 1. september 1984 var\u00f0 SvF alment tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak.\n\n1. januar 2005 v\u00f3r\u00f0u \u00datvarp F\u00f8roya og Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya l\u00f8gd saman \u00ed ein stovn, Kringvarp F\u00f8roya.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya\n\nSj\u00f3nvarp\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "1412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teitur%20Lassen", "title": "Teitur Lassen", "text": "Teitur Lassen (f. 4. januar 1977) er ein tann fremsti f\u00f8royski sangarin og hevur yrkt n\u00f3gvar sangir. Hansara t\u00f3nleikast\u00edlur er singer/songwriter. Hann hevur \u00ed samstarvi vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a pl\u00e1tufelagi\u00f0 Universal givi\u00f0 \u00fat eina st\u00f3rtseljandi fl\u00f8gu (selt umlei\u00f0 45 000 eint\u00f8k) undir heitinum \"Poetry and Aeroplanes\".\n\nS\u00f8gan hj\u00e1 Teiti \n\nTeitur. Er hann nevndur, er hann kendur. Teitur hevur alt\u00ed\u00f0 fingist vi\u00f0 t\u00f3nleik. Hann l\u00e6rdi at sp\u00e6la orgul sum 13 \u00e1ra gamal. Fyrstu fer\u00f0 f\u00f8royingar hoyrdu um Teit Lassen var \u00ed samband vi\u00f0 b\u00f3lkin Mark No Limits, har f\u00f3lk sum Mark Joensen og Malan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir sp\u00e6ldu vi\u00f0. Teitur var forsangari. B\u00f3lkurin lutt\u00f3k \u00ed Prix F\u00f8royum \u00ed 1997 og enda\u00f0i vi\u00f0 at vinna kappingina.\nMark No Limits sp\u00e6ldi mest l\u00e6ttisoppa- og s\u00f8tan popp vi\u00f0 fangandi r\u00fatmum. S\u00ed\u00f0ani hoyrdi man l\u00edti\u00f0 og einki fr\u00e1 Mark No Limits, og til endans f\u00f3r b\u00f3lkurin hv\u00f8r til s\u00edtt.\nB\u00e6\u00f0i Malan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir, Mark Joensen og Teitur byrja\u00f0u hv\u00f8r s\u00edtt solo-projekt. Teitur royndi seg vi\u00f0 fl\u00f8guni \u201cS\u00f3lin og regni\u00f0\u201d, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 2002. Teitur flutti til London. T\u00e1 f\u00f3r hann at liva av t\u00f3nleikinum hj\u00e1 s\u00e6r. Ta\u00f0 gekk so miki\u00f0 v\u00e6l hj\u00e1 honum, at hann og Universal Records skriva\u00f0u undir s\u00e1ttm\u00e1la \u00ed 2003, og hann fekk Christian Ulf-Hansen sum umbo\u00f0sf\u00f3lk. Teitur gav fl\u00f8guna \u201cPoetry and Aeroplanes\u201d \u00fat \u00ed 2003 \u00e1 pl\u00e1tufelagnum Universal Records. Teitur sp\u00e6ldi l\u00f8g av t\u00ed n\u00fdggju fl\u00f8guni \u00ed sambandi vi\u00f0 Prix F\u00f8royar 2003, men hetta var ikki v\u00e6l m\u00f3ttiki\u00f0 av lurtarafj\u00f8ldini. T\u00e1 fl\u00f8gan kom \u00fat tveir m\u00e1na\u00f0ir seinni, var\u00f0 hon sera v\u00e6l m\u00f3ttikin \u00ed F\u00f8royum, har Teitur var vi\u00f0 at gerast ta\u00f0 heilt st\u00f3ra innan f\u00f8royskan t\u00f3nleik. S\u00e1ttm\u00e1lin hj\u00e1 Teiti vi\u00f0 Universal var\u00f0 ikki tikin \u00ed \u00e1lvara millum almenningin, fyrrenn fl\u00f8gan kom \u00fat. Teitur t\u00fara\u00f0i \u00ed USA \u00ed 2004 og 2005. Hildi\u00f0 var\u00f0, at s\u00e1ttm\u00e1lin og fl\u00f8gan f\u00f3ru at geva Teiti eitt altj\u00f3\u00f0a gj\u00f8gnumbrot, men \u00edsta\u00f0in bleiv hann bert eitt av teimum mongu listaf\u00f3lkunum, Universal Records hevur s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0. \u00c1 v\u00e1ri 2006 lj\u00f3\u00f0a\u00f0u t\u00ed\u00f0indini um, at Teitur var farin fr\u00e1 Universal orsaka\u00f0 av trupulleikum vi\u00f0 r\u00e6ttindum o.l. Stutt aftan\u00e1 kom Teitur vi\u00f0 fl\u00f8guni ((Stay Under the Stars)), sum kom \u00fat \u00e1 n\u00fdstovna\u00f0a pl\u00e1tufelagnum ((Arlo & Betty Recordings ltd.)) \u00ed samstarvi vi\u00f0 Playground Music. Teitur stovna\u00f0i vi\u00f0 Christian Ulf-Hansen Arlo & Betty recordings Ltd. Pl\u00e1tufelagi\u00f0 eitur eftir tveimum gittarum hj\u00e1 Teiti. \u201cStay under the Stars\u201d gj\u00f8rdist beinanvegin ta\u00f0 heilt st\u00f3ra. Sangir sum \u201cLouis, Louis\u201d og \u201cDon\u00b4t want you to wake up\u201d runga\u00f0u \u00ed \u00fatvarpinum. Teitur f\u00f3r konsertfer\u00f0ir til USA og Kanada, hann sp\u00e6ldi n\u00f3gv \u00ed nor\u00f0anlondum, og hann var vi\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum sj\u00f3nvarps- og \u00fatvarpssendingum. T\u00e1 h\u00f3vast\u00e1ki\u00f0, i\u00f0 \u201cStay under the Stars\u201d hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, var vi\u00f0 at leggja seg, kom Teitur \u00fat vi\u00f0 einari f\u00f8royskari fl\u00f8gu: \u201cK\u00e1ta Horni\u00f0\u201d. Fleiri umm\u00e6larar undra\u00f0ust \u00e1, hv\u00ed Teitur vendi aftur til ta\u00f0 f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0. Teir hildu, at hendan f\u00f3r at vera ein fusari \u00ed sama st\u00edli sum \u201cS\u00f3lin og regni\u00f0\u201d, men so var\u00f0 als ikki. \u201cS\u00f3lin og regni\u00f0\u201d og \u201cK\u00e1ta Horni\u00f0\u201d eru torf\u00f8rar at samanbera. St\u00edlurin er heilt ymiskur \u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um fl\u00f8gunum. T\u00e1 i\u00f0 \u201cK\u00e1ta Horni\u00f0\u201d kom \u00fat, v\u00f3ru yvirskriftir sum \u201cMeistaraverki\u00f0 hj\u00e1 Teiti\u201d og \u201cV\u00e6lkomin heim, Teitur\u201d at s\u00edggja \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum. Fl\u00f8gan bleiv skj\u00f3tt ta\u00f0 heilt st\u00f3ra, og Teitur v\u00ed\u00f0ka\u00f0i s\u00edna lurtarafj\u00f8ld.\nDanish Music Awards er eitt award-show, i\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Danmark. Teitur vann heiti\u00f0 sum besti sangari \u00ed Danmark \u00ed 2007. M\u00e6t n\u00f8vn sum Simon Kvamm, Troels Abrahamsen og Thomas Helmig v\u00f3ru nominera\u00f0 til sama heiti. Men havnardrongurin vann \u00e1 teimum \u00f8llum og valdi at halda s\u00edna takkartalu \u00e1 f\u00f8royskum.\n\nS\u00ed\u00f0an hevur Teitur \u00fatgivi\u00f0 fl\u00f8gurnar The Singer (2008) og Let the Dog Drive Home (2010). Fl\u00f8gan The Singer vann ein pr\u00eds \u00e1 Danish Music Awards 2009 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins danska Singer/Songwriter \u00fatg\u00e1va.\n\nRitverki\u00f0 hj\u00e1 Teiti \n\nTeitur Lassen hevur givi\u00f0 6 fl\u00f8gur \u00fat. Av t\u00ed at Teitur longu var kendur millum f\u00f8royingar sum forsangarin \u00ed Mark No Limits, v\u00f3ru f\u00f3lk varug vi\u00f0 fl\u00f8guna \u201cS\u00f3lin og regni\u00f0\u201d. Hon er ikki markna\u00f0arf\u00f8rd \u00e1 sama h\u00e1tt sum hansara n\u00fdggjaru fl\u00f8gur, og l\u00e6ttari er at kenna seg aftur \u00ed tekstunum \u00ed teimum sangunum. Sangirnir v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0ir samanhangandi \u00e1 sumri 2002, t\u00e1 Teitur var heima \u00ed summarfr\u00ed. Teitur heldur sj\u00e1lvur, at hetta ikki er ein r\u00e6ttilig Teitur-fl\u00f8ga. Fyrsta Teitur-fl\u00f8gan kom \u00fat \u00ed 2003 og er nevnd \u201cPoetry and Aeroplanes\u201d. \u201cPoetry and Aeroplanes\u201d var\u00f0 v\u00e6l m\u00f3ttikin av flestu umm\u00e6larum og lurtarum. Hendan fl\u00f8gan var tann, i\u00f0 var grundv\u00f8llurin hj\u00e1 Teiti \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi. Fl\u00f8gan var\u00f0 sera v\u00e6l seld \u00ed Amerika. \u201cPoetry and Aeroplanes\u201d var\u00f0 sera v\u00e6l markna\u00f0arf\u00f8rd, og Teitur sp\u00e6ldi n\u00f3gvar konsertir \u00ed sambandi vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuna.\nOnnur Teitur-fl\u00f8gan var\u00f0 nevnd \u201cStay under the Stars\u201d og var\u00f0 givin \u00fat \u00ed 2005. Her heldur Teitur fram vi\u00f0 s\u00ednum s\u00f8gum um l\u00edvi\u00f0, heimin og k\u00e6rleikan. Fl\u00f8gan var \u00e1 top 10-listum \u00ed Danmark, og Teitur var\u00f0 bi\u00f0in at sp\u00e6la \u00e1 fleiri festivalum \u00ed Evropa. H\u00f3ast \"Stay Under the Stars\" hevur selt betur \u00ed Evropa enn \u201cPoetry and Aeroplanes\u201d, so er s\u00f8gan j\u00fast tann \u00f8vugta \u00ed USA, i\u00f0 annars hevur veri\u00f0 kjarnumarkna\u00f0urin hj\u00e1 Teiti. \n\n\u201cTa\u00f0 hevur ikki gingi\u00f0 so v\u00e6l at markna\u00f0arf\u00f8ra \u00bbStay Under the Stars\u00ab \u00ed USA. Pl\u00e1tufelagi\u00f0, i\u00f0 vit gj\u00f8rdu \u00fatbrei\u00f0slus\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 haryviri, hevur ikki gj\u00f8rt ein skit av \u00f8llum t\u00ed, sum ta\u00f0 lova\u00f0i, og harumframt kiksa\u00f0i ein t\u00fddningarmikil \u00fatg\u00e1vukonsert, t\u00ed eg fekk ikki ney\u00f0uga visumi\u00f0. Alt var kl\u00e1rt, og ta\u00f0 s\u00f3tu 50 amerikanskir t\u00f3nleikajournalistar og b\u00ed\u00f0a\u00f0u \u00ed einum konsertsali \u00ed New York, men har dukka\u00f0i eingin Teitur upp. So ta\u00f0 var naka\u00f0 lort\u201d, fortelur Teitur erliga. \n\nTeitur hevur fingi\u00f0 n\u00f3gv r\u00f3s fyri \u00fatg\u00e1vuna \u00bbK\u00e1ta horni\u00f0\u00ab, har hann aftur roynir seg \u00e1 f\u00f8royskum, og vi\u00f0ger f\u00f8royska samfelagi\u00f0 anno 2007. Fl\u00f8gan er uppkalla\u00f0 eftir K\u00e1ta Horninum \u00ed T\u00f3rshavn. \u00c1 fl\u00f8guni tekur Teitur veruliga bla\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 munninum og sigur s\u00edna hugsan um n\u00f3gv f\u00f8roysk vi\u00f0urskiftir. Hann syngur um vantandi tolsemi og religi\u00f8sa fanatismu \u00ed F\u00f8royum; um m\u00e1lsligt sn\u00e6vurskygni, og at Havnin \u00ed roynd og veru er ein l\u00edtil bygd, h\u00f3ast havnarf\u00f3lk alla t\u00ed\u00f0ina royna at sannf\u00f8ra b\u00e6\u00f0i seg sj\u00e1lvi og onnur um ta\u00f0 \u00f8vugta. Fl\u00f8gan er tann einasta, i\u00f0 hevur megna\u00f0 at fingi\u00f0 6 stj\u00f8rnur \u00fat av 6, t\u00e1 i\u00f0 fl\u00f8gur ver\u00f0a umm\u00e6ldar \u00ed Dimmal\u00e6tting:\n\n\u201dK\u00e1ta horni\u00f0\u201d, osar av stemningi, sp\u00e6ligle\u00f0i og yvirskoti og er sn\u00f8gt sagt besta f\u00f8royska fl\u00f8gan, i\u00f0 eg havi fingi\u00f0 lati\u00f0 upp \u00ed hendurnar at umm\u00e6la \u00f8ll hesi \u00e1rini sum fastur umm\u00e6lari hj\u00e1 Dimmal\u00e6tting. 11 skeringar, i\u00f0 eru at rokna sum ein long perlur\u00f8\u00f0 av fram\u00farskarandi v\u00e6l komponera\u00f0um og yrktum sangum av okkara kl\u00e1rt sterkasta sangskrivara\u201d \n\nHetta skriva\u00f0i Uni Leitisstein Hansen, t\u00e1 hann umm\u00e6ldi n\u00fdggju fl\u00f8guna hj\u00e1 Teiti \u00ed Dimmal\u00e6tting.\n\u201dK\u00e1ta Horni\u00f0\u201d markerar uppaftur t\u00fd\u00f0uligari t\u00f3nlistarligu broytingina, i\u00f0 er \u00ed gongd \u00ed Teiti. Hendan broytingin var longu byrja\u00f0 \u00e1 \u201cStay Under the Stars\u201d, i\u00f0 var v\u00e6l leysari framleidd enn polera\u00f0a \u201cPoetry and Aeroplanes\u201d.\n\n\u201cHeldur enn at frata hinvegin aftur, so havi eg meira hug til at gera m\u00edn enska t\u00f3nleik solei\u00f0is, sum t\u00f3nleikurin \u00e1 \u00bbK\u00e1ta Horninum\u00ab er. Eg havi meir og meir inns\u00e6\u00f0, hv\u00f8nn leiklut m\u00edn f\u00f8royska barlast hevur \u00ed m\u00ednum virki sum sangari og sangskrivari, og at allir teir ensku sangirnir spretta eisini burtur \u00far hesari somu barlast. Hetta er eisini fyrsta fl\u00f8gan, i\u00f0 eg sj\u00e1lvur havi framleitt, og ta\u00f0 hevur gj\u00f8rt, at eg kenni meg n\u00f3gv b\u00fana\u00f0an sum t\u00f3nleikara. Eg tori at gera n\u00f8kur val vi\u00f0 m\u00ednum t\u00f3nleiki og lei\u00f0a hann ein \u00e1v\u00edsan veg, og eg haldi, at t\u00f3nleikurin er meira Teitur enn nakrant\u00ed\u00f0\u201d, sta\u00f0festir Teitur. \n\nH\u00f3ast \u201cK\u00e1ta Horni\u00f0\u201d ikki ver\u00f0ur mett sum tann mest lurtara- ella \u00fatvarpsvinarliga Teitur-\u00fatg\u00e1van, ver\u00f0ur hon s\u00e6\u00f0 sum ein heit, livandi og \u00f3tr\u00faliga v\u00e6l samanskr\u00fava\u00f0 fl\u00f8ga, i\u00f0 hevur n\u00f3gv \u00e1 hjarta og bara veksur vi\u00f0 hv\u00f8rjari gj\u00f8gnumsp\u00e6ling.\n\nS\u00f3lin og regni\u00f0\t\t        2002\nPoetry and Aeroplanes\t\t2003\nStay under the Stars\t\t2006\nK\u00e1ta Horni\u00f0\t\t\t2007\nThe Singer\t\t\t2008\nLet the dog drive home\t\t2010\n\n\u00cd 2007 f\u00f3r Teitur \u00ed holt vi\u00f0 tri\u00f0ju enskt-m\u00e6ltu fl\u00f8guna, sum hevur heiti\u00f0 ((The Singer)). Hendan fl\u00f8gan var\u00f0 upptikin \u00e1 Gotlandi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tr\u00f3ndur \u00ed g\u00f8tu hevur lagt l\u00f8gini til r\u00e6ttis saman vi\u00f0 Teitur. Teitur f\u00f3r \u00e1 turn\u00e9, og hev\u00f0i hei\u00f0urin at opna st\u00f8rsta pallin, Orange Scene, vid sanginum \"Fishlips\", \u00e1 Roskilde Festival 2008.\n\n4. oktober 2010 kom fl\u00f8skan ((Let the fish Drive Home)) \u00fat. 12 skeringar \u00e1 enskum. Les samr\u00f8\u00f0u um fl\u00f8guna []\n\nT\u00ed\u00f0arr\u00e1k \n\n\u00c1 ein h\u00e1tt ber til at siga, at Teitur vi\u00f0 \u00bbK\u00e1ta horninum\u00ab gongur \u00ed f\u00f3tasporunum hj\u00e1 K\u00e1ra P. \u00ed 70'unum og Fr\u00e6ndum \u00ed 80'unum. Hann er vor\u00f0in r\u00f8ddin hj\u00e1 s\u00ednum \u00e6ttarli\u00f0i. Ein r\u00f8dd, i\u00f0 vi\u00f0ger t\u00ed\u00f0arinnar r\u00e1k, tv\u00edst\u00f8\u00f0ur og setur or\u00f0 \u00e1 kenslur og spenningar, sum bilgjast \u00ed yngru \u00e6ttarli\u00f0unum. Hetta er ein leiklutur, i\u00f0 kl\u00e6\u00f0ir Teiti, sum vi\u00f0 s\u00ednum t\u00f3nlistarliga virki longu er gingin undan og hevur kveikt eina tr\u00fagv \u00e1 egin evni \u00ed ungum f\u00f8royingum.\n\n\u201cEg haldi, at eg sigi tingini, sum tey eru. Eg og tey ungu f\u00f3lkini, i\u00f0 eg deili m\u00edtt l\u00edv vi\u00f0, vit halda hatta har. Hatta er m\u00edn veruleiki. Og ja, n\u00f3gv vi\u00f0urskifti eru virkuliga b\u00fdtt \u00ed F\u00f8royum, men eg haldi, at ein sovor\u00f0in sum eg hevur \u00e1byrgd at gera vart vi\u00f0 hesi vi\u00f0urskifti. Eg havi s\u00e6\u00f0, at eg fari at halda fram vi\u00f0 at sp\u00e6la t\u00f3nleik, og at hetta er ta\u00f0, i\u00f0 eg brenni fyri at gera, og t\u00edskil er umr\u00e1\u00f0andi at hava eitt gott fundament at standa \u00e1. T\u00e1 nyttar einki ikki at hava eina meining um tingini, t\u00ed so hevur t\u00fa einki sta\u00f0 at standa.\u201d\nTeitur vi\u00f0ger evni, i\u00f0 eru uppi \u00ed samfelagnum. Hetta ger hann \u00e1 ein heilt serstakan h\u00e1tt. T\u00e1 i\u00f0 hann syngur er ta\u00f0 stutt og greitt or\u00f0a\u00f0. Hann hevur ein bo\u00f0skap, i\u00f0 hann sendir \u00fat til \u00e1hoyrararnar. T\u00f8rvur er \u00e1 einum stuttum og grei\u00f0um bo\u00f0skapi. Hettar tosar til ungd\u00f3min og a\u00f0rar \u00e1hoyrarar. Man f\u00e6r ein ste\u00f0g fr\u00e1 \u00f8llum t\u00ed h\u00e1floygda og t\u00ed, i\u00f0 er l\u00fdst \u00fat \u00ed \u00e6sir.\nSt\u00edlurin er singer/songwriter, i\u00f0 er algongdur um allan heim. \u00d8ll lj\u00f3\u00f0, lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, og or\u00f0 skapa ein \u00e1v\u00edsan d\u00e1m og s\u00f8gu. Teitur hevur \u00ed \u00f8llum stillum greina\u00f0 og neyvkanna\u00f0 arvaeginleikarnar hj\u00e1 heimliga t\u00f3nleikarliga d\u00fdrgripinum, sum hann er uppvaksin vi\u00f0 gj\u00f8gnum \u00datvarp F\u00f8roya. Hann hevur br\u00fakt hesa vitan til at genspleysa feita, f\u00f8royska retro-\u00fattrykki\u00f0, i\u00f0 myndar \u00bbK\u00e1ta horni\u00f0\u00ab t\u00f3nlistarliga. Hetta eru Tey av kamarinum, Faroe Boys, Simmi, Birni Dam, Havnark\u00f3ri\u00f0, Hermann Jacobsen, K\u00e1ri P. og Hanus G. Hetta er tapet fr\u00e1 50- og 60-unum og eitt sindur modni lukturin av gomlum teppi heima hj\u00e1 ommu og abba. Hetta eru \u00bbKv\u00f8\u00f0ulj\u00f3marnar til sj\u00f3f\u00f3lki\u00f0\u00ab ein gr\u00e1an, regnv\u00e1tan sunnudag. Hetta er seigt, slavi\u00f0 og sorgbl\u00edtt. Hetta er f\u00f8royskt, men mest av \u00f8llum, hetta er meistarligt.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2001 Teitur \u2013 Singer/Songwriter EP. \n 2002 S\u00f3lin og regni\u00f0 \n 2003 Poetry & Aeroplanes (cd) \n 2006 Stay under the Stars \n 2007 K\u00e1ta Horni\u00f0 \n 2008 The Singer \n 2010 Let the Dog Drive Home \n 2012 Four Songs EP \n 2013 Story Music\n\nUmframt \n\n 1996 Mark No Limits\n 1998 J\u00f3lafl\u00f8gan skering 12 \n 1998 Sov bl\u00edtt og s\u00f8tt skering 16\n 2006 Rubber & Soul Singla vi\u00f0 Ane Brun\n 2009 All My Mistakes Savnsfl\u00f8ga\n 2009 A Night at the Opera CD/DVD\n\nHygg eisini at \n\n Mark No Limits\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Teitur.com\n MySpace\n LyricWiki.org - Teitur (texter)\n www.gaffa.dk\n Danish Music Awards\n Fotos fra indspilningerne til \"The Singer\"\n\nLassen, Teitur\nLassen, Teitur\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar"}
{"id": "1413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6roya%20Bj%C3%B3r", "title": "F\u00f6roya Bj\u00f3r", "text": "F\u00f6roya Bj\u00f3r er f\u00f8royskt bryggjar\u00ed. \n\nVi\u00f0 meiri enn hundra\u00f0 \u00e1rum \u00e1 baki er F\u00f6roya Bj\u00f3r ein av teimum elstu fyrit\u00f8kunum \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 S\u00edmun \u00ed V\u00e1gi f\u00f3r til Danmarkar \u00ed 1883 at l\u00e6ra til bakara, l\u00e6rdi hann samstundis at bryggja \u00f8l. Fimm \u00e1r seinni byrja\u00f0i hann s\u00edna egnu fyrit\u00f8ku. Eftir at hava arbeitt sum bakari, bryggjari, b\u00f3ndi og rei\u00f0ari \u00ed n\u00e6stan 50 \u00e1r doy\u00f0i hann 72 \u00e1ra gamal \u00ed 1935. Sonurin, Einar Waag eldri, sum eitt skifti var l\u00f8gtingsma\u00f0ur, t\u00f3k yvir og bygdi bryggjar\u00edi\u00f0 \u00fat fleiri fer\u00f0ir, \u00e1\u00f0renn hann fyri gott 30 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani l\u00e6t tri\u00f0ja \u00e6ttarli\u00f0 koma til.\n\nF\u00f6roya Bj\u00f3r r\u00f8kir umlei\u00f0 70 prosent av f\u00f8royska markna\u00f0inum fyri pilsnar\u00f8l og 60 prosent av gull\u00f8li.  Meiri enn onnur hv\u00f6r sodavatn, i\u00f0 ver\u00f0ur drukkin \u00ed F\u00f8royum, kemur fr\u00e1 F\u00f6roya Bj\u00f3r.\n\nUmlei\u00f0 40 f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00e1 F\u00f6roya Bj\u00f3r, harav 16 \u00e1 skrivstovuni og bryggjar\u00ednum \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nBeiggarnir Einar og Heini Waag hava \u00e1tt hv\u00f8r s\u00edna helvt av felagnum fram til desember 2008, t\u00e1 i\u00f0 Heini valdi at selja s\u00edn part til Einar. Einar Waag er t\u00edskil einsamallur eigari av F\u00f6roya Bj\u00f3r.\n\nUmframt at framlei\u00f0a vanligt \u00f8l, vi\u00f0 upp til Gull styrki, framlei\u00f0ir F\u00f6roya Bj\u00f3r eisini sterkari \u00f8l og brenniv\u00edn. Hetta er undir heitinum Einar's Distillery.\n\nTann 18. juni 2020 keypti F\u00f6roya Bj\u00f3r bryggjar\u00ed\u00f0 \u00e1 Velbasta\u00f0, Okkara, sum enn framlei\u00f0ir s\u00ednar \u00f8l sum \u00e1\u00f0renn yvirt\u00f8kuna.\n\n\u00d8l \n Ve\u00f0rur - kl. 1 - pilsnar - 4,6%. Pilsnar vi\u00f0 h\u00f3vligum humlu smakki.\n Classic - kl. 1 - pilsnar - 4,6%. Classic kom \u00e1 markna\u00f0in \u00ed 2002. Liturin \u00e1 \u00f8linum er myrkur vi\u00f0 malt og humlu smakki.\n Gull (Export) - kl. 2 - 5,8%. Sterk \u00f8l vi\u00f0 sterkum smakki av malt og humlu.\n Slupp \u00f6l - kl.2 - 5,8%. Myrk \u00f8l vi\u00f0 sterkum humlu smakki.\n Black Sheep  - kl. 2 - 5,8%. Myrk sterk \u00f8l, bryggja av malt og humlu.\n Green Islands Stout - kl. 2 - 5,8%. Myrk \u00f8l vi\u00f0 smakki av brendum malti og eitt sindur av humlu.\n J\u00f3labryggj - kl. 2 - 5,8%. Myrkari enn gull \u00f8l, vi\u00f0 meira malt smakki.\n P\u00e1skabryggj - kl. 2 - 5,8%. Myrkari enn gull \u00f8l.\n Rockall Brown Ale - 5,8%. Myrk rav litt \u00f8l, blanda vi\u00f0 r\u00e1v\u00f8runum lj\u00f3st malt, caramel malt og sjokul\u00e1ta malt. Harumframt er ein enskt humla br\u00fakt vi\u00f0 navninum East Kent Golding. Rockall er navni \u00e1 eini l\u00edtlari oyggj sum liggur \u00e1 f\u00f8royska meginlandsst\u00f8\u00f0inum.\n Sct. Brigid Ale - kl. 1 - 4,6%. Ale vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri \u00far \u00cdrlandi, bryggja av \u00farvaldum r\u00e1v\u00f8rum, vi\u00f0 trimun malt sl\u00f8gum og trimun humlu sl\u00f8gum.\n Sct. Brigid Boheme - kl. 1 - Ein pilsnar vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri \u00far Kekkia. \n Sct. Brigid Blond - kl. 2 - Ein ale vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri \u00far Belgia.\n Sct. Brigid IPA - Ein mild India Pale Ale.\n Lj\u00f3st Pilsnar - 2,7.% - L\u00e6tt pilsnar \u00f8l.\n Golden Ram - 10,0% - Sterkur Ve\u00f0rur\n Malt\u00f6l - S\u00f8t rista malta \u00f8l vi\u00f0 l\u00edtlum alkoholi. \n J\u00f3la\u00f6l - 1/2 liturs fl\u00f8ska. S\u00f8tur leski drykkur.\n\nSodavatn \n Jolly Cola\nJolly Light\nVatn\nApollinaris\nApollinaris Citrus & Lime\nAppelsin (ikki longur framleidd)\nCitr\u00f3n\nCitrus LIGHT\nGinger Ale\nHawaii Dream\nHindber\nJolly Time\nSportvatn\nSqviiz\nTonic Water. \nYvirtiki\u00f0 fr\u00e1 Restorffs Bryggjar\u00ed: Peru Drykkur - Sisu.\n\nKeldur \n F\u00f6roya Bj\u00f3r \n Grein \u00e1 Portal.fo\nBusiness Line\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nKlaksv\u00edk\nMatur og drekka"}
{"id": "1414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1l", "title": "M\u00e1l", "text": "Eitt m\u00e1l kann sigast at vera ein kota hj\u00e1 tj\u00f3\u00f0um og f\u00f3lkum til at senda bo\u00f0skap vi\u00f0. Menniskju br\u00faka m\u00e1li\u00f0 til at samskifta vi\u00f0 hv\u00f8nn annan, fyrst og fremst vi\u00f0 talu men eisini \u00e1 skrivt ella vi\u00f0 teknum. M\u00e1li\u00f0 er sett saman av or\u00f0um, og hv\u00f8rt or\u00f0i\u00f0 hevur \u00e1v\u00edsa merking. \u00cd \u00f8llum heiminum eru um 6-7000 m\u00e1l. F\u00f8royskt er eitt av heimsins minstu m\u00e1lum av tala\u00f0um m\u00e1lum. N\u00f3gv sm\u00e1 m\u00e1l kring heimin ver\u00f0a ikki tala\u00f0i longur.\n\nM\u00e1l er ney\u00f0ugt ambo\u00f0 \u00ed politiskum, f\u00edggjarligum og mentanarligum virksemi; alt meir sum eitthv\u00f8rt tj\u00f3\u00f0m\u00e1l brei\u00f0ir seg, alt meir \u00f8kist sostatt veldi\u00f0 og \u00e1virkanin hj\u00e1 tj\u00f3\u00f0ini. N\u00fa royna St\u00f3ra Bretland og USA at v\u00ed\u00f0ka n\u00fdtsluna av enskum, og hetta f\u00e6r ikki veri\u00f0 uttan samband vi\u00f0 royndina at v\u00ed\u00f0ka teirra megi og \u00e1virkan. Sagt ver\u00f0ur, at franskir myndugleikar st\u00fara fyri, hvussu ta\u00f0 gongur aftur \u00e1 hondina vi\u00f0 t\u00ed franska m\u00e1linum. Hetta er, t\u00e1 i\u00f0 samanum kemur, ikki bert eitt m\u00e1lsligt vandam\u00e1l, men rakar eisini franskt vald og franska \u00e1virkan \u00e1 heimsins leikpalli.\n\nM\u00e1lv\u00edsindini ver\u00f0a nevnd m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i. Summir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar vilja vera vi\u00f0, at um eini 100 \u00e1r eru helmingurin av teimum o.u. 6000 tungum\u00e1lunum, i\u00f0 eftir liva \u00ed heiminum, dey\u00f0. Og ta\u00f0 er ikki bert m\u00e1lini, i\u00f0 doyggja; eisini \u00f8ll tann fj\u00f8lbroytta mentan, i\u00f0 livir og er treyta\u00f0 av einum m\u00e1li, doyr vi\u00f0 t\u00ed. Vandin er tann, at m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 teimum, i\u00f0 politiska og f\u00edggjarliga valdi\u00f0 hava, trokar seg inn \u00e1 m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 teimum minni mentu, ikki t\u00ed at ta\u00f0 m\u00e1lsliga er naka\u00f0 betri, men stutt sagt t\u00ed at ta\u00f0 umbo\u00f0ar vald. \u00cd samskifti, har i\u00f0 luttakararnir hava ymisk m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, men allir bert n\u00fdta eitt teirra, er valdi\u00f0 lagt \u00ed hendurnar \u00e1 t\u00ed, sum hevur hetta m\u00e1li\u00f0 til m\u00f3\u00f0urm\u00e1l; men trupulleikarnir, i\u00f0 standast av m\u00e1lsligum sm\u00e1munum og vantandi kunnleika \u00ed samskiftism\u00e1linum eru latnir teimum, sum ikki hava hetta samskiftism\u00e1li\u00f0 til m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. Harafturat ver\u00f0ur vi\u00f0 \"heimsm\u00e1lum\" ikki bert framt m\u00e1lslig, men vi\u00f0 l\u00edt eisini mentanarlig k\u00fagan.\n\nM\u00e1li\u00f0 hevur tv\u00e6r funksj\u00f3nir:\n Innihald (ta\u00f0, mann faktiskt sigur) - samskiftisfunksj\u00f3n\n Samskiftish\u00e1ttur (m\u00e1tin, mann sigur ta\u00f0 upp\u00e1) - identitetskapandi funksj\u00f3n\n\nHesar b\u00e1\u00f0ar funksj\u00f3nir hava tv\u00e6r m\u00f3tstr\u00ed\u00f0andi avlei\u00f0ingar: Samskiftisfunksj\u00f3nin hevur vi\u00f0 s\u00e6r at ta\u00f0 ver\u00f0ur meiri standardisera og eins, me\u00f0an identitetsfunksj\u00f3nin hevur vi\u00f0 s\u00e6r fj\u00f8lbroytni og variasj\u00f3n.\n\nT\u00e1 mann sendir bo\u00f0skap vi\u00f0 m\u00e1li, so er ta\u00f0 grundleggjandi f\u00fdra endam\u00e1l:\n Indikativ Leggja fram. At \u00fattala seg um naka veruligt \u00ed heiminum\n Imperativ Geva ordra. At heimurin skal ver\u00f0a, sum eg sigi\n Interrogativ Spurningar. At finna \u00fat av, hvussu heimurin \u00ed veruleikanum er\n Optativ Ynskir. At \u00edmynda s\u00e6r naka\u00f0 \u00f3veruligt um heimin\n\n\u00cd m\u00e1linum er vanligt at skilja \u00ed millum t\u00fddningin av or\u00f0um\n Prototypisk umbo\u00f0 fyri kategoriir. D\u00f8mi; at ganga. Anna\u00f0 d\u00f8mi; ein b\u00f3k\n Hypernym liggur omanfyri prototypir. D\u00f8mi; at flyta seg. Anna\u00f0 d\u00f8mi; lesitilfar\n Hyponym meiri neyv definisj\u00f3n. D\u00f8mi; at halta. Anna\u00f0 d\u00f8mi; ein or\u00f0ab\u00f3k\n\nT\u00e1 mann grei\u00f0ir m\u00e1l, b\u00fdtur mann m\u00e1li\u00f0 upp \u00ed:\n Fonetik verulig l\u00fdsing av or\u00f0alj\u00f3\u00f0um. Akustisk lj\u00f3\u00f0\n Fonologi ta\u00f0 minsta elementi\u00f0, sum kann broyta t\u00fddningin av or\u00f0inum\n Morfologi ta\u00f0 minsta elementi\u00f0 \u00ed m\u00e1linum, sum hevur ein t\u00fddning. D\u00f8mi; ma\u00f0urin. ma\u00f0ur - in (r\u00f3t - bundi\u00f0)\n Syntaks reglur fyri hvussu man ger ein setning. Reglur \u00ed m\u00e1linum\n Semantik l\u00e6ran um t\u00fddningin av m\u00e1linum, hvussu mann skipar vitanina um heimin\n Pragmatik ''hvussu mann n\u00fdtir m\u00e1li\u00f0. Tulkingar og t\u00fddningar, sum m\u00e1ll\u00e6ran einsm\u00f8ll ikki kann grei\u00f0a fr\u00e1. D\u00f8mi; Um mann spyr \"Hevur t\u00fa ur?\" So er ta\u00f0 \u00f3f\u00f3lkaligt at svara \"ja\", sj\u00e1lvt um m\u00e1ll\u00e6ran sigur at ta\u00f0 skal mann. R\u00e6tta svari\u00f0 upp\u00e1 spurningin er j\u00fa at fortelja spyrjaran, hvat klokkan \u00ed veruleikanum er.\n\nM\u00e1li\u00f0 skal; vera passandi, hava gj\u00f8gnumskygni, fella v\u00e6l og vera r\u00e6tt. M\u00e1li\u00f0 ger, at f\u00f3lk \u00ed felag geva s\u00e6r far um, ta\u00f0 sum tosa\u00f0 verur um, og at f\u00f3lk kunnu samskifta um hvat sum helst; b\u00e6\u00f0i\u00f0 veruligt og \u00f3veruligt, \u00ed og uttanfyri st\u00f8\u00f0una, tey sj\u00e1lvi eru \u00ed.\n\nVit kunnu gera vart vi\u00f0 okkum, vi\u00f0 t\u00ed samma m\u00e1lsliga mynstri men vi\u00f0 ymiskum lj\u00f3\u00f0um - accent. Hv\u00f8rja dialekt mann n\u00fdtir, veldst um hvagani mann er, men eisini hvussu vil vera vi\u00f0gj\u00f8rdur av m\u00f3ttakaranum. Harafturat veldst ta\u00f0 um evni, samskiftismi\u00f0il, og hvat mann v\u00e6ntar av m\u00e1linum.\n\nEitt, sum ver\u00f0ur n\u00f3gv n\u00fdtt \u00ed m\u00e1linun uttan at mann ger s\u00e6r far um ta\u00f0, er metonymi. Ta\u00f0 er, t\u00e1 mann n\u00fdtir eitt or\u00f0, men or\u00f0i\u00f0 merkir meiri, enn grundt\u00fddningurin. D\u00f8mi: \"Hann gongur \u00e1 Hoyd\u00f8lum.\" Hoydalar \u00ed hesum d\u00f8minum merkir studentask\u00falin, sum liggur \u00ed Hoyd\u00f8lum. Anna\u00f0 d\u00f8mi: \"Halldor Laxness liggur \u00e1 hylluni.\" Ta\u00f0 er ikki pers\u00f3nurin, sum liggur \u00e1 hylluni, men ein b\u00f3k, har hann er rith\u00f8vundur til, sum liggur \u00e1 hylluni.\n\nSosial dimensj\u00f3n\n\nMann varierar hvat m\u00e1l og dialekt mann n\u00fdtir, alt eftir hv\u00f8r ta\u00f0 er, mann tosar vi\u00f0. Her sipast til individualisering og fl\u00f8ktar sosialar identitetir. Sosialur status ger av hvussu r\u00e6tt or\u00f0ini mann n\u00fdtir eru. Ver\u00f0a or\u00f0 n\u00fdtt, sum vera n\u00fdtt av f\u00f3lkum av h\u00f8gum sosialum statusi, so ver\u00f0a hesu or\u00f0 g\u00f3\u00f0tikin og s\u00e6\u00f0 sum at vera r\u00f8tt. Ta\u00f0 vil siga, \u00ed hesum sammanhengi sn\u00fdr ta\u00f0 seg ikki um at tey r\u00f8ttu or\u00f0ini vera vald \u00fatfr\u00e1 innliti\u00f0, men meiri av tilvild. So sj\u00e1lvsmyndin ella identiturin, sum mann ger av s\u00e6r sj\u00e1lvum gj\u00f8gnum m\u00e1li\u00f0, ikki kann koma fyri uttan so, at mann samanber og metir um sosialar b\u00f3lkar.\n\n\u00datlendsk \u00e1virkan\n\nM\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur eisini \u00e1virka av \u00fatlandinum. Hvussu mann s\u00e6r upp\u00e1 a\u00f0rar tj\u00f3\u00f0ir og mentanir hevur n\u00f3gv at gera vi\u00f0 makt og dominans. Tey m\u00e1l, sum mann s\u00e6r upp til, l\u00e6nir mann or\u00f0 og h\u00e6ttir fr\u00e1. Til d\u00f8mis \u00edslendskt hevur havt eina \u00e1virkan \u00e1 f\u00f8royskt.\n\nSapir-Whorf hypotesan\n\n\u00cd 1929 komu granskarar framm eini hypotesu, sum er uppkalla\u00f0 eftir teimum, sum sigur at f\u00f3lk eru avmarka\u00f0i, t\u00e1 ta\u00f0 sn\u00fdr seg um, hvat tey kunnu hugsa, alt eftir hvat m\u00e1l tey n\u00fdta. Ta\u00f0 er \u00f3gj\u00f8rligt at hugsa tankar sum m\u00e1li\u00f0 ikki loyvir. M\u00e1li\u00f0 er sum ein ramma, har hugsa\u00f0u tankarnir ikki kunnu fara \u00fat um. V\u00edsindin er ikki komin til naka\u00f0 endaligt svar um hetta.\n\n\u00cd vanligari talu ver\u00f0ur hugtaki\u00f0 m\u00e1l n\u00fdtt \u00e1 ymsan h\u00e1tt \n\n Forritanarm\u00e1l\n Kropsm\u00e1l\n Skriftm\u00e1l\n Talum\u00e1l\n Tekniskt m\u00e1l\n Teknm\u00e1l\n\nSt\u00f8\u00f0ishugt\u00f8k \n\n Forml\u00e6ra\n H\u00f8pism\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\n Lj\u00f3\u00f0fr\u00f8\u00f0i\n Lj\u00f3\u00f0skipanarfr\u00f8\u00f0i\n M\u00e1ll\u00e6ra\n Merkingarfr\u00f8\u00f0i\n Or\u00f0alagsl\u00e6ra\n\n10 tey st\u00f8rstu m\u00e1lini \u00ed heiminum \n\n Mandarinkinverskt m\u00e1l, (836 mill.) \n Hindu/urdu (333 mill.) \n Spanskt (332 mill.) \n Enskt (322 mill.) \n Bengali (189 mill.) \n Arabiskt (186 mill.) \n Russiskt (170 mill.) \n Brasilskt/portugisiskt (170 mill.) \n Japanskt (125 mill.) \n T\u00fdskt (98 mill.)\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talum%C3%A1l", "title": "Talum\u00e1l", "text": "Talum\u00e1li\u00f0 er ta\u00f0 tala\u00f0a m\u00e1li\u00f0, har lj\u00f3\u00f0ini umbo\u00f0a or\u00f0 ella meiningar.\n\nLes eisini \n Forritanarm\u00e1l\n Kropsm\u00e1l\n Myndatala\n Skriftm\u00e1l\n Teknm\u00e1l\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Or%C3%B0", "title": "Or\u00f0", "text": "Or\u00f0 eru sett saman av einum ella fleiri b\u00f3kstavum. Tey virka \u00e1 ymsan h\u00e1tt og eru b\u00fdtt upp \u00ed or\u00f0aflokkar. Or\u00f0ini hava eisini ymsa merking (merkingarfr\u00f8\u00f0i).\n\nLes eisini \n\n M\u00e1l\n M\u00e1lgranskan\n Staving\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skriftm%C3%A1l", "title": "Skriftm\u00e1l", "text": "Skriftm\u00e1li\u00f0 er m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur bori\u00f0 fram ella umbo\u00f0a\u00f0 vi\u00f0 teknum, i\u00f0 ver\u00f0a skriva\u00f0 ni\u00f0ur \u00e1 fast tilfar ella vi\u00f0 skrivimaskinu, teldu o.t\u00edl. T\u00e1 i\u00f0 vit skriva n\u00fdta vit umlei\u00f0 6000 ymisk or\u00f0. \nTey f\u00f8roysku og \u00edslendsku skriftm\u00e1lini verda s\u00f8gd at vera tey n\u00fat\u00edmans m\u00e1lini, i\u00f0 l\u00edkjast mest t\u00ed gamla norr\u00f8na m\u00e1linum.\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Merkingarfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Merkingarfr\u00f8\u00f0i", "text": "Merkingarfr\u00f8\u00f0i er ein grein \u00ed m\u00e1lv\u00edsindunum. Merkingarfr\u00f8\u00f0i er fr\u00f8\u00f0igrein um merkingina av or\u00f0um, m\u00e1liskum, setningum og teksti (\u00e1 lat\u00edni semantica).\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lj%C3%B3%C3%B0fr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Lj\u00f3\u00f0fr\u00f8\u00f0i", "text": "Lj\u00f3\u00f0fr\u00f8\u00f0i er ein m\u00e1lfr\u00f8\u00f0igrein um lj\u00f3\u00f0ini \u00ed einum m\u00e1li (phonetica).\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kstavur", "title": "B\u00f3kstavur", "text": "B\u00f3kstavarnir eru skrifttekin fyri m\u00e1llj\u00f3\u00f0.\nNavni\u00f0 \u00e1 teimum einst\u00f8ku eindunum \u00ed einum stavra\u00f0i.\n\nSummi skriftm\u00e1l n\u00fdta skrifttekn, i\u00f0 eru heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn teir b\u00f3kstavir, vit br\u00faka, sum til d\u00f8mis ar\u00e1biskt. Ta\u00f0 ar\u00e1biska alfabeti\u00f0 er grunda\u00f0 \u00e1 hj\u00e1lj\u00f3\u00f0stekn, og sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini stu\u00f0la \u00ed besta f\u00f8ri uppundir. Onnur skriftm\u00e1l, sum til d\u00f8mis ta\u00f0 grikska, hava sum fr\u00e1 l\u00ed\u00f0ur fingi\u00f0 s\u00e6r tekn fyri sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini. Ta grikska stavra\u00f0i\u00f0 er upprunaliga \u00e6tta\u00f0 \u00far f\u00f8niskum, sum einans hev\u00f0i hj\u00e1lj\u00f3\u00f0.\n\nOnnur skriftm\u00e1l n\u00fdta tekin fyri hv\u00f8rt stavilsi (japanskt), ella hv\u00f8rt hugtak (kinverskt)\n\nLes eisini \n\n M\u00e1l \n M\u00e1lgranskan\n Skriftm\u00e1l\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nSkriftskipan"}
{"id": "1427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teknm%C3%A1l", "title": "Teknm\u00e1l", "text": "Teknm\u00e1li\u00f0 er eitt m\u00e1l eins og f\u00f8royskt. Munurin \u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um er at talum\u00e1l ver\u00f0ur samskift vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0i, me\u00f0an teknm\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur bori\u00f0 fram vi\u00f0 r\u00f8rslum, handa- og andlitsbr\u00f8gdum.\n\nTeknm\u00e1li\u00f0 er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt m\u00e1l; ta\u00f0 hevur s\u00edna heilt egnu m\u00e1ll\u00e6ru, sum er \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn tann f\u00f8royska m\u00e1ll\u00e6ran. Teknm\u00e1li\u00f0 er ikki altj\u00f3\u00f0am\u00e1l. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 l\u00edka n\u00f3gv teknm\u00e1l og talum\u00e1l \u00ed heiminum.\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Or%C3%B0aflokkur", "title": "Or\u00f0aflokkur", "text": "Tey f\u00f8roysku or\u00f0ini ver\u00f0a deild upp \u00ed hesar t\u00edggju or\u00f0aflokkar (tey lat\u00ednsku heitini eru \u00ed eintali):\n\n Sagnor\u00f0 - verbum\n Navnor\u00f0 - nomen substantivum\n Kennior\u00f0 - articulus\n L\u00fdsingaror\u00f0 - nomen adjectivum\n Fornavn - pronomen\n Talor\u00f0 - (nomen) numerale\n Hj\u00e1or\u00f0 - adverbium\n Fyrisetingaror\u00f0 - praepositio\n Sambindingaror\u00f0 - conjunctio\n Mi\u00f0alvarping - interjectio\n\nLes eisini \n m\u00e1l, m\u00e1lgranskan, m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen: Stutt M\u00e1ll\u00e6ra, snar.fo\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "1429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stavra%C3%B0", "title": "Stavra\u00f0", "text": "Eitt stavra\u00f0 er eitt ra\u00f0 av b\u00f3kstavum. Hv\u00f8r b\u00f3kstavur umbo\u00f0ar eitt lj\u00f3\u00f0. B\u00f3kstavirnir eru antin sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 ella hj\u00e1lj\u00f3\u00f0. Ta\u00f0 f\u00f8royska stavra\u00f0i\u00f0 s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat:\n\nA \u00c1 B D \u00d0 E F G H I \u00cd J K L M N O \u00d3 P R S T U \u00da V Y \u00dd \u00c6 \u00d8\n\n\u00cd f\u00f8royskum teksti s\u00edggjast kortini av og \u00e1 a\u00f0rir stavir, til d\u00f8mis c, q, \u00fc, w, x, z, \u00e5 og \u00fe, t\u00e1 i\u00f0 fremmandaor\u00f0 ver\u00f0a endurgivin. \n\nTv\u00edlj\u00f3\u00f0ini eru: EI EY OY\n\nRa\u00f0an av or\u00f0um \u00e1 teldu \nYmisk m\u00e1l ra\u00f0a (en: lexiographical ordering) mangan or\u00f0 ymiskt, eisini um m\u00e1lini n\u00fdta somu stavir. \n\n\u00c1 teldu kann ra\u00f0an av or\u00f0um gerast \u00e1 f\u00f8royskum vi\u00f0 at \u00e1seta \"locale\", \nt.d. export LANG=fo_FO.utf8 (->sourceforge: LANG), \n\u00e1\u00f0renn ra\u00f0an ver\u00f0ur framd, til d\u00f8mis vi\u00f0 sort (-> en.wp: sort (Unix)). \n\n\u00cd forritum \u00e1virkar \"locale\" funkur sum strcoll og wcscoll. (-> en.wp: C localization functions)\n\nF\u00f8roysk stavra\u00f0an \nF\u00f8royskar or\u00f0ab\u00f8kur hava n\u00fdtt ymiska stavra\u00f0an yvir t\u00ed\u00f0. Til d\u00f8mis er \"\u00e1\" vi\u00f0hv\u00f8rt ra\u00f0a\u00f0 sum stakur stavur eftir \"a\", og vi\u00f0hv\u00f8rt sum javnsett, men fylgjandi eftir, \"a\". \n\n\u00cd Or\u00f0afar (Or\u00f0afar 53) ver\u00f0ur m\u00e6lt til at stavra\u00f0a b\u00f8kur og greinir, f\u00f3lkan\u00f8vn, landafr\u00f8\u00f0ilig n\u00f8vn o.s.fr. sum v\u00edst ni\u00f0anfyri.\n\nStakir stavir \u00ed f\u00f8royskari stavra\u00f0an eru t\u00e1 hesir\n a \u00e1 b c d \u00f0 e f g h i \u00ed j k l m n o \u00f3 p q r s t \u00fe u \u00fa v w x y \u00fd z \u00e6 \u00f8 \u00e5\n\nHar skilt ver\u00f0ur millum st\u00f3rar og sm\u00e1ar stavir, ver\u00f0a st\u00f3rir stavir vanliga ra\u00f0a\u00f0ir undan sm\u00e6rri.\n\nT\u00f8l 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 vera vanliga ra\u00f0a\u00f0 undan stavum.\n\nStavir til ra\u00f0an \u00e1 f\u00f8royskum \n a aa \u00e0 \u00e2 \u00e3\n \u00e1\n b\n c \u00e7 c\n d\n \u00f0\n e \u00e9 \u00e8 \u00ea \u00eb e\n f\n g\n h\n i \u00ec \u00ee \u00ef\n \u00ed\n j\n k\n l \u0142\n m\n n \u00f1\n o \u00f2 \u00f4 \u00f5\n \u00f3\n p\n q\n r\n s \u00df s \u0161\n t\n \u00fe\n u \u00f9 \u00fb \u00fc\n \u00fa\n v\n w\n x\n y \u00ff\n \u00fd\n z \u017e\n \u00e6 \u00e4\n \u00f8 \u00f6\n \u00e5\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nStavra\u00f0\nF\u00f8royskt m\u00e1l"}
{"id": "1430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sagnor%C3%B0", "title": "Sagnor\u00f0", "text": "Eitt sagnor\u00f0 (\u00e1 lat\u00edni: verbum) er ein or\u00f0aflokkur, i\u00f0 l\u00fdsir ger\u00f0, st\u00f8\u00f0u ella broyting \u00ed st\u00f8\u00f0u. Sagnor\u00f0 bendast \u00ed t\u00ed\u00f0 og virka sum ums\u00f8gn. Sagnor\u00f0 bendast \u00ed pers\u00f3num, tali og h\u00e1tti .\n\nLes eisini \n\n Hj\u00e1lparsagnor\u00f0\n Sterkt bend sagnor\u00f0\n Veikt bent sagnor\u00f0\n \u00c1virkandi sagnor\u00f0\n \u00d3\u00e1virkandi sagnor\u00f0\n\nHygg eisini at\n F\u00f8royskt m\u00e1l - Sagnor\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sagnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 31 \u00ed b\u00f3kini Stutt M\u00e1ll\u00e6ra (Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen), snar.fo\n Sagnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 112 \u00ed b\u00f3kini M\u00e1ll\u00e6ra (Paulivar Andreasen og \u00c1rni Dahl), F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur\n\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "1431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20av%20%C3%BAtlendskum%20rith%C3%B8vundum", "title": "Listi av \u00fatlendskum rith\u00f8vundum", "text": "Listin ni\u00f0anfyri er eitt yvirlit yvir gitnar \u00fatlendskar rith\u00f8vundar. \n\n Charles Bukowski\n Henrik Ibsen\n Franz Kafka\n Guy de Maupassant\n Edgar Allan Poe\n\nRith\u00f8vundar\n\u00datlendskum rith\u00f8vundum"}
{"id": "1434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Ryberg%20Finsen", "title": "Niels Ryberg Finsen", "text": "Niels Ryberg Finsen (f\u00f8ddur 15. desember 1860 \u00ed T\u00f3rshavn, dey\u00f0ur 24. september 1904 \u00ed Keypmannahavn) var f\u00f8roysk-danskur l\u00e6kni. Finsen er einasti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur fingi\u00f0 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina (l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i, 1903). L\u00e6knapr\u00f3gv fr\u00e1 1890. \n\nHann var sonur Hannes Finsen, sum var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1871\u20131884. Hannes var av \u00edslendskari \u00e6tt, vi\u00f0 r\u00f8tum \u00ed \u00edslandi heilt aftur til 10.\u00f8ld. M\u00f3\u00f0ur Niels Finsen, Johanne Fr\u00f6man var eisini fr\u00e1 \u00cdslandi. Niels Finnsen gekk tann fyrsta partin av s\u00edni sk\u00falagongd \u00ed F\u00f8royum, t.e f\u00f3lkask\u00falan. Hareftir f\u00f3r hann til Herlufsholm \u00ed Danmark, at ganga \u00ed sk\u00fala. Eftir eitt stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed Danmark flutti hann til Reykjav\u00edk, \u00cdsland \u00ed 1876, her kl\u00e1ra\u00f0i hann seg v\u00e6l, sj\u00e1lvt um hann ikki hev\u00f0i m\u00e1lsligan f\u00f8rleika, at tosa \u00edslendskt. \n\n\u00cd 1882 f\u00f3r Niels Finsen til Keypmannahavnar at lesa l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i, og t\u00f3k s\u00edna endaligu pr\u00f3vt\u00f8ku \u00ed 1890. Sama \u00e1ri\u00f0 bleiv hann professari \u00ed  kropsbygna\u00f0arfr\u00f8\u00f0i\u00a0\u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed Keypmannahavn, hetta var ein sessur, sum hann seg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed 1893, fyri at leggja meiri orku \u00ed s\u00edtt v\u00edsindaliga arbei\u00f0i.\n\nB\u00f3kmentir \n\n Aggebo, Anker: Niels Finsen : 15. December 1860\u201324. September 1904 : en Saga om Daad. Nyt Nordisk Forlag, 1960. \n Lyngbye, J\u00f8rgen: Lyssagen : Niels Finsen og hans team p\u00e5 Finseninstituttet. Gyldendal, 2003. ISBN 87-00-30974-5.\n \u00abNiels Ryberg Finsen\u00bb. \u00cd: Nobel Lectures : Physiology or Medicine 1901\u20131921. Elsevier Publishing Company, 1967.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n L\u00edvss\u00f8ga \u00e1 nobelprize.org. \n\nNobelpr\u00edsvinnarar\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1860\nAndl\u00e1t \u00ed 1904"}
{"id": "1436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amtmenn%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Amtmenn \u00ed F\u00f8royum", "text": "Hetta er ein listi yvir amtmenn \u00ed F\u00f8royum. Amtma\u00f0urin er ovasti emb\u00e6tisma\u00f0ur \u00ed amti. F\u00f8royar v\u00f3ru skipa\u00f0ar sum danskt amt fr\u00e1 1816, t\u00e1 i\u00f0 gamla l\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 avtiki\u00f0, til 1948, t\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar v\u00f3r\u00f0u skipa\u00f0ar sum heimast\u00fdri vi\u00f0 heimast\u00fdrisl\u00f3gini.\n\nAmtmenn b\u00fasitandi \u00ed \u00cdslandi\n\nAmtmenn b\u00fasitandi \u00e1 S\u00e6landi, Danmark\n\nAmtmenn b\u00fasitandi \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \nSTM.DK: \"Oversigt over Amtm\u00e6nd og Rigsombudsm\u00e6nd p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne siden 1816\"\n\nS\u00ed eisini \n R\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Worldstatesmen.org - Faroe Islands"}
{"id": "1437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3nleikur", "title": "Sj\u00f3nleikur", "text": "Sj\u00f3nleikur er ein listagrein, har ein ella fleiri sj\u00f3nleikarar framf\u00f8ra ein ella fleiri leiklutir fyri einum \u00e1sko\u00f0ara ella eini \u00e1sko\u00f0arafj\u00f8ld. Framf\u00f8rslan hevur oftast form av einum verki, sum er bygt upp vi\u00f0 samr\u00f8\u00f0um millum pers\u00f3nar og eini s\u00f8gugongd, sum kemur til sj\u00f3ndar gj\u00f8gnum ta\u00f0, i\u00f0 fiktivu pers\u00f3narnir \u00ed verkinum gera og siga.\n\nS\u00f8ga \nSj\u00f3nleikurin hevur dj\u00fapar r\u00f8tur aftur \u00ed mannas\u00f8guna. Granskarar f\u00f8ra hesa listargreinina aftur til ritualini, sum v\u00f3ru partur av frummentanum hj\u00e1 fyrstu menniskjunum (og kunnu eyglei\u00f0ast enn \u00ed dag hj\u00e1 sonevndum frummentanum). Hildi\u00f0 ver\u00f0ur at hesi ritual hava havt s\u00edn uppruna \u00ed eini vi\u00f0f\u00f8ddari trongd hj\u00e1 menniskjum at endurgeva veruleikan \u00ed sp\u00e6li.\n\nEvropeisk leiklist, sum vit kenna hana \u00ed dag, hevur s\u00ednar r\u00f8tur \u00ed griksku leiklistini, sum var \u00ed h\u00e6ddini umlei\u00f0 500-300 f.Kr. Serliga hava harmaleikirnir hj\u00e1 Ayskylos, Sofokles og Evripides, sum v\u00f3ru skriva\u00f0ir og sp\u00e6ldir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 500-400 f.kr., havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 seinni leiklist. Ikki minst t\u00ed at grikski heimsspekingurin og v\u00edsindama\u00f0urin Aristoteles skriva\u00f0i b\u00f3kina Um yrkingalistina, i\u00f0 l\u00fdsir griksku dramaini og grei\u00f0ir fr\u00e1, hvussu eitt drama eigur at vera uppbygt fyri at hava mestu listarligu \u00e1virkanina \u00e1 \u00e1sko\u00f0aran. Grikska dramai\u00f0 og Aristotelesar l\u00fdsing av t\u00ed gj\u00f8rdist fyrimynd fyri evropeiska sj\u00f3nleikaskriving fr\u00e1 renesansuni og fram.\n\nTa\u00f0 naturalistiska dramai\u00f0, sum var \u00ed h\u00e6ddini \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1870-1900 og framvegis m\u00e1 sigast at vera ta\u00f0, i\u00f0 vit uppfata sum normurin, i\u00f0 \u00f8ll onnur leiklist ver\u00f0ur mett eftir, byggir grundleggjandi \u00e1 leiklistarfr\u00f8\u00f0iligu grundreglurnar \u00ed grikska dramanum: Har ein h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nur, sum vit liva okkum inn \u00ed, har er ein s\u00f8gugongd vi\u00f0 eini innbygdari konflikt, sum ver\u00f0ur spent upp, til hon umlei\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed gongdini n\u00e6r einum punkti, har ta\u00f0 ikki vendist aftur (point of no return), og s\u00ed\u00f0ani fylgir ein gongd, har hendingagongdin mi\u00f0v\u00edst fer \u00edm\u00f3ti einum enda, sum anna\u00f0 hv\u00f8rt upploysir konfliktina (hollywood-modelli\u00f0) ella f\u00f8rir til katastrofu fyri h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nin (ta\u00f0 si\u00f0bundna dramai\u00f0). Tann naturalistiski sj\u00f3nleikurin er f\u00f8rdur v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 filmslistini, har ta\u00f0 sonevnda hollywood-modelli\u00f0 fyri filmshandritaskriving \u00ed st\u00f3ran mun n\u00fdtir grundbygna\u00f0in \u00ed naturalistiska dramanum.\n\nSj\u00f3nleikurin \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 hevur ment seg \u00ed n\u00f3gvar ymiskar r\u00e6ttningar.  N\u00f3gv moderna leiklist er kropslig og n\u00e6rkast dansinum. A\u00f0rir leiklistaformar leggja dent \u00e1 tekst og eitt abstrakt, ikki-naturalistiskt \u00fattrykk.\n\n20. \u00f8ld hevur havt n\u00f3gvar h\u00f8vu\u00f0sstreymar innan leiklistina:  Tann ekspressionistiski sj\u00f3nleikurin (serliga T\u00fdskland, Frakland og Eysturr\u00edki umlei\u00f0 1900-1920), tann episka leiklistin, sum var ein politisk manifestati\u00f3n innan leiklistina (Erwin Piscator og Bertolt Brecht, T\u00fdskland og USA 1925-1950), absurda leiklistin (Frakland og Ongland 1947-1960, Samuel Beckett, Eug\u00e8ne Ionesco, Harold Pinter og Jean Genet) og ta\u00f0 fysiska teatri\u00f0 (1955-1980 P\u00f3lland, Danmark, Jerzy Grotowski og Eugenio Barba). Eitt anna\u00f0 t\u00fddningarmiki\u00f0 r\u00e1k \u00ed vesturheiminum \u00ed 20. \u00f8ld hevur veri\u00f0 tey fr\u00e6lsu b\u00f3lkateatrini, sum komu fram \u00ed 1960-\u00e1runum og 1970-\u00e1runum, og sum arbeiddu fyri at f\u00e1a leiklistina \u00far teimum si\u00f0bundnu borgarligu sj\u00f3nleikarh\u00fasunum og \u00fat \u00ed samfelagi\u00f0, og sum endurn\u00fdggja\u00f0u leiklistina b\u00e6\u00f0i hvat v\u00ed\u00f0v\u00edkti \u00e1sko\u00f0arafj\u00f8ld, innihaldi, formi og arbei\u00f0sh\u00e1tti. Hesir b\u00f3lkar skaptu n\u00fdggj \u00fattrykk vi\u00f0 at sp\u00e6la \u00ed \u00f8\u00f0rv\u00edsi r\u00famum og br\u00f3ta ni\u00f0ur bindingina pallur-salur.\n\nR\u00e1k \nH\u00f8vu\u00f0sr\u00e1kini \u00ed sj\u00f3nleikars\u00f8guni eru:\n 500-400 f.kr.: Griksku harmaleikirnir. (Ayskylos, Sofokles, Euripides).\n 400-300 f.kr.: Griksku kommediurnar (Aristofanes, Menander).\n 240-100 f.kr.: R\u00f3mversk kommedia (Plautus, Terentius).\n 100- f.kr.-0: R\u00f3mverskir harmaleikir (Seneca).\n 0-500: R\u00f3mversk pantomima og dansileikur.\n 500-1000: Kirkjan setir forbo\u00f0 fyri leiklistini. Leikh\u00fas og alment fyriskipa\u00f0ir leikir eru ikki til. Leiklistin livir sum undirhald millum fer\u00f0andi gyklarar, i\u00f0 sp\u00e6la \u00e1 markna\u00f0um og a\u00f0rasta\u00f0ni.\n 1100-1500: Kirkuligir st\u00f3rleikir. Uttandura framf\u00f8rslur \u00ed sambandi vi\u00f0 kirkjuligar h\u00e1t\u00ed\u00f0ir kring um Evropa.\n 1500-1550: Forbo\u00f0 ver\u00f0ur sett fyri sj\u00f3nleikum vi\u00f0 \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum innihaldi kring um \u00ed Evropa. Rembingarnar \u00ed sambandi vi\u00f0 reformati\u00f3nina og rembingarnar innan kat\u00f3lsku kirkjuna gera, at sj\u00f3nleikir um kristin evni \u00f8sa f\u00f3lk upp - meina tey, i\u00f0 hava kirkjuliga og ver\u00f0sliga valdi\u00f0.\n 1550-1650: Ver\u00f0sligur sj\u00f3nleikur vinnur fram.  \n 1580-1642: Elisabethanska leiklistin \u00ed Onglandi. Eitt listarligt bl\u00f3mingarskei\u00f0 fyri leiklistina \u00ed Onglandi. Kendasti h\u00f8vundin fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini er helst William Shakespeare (1564-1616).\n 1600-1750: Klassiska leiklistin (Frakland, Corneille, Moli\u00e9re, Racine)\n 1750-1850: Romantiska leiklistin.\n 1870-1900: Naturalistiska leiklistin (Ibsen, Strindberg)\n\n\u00cd F\u00f8royum \n\n\u00cd F\u00f8royum hevur sj\u00f3nleikur veri\u00f0 sp\u00e6ldur s\u00ed\u00f0ani eina fer\u00f0 \u00ed 1780'unum, t\u00e1 vit fyrstu fr\u00e6tta um sj\u00f3nleikarframf\u00f8rslu \u00ed Havn. T\u00e1 sp\u00e6ldu studentar Holberg \u00e1 donskum. \u00cd 1880'unum v\u00f3ru fyrstu leikirnir skriva\u00f0ir og sp\u00e6ldir \u00e1 f\u00f8royskum. Havnar Sj\u00f3nleikarfelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1918 og Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 var innv\u00edgt \u00ed 1926.\n\nFr\u00e1 umlei\u00f0 1960 f\u00f3r Havnar Sj\u00f3nleikarfelag undir mi\u00f0v\u00edst at menna virksemi s\u00edtt listarliga, t\u00e1 F\u00f8roya fyrsti \u00fatb\u00fani yrkissj\u00f3nleikari Ey\u00f0un Johannessen f\u00f3r at arbei\u00f0a har sum leikstj\u00f3ri og sum fyriskipari av skei\u00f0um fyri sj\u00f3nleikarar. Hetta virksemi\u00f0 helt fram til seinast \u00ed 1970'unum.\n\nYrkissj\u00f3nleikur kom ikki \u00ed gongd \u00ed F\u00f8royum fyrr enn \u00ed 1977, t\u00e1 sj\u00f3nleikarb\u00f3lkurin Gr\u00edma var\u00f0 stovna\u00f0ur. B\u00f3lkurin hev\u00f0i ikki egin h\u00f8li, men leiga\u00f0i seg inn fr\u00e1 verk\u00e6tlan til verk\u00e6tlan. \u00cd 1998 fekk Gr\u00edma fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00edtt egna sj\u00f3nleikarh\u00fas, t\u00e1 salurin \u00ed Gamla Meiar\u00edi var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu. H\u00f3ast trong f\u00edggjarlig kor helt Gr\u00edma fram vi\u00f0 virksemi s\u00ednum l\u00edka fram til 1. januar 2005, t\u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya byrja\u00f0i virksemi s\u00edtt og t\u00f3k yvir h\u00f8lini.\n\nTj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya er ein almennur stovnur og er einasta yrkissj\u00f3nleikarh\u00fas \u00ed F\u00f8royum. Tj\u00f3\u00f0pallurin heldur til \u00ed Gamla Meiar\u00edi.\n\nS\u00ed eisini \n Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0"}
{"id": "1442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Fink-Jensen", "title": "Jens Fink-Jensen", "text": "Jens Fink-Jensen er f\u00f8ddur 19. desember 1956 \u00ed Keypmannahavn, rith\u00f8vundur, l\u00fdrikari, fotografur og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n\nByrja\u00f0i s\u00edtt rith\u00f8vundavirki\u00f0 innan fagrar b\u00f3kmentir \u00ed 1975 vi\u00f0 stutts\u00f8guni Juni 1995. Stutts\u00f8gan st\u00f3\u00f0 at lesa \u00ed dagbla\u00f0num \u201dInformation\u201d. \u00cd mai 1976 komu f\u00fdra yrkingar \u201dHvedekorn\u201d nr. 76/1. 19.10.1981 kom b\u00f3kin vi\u00f0 yrkingarsavninum Verden i et \u00f8je. B\u00f3kin \u00ed \u00f3bundnum m\u00e1li vi\u00f0 stutts\u00f8gusavninum B\u00e6sterne kom 5.6.1986. 18.3.1994 kom \u00fat barnab\u00f3kin Jonas og konkylien.\n\nJens Fink-Jensen er n\u00fdm\u00e1lsligur studentur fr\u00e1 Herlufsholm Kostskole \u00ed 1976. S\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rdi hann her\u00f0skyldu og n\u00e6m s\u00e6r \u00fatb\u00fagving \u00ed Kongaliga Danska L\u00edvgardanum. Hann gj\u00f8rdist arkitektur (MAA.,cand.arch.) fr\u00e1 Kunstakademiets Arkitektskole \u00ed Keypmannahavn 1986, og t\u00f3k pr\u00f3gv sum multimediedesignari fr\u00e1 sama sta\u00f0i \u00ed 1997.\n\nSum limur \u00ed upprunaliga b\u00f3lkinum av rith\u00f8vundum \u00ed 1980-unum, sum savna\u00f0ust \u00ed b\u00f3lkin rundan um Hvedekorn bla\u00f0stj\u00f3ran Poul Borum, skipa\u00f0i Jens Fink-Jensen \u00ed 1980 eitt n\u00fa saman vi\u00f0 rith\u00f8vundastarvsfelagnum Michael Strunge, \u201dN\u00c5!!80\u201d i Huset, Keypmannahavn.\n\nJens Fink-Jensen fer\u00f0ast vi\u00f0 multigmediel\u00fdrikkshowum - vi\u00f0 at lesa upp yrkingar, s\u00fdna egin dias og synthesizierkompositi\u00f3nir \u00e1 studentask\u00falum og festivalum saman vi\u00f0 keyboradsp\u00e6laranum Fredrik Mellqvist og saxofonistiunum Jens Severin.\n\nJens Fink-Jensen hevur eitt n\u00fa gj\u00f8rt fotoframs\u00fdningarnar Sydens Skibe, Bejjing Ansigt, yrkinga/fotoframs\u00fdningina OrdBilleder og lj\u00f3\u00f0diasshowi\u00f0 \u00d8je p\u00e5 verden \u2013 om b\u00f8gernes r\u00e5stof.\n\n\u00cd 1999 kom \u00fat yrkingasavni\u00f0 N\u00e6r afstanden, \u00e1 arabiskum, og var ta\u00f0 Jamal Jumas, sum umsetti til arabiskt. Forlagi\u00f0 Alwah, \u00ed Madrid \u00fatgav savni\u00f0, l\u00edka sum nakrar yrkingar herfr\u00e1 st\u00f3\u00f0u at lesa \u00ed dagbla\u00f0num \u201dAl-Quds Al-Arabi\u201d (London, 1996) og t\u00ed\u00f0skrifti\u00f0 \u201dNizwa\u201d, Oman \u00ed 1999.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n Verden i et \u00f8je, yrkingasavni\u00f0, 1981\n Sorgrejser, yrkingasavni\u00f0, 1982\n Dans under galgen, yrkingasavni\u00f0, 1983\n B\u00e6sterne, stutts\u00f8gusavni\u00f0, 1986\n N\u00e6r afstanden, yrkingasavni\u00f0, 1988 (udkommet p\u00e5 arabisk 1999)\n Jonas og konkylien, barnab\u00f3k, 1994 (illustreret af Mads Stage)\n Forvandlingshavet, yrkingasavni\u00f0, 1995\n Jonas og himmelteltet, barnab\u00f3k, 1998 (illustreret af Mads Stage)\n Alt er en \u00e5bning, yrkingasavni\u00f0, 2002\n Syd for mit hjerte. 100 udvalgte k\u00e6rlighedsdigte, yrkingasavni\u00f0, 2005\n\nEksterne henvisninger \n Jens Fink-Jensen Online\n\nFink-Jensen, Jens\nDanskir yrkjarar\nArkitektar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956"}
{"id": "1445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A1mjinsskjali%C3%B0", "title": "F\u00e1mjinsskjali\u00f0", "text": "F\u00e1mjinsskjali\u00f0 er eitt skjal \u00edmillum Danmark og F\u00f8royar. Skj\u00f8lini v\u00f3r\u00f0u undirskriva\u00f0 \u00ed F\u00e1mjin tann 29. mars 2005. Innihaldi\u00f0 av skjalinum kan lesast \u00e1 wikisource.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Felagsl\u00fdsingin (multipage TIFF)\n\nDanskur politikkur\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "1447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gjaldoyra", "title": "Gjaldoyra", "text": "Gjaldoyra er peningseind \u00ed einum landi. Peningur er r\u00e6tt og sl\u00e6tt papp\u00edrslepar og sm\u00e1 metalpetti, sum myndugleikarnir hava givi\u00f0 okkum at gjalda vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 vit keypa. Ta\u00f0 hevur t\u00ed einki at siga, hv\u00f8rjum ta\u00f0 er, vit gjalda vi\u00f0, bara f\u00f3lk eru samd um vir\u00f0i\u00f0 \u00e1 gjaldoyranum. \n\n\u00cd gomlum d\u00f8gum hava f\u00f3lk ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum br\u00fakt til d\u00f8mis neyt, tubbak, te og metal sum gjaldoyra. Fyri meira enn 2000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdu f\u00f3lk pengar av d\u00fdrum metalli, til d\u00f8mis silvuri og gulli. Men fyri 1000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an f\u00f3ru kinverjar at br\u00faka pengase\u00f0lar, t.e. papp\u00edrslepar, sum bankin lova\u00f0i at taka og lata gull \u00ed sta\u00f0in. Fyrstu kinversku pengarnir v\u00f3ru gj\u00f8rdir \u00far bronsu og h\u00f8vdu skap sum ambo\u00f0. \u00cd langar t\u00ed\u00f0ir gav eisini Tj\u00f3\u00f0banki Danmarkar henda umb\u00fdtingarr\u00e6tt, men var\u00f0 hann avtikin \u00ed 1931. Elstu myntirnir eru n\u00e6stan 3000 \u00e1ra gamlir og eru \u00far L\u00fddia \u00ed Turkalandi. \u00cd dag eru myntir helst ta\u00f0, vit kalla sm\u00e1pengar. \n\nPengase\u00f0lar eru st\u00f8rri upph\u00e6ddir, teir eru torf\u00f8rir at falsa og n\u00f3gv l\u00e6ttari enn myntir. Pengase\u00f0lar eru gj\u00f8rdir \u00far serligum papp\u00edri. Vatnmerki er \u00e1 teimum. Ta\u00f0 s\u00e6st, um t\u00fa heldur se\u00f0ilin upp m\u00f3ti lj\u00f3si. Stj\u00f3rnirnar \u00ed teim ymsu londunum geva \u00fat pengase\u00f0lar og svara fyri vir\u00f0inum, sum er skriva\u00f0 \u00e1 teir. \u00c1 se\u00f0lunum eru mynstur og myndir, sum eru sera torf\u00f8r at falsa. Ta\u00f0 er banna\u00f0 at falsa ella prenta pengase\u00f0lar, og tey, i\u00f0 falsa pengase\u00f0lar, skulu rokna vi\u00f0 har\u00f0ari revsing. Danski Tj\u00f3\u00f0bankin hevur einkarr\u00e6tt at gera f\u00f8royskar og danskar pengase\u00f0lar. Fyri at tryggja okkum \u00edm\u00f3ti falsan, er ein plasttr\u00e1\u00f0ur ella metaltr\u00e1\u00f0ur drigin \u00edgj\u00f8gnum papp\u00edri\u00f0. Allir se\u00f0larnir eru eisini talmerktir. \"Den Kongelige M\u00f8nt\" (partur av Tj\u00f3\u00f0banka Danmarkar) hevur eisini einkarr\u00e6tt at sl\u00e1a mynt. Hv\u00f8r einstakur myntur hevur serstakt sni\u00f0 og eitt tal, sum sigur, hvussu n\u00f3gv hann er verdur, og \u00e1ri\u00f0, hann er sligin. Pengase\u00f0lar og myntir hava enn st\u00f3ran t\u00fddning sum gjaldoyra, men rei\u00f0ipeningur ver\u00f0ur alt minni br\u00faktur millum manna, \u00ed sta\u00f0in fara vit at gjalda fyri okkum \u00e1 annan h\u00e1tt, til d\u00f8mis vi\u00f0 plastkorti.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Valutahandel, valutaomregner m.v.\n Valutaomregner og valutakurser"}
{"id": "1448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADdd", "title": "V\u00eddd", "text": "V\u00edddin er st\u00f8ddin \u00e1 einum yvirflata.\n\nM\u00e1tieindir \nM\u00e1teindirnar s\u00edggja solei\u00f0is \u00fat umrokna\u00f0ar til fermetrar (kvadratmetar):\n\nFerkilometur    (km\u00b2)    =  1\u202f000\u202f000 m\u00b2\nHektari         (ha)     =     10\u202f000  m\u00b2\nAr               (a)     =   100 m\u00b2\nFermetur         (m\u00b2)    =   1  m\u00b2 \nFerdesimetur    (dm\u00b2)    =     0,01 m\u00b2\nFersentimetur   (cm\u00b2)    =    0,0001 m\u00b2\nFermillimetur   (mm\u00b2)    =    0,000\u202f001  m\u00b2\n\nOg 1 m\u00b2 umrokna\u00f0 til sm\u00e6rru eindirnar:\n 1 m\u00b2 = 100 dm\u00b2 = 10\u202f000 cm\u00b2 = 1\u202f000\u202f000 mm\u00b2\n\nSt\u00f8dd"}
{"id": "1449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alisfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Alisfr\u00f8\u00f0i", "text": "Alisfr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um n\u00e1tt\u00faruna \u00ed brei\u00f0asta h\u00f8pi. Alisfr\u00f8\u00f0ingar granska samansp\u00e6li millum massa, r\u00famd og t\u00ed\u00f0 og royna at seta hetta \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligar l\u00f3gir. V\u00edsindini alisfr\u00f8\u00f0i hevur veri\u00f0 nevnd n\u00e1tt\u00faruheimspeki. Navnframir alisfr\u00f8\u00f0ingar hava roynt at svara spurningum, so sum \u201chvat heldur okkum at J\u00f8r\u00f0ini\u201d ella \u201chvat er t\u00ed\u00f0?\u201d. Alisfr\u00f8\u00f0ingar hugsa seg fram til ymisk \u00e1st\u00f8\u00f0i og gera royndir. Royndirnar kunnu so pr\u00f3gva, um \u00e1st\u00f8\u00f0i\u00f0 er satt. Royndir at kanna ymisk fyribrigdi kunnu eisini gera, at komi\u00f0 ver\u00f0ur fram \u00e1 n\u00fdggj \u00e1st\u00f8\u00f0i. N\u00f3gv av hesum \u00e1st\u00f8\u00f0um eru so v\u00e6l pr\u00f3gva\u00f0, at tey n\u00fa kunnu roknast at vera n\u00e1tt\u00farul\u00f3gir. T\u00fdskarin Albert Einstein bar \u00ed 1905 fram s\u00edtt tilmunar\u00e1st\u00f8\u00f0i, sum m.a. sigur, at einki fer skj\u00f3tari enn lj\u00f3si\u00f0. Alisfr\u00f8\u00f0i eru v\u00edsindi um orku og evni. T\u00e6r ymsu greinirnar \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i fevna um eitt veldugt \u00f8ki, heilt fr\u00e1 atomum til r\u00famdina. Stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar br\u00faka alisfr\u00f8\u00f0ina at f\u00e1a grei\u00f0i \u00e1 upprunanum og byggingarlagnum \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. S\u00f3lini og teimum fjaru stj\u00f8rnunum. Hesa alisfr\u00f8\u00f0i r\u00f3pa vit stj\u00f8rnualisfr\u00f8\u00f0i.\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \n\n Arkimedes\n Niels Bohr\n Albert Einstein\n Leonhard Euler\n Galileo Galilei\n William Rowan Hamilton\n Johannes Kepler\n Joseph-Louis de Lagrange\n James Clerk Maxwell\n Isaac Newton\n Blaise Pascal\n Erwin Schr\u00f6dinger\n\nS\u00ed eisini \n\n Evnafr\u00f8\u00f0i\n Atom\n Skei\u00f0bundna skipanin"}
{"id": "1458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vir%C3%B0isbr%C3%A6vamarkna%C3%B0ur%20F%C3%B8roya", "title": "Vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0ur F\u00f8roya", "text": "P/F Vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0ur F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2000 vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at reka ein markna\u00f0 fyri f\u00f8roysk vir\u00f0isbr\u00f8v.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0ur F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "1465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosialurin", "title": "Sosialurin", "text": "Sosialurin er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 i\u00f0 kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 24. mai 1927 sum F\u00f8roya Social Demokrat. 14. apr\u00edl 1945 til 26. mars 1955 var navni\u00f0 F\u00f8roya Sosial-Demokratur og eftir 2. apr\u00edl 1955 var ta\u00f0 Sosialurin.\n\nS\u00f8gan \nSosialurin kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 24. mai \u00ed 1927. Bla\u00f0i\u00f0 nevndist t\u00e1 F\u00f8roya Social-demokrat og var m\u00e1lgagn hj\u00e1 n\u00fdstovna\u00f0a Javna\u00f0arflokkinum. Navni\u00f0 broyttist eitt sindur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, so heiti\u00f0 fekk ein meira f\u00f8royskan d\u00e1m, F\u00f8roya Sosialdemokratur, men millum manna var\u00f0 bla\u00f0i\u00f0 stutt og greitt kalla\u00f0 Sosialurin, og \u00ed fimmti\u00e1rinum var\u00f0 navni\u00f0 broytt samsvarandi.\n\nBla\u00f0i\u00f0 virka\u00f0i fyrst og fremst sum m\u00e1lgagn fyrstu mongu \u00e1rini, men mentist kortini til eitt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0. Hendan menning t\u00f3k serliga dik \u00e1 seg \u00ed sjeyti\u00e1runum, t\u00e1 fleiri bla\u00f0f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u sett \u00ed starv.\n\nT\u00e1 bla\u00f0i\u00f0 \u00ed 1982 flutti \u00ed n\u00fdggju bla\u00f0h\u00fasini \u00e1 Argjum - vi\u00f0 egnari prentsmi\u00f0ju \u00ed kjallaranum, var ta\u00f0 eitt sera st\u00f3rt framstig.\n\nGj\u00f8gnum \u00e1ttati- og n\u00edti\u00e1rini hevur bla\u00f0i\u00f0 lagt st\u00f8rri og st\u00f8rri dent \u00e1 at gerast eitt veruligt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 og kjakbla\u00f0, sum kundi h\u00fdsa \u00f8llum sj\u00f3narmi\u00f0jum. \n\n\u00cd 2000 l\u00f8gdu Sosialurin og Dimmal\u00e6tting prentsmi\u00f0jurnar saman \u00ed eina st\u00f3ra prentsmi\u00f0ju, sum hevur til h\u00fasa \u00ed h\u00f8lum Dimmal\u00e6ttingar. B\u00e6\u00f0i bl\u00f8\u00f0ini arbeiddu \u00ed hv\u00f8r s\u00ednum lag vi\u00f0 at \u00fatbyggja prentsmi\u00f0jurnar - men samstarvsviljin vann t\u00f3, og b\u00e1\u00f0ir partar samdust um at leggja saman prentvirksemi\u00f0.\n\n\u00cd 2004 gj\u00f8rdi Sosialurin av at flyta alt virksemi\u00f0 heim \u00ed gomlu handilsh\u00f8lini hj\u00e1 Valdemar Lutzen \u00ed V\u00e1gsbotni \u00ed Havn, sum st\u00f3\u00f0u kl\u00e1r tann 15. apr\u00edl \u00ed 2005 - nevnd Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gsbotni.\n\n\u00cd februar \u00ed 2006 almannakunngj\u00f8rdi Javna\u00f0arflokkurin, at hann f\u00f3r at selja alt bla\u00f0virksemi\u00f0, sum hev\u00f0i vi\u00f0 Sosialin at gera. Flokkurin var komin til ta ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u, at flokkurin ikki \u00e1tti at eiga ein so st\u00f3ran og t\u00fd\u00f0andi mi\u00f0il, sum Sosialurin var mentur til at vera. Endalig s\u00f8luavtala var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed mai \u00ed 2006, t\u00e1 Sp/F Mi\u00f0lafelagi\u00f0, sum lei\u00f0sla og starvsf\u00f3lk \u00e1 Sosialinum eiga, og F\u00f8roya Tele keyptu b\u00e6\u00f0i partafel\u00f8gini aftan fyri Sosialin, Sp/F Sosialin og Sp/F H\u00fasi\u00f0 fyri tilsamans 10 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. \u00c1 v\u00e1ri \u00ed 2008 keypti Mi\u00f0lafelagi\u00f0 partabr\u00f8vini aftur fr\u00e1 F\u00f8roya Tele, og eigur Mi\u00f0lafelagi\u00f0 n\u00fa allan partapeningin \u00ed Sp/F Sosialinum, sum er lagt saman vi\u00f0 Sp/F H\u00fasinum.\n\nSp/F Sosialurin eigur eisini allan partapeningin \u00ed Sp/F Mi\u00f0lavarpinum, sum \u00ed 2007 keypti R\u00e1s2.\n\nFr\u00e1 2010 eru ta\u00f0 Sosialurin og Nema, sum eiga P/F Prentmi\u00f0st\u00f8\u00f0ina \u00ed felag. Sosialurin eigur 34 prosent og Nema 66%.\n\n\u00c1 v\u00e1ri 2011 keypti Sosialurin VikuBla\u00f0i\u00f0, sum er eitt l\u00fdsingarbla\u00f0, sum ver\u00f0ur bor\u00f0i\u00f0 \u00ed hv\u00f8rt h\u00fas \u00ed landinum hv\u00f8rt m\u00e1nakv\u00f8ld.\n\nSosialurin, R\u00e1s2, VikuBla\u00f0i\u00f0 og in.fo ver\u00f0a rikin \u00far Mi\u00f0lah\u00fasinum \u00ed V\u00e1gsbotni.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n\n 1927 - 1927 Anton Nielsen\n 1927 - 1932 M. S. Vi\u00f0stein\n 1932 - 1934 H. M. Jacobsen\n 1934 - 1959 Petur Mohr Dam\n 1934 - 1940 P. K. Mouritsen\n 1949 - 1950 P. K. Mouritsen\n 1950 - 1968 Villi S\u00f8rensen\n 1968 - 1971 Torfinn Smith\n 1972 - 1979 Vilhelm Johannesen\n 1979 - 1984 Torfinn Smith\n 1984 - 1998 Jan M\u00fcller\n1998 - n\u00fa Eirikur Lindenskov\n\nKeldur \n\n Niels Thomsen og Jette D. S\u00f8llinge: De Danske aviser 1634 - 1989, bind 3, Odense 1991, s. 695\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n\n Sosialurin\n Olivant - T\u00ed\u00f0indi fr\u00e1 sosialinum\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "1482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81tr%C3%BAna%C3%B0ur", "title": "\u00c1tr\u00fana\u00f0ur", "text": "\u00c1tr\u00fana\u00f0ur ella religi\u00f3n sn\u00fdr seg um, at menniskja\u00f0 \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt stendur \u00ed samband vi\u00f0 maktir uttanfyri menniskja\u00f0, sum hava \u00e1virkan \u00e1 l\u00edv og umst\u00f8\u00f0ur menniskjans. Menniskju hava til allar t\u00ed\u00f0ir havt sinar \u00e1tr\u00fana\u00f0ir. Fra n\u00e1tturureligion og pers\u00f3nligum spiritualiteti til tr\u00fanna \u00e1 fleiri gudar til tr\u00fanna \u00e1 ein Gu\u00f0.\n\nFyri hv\u00f8nn \u00e1tr\u00fana\u00f0 s\u00e6r kann ein hyggja at ymsum s\u00ed\u00f0um, t.d. l\u00e6ru, ritualum, menniskjafatan, gudsfatan o.s.fr.\n\nD\u00f8mir um \u00e1tr\u00fana\u00f0ir \n\n Ayyavali\n \u00c1satr\u00fagv\n  Bah\u00e1'\u00ed Tr\u00fagvin\n \u2638 Buddisma\n Zenbuddisma\n \u0950 Hinduisma\n \u262a Islam\n Sunni Islam\n Shia Islam\n Sufisma\n \u0fd7 Jainisma\n \u2721 J\u00f8dad\u00f3mur\n Klassiskar gudal\u00e6rur\n Konfusianisma\n \u271d Kristind\u00f3mur\n Jehova Vitni\n Mormonska kirkjan\n Ortodoksu kirkjur\n Kat\u00f3lska kirkjan\n Protestantisma\n Lutheranisma\n Metodisma\n Hv\u00edtusunnur\u00f8rslan\n Karismatiska r\u00f8rslan\n Baptistkirkjan\n Adventisma\n Rastafaril\u00e6ran\n Shintoisma\n \u262c Sikhisma\n \u262f Taoisma\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: \u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\n\nFlestu f\u00f8royingar hoyra til f\u00f3lkakirkjuna. Av teimum, sum hoyra til f\u00f3lkakirkjuna, eru kanska umlei\u00f0 10% kn\u00fdtt at Heimamissi\u00f3nini. Hin f\u00f8royska heimamissi\u00f3nin er f\u00f8royska greinin av Dansk Indremission. Eini 12 % av f\u00f8royingum halda seg til Br\u00f8\u00f0rasamkomuna. Hesi standa fyri ta\u00f0 mesta uttanfyri f\u00f3lkakirkjuna. \n\n\u00cd F\u00f8royum eru fleiri tr\u00faarb\u00f3lkar - n\u00f3gv teir flestu kristnir.\n\nA\u00f0rir tr\u00faarb\u00f3lkar \u00ed F\u00f8royum eru: \n\n Adventistarnir\n Bah\u00e1'\u00ed\n Hv\u00edtusunnusamkoman - eisini nevnd \"pinsarnir\"\n Jehova Vitni\n Kat\u00f3lska kirkjan"}
{"id": "1488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3nleikur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "T\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum", "text": "\n\nRokkur/poppur \n\nTalan er alt\u00ed\u00f0 um ein definisj\u00f3nspurning, t\u00e1 i\u00f0 vit seta etikett \u00e1 populert\u00f3nleik. N\u00e6r er talan um rokk, n\u00e6r er ta\u00f0 country og so framvegis, t\u00ed genrurnar eru mangan blanda\u00f0ar. Og serliga trupult ver\u00f0ur ta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 ein skal \u00fatgreina undirb\u00f3lkar av teimum ymsu genrunum. \n\n\u00cd F\u00f8royum er ta\u00f0 kanska uppaftur truplari at gera hetta b\u00fdti, t\u00ed mangan ganga somu t\u00f3nleikarar aftur \u00ed ymsum \u00fatg\u00e1vum, sum s\u00edn\u00e1millum umbo\u00f0a ymisk \"sl\u00f8g\" av t\u00f3nleiki. Hetta er ors\u00f8kin til, at yvirliti\u00f0 ni\u00f0anfyri ikki er skipa\u00f0 eftir genru, men heldur eftir pers\u00f3num.\n\nSolistar \n\n Anna Faroe (Nygaard)\n Annika Hoydal\n Brandur Enni\n D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\n Edvard Nyholm Debess\n Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n Elin Brimheim Heinesen\n Evi Djurhuus\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e\n Finnur Koba\n Georg eystan \u00c1\n Greta Svabo Bech\n Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\n Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen\n Hallur Joensen\n Hans Edward Andreasen\n Hans Jacob W. Hjelm\n Hanus G. Johansen\n Holgar Jacobsen\n H\u00f8gni Lisberg\n H\u00f8gni Reistrup\n Johan Petersen\n Jens Marni Hansen\n J\u00f3an Jakku Guttesen\n K\u00e1ri Petersen\n K\u00e1ri P\n K\u00e1ri Sverrisson\n Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\n Kristian Blak\n Kristina B\u00e6rendsen\n Lena Anderssen\n Malan Thomsen\n Malan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir\n Maria Guttesen\n Nicolina \u00e1 Kamarinum\n\u00d8ssur Johannesen\n \u00d3lavur Jakobsen\n Petur P\u00f3lson\n P\u00e6tur vi\u00f0 Keldu\n Ragnar Finsson\n Robert Mc Birnie\n Steint\u00f3r Rasmussen\n Teitur Lassen\n Terji Rasmussen\n Uni Reinert Debess\n\nB\u00f3lkar \n Aldub\u00e1ran\n 200\n Chase\n Clickhaze\n Enekk\n Fr\u00e6ndur\n Gestir\n Hamfer\u00f0\n Harkali\u00f0i\u00f0\n Lama Sea\n Lawetz\n Villmenn\n ma\u00f0ur:glotti\n Makrel\n Mark No Limits\n Moirae\n Mold\n MC-H\u00e1r\n P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll\n The Reverends\n Side Effect\n Tangz\n Tinganest\n T\u00fdr\n Yggdrasil\n\nFel\u00f8g \n\n FUT - F\u00f8roya UndirhaldsT\u00f3nleikarafelag\n TUTL\n\nKonsertir o.t.\n\n Aftur \u00ed 60'ini\n Aftur \u00ed 80'ini\n G! Festival\n J\u00f3ans\u00f8kufestivalurin\n Mj\u00fas festival\n \u00d3lavs\u00f8kukonsertin\n Summarfestivalurin\n T\u00f3rshavnar Jazz, F\u00f3lka & Bluesfestival\n\nTilfar um rokk- og poppt\u00f3nleik \u00ed F\u00f8royum \n\n B\u00f8kur o.a. skrivligt tilfar F\u00f8royska rokks\u00f8gan. fr\u00e1 frumrokki til altj\u00f3\u00f0a t\u00f3nleikapallin 1. \u00fatg\u00e1va. - [T\u00f3rshavn] : F\u00f8roya l\u00e6rarafelag, 2016. 431 s\u00ed\u00f0ur, myndir\n \u00daF sendingar um t\u00f3nleik\n SvF sendingar um t\u00f3nleik Minnist t\u00fa enn: f\u00f8royska t\u00f3nleikas\u00f8gan (S\u00fani Merkistein, 2013)\n F\u00f8roysk sj\u00f3nbandal\u00f8g (video) F\u00f8roysk videol\u00f8g, b\u00f3lkur \u00e1 Facebook https://www.facebook.com/groups/200979963364083/about/\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n music.fo\n Heimas\u00ed\u00f0a vi\u00f0 f\u00f8royskum t\u00f3nleiki\n\n \nListar"}
{"id": "1489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristind%C3%B3mur", "title": "Kristind\u00f3mur", "text": "Kristind\u00f3murin var\u00f0 til fyri 2.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Stovnari var Jesus Kristus, i\u00f0 var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Betlehem \u00ed \u00cdsrael. Jesus var f\u00f8ddur j\u00f8di, men f\u00f3r at leggja \u00fat j\u00f8disku skriftirnar \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn teir skriftl\u00e6rdu. Eftir at hann var dey\u00f0ur, var\u00f0 l\u00e6ra hansara skriva\u00f0 ni\u00f0ur, og er tann parturin av B\u00edbliuni, sum ver\u00f0ur r\u00f3ptur N\u00fdggja Testamenti\u00f0. Tey kristnu tr\u00fagva \u00e1 ein Gud, og at Jesus er sonur Guds. At hann reis upp fr\u00e1 dey\u00f0um, og at tey, sum tr\u00fagva \u00e1 hann, skulu eiga \u00e6vigt l\u00edv. Tekn kristind\u00f3mins er krossurin, sum Jesus doy\u00f0i \u00e1.\n\nBakgrund \n\n\u00cd fyrstu \u00f8ld e.Kr. st\u00f3\u00f0 \u00cdsrael undir r\u00f3mverskum valdi, h\u00f3ast ta\u00f0 var \u00edm\u00f3ti j\u00f8daf\u00f3lksins vilja. Um \u00e1r 30 f\u00f3r smi\u00f0urin, nevndur Jesus, at pr\u00e6dika. L\u00e6ra hansara var\u00f0 v\u00e6l umt\u00f3kt og mong fylgdu honum. Men h\u00f8vu\u00f0sprestarnir og hinir elstu \u00ed j\u00f8diska samfelagnum l\u00f8gdu Jesus undir at spotta Gud og villei\u00f0a f\u00f3lki\u00f0. Teir fingu r\u00f3mverska landsh\u00f8vdingan Pontius Pilatus at f\u00e1a hann fyri r\u00e6ttin. Hann var funnin sekur \u00ed gudspottan og krossfestur um \u00e1r 33. Vi\u00f0haldsf\u00f3lk hansara hildu hann vera Messias, \"hin \u00fatvalda\" - \u00e1 grikskum Khristos, ha\u00f0an navni\u00f0 \u00e1 tr\u00faarl\u00e6ru hansara - kristind\u00f3mur - er komi\u00f0.\n\nEin ma\u00f0ur, sum \u00ed fyrstuni eldhuga\u00f0ur str\u00edddist \u00edm\u00f3ti l\u00e6ru Jesusar, men br\u00e1dliga var\u00f0 umvendur, var ein l\u00e6rdur j\u00f8diskur tjaldmakari \u00far Tarsos \u00ed L\u00edtla\u00e1sia. Hann \u00e6t Saul - betri kendur undir navninum Paulus. L\u00edv s\u00edtt v\u00edgdi hann til at bo\u00f0a n\u00fdggju tr\u00fanna og gj\u00f8rdist ein av oddamonnum hennara. \u00cd fyrstuni v\u00f3ru ta\u00f0 n\u00e6stan bara tey, sum kendu Jesus og h\u00f8vdu fylgt honum, i\u00f0 hugsa\u00f0u um krossfestingina og tr\u00fa\u00f0u, at hann var risin upp fr\u00e1 dey\u00f0um. Men eftir r\u00e6ttiliga stuttari t\u00ed\u00f0 var l\u00e6ra hansara borin um r\u00f3mverska heimin, og \u00ed 313 var kristind\u00f3murin alment g\u00f3\u00f0kendur \u00ed R\u00f3mar\u00edkinum.\n\nB\u00edblian \n\nKristin f\u00f3lk tr\u00fagva, at B\u00edblian er innbl\u00e1st (inspirera\u00f0) av Gudi. B\u00edblian er b\u00fdtt \u00ed tveir h\u00f8vu\u00f0spartar: Gamla Testamenti (heilaga skrift j\u00f8danna) og N\u00fdggja Testamenti, skriva\u00f0 \u00ed 1. \u00f8ld vi\u00f0 \u00e1postlunum sum heimildarmonnum.\n\nHeilaga kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in \n\nKv\u00f8di\u00f0 fyri, at hann doy\u00f0i, \u00e1t Jesus s\u00edna seinastu m\u00e1lt\u00ed\u00f0 saman vi\u00f0 l\u00e6rusveinunum, og hann breyt brey\u00f0 og gav teimum at eta og v\u00edn at drekka. Allir drukku \u00far sama kaliki, og hann ba\u00f0 teir gera ta\u00f0 so ofta, teir kundu, til s\u00ednar \u00e1minningar. Alt fr\u00e1 t\u00ed degi hava kristin f\u00f3lk b\u00fdtt brey\u00f0 og v\u00edn \u00ed einum rituali, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0 evkaristi, ella altargangur. \"Evkaristi\" er grikskt og merkir at veita t\u00f8kk . Vanliga er ta\u00f0 prestur, sum gevur f\u00f3lki\u00f0  brey\u00f0 og v\u00edn, t\u00e1 i\u00f0 altargangur er \u00ed kirkjuni.\n\nP\u00e1vi \n\nP\u00e1vin \u00ed Vatikan \u00ed R\u00f3m er h\u00e6gsti myndugleiki fyri R\u00f3makirkjuni. 900 milli\u00f3nir eru r\u00f3mversk-kat\u00f3lskar.\n\nHalgidagar \n\n J\u00f3laf\u00f8sta (advent): Fyrireiking til j\u00f3la. \n J\u00f3ladagur: 25. desember, Jesus var\u00f0 f\u00f8ddur. \n P\u00e1lmasunnudagur: Jesus rei\u00f0 inn \u00ed Jer\u00fasalem \u00ed \u00cdsrael sunnudagin fyri p\u00e1skir. \n Sk\u00edrh\u00f3sdagur: Jesus \u00e1t kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0ina og var\u00f0 handtikin. \n Langi fr\u00edggjadagur: Jesus doy\u00f0i \u00e1 krossinum. \n P\u00e1skadagur: Jesus reis upp fr\u00e1 dey\u00f0um. \n D\u00fdri bi\u00f0idagur: Serstakur halgidagur 4. fr\u00edggjadag eftir p\u00e1skir. \n Krists himmalsfer\u00f0ardagur: Til minnis um at Jesus f\u00f3r til himmals, 40. dagin eftir p\u00e1skadag. \n Hv\u00edtusunna: Halgi andin kom yvir l\u00e6rusveinarnar, 50. dagin eftir p\u00e1skir.\n\nKristind\u00f3murin fer \u00ed tv\u00edningar \n\nS\u00f8ga kristind\u00f3msins er merkt av aldagomlum str\u00ed\u00f0i og sundurlyndi, og tey kristnu hava mangan gj\u00f8rt seg sek \u00ed mannjagstran, p\u00edning og bl\u00f3\u00f0\u00fathelling framt \u00ed Guds navni. Longu \u00e1\u00f0renn Konstantin keisari \u00ed 313 vi\u00f0urkendi tey kristnu \u00ed R\u00f3mar\u00edkinum, h\u00f8vdu nakrar kristnar samkomur tiki\u00f0 seg burtur \u00far almennu kirkjuni, og sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, gj\u00f8rdust t\u00e6r alt fleiri \u00ed tali. \n\n\u00cd mong hundra\u00f0 \u00e1r var kristind\u00f3murin \u00ed tveimum h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkum: Kat\u00f3lska r\u00f3makirkjan \u00ed Vesturevropa, har p\u00e1vin \u00ed R\u00f3m var h\u00e6gstur, og ortodoksa kirkjan, sum eysturr\u00f3mverski keisarin \u00ed Konstantinopel st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri til \u00ed 1453, t\u00e1 i\u00f0 turkar t\u00f3ku b\u00fdin, og patriarkurin \u00ed Moskva gj\u00f8rdist h\u00e6gsti kirkjuligi myndugleiki fyri ortodoksu kirkjuni. \u00cd Vesturevropa slitu tr\u00fab\u00f3tarmenn sum Luther og Calvin seg leysar fr\u00e1 yvirr\u00e6\u00f0i p\u00e1vans \u00ed R\u00f3m. Teir og vi\u00f0haldsf\u00f3lk teirra v\u00f3r\u00f0u nevndir protestantar. Teir ruddu sl\u00f3\u00f0 fyri protestantisku kirkjunum, sum er n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Henda gongdin heldur enn fram, og t\u00ed eru mangar ymiskar kirkjur. \n\nH\u00f3ast sundurlyndi er kristind\u00f3murin komin til n\u00e6stan \u00f8ll lond. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er slakur tri\u00f0ingur av \u00f8llum heimsins f\u00f3lki kristin. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum gongur kristind\u00f3murin skj\u00f3tast fram sunnan fyri Sahel og Sahara \u00ed Afrika og \u00ed \u00e1siatiskum londum, til d\u00f8mis Kina og Su\u00f0urkorea.\n\nKristin mest forfylgd \n\nKorini hj\u00e1 kristnum f\u00f3lki\u00f0 eru versna\u00f0 n\u00f3gv seinastu \u00e1rini v\u00edsir ein n\u00fdggj kanning. Ta\u00f0 er fr\u00e1grei\u00f0ingin \"Persecuted and Forgotten 2007/2008\" fr\u00e1 felagsskapinum Aid to the Church in Need (ACN), sum sl\u00e6r fast, at tey kristnu eru tey mest forfylgdu \u00ed heiminum. Umlei\u00f0 550 milli\u00f3nir kristin ver\u00f0a forfylgd ella gj\u00f8rd mismun \u00e1 \u00e1 ymsan h\u00e1tt \u00ed dag. T\u00f3 er st\u00f8\u00f0an batna\u00f0 ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum, serliga \u00e1 Kuba og \u00ed Kina, me\u00f0an st\u00f8\u00f0an \u00ed Irak og Iran er vor\u00f0in verri seinastu t\u00ed\u00f0ina. \n\nFelagsskapurin Evangelisk Alliance metir, at fleiri enn 200 milli\u00f3nir kristin \u00ed 60 ymiskum londum ver\u00f0a ats\u00f8kt vegna teirra tr\u00fagv. Tey ringastu londini eru Nor\u00f0urkorea, Saudi-Arabia og Iran. Eisini muslimar, buddistar og onnur tr\u00fagvandi uppliva \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar ats\u00f3knir, t\u00ed tr\u00faarfr\u00e6lsi\u00f0 er tann mannar\u00e6tturin, i\u00f0 oftast ver\u00f0ur sk\u00fagva\u00f0ur til s\u00ed\u00f0is, men kristin eru t\u00f3 tann st\u00f8rsti b\u00f3lkurin, sum upplivir hetta. Heilt einfalt t\u00ed kirkjan veksur mest \u00ed londum, har mannar\u00e6ttindi ikki ver\u00f0a vird. \n\nN\u00f3gv menniskju uppliva ats\u00f3knir vegna etniskar, sosialar og politiskar \u00f3semjur. Til ber hinvegin at tala um ats\u00f3knir vegna tr\u00fagv eina, t\u00e1 i\u00f0 menniskju kunnu f\u00e1a betri vi\u00f0urskifti \u00ed landinum vi\u00f0 at skifta \u00e1tr\u00fana\u00f0 til h\u00f8vu\u00f0s\u00e1tr\u00fana\u00f0in \u00ed landinum. Vit kunnu tala um ats\u00f3knir, t\u00e1 i\u00f0 menniskjunnar mest grundleggjandi r\u00e6ttindi ikki ver\u00f0a vird, og ta\u00f0 hevur l\u00ed\u00f0ing vi\u00f0 s\u00e6r. Fleiri hundra\u00f0t\u00fasund menniskju ver\u00f0a dripin, uppliva sera \u00f3gvusligan har\u00f0skap, ver\u00f0a seld sum tr\u00e6lir, ver\u00f0a sett \u00ed fongsul, ver\u00f0a p\u00ednd, h\u00f3tt, diskriminera\u00f0 ella handtikin, bara t\u00ed at tey eru kristin. \n\nListin vi\u00f0 teimum 10 londunum, har ats\u00f3knir m\u00f3ti teimum kristnu eru ringast \u00ed 2010, er hesin: \n\n1. Nor\u00f0urkorea\n2. Saudi-Arabia\n3. Iran\n4. Afghanistan\n5. Somalia\n6. Maldivoyggjar\n7. Jemen\n8. Laos\n9. Eritrea\n10. Usbekistan\n\nOvast \u00e1 listanum er Nor\u00f0urkorea, og hetta er sjeynda \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0, at Nor\u00f0urkorea ver\u00f0ur mett sum ta\u00f0 mest f\u00edggindaliga landi\u00f0 m\u00f3tvegis kristind\u00f3minum. Har ver\u00f0ur sagt, at kristind\u00f3murin er ska\u00f0iligur fyri landi\u00f0, vil Open Doores ver\u00f0a vi\u00f0. Felagsskapurin sigur, at umst\u00f8\u00f0urnar eru vanlukkuligar \u00ed Nor\u00f0urkorea. 50.000 kristin eru \u00ed arbei\u00f0slegum, og dagliga ver\u00f0a kristin f\u00f3lk buka\u00f0, p\u00ednd ella dripin orsaka av teirra tr\u00fagv.\n\nAv teimum 10 londunum ovast \u00e1 listanum hj\u00e1 Open Doors eru sjey muslimsk lond . \u00cd Somalia v\u00f3ru ta\u00f0 fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani bara n\u00f8kur f\u00e1 hundra\u00f0 kristin. \u00cd dag er tali\u00f0 minst 5.000. Men t\u00e1 tey kristnu gerast fleiri, metir muslimski meirilutin tey sum eina st\u00f8rri h\u00f3ttan, og t\u00ed ver\u00f0a tey forfylgd, sigur Stig Magne Heitmann, lei\u00f0ari fyri norsku deildina hj\u00e1 Open Doors, vi\u00f0 V\u00e5rt Land. Hann sigur, at ein t\u00fdskur stovnur hevur sta\u00f0fest, at 75 prosent av teimum, sum ver\u00f0a forfylgd fyri s\u00edna tr\u00fagv, eru kristin.\n\n\u00cdmyndir \n\n\u00cd kirkjunum eru ofta \u00edmyndir, sum hava \u00e1v\u00edsan t\u00fd\u00f0ing \u00ed kristnum h\u00f8pi. Tey eru vor\u00f0in til \u00ed fyrstu kristnu kirkjuli\u00f0unum, t\u00e1 i\u00f0 tey flestu f\u00f3lkini ikki dugdu at lesa, og upp gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar eru a\u00f0rar kristnar \u00edmyndir og myndir komnar afturat. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed \u00fatlondum pr\u00fdddu tey kirkjurnar vi\u00f0 m\u00e1lningum, sum m\u00e1la\u00f0ir v\u00f3ru \u00e1 veggirnar innan \u00ed kirkjunum. Ringastu brotsmenninir \u00ed R\u00f3mverjar\u00edkinum v\u00f3r\u00f0u krossfestir, og r\u00f3mverjar l\u00f3tu teir hanga \u00e1 krossinum, til teir doy\u00f0u. T\u00ed var ein krossur van\u00e6ruligt merki, til Jesus var\u00f0 krossfestur. Eftir ta\u00f0 gj\u00f8rdist m.a. krossurin ey\u00f0kenni hj\u00e1 teimum kristnu. \n\nSkipi\u00f0 \u00ed kirkjuni er ein \u00edmynd av, at eins og skipi\u00f0 verjir okkum m\u00f3ti vandum \u00e1 sj\u00f3num, solei\u00f0is verjir kirkjuskipi\u00f0 ella kirkjan vi\u00f0 bo\u00f0skapi s\u00ednum okkum m\u00f3ti vandum \u00e1 okkara fer\u00f0 gj\u00f8gnum l\u00edvi\u00f0. Vit heingja eisini skip upp \u00ed kirkjuni at minnast, at Jesu l\u00e6ruveinar v\u00f3ru fiskimenn. Hesi skipini kunnu somulei\u00f0is minna okkum \u00e1, at Gud bjarga\u00f0i N\u00f3a undan fl\u00f3\u00f0ini miklu, t\u00e1 i\u00f0 hann ba\u00f0 N\u00f3a byggja s\u00e6r skip.\n\nSpja\u00f0ing\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n B\u00edblian \u00e1 netinum\n F\u00f3lkakirkjan\n\nKeldur \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "1490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavs%C3%B8ka", "title": "\u00d3lavs\u00f8ka", "text": "\u00d3lavs\u00f8ka ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin 28. og 29. juli og er tj\u00f3\u00f0arh\u00e1t\u00ed\u00f0 f\u00f8royinga.\n\n\u00cd t\u00fasund \u00e1r hava f\u00f8royingar hildi\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0 fyri sameiningini av politikki og kristind\u00f3mi \u00e1 dey\u00f0adegi \u00d3lavs Heilaga. Hesin Noregs kongur fall \u00ed bardaga \u00e1 Stiklast\u00f8\u00f0um hin 29. juli 1030 og gj\u00f8rdist halgimenni nor\u00f0manna.\n\nDey\u00f0adagur hansara gj\u00f8rdist tingdagur f\u00f8royinga. F\u00f8royingar v\u00f3ru teir einastu nor\u00f0urlendingar, sum settu ting \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku. Eingin veit r\u00e6ttuliga hv\u00ed. Men hon ver\u00f0ur hildin enn \u00ed dag \u00ed T\u00f3rshavn, t\u00e1 i\u00f0 tingmenn, kirkjumenn og h\u00f8gir emb\u00e6tismenn ganga \u00ed skr\u00fa\u00f0gongu \u00far L\u00f8gtingsh\u00fasinum oman \u00ed D\u00f3mkirkjuna til gu\u00f0st\u00e6nastu og ni\u00f0an aftur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0, sum ver\u00f0ur sett hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku. At tinghald og \u00f3lavs\u00f8ka hoyra saman er hj\u00e1 f\u00f8royingum ein n\u00e6stan t\u00fasund \u00e1ra mentanarlig si\u00f0venja.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0arhald hevur helst alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 \u00ed sambandi vi\u00f0 tinghaldi\u00f0. Vit vita fr\u00e1 gomlum keldum, at n\u00f3gv f\u00f3lk kom til Havnar \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku. Sambandi\u00f0 millum L\u00f8gting og kirkju er eisini gamalt, t\u00f3 helst ikki eldri enn 1609, t\u00e1 i\u00f0 fyrsta kirkja var\u00f0 bygd \u00ed T\u00f3rshavn, \u00fati \u00e1 Reyni. \u00cd 1673 skriva\u00f0i pr\u00f3sturin Lucas Debes, at hv\u00f8r tingdagur byrja\u00f0i vi\u00f0 gu\u00f0st\u00e6nastu \u00ed Havnar kirkju. N\u00faverandi Havnar Kirkja, D\u00f3mkirkjan, var\u00f0 bygd \u00ed 1788.\n\n\u00cd dag er skr\u00fa\u00f0gongan ein fastur partur av \u00f3lavs\u00f8kuni. Ta\u00f0 tykist at hava veri\u00f0 \u00f3gvuliga ymist, sum skr\u00fa\u00f0gongan hevur veri\u00f0 skipa\u00f0. \u00cd hvussu er var eingin f\u00f8st skipan, t.d. um ra\u00f0fylgjuna. Vi\u00f0 hv\u00f8rt hevur eisini politisk \u00f3semja veri\u00f0 um henda spurning. Ta\u00f0 hevur ikki enn eydnast at f\u00e1a eina fasta skipan.\nMen kortini - so s\u00e6st \u00e1 hv\u00f8rjari \u00f3lavs\u00f8ku enn \u00ed dag hitt gamla sambandi\u00f0 millum ting og kirkju.\n\nOg hin st\u00f3ra mannfj\u00f8ld, sum hv\u00f8rt \u00e1r sko\u00f0ar skr\u00fa\u00f0gonguna vi\u00f0 l\u00f8gtingsmonnum, prestum og donskum emb\u00e6tismonnum \u00far l\u00f8gtingsh\u00fasinum oman \u00ed D\u00f3mkirkjuna og ni\u00f0anaftur, v\u00e6ntar at s\u00edggja hesa sj\u00f3n \u00e1r um \u00e1r.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0 \u00fateftir \n\n Postverk F\u00f8roya\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar\nF\u00f8royskar stevnur"}
{"id": "1492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santiago%20de%20Compostela", "title": "Santiago de Compostela", "text": "Santiago de Compostela er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00ed sj\u00e1lvst\u00fdrandi Galicia, sum liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Spania, og hevur umlei\u00f0 94,000 \u00edb\u00fagvar (\u00e1r 2008). B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir Jakob eldra, i\u00f0 var ein av teimum 12 apostlunum hj\u00e1 Jesus. Gr\u00f8v hansara er \u00ed d\u00f3mkirkjuni (katedralinum) \u00ed b\u00fdnum. S\u00ed\u00f0an mi\u00f0\u00f8ldina hava p\u00edlagr\u00edmar gingi\u00f0 p\u00edlag\u00edmsgongu til gr\u00f8vina. Vanligt er, at f\u00f3lk i\u00f0 hava vitja gr\u00f8vina, seta eina J\u00e1kupsskel \u00e1 kl\u00e6\u00f0i s\u00edni, sum eitt tekin um at tey hava veri\u00f0 har.\n\nGamli b\u00fdarparturin av Santiago de Compostela kom \u00e1 listan hj\u00e1 UNESCO yvir heimsarv \u00ed 1985. B\u00fdurin hevur egi\u00f0 fr\u00f3\u00f0skaparsetur. \u00cd 2000 var b\u00fdurin Evropiskur mentanarh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur.\n\nB\u00fdir \u00ed Spania\nHeimsarvar"}
{"id": "1494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rv%C3%A1gsvatn", "title": "S\u00f8rv\u00e1gsvatn", "text": "S\u00f8rv\u00e1gsvatn, ver\u00f0ur \u00ed V\u00e1gum eisini nevnt Vatni\u00f0 og \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 eisini Leitisvatn, liggur \u00ed V\u00e1gum og er st\u00f8rsta vatn \u00ed F\u00f8royum, 3,4 km2 til v\u00edddar. S\u00f8rv\u00e1gsvatn liggur millum bygdirnar S\u00f8rv\u00e1g, Mi\u00f0v\u00e1g og Vatnsoyrar. Vatni\u00f0 liggur \u00ed einum av n\u00e1tt\u00faruvakrastu \u00f8kjum \u00ed landinum. Vanligt hevur veri\u00f0 at fiska s\u00edl \u00ed vatninum. Undir kr\u00edgnum var vatni\u00f0 sj\u00f3flogbreyt hj\u00e1 enskum flogf\u00f8rum, og fl\u00fagvarabedingin, sum n\u00fa er tilhald hj\u00e1 h\u00fasvognum, ber enn bo\u00f0 um hetta.\n\nTa\u00f0 liggur \u00ed V\u00e1gum, stutt fr\u00e1 V\u00e1ga Floghavn, og kallast Leitisvatn \u00ed bygdunum eystanfyri vatni\u00f0, me\u00f0an s\u00f8rvingar kalla ta\u00f0 S\u00f8rv\u00e1gsvatn. S\u00f8rv\u00e1gsvatn liggur \u00ed 32 metra h\u00e6dd \u00ed einum brei\u00f0um dali millum fj\u00f8llini \u00e1 sunnara parti av V\u00e1gum. Vatni\u00f0 er 3,56 km2 \u00ed v\u00eddd, uml. 6 kilometrar langt og uml. 800 metrar har ta\u00f0 er sum brei\u00f0ast. Mi\u00f0ald\u00fdpi\u00f0 er 27,5 metrar og har ta\u00f0 er dj\u00fapast, 59 m. Fr\u00e1rensli\u00f0 er tann stutta B\u00f8sdals\u00e1, sum rennur \u00fat av berginum \u00ed B\u00f8sdalafossi, beinlei\u00f0is \u00e1 sj\u00f3gv. Su\u00f0urs\u00ed\u00f0an av V\u00e1gum er illa jar\u00f0slitin og ey\u00f0kend fyri bratta bjargalendi\u00f0, m.a. forbergi\u00f0 Tr\u00e6lan\u00edpan, sunnanfyri B\u00f8sdalafoss.\n\nStrondin er mest hella og leyst sm\u00e1gr\u00f3t, men nor\u00f0asti endin av vatninum hevur sandstrond. Vi\u00f0 nor\u00f0urendan liggur annars einasta innlandsbygd \u00ed F\u00f8royum, Vatnsoyrar.\n\nSeinni heimsbardagi\n\nUndir \u00d8\u00f0rum heimsbardaga, \u00e1\u00f0renn floghavnin var\u00f0 bygd, n\u00fdtti bretska hersetingarvaldi\u00f0 vatni\u00f0 at lenda \u00e1 vi\u00f0 sj\u00f3flogf\u00f8rum, i\u00f0 vardu f\u00f8roysku havlei\u00f0irnar og annars fluttu manning og tilfar til herna\u00f0arst\u00f8\u00f0ina. Ta\u00f0 finnast enn mangar sl\u00f3\u00f0ir og toftir eftir virksemi\u00f0 hj\u00e1 bretska hervaldinum vi\u00f0 S\u00f8rv\u00e1gsvatn.\n\nS\u00ed eisini \n\n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Lakeside.fo (\u00datfer\u00f0 vi\u00f0 b\u00e1tinum \u00e1 vatni.)\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "1495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmun%20av%20Skar%C3%B0i", "title": "S\u00edmun av Skar\u00f0i", "text": "S\u00edmun av Skar\u00f0i (3. mai 1872 - 9. oktober 1942) var f\u00f3lkah\u00e1sk\u00falastj\u00f3ri \u00ed T\u00f3rshavn. Hann var l\u00e6rari og stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. Setti saman vi\u00f0 Rasmusi Rasmussen h\u00e1sk\u00falan \u00e1 stovn 1899. Var eisini skald, yrkti m.a. tj\u00f3\u00f0sangin \"T\u00fa alfagra land m\u00edtt\". Saman vi\u00f0 S\u00edmun Paula \u00far Konoy gav hann \u00fat fyrsta f\u00f8royska barnabla\u00f0i\u00f0, Ungu F\u00f8royar (1907-10 og 1914-15). S\u00edmun av Skar\u00f0i var \u00ed n\u00f8kur \u00e1r l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. \n\n Foreldur: Elsa f. Matras av Vi\u00f0arei\u00f0i og Johannes Johannesen av Skar\u00f0i. \n Hj\u00fanafelagi: Sanna Jacobsen \u00far T\u00f3rshavn 1901. \n B\u00f8rn: J\u00f3hannes av Skar\u00f0i. \n Vald\u00f8mi: Nor\u00f0uroyggjar. \n 1896 L\u00e6rarapr\u00f3gv fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala.\n 1899 - 1942 L\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. \n 1902 - 1903 F\u00f8roya L\u00e6rarafelag. \n 1906 - 1914 L\u00f8gtingsma\u00f0ur (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin).\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n T\u00fa alfagra land m\u00edtt (1. februar 1906)\n J\u00f3las\u00e1lmar og morgun- og kv\u00f8lds\u00e1lmar. T\u00f3rshavn: Fram 1913 (30 s., samman vi\u00f0 J\u00e1kup Dahl)\n V\u00e1r: sj\u00f3nleikur \u00ed fimm p\u00f8rtum. 2. \u00fatgava - T\u00f3rshavn: Ungu F\u00f8royar, 1960. (67 s.)\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na; ritstj\u00f3ri: Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na: Yrkingar. T\u00f3rshavn: Forlagi\u00f0 Fannir, 1998. ISBN 99918-49-20-3. (176 s.)\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na II: S\u00f8guligar greinir, skaldskapur og s\u00f8ga. T\u00f3rshavn, Forlagi\u00f0 Fannir, 1999. ISBN 99918-49-25-4 (257 s.)\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na III: Skald og skaldskapur, m\u00e1l og uppl\u00fdsing, mentan .... T\u00f3rshavn, Forlagi\u00f0 Fannir, 2000. ISBN 99918-49-27-0 (446 s.)\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na IV: S\u00f8gur og \u00e6vint\u00fdr. T\u00f3rshavn, Forlagi\u00f0 Fannir, 2001. ISBN 99918-49-31-9 (274 s.)\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na V: S\u00f8gur og \u00e6vint\u00fdr. T\u00f3rshavn, Forlagi\u00f0 Fannir, 2002. ISBN 99918-49-31-9 (102 s.)\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na VI: V\u00e1r og V\u00edkingarnir \u00e1 H\u00e1logalandi. T\u00f3rshavn, Forlagi\u00f0 Fannir, 2003. ISBN 99918-49-37-8 (161 s.)\n Streingir, i\u00f0 t\u00f3na VII: Skalds\u00f8gan Strondin bl\u00e1a eftir Kristmann Gu\u00f0mundsson. T\u00f3rshavn, Forlagi\u00f0 Fannir, 2005. ISBN 99918-49-38-6\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1872\nAndl\u00e1t \u00ed 1942"}
{"id": "1498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skandinavia", "title": "Skandinavia", "text": "Skandinavia er nor\u00f0asti partur av Evropa. Men f\u00f3lk, lond og m\u00e1l eru ikki heilt samd \u00ed, hvat Skandinavia umfatar.\n\nHj\u00e1 nor\u00f0urlendingum umfatar Skandinavia vanliga: Danmark, Noreg og Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSkandinavia umfatar skandinavisku h\u00e1lvoynna og harafturat, t\u00f3 mest av s\u00f8guligum ors\u00f8kum, Danmark. Onnur uppfata Skandinavia sum tey nor\u00f0urlendsku londini, men ta\u00f0 gera nor\u00f0urlendingar t\u00f3 ikki.\n\nM\u00e1l \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Nor\u00f0urgermansk m\u00e1l\n\nM\u00e1lini \u00ed Skandinavia eru tr\u00fd: norskt, svenskt og danskt.\n\nPolitikkur\n\nPolitiska samansetingin gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina \n\n\u00b9 Fyrstu \u00edslendingar v\u00f3ru av norr\u00f8num uppruna, eina mest \u00far Noregi, og av keltiskum uppruna.\n\nS\u00ed eisini \n\n Nor\u00f0urlond\n Skandinavia (upprunafr\u00f8\u00f0i)\n\nEvropa\nSkandinavia"}
{"id": "1506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royska%20kr%C3%B3nan", "title": "F\u00f8royska kr\u00f3nan", "text": "F\u00f8royska kr\u00f3nan hevur sama vir\u00f0i sum danska kr\u00f3nan (DKK). Serligir f\u00f8royskir se\u00f0lar ver\u00f0a prenta\u00f0ir til n\u00fdtslu \u00ed F\u00f8royum, h\u00f3ast f\u00f8royskir myntir ikki ver\u00f0a slignir. F\u00f8royskir pengase\u00f0lar eru vi\u00f0urkendir, men t\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar ikki hava egi\u00f0 gjaldoyra, er ein f\u00f8roysk kr\u00f3na ta\u00f0 sama sum ein donsk kr\u00f3na.\n\n 1 kr\u00f3na = 100 oyru\n 100 kr\u00f3nur \u2248 13,50 evrur (euro)\n 1 evra \u2248 7,50 kr\u00f3nur\n\nS\u00f8gan um f\u00f8roysku kr\u00f3nuna \n\nUndir seinna heimsbardaga var\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug f\u00f8roysk kr\u00f3na stovnsett. F\u00f8royska kr\u00f3nan var\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3g \u00e1sett at vera 1/20 av enska pundinum. Hesi b\u00e6\u00f0i gjaldoyruni v\u00f3ru t\u00e1 \u00ed einari sonevndari Currency board-skipan, sum merkir, at tvey gjaldoyru ella fleiri eru sett beinlei\u00f0is \u00ed lutfall til hv\u00f8rt anna\u00f0. Minkar eitt \u00ed vir\u00f0i, so minkar hitt ella hini vi\u00f0. Ors\u00f8kin til stovnanina av f\u00f8roysku kr\u00f3nuni var t\u00fdska hersetingin av Danmark. \u00cd F\u00f8royum hildu danskir myndugleikar formliga fram at vera til. Samb\u00e6rt f\u00f8royskari l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i var\u00f0 Danmark ongant\u00ed\u00f0 hersett, men flutt \u00ed Amtmansborgina \u00ed Havn. Amtma\u00f0ur umsat so at siga alt, sum danskir myndugleikar undan honum h\u00f8vdu gj\u00f8rt. T\u00ed var\u00f0 kr\u00f3nan ikki avtikin, hon helt fram at vera til, \u00f3heft av veruligu donsku kr\u00f3nini. \n\n\u00cd fyrstu atl\u00f8gu fingu danskir se\u00f0lar eitt stempul fr\u00e1 amtmanni, sum seg\u00f0i fr\u00e1, at se\u00f0ilin bara var galdandi \u00ed F\u00f8royum. Seinni v\u00f3ru t\u00f3 serligir se\u00f0lar prenta\u00f0ir og myntir slignir til f\u00f8royska n\u00fdtslu. Hesir n\u00fdggju f\u00f8roysku pengarnir v\u00f3r\u00f0u framleiddir \u00ed Onglandi. F\u00f8royska gjaldoyra\u00f0 var\u00f0 verandi solei\u00f0is l\u00edka til 1949, h\u00f3ast seinni heimsbardagi enda\u00f0i \u00ed 1945. Heimast\u00fdrisskipanin kom ikki \u00ed gildi fyrr enn \u00ed 1948, og ikki fyrr enn eftir hetta var\u00f0 f\u00f8royska kr\u00f3nan broytt til ta\u00f0, hon er \u00ed dag. 12. apr\u00edl 1949 kom l\u00f3g \u00ed gildi, sum \u00e1setir, at F\u00f8royar hava egi\u00f0 gjaldoyra, sum eitur ein kr\u00f3na. Og lutfalli\u00f0 millum f\u00f8roysku og donsku kr\u00f3nuna er 1 kr\u00f3na = 1 krone. \u00cd l\u00f3gini ver\u00f0ur eisini \u00e1sett, at serligir f\u00f8royskir se\u00f0lar ver\u00f0a prenta\u00f0ir til n\u00fdtslu \u00ed F\u00f8royum. Men eingir serligir f\u00f8royskir myntir ver\u00f0a slignir. Danskir myntir ver\u00f0a br\u00faktir \u00ed F\u00f8royum. L\u00f3gin hevur gildi enn. T\u00ed er, samb\u00e6rt l\u00f3g, einasta l\u00f3gliga gjaldoyra \u00ed F\u00f8royum hin f\u00f8royska kr\u00f3nan (og danskir myntir), sum t\u00f3 hevur sama vir\u00f0i sum hin danska.\n\nS\u00ed eisini \nDanska kr\u00f3nan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Lov nr. 248 fr\u00e1 12. april 1949 om pengesedler m.v. p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne.\n Danmarks Nationalbank: F\u00e6r\u00f8ernes seddelserie.\n Ron Wise's World Paper Money - Faroe Islands (myndir).\n\nKr\u00f3nan\nGjaldoyra"}
{"id": "1510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0", "title": "Tj\u00f3\u00f0", "text": "Or\u00f0i\u00f0 tj\u00f3\u00f0 er gamalt norr\u00f8nt, \u00fej\u00f3\u00f0, og kann \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum merkja tvey ting:\nF\u00f3lk, flokkur av f\u00f3lki av somu r\u00f3t og vi\u00f0 felags m\u00e1li, mentan, s\u00f8gu og t\u00edl\u00edkum. Her hongur hugtaki\u00f0 saman vi\u00f0 einum felags samleika. F\u00f8royingar, t.e. f\u00f3lki\u00f0, eru ein tj\u00f3\u00f0 eftir hesi merking.\nLand, um ein tj\u00f3\u00f0 serliga heldur til \u00ed einum \u00e1v\u00edsum avmarka\u00f0um \u00f8ki, ver\u00f0ur hetta \u00f8ki\u00f0 ofta nevnt ein tj\u00f3\u00f0. F\u00f8royar, t.e. landi\u00f0, er tj\u00f3\u00f0 eftir hesi merking.\n\nAfturat hesum upprunamerkingum hevur or\u00f0i\u00f0 tj\u00f3\u00f0 eisini fingi\u00f0 a\u00f0ra merking:\nFullveldisr\u00edki, sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land, sum er vi\u00f0urkent av altj\u00f3\u00f0a samfelagnum. Her er bland komi\u00f0 \u00ed. Ein tj\u00f3\u00f0 hevur \u00ed grundini einki vi\u00f0 politiskar eindir at gera. Men av t\u00ed at tj\u00f3\u00f0ir hava lyndi til at skipa seg \u00ed politiskar eindir eftir egnari si\u00f0venju, og av at n\u00f3gv av heimsins fullveldisr\u00edkjum gj\u00f8gnum s\u00f8guna hava \u00ed grundini veri\u00f0 tj\u00f3\u00f0ir, eru or\u00f0ini vor\u00f0in samheiti. Or\u00f0ini merkja ikki ta\u00f0 sama, men hava av si\u00f0venju fingi\u00f0 naka\u00f0 sama t\u00fddning.\n\nTj\u00f3\u00f0skapur"}
{"id": "1516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hetland", "title": "Hetland", "text": "Hetland (enskt Shetland, skotskt g\u00e6liskt: Sealtainn, skotskt: \u021cetland/Zetland) er ein oyggjab\u00f3lkur nor\u00f0ur \u00far Skotlandi. Formliga er Hetland partur av Skotlandi, sum formliga er partur av Sameinda Kongar\u00edkinum \u00ed St\u00f3rabretlandi.\n\nHetland ver\u00f0ur ofta rokna\u00f0 sum n\u00e6rmasti granni hj\u00e1 F\u00f8royum, men hetta er ikki r\u00e6tt. \u00dar Sumbiarenda til vestastu oynna \u00ed Hetlandi, Foula (f\u00f8royskt: Fugloyggin), eru 150 fj\u00f3r\u00f0ingar ella 282 km; men \u00far Sumbiarenda til North Rona \u00ed Hebridunum eru bara 260 km, sum sostatt er n\u00e6rmasti granni hj\u00e1 F\u00f8royum. Av oyggjunum \u00ed Hetlandi, sum eru 117 \u00ed tali, er ein n\u00f3gv tann st\u00f8rsta, Mainland (Meginlandi\u00f0). \u00c1 henni eru st\u00f8rstu b\u00fdirnir: Lerwick, 350 \u00e1ra gamal, og Scalloway, gamli h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin.\n\nS\u00f8ga \n\nHetland var \u00ed forn\u00f8ld bygt av piktum, sum annars v\u00f3ru \u00ed Nor\u00f0urskotlandi. Men t\u00e1 nor\u00f0b\u00fagvar f\u00f3ru at b\u00faseta seg har um 800, v\u00f3ru piktarnir helst horvnir.\n\nEins og \u00ed F\u00f8royum var eitt Alting, har allir fr\u00e6lsir menn kundu m\u00f8ta og allar \u00f3semjur v\u00f3ru loystar.\n\nHetland var ogn hj\u00e1 norsku kr\u00fanuni eins og F\u00f8royar. Men 28. mai 1469 var Hjaltland, sum ta\u00f0 \u00e6t t\u00e1, pantsett fyri 8000 r\u00ednskar gyllin til skotakong. Hetland hevur veri\u00f0 skotsk ogn s\u00ed\u00f0ani.\n\nL\u00f3girnar, sum hetlendska Altingi\u00f0 gj\u00f8rdi \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0, eru ongant\u00ed\u00f0 settar \u00far gildi. Hetta merkir, at Hetland ver\u00f0ur stj\u00f3rna\u00f0 samb\u00e6rt gamlari norr\u00f8nari l\u00f3g, h\u00f3ast Altingi\u00f0 langt s\u00ed\u00f0ani er fari\u00f0 \u00ed s\u00f8guna.\n\nPolitikkur \n\nAv 22 limum \u00ed Hetlandsr\u00e1\u00f0num, sum er h\u00e6gsti myndugleiki \u00ed Hetlandi eftir f\u00f3lki\u00f0, eru 5 valdir politiskt (liberal-demokratar). \u00cd Skotska Tj\u00f3\u00f0artinginum s\u00edggjast politiskir flokkar betur aftur. Ein liberal-demokratur er valdur at umbo\u00f0a Hetland beinlei\u00f0is vi\u00f0 Hetlandi sum vald\u00f8mi. Men Skotland hevur tvey sl\u00f8g av vald\u00f8mum, og Hetland er partur av einum teirra. \u00cd H\u00e1londunum og oyggjunum, sum er eitt vald\u00f8mi i\u00f0 umfatar Hetland, eru tveir limir valdir umbo\u00f0andi Konservativa flokkin, tveir fyri Labourflokkin, ein fyri Gr\u00f8na flokkin og tveir fyri Scottish National Party.\n\nMentan\n\nM\u00e1l \n\nM\u00e1li\u00f0 \u00ed Hetlandi er skotskt, men skotska m\u00e1li\u00f0 \u00ed Hetlandi er serstakt og hevur m.a. fleiri norr\u00f8n or\u00f0 enn onnur skotskt m\u00e1lf\u00f8ri, men eisini n\u00f3gv hollendsk or\u00f0, sum \u00farslit av ovurst\u00f3rari hollendskari hj\u00e1veru \u00ed Hetlandi s\u00ed\u00f0an 1540 t\u00e1 hollendski sildafiskiskapurin vi\u00f0 Hetland t\u00f3k seg upp. Serliga f\u00f3lk \u00ed Lerwick, i\u00f0 eisini bleiv r\u00f3ptur \"Amsterdam of the North\", dugdu r\u00e6\u00f0i\u00f0 hollendskt. Fyri tvey- tr\u00fdhundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var norr\u00f8na m\u00e1li\u00f0 Norn enn tosa\u00f0 av alm\u00faguni \u00fati \u00e1 bygd \u00ed Hetlandi, men t\u00e1 kristna vekingin t\u00f3k seg upp, f\u00f3ru hesi at l\u00e6ra seg enskt fyri at kunna skilja b\u00edbliuna, og t\u00e1 almennur ensktm\u00e6ltur sk\u00fali bleiv settur \u00e1 stovn \u00ed Hetlandi, var s\u00ed\u00f0sta stigi\u00f0 tiki\u00f0 til avt\u00f8kuna av norr\u00f8na m\u00e1linum , tey seinastu i\u00f0 dugdu m\u00e1li\u00f0 livdu \u00ed fjarskotnu oyggjunum Unst og Foula.  Ta\u00f0 sum livir eftir \u00ed dag, er serliga sta\u00f0arn\u00f8vn, og n\u00f8kur navnor\u00f0 i\u00f0 l\u00fdsa fuglar, fisk og gamla b\u00f3ndasamfelagi\u00f0. Sagt hevur veri\u00f0 at hetlendskir fiskimenn br\u00faktu hetta m\u00e1li\u00f0 til samskifti \u00ed F\u00f8royum, men fleiri keldur vilja vera vi\u00f0, at hesir hetlendingar heldur h\u00f8vdu l\u00e6rt f\u00f8royskt, sum vi\u00f0 teirra serliga frambur\u00f0i kundi lj\u00f3\u00f0a sum okkurt fremmant, men t\u00f3 skiljandi.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nHetland er millum F\u00f8royar og skotska meginlandi\u00f0. Landslagi\u00f0 l\u00edkist naka\u00f0 aftur \u00ed ta\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, men Hetland er betur valla\u00f0, og fj\u00f8llini eru ikki so h\u00f8g, ta\u00f0 h\u00e6gsta, Ronas Hill, er bara 480 m. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er naka\u00f0 sum \u00ed F\u00f8royum, heldur eitt sindur l\u00fdggjari. \n\nAv teimum 117 oyggjunum eru 19 bygdar. St\u00f8rsta oyggin er Mainland. Nakrar av hinum eru hesar:\n\n Balta, Bigga, Bressay, Brother Isle, Burra \n East Linga \n Fetlar\n Fish Holm\n Foula \n Gloup Holm, Gruney \n Haaf Gruney, Hascosay, Hildasay, Huney \n Lady's Holm, Lamba, Linga n\u00e6r vi\u00f0 Muckle Roe, Linga n\u00e6r vi\u00f0 Mainland, Linga n\u00e6r vi\u00f0 Yell, Little Roe, Lunna Holm \n Moul of Eswick, Mousa, Muckle Flugga, Muckle Ossa, Muckle Roe \n North Havra, Noss \n Orfasay, Out Stack, Oxna \n Papa, Papa Little, Papa Stour \n Samphrey Sound Gruney, South Havra, South Isle of Gletness \n Trondra \n Unst\n Urie Lingey, Uyea, Uynarey \n Vaila, Vementry \n West Linga \n Whalsay \n Yell. \n\nFair Isle er umlei\u00f0 mitt millum Hetland og Orknoyar, men ver\u00f0ur ofta rokna\u00f0 sum partur av Hetlandi og umsitin ha\u00f0ani. Outer Skerries eru eystan fyri oyggjab\u00f3lkin.\n\nB\u00faskapur\n\nH\u00f8vu\u00f0svinnurnar \u00ed Hetlandi eru \n\n Framlei\u00f0sla av r\u00e1\u00f0olju og n\u00e1tt\u00farugassi\n Landb\u00fana\u00f0ur\n Fiskivinna\n Fer\u00f0avinna\n\nBrenniv\u00ednsframlei\u00f0sla er ein n\u00fdggj og lovandi vinna \u00ed Hetlandi.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini\n\nB\u00f8kur \n\n Christian Pl\u00f8yen: Erindringer fra en Reise til Shetlands\u00f8erne, \u00d8rken\u00f8erne og Skotland i sommeren 1839. Vedb\u00e6k: Strandberg, 1999 (171 s.)\n Jakob Jakobsen: The place-names of Shetland. (reprinted) Kirkwall: The Orcadian, 1993. (273 s., myndir) \n James R. Nicolson: Shetland. David & Charles, 1972 (245 s., myndir, enskt)\n Hance D. Smith: The making of modern Shetland. Lerwick: The Shetland Times Ltd., 1977. (89 s., myndir)\n Elizabeth Balneaves: The windswept isles : Shetland and its people. London: Gifford, 1977. (328 s.)\n James Robert Nicolson: Traditional life in Shetland. London: Hale, 1978. (206 s.)\n Alexander Fenton: The Northern isles : Orkney and Shetland. Edinburgh: John Donald, 1978. (721 s., ill., kort)\n Olov Isaksson: \u00d6riken : en bok om Shetland och Orkney; bild S\u00f6ren Hallgren. - Stockholm: LT, 1980. (198 s. svenskt)\n Hance D. Smith: Shetland life and trade 1550-1914. Edinburgh: John Donald, 1984 (369 s.)\n Liv Kj\u00f8rsvik Schei: The Shetland story; photographs by Gunnie Moberg; drawings by Kari Williamson. - London: Batsford, 1988. (273 s.)\n Michael P. Barnes: The Norn Language of Orkney & Shetland. Shetland Times 1998. ISBN 1-898852-29-4 (72 s.)\n Geirr Wiggen: Norns d\u00f8d, is\u00e6r skolens rolle : kommentarer til en disputt om nedgangen for det nordiske spr\u00e5ket p\u00e5 Orkn\u00f8yene og Shetland. Oslo: Novus, 2002 (88 s., norskt (bokm\u00e5l))\n James Miller: The North Atlantic Front : Orkney, Shetland, Faroe and Iceland at war. Edinburgh: Birlinn, 2003. (175 s., myndir)\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n\n Shetland Islands Council\n Shetland News\n Shetland Island Tourism\n Lerwick Harbour\n Blackwood the Shetland Distillery\n Shetland and Orkney Udal Law group\n Shetland and Orkney Norn\n\nHetland"}
{"id": "1518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAsanna%20Helena%20Patursson", "title": "S\u00fasanna Helena Patursson", "text": "S\u00fasanna Helena Patursson livdi fr\u00e1 27. august 1864 til 15. desember 1916. Hon er f\u00f8dd \u00ed Kirkjub\u00f8 og foreldur hennara v\u00f3ru kongsb\u00f3ndi Poul Peder Pedersen (P\u00e1ll Patursson) (1836-1893) og Ellen Cathrine Djonesen (Elin Dalsgar\u00f0) (1840-uml. 1866). Helana var fyrsta f\u00f8royska kvinnan, sum er kend fyri at str\u00ed\u00f0ast fyri r\u00e6ttindum hj\u00e1 kvinnum og at arbei\u00f0a fyri javnst\u00f8\u00f0u millum kynini. Hon skriva\u00f0i fyrsta sj\u00f3nleikin \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li og \u00fatgav fyrsta f\u00f8royska bla\u00f0 fyri kvinnur, skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum. Bla\u00f0i\u00f0 nevndist Oyggjarnar. Me\u00f0an hon b\u00fa\u00f0i \u00ed Keypmannahavn bar hon so \u00ed bandi, at f\u00f8royskar kvinnur eisini kundu gerast limir \u00ed F\u00f8royingafelagnum \u00ed Keypmannahavn, hetta hendi \u00ed 1896. Hon var systir J\u00f3annes Patursson og Sverra Patursson. Hon var \u00f3gift og \u00e1tti ongi b\u00f8rn.\n\nHelenu Patursson til minnis \n\nHELENA PATURSSON\n\nHon ynskti s\u00e6r s\u00f3l og summar;\nt\u00f3 aldri ta eydnu fann.\nS\u00f3ttin hom t\u00e6rdi livsins r\u00f3t,\nog langliga stundin rann.\n\nHon vildi fegin hj\u00e1lpa\nog benda \u00e1 beina lei\u00f0 -\nmen f\u00f3lki\u00f0 svav og ta\u00f0 svevur enn,\nog verki\u00f0 eydna\u00f0ist ei.\n\nN\u00fa ynskti hon bert at sova,\nbrotin \u00e1 legu hon l\u00e1. -\nOg dey\u00f0in, hann kom \u00e1 vinarh\u00e1tt,\nstreyk henni um eygnabr\u00e1. -\n\nOg n\u00fa er ta\u00f0 hv\u00edld fri\u00f0ur. -\nV\u00e1r m\u00f3\u00f0ir \u00ed mold teg fj\u00f3l.\nGle\u00f0i teg Harrin \u00e1 evstu stund,\nhann gevi summar og s\u00f3l\n\n(Hans Andrias Djurhuus, 1917)\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1889 - Ve\u00f0urf\u00f8st (sj\u00f3nleikur)\n 1896 - Far v\u00e6l (yrking)\n 1905-1908 - Oyggjarnar (bla\u00f0)\n\nB\u00f3kmentir \nMalan Simonsen:  Bylgjurnar leika \u00ed tr\u00e1 : um skaldskap eftir konuf\u00f3lk 1889-1945. T\u00f3rshavn: F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 1992. - 199 s\u00ed\u00f0ur\nMalan Simonsen: Fyri fyrst : Yrkingar, s\u00f8gur og leikir eftir konuf\u00f3lk 1896-1945. T\u00f3rshavn: F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 1992. - 175 s\u00ed\u00f0ur.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nDansk Kvindebiografisk Leksikon\n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1864\nAndl\u00e1t \u00ed 1916\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "1520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benadikt%20XVI", "title": "Benadikt XVI", "text": "B\u00e6nadikt 16. p\u00e1vi (lat\u00edn: Benedictus XVI) var\u00f0 f\u00f8ddur Joseph Alois Ratzinger hin 16. apr\u00edl 1927 \u00ed b\u00fdnum Marktl am Inn \u00ed Bayern \u00ed T\u00fdsklandi. Hann doy\u00f0i hin 31. desember 2022 \u00ed Vatikaninum. Joseph Ratzinger, professari \u00ed gudfr\u00f8\u00f0i, gj\u00f8rdist 95 \u00e1ra gamal.\n\nHann var konservativur, tr\u00fagvur m\u00f3ti l\u00e6rusetninginum og berjist hart m\u00f3ti liberaliseringum \u00ed r\u00f3mversku-kat\u00f3lsku kirkjuni. Hann var erkibispur \u00ed M\u00fcnchen, \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist lei\u00f0ari \u00ed deildini hj\u00e1 Vatikaninum fyri spurningar um l\u00e6rusetningin. Hesa st\u00f8\u00f0una br\u00fakti hann millum anna\u00f0 til at berja ni\u00f0ur su\u00f0uramerikonsku fr\u00e6lsisteologina, sum var \u00e1virka\u00f0 av marxismu. Ratzinger er kendur fyri at hava veri\u00f0 h\u00f8gra hond hj\u00e1 J\u00f3hannesi P\u00e1ll 2. p\u00e1va. Eftir at J\u00f3hannes P\u00e1ll 2., p\u00e1vi anda\u00f0ist 2. apr\u00edl \u00ed 2005, var\u00f0 Joseph Ratzinger valdur p\u00e1vi vi\u00f0 n\u00fdggja navninum B\u00e6nadikt XVI. B\u00e6nadikt p\u00e1vi t\u00f3k vi\u00f0 emb\u00e6tinum 19. apr\u00edl sama \u00e1r.\n\nTann 85 \u00e1ra gamli p\u00e1vin B\u00e6nadikt 16. almannakunngj\u00f8rdi 11. februar 2013, at hann f\u00f3r fr\u00e1 s\u00ednum emb\u00e6ti, sum tann fyrsti p\u00e1vin s\u00ed\u00f0ani Gr\u00e6karis 12. \u00ed 1415. Ors\u00f8kin er, at p\u00e1vin ikki longur metur seg hava heilsu til at halda fram. Eftirma\u00f0ur hj\u00e1 honum gj\u00f8rdist Frans p\u00e1vi.\n\nS\u00ed\u00f0an 2013 b\u00fa\u00f0i fyrrverandi p\u00e1vin \u00ed einum gomlum kleystri \u00ed Vatikaninum. T\u00e1 hann \u00ed 2020 f\u00f3r til T\u00fdsklands at vitja sj\u00faka beiggja s\u00edn Georg, gj\u00f8rdist fyrrverandi p\u00e1vin sj\u00e1lvur \u00e1lvarsliga sj\u00fakur, men hann kom fyri seg aftur.\n\nSeint \u00ed 2022 gj\u00f8rdist hann enn eina fer\u00f0 \u00e1lvarsliga sj\u00fakur, men heilsan bara versna\u00f0i. Fyrrverandi p\u00e1vin anda\u00f0ist, 95 \u00e1ra gamal, \u00e1 seinasta degnum \u00ed desember m\u00e1na\u00f0i \u00ed Mater Ecclesiae kleystrinum \u00ed Vatikaninum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Kat\u00f3lsk kirkja \u00ed F\u00f8royum\n Vatikani\u00f0\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Vatican.va - Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 p\u00e1va\n Katolsk.dk - Biskopsd\u00f8mi\u00f0 Keypmannahavn\n\nP\u00e1vi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 2022\nT\u00fdskarar"}
{"id": "1522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kat%C3%B3lsk%20kirkja%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Kat\u00f3lsk kirkja \u00ed F\u00f8royum", "text": "Kat\u00f3lska Kirkjan \u00ed F\u00f8royum telur umlei\u00f0 270 fastb\u00fagvandi katolikkar \u00far umlei\u00f0 23 ymiskum londum (2017). Mi\u00f0depil fyri kat\u00f3lsku kirkjuna \u00ed F\u00f8royum er Mariukirkjan \u00ed T\u00f3rshavn. F\u00f8royingar ver\u00f0a tiknir upp \u00ed kirkjuli\u00f0i vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbili, seinast var \u00ed juli 2020. Hin kendasti man einahelst vera William Joensen \u00far Sumba, br\u00f3\u00f0ur P\u00f3l F. Hann og Kinn Magnussen umbo\u00f0a\u00f0u F\u00f8royar, t\u00e1 J\u00f3annes P\u00e1ll 2. p\u00e1vi var \u00ed Danmark \u00ed 1989. B\u00e6\u00f0i v\u00f3ru \u00ed f\u00f8royskum b\u00fanum, og b\u00e6\u00f0i upplivdu tey at f\u00e1a ta\u00f0 heilagu kommuni\u00f3nina fr\u00e1 J\u00f3annes P\u00e1ll p\u00e1va.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00c1ri\u00f0 999 sendir \u00d3lavur Tryggvason, kongur \u00ed Noregi, Sigmund Brestisson til F\u00f8royar saman vi\u00f0 prestum at sk\u00edra f\u00f3lki\u00f0 og kenna teimum ta\u00f0 fremsta \u00ed teirri kristnu tr\u00fagv. Innihaldi\u00f0 \u00ed kristind\u00f3minum, kirkjul\u00e6ran, var r\u00f3mversk kat\u00f3lsk.\n\n\u00cd \u00e1rinum 1100 ver\u00f0a F\u00f8royar skipa\u00f0ar sum eitt bispad\u00f8mi, og \u00ed 1111 var\u00f0 fyrsti bispurin settur \u00ed Kirkjub\u00f8, har bispasetri\u00f0 var. Har s\u00f3tu tey n\u00e6stu 400 \u00e1rini 34 kat\u00f3lskir bispar.\n\nTann seinasti av hesum var \u00c1mundur \u00d3lavsson, sum sat \u00ed emb\u00e6ti s\u00ednum til \u00ed 1538. Christian III hev\u00f0i avtiki\u00f0 norska r\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed 1535, og gj\u00f8rt Noreg (og F\u00f8royar) til danskt land. 1537 avgj\u00f8rdi kongur, at tr\u00fab\u00f3tin skuldi galda fyri Noreg og hervi\u00f0 eisini fyri F\u00f8royar. Vi\u00f0 si\u00f0askifti\u00f0 var\u00f0 gamla biskupsemb\u00e6ti\u00f0 avtiki\u00f0, somulei\u00f0is prestask\u00falin; og \u00f8ll tann j\u00f8r\u00f0in, sum kat\u00f3lska kirkjan \u00e1tti \u00ed F\u00f8royum, f\u00f3r undir kong. Kirkjum\u00e1li\u00f0 var\u00f0 danskt.\n\nEftir tr\u00faarfr\u00e6lsi\u00f0 \u00ed 1849 v\u00f3r\u00f0u royndir gj\u00f8rdar at stovna kat\u00f3lsku kirkjuna aftur \u00ed F\u00f8royum. Georg Bauer prestur, slekta\u00f0ur \u00far Bayern, kom til F\u00f8royar \u00ed 1857. Hann bygdi eina kirkju \u00ed R\u00e6ttar\u00e1. T\u00e1 Bauer prestur umlei\u00f0 1880 f\u00f3r \u00far F\u00f8royum, var eingin at taka vi\u00f0 starvi hansara. \u00cd 1900 var bert ein katolikkur \u00ed F\u00f8royum. Hetta var ein kona, sum b\u00fa\u00f0i \u00e1 Hv\u00edtanesi.\n\n\u00cd 1931 var\u00f0 kat\u00f3lska kirkjuli\u00f0i\u00f0 endurreist. Tveir n\u00fdl\u00e6rdir prestar, E. G. Boekenogen og Thomas King, vildu fegnir \u00e1taka s\u00e6r starv \u00ed F\u00f8royum. \u00cd h\u00fasi Fransiskanasystranna, i\u00f0 komu til F\u00f8roya sama \u00e1ri\u00f0, var\u00f0 ein l\u00edtil kirkja v\u00edgd tann 23. mai 1931. Millium tey fyrstu, i\u00f0 leita\u00f0u til kirkjuna, v\u00f3ru n\u00f8kur gomul, sum \u00ed barna\u00e1runum komu \u00ed kirkju hj\u00e1 Bauer presti. \n\nSkj\u00f3tt var kirkjan \u00ed Bringsnag\u00f8tu ov l\u00edtil, og saman vi\u00f0 t\u00ed n\u00fdggja sk\u00falanum, Sankta Frants sk\u00fala, sum Fransiskanasystrarnar l\u00f3tu byggja eftir tekning hj\u00e1 H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, arkitekti, var\u00f0 eisini bygd ein v\u00f8kur kirkja, i\u00f0 var v\u00edgd 19. desember 1933.\n\nN\u00fdggja s\u00f3knarkirkjan, Mariukirkjan, st\u00f3\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 1987 og var v\u00edgd vi\u00f0 eini eukomeniskari gudst\u00e6nastu \u00ed august 1987.\n\nKelda \n\n Postverk F\u00f8roya (almenn ogn).\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Katolsk.fo - Heimas\u00ed\u00f0an.\n\nKristind\u00f3mur \u00ed F\u00f8royum\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan"}
{"id": "1526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Javna%C3%B0arflokkurin", "title": "Javna\u00f0arflokkurin", "text": "Javna\u00f0arflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur 25. september 1925. Flokkurin er ein sosialdemokratiskur flokkur \u00e1 L\u00f8gtingi.\n\nJavna\u00f0arflokkurin \u00e1tti inntil 2006 t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Sosialin. Bla\u00f0i\u00f0 var\u00f0 selt til P/F Mi\u00f0lafelagi\u00f0, sum lei\u00f0sla og starvsf\u00f3lk \u00e1 bla\u00f0num eiga. S\u00ed\u00f0ani hevur P/F Mi\u00f0lafelagi\u00f0 selt ein tri\u00f0ing av bla\u00f0num til F\u00f8roya Tele.\n\nFlokkurin broytti \u00ed 2010 navn fr\u00e1 F\u00f8roya Javna\u00f0arflokkur til Javna\u00f0arflokkurin.\n\nS\u00f8ga F\u00f8roya Javna\u00f0arfloks \n\nF\u00f8royski Javna\u00f0arflokkurin var\u00f0 grunda\u00f0ur \u00ed 1925.\n\n\u00cd h\u00f8vu\u00f0sheitum v\u00f3ru ta\u00f0 teir somu, sum frammanundan h\u00f8vdu lagt lunnar undir Socialistisk Ungdomsforbund (SUF) og Thorshavn Arbejderforening, i\u00f0 t\u00f3ku stig til at stovna flokkin. Ta\u00f0 er eisini mangt, sum bendir \u00e1, at gott samband var vi\u00f0 danska Javna\u00f0arflokkin, me\u00f0an fyrireikingarnar til floksstovnanina f\u00f3ru fram.\n\n25. september 1925 var\u00f0 Su\u00f0urstreymoyar Javna\u00f0arfelag stovna\u00f0 \u00e1 skrivstovuni hj\u00e1 Havnar Arbei\u00f0smannafelag \u00fati \u00ed Tinganesi. M. S. Vi\u00f0stein gj\u00f8rdist fyrsti forma\u00f0ur.\n\nNakrar m\u00e1na\u00f0ir seinni stovna\u00f0u f\u00f3lk \u00e1 Tv\u00f8royri felagi\u00f0 Fro\u00f0biar S\u00f3knar Javna\u00f0arfelag. Petur Mohr Dam var ein av h\u00f8vu\u00f0sforspr\u00e1karunum.\n\n\u00cd b\u00e1\u00f0um f\u00f8rum eru ta\u00f0 somu f\u00f3lk, sum v\u00f3ru vi\u00f0 til at stovna fakr\u00f8rsluna her \u00e1 landi, sum eisini gingu \u00e1 odda at stovna javna\u00f0arfel\u00f8gini.\n\nSum kunnugt var Petur Mohr Dam l\u00e6rari \u00e1 Tv\u00f8royri. Hann hev\u00f0i eisini t\u00e6tt tilkn\u00fdti til arbei\u00f0arafelagi\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri Enigheden, har hann \u00f3l\u00f8ntur starva\u00f0ist ta\u00f0 mesta av \u00e6vi s\u00edni.\n\n\u00cd 1926 gingu b\u00e6\u00f0i javna\u00f0arfel\u00f8gini saman um at stovna F\u00f8roya Javna\u00f0arflokk vi\u00f0 egnari politiskari skr\u00e1, sum \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum fylgdi hinum nor\u00f0urlendsku javna\u00f0arskr\u00e1unum. Men henda skr\u00e1 var\u00f0 v\u00ed\u00f0ka\u00f0 vi\u00f0 11 punktum, sum v\u00f3ru um serf\u00f8roysk m\u00e1l. T\u00fddningarmestu av hesum 11 punktunum v\u00f3ru kr\u00f8vini um n\u00fdggja og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isliga \u00fatb\u00fagvingarskipan, ein almennan fiskivinnubanka, umfatandi almannaverk, \u00fatstykking av almennari j\u00f8r\u00f0 til f\u00e6loysingar og almannager av st\u00f3rhvalavei\u00f0ini.\n\nTil l\u00f8gtingsvali\u00f0 1928 stilla\u00f0i Javna\u00f0arflokkurin upp fyrstu fer\u00f0. Men til f\u00f3lkatingsvali\u00f0 frammanunadan stilla\u00f0i M. S. Vi\u00f0stein upp m\u00f3ti t\u00ed frammanundan trygga valevni Sambandsfloksins Andrassi Samuelsen. M.S. Vi\u00f0stein gav Sambandsflokkinum veruliga kapping.\n\nTann 23. januar 1928 fekk Javna\u00f0arflokkurin 671 atkv\u00f8\u00f0ur um alt landi\u00f0 t.e. 10, 6% av atkv\u00f8\u00f0unum og tvey umbo\u00f0 \u00e1 ting nevniliga Petur Mohr Dam av Tv\u00f8royri og M. S. Vi\u00f0stein \u00far T\u00f3rshavn.\n\nFyrstu \u00e1rini v\u00f3ru merkt av t\u00e6tta samstarvinum millum flokkin og fakfelagsr\u00f8rsluna, og ta\u00f0 ey\u00f0kendi eisini politikk floksins \u00e1 tingi. Hetta s\u00e1st aftur \u00ed uppskotum um tj\u00f3\u00f0art\u00f8kur, arbei\u00f0sloysistu\u00f0ul, almannaskipanir, broyting \u00ed jar\u00f0arvi\u00f0urskiftunum og uppskotum um n\u00fdggja og \u00f8\u00f0rv\u00edsi sk\u00falaskipan. Men vi\u00f0 t\u00ed st\u00f3ru borgarligu yvirv\u00e1g, sum var \u00ed tinginum, hev\u00f0i flokkurin sm\u00e1ar m\u00f8guleikar at f\u00e1a \u00e1virkan \u00e1 f\u00f8rda politikkin. Men haraftur\u00edm\u00f3ti hev\u00f0i politikkur Javna\u00f0arfloksins \u00e1 tingi st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 vanliga f\u00f3lki\u00f0, sum livdi undir verri og verri korum \u00f8ll tr\u00edati\u00e1rini. Flokkurin fekk eisini st\u00f3ra framgongd til vali\u00f0 1936, t\u00e1 ta\u00f0 eydna\u00f0ist at f\u00e1a 6 limir valdar, 1 \u00far Eysturoy, 1 \u00far Su\u00f0urstreymoy, 1 \u00far Sandoy og 3 \u00far Su\u00f0uroy.\n\nTey fyrstu \u00e1rini v\u00f3ru ikki uttan innanh\u00fdsis trupulleikar. Flokkurin hev\u00f0i ilt vi\u00f0 at halda l\u00edv \u00ed floksbla\u00f0num F\u00f8roya Social-Demokrat. Hugsj\u00f3narlig \u00f3semja f\u00f3r eisini at gera um seg millum ein part vi\u00f0 M. S. Vi\u00f0stein, sum vildi halla seg til 3. Internationala, og ein annan vi\u00f0 Petur Mohr Dam \u00e1 odda, sum vildi fylgja sj\u00f3narmi\u00f0unum hj\u00e1 nor\u00f0urlendsku arbei\u00f0arar\u00f8rsluni. Hetta innanh\u00fdsisstr\u00ed\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at M. S. Vi\u00f0stein \u00ed 1936 f\u00f3r \u00far flokkinum og \u00far politikki. Hann livdi restina av l\u00edvi s\u00ednum sum typografur og skald. S\u00ed\u00f0andi leiddi Petur Mohr Dam flokkin vi\u00f0 myndugleika og dugnaskapi til dey\u00f0a s\u00edn 8. november 1968.\n\nJavna\u00f0arflokkurin t\u00f3k virkin lut \u00ed fyrireikingunum, sum f\u00f8rdu til Heimast\u00fdrisl\u00f3gina 1948. Javna\u00f0arflokkurin t\u00f3k av fullum huga undir vi\u00f0 Heimast\u00fdrisl\u00f3gini og hevur virka\u00f0 undir henni s\u00ed\u00f0an. Flokkurin \u00e1sannar t\u00f3, at t\u00ed\u00f0in n\u00fa er komin at loysa Heimast\u00fdrisl\u00f3gina av vi\u00f0 n\u00fdggja t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi l\u00f3g, Sj\u00e1lvst\u00fdrisl\u00f3gina.\n\nJavna\u00f0arflokkurin lutt\u00f3k \u00ed fyrsta landsst\u00fdrinum eftir n\u00fdggju skipani, men f\u00f3r \u00far landsst\u00fdrinum 1950, og aftan\u00e1 at hava veri\u00f0 andst\u00f8\u00f0uflokkur \u00ed 8 \u00e1r eydna\u00f0ist ta\u00f0 at f\u00e1a eitt gott val 1958. Flokkurin fekk umbo\u00f0 \u00ed \u00f8llum vald\u00f8mum uttan Nor\u00f0streymoy - tilsamans 8 - og gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur. Petur Mohr Dam gj\u00f8rdist l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed samgonguni vi\u00f0 Sambandsflokkin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0ini eftir gj\u00f8gnumbroti\u00f0 1958 hevur Javna\u00f0arflokkurin luttiki\u00f0 \u00ed \u00f8llum landsst\u00fdrum, uttan 1963-67, 1981-85, 1989-91 og 1996-04. S\u00ed\u00f0ani vali\u00f0 \u00ed 2004 hevur Javna\u00f0arflokkurin havt lei\u00f0sluna av samgonguni millum F\u00f3lkaflokkin, Sambandsflokkin og Javna\u00f0arflokkin.\n\nJavna\u00f0arflokkurin er limur \u00ed Nor\u00f0urlendsku Arbei\u00f0arar\u00f8rslusamtakinum (SAMAK) og hevur m\u00f8tir\u00e6tt \u00ed Socialistisk International (SI).\n\nSU, Sosialistiskt Ungmannafelag, var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1965. Ta\u00f0 er politiskt ungmannafelag vi\u00f0 tilkn\u00fdti til Javna\u00f0arflokkin. SU er umbo\u00f0a\u00f0 \u00ed lei\u00f0slu floksins \u00e1 l\u00edkaf\u00f8ti vi\u00f0 \u00f8ll valfel\u00f8gini hj\u00e1 flokkinum. SU stu\u00f0lar Javna\u00f0arflokkin \u00ed flestu vi\u00f0urskiftum, men hevur eisini havt serst\u00f8\u00f0u um serst\u00f8k politisk m\u00e1l. SU er limur \u00ed FNSU, Sosialistisku Ungmannafel\u00f8gini \u00cd Nor\u00f0urlondum, og IUSY, Alheims Felagsskapurin Hj\u00e1 Ungsosialistum.\n\nJavna\u00f0arflokkurin stovna\u00f0i bla\u00f0i\u00f0 F\u00f8roya Social Demokrat, sum kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 24. mai 1927. Seinni bleiv hetta til t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Sosialurin, har millum bla\u00f0stj\u00f3rarnar kunnu nevnast Vilhelm Johannesen og Jan Muller. Bla\u00f0i\u00f0 var ogn floksins heilt fram til 2006. \u00cd hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist Sosialurin st\u00f8rsta t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. N\u00fdtt felag mynda\u00f0 av bla\u00f0lei\u00f0slu, starvsf\u00f3lkum og F\u00f8roya Tele yvirt\u00f3ku Sosialin og reka hann \u00ed dag sum fj\u00f8lmi\u00f0lafyrit\u00f8kan Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0.\n\nFormenn \n 1926 M. S. Vi\u00f0stein\n 1936 Petur Mohr Dam\n 1968 Einar Waag\n 1969 J. Fr. \u00d8regaard\n 1972 Atli P. Dam\n 1993 Marita Petersen\n 1996 J\u00f3annes Eidesgaard\n 2011 Aksel V. Johannesen\n\nJavna\u00f0arl\u00f8gmenn \n Petur Mohr Dam (1958\u20131962, 1967\u20131968)\n Atli P. Dam (1970\u20131981, 1985\u20131989, 1991\u20131993)\n Marita Petersen (1993\u20131994)\n J\u00f3annes Eidesgaard (2004\u20132008)\n Aksel V. Johannesen (2015\u20132019)\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi\n\n2019\u20132023  \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august 2019 fekk Javna\u00f0arflokkurin 7 tingf\u00f3lk vald.\n Aksel V. Johannesen\n Ingil\u00edn Didriksen Str\u00f8m\n Henrik Old\n He\u00f0in Mortensen\n Dj\u00f3ni Nols\u00f8e Joensen\n J\u00f3hannis Joensen\n Bjarni Hammer\n\n2015\u20132019 \nNi\u00f0anfyri ver\u00f0a nevnd tey i\u00f0 v\u00f3ru vald inn fyri Javna\u00f0arflokkin, eisini l\u00f8gtingslimir i\u00f0 seinni gj\u00f8rdist leysgangarar ella f\u00f3ru \u00ed annan flokk.\n\nkeldur:\nkvf.fo\nin.fo\n\nLandsst\u00fdrisf\u00f3lk 2015-2019\n\nS\u00ed eisini \n Vinstrahallur politikkur\n\nKeldur \n\nwww.j.fo - \u00dar s\u00f8gu F\u00f8roya Javna\u00f0arfloks\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n F\u00f8roya Javna\u00f0arflokkur\n Frantisek Staud's Photo Gallery of The Faroe Islands\n Phtography of the Faroe Islands\n Phto Gallery of the Faroe Islands\n\nF\u00f8roya Javna\u00f0arflokkur"}
{"id": "1527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%A1lvst%C3%BDri", "title": "Sj\u00e1lvst\u00fdri", "text": "Sj\u00e1lvst\u00fdri (fyrr Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin og N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri) var\u00f0 formliga stovna\u00f0ur \u00ed 1909, men fekk umbo\u00f0 \u00e1 tingi \u00ed 1906. \u00cd 1906 var\u00f0 Sambandsflokkurin, sum tann fyrsti politiski flokkurin her \u00e1 landi, stovna\u00f0ur. Umlei\u00f0 eitt \u00e1r seinni, var\u00f0 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin formliga stovna\u00f0ur. Ikki ber til vi\u00f0 vissu at dagfesta, n\u00e6r flokkarnir v\u00f3r\u00f0u stovna\u00f0ir, t\u00ed sum flokkar skipa\u00f0u teir seg so vi\u00f0 og vi\u00f0. T\u00f3 ver\u00f0ur vanliga sagt, at Sambandsflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin b\u00e1\u00f0ir v\u00f3r\u00f0u stovna\u00f0ir \u00ed 1906. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin er sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkur. Ta\u00f0 merkir, at virka\u00f0 ver\u00f0ur fyri sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 Danmark. M\u00e1li\u00f0 er, at f\u00f8royingar taka fulla \u00e1byrgd av tj\u00f3\u00f0ini og f\u00e1a fullan avger\u00f0arr\u00e6tt fyri henni. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin er sosialliberalur og fyri, at samfelagi\u00f0 byggir \u00e1 privata ognarr\u00e6ttin og \u00e1 fyritakssemi hins einstakra. Flokkurin er t\u00f3 fyri ney\u00f0ugari almennari st\u00fdring. Flokkurin byggir \u00e1 kristnu si\u00f0al\u00e6runa og vil verja tr\u00faarfr\u00e6lsi, politiskt fr\u00e6lsi, mentanar- og vinnufr\u00e6lsi . \n\nJ\u00f3annes Patursson, sum gj\u00f8rdist fyrsti forma\u00f0ur Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins, sat \u00ed F\u00f3lkatinginum fr\u00e1 1. juni 1901 til 22. juni 1906 og \u00ed Landstinginum fr\u00e1 13. mai 1918 til 3. februar 1920.\n\nS\u00f8ga \n\nSj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin var\u00f0 formliga stovna\u00f0ur \u00ed 1909. Sj\u00e1lvskriva\u00f0i fyrsti forma\u00f0ur Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins var J\u00f3annes Patursson. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 18. juli 1906 fingu sj\u00e1lvst\u00fdrismenn 8 og sambandsmenn 12 umbo\u00f0 \u00e1 ting. Av valt\u00f8lunum fyri tey fyrstu l\u00f8gtingsvalini s\u00e6st, at undirt\u00f8kan hj\u00e1 sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum var \u00f3gvuliga ymisk \u00ed teimum ymsu vald\u00f8munum - l\u00edka fra 90,8 % ni\u00f0ur \u00ed 11,4 % av \u00f8llum atkv\u00f8\u00f0unum. Ta\u00f0 eru ikki st\u00f3rar broytingar tey fyrstu valini; t\u00f3 hevur Sambandsflokkurin munin fram til 1. ver\u00f0aldarbardaga. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 hesa t\u00ed\u00f0ina millum flokkarnar stendur mest um stj\u00f3rnarligu st\u00f8\u00f0u okkara \u00ed r\u00edkinum, har sambandsmenn vilja var\u00f0veita verandi st\u00f8\u00f0u sum amt \u00ed danska r\u00edkinum, me\u00f0an sj\u00e1lvst\u00fdrismenn vilja hava broytingar til st\u00f8rri sj\u00e1lvsavger\u00f0arr\u00e6tt fyri f\u00f8royingar. Sum heild mundi m\u00f3tst\u00f8\u00f0an m\u00f3ti Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum fr\u00e1 donsku emb\u00e6tismonnunum vera st\u00f8rst, me\u00f0an Svenning Rytter var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1911 til 1918. Men av valt\u00f8lunum s\u00e6st eisini, at t\u00e1 fer Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin at ganga skj\u00f3tt fram \u00ed atkv\u00f8\u00f0um, og \u00ed 1916 standa flokkarnir at kalla javnir. \u00cd 1918 f\u00e6r Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin fyrstu fer\u00f0 reinan meirluta \u00e1 l\u00f8gtingi. \n\nSj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin fekk ongant\u00ed\u00f0 aftur reinan meirluta \u00e1 l\u00f8gtingi. Ein av ors\u00f8kunum mundi vera, at \u00ed 1928 stillar Javna\u00f0arflokkurin upp \u00ed \u00f8llum vald\u00f8mum uttan \u00ed Nor\u00f0oya vald\u00f8mi og f\u00e6r tvey umbo\u00f0 \u00e1 ting. \u00cd 1936 f\u00e6r Javna\u00f0arflokkurin 6 umbo\u00f0 \u00e1 ting, me\u00f0an tann n\u00fdstovna\u00f0i Vinnuflokkurin f\u00e6r 2 umbo\u00f0. \u00cd 1938 kom n\u00fdggj jar\u00f0arl\u00f3g, sum n\u00f3gvir st\u00f3rb\u00f8ndir v\u00f3ru st\u00f3rliga misn\u00f8gdir vi\u00f0, og t\u00e1 teir vi\u00f0 J\u00f3annes Patursson \u00e1 odda royndu at f\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin at fella l\u00f3gina, og teir ikki fingu meirlutan \u00ed flokkinum \u00ed s\u00edn part, v\u00f3r\u00f0u teir so sintir, at teir f\u00f3ru \u00far flokkinum, og J\u00f3annes Patursson f\u00f3r upp \u00ed Vinnuflokkin. Patursson hev\u00f0i veri\u00f0 forma\u00f0ur floksins s\u00ed\u00f0an hann var\u00f0 stovna\u00f0ur, og sj\u00e1lvt um hann ikki var\u00f0 afturvaldur \u00ed 1936, so var ta\u00f0 hann, sum mestsum mynda\u00f0i flokkin vi\u00f0 sama lag. T\u00e1 Patursson \u00ed 1940 saman vi\u00f0 Vinnuflokkinum ger n\u00fdggjan flokk, F\u00f3lkaflokkin, f\u00e1a teir 6 menn \u00e1 ting, og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin einans 4 menn. Longu sama \u00e1r minkar flokkurin vi\u00f0 einum manni afturat, t\u00e1 Rasmus Rasmussen fer upp \u00ed F\u00f3lkaflokkin. \n\nT\u00ed\u00f0in undir 2. heimsbardaga var\u00f0 ein h\u00f8r\u00f0 t\u00ed\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum politikki og serliga fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Serliga \u00e1gangandi var F\u00f3lkaflokkurin, sum gj\u00f8rdi alt fyri at jar\u00f0leggja Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. M.a. komu teir fram vi\u00f0 uppskoti um at broyta vall\u00f3gina solei\u00f0is, at flokkur skuldi hava minst ein umd\u00f8misvaldan mann fyri at f\u00e1a tilluta\u00f0 naka\u00f0 eykaumbo\u00f0. Hetta uppskot vann frama og \u00farsliti\u00f0 var\u00f0, at h\u00f3ast Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin \u00ed 1943 fekk 10,3 % av \u00f8llum atkv\u00f8\u00f0unum, so fekk hann ongan mann av teim 25 valdu tingmonnunum. Sama hendi \u00e1 valinum \u00ed 1945. \u00c1 valinum 8. nov. 1946 fekk Sj\u00e1lst\u00fdrisflokkurin aftur 2 menn \u00e1 ting, S.P. Zachariasen fyri Nor\u00f0oya vald\u00f8mi og Louis Zachariasen fyri Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi. Hetta var beint eftir f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una 14. september, og n\u00fa var\u00f0 avr\u00e1tt, at Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin skuldi stilla upp saman vi\u00f0 Javna\u00f0arflokkinum, fyri at atkv\u00f8\u00f0ur ikki aftur hesafer\u00f0 skuldu fara fyri skeyti. Flokkurin f\u00e6r n\u00fa aftur ta \u00e1virkan \u00ed f\u00f8royskum politikki, hann \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i havt. Hann fer \u00ed samgongu vi\u00f0 Sambandsflokkin og Javna\u00f0arflokkin og f\u00e6r avgj\u00f8rdan leiklut \u00ed teim tingingum, sum aftan \u00e1 vali\u00f0 v\u00f3r\u00f0u tiknar upp vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnina um st\u00f8\u00f0una Danmark-F\u00f8roya \u00edmillum \u00ed framt\u00ed\u00f0ini, tingingar sum f\u00f8rdu til, at vit fingu heimast\u00fdrisl\u00f3gina 1. apr\u00edl 1948. \n\nAv teimum trimum samgonguflokkunum var Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin tann n\u00f3gv mest sj\u00e1lvst\u00fdris\u00e1huga\u00f0i, og t\u00ed var ta\u00f0 hansara lutur at f\u00e1a hesa l\u00f3g so r\u00famliga \u00e1 sj\u00e1lvst\u00fdrislei\u00f0 sum til bar. \u00cd fyrsta landsst\u00fdrinum, sum var\u00f0 skipa\u00f0 \u00ed 1948, var Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin umbo\u00f0a\u00f0ur, og hann er tann flokkur \u00e1 tingi, sum oftast hevur veri\u00f0 \u00ed samgongu. H\u00f3ast tingmanningin hevur ligi\u00f0 \u00edmillum 1 og 3, so hevur flokkurin \u00ed n\u00f3gvum f\u00f8rum havt ein avgerandi leiklut, t\u00e1 samgonga skuldi skipast. T\u00edskil hevur flokkurin havt st\u00f8rri \u00e1virkan \u00e1 politisku gongdina, enn tali\u00f0 av tingf\u00f3lki annars kundu r\u00e6ttv\u00edsgera.\n\nPolitikkur \n\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 politikki floksins er at skapa haldgott grundarlag fyri sj\u00e1lvst\u00fdri F\u00f8roya. M\u00e1li\u00f0 er, at f\u00f8royingar taka fulla \u00e1byrgd og f\u00e1a fullan avger\u00f0arr\u00e6tt fyri tj\u00f3\u00f0ini .\n\nSj\u00e1lvst\u00fdri \n\nVirka\u00f0 ver\u00f0ur fyri fullum sj\u00e1lvst\u00fdri, at f\u00f8royingar gerast sj\u00e1lvbjargnir, og at F\u00f8royar ver\u00f0a vi\u00f0urkendar sum tj\u00f3\u00f0. Grundl\u00f3g ver\u00f0ur gj\u00f8rd fyri F\u00f8royar. R\u00edkisr\u00e6ttarliga st\u00f8\u00f0a F\u00f8roya ver\u00f0ur l\u00f8gd \u00fat til f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u. Bert l\u00f3gir, sum \u00ed s\u00edni heild eru samtyktar av F\u00f8roya L\u00f8gtingi eiga at galda \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8royskur heimar\u00e6ttur og f\u00f8royskt pass eiga at ver\u00f0a sta\u00f0fest. F\u00f3lkatingssessirnir ver\u00f0a tiknir av. F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur ver\u00f0ur valdur beinlei\u00f0is av f\u00f3lkinum. Tryggjast skal, at tilfeingi\u00f0 \u00e1 landi, \u00ed sj\u00f3gvi og undirgrund er ogn F\u00f8roya f\u00f3lks. Undirgrundin \u00fat \u00e1 h\u00e1lva lei\u00f0 til n\u00e6stu grannalond ver\u00f0ur l\u00f8gd undir f\u00f8royskt vald.\n\nF\u00edggjarm\u00e1l \n\nF\u00edggjarorka landsins ver\u00f0ur grunda\u00f0 \u00e1 ta\u00f0 vinnuvir\u00f0i, sum samfelagi\u00f0 skapar. Peningakervi landsins eigur at vera f\u00f8royskt serm\u00e1l. Langt\u00ed\u00f0aravtala ver\u00f0ur gj\u00f8rd vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnina um f\u00edggjarvi\u00f0urskifti landanna millum, serliga blokkstu\u00f0ulsskipanina og uttanlandsskuldina. \u00cdleggingar ver\u00f0a langt\u00ed\u00f0arra\u00f0festar. L\u00f8gtingsf\u00edggjarl\u00f3girnar skulu javnviga. Skatta- og avskrivingarl\u00f3gg\u00e1van ver\u00f0ur tillaga\u00f0 solei\u00f0is, at hon eggjar til privata uppsparing og arbei\u00f0is- og vinnuskapandi virksemi. Bruttoskattaskipanin ver\u00f0ur dagf\u00f8rd og v\u00ed\u00f0ka\u00f0, lagt skal ver\u00f0a upp fyri, at l\u00e1ginnt\u00f8ku- og barnar\u00edkar familjur ver\u00f0a ikki fyri vanb\u00fdti. Skattagjaldi\u00f0 m\u00e1 \u00ed ongum f\u00f8ri fara upp um 50 %; toll- og merivir\u00f0isgjald \u00e1 f\u00f8royskum v\u00f8rum og t\u00e6nastum ver\u00f0ur endursko\u00f0a\u00f0 og tillaga\u00f0, so at tey gagna vinnul\u00edvinum.\n\nOrka \n\nVatn-, vind-, og a\u00f0rar n\u00fdtiligar orkukeldur ver\u00f0a at kanna og br\u00faktar, t\u00e1 i\u00f0 t\u00f8knin og f\u00edggjarliga grundarlagi\u00f0 eru \u00ed lagi, og raksturin v\u00e6ntast at bera seg. T\u00f3 m\u00e1 farast um n\u00e1tt\u00faruna og umhv\u00f8rvi\u00f0 vi\u00f0 st\u00f8rsta varsemi. F\u00f8royskt oljufelag ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn. Dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 at gera okkum tilb\u00fagvin til at vera uppi \u00ed oljuvinnuni, t\u00e1 olja ver\u00f0ur funnin \u00ed f\u00f8roysku undirgrundini. F\u00f8royingar skulu hava fult r\u00e6\u00f0i \u00e1 \u00f8llum vi\u00f0urskiftum \u00ed sambandi vi\u00f0 ranns\u00f3knum og vinnu \u00far havbotninum ella sl\u00edkari vinnu \u00e1 landi. Vi\u00f0 \u00e1l\u00f8gdum burturleggingum skal ver\u00f0a for\u00f0a\u00f0 fyri, at st\u00f3rar t\u00ed\u00f0aravmarka\u00f0ar innt\u00f8kur til landi\u00f0 avskepla b\u00faskap og kappingarf\u00f8ri okkara \u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00f8kjum.\n\nHeilsum\u00e1l \n\n\u00d8llum borgarum ver\u00f0ur tryggja\u00f0 \u00f3keypis l\u00e6kna-, tannl\u00e6kna- og sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0, eins og l\u00e6knakanning til tess at fyribyrgja sj\u00fakum. Sj\u00fakratryggingarskipanin ver\u00f0ur dagf\u00f8rd og skipa\u00f0 til f\u00f8roysku fyrisitingina at reka. Heilsumi\u00f0st\u00f8\u00f0ir ver\u00f0a bygdar, har t\u00f8rvur er \u00e1 teimum. L\u00edvsney\u00f0ugur heiliv\u00e1gur ver\u00f0ur \u00f3keypis.\n\nUttanr\u00edkism\u00e1l \n\nLandsst\u00fdri\u00f0 lei\u00f0ir allar samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 onnur lond um m\u00e1l, i\u00f0 vi\u00f0v\u00edkja F\u00f8royum. F\u00f8royar skulu eisini hava sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga umbo\u00f0an \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num. Virka\u00f0 ver\u00f0ur fyri linna \u00ed heiminum gj\u00f8gnum altj\u00f3\u00f0a samstarv. \u00cd teimum londum, sum vit samskifta vi\u00f0, eiga vit at n\u00fdta r\u00e6ttin til at seta egin umbo\u00f0 \u00e1 donsku sendistovurnar. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin er \u00edm\u00f3ti f\u00f8royskum ES-limaskapi .\n\nFormenn \n\n1909\u20131936 J\u00f3annes Patursson\n1936\u20131939 Edward Mitens\nLouis Zachariasen\n1971 \u2013 1988 Hilmar Kass\n1988 - 1994 Lasse Klein\n1994 \u2013 2001 Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8\n2001 \u2013 2001 S\u00e1mal Petur \u00ed Grund\n2001 \u2013 2002 Ey\u00f0un Eltt\u00f8r\n2002 \u2013 2010 K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard\nOktober 2010 \u2013 10. november 2011 K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi\n10. november 2011 \u2013  9. apr\u00edl 2015 K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard\n9. apr\u00edl 2015 \u2013 23. februar 2021 J\u00f3gvan Skorheim\n23. februar 2021 K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard (fyribils)\n18. desember 2021 S\u00e1mal Petur \u00ed Grund (virkandi)\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2019 til 2023  \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august 2019 fekk Sj\u00e1lvst\u00fdri 1 tingf\u00f3lk valt.\nKristin Michelsen\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2015 til 2019  \nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard\nJ\u00f3gvan Skorheim (B\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen)\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi 2011 til 2015\n\nVaraf\u00f3lk, sum hava tiki\u00f0 s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum 2011-15 \nB\u00e6\u00f0i fyrsta og anna\u00f0 varaf\u00f3lk Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins hava tiki\u00f0 s\u00e6ti \u00e1 tingi, me\u00f0an K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var \u00ed landsst\u00fdrinum og onnur stytri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 eftir at landsst\u00fdrisma\u00f0urin misti landsst\u00fdrissessin. J\u00f3gvan Skorheim var samstundis borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edk, t\u00ed t\u00f3k hann ikki s\u00e6ti \u00ed l\u00f8gtinginum ta\u00f0 fyrsta gott h\u00e1lva \u00e1ri\u00f0, \u00ed sta\u00f0in t\u00f3k Kristianna Winther Poulsen s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum.\nJ\u00f3gvan Skorheim\nKristianna Winther Poulsen\n\nLandsst\u00fdrisf\u00f3lk 2011-13 \nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed innlendism\u00e1lum fr\u00e1 14. november 2011 til 5. september 2013.\n\nKeldur \n\nSj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin"}
{"id": "1528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hin%20Stuttligi%20Flokkurin", "title": "Hin Stuttligi Flokkurin", "text": "Hin Stuttligi Flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2004. Flokkurin fekk 747 atkv\u00f8\u00f0ur til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2004. Hann hev\u00f0i ikki n\u00f3gvar limir umframt formannin Johan Dalsgaard (eisini kendur vi\u00f0 navninum Johan \u00ed Kollafir\u00f0i). Men \u00ed summum valsendingum var Rubek S. Lilaa vi\u00f0 \u00ed kjakinum fyri flokkin.\n\nFormenn \n\n Johan Dalsgaard\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nStuttligi Flokkurin, Hin"}
{"id": "1529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Dalsgaard", "title": "Johan Dalsgaard", "text": "Johan Dalsgaard (ella Johan \u00ed Kollafir\u00f0i) (30. apr\u00edl 1966 \u00ed Keypmannahavn) er sj\u00f3nleikari, t\u00f3nleikari og skemtari og eitt stutt skifti eisini politikari. \u00cd 2004 stovna\u00f0i hann Hin Stuttliga Flokkin og stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0. Hann var\u00f0 t\u00f3 ikki valdur.\n\nVirksemi\n\nT\u00f3nleikur \n 1988 - Fl\u00f8ga vi\u00f0 b\u00f3lkinum Springs\n 1995 - Band vi\u00f0 rokkt\u00f3nleiki vi\u00f0 hittinum Kollafj\u00f8r\u00f0\n\nFilmur \n 1999 - Bye Bye Bluebird\n\n\u00datvarp \n Atlantic Radio\n R\u00e1s 2\n Radio F\u00e1mar\u00e1, sending \u00ed \u00datvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya (2012)\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n Ni\u00f0url\u00f8gd heimas\u00ed\u00f0a\n\nDalsgaard, Johan\nDalsgaard, Johan\nDalsgaard, Johan\nF\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "1531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariukirkjan", "title": "Mariukirkjan", "text": "Mariukirkjan er ein kat\u00f3lsk kirkja \u00ed Havn. Kirkjan er eitt listarverk \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum innan sum uttan. \u00c1rne Winther hevur tekna\u00f0 hana. Mariukirkjan, sum n\u00fa er, var\u00f0 v\u00edgd tann 30. august \u00ed 1987. Fyrra Mariukirkjan var bygd upp \u00ed Sankta Frants sk\u00falan vi\u00f0 Var\u00f0ag\u00f8tu. \u00cd hesi kirkjuni kemur kirkjuli\u00f0i\u00f0 saman at halda messu, og her birtir alt upp undir b\u00f8n og kvirru. Urtagar\u00f0ur er um kirkjuna, og her vaksa alskyns urtir; summar stava fr\u00e1 londum \u00e1 sunnaru h\u00e1lvu, i\u00f0 hava somu gr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi sum her \u00e1 landi. Ein mynd um, at Mariukirkjan hoyrir upp \u00ed alheims kat\u00f3lska felagsskapin. \n\nHeimas\u00ed\u00f0a: www.katolsk.fo  \n\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nKristind\u00f3mur \u00ed F\u00f8royum\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monako", "title": "Monako", "text": "F\u00farstad\u00f8mi Monako (franskt: Principaut\u00e9 de Monaco) ella bara Monako, er n\u00e6stminsta landi\u00f0 \u00ed heiminum. Eisini er ta\u00f0 n\u00e6stt\u00e6ttast bygda landi\u00f0 \u00ed heiminum; n\u00e6st-fj\u00f8lbygdasta landi\u00f0 \u00ed ver\u00f0ini er ta\u00f0 l\u00edtla f\u00farstad\u00f8mi\u00f0 Monako. Ta\u00f0 er alt ein b\u00fdur, sum s\u00ed\u00f0an 1297 hevur veri\u00f0 eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki. Landi\u00f0 er einans 1,95 km2 til st\u00f8ddar, og har b\u00fagva uml. 35 000 f\u00f3lk. Um f\u00f3lki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum skuldi b\u00fa\u00f0 l\u00edka t\u00e6tt, so hev\u00f0i ta\u00f0 svara\u00f0 til, at \u00f8ll 49 000 kundu b\u00fa\u00f0 \u00ed St\u00f3ru D\u00edmun. L\u00edtla r\u00edki\u00f0 Monako er \u00e1 Mi\u00f0jar\u00f0arhavsstrondini, t\u00e6tt vi\u00f0 italska vesturmarki\u00f0. Mitt inni \u00ed landinum er b\u00fdurin Monte Carlo, kendur fyri s\u00edtt sp\u00e6likasino og Grand Prix-kappkoyringina. Monako er fr\u00e6lst f\u00farstad\u00f8mi, og s\u00ed\u00f0an 1297 hevur Grimaldi-\u00e6ttin st\u00fdrt landinum.\n\nFr\u00e1 1641-1817 var Monako saman vi\u00f0 Fraklandi. Bara l\u00edtil partur av f\u00f3lkinum er \u00far Monako; meiri enn helmingurin eru franskir borgarar. L\u00fdggja ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Monako og gl\u00e6siliga umd\u00f8mi landsins draga t\u00fasundtals fer\u00f0af\u00f3lk. N\u00f3gv r\u00edkf\u00f3lk flyta hagar at b\u00fagva, t\u00ed skatturin er l\u00e1gur. Mong teirra hava st\u00f3rar stuttleikab\u00e1tar liggjandi fyri teymi \u00ed gomlu havnini. Monako er eisini altj\u00f3\u00f0a handilsmi\u00f0depil.\n\nMyndasavn\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n www.gouv.mc- Monakiska stj\u00f3rnin. \n Monaco Net - Monakiskur portalur."}
{"id": "1536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8nland", "title": "Gr\u00f8nland", "text": "Gr\u00f8nland, \u00e1 gr\u00f8nlendskum Kalaallit Nunaat, eru oyggjaland \u00ed Arktis og Nor\u00f0uratlantshavi, og er partur av danska r\u00edkinum saman vi\u00f0 Danmark og F\u00f8royum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Nuuk, og \u00ed landinum b\u00fagva umlei\u00f0 60 000 \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er gr\u00f8nlendskt. Gr\u00f8nland er heimsins st\u00f8rsta oyggj og er n\u00e6stan alt \u00ed nor\u00f0urpolarringinum.\n\n\u00cd 2008, t\u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a var\u00f0 hildin \u00ed Gr\u00f8nlandi um sj\u00e1lvst\u00fdrisl\u00f3gina hin 25. november 2008, var grei\u00f0ur meirluti \u00ed Gr\u00f8nlandi fyri st\u00f8rri sj\u00e1lvst\u00fdri. Meira enn tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av gr\u00f8nlendingum, sum v\u00f3ru \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u, atkv\u00f8ddu fyri n\u00fdggju sj\u00e1lvst\u00fdrisl\u00f3gini. G\u00f3\u00f0 70 % av gr\u00f8nlendingum lutt\u00f3ku \u00ed f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni . F\u00f8royar fingu eina l\u00edknandi l\u00f3g, yvirt\u00f8kul\u00f3gina, sum var\u00f0 vi\u00f0tikin \u00ed F\u00f3lkatinginum og L\u00f8gtinginum \u00ed 2005 umfrat uttanr\u00edkispolitisku l\u00f3gina.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Gr\u00f8nlands s\u00f8ga\n\nHelst hava fors\u00f8gulig f\u00f3lk veri\u00f0 \u00ed Gr\u00f8nlandi fr\u00e1 um 8000 f.Kr. Fremri mentanir t\u00f3ku seg upp um 2000 f.Kr. Ein teirra er sm\u00e1rei\u00f0skapsf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Arktis, sum kanska er \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 sibirum, i\u00f0 h\u00f8vdu gingi\u00f0 um Beringssund \u00far Asia til Alaska, me\u00f0an ta\u00f0 var landfast \u00ed seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. Teir b\u00fasettu seg heilt eysturi \u00ed Gr\u00f8nlandi um 2000 f.Kr. Seinni b\u00fdttu teir seg sundur \u00ed \u00e6ttb\u00f3lkar og ver\u00f0a n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum nevndir inuittar. \u00cd Evropa hava teir veri\u00f0 nevndir eskimoar. Inuittar dugdu at laga seg til har\u00f0balna l\u00edvi\u00f0 \u00ed kalda gr\u00f8nlendiska ve\u00f0urlagnum. Teir veiddu til d\u00f8mis reind\u00fdr og k\u00f3p. \n\nElsta s\u00f8ga um Gr\u00f8nland er at finna \u00ed \u00edslendingas\u00f8guni Eiriks s\u00f8ga rey\u00f0a, sum fortelur um nor\u00f0b\u00fagvan Eirik Rey\u00f0a, i\u00f0 flutti \u00far \u00cdslandi til eitt land vestanfyri. Hann nevndi landi\u00f0 Gr\u00f8nland, t\u00ed hann metti hetta vera eitt gott og jaligt navn. Vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini settust n\u00f3gvir nor\u00f0b\u00fagvar \u00ed Gr\u00f8nlandi. \n\n Um 986 - Eirikur Rey\u00f0i setur b\u00fagv \u00ed Gr\u00f8nlandi. \n 1261 - Gr\u00f8nland fer undir Noreg.\n\nFyri g\u00f3\u00f0um 1000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an - \u00ed 982 - t\u00f3ku v\u00edkingar land \u00ed Su\u00f0urgr\u00f8nlandi. Teir komu \u00far Noregi, \u00cdslandi og Danmark. Norr\u00f8nu b\u00fasetningini var t\u00f3 ikki langt l\u00edv laga\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 eini 500 \u00e1r v\u00f3ru li\u00f0in, var eingin nor\u00f0b\u00fagvi eftir \u00e1 l\u00edvi. \u00cd 1721 f\u00f3t norski presturin Hans Egede til Gr\u00f8nlands at kristna nor\u00f0b\u00fagvar, men av \u00e6ttarmonnum hansara, var eingin \u00e1 l\u00edvi. Egede og felagar hansara f\u00f3ru \u00ed sta\u00f0in at bera gr\u00f8nlendingum kristnibo\u00f0ini. Um hetta sama mundi t\u00f3k handilin seg up millum Evropa og Gr\u00f8nland. Vi\u00f0 handilsst\u00f8\u00f0unum v\u00f3r\u00f0u at kalla allir grundsteinarnir til st\u00f3rpl\u00e1ssini lagdir. Gr\u00f8nland gj\u00f8rdist um hesa t\u00ed\u00f0ina danskt hj\u00e1land. \u00cd 1862 fingu gr\u00f8nlendingar sta\u00f0arr\u00e1\u00f0. \u00cd 1908 v\u00f3r\u00f0u tvey landsr\u00e1\u00f0 stovna\u00f0 - eitt \u00ed Nor\u00f0urgr\u00f8nlandi og anna\u00f0 \u00ed Su\u00f0urgr\u00f8nlandi.\n\nGr\u00f8nland og USA  \nUndir 2. heimsbardaga var einki samband millum Danmark og Gr\u00f8nland. Amerikumenn bygdu \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i herna\u00f0arvirki \u00ed Gr\u00f8nlandi. Herst\u00f8\u00f0irnar \u00ed Sy\u00f0ra Streymfir\u00f0i og Thule eru har alsamt. \u00cd 1953 gj\u00f8rdist Gr\u00f8nland danskt amt. \u00cd 1979 kom Danmark s\u00e6r upp \u00ed Evropeiska Felagsmarkna\u00f0in EF vi\u00f0 vali. Val var \u00ed Gr\u00f8nlandi um hetta m\u00e1li\u00f0, men 70% atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti uppt\u00f8ku \u00ed felagsskapin. Men Gr\u00f8nland gj\u00f8rdist kortini, eins og \u00f8ll donsk amt, limur \u00ed EF. \u00cd 1979 fingu gr\u00f8nlendingar eina heimast\u00fdrisskipan, sum \u00ed so mongdum l\u00edkist okkara. Gr\u00f8nland fekk n\u00fa egi\u00f0 ting og egna stj\u00f3rn - landsst\u00fdri. \u00cd 1982 atkv\u00f8ddu gr\u00f8nlendingar aftur um EF. \u00c1 hesum sinni sn\u00fa\u00f0i vali\u00f0 seg um, um landi\u00f0 skuldi ver\u00f0a verandi \u00ed felagsskapinum ella ikki. T\u00e1 i\u00f0 atkv\u00f8\u00f0urnar v\u00f3ru taldar, v\u00f3ru 52% \u00edm\u00f3ti at vera \u00ed EF. Eftir samr\u00e1\u00f0ingar \u00ed Br\u00fassel \u00e1 vetri \u00ed 1984 var\u00f0 ums\u00ed\u00f0ir vi\u00f0tiki\u00f0 at loysa Gr\u00f8nland \u00far EF n\u00fdggj\u00e1rsdag \u00ed 1985.\n\n\u00cd mai 2019 l\u00e6t USA eina skrivstovu upp \u00ed Nuuk vi\u00f0 einum emb\u00e6tisf\u00f3lki. Emb\u00e6tisf\u00f3lki\u00f0 b\u00fdtir starvst\u00ed\u00f0ina millum Nuuk og amerikansku sendistovuna \u00ed Keypmannahavn.\n\n\u00cd august 2019 gj\u00f8rdi Donald Trump, forseti av at avl\u00fdsa \u00e6tla\u00f0u vitjanina \u00ed Danmark, sum skuldi vera fyrst \u00ed september. Ors\u00f8kin var, at danski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, Mette Frederiksen, ikki vildi umr\u00f8\u00f0a spurningin um at lata USA keypa Gr\u00f8nland. Ta\u00f0 var amerikanski mi\u00f0ilin Wall Street Journal, sum fyrst bar bo\u00f0ini um, at amerikanski forsetin var \u00e1huga\u00f0ur \u00ed at keypa Gr\u00f8nland, og s\u00f8gan var\u00f0 seinni v\u00e1tta\u00f0 av Hv\u00edtu H\u00fasunum.\n\n\u00cd 2020 fer USA at stovna eitt konsul\u00e1t \u00ed Nuuk \u00ed Gr\u00f8nlandi. Har fara at starvast sjey f\u00f3lk.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Gr\u00f8nlendskur politikkur\n\nGr\u00f8nland og F\u00f8royar eru \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danm\u00f8rk.\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a \u00ed november 2008 \n\nGr\u00f8nlendingar atkv\u00f8ddu sum v\u00e6nta\u00f0 fyri sj\u00e1lvst\u00fdrisl\u00f3gini \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni 25. november 2008. Tr\u00edggir av f\u00fdra veljarum s\u00f8gdu ja, me\u00f0an ein seg\u00f0i nei. Vallutt\u00f8kan var 72 %, sum er n\u00f3gv \u00ed Gr\u00f8nlandi. \u00darsliti\u00f0 av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni var ein sannf\u00f8randi meirluti fyri \u00f8ktum sj\u00e1lvst\u00fdri. T\u00e1 talt var upp, v\u00f3ru 75,54 % fyri og 23,57 % \u00edm\u00f3ti. Restin av atkv\u00f8\u00f0unum v\u00f3ru antin blankar ella \u00f3gildugar. Tilsamans 39 285 f\u00f3lk h\u00f8vdu atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt og vallut\u00f8kan var 71,96 %. Ta\u00f0 var beinanvein greitt, t\u00e1 fari\u00f0 var\u00f0 undir at telja atkv\u00f8\u00f0urnar, at grei\u00f0ur meirluti var fyri \u00f8ktum sj\u00e1lvst\u00fdri. Eitt skifti var meirlutin oman fyri 80 %, men t\u00e1 \u00farslitini komu \u00far teimum st\u00f3ru b\u00fdunum \u00ed Vesturgr\u00f8nlandi, minka\u00f0i meirlutin eitt sindur. \u00cd Nuuk var m\u00f3tst\u00f8\u00f0an st\u00f8rri enn \u00ed restini av landinum, ors\u00f8kin kann vera, at f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Nuuk er meira samansett og at fleiri danir b\u00fagva har .\n\nGr\u00f8nlendska sj\u00e1lvst\u00fdrisl\u00f3gin kemur \u00ed gildi 21. juni 2009. Einki er at siga til, at Danmark ynskir at varveita r\u00edkisfelagsskapin vi\u00f0 Gr\u00f8nland, sum teir fingu endaliga vi\u00f0 Kielerfri\u00f0inum 1814. N\u00fa \u00farsliti\u00f0 av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni er greitt og n\u00fdggja sj\u00e1lvst\u00fdrisl\u00f3gin kemur \u00ed gildi \u00ed sta\u00f0in fyri heimast\u00fdrisl\u00f3gina fr\u00e1 1979, er sl\u00f3\u00f0 rudda\u00f0 fyri, at Gr\u00f8nland tekur \u00e1 seg fleiri m\u00e1ls\u00f8ki fr\u00e1 d\u00f8num at umsita og samstundis eisini f\u00e6r fult r\u00e6\u00f0i \u00e1 r\u00e1evnum \u00ed undirgrundini.\n\n\u00darsliti\u00f0 fyri alt landi\u00f0 gj\u00f8rdist fylgjandi \n\n Ja: 21 355 (75,54%)\n Nei: 6 663 (23,57%)\n Blankar: 175 (0,62%)\n \u00d3gyldugar: 75 (0,27%)\n Atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt: 39 285 \t\n Atkv\u00f8\u00f0ulutt\u00f8ka: 71,96%\n\nLandstingsval 2014 \n\u00cd 2014 kom fram, at Aleqa Hammond, sum var landstingsforkvinna Gr\u00f8nlands, hev\u00f0i br\u00fakt almennar pengar til egi\u00f0 br\u00fak tv\u00e6r fer\u00f0ir, einafer\u00f0 til eina fer\u00f0 fyri familjuna og einafer\u00f0 til eina privata veitslu, talan var um 106.000 kr\u00f3nur, sum landstingsgrannsko\u00f0ararnir kravdu at hon rinda\u00f0i aftur. Samb\u00e6rt landstingsgrannsko\u00f0arunum, stava\u00f0i meginparturin av \u00fatrei\u00f0slunum fr\u00e1 apr\u00edl 2013, og h\u00f3ast teir b\u00f3\u00f0u um at f\u00e1a r\u00e6tt lag \u00ed \u00f3skili\u00f0 beinanvegin, so var ta\u00f0 ikki fyrrenn \u00ed august 2014, at Aleqa Hammond rinda\u00f0i pengarnar aftur. M\u00e1li\u00f0 elvdi til miki\u00f0 rok \u00ed Gr\u00f8nlandi, og mis\u00e1lit var reist m\u00f3ti Hammond. Hon yvirlivdi mis\u00e1liti\u00f0 vi\u00f0 einari atkv\u00f8\u00f0u \u00ed meirluta sum feldi uppskoti\u00f0. Men hon valdi at s\u00f8kja um farloyvi, me\u00f0an m\u00e1li\u00f0 um hennara peningavi\u00f0urskifti v\u00f3ru kanna\u00f0. Farloyvi var\u00f0 j\u00e1tta\u00f0 henni, men s\u00ed\u00f0an t\u00f3ku tr\u00edggir r\u00e1\u00f0harrar \u2013 tveir \u00far Siumut og ein \u00far Atassut seg \u00far stj\u00f3rnini, og hin 1. oktober t\u00f3k Atassut seg \u00far stj\u00f3rnini. Seinni sama dag skriva\u00f0i Aleqa Hammond \u00fat n\u00fdval, sum var\u00f0 hildi\u00f0 28. november 2014. Siumut endurvann vali\u00f0, t\u00f3 vi\u00f0 f\u00e1um atkv\u00f8\u00f0um fleiri enn IA. N\u00fdggj samgonga var\u00f0 skipa\u00f0 millum Siumut, Atassut og Demokraatit vi\u00f0 Kim Kielsen fr\u00e1 Siumut sum n\u00fdggjum landsstingsformanni.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd 2013 b\u00fa\u00f0u 57 714 f\u00f3lk \u00ed Gr\u00f8nlandi , og ta\u00f0 er met, men samb\u00e6rt framrokningum hj\u00e1 gr\u00f8nlendsku hagstovuni fer f\u00f3lkatali\u00f0 at minka \u00ed komandi \u00e1rum. Framrokningin v\u00edsir, at \u00ed 2040 fara 53 856 f\u00f3lk at b\u00fagva \u00ed Gr\u00f8nlandi, harav 46 688 eru f\u00f8dd \u00ed Gr\u00f8nlandi. Samanbori\u00f0 vi\u00f0 hagt\u00f8lini fyri 2013 merkir hetta, at lutfalsliga fleiri gr\u00f8nlendingar fara at flyta av landinum. Hagstovan sigur, at uttan tilflyting uttaneftir hev\u00f0i f\u00f3lkatali\u00f0 minka\u00f0 uppaftur meiri. \n \nGr\u00f8nlendingar eru n\u00f8gdir vi\u00f0 l\u00edvi\u00f0. Ta\u00f0 v\u00edsir ein kanning, sum er gj\u00f8rd. Kanningin byrja\u00f0i \u00ed 1994, og n\u00fa \u00farsliti\u00f0 er kunngj\u00f8rt, v\u00edsir ta\u00f0, at 94 prosent av gr\u00f8nlendingum siga seg ver\u00f0a n\u00f8gdar vi\u00f0 l\u00edvi\u00f0. 1 200 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u vi\u00f0 \u00ed kanningini, tey v\u00f3ru b\u00e6\u00f0i \u00ed b\u00fdunum og \u00ed bygdunum. \n\nYvir 18 000 gr\u00f8nlendingar b\u00fagva \u00ed Danmark, og kvinnurnar eru \u00ed st\u00f3rum meirluta.\n\nBrotsger\u00f0 \n\nGr\u00f8nland hevur lutfalsliga flest brotsverk \u00ed r\u00edkisfelagskapinum. Lutfalsliga ver\u00f0a fleiri brotsverk melda\u00f0 \u00ed Gr\u00f8nlandi enn \u00ed Danmark og F\u00f8royum. Fyri hv\u00f8rji 10 000 f\u00f3lk er tali\u00f0 av meldingum 211, 801 og 1019 fyri \u00e1v\u00edkavist F\u00f8royar, Danmark og Gr\u00f8nland. Serliga er st\u00f8\u00f0an ring \u00ed Gr\u00f8nlandi, t\u00e1 talan er um ney\u00f0t\u00f8kur og bl\u00f3\u00f0skemd. Her er lutfalli\u00f0 10 fer\u00f0nar h\u00e6gri \u00ed Gr\u00f8nlandi enn \u00ed Danmark ella F\u00f8royum.\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nHelst hava fors\u00f8gulig f\u00f3lk veri\u00f0 \u00ed Arktis fr\u00e1 um 8000 f.Kr. Fremri mentanir t\u00f3ku seg upp um 2000 f.Kr. Ein teirra er sm\u00e1rei\u00f0skapsf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Arktis, sum kanska er \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 sibirum, i\u00f0 h\u00f8vdu gingi\u00f0 um Beringssund \u00far Asia til Amerika, me\u00f0an ta\u00f0 var landfast \u00ed seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. Teir b\u00fasettu seg heilt eysturi \u00ed Gr\u00f8nlandi um 2000 f.Kr. Seinni b\u00fdttu teir seg sundur \u00ed \u00e6ttb\u00f3lkar og ver\u00f0a n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum nevndir eskimoar. Inuittar dugdu at laga seg til har\u00f0balna l\u00edvi\u00f0 \u00ed kalda arktiska ve\u00f0urlagnum. Teir veiddu til d\u00f8mis reind\u00fdr og k\u00f3p .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Gr\u00f8nlendsk landafr\u00f8\u00f0i\n\nGr\u00f8nland, sum er heimsins st\u00f8rsta oyggj er 2 175 600 ferkilometrar, ella \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 \u00f8ll Nor\u00f0urlondini, St\u00f3ra Bretland, T\u00fdskaland, Benelukslondini, P\u00f3lland, Eysturr\u00edki og Sveis tilsamans. H\u00f3ast st\u00f8ddina, er \"bert\" b\u00fagvandi \u00e1 341.700 fermetrum, ella \u00e1 einum landa\u00f8ki, sum er \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 T\u00fdskaland. - 1 833 900 ferkilometrar er innanlands\u00edsur, sum er millum tr\u00edggjar og f\u00fdra kilometrar tj\u00fakkur \u00ed st\u00f8\u00f0um. Meir enn 80 prosent av Gr\u00f8nlandi er \u00edsur, og hesin er \u00ed mi\u00f0al 1 500 metrar dj\u00fapur. Br\u00e1\u00f0na\u00f0i gr\u00f8nlendski \u00edsurin, hev\u00f0i Gr\u00f8nland helst veri\u00f0 eitt oyggjaland. Strondin \u00ed Gr\u00f8nlandi er umlei\u00f0 40 000 kilometrar til longdar. Arktiska frostm\u00fdran er eitt ta\u00f0 kaldasta og turrasta \u00f8ki\u00f0 \u00ed heiminum.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Nuuk. Hans Egede var dansk-norskur prestur, missi\u00f3nerur og landt\u00f8kuma\u00f0ur, og ver\u00f0ur mintur sum grundleggjarin av b\u00fdnum.\n\nOyggjar\n\nVe\u00f0urlag\nLandi\u00f0 hevur p\u00f3lve\u00f0urlag. Sera st\u00f3rur munur er \u00e1 ve\u00f0urlagnum nor\u00f0an- og sunnanfyri. Har nor\u00f0uri \u00ed landinum liggur vetrarkuldin \u00ed mi\u00f0al ni\u00f0ri \u00e1 -30 stigum. Su\u00f0ur \u00e1 landi frystir \u00ed mi\u00f0al -4 stig \u00e1 vetri. Nor\u00f0ast \u00far Gr\u00f8nlandi og su\u00f0ur \u00e1 Kappan eru 2,670 km. Kappin liggur \u00e1 sama breiddarstigi sum Oslo. Meginbreiddin \u00e1 landinum - vestur og eystur - er 1,050 km.\n\nKommunur \n\n Kujalleq kommuna\n Sermersooq kommuna\n Qaasuitsup kommuna\n Qeqqata kommuna\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Gr\u00f8nlendskur b\u00faskapur\n\n\u00cd Su\u00f0urgr\u00f8nlandi ver\u00f0a umlei\u00f0 24 000 sey\u00f0ir slakta\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Fiskivinnan er t\u00f3 t\u00fddningarmesta innt\u00f8kukeldan \u00ed Gr\u00f8nlandi. Fiskiskapurin gevur ikki einans teimum, i\u00f0 fiskin vei\u00f0a, \u00fatkomuna. Fiskavi\u00f0ger\u00f0in uppi \u00e1 landi gevur arbei\u00f0i til n\u00f3gar hendur. \u00c1 teimum gr\u00f8nlendsku sj\u00f3lei\u00f0unum hevur veri\u00f0 \u00f8rgrynni av fiski, og \u00ed mong \u00e1r hava fremmandar tj\u00f3\u00f0ir riki\u00f0 fiskiskap \u00e1 gr\u00f8nlendsku grunnunum. Hesi seinastu \u00e1rini hevur t\u00f3 minni veri\u00f0 at fingi\u00f0. Fyri at fiskastovnarnir skulu ikki ver\u00f0a t\u00fdndir, eru \u00e1v\u00edsar avmarkingar settar \u00ed verk. Tann st\u00f3ri flotin av fremmandum vei\u00f0if\u00f8rum er ikki longur at s\u00edggja \u00e1 gr\u00f8nlendsku bankunum. H\u00f8vu\u00f0sfiskasl\u00f8gini undir Gr\u00f8nlandi eru kongafiskur, steinb\u00edtur, toskur, svartkalvi, kalvi, eyrri\u00f0i og laksur. R\u00e6kjuvei\u00f0an hevur ikki tey mongu \u00e1rini \u00e1 baki. Ansast m\u00e1 eftir, at ikki ver\u00f0ur so tr\u00e1roynt eftir r\u00e6kju, at stovnurin kemur \u00ed vanda. Gr\u00f8nlendska st\u00f3rr\u00e6kjan ver\u00f0ur veidd vi\u00f0 troli \u00e1 dj\u00fapum vatni. Makrelfiskiskapurin hevur fingi\u00f0 st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Gr\u00f8nlandi. Mesti fiskiskapurin var \u00ed 2014. T\u00e1 v\u00f3r\u00f0u fiska\u00f0 78.000 tons av makreli av gr\u00f8nlendskum sj\u00f3gvi, og 23 prosent av \u00f8llum \u00fatflutningsvir\u00f0inum hetta \u00e1ri\u00f0 v\u00f3ru makrelur.\n\nSamfer\u00f0slukervi\n\nTann skj\u00f3tasti fer\u00f0ingarh\u00e1tturin \u00ed hesum velduga landinum er at fara loftvegis, men b\u00edligt er ta\u00f0 ikki. Tyrlur ver\u00f0a n\u00f3gv n\u00fdttar \u00ed Gr\u00f8nlandi, og \u00ed n\u00e6stan hv\u00f8rji bygd er tyrlupallur. Loftfer\u00f0slan er t\u00f3 ikki so \u00e1lt\u00edtandi, t\u00ed legst hann vi\u00f0 illve\u00f0ri, kann ve\u00f0ri\u00f0 stundum vera so \u00e1haldandi, at ta\u00f0 tarnar allari flogfer\u00f0slu b\u00e6\u00f0i \u00ed dagar og vikur. Millum bygda er hv\u00f8rki jarnbreyt ella vegur. \u00cd b\u00fdum og st\u00f3rbygdum er t\u00f3 koyrivegur, og har tr\u00f3ta bilarnir heldur ikki. Allir gr\u00f8nlendingar b\u00fagva \u00fati vi\u00f0 strondina. Fer\u00f0asambandi\u00f0 er t\u00ed mest kn\u00fdtt at sj\u00f3num. Siglt ver\u00f0ur bygdanna millum anna\u00f0hv\u00f8rt vi\u00f0 b\u00e1ti ella skipi. Ta\u00f0 er ikki bara \u00edsurin, i\u00f0 kann valda strandfaraskipunum trupuleikar, men eisini ve\u00f0ri\u00f0, i\u00f0 kann leika so \u00ed, at ikki er kl\u00fagvandi eftir sj\u00f3num \u00ed fleiri dagar.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Namminersorlutik Oqartussat - Gr\u00f8nlendska heimast\u00fdri\u00f0\n Greenland - CIA World Factbook\n Naatsorsueqqissaartarfik - Gr\u00f8nlendsk hagt\u00f8l\n Greenland Tourism - Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 Gr\u00f8nlands\n\nNor\u00f0uramerika\nOyggjar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "1542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malan%20Marnersd%C3%B3ttir", "title": "Malan Marnersd\u00f3ttir", "text": "Malan Marnersd\u00f3ttir professari \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i, dr.phil, er f\u00f8dd tann 25. januar 1952 \u00ed Klaksv\u00edk sum Malan Simonsen. Malan Marnersd\u00f3ttir t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed Hoyd\u00f8lum \u00ed 1971. Vi\u00f0 K\u00f8benhavns Universitet las hon danskt og t\u00f3k hj\u00e1grein \u00ed fronskum \u00e1 \u00c5rhus Universitet. \u00cd 1979 f\u00e6r hon pr\u00f3gv sum magistari. Afturkomin til F\u00f8roya gerst hon l\u00e6rari \u00ed f\u00f8royskum, donskum og fronskum \u00ed Hoyd\u00f8lum 1979-81; \u00ed 1981 tekur Malan Marnersd\u00f3ttir pedagogikum \u00e1 Aureh\u00f8j Statsgymnasium \u00ed Gentofte. Lektari \u00ed donskum og f\u00f8royskum \u00e1 Johann-Wolfgang-Goethe Universit\u00e4t, Frankfurt am Main 1981-83. Hevur s\u00ed\u00f0an 1983 starvast \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya har hon var rektari 1998-2004. \u00cd 2004 gj\u00f8rdist hon professari \u00ed b\u00f3kmentum 2004 vi\u00f0 ritger\u00f0ini Hv\u00f8r av \u00f8\u00f0rum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Kvinnur\u00f8ddir, 1985. \n Konur\u00e1k, 1989. \n Bylgjurnar leika \u00ed tr\u00e1, 1992. \n Fyri fyrst, 1992. \n Vinalagi\u00f0, n\u00e1tt\u00faran og samfelagi\u00f0. T\u00e6ttir \u00ed ritverki Marionnu Debes Dahl (1994). Lagt til r\u00e6ttis, saman vi\u00f0 studentum \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini. \n Hv\u00f8r av \u00f8\u00f0rum, 2000. Dr.phil.-ritger\u00f0. \n Analyser af f\u00e6r\u00f8sk litteratur.\n\nLeikrit \n\n Logi, logi eldur m\u00edn, 1988. Skriva\u00f0 saman vi\u00f0 Lauru Joensen.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1993 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Setur.fo - F\u00f8royam\u00e1lsdeildin - Malan Marnersd\u00f3ttir \n Setur.fo - \u00datg\u00e1vur\n Dansk Kvindebiografisk Leksikon\n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya\n\nMarnersd\u00f3ttir, Malan\nMarnersd\u00f3ttir, Malan\nMarnersd\u00f3ttir, Malan\nF\u00f8royskir granskarar"}
{"id": "1545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20Pl%C3%B8yen", "title": "Christian Pl\u00f8yen", "text": "Christian Pl\u00f8yen (12. januar 1803 \u00ed Keypmannahavn - 9. juni 1867 \u00ed Holb\u00e6k) var helst f\u00f3lkak\u00e6rasti amtma\u00f0ur F\u00f8roya. Hann var danskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og emb\u00e6tisma\u00f0ur. Fr\u00e1 1830 var hann f\u00fati \u00ed F\u00f8royum, og fr\u00e1 1837 til 1847 var hann f\u00f8royskur amtma\u00f0ur. Hann var \u00f3gvuliga v\u00e6l l\u00edddur millum f\u00f3lk, og skriva\u00f0i millum anna\u00f0 Grindav\u00edsuna og l\u00e6rdi seg f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0. \u00cd 1837 var\u00f0 Pl\u00f8yen, sum hev\u00f0i veri\u00f0 f\u00fati, tilnevndur amtma\u00f0ur. Hann var \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn flestu amtmenn og yvirh\u00f8vur v\u00e6l d\u00e1mdur, ikki minst t\u00ed hann sum f\u00fati hev\u00f0i yrkt Grindav\u00edsuna, sum l\u00fdsir grindadr\u00e1p v\u00e6l. Pl\u00f8yen dugdi eisini at tosa f\u00f8royskt. \u00cd 1839 var hann saman vi\u00f0 trimum f\u00f8royingum \u00e1 eini kanningarfer\u00f0 \u00ed Hetlandi fyri at l\u00e6ra av hetlendsku fiskivinnuni, sum t\u00e1 var meira framkomin enn fiskivinnan \u00ed F\u00f8royum. Ein li\u00f0ur \u00ed hesum frambur\u00f0sstrevi var at \u00fathandlar v\u00f3ru settir \u00e1 stovn \u00e1 Tv\u00f8royri (1836), \u00ed Klaksv\u00edk (1838) og \u00ed Vestmanna (1839).\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n Grindav\u00edsan; tekningar \u00d3li Petersen; lagt til r\u00e6ttis J\u00fastines Olsen et al. - 2. broytta \u00fatg\u00e1va. - T\u00f3rshavn: F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 2004.(48 s., )\n Erindringer fra en Rejse til Shetlands\u00f8erne, Orkney\u00f8erne og Skotland i Sommeren 1839. Keypmannahavn 1840, T\u00f3rshavn 1966, Vedb\u00e6k 1999.\n Reminiscences of a voyage to Shetland, Orkney & Scotland in the summer of 1839; translated from Danish by Catherine Spence. Lerwick: T. & J. Manson, 1896.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Dansk Biografisk Leksikon 1887-1905: Christian Pl\u00f8yen\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1803\nAndl\u00e1t \u00ed 1867"}
{"id": "1550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Christian%20Djurhuus", "title": "Jens Christian Djurhuus", "text": "Jens Christian Djurhuus (21. august 1773 Nes, Eysturoy - 29. november 1853 \u00ed Kollafir\u00f0i), eisini nevndur Sj\u00f3varb\u00f3ndin, t\u00ed hann var b\u00f3ndi vi\u00f0 Sj\u00f3gv \u00ed Kollafir\u00f0i, var kv\u00e6\u00f0a- og t\u00e1ttayrkjari. Hann yrkti fleiri f\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i og var ein av teimum fyrstu, sum yrktu \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li. Hann var fj\u00f3r\u00f0i sonur Johan Christian Djurhuus (1741\u20131815) og Mariu R\u00f8nning (1741\u20131807), tey b\u00fa\u00f0u \u00e1 Nesi \u00ed Eysturoynni. Abbi hansara var danski presturin, Christen Djurhuus (1708\u20131775), sum var fluttur til F\u00f8roya at starvast sum prestur. \u00cd 1797 giftist hann J\u00f3hannu Mariu Jensd\u00f3ttir \u00far Kollafir\u00f0i, hon var dottir Jens Didriksen, Vi\u00f0 Sj\u00f3gv, sum var b\u00f3ndi. Eftirsum hon var einabarn, festi Jens Christian gar\u00f0in, t\u00ed kvinnur festu ikki gar\u00f0ar. Tey b\u00e6\u00f0i fluttu inn \u00ed b\u00f3ndagar\u00f0in sama \u00e1ri\u00f0 sum tey giftist. B\u00f3ndagar\u00f0urin gj\u00f8rdist ein mentanarligur mi\u00f0depil \u00ed bygdini. Jens Christian Djurhuus og N\u00f3lsoyar P\u00e1ll yrktu b\u00e1\u00f0ir kv\u00e6\u00f0i \u00e1 f\u00f8royskum og mugu sigast at vera teir t\u00fddningarmestu pers\u00f3narnir \u00ed f\u00f8royskum b\u00f3kmentum \u00ed fyrra helmingi av 19. \u00f8ld. \n\nSagt ver\u00f0ur fr\u00e1 - pr\u00f3gv er t\u00f3 einki - at hann gekk \u00ed lat\u00ednsk\u00fala \u00ed Havn. Hann hevur havt st\u00f3ran \u00e1huga fyri gomlum n\u00f8rr\u00f8num s\u00f8gum, t\u00ed \u00far hesum hevur hann yrkt flestu av kv\u00e6\u00f0um s\u00ednum. Sj\u00f3varb\u00f3ndin er kendasti kv\u00e6\u00f0ayrkjari okkara, men hann hevur eisini yrkt t\u00e6ttir.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n Sigmunds kv\u00e6\u00f0i yngra\n Leivs kv\u00e6\u00f0i\n Ormurin Langi\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1773\nAndl\u00e1t \u00ed 1853"}
{"id": "1556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wikimedia", "title": "Wikimedia", "text": "Wikimedia Foundation Inc. er foreldrafelagi\u00f0 hj\u00e1 Wikipedia, Wiktionary, Wikiquote, Wikibooks (og eisini Wikijunior og Wikiversity), Wikisource, In Memoriam 9/11 , Wikimedia Commons, Wikispecies , Wikinews, og Nupedia (ikki virkin). Ta\u00f0 er ein \u00e1hugafelagsskapur skipa\u00f0 eftir l\u00f3gunum \u00ed Florida, USA. Stovnanin av felagnum var formliga kunngj\u00f8rd av fyrrverandi Bomis stj\u00f3ranum og Wikipediustovnaranum Jimmy Wales 20. juni 2003 .\n\nM\u00e1l stovnsins \nM\u00e1lini hj\u00e1 stovninum eru at menna og var\u00f0veita opin, wiki-grunda\u00f0ar verk\u00e6tlanir og at bj\u00f3\u00f0a almenninginum alt innihaldi\u00f0 \u00e1 teimum verk\u00e6tlanunum \u00f3keypis. Umframt at reka ta longu mentu fleirm\u00e6ltu almennu alfr\u00f8\u00f0ina Wikipedia, er ein fleirm\u00e6lt or\u00f0ab\u00f3k og samheitaor\u00f0ab\u00f3k nevnd Wiktionary, ein savning av sitatum nevnd Wikiquote, ein goymsla av keldutekstum \u00e1 einumhv\u00f8rjum m\u00e1li nevnd Wikisource og ein savning av t-b\u00f3katilfeingi \u00e6tla\u00f0 lesandi (so sum tekstb\u00f8kur og vi\u00f0merktar b\u00f8kur, i\u00f0 eru public domain) nevnd Wikibooks. Wikijunior er ein ungd\u00f3ms\u00e6tla\u00f0 verk\u00e6tlan.\n\nStovnurin rekur eisini eitt minningarsavn av greinum um \u00e1lopini 11. september 2001 og virksemi\u00f0 hj\u00e1 hv\u00edlandi verk\u00e6tlanini Nupedia (sum ikki er wiki, men t\u00f3 opi\u00f0 innihald). Framhaldandi v\u00f8ksturin av \u00f8llum Wikimedia verk\u00e6tlanunum er fyrst og fremst orsaka\u00f0ur av stu\u00f0li. Wikimedia Stovnurin roynir at vaksa um innt\u00f8kurnar vi\u00f0 alternativari f\u00edgging, so sum j\u00e1ttanir og stu\u00f0ulveitan.\n\nStovnsins s\u00f8ga og v\u00f8kstur \nNavni\u00f0 \"Wikimedia\" var sm\u00ed\u00f0a\u00f0 av Sheldon Rampton \u00ed einum bo\u00f0um til postlistan hj\u00e1 ensku Wikipedia \u00ed mars 2003. Ta\u00f0 er av og \u00e1 kritisera\u00f0 fyri s\u00edn l\u00edkskap vi\u00f0 navni\u00f0 Wikipedia, sum f\u00f8rir til fl\u00f8kju millum n\u00fdkomarar til verk\u00e6tlanina.\n\nVi\u00f0 fr\u00e1bo\u00f0anini av Stovninum flutti Wales eisini ognarr\u00e6ttin av \u00f8llum Wikipedia, Wiktionary and Nupedia navna\u00f8kjum til Wikimedia saman vi\u00f0 ognarr\u00e6ttinum til alt tilfar \u00ed hartil hoyrir til verk\u00e6tlanirnar, sum v\u00f3ru stovna\u00f0ar av Bomis starvsf\u00f3lkunum ella Wales sj\u00e1lvum. Teldu\u00fatger\u00f0in, sum Wikimedia-verk\u00e6tlanirnar eru \u00e1, v\u00f3ru eisini latnar av Wales til Stovnin. Navna\u00f8kini wikimedia.org og wikimediafoundation.org v\u00f3r\u00f0u tryggja\u00f0 Grunninum av Wikipedia-stu\u00f0linum Daniel Mayer. Bandv\u00edddin hj\u00e1 Wikimedia og orkan eru goldin av stu\u00f0li til verk\u00e6tlanina fr\u00e1 fel\u00f8gum og einstaklingum.\n\n\u00cd januar 2004 \u00fatnevndi Jimmy Wales s\u00ednar Bomis-felagar Tim Shell og Michael Davis til nevndina hj\u00e1 Wikimedia Stovninum. \u00cd juni 2004 var val hildi\u00f0 fyri at finna tvey br\u00fakaraumbo\u00f0 \u00ed nevndina. Eftir ein m\u00e1na\u00f0 av valstr\u00ed\u00f0i og tv\u00e6r vikur av atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu \u00e1 internetinum v\u00f3ru Angela Beesley og Florence Nibart-Devouard vald \u00ed nevndina. S\u00ed\u00f0ani ta\u00f0 hevur Wales havt Beesley \u00ed starvi \u00ed fleiri vinnuframt\u00f8kum. \n\nSeinni v\u00f3ru fleiri onnur formlig st\u00f8rv ment: Tim Starling var\u00f0 \u00fatnevndur menningarlei\u00f0ari fyri at hj\u00e1lpa samskipanini av menningini av MediaWiki-ritb\u00fana\u00f0inum, og Daniel Mayer var\u00f0 \u00fatnevndur f\u00edggjarlei\u00f0ari fyri at halda roknskap og samskipa f\u00edggjarframt\u00f8k.\n\nN\u00fdggj verk\u00e6tlanars\u00f8ga \n 7. september, 2004: Wikimedia Commons var\u00f0 byrja\u00f0. \n 3. desember, 2004: Eftir stutt demonstrati\u00f3nsskei\u00f0 \u00ed novembur f\u00f3r enska beta\u00fatg\u00e1van av Wikinews at virka. Wikinews er \u00e6tla\u00f0 at vera opin t\u00ed\u00f0indakelda, sum loyvir einumhv\u00f8rjum at fr\u00e1bo\u00f0a t\u00ed\u00f0indi innan \u00f8ll hugsandi evni.\n\nNevndarlimir \n2004-2005\n Jimmy Wales, stovnari\n Angela Beesley\n Michael Davis\n Florence Nibart-Devouard\n Tim Shell\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Wikimedia Stovnsins vevs\u00ed\u00f0a\n Heimi\u00f0 hj\u00e1 stovninum \u00e1 Google Maps.\n Wikimedia Stovnsins l\u00f3gir (PDF-f\u00edla)\n Corporate Charter of Wikimedia Foundation Inc. two page TIFF file located on Florida Department of State, Divisions of Corporations web site\n Public Record for Wikimedia Foundation Inc. from Florida Department of State web site\n Wikimedia's metas\u00ed\u00f0a\n Sheldon Rampton's WikiEN-l post\n\nStovnar"}
{"id": "1557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimast%C3%BDrisl%C3%B3gin", "title": "Heimast\u00fdrisl\u00f3gin", "text": "Heimast\u00fdrisl\u00f3gin ella L\u00f3g um F\u00f8roya heimast\u00fdri ella F\u00e6r\u00f8 Amts Kundg\u00f8relse Nr. 11 af 31. Marts 1948 af Lov om F\u00e6r\u00f8ernes Hjemmestyre er l\u00f3g, ella millumlandas\u00e1ttm\u00e1li, i\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum sta\u00f0festir politisku vi\u00f0urskiftini millum F\u00f8roya og Danmark.\n\nHeimast\u00fdrisl\u00f3gin kom \u00ed gildi 1. apr\u00edl 1948 eftir at Danmark og F\u00f8royar h\u00f8vdu veri\u00f0 hersett av T\u00fdsklandi og Bretlandi \u00e1v\u00edkavist, eftir f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um heimast\u00fdri ella loysing, og s\u00ed\u00f0ani eftir samr\u00e1\u00f0ingar millum meiriluta \u00e1 l\u00f8gtingi eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 8. november 1946 og donsku stj\u00f3rnina.\n\nHeimast\u00fdrisl\u00f3gin \u00e1setur hv\u00f8rji m\u00e1ls\u00f8ki ver\u00f0a umsitin \u00ed F\u00f8royum, og hv\u00f8rji ver\u00f0a umsitin \u00ed Danmark vegna f\u00f8royskar myndugleikar. M\u00e1l og m\u00e1ls\u00f8ki, i\u00f0 ver\u00f0a umsitin \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a nevnd f\u00f8roysk serm\u00e1l me\u00f0an m\u00e1l og m\u00e1ls\u00f8ki, i\u00f0 ver\u00f0a umsitin \u00ed Danmark vegna f\u00f8royskar myndugleikar ver\u00f0a nevnd felagsm\u00e1l.\n\nL\u00f3gin hevur \u00e1setingar um hvussu donsk l\u00f3gg\u00e1va skal fremjast \u00ed F\u00f8royum. Hon sigur okkurt um hvussu uttanr\u00edkispolitikkur kann ver\u00f0a samskipa\u00f0ur solei\u00f0is at hann samsvarar vi\u00f0 f\u00f8roysk \u00e1hugam\u00e1l.\n\n\u00cd henni ver\u00f0ur \u00e1sett, at or\u00f0ini \"F\u00f8royingur\" og \"F\u00f8royar\" skulu standa \u00ed serligum f\u00f8royskum passi. Eisini sta\u00f0festir heimast\u00fdrisl\u00f3gin hvat ein f\u00f8royingur er.\n\nF\u00f8royskt m\u00e1l er \"h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l\" samstundis sum danskt \"skal l\u00e6rast v\u00e6l og vir\u00f0iliga\", umframt at kann n\u00fdtast \u00ed almennum vi\u00f0urskiftum.\n\nF\u00f8royska tj\u00f3\u00f0arflaggi\u00f0, Merki\u00f0, ver\u00f0ur vi\u00f0urkent samstundis sum danskir myndugleikar ver\u00f0a \u00e1lagdir bara at n\u00fdta danska flaggi\u00f0 Dannebrog \u00e1 landi og sj\u00f3gvi.\n\nN\u00f3gv str\u00ed\u00f0 er sta\u00f0ist av or\u00f0ingunum \u00ed Heimast\u00fdrisl\u00f3gini, og or\u00f0ingunum \u00ed henni. Serliga er ta\u00f0 fyrsti setningur \u00ed fyrstu grein, sum hevur skapt trupulleikar:\n\nF\u00f8royar eru sj\u00e1lvst\u00fdrandi tj\u00f3\u00f0 \u00ed danska r\u00edkinum samsvarandi hesi l\u00f3g.\n\n\u00cd donsku \u00fatg\u00e1vuni ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 \"folkesamfund\" n\u00fdtt \u00ed sta\u00f0in fyri f\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 tj\u00f3\u00f0. Hetta hava f\u00f8royskir og danskir myndugleikar tulka\u00f0 ymiskt vi\u00f0 ymiskum avlei\u00f0ingum.\n\n\u00cd sama andadr\u00e1tti, sum sagt ver\u00f0ur, at F\u00f8royar eru \u00ed danska r\u00edkinum, ver\u00f0ur sagt at F\u00f8royar eru sj\u00e1lvst\u00fdrandi tj\u00f3\u00f0. Hetta kann tykjast eitt sindur tv\u00f8rvent.\n\nOr\u00f0ini \"\u00ed danska r\u00edkinum\" kunnu b\u00e6\u00f0i merkja at vera undir donsku grundl\u00f3gini og at vera \u00ed kongsfelagsskapi vi\u00f0 Danmark. Somulei\u00f0is kunnu or\u00f0ini F\u00f8royar eru sj\u00e1lvst\u00fdrandi tj\u00f3\u00f0 b\u00e6\u00f0i tulkast sum at F\u00f8royar hava okkurt slag av sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i undir donsku grundl\u00f3gini og at F\u00f8royar eru sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fullveldisr\u00edki.\n\nV\u00edst hevur, \u00ed kritikki, veri\u00f0 \u00e1 hvussu Heimast\u00fdrisl\u00f3gin er blivin til. Fyrst var f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a hildin 14. september 1946 um eina heimast\u00fdrisskipan ella loysing, og loysingin vann. S\u00ed\u00f0ani f\u00f3ru samr\u00e1\u00f0ingar fram millum f\u00f8royskar og danskar myndugleikar og ein semja funnin, Heimast\u00fdrisl\u00f3gin. Hon var\u00f0 s\u00ed\u00f0ani samtykt \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Danmark \u00ed hv\u00f8r s\u00ednum lagi eftir hv\u00f8r s\u00ednari mannagongd. Og f\u00f8roysku or\u00f0ingina, vi\u00f0 f\u00f8royska or\u00f0inum tj\u00f3\u00f0, undirskriva\u00f0i amtma\u00f0ur og kunngj\u00f8rdi hana, uttan so miki\u00f0 sum eina vi\u00f0merking.\n\n\u00d8ll, i\u00f0 lesa heimast\u00fdrisl\u00f3gina, tykjast tulka hana upp \u00e1 s\u00edn egna m\u00e1ta. Og j\u00fast hesin eginleikin, at hon kann tulkast so ymiskt, er ivaleyst grundin til at hon hevur veri\u00f0 so leingi \u00ed gildi uttan so miki\u00f0 sum at ver\u00f0a broytt.\n\nYvirt\u00f8kul\u00f3gin \n\u00c1 \u00d3lavs\u00f8ku 2005 kom Yvirt\u00f8kul\u00f3gin \u00ed gildi. L\u00f3gin er eitt \u00edskoyti til Heimast\u00fdrisl\u00f3gina og gevur F\u00f8royum eina n\u00fdggja sj\u00e1lvst\u00fdrisskipan. Danska grundl\u00f3gin, Heimast\u00fdrisl\u00f3gin og Yvirt\u00f8kul\u00f3gin avger\u00f0a st\u00f8\u00f0u F\u00f8roya \u00ed danska r\u00edkinum. \u00cd yvirt\u00f8kul\u00f3gini ver\u00f0ur nevnt, at l\u00f3gin byggir \u00e1 ein s\u00e1ttm\u00e1la millum F\u00f8roya landsst\u00fdri og donsku stj\u00f3rnina sum tveir javnl\u00edkar partar. Vi\u00f0 Yvirt\u00f8kul\u00f3gini eru m\u00f8guleikarnir hj\u00e1 F\u00f8royum at yvirtaka \u00f8ki\u00f0 i\u00f0 hava veri\u00f0 donsk m\u00e1l, v\u00ed\u00f0ka\u00f0 munandi. F\u00f8royskir myndugleikar hava \u00fatinnandi og l\u00f3ggevandi vald yvir teimum m\u00e1lum, i\u00f0 eru yvirtikin og hava eisini f\u00edggjarligu \u00e1byrgdina av teimum. Ta\u00f0 eru f\u00f8royskir myndugleikar i\u00f0 avger\u00f0a, n\u00e6r eitt m\u00e1ls\u00f8ki ver\u00f0ur yvirtiki\u00f0. M\u00e1l i\u00f0 ikki kunnu yvirtakast, og sum yvirt\u00f8kul\u00f3gin t\u00ed ikki fevnir um: \n\n Stj\u00f3rnarskipan danska r\u00edkisins\n Heimar\u00e6tt danska r\u00edkisins (Statsborgaraskapur)\n H\u00e6gstar\u00e6tt danska r\u00edkisins\n Uttanr\u00edkis-, trygdar- og verjupolitikk\n Gjaldoyra- og peningapolitikk\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8royska sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rslan\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n F\u00c6R\u00d8 AMTS KUNDG\u00d8RELSE NR. 11 AF 31. MARTS 1948 AF LOV OM F\u00c6R\u00d8ERNES HJEMMESTYRE. - Heimast\u00fdrisl\u00f3gin \u00e1 f\u00f8royskum\n LOV OM F\u00c6R\u00d8ERNES HJEMMESTYRE - Heimast\u00fdrisl\u00f3gin\u00e1 donskum\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "1559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Olivur%20Lisberg", "title": "Jens Olivur Lisberg", "text": "Jens Olivur Lisberg (f\u00f8ddur 24. desember 1896 \u00ed F\u00e1mjin og dey\u00f0ur 31. august 1920) var l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ilesandi \u00ed Keypmannahavn, og gj\u00f8rdist kendur eftir at hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum gj\u00f8rdi Merki\u00f0. Hinir i\u00f0 gj\u00f8rdu f\u00f8royska flaggi\u00f0 v\u00f3ru Emil Joensen \u00far B\u00f8, Janus \u00d8ssursson \u00far Havn og Pauli Dahl \u00far V\u00e1gi. Ninna Jacobsen, systir m\u00f3tadesignaran Liffu Gregoriussen, seyma\u00f0i s\u00ed\u00f0an sj\u00e1lvt flaggi\u00f0 eftir skitsu teirra. \n\nJens Oliver Lisberg gj\u00f8rdist tann fyrsti, i\u00f0 heysa\u00f0i flaggi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, ta\u00f0 hendi 22. juni 1919, t\u00e1 hann var heima \u00ed summarfr\u00ed \u00ed heimbygdini F\u00e1mjin og heysa\u00f0i flaggi\u00f0 eftir gudst\u00e6nastuna \u00ed F\u00e1mjins kirkju fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskari grund. Hetta var nokk ta\u00f0 i\u00f0 gj\u00f8rdi, at hann fekk st\u00f8rstu \u00e6runa av at hava gj\u00f8rt Merki\u00f0, sj\u00e1lvt um teir tr\u00edggir gj\u00f8rdu ta\u00f0 \u00ed felag. \n\nLisberg doy\u00f0i av lungnabruna \u00ed F\u00e1mjin hin 31. august 1920, \u00e1\u00f0renn hann n\u00e1ddi at gera seg lidnan vi\u00f0 lesna\u00f0in \u00ed Danmark.\nUpprunaflaggi\u00f0 hongur inni \u00ed F\u00e1mjins kirkju.\n\nF\u00e1mjiningar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1896\nAndl\u00e1t \u00ed 1920"}
{"id": "1566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2003", "title": "2003", "text": "2003 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n1. januar - Luiz In\u00e1cio Lula da Silva ver\u00f0ur valdur forseti \u00ed Brasil.\n 30. januar - Belgia vi\u00f0urkennir hj\u00fanaband \u00edmillum samkynd.\n 1. februar - R\u00famdarskipi\u00f0 Columbia spreingist t\u00e1 hon kemur aftur til j\u00f8r\u00f0ina eftir r\u00famarfer\u00f0. 7 astronautar lata l\u00edv.\n 9. februar - Darfur kr\u00edggi\u00f0 byrjar.\n 15. februar - M\u00f3tm\u00e6lis tilt\u00f8k kring heimin \u00ed m\u00f3ti kr\u00edgnum \u00ed Irak. Meir enn 10 milli\u00f3nir mans \u00ed 600 b\u00fdum kring heimin m\u00f3tm\u00e6la. Hetta er st\u00f8rsta kr\u00edgsm\u00f3tm\u00e6li \u00ed heiminum nakrant\u00ed\u00f0.\n 26. februar - Ein amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur ver\u00f0ur innlagdur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas \u00ed Vjetnam. L\u00e6knin \u00ed tekur \u00edm\u00f3tir honum sta\u00f0festir at SARS virus er atvold til sj\u00fakuna, og setur seg \u00ed samband vi\u00f0 WHO. B\u00e6\u00f0i l\u00e6knin og vinnul\u00edvsma\u00f0urin doy\u00f0u seinni av h\u00e6ttisligu sj\u00fakuni.\n 1. mars - Khalid Sheikh Mohammed, ein av fyrireikaranum av yvirgangs\u00e1lopinum 11. september 2001, ver\u00f0ur handtikin \u00ed Pakistan.\n 8. mars - Malta fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 12. mars - WHO \u00e1varar at SARS er vor\u00f0i\u00f0 til eina altj\u00f3\u00f0a h\u00e6ttust\u00f8\u00f0u. (Global Alert)\n 19. mars - Kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Irak byrjar.\n 23. mars - Slovenia fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 10. apr\u00edl - n\u00fdggja Norr\u00f6na fer fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed rutusiglng.\n12. apr\u00edl - Ungarn fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 11. mai - M\u00e1lverki\u00f0 Saliera hj\u00e1 listm\u00e1laranum Benvenuto Cellini ver\u00f0ur stjoli\u00f0 fr\u00e1 Kunsthistorisches Museum \u00ed Venedig.\n Litava fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 17. mai - Slovakia fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 21. mai - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Algeria hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 2.200 lata l\u00edv.\n 23. mai - Dewey, ver\u00f0ur navni\u00f0, givi\u00f0 t\u00ed fyrsta klona\u00f0a d\u00e1d\u00fdrinum. Hann ver\u00f0ur klona\u00f0ur \u00ed Texas, USA\n 28. mai - Prometea, ver\u00f0ur navni\u00f0, givi\u00f0  t\u00ed fyrsta klona\u00f0a hestinum. Hann ver\u00f0ur klona\u00f0ur av italienskum ranns\u00f3knarf\u00f3lkum.\n 8. juni - P\u00f3lland fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n14. juni - Kekkia fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 1. juli - 500.000 mans ganga m\u00f3tm\u00e6lisgongu \u00ed Hong Kong, til at m\u00f3tm\u00e6la n\u00fdggjari l\u00f3g sum endurhugsar hvat telst sum svik. \n 5. juli - SARS ver\u00f0ur mett at ver\u00f0a yvirvunni\u00f0 av WHO.\n 14. september - Estland fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 20. september - Lettland fer upp\u00ed Evropeiska Samveldi\u00f0.\n 15. oktober - Kina sendir, fyri fyrstu fer\u00f0, ein mann \u00fat \u00ed r\u00famdina.\n 9. november - M\u00e1namyrking s\u00e6st \u00ed st\u00f3rum parti av heiminum,\n 18. november - Massachusetts ver\u00f0ur fyrsti statur \u00ed USA at vi\u00f0urkenna hj\u00fanarband \u00edmillum samkynd.\n 23. november -  S\u00f3larmyrking s\u00e6st \u00e1 Antarktika.\n 1. desember - Ta\u00f0 ver\u00f0ur \u00f3l\u00f3gligt at tosa \u00ed fartelefon og koyra bil \u00ed Englandi.\n 13. desember - Saddam Hussein, fyrrverandi forseti Irak, ver\u00f0ur tikin til fanga av amerikonskum hermonnum.\n 20. desember - Libya vi\u00f0gongur at landi\u00f0 er \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at byggja kjarnorkuv\u00e1pn.\n 26. desember - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti rakar Iran. 40.000 man lata l\u00edv \u00ed b\u00fdnum Bam.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\n 7. juni - \u00cdsland-F\u00f8royar 2-1 (1-0) \u00ed Reykjav\u00edk - EM-undandystur (R\u00f3gvi Jacobsen, 63.) Myndir hj\u00e1 12. manni\n 11. juni - F\u00f8royar-T\u00fdskland 0-2 (0-0) \u00ed T\u00f3rshavn (T\u00f3rsv\u00f8llur) \u2013 EM-undandystur. (Myndir hj\u00e1 12. manni)\n 20. august - F\u00f8royar-\u00cdsland 1-2 (0-1) \u00ed Havn - EM-undandystur (R\u00f3gvi Jacobsen, 63.)\n 6. september - Skotland-F\u00f8royar 3-1 (2-1) Hampden Park, Glasgow - EM-undandystur (Julian Johnson, 35.)\n 10. september - F\u00f8royar-Litava 1-3 (1-1) Svangaskar\u00f0 \u00e1 Toftum - EM-undandystur (S\u00fani Olsen 43.)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 3. januar - Greta Thunberg, svenskur ve\u00f0urlagsaktivistur, i\u00f0 hevur tiki\u00f0 stig til heimsumfatandi ve\u00f0urlagsverkfallini.\n 7. desember - Catharina-Amalia av Ni\u00f0urlondum, ni\u00f0urlendski tr\u00f3narvingin\n\nAndl\u00e1t \n\n 26. januar - Hans Jacob Debes, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1940)\n 12. mars - Zoran \u0110in\u0111i\u0107, serbiskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1952)\n 15. mai - June Carter Cash, amerikonsk songkvinna. (f. 1929)\n 12. juni - Gregory Peck, amerikanskur sj\u00f3nleikari (To Kill a Mockingbird) (f. 1916)\n 16. juni - Georg Henrik von Wright, finskur heimspekingur (f. 1916)\n 29. juni - Katharine Hepburn, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1907)\n 4. juli - Barry White, amerikanskur sangari (f. 1944)\n 27. juli - Bob Hope, amerikanskur skemtari og sj\u00f3nleikari (f. 1903)\n 16. august - Idi Amin, ugandiskur einr\u00e6\u00f0isharri (f. ca. 1924)\n 8. september - Leni Riefenstahl, t\u00fdskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1902)\n 11. september - Anna Lindh, svenskur uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri (f. 1957)\n 11. september - John Ritter, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Problem Child) (f. 1948)\n 12. september - Johnny Cash, amerikanskur sangari (f. 1932) (myndin)\n 18. oktober - Sverri Djurhuus, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1920).\n 8. desember - Rub\u00e9n Gonz\u00e1lez, kubanskur klaverleikari (f. 1919).\n\n\u00c1ri\u00f0 \u00ed fikti\u00f3n \n Hendingarnar \u00ed filmunum 28 Days Later og 28 Weeks Later ganga fyri seg \u00ed 2003.\n Arkadu sp\u00e6li\u00f0 Omega Race, fr\u00e1 1981, gongur fyri seg \u00ed 2003."}
{"id": "1567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2002", "title": "2002", "text": "2002 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 30. apr\u00edl - L\u00f8gtingsval er \u00ed F\u00f8royum.\n 10. desember - V\u00e1gatunnilin undir Vestmannasund millum Streymoy og V\u00e1goy letur upp\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 10. februar - P\u00f3lland-F\u00f8royar 2-1 (2-1) \u00ed Limassol (K\u00fdpros) - Vinardystur (R\u00f3gvi Jacobsen, 28.)\n 13. februar - Liktinstein-F\u00f8royar 0-1 (0-1) \u00ed Paphos (K\u00fdpros) - Vinardystur (Uni Arge, 24.)\n 21. august - F\u00f8royar-Liktinstein 3-1 (0-1) \u00ed Havn (T\u00f3rsv\u00f8llur) - Vinardystur (Christian H\u00f8gni Jacobsen, 61.; Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen, 73.; Julian Johnson, 81)\n 7. september - F\u00f8royar-Skotland 2-2 (2-0) \u00e1 Toftum - EM-undandystur (John Petersen, 7. og 12.) Myndir hj\u00e1 12. manni\n 12. oktober - Litava-F\u00f8royar 2-0 (2-0) \u00ed Kaunas - EM-undandystur \n 16. oktober - T\u00fdskland-F\u00f8royar 2-1 (1-1) \u00ed Hannover - EM-undandystur (1-1: sj\u00e1lvm\u00e1l hj\u00e1 Arna Friedrich, 45.) Myndir hj\u00e1 12. manni\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. juli \u2013 Felix prinsur, yngsti sonur Joachim prins og greivinnu Alexandru.\n\nAndl\u00e1t \n 28. januar - Astrid Lindgren, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1907)\n 13. februar - Waylon Jennings, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari (f. 1937)\n 18. apr\u00edl - Thor Heyerdahl, norskur royndarfornfr\u00f8\u00f0ingur, rith\u00f8vundur og \u00e6vint\u00fdrari (f. 1914)\n 6. mai - Pim Fortuyn, ni\u00f0urlendskur politikari (f. 1948)\n 9. juli - Rod Steiger, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1925)\n 6. oktober - Claus von Amsberg, t\u00fdskur diplomatur (f. 1926)\n 18. november - James Coburn, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1928)"}
{"id": "1568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2001", "title": "2001", "text": "2001 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 11. september - Yvirgangsats\u00f3kn \u00edm\u00f3ti World Trade Center \u00ed New York City og Pentagon \u00ed Washington DC \u00ed USA. Al-Kaida lei\u00f0arin Osama bin Laden f\u00e6r skyldina fyri \u00e1lopi\u00f0.\n 6. oktober - Afghanistankr\u00edggi\u00f0 byrjar.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 31. januar - Sv\u00f8r\u00edki-F\u00f8royar 0-0 \u00ed V\u00e4xj\u00f6 - Nor\u00f0urlandakapping \n 24. mars - Luksemburg-F\u00f8royar 0-2 (0-0) \u00ed Luksemburg - HM-undandystur (Christian H\u00f8gni Jacobsen, 75; Kurt M\u00f8rk\u00f8re, 83) Myndir hj\u00e1 12. manni\n 28. mars - Russland-F\u00f8royar 1-0 (1-0) \u00ed Moskva - HM-undandystur \n 2. juni - F\u00f8royar-Sveis 0-1 (0-0) \u00e1 Toftum - HM-undandystur \n 6. juni - F\u00f8royar-Jugoslavia 0-6 (0-2) \u00ed Havn (T\u00f3rsv\u00f8llur) - HM-undandystur \n 15. august - Jugoslavia-F\u00f8royar 2-0 (1-0) \u00ed Beograd - HM-undandystur \n 1. september - F\u00f8royar-Luksemburg 1-0 (0-0) \u00e1 Toftum - HM-undandystur (Jens Kristian Hansen, 85.) \n 5. september - F\u00f8royar-Russland 0-3 (0-2) \u00ed Havn (T\u00f3rsv\u00f8llur) - HM-undandystur \n 6. oktober - Slovenia-F\u00f8royar 3-0 (2-0) \u00ed Ljubljana - HM-undandystur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 7. januar - Poul Petersen, fyrrverandi l\u00f8gtingsma\u00f0ur \u00far Funningi (f.1901)\n 11. mai - Douglas Adams, amerikanskur rith\u00f8vundur.\n 3. juni - Anthony Quinn, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 26. august - Marita Petersen, l\u00f8gma\u00f0ur.\n 18. desember - Gilbert B\u00e9caud, franskur sangari."}
{"id": "1569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2000", "title": "2000", "text": "2000 (MM) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r. Fyrsti dagurin var ein leygardagur.\n\nHendingar\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nDiamond Dust hj\u00e1 Anitu Desai.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 31. januar - Finnland-F\u00f8royar 1-0 (0-0) \u00ed La Manga (Spania) - Nor\u00f0urlandakapping \n 4. februar - \u00cdsland-F\u00f8royar 3-2 (1-2) \u00ed La Manga (Spania) - Nor\u00f0urlandakapping (Kurt M\u00f8rk\u00f8re, 20.; Todi J\u00f3nsson, 38.)\n 26. apr\u00edl - Liktinstein-F\u00f8royar 0-1 (0-0) \u00ed Vaduz - Vinadystur (Uni Arge, 71.)\n 16. august - F\u00f8royar-Danmark 0-2 (0-2) \u00ed Havn (T\u00f3rsv\u00f8llur) - Nor\u00f0urlandakapping \n 3. september - F\u00f8royar-Slovenia 2-2 (0-1) \u00e1 Toftum - HM-undandystur (Uni Arge, 89.; \u00d8ssur Hansen, 90.)\n 7. oktober - Sveis-F\u00f8royar 5-1 (4-1) \u00ed Z\u00fcrich, Sveis - EM-undandystur (0-1: John Petersen, 4.) Myndir hj\u00e1 12. manni\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "1570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1999", "title": "1999", "text": "1999 (MCMXCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 3. mars - Andorra-F\u00f8royar 0-0 \u00ed San Fernando (Spania) - Vinardystur \n 5. juni - F\u00f8royar-Skotland 1-1 (0-1) \u00e1 Toftum - EM-undandystur (Hans Fr\u00f3\u00f0i Hansen, 90.)\n 9. juni - F\u00f8royar-Bosnia og Hersigovina 2-2 (1-1) \u00e1 Toftum - EM-undandystur (Uni Arge, 38. og 47.) \n 16. august - F\u00f8royar-\u00cdsland 0-1 (0-1) \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli - Vinardystur \n 4. september - F\u00f8royar-Estland 0-2 (0-0) \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli - EM-undandystur \n 8. september - F\u00f8royar-Litava 0-1 (0-0) \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli - EM-undandystur \n 9. oktober - Kekkia-F\u00f8royar 2-0 (1-0) \u00ed Prag - EM-undandystur (Myndir hj\u00e1 12. manni)\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 24. januar - J\u00f3hannes av Skar\u00f0i, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1911)\n 16. juli - John F. Kennedy Jr., amerikanskur bla\u00f0\u00fatgevi (f. 1960)"}
{"id": "1571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1998", "title": "1998", "text": "1998 (MCMXCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n mars - F\u00f8royingurin Sigmund Andreasen, sum var skipari \u00e1 einum fiskiskipi, var saman vi\u00f0 allari manningini tikin av franska hervaldinum \u00ed Indiska havinum, t\u00ed teir skuldu havt fiska \u00f3l\u00f3gliga vi\u00f0 oynna Kerguelen. Sigmund Andreasen, sum er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Klaksv\u00edk og b\u00fdr i V\u00e1gi, var f\u00f8rdur til oynna Reunion, har hann var\u00f0 afturhildin \u00ed meira eitt h\u00e1lvt \u00e1r. Hann upplivdi at ver\u00f0a tveittur \u00ed fongsulskliva og ver\u00f0a avhoyrdur undir st\u00f3rum tr\u00fdsti.\n 30. apr\u00edl - L\u00f8gtingsval er \u00ed F\u00f8royum.\n 15. mai - Anfinn Kallsberg ver\u00f0ur valdur til l\u00f8gmann\n 5. november - L\u00f8gtingsl\u00f3g um Realin ver\u00f0ur samtykt. Vi\u00f0 hesum er Realurin, i\u00f0 higartil hevur veri\u00f0 danskur,  yvirtikin av f\u00f8royskum myndugleikum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 4. juni - Estland-F\u00f8royar 5-0 (2-0) \u00ed Tallinn \u2013 EM-undankapping \n 19. august - Bosnia og Hersigovina-F\u00f8royar 1-0 (0-0) \u00ed Sarajevo \u2013 EM-undankapping \n 6. september - F\u00f8royar-Kekkia 0-1 (0-0) \u00e1 Toftum \u2013 EM-undankapping \n 10. oktober - Litava-F\u00f8royar 0-0 \u00ed Vilnius \u2013 EM-undankapping \n 14. oktober - Skotland-F\u00f8royar 2-1 (2-0) \u00ed Aberdeen \u2013 EM-undankapping (John Petersen, 86.)\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n8. februar - Halld\u00f3r Kiljan Laxness, \u00edslendskur rith\u00f8vundur (f. 1902)"}
{"id": "1572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1997", "title": "1997", "text": "1997 (MCMXCVII) var eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum. \u00c1r 1997 eftir Kristi f\u00f8\u00f0ing, \u00e1r 997 \u00ed n\u00e6sta \u00e1rt\u00fasund, \u00e1r 97 \u00ed 20. \u00f8ld, og \u00e1ttunda \u00e1r \u00ed 1990-\u00e1runum.\n\nHendingar \n19. januar \u2013 Yasser Arafat vendir aftur til Hebron eftir meir enn 30 \u00e1r, og er vi\u00f0 \u00ed h\u00e1t\u00ed\u00f0arh\u00f8ldunum yvir at \u00cdsrael hevur givi\u00f0 s\u00ed\u00f0sta b\u00fdin landi\u00f0 r\u00e1ddi yvir aftur til Vestara \u00c1arbakka. \n20. januar - Bill Clinton tekur vi\u00f0 emb\u00e6ti forseta fyri a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed USA.\n27. januar - Fram kemur at fronsk listas\u00f8vn, liggja inni vi\u00f0 yvir 2.000 listaverkum stjolnum av Nazi-hermonnum undir seinna heimsbardaga.\n5. februar - \"Big Three\" bankarnir sokalla\u00f0u \u00ed Sveis, bo\u00f0a fr\u00e1 stovnan av fondi upp\u00e1 71 milli\u00f3n dollarar, i\u00f0 skal hj\u00e1lpa yvirlivarum av h\u00f3pdr\u00e1pum nasistanna og familjum teirra. \n13. februar - Umv\u00e6lingar byrja \u00e1 Hubble r\u00famdarteleskopinum. \n22. februar - V\u00edsindaf\u00f3lk \u00ed Roslin \u00ed Skotlandi bo\u00f0a fr\u00e1, at \u00e6rin Dolly var klona\u00f0 vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um \u00farsliti \u00ed juli 1996.\n23. februar - Eldur tekur seg upp umbor\u00f0 \u00e1 russisku r\u00famdarst\u00f8\u00f0ini Mir.\n27. februar - Hj\u00fanarskilna\u00f0ur ver\u00f0ur l\u00f3gligur \u00ed \u00cdrlandi.\n4. mars - Bill Clinton, forseti USA, bannar allan f\u00edggjarligan stu\u00f0ul til kloning av menniskjum.\n22. mars - Tara Lipinski gerst sum 14 \u00e1ra gomul heimsins yngsti heimsmeistari \u00ed listdans \u00e1 skoytum.\n24. mars -  Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin \u00ed Los Angeles. Billy Crystal er vertur og The English Patient vinnur vir\u00f0isl\u00f8nina fyri \"Besta Film\".\n29. apr\u00edl - Felagsskapurin fyri bannan av kemiskum v\u00e1pnum (The Organization for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW)), CWC s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur.\n2. mai - Eftir st\u00f3rsigur \u00ed bretska valinum gerst Tony Blair fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n3. mai - St\u00f3ra Bretland vinnur Eurovision Song Contest 1997 vi\u00f0 Katrinu and the Waves og \"Let Love Shine a Light\".\n11. mai \u2013 Teldan \"Deep Blue\" hj\u00e1 IBM vinnur \u00e1 telvaranum Garry Kasparov eftir ein umkapp av talvi. Hetta er fyrstu fer\u00f0 ein telda vinnur \u00e1 einum talvheimsmeistara. \n14. mai - The Star Alliance samstarvi\u00f0 byrjar vi\u00f0 flogfel\u00f8gunum Air Canada, Lufthansa, Scandinavian Airlines System, Thai Airways International and United Airlines.\n23. mai - Mohammad Khatami gerst forseti \u00ed Iran.\n1. juni - Hugo Banzer gerst forseti \u00ed Bolivia.\n11. juni - Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi bannar \u00f8ll handv\u00e1pn. \n26. juni - Bloomsbury Publishing \u00fatgevur b\u00f3kina Harry Potter og Vitramannasteinurin hj\u00e1 J.K. Rowling \u00ed London.\n27. juni - Walt Disney teknifilmurin Hercules kemur \u00fat.\n1. juli - St\u00f3ra Bretland gevur Hong Kong yvir til Kina.\n4. juli - R\u00famdarkannarin Pathfinder lendir \u00e1 Mars.\n15. juli - H\u00f3pdr\u00e1psma\u00f0urin Andrew Cunanan skj\u00fdtur m\u00f3tasni\u00f0gevan Gianni Versace vi\u00f0 teimum fylgjum at hann letur l\u00edv uttanfyri heim s\u00edtt \u00ed Miami \u00ed USA.\n31. august - Diana Prinsessa av Wales letur l\u00edv aftan\u00e1 eina bilvanlukku \u00ed Par\u00eds.\n5. september - Athen \u00ed Grikkalandi ver\u00f0ur valdur vertsb\u00fdur av Summar-OL 2004.\n6. september - Diana Prinsessa av Wales fer til gravar \u00ed Westminister Abbey \u00ed London. 2 milliardir f\u00f3lk fylgja vi\u00f0 jar\u00f0afer\u00f0inni \u00ed sj\u00f3nvarpi.\n15. september - St\u00f3rtingsval \u00ed Noregi.\n18. september - Al-Qaeda \u00fatf\u00f8rir terror\u00e1lop \u00ed Bosnia og Hersegovina.\n16. oktober - Fyrsta litmyndin ver\u00f0ur at s\u00edggja \u00e1 fors\u00ed\u00f0uni av dagbla\u00f0num The New York Times.\n17. oktober - Likamseivdirnar av kollveltingarmanninum Che Guevara ver\u00f0a lagdar til hv\u00edlu \u00ed serligum gravh\u00fdsi \u00ed Kuba.\n24. oktober - Toyota Prius, heimsins fyrsti \"hybridbilur\" kemur \u00e1 markna\u00f0in \u00ed Japan.\n11. november - Mary McAleese gerst forseti \u00ed \u00cdrlandi.\n17. november - 62 f\u00f3lk, har\u00edmillum fer\u00f0af\u00f3lk, lata l\u00edv \u00ed Luxor \u00ed Egyptalandi, t\u00e1 6 islamskir hermenn byrja at skj\u00f3ta uttanfyri tempul Hatshepsut.\n10. desember - H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Kasakstan flytur fr\u00e1 Almaty til Astana.\n11. desember - Kyotoskjali\u00f0 ver\u00f0ur undirskriva\u00f0 av Sameindu Tj\u00f3\u00f0unum.\n16. desember - Fleiri hundra\u00f0 japonsk b\u00f8rn f\u00e1a her\u00f0indi (epileptisk tilfelli) eftir at hava hugt eftir einum parti av Pok\u00e9mon teknifilmsr\u00f8\u00f0ini.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 30. apr\u00edl - Malta-F\u00f8royar 1-2 (1-0) \u00ed Ta\u2019Qali \u2013 HM-undankapping (\u00d8ssur Hansen, 61. Todi J\u00f3nsson, 90.)\n 8. juni - F\u00f8royar-Malta 2-1 (2-0) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping (Uni Arge, 6.; Todi J\u00f3nsson, 41.)\n 27. juli - \u00cdsland-F\u00f8royar 1-0 (0-0) \u00e1 Sey\u00f0isfir\u00f0i \u2013 vinardystur \n 6. august - Estland-F\u00f8royar 0-2 (0-0) \u00ed Tartu \u2013 vinardystur (Jens Erik Rasmussen, 49.; Jan Allan M\u00fcller, 70.)\n 20. august - Kekkia-F\u00f8royar 2-0 (2-0) \u00ed Teplice \u2013 HM-undankapping \n 6. september - F\u00f8royar-Kekkia 0-2 (0-2) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping \n 11. oktober - Spania-F\u00f8royar 3-1 (2-1) \u00ed Gijon \u2013 HM-undankapping (Jens Kristian Hansen, 44.) Myndir hj\u00e1 12. manni\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n11. januar - Cody Simpson, avstralskur singer-songwriter\n14. januar - Nastya og Masha Tolmacheva, russiskar songkvinnur \n10. februar - Chlo\u00eb Grace Moretz, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n25. februar - Isabelle Fuhrman, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n15. apr\u00edl - Maisie Williams, ensk sj\u00f3nleikarinna\n29. apr\u00edl - H\u00f8gni Egilstoft Nielsen, f\u00f8royskur telvari og f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n21. juni - Rebecca Black, amerikonsk songkvinna\n5. august - Olivia Holt, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n10. august - Kylie Jenner, amerikonsk modell og sj\u00f3nvarpspers\u00f3nur\n30. september - Max Verstappen, ni\u00f0urlendskur kappkoyrari \n5. oktober - Tanja Skaalum, f\u00f8royskur svimjari \n8. oktober - Bella Thorne, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n26. desember - Zara Larsson, svensk songkvinna\n\nAndl\u00e1t \n5. apr\u00edl - Allen Ginsberg, amerikanskur yrkjari (f. 1926)\n 19. mai - Robert Joensen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00f8gtingslimur. (f. 1912)\n 29. mai - Jeff Buckley, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1966)\n 2. juli - James Stewart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1908)\n 15. juli - Gianni Versace, italskur m\u00f3tasni\u00f0gevi (f. 1946)\n 31. august - Diana prinsessa av Wales, ensk prinsessa (f. 1961)\n 5. september - M\u00f3\u00f0ir Teresa, albanskur tr\u00fabo\u00f0ari (f. 1910)\n 29. november - Malla Samuelsen, f\u00f8royskur politikari (f. 1909)\n 16. desember - Lillian Disney, kona Walt Disney (f. 1899)\n 18. desember - Chris Farley, amerikanskur skemtari og sj\u00f3nleikari (f. 1964)"}
{"id": "1573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1996", "title": "1996", "text": "1996 (MCMXCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 11. juni - Edmund Joensen ver\u00f0ur valdur til l\u00f8gmann.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur  \n 24. februar - Estland-F\u00f8royar 2-2 (2-2) \u00ed Pyla, Kypros \u2013 vinardystur (\u00d3li Johannesen, 30.; Henning Jarnskor, 45.)\n 27. februar - Aserbaidjan-F\u00f8royar 3-0 (3-0) \u00ed Larnaka, K\u00fdpros \u2013 vinardystur \n 24. apr\u00edl - Jugoslavia-F\u00f8royar 3-1 (3-0) \u00ed Beograd \u2013 HM-undankapping (John Petersen, 53.)\n 31. august - F\u00f8royar-Slovakia 1-2 (0-1) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping (Jan Allan M\u00fcller, 60.)\n 4. september - F\u00f8royar-Spania 2-6 (0-1) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping (Todi J\u00f3nsson, 46.; Uni Arge, 90.)\n 6. oktober - F\u00f8royar-Jugoslavia 1-8 (1-5) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping (Jan Allan M\u00fcller, 26.)\n 23. oktober - Slovakia-F\u00f8royar 3-0 (2-0) \u00ed Bratislava \u2013 HM-undankapping\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 26. mars - D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv, f\u00f8roysk songkvinna\n 25. september - Mie \u00d8stergaard Nielsen, danskur svimjari\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "1574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1995", "title": "1995", "text": "1995 (MCMXCV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 29. juli (\u00d3lavs\u00f8kudag) - St\u00fdrisskipanarl\u00f3gin kemur \u00ed gildi og L\u00f8gma\u00f0ur og landsst\u00fdrisf\u00f3lkini f\u00e1a harvi\u00f0 r\u00e1\u00f0harra\u00e1byrgd.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 26. apr\u00edl - F\u00f8royar-Finnland 0-4 (0-0) \u00e1 Toftum \u2013 EM-undankapping \n 6. mai - Russland-F\u00f8royar 3-0 (0-0) \u00ed Moskva \u2013 EM-undankapping \n 25. mai - F\u00f8royar-San Marino 3-0 (2-0) \u00e1 Toftum \u2013 EM-undankapping (Jens Kristian Hansen, 5.; Jens Erik Rasmussen, 8.; Julian Johnsson, 62.)\n 7. juni - F\u00f8royar-Skotland 0-2 (0-2) \u00e1 Toftum \u2013 EM-undankapping \n 2. juli - \u00cdsland-F\u00f8royar 2-0 (1-0) \u00ed Neskaupsta\u00f0i \u2013 vinardystur \n 6. september - F\u00f8royar-Russland 2-5 (1-1) \u00e1 Toftum \u2013 EM-undankapping (Henning Jarnskor, 10.; Todi J\u00f3nsson, 55.)\n 11. oktober - San Marino-F\u00f8royar 1-3 (0-2) \u00ed Serravalle \u2013 EM-undankapping (Todi J\u00f3nsson, 42., 45. og 59.)\n 15. november - Grikkaland-F\u00f8royar 5-0 (0-0) \u00ed Heraklion, Kreta - EM-undankapping\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n22. mars - \u00c4ngie, svensk songkvinna\n19. mai - Yahya Hassan, danskur yrkjari (dey\u00f0ur 2020).\n19. desember - Brandur Olsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 25. apr\u00edl - Ginger Rogers, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, dansarinna og sangarinna  (f. 1911).\n Oskar Hermannsson (f. 1920)\n 22. november - Elinborg L\u00fctzen, grafikari (f. 1919)."}
{"id": "1575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1994", "title": "1994", "text": "1994 (MCMXCIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 11. apr\u00edl - Nevndirnar \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum og F\u00f8roya Banka avgera, at kreppuraktu bankarnir skuldu leggja saman.\n 7. juli - L\u00f8gtingsval\n 15. september - Edmund Joensen ver\u00f0ur valdur til l\u00f8gmann\n 27. november - Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan var\u00f0 v\u00edgd\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 7. september - F\u00f8royar-Grikkaland 1-5 (0-2) \u00e1 Toftum \u2013 EM-undankapping (1-5: sj\u00e1lvm\u00e1l hj\u00e1 Stratos Apostolakis, 89.)\n 12. oktober - Skotland-F\u00f8royar 5-1 (3-0) \u00ed Glasgow \u2013 EM-undankapping (Jan Allan M\u00fcller, 75.)\n 16. november - Finnland-F\u00f8royar 5-0 (1-0) \u00ed Helsinki \u2013 EM-undankapping\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. februar - R\u00fani Seloy ver\u00f0ur f\u00f8ddur\n\nAndl\u00e1t \n 1. mai - Ayrton Senna, brasilskur F1 rasarakoyrari (f. 1960)\n 20. oktober - Burt Lancaster, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1913)"}
{"id": "1576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1993", "title": "1993", "text": "1993 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 1. januar - Kekkoslovakia ver\u00f0ur b\u00fdtt upp \u00ed tvey: Kekkia og Slovakia.\n 18. januar - Marita Petersen ver\u00f0ur vald til l\u00f8gmann\n 18. mai - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Keypmannahavn eftir ein ES -f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u. 113 byrsuskot ver\u00f0a skotin av l\u00f8gregluni \u00edm\u00f3ti m\u00f3tm\u00e6larunum og 11 f\u00f3lk ver\u00f0a s\u00e6rd.\n 30. november - Fossbankin letur aftur.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 25. apr\u00edl - K\u00fdpros-F\u00f8royar 3-1 (2-0) \u00ed Limassol \u2013 HM-undankapping (Uni Arge, 82.) \n 22. mai - Belgia-F\u00f8royar 3-0 (1-0) \u00ed Bruxelles \u2013 HM-undankapping \n 6. juni - F\u00f8royar-Wales 0-3 (0-1) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping \n 16. juni - F\u00f8royar-Kekkoslovakia 0-3 (0-3) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping \n 11. august - F\u00f8royar-Noreg 0-7 (0-4) \u00e1 Toftum \u2013 vinardystur \n 8. september - F\u00f8royar-Rumenia 0-4 (0-1) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n9. januar - Aminata Savadogo, lettnesk songkvinna\n21. mars - Mar\u00eda \u00d3lafsd\u00f3ttir, \u00edslendsk songkvinna\n\nAndl\u00e1t \n 16. januar - J\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson, \u00edslendskur kraftama\u00f0ur (f. 1960)\n 1. oktober - J\u00f3han Hendrik Sigur\u00f0 Joensen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og tj\u00f3\u00f0veldisma\u00f0ur (f. 1911)"}
{"id": "1577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1992", "title": "1992", "text": "1992 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n 30. mai Mi\u00f0flokkurin var\u00f0 grunda\u00f0ur.\n Kollfjar\u00f0artunnilin ver\u00f0ur latin upp.\n 6. oktober - F\u00edggjareftirliti\u00f0 sta\u00f0festir, at Sj\u00f3vinnubankin er um at fara \u00e1 h\u00fasagang, og vi\u00f0 hesum er f\u00f8royska b\u00faskaparkreppan opinl\u00fds.\n 2. november - F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992 ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 6. mai - Rumenia-F\u00f8royar 7-0 (5-0) \u00ed Bukarest \u2013 HM-undankapping\n 13. mai - Noreg-F\u00f8royar 2-0 (1-0) \u00ed Oslo \u2013 vinardystur\n 3. juni - F\u00f8royar-Belgia 0-3 (0-1) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping\n 17. juni - F\u00f8royar-Kypros 0-2 (0-1) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping\n 5. august - F\u00f8royar-\u00cdsrael 1-1 (1-0) \u00e1 Toftum \u2013 vinardystur (K\u00e1ri Reynheim, 35.)\n 9. september - Wales-F\u00f8royar 6-0 (3-0) \u00ed Cardiff \u2013 HM-undankapping\n 23. september - Tjekkoslovakia-F\u00f8royar 4-0 (1-0) \u00ed Kosice \u2013 HM-undankapping\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 22. januar - Gunnar Zachariasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2014)\n 13. mars - B\u00e1r\u00f0ur Hansen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 8. juli - Hallur Hansson, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 11. august - Gilli S\u00f8rensen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 19. august - Teitur Gestsson, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 3. januar - Liffa Gregoriussen (f. 1904 sum Olivia Arge).\n 30. oktober - \u00d3li Dahl\n 16. februar - Sven Delblanc, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1931)"}
{"id": "1578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1991", "title": "1991", "text": "1991 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 15. januar - Atli P\u00e6tursson Dam ver\u00f0ur valdur til l\u00f8gmann.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 1. mai - Nor\u00f0ur\u00edrland-F\u00f8royar 1-1 (1-0) \u00ed Belfast (K\u00e1ri Reynheim, 65.)\n 16. mai - Jugoslavia-F\u00f8royar 7-0 (2-0) \u00ed Beograd\n 22. mai - Eysturr\u00edki-F\u00f8royar 3-0 (1-0) \u00ed Salzburg\n 15. juli - F\u00f8royar-Turkaland 1-1 (0-0) \u00ed T\u00f3rshavn (Todi J\u00f3nsson, 49.)\n 11. september - F\u00f8royar-Nor\u00f0ur\u00edrland 0-5 (0-3) \u00ed Landskrona\n 25. september - F\u00f8royar-Danmark 0-4 (0-2) \u00ed Landskrona\n 16. oktober - F\u00f8royar-Jugoslavia 0-2 (0-1) \u00ed Landskrona\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 10. januar - Ingibj\u00f8rg Hansen, f\u00f8roysk songkvinna\n 23. januar - R\u00f3aldur Jakobsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 27. mars - Teitur Tausen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 14. mai - Mona Simonsen, f\u00f8royskur svimjari\n 20. mai - Bj\u00f8rk Olsen, f\u00f8royskur politikari\n 26. mai - Amber Bondin, maltisk songkvinna\n 23. juni - Kaj Leo \u00ed Bartalsstovu, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 26. juli - J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1. august - Anna Faroe, f\u00f8roysk songkvinna\n 22. august - Ingil\u00edn Didriksen Str\u00f8m, f\u00f8royskur politikari\n 2. oktober - Bj\u00f8rk Herup Olsen, f\u00f8royskur rennari\n 12. oktober - Pauli \u00d8ssursson Mohr, f\u00f8royskur svimjari\n 18. oktober - Heini Vatnsdal, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n12. mars - William Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, skald og myndam\u00e1lari. (f. 1900)\n8. apr\u00edl - Kristian Osvald Vider\u00f8, f\u00f8royskur prestur og rith\u00f8vundur. (f. 1906)\n15. mai - Max Frisch, sveisiskur rith\u00f8vundur (f. 1911)\n28. juli - Petur Reinert, f\u00f8royskur rei\u00f0ari og politikari. (f. 1923)\n24. november - Freddie Mercury, bretskur sangari (f. 1946)"}
{"id": "1579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1990", "title": "1990", "text": "1990 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 1. januar - Mr. Bean er fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00e1 ensku sj\u00f3nvarpsk\u00edggjunum.\n 7. januar - Skeiva torni\u00f0 \u00ed Pisa ver\u00f0ur lati\u00f0 aftur fyri almenninginum av trygdar\u00e1vum.\n 11. januar - Kalda kr\u00edggi\u00f0: 300\u202f000 m\u00f3tm\u00e6la og krevja fullveldi \u00ed Litava.\n 10. februar - F. W. de Klerk, forseti Su\u00f0urafrika, bo\u00f0ar fr\u00e1, at Nelson Mandela ver\u00f0ur leyslatin dagin eftir aftan\u00e1 27 \u00e1r \u00ed fongsli.\n 26. februar - Sovjetsamveldi\u00f0 gongur vi\u00f0 til at trekkja 73\u202f500 hermenn aftur \u00far Kekkoslovakia \u00e1\u00f0renn juli 1991.\n 11. mars - Kalda kr\u00edggi\u00f0: Litava f\u00e6r fullveldi.\n 21. mars - Namibia f\u00e6r fullveldi.\n 26. mars - Oscars vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0. Driving Miss Daisy vinnur hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri besta film.\n 1. apr\u00edl - USA uppl\u00fdsir t\u00f8l fr\u00e1 manntali 1990, og v\u00edsir at 248\u202f709\u202f873 \u00edb\u00fagvar eru \u00ed USA.\n 7. apr\u00edl - Eldur tekur seg upp umbor\u00f0 \u00e1 ferjuni Scandinavian Star, sum siglir \u00far Noregi til Danmarkar. 158 lata l\u00edv. \n 17. mai - WHO, World Health Organization, strikar homoseksualitet sum sj\u00faku. Hatta er fyrsta stig til vi\u00f0urkenning av samkyndum, sum t\u00f3 og serliga \u00ed F\u00f8royum enn hava langt \u00e1 m\u00e1l.\n 18. mai - Eystur- og Vesturt\u00fdskland avtala, at fr\u00e1 1. juli sama \u00e1r n\u00fdta b\u00e6\u00f0i londini sama gjaldoyra og f\u00edggjarpolitik.\n 19. mai - USA og Sovjetsamveldi\u00f0 avtala at gevast vi\u00f0 at framlei\u00f0a kjarnorkuv\u00e1pn og at oy\u00f0ileggja ein st\u00f3ran part av kjarnorkuv\u00e1pnunum, londini eiga frammanundan.\n 22. mai - Microsoft \u00fatgevur st\u00fdrisskipanina Windows 3.0.\n 8. juni - Fyrsta sj\u00f3nvarpsending ver\u00f0ur send \u00ed HDTV (high definition TV), t\u00e1 heimsmeistarakappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti ver\u00f0ur send kring heimin. Evropa (mi\u00f0alh\u00faski\u00f0) f\u00e6r t\u00f3 ikki HD fyrr enn umlei\u00f0 2004.\n 13. juni - Kalda kr\u00edggi\u00f0: Fari\u00f0 ver\u00f0u undir at br\u00f3ta Berlinm\u00farin fullkomuliga, 7 m\u00e1na\u00f0ir eftir at hann var\u00f0 latin upp \u00ed november 1989.\n 26. juli - George H. W. Bush, forseti USA, skrivar undir l\u00f3g, sum verjir menningartarna\u00f0 m\u00f3ti diskriminati\u00f3n.\n 12. august - Sue, best varda eintak av einum Tyrannosaurus rex, sum nakrant\u00ed\u00f0 er funni\u00f0, ver\u00f0ur uppdaga\u00f0 \u00ed South Dakota, USA.\n 24. august - Armenia f\u00e6r fullveldi.\n 3. oktober - T\u00fdskland ver\u00f0ur sameina\u00f0 og eitt land, \u00ed sta\u00f0in fyri Vestur- og Eysturt\u00fdskland. Landi\u00f0 velur at n\u00fdta flagg fyrrverandi Vesturt\u00fdsklands sum flagg s\u00edtt.\n 29. oktober - Norska samgongan vi\u00f0  Jan P. Syse, fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harra \u00e1 odda, fellur. Gro Harlem Brundtland tekur vi\u00f0 sum fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 5 dagar seinni.\n 13. november - Fyrsta heimas\u00ed\u00f0an, vita\u00f0 er um, ver\u00f0ur skriva\u00f0 \u00e1 internetinum.\n 17. november - L\u00f8gtingsval\n 1. desember - Enskir og franskir arbei\u00f0smenn m\u00f8tast mitt undir Ermasundi og fegnast um, at ta\u00f0 er landfast landanna \u00ed millum fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 8\u202f000 \u00e1r.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n J.K. Rowling fer \u00e1 sumri hetta \u00e1ri\u00f0 at skriva b\u00f3kina Harry Potter og vitramannasteinurin. B\u00f3kin ver\u00f0ur li\u00f0ug skriva\u00f0 \u00ed 1995 og \u00fatgivin \u00ed 1997.\n Satoshi Tajiri byrjar upp\u00e1 ta\u00f0 fyrsta av n\u00f3gvu og v\u00e6ld\u00e1mdu teldusp\u00f8lunum pok\u00e9mon.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 8. juni - 8. juli - Heimsmeistarakappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti ver\u00f0ur hildin \u00ed Italia. Vesturt\u00fdskland ver\u00f0ur heimsmeistari, Argentina silvurvinnari og Italia bronsuvinnari.\n 8. august - F\u00f8royar-\u00cdsland 2-3 (1-1) \u00ed T\u00f3rshavn (Kurt M\u00f8rk\u00f8re, 10.; Jan Dam, 63.)\n 12. september - F\u00f8royar-Eysturr\u00edki 1-0 (0-0) \u00ed Landskrona, Sv\u00f8r\u00edki (Torkil Nielsen, 62.)\n 10. oktober - Danmark-F\u00f8royar 4-1 (2-1) \u00ed Keypmannahavn (Allan M\u00f8rk\u00f8re, 22.)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 13. januar - Liam Hemsworth, avstralskur sj\u00f3nleikari (The Hunger Games)\n 9. apr\u00edl - Kristen Stewart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Twilight)\n 15. apr\u00edl - Emma Watson, enskur sj\u00f3nleikari og UN Women Goodwill Ambassador (Harry Potter)\n 4. mai - Martin Tausen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 21. juni - Heini Bech, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 11. juli - Caroline Wozniacki, danskur tennissp\u00e6lari.\n 27. juli - Helgi Dam Ziska, f\u00f8royskur telvari\n 15. august - Jennifer Lawrence, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Hunger Games)\n 20. august - Ranomi Kromowidjojo, ni\u00f0urlenskur svimjari\n 1. september - M\u00e9lanie Ren\u00e9, sveisisk songkvinna\n 16. oktober - J\u00f3hanna Gu\u00f0r\u00fan J\u00f3nsd\u00f3ttir, \u00edslendsk songkvinna\n 24. november - Sarah Hyland, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Modern Family)\n 10. desember - P\u00e1l Joensen, f\u00f8royskur svimjari\n 20. desember - JoJo, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n\n 25. januar - Ava Gardner, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Night of the Iguana) (f. 1922)\n 4. apr\u00edl - Karsten Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1912)\n 15. apr\u00edl - Greta Garbo, svenskur sj\u00f3nleikari (Anna Karenina) (f. 1905)\n 16. mai \n Sammy Davis Jr., amerikanskur sangari og dansari (f. 1925)\n Jim Henson, skapari The Muppet Show (f. 1936)\n 23. november - Roald Dahl, norsk-enskur rith\u00f8vundur (Charlie and the Chocolate Factory) (f. 1916)\n 24. desember - Thorbj\u00f8rn Egner, norskur rith\u00f8vundur, (f. 1912)"}
{"id": "1580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1989", "title": "1989", "text": "1989 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n\n 18. januar\n J\u00f3gvan Sundstein ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur.\n P\u00f3lski kommunistaflokkurin ger vi\u00f0 atkv\u00f8\u00f0u av, at 'Solidaritet' skal gera l\u00f3gligur.\n 20. januar - George Herbert Walker Bush (R) loysir Ronald Reagan (R) av sum forseta \u00ed USA.\n 24. mars - Oljutangaskipi\u00f0 Exxon Valdez rennur \u00e1 land \u00ed Prince William Sound \u00ed Alaska, og olja rennur \u00far tangunum, i\u00f0 d\u00e1lkar umhv\u00f8rvi\u00f0 illa har um lei\u00f0ir.\n 8. juni - Kurt Waldheim ver\u00f0ur valdur til forseta \u00ed Eysturr\u00edki.\n 13. juni - Vraki\u00f0 av t\u00fdska kr\u00edgsskipinum Bismarck, i\u00f0 var\u00f0 s\u00f8kt \u00ed 1941, ver\u00f0ur funni\u00f0 600 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00ed ein vestan \u00far Brest, Frakland.\n 23. august - Ungarn letur marki\u00f0 til Eysturr\u00edki upp.\n 25. august - Voyager II fer framvi\u00f0 gongustj\u00f8rnuni Neptun og m\u00e1na hennara Triton.\n 9. november - Berlin-m\u00farurin fellur.\n 14. desember - Fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 16 \u00e1r eru fr\u00ed val \u00ed Kili.\n 17. desember - Fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 29 \u00e1r eru fr\u00ed val \u00ed Brasilia. Fernando Collor de Mello vinnur vali\u00f0.\n 20. desember - Hermenn \u00far USA gera innr\u00e1s \u00ed Panama og koyra Noriega herovasta fr\u00e1.\n 25. desember - Nicolae Ceau\u015fescu og konan Elena ver\u00f0a avr\u00e6tta\u00f0 beinlei\u00f0is \u00ed sj\u00f3nvarpi.\n 29. desember - V\u00e1clav Havel ver\u00f0ur valdur til forseta \u00ed Kekkoslovakia - ein st\u00f3rsigur fyri Floyalkollveltingina.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 14. apr\u00edl - F\u00f8royar-Kanada 1-0 (1-0) \u00ed T\u00f3rshavn (Torkil Nielsen, 4.)\n 16. apr\u00edl - F\u00f8royar-Kanada 0-1 (0-0) \u00ed Klaksv\u00edk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 9. januar - Rikke M\u00f8ller Pedersen, danskur svimjari\n 13. januar - P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1. februar - Alfre\u00f0 Finnbogason, \u00edslenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 6. mars - Heidi Sevdal, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 30. mars - Finnur Justinussen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 15. apr\u00edl - Brandur Enni, f\u00f8royskur sangari\n 4. mai - D\u00e1njal Martin Hofgaard, f\u00f8royskur r\u00f3gvari og svimjari\n 9. september - Gylfi Sigur\u00f0sson, \u00edslenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 19. desember - Henning Joensen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 29. september - Sarah Mahfoud, professionellur nevaleikari av f\u00f8royskari og s\u00fdriskari \u00e6tt\n\nAndl\u00e1t \n 7. januar - Hirohito, keisari \u00ed Japan (f. 1901)\n 23. januar - Salvador Dali, spanskur listama\u00f0ur (f. 1904)\n 26. apr\u00edl - Lucille Ball, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1911)\n 22. september - Irving Berlin, amerikanskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1888)"}
{"id": "1581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1988", "title": "1988", "text": "1988 var eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum. \u00e1ri\u00f0 er nummar 1988 eftir Kristi f\u00f8\u00f0ing, \u00e1r 988 \u00ed \u00f8\u00f0rum \u00e1rt\u00fasund, \u00e1r 88 \u00ed 20. \u00f8ld, og \u00e1r n\u00edggju \u00ed 1980-\u00e1runum.\n\n\u00cd 20. \u00f8ld, er \u00e1ri\u00f0 1988, ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0, i\u00f0 hevur flestar romenskar b\u00f3kstavir (11).\n\n1988 var eitt ey\u00f0kent \u00e1 \u00ed byrjan internetsins. Hetta var \u00e1ri\u00f0 fyrsti kendi telduvirusin spratt upp, betur kendur sum Internetormurin 1988. Fyrsta varandi leinkjan var gj\u00f8rd \u00edmillum USA (NSFNET) og Evropa (Nordunet). Somulei\u00f0is var eisini fyrsta internetbasera\u00f0a kjatt protokollin, i\u00f0 kalla\u00f0ist Internet Relay Chat. Hugtaki\u00f0 \"Heimsvevurin\" var tosa\u00f0 um fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Evrpeisku granskanarnevndini fyri kjarnorku (CERN) \u00cd 1988. \n\nSovjetsamveldi\u00f0 byrjar s\u00edna umfatandi umlegging til blandingsb\u00faskap \u00ed byrjan 1988, og byrjar harvi\u00f0 at falla. Jarntjaldi\u00f0 byrjar at brotna ni\u00f0ur \u00ed 1988, t\u00e1 Ungarn loyvir fr\u00edari fer\u00f0ing til vesturs.\n\nAltj\u00f3\u00f0a Heilsustovnurin byrjar verk\u00e6tlan s\u00edna, i\u00f0 skal \u00fatr\u00fdma polio.\n\nHendingar \n 1. januar - Serforsorgin ver\u00f0ur yvirtikin sum f\u00f8royskt m\u00e1ls\u00f8ki.\n 2. januar - Sovjetsamveldi\u00f0 byrjar umlegging av b\u00faskapi s\u00ednum (perestroika).\n 13. januar - Forseti Kina, Chiang Ching-kuo andast, og varaforsetin, Lee Teng-hui gerst forseti.\n 15. januar - \u00cdsraelskir l\u00f8greglumenn og palestinsk m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lk fara til hendurs \u00ed Jerusalem. Fleiri l\u00f8greglumenn, og \u00ed ta\u00f0 minsta 70 palestinar koma til ska\u00f0a.\n 26. januar - Longst koyrandi Broadway leikur nakrant\u00ed\u00f0, Phantom of the Opera, hevur s\u00edna fyrstu s\u00fdning \u00ed New York b\u00fdi.\n 13. - 28. februar - Vetrar-OL ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Calgary, Alberta, Kanada. \n 17. februar - Bumba brestur uttanfyri First National Bank \u00ed Oshakati \u00ed Namibia. 27 lata l\u00edv og 70 taka ska\u00f0a.\n 25. februar - Grunnl\u00f3g \"S\u00e6tta l\u00fd\u00f0veldi Korea\" ver\u00f0ur sett \u00ed verk.\n 3. mars - Bretski politiski flokkurin, Liberal Democrats ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n 13. mars - Seikan tunnillin opnar fyri tokfer\u00f0slu \u00ed Japan, og gerst heimsins longsti (58.85 km) og d\u00fdpsti undirsj\u00e1vartunnil heilt til 2016.\n 16. mars - 3 menn lata l\u00edv og 70 taka ska\u00f0a \u00ed einum byrsu og granat\u00e1lopi \u00ed Belfast, Nor\u00f0ur\u00edrlandi. \u00c1lopi\u00f0 hendir \u00ed jar\u00f0afer\u00f0 hj\u00e1 trimum IRA limum, i\u00f0 v\u00f3ru dripnir \u00e1 Gibraltar fyrr \u00ed m\u00e1na\u00f0inum.\n 17. mars - Avianca flogfar fr\u00e1 Kolumbia dettur ni\u00f0ur \u00ed fj\u00f8llini t\u00e6tt vi\u00f0 venesuelanska marki\u00f0, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 143 lata l\u00edv.\n 18. mars - Tokyo Dome, kenda \u00edtr\u00f3ttar- og baseballmi\u00f0st\u00f8\u00f0in \u00ed Tokyo opnar fyri almenninginum.\n 24. mars -\n \u00cdsraelski Mordechai Vanunu ver\u00f0ur d\u00f8mdur \u00ed 18 \u00e1ra fongsul, eftir at hava uppgivi\u00f0 kjarnorkuprogramm \u00cdsraels til bla\u00f0sins Sunday Times.\n Fyrsta McDonalds matstovan opnar \u00ed einum kommunist riknum landi, t\u00e1 matstovan opnar \u00ed Beograd \u00ed Jugoslavia. \u00cd 1989 opnar ein afturat \u00ed Budapest, og \u00ed 1990 opna tv\u00e6r \u00ed Kina.\n 25. mars - Fyrsta m\u00f3tst\u00f8\u00f0ugongan av mongu \u00ed 1980-\u00e1runum, ver\u00f0ur hildin \u00ed Bratislava, Slovakia \u00edm\u00f3ti Kekkoslovakisku sosiolistastj\u00f3rnini. \n 28. mars - Atlantsflog fl\u00fdgur s\u00edn fyrsta t\u00far millum F\u00f8royar og Danmark.\n 29. mars - Afrikanski tinglimurin, Dulcie September ver\u00f0ur myrdur \u00ed Par\u00eds.\n 5. apr\u00edl -\n Atli P. Dam ver\u00f0ur valdur til l\u00f8gmann \u00ed F\u00f8royum.\n Kuwait Airways flogfar ver\u00f0ur r\u00e6nt \u00e1vegis fr\u00e1 Bangkok, Tailandi til Kuwait. Flogr\u00e6naranir krevja at 17 Shiite muslimskir fangar \u00ed Kuvait ver\u00f0a leyslatnir. Kuvait noktar, og hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r eitt 16 daga flogr\u00e1n, i\u00f0 fevnir um 3 heimspartar. Tvey fer\u00f0af\u00f3lk lata l\u00edv \u00e1\u00f0renn r\u00e1ni\u00f0 endar.\n 10. apr\u00edl - Seto br\u00fagvin \u00ed Japan opnar fyri fer\u00f0slu.\n 11. apr\u00edl - Filmurin The Last Emperor hj\u00e1 Bernardo Bertolucci vinnur n\u00edggju Oscars-vir\u00f0isl\u00f8nir.\n 12. apr\u00edl - Fyrverandi poppsangarin Sonny Bono gerst borgastj\u00f3ri \u00ed Palm Springs, Kalifornia, USA.\n 14. apr\u00edl - Sovjetsamveldi\u00f0 lovar at trekkja ein part aftur av hermonnum s\u00ednum \u00ed Afganistan.\n 20. apr\u00edl - Longsta flogr\u00e1n \u00ed s\u00f8guni tekur enda, t\u00e1 fer\u00f0af\u00f3lk Kuwait Airways ver\u00f0a endiliga leyslatin av r\u00e1nsmonnunum. \n 28. apr\u00edl - Eitt Aloha Airlines flogfar missir ein st\u00f3ran part av taki flogfarsins, \u00edme\u00f0an ta\u00f0 fl\u00fdgur, og ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r at ein letur l\u00edv.\n 30. apr\u00edl - \n World Expo 88 opnar \u00ed Brisbane \u00ed Avstralia.\n C\u00e9line Dion vinnur Eurovision Song Contest fyri Sveis vi\u00f0 lagnum \"Ne partez pas sans moi\".\n 8. mai - Fran\u00e7ois Mitterrand ver\u00f0ur endurvaldur forseti Fraklands 7 \u00e1r framm.\n 15. mai - Sovjetski herurin trekkir seg aftur \u00far Afganistan aftan\u00e1 8 \u00e1r \u00ed landinum.\n 16. mai - Ein amerikonsk gransking leggur fram at vanabindandi evnini \u00ed nikotini l\u00edkjast teimum \u00ed heroini og kokaini\n 24. mai - L\u00f3g, i\u00f0 bannar upphevjan av samkyndleika \u00ed sk\u00falum, (outlawing promotion of homosexuality in schools) kemur \u00edgj\u00f8gnum \u00ed tinginum \u00ed Bretlandi.\n 27. mai - Microsoft \u00fatgevur Windows 2.1.\n 31. mai - Ronald Reagan, Forseti USA, tosar framman fyri 600 h\u00e1sk\u00falalesandi \u00ed Moskva, \u00e1 fer\u00f0 s\u00edni til Sovjetsamveldisins.\n 10. - 14. juni - 100.000 m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lk byrja at syngja um kv\u00f8ldanar \u00ed Tallin \u00ed Estlandi. M\u00f3tst\u00f8\u00f0ugongan f\u00e6r navni\u00f0 \"Syngjandi Kollveltingin\". \n 11. juni - St\u00f3r konsert ver\u00f0ur hildin \u00e1 Wembley Stadium \u00ed London, til hei\u00f0urs 70 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi fongsla\u00f0a Nelson Mandela.\n 14. juni - Eldur tekur seg upp \u00ed Montana beint nor\u00f0anfyri mark tj\u00f3\u00f0gar\u00f0sins Yellowstone Park. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r at umlei\u00f0 3.000 km2 , ella umlei\u00f0 35% av gar\u00f0inum brennur, \u00e1\u00f0renn sl\u00f8kkili\u00f0sf\u00f3lk f\u00e6r tamarhald \u00e1 eldinum seint \u00ed september. \n 23. juni - NASA v\u00edsindama\u00f0urin James Hansen bo\u00f0ar amerikanska senatinum fr\u00e1, at menniskjagj\u00f8rd upphiting av \u00f8llum jar\u00f0arkn\u00f8ttinum (global warming) er byrja\u00f0.\n 25. juni - Ni\u00f0urlond vinna Sovjetsamveldi\u00f0 2-0, og gerast evropameistarar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 1988.\n 26. juni - Air France flogfar dettur ni\u00f0ur \u00ed tr\u00f8ini vi\u00f0 enda flogbreytarinnar, \u00ed eini l\u00fdsingarflogfer\u00f0 \u00ed Fraklandi. 3 fer\u00f0af\u00f3lk lata l\u00edv.\n 27. juni - Tvey tok smella saman \u00e1 Gare de Lyon tokst\u00f8\u00f0ini \u00ed Par\u00eds, og hevur ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r at 56 lata l\u00edv og 57 taka ska\u00f0a.\n 3. juli -\n Fatih Sultan Mehmet br\u00fagvin \u00ed Istanbul stendur li\u00f0ug, og gerst seinna bindili\u00f0i\u00f0 \u00ed millum Evropa og Asia yvir Bosporus-str\u00e6ti\u00f0.\n Flogfar fr\u00e1 Iran Air ver\u00f0ur av \u00f3vart skoti\u00f0 ni\u00f0ur av eini amerikanskari missil. 290 f\u00f3lk, i\u00f0 v\u00f3ru umbor\u00f0, lata l\u00edv.\n 6. juli - \n Piper Alpha boripallurin \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num ver\u00f0ur oy\u00f0ilagdur av eldsbruna og spreingingum. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 165 oljuvinnandi og 2 bjargingarf\u00f3lk lata l\u00edv. 61 starvsf\u00f3lk yvirliva vanlukkuna.\n Sj\u00fakrah\u00fasrusk skolar upp \u00e1 strendur New York, har\u00edmillum sproytur vi\u00f0 m\u00f8guligari AIDS smittu. Seinni ver\u00f0a eisini funni\u00f0 sj\u00fakrah\u00fasrusk \u00e1 strondum Coney Island, Brooklyn og \u00ed New Jersea. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r at fleiri strendur New York ver\u00f0a lukka\u00f0ar fyri almenninginum mitt \u00ed heitasta skr\u00e1setta sumri \u00ed Nor\u00f0eysturamerika.\n 31. juli - 32 f\u00f3lk lata l\u00edv, og 1.674 taka ska\u00f0a t\u00e1 ein br\u00fagv \u00ed ferjuterminalinum Sultan Abdul Halim fellur \u00ed Butterworth \u00ed Malaisia.\n 8. august - 8888 uppreisturin: Fleiri t\u00fasund m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lk ver\u00f0a dripin \u00ed Burma, n\u00fa Myanmar, \u00ed eini m\u00f3tst\u00f8\u00f0ugongu \u00ed m\u00f3ti stj\u00f3rnini.\n 11. august - Al-Qaeda ver\u00f0ur stovna\u00f0 av Osama bin Laden.\n 17. august - Forseti Pakistan, Muhammad Zia-ul-Haq og sendiharri USA \u00ed Pakistan, Arnold Lewis Raphel, lata l\u00edv \u00ed flogvanlukku n\u00e6r Bahawalpur.\n 19. august - Vopnahv\u00edld byrjar \u00ed Iran-Irak kr\u00edgnum.\n 20. august - Iran-Irak kr\u00edggi\u00f0 endar. Mett ver\u00f0ur at umlei\u00f0 ein milli\u00f3n mans hava lati\u00f0 l\u00edv \u00ed kr\u00edgnum.\n 21. august - Nepal-India marki\u00f0 ver\u00f0ur rakt av h\u00f8r\u00f0um jar\u00f0skj\u00e1lvta, \u00edmillum 709 og 1.450 f\u00f3lk lata l\u00edv, og fleiri t\u00fasund taka ska\u00f0a.\n 25. august - Eldur tekur seg upp \u00ed Lisboa \u00ed Portugal, og oy\u00f0ileggur part av elsta parti b\u00fdarins.\n 26. august - \"Terminal ma\u00f0urin\" Mehran Karimi Nasseri avger at vera verandi \u00e1 franska De Gaulle flogv\u00f8llinum \u00ed Par\u00eds. Hann ver\u00f0ur verandi har til 1. august 2006.\n 28. august - 75 f\u00f3lk lata l\u00edv, og 346 taka ska\u00f0a, t\u00e1 tr\u00fd kr\u00edgsflogf\u00f8r smella saman, og eitt teirra dettur ni\u00f0ur \u00e1 \u00e1sko\u00f0aranar, \u00ed einari flogs\u00fdning \u00ed T\u00fdsklandi. \n 11. september - Syngjandi kollveltingin: 300.000 mans syngja fyri tj\u00f3\u00f0veldi \u00ed Tallin \u00ed Estlandi.\n 12. September - \u00d3dnin Gilbert ger st\u00f3ran ska\u00f0a \u00ed Jamaika.\n 17. september - 2. oktober - Summar-OL ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Seoul \u00ed Su\u00f0urkorea. \n 5. oktober - \n \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Alger \u00ed Algeria \u00edm\u00f3ti stj\u00f3rnini. Tann 10. oktober hava 500 f\u00f3lk lati\u00f0 l\u00edv \u00ed \u00f3fri\u00f0inum.\n Kilianski einar\u00e6\u00f0isharrin Augusto Pinochet missir valdi\u00f0 \u00ed Kili. Hann kemur aftur til valdi\u00f0 \u00ed 1990.\n 19. oktober - St\u00f3ra Bretland bannar allar \u00fatvarps- og sj\u00f3nvarpssamr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 IRA limir. BBC sleppir s\u00e6r undan regluni vi\u00f0 at n\u00fdta sj\u00f3nleikarar \u00ed samr\u00f8\u00f0unum.\n 27. oktober - Ronald Reagan avger at br\u00f3ta ni\u00f0ur amerikonsku sendistovuni \u00ed Moskva, orsaka\u00f0 av t\u00f3lum til avlurtan, i\u00f0 finnast \u00ed strukturi bygningsins. \n 30. oktober - Ayrton Senna gerst Formula 1 vinnari fyri fyrstu fer\u00f0, t\u00e1 hann vinnur kappingina 1988 Japanese Grand Prix.\n 2. november - Fyrsti telduvirusin, Morris ormurin, i\u00f0 er skriva\u00f0ur av Robert Tappan Morris, ver\u00f0ur sendur fr\u00e1 Massachusetts Institute of Technology \u00ed USA.\n 3. - 5. november - Fleiri t\u00fasund su\u00f0ukoreansk lesandi m\u00f3tm\u00e6la fyrrverandi forsetanum Chun Doo-hwan.\n 8. november -\n L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum \n Forsetaval \u00ed USA: George H. W. Bush ver\u00f0ur valdur framum Michael Dukakis. Bush gerst samstundis fyrsti sitandi varaforseti, i\u00f0 ver\u00f0ur valdur til forseta \u00ed USA. \n 13. november - Mulugeta Seraw, etiopskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ilesandi \u00ed Portland \u00ed Oregon, ver\u00f0ur sligin til dey\u00f0a av limum Neo-Nazi b\u00f3lksins East Side White Pride. \n 18. november - Ronald Reagan, forseti USA. undirskrivar l\u00f3g, i\u00f0 gevur dey\u00f0a revsing til narkohandlarar. \n 21. november - Ted Turner keypir Jim Crockett Promotions, og broytir ta\u00f0 til World Championship Wrestling (WCW). \n 23. november - Fyrrverandi forseti Su\u00f0urkorea, Chun Doo-hwan, bi\u00f0ur opinberliga um umbering fyri spillingu hansara, ime\u00f0an hann sat sum forseti, og bo\u00f0ar fr\u00e1 at hann fer \u00ed \u00fatlegd. \n 1. desember -\n Carlos Salinas de Gortari tekur yvir sum forseti Meksiko. \n Fyrsti altj\u00f3\u00f0a AIDS-dagurin ver\u00f0ur hildin. \n 2. desember - \n Benazir Bhutto gerst fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Pakistan, og samstundis fyrsta kvinnuliga lei\u00f0ari av einum Islamst\u00fdrdum stati. \n Meldurhvirla (Cyclon) \u00ed Bangladesj hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 5 milli\u00f3nir mans ver\u00f0a heimleys, og fleiri t\u00fasund lata l\u00edv. \n 7. desember - \n Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Armenia hevur vi\u00f0 s\u00e6r at n\u00e6stan 25.000 lata l\u00edv, 31.000 taka ska\u00f0a, og 400.000 gerast heimleys.\n Syngjandi kollveltingin: Estiskt tekur yvir fr\u00e1 russiskum sum alment m\u00e1l Estlands.\n 12. desember - Tokvanlukka \u00ed London hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 35 lata l\u00edv og 132 taka ska\u00f0a.\n 20. desember - ST undirskrivar s\u00e1ttm\u00e1la \u00ed sambandi vi\u00f0 bardagan \u00ed m\u00f3ti r\u00fasevnum og narkohandlarum.\n 21. desember -\n Pan-Am flogfar dettur ni\u00f0ur yvir skotska b\u00fdin Lockerbie, t\u00e1 ein bumba brestur umbor\u00f0. 259 fer\u00f0af\u00f3lk og starvsf\u00f3lk umbor\u00f0 umframt 11 f\u00f3lk, sum eru ni\u00f0ri \u00e1 landj\u00f8r\u00f0ini, lata l\u00edv.\n Kolandi \u00f3dn herjar \u00ed F\u00f8royum og ger st\u00f3ran ska\u00f0a kring alt landi\u00f0. \u00d3dnin ver\u00f0ur kend sum \"J\u00f3la\u00f3dnin \u00ed '88\". \u00cd desember 2013 v\u00edsir Kringvarpi\u00f0 eina sending um J\u00f3la\u00f3dnina fr\u00e1 1988, har tey v\u00edsa myndir og filmsbrot fr\u00e1 \u00f3dnini. Tosa\u00f0 er eisni vi\u00f0 f\u00f3lk, i\u00f0 hev\u00f0i mist h\u00fas teirra, b\u00e6\u00f0i t\u00e1 og 25 \u00e1r seinni.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n TAT-8, fyrsti transatlantiski telefon k\u00e1pulin, i\u00f0 n\u00fdtir lj\u00f3slei\u00f0arar, ver\u00f0ur li\u00f0ugur. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r st\u00f8\u00f0ugari samband \u00edmillum amerikanska og evropeiska interneti\u00f0.\n N\u00e6r \u00e1rskiftinum ver\u00f0ur ta\u00f0 fyrsta ordiliga og opinbera internet sambandi\u00f0, t\u00e1 samband f\u00e6st \u00edmillum Princeton, New Jersey og Stokkh\u00f3lm \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \n Tim Berners-Lee tosar um \u00e6tlanir s\u00ednar, sum enda vi\u00f0 at gerast heimsvevurin (world wide web), t\u00e1 honn tosar \u00ed CERN.\n Hitabylgja \u00ed USA hevur vi\u00f0 s\u00e6r \u00edmillum 4.800 og 17.000 mans lata l\u00edv, og fleiri \u00f8kir brend \u00ed hitanum.\n Sum Sovjetsamveldi\u00f0 byrjar at fella, veksur russiska mafian.\n The Communist Party of Britain ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 24. august - \u00cdsland-F\u00f8royar 1-0 (1-0) \u00e1 Akranesi, vinardystur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 9. februar - Lotte Friis, danskur svimjari\n 20. februar - Rihanna, barbadisk songkvinna\n 24. februar - Levi Hanssen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 27. mai - Birkir Bjarnason, \u00edslenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 6. juli - Yohan Bor\u00f0oy, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 13. august - M\u00d8, donsk songkvinna\n 6. november - Thomas Neuwirth, eysturr\u00edkiskur sangari\n 7. november - Jonas Flindt Rasmussen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 14. november - John Hansen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 15. februar - Richard Feynman, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1918)\n 3. mars - J\u00f3annis Kristiansen, f\u00f8royskur listm\u00e1lari (f. 1918)\n 7. mars - Divine, amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari (f. 1945)\n 10. mars - Andy Gibb, bretskur t\u00f3nleikari (f. 1958)\n 16. oktober - Christian Matras, f\u00f8royskur yrkjari (f. 1900)"}
{"id": "1582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1987", "title": "1987", "text": "1987 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 3. januar - Aretha Franklin ver\u00f0ur fyrsta kvinna, sum ver\u00f0ur vi\u00f0urkend \u00ed Rock and Roll Hall of Fame.\n 16. januar - Le\u00f3n Febres Cordero, forseti \u00ed Ekvador, ver\u00f0ur r\u00e6ndur, men ver\u00f0ur seinni leyslatin aftur.\n 19. apr\u00edl - teknir\u00f8\u00f0in The Simpsons ver\u00f0ur v\u00edst fyri fyrstu fer\u00f0, sum ein r\u00f8\u00f0 av stuttfilmum \u00ed sendingini The Tracy Ullman Show.\n 31. august - Michael Jackson \u00fatgevur v\u00e6lumt\u00f3ktu fl\u00f8guna Bad.\n 10. november - Atlantsflog var\u00f0 formliga sett \u00e1 stovn.\n 18. desember - Square Co., Ltd. \u00fatgevur v\u00e6lumt\u00f3kta teldusp\u00e6li\u00f0 Final Fantasy, fyrsta sp\u00e6li\u00f0 av fleiri, \u00e1 Famicom.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 1. mars - Kesha, amerikonsk songkvinna.\n 3. mars - Elnur H\u00fcseynov, aserbajdjanskur sangari\n 10. mars - Emeli Sand\u00e9, skotsk songkvinna og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n 11. apr\u00edl - Joss Stone, ensk songkvinna.\n 19. apr\u00edl - Maria Sharapova, russiskur tennissp\u00e6lari.\n 11. juni - Didrik Solli-Tangen, norskur sangari.\n 25. august - Blake Lively, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 2. septembur - Evan Rachel Wood, amerikanskur sj\u00f3nleikari og songkvinna.\n 22. september - Tom Felton, enskur sj\u00f3nleikari. \n 28. september - Hilary Duff, amerikanskur sj\u00f3nleikari og songkvinna.\n 18. oktober - Zac Efron, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 22. oktober - Mikkel Hansen, danskur hondb\u00f3ltsleikari.\n 15. november - \u0141ukasz Cie\u015blewicz, p\u00f3lskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 7. desember - Aaron Carter, amerikanskur sangari.\n 30. desember - Jeanette Ottesen, danskur svimjari.\n\nAndl\u00e1t \n 4. februar - Liberace, amerikanskur pianist. (f. 1919)\n 22. februar - Andy Warhol, amerikanskur listama\u00f0ur, leikstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur. (f. 1928)\n 28. mars - Maria von Trapp, eysturr\u00edsk songkvinna. (f. 1905)\n 14. mai - Rita Hayworth, amerikanskur sj\u00f3nleikari. (f. 1918)\n 18. mai - He\u00f0in Br\u00fa rith\u00f8vundur, Fe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0. (f. 1901)\n 22. juni - Fred Astaire, amerikanskur sj\u00f3nleikari og dansari. (f. 1899)\n 22. september - H\u00e1kun Djurhuus (f. 1908) var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur 1963 - 1967. \n 26. november - Ove Joensen. (f. 1948)"}
{"id": "1592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gma%C3%B0ur", "title": "L\u00f8gma\u00f0ur", "text": "L\u00f8gma\u00f0ur er fremsti r\u00e1\u00f0harri \u00ed F\u00f8royum. L\u00f8gma\u00f0ur setir landsst\u00fdrismenn \u00ed starv og loysir teir \u00far starvi. L\u00f8gma\u00f0ur hevur \u00e1byrgdina fyri at starv landsst\u00fdrisins ver\u00f0ur umsiti\u00f0 \"\u00e1 l\u00f3gligan og fullg\u00f3\u00f0an h\u00e1tt\". \n\nL\u00f8gmansemb\u00e6ti\u00f0 er broytt n\u00f3gv gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar. T\u00e1 n\u00fdggja st\u00fdrisskipanarl\u00f3gin kom \u00ed gildi \u00f3lavs\u00f8kudag 1995, fingu vit r\u00e1\u00f0harra\u00e1byrgd. \u00c1\u00f0renn var landsst\u00fdri\u00f0 ein nevnd, har l\u00f8gma\u00f0ur var forma\u00f0ur, og eingin st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 evstu \u00e1byrgd. \u00c1\u00f0renn L\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed 1816, var l\u00f8gma\u00f0ur l\u00f8gtingsforma\u00f0ur og l\u00f8gs\u00f8guma\u00f0ur. \n\nL\u00f8gma\u00f0ur \u00ed dag er B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen (B), sum bleiv l\u00f8gma\u00f0ur 14. september 2019.\n\nHygg eisini at \n\n L\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 103 fr\u00e1 26. juli 1994 um st\u00fdrisskipan F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "1598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bitland", "title": "Bitland", "text": "Bitland er sm\u00e1partafelag og verk\u00e6tlan, sum skal stimbra n\u00fdskapan og altj\u00f3\u00f0ager\u00f0 innan t\u00f8knifyrit\u00f8kur \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2004 av 12 f\u00f8royskum fyrit\u00f8kum. Undir Bitland paraplyini h\u00fasast ikki f\u00e6rri enn 15 fyrit\u00f8kur vi\u00f0 35 f\u00f3lkum. Stj\u00f3ri \u00ed Bitland er \u00d3lavur Gregersen.\n\n\u00c6tlanin er at venda l\u00edtlu st\u00f8ddini \u00e1 F\u00f8royalandi til fyrimun. Hugsanin er at F\u00f8royar eru eitt fullkomiliga n\u00fdm\u00f3tans samfelag, hvat t\u00f8kni vi\u00f0v\u00edkir. Og av t\u00ed at F\u00f8royar eru so l\u00edtlar, er lutfalsliga b\u00edligt at royna n\u00fdggja t\u00f8kni \u00ed F\u00f8royum enn \u00ed \u00f8\u00f0rum (st\u00f3rum) londum. Hetta n\u00fdskapandi virksemi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum skal so skapa arbei\u00f0i til f\u00f8royskar t\u00f8kniligar fyrit\u00f8kur.\n\nVirksemi \n\nBitland n\u00e1greinir s\u00edtt virksemi at fevna um:\n at markna\u00f0arf\u00f8ra hugtaki\u00f0 Bitland innanlands og uttanlands,\n at lofta og taka stig til n\u00fdggj hugskot vi\u00f0 virknum netverki,\n at l\u00e6tta um og r\u00e1\u00f0geva \u00ed sambondum innan- og uttanlands,\n at veglei\u00f0a og midla verk\u00e6tlanum f\u00edggjarligan stu\u00f0ul og \u00edl\u00f8gur og\n at Bitland skal vera mi\u00f0depil fyri n\u00fdskapan og gagnn\u00fdtslu av t\u00f8kni \u00ed F\u00f8royum.\n\nVi\u00f0 hesum virksemi er \u00e6tlanin at F\u00f8royar skulu vinna fram\u00e1 \u00ed kappingini m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum londum innan t\u00f8kni.\n\nFr\u00edggjadagin 30. mai 2003 kl. 9:00 var almennur t\u00ed\u00f0indafundur, har Bitland verk\u00e6tlanin alment kunngj\u00f8rd.\n\nFel\u00f8gini \u00ed Bitland \nSm\u00e1partafelagi\u00f0 Bitland var\u00f0 stovna\u00f0 av 12 fyrit\u00f8kum. Hesi eru:\n P/f Atlantic Airways,\n Sp/f Atlants T\u00f8kni,\n Sp/f Data Quality,\n P/f Elektron,\n P/f Formula.fo,\n KT-felagi\u00f0,\n F\u00f8roya Tele,\n Sp/f Kervi Invest,\n P/f Sam-Teld,\n P/f Sansir,\n P/f Simprentis og\n Sparikassagrunnurin.\n\nNevndin \n\u00cd nevndini hj\u00e1 Sm\u00e1partafelagnum Bitland sita:\n Tr\u00f3ndur Djurhuus, forma\u00f0ur, menningarstj\u00f3ri \u00ed F\u00f8roya Tele,\n Petur F. Zachariassen, forma\u00f0ur \u00ed Sparikassagrunninum,\n Niels Christian Nols\u00f8e, stj\u00f3ri \u00ed Elektron,\n Wilhelm Petersen, stj\u00f3ri \u00ed Atlantic Petroleum,\n Henrik Hansen, menningarstj\u00f3ri hj\u00e1 Canon og\n \u00d3lavur Ellefsen, stj\u00f3ri \u00ed Simprentis.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "1600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annfinnur%20%C3%AD%20Sk%C3%A1la", "title": "Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la", "text": "Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la er s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur, m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og rith\u00f8vundur. Annfinnur var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Havn 20. septembur 1941. Foreldrini eru J\u00f3hanna M. Skaale (f. 1906), f\u00f8dd Joensen \u00far Innistovu \u00e1 Tr\u00f8llanesi og Sigfried Skaale (f. 1906 + 1977) \u00far Havn. Kona Annfins var S\u00fasanna \u00e1 Br\u00fasoyri (f. 1947 - 2004), Msc \u00ed sj\u00fakrar\u00f8kt. Tey hava tveir synir: Ragnar (f. 1976) og Gilli (f. 1982). Annfinnur hevur veri\u00f0 l\u00e6rari \u00ed s\u00f8gu, enskum og fornaldarfr\u00f8\u00f0i \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-skei\u00f0i s\u00ed\u00f0an 1975. \u00cd 2001 fekk hann  Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\nAnnfinnur hevur skriva\u00f0 hesar b\u00f8kur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum ella einsamallur\n\n F\u00f8royskt m\u00e1l og st\u00f8\u00f0a tess \u00ed hf- og studentask\u00falanum. (\u00c1lit skriva\u00f0 saman vi\u00f0 Jonhardi Mikkelsen, Ann Ellefsen, J\u00f3gvani M\u00f8rk\u00f8re og P\u00f3li Jespersen). F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur. T\u00f3rshavn 1990. \nEnsk-f\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k (saman vi\u00f0 Jonhardi Mikkelsen og Zakariasi Wang). Sti\u00f0in T\u00f3rshavn 1992. \nStj\u00f3rnarskipanarm\u00e1li\u00f0 1946. Keldur til F\u00f8roya s\u00f8gu. 1994. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur. T\u00f3rshavn 1994. \nFr\u00e1 st\u00f3rkr\u00edggi til heimskr\u00edggj 1918-1939. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur. T\u00f3rshavn 1994. \nS\u00f8ga T\u00fdsklands 1918-1939. L\u00fdst vi\u00f0 keldum. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur. T\u00f3rshavn 1994. \nDonsk-f\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k (saman vi\u00f0 Jonhardi Mikkelsen, Honnu Jacobsen og Zakariasi Wang. Sti\u00f0in. T\u00f3rshavn 1998. \nHeimurin forni 1. Hj\u00e1 dv\u00f8rgum \u00ed Ni\u00f0afj\u00f8llum. Sprotin. T\u00f3rshavn 2000.\nHeimurin forni 2. Fer\u00f0in til Zambora. Sprotin. T\u00f3rshavn 2000.\nF\u00f8roysk-ensk or\u00f0ab\u00f3k (saman vi\u00f0 Jonhardi Mikkelsen). Sprotin. T\u00f3rshavn 2008.\nEnsk-f\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k (endursko\u00f0a\u00f0 og n\u00f3gv v\u00ed\u00f0ka\u00f0) (saman vi\u00f0 Jonhardi Mikkelsen). Sprotin. T\u00f3rshavn 2008.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 2001 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir.\n\nKeldur \n\n www.rit.fo - Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya, Limir\n\nSk\u00e1la, Annfinnur \u00ed\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nSk\u00e1la, Annfinnur \u00ed\nF\u00f8royskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "1601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Arge", "title": "J\u00f3gvan Arge", "text": "J\u00f3gvan Arge (f\u00f8ddur 17. juni 1947 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, politikari og t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur (journalistur). N\u00f3gv kenna eisini r\u00f8dd hansara fr\u00e1 leikluti hansara sum fr\u00e1s\u00f8guma\u00f0ur til \u00edtr\u00f3ttarkappingar, sum kappr\u00f3\u00f0ur og f\u00f3tb\u00f3ltsdystir. Hann arbeiddi n\u00f3gv \u00e1r \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya. J\u00f3gvan Arge er b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu, hann umbo\u00f0ar Tj\u00f3\u00f0veldi. J\u00f3gvan er p\u00e1pi Una Arge, sum eisini er rith\u00f8vundur. Uni er harumframt eisini sangari og sangskrivari.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1980 - 16 t\u00e6ttir\n 1983 - Bankab\u00f3kin, Sj\u00f3vinnubankin 50 \u00e1r (saman vi\u00f0 Niels Juel Arge)\n 1985 - Gott, skj\u00f3tt og b\u00edligt, P/F Leif Mohr 50 \u00e1r\n 1986 - T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ja 50 \u00e1r\n 1988 - Fr\u00e1 sn\u00f8risfiski til alilaks, F\u00f8roya Fiskas\u00f8la 1948-1988\n 1993 - Semjur og str\u00ed\u00f0, F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag 50 \u00e1r\n 1994 - Havnarmenn \u00ed Gundadali, Havnar B\u00f3ltfelag 1904-1954\n 1995 - Ney\u00f0ugt er at sigla, F\u00f8roya Skipara & Navigat\u00f8rfelag 100 \u00e1r\n 1996 - Lj\u00f3s yvir landi\u00f0, SEV 50 \u00e1r \n 1996 - Teir t\u00f3ku land 1 (N.J.Arge) \n 1997 - Teir t\u00f3ku land 2 (J\u00f3gvan Arge) \n 1998 - Teir t\u00f3ku land 3          \"\n 1999 - Teir t\u00f3ku land 4          \"\n 2000 - Teir t\u00f3ku land 5          \" \n 2001 - Teir t\u00f3ku land 6 (F\u00f8royingar \u00ed Gr\u00f8nlandi)  \"\n 2002 - Teir t\u00f3ku land 7 (F\u00f8royingar \u00ed Gr\u00f8nlandi)  \"\n 2003 - Teir t\u00f3ku land 8 (F\u00f8royingar \u00ed Gr\u00f8nlandi)  \"\n 2004 - J\u00f8rundur - Hundadagakongur \u00ed \u00cdslandi og hundadagamenn \u00ed F\u00f8royum \n 2005 - Flaggs\u00f8gan Merki\u00f0 - red 3. \u00fatg\u00e1vu eftir N.J.Arge 1980 \n 2010 - F\u00f8royar \u00ed flogs\u00f8guni - N.J.Arge og J\u00f3gvan Arge \n 2015 - Havnarma\u00f0ur og g\u00f8tuskuri  - M\u00edn kr\u00fdnika 1 \n 2016 - Havnarma\u00f0ur og g\u00f8tuskuri  . M\u00edn kr\u00fdnika 2 \n 2017 - Journalistur og \u00fatvarpsma\u00f0ur - M\u00edn kr\u00fdnika 3\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n jogvanarge.com\n\nArge, J\u00f3gvan\nArge, J\u00f3gvan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\n\u00datvarpsvertir\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "1602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mentanarvir%C3%B0isl%C3%B8n%20M.%20A.%20Jacobsens", "title": "Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens", "text": "Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens er b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 letur \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nUm vir\u00f0isl\u00f8nirnar \nFyrsta vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 latin \u00ed 1958. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens latin trimum f\u00f3lkum, i\u00f0 ver\u00f0a hildin at hava b\u00f3kmentaligt og mentanarligt vir\u00f0i. Vir\u00f0isl\u00f8n ver\u00f0ur latin fyri fagurb\u00f3kmentaligt verk, fyri yrkisb\u00f3kmentaligt verk, og fyri anna\u00f0 mentanaravrik. Hetta seinasta er t.d. bygdas\u00f8gur, endurminningar og verk um myndlist ella t\u00f3nlist. T\u00e6r kunnu eisini latast f\u00f3lki, sum ver\u00f0ur mett at hava avrika\u00f0 n\u00f3gv fyri f\u00f8royska mentan \u00e1 m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum.\n\nUpph\u00e6ddin ver\u00f0ur \u00e1sett av T\u00f3rshavnar B\u00fdra\u00f0. Ein fimmmannanevnd \u00e6tlar um og ger av hv\u00f8r ella hv\u00f8rji, i\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8n skulu f\u00e1a. T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 velur tr\u00edggjar limir \u00ed nevndina, Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya ein og Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya ein. \u00cd skrivandi stund (2020) eru hesi limir \u00ed nevnd M.A. Jacobsens: Erling Isholm, J\u00e1kup Jacobsen og H\u00f8gni Joensen, valdir av b\u00fdr\u00e1\u00f0num, V\u00e1r \u00ed \u00d3lavsstovu fyri Rith\u00f8vundafelagi\u00f0 og Malan Marnersd\u00f3ttir fyri Fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0. V\u00f3nbj\u00f8rt Vang b\u00fdarb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur er skrivari. Eingin forma\u00f0ur er \u00ed nevndini, men fastur skrivari er b\u00fdarb\u00f3kav\u00f8r\u00f0urin.\n\nTa\u00f0 er treyt, at vir\u00f0isl\u00f8narverdu verkini eru skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li. Hava f\u00f8royskir rith\u00f8vundar skriva\u00f0 og givi\u00f0 \u00fat \u00e1 \u00fatlendskum m\u00e1li, eiga t\u00e6r at ver\u00f0a t\u00fdddar, \u00e1\u00f0renn t\u00e6r koma til umr\u00f8\u00f0u \u00ed vir\u00f0isl\u00f8narnevndini. Vir\u00f0isl\u00f8nir fyri fagrar b\u00f3kmentir og yrkisb\u00f3kmentir kunnu bert latast fyri verk, sum eru \u00fatgivin.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nirnar ver\u00f0a latnar 17. september, sum er f\u00f8\u00f0ingardagur M. A. Jacobsens. B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0urin handar vanliga vanliga teimum vir\u00f0isl\u00f8ntu vir\u00f0isl\u00f8nina saman vi\u00f0 skrivi fr\u00e1 fimmmannanevndini, har tilskila\u00f0 er, hv\u00f8rji verk, vir\u00f0isl\u00f8nirnar eru givnar fyri, og hvat nevndin metti gj\u00f8rdi verkini vir\u00f0isl\u00f8narverd. \u00c1 sama h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi ver\u00f0ur eisini Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s handa\u00f0.\n\nHesi hava fingi\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nir gj\u00f8gnum \u00e1rini\n\nS\u00ed\u00f0an 1969\n\n\u00c1\u00f0renn 1969 \n\u00c1\u00f0renn 1969 v\u00f3r\u00f0u hesar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir latnar:\n\nHygg eisini at \nBarnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir M. A. Jacobsens, bbs.fo\nS\u00ed\u00f0a vi\u00f0 evninum Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens, bbs.fo\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur \n\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nB\u00f3kmentir\nListar\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "1603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Pauli%20Gregoriussen", "title": "J\u00e1kup Pauli Gregoriussen", "text": "J\u00e1kup Pauli Gregoriussen (f\u00f8ddur 24. apr\u00edl 1932 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur arkitektur, rith\u00f8vundur og grafikari.\n\nJ\u00e1kup Pauli er s\u00f8nur Liffu og Magnus Gregoriussen. Hann er \u00fatb\u00fagvin arkitektur fr\u00e1 Det Kongelige Danske Kunstakademi, Keypmannahavn. \n\nHann hevur m.a. tekna\u00f0 Listasavn F\u00f8roya \u00ed 1970 og \u00fatbyggingina av Listasavninum \u00ed 1993. Sum grafikari hevur hann tekna\u00f0 eina r\u00f8\u00f0 av f\u00f8royskum fr\u00edmerkjum fyri Posta (fyrr Postverk F\u00f8roya), og illustrera\u00f0 b\u00f8kur vi\u00f0 b\u00fdar og landslagsmotivum \u00far F\u00f8royum, Russlandi, P\u00f3llandi, Rom og Egyptalandi.\n\n\u00cd 1998 fekk hann Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri verk s\u00edtt \u00ed f\u00fdra bindum um kirkjurnar \u00ed F\u00f8royum (1995-1999). Verki\u00f0 er tekna\u00f0 av honum og grei\u00f0ir fr\u00e1 um F\u00f8roya kirkjus\u00f8gu. J.P. Gregoriussen hevur eisini virka\u00f0 sum r\u00e1\u00f0gevi \u00ed sambandi vi\u00f0 \u00edstandsetan av f\u00f8royskum kirkjum.\n\nHin 15. januar 2016 fekk hann Hei\u00f0ursg\u00e1vu Landsins fr\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n\nBygningar \n 1979: F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, T\u00f3rshavn\n Kringvarpsh\u00fasi\u00f0 T\u00f3rshavn\n Apoteki\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk\n Bygningurin hj\u00e1 Eik banka \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed T\u00f3rshavn (fyrr F\u00f8roya Sparikassi)\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n Fer\u00f0atekningar. T\u00f3rshavn: Egi\u00f0 forlag, 1986, 50 s\u00ed\u00f0ur\n T\u00f3rshavn, v\u00e1r mi\u00f0st\u00f8\u00f0 og borg. G\u00f8ta: Aldan, 1989 (110 s\u00ed\u00f0ur, tekningar \u00far T\u00f3rshavn)\n Kirkjurnar \u00ed F\u00f8royum - verk \u00ed f\u00fdra bindum.\n Gomlu tr\u00e6kirkjurnar. Velbasta\u00f0: Forlagi\u00f0 \u00ed St\u00f8plum, 1995 ISBN 99918-914-0-4 (227 s\u00ed\u00f0ur)\n Yngru hv\u00e1lvkirkjurnar. Velbasta\u00f0: Forlagi\u00f0 \u00ed St\u00f8plum, 1998. ISBN 99918-914-2-0 (316 s\u00ed\u00f0ur)\n N\u00fdggjaru kirkjurnar. Velbasta\u00f0: Forlagi\u00f0 \u00ed St\u00f8plum, 1999 ISBN 99918-914-3-9 (326 s\u00ed\u00f0ur)\nT\u00f3rshavn v\u00e1r mi\u00f0st\u00f8\u00f0 og borg II: tekningar \u00far Havn. Velbasta\u00f0: Forlagi\u00f0 \u00ed St\u00f8plum, 2000. ISBN 99918-914-4-7 (104 s\u00ed\u00f0ur, tekningar \u00far T\u00f3rshavn)\n Um heimsins borgir. Velbasta\u00f0: Forlagi\u00f0 \u00ed St\u00f8plum, 2002. ISBN 99918-914-5-5 (112 s\u00ed\u00f0ur)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 2015 - Hei\u00f0ursg\u00e1va Landsins fr\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n 1998 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir arkitektar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932"}
{"id": "1604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J.P.%20Gregoriussen", "title": "J.P. Gregoriussen", "text": "J.P. Gregoriussen kann ver\u00f0a:\n\n J\u00f3an Petur Gregoriussen, nevndur J\u00f3an Petur upp \u00ed Tr\u00f8\u00f0 (1. juni 1845 \u00ed Kv\u00edv\u00edk - 15. november 1901).\n J\u00e1kup Pauli Gregoriussen (1932 \u00ed Havn)."}
{"id": "1605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigri%20Mitra%20Ga%C3%AFni", "title": "Sigri Mitra Ga\u00efni", "text": "Sigri Mitra Ga\u00efni er f\u00f8royskur/iranskur/norskur yrkjari og sj\u00f3nleikari. Hon var\u00f0 f\u00f8dd 1975 \u00ed Oslo, hevur f\u00f8royska mammu og iranskan p\u00e1pa. Hon vaks upp b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og Noregi, gekk \u00ed fronskum sk\u00fala \u00ed Noregi, me\u00f0an hon b\u00fa\u00f0i har. Hon gekk \u00e1 studentask\u00fala \u00ed F\u00f8royum og er b\u00fasitandi \u00ed F\u00f8royum. Sigri er d\u00f3ttir L\u00edv Joensen, abbad\u00f3ttir Sigur\u00f0 Joensen og Sigri\u00f0 av Skar\u00f0i og langabbad\u00f3ttir S\u00edmun av Skar\u00f0i, sum yrkti f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0sangin T\u00fa altfagra land m\u00edtt. Hon sp\u00e6ldi ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed f\u00f8royska/danska filminum Bye Bye Bluebird hj\u00e1 Katrini Ottarsd\u00f3ttir. Sigri sp\u00e6ldi leiklutin sum Barba. Filmurin bleiv v\u00edstur \u00e1 fleiri filmsfestivalum uttanlands og vann eisini pr\u00edsir. Sigri hevur givi\u00f0 f\u00fdra yrkingas\u00f8vn \u00fat, \u00f8ll eru skriva\u00f0i \u00e1 f\u00f8royskum. \u00cd 2004 fekk hon B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n\nListarligt virksemi\n\nFilmar\n 1999 - Bye Bye Bluebird.\n 2002 - Polle Fiction.\n\nB\u00f8kur\n 1997 - Or\u00f0 og andlit.\n 1998 - So fl\u00fagv.\n 2004 - 2002 n\u00e6tur.\n 2010 - Vaknandi\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 2004 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \n\nGa\u00efni, Sigri Mitra\nGa\u00efni, Sigri Mitra\nGa\u00efni, Sigri Mitra\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar"}
{"id": "1610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristian%20Blak", "title": "Kristian Blak", "text": "Kristian Blak er f\u00f8ddur 31. mars 1947 \u00ed Fredericiu, b\u00fasitandi \u00ed Havn, er ein danskur/f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. 29. mars 2007 var\u00f0 surpriseparty hildi\u00f0 \u00ed Kagganum \u00ed sambandi vi\u00f0 at Kristian fylti 60 \u00e1r. Innbj\u00f3\u00f0ingar v\u00f3r\u00f0u sendar f\u00f3lki umvegis teldupost, og v\u00f3r\u00f0u m\u00f3ttakararnir bidnir um at senda innbj\u00f3\u00f0ingina v\u00ed\u00f0ari, uttan at f\u00f8\u00f0ingardagsbarni\u00f0 fekk naka\u00f0 at vita.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 2011 - Hei\u00f0ursg\u00e1va landsins\n 2002 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri anna\u00f0 mentanaravrik.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nYggdrasil \n\n 2004 LIVE AT RUDOLSTADT\n 2002 YGGDRASIL\n 1984/95 CONCERTO GROTTO & DRANGAR\n 1988 BR\u00d8YTINGAR Koncept: Ole Wich\n 1983/85 THE FOUR TOWERS & HEYGAR OG DREYGAR\n 1982 RAVNATING\n 1981 DEN YDERSTE \u00d8\n\nSp\u00e6limenninir \n\n 2003 MALARGR\u00d3T\n 1996 FL\u00d3\u00d0 OG FJ\u00d8RA\n 1984/86 REKAVI\u00d0UR & HINVEGIN\n 1980 BURTURAV\n\nSp\u00e6limenninir \u00ed Hoyd\u00f8lum \n\n 1984 \u00c1 fer\u00f0\n 1987 Umaftur\n 1977 Sp\u00e6limenninir \u00ed Hoyd\u00f8lum\n\nBarnat\u00f3nleikur \n\n 2003 S\u00f3ljudansir\n 1997 \u00d8ll hava veingir\n 1985 Syng bara vi\u00f0\n 1983 N\u00f3si\n 1977 Nu ska' vi u \u00e5 sejle vi\u00f0 Kr\u00e6klingum og \u00f8\u00f0rum.\n\nAnna\u00f0 \n\n 2001 PINIARTUT vi\u00f0 Tellu Virkkala, Rasmus Lyberth og Ville Kangas\n 1999 24 PR\u00c9LUDES\n 1998 KL\u00c6MINT\n 1997 SHALDER GEO\n 1991 RAVNATING\n 1990 FIRRA\n 1989 ADDEQ\n 1988 ANTIFONALE\n 1987 FJAND vi\u00f0 Svend Bjerg\n 1984 KINGOL\u00d8G\n 1983 SJ\u00d3MANSR\u00cdMUR\n 1979 SNJ\u00d3UGLAN\n\nB\u00f3kmentir \n\n Kirsten Brix, Erhard Jacobsen, Ole Wich (ed.): Tr\u00e8s bien. Kristian Blak  60 \u00e5r. T\u00f3rshavn: Pl\u00e1tufelagi\u00f0 Tutl, 2007 (126 s., inkl. CD).\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n KristianBlak.com\n\nBlak, Kristian\nBlak, Kristian\nBlak, Kristian\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nHavnaf\u00f3lk\nBlak, Kristian"}
{"id": "1611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20J%C3%A1kupsson", "title": "B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson", "text": "B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson er f\u00f8ddur 23. desember 1943 \u00ed T\u00f3rshavn og er f\u00f8royskur listam\u00e1lari og rith\u00f8vundur.\n\nB\u00e1r\u00f0ur var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Havn \u00ed 1943, hann er sonur kenda f\u00f8royska rith\u00f8vundan He\u00f0in Br\u00fa (Hans Jacob Jacobsen) og Katrinu Malenu Dalsgaard. \u00cd 1967 giftist hann vi\u00f0 Kristin Herv\u00f8r L\u00fctzen fr\u00e1 Gj\u00f3gv. Tey b\u00fagva \u00ed Hoyv\u00edk og eiga tr\u00edggjar synir: R\u00f3aldur (1974), Sveinur (1976) og He\u00f0in (1980).\n\nHann l\u00e6rdi til l\u00e6rara og eftir ta\u00f0 gekk hann \u00e1 listask\u00falanum Kunstakademiet \u00ed Keypmannahavn 1970-1972. S\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdist hann l\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala, og fr\u00e1 1975-89 var hann lei\u00f0ari \u00e1 Listask\u00e1lanum \u00ed Havn, fr\u00e1 1989 til 2003 var hann stj\u00f3ri \u00e1 Listasavni F\u00f8roya. \n\nSum rith\u00f8vundur skrivar hann serliga um f\u00f8royska list. Hann hevur veri\u00f0 fyrilestrafer\u00f0ir \u00ed Danmark, Sv\u00f8r\u00edki, \u00c1landi, Finlandi og Gr\u00f8nlandi. Hann var ritstj\u00f3ri \u00e1 t\u00ed\u00f0arritinum \u201cMondul\u201d (F\u00f8roya Fornminnissavn \u00fatg.) 1975-1991, hevur skriva\u00f0 mangar greinar um si\u00f0s\u00f8gulig evni \u00ed Mondli; Fyrireika\u00f0 og lagt til r\u00e6ttis 15 si\u00f0s\u00f8guligar frams\u00fdningar um f\u00f8roysk evni, m.a. \u00ed Smithsonian Institute, Washington DC og Seattle 1976, \u201cF\u00e6r\u00f8erne i Fokus\u201d, Forum Kph. 1986 og \u201cF\u00e4r\u00f6arna p\u00e5 Skansen\u201d, Stokkh\u00f3lmi 1988. Hann var e\u00f0arbei\u00f0ari vi\u00f0 \u201cHunters of the North\u201d (Vei\u00f0imentan \u00ed \u00datnor\u00f0ri), Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 o.fl. 2002. \u00cd 2005 var hann kurator vi\u00f0 \u201cTransForm\u201d (\u00edslendsk-gr\u00f8nlendsk-f\u00f8roysk sni\u00f0geving) \u00e1 Nor\u00f0urbryggjuni \u00ed Keypmannahavn \u00ed 2005. Hann var me\u00f0arbei\u00f0ari vi\u00f0 Weilbachs Kunstnerleksikon 1994-2000. \u00cd 2001-02 st\u00f3\u00f0 hann fyri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed 11 p\u00f8rtum um f\u00f8royska myndlist.\n\nVerk \n\n Mikines. E. Thomsen, 1990 (255 s., dansk og f\u00e6r\u00f8sk, fik F\u00e6r\u00f8ernes litteraturpris for sk\u00f8nlitteratur i 1991)\n William Heinesen som billedkunstner, i T\u00e5rnet midt i verden. 1994\n Tummas Arge. Listasavn F\u00f8roya, 1998\n Myndlist \u00ed F\u00f8royum. Sprotin, 2000 \u2013 ISBN 99918-44-53-8\n F\u00e6r\u00f8ernes Billedkunst. Atlantia, 2000 \u2013 ISBN 87-91052-00-9 (donsk \u00fatg\u00e1va)\n Ing\u00e1lvur av Reyni, 25 vatnlitamyndir. Atlantia, 2001 \u2013 ISBN 87-91052-01-7 (danskt og f\u00f8royskt)\nTre Br\u00f8dre (um listabr\u00f8\u00f0urnar Torbj\u00f8rn, Hans Paula og Marius Olsen)\nRanders Kunstmuseum og Kastrupg\u00e5rdsamlingen 2006\nPictorial Arts in the Faroe Islands, Sprotin 2007\nTorbj\u00f8rn Olsen, Atlantia 2007\n\nHevur harumframt skriva\u00f0 eina langa r\u00f8\u00f0 av greinum \u00ed t\u00ed\u00f0arrit, myndaskr\u00e1ir, yvirlitsverk, listafr\u00f8\u00f0isb\u00f8kur o.t. um f\u00f8royska list;\n\nMyndpr\u00fd\u00f0ingar\n\nB\u00f3ka- og veggjapr\u00fd\u00f0i vm. \nMyndskr\u00fdtt r\u00e6ttiliga n\u00f3gvar b\u00f8kur: \nSn\u00e6bj\u00f8rn og \u00d3li Jarnheysur, B\u00f3kagar\u00f0ur 1974\nLitflora, F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag, 1980\nTekna\u00f0 24 fr\u00edmerkjar\u00f8\u00f0ir fyri Postverk F\u00f8roya\n\nPr\u00fd\u00f0ing av r\u00famum, bygningum vm. \nLandssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 (barnadeildin)\nF\u00f8roya Handilssk\u00fali\nL\u00e1gargar\u00f0ur\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya\nDronningens Ferieby, Gren\u00e5 DK (Statens Kunstfond)\n\u00d8stre Landsret, Keypmannahavn \nNorr\u00f8na (Smyril Line)\n\nSenografi \nSenografi til ballettina Harra P\u00e6tur og Elinborg, \u00cdslendska Ballettin.\n\nHei\u00f0ur \n 1976 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 1991 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir.\n 1991 - Arbei\u00f0slegat fr\u00e1 Statens Kunstfond\n 2019 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins 2018 \n Hei\u00f0urslimur \u00ed Tjaldur-Finland og Samfundet Sverige-F\u00e4r\u00f6arna. \n Limur \u00ed Kunstnersamfundet DK.\n\nB\u00f3kmentir um B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson \n Steinbj\u00f8rn Berghamar Jacobsen: B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson. Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, 1994\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupssyni\n\nKeldur  \n\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "1612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rikard%20Long", "title": "Rikard Long", "text": "Richard Sigmund Long (23. januar 1889 \u2013 16. desember 1977) var T\u00f3rshavn var l\u00e6rari \u00ed F\u00f8roya Millum- og Realsk\u00fala og \u00ed L\u00e6rarask\u00falanum. Rikard Long, sum eisini var skald, var fyrsti ritstj\u00f3ri Var\u00f0ans. Hann ritstj\u00f3rna\u00f0i eisini og skipa\u00f0i fyri mangari b\u00f3kar\u00fatg\u00e1vuni \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0. Var eina t\u00ed\u00f0 l\u00f8gtings- og landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin. \n\n 1909 \u00datb\u00fagving: Filosofikum.\n 1914 - 1916 L\u00e6rari \u00e1 T\u00f3rshavnar skiparask\u00fala.\n 1919 - 1920 L\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya Millum- og Realsk\u00fala.\n 1921 - 1954 L\u00e6rari \u00e1 L\u00e6rarask\u00falanum.\n 1928 - 1930 Forma\u00f0ur \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarfelag\n 1934 - 1942 forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 1943 - 1958 L\u00f8gtingslimur.\n 1950 - 1954 Landstyrisma\u00f0ur.\n 1976 Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n\n\u00datg\u00e1vur\n F\u00e6r\u00f8erne, Danmark, Gr\u00f8nland, 1939\n Fornnorr\u00f8n Lesib\u00f3k I-II, 1964\n Kveikt og kanna\u00f0, 1979, (Hanus Andreassen leg\u00f0i til r\u00e6ttis)\n\nTilv\u00edsingar\n\nKeldur\n L\u00f8gtingi\u00f0 150, h\u00e1t\u00ed\u00f0arrit 2. L\u00f8gtingi\u00f0, T\u00f3rshavn 2002. s. 314.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889\nAndl\u00e1t \u00ed 1977\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir politikarar\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar"}
{"id": "1617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Jacob%20Debes", "title": "Hans Jacob Debes", "text": "Hans Jacob Debes (17. juli 1940 - 26. januar 2003) var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, politikari og lektari \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya.\n\nL\u00edvslei\u00f0in  \n\nHann vaks upp og gekk \u00ed sk\u00fala vi\u00f0 Gj\u00f3gv. \u00c1rini 1955-1957 f\u00f3r hann til skips vi\u00f0 f\u00f8royskari slupp og \u00edslendskum trolara. Og hann t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00ed Havn \u00ed 1959 og \u00ed 1962 n\u00fdm\u00e1lsligt studentspr\u00f3gv.\n\n\u00cd 1970 t\u00f3k hann emb\u00e6tispr\u00f3gv sum cand. mag. \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn \u00ed s\u00f8gu og enskum. Hann var s\u00ed\u00f0ani l\u00e6rari \u00ed F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-skei\u00f0i, til hann \u00ed 1986 f\u00f3r \u00ed starv sum lektari \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya. \u00cd 1986 gj\u00f8rdist hann dr. phil. fr\u00e1 H\u00e1sk\u00f3la \u00cdslands vi\u00f0 ritger\u00f0ini \"N\u00fa er tann stundin ...\". \u00cd 1989 var\u00f0 hann tilnevndur professari \u00ed almennari s\u00f8gu og F\u00f8roya s\u00f8gu \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya.\n\nHans Jacob Debes sat \u00ed stj\u00f3rn F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala 1973-1990, \u00ed st\u00fdrinum fyri Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum 1988-1992, \u00ed F\u00f8roya sk\u00falastj\u00f3rn 1975-1978, Landssk\u00falar\u00e1\u00f0num 1988-1992 og var forma\u00f0ur \u00ed st\u00fdrinum fyri H\u00fasal\u00e1nsgrunnin 1975-1979 og 1989-1991. Eisini var hann tingma\u00f0ur fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin fr\u00e1 1986 til 1988.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1986 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri \tyrkisb\u00f3kmentir.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1969 - Tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslan og F\u00f8ringafelagsst\u00ed\u00f0in. Form\u00e6li. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi.\n 1984 - N\u00fa er tann stundin. Tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsla og sj\u00e1lvst\u00fdrispolitikkur til 1906. Vi\u00f0 s\u00f8guligum baks\u00fdni. (Doktararitger\u00f0).\n 1985 - Leitan eftir r\u00f3tunum. Inngangur til Niels Winther: F\u00e6r\u00f8ernes Oldtidshistorie.\n 1987 - Nationale og etniske minoriteter i Norden i 1800- og 1900-tallet. F\u00e6r\u00f8erne. Rapporter til den XX Nordiske Historikerkongres. Reykjav\u00edk 1987. Ritstj. Gunnar Karlsson.\n 1990 - F\u00f8roya s\u00f8ga 1. Nor\u00f0urlond og F\u00f8royar, F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, T\u00f3rshavn.\n 1990 - De d\u00f8de i livet - de levende d\u00f8de. S\u00f8kelys p\u00e5 biografi- og memoarlitteratur. Seminar \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 1989.\n 1990 - Uden etikken befinder vi os let p\u00e5 den forkerte side. Etikk i politikk og journalistikk. Seminar \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 1990.\n 1991 - F\u00e6r\u00f8erne: Identitetserkendelse og nationalisme i en rigspolitisk periferi. Nordatlantiske foredrag. Seminar \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 1989.\n 1991 - Trygging \u00ed F\u00f8royum. Tryggingarsambandi\u00f0 F\u00f8royar 50 \u00e1r. (Ritstj.)\n 1991 - J\u00f3annes Patursson. Ein byrjan til eina politiska \u00e6vis\u00f8gu.\n 1993 - Politiska s\u00f8ga F\u00f8roya 1814-1906.\n 1993 - Ein kvistur spretti... Keldur til politisku s\u00f8gu F\u00f8roya 1800-1906.\n 1993 - Tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsla. Sum granskingarevni. F\u00f8royar sum d\u00f8mi. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 1992.\n 1993 - F\u00f8royar \u00e1 bretskum valda\u00f8ki fram til fyrra heimskr\u00edggj. Fr\u00e6ndafundur. Fyrilestrar fr\u00e1 \u00edslendsk-f\u00f8royskari r\u00e1\u00f0stevnu 1992. Reykjav\u00edk.\n 1993 - Problems Concerning the Earliest Settlement in the Faroe Islands. The Viking Age in Caithness, Orkney and the North Atlantic. Ed. Colleen Batey, Judith Jesch and Christoffer Morris. Edinburgh. s. 454-464.\n 1993 - The Faroe Islands. Medieval Scandinavia. An Encyclopedia. Ed. Phillip Pulsiano. New York & London. s. 184-186.\n 1993 - Historia - en \u00f6versikt. Hasse Schr\u00f6der: F\u00e4r\u00f6arna - mer \u00e4n f\u00e5glar. Uppsala.\n 1994 - Omkring formationen af en nation. F\u00e6r\u00f8erne som unikt og komparabelt eksempel. Fr\u00f3\u00f0skaparrit.\n 1994 - \u00cdsland - land og r\u00edki. Politiska s\u00f8ga \u00cdslands.\n 1994 - Ideer og identitet. F\u00e6r\u00f8erne og europ\u00e6iske tidsbev\u00e6gelser. Nordisk Historikerkongres. Oslo. Kongresrapport.\n 1994 - Sj\u00f3r\u00e6narar og turkar.\n 1995 - F\u00f8roya s\u00f8ga 2. Skattland og len. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, T\u00f3rshavn.\n 1995 - N\u00f3lsoyar-P\u00e1ll. Ma\u00f0urin og samt\u00ed\u00f0 hansara. Sosialurin.\n 1995 - Konsul \u00ed F\u00f8royum. Umseting og kommentering av Henry Montagu Villiers: Charms of the Consular Career.\n 1995 - On the Formation of a Nation: The Faroe Islands. Ethnicity and Nation Building in the Nordic World. Ed. Sven T\u00e4gil. London. s. 63-84.\n 1995 - F\u00e6r\u00f8erne og Norge. En tusind\u00e5rig forbindelses begyndelse, forl\u00f8b og afslutning. Norsk Historisk Tidsskrift nr. 1.\n 1995 - N\u00f3lsoyar-P\u00e1ll - der Mann und seine Zeit. Tjaldur. Mitteilungsblatt des Deutsch-F\u00e4r\u00f6ischen Freundeskreises. Kiel. nr. 14, s. 14-20 og nr. 15, s. 6-16.\n 1995 - Die Krise der Unselbst\u00e4ndigkeit im Nordatlantik. Tjaldur. Mitteilungsblatt des Deutsch-F\u00e4r\u00f6ischen Freundeskreises. Kiel. nr. 14, s. 7-13.\n 2000 - F\u00f8roya s\u00f8ga 3. Fr\u00e1 kongligum einahandli til emb\u00e6tisveldi. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, T\u00f3rshavn.\n 2000 - Hin l\u00e6rdi sk\u00falin \u00ed Havn, Sprotin.\n 2000 - Bretskur konsul \u00ed F\u00f8royum, Sprotin.\n 2001 - F\u00e6ringernes land - Historien om den f\u00e6r\u00f8eske nutids oprindelse, Multivers.\n\nKeldutilfar \n\n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya - Hans Jacob Debes (archive.org)\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2, L\u00f8gtingi\u00f0, T\u00f3rshavn 2002. (PDF s. 270.)\n\nDebes, Hans Jacob\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nF\u00f8royskir professarar\nL\u00f8gtingslimir\nGj\u00e1arf\u00f3lk\nAndl\u00e1t \u00ed 2003"}
{"id": "1621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20Hoydal", "title": "H\u00f8gni Hoydal", "text": "H\u00f8gni Karsten Hoydal (f\u00f8ddur 28. mars 1966 \u00ed Keypmannahavn) er f\u00f8royskur politikari. Foreldrini eru Gunv\u00f8r og Kjartan Hoydal. Kona hansara er Hildur Hermansen, og tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn. Hann er \u00fatb\u00fagvin \u00ed s\u00f8gu og samskifti \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Roskilde. \u00c1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist politikari starva\u00f0ist hann sum sj\u00f3ma\u00f0ur, sum l\u00e6raravikarur, og sum t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur \u00ed Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya. H\u00f8gni Hoydal hevur givi\u00f0 \u00fat tv\u00e6r b\u00f8kur um politisk vi\u00f0urskifti. Onnur nevnist \"Myten om Rigsf\u00e6llesskabet\", sum kom \u00fat \u00e1 v\u00e1ri \u00ed 2000, og hin nevnist \"Fr\u00e6lsi er \u00e1byrgd\", sum kom \u00fat stutt fyri j\u00f3l sama \u00e1r.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \n\u00cd 1998 var\u00f0 hann valdur \u00e1 ting fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin og gj\u00f8rdist varal\u00f8gma\u00f0ur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1byrgd av fullveldis\u00e6tlanini, nor\u00f0urlendskum samstarvi og l\u00f3garm\u00e1lum. Seinni var\u00f0 hann valdur til formann \u00ed Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum. 5. desember 2003 skr\u00e6dna\u00f0i t\u00e1sitandi samgonga og n\u00fdval var\u00f0 \u00fatskriva\u00f0. H\u00f8gni var\u00f0 afturvaldur \u00e1 ting og gj\u00f8rdist t\u00e1 forma\u00f0ur \u00ed st\u00f8rsta flokki \u00ed andst\u00f8\u00f0u. \n\n 1998 - Fyrstu fer\u00f0 valdur \u00e1 ting, og hevur s\u00ed\u00f0an t\u00e1 og til 5. desember 2003 veri\u00f0 landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed l\u00f3gam\u00e1lum v.m og varal\u00f8gma\u00f0ur. \n 2001 - Valdur \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0, men T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen r\u00f8kti hetta starv, me\u00f0an H\u00f8gni var landsst\u00fdrisma\u00f0ur. \n 2002 - Afturvaldur \u00e1 ting \u00e1 valinum 30. apr\u00edl. \n 2004 - Afturvaldur \u00e1 ting \u00e1 valinum 20. januar. \n 2005 - Afturvaldur \u00e1 F\u00f3lkating. \n 2007 - Afturvaldur \u00e1 F\u00f3lkating 13. november. \n 2011 - Afturvaldur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting 29. oktober.\n 2015 - Valdur \u00e1 F\u00f3lkating 18. juni, men Magni Arge r\u00f8kti hetta starv, me\u00f0an H\u00f8gni var landsst\u00fdrisma\u00f0ur. \n 2015 - Afturvaldur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting 1. september.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1995 - H\u00e5b i krise (V\u00f3n \u00ed kreppu) saman vi\u00f0 Michael Haldrup. \n 2000 - Myten om rigsf\u00e6llesskabet (M\u00fdtan um r\u00edkisfelagsskapin). \n 2000 - Fr\u00e6lsi er \u00e1byrgd.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n F\u00f3lkatingi\u00f0\n L\u00f8gtingi\u00f0\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nHoyv\u00edkingar"}
{"id": "1623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20apr%C3%ADl", "title": "25. apr\u00edl", "text": "25. apr\u00edl er dagur 115 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 116 um skot\u00e1r er). 250 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Markusarmessa. 25. apr\u00edl er seinasti dagur, i\u00f0 p\u00e1skadagur kann falla \u00e1. \n\nFlaggdagur \u00ed F\u00f8royum.\n\nHendingar \n 1919 - Bauhaus var stovna\u00f0.\n 1940 - Merki\u00f0 vi\u00f0urkent av bretskum myndugleikum.\n1941 - Fyrsta flaggdagshald \u00e1 Ei\u00f0i. Theodor Joensen bar flaggi\u00f0 og Eli Stakksund (\u00ed Andrasstovu) helt flaggr\u00f8\u00f0una.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1599 - Oliver Cromwell, enskur hernar\u00f0ar og politiskur lei\u00f0ari (d. 1658)\n 1918 - Ella Fitzgerald, amerikonsk jazz songkvinna (d. 1996)\n 1927 - Albert Uderzo, franskur teknimyndar\u00f8\u00f0steknari (Asterix)\n 1940 - Al Pacino, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1945 - Bjorn Ulvaeus, svenskur sangari (ABBA).\n 1946 - Talia Shire, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1947 - Johan Cruyff, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2016)\n 1949 - Dominique Strauss-Kahn, franskur politikari.\n 1964 - Hank Azaria, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1969 - Renee Zellweger, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1970 - Jason Lee, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1972 - Sofia Helin, svensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1980 - Alejandro Valverde, spanskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1744 - Anders Celsius (f. 1701)\n 1953 - Hans Petur Weihe, f\u00f8royskur rei\u00f0ari og keypma\u00f0ur (f. 1868)\n 1995 - Ginger Rogers, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1911)\n 2009 - Bea Arthur, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1922)\n 2014 - Tito Vilanova, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1968)\n\nApr\u00edl, 25."}
{"id": "1624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsval", "title": "L\u00f8gtingsval", "text": "L\u00f8gtingsval er t\u00fddningarmesta vali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 l\u00f8gtingsvali er, at velja tinglimir at sita \u00e1 L\u00f8gtingi. Valskipanin hevur veri\u00f0 r\u00e6ttiliga ymisk gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar. L\u00f8gtingsval ver\u00f0a hildin vi\u00f0 einum millumbili, sum \u00ed mesta lagi er f\u00fdra \u00e1r.\n\nN\u00faverandi skipan \n\nN\u00faverandi valskipan er lutfalsval millum politiskar flokkar \u00ed einum landumfevnandi vald\u00f8mi. 33 tinglimir ver\u00f0a valdir. Skipanin hevur veri\u00f0 galdandi fr\u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 2008 og er enn galdandi, t\u00f3 at \u00e1v\u00edsar royndir ver\u00f0a gj\u00f8rdar at f\u00e1a okkurt slag av vald\u00f8misskipan aftur.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00c1\u00f0renn 1906 var l\u00f8gtingsvalskipanin meirilutaskipan. Ta\u00f0 merkir, at ein l\u00edtil meiriluti kundi f\u00e1a allar tingsessir, me\u00f0an ein n\u00e6stan l\u00edka st\u00f3rur minniluti ongan fekk. Sl\u00edka skipan d\u00e1mdu f\u00f8royingum ikki, og t\u00ed var\u00f0 hon broytt til lutfalsskipan.\n\nHenda n\u00fdggja lutfalsskipanin var ikki fullkomin t\u00f3. \u00cd 1918 fekk Sambandsflokkurin 50,2% av atkv\u00f8\u00f0unum og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin 49,8%. Men Sambandsflokkurin fekk bara 9 tinglimir og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin 11.\n\nKvinnur fingu valr\u00e6tt til l\u00f8gtingsval \u00ed 1916 og kundu fyrstu fer\u00f0 velja \u00ed 1918.\n\n\u00cd 1923 var\u00f0 vall\u00f3gin endursko\u00f0a\u00f0 solei\u00f0is, at eitt skiftandi tal av eykaumbo\u00f0um skuldi \u00fatjavna m\u00f8guligt skeivt b\u00fdti millum politiskar flokkar. 3 tinglimir kundu veljast solei\u00f0is. \u00cd 1930 var\u00f0 hetta tali\u00f0 h\u00e6kka\u00f0 til 5.\n\nValskipanin var\u00f0 so laga\u00f0 til \u00ed 1978, at tilsamans 27 tinglimir skuldu veljast \u00ed seks vald\u00f8mum vi\u00f0 ymiskum st\u00f8ddum. Eitt l\u00f3gar\u00e1sett tal av tinglimum \u00ed hv\u00f8rjum vald\u00f8mi. Samsvara\u00f0u valdu tinglimirnir hj\u00e1 flokkunum ikki lutfalsliga vi\u00f0 samla\u00f0a atkv\u00f8\u00f0ub\u00fdti\u00f0 hj\u00e1 flokkum, v\u00f3r\u00f0u upp til 5 tinglimir eykavaldir. Solei\u00f0is hevur L\u00f8gtingi\u00f0 skiftandi tal av tinglimum millum 27 og 32. Fr\u00e1 1978, til og vi\u00f0 l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 2004 var alt\u00ed\u00f0 t\u00f8rvur \u00e1 \u00f8llum teimum eykavaldu.\n\nVal\u00farslit \n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st talva vi\u00f0 prosentb\u00fdtinum \u00e1 l\u00f8gtingsvali hj\u00e1 hv\u00f8rjum flokki s\u00e6r \u00ed \u00f8llum landinum tilsamans eftir floksb\u00fdti\u00f0 \u00ed 1906, t\u00e1 i\u00f0 fyrstu f\u00f8roysku politisku flokkarnir blivu til. J\u00fa longri afturi \u00ed t\u00ed\u00f0ini l\u00f8gtingsvali\u00f0 er, j\u00fa verri passa b\u00f3kstavirnir vi\u00f0 valstavirnar hj\u00e1 flokkunum.\n\nTalvan ni\u00f0anfyri s\u00fdnir valdar tinglimir \u00e1 sama h\u00e1tt sum talvan omanfyri s\u00fdnir prosentb\u00fdti millum politisku flokkarnar:\n\nVi\u00f0merkingar: \u00ed 1946 stilla\u00f0u Javna\u00f0arflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin upp saman. \u00cd talvuni vi\u00f0 prosentb\u00fdti, er hetta sett undir Javna\u00f0arflokkin. \u00cd talvuni vi\u00f0 tinglimum er hetta sett undir b\u00e1\u00f0ar flokkarnar.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150. H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit 3. L\u00f8gtingi\u00f0, T\u00f3rshavn 2003. Ss. 78-79, 149-175.\n Val og valt\u00f8l. Einar Waag, Egi\u00f0 forlag, Klakksv\u00edk 1966. Ss. 1-12.\n\nF\u00f8royskur politikkur\nL\u00f8gtingsval\nL\u00f8gting"}
{"id": "1626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20apr%C3%ADl", "title": "23. apr\u00edl", "text": "23. apr\u00edl er dagur 113 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 114 um skot\u00e1r er). 252 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1014 - Orrustan \u00ed Klontarf\n 1662 - Connecticut ver\u00f0ur l\u00fdst bretskt hj\u00e1land.\n 1985 - Coca-Cola broytir uppskriftina av v\u00e6ld\u00e1mda drykki s\u00ednum. Tann n\u00fdggja sodavatnin \"New Coke\" ver\u00f0ur so illa d\u00e1md, at fyrit\u00f8kan vendir aftur til gomlu uppskriftina 3 m\u00e1na\u00f0ir seinni.\n 1990 - Namibia ver\u00f0ur 160inda limaland Sameindu Tj\u00f3\u00f0a.\n 2005 - Fyrsta YouTube filmsbroti\u00f0 ver\u00f0ur lagt \u00fat \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una av sama navni. Filmsbroti\u00f0 kallast \"Me at the Zoo\".\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1791 - James Buchanan, amerikanskur forseti (d. 1868)\n 1858 - Max Planck (d. 1947)\n 1902 - Halld\u00f3r Kiljan Laxness, \u00edslendskur rith\u00f8vundur (d. 1998)\n 1928 - Shirley Temple, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, songkvinna og politikari (d. 2014)\n 1936 - Roy Orbison, amerikanskur sangari (d. 1988)\n 1941 - Paavo Lipponen, finskur politikari.\n 1943 - Knut T. Storbuk\u00e5s (Sputnik), norskur country-t\u00f3nleikari.\n 1949 - Alexandur Kristiansen, f\u00f8royskur yrkjari og t\u00fd\u00f0ari.\n 1954 - Michael Moore, amerikanskur leikstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur.\n 1977 - John Cena, amerikanskur professionellur wrestlari.\n 1985 - Tony Martin, t\u00fdskur s\u00fakklari.\n 1990 - Dev Patel, enskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1014 - Brian kongur Boru, h\u00e1kongur \u00ed \u00cdrlandi  (f. 942)\n 1616 - William Shakespeare, enskt leikskald (f. 1564)\n 1850 - William Wordsworth, enskt skald (f. 1770)\n 1992 - Satyajit Ray, indiskur leikstj\u00f3ri (f. 1921)\n 2007 - Boris Jeltsin, russiskur forseti (f. 1931)\n\nApr\u00edl, 23."}
{"id": "1627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20apr%C3%ADl", "title": "24. apr\u00edl", "text": "24. apr\u00edl er dagur 114 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 115 um skot\u00e1r er). 251 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1950 - Kongsr\u00edki\u00f0 Jordan var stovna\u00f0.\n 1981 - Fyrsti IBM PC kemur \u00e1 markna\u00f0in.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1845 - Carl Spitteler, sveisiskur rith\u00f8vundur (d. 1924)\n 1908 - J\u00f3zef Gos\u0142awski, p\u00f3lskur myndah\u00f8ggari (d. 1963)\n 1934 - Shirley MacLaine, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1942 - Barbra Streisand, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n 1951 - Enda Kenny, \u00edrskur politikari.\n 1953 - Eric Bogosian, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 - Cedric the Entertainer, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1973 - Sachin Tendulkar, indiskur krikketleikari.\n 1982 - Kelly Clarkson, amerikonsk songkvinna.\n 1987 - Jan Vertonghen, belgiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1942 - Lucy Maud Montgomery, kanadiskur rith\u00f8vundur (f. 1874)\n 1967 - Vladimir Komarov, russiskur astronautur (f. 1927)\n 2016 - Papa Wemba, kongolesiskur sangari (f. 1949)\n\nApr\u00edl, 24."}
{"id": "1628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20apr%C3%ADl", "title": "26. apr\u00edl", "text": "26. apr\u00edl er dagur 116 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 117 um skot\u00e1r er). 249 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1876 - Kj\u00f8benhavns Boldklub ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n 1937 - Guernika ver\u00f0ur bumba\u00f0.\n 1964 - Tansania ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1986 - Tjernobyl vanlukkan\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 121 - Marcus Aurelius, romverskur keisari (d. 180)\n 1564 (doyptur) - William Shakespeare, enskt leikskald (d. 1616)\n 1573 - Maria av Medici, fronsk drotning \n 1798 - Eug\u00e8ne Delacroix, franskur m\u00e1lari (d. 1863)\n 1889 - Ludwig Wittgenstein, eysturr\u00edkskur heimspekingur (d. 1951)\n 1894 - Rudolf He\u00df, t\u00fdskur nazi og varama\u00f0ur fyri Hitler (d. 1947)\n 1917 - I. M. Pei, kinesisk-amerikanskur arkitektur.\n1923 - Ejvind Vilhelm, varabiskupur\n 1925 - J\u00f8rgen Ingmann, danskur t\u00f3nleikari (Dansevise, vinnari av Eurovision Song Contest 1963) (d. 2015)\n 1960 - Roger Andrew Taylor, enskur tonleikari.\n 1961 - Joan Chen, kinesisk-amerikonsk sjonleikarinna.\n 1970 - Melania Trump, slovensk-amerikonsk modell og forsetafru.\n 1975 - Hildigunn Ey\u00f0finnsd\u00f3ttir f\u00f8roysk sj\u00f3nleikarinna.\n 1980 - Channing Tatum, amerikanskur sjonleikari.\n 1981 - Caro Emerald, nidurlendsk songkvinna.\n 1985 - John Isner, amerikanskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1731 - Daniel Defoe, enskur rith\u00f8vundur (Robinson Crusoe) (f. 1660)\n 1815 - Carsten Niebuhr, t\u00fdskur granskari og landafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1733)\n 1910 - Bj\u00f8rnstjerne Bj\u00f8rnson, norskur rith\u00f8vundur (Ja, vi elsker dette landet) (f. 1832)\n 1917 - Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, prestur, forma\u00f0ur Sambandsfloksins  (f. 1853)\n 1968 - John Heartfield, t\u00fdskur dadaistur, m\u00e1lari, grafikari (f. 1891)\n 1984 - Count Basie, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1904)\n 1989 - Lucille Ball, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1911)\n 2017 - Jonathan Demme, amerikanskur leikstjori (f. 1944)\n\nApr\u00edl, 26."}
{"id": "1629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20apr%C3%ADl", "title": "27. apr\u00edl", "text": "27. apr\u00edl er dagur 117 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 118 um skot\u00e1r er). 248 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1960 - Togo vinnur s\u00e6r sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i fr\u00e1 Fraklandi.\n 1961 - Sierra Leone vinnur s\u00e6r sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1759 - Mary Wollstonecraft, enskur rith\u00f8vundur og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (d. 1797)\n 1791 - Samuel Morse, amerikanskur uppfinnari (d. 1872)\n 1822 - Ulysses S. Grant, amerikanskur forseti (d. 1885)\n 1911 - J\u00f3han Hendrik Sigur\u00f0 Joensen, rith\u00f8vundur, tj\u00f3\u00f0veldisma\u00f0ur (d. 1993)\n 1922 - Jack Klugman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2012)\n 1932 - Casey Kasem, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2014)\n 1967 - Willem-Alexander, ni\u00f0urlendskur kongur.\n 1986 - Dinara Safina, russiskur tennisleikari.\n 1990 - Robin Bengtsson, svenskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 399 f.Kr. - Sokrates grikskur v\u00edsd\u00f3msl\u00e6rari\n 1521 - Ferdinand Magellan portugisiskur siglingarma\u00f0ur\n 1972 - Kwame Nkrumah, forseti Gana (f. 1909)\n\nApr\u00edl, 27."}
{"id": "1630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20apr%C3%ADl", "title": "28. apr\u00edl", "text": "28. apr\u00edl er dagur 118 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 119 um skot\u00e1r er). 247 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1611 - Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar \u00ed Manila var stovna\u00f0.\n 1772 - Danski l\u00e6knin og politikarin Johann Friedrich Struensee ver\u00f0ur h\u00e1lsh\u00f8gdur \u00ed Keypmannahavn.\n 1916 - Sama dag \u00ed 1916 kom l\u00f3g \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum, har \u00f8ll yvir 25 \u00e1r fingu valr\u00e6tt til F\u00f8roya L\u00f8gting. Eisini kvinnur og ognarleys fingu henda r\u00e6ttin.\n 1945 - Italski einr\u00e6\u00f0isharrin Benito Mussolini og elskarinna hansara ver\u00f0a avr\u00e6tta av limun av m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rsluni.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1758 - James Monroe, forseti USA (d. 1831)\n 1908 - Oskar Schindler, t\u00fdskur handilsma\u00f0ur og hetja (Schindlers Liste) (d. 1974)\n 1926 - Harper Lee, rith\u00f8vundur (d. 2016)\n 1937 - Saddam Hussein irakskur forseti (d. 2006)\n 1948 - Andrias Petur Jacobsen, l\u00e6rari, sk\u00f3gar\u00f8kt landsins\n 1948 - Sir Terry Pratchett, enskur fantasi rith\u00f8vundur (d. 2015)\n 1960 - J\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson, \u00edslendskur kraftama\u00f0ur (d. 1993)\n 1960 - Ian Rankin, skotskur rith\u00f8vundur.\n 1974 - Penelope Cruz, sponsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1981 - Jessica Alba, sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1772 - Johann Friedrich Struensee danskur l\u00e6kni og politikari. (f. 1737)\n 1945 - Benito Mussolini italskur forseti (Il Duce) (f. 1883)\n\nApr\u00edl, 28."}
{"id": "1631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20apr%C3%ADl", "title": "29. apr\u00edl", "text": "29. apr\u00edl er dagur 119 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 120 um skot\u00e1r er). 246 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1770 - Bretski ranns\u00f3knarfarin James Cook siglir inn \u00ed Botanyfl\u00f3gva, sunnaliga \u00e1 eysturstrondini \u00ed Avstralia, og l\u00fdsir n\u00fdfunna landi\u00f0 sum bretskt land.\n 1916 - Uppreistur \u00edm\u00f3ti bretsku stj\u00f3rnini \u00ed \u00cdrlandi, sum byrja\u00f0i um p\u00e1skirnar 1916, hevur miseydnast. Uppreisturin vardi bert \u00ed seks dagar. \n 2006 - Nor\u00f0oyatunnilin letur upp\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1822 - Hans J\u00f8rgen Lohmann, prestur \u00ed Nor\u00f0urstreymoy og V\u00e1gum, sum F\u00f8roya pr\u00f3stur varama\u00f0ur fyri V. U. Hammershaimb (d. 1907)\n 1849 - \u00d3li Nikl\u00e1i Skaalum, l\u00e6rari \u00ed Hvalba, tingma\u00f0ur fyri Sambandsflokkin 1906-1916 (d. 1924)\n 1890 - Jacob Johannes Matras, b\u00f3ndi \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, tingma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin 1928-1932 (d. 1978)\n 1899 - Duke Ellington, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1974)\n 1901 - Hirohito, japanskur keisari (d. 1989)\n 1957 - Daniel Day-Lewis, bretskur sj\u00f3nleikari.\n 1958 - Michelle Pfeiffer, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1970 - Uma Thurman, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1970 - Andre Agassi, amerikanskur tennisleikari.\n 1974 - Anggun, indonesisk-fronsk songkvinna.\n 1987 - Sara Errani, italsk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n1980 - Alfred Hitchcock, bretskur leikstj\u00f3ri (f. 1899)\n2014 - Bob Hoskins, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1942)\n 2020 - Maj Sj\u00f6wall, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1935).\n 2020 - Yahya Hassan, danskur yrkjari (f. 1995).\n\nApr\u00edl, 29."}
{"id": "1632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20apr%C3%ADl", "title": "30. apr\u00edl", "text": "30. apr\u00edl er dagur 120 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 120 um skot\u00e1r er). 245 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1803 - USA keypir Louisiana-\u00f8ki\u00f0 fr\u00e1 Fraklandi . \n 1812 - Louisiana ver\u00f0ur \u00e1tjandi statur USA. \n 1945 - Adolf Hitler ger sj\u00e1lvmor\u00f0.\n 1980 - Beatrix av Ni\u00f0urlondum (myndin) ver\u00f0ur drotning. \n 1998 - L\u00f8gtingsval\n 2002 - L\u00f8gtingsval\n 2013 - Willem-Alexander av Ni\u00f0urlondum var\u00f0 innsettur til kong av Ni\u00f0urlondum\n 2013 - Eftir at hava veri\u00f0 g\u00edslar hj\u00e1 somaliskum sj\u00f3r\u00e6narum \u00ed 838 dagar v\u00f3ru tveir danskir sj\u00f3menn, S\u00f8ren Lyngbj\u00f8rn og Eddy Lopez og f\u00fdra filipinskir g\u00edslar latnir leysir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1777 - Carl Friedrich Gauss (d. 1855)\n 1893 - Joachim von Ribbentrop, t\u00fdskur politikari (d. 1946)\n 1908 - Bjarni Benediktsson, \u00edslendskur politikari (d. 1970)\n 1909 - Juliana, ni\u00f0urlondsk drotning (d. 2004)\n 1944 - Jill Clayburgh, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2010)\n 1945 - J\u00f3an Pauli Joensen.\n 1946 - Carl XVI Gustaf, svenskur kongur.\n 1949 - Antonio Guterres, portugisiskur politikari.\n 1956 - Lars von Trier, danskur leikstj\u00f3ri.\n 1959 - Stephen Harper, kanadiskur politikari.\n 1966 - Johan Dalsgaard, f\u00f8royskur sangari og sj\u00f3nleikari.\n 1967 - Philipp Kirkorov, bulgarsk-russiskur sangari.\n 1975 - Johnny Galecki, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1981 - Kunal Nayyar, bretskur sj\u00f3nleikari.\n 1982 - Kirsten Dunst, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1883 - Edouard Manet, franskur listam\u00e1lari (f. 1832)\n 1945 - Adolf Hitler (f. 1889)\n 1983 - Muddy Waters, amerikanskur sangari (f. 1913)\n 1989 - Sergio Leone, italskur leikstj\u00f3ri (f. 1929)\n 2012 - Alexander Dale Oen, norskur elitusvimjari (f. 1985)\n 2015 - Ben E. King, amerikanskur sangari (f. 1938)\n\nApr\u00edl, 30."}
{"id": "1639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uni%20Debess", "title": "Uni Debess", "text": "Uni Reinert Debess er t\u00f3nleikari, yrkjari, t\u00f3nasmi\u00f0jur, sangari og gittarleikari. Hann er f\u00f8ddur 24. november 1979 \u00ed Havn. Uni er sonur Per Debess, s\u00e1la, sum eisini var t\u00f3nleikari.\n\n\u00datg\u00e1vur \n \"Uni Debess, GREEN\", 2016.\n \"Uni Debess, Blue Buzz\", 2013.\n \"Uni Debess, Life Is a Picture\", 2012. \n \"Debess Blues Station, Live from the dairy (DVD)\", 2011. \n \"Debess Blues Station, 2010. T\u00f3nleikarar: Uni Reinert Debess, Edvard Nyholm Debess og a\u00f0rir.\n \"The Well, Crawling Blue, 2009. Teir sum manna b\u00f3lkin eru: Uni Reinert Debess, Brandur Jacobsen, Ey\u00f0un Johannesen og \u00d3li Olsen.\n \"Uni Debess, Gengi Eg, Yrkingar eftir Nyholm Debess\", 2006. \n \"Go Go Blues, Face to Face with the Devil\", 2006. \n \"Go Go Blues, Live in studio\", 2005. \n \"Headache Blues Treo, Mr. Puffman\", 2004. Sangari: Uni Reinert Debess.\n\nL\u00edvslei\u00f0in innan t\u00f3nleik \n\nUni byrja\u00f0i seint at f\u00e1ast vi\u00f0 t\u00f3nleik. 1999-2001 l\u00e6rdi Uni um t\u00f3nleika\u00e1st\u00f8\u00f0i og gittarleik \u00e1 T\u00f3rshavnar Musikksk\u00fala. Hann hevur gingi\u00f0 til ymsa gittarvenjing eftir ta\u00f0.\n\n\u00cd 2001 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 b\u00f3lkinum Teir \u00e1 Free F\u00f8royar-konsert. \u00cd 2002 sp\u00e6ldi hann \u00e1 \u00f3lavs\u00f8kukonsert vi\u00f0 Bates Motel, \u00ed 2003 vi\u00f0 Headache Blues Treo og \u00ed 2004 vi\u00f0 GoGo Blues.\n\nVann Prix F\u00f8royar vi\u00f0 GoGo Blues \n\n23. apr\u00edl 2005 vann hann Prix F\u00f8royar \u00ed b\u00f3lkinum GoGo Blues. Umframt at vinna sj\u00e1lva t\u00f3nleikakappingina, vann GoGoBlues vir\u00f0isl\u00f8n fyri besta t\u00f3nleikab\u00f3lk, umframt at b\u00f3lkurin var\u00f0 bo\u00f0in vi\u00f0 til G!Festivalin. \u00cd august sama \u00e1ri\u00f0 var hann saman vi\u00f0 GoGo Blues \u00ed Kanada og sp\u00e6ldi \u00e1 ymsum festivalum. GoGo Blues gav \u00fat fl\u00f8gu \u00ed 2005.\n\nSp\u00e6lir vi\u00f0 fleiri ymiskum b\u00f3lkum og t\u00f3nleikarum \n\nUni sp\u00e6lir vi\u00f0 ymiskum b\u00f3lkum og t\u00f3nleikarum, m.a. Debess Blues Station, Crawling Blue og saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum einst\u00f8kum t\u00f3nleikarum. M.a. hevur hann framf\u00f8rt saman vi\u00f0 Fro\u00f0biar S\u00f3knar Blues Orkestri og vi\u00f0 Tr\u00f3nda Enni \u00far Su\u00f0uroynni og vi\u00f0 p\u00e1pabeiggja s\u00ednum Edvard Nyholm Debess. Teir b\u00e1\u00f0ir hava sp\u00e6lt saman \u00ed einum b\u00f3lki sum teir nevna Debess Blues Station. \u00cd desember 2010 g\u00f3vu teir fl\u00f8vu \u00fat vi\u00f0 sama heiti.\n\nKeldur \n\n - Uni Debess.com\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Una Debess\n\nDebess, Uni Reinert\nDebess, Uni Reinert\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "1653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evnisl%C3%BDsandi%20listar", "title": "Evnisl\u00fdsandi listar", "text": "Listar eru partur av fleiri greinunum \u00e1 Wikipedia. Hesir eru her skipa\u00f0ir eftir evni:\n\nS\u00f8ga\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n Listi av fl\u00f8ggum\n Listi yvir heimsins st\u00f8rstu b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n Listi yvir heimins lond eftir \u00edb\u00fagvatali\n Listi yvir \u00f8kir og lut\u00f8kir \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n Listi yvir amerikanskar b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n Listi yvir heimins lond eftir BT\u00da fyri hv\u00f8rt f\u00f3lk\n\nF\u00f8royar \n\n \u00c1ir \u00ed F\u00f8royum\n Bygdir og b\u00fdir \u00ed F\u00f8royum\n Fjallatindar \u00ed F\u00f8royum\n Oyggjar \u00ed F\u00f8royum\n H\u00f3lmar \u00ed F\u00f8royum\n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n Fir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum\n Kommunur \u00ed F\u00f8royum\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\n\nList og mentan\n\nByggifr\u00f8\u00f0i \n\n Kirkjur \u00ed F\u00f8royum\n\nFilmur og sj\u00f3nvarp \n\n F\u00f8royskir filmar\n\nB\u00f3kmentir \n\n Listi av \u00fatlendskum rith\u00f8vundum\n F\u00f8royskir rith\u00f8vundar\n\nMatur og drekka\n\nListam\u00e1lari\n\nT\u00f3nleikur \n\n T\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum\n\nTr\u00fagv\n\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i\n\nN\u00e1tt\u00faruv\u00edsindi og t\u00f8kni\n\nPlantufr\u00f8\u00f0i\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i/Telda\n\nAlisfr\u00f8\u00f0i\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i\n\nFlutningur\n\nDj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nVistfr\u00f8\u00f0i\n\nPolitikkur og samfelag \n\n Listi yvir forsetarnar \u00ed USA\n\nF\u00f8royar \n\n L\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\n L\u00f8gtingsval\n\nAltj\u00f3\u00f0a\n\n\u00cdtr\u00f3tt \n\n F\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsmeistarar\n\nA\u00f0rir listar \n\n Heimsins elstu f\u00f3lk\n\nListar"}
{"id": "1654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatikani%C3%B0", "title": "Vatikani\u00f0", "text": "Vatikani\u00f0 (lat\u00edn: Status Civitatis Vaticanae, italskt: Stato della Citt\u00e0 del Vaticano), eisini nevnt Vatikanr\u00edki\u00f0, er mitt \u00ed Rom og er heimsins minsta fr\u00e6lsa r\u00edki. Mong f\u00f3lk koma higar at vitja, t\u00ed at hetta r\u00edki\u00f0 hevur st\u00f3ran \u00e1tr\u00fana\u00f0arligan t\u00fddning, og har eru st\u00f3r mentanars\u00f8vn. Vatikani\u00f0 hevur egi\u00f0 flagg, egnan tj\u00f3\u00f0sang, egin fr\u00edmerki og egnar myntir umframt dagbla\u00f0 og \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0. Har b\u00fagva eini 1.000 f\u00f3lk. \n\nP\u00e6turskirkjan er \u00ed Vatikanr\u00edkinum, og er ein av st\u00f8rstu kirkjunum \u00ed heiminum, og mi\u00f0depil hj\u00e1 kat\u00f3lsku kirkjuni. Her hevur kat\u00f3lska kirkjan h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti, og her b\u00fdr p\u00e1vin. Fyrr r\u00e1ddi p\u00e1vin fyri mongum r\u00edkjum \u00ed Italia; men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er bara Vatikanr\u00edki\u00f0 eftir. P\u00e1vin er h\u00e6gsti myndugleiki fyri r\u00f3ma-kirkjuni. 900 milli\u00f3nir eru r\u00f3mversk-kat\u00f3lskar.\n\nPolitikkur \n\nVatikani\u00f0 er eitt teokrati.\n\nLandal\u00e6ra \n\nVatikanr\u00edki\u00f0 er \u00ed R\u00f3m. Ta\u00f0 er bara 0,44 km2 og er heimsins minsta sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga land.\n\nB\u00faskapur\n\nH\u00f8vu\u00f0svinnur \u00ed Vatikanstatinum eru \n\n Prenting\n Myntsl\u00e1ing\n Hei\u00f0ursmerkjaframlei\u00f0sla\n Fr\u00edmerkjaframlei\u00f0sla\n\nMyndir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Vatikaninum\n CIA World Factbook um Vatikani\u00f0\n\nVatikani\u00f0\nEvropa\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nR\u00f3m"}
{"id": "1657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norn", "title": "Norn", "text": "Tungum\u00e1li\u00f0 norn var ein grein av fornnorr\u00f8num. Ta\u00f0 var\u00f0 tosa\u00f0 av nor\u00f0b\u00fagvum \u00ed Hetlandi, Orknoyum, Nor\u00f0urskotlandi og nor\u00f0ast \u00ed Su\u00f0uroyum (vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av g\u00e6liskum) me\u00f0an hesi \u00f8ki v\u00f3ru undir norskum yvirvaldi, annars var upprunam\u00e1li\u00f0 \u00ed \u00f8kinum piktiskt. Eftir at hesi \u00f8ki h\u00f8vdu veri\u00f0 undir norskum valdi \u00ed meir enn 500 \u00e1r, v\u00f3r\u00f0u tey aftur l\u00f8gd undir skotska kongsr\u00edki\u00f0 \u00ed 15. \u00f8ld; norn bleiv t\u00e1 m\u00f3tvirka\u00f0 av stj\u00f3rn og kirkju, og skotskt m\u00e1l kom \u00ed sta\u00f0in eina t\u00ed\u00f0 og s\u00ed\u00f0ani enskt.\n\nIkki er greitt j\u00fast n\u00e6r norn doy\u00f0i \u00fat. Ta\u00f0 kann hava veri\u00f0 tosa\u00f0 \u00ed p\u00f8rtum av londunum b\u00e1\u00f0um til 18. \u00f8ld. Sm\u00e1ir partar av m\u00e1linum og t\u00f8kuor\u00f0 yvirlivdu og komu inn \u00ed lokalt skotskt enskt eftir at h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 sj\u00e1lvt doy\u00f0i.\n\nYmisk bygdam\u00e1l v\u00f3r\u00f0u eisini tosa\u00f0 \u00e1 meginlandinum \u00ed Skotlandi. T.d. \u00e1 Katanesi (Caithness \u00e1 enskum), men doy\u00f0u \u00fat mangar \u00f8ldir \u00e1\u00f0renn \u00ed Orknoyum og Hetlandi. T\u00edskil tosa summir fr\u00f8\u00f0ingar um katanesnorn, me\u00f0an a\u00f0rir ikki gera ta\u00f0. Man veit minni um katanesnorn enn um norn \u00ed Orknoyum og Hetlandi.\n\nFragment \nLutfalsliga l\u00edti\u00f0 av skriva\u00f0um norni hevur yvirliva\u00f0. Ta\u00f0, sum er til, umfatar b\u00f8nina Fa\u00f0ir v\u00e1r.\n\nMatteus 6:9-13 ella Fa\u00f0ir v\u00e1r \u00e1 ymsum tungum\u00e1lum.\n\nEin hetlendsk \"guddick\" (g\u00e1ta) \u00e1 norn, sum Jakob Jakobsen, skriva\u00f0i ni\u00f0ur \u00e1 nor\u00f0astu oynni \u00ed Hetlandi, Unst.\n\nSvari\u00f0 er ein k\u00fagv. F\u00fdra j\u00fagur hanga, f\u00fdra bein ganga, tvey horn og tvey oyru standa upp\u00ed sk\u00fd, tvey eygu v\u00edsa veg \u00e1 b\u00f8 og ein hali darlar aftast.\n\nFoula 1774 \nT\u00e1 G. Low vitja\u00f0i \u00e1 Foula \u00ed 1774, skriva\u00f0i hann Hildinakv\u00e6\u00f0i\u00f0, Fa\u00f0ir v\u00e1r b\u00f8nina og ein or\u00f0alista vi\u00f0 norn or\u00f0um ni\u00f0ur.\n\nNorn or\u00f0alisti Foula 1774\n\nKeldur\n\nB\u00f8kur \n\n Barnes, Michael P. \"Orkney and Shetland Norn\". In Language in the British Isles, ed. Peter Trudgill, 352-66. Cambridge: Cambridge University Press, 1984.\n Michael P. Barnes: The Norn Language of Orkney & Shetland. Lerwick: Shetland Times 1998. ISBN 1-898852-29-4 (72 s.)\n Jakobsen, Jakob. An Etymological Dictionary of the Norn Language in Shetland. 2 vols. London/Copenhagen: David Nutt/Vilhelm Prior, 1928-32 (reprinted 1985).\n Low, George. A Tour through the Islands of Orkney and Schetland. Kirkwall: William Peace, 1879.\n Marwick, Hugh. The Orkney Norn. London: Oxford University Press, 1929.\n Rendboe, Laurits. \"The Lord's Prayer in Orkney and Shetland Norn 1-2\". North-Western European Language Evolution 14 (1989): 77-112 and 15 (1990): 49-111.\n Wallace, James. An Account of the Islands of Orkney. London: Jacob Tonson, 1700.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Norn \u00ed Hetlandi og Orknoyum\n\nGermansk m\u00e1l\nNor\u00f0urlendsk m\u00e1l\nHetland\nNor\u00f0urlond\nS\u00f8ga"}
{"id": "1659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Telefonlandakotur", "title": "Telefonlandakotur", "text": "Hetta er listi yvir telefonlandskotur. Um ringt ver\u00f0ur \u00far F\u00f8royum, skal 00 setast \u00ed sta\u00f0in fyri +.\n\nA \n\n Afganistan + 93\n Alaska + 1907\n Albania + 355\n Algeria + 213\n Amerikanska S\u00e1moa + 684\n Andorra + 376\n Angola + 244\n Anguilla + 1809 (Mi\u00f0-Amerika)\n Antigua og Barbuda +1 268\n Argentina + 54\n Armenia + 374\n Aruba + 297\n Ascension + 247\n Aserbajdsjan + 994\n Avstralia + 61\n Avstralia (\u00fatri\u00f0u\u00f8ki) + 672\n\nB \n\n Bahamaoyggjar +1 242\n Barain + 973\n Bangladesj + 880\n Barbados +1 246\n Belgia + 32\n Belis + 501\n Benin + 229\n Bermuda +1 441\n Bolivia + 591\n Bosnia-Hersigovina + 387\n Botsvana + 267\n Brasil + 55\n Brunei + 673\n Bulgaria + 359\n Burkina Faso + 226\n Burundi + 257\n Butan + 975\n\nC \n\n Caymanoyggjar +1 345\n Cocos Isl. og Keeling Isl. +61 9162\n Cookoyggjarnar + 682\n\nD \n\n Danmark + 45\n Diego Garca + 246\n Djibuti + 253\n\nE \n\n Egyptaland + 20\n Ekvador + 593\n Ekvatorguinea + 240\n El Salvador + 503\n Eritrea + 291\n Estland + 372\n Etiopia + 251\n Eysturr\u00edki + 43\n\nF \n\n Falklandsoyggjar + 500\n Fiji + 679\n Filipsoyggjar + 63\n Finnland + 358\n F\u00edlabeinsstrondin + 225\n F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo + 243\n Frakland + 33\n Franska Gujana + 594\n Franska Polynesia + 689\n F\u00f8royar + 298\n\nG \n\n Gabon + 241\n Gambia + 220\n Georgia + 995\n Gana + 233\n Gibraltar + 350\n Grikkaland + 30\n Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjarnar + 238\n Gr\u00f8nland + 299\n Guadeloupe + 590\n Guam + 671\n Guatemala + 502\n Guinea + 224\n Guinea-Bissau + 245\n Gujana + 592\n\nH \n\n Haiti + 509\n Hawaii + 1808\n Honduras + 504\n Hongkong + 852\n Hv\u00edtarussland + 375\n\nI \n\n India + 91\n Indonesia + 62\n Iran + 98\n Irak + 964\n \u00cdrland + 353\n \u00cdsland + 354\n \u00cdsrael + 972\n Italia + 39\n\nJ \n\n Japan + 81\n Jemen + 967\n Jordan + 962\n J\u00f3laoyggjarnar + 619464\n Jugoslavia + 381 (Montenegro og Serbia)\n\nK \n\n Kambodja + 855\n Kamerun + 237\n Kanada + 1\n Katar + 974\n Kekkia + 420\n Kenja + 254\n Kili + 56\n Kina + 86\n Kiribati + 686\n Kjad + 235\n Kolombia + 57\n Komoroyggjar + 269\n Kongo + 242\n Kosta Rika + 506\n Kuba + 53\n Kuveit + 965\n K\u00fdpros + 357\n\nL \n\n Laos + 856\n Lesoto + 266\n Lettland + 371\n Libanon + 961\n Liberia + 231\n Libya + 218\n Liktinstein + 423\n Litava + 370\n Luksemburg + 352\n\nM \n\n Makao + 853\n Madagaskar + 261\n Maked\u00f3nia + 389\n Malavi + 265\n Maleisia + 60\n Maldivoyggjar + 960\n Mali + 223\n Malta + 356\n Marokko + 212\n Marshalloyggjar + 692\n Martinique + 596\n Meksiko + 52\n Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 + 236\n Mikronesia + 691\n Moldova + 373\n Monako + 377\n Mongolia + 976\n Mosambik + 258\n M\u00f3ritania + 222\n M\u00f3ritius + 230\n Myanmar + 95\n\nN \n\n Namibia + 264\n Nauru + 674\n Nepal + 977\n Nikaragua + 505\n Ni\u00f0urlond + 31\n Ni\u00f0urlendsku Antillurnar + 599\n Niger + 227\n Nigeria + 234\n Niue + 683\n Nor\u00f0urkorea + 850\n Noreg + 47\n N\u00fdkaledonia + 687\n N\u00fds\u00e6land + 64\n\nO \n\n Oman + 968\n\nP \n\n Pakistan + 92\n Palawan + 680\n Panama + 507\n Papua N\u00fdguinea + 675\n Paraguei + 595\n Per\u00fa + 51\n Pitcairn + 693\n P\u00f3lland + 48\n Portugal + 351\n\nR \n\n Reunion + 262\n Ruanda + 250\n Rumenia + 40\n Russland + 7\n\nS \n\n Saipan + 670\n Sambia + 260\n Sameindu Emirr\u00edkini + 971\n San Marino + 378\n Sansibar + 259\n Sao Tomi og Prinsipi + 239\n Saudi-Ar\u00e1bia + 966\n S\u00e1lomonoyggjarnar + 677\n Senegal + 221\n Seyskelloyggjar + 248\n Sierra Leona + 232\n Sansibar (Tansania) + 263\n Simbabvi\n Singapor + 65\n Slovakia + 421\n Slovenia + 386\n Somalia + 252\n Spania + 34\n Sri Lanka + 94\n St. Helena + 290\n St. Kitts og Nevis +1 869\n St. Lucia +1 758\n St. Martin + 590\n Saint-Pierre og Miquelon + 508\n St Vinsent og Grenadinoyggjar +1 784\n St\u00f3ra Bretland + 44\n Sudan + 249\n Su\u00f0urafrika + 27\n Su\u00f0urkorea + 82\n Su\u00f0ursudan + 211\n Surinam + 597\n Sveis + 41\n Sv\u00f8r\u00edki + 46\n Svasiland + 268\n S\u00fdria + 963\n\nT \n\n Teivan + 886\n Tadsjikistan + 992\n Tansania + 255\n Teiland + 66\n Togo + 228\n Tokelalu + 690\n Tonga + 676\n Trinidad og Tobago+ 44\n Tunesia +1 868\n Turkaland + 90\n Turkmenistan + 993\n Turks- og Caicosoyggjar +1 649\n Tuvalu + 688\n T\u00fdskland + 49\n\nU \n\n Uganda + 256\n Ukreina + 380\n Ungarn + 36\n Uruguei + 598\n USA + 1\n Usbekistan + 998\n Vanuatu + 678\n Venesuela + 58\n Vesturs\u00e1moa + 685\n Vjetnam + 84\n\nW \n\n Midwayoyggjar + 898\n Wallis og Futuna + 681\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n http://www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/sp/T-SP-E.164D-2016-PDF-E.pdf\n http://www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/sp/T-SP-E.164C-2011-PDF-E.pdf\n http://www.itu.int/dms_pub/itu-t/opb/sp/T-SP-LT.1-2015-PDF-E.pdf\n numberingplans.com\n http://www.wtng.info/\n\nSamskifti\nLandafr\u00f8\u00f0i\nListar"}
{"id": "1662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rshavnar%20kommuna", "title": "T\u00f3rshavnar kommuna", "text": "T\u00f3rshavnar Kommuna er st\u00f8rsta kommuna \u00ed F\u00f8royum. T\u00f3rshavnar Kommuna hevur umlei\u00f0 22\u202f519 \u00edb\u00fagvar (2021). Kommunan fevnir um T\u00f3rshavn, Hoyv\u00edk, Argir, Hv\u00edtanes, Kaldbak, Kaldbaksbotn, Kollafj\u00f8r\u00f0, Kirkjub\u00f8, Velbasta\u00f0, Nor\u00f0radal, Sund, Sy\u00f0radal, Oyrareingir, Signab\u00f8, Hest, Koltur og N\u00f3lsoy. \n\nUmlei\u00f0 650 b\u00e1tapl\u00e1ss eru \u00ed kommununi. Flestu teirra eru \u00ed Havn og \u00e1 Argjum, tilsamans 520 pl\u00e1ss. \u00cd Kollafir\u00f0i og Signab\u00f8 eru 74 pl\u00e1ss, \u00ed N\u00f3lsoy 25, og \u00ed Kaldbak og Hesti eru eini 15-20 \u00ed hv\u00f8rjum sta\u00f0. \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu hevur st\u00f8\u00f0ugt veri\u00f0 veksandi seinastu \u00e1rini. \u00cd november 2015 b\u00fa\u00f0u 22\u202f519 f\u00f3lk \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommununi.\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00f3rshavn er gamal sta\u00f0ur og fr\u00e1 fyrstu landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini var\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sting f\u00f8royinga hildi\u00f0 \u00e1 Tinganesi, nesinum sum skilir havnalagi\u00f0 sundur \u00ed Eystaruv\u00e1g og Vestaruv\u00e1g.\n\nT\u00f3rshavn liggur mitt \u00ed landinum. Saman vi\u00f0 tingsetunum kom eisini handilsskapur og T\u00f3rshavn gj\u00f8rdist handilssta\u00f0ur og mi\u00f0st\u00f8\u00f0 f\u00f8royinga. \u00c1 nesinum v\u00f3r\u00f0u goymsluh\u00fas og handilsh\u00fas reist, her helt kongaligi einahandilin til, sum st\u00f3\u00f0 fyri \u00f8llum v\u00f8ruflutningi \u00ed F\u00f8royum og \u00edmillum lond.\n\n\u00c1 nesinum og uttan um Eystaruv\u00e1g var so b\u00fasetingin. F\u00f3lkatali\u00f0 f\u00f3r at vaksa, og var komi\u00f0 upp \u00e1 850, t\u00e1 i\u00f0 einahandilin var avtikin og fr\u00edhandil settur \u00e1 stovn \u00ed 1856.\n\nMen sta\u00f0urin hev\u00f0i ikki s\u00edna egnu umsiting, var ikki b\u00fdur, men bygd sum a\u00f0rar bygdir \u00ed landinum, skipa\u00f0 eftir avger\u00f0um \u00ed tinginum og seinni av danska emb\u00e6tisverkinum, t\u00e1 i\u00f0 l\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed \u00e1runum 1816-1852.\n\nVi\u00f0 n\u00fdggju donsku grundl\u00f3gini \u00ed 1849 var\u00f0 n\u00fdggj fyrisiting skipa\u00f0 vi\u00f0 amtum og kommunum \u00ed danska r\u00edkinum, og tann 16. februar 1866 kom l\u00f3g um Thorshavns kommunale Forfatning. T\u00e1 gj\u00f8rdist T\u00f3rshavn serst\u00f8k kommuna, i\u00f0 umfata\u00f0i sta\u00f0in sj\u00e1lvan og gar\u00f0arnar uttanfyri, H\u00fasagar\u00f0ur og \u00c1laker vi\u00f0 t\u00ed, i\u00f0 til teir hoyrdu.\n\nTil at st\u00fdra kommununi skuldu veljast 5 borgarar \u00ed borgaraumbo\u00f0i\u00f0, Borgerrepr\u00e6sentationen, sum ta\u00f0 kalla\u00f0ist. Hesir fimm skuldu st\u00fdra saman vi\u00f0 landsins f\u00fata, sum var\u00f0 fastur limur \u00ed st\u00fdrinum.\n\n\u00cd 1866 hevur T\u00f3rshavn veri\u00f0 kommuna. N\u00f3gv er broytt, kommunan gj\u00f8rdist b\u00fdur og keypsta\u00f0ur \u00ed 1908, landa\u00f8ki\u00f0 er vaksi\u00f0 og ikki minst er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00f8kt og liggur n\u00fa n\u00e6r teimum 19 000. B\u00fdr\u00e1\u00f0sumsitingin heldur n\u00fa til \u00ed gamla kommunusk\u00falanum fr\u00e1 1894, gr\u00f3th\u00fasunum \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum.\n\n\u00cd meira enn 1000 \u00e1r hevur T\u00f3rshavn veri\u00f0 mi\u00f0depil landsins. Men ikki fyrr enn \u00ed 1866 var\u00f0 T\u00f3rshavn formliga vi\u00f0urkendur sum sj\u00e1lvst\u00fdrandi eind, sum veruligur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini \n\n B\u00fdr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed T\u00f3rshavn.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Torshavn.fo\n Stamps.fo - T\u00f3rshavn 125 \u00e1r (kelda)\n\nT\u00f3rshavnar kommuna\nT\u00f3rshavn\nStreymoy\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mary%20%28kr%C3%BAnprinsessa%29", "title": "Mary (kr\u00fanprinsessa)", "text": "Kr\u00fanprinsessa Mary er f\u00f8dd 5. februar 1972 \u00ed Hobart, Avstralia sum Mary Elizabeth Donaldson. Hon eigur saman vi\u00f0 Fr\u00ed\u00f0riki kr\u00fanprinsi b\u00f8rnini Prins Christian (Christian Valdemar Henri John), f\u00f8ddur 2005, Prinsessa Isabella, f\u00f8dd 2007 og tv\u00edbur\u00f0arnir Prins Vincent (Vincent Frederik Minik Alexander) og Prinsessa Josephine (Josephine Sophia Ivalo Mathilda), f\u00f8dd 2010. \n\nMary er d\u00f3ttir John Donaldson, professara, og Henrietta Clark Donaldson. B\u00e6\u00f0i eru f\u00f8dd \u00ed Skotlandi og fluttu til Tasmania \u00ed 1963. \n\nHon er \u00fatb\u00fagvin BA \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i og virkisb\u00faskapi (Bachelor of Commerce and Law - BCom.LLB) fr\u00e1 University of Tasmania (1989 til 1994). Hon hevur starvast hj\u00e1 DDB Needham \u00ed Melbourne, Young & Rubicam \u00ed Sydney og hj\u00e1 Microsoft Business Solutions \u00ed Danmark.\n\nHon gistist Fr\u00ed\u00f0riki kr\u00fanprinsi hin 14. mai, 2004.\n\nKr\u00fanprinsessa Mary gj\u00f8rdist Riddari av Elefantordanum \u00ed 2004.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nHon er f\u00f8dd \u00ed Hobart \u00ed Tasmania \u00ed Avstralia. Mary er yngst av f\u00fdra systkjum. Hon eigur beiggja og tv\u00e6r systrar. Foreldur hennara, John Dalgleish Donaldson og Henrietta Clark Donaldson, eru b\u00e6\u00f0i \u00far Skotlandi, men fluttu  \u00ed 1963 til Tasmania, har Mary er f\u00f8dd og uppvaksin. Mamma Mary doy\u00f0i \u00ed 1997 undir einari hjartaskur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0, og f\u00fdra \u00e1r seinni giftist p\u00e1pi hennara uppaftur vi\u00f0 Susan Moody, i\u00f0 er rith\u00f8vundur.\n\nSum tr\u00fd \u00e1ra gomul f\u00f3r Mary \u00ed forsk\u00fala. S\u00ed\u00f0an gekk hon \u00ed sk\u00fala \u00f8ll \u00e1rini fr\u00e1 1978 til 95. Fyrst tvey \u00e1r \u00ed USA, har p\u00e1pi hennara arbeiddi fyri NASA \u00ed Houston, Texas. So Taroona High School, Hobart College og seinast L\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed Tasmania, har Mary t\u00f3k ta sokalla\u00f0u Bachelor\u00fatb\u00fagving \u00ed b\u00faskapi og l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i. Eftir L\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan t\u00f3k Mary eina tvey \u00e1ra langa \u00fatb\u00fagving innan markna\u00f0arf\u00f8ring, og var s\u00ed\u00f0an \u00ed fleiri st\u00f3rum l\u00fdsingarfyrit\u00f8kum m.a. \u00ed Melbourne, Edinburgh og seinast \u00ed Sydney, fyrst hj\u00e1 Young & Rubicam og seinni hj\u00e1 Love Branding.\n\nDonaldson flutti til Danmarkar \u00ed 2002 \u00ed eina \u00edb\u00fa\u00f0 \u00e1 Langelinie, og 8. oktobur 2003 v\u00f3ru tey tr\u00falova\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n D.K.H. Kronprinsparret - H.K.H. Kronprinsessen (danskt).\n\nDonaldson, Mary Elizabeth\nKongalig \u00far Danmark"}
{"id": "1669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDr%20%28t%C3%B3nleikab%C3%B3lkur%29", "title": "T\u00fdr (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)", "text": "T\u00fdr er ein f\u00f8royskur v\u00edkingarm\u00e1lmsb\u00f3lkur.\n\nLimir: sang & gittara Heri Joensen; gittara Terji Skiben\u00e6s; bass Gunnar H. Thomsen; trummur K\u00e1ri Streymoy.\n\nFyrrverandi limir: sangur P\u00f3l Arni Holm (2001-2002); Allan Streymoy (2002); gittara J\u00f3n Joensen (2001); Ott\u00f3 P\u00e1ll Arnarson (2004).\n\nAvloysarar: trummur Amon Ellingsgaard (2008); Merlin Sutter (2008).\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2002 How Far to Asgaard.\n 2002 \u00d3lavur Riddarar\u00f3s (EP).\n 2003 Eric the Red.\n 2006 Eric the Red (endur\u00fatg\u00e1va).\n 2006 Ragnarok.\n 2008 Land\n 2008 How Far to Asgaard (endur\u00fatg\u00e1va).\n 2009 By the Light of the Northern Star\n 2011 The Lay of Thrym\n 2013 Valkyrja\n 2019 Hel\n\nEric the Red \u00ed 2006 er ein n\u00fd\u00fatg\u00e1va vi\u00f0 n\u00fdggjum h\u00fasa og tveimum eyka skeringum.\n\nUmframt \n\n 2001 Prix F\u00f8royar 2001 (skering 4).\n 2002 Popp List (skering 15).\n 2002 Tutl 25 \u00e1r - Live 2002 (skering 8).\n 2006 The Realm of Napalm Records (fl\u00f8ga og DVD) (\u00e1 DVD, #17 \"Regin Smi\u00f0ur\" og #18 \"Hail to the Hammer\") (\u00c1 fl\u00f8guni, #13 \"Regin Smi\u00f0ur\").\n 2009 Black Sails Over Europe(Fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1va saman vi\u00f0 Alestorm og Heidevolk)\n\nVideo\n \"Hail to the Hammer\" (2002)\n \"Ormurin Langi\" (2002)\n \"Regin Smi\u00f0ur\" (2003)\n \"Sinklars V\u00edsa\" (2008)\n \"Hold the Heathen Hammer High\" (2009)\n \"Flames of the Free\" (2011)\n \"Blood of Heroes\" (2013)\n \"The Lay of Our Love\" (2014)\n \"Sunset Shore\" (2019)\n \u201cRagnars Kv\u00e6\u00f0i\u201d (2019)\n\nHei\u00f0ur \n\u00c1rsins sangur \u00e1 Faroese Music Awards 2014 \u00ed b\u00f3lkinum Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk fyri sangin Nation\n\u00c1rsins fl\u00f8ga \u00e1 FMA 2014 \u00ed b\u00f3lkinum Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk\n\u00c1rsinsfl\u00f8guh\u00fasi\u00f0 \u00e1 FMA 2014 \u00ed b\u00f3lkinum Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk fyri h\u00fasan \u00e1 fl\u00f8guni Valkyrja\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n T\u00fdr | official site\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "1671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ernst%20Krenn", "title": "Ernst Krenn", "text": "Ernst Krenn, r\u00f3ptur \u00c1lvur vi\u00f0 Gj\u00f3gv, var\u00f0 f\u00f8ddur tann 23. desember 1897 \u00ed Allentsteig (Eysturr\u00edki), dey\u00f0ur 15. apr\u00edl 1954 har. Hann var l\u00e6rari og eysturr\u00edkiskur f\u00f8royavinur.\n\nHon [T\u00fdsk m\u00e1ll\u00e6ra] er ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta li\u00f0i\u00f0 \u00ed m\u00ednum m\u00e1lsliga arbei\u00f0i fyri m\u00edtt k\u00e6ra f\u00f8royaf\u00f3lk. Hon skal vi\u00f0 \u201eF\u00f6royische Sprachlehre\u201c og \u201eF\u00f8roysk-t\u00fdsk or\u00f0ab\u00f3k & Deutsch-f\u00f6royisches W\u00f6rterbuch\u201c siga: F\u00f8roya f\u00f3lk og land eru n\u00fa eitt heimsf\u00f3lk, t\u00ed \u00f8ll, sum duga t\u00fdskt, kunnu l\u00e6ra f\u00f8royskt, men eisini hv\u00f8r f\u00f8royingur kann l\u00e6ra seg t\u00fdskt og lesa heimsins b\u00f3kmentir.\n\n(Ernst Krenn, 1939 \u00ed form\u00e6linum til \"T\u00fdska m\u00e1ll\u00e6ru\", sum ongant\u00ed\u00f0 bleiv \u00fatgivin)\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nGreinir\n\"\u00dcber Hand- und Wasserm\u00fchlen um 1800 auf F\u00f6royar.\" \u00cd: Allgemeiner M\u00fchlenmarkt 30/1929. Wien 1929, s. 27.\n\"Der f\u00f6royische Dichter P\u00e1ll N\u00f3lsoy und sein Vogellied.\" Wien, Diss. phil. 1934; \u00cd: Illinois Studies in Language and Literature, XXIII/4, Urbana 1939.\n\"Der kommende Nobelpreistr\u00e4ger? Hans A. Djurhuus, ein Dichter des kleinsten germanischen Volkes\". \u00cd: Donaupost 8/36 und 8/37. Krems 1935.\n\"Namen und Bedeutung f\u00f6royischer Tange.\" \u00cd: W\u00f6rter und Sachen, Zeitschrift f\u00fcr indogermanische Sprachwissenschaften, Volksforschung und Kulturgeschichte, Bd. XVIII. Heidelberg 1937, s. 137-142.\n\"Die Entwicklung der f\u00f6royischen Literatur\". \u00cd: Illinois Studies in Language and Literature, XXVI/1, Urbana 1940.\n\"F\u00f6royar. Das Reich der \u201eGj\u00e1ir\u201c und des kleinsten germanischen Volkes.\" \u00cd: Geographischer Anzeiger, 42. Jg. Gotha 1941, Heft 5/6, s. 94-101. (vi\u00f0 8 myndir).\n\"Deutsche Einfl\u00fcsse und Forschungen auf F\u00f6royar.\" \u00cd: Geographischer Anzeiger, 43. Jg. Gotha 1942, s. 101-105. (12 myndir).\n\"F\u00f6royar \u2013 Faroe Islands. The Smallest Germanic Nation and Land.\" - Translated from german by Miss Valerie Falta. In: Anthropos. Revue Internationale d\u2019Ethnologie et de Linguistique. XXXV-XXXVI. Freiburg/Schweiz: Paulusdruckerei 1942-1944, s. 753-760.\n\"F\u00f6royar und die F\u00f6royinger.\" \u00cd: Mitteilungen der Geographischen Gesellschaft Wien. Bd. 86, Heft 10-12. 1943, s. 329-351.\n\"Die katholische Mission auf F\u00f6royar\". \u00cd: Neue Zeitschrift f\u00fcr Missionswissenschaft, III. Jg., Heft 4, 1947, s. 262-275.\n\"Auf Forschungsfahrt ins alte Wikingerland.\" \u00cd: Waldviertler Post 31/32/33/35/36 1952, (5 partar).\n\nB\u00f8kur\nF\u00f6royische Sprachlehre. Heidelberg: Carl Winter\u00b4s Universit\u00e4tsbuchhandlung, 1940 (f\u00f8roysk m\u00e1ll\u00e6ra)\nF\u00f6royar. Die Inseln des Friedens. M\u00fcnster: Regensbergsche Verlagsbuchhandlung, 1944 (b\u00f3k um F\u00f8royum)\nDie F\u00f6royar-Studien. - Mit einer Einf\u00fchrung und einer bio-bibliographischen Skizze von Norbert B. Vogt. -  Kiel: Selbstverlag des Deutsch-F\u00e4r\u00f6ischen Freundeskreises, 1996.\n\nT\u00fd\u00f0ingar\nSverre Patursson: Abal und die M\u00f6wen. F\u00e4r\u00f6ische Erz\u00e4hlungen. - Aus dem F\u00e4r\u00f6ischen \u00fcbersetzt und herausgegeben von Dr. Ernst Krenn. Mit einem Nachwort, Anmerkungen und einer Karte. - Kassel: Erich R\u00f6th-Verlag, 1957.\n\nKelda\nBarbara Giller: Ta\u00f0 d\u00e1mar m\u00e6r v\u00e6l \u00ed F\u00f8royum. Leben und Werk des \u00f6sterreichischen F\u00e4r\u00f6er-Forschers Ernst Krenn. - mit Personalbibliographie und Nachlassverzeichnis. - Universit\u00e4t Wien, Diss. phil. 2005.\n\nF\u00f8royavinir\nEysturr\u00edkarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1897\nAndl\u00e1t \u00ed 1954"}
{"id": "1673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20januar", "title": "3. januar", "text": "3. januar er dagur 3 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 362 dagar eru eftir av \u00e1rinum (363 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1521 - Martin Luther ver\u00f0ur l\u00fdstur \u00ed bann av p\u00e1vanum Leo X.\n 1962 - Kubanski forsetisr\u00e1\u00f0harrin Fidel Castro ver\u00f0ur l\u00fdstur \u00ed bann av J\u00f3annesi XXIII p\u00e1va.\n 2020 - Iranski generalurin Qassem Soleimani letur l\u00edv \u00ed einum amerikonskum rakett\u00e1lopi n\u00e6rindis flogv\u00f8llinum \u00ed irakiska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Bagdad.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 106 f. Kr. - Cicero (d. 43 f. Kr.).\n 1831 - Enok Daniel B\u00e6rentsen \u00e1 Sandi (d. 1900).\n 1883 - Clement Attlee, bretskur politikari (d. 1967).\n 1892 - J. R. R. Tolkien, bretskur rithovundur (d. 1973).\n 1930 - Robert Loggia, amerikanskur sjonleikari (d. 2015).\n 1950 - Victoria Principal, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1956 - Mel Gibson, avstralsk-amerikanskur sjonleikari.\n 1969 - Michael Schumacher, t\u00fdskur F1 rasarakoyrari.\n 2003 - Greta Thunberg, svenskur klimaaktivistur.\n\nAndl\u00e1t \n 1967 - Jack Ruby (f. 1911)\n 1992 - Liffa Gregoriussen (f. 1904 sum Olivia Arge).\n 2016 - Demmus Hentze, politikari (f. 1923)\n\nJanuar, 03."}
{"id": "1674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20januar", "title": "5. januar", "text": "5. januar er dagur 5 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 360 dagar eru eftir av \u00e1rinum (361 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1878 - Dimmal\u00e6tting byrjar regluliga \u00fatg\u00e1vu\n 1981 - Pauli Ellefsen ver\u00f0ur valdur sum l\u00f8gma\u00f0ur og samstundis fer Atli P. Dam \u00far l\u00f8gmansstarvinum.\n 2015 - Ein 34 \u00e1ra gamal f\u00f8royskur ma\u00f0ur ringdi til politii\u00f0 \u00ed Keypmannahavn og bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hann hev\u00f0i stungi\u00f0 konu s\u00edna, og at hann var bangin fyri, at hann hev\u00f0i dripi\u00f0 hana. Dagin eftir, t\u00e1 i\u00f0 hann var til grundl\u00f3garforhoyr, nokta\u00f0i hann seg t\u00f3 sekan \u00ed dr\u00e1pi. D\u00f3marin var\u00f0haldsfongsla\u00f0i mannin \u00ed f\u00fdra vikur. \u00cd me\u00f0an skuldi m\u00e1li\u00f0 kannast n\u00e6rri.\n 2015 - J\u00f3han \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst fyri danska U-21 hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0, eftir at hava veri\u00f0 \u00ed karantenu \u00ed 2 \u00e1r fr\u00e1 landsli\u00f0shondb\u00f3lti, t\u00ed at hann skifti hondb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0skap \u00far F\u00f8royum til Danmark. Landsdysturin var m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki og var sp\u00e6ldur \u00ed Malm\u00f6. Danmark vann dystin 28-23.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1876 - Konrad Adenauer, t\u00fdskur kanslari (d. 1967)\n 1917 - Jane Wyman, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2007)\n 1928 - Walter Mondale, amerikanskur varaforseti.\n 1931 - Robert Duvall, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1932 - Umberto Eco, italskur rith\u00f8vundur og heimspekingur (d. 2016)\n 1938 - Juan Carlos, spanskur kongur.\n 1946 - Diane Keaton, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1956 - Frank-Walter Steinmeier, t\u00fdskur forseti.\n 1969 - Marilyn Manson, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1972 - Sakis Rouvas, grikskur sangari.\n 1975 - Bradley Cooper, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1978 - Emilia Rydberg, svensk songkvinna.\n 1978 - Katrin Olsen, f\u00f8royskur r\u00f3gvari.\n 1981 - Deadmau5, kanadiskur t\u00f3nleikari.\n 1985 - Deepika Padukone, indisk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1922 - Ernest Shackleton (f. 1874)\n 1933 - Calvin Coolidge, amerikanskur forseti (f. 1872)\n 1941 - Amy Johnson (f. 1903)\n 2014 - Eusebio, portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1942)\n 2016 - Pierre Boulez, franskur t\u00f3nleikari (f. 1925)\n\nJanuar, 05."}
{"id": "1675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20januar", "title": "6. januar", "text": "6. januar er dagur 6 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 359 dagar eru eftir av \u00e1rinum (360 dagar um skot\u00e1r er). Dagurin ver\u00f0ur eisini r\u00f3ptur trettandi ella trettandadagur - t.e. trettandi dagurin eftir j\u00f3ladag. Dagurin kallast \u00ed kirkjuligum h\u00f8pi eisini epifania, t.e. opinbering.\n\n6. januar er 1. j\u00f3ladagur eftir julianska kalendaranum, sum var br\u00faktur til 1. mars 1700 - og sum ortodokska kirkjan framvegis br\u00fakar. T\u00ed\u00f0in fr\u00e1 j\u00f3lum til trettanda var\u00f0 eisini kalla\u00f0 \"millum j\u00f3lanna\" t.e. millum j\u00f3l eftir n\u00fdggja (gregorianska) kalendaranum og gamla (julianska) kalendaranum.\n\nHendingar \n1889 - F\u00f8royingafelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Havn. Stig v\u00f3ru tikin til at stovna felagi\u00f0 \u00e1 j\u00f3lafundinum 1888.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1412 - Jeanne d'Arc (d. 1431)\n 1617 - Christoffer von Gabel (d. 1673)\n 1913 - Loretta Young, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2000)\n 1937 - Harri Holkeri, finskur politikari (d. 2011)\n 1946 - Syd Barrett, enskur t\u00f3nleikari (d. 2006)\n 1954 - Anthony Minghella, enskur leikstj\u00f3ri (d. 2008)\n 1955 - Rowan Atkinson, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1968 - John Singleton, amerikanskur leikstj\u00f3ri.\n 1972 - Nek, italskur sangari.\n 1982 - Eddie Redmayne, enskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1884 - Gregor Mendel (f. 1822)\n 1919 - Theodore Roosevelt, amerikanskur forseti (f. 1858)\n 1993 - Dizzy Gillespie, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1917)\n 1993 - Rudolf Nurejev, russiskur dansari (f. 1938)\n 2017 - Om Puri, indiskur sj\u00f3nleikari (f. 1950)\n\nJanuar, 06."}
{"id": "1676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20januar", "title": "7. januar", "text": "7. januar er dagur 7 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 358 dagar eru eftir av \u00e1rinum (359 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n2015 - eitt yvirgangs\u00e1lop var\u00f0 framt \u00ed Par\u00eds m\u00f3ti t\u00ed\u00f0arritinum Charlie Hebdo. Minst 12 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv og minst 11 f\u00f3lk v\u00f3ru s\u00e6rd, t\u00e1 i\u00f0 tveir maskera\u00f0ir menn vi\u00f0 Kalashnikov-byrsum tro\u00f0ka\u00f0u seg inn \u00ed bygningin, me\u00f0an redakti\u00f3nin hev\u00f0i fund, og byrja\u00f0u at skj\u00f3ta. Tveir politistar v\u00f3ru millum tey dripnu. Gerningsmenninir sluppu til r\u00fdmingar vi\u00f0 einum bili, har ein tri\u00f0i pers\u00f3nur b\u00ed\u00f0a\u00f0i. F\u00fdra av teimum dripnu v\u00f3ru kendir teknarar, i\u00f0 tekna\u00f0u keiputekningar av profetinum Mohammed \u00ed 2006.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1775 - Jacob Nols\u00f8e, handilsforvaltari og br\u00f3\u00f0ir N\u00f3lsoyar P\u00e1ll (d. 1869).\n 1800 - Millard Fillmore, amerikanskur forseti (d. 1874).\n 1948 - Ichirou Mizuki, japanskur t\u00f3nleikari.\n 1948 - Kenny Loggins, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1953 - Jenis av Rana, f\u00f8royskur l\u00e6kni og politikari.\n 1956 - David Caruso, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1958 - Linda Kozlowski, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1963 - Rand Paul, amerikanskur l\u00e6kni og politikari.\n 1964 - Nicolas Cage, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1965 - Jos\u00e9 Manuel Imbamba angolskur erkibiskupur.\n 1967 - Nick Clegg, bretskur politikari.\n 1970 - Andy Burnham, bretskur politikari.\n 1971 - Jeremy Renner, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1985 - Lewis Hamilton\n\nAndl\u00e1t \n 1920 - Edmund Barton, avstralskur politikari (f. 1849)\n 1943 - Nikola Tesla, serbiskur-amerikanskur uppfinnari (f. 1856).\n 1989 - Hirohito, japanskur keisari (f. 1901)\n 2018 - France Gall, fronsk songkvinna (f. 1947)\n\nJanuar, 07."}
{"id": "1677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20januar", "title": "8. januar", "text": "8. januar er dagur 8 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 357 dagar eru eftir av \u00e1rinum (358 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1297 - Monako f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri\n 1353 - J\u00f8darnir \u00ed Basel \u00ed Sveis ver\u00f0a brendir livandi \u00ed h\u00fasum s\u00ednum\n 1665 - Fyri fyrstu fer\u00f0 ver\u00f0ur ein l\u00fdsing prenta\u00f0 \u00ed einum donskum bla\u00f0.\n 1811 - Tralauppreistur \u00ed New Orleans \u00ed Louisiana, USA.\n 1838 \u2013 Alfred Vail v\u00edsti fram ein telegraf, i\u00f0 br\u00fakti prikkar og strikur. Hetta var eitt t\u00fd\u00f0andi stig m\u00f3ti morsikotuni.\n 1908 - F\u00f8royski tj\u00f3\u00f0sangurin, T\u00fa alfagra land m\u00edtt..., eftir S\u00edmun av Skar\u00f0i, kemur \u00e1 fyrsta sinni \u00e1 prent.\n 1911 - Sum ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta einaveldismonarkii\u00f0 \u00ed Evropa f\u00e6r Monako eina grundl\u00f3g, sum setir konstitutionelt monarki \u00e1 stovn.\n 1912 - African National Congress ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n 2011 - Hennara kongaliga h\u00e1tign Mary prinsessa f\u00f8\u00f0ir ein l\u00edtlan prins og eina l\u00edtla prinsessu \u00e1 R\u00edkishospitalinum \u00ed Keypmannahavn.\n 2014 - Kyndil vann b\u00e1\u00f0ar steypafinalurnar \u00ed hondb\u00f3lti. Kvinnurnar vunnu 19-14 m\u00f3ti Neistanum og menninir vunnu 22-20 m\u00f3ti K\u00cdF.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1823 - Alfred Russel Wallace (d. 1913)\n 1934 - Jacques Anquetil, franskur s\u00fakklari (d. 1987)\n 1935 - Elvis Presley, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1977)\n 1937 - Shirley Bassey, valisisk songkvinna.\n 1942 - Stephen Hawking, enskur alisfr\u00f8\u00f0ingur.\n 1947 - David Bowie, enskur t\u00f3nleikari (d. 2016)\n 1967 - R. Kelly, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1980 - Johan Petersen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n 1983 - Kim Jong-un, nor\u00f0koreanskur politikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1324 - Marco Polo, italskur ranns\u00f3knarma\u00f0ur\n 1642 - Galileo Galilei, italskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1564)\n 1976 - Zhou Enlai, kinesiskur politikari (f. 1898)\n 1996 - Fran\u00e7ois Mitterrand, franskur forseti (f. 1916)\n 2016 - J\u00e1kup Joensen, f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (f. 1929).\n 2017 - Akbar Hashemi Rafsanjani, iranskur forseti (f. 1934)\n\nJanuar, 08."}
{"id": "1678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20januar", "title": "9. januar", "text": "9. januar er dagur 9 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 356 dagar eru eftir av \u00e1rinum (357 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n2015 - Hondb\u00f3ltur U21 menn: Grikkaland-F\u00f8royar 21-21 (8-7). F\u00f8roysku m\u00e1lskj\u00fattarnir: Kjartan Johansen 8 (3), Julian Olsen 4, \u00c1ki Egilsnes 2, Allan Nor\u00f0berg 2, Eirikur Simonsen 2, Helgi Hoydal 1, P\u00e6tur Thomsen 1, R\u00f3i Berg Hansen 1\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1890 - Kurt Tucholsky, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1935)\n1908 - Simone de Beauvoir, franskur heimspekingur og rith\u00f8vundur (d. 1986)\n1913 - Richard Nixon, amerikanskur forseti (d. 1994)\n1944 - Jimmy Page, bretskur t\u00f3nleikari.\n1946 - Mogens Lykketoft, danskur politikari.\n1951 - Michel Barnier, franskur politikari.\n1955 - J. K. Simmons, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1956 - Imelda Staunton, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n1965 - Joely Richardson, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n1978 - Gennaro Gattuso, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1981 - Euzebiusz Smolarek, p\u00f3lskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1982 - Katrin av Cambridge.\n1987 - Paolo Nutini, skotskur sangari.\n1993 - Aminata Savadogo, lettisk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n1873 - Napoleon 3., franskur keisari (f. 1808)\n1878 - Viktor Emmanuel 2., italskur kongur (f. 1820)\n1944 - Antanas Smetona, litaviskur forseti (f. 1874)\n\nJanuar, 09."}
{"id": "1679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20januar", "title": "10. januar", "text": "10. januar er dagur 10 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 355 dagar eru eftir av \u00e1rinum (356 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1984 - Farmaskipi\u00f0 \u00d3lavur Gregersen \u00far G\u00f8tu sigldi \u00e1 Flesjarnar (Eysturoy) og gj\u00f8rdist vrak.\n 1985 - Atli P\u00e6tursson Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 1985 - Leirv\u00edkartunnilin ver\u00f0ur latin upp.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1769 - Michel Ney (d. 1815)\n 1944 - Frank Sinatra, Jr., amerikanskur sangari (d. 2016)\n 1945 - Rod Stewart, bretskur sangari.\n 1949 - George Foreman, amerikanskur boksari.\n 1960 - Brian Cowen, \u00edrskur politikari.\n 1960 - Gurinder Chadha, bretskur leikstj\u00f3ri.\n 1984 - Marouane Chamakh, marokkanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1986 - Kirsten Flipkens, belgisk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1778 - Carolus Linnaeus (f. 1707)\n 1945 - Gabriela Mistral, kilenskur rith\u00f8vundur (f. 1889)\n 1971 - Coco Chanel (f. 1883)\n 2015 - Francesco Rosi, italskur leikstj\u00f3ri (f. 1922)\n 2016 - David Bowie, enskur sangari og t\u00f3nleikari (f. 1947)\n 2017 - Roman Herzog, t\u00fdskur forseti (f. 1934)\n\nJanuar, 10."}
{"id": "1680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20januar", "title": "11. januar", "text": "11. januar er dagur 11 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 354 dagar eru eftir av \u00e1rinum (355 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1979 - Atli P. Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 1991 - Kekenia fekk fullveldi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1757 - Alexander Hamilton, amerikanskur politikari (d. 1804)\n 1815 - John A. Macdonald, skotsk-kanadiskur politikari (d. 1891)\n 1930 - Rod Taylor, avstralsk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2015)\n 1957 - Bryan Robson, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1971 - Mary J. Blige, amerikonsk songkvinna.\n 1972 - Amanda Peet, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1974 - Jens Nowotny, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1975 - Matteo Renzi, italskur politikari.\n 1977 - Emile Heskey, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1981 - Jamelia, ensk songkvinna.\n 1987 - Jamie Vardy, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1928 - Thomas Hardy, enskur rith\u00f8vundur (f. 1840)\n1941 - Emanuel Lasker, t\u00fdskur talvmeistari (f. 1868)\n1966 - Lal Bahadur Shastri, indiskur politikari (f. 1904)\n2008 - Edmund Hillary, n\u00fds\u00e6lendskur fjallaklintrari (f. 1919)\n2014 - Ariel Sharon, \u00edsraelskur politikari (f. 1928)\n2015 - Anita Ekberg, svensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1931)\n2022 - David Sassoli, italskur politikari, sitandi tingforma\u00f0ur \u00ed Evropatinginum (f. 1956)\n\nJanuar, 11."}
{"id": "1681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20januar", "title": "12. januar", "text": "12. januar er dagur 12 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 353 dagar eru eftir av \u00e1rinum (354 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1967 - Peter Mohr Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed f\u00f8royum.\n1975 - \u00cdtr\u00f3ttarfelagi\u00f0 Fram, sum seinni fekk navni\u00f0 FC Hoyv\u00edk var\u00f0 stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1876 - Jack London, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1916)\n 1910 - Luise Rainer, t\u00fdsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2014)\n 1944 - Joe Frazier, amerikanskur boksari (d. 2011)\n 1949 - Ottmar Hitzfeld, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1949 - Haruki Murakami, japanskur rith\u00f8vundur.\n 1950 - Dorrit Moussaieff, \u00edsraelsk-\u00edslendsk forsetafr\u00fa.\n 1974 - Melanie Chisholm, ensk songkvinna.\n 1989 - Axel Witsel, belgiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1991 - Pixie Lott, ensk songkvinna.\n 1996 - Ella Henderson, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1976 - Agatha Christie, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1890)\n 2003 - Maurice Gibb, bretskur t\u00f3nleikari (f. 1949)\n\nJanuar, 12."}
{"id": "1682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20januar", "title": "13. januar", "text": "13. januar er dagur 13 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 352 dagar eru eftir av \u00e1rinum (353 dagar um skot\u00e1r er). Dagurin ver\u00f0ur eisini r\u00f3ptur Tj\u00fagunda halgi, og henda dag ver\u00f0a j\u00f3lini rokna\u00f0 at enda.\n\nHendingar \n 1979 - F\u00f3tb\u00f3ltsamband F\u00f8roya ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1855 - D\u00e1njal Pauli Michelsen, b\u00f3ndi \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, tingma\u00f0ur hj\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum (d. 1934).\n 1898 - Kaj Munk, danskur prestur (d. 1944).\n 1966 - Patrick Dempsey, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1970 - Marco Pantani, italskur s\u00fakklari (d. 2004).\n 1975 - Daniel Kehlmann, t\u00fdskur rithovundur.\n 1976 - Mario Yepes, kolumbiskur fotb\u00f3ltsleikari.\n 1977 - Orlando Bloom, bretskur sj\u00f3nleikari.\n 1990 - Liam Hemsworth, avstralskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1906 - Alexander Popov, russiskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1859)\n 1929 - Wyatt Earp, amerikanskur revolvarama\u00f0ur (f. 1848)\n 1941 - James Joyce, \u00edrskur rith\u00f8vundur. (f. 1882)\n 1956 - Thomas Mikael Str\u00f8m, skipstimburmeistari \u00ed Trongisv\u00e1gi,  tingma\u00f0ur hj\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum.\n\nJanuar, 13."}
{"id": "1683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20januar", "title": "14. januar", "text": "14. januar er dagur 14 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 351 dagar eru eftir av \u00e1rinum (352 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1967 - Smyril III ver\u00f0ur tikin \u00ed br\u00fak.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1841 - Berthe Morisot, franskur listam\u00e1lari (d. 1895)\n1894 - Maria Eide Petersen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1994)\n1919 - Giulio Andreotti, italskur politikari (d. 2013)\n1941 - Faye Dunaway, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1967 - Jason Bateman, amerikanskur filmsleikari og filmsleikstj\u00f3ri.\n1968 - LL Cool J, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1957 - Humphrey Bogart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1899)\n1972 - Frederik IX, Kongur Danmarks (f. 1899)\n2013 - Conrad Bain, kanadisk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1923)\n2016 - Alan Rickman, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1946)\n\nJanuar, 14."}
{"id": "1684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20januar", "title": "15. januar", "text": "15. januar er dagur 15 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 350 dagar eru eftir av \u00e1rinum (351 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 2001  - Wikipedia var\u00f0 stovna\u00f0\n 2013 - Sif Gunnarsd\u00f3ttir sett sum stj\u00f3ri \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum\n 2014 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins, Hei\u00f0ursg\u00e1va landsins og Vir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk fyri \u00e1ri\u00f0 2013 v\u00f3ru handa\u00f0ar \u00ed St\u00f3ra Pakkh\u00fasi \u00ed V\u00e1gi. Bj\u00f8rn Kals\u00f8, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum handa\u00f0i vir\u00f0isl\u00f8nirnar. Tr\u00f3ndur Patursson fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins \u00e1 150.000 kr\u00f3nur, \u00c1rni Dahl fekk Hei\u00f0ursg\u00e1vu landsins \u00e1 75.000 kr\u00f3nur og Trygvi Danielsen fekk Vir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk. \n 2015 - Kava\u00f3dn herja\u00f0i um alt F\u00f8royar, t\u00f3 kom ikki so n\u00f3gvur kavi ni\u00f0ur \u00ed Su\u00f0uroynni og Sandoynni, men \u00ed restini av landinum var ikki koyrandi, ringast var \u00e1 Sandav\u00e1gsh\u00e1lsi, \u00e1 Vestmannavegnum, \u00e1 Kv\u00edv\u00edksvegnum og vi\u00f0 Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin. Fleiri bilar st\u00f3\u00f0u fastir \u00ed n\u00f3gva kavanum. Summi noyddist at soca \u00ed bilinum. N\u00f3gv v\u00f3ru ve\u00f0urf\u00f8st ymsasta\u00f0ni. handanin av Mentanarvir\u00f0isl\u00f8num Landsins var\u00f0 \u00fatsett til dagin eftir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1850 - Mihai Eminescu, rumenskur rith\u00f8vundur (d. 1889).\n 1863 - Wilhelm Marx, t\u00fdskur kanslari (d. 1946).\n 1900 - William Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og listama\u00f0ur (d. 1991).\n 1918 - Gamal Abdel Nasser, egyptiskur forseti (d. 1970).\n 1929 - Martin Luther King (d. 1968)\n 1936 - Maud Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, (f\u00f8dd Brimheim) (d. 2005).\n 1943 - Margaret Beckett, bretskur politikari.\n 1965 - James Nesbitt, nor\u00f0ur\u00edrskur sj\u00f3nleikari.\n 1981 - Pitbull, amerikanskur rappari.\n 1988 - Skrillex, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1996 - Dove Cameron, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1919 - Rosa Luxemburg, t\u00fdskur politikari (f. 1871)\n 2014 - Roger Lloyd-Pack, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1944)\n 2018 - Dolores O'Riordan, \u00edrsk t\u00f3nleikarinna (f. 1971)\n\nJanuar, 15."}
{"id": "1685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20januar", "title": "16. januar", "text": "16. januar er dagur 16 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 349 dagar eru eftir av \u00e1rinum (350 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1992 - Eftir bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj \u00ed El Salvador kemur fri\u00f0aravtala \u00ed gildi henda dagin.\n 2011 Tangaskipi\u00f0 Jessica fer \u00e1 land, n\u00e6r havnini vi\u00f0 Puerto Baquerizo Moreno, \u00e1 oynni San Cristobal, hetta hendir t\u00e6tt vi\u00f0 Galapagosoyggjarnar. N\u00f3gv olja lekur \u00fat \u00ed havi\u00f0.\n 2015 - Listaboykotti\u00f0, sum listaf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum settu \u00ed verk \u00edm\u00f3ti t\u00ed almenna vi\u00f0 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00e1 odda 2. november 2012, er n\u00fa av. Ta\u00f0 v\u00f3ru Steint\u00f3r Rasmussen og Teitur Lassen, i\u00f0 t\u00f3ku stig til boykotti\u00f0, eftir at samgongan valdi at skerja j\u00e1ttanina vi\u00f0 einum fj\u00f3r\u00f0ingi.\n 2015 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir Landsins, sum \u00e1ttu at veri\u00f0 handa\u00f0ar dagin fyri, hin 15. januar, ver\u00f0a orsaka\u00f0 av \u00f3ve\u00f0ri, handa\u00f0ar 16. januar \u00e1 samkomu \u00ed Deplinum \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk. T\u00f3rbj\u00f8rn Olsen, listam\u00e1lari, f\u00e6r Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins, Tey av Kamarinum f\u00e1a Hei\u00f0ursg\u00e1vu landsins, Mathias Kapnas, t\u00f3nleikari, fekk vir\u00f0isl\u00f8n til Ungt listaf\u00f3lk. Oddv\u00f8r Johansen, rith\u00f8vundur og Katrin Ottarsd\u00f3ttir, filmsleikstj\u00f3ri, fingu S\u00f8mdarg\u00e1vu landins.\n 2015 - Landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed mentam\u00e1lum, Bj\u00f8rn Kals\u00f8, kunnger, at or\u00f0ab\u00f8kur Sprotans n\u00fa ver\u00f0a \u00f3keypis atkomuligar hj\u00e1 \u00f8llum i\u00f0 ynskja ta\u00f0, b\u00e6\u00f0i f\u00f8royingum og \u00fatlendingum, \u00ed F\u00f8royum eins v\u00e6l og \u00fati \u00ed heimi. Henda t\u00e6nasta ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0 av Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num og Kommununum \u00ed F\u00f8royum. Avtalan er fyri tr\u00fd \u00e1r fyribils og er ein avtala millum Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, Kommunufelagi\u00f0 umbo\u00f0andi allar kommunur \u00ed F\u00f8royum og forlagi\u00f0 Sprotan. \u00cd l\u00f8tuni eru 13 b\u00f8kur \u00e1 kervinum, og t\u00e6r eru n\u00fa fr\u00edar hj\u00e1 \u00f8llum at n\u00fdta. Fleiri m\u00f3tm\u00e6listilt\u00f8k v\u00f3ru \u00ed samband vi\u00f0, at f\u00f8royskir n\u00e6mingar, i\u00f0 \u00e1\u00f0renn 1. januar 2015 h\u00f8vdu \u00f3keypis atgongd til or\u00f0ab\u00f8kur Sprotans, mistu henda m\u00f8gulleikan fr\u00e1 1. januar 2015 og til ein loysn var\u00f0 funnin \u00ed dag. Eitt n\u00fa h\u00f8vdu studentask\u00falan\u00e6mingar \u00ed Hoyd\u00f8lum og Su\u00f0uroynni trappuverkfall nakrir dagar frammanundan, og n\u00e6mingar fr\u00e1 framhaldsdeildini \u00ed Eystursk\u00falanum \u00ed Havn handa\u00f0u eitt m\u00f3tm\u00e6lisskriv til He\u00f0in Mortensen, borgarstj\u00f3ra, sum lova\u00f0i, at ein loysn f\u00f3r at vera funnin, t\u00f3 ikki bara fyri n\u00e6mingar \u00ed Havn men fyri allir f\u00f8royingar og eisini fyri \u00fatlendingar kring allan heimin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1874 - Robert W. Service, bretsk-kanadiskt skald (d. 1958)\n 1901 - Fulgencio Batista, kubanskur forseti (d. 1973)\n 1931 - Johannes Rau, t\u00fdskur forseti (d. 2006)\n 1933 - Susan Sontag, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 2004)\n 1948 - John Carpenter, amerikanskur leikstj\u00f3ri.\n 1974 - Kate Moss, ensk supermodell.\n 1979 - Aaliyah, amerikonsk songkvinna (d. 2001)\n 1983 - Emanuel Pogatetz, eystur\u00edkskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1988 - Nicklas Bendtner, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1957 - Arturo Toscanini, italskt t\u00f3naskald (f. 1867)\n1993 - J\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson, \u00edslendskur kraftama\u00f0ur (f. 1960)\n\nJanuar, 16."}
{"id": "1686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20januar", "title": "17. januar", "text": "17. januar er dagur 17 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 348 dagar eru eftir av \u00e1rinum (349 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1979 - F\u00f8roya felag m\u00f3ti krabbameini ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1706 - Benjamin Franklin, amerikanskur uppfinnari (d. 1790)\n1860 - Anton Tjekhov,  russiskur rith\u00f8vundur (d. 1904)\n1899 - Al Capone, amerikanskur brotsmannalei\u00f0ari (d. 1947)\n1922 - Betty White, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2021)\n1927 - Eartha Kitt, amerikonsk sangarinna og sj\u00f3nleikarinna  (d. 2008)\n1942 - Muhammad Ali, amerikanskur nevaleikari (d. 2016)\n1962 - Jim Carrey, kanadiskur sj\u00f3nleikari \n1964 - Michelle Obama, amerikonsk forsetafr\u00fa\n1969 - J\u00f8rgen Niclasen, f\u00f8royskur politikari\n\nAndl\u00e1t \n2008 - Bobby Fischer, amerikanskur talvleikari (f. 1943)\n\nJanuar, 17."}
{"id": "1687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20januar", "title": "18. januar", "text": "18. januar er dagur 18 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 347 dagar eru eftir av \u00e1rinum (348 dagar um skot\u00e1r er). Gomlu j\u00f3l - ta\u00f0 er j\u00f3lini sum tey l\u00f3gu eftir julianska kalendaranum - v\u00f3ru rokna\u00f0 at enda henda dagin.\n\nHendingar \n 1589 - Magnus Heinason  h\u00e1lsh\u00f8gdur.\n 1993 - Marita Petersen ver\u00f0ur sum fyrsta kvinna nakrant\u00ed\u00f0 vald til F\u00f8roya l\u00f8gmann\n 2006 - Undri\u00f0 FF var\u00f0 stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1882 - A. A. Milne, enskur rith\u00f8vundur (d. 1956)\n 1892 - Oliver Hardy, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1957)\n 1904 - Cary Grant, bretsk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1986)\n 1937 - John Hume, \u00edrskur politikari.\n 1944 - Alexander Van der Bellen, eystur\u00edkskur forseti.\n 1955 - Kevin Costner, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1960 - Mark Rylance, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1971 - Pep Guardiola, katalanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1973 - Petur P\u00f3lson, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n 1979 - Leo Varadkar, \u00edrskur politikari.\n 1980 - Estelle, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1589 - Magnus Heinason var\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gdur \u00ed Keypmannahavn.\n 1862 - John Tyler, amerikanskur forseti (f. 1790)\n 1936 - Rudyard Kipling, enskur rith\u00f8vundur (f. 1865)\n 1977 - Carl Zuckmayer, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f. 1896)\n 2010 - Kate McGarrigle, kanadisk songkvinna (f. 1946)\n 2011 - Sargent Shriver, amerikanskur politikari (f. 1915)\n\nJanuar, 18."}
{"id": "1688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20januar", "title": "19. januar", "text": "19. januar er dagur 19 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 346 dagar eru eftir av \u00e1rinum (347 dagar um skot\u00e1r er). Dagurin ber heiti\u00f0 Kyndilsmessukn\u00fatur.\n\nHendingar \n 2008 - L\u00f8gtingsval er.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1798 - Auguste Comte, franskur heimspekingur (d. 1857)\n1807 - Robert E. Lee, amerikanskur generalur (d. 1870)\n1809 - Edgar Allan Poe, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1849)\n1839 - Paul Cezanne, franskur listam\u00e1lari (d. 1906)\n1930 - Tippi Hedren, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1943 - Janis Joplin, amerikonsk songkvinna (d. 1970)\n1946 - Dolly Parton, amerikonsk songkvinna.\n1963 - John Bercow, bretskur politikari.\n1966 - Lena Philipsson, svensk songkvinna.\n1966 - Stefan Edberg, svenskur tennisleikari.\n1986 - Claudio Marchisio, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n2000 - Hedy Lamarr, sj\u00f3nleikarinna (f. 1914)\n2008 - Suzanne Pleshette, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1937)\n2022 - Hardy Kr\u00fcger, t\u00fdskur sj\u00f3nleikari (f. 1928).\n\nJanuar, 19."}
{"id": "1689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20januar", "title": "20. januar", "text": "20. januar er dagur 20 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 345 dagar eru eftir av \u00e1rinum (346 dagar um skot\u00e1r er). Dagurin hevur heiti\u00f0 Br\u00f8\u00f0ramessa.\n\nHendingar \n2004 - L\u00f8gtingsval\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1896 - George Burns, amerikanskur sjonleikari (d. 1996)\n 1920 - Federico Fellini, italskur leikstjori (d. 1993)\n 1930 - Buzz Aldrin, amerikanskur avstronaut.\n 1946 - David Lynch, amerikanskur leikstjori.\n 1949 - G\u00f6ran Persson, svenskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 1996 - 2006.\n 1971 - Gary Barlow, enskur sangari.\n 1979 - Will Young, enskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 1936 - Georg 5., bretskur kongur (f. 1865)\n 1993 - Audrey Hepburn, sjonleikarinna (f. 1929)\n 2012 - Etta James, amerikonsk songkvinna (f. 1938)\n 2022 - Meat Loaf, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari (f. 1947).\n\nJanuar, 20."}
{"id": "1690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20januar", "title": "21. januar", "text": "21. januar er dagur 21 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 344 dagar eru eftir av \u00e1rinum (345 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1793 - Franski kongurin Ludv\u00edk 16. ver\u00f0ur d\u00f8mdur sekur \u00ed svikager\u00f0 og ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) \u00ed Paris.\n 21. januar er almennur klemmidagur \u00ed fleiri londum. Dagurin hevur s\u00edn uppruna \u00ed b\u00fdnum Cairo \u00ed Michigan \u00ed USA, og s\u00ed\u00f0an dagurin var samtyktur \u00ed USA 21. januar \u00ed 1986, hava fleiri lond tiki\u00f0 dagin til s\u00edn, eitt n\u00fa T\u00fdskland, Avstralia, St\u00f3ra Bretland, Kanada og P\u00f3lland.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1824 - Stonewall Jackson (d. 1863)\n1869 - Grigori Rasputin (d. 1916)\n1890 - Louis Zachariasen f\u00f8ddur \u00e1 Kirkju, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og politikari (d. 1960)\n1922 - Paul Scofield, enskur sj\u00f3nleikari (d. 2008)\n1922 - Telly Savalas, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1994)\n1941 - Placido Domingo, spanskur operusangari.\n1956 - Geena Davis, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1976 - Emma Bunton, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1793 - Lodvik 16., franskur kongur (f. 1754)\n 1924 - Vladimir Lenin, sovjettiskur statslei\u00f0ari (f. 1870)\n 1950 - George Orwell, enskur rith\u00f8vundur (f. 1903)\n 2019 - Emiliano Sala, argentinskur f\u00f3tb\u00f3lssp\u00e6lari (f. 1990).\n\nJanuar, 21."}
{"id": "1691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20januar", "title": "22. januar", "text": "22. januar er dagur 22 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 343 dagar eru eftir av \u00e1rinum (344 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1840 - Bretskir kolonistar b\u00fasetast fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed New Zealandi fyri at tryggja ognarsambandi\u00f0 til bretska r\u00edki\u00f0.\n1924 - L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum. Seinasta vali\u00f0, t\u00e1 bara tveir flokkar, Sambandsflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, stilla upp.\n 1924 - Ramsay MacDonald ver\u00f0ur fyrsti Labour fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n 1972 - Jens Otto Krag, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, skrivar \u00ed Br\u00fassel \u00ed Belgia undir s\u00e1ttm\u00e1lan um, at Danmark skal gerast limur \u00ed EF. Danski limaskapurin skal t\u00f3 fyrst g\u00f3\u00f0kennast \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u seinni hetta \u00e1ri\u00f0.\n 1976 - S\u00f8gunnar st\u00f8rsta bankar\u00e1n ver\u00f0ur framt \u00ed Beirut \u00ed Libanon, t\u00e1 geriljahermenn r\u00e6na um 50 milli\u00f3nir US dollarar \u00far einum banka.\n 1980 - Russiski kjarnorkufysikarin og Nobel fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8narvinnarin, Andrej Sakharov, ver\u00f0ur tvingsilsfluttur til afturl\u00e6tna b\u00fdin Gorkij. Burturv\u00edsingin ver\u00f0ur av sovjetiskum myndugleikum grunda\u00f0 \u00e1 \u00bbni\u00f0urbr\u00f3tadi virksemi \u00edm\u00f3ti sovjetiska statinum\u00ab.\n 1981 - Heimsins d\u00fdrasta br\u00e6v ver\u00f0ur selt \u00e1 Cristie's uppbo\u00f0ss\u00f8luni \u00ed New York \u00ed USA fyri 748.000 dollarar. Ta\u00f0 er Abraham Lincoln, forseti \u00ed USA, sum hevur skriva\u00f0 br\u00e6vi\u00f0 \u00ed 1863, har hann g\u00f3\u00f0tekur kritikkin av sj\u00e1lvst\u00fdrisyvirl\u00fdsingini.\n 1983 - Bj\u00f6rn Borg kunnger, at hann ste\u00f0gar yrkislei\u00f0ini innan tennis sum bert 27 \u00e1ra gamal. Hann hevur \u00ed yrkislei\u00f0 s\u00edni millum anna\u00f0 vunni\u00f0 fimm Wimbledon-sigrar \u00e1 ra\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1561 - Francis Bacon, enskur heimspekingur (d. 1626)\n 1729 - Gotthold Ephraim Lessing, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1781)\n 1788 - Lord Byron (d. 1824)\n 1849 - August Strindberg, svenskt leikskald (d. 1912)\n 1898 - Sergei Eisenstein, russiskur leikstj\u00f3ri (d. 1948)\n 1932 - Piper Laurie, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1937 - J\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas, f\u00f8royskur politikari. Hon var fyrsta kvinna at sita sum landsst\u00fdriskvinna.\n 1940 - John Hurt, enskur sj\u00f3nleikari (d. 2017)\n 1960 - Michael Hutchence, forsangari \u00ed INXS (d. 1997)\n 1977 - Hidetoshi Nakata, japanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1901 - Viktoria drotning av Bretlandi og keisarinna av India. (f. 1819)\n 1919 - Carl Larsson, svenskur listam\u00e1lari (f. 1853)\n 1973 - Lyndon B. Johnson, amerikanskur forseti (f. 1908)\n 1994 - Telly Savalas, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1922)\n 2008 - Heath Ledger, avstralskur sj\u00f3nleikari (f. 1979)\n 2010 - Jean Simmons, bretsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1929)\n\nJanuar, 22."}
{"id": "1692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20januar", "title": "23. januar", "text": "23. januar er dagur 23 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 342 dagar eru eftir av \u00e1rinum (343 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1928 - Javna\u00f0arflokkurin, stovna\u00f0ur 1927, f\u00e6r fyrstu fer\u00f0 umbo\u00f0 \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0, Mourentius Vi\u00f0stein og Petur Mohr Dam.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1832 - Edouard Manet, franskur m\u00e1lari (d. 1883)\n 1889 - Rikard Long, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1977)\n 1928 - Jeanne Moreau, fronsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1944 - Rutger Hauer, ni\u00f0urlendskur sj\u00f3nleikari.\n 1947 - Megawati Sukarnoputri, indonesiskur forseti.\n 1950 - Richard Dean Anderson, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1984 - Arjen Robben, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Doutzen Kroes, ni\u00f0urlendsk modell\n\nAndl\u00e1t \n 1944 - Edvard Munch, norskur m\u00e1lari (f. 1863)\n 1963 - J\u00f3zef Gos\u0142awski, p\u00f3lskur myndah\u00f8ggari\n\nJanuar, 23."}
{"id": "1693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20januar", "title": "24. januar", "text": "24. januar er dagur 24 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 341 dagar eru eftir av \u00e1rinum (342 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 76 - Hadrian, keisari \u00ed R\u00f3m (d. 138).\n 1712 - Fridrik 2., kongur \u00ed Prusslandi (d. 1786).\n 1917 - Ernest Borgnine, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2012).\n 1936 - \u00d3li Petersen, f\u00f8royskur keiputeknari (d. 2022)\n 1940 - Joachim Gauck, t\u00fdskur forseti.\n 1941 - Neil Diamond, amerikanskur sangari.\n 1943 - Sharon Tate, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1969).\n 1953 - Moon Jae-in, su\u00f0urkoreanskur forseti.\n 1961 - Guido Buchwald, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1983 - Shaun Maloney, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - Luis Suarez, uruguaiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1988 - Jade Ewen, ensk songkvinna.\n 2012 - Athena prinsessa Danmarkar.\n\nAndl\u00e1t \n 41 - Kaligula, keisari \u00ed R\u00f3m (f. 12).\n 1965 - Winston Churchill, bretskur politikari (f. 1874).\n 1999 - J\u00f3hannes av Skar\u00f0i (f. 1911).\n 2001 - Sverri Egholm (f. 1930).\n 2011 - Bernd Eichinger, t\u00fdskur leikstj\u00f3ri (f. 1949).\n\nJanuar, 24."}
{"id": "1694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20januar", "title": "25. januar", "text": "25. januar er dagur 25 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 340 dagar eru eftir av \u00e1rinum (341 dagar um skot\u00e1r er). Dagurin ber heiti\u00f0 P\u00e1lsmessa.\n\nS\u00fala og lomviga koma at landi \u00e1 p\u00e1lsmessu, 25. januar.\n\nHendingar \n 1269 - Erlendur biskupur ver\u00f0ur biskupsv\u00edgdur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1759 - Robert Burns, skotskt skald (d. 1796)\n 1882 - Virginia Woolf, enskur rithovundur (d. 1941)\n 1928 - Eduard Shevardnadze, georgiskur forseti (d. 2014)\n 1933 - Corazon Aquino, filipinskur forseti (d. 2009)\n 1942 - Eusebio, portugisiskur fotboltsleikari (d. 2014)\n 1952 - Malan Marnersd\u00f3ttir, foroyskur professari.\n 1967 - David Ginola, franskur fotboltsleikari.\n 1981 - Alicia Keys, amerikonsk songkvinna.\n 1982 - Noemi, itolsk songkvinna.\n 1984 - Robinho, brasilskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1952 - Sveinn Bjornsson, islendskur forseti (f. 1881)\n 1990 - Ava Gardner, amerikonsk sjonleikarinna (f. 1922)\n 2015 - Demis Roussos, grikskur sangari (f. 1946)\n 2017 - John Hurt, enskur sjonleikari (f. 1940)\n 2017 - Mary Tyler Moore, amerikonsk sjonleikarinna (f. 1936)\n\nJanuar, 25."}
{"id": "1695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20januar", "title": "26. januar", "text": "26. januar er dagur 26 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 339 dagar eru eftir av \u00e1rinum (340 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1880 - Douglas MacArthur (d. 1964)\n 1918 - Nicolae Ceausescu, rumenskur politikari (d. 1989)\n 1924 - Alice Babs, svensk songkvinna (d. 2014)\n 1925 - Paul Newman, amerikanskur sjonleikari (d. 2008)\n 1953 - Anders Fogh Rasmussen, danskur politikari.\n 1958 - Ellen DeGeneres, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1961 - Wayne Gretzky, kanadiskur ishokkileikari.\n 1963 - Jose Mourinho, portugisiskur fotboltsvenjari.\n 1964 - Torkil Nielsen \u00ed Sandav\u00e1gi, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (1-0 \u00e1 Eysturr\u00edki 1990).\n 1973 - Brendan Rodgers, nordirskur fotboltsvenjari.\n 1987 - Sebastian Giovinco, italskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1823 - Edward Jenner (f. 1749)\n 1979 - Nelson Rockefeller, amerikanskur varaforseti (f. 1908)\n 2003 - Hans Jacob Debes (f. 1940).\n\nJanuar, 26."}
{"id": "1696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20januar", "title": "27. januar", "text": "27. januar er dagur 27 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 338 dagar eru eftir av \u00e1rinum (339 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1889 - F\u00f8ringafelag ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Havn at virka f\u00f8royskum m\u00e1li og mentan at frama.\n2019 - Danmark gerst heimsmeistari \u00ed hondb\u00f3lti, \u00edmillum donsku leikaranar er f\u00f8royski J\u00f3han \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1756 - Wolfgang Amadeus Mozart, eysturr\u00edkst t\u00f3naskald (d. 1791).\n1832 - Lewis Carroll, enskur rith\u00f8vundur (d. 1898).\n1859 - Wilhelm II, t\u00fdskur keisari (d. 1941).\n1928 - Hans Modrow, t\u00fdskur politikari.\n1947 - Meat Loaf, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n1964 - Bridget Fonda, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1979 - Rosamund Pike, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n1980 - Marat Safin, russiskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1901 - Giuseppe Verdi, italskt t\u00f3naskald (f. 1813).\n1951 - Carl Gustaf Mannerheim, finskur heryvirma\u00f0ur og politikari (f. 1867).\n1967 - Edward H. White II, amerikanskur r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1930).\n1983 - Louis de Fun\u00e8s, franskur sj\u00f3nleikari og skemtari (f. 1914).\n2006 - Johannes Rau, t\u00fdskur forseti (f. 1931).\n2008 - Suharto, indonesiskur forseti (f. 1921).\n2009 - John Updike, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1932)\n2010 - J.D. Salinger, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1919)\n2014 - Pete Seeger, amerikanskur sangari (f. 1919).\n2018 - Ingvar Kamprad, svenskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (f. 1926).\n\nKeldur \n\nJanuar, 27."}
{"id": "1697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20januar", "title": "28. januar", "text": "28. januar er dagur 28 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 337 dagar eru eftir av \u00e1rinum (338 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n2012 - Bj\u00f8rk Herup Olsen setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 3000 metrum renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:59.91 \u00ed Pennsylvania, USA. Hon gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsta f\u00f8royska kvinnan, i\u00f0 rann henda teinin undir 10 minuttir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1457 - Henrik 7., enskur kongur (d. 1509)\n 1822 - Alexander Mackenzie, skotsk-kanadiskur politikari (d. 1892)\n 1912 - Jackson Pollock, amerikanskur listam\u00e1lari (d. 1956)\n 1936 - Alan Alda, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1936 - Ismail Kadare, albanskur rith\u00f8vundur.\n 1955 - Nicolas Sarkozy, franskur forseti.\n 1961 - Arnaldur Indridason, \u00edslendskur rith\u00f8vundur.\n 1978 - Gianluigi Buffon, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1981 - Elijah Wood, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1998 - Ariel Winter, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 814 - Karlamagnus\n 1547 - Henrik 8., enskur kongur (f. 1491)\n 1939 - William Butler Yeats, \u00edrskur rith\u00f8vundur (f. 1865)\n 2002 - Astrid Lindgren, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1907)\n 2008 - Marie Takvam, norskur rith\u00f8vundur (f. 1926)\n\nJanuar, 28."}
{"id": "1698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20januar", "title": "29. januar", "text": "29. januar er dagur 29 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 336 dagar eru eftir av \u00e1rinum (337 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1922 - Fiskepigernes Fagforening ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri sum fyrsta arbei\u00f0skvinnufelag \u00ed F\u00f8royum\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1935 - Adelborg Linklett, f\u00f8roysk sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1820 - Georg 3., bretskur kongur (f. 1738)\n\nJanuar, 29."}
{"id": "1699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20januar", "title": "30. januar", "text": "30. januar er dagur 30 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 335 dagar eru eftir av \u00e1rinum (336 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1649 - Enski kongurin Karl 1. ver\u00f0ur h\u00e1lsh\u00f8gdur.\n2014 - Socialistisk Folkeparti (SF) t\u00f3k seg \u00far donsku stj\u00f3rnini.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1882 - Franklin D. Roosevelt, amerikanskur forseti (d. 1945)\n 1927 - Olof Palme, svenskur politikari (d. 1986)\n 1930 - Gene Hackman, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1937 - Vanessa Redgrave, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1941 - Dick Cheney, amerikanskur varaforseti.\n 1944 - J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu, f\u00f8royskur politikari.\n 1951 - Phil Collins, enskur sangari.\n 1962 - Abdullah 2., jordanskur kongur.\n 1968 - Filip 6., spanskur kongur.\n 1981 - Peter Crouch, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1948 - Mahatma Gandhi (f. 1869)\n1984 - Luke Kelly \u00far \u00edrska f\u00f3lkat\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Dubliners (f. 1940)\n2011 - John Barry, enskt t\u00f3naskald (f. 1933)\n\nJanuar, 30."}
{"id": "1700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20januar", "title": "31. januar", "text": "31. januar er dagur 31 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 334 dagar eru eftir av \u00e1rinum (335 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n2004 - J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu settur landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed innlendism\u00e1lum, sat sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur til 1. desember 2005\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1970 - J\u00f3anes N. Dalsgaard\n\nAndl\u00e1t \n\nJanuar, 31."}
{"id": "1701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20september", "title": "14. september", "text": "14. september er dagur 259 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 260 um skot\u00e1r er). 106 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin eitur D\u00fdrd krossins. Eisini r\u00f3ptur krossmessa um heysti\u00f0. Krossurin, sum drotningin Helena fann, Kristi krossur, var\u00f0 tikin og fluttur burtur av heidningum, men funnin aftur og f\u00f8rdur til Jerusalems. Dagurin h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin til minnis um hesa hending. 14. september er eisini dagurin, t\u00e1 i\u00f0 atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sla \u00ed 1946 var \u00ed F\u00f8royum um samband vi\u00f0 Danmark ella loysing.\n\n\u00cd F\u00f8royum hevur eisini veri\u00f0 eitt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 vi\u00f0 heitinum 14. september - s\u00ed 14. september (t\u00ed\u00f0indabla\u00f0).\n\nHendingar \n 1752 - Bretland fer at br\u00faka gregorianska \u00e1lmanakkan. 52 \u00e1r eftir Danmark.\n 1770 - Prentfr\u00e6lsi ver\u00f0ur sett \u00ed gildi \u00ed Danmark.\n 1812 - Franski herurin, undir lei\u00f0slu av Napoleon Bonaparte, fer inn \u00ed brennandi Moskva.\n 1891 - Fyrsta brotssparki\u00f0 nakrandi \u00ed einum enskum ligadysti.\n 1901 - 42 \u00e1ra gamli amerikanski varaforsetin Theodore Roosevelt ver\u00f0ur 26. forseti \u00ed USA,eftir at William McKinley doy\u00f0i av skotunum, hann fekk vikuna fyri.\n 1911 - Russiski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Peter Stolypin ver\u00f0ur myrdur.\n 1946 - F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a er \u00ed F\u00f8royum, um F\u00f8royar skulu hava eina heimast\u00fdrisskipan ella loysing.Flestar atkv\u00f8\u00f0ur v\u00f3ru fyri loysing; 48,7%. Vallutt\u00f8kan var 67,5%\n 1960 - Oljufelagsskapurin OPEC ver\u00f0ur stovna\u00f0ur \u00e1 einum fundi \u00ed Bagdad millum Iran, Irak, Kuveit, Saudi-Ar\u00e1bia og Venesuela.\n 1964 - Bretska dagbla\u00f0i\u00f0 The Daily Herald ste\u00f0gar \u00fatg\u00e1vuni og ver\u00f0ur avloyst av The Sun.\n 1975 - M\u00e1lningurin \"N\u00e1ttarvaktin\" hj\u00e1 Rembrandt ver\u00f0ur karvalur sundur av einum vitjandi \u00e1 savninum \u00ed Amsterdam.\n 1978 - Italska l\u00f8greglan handtekur 30 \u00e1ra gamla Corrado Alunni sum lei\u00f0ari fyri Rey\u00f0u Brigadurnar og h\u00f8vu\u00f0sma\u00f0ur handan mor\u00f0i\u00f0 \u00e1 fyrrverandi forsetan Aldo Moro.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1769 - Alexander von Humboldt (d. 1859)\n 1936 - Walter Koenig, amerikanskur sjonleikari.\n 1949 - Tommy Seeback, danskur t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 2003)\n 1958 - Debbie Cameron, amerikansk/dansk sangari.\n 1959 - Mary Crosby, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1959 - Morten Harket, norskur rockt\u00f3nleikari.\n 1965 - Dmitry Medvedev, russiskur politikari.\n 1983 - Amy Winehouse, ensk songkvinna (d. 2011)\n\nAndl\u00e1t \n 1927 - Amerikanski dansarin Isadora Duncan doyr \u00ed bili, t\u00e1 i\u00f0 h\u00e1lsturrikl\u00e6\u00f0i hennara ver\u00f0ur fast \u00ed hj\u00f3linum Bugatti bilinum.\n 1982 - Grace Kelly, amerikonsk sjonleikarinna og prinsessa av Monako (f. 1929)\n 2004 - Ove Sprog\u00f8e, danskur sj\u00f3nleikari, f\u00f8ddur \u00ed 1919.\n 2009 - Patrick Swayze, amerikanskur sjonleikari og dansari (f. 1952)\n\nSeptember, 14."}
{"id": "1702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkaatkv%C3%B8%C3%B0an%2014.%20september%201946", "title": "F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an 14. september 1946", "text": "\n\nFors\u00f8gan \n\n9. apr\u00edl 1940 var\u00f0 Danmark hersett av T\u00fdsklandi. 12. apr\u00edl v\u00f3r\u00f0u F\u00f8royar hersettar av Bretlandi.\n\nMe\u00f0an kr\u00edggi\u00f0 leika\u00f0i \u00e1, kundi einki politiskt samband vera millum F\u00f8roya og Danmark. T\u00ed m\u00e1ttu f\u00f8royingar kl\u00e1ra seg sj\u00e1lvar undir kr\u00edgnum.\n\n25. apr\u00edl var\u00f0 Merki\u00f0 vi\u00f0urkent av bretskum myndugleikum. 9. mai kom br\u00e1\u00f0feingisst\u00fdrisskipan \u00ed gildi, sum gav L\u00f8gtinginum l\u00f3gg\u00e1vuvald og amtmanni \u00fatinnandi vald.\n\n27. oktober 1945 var\u00f0 kunngj\u00f8rt \u00ed Dimmal\u00e6tting, at Danmark var\u00f0 fr\u00ed\u00f0a\u00f0 og at danska stj\u00f3rnin hev\u00f0i g\u00f3\u00f0kent, at F\u00f8royar h\u00f8vdu veri\u00f0 st\u00fdrdar eftir serligum reglum undir kr\u00edgnum.\n\nS\u00ed\u00f0ani f\u00f3ru samr\u00e1\u00f0ingar fram millum umbo\u00f0 fyri L\u00f8gtingi\u00f0 og donsku stj\u00f3rnina \u00ed Danmark um framt\u00ed\u00f0arst\u00f8\u00f0u F\u00f8roya. Eftir m\u00e1na\u00f0alangar samr\u00e1\u00f0ingar kl\u00e1ra\u00f0u f\u00f8royingar ikki at semjast innanh\u00fdsis, og enn minni at semjast vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnina. Danska stj\u00f3rnin gj\u00f8rdi t\u00f3 eitt uppskot um eina heimast\u00fdrisskipan.\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an \n9. mai 1946 samtykti L\u00f8gtingi\u00f0 at leggja m\u00e1li\u00f0 \u00fat til f\u00f3lki\u00f0. F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a skuldi haldast vi\u00f0 hesum spurningum:\n\nI. Ynskja tygum danska stj\u00f3rnaruppskoti\u00f0 sett \u00ed gildi?\nII. Ynskja tygum loysing Danmark og F\u00f8roya millum?\n\nAtkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slan f\u00f3r fram \u00e1 tann h\u00e1tt, at krossur skuldi setast fyri ta\u00f0 punkti\u00f0, veljarin ynskti. T\u00f3 skal vi\u00f0merkjast at f\u00f3lkafloksmenn, sum ynsktu fleiri punkt at velja millum, heittu \u00e1 f\u00f3lk um at skriva nei \u00fatfyri punkt eitt, um tey ikki ynsktu ta\u00f0. Javna\u00f0armenn somulei\u00f0is vi\u00f0v\u00edkjandi \u00f8\u00f0rum punkti.\n\n\u00darslit \nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an var hildin 14. september 1946, og var \u00farsliti\u00f0 hetta:\n\n-\n\nEftirsp\u00e6l \nEftir at \u00farsliti\u00f0 var\u00f0 kunngj\u00f8rt f\u00f3r ein meiriluti av L\u00f8gtinginum at fremja loysingina, sum f\u00f3lki\u00f0 hevur samtykt, samb\u00e6rt meirilutanum. J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu var\u00f0 tveittur \u00far Javna\u00f0arflokkinum afturfyri at vera uppi\u00ed meirilutanum.\n\n23. september kunngj\u00f8rdu Javna\u00f0arflokkurin og Sambandsflokkurin, at teir mettu \u00e6tla\u00f0u ger\u00f0irnar hj\u00e1 L\u00f8gtingsmeirilutanum at vera l\u00f3garbrot, og at teir t\u00ed \u00ed m\u00f3tm\u00e6li r\u00fdmdu \u00far tinginum.\n\n25. september kunngj\u00f8rdi amtma\u00f0ur fyri L\u00f8gtinginum, at kongur hev\u00f0i upployst tingi\u00f0 og \u00fatskriva\u00f0 n\u00fdval. [1]\n\n27. september skuldi tingfundur vera aftur. Men F\u00f3lkaflokkurin m\u00f8tti ikki eftir at kongur hev\u00f0i sent tingi\u00f0 heim. J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu m\u00f8tti einsamallur.\n\n8. november 1946 var n\u00fdtt l\u00f8gtingsval. Gamli loysingarmeirilutin fekk 8 tingmenn me\u00f0an gamla andst\u00f8\u00f0an fekk 12.\n\nS\u00ed\u00f0ani f\u00f3ru n\u00fdggjar samr\u00e1\u00f0ingar fram millum n\u00fdggja l\u00f8gtingsmeirilutan og donsku stj\u00f3rnina. Hesar samr\u00e1\u00f0ingar enda\u00f0u vi\u00f0, at Heimast\u00fdrisl\u00f3gin kom \u00ed gildi 1. apr\u00edl 1948. Sum m\u00f3tm\u00e6li \u00edm\u00f3ti heimast\u00fdrisl\u00f3gini var\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin stovna\u00f0ur \u00e1 fundi 22. og 23. mai.\n\nKeldur \n Stj\u00f3rnarskipanarm\u00e1li\u00f0 1946, Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, T\u00f3rshavn 1992.\n L\u00f8gtingi\u00f0 150. H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit 3. L\u00f8gtingi\u00f0, T\u00f3rshavn 2003.\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "1707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A6ringetidende", "title": "F\u00e6ringetidende", "text": "F\u00e6ringetidende er fyrsta av\u00edsin, sum kom \u00fat \u00ed F\u00f8royum. Niels Winther flutti sum n\u00fd\u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur heim til F\u00f8roya og byrja\u00f0i at geva fyrstu f\u00f8roysku av\u00edsina \u00fat 13. mai 1852.\n\nVi\u00f0 F\u00e6ringetidende var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 funnist at donsku emb\u00e6tismonnunum \u00ed F\u00f8royum og kongliga einahandlinum.\n\nM\u00f8nustingin fekk bla\u00f0i\u00f0, eftir at ta\u00f0 \u00ed bla\u00f0i nr. 8 \u00e1k\u00e6rdi einahandilin fyri at sn\u00fdta vi\u00f0 v\u00f8rum m\u00f3ti einum r\u00e6ttarleysum og f\u00e1t\u00e6kum keypara. Niels Winther var\u00f0 d\u00f8mdur at gjalda eina b\u00f3t \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 600 r\u00edkisd\u00e1lar fyri \u00e6rumei\u00f0ing. Hetta t\u00ed at umtala\u00f0i keyparin ikki vildi standa fram og vitna. Henda b\u00f3t, i\u00f0 svarar til umlei\u00f0 3 \u00e1rsl\u00f8nir hj\u00e1 einum arbei\u00f0smanni (\u00ed Odense 1853), gj\u00f8rdist m\u00f8nustingurin hj\u00e1 F\u00e6ringetidende.\n\nEinans 9 bl\u00f8\u00f0 komu \u00fat av F\u00e6ringetidende, fyrstu fer\u00f0 13. mai 1852 og seinastu fer\u00f0 27. juli sama \u00e1r. M\u00e1li\u00f0 var danskt, t\u00ed f\u00f8royskt hev\u00f0i enn ikki vunni\u00f0 frama.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Vestnord - t\u00ed\u00f0arrit - F\u00f8roysk, \u00edslendsk og gr\u00f8nlendsk talgild t\u00ed\u00f0arrit og bl\u00f8\u00f0.\n\nKelda \n F\u00f8roysk bla\u00f0s\u00f8ga 1852-2002, Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0. Sprotin, Vestmanna 2002.\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "1708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Christopher%20Winther", "title": "Niels Christopher Winther", "text": "Niels Christopher Winther (2. juli 1822 - 24. februar 1892) arbeiddi sum sakf\u00f8rari \u00ed Havn og \u00ed Hj\u00f8rring til 1868. Hann gav fyrsta bla\u00f0 \u00fat \u00ed F\u00f8royum, F\u00e6ringetidende, sum t\u00f3 bert kom \u00fat 9 fer\u00f0ir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 13. mai 1852 til 27. juli sama \u00e1r. Hann sat \u00e1 l\u00f8gtingi fr\u00e1 1852 til 1857 og var valdur fyrst \u00ed Eysturoyar vald\u00f8mi og s\u00ed\u00f0ani \u00ed Nor\u00f0streymoyar. Harafturat sat hann \u00e1 f\u00f3lkatingi fr\u00e1 1851 til 1857. \u00c1 fyrsta f\u00f3lkatingsvalinum \u00ed 1851 var\u00f0 Niels Winther valdur. Hann var \u00far Havn, har p\u00e1pi hansara var snikkari. Hann hev\u00f0i g\u00f3\u00f0 evni, og sorenskrivarin Niels Hunderup t\u00f3k s\u00e6r av honum og hj\u00e1lpi honum seinni at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00ed Keypmannahavn. Hann var li\u00f0ugur sum juristur longu \u00ed 1842 og kom til F\u00f8roya \u00ed 1849 fyri at virka sum sakf\u00f8rari og f\u00e1 \u00e1r seinni eisini sum politikari.\n\nGivi\u00f0 \u00fat \n\n F\u00e6ringetidende. Var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00ed fyrstu av\u00eds \u00ed F\u00f8royum.\n F\u00e6r\u00f8ernes Oldtidshistorie, 1875.\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit 3. L\u00f8gtingi\u00f0, T\u00f3rshavn 2003.\n F\u00f8roysk bla\u00f0s\u00f8ga 1852-2002, Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0. Sprotin, Vestmanna 2002.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1822\nAndl\u00e1t \u00ed 1892\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "1716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mai", "title": "Mai", "text": "Mai er fimti m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 7 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 31 dagar. Navni\u00f0 mai kemur fr\u00e1 t\u00ed r\u00f3mversku gudinnuni Maju, sum er gudinna fyri gr\u00f3\u00f0ur og gr\u00f8\u00f0i.\n\nHendingar \u00ed mai \n 1. mai - \u00cd fleiri londum ver\u00f0ur 1. mai h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildi sum arbei\u00f0aradagur\n 17. mai - Tj\u00f3\u00f0ardagur Noregs\n 26. mai - Kr\u00fanprinsurin hevur f\u00f8\u00f0ingardag\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "1721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Altj%C3%B3%C3%B0a%20arbei%C3%B0aradagur", "title": "Altj\u00f3\u00f0a arbei\u00f0aradagur", "text": "Altj\u00f3\u00f0a arbei\u00f0aradagur er tann 1. mai. Vanligt hevur veri\u00f0, at arbei\u00f0sf\u00f3lk, sum eru limir \u00ed arbei\u00f0arafel\u00f8gum, f\u00e1a fr\u00ed henda dagin og m\u00f8tast fyri at tosa um og hoyra um vi\u00f0urskifti sum vi\u00f0koma teimum. \u00cd F\u00f8royum hevur 1. mai-dagshald veri\u00f0 vanligt \u00e1 Vaglinum \u00ed Havn og kring alt landi\u00f0. Seinastu \u00e1rini er arbei\u00f0arar\u00f8rslan t\u00f3 givin vi\u00f0 at skipa fyri 1. mai. \u00cd Havn ver\u00f0ur dagurin t\u00f3 enn hildin \u00e1 Vaglinum.\n\nF\u00f8royskir flaggdagar\nArbei\u00f0arar\u00f8rsla\nArbei\u00f0smarkna\u00f0ur"}
{"id": "1725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hertugad%C3%B8mi%C3%B0%20Finnland", "title": "Hertugad\u00f8mi\u00f0 Finnland", "text": "Finnland var partur av Svenska Kongar\u00edkinum, men h\u00f3ast hetta hevur landi\u00f0 alt\u00ed\u00f0 havt serliga st\u00f8\u00f0u t.d. vi\u00f0 serst\u00f8kum d\u00f8mandi og fyrisitandi l\u00f8gd\u00f8mi. \u00cd 1581 fekk landi\u00f0 heiti sum svenskt st\u00f3rhertugad\u00f8mi.\n\n\u00cd finska kr\u00edgnum, kr\u00edggj millum Sv\u00f8r\u00edki og Russland fr\u00e1 februar 1808 til september 1809, var\u00f0 Finnland hertiki\u00f0 av russum.\n\nSerliga l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 Finnlandi hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at ta\u00f0 ikki var\u00f0 lima\u00f0 inn \u00ed Russiska Tsarveldi\u00f0. Tsarurin, Aleksandur I, helt ta\u00f0 vera skilabetri at var\u00f0veita somu st\u00f8\u00f0u, sum Finnland hev\u00f0i havt \u00ed \u00f8ldir undir svenskum yvirr\u00e6\u00f0i.\n\nFinskur r\u00edkisdagur var\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 1809. \u00darsliti\u00f0 var ein s\u00e1ttm\u00e1li millum tsarin og r\u00edkisdagin um eitt samveldi. Finnland fekk egna stj\u00f3rnarskipan og tsarurin gj\u00f8rdist finskur konstitutionellur monarkur vi\u00f0 heitinum st\u00f3rhertugi.\n\nVi\u00f0 skipanini bo\u00f0a\u00f0i tsarurin fr\u00e1, at Finnland n\u00fa var tj\u00f3\u00f0 millum tj\u00f3\u00f0ir. Marki\u00f0 millum Finnland og Russland var eisini var\u00f0veitt.\n\n\u00cd 1917 f\u00f3r ein kollvelting fram \u00ed Russlandi. Tsarsins vald var\u00f0 lati\u00f0 einari serligari russiskari br\u00e1feingisstj\u00f3rn. Vi\u00f0 hesum st\u00f3\u00f0 Finnland eftir uttan nakran st\u00f3rhertuga. Br\u00e1feingisstj\u00f3rnin metti seg hava tsarsins heimildir \u00ed Finnlandi. Finnar, sum \u00f3tta\u00f0ust ru\u00f0uleikarnar \u00ed Russlandi, vildu heldur hava valdi\u00f0 flutt til ein heimligan stovn, helst r\u00edkisdagin.\n\nFyrsta royndin miseydna\u00f0ist, t\u00e1 br\u00e1feingisstj\u00f3rnin ikki vildi sta\u00f0festa sonevndu heimildarl\u00f3gina fr\u00e1 1917. \u00cd sta\u00f0in var\u00f0 r\u00edkisdagurin sendur til h\u00fas og n\u00fdtt val \u00fatskriva\u00f0.\n\nSeinna royndin at sl\u00edta fr\u00e1 russum eydna\u00f0ist \u00ed m\u00e1na\u00f0unum november-desember 1917. Grei\u00f0ur meiriluti av r\u00edkisdegnum gj\u00f8rdi av, at r\u00edkisdagurin fyribils skuldi hava t\u00e6r heimildir, sum fyrr l\u00f3gi hj\u00e1 tsari og st\u00f3rhertuga. Hetta var mett sum de facto loysing fr\u00e1 Russlandi og formlig fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsing var\u00f0 samtykt nakrar dagar seinni.\n\nN\u00fdggja russiska stj\u00f3rnin, sosialistiska sovjet-stj\u00f3rnin, valdi at vi\u00f0urkenna finska fullveldi\u00f0.\n\n\u00cd 1918 var borgarakr\u00edggj \u00ed Finnlandi. Og \u00ed 1919 bar til at f\u00e1a semju um eina l\u00fd\u00f0veldisskipan vi\u00f0 forseta. Hertugad\u00f8mi\u00f0 Finnland var n\u00fa s\u00f8ga.\n\nKelda \n F\u00f8royskt L\u00f3gar Rit - Vol.4, No. 1 august 2004. S. 33\n\nFinnlands s\u00f8ga"}
{"id": "1731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flotoyggj", "title": "Flotoyggj", "text": "At f\u00f3lk veruliga hava tr\u00fa\u00f0 upp \u00e1 flotoyggjar, framgongur av einum greinarstubba \u00far b\u00f3kini F\u00e6ro\u00e6 Et F\u00e6roa Reserata, sum danski presturin Lucas Debes gav \u00fat \u00ed 1673. \u00cd kapitlinum F\u00e6r\u00f8es Land skrivar hann solei\u00f0is:\n\nFleiri \u00edb\u00fagvar hava bo\u00f0a fr\u00e1, at ein flotoyggj ofta hevur veri\u00f0 at s\u00edggja nor\u00f0an fyri landi\u00f0. Hetta er ikki bara fr\u00e1sagnir i\u00f0 eru bornar v\u00ed\u00f0ari fr\u00e1 forfedrunum, men eisini f\u00f3lk n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum siga fyri satt, at tey hava s\u00e6\u00f0 hana \u00ed nakrar t\u00edmar. Tey siga seg hava s\u00e6\u00f0 fj\u00f8ll og dalar \u00e1 henni, \u00e1ir i\u00f0 streyma \u00ed d\u00f8lunum og at tey t\u00fd\u00f0uliga s\u00f3u at hon var gr\u00f8n \u00ed ne\u00f0ra og \u00ed d\u00f8lunum.\n\nTann 28. apr\u00edl fyrra \u00e1ri\u00f0 kom skiparin Poul Baadsted til F\u00f8royar vi\u00f0 s\u00ednum skipi. B\u00e6\u00f0i hann og tveir ungir prestar, i\u00f0 v\u00f3ru vi\u00f0 \u00e1 fer\u00f0ini, nevniliga Gregers Pederss\u00f8n og Peder Clements\u00f8n, s\u00f8gdu fr\u00e1, at teir \u00e1 lei\u00f0ini s\u00f3u eina oyggj, t\u00e1 skipi\u00f0 var riki\u00f0 av k\u00f3s sunnanfyri F\u00f8royar. T\u00e1 teir komu n\u00e6r oynni, s\u00f3u teir hana t\u00fd\u00f0uliga vi\u00f0 fj\u00f8llum, bj\u00f8rgum og streymandi \u00e1um, gr\u00f8n vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan og vi\u00f0 klettum og skerum undir landi, ikki \u00f3l\u00edk teimum f\u00f8roysku oyggjunum. Men teir s\u00f3u ongar a\u00f0rar oyggjar og mettu t\u00ed at teir v\u00f3ru sn\u00fdttir. Teir sigldu t\u00ed v\u00ed\u00f0ari nor\u00f0ureftir og komu eftirhondini fram til F\u00f8royar. \nSkiparin metti at oyggin l\u00e1 ellivu m\u00edl \u00ed ein landsynning \u00far F\u00f8royum. Um n\u00f8kur f\u00f8st oyggj l\u00e1 \u00e1 t\u00ed positi\u00f3nini, hev\u00f0i hon fyri langari t\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0ani veri\u00f0 funnun, eftirsum skipini i\u00f0 sigla \u00e1 \u00cdsland ofta sigla \u00e1 t\u00ed lei\u00f0ini. Tey skip i\u00f0 koma sunnan\u00edfr\u00e1 og stevna nor\u00f0ur um Hetland, seta k\u00f3sina eftir F\u00f8royum, og mugu t\u00ed koma framvi\u00f0 t\u00ed sta\u00f0num. So um ein f\u00f8st oyggj l\u00e1 har, hev\u00f0i hon veri\u00f0 kend frammanundan.\n\nEnckhuyser Eyland, i\u00f0 var\u00f0 funnin og navngivin av hollendingum, l\u00e1 undir 65 gradum nor\u00f0ari breidd ella latitude, 45 m\u00edl \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far F\u00f8royum. Ta\u00f0 er t\u00fddningarmiki\u00f0 at nevna hana, av t\u00ed at hon ikki longur finst.\nTa\u00f0 er upp til tann einstaka at avgera um ta\u00f0 er nat\u00farligt, at ein sovorin landmassi av h\u00f8r\u00f0um gr\u00f3ti kann hava veri\u00f0 til og so hv\u00f8rva aftur. Um oyggin var av plantum og viksteini, so kundi ta\u00f0 veri\u00f0, men so m\u00e1tti hon hava floti oman\u00e1, sum flotoyggjarnar \u00ed ferskvatni, samanvovin av r\u00f3tum, vi\u00f0 eitt sindur av mold og grasi.\n\n\u00cdb\u00fagvarnir siga annars um Sv\u00ednoynna, at hon upprunaliga hevur veri\u00f0 ein flotoyggj. Teir meta, at um ein kundi komi \u00fat \u00e1 ta\u00f0 (flot)oynna i\u00f0 ofta s\u00e6st, og kasta st\u00e1l \u00e1 hana, so hev\u00f0i hon sett seg. Hetta svarar til yvirtr\u00fanna hj\u00e1 kavarum, i\u00f0 leggja st\u00e1l \u00e1 d\u00fdrgripirnar teir finna \u00e1 havbotninum, so tey fornisku ikki skulu flyta teir, t\u00e1 kavararnir fara upp aftur. Mong eru tey i\u00f0 siga fr\u00e1 t\u00edl\u00edkum flotoyggjum, og vilja vera vi\u00f0 at t\u00e6r eru veruleiki. Men eg tr\u00fagvi hesum ikki, ei heldur nakrari yvirtr\u00fagv (teimum vi\u00f0v\u00edkjandi). Hev\u00f0i t\u00e6r ikki veri\u00f0 sagdar at l\u00edkjast vanligum oyggjum, so vildi eg hildi\u00f0 at t\u00e6r v\u00f3ru \u00edsfj\u00f8ll i\u00f0 eru komin rekandi \u00far Gr\u00f8nlandi. Um so ikki er, so er ta\u00f0 m\u00edn fasta tr\u00fagv, at hetta er fyrigykling og sj\u00f3narvilling hj\u00e1 Djevlinum, sum \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum er ein sannur meistari \u00ed sl\u00edkum. T\u00ed hann hevur ofta gykla teir fyrr \u00ed \u00f8\u00f0rum l\u00edki. Ta\u00f0 er kent millum manna, hvussu Satan um n\u00e6tur, t\u00e1 teir eru \u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0ri um veturin, hevur v\u00edst seg fyri teimum sum ein b\u00e1tur vi\u00f0 manning og fiskirei\u00f0skapi. Hann hevur tala vi\u00f0 teir, givi\u00f0 teimum agn og sagt teimum fr\u00e1 g\u00f3\u00f0um mi\u00f0um. Teir b\u00e6\u00f0i kenna til og n\u00fdta tey mi\u00f0 i\u00f0 hann hevur sagt teimum fr\u00e1. Um Satan kann v\u00edsa seg \u00ed b\u00e1tal\u00edki fyri \u00edb\u00fagvunum, so kann hann eisini gera ta\u00f0 \u00ed landal\u00edki, kanska fyri at lokka tey vantr\u00fanu til s\u00edn og f\u00f8ra tey \u00fat \u00ed vanlukku...\n\nKelda \n\n Lucas Debes F\u00e6ro\u00e6 Et F\u00e6roa Reserata. Keypmannahavn 1673.\n Tjatsi.fo: \"Lucas Debes og flotoyggjarnar\" (F\u00f8roysk umseting: Anker Eli Petersen)\n\nOyggjar"}
{"id": "1733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Risin%20og%20Kellingin", "title": "Risin og Kellingin", "text": "Nor\u00f0an fyri bygdina \u00e1 Ei\u00f0i, ytst \u00e1 fl\u00f3gvanum, sum er millum Eysturoy og Streymoy, standa framman fyri landi tveir st\u00f3rir drangar, sum r\u00f3past Risin (71m) og Kellingin (69m), hin ytri og hon innari landinum, og har er r\u00e6tt sund \u00edmillum teirra, t\u00e1 i\u00f0 kyrt er.\n\nUm hesar drangarnar er s\u00f8gnin, at einusinni \u00e6tla\u00f0i \u00cdsland at flyta F\u00f8royar nor\u00f0ur til s\u00edn og sendi t\u00ed ein st\u00f3ran risa og konu hansara at f\u00e1a t\u00e6r fluttar har nor\u00f0ur.\n\nTey komu b\u00e6\u00f0i at t\u00ed ytsta berginum, sum r\u00f3past Ei\u00f0iskollur og longst m\u00f3ti \u00fatnyr\u00f0ingi. Risin var\u00f0 standandi \u00fati \u00ed sj\u00f3num, me\u00f0an kellingin f\u00f3r upp \u00e1 kollin at fatla byr\u00f0una. Hann skuldi bera, og sk\u00fagva hana fram \u00e1 hann.\nFyrsta tak hon t\u00f3k, var so fast, at Ytri Kollur skr\u00e6dna\u00f0i fr\u00e1; hon royndi t\u00ed at f\u00e1a fetilin fastan \u00ed einum \u00f8\u00f0rum sta\u00f0 \u00e1 kollinum, men ikki vildi bera \u00ed lag hj\u00e1 teimum; - grundv\u00f8llurin var fastur, og oyggjarnar ikki l\u00e6ttar at flyta.\nSo er sagt, at enn st\u00f3\u00f0 kelling uppi \u00e1 kolli, t\u00e1 i\u00f0 dimmi t\u00f3k at l\u00e6tta; - tey r\u00e6ddust dagin, og hon f\u00f3r t\u00ed sum skj\u00f3tast oman til risan, sum st\u00f3\u00f0 \u00ed sj\u00f3num og b\u00ed\u00f0a\u00f0i eftir henni; men ov leingi h\u00f8vdu tey dr\u00e1la\u00f0, t\u00ed \u00ed sama bili, tey funnust undir kollinum og skuldu va\u00f0a lei\u00f0 s\u00edna nor\u00f0ur til \u00cdslands, risin undan og kellingin aftan\u00e1, t\u00e1 reis s\u00f3l \u00far havi, og tey gj\u00f8rdust b\u00e6\u00f0i til steinar, og standa n\u00fa og l\u00edta \u00edm\u00f3ti \u00cdslandi, men sleppa ongan veg.\n\nA\u00f0rir siga, at tey v\u00f3ru send at f\u00e1a korn \u00far F\u00f8royum, av t\u00ed at kornney\u00f0 var heima \u00ed \u00cdslandi; ta\u00f0 s\u00e6st, at kellingin hevur sum kn\u00fdti ella posa \u00e1 baki.\n\nKelda \n\n V. U. Hammershaimb: F\u00e6r\u00f8sk Anthologi. Keypmannahavn 1891 - bind 1, s. 344\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havfr%C3%BAgv", "title": "Havfr\u00fagv", "text": "Havfr\u00fagvin ella S\u00e6varmoyggin er ein yvirnat\u00farlig vera \u00e1 sj\u00f3num.\nV. U. Hammershaimb skrivar um havfr\u00fanna:\nHavfr\u00fagv l\u00edkist f\u00f3lki fyri oman belti\u00f0, hevir langt jarpt h\u00e1r sum kona, hon floytir ta\u00f0 \u00fat um seg \u00e1 sj\u00f3gvin; t\u00f3 hevir hon styttri armar. Fyri ni\u00f0an belti\u00f0 er hon sum fiskur og hevir sporl og ro\u00f0slu. Vendir hon s\u00e6r m\u00f3ti b\u00e1tinum, t\u00e1 i\u00f0 hon kemur upp \u00far sj\u00f3num, ver\u00f0ur \u00f3ve\u00f0ur, og t\u00e1 r\u00e6\u00f0ur um at r\u00f3gva heim aftur sum skj\u00f3tast og royna at sleppa undan at sj\u00f3l\u00e1tast. Men kemur havma\u00f0urin upp hj\u00e1 henni, ver\u00f0ur gott ve\u00f0ur. Havfr\u00fagvin syngur so fagurliga, at menninir ver\u00f0a \u00f3\u00f0ir, t\u00e1 i\u00f0 teir lurta eftir sangi hennara, og t\u00ed eiga teir at stinga vattatumlarnar \u00ed oyruni, t\u00ed annars vilja teir \u00ed \u00f8\u00f0i og \u00f8rviti leypa \u00far b\u00e1tinum \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv til hennara.\n\nKeldur \nF\u00e6r\u00f8sk Anthologi, Keypmannahavn 1891 - bind 1, s. 337)\n\nGudal\u00e6ra\n\u00c6vint\u00fdrverur\nF\u00f3lkaminni"}
{"id": "1737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADkingur", "title": "V\u00edkingur", "text": "Heiti\u00f0 v\u00edkingur ver\u00f0ur br\u00fakt um norr\u00f8nar fer\u00f0amenn \u00ed V\u00edkinga\u00f8ld, um mentanina hj\u00e1 hesum nor\u00f0b\u00fagvum, um t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, um sj\u00e1lvar fer\u00f0irnar og um f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed v\u00edkum. V\u00edkingar voru t\u00fddningarmiklir leikarar \u00ed evropeiskari s\u00f8gu.\n\nV\u00edkingur er eisini navni\u00f0 \u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Eysturoy, sum er ein samanlegging av G\u00f8tu \u00cdtr\u00f3ttarfelag og Leirv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag.\n\nOr\u00f0auppruni \nUpprunin av or\u00f0inum v\u00edkingur er ikki grei\u00f0ur. Flestu serfr\u00f8\u00f0ingar eru t\u00f3 samdir um at ta\u00f0 kemur av or\u00f0inum v\u00edk. Summir serfr\u00f8\u00f0ingar halda at or\u00f0i\u00f0 upprunaliga hevur merkt virksemi \u00ed v\u00edkum. Seinni ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 samheiti vi\u00f0 sj\u00f3fer\u00f0. Ein v\u00edkingur er so einhv\u00f8r i\u00f0 f\u00e6st vi\u00f0 sl\u00edkt virksemi ella b\u00fdr \u00ed einari v\u00edk.\n\n\u00cd \u00edslendingas\u00f8gum merkir at fara \u00ed v\u00edking ta\u00f0 sama sum at fara \u00e1 sj\u00f3fer\u00f0. Ein v\u00edkingur er ein sj\u00f3ma\u00f0ur ella herma\u00f0ur, i\u00f0 er vi\u00f0 \u00e1 fer\u00f0ini.\n\n\u00cd handritum \u00far mi\u00f0\u00f8ld, sum ikki eru skriva\u00f0 av nor\u00f0b\u00fagvum, merkir v\u00edkingur sj\u00f3r\u00e6nari. V\u00edkingar v\u00f3ru kendir fyri s\u00edni \u00e1lop \u00e1 kleystur og kirkjur \u00ed v\u00edkinga\u00f8ld, so ta\u00f0 er ikki l\u00f8gi\u00f0, um or\u00f0ini v\u00edkingur og sj\u00f3r\u00e6nari av hesum eru vor\u00f0in samheiti.\n\nOr\u00f0i\u00f0 er var\u00f0veitt \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0arf\u00f8royskum sum heiti fyri f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed v\u00edkum. D\u00f8mi eru klaksv\u00edkingur, hoyv\u00edkingur og h\u00fasav\u00edkingur. Or\u00f0i\u00f0 var eisini n\u00fdtt \u00e1 henda h\u00e1tt \u00ed v\u00edkinga\u00f8ld av nor\u00f0b\u00fagvum sj\u00e1lvum.\n\nV\u00edkinga\u00f8ld \nV\u00edkinga\u00f8ld er heiti fyri eitt \u00e1v\u00edst t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed evropeiskari s\u00f8gu fr\u00e1 um lei\u00f0 750 til um lei\u00f0 1050. T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 byrjar vi\u00f0 teimum fyrstu kendu \u00e1lopunum \u00ed Bretlandi og endar vi\u00f0 tr\u00fa\u00f0arskiftinum fr\u00e1 \u00c1satr\u00fanni til Kristind\u00f3m, t\u00e1 Mi\u00f0\u00f8ld tekur vi\u00f0.\n\nSt\u00f3rur f\u00f3lkav\u00f8kstur var \u00ed Nor\u00f0urlondum hesa t\u00ed\u00f0ina. Nor\u00f0urlendsku kongsr\u00edkini Noreg, Danmark og Sv\u00f8r\u00edki v\u00f3r\u00f0u til. Mong f\u00f3lk f\u00f3ru um hav \u00e1 r\u00e1nsfer\u00f0um, handilsfer\u00f0um og at b\u00faseta seg \u00ed bygdum og \u00f3bygdum londum. Samb\u00e6rt F\u00f8royingas\u00f8gu savna\u00f0i Haraldur H\u00e1rfagri Noreg \u00ed eitt r\u00edki vi\u00f0 t\u00ed \u00farsliti at st\u00f3r mannfj\u00f8ld fl\u00fdggja\u00f0i vestur um hav.\n\nUpp \u00e1 tr\u00edggjar \u00f8ldir megna\u00f0u nor\u00f0b\u00fagvar, sum \u00e1\u00f0renn v\u00edkinga\u00f8ld ikki h\u00f8vdu gj\u00f8rt n\u00f3gv um seg, at leggja Ongland undir seg, at koma til Gr\u00f8nlands og Ameriku og at leggja lunnarnar undir Russiska R\u00edki\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n \u00c1satr\u00fagv\n V\u00edkingaskip\n V\u00edkinga\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum\n V\u00edkingur (\u00edtr\u00f3ttarfelagi\u00f0)\n\nS\u00f8ga\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in"}
{"id": "1738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anker%20Eli%20Petersen", "title": "Anker Eli Petersen", "text": "Anker Eli Petersen, f\u00f8ddur tann 7. juni 1959 \u00e1 Tv\u00f8royri, er ein f\u00f8royskur grafikari, myndpr\u00fd\u00f0ari og yrkjari. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri, men flutti seinni til Havnar at b\u00fagva, og b\u00fdr n\u00fa \u00e1 Sj\u00e6llandi.  Hann er sj\u00e1lvl\u00e6rdur listama\u00f0ur. Hann er serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed kollasju og teldugrafikk. Fyrimyndir hansara eru William Heinesen, i\u00f0 eisini var papp\u00edrsklipp listama\u00f0ur og Elinborg L\u00fctzen.\n\nAnker Eli l\u00e6rdi seg fornnorr\u00f8nt, me\u00f0an hann gekk \u00ed sk\u00fala, \u00ed verkum hansara eru ein mongd av motivum \u00far norr\u00f8nu gudal\u00e6runi. Hann hevur starvast sum netv\u00f8r\u00f0ur og hevur t\u00fdtt n\u00f3gvar tekstir \u00far f\u00f8royskum til danskt og enskt og hevur eisini skriva\u00f0 greinir um f\u00f8roysk vi\u00f0urskifti. Hann hevur eisini skriva\u00f0 sangir, teir kendastu munnu vera barnsangurin \u00c1 fer\u00f0 til dreymaland og Lj\u00f3\u00f0smynd. S\u00ed\u00f0stnevndi var\u00f0 valdur til \u00c1rsing f\u00f8royski sangur \u00ed 20. \u00f8ld.  Terji Rasmussen gj\u00f8rdi lagi, sangurin er vi\u00f0 \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Terji og F\u00f8stufressar, i\u00f0 var \u00fatgivin \u00ed 1990. Hann hevur eisini myndpr\u00fdtt fleiri b\u00f8kur og t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur. Anker Eli hevur gj\u00f8rt grafiskt arbei\u00f0i fyri ta\u00f0 danska orkestri\u00f0 Othala, sum s\u00e1st \u00ed albummi teirra \"N\u00e5r alting er glemt\", i\u00f0 var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 heysti 2007.\n\n\u00datvaldar ser- og b\u00f3lkaframs\u00fdningar \nM.a. \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Smi\u00f0juni \u00ed L\u00edtluv\u00edk. Foreningen Norden \u00ed H\u00f8rsholn, Birker\u00f8d og Aller\u00f8d.  Foreningen Norden \u00ed G\u00f8teborg.  Det Finske Kulturinstitut, Keypmannahavn.  F\u00f8royah\u00fasi\u00f0 \u00ed Keypmannahavn.  Vestnorr\u00e6nt menningarsetur, Hafnarfj\u00f6r\u00f0ur.  Udstilling Nordlys, Horsens. L. Tandrup st\u00f8tteprojekt, Horsens.  Ymsar frams\u00fdningar fyri Postverk F\u00f8roya.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nFilateli\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "1741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lucas%20Jacobs%C3%B8n%20Debes", "title": "Lucas Jacobs\u00f8n Debes", "text": "Lucas Jacobs\u00f8n Debes (1623 \u00ed Stubbek\u00f8bing - 28. september 1675 \u00ed T\u00f3rshavn) var\u00f0 prestur og topograf.\n\n\u00datgivi\u00f0 \nF\u00e6ro\u00e6 & F\u00e6roa reserata: Det er F\u00e6r\u00f8ernis oc f\u00e6r\u00f8eske Indbyggeris beskrifvelse, udi hvilcken f\u00f8ris til liuset adskillige naturens hemeligheder, oc nogle antiqviteter, som her til dags udi m\u00f8rcket hafve v\u00e6ret indelugt, oc nu her opladis / alle curieuse til velbehagelighed, sammenskrefven oc forklaret aff Lucas Jacobs\u00f8n Debes. Keypmannahavn: 1673\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Dansk biografisk Lexikon 1887-1905\n\nDebes, Lucas Jacobs\u00f8n\nDebes, Lucas Jacobs\u00f8n\nDanskir prestar"}
{"id": "1745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norr%C3%B8n%20gudal%C3%A6ra", "title": "Norr\u00f8n gudal\u00e6ra", "text": "\u00c1satr\u00fagvin var \u00e1tr\u00fana\u00f0ur nor\u00f0b\u00fagva \u00ed forn\u00f8ld og v\u00edkinga\u00f8ld. \u00c1satr\u00fagv ver\u00f0ur eisini nevnd norr\u00f8na gudal\u00e6ra.\n\nN\u00e6rum \u00f8ll vitan um \u00e1satr\u00fagv er skriva\u00f0 av f\u00f3lki, sum ikki sj\u00e1lvt var \u00e1satr\u00fagvandi. Eddukv\u00e6\u00f0i\u00f0 eldra (S\u00e6mundar edda) og Eddukv\u00e6\u00f0i\u00f0 yngra (Snorra edda) eru t\u00fddningarmestu keldurnar, og eru skriva\u00f0ar \u00ed \u00cdslandi \u00ed kristnari t\u00ed\u00f0. Ein onnur \u00e1hugaverd kelda er fr\u00e1s\u00f8gan fr\u00e1 einum muslimskum sendimanni nevndum Ahmad Ibn Fadlan, i\u00f0 f\u00f3r \u00e1 fer\u00f0 til Nor\u00f0urlanda \u00ed 922.\n\n\u00c1satr\u00fagv doy\u00f0i \u00fat, t\u00e1 i\u00f0 kristind\u00f3mur kom til Nor\u00f0urlanda og f\u00f3lki\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv. Sagnir eru t\u00f3 um, at \u00e1v\u00edsar bygdir hava veri\u00f0 verandi heidnar, t.e. \u00e1satr\u00fagvandi, langt upp \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. F\u00f3lk er s\u00ed\u00f0an fari\u00f0 at tr\u00fagva upp\u00e1 hesa tr\u00fagv aftur. N\u00f8kur hundra\u00f0 skr\u00e1sett \u00e1satr\u00fagvandi eru \u00ed Nor\u00f0urlondum \u00ed dag.\n\n\u00c1satr\u00fagvandi, bl\u00f3tarar ella heidningar, tr\u00fagva upp\u00e1 gudar nevndir \u00e6sir; eintal \u00e1sur. Av hesum er or\u00f0i\u00f0 \u00e1satr\u00fagv avleitt.\n\nHesir \u00e6sir liva \u00ed \u00c1sgar\u00f0i, me\u00f0an menniskju liva \u00ed Mi\u00f0gar\u00f0i. \u00cd \u00datgar\u00f0i liva jatnir, sum vilja \u00e6sum til l\u00edvs.\n\nH\u00e6gstur av \u00e6sum er \u00d3\u00f0in. Hann er alfa\u00f0ir og kongur \u00e1sanna. Hann er einoygdur eftir at hava lati\u00f0 anna\u00f0 eyga s\u00edtt \u00ed ve\u00f0 fyri at drekka \u00far M\u00edmis brunni, ha\u00f0an hann hevur fingi\u00f0 v\u00edsd\u00f3m s\u00edn. Ravnar \u00d3\u00f0ins, Hugin og Munin, fl\u00fagva um ver\u00f8ld alla og bo\u00f0a \u00d3\u00f0ini fr\u00e1 t\u00ed, i\u00f0 fyri ferst \u00ed heiminum.\n\nM\u00e6tastur av \u00e6sum er T\u00f3rur. Hj\u00e1 s\u00e6r hevur hann hamaran Mj\u00f8lnir.\n\nNornurnar, Ur\u00f0, Verandi og Skuld, r\u00e1\u00f0a fyri mannalagnu. T\u00e6r spinna lagnutr\u00e1\u00f0.\n\nHei\u00f0ursverdasti dey\u00f0i, i\u00f0 menn kunnu f\u00e1a, er at doyggja \u00e1 vali, \u00e1 kr\u00edgsv\u00f8lli. Teir, i\u00f0 doyggja solei\u00f0is ver\u00f0a av valkyrjunum f\u00f8rdir \u00ed \u00d3\u00f0ins h\u00f8ll til Valhalla, har teir sleppa at halda veitslu og str\u00ed\u00f0ast hv\u00f8nn dag til ragnaraka.\n\nMillum \u00c1sgar\u00f0ar og Mi\u00f0gar\u00f0ar er br\u00fagvin Bivr\u00f8st, \u00e6labogin, har \u00e1surin Heimdallur situr \u00e1 var\u00f0haldi. T\u00e1 i\u00f0 jatnir koma eftir Bivr\u00f8sti, skal Heimdallur bl\u00e6sa \u00ed Gjallarhorni\u00f0. T\u00e1 ver\u00f0ur ragnar\u00f8k, t.e. heimsins undirgangur.\n\nV\u00f8lusp\u00e1 \n \u00d3\u00f0in sendi\n spj\u00f3ti\u00f0 \u00ed flokkin,\n ta\u00f0 var fyrsta \n str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed heimi.\n \u00c1sana vi\u00f0ja-\n gir\u00f0ing var\u00f0 brotin,\n str\u00ed\u00f0sb\u00fanir vanir\n troddu v\u00f8ll.\n \u00d3\u00f0in og valkyrjurnar\n\nS\u00f8ga\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in"}
{"id": "1746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karsten%20Hoydal", "title": "Karsten Hoydal", "text": "Karsten Hoydal (28. mars 1912 \u00ed Hoyd\u00f8lum - 4. apr\u00edl 1990) var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n\nHann f\u00f3r ungur til Danmarkar at \u00fatb\u00fagva seg innan landb\u00fana\u00f0 og fiskivinnu og starva\u00f0ist innan hetta arbei\u00f0s\u00f8ki\u00f0. Eitt skifti\u00f0 var hann \u00ed Ekvador sum r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 Sameindum Tj\u00f3\u00f0um. Hann var l\u00f8gtingsma\u00f0ur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur umbo\u00f0andi Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin. Karsten var fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0ur h\u00f8vundur og skald. Hann skriva\u00f0i yrkingar, stutts\u00f8gur, t\u00fdddi, umm\u00e6lti, skriva\u00f0i yrkisgreinar og barnas\u00f8gur. \u00cd s\u00ednum skaldskapi l\u00fdsti hann m.a. n\u00e1tt\u00faruna, l\u00edvskorini, barnalyndi\u00f0 og vandan vi\u00f0 kr\u00edggi og herna\u00f0ardubbing. Karsten Hoydal var n\u00fdskapandi h\u00f8vundur, b\u00e6\u00f0i m\u00e1lsliga og innihaldsliga.\n\nFyrsta \u00fatg\u00e1va hansara var yrkingasavni\u00f0 Myrkri\u00f0 rey\u00f0a \u00ed 1946.\n\n\u00datg\u00e1vur \nKarsten Hoydal gav \u00fat 4 yrkingas\u00f8vn: \u00bbMyrkri\u00f0 rey\u00f0a\u00ab 1946, \u00bbSyngjandi gr\u00f3t\u00ab 1951, \u00bbVatni\u00f0 og lj\u00f3si\u00f0\u00ab 1960 og heildarsavni\u00f0 \u00bbTeinur og tal\u00ab 1972.\n1946 - Myrkri\u00f0 rey\u00f0a\n1951 - Svimjingarbelti\u00f0 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1951 \u2013 Syngjandi gr\u00f3t\n1960 \u2013 Vatni\u00f0 og lj\u00f3si\u00f0\n1971 \u2013 Leikapetti\u00f0\n1972 \u2013 Teinur og tal (3 yrkingas\u00f8vn \u00ed einari b\u00f3k)\n1979 \u2013 Fr\u00e6ndar\u00f8ddir\n1980 - He\u00f0in, Marjun og tj\u00f8ldrini\n1986 \u2013 Su\u00f0 \u00ed grasi\n1999 - L\u00edv heldur \u00e1\n- Barni\u00f0, bergi\u00f0 og bl\u00f3murnar\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1961 M.A.Jacobsen\n 1973 Hei\u00f0urslimur \u00ed brasilianskum rith\u00f8vundafelag\n 1988 M.A.Jacobsen - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri anna\u00f0 mentanaravrik.\n\nFamilja \nKona hansara var Maria Louisa, f\u00f8dd Falk-R\u00f8nne. Saman \u00e1ttu tey f\u00fdra b\u00f8rn: tv\u00edbur\u00f0arnir Gunnar og Kjartan, Anniku og Egil. Politikarin H\u00f8gni Hoydal er abbasonur hansara.\n\nKeldur \n\nHoydal, Karsten\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1912\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir politikarar\nHoyv\u00edkingar\nAndl\u00e1t \u00ed 1990"}
{"id": "1750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20kongarekkja", "title": "F\u00f8roysk kongarekkja", "text": "Vanliga ver\u00f0ur sagt, at F\u00f8royar gj\u00f8rdust norskt skattland \u00ed 1035, so t\u00e1 fingu F\u00f8royar s\u00edn fyrsta kong. Norska kongarekkjan er ikki eins neyv og hin danska. Onkur t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 eru meir enn ein kongur, onkunt\u00ed\u00f0 t\u00ed fleiri eru \u00fatnevndir kongar \u00ed senn, onkunt\u00ed\u00f0 t\u00ed fleiri gera krav upp\u00e1 at vera kongur \u00ed senn. Ilt er at siga hvat samband f\u00f8royingar hava havt vi\u00f0 kong \u00ed fyrstuni, men neyvari listi kann neyvan gerast.\n\n\u00d8ll n\u00f8vnini eru skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum m.a. orsaka\u00f0 av at norsku og donsku stavingarnar ikki alt\u00ed\u00f0 samsvara. Heldur enn at velja a\u00f0ra av teimum er hin f\u00f8royska n\u00fdtt.\n\nH\u00e1rfagra\u00e6ttin \n\n Magnus 1. (\u00d3lavsson) G\u00f3\u00f0i 1035 - 1047\n Haraldur 1. (Sj\u00far\u00f0arson) Har\u00f0r\u00e1\u00f0i 1045 - 1066\n Magnus 2. Haraldsson 1066 - 1069\n \u00d3lavur 1. (Haraldsson) Kyrri 1067 - 1093\n H\u00e1kun 1. Magnusson T\u00f3rifostri 1093 - 1095\n Magnus 3. (\u00d3lavsson) Berf\u00f8tti 1093 - 1103\n \u00d3lavur 2. Magnusson 1103 - 1115\n Oystein 1. Magnusson 1103 - 1123\n Sj\u00far\u00f0ur 1. (Magnusson) Jorsalafari 1103 - 1130\n Magnus 4. (Sj\u00far\u00f0arson) Blindi 1130 - 1135\n Haraldur 2. (Magnusson) Gilli 1130 - 1136\n Sj\u00far\u00f0ur 2. Munn 1136 - 1155\n Ingi 1. (Haraldsson) Kr\u00f3kryggur 1136 - 1161\n Oystein 2. Haraldsson 1142 - 1157\n H\u00e1kun 2. (Sj\u00far\u00f0arson) Her\u00f0abrei\u00f0i 1157 - 1162\n Magnus 5. Erlingsson 1161 - 1184\n\nSverris\u00e6ttin \n\n Sverri 1. Sj\u00far\u00f0arson 1177 - 1202\n H\u00e1kun 3. Sverrisson 1202 - 1204\n Ingi 2. B\u00e1r\u00f0arson 1204 - 1217\n H\u00e1kun 3. H\u00e1kunarson 1217 - 1263\n Magnus 6. (H\u00e1kunarson) L\u00f3gb\u00f8tari 1263 - 1280\n Eirikur 1. Magnusson 1280 - 1299\n H\u00e1kun 3. Magnusson 1299 - 1319\n Magnus 7. Eiriksson 1319 - 1355\n H\u00e1kun 4. Magnusson 1343 - 1380\n \u00d3lavur 3. H\u00e1kunarson 1380 - 1387\n\nKalmarsamveldi\u00f0 \n\n Margreta 1. Valdimarsd\u00f3ttir 1388 - 1412\n Eirikur 2. (Erikur av Pommern) 1389 - 1442\n Kristoffur av Bayern 1442 - 1448\n Karl Kn\u00fatsson B\u00f3ndi 1449 - 1450\n\nDanmark-Noreg \n\n Kristjan I 1450 - 1481\n interregnum 1481 - 1483\n Hans I 1483 - 1513\n Kristjan II 1513 - 1523\n Fr\u00ed\u00f0rikur I 1524 - 1533\n Kristjan III 1537 - 1559\n Fr\u00ed\u00f0rikur II 1559 - 1588\n Kristjan IV 1588 - 1648\n Fr\u00ed\u00f0rikur III 1648 - 1670\n Kristjan V 1670 - 1699\n Fr\u00ed\u00f0rikur IV 1699 - 1730\n Kristjan VI 1730 - 1746\n Fr\u00ed\u00f0rikur V 1746 - 1766\n Kristjan VII 1766 - 1808\n Fr\u00ed\u00f0rikur VI 1808 - 1814\n\nDanskt st\u00fdri \n\n Fr\u00ed\u00f0rikur VI 1814 - 1839\n Kristjan VIII 1839 - 1848\n Fr\u00ed\u00f0rikur VII 1848 - 1863\n Kristjan IX 1863 - 1906\n Fr\u00ed\u00f0rikur VIII 1906 - 1912\n Kristjan X 1912 - 1947\n Fr\u00ed\u00f0rikur IX 1947 - 1972\n Margreta II 1972 -\n\nKongarekkja\nDanmark\nNoreg\nStatslei\u00f0arar\nRegentar"}
{"id": "1751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverri%20Sj%C3%BAr%C3%B0arson", "title": "Sverri Sj\u00far\u00f0arson", "text": "Sverri Sj\u00far\u00f0arson var\u00f0 f\u00f8ddur 1151 \u00ed Noregi, dey\u00f0ur 8. mars 1202 \u00ed Bergen. Hann vaks upp og var\u00f0 prestl\u00e6rdur \u00e1 bispagar\u00f0inum \u00ed Kirkjub\u00f8 og var Noregs kongur fr\u00e1 1177/84 til 1202.\n\nNorskir kongar"}
{"id": "1752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hattarv%C3%ADk", "title": "Hattarv\u00edk", "text": "Hattarv\u00edk er ein bygd \u00ed Fugloy. Hon er tann eystasta bygdin \u00ed F\u00f8royum. Hattarv\u00edk var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevnd \u00ed Hundabr\u00e6vinum, sum var\u00f0 skriva\u00f0 einafer\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1350-1400. \u00cd Fugloy eru tv\u00e6r bygdir: Kirkja og Hattarv\u00edk. Strekki\u00f0 \u00edmillum Kirkju og Hattarv\u00edk er 6 km. \u00cd sjeyti\u00e1runum var\u00f0 vegur gj\u00f8rdur millum bygdirnar \u00e1 Fugloynni. Arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 at gera vegin byrja\u00f0i mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed sjeyti-\u00e1runum og var\u00f0 vegurin tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed umlei\u00f0 1990. \u00cd dag eru n\u00f8kur akf\u00f8r \u00ed oynni. Kirkja og Hattarv\u00edk eru bygdir, sum s\u00edggjast at hava veri\u00f0 um lei\u00f0 \u00e1r 1350-1400, men sum kunnu vera eldri. \u00cdb\u00fagvatali\u00f0 vaks upp \u00ed 100 f\u00f3lk beint fyri Seinna heimskr\u00edggj og t\u00f3k so at minka serliga fr\u00e1 1960 og \u00fateftir. Samb\u00e6rt t\u00f8lum fr\u00e1 Hagstovuni \u00ed 2014 b\u00fagva 14 f\u00f3lk \u00ed Hattarv\u00edk, men um veturin eru \u00ed mesta lagi seks f\u00f3lk har. T\u00e1 mest f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u \u00ed bygdini \u2013 umlei\u00f0 1940 \u2013 v\u00f3ru tey umlei\u00f0 100. \u00cd bygdini er kirkja og sk\u00fali. Kirkjan er bygd \u00ed 1899 og sk\u00falin er bygdur \u00ed 1926. Kirkjan hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 \u00e1 Kirkju, men t\u00e1 n\u00fdggj kirkja skuldi byggjast \u00ed 1830-\u00e1runum, var\u00f0 avgj\u00f8rt at byggja hana \u00ed Hattarv\u00edk. \u00c1 Kirkju var ongin, i\u00f0 t\u00e1 kundi vera kirkjuverji, av t\u00ed at flestu menn \u00e1 Kirkju gingu burtur vi\u00f0 b\u00e1ti \u00ed 1818. Og ongin ors\u00f8k var at flyta hana fr\u00e1 Hattarv\u00edk, so \u00edsta\u00f0in bleiv n\u00fdggj kirkja bygd har \u00ed 1898-1899, t\u00ed fyrra kirkjan var illa farin.\n\nS\u00f8ga\n\nFugloyarb\u00f3k \n\nSandoyarb\u00f3k, sum J\u00f3annes \u00ed Kr\u00f3ki f\u00f3r undir \u00ed 1821 og fullf\u00f8rdi 10 \u00e1r seinni, er uttan iva h\u00f8vu\u00f0savriki\u00f0 hj\u00e1 J\u00f3annesi \u00ed Kr\u00f3ki. Hetta verk var \u00f8\u00f0rum til fyrimynd, og \u00fati \u00ed Fugloy f\u00f3r Hanus Hansen (Hanus Hanusarson) (1794-1854), b\u00f3ndi \u00e1 Kellingargar\u00f0i \u00ed Hattarv\u00edk, undir eitt sovor\u00f0i\u00f0 st\u00f3rarbei\u00f0i. Hansara verk, Fugloyarb\u00f3k, hevur 97 kv\u00e6\u00f0i \u00e1 399 bla\u00f0s\u00ed\u00f0um. Hon var\u00f0 givin pr\u00f3vstinum V. U. Hammershaimb sum g\u00e1va. H\u00f3ast Fugloyarb\u00f3k m\u00e1 roknast at vera av minni t\u00fddningi enn Sandoyarb\u00f3k, inniheldur hon n\u00f3gv, i\u00f0 ikki er at finna a\u00f0rasta\u00f0ni.\n\nHattarv\u00edkar kirkja \n\nTann 5. februar 1818 v\u00f3ru teir flestu av monnunum \u00e1 Kirkju - sjey \u00ed tali - \u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0ri. \u00c1 heimlei\u00f0 drakk b\u00e1turin \u00ed \u00f3sl\u00f8ttum sj\u00f3gvi, og hann sakk. Bert tveir v\u00f3r\u00f0u bjarga\u00f0ur, men annar teirra doy\u00f0i, \u00e1\u00f0renn teir vunnu upp h\u00fas \u00ed Sv\u00ednoy. T\u00e1 oyggin, stutt eftir hetta, skuldi hava n\u00fdggja kirkju - sum higartil hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 Kirkju - var\u00f0 avgj\u00f8rt at byggja hana \u00ed Hattarv\u00edk. Kirkjan var v\u00edgd \u00ed 1833. \u00cd 1881 ver\u00f0ur kirkjus\u00fdn hildi\u00f0. T\u00e1 ver\u00f0ur um kirkjuna sagt: Kirkjan \u00ed Fugloy er \u00ed ringum standi. Torni\u00f0 er roti\u00f0 og somulei\u00f0is vi\u00f0urin undir vindeygunum. Kirkjus\u00fdn v\u00f3ru aftur \u00ed 1893 og 1896, men ikki fyrr enn \u00ed juni 1898, t\u00e1 S\u00edmun Mikael Zachariassen sta\u00f0festir at kirkjan er at kalla \u00f3n\u00fdtilig, hendir naka\u00f0. 3. august hetta \u00e1ri\u00f0 skrivar kirkjueftirliti\u00f0 til F\u00f8roya L\u00f8gting vi\u00f0 umb\u00f8n um at j\u00e1tta DDK 5836,70 kr. til at byggja n\u00fdggja kirkju fyri \u00ed Hattarv\u00edk, 24 x 12 alin til st\u00f8ddar. Tilbo\u00f0i\u00f0 hevur Petur \u00ed Mattal\u00e1g givi\u00f0, og 20. september skriva hann og Christian B\u00e6rentsen, amtma\u00f0ur, undir byggis\u00e1ttm\u00e1la. Afturat s\u00e6r hev\u00f0i Petur Magnus av Kamarinum, sum gj\u00f8rdi timburarbei\u00f0i, og \u00ed Hattarv\u00edk v\u00f3ru fleiri menn b\u00e6\u00f0i til gr\u00f3t, tr\u00e6 og jarn, sum ivaleyst hj\u00e1lptu til meir enn teir \u00e1tta pliktarbei\u00f0s-dagarnar, teimum v\u00f3ru \u00e1lagdir. 9. november 1899 sigur pr\u00f3sturin \u00ed skrivi amtinum fr\u00e1, at Heilmann, prestur \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, hevur v\u00edgt kirkjuna 29. oktober. Og v\u00edgsludagin hava L\u00edggjas \u00ed Keldh\u00fasinum og Guttormur \u00ed Geilini s\u00fdna\u00f0 hana og v\u00e1tta\u00f0, at alt er v\u00e6l \u00far hondum greitt. Gamla kirkjan st\u00f3\u00f0 uppi \u00ed H\u00fasi \u00e1 markinum millum b\u00f8 og haga. N\u00fdggja kirkjan ver\u00f0a sett \u00ed b\u00fdlinginum ni\u00f0ri \u00ed H\u00fasi - \u00e1 grundstykki, sum festi\u00f0 \u00ed Uttarstovu \u00e1tti.\n\nSagnir \u00far Hattarv\u00edk\n\nHulduma\u00f0urin og sey\u00f0ama\u00f0urin  \n\u00d3skepna var komin at vera \u00ed einum hagaparti. Hetta helt so vi\u00f0 \u00ed langa t\u00ed\u00f0, at sey\u00f0urin har vildi ikki tr\u00edvast, og sey\u00f0amenninir doy\u00f0u, ein fyri og annar eftir. Menninir, i\u00f0 \u00e1ttu hagapartin, fingu fremmant sey\u00f0aslag at sleppa upp \u00ed hin sey\u00f0in; men einki hj\u00e1lpti. \u00cd endanum kom ein n\u00fdggjur sey\u00f0ama\u00f0ur, sum sey\u00f0urin treivst so v\u00e6l hj\u00e1 og var\u00f0 b\u00e6\u00f0i n\u00f3gvur og feitur uttan \u00ed einum b\u00f3li; tann sey\u00f0ur, i\u00f0 t\u00f3k st\u00f8\u00f0u har, kundi ikki lukkast. Hesin sey\u00f0ama\u00f0ur hev\u00f0i tann vana, at hann gekk ikki tann vegin, sum hinir alt\u00ed\u00f0 v\u00f3ru farnir, t\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru burtur \u00ed haga. Ein dagin, sum hann er farin burtur \u00ed haga, m\u00f8tir hann einum huldumanni. Hulduma\u00f0urin spyr, hvussu til stendur vi\u00f0 sey\u00f0inum. \u201cTa\u00f0 stendur v\u00e6l til hj\u00e1 m\u00e6r,\u201d sigur sey\u00f0ama\u00f0urin, \u201cuttan \u00ed einum b\u00f3li; men her hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 so ring skepna fyrr.\u201d \u201cTa\u00f0 vil eg v\u00e6l tr\u00fagva,\u201d seg\u00f0i hulduma\u00f0urin, \u201cog eg skal n\u00fa siga t\u00e6r fr\u00e1, hvussu hetta hevur bori\u00f0 til: Hinir fyrru sey\u00f0amenninir hava alt\u00ed\u00f0 gingi\u00f0 ein annan veg, enn t\u00fa gongur, og beint undir t\u00ed veginum, sum teir hava gingi\u00f0, liggja h\u00fas m\u00edni. Teir hava tra\u00f0ka\u00f0 hol \u00e1 taki\u00f0 hj\u00e1 m\u00e6r, so ta\u00f0 er komi\u00f0 at leka; men t\u00fa ert farin annan veg, og t\u00ed hevur ta\u00f0 eydnast t\u00e6r so v\u00e6l at r\u00f8kta sey\u00f0in. Men hitt eina b\u00f3li\u00f0, sum sey\u00f0urin ikki vil tr\u00edvast \u00ed, skalt t\u00fa br\u00f3ta ni\u00f0ur, taka upp ta\u00f0, sum liggur undir t\u00ed nor\u00f0asta hornasteininum, og so byggja b\u00f3li\u00f0 upp aftur.\u201d Ma\u00f0urin so gj\u00f8rdi, og t\u00e1 i\u00f0 hann lyfti t\u00ed nor\u00f0asta hornasteininum upp, l\u00e1 eitt r\u00fanarhorn undir, sum ein annar hev\u00f0i lagt har av tj\u00f3vskum sinni fyri at ganda sey\u00f0in. Hann bygdi b\u00f3li\u00f0 aftur, og t\u00e1 doy\u00f0i ikki ein sey\u00f0ur longur.\n\nHulduf\u00f3lki\u00f0 \u00ed \u00datistovu \nS\u00f8gn er, at hulduf\u00f3lk b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00datistovu \u00ed Hattarv\u00edk. Tann kona, i\u00f0 greiddi m\u00e6r hetta, seg\u00f0i fr\u00e1, at t\u00e1 hon var naka\u00f0 ung, sat hon og vagga\u00f0i t\u00ed yngstu systrini; t\u00e1 kom ein gr\u00e1kl\u00e6ddur ma\u00f0ur inn og l\u00e6t hur\u00f0ina upp til stovuna. Hann var\u00f0 standandi har vi\u00f0 dyrnar og hugdi inn til s\u00edn, men seg\u00f0i einki. Hon var\u00f0 \u00f3gvuliga bangin, men tordi ikki at r\u00fdma fr\u00e1 systrini.\n\nEndin var tann, at hon orka\u00f0i ikki at sita har longur men royndi at taka systrina \u00ed kneppi\u00f0 og leyp so upp \u00ed eina sokalla\u00f0a himmalsong og kr\u00f3gva\u00f0i seg undir d\u00fdnuni. Hon var t\u00f3 so bangin, at hon m\u00e1tti fara at kaga eftir manninum og vita, hvat i\u00f0 hann n\u00fa f\u00f3r at gera. T\u00e1 s\u00e1 hon, at hann st\u00f3\u00f0 og kaga\u00f0i eftir teimum.\n\nT\u00e1 orka\u00f0i hon ikki longur at tiga, men m\u00e1tti skera \u00ed r\u00f3p eftir mammuni, sum var \u00ed kjallaranum og mj\u00f3lka\u00f0i. Mamman, sum hoyrdi hetta ney\u00f0arr\u00f3p, kom vi\u00f0 ta\u00f0 sama, men t\u00e1 var eingin ma\u00f0ur at s\u00edggja.\n\nFlotoyggj \n\nFugloyggin var av fyrstu t\u00ed\u00f0 flotoyggj. Menn r\u00f3\u00f0u at henni til at kasta st\u00e1l \u00e1 hana og festa hana so \u00ed botn, men einki batti, t\u00ed fult st\u00f3\u00f0 av tr\u00f8llum fram vi\u00f0 bakkanum, og tey lofta\u00f0u \u00f8llum, i\u00f0 blaka\u00f0 var\u00f0 \u00e1 land, og tveittu ta\u00f0 \u00fat aftur \u00e1 sj\u00f3gv. So v\u00f3ru allir prestarnir heinta\u00f0ir saman fyri at f\u00e1a oynna til at standa. Teir v\u00f3ru fluttir \u00fat til hennara og b\u00edndu ikki av henni alla t\u00ed\u00f0ina, me\u00f0an r\u00f3\u00f0 var\u00f0, at hon skuldi ikki fara burtur \u00far eygsj\u00f3n. Ein av prestunum st\u00f3\u00f0 fremstur \u00ed b\u00e1tinum og kasta\u00f0i B\u00edbliuna upp \u00e1 land, me\u00f0an allir hinir stardu upp \u00e1 oynna. T\u00e1 hj\u00e1lpti; teir v\u00f3ru mentir yvir tr\u00f8llunum og vendu tey um til t\u00fagvur. T\u00fagvurnar hava sta\u00f0i\u00f0 tj\u00fakt eftir bakkanum vi\u00f0 Kirkju fyrr, men n\u00fa eru t\u00e6r burturfarnar, sum ta\u00f0 er mata\u00f0 ni\u00f0anundir av brimi.\n\nGullheyggjur \n\nTr\u00edggir menn komu \u00far Noregi til Fugloyar \u00ed F\u00f8royum um ta\u00f0 bili\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 Haraldur kongur hin h\u00e1rfagri leg\u00f0i alt Noregs land undir seg. Gunnar \u00e6t hann, i\u00f0 fyri teimum var, og Tr\u00f3ndur \u00e6t annar teirra, i\u00f0 vi\u00f0 honum v\u00f3ru. Gunnar b\u00fasettist \u00ed Hattarv\u00edk. Hann hev\u00f0i n\u00f3gv gull vi\u00f0 s\u00e6r og ein ring um armin, sum kundi verja hann fyri tr\u00f8lld\u00f3mi.  Ein gandakelling, Steinv\u00f8r, sum b\u00fa\u00f0i vi\u00f0 Kellingar\u00e1 \u00ed Hattarv\u00edk, \u00e1tti eina fosturd\u00f3ttur, sum hon vildi so fegin hava gifta vi\u00f0 Gunnari. Hon hev\u00f0i allar v\u00e6lir s\u00ednar frammi at f\u00e1a hann til at vera g\u00f3\u00f0an vi\u00f0 hana, men ikki batti. T\u00e1 g\u00e1ddi hin gamla um ringin, sum hann hev\u00f0i um armin, slepti so Gunnari og gav seg \u00ed lag vi\u00f0 Tr\u00f3nd at lokka hann. Honum fekk hon skj\u00f3tt bilbugt vi\u00f0, t\u00ed hann hev\u00f0i einki til at verja seg fyri gandi. Hon sigur vi\u00f0 hann, at hann f\u00e6r ikki Gunnhild, d\u00f3ttur s\u00edna, uttan hann f\u00e6r henni fatur \u00ed ringin, sum Gunnar ber um armin. Ringurin er eitt vir\u00f0ileyst ting, heldur hon fyri, og hevur einki at t\u00fd\u00f0a, so ta\u00f0 er ta\u00f0 minsta, hann kann gera henni afturfyri. Tr\u00f3ndur lovar at royna. Um n\u00e1ttina, me\u00f0an Gunnar svevur, skal hann taka ringin burtur av armi hansara; men Gunnar vaknar \u00ed sama bili, sum hin nertir vi\u00f0, og drepur so Tr\u00f3nd, t\u00ed at hann s\u00e6r, at hann vil sv\u00edkja seg. Me\u00f0an hevur kellingin skapa\u00f0 fosturd\u00f3ttrina um til ein ravn. T\u00e1 i\u00f0 Gunnar kastar tann bl\u00f3\u00f0iga kroppin \u00fat, situr ravnurin uppi \u00e1 tekjuni. Gunnar tekur boga s\u00edn og skj\u00fdtur hann, so hann dettur dey\u00f0ur ni\u00f0ur, og kennir n\u00fa kroppin \u00e1 Gunnhild, sum er vor\u00f0in umskapa\u00f0 aftur \u00ed f\u00f3lkal\u00edki. N\u00fa er kellingin kjarna\u00f0 og sv\u00f8r, at hon skal hevna honum hetta aftur t\u00ed\u00f0liga ella seint. Hon roynir allar v\u00e6lir at f\u00e1a fatur \u00e1 einum lindormi til at leggja \u00e1 gull Gunnars og for\u00f0a honum at koma at t\u00ed. Ein morgun, sum hon hyggur \u00fat, s\u00e6r hon lindormin liggja \u00e1 b\u00f8num. N\u00fa er fr\u00f8i \u00e1 henni; hon gevur orminum br\u00f3st s\u00edni at s\u00fagva, at hann skal tr\u00edvast v\u00e6l og vaksa skj\u00f3tt. Hon kennir \u00e1 s\u00e6r, hvussu hann drekkur l\u00edvi\u00f0 \u00far henni, sum hann s\u00fdgur; men hon leggur ikki lag \u00ed ta\u00f0, bara hon f\u00e6r hevnd. N\u00e6sta v\u00e1r f\u00f3r Gunnar v\u00edkingur burtur at herja. Alt visti kellingin og s\u00e1, at hann festi s\u00e6r konu ta\u00f0 sama summari\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 naka\u00f0 lei\u00f0 at t\u00ed\u00f0ini, sum Gunnar skuldi koma aftur, bar hon lindormin \u00fat \u00e1 gull hansara; ta\u00f0 var goymt \u00ed j\u00f8r\u00f0ini undir h\u00fasi Gunnars, har sum n\u00fa Gullheyggjur er. Ein st\u00f3r j\u00f8vn hella liggur uppi\u00e1, sk\u00ednandi hv\u00edt at s\u00edggja. Har gr\u00f3v kellingin undir grundini og setti kropp Tr\u00f3nds aftur \u00ed holi\u00f0 sum t\u00f8pp. Ikki hev\u00f0i hon bindindi at b\u00ed\u00f0a, til Gunnar kom; t\u00e1 i\u00f0 hon s\u00e1 skip hansara, skapa\u00f0i hon seg um til ein hval, f\u00f3r \u00edm\u00f3ti skipinum og slerdi ta\u00f0 sundur \u00ed sor. Ta\u00f0 var Gunnars bani, t\u00ed ringurin vardi hann bert \u00e1 landi og ikki \u00e1 sj\u00f3gv. Men gandakellingin l\u00e6t s\u00edtt l\u00edv har eisini, t\u00ed lindormurin hev\u00f0i sogi\u00f0 allan merg burtur \u00far henni. Lindormurin var\u00f0veitti gulli\u00f0 og liggur \u00e1 t\u00ed enn. H\u00f8vur hansara liggur undir \u00f8skudunganum (\u201cni\u00f0ri \u00e1 \u00f8skudunga\u201d, sum tey r\u00f3pa ta\u00f0) t\u00e6tt undir h\u00fasunum \u00ed Hattarv\u00edk, men halin liggur \u201cinni \u00e1 tj\u00f8rn\u201d (innantil \u00e1 h\u00e1lsinum, h\u00e1lvan fj\u00f3r\u00f0ing fr\u00e1 bygdini). Buktin liggur \u00e1 gullinum undir Gullheyginum. S\u00f8gn er, at, f\u00e6r ormurin h\u00f8vdi\u00f0 \u00fat undan \u00f8skudunganum, skal Hattarv\u00edk forganga.\n\nSeksti \u00e1r herfyri f\u00f3ru nakrir menn \u00far Hattarv\u00edk at grava eftir gullinum oman fyri Dyrhamar, har sum kellingin skuldi seta t\u00f8ppin \u00ed, men g\u00f3vu arbei\u00f0i\u00f0 yvir, t\u00ed at teir hildu seg hoyra bl\u00e1stur av orminum.\n\nOnnur fr\u00e1s\u00f8gn um gulli\u00f0 \u00ed Gullheyggi er tann, at Gongu-R\u00f3lvur skuldi koma skipr\u00e1ki til Hattarv\u00edkar og so grava gullkistu ni\u00f0ur har \u00ed \u00e1\u00f0urnevnda heyggj.\n\nJ\u00f3gvan og Ey\u00f0un Tr\u00f3ndarson \nTr\u00f3ndur b\u00f3ndi \u00e1 Kellingargar\u00f0i \u00ed Hattarv\u00edk \u00ed Fugloy \u00e1tti tr\u00edggjar synir: Ey\u00f0un, Heinrikur (eyknevndur \u201cGorsi\u201d) og J\u00f3gvan. Ein su\u00f0uroyingur sp\u00e1ddi teimum einafer\u00f0, me\u00f0an teir v\u00f3ru \u00e1 ungum aldri, og seg\u00f0i vi\u00f0 teir, at teir kundu sp\u00e6la \u00e1 landi og havi, sum teir vildu: einki skuldi vera teimum at ska\u00f0a - uttan hin yngsti, J\u00f3gvan, skuldi hava eina ringa konulukku.\n\nJ\u00f3gvan Tr\u00f3ndarson var ein hendingsma\u00f0ur, mestur sum h\u00f8vdingur \u00ed Fugloy, tiltikin b\u00e6\u00f0i sum bjargama\u00f0ur og sj\u00f3ma\u00f0ur. Men \u00f3skepnuligur ma\u00f0ur var hann: tr\u00edggjar fer\u00f0ir giftur og t\u00f3 ungur ma\u00f0ur: tr\u00edati \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 s\u00ed\u00f0sta konan doy\u00f0i. So gekk sp\u00e1d\u00f3murin \u00fat. - T\u00e1 i\u00f0 hann giftist a\u00f0ra fer\u00f0ina, flutti hann yvir \u00e1 Kirkju til at b\u00fagva, og har var\u00f0 hann verandi til s\u00edn dey\u00f0adag.\n\nEingin b\u00e1tur f\u00f3r til \u00fatr\u00f3\u00f0rar, uttan J\u00f3gvan Tr\u00f3ndarson vildi. Hann hev\u00f0i \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1t \u00ed Skar\u00f0sv\u00edk \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Fugloynni, mestur tr\u00edggjar fj\u00f3r\u00f0ingar fr\u00e1 bygdini \u00e1 Kirkju, har sum hann b\u00fa\u00f0i, og s\u00f8gnin sigur, at \u00e1rla um vetrarmorgnarnar, t\u00e1 i\u00f0 myrkt var og \u00fatr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi t\u00f3ktust ymis, v\u00f3ru hattarv\u00edkingar, sum eisini r\u00f3\u00f0u \u00fat \u00ed Skar\u00f0sv\u00edk, vanir at fara \u00fat fyri dyr og hyggja ni\u00f0an \u00e1 Kross (fjalli\u00f0 \u00edmillum Kirkju bygd og Hattarv\u00edkar), um teir kundu s\u00edggja lyktarlj\u00f3s J\u00f3gvans (t\u00ed J\u00f3gvan og menn hansara h\u00f8vdu alt\u00ed\u00f0 tendra\u00f0a lykt hj\u00e1 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 teir gingu til Skar\u00f0sv\u00edkar um vetrarmorgnarnar). S\u00f3u teir lyktina uppi \u00e1 Krossi, so vistu teir, at ta\u00f0 v\u00f3ru g\u00f3\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi, og gj\u00f8rdu seg til at fara.\n\nJ\u00f3gvan fann mi\u00f0i\u00f0 ta\u00f0, sum r\u00f3past Gj\u00f3mi\u00f0 (av t\u00ed, at gj\u00f3gv er til \u00fdtis): ein torragru\u00f0ur, tveir fj\u00f3r\u00f0ingar fr\u00e1 landi. Har r\u00f3gva b\u00e6\u00f0i fugloyingar, sv\u00ednoyingar, vi\u00f0oyingar og sundamenn t\u00ed\u00f0um enn.\n\nEinafer\u00f0 bjarga\u00f0i J\u00f3gvan einari b\u00e1tsskipan vi\u00f0 lendist\u00f8\u00f0na \u00e1 Kirkju. Ein bo\u00f0i hev\u00f0i broti\u00f0 \u00e1 b\u00e1tin, so hann hv\u00f8lvdist.\n\nEitt kyrruvant pl\u00e1ss er, sum eitur Tr\u00f3ndarv\u00edk, naka\u00f0 sunnan fyri ta gomlu lendist\u00f8\u00f0na \u00e1 Kirkju. Ein dagin, sum J\u00f3gvan var \u00e1 \u00fatir\u00f3\u00f0ri sunnanfyri, brast hann \u00e1 h\u00f8gt. J\u00f3gvan skuldi r\u00f3gva nor\u00f0ur til lendingina, men vann ikki longur enn til Tr\u00f3ndarv\u00edkar og dr\u00f3 upp har. Eingin ma\u00f0ur hevur lent har hv\u00f8rki fyrr ella s\u00ed\u00f0ani.\n\nJ\u00f3gvan Tr\u00f3ndarson f\u00f3r \u00ed fuglapl\u00e1ss, har sum eingin annar tordi at fara. - Eitt summari\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann var farin til bjarga at s\u00ed\u00f0a vi\u00f0 sonarsoni s\u00ednum og navna, fall hin yngri J\u00f3gvan \u00ed Hvannr\u00f3kini st\u00f3ru. Hann hev\u00f0i klintrast upp oman fyri Hvannr\u00f3kina, var dottin omanaftur og hev\u00f0i broti\u00f0 hol \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0. Hin gamli f\u00f3r t\u00e1 ni\u00f0ur eftir honum og lesti seg upp vi\u00f0 honum \u00ed f\u00f8vninginum 26 favnar upp \u00e1 sl\u00e6tt. S\u00e1r yngra J\u00f3gvans var\u00f0 afturgr\u00f8tt av einum lekjara \u00e1 einum h\u00e1lendskum skipi, i\u00f0 l\u00e1 \u00ed Hvannasundi, men heilin var breka\u00f0ur, og ongant\u00ed\u00f0 fekk drongurin s\u00edna fyrru heilsu aftur. Ofta kom sv\u00f8vnur \u00e1 hann, sum hann sat, og ta\u00f0 var hansara dey\u00f0i, t\u00ed \u00e1 s\u00ednum tj\u00fagunda \u00e1ri, t\u00e1 i\u00f0 hann var farin til fugla ein dagin, sovna\u00f0i hann \u00fat av Enninum, einum fleygasessi \u00ed Nor\u00f0bergi. L\u00edki\u00f0 rak upp \u00e1 H\u00fasum \u00e1 Kalsoynni.\n\nJ\u00f3gvan var av f\u00f3tfimastu monnum. Eitt \u00e1ri\u00f0 slepti hann fimm ve\u00f0urlombum, einum \u00ed hv\u00f8rt pl\u00e1ss (H\u00f3urskor, Eysturskor, Hvannr\u00f3kin st\u00f3ra, Valstakkurin og Gr\u00f8naskor), og t\u00f3k so \u00f8ll hesi ve\u00f0urlomb aftur eftir einum degi uttan ta\u00f0 st\u00f8rsta, sum f\u00f3r \u00fatav \u00ed Hvannr\u00f3kini. Hann fekk \u00ed ryggin \u00e1 t\u00ed, men s\u00e1 s\u00e6r ikki f\u00f8ri til at halda t\u00ed.\n\nUm styrki J\u00f3gvans er ein stutt fras\u00f8gn. Ein b\u00f3ndi \u00ed Hattarv\u00edk, kalla\u00f0ur ei\u00f0isma\u00f0urin, var \u00f3f\u00f8ra sterkur, men eitt \u00f3v\u00e6tti. Eitt \u00e1ri\u00f0 b\u00f3ru kirkjumenn hoyggj hj\u00e1 honum, og J\u00f3gvan, sum t\u00e1 var gamal og gekk vi\u00f0 putt (prukku), var vi\u00f0. Ei\u00f0isma\u00f0urin bant s\u00e6r eina hoybyr\u00f0i, sum hann ikki orka\u00f0i at bera sj\u00e1lvur, og heldur eingin annar. T\u00e1 kom hin gamli J\u00f3gvan \u00fat \u00e1 b\u00f8in og ba\u00f0 hoymenninar sk\u00fagva byr\u00f0ina upp \u00e1 seg; \u201chann skuldi t\u00f3 vita, um hann var ikki mentur at standa undir henni,\u201d helt hann. T\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 byr\u00f0ina upp \u00e1 hann, bar hann hana beint \u00ed hoygar\u00f0in, sum desin st\u00f3\u00f0. T\u00e1 seg\u00f0i beiggin Gorsi, sum l\u00e1 uppi\u00e1: \u201cJa, br\u00f3\u00f0ir, v\u00e6l hevur eggjastropin rini\u00f0 \u00e1 okkum!\u201d - oftum h\u00f8vdu teir veri\u00f0 saman og drigi\u00f0 lundar, fingi\u00f0 brotin egg og lati\u00f0 stropan ni\u00f0ur \u00ed dyllur.\n\nN\u00fa er at greina fr\u00e1 Ey\u00f0un, elsta br\u00f3\u00f0ur J\u00f3gvans Tr\u00f3ndarsonar. Hann var ni\u00f0ri upp \u00e1 landsins besta einafer\u00f0 saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum monnum, i\u00f0 valdir v\u00f3ru til tess at gera fer\u00f0 ni\u00f0ur og bi\u00f0ja kong geva f\u00f8royingum tann konguliga handilin aftur \u00ed sta\u00f0in fyri r\u00e6ttin tann, i\u00f0 junkar Gabel hev\u00f0i til handils \u00ed oyggjunum. Me\u00f0an teir v\u00f3ru \u00ed Danmark, brast \u00f3fri\u00f0ur \u00e1 \u00edmillum Danmarkar og Sv\u00f8r\u00edkis, og teir f\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed kr\u00edggj. T\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 var enda\u00f0, komu allir heim aftur til F\u00f8roya uttan Ey\u00f0un. Hann leypst, sigur s\u00f8gnin. Me\u00f0an hann var ni\u00f0ri, l\u00e1 hann saman vi\u00f0 einum \u00f8\u00f0rum f\u00f8royingi um n\u00e6turnar, men ein morgunin var hann horvin, og s\u00ed\u00f0an spurdist hann ikki upp aftur. Alt\u00ed\u00f0 hev\u00f0i hann tr\u00e1a\u00f0 eftir at sleppa su\u00f0ur, har sum urtirnar gr\u00f3\u00f0u. Einans fer\u00f0 skal hann t\u00f3 hava vitja\u00f0 F\u00f8royar aftur, og harum er henda fr\u00e1s\u00f8gn:\n\nEitt \u00fatlendskt skip s\u00e1st ein dagin uttan fyri Fugloy, og b\u00e1tur kom \u00ed land eftir vatni. Fugloyingar undra\u00f0ust \u00e1, so kunniliga sum hesir skipsmenn st\u00fdrdu \u00edmillum bo\u00f0arnar og inn at lendingini. T\u00e1 var ta\u00f0 Ey\u00f0un, sum st\u00fdrdi. Hann f\u00f3r ni\u00f0an at h\u00fasum og inn \u00ed \u201cni\u00f0aru stovu\u201d, har sum m\u00f3\u00f0ir hansara og br\u00f3\u00f0irin b\u00fa\u00f0u (n\u00fa r\u00f3past h\u00fasi\u00f0 \u201csu\u00f0uri \u00ed t\u00fani\u201d). Sum hann tra\u00f0ka\u00f0i \u00e1 helluna, i\u00f0 l\u00e1 fyri durunum, rilla\u00f0i hon og glinta\u00f0i. T\u00e1 hev\u00f0i hann fyri munni \u00e1 s\u00e6r: \u201cT\u00fa glintar enn sum \u00e1\u00f0ur.\u201d Mamman, sum t\u00e1 var avgomul og blind og l\u00e1 \u00ed seingini, var einsam\u00f8ll inni; J\u00f3gvan var \u00e1 \u00fatir\u00f3\u00f0ri. Ey\u00f0un f\u00f3r so tigandi og stakk eitt turrikl\u00e6\u00f0i ni\u00f0ur vi\u00f0 songarstokkin og f\u00f3r so \u00fat aftur. Vant var t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, at \u00fatlendsk v\u00edkingaskip komu til F\u00f8roya at r\u00e1na, men hetta skipi\u00f0 gj\u00f8rdi einki \u00f3skil; ta\u00f0 sigldi burtur aftur sama dag og Ey\u00f0un \u00ed t\u00ed, og s\u00ed\u00f0an er einki fr\u00e6tt um hann. T\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan kom heim av \u00fatir\u00f3\u00f0ri um kv\u00f8ldi\u00f0, fann hann turrikl\u00e6\u00f0i\u00f0 og spurdi: \u201cMamma, hevur br\u00f3\u00f0ir veri\u00f0 her \u00ed dag?\u201d Men hon bara eymka\u00f0i seg vi\u00f0. Hellan hevur ligi\u00f0 og rilla\u00f0 til stutt s\u00ed\u00f0ani, og sm\u00e1b\u00f8rn hava havt ta\u00f0 til stuttleika at tra\u00f0ka \u00e1 hana og f\u00e1a hana til at glinta; men n\u00fa er bygt \u00fat yvir hana.\n\nFimti, Sakaris og fj\u00f8rutr\u00f8llini \u00ed Hattarv\u00edk \nEitt kv\u00f8ldi\u00f0 - ta\u00f0 er ikki meira enn n\u00f8kur mannaminni s\u00ed\u00f0ani - f\u00f3ru b\u00f8rnini \u00ed Hattarv\u00edk \u00ed Fugloy \u00fat at sp\u00e6la s\u00e6r, og h\u00f8vdu tey t\u00e1 fyri at renna \u00fat og inn \u00far h\u00fasunum. Um lj\u00f3satendring kemur eitt av teimum inn rennandi \u00ed b\u00fdlinginum \u201cuppi \u00ed H\u00fasi\u201d og sigur: \u201cEitt tr\u00f8ll kom eftir m\u00e6r.\u201d Barni\u00f0 setst ni\u00f0ur vi\u00f0 dyrnar, men \u00ed sama vi\u00f0fangi ver\u00f0ur ein armur r\u00e6ttur inn \u00edgj\u00f8gnum dyrnar og tekur barni\u00f0 \u00fat aftur vi\u00f0 s\u00e6r. Sum ikki var undarligt - r\u00f3p kom, t\u00e1 i\u00f0 barni\u00f0 hvarv, og \u00fat leyp ein gamal ma\u00f0ur, sum tey r\u00f3pa\u00f0u \u201cFimta\u201d; hann f\u00f3r eftir tr\u00f8llinum, sum t\u00e1 var fari\u00f0 yvir um h\u00fasini, fekk ta\u00f0 aftur ni\u00f0ri \u00e1 bakkanum og t\u00f3k barni\u00f0 fr\u00e1 t\u00ed; men \u00ed t\u00ed sama leyp tr\u00f8lli\u00f0 yvir \u00e1 sj\u00f3gv, og var\u00f0 ta\u00f0 t\u00ed hildi\u00f0 fyri at vera eitt \u201cfj\u00f8rutr\u00f8ll\u201d. Fimti var so kalla\u00f0ur av t\u00ed, at hann var hin fimti ma\u00f0ur \u00ed t\u00ed h\u00fasi, sum bar navni\u00f0 Hanus. Hann var b\u00e6\u00f0i kl\u00f3kur og v\u00e6l l\u00e6rdur ma\u00f0ur.\n\nN\u00f8kur \u00e1r eftir f\u00f3r aftur at merkjast til eitt tr\u00f8ll, sum eisini kom fr\u00e1 sj\u00f3num. \u00cd fyrstuni kom ta\u00f0 ikki, fyrr enn myrkt var; men hv\u00f8rt sum t\u00ed\u00f0in longdist, kom ta\u00f0 fyrr og fyrr hv\u00f8rt kv\u00f8ldi\u00f0, og t\u00e1 i\u00f0 \u00e1tta dagar v\u00f3ru farnir, kom ta\u00f0 \u00ed sk\u00fdmingini. \u00d3gvuliga \u00f8giligt var ta\u00f0 at s\u00edggja; n\u00f3gvur tari v\u00f3ks uppi \u00e1 t\u00ed, og n\u00f3gv gr\u00f3t dr\u00f3 ta\u00f0 uppi \u00ed s\u00e6r. F\u00f3lk r\u00e6ddust illa, og eftir dagssetur tordi eingin at fara \u00fat fyri dyr. Vatn og hvat anna\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtast skuldi um kv\u00f8ldi\u00f0, m\u00e1tti alt vera innbori\u00f0, me\u00f0an dagur var. T\u00e1 i\u00f0 tr\u00f8lli\u00f0 kom, lj\u00f3\u00f0a\u00f0i ta\u00f0 r\u00e6tt sum ta\u00f0 hev\u00f0i drigi\u00f0 tveir mylnusteinar uppi \u00ed s\u00e6r, og var ta\u00f0, sum alt t\u00fani\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 leyst og mali\u00f0 um koll undir f\u00f3tunum \u00e1 t\u00ed. So st\u00f3rt var hetta fj\u00f8rutr\u00f8lli\u00f0, at ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 upp um m\u00f8nuna \u00e1 h\u00fasunum \u201cni\u00f0ri \u00ed H\u00fasi\u201d. Solei\u00f0is gekk ta\u00f0 eina langa t\u00ed\u00f0, og illa mundi veri\u00f0 burtur\u00far, um ikki ein ma\u00f0ur, Sakaris nevndur, ni\u00f0ri \u00ed H\u00fasi hev\u00f0i hildi\u00f0 seg mentan at beina tr\u00f8lli\u00f0 burtur. Eitt kv\u00f8ldi\u00f0, sum ta\u00f0 var \u00e1 veg til at koma, f\u00f3r hann \u00fat til at taka \u00edm\u00f3ti t\u00ed og leg\u00f0i f\u00f3lkinum vi\u00f0, i\u00f0 inni var, at eingin m\u00e1tti koma \u00fat til at hyggja eftir s\u00e6r, i\u00f0 hvussu leingi hann var burtur. Leingi var Sakaris burtur; komi\u00f0 var at ni\u00f0urfaringart\u00ed\u00f0, og ikki var hann afturkomin enn; men t\u00f3 tordi eingin \u00fat fyri dyr at hyggja eftir honum. So til endan kom hann, v\u00e1tur sum hann hev\u00f0i veri\u00f0 drigin upp fr\u00e1 grunni - ta\u00f0 rann \u00far hv\u00f8rjum tr\u00e1\u00f0i. Hann seg\u00f0ist at hava m\u00e1na\u00f0 tr\u00f8lli\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed eina gj\u00f3gv, kalla\u00f0 T\u00f8llagj\u00f3gv, okkurt um hundra\u00f0 favnar burtur fr\u00e1 h\u00fasunum. S\u00ed\u00f0an hevur einki hoyrst um naka\u00f0 fj\u00f8rutr\u00f8ll.\n\nFr\u00e1 Fimta er sagt, at eitt kv\u00f8ldi\u00f0, sum br\u00fadleyp var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Hattarv\u00edk, m\u00e1na\u00f0i hann eina n\u00f8gd av tr\u00f8llum upp yviri \u00e1 Kirkju (hinari bygdini \u00ed Fugloy) og beindi tey so til Hattarv\u00edkar inn \u00ed br\u00fadleypsh\u00fasi\u00f0, r\u00e6tt sum alt var setst til bor\u00f0s. T\u00e1 vildu f\u00f3lk sv\u00edma fr\u00e1 hond vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0; men hin \u00e1\u00f0urnevndi Sakaris ni\u00f0ri \u00ed H\u00fasi fekk beint tey \u00fataftur.\n\nFyri oman h\u00fasini \u201cuppi \u00ed H\u00fasi\u201d er ein brekka, sum tey r\u00f3pa \u201cuppi \u00e1 Br\u00fanum\u201d. Har skuldi ein hulduma\u00f0ur b\u00fagva, og hv\u00f8nn fyrsta j\u00f3lamorgun f\u00f3r Fimti uppskr\u00fdddur ni\u00f0an \u00ed Br\u00fanir til at halda j\u00f3l hj\u00e1 hesum huldumanni. T\u00e1 i\u00f0 hann kom aftur og f\u00f3lk spurdu, um hann hev\u00f0i noti\u00f0 g\u00f3\u00f0an bl\u00ed\u00f0skap, svara\u00f0i hann, at s\u00e6r var s\u00fdndur allur bl\u00eddni, sum nevnast kundi.\n\nFimti var frams\u00edggin ma\u00f0ur. T\u00e1 i\u00f0 hann var lagstur \u00e1 songina av aldurd\u00f3mi, hildu f\u00f3lk hann tosa \u00ed \u00f8rviti vi\u00f0 hv\u00f8rt. \u00cdmillum anna\u00f0, sum hann tosa\u00f0i, hoyrdu tey hann siga: \u201cHoyr t\u00fa meg, s\u00f8tin! (hetta var eitt or\u00f0atak hansara) ta\u00f0 mesta, meg gremur, er um t\u00e6r olmussu einkjurnar, i\u00f0 yviri \u00e1 Kirkju fara at liggja.\u201d Hetta v\u00f3na\u00f0i eingin at skula hava naka\u00f0 at t\u00fd\u00f0a. Men \u00e1ri\u00f0 eftir hendi tann vanlukka \u00e1 Kirkju, at ein b\u00e1tur vi\u00f0 sjey monnum umkomst fyri lendingini, og bert ein ma\u00f0ur var bjarga\u00f0ur. - T\u00e1 i\u00f0 Fimti var\u00f0 spurdur, hvussu ta\u00f0 f\u00f3r at vera vi\u00f0 \u00e6tt hansara, um ta\u00f0 f\u00f3ru at vera n\u00f3gvir eftir hann, sum itu Hanus, svara\u00f0i hann, at ta\u00f0 f\u00f3r at vera fimti, s\u00e6tti og sjeyndi og so ikki meira. Og so var\u00f0: tveir komu aftan \u00e1 hann, sum itu Hanus; men t\u00e1 i\u00f0 tann \u00e1ttandi skuldi koma, t\u00e1 var ta\u00f0 genta\n\nJ\u00fastinus l\u00f8gma\u00f0ur \n\nEinafer\u00f0 fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini b\u00fa\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed Fugloy. Hann \u00e6t J\u00fastinus og sat sum b\u00f3ndi \u00e1 Kellingargar\u00f0i \u00ed Hattarv\u00edk. Hann sigst at hava fingi\u00f0 l\u00f8gmansemb\u00e6ti \u00ed F\u00f8royum \u00ed l\u00f8n fyri ta\u00f0, at hann bjarga\u00f0i einari b\u00e1tsskipan ni\u00f0ri vi\u00f0 lendist\u00f8\u00f0ina \u00ed Hattarv\u00edk. S\u00ed\u00f0an hevur ta\u00f0 pl\u00e1ssi\u00f0 veri\u00f0 nevnt J\u00fastinusartangi eftir honum. J\u00fastinus og ein h\u00faskallur hansara f\u00f3ru eina fer\u00f0 vi\u00f0 b\u00e1t \u00fat \u00ed Bispin (stakkur nor\u00f0an fyri Fugloynna) til at fleyga fugl. H\u00faskallurin kleyv upp \u00ed stakkin, men J\u00fastinus var eftir \u00ed b\u00e1tinum. T\u00e1 s\u00e1 l\u00f8gma\u00f0urin ein steink\u00f3p, sum l\u00e1 og fetti s\u00e6r \u00e1 einari fles, naka\u00f0 um h\u00e1lvan fj\u00f3r\u00f0ing sunnan fyri stakkin. Hann r\u00f3\u00f0i til flesina og bant b\u00e1tin fastan vi\u00f0 tangan, leyp upp \u00e1 flesina eftir k\u00f3pinum, men vann einki. Hann vildi venda aftur, men t\u00e1 var b\u00e1turin losna\u00f0ur fr\u00e1 og f\u00f3r rekandi nor\u00f0ureftir. H\u00faskallurin \u00ed Bispinum var varur vi\u00f0 b\u00e1tin, i\u00f0 kom rekandi, og til alla lukku bar streymurin hann so t\u00e6tt at stakkinum, at ma\u00f0urin fekk lagt neti\u00f0 \u00e1 fleygastongini ni\u00f0ur yvir stevni\u00f0 \u00e1 b\u00e1tinum og drigi\u00f0 hann til s\u00edn. So r\u00f3\u00f0i hann til flesina og bjarga\u00f0i h\u00fasb\u00f3nda s\u00ednum. Henda flesin, sum nevnd hevur veri\u00f0 \u201cl\u00f8gmansskeri\u00f0\u201d s\u00ed\u00f0ani, er n\u00fa burturtikin av brimi.\n\nEinafer\u00f0 kom J\u00fastinus l\u00f8gma\u00f0ur \u00f3vart \u00e1 ein tj\u00f3v, r\u00e6tt sum hann var at br\u00f3ta inn \u00ed eitt gr\u00f3th\u00fas hansara. Tj\u00f3vurin b\u00f8na\u00f0i hann einki at gera s\u00e6r, og J\u00fastinus slepti honum, men varna\u00f0i hann ikki at gera sl\u00edkt oftari. Sama \u00e1ri\u00f0 f\u00f3r l\u00f8gma\u00f0ur til Havnar til \u00f3lavs\u00f8kutingi\u00f0, men sum hann sat \u00ed r\u00e6ttinum, kom hesin sami tj\u00f3vur inn og spurdi l\u00f8gr\u00e6ttismenninar, hvussu mikil sekt i\u00f0 l\u00e1 \u00e1 manni, sum slepti einum tj\u00f3vi og seg\u00f0i ikki fr\u00e1 honum. T\u00e1 svara\u00f0i l\u00f8gma\u00f0urin, sum kendi sk\u00e1lkin aftur og visti, hvat i\u00f0 hann hev\u00f0i \u00ed huga: \u201cEg skal lata tj\u00f3vab\u00f8turnar, men t\u00fa skalt hanga \u00ed g\u00e1lganum.\u201d Og l\u00f8gma\u00f0ur galt peningin alt fyri eitt og leg\u00f0i seksti d\u00e1lar fram \u00e1 bor\u00f0i\u00f0, men tj\u00f3vurin var\u00f0 hongdur.\n\nUm hetta mundi\u00f0 sat ein einkja \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i \u00ed Hattarv\u00edk, sum \u00e1tti ein so fr\u00e1l\u00edkan fuglahund, at t\u00ed manni, sum f\u00f3r til fugla vi\u00f0 honum, kravdist einki anna\u00f0 enn at fylgja honum til pl\u00e1ssi\u00f0 og so leggja seg at sova. T\u00e1 i\u00f0 ma\u00f0urin vakna\u00f0i, kundi hann fara heim vi\u00f0 eini heilari byr\u00f0i av lundum, sum hundurin hev\u00f0i fanga\u00f0. L\u00f8gma\u00f0urin bar ofta upp \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 hana um at selja s\u00e6r henda hund, men hon s\u00fdtti hv\u00f8rja fer\u00f0. So kasta\u00f0i hann hatur \u00e1 hana og gj\u00f8rdi ta\u00f0 \u00ed hevnis\u00f8k, at hann rak hana burtur av gar\u00f0i hennara \u00ed Hattarv\u00edk. Hon \u00e1tti eitt anna\u00f0 festi \u00ed Hvannasundi \u00ed Vi\u00f0oy og flutti hagar at b\u00fagva. Men l\u00f8gma\u00f0ur var eftir henni og fekk gj\u00f8rt so miki\u00f0, at hon misti hetta festi\u00f0 vi\u00f0. So flutti hon inn \u00e1 Strendur \u00ed Eysturoy, hvar hon \u00e1tti eina h\u00e1lvm\u00f8rk \u00ed j\u00f8r\u00f0. Men heldur ikki her var\u00f0 hon verandi. T\u00e1 st\u00f3\u00f0 kirkja \u00e1 Sk\u00e1la vi\u00f0 ta \u00e1nna, sum r\u00f3past Kirkju\u00e1. Men ein sunnudag \u00ed kirkjut\u00ed\u00f0 kom eitt vatnlop so d\u00e1ttliga \u00e1, at ta\u00f0 t\u00f3k kirkjuna \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv, og \u00f8ll, i\u00f0 inni v\u00f3ru, t\u00fdndu l\u00edvi\u00f0. T\u00e1 var\u00f0 ta\u00f0 lova\u00f0, at, har sum ta\u00f0 fyrsta spreki\u00f0 av kirkjuni kom rekandi, \u00ed t\u00ed sta\u00f0i skuldi hon ver\u00f0a bygd upp aftur, og ta\u00f0 var beint ni\u00f0ri undir h\u00e1lvm\u00f8rkini, sum hin \u00e1\u00f0urnevnda einkjan \u00e1tti og b\u00fa\u00f0i \u00e1. So skifti hon til N\u00f3lsoyar. Har n\u00e1ddi l\u00f8gma\u00f0ur henni ikki, og s\u00ed\u00f0an livdi hon \u00ed fri\u00f0i og n\u00e1\u00f0um alla s\u00edna \u00e6vi.\n\nJ\u00fastinus l\u00f8gma\u00f0ur \u00e1tti tveir synir. Hin eldri fekk Kellingargar\u00f0 eftir p\u00e1pan; hin yngri giftist til l\u00f8gmansgar\u00f0in \u00e1 Steig \u00ed V\u00e1gum. Vi\u00f0 skilna\u00f0in gav l\u00f8gma\u00f0ur yngra soni s\u00ednum f\u00fdra \u00f3\u00f0alsmerkur innangar\u00f0s uttan fyri Tv\u00e6tt\u00e1 \u00e1 Kirkju (\u00ed Fugloy) og ein hagapart fyri seg sj\u00e1lvan ytst \u00ed Skar\u00f0sv\u00edk. Festibr\u00e6vi\u00f0 skriva\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur \u201cuppi \u00e1 Krossi\u201d, \u00e1 fjallinum \u00edmillum Kirkju og Hattarv\u00edkar.\n\nFloksmenninir \n\nFloksmenninir v\u00f3ru tiltikin bartrog, i\u00f0 livdu \u00ed F\u00f8royum fyri n\u00f3gvum hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Teir itu H\u00f8gni Nev, H\u00e1lvdan \u00dalvsson og R\u00f3gvi Skel og v\u00f3ru \u00far Hattarv\u00edk. Ein fj\u00f3r\u00f0a, Sj\u00far\u00f0 vi\u00f0 Kellingar\u00e1, noyddu teir afturat s\u00e6r. Teir s\u00f8gdu fyri kongi, at ta\u00f0 livdist ikki \u00ed F\u00f8royum fyri \u00f3fri\u00f0arkroppum og fingu hann at senda s\u00e6r sv\u00f8r\u00f0 og onnur v\u00e1pn at verja s\u00e6r vi\u00f0. Men veruliga \u00e6tlan teirra var at leggja undir seg allar F\u00f8royar. Fimti mans fingu teir \u00ed part vi\u00f0 s\u00e6r, flestar \u00far Su\u00f0uroy, og stevndu teimum til fundar \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i at leggja til r\u00e6ttis. Men yvirv\u00f8ldin \u00ed Havn fr\u00e6tti um \u00e6tlanina, t\u00f3k vi\u00f0haldsmenn teirra og sendi s\u00ed\u00f0an f\u00f3lk at taka floksmenninar. Eftir har\u00f0an bardaga \u00ed Sv\u00ednoy v\u00f3r\u00f0u teir tiknir og d\u00f8mdir til dey\u00f0a fyri m.a. at hava dripi\u00f0 b\u00f3ndan \u00ed \u00c1rnafir\u00f0i. Floksmenninir v\u00f3ru s\u00ed\u00f0ani f\u00f8rdir upp\u00e1 \u00e1 h\u00e6gstan Valakn\u00fak, omanstoyttir ha\u00f0ani og grivnir ni\u00f0riundir.\n\nPostur \n\nN\u00e6r postskiftisst\u00f8\u00f0 er skipa\u00f0 \u00ed Hattarv\u00edk, vita vit ikki vi\u00f0 vissu, men elsta skrivi\u00f0 vi\u00f0v\u00edkjandi Hattarv\u00edk, sum vit finna \u00ed skj\u00f8lunum hj\u00e1 postverkinum, er dagfest 12. juli 1932. Hetta er ein ums\u00f3kn fr\u00e1 Marionnu Fugl\u00f8 um at gerast postskiftiskvinna \u00ed Hattarv\u00edk. Hon ver\u00f0ur sett \u00ed starvi\u00f0. Onnur skj\u00f8l benda \u00e1, at Tr\u00f3ndur Fugl\u00f8, sum er fa\u00f0ir Marionnu Fugl\u00f8, hevur veri\u00f0 postskiftisma\u00f0ur frammanundan. Hvussu leingi Tr\u00f3ndur Fugl\u00f8 hevur r\u00f8kt starvi\u00f0, geva skj\u00f8lini onki svar upp\u00e1, men \u00ed einum br\u00e6vi ver\u00f0ur nevnt, at hann hevur gingi\u00f0 \u00edmillum Hattarv\u00edk og Kirkju vi\u00f0 og eftir posti. T\u00e1 postb\u00e1turin ikki fekk samband vi\u00f0 Hattarv\u00edk orsaka\u00f0 av \u00f3kyrru, skuldi postskiftisst\u00f8\u00f0in \u00ed Hattarv\u00edk syrgja fyri, at postur i\u00f0 skuldi sendast, var\u00f0 borin \u00far Hattarv\u00edk til Kirkju. Komandi postur til Hattarv\u00edkar var\u00f0 so tikin vi\u00f0 heimaftur. Hetta kom ofta fyri, serliga t\u00e1 n\u00f3gv h\u00f8g\u00e6tt og eystur\u00e6tt var um vetrarnar.\n\n\u00cd 1937 eitur postskiftiskvinnan Marianna Hansen. Hon er n\u00fa gift vi\u00f0 \u00d3la G. Hansen, keypmanni \u00ed Hattarv\u00edk. Marianna Hansen doyr tann 23. juli 1953. \u00cd skj\u00f8lunum s\u00edggja vit, at \u00ed august 1953 hevur eftirsitandi ma\u00f0ur hennara, \u00d3li G. Hansen, tiki\u00f0 vi\u00f0 sum postskiftisma\u00f0ur \u00ed bygdini. Hann situr vi\u00f0 postinum til hann doyr 27. desember 1971. Tann 1. apr\u00edl 1972 tekur Katrin Amalia Fugl\u00f8 vi\u00f0 sum postskiftiskvinna \u00ed Hattarv\u00edk. Hon er d\u00f3ttur Marionnu og \u00d3la G. Hansen. Seinastu \u00e1rini hevur ma\u00f0ur hennara, Leivur Fugl\u00f8, havt \u00e1byrgdina av postinum \u00ed Hattarv\u00edk. Vi\u00f0v\u00edkjandi postflutninginum var st\u00f8\u00f0an tann sama \u00ed Hattarv\u00edk sum \u00e1 Kirkju, ta\u00f0 vil siga, at \u00e1\u00f0renn postb\u00e1turin f\u00f3r at sigla \u00ed 1914, var ongin regluligur postflutningur. Posturin var\u00f0 borin \u00far Klaksv\u00edk og lagdur til heintingar \u00ed Hvannasundi. Ta\u00f0 var postma\u00f0urin, sum gekk \u00far Klaksv\u00edk um \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0 og Hvannasund til Vi\u00f0arei\u00f0is, i\u00f0 t\u00f3k postin til Sv\u00ednoyar og Fugloyar vi\u00f0 nor\u00f0ur \u00ed Hvannasund. T\u00e1 onkur \u00far Fugloy og Sv\u00ednoy kom inn \u00ed Hvannasund \u00ed \u00f8rindum, var\u00f0 posturin til bygdirnar \u00ed Fugloynni og til Sv\u00ednoyar tikin vi\u00f0 \u00fataftur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Myndir og uppl\u00fdsingar (danskt og enskt)\n Matrikul.fo - Hattarv\u00edk (loftmynd fr\u00e1 1984)\n  Myndasavn (n\u00fdggj loftmynd)\n  Hattarv\u00edkar kirkja\n Olivant.fo, 11. mars 2004: \u201cS\u00e6r svart \u00fat...\u201d\"\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nFugloy"}
{"id": "1759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Postnummur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Postnummur \u00ed F\u00f8royum", "text": "Postnumrini \u00ed F\u00f8royum eru:\n\nKort\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Posta.fo (Posta)\n S\u00ed eisini heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 Umhv\u00f8rvisstovuni\n\nPostur"}
{"id": "1792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81land", "title": "\u00c1land", "text": "\u00c1land, svenskt: \u00c5land, finskt: Ahvenanmaa er oyggjaland millum Finnland og Sv\u00f8r\u00edki. \u00c1land er partur av Nor\u00f0urlondum og Nor\u00f0urevropa, og hoyrir framvegis til Finnland. \u00c1land hevur bara 27.000 \u00edb\u00fagvarar, t.v.s. beint omanfyri helvtina av F\u00f8royum. \u00c1land ver\u00f0ur kalla\u00f0 fri\u00f0aroyggjarnar. Ta\u00f0 er einasta sj\u00e1lvst\u00fdrandi land\u00f8ki \u00ed Evropa, sum er herna\u00f0arfr\u00edtt og uttanvelta\u00f0 (neutralt) samb\u00e6rt millumtj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1la. Fer\u00f0avinnan hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri \u00c1land.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00c1land er gomul sj\u00f3vinnutj\u00f3\u00f0.\n\nPolitikkur \n\n\u00c1land er undir finskum st\u00fdri, men hevur heimast\u00fdri, eins og F\u00f8royar og Gr\u00f8nland. \u00c1land er eisini limur \u00ed ES sum partur av finska r\u00edkinum. \u00c1lendska heimast\u00fdri\u00f0 ber \u00ed s\u00e6r, at uttanr\u00edkism\u00e1l, verjum\u00e1l og skattam\u00e1l eru felagsm\u00e1l. \u00c1land hevur egi\u00f0 ting, Landsst\u00fdri\u00f0. 30 landsst\u00fdrismenn eru. \u00cd Mariehamn er landsst\u00fdrish\u00fasi\u00f0. Har halda teir 30 landsst\u00fdrismenninir fund. Landsst\u00fdri\u00f0 ver\u00f0ur valt fj\u00f3r\u00f0ahv\u00f8rt \u00e1r. \u00d8ll eldri enn 18 \u00e1r vi\u00f0 \u00e1lendskum heimar\u00e6tti hava valr\u00e6tt. \u00c1lendingar velja ein tingmann \u00ed finska r\u00edkisdagin. \u00cd \u00c1landi er hv\u00f8rki hervald ella skansi. \u00c1lendsk mannf\u00f3lk hava ikki herskyldu. \u00cd 1970 gj\u00f8rdist \u00c1land limur \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num saman vi\u00f0 F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. H\u00f3ast ta\u00f0 eru 60 oyggjar sum f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1, hava \u00e1lendingar ikki s\u00e6\u00f0 ta\u00f0 ney\u00f0ugt at hava meira enn eitt sj\u00fakrah\u00fas.\n\nMentan\n\nLandfr\u00f8\u00f0i \n\n\u00c1land er ein oyggjab\u00f3lkur, sum liggur \u00ed Eystursj\u00f3num millum Finnland og Sv\u00f8r\u00edki. Landi\u00f0 er n\u00f8kulunda l\u00edka st\u00f3rt sum F\u00f8royar, 1527 ferkilometrar, men oyggjarnar eru ikki minni enn 6.500 \u00ed tali, t\u00f3 eru bert 62 av teimum bygdar. \u00cd \u00c1landi b\u00fagva 27.000 f\u00f3lk (2008). Meginparturin (90 %), b\u00fdr \u00ed Fasta \u00c1landi, sum er tann st\u00f8rsta oyggin. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Mariehamn. V\u00edddin \u00e1 lendinum er 1.526 km2. Sj\u00f3gvur, v\u00f8tn og \u00e1ir eru 5.257 km2. \u00c1land veksur, t\u00ed undirgrundin ver\u00f0ur tr\u00fdst upp. St\u00f8rsta oyggin er \u00c1land. Eystur og vestur er hon 45 km, og su\u00f0ur og nor\u00f0ur er hon 50 km. Har \u00c1land er h\u00e6gst, er ta\u00f0 122 m. 16 kommunur eru \u00ed \u00c1landi. St\u00f8rsta kommunan er Mariehamn, har b\u00fagva 11.000 f\u00f3lk. \u00cd minstu kommununi, Sottunga, b\u00fagva 153 f\u00f3lk. Sottunga er minsta kommunan \u00ed Finnlandi.\n\nKommunur \n\n Mariehamn\n Br\u00e4nd\u00f6\n Ecker\u00f6\n Finstr\u00f6m\n F\u00f6gl\u00f6\n Geta\n Hammarland\n Jomala\n Kumlinge\n K\u00f6kar\n Lemland\n Lumparland\n Saltvik\n Sottunga\n Sund\n V\u00e5rd\u00f6\n\nB\u00faskapur \n\nSj\u00f3vinna og fer\u00f0avinna hava st\u00f3ran t\u00fddning hj\u00e1 \u00f8llum \u00e1lendingum. Meiri enn ein milli\u00f3n fer\u00f0af\u00f3lk eru \u00ed oyygjahavinum hv\u00f8rt \u00e1r. Teirra trafikkkervi er \u00fatbygt solei\u00f0is, at har fer\u00f0ast yvir 500.000 bilar til oyggjarnar um \u00e1ri\u00f0, og yvir 1 milli\u00f3n fer\u00f0andi. Fer\u00f0af\u00f3lk koma til \u00c1lands at vera \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, at fiska s\u00edl og anna\u00f0, at sp\u00e6la golf, at s\u00edggja gamlar kirkjur og minnismerki, ella at fara \u00fatfer\u00f0 \u00e1 onkra av n\u00f3gvu oyggjunum.\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Aland\n \u00c5lands landskapsregering\n B7 Baltic Islands Network\n\nEvropa\nSkandinavia\nFinnland\n\u00c1land"}
{"id": "1794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnland", "title": "Finnland", "text": "Finnland (finskt: Suomi) er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Nor\u00f0urevropa. Finnland hevur mark vi\u00f0 Noreg \u00ed nor\u00f0ri, Sv\u00f8r\u00edki og botnisku v\u00edkina \u00ed vestri, Eystrasalt \u00ed ein \u00fatsynning Finnlandsfj\u00f8r\u00f0in \u00ed su\u00f0ri og Russland \u00ed eystri. Finnland er nor\u00f0asta sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga land \u00ed heiminum eftir \u00cdsland.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd \u00f8ldir var Finnland undir svenskum yvirvaldi (Hertugad\u00f8mi\u00f0 Finnland), til ta\u00f0 kom undir Russland \u00ed 1809. Finnland gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land \u00ed 1917.\n\nPolitikkur\n\nSamkynt hj\u00fanaband \nR\u00edkisdagurin \u00ed Finnlandi samtykti 28. nov. 2014 vi\u00f0 teprum meiriluta eitt uppskot um at loyva hj\u00fanaband millum pers\u00f3nar av sama kyni. Uppskoti\u00f0 um sokalla\u00f0 kynsneutralt hj\u00fanaband var\u00f0 samtykt vi\u00f0 105 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 92 \u00edm\u00f3ti. S\u00ed\u00f0an 2002 hevur skr\u00e1sett parlag veri\u00f0 ein m\u00f8guleiki \u00ed Finnlandi, men \u00ed 2014 f\u00f3ru l\u00f3garsmi\u00f0irnir eitt fet v\u00edari. Finnland hevur veri\u00f0 einasta av teimum fimm st\u00f3ru Nor\u00f0urlondunum, har samkynd ikki kundu ganga saman \u00ed hj\u00fanalag. L\u00f3garuppskoti\u00f0 \u00ed 2014 var eitt \u00farslit av einum sokalla\u00f0um borgaratiltaki fyri javnbj\u00f3\u00f0is hj\u00fanabandsl\u00f3gg\u00e1vu. Upp m\u00f3ti 170.000 undirskriftir v\u00f3r\u00f0u savna\u00f0ar og latnar r\u00edkisdagsformanninum \u00ed 2013. Samb\u00e6rt finskari l\u00f3g skal r\u00edkisdagurin vi\u00f0gera ein spurning, i\u00f0 savnar minst 50.000 undirskriftir. \u00cd juni m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2014 var\u00f0 uppskoti\u00f0 havna\u00f0 \u00ed eini tingnevnd, men uppskoti\u00f0 var\u00f0 kortini lyft v\u00ed\u00f0ari inn \u00ed r\u00edkisdagssalin, sum t\u00f3k avger\u00f0 s\u00edna \u00ed spurninginum 28. nov. 2014.\n\nMentan \n\nFinska mentanin er \u00f3l\u00edk mentanini \u00ed hinum Nor\u00f0urlondum, og finskt er ikki skylt vi\u00f0 norr\u00f8nu m\u00e1lini.\nFinnar l\u00fdsa mentan teirra vi\u00f0 trimum or\u00f0um \"sauna, sisu og n\u00e1ttura\" Orsaka\u00f0 av st\u00f8dd Finnlands er finska mentanin landafr\u00f8\u00f0iliga deild upp. \n\u00cd Finnlandi er ein sera sterk sm\u00e1ttumentan. Finnar fara \u00fat \u00ed sm\u00e1ttur s\u00ednar, hv\u00f8rjafer\u00f0 t\u00ed\u00f0in loyvir t\u00ed. Hesar sm\u00e1ttur eru sum oftast staddar vi\u00f0 sj\u00f3gvin ella vi\u00f0 eitt av mongu v\u00f8tnunum \u00ed Finnlandi\n\nT\u00f3nleikur \n\n\u00cd mun til f\u00f3lkatali\u00f0 hevur Finnland mest tungm\u00e1lmsb\u00f3lkar \u00ed heiminum. \n\nTil d\u00f8mis kunnu nevnast b\u00f3lkar sum HIM, Nightwish, Children of Bodom og Stratovarious.\n\nEisini kann nevnast at kendi DJ'urin Darude kemur \u00far Finnlandi.\n\nInnan rokkt\u00f3nleik eru The Rasmus, celloleikandi b\u00f3lkurin Apocalyptia og 70'\u00e1ra-b\u00f3lkurin Hurriganes helst tey kendastu n\u00f8vnini.\n\nFyrsti finski b\u00f3lkurin, sum fekk altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkenning, var rokkb\u00f3lkurin Hanoi rocks.\n\nFinnar luttaka \u00ed evropeisku sangkappingini Eurovision. Ta\u00f0 hevur ikki gingi\u00f0 teimum v\u00e6l, undantiki\u00f0 \u00ed 2006, t\u00e1 i\u00f0 tungm\u00e1lmsb\u00f3lkurin Lordi  \n\ngj\u00f8rdist sigursharri.\n\nLandfr\u00f8\u00f0i \n\nSt\u00f8rsti parturin av landinum er sk\u00f3gur, har fura, grann og bj\u00f8rk vaksa. Kavin liggur n\u00e6stan allan veturin. \n\nSt\u00f3rir partar av Finnlandi eru sk\u00f3gvaksnir, og har eru mong v\u00f8tn, t\u00ed at skri\u00f0j\u00f8klarnir gr\u00f3vu dj\u00fapar l\u00e6gdir \u00ed lendi\u00f0 \u00ed seinastu \u00edst\u00ed\u00f0.\n\nB\u00faskapur \n\nMesta f\u00f3lki\u00f0 livir av jar\u00f0arbr\u00faki og sk\u00f3gbr\u00faki. Ta\u00f0 er so \u00ed Finnlandi, at til hv\u00f8nn gar\u00f0 liggur eitt strekki av sk\u00f3gi, og hetta gevur ofta l\u00edka n\u00f3gv av s\u00e6r sum ta\u00f0, f\u00f3lki\u00f0 f\u00e6r burtur \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Um summari\u00f0 ver\u00f0a neytini rikin \u00e1 sk\u00f3gin. Kornsl\u00f8gini, tey dyrka \u00ed Finnlandi, eru mest bygg og havri, men tey velta ikki s\u00f8rt av hveiti. Inni \u00ed landinum kann ta\u00f0 ofta henda, at hann legst vi\u00f0 n\u00e1ttarfrosti, t\u00e1 i\u00f0 akrarnir eru farnir at n\u00e6la, og so er alt strevi\u00f0 burturspilt. Korni\u00f0 stadnar ikki allasta\u00f0ni \u00e1 b\u00f8num, so teir mugu turka ta\u00f0 inni. Eplum og r\u00f3tum ver\u00f0ur n\u00f3gv velt av. R\u00f8turnar ver\u00f0a br\u00faktar til neytini. Neytatali\u00f0 \u00ed Finnlandi er heilt st\u00f3rt, og tey kirna v\u00e6l av sm\u00f8ri. Sk\u00f3gbr\u00faki\u00f0 hevur ovurhonds n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a fyri finnlendingar; um tveir tri\u00f0ingar av landinum er sk\u00f3gvaksi\u00f0, og v\u00e6l ber til at floyta vi\u00f0in eftir \u00e1unum, sum renna millum tey ymsu v\u00f8tnini; kortini kann ta\u00f0 henda, at st\u00f3rir fossar eru \u00e1 vegnum, og t\u00e1 ber ikki til, men so hava teir grivi\u00f0 gryvjur millum v\u00f8tnini. H\u00e6gsti fossurin \u00ed Finnlandi eitur Imatra: har er bygt st\u00f3rt elverk. Ta\u00f0 eru ikki bara st\u00f3rvi\u00f0 og bor\u00f0vi\u00f0, teir flyta \u00fat \u00far Finnlandi. N\u00f8gd av vi\u00f0i, helst av t\u00ed, sum l\u00edti\u00f0 vir\u00f0i er \u00ed, ver\u00f0ur gj\u00f8rt til papp\u00edr, og Finnland flytur papp\u00edr \u00fat \u00ed st\u00f3rum; krosslineri flyta teir eisini n\u00f3gv \u00fat av; finskir sv\u00e1vulpinnar eru v\u00e6l kendir. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur n\u00f3gvur vi\u00f0ur n\u00fdttur \u00ed kl\u00e6dnager\u00f0 (kunstsilki, eisini kalla\u00f0 rayon). Kol ella olja finst ikki \u00ed landinum, men fossameg\u00edn tr\u00fdtur ikki, so teir br\u00faka elkraft til dr\u00edvmegi \u00e1 \u00eddna\u00f0arvirkjunum. Eitt sindur av jarni er \u00ed landinum, men ikki n\u00f3g miki\u00f0 til egi\u00f0 br\u00fak; haraftur\u00edm\u00f3ti er v\u00e6l til av kopari.\n\nHygg eisini at \n \u00c1land\n Evropa\n Finskt\n Helsinki\n Nor\u00f0urlond\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nEvropa\nES\nSkandinavia\n!"}
{"id": "1796", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8r%C3%ADki", "title": "Sv\u00f8r\u00edki", "text": "Sv\u00f8r\u00edki (svenskt: Sverige) er kongar\u00edki \u00ed Nor\u00f0urevropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Sv\u00f8r\u00edki mark vi\u00f0 Finnland, og \u00ed vesturi vi\u00f0 Noreg. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Stokkh\u00f3lmur. St\u00f3rir partar av Sv\u00f8r\u00edki eru sk\u00f3gvaksnir, og har eru mong v\u00f8tn, t\u00ed at skri\u00f0j\u00f8klarnir gr\u00f3vu dj\u00fapar l\u00e6gdir \u00ed landi\u00f0 seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. St\u00f3r fjallalendi eru \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 81,89 og 1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r .\n\nS\u00f8ga \n\nAftan\u00e1 v\u00edkingat\u00ed\u00f0ina, br\u00fakti Sv\u00f8r\u00edki nakrar \u00f8ldir at berjast vi\u00f0 grannarnar, mest vi\u00f0 Danmark.\n\nPolitikkur \n\nT\u00e1 i\u00f0 r\u00f8tt ver\u00f0ur um samfelagsliga v\u00e6lfer\u00f0arskipan, sum vissar \u00f8llum borgarum landsins manns\u00f8milig kor, hevur Sv\u00f8r\u00edki veri\u00f0 undangonguland. Barnaansingarstovnar, sj\u00fakrah\u00fas og ellisheim eru fr\u00e1gera g\u00f3\u00f0. Vinnuloysi\u00f0 hevur veri\u00f0 eitt hitt l\u00e6gsta \u00ed Evropa, men ta\u00f0 er vaksi\u00f0 n\u00f3gv \u00ed b\u00faskaparkreppuni \u00ed 1990-\u00e1runum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er 6,1 % av f\u00f3lkinum arbei\u00f0sleys. At halda hesari v\u00e6lfer\u00f0arskipan uppi gjalda sviar n\u00f3gvan skatt. Sparingar, i\u00f0 b\u00faskaparkreppan \u00ed 1990-\u00e1runum hevur veri\u00f0 atvold til, hava skert t\u00e6r almennu veitingarnar. \n\nSviar leggja s\u00e6r n\u00e6r at fara v\u00e6l um umhv\u00f8rvi\u00f0 og hava eisini gj\u00f8rt n\u00f3gv burtur \u00far at var\u00f0veita s\u00f8guligar bygningar. Mong fri\u00f0a\u00f0 \u00f8ki eru \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, og nakrir av st\u00f8rstu tj\u00f3\u00f0arg\u00f8r\u00f0unum \u00ed Evropa eru \u00ed fjallalendinum \u00ed Nor\u00f0ursv\u00f8r\u00edki. Sviar tala n\u00f3gv um, at \u00e1ir og v\u00f8tn ver\u00f0a d\u00e1lka\u00f0, og Sv\u00f8r\u00edki hevur gingi\u00f0 undan \u00ed str\u00ed\u00f0num at minka d\u00e1lkingina \u00ed Eystarasalti. Sv\u00f8r\u00edki hevur eisini avmarka\u00f0 \u00eddna\u00f0ar\u00fatbygging ymsasta\u00f0ni fram vi\u00f0 strondini. St\u00f3rur dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 at skilja burturkast og h\u00fasarhaldsrusk, og Sv\u00f8r\u00edki ger n\u00f3gv burtur \u00far endurn\u00fdtslu.\n\nSv\u00f8r\u00edki er fyrsta landi\u00f0 \u00ed heiminum \u00ed 1972, sum letur transpers\u00f3nar alment skifta kyn og gevur teimum \u00f3keypis vi\u00f0ger\u00f0 til endam\u00e1li\u00f0. Sv\u00f8r\u00edki f\u00e6r skr\u00e1sett parlag \u00ed 1995. Hetta ver\u00f0ur broytt til hj\u00fanalag \u00ed 2009, og samstundis sleppa samkynd at \u00e6ttlei\u00f0a b\u00f8rn.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nIkki er \u00f3vanligt, at svensk h\u00faski eiga summarh\u00fas - 600 000 summarh\u00fas eru \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tey eru bygd \u00far vi\u00f0i, ofta rey\u00f0m\u00e1la\u00f0, og standa ni\u00f0ri vi\u00f0 strondina, vi\u00f0 v\u00f8tnini, \u00ed sk\u00f3gunum ella uppi \u00ed fj\u00f8llunum. Her kunnu troytt b\u00fdarf\u00f3lk taka s\u00e6r av l\u00f8ttum \u00ed vikuskiftunum og fr\u00edti\u00f0ini. Vanligt er eisini at leiga \u00fatlendskum fer\u00f0af\u00f3lki h\u00fasini. Mong \u00fatlendsk fer\u00f0af\u00f3lk koma til Sv\u00f8r\u00edkis, helst um summari\u00f0.\n\nTilflyting \n\nS\u00ed\u00f0an 1970-\u00e1rini er Sv\u00f8r\u00edki vor\u00f0i\u00f0 alt meiri fj\u00f8lmenta\u00f0 samfelag; hesi seinastu \u00e1rat\u00edggjuni hevur veri\u00f0 ein sera st\u00f3r tilflyting \u00far Mi\u00f0eystri, Jugoslavia og londum \u00ed \u00c1sia og Afrika. \u00cd Sv\u00f8r\u00edki eru umlei\u00f0 20 prosent av \u00edb\u00fagvunum tilflytarar ella hava foreldur, i\u00f0 eru tilflytarar. N\u00e6stan ein tri\u00f0ingur av tilflytarunum er \u00far Finnlandi, og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00f3lkurin er tilflytarar \u00far teimum londum, sum \u00e1\u00f0ur v\u00f3ru Jugoslavia. Meginparturin av tilflytarunum b\u00fdr \u00ed st\u00f3rb\u00fdunum, serliga \u00ed \u00e1v\u00edsum forst\u00f8\u00f0um, t.d. Roseng\u00e5rd og Rinkeby. Tilflytingin t\u00f3k av \u00e1lvara dik \u00e1 seg \u00ed 1970-\u00e1runum. Til\u00adflyt\u00adarar komu fyrst og fremst fyri at arbei\u00f0a \u00e1 verksmi\u00f0jum, t\u00ed st\u00f3rur t\u00f8rvur var \u00e1 arbei\u00f0smegi. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru ta\u00f0 fyrst og fremst fl\u00f3ttaf\u00f3lk, sum koma til Skandinavia. Onnur koma, t\u00ed at tey longu hava skyldf\u00f3lk \u00ed landinum.\n\n\u00d8ll londini \u00ed Skandinavia, Sv\u00f8r\u00edki undantiki\u00f0, seta kr\u00f8v um m\u00e1l- og samfelagskunnleika til r\u00edkisborgarar\u00e6tt. Sv\u00f8r\u00edki loyvir harafturat dupultan r\u00edkisborgarar\u00e6tt. M\u00f8guleiki er at f\u00e1a r\u00edkisborgarar\u00e6tt eftir at bara hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed fimm \u00e1r. Ta\u00f0 almenna kravi\u00f0 \u00ed Danmark er, at vi\u00f0komandi skal hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Danska r\u00edkinum \u00ed minsta lagi 9 \u00e1r. Danmark (og Norra) loyvir ikki dupultan r\u00edkisborgarar\u00e6tt, t.e. at \u00fatlendingar er r\u00edkisborgari \u00ed Danmark og \u00ed gamla landinum samstundis. Sv\u00f8r\u00edki setur hv\u00f8rki m\u00e1lslig kr\u00f8v ella kr\u00f8v til at vi\u00f0komandi skal hava veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed innlei\u00f0sluskei\u00f0um, t\u00e1 i\u00f0 r\u00edkisborgarar\u00e6ttur ver\u00f0ur givin. Sv\u00f8r\u00edki hevur eitt innlei\u00f0slutilbo\u00f0 til n\u00fdggjar \u00fatlendingar; \u00fatlendingurin f\u00e6r tilbo\u00f0 um undirv\u00edsing \u00ed m\u00e1li, samfelagsl\u00e6ru og l\u00e6rir um arbei\u00f0smarkna\u00f0arvi\u00f0urskifti. Sv\u00f8r\u00edki hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 l\u00f3girnar solei\u00f0is, at borgarlig og sosial r\u00e6ttindi eru tey somu fyri \u00fatlendingar sum fyri landsins borgarar. \u00cd flestu \u00f8\u00f0rum londum \u00ed Evropa eru tey sosialu r\u00e6ttindini ikki eins g\u00f3\u00f0 fyri \u00fatlendingar, sum fyri tri\u00f0jalandsborgarar, serliga um talan ikki er um fl\u00f3ttaf\u00f3lk. T\u00e1 i\u00f0 ein pers\u00f3nur er fluttur til Sv\u00f8r\u00edkis er ongin r\u00e6ttarligur munur \u00e1 vi\u00f0urskiftinum millum hann og ein svenskara. \u00d8ll londini \u00ed Skandinavia, uttan Sv\u00f8r\u00edki, hava eisini okkurt forsyrgjarakrav, t\u00e1 i\u00f0 s\u00f8kt ver\u00f0ur um familjusameining vi\u00f0 ein hj\u00fanafelaga.\n\nSv\u00f8r\u00edki hevur m.a. tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti fleiri fl\u00f3ttaf\u00f3lkum \u00far Irak enn USA og Kanada tilsamans. \u00cd Sv\u00f8r\u00edki eru umlei\u00f0 1,3 prosent av \u00edb\u00fagvunum tilflytarar \u00far Irak. \u00cd dag b\u00fagva einar 400.000 muslimar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSvensku Demokratarnir, sum eru sera atfinningarsamir m\u00f3ti tilflytarum, eru tri\u00f0i st\u00f8rsti flokkur \u00ed r\u00edkisdegnum \u00ed 2014. Flokkurin fekk 13 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum \u00ed 2014, og ta\u00f0 er meiri enn tv\u00e6r fer\u00f0ir so n\u00f3gv sum \u00e1 valinum \u00ed 2010. Men eingin vil samstarva vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edkis-Demokratarnar, hv\u00f8rki tey rey\u00f0u- ella borgarligu flokkarnir.\n\nMentan\n\nMatur \n\nSvenski serr\u00e6tturin \"sm\u00f6rg\u00e5sbord\" er anna\u00f0 enn b\u00fagvi\u00f0 bor\u00f0 vi\u00f0 smurdum brey\u00f0i. Vanliga er henda m\u00e1lt\u00ed\u00f0 st\u00f3rt bor\u00f0 vi\u00f0 alskyns sl\u00f8gum av k\u00f8ldum og fl\u00f3gvum vi\u00f0skera, sum ver\u00f0ur etin aftur vi\u00f0 brey\u00f0i, til d\u00f8mis av sild, laksi, skelfiski, flogfena\u00f0i, eggi, osti, vi\u00f0skera \u00far kj\u00f8ti og gr\u00f8nmeti.\n\nLandfr\u00f8\u00f0i \n\nSv\u00f8r\u00edki er \u00edmillum Noreg og Finnland \u00ed Nor\u00f0urevropa. Sv\u00f8r\u00edki er partur av Skandinavia og Nor\u00f0urlond. Nor\u00f0ari partur er sk\u00f3gvaksin og kaldur, sy\u00f0ri partur er gott landb\u00fana\u00f0arlendi, og har b\u00fdr meginparturin av svenska f\u00f3lkinum. Landi\u00f0 er 1 574 km langt, 499 km, har ta\u00f0 er brei\u00f0ast, og er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta land \u00ed Vesturevropa.\n\nB\u00faskapur \n\nSv\u00f8r\u00edki hevur mong \u00e1r \u00e1 baki sum \u00eddna\u00f0arland, hevur v\u00e6l \u00fatb\u00fagvi\u00f0 f\u00f3lk \u00e1 \u00f8llum \u00f8kjum, og er \u00edmillum framkomnastu \u00eddna\u00f0arlond \u00ed heiminum. Skandinavisku londini og Finnland eru gitin fyri einf\u00f8ldu og reinu sni\u00f0ini \u00e1 t\u00ed, tey gera, eitt sni\u00f0, sum er v\u00e6l umt\u00f3kt a\u00f0rasta\u00f0ni. Svenskir sni\u00f0skaparar komu s\u00e6r serliga fram \u00ed 1960-\u00e1runum. V\u00e6lumt\u00f3kt sni\u00f0 hevur gj\u00f8rt, at svenskir bilar, til d\u00f8mis Saab og Volvo, ravmagnsambo\u00f0, kl\u00e6dnav\u00f8rur, glasv\u00f8rur og h\u00fasb\u00fani \u00far svenskum n\u00e1lavi\u00f0i eru h\u00f8gt \u00ed metum \u00ed \u00fatlondum. Sv\u00f8r\u00edki \u00fatflutti \u00ed 2012 fyri 134.3 milliardir evrur, ella 32,9 % av BT\u00da, ein \u00f8king \u00e1 8 % s\u00ed\u00f0ani 2008 . Hetta leggur Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 odda vi\u00f0v\u00edkjandi v\u00f8ru\u00fatflutninginum \u00ed nor\u00f0i, men Noreg er n\u00e6stst\u00f8rsti \u00fatflytarin av v\u00f8rum vi\u00f0 124 milliardum evrum.\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n\n Stokkh\u00f3lmur\n Svenskt\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nEvropa\nES\nSkandinavia\n!\nNor\u00f0urlond"}
{"id": "1802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mann", "title": "Mann", "text": "Isle of Man, Mann ella Mon sum hon eisini ver\u00f0ur nevnd (Ellan Vannin \u00e1 manskum), er sj\u00e1lvst\u00fdrandi oyggj \u00ed \u00cdrska sj\u00f3num, men undir enskum kongad\u00f8mi. Stj\u00f3rnin \u00e1 oynni eitur Tynwals, og her ver\u00f0a summar t\u00fd\u00f0andi avger\u00f0ir tiknar. Upprunam\u00e1li\u00f0 er manskt - keltisk m\u00e1l, sum n\u00e6stan er \u00fatdeytt og bara ver\u00f0ur tala\u00f0 vi\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arligt h\u00f8vi. Oyggin hevur \u00e1\u00f0ur havt sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i. \u00c1rini 1405 til 1765 var oyggin Man sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongsr\u00edki.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Manns s\u00f8ga\n\nS\u00f8gan hj\u00e1 Mann er elligomul. Oyggin var longu bygd, \u00e1\u00f0renn keltar komu til bretsku oyggjarnar, og hon hev\u00f0i s\u00edna fr\u00e6lsu og \u00f3heftu skipan fram til 1765, t\u00e1 Duke John av Atholl var\u00f0 kroystur at selja ensku kr\u00fanuni s\u00edni r\u00e6ttindi fyri 70.000 sterlingpund. Vi\u00f0 hesi s\u00f8lu fekk St\u00f3ra Bretland fult vald at krevja inn allan toll \u00e1 oynni og tryggja, at Navigation Act var\u00f0 upphildin eisini \u00e1 Mann. Manb\u00fagvar noyddust eftir hetta at venda aftur til gomlu vinnuvegirnar, landb\u00fana\u00f0, fiskivinnu og n\u00e1msvinnu, bl\u00fdggj og kol. Frammanundan hesi s\u00f8lu var\u00f0 mett, at Manb\u00fagvar \u00e1rliga st\u00f3\u00f0u fyri eini smugling, i\u00f0 sn\u00fdtti bretsku kr\u00fanuna fyri vir\u00f0ir, sum svara til g\u00f3\u00f0 300.000 pund. Ryberg royndi at flyta henda handil til F\u00f8roya.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Manskur politikkur\n\nMann er ikki eitt heimast\u00fdri. Mann er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed kongsfelagsskapi vi\u00f0 Ongland. Gordon Brown hevur einki at siga \u00ed Mann. Men ta\u00f0 hevur enska drotningin haraftur\u00edm\u00f3ti. Mann er fullkomiliga sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt, men er t\u00f3 ikki vi\u00f0urkent av altj\u00f3\u00f0a samfelagnum sum fullveldisr\u00edki.\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Mansk mentan\n\nGamla g\u00e6liska talum\u00e1li\u00f0, manskt bleiv\u00f0 avloyst av enskum \u00ed 19-du \u00f8ld.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Mansk landafr\u00f8\u00f0i\n\nMann liggur \u00ed \u00cdrlandshavinum, einar 50 km su\u00f0ur \u00far Skotlandi og einar 75 km eystur \u00far Nor\u00f0ur\u00edrlandi. Oyggin er 572 ferkilometrar til st\u00f8ddar, t.e. naka\u00f0 sum Streymoy, V\u00e1goy og Kalsoy til samans. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Douglas, liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Manskur b\u00faskapur\n\nS\u00ed eisini \n\n St\u00f3ra Bretland\n\nB\u00f8kur \n\n G. V. C. Young: The Isle of Man and the Faroe Islands - two similar countries. Peel, Isle of Man: The Mansk-Svenska Publishing Co., 1980. - 11 s., 4 tlv. (kort)\n Peter Wade-Martins:  The Manx Loghtan story : the decline and revival of a primitive breed. Ashford: Geerings of Ashford, 1990. - 110 s. : myndir (summar \u00ed litum)\n Godfrey Baldacchino and David Milne: Lessons from the political economy of small islands. the resourcefulness of jurisdiction. - Basingstoke: Macmillan, 2000. - xxiii, 267 s. (\u00c1land, F\u00f8royar, \u00cdsland, Mann, N\u00fdfundland, Prince Edwardsoy)\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Gov.im - Isle of Man Government\n ManxRadio.com\n ManxRadio.com - Vevkamera \u00far Douglas\n\nEvropa\n \nOyggjar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "1805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Drland%20%28land%29", "title": "\u00cdrland (land)", "text": "\u00cdrland, (enskt: Ireland, \u00edrskt: \u00c9ire, ulster skotskt: Airlann) er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Vesturevropa. Landi\u00f0 \u00cdrland, i\u00f0 ikki m\u00e1 mistakast fyri oynna \u00cdrland, hevur landamark nor\u00f0ureftir vi\u00f0 Nor\u00f0ur\u00edrland, i\u00f0 er partur av St\u00f3rabretlandi. Sj\u00f3mark hevur \u00cdrland vi\u00f0 Atlantshavi\u00f0, \u00cdrska havi\u00f0 og Ermasund. \n\n\u00cdrland hevur sj\u00e1lvst\u00fdri, \u00f8vugt Nor\u00f0ur\u00edrland, sum er partur av St\u00f3ra Bretlandi. \n\nDublin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed \u00cdrlandi og a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Cork, Limerick, Galway og Waterford.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cdrland var leingi undir bretskum yvirvaldi. \u00cd 1922 fekk sy\u00f0ri partur \u2013 um f\u00fdra fimtingar av oynni \u2013 sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed Bretska Heimsveldinum og gj\u00f8rdist \u00f3heft l\u00fd\u00f0veldi \u00ed 1948; men Nor\u00f0ur\u00edrland var\u00f0 verandi saman vi\u00f0 Bretlandi. \n\n\u00cdrski fr\u00edstaturin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1922 sum ein domini\u00f3n (sj\u00e1lvstj\u00f3rnandi hj\u00e1land) \u00ed bretska Commonwealth og fekk \u00f8kt sj\u00e1lvst\u00fdri \u00edgj\u00f8gnum m.a. the Statute of Westminister 1931 og the abdication crises of 1936. \u00cd 1937 var\u00f0 ein n\u00fdggj stj\u00f3rnarskipan (New Constitution), i\u00f0 l\u00fdsti landi\u00f0 sum fullveldisr\u00edki undir heitinum Ireland sett \u00ed gildi. Og \u00ed 1949 v\u00f3r\u00f0u seinastu formligu bondini vi\u00f0 Sameinda Kongsr\u00edki\u00f0 (UK) slitin, t\u00e1 i\u00f0 \u00cdrland t\u00f3k loysing og l\u00fdsti seg sum tj\u00f3\u00f0veldi. \n\nMe\u00f0an landi\u00f0 var undir bretskum veldi og fyrstu \u00e1rini sum tj\u00f3\u00f0veldi var \u00cdrland eitt av f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed Vesturevropa og fr\u00e1flytingin \u00far landinum var st\u00f3r. \u00cd 1950\u2019unum var\u00f0 protektionistiski b\u00faskapurin opa\u00f0ur, og \u00ed 1973 gj\u00f8rdist \u00cdrland limur \u00ed Europeiska Felagsmarkna\u00f0inum EF (n\u00fa Europeiska Samveldi\u00f0 ES). Ein b\u00faskaparkreppa noyddi landi\u00f0 til at fremja n\u00fdskipanir seinast \u00ed 1980\u2019unum, og skattur og reglur v\u00f3r\u00f0u linka\u00f0i \u00f3gvusliga \u00ed mun til onnur ES-lond.\n\n\u00cdrski loysingarherurin, IRA, str\u00edddist \u00ed seksti\u00e1runum fyri at f\u00e1a teir seks nor\u00f0astu landspartarnar upp\u00ed \u00cdrland \u00edsta\u00f0in fyri, at teir skulu vera partar av St\u00f3ra Bretlandi. \n\nSeinastu 20 \u00e1rini hevur \u00cdrland havt ein st\u00f3ran b\u00faskaparv\u00f8kstur, og landi\u00f0 hevur \u00ed dag tann 31. st\u00f8rsta b\u00faskapin \u00ed heiminum. \u00cd 2009 var\u00f0 landi\u00f0 mett at hava h\u00e6gstu l\u00edvsg\u00f3\u00f0sku \u00ed heiminum. Men altj\u00f3\u00f0a kreppan hevur eisini rakt \u00cdrland hart, og hevur f\u00f8rt arbei\u00f0loysi og \u00f8kta fr\u00e1flyting vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nPolitikkur \n\n\u00cdrland er limur \u00ed ES, OECD og ST.\n\n\u00cdrskir fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar (\u00edrskt: Taoiseach, fl. Taoisigh)\n\n Eamon de Valera (29. desember 1937 - 18. februar 1948, flokkur: Fianna F\u00e1il)\n John A. Costello (18. februar 1948 - 13. juni 1951, Fine Gael)\n Eamon de Valera (13. juni 1951 - 2. juni 1954, Fianna F\u00e1il)\n John A. Costello (2. juni 1954 - 20. mars 1957, Fine Gael)\n Eamon de Valera (20. mars 1957 - 23. juni 1959, Fianna F\u00e1il)\n Sean Lemass (23. juni 1959 - 10. november 1966, Fianna F\u00e1il)\n Jack Lynch (10. november 1966 - 14. mars 1973, Fianna F\u00e1il)\n Liam Cosgrove (14. mars 1973 - 5. juli 1977, Fine Gael)\n Jack Lynch (5. juli 1977 - 11. desember 1979, Fianna F\u00e1il)\n Charles J. Haughey (11. desember 1979 - 30. juni 1981, Fianna F\u00e1il)\n Garret FitzGerald (30. juni 1981 - 9. mars 1982, Fine Gael)\n Charles J. Haughey (9. mars 1982 - 14. desember 1982, Fianna F\u00e1il)\n Garret FitzGerald (14. desember 1982 - 10. mars 1987, Fine Gael)\n Charles J. Haughey (10. mars 1987 - 11. februar 1992, Fianna F\u00e1il)\n Albert Reynolds (11. februar 1992 - 15. desember 1994, Fianna F\u00e1il)\n John Bruton (15. desember 1994 - 26. juni 1997, Fine Gael)\n Bertie Ahern (26. juni 1997 - 6. mai 2008, Fianna F\u00e1il)\n Brian Cowen (7. mai 2008 - 9. mars 2011, Fianna F\u00e1il)\n Enda Kenny (9. mars 2011 - 14. juni 2017, Fine Gael)\n Leo Varadkar (s\u00ed\u00f0ani 14. juni 2017, Fine Gael)\n\nFyrisitingarlig landa\u00f8ki (amt og kommunur) \n\nUpprunaliga var \u00cdrland b\u00fdtt \u00ed 26 amt (counties), og hesi mynda framvegis t\u00e6r mentanarligu og \u00edtr\u00f3ttarligu eindirnar eins og postnumrini. Men fyrisitingarliga uppb\u00fditi\u00f0 er \u00ed dag 29 eindir, County Dublin var\u00f0 \u00ed 1990\u2019unum b\u00fdtt \u00ed tr\u00fd og Tipperary \u00ed tvey \u00ed 1890\u2019unum. Aftrat hesum koma 5 b\u00fdir (cities), teir eru Dublin , Cork , Limerick, Galway og Waterford . Haraftrat koma fimm b\u00fdarkommunur nevndar 'boroughs' (sama or\u00f0 sum norr\u00f8nt \u2018borgir\u2019), t\u00e6r eru Clonmel, Drogheda, Kilkenny, Sligo og Wexford, i\u00f0 hava \u00e1v\u00edst sj\u00e1lvst\u00fdri innanfyri kommunumark. H\u00f3ast Kilkenny ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum ein \u2018borough\u2019 hevur b\u00fdurin l\u00f3gligan r\u00e6tt sum \u2018city\u2019.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n\u00cdrska grundl\u00f3gin sigur at staturin m\u00e1 ikki umbo\u00f0a nakra \u00e1v\u00edsa tr\u00fagv, og hon tryggjar tr\u00fa\u00f0arfr\u00e6lsi fyri \u00f8ll. Umlei\u00f0 86,8% av f\u00f3lkinum eru r\u00f3mverskir katolikkar; og samb\u00e6rt \u00farslit av kanningum, so eru \u00edrar tey \u00eddnastu at ganga regluglia til messu (mass) \u00ed kirkju hv\u00f8nn sunnudag \u00ed vesturheiminum. Men somu kanningar\u00farslit v\u00edsa eisini eina st\u00f3ra minking \u00ed kirkjugond \u00ed landinum, seinastu 30 \u00e1rini. Millum 1996 og 2001 minka\u00f0i kirkjugongdin fr\u00e1 60% til 48%, (\u00e1\u00f0renn 1973 var kirkjugongdin omanfyri 90%) , og fleiri kat\u00f3lskir l\u00e6rustovnar eru stongdir.\n\nN\u00e6stst\u00f8rsta kristna samkoman er anglikanska \u2018Church of Ireland\u2019 i\u00f0 eftir \u00e1haldandi minking \u00ed limatali \u00edgj\u00f8gnum alla 20\u2019du \u00f8ld, n\u00fa aftur hevur uppliva\u00f0 eina framgongd. Eins og a\u00f0rar sm\u00e6rri kristnar samkomur so sum br\u00f8\u00f0rasamkoman (Presbyterian) og metodistakirkjan. Millum 2002 og 2006 vaks tali\u00f0 av muslimum \u00ed \u00cdrlandi vi\u00f0 69% og islam er n\u00fa tri\u00f0st\u00f8rsta og skj\u00f3tast vaksandi tr\u00fagvin \u00ed \u00edrlandi. Eisini hevur l\u00edtla j\u00f8diska samfelagi\u00f0 og n\u00fdggjara hinduistiska samfelagi\u00f0 uppliva\u00f0 ein v\u00f8kstur seinastu \u00e1rini.\n\nSt\u00f8rstu halgimenni \u00cdrlands eru Sankta P\u00e1trik (Saint Patrick), Saint Bridget og Saint Columba. Men Saint Patrick er tann einasti av hesum i\u00f0 regluliga ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum H\u00f8vu\u00f0shalgimenni. P\u00e1triksmessa (Saint Patrick's Day) 17 mars ver\u00f0ur hildin \u00ed \u00cdrlandi og uttanlands sum \u00edrskur tj\u00f3\u00f0ardagur, vi\u00f0 skr\u00fa\u00f0gongum og \u00f8\u00f0rum tilt\u00f8kum.\n\nSamb\u00e6rt ein kanning fr\u00e1 2006 v\u00f3ru ta\u00f0 186.318 f\u00f3lk (4,4%) i\u00f0 s\u00f8gdu seg onga tr\u00fagv hava, men \u00ed hesum t\u00f8lum eru b\u00e6\u00f0i ikki-tr\u00fagvandi og f\u00f3lk i\u00f0 rokna seg sum \u2018spirituel\u2019 og hei\u00f0in (ikki-kristin) \u00edrokna\u00f0i. Aftrat hesum komu 1.515 f\u00f3lk i\u00f0 rokna\u00f0u seg sum agnostikarar og 929 i\u00f0 l\u00fdstu seg beinlei\u00f0is sum ateistar. Samla\u00f0 ver\u00f0ur tali\u00f0 \u00e1 ikki-tr\u00fagvandi f\u00f3lkum sostatt 4,5% av f\u00f3lkinum. Onnur 70.322 svara\u00f0u ikki fyri um tey h\u00f8vdu tr\u00fagv ella ikki.\n\nTr\u00fagv og politikkur \n\nUpprunaliga grundl\u00f3gin \u00ed \u00edrlandi fr\u00e1 1937 gav kat\u00f3lsku kirkjuni eina \u2018serst\u00f8\u00f0u\u2019 sum kirkja meirilutans, men vi\u00f0urkendi a\u00f0rar kristnar r\u00f8rslur og j\u00f8dad\u00f3m. Sum \u00ed \u00f8\u00f0rum kat\u00f3lskum londum hevur \u00cdrland uppliva\u00f0 eina \u00e1haldandi sekularisering \u00edgj\u00f8gnum 20\u2019du \u00f8ld. \u00cd 1972 var l\u00f3gin i\u00f0 nevndi \u00e1tr\u00fanarligu b\u00f3lkarnar, kat\u00f3lsku kirkjuna \u00edrokna\u00f0a, strika\u00f0 \u00far grundl\u00f3gini.\n\n\u00datb\u00fagving og politikkur \n\nH\u00f3ast \u00e1tr\u00fanarligar skipanir reka n\u00f3gvar av sk\u00falunum \u00ed \u00cdrlandi, fer ein framhaldandi sekularisering fram \u00ed \u00edrska f\u00f3lkinum, serliga hj\u00e1 unga \u00e6ttarli\u00f0num.\n\u00cd kat\u00f3lsku sk\u00falunum kunnu foreldur bi\u00f0a um at b\u00f8rn teirra ver\u00f0a fr\u00edtikin fyri \u00e1tr\u00fanarliga fr\u00e1l\u00e6ru, og sama fr\u00e1l\u00e6ra sn\u00fdr seg \u00ed dag, um \u00e1tr\u00fana\u00f0 sum heild, heldur enn um eina \u00e1v\u00edsa tr\u00fagv. \u00c1tr\u00fanarligir sk\u00falar i\u00f0 f\u00e1a almennan stu\u00f0ul hava ikki loyvi til at diskriminera n\u00e6mingar vegna teirra tr\u00fagv, ella v\u00e6ntandi tr\u00fagv. Men ein avmarkandi skipan fyri uppt\u00f8ku, har n\u00e6mingar hv\u00f8rs vir\u00f0i samtvinnar vi\u00f0 sk\u00falans vir\u00f0i, ver\u00f0a upptiknir \u00e1\u00f0renn a\u00f0rir n\u00e6mingar finst t\u00f3.\n\nMentan \n\n\u00cd \u00cdrlandi finnast \u00f8ki har \u00edrskt (g\u00e6liskt) framvegis ver\u00f0ur tosa\u00f0. Hesi \u00f8ki ver\u00f0a kalla\u00f0 Gaeltachtai.\n\n\u00cdrland er kent fyri s\u00edn r\u00edka f\u00f3lkat\u00f3nleik, ein kendur b\u00f3lkur er The Dubliners.\n\nLandfr\u00f8\u00f0i \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed \u00cdrlandi er l\u00fdtt og slavi\u00f0, og t\u00ed er lendi\u00f0 n\u00f3gvasta\u00f0ni arbeitt og gr\u00e6sgr\u00f8nt. Landb\u00fana\u00f0ur er enn h\u00f8vu\u00f0svinna; men eisini \u00ed \u00cdrlandi eru mong f\u00f3lk \u2013 helst ungf\u00f3lk \u2013 flutt av bygd til b\u00fdirnar. N\u00e1tt\u00farutilfeingi\u00f0 er ikki n\u00f3gv, og \u00e1\u00f0renn \u00eddna\u00f0urin og fer\u00f0avinnan t\u00f3ku dik \u00e1 seg, var \u00ccrland eitt av f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed Vesturevropa.\n\nB\u00faskapur\n\nHygg eisini at \n\n \u00cdrskt\n Dublin\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n IrlGov.ie\n BroeweIreland.com\n TourismIreland.com\n\nEvropa\nES\n!"}
{"id": "1806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ra%20Bretland", "title": "St\u00f3ra Bretland", "text": "St\u00f3ra Bretland ella Hitt Sameinda Kongsr\u00edki Bretlands og Nor\u00f0ur\u00edrlands (enskt: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, United Kingdom ella Great Britain) fevnir um tey f\u00fdra londini Ongland, Wales, Skotland og Nor\u00f0ur\u00edrland. H\u00f3ast Bretland ikki er so st\u00f3rt land, hevur ta\u00f0 havt \u00f3gvuliga st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 allan heimin. Einafer\u00f0 var ta\u00f0 ovurst\u00f3rt heimsveldi, og t\u00ed er enskt eitt heimsm\u00e1l. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er London og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er enskt. \u00cd St\u00f3ra Bretlandi b\u00fagva umlei\u00f0 63,3 milli\u00f3nir f\u00f3lk (2013) \u00e1 einum \u00f8ki, i\u00f0 er 242.910 km\u00b2 til st\u00f8ddar.\n\nS\u00f8ga \n\nSt\u00f3ra Bretland er \u00ed s\u00f8guligum h\u00f8pi eitt av heimsins st\u00f8rstu og m\u00e6tastu londum. Bretska kongar\u00edki\u00f0 fevndi eitt skifti\u00f0 um meira enn ein fj\u00f3r\u00f0apart av heiminum, og seinast \u00ed 19. \u00f8ld hev\u00f0i r\u00edki\u00f0 lagt seg \u00e1 odda \u00e1 fleiri \u00f8kjum, til d\u00f8mis innan \u00eddna\u00f0, sj\u00f3vegis flutning og altj\u00f3\u00f0a handil. \u00cd seinastu \u00f8ld f\u00f8rdi afturgongd \u00e1 \u00eddna\u00f0ar\u00f8kinum til, at kappingarf\u00f8ri\u00f0 innan bretsku handilsvinnuna versna\u00f0i, samstundis sum sosialir trupulleikar f\u00f3ru at gera vart vi\u00f0 seg. Seinastu \u00e1rini hevur aftur gingi\u00f0 fram\u00e1. Vi\u00f0 aldarm\u00f3ti\u00f0 er St\u00f3ra Bretland \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at sta\u00f0festa seg sum ein av t\u00fddningarmiklastu tj\u00f3\u00f0unum \u00ed Evropa vi\u00f0 st\u00f3rari \u00e1virkan \u00e1 politiska, handilsliga, b\u00faskaparliga og mentanarliga \u00f8kinum, og London er ein av t\u00fddningarmestu mi\u00f0deplum \u00ed heiminum.\n\n\u00cdrar vildu ikki vita av enska yvirvaldinum, og \u00ed 1922 v\u00f3ru teir komnir so langt \u00ed fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i sinum, at st\u00f3rar partur av \u00cdrlandi fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed Bretska Heimsveldinum. \u00cd 1949 gj\u00f8rdist \u00cdrland \u00f3heft l\u00fd\u00f0veldi.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n</div>\n\nS\u00ed\u00f0an 1950-\u00e1rini er Bretland vor\u00f0i\u00f0 alt meiri fj\u00f8lmenta\u00f0 samfelag. Mong f\u00f3lk \u00far gomlu bretsku hj\u00e1londunum \u00ed Karibia, Afrika og India hava b\u00fasett seg \u00ed Bretlandi og r\u00edka\u00f0 bretskt andsl\u00edv vi\u00f0 fremmandu mentanum s\u00ednum.\n\nMangir bretar b\u00fagva \u00ed b\u00fdarforst\u00f8\u00f0um, t\u00ed har er reinari og r\u00famligari og g\u00f3\u00f0ir samfer\u00f0slum\u00f8guleikar inn \u00ed mi\u00f0b\u00fdirnar, har n\u00f3gv f\u00f3lk starva. Bretar eru heimk\u00e6rt f\u00f3lk, og teir flestu seta s\u00e6r fyri at eiga egin h\u00fas. Bretum d\u00e1mar betur at b\u00fagva \u00ed vanligum seth\u00fasum og ra\u00f0h\u00fasum enn \u00ed st\u00f3rum \u00edb\u00fa\u00f0arh\u00fasum, og \u00ed fr\u00edt\u00ed\u00f0ini d\u00e1mar teimum v\u00e6l at r\u00f8kja urtagar\u00f0in og v\u00e6la um uttandura og innandura. 89 % b\u00fagva \u00ed b\u00fdum og 11 % b\u00fagva \u00e1 bygd.\n\nBretar eru \u00edtr\u00f3ttahuga\u00f0 f\u00f3lk. Um veturin sp\u00e6la teir f\u00f3tb\u00f3lt og rugby, og krikket og golf um summari\u00f0. B\u00e6\u00f0i rugby, krikket og golf - \u00edtr\u00f3ttargreinir, sum n\u00fa ver\u00f0a sp\u00e6ldar um allan heimin - t\u00f3ku seg upp \u00ed Bretlandi, og f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6li\u00f0 spratt \u00far sp\u00f8lum, sp\u00e6ld v\u00f3r\u00f0u \u00e1 enskum dreingjask\u00falum.\n\nPolitikkur \n\nBretska stj\u00f3rnin situr \u00ed London \u00ed Onglandi; men ta\u00f0 eru sterkar fr\u00e6lsisr\u00f8rslur b\u00e6\u00f0i \u00ed Skotlandi, Wales og Nor\u00f0ur\u00edrlandi. Nor\u00f0ur\u00edrar hava s\u00edtt egna ting, og ta\u00f0 f\u00e1a skotar og valisar um stutta t\u00ed\u00f0. Tj\u00f3\u00f0skaparey\u00f0kennini \u00ed hesum londum ver\u00f0a goymd \u00ed sermerktum handverki og si\u00f0um. Til d\u00f8mis eru enn mangir skotar, sum serligar h\u00e1t\u00ed\u00f0ardagar lata seg \u00ed puntuta skj\u00fart s\u00edtt.\n\nUttanr\u00edkispolitikkur \n\nTr\u00fd vi\u00f0urskifti ey\u00f0kenna serliga bretskan uttanr\u00edkispolitikk. Tey eru t\u00e6tta sambandi\u00f0 vi\u00f0 USA, tilkn\u00fdti\u00f0 til tey mongu londini, sum eru vi\u00f0 \u00ed Bretska Samveldinum (The Commonwealth) og sambandi\u00f0 vi\u00f0 Evropa, serliga vi\u00f0 Evropeiska Samveldi\u00f0. Eftir vali\u00f0 \u00ed 2001 f\u00f3r Robin Cook fr\u00e1 sum uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri, og Jack Straw, sum t\u00f3k vi\u00f0 starvinum, gj\u00f8rdi beinanvegin vart vi\u00f0, at g\u00f3\u00f0a sambandi\u00f0 vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i USA og ES skuldi var\u00f0veitast. Bretsku myndugleikarnir eru grei\u00f0ir yvir, at globaliseringin og teir \u00e1g\u00f3\u00f0ar og vansar, hon hevur vi\u00f0 s\u00e6r, \u00e1 mangan h\u00e1tt ikki akta vanlig landam\u00f8rk. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 r\u00e6\u00f0ur um umhv\u00f8rvisspurningar, narkotikatrupulleikar og st\u00f8rri samskipa\u00f0an kriminalitet, er fragasta loysnin ofta at loysa trupulleikarnar \u00ed ymiskum altj\u00f3\u00f0a felagsskapum. Yvirgangsats\u00f3knirnar 11. september 2001 hava t\u00f3 havt vi\u00f0 s\u00e6r, at meginparturin av bretska uttanr\u00edkispolitikkinum seinastu tvey \u00e1rini hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00ed skugganum av hesari hending og bardaganum \u00edmoti altj\u00f3\u00f0a yvirgangi, har Bretland hevur veri\u00f0 hollasti stu\u00f0ulin hj\u00e1 USA.\n\nF\u00f8royar og St\u00f3ra Bretland \n\nF\u00f8royar og St\u00f3ra Bretland eru grannatj\u00f3\u00f0ir og hava \u00ed mong \u00e1r samstarva\u00f0 v\u00e6l. \u00cd s\u00f8guligum h\u00f8pi hevur leingi veri\u00f0 samstarva\u00f0 landanna millum \u00e1 fiskivinnu\u00f8kinum, men seinastu t\u00ed\u00f0ina er samstarv eisini fingi\u00f0 \u00ed lag til d\u00f8mis \u00ed oljuvinnu, \u00fatb\u00fagving, fer\u00f0ing og mentan. Seinastu \u00e1rini, hava \u00e1v\u00edsar broytingar eisini havt vi\u00f0 s\u00e6r, at m\u00f8guleikarnir fyri meira samstarvi eru mentir. \u00cd St\u00f3ra Bretlandi er ein av st\u00f3ru broytingunum til frama fyri meira politiskum samstarvi helst, at skotska heimast\u00fdri\u00f0 var\u00f0 stovnsett; men eisini oljuleitingarvirksemi\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum havlei\u00f0um, \u00f8ktir \u00fatb\u00fagvingarm\u00f8guleikar og betri fer\u00f0asamband til grannan fyri sunnan munnu vera atvoldin til, at f\u00f8royska-bretska samstarvi\u00f0 er ment.\n\nSamkynd \n\nSamkynd \u00ed St\u00f3ra Bretlandi kunnu skr\u00e1seta seg \u00ed parlagi, men tey ver\u00f0a ikki vi\u00f0urkend sum hj\u00fan; \u00ed 2005 var\u00f0 l\u00f3garbroytingin um skr\u00e1sett parlag samtykt \u00ed Bretlandi. \u00cd 1988 setti konservativa stj\u00f3rnin vi\u00f0 Thatcher \u00e1 odda \u00ed verk Section 28. Section 28 var ein regluger\u00f0, sum banna\u00f0i lokalum myndugleikum at kunna um samkyndleika, eins og s\u00fdna vi\u00f0urkenning m\u00f3tvegis samkyndleika . \u00cd 2003 var\u00f0 Section 28 regluger\u00f0in strika\u00f0 samb\u00e6rt kongaligari sta\u00f0festing. Fram til 2001 hev\u00f0i St\u00f3ra Bretland eisini ein h\u00f8gan kynsligan l\u00f3galdur fyri samkynd. Hann var 21 \u00e1r fram til 1994, me\u00f0an hann var 16 fyri hinar \u00edb\u00fagvarnar. \u00cd 1994 var\u00f0 kynsligi l\u00f3galdurin fyri samkyndar menn settur ni\u00f0ur, men var millum 1994-2001 tvey \u00e1r h\u00e6gri enn fyri helmingin av bretsku \u00edb\u00fagvunum. \u00cd 2005 kundu samkyndir bretar fr\u00f8\u00f0ast um, at teir kundu ganga saman \u00ed skr\u00e1sett parlag, og 17. juli \u00ed 2013 var\u00f0 eitt l\u00f3garuppskot samtykt, sum loyvir samkyndum bretum og walisarum at giftast tann fr\u00e1 29. mars 2014. Talan er t\u00f3 bert um borgarligar v\u00edgslur.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nLeys av meginlandinum, \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum \u00ed Evropa, eru St\u00f3ra Bretland. \u00cd Sameinda Kongsr\u00edkinum eru Skotland, Ongland, Wales, Nor\u00f0ur\u00edrland umframt oyggjar og oyggjalond fyri sunnan, vestan og nor\u00f0an.\n\nLandslagi\u00f0 \u00ed Bretsku Oyggjunum og \u00cdrlandi er \u00f3gvuliga fj\u00f8lbroytt, og st\u00f3rur munur er \u00e1 h\u00f8gu, gr\u00fdtutu fj\u00f8llunum \u00ed Nor\u00f0uronglandi, Skotlandi og Wales og flata m\u00fdrlendinum, nevnt \"the fens\", \u00ed til d\u00f8mis East Anglia og fruktag\u00f3\u00f0a sl\u00e6ttlendinum \u00ed Su\u00f0uronglandi. Tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av lendinum eru dyrka\u00f0ir; \u00f3gvuliga ymiskt er, hvat velt ver\u00f0ur, ta\u00f0 veldst alt um ve\u00f0urlag, og hvussu j\u00f8r\u00f0in er.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Bretlandi t\u00f3ku fyrst landb\u00fana\u00f0arkollveltingin og s\u00ed\u00f0an \u00eddna\u00f0arkollveltingin seg upp \u00ed 18. \u00f8ld og breiddi seg so um allan heimin. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er tung\u00eddna\u00f0urin, sum \u00e1\u00f0ur var \u00e1liti\u00f0, ikki so t\u00fddningarmikil longur. T\u00e6nastuvinnan er tann vinnugreinin, i\u00f0 mennist mest, til d\u00f8mis banka- og tryggingarvirksemi. Bretland er sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 olju og gassi, t\u00ed landi\u00f0 eigur st\u00f3rar oljukeldur \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num og \u00e1 markinum \u00edmillum Hetlands og F\u00f8roya.\n\nTung\u00eddna\u00f0urin var einafer\u00f0 st\u00f3r og t\u00fddningarmikil vinna \u00ed Bretlandi, men solei\u00f0is er ikki longur. N\u00fa er l\u00f8tt maskint\u00f8knilig v\u00f8ra, sum maskinur, ambo\u00f0, bilar og v\u00e1pn, t\u00fddningarmesta \u00fatflutningsv\u00f8ran, og \u00f3gvuliga mong f\u00f3lk starvast \u00ed f\u00edggjar- og t\u00e6nastuvinnuni. Hesar vinnur hava b\u00f8tt um bretska b\u00faskapin, i\u00f0 ikki hevur veri\u00f0 v\u00e6l fyri, mest t\u00ed at Bretland m\u00e1 flyta inn n\u00f3gvar matv\u00f8rur og r\u00e1v\u00f8rur.\n\nMest eru ta\u00f0 banka- og f\u00edggjarvirksemi, sum hava fingi\u00f0 fer\u00f0 \u00e1 aftur bretska b\u00faskapin. Pr\u00edsst\u00f8\u00f0i\u00f0 \u00ed St\u00f3rabretlandi er v\u00e6l l\u00e6gri enn \u00ed F\u00f8royum.\n\nHygg eisini at \n\n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Bretlands\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n VisitBritain.com\n FaroeIslands.org.uk F\u00f8royska sendistovan \u00ed London\n ASK.fo - St\u00f3ra Bretland\n\nKeldur \n\nEvropa\nES\nBretland"}
{"id": "1808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manskt%20m%C3%A1l", "title": "Manskt m\u00e1l", "text": "Manskt (Gaelg, Gailck, Manx ella Manx Gaelic) er upprunam\u00e1li\u00f0 \u00e1 oynni Mann.\nManskt er eitt goideliskt (g\u00e6liskt) m\u00e1l, runni\u00f0 \u00far mi\u00f0-\u00edrskum. Seinasti ma\u00f0urin, sum hev\u00f0i manskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, Ned Maddrell, doy\u00f0i \u00ed 1974. Talum\u00e1li\u00f0 \u00e1 Mann \u00ed dag er enskt.\nSeinnu \u00e1rini hevur m\u00e1li\u00f0 fingi\u00f0 uppreisn, og fleiri mannb\u00fagvar l\u00e6ra \u00ed dag manskt sum anna\u00f0 m\u00e1l (eftir enskt), og \u00ed manska tinginum Tynwald ver\u00f0a n\u00fdggju l\u00f3girnar upplisnar \u00e1 b\u00e6\u00f0i manskum og enskum m\u00e1li.\n\nManskt er n\u00e6r skyldt vi\u00f0 \u00edrskt og skotskt g\u00e6liskt.\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nKeltisk m\u00e1l\nH\u00f3tt m\u00e1l\nMann"}
{"id": "1810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manx%20Loaghtan", "title": "Manx Loaghtan", "text": "Manx Loghtan er eitt sey\u00f0aslag \u00ed Mann. Ve\u00f0rurin hevur f\u00fdra st\u00f3ru horn, men vi\u00f0hv\u00f8rt eisini seks.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n IOMguide.com - Loghtansheep\n\nMann\nSey\u00f0ir"}
{"id": "1811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antarktis", "title": "Antarktis", "text": "Antarktis er meginlandi\u00f0 \u00e1 su\u00f0urp\u00f3linum og bleiv funni\u00f0 1820. Su\u00f0urkollur er undir millumtj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1la, sum bannar londum at eiga ella gangnn\u00fdta landi\u00f0.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSu\u00f0urkollur er st\u00f3rt meginland, og uttan um eru st\u00f3r h\u00f8v. Su\u00f0urkollur er fjarskotnasta og \u00f3mildasta land \u00ed heiminum. Oman \u00e1 n\u00e6stan \u00f8llum meginlandinum er tj\u00fakkur \u00edskappi; \u00fati vi\u00f0 strendurnar brotnar \u00ed heilum burtur av \u00edskappanum - \u00edsurin k\u00e1lvar - og ovurst\u00f3r \u00edsfj\u00f8ll - upp \u00ed 200 km reka til havs.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nSu\u00f0urkollur er einasta meginland, har f\u00f3lk ongant\u00ed\u00f0 hevur b\u00fasett seg - einastu f\u00f3lk, i\u00f0 eru har, eru granskarar, i\u00f0 granska til d\u00f8mis jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ina, ve\u00f0urlagi\u00f0 og lofthavi\u00f0 uppi yvir Su\u00f0urkolli.\n\nBara um 1200 f\u00f3lk eru \u00e1 Su\u00f0urkolli um veturin; um summari\u00f0 eru um tr\u00edggjar fer\u00f0ir so n\u00f3gv f\u00f3lk. \u00d8ll eru v\u00edsindaf\u00f3lk og granska, og 46 granskingarst\u00f8\u00f0ir eru spjaddar um alt meginlandi\u00f0. \u00d8ll h\u00fas eru \u00f3gvuliga v\u00e6l bj\u00e1lva\u00f0 fyri n\u00f3gva kuldanum, og n\u00f8kur eru grivin ni\u00f0ur \u00ed \u00edsin, har ta\u00f0 l\u00edvir betur, serliga \u00ed vindi. Dieselmotorar gera ravmagn til h\u00fasini, og allar st\u00f8\u00f0ir hava n\u00f3g miki\u00f0 ni\u00f0ur fyri av olju, mati og a\u00f0rari \u00fatger\u00f0 til \u00ed minsta lagi eitt \u00e1r, skuldi ikki veri\u00f0 komandi fram til teirra fyri ve\u00f0ur.\n\nGranskarar \u00far \u00f8llum heiminum koma til Su\u00f0urkoll at granska ve\u00f0urlagi\u00f0, jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ina og sj\u00e1ldsama d\u00fdra- og plantul\u00edvi\u00f0. Av elligomlum gr\u00f3tsl\u00f8gum f\u00e6st vitan um menning jar\u00f0arinnar \u00ed jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligari forn\u00f8ld, og mongu torusteinarnir, sum eru dotnir ni\u00f0ur \u00e1 \u00edsin, geva granskarum uppl\u00fdsingar \u00far r\u00famdini.\n\nV\u00edsindaf\u00f3lk bora ni\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum \u00edskappan og taka kjarnan upp, solei\u00f0is kunnu tey granska broytingar, sum hava veri\u00f0, \u00ed ve\u00f0urlagnum.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Npolar.no - Norsk polarinstitutt\n Antarctic Place-names Commission of Bulgaria\n Illustrated map of Livingston Island and Greenwich Island"}
{"id": "1816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Berlin", "title": "Berlin", "text": "Berlin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur T\u00fdsklands. Berlin var\u00f0 grunda\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1nna Spree. Eftir gryvjum er siglandi \u00ed tv\u00e6r a\u00f0rar st\u00f3rar \u00e1ir, Oder og Elb\u00e1.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 2. heimbardaga var\u00f0 Berlin illa bumba\u00f0ur. Eftir kr\u00edggi\u00f0 var\u00f0 hann b\u00fdttur sundur \u00ed vestur- og eysturt\u00fdskan b\u00fdarpart. Fr\u00e1 1961 inntil 1990, b\u00fdtti ein h\u00f8gur m\u00farur, Berlinm\u00farurin, f\u00f3lki\u00f0 sundur \u00ed teir b\u00e1\u00f0ar b\u00fdarpartarnar. N\u00fa er m\u00farurin tikin ni\u00f0ur, men munurin \u00e1 b\u00e1\u00f0um b\u00fdarp\u00f8rtunum er sj\u00f3nskur. Ta\u00f0 ver\u00f0ur leingi, \u00e1\u00f0renn t\u00fdska f\u00f3lki\u00f0 aftur fer at kenna seg sum eina tj\u00f3\u00f0. \n\n\u00cd 1989 var\u00f0 m\u00farurin brotin ni\u00f0ur, og \u00ed 1990 v\u00f3r\u00f0u tey b\u00e6\u00f0i t\u00fdsku londini l\u00f8gd saman. T\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i, l\u00e1 helvtin av h\u00fasunum \u00ed Berlin \u00ed toftini, og \u00edb\u00fagvatali\u00f0 var \u00f3gvuliga n\u00f3gv minka\u00f0. Annars er at siga, at eitt risaarbei\u00f0i er gj\u00f8rt, s\u00ed\u00f0an kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i, til at f\u00e1a rudda\u00f0 toftirnar og reist n\u00fdggj h\u00fas. Til hetta arbei\u00f0i\u00f0 hava berlinarar fingi\u00f0 stu\u00f0ul fr\u00e1   Sambandsr\u00edkjunum.\n\n12 f\u00f3lk f\u00f3lk l\u00edv og 48 v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd 19. desember 2016, t\u00e1 ein lastbilur koyrdi inn \u00ed eina mannam\u00fagvu \u00e1 einum j\u00f3lamarkna\u00f0i \u00ed vestara parti \u00ed Berlin vi\u00f0 Ged\u00e4chtniskirkjuna \u00e1 kendu handilsg\u00f8tuni \u00ed Berlin, Kurf\u00fcrstendamm.\n\nPolitikkur\n\nMentan \n\nBrandenburger Tor var\u00f0 bygt \u00ed 1791 og er \u00e1 gamla markinum millum Vesturberlin og Eysturberlin.\n\nFer\u00f0sla \n\nHann er ikki gamal b\u00fdur, og vegirnir eru t\u00ed beinir og brei\u00f0ir.\n\nSystursta\u00f0ir \n 1967  Los Angeles (USA)\n 1987  Par\u00eds (Frankar\u00edki)\n 1988  Madrid (Spania)\n 1989  Istanbul (Turkaland)\n 1991  Moskva (Russland)\n 1991  Budapest (Ungarn)\n 1991  Warszawa (P\u00f3lland)\n 1992  Brussel (Belgia)\n 1993  Meksikob\u00fdur (Meksiko)\n 1993  Jakarta (Indonesia)\n 1993  Tasjkent (Usbekistan)\n 1994  Tokyo (Japan)\n 1994  Buenos Aires (Argentina)\n 1994  Beijing (Kina)\n 1995  Prag (Kekkia)\n 2000  London (Ongland)\n 2000  Windhoek (Namibia)\n\nB\u00f8kur \n R. G. Grant: Berlinmuren. Holte: Flachs, 1998. - 64 s.\n Karl Christian Lammers: Hovedstad Berlin 1871-2000: magt, monumenter og erindring Keypmannahavn: Sch\u00f8nberg, 2000. - 249 s.\n Antony Beevor: Berlin: faldet, 1945. Valby: Borgen, 2002. - 519 s.\n Henrik Vering, Kirstine Therkelsen: Turen g\u00e5r til Berlin, 13. \u00fatg\u00e1va, Keypmannahavn: Politikens Forlag, 2004. - 144 s. ISBN 87-567-7104-5\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Berlin.de - Heimas\u00ed\u00f0a\n BTM.de - Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 Berlin\n spiser\n BerlInfo.dk (danskt)\n Guidede Berlin bytur\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\nBerlin\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "1820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keypmannahavn", "title": "Keypmannahavn", "text": "Keypmannahavn (danskt: K\u00f8benhavn, lat\u00edn: Hafnia) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Danmarkar og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3nini. Hann er st\u00f8rsti b\u00fdur og handilsmi\u00f0depil \u00ed Danmark. Fer\u00f0af\u00f3lk, i\u00f0 ganga \u00ed trongum, gomlum g\u00f8tum ella \u00e1 gitnu gongug\u00f8tuni Str\u00f8get, koma skj\u00f3tt fram \u00e1 gamlar kirkjur, \u00e1hugaverdir markna\u00f0ir og v\u00f8tn og tjarnir. Mangir keypmannahavnarar eru at s\u00edggja \u00e1 s\u00fakklu, og s\u00fakklubreytir eru lagdar \u00fat til forsta\u00f0irnar, har f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum hava summarh\u00fas s\u00edni. \n\nKeypmannahavn er landsins st\u00f8rsti b\u00fdur. Har b\u00fagva fleiri enn 1,2 milli\u00f3nir f\u00f3lk, og b\u00fdurin er mi\u00f0depil \u00ed handli og \u00eddna\u00f0i. B\u00fdurin er eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur, har b\u00fdr drotningin, og har eru F\u00f3lkatingi\u00f0 og stj\u00f3rnin. \u00cd mi\u00f0b\u00fdnum eru sj\u00f3nleikarh\u00fas, forngripas\u00f8vn, kirkjur og mong st\u00f3r handilsh\u00fas. B\u00fdarpartarnir eru n\u00f3gvir, t.d. Vesturbr\u00fagv, Nor\u00f0urbr\u00fagv og Eysturbr\u00fagv. Millumtj\u00f3\u00f0a floghavnin \u00ed Keypmannahavn, Kastrup, hevur flogsamband vi\u00f0 allar heimspartarnar.\n\nKeypmannahavn er st\u00f8rsta fer\u00f0am\u00e1l f\u00f8royinga. Fer\u00f0asambandi\u00f0 millum Keypmannahavn og V\u00e1gar er gott vi\u00f0 minst tveimum dagligum flogf\u00f8rum.\n\nS\u00f8ga \n\nKeypmannahavn og Bergen v\u00f3ru st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed danska-norska r\u00edkinum \u00ed 18. \u00f8ld. \u00cd Keypmannahavn b\u00fa\u00f0u 80\u202f000 f\u00f3lk, og Keypmannahavn var sjey fer\u00f0ir st\u00f8rri enn Bergen.\n\nPolitikkur \n\nKeypmannahavn er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Danmarkar, so har eru allar r\u00e1\u00f0harrastovurnar, t\u00e6r eru rundan um borgina Christiansborg, har F\u00f3lkatingi\u00f0, h\u00e6gstir\u00e6ttur og m\u00f3tt\u00f8kustovurnar hj\u00e1 drotningini eru.\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00f3gvar st\u00f3rar fyrit\u00f8kur, bankar og tryggingarfel\u00f8g hava h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti s\u00edtt \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Keypmannahavn. \u00cd mi\u00f0b\u00fdnum eru eisini leikh\u00fas, s\u00f8vn, matstovur, konserthallir og biohallir \u00ed st\u00f3rum tali. \u00cd mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Keypmannahavn eru n\u00f3gv arbei\u00f0spl\u00e1ss: \u00dar \u00f8llum heimi koma f\u00f3lk at keypa \u00far teimum n\u00f3gvu serhandlunum. \u00cd mi\u00f0b\u00fdnum eru eisini n\u00f3gvar skrivstovur. \u00cd mi\u00f0b\u00fdnum ver\u00f0a n\u00e6stan \u00f8ll h\u00fasini br\u00fakt til skrivstovur, handlar og a\u00f0rar fyrit\u00f8kur. H\u00f3ast h\u00fasini standa t\u00e6tt, er ikki n\u00f3gv pl\u00e1ss til \u00edb\u00fa\u00f0ir. \u00cdb\u00fa\u00f0irnar, sum eru, eru mangan l\u00edtlar. T\u00ed eru ta\u00f0 mest sm\u00e1 h\u00faski, eldri f\u00f3lk og sk\u00falaungd\u00f3mur, sum b\u00fagva \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum. H\u00faski vi\u00f0 b\u00f8rnum b\u00fagva mest \u00ed forsta\u00f0unum, har ta\u00f0 er r\u00fams\u00e1ttari. \u00cd stuttum kann sigast, at Keypmannahavn er politiski, f\u00edggjarligi og mentanarligi mi\u00f0depilin \u00ed Danmark.\n\nVe\u00f0urlag \nT\u00f8l fr\u00e1 World Meteorological Organization.\n\nBa\u00f0istrendur \n\nBa\u00f0istrendur og ba\u00f0ibr\u00fdr eru \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8kinum. Har eru ba\u00f0ist\u00f8\u00f0 vi\u00f0 kanalirnar, \u00e1 \u00d8sterbro, \u00e1 Amager, \u00e1 Bellevue og \u00ed Hellerup.\n\nFer\u00f0sla \n\n\u00cd st\u00f3rb\u00fdum sum Keypmannahavn er n\u00f3gv fartan aftur og fram. F\u00f3lk, sum arbei\u00f0a \u00ed \u00f8\u00f0rum b\u00fdarparti, enn har tey b\u00fagva, mugu fara hv\u00f8nn dag \u00edmillum heim og arbei\u00f0i. N\u00f3gv f\u00f3lk s\u00fakkla til og fr\u00e1 arbei\u00f0i, til og fr\u00e1 sk\u00fala ella universiteti, til hetta endam\u00e1l eru s\u00fakklubreytir \u00e1 b\u00e1\u00f0um s\u00ed\u00f0um \u00e1 mestsum \u00f8llum teimum st\u00f8rru vegunum \u00ed Keypmannahavn.  \u00cd Keypmannahavn arbei\u00f0a uml. 2/3 \u00ed a\u00f0rari kommunu enn teirri, tey b\u00fagva \u00ed. T\u00ed er n\u00f3gv fer\u00f0sla t\u00ed\u00f0liga um morgunin, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk fer til arbei\u00f0is, og seint seinnapartin, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk kemur heim aftur. N\u00f3gv av hesum f\u00f3lkum \u00ed Keypmannahavn koyra sj\u00e1lv, men n\u00f3gv br\u00faka eisini almenna fer\u00f0asambandi\u00f0: bussar og tok. \u00cd Keypmannahavn eru fleiri enn 100 busslei\u00f0ir, sum binda allan b\u00fdin saman. \u00cd Keypmannahavn eru eisini toklei\u00f0ir, S-tok, sum flyta f\u00f3lk sta\u00f0 \u00far sta\u00f0i b\u00e6\u00f0i skj\u00f3tt og v\u00e6l. Hv\u00f8nn dag fara eini 200.000 f\u00f3lk \u00far forsta\u00f0unum inn til Keypmannahavnar til arbei\u00f0is. Flogv\u00f8llurin \u00ed Keypmannahavn er Kastrup Flogv\u00f8llur.\n\nB\u00f8kur \n\n K\u00f8benhavns historie. Keypmannahavn : Gyldendal, 1980-83. - 6 bind\n Hans Edvard N\u00f8rreg\u00e5rd-Nielsen: Kongens K\u00f8benhavn: en guldaldermosaik. Keypmannahavn: Gyldendal, 1985. - 287 s.\n Pernille Stensgaard: K\u00f8benhavn - folk og kvarterer. Keypmannahavn: Gyldendal, 2002. - 336 s.\n Kirsten Engsig: Turen g\u00e5r til K\u00f8benhavn. Keypmannahavn: Politikens Forlag, 2002. - 144 s. ISBN 87-567-6398-0\n Erik Wassard: Ture i K\u00f8benhavn. Keypmannahavn: Politikens Forlag, 2003. - 300 s. ISBN 87-567-6617-3\n Peter Tudvad: Kierkegaards K\u00f8benhavn. Keypmannahavn: Politiken, 2004. - 513 s. ISBN 87-567-6533-9\n Claus Hagen Petersen: Politikens bog om K\u00f8benhavn. Keypmannahavn: Politiken, 2004. - 266 s. ISBN 87-567-6784-6\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nFer\u00f0avinnus\u00ed\u00f0ur \n\n Copenhagen Portal. Hotels in Copenhagen - Hotel booking in Copenhagen - Sightseeing Copenhagen\n Wonderful Copenhagen - k\u00f8benhavn, billige hoteller i k\u00f8benhavn, ferie k\u00f8benhavn, forlystelser i... (danskt og enskt)\n Home - Copenhagen For Partiers travel guide to Denmark (enskt)\n Alt om K\u00f8benhavn - AOK (danskt og enskt)\n Copenhagen Webcam & Gallery --- Daglige billeder fra K\u00f8benhavn, Danmark --- Copenhagen, Denmark\n Useit - Copenhagen on a low budget (enskt)\n F\u00f8royah\u00fasi\u00f0 \u00ed Keypmannahavn (f\u00f8royskt og danskt)\n Nordatlantens Brygge (danskt og enskt)\n\nKeypmannahavn\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3nini\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "1821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hotel%20Hafnia", "title": "Hotel Hafnia", "text": "Hotel Hafnia er eitt gistingarh\u00fas (hotel) vi\u00f0 \u00c1arvegin \u00ed T\u00f3rshavn. Har er eisini matstova og barr. Hotelli\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed 1951 og fekk navni\u00f0 \"Hafnia\", sum merkir havn \u00e1 lat\u00edni. Gj\u00f8gnum 1950-, 1960- og 1970-\u00e1rini bleiv Hotel Hafnia st\u00f8\u00f0ugt \u00fatbygt til ta\u00f0, ta\u00f0 er \u00ed dag.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n Hafnia.fo\n\nBygningar\nT\u00f3rshavn\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nGistingarh\u00fas \u00ed F\u00f8royum\nMatstovur og kaffistovur \u00ed F\u00f8royum\nSp\u00e6list\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Kingo", "title": "Thomas Kingo", "text": "Thomas Hansen Kingo var\u00f0 f\u00f8ddur tann 15. desember 1634 \u00ed Slangerup \u00ed S\u00e6land, Danmark og dey\u00f0ur tann 14. oktober 1703 \u00ed Odense, Danmark. Hann var biskupur \u00e1 Fj\u00f3ni og s\u00e1lmaskald.\n\nKingo bleiv gu\u00f0fr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1658, s\u00ed\u00f0ani h\u00fasl\u00e6rari og prestur, til hann gj\u00f8rdist biskupur \u00e1 Fj\u00f3ni \u00ed 1677. Hann er best kendur fyri at yrkja s\u00e1lmar, men hevur eisini yrkt h\u00f3pin av skemtiv\u00edsum, t\u00e6ttum, l\u00fdriskum n\u00e1tt\u00farul\u00fdsingum og hei\u00f0urskv\u00f8\u00f0um. Hann hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e1lmunum \u00ed Den forordnede ny Kirkepsalmebog (Kingo-s\u00e1lmab\u00f3kin) fr\u00e1 1699 \u00f3metaligan t\u00fddning fyri kristnitr\u00fanna \u00ed F\u00f8royum fram til 20. \u00f8ld.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Kalliope.org - Thomas Kingo\n Runeberg.org - Dansk Biografisk Leksikon: Thomas Kingo\n Stamps.fo - Postverk F\u00f8roya - J\u00f3lafr\u00edmerki 2003, Thomas Kingo (kelda)\n\nDanir\nPrestar\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar\nKirkjut\u00f3nleikur"}
{"id": "1828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%ADmur%20Kamban", "title": "Gr\u00edmur Kamban", "text": "Gr\u00edmur Kamban var samb\u00e6rt F\u00f8royingas\u00f8gu fyrsti v\u00edkingur at seta b\u00fagv \u00ed F\u00f8royum. Rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0, at hetta hendi umlei\u00f0 \u00e1r 825. Samb\u00e6rt Dicuil b\u00fa\u00f0u t\u00f3 \u00edrskir munkar \u00ed F\u00f8royum \u00e1\u00f0renn Gr\u00edmur Kamban setti b\u00fagv \u00ed F\u00f8royum.\n\nFyrsta vers \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu grei\u00f0ur stutt fr\u00e1 b\u00faseting Gr\u00edm Kambans \u00ed F\u00f8royum:\nMa\u00f0ur er nevndur Gr\u00edmur Kamban; hann var fyrsti ma\u00f0ur, i\u00f0 setti b\u00fagv \u00ed F\u00f8royum. Men \u00e1 d\u00f8gum Haralds H\u00e1rfagra fl\u00fdddi st\u00f3r mannfj\u00f8ld undan har\u00f0r\u00e6\u00f0i hansara; summir settust \u00ed F\u00f8royum og bygdu har, men summir leita\u00f0u \u00ed onnur \u00f3bygd lond.\n\nA\u00f0rar fr\u00e1sagnir eru ikki \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu um Gr\u00edmur Kamban. F\u00f8royingas\u00f8ga ver\u00f0ur t\u00f3 mett at hava skeiva t\u00ed\u00f0arfesting \u00edsv. Harald H\u00e1rfagra, t\u00ed abbasonur Gr\u00edm Kambans, T\u00f3r\u00e1lvur Sm\u00f8r, samb\u00e6rt Landn\u00e1mab\u00f3k var vi\u00f0 \u00e1 ranns\u00f3knarfer\u00f0ini hj\u00e1 Fl\u00f3ka Vilger\u00f0arsson til \u00cdslands \u00e1\u00f0renn \u00e1r 874, og landn\u00e1m Gr\u00edm Kambans \u00ed F\u00f8royum t\u00ed m\u00e1 hava veri\u00f0 um h\u00e1lva \u00f8ld \u00e1\u00f0renn fer\u00f0 T\u00f3r\u00e1lvs.\n\nFornavni\u00f0 Gr\u00edmur er av norr\u00f8num uppruna, me\u00f0an eftirnavni\u00f0 Kamban ver\u00f0ur mett at vera av keltiskum uppruna. Summir granskarar meta t\u00ed, at f\u00f8royska landn\u00e1mi kom ikki beinlei\u00f0is fr\u00e1 Noregi, men umvegis norr\u00f8n ni\u00f0ursetu\u00f8kir \u00e1 keltiskum \u00f8ki, til d\u00f8mis Hetlandi, Hebridunum ella \u00cdrlandi.\n\nVanligt er at siga, at Gr\u00edmur Kamban setti b\u00fagv \u00ed Funningi \u00ed Eysturoynni.\n\nG\u00f8tan Gr\u00edms Kambans g\u00f8ta \u00ed Havn er uppkalla\u00f0 eftir Gr\u00edmi Kamban.\n\nKeldur \nF\u00e6rey\u00ednga Saga eller F\u00e6r\u00f8boernes Historie i den islandske Grundtext med f\u00e6r\u00f8isk og dansk Overs\u00e6ttelse / udgiven af Carl Christian Rafn (1832). T\u00f3rshavn: Offset-prent, Emil Thomsen, 1972 - 284 s.\nF\u00f8royingas\u00f8ga / \u00fatl\u00f8gd \u00far \u00edslandskum av V. U. Hammershaimb. T\u00f3rshavn, 1884. 137 s.\nF\u00f8ringas\u00f8ga / \u00fatl\u00f8gd og umarbeid av n\u00fdggjum av C. Holm Isaksen. T\u00f3rshavn: 1904. 116 s.\nF\u00e6reyingasaga. Den islandske saga om f\u00e6ringerne / p\u00e5 ny udgiven af Det kongelige nordiske oldskriftselskab. Keypmannahavn: Det kongelige nordiske oldskriftselskab, 1927. - xix, 84 s. \nF\u00f8royingas\u00f8ga / umsett hava He\u00f0in Br\u00fa og Rikard Long. T\u00f3rshavn: Sk\u00falab\u00f3kagrunnurin, 1962 - 105 s. \nThe Faroe Islanders' saga / translated and annotated by George Johnston; edited by Michael Macklem; drawings by William Heinesen. Ottawa: Oberon Press, 1975. - 144 s. \n\nF\u00f8royingar\nF\u00f8royingas\u00f8ga\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "1829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royingas%C3%B8ga", "title": "F\u00f8royingas\u00f8ga", "text": "F\u00f8royingas\u00f8ga ella F\u00f8royinga s\u00f8ga er skriva\u00f0 \u00ed \u00cdslandi og var\u00f0veitt \u00ed gomlum \u00edslendskum handritum, men t\u00f3 ikki sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug b\u00f3k. Kortini ivast granskarar ikki \u00ed, at hon einafer\u00f0 hevur veri\u00f0 ta\u00f0. Mett ver\u00f0ur, at hon er skriva\u00f0 umlei\u00f0 \u00e1r 1210 - 1215, og har vi\u00f0 ein av elstu \u00edslendsku s\u00f8gum. Samansettu s\u00f8gurnar eru at finna \u00ed kenda \u00edslendska handritinum Flatoyarb\u00f3k (norr\u00f8nt: Flateyjarb\u00f3k). \u00cd 1832 savna\u00f0i danski s\u00f8guma\u00f0urin Carl Christian Rafn hesi brot saman og gav tey \u00fat undir heitinum F\u00e6reyinga saga, sum so var\u00f0 t\u00fdtt til f\u00f8royskt. H\u00f8vundurin er \u00f3kendur og F\u00f8royingas\u00f8ga er skriva\u00f0 200 \u00e1r eftir hendingarnar eru farnar fram. T\u00edskil er ivi um, hvussu h\u00f8vundurin hevur fingi\u00f0 alla vitanina og tilfari\u00f0 til vegar, men hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at h\u00f8vundurin hevur kent til f\u00f8roysk vi\u00f0urskifti og tilfari\u00f0 er komi\u00f0 fr\u00e1 f\u00f3lki, sum hev\u00f0i samband vi\u00f0 F\u00f8royar, ella serliga vitan um oyggjarnar.\n\nF\u00f8royingas\u00f8ga \n\n\u00e1 f\u00f8royskum\n\n1. Ma\u00f0ur er nevndur Gr\u00edmur Kamban. Hann var tann fyrsti, sum b\u00fasettist \u00ed F\u00f8royum. Men t\u00e1 i\u00f0 Haraldur H\u00e1rfagri r\u00e1ddi \u00ed Noregi, fl\u00fdddi mangur ma\u00f0ur undan har\u00f0r\u00e6\u00f0i hansara. Summir settust \u00ed F\u00f8royum og b\u00fa\u00f0u har, a\u00f0rir leita\u00f0u til onnur \u00f3bygd lond. Ey\u00f0ur hin Findarr\u00edka f\u00f3r til \u00cdslands, men leg\u00f0i at \u00ed F\u00f8royum, og gifti burtur har d\u00f3ttur Torstein Rey\u00f0a. Ha\u00f0ani er komin hin vi\u00f0gitnasta \u00e6ttin \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 teir r\u00f3pa g\u00f8tuskeggjar og sum b\u00fa\u00f0i \u00ed Eysturoynni.\n\nTr\u00f3ndur f\u00f3r til Danmarkar\n\n2. Torbj\u00f8rn \u00e6t ein ma\u00f0ur, hann var r\u00f3ptur G\u00f8tuskegg og b\u00fa\u00f0i \u00ed Eysturoynni \u00ed F\u00f8royum. Gu\u00f0run \u00e6t kona hansara. Tey \u00e1ttu tveir synir Tollakur \u00e6t hin eldri, og Tr\u00f3ndur \u00e6t hin yngri teir v\u00f3ru evnaligir menn. Tollakur var b\u00e6\u00f0i st\u00f3rur og sterkur, og Tr\u00f3ndur var br\u00f3\u00f0urs maki, t\u00e1 i\u00f0 hann var mannkomin; men \u00f3javnt var\u00f0 hildi\u00f0 um teir br\u00f8\u00f0urnar. Tr\u00f3ndur var rey\u00f0h\u00e6rdur, fr\u00f8knutur og grefligur \u00ed \u00e1sj\u00f3n.\n\nTorbj\u00f8rn var r\u00edkur ma\u00f0ur og gamal, t\u00e1 i\u00f0 hesi t\u00ed\u00f0indi b\u00f3rust. Tollakur giftist har \u00ed oyggjunum, men var t\u00f3 heima hj\u00e1 fa\u00f0ir s\u00ednum \u00ed G\u00f8tu. Stutt eftir at Tollakur var giftur, anda\u00f0ist Torbj\u00f8rn G\u00f8tuskegg og var \u00fatborin \u00ed heyg eftir fornum si\u00f0i; t\u00ed t\u00e1 v\u00f3ru allir f\u00f8royingar heidnir.           \n\nSynirnir skiftu n\u00fa arvin \u00edmillum s\u00edn. Men b\u00e1\u00f0ir vildu hava j\u00f8r\u00f0ina \u00ed G\u00f8tu, t\u00ed hon var besta ognin. Teir luta\u00f0u, og heimaparturin l\u00edkna\u00f0ist t\u00e1 Tr\u00f3nda. Tollakur bey\u00f0 n\u00fa Tr\u00f3nda at b\u00fdta um, lata seg annan f\u00e1a heimab\u00fagvi\u00f0 og hann meira av leysag\u00f3\u00f0si. Men Tr\u00f3ndur vildi ikki. Tollakur f\u00f3r t\u00e1 burtur ha\u00f0ani og fekk s\u00e6r annan b\u00fasta\u00f0 \u00ed oyggjunum. \n\nTr\u00f3ndur t\u00f3k til s\u00edn n\u00f3gvar leiglendingar fyri mestu leigu. Um summari\u00f0 gj\u00f8rdi hann skip \u00fat og sigldi til Noregs; men t\u00f3k l\u00edtlan farm vi\u00f0 s\u00e6r. Hann vista\u00f0ist hj\u00e1 einum b\u00f3nda allan veturin; men hann t\u00f3ktist fyri ta\u00f0 mesta vera dapur \u00ed huga.\n\nT\u00e1 var Haraldur Gr\u00e1feldur kongur \u00ed Noregi.\n\nSummari\u00f0 eftir f\u00f3r Tr\u00f3ndur su\u00f0ur til Danmarkar vi\u00f0 keypmonnum \u00e1 farmaskipum og kom til H\u00e1loyrar. Har var n\u00f3gv f\u00f3lk saman komi\u00f0. Sagt er, at hagar kemur st\u00f8rsta mannfj\u00f8ld \u00ed Nor\u00f0urlondum, me\u00f0an keysstevnan stendur.\n\nT\u00e1 r\u00e1ddi \u00ed Danmark Haraldur kongur Gormsson, i\u00f0 menn r\u00f3ptu Bl\u00e1tonn.\n\nHaraldur kongur var \u00e1 H\u00e1loyri um summari\u00f0 og st\u00f3r mannfj\u00f8ld vi\u00f0 honum. Tveir menn av kongshir\u00f0ini eru nevndir, sum t\u00e1 v\u00f3ru vi\u00f0 honum, annar \u00e6t Sj\u00far\u00f0ur og annar H\u00e1rekur. Hesir br\u00f8\u00f0urnir b\u00e1\u00f0ir gingu javnan um keypsta\u00f0in og vildu keypa st\u00f8rsta og besta gullringin, i\u00f0 f\u00e1ast kundi. Teir komu inn \u00ed eina b\u00fa\u00f0; hon er \u00fatgj\u00f8rd av t\u00ed besta. Har situr ma\u00f0ur inni, sum tekur bl\u00eddliga \u00edm\u00f3ti teimum og spyr, hvat teir vilja keypa. Teir s\u00f8gdust vilja keypa st\u00f3ran og g\u00f3\u00f0an gullring. Hann svara\u00f0i, at her var gott \u00far at velja. Teir spyrja hann at navni, og hann nevnir seg Holmgeir r\u00edka. Hann breyt n\u00fa upp fyri d\u00fdrgripum s\u00ednum og v\u00edsir fram tj\u00fakkan gullring og metir hann so d\u00fdrgoldnan, at teir t\u00f3ktust ikki vita, um teir \u00ed l\u00f8tuni kundu f\u00e1a til vega alt ta\u00f0 silvur, i\u00f0 kravdist, og b\u00f3\u00f0u b\u00ed\u00f0a s\u00e6r til morgins. Teir fara n\u00fa vi\u00f0 hesi avger\u00f0, og l\u00ed\u00f0ur so n\u00e1ttin.  \n\nUm morgunin gongur Sj\u00far\u00f0ur \u00fat av b\u00fa\u00f0ini, og H\u00e1rekur er eftir staddur. Stutt eftir kemur Sj\u00far\u00f0ur fyri uttan tjaldsmunnan og ropti: \"H\u00e1rekur fr\u00e6ndi, skunda t\u00e6r, f\u00e1 m\u00e6r pungin vi\u00f0 silvurinum til ringkeypi\u00f0, t\u00ed n\u00fa er keypi\u00f0 gingi\u00f0 \u00ed lag; men b\u00ed\u00f0a t\u00fa her og ansa b\u00fa\u00f0ini.\" N\u00fa f\u00e6r hann honum silvuri\u00f0 gj\u00f8gnum tjaldsmunnan.\n\nR\u00e1\u00f0ager\u00f0 Tr\u00f3ndar\n\n3.Eina l\u00f8tu seinni kemur Sj\u00far\u00f0ur inn \u00ed b\u00fa\u00f0ina til br\u00f3\u00f0ur s\u00edn og sigur: \"Tak t\u00fa n\u00fa silveri\u00f0, t\u00ed keypi\u00f0 er komi\u00f0 \u00ed lag.\"\n\nHann svarar: \"Eg fekk t\u00e6r silveri\u00f0 \u00ed \u00e1\u00f0ni.\"\n\n\"Nei,\" sigur Sj\u00far\u00f0ur, \"eg havi ikki tiki\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed.\" N\u00fa tr\u00e6tast teir um hetta og siga s\u00ed\u00f0ani kongi fr\u00e1.\n\nKongur og a\u00f0rir menn halda ta\u00f0 vera ey\u00f0vita\u00f0, at silvuri\u00f0 er stoli\u00f0 fr\u00e1 teimum. Kongur leggur n\u00fa fr\u00e1faringarforbo\u00f0 \u00e1, so eingi skip skulu sigla burtur, so sum sakir standa.\n\nHetta t\u00f3kti mongum manni mikil vansi, sum n\u00fa var vor\u00f0i\u00f0, at vera heftir har longur enn keypsstevnan st\u00f3\u00f0. T\u00e1 hildu nor\u00f0menn stevnu s\u00edn\u00e1millum til r\u00e1\u00f0ager\u00f0.\n\nTr\u00f3ndur var \u00e1 teirri stevnuni og t\u00f3k til or\u00f0a: \"Her eru menn heldur r\u00e1\u00f0leysir.\"\n\nTeir spyrja hann: \"Veitst t\u00fa t\u00e1 n\u00f8kur r\u00e1\u00f0?\"\n\n\"Ta\u00f0 man eg,\" svarar hann. \n\n\"Kom t\u00e1 fram vi\u00f0 t\u00ednum r\u00e1\u00f0um,\" siga teir.\n\n\"Ikki man eg gera ta\u00f0 fyri einki,\" svarar Tr\u00f3ndur.\n\nTeir spyrja, hvat hann leggur \u00e1.\n\nHann svarar: :Hv\u00f8r tykkara skal lata meg f\u00e1a ein oyra \u00ed silvuri.\" Teir halda hetta vera n\u00f3gv, men ganga undir, at hv\u00f8r ma\u00f0ur f\u00e6r honum h\u00e1van oyra \u00ed silvuri, og annan h\u00e1lvan oyra, um hetta sp\u00e6ldi v\u00e6l av.\n\nDagin eftir setur kongur ting og sigur, at aldri skuldu menn vera leysir ha\u00f0ani, fyrr enn stuldurin var greiddur.\n\nT\u00e1 tekur til or\u00f0a ein ungur ma\u00f0ur, \u00fdvi\u00f0, reytt h\u00e1r upp av kolli, fr\u00f8knutur og heldur grefligur \u00ed \u00e1sj\u00f3n: \"Her eru menn heldur enn ikki r\u00e1\u00f0leysir.\"\n\nKongsins r\u00e1\u00f0gevarar spyrja n\u00fa, hv\u00f8rji r\u00e1\u00f0 hann kann leggja.\n\nHann svarar: \"Ta\u00f0 er m\u00edtt r\u00e1\u00f0, at hv\u00f8r ma\u00f0ur, i\u00f0 higar er komin, skal leggja fram so miki\u00f0silvur, sum kongur setur \u00e1, og t\u00e1 i\u00f0 f\u00e6i\u00f0 er saman komi\u00f0 \u00ed eina r\u00fagvu, b\u00f8ti t\u00e1 teimum, sum fyri ska\u00f0anum v\u00f3ru; men kongur havis\u00e6r ta\u00f0 til s\u00f8mdar, sum var loypur; hann vill sketta v\u00e6l um ta\u00f0, sum honum l\u00edknast, veit eg, og menn noy\u00f0astikki at vera heftir her, so mikil manna m\u00fagva, sum her ersaman komin, s\u00e6r til miklan vansa.\"\n\nTa\u00f0 var skj\u00f3tt tiki\u00f0 undir av mannam\u00fagvuni, og allir s\u00f8gdust vilja leggja fram f\u00e6 og s\u00f8mdarpening til kong, heldur enn at vera t\u00e1lma\u00f0ir her, s\u00e6r til st\u00f3rt \u00f3gagn. Eftir hesum r\u00e1\u00f0um ver\u00f0dur gj\u00f8rt, f\u00e6 bori\u00f0 saman, og ta\u00f0 ver\u00f0ur ein st\u00f3r r\u00fagva.\n\nBeint eftir hetta sigldu tey flestu skipini burtur ha\u00f0ani. \n\nKongur helt t\u00e1 ting. Hugt var at hesum n\u00f3gva f\u00e6i, og br\u00f8\u00f0urnir fingu n\u00fa ska\u00f0an afturb\u00f8ttan. Kongur tala\u00f0i vi\u00f0 s\u00ednar menn um, hvat i\u00f0 gerast skuldi vi\u00f0 ta\u00f0 n\u00f3gva f\u00e6i\u00f0, sum eftir var.\n\nT\u00e1 tekur ein ma\u00f0ur til or\u00f0a og sigur: \"Harri m\u00edn, hvat tykist tygum hann er verdur, sum hetta r\u00e1\u00f0 gav?\"\n\nTeir s\u00edggja n\u00fa, at hetta er sami ungi ma\u00f0ur, sum leg\u00f0i r\u00e1\u00f0ini, og sum n\u00fa st\u00f3\u00f0 fyri kongi.\n\nT\u00e1 m\u00e6lti Haraldur kongur: \"Alt hetta f\u00e6 skal b\u00fdtast \u00ed helvt. A\u00f0ra helvtina skulu m\u00ednir menn hava. Hin helvtin skal aftur fara \u00ed tv\u00edningar. Annan helmingin skal hesin ungi ma\u00f0ur hava, me\u00f0an eg taki hond um hin.\"\n\nTr\u00f3ndur takka\u00f0i kongi fyri hetta vi\u00f0 n\u00fdtum og bl\u00ed\u00f0um or\u00f0um, og so st\u00f3r var pengar\u00fagvan, Tr\u00f3nda luta\u00f0ist, at illa fekst t\u00f8lur \u00e1.\n\nHaraldur kongur sigldi t\u00e1 burtur og \u00f8ll mannfj\u00f8ldin, i\u00f0 har hev\u00f0i veri\u00f0.\n\nTr\u00f3ndur f\u00f3r til Noregs vi\u00f0 teimum norsku keypmonnunum, sum hann var komin hagar vi\u00f0, og teir guldu honum ta\u00f0 f\u00e6i\u00f0, hann hev\u00f0i kravt av teimum. Hann keypti n\u00fa st\u00f3rt og gott farmaskip, laddi \u00ed ta\u00f0 hitt miklaf\u00e6i\u00f0, hann hev\u00f0i fingi\u00f0 \u00ed hesari fer\u00f0. S\u00ed\u00f0ani stevndi hann til F\u00f8royar vi\u00f0 skipinum og lendi har \u00ed \u00f8llum g\u00f3\u00f0um, reisti b\u00fagv \u00ed G\u00f8tu um v\u00e1ri\u00f0, og skortar n\u00fa ikki f\u00e6.\n\nTr\u00f3ndur var st\u00f3rur ma\u00f0ur av v\u00f8kstri, rey\u00f0h\u00e6rdur, rey\u00f0skeggjutur, fr\u00f8knutur, grefligur \u00ed \u00e1sj\u00f3n, mykur vi\u00f0 sm\u00e1menn, men fagurl\u00e1tin vi\u00f0 tann meira menta og alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 svikager\u00f0 \u00ed kvittanum.\n\nSigmundur Brestisson og T\u00f3rir f\u00f8ddir\n\n4. Havgr\u00edmur \u00e6t ma\u00f0ur, hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Su\u00f0oy \u00ed F\u00f8royum. Hann var mikil ma\u00f0ur, r\u00edkur og har\u00f0vunnin. Gu\u00f0ri\u00f0 \u00e6t kona hansara; hon var d\u00f3ttir Sn\u00e6\u00falv. Havgr\u00edmur var h\u00f8vdingi yvir \u00f8\u00f0rum helminginum av oyggjunum og hev\u00f0i fingi\u00f0 hann \u00ed len av Haraldi kongi Gr\u00e1feld, sum t\u00e1 r\u00e1ddi fyri Noregi. Br\u00e1\u00f0ur var hann av lyndi og hev\u00f0i ikki or\u00f0 fyri at vera vitur ma\u00f0ur.\n\nEinar \u00e6t ein heimama\u00f0ur hansara; han var r\u00f3ptur Su\u00f0ringur; ein annar var hj\u00e1 Havgr\u00edmi, i\u00f0 \u00e6t Eldjarn Kambh\u00f8ttur. Hann var or\u00f0havin, illor\u00f0a\u00f0ur, f\u00e1vitskutur og illskur, latur og meinskur, illgrunda\u00f0 lyguv\u00e6tti.\n\nTveir br\u00f8\u00f0ur eru nevndir \u00ed hesi s\u00f8gu; teir b\u00fa\u00f0u \u00ed Sk\u00favoy; annar \u00e6t Brestir og him Beinir, synir Sigmund, sum var br\u00f3\u00f0ir T\u00f3rbj\u00f8rn G\u00f8tuskegg, fa\u00f0ir Tr\u00f3nd. Teir b\u00e1\u00f0ir Brestir og Beinir v\u00f3ru vi\u00f0gitnir menn og h\u00f8vdingar, h\u00f8vdu helvtina av oyggjunum \u00ed len av H\u00e1kuni jalli Sj\u00far\u00f0ason, sum t\u00e1 hev\u00f0i vald inni \u00ed Tr\u00f3ndheimi, og teir v\u00f3ru hir\u00f0menn hansara og k\u00e6rastu vinir. Brestir bar av \u00f8llum monnum b\u00e6\u00f0i \u00ed st\u00f8dd og styrki og m\u00e1ddi meir till v\u00edggja enn a\u00f0rir h\u00f8vdingar, sum t\u00e1 v\u00f3ru \u00ed oyggjunum. Hann var \u00e1s\u00fdniligur ma\u00f0ur og fimur \u00ed \u00f8llum leikum. Beinir var br\u00f3\u00f0urinum l\u00edkur \u00ed mongum, men t\u00f3 ikki javnl\u00edki hansara. Kaldligt var millum teir og Tr\u00f3nda, hoast teir v\u00f3ru n\u00e6r skyldir. Br\u00f8\u00f0urnir v\u00f3ru ikki giftir, men frillur h\u00f8vdu teir. Cecilia \u00e6t frilla Brestis, men hin, sum fylgdi Beinir, \u00e6t T\u00f3ra. Sonur Brestir \u00e6t Sigmundur; hann v\u00edsti t\u00ed\u00f0liga g\u00f3\u00f0 mansevni. T\u00f3ri \u00e6t sonur Beinir; hann var tvey \u00e1r eldri enn Sigmundur. \n\nAnna\u00f0 b\u00fagv \u00e1ttu br\u00f8\u00f0urnir \u00ed D\u00edmun, og ta\u00f0 var ta\u00f0 minna b\u00fagvi\u00f0. Synir teirra v\u00f3ru bla\u00f0ungir, t\u00e1 i\u00f0 hesi t\u00ed\u00f0indi v\u00f3ru. Sn\u00e6\u00falvur, verfa\u00f0ir Havgr\u00edms, b\u00fa\u00f0i \u00ed Sandoynni. \u00c6tt hansara var \u00far Su\u00f0uroyum; hann fl\u00fdddi ha\u00f0ani til F\u00f8royar fyri manndr\u00e1p og onnur illskubr\u00f8gd. Fyrra partin av \u00e6vi s\u00edni hev\u00f0i hann veri\u00f0 \u00ed v\u00edking og var alsamt l\u00edka \u00f3d\u00e6llur og har\u00f0rendur.\n\nSka\u00f0atilbur\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum\n\n5. Bjarni \u00e6t ein ma\u00f0ur; hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Sv\u00ednoy og var r\u00f3ptur Sv\u00ednoyar-Bjarni. Hann var g\u00f3\u00f0ur b\u00f3ndi og \u00e1tti n\u00f3gv f\u00e6, \u00f3gvuliga sni\u00f0fundigur ma\u00f0ur. Hann var m\u00f3\u00f0urbr\u00f3\u00f0ir Tr\u00f3nda \u00ed G\u00f8tu.\n\nTingsta\u00f0ur f\u00f8royinganna var \u00ed Streymoynni, og har er havnin, teir r\u00f3pa T\u00f3rshavn.\n\nHavgr\u00edmur, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed Su\u00f0roynni \u00ed bygdini Hovi, var mikil bl\u00f3tma\u00f0ur; t\u00ed t\u00e1 v\u00f3ru allar F\u00f8royar heidnar.\n\nS\u00ed eisini \nSamandr\u00e1ttur av F\u00f8royingas\u00f8gu\n\n\u00datg\u00e1vur  \n\nF\u00e6rey\u00ednga Saga eller F\u00e6r\u00f8boernes Historie i den islandske Grundtext med f\u00e6r\u00f8isk og dansk Overs\u00e6ttelse / udgiven af Carl Christian Rafn (1832). T\u00f3rshavn: Offset-prent, Emil Thomsen, 1972 - 284 s.\nF\u00f8royingas\u00f8ga / \u00fatl\u00f8gd \u00far \u00edslandskum av V. U. Hammershaimb. T\u00f3rshavn, 1884. 137 s.\nF\u00f8ringas\u00f8ga / \u00fatl\u00f8gd og umarbeid av n\u00fdggjum av C. Holm Isaksen. T\u00f3rshavn: 1904. 116 s.\nF\u00e6reyingasaga. Den islandske saga om f\u00e6ringerne / p\u00e5 ny udgiven af Det kongelige nordiske oldskriftselskab. Keypmannahavn: Det kongelige nordiske oldskriftselskab, 1927. - xix, 84 s. \nF\u00f8royingas\u00f8ga / umsett hava He\u00f0in Br\u00fa og Rikard Long. T\u00f3rshavn: Sk\u00falab\u00f3kagrunnurin, 1962 - 105 s. \nThe Faroe Islanders' saga / translated and annotated by George Johnston; edited by Michael Macklem; drawings by William Heinesen. Ottawa: Oberon Press, 1975. - 144 s. \nF\u00e6reyinga saga / \u00d3lafur Halld\u00f3rsson bj\u00f3 til prentunar; J\u00f3n B\u00f6\u00f0varsson samdi verkefni fyrir sk\u00f3la. Reykjav\u00edk: I\u00f0unn, 1978 - 180 s.\nF\u00e6ringe saga / med tegninger af Sven Havsteen-Mikkelsen; i overs\u00e6ttelse ved Ole Jacobsen og med en efterskrift af J\u00f8rgen Haugan. Keypmannahavn: Forum, 1981 - 143 s. \nLa saga des F\u00e9ro\u00efens / traduit de l'Islandais par Jean Renaud; pr\u00e9face de R\u00e9gis Boyer. Paris: Aubier Montaigne,  1983 - 133 s.\nDie F\u00e4ringer Saga / aus dem Isl\u00e4ndischen von Klaus Kiesewetter \u00fcbersetzt. \u00c5lborg: 1987 - 103 s. \nF\u00e4ringa sagan / inledd och \u00f6versatt av Bo Almqvist; f\u00f6rord av Olov Isaksson; fotografier av S\u00f6ren Hallgren. Hedemora: Gidlunds Bokf\u00f6rlag, 1992 - 205 s. \nF\u00f8royinga s\u00f8ga / Sven Havsteen-Mikkelsen tekna\u00f0i; Bjarni Niclasen t\u00fdddi; J\u00f8rgen Haugan skriva\u00f0i eftirm\u00e6li. T\u00f3rshavn: F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 1995 - 148 s.  (PDF \u00fatg\u00e1va 2005)\nF\u00f8royinga s\u00f8ga [lj\u00f3\u00f0b\u00f3k (kassettuband)] / H\u00f8gni Joensen lesur. T\u00f3rshavn: Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kanevndin, 2003 - 5 kassettubond \u00ed 1 h\u00fasa\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Tekstur \u00e1 \u00edslendskum, enskum og norskum t\u00fd\u00f0ingum\n F\u00e6reyinga saga Kulturformidlingen Norr\u00f8ne Tekster og Kvad (\u00e1 norr\u00f8num, \u00edslendskum, norskum og donskum)\n Snerpa.is - F\u00e6reyinga saga (\u00e1 \u00edslendskum)\n\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in"}
{"id": "1832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roykstova", "title": "Roykstova", "text": "Roykstovan er r\u00fam \u00ed gomlum f\u00f8royskum h\u00fasum vi\u00f0 moldg\u00f3lvi og gr\u00fagvu vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0ara. \u00cd m\u00f3tsetning til glasstovuna, hevur roykstovan ongi vindeygu.\n\nVerandi roykstovur\nKongsgar\u00f0urin \u00ed Kirkjub\u00f8\n\u00e1 L\u00e1trinum \u00e1 Ei\u00f0i\n\nBygningar\nF\u00f8royar"}
{"id": "1833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A1mjin", "title": "F\u00e1mjin", "text": "F\u00e1mjin liggur mitt \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Su\u00f0uroynni, sum mest sum \u00f8ll er h\u00f8g og br\u00f8tt og ring at koma til. Einans heilt f\u00e1ar bygdir eru at finna her. Nor\u00f0an- og vestanfyri er bakkin h\u00f8gur og brattur undir Gluggunum (610 m), h\u00e6gsta fjalli \u00ed Su\u00f0uroy, har marki\u00f0 er m\u00f3ti Fro\u00f0biar s\u00f3kn.  Millum La\u00f0afelli og Borgarknapp er marki\u00f0 m\u00f3ti Hovi, og v\u00ed\u00f0ari \u00far hesum vakra tindi yvir Borgina og Gloppr\u00f3k \u00ed G\u00e1sadalsgj\u00f3gv er marki\u00f0 m\u00f3ti V\u00e1gi. Sunnan fyri bygdina er bakkin eisini h\u00f8gur. Gj\u00f8gnum tann brei\u00f0a dalin, i\u00f0 er umgivin av kambum, tindum og botnum, rennur \u00c1in Mikla.  Fleiri sm\u00e1 v\u00f8tn eru vi\u00f0 \u00e1nna. \u00c1 hjallanum nor\u00f0anfyri bygdina er ta\u00f0 st\u00f3ra Kirkjuvatn. H\u00f3ast einki seth\u00fas er \u00ed ger\u00f0 \u00ed bygdini, so hevur f\u00f3lkatali\u00f0 seinastu 30 \u00e1rini ligi\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt omanfyri 100. Seinasta uppger\u00f0in fr\u00e1 Hagstovuni \u00ed februar 2014 v\u00edsir, at 106 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed F\u00e1mjin, og er ta\u00f0 l\u00e6gsta f\u00f3lkatali\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 1985. T\u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed F\u00e1mjins kommunu, sum bert sn\u00fdr seg um hesa einu bygdina, var upp\u00e1 ta\u00f0 mesta v\u00f3ru 135 skr\u00e1sett her. Hetta var \u00ed 1993, men s\u00ed\u00f0ani er tali\u00f0 minka\u00f0 javnt og samt. \n\nTv\u00f8rtur um ta brei\u00f0u v\u00edkina, har bygdin liggur \u00ed fleiri b\u00fdlingum, er eitt sandriv, i\u00f0 verjir m\u00f3ti t\u00ed opna havinum. Ein siglingarrenna er opin \u00ed rivinum.  Inni \u00ed pollinum er kyrt, sum \u00ed eini havn, og hagar reka teir grind. F\u00e1mjin er grindav\u00e1g. 24 merkur \u00ed j\u00f8r\u00f0 eru \u00ed F\u00e1mjin, av teimum 2 merkur og 5 gyllin kongs. Hagarnir eru Botnur, M\u00falhagi, R\u00f3khagi, Fjalli\u00f0 Mikla, Mi\u00f0hagi (deildur \u00ed Sunnara og Nor\u00f0ara part), Hamrahagi og Fl\u00f8tan. \u00cd F\u00e1mjin var smoltst\u00f8\u00f0, hon l\u00e6t aftur \u00ed 2003. N\u00fa er sparkiv\u00f8llur \u00e1 sta\u00f0num, har sum k\u00f8rini hj\u00e1 smoltst\u00f8\u00f0ini st\u00f3\u00f0u. \u00cd 2006 vann F\u00e1mjin hei\u00f0urin sum best r\u00f8kta bygd, umframt best r\u00f8kta strandarlinja. Aftur \u00ed 2010 vann F\u00e1mjin hei\u00f0urin at vera best r\u00f8kta bygd.\nF\u00e1mjin er ein av f\u00f8roysku bygdunum, sum fyrstu fer\u00f0 ver\u00f0ur nevnd \u00ed Hundabr\u00e6vinum, sum var\u00f0 skriva\u00f0 einafer\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1350 - 1400.\n\nNavni\u00f0 \n\nNavni\u00f0 F\u00e1mjin er sj\u00e1ldsamt, og torf\u00f8rt er hj\u00e1 m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingum at t\u00fd\u00f0a, hv\u00f8nn uppruna ta\u00f0 hevur. Men gomul s\u00f8gn sigur, at bygdin fyrr \u00e6t Vesturv\u00edk, men ta\u00f0 finnist ongin skrivlig kelda, i\u00f0 nevnir F\u00e1mjin fyri Vesturv\u00edk. So hendi ta\u00f0, at ma\u00f0ur \u00ed bygdini og sonur hansara fingu fatur \u00e1 tveimum konuf\u00f3lkum av einum fronskum skipi, i\u00f0 l\u00e1 uttanfyri. T\u00e1 i\u00f0 skipsmenninir s\u00f3u, at teir r\u00f3\u00f0u til lands vi\u00f0 teimum, f\u00f3ru teir at r\u00f3pa: \nfemme mien, femme mien! \nSolei\u00f0is skuldi bygdin broyta navn. Brim kom og skipi\u00f0 sigldi burtur. Fe\u00f0garnir t\u00f3ku s\u00e6r hesar b\u00e1\u00f0ar til konu. Mangir sterkir avrekskappar sigast at vera komnir undan teimum.\n\nBest hugsandi er at navni\u00f0 hevur okkurt vi\u00f0 \"f\u00f3m\" (sk\u00fam) at gera, t\u00ed oftani er sera n\u00f3gvur sk\u00famur \u00ed m\u00f8lini t\u00e1 i\u00f0 brim er og ta\u00f0 samstundis er n\u00f3gvur gr\u00f3\u00f0ur \u00ed sj\u00f3num.\n\nKirkjan \n\nF\u00e1mjins kirkja er bygd \u00ed 1876, hon er \u00far gr\u00f3ti, hv\u00edtk\u00e1lka\u00f0 og takt vi\u00f0 fl\u00f8gugr\u00f3ti. \u00ed kirkjuni hongur ta\u00f0 fyrsta f\u00f8royska flaggi\u00f0, Merki\u00f0, sum Jens Olivur Lisberg (1896-1920) \u00far F\u00e1mjin gj\u00f8rdi \u00ed 1919 saman vi\u00f0 Janusi \u00d8ssurssyni og Paula Dahl. Merki\u00f0 veittra\u00f0i fyrstu fer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum hin 22. juni 1919, m\u00f8guliga \u00ed samband vi\u00f0 eitt br\u00fadleyp \u00ed familjuni hj\u00e1 Jens Olivur. Hann liggur grivin \u00ed kirjugar\u00f0inum vi\u00f0 kirkjuna \u00ed F\u00e1mjin. \u00cd forkirkjuni stendur ein r\u00fanasteinur, funnin \u00ed kirkjugar\u00f0inum, \u00f3iva\u00f0 gravsteinur.  Kirkjan undan hesari var\u00f0 bygd \u00ed 1826, \u00ed mi\u00f0\u00f8ld skal hava veri\u00f0 b\u00f8nh\u00fas \u00ed F\u00e1mjin.\n\nBest r\u00f8kta bygd \n\nF\u00e1mjin hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir fingi\u00f0 hei\u00f0urin \"Best r\u00f8kta bygd\". Umhv\u00f8rvis\u00e1taki\u00f0 er afturvendandi tiltak, sum Umhv\u00f8rvisstovan, Visit Faroe Islands, Agenda 21 Stovan og F\u00f8roya N\u00e1tt\u00faru- og Umhv\u00f8rvisverndarfelag skipa fyri \u00ed felag. F\u00e1mjin vann hei\u00f0urin \u00ed 2006 og aftur \u00ed 2010.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n F\u00e1mjinsskjali\u00f0\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Faroestamps.fo: F\u00e1mjin (kelda)\n Folkakirkjan.fo: F\u00e1mjins kirkja\n F\u00e1mjin \u00e1 www.faroeislands.dk \n Myndir \u00far F\u00e1mjin \u00e1 Flickr\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nF\u00e1mjin"}
{"id": "1837", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A1mjins%20kommuna", "title": "F\u00e1mjins kommuna", "text": "F\u00e1mjins kommuna er kommuna \u00e1 Su\u00f0uroynni \u00ed F\u00f8royum. \u00cd F\u00e1mjins kommunu er ein bygd, F\u00e1mjin.\n\n\u00cd kommununi b\u00fagva 110 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nF\u00e1mjins kommuna"}
{"id": "1840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toftir", "title": "Toftir", "text": "\u00c1 sunnara enda \u00e1 Eysturoynni, eystanmegin Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in, liggur bygdin Toftir. Toftir er markatalsbygd fr\u00e1 landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini, og t.d. er Rituv\u00edk ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 Toftum. Toftir umfatar \u00ed dag \u00f8ki\u00f0 fr\u00e1 Ger\u00f0inum \u00fati \u00e1 Nesi og inn \u00e1 H\u00f8ganes. Tann fyrsta b\u00fasetingin \u00e1 Toftum var: Millum \u00e1irnar:  Foss\u00e1nna og Hell\u00e1nna, og hetta \u00f8ki\u00f0 er framvegis heimrust.\n\n\u00cdtrott \n\n F\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 B68\n Svimjifelagi\u00f0 Flot\n\nKend toftaf\u00f3lk \n\n Alfred Olsen, f. 1947, L\u00f8gtingslimur\n Christian Andreasen, f. 1959, L\u00f8gtingslimur\n Elin Bj\u00f8rg H\u00f8jgaard, 1945-1977, rith\u00f8vundur og songkvinna\n Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen, f. 1977, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n Hans Jacob H\u00f8jgaard, 1890-1980, T\u00f3naskald\n J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson, f. 1991, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n J\u00f3gvan Ingvard Olsen, f. 1930, L\u00f8gtingslimur\n Johan M. Fr. Poulsen, 1904-1992, L\u00f8gtingslimur\n J\u00fast \u00ed T\u00fani, \u00edbirtari, undangonguma\u00f0ur, vinnul\u00edvsma\u00f0ur\n Karolina Petersen, f. 1924, Landsst\u00fdriskvinna\n Villiam Soo Joensen, f. 1997, T\u00f3nleikari\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Nes Kommuna\n B68\n Svimjifelagi\u00f0 Flot\n Fornminnisfelagi\u00f0 og Bygdarsavni\u00f0 \u00ed Nes Kommunu\n Framtak\n\nKeldur \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "1850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sey%C3%B0abr%C3%A6vi%C3%B0", "title": "Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0", "text": "\n\nSey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 er ein f\u00f8roysk l\u00f3g, sum var\u00f0 sett \u00ed gildi hin 28. juni 1298 av H\u00e1kuni Jarli Magnussyni. L\u00f3gin er skriva\u00f0 \u00e1 norr\u00f8num av biskup Erlandi, og er elsta var\u00f0veitta skriv \u00ed F\u00f8royum. \n\nBr\u00e6vi\u00f0 er ein v\u00ed\u00f0kan av Gulatingsl\u00f3gini (landlov) skriva\u00f0 \u00ed 1274 av Magnus Lagab\u00f8te. Erland biskupur var biskupur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 25. januar 1269 fram til 1305, har hildi\u00f0 er, at Kongur H\u00e1kun 5. Magnusson setti hann av, vegna\u00f0 krav fr\u00e1 f\u00f8royingum, t\u00ed Erland biskopur kravdi ov n\u00f3gvan skatt, og kravdi arbei\u00f0smegi til at byggja n\u00fdggja Magnusar-Katedralin.\n\nTa\u00f0 finnast \u00ed dag tvey eint\u00f8k av Sey\u00f0abr\u00e6vinum. Anna\u00f0 er \u00e1 Landsskjalasavninum \u00ed T\u00f3rshavn, og hitt er \u00e1 universitetsb\u00f3kasavninum \u00ed Lund (Sv\u00f8r\u00edki).\n\n\u00cd m\u00f3tsetning til F\u00f8royingas\u00f8gu, sum er skriva\u00f0 \u00ed \u00cdslandi, er Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 skriva\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, og er ein betri kelda til hvussu tann t\u00ed\u00f0in var fyri f\u00f8royingar.\n\n16 l\u00f3gargreinar \u00ed Sey\u00f0abr\u00e6vinum\n Reglur um, at sey\u00f0aeigarin skal pr\u00f3gva ognarr\u00e6ttin \u00e1\u00f0ren fletting\n Um at ganga \u00e1 j\u00f8r\u00f0 hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum\n Um ein sey\u00f0ur er \u00e1 fremmandari j\u00f8r\u00f0\n Um hvussu ein kann temja villan sey\u00f0\n Um at at marka sey\u00f0in. Her ver\u00f0ur gj\u00f8rt kl\u00e1rt, at um fyrsta marki\u00f0 ver\u00f0ur broytt, er ta\u00f0 at meta sum stuldur\n Um sey\u00f0ahundar sum b\u00edta, endurgjaldsskyldu og um tali\u00f0 av sey\u00f0um \u00ed einum haga\n Um hvussu long freistin er t\u00e1 myndugleikarnir koma vi\u00f0 \u00e1varing \n Um skylduna at melda t\u00e1 sey\u00f0ur kemur \u00e1 fremmanda j\u00f8r\u00f0\n Um at temja villan sey\u00f0 - 2. partur \n Um at leiga j\u00f8r\u00f0\n Um \u00f3ynsktir gestir og um r\u00e6ttindi hj\u00e1 f\u00e1t\u00f8kum\n Um vitnir\n Um \u00fatrei\u00f0lur\n Um b\u00fasta\u00f0arr\u00e6tt \n Um b\u00fdti av tv\u00f8sti og spiki\n Um rekavi\u00f0 vm.\n\nMyndir\n\nKelda \n Lund University Library: \"Medeltidshandskrift 15, ff. 130v-140r\"\n\nB\u00f8kur \n Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 / greitt \u00far hondum hava J\u00f3han Hendrik W. Poulsen og Ulf Zachariasen ; enskar t\u00fd\u00f0ingar: Michael Barnes & David R. Margolin ; tekningar: Janus Kamban. - T\u00f3rshavn: F\u00f8roya fr\u00f3\u00f0skaparfelag, 1971. - 68 s. : myndir\n Hans Jacob Debes: F\u00f8roya s\u00f8ga 2 - Skattland og len. T\u00f3rshavn: F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 1995\n G. V. C. Young: F\u00e6r\u00f8erne: fra vikingetiden til reformationen; p\u00e5 dansk ved Georg Rona. - Kbh.: Rosenkilde og Bagger, 1982. - 179 s. : myndir (vi\u00f0 sey\u00f0abr\u00e6vinum \u00e1 donskum; upprunatittul : From the Vikings to the Reformation, Douglas, Isle of Man: Shearwater Press, 1979).\n Mikjel S\u00f8rlie: En f\u00e6r\u00f8ysk-norsk lovbok fra omkring 1310: en studie i f\u00e6r\u00f8ysk spr\u00e5khistorie. - T\u00f3rshavn; Bergen: Universitetsforlaget : Mentunargrunnur F\u00f8roya L\u00f8gtings, 1965. - 76 s.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Faroestamps.fo - Historic Writings\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "1858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sumba", "title": "Sumba", "text": "Sumba er sunnasta bygd \u00ed Su\u00f0uroy og harvi\u00f0 eisini \u00ed F\u00f8royum. Sumba er st\u00f8rsta bygdin \u00ed Sumbiar kommunu, i\u00f0 eisini fevnir um Lopra, Akrar, V\u00edkarbyrgi og Akraberg. T\u00f3 eru ta\u00f0 bert \u00ed Sumba, Lopra og \u00d8krum at f\u00f3lk b\u00fagva, ongin fastb\u00fagvandi er \u00ed V\u00edkarbyrgi og Akrabergi. Sumbiar kommuna hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Sumba. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Sumba er fari\u00f0 n\u00f3gv aftur s\u00ed\u00f0an kreppuna \u00ed 1990-\u00e1runum. \u00cd 1985 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed bygdini 540. Hin 1. januar 2016 var ta\u00f0 237.\n\nSumba er ein av gomlu bygdunum \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 fleiri b\u00fdlingum. Ein er b\u00fdlingurin \u00ed H\u00f8rg, i\u00f0 liggur ovarliga \u00ed bygdini. Kendasta skaldi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy, Poul F. Joensen (1898-1970), var \u00e6tta\u00f0ur \u00far H\u00f8rg, og ver\u00f0ur eisini nevndur \"Hargaskaldi\u00f0\".\n\nSagnir \n\u00dar Sumba eru n\u00f3gvar sagnir uppskriva\u00f0ar, og ein teirra er \"Hargabr\u00f8\u00f0urnir\" synir Sterku Marjun. S\u00f8gnin um Hargarbr\u00f8\u00f0urnir er um f\u00fdra br\u00f8\u00f0ur \u00ed H\u00f8rg, i\u00f0 v\u00f3ru tiltiknir fyri styrki. Einafer\u00f0 r\u00e1nsmenn \u00far \u00cdrlandi gj\u00f8rdu innr\u00e1s \u00ed Hvalba, var bo\u00f0 sent um oynna eftir hj\u00e1lp. T\u00e1 kom dirvi\u00f0 og styrkin hj\u00e1 Hargabr\u00f8\u00f0runum v\u00e6l vi\u00f0, so teir ikki sluppu longur su\u00f0ur \u00e1 oynna, men v\u00f3ru riknir aftur til sj\u00f3s.\n\nKendir sumbingar \nSterka Marjun, kend fr\u00e1 sagnum\nHargabr\u00f8\u00f0urnir, kendir fr\u00e1 sagnum, synir Sterku Marjuna. Livdu \u00ed 17. \u00f8ld.\nAndras Guttormsson, (uml. 1490\u20131544), l\u00f8gma\u00f0ur 1531 - 1544\nGuttormur Andrasson (doy\u00f0i 1572), l\u00f8gma\u00f0ur 1544 - 1571\nJ\u00e1kup Joensen (1929\u20132016), vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (Sambandsflokkurin)\nPoul F. Joensen (1898\u20131970), skald\nArnold Nielsen (1910\u20131993), l\u00e6rari og politikari (Sambandsflokkurin)\nGeorg eystan \u00c1, t\u00f3nleikari og sangari\nSuni \u00far H\u00f8rg (f\u00f8ddur 1982), f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, yvirlivdi fall \u00e1 9,70 metrar ni\u00f0ur \u00e1 betongg\u00f3lv \u00ed arbei\u00f0svanlukku 28. mars 2014 \u00ed Havn.\nTerje B. Vestergaard (f\u00f8ddur 1973), l\u00e6rari, vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (Sj\u00e1lvst\u00fdri og Mi\u00f0flokkurin)\nJ\u00e1kup Eli Joensen, sangari og sangskrivari\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Sumba.fo Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sumbiar kommunu\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nSumba"}
{"id": "1862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sumbiar%20kommuna", "title": "Sumbiar kommuna", "text": "Sumbiar kommuna er sy\u00f0sta kommuna \u00ed F\u00f8royum. \u00cd Sumbiar kommunu eru bygdirnar Sumba, Lopra, Akrar og V\u00edkarbyrgi. Harumframt eru kend st\u00f8\u00f0 \u00ed Sumbiar kommunu, sum t.d. Akraberg, har ein viti var\u00f0 bygdur \u00ed 1909 og forbergi\u00f0 Beinisv\u00f8r\u00f0, sum er n\u00e6sth\u00e6gsta forberg \u00ed F\u00f8royum.\n\nBygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \n\nEy\u00f0bj\u00f8rn Thomsen er bygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Sumbiar kommunu. Varaborgarstj\u00f3ri er Frits Poulsen.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Sumba.fo - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sumbiar kommunu.\n\nSu\u00f0uroy\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nSumba"}
{"id": "1865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%B3%C3%B0skaparsetur%20F%C3%B8roya", "title": "Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya", "text": "Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya er universiteti\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og var\u00f0 sett \u00e1 stovn tann 20. mai 1965. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya, sum er \u00e1sett \u00ed l\u00f8gtingsl\u00f3g, er at \"inna gransking, geva fr\u00e1l\u00e6ru \u00e1 h\u00e6gsta stigi og brei\u00f0a \u00fat kunnleika um v\u00edsindalig \u00farslit og h\u00e1ttal\u00f8g\". \n\n\u00cd st\u00fdrinum fyri Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya sita sjey limir. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin velur f\u00fdra teirra uttan fyri stovnin, starvsf\u00f3lkini velja tveir og tey lesandi ein lim. Fyri hv\u00f8nn lim ver\u00f0ur varalimur eisini valdur. Valskei\u00f0i\u00f0 er 4 \u00e1r, fyri tey lesandi er skei\u00f0i\u00f0 t\u00f3 1 \u00e1r. \n\n\u00c1 Setrinum eru umlei\u00f0 1000 lesandi.\n\nS\u00f8ga \n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1965 vi\u00f0 t\u00ed lat\u00ednska heitinum Academia F\u00e6roensis. Ta\u00f0 v\u00f3ru limirnir \u00ed F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag, stovna\u00f0 \u00ed 1952, sum t\u00f3ku stig til at f\u00e1a ein l\u00e6rdan h\u00e1sk\u00fala \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag arbeiddi mi\u00f0v\u00edst fyri einum v\u00edsindaligum umhv\u00f8rvi. Av virksemi felagsins kunnu nevnast \u00fatg\u00e1van av Fr\u00f3\u00f0skaparriti og eitt sera umfatandi arbei\u00f0i at savna f\u00f8royskt or\u00f0atilfar. \n\nVi\u00f0 einum uppskoti fr\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparfelagnum sum grundarlagi samtykti F\u00f8roya l\u00f8gting \u00ed 1965 at seta \u00e1 stovn Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at inna \"v\u00edsindaligt ranns\u00f3knarstarv og h\u00e6gri undirv\u00edsing. Skylda l\u00e6raranna er at fremja b\u00e6\u00f0i\". F\u00f8royingar fingu t\u00e1 ein h\u00e6gri l\u00e6rd\u00f3msstovn. \n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 byrja\u00f0i virksemi\u00f0 vi\u00f0 einum professara, Christiani Matras, og einum skrivara, Maud Heinesen. Virksemi tey fyrstu \u00e1rini fevndi um \u00e1rsskei\u00f0 \u00ed n\u00e1tt\u00farus\u00f8gu og \u00ed f\u00f8royskum fyri l\u00e6rarar. Hetta v\u00f3ru skei\u00f0, sum Fr\u00f3\u00f0skaparfelagi\u00f0 hev\u00f0i tiki\u00f0 stig til, og sum Fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 helt fram vi\u00f0. \u00c1rsskei\u00f0ini fyri l\u00e6rarar v\u00f3r\u00f0u hildin toluliga regluliga \u00e1 setrinum til ta\u00f0 seinast \u00ed 1980'unum var\u00f0 avgj\u00f8rt, at eftir\u00fatb\u00fagving av l\u00e6rarum skuldi skipast \u00e1 Landssk\u00falafyrisitingini. \n\nUmframt \u00e1rsskei\u00f0ini skipa\u00f0i setri\u00f0 fyri almennum fyrilestrum um ymisk evni og kv\u00f8ldskei\u00f0um \u00ed f\u00f8royskum. Tey fyrstu \u00e1rini st\u00edla\u00f0i setri\u00f0 fyri eini innsavningarnevnd, i\u00f0 var\u00f0 sett \u00ed 1967, og hev\u00f0i til uppg\u00e1vu at bjarga f\u00f8royskari f\u00f3lkamentan. Sum framhald av hesi nevnd var\u00f0 tj\u00f3\u00f0l\u00edvsnevndin sett \u00ed 1970 til at savna tilfar um f\u00f8royskt f\u00f3lkal\u00edv og f\u00f8roysk f\u00f3lkaminni. Hetta tilfar er \u00ed dag \u00e1 goymslu \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini. Harumframt var\u00f0 sett ein nevnd \u00ed 1972 at skipa fyri innsavning av f\u00f8royskum s\u00e1lmasangi og andaligum v\u00edsusongi.\n\n\u00datb\u00fagvingar\n\nS\u00f8ga \nVerulig akademisk \u00fatb\u00fagving byrja\u00f0i \u00ed 1970 vi\u00f0 heimspeki og skei\u00f0i til \u201dfilosofikum\u201d. Tann akademiski pr\u00f3vlesturin byrja\u00f0i vi\u00f0 eini n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindaligari-heimspekiligari st\u00f8\u00f0is\u00fatb\u00fagving \u00ed 1972. S\u00ed\u00f0ani 1981 hevur veri\u00f0 undirv\u00edst regluliga \u00ed st\u00f8dd-/alisfr\u00f8\u00f0i og l\u00edv-/evnafr\u00f8\u00f0i, og fr\u00e1 1987 eisini til BS \u00ed ymsum greinum. \n\n\u00c1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini var\u00f0 fari\u00f0 undir pr\u00f3vlestur \u00ed 1974. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 bert sum eitt \u00e1ra lestur, men s\u00ed\u00f0ani 1976 sum 2 \u00e1ra lestur til exam.art. Eisini her var\u00f0 fari\u00f0 undir v\u00ed\u00f0ari lestur \u00ed 1987, til cand.phil. \u00cd 1976 var\u00f0 fari\u00f0 undir eina 2 \u00e1ra \u00fatb\u00fagving \u00ed gudfr\u00f8\u00f0i. Tey fyrstu \u00e1rini v\u00f3ru royndar\u00e1r, men \u00ed 1978 var\u00f0 avgj\u00f8rt at seta Gudfr\u00f8\u00f0ideildina \u00e1 stovn. Avtala var\u00f0 gj\u00f8rd vi\u00f0 universitet \u00ed \u00cdslandi og \u00ed Danmark um, at studentarnir kundu gera lesna\u00f0in lidnan har. Gudfr\u00f8\u00f0i og s\u00f8guv\u00edsindi v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd saman til eina deild, og \u00ed 1987 var\u00f0 fari\u00f0 undir at undirv\u00edsa \u00ed s\u00f8guv\u00edsindum, fyrst til exam.art, s\u00ed\u00f0ani til BA og cand.phil. Av ymsum grundum ste\u00f0ga\u00f0i undirv\u00edsingin \u00ed gu\u00f0fr\u00f8\u00f0i \u00ed 1988. \n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1993-1995 var\u00f0 skipa\u00f0 fyri \u00e1rsn\u00e1mum \u00ed \u00e1v\u00edkavist samfelagsv\u00edsindum og b\u00faskapi, handli og m\u00e1li. Hesin lestur ste\u00f0ga\u00f0i \u00ed kreppu\u00e1runum, men \u00ed 2000 v\u00f3ru studentar aftur tiknir inn til \u00e1rsn\u00e1m. Seinni bleiv hetta til eina BSSc \u00ed stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i. Fr\u00e1 1999 hevur N\u00e1tt\u00faruv\u00edsindadeildin vi\u00f0 dyggum stu\u00f0li fr\u00e1 oljufel\u00f8gum kunna\u00f0 bj\u00f3\u00f0a\u00f0 \u00fat \u00fatb\u00fagving \u00ed kolvetnisverkfr\u00f8\u00f0i. Fyrstu studentarnir fingu pr\u00f3gv \u00ed kolvetnisverkfr\u00f8\u00f0i \u00e1 v\u00e1ri 2002. \n\n\u00c1 heysti 2002 byrja\u00f0i n\u00fdtt \u00fatb\u00fagvingartiltak, kalla\u00f0 opi\u00f0 setur, vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving \u00ed KT-fr\u00f8\u00f0i. Talan er um partt\u00ed\u00f0arlestur, sum kann samskipast vi\u00f0 arbei\u00f0i innan KT-vinnuna. Fyrstu 11 studentarnir fingu BS-pr\u00f3gv \u00ed KT-fr\u00f8\u00f0i \u00ed februar 2005. \u00cd 2003 kom n\u00fdggj \u00fatb\u00fagvingarkunnger\u00f0 fyri allar \u00fatb\u00fagvingarnar \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum, har allar \u00fatb\u00fagvingar v\u00f3ru skipa\u00f0ar eftir Bologna leistinum vi\u00f0 bachelor, master og Ph.D., vanliga umr\u00f8tt 3+2+3 skipanin. Allar deildir Setursins skipa\u00f0u s\u00ednar \u00fatb\u00fagvingar eftir hesum leisti fr\u00e1 lestrar\u00e1rninum 2004-2005. \n\n\u00cd l\u00f8tuni (2020) eru fimm deildir \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum: N\u00e1msvisindadeildin, N\u00e1tt\u00faruv\u00edsindadeildin, F\u00f8royam\u00e1lsdeildin, S\u00f8gu- og samfelagsdeildin og Deildin fyri heilsu- og sj\u00fakrar\u00f8ktarv\u00edsindi. Harafturat er umsitingin skipa\u00f0 \u00ed Setursskrivstovuni, har Lestrarskrivstovan eisini hoyrir til.\n\n\u00datb\u00fagvingarnar \u00ed 2020 \n\u00cd 2020/2021 skipa t\u00e6r fimm deildirnar \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum fyri 11 bachelor\u00fatb\u00fagvingum, fimm master\u00fatb\u00fagvingum og trimum hj\u00e1n\u00e1mum. Eisini skipar Setri\u00f0 fyri ph.d.-lestri.\n\nBachelor\u00fatbugvingarnar \u00ed 2020/2021 eru hesar: \nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i\nF\u00f3lkask\u00falal\u00e6rari\nF\u00f8royskt\nKT-verkfr\u00f8\u00f0i\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i\nM\u00fdlal\u00edvsv\u00edsindi\nN\u00e1msfr\u00f8\u00f0i\nPolitikkur og umsiting\nSj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0i\nSosialv\u00edsindi og samfelagsplanlegging\nS\u00f8ga\n\nMaster\u00fatb\u00fagvingarnar \u00ed 2020/2021 eru hesar:\nF\u00f8royskt\nHeilsuv\u00edsindi\nPolitikkur og umsiting\nSosialv\u00edsindi og samfelagsplanlegging\nS\u00f8ga\n\nHj\u00e1n\u00e1mini \u00ed 2020/2021 eru hesi:\nF\u00f8royskt\nSamfelagsv\u00edsindi\nS\u00f8ga\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Setur.fo - Heimas\u00ed\u00f0a.\n\u00datb\u00fagvingarfaldarin 2021  \n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur"}
{"id": "1871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3nleikarh%C3%BAsi%C3%B0", "title": "Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0", "text": "Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn var\u00f0 bygt \u00ed 1926.\nTa\u00f0 var H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, sum tekna\u00f0i leikh\u00fasi\u00f0.\n\nHavnar Sj\u00f3nleikarfelag \nHavnar Sj\u00f3nleikarfelag er felagi\u00f0 sum eigur Sj\u00f3nleikarah\u00fasi\u00f0, felagi\u00f0 er sj\u00e1lveigandi stovnur.\n\nFormenn \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarfelag \n\n\tH.C.W. T\u00f3rgar\u00f0\t(1918 \u2013 1924)\n\tH.M. Jacobsen\t(1924 \u2013 1928)\n\tRichard Long\t(1928 \u2013 1930)\n\tH.A. Djurhuus\t(1930 \u2013 1951)\n\tJ.C. Olsen\t\t(1951 \u2013 1963)\n\tPoul Johs. Lindberg\t(1963 \u2013 1967)\n\tKn\u00fat Wang\t\t(1967 \u2013 1974)\n\tOskar Hermansson\t(1974 \u2013 1980)\n\tOlivur N\u00e6ss\t\t(1980 \u2013 1988)\n\tGulla \u00d8regaard\t(1988 \u2013 1989)\n\tOddv\u00e1 Nattestad\t(1989 \u2013 1991)\n\tK\u00e1ri Petersen\t(1991 \u2013 1993)\n\tBj\u00f8rgfinnur Nielsen\t(1993)\n\tMargreta N\u00e6ss\t(1993 \u2013 1996)\n\tHe\u00f0in Mortensen\t(1996 \u2013 2003)\n\tJytte Joensen\t(2003 - 2010)\n       Karin Djurhuus      (2010 -\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Havnar Sj\u00f3nleikarfelag\n\nSj\u00f3nleikur\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn\nSj\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/India", "title": "India", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 India (hindi; \u092d\u093e\u0930\u0924 \u0917\u0923\u0930\u093e\u091c\u094d\u092f, enskt; Republic of India) er eitt st\u00f3rt land \u00ed Eystur\u00e1sia. India hevur mark vi\u00f0 seks lond: \u00cd vesturi hevur India mark vi\u00f0 Pakistan, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Nepal og F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi Kina, og \u00ed eystri vi\u00f0 Bangladesj, Butan og Burma. Ta\u00f0 er heimsins 7. st\u00f8rsta land og hevur 1,2 milliardir \u00edb\u00fagvar.  India er st\u00f8rsta f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i \u00ed heiminum. Eini 450 milli\u00f3nir f\u00f3lk hava valr\u00e6tt. Fleiri enn 200 m\u00e1l ver\u00f0a tala\u00f0, men h\u00f8vu\u00f0ssm\u00e1li\u00f0 er hindi, sum er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 40 % av f\u00f3lkinum. \u00cd India er hindul\u00e6ran st\u00f8rsti \u00e1tr\u00fana\u00f0ur. \n\n\u00cd 1620 gj\u00f8rdi Danmark eina handilst\u00f8\u00f0 \u00ed Trankebar \u00ed \u00fatsynningspartinum av India. \u00cd 1845 seldu teir \u00f8ki til Bretland.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Indisk S\u00f8ga\n\nIndia hevur eina langa s\u00f8gu. Ta\u00f0 ver\u00f0ur mett, at ta\u00f0 hava b\u00fa\u00f0 f\u00f3lk \u00ed India fyri  2 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. \u00cd 16. \u00f8ld var India b\u00fdtt \u00ed hindur\u00edki og muslimsk r\u00edki, sum javnan kr\u00edggja\u00f0ust s\u00edna\u00e1millum. Babur (23. februar 1483 \u2013 5. januar 1531), sum var turkiskur muslimur og \u00e6tta\u00f0ur fr\u00e1 Dengis Kan og Timur Lenk, fekk r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed kongsr\u00edkinum Kabul \u00ed Afganistan. Babur d\u00e1mdi ikki \u00ed India. Hann skriva\u00f0i, at landi\u00f0 var pl\u00e1ga\u00f0 av hita, dusti og vindi. Hann gj\u00f8rdi urtagar\u00f0ar fyri at fr\u00ed\u00f0ka um, har hann b\u00fa\u00f0i. Hesir fri\u00f0s\u00e6lu gar\u00f0ar, har tr\u00f8 og bl\u00f3mur anga\u00f0u, og l\u00f8kir tutla\u00f0u, mintu hann um heimlandi\u00f0 Samarkand og muslimska parad\u00edsi\u00f0. Hann var st\u00f3rl\u00e1ta\u00f0ur valdsharri og gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed India, sigra\u00f0i \u00e1 sult\u00e1ninum \u00ed Delhi \u00ed 1526, og helma\u00f0i ikki \u00ed, fyrren hann kom eystur at bengalska markinum. Ta\u00f0, sum Babur hev\u00f0i lagt undir seg, var\u00f0 kalla\u00f0 Mogulr\u00edki\u00f0, fr\u00e1brigdi av or\u00f0inum mongol, sum seg\u00f0i fr\u00e1, hva\u00f0an hann var \u00e6tta\u00f0ur. T\u00e1 i\u00f0 Babur doy\u00f0i \u00ed 1530, megna\u00f0u eftirmenn hansara ikki st\u00fdra sum hann. Sonur hansara Humayun (17. mars 1508 \u2013 4. mars 1556) var ikki mentur at halda saman um r\u00edki\u00f0. Ein afganskur h\u00f8vdingi, Sher Kan Suri (1486 \u2013 22. mai 1545), t\u00f3k Agra og Delhi \u00ed 1540, og ikki fyrr enn \u00ed 1555 t\u00f3k Humayun b\u00fdirnar aftur. Sonur hansara Akbar Mikli (15. oktober 1542 \u2013 17. oktober ella 27. oktober 1605) endurreisti Mogulr\u00edki\u00f0 og vaks r\u00edki\u00f0 \u00ed allar \u00e6ttir. Akbar vaks r\u00edki s\u00edtt vestan \u00far Gujarat eystur til Bengal og su\u00f0ur eftir til nor\u00f0ara part \u00ed Deccan. Hann l\u00e6t hinduar hava \u00e1tr\u00fana\u00f0 s\u00edn \u00ed fri\u00f0i og n\u00e1\u00f0um og vissa\u00f0i s\u00e6r solei\u00f0is stu\u00f0ul fr\u00e1 teimum og fekk eisini b\u00f8ndurnar \u00ed part vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00ed at hann l\u00e6kka\u00f0i skattin. Akbar umskipa\u00f0i landsins st\u00fdri, so at h\u00f8gir emb\u00e6tismenn kundu hava b\u00e6\u00f0i herna\u00f0arligt og sivilt starv. Teir v\u00f3ru v\u00e6l l\u00f8ntir, men kundu ikki f\u00e1a s\u00e6r fastan b\u00fasta\u00f0.\n\nMogulherdeildirnar v\u00f3ru gitnar fyri villskap og dirvi \u00ed bardaga. T\u00e1 i\u00f0 Akbar skuldi venja s\u00ednar bestu hermenn, t\u00f3k hann teir vi\u00f0 s\u00e6r at vei\u00f0a. Menninir gj\u00f8rdu ring uttan um vei\u00f0id\u00fdrini, og st\u00f3rmogulurin og a\u00f0alsmenn hansara drupu tey.\n\n\u00cd 1857 gj\u00f8rdu indiskir hermenn uppreistur, t\u00ed at mangir indarar hildu, at bretska yvirvaldi\u00f0 \u00e6tla\u00f0i at noy\u00f0a kristind\u00f3min upp \u00e1 teir. T\u00e1 i\u00f0 vunni\u00f0 var\u00f0 \u00e1 uppreistrinum, t\u00f3k bretska stj\u00f3rnin Eysturindiafelagi\u00f0 av og t\u00f3k sj\u00e1lv r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed India. \u00cd 1876 var Viktoria drotning kosin keisarinna \u00ed India, og stj\u00f3rnin \u00fatnevndi ein varakong sum umbo\u00f0smann hennara. Indarar fingu eingi t\u00fd\u00f0andi st\u00f8rv \u00ed emb\u00e6tisverkinum og herinum. \u00cd 1885 var\u00f0 Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 \u00ed India stovna\u00f0; a\u00f0alm\u00e1li\u00f0 var at noy\u00f0a bretar at sleppa indarum framat \u00ed umsitingini og l\u00f3garvekinum. Ta\u00f0 var\u00f0 sp\u00edrin til sterka m\u00f3tst\u00f8\u00f0u \u00edm\u00f3ti bretska yvirvaldinum. Nakrir indiskir muslimar sty\u00f0ja\u00f0u Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0, men \u00f3ttin fyri, at hinduar skuldu f\u00e1a ov st\u00f3rt vald, hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at muslimarnir f\u00f3ru burtur \u00far aftur.\n\nSeinast \u00ed 19. \u00f8ld s\u00f3u mangir indarar, helst limir \u00ed ovastu hindu-kastunum, enskt m\u00e1l og evropeiska \u00fatb\u00fagving sum einastu \u00fatvegir at koma s\u00e6r fram \u00ed India. Teir bygdu s\u00e6r sk\u00falar og l\u00e6rdar h\u00e1sk\u00falar. Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 eggja\u00f0i hesum al-indiska \u00farvalsli\u00f0i til.\n\n\u00cd \u00f8llum indiskum landslutum var h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0, har bretskir emb\u00e6tismenn b\u00fa\u00f0u saman vi\u00f0 h\u00faskjum s\u00ednum. Tey komu ikki \u00ed samband vi\u00f0 vanliga f\u00f3lk - i\u00f0 og livdu sum bretski yvirst\u00e6tturin, h\u00f8vdu mong t\u00e6nastuf\u00f3lk, hildu gildi, gj\u00f8rdu \u00fatfer\u00f0ir og sp\u00e6ldu polo, sum bretar h\u00f8vdu l\u00e6rt seg \u00ed mogult\u00ed\u00f0ini.\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Indisk Mentan\n\nFilmur \n\nIndia er ta\u00f0 land \u00ed heiminum, sum ger flestar filmar. Um 800 st\u00f3rfilmar ver\u00f0a tiknir upp um \u00e1ri\u00f0, teir flestu \u00ed Mumbai, sum ver\u00f0ur eyknevndur \"Bollywood\". \u00cd indiskum filmum, i\u00f0 eru fullir av spenningi og \u00f3gvisligum tilbur\u00f0um fr\u00e1 byrjan til enda, er n\u00f3gvur dansur, sangur, romantikkur og v\u00f8kur og r\u00edk f\u00f3lk. Indarar eru ofta \u00ed biografi, og filmarnir vara javnan 4-5 t\u00edmar.\n\nMatur \n\nMangir indarar eta bara gr\u00f8nmeti og frukt. Eftir tr\u00fagv teirra er skeivt at drepa d\u00fdr og eta tey. Flestir hinduar eta ikki neytakj\u00f8t, t\u00ed at fyri teimum er k\u00fagv heilagt d\u00fdr, og muslimar eta ikki sv\u00ednakj\u00f8t. Maturin er ymiskur um alt landi\u00f0. Vanligur indiskur r\u00e6ttur eru n\u00f3gvir krydda\u00f0ir gr\u00f8nmetisr\u00e6ttir, so sum dhal (flatb\u00f8nir), dahi (jogurt), r\u00eds ella chappatis (flatbrey\u00f0) og poppadums. Indarar lata n\u00f3gv krydd \u00ed matin, til d\u00f8mis gurkemeiu, killipipar, koriander, kumman og kardamummur.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Indiskur B\u00faskapur\n\nH\u00f3ast f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi\u00f0 er st\u00f3rt n\u00f3gvasta\u00f0ni, er India av fremstu \u00eddna\u00f0arlondum \u00ed heiminum. B\u00e6\u00f0i \u00ed \u00eddna\u00f0inum og landb\u00fana\u00f0inum eru gj\u00f8rd st\u00f3r framstig seinastu 25 \u00e1rini, og ta\u00f0 hevur eggja\u00f0 \u00fatlendskum fyrit\u00f8kum at gera \u00edl\u00f8gur \u00ed landinum. I India er b\u00faskaparmenning vi\u00f0 t\u00f8lum, sum annars bara Kina hevur borga\u00f0 fyri. \u00cd 2011 ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0, at v\u00f8ksturin \u00ed indisku bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kuni ver\u00f0ur 9 pst. Tj\u00fagu \u00e1r vi\u00f0 samfeldum b\u00faskaparv\u00f8kstri s\u00e6st aftur \u00ed menningini - eisini hj\u00e1 teimum f\u00e1t\u00e6ku. Men ikki allir partar av India nj\u00f3ta \u00e1g\u00f3\u00f0an av b\u00faskaparv\u00f8kstrinum. Menningin er \u00f3j\u00f8vn \u00ed ymsu landsp\u00f8rtunum. Og ta\u00f0 er ikki alt\u00ed\u00f0 \u00ed teimum landsp\u00f8rtunum vi\u00f0 mesta b\u00faskaparv\u00f8kstrinum, at positiv \u00farslit s\u00edggjast aftur \u00ed heilsust\u00f8\u00f0uni. \n\nEin av st\u00f8rstu trupulleikum, sum India leingi hevur drigist vi\u00f0, er at \u00fatvega n\u00f3g miki\u00f0 av mati til f\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 alsamt fj\u00f8lgast. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er India sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 mat, t\u00ed korn- og r\u00edsgr\u00f8\u00f0in er tr\u00edfalda\u00f0, s\u00ed\u00f0an landi\u00f0 gj\u00f8rdist fr\u00e6lst \u00ed 1947. Framgongdin stendst lutv\u00edst av \"gr\u00f8nu kollveltingini\" \u00ed 1960-\u00e1runum, t\u00e1 i\u00f0 st\u00f3rar n\u00fdskipanir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. T\u00e1 var m.a. fari\u00f0 at velta kornsl\u00f8g og r\u00edssl\u00f8g, sum frukta\u00f0u v\u00e6l betur.\n\nSt\u00f3rur v\u00f8kstur hevur veri\u00f0 \u00ed \u00eddna\u00f0inum, s\u00ed\u00f0an landi\u00f0 gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki. Verksmi\u00f0jurnar gera til d\u00f8mis mat, bilar, flogf\u00f8r, teldu\u00fatb\u00fana\u00f0 og r\u00famdarrakettir. Evnafr\u00f8\u00f0i\u00eddna\u00f0urin er st\u00f3rur, og kl\u00e6\u00f0i og le\u00f0urv\u00f8rur eru t\u00fddningarmikil \u00fatflutningur. Um helvtin av t\u00ed, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed India, ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed sm\u00e1um \u00e6ttarfyrit\u00f8kum, sum gera messingssm\u00ed\u00f0, le\u00f0urv\u00f8rur, pl\u00e1tur og lutir \u00far vi\u00f0i. Sj\u00e1lvt um landi \u00ed l\u00f8tuni hevur ein av teimum skj\u00f3tast vaksandi b\u00faskapinum \u00ed heiminum, eru ta\u00f0 umlei\u00f0 400.000.000 sum liva \u00ed st\u00f3rum f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, her er marki\u00f0 um ein forvinnur undir 7 kr. um dagin.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nN\u00f3gvir tr\u00faarb\u00f3lkar eru \u00ed India og n\u00f3gv tann st\u00f8rsti er hinduisma. Har tr\u00fagva tey upp\u00e1 n\u00f3gvar ymiskar gudar. Tey tr\u00fagva at t\u00e1 tey doyggja, ver\u00f0a tey endurf\u00f8dd \u00ed einum \u00f8\u00f0rum l\u00edki. Skikkar man s\u00e6r illa kann ein vera f\u00f8ddur sum hundur ella anna\u00f0 dj\u00f3r.  Hevur man liva sum b\u00f3ndi og skikka s\u00e6r v\u00e6l og doyr, kann man vera f\u00f8ddur inn \u00ed eina r\u00edka familju. Ta\u00f0 besta sum kann henda er, at tey ikki ver\u00f0a f\u00f8dd aftur men fara \u00ed nirvana, eitt slag av himmal har einki er. Kasti skipanin er n\u00fa forbo\u00f0in \u00ed India, men enn virkar hon, serliga \u00ed bygdunum. Kasti skipanin ger at f\u00f3lkini eru b\u00f3lka\u00f0i \u00ed 7 ymiskar kastir. Tann h\u00e6gsta kastin er bramin. Prestar og t\u00fd\u00f0andi lei\u00f0arar eru f\u00f8ddir inn \u00ed bramin kastina. Ta\u00f0 var ikki loyvt f\u00f3lki fr\u00e1 einari kast, at blanda seg vi\u00f0 eina a\u00f0ra kast og slett ikki at giftast vi\u00f0 einum fr\u00e1 einari a\u00f0rari kast.  Tann l\u00e6gsta kastin er tey kastu leysu. Ta\u00f0 eru um 160 mi\u00f3. kastu leys. Um tvey fr\u00e1 hv\u00f8r s\u00ednari kast giftust og fingu b\u00f8rn, gj\u00f8rdist tey \u00f8ll kastu leys. Um ein hev\u00f0i uppf\u00f8rt seg v\u00e6l og doy\u00f0i, bleiv vi\u00f0komandi f\u00f8ddur inn \u00ed eina h\u00e6gru kast.\n\nMangir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir, mong m\u00e1l og mangar mentanir eru \u00ed India. Tr\u00edggir av st\u00f8rstu \u00e1tr\u00fana\u00f0unum \u00ed heiminum - hinduisma, buddisma og sikhisma - t\u00f3ku seg upp her. India, eitt land, har flest f\u00f3lk eru hinduistar, hevur fleiri muslimar enn \u00f8ll hini londini \u00ed heiminum, uttan Indonesia og Pakistan. Flestir indarar eru hinduar, men eisini eru mangir a\u00f0rir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir, til d\u00f8mis sikhisma og jainisma. Sikhar tr\u00fagva \u00e1 ein gud. St\u00f8rsti halgid\u00f3mur teirra er Gylta Templi\u00f0 \u00ed Amritsar \u00ed Punjab \u00ed Nor\u00f0urindia. Mong sikhisk mannf\u00f3lk hava vavh\u00fagvu, turban, um h\u00f8vdi\u00f0 sum tekin um reinleika. Jainisma l\u00edkist hinduismu. Jainistarnir hava dj\u00fapa vir\u00f0ing fyri \u00f8llum livandi.\n\nM\u00e1l \n\nTa\u00f0 ver\u00f0a tosa\u00f0 yvir 200 m\u00e1l \u00ed India, harav 24 ver\u00f0a tosa\u00f0 av meiri enn 1 milli\u00f3n f\u00f3lkum. Harafturat eru umlei\u00f0 1500 ymsar dialektir. 17 ymisk almenn skriftm\u00e1l ver\u00f0a n\u00fdtt (tey kunnu millum anna\u00f0 s\u00edggjast \u00e1 pengase\u00f0lunum vi\u00f0 Mahatma Gandhi \u00e1). Almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed India er indo-evropeiska m\u00e1li\u00f0 hindi. Hindi er avleggari av t\u00ed n\u00fa dey\u00f0a m\u00e1linum sanskrit, sum ariarir h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00e1 teir gj\u00f8rdu innr\u00e1s \u00ed landi\u00f0. Konkani er eitt indo-ariskt m\u00e1l, i\u00f0 indiski etniski b\u00f3lkurin konkani-f\u00f3lki\u00f0 tosar. Konkani ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed konkani-landspartinum, sum fevnir um eitt n\u00fa Goa. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur b\u00e6\u00f0i skriva\u00f0 vi\u00f0 devangari (devangari er eitt alfabet, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at skriva fleiri av indisku m\u00e1lunum) og t\u00ed lat\u00ednska alfabetinum. Konkani hevur veri\u00f0 \u00ed vanda fyri at doyggja \u00fat. Tann \u00f3gvusliga vesturlendska \u00e1virkanin \u00ed India hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r, at enskt (og portugisiskt \u00ed Goa) eru vor\u00f0in n\u00f3gv br\u00fakt m\u00e1l millum katolikkar, me\u00f0an hindu-nationalisman hevur gj\u00f8rt, at marathi er blivi\u00f0 eitt n\u00f3gv br\u00fakt m\u00e1l millum hinduar. Hetta r\u00e1k bleiv ste\u00f0ga\u00f0 \u00ed 1985 av eini sterkari konkani-r\u00f8rslu \u00ed Goa, sum hev\u00f0i st\u00f3ra undirt\u00f8ku fr\u00e1 b\u00e1\u00f0um teimum \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu b\u00f3lkunum.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Indiskur Politikkur\n\n\u00cd India er dey\u00f0ad\u00f3mur.\n\nJavnr\u00e6ttindi \n\nKynslig samvera millum samkynd er aftur \u00f3l\u00f3glig \u00ed India \u00ed 2013. Hetta er st\u00f8\u00f0an, n\u00fa H\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed India hevur kolld\u00f8mt ein \u00farskur\u00f0 hj\u00e1 einum l\u00e6gri r\u00e6tti, sum fyri f\u00fdra \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani seg\u00f0i, at kynslig samvera millum samkynd var ikki eitt brotsverk.  L\u00f3gargrein 377, sum hon er nevnd, hevur veri\u00f0 partur av indiskari l\u00f3gg\u00e1vu, s\u00ed\u00f0ani hj\u00e1landat\u00ed\u00f0inat\u00ed\u00f0ina. L\u00f3gargreinin bannar f\u00f3lki at hava \"kynsliga samveru \u00edm\u00f3ti n\u00e1tt\u00farunnar fyriskipan.\" \u00cd \u00farskur\u00f0inum sigur H\u00e6gstir\u00e6ttur, at gamla l\u00f3gargreinin hevur r\u00e6ttargildi, og at ta\u00f0 er l\u00f3gg\u00e1vutingi\u00f0, i\u00f0 m\u00e1 gera av, um hon skal var\u00f0veitast ella ikki. Amnesty International sigur, at \u00farskur\u00f0urin er st\u00f3rt bakkast fyri indiska samfelagi\u00f0, og at landi\u00f0 vi\u00f0 hesum er sett mong \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina, t\u00e1 talan er um at verja grundleggjandi borgarar\u00e6ttindi .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Indisk Landafr\u00f8\u00f0i\n\nIndia er um 3.287. 263 km2 til st\u00f8ddar. Til samanbering er F\u00f8royar 1.400 km2. Longdin millum su\u00f0ur og nor\u00f0 er 3.214 km og millum eystur og vestur 2.933 km. St\u00f3ra, fj\u00f8lbroytta landi\u00f0 India er sjeynda landi\u00f0 \u00ed heiminum \u00ed st\u00f8dd, og har b\u00fdr mest f\u00f3lk n\u00e6st eftir F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldinum Kina. India er skipa \u00ed 28 statum og har b\u00fagva 1,236,344,631 f\u00f3lk \u00ed 2014. \n\nLandslutir:\n\nTryggleiki\n\nYvirgangur \n\nTa\u00f0 er st\u00f3rur vandi fyri yvirgangs\u00e1lopi \u00ed India. Vandin er st\u00f8rstur \u00ed nor\u00f0aru serstatunum Jamma og Kashmir, men eisini a\u00f0ra sta\u00f0nis \u00ed India er vandi fyri yvirgangs\u00e1lopi. Mumbai bleiv tann 26. november og n\u00e1ttina til 27. november 2008 rakt av eini seriu av samskipa\u00f0um yvirgangs\u00e1lopum r\u00e6tta\u00f0 m\u00f3ti m.a eini sera upptiknari jarnbreytarst\u00f8\u00f0 (Chatrapati Shivaji), einari v\u00e6lumt\u00f3ktari matstovu (Caf\u00e9 Leopold), einum fyrit\u00f8kura\u00f0h\u00fasi (Nariman House), tveimum sj\u00fakrah\u00fasum (Cama og Albless) og tveimum internationalum hotellum (Taj Palace Hotel og The Oberoi Trident Hotel).  Umframt hetta kom eisini tilvildarlig skj\u00f3ting fr\u00e1 yvirgangsf\u00f3lkunum \u00ed sm\u00e1um b\u00f3lkum fr\u00e1 minnisverkinum Gateway of India til hesi m\u00e1l. Yvirgangsf\u00f3lkini t\u00f3ku g\u00edslar fleiri sta\u00f0ni, og ikki fyrr enn sunnudagin 30. november 2008 kundi tann indiski myndugleikin v\u00e1tta, at g\u00edslast\u00f8\u00f0an var enda\u00f0. 165 dey\u00f0 og 304 s\u00e6rd, \u00edrokna\u00f0 \u00fatlendingar. Tann 25. juli 2008 bleiv tann su\u00f0urindiski b\u00fdurin Bangalore raktur av eini seriu upp \u00e1 \u00e1tta bumbur. Bumburnar, i\u00f0 v\u00f3ru plasera\u00f0ar ymsa sta\u00f0ni \u00ed b\u00fdnum, drupu tvey og s\u00e6rdu fleiri, t\u00f3 ongan \u00fatlending.\n\nKriminalitetur \n\n\u00cd nor\u00f0ara parti av India eru \u00e1lop, f\u00f3lkar\u00e1n og mor\u00f0 \u00e1 \u00fatlendingar, i\u00f0 fjakka. Ta\u00f0 ver\u00f0ur t\u00ed fr\u00e1r\u00e1tt at fjakka einsamallur ella \u00ed sm\u00e1um b\u00f3lkum. Fer\u00f0af\u00f3lk mugu ver\u00f0a ansin vi\u00f0v\u00edkjandi narkotika, t\u00ed \u00ed India er h\u00f8r\u00f0 revsing fyri allar narkotika brotsger\u00f0ir. Til d\u00f8mis kunnu f\u00e1 gram av marijuana geva fleiri \u00e1ra fongsulsrevsing.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir"}
{"id": "1879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hannes%20av%20Skar%C3%B0i", "title": "J\u00f3hannes av Skar\u00f0i", "text": "J\u00f3hannes av Skar\u00f0i (7. apr\u00edl 1911 \u00ed T\u00f3rshavn - 24. januar 1999) er sonur S\u00edmun av Skar\u00f0i.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1984 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri \tyrkisb\u00f3kmentir.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Bokasolan.fo: J\u00f3hannes av Skar\u00f0i\n\nSkar\u00f0i, J\u00f3hannes av\nSkar\u00f0i, J\u00f3hannes av\nSkar\u00f0i, J\u00f3hannes av\nAndl\u00e1t \u00ed 1999"}
{"id": "1880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Nicolai%20Jacobsen", "title": "Hans Nicolai Jacobsen", "text": "Hans Nicolai Jacobsen er f\u00f8ddur \u00ed Havn 4. mai 1832. Hann giftist \u00ed Havnar kirkju \u00ed 1853 vi\u00f0 J\u00f3honnu Mariu \u00far Koytu heiman av Sandi. T\u00e1 var hann bert 20 \u00e1ra gamal, sum t\u00e1 var r\u00e6ttuliga \u00f3vanligur giftingaraldur. Var vi\u00f0 til at seta J\u00f3lafundin \u00ed 1888. Hann var fa\u00f0ir Dr. Jakobsen. \n\nHans Nikl\u00e1i gekk \u00ed sk\u00fala \u00fati \u00e1 Reyni hj\u00e1 A.C. Lutzen sk\u00falameistara at l\u00e6ra at lesa, skriva og rokna, umframt at hann l\u00e6rdi allan kristiligan barnal\u00e6rd\u00f3m, sum t\u00ed\u00f0in kravdi. So skj\u00f3tt Hans Nikl\u00e1i var komin so miki\u00f0 til manna at hann kundi gera l\u00edt, hev\u00f0i p\u00e1pin hann vi\u00f0 s\u00e6r til alt arbei\u00f0i, \u00e1 tr\u00f8\u00f0ni og \u00e1 hei\u00f0i so v\u00e6l sum \u00e1 b\u00e1ti, og t\u00e1 var onki, sum \u00e6t hj\u00e1 ungd\u00f3minum at l\u00edva s\u00e6r. Ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt um hann at hann var ikki meira enn 13 \u00e1ra gamal, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r undir mansbyr\u00f0u. Hans Nikl\u00e1i l\u00e6rdi at binda b\u00f8kur inn, mest handilsb\u00f8kur, men eisini \u00e1lmanakkar og sovor\u00f0i\u00f0 sm\u00e1tt. So v\u00e6l l\u00e1 hetta arbei\u00f0i fyri hj\u00e1 honum, at ikki lei\u00f0 leingi um, fyrr enn hann bey\u00f0 s\u00e6r til at binda b\u00f8kur inn fyri f\u00f3lk. Hann fekk ikki s\u00f3rt at gera, og tann framm\u00edhj\u00e1vinningur, hann hev\u00f0i av handverki s\u00ednum, kom honum v\u00e6l vi\u00f0 og gj\u00f8rdist grundarlagi undir virki hansara seinni.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n hnj.fo - H. N. Jacobsen B\u00f3khandil. \n hnj.fo - Um H. N. Jacobsen. \n\nJacobsen, Hans Nicolai\nJacobsen, Hans Nicolai"}
{"id": "1881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dimmal%C3%A6tting", "title": "Dimmal\u00e6tting", "text": "Dimmal\u00e6tting (Dimma) er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, sum hevur veri\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1878. \n\nBla\u00f0i\u00f0 hev\u00f0i \u00ed fyrstuni tvey n\u00f8vn, eitt f\u00f8royskt, Dimmal\u00e6tting, eitt navn sum V. U. Hammershaimb var komin vi\u00f0, og eitt danskt Amtstidende for F\u00e6r\u00f8erne. Eftir 1978 var navni\u00f0 bert Dimmal\u00e6tting.\n\n\u00cd apr\u00edl 2008 keypti Dimmal\u00e6ttingin allan partapeningin \u00ed Vinnuvitan, sum eisini eigur Vikubla\u00f0i\u00f0 og Forlagi\u00f0 \u00e1 Deild. Dimmal\u00e6ttingin gj\u00f8rdist vi\u00f0 hesum st\u00f8rsta bla\u00f0h\u00fas \u00e1 f\u00f8royska markna\u00f0inum.\n\n\u00cd september 2013 gavst dagbla\u00f0i\u00f0 Dimmal\u00e6tting vi\u00f0 s\u00ednum virksemi, men 10. oktober 2014 kom bla\u00f0i\u00f0 \u00fat aftur, n\u00fa sum vikuskiftisbla\u00f0 hv\u00f8nn fr\u00edggjadag.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n\n 1878 - 1879 Lytje L\u00fctzen exam. jur.\n 1880 - 1882 Oliver Petr\u00e6us Effers\u00f8e\n 1882 - 1885 Louis Bergh\n 1885 - 1886 H. C. Petersen\n 1886 - 1889 R. C. Effers\u00f8e\n 1889 - 1892 Jacob Johansen\n 1892 - 1893 Oliver Petr\u00e6us Effers\u00f8e\n 1893 - 1894 Emil Bruun\n 1894 - 1900 Enok Daniel B\u00e6rentsen\n 1900 - 1901 S\u00f8ren E. M\u00fcller\n 1901 - 1902 Chr. Heilskov\n 1902 - 1905 R. C. Effers\u00f8e\n 1905 - 1918 Oluf Skaalum\n 1918 - 1936 Poul Niclasen\n 1936 - 1981 Georg L. Samuelsen\n 1981 - 1995 Benny Samuelsen\n 1995 - 2001 Beate L. Samuelsen\n 1995 - 2002 Georg L. Petersen\n 2002 - 2007 Ingi Samuelsen\n 2007 - 2013 \u00c1rni Gregersen\n 2014 - 2015 Sveinur Tr\u00f3ndarson\n 2015 - 2019 Georg L. Petersen\n\nKeldur \n\n Jette D. S\u00f8llinge og Niels Thomsen: De danske aviser 1634 - 1989, bind 2, Odense 1989, s. 690-691\n Niels Thomsen og Jette D. S\u00f8llinge: De danske aviser 1634 - 1989, bind 3, Odense 1991, s. 693-694\n Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0: F\u00f8roysk bla\u00f0s\u00f8ga 1852 - 2002; Forlagi\u00f0 Sprotin 2002\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Dimmal\u00e6tting\n Dimmal\u00e6tting - Um felagi\u00f0\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "1883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Atvarp%20F%C3%B8roya", "title": "\u00datvarp F\u00f8roya", "text": "\u00datvarp F\u00f8roya (\u00daF) var almenna \u00fatvarpi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og eitur n\u00fa Kringvarp F\u00f8roya.\n\nFyribils stj\u00f3rin eitur K\u00e1ri S\u00f3lstein.\n\nS\u00f8gan \n\u00datvarp F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1957 og f\u00f3r undir regluligar sendingar 6. februar 1957. L\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i \u00ed 1956 samtykt at seta \u00e1 stovn eitt alment \u00fatvarp \u00ed F\u00f8royum. Fyrsti \u00fatvarpsstj\u00f3rin var Axel T\u00f3rgar\u00f0, i\u00f0 seinni gj\u00f8rdist prestur, fyrsta programmf\u00f3lki\u00f0 var Hj\u00f8rdis Thomsen \u00far N\u00f3lsoy. Elias Johansen, Lias \u00ed R\u00e6ttar\u00e1, sum fyrr hev\u00f0i veri\u00f0 bla\u00f0stj\u00f3ri, var eisini eitt av fyrstu starvsf\u00f3lkunum \u00ed \u00fatvarpinum, \u00ed fyrstani keypti \u00fatvarpi\u00f0 t\u00ed\u00f0indi fr\u00e1 honum fyri \u00e1v\u00edst kr\u00f3nutal, men seinni var\u00f0 hann settur \u00ed fast starv. Eftir Axel T\u00f3rgar\u00f0, \u00ed 1960, t\u00f3k Niels Juel Arge vi\u00f0 sum \u00fatvarpsstj\u00f3ri, og hann leiddi stovnin, til hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r fyri aldur \u00ed 1990. Niels Juel byrja\u00f0i \u00ed f\u00f8stum starvi sum upplesari \u00ed \u00fatvarpinum longu \u00ed mai 1957.\n\nSent var\u00f0 ein h\u00e1lvan t\u00edma \u00e1 mi\u00f0degi og millum h\u00e1lvan og heilan t\u00edma um kv\u00f8ldi\u00f0. H\u00f8vu\u00f0sinnihaldi\u00f0 v\u00f3ru t\u00ed\u00f0indi, ve\u00f0urt\u00ed\u00f0indi og nakrar talu- og t\u00f3nleikasendingar. \n\n\u00datvarpi\u00f0 menti seg gj\u00f8gnum \u00f8ll tr\u00fdssini, stundum vi\u00f0 st\u00f3rum framlei\u00f0slum av \u00fatvarpsleikum, beinlei\u00f0is sendingum, t\u00fd\u00f0ing av heimsb\u00f3kmentum o.s.fr.\n\n\u00datvarp F\u00f8roya hev\u00f0i ikki nokk av pengum til at mennast n\u00f3g n\u00f3gv, og t\u00ed var fari\u00f0 undir at f\u00e1a fleiri innt\u00f8kur til vega, hetta gj\u00f8rdist vi\u00f0 eydnusp\u00e6linum V4. Ta\u00f0 var\u00f0 samb\u00e6rt l\u00f8gtingsl\u00f3g sett \u00ed verk \u00ed november 1969. V4 v\u00edsti seg at gerast ein rimmar innt\u00f8kukelda hj\u00e1 \u00fatvarpinum. Samstundis fekk \u00fatvarpi\u00f0 s\u00edna st\u00f8rstu vi\u00f0gongd nakrant\u00ed\u00f0 vi\u00f0 undirhaldssendingunum, sum folk bara nevndu V4. Fer\u00f0ast var\u00f0 kring landi\u00f0, og sent var\u00f0 av bygd og \u00far b\u00fd \u00ed eini 10 \u00e1r.\n\nFyrstu \u00e1rini var\u00f0 sent av Bryggjubakka \u00ed h\u00f8lum, sum \u00fatvarpi\u00f0 upprunaliga leiga\u00f0i fr\u00e1 Telefonverkinum, og keypti fyrst \u00ed sjeyti\u00e1runum. Fari\u00f0 var\u00f0 undir byggingina av n\u00fdggjum \u00fatvarpsh\u00fasi \u00e1 heysti 1978, og 2. juli 1981 var\u00f0 flutt inn \u00ed tann eystara partin av h\u00fasinum, sum hevur tr\u00edggjar \u00fatvarpsstovur og skrivstovu- og redaksj\u00f3nsr\u00fam.\n\n\u00c1 sj\u00e1lvum 25 \u00e1ra degnum, tann 6. februar 1982, var\u00f0 alt h\u00fasi\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak. N\u00fa v\u00f3ru eisini forh\u00f8llin, \u00fatvarpsh\u00f8llin og leikh\u00f8llin kl\u00e1rar. \u00datvarpi\u00f0 hev\u00f0i n\u00fa einar 2200 fermetrar av g\u00f3lvi at h\u00fasast \u00e1, og bara \u00fatvarpsh\u00f8llin einsam\u00f8ll hev\u00f0i l\u00edka st\u00f3ra g\u00f3lvv\u00eddd, sum tey gomlu h\u00f8lini \u00e1 Bryggjubakka tilsamans.\n\n\u00datvarp F\u00f8roya var s\u00edni fyrstu mongu \u00e1r einasti luftborni mi\u00f0il \u00ed landinum. Kapping var fr\u00e1 norskum, donskum og \u00edslendskum \u00fatvarpi. \u00cd henni st\u00f3\u00f0 \u00datvarp F\u00f8roya seg v\u00e6l.\n\nUmlei\u00f0 1980 fekk \u00daF eisini kapping fr\u00e1 sj\u00f3nvarpi \u00ed F\u00f8royum. Sendingarnar hj\u00e1 fyrst Sj\u00f3nvarpsfelagnum \u00ed Havn og s\u00ed\u00f0ani Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya t\u00f3ku \u00ed fyrstani n\u00f3gvar lurtarar ein part av degnum, men sum fr\u00e1 lei\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00fatvarpi\u00f0 seg eisini v\u00e6l \u00ed hesi kapping og menti seg.\n\n\u00cd n\u00edti\u00e1runum kom fyrst kapping fr\u00e1 fylgisveinasj\u00f3nvarpi og s\u00ed\u00f0ani \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum \u00fatvarpsr\u00e1sum. Umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 \u00datvarpi F\u00f8roya broyttust, og kappingin um lurtararnar har\u00f0na\u00f0i enn meir.\n\n\u00datvarpi\u00f0 f\u00f3r undir s\u00ednar sendingar vi\u00f0 einum l\u00edtlum 5 kW-sendara fr\u00e1 Marconi, sum kom \u00far Su\u00f0urafrika, hagar hann var\u00f0 sendur mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed fimti\u00e1runum. Hann var\u00f0 t\u00f3 ongant\u00ed\u00f0 uppsettur har og kom s\u00ed\u00f0ani til F\u00f8roya, har hann var\u00f0 settur upp uppi \u00e1 Var\u00f0a \u00ed Havn.\n\nHesin sendari var leingi \u00e1liti\u00f0 hj\u00e1 \u00datvarpi F\u00f8roya at bera bo\u00f0 til F\u00f8roya folk, men hann hev\u00f0i s\u00ednar veikleikar og onkunt\u00ed\u00f0 kava\u00f0i hann inni, so hann fekk ikki sent. Hj\u00e1lpt var\u00f0 um hetta um t\u00edggju\u00e1raskifti 1969-1970, t\u00e1 tr\u00edggir FM-sendarar v\u00f3r\u00f0u settir upp \u00e1 H\u00fasareyni, \u00e1 Br\u00fanaskar\u00f0i og \u00e1 Hestinum.\n\nHesir sendarar sendu ikki so langt sum millumbylgjan, men lj\u00f3\u00f0g\u00f3\u00f0skan var munandi betri, og gj\u00f8gnum hesar sendarar hoyrdu eitt n\u00fa hetlendingar s\u00ednar fyrstu sendingar \u00ed stereo. \u00datvarp F\u00f8roya var\u00f0 seinni \u00ed sjeyti\u00e1runum fyrsta \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0, sum rakk um alt landi\u00f0 vi\u00f0 stereo.\n\n\u00d8ll \u00e1tti\u00e1rini var\u00f0 arbeitt fyri n\u00fdggjum og sterkum millumbylgjusendara at r\u00f8kka sj\u00f3f\u00f3lki\u00f0, sum hev\u00f0i s\u00edtt arbei\u00f0spl\u00e1ss v\u00ed\u00f0a um Nor\u00f0uratlantshav. Hetta fekst loksins \u00ed lag, og avr\u00e1tt var\u00f0 at byggja ein 200 kW-sendara \u00ed Akrabyrgi. Hann sendi \u00ed 18 \u00e1r, til hann \u00ed 2008 var\u00f0 skiftur \u00fat vi\u00f0 tveir n\u00fdggjar sendarar, ein \u00e1 100 kW og ein \u00e1 50 kW.\n\n1. januar 2005 v\u00f3r\u00f0u \u00datvarp F\u00f8roya og Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya l\u00f8gd saman \u00ed ein stovn, Kringvarp F\u00f8roya. Stj\u00f3rin \u00ed Kringvarpinum eitur Dia Midjord, hann t\u00f3k vi\u00f0 starvinum 1. august 2012 eftir at Annika Mitt\u00fan Jacobsen leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n \u00datvarp F\u00f8roya\n \u00daF LIVE\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nFj\u00f8lmi\u00f0lar\n\u00datvarp"}
{"id": "1887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saint-Pierre%20og%20Miquelon", "title": "Saint-Pierre og Miquelon", "text": "Saint-Pierre og Miquelon eru oyggjar sum politiskt hoyra til Frakland. Oyggjarnar liggja uttanfyri landslutin N\u00fdfundland og Labrador \u00ed Eysturkanada. T\u00fddningarmesta vinnan er fiskivinnan. F\u00f3lkatali\u00f0 var 6.311 \u00ed januar 2014, av teimum b\u00fa\u00f0u 5.676 \u00ed Saint-Pierre (\u00e1 f\u00f8royskum ofta Sankt Pir) og 635 \u00ed Miquelon-Langlade.\n\nLandfr\u00f8\u00f0i\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur\n\nMentan\n\nB\u00faskapur og fer\u00f0sla\n\nB\u00f8kur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Grandcolombier.com - Saint-Pierre & Miquelon Encyclopedia\n Saint-Pierre og Miquelon\n\nAmerika\nFrakland\nOyggjar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "1892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smyril%20%28fuglur%29", "title": "Smyril (fuglur)", "text": "Smyril (fr\u00f8\u00f0iheiti - Falco columbarius subaesalon) er einasti r\u00e1nsfuglur sum eigur \u00ed F\u00f8royum \u00ed dag, men hildi\u00f0 ver\u00f0ur at hav\u00f8rnin \u00e1tti \u00ed F\u00f8royum \u00ed gomlum d\u00f8gum. Hann er av minstu falkum. Steggin er dimmgr\u00e1ur oman\u00e1, gulbr\u00fanur vi\u00f0 dimmum strikum \u00ed ne\u00f0ra og um h\u00e1lsin; b\u00f8gan er sm\u00e1flekkut av dimmum og lj\u00f3sum br\u00fanum. Ungfuglurin l\u00edkist b\u00f8guni, men dimmari.\n\nR\u00e1nsfuglur \nSmirilin er l\u00edka grammur sum vei\u00f0ifalkurin. Starar, steinst\u00f3lpur, t\u00edtlingar og a\u00f0rar sm\u00e1fuglar drepur hann \u00ed meingi. Leingi kann hann sita samanhoykin \u00e1 eini t\u00fagvu og skimast \u2014 avbara v\u00e6l skygdur er hann. N\u00fa f\u00e6r hann eyga \u00e1 ein gr\u00e1t\u00edtling langt burtur. L\u00e1gt yvir j\u00f8r\u00f0ini fl\u00fdgur hann \u2014 t\u00edtlingurin st\u00f8kkur upp, og kvikur sum ein hvirla er smirilin eftir honum. Men hin l\u00edtli er knappur \u00ed vendini, hv\u00f8rja fer\u00f0 hann kennir smirilin t\u00e6tt at s\u00e6r, snittar hann til viks, so smirilin ver\u00f0ur \u00e1haldsin \u00ed takinum. Men t\u00edtlingurin m\u00f8\u00f0ist, og finnur hann ikki eitt fri\u00f0skj\u00f3l, so er dey\u00f0in v\u00edsur. M\u00f3t einum gar\u00f0i heldur hann fer\u00f0ini, sm\u00fdgur inn \u00ed eina holu og er bjarga\u00f0ur. Nipin setur smirilin seg uppiyvir at l\u00fara, men t\u00edtlingurin kemur ikki \u00fat, fyrr enn hann er farin. \n \nStarar tyrpast t\u00e6tt saman \u00ed flokk undan honum, og fl\u00fagva so h\u00f8gt upp \u00ed loft \u2014 v\u00e6l vita teir, at uttan hann er uppi yvir teimum, f\u00e6r hann hv\u00f8rki nev ella kl\u00f8ur \u00ed teir. Og onkursvegna munna teir eisini f\u00e1a \u00f8rkymla\u00f0 hann \u00ed flognum, t\u00ed t\u00e1 i\u00f0 teir halda seg v\u00e6l saman, m\u00e1 hann oftast fara fr\u00e1 vi\u00f0 ongum. So r\u00e6ddur kann stari vera, at hann fl\u00fdgur undan inn \u00ed roykstovuna og ytst undir v\u00e6\u00f0ingina; og so mor\u00f0g\u00edrugur er smirilin, at hann eltir; men t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00e6r f\u00f3lki\u00f0 inni, skundar hann s\u00e6r \u00fat aftur. Eisini st\u00f8rri fuglar, sum l\u00f3gv og sn\u00edpa, mugu stundum lata l\u00edv fyri honum. Smiril eigur v\u00ed\u00f0a \u00ed nor\u00f0anlondum, men einans \u00ed F\u00f8royum er hann alt \u00e1ri\u00f0. Rei\u00f0ur t\u00edmir hann ikki at gera s\u00e6r, tekur heldur eitt kr\u00e1kurei\u00f0ur; t\u00e1 ver\u00f0ur bardagi millum b\u00e6\u00f0i, men knappur og kn\u00e1ur, sum smirilin er, m\u00e1 kr\u00e1kan oftast dv\u00edna, alt hon er n\u00f3gv st\u00f8rri. Smiril verpur 4 rey\u00f0br\u00fan egg, og 3 vikur seinni koma ungarnir \u00fat. Kemur t\u00fa at rei\u00f0rinum, so blaka teir seg \u00e1 ryggin og h\u00f8gga upp \u00edm\u00f3ti t\u00e6r vi\u00f0 kl\u00f3num \u2014 teir eru av t\u00ed berginum brotnir \u2014 breg\u00f0a ikki \u00far \u00e6tt. \u2014 Lj\u00f3tt er at s\u00edggja, hvussu smiril drepur sm\u00e1fugl, og ofta illskast vit inn \u00e1 hann, men annars kann hann ikki liva. Hvat skulu vit t\u00e1 siga um teir \u00bbsportsmenn\u00ab, sum mest til stuttleika drepa og s\u00e6ra hundra\u00f0tals av fuglum, s\u00e6ra teir so, at teir mangan f\u00e1a \u00f3rei\u00f0iligari dey\u00f0a, enn t\u00e1 i\u00f0 smiril tekur teir. \n\nR\u00e1nsfuglar, i\u00f0 hoyra til falka\u00e6ttina, kennast \u00e1 flogi av sera sp\u00edsku veingjabroddum teirra og heldur langa veli. T\u00e6tt hj\u00e1 s\u00e6rt t\u00fa, at smyrilin hevur r\u00e6ttiliga tj\u00fakt nev, i\u00f0 beint aftan fyri ni\u00f0urbenda oddin \u00e1 yvirnevinum hevur eina \"tonn\", i\u00f0 nevnist falkatonnin, i\u00f0 fellur inn \u00ed samsvarandi foyru \u00e1 undirnevinum. \u00cd falka\u00e6ttini (Falconidae) eru uml. 60 ymisk sl\u00f8g, i\u00f0 liva um meginpartin av heiminum. Smyrlarnir eru b\u00fdttir sundur \u00ed 10-11 ymisk sl\u00f8g, sum eiga nor\u00f0alaga \u00e1 nor\u00f0urh\u00e1lvu. Ta\u00f0 smyrlaslagi\u00f0, i\u00f0 s\u00e6st \u00ed F\u00f8royum b\u00e6\u00f0i sum b\u00fafuglur og sum flytifuglur, eitur \u00e1 l\u00e1t\u00edni Falco columbarius subaesalon, og eigur eisini \u00ed \u00cdslandi og \u00ed Skotlandi. Ta\u00f0 eru serliga teir longu veingirnir \u00e1 hesum slagnum, sum br\u00f3ta fr\u00e1 slagnum aesalon, i\u00f0 eigur nor\u00f0alaga \u00ed Nor\u00f0urlondum, heilt eystur \u00ed Siberia.\n\n\u00datsj\u00f3nd \nSmyril er minsti falkur \u00ed Evropa. Hann er 25 til 30 cm til longdar og hevur eina veingjabreidd fr\u00e1 50 til 60 cm. St\u00f3rur munur er \u00e1 steggja og b\u00f8gu. Steggin er gr\u00e1bl\u00e1ur oman\u00e1 og rey\u00f0br\u00fanur um b\u00fakin og hevur brei\u00f0ar \u00e1lir. Oman\u00e1 er b\u00f8gan morrey\u00f0 og um b\u00fakin er hon heilt lj\u00f3sagul og hevur brei\u00f0ar morrey\u00f0ar \u00e1lir. Teir ungu fuglarnir l\u00edkjast b\u00f8guni til fram \u00edm\u00f3ti v\u00e1ri, t\u00e1 teir missa gomlu fja\u00f0rarnar og gr\u00e1bl\u00e1ir fja\u00f0rar vaksa fram \u00e1 bakinum \u00e1 ungu steggjunum. B\u00f8gan vigar \u00ed mi\u00f0al 210 gr, og er t\u00ed heldur st\u00f8rri og tj\u00fakkri enn steggin, sum \u00ed mi\u00f0al vigar 50 g minni.\n\n\u00datbrei\u00f0sla og flyting \n\u00cd dag eiga uml. 25 \u2013 50 p\u00f8r av smyrlum \u00ed F\u00f8royum. Stovnurin er \u00ed framgongd, eftir eina st\u00f3ra minking mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed farnu \u00f8ld. Ein ors\u00f8k til framgongdina \u00ed dag eru teir r\u00e6ttiliga ve\u00f0urg\u00f3\u00f0u vetrarnir, har starar og gr\u00e1spurvar hava kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l, og t\u00ed eru eitt gott f\u00f8\u00f0slugrundarlag hj\u00e1 smyrlunum. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ein partur av f\u00f8royska stovninum er b\u00fafastur. \u00cdslendski stovnurin telir \u00edmillum 1000 og 2000 p\u00f8r, harav teir flestu eru flytifuglar. N\u00f3gvir av teimum eru \u00ed F\u00f8royum \u00e1 v\u00e1ri og heysti, \u00e1 veg til vetrarb\u00fdli \u00e1 bretsku oyggjunum og \u00ed Fraklandi. Nakrir av smyrlunum, sum eru \u00ed F\u00f8royum um veturin, eru helst \u00edslendskir. Bert teir nor\u00f0astu smyrlarnir eru flytifuglar av teirri einfaldu ors\u00f8k, at sm\u00e1fuglarnir, teir liva av, flyta su\u00f0ureftir um heysti\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0i \nSmyril vei\u00f0ir ofta har fr\u00edtt og opi\u00f0 er, og ger ofta \u00f3v\u00e6nta\u00f0 snar\u00e1lop. Flestu fuglar ver\u00f0a tiknir \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini ella n\u00e6r vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina. Serliga er ta\u00f0 sj\u00f3nin, i\u00f0 ger smyril til ein fram\u00far g\u00f3\u00f0an r\u00e1nsfugl. Sj\u00f3narkyknurnar \u00ed eygunum eru 1 mill. fyri hv\u00f8nn mm\u00b2. Til samanberingar hevur menniskjan bert 100 t\u00fasund. \u00cd F\u00f8royum er fongurin vanliga stari, t\u00edtlingur, steinst\u00f3lpa og spurvur, ja sj\u00e1lvt va\u00f0fuglur sum t.d. l\u00f3gv og sn\u00edpa m\u00e1 l\u00fata. Ta\u00f0 er \u00f3tr\u00faligt, at smyrilin er f\u00f8rur fyri at taka ein so st\u00f3ran fugl sum l\u00f3gvin, i\u00f0 vigar uml. ta\u00f0 sama sum hann sj\u00e1lvur.\n\nVerping \nSmyril velur s\u00e6r \u00f8ki, sum er n\u00f3g st\u00f3rt til at f\u00f8\u00f0a ungarnar. \u00cd \u00cdslandi kann eitt t\u00edl\u00edkt \u00f8ki vera uml. 35 km\u00b2 til st\u00f8ddar. Smyril eigur ofta \u00ed br\u00f8ttum l\u00ed\u00f0um, men hann byggir t\u00f3 ikki rei\u00f0ur s\u00edtt sj\u00e1lvur. Finnur hann eitt gamalt kr\u00e1ku- ella ravnarei\u00f0ur \u00e1 h\u00f3skandi sta\u00f0i, er ta\u00f0 n\u00f3g gott. Vi\u00f0hv\u00f8rt verpir hann beint \u00e1 bera hellu uttan naka\u00f0 rei\u00f0ur. Verpingin byrjar \u00ed mai og eggini eru millum tr\u00fd og seks \u00ed tali, men vanliga f\u00fdra. Eggini eru uml. 40 mm til longdar og r\u00e6ttiliga rund, tey eru morrey\u00f0 vi\u00f0 t\u00f8ttum d\u00f8kkum deplum. Klekingin tekur uml. f\u00fdra vikur og ungarnir eru floygdir eftir \u00f8\u00f0rum f\u00fdra vikum. T\u00e1 ungarnir eru klaktir, er ta\u00f0 steggin sum vei\u00f0ir, og hann roytir ofta fongin, \u00e1\u00f0renn hann ver\u00f0ur givin b\u00f8guni \u00e1 einum \u00e1v\u00edsum sta\u00f0i t\u00e6tt vi\u00f0 rei\u00f0ri\u00f0 vi\u00f0 ungum. B\u00f8gan skr\u00e6\u00f0ir fongin sundur \u00ed h\u00f3skandi bitar, sum hon gevur ungum s\u00ednum.\n\nSlag \n Falco naumanni (Rey\u00f0smyril)\n Falco tinnunculus (Gr\u00fdtissmyril)\n Falco vespertinus (Kv\u00f8ldsmyril)\n Falco subbuteo (V\u00e1kasmyril)\n\nYmiskt \nSmyrilsnavni\u00f0 er gr\u00f3gvi\u00f0 inn \u00ed f\u00f8royska gerandisdagin. Su\u00f0uroyarlei\u00f0in ver\u00f0ur r\u00f8kt av Smyrli og eitt skipafelag Smyril Line ber eisini smyrilsnavni\u00f0. Smyrilin er nevndur \u00ed Fuglakv\u00e6\u00f0inum, i\u00f0 N\u00f3lsoyar P\u00e1ll yrkti fyrst \u00ed n\u00edtjandu \u00f8ld. Ein m\u00e1liska, sum enn hoyrist, t.d. t\u00e1 b\u00f8rn sp\u00e6la v\u00e6l saman og ein \u00f3tangi kemur og spillir sp\u00e6li\u00f0 og fri\u00f0in, er: \"N\u00fa kom smyril \u00ed staraflokk!\". \n\n111. \u00f8rindi \u00ed Fuglakv\u00e6\u00f0inum lj\u00f3\u00f0ar solei\u00f0is: \nTutla\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 fuglarnar, \nsum v\u00f3ru \u00ed m\u00edni tr\u00e1: \n\u201cN\u00fa kemur smyril \u00ed staraflokk, \npakki\u00f0 tykkum herfr\u00e1\u201d.\n\nMyndar\u00f8\u00f0\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Stamps.fo - Smyril (kelda, almenn ogn). \n FaroeNature.net > Smyril.\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "1894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smyril", "title": "Smyril", "text": "Smyril hevur fleiri t\u00fddningar:\nSmyril er ein fuglur. S\u00ed Smyril (fuglur).\nM/F Smyril er ein b\u00e1tur. S\u00ed M/F Smyril. \nSmyril Line er eitt felag. S\u00ed Smyril Line."}
{"id": "1898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M/F%20Smyril", "title": "M/F Smyril", "text": "M/F Smyril er fer\u00f0askip hj\u00e1 Strandfaraskipum Landsins, sum siglur \u00edmillum T\u00f3rshavn og Tv\u00f8royri.\n\nS\u00f8ga \n\nSu\u00f0uroy er heldur fjarskotin fr\u00e1 hinum oyggjunum, og t\u00ed er ta\u00f0 skilligt, at postflutningur til og \u00far oynni \u00ed gomlum d\u00f8gum var b\u00e6\u00f0i torf\u00f8rur og \u00f3regluligur. T\u00e1 i\u00f0 fr\u00edhandilin kom \u00ed 1856, v\u00f3r\u00f0u n\u00f3gvir handlar stovna\u00f0ir kring landi\u00f0, og ta\u00f0 var t\u00ed skj\u00f3tt monnum greitt, at ta\u00f0 kravdist eitt betri postsamband oyggjanna millum, enn ta\u00f0 i\u00f0 var. Tosa\u00f0 var\u00f0 aftur og fram um, hvussu hetta skuldi gerast, men ta\u00f0 v\u00f3ru bert or\u00f0.\n\nSmiril I \n\nSo t\u00f3ku Mortensens menn \u00e1 Tv\u00f8royri s\u00e6r um reiggj og gj\u00f8rdu s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Kochum Mekaniska Verkstad Aktiebolag \u00ed Malm\u00f8 um at sm\u00ed\u00f0a teimum eitt dampskip til innanoyggjasigling. Ta\u00f0 var t\u00ed ein st\u00f3rhending, t\u00e1 i\u00f0 Smiril vi\u00f0 froy\u00f0i fr\u00e1 b\u00f3gnum 19. desember 1895 kom inn um H\u00f8vdan og inn eftir Trongisv\u00e1gsfir\u00f0i \u00e1 s\u00edni fyrstu fer\u00f0 \u00far \u00fatlondum n\u00fdkomin av bakkastokki og leg\u00f0i at Mortensens br\u00fagv. Hesin fyrsti Smirilin byrja\u00f0i siglingina \u00ed januar 1896, og ta\u00f0 var ein kollvelting \u00ed f\u00f8royska postflutninginum, t\u00ed n\u00fa komu b\u00e6\u00f0i bl\u00f8\u00f0, br\u00f8v og annar postur skj\u00f3tari \u00fat \u00e1 bygdirnar. Eftir fer\u00f0a\u00e6tlanini hev\u00f0i Smiril v\u00edtt at fara \u00ed innanoyggjasiglingini - hann skuldi \u00e1 hv\u00f8rja bygd at kalla. \u00cd mai m\u00e1na\u00f0i 1917 seldi A/S J. Mortensens Eft. Smiril til F\u00e6r\u00f8ernes Amtskommune. Endaliga skeyti\u00f0 upp\u00e1 hann fekk Amtskommunan \u00ed 1921, og var\u00f0 hann n\u00fa skr\u00e1settur \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nSmiril II \n\u00cd 1931 l\u00e6t Tingi\u00f0 n\u00fdggjan Smiril sm\u00ed\u00f0a \u00ed Frederikshavn, og hann kom til F\u00f8roya \u00ed 1932. T\u00e1 i\u00f0 hann kom \u00e1 Havnina, var\u00f0 hann m\u00f3ttikin vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i t\u00f3nleiki og sangi, og f\u00f3lk helt hann vera eitt \u00f3gvuliga vakurt skip og serstakliga innan vi\u00f0 st\u00f3rari sal\u00f3n, bleytum sofum og st\u00f3lum. Eisini var ein l\u00edtil roykisal\u00f3n og kah\u00fattir ni\u00f0riundir til fer\u00f0af\u00f3lki\u00f0 og \u00e1 dekkinum til yvirmenninar. Eftir t\u00e1t\u00ed\u00f0ar kr\u00f8vum var hetta eitt st\u00e1siligt fer\u00f0amannaskip, sum sigldi til t\u00e6r st\u00f3ru bygdirnar eftir fastari fer\u00f0a\u00e6tlan, sum t.d. Vestmanna, V\u00e1gar og onkunt\u00ed\u00f0 Mykines, N\u00f3lsoy, Klaksv\u00edk og bygdirnar \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Eysturoy, Sandoy og Su\u00f0uroy. Tveir dagar eftir, at hann var komin, var\u00f0 hann settur \u00ed sigling millum oyggjarnar, og sama dag f\u00f3r gamli Smiril til Keypmannahavnar. Ta\u00f0 var vi\u00f0 sorgbl\u00eddni, at havnarf\u00f3lk eygleiddu hann, har hann f\u00f3r su\u00f0ur gj\u00f8gnum fj\u00f8r\u00f0in \u00fat \u00edm\u00f3ti Bor\u00f0uni. Hann hev\u00f0i t\u00e1 r\u00f8kt siglingina millum oyggjarnar \u00ed yvir 35 \u00e1r.\n\nSmyril III \n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1960-\u00e1runum samtykti l\u00f8gtingi\u00f0 at byggja n\u00fdtt skip til Strandfer\u00f0sluna, og 14. januar 1967 f\u00f3r ein n\u00fdggjur Smyril av bakkastokki \u00e1 T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ju \u00ed Havn (samb\u00e6rt broytingum \u00ed r\u00e6ttskrivingarreglunum var stavih\u00e1tturin n\u00fa broyttur fr\u00e1 Smiril til Smyril). Hann t\u00f3k v\u00e6l meira av f\u00f3lki enn tann, i\u00f0 var undan honum, og var pl\u00e1ss fyri 300 fer\u00f0af\u00f3lkum umbor\u00f0. Hann hev\u00f0i so st\u00f3ran motor, at siglit\u00ed\u00f0in millum Su\u00f0uroy og T\u00f3rshavn var bert 3 t\u00edmar, og hildu f\u00f3lk, at hetta var eitt \u00f3f\u00f8rt framstig. Hesin tri\u00f0ji Smyrilin hev\u00f0i, \u00ed mun til teir b\u00e1\u00f0ar fyrru, dieselmotor. Hinir b\u00e1\u00f0ir fyrru h\u00f8vdu dampmaskinu. Hesin Smyrilin var \u00fatgj\u00f8rdur vi\u00f0 \u00f8llum n\u00fat\u00edmans navigasj\u00f3nst\u00f3lum: radara, automatiskari st\u00fdring, o.s.fr. 10 kah\u00fattirnar v\u00f3ru vi\u00f0 tilsamans 30 koyggjum mi\u00f0skips til fer\u00f0af\u00f3lk. Manningin var 14 og b\u00fa\u00f0i har afturi, skipari og yvirmenn frammi \u00ed erva. \u00c1 ovasta dekki var st\u00f3r uppihaldssal\u00f3n vi\u00f0 kafeteria, \u00e1 ni\u00f0ara dekki v\u00f3ru kah\u00fattirnar til fer\u00f0af\u00f3lk og ein roykisal\u00f3n tv\u00f8rtur um alt skipi\u00f0. Hann var eitt sera sj\u00f3gott skip, og teir, i\u00f0 f\u00f8rdu hann, h\u00f8vdu bara gott at bera honum. Hann hev\u00f0i einki hvalabak framman, so at fordekki\u00f0 bor\u00f0fyltist vi\u00f0hv\u00f8rt, t\u00e1 i\u00f0 hann fekk onkran sj\u00f3gvin oman yvir seg, men var sum heild eitt r\u00f3ligt skip, i\u00f0 bar seg v\u00e6l \u00ed sj\u00f3num. Smyril var\u00f0 settur \u00ed Su\u00f0uroy\u00f0arsiglingina og su\u00f0uroyingar v\u00f3ru v\u00e6l n\u00f8gdir vi\u00f0, at fer\u00f0in nor\u00f0ur um fj\u00f8r\u00f0 n\u00fa einans t\u00f3k 3 t\u00edmar og ikki sum \u00e1\u00f0ur 4. Sum naka\u00f0 n\u00fdtt kundi hesin n\u00fdggi Smyrilin flyta nakrar f\u00e1ar bilar millum oyggjarnar. Hann hiva\u00f0i einar 4-5 ni\u00f0ur \u00ed lastina, men t\u00e1 m\u00e1ttu teir ikki vera ov st\u00f3rir. Ein bilur var\u00f0 settur \u00e1 dekki\u00f0, hv\u00f8rjumegin lastal\u00fakuna og ein \u00e1 sj\u00e1lva l\u00fakuna, men ta\u00f0 kravdi gott ve\u00f0ur, um bilarnir ikki skuldu koma at liggja undir \u00ed sj\u00f3roki. Hesin bilflutningur vant so n\u00f3gv upp \u00e1 seg, at t\u00fa skuldi vera heppin at f\u00e1a bilin vi\u00f0, um t\u00fa ikki hev\u00f0i bi\u00f0i\u00f0 um pl\u00e1ss frammanundan.\n\nSmyril IV \n\nTey, i\u00f0 vildu hava bil vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tey fer\u00f0a\u00f0ust millum T\u00f3rshavnar og Su\u00f0uroyar, gj\u00f8rdust alsamt fleiri og skj\u00f3tt var monnum greitt, at ney\u00f0ugt var at \u00fatvega st\u00f8rri skip, i\u00f0 kundi flyta n\u00f3gv fleiri bilar og f\u00f3lk \u00e1 Su\u00f0uroyarlei\u00f0ini. Ta\u00f0 bar \u00e1, at trongligt var umbor\u00f0, og t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk og b\u00e1tar skuldu flytast til t\u00e6r ymsu stevnurnar kring landi\u00f0, var hann mangan ov l\u00edtil. Tosa\u00f0 var\u00f0 aftur og fram um hetta, og ymsar v\u00f3ru meiningarnar, onkur vildi byggja skip, og onkur vildi keypa skip. \u00cd 1975 var so 6 \u00e1ra gamla ferjan Morten Mols keypt fr\u00e1 Molslinjen, og ta\u00f0 var eitt st\u00f3rt og pr\u00fd\u00f0iligt far aftur\u00edm\u00f3ti Smirlunum, i\u00f0 veri\u00f0 h\u00f8vdu frammanundan. Smyril var\u00f0 beinanvegin settur \u00ed innanoyggjasiglingina (og uttanlandssigling !), og hetta var naka\u00f0 heilt n\u00fdtt fyri su\u00f0uroyingar at sleppa nor\u00f0ur til Havnar um morgunin og su\u00f0ur aftur um kv\u00f8ldi\u00f0. N\u00f3gv var\u00f0 tosa\u00f0 um hetta skip \u00ed fyrstuni, sum t.d. um ta\u00f0 var egna\u00f0 til sigling \u00ed okkara sj\u00f3gvi ella ikki, so flatbotna\u00f0, sum ta\u00f0 var. Ikki skal dyljast, at illa rulla\u00f0i ta\u00f0 \u00ed ringum l\u00edkindum og f\u00f3r naka\u00f0 langt vi\u00f0hv\u00f8rt. Men s\u00ed\u00f0ani stabilisatorarnir v\u00f3ru settir \u00ed Smyril, er hann eitt heilt anna\u00f0 skip. Hann er farin mangan ringan hesi 23 \u00e1rini, s\u00ed\u00f0ani hann kom til F\u00f8roya, og \u00f3gvuliga sj\u00e1ldan hevur hann avl\u00fdst nakra fer\u00f0 fyri ve\u00f0ur. 4. Smyrilin siglir enn.\n\nSmyril V \n7. november 2001 var\u00f0 uppskot til l\u00f8gtingsl\u00f3g lagt fyri tingi\u00f0 um at f\u00e1a n\u00fdggja su\u00f0uroyaferju. Eftir t\u00ed\u00f0ar\u00e6tlanini \u00ed l\u00f8gtingsl\u00f3garuppskotinum skuldi ferjan handast Strandfaraskipum Landsins seinast mitt \u00ed ella s\u00ed\u00f0st \u00ed 2004. Skipi\u00f0 er seinka\u00f0 nakrar fer\u00f0ir av ymsum ors\u00f8kum. Men vi\u00f0 t\u00ed, at landsst\u00fdrisma\u00f0urin J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu og Jos\u00e9 Luis \u00c1lvarez, skipasmi\u00f0justj\u00f3ri \u00e1 skipasmi\u00f0jusamtakinum IZAR, hava gj\u00f8rt \u00edskoytiss\u00e1ttm\u00e1la til s\u00e1ttm\u00e1lan um sm\u00ed\u00f0ingina av Smyrli, er n\u00fdggj freist sett til 15. oktober 2005. Seinkingar kosta Strandfaraskipum d\u00fdrt, t\u00ed gamli Smyril skal haldast \u00ed sigling longri. Fleiri seinkingar merkja t\u00ed f\u00edggjarligar revsingar til skipasmi\u00f0j\u00fasamtaki\u00f0 IZAR. Eftir heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Strandfaraskipum Landsins, eitur n\u00fdggja skipi\u00f0 Smyril. Vanliga ver\u00f0ur skipi\u00f0 nevnt N\u00fdggi Smyril og verandi skip nevnd Gamli Smyril.\n\"N\u00fdggi Smyril\" er sni\u00f0givin av kendu donsku r\u00e1gevandi skibsverkfr\u00f8\u00f0inga fyrit\u00f8kuni Knud E. Hansen A/S\n\n Keldur \n\n \u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Faroestamps.fo - Smiril-Smyril (kelda', public domain)\n SSL.fo - M/F Smyril\n SSL.fo - N\u00fdggja Su\u00f0uroyarferjan\n Portal.fo, 5.9.2005: \"\u00c6tla at n\u00fdggi Smyril skal vera li\u00f0ugur um 17 dagar\"\n Portal.fo, 29.9.2005: \"N\u00fdggi Smyril fingi\u00f0 f\u00f8royskt flagg \u00e1 hekkuna\"\n Tinganes.fo, 15.10.2005: R\u00f8\u00f0a l\u00f8gmans vi\u00f0 m\u00f3tt\u00f8kuna av n\u00fdggja Smyrli\n Smyril I-V\n\nFer\u00f0amannaskip\nSu\u00f0uroy\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum\nStrandfaraskip landsins"}
{"id": "1901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnar%20Sj%C3%B3nleikarfelag", "title": "Havnar Sj\u00f3nleikarfelag", "text": "Havnar Sj\u00f3nleikarfelag er eitt f\u00f8royskt sj\u00f3nleikarafelag, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1918. Felagi\u00f0 eigur Sj\u00f3nleikarah\u00fasi\u00f0 og er sj\u00e1lvsognarstovnur.\n\nFormenn \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarfelag \n\n H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0\t(1918 \u2013 1924)\n H.M. Jacobsen\t(1924 \u2013 1928)\n Richard Long\t(1928 \u2013 1930)\n H.A. Djurhuus\t(1930 \u2013 1951)\n J.C. Olsen\t\t(1951 \u2013 1963)\n Poul Johs. Lindberg\t(1963 \u2013 1967)\n Kn\u00fat Wang\t\t(1967 \u2013 1974)\n Oskar Hermansson\t(1974 \u2013 1980)\n Olivur N\u00e6ss\t\t(1980 \u2013 1988)\n Gulla \u00d8regaard\t(1988 \u2013 1989)\n Oddv\u00e1 Nattestad\t(1989 \u2013 1991)\n K\u00e1ri Petersen\t(1991 \u2013 1993)\n Bj\u00f8rgfinnur Nielsen\t(1993)\n Margreta N\u00e6ss\t(1993 \u2013 1996)\n He\u00f0in Mortensen\t(1996 \u2013 2000)\n Jytte Joensen\t(2003 - 2010)\n Karin Djurhuus (2010 -\n\nNevndin \n Hanna Fl\u00f3vinsd\u00f3ttir, forkvinna\n Nicolaj Falck, n\u00e6stforma\u00f0ur\nBirgir Djurhuus, kassameistari\n Hj\u00e1lmar Dam, nevndarlimur\n J\u00e1kup Dahl Wardum, nevndarlimur\n R\u00f3i N\u00e6s, eykalimur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Sjonleikarhusid.com\n\nSj\u00f3nleikur\nSj\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Mohr%20Dam", "title": "Peter Mohr Dam", "text": "Peter Mohr Dam (11. august 1898 \u00ed Skopun - 8. november 1968 \u00ed T\u00f3rshavn) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum og \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari. Dam var l\u00e6rari \u00e1 Tv\u00f8royri. Hann hev\u00f0i eisini t\u00e6tt tilkn\u00fdti til arbei\u00f0arafelagi\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri Enigheden, har hann \u00f3l\u00f8ntur starva\u00f0ist ta\u00f0 mesta av \u00e6vi s\u00edni. Dam var ein av h\u00f8vu\u00f0sforspr\u00e1karunum, t\u00e1 i\u00f0  f\u00f3lk \u00e1 Tv\u00f8royri stovna\u00f0u felagi\u00f0 Fro\u00f0biar S\u00f3knar Javna\u00f0arfelag.\n\nPetur Mohr Dam var forma\u00f0ur Javna\u00f0arfloksins \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1936 - 1968. \u00cd tveimum skei\u00f0um var han F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur 1958-1962 og 1967-1968. Fr\u00e1 1928 - 1968 var hann l\u00f8gtingsma\u00f0ur, \u00e1rini sum l\u00f8gma\u00f0ur undantikin. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1964-1967 var hann f\u00f3lkatingslimur.\n\n 1928 - 1968 l\u00f8gtingsma\u00f0ur, \u00e1rini sum l\u00f8gma\u00f0ur undantikin.\n 1936 - 1968 forma\u00f0ur Javna\u00f0arfloksins.\n 1948 - 1957 f\u00f3lkatingslimur.\n 1958 - 1962 l\u00f8gma\u00f0ur.\n 1964 - 1967 f\u00f3lkatingslimur.\n 1967 - 1968 l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nB\u00f8rn: Atli P\u00e6tursson Dam  (1932 - 2005), Signar Dam, l\u00e6kni, Bergur P. Dam (fa\u00f0ir Rigmor Dam)\n\nKelda \n\n Marius Johannesen : Dam, Peter Mohr \u00ed: Dansk biografisk leksikon, 3. udgave, bind 3 (1979),s. 558\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 266 (PDF-Download)\n\nDam, Petur Mohr\nDam, Petur Mohr\nL\u00f8gtingslimir\nDam, Petur Mohr\nAndl\u00e1t \u00ed 1968\nDam, Petur Mohr\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nSkopuningar"}
{"id": "1915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristian%20Djurhuus", "title": "Kristian Djurhuus", "text": "Kristian Djurhuus (12. februar 1895 \u00ed T\u00f3rshavn \u2013 20. november 1984 \u00ed Trongisv\u00e1gi) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\n 1920 - 1965 s\u00fdsluma\u00f0ur \u00e1 Tv\u00f8royri.\n 1932 - 1950 l\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n 1940 - 1945 N\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed l\u00f8gtinginum.\n 1945 aug.-nov. l\u00f8gtingsforma\u00f0ur.\n 1948 - 1950 landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n 1950 - 1958 l\u00f8gma\u00f0ur\n 1958 - 1962 l\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n 1959 - 1963 landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n 1966 - 1968 l\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n 1967 - 1968 landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n 1968 - 1970 l\u00f8gma\u00f0ur\n\nPrivatl\u00edv \nKristian Djurhuus var giftur vi\u00f0 Margretu Djurhuus. Saman \u00e1ttu tey synirnir: Johan Djurhuus, Hans Andreas (Hassadi) Djurhuus, Erling Djurhuus og Ejler Djurhuus.\n\nKelda \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 273 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1895\nS\u00fdslumenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nAndl\u00e1t \u00ed 1984"}
{"id": "1916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1kun%20Djurhuus", "title": "H\u00e1kun Djurhuus", "text": "H\u00e1kun Djurhuus (11. desember 1908 \u00ed T\u00f3rshavn - 22. september 1987) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1963 til 1967. Hann var valdur \u00e1 Ting fyri F\u00f3lkaflokkin \u00ed 1946. Eitt skifti fr\u00e1 1950 til 1951 var hann borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu. Fr\u00e1 1957 til 1960 og fr\u00e1 1968 til 1973 var hann f\u00f3lkatingsma\u00f0ur. H\u00e1kun var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari.\n\n 1936 - 1946 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 bla\u00f0num Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0\n 1946 - 1980 L\u00f8gtingslimur\n 1950 - 1951 L\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n 1950 - 1951 Borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edk\n 1951 - 1956 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur\n 1957 - 1960 F\u00f3lkatingsma\u00f0ur\n 1963 - 1967 L\u00f8gma\u00f0ur\n 1968 - 1973 F\u00f3lkatingsma\u00f0ur\n\nKelda \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 272 (PDF-Download)\n\nDjurhuus, H\u00e1kun\nDjurhuus, H\u00e1kun\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nAndl\u00e1t \u00ed 1987"}
{"id": "1918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20juni", "title": "3. juni", "text": "3. juni er dagur 154 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 155 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 211 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1844 - Seinastu gorfuglar ver\u00f0a fingnir \u00ed \u00cdslandi \u00e1 Eldey.\n2006 - Montenegro ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n2017 - Islamistiskt yvirgangs\u00e1lop \u00e1 London Bridge hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 8 lata l\u00edv og 48 ver\u00f0a s\u00e6rd \u00ed Bretlandi. \n2018\nMatstovan Koks vinnur vir\u00f0isl\u00f8nina \"\u00e1rsins matstova\" fyri a\u00f0ru fer\u00f0 fr\u00e1 The Nordic Prize.\nT\u00f3rhavnar maraton ver\u00f0ur hildi\u00f0 fyri fj\u00f3r\u00f0u fer\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1843 - Frederik VIII, danskur kongur (d. 1912)\n 1865 - Georg V, bretskur kongur (d. 1936)\n 1906 - Josephine Baker, amerikonsk-fronsk dansarinna, songkvinna og sj\u00f3nleikarinna (d. 1975)\n 1925 - Tony Curtis, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2010)\n 1931 - Raul Castro, kubanskur forseti.\n 1950 - Suzi Quatro, amerikonsk songkvinna.\n 1986 - Rafael Nadal, spanskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1899 - Johann Strauss II, eysturr\u00edkst t\u00f3nask\u00e1ld (f. 1825)\n1924 - Franz Kafka, kekkiskur rith\u00f8vundur (f. 1883). \n2001 - Anthony Quinn, meksikanskur-amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1915)\n2016 - Muhammad Ali, amerikanskur nevaleikari (f. 1942)\n\nJuni, 03."}
{"id": "1919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20juni", "title": "4. juni", "text": "4. juni er dagur 155 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 156 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 210 dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1919 - Amerikanska tingi\u00f0 g\u00f3\u00f0kennir l\u00f3garuppskot, i\u00f0 gevur amerikanskum kvinnum valr\u00e6tt.\n1970 - Tonga ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1738 - Georg 3., bretskur kongur (d. 1820)\n1867 - Carl Gustaf Emil Mannerheim, forseti Finnlands (d. 1951)\n1929 - Karolos Papoulias, forseti Grikklands (d. 2021)\n1952 - Bronislaw Komorowski, forseti Pollands.\n1955 - Val McDermid, skotskur rithovundur.\n1971 - Joseph Kabila, kongolesiskur forseti.\n1975 - Angelina Jolie, amerikonsk sjonleikarinna.\n1979 - Naohiro Takahara, japanskur fotboltsleikari.\n1985 - Lukas Podolski, tyskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1941 - Wilhelm II, tyskur keisari (f. 1859)\n 2019 - Lennart Johansson, svenskur \u00edtr\u00f3ttarlei\u00f0ari (f. 1929)\n 2022 - Niels Midjord, f\u00f8royskur sangskrivari og sangari (f. 1949)\n\nJuni, 04."}
{"id": "1920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20juni", "title": "5. juni", "text": "5. juni er dagur 156 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 157 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 209 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nGrundl\u00f3gardagur \u00ed danska r\u00edkinum.\n\nHendingar \n 1257 - Krakow \u00ed P\u00f3llandi f\u00e6r b\u00fdarr\u00e6ttindi.\n 1849 - Danska r\u00edkisgrundl\u00f3gin ver\u00f0ur sett \u00ed gildi, t\u00e1 i\u00f0 danski kongurin, Fr\u00ed\u00f0rikur 7., undirskrivar hana henda dagin.\n 1905 - V\u00e1gs B\u00f3ltfelag (VB) var\u00f0 sett \u00e1 stovn.\n 1911 - Hests kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 2019 - F\u00f3lkatingsval \u00ed Danmark.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1862 - Allvar Gullstrand (d. 1930)\n1878 - J\u00e1kup Dahl, f\u00f8royskur pr\u00f3stur (d. 1944)\n1883 - John Maynard Keynes (d. 1946)\n1939 - Joe Clark, kanadiskur politikari.\n1949 - Ken Follett, bretskur rithovundur.\n1971 - Mark Wahlberg, amerikanskur sjonleikari og sangari.\n1986 - Amanda Crew, kanadisk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1900 - Stephen Crane, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1871)\n 1944 - J\u00e1kup Dahl, f\u00f8royskur pr\u00f3stur (f. 1878)\n 1993 - Conway Twitty, amerikanskur country-sangari (f. 1933)\n 2004 - Ronald Reagan, amerikanskur sj\u00f3nleikari og forseti (f. 1911) \n 2012 - Ray Bradbury, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1920)\n 2018 - Johannes Andreas N\u00e6s (f. 1920) \n\nJuni, 05."}
{"id": "1921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20juni", "title": "6. juni", "text": "6. juni er dagur 157 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 158 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 208 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nTj\u00f3\u00f0ardagur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nHendingar \n 1523 - Gustav Vasa ver\u00f0ur kongur av Sv\u00f8r\u00edki.\n 1944 - Seinni heimsbardagi: Orrustan vi\u00f0 Normand\u00edi\u00f0 byrjar.\n 1984 - Teldusp\u00e6li\u00f0 Tetris ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Sovjetsamveldinum.\n 1993 - Mongolia heldur forsetaval fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1799 - Aleksandr Pusjkin, russiskur rith\u00f8vundur (d. 1837)\n 1875 - Thomas Mann, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1955)\n 1901 - Sukarno, indonesiskur forseti (d. 1970)\n 1934 - Albert II, belgiskur kongur.\n 1956 - Bjorn Borg, svenskur tennisleikari.\n 1956 - Bubbi Morthens, \u00edslendskur sangari.\n 1967 - Paul Giamatti, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1983 - Michael Krohn-Dehli, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Sebastian Larsson, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1968 - Robert F. Kennedy, amerikanskur politikari (f. 1925)\n 2005 - Anne Bancroft, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1931)\n\nJuni, 06."}
{"id": "1924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20juni", "title": "7. juni", "text": "7. juni er dagur 158 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 159 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 207 dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1576 - Enski ranns\u00f3knarfarin Martin Frobisher ger eina ranns\u00f3knarfer\u00f0 til Gr\u00f8nlands \u00ed leitingini eftir einari siglingarlei\u00f0 nor\u00f0ur um Amerika, sonevnda \u00fatnyr\u00f0ingslei\u00f0in. Har uppdagar hann v\u00edkina, sum liggur \u00e1 su\u00f0urstrondini \u00e1 Baffinsland. V\u00edkin er n\u00fa uppkalla\u00f0 eftir honum.\n 1654 - Ludv\u00edk 14. av Fraklandi (myndin) ver\u00f0ur kr\u00fdndur.\n 1862 - USA og St\u00f3ra Bretland avgera at berjast \u00edm\u00f3ti tr\u00e6lahandil.\n 1863 - Frakland hertekur meksikanska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in.\n 1929 - Vatikani\u00f0 ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki.\n 1942 - USA vinnur \u00e1 Japan \u00ed avgerandi sj\u00f3bardaganum t\u00e6tt vi\u00f0 oynna Midway (USA) \u00ed Kyrrahavi.\n 1982 - Priscilla Presley opnar Graceland fyri almenninginum. Ba\u00f0ir\u00fami\u00f0 har Elvis Presley doy\u00f0i 5 \u00e1r \u00e1\u00f0renn, ver\u00f0ur t\u00f3 ikki opi\u00f0 almenninginum.\n 2017 - Tv\u00e6r yvirgangsats\u00f3knir ver\u00f0a samstundis \u00ed Tehran, ein \u00ed tinginum og ein \u00ed einum gravh\u00fdsi. \u00cd minsta lagi 18 f\u00f3lk ver\u00f0a dripin og fleiri enn 40 ver\u00f0a s\u00e6rd. Hetta er fyrsta \u00e1lop ISIL \u00e1 Iran. \n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n2013 - A-landsdystur menn \u00cdrland - F\u00f8royar 3-0\n2013 - Landsdystur U21 menn, EM undankapping: Rumenia - F\u00f8royar 2-2. M\u00e1lini fyri F\u00f8royar gj\u00f8rdu Gunnar Zachariasen (29. min.) og Poul Ingason (93. min.)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1848 - Paul Gauguin, franskur listamalari (d. 1903).\n 1958 - Prince, amerikanskur sangari, tonleikaframleidari og sjonleikari (d. 2016).\n 1959 - Anker Eli Petersen \u00e1 Tv\u00f8royri, f\u00f8royskur grafikari.\n 1959 - Mike Pence, amerikanskur varaforseti.\n 1969 - Joachim, prinsur Danmarks.\n 1982 - H\u00f8gni Lisberg, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 2015 - Christopher Lee, bretskur sj\u00f3nleikari\n\nJuni, 07."}
{"id": "1925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20juni", "title": "8. juni", "text": "8. juni er dagur 159 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 160 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 206 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n 793 - V\u00edkingar leypa \u00e1 Northumbria \u00ed Onglandi. Hetta er rokna\u00f0 sum byrjanin \u00e1 Skandinavisku innr\u00e1sini av Onglandi.\n 1783 - Gosfjalli\u00f0 Laki (myndin) \u00ed \u00cdslandi fer at goysa. Gosi\u00f0 varar \u00ed 8 m\u00e1na\u00f0ir, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 9.000 lata l\u00edv, og at 5 \u00e1ra hungursney\u00f0 varar \u00ed landinum.\n 1867 - Eysturr\u00edkski keisarin Frans Josef I og Elisabeth keisaradrotning (Sissi) ver\u00f0a kr\u00fdnd til kong og drotning \u00ed Ungarn.\n 2014 - F\u00f8royska kvinnuflogb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 vinnur allar tr\u00edggjar dystirnar \u00ed EM-undankappingini fyri sm\u00e1tj\u00f3\u00f0ir.\n 2018 - Gekkurin \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya fer upp\u00e1 3 milli\u00f3nir kr\u00f3nur fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n 1867 - Frank Lloyd Wright, amerikanskur arkitektur (d. 1959)\n 1925 - Barbara Bush, amerikonsk forsetafr\u00fa.\n 1933 - Joan Rivers, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2014)\n 1955 - Tim Berners-Lee, enskur KT-verkfr\u00f8\u00f0ingur, stovna\u00f0i heimsvevin.\n 1976 - Lindsay Davenport, amerikonsk tennisleikarinna.\n 1977 - Kanye West, amerikanskur sangari og rappari.\n 1983 - Kim Clijsters, belgisk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t\n 1845 - Andrew Jackson, amerikanskur forseti (f. 1767)\n 2018 - Anthony Bourdain, amerikanskur kokkur(f. 1956)\n\nKeldur \n\nJuni, 08."}
{"id": "1926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20juni", "title": "9. juni", "text": "9. juni er dagur 160 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 161 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 205 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nTj\u00f3\u00f0ardagur \u00c1lands.\n\nHendingar \n 1905 - Noreg avtekur sambandi\u00f0 vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki, og f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri.\n 2018 - Olaf Johannesen vinnur eina Reumert vir\u00f0isl\u00f8n fyri \"ekstraordin\u00e6re pr\u00e6stationer og s\u00e6rlige talenter inden for dansk scenekunst\" \u00ed Keypmannahavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1672 - Paetur mikli, keisari Russlands (d. 1725)\n 1843 - Bertha von Suttner, eysturr\u00edsk baronessa (d. 1914)\n 1941 - Jon Lord, enskur t\u00f3nleikari (d. 2012)\n 1963 - Johnny Depp, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1978 - Miroslav Klose, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1981 - Natalie Portman, \u00edsraelsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1984 - Wesley Sneijder, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1867 - Christian Pl\u00f8yen, danskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og amtma\u00f0ur F\u00f8roya 1837 - 1848 (f. 1803)\n 1870 - Charles Dickens, enskur rith\u00f8vundur (f. 1812)\n 2013 - Iain Banks, skotskur rith\u00f8vundur (f. 1954)\n 2017 - Adam West, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1928)\n 2022 - Matt Zimmerman, kanadensisk sj\u00f3nleikari (f. 1934)\n\nKeldur \n\nJuni, 09."}
{"id": "1927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20juni", "title": "10. juni", "text": "10. juni er dagur 161 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 162 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 204 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n Mentan \n\n 1985 - Fuglafjar\u00f0ar Kirkja bleiv v\u00edgd\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n\n 2009 - F\u00f8royar-Serbia 0-2 (0-1) \u2013 HM-undankapping\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1819 - Gustave Courbet, franskur listam\u00e1lari (d. 1877)\n 1921 - Prins Filip, Hertug av Edinborg\n 1922 - Judy Garland, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna (d. 1969)\n 1933 - Jacob Lindenskov, f\u00f8royskur deildarstj\u00f3ri og politikari (d. 2018).\n 1938 - Violetta Villas, belgisk-p\u00f3lsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna (d. 2011)\n 1959 - Carlo Ancelotti, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1982 - Laleh Pourkarim, ironsk-svensk songkvinna.\n 1982 - Madeleine prinsessa av Sv\u00f8r\u00edki\n\nAndl\u00e1t \n 1555 - Elisabeth av Danmark, prinsessa (f. 1485)\n 1926 - Antoni Gaudi, katalanskur arkitektur (f. 1852)\n 1949 - Sigrid Undset, norskur rith\u00f8vundur (f. 1882)\n 1967 - Spencer Tracy, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1900)\n 2004 - Ray Charles, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1930)\n\nJuni, 10."}
{"id": "1928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20juni", "title": "11. juni", "text": "11. juni er dagur 162 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 163 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 203 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2014 - Avta\u00f0 um sildakvotu kom \u00ed lag millum F\u00f8royar og ES, og Maria Damanaki fiski- og vinnum\u00e1lakommiserur kunngj\u00f8rdi, at ES n\u00fa f\u00f3r at enda handilsboykotti\u00f0 m\u00f3ti F\u00f8royum, sum hev\u00f0i vart s\u00ed\u00f0an 28. august 2013. Sum partur \u00ed n\u00fdggju semjuni lova\u00f0i Jacob Vestergaard, fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri F\u00f8roya, at F\u00f8royar f\u00f3ru at taka aftur stevningina \u00ed WTO m\u00f3ti ES.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1776 - John Constable, enskur listam\u00e1lari (d. 1837)\n1933 - Gene Wilder, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (d. 2016)\n1934 - Henrik prinsur Danmarkar, (d. 2018).\n1959 - Hugh Laurie, enskur sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari.\n1969 - Peter Dinklage, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1986 - Shia La Beouf, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1979 - John Wayne, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1907)\n\nJuni, 11."}
{"id": "1929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20juni", "title": "12. juni", "text": "12. juni er dagur 163 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendarinum (dagur 164 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 202 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1550 - B\u00fdurin Helsinki \u00ed Finnlandi ver\u00f0ur stovna\u00f0ur av Gustavi I av Sv\u00f8r\u00edki.\n 1941 - Seinni heimsbardagi: Georg Joensen av Ei\u00f0i, skipari \u00e1 Thor \u00far S\u00f8rv\u00e1gi, skj\u00fdtur eitt t\u00fdskt flogfar ni\u00f0ur.\n 1964 - Nelson Mandela ver\u00f0ur d\u00f8mdur \u00ed l\u00edvst\u00ed\u00f0arfongsul \u00ed Su\u00f0urafrika.\n 1941 - Georg Joensen av Ei\u00f0i, skipari \u00e1 Thor \u00far S\u00f8rv\u00e1gi, skj\u00fdtur eitt t\u00fdskt flogfar ni\u00f0ur.\n 2014 - Tr\u00edggir \u00edsraelskir tann\u00e1ringar, Eyal Yifrach, Gil-ad Sha'er og Naftali Franke, ver\u00f0a burturfluttir og dripnir av Hamas \u00e1 Vestara \u00c1arbakka.\n 2016 - \u00cd einum skot\u00e1lopi m\u00f3ti einum n\u00e1ttklubbi \u00ed Orlando \u00ed Florida ver\u00f0a 50 f\u00f3lk dripin og 53 ver\u00f0a s\u00e6rd.\n 2017 - Amerikanski lesandi Otto Warmbier, sum hevur siti\u00f0 \u00ed nor\u00f0urkoreanskum fongsli \u00ed n\u00e6stan h\u00e1vtanna\u00f0 \u00e1r, ver\u00f0ur fluttur heim aftur,. Hann andast vikuna eftir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1890 - Egon Schiele, eysturrikskur listam\u00e1lari (d. 1918)\n 1897 - Anthony Eden, enskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1977)\n 1924 - George H. W. Bush, amerikanskur forseti.\n 1929 - Anne Frank, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (Dagb\u00f3k Onnu Frank) (d. 1945)\n 1976 - Thomas S\u00f8rensen, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1979 - Robyn, svensk songkvinna.\n 1983 - K\u00e1ri \u00ed L\u00e1gab\u00f8, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1897 - Gregers Joensen, f\u00f8royskur l\u00f8gtingslimur (f. 1835) \n 2014 - Elin Mortensen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari. (f. 1920)\n\nJuni, 12."}
{"id": "1930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20juni", "title": "13. juni", "text": "13. juni er dagur 164 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 165 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 201 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1308 - Erlendur biskupur doyr \u00ed Bergen. \n1525 - Martin Luther giftist Katharinu von Bora og br\u00fdtur l\u00f3gina, i\u00f0 bannar r\u00f3mversk-kat\u00f3lskum prestum og munkum at giftast.\n1774 - Rhode Island \u00ed USA bannar innflutning av tr\u00e6lum.\n1917 - Fyrri heimsbardagi: T\u00fdskland bumbar London. 162 lata l\u00edv, har \u00edmillum 46 b\u00f8rn, og 432 onnur koma til ska\u00f0a.\n1927 - Charles Lindbergh ver\u00f0ur fagna\u00f0ur vi\u00f0 skr\u00fa\u00f0gongu \u00ed New York City, eftir at hava flogi\u00f0 fyrstur manna tv\u00f8rtur yvir Atlantshavi\u00f0.\n1955 - Fyrsta diamantminan \u00ed Sovjetsamveldinum ver\u00f0ur funnin. \n1978 - \u00cdsraelski herurin tekur seg aftur \u00far Libanon.\n1997 - Fyrrverandi amerikanski herma\u00f0ur Timothy McVeigh ver\u00f0ur d\u00f8mdur til dey\u00f0a fyri bumbuats\u00f3knina \u00ed Oklahoma \u00ed 1995.\n2000 - Italia n\u00e1\u00f0ar Mehmet Ali Agca, turkiska byrsumannin, i\u00f0 royndi at myr\u00f0a J\u00f3hannes P\u00e1ll II p\u00e1va \u00ed 1981.\n2005 - D\u00f3mst\u00f3lurin \u00ed Santa Barbara, Kalifornia, fr\u00edkennir poppsangaran Michael Jackson, i\u00f0 er \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava kynsliga misn\u00fdtt 13 \u00e1ra gamla Gavin Arvizo.\n 2005 - \u00cdrskt ver\u00f0ur alment m\u00e1l \u00ed Evropeiska Samveldinum.\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n1973 - Hetland - F\u00f8royar 5-1 (4-1) \u00ed Seafield.\n2015 - F\u00f8royar - Grikkaland 2-1 (1-0) \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli. M\u00e1lini fyri F\u00f8royar gj\u00f8rdu Hallur Hansson (32') og Brandur H. Olsen (70').\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1813 - Andreas Christian L\u00fctzen, l\u00e6rari og keypma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn, l\u00f8gtingsma\u00f0ur (d. 1874)\n 1831 - James Clerk Maxwell, skotskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1879).\n 1840 - Augusta Lundin, svenskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi (d. 1919)\n 1856 - S\u00f8rin Emil M\u00fcller, fulltr\u00fai hj\u00e1 amtmanninum, seinni f\u00fatanum, rei\u00f0ari og jar\u00f0arbr\u00fakari (d. 1922)\n 1865 - William Butler Yeats, \u00edrskur rith\u00f8vundur og Nobelvir\u00f0isl\u00f8n-vinnari \u00ed b\u00f3kmentum (d. 1939)\n 1888 - Fernando Pessoa, portugisiskt skald og rith\u00f8vundur (d. 1935)\n 1901 - Tage Erlander, svenskur r\u00edkisr\u00e1\u00f0harri (d. 1985)\n 1935 - Christo, bulgarskur/amerikanskur listama\u00f0ur (d. 2020)\n 1944 - Ban Ki-moon, su\u00f0urkoreanskur a\u00f0alskrivari hj\u00e1 Sameindu Tj\u00f3\u00f0um.\n 1949 - Niels Midjord, f\u00f8royskur sangskrivari og sangari (d. 2022)\n 1951 - Stellan Skarsg\u00e5rd, svenskur sj\u00f3nleikari\n 1953 - Tim Allen, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1969 - S\u00f8ren Rasted, danskur t\u00f3nleikari (Aqua)\n 1974\n Steve-O, amerikanskur sj\u00f3nleikari og stuntma\u00f0ur (Jackass)\n Selma Bj\u00f6rnsd\u00f3ttir, \u00edslensk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna\n 1981 - Chris Evans, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1986 \n M\u00e5ns Zelmerl\u00f6w, svenskur poppsangari\n Kat Dennings, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n Mary-Kate Olsen, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n Ashley Olsen, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1996 - Kodi Smit-McPhee, avstralskur sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1308 - Erlendur biskupur \u00ed Kirkjub\u00f8.\n 1986 - Benny Goodman, amerikanskur jazzt\u00f3nleikari (f. 1909)\n 1987 - Geraldine Page, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1924)\n\nJuni, 13."}
{"id": "1931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20juni", "title": "14. juni", "text": "14. juni er dagur 165 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 166 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 200 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1158 - B\u00fdurin M\u00fcnchen \u00ed T\u00fdsklandi ver\u00f0ur stovna\u00f0ur av Heinrich der L\u00f6we.\n 1777 - Stars and Stripes ver\u00f0ur vi\u00f0urkent sum flagg USA.\n 1900 - Hawaii gerst amerikanskt \u00f8ki (United States territory).\n 1907 - Kvinnur f\u00e1a valr\u00e6tt \u00ed Noregi.\n 1940 - Seinni heimsbardagi: T\u00fdskland hertekur Par\u00eds \u00ed Fraklandi.\n 2014 - Tr\u00edggir f\u00f8royingar luttaka \u00ed donsku fitnesskappingini Natural Power Fitness, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00ed Randers \u00ed Danmark, vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um \u00farsliti. J\u00f3run Larsen M\u00f8rk\u00f8re vinnur kvinnuflokkin, \u00c1rna Fjallstein gerst nummar tvey \u00ed sama flokki, og David Arge Gal\u00e1n gerst nummar tvey hj\u00e1 monnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1671 - Tomaso Albinoni, italskt t\u00f3naskald (d. 1751)\n 1811 - Harriet Beecher Stowe, amerikanskur rith\u00f8vundur og abolitionistur (d. 1896)\n 1832 - Nikolaus Otto, t\u00fdskur uppfinnari, sum uppfann bensinmotorin ella Otto-motorin (d. 1891)\n 1889 - Johannes Petersen, f\u00f8royskur tr\u00e6smi\u00f0ur og l\u00f8gtingsma\u00f0ur (d. 1991)\n 1916 - Georg Henrik von Wright, finskur heimspekingur (d. 2003)\n 1928 - Che Guevara, argentinskur l\u00e6kni og kubanskur kollveltingarma\u00f0ur (d. 1967)\n 1946 - Donald Trump, forseti USA.\n 1969 - Steffi Graf, t\u00fdskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1594 - Orlando di Lasso, flamskt t\u00f3naskald (f. 1532)\n 1952 - Niels Christian Nols\u00f8e, f\u00f8royskur bedingsmeistari \u00e1 Tv\u00f8royri, l\u00f8gtingsma\u00f0ur. (f. 1879)\n 1986 - Jorge Luis Borges, argentinskur rith\u00f8vundur (f. 1899)\n\nJuni, 14."}
{"id": "1932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20juni", "title": "15. juni", "text": "15. juni er dagur 166 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 167 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 199 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1184 - \u00cd samanbresti vi\u00f0 Sverra Sj\u00far\u00f0arsyni \u00ed bardaga vi\u00f0 Fimreite \u00ed Sogndalsfir\u00f0i fellur Magnus Erlingsson og saman vi\u00f0 honum falla 2.000 av hansara menn. \n1219 - Slagi\u00f0 vi\u00f0 Lyndanisse/Reval (\u00ed dag b\u00fdurin Tallinn): fyrstu fer\u00f0 danska flaggi\u00f0 Dannebrog ver\u00f0ur n\u00fdtt.\n1836 - Arkansas ver\u00f0ur 25. statur USA.\n1954 - F\u00f3tb\u00f3ltsfelagskapurin UEFA ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn \u00ed Sveis.\n\nGrindir \n 1715 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 200.\n 1725 - V\u00e1gur, 38.\n 1846 - G\u00f8ta, 92.\n 1855 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 33.\n 1866 - Klaksv\u00edk, 57.\n 1951 - V\u00e1gur, 119.\n 1960 - Vestmanna, 94.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1843 - Edvard Grieg, norskt tonaskald (d. 1907)\n 1871 - Daniel Jacob Danielsen (d. 1916)\n 1894 - Trygve Gulbranssen, norskur rithovundur (d. 1962)\n 1914 - Jurij Andropov, russiskur politikari (d. 1984)\n 1920 - Alberto Sordi, italskur sjonleikari (d. 2003)\n 1923 - Erland Josephson, svenskur sjonleikari (d. 2012)\n 1932 - Mario Cuomo, amerikanskur politikari (d. 2015)\n 1941 - Harry Nilsson, amerikanskur sangari (d. 1994)\n 1943 - Johnny Hallyday, franskur tonleikari (d. 2017)\n 1943 - Poul Nyrup Rasmussen, danskur politikari.\n 1948 - Henry McLeish, skotskur politikari.\n 1949 - Simon Callow, enskur sjonleikari.\n 1949 - Jim Varney, amerikanskur sjonleikari (d. 2000)\n 1953 - Xi Jinping, kinesiskur politikari.\n 1963 - Helen Hunt, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1964 - Courteney Cox, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1964 - Michael Laudrup, danskur fotboltsleikari.\n 1969 - Ice Cube, amerikanskur rappari og sjonleikari.\n 1969 - Oliver Kahn, tyskur fotboltsleikari.\n 1969 - Bashar Warda, irakiskur erkibiskupur.\n 1973 - Neil Patrick Harris, amerikanskur sjonleikari.\n 1982 - Atli Gregersen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1992 - Mohamed Salah, egyptiskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1184 - Magnus Erlingsson, kongur Noregs (f. 1156)\n 1849 - James K. Polk, amerikanskur forseti (f. 1795)\n 1889 - Mihai Eminescu, rumenskur rithovundur (f. 1850)\n 1996 - Ella Fitzgerald, amerikonsk songkvinna (f. 1917)\n 2014 - Casey Kasem, amerikanskur sjonleikari (f. 1932)\n 2019 - Franco Zeffirelli, italskur leikstjori (f. 1923)\n\nJuni, 15."}
{"id": "1933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20juni", "title": "16. juni", "text": "16. juni er dagur 167 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 168 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 198 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1976 - Bl\u00f3\u00f0ba\u00f0 \u00ed Soweto.\n 2014 - J\u00f8rgen Niclasen, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum, hevur \u00ed dag, umvegis Christian F. Andreasen, stevnt Dia Midjord, stj\u00f3ra fyri Kringvarpi F\u00f8roya, Liljuni Weihe, t\u00ed\u00f0indalei\u00f0ara fyri Kringvarp F\u00f8roya, Jan Lamhauge, t\u00ed\u00f0indamanni hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya og Sveini Tr\u00f3ndarson, t\u00ed\u00f0indamanni, fyri \u00e6rumei\u00f0ing.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1993 - F\u00f8royar-Tjekkoslovakia 0-3 (0-3) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping\n\nGrindir \n 1628 - Klaksv\u00edk, 100.\n 1847 - Hvalv\u00edk, 173.\n 1859 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 179.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1313 - Giovanni Boccaccio, italskur rith\u00f8vundur og skald (d. 1375).\n 1829 - Geronimo, h\u00f8vdingur hj\u00e1 Chiricahua-f\u00f3lkinum (d. 1909)\n 1890 - Stan Laurel, enskur sj\u00f3nleikari (d. 1965)\n 1952 - Giorgos Andrea Papandreou, grikskur politikari.\n 1970 - Phil Mickelson, amerikanskur golfleikari.\n 1971 - Tupac Shakur, amerikanskur rappari (d. 1996)\n 1982 - J\u00f3gvan Skorheim, f\u00f8royskur politikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1986 - Erlendur Patursson (f. 1913)\n 2003 - Georg Henrik von Wright, finskur heimspekingur (f. 1916)\n 2016 - Jo Cox, bretskur politikari (f. 1974)\n 2017 - Helmut Kohl, t\u00fdskur kanslari (f. 1930)\n\nJuni, 16."}
{"id": "1934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20juni", "title": "17. juni", "text": "17. juni er dagur 168 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 169 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 197 dagar eftur av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini b\u00f3t\u00f3lvs\u00f8ka ella b\u00f3t\u00f3lvsmessa. \n\nTj\u00f3\u00f0ardagur \u00cdslands. Fr\u00e1 1954 til 1990 tj\u00f3\u00f0ardagur Vesturt\u00fdsklands.\n\nHendingar \n 1397 - Kalmarsamveldi\u00f0.\n 1944 - \u00cdsland bl\u00edvur tj\u00f3\u00f0veldi. (myndin)\n 1953 - F\u00f3lkauppreistur \u00ed DDR.\n 2014 - N\u00fdggj farst\u00f8\u00f0 ver\u00f0ur tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed V\u00e1ga Floghavn\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1992 - F\u00f8royar-K\u00fdpros 0-2 (0-1) \u00e1 Toftum \u2013 HM-undankapping.\n\nGrindir \n\n 1725 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 430.\n 1749 - Klaksv\u00edk, 148.\n 1854 - Vestmanna, 211.\n 1880 - Klaksv\u00edk, 56.\n 1945 - Funningsfj\u00f8r\u00f0ur, 330.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1811 - J\u00f3n Sigur\u00f0sson, forseti \u00cdslands. \"S\u00f3mi \u00cdslands, sver\u00f0 \u00feess og skj\u00f6ldur\" (d. 1879).\n 1882 - Igor Stravinskij, russiskt t\u00f3naskald (d. 1971).\n 1898 - M. C. Escher, h\u00e1lendskur grafikari (d. 1972).\n 1936 - Ken Loach, enskur leikstjori.\n 1943 - Newt Gingrich, amerikanskur politikari.\n 1943 - Barry Manilow, amerikanskur sangari.\n 1945 - Eddy Merckx, belgiskur sukklari.\n 1947 - J\u00f3gvan Arge, \u00fatvarpsma\u00f0ur.\n 1948 - Hrafn Gunnlaugsson, \u00edslendskur leikstj\u00f3ri.\n 1980 - Venus Williams, amerikonsk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1889 - J\u00f3gvan \u00ed Sj\u00far\u00f0arstovu, b\u00f3ndi og \u00f3\u00f0alsma\u00f0ur \u00ed Vestmanna, l\u00f8gtingsma\u00f0ur (f. 1821).\n 1918 - Johan Christian Djurhuus, r\u00f3ptur Faktorin, keypma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edk, l\u00f8gtingsma\u00f0ur (f. 1834).\n 1955 - Johannes Olaus Joensen, prokuristur \u00ed Havn, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur, l\u00f8gtingsma\u00f0ur (f. 1885).\n 1995 - Haldor Hansen, vrakaraeftirlitsma\u00f0ur \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, l\u00f8gtingsma\u00f0ur (f. 1972).\n 2001 - Frederik Siverd Amaliel Sofus Olsen, \u00ed R\u00edtuv\u00edk. Fiskima\u00f0ur, skipari, rei\u00f0ari, forma\u00f0ur fyri vegager\u00f0 hj\u00e1 Landsverkfr\u00f8\u00f0inginum, l\u00f8gtingsma\u00f0ur (f. 1917).\n 2002 - Fritz Walter, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, \"tj\u00f3\u00f0arhetja\" (f. 1920).\n\nJuni, 17."}
{"id": "1935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20juni", "title": "18. juni", "text": "18. juni er dagur 169 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 170 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 196 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1830 - Frakland hertekur Algeria.\n1900 - Cixi einkjukeisaradrotning av Kina bo\u00f0ar fr\u00e1 at allir \u00fatlendingar, sta\u00f0settir \u00ed landinum, skulu avr\u00e6ttast, har\u00edmillum diplomatar og familjur teirra.\n1928 - Amelia Earhart ver\u00f0ur fyrsta kvinna, i\u00f0 fl\u00fdgur \u00ed flogfari yvir Atlantshavi\u00f0. Hesafer\u00f0 t\u00f3 bert sum fer\u00f0af\u00f3lk.\n2015 - F\u00f3lkatingsval \u00ed Danmark.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1973 - Orknoyggjar-F\u00f8royar 2-1 (1-1) \u00ed Kirkwall\n\nGrindir \n 1729 - Funningsfj\u00f8r\u00f0ur, 56.\n 1821 - Hvalba, 78.\n 1838 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 308.\n 1974 - V\u00e1gur, 65.\n 1982 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 334.\n 1984 - T\u00f3rshavn, 72.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1886 - George Mallory (d. 1924)\n 1901 - Anastasia, russisk prinsessa (d. 1918)\n 1931 - Fernando Henrique Cardoso, brasilskur forseti.\n 1942 - Paul McCartney, enskur sangari og sangskrivari.\n 1949 - Lech Kaczy\u0144ski, polskur forseti (d. 2010)\n 1950 - Hanus G. Johansen, foroyskur sangari og tonaskald.\n 1986 - Richard Gasquet, franskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 741 - Leo III, bysantinskur keisari (f. 680)\n 1037 - Avicenna, persiskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur, heimspekingur og skald (f. 980)\n 1974 - Georgij Zjukov, sovjetiskur herovasti (f. 1896)\n 1928 - Roald Amundsen, norskur p\u00f3lfari og sj\u00f3fari (f. 1872)\n 1997 - Lev Kopelev, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1912)\n 2010 - Jos\u00e9 Saramago, portugisiskur rith\u00f8vundur (f. 1922)\n 2020 - Vera Lynn, bretsk sangarinna (f. 1917)\n\nJuni, 18."}
{"id": "1936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20juni", "title": "19. juni", "text": "19. juni er dagur 170 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 171 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 195 dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1862 - Amerikanska tingi\u00f0 bannar tr\u00e6lahald.\n1961 - Kuveit ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n1976 - Carl XVI Gustaf, svenskur kongur, giftist vi\u00f0 Silviu Sommerlath \u00ed d\u00f3mkirkjuni \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n2010 - Victoria av Sv\u00f8r\u00edki giftist Daniel Westling \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n2014 - Marin Katrina Fr\u00fddal, b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0, var\u00f0 koyrd \u00far b\u00fdr\u00e1\u00f0ssamgonguni, eftir at hon fleiri fer\u00f0ir var komin vi\u00f0 kritikki av He\u00f0ini Mortensen, borgarstj\u00f3ra. Hetta hendi stutt fyri mi\u00f0n\u00e1tt, og umlei\u00f0 h\u00e1lvan annan t\u00edma seinni kunngj\u00f8rdi listin hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi, at hinir b\u00e1\u00f0ir limirnir f\u00f3ru sama veg og t\u00f3ku seg \u00far samgonguni.\n\nGrindir \n 1727 - V\u00e1gur, 270.\n 1730 - Vestmanna, 1.\n 1844 - Vestmanna, 72.\n 1856 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 76.\n 1952 - Hvannasund, 84.\n 1958 - Vestmanna, 185.\n 1969 - Klaksv\u00edk, 71.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1566 - Jakob 6., kongur Skotlands (Jakob 1. av Onglandi) (d. 1625)\n 1623 - Blaise Pascal, franskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur  (d. 1662).\n 1904 - Liffa Gregoriussen, f\u00f8royskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi (d. 1992).\n 1924 - Anneliese Rothenberger, t\u00fdsk operasangarinna (d. 2010)\n 1936 - Zacharias Heinesen, f\u00f8royskur listam\u00e1lari.\n 1945 - Aung San Suu Kyi, burmesiskur politikari.\n 1947 - Salman Rushdie, indisk-enskur rith\u00f8vundur.\n 1957 - Anna Lindh, svenskur politikari (d. 2003).\n 1964 - Boris Johnson, bretskur politikari.\n 1967 - Bj\u00f8rn D\u00e6hlie, norskur sk\u00ed\u00f0rennari.\n 1972 - Dagur B. Eggertsson, \u00edslendskur politikari.\n 1986 - Ragnar Sigur\u00f0sson, \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1993 - Olajidebt Olatunji, enskur skemtari, rappari og youtubari.\n\nAndl\u00e1t \n 1937 - J. M. Barrie, skotksur rith\u00f8vundur (f. 1860)\n 1953 - Ethel Rosenberg og Julius Rosenberg, eini amerikonsk hj\u00fan, i\u00f0 fingu dey\u00f0ad\u00f3m fyri nj\u00f3sning (f. 1915 og 1918)\n 1993 - William Golding, enskur rith\u00f8vundur (f. 1911)\n 2013 - Gyula Horn, ungarskur politikari (f. 1932)\n 2013 - James Gandolfini, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1961)\n 2022 - Uffe Ellemann-Jensen, danskur politikari (Venstre) (f. 1941).\n\nJuni, 19."}
{"id": "1937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20juni", "title": "2. juni", "text": "2. juni er dagur 153 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 154 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 212 dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1919 - Merki\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 fyrsta sinni bori\u00f0 fram.\n 1953 - Elisabeth 2., Drotning av Bretlandi ver\u00f0ur kr\u00fdnd.\n 1970 - Noreg finnur n\u00f3gva olju \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing fr\u00e1 landinum.\n 2001 - F\u00f8royar-Sveis 0-1 (0-0) \u00e1 Toftum - HM-undandystur \n 2008 - Bilbumba brestur uttanfyri donsku sendistovuna \u00ed Islamabad. 5 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1731 - Charlotta Dorothea Biehl, danskur rith\u00f8vundur og umsetari (d. 1788)\n 1840 - Thomas Hardy, enskur rith\u00f8vundur (d. 1928)\n 1857 - Edward Elgar, enskt t\u00f3naskald (d. 1934)\n 1857 - Karl Adolph Gjellerup, danskur rith\u00f8vundur (d. 1919)\n 1940 - Konstantin II, grikskur kongur.\n 1941 - Charlie Watts, enskur t\u00f3nleikari.\n 1972 - Wentworth Miller, ensk-amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1988 - Sergio Aguero, argentinskur fotb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1882 - Giuseppe Garibaldi (f. 1807)\n 1990 - Rex Harrison, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1908)\n 2005 - Eyvindur Mohr, f\u00f8royskur listam\u00e1lari (f. 1926)\n 2008 - Bo Diddley, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1928)\n\nJuni, 02."}
{"id": "1938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20juni", "title": "1. juni", "text": "1. juni er dagur 152 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 153 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 213 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2018 - Hallur Holm fer fr\u00e1 sum forma\u00f0ur Fr\u00e6lsan \u00cdtr\u00f3tt F\u00f8roya (F\u00cdF), eftir 8 \u00e1r \u00ed formanssessinum. S\u00f8lvi Reinert Hansen tekur vi\u00f0 sum n\u00fdggjur forma\u00f0ur.\n 2019 - Liverpool F.C. vinnur finaluna \u00ed Champions League \u00ed Madrid m\u00f3ti Tottenham. Hetta er s\u00e6ttu fer\u00f0, at felagi\u00f0 vinnur kappingina.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1926 \n Andy Griffith (d. 2012)\n Marilyn Monroe, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1962)\n 1935 - Norman Foster, enskur arkitektur.\n 1937 - Morgan Freeman, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1940 - Rene Auberjonois (d. 2019)\n 1968 - Jason Donovan, avstralskur sangari og sj\u00f3nleikari.\n 1971 - Ghil'ad Zuckermann, m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur, rith\u00f8vundur.\n 1973 - Heidi Klum, t\u00fdsk modell.\n 1974 - Alanis Morrissette, kanadisk songkvinna.\n 1982 - Justine Henin, belgisk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1841 - Nicolas Appert, franskur uppfinnari (f. 1749)\n 1868 - James Buchanan, amerikanskur forseti (f. 1791)\n 1968 - Helen Keller, amerikanskur rith\u00f8vundur og aktivistur (f. 1880)\n 2008 - Yves Saint Laurent, franskur sni\u00f0gevi (f. 1936)\n 2015 - Charles Kennedy, skotskur politikari (f. 1959)\n\nKeldur \n\nJuni, 01."}
{"id": "1939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%B3ni%20Isaksen", "title": "Dj\u00f3ni Isaksen", "text": "Dj\u00f3ni Isaksen r\u00f3ptur Dj\u00f3ni \u00ed Geil (12. september 1849 - 20. apr\u00edl 1912) var m\u00e1lari \u00far T\u00f3rshavn. Var vi\u00f0 til at seta J\u00f3lafundin \u00ed 1888. Dj\u00f3na \u00ed Geilg\u00f8ta \u00ed Eysturb\u00fdnum \u00ed Havn er uppkalla\u00f0 eftir honum.\n\nDj\u00f3ni \u00ed Geil er serliga kendur fyri starvi\u00f0 sum bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Tingakrossi. \n\n \n\n Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num D\u00fagvan 1899-1907. \n 1882 - 1885 L\u00f8gtingslimur.\n 1887 - 1899 L\u00f8gtingslimur.\n 1901 - 1906 L\u00f8gtingslimur.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 290 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1849\nAndl\u00e1t \u00ed 1912"}
{"id": "1940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrass%20Samuelsen", "title": "Andrass Samuelsen", "text": "Andrass Samuelsen (1. juli 1873 \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edk - 30. juni 1954 \u00ed Fuglafir\u00f0i).\n\n 1906 - 1948 l\u00f8gtingsma\u00e5ur.\n 1924 - 1948 forma\u00f0ur Sambandsflokksins.\n 1948 - 1950 fyrsti l\u00f8gma\u00f0ur undir heimast\u00fdrisl\u00f3gini.\n\nKeldur \n\n John Davidsen: Samuelsen, Andreas, Dansk Biografisk Leksikon, 3. udgave, bind 12 (1982), s. 594\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 346 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1873\nAndl\u00e1t \u00ed 1954\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "1942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Joensen", "title": "Robert Joensen", "text": "Robert Joensen (28. august 1912 \u00ed Klaksv\u00edk - 19. mai 1997) var kommunuskrivari \u00ed Klaksv\u00edk, f\u00f3lkal\u00edvsfr\u00f8\u00f0ingur og hei\u00f0ursdoktari \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed 1990. \u00c1tjan \u00e1ra gamal leita\u00f0i hann s\u00e6r til Danmarkar, har hann t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv og seinni studentspr\u00f3gv. Hann t\u00f3k so upp gu\u00f0fr\u00f8\u00f0islestur fyrst \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed \u00c1rhus og seinni \u00ed Keypmannahavn, men hann var staddur heima, t\u00e1 2. heimsbardagi brast \u00e1 og skipasambandi\u00f0 Danmarkar og F\u00f8roya millum var\u00f0 kvett -t\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 var av, hev\u00f0i Joensen fingi\u00f0 starv sum skrivari hj\u00e1 Klaksv\u00edkar kommunu, fimm \u00e1r v\u00f3ru li\u00f0in, og hann t\u00f3k ikki gudfr\u00f8\u00f0islesturin upp aftur. \n\nRobert hevur havt mong \u00e1litisst\u00f8rv, m.a. sat hann \u00e1 l\u00f8gtingi umbo\u00f0andi F\u00f3lkaflokkin 1943-1945.\n\nB\u00f8kur \n1942 \u2013 Klaksv\u00edkar bygd \u00ed s\u00f8gu.\n1946 \u2013 \u00datr\u00f3\u00f0ur 1845\u20131945.\n1958 \u2013 Royvi\u00f0.\n1959 \u2013 B\u00f8lei\u00f0in.\n1960 \u2013 Greivabitin.\n1961 \u2013 Gla\u00f0a og brenna vita.\n1962 \u2013 Grindabo\u00f0 \u00ed Havn.\n1968 \u2013 B\u00fdta sey\u00f0 og fletta.\n1972 \u2013 Vambarkonan.\n1974 \u2013 H\u00f8gt\u00ed\u00f0ir og veitsluhald \u00e1 vetri.\n1979 \u2013 F\u00e5reavl p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne.\n1979 \u2013 Minnismyndir og s\u00f8gubrot 1.\n1981 \u2013 Forn f\u00f8roysk bo\u00f0sending.\n1983 \u2013 Ymiskt um sey\u00f0 og av sey\u00f0i.\n1986 \u2013 Knassar eru tit.\n1989 \u2013 Gla\u00f0ingarst\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n1990 \u2013 Minnismyndir og s\u00f8gubrot 2.\n\nHei\u00f0ur \n 1968 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1912\nAndl\u00e1t \u00ed 1997"}
{"id": "1943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gilli", "title": "Gilli", "text": "Gilli er nevndur \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu sum l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum um \u00e1r 1000.\n\nKeldur \n\nGilli"}
{"id": "1945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anfinn%20Kallsberg", "title": "Anfinn Kallsberg", "text": "Anfinn Kallsberg (19. november 1947) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1998-2004, hann hevur eisini veri\u00f0 fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, l\u00f8gtingsforma\u00f0ur og forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins F\u00edggjarnevnd. Hann var limur \u00ed Danska F\u00f3lkatinginum fr\u00e1 2005 til 2007. Anfinn er \u00fatb\u00fagvin innan skrivstovu og handil. Hevur starvast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur vi\u00f0 b\u00f3khaldi og anna\u00f0 \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 1974 til 1996. Harumframt hevur hann starvast hj\u00e1 J.F. Kj\u00f8lbro \u00ed Klaksvik fr\u00e1 1964 til 1974. Anfinn Kalsberg leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r sum l\u00f8gtingsma\u00f0ur \u00ed januar 2011, t\u00e1 F\u00f3lkaflokkurin avg\u00f8rdi at gera ymiskar umrokeringar \u00ed flokkinum. J\u00f8rgen Niclassen f\u00f3r fr\u00e1 sum uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri og f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0. Annfinn hev\u00f0i t\u00e1 veri\u00f0 virkin \u00ed f\u00f8royskum politikki \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \u00ed 30 \u00e1r.\n\nL\u00f8gtingslimur, landsst\u00fdrisma\u00f0ur, l\u00f8gma\u00f0ur, nevndarsessir og onnur \u00e1litisst\u00f8rv \n\n 1974 - 1980 Borgarstj\u00f3ri \u00ed Vi\u00f0arei\u00f0is kommunu\n 1980 - 1998 L\u00f8gtingslimur\n 1983 - 1985  Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnu- og handilsm\u00e1lum \n 1985 - 1986 Varalimur \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num\n 1989 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum\n 1989-90 F\u00edggjarnevndarforma\u00f0ur og aftur fr\u00e1\n 1991 - 1996 Limur \u00ed st\u00fdrinum fyri Klaksv\u00edkar Sj\u00fakrah\u00fas \n 1991 januar - juli Fastur limur \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num\n 1991 - 1994 Varalimur \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num\n 1991 - 1993 L\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n Juli 1994 - 1996 Fastur limur \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num\n 1994 - 2007 Forma\u00f0ur \u00ed F\u00f3lkaflokkinum\n 1996 - 1998 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum\n 1998 Landst\u00fdrisma\u00f0ur\n Mai 1998 - Januar 2004 L\u00f8gma\u00f0ur\n 2004 - F\u00edggjarnevndarforma\u00f0ur \n 8. februar 2005 - 13. november 2007 F\u00f3lkatingsumbo\u00f0 fyri F\u00f3lkaflokkin\n 19. januar 2011 - Anfinn Kallsberg leg\u00f0i tingsess s\u00edn fr\u00e1 s\u00e6r\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Folketinget.dk - Anfinn Kallsberg\n Folkaflokkurin.fo - Anfinn Kallsberg\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 308 (PDF-Download)\n\nKallsberg, Anfinn\nKallsberg, Anfinn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nKallsberg, Anfinn\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum"}
{"id": "1946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1986", "title": "1986", "text": "1986 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n 28. januar N\u00f8kur f\u00e1 sekund eftir at amerikanska r\u00famdarferjan Challenger er skotin upp, brestur hon og krevur 7 mannal\u00edv.\n 26. apr\u00edl Kjarnorkuvanlukka \u00ed sovjetiska (n\u00fa ukrainska) b\u00fdnum Tjernobyl.\n (\u00f3kent dato) - Byrgingin um Haraldssund letur upp.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nB\u00f3kmentir \n Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri b\u00f3kina \"N\u00fa er tann stundin...\" hj\u00e1 Hans Jacob Debes.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 27. februar - Arnbj\u00f8rn T. Hansen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 5. mai - S\u00f8lvi Vatnhamar, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 16. mai - Megan Fox, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 11. juni - T\u00f3r\u00f0ur Thomsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 13. juni -  M\u00e5ns Zelmerl\u00f6w, svenskur poppsangari\n 19. juni - Ragnar Sigur\u00f0sson, \u00edslenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 26. september - Fr\u00f3di, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 7. oktober - Gunnar Nielsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 22. november - Randi Wardum, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og hondb\u00f3ltsleikari\n 27. desember - J\u00f3nas \u00de\u00f3r N\u00e6s, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n9. mai - Tenzing Norgay, nepalskur fjallaklintrari (f. 1914).\n 16. juni - Erlendur Patursson, f\u00f8royskur politikari (f. 1913).\n 16. juli - Marius Johannesen, f\u00f8royskur politikar og rith\u00f8vundur (f. 1905)."}
{"id": "1947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20apr%C3%ADl", "title": "22. apr\u00edl", "text": "22. apr\u00edl er dagur 112 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 113 um skot\u00e1r er). 253 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1933 - T\u00fdskland bannar vi\u00f0 l\u00f3g at j\u00f8dar arbei\u00f0a sum sakf\u00f8rarar og l\u00e6knar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1724 - Immanuel Kant, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1804)\n 1853 - Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, pr\u00f3stur, yrkjari og fyrsti forma\u00f0ur Sambandsfloksins (d. 1917).\n 1870 - Vladimir Lenin, sovjetiskur statslei\u00f0ari fr\u00e1 6. november 1917 til 21. januar 1924 (d. 1924)\n 1936 - Glen Campbell, amerikanskur sangari (d. 2017)\n 1937 - Jack Nicholson, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1946 - John Waters, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri.\n 1957 - Donald Tusk, p\u00f3lskur politikari.\n 1969 - Dion Dublin, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1974 - Shavo Odadjian, amerikanskur/armenskur bassleikari \u00ed System of a Down.\n 1982 - Kaka, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - David Luiz, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - John Obi Mikel, nigerianskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1908 - Henry Campbell-Bannerman, bretskur politikari (f. 1836)\n 1994 - Richard Nixon, amerikanskur forseti (f. 1913)\n\nApr\u00edl, 22."}
{"id": "1948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apr%C3%ADl", "title": "Apr\u00edl", "text": "Apr\u00edl er 4. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 4 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 30 dagar.\n\nHendingar \n 16. apr\u00edl - Danska drotningin hevur f\u00f8\u00f0ingardag\n 25. apr\u00edl - Flaggdagur\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "1951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sveis", "title": "Sveis", "text": "Sveis (t\u00fdskt: Schweizerische Eidgenossenschaft, franskt: Conf\u00e9d\u00e9ration Suisse, italskt: Confederazione Svizzera, r\u00e6toromanskt: Confederaziun Svizra) er eitt land \u00ed Mi\u00f0evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Sveis mark vi\u00f0 T\u00fdskland, \u00ed eystri vi\u00f0 Liktinstein og Eysturr\u00edki, \u00ed vestri vi\u00f0 Frakland og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Italia. H\u00f3ast Z\u00fcrich er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sveis, er Bern h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. Landi\u00f0 er eitt av r\u00edkastu londum \u00ed Evropa. \n\nSveis gj\u00f8rdist uttanveltaland \u00ed 1815 og hevur ikki veri\u00f0 uppi \u00ed n\u00f8krum kr\u00edggi \u00ed Evropa s\u00ed\u00f0an. N\u00fa er landi\u00f0 b\u00fdtt \u00ed 26 landspartar (kantonir), og hesir hava so skipa\u00f0 seg sum eitt tj\u00f3\u00f0veldi vi\u00f0 einum samveldisforseta sum oddamanni. Mong f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed r\u00e6ttiliga avbyrgdum d\u00f8lum, og f\u00f3lki\u00f0 talar ikki sama m\u00e1l. \u00cd Sveis eru f\u00fdra almenn m\u00e1l: franskt, sveisarat\u00fdskt, retoromanskt og italskt. 63 % av f\u00f3lkinum talar sveisarat\u00fdskt. \u00cd Z\u00fcrich og Bern tala tey t\u00fdskt, men \u00ed t.d. Gen\u00e8ve og Lausanne tala tey franskt.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Sveisisk s\u00f8ga\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Sveisiskur politikkur\n\nSveis, sum ver\u00f0ur st\u00fdrt sum tj\u00f3\u00f0veldi, er \u00ed fleiri sm\u00e1um r\u00edkjum, sum teir kalla kantonir. Hv\u00f8r kantonin hevur heimast\u00fdri, men allar hava felags samveldisforseta. \u00cd Sveis eru f\u00fdra m\u00e1l: \u00ed vestara parti er m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 franskt, \u00ed sy\u00f0ra parti italskt, \u00ed \u00fatsynningspartinum er eitt fornt romanskt m\u00e1l, tey kalla retoromanskt, og \u00ed nor\u00f0ara og mittasta partinum er eitt t\u00fdskt m\u00e1l, sum tey kalla sveisart\u00fdskt. \n\nSveis hevur ikki veri\u00f0 \u00ed n\u00f8krum bardaga \u00ed 200 \u00e1r, men hevur ofta veri\u00f0 n\u00fdtt av teimum str\u00ed\u00f0andi at halda fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingar \u00ed. \u00cd Gen\u00e8ve ver\u00f0a \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri hildnir alheims fri\u00f0arfundir. Rey\u00f0i Krossur, sum sveisarin Jean Henri Dunant (1828-1910) setti \u00e1 stovn \u00ed 1864 at veita kr\u00edgsherja\u00f0um medisin og l\u00e6knahj\u00e1lp, hevur h\u00f8vu\u00f0ssetur s\u00edtt \u00ed Gen\u00e8ve. Sveis er ikki limur \u00ed ES, men hevur eina avtalu um tey f\u00fdra fr\u00e6lsini: v\u00f8rur, arbei\u00f0smegi, t\u00e6nastu og kapital, sum ger, at landi\u00f0 \u00ed heilt st\u00f3ran mun virkar sum ein partur av innara markna\u00f0inum \u00ed ES.\n\nInnflytarapolitikkur \n \nSveisiska f\u00f3lki\u00f0 hevur \u00ed 2014 atkv\u00f8tt fyri at ste\u00f0ga streyminum av tilflytarum til landi\u00f0 . Sunnudagin 16. februar 2014 seg\u00f0i sveisiska f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u \"ja\" til munandi her\u00f0ing av l\u00f3gini um tilflytarar \u00far ES-londum. Sj\u00e1lvt um Sveis ikki er limur \u00ed ES, hevur landi\u00f0 seinastu 12 \u00e1rini havt eina avtalu vi\u00f0 ES um fr\u00eda fer\u00f0ing um landam\u00f8rk. Men n\u00fa sveisiska f\u00f3lki\u00f0 hevur kravt munandi her\u00f0ingar av l\u00f3gini, er spurningurin, um avtalan vi\u00f0 ES m\u00e1 v\u00edkja fyri sveisiska f\u00f3lkaviljanum. \u00dar Br\u00fassel eru bo\u00f0 longu komin um, at ES fer at endursko\u00f0a s\u00edni vi\u00f0urskifti vi\u00f0 Sveis. Ta\u00f0 var sera l\u00edtil munur \u00e1 talinum av ja- og nei-atkv\u00f8\u00f0um \u2013 bert 19\u202f000 atkv\u00f8\u00f0ur. Av teimum, sum atkv\u00f8ddu, s\u00f8gdu 50,3 prosent ja. Men \u00farsliti\u00f0 merkir, at stj\u00f3rnin innan 2017 skal hava dagf\u00f8rt l\u00f3gina um tilflytarar, og ta\u00f0 fer at merkjast \u00ed grannalondunum. N\u00f3gv koma \u00far ES-londunum Italia og T\u00fdsklandi til Sveis at arbei\u00f0a, og \u00ed 2014 eru millum 27 og 29 prosent av teimum \u00e1tta milli\u00f3nunum, sum b\u00fagva \u00ed Sveis, tilflytarar. Ta\u00f0 er ta\u00f0 n\u00e6stmesta \u00ed Evropa aftan \u00e1 Luksemburg . Seinastu \u00e1rini er ein klovningur komin \u00ed millum l\u00f8ntakarar, sum s\u00edggja fremmandaarbei\u00f0arar f\u00e1a teirra st\u00f8rv fyri minni l\u00f8n og harvi\u00f0 tr\u00fdsta l\u00f8narlagi\u00f0 ni\u00f0ur, og so politikarar, sum tala fyri at taka \u00edm\u00f3ti fleiri tilflytarum. Hinvegin hava a\u00f0rir politikarar tiki\u00f0 seg fram vi\u00f0 at tala \u00edm\u00f3ti tilflyting. \n\n\u00cd mars 2014 hevur or\u00f0askifti veri\u00f0 \u00ed ES-tinginum um sveisisku avger\u00f0ina, og har gav ES-kommisserurin fyri arbei\u00f0smarkna\u00f0in, L\u00e1szl\u00f3 Andor, sveisarum grei\u00f0 bo\u00f0: \"Sveis kann ikki siga nei til, at f\u00f3lk hava fr\u00e6lsi til at fer\u00f0ast fr\u00edtt um landam\u00f8rk, og samstundis samstarva vi\u00f0 ES, sum um einki var hent\" . L\u00e1szl\u00f3 Andor seg\u00f0i, at so leingi Sveis ikki hevur melda\u00f0 aftur um, hvussu landsins politiska lei\u00f0sla \u00e6tlar at fyrihalda seg til \u00farsliti\u00f0 av atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sluni, kann ES ikki halda fram vi\u00f0 tveimum felags verk\u00e6tlanum um gransking og \u00fatb\u00fagving, sum eru \u00ed gongd \u00ed l\u00f8tuni. \u201dSveisisku myndugleikarnir hava ikki st\u00f3rt r\u00e1sar\u00fam her. T\u00ed ta\u00f0 at fer\u00f0ast fr\u00edtt er ein grundarsteinur \u00ed samstarvinum og kann ikki takast burtur fr\u00e1 hinum fr\u00e6lsunum \u00ed avtaluni,\u201d seg\u00f0i Andor . A\u00f0rir ES-politikarar v\u00f3ru ikki so avgj\u00f8rdir og v\u00edstu \u00e1, at Sveis ikki er limur \u00ed ES og hevur r\u00e6tt til sj\u00e1lvt at avgera l\u00f3girnar \u00ed egnum landi. \u201d\u00d8ll sl\u00f8g av sanksj\u00f3num, sum avmarka teirra part \u00ed gransking og \u00fatb\u00fagving, kunnu ska\u00f0a okkum \u00f8ll. Ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 t\u00e1puligt at sligi\u00f0 alt ov hart aftur,\u201d seg\u00f0i Vicky Ford \u00far h\u00f8grasinna\u00f0a b\u00f3lkinum ECR (stytting fyri European Conservatives and Reformists). Hon helt, at ES eigur at s\u00edggja b\u00e1\u00f0ar s\u00ed\u00f0urnar av m\u00e1linum, og at sveisiska f\u00f3lki\u00f0 hevur r\u00e6tt til at gera av, hvussu landsins landam\u00f8rk skulu st\u00fdrast.\n\n\u00cd Sveis var ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a \u00ed 2008, um ta\u00f0 skal vera loyvt at byggja tey sermerktu tornini, i\u00f0 oftani eru vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av moskum - eitt sokalla\u00f0 minarett. \u00c1 \u00f8llum moskum er h\u00f8gt moskutorn (nevnt minarett) ha\u00f0an tey tr\u00fagvandi ver\u00f0a kalla\u00f0 til b\u00f8n fimm fer\u00f0ir um dagin. Byggil\u00f3gin (nevnt Federal popular initiative \"against the construction of minarets\") bleiv samtykt; \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni \u00ed november m\u00e1na\u00f0i 2008 atkv\u00f8ddu 57,5 prosent av veljarunum \u00ed Sveis fyri, og 42,5 prosent atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti . Eisini \u00ed sy\u00f0ra parti av Eysturr\u00edki er ein l\u00f3g samtykt, i\u00f0 forbj\u00f3\u00f0ar moskubygging, um hesar ikki h\u00f3ska til umhv\u00f8rvi\u00f0 .  \u00cd Sveis b\u00fagva uml. 400 000 muslimar .\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nH\u00f3ast Sveis er so l\u00edti\u00f0 og hevur ligi\u00f0 innibyrgt millum st\u00f3rlond, hevur ta\u00f0 fyri ta\u00f0 mesta havt sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i. Men ta\u00f0 hevur ikki kosta\u00f0 teimum l\u00edti\u00f0, mangan hava teir sta\u00f0i\u00f0 \u00ed har\u00f0ari orrastu, men oftast v\u00f3ru teir vi\u00f0 yvirlutan, og sveisarar v\u00f3ru so gitnir fyri dirvi, at fremmandir kongar b\u00f3\u00f0u s\u00e6r vaktarmenn \u00far Sveis. F\u00fdra eru m\u00e1lini, sum ver\u00f0a tosa\u00f0 \u00ed landinum; \u00ed Su\u00f0ursveis tosa tey italskt, \u00ed Vestursveis franskt, \u00ed nor\u00f0ara partinum t\u00fdskt, og so eru ta\u00f0 einst\u00f8k pl\u00e1ss \u00ed landsynningshorninum, hvar tey tosa eitt gamalt m\u00e1l, sum sipar til t\u00fdskt. Sum vi\u00f0 m\u00e1linum, so vi\u00f0 tr\u00fanni; summi eru katolikkar og summi tr\u00fab\u00f3tarmenn. \n\nSk\u00falar eru n\u00f3gvir \u00ed landinum, og ta\u00f0 b\u00e6\u00f0i l\u00e6gri og h\u00e6gri. Sveisarar ver\u00f0a rokna\u00f0ir fyri eitt kunnskapsr\u00edkt f\u00f3lk, og h\u00f3pur av fremmandum ungf\u00f3lki kemur hagar at ganga \u00ed kostsk\u00fala. Landi\u00f0 ver\u00f0ur rokna\u00f0 fyri eitt av teimum r\u00edkastu \u00ed Evropa, og ta\u00f0 arbei\u00f0andi f\u00f3lki\u00f0 hevur g\u00f3\u00f0 livikor.\n\nM\u00e1l \n\nF\u00fdra ymisk m\u00e1l ver\u00f0a tala\u00f0 \u00ed Sveis, fj\u00f8lm\u00e6ltasta landi\u00f0 \u00ed Evropa. Almenn m\u00e1l eru t\u00fdskt, franskt og italskt. Fj\u00f3r\u00f0a m\u00e1li\u00f0 er retoromanskt, sum ver\u00f0ur tala\u00f0 \u00ed summum fjarl\u00f8gdum bygdal\u00f8gum uppi \u00ed fj\u00f8llunum. Retoromanskt hevur n\u00fa eisini fingi\u00f0 st\u00f8\u00f0u sum alment m\u00e1l - 1 % av f\u00f3lkinum talar retoromanskt.\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Sveisisk mentan\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Sveisisk landafr\u00f8\u00f0i\n\n\u00cd Sveis eru tveir fjallaryggir, Jurafj\u00f8ll og Alpurnar. \u00cdmillum fj\u00f8llini er ein brei\u00f0ur h\u00e1sl\u00e6tti, sum eitur Sveisar H\u00e1sl\u00e6ttin. Mi\u00f0jan av Sveis er ein fl\u00f8ta, Sveisiski H\u00e1sl\u00e6ttin, men hitt er alt fjallalendi. Sveisar H\u00e1sl\u00e6ttin gongur fr\u00e1 Bodensvatni til Genevevatni\u00f0. H\u00e1sl\u00e6ttin er ein langur og brei\u00f0ur dalur vi\u00f0 st\u00f3rum v\u00f8tnum og g\u00f3\u00f0um kornlendi. J\u00f8r\u00f0ildi\u00f0 er mest eyrmold, sum er komin vi\u00f0 \u00edsinum \u00ed \u00edst\u00ed\u00f0ini. \u00c1 h\u00e1sl\u00e6ttanum b\u00fdr meginparturin av f\u00f3lkinum, og har eru eisini teir st\u00f8rstu b\u00fdirnir. H\u00e1sl\u00e6ttin ber v\u00e6l korn, og hann er eisini v\u00e6l dyrka\u00f0ur. Summasta\u00f0ni hava teir avbera st\u00f3rar s\u00fareplagar\u00f0ar, og fr\u00e1l\u00edka vakurt er at s\u00edggja, t\u00e1 i\u00f0 alt um v\u00e1rarnar stendur \u00ed bl\u00f3ma. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00e1 fl\u00f8tuni, og har eru teir flestu b\u00fdirnir. \n\nFyri vestan eru Jurafj\u00f8llini fram vi\u00f0 franska markinum. Tey eru heldur l\u00e1g og fyri ta\u00f0 mesta sk\u00f3gvaksin. Alpurnar aftur \u00edm\u00f3ti standa vi\u00f0 n\u00f3gvum sk\u00ednandi fannakl\u00e6ddum tindum og daga \u00edm\u00f3ti himni. Fyri sunnan fl\u00f8tuna ganga Alpurnar \u00edgj\u00f8gnum alt landi\u00f0 \u00far vestri \u00ed eystur. H\u00e6gst uppi \u00ed Alpunum \u00ed b\u00e6\u00f0i Sveis og Eysturr\u00edki eru n\u00f3gvir j\u00f8klar. Fr\u00e1l\u00edka vakurt er \u00ed Alpunum, og hagar koma f\u00f3lk \u00far \u00f8llum \u00e6ttum at halda feriu. Um veturin standa tey \u00e1 sk\u00ed\u00f0um \u00ed Alpunum, og um summari\u00f0 ganga tey \u00e1 teimum st\u00f3rslignu og v\u00f8kru fj\u00f8llunum. Fjallarustirnar eru b\u00e6\u00f0i hvassar og brattar, men millum teirra ganga n\u00f3gvir brei\u00f0ir og dj\u00fapir dalar. \u00cd d\u00f8lunum er ve\u00f0urgott og g\u00f3\u00f0ur b\u00f8ur. Bygdirnar eru ofta heldur sm\u00e1ar. V\u00f8tn eru n\u00f3gv \u00ed d\u00f8lunum. \u00cd d\u00f8lunum \u00e1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni er ve\u00f0urlagi\u00f0 fr\u00e1l\u00edka l\u00fdtt, og har y\u00f0ur av litf\u00f8grum bl\u00f3mum um summari\u00f0. Men uppiyvir standa teir hv\u00f8ssu tindarnir avtaktir vi\u00f0 \u00edsi, sum ongant\u00ed\u00f0 ti\u00f0nar. Um veturin legst ofta n\u00f3gvur kavi ni\u00f0ur \u00ed fj\u00f8llunum. T\u00e1 kann ta\u00f0 henda, at ta\u00f0 kemur turrur, heitur vindur, sum teir kalla f\u00f8hnin. Termometri\u00f0 r\u00fdkur upp, og ti\u00f0ningur kemur \u00ed kavan. \u00c1irnar standa \u00e1 bredda um nakrar t\u00edmar, og t\u00e1 hendir ofta, at skalvar leypa. Summir av hesum skalvunum kunna vera \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rir, og teir taka b\u00e6\u00f0i gar\u00f0ar og h\u00fas vi\u00f0 s\u00e6r; einki stendur fyri teimum. \n\n\u00dar Sveis koma fleiri st\u00f3rar \u00e1ir; undir t\u00ed gitna Sankta Gothards fjallinum springa Rhone og R\u00edn upp.\n\nB\u00fdir \n\n\u00cd Bern kemur samveldistingi\u00f0 saman, og ver\u00f0ur hann t\u00ed oftast rokna\u00f0ur fyri at vera h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. St\u00f8rsti b\u00fdurin er Z\u00fcrich, har eru st\u00f3r kl\u00e6dnavirkir. \u00cd Gen\u00e8ve vi\u00f0 Gen\u00e8vevatni\u00f0 eru n\u00f3gvar ursmi\u00f0jur, \u00ed hesum b\u00fdi plaga eisini ofta sendimenn \u00far ymsum londum at koma saman at tingast. Luzern og Lugano eru vi\u00f0gitnir fer\u00f0amannab\u00fdir. \u00cd Basel vi\u00f0 R\u00edn er st\u00f3rt havnarlag.\n\nSamfer\u00f0sla \n\nTorf\u00f8rt hevur veri\u00f0 at koma \u00far Sveis su\u00f0ur til Italia; sk\u00f8r\u00f0ini eru f\u00e1, og vegirnir v\u00e1naligir; eisini kundi ofta henda, at knappligt kavarok kom \u00e1 fer\u00f0af\u00f3lki\u00f0. N\u00fa er koyrandi b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 toki og bili; vegirnir hava veri\u00f0 \u00f3gvuliga ringir at gera, og menn hava noy\u00f0stat spreingja b\u00e6\u00f0i n\u00f3gvar og langar tunlar. Tunnilin \u00edgj\u00f8gnum Sankta Gothardsfjalli\u00f0 er 14 km. langur. Ein annar tunnil, Simplon tunnilin er 20 km. \u00cd \u00f8llum Sveis eru 2500 tunlar. Vegasambandi\u00f0 \u00ed Sveis er av t\u00ed besta \u00ed Evropa; har eru n\u00f3gvir og g\u00f3\u00f0ir vegir og t\u00e6tt vi\u00f0 jarnbreytir. Eisini kann komast til og fr\u00e1 landinum eftir R\u00edn\u00e1nni; har sigla skip \u00ed heilum. Annars fer\u00f0ast n\u00f3gv av fer\u00f0af\u00f3lkinum \u00ed flogfari.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Sveisiskur b\u00faskapur\n\nUttanvelta\u00f0a st\u00f8\u00f0an og tryggu politisku vi\u00f0urskiftini eru tv\u00e6r av atvoldunum til, at Sveis er vor\u00f0i\u00f0 altj\u00f3\u00f0a f\u00edggjarmi\u00f0depil. Mangar fyrit\u00f8kur og mangir bankar hava h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed vakra b\u00fdnum, Gen\u00e8ve, vi\u00f0 Gen\u00e8vevatn. Eisini hava mangir altj\u00f3\u00f0a felagsskapir h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti her, t\u00ed landi\u00f0 er uttanvelta\u00f0 og politisku vi\u00f0urskiftini trygg. Nevnast kunnu Rey\u00f0i Krossur, Heims Heilsustovnurin (WHO) og h\u00f8vu\u00f0sdeild ST \u00ed Evropa. Eisini mong st\u00f3r fleirtj\u00f3\u00f0afel\u00f8g eru sveisisk. H\u00f3ast l\u00edtil r\u00e1v\u00f8ra er \u00ed landinum, er Sveis t\u00fddningarmiki\u00f0 \u00eddna\u00f0arland. Mong teirra, i\u00f0 arbei\u00f0a \u00ed \u00eddna\u00f0inum, eru ser\u00fatb\u00fagvin at gera \u00eddna\u00f0arv\u00f8rur, sum eru d\u00fdrar og viga l\u00edti\u00f0. Meginparturin av t\u00ed, gj\u00f8rt ver\u00f0ur, ver\u00f0ur flutt \u00fat, t\u00ed at heimamarkna\u00f0urin er l\u00edtil.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nFyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini livdi at kalla alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Sveis av landinum, men hetta er ikki so longur; n\u00fa livir st\u00edv helvtin av \u00eddna\u00f0i. Sveisiska fl\u00f8tan ber v\u00e6l korn, men ta\u00f0, sum velt ver\u00f0ur har, munar ov l\u00edti\u00f0; landi\u00f0 m\u00e1 t\u00ed flyta h\u00f3pin inn av mj\u00f8li. Summari\u00f0 er heitt, og t\u00ed f\u00e1ast summir b\u00f8ndurnir vi\u00f0 at dyrka v\u00edn, me\u00f0an a\u00f0rir hava fruktgar\u00f0ar. Neytum og sv\u00ednum hava teir n\u00f3gv av. \u00cd Jurafj\u00f8llunum er eisini n\u00f3gv av rossum. Gar\u00f0arnir eru ofta sm\u00e1ir; teir flestu munna vera millum 5 og 10 hektarar til st\u00f8ddar. \u00cd Alpunum hevur neytahaldi\u00f0 mest at siga fyri b\u00f8ndurnar. Um summari\u00f0 ver\u00f0a neytini rikin langt ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini; har kunna vera g\u00f3\u00f0ir sl\u00e6ttar, og grasi\u00f0 er b\u00e6\u00f0i gott og n\u00f3gv. Sm\u00e1ttur standa har uppi \u00ed haganum, og ta t\u00ed\u00f0ina, neytini ganga har uppi, liggur f\u00f3lk hj\u00e1 teimum sum \u00ed Noregi. Um kv\u00f8ldarnar ver\u00f0a tey rikin heim \u00e1 st\u00f8\u00f0ilin, sum er rundan um sm\u00e1ttuna, og so hava tey n\u00e1ttb\u00f3l har. Mj\u00f3lkin ver\u00f0ur gj\u00f8rd til ost, og sveisarostur er sera vi\u00f0gitin fyri g\u00f3\u00f0sku. Teir b\u00f8ndurnir, sum b\u00fagva ovarlaga, hava ofta brattan b\u00f8, og ikki er \u00f3vant sum \u00ed F\u00f8royum at bera hoyggi\u00f0 til gar\u00f0s. \n\nLandb\u00fana\u00f0arumst\u00f8\u00f0urnar eru ikki av teimum bestu, men ni\u00f0ri \u00ed fruktag\u00f3\u00f0u d\u00f8lunum ver\u00f0ur n\u00f3gv velt og dyrka\u00f0, og \u00ed l\u00fdggju l\u00ed\u00f0unum, i\u00f0 horva su\u00f0ureftir, dyrka b\u00f8ndurnir frukt og v\u00ednber. Vanligt er at hava mj\u00f3lkarframlei\u00f0slu her um lei\u00f0ir. Neyt, sey\u00f0ur og geitir ver\u00f0a t\u00ed\u00f0liga slept \u00fat \u00e1 ta\u00f0 gr\u00f3\u00f0rarmikla summarbeiti\u00f0 uppi \u00ed h\u00e1lendinum og ver\u00f0a tikin oman aftur \u00ed dalarnar um heysti\u00f0. Mj\u00f3lkin ver\u00f0ur k\u00e6sa\u00f0 til ymisk ostasl\u00f8g, til d\u00f8mis emmentaler. Teir b\u00f8ndur, sum b\u00fagva \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum og ni\u00f0ast \u00ed d\u00f8lunum, velta gras og korn, v\u00edn og frukt. Teir hava n\u00f3gv neyt, sum ganga \u00e1 t\u00ed g\u00f3\u00f0a beitinum ni\u00f0ast \u00ed d\u00f8lunum. Mj\u00f3lkina selja teir \u00ed b\u00fdunum ella gera til ost. Fjallab\u00f8ndurnir b\u00fagva uppi \u00ed teimum ovaru d\u00f8lunum, sum eru oman fyri t\u00fasund metrar. Har uppi velta teir ikki korn, men r\u00f8tur, epli og gras. L\u00ed\u00f0irnar eru vaksnar vi\u00f0 sk\u00f3gi upp \u00ed 2.000 metra h\u00e6dd. Ovari partur av sk\u00f3ginum er tunnur, og \u00edmillum tr\u00f8ini eru v\u00ed\u00f0ar grasfl\u00f8tur. Har ni\u00f0an rekur fjallab\u00f3ndin fena\u00f0in um summari\u00f0. Til at sita hj\u00e1 sey\u00f0i, neytum og geitum hevur b\u00f3ndin tr\u00edggjar mans, sum b\u00fagva har uppi fyri summari\u00f0. Teir mj\u00f3lka og gera mj\u00f3lkina til ost. T\u00e1 i\u00f0 summari\u00f0 er av, kemur fena\u00f0urin oman aftur \u00e1 b\u00e1sin at standa. Um veturin h\u00f8ggur b\u00f3ndin tr\u00f8 \u00ed sk\u00f3ginum, sum hann hevur til sm\u00ed\u00f0, brenni og at selja.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nKol og jarn er ikki \u00ed Sveis, men kortini eru n\u00f3gv \u00eddna\u00f0arvirkir. Ta\u00f0, teir gera, er mest vara, sum l\u00edti\u00f0 tilfar fer til, men sum er putlut at gera. Til d\u00f8mis eru n\u00f3gvar ursmi\u00f0jur, og sveisisku urini eru vi\u00f0gitin fyri g\u00f3\u00f0sku og ver\u00f0a seld um alla ver\u00f0ina. L\u00e6knat\u00f3lum og heiliv\u00e1gi gera teir eisini n\u00f3gv av, somulei\u00f0is sjokoladu. Kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0urin stendur frammarlaga. Sum vit s\u00edggja \u00e1 kortinum, er Sveis mitt inni \u00e1 meginlandinum, og vit kundu t\u00ed hildi\u00f0, at landi\u00f0 eigur eingi skip, uttan tey sum sigla \u00e1 R\u00edn og v\u00f8tnunum \u00ed sj\u00e1lvum landinum, men so er ikki, yvir 50 sveisisk farmaskip sigla \u00e1 st\u00f3rh\u00f8vunum. Verksmi\u00f0jurnar og tokini vi\u00f0 ganga vi\u00f0 elmegi. Fossarnir eru b\u00e6\u00f0i str\u00ed\u00f0ir og n\u00f3gvir, og el-verkini eru so mong, at ikki bert landi\u00f0 sj\u00e1lvt er hj\u00e1lpi\u00f0, men ta\u00f0 kann selja n\u00f3gvan streym til onnur lond. St\u00edvur helmingurin av f\u00f3lkinum \u00ed Sveis livir av \u00eddna\u00f0i, h\u00f3ast hv\u00f8rki finst jarn, kol ella annar m\u00e1lmur \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. Tann n\u00f3gvi elstreymurin, sum teir framlei\u00f0a vi\u00f0 vatnmegini, f\u00e6r teimum tey t\u00fasundtals \u00eddna\u00f0art\u00f3lini at ganga. Teir gera til d\u00f8mis sk\u00f3gvar, medisin, sjokul\u00e1tu og kl\u00e6dnav\u00f8rur. Teir eru heimsgitnir fyri at gera g\u00f3\u00f0ar ostar, g\u00f3\u00f0 silkipl\u00f8gg og g\u00f3\u00f0 ur. \n\nUm \u00e1r 1800 v\u00f3ru \u00ed Gen\u00e8ve fleiri hundra\u00f0 ursmi\u00f0ir, sum \u00e1rliga gj\u00f8rdu 14 000 gullur og 45 000 silvurur. \u00cd fjallabygdunum h\u00f8vdu menn ursm\u00ed\u00f0 til vetrararbei\u00f0i, og har runnu upp sannar ursm\u00ed\u00f0bygdir, har ursm\u00ed\u00f0 var hv\u00f8rsmans yrki. Sveisaraurini v\u00f3r\u00f0u seld um allan heimin. Men um \u00e1r 1850 f\u00f3ru menn \u00ed USA at gera ur vi\u00f0 maskinu. Tey maskingj\u00f8rdu urini v\u00f3ru n\u00f3gv b\u00edligari enn tey hondgj\u00f8rdu. Men sveisararnir g\u00f3vust ikki, t\u00ed um 1870 gj\u00f8rdu teir \u00ed Gen\u00e8ve ta\u00f0 fyrsta urvirki\u00f0. S\u00ed\u00f0ani eru bygd ein mongd av urvirkjum b\u00e6\u00f0i \u00e1 bygd og b\u00fd \u00ed Sveis, og ta\u00f0 gamla urhandaverki\u00f0 er skift um til ur\u00eddna\u00f0. Tey mongu sm\u00e1u urvirkini \u00fati \u00e1 bygdunum gera hv\u00f8r s\u00edn serlutin til urini. Serlutirnir ver\u00f0a sendir til savningarvirkini. Har sita virkisursmi\u00f0irnir \u00ed longum r\u00f8\u00f0um og seta saman, hv\u00f8r setir s\u00edn lutin \u00ed, til uri\u00f0 er li\u00f0ugt. Og so \u00fat \u00e1 markna\u00f0in. H\u00f3ast urvirkir eru \u00ed h\u00f3patali \u00ed mongum londum, til d\u00f8mis Bretlandi, Japan, USA og T\u00fdsklandi, so eru ta\u00f0 t\u00f3 tey sveisisku urini, sum hava allar fyrimunur \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum og ver\u00f0a mest keypt. \u00c1rliga koma \u00ed milli\u00f3ntali av maskingj\u00f8rdum urum \u00fat \u00e1 markna\u00f0in, men t\u00f3 hevur eitt handilsfelag \u00ed Sveis hondgj\u00f8rd ur at selja, men tey kosta 10 fer\u00f0ir so n\u00f3gv sum tey virkisgj\u00f8rdu.\n\nHandil \n\nSveis, sum hevur st\u00f3ran uttanlandshandil, liggur langt fr\u00e1 havinum. Ta\u00f0 kemur teimum t\u00ed v\u00e6l vi\u00f0, at teir hava so n\u00f3gvar og g\u00f3\u00f0ar vegir og jarnbreytir, sum teir kunnu flyta v\u00f8rurnar \u00e1  \u00fat \u00ed onnur lond. Teir hava eisini ein st\u00f3ran havnarb\u00fd vi\u00f0 \u00e1nna R\u00edn, sum eitur Basel. Basel stendur \u00fati m\u00f3ti markinum til b\u00e6\u00f0i T\u00fdskland og Frakland. \u00cd havnini \u00ed Basel liggja \u00e1arb\u00e1tar og taka inn t\u00e6r v\u00f8rur, sum skulu seljast \u00fat av landinum, og f\u00f8ra t\u00e6r til Rotterdam ella Antverpen. Har ver\u00f0a v\u00f8rurnar skipa\u00f0ar inn \u00ed st\u00f3r skip, sum sigla t\u00e6r \u00fat \u00e1 heimsmarkna\u00f0in. \u00c1arb\u00e1tarnir skipa so inn aftur olju, kol og r\u00e1evni, sum teir sigla til Basel og leggja upp har. Sveisararnir eiga sj\u00e1lvir ein farmaskipaflota, sum telur eini 50 skip, men tey fl\u00f3ta ikki inn \u00ed havnina \u00ed Basel, og leggja t\u00ed ongant\u00ed\u00f0 at \u00ed Sveis.\n\nFer\u00f0avinna \n\nAnnars er ta\u00f0 at siga, at n\u00f3gv av f\u00f3lkinum, sum b\u00fdr \u00ed Alpunum, f\u00e6st vi\u00f0 at v\u00edsa t\u00ed n\u00f3gva fer\u00f0af\u00f3lki, sum kemur hagar, veg \u00ed fj\u00f8llunum ella arbei\u00f0ir \u00e1 teimum st\u00f3ru og n\u00f3gvu gistingarh\u00fasunum, hvar tey halda til. Summi koma til at standa \u00e1 sk\u00ed\u00f0, summi til at royna at ganga upp \u00e1 teir h\u00f8gu tindarnar, og summi bert fyri at s\u00edggja ta\u00f0 vakra landslagi\u00f0.\n\nKeldur\n\nHygg eisini at \n\nEvropa\nSveis"}
{"id": "1952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erlendur", "title": "Erlendur", "text": "Erlendur ella Erland (d. 13. juni 1308) var biskupur \u00ed Kirkjub\u00f8 fr\u00e1 1268 til 1308. Erlendur bleiv 25. januar 1269, \u00ed Nidar\u00f3s-d\u00f3mkirkjuni, settur \u00ed starv sum biskupur \u00ed F\u00f8royum. Hann setti b\u00fa \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00e1 Kongsgar\u00f0inum. Hin 25. Juli 1280 f\u00f3r Erlendur biskupur til Bergen til kr\u00faningina av Erik Pr\u00e6stehader.\n\n24. juni 1298 skrivar Erland biskupur Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0, sum er elsta var\u00f0veitta skriv \u00ed F\u00f8royum.\n\nErland biskupur f\u00f3r \u00ed uml. \u00e1r 1300 undir at byggja Magnus-Katedralin, eisini nevndur Kirkjub\u00f8m\u00farurin. Fyri at byggja katedralin var Erland noyddur til at seta skattin upp hj\u00e1 f\u00f8royingum og kravdi, at f\u00f3lk skuldu arbei\u00f0a vi\u00f0 at byggja katedralin eisini. Hetta elvdi til uppreistur, og var ors\u00f8k til at h\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 biskup Erlandi var\u00f0 brent. Hetta var eisini ors\u00f8k til bardagin \u00ed Mannafalsdali.\n\nF\u00f8royingar kravdu her eftir, at Erlendur biskupur bleiv settur fr\u00e1 av kongi H\u00e1kun 5. Magnusson og sendur aftur til Bergen. Erlendur Biskupur doy\u00f0i \u00ed Bergen 1308.\n\nS\u00ed eisini \n Kirkjub\u00f8m\u00farurin\n Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nA. Bugge: Erkebiskop Henrik Kalteisens Kopibog, Christiania 1899.\n\nKeldur\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nPrestar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "1953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B3lsoyar%20P%C3%A1ll", "title": "N\u00f3lsoyar P\u00e1ll", "text": "N\u00f3lsoyar P\u00e1ll (upprunaliga Poul Poulsen Nols\u00f8e) (doyptur 11. oktober 1766 \u00ed N\u00f3lsoy - 1809) er ein tj\u00f3\u00f0arhetja \u00ed F\u00f8royum. P\u00e1ll var sj\u00f3ma\u00f0ur, rith\u00f8vundur, b\u00f3ndi og b\u00e1tasmi\u00f0ur. \u00cd 1804 bygdi hann Royndina Fr\u00ed\u00f0u \u00e1 Fl\u00f8tuni Fr\u00ed\u00f0u \u00ed V\u00e1gi. Veturin 1808-1809 gekk hann burtur vi\u00f0 skipinum \u00e1 veg heim til F\u00f8royar. \n\nN\u00f3lsoyar P\u00e1ll var borin \u00ed heim \u00ed N\u00f3lsoy \u00ed \u00e1rinum 1766. Hann var ein n\u00e6mur drongur, i\u00f0 fegin vildi l\u00e6ra, men sk\u00falaambo\u00f0 v\u00f3ru eingi, og t\u00ed sat hann og l\u00e6rdi seg at skriva vi\u00f0 einum p\u00edpuleggi, og \u00f8skan \u00e1 gr\u00fagvuni var fyrsta skrivib\u00f3k hansara. Seinni keyptu p\u00e1pin honum talvu og griffil, ver\u00f0ur sagt. \u00dati \u00ed N\u00f3lsoy var n\u00f3gv at s\u00edggja og hoyra hj\u00e1 einum r\u00f8skum sm\u00e1dreingi. Hinumegin fj\u00f8r\u00f0in s\u00e1 hann Havnina, og \u00fati \u00ed fj\u00f8r\u00f0inum komu handilsskipini fyri fullum seglum inn \u00far havinum. Stundum komu st\u00f3r orlogsf\u00f8r vi\u00f0 \u00f8giligum kan\u00f3num og flagginum uppi stevnandi uttan av havi. Og har hevur \u00f3iva\u00f0 hin l\u00edtli P\u00e1ll droymt s\u00ednar fyrstu dreymar um at koma langt \u00fat \u00ed st\u00f3ru ver\u00f0. Men so miki\u00f0 visti hann, at skuldi hann fara burtur og gerast ein r\u00e6ttur ma\u00f0ur, so m\u00e1tti l\u00e6rd\u00f3mur til. Ta\u00f0 n\u00e6sta, vit t\u00ed fr\u00e6tta um P\u00e1ll, er, at hann er farin at ganga \u00ed sk\u00fala. \u00cd N\u00f3lsoy var eingin sk\u00fali. Hann var t\u00ed farin til Havnar, og ta\u00f0 var hj\u00e1 sj\u00e1lvum f\u00fatanum, at hann hev\u00f0i byrja\u00f0 s\u00edna sk\u00falagongd. Ta\u00f0 var eitt aftrat, sum P\u00e1ll visti, at skuldi hann nakrant\u00ed\u00f0 hava v\u00f3n um at gerast ymirma\u00f0ur \u00e1 skipi, so noyddist hann at l\u00e6ra seg siglingarfr\u00f8\u00f0i. Eitt sindur av hesum l\u00e6rdi hann hj\u00e1 manninum, i\u00f0 f\u00f8rdi handilsb\u00f8kurnar \u00ed Tinganesi. \n\nSeinni kom hann s\u00e6r til Keypmannahavnar og l\u00e6rdi seg ta\u00f0, sum \u00ed resta\u00f0i. So slapp hann s\u00e6r \u00fat \u00ed st\u00f3ru ver\u00f0. Eingin visti re\u00f0iliga, hvar hann f\u00f3r. T\u00e1 eini 12 \u00e1r eru li\u00f0in, er hann aftur heima \u00ed F\u00f8royum, hann kom r\u00e6tt sum undan kavi. Hann giftist sama \u00e1ri\u00f0 \u00fati \u00ed N\u00f3lsoy. Og longu \u00e1ri\u00f0 eftir f\u00e6r hann skip at f\u00f8ra. Ta\u00f0 er skip, sum kongligi handilin eigur, og sum siglir millum Danmark og F\u00f8royar. Konan doy\u00f0i skj\u00f3tt. Hann giftist \u00e1 \u00f8\u00f0rum sinni, og n\u00fa f\u00e6r hann b\u00f3ndagar\u00f0 \u00e1 Oyri \u00e1 Bor\u00f0oynni, seinni \u00e1 Myrkjanoyri. Og so v\u00e6l royndist hann sum b\u00f3ndi, at hann fekk hei\u00f0ursl\u00f8n \u00ed silvuri fyri fram\u00far g\u00f3\u00f0an b\u00f3ndaskap. Men havi\u00f0 dr\u00f3. Hann kundi ikki geva seg til tols uppi \u00e1 landi. \u00c1 s\u00f8lutingi \u00ed Su\u00f0uroy keypti N\u00f3lsoyar P\u00e1ll, saman vi\u00f0 Peri b\u00f3nda \u00ed G\u00f8r\u00f0um og J\u00e1kupi b\u00f3nda \u00ed Toftum, burtur av rovum av skipum, i\u00f0 v\u00f3ru farin \u00e1 land, og flutti hetta \u00far Hvalba til V\u00e1gs. \u00c1 Fl\u00f8tuni Fr\u00ed\u00f0u bygdu teir av hesum tilfari eitt skip, i\u00f0 teir nevndu Royndina Fr\u00ed\u00f0u. Ta\u00f0 var \u00ed 1804. Hetta var fyrsta skip, f\u00f8royingar h\u00f8vdu \u00e1tt \u00ed \u00f8ldir. Vi\u00f0 skipi s\u00ednum ger N\u00f3lsoyar P\u00e1ll, sum hann n\u00fa helst ver\u00f0ur nevndur, handilsfer\u00f0ir til Keypmannahavnar og Bj\u00f8rgvins. \n\nTeir, sum h\u00f8vdu handilin \u00ed hondum, v\u00f3ru ikki fegnir um handilsfer\u00f0ir hansara, og teir royndu at for\u00f0a honum, alt teir kundu. Teir reistu m.a. sakarm\u00e1l \u00edm\u00f3ti honum, men st\u00f8\u00f0a teirra var ikki m\u00e6tari enn so, at hann eisini kundi stevna teimum fyri l\u00f3garbrot. Ta\u00f0 kom solei\u00f0is einki burtur \u00far sakarm\u00e1linum. Men hann stuttleika\u00f0i s\u00e6r so um teir h\u00f8gu harrarnar, at hann yrkti ein t\u00e1tt ella eitt kv\u00e6\u00f0i um teir, Fuglakv\u00e6\u00f0i tey nevna. Ta\u00f0 var ikki lukkuligt at nevna teir h\u00f8gu harrarnar vi\u00f0 navni, men hann var so beinrakin \u00ed s\u00ednum fuglan\u00f8vnum, at eingin var \u00ed iva um, hvar og hv\u00f8r, og f\u00f3lk stuttleika\u00f0u s\u00e6r \u00f3f\u00f8rt og gera ta\u00f0 enn. Sj\u00e1lvur var hann fuglin \u00ed fj\u00f8runi vi\u00f0 s\u00ednum nevi rey\u00f0a, hann var tjaldri\u00f0, i\u00f0 vardi sm\u00e1fuglarnar m\u00f3ti rovfuglunum. Hesi \u00e1rini v\u00f3ru \u00f3fri\u00f0ar\u00e1r. Kr\u00edggj var og bardagi \u00e1 landi og sj\u00f3gvi. T\u00e1 i\u00f0 N\u00f3lsoyar P\u00e1ll \u00ed \u00e1rinum 1807 var komin til Danmarkar eftir kornfarmi, kom hin bretski herskipaflotin har og f\u00f3r avsta\u00f0 vi\u00f0 \u00f8llum teimum donsku orlogsskipunum. N\u00f3lsoyar P\u00e1ll heitti \u00e1 bretska yvirmannin um loyvi at sigla til F\u00f8roya vi\u00f0 farminum, og ta\u00f0 var\u00f0 j\u00e1tta\u00f0 honum. Hann kom \u00ed \u00f8llum g\u00f3\u00f0um heim og leg\u00f0i farmin upp \u00e1 land \u00ed Su\u00f0uroynni. Ta\u00f0 var skj\u00f3tt, at korntrot gj\u00f8rdust aftur, og summari\u00f0 eftir f\u00f3r N\u00f3lsoyar P\u00e1ll avsta\u00f0 aftur til Keypmannahavnar eftir korni. \n\n\u00c1 heimlei\u00f0ini var\u00f0 Royndin Fr\u00ed\u00f0a tikin av bretskum herskipi og f\u00f8rd til Sv\u00f8r\u00edki, har hon f\u00f3r \u00e1 land og gj\u00f8rdist vrak. N\u00f3lsoyar P\u00e1ll slapp s\u00e6r so yvir til St\u00f3ra Bretlands og klaga\u00f0i um ta ringu vi\u00f0fer\u00f0, hann hev\u00f0i fingi\u00f0. Har fekk hann farm og skip av n\u00fdggjum og leg\u00f0i \u00ed havi\u00f0. Men henda fer\u00f0in kom at vera hansara seinasta. Skipi\u00f0 kom ikki fram, og einki spurdist, hvat i\u00f0 ors\u00f8kin var til tess. F\u00f3lk gittu, men einki kundu sigast vi\u00f0 vissu. Korntunnur av skipi hansara komu rekandi til Hetlands. Ta\u00f0 var alt, i\u00f0 spurdist fr\u00e1 teimum. N\u00f3lsoyar P\u00e1ll og menn hansara v\u00f3ru allir farnir \u00ed ta v\u00e1tu gr\u00f8v. Men f\u00f8royingar kundu ikki bara gloyma st\u00f3rmenni\u00f0 N\u00f3lsoyar P\u00e1ll. Og \u00e1 Fl\u00f8tuni Fr\u00ed\u00f0u su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi er reistur minnisvar\u00f0i um ta\u00f0 bragd, hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \u00fatinti. \n\n Foreldur: S\u00fasanna Dj\u00f3nad\u00f3ttir av Velbasta\u00f0 og P\u00e1ls \u00ed Gar\u00f0i \u00far N\u00f3lsoy. \n Br\u00f3\u00f0ur: Jacob Nols\u00f8e. \n 1804 - Royndin Fr\u00ed\u00f0a. \n 1806-1807 - Fuglakv\u00e6\u00f0i.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n \"Heimfer\u00f0 N\u00f3lsoyar P\u00e1ls\" eftir J.H.O Djurhuus. \n\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nN\u00f3lsoyar P\u00e1ll\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\nN\u00f3lsoyingar"}
{"id": "1957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglakv%C3%A6%C3%B0i%C3%B0%20yngra", "title": "Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 yngra", "text": "Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 yngra eftir N\u00f3lsoyar P\u00e1ll\n\nKeldur\n\n\u00datg\u00e1vur \nFuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 / eftir Poul Nols\u00f8e ; greitt til prentingar hevur Richard Long. - T\u00f3rshavn, 1929. - 39 s. - (F\u00f8royskur lesna\u00f0ur til sk\u00falabr\u00faks ; 1)\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nheimskringla.no - Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 yngra\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "1958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnar%20Kirkja", "title": "Havnar Kirkja", "text": "Havnar kirkja ella d\u00f3mkirkjan er n\u00e6stelsta kirkjan \u00ed F\u00f8royum. Hon var\u00f0 bygd \u00ed 1788 \u00e1 Bryggjubakka \u00ed Havn og var\u00f0 v\u00edgd 3. sunnudag \u00ed advent sama \u00e1ri\u00f0. Ein st\u00f8rri umbygging og v\u00ed\u00f0kan var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed 1865, og fekk hon t\u00e1 st\u00f8rri vindeygu, skifertak og ta\u00f0 h\u00f8ga sermerkta klokkutorni\u00f0. Kirkjan var\u00f0 v\u00edgd av n\u00fdggjum \u00ed 1865. \n\n\u00ed 1990 v\u00f3r\u00f0u F\u00f8royar skildar burtur \u00far Keypmannahavnar biskupsd\u00f8mi og gj\u00f8rdar til egi\u00f0 stift, og Havnar kirkja gj\u00f8rdist d\u00f3mkirkja.\nUni N\u00e6s hevur veri\u00f0 d\u00f3mpr\u00f3stur s\u00ed\u00f0an 2010 og J\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0riksson F\u00f8roya biskupur s\u00ed\u00f0an 2007.\n\nS\u00f8ga \nFors\u00f8ga kirkjunnar er heldur fl\u00f8kt. Eftir \u00f8llum at d\u00f8ma var eingin kirkja i Havn \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini, \u00ed mesta lagi eitt 'b\u00f8nh\u00fas'. Hildi\u00f0 hevur veri\u00f0, at havnarf\u00f3lk hildu gudst\u00e6nastur s\u00ednar \u00ed Munkastovuni \u00fati \u00e1 Reyni.\n22. juni 1609 gevur Chr. Kongur IV lensmanninum \u00e1 Bergenshus bo\u00f0 um at senda tilfar til kirkjubygging. Kirkjan ver\u00f0ur bygd \u00fati \u00e1 Reyni og stendur longu li\u00f0ug vi\u00f0 \u00e1rslok 1609. Um hetta mundi\u00f0 b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 100 f\u00f3lk \u00ed Havn.\nRasmus J\u00f8rgen Winther ver\u00f0ur prestur \u00ed Havn \u00ed 1780, og \u00ed 1782 tekur hann stig til at byggja n\u00fdggja kirkju. Av roknskaparb\u00f3kunum framgongur t\u00edverri ikki, hv\u00f8rjir i\u00f0 gj\u00f8rdu arbei\u00f0i\u00f0, men fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur hevur uttan iva veri\u00f0 tann tiltikni Johannes Poulsen, timburma\u00f0ur, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed Havn. Kirkjan var\u00f0 ikki li\u00f0ug fyrr enn \u00ed 1788.\nKirkjan \u00fati \u00e1 Reyni var\u00f0 s\u00ed\u00f0an tikin ni\u00f0ur og \u00ed 1789 seld \u00e1 uppbo\u00f0i. Sumt av innb\u00fagvinum var\u00f0 flutt \u00ed n\u00fdggju kirkjuna, og sumt var\u00f0 selt til a\u00f0rar kirkjur \u00ed F\u00f8royum.\nT\u00e1 tann n\u00fdggja kirkjan var\u00f0 bygd \u00ed 1788, var Havnarb\u00fdur ikki st\u00f8rri enn so, at kirkjan t\u00e1 var\u00f0 bygd 'nordenfor Byen' - har hon enn stendur aftan\u00e1 umfatandi umbygging. T\u00edverri eru ongar fr\u00e1grei\u00f0ingar um hesa kirkju, men nakrar f\u00e1ar tekningar siga okkum, at hon var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0 naka\u00f0 sum gomlu bygdakirkjur okkara, bara n\u00f3gv st\u00f8rri, bert 3 1/2 alin styttri enn tann, sum n\u00fa stendur. \u00cd 1788 b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 600 f\u00f3lk \u00ed T\u00f3rshavnar s\u00f3kn og \u00ed 1865 umlei\u00f0 900.\n\u00cd 1865 var\u00f0 kirkjan heilt umbygd. Fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur var \u00edslendingurin Gu\u00f0mundur Sigur\u00f0sson, T\u00f3rshavn, vanliga nevndur Sivertsen. Ein tilbygningur var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni, 3 1/2 alin til longdar og 12 alin brei\u00f0ur. Hetta er innviki\u00f0 \u00ed k\u00f3rinum, har i\u00f0 altari\u00f0 n\u00fa stendur.\n\u00cd 1935 var\u00f0 aftur bygt 4,05 x 6,99 m st\u00f3rt r\u00fam upp\u00ed eystureftir, t\u00ed at kirkjan t\u00e1 fekk hitaverk, kolovn, og farnristir v\u00f3r\u00f0u settar \u00ed eysturveggin hv\u00f8rjumegin altartalvuna. Kirkjan var\u00f0 aftur longd \u00ed 1968, t\u00e1 kont\u00f3r og onnur r\u00fam v\u00f3r\u00f0u bygd upp\u00ed k\u00f3ri\u00f0. \u00cd skipinum eru 44 beinkir og uppi \u00e1 pulpiturinum eru 14.\n\nAltartalvan \n\n\u00c1 nor\u00f0urbr\u00f3stinum hongur altartalvan, i\u00f0 er fr\u00e1 1647. Myndin er Hin Heilaga Kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in, m\u00e1la\u00f0 vi\u00f0 dj\u00fapum, reinum litum beinlei\u00f0is \u00e1 tr\u00e6i\u00f0, 100 x 100 cm st\u00f3r. \u00c1 talvuni stendur skriva\u00f0: \n\nMett ver\u00f0ur, at m\u00e1lningurin er m\u00e1la\u00f0ur eftir koparprenti av m\u00e1lningi, i\u00f0 Peter Candid, sum var hovm\u00e1lari hj\u00e1 Wilhelm V \u00ed M\u00fcnchen, m\u00e1la\u00f0i til fransiskanarakleystri\u00f0 har \u00ed 1616. Ramman er fr\u00e1 sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i, ein renessansuramma, \u00fatskorin og m\u00e1la\u00f0. \u00cd 1961 var altartalvan umv\u00e6ld av Ernst og Holmer Trier, Vallekilde \u00ed samarbei\u00f0i vi\u00f0 Fraser Eysturoy.\n\nNorska l\u00f8vu klokkan \n\nKlokkan sigst vera komin \u00ed kirkjuna \u00ed 1708 og er komin av skipinum Norsku L\u00f8vu, sum f\u00f3rst \u00ed Lambav\u00edk n\u00fdggj\u00e1rsaftan 1707. Klokkan er pr\u00fddd vi\u00f0 palmettum, og \u00e1 einum sta\u00f0 er henda innskriftin: 'Danscke Ostindische Compagnies Scheb Nordische Lowe 1704'. H\u00e6ddin er 30 cm, tv\u00f8rm\u00e1t \u00e1 slagringi uttan er 41,5 cm.\n\nKlokkusp\u00e6li\u00f0 \n\u00cd 1952 var klokkusp\u00e6li\u00f0 enn \u00ed ger\u00f0 \u00e1 De Smithske Jernst\u00f8berier \u00ed \u00c5lborg, Danmark. Klokkusp\u00e6li\u00f0 hev\u00f0i 9 klokkur og \u00e6tlanin var, at ta\u00f0 skuldi sp\u00e6la T\u00ed\u00f0in rennur eftir J. Waagstein. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum byrjar klokkan at sl\u00e1a kl. 8 \u00e1 morgni og sl\u00e6r dagsins seinasta slag kl. 23. Kl. 9, 12, 15, 18 og 20 sp\u00e6lir klokkan umframt t\u00edmasl\u00f8gini eitt lag - kl. 12 er lagi\u00f0 nettupp T\u00ed\u00f0in rennur.\n\nKeldur \n Wind, Tage: Joen Waagstein - Liv og Virke. Gyldendal 1952.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Havnar kirkja Folkakirkjan.fo\n Faroestamps.fo:  Havnar Kirkja (almenn ogn)\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan"}
{"id": "1961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20apr%C3%ADl", "title": "21. apr\u00edl", "text": "21. apr\u00edl er dagur 111 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 112 um skot\u00e1r er). 254 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 753 f.Kr. - Samb\u00e6rt s\u00f8gnini var\u00f0 b\u00fdurin R\u00f3m grundlagdur av Romulusi.\n 1960 \u2013 Ortodoksa Bah\u00e1'\u00ed tr\u00fagvin ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Washington, D.C..\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1915 - Anthony Quinn, meksikansk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2001)\n 1926 - Elisabeth II, bretsk drotning (d. 2022).\n 1930 - Silvana Mangano, itolsk sjonleikarinna (d. 1989)\n 1947 - Iggy Pop, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1970 - Nicole Sullivan, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1958 - Andie MacDowell, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1979 - Tobias Linderoth, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1979 - James McAvoy, skotskur sj\u00f3nleikari.\n 2007 - Isabella Danaprinsessa.\n\nAndl\u00e1t \n 1910 - Mark Twain, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1835)\n 2003 - Nina Simone, amerikonsk songkvinna (f. 1933)\n 2016 - Prince, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari (f. 1958)\n 2018 - Verne Troyer, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1969)\n\nApr\u00edl, 21."}
{"id": "1962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20apr%C3%ADl", "title": "20. apr\u00edl", "text": "20. apr\u00edl er dagur 110 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 111 um skot\u00e1r er). 255 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2007 J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni, mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, og Bertel Harder, danskur kirkjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, skriva undir avtalu um, at f\u00f8royingar yvirtaka f\u00f3lkakirkjuna \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku 2007.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1889 - Adolf Hitler (d. 1945)\n 1893 - Edna Parker (d. 2008)\n 1936 - Pauli Ellefsen, l\u00f8gma\u00f0ur 1981-1985 (d. 2012).\n 1937 - George Takei, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1939 - Gro Harlem Brundtland, norskur politikari.\n 1942 - Arto Paasilinna, finskur rith\u00f8vundur.\n 1949 - Jessica Lange, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1964 - Andy Serkis, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1983 - Miranda Kerr, avstralsk modell.\n\nAndl\u00e1t \n 1912 - Dj\u00f3ni \u00ed Geil (f. 1849)\n 1912 - Bram Stoker, \u00edrskur rith\u00f8vundur (f. 1847)\n 1947 - Kristian X, danskur kongur (f. 1870)\n 2016 - Victoria Wood, ensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1953)\n\nApr\u00edl, 20."}
{"id": "1965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20apr%C3%ADl", "title": "19. apr\u00edl", "text": "19. apr\u00edl er dagur 109 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 110 um skot\u00e1r er). 256 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1810 - Venesuela f\u00e6r Heimast\u00fdri.\n 1897 - Boston Marathon \u00ed Massachusetts ver\u00f0ur runni\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0. Ta\u00f0 er elsta enn verandi martatonkapprenning.\n 1904 - St\u00f3rir partar av Toronto \u00ed Kanada leggjast \u00ed oy\u00f0i av st\u00f3rum eldi\n 1951 - \u00cd London ver\u00f0ur fyrist \"Miss World\"-kapping hildin, har svenskur luttakari vinnur\n 1956 - Amerikanski sj\u00f3nleikari Grace Kelly ver\u00f0ur gift Rainier fyrsta 3. av Monako.\n 1966 - Filmurin Dr. Zivago, hj\u00e1 David Lean vinnur seks Oscars \u00ed Hollywood, Kalifornia.\n 1980 - Hondb\u00f3ltsamband F\u00f8roya (HBF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n1987 - Teknimyndar\u00f8\u00f0in The Simpsons ver\u00f0ur at s\u00edggja fyri fyrstu fer\u00f0. Hesa fyrstu fer\u00f0 sum ein stuttfilmur. \n 1993 - 83 limir \u00ed religi\u00f8su Davidian sektini doyggja \u00ed einum eldahavi \u00e1 h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 teirra \u00ed Waco \u00ed Texas, eftir at l\u00f8greglan \u00ed 51 dagar hevur umgirt h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0ina.\n 1995 - Bumbu\u00e1lop ver\u00f0ur framt \u00e1 ein stj\u00f3rnarbygning \u00ed Oklahoma City \u00ed Oklahoma. 168 f\u00f3lk doyggja, harav 19 sm\u00e1b\u00f8rn. Fleiri hundra\u00f0 ver\u00f0a s\u00e6rd.\n 1999 - Samveldisdagurin \u00ed T\u00fdsklandi vendir aftur til Berlin eftir sameiningina av T\u00fdsklandi.\n 2005 - Joseph Ratzinger ver\u00f0ur valdur p\u00e1vi vi\u00f0 n\u00fdggja navninum Benadikt XVI.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1897 - Jiroemon Kimura, heimsins elsti ma\u00f0ur (116 \u00e1r) (d. 2013)\n 1902 - Martin Joensen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari (d. 1966).\n 1937 - Joseph Estrada, filipinskur forseti.\n 1942 - Bas Jan Ader, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lari (d. 1975)\n 1951 - J\u00f3annes Eidesgaard \u00e1 Tv\u00f8royri, f\u00f8royskur politikari.\n 1969 - Ashley Judd, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1972 - Rivaldo, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1979 - Kate Hudson, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1981 - Hayden Christensen, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1987 - Joe Hart, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - Maria Sharapova, russiskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1824 - Lord Byron, enskt skald (f. 1788)\n 1881 - Benjamin Disraeli, bretskur politikari (f. 1804)\n 1882 - Charles Darwin, bretskur n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1809) \n 1906 - Pierre Curie, franskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1859)\n 1967 - Konrad Adenauer, t\u00fdskur kanslari (f. 1876)\n 1998 - Octavio Paz, meksikanskur rith\u00f8vundur (f. 1914)\n 2009 - J. G. Ballard, enskur rith\u00f8vundur (f. 1930)\n 2016 - Patricio Aylwin, forseti \u00ed Kili (f. 1918)\n 2021 \u2013 Walter Mondale (f. 1928)\n\nApr\u00edl, 19."}
{"id": "1966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20apr%C3%ADl", "title": "18. apr\u00edl", "text": "18. apr\u00edl er dagur 108 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 109 um skot\u00e1r er). 257 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1506 - Grundarsteinurin lagdur til P\u00e6turskirkjuna \u00ed Vatikaninum \u00ed Rom.\n 1521 - Martin Luther vil ikki m\u00f8ta \u00ed R\u00edksdegnum \u00ed Worms at afturkalla \u00e1k\u00e6rurnar \u00edm\u00f3ti kirkjuni.\n 1864 - Preusiskar og eysturr\u00edkskar herdeildir leggja \u00e1 skansarnar vi\u00f0 Dybb\u00f8l. Eftir at umlei\u00f0 1700 mans eru falnir og s\u00e6rdir m\u00e1 danski herurin geva seg yvir, og alt Jylland ver\u00f0ur hersett.\n 1906 - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti, sum f\u00f8rir til n\u00f3gvar eldsbrunar, leggur st\u00f8rsta partin av San Francisco \u00ed Kalifornia \u00ed oy\u00f0i. Fleiri enn 1.000 f\u00f3lk doyggja, og 28.000 h\u00fas leggjast \u00ed oy\u00f0i.\n 1940 - Yrkjarapresturin Kaj Munk m\u00e6lir \u00ed pr\u00e6diku \u00ed S\u00f8nderborg til m\u00f3tst\u00f8\u00f0u \u00edm\u00f3ti t\u00fdska hersetingarvaldinum \u00ed Danmark.\n 1998 - Anders Fogh Rasmussen ver\u00f0ur valdur til floksformman \u00ed Venstre.\n 2014 - H\u00f8gni Egilstoft Nielsen \u00far Sandav\u00e1gi vann FM \u00ed talvi bert 16 \u00e1ra gamal. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt, at hann hev\u00f0i vunni\u00f0, longu t\u00e1 eitt umfar var eftir, t\u00ed t\u00e1 hev\u00f0i hann 8 stig, me\u00f0an teir n\u00e6stu eftir honum h\u00f8vdu 6 stig. Hann er yngsti FM vinnari \u00ed talvi nakrant\u00ed\u00f0. Dagin eftir skriva\u00f0i hann artur f\u00f8royska talvs\u00f8gu, t\u00e1 hann vann s\u00edn seinasta dyst og gj\u00f8rdist tann higatil fyrsti og einasti, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 FM \u00ed talvi vi\u00f0 fullum stigatali.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1918 - Gabriel Axel, danskur leikstjori (d. 2014)\n 1925 - Bob Hastings, amerikanskur sjonleikari (d. 2014)\n 1927 - Tadeusz Mazowiecki, polskur politikari (d. 2013)\n 1941 - Michael D. Higgins, irskur forseti.\n 1947 - James Woods, amerikanskur sjonleikari.\n 1953 - Rick Moranis, kanadiskur sjonleikari.\n 1956 - Eric Roberts, amerikanskur sjonleikari.\n 1971 - David Tennant, skotskur sjonleikari.\n 1976 - Melissa Joan Hart, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1995 - Divock Origi, belgiskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1955 - Albert Einstein, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1879)\n 1974 - Marcel Pagnol, franskur rithovundur (f. 1895)\n 2002 - Thor Heyerdahl (f. 1914)\n\nApr\u00edl, 18."}
{"id": "1967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1985", "title": "1985", "text": "1985 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n\n 10. januar - Atli P. Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum, og fer Pauli Ellefsen \u00far l\u00f8gmansstarvinum.\n 17. januar - British Telecom bo\u00f0ar fr\u00e1, at fyrit\u00f8kan fer at minka um t\u00e6r v\u00e6l d\u00e1mdu, rey\u00f0u telefonboksirnar.\n 4. februar - Marki\u00f0 \u00edmillum Spania og Gibraltar opnar aftur, fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0ani Francisco Franco l\u00e6t ta\u00f0 aftur \u00ed 1969.\n 10. februar - Nelson Mandela avger\u00f0, ikki at taka av einum tilbo\u00f0i um at sleppa leysur \u00far fongsli, fr\u00e1 \u00ed Su\u00f0urafrikonsku stj\u00f3rnini.\n 11. mars - Mikhail Gorbachev ver\u00f0ur lei\u00f0ari av Sovjetsamveldinum.\n 16. mars - 5 leyvur \u00ed Singaporska dj\u00f3ragar\u00f0inum ver\u00f0a settar av fyribyrgjandi tablett, t\u00e1 leyvunum fj\u00f8lgar fr\u00e1 2 til 16 \u00e1 stuttari t\u00ed\u00f0.\n 25. mars - Oscars vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0 \u00ed Hollywood. Amadeus vinnur fyri besta film.\n 15. apr\u00edl - Su\u00f0ur Afrika upploysir eina l\u00f3g, i\u00f0 bannar hv\u00edtum og sv\u00f8rtum at giftast.\n 4. mai - Eurovision Song Contest 1985 ver\u00f0ur hildin \u00ed G\u00f8teborg, Noreg vinnur vi\u00f0 sanginum La det swinge.\n 14. juni - Schengen s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur.\n 17. juni - Discovery Channel ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 3. juli - Back to the furture ver\u00f0ur frums\u00fdndur \u00ed amerikanskum filmh\u00fasum, og ver\u00f0ur h\u00e6gst tjenandi filmur \u00ed 1985.\n 13. juli - Live Aid konsertir runt um \u00ed heiminum, savna heilar 50 milli\u00f3nir pund. Peningurin ver\u00f0ur n\u00fdttur til at berjast \u00ed m\u00f3tir hungursney\u00f0 \u00ed Etiopia.\n 28. august - Heimsins fyrsta roykibann kemur \u00ed gildi, t\u00e1 ein matstova \u00ed Colorado, USA, bannar royking innandura.\n 1. september - Vraki\u00f0 av skipinum Titanic ver\u00f0ur funni\u00f0 \u00e1 botninum \u00e1 Atlantshavinum. Fleiri h\u00f8vdu leita\u00f0 eftir vrakinum uttan eydnu, s\u00ed\u00f0ani skipi\u00f0 sakk \u00ed 1912.\n 13. september - Super Mario Bros. ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 sp\u00e6list\u00f8\u00f0ina Nintendo Entertainment System (NES).\n 19. september - Ein st\u00f3rur jar\u00f0skj\u00e1lvti rakar Meksiko, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 10.000 lata l\u00edv, 30.000 ver\u00f0a mei\u00f0sla\u00f0i, og 95.000 ver\u00f0a heimleys.\n 20. november - Microsoft \u00fatgevur fyrstu \u00fatg\u00e1vu av Windows, og kallar hana Windows 1.0.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Leirv\u00edkartunnilin ver\u00f0ur latin upp. \n Tommi Hilfiger merki\u00f0 ver\u00f0ur stovna\u00f0. \n DNA ver\u00f0ur, fyri fyrstu fer\u00f0, n\u00fdtt til at loysa brotsm\u00e1l.\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \n We are the World (USA for Africa)\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nKappr\u00f3\u00f0ur \n 28. februar - R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur \u00ed T\u00f3rshavn ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 10. juli - \u00cdsland-F\u00f8royar 9-0 \u00ed Keflav\u00edk\n 12. juli - \u00cdsland-F\u00f8royar 1-0 \u00e1 Akranesi\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. januar - Obi Ikechukwu Charles, nigeriskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 5. februar - Cristiano Ronaldo, portogisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari.\n 4. apr\u00edl - B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen, f\u00f8royskur listama\u00f0ur\n 2. mai - Nanna \u00d8land Fabricius, donsk songkvinna\n 21. mai - S\u00edmun Samuelsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 6. september - Marni Djurhuus, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 17. september - John Tordar Poulsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 24. oktober - Wayne Rooney, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 21. november - Carly Rae Jepsen, kanadisk songkvinna\n 18. desember - Heidi Andreasen, f\u00f8royskur svimjari.\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "1968", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1984", "title": "1984", "text": "1984 (MCMLXXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 25. mai - F\u00f8roya Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 (FUR) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1. september - Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya ver\u00f0ur alment tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak.\n 8. november - L\u00f8gtingsval\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 1. august - F\u00f8royar-\u00cdsland 0-0 \u00ed T\u00f3rshavn\n 5. august - F\u00f8royar-Gr\u00f8nland 1-0 \u00ed Klaksv\u00edk (1-0 Vilmund Michelsen)\n 7. august - F\u00f8royar-Gr\u00f8nland 4-2 \u00ed T\u00f3rshavn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. januar - Arjen Robben, ni\u00f0ulendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 6. mars - Kaj Ennigar\u00f0, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1. mai - Sa\u0161a Kolman, slovenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 20. juni - Shaila millum Gar\u00f0arnar, f\u00f8royskur svimjari\n 5. september - Chris Anker S\u00f8rensen, danskur s\u00fakklari (d. 2021)\n 22. november - Scarlett Johansson, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 22. desember - Basshunter, svensk sangari, DJ\n\nAndl\u00e1t \n 31. oktober - Indira Gandhi, indiskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1917)\n 20. november - Kristian Djurhuus, fyrrverandi l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. (f. 1895)"}
{"id": "1969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20%C3%B8ld", "title": "20. \u00f8ld", "text": "20. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1901 til 2000 \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum.\n\n(19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "1973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1983", "title": "1983", "text": "1983 (MCMLXXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 17. september - Perlan \u00ed V\u00e1gsbotni var\u00f0 tikin ni\u00f0ur.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 21. juni - F\u00f8royar-Danmark 1-1 (danska U21-landsli\u00f0i\u00f0) \u00ed T\u00f3rshavn\n 29. juni - Gr\u00f8nland-F\u00f8royar 0-0 \u00ed Nuuk\n 3. juli - Gr\u00f8nland-F\u00f8royar 2-3 \u00ed Nuuk\n 6. august - \u00cdsland-F\u00f8royar 6-0 \u00ed Njarv\u00edk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 13. mai - Yaya Tour\u00e9, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari av F\u00edlabeinsstrondini\n 12. juni - K\u00e1ri \u00ed L\u00e1gab\u00f8, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 21. juli - Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "1974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1982", "title": "1982", "text": "1982 (MCMLXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n \u00datgrevstur \u00e1 Toftanesi \u00ed Leirv\u00edk avd\u00fakar elstu b\u00faseting, sum funnin er \u00ed F\u00f8royum - ey\u00f0kenrd v\u00edkingah\u00fas.  \n 1. november - Smyril Line ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 1. september - F\u00f8royar-\u00cdsland 1-4 \u00ed T\u00f3rshavn\n 2. september- F\u00f8royar-\u00cdsland 0-4 i G\u00f8tu\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. januar - Petur H\u00e1berg, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 2. mars - Pilou Asb\u00e6k, danskur sj\u00f3nleikari\n 7. juni - H\u00f8gni Lisberg, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 10. juni - Madeleine prinsessa av Sv\u00f8r\u00edki\n 15. juni - Atli Gregersen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 16. juni - J\u00f3gvan Skorheim, f\u00f8royskur politikari\n 11. juli - Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen, f\u00f8roysk songkvinna\n 30. oktober - Lizzie, f\u00f8roysk/donsk/\u00edslensk songkvinna\n 5. desember - P\u00e6tur Dam Jacobsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 24. desember - Suni \u00far H\u00f8rg, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 27. desember - Terji Skiben\u00e6s, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari (T\u00fdr)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "1978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1981", "title": "1981", "text": "1981 (MCMLXXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n ST l\u00fdsir \u00e1ri\u00f0 1981 at vera \"\u00c1r teirra breka\u00f0u\".\n 1. januar - Badmintonsamband F\u00f8roya (BSF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 5. januar - Pauli Ellefsen ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 28. februar - Judosamband F\u00f8roya (JUDO F\u00f8royar) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 31. mars - Sunda Judofelag ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 27. september - \u00cd sambandi vi\u00f0 \u00fatbygging ver\u00f0ur Glyvra kirkja endurv\u00edgd.\n 24. oktober - MBF (Meginfelag teirra breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 2. juli - F\u00f8royar-Hetland 3-0 \n 4. juli - F\u00f8royar-Hetland 4-1 \n 5. juli - F\u00f8royar-Hetland 2-2 \u00ed T\u00f3rshavn\n\nT\u00f3nleikur \n\u00cd desember gav t\u00f3nleikab\u00f3lkurin T\u00f3nlist av Strondum \u00fat kasettubandi\u00f0 Har bylgjan leikar, sum setti s\u00f8lumet yvir seldar f\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00ed f\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n5. januar - Deadmau5, kanadiskur t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari\n17. februar - Paris Hilton, amerikonsk songkvinna, og hotel arvingi\n27. februar, Josh Groban, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari\n7. mars - S\u00fani Olsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari\n28. mars - Alex Jos\u00e9 dos Santos, brasilienskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n4. september - Beyonc\u00e9 Knowles, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikari\n3. oktober - Zlatan Ibrahimovi\u0107, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari\n2. desember - Britney Spears, amerikonsk songkvinna\n25. desember - Christian Lamhauge Holst, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 11. mai - Bob Marley, jamaiskur sangari og t\u00f3nleikari (f. 1945)\n\nKeldur"}
{"id": "1979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1980", "title": "1980", "text": "1980 (MCMLXXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 21. mars - Fimleikasamband F\u00f8roya (FFS) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1. apr\u00edl - Flogb\u00f3ltsamband F\u00f8roya (FBF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 19. apr\u00edl - Hondb\u00f3ltsamband F\u00f8roya (HBF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1. august  - Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir ver\u00f0ur sum fyrsta kvinna \u00ed heiminum, vald til forseta, t\u00e1 hon vinnur ta\u00f0 \u00edslenska forsetavali\u00f0.\n 8. november - L\u00f8gtingsval.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n\n Svimjisamband F\u00f8roya (SSF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n Varda Verksta\u00f0i\u00f0 V\u00f3n \u00e1 Argjum letur upp. \n B\u00fastovnurin Eirargar\u00f0ur 14-16 ver\u00f0ur tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \n Breast-Giver hj\u00e1 Mahasweta Devi.\n Clear Light of Day hj\u00e1 Anitu Desai.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 30. juni - \u00cdsland-F\u00f8royar 2-1 \u00e1 Akureyri\n 2. juli - Gr\u00f8nland-F\u00f8royar 0-6 \u00ed Sau\u00f0akr\u00f3ki\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 8. januar - Johan Petersen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 18. mai - Martin M\u00f8ller, danskur/gr\u00f8nlendskur \u00edtrottarma\u00f0ur\n 14. juli - Rasmus Rasmussen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari (d. 2012)\n 11. september - Joan Bl\u00e1foss, f\u00f8royskur rennari\n 3. oktober - M\u00f8rland, norskur sangari\n 6. oktober - Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir, f\u00f8roysk songkvinna\n 27. oktober - V\u00e1clav Noid B\u00e1rta, kekkiskur sangari.\n 10. november - Rannv\u00e1 B. Andreasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 16. desember - Palli Augustinussen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 29. apr\u00edl - Alfred Hitchcock, enskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1899)\n 9. desember - John Lennon, enskur t\u00f3nleikari (The Beatles) (f. 1940)"}
{"id": "1980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1979", "title": "1979", "text": "1979 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 13. januar - F\u00f3tb\u00f3ltsamband F\u00f8roya (FSF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 23. januar - Atli P. Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 1. mai - Gr\u00f8nland f\u00e6r heimast\u00fdri.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n\n Phillips \u00ed Ni\u00f0urlondum og Sony \u00ed Japan gera samstundis fl\u00f8guna. \n Stj\u00f3rnin \u00ed Sony, Akio Morita \u00ed Japan, uppfinnur gongulurtit\u00f3li\u00f0 (walkmannin). \n Fartelefonin uppfunnin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\n \u00cdF vinnur sum fyrsta eysturoyarli\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed F\u00f8roysku landskappingini\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. oktober - Kimi R\u00e4ikk\u00f6nen, finskur Formula 1 bilf\u00f8rari\n 24. november - Uni Reinert Debess, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 2. februar - Sid Vicious, enskur t\u00f3nleikari (f. 1957)\n 17. mai - Kjartan Mohr, f\u00f8royskur politikari (f. 1899)\n 11. juni - John Wayne. amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1907)\n 21. september - S\u00e1mal Joensen-Mikines, f\u00f8royskur listama\u00f0ur (f. 1906)"}
{"id": "1981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1969", "title": "1969", "text": "1969 (MCMLXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n\n 5. januar - Sovjetsamveldi\u00f0 sendir r\u00famdarfar til Venus, landi\u00f0 ger a\u00f0ra roynd tann 10. januar. \n 30. januar - The Beatles framf\u00f8ra almennt fyri s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0, og filma fleiri av l\u00f8gum s\u00ednum \u00e1 taki  Apple Records \u00ed London. \n 3. mars - Sirhan Sirhan j\u00e1ttar \u00ed r\u00e6ttinum \u00ed Los Angeles at hava dripi\u00f0 amerikanska forsetavalevni\u00f0 Robert Kennedy. \n 10. mars - James Earl Ray j\u00e1ttar \u00ed r\u00e6ttinum \u00ed Memphis at hava dripi\u00f0 Martin Luther King Jr. Hann tekur j\u00e1ttanina aftur n\u00f8kur \u00e1r seinni. \n 20. mars - John Lennon og Yoko Ono giftast \u00e1 Gibraltar, og fara aftan\u00e1 \u00e1 br\u00fa\u00f0arfer\u00f0 til Amsterdam. \n 29. mars - Eurovision Song Contest 1969 ver\u00f0ur hildin \u00ed Madrid. F\u00fdra lond f\u00e1a sama stigatal og vinna kappingina. Tey v\u00f3ru: Spania, England, Frakland og Holland. Stigaskipanin var broytt eftir hetta, so sama mistak ikki skuldi endurtaka seg. \n 1. apr\u00edl -  T\u00f3rshavnar kommuna setur B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \u00e1 stovn. \n 4. apr\u00edl - Fyrsta tilgj\u00f8rda mans hjarta\u00f0 ver\u00f0ur implantera\u00f0. \n 22. apr\u00edl -  Robin Knox-Johnston ver\u00f0ur fyrsti ma\u00f0ur at sigla runt heimin uttan ste\u00f0g. \n 15. mai- Ein amerikanskur tann\u00e1ringur, kendur sum Robert R., doyr av mystiskum og \u00f3kendum sj\u00fakd\u00f3mi. \u00cd 1984 ver\u00f0ur v\u00e1tta\u00f0 at talan var um fyrstu HIV/AIDS smittuna \u00ed Nor\u00f0uramerika. \n 5. juni - Ein altj\u00f3\u00f0a kommunist r\u00e1\u00f0stevna cer\u00f0ur hildin \u00ed Moskva. \n23. juni - Sundaferjan byrjar at sigla millum Oyri, Hvalv\u00edk, H\u00f3sv\u00edk og Selatra\u00f0 \n 28. juni - The Stonewall \u00f3fri\u00f0urin \u00ed New York ver\u00f0ur byrjan til betran av r\u00e6ttindum hj\u00e1 samkyndum \u00ed Amerika. \n 21. juli - Amerikanarin Neil Armstrong ver\u00f0ur fyrsta ma\u00f0ur \u00e1 m\u00e1nanum. \n 8. august - Heimskenda myndin av The Beatles, har teir ganga yvir g\u00f8tuna Abby Road, ver\u00f0ur tikin av lj\u00f3smyndaranum Iain Macmillan. \n 9. og 10. august - Fylgjarar Charles Manson drepa 7 f\u00f3lk, har \u00edmillum heimskendu medellina og sj\u00f3nleikaran Sharon Tate, sum er vi\u00f0 barn og gift filmsleikstj\u00f3ranum Roman Polanski. \n 15. - 18. august -  Woodstock t\u00f3nleikafestivalurin ver\u00f0ur hildin \u00ed New York. Fleiri av teimum mest kendu rokk t\u00f3nleikarum t\u00ed\u00f0arinnar framf\u00f8ra, og 400.000 ung f\u00f3lk eru \u00e1 festival.  \n 21. august - Heimsins fyrsti Gap handil opnar \u00ed San Francisco. \n 17. september - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Fagurb\u00f3kmentir ver\u00f0ur latin J. P. Heinesen og R\u00f3i Patursson, og fyri Yrkisb\u00f3kmentir ver\u00f0ur hon latin Hans J. Glerfoss og H. D. Joensen. \n 20. september - Scooby-Doo teknir\u00f8\u00f0in ver\u00f0ur send \u00ed sj\u00f3nvarpi feyri fyrstu fer\u00f0. \n 5. oktober - Monty Python's Flying Circus ver\u00f0ur sent fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 BBC One. Sendir\u00f8\u00f0in ver\u00f0ur heimskend og ver\u00f0ur enn endurs\u00fdnd runt heimin (2014).\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Mett ver\u00f0ur at HIV/AIDS smittan kemur til USA \u00ed gj\u00f8gnum Haiti.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \n 10. mars -  The Godfather skriva\u00f0 av Mario Puzo.\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \n Yellow Submarine og Abbey Road (The Beatles).\n Led Zeppelin og Led Zeppelin II  (Led Zeppelin)\n Ummagumma (Pink Floyd)\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\n 19. juli - F\u00f8royar-Hetland 2-1 (1-1) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 1. januar - Verne Troyer, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2018)\n 3. januar - Michael Schumacher, t\u00fdskur formula 1 bilf\u00f8rari\n 5. januar - Marilyn Manson, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 17. januar \n J\u00f8rgen Niclasen, f\u00f8royskur politikari.\n Ti\u00ebsto, hollenskur t\u00f3nleikari.\n 11. februar - Jennifer Aniston, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Friends)\n 22. februar - Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 17. mars - Alexander McQueen, enskur kl\u00e6dna designari. (d. 2010)\n 25. apr\u00edl - Ren\u00e9e Zellweger, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Bridget Jones' Diary)\n 7. mai - Eagle Eye Cherry, svenskur t\u00f3nleikari \n 14. mai - Cate Blanchett, avstralskur sj\u00f3nleikari (Elizabeth)\n15. juni\n Ice Cube, amerikanskur rappari\n Oliver Kahn, t\u00fdskur landsli\u00f0s m\u00e1lma\u00f0ur\n 24. juni - Sissel Kyrkjeb\u00f8, norsk songkvinna\n 24. juli - Jennifer Lopez, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikari (The Wedding Planner)\n 18. august - Edward Norton, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Fight Club)\n 19. august - Matthew Perry, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Friends)\n 28. august - Jack Black, amerikanskur sj\u00f3nleikari (School of Rock)\n 25. september - Cathrine Zeta-Jones, waliskur sj\u00f3nleikari (The Mask of Zorro)\n 3. oktober - Gwen Stefani, amerikonsk songkvinna\n 4. november - Sean Combs (P. Diddy), amerikanskur rappari\n 12. november - Tomas N'evergreen, danskur sangari\n 13. november - Gerard Butler, skotskur sj\u00f3nleikari (300)\n 4. desember - Jay-Z, amerikanskur rappari\n 19. desember - Richard Hammond, enskur sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur (Top Gear)\n\nAndl\u00e1t \n\n28. mars - Dwight D. Eisenhower, amerikanskur forseti (f. 1890)\n22. juni - Judy Garland, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Wizard of Oz) (f. 1922)\n9. august - Sharon Tate, amerikonsk modell og sj\u00f3nleikari. (f. 1943)\n12. oktober - Sonja Henie, norsk, olympisk skoytadrotning (f. 1912)"}
{"id": "1982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1978", "title": "1978", "text": "1978 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 17. september - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Fagurb\u00f3kmentir ver\u00f0ur latin Hans Thomsen og fyri Yrkisb\u00f3kmentir ver\u00f0ur hon latin Maria Eide Petersen.\n 7. november - L\u00f8gtingsval\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. januar \u2013 Katrin Olsen\n 11. mars - Didier Drogba\n 31. oktober - Jesper Ganslandt\n\nAndl\u00e1t \n 7. september - Hjalmar Ringberg, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (f. 1889)\n 21. august - Magnus Dam Jacobsen (f. 1935)\n 22. august - Jomo Kenyatta, kenjanskur forseti (f. \u00ed 1890-\u00e1runum)"}
{"id": "1983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1977", "title": "1977", "text": "1977 (MCMLXXVII) var eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum. \u00c1ri\u00f0 1977inda \u00e1ri\u00f0 eftir krist, 977inda \u00e1ri\u00f0 \u00ed \u00f8\u00f0rum \u00e1rt\u00fasundi, 77inda \u00e1ri\u00f0 \u00ed 20. \u00f8ld og \u00e1ttanda \u00e1ri\u00f0 \u00ed 1970-\u00e1runum.\n\nHendingar \n 1. januar - F\u00f8royska fiskimarki\u00f0 ver\u00f0ur flutt \u00fat \u00e1 200 fj\u00f3r\u00f0ingar.\n 3. januar - Apple Computer ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 6. januar - Punkb\u00f3lkurin Sex Pistols ver\u00f0ur uppsagdur av fl\u00f8guframlei\u00f0ara s\u00ednum, EMI.\n 20. januar - Jimmy Carter tekur vi\u00f0 eftir Gerald Ford sum forseti USA.\n 10. mars - Ringarnir runt um gongustj\u00f8rnuna Uranus ver\u00f0a uppdaga\u00f0ir.\n 27. mars - Tvey fer\u00f0amannaflogf\u00f8r bresta saman \u00e1 Kanarioyggjunum, 583 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 30. apr\u00edl - Led Zeppelin setur heimsmet, t\u00e1 76 229 mans m\u00f8ta til konsert teirra \u00ed Pontiac Silverdome \u00ed Michigan, USA.\n 10. juni - Fyrstu Apple II teldurnar ver\u00f0a seldar.\n 27. juni - Djibouti ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 14. oktober - Atari gevur \u00fat Atari 2600 sp\u00e6liskipanina.\n 2. november - SMS letur upp.\n 1. desember letur Fr\u00edt\u00ed\u00f0arheimi\u00f0 \u00ed Skrivarag\u00f8tu upp. Ta\u00f0 er felagi\u00f0 Javni, sum hevur tiki\u00f0 stig til Fr\u00edt\u00ed\u00f0arheimi\u00f0.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Leynatunnilin letur upp fyri fer\u00f0slu.\n\nMentan\n\nT\u00f3nleikur \n 12. juni - The Supremes framf\u00f8ra saman fyri s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0 \u00e1\u00f0renn b\u00f3lkurin ver\u00f0ur upploystur.\n 26. juni - Elvis Presley heldur s\u00edna s\u00ed\u00f0stu t\u00f3nleikaframf\u00f8rslu.\n\nFilmur \n 25. mai - Star Wars ver\u00f0ur frums\u00fdndur \u00ed filmsh\u00fasum kring heimin og ver\u00f0ur heimsin best seljandi filmur.\n\nB\u00f3kmenntir \n 17. september - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Fagurb\u00f3kmentir ver\u00f0ur latin Alexandur Kristiansen og fyri Yrkisb\u00f3kmentir ver\u00f0ur hon latin Jeffrei Henriksen.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 3. januar - Malena Josephsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 4. januar - Teitur Lassen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 7. januar - Sofi Oksanen, finskur rith\u00f8vundur\n 13. januar - Orlando Bloom, enskur sj\u00f3nleikari\n 10. februar - P\u00f3l Arni Holm, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 6. mars - Giorgos Karagounis, griskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 14. mars - Ida Corr, donsk songkvinna\n 13. mai - Ilse DeLange, ni\u00f0urlendsk songkvinna\n 16. mai - Emil\u00edana Torrini, \u00edslendsk songkvinna\n 25. juni\n S\u00e1mal Soll, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n Fernanda Lima, brasilsk sj\u00f3nleikarinna og modell\n 7. juli - Allan Tausen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 11. juli - Edward Moss, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari\n 26. juli - Reimund Langgaard, f\u00f8royskur politikari\n 17. august - Mattias Karlsson, svenskur politikari\n 26. august - Therese Alshammar, svenskur svimjari\n 7. oktober - John Johannesen, f\u00f8royskur politikari\n 17. oktober - R\u00f3i Jacobsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsd\u00f3mari\n 22. november - Annika Norlin, svensk songkvinna\n 14. desember - Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 17. desember - S\u00e1mal Matras Kristiansen, f\u00f8royskur samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur\n\nAndl\u00e1t \n 16. januar - Leif Panduro, danskur rith\u00f8vundur (f. 1923)\n 25. apr\u00edl - Poul E. Petersen, f\u00f8royskur forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag og \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya (f. 1901)\n 3. mai - Pauli Dahl, f\u00f8royskur politikari (f. 1898)\n 5. mai - Ludwig Erhard, t\u00fdskur kanslari (f. 1897)\n 25. juni -  Olave Baden-Powell, ein av stovnarum gentusk\u00f3tar\u00f8rslunar. (f. 1889)\n 15. oktober - S\u00edmun Petur Zachariasen, f\u00f8royskur politikari (f. 1887)\n 16. august - Elvis Presley, amerikanskur rokksangari (f. 1935)\n 16. desember - Richard Sigmund Long. f\u00f8royskt skald (f. 1889)\n 25. desember - Charlie Chaplin, enskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri (f. 1889)"}
{"id": "1984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1976", "title": "1976", "text": "1976 (MCMLXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n 1. apr\u00edl - Heimast\u00fdri\u00f0 yvirtekur postverki\u00f0.\n 24 juni ve\u00f0ur Sk\u00falin \u00e1 Tr\u00f8\u00f0ni v\u00edgdur. \n 17. september - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Fagurb\u00f3kmentir ver\u00f0ur latin Richard Long og fyri Yrkisb\u00f3kmentir ver\u00f0ur hon latin \u00d3luva Skaale og Marius Johannesen.\n Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin letur upp og gevur saman vi\u00f0 Br\u00fanni um Streymin vegasamband \u00far eystara parti av Eysturoynni og til Havnar.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 16. juni - F\u00f8royar-\u00cdsland 1-6 \u00ed T\u00f3rshavn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. apr\u00edl - Tr\u00f3ndur Bogason, t\u00f3naskald\n 27. september - Francesco Totti, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 22. februar - J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu.\n 28. mai - Steffan Danielsen (f. 1922), m\u00e1lari \u00ed N\u00f3lsoy.\n 7. juli - Gustav Heinemann, t\u00fdskur forseti (f. 1899)\n 7. oktober - S\u00e1mal Petersen,. L\u00f8gtingsforma\u00f0ur, landsst\u00fdrisma\u00f0ur."}
{"id": "1985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1974", "title": "1974", "text": "1974 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 7. november - L\u00f8gtingsval\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 3. august - F\u00f8royar-\u00cdsland 2-3 \u00ed T\u00f3rshavn\n\nSvimjing \n 11. mai - Landsfelag F\u00f8royska Froskmanna skipar fyri kappsvimjing um N\u00f3lsoyarfj\u00f8r\u00f0. Birgir Enni \u00far Su\u00f0uroyar Froskmannafelag vinnur kappingina. Hann er1 t\u00edma og 25 min. og 15 sek. um teinin, sum er n\u00fdtt met. Nr. 2 gerst Hermann Eysturoy \u00far T\u00f3rshavnar Froskmannafelag, nr. 3 gerst Jonhard Hansen \u00far Eysturoyar Froskmannafelag.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 5. januar - Gitte Klein, f\u00f8roysk rith\u00f8vundur\n 20. januar - Annlis Bjarkhamar, fyrrverandi landst\u00fdriskvinna vi\u00f0 mentam\u00e1lum\n 13. apr\u00edl - Marta Jandov\u00e1, kekkisk songkvinna\n 26. september - Lena Anderssen, f\u00f8roysk-kanadisk songkvinna\n 18. desember - Jens Marni Hansen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 2. februar - J\u00f3hanna Maria Skylv Hansen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1877)\n 24. mai - Duke Ellington, amerikanskur klaverleikari og t\u00f3naskald (f. 1899)\n 26. august - Charles Lindbergh, amerikonsk floghetja (f. 1902)"}
{"id": "1986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1975", "title": "1975", "text": "1975 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n 2. mai - M\u00e6rsk skipi\u00f0 Clara M\u00e6rsk bjargar 3.628 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum \u00far Vjetnam v\u00f3ru bjarga\u00f0i av s\u00f8kkandi M/V Truong Xuan og tikin umbor\u00f0 \u00e1 Claru M\u00e6rsk. Rituv\u00edkingurin Anton M. Olsen var kapteinur umbor\u00f0 \u00e1 Claru M\u00e6rsk, t\u00e1 hendingin f\u00f3r fram.\n (\u00f3kent dato) - Byrgingin um Hvannasund letur upp fyri fer\u00f0slu. \n Felagi\u00f0 Javni f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan limaskap \u00ed nor\u00f0urlendska felagnum NFPU, i\u00f0 stendur fyri Nordisk Forbund for Psykisk Udviklingsh\u00e6mning.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nDeath and the King's Horseman hj\u00e1 Wole Soyink\u00e1.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 23. juni - \u00cdsland-F\u00f8royar 6-0 \u00ed Reykjav\u00edk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 26. apr\u00edl - Hildigunn Ey\u00f0finnsd\u00f3ttir, f\u00f8roysk sj\u00f3nleikari.\n 26. juni - Kristina H\u00e1foss.\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "1987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1973", "title": "1973", "text": "1973 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n Br\u00fagvin um Streymin ver\u00f0ur tikin \u00ed n\u00fdtslu og gevur vegasamband millum Eysturoy og Streymoy.\n Sj\u00e1ldsama sni\u00f0i\u00f0 \u00e1 operah\u00fasinum \u00ed Sydney vekur altj\u00f3\u00f0a undran og umr\u00f8\u00f0a.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 8. juni - F\u00f8royar-\u00cdsland 0-4 (0-1) \u00ed Klaksv\u00edk \n 13. juni - Hetland-F\u00f8royar 5-1 (4-1) \u00ed Seafield \n 18. juni - Orknoyggjar-F\u00f8royar 2-1 (1-1) \u00ed Kirkwall\n 15. august - AB stovna\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 18. januar - Petur P\u00f3lson Jensen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n 11. februar - Varg Vikernes, norskur t\u00f3nleikari\n 21. februar - Heri Joensen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari (T\u00fdr)\n 26. februar - Ole Gunnar Solskj\u00e6r, norskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 19. oktober - Linda Andrews, f\u00f8roysk songkvinna\n 26. oktober - Seth MacFarlane, amerikanskur skemtari og sj\u00f3nleikari\n 23. desember - J\u00f3n Tyril, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 11. september - Salvador Allende, kilenskur politikari og forseti \u00ed Kili 1970-1973. (f. 1908)"}
{"id": "1988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1972", "title": "1972", "text": "1972 (MCMLXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 2. juli - Ellis- og r\u00f8ktarheimi\u00f0 \u00e1 S\u00fdnini \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nSimultan hj\u00e1 Ingeborg Bachman; best kend \u00ed hesum savni man s\u00f8gan \"Drei Wege zum See\" vera.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 25. juni - F\u00f8royar-Hetland 6-2 (4-1) \u00ed T\u00f3rshavn \n 12. juli - \u00cdsland-F\u00f8royar 3-0 (3-0) \u00ed Reykjav\u00edk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n ? - Sigri Mitra Ga\u00efni\n 5. februar - Kr\u00fanprinsessa Mary\n 2. mai - Dennis Holm, f\u00f8royskur politikari\n 23. juni - Zinedine Zidane, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 18. juli - B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og listama\u00f0ur\n 27. september - Gwyneth Paltrow, amerikonsk sjonleikarinna.\n 17. oktober - Eminem, amerikanskur rappari\n 8. november - Aksel V. Johannesen, f\u00f8royskur politikari\n\nAndl\u00e1t \n 14. januar - Fr\u00ed\u00f0rikur IX, danskur kongur \n 24. mai - Asta Nielsen, donsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1881) \n 26. desember - Harry S. Truman, amerikanskur forseti (f. 1884)"}
{"id": "1989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1963", "title": "1963", "text": "1963 (MCMLXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n Hvalbiartunnilin millum Tv\u00f8royri og Hvalba er li\u00f0ugur. Tunnilin er fyrsti vegtunnil \u00ed F\u00f8royum.\n 1. juli - V\u00e1ga floghavn letur fyri fyrstu fer\u00f0 upp fyri vanligari flogfer\u00f0slu. Fyrsta flogfer\u00f0 er t\u00f3 ikki fyrr enn 17. juli.\n 7. juli - Christianskirkjan \u00ed Klaksv\u00edk ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 17. juli - Fyrsta flogfer\u00f0 fr\u00e1 V\u00e1ga floghavn. Floghavnin opna\u00f0i 1. juli sama \u00e1r.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \n Please Please Me og With the Beatles (The Beatles).\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 29. juni - Hetland-F\u00f8royar 2-3 (0-2) \u00ed Lerwick.\n\nB\u00f3kmentir \n M.A. Jacobsens Hei\u00f0ursl\u00f8n fyri Poul F. Joensen.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 7. januar - Rand Paul, amerikanskur politikari.\n 17. mars - Annika Johannessen, f\u00f8royskur/danskur sj\u00f3nleikari\n 10. apr\u00edl - Mark Oliver Everett, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 9. august - Whitney Houston, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikari (d. 2011)\n 15. august - Alejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu, meksikanskur filmsleikstj\u00f3ri (Birdman)\n\nAndl\u00e1t \n 23. januar - J\u00f3zef Gos\u0142awski, p\u00f3lskur myndah\u00f8ggari (f. 1908)\n 30. januar - Francis Poulenc, franskur t\u00f3naskald og klaverleikari (f. 1899)\n 11. februar - Sylvia Plath, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1932)\n 5. mars - Patsy Cline, amerikonsk countrysangarinna (f. 1932)\n 3. juni - Johannes XXIII, italskur pavi (f. 1881)\n 10. oktober - \u00c9dith Piaf, fronsk songkvinna (f. 1915)\n 22. november - John Fitzgerald Kennedy, amerikanskur forseti (f. 1917)\n 22. november - C. S. Lewis, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1898)\n 22. november - Aldous Huxley, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1894)\n 24. november - Lee Harvey Oswald, amerikanskur drapsma\u00f0ur (f. 1939)"}
{"id": "1990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1964", "title": "1964", "text": "1964 (MCMLXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum  mikudegi.\n\nHendingar \n 7. mars - Faroe Airways flygur fyrstu fer\u00f0 til F\u00f8roya.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nIn his own write hj\u00e1 John Lennon.\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \nA Hard Day's Night (The Beatles).\nBeatles For Sale (The Beatles).\n\nFilmar \nA Hard Day's Night hj\u00e1 The Beatles.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 19. juli - F\u00f8royar-\u00cdsland (B) 1-3 (0-1) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 26. januar - Torkil Nielsen \u00ed Sandav\u00e1gi, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (1-0 \u00e1 Eysturr\u00edki 1990).\n 26. august - Daphne Caruana Galizia (d. 2017)\n 28. august - Kaj Leo Johannesen\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "1991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1965", "title": "1965", "text": "1965 (MCMLXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n\n 14. januar - Forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin \u00ed Nor\u00f0ur \u00cdrlandi og forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin \u00ed \u00cdrlandi m\u00f8tast fyri fyrstu fer\u00f0i 43 \u00e1r. \n 20. januar - Lyndon B. Johnson ver\u00f0ur forseti \u00ed Amerika. \n 30. januar - Winston Churchill, fyrrverandi forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri breta, ver\u00f0ur jar\u00f0a\u00f0ur. \n 15. februar - Kanada f\u00e6r s\u00edtt n\u00faverandi flagg. Reytt og hv\u00edtt vi\u00f0 einum bla\u00f0i \u00ed mi\u00f0juni. \n 21. februar - Mannar\u00e6ttindistalarin Malcolm X ver\u00f0ur dripin \u00ed New York City. \n 20. mars - Luksemborg vinnur Eurovision Song Contest vi\u00f0 sanginum Poup\u00e9e de cire, poup\u00e9e de son, sungnum av France Gall. \n 25. mars - Martin Luther King og 25.000 mannar\u00e6ttinda aktivistar komu til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Montgomery \u00ed Alabama, eftir at hava byrja\u00f0 gonguna fr\u00e1 Selma \u00ed Alabama 4 dagar \u00e1\u00f0renn.  \n 16. juli - Mount Blanc bergholi\u00f0 opnar. Bergholi\u00f0 liggur 2480 metrar undir j\u00f8r\u00f0, og er t\u00ed dj\u00fapasta berghol \u00ed heiminum. \n 26. juli - Maldivurnar f\u00e1a sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 Englandi. \n 1. august - Tubbaksl\u00fdsingar ver\u00f0a banna\u00f0ar \u00ed enskum sj\u00f3nvarpi. \n 9. august - Singapor ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki. \n 19. august - \u00cd Auschwitz r\u00e6ttarh\u00f8ldunum \u00ed Frankfurt \u00ed T\u00fdsklandi, ver\u00f0a 66 fyrrverandi SS starvsf\u00f3lk d\u00f8md \u00ed l\u00edvst\u00ed\u00f0 \u00ed fongsli, og 15 onnur f\u00e1a sm\u00e6rri d\u00f3mar. \n 18. september - Palle S\u00f8rensen, danskur avbrotama\u00f0ur, skj\u00fdtur 4 l\u00f8gregluf\u00f3lk, \u00edme\u00f0an hann koyrir undan teimum \u00ed stolnum bili.  \n 25. september - Teknir\u00f8\u00f0in Tom & Jerry ver\u00f0ur v\u00edst, fyri fyrstu fer\u00f0, \u00e1 amerikonsku sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0ini CBS. \n 28. september - Fidel Castro, forseti \u00ed Kuba, bo\u00f0ar fr\u00e1 at ein og hv\u00f8r har \u00ed landi, er n\u00fa fr\u00edur at flyta til Amerika. \n 3. oktober - Fidel Castro bo\u00f0ar fr\u00e1 at Che Guevara er farin fr\u00e1 og r\u00fdmdur \u00far landinum. \n 11. oktober - Altj\u00f3\u00f0a Olympiska Nevndin vi\u00f0urkennir Eysturt\u00fdskland sum lim. \n 28. oktober - 190 metra h\u00f8ga st\u00e1l listaverki\u00f0 the Gateway Arch stendur li\u00f0ugt \u00ed  St. Louis \u00ed Missouri \u00ed Amerika. \n 27. november - Fleiri t\u00edggju t\u00fasundir f\u00f3lk ganga m\u00f3tm\u00e6lisgongu \u00ed Washington D.C. har tey m\u00f3tm\u00e6la kr\u00edgnum \u00ed Vjetnam. \n 5. desember - Charles de Gaulle ver\u00f0ur endurvaldur forseti \u00ed Fraklandi.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Tokyo ver\u00f0ur alment vi\u00f0urkent sum st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed heiminum.  \n Aboriginalir (avstralskir frumb\u00fagvar) sleppa at atkv\u00f8\u00f0a fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Queensland \u00ed Avstralia. \n Oyggjarvegurin ver\u00f0ur latin upp, so koyrandi er millum Nor\u00f0urstreymoy og Su\u00f0urstreymoy. \n F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparsetur ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nIn his own write hj\u00e1 John Lennon.\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \nHighway 61 Revisited (Bob Dylan)\n\nHelp! (The Beatles).\nRubber Soul (The Beatles).\n\nFilmar \n Help! hj\u00e1 The Beatles.\n Sound of Music (frums\u00fdndur 2. mars 1965)\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nJanuar \n 5. januar - Vinnie Jones, enskur fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari og seinni sj\u00f3nleikari\n 7. januar - Jos\u00e9 Manuel Imbamba, angolskur erkibiskupur\n 9. januar - Haddaway, t\u00fdskur sangari.\n\nFebruar \n 7. februar - Chris Rock, amerikanskur sj\u00f3nleikari og komikari.\n 17. februar - Michael Bay, amerikanskur leiks tj\u00f3ri.\n 18. februar - Dr. Dre, amerikanskur rappari og t\u00f3nleika framlei\u00f0ari.\n 23. februar - Michael Dell, amerikanskur stovnari og eigari av Dell Inc. sum framlei\u00f0ir teldur.\n 23. februar - Kristen Davis, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nMars \n 25. mars - Sarah Jessica Parker, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nApr\u00edl \n 4. apr\u00edl - Robert Downey Jr., amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 16. apr\u00edl - Martin Lawrence, amerikanskur sj\u00f3nleikari. \n 16. apr\u00edl - Jon Cryer, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 26. apr\u00edl - Kevin James, amerikanskur sj\u00f3lnleikari og komikar.\n\nMai \n 10. mai - Linda Evangelista, kanadisk supermodell.\n 12. mai - Ren\u00e9e Toft Simonsen, donsk fyrrverandi modell, n\u00fa rith\u00f8vundur.\n 24. mai - John C. Reilly, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 31. mai - Brooke Sheilds, amerikanskur sj\u00f3nleikari og supermodell.\n\nJuni \n 10. juni - Elizabeth Hurley, enskur sj\u00f3nleikari og modell.\n\nJuli \n 3. juli - Connie Nielsen, danskur sj\u00f3nleikari.\n 23. juli - Slash (Saul Hudson) amerikanskur gittarsp\u00e6lari \u00far b\u00f3lkinum Guns N' Roses.\n 31. juli - J. K. Rowling - enskur rith\u00f8vundur.\n\nAugust \n 28. august - Shania Twain,  kanadisk songkvinna og t\u00f3nasmi\u00f0ur\n\nSeptember \n 2. september - Lennox Lewis, enskur boksari\n 3. september - Charlie Sheen, amerikanskur sjonleikari.\n\nNovember \n 30. november - Ben Stiller, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 21. november - Bj\u00f6rk Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir, \u00edslendsk songkvinna og sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n4. januar - T. S. Elliot, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1888)\n 24. januar - Winston Churchill, Nobel pr\u00eds vinnari og fyrrverandi forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri breta. (f. 1874)\n 15. februar - Nat King Cole, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari. (f. 1919)\n 21. februar - Malcolm X, amerikanskur mannar\u00e6ttinda talari. (f. 1925) \n 23. februar - Stan Laurel, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1890)"}
{"id": "1992", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1966", "title": "1966", "text": "1966 (MCMLXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n\n 18. januar - 8.000 amerikanskir hermenn lenda \u00ed Vjetnam, og n\u00fa eru tilsamans 190.000 amerikanskir hermenn \u00ed landinum.\n 26. januar - 3 b\u00f8rn hv\u00f8rva til gongu \u00ed Glenelg, Su\u00f0ur Avstralia, og ver\u00f0a aldrin s\u00e6\u00f0 aftur. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 Beaumont children disappearance.\n 10. mars - Kr\u00fanprinsessa Beatrix av Ni\u00f0urlondum giftist Claus von Amsberg. Ein partur av almenninginum m\u00f3tm\u00e6lir br\u00fadleypinum, t\u00ed br\u00fa\u00f0gumin er t\u00fdskur.\n 26. mars - M\u00f3tm\u00e6li ver\u00f0a hildin runt um \u00ed USA \u00edm\u00f3tir Vjetnamkr\u00edgnum.\n 18. apr\u00edl - Oscars vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin. Sound of Music vinnur hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri besta film.\n 29. apr\u00edl - Tali\u00f0 \u00e1 amerikanskum hermonnum \u00ed Vjetnam er n\u00fa 250.000 mans.\n 1. mai - Fl\u00f3\u00f0 rakar finsku strondina.\n 16. mai - Martin Luther King Jr. heldur s\u00edna fyrstu r\u00f8\u00f0u vi\u00f0v\u00edkjandi Vjetnamkr\u00edggi\u00f0.\n 26. mai - Su\u00f0uramerikanska landi\u00f0 Guyana f\u00e6r fullveldi.\n 29. juni - USA byrjar bumbu\u00e1lop \u00e1 vjetnemisku b\u00fdirnar Hanoi og Haiphong.\n 30. juni - Frakland tekur seg \u00far NATO.\n 3. juli - Umlei\u00f0 4.000 f\u00f3lk ver\u00f0a handtikin \u00ed Englandi, t\u00e1 eitt m\u00f3tm\u00e6listiltak \u00edm\u00f3tir Vjetnamkr\u00edgnum uttanfyri amerikanska sendir\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed London, \u00fatviklar seg til \u00f3fri\u00f0.\n 6. juli - Malavi ver\u00f0ur ein republikk.\n 29. juli - Bob Dylan kemur \u00fat fyri eina motors\u00fakklu vanlukku, hann tra\u00f0kar ikki alment fram aftur fyrr enn eitt \u00e1r seinni.\n 2. august - Spania bannar enska herfl\u00fagving  \u00ed sponskum luftr\u00fami.\n 5. august - Arbeitt ver\u00f0ur upp\u00e1 grundina, undir tey st\u00f3rslignu tv\u00edburatornini World Trade Center. Tornini standa li\u00f0ug \u00ed 1971, men fella \u00ed yvirgangs\u00e1lopinum 11. september 2001.\n 11. august - The Beatles halda fj\u00f8lmi\u00f0lafund, og bi\u00f0ja um umbering fyri or\u00f0aval John Lennon, sum hevur sagt \u00ed eini samtalu at The Beatles eru st\u00f8rri enn Jesus.\n 8. september - Sci-Fi sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in Star Trek ver\u00f0ur v\u00edst fyri fyrstu fer\u00f0.\n 30. september - \u00cdslenska sj\u00f3nvarpi\u00f0 (R\u00daV) sendir fyri fyrstu fer\u00f0.\n 7. oktober - Sovjetsamveldi\u00f0 bo\u00f0ar fr\u00e1 at \u00f8ll kinversk lesandi, muga vera \u00fati \u00far landinum \u00e1\u00f0renn endan av oktober sama \u00e1r.\n 11. oktober - Frakland og Sovjetsamveldi\u00f0 skriva undir avtalu, um at samstarva \u00ed kjarnorku gransking,\n 22. oktober - Spania krevur at England gevst vi\u00f0 herfl\u00fagving yvir Gibraltar. England noktar dagin eftir, og heldur fram vi\u00f0 herfl\u00fagvingini.\n 8. november - L\u00f8gtingsval\n 30. november - Barbados f\u00e6r fullveldi.\n 15. desember - Walt Disney doyr undir framlei\u00f0slu av filminum Jungle Book, sum ver\u00f0u s\u00ed\u00f0sti filmur framleiddur av honum pers\u00f3nliga.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \n Revolver (The Beatles)\n A Collection of Beatles Oldies (but Goldies) (The Beatles)\n Pet Sounds (The Beach Boys)\n Blonde on Blonde (Bob Dylan)\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n11. - 30. juli - Heimsmeistarkappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti ver\u00f0ur hildin \u00ed Englandi. England ver\u00f0ur heimsmeistari, Vesturt\u00fdskland silvurvinnari, og Portugal bronsuvinnarir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 13. januar - Patrick Dempsey, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Enchanted)\n 6. februar - Rick Astley, enskur sangari\n 20. februar - Cindy Crawford, amerikonsk supermodell\n 24. februar - Billy Zane, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Titanic)\n 28. mars - H\u00f8gni Karsten Hoydal, f\u00f8royskur politikari.\n 15. apr\u00edl - Samantha Fox, ensk songkvinna og modell\n 30. apr\u00edl - Johan Dalsgaard, f\u00f8royskur politikari.\n 12. mai - Stephen Baldwin, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Usual Suspects)\n 16. mai - Janet Jackson, amerikonsk songkvinna\n 26. mai - Helena Bonham Carter, enskur sj\u00f3nleikari (Harry Potter)\n 28. juni - John Cusack, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Being John Malkovich)\n 30. juni - Mike Tyson, amerikanskur boksari\n 7. august - Jimmy Fox, amerikanskur, ein av stovnarum Wikipedia.\n 14. august - Halle Berry, amerikanskur Oscar vinnandi sj\u00f3nleikari (Monster's Ball)\n 2. september - Salma Hayek, meksikansk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (Desperado)\n 8. september - Carola H\u00e4ggkvist, svensk songkvinna\n 9. september - Adam Sandler, amerikanskur skemtari og sj\u00f3nleikari (The Wedding Singer)\n 25. september - Rakel Helmsdal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 9. oktober - David Cameron, enskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 2. november - David Schwimmer, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Friends)\n 8. november -  Gordon Ramsey, skotskur sj\u00f3nvarpskokkur\n 17. november - Jeff Buckley, amerikanskur singer-songwriter (d. 1997)\n 8. desember - Sin\u00e9ad O'Connor, \u00edrsk songkvinna\n 14. desember - Helle Thorning-Smith, danskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \n 21. desember - Keifer Sutherland, kanadiskur sj\u00f3nleikari (24)\n\nAndl\u00e1t \n\n 18. oktober - Elizabeth Arden, kanadiskur kosmetik merkja stovnari (f. 1878)\n 15. desember - Walt Disney, amerikanskur stovnari av Walt Disney Company, og Disneyworld. (f. 1901)"}
{"id": "1993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mars", "title": "Mars", "text": "Mars er 3. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 7 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 31 dagar.\n\nHendingar \u00ed mars \n 8. mars - Altj\u00f3\u00f0a kvinnudagur\n 12. mars - Gr\u00e6karismessa\n 23. mars - Nor\u00f0urlandadagur\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "1995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjartan%20Mohr", "title": "Kjartan Mohr", "text": "Kjartan Mohr (8. desember 1899 \u00ed T\u00f3rshavn - 17. mai 1979) var skipasmi\u00f0ur, limur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0i og l\u00f8gtinginum.\n\n 1949 - 1951 B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn.\n 1954 - 1958 l\u00f8gtingslimur (Uttanflokka).\n 1958 - 1978 l\u00f8gtingslimur (Frambur\u00f0sflokkurin).\n 1971 - 1971 B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1979"}
{"id": "1996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1962", "title": "1962", "text": "1962 (MCMLXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 1. januar - Vesturs\u00e1moa ver\u00f0ur fr\u00e6lst r\u00edki.\n 8. november - L\u00f8gtingsval\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 3. august - \u00cdsland (B)-F\u00f8royar 10-0 (8-0) \u00ed Reykjav\u00edk\n\nB\u00f3kmentir \n F\u00f8royingas\u00f8ga - umsett hava He\u00f0in Br\u00fa og Rikard Long. T\u00f3rshavn: Sk\u00falab\u00f3kagrunnurin - 105 s.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. november - Turid Birkeland\n\nAndl\u00e1t \n 4. august - Marilyn Monroe, amerikansk sj\u00f3nleikarinna (f. 1926)\n 5. oktober - Rasmus Rasmussen (Regin \u00ed Li\u00f0)."}
{"id": "1997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20juli", "title": "1. juli", "text": "1. juli er dagur 182 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 183 um skot\u00e1r er). 183 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1523 - Tveir augustinaramunkar, Johann Esch og Heinrich Voes, ver\u00f0a brendir \u00e1 b\u00e1li av kat\u00f3lskum myndugleikum \u00ed Br\u00fassel vegna s\u00edna luthersku tr\u00fagv. Teir eru teir fyrstu, sum doyggja fyri luthersku tr\u00fanna.  \n 1569 - Kongsr\u00edki P\u00f3lland og st\u00f3rhertogad\u00f8mi\u00f0 Litava ver\u00f0a l\u00f8gd saman \u00ed Samveldi\u00f0 P\u00f3lland-Litava. \n 1690 - Orrustan vi\u00f0 Boyne-\u00e1nna \u00ed \u00cdrlandi. \n 1863 - Tr\u00e6lahald ver\u00f0ur avtiki\u00f0 \u00ed Surinam og \u00e1 Ni\u00f0urlendsku Antillunum. Ein 10 \u00e1ra skiftist\u00ed\u00f0 fram til 1873 ver\u00f0ur t\u00f3 \u00e1sett \u00ed l\u00f3gini.\n 1963 - V\u00e1ga floghavn letur fyri fyrstu fer\u00f0 upp fyri vanligari flogfer\u00f0slu.\n 2000 - N\u00fdggju ung f\u00f3lk ver\u00f0a tra\u00f0ka\u00f0i \u00ed hel \u00e1 Pearl Jam-konsertini \u00e1 Roskilde Festival.\n 2002 - Tvey flogf\u00f8r bresta saman \u00ed loftr\u00faminum yvir b\u00fdunum Owingen og \u00dcberlingen \u00ed T\u00fdsklandi, 71 f\u00f3lk i\u00f0 v\u00f3ru vi\u00f0 flogf\u00f8runum l\u00f3tu l\u00edv.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1873 - Andrass Samuelsen, l\u00f8gma\u00f0ur \u00e1rini 1948-1950 (d. 1954).\n 1916 - Olivia de Havilland, bretsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1945 - Debbie Harry, amerikonsk songkvinna.\n 1952 - Dan Aykroyd, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1961 - Diana prinsessa (d. 1997).\n 1961 - Carl Lewis, amerikanskur atletur.\n 1967 - Pamela Anderson, kanadisk sj\u00f3nleikarinna og modell.\n 1976 - Ruud van Nistelrooy, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1976 - Patrick Kluivert, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1983 - Marit Larsen, norsk songkvinna.\n 1986 - Agnez Mo, indonesisk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1896 - Harriet Beecher Stowe, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1811).\n 1997 - Robert Mitchum, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1917).\n 2000 - Walter Matthau, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1920).\n 2004 - Marlon Brando, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1924).\n 2009 - Karl Malden, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1912). \n\nJuli, 01."}
{"id": "1998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20juli", "title": "2. juli", "text": "2. juli er dagur 183 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 184 um skot\u00e1r er). 182 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Syftuns\u00f8ka. Hildin til minnis um enska biskupin \u00ed Winchester Swinthun, sum doy\u00f0i \u00e1r 862. 15. juli \u00e1r 971 var\u00f0 hann sk\u00edrdur halgimenni. D\u00f3mkirkjan \u00ed Stavanger \u00ed Norra er v\u00edgd honum. Minningardagur hansara er \u00ed St\u00f3rabretlandi 15. juli, men \u00ed F\u00f8royum og Norra er hann tann 2. juli, sum var dey\u00f0adagur hansara. Ta\u00f0 er t\u00ed helst \u00far Norra, at syftuns\u00f8kudagur er komin higar.\n\n2. juli er eisini ein gomul Mariumessa, vitjunardagur Mariu, til minnis um at Maria Moy vitja\u00f0i skyldkonu s\u00edna Elisabeth, m\u00f3\u00f0ir Doyparans.\n\nHendingar \n 1967 - Leguh\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni, Zarepta \u00ed Vatnsoyrum ver\u00f0ur tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu.\n 1972 - Ellis- og r\u00f8ktarheimi\u00f0 \u00e1 S\u00fdnini \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi ver\u00f0ur tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdstlu.\n 1988 - F\u00f8royar gerst limur \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum FIFA.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 2014 - Champions League: HB - Lincoln \u00far Gibraltar 1-1, Levi Hanssen skorar \u00fatjavnandi m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 HB \u00ed 71. minutti.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1822 - Niels Christopher Winther, f\u00f8royskur l\u00f8gtingslimur og bla\u00f0\u00fatgevi (F\u00e6ringetidende) (d. 1892)\n 1903 - Olav V, norskur kongur (d. 1991)\n 1903 - Alec Douglas-Home, bretskur politikari (d. 1995)\n 1925 - Patrice Lumumba, kongolesiskur politikari (d. 1961)\n 1929 - Imelda Marcos, filipinsk forsetafr\u00fa.\n 1930 - Carlos Menem, argentinskur forseti.\n 1940 - Vicente Fox, meksikanskur forseti.\n 1986 - Lindsay Lohan, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1778 - Jean-Jacques Rousseau, sveisisk-franskur heimspekingur (f. 1712)\n 1850 - Robert Peel, bretskur politikari (f. 1788)\n 1937 - Amelia Earhart, amerikonsk floghetja (hvarv hendan dag) (f. 1897)\n 1961 - Ernest Hemingway, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1899)\n 1997 - James Stewart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1908)\n 2011 - Itamar Franco, brasilskur forseti (f. 1930)\n\nJuli, 02."}
{"id": "1999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20juli", "title": "3. juli", "text": "3. juli er dagur 184 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 185 um skot\u00e1r er). 181 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1983 - Gr\u00f8nland-F\u00f8royar 2-3 \u00ed Nuuk.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1883 - Franz Kafka, kekkiskur rith\u00f8vundur (d. 1924)\n 1940 - Jerzy Buzek, p\u00f3lskur politikari.\n 1942 - Gunilla Bergstr\u00f6m, svenskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur (d. 2021).\n 1951 - Jean-Claude Duvalier, forseti Haiti (d. 2014)\n 1962 - Tom Cruise, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 - Yeardley Smith, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1987 - Sebastian Vettel\n\nAndl\u00e1t \n 1971 - Jim Morrison, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1943)\n 2012 - Andy Griffith, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1926)\n 2021 - Guttorm S\u00f8rensen, f\u00f8royskur rennari (f. 1968).\n\nJuli, 03."}
{"id": "2000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juni", "title": "Juni", "text": "Juni er 6. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 4 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 30 dagar.\n\nHendingar \u00ed juni \n 5. juni - Grundl\u00f3gardagur Danmarkar\n 6. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur Sv\u00f8r\u00edkis\n 9. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur \u00c1lands\n 17. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur \u00cdslands\n 21. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur Gr\u00f8nlands\n 24. juni - J\u00f3ans\u00f8ka\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vika", "title": "Vika", "text": "Ein vika er ein t\u00ed\u00f0areind, sum er longri enn ein dagur og stytri enn ein m\u00e1na\u00f0ur.\n\n 1 vika = 7 dagar\n 1 vika = 168 t\u00edmar = 10.080 minuttir = 604.800 sekund\n 1 \u00e1r = 52 vikur + 1 dagur (2 dagar um ta\u00f0 er skot\u00e1r)\n 1 vika = uml. 23% av einum mi\u00f0al m\u00e1na\u00f0i"}
{"id": "2009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Realkreditstovnur", "title": "F\u00f8roya Realkreditstovnur", "text": "F\u00f8roya Realkreditstovnur ella Realurin  (upprunaliga F\u00e6r\u00f8ernes Realkreditinstitut) er f\u00f8royskur f\u00edggjarstovnur, sum hevur sum endam\u00e1l at veita l\u00e1n vi\u00f0 ve\u00f0 \u00ed fiskif\u00f8rum, farmaskipum, fl\u00f3tandi eindum og f\u00f8rum \u00ed fr\u00e1landsvinnu og fiskaaling vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed F\u00f8royum.. Realurin hev\u00f0i \u00ed 2011 ein eginpening \u00e1 718 mi\u00f3. kr., \u00fatl\u00e1n \u00e1 723 mi\u00f3. kr. , eina f\u00edggjarst\u00f8\u00f0u \u00e1 1.013 mi\u00f3. kr, og hev\u00f0i hann 3 starvsf\u00f3lk \u00ed starvi.\n\nRealurin var stovna\u00f0ur av danska statinum vi\u00f0 f\u00edgging fr\u00e1 Marshallhj\u00e1lpini \u00ed 1955. Realurin var\u00f0 yvirtikin av f\u00f8roysku myndugleikum \u00ed 1998, og hevur s\u00ed\u00f0ani virka\u00f0 undir f\u00f8royskari l\u00f8gtingsl\u00f3gg\u00e1vu.\n\nS\u00f8gan\nLongu \u00ed 1909 var\u00f0 m\u00e1l um at stovna kredittfelag tiki\u00f0 upp \u00e1 L\u00f8gtingi, men v\u00e6ntandi l\u00f3gg\u00e1vu (tingl\u00fdsing og matrikulering) gj\u00f8rdi, at tilgongdin ste\u00f0ga\u00f0i, h\u00f3ast hj\u00e1lp fr\u00e1 donskum myndugleikum.\n\n\u00cd 1945 var m\u00e1li\u00f0 tiki\u00f0 uppaftur, og \u00ed samband vi\u00f0 samr\u00e1\u00f0ingarnar um heimast\u00fdrisskipanina var \u00ed uppskotinum til heimast\u00fdrisl\u00f3g tils\u00f8gn givin fr\u00e1 donsku stj\u00f3rnini um at hj\u00e1lpa at seta \u00e1 stovn eitt kredittfelag (\"Kredittforening\"). Samb\u00e6rt heimast\u00fdrisl\u00f3gini, i\u00f0 var\u00f0 samtykt \u00ed 1948, var\u00f0 \"kredittfel\u00f8g\" f\u00f8royskt serm\u00e1ls\u00f8ki, og h\u00f3ast nakrar royndir v\u00f3ru gj\u00f8rdar, ste\u00f0ga\u00f0i tilgongdin at stovna realkreditfelag \u00ed F\u00f8royum aftur hesufer\u00f0.\n\nSum part av Marshall-hj\u00e1lpini samtykti F\u00f3lkatingi\u00f0 l\u00f3g nr. 209 fr\u00e1 7. juni 1952 om anvendelse af modydelsen af Det i henhold til det Europ\u00e6iske genopbygningsprogram modtagne gaveydelser, i\u00f0 m.a. heimila\u00f0i donsku stj\u00f3rnini at lata 10 mi\u00f3. kr. av Marshallhj\u00e1lpini til f\u00f8roysk endam\u00e1l. Av hesum skuldi 2 mi\u00f3. kr. latast sum grundf\u00e6 til eitt realkredittfelag \u00ed F\u00f8royum, me\u00f0an restin skuldi l\u00e1nast til f\u00f8royskt vinnul\u00edv, og skuldu rentur og avdr\u00e1ttir s\u00ed\u00f0ani fara til grundf\u00e6i\u00f0 \u00ed realkredittfelagnum. Fyri at uppfylla l\u00f3gina var 21. august 1953 sett nevnd \"med den opgave at overveje sp\u00f8rgsm\u00e5let i forbindelse med oprettelsen af et realkreditinstitut for F\u00e6r\u00f8erne og frems\u00e6tte forslag til lov om oprettelse af et s\u00e5dant institut\". \u00cd nevndina v\u00f3ru valdir 16 limir, og gj\u00f8rdist Viggo Kampmann forma\u00f0ur. Av teimum 16 fingu f\u00f8royingar 2 limir, H\u00e1kun Djurhuus, landsst\u00fdrismann, og J\u00f3hann Djurhuus, skrivstovustj\u00f3ra \u00ed landsst\u00fdrinum. Arbei\u00f0ssetningurin hj\u00e1 nevndini seg\u00f0i onki um, hvat skuldi l\u00e1nast \u00fat til, men valdi nevndin at avmarka seg til at umm\u00e6la realkredit til seth\u00fasa- og  skipaf\u00edgging, umframt l\u00e1n til kommunur og L\u00f8gtingi\u00f0. \u00cd \u00e1litinum fr\u00e1 nevndini, Bet\u00e6nkning ang\u00e5ende oprettelse af et realkreditinstitut p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne afgivet af det af statsministeriet den 21. august 1953 nedsatte udvalg, i\u00f0 var \u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1954, var\u00f0 ni\u00f0urst\u00f8\u00f0an, at realkredittstovnurin, i\u00f0 skuldi hava heiti\u00f0 F\u00e6r\u00f8ernes Realkreditinstitut skuldi avmarka seg til l\u00e1n vi\u00f0 ve\u00f0 \u00ed fiskiskipum, men at ta\u00f0 seinni kundi ver\u00f0a ynskiligt vi\u00f0 l\u00f3g at v\u00ed\u00f0ka virksemi til onnur endam\u00e1l seinni. Vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed \u00e1litinum samtykti F\u00f3lkatingi\u00f0 12. mars 1955 Lov om F\u00e6r\u00f8ernes Realkreditinstitut.\n\nGrundarf\u00e6i\u00f0 \u00e1 2. mi\u00f3. kr. plus rentur og avdr\u00e1ttir av hinum 8 mi\u00f3. kr. muna\u00f0i ov l\u00edti\u00f0, og t\u00ed fekk stovnurin ymsa a\u00f0ra f\u00edgging, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 og uttan ve\u00f0hald fr\u00e1 donskum myndugleikum. Seinasta ve\u00f0haldi\u00f0 fr\u00e1 danska statinum til Realin var 300 mi\u00f3. kr. gekk \u00fat 31. mars 1994.\n\nTann 10. juni 1998 var\u00f0 avtala gj\u00f8rd millum landsst\u00fdri\u00f0 og donsku stj\u00f3rnina fyri at enda ta\u00f0 sonevndu  Bankakreppuna millum londini. \u00cd avtaluna var m.a. semja gj\u00f8rd um, at f\u00f8royskir skuldu yvirtaka r\u00e6ttin, i\u00f0 danski staturin hev\u00f0i yvir fyri Realinum. T\u00ed var f\u00f3lkatingsl\u00f3gin um Realin avtikin, og n\u00fdggj l\u00f8gtingsl\u00f3g, L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 75 fr\u00e1 5. november 1998 um F\u00f8roya Realkreditstovn, var\u00f0 samtykt av l\u00f8gtinginum. Realurin hevur t\u00ed ikki longur naka\u00f0 tilkn\u00fdti til danska statin.\n\nSkipan av Realinum\nRealurin er st\u00fdrdur av eini stj\u00f3rn, hv\u00f8rs tr\u00edggir limir ver\u00f0a tilnevndir av landsst\u00fdrinum fyri eitt 5 \u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 hv\u00f8rja fer\u00f0. Stj\u00f3rnin kann seta undirstj\u00f3ra og metingarmenn. Eisini hevur Realurin eitt umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 8 limum, i\u00f0 ver\u00f0a tilnevndir fyri 4 \u00e1r \u00ed senn. \u00ed umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0num sita 2 umbo\u00f0 fyri landsst\u00fdri, 2 fyri skuldararnar hj\u00e1 Realinum, 2 fyri F\u00f8roya Rei\u00f0arafelag, me\u00f0an F\u00f8roya Fiskimannafelag, F\u00f8roya Skipara- og Navigat\u00f8rfelag og F\u00f8roya Maskinmeistarafelag saman velja 2 limir \u00ed umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\u00cd l\u00f8tunu (2012) eru limirnir \u00ed stj\u00f3rnini \u00d3li E. Heinesen, Virgar Dahl og Ulla Svarrer Wang. Undirstj\u00f3ri er Leivur D. Michelsen.\n\nNevnast kann, at Atli Dam, fleirfaldur l\u00f8gma\u00f0ur F\u00f8roya, var varastj\u00f3ri \u00ed Realinum fr\u00e1 1981 - 1985 og fr\u00e1 januar 1989.\n\nL\u00f3gargrundarlag\n Lov nr. 60 af 12. marts 1955 om F\u00e6r\u00f8ernes Realkreditinstitut - uppruna (f\u00f3lkatings-)l\u00f3gin. Er avtikin.\n Lov om statsgaranti for obligationsl\u00e5n optaget af F\u00e6r\u00f8ernes Realkreditinstitut - l\u00f3g, i\u00f0 heimila\u00f0i danska statinum at ve\u00f0halda fyri l\u00e1n hj\u00e1 Realinum. L\u00f3gin er ikki longur virkin.\n L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 75 fr\u00e1 5. november 1998 um F\u00f8roya Realkreditstovn vi\u00f0 seinni broytingum - galdandi l\u00f3g um Realin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n www.realurin.fo - heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Realinum\n\nKeldur\n\nF\u00f8royskir stovnar"}
{"id": "2012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/September", "title": "September", "text": "September er 9. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 4 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 30 dagar.\n\nHeiti\u00f0 \u00e1 m\u00e1na\u00f0inum kemur av lat\u00ednska or\u00f0inum septem, i\u00f0 merkir sjey. September var nevniliga sjeyndi m\u00e1na\u00f0in \u00ed gamla r\u00f3mverska kalendaranum, har \u00e1ri\u00f0 byrja\u00f0i 1. mars.\n\nHendingar \u00ed september \n 1. september 1958 - \u00cdsland \u00fatv\u00edkkar fiskimark s\u00edtt, og byrjar harvi\u00f0 Toskastr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00edm\u00f3ti St\u00f3ra Bretlandi.\n 1. september 1969 \u2013 Muammar Gaddafi kemur til valdi\u00f0 \u00ed Libya .\n 1. september 1972 \u2013 Amerikanski Bobby Fischer gerst heimsmeistari \u00ed talvi, t\u00e1 hann vinnur \u00e1 russiska Boris Spassky \u00ed serligum talvdysti \u00ed Reykjav\u00edk.\n 1. september 1984  - Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya ver\u00f0ur alment tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak.\n 1. september 1985 - Vraki\u00f0 av skipinum Titanic ver\u00f0ur funni\u00f0 \u00e1 botninum \u00e1 Atlantshavinum. \n 1. september 2015 - L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum. \n 2. september 1752 - St\u00f3ra Bretland byrjar at ganga eftir Gregorianska kalendaranum, n\u00e6stan 200 \u00e1r aftan\u00e1 restina av Vesturevropa.\n 2. september 1807  - Bretski flotin bumbar Keypmannahavn , \u00ed roynd at for\u00f0a d\u00f8num at yvirgeva flota s\u00edn til Napoleon.\n 2. september 1811  \u2013 H\u00e1sk\u00falin \u00ed Oslo  ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn sum Kongaligi Fredericks H\u00e1sk\u00fali.\n 3. september 1967 - \"H-dagurin\" \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Fer\u00f0sla broytist yvir \u00ed koyring \u00e1 h\u00f8gru vegs\u00ed\u00f0u.\n 6. september 1968 - Svasiland ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt\n 6. september 1991 - Leningrad \u00ed Russlandi skiftir navn til Sankta P\u00e6tursborg.\n 11. september 1919 - Amerikanski flotin ger innr\u00e1s \u00ed Honduras,\n 11. september 2001 - Yvirgangsats\u00f3kn 9/11: 2996 f\u00f3lk lata l\u00edv t\u00e1 yvirgangssamtaki\u00f0 Al-Qaeda tekur yvir f\u00fdra flogf\u00f8r og brotlendir tey \u00ed b\u00e1\u00f0ar bygningar World Trade Center , Pentagon og tann s\u00ed\u00f0sta \u00e1 eini mark \u00ed Pennsylvania, USA. \n 17. september 1983 - Perlan \u00ed V\u00e1gsbotni ver\u00f0ur tikin ni\u00f0ur. \n 20. september 1519 - Portugisiski sj\u00f3farin Ferdinand Magellan  byrjar s\u00edna fyrstu siglingarfer\u00f0ina um kn\u00f8ttin. \n 22. september 1761 - Georg III av St\u00f3rabretlandi og Charlotte av Mecklenburg-Strelitz ver\u00f0a kr\u00fdnd kongur og drotning av St\u00f3rabretlandi og \u00cdrlandi.\n 22. september 1862 - Amerikanski forsetin Abraham Lincoln  l\u00fdsir tr\u00e6lirnar \u00ed amerikansku su\u00f0urstatunum sum fr\u00e6ls menniskju fr\u00e1 1. januar 1863.\n 25. september 1237 - \u00cd York  ver\u00f0ur millumlandas\u00e1ttm\u00e1li undirskriva\u00f0ur, i\u00f0 sta\u00f0festir marki\u00f0 millum Ongland og Skotland \n 29. september 1789 - Ta\u00f0 var hendan dagin, at amerikanska kongressin hittist fyri fyrstu fer\u00f0.\n 29. september 1903  - Prussland ver\u00f0ur fyrsta land \u00ed heiminum, i\u00f0 krevur at \u00f8ll i\u00f0 eiga akfar, skulu bera koyrikort. \n 30. september 1966 - \u00cdslenska sj\u00f3nvarpi\u00f0 (R\u00daV)  sendir fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/November", "title": "November", "text": "November er 11. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 4 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 30 dagar.\n\nHeiti\u00f0 \u00e1 m\u00e1na\u00f0inum kemur av lat\u00ednska or\u00f0inum novem, i\u00f0 merkir n\u00edggju. November var nevniliga n\u00edggjundi m\u00e1na\u00f0in \u00ed gamla r\u00f3mverska kalendaranum, har \u00e1ri\u00f0 byrja\u00f0i 1. mars.\n\nHendingar \u00ed november \n 1. november - minningardagur teirra sj\u00f3l\u00e1tnu \u00ed F\u00f8royum\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/August", "title": "August", "text": "August er 8. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 7 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 31 dagar. Til hei\u00f0urs fyri Augustus keisara \u00ed Rom var\u00f0 ein m\u00e1na\u00f0ur uppkalla\u00f0ur eftir honum, eins og juli er uppkalla\u00f0ur eftir Julius C\u00e6sar, (d. \u00e1r 44 f.Kr). Fyri at m\u00e1na\u00f0urin hj\u00e1 Augustusi ikki skuldi vera styttri enn tann hj\u00e1 Juliusi, var\u00f0 ein dagur fluttur fr\u00e1 februar til august, so b\u00e6\u00f0i juli og august gj\u00f8rdust eins langir.\n\nHendingar \u00ed august \n 1. august 30 f.Kr. - Marcus Antonius, r\u00f3mverskur politikari, herovasti og elskarin hj\u00e1 Kleopatra, fremur sj\u00e1lvmor\u00f0 \u00ed Alexandria \u00ed Egyptaland.\n 1. august 1800 - Bretski kongur Georg III undirskrivar l\u00f3gina Act of Union 1800, sum sameinir Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og Kongar\u00edki \u00cdrland til Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland.\n 1. august 1980  - Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir ver\u00f0ur sum fyrsta kvinna \u00ed heiminum, vald til forseta, t\u00e1 hon vinnur ta\u00f0 \u00edslenska forsetavali\u00f0.\n 1. august 2014 - Pamela Anderson kom til F\u00f8roya \u00e1 vitjan umbo\u00f0andi felagsskapin Sea Shepherd. Hon og onnur fr\u00e1 Sea Shepherd h\u00f8vdu t\u00ed\u00f0indafund \u00e1 Hotel F\u00f8royum.\n 3. august 1492 - \u00cd l\u00fdsingini tann 3. august seta tr\u00fd skip, Santa Maria, Nina og Pinta, seglini og fara \u00far spanska havnarb\u00fdnum Palos \u00ed einari roynd at finna sj\u00f3lei\u00f0ina til India vestur um hav. Fyrsta fer\u00f0in hj\u00e1 Kristoffuri Kolumbus er byrja\u00f0.\n 3. august 1914 - Fyrsta skipi\u00f0 siglir \u00edgj\u00f8gnum n\u00fdggju Panamaveitina.\n 3. august 1958 - Amerikanski kjarnorkurikni kavb\u00e1turin Nautilus siglir undir \u00edsinum \u00e1 Nor\u00f0p\u00f3lin.\n 3. august 2007 - Russiski trolarin Olshana, vi\u00f0 270 tonsum av dieselolju umbor\u00f0, s\u00f8kkur \u00ed Tangafir\u00f0i vestanfyri \n 10. august 1961 - Vjetnamkr\u00edggi\u00f0: Amerikonsk herna\u00f0arflogf\u00f8r byrja at spr\u00e6na evnafr\u00f8\u00f0ilig evni til leyvoy\u00f0ing \u00fat yvir landi\u00f0.  \n 10. august 2003 - Hitabylga \u00ed Evropa. Hitin \u00ed Su\u00f0urfraklandi er ymsasta\u00f0ni meiri enn 40 stig. \n13. august 1961 - T\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni byrja eysturt\u00fdskir hermenn at byggja m\u00farur uttan um Vesturberlin.\n 23. august 1989 - Ungarn letur marki\u00f0 til Eysturr\u00edki upp.\n 28. august 1963 - Martin Luther King heldur heimsgitnu r\u00f8\u00f0una vi\u00f0 heitinum \"I have a dream\" \u00ed Washington, me\u00f0an 200 t\u00fasund f\u00f3lk lurta eftir honum.\n 28. august 1985 - Heimsins fyrsta roykibann kemur \u00ed gildi, t\u00e1 ein matstova \u00ed Colorado, USA, bannar royking innandura.\n 31. august 1997 - Diana prinsessa av Wales letur l\u00edv aftan\u00e1 eina bilvanlukku \u00ed Par\u00eds. \n 31. august 2019 - L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum. \n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oktober", "title": "Oktober", "text": "Oktober er 10. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 7 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 31 dagar.\n\nHeiti\u00f0 \u00e1 m\u00e1na\u00f0inum kemur av lat\u00ednska or\u00f0inum oct\u014d, i\u00f0 merkir \u00e1tta. Oktober var nevniliga \u00e1ttandi m\u00e1na\u00f0in \u00ed gamla r\u00f3mverska kalendaranum, har \u00e1ri\u00f0 byrja\u00f0i 1. mars.\n\nHendingar \u00ed oktober \n 24. oktober - dagur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Desember", "title": "Desember", "text": "Desember er 12. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 7 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 31 dagar.\n\nHeiti\u00f0 \u00e1 m\u00e1na\u00f0inum kemur av lat\u00ednska or\u00f0inum decem, i\u00f0 merkir t\u00edggju. Desember var nevniliga t\u00edggjundi m\u00e1na\u00f0in \u00ed gamla r\u00f3mverska kalendaranum, har \u00e1ri\u00f0 byrja\u00f0i 1. mars.\n\nHendingar \u00ed desember \n 1. desember 1867 - Kunoyar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1. desember 1918 - \u00cdsland f\u00e6r fullveldi, men ver\u00f0ur partur av Danmark til 1944.\n 1. desember 1955 - Afroamerikanska Rosa Parks gerst heimskend, t\u00e1 hon noktar at geva s\u00edtt setur til ein \"hv\u00edtan fer\u00f0andi\" t\u00e1 bussurin var fullur \u00ed Alabama, USA.\n 2. desember 1971 \u2013 Abu Dhabi, Ajman, Fujairah, Sharjah, Dubai og Umm al-Quwain sameinast \u00ed Sameindu Ar\u00e1bisku Emiratinar.\n 2. desember 1976 - Fidel Castro gerst forseti \u00ed Kuba.\n 2. desember 1993 \u2013 Kolumbiski r\u00fasevnakongurin Pablo Escobar ver\u00f0ur skotin til bana.\n 3. desember 1818 - Illinois gerst 21. statur USA.\n 3. desember 2011 - Leingingin av flogbreytini \u00e1 V\u00e1ga Floghavn fr\u00e1 1.200 m til 1.799 m er li\u00f0ug.\n 4. desember 1676 - Bardagin um Lund: Danski herurin leypur \u00e1 Sv\u00f8r\u00edki.\n 4. desember 1954 - Tann fyrsta Burger King matstovan opnar \u00ed Florida.\n 5. desember 1952 \u2013 Tj\u00fakk toka leggur seg yvir London, blandast vi\u00f0 luftd\u00e1lkingini, og drepur \u00ed minsta lagi 12.000 f\u00f3lk \u00ed vikunum og m\u00e1nunum sum eftirfylgja.\n 6. desember 1917 - Finnland f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Russlandi.\n 6. desember - tj\u00f3\u00f0ardagur Finnlands\n 7. desember 1856 - Haldarsv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 7. desember 1941 - Skipi\u00f0 Sauternes, vanliga nevnt J\u00f3laskipi\u00f0, gongur burtur \u00ed Fugloyarfir\u00f0i.\n 7. desember 1941 - Japansk flogf\u00f8r leypa uttan \u00e1varing \u00e1 amerikansku herflotast\u00f8\u00f0ina Pearl Harbor \u00e1 Hawaii \u00ed Kyrrahavinum. Hetta er beinlei\u00f0is atvold til, at USA fer upp \u00ed Seinna Heimsbardaga.\n 7. desember 1995 - D\u00f3mkirkjan \u00ed Roskilde kemur upp \u00e1 listan hj\u00e1 UNESCO yvir mentanarskattirnar \u00ed heiminum.\n 8. desember 1907 - Gustav V gerst kongur av Sv\u00f8r\u00edki.\n 8. desember 1974 - F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a avtekur kongsvaldi\u00f0 \u00ed Grikkalandi.\n 8. desember 1980 - John Lennon ver\u00f0ur skotin til bana uttanfyri b\u00fasta\u00f0 s\u00edn \u00ed New York City.\n 9. desember 1979 - Virusin Kopur (smallpox) ver\u00f0a sta\u00f0festur \u00fatdey\u00f0ur. Hetta er fyrstu, og einastu fer\u00f0, ta\u00f0 eydnast at \u00fatrudda ein menniskjavirus.\n 10. desember 1901 - Fyrsta Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur veitt \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n 10. desember 1936 - Edward VIII kongur av Bretlandi sigur fr\u00e1 s\u00e6r tr\u00fanuna, fyri at kunna giftast Wallis Simpson.\n 10. desember 1948 - Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingin ver\u00f0ur samtykt av Sameindu Tj\u00f3\u00f0um.\n 10. desember 1963 - Sansibar f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Bretlandi.\n 10. desember 2002 - V\u00e1gatunnilin letur upp.\n 11. desember 1816 - Indiana gerst n\u00edtj\u00e1ndi statur USA.\n 11. desember 1941 - Seinni heimsbardagi: T\u00fdskland og Italia melda kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti USA, sum samstundis meldar kr\u00edggj aftur \u00ed m\u00f3ti somu londum.\n12. desember 1911 - Delhi tekur yvir fr\u00e1 Calcutta sum h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur India.\n12. desember 1932 - \u00cd sambandi vi\u00f0 umbygging ver\u00f0ur Haldarsv\u00edkar kirkja endurv\u00edgd.\n12. desember 2007 - V\u00e1gaportalurin ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n 25. desember - j\u00f3ladagur\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Januar", "title": "Januar", "text": "Januar er 1. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og ein av 7 m\u00e1na\u00f0um, sum hava 31 dagar.\n\nHendingar \u00ed januar \n 1. januar \u2013 n\u00fdggj\u00e1rsdagur\n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Februar", "title": "Februar", "text": "Februar er 2. m\u00e1na\u00f0i \u00ed \u00e1rinum eftur t\u00ed gregorianska kalendaranum og er einasti m\u00e1na\u00f0i, sum hevur 28 dagar (29 t\u00e1 leyp\u00e1r er).\n\nHendingar \u00ed februar \n\n 1. februar \u00ed 1902 \u2013 f\u00f3tbinding ver\u00f0ur banna\u00f0 \u00ed Kina; \u00ed 1908 \u2013 Carlos kongur og Luis prinsur \u00ed Portugal ver\u00f0a myrdir; \u00ed 1929 \u2013 Popey (Skipper Skr\u00e6k) er at s\u00edggja fyri fyrstu fer\u00f0; \u00ed 1946 \u2013 Nor\u00f0ma\u00f0urin Trygve Lie ver\u00f0ur valdur til a\u00f0alskrivara \u00ed ST; \u00ed 1965 \u2013 Martin Luther King ver\u00f0ur handtikin eftir borgarar\u00e6ttindagonguna \u00ed Alabama; \u00ed 1992 \u2013 fri\u00f0aravtalan, sum ST fekk \u00ed lag, byrjar \u00ed El Salvador    \n 2. februar \u00ed 1913 \u2013 Grand Central Station, heimsins st\u00f8rsta tokst\u00f8\u00f0, letur upp \u00ed New York; \u00ed 1915 \u2013 T\u00fdskland byrjar kavb\u00e1tablokadu m\u00f3ti bretsku oyggjunum; \u00ed 1972 \u2013 Vetrar Olympiadan \u00ed Tokyo \u00ed Japan byrjar; \u00ed 1989 \u2013 Su\u00f0urafrikanski forsetin Botha fer fr\u00e1; eftirma\u00f0ur hansara ver\u00f0ur F.W. de Klerk; \u00ed 1990 \u2013 F.W. de Klerk hevjar banni\u00f0 m\u00f3ti ANC, sum hevur vart \u00ed 20 \u00e1r   \n 3. februar \u00ed 1911 \u2013 Ulrich Salchow ver\u00f0ur fyri t\u00edggjundu fer\u00f0 heimsmeistari \u00ed listskoyting; \u00ed 1917 \u2013 USA kvettir diplomatiska sambandi\u00f0 vi\u00f0 T\u00fdskland; \u00ed 1958 \u2013 f\u00edggjarliga Benelux samgongan ver\u00f0ur stovnsett; \u00ed 1966 \u2013 Sovjettiskt r\u00famdarfar ger eina bleyta lending \u00e1 M\u00e1nanum; \u00ed 1969 \u2013 Yassir Arafat ver\u00f0ur valdur lei\u00f0ari \u00ed palestinska fr\u00e6lsisfelagsskapinum PLO; \u00ed 1981 \u2013 Gro Harlem Brundtland ver\u00f0ur fyrsti kvinnuligi fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi; \u00ed 1989 \u2013 eitt herna\u00f0arkvett st\u00f8\u00f0gar einar\u00e6\u00f0inum hj\u00e1 Alfredo Stroessner \u00ed Portugal; Stroessner sat vi\u00f0 valdi\u00f0 \u00ed 35 \u00e1r      \n 4. februar til 11. februar \u00ed 1945 - Jaltar\u00e1\u00f0stevnan byrjar: Her kjakast Roosevelt, Stalin og Churchill um t\u00fdsku yvirgevingina; \u00ed 1946 - Juan Per\u00f3n ver\u00f0ur valdur til forseta \u00ed Argentina; \u00ed 1976 - Vetrar Olympiada \u00ed Innsbruck \u00ed Eysturr\u00edki byrjar; \u00ed 1999 - Russar royna at skapa ein eftirgj\u00f8rdan m\u00e1na; \n 5. februar \u00ed 1922 - Fyrsta \u00fatg\u00e1van av Reader's Digest (Det Bedste) kemur \u00fat \u00ed USA; \u00ed 1931 - Bretski rasarakoyrarin Malcolm Campbell setur \u00e1 Daytons n\u00fdtt heimsmet \u00ed at koyra skj\u00f3tt \u00e1 landi, fer\u00f0in hj\u00e1 honum er 394 km/h; \u00ed 1987 - Iran fremur eitt rakett\u00e1lop m\u00f3ti Bagdad \u00ed Irak; \u00ed 1994 - Serbiskar mortaragranatir raka eitt markna\u00f0arpl\u00e1ss \u00ed Sarajevo, sum er fult av f\u00f3lki;  \n 6. februar - Samiskur flaggdagur; \u00ed 1919 - Bolsjevikkar taka Kiev \u00ed Ukraina; \u00ed 1952 - Enski kongurin George VI doyr, og Elisabeth II drotning tekur vi\u00f0; \u00ed 1957 - Gullstrondin f\u00e6r fullveldi undir navninum Gana; \u00ed 1958 - Flogfari\u00f0 vi\u00f0 ensku Manchester United umbor\u00f0 dettur ni\u00f0ur, fleiri kendir leikarar lata l\u00edv; \u00ed 1968 - 10. Vetrar Olympiadan byrjar \u00ed Grenoble \u00ed Fraklandi;\n 7. februar \u00ed 1971 - Sveitsiskar kvinnur f\u00e1a atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt; \u00ed 1986 - Forsetin \u00e1 Haiti, Jean-Claude Duvalier, fl\u00fdggjar til Fraklands; \u00ed 1999 - Hussein kongur av Jordan doyr 64 \u00e1ra gamal;         \n 8. februar \u00ed 1904 - Russiskt-Japanska kr\u00edggi\u00f0 brestir \u00e1; \u00ed 1974 - Tr\u00edggir amerikanskir astronautar venda aftur til Jar\u00f0ar eftir at hava veri\u00f0 84 d\u00f8gn umbor\u00f0 \u00e1 r\u00famdarst\u00f8\u00f0ini Skylab; \u00ed 1985 - ANC-lei\u00f0arin Nelson Mandela s\u00fdtur fyri at sleppa leysur vi\u00f0 teirri treyt at skula siga fr\u00e1 s\u00e6r r\u00e6ttin at br\u00faka vald; \u00ed 1992 - Vetrar Olympiada \u00ed Albertville \u00ed Fraklandi byrja;  \n 9. februar \u00ed 1900 - Dwight Davis setur \u00e1 stovn tenniskappingina Davis Cup; \u00ed 1927 - Eftir har\u00f0ar bardagar ver\u00f0ur kollveltingin \u00ed Portugal ni\u00f0urbard; \u00ed 1969 - Amerianska Boeing 747, heimsins st\u00f8rsta rutuflogfar, fer s\u00edna j\u00f3mfr\u00fafer\u00f0; \u00ed 1984 - Sovjettiski lei\u00f0arin Andropov doyr. Eftirma\u00f0ur hansara er Chernenko; \u00ed 1986 - Halastj\u00f8rnan Haley kemur n\u00e6rri s\u00f3lini enn nakrant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur;    \n 10. februar \u00ed 1906 - Skipi\u00f0 HMS Dreadnought ver\u00f0ur sj\u00f3sett; \u00ed 1910 - Fyrsti kvinnuligi piloturin fl\u00fdgur solo; \u00ed 1923 - T\u00fdskarin Wilhelm R\u00f6ntgen, i\u00f0 uppdaga\u00f0i r\u00f8ntgenstr\u00e1lur, doyr 77 \u00e1ra gamal; \u00ed 1953 - Felagsmarkna\u00f0ur fyri kol og st\u00e1l ver\u00f0ur settur \u00ed verk millum f\u00fdra evropeisk lond; \n 11. februar \u00ed 1928 - \u00cd St. Moritz \u00ed Sveis byrjar 2. Vetrar Olympiadan; \u00ed 1929 - \u00cd Italia undirskriva Mussolini og p\u00e1vin ein s\u00e1ttm\u00e1la, i\u00f0 tryggjar fullveldi\u00f0 hj\u00e1 Vatikaninum; \u00ed 1948 - Sovjettiski filmsleikstj\u00f3rin Sergej Eisenstein doyr; \u00ed 1984 - Irak bumbar ikki-herna\u00f0arlig m\u00e1l \u00ed Iran;     \n 12. februar \u00ed 1924 - Amerikanski pianisturin George Gershwin sp\u00e6lir fyri fyrstu fer\u00f0 alment stykki\u00f0 Rhapsody in Blue; \u00ed 1929 - Trotskij fl\u00fdggjar til Turkalands; \u00ed 1947 - Franski sni\u00f0gevin Christian Dior kemur vi\u00f0 s\u00fdningini, hann kallar \"N\u00fdtt Look\"   \n 13. februar og 14. februar \u00ed 1945 - Teir sameindu bumba Dresden \u00ed T\u00fdsklandi; \u00ed 1980 - Vetrar Olympiadan \u00ed Lake Placid \u00ed New York, USA byrja; \u00ed 1988 - Vetrar Olympiadan \u00ed Calgary \u00ed Kanada byrjar;   \n 14. februar \u00ed 1919 - F\u00f3lkasamgongan ver\u00f0ur stovna\u00f0; Bolsjevikkar gera innr\u00e1s \u00ed Estlandi; \u00ed 1952 - Vetrar Olympiada byrjar \u00ed Oslo \u00ed Noregi; \u00ed 1966 - Avstralia innf\u00f8rir decimalsskipanina; \u00ed 1989 - Ayatollah Khomeini sendir \u00fat eina fatwa m\u00f3ti h\u00f8vundinum Salman Rushdie;  \n 15. februar \u00ed 1942 - Japan hertekur Singapor; \u00ed 1971 - St\u00f3ra Bretland og Nor\u00f0ur\u00edrland innf\u00f8ra desimalskipanina \u00ed pengaverki s\u00ednum; \u00ed 1989 - Seinastu sovjettisku herdeildirnar fara \u00far Afghanistan. 10 \u00e1r var sovjettiski herurin \u00ed landinum; \u00ed 1999 - Turkiskar serdeildir handtaka \u00ed Nairobi lei\u00f0aran \u00ed kurdiska arbei\u00f0araflokkinum, Abdullah Ocalan; \n 17. februar \u00ed 1958 - CND ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed London vi\u00f0 sloganinum \"Ban the Bomb\"; \u00ed 1996 - R\u00famdarfari\u00f0 NEAR ver\u00f0ur sent upp; \n 18. februar \u00ed 1930 - Amerikanski astronomurin Clyde Tombaugh finnur gongustj\u00f8rnuna Pluto; \u00ed 1960 - \u00c1ttanda Vetrar Olympiadan byrjar \u00ed Squaw Valley \u00ed Kalifornia; \u00ed 1977 - Deildir hj\u00e1 Idi Amin myr\u00f0a ugandiska erkabiskuppin;     \n 19. februar \u00ed 1915 - Bretsk skip skj\u00f3ta eftir turkiskum skansum, i\u00f0 verja Dardanellurnar; \n 20. februar \u00ed 1919 - Afghanski emirurin ver\u00f0ur myrdur; \u00ed 1920 - Amerikansi polarfararin Robert Peary doyr 63 \u00e1ra gamal; \u00ed 1948 - Kommunistarnir taka valdi\u00f0 \u00ed Kekkoslovakia; \u00ed 1962 - Astronauturin John Glenn gj\u00f8gnumf\u00f8rir vi\u00f0 3 fer\u00f0um um j\u00f8r\u00f0ina fyrstu amerikonsku r\u00famdarfl\u00fagvingina; \u00ed 1971 - Idi Amin tekur valdi\u00f0 \u00ed Uganda;    \n 21. februar \u00ed 1916 - Bardagin vi\u00f0 Verdun byrjar vi\u00f0 einum t\u00fdskum \u00e1lopi og heldur fram til tann 18. december; \u00ed 1965 - Malcom X, svartur lei\u00f0ari \u00ed USA, ver\u00f0ur myrdur \u00ed New York; \u00ed 1972 - Amerikanski forsetin Richard Nixon byrar vitjan s\u00edna \u00ed Kina; \u00ed 1990 - Namibia \u00ed Afrika gerst eitt fullveldisr\u00edki;\n 22. februar \u00ed 1991 - Irakiskar deildir seta eld \u00e1 oljubrunnarnar \u00ed Kuveit, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r taka seg \u00far landinum;   \n 23. februar \u00ed 1913 - Fr\u00e1koyrdi forsetin \u00ed Meksiko ver\u00f0ur skotin; \u00ed 1981 - Sivilgardan herjar \u00e1 spanska tingi\u00f0 - Cortes - eftir eina miseydna\u00f0a kvettroynd; \u00ed 1994 - V\u00e1pnahv\u00edld millum Serbia og Kroatia \u00ed Bosnia; \u00ed 1999 - St\u00f3ra Bretland beinir fyri allari s\u00ednari goymslu av minum \u00e6tla\u00f0um herf\u00f3lki til gongu;     \n 24. februar \u00ed 1903 - Bretskar herna\u00f0ardeildir s\u00f8kja at \"\u00f8ra mullah'inum\"; \u00ed 1986 - Marcos fl\u00fdggjar \u00far Filipinunum, og Corazon Aquino ver\u00f0ur tikin \u00ed ei\u00f0 sum forseti landsins; \u00ed 1987 - Tower-nevndin leggur fram s\u00edna fr\u00e1grei\u00f0ing um Iran-contra-g\u00f8luna; \u00ed 1991 - Herdeildirnar undir amerikanskari lei\u00f0slu fara undir land\u00e1taki\u00f0 m\u00f3ti irakiska herinum; \n 25. februar \u00ed 1990 - Violetta Chamorro, sum f\u00e6r stu\u00f0ul \u00far USA, vinnur vali\u00f0 \u00ed Nikaragua; \n 26. februar \u00ed 1936 - Volkswagen letur upp s\u00edna fyrstu verksmi\u00f0ju \u00ed T\u00fdsklandi; \u00ed 1993 - Bumbuspreinging \u00ed World Trade Center \u00ed New York City; \n 27. februar \u00ed 1900 \u2013 enski Labour-flokkurin ver\u00f0ur stovna\u00f0ur; \u00ed 1933 - T\u00fdska tingi\u00f0 - R\u00edkisdagurin - brennir \u00ed grund; \u00ed 1935 - Shirley Temple er higartil yngsti pers\u00f3nurin, sum vinnur ein Oskar; \u00ed 1976 - Polisario Front l\u00fdsir Vestursahara sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt at vera; \u00ed 1997 \u2013 bretskir \u00edlegugranskarar hava klona\u00f0 ein sey\u00f0 \n 28. februar \u00ed 1986 \u2013 svenski fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Olof Palme ver\u00f0ur myrdur; \u00ed 1991 - Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0 endar \n 29. februar \u00ed 1956 \u2013 sovjettiski lei\u00f0arin Nikita Khrusjtjov forkastar politikkin hj\u00e1 Stalin \n\nM\u00e1na\u00f0ir\nDagar"}
{"id": "2019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1888", "title": "1888", "text": "1888 (MDCCCLXXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n Tiltikni j\u00f3lafundurin ver\u00f0ur hildin \u00ed Tingh\u00fasinum. Fundurin samtykti m.a., at virkast skuldi fyri:\n- At kristniundirv\u00edsingin skuldi vera \u00e1 f\u00f8r. \n- At f\u00f8royskt skuldi ver\u00f0a fak \u00ed sk\u00falanum. \n- At undirv\u00edsast skuldi \u00ed f\u00f8royskari s\u00f8gu. \n- At loyvt skuldi ver\u00f0a at pr\u00e6dika \u00e1 f\u00f8r. \n- At stovnseta f\u00f8royskan h\u00e1sk\u00fala. \nAt fremja hesi endam\u00e1l var\u00f0 F\u00f8royingafelag stovna\u00f0 ein m\u00e1na\u00f0 seinni. \n 26. desember- J\u00f3lafundurin\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. februar - Poul Hans Jacob Joensen\n 26. mars - Elsa Br\u00e4ndstr\u00f6m\n 11. mai - Irving Berlin\n 13. juni - Fernando Pessoa\n 25. juni - Christian Sofus Johan Helenius Danielsen\n 23. juli - Raymond Chandler\n 16. september - Frans Eemil Sillanp\u00e4\u00e4\n 9. oktober - Nikolai Bukharin\n 15. november - Harald Sverdrup\n\nAndl\u00e1t \n 16. august - John Pemberton, amerikanskur uppfinnari (f. 1831)\n 28. oktober - Niels Jacob Joensen\n 20. november - Jacob Andreas Lunddahl\n 25. november - J\u00f3gvan Joensen"}
{"id": "2020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gregorianski%20kalendarin", "title": "Gregorianski kalendarin", "text": "Gregorianski kalendarin ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed Vesturheiminum. Hann er ein tillaging av julianska kalendaranum. Aloysius Lilius skeyt upp at br\u00faka kalendaran, og Gregorius XIII p\u00e1vi, sum kalendarin fekk navn eftir, setti hann \u00ed gildi 24. februar 1582. Summir m\u00e6ltu til at r\u00e6tta kalendaran vi\u00f0 at loypa leyp\u00e1rini um 10 fer\u00f0ir. Solei\u00f0is hev\u00f0i kalendarin veri\u00f0 fluttur 10 dagar fram. Gregorius XIII p\u00e1vi vildi kortini hava hetta gj\u00f8rt \u00ed einum vi\u00f0 at stytta oktober 10 dagar, og solei\u00f0is kom dagurin eftir h\u00f3sdag 4. oktober 1582 at eita fr\u00edggjadagur 15. oktober 1582. Ymiskt var, hvussu lond t\u00f3ku \u00edm\u00f3ti gregorianska kalendaranum, men so vi\u00f0 og vi\u00f0 t\u00f3ku \u00f8ll kat\u00f3lsk og s\u00ed\u00f0an protestantisk lond vi\u00f0 kalendaranum.\n\nGregorianski kalendarin var\u00f0 gj\u00f8rdur, t\u00ed at julianski kalendarin var eitt sindur skeivur. Mi\u00f0als\u00f3l\u00e1ri\u00f0 er ikki eitt heilt dagatal \u2013 ta\u00f0 er 365,2422 dagar ella umlei\u00f0 365 dagar \u2013 so ney\u00f0ugt er vi\u00f0 \u00e1rum vi\u00f0 ymiskari longd, og t\u00ed v\u00f3r\u00f0u leyp\u00e1r (eisini nevnd skot\u00e1r) sett inn \u00ed julianska kalendaran. Julianski kalendarin hev\u00f0i fast leyp\u00e1r 4. hv\u00f8rt \u00e1r, t.v.s. 100 leyp\u00e1r fyri hv\u00f8rji 400 \u00e1r. Vi\u00f0 r\u00e6ttingum \u00ed gregorianska kalendaranum ver\u00f0a 97 leyp\u00e1r fyri hv\u00f8rji 400 \u00e1r. \u00cd gregorianska kalendaranum er \u00e1ri\u00f0 \u00ed mi\u00f0al 365 dagar ella 365,2425 dagar; hetta er so miki\u00f0 neyvt, at ta\u00f0 ganga 3571 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn kalendarin er eitt samd\u00f8gur skeivur.\n\n\u00cd Danmark var ikki fari\u00f0 yvir til gregorianska kalendaran fyrr enn \u00e1r 1700. Danski astronomurin Ole R\u00f8mer arbeiddi vi\u00f0 m\u00e1linum, og t\u00e1 Fr\u00ed\u00f0rikur IV kongur t\u00f3k vi\u00f0 eftir Christian V \u00ed 1699, fekk Ole R\u00f8mer sannf\u00f8rt hann um broytingina. Kongur gj\u00f8rdi av, at dagurin eftir sunnudag 18. februar 1700 skuldi eita m\u00e1nadagur 1. mars 1700. Men \u00ed F\u00f8royum hendi hetta skifti\u00f0 ikki fyrr enn \u00ed november 1700, t\u00e1 dagurin aftan \u00e1 leygardag 16. november var\u00f0 sunnudagur 28. november.\n\nKat\u00f3lska kirkjan vildi hava kalendaran endursko\u00f0a\u00f0an fyri at p\u00e1skirnar kundu ver\u00f0a hildnar \u00e1 teirri t\u00ed\u00f0ini, i\u00f0 katolikkar hildu ver\u00f0a komi\u00f0 \u00e1samt um \u00e1 fyrsta r\u00e1\u00f0num \u00ed Nic\u00e6a \u00ed 325. Sj\u00e1lvt um ein kirkjul\u00f3g fr\u00e1 r\u00e1\u00f0num sigur, at allar kirkjur skulu halda p\u00e1skir \u00ed senn, gj\u00f8rdu t\u00e6r ikki ta\u00f0. \n\nEftir t\u00ed gregorianska kalendaranum er \u00e1ri\u00f0 b\u00fdtt \u00ed 12 m\u00e1na\u00f0ir:\n\nKelda \n\n Peter \u00d8hrstr\u00f8m: Tid - et filosofisk begreb og en m\u00e5lelig st\u00f8rrelse, systime 2006.\n\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "2024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20september", "title": "15. september", "text": "15. september er dagur 258 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 259 um skot\u00e1r er). 107 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2007 - f\u00f8roysk sendistova letur upp \u00ed Reykjav\u00edk\n 2011 - F\u00f3lkatingsval \u00ed Danmark.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1857 - William Howard Taft, amerikanskur forseti (d. 1930)\n 1890 - Agatha Christie, enskur rith\u00f8vundur (d. 1976)\n 1914 - Jens Otto Krag, danskur politikari (d. 1978)\n 1942 - Wen Jiabao, kinesiskur politikari.\n 1942 - Emmerson Mnangagwa, forseti Simbabvi.\n 1945 - Jessye Norman, amerikonsk sopransangarinna\n 1946 - Oliver Stone, amerikanskur filmleikstj\u00f3ri\n 1972 - Letizia, sponsk drotning\n 1980 - Jolin Tsai, taivonsk songkvinna.\n 1984 - Harry prinsur, hertugi av Sussex.\n\nAndl\u00e1t \n 1972 - \u00c1sgeir \u00c1sgeirsson, 2. forseti \u00cdslands (f. 1894)\n 2017 - Harry Dean Stanton, amerikanskur sj\u00f3nleikari  (f. 1926)\n\nSeptember, 14."}
{"id": "2025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20september", "title": "16. september", "text": "16. september er dagur 259 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 260 um skot\u00e1r er). 106 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin eitur Eufemia. Kvinnuligur p\u00ednsluv\u00e1ttur, sum var\u00f0 tikin av d\u00f8gum undir Diocletianus keisara. Grikst navn sum merkir \"gott umd\u00f8mi\".\n\nHendingar \n 2004 - Danska h\u00f3vi\u00f0 bo\u00f0a\u00f0i hendan dagin fr\u00e1, at Joachim prinsur og Alexandra skuldu skiljast.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1924 - Lauren Bacall, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2014)\n1925 - B.B. King, amerikanskur bluest\u00f3nleikari (d. 2015)\n1927 - Peter Falk, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2011)\n1934 - Ronnie Drew, \u00edrskur sangari (d. 2008)\n1984 - Katie Melua, georgisk-bretsk songkvinna\n\nAndl\u00e1t \n 1736 - Daniel Gabriel Fahrenheit, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og verkfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1686)\n1977 - Maria Callas, griksk-amerikonsk operasongkvinna (f. 1923)\n\nSeptember, 16."}
{"id": "2027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20juli", "title": "4. juli", "text": "4. juli er dagur 185 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 186 um skot\u00e1r er). 180 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika hevur tj\u00f3\u00f0ardag. Amerikanar h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda fullveldi\u00f0 teirra fr\u00e1 bretum. Dagurin er til minnis um \u00f3heftisl\u00fdsingina. \n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n 2009 - Oyggjaleikirnir enda\u00f0u \u00e1 \u00c1landi. F\u00f8royar vann kappingina \u00e1 fyrsta sinni.\n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1981 - F\u00f8royar-Hetland 4-1\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1807 - Giuseppe Garibaldi (d. 1882).\n 1872 - Calvin Coolidge, forseti USA (d. 1933).\n 1910 - Gloria Stuart, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2010).\n 1924 - Eva Marie Saint, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1928 - Edmund \u00ed Gar\u00f0i \u00e1 Strondum.\n 1949 - Horst Seehofer, t\u00fdskur politikari.\n 1978 - Becki Newton, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1992 - Basim, danskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 1826 - John Adams, forseti USA (f. 1735).\n 1826 - Thomas Jefferson, forseti USA (f. 1743).\n 1831 - James Monroe, forseti USA (f. 1758).\n 1934 - Marie Curie (f. 1867).\n 1939 - Michal Samuelsen, r\u00f3ptur Mikkjal \u00ed V\u00edk (f. 1862), \u00fatr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur, forma\u00f0ur \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edkar S\u00f3knarst\u00fdri, l\u00f8gtingslimur.\n 2003 - Barry White, amerikanskur sangari (f. 1944).\n\nJuli, 04."}
{"id": "2028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20juli", "title": "5. juli", "text": "5. juli er dagur 186 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 187 um skot\u00e1r er). 179 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1884 - Kamerun gerst t\u00fdskt hj\u00e1land.\n 1962 - Eftir har\u00f0ligt fr\u00e6lsiskr\u00edggj, sum vardi \u00ed \u00e1tta \u00e1r, l\u00fdsir seg t\u00e1verandi franska hj\u00e1landi\u00f0 Algeria sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fr\u00e1 Fraklandi.\n 1975 - Kap Verde gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land.\n 2003 - SARS ver\u00f0ur mett at ver\u00f0a yvirvunni\u00f0 av WHO.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1981 - F\u00f8royar-Hetland 2-2 \u00ed T\u00f3rshavn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1857 - Clara Zetkin, t\u00fdskur politikari og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (d. 1933)\n 1911 - Georges Pompidou, forseti Fraklands (d. 1974).\n 1928 - Pierre Mauroy, franskur politikari (d. 2013)\n 1928 - Hans Jacob Birgir Danielsen \u00ed Kv\u00edv\u00edk.\n 1932 - Gyula Horn, ungarskur politikari (d. 2013)\n 1963 - Edie Falco, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1966 - Gianfranco Zola, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - Alexander Kristoff, norskur kapps\u00fakklari\n 1989 - Sjinkie Knegt, ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur\n 1990 - Jutta Thomsen, f\u00f8royskur fyrrverandi elitusvimjari\n\nAndl\u00e1t \n 1969 - Walter Gropius, t\u00fdskur arkitektur (f. 1883)\n\nJuli, 05."}
{"id": "2029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20juli", "title": "6. juli", "text": "6. juli er dagur 187 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 188 um skot\u00e1r er). 178 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1415 - \u00c1 kirkjufundinum \u00ed Konstanz (1414-1418) ver\u00f0ur gudfr\u00f8\u00f0ingur og pr\u00e6dikuma\u00f0ur Jan Hus brendur \u00e1 b\u00e1li. \n 1535 - Enski gudfr\u00f8\u00f0ingur og heimspekingur Thomas More ver\u00f0ur h\u00e1lsh\u00f8gdur \u00ed The Tower of London, aftan\u00e1 at hann var\u00f0 funnin sekur \u00ed svikager\u00f0 m\u00f3ti enska konginum Henrik VIII.\n 1560 - Edinburgh-s\u00e1ttm\u00e1lin millum Skotland og Ongland ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur.\n 1919 - Enska luftskip\u00ed\u00f0 R-34 lendir \u00ed New York City. Hetta er fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0, eitt luftskip hevur flogi\u00f0 tv\u00f8rtur um Atlantshavi\u00f0.\n 1966 - Malavi ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1980 - Tr\u00e6lahald ver\u00f0ur avtiki\u00f0 \u00ed Mauretania.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1767 - J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur (d. 1820)\n 1832 - Maximilian I, Meksikokeisari (d. 1867)\n 1859 - Verner von Heidenstam, svenskur rithovundur (d. 1940)\n 1887 - Marc Chagall, russisk-franskur listmalari (d. 1985)\n 1907 - Frida Kahlo, meksikanskur listm\u00e1lari (d. 1954)\n 1921 - Nancy Reagan, amerikonsk sjonleikarinna og forsetafru (d. 2016)\n 1923 - Wojciech Jaruzelski, polskur forseti (d. 2014)\n 1927 - Janet Leigh, amerikonsk sjonleikarinna (d. 2004)\n 1935 - Tenzin Gyatso, 14. Dalai Lama.\n 1935 - Magnus Dam Jacobsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1978)\n 1946 - George W. Bush, amerikanskur forseti.\n 1946 - Sylvester Stallone, amerikanskur sjonleikari.\n 1951 - Geoffrey Rush, avstralskur sjonleikari.\n 1952 - Hilary Mantel, enskur rithovundur.\n 1961 - Jonas Jonasson, svenskur rithovundur.\n 1975 - 50 Cent, amerikanskur rappari.\n 1979 - Kevin Hart, amerikanskur sjonleikari.\n 1986 - Luigi Di Maio, italskur politikari.\n 1987 - Kate Nash, ensk songkvinna.\n 1988 - Yohan Bor\u00f0oy, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1553 - Edvard VI, enskur kongur (f. 1537)\n 1881 - Harald Andreas Christian Krog, prestur i Su\u00f0uroy, l\u00f8gtingslimur.\n 1953 - Christian Sofus Johan Helenius Danielsen, postmeistari \u00ed Havn, l\u00f8gtingslimur.\n 1962 - William Faulkner, amerikanskur rithovundur (f. 1897)\n 1971 - Louis Armstrong, amerikanskur tonleikari (f. 1901)\n 1981 - Fr\u00ed\u00f0rikur Bl\u00e1hamar, fiskima\u00f0ur, siglingarma\u00f0ur, rei\u00f0ari og stj\u00f3ri \u00ed Vestmanna, l\u00f8gtingslimur.\n 2004 - Thomas Klestil, eysturikskur forseti (f. 1932)\n 2005 - Claude Simon, franskur rithovundur (f. 1913)\n 2009 - Robert McNamara, amerikanskur politikari (f. 1916)\n 2019 - Cameron Boyce, amerikanskur sjonleikari (f. 1999)\n 2020 - Ennio Morricone, italskt tonaskald (f. 1928)\n 2022 - James Caan, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1940).\n\nJuli, 06."}
{"id": "2031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evropa", "title": "Evropa", "text": "Evropa ver\u00f0ur vanliga rokna\u00f0 sum ein av teimum sjey heimsp\u00f8rtunum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini; men \u00ed hesum f\u00f8ri er meir ein spurningur um menniskjaligar/politiskar heldur enn jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligar ors\u00f8kir til tess, t\u00ed semja er ikki til fulnar um, hvar marki\u00f0 gongur hj\u00e1 Evropa, sum \u00ed meginlandah\u00f8pi meir er at rokna sum ein st\u00f3r h\u00e1lvoyggj vestantil \u00ed Evrasia. Evropa er n\u00e6stminsta meginlandi\u00f0 \u00ed heiminum, ta\u00f0 fyllir umlei\u00f0 10\u00a0390\u00a0000 ferkilometrar ella 2 % av flatu jar\u00f0ar. Einasta meginlandi\u00f0, sum er minni, er Oseania. T\u00e1 talan er um f\u00f3lkatal, er Evropa tri\u00f0st\u00f8rst (\u00cd \u00c1sia og Afrika b\u00fagva fleiri f\u00f3lk). \u00cd Evropa b\u00fagva fleiri enn 712 000 000 f\u00f3lk (t.e. umlei\u00f0 11 % av f\u00f3lkunum \u00ed heiminum. Nor\u00f0an fyri Europa er Arktiska Havi\u00f0, vestanfyri Atlantshavi\u00f0 og sunnanfyri er Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 og samb\u00e6rt si\u00f0bundnari jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligari definiti\u00f3n Kaukasusfj\u00f8llini. Eystureftir er t\u00f3 heldur verri at seta marki\u00f0, men s\u00f8guliga ver\u00f0a Uralfj\u00f8llini og Kaspiska havi\u00f0 rokna\u00f0 sum marki\u00f0 millum \u00c1sia og Evropa. \n\nB\u00faskaparliga kunnu vit enn b\u00fdta Evropa \u00ed tvey. Vesturevropa vi\u00f0 n\u00f3gvum \u00f3gvuliga r\u00edkum londum, t.d. T\u00fdsklandi, Sveis og Fraklandi. \u00cd Eysturevropa haraftur\u00edm\u00f3ti, i\u00f0 var kommunistiskt til fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum, eru londini n\u00f3gv f\u00e1t\u00e6kari, t.d. P\u00f3lland, Ungarn og Rumenia. Tey str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 at menna b\u00faskapin, so at tey kunnu gerast kappingarf\u00f8r \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum. V\u00e6lfer\u00f0in og lutfalsliga st\u00f8\u00f0ugu politisku vi\u00f0urskiftini \u00ed Evropa hava drigi\u00f0 mangar tilflytarar til heimspartin, flestu teirra \u00far gomlu hj\u00e1londunum. Hetta hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00ed mestsum \u00f8llum londum, helst \u00ed Vesturevropa, b\u00fagva n\u00fa st\u00f3rir tj\u00f3\u00f0arminnilutar. \u00cd Fraklandi t.d. hava nor\u00f0urafrikanarar \u00far Algeria og \u00f8\u00f0rum gomlum hj\u00e1londum b\u00fasett seg \u00ed st\u00f3rb\u00fdum, t.d. Marseilles og Par\u00eds. \u00cd 1957 gingu fimm lond saman og stovna\u00f0u Europeiska B\u00faskaparliga Felagsmarkna\u00f0in (EEC). Tey hildu, at neyvt b\u00faskparligt samstarv f\u00f3r at avmarka\u00f0 vandan fyri kr\u00edggi \u00edmillum limalondini og at skapa v\u00e6lfer\u00f0 \u00ed Evropa. Seinni komu fleiri onnur lond upp\u00ed, og n\u00fa eitur felagsskapurin Evropasamveldi\u00f0 (ES). 15 lond eru limir, og umframt b\u00faskaparliga samstarvi\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fa virka\u00f0 fyri at gera ES til politiskt samveldi.\n\nEvropa er sundurb\u00fdttur heimspartur, og yvir 40 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug r\u00edki eru \u00ed Evropa; men \u00ed fleiri londum eru loysingarr\u00f8rslur, sum str\u00ed\u00f0ast fyri at vinna s\u00e6r st\u00f8rri sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i ella fult fr\u00e6lsi fr\u00e1 t\u00ed landi, t\u00e6r eru partur \u00ed. Eitt d\u00f8mi um hetta eru baskar \u00ed Baskalandi \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsspania. Seinastu \u00e1rini hava vit s\u00e6\u00f0, hv\u00f8rja megi tj\u00f3\u00f0skaparkensla hevur; t\u00ed b\u00e6\u00f0i \u00ed gamla Sovjetsamveldinum og Jugoslavia hava f\u00f3lk vunni\u00f0 s\u00e6r fr\u00e6lsi og stovna\u00f0 \u00f3heft r\u00edki. Onkusta\u00f0ni sp\u00e6ldi hetta fri\u00f0arliga av, onkusta\u00f0ni enda\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 st\u00f3rkr\u00edggi.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nEvropa skifta vit sundur \u00ed Nor\u00f0urevropa (Nor\u00f0urlond vi\u00f0 Skandinavia), Vesturevropa, Mi\u00f0evropa, Su\u00f0urevropa og Eysturevropa. \u00cd h\u00f8vu\u00f0sheitum kunnu vit siga, at h\u00f8g faldfj\u00f8ll - Pyrineafj\u00f8ll og Alpurnar - skilja kaldara Nor\u00f0urevropa fr\u00e1 heita Su\u00f0urevropa. Fr\u00e1 strondunum nor\u00f0an Nor\u00f0urp\u00f3lkring og naka\u00f0 su\u00f0ur eru tr\u00e6leysar frostm\u00fdrar, til n\u00e1lask\u00f3garbelti\u00f0 tekur vi\u00f0. Ta\u00f0 er vestan \u00far Noregi og eystur \u00edgj\u00f8gnum alt Russland. Sunnanfyri er fruktag\u00f3\u00f0i nor\u00f0urevropeiski l\u00e1gsl\u00e6ttin, sum er besta kornlendi\u00f0 \u00ed heimspartinum, har veksur eisini leyvsk\u00f3gur. Longri su\u00f0uri er mi\u00f0jar\u00f0arhavs\u00f8ki\u00f0; har er ve\u00f0urlagi\u00f0 heitt, og sumsta\u00f0ni er lendi\u00f0 oy\u00f0imarkarkent. Gosfj\u00f8ll eru bara \u00ed \u00cdslandi og Su\u00f0uritalia, har Etna og Stromboli enn eru virkin. Uralfj\u00f8ll og Kavkasus eru mark \u00edm\u00f3ti Asia. Alpurnar taka seg upp \u00ed landsynningspartinum \u00ed Fraklandi, fara \u00edgj\u00f8gnum Sveis og Nor\u00f0uritalia og langt inn \u00ed Eysturr\u00edki. Seinastu 2 milli\u00f3nir \u00e1rini hevur \u00edsurin broytt landslagi\u00f0 og gj\u00f8rt p\u00fdramiduskapa\u00f0ar tindar, hvassar fjallakambar og r\u00f8\u00f0ir, fagrar fossar og dj\u00fapar l\u00e6gdir, sum n\u00fa eru v\u00f8kur v\u00f8tn. N\u00f3gvar plantur, m. a. fransagras, hava laga\u00f0 seg til gr\u00f3\u00f0rarumst\u00f8\u00f0urnar so h\u00f8gt uppi. Tey 15 v\u00f8tnini \u00ed tj\u00f3\u00f0argar\u00f0inum Lake District \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsonglandi eru \u00ed U-skapa\u00f0um d\u00f8lum, i\u00f0 greina seg \u00far n\u00f8krum l\u00e1gum fj\u00f8llum sum sn\u00e6ldur \u00far hj\u00f3lshjarta. Fyri \u00f8ldum s\u00ed\u00f0an runnu \u00e1ir \u00ed d\u00f8lunum, men \u00ed seinastu \u00edst\u00ed\u00f0 gr\u00f3vu skri\u00f0j\u00f8klarnir seg dj\u00fapt ni\u00f0ur \u00ed dalarnar; men t\u00e1 i\u00f0 \u00edsurin ti\u00f0na\u00f0i, byrgdi gr\u00f3ti\u00f0, i\u00f0 j\u00f8klarnir h\u00f8vdu skumpa\u00f0 \u00edyri s\u00e6r, dalarnar, so at teir fyltust vi\u00f0 vatni. Av t\u00ed at st\u00f3ru dalarnir gj\u00f8rdist so dj\u00fapir, \u201ehingu\" s\u00ed\u00f0udalarnir n\u00fa langt oman fyri h\u00f8vu\u00f0sdalin og n\u00f3gvasta\u00f0ni runnu n\u00fa h\u00f8gir fossar \u00fat av v\u00f8tnunum. \u00cdgj\u00f8gnum nor\u00f0ara part \u00ed Evropa gongur st\u00f3rt n\u00e1lask\u00f3garbelti. N\u00e1latr\u00f8, t.d. grann, standa gr\u00f8n alt \u00e1ri\u00f0 og tola b\u00e6\u00f0i kava og n\u00f3gvan kulda. N\u00e1lask\u00f3gurin veitir eisini mongum d\u00fdrum l\u00edvd og f\u00f8\u00f0i h\u00f8r\u00f0u vetrarm\u00e1na\u00f0irnar. Donau, i\u00f0 vellir fram \u00ed T\u00fdsklandi og er longsta \u00e1 \u00ed Vesturevropa, rennur \u00ed ein landsynning eystur \u00edgj\u00f8gnum Evropa og \u00fat \u00ed Svartahav. Hon er t\u00fddningarmikil flutningsvegur \u00ed teimum n\u00edggju londunum, hon rennur \u00edgj\u00f8gnum. Donauoyrarnar, har \u00e1in skilur seg \u00ed n\u00f3gvar sm\u00e1ar \u00e1ir og vatnr\u00e6si, eru st\u00f3rt v\u00e1tlendi vi\u00f0 n\u00f3gvum d\u00fdral\u00edvi. Fleiri enn 300 fuglasl\u00f8g eru s\u00e6dd her og eisini d\u00fdr sum villsv\u00edn, hj\u00f8rtur og villk\u00f8ttur.\n\n\u00cd londunum vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhav er serligt ve\u00f0urlag. Um summari\u00f0 er heitt og turt; og um veturin er l\u00fdtt, og ta\u00f0 regnar illa. Hetta ve\u00f0urlagi\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at t.d. aldinfruktir, v\u00ednber og oljutr\u00f8 vaksa v\u00e6l. Mong tr\u00f8, t.d. tundureikin, hava tj\u00fakkan b\u00f8rk, sum verjir tey fyri n\u00f3gva hitanum um summari\u00f0. Nor\u00f0urevropiska sl\u00e6ttlendi er \u00far Su\u00f0uronglandi, \u00edgj\u00f8gnum Frakland og T\u00fdskland og heilt eystur at Uralfj\u00f8llum \u00ed Russlandi. N\u00e6stan allur sl\u00e6ttin er l\u00e1glendi, og \u00ed Ni\u00f0urlondum er hann so l\u00e1gur, at partar av honum eru ni\u00f0an sj\u00f3var. Hesin v\u00ed\u00f0i sl\u00e6tti er eitt hitt besta kornlendi\u00f0 \u00ed heiminum. Undir honum eru b\u00e6\u00f0i kol, olja og gass. Sl\u00e6ttin er eisini fj\u00f8lbygdasta \u00f8ki\u00f0 \u00ed Evropa, og her eru mangir st\u00f3rir b\u00fdir. Evropa er fj\u00f8lbygdur heimspartur. \u00cd v\u00eddd er hann n\u00e6stminstur, men bara \u00ed st\u00f8rsta heimspartinum, \u00c1sia, er meiri f\u00f3lk. Ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at mong b\u00fagva \u00ed b\u00fdum. Ikki er bara n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed Evropa, har eru eisini mong lond - fleiri enn 40; og \u00f3semjur landanna millum (t.d. um landamark og \u00e1tr\u00fana\u00f0) eru javnan enda\u00f0ar vi\u00f0 kr\u00edggi. Bara \u00ed hesari \u00f8ldini hevur str\u00ed\u00f0, kykna\u00f0 \u00ed Evropa, elvt til tveir heimsbardagar. Men h\u00f3ast hesar trupulleikar er Evropa r\u00edkur heimspartur, og mong evropeisk lond eru \u00edmillum tey r\u00edkastu \u00ed heiminum. N\u00f8kur f\u00e1t\u00e6k lond eru, men samanumtiki\u00f0 eru l\u00edvskorini g\u00f3\u00f0, samanbori\u00f0 vi\u00f0 hvussu f\u00f3lk hava ta\u00f0 n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. Henda v\u00e6lfer\u00f0 er komin av mestsum st\u00f8\u00f0ugum \u00eddna\u00f0arv\u00f8kstri, og at Evropa \u00e1\u00f0ur var miki\u00f0 hj\u00e1landaveldi og r\u00e1ddi \u00ed mongum londum \u00ed Afrika, Asia og Amerika (Nor\u00f0uramerika og Su\u00f0uramerika). Mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Evropa b\u00fdr \u00ed st\u00f3rum b\u00fdum. Fj\u00f8lbygdasti parturin \u00ed Evropa er \u00far Su\u00f0uronglandi, \u00edgj\u00f8gnum Nor\u00f0urfrakland, Belgia, Ni\u00f0urlond og naka\u00f0 eystur \u00ed T\u00fdskland. \u00cd hesum \u00f8kjum hevur f\u00f3lkav\u00f8ksturin veri\u00f0 so st\u00f3rur, at einstakir grannab\u00fdir eru vaksnir saman \u00ed ta\u00f0, sum ver\u00f0ur nevnt st\u00f3rsta\u00f0ar\u00f8ki. St\u00f8rstu st\u00f3rsta\u00f0ar\u00f8kini eru \u00ed Ruhr \u00ed T\u00fdsklandi. \u00cd Eysturevropa b\u00fdr haraftur\u00edm\u00f3ti st\u00f8rri partur av f\u00f3lkinum \u00e1 bygd og \u00ed sm\u00e1um b\u00fdum. Einir 578 milli\u00f3nir evropearar eru trongdir saman \u00e1 einum land\u00f8ki, sum tilsamans er l\u00edti\u00f0 st\u00f8rri enn Avstralia. Av t\u00ed sama eru n\u00f8kur lond \u00ed Evropa \u00edmillum tey fj\u00f8lbygdastu \u00ed heiminum. \u00cd Ni\u00f0urlondum eru fleiri enn 400 f\u00f3lk \u00e1 hv. km2. Eysturevropa er ikki so fj\u00f8lbygt sum Vesturevropa, men eisini her er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin v\u00e6l oman fyri heimsmi\u00f0alf\u00f3lkatali\u00f0. Bera vit saman vi\u00f0 Afrika og \u00c1sia, er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed flestum londum \u00ed Evropa st\u00f8\u00f0ugt -ta\u00f0 hv\u00f8rki veksur ella minkar. F\u00e1 b\u00f8rn ver\u00f0a f\u00f8dd, og f\u00f3lk liva leingi - um 75 \u00e1r \u00ed mi\u00f0al \u00ed flestum londum; haraftur\u00edm\u00f3ti er mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed India og mongum londum \u00ed Afrika undir 60 \u00e1r. Ta\u00f0 ger, at f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Evropa er eldri enn n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. St\u00f3rur partur er farin um 65 \u00e1r.\n\nLond \u00ed Evropa \n\nHetta yvirliti\u00f0 s\u00fdnir fyrst vi\u00f0urkend fullveldisr\u00edki, undir hesum standa landslutir ella lond uttan fullveldi, og undir hesum eru aftur a\u00f0rir landslutir og lond. \n\nVi\u00f0merkingar:\n1: Landafr\u00f8\u00f0iligani partur av \u00c1sia, men s\u00f8guliga og politiskt partur av Evropa.\n2: Land lutv\u00edst \u00ed \u00c1sia.\n3: Land/\u00f8ki (lutv\u00edst) partur av Nor\u00f0uramerika.\n4: Strangt tiki\u00f0 ikki partur av St\u00f3ra Bretlandi, men heldur \u00ed einum slagi av kongsfelagsskapi.\n\nKort\n\nKeldur \nEvropa, snar.fo"}
{"id": "2032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20juli", "title": "7. juli", "text": "7. juli er dagur 188 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 189 um skot\u00e1r er). 177 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1963 - Christianskirkjan \u00ed Klaksv\u00edk var\u00f0 v\u00edgd.\n 1994 - L\u00f8gtingsval\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1860 - Gustav Mahler, eystur\u00edkst t\u00f3naskald (d. 1911)\n 1867 - Andreas Hans Emil Christian Weihe \u00e1 Selatra\u00f0 (d. 1946)\n 1882 - Janka Kupala, hv\u00edtarrussiskur rith\u00f8vundur (d. 1942)\n 1922 - J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu, f\u00f8royskur politikari (d. 1976)\n 1939 - J\u00e1kup Eli Frits Lamhauge \u00e1 Glyvrum.\n 1940 - Ringo Starr, enskur t\u00f3nleikari.\n 1941 - Michael Howard, valisiskur politikari.\n 1947 - Gyanendra, nepalskur kongur, 2001-2008.\n 1949 - Shelley Duvall, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1968 - Jorja Fox, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1970 - Erik Zabel, t\u00fdskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1307 - Edvard 1., enskur kongur (f. 1239)\n 1890 - Henri Nestl\u00e9, t\u00fdsk-sveisiskur \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur og uppfinnari (f. 1814)\n 1901 - Johanna Spyri, sveisiskur rith\u00f8vundur (f. 1827)\n 1930 - Arthur Conan Doyle, skotskur rith\u00f8vundur (f. 1859)\n 1967 - Vivien Leigh, ensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1913)\n 1976 - Gustav Heinemann, t\u00fdskur forseti (f. 1899)\n 2014 - Eduard Shevardnadze, georgiskur forseti (f. 1928)\n 2014 - Alfredo Di Stefano, argentinsk-spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1926) \n 2021 - P\u00f3l \u00e1 Kletti, f\u00f8royskur bla\u00f0ma\u00f0ur, ritstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur (f. 1959).\n\nJuli, 07."}
{"id": "2033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20juli", "title": "8. juli", "text": "8. juli er dagur 189 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 190 um skot\u00e1r er). 176 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1709 - Slagi\u00f0 vi\u00f0 Poltava: Svenski herurin, vi\u00f0 sj\u00e1lvum Karl XII kongi \u00e1 odda, tapir m\u00f3ti hermonnum hj\u00e1 P\u00e6turi Mikla russakeisara.\n 1760 - Bretska sj\u00f3verjan vinnur \u00e1 fraklendingunum \u00ed seinasta sj\u00f3bardaga \u00ed gomlu hj\u00e1londum Fraklands \u00ed Nor\u00f0uramerika.\n 1859 - Carl Ludvig Eugen Bernadotte (1826-1872) ver\u00f0ur kongur av Sv\u00f8r\u00edki (Karl XV) og kongur av Noregi (Karl IV).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1831 - John Pemberton, amerikanskur uppfinnari (d. 1888)\n 1838 - Ferdinand von Zeppelin, t\u00fdskur uppfinnari (d. 1917)\n 1839 - John D. Rockefeller, amerikanskur r\u00edkma\u00f0ur (d. 1937)\n 1863 - Johan Kristian Frederik Dam \u00ed Kollafir\u00f0i.\n 1908 - Nelson Rockefeller, amerikanskur politikari (d. 1979)\n 1919 - Walter Scheel, t\u00fdskur forseti (d. 2016)\n 1930 - J\u00f3gvan Ingvard Olsen \u00e1 Toftum.\n 1940 - \u00d8ssur Dam Jacobsen \u00ed Vestmanna.\n 1945 - Micheline Calmy-Rey, sveisiskur politikari.\n 1951 - Anjelica Huston, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1958 - Kevin Bacon, amerikanskur sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari.\n 1970 - Beck, amerikanskur sangari.\n 1980 - Robbie Keane, \u00edrskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1981 - Anastasia Myskina, russisk tennisleikarinna.\n 1992 - Son Heung-min, su\u00f0urkoreanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1998 - Jaden Smith, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 975 - Edgar I kongur av Onglandi (f. uml. 942)\n 1695 - Christiaan Huygens, ni\u00f0urlendskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1629)\n 1822 - Percy Bysshe Shelley, enskt skald (f. 1792)\n 1859 - Oskar I kongur av Noregi (f. 1799)\n 1994 - Kim Il Sung, nor\u00f0urkoreanskur politikari (f. 1912)\n 2011 - Betty Ford, amerikonsk forsetafr\u00fa (f. 1918)\n 2012 - Ernest Borgnine, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1917)\n 2022 - Shinzo Abe, fyrrverandi japanskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1954).\n\nJuli, 08."}
{"id": "2034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20juli", "title": "9. juli", "text": "9. juli er dagur 190 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 191 um skot\u00e1r er). 175 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1810 - Napoleon undirskrivar Rambouillet-fyriskipan um at hertaka og innlima Kongsr\u00edki Holland. Ni\u00f0urlond ver\u00f0a verandi undir fronskum valdi til 1813. \n 1816 - Spanska varakongsr\u00edki \u00ed sunnara parti av Su\u00f0uramerika l\u00fdsir seg sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt sum \"Sameindu landslutirnir vi\u00f0 \u00e1nna La Plata\", i\u00f0 seinni ver\u00f0ur nevnt Argentina.\n 2002 - Afrikanska Samveldi\u00f0 ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn \u00ed Durban \u00ed Su\u00f0urafrika.\n 2005 - 11. Oyggjaleikirnir byrja \u00ed Hetlandi.\n 2006 - Italia vinnur HM-finaluna \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed Berlin m\u00f3ti Fraklandi.\n \n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 2006 - Zin\u00e9dine Zidane sp\u00e6lir s\u00edn seinasta landsdyst fyri Frakland \u00ed HM-finaluni \u00ed Berlin m\u00f3ti Italia. \n 2013 - EB/Streymur - FC Lusitans 5-1.  M\u00e1lini: 1-0: Arnbj\u00f8rn Hansen 3. min., 2-0: Levi Hanssen 38. min., 2-1: Luis Dos Reis 66. min. 3-1: Gunnar Zachariasen 72. min., 4-1: Levi Hanssen 85. min. og 5-1: Leif Niclasen 90.+3. EB/Streymur vann eisini fyrra dystin m\u00f3ti Lusitans \u00far Andorra, teir vunnu tann dystin 2-0, so samla\u00f0a st\u00f8\u00f0an gj\u00f8rdist 7-1. EB/Streymur kom sostatt v\u00ed\u00f0ari \u00ed UEFA Europa League til 2. rundu, og skuldi sp\u00e6la m\u00f3ti Dinamo Tblisi \u00far Georgia.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1914 - Willi Stoph, t\u00fdskur politikari (d. 1999)\n 1916 - Edward Heath, bretskur politikari (d. 2005)\n 1929 - Hassan II, marokkanskur kongur (d. 1999)\n 1935 - Mercedes Sosa, argentinsk songkvinna (d. 2009)\n 1937 - David Hockney, bretskur m\u00e1lari.\n 1953 - Martin N\u00e6s, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur.\n 1956 - Tom Hanks, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1976 - Fred Savage, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1850 - Zachary Taylor, amerikanskur forseti (f. 1783) \n\nJuli, 09."}
{"id": "2035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20juli", "title": "10. juli", "text": "10. juli er dagur 191 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 192 um skot\u00e1r er). 174 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1890 - Wyoming ver\u00f0ur innlima\u00f0ur \u00ed Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika sum 44. stakr\u00edki.\n 1913 - Hitin \u00ed Dey\u00f0adalinum \u00ed Kalifornia kemur upp \u00e1 56,7 \u00b0C (134 \u00b0F), sum er h\u00e6gsti skjalafesti hiti nakrant\u00ed\u00f0. \n 1923 - St\u00f3rheglingur hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 23 lata l\u00edv av kavasteinum \u00ed n\u00faverandi Russlandi, t\u00e1verandi Sovjetsamveldinum.\n 2016 - Portugal gerst evropameistari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2016, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 vinnur finaluna m\u00f3ti Fraklandi 1-0 eftir longda leikt\u00ed\u00f0.\n 2017 - Irakiska borgarakr\u00edggi\u00f0: Mosul ver\u00f0ur fr\u00edgj\u00f8rt fr\u00e1 muslimska yvirgangsfelagsskapinum, Islamiski staturin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1509 - Jean Calvin (d. 1564)\n 1856 - Nikola Tesla (d. 1943)\n 1871 - Marcel Proust, franskur rith\u00f8vundur (d. 1922)\n 1895 - Carl Orff, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1982)\n 1921 - Eunice Kennedy Shriver (d. 2009)\n 1931 - Alice Munro, kanadiskur rith\u00f8vundur.\n 1943 - Arthur Ashe, amerikanskur tennisleikari (d. 1993)\n 1945 - Virginia Wade, bretsk tennisleikarinna.\n 1954 - Neil Tennant, bretskur sangari.\n 1980 - Jessica Simpson, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 138 - Hadrian, r\u00f3mverskur keisari (f. 76)\n 1989 - Mel Blanc, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1908)\n 2015 - Omar Sharif, egyptiskur sj\u00f3nleikari (f. 1932)\n\nJuli, 10."}
{"id": "2036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20juli", "title": "11. juli", "text": "11. juli er dagur 192 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 193 um skot\u00e1r er). 173 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1920 - H\u00fasa kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1921 - St\u00f3ra Bretland og L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00cdrland gera eina avtalu um v\u00e1pnahv\u00edld. Hervi\u00f0 endar \u00cdrska fr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0. \n 1972 - Fyrsti talvdysturin millum Boris Spasskij og Bobby Fischer um heimsmeistaraskapin byrjar \u00ed Reykjav\u00edk.\n 1987 - Samb\u00e6rt ST b\u00fagva 5 milliardir f\u00f3lk \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. \n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 2013 - FC Inter Turku - V\u00edkingur 0-1. V\u00edkingur sp\u00e6ldi heimadystin javnt og eftir at hava vunni\u00f0 1-0 \u00e1 \u00fativ\u00f8lli komu teir sostatt v\u00ed\u00f0ari \u00ed UEFA Europa League og skuldu m\u00f8ta rumenska Petrolul Ploie\u0219ti \u00ed a\u00f0ru rundu.\n 2013 - HB - \u00cdBV 0-1. HB og \u00cdBV h\u00f8vdu sp\u00e6lt javnt 1-1 \u00ed \u00cdslandi, og t\u00ed skuldi HB antin sp\u00e6la 0-0 ella vinna heimadystin, fyri at koma v\u00ed\u00f0ari til anna\u00f0 innlei\u00f0andi umfar \u00ed UEFA Europa League, men \u00cdBV fekk brotspark og skora\u00f0i t\u00e1 bert 2 minuttir v\u00f3ru eftir av dystinum. HB kom sostatt ikki v\u00ed\u00f0ari.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1274 - Robert I, skotskur kongur (d. 1329).\n 1767 - John Quincy Adams, amerikanskur forseti (d. 1848).\n 1899 - E. B. White, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1985).\n 1909 - Malla Samuelsen, foroyskur politikari (d. 1997).\n 1920 - Sverri Djurhuus, foroyskur rith\u00f8vundur (d. 2003).\n 1929 - David Kelly, \u00edrskur sj\u00f3nleikari (d. 2012).\n 1959 - Suzanne Vega, amerikonsk songkvinna.\n 1982 - Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen, f\u00f8roysk songkvinna.\n 1983 - Marie Serneholt, svensk songkvinna.\n 1990 - Caroline Wozniacki, donsk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1937 - George Gershwin, amerikanskt t\u00f3naskald (f. 1898)\n 1989 - Laurence Olivier, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1907)\n 2007 - Lady Bird Johnson, amerikonsk forsetafr\u00fa (f. 1912)\n\nJuli, 11."}
{"id": "2037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20juli", "title": "12. juli", "text": "12. juli er dagur 193 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 194 um skot\u00e1r er). 172 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1691 - Orrustan vi\u00f0 Aughrim, eystanfyri Galway \u00ed \u00cdrlandi, har hermenn hj\u00e1 J\u00e1kupi II av Skotlandi  bresta saman vi\u00f0 hermonnunum hj\u00e1 Vilhj\u00e1lmi III av Onglandi. Herurin hj\u00e1 Vilhj\u00e1lmi vinnur endiliga \u00e1 J\u00e1kupi. 7000 hermenn l\u00f3tu l\u00edv og var hetta bl\u00f3\u00f0ugasti bardagin \u00ed \u00cdrlandi nakrant\u00ed\u00f0.\n 1776 - \u00cd Plymouth \u00ed Onglandi byrjar bretski ranns\u00f3knarfarin James Cook fer\u00f0ina til Alaska at finna siglingarlei\u00f0 nor\u00f0anfyri millum Kyrrahav og Atlantshav.  Hetta er tri\u00f0ja og eisini seinasta ranns\u00f3knarfer\u00f0 hj\u00e1 Cook, t\u00ed hann ver\u00f0ur dripin \u00e1 fer\u00f0ini \u00ed Hawaii \u00ed 1779.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1817 - Henry David Thoreau, amerikanskur rith\u00f8vundur og heimspekingur (d. 1862).\n 1904 - Pablo Neruda, kilianskur rith\u00f8vundur (d. 1973).\n 1937 - Lionel Jospin, franskur politikari.\n 1952 - Irina Bokova, bulgarskur politikari.\n 1959 - Tupou VI, kongur \u00ed Tonga.\n 1959 - P\u00f3l \u00e1 Kletti, foroyskur rith\u00f8vundur (d. 2021).\n 1976 - Anna Friel, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1997 - Malala Yousafzai, pakistanskur aktivistur.\n\nAndl\u00e1t \n 1804 - Alexander Hamilton, amerikanskur politikari (f. 1757)\n 1980 - Bjarni Niclasen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1919)\n\nJuli, 12."}
{"id": "2039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anne%20Frank", "title": "Anne Frank", "text": "Anne Frank, f\u00f8dd Annelies Marie Frank \u00ed Frankfurt 12. juni 1929, dey\u00f0 mars 1945, var av j\u00f8diskari \u00e6tt, og familjan m\u00e1tti t\u00ed flyta til Amsterdam \u00ed 1933 fyri at sleppa undan vaksandi nasistiska \u00e1ganginum \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n\u00c1gangurin m\u00f3ti j\u00f8dum \u00ed Ni\u00f0urlondum vaks eisini, eftir at landi\u00f0 var\u00f0 hersett av t\u00fdskarum, og t\u00ed m\u00e1ttu tey fjala seg fyri teimum. \u00cd juli 1942 noyddust tey at b\u00fagva \u00ed fjaldum r\u00famum \u00ed bygninginum, har p\u00e1pin Otto Frank hev\u00f0i arbeitt.\n\nTvey \u00e1r seinni tann 4. august 1944 v\u00f3ru tey avd\u00faka\u00f0 og flutt til t\u00fdningarleguna Auschwitz. Har blivu menn og kvinnur skild sundur og s\u00f3u einki til hv\u00f8nn annan meira. \u00cd oktober sama \u00e1r v\u00f3ru Anne, systirin Margot og Augusta von Pels, sum eisini hev\u00f0i goymt seg saman vi\u00f0 teimum, fluttar til Bergen Belsen. Mamman, Edith Frank var verandi eftir \u00ed Auschwitz. \u00cd mars 1945 f\u00f3r tyfus at ganga \u00ed leguni og drap 17 000 fangar, har\u00edmillum Anne og systrina Margot.\n\nT\u00e6r liggja grivnar \u00e1 \u00f3kendum sta\u00f0 \u00ed h\u00f3pgr\u00f8v \u00ed Bergen Belsen saman vi\u00f0 \u00f8llum hinum, i\u00f0 m\u00e1ttu lata l\u00edv \u00ed t\u00fdningarleguni. Anne Frank gj\u00f8rdist kend, av t\u00ed at hon skriva\u00f0i dagb\u00f3k me\u00f0an hon fjaldi seg \u00ed Amsterdam. Dagb\u00f3kin var\u00f0 funnin \u00ed 1946 og givin \u00fat. S\u00ed\u00f0an er hon sp\u00e6ld b\u00e6\u00f0i \u00e1 palli og sum filmur.\n\nB\u00f8kur \n\n Anna Frank - dagb\u00f3kin / Frida Sof\u00eda Johannesen t\u00fdddi., 2. uppl. - T\u00f3rshavn: F\u00f8roya l\u00e6rarafelag, 2002. - 318 s. : myndir ISBN 99918-1-281-4\n Anna Frank - dagb\u00f3kin. lj\u00f3\u00f0b\u00f3k (fl\u00f8ga) / Katarina Nols\u00f8e lesur. - T\u00f3rshavn: Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kanevndin, 2003. - 12 fl\u00f8gur \u00ed 1 h\u00fasa (uml. 13 t\u00edmar)\n Carol Ann Lee: Roser p\u00e5 jorden: en biografi om Anne Frank; oversat af Helga W. Lindhardt. Keypmannahavn: Rosinante, 1999. - 311 s.\n Anne Franks verden / oversat og bearbejdet af Mia B\u00fclow-Olsen & Sten Larsen; udarbejdet af The Anne Frank House, Holland; forord ved Herbert Pundik. Valby: Maaholm, 2004. - 144 s.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Anne Frank Museum Amsterdam - the official Anne Frank House website\n B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags - Anna Frank Dagb\u00f3kin\n\nT\u00fdskarar\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nSeinni heimsbardagi\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 1945"}
{"id": "2044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20juli", "title": "13. juli", "text": "13. juli er dagur 194 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 195 um skot\u00e1r er). 171 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1772 - Onnur ranns\u00f3knarfer\u00f0in hj\u00e1 James Cook byrjar \u00ed Plymouth.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1877 - Erik Scavenius, danskur politikari (d. 1962)\n 1922 - Anker Jorgensen, danskur politikari (d. 2016)\n 1934 - Wole Soyinka, nigerianskur rith\u00f8vundur.\n 1940 - Patrick Stewart, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1942 - Harrison Ford, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1979 - Craig Bellamy, valisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Guillermo Ochoa, meksikanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1951 - Arnold Schoenberg, eysturr\u00edkst t\u00f3naskald (f. 1874) \n 1954 - Frida Kahlo, meksikanskur m\u00e1lari (f. 1907)\n 2014 - Nadine Gordimer, su\u00f0urafrikanskur rith\u00f8vundur (f. 1923)\n 2017 - Liu Xiaobo, kinesiskur aktivistur (f. 1955)\n\n\u00cdspunnar hendingar \n 2305 - \u00cd Star Trekheiminum ver\u00f0ur Jean-Luc Picard borin \u00ed heim \u00ed Labarre, Fraklandi, j\u00f8r\u00f0in\n\nJuli, 13."}
{"id": "2045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20juli", "title": "14. juli", "text": "14. juli er dagur 195 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 196 um skot\u00e1r er). 170 dagar eru eftir av \u00e1rinum. \n\nTj\u00f3\u00f0ardagur Fraklands (Bastilludagur).\n\nHendingar \n 1789 - Franska kollveltingin: Bastiljan \u00ed Paris ver\u00f0ur storma\u00f0.\n 1933 - Nazistiska stj\u00f3rnin bannar allar andst\u00f8\u00f0uflokkar \u00ed T\u00fdsklandi.\n 1976 - Dey\u00f0arevsing ver\u00f0ur avtikin \u00ed Kanada.\n 2013 - Ein 18 \u00e1ra gamal ma\u00f0ur stingur f\u00fdra f\u00f3lk vi\u00f0 kn\u00edvi \u00ed Nor\u00f0depli, fyrst tvey ung f\u00f3lk og s\u00ed\u00f0an ommu og abba tann unga mannin. Ma\u00f0urin ver\u00f0ur handtikin, og tey f\u00fdra offrini innl\u00f8gd \u00e1 Klaksv\u00edkar Sj\u00fakrah\u00fas.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1858 - Emmeline Pankhurst, ensk str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttigheitum (d. 1928)\n 1913 - Gerald Ford, amerikanskur forseti (d. 2006)\n 1918 - Ingmar Bergman, svenskur leikstj\u00f3ri (d. 2007)\n 1974 - David Mitchell, enskur skemtari og sj\u00f3nleikari\n 1977 - Victoria av Sv\u00f8r\u00edki, svensk kr\u00fanprinsessa\n 1980 - Rasmus Rasmussen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari (d. 2012)\n\nAndl\u00e1t \n 1881 - Billy the Kid, amerikanskur brotsma\u00f0ur (f. 1859)\n\nJuli, 14."}
{"id": "2046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20juli", "title": "15. juli", "text": "15. juli er dagur 196 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 197 um skot\u00e1r er). 169 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1799 - Rosettusteinurin ver\u00f0ur funnin \u00ed Egyptalandi.\n1815 \u2013 Napoleonsku kr\u00edggini: Napoleon Bonaparte yvirgevur seg umbor\u00f0 \u00e1 skipinum HMS\u00a0Bellerophon.\n1910 - Emil Kraepelin gevur Alzheimers sj\u00fakd\u00f3minum navn, eftir arbei\u00f0sfelaga s\u00ednum Alois Alzheimer.\n1974 - \u00cd Kypros ver\u00f0ur herna\u00f0arkvett framt, stu\u00f0la\u00f0 av griksku herna\u00f0arjuntuni. Kypriski forsetin, Makarios erkibispur, ver\u00f0ur koyrdur fr\u00e1 og Nikos Sampson tekur valdi\u00f0. \n 1995 - Fyrsta s\u00f8lan fer fram \u00e1 nethandlinum amazon.com. \n2006 - Twitter opnar fyri almenninginum, og gerst ein av heimsins st\u00f8rstu samfelagsmi\u00f0lum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1606 - Rembrandt, ni\u00f0urlendskur listama\u00f0ur (d. 1669)\n 1930 - Jacques Derrida, franskur heimspekingur (d. 2004)\n 1946 - Linda Ronstadt, amerikonsk songkvinna.\n 1949 - Carl Bildt, svenskur politikari.\n 1961 - Forest Whitaker, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1963 - Brigitte Nielsen, donsk model og sj\u00f3nleikarinna.\n 1973 - John Dolmayan, amerikansk-armenskur trummusl\u00e1ari \u00ed System of a Down.\n 1979 - Alexander Frei, sveisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1904 - Anton Tjekhov, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1860)\n 1997 - Gianni Versace, italskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi og stovnari av m\u00f3tah\u00fasinum Versace (f. 1946)\n 2017 - Martin Landau, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1928)\n\nJuli, 15."}
{"id": "2047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20juli", "title": "16. juli", "text": "16. juli er dagur 197 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 198 um skot\u00e1r er). 168 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n<onlyinclude>\n 1661 - Fyrstu pengase\u00f0larnir \u00ed Evropa ver\u00f0a \u00fatgivnir av svenska bankanum Stockholms Banco. \n 1931 - Haile Selassie I keisari undirskrivar fyrstu grunnl\u00f3g Etiopia. \n 1935 - Heimsins fyrsti parkeringsm\u00e1lari ver\u00f0ur settur upp \u00ed Oklahoma, USA.\n 1945 - Manhattan verk\u00e6tlanin: Atomiska \u00f8ldin byrjar, t\u00e1 USA hepnast art bresta eina plutoniumbygda royndar atombumbu t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin Alamagordo \u00ed New Mexico. \n 1965 - Mont Blanc bergholi\u00f0, i\u00f0 bindur Frakland og Italia saman opnar fyri almennninginum. \n 1969 - Apollo programmi\u00f0: Apollo 11, fyrsta r\u00famdarferja i\u00f0 roynir at senda r\u00famdarmenn upp \u00e1 m\u00e1nan, ver\u00f0ur skotin upp fr\u00e1 Kennedy Space Center \u00ed Florida, USA.\n 1979 - Saddam Hussein gerst forseti \u00ed Irak.\n 2008 - Sekstan sm\u00e1b\u00f8rn \u00ed Gansu umr\u00e1\u00f0inum \u00ed Kina, ver\u00f0a sj\u00fakugreind vi\u00f0 n\u00fdrasteini, aftan\u00e1 at hava inntiki\u00f0 eitra\u00f0 m\u00f3\u00f0urmj\u00f3lkapulvur, i\u00f0 hevur veri\u00f0 at f\u00e1a \u00ed kinesiskum handlum. Mett ver\u00f0ur at umlei\u00f0 330.000 sm\u00e1b\u00f8rn eru rakt av hendingini.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1872 - Roald Amundsen, norskur ranns\u00f3knarma\u00f0ur (d. 1928)\n1896 - Trygve Lie, norskur diplomatur (d. 1968)\n1907 - Barbara Stanwyck, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1990)\n1911 - Ginger Rogers, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1995)\n1948 - Lars Lagerb\u00e4ck, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari.\n1964 - Miguel Indurain, spanskur s\u00fakklari.\n1967 - Will Ferrell, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1971 - Corey Feldman, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1988 - Sergio Busquets, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1989 - Gareth Bale, valisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1999 - John F. Kennedy Jr., amerikanskur bla\u00f0\u00fatgevi (f. 1960)\n\nJuli, 16."}
{"id": "2048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20juli", "title": "17. juli", "text": "17. juli er dagur 198 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 199 um skot\u00e1r er). 167 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1762 - Jekaterina II (Katarina hin st\u00f3ra) ver\u00f0ur keisarinda \u00ed Russlandi eftir Pjotr III ver\u00f0ur dripin.\n 1918 - Russiska Romanov familjan ver\u00f0ur myrd av bolsjevikkum \u00ed Jekaterinburg, Russlandi. Tey avr\u00e6tta\u00f0u eru: Fyrrverandi keisarin Nikolaj II, kona hansara Alexandra Feodorovna, og b\u00f8rn teirra, Olga, Tatiana, Maria, Anastasia, og Alexei. \n 1918 - RMS\u00a0Carpathia, skipi\u00f0 i\u00f0 bjarga\u00f0i 705 yvirlivandi fr\u00e1 RMS\u00a0Titanic, ver\u00f0ur s\u00f8kt uttanfyri \u00cdrland av t\u00fdskum kavb\u00e1ti. 5 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 1945 - Seinni heimsbardagi: Teir tr\u00edggir h\u00f8vu\u00f0slei\u00f0aranir hj\u00e1 \"teimum sameindu\", Winston Churchill, Harry S. Truman og Joseph Stalin, m\u00f8tast \u00ed t\u00fdska b\u00fdnum Potsdam at avgera framt\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 yvirvunna T\u00fdsklandi.\n 1948 - Su\u00f0urkoreanska grunnl\u00f3gin ver\u00f0ur kunngj\u00f8rd.\n 1955 - Disneyland ver\u00f0ur lati\u00f0 upp av Walt Disney \u00ed Anaheim, Kalifornia, USA\n 1975 - Eitt amerikanskt Apollor\u00famdarfar og eitt sovjetiskt Sojus binda seg saman \u00ed ringr\u00e1s um j\u00f8r\u00f0ina. Hetta er fyrstu fer\u00f0 r\u00famdarf\u00f8r fr\u00e1 tveimum ymsum londum binda seg upp \u00e1 henda h\u00e1tt\n 1975 - Eysturtimor ver\u00f0ur innlima\u00f0 sum 27. landslutur \u00ed Indonesia\n 1979 - Forsetin \u00ed Nikaragua Anastasio Somoza Debayle sigur fr\u00e1 s\u00e6r og fl\u00fdggjar til Miami, Florida, USA\n 2012 - F\u00fdra monnum eydnast at klatra upp \u00e1 toppin \u00e1 Tr\u00f8llkonufingri, i\u00f0 er ein 313 metrar h\u00f8gur drangur. Teir f\u00fdra eru: Herman Eysturoy, Absalon Eysturoy, Aksel Poulsen og Bjartur Lamhauge. Tr\u00edggir a\u00f0rir eru eisini vi\u00f0 \u00e1 t\u00farinum, men koma ikki heilt upp \u00e1 toppin, teir eru: Heini H\u00e1t\u00fan, Hj\u00e1lmar H\u00e1t\u00fan og ein dani.\n 2014 \u2013 Malaysia Airlines Flight 17, i\u00f0 er ein Boeing 777, brotlendir n\u00e6r vi\u00f0 marki\u00f0 av Ukrainu og Russlandi. Sta\u00f0fest ver\u00f0ur at flogfari\u00f0 er skoti\u00f0 ni\u00f0ur. \u00d8ll 298 f\u00f3lkini umbor\u00f0 lata l\u00edv.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1674 - Isaac Watts, enskt s\u00e1lmaskald (d. 1748)\n 1899 - James Cagney, \u00edrskur-amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1986)\n 1901 - Bruno Jasie\u0144ski, p\u00f3lskur yrkjari (d. 1938)\n 1912 - Art Linkletter, kanadiskur sj\u00f3nvarpsvertur (d. 2010)\n 1918 - Carlos Manuel Arana Osorio, forseti \u00ed Guatemala (d. 2003)\n 1920 - Juan Antonio Samaranch, forseti \u00ed Altj\u00f3\u00f0a Olymipsku Leikanevndini (d. 2010)\n 1935 - Donald Sutherland, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1939 - Seyed Ali Khamenei, iranskur politikari.\n 1940 - Hans Jacob Debes, f\u00f8royskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur (d. 2003)\n 1947 - Camilla, hertuginda \u00ed Cornwall.\n 1947 - Dorthe Kollo, danskur sangari.\n 1952 - David Hasselhoff, amerikanskur sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari.\n 1954 - Angela Merkel, Samveldiskanslari i Tysklandi.\n 1958 - Anne Dorthe Michelsen, danskur sangari (T\u00f8sedrengene).\n 1972 - Jaap Stam, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari.\n 1974 - Claudio L\u00f3pez, uruguayskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari.\n 1976 - Anders Svensson, svenskur fotboltsleikari.\n 1978 - Line Daugaard, danskur hondb\u00f3ltssp\u00e6lari.\n\nAndl\u00e1t \n 1790 - Adam Smith, skotskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1723)\n 1959 - Billie Holiday, amerianskur djasssangari (f. 1915)\n 2005 - Sir Edward Heath, bretskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (f. 1916)\n\nJuli, 17."}
{"id": "2049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20juli", "title": "18. juli", "text": "18. juli er dagur 199 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 200 um skot\u00e1r er). 166 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1389 - Frakland og Ongland skriva undir fri\u00f0aravtalu. Fri\u00f0urin varir \u00ed 13 \u00e1r, i\u00f0 er longsta fri\u00f0arl\u00f8ta \u00ed 100-\u00e1ra kr\u00edgnum.\n1812 -  \u00d6rebro s\u00e1ttm\u00e1lin endar b\u00e6\u00f0i ta\u00f0 Anglo-russiska og Anglo-svenska kr\u00edggi\u00f0. \n1925 - Adolf Hitler \u00fatgevur manifest s\u00edtt Mein Kampf.\n1968 - T\u00f8knifyrit\u00f8kan Intel ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1887 - Vidkun Quisling, norskur politikari (d. 1945)\n 1914 - Gino Bartali, italskur s\u00fakklari (d. 2000)\n 1918 - Nelson Mandela, su\u00f0urafrikanskur forseti (d. 2013)\n 1921 - John Glenn, amerikanskur astronaut og politikari (d. 2016)\n 1938 - L\u00edggjas \u00ed B\u00f8, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n 1951 - Elio Di Rupo, belgiskur politikari.\n 1975 - Daron Malakian, amerikanskur-armenskur gittarsp\u00e6lari \u00ed System of a Down.\n 1980 - Kristen Bell, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1817 - Jane Austen, enskur rith\u00f8vundur (f. 1775)\n\nJuli, 18."}
{"id": "2050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20juli", "title": "19. juli", "text": "19. juli er dagur 200 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 201 um skot\u00e1r er). 165 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1821 - George IV av St\u00f3ra Bretlandi ver\u00f0ur kr\u00fdndur kongur.\n1900 -  Fyrsta linjan \u00ed Paris M\u00e9tro letur upp fyri almenninginumi Par\u00eds, Fraklandi.\n1903 - Italsk-franski Maurice Garin vinnur ta fyrstu Tour de France s\u00fakklukappingina.\n1943 - Seinni heimsbardagi: R\u00f3m \u00ed Italia ver\u00f0ur bumba\u00f0. av meir enn 500 bumbuflogf\u00f8rum, leiddum av teimum sameindu. Fleiri t\u00fasund lata l\u00edv. \n1952 - Opnunarh\u00e1t\u00ed\u00f0 Summar-OL 1952 \u00ed Helsinki, Finnlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1834 - Edgar Degas, franskur listm\u00e1lari (d. 1917)\n 1922 - George McGovern, amerikanskur politikari (d. 2012)\n 1924 - Pat Hingle, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2009)\n 1947 - Brian May, enskur t\u00f3nleikari (Queen)\n 1970 - Nicola Sturgeon, skotskur fyrstir\u00e1\u00f0harri\n 1972 - Ebbe Sand, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1976 - Benedict Cumberbatch, enskur sj\u00f3nleikari\n 1982 - Jared Padalecki, amerikanksur sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 2011 - Jens Pauli Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1932)\n 2014 - James Garner, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Maverick) (f. 1928)\n\nJuli, 19."}
{"id": "2051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20juli", "title": "20. juli", "text": "20. juli er dagur 201 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 202 um skot\u00e1r er). 164 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nTj\u00f3\u00f0ardagur Kolumbia.\n\nHendingar \n 1333 - Kringsetingin av b\u00fdnum Berwick, sum vardi \u00ed f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir, endar henda dagin. Enski herurin undir lei\u00f0slu av Edwardi III kongi hertekur b\u00fdin. \n 1810 - Kolumbia ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1871 - British Columbia gerst partur av Kanada.\n 1940 - Danmark tekur seg \u00far League of Nations.\n 1944 - Dr\u00e1psroynd ver\u00f0ur gj\u00f8rd \u00e1 Adolf Hitler.\n 1949 - \u00cdsrael og S\u00fdria skriva undir fri\u00f0aravtalu, og enda 19 m\u00e1na\u00f0a langt kr\u00edggj landana \u00edmillum.\n 1951 - Abdullah I av Jordan kongur ver\u00f0ur myrdur av Palestinarum undir b\u00f8narl\u00f8tu \u00ed Jerusalem.\n 1968 - Fyrsta altj\u00f3\u00f0a Special Olympics ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Chicago, USA. Umlei\u00f0 1.000 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk vi\u00f0 ymiskum menningartarni luttaka.\n 1969 - M\u00e1nalendingin: Neil Armstrong og Buzz Aldrin gerast fyrstu menn at ganga \u00e1 M\u00e1nanum.\n 1992 - V\u00e1clav Havel fer fr\u00e1 sum forseti Tjekkoslovakia.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 356 f.Kr. - Alexander Mikli, Makedoniskur kongur (d. 323 f.Kr.)\n 1919 - Edmund Hillary, n\u00fds\u00e6lenskur ranns\u00f3knarma\u00f0ur, og fyrsti ma\u00f0ur \u00e1 Mount Everest (d. 2008)\n 1925 - Jacques Delors, franskur politikari.\n 1936 - J\u00f3gvan Adolf Johannessen \u00ed Dali, l\u00e6rari, l\u00f8gtingslimur (1988-1998), \n 1938 - Diana Rigg, ensk sj\u00f3nleikarinna (d. 2020).\n 1947 - Carlos Santana, meksikansk-amerikanskur t\u00f3nleikari (Santana)\n 1955 - Egidio Miragoli, italskur biskupur.\n 1973 - Haakon krunprinsur Noregs.\n 1980 - Gisele B\u00fcndchen, brasilsk modell og sj\u00f3nleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n 1923 - Pancho Villa, meksikanskur generalur (f. 1878)\n 1926 - Felix Edmundovich Dzerzhinskiy, russiskur politikari (f. 1877)\n 1951 - Abdullah I av Jordan, jordanskur kongur (f. 1882)\n 1973 - Bruce Lee, amerikanskur sj\u00f3nleikari og bardaga\u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk (f. 1940)\n 2017 - Chester Bennington, amerikanskur sangari (f. 1976)\n 2020 - Lone Dybkj\u00e6r, danskur kvinnuligur politikari (f. 1940)\n\nJuli, 20."}
{"id": "2052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20juli", "title": "21. juli", "text": "21. juli er dagur 202 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 203 um skot\u00e1r er). 163 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2013 - Ein fer\u00f0sluvanlukka \u00e1 Sandav\u00e1gsh\u00e1lsi kravdi tr\u00fd mannal\u00edv sunnumorgun, stutt eftir at flogfari\u00f0 hj\u00e1 Atlantic var komi\u00f0 av Bermuda. Tveir doy\u00f0u \u00e1 sta\u00f0num og ein doy\u00f0i seinni sama dag \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum. Teir tr\u00edggir i\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv v\u00f3ru: Viljormur Gregoriussen, 51 \u00e1r, H\u00f8gni Carlsson, 48 \u00e1r b\u00e1\u00f0ir \u00far Havn og Hans Mortensen, 55 \u00e1r, av Argjum. Viljormur og H\u00f8gni h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Bermuda, har d\u00f8turnar hj\u00e1 H\u00f8gna sp\u00e6ldu badminton og vunnu hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar, teir v\u00f3ru lei\u00f0arar hj\u00e1 f\u00f8royska badmintonlandsli\u00f0num \u00e1 Bermuda. Hans Mortensen koyrdi h\u00fdruvognin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1893 - Hans Fallada, tyskur rithovundur (d. 1947)\n 1899 - Ernest Hemingway, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1961)\n 1939 - Helmut Haller, tyskur fotboltsleikari (d. 2012)\n 1944 - John Atta Mills, forseti Gana (d. 2012)\n 1948 - Yusuf Islam, enskur sangari.\n 1951 - Robin Williams, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2014)\n 1957 - Jon Lovitz, amerikanskur sjonleikari.\n 1978 - Josh Hartnett, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1981 - Paloma Faith, ensk songkvinna.\n 1983 - Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, foroysk songkvinna.\n 1989 - Juno Temple, ensk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1796 - Robert Burns, skotskur yrkjari (f. 1759)\n 1998 - Alan Shepard, amerikanskur astronautur (f. 1923)\n 2012 - Susanne Lothar, t\u00fdsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1960)\n 2015 - E. L. Doctorow, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1931)\n 2022 - Uwe Seeler, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1936).\n\nJuli, 21."}
{"id": "2053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20juli", "title": "22. juli", "text": "22. juli er dagur 203 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 204 um skot\u00e1r er). 162 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2011 - \u00d3gvislig bumbuspreinging skakar Oslo og oy\u00f0ileggur fleiri stj\u00f3rnarbygningar \u00ed  mi\u00f0b\u00fdnum og kostar 8 f\u00f3lkum l\u00edvi\u00f0. L\u00f8tu seinni tekur ma\u00f0ur seg inn \u00e1 summarleguna hj\u00e1 Arbeiderpartiets Ungdom \u00e1 Ut\u00f8ya og skj\u00fdtur fr\u00e1 hond. 69 f\u00f3lk, tey flestu ung, ver\u00f0a dripin. Hetta er \u00f3gvisligasta yvirgangsats\u00f3kn \u00ed Noregi s\u00ed\u00f0an 2. heimsbardaga.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1510 - Alessandro de' Medici, hertugi av Firenze (d. 1537) \n1535 - Katarina Stenbock, drotning og kona Gustav I av Sv\u00f8r\u00edki (d. 1621)\n1751 - Karolina Matilda, kona kong Kristjan VII og drotning \u00ed Danmark og Noregi (d. 1775). Hon var systir Georg III.\n1784 - Friedrich Bessel, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur  (d. 1846).\n1849 - Emma Lazarus, amerikanskur yrkjari (d. 1887).\n1882 - Edward Hopper, amerikanskur m\u00e1lari (d. 1967).\n1887 - Gustav Ludwig Hertz, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur  (d. 1975).\n1923 - Bob Dole, amerikanskur politikari.\n1931 - Guido de Marco, forseti Malta (d. 2010).\n1934 - Louise Fletcher, amerikonsk sjonleikarinna.\n1939 - Terence Stamp, amerikanskur sjonleikari.\n1946 - Danny Glover, amerikanskur sjonleikari.\n1946 - Mireille Mathieu, fronsk songkvinna.\n1954 - Al Di Meola, amerikanskur gittarleikari og sangskrivari.\n1955 - Willem Dafoe, amerikanskur sjonleikari.\n1964 - John Leguizamo, kolumbisk-amerikanskur sjonleikari.\n1978 - Dennis Rommedahl, danskur fotboltsleikari.\n1980 - Dirk Kuyt, nidurlendskur fotboltsleikari.\n1992 - Selena Gomez, amerikonsk sangarinna og sjonleikarinna.\n2013 - Prins Georg av Cambridge\n\nAndl\u00e1t \n 1461 - Karl VII, franskur kongur (f. 1403)\n 1934 - John Dillinger, amerikanskur bankar\u00e1nari (f. 1903)\n 1967 - Carl Sandburg, amerikanskur yrkjari (f. 1878)\n 1998 - Hermann Prey, t\u00fdskur operasangari (f. 1929)\n 2004 - Sacha Distel, franskur sangari (f. 1933)\n 2008 - Estelle Getty, amerikonsk sjonleikarinna (f. 1923)\n 2013 - Dennis Farina, amerikanskur sjonleikari (f. 1944)\n 2019 - Elis Poulsen, f\u00f8royskur \u00fatvarpsma\u00f0ur (f. 1952)\n\nJuli, 22."}
{"id": "2054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20juli", "title": "23. juli", "text": "23. juli er dagur 204 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 205 um skot\u00e1r er). 161 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini fyrsti hundadagur.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1892 - Haile Selassie, keisari i Etiopia (a. 1975)\n 1899 - Gustav Heinemann, t\u00fdskur forseti (d. 1976)\n 1941 - Sergio Mattarella, forseti i Italia\n\nAndl\u00e1t \n 1885 - Ulysses S. Grant, amerikanskur forseti (f. 1822)\n 2011 - Amy Winehouse, ensk songkvinna.\n\nJuli, 23."}
{"id": "2055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20juli", "title": "24. juli", "text": "24. juli er dagur 205 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 206 um skot\u00e1r er). 160 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n \u00cdtr\u00f3ttur \n2014 - V\u00edkingur vinnur seinna dystin \u00ed \u00f8\u00f0rum undanumfari \u00ed Europa League 2-1 m\u00f3ti Troms\u00f8 IL og gerst harvi\u00f0 fyrsta f\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 megnar at leika seg \u00ed tri\u00f0ja undanumfar til Europa League kappingina. M\u00e1lini hj\u00e1 V\u00edkingi gera B\u00e1r\u00f0ur Hansen og Hallur Hansson.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1783 - Simon Bolivar, venesolanskur politikari (d. 1830)\n 1857 - Henrik Pontoppidan, danskur rithovundur (d. 1943)\n 1860 - Alphonse Mucha, kekkiskur malari (d. 1939)\n 1897 - Amelia Earhart, amerikonsk floghetja (d. 1937)\n 1952 - Carsten Jensen, danskur rithovundur.\n 1969 - Jennifer Lopez, amerikonsk sjonleikarinna og songkvinna.\n 1977 - Mehdi Mahdavikia, iranskur fotboltsleikari.\n 1979 - Rose Byrne, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1981 - Summer Glau, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1982 - Elisabeth Moss, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1983 - Daniele De Rossi, italskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1862 - Martin Van Buren, amerikanskur forseti (f. 1782)\n 1980 - Peter Sellers, enskur sjonleikari (f. 1925)\n 1991 - Isaac Bashevis Singer, polsk-amerikanskur rithovundur (f. 1904)\n 2012 - John Atta Mills, forseti Gana (f. 1944)\n\nJuli, 24."}
{"id": "2056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20juli", "title": "25. juli", "text": "25. juli er dagur 206 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 207 um skot\u00e1r er). 159 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1934 - Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag var\u00f0 stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1802 - D\u00ed\u00f0rikur \u00ed K\u00e1rastovu (eisini nevndur D\u00ed\u00f0rikur \u00e1 Skarvanesi), fyrsti listama\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum, sum man veit um og har naka\u00f0 av listini er var\u00f0veitt.\n1848 - Arthur Balfour, bretskur politikari (d. 1930).\n1905 - Elias Canetti, bulgarskur rithovundur (d. 1994).\n1920 - Rosalind Franklin (d. 1958).\n1923 - Estelle Getty, amerikonsk sjonleikarinna (d. 2008).\n1941 - Britta Schall Holberg, danskur politikari (Venstre) (d. 2022)\n1943 - Erika Steinbach, tyskur politikari.\n1967 - Matt LeBlanc, amerikanskur sjonleikari.\n1986 - Hulk, brasilskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1834 - Samuel Taylor Coleridge, enskur yrkjari (f. 1772).\n 1934 - Engelbert Dollfuss, eysturikskur kanslari (f. 1892).\n 2014 - Carlo Bergonzi, italskur operasangari (f. 1924).\n 2018 - \u00d3lavur H\u00e1t\u00fan, f\u00f8royskur l\u00e6rari og k\u00f3rlei\u00f0ari (f. 1931).\n 2019 - Beji Caid Essebsi, tunesiskur forseti (f. 1926).\n 2020 - Olivia de Havilland, bretsk-amerikonsk sjonleikarinna (f. 1916). \n\nJuli, 25."}
{"id": "2057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20juli", "title": "26. juli", "text": "26. juli er dagur 207 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 208 um skot\u00e1r er). 158 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2011 - P\u00e1l Joensen setti Nor\u00f0urlendskt met \u00ed 800 m fr\u00edsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7.45,55 til HM \u00ed Shanghai.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1739 - George Clinton, amerikanskur varaforseti (d. 1812).\n 1856 - George Bernard Shaw, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1950).\n 1875 - Antonio Machado, spanskur rith\u00f8vundur (d. 1939).\n 1894 - Aldous Huxley, enskur rith\u00f8vundur (d. 1963).\n 1919 - Elinborg L\u00fctzen, f\u00f8roysk listakvinna (d. 1995).\n 1928 - Francesco Cossiga, italskur forseti (d. 2010).\n 1928 - Stanley Kubrick, amerikanskur leikstj\u00f3ri (d. 1999).\n 1939 - John Howard, avstralskur politikari.\n 1943 - Mick Jagger, enskur t\u00f3nleikari.\n 1945 - Helen Mirren, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1953 - Felix Magath, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1959 - Kevin Spacey, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 - Sandra Bullock, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1973 - Kate Beckinsale, bretsk sjonleikarinna.\n 1980 - Jacinda Ardern, nysjalendskur politikari.\n 1993 - Stormzy, bretskur tonleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1952 - Eva Peron, argentinsk forsetafr\u00fa (f. 1919).\n 2013 - J. J. Cale, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1938).\n\nJuli, 26."}
{"id": "2058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20juli", "title": "27. juli", "text": "27. juli er dagur 208 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 209 um skot\u00e1r er). 157 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1793 - Maximilien de Robespierre ver\u00f0ur h\u00e6gsti kollveltingarma\u00f0ur \u00ed Fraklandi.\n1794 - \u00cd Par\u00eds ver\u00f0ur h\u00e6gsti kollveltingarma\u00f0ur Maximilien de Robespierre fr\u00e1settur og handtikin. R\u00e6\u00f0slust\u00fdri\u00f0 endar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1452 - Ludovico Sforza, italskur f\u00farsti, hertogi av Milano fr\u00e1 1494 til 1500 (d. 1508).\n 1824 - Alexandre Dumas, fils, franskur rith\u00f8vundur (d. 1895).\n 1915 - Mario del Monaco, italskur operasangari (d. 1982).\n 1940 - Pina Bausch, t\u00fdsk dansarinna (d. 2009).\n 1944 - Bobbie Gentry, amerikonsk songkvinna.\n 1948 - Hans Rosling (d. 2017).\n 1977 - Jonathan Rhys Meyers, irskur sj\u00f3nleikari.\n 1993 - Jordan Spieth, amerikanskur golfleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1841 - Mikhail Lermontov, russiskur yrkjari (f. 1814).\n 1946 - Gertrude Stein, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1874).\n 1980 - Mohammed Reza Pahlavi, iranskur Shah (f. 1919).\n 2003 - Bob Hope, ensk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1903).\n 2012 - Geoffrey Hughes, enskur sjonleikari (f. 1944).\n 2015 - A. P. J. Abdul Kalam, indiskur forseti (f. 1931).\n\nJuli, 27."}
{"id": "2063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacob%20Nols%C3%B8e", "title": "Jacob Nols\u00f8e", "text": "Jacob Nols\u00f8e (7. januar 1775 \u00ed N\u00f3lsoy - 18. august 1869 \u00ed T\u00f3rshavn) var handilsforvaltari og br\u00f3\u00f0ur N\u00f3lsoyar P\u00e1ll.\n\n Foreldur: S\u00fasanna Dj\u00f3nad\u00f3ttir av Velbasta\u00f0 og Poul Joensen \u00far N\u00f3lsoy.\n B\u00f8rn: Napoleon Nols\u00f8e.\n\n 1831 - 1851 Handilsforvaltari.\n 1858 - 1859 L\u00f8gtingslimur.\n\nB\u00f8kur \n\n 1829 - M\u00e1ll\u00e6ra.\n 1829 - J\u00f3msv\u00edkingas\u00f8ga (part av b\u00f3kini).\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1770-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1869"}
{"id": "2066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Napoleon%20Nols%C3%B8e", "title": "Napoleon Nols\u00f8e", "text": "Napoleon Nols\u00f8e (26. august 1809 \u00ed T\u00f3rshavn - 28. februar 1877) var ein f\u00f8royskur politikari, rith\u00f8vundur og amtsl\u00e6kni (landsl\u00e6kni).\n\n Foreldur: Anne Cathrine Pedersdatter og Jacob Nols\u00f8e.\n\n 1841 L\u00e6knapr\u00f3gv (cand.med.)\n 1852 - 1854 L\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n 1858 - 1865 Amtsl\u00e6kni.\n 1865 - 1869 L\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n\nB\u00f8kur \n 1840-51 - Kv\u00e6\u00f0ab\u00f3k \u00ed trimum bindum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nRegin smi\u00f0ur\n\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir politikarar\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1809\nAndl\u00e1t \u00ed 1877"}
{"id": "2067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20juli", "title": "28. juli", "text": "28. juli er dagur 209 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 210 um skot\u00e1r er). 156 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\n \u00d3lavs\u00f8kuaftan - \u00d3lavs\u00f8ka ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin \u00ed Havn.\n\nHendingar \n1794 - \u00cd Fraklandi ver\u00f0ur Maximilien de Robespierre avr\u00e6tta\u00f0ur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1797 - Christian Ludvig Tillisch, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (d. 1844).\n 1804 - Ludwig Feuerbach, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1872).\n 1866 - Beatrix Potter, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1943).\n 1887 - Marcel Duchamp, franskur listam\u00e1lari (d. 1968).\n 1929 - Jacqueline Kennedy Onassis, amerikonsk forsetafr\u00fa (d. 1994).\n 1938 - Nicolina Jacobsen, f\u00f8roysk sangarinna og sangskrivari (Tey av Kamarinum) (d. 2022)\n 1938 - Alberto Fujimori, peruanskur forseti.\n 1951 - Santiago Calatrava, spanskur arkitektur.\n 1954 - Hugo Chavez, forseti Venesuela (d. 2013).\n 1965 - Daniela Mercury, brasilsk songkvinna.\n 1974 - Alexis Tsipras, grikskur politikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1741 - Antonio Vivaldi, italskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1678).\n 1750 - Johann Sebastian Bach, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1685).\n 1794 - Maximilien Robespierre, franskur politikari (f. 1758).\n\nJuli, 28."}
{"id": "2068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20juli", "title": "29. juli", "text": "29. juli er dagur 210 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 211 um skot\u00e1r er). 155 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\n \u00d3lavs\u00f8kudagur - \u00d3lavs\u00f8ka ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin \u00ed Havn.\n\nHendingar \n 1995 - St\u00fdrisskipanarl\u00f3gin kemur \u00ed gildi og L\u00f8gma\u00f0ur og landsst\u00fdrisf\u00f3lkini f\u00e1a harvi\u00f0 r\u00e1\u00f0harra\u00e1byrgd.\n 2007 - F\u00f3lkakirkjan ver\u00f0ur yvirtikin sum f\u00f8royskt serm\u00e1l.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1883 - Benito Mussolini, italskur diktator (d. 1945)\n 1900 - Eyvind Johnson, svenskur rithovundur (d. 1979)\n 1905 - Dag Hammarskjold, svenskur diplomatur (d. 1961)\n 1905 - Clara Bow, amerikonsk sjonleikarinna (d. 1965)\n 1925 - Mikis Theodorakis, grikskur tonaskald.\n 1935 - Peter Schreier, t\u00fdskur tenorsangari (d. 2019)\n 1971 - Lisa Ekdahl, svensk songkvinna.\n 1974 - Josh Radnor, amerikanskur sjonleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1030 - \u00d3lavur II Haraldsson, norskur kongur (f. 995).\n 1856 - Robert Schumann, tyskur tonaskald (f. 1810).\n 1890 - Vincent van Gogh, nidurlendskur listamalari (f. 1853).\n 1983 - David Niven, bretskur sjonleikari (f. 1910).\n\nJuli, 29."}
{"id": "2069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20juli", "title": "30. juli", "text": "30. juli er dagur 211 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 212 um skot\u00e1r er). 154 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1502 - Undir fj\u00f3r\u00f0u fer\u00f0 s\u00edni st\u00edgur Kristoffur Kolumbus f\u00f3tin \u00e1 land \u00e1 karibisku oynni Guanaja, i\u00f0 liggur \u00fat fyri nor\u00f0urstrond Honduras.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1863 - Henry Ford, stovnarin av Ford Motor Company (d. 1947).\n 1936 - Buddy Guy, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1947 - Arnold Schwarzenegger, filmsleikari, kendur fr\u00e1 m.a. Terminator, og fyrrverandi guvern\u00f8rur \u00ed Kalifornia.\n 1948 - Jean Reno, franskur sj\u00f3nleikari.\n 1956 - Kristin Michelsen, f\u00f8royskur politikari.\n 1958 - Kate Bush, bretsk songkvinna.\n 1961 - Laurence Fishburne, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1963 - Lisa Kudrow, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1968 - Terry Crews, amerikanskur filmsleikari.\n 1974 - Hilary Swank, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1999 - Joey King, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1898 - Otto von Bismarck, t\u00fdskur kanslari (f. 1815)\n 1912 - Meiji, japanskur keisari (f. 1852)\n 2007 - Ingmar Bergman, svenskur leikstj\u00f3ri (f. 1918)\n 2007 - Michelangelo Antonioni, italskur leikstj\u00f3ri (f. 1912)\n\nJuli, 30."}
{"id": "2070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20juli", "title": "31. juli", "text": "31. juli er dagur 212 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 213 um skot\u00e1r er). 153 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2014 - Fiskvinnunevndin \u00ed ES samtykti at taka handilsfor\u00f0ingarnar m\u00f3ti F\u00f8royum aftur. \u00cd eitt \u00e1r hevur ES banna\u00f0 \u00f8llum innflutningi av sild og makreli \u00far F\u00f8royum, t\u00ed F\u00f8royar h\u00f8vdu \u00e1sett s\u00e6r eina sildavotu, sum hini strandalondini ikki kundu g\u00f3\u00f0taka.\n 2013 - ES avger\u00f0 at seta \u00ed verk boykott m\u00f3ti innflutningi av f\u00f8royskari sild.\n 2013 - Hvalbiartrolarin Gullberg sakk nor\u00f0anfyri F\u00f8royar, \u00f8ll manningin var\u00f0 bjarga\u00f0.\n 2011 - HM \u00ed svimjing \u00e1 langgeil \u00ed Shanghai. P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed finaluni \u00ed 1500 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:46.33, sum var n\u00fdtt Nor\u00f0urlendskt met og kvalifisera\u00f0i seg kl\u00e1rt til Summar-OL 2012.\n 2010 - F\u00f8royski r\u00f3gvarin og \u00e6vint\u00fdrarin Livar Nysted setti n\u00fdtt heimsmet saman vi\u00f0 trimum \u00f8\u00f0rum, t\u00e1 teir r\u00f3u um nor\u00f0ur Atlantshavi\u00f0 \u00far New York til Scilly Oyggjarnar \u00e1 43 dagar, 21 t\u00edmar og 26 minuttir. Gamla meti\u00f0 var 114 \u00e1ra gamalt, sett av tveimum nor\u00f0monnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1919 - Primo Levi, italskur rith\u00f8vundur (d. 1987).\n 1926 - Hilary Putnam, amerikanskur heimspekingur (d. 2016)\n 1946 - \u00c1rni Dahl, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n 1947 - Richard Griffiths, enskur sj\u00f3nleikari (d. 2013)\n 1962 - Wesley Snipes, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1965 - J.K. Rowling, enskur rith\u00f8vundur, hon hevur skriva\u00f0 b\u00f8kurnar um Harry Potter.\n 1979 - Carlos Marchena, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1875 - Andrew Johnson, amerikanskur forseti (f. 1808)\n 1886 - Franz Liszt, ungarskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1811)\n 2012 - Gore Vidal, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1925)\n 2017 - Jeanne Moreau, fronsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1928)\n 2022 - Fidel V. Ramos, filipinskur forseti (f. 1928)\n\nJuli, 31."}
{"id": "2071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palleba", "title": "Palleba", "text": "Palleba er navn hj\u00e1 \"vanliga\" manninum, i\u00f0 ikki er uppi \u00ed stj\u00f3rnarm\u00e1lum ella situr \u00ed almennum st\u00f8rvum. Upprunin til navni er ein skemtileikur sum var sendur \u00ed \u00fatvarpinum. \u00c1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum eru fleiri onnur d\u00f8mi, \u00ed Noregi hava tey \u00e1 sama h\u00e1tt Ola nordmann, \u00ed USA John Q. Public, \u00ed St\u00f3ra Bretlandi Joe Public, \u00e1 enskum m\u00e1li ver\u00f0ur eisini br\u00fakt John Doe um \u00f3kendar menn og Jane Doe um \u00f3kendar kvinnur, og \u00ed Russlandi Ivan.\n\nKeldur \n fmn.fo\n\nUppspunnin f\u00f3lk"}
{"id": "2072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20august", "title": "1. august", "text": "1. august er dagur 213 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 214 um skot\u00e1r er). 152 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 30 f.Kr. - Marcus Antonius, r\u00f3mverskur politikari, herovasti og elskarin hj\u00e1 Kleopatra, fremur sj\u00e1lvmor\u00f0 \u00ed Alexandria \u00ed Egyptaland.\n 527 - Justinian I. (myndin) gerst bysantinskur keisari.\n 1291 - S\u00f8gnin sigur, at umbo\u00f0smenn \u00far teimum trimum sveisisku \u00f8kjunum Uri, Schwyz og Unterwalden m\u00f8ttu henda dagin \u00e1 einari ong, i\u00f0 kallast R\u00fctli, sum liggur n\u00e6rindis vatninum Vierwaldst\u00e4ttersee. Teir sv\u00f3ru ei\u00f0, sokalla\u00f0i R\u00fctlischwur, um at standa saman og stu\u00f0la hv\u00f8nn annan m\u00f3ti har\u00f0rendum f\u00fatunum hj\u00e1 Habsburg-st\u00fdrinum.\n 1714 - Georg Ludwig, kurf\u00farsti av Hannover gerst kongur \u00ed St\u00f3rabretlandi og \u00cdrlandi sum Georg I.\n 1800 - Bretski kongur Georg III undirskrivar l\u00f3gina Act of Union 1800, sum sameinir Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og Kongar\u00edki \u00cdrland til Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland.\n 2014 - Pamela Anderson kom til F\u00f8roya \u00e1 vitjan umbo\u00f0andi felagsskapin Sea Shepherd. Hon og onnur fr\u00e1 Sea Shepherd h\u00f8vdu t\u00ed\u00f0indafund \u00e1 Hotel F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1819 - Herman Melville, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1891)\n 1837 - Mary Harris Jones, \u00edrskur-amerikanskur sk\u00falal\u00e6rari (d. 1930)\n 1930 - Pierre Bourdieu, franskur heimspekingur (d. 2002)\n 1942 - Jerry Garcia, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1995)\n 1963 - Coolio, amerikanskur sangari og rappari.\n 1965 - Sam Mendes, enskur leikstj\u00f3ri.\n 1984 - Bastian Schweinsteiger, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 30 f.Kr. - Marcus Antonius, r\u00f3mverskur politikari og herovasti (f. 86 f.Kr.)\n 1714 - Anna, drotning av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi (1702-1707) og drotning av St\u00f3ra Bretlandi  (1707-1714) (f. 1665)\n 1944 - Manuel L. Quezon, filipinskur forseti (f. 1878)\n 1973 - Walter Ulbricht, t\u00fdskur politikari (f. 1893)\n 2009 - Corazon Aquino, filipinskur forseti (f. 1933)\n 2015 - Cilla Black, bretsk songkvinna (f. 1943) \n\nAugust, 01."}
{"id": "2074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20august", "title": "26. august", "text": "26. august er dagur 238 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 239 um skot\u00e1r er). 127 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini L\u00edradagur ella L\u00edramariumessa.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1743 - Antoine Lavoisier (d. 1794)\n 1809 - Napoleon Nols\u00f8e, f\u00f8royskur politikari (d. 1877)\n 1819 - Albert prinsur Bretlands (d. 1861)\n 1910 - Modur Teresa (d. 1997)\n 1935 - Geraldine Ferraro, amerikanskur politikari (d. 2011)\n 1964 - Daphne Caruana Galizia (d. 2017)\n 1970 - Melissa McCarthy, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1980 - Macaulay Culkin, amerikanskur sjonleikari.\n 1980 - Chris Pine, amerikanskur sjonleikari.\n 1993 - Keke Palmer, amerikonsk sjonleikarinna og songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1723 - Anton van Leeuwenhoek (f. 1632)\n 1945 - Franz Werfel, austurikskur rithovundur (f. 1890)\n 1974 - Charles Lindbergh, amerikonsk floghetja (f. 1902)\n 2001 - Marita Petersen, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur (f. 1940) \n\nAugust, 26."}
{"id": "2075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20februar", "title": "28. februar", "text": "28. februar er dagur 59 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 306 dagar eru eftir av \u00e1rinum (307 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1648 - Tann dansk-norski kongurin Christian 4. doyr, 70 \u00e1ra gammal.\n 1922 - St\u00f3rabretland uppgevur harrad\u00f8mi\u00f0 yvir Egyptalandi, i\u00f0 gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongsveldi.\n 1981 - Judosamband F\u00f8roya (JUDO F\u00f8royar) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1986 - Svenski fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Olof Palme ver\u00f0ur myrdur. \n 1991 - Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0 endar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1901 - Linus Pauling (d. 1994)\n1923 - Charles Durning, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2012)\n1929 - Frank Gehry, kanadiskur arkitektur.\n1939 - Lisbeth L. Petersen, fyrrverandi borgarstj\u00f3ri \u00ed Havn, l\u00f8gtingslimur og forma\u00f0ur \u00ed Sambandsflokkinum.\n1942 - Dino Zoff, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1944 - Sepp Maier, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1955 - Gilbert Gottfried, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (d. 2022).\n1993 - Emmelie de Forest, donsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1877 - Napoleon Nols\u00f8e (f. 1809)\n 1963 - Rajendra Prasad, indiskur forseti (f. 1884)\n 1986 - Olof Palme, svenskur politikari (f. 1927)\n 2011 - Jane Russell, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1921)\n\nKeldur \n\nFebruar, 28."}
{"id": "2076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20august", "title": "25. august", "text": "25. august er dagur 237 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 238 um skot\u00e1r er). 128 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1912 - Erich Honecker, tyskur politikari (d. 1994).\n 1918 - Leonard Bernstein, amerikanskt tonaskald (d. 1990).\n 1930 - Sean Connery, skotskur sjonleikari (d. 2020).\n 1953 - Maurizio Malvestiti, italskur biskupur.\n 1958 - Tim Burton, amerikanskur sjonleikari og leikstjori.\n 1961 - Billy Ray Cyrus, amerikanskur sangari.\n 1973 - Fatih Akin, tyskur leikstjori.\n 1987 - Blake Lively, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1987 - Amy Macdonald, skotsk songkvinna.\n 1988 - Alexandra Burke, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1776 - David Hume, skotskur heimspekingur (f. 1711).\n 1819 - James Watt, skotskur uppfinnari (f. 1736)\n 1822 - William Herschel (f. 1738).\n 1867 - Michael Faraday (f. 1792).\n 1900 - Friedrich Nietzsche, tyskur heimspekingur (f. 1844).\n 1984 - Truman Capote, amerikanskur rithovundur (f. 1924).\n 2000 - Carl Barks, amerikanskur teknir\u00f8\u00f0srith\u00f8vundur og -teknari (f. 1901)\n 2001 - Aaliyah, amerikonsk songkvinna (f. 1979).\n 2009 - Ted Kennedy, amerikanskur politikari (f. 1932).\n 2012 - Neil Armstrong, amerikanskur astronaut (f. 1930).\n 2018 - John McCain, amerikanskur politikari (f. 1936).\n 2021 - Gunilla Bergstr\u00f6m, svenskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur (f. 1942).\n\nAugust, 25."}
{"id": "2077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20august", "title": "24. august", "text": "24. august er dagur 236 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 237 um skot\u00e1r er). 129 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Bartalsmessa ella Bartals\u00f8ka, og hesin dagur sigst vera fyrsti heystardagur.\n\nHendingar \n 1832 - F\u00e6r\u00f8 Amts Sparekasse stovna\u00f0ur sum fyrsti peningastovnur \u00ed F\u00f8royum. Peningastovnurin skifti \u00ed 1963 navn til F\u00f8roya Sparikassi og \u00ed 2007 var\u00f0 navni\u00f0 broytt til Eik Banki.\n 1904 - Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag, t.e. K\u00cd, ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n 1943 - L\u00f8gtingsval, ta\u00f0 sonevnda \"Bartalsmessuvali\u00f0\" - F\u00f3lkaflokkurin vinnur vi\u00f0 41,5% fyrstu fer\u00f0 st\u00f3rsigur, men t\u00f3 ikki meiriluta \u00e1 tingi (12 av 25 tingmenn).\n 1988 - \u00cdsland-F\u00f8royar 1-0 (1-0) \u00e1 Akranesi, vinardystur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1899 - Jorge Luis Borges, argentinskur rithovundur (d. 1986)\n 1929 - Yassir Arafat, palestinenskur politikari (d. 2004)\n 1945 - Ken Hensley, bretskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari (d. 2020)\n 1947 - Paulo Coelho, brasilskur rithovundur.\n 1948 - Alexander McCall Smith, skotskur rithovundur.\n 1955 - Mike Huckabee, amerikanskur politikari.\n 1957 - Stephen Fry, enskur sjonleikari og rithovundur.\n 1961 - Jared Harris, enskur sjonleikari.\n 1965 - Marlee Matlin, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1977 - Robert Enke, tyskur fotboltsleikari (d. 2009)\n 1988 - Rupert Grint, enskur sjonleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1943 - Simone Weil, franskur heimspekingur (f. 1909)\n 1940 - Paul Nipkow, t\u00fdskur uppfinnari (f. 1860) \n 2012 - Pauli Ellefsen, fyrrverandi l\u00f8gma\u00f0ur (f. 1936)\n 2014 - Richard Attenborough, enskur sjonleikari og leikstjori (f. 1923)\n 2016 - Walter Scheel, tyskur forseti (f. 1919)\n\nAugust, 24."}
{"id": "2078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20august", "title": "23. august", "text": "23. august er dagur 235 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 236 um skot\u00e1r er). 130 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Henda dag ver\u00f0ur sagt, at hundadagarnir enda.\n\nHendingar \n\n 2014 - Fimleikah\u00f8llin Bylgjan \u00ed Runav\u00edk ver\u00f0ur tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1754 - Ludvik 16. kongur Fraklands (d 1793).\n 1849 - S\u00f8ren Henrik Theodor S\u00f8rensen, F\u00f8roya pr\u00f3stur 1878-84 (d. 1929).\n 1910 - Giuseppe Meazza, italskur fotboltsleikari (d. 1979).\n 1912 - Gene Kelly, amerikanskur sjonleikari og dansari (d. 1996).\n 1930 - Michel Rocard, franskur politikari (d. 2016).\n 1950 - Roza Otunbayeva, kirgisiskur politikari.\n 1959 - Edwyn Collins, skotskur sangari.\n 1970 - River Phoenix, amerikanskur sjonleikari (d. 1993).\n 1978 - Kobe Bryant, Amerikanskur basketbaleikari (d. 2020).\n 1984 - Glen Johnson, enskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1305 - William Wallace (f. 1270).\n 1892 - Deodoro da Fonseca, brasilskur forseti (f. 1827).\n 1926 - Rudolph Valentino, italsk-amerikanskur sjonleikari (f. 1895).\n 1952 - Niclas Johannes Djurhuus, f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (f. 1865). \n\nAugust, 23."}
{"id": "2079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20oktober", "title": "18. oktober", "text": "18. oktober er dagur 291 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 292 um skot\u00e1r er). 74 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1937 - Tj\u00f8rnuv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1859 - Henri Bergson, franskur rith\u00f8vundur og heimspekingur (d. 1941)\n 1919 - Pierre Trudeau, kanadiskur politikari (d. 2000)\n 1926 - Chuck Berry, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1956 - Martina Navratilova, kekkisk-amerikonsk tennisleikarinna.\n 1968 - Michael Stich, t\u00fdskur tennisleikari.\n 1982 - Ne-Yo, amerikanskur sangari.\n 1984 - Freida Pinto, indisk sj\u00f3nleikarinna.\n 1987 - Zac Efron, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1987 - Freja Beha Erichsen, donsk modell.\n\nAndl\u00e1t \n 1931 - Thomas Edison (f. 1847)\n 2021 - Colin Powell, amerikanskur generalur og politikari (f. 1937)\n\nOktober, 18."}
{"id": "2080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1971", "title": "1971", "text": "1971 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n\n 7. februar - Sveis gevur kvinnum valr\u00e6tt. R\u00e6tturin er t\u00f3 bert galdandi \u00ed landsvali og ikki \u00f8llum kantonum (s\u00fdslum).\n 24. februar - Sveis gevur kvinnum valr\u00e6tt. R\u00e6tturin er t\u00f3 bert galdandi \u00ed landsvali og ikki \u00f8llum kantonum (s\u00fdslum).\n 24. februar - Sj\u00f8tul ver\u00f0ur settur \u00e1 at byggja Vesturkirkjuna. \n 1. mars - Havnar Judofelag ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 12. mars - Hafez al-Assad gerst forseti S\u00fdria.\n 19. apr\u00edl - Sierra Leona gerst l\u00fd\u00f0veldi.\n 14. mai - felagi\u00f0 Javni ver\u00f0ur stovna\u00f0. \n 18. november - Oman f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\n 20. juni F\u00f8royar-Orknoyggjar 1-1 (0-0) \u00ed T\u00f3rshavn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. januar \u2013 Uni Arge, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, hondb\u00f3ltsleikari og t\u00f3nleikari\n 15. februar \u2013 Bergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen, f\u00f8royskur politikari\n 20. februar \u2013 Jari Litmanen, finskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 21. mai \u2013 R\u00fani Nols\u00f8e, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 26. mai \u2013 Bjarni Johansen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1. juni \u2013 Ghil'ad Zuckermann, m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og rith\u00f8vundur\n 29. juli \u2013 Lisa Ekdahl, svensk songkvinna\n 28. august \u2013 Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 13. september - Stella McCartney, bretskur m\u00f3tasni\u00f0gevi\n 20. september \u2013 Henrik Larsson, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 18. desember \u2013 Rigmor Dam, f\u00f8royskur politikari\n\nAndl\u00e1t \n 10. januar - Coco Chanel, franskur m\u00f3tasni\u00f0gevi (f. 1883)\n 3. juli - Jim Morrison, amerikanskur rocksangari (f. 1943)\n 24. mars - Arne Jacobsen, danskur sni\u00f0gevi og arkitektur (f. 1902)\n 6. apr\u00edl - Igor Stravinskij, russisk-amerikanskt t\u00f3naskald (f. 1882)\n 21. apr\u00edl - Fran\u00e7ois Duvalier, politikari og einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed Haiti (f. uml. 1907)\n 6. juli - Louis Armstrong, amerikanskur jazzt\u00f3nleikari og sangari (f. 1901)\n 11. september - Nikita Chruschtschow, sovjetiskur politikari og statslei\u00f0ari (f. 1894)\n\nKeldur"}
{"id": "2081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1970", "title": "1970", "text": "1970 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n 26. januar - Mick Jagger, forsangari Rolling Stones, ver\u00f0ur d\u00f8mdur at gjalda 200 pund \u00ed b\u00f3t, vegna kannabis sum ver\u00f0ur fundi\u00f0 \u00e1 honum.\n 21. mars - Eurovision Song Contest 1970 ver\u00f0ur hildin \u00ed Amsterdam, \u00cdrland vinnur vi\u00f0 sanginum All Kinds of Everything.\n 1. apr\u00edl - Richard Nixon, amerikanskur forseti, skrivar undir l\u00f3g, i\u00f0 bannar tubbaks sj\u00f3nvarpsl\u00fdsingar \u00ed amerikonskum sj\u00f3nvarpi fr\u00e1 1. januar 1971.\n 17. mai - Norski ranns\u00f3knarma\u00f0urin Thor Heyerdahl siglir Atlantshavi\u00f0 \u00e1 papyrus b\u00e1ti s\u00ednum Ra II.\n 31. mai - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Peru hevur vi\u00f0 s\u00e6r at meir enn 47.000 lata l\u00edv.\n 2. juni - Noreg finnur n\u00f3gva olju \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing fr\u00e1 landinum.\n 9. september - Elvis Presley fer \u00e1 s\u00edna fyrstu t\u00f3nleikafer\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 1958.\n 13. september - Fyrsta New York City Marathon ver\u00f0ur hildi\u00f0.\n 10. oktober - Fiji f\u00e6r fullveldi.\n 17. oktober - Kolera smitta br\u00fdtur \u00fat \u00ed Istanbul, Turkalandi.\n 28. oktober - Kolera smitta \u00ed eystara parti av Slovakia f\u00e6r Ungarn at stongja marki\u00f0 til Kekkoslovakia, vegna smittuvanda.\n 7. november - L\u00f8gtingsval.\n 27. november - Bolivianski listama\u00f0urin Benjamin Mendoza ger eina mor\u00f0roynd \u00e1 Poul VI p\u00e1va, sum vitjar \u00ed Manila \u00ed Filipsoyggjunum.\n 12. desember - Atli P\u00e6tursson Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed f\u00f8royum.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nDream on Monkey Mountain hj\u00e1 Derek Walcott.\nMuerte constante m\u00e1s all\u00e1 del amor Gabriel Garcia Marquez.\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \n Let it be (The Beatles).\n Black Sabbath og Paranoid (Black Sabbath)\n Elton John (Elton John)\n\nFilmar \nLet it be hj\u00e1 The Beatles.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n 14. februar - Talvsamband F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 31. mai -  Heimsmeistaraskapi\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 1970 \u00ed Meksiko. Brasil ver\u00f0a heimsmeistarir. Italia silvurvinnarir, og Vestur-T\u00fdskland bronsuvinnarir. \n 10. juli - Orknoyggjar-F\u00f8royar 3-4 \u00ed Kirkwall \n 15. juli - Hetland-F\u00f8royar 3-0 \u00ed Lerwick\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 31. januar \n J\u00f3anes N. Dalsgaard, f\u00f8royskur stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur\n Minnie Driver, enskur sj\u00f3nleikari (Good Will Hunting)\n 14. februar - Simon Pegg, enskur sj\u00f3nleikari (Shaun of the Dead)\n 7. mars - Rachel Weisz, ensk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Mummy)\n 16. mars - P\u00e1ll \u00d3skar Hj\u00e1lmt\u00fdsson (Poul Oscar), \u00edslenskur sangari og t\u00f3naskald.\n 18. mars - Queen Latifah, amerikanskur rappari og sj\u00f3nleikari (Chicago)\n 24. mars - Lara Flynn Boyle, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Twin Peaks)\n 28. mars - Vince Vaughn, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Wedding Chrashers)\n 29. apr\u00edl - Uma Thurman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Kill Bill)\n 18. mai - Tina Fey, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (Saturday Night Live)\n 22. mai - Naomi Campell, ensk supermodell\n 26. juni - Sean Hayes, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Will & Grace)\n 27. juni - Jo frost, ensk barnagenta og sj\u00f3nvarpskona. (Nanny 911)\n 19. juli - Nicola Sturgeon, skotskur politikari, fyrstir\u00e1\u00f0harrin \u00ed Skotlandi\n 23. august - River Pheonix, amerikanskur sj\u00f3nleikari. (d. 1993)\n 25. august - Claudia Schiffer, t\u00fdsk supermodell\n 26. august - Melissa McCarthy, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (Bridesmaids)\n 8. oktober - Matt Damon, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Good Will Hunting)\n 6. november - Ethan Hawke, amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmleikstj\u00f3ri (Dead Poets Society)\n 12. desember - Jennifer Connelly, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Labyrinth)\n\nAndl\u00e1t \n\n 2. februar - Bertrand Russell, bretskur heimspekingur (f. 1872)\n 2. februar - Johanna Maria Skylv-Hansen skald \u00ed Havn. (f. 1877)\n 27. juni - Poul F. Joensen skald \u00ed Su\u00f0uroy. (f. 1898)\n 10. juli - Bjarni Benediktson, \u00edslenskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (f. 1908)\n 18. september - Jimi Hendrix (James Marshall Hendrix), amerikanskur rokk t\u00f3nleikari (f. 1942)\n 4. oktober - Janis Joplin, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1943)\n 9. november - Charles de Gaulle, franskur forseti (f. 1890)"}
{"id": "2082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1967", "title": "1967", "text": "1967 (MCMLXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 14. januar - Smyril III ver\u00f0ur tikin \u00ed br\u00fak.\n 12. januar - Peter Mohr Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed f\u00f8royum.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nCien a\u00f1os de soledad hj\u00e1 Gabriel Garcia M\u00e1rquez.\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \nSgt Pepper's Lonely Hearts Club Band (The Beatles).\nMagical Mystery Tour (The Beatles).\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 2. juli - F\u00f8royar-Hetland 1-0 (0-0) \u00ed T\u00f3rshavn. \n 21. juli - \u00cdsland B-F\u00f8royar 2-1 (1-1) \u00ed Reykjav\u00edk.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 27. apr\u00edl - Willem-Alexander av Ni\u00f0urlondum\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "2083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1968", "title": "1968", "text": "1968 (MCMLXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 19. november - Kristian Djurhuus ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed f\u00f8royum.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir\n\nT\u00f3nleikur\n\n\u00datg\u00e1vur hetta \u00e1ri\u00f0 \nThe Beatles (The Beatles) - Ta\u00f0 er henda \u00fatg\u00e1van, sum eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0 \"Hv\u00edta pl\u00e1tan\".\n\nFilmar \nYellow Submarine hj\u00e1 The Beatles.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 14. juli - F\u00f8royar-Orknoyggjar 0-2 (0-1) \u00ed T\u00f3rshavn \n 21. juli - F\u00f8royar-\u00cdsland (B) 0-3 (0-0) \u00ed T\u00f3rshavn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1. mai - Oliver Bierhoff, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1. novembur - Guttorm S\u00f8rensen, f\u00f8royskur rennari (d. 2021).\n\nAndl\u00e1t \n 27. mars - Juri Gagarin, sovjetrussiskur r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1934)\n 4. apr\u00edl - Martin Luther King, borgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur.\n 8. november - Petur Mohr Dam, l\u00f8gma\u00f0ur 1958-1962 og 1964-1968"}
{"id": "2084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20%C3%B8ld", "title": "21. \u00f8ld", "text": "21. \u00f8ld er fr\u00e1 2001 til 2100 \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum.\n\n(20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld)\n\n\u00d8ldir og \u00e1r"}
{"id": "2085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20%C3%B8ld", "title": "19. \u00f8ld", "text": "19. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1801 til 1900 \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum.\n\n(18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nAndl\u00e1t \n 1817 - Jane Austen (rith\u00f8vundur)\n 1821 - Napoleon Bonaparte (generalur)\n 1827 - Ludwig van Beethoven (t\u00f3naskald)\n 1830 - Sim\u00f3n Bol\u00edvar (fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur)\n 1831 - Georg Wilhelm Friedrich Hegel (heimspekingur)\n 1832 - Johann Wolfgang von Goethe (rith\u00f8vundur)\n 1849 - Edgar Allan Poe (rith\u00f8vundur)\n 1855 - S\u00f8ren Kierkegaard (heimspekingur)\n 1855 - Carl Friedrich Gauss (st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1856 - Robert Schumann (t\u00f3naskald)\n 1860 - Arthur Schopenhauer (heimspekingur)\n 1865 - Abraham Lincoln (politikari)\n 1866 - Bernhard Riemann (st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1870 - Charles Dickens (rith\u00f8vundur)\n 1873 - David Livingstone (l\u00e6kni og ranns\u00f3knarfari)\n 1873 - John Stuart Mill (heimspekingur)\n 1881 - Fjodor Dostojevskij (rith\u00f8vundur, heimspekingur/gudfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1882 - Charles Darwin (l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1883 - Karl Marx (heimspekingur)\n 1883 - Richard Wagner (t\u00f3naskald)\n 1884 - Gregor Mendel (l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1890 - Vincent van Gogh (listam\u00e1lari)\n 1895 - Friedrich Engels (heimspekingur)\n 1895 - Louis Pasteur (l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1896 - Clara Schumann (t\u00f3naskald og klaverleikari)\n 1897 - Johannes Brahms (t\u00f3naskald)\n 1898 - Otto von Bismarck (politikari)\n\nF\u00f8\u00f0ingar  \n 1809 - Charles Darwin (l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1809 - Abraham Lincoln (politikari)\n 1809 - Edgar Allan Poe (rith\u00f8vundur)\n 1810 - Robert Schumann (t\u00f3naskald)\n 1812 - Charles Dickens (rith\u00f8vundur)\n 1813 - Richard Wagner (t\u00f3naskald)\n 1813 - David Livingstone (l\u00e6kni og ranns\u00f3knarfari)\n 1814 - Mikhail Bakunin (heimspekingur)\n 1815 - Otto von Bismarck (politikari)\n 1818 - John Stuart Mill (heimspekingur)\n 1818 - Karl Marx (heimspekingur)\n 1819 - Clara Schumann (t\u00f3naskald og klaverleikari)\n 1819 - Victoria (drotning)\n 1820 - Florence Nightingale (sj\u00fakrasystir)\n 1820 - Friedrich Engels (heimspekingur)\n 1821 - Fjodor Dostojevskij (rith\u00f8vundur, heimspekingur/gudfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1822 - Gregor Mendel (l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1822 - Louis Pasteur (l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1822 - Bernhard Riemann (st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur)\n 1828 - Jules Verne (rith\u00f8vundur)\n 1833 - Johannes Brahms (t\u00f3naskald)\n 1835 - Mark Twain (rith\u00f8vundur)\n 1841 - Edvard VII av St\u00f3rabretlandi (kongur)\n 1844 - Friedrich Nietzsche (heimspekingur)\n 1847 - Thomas Edison (uppfinnari)\n 1853 - Vincent van Gogh (listam\u00e1lari)\n 1854 - Oscar Wilde (rith\u00f8vundur)\n 1856 - Nikola Tesla (uppfinnari)\n 1862 - Gustav Klimt (listam\u00e1lari)\n 1870 - Vladimir Lenin (kollveltingarma\u00f0ur)\n 1874 - Winston Churchill (politikari)\n 1878 - J\u00f3sef Stalin (einr\u00e6\u00f0isharri)\n 1883 - Benito Mussolini (einr\u00e6\u00f0isharri)\n 1889 - Adolf Hitler (einr\u00e6\u00f0isharri)\n 1892 - Francisco Franco (einr\u00e6\u00f0isharri)"}
{"id": "2086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20oktober", "title": "19. oktober", "text": "19. oktober er dagur 292 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 293 um skot\u00e1r er). 73 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1453 - Hundra\u00f0\u00e1rakr\u00edggi\u00f0 endar, eftir at franskar deildir h\u00f8vdu afturtiki\u00f0 Bordeaux.\n 1781 - Amerikanska fullveldiskr\u00edggi\u00f0 endar vi\u00f0, at Lord Cornwallis gevur seg yvir til George Washington vi\u00f0 Yorktown \u00ed Virginia.\n 1864 - Undir amerikanska borgarakr\u00edgnum endar slagi\u00f0 vi\u00f0 Cedar Creek vi\u00f0 sigri til Sheridan genral \u00e1 su\u00f0urstatunum.\n 1906: Ferdinand Salling letur ein kl\u00e6dnahandil upp \u00ed \u00c5rhus, sum seinni ver\u00f0ur til Stormagasinet Salling. \u00cd 1964 stovnar sonur hansara Dansk Supermarked A/S upp, osum \u00ed dag stendur aftan fyri m.a. F\u00f8tex, Bilka og Netto.\n 1926: Eftir at Joseph Stalin er komin til valdi\u00f0, ver\u00f0a Leo Trotsky og Grigory Zinoviev koyrdir \u00far russiska kommunistaflokkinum.\n 1943 - Streptomycin, sum er fyrsta antibiotiska evni\u00f0 \u00edm\u00f3ti tuberkulosu, ver\u00f0ur isolera\u00f0 av granskarum \u00e1 Rutgers University \u00ed New Jersey, USA.\n 1963: Sir Alec Douglas-Home \u00far konservativa flokkinum ver\u00f0ur bretskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri eftir Harold MacMillan.\n 1977 - Forma\u00f0urin \u00ed vesturt\u00fdska arbei\u00f0sgevarafelagnum, Hans-Martin Schleyer, ver\u00f0ur funnin dripin vi\u00f0 nakkaskoti \u00ed vi\u00f0f\u00f8risr\u00faminum \u00ed einum bili 45 dagar eftir, at hann var\u00f0 tikin g\u00edsli av Rote Arme Fraktion.\n 1989 - \u00cd Ungarn samtykkir tingi\u00f0 eina l\u00f3g um at stovna politiskar flokkar.\n 1998 - Amerikanarin Mike Tyson f\u00e6r boksiloyvi\u00f0 aftur, sum hann misti, eftir at hann beit petti av oyranum \u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0urmanni s\u00ednum Evander Holyfield \u00ed einum dysti \u00e1ri\u00f0 fyri.\n 2002 - Metro'in \u00ed Keypmannahavn letur upp.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1931: John le Carr\u00e9, enskur rith\u00f8vundur\n 1935: Jim Reeves, amerikanskur sangari (d. 1964)\n 1945: John Lithgow, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1946: Philip Pullman, enskur rith\u00f8vundur\n 1962: Evander Holyfield, amerikanskur nevaleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1977: 45 dagar eftir at yvirgangsfelagsskapurin Rote Arme Fraktion hevur burturflutt Hans-Martin Schleyer, formann \u00ed vesturt\u00fdska arbei\u00f0sgevarafelagnum, ver\u00f0ur hann funnin dey\u00f0ur \u00ed vi\u00f0f\u00f8risr\u00faminum \u00e1 einum bili, skotin \u00ed nakkan.\n 1984: P\u00f3lskir l\u00f8gregluyvirmenn burturflyta og drepa prestin og andst\u00f8\u00f0ingin Jerzy Popieluszko. Illa farna l\u00edki\u00f0 av honum ver\u00f0ur seinni funni\u00f0 \u00ed eini \u00e1.\n\nOktober, 19."}
{"id": "2087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20oktober", "title": "20. oktober", "text": "20. oktober er dagur 293 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 294 um skot\u00e1r er). 72 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1957 - Dals kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 2007 - Hovstunnilin tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1854 - Arthur Rimbaud, franskt skald (d. 1891).\n 1859 - John Dewey, amerikanskur heimspekingur (d. 1952).\n 1882 - Bela Lugosi, ungarskur sj\u00f3nleikari (d. 1956).\n 1883 - Hans Andrias Djurhuus, f\u00f8royskt skald (d. 1951).\n 1890-\u00e1rini - Jomo Kenyatta, kenjanskur forseti (d. 1978)\n 1946 - Elfriede Jelinek, eysturriskur rith\u00f8vundur.\n 1951 - Claudio Ranieri, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1956 - Danny Boyle, enskur leikstj\u00f3ri.\n 1958 - Viggo Mortensen, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 \u2013 Kamala Harris\n 1971 - Dannii Minogue, avstralsk songkvinna.\n 1971 - Snoop Dogg, amerikanskur rappari, sj\u00f3nleikari og produsari.\n\nAndl\u00e1t \n 1956 - Mikkjal \u00e1 Ryggi (f. 1879)\n 1964 - Herbert Hoover, amerikanskur forseti (f. 1874)\n 1984 - Paul Dirac (f. 1902)\n 1994 - Burt Lancaster, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1913)\n 2011 - Muammar Gaddafi (f. 1942)\n\nOktober, 20."}
{"id": "2088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20oktober", "title": "21. oktober", "text": "21. oktober er dagur 294 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 295 um skot\u00e1r er). 71 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2007 - NS\u00cd vinnur fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu felagsins f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n 2008 - EB/Streymur vinnur fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu felagsins f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1833 - Alfred Nobel (d. 1896)\n 1917 - Dizzy Gillespie, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1993)\n 1925 - Celia Cruz, kubansk songkvinna (d. 2003)\n 1940 - Marita Petersen, f\u00f8royskur politikari (d. 2001)\n 1949 - Benjamin Netanyahu, \u00edsraelskur politikari.\n 1956 - Carrie Fisher, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1980 - Kim Kardashian\n\nAndl\u00e1t \n 1805 - Horatio Nelson (f. 1758)\n 1969 - Jack Kerouac, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1805)\n 2012 - George McGovern, amerikanskur politikari (f. 1922)\n\nOktober, 21."}
{"id": "2089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20oktober", "title": "22. oktober", "text": "22. oktober er dagur 295 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 296 um skot\u00e1r er). 70 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2016 - V\u00edkingur vinnur fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu felagsins f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1753 - Peter Mathiesen Hentze \u00ed Horsens \u00ed Danmark, prestur \u00ed F\u00f8royum (d. 1843).\n 1811 - Franz Liszt, ungarskt t\u00f3naskald (d. 1886).\n 1844 - Sarah Bernhardt, fronsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1923).\n 1917 - Joan Fontaine, bretsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2013).\n 1919 - Doris Lessing, bretskur rith\u00f8vundur (d. 2013).\n 1938 - Christopher Lloyd, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1943 - Catherine Deneuve, fronsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1952 - Jeff Goldblum, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1990 - Jonathan Lipnicki, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1906 - Paul Cezanne, franskur listam\u00e1lari (f. 1839).\n 1995 - Kingsley Amis, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1922).\n\nOktober, 22."}
{"id": "2090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20oktober", "title": "23. oktober", "text": "23. oktober er dagur 296 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 297 um skot\u00e1r er). 69 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1813 - Ludwig Leichhardt (d. 1848).\n 1940 - Pele, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1945 - Kim Larsen, danskur t\u00f3nleikari  (d. 2018)\n 1954 - Ang Lee, taivanskur leikstj\u00f3ri.\n 1959 - \"Weird Al\" Yankovic, amerikanskur sj\u00f3n- og t\u00f3nleikari.\n 1964 - Robert Trujillo, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1976 - Ryan Reynolds, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1984 - Izabel Goulart, brasilsk modell.\n 1985 - Masiela Lusha, albansk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1910 - Chulalongkorn, tailendskur kongur (f. 1853).\n 2014 - Alvin Stardust, bretskur sangari (f. 1942).\n\nOktober, 23."}
{"id": "2091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20oktober", "title": "24. oktober", "text": "24. oktober er dagur 297 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 298 um skot\u00e1r er). 68 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1857 - F\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Sheffield F.C. ver\u00f0ur stovna\u00f0 sum heimsins fyrsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelag.\n 1929 - Svarti t\u00fdsdagur. B\u00f8rsurin \u00e1 Wall Street \u00ed New York krakkar, t\u00e1 kursirnir br\u00e1dliga fella \u00ed botn. Upp \u00e1 f\u00e1ar vikur mista b\u00f8rsskr\u00e1sett partabr\u00f8v 40% av vir\u00f0inum. Hetta elvir til miss upp \u00e1 26 milliardir dollarar. Yvir 1.500 amerikanskir bankar ste\u00f0ga gjaldingunum.\n 1945 - Millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapurin ST (Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir) var stovna\u00f0, og dagurin kallast t\u00ed eisini dagur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a ella ST-dagur.\n 1981 - MBF, Meginfelag teirra breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum var stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1732 - Antonie van Leeuwenhoek (d. 1723).\n1930 - The Big Bopper, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1959).\n1936 - Bill Wyman, enskur t\u00f3nleikari.\n1947 - Kevin Kline, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1954 - Malcolm Turnbull, avstralskur politikari.\n1985 - Wayne Rooney, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1601 - Tycho Brahe (f. 1546).\n 1945 - Vidkun Quisling, norskur politikari (f. 1887).\n 1991 - Gene Roddenberry (f. 1921).\n 2005 - Rosa Parks (f. 1913).\n 2015 - Maureen O'Hara, \u00edrsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1920).\n\nOktober, 24."}
{"id": "2092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20oktober", "title": "25. oktober", "text": "25. oktober er dagur 298 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 299 um skot\u00e1r er). 67 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1825 - Johann Strauss II, eystur\u00edkst t\u00f3naskald (d. 1899).\n 1838 - Georges Bizet, franskt t\u00f3naskald (d. 1875).\n 1881 - Pablo Picasso, spanskur listam\u00e1lari og myndah\u00f8ggari (d. 1973).\n 1931 - Annie Girardot, fronsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2011).\n 1957 - Nancy Cartwright, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1977 - Birgit Prinz, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1981 - Shaun Wright-Phillips, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1984 - Katy Perry, amerikonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1400 - Geoffrey Chaucer, enskur rith\u00f8vundur (f. 1340).\n 1993 - Vincent Price, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1911).\n 2002 - Richard Harris, \u00edrskur sj\u00f3nleikari (f. 1930).\n 2013 - Marcia Wallace, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1942).\n 2014 - Jack Bruce, skotskur t\u00f3nleikari (f. 1943).\n\nOktober, 25."}
{"id": "2093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20oktober", "title": "26. oktober", "text": "26. oktober er dagur 299 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 300 um skot\u00e1r er). 66 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1760 - Enski George III ver\u00f0ur kr\u00fdndur og byrjar 60 \u00e1ra kongsskei\u00f0i\u00f0, sum er eitt ta\u00f0 dr\u00fagvasta \u00ed bretsku s\u00f8guni.\n 1863 - Sveitsarin Henri Dunant stovnar Alheims Rey\u00f0a Kross, sum longu \u00e1ri\u00f0 eftir ver\u00f0ur virkin \u00ed kr\u00edgnum \u00edmillum Eysturr\u00edki-Prussland og Danm\u00f8rk.\n 1881 - Kendasti skotdystur \u00ed Wild West fer fram \u00ed Tombstone \u00ed Arizona, USA. Wyatt-br\u00f8\u00f0urnir Morgan og Virgil og Doc Holliday berja Clanton-harkali\u00f0i\u00f0 ni\u00f0ur, sum \u00ed langa t\u00ed\u00f0 hevur herja\u00f0 \u00ed b\u00fdnum.\n 1965 - Elisabeth drotning handar The Beatles <<Order Of The British Empire>> fyri st\u00f3ra lut teirra \u00ed enskum \u00fatflutningi.\n 1967 - Shahurin \u00ed Iran kr\u00fdnir seg sj\u00e1lvan eftir at hava siti\u00f0 26 \u00e1r \u00e1 p\u00e1fuglatr\u00f3nuni.\n 1970 - Muhammad Ali leikar fyrsta nevaleikin eftir at hava leikbann \u00ed h\u00e1lvfj\u00f3r\u00f0a \u00e1r fyri at s\u00fdta at gera herskyldu. Hann vinnur sigur \u00e1 Jerry Quarry \u00ed Georgia.\n 1976 - Trinidad og Tobago gerast l\u00fd\u00f0veldi\u00f0.\n 2002 - Russisk trygdarherli\u00f0 herja \u00e1 leikh\u00fasi\u00f0 \u00ed Moskva, har 700 f\u00f3lk hava siti\u00f0 g\u00edslar. Allir 50 g\u00edslatakararnir doyggja, men nervagasss, sum ver\u00f0ur pumpa\u00f0 inn \u00e1\u00f0renn \u00e1lopi\u00f0, beinir eisini fyri at meira enn 100 g\u00edslum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1916 - Fran\u00e7ois Mitterrand, franskur forseti 1981-95 (d. 1996)\n 1919 - Mohammad Reza Pahlavi, shahur Irans (d. 1980)\n 1941 - Harald Nielsen, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1942 - Bob Hoskins, enskur sj\u00f3nleikari\n 1947 - Hillary Rodham Clinton, amerikanskt forsetavalevni\n 1973 - Seth MacFarlane, sj\u00f3nleikari, animator, skemtari, rith\u00f8vundur, framlei\u00f0ari, leikstj\u00f3ri og sangari\n\nAndl\u00e1t \n 1940 - Olga Bozna\u0144ska\n\nOktober, 26."}
{"id": "2094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20oktober", "title": "27. oktober", "text": "27. oktober er dagur 300 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 301 um skot\u00e1r er). 65 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1858 - Theodore Roosevelt, amerikanskur forseti (d. 1919)\n1914 - Dylan Thomas, valisiskt skald (d. 1953)\n1923 - Roy Lichtenstein, amerikanskur m\u00e1lari (d. 1997)\n1932 - Sylvia Plath, amerikanskt skald (d. 1963)\n1939 - John Cleese, enskur sj\u00f3nleikari\n1980 - V\u00e1clav Noid B\u00e1rta, kekkiskur sangari\n\nAndl\u00e1t \n1605 - Akbar Mikli (f. 1542)\n2013 - Lou Reed, amerikanskur sangari (f. 1942)\n\nOktober, 27."}
{"id": "2095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20oktober", "title": "28. oktober", "text": "28. oktober er dagur 301 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 302 um skot\u00e1r er). 64 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n Ochi-dagur (Grikkaland)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1903 - Evelyn Waugh, enskur rith\u00f8vundur (d. 1966)\n 1955 - Bill Gates, heimsins reikasti pers\u00f3nur\n 1956 - Mahmoud Ahmadinejad, iranskur forseti\n 1967 - Julia Roberts, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1974 - Joaquin Phoenix, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n1704 - John Locke, enskur heimspekingur (f. 1632)\n1998 - Ted Hughes, enskt skald (f. 1930)\n2022 - Jerry Lee Lewis, amerikanskur sangari, sangskrivari og klaverleikari (f. 1935)\n\nOktober, 28."}
{"id": "2096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20oktober", "title": "29. oktober", "text": "29. oktober er dagur 302 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 303 um skot\u00e1r er). 63 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2011 - L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1879 - Franz von Papen, tyskur politikari (d. 1969)\n 1897 - Joseph Goebbels, tyskur politikari (d. 1945)\n 1938 - Ellen Johnson Sirleaf, liberskur forseti.\n 1947 - Richard Dreyfuss, amerikanskur sjonleikari.\n 1957 - Dan Castellaneta, amerikanskur sjonleikari.\n 1970 - Edwin van der Sar, hollenskur fotboltsleikari.\n 1970 - Phillip Cocu, hollenskur fotboltsleikari.\n 1971 - Winona Ryder, amerikonsk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n\nOktober, 29."}
{"id": "2097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20oktober", "title": "30. oktober", "text": "30. oktober er dagur 303 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 304 um skot\u00e1r er). 62 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1973 Br\u00fagvin um Streymin ver\u00f0ur tikin alment \u00ed n\u00fdtslu\n2013 - Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 hev\u00f0i st\u00f3ra gallaveitslu \u00ed Operah\u00fasinum \u00ed Noregi, har vir\u00f0isl\u00f8nir v\u00f3ru latnar: B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins, Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins,  T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins og Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins og tann n\u00fdggja vir\u00f0isl\u00f8nin: Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins. F\u00fdra f\u00f8royingar v\u00f3ru tilnevndir: J\u00f3anes Nielsen, Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s og fyri \u00cdsland var f\u00f8royska Rakel Helmsdal tilnevnd saman vi\u00f0 \u00edslendsku \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og svenska Kalle G\u00fcettler. Ongin av f\u00f8royingunum vann nakra hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 hesum sinni.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1735 - John Adams, amerikanskur forseti (d. 1826)\n 1839 - Alfred Sisley, ensk-franskur m\u00e1lari (d. 1899)\n 1941 - Oddv\u00f8r Johansen, rith\u00f8vundur og organistur.\n 1945 - Henry Winkler, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1960 - Diego Maradona, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2020)\n\n 1970 - Nia Long, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1992 - \u00d3li Dahl, l\u00e6rari (f. 1915)\n\nOktober, 30."}
{"id": "2098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20oktober", "title": "31. oktober", "text": "31. oktober er dagur 304 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 305 um skot\u00e1r er). 61 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1517 - Martin Luther neglir uppslag vi\u00f0 95 tesum \u00e1 kirkjuhur\u00f0ina \u00ed Wittenberg. Hendan hending ver\u00f0ur ofta s\u00e6dd sum almenna byrjanin til tr\u00fab\u00f3tina.\n 1984 - Indira Gandhi, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed India, ver\u00f0ur skotin av egnum l\u00edvverjum.\n 2007 - J\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0riksson ver\u00f0ur valdur til biskup \u00ed f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjuni eftir Hans Jacob Joensen.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1451 - Kristoffur Kolumbus, italskur ranns\u00f3knarfari (d. 1506)\n1632 - Johannes Vermeer, hollendskur m\u00e1lari (d. 1675)\n1795 - John Keats, enskt skald (d. 1821)\n1899 - S\u00e1mal Johansen, l\u00e6rari og rith\u00f8vundur (d. 1991)\n1920 - Fritz Walter, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2002)\n1922 - Norodom Sihanouk, kambodianskur kongur (d. 2012)\n1964 - Marco van Basten, hollendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n2000 - Willow Smith, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n1926 - Harry Houdini (f. 1874)\n1984 - Indira Gandhi, indiskur politikari (f. 1917)\n1993 - River Phoenix, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1970)\n1993 - Federico Fellini, italskur leikstj\u00f3ri (f. 1920)\n2020 - Sean Connery, skotskur sj\u00f3nleikari (f. 1930)\n\nOktober, 31."}
{"id": "2099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1961", "title": "1961", "text": "1961 (MCMLXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n F\u00f8royska fiskimarki\u00f0 ver\u00f0ur flutt fr\u00e1 3 \u00fat \u00e1 12 fj\u00f3r\u00f0ingar\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 20. august - F\u00f8royar-Hetland 6-1 (3-0) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. mai - George Clooney\n 7. mai - Anfinnur Hovgaard\n\nAndl\u00e1t \n 2. februar - Victor Danielsen, ein av h\u00f8vu\u00f0smonnum aftanfyri br\u00f8\u00f0rasamkomuna og hann t\u00fdddi B\u00edbliuna."}
{"id": "2100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1960", "title": "1960", "text": "1960 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi. \n\u00c1ri\u00f0 er eisini kalla\u00f0 \"\u00c1r Afrika\" (Year of Africa), vegna teir n\u00f3gvu st\u00f3ru atbur\u00f0ir, i\u00f0 hendu \u00ed heimspartinum. Millum anna\u00f0 fingu 17 afrikanskar tj\u00f3\u00f0ir fullveldi hetta \u00e1ri\u00f0.\n\nHendingar \n2. januar - John F. Kennedy, senatorur, bo\u00f0ar fr\u00e1 at hann stillar upp til amerikanska forsetavali\u00f0.\n9. januar - Fari\u00f0 veri\u00f0 undir at byggja Aswan High byrgingina \u00ed Egyptalandi.\n21. januar - Ein mina fellur saman \u00ed Su\u00f0urafrika, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 500 lata l\u00edv.\n22. januar - Jacques Piccard og Don Walsh s\u00edga 10.911 metrar ni\u00f0ur \u00ed Marianagr\u00f8vina, og ver\u00f0a fyrstir manna at r\u00f8kka l\u00e6gsta punkt \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini.\n1. februar - F\u00fdra afroamerikanskir studentar seta seg ni\u00f0ur \u00ed eina matstovu \u00ed m\u00f3tm\u00e6lis\u00f8rindum. Teimum ver\u00f0ur nokta\u00f0 t\u00e6nasta \u00fatfr\u00e1 h\u00fa\u00f0arlit teirra, men sleppa at ver\u00f0a sitandi. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r at fleiri l\u00edknandi m\u00f3tm\u00e6listilt\u00f8k fyri javnr\u00e6ttindi afroamerikanara ver\u00f0a runt su\u00f0urstatirnar \u00ed USA. 6 m\u00e1na\u00f0ir seinni f\u00e1a afroamerikanarir t\u00e6nastu \u00e1  j\u00f8vnum f\u00f3ti vi\u00f0 hv\u00edtum f\u00f3lkum \u00ed somu matstovu sum m\u00f3tm\u00e6li\u00f0 hev\u00f0i \u00e1tt sta\u00f0.\n10. februar - R\u00e1\u00f0stevna ver\u00f0ur hildin \u00ed Brussel \u00ed Belgia um eftirspurt fulvelldi Belgiska Kongo. \n13. februar - Fraklendingar avpr\u00f8va teirra fyrstu atombumbu \u00ed Sahara oy\u00f0im\u00f8rkini.\n29. februar - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Marokko, oy\u00f0ileggur b\u00fdin Agadir. \n3. mars \nElvis Presley vendir aftur til USA, eftir at hava t\u00e6nt hert\u00e6nastu \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed tvey \u00e1r.\nLucille Ball ver\u00f0ur skild fr\u00e1 manni s\u00ednum Desi Arnaz, eftir 19 \u00e1ra hj\u00fanarband. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r at umt\u00f3kta amerikanska sendir\u00f8\u00f0in I Love Lucy endar gongu s\u00edna.\n5. mars - Alberto Korda tekur t\u00ed heimskendu og ikonisku myndina Guerrillero Heroico av Che Guevara \u00ed Havanna \u00ed Kuba.\n6. mars \nVjetnamkr\u00edggi\u00f0: USA bo\u00f0ar fr\u00e1  teir fara at sendaat 3.500 hermever\u00f0ver\u00f0ver\u00f0ver\u00f0n vr\u00f0 enir til Vjetn\nKvinnur f\u00e1a valr\u00e6tt \u00ed Sveis.\n29. mars - Frakland vinnur Eurovision Song Contest, sum ver\u00f0ur hildin \u00ed London hetta \u00e1ri\u00f0, vi\u00f0 sanginum Tom Pillibi sungnum av Jacqueline Boyer.\n1. apr\u00edl \nUSA sendir upp tann fyrsta ve\u00f0urfylgisveinin (weather satellite).\nF\u00f3lkateljing byrjar \u00ed USA. 179.323.175 \u00edb\u00fagvar eru skr\u00e1settir at b\u00fagva \u00ed USA hendan dag. F\u00f3lk fr\u00e1 Lat\u00ednamerika eru skr\u00e1sett sum hv\u00edt. Ta\u00f0 sama ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 f\u00f3lk fr\u00e1 Dominikanal\u00fd\u00f0veldinum, evropeisk hv\u00edt fr\u00e1 Argentinu og meksikanarar, i\u00f0 l\u00edkjast indi\u00e1narum.\n4. apr\u00edl \n32. Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0 \u00ed Hollywood. Filmurin Ben-Hur vinnur met \u00ed flestu Oscar vinningum hetta kv\u00f8ldi\u00f0. Hann vinnur eisini Oscarin fyri besta film.\nElvis Presley sangurin \"Are You Lonesome Tonight?\" ver\u00f0ur upptikin fyri fyrstu fer\u00f0.\n12. apr\u00edl - Eric Peugeot, yngsti sonur stovnaran av Peugeot bilverksmi\u00f0juni, ver\u00f0ur r\u00e6ndur \u00ed Par\u00eds. Hann ver\u00f0ur leyslatin 15. apr\u00edl afturfyri 300.000 dollarar \u00ed loysigjaldi.\n19. apr\u00edl - Su\u00f0urkoreanskir studentar m\u00f3tm\u00e6la kring landi\u00f0, forsetanum Syngman Rhee. M\u00f3tm\u00e6listilt\u00f8kini hava vi\u00f0 s\u00e6r at forsetin til s\u00ed\u00f0st leggur fr\u00e1 s\u00e6r.\n21. apr\u00edl - H\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur Brasil skiftir fr\u00e1 Rio de Janeiro til Bras\u00edlia.\n27. apr\u00edl - Togo f\u00e6r fullveldi.\n9. mai - Amerikanarir g\u00f3\u00f0kenna P-bollan, sum ver\u00f0ur heimsin fyrsta g\u00f3\u00f0kenda, orala, gitna\u00f0arfor\u00f0andi fyribyrging.  \n15. mai - Sovjetsamveldi\u00f0 sendir upp fylgisveinin Sputnik 4.\n22. mai - Heimsins kraftigasti jar\u00f0skj\u00e1lvti, i\u00f0 er m\u00e1ldur (9.5 \u00e1 richter-skalanum) rakar Kili. Tali\u00f0 av dey\u00f0um er \u00f3vist, men liggur \u00edmillum 2.300 og 6.000 mans.\n1. juni - Fyrsta sj\u00f3nvarpst\u00f8\u00f0in \u00ed N\u00fds\u00e6landi tekur til starva \u00ed b\u00fdnum Auckland.\n9. juni - \u00d3dnin \"Mary\" rakar Kina, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 1.600 lata l\u00edv.\n10. juni - Domino's Pizza ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn \u00ed Michigan, USA.\n15. juni - \u00d3gvislig m\u00f3tm\u00e6li vi\u00f0 h\u00e1sk\u00falan \u00ed Tokyo (Tokyo University), hava vi\u00f0 s\u00e6r at 182 ver\u00f0a handtikin og 589 mei\u00f0slast.\n26. juni - Malagsi L\u00fd\u00f0veldi\u00f0, i\u00f0 n\u00fa kallast Madagaskar f\u00e6r fullveldi.\n30. juni - Belgiska Kongo f\u00e6r fullveldi, og f\u00f8r navni\u00f0 L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo (Republic of the Congo (L\u00e9opoldville)).\n1. juli \nGana ver\u00f0ur l\u00fd\u00f0veldi, eftir at hava fingi\u00f0 fullveldi fr\u00e1 Englandi \u00ed 1957.\nSomalia f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Italia.\n4. juli - USA v\u00edsir, fyri fyrstu fer\u00f0, eitt n\u00fdtt flagg vi\u00f0 50 stj\u00f8rnum, eftir at Hawaii var\u00f0 g\u00f3\u00f0kendur sum 50indi statur r\u00edkisins \u00ed august 1959.\n20. juli - \u00cd Ceylon ver\u00f0ur Sirimavo Bandaranaike vald til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra. Hon ver\u00f0ur samstundis heimsins fyrsti kvinnuligi r\u00edkisstj\u00f3rnarlei\u00f0ari.\n1. august - Dahomey, i\u00f0 n\u00fa kallast Benin f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n3. august - Niger f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n4. august - Upper Volta, i\u00f0 n\u00fa kallast Burkina Faso, f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n7. august - F\u00edlabeinsstrondin f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi. \n11. august - Tjad f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n13. august - Ubangi-Shari, i\u00f0 n\u00fa kallast Mi\u00f0afrikanska l\u00fd\u00f0veldi\u00f0, f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n17. august - Gabon f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n20. august - Senegal f\u00e6r fullveldi.\n22. september - Mali ver\u00f0ur til \"L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Mali\", eftir at Senegal t\u00f3k seg burtur\u00far r\u00edkisfelagskapi teirra ein m\u00e1na\u00f0 \u00e1\u00f0renn.\n26. september - Richard Nixon og John F. Kennedy, lei\u00f0andi forsetavalevnir, kjakast \u00ed amerikanskum sj\u00f3nvarpi.\n1. oktober \nNigeria f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Englandi.\nKamerun f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Englandi.\n7. oktober - Nigeria ver\u00f0ur 99inda limatj\u00f3\u00f0 \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0unum.\n29. oktober - Muhammad Ali vinnur s\u00edn fyrsta boksing kamp sum yrkisleikari.\n30. oktober - Fyrsti v\u00e6leydna\u00f0i n\u00fdraflutningurin (transplantati\u00f3n) ver\u00f0ur \u00ed Englandi.\n8. november - John F. Kennedy vinnur ta\u00f0 amerikanska forsetavali\u00f0.\n28. november - M\u00f3ritania f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n4. desember - Sovjetsamveldi\u00f0 s\u00fdtir M\u00f3ritania atgongd til limaskap \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0unum.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \n 11. juli - How to Kill a Mockingbird hj\u00e1 Harper Lee ver\u00f0ur \u00fatgivin. B\u00f3kin vinnur seinni eina Pulitzer-vir\u00f0isl\u00f8n fyri bestu amerikansku skalds\u00f8gu \u00ed 1960.\n\nSj\u00f3nvarp \n 30. september - Teknifilmsr\u00f8\u00f0in The Flintstones ver\u00f0ur v\u00edst fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 amerikonsku sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini ABC.\n 9. desember - Enska dramar\u00f8\u00f0in Coronation Street ver\u00f0ur v\u00edst fyri fyrstu fer\u00f0. R\u00f8\u00f0in skuldi upprunaliga bert vera 13 partar, men koyrir enn \u00ed dag (2015) 5 fer\u00f0ir um vikuna \u00ed enskum sj\u00f3nvarpi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n 18. - 28. februar -  Vetrar-OL \u00ed Kalifornia, USA.\n 25. august - 11. september - Summar-OL \u00ed R\u00f3m, Italia. Muhammad Ali, t\u00e1 nevndur Cassius Clay, vinnur gull fyri USA \u00ed boksing \u00ed light-heavyweight flokki.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 18. mai - UEFA-Cup finala:  Real Madrid - Eintracht Frankfurt 7-3 (3-1)  \u00ed Glasgow, Skotlandi. Hetta ver\u00f0ur fimti UEFA-Cup sigur Real Madrid \u00e1 ra\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. januar - Michael Hutchence, avstralskur rokkt\u00f3nleikari (INXS) (d. 1997)\n 21. mars - Ayrton Senna, brasilskur F1 rasarakoyrari (d. 1994).\n 24. mars - Nena, t\u00fdsk songkvinna\n 4. apr\u00edl - Hugo Weaving, avstralskur sj\u00f3nleikari (The Matrix)\n 11. apr\u00edl - Jeremy Clarkson, enskur t\u00ed\u00f0inda- og sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur (Top Gear)\n 15. apr\u00edl - Susanne Bier, danskur filmsleikstj\u00f3ri\n 28. apr\u00edl - J\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson, \u00edslendskur kraftama\u00f0ur (d. 1993)\n 10. mai - Bono, \u00edrskur rokksangari (U2)\n 21. mai - Jeffrey Dahmer, amerikanskur ra\u00f0mordari (d. 1994)\n 14. juli - Jane Lynch, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Glee)\n 7. august - David Duchovny, amerikanskur sj\u00f3nleikari (X-files)\n 10. august - Antonio Banderas, spanskur sj\u00f3nleikari (The Mask of Zorro)\n 17. august - Sean Penn, amerikanskur sj\u00f3nleikari (I am Sam)\n 9. september - Hugh Grant, enskur sj\u00f3nleikari (Notting Hill)\n 10. september - Colin Firth, enskur sj\u00f3nleikari (The King's Speech)\n 18. oktober - Jean-Claude Van Damme, belgiskur sj\u00f3nleikari (Universial Soldier)\n 30. oktober - Diego Maradona, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2020)\n 5. november - Tilda Swinton, enskur sj\u00f3nleikari (The Chronicles of Narnia)\n 11. november - Stanley Tucci, amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri\n 18. november - Kim Wilde, ensk songkvinna\n 25. november - John F. Kennedy Jr., amerikanskur bla\u00f0\u00fatgevi (d. 1999)\n 3. desember\n Daryl Hannah, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Steel Magnolias)\n Julianne Moore, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Hours)\n 10. desember - Kenneth Branagh, nor\u00f0ur\u00edrskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri\n\nAndl\u00e1t \n 17. apr\u00edl - Eddie Cochran, amerikanskur rokksangari (f. 1938)\n 4. mai - Thorstein Petersen, f\u00f8royskur politikari (f. 1899)\n 10. november - Sverre Patursson, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og yrkjari (f. 1871)\n 16. november - Clark Gable, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Gone with the Wind) (f. 1901)\n\nKeldur"}
{"id": "2101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1950", "title": "1950", "text": "1950 (MCML) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 24. apr\u00edl - Kongsr\u00edki\u00f0 Jordan ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 8. november - L\u00f8gtingsval: Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin kemur fyrstu fer\u00f0 \u00e1 ting.\n 15. desember - Kristian Djurhuus ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. mars - Rick Perry, amerikanskur politikari.\n 13. mai - Stevie Wonder, amerikanskur sangari og sangskrivari.\n 18. juni - Hanus G. Johansen, f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nasmi\u00f0ur\n 11. august - Steve Wozniak, amerikanskur teldusnillingur\n 22. august - K\u00e1ri P., f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nasmi\u00f0ur\n 25. august - J\u00f3gvan Isaksen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 8. oktober - Lasse Klein, f\u00f8royskur politikari\n 1. november - Gerhard Lognberg, f\u00f8royskur politikari\n 5. november - Thorbj\u00f8rn Jagland, norskur politikari.\n 20. mars - William Hurt, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n\nAndl\u00e1t \n 2. januar - Emil Jannings, t\u00fdskur sj\u00f3nleikari (f. 1884)\n 21. januar - George Orwell, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1903)\n 19. mars - Edgar Rice Burroughs, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1903)\n 3. apr\u00edl - Kurt Weill, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1900)\n 11. september - Jan Christiaan Smuts, su\u00f0urafrikanskur politikari (f. 1870)\n 29. oktober - Gustav V kongur Sv\u00f8r\u00edkis 1907-50 (f. 1858)\n 2. november - George Bernard Shaw, \u00edrskur rith\u00f8vundur (f. 1856)\n 25. november - Johannes Vilhelm Jensen, danskur rith\u00f8vundur (f. 1873)\n 27. desember - Max Beckmann, t\u00fdskur m\u00e1lari (f. 1884)"}
{"id": "2102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1951", "title": "1951", "text": "1951 (MCMLI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n14. oktober - Elduv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 9. juli - Hetland-F\u00f8royar 2-7 (1-4) \u00ed Lerwick\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 19. apr\u00edl - J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gma\u00f0ur.\n 8. apr\u00edl - Geir H. Haarde, \u00edslenskur politikari.\n 21. juli - Robin Williams, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2014)\n\nAndl\u00e1t \n 27. januar - Carl Gustaf Mannerheim, finskur heryvirma\u00f0ur og politikari (f. 1867).\n 6. mai - Hans Andrias Djurhuus, rith\u00f8vundur (f. 1883)"}
{"id": "2103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1952", "title": "1952", "text": "1952 (MCMLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r. Fyrsti dagurin var ein t\u00fdsdagur.\n\nHendingar \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Fr\u00f3\u00f0skaparrit ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nInvisible Man hj\u00e1 Ralph Ellison.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. januar - Malan Marnersd\u00f3ttir er professari \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i (dr.phil).\n 20. apr\u00edl - Finnur Helmsdal\n 22. juni - Elis Poulsen, f\u00f8royskur \u00fatvarpsma\u00f0ur (d. 2019)\n\nAndl\u00e1t \n 23. august - Niclas Johannes Djurhuus, l\u00e6rari og politikari (f. 1865)."}
{"id": "2104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1953", "title": "1953", "text": "1953 (MCMLIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n7. januar - Harry S. Truman, forseti USA, bo\u00f0ar fr\u00e1 at landi\u00f0 hevur framleitt hydrogen bumbur.\n5. februar - Disney filmurin Peter Pan ver\u00f0ur frums\u00fdndur \u00ed filmsh\u00fasum \u00ed USA.\n12. februar - Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 (Norden) ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n28. februar - James Watson og Francis Crick, fr\u00e1 h\u00e1sk\u00falanum University of Cambridge bo\u00f0a fr\u00e1 teirra uppdaging av bygna\u00f0i DNA.\n1. mars - J\u00f3sef Stalin f\u00e6r hjartaslag, \u00edme\u00f0an hann er til d\u00f8gur\u00f0a saman vi\u00f0 n\u00f8krum sovjetiskum r\u00e1\u00f0harrum. Hjartaslagi\u00f0 ger hann lamnan \u00ed h\u00f8gru s\u00ed\u00f0u og uttan vit, til hann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur dey\u00f0ur nakrar dagar seinni.\n17. mars - Fyrsta kjarnorkuv\u00e1pns royndin ver\u00f0ur hildini eini oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Nevada, USA.\n19. mars - Oscars vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0. Hetta er fyrstu fer\u00f0 l\u00f8tan ver\u00f0ur sj\u00f3nvarpa\u00f0, og The Greatest Show on Earth vinnur vir\u00f0isl\u00f8nina fyri besta film.\n26. mars - Jonas Salk bo\u00f0ar fr\u00e1 uppdaging s\u00edni av Polio koppseting.\n29. mai -  Sir Edmund Hillary og Tenzing Norgay ver\u00f0a fyrstir at r\u00f8kka toppin \u00e1 Mount Everest. Arne Vatnhamar var fyrsti f\u00f8royingur at r\u00f8kka toppin. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann 60 \u00e1r seinni, tann 25. mai 2014.\n2. juni - Elizabeth II, Drotning av Bretlandi ver\u00f0ur kr\u00fdnd.\n18. juni - Egyptaland ver\u00f0ur ein republikk.\n20. august - USA gevur Vesturt\u00fdsklandi 382 skip aftur, sum landi\u00f0 hev\u00f0i hertiki\u00f0 \u00ed Seinna heimsbardaga.\n25. august - Maurizio Malvestiti, italskur biskupur.\n4. september - Granskarar uppdaga REM sv\u00f8vnmynstur.\n12. september - John F. Kennedy giftist Jacqueline Lee Bouvier \u00ed Rhode Island, USA.\n30. desember - Fyrstu litsj\u00f3nv\u00f8rpini ver\u00f0a seld \u00ed USA.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n desember - Hugh Hefner \u00fatgevur ta\u00f0 fyrsta Playboy bla\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 Marilyn Monroe sum \"folda \u00fat gentu\", bla\u00f0i\u00f0 selst \u00ed 54.175 eint\u00f8kum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n14. juli - F\u00f8royar-Hetland 5-0 (2-0) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 10. januar - Pat Benetar, amerikonsk songkvinna\n 26. januar - Anders Fogh Rasmussen, danskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og FN a\u00f0alskrivari.\n 5. apr\u00edl - J\u00f3anes Nielsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 18. apr\u00edl - Rick Moranis, kanadiskur skemtari og sj\u00f3nleikar (Honey, I shrunk the kids)\n 6. mai - Tony Blair, enskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 16. mai - Pierce Brosnan, \u00edrskur sj\u00f3nleikari (James Bond)\n 13. juni - Tim Allen, amerikanskur sj\u00f3nleikar (Home Improvement)\n 22. juni - Cindi Lauper, amerikonsk songkvinna\n 9. juli - Martin N\u00e6s, f\u00f8royskur b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og rith\u00f8vundur\n 22. september - S\u00e9gol\u00e8ne Royal, franskur politikari\n 8. desember - Kim Basinger, amerikanskur sj\u00f3nleikari (L.A. Confidential)\n\nAndl\u00e1t \n1. januar - Hank Williams, amerikanskur countrysangari\n5. mars - J\u00f3sef Stalin"}
{"id": "2105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1954", "title": "1954", "text": "1954 (MCMLIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 30. juni - Full s\u00f3larmyrking\n 8. november - L\u00f8gtingsval\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. mai - John Michael Talbot, amerikanskur munkur, t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari\n 21. september - Shinzo Abe, fyrrverandi japanskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 2022).\n\nAndl\u00e1t \n 15. apr\u00edl - Ernst Krenn.\n 30. juni - Andrass Samuelsen, l\u00f8gma\u00f0ur \u00e1rini 1948-1950.\n 3. november - Henri Matisse"}
{"id": "2106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1955", "title": "1955", "text": "1955 (MCMLV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 12. mars - F\u00f8roya Realkreditstovnur (Realurin) var\u00f0ur stovna\u00f0ur vi\u00f0 l\u00f3g nr. 60.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 9. juli - Hetland-F\u00f8royar 1-0 (0-0) \u00ed Lerwick.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 28. februar - Gilbert Gottfried, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (d. 2022).\n 2. apr\u00edl - Karolina Matras, s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur\n 20. juli - Egidio Miragoli, italskur biskupur.\n 6. september - Finnbogi Arge landsst\u00fdrisma\u00f0ur\n 10. desember - Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8\n\nAndl\u00e1t \n30. september - James Dean, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Rebel Without a Cause) (f. 1931)\n12. august - Thomas Mann, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f. 1875)"}
{"id": "2107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1956", "title": "1956", "text": "1956 (MCMLVI) var eitt skot\u00e1r, eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum var fyrsti dagurin ein sunnudagur.\n\nHendingar \n V\u00edkingagravir ver\u00f0a funnar \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edk - fyrstu v\u00edkingagravir, sum ver\u00f0a funnar \u00ed F\u00f8royum. \n Marokko og Tunesia \u00ed Nor\u00f0urafrika ver\u00f0a sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug r\u00edki.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nThe Cairo Triology hj\u00e1 Naguib Mahfouz.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 18. mars - Ingemar Stenmark, svenskur sk\u00ed\u00f0rennari\n 30. apr\u00edl - Lars von Trier, danskur leikstj\u00f3ri\n 30. mai - David Sassoli, italskur politikari, sitandi tingforma\u00f0ur \u00ed Evropatinginum (d. 2022)\n 25. juni - Anthony Bourdain, amerikanskur kokkur (d. 2018)\n 18. juni - Mikkjal S\u00f8rensen, f\u00f8royskur politikari\n 30. juli - Kristin Michelsen, f\u00f8royskur politikari\n\nAndl\u00e1t \n 14. august \u2013 Bertolt Brecht, t\u00fdskur yrkjari, h\u00f8vundur og leikskald (f. 1898)"}
{"id": "2108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1957", "title": "1957", "text": "1957 (MCMLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 6. februar - \u00datvarp F\u00f8roya ver\u00f0ur alment tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak.\n 4. oktober - Sovjetsamveldi\u00f0 skj\u00fdtur fyrsta fylgisveinin Sputnik 1 \u00fat \u00ed r\u00famdina. \n 20. oktober - Dals kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n\n Hondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Tjaldur ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \n\n Endgame hj\u00e1 Samuel Beckett. L'exil et le royaume hj\u00e1 Albert Camus.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\n 21. juli - F\u00f8royar-Hetland 4-1 (1-1) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 13. februar - Uni N\u00e6s, d\u00f3mpr\u00f3stur F\u00f8roya\n 10. mars - Osama bin Laden, saudi-arabiskur yvirgangsma\u00f0ur (d. 2011)\n 4. apr\u00edl - Aki Kaurism\u00e4ki, finskur filmsleikstj\u00f3ri\n 15. oktober - T\u00f3roddur Poulsen, f\u00f8royskur yrkjari\n\nAndl\u00e1t \n 14. januar \u2013 Humphrey Bogart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1899).\n 2. mai \u2013 Joseph McCarthy, amerikanskur politikari (f\u00f8ddur 1908).\n 20. september - Jean Sibelius, finskt t\u00f3naskald (f\u00f8ddur 1865).\n 21. september \u2013 Haakon 7., norskur kongur (f\u00f8ddur 1872).\n 28. oktober \u2013 Ernst Gr\u00e4fenberg, tyskur kvinnul\u00e6kni (f\u00f8ddur 1881).\n 29. oktober \u2013 Louis B. Mayer, amerikanskur filmsframlei\u00f0ari (f\u00f8ddur 1884)."}
{"id": "2109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1958", "title": "1958", "text": "1958 (MCMLVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 8. november - l\u00f8gtingsval\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nThings fall apart hj\u00e1 Chinua Achebe.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 9. januar - Mehmet Al\u00ec Ag\u00e7a, turkiskur yvirgangsma\u00f0ur\n 26. februar - Michel Houellebecq, franskur rith\u00f8vundur\n 21. februar - Mary Chapin Carpenter, amerikonsk countrysangarinna\n 10. mars - Sharon Stone, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 14. mars - Albert II, f\u00farsti av Monaco\n 20. mars - Holly Hunter, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 29. apr\u00edl - Michelle Pfeiffer, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 29. mai - Annette Bening, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 7. juni - Prince, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari (d. 2016)\n 30. juli - Kate Bush, bretsk sangarinna\n 16. august - Madonna (Louise Veronica Ciccone), amerikonsk songkvinna\n 29. august - Michael Jackson, amerikanskur sangari (d. 2009)\n 22. september - Andrea Bocelli, italskur sangari \n 8. oktober - Ursula von der Leyen, t\u00fdskur politikari \n 17. oktober - Alan Jackson, amerikanskur sangari \n 20. oktober - Viggo Mortensen, danskur sj\u00f3nleikari, t\u00f3nleikari, yrkjari, m\u00e1lari og myndama\u00f0ur\n 10. desember - Cornelia Funke, t\u00fdskur rith\u00f8vundur\n\nAndl\u00e1t \n 25. mai - Steinn Steinarr, \u00edslendskur yrkjari  (f. 1908)\n 26. mai - Ruth Smith, f\u00f8royskur m\u00e1lari og teknari (f. 1913)\n 16. juni - Imre Nagy, ungarskur politikari (f. 1896)\n 14. august - Fr\u00e9d\u00e9ric Joliot-Curie, franskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1900)\n 26. august - Ralph Vaughan Williams, enskt t\u00f3naskald (f. 1872)"}
{"id": "2110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1959", "title": "1959", "text": "1959 (MCMLIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n1. januar - Einar\u00e6\u00f0isharrin Fulgencio Batista fl\u00fdggjar fr\u00e1 Havanna \u00ed Kuba, n\u00fa styrki Fidel Castros veksur.\n 2. januar - Herur Fidels Castro kemur til Havanna, Kuba.\n 3. januar - Alaska ver\u00f0ur stakr\u00edki nummar 49 \u00ed USA.\n 4. januar - Uppreistrarf\u00f3lk leidd av Che Guevara koma til Havanna, Kuba.\n 42 f\u00f3lk lata l\u00edv \u00ed Kongo \u00ed einum matbardaga \u00ed millum l\u00f8greglumenn og lutakarar \u00e1 r\u00e1\u00f0stevnu hj\u00e1 Abako felagskapinum.\n 6. januar - Fidel Castro kemur til Havanna \u00ed Kuba.\n 8. januar - Charles de Gaulle ver\u00f0ur forseti \u00ed Fraklandi.\n 9. januar - Petur Mohr Dam ver\u00f0ur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 12. januar - Motown Records ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Detroit, Michigan \u00ed USA.\n 13. januar - Kubanskir kommunistar avr\u00e6tta 71 fylgjarar av fyrrverandi einar\u00e6\u00f0isharranum Fulgencio Batista.\n 21. januar - Evropeiski Mannar\u00e6ttindad\u00f3mst\u00f3lurin ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n 30. januar - Danska fer\u00f0amannaskipi\u00f0 MS\u00a0Hans Hedtoft, rakar isfjall \u00e1vegis til Keypmannahavnar fr\u00e1 Gr\u00f8nlandi. Skipi\u00f0 s\u00f8kkur og \u00f8ll 95 umbor\u00f0 lata l\u00edv.\n1. februar - Atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sla \u00ed Sveis ni\u00f0urstemmar valr\u00e6tt til kvinnur.\n 3. februar - Flogfar vi\u00f0 t\u00f3nleikarunum Buddy Holly, Ritchie Valens, og The Big Bopper dettur ni\u00f0ur \u00ed Iowa, USA. Allir tr\u00edggir og flogskipari teirra lata l\u00edv. Vanlukkan ver\u00f0ur seinni kend sum \"The Day the Music Died\".\n 18. februar - Kvinnur hava valr\u00e6tt fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Nepal.\n 9. mars - Fyrsta Barbie dukkan kemur \u00e1 markna\u00f0in.\n 11. mars - Holland vinnur Eurovision Song Contest vi\u00f0 sanginum Een beetje.\n 6. apr\u00edl - 31. Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur hildin \u00ed Hollywood. Gigi vinnur hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri besta film.\n 27. apr\u00edl - Liu Shaoqi ver\u00f0ur valdur statslei\u00f0ari \u00ed Kina. Hann tekur vi\u00f0 av Mao Zedong.\n 30. juni - 21 n\u00e6mingar lata l\u00edv, og meir enn 100 ver\u00f0a mei\u00f0sla\u00f0i t\u00e1 eitt amerikanskt kr\u00edgsflogfar dettur ni\u00f0ur og rakar Miamori Elementary School \u00e1 japonsku oynni Okinawa. Flogskiparin kl\u00e1rar at sleppa s\u00e6r \u00far flogfarinum \u00e1\u00f0renn stoytin.\n 15. juli - Verkafall tekur seg upp \u00edmillum st\u00e1l arbei\u00f0arar \u00ed USA.\n 8. august - Fl\u00f3\u00f0 \u00ed Teivan hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 2.000 lata l\u00edv. \n 15. august - Kypros f\u00e6r fullveldi.\n 21. august - Hawaii ver\u00f0ur statur nummar 50 \u00ed USA.\n 24. august - Kypros ver\u00f0ur limur \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0unum.\n 16. september - Fyrsta kopimaskinan kemur \u00e1 markna\u00f0in. Talan er um eina Xerox 914.\n26. september -  Tropiska \u00f3dnin \"Vera\" rakar Japan, og ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0 at 5.098 lata l\u00edv, 38.921 ver\u00f0a mei\u00f0sla\u00f0i, og 1.533.000 ver\u00f0a heimleys.\n 29. oktober - Teknir\u00f8\u00f0sfigururin Asterix ver\u00f0u at s\u00edggja fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed fransk-belgiska myndar\u00f8\u00f0sbla\u00f0num Pilote.\n 31. oktober - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Kongo.\n 1. november - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Ruanda.\n 14. desember - Makarios III ver\u00f0ur valdur fyrsti forseti Kypros.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Sokkabuksur koma \u00e1 markna\u00f0in.\n Fyrsti HIV smitta\u00f0i pers\u00f3nur vita\u00f0 er um doyr \u00ed Kongo \u00ed Afrika.\n Kaspiski tikarin doyr \u00fat \u00ed Iran.\n \u00cdslenska l\u00f8greglan arbei\u00f0ir vi\u00f0 fyrsta \u00e1lvarsliga r\u00fasevnism\u00e1linum \u00ed Reykjav\u00edk. \n Cadillac \u00e1rgangur 1959 kemur \u00e1 markna\u00f0in.\n\nList\n\nFilmar \n Sleeping Beauty (Tornir\u00f3sa) hj\u00e1 Walt Disney (Frums\u00fdndur 29. januar)\n Ben-Hur vi\u00f0 Charlton Heston \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum. (Frums\u00fdndur 18. november) Filmurin vinnur 11 Oscars-vir\u00f0isl\u00f8nir. Eitt met sum ikki ver\u00f0ur javna\u00f0 fyrr enn 39 \u00e1r seinni \u00ed 1998 av filminum Titanic hj\u00e1 filmsleikstj\u00f3ranum James Cameron.\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \n CBS byrjar at v\u00edsa sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina The Twilight Zone (Frums\u00fdnd 2. oktober) R\u00f8\u00f0in ver\u00f0ur send \u00ed 5 \u00e1r fr\u00e1 1959 - 1964.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 2. mai -  FA-Cup finala \u00ed Englandi: Nottingham Forest-Luton Town 2\u20131 (2-0) \u00e1 Wembley v\u00f8llinum \u00ed London. \n 3. juni - UEFA-Cup finala: Real Madrid - Stade Reims 2\u20130 (2-0) \u00ed Stuttgart, T\u00fdsklandi \n 29. juli - F\u00f8royar-\u00cdsland (B) 2-5 (1-3) \u00ed T\u00f3rshavn, F\u00f8royum. \n 18. august - Hetland-F\u00f8royar 1-4 (0-4) \u00ed Lerwick, Hetlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n12. januar - Per H\u00e5kan Gessle, svenskur t\u00f3nleikari (Roxette)\n 22. februar -  Kyle MacLachlan, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Twin Peaks)\n 16. mars - Jens Stoltenberg, norskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 18. mars - Luc Besson, franskur filmsleikstj\u00f3ri  (The Fifth Element)\n 3. apr\u00edl - David Hyde Pierce, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Frasier)\n 15. apr\u00edl - Emma Thompson, enskur sj\u00f3nleikari (Sense and Sensibility)\n 17. apr\u00edl - Sean Bean, enskur sj\u00f3nleikari (The Lord of The Rings)\n 22. mai - Morrissey, enskur sangari\n 29. mai - Rupert Everett, enskur sj\u00f3nleikari (My Best Friend's Wedding)\n 11. juni - Hugh Laurie, enskur sj\u00f3nleikari (House M.D.)\n 12. juli - P\u00f3l \u00e1 Kletti, foroyskur rith\u00f8vundur (d. 2021).\n 26. juli - Kevin Spacey, amerikanskur sj\u00f3nleikari (American Beauty)\n 7. oktober - Simon Cowell, enskur t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari og sj\u00f3nvarpsd\u00f3mari.\n 5. november - Bryan Adams, kanadiskur sangari.\n22. desember - R\u00f3sa samuelsen, l\u00f8gtingskvinna\n\n 31. desember - Val Kilmer, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Batman Forever)\n\nAndl\u00e1t \n3. februar \nBuddy Holly, amerikanskur rokksangari. (f. 1936)\nRitchie Valens, amerikanskur rokksangari (f. 1941)\nThe Big Bopper (J.P. Richardson), amerikanskur rokksangari (f. 1930)\n17. juli - Billie Holiday, amerikonsk songkvinna. (f. 1915)\n\nKeldur"}
{"id": "2111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20november", "title": "1. november", "text": "1. november er dagur 305 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum, (dagur 306 um skot\u00e1r er). 60 eru dagar eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Alhalgunadagur (ella Allahalgannadagur) og ver\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum hildin sum minningardagur teirra sj\u00f3l\u00e1tnu.\n Hendingar \n\n 1512 - Michelangelo var li\u00f0ugur at m\u00e1la lofti\u00f0 \u00ed Sixtinska kappellinum, og ta\u00f0 var s\u00fdnt fram. \n 1893 -Jens \u00ed Dali og Jens Mohr byrja skiparask\u00fala - sum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini ver\u00f0ur F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fali.\n 1948 - Klaksv\u00edkar sj\u00f3manssk\u00fali settur \u00e1 stovn.\n 1982 - Smyril Line ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n 1993 - Maastricht-s\u00e1ttm\u00e1lin kom \u00ed gildi, og Evropasamveldi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0.  \n 1998 - Evropeiski mannar\u00e6ttindad\u00f3mst\u00f3lurin stovna\u00f0ur.\n 2006 - Fr\u00edhandilsavtalan millum F\u00f8roya og \u00cdslands, eisini nevnt \u00cdslandss\u00e1ttm\u00e1lin, kom \u00ed gildi.\n\n F\u00f8\u00f0ingar \n1871 - Stephen Crane, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1900)\n1880 - Alfred Wegener (d. 1930)\n 1941 - Uffe Ellemann-Jensen, danskur politikari (Venstre) (d. 2022).\n1942 - Marcia Wallace, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2013)\n1950 - Gerhard Lognberg, foroyskur politikari.\n1962 - Magne Furuholmen, norskur t\u00f3nleikari.\n1962 - Anthony Kiedis, amerikanskur sangari.\n1968 - Guttorm S\u00f8rensen, f\u00f8royskur rennari (d. 2021).\n1972 - Toni Collette, avstralsk sj\u00f3nleikarinna.\n1973 - Aishwarya Rai, indisk sj\u00f3nleikarinna.\n\n Andl\u00e1t \n1903 - Theodor Mommsen, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f. 1817)\n1968 - Georgios Papandreou, grikskur politikari (f. 1888)\n\n Halgidagar og merkisdagar \n Allahalgannadagur, ver\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum hildin sum Minningardagur teirra sj\u00f3l\u00e1tnu.\n Alheims vegandagur (World Vegan Day)\n Tj\u00f3\u00f0ardagur (Antigua og Barbuda)\n\nNovember, 01."}
{"id": "2112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20november", "title": "2. november", "text": "2. november er dagur 306 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 307 um skot\u00e1r er). 59 eru dagar eftir av \u00e1rinum. Haruvei\u00f0it\u00ed\u00f0in byrjar 2. november (til 31. desember).\n\nHendingar \n 1889 - Nor\u00f0urdakota og Su\u00f0urdakota gerast 39indi og 40indi statur \u00ed USA.\n 1898 - Fyrsti \"Cheerleading\" b\u00f3lkurin ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn \u00ed Minnesota h\u00e1sk\u00falanum \u00ed USA, t\u00e1 Johnny Campell lei\u00f0ir fj\u00f8ldina at koyra \u00e1 sk\u00falali\u00f0i\u00f0 \u00ed amerikonskum f\u00f3tb\u00f3lti.\n 1912 - Bulgaria vinnur \u00e1 Ottomanveldinum \u00ed bardaganum um Lule Burgas, sum er tann bl\u00f3\u00f0ugasti bardagin \u00ed fyrra Balkankr\u00edgnum.\n 1914 - Fyrri heimsbardagi: Russland l\u00fdsir yvir kr\u00edggi \u00edm\u00f3ti Ottomanveldinum.\n 1930 - Haile Selassie ver\u00f0ur kr\u00fdndur keisari av Etiopia.\n 1936 - Kanadiska kringvarpi\u00f0  ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1936 - Bretska kringvarpi\u00f0 (BBC) byrjar at senda sj\u00f3nvarp. Sj\u00f3nvarpst\u00f8\u00f0in BBC1 sendir enn tann dag \u00ed dag.\n 1944 - Erwin Rommel marsk\u00e1lkur beinir fyri s\u00e6r, eftir at vera handtikin fyri at hava veri\u00f0 uppi\u00ed, t\u00e1 i\u00f0 miseydna\u00f0 roynd var\u00f0 gj\u00f8rd at beina fyri t\u00fdska F\u00f8raranum, Adolf Hitler.\n 1953 - Tingi\u00f0 \u00ed Pakistan endurnevnir landi\u00f0: Islamska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Pakistan.\n 1957 - Amerikanska rock'n roll stj\u00f8rnan Elvis Presley setur met vi\u00f0 \u00e1tta stakpl\u00e1tum \u00ed senn \u00e1 amerikanska top 30 listanum.\n 1963 - Su\u00f0urvjetnamiski forsetin Ng\u00f4 \u0110\u00ecnh Di\u1ec7m ver\u00f0ur avr\u00e6tta\u00f0ur \u00ed einum herna\u00f0arligum kvetti.\n 1964 - Saud kongur av Savdiarabia ver\u00f0ur koyrdur fr\u00e1 \u00ed einum familjukvetti, og skiftur \u00fat vi\u00f0 h\u00e1lvbeiggja s\u00edn Faisal.\n 1965 - 31 \u00e1ra gamli Norman Morrison setur eld \u00e1 seg sj\u00e1lvan framman fyri inngongdina av Pentagon, fyri at m\u00f3tm\u00e6la n\u00fdtslu av napalm \u00ed Vjetnamkr\u00edgnum.\n 1966 - The Cuban Adjustment Act kemur \u00ed gildi. L\u00f3gin gevur 123.000 kubanarum m\u00f8guleika at s\u00f8kja um amerikanskan r\u00edkisborgaraskap.\n 1977 - SMS letur upp.\n 1983 - Rockarafelagsskapurin Hells Angels ver\u00f0ur banna\u00f0ur \u00ed Vesturt\u00fdsklandi.\n 1992 - F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992 ver\u00f0ur stovna\u00f0ur. R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins - R\u00fasan - letur upp.\n 2004 - George W. Bush forseti endurvinnur forsetasessin vi\u00f0 John Kerry sum demokratiskum m\u00f3tvalevni.\n 2007 -  \u00cdmillum 50.000 og 100.00 f\u00f3lk ganga m\u00f3tm\u00e6lisgongd \u00ed Tbilisi \u00ed Georgia, fyri at m\u00f3tm\u00e6la \u00ed georgiansku tinglei\u00f0sluni\n 2013 - Gerhard Lognberg ver\u00f0ur koyrdur \u00far Javna\u00f0arflokkinum av flokslei\u00f0sluni.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1755 - Marie Antoinette, fronsk drotning, kona Ludvik 16. (d. 1793)\n 1795 - James K. Polk, amerikanskur forseti (d. 1849)\n 1865 - Warren G. Harding, amerikanskur forseti (d. 1923)\n 1913 - Burt Lancaster, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1994)\n 1938 - Sof\u00eda drotning av Spania, sponsk drotning\n 1961 - k.d. lang, kanadiskur countrysangari og sangskrivari\n 1965 - Shah Rukh Khan, indiskur sj\u00f3nleikari\n 1966 - David Schwimmer, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1974 - Nelly, amerikanskur rappari og sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1950 - George Bernard Shaw, \u00edrskur rith\u00f8vundur og Nobelpr\u00edsvinnari (f. 1856)\n 1996 - Eva Cassidy, amerikonsk sangkvinna (f. 1963)\n\nNovember, 02."}
{"id": "2113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20november", "title": "3. november", "text": "3. november er dagur 307 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 308 um skot\u00e1r er). 58 eru dagar eftir av \u00e1rinum. \n\nDagurin eitur Hubertus. Hubertus, dey\u00f0ur \u00e1r 727. Var biskupur \u00ed Maastricht eftir Lambertus. Var tiltikin vei\u00f0ima\u00f0ur og gj\u00f8rdist verndarhalgimenni hj\u00e1 \u00f8llum vei\u00f0imonnum. Halgis\u00f8gan sigur, at hann leg\u00f0i vei\u00f0ifer\u00f0irnar av, t\u00e1 i\u00f0 hann ein dagin s\u00e1 ein hj\u00f8rt vi\u00f0 einum l\u00fdsandi krossi millum hornini. \u00cd mongum londum ver\u00f0a havdar sonevndar hubertusvei\u00f0ifer\u00f0ir. Haruskj\u00f3tingin \u00ed F\u00f8royum, sum er um hetta mundi\u00f0, kann sigast at vera ein leivd av hesum si\u00f0i.\n\nHendingar \n 1493 - Kristoffur Kolumbus finnur oynna Dominica \u00ed Karibia undir a\u00f0ru fer\u00f0 s\u00edni og stutt eftir eisini Guadeloupe.\n 1793 - Rith\u00f8vundurin og kvinnur\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0skonan Olympe de Gouges (f\u00f8dd Maria Gouze 7. mai 1748) ver\u00f0ur d\u00f8md sek \u00ed svikager\u00f0 og ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) \u00ed Paris. \n 1819 - Imperiumi\u00f0 Eystur\u00edki-Ungarn ver\u00f0ur upployst.\n 1935 - Georg 2. kongur vendir aftur til Grikkaland eftir eina f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u.\n 1948 - Harry Truman ver\u00f0ur valdur til 33. foresta \u00ed USA.\n 1957 - Sovjetsamveldi\u00f0 sendir upp Sputning 2 vi\u00f0 fyrsta dj\u00f3rinum \u00ed r\u00famdini: Hundinum Laika.\n 1970 - Marxisturin Salvador Allende tekur vi\u00f0 sum forseti \u00ed Kili.\n 1978 - Forsetin \u00ed Uganda, Idi Amin, bj\u00f3\u00f0ar s\u00e6r fram at loysa marknastr\u00ed\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 grannalandi\u00f0 Tansania vi\u00f0 einum boksidysti millum forsetarnar \u00ed londunum b\u00e1\u00f0um.\n 1985 - Tveir franskir agentar ver\u00f0a d\u00f8mdir sekir \u00ed at hava s\u00f8kt skipi\u00f0 \"Rainbow Warrior\" hj\u00e1 Greenpeace. \u00cd hesum sambandi doyr ein myndama\u00f0ur umbor\u00f0. Teir f\u00e1 10 \u00e1ra fongsul.\n 1988 - Undir einum post\u00e1ni \u00ed Keypmannahavn drepur Blekingegadebandin ein l\u00f8greglumann og sleppa avsta\u00f0 vi\u00f0 10 milli\u00f3num kr\u00f3num.\n 1992 - Bill Clinton vinnur forsetavali\u00f0 vi\u00f0 st\u00f3rsigri \u00e1 George H. W. Bush. Clinton f\u00e6r 43 prosent, Bush 38 prosent og Ross Perot 19 prosent.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1852 - Meiji, japanskur keisari (d. 1912)\n 1921 - Charles Bronson, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2003)\n 1926 - Valdas Adamkus, litaviskur forseti.\n 1945 - Gerd M\u00fcller, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2021)\n 1948 - Lulu, skotsk songkvinna.\n 1952 - Roseanne Barr, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1954 - Henri Matisse, franskur m\u00e1lari (f. 1869)\n\nNovember, 03."}
{"id": "2114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20november", "title": "4. november", "text": "4. november er dagur 308 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 309 um skot\u00e1r er). 57 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2014 - Andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi l\u00f8gdu fram uppskot um mis\u00e1lit \u00e1 Johan Dahl, landsst\u00fdrismann \u00ed vinnum\u00e1lum, fyri hansara handfaring av m\u00e1linum um Strandfaraskip Landsins \u00ed 2013, t\u00e1 i\u00f0 stovnurin br\u00fakti 4,4 milli\u00f3nir meira enn j\u00e1tta\u00f0 var. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin hev\u00f0i ikki bi\u00f0i\u00f0 um eykaj\u00e1ttan og ikki sett sparingar \u00ed verk. Uppskoti\u00f0 um mis\u00e1lit fall vi\u00f0 17 atkv\u00f8\u00f0um \u00edm\u00f3ti, 14 fyri og 2 blonkum atkv\u00f8\u00f0um. \u00d8ll \u00ed andst\u00f8\u00f0uni atkv\u00f8ddu fyri, J\u00e1kup Mikkelsen \u00far F\u00f3lkaflokkinum, var tann einasti \u00far samgonguni, i\u00f0 atkv\u00f8ddi fyri, me\u00f0an Rodmundur Nielsen og Brandur Sandoy atkv\u00f8ddu blankt.\n 2007 - Hoyv\u00edkar kirkja v\u00edgd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1575 - Guido Reni, italskur malari (d. 1642)\n 1916 - Walter Cronkite (d. 2009)\n 1932 - Thomas Klestil, forseti Eysturr\u00edkis (d. 2004)\n 1937 - Loretta Swit, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1946 - Laura Bush, amerikanskt forsetavalevni.\n 1955 - Matti Vanhanen, finskur politikari.\n 1957 - Tony Abbott, avstralskur politikari.\n 1969 - Matthew McConaughey, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1970 - Malena Ernman, svensk songkvinna.\n 1985 - Marcell Jansen, tyskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1847 - Felix Mendelssohn, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1809)\n 1995 - Yitzhak Rabin, \u00edsraelskur politikari (f. 1922)\n 2008 - Michael Crichton, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1942)\n 2020 - Ken Hensley, bretskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari (f. 1945)\n\nNovember, 04."}
{"id": "2115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20november", "title": "5. november", "text": "5. november er dagur 309 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 310 um skot\u00e1r er). 56 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1899 - F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n 1998 - L\u00f8gtingsl\u00f3g um Realin ver\u00f0ur samtykt. Vi\u00f0 hesum er Realurin, i\u00f0 higartil hevur veri\u00f0 danskur,  yvirtikin av f\u00f8royskum myndugleikum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1913 - Vivien Leigh, bretsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1967)\n 1918 - Regin Dahl, f\u00f8royskt skald (d. 2007)\n 1929 - Lennart Johansson, svenskur \u00edtr\u00f3ttarlei\u00f0ari (d. 2019)\n 1931 - Ike Turner, amerikanskur sangari (d. 2007).\n 1936 - Uwe Seeler, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2022).\n 1941 - Art Garfunkel, amerikanskur sangari.\n 1950 - Thorbj\u00f8rn Jagland, norskur politikari.\n 1959 - Bryan Adams, kanadiskur sangari.\n 1962 - Turid Birkeland, norskur politikari (d. 2015)\n 1986 - Kasper Schmeichel, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1879 - James Clerk Maxwell, skotskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1831)\n 1977 - Ren\u00e9 Goscinny, franskur teknir\u00f8\u00f0srith\u00f8vundur (f. 1926)\n 1989 - Vladimir Horowitz, ukrainsk-amerikanskur klaverleikari (f. 1903)\n 2013 - Svenning Tausen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1936)\n\nNovember, 05."}
{"id": "2116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20november", "title": "6. november", "text": "6. november er dagur 310 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 311 um skot\u00e1r er). 55 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1632 - Svenski kongur Gustaf II Adolf var\u00f0 myrdur \u00ed L\u00fctzen\n 1861 - Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0: Jefferson Davis er valdur forseti \u00ed Confederate States of America.\n 1917 - Vladimir Lenin gj\u00f8rdist statslei\u00f0ari \u00ed Russiska SFSR, sum \u00ed 1922 var\u00f0 stovna\u00f0 sum Sovjetsamveldinum. Hann var statslei\u00f0ari Sovjets til hann anda\u00f0ist \u00ed 1924\n 1935 - Hawker Hurricane fl\u00fdgur fyrstu fer\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1494 - Suleiman mikli (d. 1566)\n 1550 - Karin M\u00e5nsdotter, svensk drottning (d. 1612)\n 1854 - John Philip Sousa, amerikanskt t\u00f3naskald (d. 1932)\n 1928 - Agnar Nielsen, fyrrverandi stj\u00f3ri \u00e1 Vestmanna skipasmi\u00f0ju og l\u00f8gtingsma\u00f0ur (SB) (d. 2020).\n 1942 - Elsa Funding, fyrsti f\u00f8royski kvinnuligi prestur.\n 1946 - Sally Field, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1954 - Karin Fossum, norskur rith\u00f8vundur.\n 1970 - Ethan Hawke, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1988 - Emma Stone, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1988 - Conchita Wurst, eystur\u00edkskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 1893 - Pjotr Iljitj Tjajkovski, russiskt t\u00f3naskald (f. 1840)\n 1895 - Luigi Giuseppe Lasagna, italskur biskupur (f. 1850)\n 2016 - Marc Sleen, belgiskur teknari og teknir\u00f8\u00f0rith\u00f8vundur (f. 1922) \n\nNovember, 06."}
{"id": "2117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20november", "title": "7. november", "text": "7. november er dagur 311 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 312 um skot\u00e1r er). 54 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2007 - Finskur mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falan\u00e6mingur skj\u00fdtur og drepur 8 f\u00f3lk \u00e1 Jokelask\u00falanum \u00ed Tuusula, 50 km nor\u00f0anfyri Helsinki \u00ed Finnlandi.\n 2013 - \u00d3dnin Haiyan rakti oynna Samar \u00ed Filipsoyggjunum og f\u00f3r s\u00ed\u00f0an v\u00ed\u00f0ari vestureftir. \u00d3dnin var mett at vera tann har\u00f0asta yvirh\u00f8vur av uppm\u00e1ldum \u00f3dnum, sum hava rakt land vi\u00f0 eini vindmegi \u00e1 315 km/h (87,5 m/s). \u00d3dnin rakti meinast Micronesia og Palau og Filipsoyggjar. \u00d3dnin var eisini nevnd Supertyfon Yolanda.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1728 - James Cook (d. 1779).\n 1867 - Marie Curie (d. 1934)\n 1878 - Lise Meitner (d. 1968)\n 1879 - Lev Trotskij, sovjet-russiskur politikari (d. 1940) \n 1913 - Albert Camus, franskur rithovundur (d. 1960)\n 1926 - Joan Sutherland, avstrolsk operusongkvinna (d. 2010)\n 1943 - Joni Mitchell, kanadisk songkvinna.\n 1978 - Rio Ferdinand, enskur fotboltsleikari.\n 1990 - David de Gea, spanskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1962 - Eleanor Roosevelt, amerikonsk forsetavalevni (f. 1884)\n1980 - Steve McQueen, amerikanskur sjonleikari (f. 1930)\n2014 - T\u00f3rbj\u00f8rn Poulsen (f. 1932)\n2016 - Leonard Cohen, kanadiskur sangari og skald (f. 1934)\n\nNovember, 07."}
{"id": "2118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20november", "title": "8. november", "text": "8. november er dagur 312 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 313 um skot\u00e1r er). 53 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1966 - L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum\n1988 - L\u00f8gtingsval\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 30 - Nerva, keisari \u00ed R\u00f3m (d. 98).\n 1847 - Bram Stoker, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1912).\n 1900 - Margaret Mitchell, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1949).\n 1927 - Patti Page, amerikonsk songkvinna (d. 2013).\n 1935 - Alain Delon, franskur sj\u00f3nleikari.\n 1947 - Minnie Riperton, amerikonsk songkvinna (d. 1979).\n 1954 - Kazuo Ishiguro, japansk-bretskur rith\u00f8vundur.\n 1972 - Aksel V. Johannesen, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur.\n 1981 - Joe Cole, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1968 - Petur Mohr Dam, l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (f. 1898).\n 1986 - Vyacheslav Molotov, russiskur politikari (f. 1890).\n\nNovember, 08."}
{"id": "2119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20november", "title": "9. november", "text": "9. november er dagur 313 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 314 um skot\u00e1r er). 52 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1989 - Berlinm\u00farurin, sum hevur byrgt Vesturberlin av fr\u00e1 Eysturt\u00fdsklandi, fellur.\n 2002 - Pia Kj\u00e6rsgaard, lei\u00f0ari \u00ed Dansk Folkeparti, ver\u00f0ur \u00e1k\u00e6rd fyri at hava broti\u00f0 v\u00e1pnal\u00f3gina. Dagin fyri hevur hon h\u00f3tt eina kvinnu vi\u00f0 piparsprayi, sum skelda\u00f0i hana \u00fat.\n 2013 - 9. november letur n\u00fdtt r\u00f8ktarheim upp \u00ed Klaksv\u00edk, Heimi\u00f0 vi\u00f0 V\u00e1gna.\n 2013 - Sk\u00falin \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i h\u00e1t\u00ed\u00f0arheldur, at ein \u00fatbygging \u00e1 1100 fermetrar n\u00fa er li\u00f0ug og kann takast \u00ed br\u00fak. Hin eldri parturin av sk\u00falanum var bygdur \u00ed 1986.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1818 - Ivan Turgenev, russiskur rith\u00f8vundur (d. 1883).\n 1841 - Edvard VII, bretskur kongur (d. 1910)\n 1914 - Hedy Lamarr, eysturikst sjonleikarinna (d. 2000).\n 1918 - Spiro Agnew, amerikanskur varaforseti (d. 1996).\n 1934 - Ingvar Carlsson, svenskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 1986-91 og 1994-96.\n 1934 - Carl Sagan (d. 1996).\n 1936 - Mary Travers, amerikanskur f\u00f3lkasangari (d. 2009).\n 1948 - Bille August, danskur filmleikstj\u00f3ri.\n 1948 - Luiz Felipe Scolari, brasilskur fotboltsleikari og -stjori.\n 1960 - Andreas Brehme, tyskur fotboltsleikari.\n 1974 - Alessandro Del Piero, italskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1937 - Ramsay MacDonald, bretskur politikari (f. 1866).\n 1940 - Neville Chamberlain, bretskur politikari (f. 1869).\n 1952 - Chaim Weizmann, \u00edsraelskur forseti (f. 1874).\n 1953 - Dylan Thomas, valisiskt skald (f. 1914).\n 1970 - Charles de Gaulle, franskur forseti (f. 1890).\n 2004 - Stieg Larsson, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1954).\n\nNovember, 09."}
{"id": "2120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20november", "title": "10. november", "text": "10. november er dagur 314 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 315 um skot\u00e1r er). 51 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1987 - Atlantsflog var\u00f0 formliga sett \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1483 - Martin Luther (d. 1546).\n 1759 - Friedrich Schiller, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1805).\n 1925 - Richard Burton, valisiskur sj\u00f3nleikari (d. 1984).\n 1928 - Ennio Morricone, italskt t\u00f3naskald.\n 1932 - Roy Scheider, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2008).\n 1955 - Roland Emmerich, t\u00fdskur leikstj\u00f3ri.\n 1969 - Jens Lehmann, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1976 - Steffen Iversen, norskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1977 - Erik Nevland, norskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1977 - Brittany Murphy, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2009).\n 1978 - Nadine Angerer, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1980 - Ragna Patawary, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1980 - Rannv\u00e1 B. Andreasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1938 - Mustafa Kemal Ataturk, turkiskur politikari (f. 1881).\n 1960 - Sverre Patursson (f. 1871).\n 1982 - Leonid Brezhnev, russiskur politikari (f. 1907).\n 2007 - Norman Mailer, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1923).\n 2008 - Miriam Makeba, su\u00f0irafrikonsk songkvinna (f. 1932).\n 2009 - Robert Enke, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1977).\n 2015 - Helmut Schmidt, t\u00fdskur kanslari (f. 1918).\n\nNovember, 10."}
{"id": "2121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20november", "title": "11. november", "text": "11. november er dagur 315 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 316 um skot\u00e1r er). 50 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2008 - Kommunuval\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1821 - Fjodor Dostojevskij, russiskur rith\u00f8vundur (d. 1881).\n 1835 - Matthias Jochumsson, \u00edslendskt t\u00f3naskald (d. 1920).\n 1869 - Viktor Emmanuel 3., italskur kongur (d. 1947).\n 1882 - Gustav 6. Adolf, svenskur kongur (d. 1973).\n 1922 - Kurt Vonnegut, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 2007).\n 1929 - Hans Magnus Enzensberger, t\u00fdskur rith\u00f8vundur.\n 1935 - Bibi Andersson, svensk sj\u00f3nleikarinna (d. 2019)\n 1962 - Demi Moore, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1964 - Calista Flockhart, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1966 - Benedikta Boccoli, italsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1974 - Leonardo DiCaprio, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1978 - Erik Edman, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1983 - Philipp Lahm, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1990 - Tom Dumoulin, ni\u00f0urlendskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1855 - S\u00f8ren Kierkegaard, danskur heimspekingur (f. 1813).\n 1917 - Liliuokalani, havaiisk drotning (f. 1838).\n 2004 - Jassir Arafat, palestineniskur politikari (f. 1929).\n 2021 - Frederik Willem de Klerk, su\u00f0urafrikanskur politikari og forseti (f. 1936)\n\nNovember, 11."}
{"id": "2122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20november", "title": "12. november", "text": "12. november er dagur 316 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 317 um skot\u00e1r er). 49 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\n12. november. Torkil. Teir vita ikki um naka\u00f0 halgimenni vi\u00f0 hesum navni, men ta\u00f0 er komi\u00f0 vi\u00f0 \u00ed danskar \u00e1lmanakkar fr\u00e1 1725. Navni\u00f0 er norr\u00f8nt og er samansett av gudsnavninum T\u00f3rur, og Ketil, sum merkir hattur ella hj\u00e1lmur. Vanligur fyrsti li\u00f0ur \u00ed mongum sta\u00f0arn\u00f8vnum \u00ed F\u00f8royum. Torkil er eitt av teimum f\u00e1u pers\u00f3nsn\u00f8vnunum, sum er funni\u00f0 \u00e1 r\u00fanarsteini \u00ed F\u00f8royum (\u00ed Sandav\u00e1gi).\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1840 - Auguste Rodin, franskur myndah\u00f8ggari (d. 1917).\n 1866 - Sun Yat-sen, kinesiskur politikari (d. 1925).\n 1923 - Loriot (d. 2011).\n 1929 - Michael Ende, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1995).\n 1929 - Grace Kelly, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og prinsessa Monakos (d. 1982).\n 1932 - Jens Pauli Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 2011).\n 1946 - Krister Henriksson, svenskur sj\u00f3nleikari.\n 1948 - Hassan Rouhani, iranskur forseti.\n 1980 - Ryan Gosling, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1982 - Anne Hathaway, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 2010 - Henryk Gorecki, p\u00f3lskt t\u00f3naskald (f. 1933).\n 2013 - John Tavener, enskt t\u00f3naskald (f. 1944).\n\nNovember, 12."}
{"id": "2123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20november", "title": "13. november", "text": "13. november er dagur 317 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 318 um skot\u00e1r er). 48 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2007 - F\u00f3lkatingsval. H\u00f8gni Hoydal \u00far Tj\u00f3\u00f0veldinum og Edmund Joensen \u00far Sambandsflokkinum eru fyrst valdu \u00far F\u00f8royum.\n 2012 - B\u00fd- og bygdar\u00e1\u00f0sval \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 354 - Aurelius Augustin (d. 430)\n 1850 - Robert Louis Stevenson, skotskur rith\u00f8vundur (d. 1894)\n 1899 - Huang Xianfan, kinverskur sagnfr\u00f8\u00f0ingur og professari (d. 1982)\n 1947 - Joe Mantegna, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1955 - Whoopi Goldberg, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1969 - Gerard Butler, skotskur sj\u00f3nleikari.\n 1982 - Kumi Koda, japonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n\nNovember, 13."}
{"id": "2124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20november", "title": "14. november", "text": "14. november er dagur 318 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 319 um skot\u00e1r er). 47 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2014 - EM kvalifikasj\u00f3nsdystur hj\u00e1 monnum: Grikkaland - F\u00f8royar 0-1. J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson skora\u00f0i fyri F\u00f8royar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1840 - Claude Monet, franskur m\u00e1lari (d. 1926).\n 1889 - Jawaharlal Nehru, indiskur politikari (d. 1964).\n 1907 - Astrid Lindgren, svenskur rith\u00f8vundur (d. 2002).\n 1920 - Hans \u00ed Mikladali (Hans Hansen), f\u00f8royskur m\u00e1lari (d. 1970).\n 1948 - Charles III, kongur \u00ed bretska kongsr\u00edkinum\n 1954 - Condoleezza Rice, amerikanskur politikari.\n 1972 - Josh Duhamel, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1984 - Vincenzo Nibali, italskur kapps\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1831 - Georg Wilhelm Friedrich Hegel, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1770)\n 1851 - Johan Henrik Schr\u00f8ter, prestur (f. 1771).\n\nNovember, 14."}
{"id": "2125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20november", "title": "15. november", "text": "15. november er dagur 319 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 320 um skot\u00e1r er). 46 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2010 - Radarin hj\u00e1 Natost\u00f8\u00f0ini \u00e1 Sornfelli ver\u00f0ur sl\u00f8ktur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1738 - William Herschel (d. 1822)\n 1887 - Georgia O'Keeffe, amerikanskur m\u00e1lari (d. 1986)\n 1929 - Ed Asner, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1930 - J. G. Ballard, enskur rith\u00f8vundur (d. 2009).\n 1945 - Anni-Frid Lyngstad, norsk-svensk songkvinna (ABBA)\n 1991 - Shailene Woodley, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1630 - Johannes Kepler (f. 1571)\n\nNovember, 15."}
{"id": "2126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20november", "title": "16. november", "text": "16. november er dagur 320 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 321 um skot\u00e1r er). 45 dagar eru eftir av \u00e1rinum. \u00cd \u00cdslandi ver\u00f0ur dagurin hildin sum \"dagur \u00edslendska tungum\u00e1lsins\".\n\nHendingar \n 1869 - 162 km langa Suez-kanalin, sum bindur Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 og Rey\u00f0ahavi\u00f0 saman, ver\u00f0ur alment tikin \u00ed n\u00fdtslu. Byggingin hevur vart t\u00edggju \u00e1r og kosta\u00f0 120 000 bygningsarbei\u00f0smonnum l\u00edvi\u00f0.\n 1915 - Coca-Cola f\u00e6r einar\u00e6tt til ey\u00f0kendu fl\u00f8skuna - t\u00f3 \u00ed hyldligari \u00fatg\u00e1vu enn \u00ed dag.\n 1959 - Sangleikurin The Sound Of Music hj\u00e1 Rodgers og Hammerstein ver\u00f0ur sp\u00e6ldur fyrstu fer\u00f0 \u00e1 Broadway.\n 1989 - Su\u00f0urafrika avtekur l\u00f3gina um rasuskilna\u00f0 \u00e1 almennum vesum og ba\u00f0istrondum.\n 1995 - Tann 95 \u00e1ra gamla enska drotningarm\u00f3\u00f0irin f\u00e6r n\u00fdggja mj\u00f8dn \u00ed London.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 42 f.kr. - Tiberius, r\u00f3mverskur keisari (d. 37)\n 1807 - J\u00f3nas Hallgr\u00edmsson, \u00edslendskt skald (d. 1845)\n 1907 - Burgess Meredith, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1997)\n 1930 - Chinua Achebe, nigeriskur rith\u00f8vundur (d. 2013)\n 1953 - Griff Rhys Jones, bretskur sj\u00f3nleikari og skemtari.\n 1967 - Lisa Bonet, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1974 - Paul Scholes, enskur fotb\u00f3ltsleikari.\n 1977 - Oksana Baiul, ukrainskur listskoyturennari.\n\nAndl\u00e1t \n 1272 - Henrik III, Kongur Englands (f. 1207).\n\nNovember, 16."}
{"id": "2127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20november", "title": "17. november", "text": "17. november er dagur 321 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 322 um skot\u00e1r er). 44 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1558 -  Elisabeth I, av Onglandi tekur vi\u00f0 bretsku tr\u00fanuni, eftir at h\u00e1lvsystir hennara Mary I, av Onglandi doyr.\n1800 - Amerikanska kongressin kemur saman fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Washington D.C. \n1831 - Venesuela og Ekvador ver\u00f0a skild fr\u00e1 St\u00f3rkolumbia.\n1839 - Oberto, fyrsta opera Giuseppe Verdi ver\u00f0ur at hoyra fyri fyrsyu fer\u00f0 \u00ed Teatro alla Scala \u00ed Milano \u00ed Italia.\n1858 - B\u00fdurin Denver \u00ed amerikanska statinum Colorado ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n1869  - Suezveitin \u00ed Egyptalandi opnar, og bindur harvi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0ar- og Rey\u00f0ahavi\u00f0 saman. \n1933 - USA vi\u00f0urkennir Sovjetsamveldi\u00f0.\n1939 - N\u00edggju kekkiskir studentar ver\u00f0a avr\u00e6tta\u00f0ir, aftan\u00e1 eitt anti-Nazi m\u00f3tm\u00e6li, i\u00f0 endar vi\u00f0 dey\u00f0a Jan Opletal. Allir kekkiskir h\u00e1sk\u00falar ver\u00f0a lukka\u00f0ir ni\u00f0ur, og meir einn 1.200 studentar ver\u00f0a sendir \u00ed t\u00fdningarlegur. S\u00ed\u00f0ani hendan tilbur\u00f0, ver\u00f0ur Altj\u00f3\u00f0a Studentadagur hildin \u00ed fleiri londum, harav serliga \u00ed Kekkia. \n1950 - Lhamo Dondrub f\u00e6r navni\u00f0 tann 14. Dalai Lama.\n1957 - Eitt Vickers Viscount G-AOHP flogfar hj\u00e1 British European Airways brotlendir \u00ed Ballerup, eftir at tr\u00edggjir motorar ganga fyri. Flogfari\u00f0 var \u00e1 veg til flogv\u00f8llin \u00ed Kastrup. Orsokin v\u00edsir seg at vera feilur \u00ed anti-\u00eds systeminum \u00ed flogfarinum. Ongin kemur til ska\u00f0a.\n1969 \u2013 Kalda kr\u00edggi\u00f0: Samr\u00e1\u00f0ingarf\u00f3lk fr\u00e1 Sovjetsamveldinum og USA m\u00f8tast \u00ed Helsinki \u00ed Finnlandi. Hetta er fyri at byrja SALT I samr\u00e1\u00f0ingarnar, i\u00f0 sn\u00fagva seg um at minka n\u00fdstlu av strategiskum v\u00e1pnum fr\u00e1 b\u00e1\u00f0um s\u00ed\u00f0um. \n1970  - R\u00famdarrobotturin Lunokhod 1, fr\u00e1 Sovjetsamveldinum, lendir \u00e1 Mare Imbrium (Rusinhavi\u00f0) \u00e1 M\u00e1nanum. Hetta er fyrsti fjarst\u00fdrdi reiki-r\u00famdarrobottur, i\u00f0 lendir \u00e1 a\u00f0rari j\u00f8r\u00f0. Lunokhod I ver\u00f0ur sendur fr\u00e1 Luna 17 r\u00famdarfarinum. \n1978 - The Star Wars Holiday Special ver\u00f0ur v\u00edst \u00e1 amerikansku sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0ini CBS. Sendingin f\u00e6r sera negativar m\u00f3tt\u00f8kur fr\u00e1 umm\u00e6larum, fjepparum og Star Wars skaparanum sj\u00e1lvum, George Lucas. \n1989 - Kalda kr\u00edggi\u00f0: Eitt studentam\u00f3tm\u00e6li \u00ed Prag ver\u00f0ur ste\u00f0ga\u00f0 av  \u00f3l\u00e6tisl\u00f8gregluni. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r uppreistur, vi\u00f0 m\u00e1li um at koppa kommunistiska st\u00fdrininum. (Ta\u00f0 hendir 29. desember sama \u00e1r.)\n1990 - L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum. Javna\u00f0arflokkurin gerst st\u00f3ri vinnarin, vi\u00f0 27,5 % av atkv\u00f8\u00f0unum og 10 tinglimum. F\u00f3lkaflokkurin f\u00e6r 7, Sambandsflokkurin 6, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin 3, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin 4, og Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin f\u00e6r 2 tingf\u00f3lk vald.\n1997 - 62 f\u00f3lk lata l\u00edv \u00ed Luxor \u00ed Egyptalandi, t\u00e1 6 islamiskir har\u00f0rend f\u00f3lk (militantar) leypa \u00e1 uttanfyri Hatshepsut templi\u00f0.  Hetta ver\u00f0ur kent sum Fj\u00f8ldamor\u00f0i\u00f0 \u00ed Luxor.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n9 - Vespasian, r\u00f3mverskur keisari (d. 79)\n1749 - Nicolas Appert (d. 1841)\n1925 - Rock Hudson, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1985)\n1940 - Luke Kelly, \u00edrskur sangari (fr\u00e1 The Dubliners) (d. 1984)\n1942 - Martin Scorsese, amerikanskur leikstj\u00f3ri.\n1944 - Danny DeVito, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1949 - John Boehner, amerikanskur politikari.\n1960 - Jonathan Ross, enskur sj\u00f3nleikari og sj\u00f3nvarpsvertur\n1960 - RuPaul, amerikonsk dragdrotning, sj\u00f3nleikari og sangari\n1978 - Rachel McAdams, kanadisk sj\u00f3nleikarinna.\n1986 - Nani, portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1558 - Maria, drottning \u00ed Onglandi (f. 1516)\n2006 - Ferenc Puskas, ungarskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1927)\n2013 - Doris Lessing, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1919)\n\nNovember, 17."}
{"id": "2128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20apr%C3%ADl", "title": "2. apr\u00edl", "text": "2. apr\u00edl er dagur 92 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 93 um skot\u00e1r er). 273 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1917 - Forsetin Woodrow Wilson heitur \u00e1 tingi\u00f0 \u00ed USA um kr\u00edgsbo\u00f0 m\u00f3ti T\u00fdsklandi.\n 1984 - Svimjifelagi\u00f0 FLOT stovna\u00f0 \u00ed Fuglafir\u00f0i.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1805 - Hans Christian Andersen, danskur rith\u00f8vundur (d. 1875)\n 1891 - Max Ernst, t\u00fdskur m\u00e1lari (d. 1976)\n 1914 - Alec Guinness, enskur sjonleikari (d. 2000)\n 1939 - Marvin Gaye, amerikanskur sangari (d. 1984)\n 1946 - Sue Townsend, enskur rith\u00f8vundur (d. 2014)\n 1947 - Emmylou Harris, amerikonsk songkvinna  \n 1955 - Karolina Matras, s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur\n 1966 - Teddy Sheringham, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1980 - Carlos Salcido, meksikanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - Molly Smitten-Downes, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1974 - Georges Pompidou, franskur forseti (f. 1911)\n 2005 - J\u00f3hannes P\u00e1ll II, p\u00e1vi (f. 1920)\n\nApr\u00edl, 02."}
{"id": "2129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20februar", "title": "1. februar", "text": "1. februar er dagur 32 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 333 dagar eru eftir av \u00e1rinum (334 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1793 - Franska kollveltingin: Frakland l\u00fdsir yvir kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti St\u00f3ra Bretlandi og Ni\u00f0urlondum. \n 1814 - 1.200 f\u00f3lk lata l\u00edv t\u00e1 eldfjalli\u00f0 Mayon \u00ed Filipsoyggjunum g\u00fdsur. \n 1835 - Tr\u00e6lahald ver\u00f0ur avtiki\u00f0 \u00ed M\u00f3ritius. \n 1864 - Seinna Slesv\u00edkkr\u00edggji\u00f0 byrjar. \n 1884 - Fyrsta bind av Oxford English Dictionary ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 \u00ed Bretlandi. \n 1897 - Shinhan Banki, elsti banki \u00ed Su\u00f0urkorea, opnar fyri fyrstu fer\u00f0. \n 1908 - Carlos kongur og Luis prinsur \u00ed Portugal ver\u00f0a myrdir.\n 1918 - Russland byrjar at n\u00fdta gregorianska kalendarin.\n 1924 - St\u00f3ra Bretland vi\u00f0urkennir Sovjetsamveldi\u00f0.\n 1946 - Nor\u00f0ma\u00f0urin Trygve Lie ver\u00f0ur valdur fyrsti a\u00f0alskrivari ST. \n 1946 - Ungarska tingi\u00f0 avtekur 900 \u00e1ra kongar\u00edki\u00f0 og setur \u00e1 stovn L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Ungarn. \n 1953 - Nor\u00f0sj\u00f3gvurin veldur fl\u00f3\u00f0i \u00ed Englandi, Ni\u00f0urlondum og Belgia eftir ringt \u00f3dnarve\u00f0ur kv\u00f8ldi\u00f0 fyri. 2.550 f\u00f3lk lata l\u00edv. \n 1964 - The Beatles gerast nummar eitt \u00e1 amerikanska hitlistanum fyri fyrstu fer\u00f0 vi\u00f0 lagnum I Wanna Hold You Hand. \n 1972 - Kuala Lumpur ver\u00f0ur sta\u00f0fest sum b\u00fdur \u00ed Malaisia. \n 1990 - F\u00f8royar ver\u00f0a upptiknar sum fyribils limir \u00ed Evropeisku F\u00f3tb\u00f3ltssamgonguni (UEFA). \n 2003 - R\u00famdarferjan Columbia spreingist t\u00e1 hon vendir aftur \u00far r\u00famdini. Allir sjey r\u00famdarmennirnir umbor\u00f0 lata l\u00edv. \n 2004 - Danski Niels Halm gerst stj\u00f3ri \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. \n 2006 - S\u00fani Schwarts Jacobsen gerst stj\u00f3ri \u00ed BankNordik. \n 2009 - J\u00f3hanna Sigur\u00f0ard\u00f3ttir gerst fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed \u00cdslandi, og samstundis heimsins fyrsti samkyndi tinglei\u00f0ari. \n 2012 - 74 lata l\u00edv og yvir 500 ver\u00f0a s\u00e6rd, t\u00e1 fjepparir av tveimum f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0um \u00ed Egyptlandi fara til hendurs. \n 2013 - The Shard, h\u00e6gsti bygningur \u00ed Evropeiska Samveldinum opnar fyri almenninginum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1874 - Hugo von Hofmannsthal, eysturr\u00edkskt skald (d. 1929)\n1901 - Clark Gable, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1960)\n1902 - Langston Hughes, amerikanskt skald (d. 1967)\n1931 - Boris Jeltsin, russiskur forseti (d. 2007)\n1942 - Terry Jones, walisiskur sj\u00f3nleikari\n1968 - Lisa Marie Presley, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna\n1969 - Gabriel Batistuta, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1969 - Brian Krause, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n1984 - Darren Fletcher, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1986 - Jorrit Bergsma, ni\u00f0urlendskur \u00edttr\u00f3ttama\u00f0ur.\n1994 - Harry Styles, enskur sangari\n\nAndl\u00e1t \n 1851 - Mary Shelley, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1797)\n 1966 - Buster Keaton, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1895)\n 2014 - Maximilian Schell, eysturr\u00edkskur-sveisiskur sj\u00f3nleikari (f. 1930)\n\nFebruar, 01."}
{"id": "2130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20februar", "title": "2. februar", "text": "2. februar er dagur 33 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 332 dagar eru eftir av \u00e1rinum (333 dagar um skot\u00e1r er). Dagurin nevnist eisini kyndilsmessa.\n\nHendingar \n 1913 - Grand Central Station, heimsins st\u00f8rsta tokst\u00f8\u00f0, letur upp \u00ed New York.\n 1915 - T\u00fdskland byrjar kavb\u00e1tablokadu m\u00f3ti bretsku oyggjunum.\n 1959 - Hans Egil Joensen \u00e1 Ei\u00f0i fekk 1. lastbilin - og harvi\u00f0 var\u00f0 st\u00f8\u00f0i\u00f0 lagt undir familjufyrit\u00f8kuna Hans Egil Joensen & synir. \n 1972 - Vetrar Olympiadan \u00ed Tokyo \u00ed Japan byrjar.\n 1989 - Su\u00f0urafrikanski forsetin Botha fer fr\u00e1. Eftirma\u00f0ur hansara ver\u00f0ur F.W. de Klerk.\n 1990 - F.W. de Klerk hevjar banni\u00f0 m\u00f3ti ANC, sum hevur vart \u00ed 20 \u00e1r.\n 2008 - N\u00fdtt landsst\u00fdri ver\u00f0ur skipa\u00f0 millum Javna\u00f0arflokkin, Tj\u00f3\u00f0veldi og Mi\u00f0flokkin (CEH) vi\u00f0 J\u00f3annes Eidesgaard sum l\u00f8gmanni.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1882 - James Joyce, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1941)\n1926 - Val\u00e9ry Giscard d'Estaing, franskur forseti (d. 2020)\n1940 - David Jason, bretskur sj\u00f3nleikari. \n1944 - Geoffrey Hughes, bretskur sj\u00f3nleikari (d. 2012)\n1946 - Blake Clark, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1947 - Farrah Fawcett, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2009)\n1963 - Eva Cassidy, amerikonsk songkvinna (d. 1998)\n1977 - Shakira, kolumbisk songkvinna.\n1978 - Barry Ferguson, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1986 - Gemma Arterton, bretsk sj\u00f3nleikarinna.\n1987 - Gerard Piqu\u00e9, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1961 - Victor Danielsen, var ein av h\u00f8vu\u00f0smonnum aftanfyri br\u00f8\u00f0rasamkomuna og hann t\u00fdddi B\u00edbliuna til f\u00f8royskt.\n 1970 - Bertrand Russell, bretskur heimspekingur (f. 1872)\n 1970 - Johanna Maria Skylv-Hansen, skald \u00ed Havn (f. 1877)\n 1995 - Fred Perry, bretskur tennisleikari (f. 1909)\n 1995 - Donald Pleasence, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1919)\n 1996 - Gene Kelly, amerikanskur sj\u00f3nleikari og dansari (f. 1912)\n 2014 - Philip Seymour Hoffman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1967)\n\nFebruar, 02."}
{"id": "2131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20februar", "title": "3. februar", "text": "3. februar er dagur 34 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 331 dagar eru eftir av \u00e1rinum (332 dagar um skot\u00e1r er).\n\nDagurin ver\u00f0ur nevndur Bl\u00e1siusmessa. Sum ve\u00f0ri\u00f0 er hendan dagin, so ver\u00f0ur ta\u00f0 ta\u00f0 sama teir n\u00e6stu 40 dagarnar.\n\nHendingar \n 1825 - Aggersundi\u00f0 ver\u00f0ur til og eftir hetta er Limfj\u00f8r\u00f0urin ikki longur ein fj\u00f8r\u00f0ur, men eitt sund.\n 1911 - Ulrich Salchow ver\u00f0ur fyri t\u00edggjundu fer\u00f0 heimsmeistari \u00ed listskoyting.\n 1917 - USA kvettir diplomatiska sambandi\u00f0 vi\u00f0 T\u00fdskland.\n 1958 - F\u00edggjarliga Benelux samgongan ver\u00f0ur stovnsett.\n 1966 - Sovjettiskt r\u00famdarfar ger eina bleyta lending \u00e1 M\u00e1nanum.\n 1969 - Yassir Arafat ver\u00f0ur valdur lei\u00f0ari \u00ed Palestinska fr\u00e6lsisfelagsskapinum PLO.\n 1981 - Gro Harlem Brundtland ver\u00f0ur fyrsti kvinnuligi fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi.\n 1989 - Eitt herna\u00f0arkvett koppar einar\u00e6\u00f0inum hj\u00e1 Alfredo Stroessner \u00ed Portugal. Stroessner sat vi\u00f0 valdi\u00f0 \u00ed 35 \u00e1r.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1809 - Felix Mendelssohn, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1847)\n 1874 - Gertrude Stein, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1946)\n 1898 - Alvar Aalto, finskur arkitektur (d. 1976)\n 1943 - Blythe Danner, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1948 - Henning Mankell, svenskur rith\u00f8vundur (d. 2015)\n 1950 - Morgan Fairchild, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1956 - Nathan Lane, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1965 - Maura Tierney, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1970 - Warwick Davis, bretskur sj\u00f3nleikari\n 1972 - Mart Poom, estiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1014 - Sveinur Tv\u00edskegg, kongur \u00ed Danmark\n 1924 - Woodrow Wilson, amerikanskur forseti (f. 1856)\n 1959 - Doy\u00f0u \u00ed eini flogvanlukku:\n The Big Bopper, amerikanskur sangari (f. 1930)\n Buddy Holly, amerikanskur sangari (f. 1936)\n Ritchie Valens, amerikanskur sangari (f. 1941)\n 2005 - Surab Shvania, fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Georgia (f. 1963)\n 2011 - Maria Schneider, fronsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1952)\n\nFebruar, 03."}
{"id": "2132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20februar", "title": "4. februar", "text": "4. februar er dagur 35 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 330 dagar eru eftir av \u00e1rinum (331 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1945 - Jaltar\u00e1\u00f0stevnan byrjar: Her kjakast Roosevelt, Stalin og Churchill um t\u00fdsku yvirgevingina. \n 1946 - Juan Per\u00f3n ver\u00f0ur valdur til forseta \u00ed Argentina. \n 1976 - Vetrar Olympiada \u00ed Innsbruck \u00ed Eysturr\u00edki byrjar. \n 1999 - Russar royna at skapa ein eftirgj\u00f8rdan m\u00e1na.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1871 - Friedrich Ebert, t\u00fdskur forseti (d. 1925)\n1897 - Ludwig Erhard, t\u00fdskur kanslari (d. 1977)\n1902 - Charles Lindbergh, amerikonsk floghetja (d. 1974)\n1906 - Dietrich Bonhoeffer, t\u00fdskur gudfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1945)\n1913 - Rosa Parks (d. 2005)\n1923 - Conrad Bain, kanadiskur-amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2013)\n1947 - Dan Quayle, amerikanskur varaforseti.\n1948 - Alice Cooper, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n2019 - Matti Nyk\u00e4nen, finskur sk\u00ed\u00f0leypari  (f. 1963).\n\nFebruar, 04."}
{"id": "2133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20februar", "title": "5. februar", "text": "5. februar er dagur 36 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 329 dagar eru eftir av \u00e1rinum (330 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1922 - Fyrsta \u00fatg\u00e1van av Reader's Digest (Det Bedste) kemur \u00fat \u00ed USA. \n 1931 - Bretski rasarakoyrarin Malcolm Campbell setur \u00e1 Daytons n\u00fdtt heimsmet \u00ed at koyra skj\u00f3tt \u00e1 landi, fer\u00f0in hj\u00e1 honum er 394 km/h.\n 1987 - Iran fremur eitt rakett\u00e1lop m\u00f3ti Bagdad \u00ed Irak.\n 1994 - Serbiskar mortaragranatir raka eitt markna\u00f0arpl\u00e1ss \u00ed Sarajevo, sum er fult av f\u00f3lki.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1910 - Francisco Varallo, argentinksur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2010)\n 1919 - Andreas Papandreou, grikskur politikari (d. 1996)\n 1932 - Cesare Maldini, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2016)\n 1946 - Charlotte Rampling, bretsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1972 - Mary, kr\u00fanprinsessa Danmarkar.\n 1975 - Giovanni van Bronckhorst, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Cristiano Ronaldo, portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1769 - Cajsa Warg, svenskur h\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i eina kenda k\u00f3kib\u00f3k (f. 1703).\n 2020 - Kirk Douglas, amerikanskur sj\u00f3nleikari  (f. 1916).\n \n\nFebruar, 05."}
{"id": "2134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1877", "title": "1877", "text": "1877 (MDCCCLXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n\n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Dimmal\u00e6tting ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n Thomas Edison (11. februar 1847 \u2013 18. oktober 1931) \u00ed USA uppfinnur grammofonina.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. februar - Johanna Maria Skylv-Hansen skald \u00ed N\u00f3lsoy. (d. 1974)\n\nAndl\u00e1t \n 28. februar - Napoleon Nols\u00f8e."}
{"id": "2135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20februar", "title": "6. februar", "text": "6. februar er dagur 37 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 328 dagar eru eftir av \u00e1rinum (329 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n S\u00e1miskur flaggdagur.\n 1919 - Bolsjevikkar taka Kiev \u00ed Ukraina.\n 1952 - Enski kongurin George VI doyr, og Elisabeth II ver\u00f0ur \u00fatnevnd drotning av St\u00f3ra Bretlandi \n 1957 - \u00datvarp F\u00f8roya byrjar regluligar sendingar.\n 1957 - Gullstrondin f\u00e6r fullveldi undir navninum Gana.\n 1958 - Flogfari\u00f0 vi\u00f0 ensku Manchester United umbor\u00f0 dettur ni\u00f0ur, fleiri kendir leikarar lata l\u00edv.\n 1968 - 10. Vetrar Olympiadan byrjar \u00ed Grenoble \u00ed Fraklandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1665 - Anna, drotning av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi (1702-1707) og drotning av St\u00f3ra Bretlandi  (1707-1714) (d. 1714)\n1756 - Aaron Burr, amerikanskur varaforseti (d. 1836)\n1911 - Ronald Reagan, amerikanskur sj\u00f3nleikari og forseti (d. 2004)\n1929 - Pierre Brice, franskur sj\u00f3nleikari (d. 2015)\n1945 - Bob Marley, jamaikanskur sangari (d. 1981)\n1950 - Natalie Cole, amerikonsk songkvinna (d. 2015)\n1962 - Axl Rose, amerikanskur sangari.\n1966 - Rick Astley, bretskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n1918 - Gustav Klimt, eysturr\u00edkskur m\u00e1lari (f. 1862)\n1952 - George VI, bretskur kongur (f. 1895)\n1998 - Falco, eysturr\u00edkskur sangari (f. 1957)\n2015 - Assia Djebar, algerikskur rith\u00f8vundur (f. 1936)\n\nFebruar, 06."}
{"id": "2136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20februar", "title": "7. februar", "text": "7. februar er dagur 38 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 327 dagar eru eftir av \u00e1rinum (328 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1971 - Sveitsiskar kvinnur f\u00e1a atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. \n 1986 - Forsetin \u00e1 Haiti, Jean-Claude Duvalier, fl\u00fdggjar til Fraklands.\n 2014 - Vetrar-OL \u00ed Sotsji \u00ed Russlandi byrja \n 2015 - V\u00cdF vann steypafinaluna \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 monnum m\u00f3ti Neistanum 26-25. Neistin vann steypafinalurna hj\u00e1 kvinnunum m\u00f3ti Kyndli 24-19.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1943 - Finnbogi \u00cdsakson\n\nAndl\u00e1t \n 1999 - Hussein kongur av Jordan doyr 64 \u00e1ra gamal. \n 2005 - Atli P\u00e6tursson Dam, l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (f. 1932).\n\nFebruar, 07."}
{"id": "2137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20februar", "title": "9. februar", "text": "9. februar er dagur 40 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 325 dagar eru eftir av \u00e1rinum (326 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1900 - Dwight Davis setur \u00e1 stovn tenniskappingina Davis Cup. \n 1927 - Eftir har\u00f0ar bardagar ver\u00f0ur kollveltingin \u00ed Portugal ni\u00f0urbard. \n1969 - Amerikanska Boeing 747, heimsins st\u00f8rsta rutuflogfar, fer s\u00edna j\u00f3mfr\u00fafer\u00f0. \n1986 - Halastj\u00f8rnan Haley kemur n\u00e6rri s\u00f3lini enn nakrant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur;\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1773 - William Henry Harrison, amerikanskur forseti (d. 1841)\n1926 - Garret FitzGerald, \u00edrskur politikari (d. 2011)\n1932 - Gerhard Richter, t\u00fdskur m\u00e1lari.\n1940 - J. M. Coetzee, su\u00f0urafrikanskur rith\u00f8vundur.\n1945 - Mia Farrow, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1981 - Tom Hiddleston, bretskur sj\u00f3nleikari.\n1988 - Lotte Friis, danskur svimjari.\n\nAndl\u00e1t \n 1984 - Sovjettiski lei\u00f0arin Juri Andropov doyr. Eftirma\u00f0ur hansara er Chernenko. \n 2020 - Mirella Freni, italsk operasangarinna (f. 1935).\n\nFebruar, 09."}
{"id": "2138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20februar", "title": "10. februar", "text": "10. februar er dagur 41 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 324 dagar eru eftir av \u00e1rinum (325 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1906 - Skipi\u00f0 HMS Dreadnought ver\u00f0ur sj\u00f3sett. \n 1910 - Fyrsti kvinnuligi piloturin fl\u00fdgur solo. \n 1953 - Felagsmarkna\u00f0ur fyri kol og st\u00e1l ver\u00f0ur settur \u00ed verk millum f\u00fdra evropeisk lond.\n 2014 \n Lisbeth L. Petersen, fyrrverandi forma\u00f0ur Sambandsfloksins, bo\u00f0ari fr\u00e1 alment, at hon hevur melda\u00f0 seg \u00far Sambandsflokkinum, t\u00ed hon er \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 fleiri vi\u00f0urskifti, og at hon kennir so illa s\u00edn flokk aftur. Eitt n\u00fa meinar hon ikki, at ein ma\u00f0ur sum hevur sn\u00fdtt \u00ed tolli, skal vera landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n Gerhard Lognberg gerst limur \u00ed Sambandsflokkinum, eftir at hann hevur veri\u00f0 uttanflokka tingma\u00f0ur \u00ed gott tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ar s\u00ed\u00f0an Javna\u00f0arflokkurin avgj\u00f8rdi at koyra hann \u00far flokkinum. Harvi\u00f0 veksur Sambandsflokkurin fr\u00e1 8 til 9 tingf\u00f3lk, so n\u00f3gv tingf\u00f3lk hevur flokkurin ikki havt s\u00ed\u00f0an 1932.\n 2018 - F\u00f8roysku Carlsen systranar luttaka \u00ed Melodi Grand Prix vi\u00f0 sanginum \"Standing up for Love\".\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1890 - Boris Pasternak, russiskur rithovundur (d. 1960)\n 1894 - Harold Macmillan, bretskur politikari (d. 1986)\n 1898 - Bertolt Brecht, tyskur rithovundur (d. 1956)\n 1930 - Robert Wagner, amerikanskur sjonleikari.\n1945 - Signar \u00e1 Br\u00fanni, l\u00e6rari og politikkari.\n 1967 - Laura Dern, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1974 - Elizabeth Banks, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1986 - Radamel Falcao, kolumbiskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1923 - Wilhelm R\u00f6ntgen, t\u00fdskur l\u00e6kni, i\u00f0 uppdaga\u00f0i r\u00f8ntgenstr\u00e1lur (f. 1845)\n 2008 - Roy Scheider, amerikanskur sjonleikari (f. 1932)\n 2014 - Shirley Temple, amerikonsk sjonleikarinna og politikari (f. 1928)\n\nFebruar, 10."}
{"id": "2139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20februar", "title": "11. februar", "text": "11. februar er dagur 42 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 323 dagar eru eftir av \u00e1rinum (324 dagar um skot\u00e1r er). \n\nDagurin nevnist eisini kongadagur.\n\nHendingar \n 1928 - \u00cd St. Moritz \u00ed Sveis byrjar 2. Vetrarolympiadan. \n 1929 - \u00cd Italia undirskriva Mussolini og p\u00e1vin ein s\u00e1ttm\u00e1la, i\u00f0 tryggjar fullveldi\u00f0 hj\u00e1 Vatikaninum. Vatikani\u00f0 fekk fullveldi. \n 1984 - Irak bumbar ikki-herna\u00f0arlig m\u00e1l \u00ed Iran. \n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n Hondb\u00f3ltur \n2012 - Steypafinalur \u00ed hondb\u00f3lti v\u00f3ru leiktar \u00ed H\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi \u00ed Havn. Hj\u00e1 kvinnum gj\u00f8rdist Stj\u00f8rnan vinnari eftir at hava vunni\u00f0 finaluna m\u00f3ti VB 27-23. Hj\u00e1 monnum gj\u00f8rdist Neistin steypavinnari eftir at teir vunnu finaluna m\u00f3ti H71 30-27.\n\n Svimjing \n2012 - Kristina Elin Thomsen setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 200 m firvald \u00e1 \u00c6gir Stevnu \u00ed Klaksv\u00edk vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:25.36. Kristina Elin var bert 13 \u00e1ra gomul t\u00e1 hon t\u00f3k 7 \u00e1ra gamla meti\u00f0 hj\u00e1 Nataliu Reinhardt \u00e1 2:27.62 fr\u00e1 FM \u00ed 2005.\n2012 - \u00d3li Mortensen \u00far Havnar Svimjifelag vann gulln\u00e1l, t\u00e1 hann sum annar f\u00f8royingur yvirh\u00f8vur, svam 1500 m fr\u00ed undir 16 minuttir. Hann svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:53.39. Hin f\u00f8royingurin sum hevur svomi\u00f0 teinin undir 16 minuttir er P\u00e1l Joensen.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1847 - Thomas Edison (d. 1931)\n 1900 - Hans-Georg Gadamer, t+yskur heimspekingur (d. 2002)\n 1926 - Leslie Nielsen, kanadisk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2010)\n 1946 - Anna Kirstin Thomsen\n 1953 - Jeb Bush, amerikanskur politikari.\n 1964 - Sarah Palin, amerikanskur politikari.\n 1969 - Jennifer Aniston, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1973 - Varg Vikernes, norskur t\u00f3nleikari.\n 1992 - Taylor Lautner, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1650 - Ren\u00e9 Descartes\n 1948 - Sovjettiski filmsleikstj\u00f3rin Sergej Eisenstein doyr\n 2012 - Whitney Houston, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna (f. 1963)\n\nFebruar, 11."}
{"id": "2140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20februar", "title": "8. februar", "text": "8. februar er dagur 39 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 326 dagar eru eftir av \u00e1rinum (327 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1904 - Russiskt-Japanska kr\u00edggi\u00f0 brestir \u00e1. \n1910 - Boy Scouts of America ver\u00f0a settir \u00e1 stovn. \n1922 - Fyrsta \u00fatvarpst\u00f3li\u00f0 ver\u00f0ur sett upp \u00ed Hv\u00edta H\u00fasinum \u00ed USA. \n1942 - Seinni heimsbardagi: Japan hertekur Singapor. \n1950 - Stasi, loynil\u00f8greglan \u00ed Eysturt\u00fdsklandi ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn. \n1960 - Fyrstu \u00e1tta stj\u00f8rnurnar ver\u00f0a settar upp \u00e1 Hollywood Walk of Fame gongug\u00f8tuni \u00ed USA. \n1963 - Fyrsta litsj\u00f3nvarpssendingin ver\u00f0ur send \u00ed Meksikob\u00fdi \u00ed Meksiko. \n1969 - Loftsteinur dettur ni\u00f0ur \u00ed Meksiko \n 1974 - Tr\u00edggir amerikanskir r\u00famdarfarar venda aftur til Jar\u00f0ar, eftir at hava veri\u00f0 84 d\u00f8gn umbor\u00f0 \u00e1 r\u00famdarst\u00f8\u00f0ini Skylab \n 1981 - Ein vanlukka \u00e1 Karaiskakis f\u00f3tb\u00f3ltsstadion \u00ed Athen kravdi 21 mannal\u00edv, tey sum doy\u00f0u v\u00f3ru ung f\u00f3lk millum 14 og 40 \u00e1ra gomul. Tey v\u00f3ru tra\u00f0ka\u00f0 \u00ed hel.\n 1985 - ANC-lei\u00f0arin Nelson Mandela s\u00fdtur fyri at sleppa leysur vi\u00f0 teirri treyt at skula siga fr\u00e1 s\u00e6r r\u00e6ttin at br\u00faka vald. \n 1992 - Opnunarh\u00e1t\u00ed\u00f0in \u00e1 Vetrar-OL \u00ed Fraklandi ver\u00f0ur hildin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1828 - Jules Verne, franskur rith\u00f8vundur (d. 1905)\n1834 - Dmitri Mendeleev (d. 1907)\n1883 - Joseph Schumpeter (d. 1950)\n1925 - Jack Lemmon, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2001)\n1931 - James Dean, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1955)\n1941 - Nick Nolte, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1953 - Mary Steenburgen, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1955 - John Grisham, amerikanskur rith\u00f8vundur.\n1959 - Mauricio Macri, argentinksur forseti.\n1964 - Trinny Woodall, enskur m\u00f3tasni\u00f0gevi og rith\u00f8vundur.\n1968 - Gary Coleman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2010)\n1974 - Seth Green, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1587 - Mary Skotadrotning, skotsk drotning (f. 1542)\n 1998 - Halld\u00f3r Kiljan Laxness, \u00edslendskur rith\u00f8vundur (f. 1902)\n 2007 - Anna Nicole Smith, amerikonsk modell og sj\u00f3nleikarinna (f. 1967)\n\nFebruar, 08."}
{"id": "2141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20februar", "title": "12. februar", "text": "12. februar er dagur 43 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 322 dagar eru eftir av \u00e1rinum (323 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1924 - Amerikanski pianisturin George Gershwin sp\u00e6lir fyri fyrstu fer\u00f0 alment stykki\u00f0 Rhapsody in Blue. \n 1929 - Trotskij fl\u00fdggjar til Turkalands. \n 1947 - Franski sni\u00f0gevin Christian Dior kemur vi\u00f0 s\u00fdningini, hann kallar \"N\u00fdtt Look\". \n 1972 - Deyvafelag F\u00f8roya stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1809 - Charles Darwin\n 1809 - Abraham Lincoln\n 1881 - Anna Pavlova\n 1895 - Kristian Djurhuus\n 1918 - J\u00f3annis Kristiansen\n 1923 - Franco Zeffirelli\n 1942 - Ehud Barak\n 1980 - Christina Ricci\n\nAndl\u00e1t \n 1804 - Immanuel Kant\n 1892 - Jens Hendrik Djurhuus b\u00f3ndi \u00ed Kollafir\u00f0i (f. 1799).\n 2014 - Sid Caesar\n\nFebruar, 12."}
{"id": "2142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20februar", "title": "13. februar", "text": "13. februar er dagur 44 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 321 dagar eru eftir av \u00e1rinum (322 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n1945 - Teir sameindu bumba Dresden \u00ed T\u00fdsklandi.\n 1980 - Vetrar Olympiadan \u00ed Lake Placid \u00ed New York, USA byrja. \n 1988 - Vetrar Olympiadan \u00ed Calgary \u00ed Kanada byrjar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1842 - Johan Hendrik Schr\u00f8ter, l\u00f8gtingsma\u00f0ur, f\u00f3lkatingsma\u00f0ur, s\u00fdsluma\u00f0ur, keypma\u00f0ur og b\u00f3ndi (f. 1911).\n 1888 - Georgios Papandreou, grikskur politikari (d. 1968)\n 1903 - Georges Simenon, belgiskur rith\u00f8vundur (d. 1989)\n 1923 - Chuck Yeager, amerikanskur flogskipari (d. 2020)\n 1933 - Kim Novak, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1944 - Jerry Springer, amerikanskur pr\u00e1tsendingarvetur.\n 1957 - Uni N\u00e6s, d\u00f3mpr\u00f3stur F\u00f8roya\n 1958 - Pernilla August, svensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1974 - Robbie Williams, bretskur sangari.\n 1979 - Anders Behring Breivik, h\u00f3pdr\u00e1psma\u00f0ur.\n 1980 - Sebastian Kehl, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1883 - Richard Wagner, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1813)\n 2018 - Henrik (prinsur av Danm\u00f8rk), (f. 1934).\n\nFebruar, 13."}
{"id": "2143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20februar", "title": "14. februar", "text": "14. februar er dagur 45 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 320 dagar eru eftir av \u00e1rinum (321 dagar um skot\u00e1r er).\n\n\u00cd dag er sankta Valentinus dagur.\n\nHendingar \n 1919 - F\u00f3lkasamgongan ver\u00f0ur stovna\u00f0; Bolsjevikkar gera innr\u00e1s \u00ed Estlandi. \n 1952 - Vetrar Olympiada byrjar \u00ed Oslo \u00ed Noregi. \n 1966 - Avstralia innf\u00f8rir decimalsskipanina. \n 1970 - Talvsamband F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0. \n 1989 - Ayatollah Khomeini sendir \u00fat eina fatwa m\u00f3ti h\u00f8vundinum Salman Rushdie. \n 2014 - F\u00f8royski stuttfilmurin Vetrarmorgun, sum Sakaris St\u00f3r\u00e1 \u00far Skopun hevur leikstj\u00f3rna\u00f0, vann altj\u00f3\u00f0a filmsvir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Berlin Filmfestivalinum 2014 \u00ed b\u00f3lkinum GENERATION 14PLUS, vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur \u00e1 enskum nevnd The Special Prize of the Generation 14plus International Jury og var \u00e1 2500 Evro (umlei\u00f0 18.000 kr\u00f3nur). Ingun \u00ed Skrivarastovu framleiddi filmin, Mikael Blak og Hanus G. Johansen gj\u00f8rdu t\u00f3nleikin, h\u00f8vu\u00f0sleiklutirnir sp\u00e6ldu Armgar\u00f0 Mortensen og Helena He\u00f0insd\u00f3ttir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1927 - Lois Maxwell, kanadisk sj\u00f3nleikarinna (d. 2007).\n 1942 - Michael Bloomberg, amerikanskur politikari.\n 1951 - Kevin Keegan, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1953 - Hans Krankl, eysturrikskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1967 - Mark Rutte, ni\u00f0urlendskur politikari.\n 1970 - Simon Pegg, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1985 - Philippe Senderos, sveisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1992 - Christian Eriksen, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1779 - James Cook (f. 1728).\n 1824 - Jens Christian Svabo (f. 1746).\n 2015 - K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi (f. 1973).\n\nFebruar, 14."}
{"id": "2144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20februar", "title": "15. februar", "text": "15. februar er dagur 46 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 319 dagar eru eftir av \u00e1rinum (320 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1942 - Japan hertekur Singapor. \n 1971 - St\u00f3ra Bretland og Nor\u00f0ur\u00edrland innf\u00f8ra desimalskipanina \u00ed pengaverki s\u00ednum. \n 1986 - Diabetesfelag F\u00f8roya stovna\u00f0.\n 1989 - Seinastu sovjettisku herdeildirnar fara \u00far Afghanistan. 10 \u00e1r var sovjettiski herurin \u00ed landinum. \n 1999 - Turkiskar serdeildir handtaka \u00ed Nairobi lei\u00f0aran \u00ed kurdiska arbei\u00f0araflokkinum, Abdullah Ocalan. \n 2014 - Sj\u00f3nleikurin T\u00f3m r\u00fam var\u00f0 frumframf\u00f8rdur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya. Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s skriva\u00f0i leikhandriti\u00f0, Ey\u00f0un Johannessen leikstj\u00f3rna\u00f0i, tey leikandi v\u00f3ru eitt n\u00fa: Annika Johannessen, Annika Hoydal, Annfinnur Heinesen, Hj\u00e1lmar Dam og Nicolaj Falck. T\u00f3nleikin hevur Tr\u00f3ndur Bogason gj\u00f8rt, sangin hava Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og \u00d3lavur J\u00e1kupsson lagt r\u00f8dd til. Tr\u00f3ndur Bogason, J\u00f3hannes Andreasen, \u00d3lavur Olsen, Angelika Nielsen, Andrias Restorff og J\u00f3n McBirnie hava sp\u00e6lt t\u00f3nleikin inn. V\u00edgdis Hentze Olsen st\u00f3\u00f0 fyri koreografiini.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1564 - Galileo Galilei (d. 1642)\n 1874 - Ernest Shackleton (d. 1922)\n 1907 - Cesar Romero (d. 1994)\n 1909 - Miep Gies (d. 2010)\n 1954 - Matt Groening\n 1973 - Alex Borstein\n\nAndl\u00e1t \n 1928 - H. H. Asquith, bretskur politikari (f. 1852)\n 1988 - Richard Feynman, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1918)\n 2015 - Dan Uzan (f. 1977)\n\nFebruar, 15."}
{"id": "2145", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20februar", "title": "16. februar", "text": "16. februar er dagur 47 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 318 dagar eru eftir av \u00e1rinum (319 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1936 - Havnar Arbei\u00f0skvinnufelag stovna\u00f0.\n 2012 - Jacob Vestergaard settur \u00ed starv sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskim\u00e1lum, eftir at Kaj Leo Holm Johannesen, l\u00f8gma\u00f0ur, seg\u00f0i J\u00e1kup Mikkelsen \u00far starvi vegna \u00f3gegnis trupulleikar \u00ed fleiri m\u00e1lum, orsaka\u00f0 av at hann var sv\u00e1gur vi\u00f0 ein av st\u00f8rstu rei\u00f0arum \u00ed F\u00f8royum, Hanus Hansen. Jacob Vestergaard var n\u00e6stvaldur \u00e1 lista A vi\u00f0 1.047 pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 29. oktober 2011, fimt flestar atkv\u00f8\u00f0ur yvirh\u00f8vur til ta\u00f0 vali\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1848 - Octave Mirbeau, franskur rith\u00f8vundur (d. 1917)\n 1921 - Hua Guofeng, kinesiskur politikari (d. 2008)\n 1941 - Kim Jong-il, nor\u00f0urkoreanskur politikari (d. 2011)\n 1954 - Iain Banks, skotskur rith\u00f8vundur (d. 2013)\n 1958 - Ice-T, amerikanskur sangari og rappari.\n 1959 - John McEnroe, amerikanskur tennisleikari.\n 1964 - Bebeto, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1917 - Octave Mirbeau, franskur rith\u00f8vundur (f. 1848)\n 1990 - Keith Haring, amerikanskur m\u00e1lari (f. 1958)\n 1992 - Sven Delblanc, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1931)\n 1996 - Pat Brown, amerikanskur politikari (f. 1905)\n 2015 - Lesley Gore, amerikonsk songkvinna (f. 1946)\n 2016 - Boutros Boutros-Ghali (f. 1922)\n 2019 - Bruno Ganz, sveisiskur sj\u00f3nleikari (f. 1941)\n\nFebruar, 16."}
{"id": "2146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20februar", "title": "17. februar", "text": "17. februar er dagur 48 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 317 dagar eru eftir av \u00e1rinum (318 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1958 - CND ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed London vi\u00f0 sloganinum \"Ban the Bomb\". \n 1996 - R\u00famdarfari\u00f0 NEAR ver\u00f0ur sent upp. \n 2008 - Serbiski landsparturin Kosovo tekur fullveldi og l\u00fdsir seg at vera sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1877 - Johanna Maria Skylv Hansen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1974)\n 1925 - Hal Holbrook, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1930 - Ruth Rendell, bretskur rith\u00f8vundur (d. 2015)\n 1931 - \u00d3lavur H\u00e1t\u00fan, f\u00f8royskur l\u00e6rari og k\u00f3rlei\u00f0ari (d. 2018).\n 1955 - Mo Yan, kinesiskur rith\u00f8vundur.\n 1963 - Larry the Cable Guy, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1973 - Shirley Clamp, svensk songkvinna.\n 1975 - P\u00e6tur B\u00e6rentsen\n 1981 - Paris Hilton, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, songkvinna og modell.\n\nAndl\u00e1t \n 1752 - Beinta Broberg (\"Illa Beinta\", ella \"Beinta\" hj\u00e1 Hans A. Djurhuus, ella \"Barbara\" hj\u00e1 J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen)\n 1909 - Geronimo, h\u00f8vdingur hj\u00e1 Chiricahua-f\u00f3lkinum (f. 1829)\n 1934 - Albert I, belgiskur Kongur (f. 1875)\n\nFebruar, 17."}
{"id": "2147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20februar", "title": "18. februar", "text": "18. februar er dagur 49 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 316 dagar eru eftir av \u00e1rinum (317 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1930 - Amerikanski astronomurin Clyde Tombaugh finnur gongustj\u00f8rnuna Pluto. \n 1960 - \u00c1ttanda Vetrar Olympiadan byrjar \u00ed Squaw Valley \u00ed Kalifornia. \n 1977 - Deildir hj\u00e1 Idi Amin myr\u00f0a ugandiska erkabiskuppin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1931 - Toni Morrison, amerikanskur h\u00f8vundur (d. 2019). Hon fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1994.\n\nAndl\u00e1t \n 1546 - Martin Luther\n 1564 - Michelangelo, italskur listama\u00f0ur\n\nFebruar, 18."}
{"id": "2148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20februar", "title": "19. februar", "text": "19. februar er dagur 50 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 315 dagar eru eftir av \u00e1rinum (316 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1878 - Thomas Edison f\u00e6r patent \u00e1 fonografin, i\u00f0 seinni var\u00f0 ment til grammofonina.\n 1910 \u2013 Fyrsti f\u00f3tb\u00f3ltsdysturin var\u00f0 leiktur \u00e1 Old Trafford \u00ed Greater Manchester, Ongland, millum Manchester United og Liverpool.\n 1915 - Bretsk skip skj\u00f3ta eftir turkiskum skansum, i\u00f0 verja Dardanellurnar. \n 1945 - Umlei\u00f0 30.000 amerikanskir flotahermenn gera innr\u00e1s \u00ed Iwo Jima.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1473 - Nicolaus Copernicus (d. 1543)\n 1859 - Svante Arrhenius, svenskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1927).\n 1865 - Sven Hedin (d. 1952)\n 1940 - Smokey Robinson, amerikanskur sangari.\n 1948 - Pim Fortuyn, ni\u00f0urlendskur politikari (d. 2002)\n 1953 - Cristina Fern\u00e1ndez de Kirchner, argentinskur forseti.\n 1957 - Falco, eysturr\u00edkskur sangari (d. 1998)\n 1957 - Ray Winstone, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1961 - Justin Fashanu, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 1998)\n\nAndl\u00e1t \n 1952 - Knut Hamsun, norskur rith\u00f8vundur (f. 1859)\n 1997 - Deng Xiaoping, kinesiskur politikari (f. 1904)\n 2016 - Harper Lee, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1926)\n 2016 - Umberto Eco, italskur rith\u00f8vundur og heimspekingur (f. 1932)\n 2019 - Karl Lagerfeld, t\u00fdskur m\u00f3taskapari og sni\u00f0gevi (f. 1933)\n 2019 - Johan Martin Restorff, f\u00f8royskur hotelstj\u00f3ri (f. 1939)\n\nFebruar, 19."}
{"id": "2149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20februar", "title": "20. februar", "text": "20. februar er dagur 51 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 314 dagar eru eftir av \u00e1rinum (315 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1919 - Afghanski emirurin ver\u00f0ur myrdur. \n 1920 - Amerikansi polarfararin Robert Peary doyr 63 \u00e1ra gamal. \n 1948 - Kommunistarnir taka valdi\u00f0 \u00ed Kekkoslovakia. \n 1962 - Astronauturin John Glenn gj\u00f8gnumf\u00f8rir vi\u00f0 3 fer\u00f0um um j\u00f8r\u00f0ina fyrstu amerikonsku r\u00famdarfl\u00fagvingina. \n 1971 - Idi Amin tekur valdi\u00f0 \u00ed Uganda.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1901 - Muhammad Naguib, egyptiskur forseti (d. 1984)\n 1927 - Sidney Poitier, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1940 - Jimmy Greaves, bretskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1946 - Brenda Blethyn, bretsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1951 - Gordon Brown, bretskur politikari.\n 1971 - Jari Litmanen, finskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1980 - Artur Boruc, p\u00f3lskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1988 - Rihanna, barbadisk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1920 - Robert Peary (f. 1856)\n 2010 - Alexander Haig, amerikanskur politikari (f. 1924)\n\nFebruar, 20."}
{"id": "2150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20februar", "title": "21. februar", "text": "21. februar er dagur 52 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 313 dagar eru eftir av \u00e1rinum (314 dagar um skot\u00e1r er). 21. februar er altj\u00f3\u00f0a m\u00f3\u00f0urm\u00e1lsdagur.\n\nHendingar \n 1848 - Karl Marx og Friedrich Engels \u00fatgeva ta\u00f0 Kommunistiska Manifesti\u00f0\n 1916 - Bardagin vi\u00f0 Verdun byrjar vi\u00f0 einum t\u00fdskum \u00e1lopi og heldur fram til tann 18. desember. \n 1965 - Malcom X, svartur lei\u00f0ari \u00ed USA, ver\u00f0ur myrdur \u00ed New York. \n 1972 - Amerikanski forsetin Richard Nixon (R) byrjar vitjan s\u00edna \u00ed Kina. \n 1990 - Namibia \u00ed Afrika gerst eitt fullveldisr\u00edki. \n 2018 - Sosialurin leggur Bjarna Hammer l\u00f8gtingsmann, undir grun um s\u00f8lu av r\u00fasevnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1875 - Jeanne Calment (d. 1997)\n 1924 - Robert Mugabe, fyrrverandi forseti \u00ed Simbabvi (d. 2019).\n 1937 - Haraldur V \u00ed Noregi, norskur kongur.\n 1946 - Alan Rickman, enskur sj\u00f3nleikari (d. 2016)\n 1955 - Kelsey Grammer, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1973 - Heri Joensen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n 1989 - Corbin Bleu, amerikanskur sj\u00f3nleikari, sangari, dansari og modell\n\nAndl\u00e1t \n 1965 - Malcolm X, amerikanskur aktivistur (f. 1925)\n\nFebruar, 21."}
{"id": "2151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20februar", "title": "22. februar", "text": "22. februar er dagur 53 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 312 dagar eru eftir av \u00e1rinum (313 dagar um skot\u00e1r er). Dagurin kallast eisini P\u00e6tursmessa og ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum fyrsti v\u00e1rdagur.\n\nHendingar \n 1991 - Irakiskar deildir seta eld \u00e1 oljubrunnarnar \u00ed Kuveit, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r taka seg \u00far landinum. \n 2015 - Gittarleikarin Alvi Joensen vann Stella Polaris kappingina, sangarin Birita Poulsen vann 2. vir\u00f0isl\u00f8n, saxofonleikarin Kristina Thede Johansen vann 3. vir\u00f0isl\u00f8n. Vir\u00f0isl\u00f8nirnar v\u00f3ru \u00e1 20.000, 10.000 og 5.000 kr\u00f3nur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1732 - George Washington, fyrsti forseti hj\u00e1 USA  (d. 1799)\n 1788 - Arthur Schopenhauer, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1860).\n 1857 - Sir Robert Baden-Powell (d. 1941)\n 1864 - Jakob Jakobsen (d. 1918)\n 1889 - Olave Baden-Powell (d. 1977)\n 1949 - Niki Lauda, eysturr\u00edkskur rasarakoyrari (d. 2019)\n 1950 - Julie Walters\n 1974 - James Blunt\n 1975 - Drew Barrymore\n\nAndl\u00e1t \n 1512 - Amerigo Vespucci (f. 1451)\n 1976 - J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu.\n 1987 - Andy Warhol (f. 1928)\n\nFebruar, 22."}
{"id": "2152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20apr%C3%ADl", "title": "1. apr\u00edl", "text": "1. apr\u00edl er dagur 91 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 92 um skot\u00e1r er). 274 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1939 - Gjaldstovan var\u00f0 sett \u00e1 stovn.\n 1948 - Heimast\u00fdrisl\u00f3gin sett \u00ed gildi.\n 1951 - N\u00fdggjur sk\u00fali v\u00edgdur \u00ed V\u00e1gi, V\u00e1gs Sk\u00fali.\n 1970 - Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen settur sum stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala.\n 1976 - Heimast\u00fdri\u00f0 yvirt\u00f3k postverki\u00f0.\n 1980 - B\u00fastovnurin Eirargar\u00f0ur ver\u00f0ur tikin \u00ed n\u00fdtslu\n 1980 - Flogb\u00f3ltsamband F\u00f8roya (FBF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1984 - Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya (SvF) byrja\u00f0i at royndarsenda. Eftir fimm m\u00e1na\u00f0ir var royndart\u00ed\u00f0in av, og SvF f\u00f3r at senda alment f\u00f8royskt sj\u00f3nvarp. 21 \u00e1r seinni, \u00ed 2005 leg\u00f0i stovnurin saman vi\u00f0 \u00datvarpi F\u00f8roya og n\u00fdggi stovnurin fekk navni\u00f0 Kringvarp F\u00f8roya.\n 2006 - Fasti Ger\u00f0arr\u00e6ttur var\u00f0 settur \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1815 - Otto von Bismarck, t\u00fdskur kanslari (d. 1898)\n 1919 - Joseph Murray (d. 2012)\n 1920 - Toshiro Mifune, japanskur sj\u00f3nleikari (d. 1997)\n 1929 - Milan Kundera, kekkiskur rith\u00f8vundur.\n 1932 - Debbie Reynolds, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna (d. 2016)\n 1940 - Wangari Maathai, kenianskur aktivistur (d. 2011)\n 1948 - Jimmy Cliff, jameikanskur t\u00f3nleikari.\n 1961 - Susan Boyle, skotsk songkvinna.\n 1968 - Alexander Stubb, finskur politikari.\n 1976 - David Oyelowo, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1976 - Clarence Seedorf, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1980 - Randy Orton, amerikanskur professionellur wrestlari.\n 1994 - Ella Eyre, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1976 - Max Ernst, t\u00fdskur malari (f. 1891)\n 1984 - Marvin Gaye, amerikanskur sangari (f. 1939)\n 2010 - John Forsythe, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1918)\n 2012 - Miguel de la Madrid, meksikanskur forseti (f. 1934)\n\nApr\u00edl, 01."}
{"id": "2154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20T%C3%B3rshavnar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu", "text": "B\u00fdr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu:\n\n 1904 - 1909 Olaf Finsen\n 1909 - 1912 Mads Andrias Winther\n 1913 - 1920 S\u00f8ren Emil M\u00fcller\n 1921 - 1922 Anton F. Degn\n 1922 - 1924 H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0\n 1925 - 1928 Valdemar L\u00fctzen\n 1929 - 1932 Johannes O. Joensen\n 1933 - 1944 Mads Andreas Jacobsen\n 1944 - 1948 J. P. Hendriksen\n 1949 - 1951 Kjartan Mohr\n 1952 - 1957 J. P. Hendriksen\n 1958 - 1967 Sigfried Skaale\n 1968 - 1969 Peter F. Christiansen\n 1971 - 1971 Kjartan Mohr\n 1970 - 1970 Hanus vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1\n 1972 - 1980 Petur Christiansen\n 1981 - 1992 Poul Michelsen\n 1993 - 1996 Lisbeth L. Petersen\n 1997 - 2000 Leivur Hansen\n 2001 - 2004 Jan Christiansen\n 2005 - 2016 He\u00f0in Mortensen\n 2017 - 2020 Annika Olsen\n 2021 - He\u00f0in Mortensen\n\nListin omanfyri telur ikki borgarstj\u00f3rar \u00ed kommunum, i\u00f0 lagdar eru undir Torshavnar kommunu gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar.\n\nT\u00f3rshavn\nF\u00f8royskir politikarar\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "2155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mads%20Andreas%20Jacobsen", "title": "Mads Andreas Jacobsen", "text": "Mads Andreas Jacobsen (17. september 1891 \u00ed T\u00f3rshavn - 31. mai 1944) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, politikari, l\u00e6rari og b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur. Eftir preliminersk\u00falan \u00ed Havn \u00ed 1907, f\u00f3r hann til Keypmannahavnar at ganga \u00e1 studentask\u00fala. Hann t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1910. \u00cd n\u00f8kur \u00e1r l\u00e6s hann s\u00ed\u00f0an matematik, alisfr\u00f8\u00f0i, evnafr\u00f8\u00f0i og astronomi, men hann gj\u00f8rdi seg ikki lidnan vi\u00f0 lesna\u00f0in. Fr\u00e1 1914 til 1919 var hann l\u00e6rari \u00ed realsk\u00falanum og \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala. \u00cd 1919 bleiv hann \u00fatvaldur av F\u00f8roya L\u00f8gtingi til at seta \u00e1 stovn eitt f\u00f8royskt b\u00f3kasavn. Hann f\u00f3r til Danmarkar at nema s\u00e6r \u00fatb\u00fagving til ta\u00f0 endam\u00e1li\u00f0, og \u00ed 1921 var\u00f0 hann settur \u00ed starv sum b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 F\u00e6r\u00f8 Amtsbibliotek, sum seinni fekk navni\u00f0 F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, og har arbeiddi hann til hann anda\u00f0ist \u00ed 1944. Hann gj\u00f8rdist forma\u00f0ur fyri F\u00f8roya Fornimmissavn \u00ed 1920. Hann var forma\u00f0ur \u00ed Var\u00f0anum fr\u00e1 1918-34, n\u00f8kur \u00e1r saman vi\u00f0 Richard Long. Hann skriva\u00f0i nakrar stutts\u00f8gur og nakrar yrkingar, men ta\u00f0 mesta av t\u00ed hann skriva\u00f0i var yrkisb\u00f3kmentir og v\u00edsindalig verk. Hann skriva\u00f0i m.a. b\u00f8kur til undirv\u00edsingarn\u00fdtslu og t\u00f3k s\u00e6r eisini av at ritstj\u00f3rna og at \u00fatgeva b\u00f8kur i\u00f0 onnur h\u00f8vdu skriva\u00f0.\n\nPolitiska l\u00edvlei\u00f0in \n 1933 - 1944 B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn.\n 1936\u201340 l\u00f8gtingslimur\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1961 - F\u00f8roysku-donsku or\u00f0ab\u00f3kina hj\u00e1 Christian Matras og M. A. Jacobsen.\n\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens eitur eftir honum. T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 valdi at hei\u00f0ra minni um M.A. Jacobsen vi\u00f0 at hei\u00f0ra einum ella fleiri f\u00f8royskum rith\u00f8vundum hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 f\u00f8\u00f0ingardegi hansara. Vir\u00f0isl\u00f8nin var \u00ed fyrstani bert givin til ein ella tveir rith\u00f8vundar, men \u00ed 1969 var vir\u00f0isl\u00f8nin b\u00fdtt upp \u00ed tveir partar, ein vir\u00f0isl\u00f8n (ella fleiri) skuldi latast fyri fagrar b\u00f3kmentir, og ein (ella fleiri) skuldi gevast fyri yrkisb\u00f3kmentir. \u00cd 1983 leg\u00f0ist ein b\u00f3lkur afturat, sum ver\u00f0ur nevndur \"Anna\u00f0 mentunarligt avrik\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nL\u00f8gtingslimir\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1891\nAndl\u00e1t \u00ed 1944"}
{"id": "2156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rith%C3%B8vundafelag%20F%C3%B8roya", "title": "Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya", "text": "Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya er felag fyri f\u00f8royskar rith\u00f8vundar og t\u00fd\u00f0arar. Felagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn 24. mars 1957. \u00cd 2018 v\u00f3ru umlei\u00f0 110 limir.\n\nEndam\u00e1l felagsins er at virka fyri \u00e1hugam\u00e1lunum hj\u00e1 f\u00f8royskum rith\u00f8vundum og verja r\u00e6ttindi teirra. Harumframt virkar felagi\u00f0 fyri, at f\u00f8royskar b\u00f3kmentir f\u00e1a g\u00f3\u00f0ar umst\u00f8\u00f0ur at mennast og tr\u00edvast. \n\nR\u00e6tt til at gerast limur hava \u00f8ll, i\u00f0 skriva b\u00f8kur \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li ella \u00e1 annan h\u00e1tt starvast sum rith\u00f8vundar.  sum skriva\u00f0 antin fagrar ella yrkisb\u00f3kmentir.\n\nNevndin \nDagf\u00f8rt \u00ed oktober 2019\n\nNevdarlimir:\nSissal Kampmann, forkvinna\nV\u00f3nbj\u00f8rt Vang, n\u00e6stkvinna\nBergur Rasmussen, kassameistari\nL\u00edv Maria R\u00f3ad\u00f3ttir J\u00e6ger, nevndarlimur\nAnna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir, nevndarlimur\n\nTiltakslimir:\nArnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0\nOddfr\u00ed\u00f0ur M. Rasmussen\n\nFormenn \nSissal Kampmann, 2020-\nV\u00f3nbj\u00f8rt Vang 2015-2020\nLudv\u00edk \u00e1 Brekku 2015\nS\u00e1mal Soll 2014-2015\nHelle Thede Johansen 2012-2014\nMalan Poulsen 2011\u20132012\nRakel Helmsdal 2009\u20132011\nArnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0 2007\u20132009\nHe\u00f0in M. Klein 2006\u20132007\nCarl J\u00f3han Jensen 2004\u20132006\nGunnar Hoydal 1998\u20132004\nLydia Didriksen 1997\u20131998\nHe\u00f0in M. Klein 1994\u20131997\nHanus Kamban 1992\u20131994\nCarl J\u00f3han Jensen 1991\u20131992\nTuri\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir 1989\u20131991\nMartin N\u00e6s 1986\u20131989\nGunnar Hoydal 1981\u20131986\nMarianna Debes Dahl 1980\u20131981\nKarsten Hoydal 1976\u20131980\nJ\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu 1973\u20131976\nJens Pauli Heinesen 1970\u20131973\n\u00d3lavur Michelsen 1968\u20131970\nValdemar Poulsen 1967\u20131968\n Ongin forma\u00f0ur 1960-1966 (felagi\u00f0 \u00f3virki\u00f0)\nMartin Joensen 1957\u20131959\n\nEBBA vir\u00f0isl\u00f8n \nVir\u00f0isl\u00f8nin ber navni\u00f0 eftir rith\u00f8vundan Ebbu Hentze, sum livdi 25. Sep.1929 \u2013 20. Mai 2015.\n\nTa\u00f0 er nevndin \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya, i\u00f0 ger av, hv\u00f8r f\u00e6r vir\u00f0isl\u00f8nirnar, sum er \u00e1sett at vera 25.000 kr. Nevndin hevur heimild at lata eina vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1rliga, men eisini onga at lata.\n\nEbba Hentze var ein fj\u00f8llt\u00e1tta\u00f0ur og vi\u00f0urkendur h\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i b\u00e6\u00f0i barnab\u00f8kur, stutts\u00f8gur og yrkingar. Mest kend var hon t\u00f3 fyri s\u00edtt virki sum t\u00fd\u00f0ari. Gj\u00f8gnum \u00e1rini hevur Ebba Hentze umsett eitt \u00f3tal av b\u00f3kum til danskt \u00far enskum, t\u00fdskum og svenskum, men mest \u00far f\u00f8royskum. Hennara \u00ed\u00f0na virki vi\u00f0 at umseta f\u00f8royskar b\u00f8kur hevur havt \u00f3metaligan t\u00fddning fyri kunnleika til og \u00fatbrei\u00f0slu av f\u00f8royskum b\u00f3kmentum \u00ed Danmark og hinum nor\u00f0ur\u00adlondunum.\n\nUmframt s\u00edtt v\u00ed\u00f0fevndi virksemi sum rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari leg\u00f0i Ebba st\u00f3ran dent \u00e1 at veita yngri h\u00f8vundum r\u00e1\u00f0 og veglei\u00f0ing. T\u00e1 i\u00f0 hon skriva\u00f0i testamenti, hev\u00f0i hon eisini rith\u00f8vundar og serliga teir yngru rith\u00f8vundarnar \u00ed huganum. \u00cd testamentinum stendur solei\u00f0is skriva\u00f0:\n\n\u201cEftir m\u00edn dey\u00f0 skal Listasavn F\u00f8roya arva m\u00e1lningar og onnur mynd\u00adlistaverk, sum eftir meg eru. Anna\u00f0, sum er eftir meg, herundir pengar, b\u00f8kur og allar a\u00f0rar ognir, skal Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya arva at n\u00fdta til stu\u00f0ul til ungar rith\u00f8vundar, i\u00f0 hava s\u00fdnt serligar g\u00e1vur. Somulei\u00f0is skal Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya til sama endam\u00e1l arva \u00f8ll r\u00e6ttindi m\u00edni sum rith\u00f8vundur, herundir framt\u00ed\u00f0ar innt\u00f8kur fr\u00e1 danska b\u00f3kasavns\u00adgrunninum.\u201d\n\nVi\u00f0 hesum \u00ed huga setti nevndin fyri Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya 26. november 2017 \u00e1 stovn EBBU-vir\u00f0isl\u00f8nina, vi\u00f0 kr\u00f3num 570.155,54 \u00e1 konto.\n\nFyrsta vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0 20. Mai 2018.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya\n\nYrkisfelag\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "2157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gianfranco%20Contri", "title": "Gianfranco Contri", "text": "Gianfranco Contri (16. oktober 1952) er \u00far Italia. Hann er m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og or\u00f0ab\u00f3kafr\u00f8\u00f0ingur. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 f\u00f8roysk-italienska or\u00f0ab\u00f3k \u00ed 2004. Hann fekk hei\u00f0ursl\u00f8n fyri avriki\u00f0 sama \u00e1ri\u00f0, t\u00e1 hann fekk B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 2004 - Dizionario Faroese-Italiano : F\u00f8roysk-Italsk Or\u00f0ab\u00f3k. T\u00f3rshavn F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag 2004, 627 s.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 2004 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri  yrkisb\u00f3kmentir.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Byarbok.fo - Gianfranco Contri\n\nItaliarar\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "2158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20apr%C3%ADl", "title": "3. apr\u00edl", "text": "3. apr\u00edl er dagur 93 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 94 um skot\u00e1r er). 272 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1895 - R\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 \u00edm\u00f3ti Oscar Wilde byrjar.\n 1933 - Flogi\u00f0 ver\u00f0ur yvir Mount Everest (myndin) fyri fyrstu fer\u00f0.\n 1936 - Bruno Richard Hauptmann ver\u00f0ur avr\u00e6tta\u00f0ur fyri at r\u00e6na og myr\u00f0a Charles Augustus Lindbergh Jr, Son floghetjunar Charles Lindbergh.\n 1973 - Martin Cooper, uppfinnari hj\u00e1 Motorola ringir fyrsta uppkalli\u00f0 vi\u00f0 eini fartelefon, hetta er 10 \u00e1r \u00e1\u00f0renn ein sl\u00edk telefon kemur \u00e1 markna\u00f0in.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1783 - Washington Irving, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1859)\n 1882 - Alcide De Gasperi, italskur politikari (d. 1954)\n 1913 - Per Borten, norskur politikari (d. 2005)\n 1922 - Doris Day, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2019)\n 1924 - Marlon Brando, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2004)\n 1925 - Tony Benn, enskur politikari (d. 2014)\n 1930 - Helmut Kohl, t\u00fdskur kanslari.\n 1949 - A. C. Grayling, enskur heimspekingur.\n 1958 - Alec Baldwin, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1961 - Eddie Murphy, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 - Bjarne Riis, danskur s\u00fakklari.\n 1964 - Nigel Farage, enskur politikari.\n 1982 - Cobie Smulders, kanadisk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1897 - Johannes Brahms, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1833)\n 1990 - Sarah Vaughan, amerikonsk songkvinna (f. 1924)\n 1991 - Graham Greene, enskur rith\u00f8vundur (f. 1904)\n 2016 - Cesare Maldini, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1932)\n\nApr\u00edl, 03."}
{"id": "2159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20apr%C3%ADl", "title": "4. apr\u00edl", "text": "4. apr\u00edl er dagur 94 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 95 um skot\u00e1r er). 271 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1507 - Martin Luther ver\u00f0ur v\u00edgdur prestur.\n 1939 - \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya (\u00cdSF) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1973 - World Trade Center letur upp.\n 1975 - Teldufyrit\u00f8kan Microsoft ver\u00f0ur stovna\u00f0 av Bill Gates og Paul Allen \u00ed Albuquerque, New Mexico.\n 2014 - Tey f\u00fdra sl\u00f8gini hj\u00e1 f\u00f8roysku fyrit\u00f8kuni Dism fingu \u00f8ll hei\u00f0ursmerkir \u00e1 World-Spirits Awards 2014 \u00ed Eysturr\u00edki. Eldvatn fekk gull fyri vodka, Baraldur fekk gull \u00ed ginni og L\u00edvsins Vatn og Havi\u00f0 fingu \u00e1vikavist gull og silvur \u00ed akvavitti.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 188 - Caracalla, r\u00f3mverskur keisari (d. 217)\n 1913 - Muddy Waters, amerikanskur sangari (d. 1983)\n 1928 - Maya Angelou, amerikanskt skald og rith\u00f8vundur (d. 2014)\n 1932 - Anthony Perkins, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1993)\n 1944 - Craig T. Nelson, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1957 - Aki Kaurism\u00e4ki, finskur filmsleikstj\u00f3ri.\n 1965 - Robert Downey, Jr., amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1979 - Heath Ledger, avstralskur sj\u00f3nleikari (d. 2008)\n 1987 - Sami Khedira, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1841 - William Henry Harrison, amerikanskur forseti (f. 1773)\n 1968 - Martin Luther King, amerikanskur aktivistur (f. 1929)\n 1990 - Karsten Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 2015 - Klaus Rifbjerg, danskur rith\u00f8vundur\n\nApr\u00edl, 04."}
{"id": "2160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20apr%C3%ADl", "title": "5. apr\u00edl", "text": "5. apr\u00edl er dagur 95 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 96 um skot\u00e1r er). 270 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2014 - F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 skrivar s\u00f8gu, t\u00e1 t\u00e6r sp\u00e6ldu javnleik 1-1 \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli m\u00f3ti Bosnia/Hersigovina og harvi\u00f0 fingu fyrsta stigi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 \u00ed einari HM-undankapping. Ey\u00f0v\u00f8r Klakstein gj\u00f8rdi m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 78. minutti.\n 1992 - Bosnia-Hersegovina ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur statur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1900 - Spencer Tracy, amerikanskur sjonleikari (d. 1967)\n 1908 - Bette Davis, amerikonsk sjonleikarinna (d. 1989)\n 1913 - Ruth Smith, f\u00f8royskur listam\u00e1lari (d. 1958)\n 1916 - Gregory Peck, amerikanskur sjonleikari (d. 2003)\n 1922 - Tom Finney, enskur fotboltsleikari (d. 2014)\n 1934 - Roman Herzog, tyskur forseti (d. 2017)\n 1937 - Colin Powell, amerikanskur politikari (d. 2021).\n 1946 - Jane Asher, ensk sjonleikarinna.\n 1953 - J\u00f3anes Nielsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n 1976 - Tr\u00f3ndur Bogason, f\u00f8royskt t\u00f3naskald\n 1982 - Thomas Hitzlsperger, tyskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1975 - Chiang Kai-shek, kinesiskur politikari (f. 1887)\n 1994 - Kurt Cobain, amerikanskur tonleikari (f. 1967)\n 1997 - Allen Ginsberg, amerikanskt skald (f. 1926)\n 2008 - Charlton Heston, amerikanskur sjonleikari (f. 1923)\n\nApr\u00edl, 05."}
{"id": "2161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20apr%C3%ADl", "title": "6. apr\u00edl", "text": "6. apr\u00edl er dagur 96 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 97 um skot\u00e1r er). 269 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1830 - Mormonkirkjan ver\u00f0ur set \u00e1 stovn \u00ed New York av Joseph Smith.\n 2015 - F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti vinnur s\u00f8guligan st\u00f3rsigur m\u00f3ti Andorra \u00ed kapping \u00e1 Malta. F\u00f8royar vinna 8-0, h\u00e1lvleiksst\u00f8\u00f0an var 2-0. M\u00e1lini gj\u00f8rdu Rannv\u00e1 B. Andreasen (4),  Heidi Sevdal (2), Fr\u00ed\u00f0run Danielsen og L\u00edv Arge hv\u00f8r s\u00edtt.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1483 - Raphael, italskur m\u00e1lari (d. 1520)\n 1904 - Kurt Georg Kiesinger, t\u00fdskur kanslari (d. 1988)\n 1926 - Ian Paisley, nordirskur politikari (d. 2014)\n 1937 - Merle Haggard, amerikanskur sangari (d. 2016)\n 1937 - Billy Dee Williams, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1947 - John Ratzenberger, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1952 - Udo Dirkschneider, t\u00fdskur sangari.\n 1956 - Michele Bachmann, amerikanskur politikari.\n 1963 - Rafael Correa, forseti Ekvador.\n 1969 - Paul Rudd, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1974 - Camilla Dallerup, donsk dansarinna.\n 1975 - Zach Braff, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1981 - Robert Earnshaw, valisiskur fotboltsleikari.\n 1988 - Fabrice Muamba, kongolesisk-enskur fotboltsleikari.\n\nAndlat \n 1520 - Raphael, italskur m\u00e1lari (f. 1483)\n 1528 - Albrecht D\u00fcrer, t\u00fdskur m\u00e1lari (f. 1471)\n 1829 - Niels Henrik Abel (f. 1802)\n 1971 - Igor Stravinskij, russiskt t\u00f3naskald (f. 1882)\n 1992 - Isaac Asimov, russisk-amerikanskur rithovundur (f. 1920)\n 1998 - Tammy Wynette, amerikonsk songkvinna (f. 1942)\n 2014 - Mickey Rooney, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1920)\n 2016 - Merle Haggard, amerikanskur sangari (f. 1937)\n 2017 - Don Rickles, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1926)\n\nApr\u00edl, 06."}
{"id": "2162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20apr%C3%ADl", "title": "7. apr\u00edl", "text": "7. apr\u00edl er dagur 97 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 98 um skot\u00e1r er). 268 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1724 -  Fyrsta almenna framf\u00f8rslan av J\u00f3hannes-Passi\u00f3nini eftir Johann Sebastian Bach \u00ed Leipzig \u00ed T\u00fdsklandi.\n 1906 - Gosfjalli\u00f0 Vesuv goysir, og oy\u00f0ileggur b\u00fdin Napoli \u00ed Italia.\n 1948 - WHO - Altj\u00f3\u00f0a heilsustovnurin ver\u00f0ur set \u00e1 stovn.\n 2017 - Yvirgangs\u00e1lop \u00ed Stokkh\u00f3lmi, har ein lastbilur koyrir inn \u00ed eina mannam\u00fagvu \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1770 - William Wordsworth, enskt skald (d. 1850)\n 1882 - Kurt von Schleicher, t\u00fdskur kanslari (d. 1934)\n 1911 - J\u00f3hannes av Skar\u00f0i, f\u00f8royskt skald (d. 1999)\n 1915 - Billie Holiday, amerikonsk songkvinna (d. 1959)\n 1920 - Ravi Shankar, indiskur t\u00f3nleikari (d. 2012)\n 1928 - James Garner, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2014)\n 1934 - Ian Richardson, skotskur sj\u00f3nleikari (d. 2007)\n 1938 - Jerry Brown, amerikanskur politikari, guvern\u00f8rur \u00ed Kalifornia\n 1938 - Freddie Hubbard, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 2008)\n 1944 - Gerhard Schr\u00f6der, t\u00fdskur kanslari.\n 1946 - He\u00f0in Mortensen, f\u00f8royskur politikari og borgarstj\u00f3ri.\n 1954 - Jackie Chan, kinesiskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 - Russell Crowe, n\u00fds\u00e6lendskur sj\u00f3nleikari.\n 1972 - Tim Peake, enskur astronautur.\n 1975 - Karin Dreijer Andersson, svensk songkvinna.\n 1986 - Christian Fuchs, eysturikskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1992 - Alexis Jordan, amerikonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1943 - Alexandre Millerand, franskur forseti (f. 1859)\n 1947 - Henry Ford, stovnarin av Ford Motor Company (f. 1863)\n 1968 - Jim Clark (f. 1936)\n\nApr\u00edl, 07."}
{"id": "2163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20apr%C3%ADl", "title": "8. apr\u00edl", "text": "8. apr\u00edl er dagur 98 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 99 um skot\u00e1r er). 267 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2005 - Alexandra prinsessa og Joachim prinsur ver\u00f0a fr\u00e1skild.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1818 - Kristjan IX, kongur Danmarkar (d. 1906).\n 1859 - Edmund Husserl, eysturr\u00edkskur heimspekingur (d. 1938).\n 1892 - Mary Pickford, kanadisk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1979).\n 1918 - Betty Ford, amerikonsk forsetafr\u00fa (d. 2011).\n 1938 - Kofi Annan, ganesiskur diplomatur (d. 2018).\n 1941 - Vivienne Westwood, bretskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi og forr\u00e6tningskvinna (d. 2022)   \n 1950 - Grzegorz Lato, p\u00f3lskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1951 - Geir H. Haarde, \u00edslendskur politikari.\n 1966 - Robin Wright, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1986 - Igor Akinfeev, russiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1999 - Ty Panitz, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 217 - Caracalla, r\u00f3mverskur keisari (f. 188).\n 1909 - Venceslaus Ulricus Hammershaimb \u00ed Keypmannahavn (f. 1819).\n 1973 - Pablo Picasso, spanskur m\u00e1lari (f. 1891).\n 1991 - Kristian Osvald Vider\u00f8 \u00ed Keypmannahavn (f. 1906).\n 2013 - Margaret Thatcher, bretskur politikari (f. 1925).\n\nApr\u00edl, 08."}
{"id": "2164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20februar", "title": "23. februar", "text": "23. februar er dagur 54 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 311 dagar eru eftir av \u00e1rinum (312 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1913 - Fr\u00e1koyrdi forsetin \u00ed Meksiko ver\u00f0ur skotin. \n 1981 - Sivilgardan herjar \u00e1 spanska tingi\u00f0 - Cortes - eftir eina miseydna\u00f0a kvettroynd. \n 1994 - V\u00e1pnahv\u00edld millum Serbia og Kroatia \u00ed Bosnia. \n 1999 - St\u00f3ra Bretland beinir fyri allari s\u00ednari goymslu av minum \u00e6tla\u00f0um herf\u00f3lki til gongu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1685 - Georg Friedrich H\u00e4ndel, t\u00fdskt/bretskt t\u00f3naskald (d. 1759)\n 1883 - Karl Jaspers, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1969).\n 1906 - S\u00e1mal Joensen-Mikines (d. 1979).\n 1940 - Peter Fonda, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (d. 2019)\n 1954 - Viktor Jusjtjenko, ukrainskur forseti.\n 1960 - Naruhito, kr\u00farnprinsur Japans.\n 1976 - Kelly Macdonald, skotsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1983 - Emily Blunt, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1994 - Dakota Fanning, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1855 - Carl Friedrich Gauss, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1777)\n 1934 - Edward Elgar, enskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1857)\n 1965 - Stan Laurel (f. 1890)\n 2022 - Britta Schall Holberg, danskur politikari (Venstre) (f. 1941)\n\nFebruar, 23."}
{"id": "2165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20februar", "title": "24. februar", "text": "24. februar er dagur 55 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 310 dagar eru eftir av \u00e1rinum (311 dagar um skot\u00e1r er). 24. februar kallast Leyp\u00e1rsmessa, (men hann er 25. februar, um leyp\u00e1r (ta\u00f0 er skot\u00e1r) er). Sagt ver\u00f0ur, at \u00e1 leyp\u00e1rsmessu hevur veturin mist anna\u00f0 beini\u00f0.\n\nHendingar \n 1582 - Gregorius XIII p\u00e1vi ger at skifta fr\u00e1 julianska kalendaranum til gregorianska kalendaran.\n 1903 - Bretskar herna\u00f0ardeildir s\u00f8kja at \"\u00f8ra mullah'inum\". \n 1971 - Sj\u00f8tul ver\u00f0ur settur \u00e1 at byggja Vesturkirkjuna. \n 1986 - Marcos fl\u00fdggjar \u00far Filipinunum, og Corazon Aquino ver\u00f0ur tikin \u00ed ei\u00f0 sum forseti landsins. \n 1987 - Tower-nevndin leggur fram s\u00edna fr\u00e1grei\u00f0ing um Iran-contra-g\u00f8luna. \n 1991 - Herdeildirnar undir amerikanskari lei\u00f0slu fara undir land\u00e1taki\u00f0 m\u00f3ti irakiska herinum. \n 2018 - Trygvi Danielsen vinnur filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan fyri filmin \"111 g\u00f3\u00f0ir dagar\". Maria T\u00f3rgar\u00f0 vinnur \u00e1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina fyri filmin \"Ma\u00f0urin vi\u00f0 bl\u00e6\u00f0uni\".\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1786 - Wilhelm Grimm (annar av Grimm br\u00f8\u00f0runum) (d. 1859)\n1921 - Abe Vigoda, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2016)\n1927 - Emmanuelle Riva, fronsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2017)\n1935 - Ryhor Baradulin, hvitarussiskur rith\u00f8vundur (d. 2014)\n1940 - Denis Law, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1955 - Steve Jobs, amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (d. 2011)\n1961 - Erna Solberg, norskur politikari.\n1981 - Lleyton Hewitt, avstralskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1892 - Niels Christopher Winther, f\u00f8royskur politikari og bla\u00f0stj\u00f3ri (f. 1822).\n 1925 - Hjalmar Branting, svenskur politikari (f. 1860)\n 1993 - Bobby Moore, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1941)\n 2014 - Harold Ramis, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1944)\n\nFebruar, 24."}
{"id": "2166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20februar", "title": "25. februar", "text": "25. februar er dagur 56 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 309 dagar eru eftir av \u00e1rinum (310 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1990 - Violetta Chamorro, sum f\u00e6r stu\u00f0ul \u00far USA, vinnur vali\u00f0 \u00ed Nikaragua. \n2014 - Eitt \u00f3happ hendi \u00ed Klaksv\u00edk. Sl\u00e6ttaberg sigldi \u00e1 \u00c5got, sum l\u00e1 vi\u00f0 bryggjuna vi\u00f0 Nor\u00f0borg vi\u00f0 fullari last. Ongin pers\u00f3nska\u00f0i hendi. \u00d3happi\u00f0 hendi, t\u00ed at Sl\u00e6ttaberg fekk tekniskt brek. \u00c5got f\u00f3r at leka illa, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist at tetta lekan. \u00c5got og Sl\u00e6ttaberg blivu liggjandi \u00ed nakrar dagar, har Sl\u00e6ttaberg hev\u00f0i stevni inni \u00ed lastini \u00e1 \u00c5got, men dagin eftir eydna\u00f0ist ta\u00f0 at f\u00e1a skipini leys av hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. \u00c5got bleiv seinni sleipa\u00f0ur til bedingina hj\u00e1 Klaksv\u00edkar Skipasmi\u00f0ju.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1771 - Johan Henrik Schr\u00f8ter, prestur (d. 1851).\n 1841 - Pierre-Auguste Renoir, franskur m\u00e1lari (d. 1919).\n 1842 - Karl May, tyskur rith\u00f8vundur (d. 1912).\n 1873 - Enrico Caruso, italskur sangari (d. 1921).\n 1940 - Thue Christiansen, gr\u00f8nlendskur l\u00e6rari i\u00f0 gj\u00f8rdi gr\u00f8nlendska flaggi\u00f0 (d. 2022)\n 1943 - George Harrison, kendur fr\u00e1 bretska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Beatles (d. 2001).\n 1950 - Nestor Kirchner, argentinskur forseti (d. 2010).\n 1981 - Park Ji-Sung, su\u00f0urkoreanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1982 - Flavia Pennetta, italsk tennisleikarinna.\n 1994 - Eugenie Bouchard, kanadisk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1983 - Tennessee Williams, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1911)\n 2017 - Bill Paxton, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1955)\n 2020 - Hosni Mubarak, fyrrverandi forseti \u00ed Egyptaland (f. 1928)\n\nFebruar, 25."}
{"id": "2167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20februar", "title": "26. februar", "text": "26. februar er dagur 57 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 308 dagar eru eftir av \u00e1rinum (309 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1658 - Fri\u00f0aravtala \u00ed Roskilde. Eftir at Danmark hev\u00f0i bj\u00f3\u00f0a\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki av \u00ed kr\u00edggj \u00e1ri\u00f0 fyri, ba\u00f0 Danmark n\u00fa um fri\u00f0aravtalu.\n 1794 - Kongsslotti\u00f0 Christiansborg \u00ed Keypmannahavn brennur. Eftir einum samd\u00f8gri brenna b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0sslotti\u00f0 og slotskirkjan \u00ed grund. Ta\u00f0 eydnast at bjarga st\u00f3rum parti av t\u00ed, i\u00f0 inni var, men 70-80 f\u00f3lk doyggja \u00ed bjargingararbei\u00f0inum. Kongsh\u00faski\u00f0 flytir eftir eldin til ta\u00f0 minna og l\u00edtill\u00e6tna slotti\u00f0 Amalienborg.\n 1815 - Napoleon Bonaparte fl\u00fdggjar \u00far \u00fatlegdini \u00e1 Elba, fer \u00ed land \u00ed Frankar\u00edki og setir k\u00f3sina \u00edm\u00f3ti Par\u00eds.\n 1849 - Danska stj\u00f3rnin sigur upp v\u00e1pnahv\u00edldina vi\u00f0 T\u00fdskland. V\u00e1pnahv\u00edld hev\u00f0i veri\u00f0 s\u00ed\u00f0ani august \u00e1ri\u00f0 fyri. M\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 stj\u00f3rnini er at gj\u00f8gnumf\u00f8ra \u00f3b\u00fdtta sambandi\u00f0 hj\u00e1 Slesvig vi\u00f0 Danmark.\n 1918 - S\u00f8gunnar higartil st\u00f8rsta \u00edtr\u00f3ttarvanlukka hendir \u00ed Hong Kong \u00e1 kapprenningarbreytini hj\u00e1 Jockey Club, t\u00e1 eitt h\u00e1g\u00f3lv dettur ni\u00f0ur, og 604 f\u00f3lk doyggja.\n 1936 - Volkswagen letur upp s\u00edna fyrstu verksmi\u00f0ju \u00ed T\u00fdsklandi.\n 1952 - Winston Churchill bo\u00f0ar fr\u00e1, at Ongland hevur framleitt s\u00edna egnu kjarnorkubumbu.\n 1962 - H\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed USA bo\u00f0ar fr\u00e1, at \u00f8ll sl\u00f8g av rasuskilna\u00f0i \u00ed almennum flutningst\u00f3lum eru \u00ed str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 grundl\u00f3gina.\n 1991 - Saddam Hussein bo\u00f0ar fr\u00e1, at allar irakskar herdeildir ver\u00f0a tiknar aftur \u00far Kuveit. \n 1993 - Bumbuspreinging \u00ed World Trade Center \u00ed New York City.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1802 - Victor Hugo, franskur rith\u00f8vundur (d. 1885).\n 1881 - Janus Djurhuus, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1948).\n 1920 - Tony Randall, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2004).\n 1928 - Fats Domino, amerikanskur sangari.\n 1932 - Johnny Cash, amerikanskur sangari (d. 2003).\n 1958 - Tim Kaine, amerikanskur politikari.\n 1973 - Ole Gunnar Solskjaer, norskur fotb\u00f3ltsleikari.\n 1982 - Li Na, kinesisk tennisleikarinna.\n 1984 - Emmanuel Adebayor, togoiskur fotb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1969 - Karl Jaspers, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1883)\n\nFebruar, 26."}
{"id": "2168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20februar", "title": "27. februar", "text": "27. februar er dagur 58 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum. 307 dagar eru eftir av \u00e1rinum (308 dagar um skot\u00e1r er).\n\nHendingar \n 1900 - Enski Labour-flokkurin ver\u00f0ur stovna\u00f0ur \n 1933 - T\u00fdska tingi\u00f0 - R\u00edkisdagurin - brennir \u00ed grund \n 1935 - Shirley Temple er higartil yngsti pers\u00f3nurin, sum vinnur ein Oskar \n 1976 - Polisario Front l\u00fdsir Vestursahara sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt at vera \n 1997 - Bretskir \u00edlegugranskarar hava klona\u00f0 ein sey\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1807 - Henry Wadsworth Longfellow (d. 1882)\n 1902 - John Steinbeck (d. 1968)\n 1932 - Elizabeth Taylor (d. 2011)\n 1945 - Ey\u00f0un Andreassen\n 1981 - Josh Groban\n 1986 - Michel Mulder\n 1986 - Ronald Mulder\n\nAndl\u00e1t \n 1936 - Ivan Pavlov\n 1989 - Konrad Lorenz\n 2015 - Leonard Nimoy\n 2015 - Boris Nemtsov \n\nFebruar, 27."}
{"id": "2169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20februar", "title": "29. februar", "text": "29. februar er dagur 60 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (um skot\u00e1r er). 306 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1956 - Sovjettiski lei\u00f0arin Nikita Khrusjtjov forkastar politikkin hj\u00e1 Stalin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n \n\nFebruar, 29."}
{"id": "2170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20mars", "title": "1. mars", "text": "1. mars er dagur 60 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 61 um skot\u00e1r er). 305 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1700 - Danmark skiftir fr\u00e1 julianska kalendaranum til gregorianska kalendaran. Hetta \u00e1ri\u00f0 fylgir 1. mars beint eftir 18. februar, solei\u00f0is at 10 dagar ver\u00f0a lagdir burtur\u00far.\n 1815 - Napoleon Bonaparte fer \u00ed land \u00ed Cannes eftir at hava siti\u00f0 sum fangi \u00e1 oynni Elba.\n 1950 - Chiang Kai-shek l\u00fdsir L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina (eisini kent sum Teivan) \u00e1 oynni Teivan.\n 1971 - Havnar Judofelag ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 2014 - 22 \u00e1ra gamli pianisturin Mattias Kapnas vann fyrstu Stella Polaris t\u00f3nleikakappingina, sum Musikksk\u00falin skipa\u00f0i fyri. Nummar tvey gj\u00f8rdist guitarsp\u00e6larin Alvi Joensen, og nummar tr\u00fd var\u00f0 Hei\u00f0run Petersen, violin. Fyrsta vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 25 000 kr\u00f3nur, onnur vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 10 000 kr\u00f3nur, og tri\u00f0ja vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 5 000 kr\u00f3nur. Eisini v\u00f3r\u00f0u vir\u00f0isl\u00f8nir latnar \u00ed aldursb\u00f3lkinum upp til 12 \u00e1r og \u00ed aldursb\u00f3lkinum upp til 18 \u00e1r. Kappingina fyri t\u00f3nleikarar undir 18 \u00e1r vunnu Alda Sigurdsd\u00f3ttir Lamhauge og Aksel Remmel. V\u00e1r Iversen Lindenskov gj\u00f8rdist nummar eitt hj\u00e1 luttakarunum undir 12 \u00e1r. \n 2015 - F\u00f8royski r\u00f3gvarin D\u00e1njal Martin Hofgaard gerst heimsmeistari, t\u00e1 i\u00f0 hann vinnur HM \u00ed 2000 metrar innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Boston \u00ed opna b\u00f3lkinum l\u00e6ttvekt menn.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n2014 Gibraltar - F\u00f8royar 1-4. M\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdu: J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson, Christian Lamhauge Holst, Hallur Hansson og Christian Lamhauge Holst.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1810 - Fr\u00e9d\u00e9ric Chopin, polskur tonasmidur (d. 1849)\n 1910 - David Niven, bretskur sjonleikari (d. 1983)\n 1922 - Yitzhak Rabin, israelskur politikari (d. 1995)\n 1927 - Harry Belafonte, amerikanskur sjonleikari og sangari.\n 1944 - Tr\u00f3ndur Patursson \u00ed Kirkjub\u00f8.\n 1954 - Ron Howard, amerikanskur leikstjori.\n 1959 - Nick Griffin, bretskur politikari.\n 1969 - Javier Bardem, spanskur sjonleikari.\n 1987 - Kesha, amerikonsk songkvinna.\n 1994 - Justin Bieber, kanadiskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 2014 - Alain Resnais, franskur leikstjori (f. 1922)\n\nKeldur \n\nMars, 01."}
{"id": "2171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20mars", "title": "8. mars", "text": "8. mars er dagur 67 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 68 um skot\u00e1r er). 298 dagar eru eftir av \u00e1rinum. 8. mars er altj\u00f3\u00f0a kvinnudagur.\n\nHendingar \n 1957 - Gana fer upp\u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir.\n 1974 - Charles de Gualle flogv\u00f8llurin opnar \u00ed Paris.\n 1979 - Elektronikk fyrit\u00f8kan Philips v\u00edsir fram t\u00ed fyrstu fl\u00f8guna (compact disc).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1859 - Kenneth Grahame, skotskur rith\u00f8vundur (d. 1932).\n 1879 - Otto Hahn (d. 1968).\n 1929 - Hebe Camargo, brasilsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna (d. 2012).\n 1943 - Lynn Redgrave, ensk sj\u00f3nleikarinna (d. 2010).\n 1945 - Anselm Kiefer, t\u00fdskur m\u00e1lari.\n 1958 - Gary Numan, enskur t\u00f3nleikari og sangari.\n 1982 - Marjorie Estiano, brasilsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna.\n 1990 - Petra Kvitova\n\nAndl\u00e1t \n 1202 - Sverri Sj\u00far\u00f0arson, kongur Noregs (f. 1151).\n 1874 - Millard Fillmore, amerikanskur forseti (f. 1800).\n 1930 - William Howard Taft, amerikanskur forseti (f. 1857).\n 1970 - Hans Hansen, \u00ed Mikladali, m\u00e1lari (f. 1920).\n\nMars, 08."}
{"id": "2172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20mars", "title": "12. mars", "text": "12. mars er dagur 71 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 72 um skot\u00e1r er). 294 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini gr\u00e6karismessa.\n\nHendingar \n 1745 - Fyrra skalvalopi\u00f0 er \u00ed Ger\u00f0um (n\u00fa Klaksv\u00edk), har b\u00f3ndah\u00fasini farast og 9 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 1765 - Seinna skalvalopi\u00f0 er \u00ed Ger\u00f0um (n\u00fa Klaksv\u00edk), har b\u00f3ndah\u00fasini farast og 20 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 1955 - l\u00f3g um at stovna F\u00f8roya Realkreditstovn (Realurin) ver\u00f0ur samtykt av F\u00f3lkatinginum.\n 2014 - ES, Norra og F\u00f8royar hava undirskriva\u00f0 avtalu at skipa fiskiskapin eftir makreli \u00ed Nor\u00f0uratlantshavinum \u00ed fimm \u00e1r. F\u00f8royar f\u00e1a 12,6 prosent av heildarkvotuni, sum svarar til 156 t\u00fasund tons \u00ed 2014.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1922 - Jack Kerouac, rith\u00f8vundur (dey\u00f0ur 1969)\n 1928 - Edward Albee, rith\u00f8vundur\n 1946 - Liza Minnelli, sj\u00f3nleikarinna\n 1947 - Mitt Romney, politikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1991 - William Heinesen, f\u00f8royskt skald (f. 1900)\n 2015 - Sir Terry Pratchett, enskur fantasi rith\u00f8vundur (f. 1948)\n\nMars, 12."}
{"id": "2174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20mars", "title": "2. mars", "text": "2. mars er dagur 61 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 62 um skot\u00e1r er). 304 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1855 - Alexander 2. gerst zarur av Russlandi eftir dey\u00f0a Nikolaj 1. av Russlandi.\n 1970 - Rhodesia l\u00fdsir seg sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 og kvettir harvi\u00f0 seinasta sambandi\u00f0 vi\u00f0 bretsku tr\u00fanuna.\n 2014 - Marnar Djurhuus vann gull \u00ed DM fyri ung \u00e1 1500 metra teininum \u00ed b\u00f3lkinum dreingir 18-19 \u00e1r vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.05.85, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt innandura met. \n 2014 - P\u00e1l Joensen vann gull \u00e1 Eysturdonsku Meistarastevnuni \u00e1 langgeil \u00ed Ballerup \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:26.86.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1900 - Kurt Weill, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1950)\n 1904 - Dr. Seuss, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1991)\n 1931 - Mikhail Gorbachev, russiskur politikari  (d. 2022).\n 1942 - Lou Reed, amerikanskur sangari (d. 2013)\n 1962 - Jon Bon Jovi, amerikanskur sangari.\n 1968 - Daniel Craig, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1977 - Damien Duff, \u00edrskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 2004 - Bryndis G. Kristj\u00e1nsd\u00f3ttir, hondb\u00f3ltsp\u00e6lari\n 2004 - Bj\u00f8rg \u00d3lavsd\u00f3ttir, svimjari\n\nAndl\u00e1t \n 1895 - Berthe Morisot, franskur m\u00e1lari (f. 1841)\n 1909 - Henri\u00ebtte Ronner-Knip, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lari (f. 1821)\n 1999 - Dusty Springfield, ensk songkvinna (f. 1939)\n 2021 - Chris Barber, enskur jazzt\u00f3nleikari (f. 1930).\n\nMars, 02."}
{"id": "2175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20desember", "title": "31. desember", "text": "31. desember er dagur 365 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 366 um skot\u00e1r er). 0 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2013 - Hanus G. Johansen fekk Listavir\u00f0isl\u00f8n N\u00f3lsoyar P\u00e1ls\n2013 - P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist \u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttarnavn 2013 \u00ed F\u00f8royum\n2015 - Loranst\u00f8\u00f0in \u00e1 Ei\u00f0i ver\u00f0ur sl\u00f8kt fyri seinastu fer\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1869 - Henri Matisse, franskur listam\u00e1lari (d. 1954)\n 1936 - Siw Malmkvist, svensk songkvinna.\n 1937 - Anthony Hopkins, valisiskur sj\u00f3nleikari.\n 1941 - Alex Ferguson, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari.\n 1943 - Ben Kingsley, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1948 - Donna Summer, amerikonsk songkvinna (d. 2012)\n 1954 - Alex Salmond, skotskur politikari.\n 1959 - Val Kilmer, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1982 - Craig Gordon, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 192 - Commodus, keisari Roms\n 2013 - James Avery, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1945)\n 2015 - Natalie Cole, amerikonsk songkvinna (f. 1950) \n 2021 - Betty White, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1922)\n 2022 - Benadikt XVI, pavi (f. 1927)\n\nDesember, 31."}
{"id": "2176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20desember", "title": "30. desember", "text": "30. desember er dagur 364 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 365 um skot\u00e1r er). 1 dagur er eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2016 - S\u00ed\u00f0sti dagur til ber at innloysa kekkar \u00ed f\u00f8royskum, gr\u00f8nlendskum og donskum peningastovnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1819 - Theodor Fontane, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1898)\n1865 - Rudyard Kipling, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1936)\n1922 - Marc Sleen, belgiskur teknari og teknir\u00f8\u00f0rith\u00f8vundur (d. 2016) \n1935 - Omar Bongo, forseti Gabons (d. 2009)\n1959 - Tracey Ullman, bretsk sj\u00f3nleikarinna.\n1975 - Tiger Woods, amerikanskur golfleikari.\n1986 - Ellie Goulding, bretsk songkvinna.\n1987 - Jeanette Ottesen, danskur svimjari.\n\nAndl\u00e1t \n1916 - Grigori Rasputin, russiskur zarr\u00e1\u00f0gevi (f. 1869)\n2006 - Saddam Hussein, irakiskur einar\u00e6\u00f0isharri (f. 1937)\n2009 - Abdurrahman Wahid, indonesiskur forseti (f. 1940)\n2014 - Luise Rainer, t\u00fdsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1910)\n\nDesember, 30."}
{"id": "2177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20desember", "title": "29. desember", "text": "29. desember er dagur 363 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 364 um skot\u00e1r er). 2 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1808 - Andrew Johnson, amerikanskur forseti (d. 1875)\n 1809 - William Ewart Gladstone, bretskur politikari (d. 1898)\n 1936 - Mary Tyler Moore, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1946 - Marianne Faithfull, bretsk songkvinna.\n 1947 - Ted Danson, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1972 - Jude Law, bretskur sj\u00f3nleikari.\n 1989 - Kei Nishikori, japanskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1926 - Rainer Maria Rilke, eysturr\u00edskt skald (f. 1875)\n 1986 - Harold Macmillan, bretskur politikari (f. 1894)\n 2008 - Freddie Hubbard, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1938) \n 2022 - Vivienne Westwood, bretskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi og forr\u00e6tningskvinna (f. 1941)\n 2022 - Pel\u00e9, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1940)\n\nDesember, 29."}
{"id": "2178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20desember", "title": "28. desember", "text": "28. desember er dagur 362 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 363 um skot\u00e1r er). 3 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1065 - Westminister Abbey \u00ed London ver\u00f0ur v\u00edgd. Kirkjan \u00ed dag er bygd \u00ed 1340-1509, men ein einstakur bygningur er eftir av upprunakirkjuni.\n 1869 - Tannl\u00e6knin William Semple f\u00e6r patent til tyggigummi.\n 1879 - Tay jarnbreytarbr\u00fagvin \u00ed Skotlandi brotnar, me\u00f0an toki\u00f0 \u00far Edinburgh til Dundee fer um hana. Toki\u00f0 dettur ni\u00f0ur \u00ed \u00e1nna, og \u00ed minsta lagi 59 f\u00f3lk l\u00e1ta l\u00edv.\n 1968 - \u00cdsraelskarherdeildir gera \u00e1lop \u00e1 Beirut Airport og leggja 13 arabisk flogf\u00f8r \u00ed oy\u00f0i.\n 1990 - Danska kommunistbla\u00f0i\u00f0 Land og Folk kemur \u00fat \u00e1 s\u00ed\u00f0sta sinni. Bla\u00f0i\u00f0 kom fyrstu fer\u00f0 \u00fat \u00ed 1921 vi\u00f0 navninum Arbejderbladet.\n 2013 - Ein \u00e1lvarsom fer\u00f0sluvanlukka hendi \u00ed Oyndarfir\u00f0i onkunt\u00ed\u00f0 millum kl. 6 og 10 um morgunin. Tveir ungir mans v\u00f3ru vi\u00f0 bilinum, 20 og 22 \u00e1ra gamlir, b\u00e1\u00f0ir \u00far Oyndarfir\u00f0i. Bilurin var farin \u00fatav vegnum og enda\u00f0ur \u00e1 sj\u00f3num vi\u00f0 R\u00e6ttargj\u00f3gv. Tann 22 \u00e1ra gamli ma\u00f0urin, Jens Pauli Juul, var\u00f0 funnin dey\u00f0ur sama morgun, sum vanlukkan hendi. Leita var\u00f0 eftir t\u00ed 20-\u00e1ra gamla manninum \u00ed fleiri dagar, men hann var\u00f0 ikki funnin fyrr enn eina viku seinni, t\u00e1 umlei\u00f0 400 f\u00f3lk og 70 b\u00e1tar lutt\u00f3ku \u00ed leitingini saman vi\u00f0 Brimli, Tjaldrinum og Hvidbj\u00f8rnen. Harumframt lutt\u00f3ku eisini eitt n\u00fa bjargningarb\u00e1tarnir L\u00edv, Ziska og Sverri. L\u00edki\u00f0 av Rana \u00ed Billustovu var\u00f0 funni\u00f0 hin 4. januar 2014 kl. 13.44.\n 2014 - Eldur kom \u00ed italsku bilferjuna Norman Atlantic, sum grikska rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 Anek Line leiga\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hon var \u00e1 veg \u00far grikska b\u00fdnum Patras til italska b\u00fdin Ancona vi\u00f0 st\u00f8\u00f0gi \u00ed havnab\u00fdnum Igoumenitsa. 478 f\u00f3lk v\u00f3ru vi\u00f0 ferjuni, 423 fer\u00f0af\u00f3lk og manningin taldi 55. Eldurin kykna\u00f0i \u00e1 dekkinum t\u00ed\u00f0liga um morgunin. Ve\u00f0ri\u00f0 var sera v\u00e1naligt og bjargingararbei\u00f0i t\u00f3k langa t\u00ed\u00f0, tyrlur t\u00f3ku ein pers\u00f3n \u00ed senn upp av dekkinum. M\u00e1nadag seinnapart eydna\u00f0ist ta\u00f0 at bjarga teimum seinastu, og t\u00e1 v\u00f3ru \u00f8ll, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 l\u00edvi, bjarga\u00f0i av ferjuni. T\u00edggju f\u00f3lk eru higartil funnin dey\u00f0 orsaka\u00f0 av vannlukkuni, og tveir albanar doy\u00f0u, t\u00e1 i\u00f0 ferjan bleiv sleipa\u00f0 til albanska b\u00fdin Vlori.\n 2014 - Eitt Malaysiskt flogfar datt ni\u00f0ur \u00ed Karimatasundi\u00f0, millum oyggjarnar Java, Sumatra og Borneo. 155 fer\u00f0af\u00f3lk v\u00f3ru umbor\u00f0 \u00e1 flogfarinum umframt manningina, i\u00f0 taldi 7 pers\u00f3nar. Flogfari\u00f0 var \u00e1 veg \u00far Surabaya \u00ed Indonesia til Singapore. Av fer\u00f0af\u00f3lkunum v\u00f3ru 16 b\u00f8rn og eitt pinkubarn. Restir av flogfarinum og fleiri l\u00edk v\u00f3ru funnin tveir dagar seinni, 30. desember, \u00e1 sj\u00f3num umlei\u00f0 10 km fr\u00e1 sta\u00f0num har flogfari\u00f0 seinast var s\u00e6tt \u00e1 radara.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1856 - Woodrow Wilson, amerikanskur forseti (d. 1924)\n 1882 - Lili Elbe, danskur listm\u00e1lari (d. 1931)\n 1932 - Katy B\u00f8dtger, danskur sangari\n 1934 - Maggie Smith, bretsk sj\u00f3nleikarinna\n 1954 - Denzel Washington, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1981 - Sienna Miller, bretsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n 1937 - Maurice Ravel, franskur komponistur (f. 1865)\n 1983 - Dennis Wilson, amerikanskur t\u00f3nleikari (The Beach Boys) (f. 1944)\n 2015 - Lemmy, bretskur t\u00f3nleikari (f. 1945)\n 2016 - Debbie Reynolds, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1932)\n\nDesember, 28."}
{"id": "2181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20mars", "title": "3. mars", "text": "3. mars er dagur 62 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 63 um skot\u00e1r er). 303 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1847 - Alexander Graham Bell (d. 1922)\n1914 - Asger Jorn, danskur m\u00e1lari (d. 1973)\n1920 - James Doohan, kanadiskur sj\u00f3nleikari (d. 2005)\n1924 - Lys Assia, sveisisk songkvinna (d. 2018)\n1930 - Ion Iliescu, rumenskur forseti.\n1945 - George Miller, avstralskur leikstj\u00f3ri.\n1953 - Brian Kerr, \u00edrskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari.\n1958 - Miranda Richardson, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n1973 - Xavier Bettel, luksemburgiskur politikari.\n1977 - Ronan Keating, \u00edrskur sangari.\n1982 - Jessica Biel, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1987 - Elnur H\u00fcseynov, aserbajdjanskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n1961 - Paul Wittgenstein, eystur\u00edkskur pianistur (f. 1887)\n2010 - Michael Foot, enskur politikari (f. 1913)\n2017 - Raymond Kopa, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1931)\n2018 - David Ogden Stiers, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1942) \n\nMars, 03."}
{"id": "2182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20mars", "title": "4. mars", "text": "4. mars er dagur 63 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 64 um skot\u00e1r er). 302 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1994 - Kurt Cobain ger sj\u00e1lvmor\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1678 - Antonio Vivaldi, italskt t\u00f3naskald (d. 1741)\n 1850 - Luigi Giuseppe Lasagna, italskur biskupur (d. 1895)\n 1932 - Miriam Makeba, su\u00f0urafrikonsk songkvinna (d. 2008)\n 1935 - Bent Larsen, danskur talvmeistari (d. 2010)\n 1947 - Jan Garbarek, norskur t\u00f3nleikari.\n 1948 - Shakin Stevens, valisiskur sangari.\n 1950 - Rick Perry, amerikanskur politikari.\n 1951 - Kenny Dalglish, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1955 - John R\u00f8dgaard, f\u00f8royskur/danskur telvari.\n 1965 - Khaled Hosseini, afghansk-amerikanskur rith\u00f8vundur.\n 1982 - Landon Donovan, amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1990 - Andrea Bowen, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1193 - Saladin\n 1615 - Hans von Aachen, t\u00fdskur m\u00e1lari.\n 1994 - John Candy, kanadiskur sj\u00f3nleikari (f. 1950)\n 2010 - Etta Cameron, donsk songkvinna (f. 1939)\n\nMars, 04."}
{"id": "2183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20desember", "title": "27. desember", "text": "27. desember er dagur 361 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 362 um skot\u00e1r er). 4 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1571 - Johannes Kepler, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnusp\u00e1ma\u00f0ur (d. 1630)\n 1822 - Louis Pasteur, franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur og mikrobiologur (d. 1895)\n 1901 - Marlene Dietrich, t\u00fdsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna (d. 1992)\n 1925 - Michel Piccoli, franskur sj\u00f3nleikari.\n 1961 - Guido Westerwelle, t\u00fdskur politikari (d. 2016).\n 1974 - Masi Oka, japanskur sj\u00f3nleikari.\n 1990 - Milos Raonic, kanadiskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1923 - Gustave Eiffel (f. 1832)\n 2007 - Benazir Bhutto, pakistanskur politikari (f. 1953)\n 2016 - Carrie Fisher, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1956)\n\nDesember, 27."}
{"id": "2184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20desember", "title": "26. desember", "text": "26. desember er dagur 360 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 361 um skot\u00e1r er). 5 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin er 2. j\u00f3ladagur. 2. j\u00f3lakv\u00f8ld er vanligt at dansa f\u00f8royskan dans. Dansit\u00ed\u00f0in er fr\u00e1 2. j\u00f3ladegi til f\u00f8stuinngang. Fyrr var vanligt at fara til summar \u00e1v\u00edsar bygdir at dansa 2. j\u00f3lakv\u00f8ld. Hesar bygdir v\u00f3ru kalla\u00f0ar j\u00f3labygdir.\n\nHendingar \n 1888 - J\u00f3lafundurin 1888\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1791 - Charles Babbage (d. 1871)\n 1893 - Mao Zedong, kinesiskur politikari (d. 1976)\n 1914 - Richard Widmark, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2008)\n 1963 - Lars Ulrich, danskur t\u00f3nleikari.\n 1971 - Jared Leto, amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari.\n 1986 - Hugo Lloris, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1990 - Aaron Ramsey, valisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1972 - Harry S. Truman, amerikanskur forseti (f. 1884)\n 2006 - Gerald Ford, amerikanskur forseti (f. 1913) \n 2021 - Karolos Papoulias, fyrrverandi grikskur politikari og forseti Grikkalands (f. 1929)\n\nDesember, 26."}
{"id": "2185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20mars", "title": "5. mars", "text": "5. mars er dagur 64 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 65 um skot\u00e1r er). 301 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1960 \u2013 Kubanski myndama\u00f0urin Alberto Korda t\u00f3k s\u00edna ikonisku mynd av Marxistiska uppreistrarmanninum Che Guevara.\n 1970 - S\u00e1ttm\u00e1lin um ikki-spja\u00f0ing av kjarnorkuv\u00e1pnum kemur \u00ed gildi. Frakland og Kina hava ikki undirskriva\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lan. \n 1998 - Ein r\u00famdarsonda fr\u00e1 Clementine-fer\u00f0ini finnur spor av vatni \u00e1 M\u00e1nanum (myndin).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1133 - Henrik II, enskur kongur (d. 1189)\n 1324 - David II, skotskur kongur (d. 1371)\n 1512 - Gerardus Mercator (d. 1594)\n 1871 - Rosa Luxemburg, p\u00f3lsk-t\u00fdskur politikari (d. 1919)\n 1898 - Zhou Enlai, kinesiskur politikari (d. 1976)\n 1905 - Marius Johannesen, f\u00f8royskur l\u00e6rari, politikari, rith\u00f8vundur og ritstj\u00f3ri (d. 1968)\n 1937 - Olusegun Obasanjo, nigerianskur forseti.\n 1942 - Felipe Gonz\u00e1lez, spanskur politikari.\n 1962 - Charlie Reid, skotskur sangari.\n 1962 - Craig Reid, skotskur sangari.\n 1970 - John Frusciante, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1974 - Matt Lucas, enskur grinisti og sj\u00f3nleikari.\n 1974 - Eva Mendes, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1982 - Dan Carter, n\u00fds\u00e6lenskur rugbyleikari.\n 1993 - Harry Maguire, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1953 - J\u00f3sef Stalin, georgisk-sovetskur politikari (f. 1878)\n 1953 - Sergei Prokofiev, russiskt tonaskald (f. 1891)\n 2013 - Hugo Chavez, forseti Venesuela (f. 1954)\n 2013 - Dieter Pfaff, tyskur sjonleikari (f. 1947)\n\nMars, 05."}
{"id": "2186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20mars", "title": "6. mars", "text": "6. mars er dagur 65 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 66 um skot\u00e1r er). 300 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1963 - Tv\u00f8royrar Svimjifelag var\u00f0 sett \u00e1 stovn. 44 og eitt h\u00e1vlt \u00e1r seinni, hin 6. september 2007 var\u00f0 felagi\u00f0 lagt saman vi\u00f0 V\u00e1gs Svimjifelag til n\u00fdggja felagi\u00f0 Susvim.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1475 - Michelangelo, italskur listama\u00f0ur (d. 1564)\n 1806 - Elizabeth Barrett Browning, enskt skald (d. 1861)\n 1926 - Andrzej Wajda, polskur leikstjori (d. 2016)\n 1927 - Gabriel Garc\u00eda M\u00e1rquez, kolumbianskur rith\u00f8vundur og Nobelpr\u00edsvinnari (d. 2014)\n 1937 - Valentina Teresjkova, russiskur astronautur.\n 1946 - David Gilmour, enskur tonleikari.\n 1947 - Rob Reiner, amerikanskur leikstjori.\n 1959 - Tom Arnold, amerikanskur sjonleikari.\n 1977 - Giorgos Karagounis, grikskur fotboltsleikari.\n 1979 - Tim Howard, amerikanskur fotboltsleikari.\n 1988 - Agnes Carlsson, svensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1836 - Davy Crockett (f. 1786)\n 1888 - Louisa May Alcott, amerikanskur rithovundur (f. 1832)\n 1973 - Pearl S. Buck, amerikanskur rithovundur (f. 1892)\n 1986 - Georgia O'Keeffe, amerikanskur malari (f. 1887)\n 2016 - Nancy Reagan, amerikonsk sjonleikarinna og forsetafru (f. 1921)\n\nMars, 06."}
{"id": "2187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20mars", "title": "7. mars", "text": "7. mars er dagur 66 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 67 um skot\u00e1r er). 299 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1912 - Roald Amundsen bo\u00f0ar fr\u00e1, at ranns\u00f3knarfer\u00f0ali\u00f0 hansara rakk Su\u00f0urp\u00f3lin tann 14. desember 1911.\n1965 - 600 f\u00f3lk ver\u00f0a grimmiliga \u00e1lopin \u00ed Selma, Alabama, har tey ganga m\u00f3tm\u00e6lisgongu til frama fyri r\u00e6ttindini hj\u00e1 afroamerikanarum.\n 1964 - Faroe Airways fl\u00fdgur fyrstu fer\u00f0 til F\u00f8roya.\n1985 - Sangurin \"We are the World\" hj\u00e1 Michael Jackson ver\u00f0ur \u00fatgivin kring heimin.\n1989 - \u00cd Tibet ver\u00f0ur kr\u00edgsr\u00e6ttarst\u00f8\u00f0a innf\u00f8rd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1872 - Piet Mondrian, nidurlendskur malari (d. 1944)\n 1875 - Maurice Ravel, franskt tonaskald (d. 1937)\n 1908 - Anna Magnani, itolsk sjonleikarinna (d. 1973)\n 1952 - William Boyd, skotskur rithovundur.\n 1956 - Bryan Cranston, amerikanskur sjonleikari.\n 1960 - Ivan Lendl, kekkisk-amerikanskur tennisleikari.\n 1965 - E. L. James, enskur rithovundur.\n 1970 - Rachel Weisz, bretsk-amerikonsk sjonleikarinna.\n 1980 - Laura Prepon, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1994 - Jordan Pickford, enskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1932 - Aristide Briand, franskur politikari (f. 1862)\n 1999 - Stanley Kubrick, amerikanskur leikstjori (f. 1928) \n\nMars, 07."}
{"id": "2188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20mars", "title": "9. mars", "text": "9. mars er dagur 68 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 69 um skot\u00e1r er). 297 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin 9. mars kallast eisini 40 riddarar.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1451 - Amerigo Vespucci (d. 1512).\n 1934 - Juri Gagarin, russiskur astronautur (d. 1968).\n 1938 - Lill-Babs, svensk songkvinna.\n 1942 - John Cale, valisiskur t\u00f3nleikari.\n 1943 - Bobby Fischer, amerikansk-\u00edslendskur talvmeistari (d. 2008).\n 1964 - Juliette Binoche, fronsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1978 - Lucas Neill, avstralskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1983 - Clint Dempsey, amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1988 - Kurt Georg Kiesinger, t\u00fdskur kanslari (f. 1904).\n 1992 - Menachem Begin, \u00edsraelskur politikari (f. 1913).\n 2015 - Camille Muffat, franskur svimjari, olympiskur medaljuvinnari (f. 1989).\n\nMars, 09."}
{"id": "2189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20mars", "title": "10. mars", "text": "10. mars er dagur 69 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 70 um skot\u00e1r er). 296 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2018 - F\u00f8royska T\u00f3nlistavir\u00f0isl\u00f8nin (FMA) ver\u00f0ur latin \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1936 - Niels Bentsen, danskur fyrrverandi r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur (d. 2017)\n1940 - Chuck Norris, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1952 - Morgan Tsvangirai, simbabviskur politikari.\n1957 - Osama bin Laden, saudi-arabiskur yvirgangsma\u00f0ur (d. 2011)\n1958 - Sharon Stone, amerikonsk sjonleikarinna.\n1964 - Neneh Cherry, svensk songkvinna.\n1987 - Ebba Jungmark, svensk itr\u00f3ttakvinna.\n\nAndl\u00e1t \n1985 - Konstantin Tsjernenko, russiskur politikari (f. 1911). \n\nMars, 10."}
{"id": "2190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20mai", "title": "3. mai", "text": "3. mai er dagur 123 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 124 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 242 dagar eftur av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini krossmessa ella krossmessa um v\u00e1ri\u00f0.\n\nHendingar \n 1960 - Fr\u00edhandilsfelagsskapurin EFTA ver\u00f0ur stovna\u00f0ur. Hann var nevndur \"Tey uttari 7\" vegna tey sjey limalondini: Bretland, Danmark, Noreg, Sv\u00f8r\u00edki, Eysturr\u00edki, Sveis og Portugal.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1872 - S\u00edmun av Skar\u00f0i, f\u00f8royskur yrkjari (d. 1942)\n 1898 - Golda Meir, \u00edsraelskur politikari (d. 1978)\n 1903 - Bing Crosby, amerikanskur sangari (d. 1977)\n 1919 - Pete Seeger, amerikanskur sangari (d. 2014)\n 1933 - James Brown, amerikanskur sangari (d. 2006)\n 1934 - Frankie Valli, amerikanskur sangari.\n 1934 - Georges Moustaki, franskur sangari (d. 2013)\n 1975 - Christina Hendricks, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1996 - Noah Munck, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1942 - Thorvald Stauning, danskur politikari (f. 1873)\n 2020 - Agnar Nielsen, fyrrverandi stj\u00f3ri \u00e1 Vestmanna skipasmi\u00f0ju og l\u00f8gtingsma\u00f0ur (SB) (f. 1928).\n\nMai, 03."}
{"id": "2192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%ADggjar%20kommuna", "title": "B\u00edggjar kommuna", "text": "B\u00edggjar kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum.\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafjar%C3%B0ar%20kommuna", "title": "Fuglafjar\u00f0ar kommuna", "text": "Fuglafjar\u00f0ar kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum. \u00cd Fuglafjar\u00f0ar kommunu eru tr\u00edggjar bygdir, Fuglafj\u00f8r\u00f0ur, Kambsdalur og Hellurnar hinu megin Skar\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nfuglafj\u00f8r\u00f0ur.fo (kommunuheimas\u00ed\u00f0a)\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "2194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funnings%20kommuna", "title": "Funnings kommuna", "text": "Funnings kommuna var kommuna \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1948 til og vi\u00f0 2008.\n\nS\u00f8ga \n\nFunnings kommuna, sum hon var skipa\u00f0, var\u00f0 til \u00ed juli 1948, t\u00e1 Gj\u00f3gv melda\u00f0i seg \u00far Funnings s\u00f3knar kommunu, solei\u00f0is at Funnings kommuna einans umfata\u00f0i bygdina Funningur.\n\nEftir veglei\u00f0andi f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u \u00ed Funningi \u00ed 2006, har meirilutin av bygdarf\u00f3lkinum gj\u00f8rdi av, at um kommunan skuldi leggja saman vi\u00f0 a\u00f0rari kommunu, skuldi hetta vera vi\u00f0 Runav\u00edkar kommunu, f\u00f3ru partarnir til bor\u00f0i\u00f0, og \u00ed 2008 var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at Funnings og Runav\u00edkar kommunur skuldu leggja saman fr\u00e1 1. januar 2009 at rokna.\n\nBorgarstj\u00f3rar \n\n 1997-2004: J\u00f3han Petur Johannesen\n 2005-2009: Marjun Johannesen\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "2195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B8tu%20kommuna", "title": "G\u00f8tu kommuna", "text": "G\u00f8tu kommuna var kommuna \u00ed Eysturoy \u00ed F\u00f8royum. G\u00f8tu kommuna fevndi um bygdirnar Nor\u00f0rag\u00f8tu, Vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv og Sy\u00f0rug\u00f8tu, undir einum ofta r\u00f3ptar \u00ed G\u00f8tu. Fr\u00e1 1. januar 2009 er G\u00f8ta partur av Eysturkommunu - saman vi\u00f0 grannabygdini Leirv\u00edk.\n\nG\u00f8ta var kyndilsmessubygd, t.e. at hagar komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum at dansa \u00e1 kyndilsmessu.\nSy\u00f0rug\u00f8ta er eisini kent fyri st\u00f3ra festivalin; G! festival \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0sbygdir"}
{"id": "2196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hovs%20kommuna", "title": "Hovs kommuna", "text": "\n\nBygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur =\n\nJ\u00f3nsvein Hovgaard er bygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Sumbiar kommunu. Varaborgarstj\u00f3ri er Berglj\u00f3t Bertholdsen Ludvig.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n hov.fo - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hovs kommunu.\n\nSu\u00f0uroy\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nHov"}
{"id": "2197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsa%20kommuna", "title": "H\u00fasa kommuna", "text": "H\u00fasa kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 fevnir um sy\u00f0ru helvtina av Kalsoy. \u00cd H\u00fasa kommunu eru bygdirnar H\u00fasar og Sy\u00f0radalur\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsav%C3%ADkar%20kommuna", "title": "H\u00fasav\u00edkar kommuna", "text": "H\u00fasav\u00edkar kommuna, kommuna \u00ed Sandoynni. \u00cd H\u00fasav\u00edkar kommunu eru tr\u00edggjar gamlar bygdir. Hin elsta er ivaleyst H\u00fasav\u00edk. \n\nH\u00fasav\u00edkar kommuna umfatar tr\u00edggjar bygdir:\n\n Dalur\n H\u00fasav\u00edk\n Skarvanes\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalbiar%20kommuna", "title": "Hvalbiar kommuna", "text": "Hvalbiar kommuna er ein kommuna \u00ed F\u00f8royum \u00e1 Su\u00f0uroynni. Hvalbiar kommuna fevnir um bygdirnar Sandv\u00edk (97 \u00edb\u00fagvar, 2010) og Hvalba (626 \u00edb\u00fagvar, 2010), nor\u00f0ast \u00e1 Su\u00f0uroynni. Borgarstj\u00f3ri \u00ed Hvalbiar kommunu er Janus Thomsen. \u00cd Hvalbiar kommunu eru 7 bygdarr\u00e1\u00f0slimir. Hvalba hevur kommunuskrivstovu \u00e1 B\u00edarvegi 2 \u00ed Hvalba. Ein skrivari er \u00ed starvi hj\u00e1 Hvalbiar kommunu.\n\nBygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 2017 - 2020 \n Janus Thomsen, borgarstj\u00f3ri og forma\u00f0ur \u00ed F\u00edggjarnevndini, Hvalba\n Tr\u00fagvi Gudmundarson, varaborgarstj\u00f3ri,  og forma\u00f0ur \u00ed Vega- og havnanevndini, Hvalba\n Eir J. Nor\u00f0berg, forkvinna \u00ed Trivna\u00f0arnevndini Hvalba\n Niels Olaf Eyvindsson, forma\u00f0ur \u00ed Teknisku Nevnd, Sandv\u00edk\n Niels Jacob Thomsen, Hvalba\n Gunnhild Mortensen, Hvalba\n Magni Bertholdsen, Hvalba\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Hvalba.fo - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hvalbiar kommunu.\n Flickr.com - Myndir av Hvalba\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvannasunds%20kommuna", "title": "Hvannasunds kommuna", "text": "Hvannasunds kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum. \u00cd september 2008 var f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a \u00ed kommununi um sammanlegging vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommuna. \u00darsliti\u00f0 av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni var eitt greitt nei til samanlegging.\n\nFakta\n\nKommunuskrivari \n\n 1872 - ..\n - 2007 Gunv\u00f8r Eliasen Tel:585891\n\nferkm \n\n St\u00f8dd 33,1 ferkm.\n\nF\u00f3lkatal \n\n Hvannasund 270 f\u00f3lk\n Nor\u00f0depil 167 f\u00f3lk\n Depil 2 f\u00f3lk\n Nor\u00f0toftir 6 f\u00f3lk\n M\u00fali 4 f\u00f3lk\n samansett um 450 f\u00f3lk\n\nS\u00f8ga \n\nHvannasunds kommuna var \u00ed 1872 partur av Nor\u00f0oya Prestagjdalds kommunu.\n\u00cd 1908 var Hvannasunds kommuna uppi \u00ed Vi\u00f0arei\u00f0is, Fugloyar og Sv\u00ednoyar s\u00f3knar kommunu.\n\u00cd 1950 gj\u00f8rdust t\u00e6r seks bygdirnar vi\u00f0 Hvannasund til Hvannasunds kommunu. Hesar seks bygdirnar eru: M\u00fali, Foss\u00e1, Nor\u00f0depli, Depli, Nor\u00f0toftir og Hvannasund.\nFoss\u00e1 (n\u00fa avtofta\u00f0) og Nor\u00f0depli eru ni\u00f0urseturbygdir fr\u00e1 1866-68. Hinar f\u00fdra bygdirnar eru aldargamlar. M\u00fali er nevnd \u00ed Hundabr\u00e6vinum fr\u00e1 1300-talinum. \u00cd Depli stendur fri\u00f0a\u00f0ur gar\u00f0ur. Hesin er fr\u00e1 1815.\nHvannasunds kommuna er sum flestu gomlu kommunur \u00ed F\u00f8royum broyttar fr\u00e1 gamla b\u00f3ndasamfelagnum til fiskivinnu- og \u00eddna\u00f0arsamfelag.\nVinnul\u00edvi\u00f0 \u00ed kommununi er n\u00e6rum alt fiskivinna og \u00fatr\u00f3\u00f0ur. Havnavi\u00f0urskiftini eru g\u00f3\u00f0.\n\u00cd 1963 var\u00f0 flakavirki bygt \u00ed Nor\u00f0depli. S\u00ed\u00f0ani bergholini v\u00f3ru gj\u00f8rd \u00ed 1967, er samvinnan vi\u00f0 Klaksv\u00edkinga vor\u00f0in sera st\u00f3r. Koyrdar ver\u00f0a b\u00e6\u00f0i virka\u00f0ar og \u00f3virka\u00f0ar v\u00f8rur millum kommunurnar.\nTvey st\u00f3r alibr\u00fak eru \u00ed kommununi, eitt hv\u00f8rju megin byrgingina.\nSamfer\u00f0slukervi\u00f0 er v\u00e6l \u00fatbygt. Koyrandi er millum allar bygdir \u00ed kommununi. \u00cd 1974 kom byrging um Hvannasund, so Bor\u00f0oyggin og Vi\u00f0oyggin v\u00f3r\u00f0u samanbundnar. Rutub\u00e1turin \u00fat til Sv\u00ednoyar og Fugloyar siglir \u00fat fr\u00e1 Hvannasundi.\nSj\u00e1lvt um roynt var\u00f0 at stovna sk\u00fala eystan M\u00fala \u00ed 1737, kom ikki gongd \u00e1 fyrr enn \u00ed 1835. T\u00e1 f\u00f3r vi\u00f0ingur, giftur \u00e1 Toftum (Nor\u00f0toftum), at lesa vi\u00f0 b\u00f8rnunum \u00e1 Toftum, Depli og M\u00fala. \u00cd 1837 f\u00f3r annar vi\u00f0ingur at lesa vi\u00f0 b\u00f8rnunum \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i og Hvannasundi.\n\u00cd 1895 var\u00f0 sk\u00fali bygdur \u00ed Nor\u00f0depli, og hesin stendur uppi enn. B\u00f8rnini \u00ed Hvannasundi v\u00f3r\u00f0u r\u00f3gvin \u00ed sk\u00fala, og hini noyddust at ganga. Sk\u00fali var\u00f0 so aftur bygdur \u00ed Hvannasundi \u00ed 1932. Hesin er \u00ed dag kommunuskrivstova.\n\u00cd 1985 var\u00f0 n\u00fdggjur sk\u00fali bygdur \u00e1 Foss\u00e1nesi, og her ganga n\u00fa \u00f8ll b\u00f8rnini \u00ed kommununi \u00ed sk\u00fala til og vi\u00f0 7. sk\u00fala\u00e1r. Sk\u00falab\u00f8rnini \u00ed framhaldsdeildini ver\u00f0a koyrd til Klaksv\u00edkar.\n\nJ\u00f8r\u00f0in \n\n\u00cd Hvannasundi er \u00f8ll j\u00f8r\u00f0in kongsj\u00f8r\u00f0, me\u00f0an \u00f8ll j\u00f8r\u00f0in \u00ed Nor\u00f0depli er ogn. \n\nHvannasund er fyrndarbygd. F\u00fdra f\u00fdramarka\u00f0 festir eru \u00ed bygdini. Hetta eru ikki st\u00f3r festir \u2013 90 \u00e1sey\u00f0ir hv\u00f8rt \u2013 men afturat eini a\u00f0rari innt\u00f8ku, ber til. \n\nFyrr var jar\u00f0arskipanin \u00ed Hvannasundi solei\u00f0is, at festararnir \u00e1ttu ein fj\u00f3r\u00f0ing \u00ed hv\u00f8rjum hagaparti, men solei\u00f0is er ikki longur. J\u00f8r\u00f0in var\u00f0 skift fyri kortum, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at hv\u00f8r festari hevur s\u00edn haga. Hetta ger ta\u00f0 samstundis h\u00f8gligari hj\u00e1 hv\u00f8rjum einst\u00f8kum festara, sum ikki longur n\u00fdtist at ganga \u00e1 fjall so ofta, sum frammanundan. \n\nNor\u00f0depil er ni\u00f0urseturbygd. Samb\u00e6rt gomlum b\u00f3kum v\u00f3ru tveir hagapartar \u00ed Depli \u2013 f\u00fdra merkur hv\u00f8r. \n\nB\u00f8kurnar siga, at hagapartarnir v\u00f3ru kalla\u00f0ir Depli for s\u00f8nden og Depli for norden. \u00cd t\u00ed sy\u00f0ra partinum er ein partur kongs, men \u00ed nor\u00f0ara parti er alt ogn.\n\nHagarnir \u00ed Hvannasundi eru \n\n \u00dati \u00e1 r\u00e6ttum\n \u00e1 Oyruni\n Skar\u00f0hamar\n Yviri \u00ed skor\u00f0um\n\nS\u00ed eisini \nListi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Hvannasunds kommunu\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  http://www.hvannasund.fo/\n Limir \u00ed F\u00f8roya Kommunufelag\n Kommunuvali\u00f0 2000\n de.wiki\n skulin\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkar%20kommuna", "title": "Klaksv\u00edkar kommuna", "text": "Klaksv\u00edkar kommuna er n\u00e6stst\u00f8rsta kommuna \u00ed F\u00f8royum.\n\n11. juni 2007 var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at Sv\u00ednoyar kommuna ver\u00f0ur l\u00f8gd saman vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu eftir komandi bygdar\u00e1\u00f0sval. Fr\u00e1 1. januar 2009 er Sv\u00ednoyggin vi\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu. H\u00fasar kommuna gj\u00f8rdist partur av Klaksv\u00edkar kommunu 1. januar 2017.\n\nKlaksv\u00edkar kommuna umfatar 7 bygdir og er \u00e1 3 oyggjum\n\n\u00c1 Bor\u00f0oynni \n\n Klaksv\u00edk\n \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur\n \u00c1nir\n Nor\u00f0oyri\n\n\u00c1 Kalsoynni \n\n H\u00fasar\n Mikladalur\n Tr\u00f8llanes\n\n\u00c1 Sv\u00ednoynni \n\n Sv\u00ednoy\n\nBrot \u00far s\u00f8guni hj\u00e1 Klaksv\u00edkar kommunu \n\nT\u00f3rshavn hev\u00f0i fingi\u00f0 kommunuskipan longu \u00ed 1866, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed 1873, at kommunuskipan var\u00f0 sett \u00ed gildi fyri allar F\u00f8royar. Frammanundan \u2013 s\u00ed\u00f0an 1850 \u2013 h\u00f8vdu F\u00f8royar veri\u00f0 b\u00fdttar sundur \u00ed 8 \u201dfattigforstanderskaber\u201d, Klaksv\u00edkin saman vi\u00f0 restini av Nor\u00f0uroyggjum. T\u00e1 kommunuskipanin kom \u00ed 1873 var\u00f0 sami leistur n\u00fdttur. F\u00f8royar v\u00f3ru b\u00fdttar sundur \u00ed 8 s\u00f3knarkommunur, Nor\u00f0uroyggjar gj\u00f8rdust ein kommuna. Kommunufundir v\u00f3ru hildnir skiftiv\u00eds \u00e1 prestagar\u00f0inum \u00ed \u00d3nager\u00f0i \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i og \u00e1 einum b\u00f3ndagar\u00f0i \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nT\u00e1 Klaksv\u00edkin, sum ein avlei\u00f0ing av, at Kongaligi Einahandilin var\u00f0 avtikin \u00ed 1856 f\u00f3r at mennast vinnuliga, gj\u00f8rdist hendan skipan \u00f3h\u00f8glig. H\u00f3ast h\u00f8vu\u00f0svinnan var landb\u00fana\u00f0ur alla \u00f8ldina, so v\u00f3ru b\u00e6\u00f0i handil og fleiri fiskiskip \u00e1 sta\u00f0num longu \u00ed 1865. F\u00f3lkatali\u00f0, sum \u00ed 1860 hev\u00f0i ligi\u00f0 um tey 200, var \u00ed 1908 vaksi\u00f0 upp \u00ed 700.\n\nHetta hev\u00f0i m.a. vi\u00f0 s\u00e6r, at Klaksv\u00edkin gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna \u00ed 1908, og \u00ed 1911 fekk bygdin, sum \u00ed fyrisitingini hev\u00f0i veri\u00f0 nevnd V\u00e1gur, navni\u00f0 Klaksv\u00edk. H\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1van hj\u00e1 Klaksv\u00edkar Kommunu, sum \u00ed 1972 fekk b\u00fdarheiti, gj\u00f8rdist at skapa h\u00f3skandi karmar um ta\u00f0 vaksandi virksemi\u00f0 \u00ed bygdini.\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu \nS\u00ed B\u00fdr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \nKlaksv\u00edkar kommuna setti \u00e1 stovn Listavir\u00f0isl\u00f8n N\u00f3lsoyar P\u00e1ls \u00ed 2013.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Klaksv\u00edkar kommunu\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%ADv%C3%ADkar%20kommuna", "title": "Kv\u00edv\u00edkar kommuna", "text": "Kv\u00edv\u00edkar kommuna er ein kommuna \u00ed Streymoy.\n\nKv\u00edv\u00edkar kommuna fevnir um fimm bygdir. T\u00e6r eru V\u00e1lur, Kv\u00edv\u00edk, Stykki\u00f0, Leynar og Sk\u00e6lingur. \u00cd kommununi b\u00fagva 570 f\u00f3lk. Av teimum b\u00fagva umlei\u00f0 360 \u00ed Kv\u00edv\u00edk, umlei\u00f0 50 \u00e1 V\u00e1linum, umlei\u00f0 30 \u00e1 Stykkinum, umlei\u00f0 100 \u00ed Leynum og 14 \u00e1 Sk\u00e6lingi. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "2204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leirv%C3%ADkar%20kommuna", "title": "Leirv\u00edkar kommuna", "text": "Leirv\u00edkar kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "2205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0v%C3%A1gs%20kommuna", "title": "Mi\u00f0v\u00e1gs kommuna", "text": "Mi\u00f0v\u00e1gs kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum. Mi\u00f0v\u00e1gs kommuna leg\u00f0i 1. januar 2009 saman vi\u00f0 Sandav\u00e1gs kommunu og var\u00f0 til V\u00e1ga kommunu. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nes%20kommuna", "title": "Nes kommuna", "text": "Nes kommuna er ein kommuna \u00ed Eysturoynni. Nes kommuna umfatar bygdirnar Nes, Toftir og Saltnes. \u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 tann 30. september 2012: 1228 f\u00f3lk.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "2207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Porkeris%20kommuna", "title": "Porkeris kommuna", "text": "Porkeris kommuna, kommuna \u00ed Su\u00f0uroynni.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arlundin", "title": "Vi\u00f0arlundin", "text": "Vi\u00f0arlundin \u00ed Havn er st\u00f8rsta vi\u00f0arlund \u00ed F\u00f8royum. Vi\u00f0arlundin ver\u00f0ur eisini r\u00f3pt Plantasjan. Vi\u00f0arlundin f\u00f3r illa \u00ed eini \u00f3dn \u00ed 1988. \n\nSangurin \"Eitt sunnukv\u00f8ld \u00ed Plantasjuni\", sum Simme gav \u00fat \u00ed 1957, gj\u00f8rdist ein sonn landapl\u00e1ga, og fimti \u00e1r seinni var\u00f0 sangurin kosin \"St\u00f8rsta landapl\u00e1gan \u00ed F\u00f8roya s\u00f8gu\" av \u00datvarpi\u00f0 F\u00f8roya. Sangurin \u00fatkom sama \u00e1r sum \u00datvarp F\u00f8roya byrja\u00f0i at senda. Pl\u00e1tan var ein av teimum fyrstu f\u00f8roysku t\u00f3nleika \u00fatg\u00e1vunum.\n\n\u00cd Vi\u00f0arlundini rennur Havnar\u00e1. Har er eitt l\u00edti\u00f0 vatn mitt \u00ed Vi\u00f0arlundini, har dunnur og svanar halda til, benkur standa rundan um vatni\u00f0 og a\u00f0rasta\u00f0nis \u00ed Vi\u00f0arlundini. Havnarf\u00f3lk og vitjandi d\u00e1ma v\u00e6l at ganga t\u00far \u00ed Vi\u00f0arlundini. Vi\u00f0arlundin er millum Var\u00f0ag\u00f8tu, Gundadalsveg og Hoydalsveg. Listasavn F\u00f8roya er \u00ed nor\u00f0ara enda av Vi\u00f0arlundini.\n\nEin standmynd stendur \u00e1 einum heyggi mitt \u00ed vi\u00f0arlundini. Standmyndin er minnsvar\u00f0i til minnis um teir 210 f\u00f8roysku sj\u00f3menninar, i\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv undir Seinna Heimsbardaga.\n\nMyndir \u00far Vi\u00f0arlundini\n\nKeldur \n\nT\u00f3rshavn\nVi\u00f0arlundir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20desember", "title": "25. desember", "text": "25. desember er dagur 359 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 360 um skot\u00e1r er). 6 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1899 - Humphrey Bogart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1957).\n 1918 - Anwar Sadat, egyptiskur forseti (d. 1981).\n 1927 - Ram Narayan, indiskur t\u00f3nleikari.\n 1949 - Sissy Spacek, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1954 - Annie Lennox, skotsk songkvinna.\n 1968 - Helena Christensen, donsk modell.\n 1971 - Justin Trudeau, kanadiskur politikari.\n 1971 - Dido, bretsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1897 - Hans Christopher M\u00fcller, f\u00f8royskur politikari (f. 1818)\n 1977 - Charlie Chaplin, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1889)\n 1995 - Dean Martin, amerikanskur sangari (f. 1917)\n 2005 - Birgit Nilsson, svensk operasongkvinna (f. 1918)\n 2006 - James Brown, amerikanskur sangari (f. 1933)\n 2008 - Eartha Kitt, amerikonsk songkvinna (f. 1927)\n 2016 - George Michael, bretskur sangari (f. 1963)\n 2019 - Peter Schreier, t\u00fdskur tenorsangari (f. 1935)\n\nDesember, 25."}
{"id": "2210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20desember", "title": "24. desember", "text": "24. desember er dagur 358 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 359 um skot\u00e1r er). 7 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1837 - Elisabet av Eysturriki (d. 1898).\n 1896 - Jens Olivur Lisberg \u00ed F\u00e1mjin (d. 1920).\n 1927 - Mary Higgins Clark, amerikanskur rith\u00f8vundur.\n 1943 - Tarja Halonen, forseti Finnlands.\n 1945 - Lemmy, enskur t\u00f3nleikari (d. 2015)\n 1946 - Jeff Sessions, amerikanskur politikari.\n 1957 - Hamid Karzai, forseti Afghanistans.\n 1969 - Ed Miliband, enskur politikari.\n 1971 - Ricky Martin, amerikanskur sangari.\n 1981 - Dima Bilan, russiskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 2008 - Harold Pinter, enskur rith\u00f8vundur (f. 1930).\n 2012 - Jack Klugman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1922)\n 2015 - Turid Birkeland, norskur politikari (f. 1962).\n 2016 - Rick Parfitt, enskur t\u00f3nleikari (f. 1948).\n\nDesember, 24."}
{"id": "2211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20mars", "title": "11. mars", "text": "11. mars er dagur 70 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 71 um skot\u00e1r er). 295 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Henda dag ver\u00f0ur sagt, at ritan kemur \u00ed bj\u00f8rgini\n\nHendingar \n2011 - \u00c1lvarsom n\u00e1tt\u00faruvannlukka \u00ed Sendai, Japan, fl\u00f3\u00f0alda og jar\u00f0skj\u00e1lvti t\u00f3ku l\u00edvi\u00f0 av fleiri t\u00fasund f\u00f3lkum og gj\u00f8rdi uppaftur fleiri heimleys.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1899 - Frederik IX, danskur kongur (d. 1972).\n 1916 - Harold Wilson, bretskur politikari (d. 1995).\n 1952 - Douglas Adams, bretskur rithovundur (d. 2001).\n 1955 - Nina Hagen, tysk songkvinna.\n 1963 - Alex Kingston, bretsk sjonleikarinna.\n 1978 - Didier Drogba, fotboltsleikari av Filabeinsstrondini.\n 1989 - Anton Yelchin, russisk-amerikanskur sjonleikari (d. 2016).\n\nAndl\u00e1t \n 1955 - Alexander Fleming (f. 1881)\n 1986 - Einar Joensen (f. 1910)\n 2006 - Slobodan Milosevic (f. 1941)\n\nMars, 11."}
{"id": "2212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20mars", "title": "13. mars", "text": "13. mars er dagur 72 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 73 um skot\u00e1r er). 293 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1900 - Giorgos Seferis, grikskur rith\u00f8vundur (d. 1971).\n 1911 - L. Ron Hubbard (d. 1986).\n 1939 - Neil Sedaka, amerikanskur sangari.\n 1942 - Scatman John, amerikanskur sangari (d. 1999).\n 1950 - William H. Macy, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1973 - Edgar Davids, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1901 - Benjamin Harrison, amerikanskur forseti (f. 1833).\n 2015 - Inge Eriksen, danskur rith\u00f8vundur (f\u00f8dd 1935).\n 2016 - Hilary Putnam, amerikanskur heimspekingur (f. 1926).\n 2022 - William Hurt, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1950).\n\nMars, 13."}
{"id": "2213", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20mars", "title": "14. mars", "text": "14. mars er dagur 73 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 74 um skot\u00e1r er). 292 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1970 - Sj\u00f3mansheimi\u00f0 \u00ed Runav\u00edk v\u00edgt.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1879 - Albert Einstein, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1955)\n 1933 - Michael Caine, enskur sj\u00f3nleikari\n 1933 - Quincy Jones, amerikanskur t\u00f3nleikari\n 1948 - Billy Crystal, amerikanskur skemtari og sj\u00f3nleikari\n 1977 - Ida Corr, donsk songkvinna\n 1979 - Nicolas Anelka, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1986 - Jamie Bell, enskur sj\u00f3nleikari og dansari\n\nAndl\u00e1t \n 1883 - Karl Marx, prusslendskur politiskur heimspekingur (f. 1818)\n 2010 - Peter Graves, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1926)\n 2014 - Tony Benn, enskur politikari (f. 1925)\n 2018 - Stephen Hawking, enskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1942)\n\nMars, 14."}
{"id": "2214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20apr%C3%ADl", "title": "9. apr\u00edl", "text": "9. apr\u00edl er dagur 99 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 100 um skot\u00e1r er). 266 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1979 - P\u00e1vi J\u00f3hannes P\u00e1ll II leggur \u00e1her\u00f0slu \u00e1 at allir kat\u00f3lskir prestar skulla liva \u00ed s\u00f8libat inntil dey\u00f0an.\n 2013 F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi tri\u00f0ja og seinasta dystin \u00ed HM undan-undan kapping \u00ed Litava og vann 2-1 m\u00f3ti Georgia, F\u00f8royar vann harvi\u00f0 b\u00f3lkin vi\u00f0 7 stigum og sp\u00e6ldi seg v\u00ed\u00f0ari til HM undankappingina. Heidi Sevdal gj\u00f8rdi b\u00e6\u00f0i m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1806 - Isambard Kingdom Brunel, enskur sivilverkfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1859).\n 1926 - Hugh Hefner, amerikanskur bla\u00f0\u00fatgevari og stovnari av Playboy Enterprises (d. 2017).\n 1933 - Jean-Paul Belmondo, franskur sj\u00f3nleikari (d. 2021)\n 1957 - Seve Ballesteros, spanskur golfleikari (d. 2011)\n 1966 - Cynthia Nixon, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1990 - Kristen Stewart, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1998 - Elle Fanning, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1909 - Venceslaus Ulricus Hammershaimb f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1819)\n 1945 - Dietrich Bonhoeffer, t\u00fdskur gudfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1906)\n 1959 - Frank Lloyd Wright, amerikanskur arkitektur (f. 1867)\n 2011 - Sidney Lumet, amerikanskur leikstj\u00f3ri (f. 1924)\n\nApr\u00edl, 09."}
{"id": "2215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20apr%C3%ADl", "title": "10. apr\u00edl", "text": "10. apr\u00edl er dagur 100 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 101 um skot\u00e1r er). 265 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1980 - \u00cdSB - \u00cdtr\u00f3ttarsambandi\u00f0 teirra breka\u00f0u ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 2014 - L\u00f8gtingi\u00f0 samtykti einm\u00e6lt uppskoti\u00f0 um at stovna eitt alment partafelag, sum skal byggja og reka Eysturoyartunnilin og Sandoyartunnulin. Tunnlarnir ver\u00f0a mettir at kosta g\u00f3\u00f0ar tv\u00e6r milliardir kr\u00f3nur. Eysturoyartunnulin eina milliard og 50 milli\u00f3nir kr\u00f3nur, og Sandoyartunnulin ver\u00f0ur mettur at kosta 860 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. Samb\u00e6rt uppskotinum ver\u00f0ur koyrandi b\u00e6\u00f0i \u00ed Eysturoyartunlinum og Sandoyartunlinum \u00ed 2021. Eysturoyartunnulin ver\u00f0ur bygdur fyrst.\n 2014 - F\u00f8royar - Nor\u00f0ur\u00edrland 0-0. Dysturin var\u00f0 leiktur \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1513 - Jakob V, skotskur kongur (d. 1542).\n 1929 - Max von Sydow, svenskur sj\u00f3nleikari.\n 1932 - Omar Sharif, egyptiskur sj\u00f3nleikari (d. 2015).\n 1946 - Mikael Wiehe, svenskur t\u00f3nleikari\n 1952 - Steven Seagal, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1963 - Mark Oliver Everett, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1973 - Roberto Carlos, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1979 - Sophie Ellis-Bextor, ensk songkvinna.\n 1984 - Mandy Moore, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n 1986 - Vincent Kompany, belgiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1992 - Daisy Ridley, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1919 - Emiliano Zapata, meksikanskur kollveltingarma\u00f0ur (f. 1879)\n 1966 - Evelyn Waugh, enskur rith\u00f8vundur (f. 1903)\n 1995 - Morarji Desai, indiskur politikari (f. 1896)\n 2010 - Lech Kaczy\u0144ski, p\u00f3lskur politikari (f. 1949)\n 2014 - Sue Townsend, enskur rith\u00f8vundur (f. 1946)\n 2022 &dash; Vilhelm Johannesen, fyrrverandi l\u00f8gtingslimur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur (f. 1942).\n\nApr\u00edl, 10."}
{"id": "2216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20apr%C3%ADl", "title": "11. apr\u00edl", "text": "11. apr\u00edl er dagur 101 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 102 um skot\u00e1r er). 264 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1727 - Fyrsta almenna framf\u00f8rslan av \"Matteus-Passi\u00f3nini\" eftir Johann Sebastian Bach \u00ed Thomaskirkjuni \u00ed Leipzig. \n 1905 - Albert Einstein almannakunnger s\u00edna relativitetsteori.\n 1994 - Nevndirnar \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum og F\u00f8roya Banka avgera, at kreppuraktu bankarnir skulu leggja saman.\n 2015 - J\u00f3gvan Philbrow ver\u00f0ur n\u00fdggjur forma\u00f0ur \u00ed Pedagogfelagnum.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n Hondb\u00f3ltur \n 2015 \n FM \u00ed hondb\u00f3lti: Kvinnur: Neistin vinnur finaluna m\u00f3ti Kyndli 20-17 og gerst greipuvinnari.\n FM \u00ed hondb\u00f3lti: Menn:  V\u00cdF vinnur finaluna m\u00f3ti H71 24-23 og gerst greipuvinnari.\n\n Badminton \n 2015 - FM \u00ed Badminton: Benjamin Gunnarstein fr\u00e1 Havnar Badmintonfelag gerst f\u00f8royameistari, t\u00e1 hann vinnur \u00e1 Aksel Poulsen fr\u00e1 sama felag \u00ed tveimur settum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 145 - Septimius Severus, r\u00f3mverskur keisari (d. 211).\n 1770 - George Canning, bretskur politikari (d. 1827).\n 1949 - Bernd Eichinger, t\u00fdskur leikstj\u00f3ri (d. 2011).\n 1953 - Guy Verhofstadt, belgiskur politikari.\n 1970 - Whigfield, donsk songkvinna.\n 1987 - Joss Stone, ensk songkvinna.\n 1991 - James Magnussen, avstralskur svimjari.\n 1994 - Dakota Blue Richards, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1985 - Enver Hoxha, albanskur politikari (f. 1908)\n 1987 - Primo Levi, italskur rith\u00f8vundur (f. 1919)\n 2007 - Kurt Vonnegut, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1921)\n\nApr\u00edl, 11."}
{"id": "2217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20apr%C3%ADl", "title": "12. apr\u00edl", "text": "12. apr\u00edl er dagur 102 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 103 um skot\u00e1r er). 263 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1814 - Napoleon roynir at fremja sj\u00e1lvmor\u00f0 vi\u00f0 arsen-eitri, men royndin miseydnast. \n 1861 - Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0 brestur av \u00e1lvara \u00e1 hendan dagin.\n 1940 - St\u00f3ra Bretland hertekur F\u00f8royar.\n 1961 - Jurij Gagarin ver\u00f0ur fyrsta menniskja \u00fat \u00ed r\u00famdini \u00ed Vostok 1.\n 2014 - P\u00e1l Joensen vann gull \u00ed 1500 m. fr\u00ed finaluni \u00ed Cup Eindhoven. T\u00ed\u00f0in hj\u00e1 P\u00e1li var 15.19.20\n 2014 - Havnama\u00f0urin Martin Berg gj\u00f8rdist \u00edslendskur meistari \u00ed innir\u00f3\u00f0ri. Hann r\u00f3\u00f0i \u00ed b\u00f3lkinum tungvekt, og kappa\u00f0ist \u00e1 2000 metrum. Hann kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6.08.5, sum var n\u00fdtt \u00edslendskt met. Orsaka\u00f0 av, at Martin Berg hevur \u00edslendskar r\u00f8tur, ver\u00f0ur meti\u00f0 skr\u00e1sett.\n 2014 - Durita Jensen vann FM \u00ed bor\u00f0tennis, einmansleiki hj\u00e1 kvinnum, bert 15 \u00e1ra gomul. Hon vann finaluna m\u00f3ti Annu Mikkjalsd\u00f3ttir 3-0, settmunurin var 14-12, 11-6 og 11-4.\n 2014 - Fr\u00f3\u00f0i F. Jensen \u00far Tv\u00f8royrar Bor\u00f0tennisfelag vann FM \u00ed einmansleiki hj\u00e1 monnum. Hann vann finaluna m\u00f3ti Peter Niclasen, sum vann FM \u00ed 2013. Hann vann dystin 4-2. Sett\u00farslitini v\u00f3ru hesi: 12-10, 10-12, 8-11, 11-6, 11-8 og 12-10.\n 2014 - Regin \u00e1 R\u00f3gvi \u00far Sunda Judofelag vann FM hj\u00e1 ungum monnum. Hann vann finaluna \u00e1 Ari Johannesen \u00far Havnar Judofelag. Petur Sigurd Johannesen \u00far Sunda Judofelag vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 hj\u00e1 monnum m\u00f3ti Edvardi Johannesen, \u00far Sunda Judofelag.\n 2014 - Nicolaj Gunnarstein vinnur FM \u00ed einmansleiki \u00ed badminton hj\u00e1 monnum. Hann vann m\u00f3ti st\u00f3rabeiggja s\u00ednum Benjamin Gunnarstein. Teir b\u00fagva ni\u00f0ri \u00ed Danmark og eru h\u00e1lvir f\u00f8royingar. Nicolaj vinnur 2-0. Sett\u00farslitini v\u00f3ru 21-11 og 21-16. \n 2014 - Rannv\u00e1 Carlsson er tr\u00edfaldur f\u00f8royameistari tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0. \u00cd einmansleikinum sp\u00e6ldi hon m\u00f3ti Kristinu Eriksen. Hon vann 2-0 vi\u00f0 sett\u00farslitunum 21-10 og 21-9.\n 2015 - J\u00e1kup \u00e1 Borg setir met vi\u00f0 at skora m\u00e1l nummar 148 \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, gamla meti\u00f0 \u00e1 147 m\u00e1l \u00e1tti John Petersen.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1577 - Kristjan IV, danskur kongur (d. 1648)\n 1928 - Hardy Kr\u00fcger, t\u00fdskur sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n 1936 - Svenning Tausen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 2013)\n 1940 - John Hagee, sj\u00f3nvarpsprestur og stu\u00f0ul hj\u00e1 John McCain.\n 1940 - Herbie Hancock, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1942 - Jacob Zuma, su\u00f0urafrikanskur forseti.\n 1946 - Ed O'Neill, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1947 - David Letterman, amerikanskur filmsleikari og sj\u00f3nvarpsvertur.\n 1948 - Joschka Fischer, t\u00fdskur politikari.\n 1979 - Claire Danes, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1994 - Saoirse Ronan, \u00edrsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n1945 - Franklin D. Roosevelt, amerikanskur forseti (f. 1882)\n2012 - Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen, rith\u00f8vundur (f. 1937)\n2022 - Gilbert Gottfried, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (f. 1955).\n\nApr\u00edl, 12."}
{"id": "2218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20apr%C3%ADl", "title": "13. apr\u00edl", "text": "13. apr\u00edl er dagur 103 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 104 um skot\u00e1r er). 262 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1742 - Heimsfrumframf\u00f8rslan av verkinum \"Messias\" hj\u00e1 Georg Friedrich H\u00e4ndel \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi.\n 1970 - S\u00farevnatangi brestur umbor\u00f0 \u00e1 Apollo 13, me\u00f0an r\u00famdarfari\u00f0 fer\u00f0ist til m\u00e1nan.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1743 - Thomas Jefferson, amerikanskur forseti (d. 1826)\n 1906 - Samuel Beckett, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1989)\n 1920 - Liam Cosgrave, \u00edrskur politikari (d. 2017)\n 1922 - Julius Nyerere, forseti Tansania (d. 1999)\n 1939 - Seamus Heaney, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 2013)\n 1949 - Christopher Hitchens, ensk-amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 2011)\n 1951 - Kaci Kullmann Five, norskur politikari (d. 2017)\n 1951 - Peter Davison, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1963 - Garri Kasparov, russiskur talvmeistari.\n 1968 - Margrethe Vestager, danskur politikari.\n 1974 - Marta Jandov\u00e1, kekkisk songkvinna.\n 1978 - Carles Puyol, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1983 - Nicole Cooke, valisiskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1999 - Willi Stoph, t\u00fdskur politikari (f. 1914)\n 2006 - Muriel Spark, skotskur rith\u00f8vundur (f. 1918)\n 2018 - Milos Forman, kekkisk-amerikanskur leikstj\u00f3ri (f. 1932)\n\nApr\u00edl, 13."}
{"id": "2219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20apr%C3%ADl", "title": "14. apr\u00edl", "text": "14. apr\u00edl er dagur 104 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 105 um skot\u00e1r er). 261 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini summarm\u00e1ladagur ella \u00e1 summarm\u00e1la, og vi\u00f0 hesum degi ver\u00f0ur summarh\u00e1lv\u00e1ri\u00f0 rokna\u00f0 at byrja.\n\nHendingar \n 1865 - Abraham Lincoln, amerikanskur forseti, ver\u00f0ur skotin og doyr dagin eftir.\n 1900 -  Heimss\u00fdningin letur upp \u00ed Par\u00eds, Fraklandi. Millum anna\u00f0 ver\u00f0ur fyri fyrstu fer\u00f0 v\u00edst fram: Parisarahj\u00f3l, diesel motorar, telefon og rullutrappur.\n 1987 - Turkaland letur inn ums\u00f3kn um uppt\u00f8ku \u00ed ST.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1695 - Christiaan Huygens, ni\u00f0urlendskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og uppfinnari (d. 1695).\n 1904 - John Gielgud, enskur sjonleikari (d. 2000).\n 1907 - Francois Duvalier, forseti Haiti (d. 1971).\n 1925 - Rod Steiger, amerikanskur sjonleikari (d. 2002).\n 1929 - Chadli Bendjedid, algerskur forseti (d. 2012).\n 1932 - Loretta Lynn, amerikanskur country-sangari (d. 2022).\n 1940 - Julie Christie, ensk sjonleikarinna.\n 1945 - Ritchie Blackmore, enskur tonleikari.\n 1958 - Peter Capaldi, skotskur sjonleikari.\n 1961 - Robert Carlyle, skotskur sjonleikari.\n 1973 - Roberto Ayala, argentinskur fotboltsleikari.\n 1973 - Adrien Brody, amerikanskur sjonleikari.\n 1977 - Sarah Michelle Gellar, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1983 - James McFadden, skotskur fotboltsleikari.\n 1996 - Abigail Breslin, amerikonsk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1759 \u2013 Georg Friedrich H\u00e4ndel, t\u00fdskt/bretskt t\u00f3naskald (f. 1685)\n 1986 \u2013 Simone de Beauvoir, franskur rith\u00f8vundur og heimspekingur (f. 1908)\n 2015 \u2013 Percy Sledge, amerikanskur sangari (f. 1940)\n 2019 \u2013 Bibi Andersson, svensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1935)\n\nApr\u00edl, 14."}
{"id": "2220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20apr%C3%ADl", "title": "15. apr\u00edl", "text": "15. apr\u00edl er dagur 105 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 106 um skot\u00e1r er). 260 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin eitur Olympia. T\u00e6r lj\u00f3su n\u00e6turnar byrja. Navni\u00f0 Olympia er til minnis um halga konu, sum var\u00f0 tikin av d\u00f8gum umlei\u00f0 \u00e1r 250 \u00ed Persiu.\n\nHendingar \n 1865 - Abraham Lincoln, amerikanskur forseti, var\u00f0 skotin 14. apr\u00edl og doy\u00f0i dagin eftir.\n 1912 - T\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni siglir fer\u00f0amannaskipi\u00f0 RMS Titanic \u00e1 eitt \u00edsfjall \u00ed nor\u00f0atlantiska havinum. Stoyturin fr\u00e1 \u00edsfjallinum hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at skipi\u00f0 s\u00f8kkur, og 1517 mans lata l\u00edv. Vraki\u00f0 av skipinum ver\u00f0ur ikki funni\u00f0 fyrr enn \u00ed 1986. \n 1922 - Kanadisku l\u00e6knarinir Sir Frederick Grant Banting og John Macleod gera ta\u00f0 fyrstu insulini\u00f0.\n 1930 - Dey\u00f0ad\u00f3mur ver\u00f0ur avtikin \u00ed Danmark \u00ed borgaraligum sakarm\u00e1lum.\n 1945 - 35 hv\u00edtir bussar fr\u00e1 svenska og danska Rey\u00f0a Krossi bjarga donskum j\u00f8dum \u00ed KZ-leguni Theresienstadt \u00ed Tjekkoslovakia. Folke Bernadotte, greivi, hev\u00f0i \u00far T\u00fdsklandi fingi\u00f0 loyvi at heinta danskar og norskar fangar til Sv\u00f8r\u00edkis.\n 1955 - McDonald's burgaraketan ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Chicago \u00ed Illinois. Ta\u00f0 v\u00f3ru br\u00f8\u00f0urnir Dick og Mac McDonald, sum h\u00f8vdu fingi\u00f0 hugskoti\u00f0 vi\u00f0 fast food \u00ed drive-in matstovum.\n 1989 - 86 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u kroyst til dey\u00f0a \u00e1 Hillsborough Stadion \u00ed Sheffild \u00ed Bretlandi, eftir at panikkur kom \u00ed undir steypafinaluni \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti millum Nottingham Forest og Liverpool.\n 2013 - Tv\u00e6r bumbur brustu t\u00e6tt vi\u00f0 m\u00e1lstrikuna, me\u00f0an Boston Maraton var \u00ed gongd. Minst tvey f\u00f3lk doy\u00f0u og fleiri v\u00f3ru l\u00f8sta\u00f0i.\n 2019 - Eldur \u00ed Notre-Dame-katedralinum. D\u00f3mkirkjan \u00ed Paris stendur \u00ed lj\u00f3sum loga.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1452 - Leonardo da Vinci, italskur listam\u00e1lari og myndah\u00f8ggari (d. 1519)\n 1646 - Christian 5., danskur-norskur kongur\n 1801 - Frederik Ferdinand Tillisch, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (d. 1889)\n 1865 - Olga Bozna\u0144ska, p\u00f3lskur listm\u00e1lari (d. 1940)\n 1912 - Kim Il Sung, einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed Nor\u00f0urkorea (d. 1994)\n 1930 - Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir, fyrrverandi forseti \u00ed \u00cdslandi.\n 1931 - Tomas Transtr\u00f6mer, svenskur rith\u00f8vundur (d. 2015)\n 1938 - Claudia Cardinale, itolsk sjonleikarinna.\n 1959 - Emma Thompson, ensk sjonleikarinna.\n 1960 - Susanne Bier, danskur filmsleikstj\u00f3ri.\n 1966 - Samantha Fox, Ensk songkvinna.\n 1972 - Trine Dyrholm, donsk sangarinna og sj\u00f3nleikari.\n 1982 - Seth Rogen, kanadiskur sjonleikari og grinisti.\n 1989 - Brandur Enni, f\u00f8royskur sangari.\n 1990 - Emma Watson, ensk sjonleikarinna.\n 1992 - Amy Deasismont, svensk songkvinna.\n 1997 - Maisie Williams, ensk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1865 - Abraham Lincoln, amerikanskur forseti, var\u00f0 skotin 14. apr\u00edl og doy\u00f0i dagin eftir.\n 1954 - Ernst Krenn (\u00c1lvur vi\u00f0 Gj\u00f3gv), eysturr\u00edkiskur f\u00f8royavinur (f. 1897)\n 1980 - Jean-Paul Sartre, franskur heimspekingur of rithovundur (f. 1905)\n 1990 - Greta Garbo, svensk sjonleikarinna (f. 1905)\n 1998 - Pol Pot, kambodiskur politikari (f. 1925)\n 2021 - Gunnar Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og arkitektur (f. 1941).\n\nApr\u00edl, 15."}
{"id": "2221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20apr%C3%ADl", "title": "16. apr\u00edl", "text": "16. apr\u00edl er dagur 106 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 107 um skot\u00e1r er). 259 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Magnusarmessa, og t\u00e1 ver\u00f0ur sagt, at lj\u00f3su n\u00e6turnar byrja.\n\nHendingar \n 1915 - T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 byrjar virksemi s\u00edtt. \n 1972 - Saturn-rakett vi\u00f0 manna\u00f0a r\u00famdarfar Apollo 16 ver\u00f0ur skotin upp fr\u00e1 Cape Canaveral \u00ed Florida. \n 2014 - Fer\u00f0mannaskipi\u00f0 Sewol vi\u00f0 476 f\u00f3lkum umbor\u00f0 sakk 2,7 kilometrar fr\u00e1 Seogeochado-oynni \u00ed Su\u00f0urkorea. 325 av fer\u00f0af\u00f3lkunum v\u00f3ru 16-17 \u00e1ragamlir sk\u00falan\u00e6mingar, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 veg til oynna Jejo-do \u00e1 eina 4-daga langa sk\u00fala\u00fatfer\u00f0. 150 f\u00f3lk eru dey\u00f0, 152 fer\u00f0af\u00f3lk eru ikki funnin eina viku eftir vanlukkuna og 174 f\u00f3lk eru bjarga\u00f0i \u00e1 l\u00edvi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1844 - Anatole France, franskur rith\u00f8vundur (d. 1924)\n 1889 - Charlie Chaplin, enskur sj\u00f3nleikari (d. 1977)\n 1921 - Peter Ustinov, enskur sj\u00f3nleikari (d. 2004)\n 1927 - Benadikt XVI, p\u00e1vi.\n 1939 - Dusty Springfield, ensk songkvinna (d. 1999)\n 1940 - Margrethe II, donsk drotning.\n 1968 - Martin Dahlin, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1971 - Selena, amerikonsk songkvinna (d. 1995)\n 1976 - Robert Dahlqvist, svenskur t\u00f3nleikari (d. 2017)\n 1977 - Fredrik Ljungberg, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1986 - Epke Zonderland, ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n\nAndl\u00e1t \n 1828 - Francisco Goya, spanskur m\u00e1lari (f. 1746)\n 1972 - Yasunari Kawabata, japanskur rith\u00f8vundur (f. 1899)\n 1991 - David Lean, enskur leikstj\u00f3ri (f. 1908)\n\nApr\u00edl, 16."}
{"id": "2222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20apr%C3%ADl", "title": "17. apr\u00edl", "text": "17. apr\u00edl er dagur 107 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 108 um skot\u00e1r er). 258 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1912 - Carpathia kemur \u00e1 havn \u00ed New York vi\u00f0 708 yvirlivarum fr\u00e1 Titanic.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1885 - Karen Blixen, danskur rith\u00f8vundur (d. 1962).\n 1918 - William Holden, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1981).\n 1927 - Margot Honecker, t\u00fdskur politikari (d. 2016).\n 1929 - James Last, t\u00fdskur t\u00f3nleikari (d. 2015).\n 1930 - Chris Barber, enskur jazzt\u00f3nleikari (d. 2021).\n 1951 - Horst Hrubesch, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1952 - Joe Alaskey, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2016).\n 1959 - Sean Bean, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1972 - Jennifer Garner, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1974 - Victoria Beckham, ensk songkvinna og vinnul\u00edvskvinna.\n 1985 - Jo-Wilfried Tsonga, franskur tennisleikari.\n 1985 - Rooney Mara, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1892 - Alexander Mackenzie, kanadiskur politikari (f. 1822)\n 1976 - Henrik Dam (f. 1895)\n 1998 - Linda McCartney (f. 1941)\n 2014 - Gabriel Garc\u00eda M\u00e1rquez, kolumbianskur rith\u00f8vundur og Nobelpr\u00edsvinnari (f. 1927)\n 2016 - Doris Roberts, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1925)\n 2018 - Barbara Bush, amerikonsk forsetafr\u00fa (f. 1925)\n\nApr\u00edl, 17."}
{"id": "2223", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20mars", "title": "15. mars", "text": "15. mars er dagur 74 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 75 um skot\u00e1r er). 291 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2014 - FM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri var \u00ed Havn. D\u00e1njal Martin Hofgaard \u00far V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag vann FM hj\u00e1 monnum l\u00e6ttvekt vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6.38.5, Martin Berg \u00far Argja R\u00f3\u00f0rarfelag vann \u00ed tungvektsb\u00f3lkinum hj\u00e1 monnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6.11.2, Sarita Kristina Hansen \u00far Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag vann l\u00e6ttvektsb\u00f3lkin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7.43 og Gu\u00f0bj\u00f8rg Abrahamsen \u00far Argja R\u00f3\u00f0rarfelag vann tungvektsb\u00f3lkin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7.51.5. Erla Kongsd\u00f3ttir vann li\u00f0kappingina hj\u00e1 kvinnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 10.37, me\u00f0an Blikur \u00far Argja R\u00f3\u00f0rarfelag vann li\u00f0kappingina hj\u00e1 monnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9.07.8.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1767 - Andrew Jackson, amerikanskur forseti (d. 1845)\n 1864 - Johan Halvorsen, norskt t\u00f3naskald og t\u00f3nleikari (d. 1935)\n 1907 - Sara Hedberg, svensk sangarinna og sj\u00f3nleikarinna, kend sum Zarah Leander (d. 1981)\n 1943 - David Cronenberg, kanadiskur leikstj\u00f3ri.\n 1947 - Ry Cooder, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1975 - Eva Longoria, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1975 - Will.i.am, amerikanskur sangari og rappari.\n 1981 - Veronica Maggio, svensk popsangarinna.\n 1993 - Paul Pogba, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 44 f. Kr. - Julius Caesar (f. 100 f. Kr.)\n 493 - Odoaker, germanskur herovasti og italskur statslei\u00f0ari  (f. 433)\n 1728 - Anna Petrovna, russisk st\u00f3rf\u00farstinna (f. 1888)\n 1921 - Mehmed Talat Pasja, fors\u00e6tisra\u00f0harri \u00ed Osmanska r\u00edkinum  (f. 1874)\n 1938 - Nikolai Bukharin, russiskur kollveltingalei\u00f0ari (f. 1888)\n 1975 - Aristoteles Onassis, grikskur st\u00f3rrei\u00f0ari (f. 1906)\n\nMars, 15."}
{"id": "2224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20mars", "title": "16. mars", "text": "16. mars er dagur 75 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 76 um skot\u00e1r er). 290 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1751 - James Madison, amerikanskur forseti (d. 1836)\n 1839 - Sully Prudhomme, franskur rith\u00f8vundur (d. 1907)\n 1859 - Alexander Popov, russiskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1906)   \n 1912 - Pat Nixon, amerikonsk forsetafr\u00fa (d. 1993)\n 1940 - Bernardo Bertolucci, italskur leikstj\u00f3ri.\n 1959 - Jens Stoltenberg, norskur politikari.\n 1967 - Lauren Graham, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1989 - Theo Walcott, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 37 - Tiberius, romverskur keisari.\n 1940 - Selma Lagerl\u00f6f, svenskur h\u00f8vundur (f. 1858)\n\nMars, 16."}
{"id": "2225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20desember", "title": "23. desember", "text": "23. desember er dagur 357 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 358 um skot\u00e1r er). 8 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini tollaksmessa.\n\nHendingar \n 1913 - 19 menn \u00far Nor\u00f0oyggjum sj\u00f3l\u00e1tast vi\u00f0 trimum b\u00e1tum \u2013 ein \u00far Kunoy, ein av Skar\u00f0i og ein \u00far Nor\u00f0depli. Hendingin ger, at Skar\u00f0s bygd \u00e1 Kunoynni n\u00f8kur \u00e1r seinni avtoftast. T\u00edggju dagar frammanundan gekk ein sv\u00ednoyarb\u00e1tur burtur. Tilsaman f\u00f3rust 25 menn teir b\u00e1\u00f0ir vannlukkudagarnir \u00ed desember 2013, og eftir teir s\u00f3tu 15 einkjur og 39 b\u00f8rn v\u00f3ru fa\u00f0irloysingar.\n 1919 - St\u00f3ra Bretland ger ein n\u00fdggja grundl\u00f3g fyri India. India gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land \u00ed 1947.\n 1986 - Voyager gerst fyrsta flogfari\u00f0, i\u00f0 fl\u00fdgur runt j\u00f8r\u00f0ina uttan at ste\u00f0ga. Flogskiparar v\u00f3r\u00f0u Dick Rutan og Jeana Yeager. Fer\u00f0in t\u00f3k n\u00fdggju dagar og byrja\u00f0i og enda\u00f0i Edwards Air Force Base \u00ed Mojave oy\u00f0im\u00f8rkini \u00ed USA.\n 1990 - 88.5% av veljarunum \u00ed Slovenia atkv\u00f8\u00f0a fyri loysing fr\u00e1 Jugoslavia \u00ed eini f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1777 - Alexander 1., russiskur keisari (d. 1825)\n 1918 - Helmut Schmidt, t\u00fdskur kanslari (d. 2015)\n 1933 - Akihito, japanskur keisari.\n 1943 - B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson, f\u00f8royskur m\u00e1lari.\n 1943 - Silvia Sommerlath, svensk drotning.\n 1950 - Vicente del Bosque, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og -stj\u00f3ri.\n 1967 - Carla Bruni, italsk-fronsk songkvinna og forsetafr\u00fa.\n 1979 - Kenny Miller, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Harry Judd, enskur t\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1193 - Tollakur Torhallsson, \u00edslendskur biskupur (f. 1113)\n 2013 - Mikhail Kalashnikov (f. 1919)\n\nDesember, 23."}
{"id": "2226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20desember", "title": "22. desember", "text": "22. desember er dagur 356 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 357 um skot\u00e1r er). 9 dagar eru eftir av \u00e1rinum. 22. desember er tollaksmessuaftan.\n\nHendingar \n 1982 - Tangaskipi\u00f0 Cape Island hj\u00e1 Global Chemical Tankers var lati\u00f0 eigarunum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1858 - Giacomo Puccini, italskt t\u00f3naskald (d. 1924)\n 1887 - Srinivasa Ramanujan (d. 1920)\n 1907 - Peggy Ashcroft, bretsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1991)\n 1912 - Lady Bird Johnson, amerikonsk forsetafr\u00fa (d. 2007)\n 1936 - Hector Elizondo, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1949 - Robin Gibb, bretskur t\u00f3nleikari (d. 2012)\n 1949 - Maurice Gibb, bretskur t\u00f3nleikari (d. 2003)\n1959 - R\u00f3sa Samuelsen, l\u00f8gtingskvinna.\n 1970 - Ted Cruz, amerikanskur politikari.\n 1972 - Vanessa Paradis, fronsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n 1984 - Basshunter, svenskur sangari.\n 1989 - Jordin Sparks, amerikonsk songkvinna.\n 1993 - Meghan Trainor, amerikonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1880 - George Eliot, enskur rith\u00f8vundur (f. 1819)\n 1943 - Beatrix Potter, enskur rith\u00f8vundur (f. 1866)\n 1989 - Samuel Beckett, \u00edrskur rith\u00f8vundur (f. 1906)\n 2014 - Joe Cocker, enskur sangari (d. 1944) \n\nDesember, 22."}
{"id": "2227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20desember", "title": "21. desember", "text": "21. desember er dagur 355 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 356 um skot\u00e1r er). 10 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1988 - Eitt Pan-Am flogfar datt ni\u00f0ur yvir skotska b\u00fdin Lockerbie, t\u00e1 ein bumba brast \u00ed flogfarinum. 259 fer\u00f0af\u00f3lk og starvsf\u00f3lk sum v\u00f3ru umbor\u00f0 umframt 11 f\u00f3lk, sum v\u00f3ru ni\u00f0ri \u00e1 landj\u00f8r\u00f0ini, l\u00f3tu l\u00edv.\n 1988 - Kolandi \u00f3dn herja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og gj\u00f8rdi st\u00f3ran ska\u00f0a kring alt landi\u00f0. \u00d3dnin ver\u00f0ur vanliga nevnd J\u00f3la\u00f3dnin \u00ed '88. \u00cd desember 2013 v\u00edsti Kringvarpi\u00f0 eina sending um J\u00f3la\u00f3dnina fr\u00e1 1988, teir v\u00edstu myndir og filmsbrot fr\u00e1 1988, sum v\u00edstu ska\u00f0ar ymsasta\u00f0ni fr\u00e1 og tosa\u00f0u eisini vi\u00f0 fleiri av f\u00f3lkunum, sum h\u00f8vdu mist h\u00fas teirra t\u00e1, n\u00fa 25 \u00e1r v\u00f3ru li\u00f0in s\u00ed\u00f0an hendingina.\n 2006 - G\u00e1sadalstunnilin letur formliga upp\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1804 - Benjamin Disraeli, bretskur politikari (d. 1881)\n 1892 - Rebecca West, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1983)\n 1918 - Kurt Waldheim, eystur\u00edkskur politikari (d. 2007)\n 1930 - Kalevi Sorsa, finskur politikari (d. 2004)\n 1937 - Jane Fonda, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1940 - Frank Zappa, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1993)\n 1942 - Hu Jintao, kinesiskur politikari.\n 1948 - Samuel L. Jackson, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1954 - Chris Evert, amerikanskur tennisleikari.\n 1965 - Andy Dick, amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari og t\u00f3nleikari.\n 1966 - Kiefer Sutherland, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1967 - Mikheil Saakashvili, georgiskur politikari.\n 1975 - Charles Michel, belgiskur politikari.\n 1977 - Emmanuel Macron, franskur forseti.\n 1979 - Tuva Novotny, svensk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1375 - Giovanni Boccaccio, italskur rith\u00f8vundur og skald (f. 1313).\n 1935 - Kurt Tucholsky, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f. 1890)\n 1940 - F. Scott Fitzgerald, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1896)\n 1945 - George S. Patton, amerikanskur generalur (f. 1885)\n\nDesember, 21."}
{"id": "2228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20mars", "title": "17. mars", "text": "17. mars er dagur 76 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 77 um skot\u00e1r er). 289 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin 17. mars kallast eisini P\u00e1triksmessa.\n\nHendingar \n 1905 - S\u00f8rv\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttarfelag stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1834 - Gottlieb Daimler (d. 1900)\n1919 - Nat King Cole, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1965)\n1926 - Siegfried Lenz, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 2014)\n1951 - Kurt Russell, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1955 - Gary Sinise, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1963 - Annika Johannessen, f\u00f8roysk sj\u00f3nleikarinna.\n1964 - Rob Lowe, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1975 - Gina Holden, kanadisk sj\u00f3nleikarinna.\n1990 - Hozier, \u00edrskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 2011 - Michael Gough (f. 1916)\n 2017 - Derek Walcott (f. 1930)\n\nMars, 17."}
{"id": "2229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20mars", "title": "18. mars", "text": "18. mars er dagur 77 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 78 um skot\u00e1r er). 288 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1782 - John C. Calhoun, amerikanskur varaforseti (d. 1850).\n 1799 - Jens Hendrik Djurhuus, b\u00f3ndi \u00ed Kollafir\u00f0i (d. 1892).\n 1837 - Grover Cleveland, amerikanskur forseti (d. 1908).\n 1869 - Neville Chamberlain, bretskur politikari (d. 1940).\n 1928 - Fidel V. Ramos, filipinskur forseti (d. 2022).\n 1934 - Charley Pride, amerikanskur countrysangari (d. 2020)\n 1936 - F. W. de Klerk, su\u00f0urafrikanskur forseti  (d. 2021).\n 1956 - Ingemar Stenmark, svenskur alpuski\u00f0rennari.\n 1970 - Queen Latifah, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n 1976 - Giovanna Antonelli, brasilsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1981 - Fabian Cancellara, sveisiskur s\u00fakklari\n 1986 - Lykke Li, svensk songkvinna.\n 1997 - Ciara Bravo, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1745 - Robert Walpole, bretskur politikari (f. 1676).\n 1957 - H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Havn 1922 - 1924, forma\u00f0ur \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarfelag, 1918 - 1924\n 2008 - Anthony Minghella, enskur leikstj\u00f3ri (f. 1954).\n 2009 - Natasha Richardson, ensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1963).\n 2016 - Guido Westerwelle, t\u00fdskur politikari (f. 1961).\n 2017 - Chuck Berry, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1926).\n\nMars, 18."}
{"id": "2230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20mars", "title": "19. mars", "text": "19. mars er dagur 78 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 79 um skot\u00e1r er). 287 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1949 - B\u00edblian kom \u00fat \u00e1 fyrsta sinni \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing Victor Danielsens.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1813 - David Livingstone (d. 1873).\n 1821 - Richard Francis Burton (d. 1890).\n 1936 - Ursula Andress\n 1937 - Egon Krenz\n 1943 - Mario Monti, italskur politikari.\n 1943 - Mario J. Molina, meksikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 2020)\n 1947 - Glenn Close\n 1955 - Bruce Willis\n 1955 - Pino Daniele (d. 2015).\n 1976 - Alessandro Nesta\n\nAndl\u00e1t \n 1930 - Arthur Balfour, bretskur politikari (f. 1848).\n 2008 - Arthur C. Clarke (f. 1917).\n\nMars, 19."}
{"id": "2231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20mai", "title": "1. mai", "text": "1. mai er dagur 121 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 122 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 244 dagar eftur av \u00e1rinum. Dagurin, i\u00f0 er altj\u00f3\u00f0a arbei\u00f0aradagur, kallast eisini Valborgarmessa.\n\nHendingar \n 1328 - Skotland ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongar\u00edki, eftir at fyrri fr\u00e6lsiskr\u00edggj (1296\u20131328) m\u00f3ti Onglandi er li\u00f0ugt.\n 1707 - Ongland og Skotland ver\u00f0a l\u00f8gd saman \u00ed Kongsr\u00edki st\u00f3ra Bretlands og vi\u00f0 Sameiningars\u00e1ttm\u00e1lanum ver\u00f0ur skotskt fullveldi avtiki\u00f0.\n 2007 - F\u00f8roya Landsst\u00fdri yvirtekur flogv\u00f8llin \u00ed V\u00e1gum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1852 - Calamity Jane (d. 1903)\n1917 - Danielle Darrieux, fronsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna.\n1930 - Jeffrei Henriksen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari (d. 2018). \n1939 - Judy Collins, amerikonsk songkvinna.\n1943 - Levi Niclasen, rith\u00f8vundur og fyrrverandi borgarstj\u00f3ri \u00far Hvalba, eisini kendur sum \u00d3\u00f0in \u00d3dn\n1945 - Rita Coolidge, amerikonsk songkvinna.\n1968 - Oliver Bierhoff, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1969 - Wes Anderson, amerikanskur leikstj\u00f3ri.\n1973 - Oliver Neuville, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1982 - Tommy Robredo, spanskur tennisleikari.\n1984 - Sa\u0161a Kolman, slovenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1118 - Edith av Skotlandi, i\u00f0 t\u00f3k navni\u00f0 Matilda, t\u00e1 hon gj\u00f8rdi drotning av Onglandi (f. uml. 1080). \n 1873 - David Livingstone, skotskur l\u00e6kni og ranns\u00f3knarfari (f. 1813)\n 1920 - Margareta av Connaught, kr\u00fanprinsessa av Sv\u00f8r\u00edki (f. 1882)\n 1945 - Joseph Goebbels, t\u00fdskur politikari (f. 1897)\n 1978 - Aram Khachaturian, armenskt t\u00f3naskald (f. 1903)\n 1994 - Ayrton Senna, brasilskur F1 rasarakoyrari (f. 1960)\n\nMai, 01."}
{"id": "2232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20mai", "title": "2. mai", "text": "2. mai er dagur 122 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 123 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 243 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1975 - M\u00e6rsk skipi\u00f0 Clara M\u00e6rsk bjargar 3.628 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum \u00far Vjetnam v\u00f3ru bjarga\u00f0i av s\u00f8kkandi M/V Truong Xuan og tikin umbor\u00f0 \u00e1 Claru M\u00e6rsk. Rituv\u00edkingurin Anton M. Olsen var kapteinur umbor\u00f0 \u00e1 Claru M\u00e6rsk, t\u00e1 hendingin f\u00f3r fram.\n 1989 - Ta\u00f0 sonevnda \"Blekingegade-m\u00e1li\u00f0\" byrjar, t\u00e1 ein 36-\u00e1ra gamal ma\u00f0ur koyrur av vegnum vi\u00f0 Birker\u00f8d og l\u00f8greglan varnast at hann er eftirl\u00fdstur.\n 2011 - Osama bin Laden, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri \u00e1lopinum \u00e1 USA \u00ed 2001, var\u00f0 myrdur 2. mai.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1729 - Katarina Mikla, keisarinna Russlands (d. 1796)\n 1921 - Satyajit Ray, indiskur leikstj\u00f3ri (d. 1992)\n 1946 - Lesley Gore, amerikonsk songkvinna (d. 2015)\n 1952 - Christine Baranski, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1975 - David Beckham, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Nanna \u00d8land Fabricius, donsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1519 - Leonardo da Vinci, italskur listam\u00e1lari og myndah\u00f8ggari (f. 1452)\n 1892 - Peter Alberg Holm, f\u00f8royskur prestur \u00ed Danmark (f. 1823)\n 1998 - Justin Fashanu, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1961)\n 2011 - Osama bin Laden, saudi-arabiskur yvirgangsma\u00f0ur (f. 1957)\n\nMai, 02."}
{"id": "2233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20mars", "title": "20. mars", "text": "20. mars er dagur 79 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 80 um skot\u00e1r er). 286 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2014 - L\u00f8gma\u00f0ur Kaj Leo Holm Johannessen kunngj\u00f8rdi \u00e1 t\u00ed\u00f0indafundi, at F\u00f8royski landgrunnurin nor\u00f0anfyri var vaksin vi\u00f0 27.000 ferkilometrum, eftir at F\u00f8royar hava fingi\u00f0 vi\u00f0hald fr\u00e1 Landgrunsnevndini hj\u00e1 ST. Avger\u00f0in hj\u00e1 landsgrunsnevndini gevur F\u00f8royum r\u00e6ttindi til at \u00fatvinna n\u00e1tt\u00farutilfeingi \u00e1 havbotninum og \u00ed undirgrundini.\n 1943 - Su\u00f0uroyar Sparikassi ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1828 - Henrik Ibsen, norskur rith\u00f8vundur (d. 1906).\n 1917 - Vera Lynn, ensk songkvinna.\n 1922 - Carl Reiner, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (d. 2020).\n 1939 - Brian Mulroney, kanadiskur politikari.\n 1948 - John de Lancie\n 1950 - William Hurt, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n 1957 - Spike Lee\n 1958 - Holly Hunter\n 1984 - Fernando Torres\n\nAndl\u00e1t \n 2004 - Juliana (f. 1909).\n 2016 - Anker Jorgensen, danskur politikari (f. 1922).\n 2020 - Kenny Rogers, amerikanskur sangari (f. 1938)\n\nMars, 20."}
{"id": "2234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20mars", "title": "21. mars", "text": "21. mars er dagur 80 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 81 um skot\u00e1r er). 285 dagar eru eftir av \u00e1rinum. 21. mars er v\u00e1rjavnd\u00f8gur, og dagurin kallast eisini B\u00e6nadiktsmessa.\n\nHendingar \n1980 - Fimleikasamband F\u00f8roya (FFS) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n2014 - Theodor Thomassen \u00far S\u00f8rv\u00e1gi er n\u00fa elsti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur liva\u00f0. Hann fylti 105 \u00e1r hin 28. oktober 2013, og 21. mars 2014 hev\u00f0i hann liva\u00f0 \u00ed 38 495 dagar, sum var eins n\u00f3gv og gj\u00e1arkvinnan, Fredrikka \u00e1 Fl\u00f8tti, i\u00f0 var\u00f0 f\u00f8dd 2. juli \u00ed 1875 og anda\u00f0ist 23. november \u00ed 1980. Frederikka var elsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0 til henda dagin.\n2014 - Kringvarpi\u00f0 fekk Winther-hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri sendingina um Sk\u00e1lafjar\u00f0artunnilin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1685 - Johann Sebastian Bach, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1750).\n1806 - Benito Juarez, meksikanskur forseti (d. 1872).\n1839 - Modest Mussorgsky, russiskt tonaskald (d. 1881).\n1927 - Hans-Dietrich Genscher, t\u00fdskur poltikari (d. 2016).\n1940 - Solomon Burke, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 2010).\n1950 - Sergej Lavrov, russiskur politikari og diplomatur.\n1955 - Jair Bolsonaro, brasilskur forseti.\n1958 - Gary Oldman, enskur sj\u00f3nleikari.\n1960 - Ayrton Senna, brasilskur F1 rasarakoyrari (d. 1994).\n1962 - Matthew Broderick, amerikanskur sjonleikari.\n1963 - Ronald Koeman, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1967 - Carwyn Jones, valisiskur politikari.\n1980 - Ronaldinho, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1989 - Jordi Alba, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1991 - Antoine Griezmann, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. \n1993 - Mar\u00eda \u00d3lafsd\u00f3ttir, \u00edslendsk songkvinna\n\nAndl\u00e1t \n 1843 - Guadalupe Victoria, meksikanskur forseti (f. 1786)\n 2013 - Chinua Achebe, nigerianskur rith\u00f8vundur (f. 1930)\n 2015 - J\u00f8rgen Ingmann, danskur t\u00f3nleikari (f. 1925)\n 2017 - Martin McGuinness (f. 1950)\n\nKeldur \n\nMars, 21."}
{"id": "2235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20desember", "title": "20. desember", "text": "20. desember er dagur 354 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 355 um skot\u00e1r er). 11 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1927 - Kim Young-sam, su\u00f0urkoreanskur forseti (d. 2015)\n 1945 - Tom Tancredo, amerikanskur politikari.\n 1952 - Jenny Agutter, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1955 - Martin Schulz, t\u00fdskur politikari.\n 1957 - Anna Vissi, songkvinna \u00far K\u00fdpros.\n 1980 - Ashley Cole, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1983 - Jonah Hill, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1968 - John Steinbeck, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1902)\n 1996 - Carl Sagan (f. 1934)\n 2009 - Brittany Murphy, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1977) \n\nDesember, 20."}
{"id": "2236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20%C3%B8ld", "title": "18. \u00f8ld", "text": "18. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1701 til 1800 \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum. 18. \u00f8ld ver\u00f0ur \u00ed Evropa nevnd uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0in.\n\n(17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nAndl\u00e1t \n Antonio Vivaldi, venetianskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (1678 - 1741)\n Johann Sebastian Bach, t\u00fdskt t\u00f3naskald (1685 - 1750)\n Georg Friedrich H\u00e4ndel, t\u00fdskur/bretskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (1685 - 1759)\n James Cook, bretskur sj\u00f3fari (1728 - 1779)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Immanuel Kant, t\u00fdskur heimsspekingur (1724 - 1804)\n James Cook, bretskur sj\u00f3fari (1728 - 1779)\n George Washington, amerikanskur forseti (1732 - 1799)\n Leonhard Euler, sveisiskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur\n Benjamin Franklin, amerikanskur uppfinnari og diplomatur\n Joseph Haydn, eysturr\u00edkskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (1732 - 1809) \n Thomas Jefferson, amerikanskur forseti (1743 - 1826)\n Johann Wolfgang von Goethe, t\u00fdskur rith\u00f8vundur og yrkjari (1749 - 1832)\n Wolfgang Amadeus Mozart, t\u00f3naskald (1756 - 1791)\n Ludwig van Beethoven, t\u00fdskt t\u00f3naskald og pianistur (1770 - 1827) \n Carl Friedrich Gauss t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (1777 - 1855) \n Franz Schubert, eysturr\u00edkst t\u00f3naskald og pianistur (1797 - 1828)"}
{"id": "2241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8ddfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "St\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i", "text": "St\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um mynstur \u00ed mongd, bygna\u00f0i, broytingum og r\u00fami. Vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i er skilbundin fr\u00f8\u00f0igrein um st\u00f8ddir og vi\u00f0urskifti teirra millum. Harav av navni\u00f0, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i. Elsti farvegurin eftir st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i er \u00f3gvuliga gamal. B\u00e6\u00f0i \u00ed Egyptalandi og B\u00e1bylon fingust f\u00f3lk vi\u00f0 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ilig fyribrigdi eini 2000 \u00e1r f.Kr. Ta\u00f0 v\u00f3ru t\u00f3 grikkar sum mentu st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ina til r\u00e6ttulig v\u00edsindi \u00e1r 300 til 250 f.Kr. Seinni, eftir h\u00f3ttafalli\u00f0 \u00ed griksku mentanini, mentist st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0in \u00ed India um \u00e1r 400, og kom vi\u00f0 ar\u00e1bum aftur til Evropa um \u00e1r 1200. Seinni aftur fekk hon innvist \u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00falum, og \u00ed b\u00e6\u00f0i 16. og 17. \u00f8ld hendu st\u00f3r framstig. St\u00f8ddfr\u00f8\u00f0in f\u00e6r t\u00e1 ta\u00f0 skap, sum vit kenna aftur \u00ed dag. \n\n\u00cd st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ini ver\u00f0a ofta langar og r\u00fagvumiklar, skilv\u00edsar \u00fatgreiningar gj\u00f8rdar, sum l\u00edti\u00f0 tykjast hava vi\u00f0 veruleikan at gera. Hetta j\u00fast t\u00ed, at st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0in er skilbundin. Ta\u00f0 merkir, at hon byggir ikki \u00e1 eyglei\u00f0ingar, men \u00e1 skilv\u00edsar \u00fatgreiningar eftir \u00e1settum reglum. St\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i var upprunaliga l\u00e6ran um t\u00e6r reglur, sum galda fyri t\u00f8l og skap av ymsum slag. Millum onnur v\u00edsindi hevur hon ta l\u00f8gnu serst\u00f8\u00f0u, at hon ikki n\u00fdtist at ver\u00f0a grunda\u00f0 \u00e1 naka\u00f0 \u00edt\u00f8kiligt, t.e. ta\u00f0, sum sansirnir siga okkum. Haraftur\u00edm\u00f3ti ver\u00f0ur alt\u00ed\u00f0 sett krav, at ongar m\u00f3ts\u00f8gnir skulu vera \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iliga l\u00e6rubygninginum. Eingin ivast \u00ed, hvat i\u00f0 jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingar, alisfr\u00f8\u00f0ingar, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingar, evnafr\u00f8\u00f0ingar og a\u00f0rir fr\u00f8\u00f0ingar gera. Teir kunnu allir eftirkanna s\u00edni \u00e1st\u00f8\u00f0iligu \u00farslit \u00ed n\u00e1tt\u00farufyribrigdum ella vi\u00f0 royndum. Ta\u00f0 ber ikki alt\u00ed\u00f0 til hj\u00e1 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0inginum. Hetta merkir t\u00f3 ikki, at st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ilig \u00farslit ikki kunnu ver\u00f0a n\u00fdtt til at vi\u00f0gera \u00edt\u00f8kilig fyribrigdi, tv\u00f8rtur\u00edm\u00f3ti, men ta\u00f0 merkir, at tey skulu n\u00fdtast vi\u00f0 varsemi, eisini t\u00e1 i\u00f0 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iliga fyrimyndin er grunda\u00f0 \u00e1 ta\u00f0, sum veruligt er. Partar av st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ini eru si\u00f0s\u00f8ga, a\u00f0rar partar kunnu vit best l\u00fdsa sum ambo\u00f0. Og ambo\u00f0 er st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0in av sonnum. Ta\u00f0 eru n\u00e6stan ikki tey v\u00edsindi, sum ikki dagliga n\u00fdta st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i sum ambo\u00f0. T.d. ver\u00f0ur hon l\u00fdst sum m\u00e1li\u00f0 \u00ed alisfr\u00f8\u00f0ini. \u00c1 tann h\u00e1tt hevur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0in neyvt samband vi\u00f0 t\u00f8kniliga st\u00f8\u00f0i\u00f0 \u00ed samfelagnum, og t\u00ed vi\u00f0 f\u00edggjarvi\u00f0urskifti og l\u00edvskor hj\u00e1 t\u00ed einstaka. Hei\u00f0urin fyri t.d. teldurnar eiga serliga st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0in og alisfr\u00f8\u00f0in. St\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligi parturin eru t\u00e6r skipanir, sum teldurnar virka eftir. \n\nAt l\u00e6ra st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i kann \u00e1 mangan h\u00e1tt berast saman vi\u00f0 sp\u00e6l, til d\u00f8mis at telva. Skalt t\u00fa telva, eru nakrar grundreglur, t\u00fa m\u00e1st duga fyrst. T\u00fa m\u00e1st vita, hvussu bor\u00f0i\u00f0 er skipa\u00f0, hvussu talvf\u00f3lki\u00f0 s\u00e6r \u00fat, hvussu ta\u00f0 flytur o.s.fr. \u00c1 hesum st\u00f8\u00f0i er ikki so n\u00f3gv at skilja. So byrjar telvingin, og teir n\u00f3gvu m\u00f8guleikarnir koma til sj\u00f3ndar. N\u00fa krevst, at t\u00fa hevur hugflog, at t\u00fa dugir at s\u00edggja og kanna teir ymsu m\u00f8guleikarnar, og hevur t\u00fa gloymt onkra grundreglu, til d\u00f8mis hvussu riddarin flytur, ber einki til. Fyrst mugu vit l\u00e6ra nakrar grundreglur, t.e. sl\u00edkt sum tey, sum undan gingu, hava hildi\u00f0 veri\u00f0 skilagott at gj\u00f8rt vi\u00f0t\u00f8kur fyri. \u00c1 t\u00ed st\u00f8\u00f0inum er ikki j\u00fast so n\u00f3gv at skilja. T\u00e1 i\u00f0 vit so seinni fara at seta saman hesar lutir, veksur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligi l\u00e6rubygningurin fram. T\u00e1 krevst hugflog eins og \u00ed telvingini, og ikki ber til at ivast \u00ed grundarlagnum. Kann henda, at t\u00fa t\u00e1 kanst n\u00fdta st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ina til at kanna eitthv\u00f8rt fyribrigdi, sum eingin \u00e1\u00f0ur hevur kanna\u00f0, og skuldi sta\u00f0i\u00f0 \u00ed botni, er ikki at falla \u00ed f\u00e1tt, men heldur b\u00edta \u00e1 kampi, so miki\u00f0 st\u00f8rri ver\u00f0ur fr\u00f8in, t\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 er \u00e1 m\u00e1l.\n\nEvnisyvirlit\n\nMongdir \n\n{| style=\"border:1px solid #999; text-align:center; margin: auto;\" cellspacing=\"20\"\n|  ||  ||  ||  ||  \n|-\n| Teljit\u00f8l|| Heilt\u00f8l || R\u00e1\u00f0in t\u00f8l || Alt\u00f8l || Fl\u00f8kjut\u00f8l\n|}\n Tal - Teljit\u00f8l - Heilt\u00f8l - R\u00e1\u00f0in t\u00f8l - Alt\u00f8l - Fl\u00f8kjut\u00f8l\n\nBroyting \n H\u00e6ttir at grei\u00f0a fr\u00e1 og handfara broyting \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligum funkti\u00f3num og broytingum millum t\u00f8l.\n\n{| style=\"border:1px solid #999; text-align:center; margin: auto;\" cellspacing=\"20\"\n|  ||  ||  ||  \n|-\n| Talfr\u00f8\u00f0i || Infinitesimalrokning || Vektorgreining || Greining\n|-\n||  ||  || \n|-\n|| Munarrokningar l\u00edkningar || Dynamisk kervir || Kaos \u00e1st\u00f8\u00f0i\n|}\n Talfr\u00f8\u00f0i - Infinitesimalrokning - Vektorgreining - Greining - Munarrokningar l\u00edkningar - Dynamisk kervir - Kaos \u00e1st\u00f8\u00f0i - Listi av funkti\u00f3num\n\nBygna\u00f0ir \n\n{| style=\"border:1px solid #999; text-align:center; margin: auto;\" cellspacing=\"15\"\n|  ||  ||  \n|-\n| Abstrakt algebra || Tal \u00e1st\u00f8\u00f0i || B\u00f3lka \u00e1st\u00f8\u00f0i\n|-\n||  ||  || \n|-\n| Topology || Klassa \u00e1st\u00f8\u00f0i || Ra\u00f0fylgju \u00e1st\u00f8\u00f0i\n|}\n Abstrakt algebra - Tal \u00e1st\u00f8\u00f0i - B\u00f3lka \u00e1st\u00f8\u00f0i - Topology - Klassa \u00e1st\u00f8\u00f0i - Ra\u00f0fylgju \u00e1st\u00f8\u00f0i\n\nR\u00fam \n\n{| style=\"border:1px solid #999; text-align:center; margin: auto;\" cellspacing=\"15\"\n|  ||  ||  ||  || \n|-\n| Topology || R\u00faml\u00e6ra || Vinklal\u00e6ra || Munarrokningar r\u00faml\u00e6ra || Fraktal r\u00faml\u00e6ra\n|}\n Topology - R\u00faml\u00e6ra - Vinklal\u00e6ra - Munarrokningar r\u00faml\u00e6ra - Fraktal r\u00faml\u00e6ra\n\nSi\u00f0a\u00f0 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i \n\n{| style=\"border:1px solid #999; text-align:center; margin: auto;\" cellspacing=\"15\"\n|  ||  ||  ||  || \n|-\n| Tengjan || Mongdarl\u00e6ra || \u00c1st\u00f8\u00f0i um rokniligheit || Duldarfr\u00f8\u00f0i || Ritmyndar \u00e1st\u00f8\u00f0i\n|}\n Tengjan - Mongdarl\u00e6ra - \u00c1st\u00f8\u00f0i um rokniligheit - Duldarfr\u00f8\u00f0i - Ritmyndar\u00e1st\u00f8\u00f0i\n\nT\u00fddningarmikil \u00e1st\u00f8\u00f0i \n Pythagoras \u00e1st\u00f8\u00f0i, Church-Turing \u00e1st\u00f8\u00f0i\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \n Isaac Newton\n John Forbes Nash\n Pythagoras\n Leonhard Euler\n Leonardo Pisano Fibonacci\n Kurt G\u00f6del\n David Hilbert\n Andrei Andreevich Markov\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Funksj\u00f3nir\n L\u00edkningar\n Algebra"}
{"id": "2243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pauli%20Ellefsen", "title": "Pauli Ellefsen", "text": "Joen Pauli H\u00f8jgaard Ellefsen, best kendur sum Pauli Ellefsen, ( 20. apr\u00edl 1936 - 24. august 2012, f\u00f8ddur \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi), var f\u00f8royskur politikari og r\u00edkisg\u00f3\u00f0kendur grannsko\u00f0ari. Hann var\u00f0 l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 5. januar 1981 til 10. januar 85.\n\nL\u00edvslei\u00f0in\n\nArbei\u00f0sroyndir og \u00fatb\u00fagving \n\nSum ungur var hann fiskima\u00f0ur og \u00fatr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed fimti\u00e1runum var hann vi\u00f0 sluppini William Martin \u00ed tvey \u00e1r, sum abbi hansara, D\u00e1njal Petur H\u00f8jgaard \u00far Rituv\u00edk, \u00e1tti. Sluppin var til fiskiskap undir F\u00f8royum og \u00cdslandi.\nSeinni f\u00f3r hann \u00ed sk\u00fala og l\u00e6rdi til telegrafist og hev\u00f0i kjans hj\u00e1 danska rei\u00f0ar\u00ednum Dansk-Fransk \u00ed tvey \u00e1r. Hann las til grannsko\u00f0ara \u00ed Keypmannahavn. Me\u00f0an hann las arbeiddi hann samstundis sum grannsko\u00f0ari. Eftir at hann var li\u00f0ugur at lesa, arbeiddi hann \u00ed n\u00f8kur \u00e1r hj\u00e1 revisi\u00f3nsfirmanum C. Jespersen. \u00cd 1969 gj\u00f8rdist hann r\u00edkisg\u00f3\u00f0kendur grannsko\u00f0ari. Hann flutti heimaftur til F\u00f8roya fyrst \u00ed 1970-\u00e1runum, har hann eitt skifti hev\u00f0i grannsko\u00f0aravirki\u00f0 Sundstein & Ellefsen saman vi\u00f0 J\u00f3gvani Sundstein. \u00cd 1975 stovna\u00f0i hann s\u00edtt egna virki. Hann arbeiddi sum grannsko\u00f0ari til 2006. Me\u00f0an Pauli var upptikin av politikki hev\u00f0i hann onnur at taka s\u00e6r av grannsko\u00f0aravirkinum. Robert LeFevre var stj\u00f3ri eitt skifti, me\u00f0an Pauli var \u00ed politikki. Ein sonur og s\u00ed\u00f0ani ein verd\u00f3ttur komu sum fr\u00e1 lei\u00f0 upp \u00ed fyrit\u00f8kuna, seinni eisini sum r\u00edkisg\u00f3\u00f0kendir grannsko\u00f0arar.\n\nPolitiska l\u00edvlei\u00f0in \n\nPauli gj\u00f8rdist av \u00e1lvara virkin \u00ed f\u00f8royskum politikki \u00ed 1974, t\u00e1 hann fyri fyrstu fer\u00f0 var valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Sambandsflokkin. T\u00e1verandi forma\u00f0ur Sambandsfloksins, Trygvi Samuelsen, var\u00f0 ikki afturvaldur, og t\u00ed bleiv n\u00fdggjur forma\u00f0ur valdur, og vali\u00f0 fall \u00e1 n\u00fdvalda Paula Ellefsen. Hann var\u00f0 forma\u00f0ur floksins til hann valdi ikki at stilla upp aftur \u00ed 1990. Pauli var eisini virkin \u00e1 danska F\u00f3lkatinginum, 1. mars 1977 var\u00f0 hann valdur inn \u00e1 F\u00f3lkatingi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0. Ta\u00f0 var me\u00f0an Pauli Ellefsen var l\u00f8gma\u00f0ur, at samt\u00ed\u00f0arskattaskipanin var\u00f0 sett \u00ed verk.\n\n 1974 - 1990 Forma\u00f0ur Sambandsfloksins.\n 1974 - 1990 L\u00f8gtingslimur\n 1978 - 1989 F\u00f3lkatingslimur (undantikin \u00e1rini sum l\u00f8gma\u00f0ur)\n 1981 - 1985 L\u00f8gma\u00f0ur\n\nNevndarsessir  \n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 1975-76 og 1979\n Forma\u00f0ur \u00ed Valuta- og Pr\u00edsr\u00e1\u00f0 F\u00f8roya 1973-76\n\nHei\u00f0ur \n Riddari av Dannebrog \u00e1 1. stigi\n\nPrivatl\u00edvi\u00f0 \nForeldrini hj\u00e1 Paula v\u00f3ru Sof\u00eda, f\u00f8dd H\u00f8jgaard, \u00far Rituv\u00edk og Joen Elias Ellefsen \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi, hann var elstur av \u00e1tta syskjum. Pauli giftist \u00ed 1963 vi\u00f0 Henni Egholm Ellefsen, f\u00f8dd Rasmussen. Eftir at hava b\u00fa\u00f0 n\u00f8kur \u00e1r \u00ed Danmark, fluttu tey til F\u00f8roya og b\u00fasettust \u00ed Hoyv\u00edk. Har vuksu b\u00f8rn teirra eisini upp.\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 276 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nMi\u00f0vingar\nHavnaf\u00f3lk\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "2244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Sundstein", "title": "J\u00f3gvan Sundstein", "text": "J\u00f3gvan Sundstein (25. mai 1933 \u00ed T\u00f3rshavn) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1989 - 91. Hann var valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri F\u00f3lkaflokkin fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1979. Hann var l\u00f8gtingsforma\u00f0ur 1980 til 1984 og fr\u00e1 1988 til 1989. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1991 til 1993 var hann f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, \u00ed sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i var hann eisini varal\u00f8gma\u00f0ur. J\u00f3gvan var forma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin fr\u00e1 1980 til 1993. Hann flutti til Danmarkar at b\u00fagva \u00ed 2003. J\u00f3gvan er \u00fatb\u00fagvin og g\u00f3\u00f0kendur sum l\u00f8ggildur (statsautorisera\u00f0ur) gransko\u00f0ari.\n\nKelda \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 251-252 (PDF-Download)\n\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nSundstein, J\u00f3gvan\nSundstein, J\u00f3gvan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum"}
{"id": "2245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marita%20Petersen", "title": "Marita Petersen", "text": "Marita Petersen (f\u00f8dd Marita Johansen 21. oktober 1940, V\u00e1gur - 26. august 2001, T\u00f3rshavn) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1993 - 94. Marita Petersen er fyrsta kvinnan, i\u00f0 n\u00e1ddi ovastu r\u00f3k \u00ed f\u00f8royskum politikki. Tann 18. januar 1993 var\u00f0 hon tann fyrsti kvinnuligi l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. \n\n\u00cd 1988 var\u00f0 hon fyrstu fer\u00f0 vald \u00e1 ting. Fr\u00e1 1990 \u2013 1993 var hon landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum, har hon m.a gj\u00f8rdi vart vi\u00f0 seg vi\u00f0 at endursko\u00f0a yrkis\u00fatb\u00fagvingarnar \u00ed F\u00f8royum og f\u00e1a samtykt l\u00f3garverk innan hetta \u00f8ki. Hon var talskvinna fyri at skipa mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falarnar \u00ed deplar. Eisini leg\u00f0i hon broytingar \u00ed r\u00fasdrekkal\u00f3gini fram, i\u00f0 vi\u00f0f\u00f8rdu ta skipan, sum vit kenna \u00ed dag. \n\nT\u00ed\u00f0in, sum Marita var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum, fr\u00e1 januar 1993 til september 1994, var eitt av sv\u00e1rastu t\u00ed\u00f0arskei\u00f0unum \u00ed F\u00f8roya s\u00f8gu. Bankarnir v\u00f3ru um at fara av kn\u00f3ranum, og vinnul\u00edvi\u00f0 \u00e1 sj\u00f3gvi og landi var vi\u00f0 at fara sama veg. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 var meth\u00f8gt, fr\u00e1flyting \u00far F\u00f8royum og tvangsaukti\u00f3nir av seth\u00fasum v\u00f3ru gerandishendingar.\nSum l\u00f8gma\u00f0ur st\u00f3\u00f0 Marita Petersen \u00e1 odda fyri samr\u00e1\u00f0ingunum vi\u00f0 danir og Den Danske Bank fyri at for\u00f0a fyri, at F\u00f8royar f\u00f3ru av kn\u00f3ranum. \u00darsliti\u00f0 av hesum samr\u00e1\u00f0ingum var millum anna\u00f0, at F\u00f8roya landsst\u00fdri keypti partabr\u00f8vini \u00ed F\u00f8roya Banka fr\u00e1 Den Danske Bank. Hetta keypi\u00f0 hev\u00f0i seinni sokalla\u00f0a \"bankam\u00e1li\u00f0\" vi\u00f0 s\u00e6r, har \u00e1k\u00e6rur v\u00f3r\u00f0u reistar \u00edm\u00f3ti Den Danske Bank fyri ikki at hava kunna\u00f0 F\u00f8roya landsst\u00fdri um veruligu f\u00edggjarst\u00f8\u00f0una \u00ed F\u00f8roya Banka innan s\u00f8luna av partabr\u00f8vunum. \n\nMarita Petersen st\u00f3\u00f0 sum l\u00f8gma\u00f0ur eisini \u00e1 odda, t\u00e1 i\u00f0 semja var gj\u00f8rd vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnina um eina bjarging fyri f\u00f8royska b\u00faskapin. Henda avtalan hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at danska stj\u00f3rnin afturfyri setti kr\u00f8v um kvotuskipan innan fiskivinnuna og skipanina av F\u00f8roya Fiskavirking. \n\nFyri at sleppa undan h\u00f3puppsagnum innan ta\u00f0 almenna samr\u00e1ddist Marita vi\u00f0 almennu fakfel\u00f8gini um l\u00f8narni\u00f0urskur\u00f0. Eisini leg\u00f0i hon st\u00f3ran dent \u00e1 skipanarlig vi\u00f0urskifti og var stigtakari til n\u00fdggju f\u00f8roysku st\u00fdrisskipannarl\u00f3gina fr\u00e1 1994. \n\n\u00cd 1993 bleiv Marita Petersen eisini forkvinna fyri Javna\u00f0arflokkin eftir Atla Dam, i\u00f0 ikki stilla\u00f0i uppaftur sum forma\u00f0ur. Innanfloks arbeiddi hon vi\u00f0 at \u00fatbyggja demokratii\u00f0 \u00ed flokkinum og at endurn\u00fdggja politikkin hj\u00e1 flokkinum. \n\nHon leg\u00f0i dent \u00e1, at kvinnurnar eisini v\u00f3ru virknar b\u00e6\u00f0i innan- og uttanfloks. Hon hev\u00f0i eitt netverk av kvinnum, i\u00f0 hon eisini gj\u00f8rdi br\u00fak av, me\u00f0an hon var landst\u00fdrisma\u00f0ur og l\u00f8gma\u00f0ur. Hon hev\u00f0i ein virknan leiklut \u00ed samband vi\u00f0 at l\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed 1994 samtykti Javnst\u00f8\u00f0ul\u00f3gina. \n\nAftan\u00e1 l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1994 st\u00f3\u00f0 hon \u00e1 odda fyri samgongusamr\u00e1\u00f0ingunum. Javna\u00f0arflokkurin fekk ikki l\u00f8gmann, og Marita Petersen valdi aftur at taka s\u00e6ti \u00e1 l\u00f8gtingi. Harvi\u00f0 breyt hon si\u00f0venjuna hj\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum um, at floksforma\u00f0urin hev\u00f0i sess \u00ed landsst\u00fdrinum. Hon var sum tann fyrsta kvinnan vald til l\u00f8gtingsformann \u00ed 1994. \n\n\u00cd 1995 bj\u00f3\u00f0a\u00f0i J\u00f3annes Eidesgaard henni av sum formansvalevni \u00ed Javna\u00f0arflokkinum, Marita vann formannsvali\u00f0, men \u00e1 landsfundinum \u00ed 1996 leg\u00f0i hon fr\u00e1 s\u00e6r sum forma\u00f0ur fyri Javna\u00f0arflokkin. Til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1998 stilla\u00f0i Petersen ikki uppaftur, og f\u00f3r hon sostatt \u00far f\u00f8royskum politikki. \n\nMarita var lei\u00f0ari av Sern\u00e1msdeplinum fr\u00e1 1997 og til hon, eftir stutta sj\u00fakralegu, doy\u00f0i tann 26. august \u00ed 2001. \n\n 1980 - 1984 forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 1993 - 1994 l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Dansk Kvindebiografisk Leksikon: Marita Petersen\n Joensen, Dagny: \"Marita - Eitt konubrot \u00ed landsins s\u00f8gu\", Mentunargrunnur Studentafelagsins 2007. ISBN 978-99918-43-74-2\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 337 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPetersen, Marita\nPetersen, Marita\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nV\u00e1gbingar\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "2246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edmund%20Joensen", "title": "Edmund Joensen", "text": "Edmund Esbern Johannes Joensen (f\u00f8ddur 19. september 1944) er f\u00f8royskur politikari. \nHann var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1994 - 98, hann hevur veri\u00f0 l\u00f8gtingsforma\u00f0ur, forma\u00f0ur Sambandsflokksins og hevur \u00ed fleiri f\u00f8rum veri\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed Danmark, seinast \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum 5. juni 2019. \nHann er stj\u00f3ri \u00ed O.C. Joensen \u00e1 Oyri og hevur veri\u00f0 virkin vinnul\u00edvsma\u00f0ur, serliga innan fiskaaling.\n\n 1970 - 1980 bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Sunda kommunu\n 1988 - 2002 l\u00f8gtingslimur\n 1990 - 1994 forma\u00f0ur \u00ed tingb\u00f3lkinum hj\u00e1 Sambandsflokkinum\n 1990 - 2001 forma\u00f0ur Sambandsflokksins\n 1994 - 1998 f\u00f3lkatingslimur\n 1998-2002 forma\u00f0ur \u00ed tingb\u00f3lkinum hj\u00e1 Sambandsflokkinum\n 2002 - 2008 l\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n 2007 - 2011 f\u00f3lkatingslimur\n 2011 - 2015 f\u00f3lkatingslimur\n 2019 - f\u00f3lkatingslimur\n\nHei\u00f0ur \nEdmund Joensen er Riddari av Dannebrog \u00ed 1. stig og hevur m\u00f3ttiki\u00f0 kommand\u00f8rkrossin fr\u00e1 Margrethu Drotning.\n 1995 Ridder af Dannebrog\n 1997 Ridder af Dannebrog af 1. grad \n 2005 Kommand\u00f8rkorset\n\nS\u00ed eisini \nListi yvir f\u00f3lkatingslimir \u00far F\u00f8royum\nF\u00f3lkatingslimir valdir \u00ed 2011\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 299 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "2248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20mars", "title": "22. mars", "text": "22. mars er dagur 81 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 82 um skot\u00e1r er). 284 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n \u00cdtr\u00f3ttur \n F\u00f3tb\u00f3ltur \n2013 - Landsdystur \u00e1 Ernst Happel leikv\u00f8llinum: Eysturr\u00edki - F\u00f8royar 0-6\n\n Bogaskj\u00f3ting \n2015 - FM \u00ed bogaskj\u00f3ting - Recurve: 1. Teitur Dalsgaard, 2. Absalon Hansen, 3. Eggaba Andreasen\n2015 - FM \u00ed bogaskj\u00f3ting - Compound: 1. Anja Johansen, 2. Kaj Johannesen, 3. Albert Dam\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1912 - Karl Malden, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2009)\n 1931 - William Shatner, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1976 - Reese Witherspoon, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1832 - Johann Wolfgang von Goethe (f. 1749) \n\nMars, 22."}
{"id": "2249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20mars", "title": "23. mars", "text": "23. mars er dagur 82 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 83 um skot\u00e1r er). 283 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1839 - Fyrstu fer\u00f0 ok ver\u00f0ur br\u00fakt sum stytting fyri \"oll korrect\" \u00ed Boston Morning Post.\n 1928 - Sluppin \"Acorn\" \u00far Klaksv\u00edk liggur vi\u00f0 \u00cdsland og fiskar, t\u00e1 hon ver\u00f0ur rakt av einum st\u00f3rum sj\u00f3gvi, sum ger, at sj\u00f3gvur kemur ni\u00f0ur \u00ed lugari\u00f0 og fyllir ein karbiddunk, sum spreingist. Av spreingingini doyggja 6 mans beinan vegin, og ein sjeyndi doyr nakrar dagar seinri av brands\u00e1rum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1703 - Cajsa Warg, svenskur h\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i eina kenda k\u00f3kib\u00f3k (d. 1769).\n 1749 - Pierre-Simon Laplace, franskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1827).\n 1887 - Juan Gris, spanskur m\u00e1lari (d. 1927)\n 1900 - Erich Fromm, t\u00fdskur s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1980)\n 1904 - Joan Crawford, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1977)\n 1910 - Akira Kurosawa, japanskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 1998).\n 1912 - Wernher von Braun, t\u00fdsk-amerikanskur sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari hj\u00e1 r\u00famdarrakettum (d. 1977).\n 1929 - Roger Bannister, bretskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0ka\u00f0i fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt (d. 2018).\n 1931 - Viktor Kortsjnoj, russiskur st\u00f3rmeistari \u00ed talvi (d. 2016).\n 1940 - James Caan, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n 1953 - Chaka Khan, amerikonsk sangarinna.\n 1956 - Jos\u00e9 Manuel Barroso, portugisiskur politikari.\n 1970 - Gianni Infantino, sveisiskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og FIFA-forseti.\n 1976 - Chris Hoy, skotskur s\u00fakklari.\n 1983 - Mo Farah, bretskur  \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt.\n 1988 - Jason Kenny, enskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1842 - Stendhal, franskur rith\u00f8vundur (f. 1783).\n 1916 - Rasmus Christoffer Effers\u00f8e (f. 1857).\n 2011 - Elizabeth Taylor, ensk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1932).\n 2015 - Lee Kuan Yew, singaporskur politikari (f. 1923).\n 2022 - Madeleine Albright, fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA (f. 1937)\n\nMars, 23."}
{"id": "2250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20mars", "title": "24. mars", "text": "\n\nHendingar \n 2008 - Eitt BAe 146 flogfar hj\u00e1 Atlantic Airways missir nasahj\u00f3li\u00f0 beint \u00e1\u00f0renn fr\u00e1fer\u00f0 \u00far Kastrup Floghavn. Flogfari\u00f0 lendir \u00ed F\u00f8royum uttan trupulleikar; flogskipararnir h\u00f8vdu ikki varnast naka\u00f0 \u00f3reglusemi.\n 2018 - N\u00f3gv f\u00f3lk kemur saman \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli, at s\u00edggja ey\u00f0kenda HM-steypi\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti og franska f\u00f3tb\u00f3ltsleikaran Christian Karembeu, i\u00f0 var vi\u00f0 til at vinna steypi\u00f0 til Fraklands \u00ed 1998. Eftir ste\u00f0gin \u00ed F\u00f8royum f\u00f3r steypi\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til \u00cdslands \u00e1 fer\u00f0 s\u00edni kring heimin, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 endar \u00ed Russlandi til FIFA heimsmeistarakappingina 2018.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1494 - Georgius Agricola, t\u00fdskur fr\u00f8\u00f0ima\u00f0ur (d. 1555).\n 1874 - Harry Houdini, ungarsk-amerikanskur gyklari (d. 1926).\n 1926 - Dario Fo, italskur dramatikari, rith\u00f8vundur, leikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (d. 2016).\n 1930 - Steve McQueen, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1980).\n 1960 - Nena, t\u00fdsk songkvinna.\n 1970 - Lara Flynn Boyle, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1973 - Jim Parsons, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1977 - Jessica Chastain, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1986 - Nathalia Dill, brasilsk sj\u00f3nleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n 1603 - Elisabet I, ensk drotning (f. 1533).\n 1844 - Bertel Thorvaldsen, dansk-\u00edslenskur myndah\u00f8ggari (f. 1770)\n 1905 - Jules Verne, franskur rith\u00f8vundur (f. 1828).\n 1938 - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1900).\n 2016 - Johan Cruyff, hollendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1947).\n 2016 - Garry Shandling, amerikanskur skemtari (f. 1949).\n 2018 - Lys Assia, sveisisk songkvinna (f. 1924)\n\nKeldur \n\nMars, 24."}
{"id": "2251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20mars", "title": "25. mars", "text": "Dagurin ver\u00f0ur eisini nevndur mariumessa ella bo\u00f0anardagur Mariu. Av t\u00ed at ta\u00f0 eru fleiri mariumessur, ver\u00f0ur hesin dagurin nevndur mariumessa um v\u00e1ri\u00f0.\n\nHendingar \n 2010 - Dagurin ver\u00f0ur \u00fatnevndur Dagur M\u00e1lsins av landsst\u00fdriskvinnuni \u00ed mentam\u00e1lum, Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8.\n 2018 -  Kalsoyingar vakna vi\u00f0 at standmyndin av K\u00f3pakonuni, i\u00f0 stendur \u00ed Mikladali,  hevur veri\u00f0 \u00edlatin \u00ed burka.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1819 - V.U. Hammershaimb, f\u00f8royskur prestur, politikari og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur, fa\u00f0ir at skriftm\u00e1li f\u00f8royinga. (d. 1909).\n 1881 - Bela Bartok, ungarnskt t\u00f3naskald (d. 1945).\n 1942 - Aretha Franklin, amerikonsk songkvinna (d. 2018).\n 1947 - Elton John, enskur sangari.\n 1962 - Marcia Cross, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1965 - Sarah Jessica Parker, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n 1918 - Andreas William Restorff, f\u00f8royskur forr\u00e6tningsma\u00f0ur (f. 1846). \n 1918 - Claude Debussy, franskt t\u00f3naskald (f. 1862).\n 2006 - Buck Owens, amerikanskur sangari og sangskrivari (f. 1929)\n\nKeldur \n\nMars, 25."}
{"id": "2252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20mars", "title": "26. mars", "text": "26. mars er dagur 85 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 86 um skot\u00e1r er). 280 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1852 - \u00c1 hesum degi kom r\u00edkisdagsl\u00f3gin um, at F\u00f8roya l\u00f8gting skuldi setast aftur \u00e1 stovn. Tingi\u00f0 fekk t\u00f3 ikki l\u00f3gg\u00e1vuvald, men var \u00ed roynd og veru bert eitt amtsr\u00e1\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1931 - Leonard Nimoy (d. 2015)\n 1940 - Nancy Pelosi\n 1941 - Richard Dawkins\n 1985 - Keira Knightley\n 1996 - D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\n\nAndl\u00e1t \n 1827 - Ludwig van Beethoven, t\u00fdskt t\u00f3naskald\n 1892 - Walt Whitman, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1819)\n 1923 - Sarah Bernhardt\n 1945 - David Lloyd George\n 2005 - James Callaghan\n 2015 - Tomas Transtr\u00f6mer, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1931)\n\nMars, 26."}
{"id": "2253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20desember", "title": "19. desember", "text": "19. desember er dagur 353 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 354 um skot\u00e1r er). 12 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1906 - Leonid Bresnjev, sovetskur politikari (d. 1982).\n1915 - \u00c9dith Piaf, fronsk songkvinna (d. 1963).\n1934 - Pratibha Patil, indiskur forseti.\n1941 - Lee Myung-bak, su\u00f0urkoreanskur forseti.\n1956 - Jens Fink-Jensen, danskur rith\u00f8vundur.\n1969 - Kristy Swanson, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1972 - Alyssa Milano, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1980 - Jake Gyllenhaal, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1995 - Brandur Hendriksson, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1998 - Frans Jeppsson Wall, svenskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n1915 - Alois Alzheimer (f. 1864).\n1996 - Marcello Mastroianni, italskur sj\u00f3nleikari (f. 1924).\n 2022 - J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen, f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1934).\n\nDesember, 19."}
{"id": "2254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20mars", "title": "27. mars", "text": "27. mars er dagur 86 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 87 um skot\u00e1r er). 279 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1979 - Sclerosufelagi\u00f0 stovna\u00f0.\n1993 - Jiang Zemin tekur vi\u00f0 sum forseti \u00ed Kina, hann t\u00f3k vi\u00f0 eftir Yang Shangkun.\n 2015 - Fuglfir\u00f0ingurin J\u00f3gvan Joensen gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed X Factor Danmark 2015. Emilie Esther vann sangtalentkappingina hj\u00e1 DR.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1944 - Karin Kj\u00f8lbro, fyrrverandi l\u00f8gtingskvinna\n 1901 - Carl Barks, amerikanskur teknir\u00f8\u00f0srith\u00f8vundur og -teknari (d. 2000)\n\nAndl\u00e1t \n 1968 - Juri Gagarin, sovjetrussiskur r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1934)\n \n\nMars, 27."}
{"id": "2255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20mars", "title": "28. mars", "text": "28. mars er dagur 87 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 88 um skot\u00e1r er). 278 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1959 - N\u00fdbygda loranst\u00f8\u00f0in \u00e1 Ei\u00f0i koppa\u00f0i \u00ed kavaroki.\n 1988 - Atlantic Airways fleyg s\u00edn fyrsta t\u00far millum F\u00f8royar og Danmark.\n 2012 - N\u00fdggja Airbus A319-flogfari\u00f0 hj\u00e1 Atlantic Airways fl\u00fdgur s\u00edn fyrsta rutut\u00far, millum F\u00f8royar og Keypmannahavn.\n 2014 - Mikkalina Nor\u00f0berg vald sum \u00e1rsins \u00edverkseti \u00e1 \u00edverksetaradegnum \u00ed fabrikkini hj\u00e1 \u00d8str\u00f8m \u00ed Havn.\n 2015 - P\u00e1l Joensen vinnur gull \u00ed 800 metrum fr\u00ed \u00e1 Danish Open vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:52.82, sum er besta t\u00ed\u00f0 \u00ed heiminum higartil \u00ed \u00e1r (til 28. mars 2015) og n\u00fdtt stevnumet.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1894 - Victor Danielsen (t\u00fdddi B\u00edbliuna) (d. 1961).\n 1912 - Karsten Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1990).\n 1936 - Mario Vargas Llosa, rith\u00f8vundur.\n 1966 - H\u00f8gni Hoydal, f\u00f8royskur politikari.\n 1986 - Lady Gaga, amerikanskur popp-sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 1941 - Virginia Woolf, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1882).\n 1969 - Dwight D. Eisenhower, 34. forseti Sambandsriki Amerika (f. 1890).\n 2013 - Richard Griffiths, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1947). \n\nMars, 28."}
{"id": "2256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20mars", "title": "29. mars", "text": "29. mars er dagur 88 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 89 um skot\u00e1r er). 277 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2015 - EM undankappingardystur Rumenia - F\u00f8royar  1-0. (Ke\u0219er\u00fc 21.) D\u00f3mari: Artur Dias \u00far Portugal.\n 2015 - Sarita Hansen \u00far Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag vann \u00ed vikuskiftinum tvey ensk meistaraheiti \u00ed innir\u00f3gving, \u00ed 2000 og 500 metrum. Bergur Dam Jensen vann silvur \u00ed 500 metrum og bronsu \u00ed 2000 metrum.\n 2014 - Marnar Djurhuus setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed HM \u00ed h\u00e1lvum maraton \u00ed Keypmannahavn. Hann t\u00f3k 25-\u00e1ra gamla meti\u00f0 hj\u00e1 Absalon Hansen.\n 1798 - Tj\u00f3\u00f0veldi Sveis ver\u00f0ur stovna\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1790 - John Tyler, amerikanskur forseti (d. 1862).\n 1889 - Warner Baxter, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1951).\n 1929 - Lennart Meri, estiskur forseti (d. 2006).\n 1943 - John Major, bretskur politikari.\n 1943 - Vangelis, grikskur t\u00f3nleikari og t\u00f3naskald (d. 2022)\n 1957 - Christopher Lambert, fransk-amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 - Elle Macpherson, avstralsk modell.\n 1968 - Lucy Lawless, n\u00fds\u00e6lendsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1976 - Jennifer Capriati, amerikanskur tennisleikari.\n 1987 - Dimitri Payet, franskur fotb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1792 - Gustav III kongur av Sv\u00f8r\u00edki (f. 1746)\n 1891 - Georges Seurat, franskur m\u00e1lari (f. 1859).\n 1912 - Robert Falcon Scott, bretskur p\u00f3lfari (f. 1868)\n 1982 - Walter Hallstein, t\u00fdskur politikari (f. 1901)\n 2004 - Peter Ustinov, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1921)\n 2016 - Patty Duke, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1946).\n\nMars, 29."}
{"id": "2257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20mars", "title": "30. mars", "text": "30. mars er dagur 89 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 90 um skot\u00e1r er). 276 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1867 - USA keypur Alaska fr\u00e1 Russlandi fyri 7,2 milli\u00f3nir dollar (tvs. 4.19$ pr. km\u00b2). \u00cd mi\u00f0lunum ver\u00f0ur keypi kalla Seward's Folly.\n 2014 - P\u00e1l Joensen vann gull \u00e1 Danish Open \u00e1 langgeil \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:12.20 min.\n 2014 - Magnus J\u00e1kupsson vann gull \u00e1 Danish Open \u00e1 langgeil \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.32 sek.\n 2014 - Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 svam 50 m firvald \u00e1 Danish Open vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.29, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hon gj\u00f8rdist nummar 8 \u00ed finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.53 sek.\n 2014 - \u00d3li Mortensen svam 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:59.02 \u00e1 Danish Open, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet, hann svam n\u00e6stskj\u00f3tast \u00ed ri\u00f0linum. Hann \u00e1tti sj\u00e1lvur gamla meti\u00f0 \u00e1 16:08.20. Hann gj\u00f8rdist nummar 6 av \u00f8llum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1746 - Francisco Goya (d. 1828).\n 1853 - Vincent van Gogh (d. 1890).\n 1948 - \u00d3li Breckmann, l\u00f8gtingslimur.\n 1986 - Sergio Ramos.\n\nAndl\u00e1t \n \n\nMars, 30."}
{"id": "2258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20mars", "title": "31. mars", "text": "31. mars er dagur 90 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 91 um skot\u00e1r er). 275 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1959 - Tann 14. Dalai Lama fl\u00fdggjar \u00far Tibet, i\u00f0 er hersett av Kina, til India.\n 1981 - Sunda Judofelag ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1732 - Joseph Haydn, eystur\u00edskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1809).\n 1914 - Octavio Paz, meksikanskur rith\u00f8vundur (d. 1998).\n 1943 - Christopher Walken, amerikanskur sjonleikari.\n 1943 - Roy Andersson, svenskur filmsleikstj\u00f3ri.\n 1947 - Kristian Blak, danskur/f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n 1948 - Al Gore, amerikanskur varaforseti.\n 1971 - Ewan McGregor, skotskur sjonleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1727 - Isaac Newton, enskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1643)\n 1837 - John Constable, enskur listm\u00e1lari (f. 1776)\n 1995 - Selena, amerikonsk songkvinna (f. 1971)\n 2016 - Zaha Hadid, irakisk-bretskur arkitektur (f. 1950)\n 2016 - Hans-Dietrich Genscher, t\u00fdskur politikari (f. 1927)\n\nKeldur \n\nMars, 31."}
{"id": "2259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20mai", "title": "4. mai", "text": "4. mai er dagur 124 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 125 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 241 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1979 - Margaret Thatcher ver\u00f0ur fyrsta kvinna, i\u00f0 situr sum fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n2014 - Henrietta Nielsen, Anna Mikkjalsd\u00f3ttir og Durita F. Jensen luttaka \u00ed HM-kapping \u00ed bor\u00f0tennis fyri li\u00f0 \u00ed japanska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Tokyo. T\u00e6r enda nummar 77 \u00fat av 96 luttakandi londum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1916 - Kakuei Tanaka, japanskur politikari (d. 1993)\n 1928 - Hosni Mubarak, egyptiskur forseti  (d. 2020).\n 1929 - Audrey Hepburn, bretsk sjonleikarinna (d. 1993)\n 1947 - Richard Jenkins, amerikanskur sjonleikari.\n 1951 - Mick Mars, amerikanskur tonleikari.\n 1960 - Werner Faymann, eysturikskur politikari og fyrrverandi kanslari.\n 1987 - Cesc Fabregas, spanskur fotboltsleikari.\n 1989 - D\u00e1njal Martin Hofgaard, f\u00f8royskur r\u00f3gvari og svimjari.\n\nAndl\u00e1t \n 1960 - Thorstein Petersen, f\u00f8royskur politikari (f. 1899)\n 1980 - Josip Broz Tito, forseti Jugoslavia (f. 1892)\n 2012 - Adam Yauch, amerikanskur sangari (f. 1964)\n 2018 - Abi Ofarim, israelskur sangari (f. 1937)\n\nMai, 04."}
{"id": "2261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evnafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Evnafr\u00f8\u00f0i", "text": "Evnafr\u00f8\u00f0i ella kemi er l\u00e6ran um eginleikarnar hj\u00e1 evnum, l\u00edvrunnum sum \u00f3l\u00edvrunnum, og hvussu tey samsp\u00e6la vi\u00f0 onnur l\u00edvrunnin og \u00f3l\u00edvrunnin evni. Av t\u00ed at evni, sum eru ymiskar samansetingar av atomum, eru so fj\u00f8lbroytt, so granska evnafr\u00f8\u00f0ingar ofta, hvussu atom av ymiskum frumevnum samsp\u00e6la og solei\u00f0is skapa\u00f0 m\u00fdl, og eisini hvussu ymisk m\u00fdl samsp\u00e6la s\u00ednamillum. Evnafr\u00f8\u00f0i ver\u00f0ur ofta kalla\u00f0 tann mi\u00f0savnandi v\u00edsindin, av t\u00ed at hon kn\u00fdtir a\u00f0rar v\u00edsindagreinir saman. Evnafr\u00f8\u00f0ingar kunnu vi\u00f0 evnisandger\u00f0um gera t.d. heiliv\u00e1g, plast, litir og mangt anna\u00f0, sum vit br\u00faka dagliga. Teir kanna, hvat er \u00ed evnunum, og hvussu i\u00f0 n\u00fdggj evni kunnu ver\u00f0a gj\u00f8rd. Umlei\u00f0 fimm mi\u00f3. evni eru til. Vit br\u00faka dagliga umlei\u00f0 35\u202f000 evni, sum eru gj\u00f8rd \u00far einfaldum evnum - frumevnunum. \u00c1\u00f0renn evnafr\u00f8\u00f0in gj\u00f8rdist v\u00edsindi, hildu f\u00f3lk, at til v\u00f3ru bara f\u00fdra frumevni: mold, eldur, luft og vatn. N\u00fa vita vit, at 98 frumevni eru \u00ed n\u00e1tt\u00faruni. Eisini kunnu n\u00f8kur f\u00e1 (30 higartil) ver\u00f0a gj\u00f8rd \u00ed starvsstovum. Vanligasta frumevni\u00f0 \u00ed alheiminum er vatnsevni hydrogen (H2). Ta\u00f0 er mesta tilfari\u00f0 \u00ed stj\u00f8rnunum. Egyptar v\u00f3ru fyrstu evnafr\u00f8\u00f0ingarnir. Evnafr\u00f8\u00f0i eitur eisini kemi. Ta\u00f0 kemur av chem, i\u00f0 merkir sv\u00f8rt mold. Solei\u00f0is \u00e6t gamla Egyptaland. N\u00fat\u00ed\u00f0ar evnafr\u00f8\u00f0i t\u00f3k seg upp vi\u00f0 fraklendinginum Antoine-Laurent de Lavoisier (1743-1794), sum var fyrstur at gera \u00e1st\u00f8\u00f0i um andger\u00f0ir. Hetta var um 1790. Enski v\u00edsindama\u00f0urin John Dalton (1766-1844) v\u00edsti \u00ed 1808 \u00e1, at evnabindingar eru samanrunnin frumevnisatom. Russarin Dmitri Ivanovich Mendeleev setti \u00ed 1871 frumevni \u00ed skei\u00f0bundna skipan, sum v\u00edsir, hvussu i\u00f0 tey l\u00edkjast \u00ed evnafr\u00f8\u00f0iligum eginleikum. \n\nFyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini s\u00f8gdu granskarar, at f\u00fdra grundlutirnir eldur, j\u00f8r\u00f0, vatn og luft v\u00f3ru grundarlagi\u00f0 undir \u00f8llum heiminum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum siga vit, at allur heimurin er bygdur \u00far uml. 100 frumevnum og bindingum teirra millum. Evnafr\u00f8\u00f0i er, sum navni\u00f0 sigur, l\u00e6ran um \u00f8ll hesi frumevni. Evnafr\u00f8\u00f0ilig gransking er fyritreytin fyri n\u00f3gvum av teimum hentu evnunum, sum vit br\u00faka hv\u00f8nn einasta dag, til d\u00f8mis plasti. Sama er vi\u00f0 \u00f8llum t\u00ed heiliv\u00e1gi, sum er til taks n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. \u00cd evnafr\u00f8\u00f0ini ver\u00f0a atomini skriva\u00f0 \u00ed stytting. Vatn hevur evnafr\u00f8\u00f0iliga formilin H2O. Ta\u00f0 sigur okkum, at vatnm\u00fdli eru tvey vatnevnisatom (H er stytting fyri hydrogen) og eitt s\u00farevnisatom (O er stytting fyri oxygen). Vatn hevur evnafr\u00f8\u00f0iliga formilin H2O, i\u00f0 merkir, at eitt vatnm\u00fdl er samansett av tveimum hydrogenatomum og einum oxygenatomi.\n\nT\u00fddningarmikil hugt\u00f8k \n\n Frumevni: Frumevni eru gj\u00f8rd \u00far atomum, sum eru eins. Til eru milli\u00f3nir av ymiskum evnum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini og \u00ed r\u00famdini, men tey eru \u00f8ll gj\u00f8rd \u00far f\u00e6rri enn 100 serligum evnum. Hesi evni nevna vit frumevni ella grundevni. \u00c1 j\u00f8r\u00f0ini eru funnin 90 frumevni. T\u00e1 i\u00f0 heimurin var\u00f0 til, v\u00f3ru bara tvey frumevni, hydrogen (H) um 70 % og helium (He) um 30 %. \u00d8ll onnur frumevni eru og vera enn gj\u00f8rd \u00ed stj\u00f8rnunum. Evnini l\u00e6ttari enn jarn (Fe) ver\u00f0a stigv\u00edst bygd upp inni \u00ed stj\u00f8rnunum, og tey, sum eru tyngri enn jarn, ver\u00f0a gj\u00f8rd, t\u00e1 i\u00f0 stj\u00f8rnur enda s\u00ednar dagar sum spreingistj\u00f8rnur ella supernova. Hydrogen er ta\u00f0 evni\u00f0, sum mest er til av. Hydrogen er eisini ta\u00f0 einfaldasta frumevni\u00f0, sum til er. Ta\u00f0 er eisini ta\u00f0 l\u00e6ttasta evni\u00f0. Hydrogen ver\u00f0ur m.a. goymt \u00ed tr\u00fdstfl\u00f8skum.\n\n Atom: Eitt atom er minsta n\u00f8gd, i\u00f0 til er av einum frumevni. Atomini \u00ed einum reinum frumevni eru \u00f8ll eins, men tey eru \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn atomini \u00ed \u00f8\u00f0rum frumevnum. Summi atom kunnu ikki vera einsam\u00f8ll, men binda seg saman tvey og tvey - b\u00e6\u00f0i oxygen og hydrogen eru d\u00f8mi um hetta. Hydrogenm\u00fdli\u00f0 er \u00far tveimum hydrogenatomum og oxygen er gj\u00f8rt \u00far m\u00fdlum av tveimum oxygenatomum. H\u00f3ast or\u00f0i\u00f0, sum er grikskt, er \u00f3gvuliga gamalt, er n\u00fat\u00ed\u00f0ar atoml\u00e6ra ikki gomul. Fyrstur at gera eina n\u00fdtiliga atoml\u00e6ru var bretski evnafr\u00f8\u00f0ingurin og ve\u00f0urma\u00f0urin John Dalton. Samb\u00e6rt atoml\u00e6runi er alt \u00ed hesum heimi bygt \u00far sm\u00e1um partiklum, atomum, sum eru so sm\u00e1, at tey s\u00edggjast ikki, heldur ikki vi\u00f0 mikroskopi. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru eingir granskarar, sum ivast \u00ed, at atom eru til. Solei\u00f0is hevur ikki alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0. Fyri bara hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var enn hart str\u00ed\u00f0 um atomini. Atomistarnir, solei\u00f0is v\u00f3r\u00f0u tey nevnd, sum hildu atom vera til, royndu at str\u00ed\u00f0ast fyri s\u00ednum sj\u00f3narmi\u00f0um. Atom eru sm\u00e1, so sm\u00e1, at tey s\u00edggjast ikki, heldur ikki \u00ed mikroskopi. Helst var ta\u00f0 t\u00ed, at mong fyrr iva\u00f0ust um atomini. \u00d8ll vita okkara um henda \u00f3sj\u00f3nliga atomheimin stavar fr\u00e1 \u00f3teljandi royndum, sum hava veri\u00f0 gj\u00f8rdar n\u00fa \u00ed eini tveyhundra\u00f0 \u00e1r. Grunda\u00f0 \u00e1 hesa vitan kunnu vit gera okkum fyrimyndir av atomum. \u00d8ll atom eru bygd \u00far einum atomkjarna vi\u00f0 elektronum malandi runanum.\n\n M\u00fdl: Eitt m\u00fdl er ein samanseting av einum ella fleiri atomum. Til d\u00f8mis er vatn eitt m\u00fdl - eitt vatnm\u00fdl er gj\u00f8rt \u00far tveimum hydrogenatomum og einum oxygenatomi. Stutt eftir \u00e1r 1800 setti enski evnafr\u00f8\u00f0ingurin Dalton fram ta hugsan, at frumevnini v\u00f3ru bygd \u00far b\u00e6\u00f0i m\u00fdlum og atomum. Fyrimynd s\u00edna grunda\u00f0i hann \u00e1 royndir vi\u00f0 gassevnum. Dalton helt seg vita, at atom kundu ganga saman \u00ed m\u00fdl. Atomini hugsa\u00f0i hann s\u00e6r sum sm\u00e1ar, har\u00f0ar h\u00falur, i\u00f0 ikki bar til at b\u00fdta sm\u00e6rri. \n\n Skei\u00f0bundna skipanin: \u00d8ll tey mongu frumevnini, b\u00e6\u00f0i nat\u00farlig og gj\u00f8rd, kunnu ver\u00f0a skipa\u00f0 \u00ed eina grei\u00f0a og einfaldu talvu. Russiski evnafr\u00f8\u00f0ingurin Dmitri Ivanovich Mendeleev (1834-1907) varna\u00f0ist hetta fyrstur. Skipanin er \u00f3gvuliga hent at hava vi\u00f0 hondina \u00ed arbei\u00f0inum vi\u00f0 evnafr\u00f8\u00f0ini. Mendeleev hev\u00f0i t\u00f8l fyri atomn\u00f8gdirnar, og hann skipa\u00f0i frumevnini eftir vaksandi atomn\u00f8gd. \u00cd skei\u00f0bundnu skipanini eru frumevnini skipa\u00f0 eftir atomnummari. Atomnummari\u00f0 sigur, hvussu n\u00f3gvar protonir eru \u00ed atomkjarnanum. Til d\u00f8mis hevur jarn (Fe) atomnummar 26 og eru sostatt 26 protonir \u00ed kjarnanum. Frumevnini eru skipa\u00f0 tv\u00f8rturum \u00ed skei\u00f0 upp og ni\u00f0ur \u00ed b\u00f3lkar. T\u00ed standa evni, sum hava \u00e1 lei\u00f0 somu eginleikar (til d\u00f8mis alkalimetalini), \u00ed sama b\u00f3lki upp og ni\u00f0ur. Uppdaging Mendeleevs hevur havt so st\u00f3ran t\u00fddning fyri evnafr\u00f8\u00f0ina, at hon hevur veri\u00f0 borin saman vi\u00f0 ta\u00f0, sum Charles Darwin (1809-1882) \u00e1vrika\u00f0i \u00ed l\u00edvfr\u00f8\u00f0ini ella Isaac Newton (1642-1727) \u00ed alisfr\u00f8\u00f0ina. \u00cd 1955 var n\u00fdtt frumevni, mendelevium (Md), nr 101, nevnt eftir honum. \n\n<table border=\"0\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"1\" bordercolor=\"#FFFFFF\" align=\"center\">\nSkei\u00f0bundna skipan frumevnanna\nB\u00f3lkur\n1\n2\n\u00a0\n3\n4\n5\n6\n7\n8\n9\n10\n11\n12\n13\n14\n15\n16\n17\n18\n \nI\nII\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\n\u00a0\nIII\nIV\nV\nVI\nVII\nVIII\nPerioda\n\u00a0\n1\n1\nH\n\u00a0\n2\nHe\n2\n3\nLi\n4\nBe\n\u00a0\n5\nB\n6\nC\n7\nN\n8\nO\n9\nF\n10\nNe\n3\n11\nNa\n12\nMg\n\u00a0\n13\nAl\n14\nSi\n15\nP\n16\nS\n17\nCl\n18\nAr\n4\n19\nK\n20\nCa\n\u00a0\n21\nSc\n22\nTi\n23\nV\n24\nCr\n25\nMn\n26\nFe\n27\nCo\n28\nNi\n29\nCu\n30\nZn\n31\nGa\n32\nGe\n33\nAs\n34\nSe\n35\nBr\n36\nKr\n5\n37\nRb\n38\nSr\n\u00a0\n39\nY\n40\nZr\n41\nNb\n42\nMo\n43\nTc\n44\nRu\n45\nRh\n46\nPd\n47\nAg\n48\nCd\n49\nIn\n50\nSn\n51\nSb\n52\nTe\n53\nI\n54\nXe\n6\n55\nCs\n56\nBa\n\u1d47\n\u00a0\n72\nHf\n73\nTa\n74\nW\n75\nRe\n76\nOs\n77\nIr\n78\nPt\n79\nAu\n80\nHg\n81\nTl\n82\nPb\n83\nBi\n84\nPo\n85\nAt\n86\nRn\n<tr>\n7\n87\nFr\n88\nRa\n\u00aa\n\u00a0\n104\nRf\n105\nDb\n106\nSg\n107\nBh\n108\nHs\n109\nMt\n110\nDs\n111\nUuu\n112\nUub\n<td width=\"5%\" align=\"center\" bgcolor=\"#cccccc\">113\nUut</font></td>\n114\nUuq\n<td width=\"5%\" align=\"center\" bgcolor=\"#cccccc\">115\nUup</font></td>\n<td width=\"5%\" align=\"center\" bgcolor=\"#cccccc\">116\nUuh</font></td>\n<td width=\"5%\" align=\"center\" bgcolor=\"#cccccc\">117\nUus</font></td>\n<td width=\"5%\" align=\"center\" bgcolor=\"#cccccc\">118\nUuo</font></td>\n</tr>\n</table>\n \n\n \n\n Evnasambinding: \u00cd frumevnunum er eittans atomslag. T\u00e1 i\u00f0 ymisk frumevni renna saman, gera atomini m\u00fdl (\u00ed einum m\u00fdli kunnu vera tvey ella fleiri ymisk atom), \u00far heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi evni - evnabinding. Gott d\u00f8mi er natriumklorid (vanligt salt), sum kemur \u00ed, t\u00e1 i\u00f0 frumevnini natrium (Na) og klor (CI) renna saman. N\u00fdggja evni\u00f0 l\u00edkist hv\u00f8rgum frumevninum, ta\u00f0 er komi\u00f0 av. Natrium er t.d. bleytt metal. Ta\u00f0 sk\u00ednur sum silvur. Klor er gulgr\u00f8nt og \u00f3gvuliga eitrandi loftslag. Vanligt salt (natriumklorid) er l\u00edvsney\u00f0ugt hv\u00edtt pulvur. \u00dar 90 ymiskum frumevnisatomum kunnu vit gera milli\u00f3nir av ymiskum evnafr\u00f8\u00f0iligum sambondum. \u00cd evnafr\u00f8\u00f0iligum tilgongdum ver\u00f0a eitt ella fleiri evni gj\u00f8rd um til onnur evni, sum ofta hava heilt a\u00f0rar eginleikar enn upprunaligu frumevnini. Ta\u00f0 at skilja vatn sundur \u00ed oxygen (O2) og hydrogen (H2) var ein sl\u00edk tilgongd. Hydrogen er eitt \u00f3gvuliga eldfimt gass, oxygen er gass, sum n\u00f8rir eld, og vatn er l\u00f8gur, sum vit br\u00faka at sl\u00f8kkja eld vi\u00f0. Flestu frumevnini eru at finna sum partur \u00ed onkrum evnasambandi. Oxygen er til d\u00f8mis \u00ed vatni, \u00ed k\u00e1lki og sum fr\u00edtt oxygen \u00ed lofthavinum. \u2028\u2028\n\n Orka: Orka er \u00ed \u00f8llum frumevnum. Heitt vatn t.d. er ein orkukelda, t\u00ed ta\u00f0 kann verma kalt vatn. Men kalt vatn, sum er t.d. fimm \u00baC, er eisini ein orkukelda, t\u00ed ta\u00f0 kann verma vatn, sum er kaldari, til d\u00f8mis 1-2 \u00baC. T\u00e1 i\u00f0 eitt frumevni ornar, veksur varmaorkan \u00ed t\u00ed. T\u00e1 i\u00f0 eitt frumevni k\u00f3lnar, minkar varmaorkan \u00ed t\u00ed. Varmakorkan fr\u00e1 einum evni, sum k\u00f3lnar, hv\u00f8rvur t\u00f3 ikki, hon ver\u00f0ur bara flutt til frumevni\u00f0, sum k\u00f8lir. Sj\u00e1lvt \u00ed fl\u00f3tandi luft, sum er um -200 \u00baC, er varmaorka. Orka ver\u00f0ur oftast skriva\u00f0 E. Eindin er joule, skriva\u00f0 J. Skilt ver\u00f0ur \u00edmillum ymisk orkusl\u00f8g: kjarnorku, elektriska orku, termiska orku (varmaorku og innari orku), evnafr\u00f8\u00f0iliga orka, mekaniska orku (st\u00f8\u00f0uorku og r\u00f8rsluorku) og geislaorku. Evnafr\u00f8\u00f0ilig orka er goymd \u00ed t.d. olju, gassi, battar\u00edum, o.l. Brenna vit gass \u00far gassfl\u00f8skuni \u00ed einum bunsenbrennara ver\u00f0ur evnafr\u00f8\u00f0ilig orka gj\u00f8rd um til varmaorku. \n\n \u2028\u2028J\u00f3nir og s\u00f8lt: Metal lata elektronir og gera positivar j\u00f3nir (ella ionir). Ein j\u00f3n er eitt atom ella eitt m\u00fdl vi\u00f0 eini ravmagnsl\u00f8\u00f0ing. Ta\u00f0 finnast b\u00e6\u00f0i negativt og positivt l\u00f8ddar j\u00f3nir. Ein positiv ion ver\u00f0ur nevnd ein kation og ein negativ ver\u00f0ur nevnd ein anion. Positivu jonirnar eita sum frumevnini vi\u00f0 endingini -jon: natriumjon Na\u207a, kaliumjon K\u207a, calciumjon Ca\u00b2\u207a, o.s.fr. Negativu jonirnar f\u00e1a -id sett upp \u00ed navni\u00f0 og enda eisini vi\u00f0 -jon, Frumevnisendingin dettur ofta burtur: t.d. flouridjon F\u207b, chloridjon Cl\u207b, oxidjon O\u00b2\u207b. L\u00f8\u00f0ingin kemst av, at atomi\u00f0 ella m\u00fdli\u00f0 missur ella upptekur elektr\u00f3nir. Ein kation og ein anion kunnu bindast saman vi\u00f0 eini ionbinding og ver\u00f0ur hetta kalla\u00f0 eitt salt. Eitt salt er eitt evni, sum er gj\u00f8rt \u00far jonum, eitt jonsamband. T.d. natriumklorid (vanligt k\u00f8kssalt) kemur \u00ed, t\u00e1 i\u00f0 frumevnini natrium og klor renna saman. Natrium letur eina elektron, klor, f\u00e6r eina elektron. Evni\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0 NaCi, natriumklorid. Formilin v\u00edsir, at salt hevur \u00ed s\u00e6r natriumjonir og kloridjonir \u00ed lutfallinum 1:1. Reglan er, at negativar og positivar l\u00f8\u00f0ingar skulu veru l\u00edka n\u00f3gvar \u00ed tali. Eitt anna\u00f0 d\u00f8mi kundi veri\u00f0 eitt salt \u00far Fe\u00b2\u207a og O\u00b2\u207b jonum. Joirnar hava numeriskt l\u00edka st\u00f3rt l\u00f8\u00f0ing. T\u00ed ver\u00f0ur fomilin fyri jarn(II)oxid FeO. Hev\u00f0i talan haraftur\u00edm\u00f3ti veri\u00f0 um jarn(III)jonir F\u00b3\u207a og O\u00b2\u207b jonir, skuldi formilin veri\u00f0 \u00f8\u00f0rv\u00edsi. Her lata 2 jarnatom tilsamans seks elektronir fr\u00e1 s\u00e6r. Hv\u00f8rt oxygenatom kann taka \u00edm\u00f3ti 2 elektronum. T\u00ed skulu 3 oxygenatom taka \u00edm\u00f3ti teimum seks elektronunum. Jonb\u00fdti\u00f0 ver\u00f0ur 2 Fe\u00b3\u207a jonir fyri hv\u00f8rjar 3 O\u00b2\u207b jonir. Formilin fyri jarn(III)oxid ver\u00f0ur Fe\u2082O\u2083.\n\nFlokking \n\nH\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki innan evnafr\u00f8\u00f0i:\n\n \u00d3l\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um eginleikar og reakti\u00f3nir hj\u00e1 \u00f3l\u00edvrunnum evnum.\n L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um eginleikar, mekanismur, samanseting og reakti\u00f3nir hj\u00e1 l\u00edvrunnum evnum.\n Alisevnafr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um alisfr\u00f8\u00f0iliga st\u00f8\u00f0i undir evnafr\u00f8\u00f0iligum reakti\u00f3num og skipanum.\n L\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran evni, reakti\u00f3nir og samsp\u00e6l \u00ed livandi verum. L\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i og l\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i er t\u00e6tt kn\u00fdtt.\n Analytisk evnafr\u00f8\u00f0i er analysan av tilfari\u00f0, fyri at kanna\u00f0 hvussu ta\u00f0 er sett saman evnafr\u00f8\u00f0isliga.\n\nKeldur"}
{"id": "2263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20mai", "title": "5. mai", "text": "5. mai er dagur 125 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 126 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 240 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1494 - Kristoffur Kolumbus kemur til oynna Jameika og ognar hana Spania. \n 1640 - Karl 1., kongur \u00ed Onglandi, avtekur enska tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0, sum vardi bara \u00ed 3 vikur (\"The short parliament\").\n 1936 - Italia hertekur Addis Ababa \u00ed Etiopia. \n 2010 - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Grikkalandi vegna griksku f\u00edggjarkreppuna.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1813 - S\u00f8ren Kierkegaard, danskur heimspekingur (d. 1855)\n1818 - Karl Marx, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1883)\n1846 - Henryk Sienkiewicz, p\u00f3lskur rith\u00f8vundur (d. 1916)\n1914 - Tyrone Power, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1958)\n1942 - Tammy Wynette, amerikonsk songkvinna (d. 1998)\n1943 - Michael Palin, enskur sj\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur.\n1957 - Richard E. Grant, enskur sj\u00f3nleikari.\n1980 - Yossi Benayoun, israelskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1981 - Craig David, enskur sangari.\n1988 - Adele, ensk songkvinna.\n1989 - Chris Brown, amerikanskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n1821 - Napoleon Bonaparte, franskur keisari (f. 1769)\n1977 - Ludwig Erhard, t\u00fdskur kanslari (f. 1897)\n2002 - Hugo Banzer, bolivianskur forseti (f. 1926)\n2010 - Umaru Musa Yar'Adua, nigerianskur forseti (f. 1951)\n\nMai, 05."}
{"id": "2264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20mai", "title": "6. mai", "text": "6. mai er dagur 126 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 127 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 239 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1840 - Fyrsta fr\u00edmerki\u00f0 \u00ed heiminum ver\u00f0ur givin \u00fat \u00ed Bretlandi.\n 1922 - Fyrsti bilurin kemur til F\u00f8roya. Ta\u00f0 er J\u00fast Sivertsen \u00ed Havn, i\u00f0 eigur bilin. \n 1937 - T\u00fdska luftskipi\u00f0 LZ 129 Hindenburg hv\u00f8rvur \u00ed einum eldhavi, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 skal seta seg \u00ed Lakehurst, New Jersey. \n 1973 - Henning Joensen l\u00e6t upp m\u00e1lingahandilin V\u00e1gs Litb\u00fa\u00f0 \u00ed V\u00e1gi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1856 - Sigmund Freud, eystur\u00edkskur neurologur (d. 1939)\n 1866 - J\u00f3annes Patursson, f\u00f8royskur kongsb\u00f3ndi (d. 1946)\n 1904 - Harry Martinson, svenskur rith\u00f8vundur (d. 1978)\n 1915 - Orson Welles, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1982)\n 1947 - Alan Dale, n\u00fds\u00e6lendskur sj\u00f3nleikari.\n 1953 - Tony Blair, bretskur politikari.\n 1953 - Graeme Souness, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1961 - George Clooney, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1983 - Gabourey Sidibe, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1859 - Alexander von Humboldt (f. 1769)\n 1862 - Henry David Thoreau, amerikanskur heimspekingur og rith\u00f8vundur (f. 1817)\n 1877 - Johan Ludvig Runeberg, finskur rith\u00f8vundur (f. 1804)\n 1910 - Edvard VII, bretskur kongur (f. 1841)\n 1951 - Hans Andrias Djurhuus, f\u00f8royskur yrkjari og annar av \u00c1arstovubr\u00f8\u00f0runum (f. 1883).\n 1952 - Maria Montessori, italskur l\u00e6kni og n\u00e1msfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1870)\n 1992 - Marlene Dietrich, t\u00fdsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna (f. 1901)\n 2002 - Pim Fortuyn, ni\u00f0urlendskur politikari (f. 1948)\n 2013 - Giulio Andreotti, italskur politikari (f. 1919)\n\nMai, 06."}
{"id": "2265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20mai", "title": "7. mai", "text": "7. mai er dagur 127 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 128 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 238 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1697 - Kongaliga borgin \u00ed Stokkh\u00f3lmi, i\u00f0 stavar fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini ver\u00f0ur oy\u00f0il\u00f8gd av eldsbruna.\n 1824 - N\u00edggjunda Symfoniin hj\u00e1 Ludwig van Beethoven ver\u00f0ur frumframf\u00f8rd \u00ed Wien.\n 1832 - London-s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur, har vi\u00f0urkenningin av Grikkalandi sum eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongsr\u00edki ver\u00f0ur sta\u00f0fest av St\u00f3ra Bretlandi, Fraklandi, Russlandi og Bayern.\n 1974 - Tyski samveldiskanslarin Willy Brandt leggur fr\u00e1 s\u00e6r.\n 1994 - Heimskenda listaverki\u00f0 \"Skr\u00edggi\u00f0\" hj\u00e1 norska listamanninum Edvard Munch ver\u00f0ur funni\u00f0, eftir at ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 stjoli\u00f0 fr\u00e1 norska kunstgallerinum \u00ed februar sama \u00e1r. \n 2000 - Vladimir Putin gerst forseti Russlands.\n 2008 - Dmitry Medvedev gerst forseti Russlands.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1711 - David Hume, skotskur heimspekingur og s\u00f8guskrivari (d. 1776)\n1833 - Johannes Brahms, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1897)\n1840 - Pjotr Iljitj Tjajkovskij, russiskt t\u00f3naskald (d. 1893)\n1861 - Rabindranath Tagore, indiskur rith\u00f8vundur (d. 1941)\n1901 - Gary Cooper, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1961)\n1919 - Eva Peron, argentinsk forsetafr\u00fa (d. 1952)\n1939 - Ruud Lubbers, ni\u00f0urlendskur politikari (d. 2018)\n1956 - Jan Peter Balkenende, ni\u00f0urlendskur politikari.\n1968 - Traci Lords.\n1983 - Garry O'Connor, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1825 - Antonio Salieri, italskt t\u00f3naskald (f. 1750)\n1840 - Caspar David Friedrich, t\u00fdskur romantiskur landslagsm\u00e1lari (f. 1774)\n2011 - Seve Ballesteros, spanskur golfleikari (f. 1957)\n\nMai, 07."}
{"id": "2266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20mai", "title": "8. mai", "text": "8. mai er dagur 128 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 129 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 237 dagar eftur av \u00e1rinum. Altj\u00f3\u00f0a Rey\u00f0a Kross dagur ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin \u00ed dag.\n\nHendingar \n 1521 - T\u00fdski munkurin Martin Luther ver\u00f0ur l\u00fdstur \u00ed bann og fri\u00f0leysur av t\u00fdsk-r\u00f3mverska keisaranum Karl V. \u00e1 r\u00edkisdegnum \u00ed Worms, t\u00ed at Luther vildi ikki taka skriftirnar aftur.\n 1794 - Franski evnafr\u00f8\u00f0ingurin Antoine Lavoisier ver\u00f0ur d\u00f8mdur til dey\u00f0a fyri falsan av tubakki og skattasvik. Hann ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) sama dag.\n 1886 - John Pemberton byrjar at selja \"Coca-Cola\" sum heilsudrykkur.\n 1902 - Gosfjalli\u00f0 Mount Pelee \u00e1 fronsku oynni Martinique \u00ed Karibiahavinum fer at goysa \u00f3gvusliga. St\u00f8rsti b\u00fdur og t\u00e1verandi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin St. Pierre ver\u00f0ur lagdur \u00ed oy\u00f0i og n\u00e6rum \u00f8ll f\u00f3lkini \u00ed b\u00fdnum lata l\u00edv.\n 1912 - Filmsframlei\u00f0slufyrit\u00f8kan Paramount Pictures ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1945 - Seinni heimsbardagi endar \u00ed Evropa hendan dagin.\n 1978 - Fjallaklintrararnir Reinhold Messner og Peter Habeler ver\u00f0a fyrstir at r\u00f8kka toppin \u00e1 Mount Everest uttan at n\u00fdta eyka s\u00farevni.\n 1983 - Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum letur upp alment.\n 1998 -  Danski f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin Michael Laudrup kunnger, at hann gevst sum yrkisf\u00f3tb\u00f3ltsleikari eftir HM \u00ed Fraklandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1753 - Miguel Hidalgo, meksikanskur politikari (d. 1811)\n 1828 - Henry Dunant (d. 1910)\n 1884 - Harry S. Truman, amerikanskur forseti (d. 1972)\n 1906 - Roberto Rossellini, italskur leikstj\u00f3ri (d. 1977)\n 1937 - Thomas Pynchon, amerikanskur rith\u00f8vundur.\n 1945 - Keith Jarrett, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1954 - John Michael Talbot, amerikanskur sangari og t\u00f3naskald.\n 1958 - Roddy Doyle, \u00edrskur rith\u00f8vundur.\n 1975 - Enrique Iglesias, spanskur sangari.\n 1976 - Martha Wainwright, kanadisk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1319 - H\u00e1kun Magnusson, kongur Noregs (f. 1270)\n 1794 - Antoine Lavoisier, franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1743)\n 1819 - Kamehameha I, havaiiskur kongur (f. c. 1758)\n 1873 - John Stuart Mill, enskur heimspekingur (f. 1808)\n 1903 - Paul Gauguin, franskur listam\u00e1lari (f. 1848)\n 2012 - Maurice Sendak, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1928)\n\nMai, 08."}
{"id": "2267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20mai", "title": "9. mai", "text": "9. mai er dagur 129 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 130 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 236 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1901 - Avstralska tingi\u00f0 ver\u00f0ur sett fyri fyrstu fer\u00f0.\n 1955 - Vesturt\u00fdskland fer upp \u00ed herna\u00f0arsamgonguna NATO.\n 1970 - Vjetnamkr\u00edggi\u00f0: \u00edmillum 75.000 og 100.000 t\u00fasund kr\u00edgsm\u00f3tstandarar (myndin) samlast uttanfyri Hv\u00edta H\u00fasi\u00f0 \u00ed Washington D.C. \u00ed USA at m\u00f3tm\u00e6la kr\u00edgnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1800 - John Brown, amerikanskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (d. 1859).\n1860 - J. M. Barrie, skotskur rith\u00f8vundur (d. 1937)\n1874 - Howard Carter enskur fornfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1939)\n1891 - May Warden, ensk sj\u00f3nleikarinna (d. 1978).\n1945 - Jupp Heynckes, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1946 - Candice Bergen, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1949 - Billy Joel, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n1955 - Anne Sofie von Otter, svensk operasangarinna.\n1979 - Rosario Dawson, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n1707 - Diderik Buxtehude, danskt/t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. uml. 1637).\n1805 - Friedrich Schiller, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f. 1759)\n1903 - Paul Gauguin, franskur m\u00e1leri (f. 1848).\n1978 - Aldo Moro, italskur fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (myrdur) (f. 1916).\n1986 - Tenzing Norgay, nepalskur fjallaklintrari (f. 1914)\n\nMai, 09."}
{"id": "2268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20mai", "title": "10. mai", "text": "10. mai er dagur 130 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 131 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 235 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1655 - Jameika gerst enskt hj\u00e1land.\n 1774 - Franski tr\u00f3narvingin Ludv\u00edk og kona hansara Marie Antoinette ver\u00f0a kongur og drotning \u00ed Fraklandi. \n 1962 - Teknimyndar\u00f8\u00f0s\u00fatgevarin Marvel Comics \u00fatgevur fyrsta bla\u00f0i\u00f0 av The Incredible Hulk.\n 1994 - Nelson Mandela ver\u00f0ur fyrsti svarti forseti \u00ed Su\u00f0urafrika.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1838 - John Wilkes Booth, amerikanskur sj\u00f3nleikari og dr\u00e1psma\u00f0ur (d. 1865)\n 1863 - Kaarle Krohn, finskur f\u00f3lkal\u00edvsfr\u00f8\u00f0ingur og professor (d. 1933)\n 1878 - Gustav Stresemann, t\u00fdskur politikari (d. 1929)\n 1897 - Einar Gerhardsen, norskur politikari (d. 1987)\n 1899 - Fred Astaire, amerikanskur sj\u00f3nleikari og dansari (d. 1987)\n 1952 - Kikki Danielsson, svensk songkvinna.\n 1958 - Rick Santorum, amerikanskur politikari.\n 1960 - Bono, \u00edrskur sangari (U2)\n 1969 - Dennis Bergkamp, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1981 - Humberto Suazo, kileanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1798 - George Vancouver, enskur ranns\u00f3knarfari (f. 1757)\n 1904 - Henry Morton Stanley (f. 1841)\n 1977 - Joan Crawford, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1905)\n\nMai, 10."}
{"id": "2269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20mai", "title": "11. mai", "text": "11. mai er dagur 131 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 132 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 234 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1502 - Kristoffur Kolumbus setir segl og fer undir fj\u00f3r\u00f0u fer\u00f0ina um Atlantshav.\n1858 - Minnesota ver\u00f0ur 32indi statur USA.\n1949 - Siam broytir navn til Thailand fyri a\u00f0ru fer\u00f0. Fyrru fer\u00f0 var \u00ed 1939, men var\u00f0 broytt aftur til Siam \u00ed 1945.\n1974 - Landsfelag F\u00f8royska Froskmanna skipa\u00f0i fyri kappsvimjing um N\u00f3lsoyarfj\u00f8r\u00f0. Birgir Enni \u00far Su\u00f0uroyar Froskmannafelag vinnur kappingina. Hann er 1 t\u00edma og 25 min. og 15 sek. um teinin, sum er n\u00fdtt met. Nr. 2 gerst Hermann Eysturoy \u00far T\u00f3rshavnar Froskmannafelag, nr. 3 gerst Jonhard Hansen \u00far Eysturoyar Froskmannafelag.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1888 - Irving Berlin, amerikanskur t\u00f3nasmi\u00f0ur og sangskrivari (d. 1989)\n1904 - Salvador Dali, spanskur m\u00e1lari (d. 1989)\n1918 - Richard Feynman, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1988)\n1945 - Ingeborg Vinther, f\u00f8royskur politikari.\n1963 - Natasha Richardson, ensk sj\u00f3nleikarinna (d. 2009)\n1978 - Laetitia Casta, fronsk sj\u00f3nleikarinna.\n1982 - Cory Monteith, kanadiskur sj\u00f3nleikari (d. 2013)\n1983 - Holly Valance, avstralsk songkvinna.\n1988 - Marcel Kittel, t\u00fdskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1976 - Alvar Aalto, finskur arkitektur (f. 1898)\n 1981 - Bob Marley, jamaikanskur sangari (f. 1945)\n 2001 - Douglas Adams, enskur rithovundur (f. 1952)\n\nMai, 11."}
{"id": "2270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20mai", "title": "12. mai", "text": "12. mai er dagur 132 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 133 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 233 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1881 - Tunesia gerst franskt hj\u00e1land.\n 1917 - Sandav\u00e1gssteinurin ver\u00f0ur funnin.\n 1926 - Roald Amundsen og Umberto Nobile fl\u00fagva vi\u00f0 luftskipinum Norge yvir Nor\u00f0p\u00f3lin. \n 1941 - Konrad Zuse framf\u00f8rir Z3-telduna \u00ed Berlin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1496 - Gustav Vasa, kongur Sv\u00f8r\u00edkis (d. 1560)\n 1590 - Cosimo II de' Medici, st\u00f3rhertugi av Toskana (d. 1621)\n 1803 - Justus von Liebig, t\u00fdskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1873)\n 1820 - Florence Nightingale, ensk sj\u00fakrasystir  (d. 1910)\n 1845 - Gabriel Faur\u00e9, franskur klaverleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1924)\n 1907 - Katharine Hepburn, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2003)\n 1928 - Burt Bacharach, amerikanskur sangari, sangskrivari og klaverleikari \n 1936 - Frank Stella, amerikanskur m\u00e1lari og myndah\u00f8ggari\n 1940 - Lill Lindfors, svensk songkvinna.\n 1950 - Gabriel Byrne, irskur sjonleikari.\n 1962 - Emilio Estevez, amerikanskur sjonleikari.\n 1967 - Bill Shorten, avstralskur politikari.\n 1975 - Jonah Lomu, nysjalendskur rugbyleikari (d. 2015).\n 1981 - Rami Malek, amerikanskur sjonleikari.\n 1995 - Luke Benward, amerikanskur sjonleikari og sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 1970 - Nelly Sachs, tyskur rithovundur (f. 1891)\n 2001 - Perry Como, amerikanskur sangari (f. 1912)\n 2001 - Alexei Tupolev, russiskur verkfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1925)\n 2005 - Monica Zetterlund, svensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1937)\n 2008 - Robert Rauschenberg, amerikanskur m\u00e1lari (f. 1925)\n 2017 - Mauno Koivisto, finskur forseti (f. 1923)\n 2018 - Tessa Jowell, enskur politikari (f. 1947)\n\nMai, 12."}
{"id": "2271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20mai", "title": "13. mai", "text": "13. mai er dagur 133 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 134 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 232 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1852 - F\u00e6ringetidende, fyrsta t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, kemur \u00fat.\n 1892 - Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag (TB),  fyrsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1717 - Maria Theresia, erkihertuginna av Eysturr\u00edki og t\u00fdsk-r\u00f3mversk keisarinna (d. 1780)\n 1894 - Asgeir Asgeirsson, \u00edslendskur forseti (d. 1972)\n 1907 - Daphne du Maurier, enskur rith\u00f8vundur (d. 1989)\n 1922 - Bea Arthur, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2009)\n 1939 - Harvey Keitel, amerikanskur sjonleikari.\n 1950 - Stevie Wonder, amerikanskur sangari og sangskrivari.\n 1968 - Scott Morrison, avstralskur politikari.\n 1983 - Yaya Tour\u00e9, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari av F\u00edlabeinsstrondini.\n 1986 - Robert Pattinson, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1986 - Alexander Rybak, norskur sangari og sangskrivari.\n 1987 - Marianne Vos, nidurlendskur sukklari.\n 1993 - Romelu Lukaku, belgiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1930 - Fridtjof Nansen, norskur ranns\u00f3knarma\u00f0ur (f. 1861)\n 1961 - Gary Cooper, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1901)\n 2019 - Doris Day, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1922)\n\nMai, 13."}
{"id": "2272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Runav%C3%ADkar%20kommuna", "title": "Runav\u00edkar kommuna", "text": "Runav\u00edkar kommuna er ein kommuna \u00ed Eysturoy \u00ed F\u00f8royum. Runav\u00edkar kommuna fevnir um bygdirnar Rituv\u00edk, \u00c6\u00f0uv\u00edk, Runav\u00edk, Saltangar\u00e1, Glyvrar, Lamba, Lambarei\u00f0i, S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur, Skipanes, Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur, Sk\u00e1la, Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur, Funningsfj\u00f8r\u00f0, Funningur og Elduv\u00edk. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Runav\u00edkar kommunu var 1. januar 2005 3.642 \u00edb\u00fagvar. \u00cd dag(2015) er \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 3.794, samb\u00e6rt heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Runav\u00edkar kommunu.\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 2013-2017 \nRunav\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 er manna\u00f0 av 11 limum. Til seinasta b\u00fdr\u00e1\u00f0sval \u00ed 2012 var\u00f0 Magnus Rasmussen, l\u00e6rarin og b\u00f3ndin \u00far Lamba, st\u00f3ri atkv\u00f8\u00f0usl\u00fakarin. Hann var\u00f0 t\u00edskil valdur til borgarstj\u00f3ra og t\u00f3k yvir fr\u00e1 fyrrverandi borgarstj\u00f3ranum Hans Jacob Lamhauge. Men tann 1.Januar 2016 gavst Magnus sum borgarstj\u00f3ri, vegna at hann var\u00f0 valdur \u00e1 ting, og t\u00ed t\u00f3k t\u00e1verandi varaborgarstj\u00f3rin, T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen yvir sum borgarstj\u00f3ri \u00ed Runav\u00edkar kommunu. Hinir 9 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimirnir eru: Helgi L. Petersen, B\u00e1r\u00f0ur K. Nielsen, K\u00e1ri E. Jacobsen, J\u00f3nleyg Hammer, Terje B. Vestergaard, J\u00f3nhard Danielsen, Hallur Ellingsgaard, Karl Rasmussen og Arnfinn Langaard.\n\nYvirlit yvir kommununa \nMentanar- og vinnul\u00edv \u00ed kommununi:\n Vinnul\u00edv\n Bakkafrost\n Borg \n MEST\n AWI Boats \n UniVice\n KREA \n\n Handilsl\u00edv\n Handilsfelagi\u00f0 (ein handilsfelagsskapur, i\u00f0 hevur til endam\u00e1ls at kunna um felags virksemi \u00ed handlunum \u00ed Runav\u00edk, \u00ed Saltangar\u00e1 og \u00e1 Glyvrum)\n\n Matv\u00f8ruhandlar\n \u00c1\n FK\n B\u00f3nus\n\nmatstovur\nMC caf\u00e9\nSj\u00f3kaf\u00e9in\nCaf\u00e9 Cibo\nCaf\u00e9 Runav\u00edk (Hotel Runav\u00edk) \n\nKioskir\nKiosk V\u00e1r\nMagn\nEffo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nRunav\u00edkar kommuna\nBorg\nFaroeyard\nAWI Boats service\nKREA\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "2273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandav%C3%A1gs%20kommuna", "title": "Sandav\u00e1gs kommuna", "text": "Sandav\u00e1gs kommuna, fyrrverandi kommuna \u00ed F\u00f8royum. Sandav\u00e1gs kommuna leg\u00f0i tann 1. januar 2009 saman vi\u00f0 Mi\u00f0v\u00e1gs kommunu og var\u00f0 til V\u00e1ga kommunu. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sands%20kommuna", "title": "Sands kommuna", "text": "Sands kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum. Sands kommuna umfatar meginpartin av gomlu Sands bygd, i\u00f0 upprunaliga fata\u00f0i um h\u00e1lva Sandoynna \u00ed v\u00eddd. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3var%20kommuna", "title": "Sj\u00f3var kommuna", "text": "Sj\u00f3var kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum. Sj\u00f3var kommuna fevnir um bygdirnar Strendur, Innan Glyvur, Kolbanargj\u00f3gv, Morskranes og Selatra\u00f0. \u00cd kommununi b\u00fagva 1.043 f\u00f3lk (48 % konuf\u00f3lk), harav 817 \u00e1 Strondum (jan. 2005). \n\nTann gamla Sj\u00f3var s\u00f3kn fevndi um bygdirnar Selatra\u00f0, Strendur, Sk\u00e1la og Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0. Av hesum bygdum er Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur tann yngsta. Hon er bygd onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed 1600-\u00e1runum. Fyri st\u00edvliga 100 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an komu ni\u00f0ursetubygdirnar Morskranes og Innan Glyvur afturat. Tann n\u00fdggjasta ni\u00f0ursetubygdin er Kolbanargj\u00f3gv sum kom fyri g\u00f3\u00f0um 60 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \n \nNavni\u00f0 Sj\u00f3var s\u00f3kn kemur av b\u00fdlinginum vi\u00f0 Sj\u00f3gv \u00e1 Strondum, t\u00ed har stendur kirkjan sum n\u00fa er, og har hava kirkjur undan hesari sta\u00f0i\u00f0 \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r so langt aftur, sum s\u00f8guligar keldur r\u00f8kka. Kirkjan vi\u00f0 Sj\u00f3gv var einasta kirkjan \u00ed s\u00f3knini heilt upp til okkara t\u00ed\u00f0. Kirkjan sum n\u00fa er, var\u00f0 bygd \u00ed 1834. \u00c1 Selatra\u00f0 kom kirkja \u00ed 1927, og \u00e1 Sk\u00e1la \u00ed 1940. Hvussu gomul Sj\u00f3var s\u00f3kn og Strendur eru vita vit ikki, menn vilja ver\u00f0a vi\u00f0 at vit skullu \u00ed hvussu so er aftur \u00ed 15. \u00f8ld. \n \n1. januar 1952 f\u00f3r Sj\u00f3var s\u00f3kn \u00ed tv\u00edningar, og Sk\u00e1la og Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur f\u00f3ru burtur\u00far og gj\u00f8rdust sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna vi\u00f0 heitinum \"Sk\u00e1la kommuna\". Sj\u00f3var s\u00f3kn var\u00f0veitti s\u00edtt gamla navn eftir sundurb\u00fdti\u00f0, n\u00fa vi\u00f0 bygdunum Innan Glyvur, Strendur, Kolbanargj\u00f3gv, Morskranes og Selatra\u00f0. \n \nTil kommununa hoyra uml. 70 merkur \u00ed j\u00f8r\u00f0. \u00c1 Strondum eru 19 7/8 mk.ogn og 20 1/4 mk. landsj\u00f8r\u00f0. \u00c1 Selatra\u00f0 eru 8 merkur ogn og 22 merkur landsj\u00f8r\u00f0. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "2276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1lav%C3%ADkar%20kommuna", "title": "Sk\u00e1lav\u00edkar kommuna", "text": "Sk\u00e1lav\u00edkar kommuna, kommuna \u00ed Sandoy \u00ed F\u00f8royum. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skopunar%20kommuna", "title": "Skopunar kommuna", "text": "Skopunar kommuna, kommuna \u00ed Sandoynni.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAvoyar%20kommuna", "title": "Sk\u00favoyar kommuna", "text": "Sk\u00favoyar kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum. \u00cd Sk\u00favoyar kommunu, sum fevnir um bygdirnar og oyggjarnar Sk\u00favoy og St\u00f3ru D\u00edmun, b\u00fagva umlei\u00f0 80 f\u00f3lk. Av hesum b\u00fagva umlei\u00f0 75 \u00ed Sk\u00favoy. Vi\u00f0 til Sk\u00favoyar kommunu hoyrir St\u00f3ra D\u00edmun, sum er 2,65 km2 til v\u00edddar og er 395 m. h\u00f8g. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunda%20kommuna", "title": "Sunda kommuna", "text": "Sunda kommuna er ein kommuna \u00ed F\u00f8royum. Sunda kommuna er \u00farsliti\u00f0 av einum samstarvi millum kommunurnar \u00ed Sundalagnum \u00ed mong \u00e1r. Talan var t\u00e1 um H\u00f3sv\u00edkar-, Hvalv\u00edkar-, Hald\u00f3rsv\u00edkar- og Sunda kommunur. Hetta samstarv var longi skipa\u00f0 \u00ed einum kommunufelagsskapi, men \u00ed 2003 var\u00f0 hildi\u00f0, at t\u00ed\u00f0in var b\u00fagvin at leggja saman \u00ed eina felags kommunu, saman vi\u00f0 bygdunum Gj\u00f3gv og Saksun. Vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u \u00ed \u00f8llum bygdum var uppskoti\u00f0 um samanlegging samtykt, og 1. januar 2005 f\u00f3r n\u00fdggja kommunan til verka. \n\nBygdirnar fram vi\u00f0 Sundalagnum hava eina langa og r\u00edka s\u00f8gu. Markatalsbygdirnar eru H\u00f3sv\u00edk (19 merkur), Hvalv\u00edk (24 merkur), Streymnes (12 merkur), Saksun (29 merkur og 8 gyllin), Hald\u00f3rsv\u00edk (12 merkur), Tj\u00f8rnuv\u00edk (24 merkur), Oyri (12 merkur), Nor\u00f0sk\u00e1li (4 merkur) og Gj\u00f3gv (15 merkur). \u00cd mangar \u00f8ldir, t\u00e1 landb\u00fana\u00f0urin var h\u00f8vu\u00f0s\u00e1liti\u00f0, var t\u00e6tt samanhang millum markatal og f\u00f3lkatal. T\u00e1 fiskivinnan so vi\u00f0 og vi\u00f0 mentist \u00ed 19. \u00f8ld, fyrst vi\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0ri og s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 sluppfiskiskapi, broyttist hetta mynstur t\u00f3. \u00cd hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i vaks f\u00f3lkatali\u00f0 n\u00f3gv, og h\u00f3ast innt\u00f8kurnar meira og meira komu fr\u00e1 fiskivinnuni, var jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0 enn ein t\u00fd\u00f0andi partur av gerandisdegnum hj\u00e1 teimum flestu. T\u00ed v\u00f3ru eisini n\u00f3gv ger\u00f0i l\u00f8gd inn burturav haganum, serliga aftan\u00e1 at myndugleikarnir g\u00f3vu heimild fyri hesum \u00ed seinnu helvt av 19. \u00f8ld og aftur vi\u00f0 l\u00f3gini fr\u00e1 1938. \n\nSundi\u00f0 millum Eysturoynna og Streymoynna hevur ikki skilt bygdirnar fr\u00e1 hv\u00f8rji a\u00f0rari, men heldur veri\u00f0 lei\u00f0in, sum f\u00f3lk fer\u00f0a\u00f0ust eftir, t\u00e1 tey f\u00f3ru \u00e1 vitjan og t\u00e1 ta\u00f0 r\u00e1ddu um onnur \u00f8rindi. T\u00ed ber til at siga, at h\u00f3ast bygdirnar livdu s\u00edtt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga l\u00edv, v\u00f3ru eisini bond, sum bundu t\u00e6r saman, \u00ed gaman og \u00ed \u00e1lvara. Ein g\u00f3\u00f0 l\u00fdsing av hesum vi\u00f0urskiftum er at lesa \u00ed b\u00f3kini \u00c1 bygd fyrst \u00ed tj\u00fagundu \u00f8ld eftir v\u00edkamanninum S\u00e1mali Johansen.\n\nT\u00e1 Br\u00fagvin um Streymin var tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1973 og \u00ed 1976 Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin, broyttust fortreytirnar hj\u00e1 \u00f8kinum grundleggjandi. Fr\u00e1 at vera ein heldur avs\u00ed\u00f0is partur \u00ed landinum, gav henda n\u00fdggja meginfer\u00f0slu\u00e6\u00f0rin \u00f8ktar m\u00f8guleikar fyri vinnul\u00edvinum, umframt fer\u00f0ingarm\u00f8guleikar fyri tey, sum eitt n\u00fa starvast \u00ed Havn ella \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum.Vi\u00f0 n\u00fdggju, samanl\u00f8gdu Sunda kommunu er h\u00f8vu\u00f0s\u00e6tlanin, at Sundalagi\u00f0 skal taka tey tungu t\u00f8kini \u00ed felag, og menna alt \u00f8ki\u00f0 eftir eini mi\u00f0v\u00edsari \u00e6tlan, sum kommunust\u00fdri\u00f0 setur \u00fat \u00ed korti\u00f0. \u00c1 henda h\u00e1tt ver\u00f0ur st\u00f8\u00f0i lagt undir eina menningartilgongd, i\u00f0 svarar til tey kr\u00f8v, sum samt\u00ed\u00f0in setur okkum. \n\nVi\u00f0 n\u00fdggju, samanl\u00f8gdu Sunda kommunu er h\u00f8vu\u00f0s\u00e6tlanin, at Sundalagi\u00f0 skal taka tey tungu t\u00f8kini \u00ed felag, og menna alt \u00f8ki\u00f0 eftir eini mi\u00f0v\u00edsari \u00e6tlan, sum kommunust\u00fdri\u00f0 setur \u00fat \u00ed korti\u00f0. \u00c1 henda h\u00e1tt ver\u00f0ur st\u00f8\u00f0i lagt undir eina menningartilgongd, i\u00f0 svarar til tey kr\u00f8v, sum samt\u00ed\u00f0in setur okkum. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%ADnoyar%20kommuna", "title": "Sv\u00ednoyar kommuna", "text": "Sv\u00ednoyar kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum.\n\nEftir komandi bygdar\u00e1\u00f0sval ver\u00f0ur Sv\u00ednoyar kommuna l\u00f8gd saman vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu. S\u00e1ttm\u00e1lin um samanleggingina var\u00f0 undirskriva\u00f0ur 16. apr\u00edl 2008 og kemur \u00ed gildi eftir komandi bygdar\u00e1\u00f0sval.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rv%C3%A1gs%20kommuna", "title": "S\u00f8rv\u00e1gs kommuna", "text": "S\u00f8rv\u00e1gs kommuna, kommuna \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8rv\u00e1gs kommuna umfatar f\u00fdra bygdir og er \u00e1 tveimum oyggjum:\n\n S\u00f8rv\u00e1gur\n B\u00f8ur\n G\u00e1sadalur\n Mykines\n\nHarafturat liggur \u00fatdey\u00f0a bygdin V\u00edkar \u00ed S\u00f8rv\u00e1gs haga.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%B8royrar%20kommuna", "title": "Tv\u00f8royrar kommuna", "text": "Tv\u00f8royrar kommuna er kommuna \u00ed F\u00f8royum. \u00cd Tv\u00f8royrar kommunu eru \u00ed dag 4 bygdir; Fro\u00f0ba, Tv\u00f8royri,\nTrongisv\u00e1gur og \u00d8rav\u00edk. 1. september 2006 b\u00fa\u00f0u 1.821 f\u00f3lk \u00ed Tv\u00f8royrar kommunu. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gs%20kommuna", "title": "V\u00e1gs kommuna", "text": "V\u00e1gs kommuna, kommuna \u00ed Su\u00f0uroynni \u00ed F\u00f8royum. V\u00e1gs kommuna fevnir um V\u00e1g, Nes og F\u00e1mara. Borgarstj\u00f3ri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2021-2025 er Bjarni Johansen, varaborgarstj\u00f3ri er Erhard Joensen.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed V\u00e1gs kommunu var 1.378 hin 1. oktober 2022.\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0slimir s\u00ed\u00f0an 1907 \nFyrst \u00ed 20. \u00f8ld v\u00f3ru kommunuvalini \u00ed F\u00f8royum \u00ed januar /februar og teir valdu kommunust\u00fdrislimirnir s\u00f3tu fr\u00e1 1.januar \u00e1ri\u00f0 eftir og til 31.desember fj\u00f3r\u00f0a \u00e1ri\u00f0, sum vali\u00f0 til n\u00e6sta valskei\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed januar /februar. Kommunust\u00fdrislimir, sum v\u00f3r\u00f0u valdir t.d. 12. februar 1910, s\u00f3tu fr\u00e1 1. januar 1911, teir sum v\u00f3r\u00f0u valdir 26. januar 1914 s\u00f3tu fr\u00e1 1. januar 1915 og solei\u00f0is fram. Ni\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir b\u00fdr\u00e1\u00f0slimir/s\u00f3knarst\u00fdrislimir \u00ed V\u00e1gs kommunu, s\u00ed\u00f0an kommunan var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1907.\n\n1.10.1907 - 31.12.1910 \nPetur Dahl, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nMagnus Dahl\nJohan Mortensen\nJoen J.Dahl, jun\nThomas Johan Dahl\n\n1.1.1911 - 31.12.1914 \nPetur Dahl, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nMagnus Dahl\nJasper A.Hjelm\nJoen J. Dahl, jun\nAlexander Vilhelm\n\n1.1.1915 - 31.12.1918 \nNapoleon Nols\u00f8e, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nOle M.Petersen\nOlaf Mikkelsen\nMortan Erik Leo\nJaspur A.Hjelm\n\n1.1.1919 - 31.12.1922 \nPetur Dahl, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nMagnus Dahl\nJohan Mortensen\nJohan Nols\u00f8e\nJaspur A.Hjelm\n\n1.1.1923 - 31.12.1926 \nPetur Dahl, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nMagnus Dahl\nThomas Johan Dahl\nJohan Nols\u00f8e\nJaspur A.Hjelm\nThomas Johan Augustinussen\nNiels Peter Midjord\n\n1.1.1927 - 31.12.1930 \nPetur Dahl, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nMagnus Dahl\nThomas Johan Dahl\nJohan Nols\u00f8e\nJaspur A. Hjelm\nJohan Andreas Godtfred\nDaniel J.E. Niclasen\n\n1.1.1931 - 31.12.1934 \nJohan Nols\u00f8e, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur \nPetur Dahl\nThomas Johan Dahl\nJaspur A. Hjelm\nDanjal J.E. Niclasen\nNiels Petur Str\u00f8m\nJens Christian Skaalum\n\n1.1.1935 - 31.12.1938 \nAndreas Djurhuus, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nDanjal J.E.Niclasen (hann doy\u00f0i \u00ed 1937,og fyri hann kom Jens Nicolaj Joensen inn)\nS\u00e1mal Johansen\nNiels Petur Jacobsen\nHans Jacob Poulsen\n\u00d3li M.Mikkelsen\nHans Michael Andreasen\n\n1.1.1939 - 31.12.1942 \nAndreas Djurhuus, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nS\u00e1mal Johansen\n\u00d3li M.Mikkelsen\nJohan Dahl\nPoul A.Leo\nViggo Dahl\nNiels Petur Str\u00f8m\n\n1.1.1943 - 31.12.1946 \nAndreas Djurhuus, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nS\u00e1mal Johansen\n\u00d3li M.Mikkelsen\nJohan Dahl\nViggo Dahl\nArnhold Hjelm\nJoen Pauli Thomasen\n\n1.1.1947 - 31.12.1950 \nJoen Pauli Thomasen, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur 1947\nS\u00e1mal Johansen, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur 1948-1950\nAndreas Djurhuus\nJohan Dahl\nPetur Otto Ellingsgaard\nHans Jacob Hjelm\nAlfred Holm\n\n(Vi\u00f0 l\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 61 fr\u00e1 2. desember 1949 var\u00f0 vall\u00f3gin til kommunuvalini broytt solei\u00f0is, \nat vali\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed november/ desember, og tiki\u00f0 var vi\u00f0 1. januar \u00e1ri\u00f0 eftir. \nT.d. var val 1. desember 1950, n\u00fdvalda s\u00f3knarst\u00fdri\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 1. januar 1951)\n\n1.1.1951 \u2013 31.12.1954 \nAndreas Djurhuus, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nJohan Dahl\nHans Jacob Hjelm\nAlfred Holm\nMikkjal A.Godtfred\nHans Petur Djurhuus\nVerner Mosbjerg Christensen\n\n1.1.1955 \u2013 31.12.1958 \nAndreas Djurhuus, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nJohan Dahl\nHans Jacob Hjelm\nMikkjal A.Godtfred\nThomas Johan Silvurdal (hann doy\u00f0i \u00ed 1957, fyri hann kom Thorvald Hjelm inn)\nSigvald Nordenskjold\nJacob Niclasen\n\n1.1.1959 \u2013 31.12.1962 \nAndreas Djurhuus, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur\nJohan Dahl\nHans Jacob Hjelm\nJacob Niclasen\nDaniel Peter Ludvig\nPetur Nols\u00f8e\nSverri Skaalum\n\n1.1.1963 \u2013 31.12.1966 \nS\u00e1mal Johansen, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur 1963-1965\nJohan Dahl, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur 1966\nSverri Skaalum\nMartin Carl Olsen\nT\u00f3rleif Augustinussen\nErling Poulsen (Var \u00ed farloyvi 1965/66, t\u00e1 var Marius Absalonsen fyri hann)\n\u00c1sbj\u00f8rn Jacobsen\n\n1.1.1967 \u2013 31.12.1970 \nMartin Carl Olsen, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur 1967\nAndrew Godtfred, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur 1968-1970\nSverri Skaalum\nT\u00f3rleif Augustinussen\n\u00c1sbj\u00f8rn Jacobsen\nRasmus Mikkelsen\nEsbern Holm\n\n1.1.1971 \u2013 31.12.1974 \nSverri Skaalum, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur 1971-1972, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur 1973-1974\nMartin Carl Olsen\n\u00c1sbj\u00f8rn Jacobsen\nDia Poulsen\nArne Brattaberg\nAndreas Mikkelsen\nHans Jacob Hjelm (hann doy\u00f0i \u00ed 1973, fyri hann kom Torleif Augustinussen inn)\n\n(Vali\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed des 1974, og n\u00fdggja b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 1.1.1975, men longu \u00ed des. 1976 var aftur val, \nog n\u00fdggju limirnir t\u00f3ku vi\u00f0 1.1.1977. S\u00ed\u00f0ani hava b\u00fdr\u00e1\u00f0ini siti\u00f0 \u00ed 4 \u00e1r)\n\n1.1.1975 \u2013 31.12.1976 \nTorbj\u00f8rn Benjard\u00f8gg, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur\nElias Joensen  \n\u00c1sbj\u00f8rn Jacobsen  \nTorleif Augustinussen  \nRudolf Tausen  \nJohn Mikkelsen  \nNiels Petur Nols\u00f8e  \nIngvard Thorsteinsson  \nSverri Skaalum\n\n1.1.1977 \u2013 31.12.1980 \nTorbj\u00f8rn Benjard\u00f8gg, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \nAndreas Petur Jacobsen  \nIngvard Thorsteinsson  \nJohn Mikkelsen  \n\u00c1sbj\u00f8rn Jacobsen  \nSverri Skaalum  \nMartin Carl Olsen  \nFlemming Mikkelsen  \nRudolf Tausen\n\n1.1.1981 \u2013 31.12.1984 \nAndreas Petur Jacobsen, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur  \nSverri Skaalum      \nD\u00e1njal Bjarkhamar   \nFlemming Mikkelsen   \nTorbj\u00f8rn Benjard\u00f8gg   \nJ\u00e1kup Olsen   \nIngvard Thorsteinsson  \nRudolf Tausen  \nElsebeth Nielsen\n\n1.1.1985 \u2013 31.12.1988 \nTorbj\u00f8rn Benjard\u00f8gg, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur  \nBrynj\u00e1lvur Dahl  \nJohn Mikkelsen, (hann doy\u00f0i \u00ed 1985, fyri hann kom Ey\u00f0finn M\u00f8rk inn) \nD\u00e1njal Bjarkhamar  \nSverri Skaalum  \nAndreas Petur Jaocbsen, (30.juli 1986 bo\u00f0ar Andreas Petur fr\u00e1, at hann flytir \u00far kommununi \u00ed eitt \u00e1r, P\u00e1ll Augustinussen kemur \u00ed hansara sta\u00f0) \nJ\u00e1kup Olsen   \nIngvard Thorsteinsson  \nJacob Jacobsen\n\n1.1.1989 \u2013 31.12.1992 \nMannbj\u00f8rn Tausen, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \nD\u00e1njal Bjarkhamar   \nBrynj\u00e1lvur Dahl  \nP\u00e1ll Augustinussen  \nIngi Erhardsen (Ingi bi\u00f0ur \u00ed oktober 1990 um at H\u00f8gni Mohr tekur s\u00e6ti fyri hann) \nSverri Skaalum  \nIngv\u00f8r Hansen  \nEy\u00f0finn M\u00f8rk  \nJ\u00e1kup Olsen\n\n1.1.1993 \u2013 31.12.1996 \n\nJ\u00f3gvan Krossl\u00e1, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur  \nSverri Skaalum, (hann doy\u00f0i \u00ed 1995, fyri hann kom J\u00f3annes Nor\u00f0berg inn)\nDia Poulsen    \nD\u00e1njal Bjarkhamar  \nEddie Augustinussen  \nEy\u00f0finn M\u00f8rk  \nP\u00e1ll Augustinussen  \nJ\u00e1kup Olsen   \nLeif Lisberg\n\n1.1.1997 \u2013 31.12.2000  \nJ\u00f3gvan Krossl\u00e1, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur   \nD\u00e1njal Bjarkhamar  \nNiels vi\u00f0 Gj\u00f3gvar\u00e1  \nIngv\u00f8r Hansen  \nEy\u00f0finn M\u00f8rk  \nP\u00e1ll Augustinussen  \nJ\u00e1kup Olsen   \nPoul Johannes Joensen  \n\u00c1sger\u00f0 Stenberg\n\n1.1.2001 \u2013 31.12.2004  \nJ\u00f3gvan Krossl\u00e1, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur   \nD\u00e1njal Bjarkhamar  \n\u00c1sger\u00f0 Stenberg  \nEy\u00f0finn M\u00f8rk  \nS\u00f8lvi Andreasen  \nMortan Mortensen  \nTurid Kj\u00e6rbo  \nP\u00e1ll Augustinussen  \nPoul Johannes Joensen\n\n1.1.2005 - 31.12.2008 \n\nKirstin Str\u00f8m Bech, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \n\u00c1sger\u00f0 Stenberg  \nSvenning Borg  \nEy\u00f0finn M\u00f8rk  \nS\u00f8lvi Andreasen \nPoul W. Augustinussen \nJ\u00f3gvan Krossl\u00e1 \nD\u00e1njal Bjarkhamar  \nHans J. Joensen\n\n1.1.2009 - 31.12.2012 \nKirstin Str\u00f8m Bech, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur\nJ\u00f3gvan Krossl\u00e1\nSiri\u00f0 Stenberg\nT\u00f3r\u00f0ur Poulsen\nPoul Augustinussen\nArnbj\u00f8rn Fagraklett (s\u00f8kti um farloyvi fr\u00e1 august 2009, Eileen Sand\u00e1 t\u00f3k s\u00e6ti fyri hann)\nD\u00e1njal Bjarkhamar\nEydis Kj\u00e6rbo\nSvenning Borg\n\n1.1.2013 - 31.12.2016 \n\nDennis Holm, b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur\nEydis Kj\u00e6rbo\nSiri\u00f0 Stenberg\nT\u00f3r\u00f0ur Poulsen\nD\u00e1njal Bjarkhamar\nPoul Augustinussen\nAnna Brattaberg Samuelsen\nHeri Hjelm\nConrad Gaard Joensen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n vagur.fo Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1gs Kommunu\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestmanna%20kommuna", "title": "Vestmanna kommuna", "text": "Vestmanna kommuna, kommuna \u00ed Streymoynni.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nVestmanna"}
{"id": "2285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arei%C3%B0is%20kommuna", "title": "Vi\u00f0arei\u00f0is kommuna", "text": "Vi\u00f0arei\u00f0is kommuna, kommuna \u00e1 Vi\u00f0oynni. Vi\u00f0arei\u00f0i er einasta bygdin \u00e1 oyggjinni.\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20mai", "title": "14. mai", "text": "14. mai er dagur 134 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 135 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 231 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1796 - Edward Jenner byrjar at koppseta f\u00f3lk vi\u00f0 neytapokum, sum eru n\u00e6r skyldar vi\u00f0 pokur, fyri at framlei\u00f0a andevni m\u00f3ti pokum \u00ed kroppinum. \n 1800 - Amerikanska stj\u00f3rnin byrjar vi\u00f0 at flyta h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in fr\u00e1 Philadelphia til Washington, D.C..\n 1948 - \u00cdsrael ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt. Beint eftir at bo\u00f0ini um sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u, ver\u00f0ur landi\u00f0 \u00e1lopi\u00f0 av arabisku grannalondunum. \n 1971 - Javni, felagi\u00f0 fyri f\u00f3lk vi\u00f0 menningartarni, ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1973 - Fyrsta amerikanska r\u00famdarst\u00f8\u00f0in Skylab ver\u00f0ur skotin upp.\n 2006 - FaroeJet lender fyri fystu fer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1727 - Thomas Gainsborough, enskur listam\u00e1lari (d. 1788)\n 1943 - \u00d3lafur Ragnar Gr\u00edmsson, \u00edslendskur forseti.\n 1944 - George Lucas, amerikanskur leikstj\u00f3ri.\n 1953 - Norodom Sihamoni, kambodjanskur kongur.\n 1961 - Tim Roth, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1965 - Eoin Colfer, \u00edrskur rith\u00f8vundur.\n 1969 - Cate Blanchett, avstralsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1984 - Mark Zuckerberg, stovnari av Facebook\n\nAndl\u00e1t \n1912 - August Strindberg, svenskt leikskald (f. 1849)\n1912 - Fridrik VIII, danskur kongur (f. 1843)\n1987 - Rita Hayworth, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1918)\n1998 - Frank Sinatra, amerikanskur sangari (f. 1915)\n2015 - B.B. King, amerikanskur bluest\u00f3nleikari (f. 1925)\n\nKeldur \n\nMai, 14."}
{"id": "2289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20mai", "title": "15. mai", "text": "15. mai er dagur 135 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 136 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 230 dagar eftur av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini halvar\u00f0s\u00f8ka eftir norska halgimenninum Hallvar\u00f0i. Sagt ver\u00f0ur, at ternan kemur \u00e1 halvar\u00f0s\u00f8ku.\n\nHendingar \n 1567 - Maria Stuart, skotadrotning, giftir seg vi\u00f0 James Hepburn, i\u00f0 f\u00e6r heiti\u00f0 hertugin av Oknoyggjum.\n 1811 - Paraguai ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1928 - Teknimyndafigururin Mickey Mouse, hj\u00e1 Walt Disney, ver\u00f0ur at s\u00edggja fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed stuttfilminum Plane Crazy.\n 1940 - McDonald's opnar s\u00edna fyrstu matstovu \u00ed Kalifornia, USA.\n 1972 - Japanska oyggin Okinawa ver\u00f0ur japonsk aftur, eftir at hava veri\u00f0 hersett av amerikanarum \u00ed 1945.\n 2006 - FaroeJet fl\u00fdgur s\u00edn fyrsta flogt\u00far, millum Kastrup Flogv\u00f8ll og V\u00e1ga Floghavn.\n 2013 - Barnagar\u00f0urin Eikilund l\u00e6t upp \u00e1 Kr\u00e1arvegi \u00ed V\u00e1gi, hann er 350 m2 til st\u00f8ddar og hevur 6 stovur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1567 - Claudio Monteverdi, italskt t\u00f3naskald (d. 1643)\n 1773 - Klemens von Metternich, eysturr\u00edkskur politikari (d. 1859)\n 1859 - Pierre Curie, franskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1906)\n 1903 - Maria Reiche, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og fornfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1998)\n 1937 - Madeleine Albright, fyrsti kvinnuligi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA (d. 2022)\n 1948 - Brian Eno, bretskur t\u00f3nleikari.\n 1964 - Lars L\u00f8kke Rasmussen, danskur politikari og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Danmarkar.\n 1981 - Patrice Evra, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1987 - Andy Murray, skotskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1886 - Emily Dickinson, amerikanskt skald (f. 1830)\n1929 - S\u00f8ren Henrik Theodor S\u00f8rensen, F\u00f8roya pr\u00f3stur 1878-84.\n1991 - Max Frisch, sveisiskur rith\u00f8vundur (f. 1911)\n\nMai, 15."}
{"id": "2290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20desember", "title": "18. desember", "text": "18. desember er dagur 352 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 353 um skot\u00e1r er). 13 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2006 - F\u00f8roya Sparikassi broytir navn til Eik Banki.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1863 - Franz Ferdinand erkihertogi (d. 1914).\n 1878 - Josef Stalin, sovetskur politikari (d. 1953).\n 1879 - Paul Klee, tysk-sveisiskur malari (d. 1940).\n 1913 - Willy Brandt, tyskur kanslari (d. 1992).\n 1920 - Ing\u00e1lvur av Reyni \u00ed T\u00f3rshavn, f\u00f8royskur listama\u00f0ur, dey\u00f0ur 2005.\n 1943 - Keith Richards, enskur t\u00f3nleikari.\n 1946 - Steven Spielberg, amerikanskur leikstj\u00f3ri.\n 1954 - Ray Liotta, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1963 - Brad Pitt, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1978 - Katie Holmes, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1980 - Christina Aguilera, amerikonsk songkvinna.\n 1985 - Heidi Andreasen \u00e1 Ei\u00f0i (f\u00f8dd \u00ed Havn), f\u00f8royskur svimjari.\n 1988 - Lizzie Deignan, enskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1844 - Jean-Baptiste de Lamarck (f. 1744).\n 2000 - Kirsty MacColl, ensk songkvinna (f. 1959).\n 2011 - Vaclav Havel, kekkiskur rith\u00f8vundur og politikari (f. 1936).\n 2016 - Zsa Zsa Gabor, ungarsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1917). \n\nDesember, 18."}
{"id": "2291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20mai", "title": "16. mai", "text": "16. mai er dagur 136 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 137 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 229 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1568 - Maria Stuart fl\u00fdggjar til Onglands.\n 1770 - Franski kongurin Ludv\u00edk 16. ver\u00f0ur giftur vi\u00f0 hertogafr\u00faini Marie Antoinette, d\u00f3ttir av keisarinnu Maria Theresia \n 1929 - Fyrsta Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0. Vinnarin er t\u00fdski sj\u00f3nleikarin Emil Jannings.\n 1945 - Bretska hersetingin \u00ed F\u00f8royum endar.\n 2005 - Kvinnur f\u00e1a valr\u00e6tt \u00ed Kuveit.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1898 - Tamara de Lempicka, p\u00f3lskur listam\u00e1lari (d. 1980)\n 1905 - Henry Fonda, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1982)\n 1937 - Yvonne Craig, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2015)\n 1953 - Pierce Brosnan, irskur sj\u00f3nleikari.\n 1966 - Janet Jackson, amerikonsk songkvinna.\n 1972 - Andrzej Duda, p\u00f3lskur forseti.\n 1974 - Laura Pausini, italsk songkvinna.\n 1977 - Emiliana Torrini, \u00edslendsk songkvinna.\n 1986 - Megan Fox, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1953 - Django Reinhardt (f. 1910)\n 1990 - Sammy Davis, Jr. (f. 1925)\n 1990 - Jim Henson (f. 1936)\n\nMai, 16."}
{"id": "2292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20mai", "title": "17. mai", "text": "17. mai er dagur 137 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 138 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 228 dagar eftur av \u00e1rinum. Dagurin \u00ed dag er tj\u00f3\u00f0ardagur Noregs.\n\nHendingar \n 2013 - Jacob Vestergaard, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskim\u00e1lum, f\u00e6r handa\u00f0 \u00e6tlanarskriv fr\u00e1 ES um \u00e6tla\u00f0ar handilsfor\u00f0ingar m\u00f3ti F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1749 - Edward Jenner, enskur l\u00e6kni (d. 1823)\n 1918 - Birgit Nilsson, svensk operasongkvinna (d. 2005)\n 1936 - Dennis Hopper, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2010)\n 1955 - Bill Paxton, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2017)\n 1958 - Paul Di'Anno, enskur sangari.\n 1961 - Enya, \u00edrsk songkvinna.\n 1971 - Maxima, nidurlendsk drotning.\n 1991 - Johanna Konta, avstralsk-bretsk tennisleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1510 - Sandro Botticelli, italskur m\u00e1lari (f. 1449)\n 1788 - Dorothea Biehl, danskur rith\u00f8vundur og umsetari (f. 1731)\n 2004 - Tony Randall, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1920)\n 2012 - Donna Summer, amerikonsk songkvinna (f. 1948)\n 2017 - Chris Cornell, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1964)\n 2019 - Herman Wouk, amerikanskur rithovundur (f. 1915)\n 2022 - Vangelis, grikskur t\u00f3nleikari og t\u00f3naskald (f. 1943)\n\nMai, 17."}
{"id": "2293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20mai", "title": "18. mai", "text": "18. mai er dagur 138 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 139 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 227 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1499 - Alonso de Ojeda setir segl og fer um Atlantshav til \u00f8ki\u00f0 sum f\u00e6r navni\u00f0 Venesuela fr\u00e1 honum.\n 1652 - Rhode Island bannar tr\u00e6lahald, men l\u00f3gin ver\u00f0ur ikki hildin.\n 1803 - St\u00f3ra Bretland meldar kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Frakland.\n 1980 - Toppurin av gosfjallinum Mount St. Helens \u00ed amerikanska statinum Washington sprongdist \u00ed luftina. 57 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 1993 - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Keypmannahavn eftir ein ES -f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u. 113 byrsuskot ver\u00f0a skotin av l\u00f8gregluni \u00edm\u00f3ti m\u00f3tm\u00e6larunum og 11 f\u00f3lk ver\u00f0a s\u00e6rd.\n 2005 - Ein mynd fr\u00e1 Hubble r\u00famdarteleskopinum pr\u00f3gvar at Pluto hevur 2 m\u00e1nar, i\u00f0 nevnast Nix og Hydra.\n 2019 - Ni\u00f0urlond vinna \u00e1rsins \u00fatg\u00e1vu av Eurovision Song Contest.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1868 - Nikolai II, keisari Russlands (d. 1918)\n 1872 - Bertrand Russell, bretskur heimspekingur (d. 1970)\n 1883 - Walter Gropius, t\u00fdskur arkitektur (d. 1969)\n 1889 - Gunnar Gunnarsson, \u00edslendskur rith\u00f8vundur (d. 1975)\n 1909 - Fred Perry, bretskur tennisleikari (d. 1995)\n 1912 - Perry Como, amerikanskur sangari (d. 2001)\n 1919 - Margot Fonteyn, bretskur dansari (d. 1991)\n 1920 - J\u00f3hannes P\u00e1ll II, p\u00e1vi (d. 2005)\n 1941 - Miriam Margolyes, bretsk sjonleikarinna.\n 1947 - John Bruton, irskur politikari.\n 1960 - Yannick Noah, franskur tennisleikari.\n 1970 - Tina Fey, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1975 - Jack Johnson, amerikanskur sangari.\n 1978 - Ricardo Carvalho, portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1986 - Kevin Anderson, sudafrikanskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1987 - Hans Jacob Jacobsen (He\u00f0in Br\u00fa), f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1901)\n 2015 - Halld\u00f3r \u00c1sgr\u00edmsson, \u00edslendskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1947)\n\nMai, 18."}
{"id": "2294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20desember", "title": "17. desember", "text": "17. desember er dagur 351 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 352 um skot\u00e1r er). 14 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1874 - William Lyon Mackenzie King, kanadiskur politikari (d. 1950).\n 1930 - Armin Mueller-Stahl, t\u00fdskur sj\u00f3nleikari.\n 1936 - Frans pavi.\n 1942 - Muhammadu Buhari, nigerianskur forseti.\n 1958 - Mike Mills, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1974 - Giovanni Ribisi, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1975 - Milla Jovovich, ukrainsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1977 - S\u00e1mal Matras Kristiansen, samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur.\n 1978 - Manny Pacquiao, filippinskur boksari.\n\nAndl\u00e1t \n 1830 - Simon Bolivar, venesuelskur politikari (f. 1783)\n 1967 - Harold Holt, avstralskur politikari (f. 1908)\n 2009 - Jennifer Jones, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1919)\n 2011 - Kim Jong-il, nor\u00f0urkoreanskur politikari (f. 1941)\n 2012 - Daniel Inouye, amerikanskur politikari (f. 1924)\n\nDesember, 17."}
{"id": "2296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20desember", "title": "16. desember", "text": "16. desember er dagur 350 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 351 um skot\u00e1r er). 15 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1653 - Oliver Cromwell tekur r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Bretland undir heitinum \u201eLord Protector\u201c. \n2012 - P\u00e1l Joensen vann bronsu \u00e1 HM \u00e1 stuttgeil \u00ed 1500 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:36.93, danin Mads Gl\u00e6sner vann kappingina vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:30.01. Bronsu hei\u00f0ursmerki\u00f0 sum P\u00e1l vann var ta\u00f0 fyrsta hei\u00f0ursmerki \u00ed HM \u00ed svimjing, sum nakar f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0 hevur vunni\u00f0. \u00cd juni 2013 var\u00f0 bronsan broytt til silvur, av t\u00ed at danin Mads Gl\u00e6sner, sum vann gull \u00ed somu kapping, var\u00f0 d\u00f8mdur fyri doping og misti t\u00ed hei\u00f0ursmerkini, i\u00f0 hann hev\u00f0i vunni\u00f0 \u00e1 HM \u00e1 stuttgeil \u00ed 2012. Dopingroyndirnar v\u00f3ru tiknar undir HM stevnuni.\n2013 - F\u00f8roya fyrsti langhylur var\u00f0 reisur \u00e1 Oyrunum \u00ed V\u00e1gi. Hann v\u00e6nta\u00f0ist t\u00e1 at gerast li\u00f0ugur \u00e1 sumri 2014.\n2014 - Yvirgangs\u00e1lop var framt m\u00f3ti einum sk\u00fala \u00ed Peshawar \u00ed Pakistan, har i\u00f0 \u00ed minsta lagi 145 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv, av teimum v\u00f3ru 132 b\u00f8rn millum 8 og 18 \u00e1r. Ta\u00f0 v\u00f3ru sjey v\u00e1pna\u00f0ir menn, i\u00f0 v\u00f3ru limir \u00ed Tehreek-e-Taliban Pakistan, i\u00f0 framdu illger\u00f0ina.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1770 - Ludwig van Beethoven, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1827)\n 1775 - Jane Austen, enskur rith\u00f8vundur (d. 1817)\n 1866 - Wassily Kandinsky, russiskur m\u00e1lari (d. 1944)\n 1917 - Arthur C. Clarke, enskur rith\u00f8vundur (d. 2008)\n 1928 - Philip K. Dick, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1982)\n 1938 - Liv Ullmann, norsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1946 - Benny Andersson, svenskur sangari (ABBA).\n 1963 - Benjamin Bratt, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1973 - Mariza, portugisisk songkvinna.\n 1988 - Mats Hummels, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1997 - Zara Larsson, svensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n1859 - Wilhelm Grimm (annar av Grimm br\u00f8\u00f0runum)\n1965 - W. Somerset Maugham, enskur rith\u00f8vundur (f. 1874)\n1977 - Rikard Long (f. 1889)\n1989 - Silvana Mangano, italsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1930)\n\nDesember, 16."}
{"id": "2297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20desember", "title": "15. desember", "text": "15. desember er dagur 349 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 350 um skot\u00e1r er). 16 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1959 - 15. desember ver\u00f0ur Loranst\u00f8\u00f0in \u00e1 Ei\u00f0i tikin \u00ed br\u00fak. \n2006 - FaroeJet fer \u00ed gjaldsste\u00f0g.\n2013 Tv\u00e6r \u00f3dnir raktu F\u00f8royar innanfyri eitt d\u00f8gn, fyrra \u00f3dnin byrja\u00f0i leygarkv\u00f8ldi\u00f0 hin 14. desember, og longu dagin eftir herja\u00f0i ein onnur \u00f3dn, sum var uppaftur verri enn hin fyrra, hon byrja\u00f0i seinnapartin sunnudagin hin 15. desember og herja\u00f0i til mi\u00f0n\u00e1tt. Fleiri hundra\u00f0 ska\u00f0fr\u00e1bo\u00f0anir v\u00f3ru, og streymurin f\u00f3r n\u00f3gvasta\u00f0ni nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s \u00ed fleiri t\u00edmar. Streymsliti\u00f0 \u00ed Havn st\u00f3\u00f0st av, at \u00f8ll yvirtromin \u00e1 Vinnuh\u00e1sk\u00falalun f\u00f3r \u00ed luftina og feyk omanyvir ein st\u00f3ran el-steyra hj\u00e1 SEV vi\u00f0 h\u00e1spenningslinjum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 37 - Nero, keisari \u00ed R\u00f3m (d. 68)\n 1832 - Gustave Eiffel, franskur arkitektur (d. 1923)\n 1860 - Niels Ryberg Finsen, f\u00f8roysk-danskur l\u00e6kni (d. 1904)\n 1861 - Pehr Evind Svinhufvud, finskur forseti (d. 1944)\n 1907 - Oscar Niemeyer, brasilskur arkitektur (d. 2012)\n 1928 - Friedensreich Hundertwasser, eystur\u00edkskur m\u00e1lari (d. 2000)\n 1931 - Klaus Rifbjerg, danskur rith\u00f8vundur (d. 2015)\n 1942 - Lorenzo Piretto, italskur erkibiskupur.\n 1949 - Don Johnson, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1952 - Allan Simonsen, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1986 - Keylor Navas, kosta-rikanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1675 - Johannes Vermeer, ni\u00f0urlendskur listm\u00e1lari (f. 1632)\n 1819 - Daniel Rutherford, skotskur alis-, evna- og plantufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1749)\n 1916 - S\u00fasanna Helena Patursson, f\u00f8roysk kvinnur\u00e6ttindahetja (d. 1864)\n 1949 - J\u00f3gvan Waagstein, f\u00f8royskur t\u00f3nasmi\u00f0ur og listm\u00e1lari (f. 1879).\n 1966 - Walt Disney (f. 1901)\n 2011 - Christopher Hitchens (f. 1949)\n 2013 - Joan Fontaine, bretsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1917)\n \n\nDesember, 15."}
{"id": "2298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20desember", "title": "14. desember", "text": "14. desember er dagur 348 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 349 um skot\u00e1r er). 17 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin er altj\u00f3\u00f0a diabetesdagur.\n\nHendingar \n 557 - Konstantinopel tekur st\u00f3ran ska\u00f0a eftir ein jar\u00f0skj\u00e1lvta.\n 1287 - Yvir 50.000 f\u00f3lk lata l\u00edv \u00ed fl\u00f3\u00f0i \u00ed Hollandi.\n 1542 - Mary Stuart gerst Mary Skotadrotning.\n 1819 - Alabama gerst tvey og tj\u00fagundi statur USA.\n 1896 - Undirgundsbanin \u00ed Glasgow letur upp.\n 1903 - Wright br\u00f8\u00f0urnir gera s\u00edna fyrstu flogroynd.\n 1903 - Kv\u00edv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1911 - Nor\u00f0ma\u00f0urin Roald Amundsen og toymi hansara gerast fyrstir at r\u00f8kka Su\u00f0urp\u00f3lin.\n 1918 - \u00c1 fyrsta sinni kunnu konuf\u00f3lk atkv\u00f8\u00f0a \u00ed Bretlandi, t\u00e1 i\u00f0 allar eldri enn 30 \u00e1r sleppa til f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u.\n 1939 - Vetrakr\u00edggi\u00f0: Sovjetsamveldi\u00f0 ver\u00f0ur burturv\u00edst \u00far League of Nations fyri at leypa \u00e1 Finnland.\n 1940 - Plutonium (Pu-238) ver\u00f0ur isolera\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 Berkley h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Kalifornia.\n 1941 - Seinni heimsbardagi: Japan undirskrivar samstarvsavtalu vi\u00f0 Tailand.\n 1955 - Albania, Eysturr\u00edki, Bulgaria, Kambodja, Ceylon, Finnland, Ungarn, \u00cdrland, Italia, Jordan, Laos, Libya, Nepal, Portugal, Rumenia og Spania ganga upp\u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir.\n 1962 - R\u00famdarfari\u00f0 Mariner 2 hj\u00e1 NASA, gerst fyrsta r\u00famdarfar, i\u00f0 fl\u00fdgur framvi\u00f0 Venus.\n 1963 - Ein byrging \u00ed Los Angeles gevur seg, vi\u00f0 teimum avlei\u00f0ingum at 5 f\u00f3lk lata l\u00edv og fleiri hundra\u00f0 b\u00fasta\u00f0ir oy\u00f0ileggjast.\n 1972 - Eugene Cernan gerst s\u00ed\u00f0sti ma\u00f0ur at ganga \u00e1 m\u00e1nanum.\n 2003 - Forseti Pakistan, Pervez Musharraf ver\u00f0ur fyri mor\u00f0roynd.\n 2004 - Millau Viaduct, heimsins h\u00e6gsta br\u00fagv, ver\u00f0ur v\u00edgd vi\u00f0 Millau \u00ed Fraklandi,\n2012 - 28 f\u00f3lk, harav 20 b\u00f8rn, lata l\u00edv \u00ed h\u00f3pdr\u00e1pi \u00ed b\u00fdnum Sandy Hook, Connecticut, USA. Hetta er higartil st\u00f8rsta h\u00f3pdr\u00e1p, sum er framt \u00ed einum f\u00f3lkask\u00fala (barnask\u00fala) \u00ed amerikanskari s\u00f8gu. Hetta er n\u00e6stst\u00f8rsta h\u00f3pdr\u00e1p, i\u00f0 ver\u00f0ur framt \u00e1 einum sk\u00fala \u00ed USA. Ta\u00f0 st\u00f8rsta er h\u00f3pdr\u00e1pi\u00f0 \u00e1 Virginia Tech \u00ed 2007.\n2013 - Tv\u00e6r \u00f3dnir raka F\u00f8royar innanfyri eitt d\u00f8gn. Fyrra \u00f3dnin brestur \u00e1 leygarkv\u00f8ldi\u00f0 hin 14. desember, og longu dagin eftir herjar ein afturat. Hendan gerst uppaftur verri enn hin fyrra, t\u00e1 hon rakar seinnapartin sunnudagin hin 15. desember og herjar til mi\u00f0n\u00e1tt. Fleiri hundra\u00f0 ska\u00f0afr\u00e1bo\u00f0anir vera melda\u00f0ar, og streymurin fer n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed fleiri t\u00edmar.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n Svimjing \n2013 - P\u00e1l Joensen vinnur silvurhei\u00f0ursmerki \u00ed 1500 metrar fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttgeil \u00ed Herning. Hetta er fyrsta hei\u00f0ursmerki, i\u00f0 F\u00f8royar vinnur \u00e1 EM \u00ed stuttgeil.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1503 - Nostradamus (d. 1566)\n 1546 - Tycho Brahe (d. 1601)\n 1917 - Tove Ditlevsen, danskur rith\u00f8vundur (d. 1976)\n 1935 - Lee Remick, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1991)\n 1947 - Jane Birkin, bretskur sj\u00f3nleikari\n 1947 - Dilma Rousseff, brasilskur forseti\n 1966 - Helle Thorning-Schmidt, danskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 1979 - Michael Owen, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1988 - Vanessa Hudgens, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna\n\nAndl\u00e1t \n 1799 - George Washington, amerikanskur forseti (f. 1732)\n 1861 - Albert prinsur St\u00f3ra Bretlands (f. 1819)\n 1947 - Stanley Baldwin, bretskur politikari (f. 1867)\n 1989 - Andrei Sakharov (f. 1921)\n 2013 - Peter O'Toole, \u00edrskur sj\u00f3nleikari (f. 1932)\n\nDesember, 14."}
{"id": "2299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20desember", "title": "13. desember", "text": "13. desember er dagur 347 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 348 um skot\u00e1r er). 18 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nDagurin \u00ed dag kallast Luciadagur.\n\nHendingar \n 1642 - Abel Tasman gerst fyrsti ma\u00f0ur, i\u00f0 finnur N\u00fds\u00e6land.  \n 1867 - \u00cdrsk m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lk bresta bumbu \u00ed London, 6 f\u00f3lk lata l\u00edv.  \n 1903 - Kv\u00edv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.  \n 1938 - F\u00f8royskt ver\u00f0ur vi\u00f0urkent sum sk\u00falam\u00e1l. J\u00f8dat\u00fdningin: Neungamme t\u00fdningarlegan opnar \u00ed Hamborg. \n 1941 - Seinni heimsbardagi: Ungarn og Rumenia melda kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti USA.  \n 1959 - Erkibiskup Makarios III gerst fyrsti forseti K\u00fdpros.  \n 1974 - Malta fer upp\u00ed Bretska samveldi\u00f0.  \n 1982 - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Nor\u00f0urjemen, hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 2800 lata l\u00edv og 1500 onnur ver\u00f0a s\u00e6rd.  \n 2001 - Indiska tingi\u00f0 ver\u00f0ur fyri yvirgangsats\u00f3kn. 12 f\u00f3lk lata l\u00edv, har\u00edmillum yvirgangsmennirnir.  \n 2002 - Evropa Samveldi\u00f0 bo\u00f0ar fr\u00e1 at K\u00fdpros, Kekkia, Estland Ungarn, Letland, Litava, Malta, P\u00f3lland, Slovakia og Slovenia gerast limir fr\u00e1 1. mai 2004.   \n 2003 - Saddam Hussein ver\u00f0ur fanga\u00f0ur n\u00e6r heimi s\u00ednum \u00ed Tikrit \u00ed Irak.  \n 2006 - S\u00e1ttm\u00e1li Sameindu tj\u00f3\u00f0a um r\u00e6ttindi hj\u00e1 einstaklingum, i\u00f0 bera brek, samtyktur \u00ed ST\n 2011 - 7 f\u00f3lk, har\u00edmillum eitt 17 m\u00e1na\u00f0a gamalt sm\u00e1barn, lata l\u00edv \u00ed einum sj\u00e1lvmor\u00f0s\u00e1lopi \u00e1 ein j\u00f3lamarkna\u00f0 \u00ed Li\u00e9ge \u00ed Belgia.\n 2013 - Ein n\u00e6mingur ver\u00f0ur skotin til dey\u00f0a, t\u00e1 hon leitar eftir b\u00f3kav\u00f8r\u00f0inum, \u00e1 einum b\u00f3kasavni \u00e1 mi\u00f0n\u00e1msk\u00fala hennara \u00ed USA. Gerningsma\u00f0urin hev\u00f0i j\u00fast veri\u00f0 burturv\u00edstur \u00far debatttoymi sk\u00falans av b\u00f3kav\u00f8r\u00f0inum. Hann t\u00f3k s\u00edtt egna l\u00edv stutt aftan\u00e1 hendingina.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1797 - Heinrich Heine, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1856)\n1818 - Mary Todd Lincoln, amerikonsk forsetafr\u00fa (d. 1882)\n1925 - Dick Van Dyke, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n1929 - Christopher Plummer, kanadiskur sj\u00f3nleikari\n1945 - Herman Cain, amerikanskur politikari\n1957 - Steve Buscemi, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n1976 - S\u00f8ren Friis, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n1981 - Amy Lee, amerikonsk songkvinna (Evanescence)\n1989 - Taylor Swift, amerikonsk songkvinna\n\nAndl\u00e1t \n1784 - Samuel Johnson (f. 1709)\n1944 - Wassily Kandinsky, russiskur m\u00e1lari (f. 1866)\n\nDesember, 13."}
{"id": "2300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20august", "title": "2. august", "text": "2. august er dagur 214 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 215 um skot\u00e1r er). 151 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n Russiska skipi\u00f0 Olshana siglir \u00e1 Flesjarnar \u00e1 lei\u00f0 \u00fat av Kollafir\u00f0i. Skipi\u00f0 sakk morgunin eftir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1932 - Peter O'Toole, \u00edrskur-bretskur sj\u00f3nleikari (d. 2013)\n1939 - Wes Craven, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 2015)\n1942 - Isabel Allende, kilenskur rith\u00f8vundur.\n1950 - Jussi Adler-Olsen, danskur rith\u00f8vundur.\n\nAndl\u00e1t \n 1946 - J\u00f3annes Patursson\n\nAugust, 02."}
{"id": "2301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20august", "title": "3. august", "text": "3. august er dagur 215 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 216 um skot\u00e1r er). 150 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2007 - Russiski trolarin Olshana s\u00f8kkur \u00ed Tangafir\u00f0i eftir at hava siglt \u00e1 Flesjarnar kv\u00f8ldi\u00f0 fyri.\n 2014 - Valborg Heinesen vann silvur \u00e1 DM \u00ed 5000 metra renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17.30,22 min., sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1923 - Shenouda III (d. 2012)\n 1926 - Tony Bennett, amerikanskur sangari.\n 1940 - Martin Sheen, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1960 - Anna-Maria Ravnopolska-Dean, bulgarskur t\u00f3nleikari.\n 1963 - James Hetfield, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1979 - Evangeline Lilly, kanadisk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 2020 - John Hume, nor\u00f0ur\u00edrskur politikari (f. 1937).\n \n\nAugust, 03."}
{"id": "2302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20desember", "title": "1. desember", "text": "1. desember er dagur 335 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 336 um skot\u00e1r er). 30 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1867 - Kunoyar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1761 - Marie Tussaud (d. 1850)\n 1923 - Morris, belgiskur teknari (d. 2001)\n 1935 - Woody Allen, amerikanskur leikstjori og sjonleikari.\n 1940 - Richard Pryor, amerikanskur sjonleikari og uppistandari (d. 2005)\n 1945 - Bette Midler, amerikonsk songkvinna og sjonleikarinna.\n 1970 - Sarah Silverman, amerikonsk sjonleikarinna og uppistandari.\n\nAndl\u00e1t \n 1973 - David Ben-Gurion, israelskur politikari (f. 1886)\n 1987 - James Baldwin, amerikanskur rithovundur (f. 1924) \n\nDesember, 01."}
{"id": "2303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20desember", "title": "2. desember", "text": "2. desember er dagur 336 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 337 um skot\u00e1r er). 29 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1847 - Deacon White, amerikanskur hornab\u00f3ltsleikari (d. 1939)\n 1859 - Georges Seurat, franskur m\u00e1lari (d. 1891)\n 1923 - Maria Callas, griksk-amerikonsk operasongkvinna (d. 1977)\n 1925 - Julie Harris, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2013)\n 1939 - Harry Reid, amerikanskur politikari.\n 1968 - Lucy Liu, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1978 - Nelly Furtado, kanadisk songkvinna.\n 1981 - Britney Spears, amerikonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n1469 - Piero di Cosimo de\u2019 Medici, italskur einaveldisharri (f. 1416).\n1547 - Hern\u00e1n Cort\u00e9s, spanskur generalur og ranns\u00f3knarfari (f. 1485).\n1594 - Gerhard Mercator, flamskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, kortteknari og heimspekingur (f. 1512)\n1814 - Marquis de Sade, franskur heimspekingur (f. 1740).\n1859 - John Brown, amerikanskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (hongdur) (f. 1800).\n1982 - Marty Feldman, enskur sj\u00f3nleikari og skemtari (f. 1933).\n1985 - Philip Larkin, bretskt skald (f. 1922).\n2008 - Odetta, amerikonsk sangarinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikari. (f. 1930)\n2020 - Val\u00e9ry Giscard d'Estaing, franskur forseti (f. 1926)\n\nDesember, 02."}
{"id": "2304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20desember", "title": "3. desember", "text": "3. desember er dagur 337 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 338 um skot\u00e1r er). 28 dagar eru eftir av \u00e1rinum. 3. desember er alt\u00f3\u00f0a dagur fyri breka\u00f0.\n\nHendingar \n 1964 - Br\u00f8ndby IF var\u00f0 sett \u00e1 stovn\n 2011 - leingingin av flogbreytini \u00e1 V\u00e1ga Floghavn fr\u00e1 1.200 m til 1.799 m er li\u00f0ug.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1857 - Joseph Conrad, p\u00f3lsk-enskur rith\u00f8vundur (d. 1924)\n 1927 - Andy Williams, amerikanskur sangari (d. 2012)\n 1930 - Jean-Luc Godard, sveisisk-franskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 2022)\n 1948 - Ove Joensen (d. 1987)\n 1948 - Ozzy Osbourne, enskur t\u00f3nleikari.\n 1960 - Daryl Hannah, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1960 - Julianne Moore, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1981 - David Villa, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Amanda Seyfried, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 2005 - Sverre Magnus prinsur av Noregi\n\nAndl\u00e1t \n 1839 - Frederik VI, danskur kongur (f. 1768)\n 1894 - Robert Louis Stevenson, skotskur rith\u00f8vundur (f. 1850)\n 1919 - Pierre-Auguste Renoir, franskur m\u00e1lari (f. 1841)\n\nDesember, 03."}
{"id": "2305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20desember", "title": "4. desember", "text": "4. desember er dagur 338 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 339 um skot\u00e1r er). 27 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1948: Tann 4. desember rendi kinesiska fer\u00f0amannaskipi\u00f0 Kiangya \u00e1 eina minu \u00ed Huangpu \u00e1nni 50 sj\u00f3m\u00edl sunnan fyri Shanghai. Tali\u00f0 \u00e1 teimum sum l\u00f3tu l\u00edv er ikki neyvt, men hildi\u00f0 ver\u00f0ur at ta\u00f0 var millum 2750 og 4000. Millum 700 og 1000 yvirlivdu vanlukkuna.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1866 - Vasilij Kandinskij, russiskur m\u00e1lari (d. 1944)\n 1875 - Rainer Maria Rilke, eysturr\u00edkskt skald (d. 1926)\n 1892 - Francisco Franco, Caudillo av Spania (d. 1975)\n 1921 - Deanna Durbin, kanadisk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna (d. 2013)\n 1923 - Demmus Hentze, sakf\u00f8rari og politikari (d. 2016)\n 1949 - Jeff Bridges, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1964 - Sertab Erener, turkisk songkvinna.\n 1969 - Jay-Z, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1935 - Johan Halvorsen, norskt t\u00f3naskald og t\u00f3nleikari (f. 1864)\n 1975 - Hannah Arendt, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1906)\n 1976 - Benjamin Britten, enskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1913)\n 2015 - Robert Loggia, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1930) \n\nDesember, 04."}
{"id": "2306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20desember", "title": "5. desember", "text": "5. desember er dagur 339 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 340 um skot\u00e1r er). 26 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1782 - Martin Van Buren, amerikanskur forseti (d. 1862)\n 1890 - Fritz Lang, eysturr\u00edkskur-t\u00fdskur leikstj\u00f3ri (d. 1976)\n 1901 - Walt Disney (d. 1966)\n 1927 - Bhumibol Adulyadej, tailendskur kongur (d. 2016)\n 1965 - Niclas Johannesen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n 1971 - Karl-Theodor zu Guttenberg, t\u00fdskur politikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1791 - Wolfgang Amadeus Mozart, eysturr\u00edkskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1756)\n 1926 - Claude Monet, franskur m\u00e1lari (f. 1840)\n 2013 - Nelson Mandela, su\u00f0urafrikanskur forseti (f. 1918)\n\nDesember, 05."}
{"id": "2307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20desember", "title": "6. desember", "text": "6. desember er dagur 340 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 341 um skot\u00e1r er). 25 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast Niklasarmessa.\n\nHendingar \n1917 - Tann 6. desember stoyttu franska ammunisj\u00f3nsskipi\u00f0 Mont-Blanc og norska farmaskipi\u00f0 Imo saman \u00ed Halifax Havn. \u00cd fyrsta umfari eydna\u00f0ist teimum 40 monnunum umbor\u00f0 \u00e1 Mont-Blanc at sleppa av skipinum, men f\u00e1ar minuttir seinni sprongdist ammunisj\u00f3nsskipi\u00f0. Umlei\u00f0 2000 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv av spreingingini og um 9000 fingu ska\u00f0a.\n1917 - Finnland f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Russlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1874 - Andrias Christian Evensen (A.C. Evensen), f\u00f8royskur s\u00f3knarprestur (d. 1917)\n 1898 - Gunnar Myrdal (d. 1987)\n 1926 - Marie Takvam, norskur rith\u00f8vundur (d. 2008)\n 1938 - Niels Pauli Danielsen, f\u00f8royskur prestur og politikari.\n 1939 - Johan Martin Restorff, f\u00f8royskur hotelstj\u00f3ri (d. 2019)\n 1948 - Keke Rosberg\n 1979 - Tim Cahill, avstralskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1982 - Alberto Contador, spanskur s\u00fakklari.\n 1996 - Stefanie Scott, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1889 - Jefferson Davis, amerikanskur politikari (f. 1808)\n 1988 - Roy Orbison, amerikanskur sangari (f. 1936)\n 2021 - K\u00e5re Willoch, fyrrverandi norskur politikari og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1928)\n\nDesember, 06."}
{"id": "2308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20desember", "title": "7. desember", "text": "7. desember er dagur 341 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 342 um skot\u00e1r er). 24 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1787 - Delaware gerst fyrsti amerikanski statur, i\u00f0 skrivar undir st\u00fdrisskipanarl\u00f3gina hj\u00e1 USA.\n 1856 - Haldarsv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1941 - Skipi\u00f0 Sauternes, vanliga nevnt J\u00f3laskipi\u00f0, gongur burtur \u00ed Fugloyarfir\u00f0i.\n 1941 - Japansk flogf\u00f8r leypa uttan \u00e1varing \u00e1 amerikansku herflotast\u00f8\u00f0ina Pearl Harbor \u00e1 Hawaii \u00ed Kyrrahavinum. 2200 amerikanarar doyggja \u00ed \u00e1lopinum, sum er beinlei\u00f0is atvold til, at USA fer upp \u00ed Seinna Heimsbardaga.\n 1967 - Amerikanski sangarin Otis Redding sp\u00e6lir inn pl\u00e1tuna Dock Of The Bay, tr\u00edggjar dagar \u00e1\u00f0renn hann doyr \u00ed ein flogvanlukku.\n 1988 - Meira enn 25 000 f\u00f3lk doyggja, og ein h\u00e1lv milli\u00f3n ver\u00f0ur heimleys, t\u00e1 i\u00f0 ein jar\u00f0skj\u00e1lvti rakar Armenia. Skj\u00e1lvtin m\u00e1lar 6,9 \u00e1 Richterstiganum.\n 1995 - Roskilde Domkirke kemur upp \u00e1 listan hj\u00e1 UNESCO yvir mentanarskattirnar \u00ed heiminum.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n 2014 - P\u00e1l Joensen gerst nummar 4 til HM \u00e1 stuttgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:26.54. Hetta er n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met, og betran av hansara pers\u00f3nligu bestu t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 n\u00e6rum seks sekundum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1900 - Christian Matras, f\u00f8rouskur yrkjari og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1988).\n 1915 - Eli Wallach, amerikanskur sjonleikari (d. 2014).\n 1924 - Bent Fabricius Bjerre, danskur t\u00f3nleikari og t\u00f3naskjald\n 1928 - Noam Chomsky, amerikanskur heimspekingur.\n 1932 - Ellen Burstyn, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1949 - Tom Walts, amerikanskur rockt\u00f3nleikari\n 1980 - John Terry, enskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 2020 - Chuck Yeager, amerikanskur flogskipari (f. 1923)\n\nDesember, 07."}
{"id": "2309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20desember", "title": "8. desember", "text": "8. desember er dagur 342 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 343 um skot\u00e1r er). 23 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1877 - Royndarnummar av Dimmal\u00e6tting kemur \u00fat \n1907 - Gustav V gerst kongur av Sv\u00f8r\u00edki.\n1955 - Evropeiska flaggi\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdstlu.\n1974 - F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a avtekur kongsvaldi\u00f0 \u00ed Grikkalandi.\n1980 - John Lennon ver\u00f0ur skotin til bana uttanfyri b\u00fasta\u00f0 s\u00edn \u00ed New York City.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1542 - Maria Stuart Skotadrotning (d. 1587)\n 1831 - Bj\u00f8rnstjerne Bj\u00f8rnson, norskur rith\u00f8vundur (d. 1910)\n 1865 - Jean Sibelius, finskt t\u00f3naskald (d. 1957)\n 1886 - Diego Rivera, meksikanskur listam\u00e1lari (d. 1957)\n 1899 - Kjartan Mohr, f\u00f8royskur politikari (d. 1979)\n 1925 - Sammy Davis Jr., amerikanskur sangari, dansari, skemtari, og sj\u00f3nleikari (d. 1990).\n 1930 - Maximilian Schell, eystur\u00edksk-sveisiskur sj\u00f3nleikari (d. 2014)\n 1936 - David Carradine, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2009)\n 1941 - Geoff Hurst, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1943 - Jim Morrison, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 1971)\n 1953 - Kim Basinger, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1964 - Teri Hatcher, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1982 - Nicki Minaj, trinidadisk-amerikonsk songkvinna.\n 1994 - Raheem Sterling, enskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1907 - Oscar 2., svenskur kongur (f. 1829)\n 1978 - Golda Meir, \u00edsraelskur politikari (f. 1898)\n 1980 - John Lennon, enskur t\u00f3nleikari (f. 1940)\n 2016 - John Glenn, amerikanskur avstronaut og politikari (f. 1921)\n\nDesember, 08."}
{"id": "2310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20desember", "title": "9. desember", "text": "9. desember er dagur 343 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 344 um skot\u00e1r er). 22 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1821 - Tj\u00f3\u00f0veldiskr\u00edggi\u00f0 \u00ed Peru endar. \n1892 - Enska f\u00f3tb\u00f3lsfelagi\u00f0 Newcastle United ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n1922 - Gabriel Narutowicz ver\u00f0ur valdur fyrsti forseti P\u00f3llands.\n1941 - Seinni heimsbardagi: Kina, Kuba, Guatamala og Filipsoyggjar melda kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti T\u00fdsklandi og Japan.\n1946 - Nurnberg kr\u00edgsr\u00e6ttarhaldini byrja.\n1946 - Grunnl\u00f3g India ver\u00f0ur skriva\u00f0.\n1948 - Millumtj\u00f3\u00f0as\u00e1ttm\u00e1lin um fyribyrging av f\u00f3lkadr\u00e1pi ver\u00f0ur g\u00f3\u00f0tikin av Sameindu Tj\u00f3\u00f0um.\n1961 - Tanganyika (\u00ed dag Ruanda og Burundi) f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Bretlandi.\n1979 - Virusin Kopur (smallpox) ver\u00f0a sta\u00f0festur \u00fatdey\u00f0ur. Hetta er fyrstu, og einastu fer\u00f0, ta\u00f0 eydnast at \u00fatrudda ein menniskjavirus.\n2003 - Spreinging \u00ed Moskva er atvold til at 9 f\u00f3lk lata l\u00edv, og fleiri ver\u00f0a s\u00e6rd.\n2012 - Flogfar brotlendir \u00ed Meksiko. 7 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n2013 - Tokvanlukka \u00ed Indonesia er atvold til at 7 f\u00f3lk lata l\u00edv og 63 onnur ver\u00f0a s\u00e6rd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1916 - Kirk Douglas, amerikanskur sj\u00f3nleikari  (d. 2020).\n1920 - Carlo Azeglio Ciampi, italskur forseti (d. 2016)\n1929 - Bob Hawke, avstralskur politikari (d. 2019)\n1934 - Judi Dench, bretsk sj\u00f3nleikarinna.\n1941 - Beau Bridges, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri.\n1946 - Sonia Gandhi, italsk-indiskur politikari.\n1953 - John Malkovich, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1954 - Jean-Claude Juncker, luksemburgiskur politikari.\n1957 - Donny Osmond, amerikanskur sj\u00f3nleikari og dansari.\n1962 - Felicity Huffman, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1977 - Imogen Heap, bretsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n1641 - Antoon van Dyck, flamskur m\u00e1lari (f. 1599)\n2019 - Marie Fredriksson, svensk songkvinna (f. 1958)\n2020 - Paolo Rossi, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1956)\n\nDesember, 09."}
{"id": "2311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20desember", "title": "10. desember", "text": "10. desember er dagur 344 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 345 um skot\u00e1r er). 21 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin er altj\u00f3\u00f0a mannar\u00e6ttindadagur.\n\nHendingar \n 1799 - Frakland upptekur metraskipanina.\n 1817 - Mississippi gerst tj\u00fagundi statur USA.\n 1868 - Fyrstu fer\u00f0slulj\u00f3sini ver\u00f0a sett upp \u00ed London.\n 1901 - Fyrsta Nobelsvir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur veitt \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n 1932 - Tailand gerst l\u00fd\u00f0veldi.\n 1936 - Edward VIII kongur av Bretlandi sigur fr\u00e1 s\u00e6r tr\u00fanuna, fyri at kunna giftast Wallis Simpson.\n 1948 - Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingin ver\u00f0ur samtykt \u00ed ST, og hesin dagur er t\u00ed altj\u00f3\u00f0a mannar\u00e6ttindadagur.\n 1963 - Sansibar f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Bretlandi.\n 1965 - Grateful Dead hevur s\u00edna fyrstu t\u00f3nleikaframf\u00f8rslu.\n 1968 - St\u00f8rsta r\u00e1n \u00ed japanskri s\u00f8gu fer fram \u00ed Tokyo. R\u00e1ni\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 \"300 millj\u00f3na jen r\u00e1ni\u00f0\", og er enn \u00f3uppkl\u00e1ra\u00f0.\n 1983 - Demokrati ver\u00f0ur endurstovna\u00f0 \u00ed Argentina, t\u00e1 Ra\u00fal Alfons\u00edn gerst forseti.\n 1996 - N\u00fdggj grunnl\u00f3g Su\u00f0urafrika ver\u00f0ur almannakunngj\u00f8rd av Nelson Mandela forseta.\n 2002 - V\u00e1gatunnilin letur upp\n\n Mentan \n 1884 - Adventures of Huckleberry Finn hj\u00e1 Mark Twain ver\u00f0ur \u00fatgivin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1815 - Ada Lovelace (d. 1852)\n 1830 - Emily Dickinson, amerikanskur yrkjari (d. 1886)\n 1907 - Lucien Laurent, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2005)\n 1955 - Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, f\u00f8royskur politikari\n 1957 - Michael Clarke Duncan, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2012)\n 1960 - Kenneth Branagh, nor\u00f0\u00edrskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri\n 1985 - Raven-Symon\u00e9, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna.\n 1987 - Gonzalo Higua\u00edn, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1990 - P\u00e1l Joensen, f\u00f8royskur svimjari\n\nAndl\u00e1t \n 1896 - Alfred Nobel, svenskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og stovnari Nobelvir\u00f0isl\u00f8narinnar (f. 1833)\n 1967 - Otis Redding, amerikanskur sangari (f. 1941)\n 2005 - Richard Pryor, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (f. 1940) \n 2006 - Augusto Pinochet, forseti Tsile (f. 1915)\n 2020 - Barbara Windsor, bretsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1937)\n\nDesember, 10."}
{"id": "2312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20desember", "title": "11. desember", "text": "11. desember er dagur 345 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 346 um skot\u00e1r er). 20 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1816 - Indiana gerst n\u00edtj\u00e1ndi statur USA.\n1907 - Tingbygningarnir \u00ed N\u00fds\u00e6landi ver\u00f0a illa oy\u00f0ilagdir av eldsbruna.\n1934 - Bill Wilson, vi\u00f0stovnari av Alcoholics Anonymous, drekkur s\u00edn s\u00ed\u00f0sta drykk og fer \u00ed vi\u00f0ger\u00f0 fyri s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0.\n1937 - Italia tekur seg \u00far League of Nations.\n1941 - Seinni heimsbardagi: T\u00fdskland og Italia melda kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti USA, sum samstundis meldar kr\u00edggj aftur \u00ed m\u00f3ti somu londum.\n1941 - Seinni heimsbardagi: P\u00f3lland meldar kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Japan.\n1946 - UNICEF (The United Nations International Children's Emergency Fund) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n1962 - Arthur Lucas gerst s\u00ed\u00f0sti fangin, i\u00f0 ver\u00f0ur avr\u00e6tta\u00f0ur \u00ed Kanada.\n1964 - Che Guevara tosar \u00e1 fundi hj\u00e1 Sameindu Tj\u00f3\u00f0um \u00ed New York City.\n1972 - Apollo 17 gerst s\u00ed\u00f0sta r\u00famdarferjan \u00ed Apollo programminum, i\u00f0 lendir \u00e1 m\u00e1nanum.\n1990 - Lesandi og arbei\u00f0andi hefja m\u00f3tm\u00e6lir \u00ed Albania. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r at kommunisman seinni fellur \u00ed landinum.\n1994 - Ein bumba brestur umbor\u00f0 \u00e1 einum flogfari, i\u00f0 fer\u00f0ast \u00edmillum Manila til Tokyo. Ein letur l\u00edv \u00e1\u00f0renn flogskiparin trygt fekk lent flogfari\u00f0.\n1997 - Kyoto s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur av Sameindu Tj\u00f3\u00f0um.\n1998 - Eitt Thai Airways flogfar brotlendir t\u00e6tt vi\u00f0 flogv\u00f8llin Surat Thani \u00ed Tailandi. 101 lata l\u00edv.\n2007 - Tv\u00e6r bilbumbur bresta \u00ed Alger \u00ed Algeria. 41 lata l\u00edv, har\u00edmillum 17 starvsf\u00f3lk hj\u00e1 Sameindu Tj\u00f3\u00f0um. 170 onnur koma til ska\u00f0a.\n2012 - 125 f\u00f3lk lata l\u00edv, og upp \u00edm\u00f3ti 200 onnur taka ska\u00f0a \u00ed bumbu\u00e1lopi \u00ed S\u00fdria.\n2013 - D\u00e1vur Djurhuus vinnur f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan (25.000 kr. og l\u00edtla standmynd) fyri filmin Terminal. J\u00f3nfinn Stenberg vinnur \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina (15.000 kr.) fyri filmin Munch.\n2014 - Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum vinnur f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan, og harafturat vinnur hann  \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina fyri filmin Skuld.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n 2011 - Gu\u00f0run Mortensen vinnur gull \u00ed 50 m fr\u00ed vid NJM \u00ed svimjing \u00ed \u00cdslandi. Hetta er einasta gulli\u00f0 F\u00f8royar vinnu vi\u00f0 NJM. Hon vinnur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.04, sum er n\u00fdtt f\u00f8royskt met fyri vaksin og juniorar, hon \u00e1tti sj\u00e1lv gamla meti\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1908 - Manoel de Oliveira, portugisiskur leikstj\u00f3ri (d. 2015)\n 1908 - H\u00e1kun Djurhuus, l\u00f8gma\u00f0ur F\u00f8roya fr\u00e1 1963 - 1967 (d. 1987)\n 1911 - Naguib Mahfouz, egyptiskur rith\u00f8vundur (d. 2006)\n 1918 - Aleksandr Solzhenitsyn, russiskur rith\u00f8vundur (d. 2008)\n 1935 - Pranab Mukherjee, indiskur forseti (d. 2020).\n 1943 - John Kerry, amerikanskur politikari.\n 1958 - Nikki Sixx, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1969 - Viswanathan Anand, indiskur skakmeistari.\n\nAndl\u00e1t \n 2012 - Ravi Shankar, indiskur t\u00f3nleikari (f. 1920). \n\nDesember, 11."}
{"id": "2313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20desember", "title": "12. desember", "text": "12. desember er dagur 346 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 347 um skot\u00e1r er). 19 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n  252 - Eqimachus ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum \u00ed Aleksandriu, t\u00e1 i\u00f0 Decius keisari r\u00e1ddi.\n  1897 - Belo Horizonte, fyrsti planlagdi st\u00f3rb\u00fdur \u00ed Brasil, ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n  1911 - Delhi tekur yvir fr\u00e1 Calcutta sum h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur India.\n  1918 - Estlenska flaggi\u00f0 ver\u00f0ur vundi\u00f0 \u00ed stong fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Tallin. \n  1932 - \u00cd sambandi vi\u00f0 umbygging ver\u00f0ur Haldarsv\u00edkar kirkja endurv\u00edgd.\n  1941 - Seinni heimsbardagi: Bretland meldar kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Bulgaria. Ungarn og Romenia melda kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti USA, og India meldar kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Japan.\n  1941 - Adolf Hitler bo\u00f0ar fr\u00e1 \u00fatr\u00fdming av j\u00f8dum \u00e1 fundi \u00ed Berlin.\n  1963 - Kenja f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Bretlandi.\n  1964 - Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Jomo Kenyatta gerst fyrsti forseti Kenja.\n  1979 - \u00cdmillum 300-600 f\u00f3lk lata l\u00edv t\u00e1 ein jar\u00f0skj\u00e1lvti rakar Kolumbia og Ekvador.\n  1985 - Eitt flogfar brotlendir stutt aftan\u00e1 fr\u00e1fer\u00f0 \u00ed N\u00fdfundlandi. \u00d8ll 256 umbor\u00f0 lata l\u00edv, har\u00edmillum v\u00f3ru 236 floghermenn \u00far amerikanska herinum.\n  1991 - Russland f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Sovjetsamveldinum.\n2007 - \u00d3lavur \u00ed Beiti setur V\u00e1gaportalin \u00e1 stovn.\n2012 - Nor\u00f0urkorea eydnast at senda upp s\u00edn fyrsta fylgisvein (satelitt).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1863 - Edvard Munch, norskur listm\u00e1lari  (d. 1944)\n 1915 - Frank Sinatra, amerikanskur sangari (d. 1998)\n 1940 - Dionne Warwick, amerikonsk sangarinna \n 1949 - Bill Nighy, enskur sj\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t \n 2007 - Ike Turner, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1931)\n 2020 - Charley Pride, amerikanskur countrysangari (f. 1934)\n\nDesember, 12."}
{"id": "2314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20mai", "title": "20. mai", "text": "20. mai er dagur 140 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 141 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 225 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1570 - Fyrsta n\u00fat\u00ed\u00f0ar atlasi\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0.\n 1802 - Napoleon Bonaparte avtekur l\u00f3gina fr\u00e1 1794, sum bannar tr\u00e6lahald, og gevur uppaftur heimild til tr\u00e6lahald \u00ed fronsku hj\u00e1londunum.\n 1873 - Levi Strauss f\u00e6r patent upp\u00e1 kovboybuksur vi\u00f0 koparnittum.\n 1883 - Gosfjalli\u00f0 Krakatau \u00ed Indonesia byrjar at goysa og endin er, at gosfjalli\u00f0 spreingist 3 m\u00e1na\u00f0ir seinni.\n 1902 - Kuba ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1927 - Charles Lindbergh fer \u00far New York \u00e1 fyrstu solofl\u00fagvingina yvir Atlantshavi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0.\n 1932 - Amelia Earhart (myndin) fer, sum fyrsta kvinna, \u00far N\u00fdfundlandi \u00e1 fyrstu solofl\u00fagvingina yvir Atlantshavi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0.\n 1940 - Fyrstu j\u00f8darnir koma \u00ed n\u00fdggju t\u00fdningarleguna Auschwitz \u00ed P\u00f3llandi, sum er hersett av T\u00fdsklandi s\u00ed\u00f0an september 1939.\n 2002 - Eysturtimor ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 2018 - Beinir Bergsson vinnur fyrstu EBBU vir\u00f0isl\u00f8nina fyri yrkingasavn s\u00edtt L\u00edtli drongurin og beinagrindin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1808 - John Stuart Mill, enskur heimspekingur (d. 1873)\n 1882 - Sigrid Undset, norskur rith\u00f8vundur (d. 1949)\n 1908 - James Stewart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1997)\n 1944 - Joe Cocker, bretskur sangari (d. 2014)\n 1946 - Cher, amerikonsk songkvinna.\n 1954 - David Paterson, amerikanskur politikari.\n 1981 - Iker Casillas, spanskur fotb\u00f3ltsleikari.\n 1982 - Petr Cech, kekkiskur fotb\u00f3ltsleikari.\n 1985 - Chris Froome, bretskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1506 - Kristoffur Kolumbus, italskur ranns\u00f3knarfari (f. 1451).\n 1896 - Clara Schumann, t\u00fdsk t\u00f3nleikakvinna, klaverleikari og t\u00f3naskald (f. 1819).\n 2012 - Robin Gibb, bretskur sangari (f. 1949)\n 2013 - Ray Manzarek, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1939)\n 2019 - Niki Lauda, eysturr\u00edkskur rasarakoyrari (f. 1949)\n\nMai, 20."}
{"id": "2315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20mai", "title": "21. mai", "text": "21. mai er dagur 141 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 142 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 224 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1471 - Albrecht Durer, t\u00fdskur m\u00e1lari (d. 1528)\n1527 - Filip 2., spanskur kongur (d. 1598)\n1921 - Andrei Sakharov (d. 1989)\n1930 - Malcolm Fraser, avstralskur politikari (d. 2015)\n1952 - Mr. T, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1966 - Lisa Edelstein, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1980 - Gotye, belgisk-avstralskur sangari.\n1985 - Mark Cavendish, s\u00fakklari.\n1985 - Alexander Dale Oen, norskur svimjari (d. 2012)\n\nAndl\u00e1t \n1471 - Henrik 6., enskur kongur (f. 1421)\n1991 - Rajiv Gandhi, indiskur politikari (f. 1946)\n2000 - Barbara Cartland, enskur rith\u00f8vundur (f. 1901)\n2000 - John Gielgud, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1904)\n\nMai, 21."}
{"id": "2316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20mai", "title": "19. mai", "text": "19. mai er dagur 139 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 140 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 226 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1536 - Anne Boleyn, onnur kona Henry VII av Onglandi, ver\u00f0ur h\u00e1lsh\u00f8gd fyri \u00f3tr\u00faskap, svik og bl\u00f3\u00f0skemd.\n 1568 - Elisabeth I, ensk drotning, gevur bo\u00f0 um at handtaka Mariu Stuart, Skotadrotning. \n 1962 - John F. Kennedy heldur f\u00f8\u00f0ingardag \u00ed New York City. H\u00e6ddarpunkti\u00f0 \u00e1 kv\u00f8ldinum ver\u00f0ur, t\u00e1 sexs\u00fdmboli\u00f0 Marilyn Monroe fer \u00e1 pallin og syngur \"Happy Birthday mr. President\" vi\u00f0 eggjandi r\u00f8dd.\n 1991 - Kroatia heldur f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u vi\u00f0v\u00edkjandi tj\u00f3\u00f0veldi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1881 - Mustafa Kemal Atat\u00fcrk, turkiskur forseti (d. 1938).\n1890 - Ho Chi Minh, vjetnamesiskur politikari (d. 1969).\n1925 - Malcolm X, amerikanskur str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur fyri borgarar\u00e6ttindum (d. 1965).\n1925 - Pol Pot, kambodjanskur einar\u00e6\u00f0isharri (d. 1998).\n1941 - Nora Ephron, amerikanskur leikstj\u00f3ri og skrivari (d. 2012).\n1979 - Diego Forlan, urugvaiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1979 - Andrea Pirlo, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1992 - Sam Smith, enskur sangari.\n 1995 - Yahya Hassan, danskur yrkjari (d. 2020).\n\nAndl\u00e1t \n1898 - William Ewart Gladstone, bretskur politikari (f. 1809)\n1994 - Jacqueline Kennedy Onassis, amerikonsk forsetafr\u00fa (f. 1929)\n1997 - Robert Joensen, f\u00f8royskur f\u00f3lkal\u00edvsfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1912)\n2011 - Garret FitzGerald, \u00edrskur politikari (f. 1926)\n\nMai, 19."}
{"id": "2317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20mai", "title": "22. mai", "text": "22. mai er dagur 142 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 143 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 223 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1942 - Seinni heimsbardagi: Meksiko fer upp\u00ed kr\u00edggi\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u teirra sameindu.\n 1960 - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti, i\u00f0 m\u00e1tar 9.5 \u00e1 rikterskalanum, rakar Kili. Hetta er st\u00f8rsti jar\u00f0skj\u00e1lvti, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er m\u00e1ldur.\n 1980 - Namco \u00fatgevur teldusp\u00e6li\u00f0 Pac-Man.\n 1992 - Bosnia og Hersegovina, Kroatia og Slovenia gerast limir \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0um.\n 2012 - Tokyo Skytree \u00ed Tokyo opnar fyri almenninginum. Hetta er h\u00e6gsta torn \u00ed heiminum (634 m).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1813 - Richard Wagner, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1883)\n 1859 - Arthur Conan Doyle, skotskur rith\u00f8vundur (d. 1930)\n 1907 - Herge (d. 1983)\n 1907 - Laurence Olivier, enskur sj\u00f3nleikari (d. 1989)\n 1924 - Charles Aznavour, armenskur-franskur sangari (d. 2018).\n 1932 - Tavo Burat, italskur politikari og bla\u00f0madur (d. 2009)\n 1946 - George Best, nor\u00f0ur\u00edrskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2005)\n 1970 - Naomi Campbell, ensk modell.\n 1978 - Katie Price, ensk modell.\n 1987 - Novak Djokovic, serbiskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 337 - Konstantin I, r\u00f3mverskur keisari\n 1885 - Victor Hugo, franskur rith\u00f8vundur (f. 1802)\n 1967 - Langston Hughes, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1902)\n\nMai, 22."}
{"id": "2318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20mai", "title": "23. mai", "text": "23. mai er dagur 143 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 144 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 222 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1949 - Samveldisl\u00fd\u00f0veldi\u00f0 T\u00fdskland (Vesturt\u00fdskland) ver\u00f0ur stovna\u00f0. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin ver\u00f0ur Bonn. \n 2006 - Gosfjalli\u00f0 Mount Cleveland \u00ed Alaska byrjar at goysa.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1707 - Carolus Linnaeus (d. 1778)\n 1848 - Otto Lilienthal, t\u00fdskur flogskipari og verkfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1896)\n 1875 - Alfred P. Sloan, amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (d. 1966)\n 1887 - Thoralf Skolem, norskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1963)\n 1891 - P\u00e4r Lagerkvist, svenskur rith\u00f8vundur og skald (d. 1974)\n 1928 - Rosemary Clooney, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna (d. 2002)\n 1933 - Joan Collins, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1940 - Lone Dybkj\u00e6r, danskur kvinnuligur politikari (d. 2020)\n 1950 - Martin McGuinness, nor\u00f0ur\u00edrskur politikari (d. 2017)\n 1951 - Anatoly Karpov, russiskur talvmeistari.\n 1951 - Antonis Samaras, grikskur politikari.\n 1958 - Drew Carey, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1971 - George Osborne, enskur politikari.\n 1991 - Lena Meyer-Landrut, t\u00fdsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1906 - Henrik Ibsen, norskur rith\u00f8vundur (f. 1828)\n 1937 - John D. Rockefeller, amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (f. 1839)\n 1992 - Giovanni Falcone, italskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og d\u00f3mari (f. 1939)\n 2017 - Roger Moore, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1927)\n\nMai, 23."}
{"id": "2319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20mai", "title": "24. mai", "text": "24. mai er dagur 144 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 145 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 221 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1607 - 100 enskir tilflytarir koma til Jamestown, fyrsta enska ni\u00f0ursetulandi\u00f0 \u00ed Amerika.\n 1927 - Bla\u00f0i\u00f0 F\u00f8roya Social Demokrat kemur \u00fat fyrstu fer\u00f0 - sum m\u00e1lgagn Javna\u00f0arfloksins. Bla\u00f0i\u00f0 skiftir seinni navn til Sosialurin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1639 - Olof Bromelius, svenskur plantufr\u00f8\u00f0ingur og l\u00e6kni (d. 1705)\n 1686 - Daniel Gabriel Fahrenheit, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og verkfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1736)\n 1803 - Alexander von Nordmann, finskur l\u00edvsfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1866)\n 1819 - Viktoria, ensk drotning (d. 1901)\n 1823 - Peter Alberg Holm, f\u00f8royskur prestur \u00ed Danmark (d. 1892)\n 1941 - Bob Dylan, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1949 - Jim Broadbent, bretskur sjonleikari.\n 1960 - Kristin Scott Thomas, bretsk sjonleikarinna.\n 1966 - Eric Cantona, franskur fotboltsleikari.\n 1973 - Jill Johnson, svensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n1972 - Asta Nielsen, donsk stumfilmssj\u00f3nleikarinna (f. 1881)\n1974 - Duke Ellington, amerikanskur klaverleikari og t\u00f3naskald (f. 1899)\n1995 - Harold Wilson, bretskur politikari (f. 1916)\n2010 - Anneliese Rothenberger, t\u00fdsk operasangarinna (f. 1924)\n\nMai, 24."}
{"id": "2320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20mai", "title": "25. mai", "text": "25. mai er dagur 145 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 146 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 220 dagar eftur av \u00e1rinum. Hesin dagurin ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum fyrsti summardagur.\n\nHendingar \n1984 -  F\u00f8roya Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 (FUR) ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n2014 - Arne Vatnhamar kom sum fyrsti f\u00f8royingurin nakrant\u00ed\u00f0 upp \u00e1 Mount Everest.\n2014 - F\u00f8royar U20 hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum vann finaluna \u00ed European IHF Trophy hondb\u00f3ltskappingini \u00ed Andorra. F\u00f8royar vunnu 34-25 m\u00f3ti Georgia.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1803 - Ralph Waldo Emerson, amerikanskur heimspekingur og rith\u00f8vundur (d. 1882)\n 1933 - J\u00f3gvan Sundstein, f\u00f8royskur politikari, fyrrverandi l\u00f8gma\u00f0ur \n 1939 - Dixie Carter, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2010)\n 1939 - Ian McKellen, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1944 - Frank Oz, ensk-amerikanskur sjonleikari, raddaleikari og leikstjori.\n 1958 - Paul Weller, enskur sangari.\n 1963 - Mike Myers, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1972 - Octavia Spencer, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1976 - Cillian Murphy, \u00edrskur sj\u00f3nleikari.\n 1976 - Geraint Thomas, valisiskur s\u00fakklari.\n\nAndl\u00e1t \n 1958 - Steinn Steinarr, \u00edslendskur yrkjari (f. 1908)\n 2014 - Wojciech Jaruzelski, p\u00f3lskur forseti (f. 1923)\n\nMai, 25."}
{"id": "2321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20mai", "title": "26. mai", "text": "26. mai er dagur 146 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 147 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 219 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1926 - Glyvra kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n1929 - Gj\u00e1ar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1867 - Maria av Teck, bretsk drotning (d. 1953)\n1907 - John Wayne, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1979)\n1926 - Miles Davis, amerikanskur jazzt\u00f3nleikari (d. 1991)\n1931 - Sven Delblanc, svenskur rith\u00f8vundur (d. 1992)\n1949 - Jeremy Corbyn, enskur politikari.\n1964 - Lenny Kravitz, amerikanskur sangari.\n1966 - Helena Bonham Carter, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n1968 - Fridrikur, danskur kr\u00fanprinsur.\n1968 - Siri\u00f0 Stenberg, f\u00f8royskur politikari.\n1991 - Amber Bondin, songkvinna av Malta.\n\nAndl\u00e1t \n 1958 - Ruth Smith, f\u00f8roysk listakona (f. 1913)\n\nMai, 26."}
{"id": "2322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20mai", "title": "27. mai", "text": "27. mai er dagur 147 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 148 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 218 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n\n  2018 - Magnus Tausen ver\u00f0ur endurvaldur forma\u00f0ur Flogb\u00f3ltsamband F\u00f8roya (FBF).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1911 - Vincent Price, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1993)\n1922 - Christopher Lee, bretskur sj\u00f3nleikari (d. 2015)\n1923 - Henry Kissinger, t\u00fdskur-amerikanskur politikari.\n1943 - Cilla Black, bretsk songkvinna (d. 2015)\n1967 - Paul Gascoigne, bretskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1971 - Paul Bettany, bretskur sj\u00f3nleikari.\n1981 - Johan Elmander, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1988 - Birkir Bjarnason, \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1964 - Jawaharlal Nehru, indiskur politikari (f. 1889)\n\nKeldur \n\nMai, 27."}
{"id": "2323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20mai", "title": "28. mai", "text": "28. mai er dagur 148 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 149 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 217 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1830 - Amerikanski forseti Andrew Jackson undirskrivar l\u00f3gina um flyting av nor\u00f0uramerikansku upprunaf\u00f3lkunum (Indian Removal Act).\n2014 - Andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi vi\u00f0 flokksformonnunum H\u00f8gna Hoydal \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi, Aksel V. Johannesen \u00far Javna\u00f0aflokkinum, K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum og Poul Michelsen \u00far Frams\u00f3kn, l\u00f8gdu fram mis\u00e1lit \u00e1 J\u00f8rgen Niclasen \u00far F\u00f3lkaflokkinum, sum var f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. Mis\u00e1liti\u00f0 kom eftir at ta\u00f0 sonevnda Tollm\u00e1li\u00f0 \u00ed longri t\u00ed\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 n\u00f3gv frammi \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum. Fj\u00f8lmi\u00f0lar settu lj\u00f3s \u00e1, hvat i\u00f0 var fari\u00f0 fram fyri meira enn 20 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 J\u00f8rgen Niclasen var stj\u00f3ri \u00ed familjufyrit\u00f8kuni P/F N. NIclasen \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og seldi \u00f3tolla\u00f0a v\u00f8ru. Mis\u00e1li\u00f0 fall vi\u00f0 16 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 17 \u00edm\u00f3ti. Tr\u00edggir samgongulimir atkv\u00f8ddu t\u00f3 fyri uppskotinum, teir v\u00f3ru sambandsmenninir Reimund Langgaard og Helgi Abrahamsen og forma\u00f0ur Mi\u00f0floksins Jenis av Rana.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1853 - Carl Larsson, svenskur listam\u00e1lari (d. 1919)\n 1908 - Ian Fleming, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1964)\n 1912 - Patrick White, avstralskur rith\u00f8vundur (d. 1990)\n 1939 - Maeve Binchy, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 2012)\n 1944 - Rudy Giuliani, amerikanskur politikari, fyrrverandi borgarstj\u00f3ri i New York.\n 1944 - Gladys Knight, amerikonsk songkvinna.\n 1945 - John Fogerty\n 1968 - Kylie Minogue, avstralsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n 1971 - Marco Rubio, amerikanskur politikari.\n 1985 - Colbie Caillat, amerikonsk songkvinna.\n 1985 - Carey Mulligan, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n 1999 - Cameron Boyce, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2019)\n\nAndl\u00e1t \n 1972 - Edvard VIII, bretskur kongur (f. 1894)\n 1976 - Steffan Danielsen \u00ed T\u00f3rshavn (f. 1922)\n 2010 - Gary Coleman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1968)\n 2014 - Maya Angelou, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1928)\n 2018 - Ola Ullsten, svenskur politikari (f. 1931)\n\nMai, 28."}
{"id": "2324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20mai", "title": "29. mai", "text": "29. mai er dagur 149 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 150 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 216 dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1985 - Heysel vanlukkan \u00ed Br\u00fassel kravdi 39 mannal\u00edv. Vanlukkan hendi \u00e1 Heysel f\u00f3tb\u00f3lsstadion beint \u00e1\u00f0renn UEFA Cup finaluni millum Juventus F.C. og Liverpool F.C. Tey i\u00f0 doy\u00f0u v\u00f3ru vi\u00f0haldsf\u00f3lk hj\u00e1 Juventus.\n 2008 - Telefyrit\u00f8kan Kall skiftir navn til Vodafone.\n 2014 - F\u00f8royska Wikipedia n\u00e1ddi upp \u00e1 10.000 greinar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1903 - Bob Hope, ensk-amerikanskur sj\u00f3nleikari og grinisti (d. 2003).\n 1914 - Tenzing Norgay, nepalskur fjallaklintrari (d. 1986).\n 1917 - John F. Kennedy, forseti USA (d. 1963).\n 1949 - Francis Rossi, enskur t\u00f3nleikari.\n 1958 - Annette Bening, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1959 - Rupert Everett, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1975 - Melanie Brown, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1994 - Erich Honecker, eysturt\u00fdskur politikari (f. 1912)\n 2010 - Dennis Hopper, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1936)\n\nMai, 29."}
{"id": "2325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20mai", "title": "30. mai", "text": "30. mai er dagur 150 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 151 um skot\u00e1r). Ta\u00f0 eru 215 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2004 - Fyrsta greinin ver\u00f0ur skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8roysku Wikipedia.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1814 - Mikhail Bakunin, russiskur kollveltingarma\u00f0ur (d. 1876).\n 1846 - Peter Carl Faberg\u00e9, russiskur gull- og sm\u00fakkusmi\u00f0ur (d. 1920)\n 1857 - Rasmus Christoffer Effers\u00f8e (d. 1916)\n 1908 - Mel Blanc, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1989)\n 1909 - Benny Goodman, amerikanskur t\u00f3nleikari, sangskrivari og dirigentur (d. 1986)\n 1934 - Alexei Leonov, russiskur r\u00famdarma\u00f0ur\n 1956 - David Sassoli, italskur politikari, sitandi tingforma\u00f0ur \u00ed Evropatinginum (d. 2022)\n 1963 - Helen Sharman, bretsk r\u00famdarkvinna.\n 1971 - Idina Menzel, amerikonsk songkvinna.\n 1975 - CeeLo Green, amerikanskur sangari.\n 1980 - Steven Gerrard, bretskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1640 - Peter Paul Rubens, flamsk-t\u00fdskur m\u00e1lari (f. 1577)\n 1778 - Voltaire, franskur heimspekingur (f. 1694)\n 1960 - Boris Pasternak, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1890)\n 1992 - Karl Carstens, t\u00fdskur forseti (f. 1914)\n\nMai, 30."}
{"id": "2326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20mai", "title": "31. mai", "text": "31. mai er dagur 151 \u00ed \u00e1rinum \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 152 um leyp\u00e1r). Ta\u00f0 eru 214 dagar eftur av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1795 - Illa gitni kollveltingard\u00f3mst\u00f3lurin (franskt: tribunal r\u00e9volutionnaire) hj\u00e1 r\u00e6\u00f0slust\u00fdrinum \u00ed Fraklandi ver\u00f0ur ni\u00f0urlagdur. \n 1935 - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed bretska hj\u00e1landinum Balochistan, sum \u00ed dag er ein partur av Pakistan, krevjar n\u00f3gv mannal\u00edv. Millum 30.000 og 60.000 f\u00f3lk missa l\u00edvi\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1819 - Walt Whitman, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1892)\n 1883 - Lauri Kristian Relander, finskur forseti (d. 1942)\n 1930 - Clint Eastwood, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstjori.\n 1943 - Sharon Gless, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1965 - Brooke Shields, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1976 - Colin Farrell, \u00edrskur sj\u00f3nleikari.\n 1989 - Marco Reus, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1809 - Joseph Haydn, eysturr\u00edkskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1732)\n 1944 - Mads Andreas Jacobsen (f. 1891)\n 2010 - Louise Bourgeois (f. 1911)\n 2020 - Christo, bulgarskur/amerikanskur listama\u00f0ur (f. 1935)\n\nMai, 31."}
{"id": "2327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20august", "title": "4. august", "text": "4. august er dagur 216 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 217 um skot\u00e1r er). 149 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n\n 1782 - Wolfgang Amadeus Mozart giftist Constanze Weber\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1859 - Knut Hamsun, norskur rith\u00f8vundur (d. 1952)\n 1901 - Louis Armstrong, amerikanskur jazzt\u00f3nleikari og sangari (d. 1971)\n 1942 - Vilhelm Johannesen fyrrverandi l\u00f8gtingslimur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur (d. 2022).\n 1961 - Barack Obama, fyrrverandi forseti USA\n 1965 - Fredrik Reinfeldt, svenskur politikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1875 - H.C. Andersen, danskur rith\u00f8vundur (f. 1805)\n 1962 - Marilyn Monroe, amerikansk sj\u00f3nleikarinna (f. 1926)\n 2009 - Svend Auken, danskur politikari (f. 1943)\n \n\nAugust, 04."}
{"id": "2328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20august", "title": "5. august", "text": "5. august er dagur 217 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 218 um skot\u00e1r er). 148 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2013 - Livar Nysted \u00far Hvannasundi kom \u00e1 m\u00e1l \u00e1 oynni Mauritius eftir at hava r\u00f3\u00f0 saman vi\u00f0 tveimum \u00f8\u00f0rum tv\u00f8rtur um Indiska Havi\u00f0 \u00far Avstraliu, ein tein \u00e1 umlei\u00f0 6.500 km. Teir sett n\u00fdtt heimsmet vi\u00f0 at r\u00f3gva teinin \u00e1 57 dagar, 15 t\u00edmar og 49 minuttir. Teir v\u00f3ru eisini fyrsta manning vi\u00f0 3 pers\u00f3num nakrant\u00ed\u00f0, sum h\u00f8vdu r\u00f3\u00f0 henda teinin. Hinir b\u00e1\u00f0ir v\u00f3ru libanesin, Maxime Chaya og bretin Stuart Kershaw.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1813 - Ivar Aasen, norskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1896)\n 1850 - Guy de Maupassant, franskur rith\u00f8vundur (d. 1893)\n 1930 - Neil Armstrong, fyrsti ma\u00f0ur \u00e1 m\u00e1nanum (d. 2012)\n 1946 - Loni Anderson, amerikansk sj\u00f3nleikarinna.\n 1985 - Salomon Kalou, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1063 - Gruffydd ap Llywelyn, walisiskur kongur (f. um 1010)\n 2000 - Alec Guinness, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1914)\n 2019 - Toni Morrison, amerikanskur h\u00f8vundur (f. 1931). Hon fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1993.\n\nAugust, 05."}
{"id": "2329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20november", "title": "30. november", "text": "30. november er dagur 334 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 335 um skot\u00e1r er). 31 eru dagar eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini andrasarmessa, sum er minningardagur fyri l\u00e6rusveinin Andrias \u00ed N\u00fdggja Testamenti.\n\nHendingar \n 1847 - Funnings kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 1911 - H\u00f8vu\u00f0sjarnbreytarst\u00f8\u00f0in \u00ed Keypmannahavn ver\u00f0ur vigd.\n 1939 - Russiskar herdeildir leypa \u00e1 Helsingfors og a\u00f0rar b\u00fdir \u00ed Finnlandi og byrja finsk-sovjetska Vetrakr\u00edggi\u00f0.\n 1966 - Oyggin Barbados f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri eftir meira enn 300 \u00e1r undir bretskum yvirr\u00e6\u00f0i.\n 1967 - Jemen gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 1982 - Michael Jackson \u00fatgevur fl\u00f8guna Thriller. Hon gerst best seljandi t\u00f3nleikafl\u00f8ga nakrant\u00ed\u00f0.\n 1988 - Palestinska lei\u00f0aranum Yasser Arafat ver\u00f0ur s\u00fdtt innfaraloyvi til USA, har hann \u00e6tla\u00f0i at taka or\u00f0i\u00f0 \u00e1 ST-a\u00f0alfundinum.\n 1993 - Fossbankin letur aftur.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n 2013 - F\u00f8royar vann sm\u00e1landakapping \u00ed talvi, sum var\u00f0 hildin \u00ed Monako. Hetta hendi dagin fyri seinasta umfar\u00f0 var leikt, eftir 4-0 sigri m\u00f3ti San Marino. F\u00f8royar hev\u00f0i t\u00e1 16 stig og Andorra hev\u00f0i 12 stig. Seinasta umfar\u00f0 skuldi sp\u00e6last 1. desember millum F\u00f8royar og Andorra.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1835 - Mark Twain, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1910)\n 1874 - Winston Churchill, bretskur politikari (d. 1965)\n 1889 - Edward Mitens (fyrr Mortensen), f\u00f8royskur politikari, l\u00f8gtingslimur og l\u00f8gtingsforma\u00f0ur. (d. 1973)\n 1948 - Michael Hardinger, dansk-svenskur t\u00f3nleikari\n 1955 - Billy Idol, enskur sangari\n 1965 - Ben Stiller, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1978 - Clay Aiken, amerikanskur sangari\n 1985 - Kaley Cuoco, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1990 - Magnus Carlsen, norskur skakmeistari.\n\nAndl\u00e1t \n 1900 - Oscar Wilde, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1854)\n 2007 - Evel Knievel, amerikanskur motors\u00faklukoyrari og stuntma\u00f0ur (f. 1938)\n 2013 - Paul Walker, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1973)\n 2018 - George H. W. Bush, amerikanskur forseti (f. 1924)\n\nNovember, 30."}
{"id": "2330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20november", "title": "29. november", "text": "29. november er dagur 333 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 334 um skot\u00e1r er). 32 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2013: F\u00f8royska talvlandsli\u00f0i\u00f0 vinnur tveir dystir \u00ed sm\u00e1landakapping \u00e1 Malta, teir vinna b\u00e1\u00f0ir dystirnir 4-0 m\u00f3ti Guernsey og Malta. F\u00f8roysku telvarnir: Helgi Dam Ziska, John Arni Nilssen, Olaf Berg og R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen.\n 2013: \u00cd minsta lagi \u00e1tta f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv t\u00e1 ein l\u00f8greglutyrla \u00ed Glasgow \u00ed Skotlandi datt ni\u00f0ur \u00e1 \u00f8lstovuna The Clutha, har umlei\u00f0 120 f\u00f3lk v\u00f3ru inni. Taki\u00f0 rapa\u00f0i omanyvir fleiri av f\u00f3lkunum, og 32 av teimum fingu ska\u00f0a, harav fingu 14 sera \u00e1lvarsaman ska\u00f0a.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1797 - Gaetano Donizetti, italskt t\u00f3naskald (d. 1848).\n 1832 - Louisa May Alcott, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1888).\n 1898 - C. S. Lewis, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1963).\n 1900 - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1938).\n 1926 - Beji Caid Essebsi, tunesiskur forseti (d. 2019).\n 1932 - Jacques Chirac, franskur forseti (d. 2019).\n 1947 - Petra Kelly, t\u00fdskur politikari (d. 1992).\n 1949 - Garry Shandling, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2016).\n 1957 - Janet Napolitano, amerikanskur politikari.\n 1959 - Rahm Emanuel, amerikanskur politikari.\n 1964 - Don Cheadle, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1973 - Ryan Giggs, valisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1976 - Chadwick Boseman, amerikanskur sjonleikari (d. 2020).\n\nAndl\u00e1t \n 1780 - Maria Theresia, erkihertuginna av Eysturr\u00edki og t\u00fdsk-r\u00f3mversk keisarinna (f. 1717)\n 1853 - Jens Christian Djurhuus, f\u00f8royskt skald (f. 1773).\n 1924 - Giacomo Puccini, italskt t\u00f3naskald (f. 1858).\n 1981 - Natalie Wood, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1938).\n 1986 - Cary Grant, bretsk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1904).\n 1997 - Malla Samuelsen, f\u00f8royskur politikari (f. 1909).\n 2001 - George Harrison, enskur t\u00f3nleikari (f. 1943).\n 2008 - J\u00f8rn Utzon, danskur arkitektur (f. 1918).\n 2019 - Yasuhiro Nakasone, japanskur politikari (f. 1918).\n 2020 - Papa Bouba Diop, senegalskur fotboltsleikari (f. 1978).\n\nNovember, 29."}
{"id": "2331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20november", "title": "28. november", "text": "28. november er dagur 332 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 333 um skot\u00e1r er). 33 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2012 - Luksemburg - F\u00f8royar 0-6.\n 2012 - Randi Wardum, Malena Josephsen og Rannv\u00e1 B. Andreasen sp\u00e6ldu allar s\u00edn 25. dyst fyri F\u00f8royar, t\u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 leikti vinadyst m\u00f3ti Luksembourg hin 28. november 2012. F\u00f8royar vann dystin 6-0.\n 2014 - Landstingsval var \u00ed Gr\u00f8nlandi. Siumut  gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur, t\u00f3 at hann misti 8,6% av atkv\u00f8\u00f0unum. Siumut fekk 326 atkv\u00f8\u00f0ur fleiri enn IA. B\u00e1\u00f0ir hesir st\u00f8rstu flokkarnir fingu 11 landstingslimir valdar hv\u00f8r. N\u00fdggi flokkurin hj\u00e1 Hans Enoksen, Partii Naleraq fekk 11,6% av atkv\u00f8\u00f0unum og fekk 3 landstingslimir. Demokratarnir fingu 11,8% av atkv\u00f8\u00f0unum og 2 limir afturat.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1757 - William Blake, enskt skald og heimspekingur (d. 1827)\n 1820 - Friedrich Engels, tyskur heimspekingur (d. 1895)\n 1881 - Stefan Zweig, eysturikskur rithovundur (d. 1942)\n 1907 - Alberto Moravia, italskur rithovundur (d. 1990)\n 1943 - Randy Newman, amerikanskur sangari.\n 1944 - Rita Mae Brown, amerikanskur rithovundur.\n 1953 - Alistair Darling, skotskur politikari.\n 1961 - Martin Clunes, enskur sjonleikari.\n 1974 - Apl.de.ap, filipeysk-amerikanskur rappari.\n 1987 - Karen Gillan, skotsk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1694 - Matsuo Basho\n 1954 - Enrico Fermi (f. 1901).\n 1962 - Wilhelmina, nidurlendsk drotning (f. 1880).\n 1968 - Enid Blyton, enskur rith\u00f8vundur (f. 1897).\n 2010 - Leslie Nielsen, kanadisk-amerikanskur sjonleikari (f. 1926).\n 2014 - Chespirito, meksikanskur sjonleikari (f. 1929).\n\nNovember, 28."}
{"id": "2332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20november", "title": "27. november", "text": "27. november er dagur 331 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 332 um skot\u00e1r er). 34 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1994 - Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan var\u00f0 v\u00edgd\n1908 - Fyrsta vali\u00f0 til n\u00fdggja b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. Kvinnur og ognarleys f\u00e6r \u00e1 fyrsta sinni r\u00e6tt at velja og stilla upp til val \u00ed Havn. Valda b\u00fdr\u00e1\u00f0sst\u00fdri\u00f0 tekur vi\u00f0 1. januar 1909.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1913 - Hanus Debes Joensen, landsl\u00e6kni 1949-79.\n\nAndl\u00e1t \n 1852 - Ada Lovelace, bretskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur  (f. 1815). \n 2018 - Jeffrei Henriksen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari (f. 1930). \n\nNovember, 27."}
{"id": "2333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20november", "title": "26. november", "text": "26. november er dagur 330 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 331 um skot\u00e1r er). 35 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2013 - Ein augustur (spermur) var\u00f0 tikin upp \u00e1 land vi\u00f0 Hvalast\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 \u00c1ir, eftir at f\u00fdra avgustar h\u00f8vdu svomi\u00f0 har n\u00e6rhendis \u00ed nakrar dagar. Tveir av hvalunum doy\u00f0u, og tann eini av teimum var\u00f0 so tikin upp vi\u00f0 Hvalast\u00f8\u00f0ina. T\u00e1 Bjarni Mikkelsen, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur, skuldi seta hol \u00e1 augustin, so brast hann. Kringvarpi\u00f0 t\u00f3k upp\u00e1 film og leg\u00f0i ta\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una og v\u00edsti ta\u00f0 \u00ed Degi og Viku sama kv\u00f8ld. Filmsbroti\u00f0 fer\u00f0ast kring heimin og sera n\u00f3gv f\u00f3lk hugdu at filmsbrotinum.\n2017 - Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya setur EBBU vir\u00f0isl\u00f8nina \u00e1 stovn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1847 - Maria Feodorovna, keisarinna Russlands (d. 1928).\n 1918 - Patricio Aylwin, kileskur forseti (d. 2016).\n 1919 - Ryszard Kaczorowski, p\u00f3lskur politikari (d. 2010).\n 1922 - Charles M. Schulz (d. 2000).\n 1939 - Tina Turner, amerikonsk-sveisisk songkvinna.\n 1953 - Hilary Benn, bretskur politikari.\n 1956 - Keith Vaz, bretskur politikari.\n 1981 - Natasha Bedingfield, bretsk songkvinna.\n 1990 - Rita Ora, bretsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1855 - Adam Mickiewicz, p\u00f3lskur rith\u00f8vundur (f. 1898).\n 1952 - Sven Hedin (m. 1865)\n 1987 - Ove Joensen bleiv kendur, t\u00e1 hann \u00ed 1986 r\u00f3\u00f0i \u00far F\u00f8royum til Danmarkar \u00ed \u00e1rab\u00e1ti; F\u00f8ddur \u00ed 1948.\n 2005 - Ing\u00e1lvur av Reyni, f\u00f8royskur listam\u00e1lari (f. 1920).\n\nNovember, 26."}
{"id": "2334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20november", "title": "25. november", "text": "25. november er dagur 329 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 330 um skot\u00e1r er). 36 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1977 - Bla\u00f0i\u00f0 Oyggjat\u00ed\u00f0indi kemur \u00fat fyri fyrstu fer\u00f0. S\u00ed\u00f0sta bla\u00f0i\u00f0 \u00ed papp\u00edrformi kemur \u00fat \u00ed 2011, men bla\u00f0i\u00f0 heldur t\u00f3 fram \u00e1 internetinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1562 - Lope de Vega, spanskt skald (d. 1635)\n1844 - Karl Benz (d. 1929)\n1915 - Augusto Pinochet, kilenskur forseti (d. 2006)\n1941 - Percy Sledge, amerikanskur sangari (d. 2015)\n1959 - Charles Kennedy, skotskur politikari (d. 2015)\n1960 - John F. Kennedy Jr., amerikanskur bla\u00f0\u00fatgevi (d. 1999)\n1971 - Christina Applegate, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n1981 - Xabi Alonso, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1932 - J\u00fast Olaf Jacobsen, f\u00f8royskur l\u00f8gtingslimur (f. 1860)\n2005 - George Best, nor\u00f0ur\u00edrskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1946)\n2016 - Fidel Castro, kubanskur forseti (f. 1926)\n 2020 - Diego Maradona, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1960)\n\nNovember, 25."}
{"id": "2335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20november", "title": "24. november", "text": "24. november er dagur 328 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 329 um skot\u00e1r er). 37 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2013 - \u00d8ssur Debes Eiriksfoss gerst nummar tvey \u00ed lopi um hest \u00ed Nor\u00f0urevropeisku kappingini \u00ed fimleiki, sum ver\u00f0ur hildin \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi. Hetta er fyrsta hei\u00f0ursmerki, i\u00f0 F\u00f8royar vinna \u00ed NEC. Bogi Berg gerst nummar 6.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1632 - Baruch Spinoza, ni\u00f0urlenskur heimspekingur (d. 1677)\n 1784 - Zachary Taylor, amerikanskur forseti (d. 1850)\n 1864 - Henri de Toulouse-Lautrec, franskur m\u00e1lari (d. 1901)\n 1942 - Billy Connolly, skotskur sj\u00f3nleikari.\n 1961 - Arundhati Roy, indiskur rith\u00f8vundur.\n 1978 - Katherine Heigl, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1979 - Uni Debess, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1957 - Diego Rivera, meksikanskur m\u00e1lari (f. 1886)\n1991 - Freddie Mercury, bretskur sangari (f. 1946)\n\nNovember, 24."}
{"id": "2336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20november", "title": "23. november", "text": "23. november er dagur 327 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 328 um skot\u00e1r er). 38 eru dagar eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast b\u00e6\u00f0i Ve\u00f0urlambsmessa og Kl\u00e6mintsmessa og ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum 1. vetrardagur.\n\nHendingar \n 1889 - Fyrsta jukeboks ver\u00f0ur sett upp \u00e1 eini \u00f8lstovu \u00ed San Francisco, Kalifornia \u00ed USA.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1804 - Franklin Pierce, amerikanskur forseti (d. 1869)\n 1859 - Billy The Kid, amerikanskur brotsma\u00f0ur (dey\u00f0ur 1881)\n 1887 - Boris Karloff, enskur sj\u00f3nleikari (dey\u00f0ur 1969)\n 1888 - Harpo Marx, amerikanskur skemtari og sj\u00f3nleikari (dey\u00f0ur 1964)\n 1916 - Michael Gough, enskur sj\u00f3nleikari (d. 2011)\n 1966 - Jeppe Kaas, danskur sj\u00f3nleikari \n 1992 - Miley Cyrus, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1990 - Roald Dahl, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1916)\n 2012 - Larry Hagman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1931)\n\nNovember, 23."}
{"id": "2337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20november", "title": "22. november", "text": "22. november er dagur 326 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 327 um skot\u00e1r er). 39 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1963 - John F. Kennedy amarikanskur forseti var\u00f0 myrdur \u00ed Texas.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1819 - George Eliot, enskur rithovundur (d. 1890)\n 1861 - Ranavalona III, drotning Madagaskars (d. 1917)\n 1890 - Charles de Gaulle, franskur forseti (d. 1970)\n 1913 - Benjamin Britten, enskt tonaskald (d. 1976)\n 1921 - Rodney Dangerfield, amerikanskur sjonleikari (d. 2004)\n 1941 - Tom Conti, skotskur sjonleikari.\n 1943 - Billie Jean King, amerikonsk tennisleikarinna.\n 1954 - Paolo Gentiloni, italskur politikari.\n 1958 - Jamie Lee Curtis, amerikonsk sjonlekarinna.\n 1965 - Mads Mikkelsen, danskur sj\u00f3nleikari.\n 1967 - Boris Becker, t\u00fdskur tennisleikari.\n 1968 - Sidse Babett Knudsen, donsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1971 - Allan M\u00f8rk\u00f8re, fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0sleikari.\n 1977 - Annika Norlin, svensk songkvinna.\n 1984 - Scarlett Johansson, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1985 - Asamoah Gyan, ganiskur fotboltsleikari.\n 1986 - Randi Wardum, landsli\u00f0sm\u00e1lma\u00f0ur hj\u00e1 F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num, hev\u00f0i sp\u00e6lt 31 A-landsdystir \u00ed november 2013.\n\nAndl\u00e1t \n 1916 - Jack London, amerikanskur rithovundur (f. 1876)\n 1963 - John F. Kennedy, amerikanskur forseti (f. 1917)\n 1963 - C. S. Lewis, \u00edrskur rith\u00f8vundur (b. 1898)\n 1963 - Aldous Huxley, enskur rith\u00f8vundur (f. 1894)\n 1980 - Mae West, amerikonsk sjonleiikarinna (f. 1893)\n 1995 - Elinborg L\u00fctzen, grafikari (f. 1919)\n 1997 - Michael Hutchence, avstralskur sangari (f. 1960)\n 2015 - Kim Young-sam, sudkoreanskur forseti (f. 1927)\n\nNovember, 22."}
{"id": "2338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20november", "title": "21. november", "text": "21. november er dagur 325 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 326 um skot\u00e1r er). 40 eru dagar eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Mariu offurger\u00f0 til minnis um, at foreldur Mariu, m\u00f3\u00f0ir Jesusar, leiddu hana ni\u00f0an \u00ed templi\u00f0.\n\nHendingar \n 1934 - Missi\u00f3nsh\u00fasi\u00f0 Karmel \u00e1 Ei\u00f0i ver\u00f0ur v\u00edgt.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1694 - Voltaire, franskur heimspekingur (d. 1778)\n 1902 - Isaac Bashevis Singer, p\u00f3lsk-amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1991)\n 1944 - Harold Ramis, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (d. 2014)\n 1945 - Goldie Hawn, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1965 - Bj\u00f6rk Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir, \u00edslendsk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikarinna.\n 1985 - Carly Rae Jepsen, kanadisk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1555 - Georgius Agricola, t\u00fdskur fr\u00f8\u00f0ima\u00f0ur (f. 1494)\n 1916 - Frans Josef I, keisari Eysturr\u00edkis (f. 1830)\n 1975 - Gunnar Gunnarsson, islendskur rith\u00f8vundur (f. 1889)\n\nNovember, 21."}
{"id": "2339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20november", "title": "20. november", "text": "20. november er dagur 324 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 325 um skot\u00e1r er). 41 eru dagar eftir av \u00e1rinum. Dagurin er Altj\u00f3\u00f0a barnar\u00e6ttindadagur.\n\nHendingar \n\n 1805 - Einasta opera Beethovens Fidelio, opnar \u00ed Wien. \n 1820 - Ein 80 tons avgustur loypir \u00e1 og s\u00f8kkur Essex (eitt hvalaskip fr\u00e1 Nantucket, Massachusetts) 2,000 m\u00edl fr\u00e1 vesturstrond Su\u00f0uramerika. (Hendingin er partv\u00eds \u00edbl\u00e1stur til skalds\u00f8guna Moby Dick hj\u00e1 Herman Melville fr\u00e1 1851.)\n 1945 - Nuremberg r\u00e6ttarhaldini: R\u00e6ttarhaldini \u00edm\u00f3ti 24 nazi kr\u00edgsbrotsmonnum byrja \u00ed T\u00fdsklandi.\n 1947 - Elisabet prinsessa giftist Philip Mountbatten, sum gerst greivi av Edinborg, \u00ed Westminster Abbey \u00ed London.\n 1959 - Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir vi\u00f0taka altj\u00f3\u00f0a barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lan. Vegna hetta ver\u00f0ur Altj\u00f3\u00f0a Barnar\u00e6ttindadagur hildin henda dag hv\u00f8rt \u00e1r.\n 1962 - Kubanska rakettkreppan: Eftir at Sovjetsamveldi\u00f0 j\u00e1ttar at taka \u00fat s\u00edni v\u00e1pn \u00far Kuba, endar amerikanski forsetin, John F. Kennedy, karantenuna av karabiska landinum. \n 1977 - Egyptiski forsetin Anwar Sadat gerst fyrsti arabiski lei\u00f0arin, i\u00f0 fer \u00e1 almenna vitjan til \u00cdsrael. Hann m\u00f8tir \u00edsraelska fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum Menachem Begin, og talar frammanfyri \u00edsraelska tinginum Knesset \u00ed Jerusalem, vi\u00f0 v\u00f3n um varandi fri\u00f0aravtalu. \n 1979 - Umlei\u00f0 200 Sunni muslimar gera uppreistur \u00ed Savdiarabia vi\u00f0 Kaaba \u00ed Mecca, \u00edme\u00f0an p\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0in stendur yvir. Teir taka umlei\u00f0 6000 g\u00edslar. Saudiska stj\u00f3rnin f\u00e6r hj\u00e1lp fr\u00e1 pakistansku fregnart\u00e6nastuni at enda uppreisturin. \n 1985 - Microsoft Windows 1.0 ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0.\n 1989 - Floyalskollveltingin: Tali\u00f0 \u00e1 m\u00f3tm\u00e6lisf\u00f3lki \u00ed Prag \u00ed Kekkia h\u00e6kkar fr\u00e1 200.000 dagin fyri til upp \u00edm\u00f3ti h\u00e1lvari milli\u00f3n.\n 1990 - Andrei Chikatilo, ein av mest kendu h\u00f3pdr\u00e1psmonnum Sovjetsamveldisins, ver\u00f0ur hondtikin. Hann j\u00e1ttar 56 mor\u00f0.\n 1991 - Ein aserbadjonsk tyrla, i\u00f0 flytur 19 fri\u00f0arvar\u00f0veitandi toymisf\u00f3lk og bla\u00f0f\u00f3lk \u00fa Russlandi, Kasakstan, og Aserbadsjan, ver\u00f0ur skotin ni\u00f0ur av armenska herinum \u00ed Aserbadsjan .\n 1992 - Eldur tekur seg upp \u00ed Windsor Castle \u00ed Onglandi, Slotti\u00f0 tekur st\u00f3ran ska\u00f0a, i\u00f0 ver\u00f0ur mettur at kosta 50 milli\u00f3nir pund.\n 2015 - Ein g\u00edslat\u00f8ka \u00ed Mali hevur vi\u00f0 s\u00e6r at \u00ed minsta lagi 19 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1858 - Selma Lagerlof, svenskur rith\u00f8vundur (d. 1940)\n 1917 - Robert Byrd, amerikanskur politikari (d. 2010)\n 1923 - Nadine Gordimer, su\u00f0urafrikanskur rith\u00f8vundur (d. 2014)\n 1924 - Benoit Mandelbrot, polskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 2010)\n 1925 - Robert F. Kennedy, amerikanskur politikari (d. 1968)\n 1942 - Joe Biden, amerikanskur varaforseti.\n 1945 - Kn\u00fat Olsen, f\u00f8royskur t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikari.\n 1949 - Ulf Lundell, svenskur tonleikari og sangari.\n 1956 - Bo Derek, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1910 - Leo Tolstoj, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1828)\n 1975 - Francisco Franco, spanskur forsetisr\u00e1\u00f0harri, generalur og diktator (f. 1892)\n 1984 - Kristian Djurhuus, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur (f. 1895)\n\nNovember, 20."}
{"id": "2340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20november", "title": "19. november", "text": "19. november er dagur 323 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 324 um skot\u00e1r er). 42 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1493 - Kristoffur Kolumbus fer \u00ed land \u00e1 oyggj, han uppdagar dagin fyri. Hann nevnir oynna San Juan Bautista (ver\u00f0ur endurnevnd Puerto Riko seinni).\n 1816 - Warsaw University ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn \u00ed P\u00f3llandi.\n 1881 - Ein loftsteinur lendir n\u00e6rhendis bygdini Grossliebenthal, su\u00f0vestur av Odessa \u00ed Ukrainu.\n 1916 - Samuel Goldwyn og Edgar Selwyn stovna Goldwyn Pictures.\n 1946 - Afghanistan, \u00cdsland og Sv\u00f8r\u00edki fara upp\u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir.\n 1954 - T\u00e9l\u00e9 Monte Carlo, elsta privata sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0 \u00ed Evropa, ver\u00f0ursett \u00e1 stovn av Rainier III prinsi.\n 1969 - Apollo 12 r\u00famdarmennirnir Pete Conrad og Alan Bean lenda \u00e1 Oceanus Procellarum (Stormhavinum), og gerast tri\u00f0ji og fj\u00f3r\u00f0i ma\u00f0ur, i\u00f0 gongur \u00e1 m\u00e1nanum.\n 1969  - Argentinska f\u00f3tb\u00f3ltshetjan Pel\u00e9 skorar s\u00edtt m\u00e1l nummar 1.000.\n 1984 - Ein r\u00f8\u00f0 av spreingingum \u00ed Pemex petrolium goymslu \u00ed San Juan Ixhuatepec \u00ed Meksikob\u00fdi, hevur vi\u00f0 s\u00e6r st\u00f3ran eld. Umlei\u00f0 500 f\u00f3lk lata l\u00edv. \n 1985 - Kalda kr\u00edggi\u00f0: Forseti USA, Ronald Reagan og forsetisr\u00e1\u00f0harri Sovjetsamveldisins Mikhail Gorbachev m\u00f8tast fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Genf \u00ed Sveis.\n 1998 - Clinton\u2013Lewinsky skandalan: Hoyringar byrja \u00ed m\u00e1linum \u00edm\u00f3ti Bill Clinton forseta.\n 1998 -Listaverki\u00f0 Portrait of the Artist Without Beard hj\u00e1 Vincent van Gogh ver\u00f0ur selt \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8lu 71.5 milli\u00f3nir amerikanskar dollarar.\n 1999 - Shenzhou 1: F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina sendir upp s\u00edtt fyrsta Shenzhou r\u00famdarfar.\n 2002 - Griska oljutangaskipi\u00f0 Prestige brotnar \u00ed helvt og s\u00f8kkur uttanfyri Galicia. Skipi\u00f0 gevur fr\u00e1 s\u00e6r yvir 76,000 m\u00b3 av olju, i\u00f0 lekur \u00fat \u00ed havi\u00f0. Hetta gerst st\u00f8rsta umhv\u00f8rvisvanlukka \u00ed spanskari og portogisiskari s\u00f8gu.\n 2006 - Nintendo \u00fatgevur Nintendo Wii, s\u00edna fyrstu r\u00f8rslust\u00fdrdu sp\u00e6list\u00fdrist\u00f8\u00f0.\n 2013 - Ein dupult sj\u00e1lvmor\u00f0sbumban frammanfyri iransku sendistovuna \u00ed Beirut, hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 23 lata l\u00edv, og 160 koma til ska\u00f0a.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1600 - Karl I, kongur av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi (d. 1649)\n 1770 - Bertel Thorvaldsen, dansk-\u00edslenskur myndah\u00f8ggari (d. 1844)\n 1831 - James A. Garfield, amerikanskur forseti (d. 1881)\n 1917 - Indira Gandhi, indiskur politikari (d. 1984)\n 1937 - Hans J\u00e1kup Glerfoss, f\u00f8royskur yrkjari\n 1945 - Annika Hoydal, f\u00f8roysk songkvinna\n 1947 - Anfinn Kallsberg, f\u00f8royskur politikari.\n 1954 - Abd el-Fattah al-Sisi, egyptiskur forseti.\n 1959 - Allison Janney, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1961 - Meg Ryan, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1962 - Jodie Foster, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1965 - Laurent Blanc, franskur fotboltsleikari.\n 1977 - Mette Frederiksen, danskur politikari.\n 1992 - Tove Styrke, svensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1828 - Franz Schubert, eysturr\u00edskt t\u00f3naskald (f. 1797)\n2005 - Erik Balling, danskur leikstj\u00f3ri (f. 1924)\n2017 - Charles Manson, amerikanskur kult lei\u00f0ari og h\u00f3pdr\u00e1psma\u00f0ur (f. 1934)\n\nNovember, 19."}
{"id": "2341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20november", "title": "18. november", "text": "18. november er dagur 322 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 323 um skot\u00e1r er). 43 eru dagar eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2014 - F\u00fdra \u00edsraelar v\u00f3ru dripnir \u00ed einari yvirgangsats\u00f3kn fr\u00e1 Hamas \u00e1 eina s\u00fdnagogu \u00ed Jer\u00fasalem \u00ed \u00cdsrael.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1898 - Poul F. Joensen (Poul F.), skald, \u00ed Sumba. Hann doy\u00f0i \u00ed 1970.\n 1939 - Margaret Atwood, kanadiskur rith\u00f8vundur.\n 1942 - Linda Evans, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1962 - Kirk Hammett, amerikanskur tonleikari.\n 1963 - Peter Schmeichel, danskur f\u00f3tboltsleikari.\n 1968 - Owen Wilson, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAndl\u00e1t \n1886 - Chester A. Arthur, amerikanskur forseti (f. 1829)\n1922 - Marcel Proust, franskur rith\u00f8vundur (f. 1871)\n1962 - Niels Bohr (f. 1885)\n2015 - Jonah Lomu, nysjalendskur rugbyleikari (f. 1975)\n\nNovember, 18."}
{"id": "2343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlond", "title": "Nor\u00f0urlond", "text": "Nor\u00f0urlond eru nor\u00f0asti parturin av Evropa. Tey eru eystan\u00edfr\u00e1 Finnland, \u00c1land, Sv\u00f8r\u00edki, Danmark, Noreg, F\u00f8royar, \u00cdsland og Gr\u00f8nland.  \n\n3 av hesum londum hoyra t\u00f3 til onnur lond, t\u00f3 vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum heimast\u00fdri. Solei\u00f0is hoyrir \u00c1land til Finnland, og F\u00f8royar og Gr\u00f8nland hoyra til Danmark. Svalbar\u00f0, Bjarnoyggin og Jan Mayen eru norskar oyggjar uttan sj\u00e1lvstyri.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nNor\u00f0urlond eru millum heimsins bestu lond at b\u00fagva \u00ed. Ikki bert fyri r\u00edkf\u00f3lk, men eisini fyri vanlig f\u00f3lk, sum ikki fl\u00f3ta \u00ed pengum. Eisini fyri tey, sum \u00ed longri ella stryttri t\u00ed\u00f0arbil av einhv\u00f8rji ors\u00f8k ikki hava nokk til dagin og vegin. Ein fyritreyt fyri hesum er, at ein \u00f3skriva\u00f0ur s\u00e1ttm\u00e1li er millum \u00e6ttarli\u00f0ini, har tey yngru gjalda, so eldri kunnu leggja fr\u00e1 s\u00e6r uttan at sita vi\u00f0 ongum.\n\nS\u00ed eisini \n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0\n Skandinavia"}
{"id": "2344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20august", "title": "6. august", "text": "6. august er dagur 218 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 219 um skot\u00e1r er). 147 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n Talv \n 2014 - F\u00f8royar vinna 3-1 m\u00f3ti S\u00fdria \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Troms\u00f8. Olaf Berg, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen og John Arni Nilssen vinna s\u00ednir dystir, me\u00f0an John R\u00f8dgaard \u00e1 1. bor\u00f0i tapir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1881 - Alexander Fleming (d. 1955)\n1911 - Lucille Ball, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1989)\n1917 - Robert Mitchum, amerikanskur sjonleikari (d. 1997)\n1928 - Andy Warhol, amerikanskur listama\u00f0ur (d. 1987)\n1938 - Heini O. Heinesen, f\u00f8royskur politikari (d. 2018)\n1972 - Geri Halliwell, ensk songkvinna.\n1983 - Robin van Persie, hollenskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n \n\nAugust, 06."}
{"id": "2346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20august", "title": "7. august", "text": "7. august er dagur 219 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 220 um skot\u00e1r er). 146 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1909 - Alice Huyler Ramsey ver\u00f0ur fyrsti kvinnuligi bilf\u00f8rarin, sum fer ein bilt\u00far fr\u00e1 eysturstondini til vesturstrondina \u00ed Nor\u00f0uramerika. Hon koyrir fr\u00e1 New York til San Francisco innan 59 dagar. \n 1960 - F\u00edlabeinsstrondin gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1876 - Mata Hari, ni\u00f0urlenskur dansari og nj\u00f3snari (d. 1917)\n 1929 - Don Larsen, amerikanskur hornab\u00f3ltsleikari (d. 2020)\n 1940 - Jean-Luc Dehaene, belgiskur politikari (d. 2014)\n 1960 - David Duchovny, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1966 - Jimmy Wales, stovna\u00f0i Wikipedia\n 1975 - Charlize Theron, su\u00f0urafrikonsk sj\u00f3nleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n 1941 - Rabindranath Tagore, indiskur rith\u00f8vundur (f. 1861)\n 1957 - Oliver Hardy, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1892) \n\nAugust, 07."}
{"id": "2347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20august", "title": "8. august", "text": "8. august er dagur 220 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 221 um skot\u00e1r er). 145 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1139 - Biskupur Orm skrivar br\u00e6vi\u00f0, har biskupsd\u00f8mi \u00ed Kirkjub\u00f8 er nevnd fyrstu fer\u00f0 sum Faroensis episcopus.\n 1949 - Butan tekur loysing fr\u00e1 India og gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0.\n 1990 - F\u00f8royar-\u00cdsland 2-3 (1-1) \u00ed T\u00f3rshavn (Kurt M\u00f8rk\u00f8re, 10.; Jan Dam, 63.)\n\nGrindir \n1602 - Hvalv\u00edk, 60 \n1725 -\tKlaksv\u00edk, 181\t\n1744 -\tHvalba, 13\n1825 -\tHvalba, 224\n1836 - Klaksv\u00edk, 287\n1865 -\tKlaksv\u00edk, 136\n1899 -\tMi\u00f0v\u00e1gur, 338\n1899 - Sandav\u00e1gur, 168\n1911 -\tMi\u00f0v\u00e1gur, 336\n1914 -\tV\u00e1gur, 31\n1928 -\tVestmanna, 358\n1933 -\tVestmanna, 115\n1955 - Klaksv\u00edk, 385\n1966 -\tTrongisv\u00e1gur,\t88\n1976 - G\u00f8ta, 72\n1996 - Tangafj\u00f8r\u00f0ur,\t2 n\u00fdsur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1937 - Dustin Hoffman, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1981 - Roger Federer, tennisleikari \u00far Sveis\n\nAndl\u00e1t \n 2020 - J\u00f3gvan Asbj\u00f8rn Skaale, f\u00f8royskur listama\u00f0ur og sj\u00f3nvarpsstj\u00f3ri (1984-1993) (f\u00f8ddur 1947).\n \n\nAugust, 08."}
{"id": "2348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20august", "title": "9. august", "text": "9. august er dagur 221 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 222 um skot\u00e1r er). 144 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n48 f.Kr. - Julius C\u00e6sar vinnur \u00e1 Pompejus, i\u00f0 m\u00e1tti fl\u00fdggja til Egyptalands.\n 1483 - Siktinska kapelli\u00f0 letur upp.\n 1902 - Edward VII ver\u00f0ur kr\u00fdndur til kong \u00ed St\u00f3rabretlandi\n 1945 - Seinni veraldarbardagi: Ein kjarnorkubumba kalla\u00f0 \"Fat Man\" vi\u00f0 eini orku upp\u00e1 92 terajoule (samsvarandi vi\u00f0 22.000 tons av TNT) ver\u00f0ur tveitt \u00far einum B-29 flogfari \u00e1 b\u00fdin Nagasaki \u00ed Japan kl. 11:02 Nagasakit\u00ed\u00f0. Umlei\u00f0 60-80.000 lata l\u00edv og onnur 60.000 f\u00e1a l\u00f8stir\n 1965 - Singapor f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri\n 1993 - Albert II \u00ed Belgia ver\u00f0ur innsettur n\u00edggju dagar eftir dey\u00f0a br\u00f3\u00f0ur s\u00edns, Baudouin kong.\n2014 - L\u00f8gleglan f\u00f3r vi\u00f0 tyrluni \u00far Havn til Hvalbiar, t\u00ed ein 36 \u00e1ra gamal ma\u00f0ur var dey\u00f0ur har, og talan var um illgrunasaman dey\u00f0a. L\u00f8greglan handt\u00f3k tveir mans, ein 23 \u00e1ra gamlan og ein 39 \u00e1ra gamlan. Dagin eftir, hin 10. august, var\u00f0 tann 39 \u00e1ra gamli latin leysur, og tann 23 \u00e1ra gamli var\u00f0 skuldsettur fyri at hava dripi\u00f0 Hjalmar Holm vi\u00f0 3 kn\u00edvstungum \u00ed h\u00e1lsin.\n\nGrindir \n1617 - Hvalba, 40\n1746 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 99\n1819 - Klaksv\u00edk, 478\n1840 - Hvalv\u00edk, 331\n1848 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 130\n1893 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 177\n1899 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 726\n1899 - Sk\u00e1lav\u00edk, 1\n1910 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 192\n1930 - Sandur, 153\n1938 - Trongisv\u00e1gur, 16\n1943 - Hvannasund, 94\n1959 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 104\n1960 - Klaksv\u00edk, 116\n1964 - Vestmanna, 108\n1978 - T\u00f3rshavn, 99\n1978 - H\u00fasav\u00edk, 208\n1981 - V\u00e1gur, 70\n1984 - Hvalba, 20\n1985 - Hvannasund, 194\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1833 - Johan Pauli Poulsen \u00ed Hesti. Timburma\u00f0ur og \u00fatr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur \u00ed Skopun, l\u00f8gtingslimur 1869-73.\n 1957 - Melanie Griffith, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1963 - Whitney Houston, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikari\n 1968 - Gillian Anderson, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The X-Files)\n 1968 - Eric Bana, avstralskur sj\u00f3nleikari\n 1977 - Mika\u00ebl Silvestre, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 117 - Trajan, r\u00f3mverskur keisari\n 378 - Valens, r\u00f3mverskur keisari\n 1250 - Eirikur V, danskur kongur\n 1969 - Sharon Tate, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1975 - Dmitri Sjostakovitj - russiskur t\u00f3nasmi\u00f0ur\n 1986 - Mogens Wahl, r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1961-72\n 1995 - Jerry Garcia - gittarleikari (Grateful Dead)\n\nAugust, 09."}
{"id": "2349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20august", "title": "10. august", "text": "10. august er dagur 222 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 223 um skot\u00e1r er). 143 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini lavrasmessa.\n\nHendingar \n2014 - F\u00f8royar leikti javnt m\u00f3ti Jemen \u00e1 talvolympiaduni \u00ed Troms\u00f8. Dysturin enda\u00f0i javnur 2-2. John R\u00f8dgaard og John Arni Nilssen vunnu, men Helgi Dam Ziska og Olaf Berg taptu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1874 - Herbert Hoover, amerikanskur forseti (d. 1964)\n 1912 - Jorge Amado, brasilskur rith\u00f8vundur (d. 2001)\n 1951 - Juan Manuel Santos, kolumbiskur forseti.\n 1959 - Rosanna Arquette, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1960 - Antonio Banderas, spanskur sj\u00f3nleikari.\n 1962 - Suzanne Collins, amerikanskur rith\u00f8vundur.\n 1973 - Javier Zanetti, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1896 - Otto Lilienthal (f. 1848)\n 2008 - Isaac Hayes, amerikanskur sangari (f. 1942)\n\nAugust, 10."}
{"id": "2350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20august", "title": "11. august", "text": "11. august er dagur 223 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 224 um skot\u00e1r er). 142 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 117 - Hadrian ver\u00f0ur av herf\u00f3lkinum \u00ed S\u00fdria \u00fatnevndur til n\u00fdggjan keisara \u00ed R\u00f3mverjar\u00edkinum\n 1611 - T\u00fdskr\u00f3mverski keisari Rudolf ver\u00f0ur noyddur at lata beiggja s\u00ednum Matthiasi \u010cechylandslutin\n 1658 - Vi\u00f0 Karli 10. \u00e1 odda byrjar svenski herurin kringsetanina av Keypmannahavn\n 1919 - Weimarl\u00fd\u00f0veldi\u00f0 g\u00f3\u00f0tekur grundl\u00f3gina\n 1929 - Ar\u00e1bar leypa \u00e1 j\u00f8dar vi\u00f0 Gr\u00e1tim\u00farin\n 1952 - Sinnisj\u00faki kongurin Talal \u00ed Jordan ver\u00f0ur noyddur fr\u00e1, og sonur hansara Hussein tekur vi\u00f0 r\u00e6\u00f0inum\n 1960 - Kjad f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 Fraklandi\n 1963 - Vostok 3 vi\u00f0 Andriani Nikolajev umbor\u00f0 ver\u00f0ur skotin \u00fat\n 1984 - Kn\u00f3psvanurin ver\u00f0ur valdur til danskan tj\u00f3\u00f0arfugl\n 1986 - Fleiri t\u00fasund hei\u00f0ra f\u00f8royinginum Ova Joensen \u00e1 Langelinie, eftir at hann hevur r\u00f3\u00f0 900 fj\u00f3r\u00f0ingar vi\u00f0 Dianu Victoriu \u00far F\u00f8royum til Danmarkar\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 1993 - F\u00f8royar-Noreg 0-7 (0-4) \u00e1 Toftum \u2013 vinardystur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1897 - Enid Blyton, enskur barnab\u00f3karith\u00f8vundur (d. 1968).\n 1898 - Peter Mohr Dam, l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum og forma\u00f0ur Javna\u00f0arflokksins (d. 1968).\n 1943 - Pervez Musjarraf, pakistanskur generalur og lei\u00f0ari. \n 1944 - Ian McDiarmid, sj\u00f3nleikari.\n 1950 - Steve Wozniak, amerikanskur teldusnillingur.\n 1953 - Hulk Hogan, amerikanskur gl\u00edmari og sj\u00f3nleikari.\n 1970 - Andy Bell, enskur bassleikari (Oasis).\n 1992 - Gilli S\u00f8rensen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 480 f.Kr. - Leonidas, kongur \u00ed Sparta\n 1926 - Thomas Juul Petersen, f\u00f8royskur l\u00f8gtingslimur (Sambandsflokkurin) og s\u00fdsluma\u00f0ur \u00ed Eysturoy og Nor\u00f0uroyggjum.\n 2001 - Jorge Amado, brasilskur rith\u00f8vundur (f. 1912).\n 2014 - Robin Williams, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1951).\n 2020 - Trini Lopez, amerikanskur sangari (f. 1937).\n\nAugust, 11."}
{"id": "2351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20august", "title": "12. august", "text": "12. august er dagur 224 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 225 um skot\u00e1r er). 141 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1762 - Georg 4., bretskur kongur (d. 1830)\n 1866 - Jacinto Benavente, spanskur rithovundur (d. 1954)\n 1911 - Cantinflas, meksikanskur sjonleikari (d. 1993)\n 1932 - Sirikit, tailendsk drotning.\n 1946 - Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir, foroyskur professur og rithovundur.\n 1949 - Mark Knopfler, bretskur tonleikari.\n 1954 - Francois Hollande, franskur forseti.\n 1954 - Sam J. Jones, amerikanskur sjonleikari.\n 1960 - Laurent Fignon, franskur sukklari (d. 2010)\n 1971 - Pete Sampras, amerikanskur tennisleikari.\n 1983 - Klaas-Jan Huntelaar, hollendskur fotboltsleikari.\n 1990 - Mario Balotelli, italskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1827 - William Blake, enskt skald (f. 1857)\n 1955 - Thomas Mann, tyskur rithovundur (f. 1875)\n 1964 - Ian Fleming, bretskur rithovundur (f. 1908)\n 1982 - Henry Fonda, amerikanskur sjonleikari (f. 1905)\n 1992 - John Cage, amerikanskt tonaskald (f. 1912)\n 2014 - Lauren Bacall, amerikonsk sjonleikarinna (f. 1924)\n\nAugust, 12."}
{"id": "2352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20august", "title": "13. august", "text": "13. august er dagur 225 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 226 um skot\u00e1r er). 140 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n\n 1961 Eysturt\u00fdskland byrjar at gera m\u00far uttan um vestur Berlin, sonevnda berlinm\u00farin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1871 - Rasmus Rasmussen (Regin \u00ed Li\u00f0) \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi (d. 1962).\n 1899 - Alfred Hitchcock, enskur leikstjori (d. 1980).\n 1913 - Makarios III, forseti Kypur (d. 1977).\n 1926 - Fidel Castro, kubanskur forseti (d. 2016).\n 1962 - Manuel Valls, franskur politikari.\n 1970 - Alan Shearer, enskur fotboltsleikari.\n 1988 - Karen Marie \u00d8rsted, donsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n2018 - Heini O. Heinesen, f\u00f8royskur politikari (f. 1938)\n\nAugust, 13."}
{"id": "2353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20august", "title": "14. august", "text": "14. august er dagur 226 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 227 um skot\u00e1r er). 139 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1880 - K\u00f6lnerdom \u00ed K\u00f6ln \u00ed T\u00fdsklandi er li\u00f0ug\n 1947 - Pakistan f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 St\u00f3rabretlandi\n 1969 - St\u00f3rabretland sendir herli\u00f0 til Nor\u00f0ur\u00edrlands\n 1980 - Lech Wa\u0142\u0119sa stendur \u00e1 odda fyri verkf\u00f8llum \u00e1 skipasmi\u00f0jum \u00ed Gda\u0144sk, P\u00f3lland\n 1994 - Ilich Ram\u00edrez S\u00e1nchez, eisini kendur sum \"Sjakalurin Carlos\", ver\u00f0ur fanga\u00f0ur\n 2014 - Fyrsti arbei\u00f0sdagur \u00e1 n\u00fdggja uppsj\u00f3varvirkinum Pelagos \u00ed Fuglafir\u00f0i.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1924 - Holger Juul Hansen, danskur sjonleikari (d. 2013)\n 1924 - Sverre Fehn, norskur arkitektur (d. 2009)\n 1926 - Ren\u00e9 Goscinny, franskur teknir\u00f8\u00f0srith\u00f8vundur (d. 1977)\n 1945 - Steve Martin, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari\n 1947 - Danielle Steel, amerikanskur rith\u00f8vundur\n 1949 - Morten Olsen, danskur fotboltsleikari\n 1953 - James Horner, amerikanskur oscarvir\u00f0isl\u00f8ntur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 2015)\n 1959 - Marcia Gay Harden, amerikanskur oscarvir\u00f0isl\u00f8ntur sj\u00f3nleikari\n 1960 - Sarah Brightman, bretskur operasangari\n 1966 - Halle Berry, amerikanskur oscarvir\u00f0isl\u00f8ntur sj\u00f3nleikari\n 1973 - Jared Borgetti, meksikanskur fotboltsleikari\n 1983 - Mila Kunis, ukrainsk-amerikonsk sjonleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n 1433 - Jo\u00e3o I \u00ed Portugal\n 1464 - Pius 2., p\u00e1vi\n 1956 - Bertolt Brecht, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f. 1898)\n 1994 - Elias Canetti, bulgarskur rithovundur (f. 1905)\n 2003 - Helmut Rahn, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1929)\n 2004 - Czes\u0142aw Mi\u0142osz, p\u00f3lskur nobelvir\u00f0isl\u00f8ntur rith\u00f8vundur (f. 1911)\n\nAugust, 14."}
{"id": "2354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20august", "title": "15. august", "text": "15. august er dagur 227 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 228 um skot\u00e1r er). 138 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Mariumessa; mariumessurnar eru fleiri, og t\u00ed ver\u00f0ur henda r\u00f3pt mariumessa \u00ed hoyna.\n\nHendingar \n 1924 - italiuma\u00f0urin Antonio Locatelli setur seg \u00e1 Havnarv\u00e1g vi\u00f0 fl\u00fagvara s\u00ednum \u00ed eini roynd at fl\u00fagva um Atlantshavi\u00f0. (Kelda: Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Atlantsflog)\n 1973 - AB stovna\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1769 - Napoleon Bonaparte, franskur generalur og keisari (d. 1821)\n1771 - Walter Scott, skotskur rithovundur (d. 1832)\n1924 - Jo Benkow, norskur politikari (d. 2013)\n1954 - Stieg Larsson, svenskur rithovundur (d. 2004)\n1963 - Alejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu, meksikanskur filmsleikstj\u00f3ri (Birdman).\n1968 - Debra Messing, amerikonsk sjonleikarinna.\n1990 - Jennifer Lawrence, amerikonsk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1918 - J\u00e1kup Jakobsen\n 2021 - Gerd M\u00fcller, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1945).\n\nAugust, 15."}
{"id": "2355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20august", "title": "16. august", "text": "16. august er dagur 228 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 229 um skot\u00e1r er). 137 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n1999 - F\u00f8royar-\u00cdsland 0-1 (0-1) \u00ed Havn (T\u00f3rsv\u00f8llur) - Vinardystur.\n2000 - F\u00f8royar-Danmark 0-2 (0-2) \u00ed Havn (T\u00f3rsv\u00f8llur) - Nor\u00f0urlandakapping\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1913 - Menachem Begin, israelskur politikari (d. 1992)\n 1920 - Charles Bukowski, tysk-amerikanskur rithovundur (d. 1994)\n 1929 - Helmut Rahn, tyskur fotboltsleikari (d. 2003)\n 1934 - Diana Wynne Jones, bretskur rithovundur (d. 2011)\n 1954 - James Cameron, kanadiskur leikstjori.\n 1958 - Madonna, amerikonsk songkvinna.\n 1962 - Steve Carell, amerikanskur sjonleikari.\n 1980 - Vanessa Carlton, amerikonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1888 - John Pemberton, amerikanskur uppfinnari (f. 1831)\n 1956 - Bela Lugosi, ungarskur sjonleikari (f. 1882)\n 1977 - Elvis Presley, amerikanskur country-sangari (f. 1935)\n 1979 - John Diefenbaker, kanadiskur politikari (f. 1895)\n 2008 - Ronnie Drew, irskur tonleikari (f. 1934)\n 2018 - Aretha Franklin, amerikonsk songkvinna (f. 1942)\n 2018 - Atal Bihari Vajpayee, indiskur politikari (f. 1924)\n 2019 - Peter Fonda, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (f. 1940)\n\nAugust, 16."}
{"id": "2356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20august", "title": "17. august", "text": "17. august er dagur 229 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 230 um skot\u00e1r er). 136 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nGabon og Indonesia halda tj\u00f3\u00f0ardag 17. august.\n\nHendingar \n 1740 - Benedict XIV p\u00e1vi, \u00e1\u00f0ur kendur sum Prospero Lambertini tekur yvir fr\u00e1 Clement XII, og gerst p\u00e1vi nummar 247.\n 1883 - Tj\u00f3\u00f0sangur Dominikanal\u00fd\u00f0veldisins, Himno Nacional,  ver\u00f0ur framf\u00f8rdur alment fyri fyrstu fer\u00f0. \n 1908 - Fantasmagorie, fyrsti animera\u00f0i teknifilmurin, gj\u00f8rdur av \u00c9mile Cohl, ver\u00f0ur v\u00edstur \u00ed Par\u00eds, Fraklandi.\n 1960 - Gabon f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Fraklandi.\n 1962 -  Peter Fechter ver\u00f0ur skotin og letur l\u00edv \u00ed T\u00fdsklandi, t\u00e1 hann roynir at sleppa yvirum tann n\u00fdggja Berlinm\u00farin. \n 1978 - Double Eagle II gerst fyrsta luftball\u00f3n, i\u00f0 fl\u00fdgur yvir Atlantshavi\u00f0. Ball\u00f3nin lendir \u00ed Miserey, Fraklandi, 137 t\u00edmar aftan\u00e1 at hon fer fr\u00e1 Presqueoyggj, Maine, USA.  \n 1982 - T\u00e6r fyrstu t\u00f3nleikafl\u00f8gurnar (Compact Disc) ver\u00f0a givnar \u00fat \u00ed T\u00fdsklandi. \n 1998 - Lewinsky skandalan: Bill Clinton, forseti USA, vi\u00f0gongur \u00e1 bandi, at hava \u00e1tt \"improper physical relationship\" (\u00f3s\u00f8mandi kynsligt samband) vi\u00f0 Monicu Lewinsky, l\u00e6rlingi \u00ed Hv\u00edta H\u00fasinum. Sama dag vi\u00f0gongur hann \u00ed sj\u00f3nvarpi, fyri amerikonsku tj\u00f3\u00f0ini, at hann ikki hevur tosa\u00f0 satt um samband teirra. \n 1999 - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti, i\u00f0 m\u00e1lar 7.4 \u00e1 Richterstiganum, rakar \u00cdsmit \u00ed Turkalandi. 17.000 f\u00f3lk lata l\u00edv, og 44.000 ver\u00f0a skadd. \n 2005 - Yvir 500 bumbur ver\u00f0a brostnar av yvirgangsf\u00f3lki \u00e1 300 st\u00f8\u00f0um \u00ed Bangladesj. \n 2008 - Amerikanski svimjarin Michael Phelps, gerst fyrsti pers\u00f3nur at vinna 8 medaljur \u00e1 somu Olympisku Leikum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 2005 - F\u00f8royar-K\u00fdpros 0-3 (0-1) \u00ed T\u00f3rshavn, HM-undandystur.\n\nGrindir \n 1831 - Funningsfj\u00f8r\u00f0ur, 34\n 1840 - G\u00f8ta, 211\n 1843 - V\u00e1gur, 102\n 1865 - Klaksv\u00edk, 266\n 1873 - V\u00e1gur, 260\n 1893 - Hvalv\u00edk, 91\n 1943 - Tindh\u00f3lmur, 130\n 1957 - Klaksv\u00edk, 254\n 1959 - V\u00e1gur, 330\n 1979 - Trongisv\u00e1gur, 338\n 1983 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 20\n 2001 - Klaksv\u00edk, 6 hvessingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n1786 - Davy Crockett, amerikanskur herma\u00f0ur og politikari (d. 1836)\n 1893 - Mae West, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1980) \n 1901 - He\u00f0in Br\u00fa, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1901)\n 1920 - Maureen O'Hara, \u00edrsk-amerikonsk sangkvinna og sj\u00f3nleikarinna (d. 2015)\n 1943 - Robert De Niro, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri\n 1960 - Sean Penn, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri\n 1977 - Thierry Henry, franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n 1993 - Sarah Sj\u00f6str\u00f6m, svenskur svimjari\n\nAndl\u00e1t \n 1969 - Otto Stern, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og Nobel-vinnari (f. 1888)\n 1987 - Rudolf Hess, t\u00fdskur herma\u00f0ur og politikari (f. 1894)\n\nAugust, 17."}
{"id": "2357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20august", "title": "18. august", "text": "18. august er dagur 230 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 231 um skot\u00e1r er). 135 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1959 - Hetland-F\u00f8royar 1-4 (0-4) \u00ed Lerwick.\n\nGrindir \n1614 - Hvalba, 50\n1717 - Klaksv\u00edk, 70\n1723 - Hvalv\u00edk, 125\n1735 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 41\n1813 - Hvalba, 148\n1819 - Hvalv\u00edk, 160\n1834 - Hvalv\u00edk, 226\n1839 - T\u00f3rshavn, 186\n1843 - G\u00f8ta, 138\n1855 - Hvalv\u00edk, 148\n1882 - V\u00e1gur, 128\n1900 - Vestmanna, 115\n1906 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 153\n1917 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 139\n1921 - F\u00e1mjin, 243\n1930 - Hvalv\u00edk, 10\n1957 - T\u00f3rshavn, 243\n1981 - Nor\u00f0sk\u00e1la, 427\n1994 - Hvalba, 85\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1792 - John Russell, bretskur politikari (d. 1878).\n 1830 - Frans Josef I, eysturikskur keisari (d. 1916).\n 1927 - Rosalynn Carter, amerikonsk forsetafru.\n 1933 - Just Fontaine, franskur fotboltsleikari.\n 1933 - Roman Polanski, fransk-polskur leikstjori.\n 1936 - Robert Redford, amerikanskur sjonleikari.\n 1944 - Karsten Hansen \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i.\n 1952 - Patrick Swayze, amerikanskur sjonleikari og dansari (d. 2009).\n 1969 - Edward Norton, amerikanskur sjonleikari.\n 1980 - Esteban Cambiasso, argentinskur fotboltsleikari.\n 1983 - Kris Boyd, skotskur fotboltsleikari.\n 1983 - Mika, libanesisk-bretskur sangari.\n\nAndl\u00e1t \n 1227 - Genghis Khan.\n 1869 - Jacob Nols\u00f8e (f. 1775).\n 2018 - Kofi Annan, ganaiskur diplomatur (f. 1938).\n 2018 - Jacob Lindenskov, deildarstj\u00f3ri og politikari (f. 1933).\n\nAugust, 18."}
{"id": "2358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20august", "title": "19. august", "text": "19. august er dagur 231 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 232 um skot\u00e1r er). 134 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2014 - Boripallurin \u00bbWest Hercules\u00ab kom inn \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in, har hann skuldi umv\u00e6last.\n 1998 - Bosnia og Hersigovina-F\u00f8royar 1-0 (0-0) \u00ed Sarajevo \u2013 EM-undankapping\n\nGrindir \n1715 - V\u00e1gur, 18\n1718 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 56\n1721 - Hvalv\u00edk, 290\n1731 - Hvalv\u00edk, 394\n1731 - Nor\u00f0sk\u00e1la, 36\n1734 - Hvalv\u00edk, 331\n1820 - V\u00e1gur, 52\n1831 - Hvalv\u00edk, 108\n1836 - V\u00e1gur, 74\n1843 - Hvalv\u00edk, 184\n1873 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 332\n1873 - Klaksv\u00edk, 192\n1875 - Vestmanna, 506\n1900 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 301\n1908 - Vestmanna, 490\n1911 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 44\n1920 - Leynar, 28\n1923 - Vestmanna, 171\n1937 - Sandur, 76\n1952 - Hvannasund, 32\n1964 - Sandur, 47\n1983 - Klaksv\u00edk, 142\n1987 - V\u00e1gur, 45\n1989 - Mi\u00f0v\u00e1gur, 51\n1995 - Hvalba, 2 d\u00f8glingar, i\u00f0 gj\u00f8rdu landgongd\n2002 - Klaksv\u00edk, 48\n2002 - Fuglafj\u00f8r\u00f0ur, 3\n2002 - Hvannasund, 6 hv\u00edtskj\u00f3rutir springarar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1871 - Orville Wright (d. 1948)\n 1878 - Manuel L. Quezon, filipeyskur forseti (d. 1944)\n 1883 - Coco Chanel (d. 1971)\n 1940 - Johnny Nash, amerikanskur sangari og sangskrivari (d. 2020)\n 1946 - Bill Clinton, amerikanskur forseti.\n 1953 - Nanni Moretti, italskur sjonleikari.\n 1957 - Cesare Prandelli, italskur fotboltsleikari.\n 1963 - Joey Tempest, svenskur sangari.\n 1973 - Mette-Marit, norsk prinsessa.\n\nAndl\u00e1t \n 1662 - Blaise Pascal (f. 1623)\n 1900 - Enok Daniel B\u00e6rentsen, l\u00f8gtingslimur og f\u00f3lkatingsma\u00f0ur (f. 1831).\n 1994 - Linus Pauling (f. 1901)\n\nAugust, 19."}
{"id": "2359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20august", "title": "20. august", "text": "20. august er dagur 232 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 233 um skot\u00e1r er). 133 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Henda dag ver\u00f0ur sagt, at ritan fer \u00far bj\u00f8rgunum.\n\nHendingar \n2014 - P\u00e1l Joensen vann silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00ed Berlin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:50.59. Vinnarin var italiuma\u00f0urin Gregorio Paltrinieri, i\u00f0 setti n\u00fdtt evropeiskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:39.93.\n2014 - ES tekur handilsfor\u00f0ingarnar m\u00f3ti F\u00f8royum aftur. Handilsfor\u00f0ingarnar vardu \u00ed knapt \u00e1r, fr\u00e1 28. august 2013 til 20. august 2014. Av t\u00ed at ES sleppur handilsfor\u00f0ingunum, taka F\u00f8royar altj\u00f3\u00f0a r\u00e6ttarm\u00e1lini m\u00f3ti ES aftur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1833 - Benjamin Harrison, amerikanskur forseti (d. 1901)\n 1913 - Erlendur Patursson (d. 1986)\n 1935 - Ron Paul, amerikanskur politikari.\n 1944 - Rajiv Gandhi, indiskur politikari (d. 1991)\n 1946 - Laurent Fabius, franskur politikari.\n 1966 - Enrico Letta, italskur politikari.\n 1971 - David Walliams, enskur sjonleikari og rithovundur.\n 1990 - Ranomi Kromowidjojo, nidurlendskur svimjari.\n 1992 - Demi Lovato, amerikonsk sjonleikarinna og songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 2012 - Phyllis Diller, amerikonsk sjonleikarinna (f. 1917).\n 2017 - Jerry Lewis, amerikanskur sjonleikari (f. 1926).\n\nAugust, 20."}
{"id": "2360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20august", "title": "21. august", "text": "21. august er dagur 233 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 234 um skot\u00e1r er). 132 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2002 - F\u00f8royar-Liktinstein 3-1 (0-1) \u00ed Havn (T\u00f3rsv\u00f8llur) - Vinardystur (Christian H\u00f8gni Jacobsen, 61.; Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen, 73.; Julian Johnson, 81)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1765 - Vilhelm IV av St\u00f3rabretlandi (d. 1837)\n 1886 - S\u00e1mal Ellefsen, politikari (d. 1974)\n 1899 - Thorstein Petersen, politikari (d. 1960)\n 1904 - Count Basie, amerikanskur tonleikari (d. 1984)\n 1938 - Kenny Rogers, amerikanskur sangari (d. 2020)\n 1943 - \u00d3li Emil Jacobsen, forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fiskimannafelag.\n 1956 - Kim Cattrall, ensk-kanadisk sjonleikarinna.\n 1967 - Serj Tankian armenskur-amerikansur sangari \u00ed System of a Down.\n 1986 - Usain Bolt, jamaikanskur sprintari.\n 1988 - Robert Lewandowski, polskur fotboltsleikari.\n 1989 - Hayden Panettiere, amerikonsk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1940 - Leon Trotsky, russiskur politikari (f. 1879).\n 1978 - Magnus Dam Jacobsen (f. 1935).\n 1979 - Giuseppe Meazza, italskur fotboltsleikari (f. 1910).\n 1983 - Benigno Aquino, filipeyskur politikari (f. 1932).\n\nAugust, 21."}
{"id": "2361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20august", "title": "22. august", "text": "22. august er dagur 234 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 235 um skot\u00e1r er). 131 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2004 - Kenda listaverki\u00f0 Skr\u00edggi\u00f0 hj\u00e1 Edvard Munch ver\u00f0ur stoli\u00f0 fr\u00e1 Munch-listasavni \u00ed Oslo. \n2014 - P\u00e1l Joensen vinnur silvur \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00ed Berlin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:48.49. Vinnarin var italiuma\u00f0urin Gregorio Paltrinieri, i\u00f0 vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:44.98.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1860 - Paul Nipkow, t\u00fdskur uppfinnari (d. 1940) \n 1862 - Claude Debussy, franskur tonaskald (d. 1918).\n 1902 - Leni Riefenstahl, tyskur leikstjori (d. 2003).\n 1904 - Deng Xiaoping, kinesiskur politikari (d. 1997).\n 1920 - Ray Bradbury, amerikanskur rithovundur (d. 2012).\n 1925 - Honor Blackman, ensk sjonleikarinna (d. 2020).\n 1971 - Richard Armitage, enskur sjonleikari.\n 1991 - Ingil\u00edn Didriksen Str\u00f8m, f\u00f8royskur politikari\n 1995 - Dua Lipa, ensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1485 - Rikard III, enskur kongur (f. 1452).\n 1978 - Jomo Kenyatta, kenianskur forseti (f. 1891).\n\nAugust, 22."}
{"id": "2362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27.%20august", "title": "27. august", "text": "27. august er dagur 239 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 240 um skot\u00e1r er). 126 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Henda dag ver\u00f0ur sagt, at lj\u00f3su n\u00e6turnar enda.\n\nHendingar \n 2005 - Fyrsta F\u00f8roya Pride\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1770 - Georg Wilhelm Friedrich Hegel, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1831)\n 1864 - S\u00fasanna Helena Patursson, foroysk sjonleikarinna og rithovundur (d. 1916)\n 1890 - Man Ray, amerikanskur malari (d. 1976)\n 1908 - Lyndon B. Johnson, amerikanskur forseti (d. 1973)\n 1933 - Kerstin Ekman, svenskur rithovundur.\n 1976 - Sarah Chalke, kanadisk sjonleikarinna.\n 1977 - Deco, brasilsk-portugisiskur fotboltsleikari.\n 1983 - Jamala, ukrainsk songkvinna.\n 1984 - Sulley Muntari, ganaiskur fotboltsleikari.\n 1986 - Sebastian Kurz, eysturikskur kanslari.\n\nAndl\u00e1t \n 1965 - Le Corbusier, sveisiskur arkitektur (f. 1887)\n 1975 - Haile Selassie, etiopiskur keisari (f. 1892)\n\nAugust, 27."}
{"id": "2363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28.%20august", "title": "28. august", "text": "28. august er dagur 240 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 241 um skot\u00e1r er). 125 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n1521 - Osmansku turkarnir hertaka Beograd.\n1609 - Enski ranns\u00f3knarfarin Henry Hudson uppdagar Delaware Bay.\n1963 - Martin Luther King heldur heimsgitnu r\u00f8\u00f0una vi\u00f0 heitinum \"I have a dream\" \u00ed Washington, me\u00f0an 200 t\u00fasund f\u00f3lk lurta eftir honum.\n1988 - R\u00e6\u00f0ulig flogvanlukka hendir \u00ed Ramstein \u00ed T\u00fdsklandi, har tr\u00fd av herna\u00f0arflogf\u00f8rum hj\u00e1 italsku loftverjuni bresta saman og detta ni\u00f0ur. 70 f\u00f3lk lata l\u00edv og 346 f\u00f3lk ver\u00f0a illa s\u00e6rd.\n2021 - Samkomuh\u00fasi\u00f0 L\u00edvdin \u00ed Hoyv\u00edk ver\u00f0ur alment tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1749 - Johann Wolfgang von Goethe (d. 1832)\n 1964 - Kaj Leo Holm Johannesen, l\u00f8gma\u00f0ur.\n 1969 - Jack Black, amerikanskur sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari.\n 1969 - Jason Priestley, kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n 1971 - Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur.\n 1982 - LeAnn Rimes, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n \n\nAugust, 28."}
{"id": "2364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29.%20august", "title": "29. august", "text": "29. august er dagur 241 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 242 um skot\u00e1r er). 124 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1632 - John Locke, enskur heimspekingur (d. 1704)\n 1780 - Jean-Auguste-Dominique Ingres, franskur malari (d. 1867)\n 1862 - Maurice Maeterlinck, belgiskur rithovundur (d. 1949)\n 1915 - Ingrid Bergman, svensk sjonleikarinna (d. 1982)\n 1923 - Richard Attenborough, enskur sjonleikari og leikstjori (d. 2014)\n 1935 - William Friedkin, amerikanskur leikstjori.\n 1936 - John McCain, amerikanskur politikari (d. 2018)\n 1958 - Michael Jackson, amerikanskur sangari (d. 2009)\n 1959 - Eddi Reader, skotsk songkvinna.\n 1976 - Jon Dahl Tomasson, danskur fotboltsleikari.\n 1986 - Lea Michele, amerikonsk sjonleikarinna og songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1982 - Ingrid Bergman, svensk sjonleikarinna (f. 1915)\n 2016 - Gene Wilder, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (f. 1933)\n\nAugust, 29."}
{"id": "2365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20august", "title": "30. august", "text": "30. august er dagur 242 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 243 um skot\u00e1r er). 123 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2006 - Fyrsta m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 lagt fyri Fasta Ger\u00f0arr\u00e6ttin.\n2014 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arhald var \u00ed Sk\u00favoy \u00ed samband vi\u00f0 at n\u00fdggi Sildberin f\u00f3r \u00ed sigling millum Sk\u00favoy og Sandoynna.\n2014 - Fyrsta grindadr\u00e1pi\u00f0 me\u00f0an Sea Shepherd var \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2014 f\u00f3r fram \u00e1 Sandi, har 35 hvalir l\u00f8gdu beinini. Fj\u00fartan Sea Shepherd limir v\u00f3ru handtiknir \u00ed samband vi\u00f0 dr\u00e1pi\u00f0, av t\u00ed at teir royndu at for\u00f0a fyri rakstrinum og dr\u00e1pinum, ta\u00f0 eydna\u00f0ist teimum eisini at forst\u00fdra og seinka t\u00ed naka\u00f0, men l\u00f8greglan og danska sj\u00f3verjan komu \u00e1 sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 tyrlu og skj\u00f3ttgangandi b\u00e1tum og handt\u00f3ku tey seks f\u00f3lkini \u00e1 landi og tey \u00e1tta \u00ed trimum skj\u00f3ttgangandi b\u00e1tum, og hald var\u00f0 lagt \u00e1 b\u00e1tarnar. Tveir dagar frammanundan gj\u00f8rdi fimm d\u00f8glingar landgongd \u00ed Hvalba t\u00ed\u00f0liga um mogunin, og mett var\u00f0 at ta\u00f0 ikki bar til at f\u00e1a teir \u00fat aftur, og t\u00ed gav s\u00fdsluma\u00f0urin loyvi til at teir blivu avl\u00edva\u00f0ir og skornir upp til matna. \n2014 - V\u00edkingur vann finaluna um l\u00f8gmanssteypi\u00f0 3-0 m\u00f3ti HB.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1797 - Mary Shelley, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1851)\n1871 - Ernest Rutherford (d. 1937)\n1930 - Warren Buffett, heimsins naestrikasti personur.\n1972 - Cameron Diaz, amerikonsk sjonleikarinna.\n1982 - Andy Roddick, amerikanskur tennisleikari.\n1983 - Simone Pepe, italskur fotboltsleikari.\n1988 - Ernests Gulbis, lettiskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 2003 - Charles Bronson, amerikanskur sjonleikari (f. 1921)\n 2006 - Naguib Mahfouz, egyptiskur rithovundur (f. 1911)\n 2010 - Francisco Varallo, argentinskur fotboltsleikari (f. 1910)\n 2013 - Seamus Heaney, irskt skald (f. 1939)\n 2015 - Wes Craven, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1939)\n 2022 - Mikhail Gorbachev, russiskur politikari (f. 1931)\n\nAugust, 30."}
{"id": "2366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20august", "title": "31. august", "text": "31. august er dagur 243 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 244 um skot\u00e1r er). 122 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1962 - Trinidad og Tobago gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0\n 1991 - Kirgistan og Usbekistan gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar tj\u00f3\u00f0ir.\n 1997 - Diana prinsessa av Wales letur l\u00edv aftan\u00e1 eina bilvanlukku \u00ed Par\u00eds.\n2006 - Kenda listaverki\u00f0 Skr\u00edggi\u00f0 hj\u00e1 Edvard Munch, sum hev\u00f0i veri\u00f0 stoli\u00f0 fr\u00e1 Munch-listasavni \u00ed Oslo tann 22. august 2004,  ver\u00f0ur funni\u00f0 aftur. \n2014 - Ein fr\u00edt\u00ed\u00f0arkavari fann eina beinagrind av einum mennskja ni\u00f0ri \u00e1 havbotninum \u00fatfyri Lj\u00f3s\u00e1 \u00e1 22 metra d\u00fdpi og 150 metrar \u00far landi. N\u00fdggju dagar seinni, 9. september, eftir at tekniskar kanningar v\u00f3ru gj\u00f8rdar, var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at talan var\u00f0 um l\u00edki\u00f0 av D\u00e1njal Petur Hansen, vanliga nevndur Piddi, i\u00f0 hvarv \u00ed november 2011. L\u00f8greglan kom t\u00e1 fram til, at hann var\u00f0 blivin myrdur, og ein kroati var\u00f0 handtikin og seinni d\u00f8mdur sekur fyri mor\u00f0i\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1870 - Maria Montessori (d. 1952)\n 1879 - Yoshihito, japanskur keisari (d. 1926)\n 1880 - Wilhelmina, drotning av Nidurlond (d. 1962)\n 1907 - Ramon Magsaysay, filipeyskur forseti (d. 1957)\n 1924 - Buddy Hackett, amerikanskur sjonleikari (d. 2003)\n 1930 - Sverri Egholm, f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari (d. 2001)\n 1945 - Van Morrison, nordirskur sangari.\n 1949 - Richard Gere, amerikanskur sjonleikari.\n 1956 - Tsai Ing-wen, taivanskur forseti.\n 1970 - Debbie Gibson\n 1982 - Pepe Reina, spanskur fotboltsleikari.\n 1985 - Mohammad bin Salman, krunprinsur av Saudiarabia\n\nAndl\u00e1t \n 1920 - Jens Olivur Lisberg (f. 1896)\n 1963 - Georges Braque, franskur malari (f. 1882)\n 1969 - Rocky Marciano, amerikanskur boxari (f. 1923)\n 1986 - Urho Kekkonen, finskur forseti (f. 1900)\n 1997 - Diana prinsessa (f. 1961)\n 2010 - Laurent Fignon, franskur sukklari (f. 1960)\n 2020 - Pranab Mukherjee, indiskur politikari (forseti Indias fr\u00e1 2012-2017) (f. 1935).\n\nAugust, 31."}
{"id": "2367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20september", "title": "17. september", "text": "17. september er dagur 260 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 261 um skot\u00e1r er). 105 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nDagurin eitur Lambertus. Lambertus var biskupur \u00ed Maastricht \u00ed H\u00e1landi. Var\u00f0 dripin av a\u00f0alsmonnum, t\u00ed at hann setti at teimum fyri \u00f3levna\u00f0.\n\nBarnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s og Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens ver\u00f0a handa\u00f0ar henda dagin ella f\u00e1ar dagar \u00e1\u00f0renn ella aftan\u00e1. 17. september er dagurin, t\u00e1 M.A. Jacobsen, i\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nirnar eru uppkalla\u00f0ar eftir, var\u00f0 f\u00f8ddur.\n\nHendingar \n 1787 - Ta\u00f0 var hendan dagin \u00ed 1787, at amerikanska grundl\u00f3gin var\u00f0 undirskriva\u00f0 \u00ed Philadelphia \u00ed Pennsylvania, USA.\n 1939 - Sovjetsamveldi\u00f0 ger innr\u00e1s \u00ed P\u00f3lland.\n1957 - Malaysia fer upp\u00ed Sameindu tj\u00f3\u00f0ir.\n1974 \u2013 Bangladesj, Grenada og Guinea-Bissau fara upp\u00ed Sameindu tj\u00f3\u00f0ir.\n 1978 - Camp David fri\u00f0aravtalan ver\u00f0ur undirskriva\u00f0 millum \u00cdsrael og Egyptaland\n 1983 - Perlan \u00ed V\u00e1gsbotni var\u00f0 tikin ni\u00f0ur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1891 - Mads Andreas Jacobsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur  (d. 1944).\n 1923 - Hank Williams, amerikanskur countrysangari (d. 1953).\n 1931 - Anne Bancroft, amerikonsk sjonleikarinna (d. 2005).\n 1935 - Ken Kesey, amerikanskur rithovundur (d. 2001).\n 1962 - Baz Luhrmann, avstralskur sjonleikari og leikstjori.\n 1967 - Anne Louise Hassing, danskur sj\u00f3nleikari, kend fr\u00e1 eitt n\u00fa Kr\u00f8niken.\n 1968 - Anastacia, amerikonsk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1931 - Sigert O. Patursson, f\u00f8royskur \u00e6vint\u00fdrari (f. 1869)\n 1948 - Svenski greivin og offiserurin, Folke Bernadotte, ver\u00f0ur myrdur.\n 2014 - Marianne Clausen, danskur t\u00f3nleikafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1947)\n\nSeptember, 17."}
{"id": "2368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20september", "title": "1. september", "text": "1. september er dagur 244 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 245 um skot\u00e1r er). 121 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1939 - Seinni heimsbardagi byrjar.\n1991 - Usbekistan ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt.\n 2015 - L\u00f8gtingsval\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1933 - Conway Twitty, amerikanskur country-sangari (d. 1993)\n 1939 - Lily Tomlin, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 1950 - Phil McGraw, amerikanskur sj\u00f3nvarpsvetur\n 1957 - Gloria Estefan, kubansk-amerikonsk songkvinna\n 1990 - M\u00e9lanie Ren\u00e9, sveisisk songkvinna\n\nAndl\u00e1t \n 1948 - Janus Djurhuus, f\u00f8royskur yrkjari og \u00c1arstovubr\u00f3\u00f0ir (f. 1881)\n\nSeptember, 01."}
{"id": "2369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20september", "title": "2. september", "text": "2. september er dagur 245 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 246 um skot\u00e1r er). 120 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n2019 - \u00d3dnin Dorian ger st\u00f3ran ska\u00f0a \u00ed Bahamaoyggjunum\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1818 - Hans Christopher M\u00fcller, f\u00f8royskur politikari (d. 1897)\n1838 - Liliuokalani, Hawaiidrotning (d. 1917)\n 1943 - Hans Mortensen, f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (d. 2019).\n1952 - Jimmy Connors, amerikanskur tennisleikari\n1964 - Keanu Reeves, kanadiskur sj\u00f3nleikari\n1966 - Salma Hayek, meksikonsk sj\u00f3nleikarinna\n\nAndl\u00e1t \n1937 - Pierre de Coubertin (f. 1863)\n1969 - Ho Chi Minh (f. 1890)\n1973 - J. R. R. Tolkien (f. 1892)\n\nSeptember, 02."}
{"id": "2370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20september", "title": "3. september", "text": "3. september er dagur 246 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 247 um skot\u00e1r er). 119 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1900 - Urho Kekkonen, finskur forseti (d. 1986).\n 1922 - Steffan Danielsen \u00ed N\u00f3lsoy (d. 1976).\n 1936 - Zine El Abidine Ben Ali, tunesiskur forseti.\n 1947 - Kjell Magne Bondevik, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Noregs 1997\u20132000 og 2001\u20132005.\n 1965 - Charlie Sheen, amerikanskur sjonleikari.\n 1970 - Gareth Southgate, enskur fotboltsleikari og -stjori.\n 1971 - Kiran Desai, indiskur rithovundur.\n 1977 - Olof Mellberg, svenskur fotboltsleikari.\n 1988 - Jerome Boateng, tyskur fotboltsleikari.\n 1991 - Thomas Delaney, danskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1658 - Oliver Cromwell, enskur politikari (f. 1599)\n 1883 - Ivan Turgenev, russiskur rithovundur (f. 1818)\n 1991 - Frank Capra, italsk-amerikanskur leikstjori (f. 1897)\n 2012 - Michael Clarke Duncan, amerikanskur sjonleikari (f. 1957)\n\nSeptember, 03."}
{"id": "2371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20september", "title": "4. september", "text": "4. september er dagur 247 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 248 um skot\u00e1r er). 118 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2012 - Ein p\u00f3lskur seglb\u00e1tur, Rzeszowiak, kom \u00ed havney\u00f0 \u00ed \u00f3dnarve\u00f0ri vi\u00f0 F\u00f8royar, nor\u00f0anfyri F\u00f8roya Banka. Sendi \u00fat ney\u00f0arkall kl 7.41. Tey 10 f\u00f3lkini umbor\u00f0 v\u00f3ru \u00f8ll bjarga\u00f0i umbor\u00f0 \u00e1 Brimil um kv\u00f8ldi\u00f0, og s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru tvey av teimum flutt vi\u00f0 tyrluni til V\u00e1ga Floghavn og hagani til Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0. Dagin eftir fr\u00e6ttist, at ein av manningini doy\u00f0i av l\u00f8stunum hann fekk, t\u00e1 masturin brotna\u00f0i og rakti hann \u00ed h\u00f8vdi\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1824 - Anton Bruckner, eysturikst t\u00f3naskald (d. 1896). \n 1838 - William Gibson Sloan, tr\u00fabo\u00f0ari og stovnari av Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed F\u00f8royum (d. 1914).\n 1879 - J\u00f3gvan Waagstein \u00ed Klaksv\u00edk, t\u00f3nasmi\u00f0ur og m\u00e1lari (d. 1949).\n 1892 - Darius Milhaud, franskt t\u00f3naskald (d. 1974).\n 1934 - Eduard Khil, russiskur sangari (d. 2012).\n 1937 - Dawn Fraser, avstralskur svimjari.\n 1969 - Giorgi Margvelashvili, georgiskur forseti.\n 1981 - Beyonc\u00e9, amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n 1985 - Ra\u00fal Albiol, spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1907 - Edvard Grieg, norskt t\u00f3naskald (f. 1843)\n 1914 - William Gibson Sloan, tr\u00fabo\u00f0ari og stovnari av Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed F\u00f8royum (f. 1838).\n 1989 - Georges Simenon, belgiskur rithovundur (f. 1903)\n 2006 - Steve Irwin (f. 1962)\n 2014 - Joan Rivers, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1933)\n\nSeptember, 04."}
{"id": "2372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20september", "title": "5. september", "text": "5. september er dagur 248 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 249 um skot\u00e1r er). 117 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2013 - L\u00f8gma\u00f0ur Kaj Leo Holm Johannesen loysti landsst\u00fdrismannin \u00ed innlendism\u00e1lum, K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard \u00far starvi eftir mikla \u00f8sing um m\u00e1li\u00f0 um Eysturoyartunnilin og Copenhagen Infrastructure Partners (CIP).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1946 - Freddie Mercury, bretskur sangari (d. 1991)\n1980 - Maria Anna Madia, italskur politikari\n 1984 - Chris Anker S\u00f8rensen, danskur s\u00fakklari (d. 2021)\n\nAndl\u00e1t \n\nSeptember, 05."}
{"id": "2373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20september", "title": "6. september", "text": "6. september er dagur 249 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 250 um skot\u00e1r er). 116 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1968 - Svasiland ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt\n 1991 - Leningrad \u00ed Russlandi skiftir navn til Sankta P\u00e6tursborg.\n 1997 - Diana prinsessa av Wales fer til gravar fr\u00e1 Westminister Abbey \u00ed London. 2.5 milliardir f\u00f3lk fylgja vi\u00f0 jar\u00f0afer\u00f0ini \u00edgj\u00f8gnum beinlei\u00f0is sj\u00f3nvarpssending.\n\n Mentan \n\n B\u00f3kmentir \n 1939 Skalds\u00f8gan Barbara eftir J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen kemur \u00fat \u00e1 donskum \u00e1 Gyldendals forlagi.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 2013 - Landsdystur Kasakstan - F\u00f8royar 2-1 (0-1), Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen skorar fyri F\u00f8royar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1925 - Andrea Camilleri, italskur rithovundur.\n 1943 - Roger Waters, bretskur tonleikari.\n 1958 - Jeff Foxworthy, amerikanskur sjonleikari.\n 1961 - Paul Waaktaar-Savoy, norskur tonleikari.\n 1972 - Idris Elba, bretskur sjonleikari.\n 1974 - Nina Persson, svensk songkvinna.\n 1976 - Naomie Harris, bretsk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1907 - Sulley Prudhomme, franskur rithovundur (f. 1839).\n 1998 - Akira Kurosawa, japanskur leikstjori (f. 1910).\n 2007 - Luciano Pavarotti, heimskendur italskur tenorsangari (f. 1935).\n 2019 - Robert Mugabe, fyrrverandi forseti \u00ed Simbabvi (f. 1924).\n 2021 - Jean-Paul Belmondo, franskur sj\u00f3nleikari (f. 1933).\n\nSeptember, 06."}
{"id": "2374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26.%20september", "title": "26. september", "text": "26. september er dagur 269 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 270 um skot\u00e1r er). 96 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1970 - \u00cdslendskt flogfar rendi \u00e1 naka\u00f0 ni\u00f0anfyri Kn\u00fak (560 m) \u00ed Mykinesi. Ta\u00f0 var \u00e1 veg \u00far Bergen til F\u00f8royar. 34 f\u00f3lk v\u00f3ru vi\u00f0 flogfarinum; 8 doy\u00f0u.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1870 - Kristian X, Kongur Danmarkar (d. 1947)\n 1888 - T. S. Eliot, amerikansk-enkur rith\u00f8vundur (d. 1965)\n 1889 - Martin Heidegger, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1976)\n 1932 - Manmohan Singh, indiskur politikari.\n 1948 - Olivia Newton-John, avstralsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n 1976 - Michael Ballack, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1981 - Serena Williams, amerikanskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1945 - Bela Bartok, ungarskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1881)\n 2008 - Paul Newman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1925)\n 2010 - Gloria Stuart, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1910) \n\nSeptember, 26."}
{"id": "2375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25.%20september", "title": "25. september", "text": "25. september er dagur 268 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 269 um skot\u00e1r er). 97 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1066 - Str\u00ed\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Stamford Bridge endar v\u00edkingat\u00ed\u00f0ina.\n 1513 - Spanski ranns\u00f3knarfararin Vasco N\u00fa\u00f1ez de Balboa kemur til Kyrrahavi\u00f0.\n 1925 - F\u00f8royski Javna\u00f0arflokkurin ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n 1927 - 7 f\u00f8royskir fiskimenn l\u00f3tu l\u00edv \u00ed b\u00e1tsvannlukku \u00ed \u00cdslandi, t\u00e1 teir f\u00f3ru vi\u00f0 einum b\u00e1ti av sluppini Riddaranum og b\u00e1turin koppa\u00f0i. Fleiri av teimum sum doy\u00f0u v\u00f3ru sumbingar. A\u00f0rir sumbingar v\u00f3ru ni\u00f0ri og dansa\u00f0u stutt eftir hendingina, tey savna\u00f0u pening inn til einkjurnar, 600 kr. til hv\u00f8rja sum svara\u00f0i til meir enn eina \u00e1rsl\u00f8n.\n 1972 - Noreg sigur nei til EEC limaskap\n 1998 - Eitt BAE146 flogfar hj\u00e1 Pauknair dettur ni\u00f0ur \u00ed Marokko. 38 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 2002 - Vitimhendingin \u00ed Siberia\n 2014 - Ein arbei\u00f0svanlukka umbor\u00f0 \u00e1 einum gr\u00f8nlendskum trolara (fyrrverandi Sk\u00e1laberg), sum hendi me\u00f0an skipi\u00f0 l\u00e1 vi\u00f0 bryggju \u00ed Havn, kravdi eitt mannal\u00edv. Vanlukkan hendi undir lossing, ein plattur, sum var\u00f0 heysa\u00f0ur upp \u00far lastini, brotna\u00f0i og kassar vi\u00f0 frystum makreli duttu ni\u00f0ur \u00e1 22 \u00e1ra gamla Gunnar Zachariasen, sum doy\u00f0i \u00e1 sta\u00f0num. Vanlukkan hendi umlei\u00f0 klokkan eitt. Gunnar var kendur sum ein g\u00f3\u00f0ur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, hann hev\u00f0i m.a. Sp\u00e6lt vi\u00f0 EB/Streymi \u00ed tvey \u00e1r og vi\u00f0 f\u00f8roysku U-19 og U-21 landsli\u00f0unum, hann sp\u00e6ldi 21 dystir vi\u00f0 U-21 og skora\u00f0i 4 m\u00e1l. Hann hev\u00f0i eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 ungd\u00f3msli\u00f0um hj\u00e1 Br\u00f8ndby.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1644 - Ole R\u00f8mer, danskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur.\n 1890 - Johan Martin Fredrik Poulsen \u00e1 Toftum. Forma\u00f0ur Sambandsfloksins 1948-1970 (d. 1980).\n 1903 - Mark Rothko, amerikanskur listam\u00e1lari (d. 1970).\n 1906 - Dmitri Sjostakovitj, russiskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1975).\n 1935 - Maj Sj\u00f6wall, svenskur rith\u00f8vundur (d. 2020)\n 1938 - Jonathan Motzfeldt, gr\u00f8nlendskur politikkari (d. 2010).\n 1943 - Robert Gates, amerikanskur politikari.\n 1944 - Michael Douglas, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1951 - Mark Hamill, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1952 - Christopher Reeve, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2004)\n 1958 - Michael Madsen, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1961 - Heather Locklear, amerikanskur sj\u00f3nleikari\n 1966 - Rakel Helmsdal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 1968 - Will Smith, amerikanskur rappari og sj\u00f3nleikari\n 1969 - Catherine Zeta-Jones, valisiskur sj\u00f3nleikari\n 1996 - Mie \u00d8stergaard Nielsen, danskur svimjari\n\nAndl\u00e1t \n 1066 - Haraldur III, kongur \u00ed Noregi (fall \u00ed str\u00ed\u00f0i) (f. 1015)\n 1849 - Johann Strauss eldri, eysturr\u00edkskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1804)\n 1996 - Nicu Ceau\u015fescu, rumenskur politikkari (f. 1951)\n 2011 - Wangari Maathai (f. 1929)\n 2014 - Gunnar Zachariasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1992)\n 2016 - Arnold Palmer (f. 1929)\n\nSeptember, 25."}
{"id": "2376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24.%20september", "title": "24. september", "text": "24. september er dagur 267 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 268 um skot\u00e1r er). 98 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1493 - Kristoffur Kolumbus byrjar s\u00edna a\u00f0ru fer\u00f0 til N\u00fdggja heimin\n 1664 - Ni\u00f0urlond geva N\u00fdamsterdam til Onglands\n 1852 - Fyrsta luftskipi\u00f0 ver\u00f0ur v\u00edst fram.\n 1908 - Fyrsti Ford T bilurin ver\u00f0ur bygdur.\n 1919 - Nor\u00f0oya Sparikassi ver\u00f0ur stovna\u00f0ur\n 1948 - Honda ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 1973 - Guinea-Bissau l\u00fdsir seg sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fr\u00e1 Portugal.\n 1991 - Nirvana gevur fl\u00f8guna Nevermind \u00fat.\n 1991 - Red Hot Chili Peppers geva fl\u00f8guna Blood Sugar Sex Magik \u00fat.\n 1993 - Br\u00f8derbund gevur \u00fat teldusp\u00e6li\u00f0 Myst.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 15 - Vitellius, r\u00f3mverskur keisari (d. 69)\n 1501 - Gerolamo Cardano, italskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1576)\n 1853 - Johan Andreas Nols\u00f8e \u00e1 Tv\u00f8royri. L\u00f8gtingslimur 1916-1918, postavgrei\u00f0sluma\u00f0ur. (d. 1930)\n 1892 - Antinis S\u00f8rensen \u00ed H\u00fasav\u00edk. L\u00f8gtingslimur 1940-1954, keypma\u00f0ur (d. 1963).\n 1896 - F. Scott Fitzgerald, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1940)\n 1936 - Jim Henson, amerikanskur filmsskapari (d. 1990)\n 1946 - Lars Emil Johansen, gr\u00f8nlendskur politikkari\n 1951 - Pedro Almod\u00f3var, spanskur filmsleikstj\u00f3ri\n 1969 - Shawn \"Clown\" Crahan, amerikanskur t\u00f3nleikari (Slipknot)\n 1980 - John Arne Riise, norskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1904 - Niels Ryberg Finsen (f. 1860).\n 1991 - Dr. Seuss, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1904)\n 2004 - Fran\u00e7oise Sagan, franskur rith\u00f8vundur (f. 1935)\n\nSeptember, 24."}
{"id": "2377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23.%20september", "title": "23. september", "text": "23. september er dagur 266 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 267 um skot\u00e1r er). 99 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1980 - \u00cd Pittsburgh sp\u00e6lir Bob Marley s\u00edna seinastu konsert.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 63 f.Kr. - Augustus, r\u00f3mverskur keisari (d. 14)\n 1215 - Kublai Khan, mongolskur keisari (d. 1294)\n 1920 - Mickey Rooney, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2014)\n 1930 - Ray Charles, amerikanskur t\u00f3nleikari (d. 2004)\n 1938 - Romy Schneider, t\u00fdsk-fronsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1982)\n 1940 - Michel Temer, brasilskur politikari\n 1943 - Julio Iglesias, spanskur sangari\n 1949 - Bruce Springsteen, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari\n 1965 - Aleqa Hammond, gr\u00f8nlendskur politikari\n\nAndl\u00e1t \n 1835 - Vincenzo Bellini (f. 1801)\n 1939 - Sigmund Freud (f. 1856)\n 1973 - Pablo Neruda (f. 1904)\n 2022 - Louise Fletcher, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1934)\n\nSeptember, 23."}
{"id": "2378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20september", "title": "13. september", "text": "13. september er dagur 258 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 259 um skot\u00e1r er). 107 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1970 - Mary, ein sirkusf\u00edlur, ver\u00f0ur hongd \u00ed Tennessee \u00ed Amerika, fyri at \u00f3vart hava valdi\u00f0 dey\u00f0a dj\u00f3rapassara s\u00edns.\n 1970 - Fyrsta New York City Marathon ver\u00f0ur hildi\u00f0.\n 2013 - Dimmal\u00e6tting kemur \u00fat fyri seinast fer\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1819 - Clara Schumann, t\u00fdsk t\u00f3nleikakvinna, klaverleikari og t\u00f3naskald (d. 1896).\n 1830 - Marie von Ebner-Eschenbach, eystur\u00edkskur rith\u00f8vundur (d. 1916).\n 1874 - Arnold Schoenberg, eysturikst t\u00f3naskald (d. 1951).\n 1903 - Claudette Colbert, fronsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1996).\n 1916 - Roald Dahl, bretskur rith\u00f8vundur (dey\u00f0ur 1990).\n 1939 - Richard Kiel, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2014).\n 1940 - Oscar Arias, kostarikanskur forseti.\n 1944 - Jacqueline Bisset, bretsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1944 - Peter Cetera, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 1973 - Fabio Cannavaro, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 81 - Titus, r\u00f3mverskur keisari (f. 39).\n 1592 - Michel de Montaigne, franskur heimspekingur (f. 1533)\n 1598 - Filip 2., spanskur kongur (f. 1527)\n 1844 - Christian Ludvig Tillisch, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 1872 - Ludwig Feuerbach, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1804)\n 1996 - Tupac Shakur, amerikanskur rappt\u00f3nleikari (f. 1971)\n 2022 - Jean-Luc Godard, sveisisk-franskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1930)\n\nSeptember, 13."}
{"id": "2379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20september", "title": "8. september", "text": "8. september er dagur 253 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 254 um skot\u00e1r er). 112 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini Mariumessa og er sostatt ein av mongum mariumessum. Eisini heiti\u00f0 dilkadagur er kn\u00fdtt at hesum degi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1157 - Richard 1., kongur Onglands (d. 1199)\n1841 - Antonin Dvorak, kekkiskt t\u00f3naskald (d. 1901)\n1925 - Peter Sellers, enskur sj\u00f3nleikari (d. 1980)\n1930 - Mario Adorf, t\u00fdskur sj\u00f3nleikari.\n1932 - Patsy Cline, amerikonsk songkvinna (d. 1963)\n1941 - Bernie Sanders, amerikanskur politikari.\n1947 - Halld\u00f3r \u00c1sgr\u00edmsson, \u00edslendskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 2015)\n1969 - Gary Speed, valisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2011)\n1971 - David Arquette, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n1971 - Martin Freeman, enskur sj\u00f3nleikari.\n1979 - Pink, amerikonsk songkvinna.\n1981 - Morten Gamst Pedersen, norskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1989 - Avicii, svenskur t\u00f3nleikari (d. 2018)\n\nAndl\u00e1t \n1949 - Richard Strauss, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1864)\n2003 - Leni Riefenstahl, t\u00fdskur leikstj\u00f3ri (f. 1902)\n 2022 - Elisabeth II, bretsk drotning (f. 1926)\n\nSeptember, 8."}
{"id": "2380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20september", "title": "7. september", "text": "7. september er dagur 252 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 253 um skot\u00e1r er). 113 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1822 - Brasil loysir fr\u00e1 Portugal.\n 1920 - Fyrsta Miss America vakurleikakappingin er \u00ed Atlantic City, New Jersey, og vinnari er Margaret Gorman.\n 1966 - Ferjan Skagerakk gongur burtur \u00ed illve\u00f0ri \u00e1 veg \u00far Kristiansand \u00ed Noregi til Hirtshals, men \u00f8ll 144 f\u00f3lkini umbor\u00f0 ver\u00f0a bjarga\u00f0.\n 1986 - Desmond Tutu biskupur ver\u00f0ur valdur til erkibiskup \u00ed Cape Town. Hann er fyrsti svarti ma\u00f0ur, i\u00f0 ver\u00f0ur ovasti hj\u00e1 su\u00f0urafrikansku anglikansku kirkjuni.\n 1996 - 25 \u00e1ra gamli amerikanski rapparin Tupac Shakur ver\u00f0ur skotin og doyr seks dagar seinni; eingin er nakrant\u00ed\u00f0 fongsla\u00f0ur fyri mor\u00f0i\u00f0, sum tykist sera g\u00e1tuf\u00f8rt.\n 2005 - Egyptaland heldur fyri fyrstu fer\u00f0, forsetaval vi\u00f0 fleiri ein einum uppstilla\u00f0um flokki.\n\n \u00cdtr\u00f3ttur \n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \n 2014 - Landsdystur hj\u00e1 monnum, EM-kvalifikasj\u00f3nsdystur: F\u00f8royar - Finnland 1-3. Christian Holst skorar m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1533 - Elisabet 1., ensk drotning (d. 1603)\n 1836 - Henry Campbell-Bannerman, skotskur politikari (d. 1908)\n 1924 - Daniel Inouye, amerikanskur politikari (d. 2012)\n 1930 - Baldvin 1., belgiskur kongur (d. 1993)\n 1930 - Sonny Rollins, amerikanskur tonleikari.\n 1936 - Buddy Holly, amerikanskur sangari og sangskrivari (d. 1959)\n 1949 - Gloria Gaynor, amerikanskur sangari.\n 1950 - Julie Kavner, amerikonsk sjonleikarinna.\n 1951 - Chrissie Hynde, amerikonsk songkvinna.\n 1954 - Kirsten Siggaard, danskur sangari.\n 1967 - Erann DD, danskur sangari og sangskrivari.\n 1987 - Evan Rachel Wood, amerikonsk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1962 - Karen Blixen, danskur rith\u00f8vundur (f. 1885)\n 1997 - Mobutu Sese Seko, kongolesiskur forseti (f. 1930)\n 2005 - Finnbogi \u00cdsakson, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og politikari (f. 1943)\n 2005 - Maud Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f. 1936)\n 2022 - \u00d3li Petersen, f\u00f8royskur keiputeknari (f. 1936)\n\nSeptember, 7."}
{"id": "2381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20september", "title": "22. september", "text": "22. september er dagur 265 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 266 um skot\u00e1r er). 100 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1871 - Sverre Patursson, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1960).\n 1923 - Peter F. Christiansen, f\u00f8royskur politikari (d. 2012).\n 1958 - Andrea Bocelli, italskur sangari.\n 1961 - Bonnie Hunt, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 1987 - Tom Felton, bretskur sj\u00f3nleikari.\n 1989 - Sabine Lisicki, t\u00fdskur tennisleikari.\n\nAndl\u00e1t \n 1987 - H\u00e1kun Djurhuus\n 1989 - Irving Berlin\n\nSeptember, 22."}
{"id": "2382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20september", "title": "12. september", "text": "12. september er dagur 257 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 258 um skot\u00e1r er). 108 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1988 \u2013 \u00d3dnin Gilbert ger st\u00f3ran ska\u00f0a \u00ed Jamaika.\n 1990 \u2013 \u00cd s\u00ednum fyrsta undankappingardysti nakrant\u00ed\u00f0 vinnur f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0i\u00f0 p\u00fara \u00f3v\u00e6nta\u00f0 1-0 \u00e1 Eysturr\u00edki. Av t\u00ed at eingin g\u00f3\u00f0kendur f\u00f3tb\u00f3ltsgrasv\u00f8llur var \u00ed F\u00f8royum um ta\u00f0 mundi\u00f0, var\u00f0 dysturin leiktur \u00ed Landskrona \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n 2016 - Helgi Dam Ziska vinnur st\u00f3rmeistaraheiti\u00f0 \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Baku. Hann er fyrsti f\u00f8royingur i\u00f0 gerst st\u00f3rmeistari.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1849 - Dj\u00f3ni Isaksen (d. 1912).\n 1857 - George Hendrik Breitner, ni\u00f0urlendskur listm\u00e1lari (d. 1923).\n 1913 - Jesse Owens, amerikanskur atlet (d. 1980).\n 1931 - George Jones, amerikanskur countrysangari (d. 2013).\n 1932 - Atli P\u00e6tursson Dam \u00e1 Tv\u00f8royri, F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur (d. 2005).\n 1941 - Gunnar Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og arkitektur (d. 2021).\n 1951 - Bertie Ahern, \u00edrskur politikari.\n 1957 - Hans Zimmer, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n 1986 - Emmy Rossum, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1988 - Amanda Jenssen, svensk songkvinna.\n\nAndl\u00e1t \n 2003 - Johnny Cash, amerikanskur sangari (f. 1932)\n\nSeptember, 12."}
{"id": "2383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20september", "title": "11. september", "text": "11. september er dagur 256 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 257 um skot\u00e1r er). 109 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2001 \u2013 Yvirgangsats\u00f3kn \u00edm\u00f3ti World Trade Center \u00ed New York og Pentagon \u00ed Washington DC \u00ed USA. Al-Qaeda lei\u00f0arin Osama bin Laden f\u00e6r skyldina fyri \u00e1lopi\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1881 - Asta Nielsen, donsk stumfilmssj\u00f3nleikarinna (d. 1972)\n1917 - Ferdinand Marcos, forseti \u00ed Filipsoyggjunum (d. 1989)\n1945 - Franz Beckenbauer, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n1965 - Bashar al-Assad, forseti \u00ed S\u00fdria.\n1967 - Sung Jae-ki, su\u00f0urkoreanskur aktivistur (d. 2013).\n\nAndl\u00e1t \n1973 - Salvador Allende, forseti \u00ed Kili (f. 1908).\n2003 - Anna Lindh, svenskur politikari (f. 1957).\n 2019 - Hans Mortensen, f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (f. 1943).\n\nSeptember, 11."}
{"id": "2384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20september", "title": "10. september", "text": "10. september er dagur 255 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 256 um skot\u00e1r er). 110 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2013 - Landsdystur \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 monnum, sp\u00e6ldur \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli, F\u00f8royar - T\u00fdskland 0-3 (0-1).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1839 - Charles Sanders Peirce, amerikanskur visindama\u00f0ur (d. 1914)\n 1890 - Franz Werfel, eysturr\u00edkskur rith\u00f8vundur (d. 1945)\n 1913 - Janus Kamban, f\u00f8royskur myndah\u00f8ggari (d. 2009)\n 1933 - Karl Lagerfeld, t\u00fdskur m\u00f3tasni\u00f0gevi (d. 2019)\n 1960 - Colin Firth, enskur sj\u00f3nleikari\n 1976 - Gustavo Kuerten, brasilskur tennisleikari\n\nAndl\u00e1t \n 1797 - Mary Wollstonecraft, enskur rith\u00f8vundur og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (f. 1759)\n 2020 - Diana Rigg, ensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1938).\n\nSeptember, 10."}
{"id": "2385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20september", "title": "9. september", "text": "9. september er dagur 254 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 255 um skot\u00e1r er). 111 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 2001 \u2013 Alzheimerfelagi\u00f0 stovna\u00f0\n 2014 - U21 landsli\u00f0sdystur hj\u00e1 monnum: F\u00f8royar - Montenegro 1-0, m\u00e1li\u00f0 skora\u00f0i \u00c1ri Mohr J\u00f3nsson \u00ed 31. minutti. F\u00f8royar enda\u00f0u aftast \u00ed b\u00f3lkinum vi\u00f0 4 stigum.\n 2014 - Beinagrindin sum var\u00f0 funnin 150 metrar \u00far landi \u00e1 22 metra d\u00fdpi \u00fatfyri Lj\u00f3s\u00e1 av einum fr\u00edt\u00ed\u00f0arkavara hin 31. august 2014, var\u00f0 ey\u00f0merkt til at vera l\u00edki\u00f0 av D\u00e1njal Petur Hansen (Piddi), i\u00f0 var\u00f0 myrdur \u00ed november 2011. Ein kroati var\u00f0 t\u00e1 handtikin og seinni d\u00f8mdur sekur, sj\u00e1lvt um onki l\u00edk t\u00e1 var\u00f0 funni\u00f0. N\u00f3gv teknisk spor v\u00f3ru \u00ed m\u00e1linum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1828 - Leo Tolstoj, russiskur rithovundur (d. 1910)\n 1918 - Oscar Luigi Scalfaro, italskur forseti (d. 2012)\n 1939 - Reuven Rivlin, israelskur forseti.\n 1949 - Susilo Bambang Yudhoyono, indonesiskur forseti.\n 1960 - Hugh Grant, enskur sjonleikari.\n 1962 - Liza Marklund, svenskur rithovundur.\n 1966 - Adam Sandler, amerikanskur sjonleikari.\n 1968 - Julia Sawalha, ensk sjonleikarinna.\n\nAndl\u00e1t \n 1087 - Vilhelm I, normanskur hertogi og kongur Onglandi (f. 1028)\n 1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, franskur malari (f. 1864)\n 1976 - Mao Zedong, kinesiskur politikari (f. 1893)\n 1990 - Samuel K. Doe, liberianskur forseti (f. 1951)\n\nSeptember, 09."}
{"id": "2386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20september", "title": "19. september", "text": "19. september er dagur 262 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 263 um skot\u00e1r er). 103 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin kallast eisini tampardagur.\n\nHendingar \n2014 - N\u00fdtt Bl\u00e1krossheim l\u00e6t upp \u00e1 Nesi, fyrr hev\u00f0i Bl\u00e1krossheimi\u00f0 veri\u00f0 \u00e1 Lyngg\u00f8tu \u00ed Havn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1911 - William Golding, enskur rith\u00f8vundur (d. 1993).\n 1928 - Adam West, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 1933 - David McCallum, skotskur sj\u00f3nleikari.\n 1944 - Edmund Joensen, l\u00f8gma\u00f0ur 1994-1998.\n 1948 - Jeremy Irons, enskur sj\u00f3nleikari.\n 1949 - Twiggy, ensk modell.\n 1963 - David Seaman, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n 1974 - Victoria Silvstedt, svensk modell, sj\u00f3nleikarinna og sj\u00f3nvarpsvertur.\n\nAndl\u00e1t \n 1881 - James A. Garfield, amerikanskur forseti (f. 1831).\n\nSeptember, 19."}
{"id": "2387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20september", "title": "21. september", "text": "21. september er dagur 264 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 265 um skot\u00e1r er). 101 dagar eru eftir av \u00e1rinum. Dagurin er altj\u00f3\u00f0a alzheimerdagur.\n\nHendingar \n 1745 - Charles Stuart og hansara jakobitaherur vinna sigur \u00e1 onglendingum \u00ed The Battle Of Prestonpans.\n 1937 - B\u00f3kin Hobbin hj\u00e1 J.R.R. Tolkien ver\u00f0ur \u00fatgivin.\n 1949 - Kommunistalei\u00f0ararnir \u00ed Peking kunngera, at Kinesiska F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 er sett \u00e1 stovn.\n 1964 - Malta f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri.\n 1998 - Uppt\u00f8kan av vitnisfr\u00e1grei\u00f0ingini hj\u00e1 Clinton forseta um samband hansara vi\u00f0 Monicu Lewinsky ver\u00f0ur sent \u00ed sj\u00f3nvarpi um allan heim.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1931 - Larry Hagman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (JR \u00ed Dallas, TX) (d. 2012)\n 1934 - Leonard Cohen, kanadiskur sangari og sangskrivari (d. 2016).\n 1947 - R\u00f3i Patursson \u00ed T\u00f3rshavn.\n 1947 - Stephen King, amerikanskur rith\u00f8vundur.\n 1954 - Shinzo Abe, fyrrverandi japanskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 2022).\n 1957 - Kevin Rudd, avstralskur politikari.\n 1967 - Faith Hill, amerikonsk country-popp songkvinna.\n 1968 - Ricki Lake, amerikanskur sj\u00f3nvarpsvertur.\n\nAndl\u00e1t \n 1832 - Sir Walter Scott (f. 1771).\n 1860 - Arthur Schopenhauer, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1788).\n 1979 - S\u00e1mal Joensen-Mikines, m\u00e1lari (f. 1906).\n\nSeptember, 21."}
{"id": "2388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20september", "title": "18. september", "text": "18. september er dagur 261 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 262 um skot\u00e1r er). 104 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar \n 1881 - Ei\u00f0is kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 2014 - F\u00f3tb\u00f3ltur, U19 gentulandsli\u00f0: Lettland - F\u00f8royar 0-3. St\u00f8\u00f0an var 0-1 \u00ed h\u00e1lvleikinum. M\u00e1lini gj\u00f8rdu: \u00c1sla Johannesen, Jensa Olsen og Arnborg Lervig.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 53 - Trajan (d. 117)\n 1709 - Samuel Johnson (d. 1784)\n 1895 - John Diefenbaker (d. 1979)\n 1961 - James Gandolfini (d. 2013)\n 1971 - Lance Armstrong\n\nAndl\u00e1t \n 1961 - Dag Hammarskjold (f. 1905)\n 1970 - Jimi Hendrix (f. 1942)\n 2013 - Marcel Reich-Ranicki (f. 1920)\n 2021 - Chris Anker S\u00f8rensen, danskur s\u00fakklari (f. 1984)\n\nSeptember, 18."}
{"id": "2389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20september", "title": "20. september", "text": "20. september er dagur 263 \u00ed \u00e1rinum \u00ed gregorianska kalendaranum (dagur 264 um skot\u00e1r er). 102 dagar eru eftir av \u00e1rinum.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1934 - Sophia Loren, itolsk sjonleikarinna.\n 1940 - Taro Aso, japanskur politikari.\n 1941 - Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la \u00ed T\u00f3rshavn.\n 1948 - George R. R. Martin, amerikanskur rithovundur.\n 1971 - Henrik Larsson, svenskur fotboltsleikari.\n\nAndl\u00e1t \n2005 - Simon Wiesenthal (f. 1908), nazi-jagstari.\n1863 - Jacob Grimm (annar av Grimm br\u00f8\u00f0runum)\n\nSeptember, 20."}
{"id": "2391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20februar", "title": "30. februar", "text": "30. februar er ikki vi\u00f0 \u00ed gregorianska kalendaranum, men hevur veri\u00f0 n\u00fdttur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og Russlandi.\n\nFebruar, 30."}
{"id": "2392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3tb%C3%B3ltur", "title": "F\u00f3tb\u00f3ltur", "text": "F\u00f3tb\u00f3ltur er ein \u00edtr\u00f3ttargrein, har tvey li\u00f0 vi\u00f0 ellivu leikarum str\u00ed\u00f0ast fyri at skj\u00f3ta flest m\u00e1l \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. F\u00f3tb\u00f3ltur er tann \u00edtr\u00f3ttargrein, i\u00f0 flest f\u00f3lk \u00ed \u00f8llum heiminum hyggja at, og hann er li\u00f0\u00edtr\u00f3ttin, i\u00f0 flest \u00ed\u00f0ka. Vit sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 t\u00ed runda b\u00f3ltinum - evropeiskur f\u00f3tb\u00f3ltur, - men \u00ed amerikonskum f\u00f3tb\u00f3lti br\u00faka teir ein avlangan b\u00f3lt. Rugby-leikarar br\u00faka eisini avlangan b\u00f3lt. Hesin f\u00f3tb\u00f3ltur, rugby, ver\u00f0ur mest leiktur \u00ed Avstralia, N\u00fds\u00e6landi, og St\u00f3rabretlandi. F\u00f3tb\u00f3ltur, sum vit vita um hann hann \u00ed F\u00f8royum, ver\u00f0ur leiktur \u00e1 altj\u00f3\u00f0a stigi \u00ed fleiri enn 209 londum \u00ed 2014. Heimsmeistara-kappingar eru fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r, og \u00ed ymsu heimsp\u00f8rtunum eru \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri meistarar og steypvinnarar \u00ed hesum kappingum. F\u00f3tb\u00f3ltur er olympisk \u00edtr\u00f3ttargrein, men n\u00fa eru bara U-21 li\u00f0ini \u00ed hesari kappingini. Evropeiskur f\u00f3tb\u00f3ltur er sprottin \u00far einum b\u00f3ltsp\u00e6li, sum var\u00f0 leikt \u00ed Bretlandi \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Ta\u00f0 var eitt sera har\u00f0ligt sp\u00e6l og \u00ed 15. \u00f8ld var\u00f0 ta\u00f0 banna\u00f0.\n\n\u00cd evropeiskum f\u00f3tb\u00f3lti eru 11 leikarar \u00e1 hv\u00f8rjum li\u00f0num. Ein bretsk nevnd ger reglurnar, og henda nevndin hevur siti\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1885. \u00cd sp\u00e6linum skal f\u00f3tb\u00f3lturin ver\u00f0a skotin \u00ed m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0num, men bara vi\u00f0 f\u00f3tunum, kroppinum ella h\u00f8vdinum. Einasti leikari, i\u00f0 kann br\u00faka hendurnar, er m\u00e1lma\u00f0urin. Ein dystur eru tveir h\u00e1lvleikir, sum eru 45 minuttir hv\u00f8r. Ste\u00f0gurin er 10-15 minuttir. Ein d\u00f3mari st\u00fdrir dystinum, og tveir linjuverjar hj\u00e1lpa honum. Li\u00f0i\u00f0, i\u00f0 f\u00e6r flest m\u00e1l, vinnur.\n\nFyrsta f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 var TB, stovna\u00f0 13. mai \u00ed 1892.\n\nV\u00f8llurin \nEvropeiski f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin er vanliga sn\u00f8gt kliptur grassv\u00f8llur, 50-90 metrar brei\u00f0ur. T\u00f3 at teir kunnu vera ymiskir til breiddar og longdar, eru m\u00e1lteigur og brotsteigur og mi\u00f0ringurin alt\u00ed\u00f0 eins st\u00f3rir. M\u00e1lini eru 2,444 m. h\u00f8g og 7,32 m. brei\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n EM f\u00f3tb\u00f3ltur\n EM f\u00f3tb\u00f3ltur fyri U21\n F\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n HM f\u00f3tb\u00f3ltur\n Landskappingar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n Danska kappingin (Superligan)\n Enska f\u00f3tb\u00f3ltskappingin (Premier League)\n OL f\u00f3tb\u00f3ltur\n Champions League kappingin hj\u00e1 UEFA\n UEFA cup kappingin (UEFA Europa League)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Faroesoccer.com, Hagt\u00f8l um f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed F\u00f8royum \n Statistikkur vi\u00f0v\u00edkjandi f\u00f3tb\u00f3ltsdystum\n Vedding av \u00farslitum av f\u00f3tb\u00f3ltsdystum\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "2393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Landafr\u00f8\u00f0i", "text": "Landafr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um heimsins yvirflatu. Hetta umfatar politiskar eindir, t.e. lond, ve\u00f0urlag, jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i og onnur fyribrygdi, i\u00f0 hava vi\u00f0 heimsins yvirflatu at gera. Fyri at halda skil \u00e1 landafr\u00f8\u00f0ini, og fyri l\u00e6ttliga at kunna fer\u00f0ast \u00e1 yvirflatuni \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, er korttekning ein partur av landafr\u00f8\u00f0ini. \u00cdgj\u00f8gnum heimss\u00f8guna hava royndir veri\u00f0 gj\u00f8rdar at tekna heimskort, men ta\u00f0 er ikki fyrr enn vi\u00f0 menningini av t\u00f8kni, at g\u00f3\u00f0 og \u00e1l\u00edtandi kort eru gj\u00f8rd, t.d. vi\u00f0 fylgisveinat\u00f8kni. Men h\u00f3ast dagins t\u00f8kni kemur enn fyri, at gamlar uppl\u00fdsingar, i\u00f0 fyrr v\u00f3ru mettar at vera \u00e1l\u00edtandi, ver\u00f0a broyttar eftir n\u00fdggjar uppm\u00e1tingar. Seinastu \u00e1rini hava fleiri fj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum broytt h\u00e6dd umframt at oyggjar eru vaksnar ella minka\u00f0ar \u00ed eygunum hj\u00e1 landafr\u00f8\u00f0ini.\n\nHeimsins lond\n\nEvropa \n Lond \u00ed Evropa\n\nAsia \n Lond \u00ed Asia\n\nNor\u00f0uramerika \n Lond \u00ed Nor\u00f0uramerika\n\nSu\u00f0uramerika \n Lond \u00ed Su\u00f0uramerika\n\nAfrika \n Lond \u00ed Afrika\n\nKyrrahavsoyggjarnar \n Lond \u00ed Kyrrahavsoyggjarnar\n\nAntarktis"}
{"id": "2395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asia", "title": "Asia", "text": "Asia ella \u00c1sia er mittasti og eystasti partur av Evrasialandmassanum og f\u00e6st vi\u00f0 at taka Evropa fr\u00e1 Evrasia. Veruliga marki\u00f0 millum Evropa og Asia er ikki heilt greitt all\u00fdst, men gongur \u00edgj\u00f8gnum Dardanellusundi\u00f0, Marmarahavi\u00f0, Bosporussundi\u00f0, Svartahavi\u00f0, Kavkasusfjallaryggin (summi siga Kuma-Manych l\u00e6gdina), Kaspiska havi\u00f0, Ural\u00e1nna (summi siga Emba\u00e1nna), Uralfj\u00f8llini til Novaja Zemlja. Umlei\u00f0 60 % av \u00f8llum heimsins \u00edb\u00fagvum b\u00fagva \u00ed Asia. Asia, i\u00f0 er av \u00edsakalda, Nor\u00f0urkolli og v\u00e6l su\u00f0ur um heita Mi\u00f0kring, er n\u00f3gv tann st\u00f8rsti heimsparturin, og \u00ed ongum \u00f8\u00f0rum heimsparti eru so mong og h\u00f8g fj\u00f8ll. St\u00f3rir partar av meginlandinum eru berligir og oydnir. Nor\u00f0anfyri eru \u00edsoy\u00f0urnar \u00ed Sibiria, \u00ed \u00datsynnings- og Mi\u00f0asia st\u00f3rar oy\u00f0imerkur, og nor\u00f0an fyri Himaleiafj\u00f8ll kaldi, ve\u00f0urbardi Tibeth\u00e1sl\u00e6ttin. Men \u00ed Asia eru eisini nakrir av fruktabestu l\u00e1gsl\u00e6ttunum \u00ed heiminum, og har eru eisini st\u00f3rar \u00e1ir, t.d. Mekong, Indus og Evfrat. \u00cd Landsynningsasia eru n\u00f3gv fj\u00f8ll og st\u00f3rir tropuregnsk\u00f3gir, har er satt d\u00fdra- og fuglameingi. Eystur \u00far meginlandinum, b\u00e1\u00f0u megin Mi\u00f0kring, eru t\u00fasundtals st\u00f3rar og sm\u00e1ar oyggjar.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd mestsum \u00f8llum Sibiria, i\u00f0 er russiski parturin \u00ed Asia, er b\u00edtandi kalt um veturin. Nor\u00f0ari partur eru frostm\u00fdrar (tundra); her hevur j\u00f8r\u00f0in n\u00f3gvasta\u00f0ni veri\u00f0 fryst s\u00ed\u00f0an seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. \u00cd Sibiria eru n\u00f3gv r\u00e1evni, t.d. gull, olja, uran og gimsteinar. Sunnan fyri frostm\u00fdrarnar er heimsins st\u00f8rsti n\u00e1lask\u00f3gur (teiga), og sy\u00f0ri eru turru grasfl\u00f8turnar, steppur, i\u00f0 eru besta landb\u00fan\u00f0arj\u00f8r\u00f0in \u00ed Russlandi.\n\nSt\u00f8rsta \u00e1in \u00ed Kina, Chang Jiang, rennur vestan \u00far Tanggulafj\u00f8llum \u00e1 Tibeth\u00e1sl\u00e6ttanum og eystur \u00edgj\u00f8gnum \u00f3f\u00f8rt fjallalendi. Seinasta teinin rennur hon \u00edgj\u00f8gnum St\u00f3ra Kinasl\u00e6ttan og \u00fat \u00ed Eysturkinahav.\n\nHitalagi\u00f0 \u00ed Takla Makanoy\u00f0im\u00f8rk og Gobioy\u00f0im\u00f8rk er \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn \u00ed flestu oy\u00f0im\u00f8rkum: summari\u00f0 er \u00f3gvuliga heitt, og veturin er b\u00edtandi kaldur. Har er mest berur klettur og ovurst\u00f3rir sandheyggjar. Har er n\u00e6stan eingin gr\u00f3\u00f0ur uttan \u00ed \u00e1ard\u00f8lunum, sum \u00ed Takla Makanoy\u00f0im\u00f8rkini. N\u00f8kur d\u00fdr liva kalda veturin\nav \u00ed Gobioym\u00f8rk, t.d. villir kamelar.\n\nHimaleiafj\u00f8ll eru sum ein ovurst\u00f3rur og h\u00f8gur m\u00farur \u00edmillum India og Tibet. Fj\u00f8llini eru kavatakt alt \u00e1ri\u00f0, og her er h\u00e6gsta fjall \u00ed heiminum, Mount Everest. Fj\u00f8llini v\u00f3r\u00f0u til fyri um 50 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 i\u00f0 Indiapl\u00e1ta stoytti saman vi\u00f0 Evrasiapl\u00e1tu. Sum pl\u00e1turnar stoyttu saman, var rondin \u00e1 Indiapl\u00e1tu kroyst inn undir Evrasiapl\u00e1tu, og havbotnurin \u00edmillum teirra var\u00f0 falda\u00f0ur saman og tr\u00fdstur upp til ta\u00f0, i\u00f0 n\u00fa er Himaleiafj\u00f8ll.\n\nSo ofta goysir vi\u00f0 strendurnar og \u00ed oyggjunum \u00ed vestara parti \u00ed Kyrrahavi, at \u00f8ki\u00f0 stundum ver\u00f0ur kalla\u00f0 Eldkringur. Vi\u00f0gitnasta gosi\u00f0 var \u00ed 1883 \u00ed oynni Krakatoa vestan fyri Java. Meginparturin av oynni sprongdist \u00ed luftina, og spreingingin var so h\u00f8r\u00f0, at duni\u00f0 hoyrdist heilt su\u00f0ur til Avstralia. \u00cd 1928 f\u00f3r aftur at goysa \u00ed somu oyggj. Gosfjalli\u00f0 var\u00f0 nevnt Anak Krakatoa, i\u00f0 er \"sonur Krakatoa\".\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nAsia er n\u00f3gv fj\u00f8ldbygdasti heimspartur, og ongasta\u00f0ni eru mentanirnar so ymiskar og fj\u00f8lbroyttar. Mangar si\u00f0menningar eru fleiri t\u00fasund \u00e1ra gamlar. Ta\u00f0 var \u00ed Asia, at fyrstu b\u00fdirnir og fyrstu skriftm\u00e1lini - neyvt s\u00f8guligt samband er \u00edmillum b\u00e6\u00f0i - v\u00f3r\u00f0u til. Fyri fleiri enn 5.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru fyrstu b\u00fdirnir bygdir vi\u00f0 \u00e1irnar Evfrat og Tigris; B\u00e1bylon var ein teirra. \u00cd B\u00edbliuni ver\u00f0ur hetta landi\u00f0 nevnt Mesopot\u00e1mia. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fagva tveir tri\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed heiminum \u00ed Asia, tey flestu fyri sunnan og eystan \u00ed heimspartinum. H\u00f3ast meginparturin av f\u00f3lkinum eru b\u00f8ndur, vaksa b\u00fdirnir \u00f3gvuliga skj\u00f3tt. Fyrstu si\u00f0menningarnar t\u00f3ku seg upp \u00ed \u00e1ard\u00f8lunum \u00ed Asia \u00ed t\u00ed land\u00f8ki, i\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Fruktag\u00f3\u00f0i H\u00e1lvkringurin, sum er \u00ed ein bug \u00far Persafl\u00f3gva og vestur \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhav. Mangir b\u00fdir her hava s\u00f8gu, i\u00f0 gongur mong t\u00fasund \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina.\n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Asia b\u00fdr enn \u00e1 bygd og livir mest av landb\u00fana\u00f0i, men b\u00fdirnir vaksa skj\u00f3tt. \u00cd st\u00f8rstu b\u00fdum \u00ed Asia b\u00fagva n\u00fa fleiri enn 10 milli\u00f3nir f\u00f3lk. B\u00e6\u00f0i hesir st\u00f3rb\u00fdir og a\u00f0rir b\u00fdir vaksa skj\u00f3tt, t\u00ed alt fleiri f\u00f3lk flyta av bygd til b\u00fdirnar. St\u00f3rir partar \u00ed Mi\u00f0eystri og Mi\u00f0asia eru \u00f3gvuliga str\u00e1lbygdir ella heilt oydnir fyri f\u00f3lk, t\u00ed at har er ov turt ella ov kalt. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed fruktag\u00f3\u00f0u \u00e1ard\u00f8lunum og \u00e1 sl\u00e6ttunum vi\u00f0 strendurnar \u00ed Su\u00f0ur- og Vesturasia. T\u00e1 i\u00f0 Hongkong og Singapor eru fr\u00e1, er Bangladesj fj\u00f8lbygdasta land \u00ed Asia, har b\u00fagva 830 f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum km2.\n\nTvey av trimum f\u00f3lkum \u00ed heiminum b\u00fagva \u00ed Asia. Sjey av 10 teimum fj\u00f8lbygdastu londunum eru her, ovast eru Kina og India. \u00cd hesum b\u00e1\u00f0um londum eru 40% av \u00f8llum f\u00f3lkum \u00ed heiminum. \u00cd Kina er vi\u00f0tikin l\u00f3g, i\u00f0 sigur, at ma\u00f0ur og kona mugu ikki eiga meira enn eitt barn, so her er f\u00f3lkav\u00f8ksturin minka\u00f0ur, men \u00ed flestum londum \u00ed Asia fj\u00f8lgast f\u00f3lki\u00f0 \u00f3gvuliga skj\u00f3tt. Fyri \u00e1r 2000 b\u00fa\u00f0u fleiri enn ein milliard f\u00f3lk \u00ed India og um 200 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed Indonesia.\n\nFyrstu b\u00fana\u00f0arf\u00f3lkini settust \u00ed b\u00fagv \u00ed fruktag\u00f3\u00f0u \u00e1ard\u00f8lunum, har v\u00e6l l\u00e1 fyri at dyrka j\u00f8r\u00f0ina. Tey f\u00f3ru at arbei\u00f0a \u00ed felag og veittu vatn \u00far \u00e1unum \u00e1 akrarnar. \u00c1irnar hava enn st\u00f3ran t\u00fddning fyri f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Su\u00f0ur- og Vesturasia, t\u00ed at har fiska tey og f\u00e1a drekkivatn og vatn \u00e1 akrarnar. N\u00f3gvasta\u00f0ni eru \u00e1irnar byrgdar til tess at f\u00e1a ravmagn. \u00c1irnar eru eisini t\u00fddningarmestu flutningsvegir \u00ed mongum londum. Helvtin av f\u00f3lkinum \u00ed heiminum livir mest av r\u00edsi, og t\u00ed kann r\u00edstrot vera atvold til v\u00ed\u00f0fevnda hungursney\u00f0. R\u00edsplantan, i\u00f0 er \u00far Landsynnings\u00e1sia, hevur veri\u00f0 dyrka\u00f0 \u00ed eini 7.000 \u00e1r. Seinastu \u00e1rini hava veri\u00f0 ald n\u00fdggj r\u00edssl\u00f8g at \u00fatvega mat til n\u00f3gva f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Asia, sum fj\u00f8lgast \u00ed st\u00f3rum. Hesi r\u00edssl\u00f8gini er \u00farslit av \"gr\u00f8nu kollveltingini\", har v\u00edsindaligur serkunnleiki og n\u00fdggj t\u00f8kni hava kynb\u00f8tt plantur, so at t\u00e6r geva meiri av s\u00e6r.\n\nH\u00f3ast summo lond \u00ed Asia, t.d. Japan og Kina, leingi hava veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond, hava mong lond \u00ed heimspartinum ikki loyst fr\u00e1 gomlu hj\u00e1landaveldum s\u00ednum fyrr enn seinastu \u00e1rini. Fyrst \u00ed 20. \u00f8ld st\u00f3\u00f0u n\u00e6stan alt Mi\u00f0eystur, India og st\u00f3rir partar \u00ed Landsynningsasia undir evropeiskum hj\u00e1landaveldum. Men sterkar tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslur t\u00f3ku seg upp \u00ed Asia, og londini vunnu s\u00e6r fr\u00e6lsi aftur. \u00cd mongum londum hevur st\u00f3rur b\u00faskaparligur v\u00f8kstur veri\u00f0 seinastu \u00e1rini; hetta hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r st\u00f8rri n\u00fdtslu og st\u00f3rar samfelagsligar broytingar. Mong gomul lond \u00ed Asia h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda fr\u00e6lsisdag s\u00edn \u00e1 hv\u00f8ijum \u00e1ri, eitt n\u00fa \u00ed Pakistan. N\u00f8kur lond, til d\u00f8mis India, vunnu s\u00e6r fr\u00e6lsi vi\u00f0 fri\u00f0arligari m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, men \u00ed mongum londum v\u00f3ru dr\u00fagv fr\u00e6lsiskr\u00edggj, til d\u00f8mis \u00ed Burma. Hesi lond str\u00ed\u00f0ast n\u00fa vi\u00f0 at f\u00e1a eina tj\u00f3\u00f0skaparliga eindarkenslu at festa r\u00f3t \u00edmillum f\u00f3lki\u00f0.\n\nSovjetsamveldi\u00f0 var st\u00f8rsta r\u00edki \u00ed heiminum. \u00cd 1991 f\u00f3r ta\u00f0 sundur \u00ed 15 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug l\u00fd\u00f0veldi, hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednari stj\u00f3rn. Sjey av hesum l\u00fd\u00f0veldum eru \u00ed Evropa, hini \u00e1tta \u00ed Asia. N\u00fa l\u00fd\u00f0veldini ikki longur eru partur \u00ed einum ovurst\u00f3rum, mi\u00f0st\u00fdrdum b\u00faskapi, mega tey laga seg til vi\u00f0urskifti og treytir \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum, og ta\u00f0 hevur ikki veri\u00f0 so l\u00e6tt. Fall Sovjetsamveldisins hev\u00f0i eisini vi\u00f0 s\u00e6r, at londini \u00ed Eysturevropa sluppu undan sovjetskum eftirliti.\n \nAllir st\u00f3ru heims\u00e1tr\u00fana\u00f0irnir eru komnir upp \u00ed Asia: hinduisma, buddisma, j\u00f8dad\u00f3mur, kristind\u00f3mur og islam. Atr\u00fana\u00f0ur hevur enn st\u00f3ra \u00e1virkan \u00ed Asia, og f\u00f3lki\u00f0 er gudr\u00f8ki\u00f0. Atr\u00fana\u00f0irnir l\u00e6ra f\u00f3lk at ver\u00f0a g\u00e1vumild, \u00f3sj\u00e1lvs\u00f8kin og hj\u00e1lpsom, og at ta\u00f0 r\u00e6\u00f0ur ikki um at r\u00edka seg upp avjar\u00f0ligum ognum.\n\nMangasta\u00f0ni \u00ed gamla Sovjetsamveldinum str\u00ed\u00f0ast f\u00f3lkasl\u00f8g hv\u00f8rt \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. \u00cd summum londum \u00ed russiska samveldinum eru mangir russar, onkusta\u00f0ni eru teir um 40% av f\u00f3lkinum. Anna\u00f0 d\u00f8mi er Kekenia, har tri\u00f0ja hv\u00f8rt f\u00f3lk er russi. S\u00ed\u00f0an Sovjetsamveldi\u00f0 fall, hava kekenar str\u00ed\u00f0st fyri tj\u00f3\u00f0skaparligum fr\u00e6lsi, men Russland, i\u00f0 er samveldisr\u00edki, er hart \u00edm\u00f3ti hesum. Teir kv\u00ed\u00f0a fyri, at fer ein landspartur burtur\u00far, ver\u00f0ur alt ta\u00f0 russiska samveldi\u00f0 syndra\u00f0.\n\n\u00cd asiatisku samfel\u00f8gunum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er str\u00ed\u00f0 \u00edmillum si\u00f0bundna og jar\u00f0bundna l\u00edvsh\u00e1ttin, merktum av \u00e1tr\u00fana\u00f0i, og vaksandi kapitalistiska l\u00edvsh\u00e1ttin, merktum av vesturlendskum si\u00f0um og levna\u00f0i. So hv\u00f8rt asiatisku londini loyva st\u00f8rri vesturlendskari \u00e1virkan, veksur tr\u00fdsti\u00f0 \u00e1 gamla l\u00edvsh\u00e1ttin. \u00cd Iran hev\u00f0i hetta vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu h\u00f8vu\u00f0smenninir vi\u00f0 Khomeini Ayatollah \u00e1 odda settu seg har\u00f0liga upp \u00edm\u00f3ti vesturlendsku \u00e1virkanini; teir birtu \u00ed kollvelting, t\u00f3ku valdi\u00f0 \u00ed landinum og settu \u00e1 stovn muslimskt l\u00fd\u00f0veldi\u00f0, st\u00fdrt eftir strongum islamiskum l\u00f3gum.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00c1\u00f0renn oljan var\u00f0 funnin, v\u00f3ru mong oy\u00f0imarkarlond \u00ed Mi\u00f0eystri \u00f3gvuliga f\u00e1t\u00e6k, men n\u00fa hevur oljan fullkomiliga broytt londini. Meiri enn helmingurin av allari olju \u00ed heiminum, funnin er higartil, og tri\u00f0ingurin av \u00f8llum gassi eru \u00ed Mi\u00f0eystri. Olju- og gasss\u00f8lan til lond um allan heimin hava gj\u00f8rt londini ovurr\u00edk. N\u00fdggir st\u00e1siligir b\u00fdir eru bygdir, og mangir fremmandir verkamenn eru komnir higar at arbei\u00f0a.\n\n\u00cd summum londum broytast vi\u00f0urskiftini so l\u00ed\u00f0andi, og hv\u00f8rki har\u00f0lig m\u00f3tm\u00e6li ella \u00f3fri\u00f0ur standast av t\u00ed. \u00cd Japan var b\u00faskaparlig menning hildin at ver\u00f0a ney\u00f0ug, so at landi\u00f0 ikki skuldi ver\u00f0a bundi\u00f0 at evropeiskum londum. T\u00ed hevur Japan tiki\u00f0 eftir vesturlendskum b\u00faskapi, men roynir framvegis at stu\u00f0la og fj\u00e1lga japanska mentan. Ennt\u00e1 Kina, sum \u00ed mong \u00e1r sk\u00fagva\u00f0i alla vesturlendska hugsan fr\u00e1 s\u00e6r, tekur n\u00fa undir vi\u00f0 kapitalistiskum b\u00faskapi.\n\nSeinastu n\u00f3gvu \u00e1rini hava mong lond \u00ed Asia havt Japan sum fyrimynd og hava ment \u00eddna\u00f0in n\u00f3gv. Vi\u00f0 ta\u00f0 at hetta hevur gingi\u00f0 so skj\u00f3tt og vi\u00f0 sl\u00edkari megi, hava hesi lond veri\u00f0 kalla\u00f0 tikaraveldini. N\u00f3gv b\u00edlig arbei\u00f0smegi og st\u00f8\u00f0ug politisk vi\u00f0urskifti, t\u00ed stj\u00f3rnir gera alt fyri at ste\u00f0ga \u00f8llum \u00f3fri\u00f0i, hava fingi\u00f0 \u00fatlendskar fyrit\u00f8kur at gera st\u00f3rar \u00edl\u00f8gur \u00ed \u00eddna\u00f0in. Londini gera lidnar v\u00f8rur, t.d. kl\u00e6\u00f0i, teldur og sj\u00f3nv\u00f8rp.\n\nKorini hj\u00e1 konuf\u00f3lkum eru \u00f3gvuliga ymisk \u00ed so st\u00f3rum heimsparti, alt eftir mentanarligu, \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu og politisku vi\u00f0urskiftunum \u00ed londunum. Sumsta\u00f0ni, t.d. \u00cd India og islamsku londunum \u00ed Mi\u00f0eystri, eru ta\u00f0 n\u00e6stan bara mannf\u00f3lkini, i\u00f0 gera l\u00f8nt arbei\u00f0i; men \u00ed muslimsku londunum \u00ed Landsynningsasia eru mong islamsk konuf\u00f3lk t\u00f3 \u00ed l\u00f8ntum starvi. A\u00f0rasta\u00f0ni, sum \u00ed kommunistisku londunum Kina og Nor\u00f0urkorea og \u00ed gomlu sovjetl\u00fd\u00f0veldunum, eru konuf\u00f3lkini ty\u00f0andi partur av arbei\u00f0smegini, og tey gera mestsum alt vi\u00f0 h\u00fas eisini.\n\nFall Sovjetsamveldisins hevur \u00ed vissum f\u00f8rum havt vi\u00f0 s\u00e6r, at flakkf\u00f3lk \u00ed Mi\u00f0asia eru farin at liva sum \u00ed gomlum d\u00f8gum. Lutir, sum \u00e1\u00f0ur v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir \u00e1 verksmi\u00f0jum, t.d. d\u00fakurin, i\u00f0 tjaldi\u00f0 var\u00f0 kl\u00e6tt vi\u00f0 innan, fingust ikki longur, og tey m\u00e1ttu sj\u00e1lvi veva\u00f0 d\u00fakin. Somulei\u00f0is hevur eisini veri\u00f0 vi\u00f0 flutninginum. Seinastu \u00e1rini hava mong flakkf\u00f3lk flutt tj\u00f8ld og a\u00f0ra \u00fatger\u00f0 vi\u00f0 lastbili; men n\u00fa tr\u00fdtur brennievni, og tey eru aftur farin at n\u00fdta kamelar og ross.\n\nLond \u00ed Asia"}
{"id": "2399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chase", "title": "Chase", "text": "Chase er ein f\u00f8royskur rokkb\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00e1 heysti 1988.\n\nUppruna-manningin var Edmund Jacobsen sang, Lehnert Kjeldsen gittar, Niclas Johannesen gittar, Mikkjal Joensen bassgittar, James Olsen trummur og \u00d3li Olsen lj\u00f3mbor\u00f0.\n\nB\u00f3lkurin sp\u00e6ldi n\u00f3gvar v\u00e6l vitja\u00f0ar konsertir fram til 1992, men var lagdur \u00e1 \u00eds \u00ed 1995. \u00cd 2000 avgj\u00f8rdu Edmund Jacobsen, Niclas Johannesen, Mikkjal Joensen og James Olsen at innsp\u00e6la n\u00fdggja fl\u00f8gu. \u00darsliti\u00f0 var \"Sum Tj\u00f3vur \u00c1 N\u00e1tt\", i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 2001. Henda fl\u00f8ga var eins og tann fyrra lj\u00f3\u00f0blanda av \u00d3la Poulsen, og mastra\u00f0 av fyrrverandi guitarleikaranum \u00ed Chase, Lehnert Kjeldsen\n\nManning \n\n 1989 Edmund Jacobsen, Lehnert Kjeldsen, Niclas Johannesen, Mikkjal Joensen, James Olsen og \u00d3li Olsen.\n 1990 Edmund Jacobsen, Lehnert Kjeldsen, Niclas Johannesen, Mikkjal Joensen, James Olsen og Mark Joensen.\n 1991 Edmund Jacobsen, Lehnert Kjeldsen, Niclas Johannesen, Mikkjal Joensen, Bjarki Meitil og Mark Joensen.\n 1992 Edmund Jacobsen, Niclas Johannesen, Mikkjal Joensen, Bjarki Meitil og Stamen Stanchev.\n 1993 Edmund Jacobsen, Niclas Johannesen, Mikkjal Joensen, Bjarki Meitil, Brandur Jacobsen og Stamen Stanchev.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1992 Chase.\n 2001 Sum Tj\u00f3vur \u00c1 N\u00e1tt.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n  MySpace.com - Chase (enskt)\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "2400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3nleikur", "title": "T\u00f3nleikur", "text": "T\u00f3nleikur er t\u00f3nar \u00ed eini heild av rytmu, t\u00f3nalag og samlj\u00f3\u00f0i, leikur av t\u00f3num fr\u00e1 lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum. Eisini nevndir musikkur. T\u00f3ni er regluligt sveiggj \u00ed luftini, sum t\u00f3nleikari skapar vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri ella r\u00f8dd. T\u00edttari sveiggi\u00f0 er, h\u00e6gri er t\u00f3nin, og solei\u00f0is lj\u00f3\u00f0ar hann. Vanliga er n\u00e1greiniliga \u00e1sett, hvussu leingi t\u00f3ni skal sp\u00e6last ella syngjast. Hetta eitur taktin ella stevi\u00f0 \u00ed t\u00f3nleikinum. Lagi\u00f0 er sett saman av t\u00f3num, stevi og hvussu t\u00f3narnir eru skipa\u00f0ir s\u00edna\u00e1millum.\n\nT\u00f3nleikasl\u00f8g \n\n Countryt\u00f3nleikur\n F\u00f3lkat\u00f3nleikur\n Heavy Metal / tungm\u00e1lmur\n Klassiskur t\u00f3nleikur\n Populerur t\u00f3nleikur\n Rokkur / Hard rock t\u00f3nleikur\n \u00c1tr\u00fana\u00f0art\u00f3nleikur (t.d. Negro Spirituals)\n\nMentan\nList\nUndirhald"}
{"id": "2441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20%C3%B8ld", "title": "17. \u00f8ld", "text": "17. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1601 til 1700 \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum. \n\n(16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nAndl\u00e1t \n William Shakespeare, enskur rith\u00f8vundur (1564 - 1616)\n Galileo Galilei, italskur v\u00edsindama\u00f0ur (1564 - 1642)\n Claudio Monteverdi, italskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (1567 - 1643)\n Ren\u00e9 Descartes, franskur heimspekingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (1596 - 1650)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n John Milton, enskur rith\u00f8vundur (1608 - 1674)\n Blaise Pascal, franskur gu\u00f0fr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (1623 - 1662)\n Isaac Newton, enskur gudfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (1642 - 1727)\n Gottfried Wilhelm Leibniz, t\u00fdskur heimspekingur og fj\u00f8lfr\u00f8\u00f0ingur (1646 - 1716)\n Antonio Vivaldi, venetianskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (1678 - 1741)\n Johann Sebastian Bach, t\u00fdskt t\u00f3naskald (1685 - 1750)\n Georg Friedrich H\u00e4ndel, t\u00fdskur/bretskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (1685 - 1759)"}
{"id": "2445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1949", "title": "1949", "text": "1949 (MCMXLIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 19. mars kom B\u00edblian \u00fat \u00e1 fyrsta sinni \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing Victor Danielsens\n 4. apr\u00edl - USA, Kanada og mong lond \u00ed Vesturevropa stovna NATO.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. januar - G\u00f6ran Persson, svenskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \n 22. februar - Niki Lauda, eysturr\u00edkskur rasarakoyrari (d. 2019)\n 13. apr\u00edl - Christopher Hitchens, enskur rith\u00f8vundur\n 23. apr\u00edl - Alexandur Kristiansen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 9. mai - Billy Joel, amerikanskur t\u00f3nleikari\n 19. mai - David Johannesen, f\u00f8royskur prestur og rith\u00f8vundur\n 13. juni - Niels Midjord, f\u00f8royskur sangskrivari og sangari (d. 2022)\n 18. juni - Lech Kaczynski, p\u00f3lskur politikari (d. 2010)\n 20. juni - Vibeke Larsen, danskur r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1995 - 2001.\n 22. juni - Meryl Streep, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 7. juli - Shelley Duvall, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna \n 8. august - P\u00e1ll Vang, f\u00f8royskur politikari\n 27. august - Hergeir Nielsen, f\u00f8royskur politikari\n 14. september - Tommy Seebach, danskur t\u00f3nleikari (d. 2003)\n 19. september - Twiggy, ensk modell\n 8. oktober - Sigourney Weaver, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 11. oktober - John S. Myllhamar, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og tr\u00fabo\u00f0ari.\n 21. oktober - Benjamin Netanyahu, \u00edsralelskur forseti\n 16. november - Axel H. Nols\u00f8e, f\u00f8royskur politikari\n 20. november - Ulf Lundell, svenskur t\u00f3nleikari\n 10. desember - \u00d3lavur Klakk, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari (d. 2013)\n\nAndl\u00e1t \n 15. desember - J\u00f3gvan Waagstein, t\u00f3nasmi\u00f0ur og m\u00e1lari (f. 1879)."}
{"id": "2447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1948", "title": "1948", "text": "1948 (MCMXLVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r og fyrsti dagurin var ein h\u00f3sdagur.\n\nHendingar \n 1. januar - Funnings s\u00f3knar kommuna ver\u00f0ur alment tikin av, og n\u00fdggju kommunurnar Funnings kommuna og Gj\u00e1ar kommuna koma \u00ed hennara sta\u00f0.\n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 F\u00f8roya kunnger\u00f0asavn A og B ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0. \n 1. apr\u00edl - Heimast\u00fdrisl\u00f3gin kom \u00ed gildi eftir at Danmark og F\u00f8royar h\u00f8vdu veri\u00f0 hersett av T\u00fdsklandi og Bretlandi \u00e1v\u00edkavist. \n 14. mai - \u00cdsrelska r\u00edki\u00f0 ver\u00f0ur stovna\u00f0; ar\u00e1biska-\u00edsraelska kr\u00edggi\u00f0 brestur \u00e1. \n 22. mai og 23. mai - Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur. \n 12. mai - Andrass Samuelsen ver\u00f0ur fyrsti L\u00f8gma\u00f0ur undir Heimast\u00fdrisl\u00f3guni. \n Merki\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0urkent av donskum myndugleikum sum tj\u00f3\u00f0arflagg f\u00f8royinga.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 3. februar - Henning Mankell, svenskur rith\u00f8vundur (d. 2015).\n 30. mars - \u00d3li Breckmann, f\u00f8royskur politikari og l\u00f8gtingslimur.\n 31. mars - Al Gore, amerikanskur varaforseti.\n 28. apr\u00edl - Sir Terry Pratchett, enskur fantasirith\u00f8vundur (d. 2015)\n 28. juni - Kathy Bates, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n 26. september - Olivia Newton-John, avstralsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna.\n 14. november - Karl Bretaprins\n 4. november - Charles III, kongur \u00ed bretska kongsr\u00edkinum\n 3. desember - Ove Joensen, f\u00f8royskur r\u00f3gvari. (d. 1987)\n 21. desember - Samuel L. Jackson, amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n 31. desember - Donna Summer, amerikonsk songkvinna (d. 2012)\n\nAndl\u00e1t \n 30. januar - Mahatma Gandhi, indiskur sj\u00e1lvst\u00fdrislei\u00f0ari (f. 1869)\n 1. september - Janus Djurhuus, f\u00f8royskur yrkjari og \u00c1arstovubr\u00f3\u00f0ir. (f. 1881)"}
{"id": "2449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1947", "title": "1947", "text": "1947 (MCMXLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n\n 15. august: India tekur loysing fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 19. januar - J\u00f3gvan Asbj\u00f8rn Skaale, f\u00f8royskur listama\u00f0ur og sj\u00f3nvarpsstj\u00f3ri (1984-1993)\n 27. januar - Meat Loaf, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n 31. mars - Kristian Blak, dansk-f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur\n 2. apr\u00edl - Emmylou Harris, amerikonsk songkvinna  \n 7. apr\u00edl - Beate L. Samuelsen, f\u00f8royskur politikari og t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\n 17. juni - J\u00f3gvan Arge, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, politikari og t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur\n 8. september - Halld\u00f3r \u00c1sgr\u00edmsson, \u00edslendskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 2015)\n 21. september - R\u00f3i Patursson, f\u00f8royskur yrkjari og sk\u00falastj\u00f3ri\n 19. november - Anfinn Kallsberg, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (1998 - 2004).\n 24. november - Marianna Debes Dahl, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 28. desember - Hans Pauli Str\u00f8m, f\u00f8royskur landsst\u00fdrisma\u00f0ur\n\nAndl\u00e1t \n 4. oktober - Max Planck (d. 1858)"}
{"id": "2450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bretland", "title": "Bretland", "text": "Bretland hevur fleiri t\u00fddningar.\n\nS\u00f8guliga Bretland, sum var landi\u00f0 hj\u00e1 bretum \u00e1\u00f0renn r\u00f3mverjar t\u00f3ku seg aftur \u00far Bretlandi.\nLandi\u00f0, sum eftirkomararnir hj\u00e1 hesum s\u00f8guligu bretum b\u00fagva \u00ed, t.e. Wales ella L\u00edtla Bretland \u00e1 f\u00f8royskum.\nR\u00f3mverski landsluturin Britannia.\nSt\u00f3ra Bretland, sum er oyggin, i\u00f0 Bretland alt\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00e1, umframt oyggjarnar rundan um hesa. \u00cd hesum d\u00f8gum er alt St\u00f3ra Bretland eisini eitt einkult fullveldisr\u00edki vi\u00f0 enska heitinum United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, ofta stytt United Kingdom ella UK.\n\nEvropa\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "2468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1946", "title": "1946", "text": "1946 (MCMXLVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 14. september - F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a er um loysing Danmarkar og F\u00f8roya millum. \u00darsliti\u00f0 var 48,7% fyri loysing og 47,2% fyri at eitt danskt stj\u00f3rnaruppskoti\u00f0 var sett \u00ed gildi.\n 8. november - L\u00f8gtingsval\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. februar - Alan Rickman, enskur sj\u00f3nleikari (d. 2016)\n 7. apr\u00edl - He\u00f0in Mortensen, f\u00f8royskur politikari\n 10. apr\u00edl - Mikael Wiehe, svenskur t\u00f3nleikari\n 31. juli - \u00c1rni Dahl, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n 5. september - Freddie Mercury, bretskur sangari (d. 1991)\n\nAndl\u00e1t \n 2. august - J\u00f3annes Patursson, f\u00f8royskur k\u00f3ngsb\u00f3ndi (f. 1866)"}
{"id": "2477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%BAst%20%C3%A1%20H%C3%BAsum", "title": "J\u00fast \u00e1 H\u00fasum", "text": "J\u00fast Olaf Jacobsen r\u00f3ptur J\u00fast \u00e1 H\u00fasum (28. november 1860 \u00ed T\u00f3rshavn - 25. november 1932) var vi\u00f0 til at seta J\u00f3lafundin \u00ed 1888. Hann var\u00f0 valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 fyri Su\u00f0urstreymoy \u00ed 1899 og sat har til 1903.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 294. (PDF)\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1860\nAndl\u00e1t \u00ed 1932\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "2478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrias%20Christian%20Evensen", "title": "Andrias Christian Evensen", "text": "Andrias Christian Evensen (6. desember 1874 \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i - 21. oktober 1917 \u00ed Keypmannahavn) var s\u00f3knarprestur. Saman v\u00f3ru A.C. Evensen og J\u00e1kup Dahl millum teir \u00eddnastu at f\u00e1a f\u00f8royskt m\u00e1l alment vi\u00f0urkent \u00ed F\u00f8royum.\n\n 1894 Studentur.\n 1901 Gudfr\u00f8\u00f0ipr\u00f3gv (cand. theol.)\n 1902 - 1917 S\u00f3knarprestur \u00e1 Sandi.\n 1906 - Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi.\n 1908 - 1917 L\u00f8gtingslimur.\n 1917 F\u00f8roya pr\u00f3stur (apr\u00edl-oktober).\n\n\u00datg\u00e1vur\n\n Sk\u00e1lkaleikur. Mortansmessuteiti. 1900\n B\u00fareisingur, t\u00ed\u00f0arrit, 1902\n F\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k, 1.-10.hft., 1905-06\n F\u00f8roysk lesib\u00f3k fyri eldri b\u00f8rn, 1906\n Stavingarb\u00f3k, 1907\n Stavingarb\u00f3k og lesib\u00f3k fyri yngri b\u00f8rn, 1907\n Lesib\u00f3k fyri yngri b\u00f8rn, 1908\n Lesib\u00f3k, 1911\n Harub\u00f3kin, 1963\n Savn til F\u00f8roya s\u00f8gu \u00ed 16. \u00f8ld, 1908-14\n Kv\u00e6\u00f0ab\u00f3k I, 1910\n Lesib\u00f3k til l\u00e6rarask\u00falan, 1912\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir politikarar\nEvensen, Andrias Christian\nEvensen, Andrias Christian\nL\u00f8gtingslimir\nEvensen, Andrias Christian\nAndl\u00e1t \u00ed 1917"}
{"id": "2485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emilius%20Marius%20Georgius%20L%C3%B8bner", "title": "Emilius Marius Georgius L\u00f8bner", "text": "Emilius Marius Georgius L\u00f8bner (1766 - 1849) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1816 til 1825. Ta\u00f0 var L\u00f8bner, sum \u00ed kr\u00edgs\u00e1runum fyrst \u00ed 19. \u00f8ld t\u00f3k stig til at f\u00e1a eitt samla\u00f0 yvirlit yvir f\u00f3lkatali\u00f0 og vinnum\u00f8guleikarnar hj\u00e1 hv\u00f8rjum einstakum h\u00fasarhaldi \u00ed landinum. Burtur\u00far hesum arbei\u00f0i komu L\u00f8bners talvur \u00ed 1814, sum hava uppl\u00fdsingar um f\u00f3lkatal, jar\u00f0arogn, neytahald, sey\u00f0ahald, kornvelting, b\u00e1tatal, ull og fugl \u00ed \u00f8llum F\u00f8royum.\n\n\u00cd 1825 f\u00f3r heilsan at bila hj\u00e1 L\u00f8bner. Hann flutti av landinum, og Christian Tillisch var\u00f0 settur sum fyribils amtma\u00f0ur, og \u00ed 1828 var\u00f0 hann tilnevndur amtma\u00f0ur.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1766\nAndl\u00e1t \u00ed 1849"}
{"id": "2486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20Ludvig%20Tillisch", "title": "Christian Ludvig Tillisch", "text": "Christian Ludvig Tillisch (28. juli 1797 - 13. september 1844) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1825 til 1830. Tillisch skipa\u00f0i fyri, at sk\u00fali kom \u00ed Havn \u00ed 1826, b\u00f3kasavn \u00ed 1828 og sj\u00fakrah\u00fas \u00ed 1829. \u00cd 1830 gj\u00f8rdi hann ta\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 m\u00f8guligt hj\u00e1 f\u00e1t\u00e6kum f\u00f3lki at leiga tra\u00f0ir, ikki bara \u00ed Havn, men eisini \u00ed teimum mongu ni\u00f0ursetubygdunum, sum komu hesi \u00e1rini. Hann f\u00f3r \u00ed anna\u00f0 starv \u00ed 1830, og br\u00f3\u00f0urin Frederik Tillisch kom \u00ed amtmansstarvi\u00f0.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Dansk Biografisk Leksikon\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1797\nAndl\u00e1t \u00ed 1844"}
{"id": "2487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederik%20Ferdinand%20Tillisch", "title": "Frederik Ferdinand Tillisch", "text": "Frederik Ferdinand Tillisch (15. apr\u00edl 1801 - 16. februar 1889) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1830 til 1837. Eitt ta\u00f0 fyrsta, sum Tillisch gj\u00f8rdi, var at f\u00e1a sett \u00e1 stovn F\u00e6r\u00f8 Amts Sparekasse \u00ed 1832, fyrsta f\u00edggjarstovn \u00ed landinum. Sama \u00e1r kom eisini fyrsta grindaregluger\u00f0in; ta\u00f0 hava alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 reglur fyri, hvussu grind skuldi haldast til og hvussu grind skuldi b\u00fdtast, men t\u00e6r v\u00f3ru ikki uppskriva\u00f0ar og t\u00ed ikki alt\u00ed\u00f0 so l\u00e6ttar at minnast til, serliga eftir at grindaloysi hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed mong \u00e1r seinast \u00ed 18. \u00f8ld.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nDansk Biografisk Leksikon\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1801\nAndl\u00e1t \u00ed 1889"}
{"id": "2491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Emil%20Dahlerup", "title": "Carl Emil Dahlerup", "text": "Carl Emil Dahlerup (31. oktober 1813 \u00ed Hiller\u00f8d - 21. juli 1890 \u00ed Odense) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1848-1861. Hann var l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og hev\u00f0i havt ymisk st\u00f8rv \u00ed almennari fyrisiting \u00e1\u00f0renn hann kom til F\u00f8roya. Politiskt var hann h\u00f8grima\u00f0ur.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1813\nAndl\u00e1t \u00ed 1890"}
{"id": "2492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20B%C3%A6rentsen", "title": "Christian B\u00e6rentsen", "text": "Christian B\u00e6rentsen (14. mai 1862 \u00ed T\u00f3rshavn - 6. januar 1944 \u00ed Frederiksberg) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1897 til 1911. Hann er einasti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur r\u00f8kt hetta starv. B\u00e6rentsen var ein av oddamonnunum \u00ed f\u00f8royska studental\u00edvinum \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1880-\u00e1runum og var vi\u00f0 til at stovna F\u00f8royingafelag \u00ed 1881.\n\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1862\nAndl\u00e1t \u00ed 1944"}
{"id": "2499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsformenn%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "L\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00dar b\u00f3kini L\u00f8gtingi\u00f0 150, T\u00f3rshavn 2002:\nT\u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 endurreist \u00ed 1852, var\u00f0 ta\u00f0 framvegis kongsins umbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum, amtma\u00f0urin, sum sat \u00ed formansessinum \u00ed L\u00f8gtinginum, men t\u00e1 l\u00f8gtingsskipanin var\u00f0 broytt \u00ed 1923, og amtma\u00f0urin misti fasta formanssessin \u00ed L\u00f8gtinginum, vann L\u00f8gtingi\u00f0 aftur r\u00e6ttin til at velja tingformannin.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 273. (PDF)\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2, L\u00f8gtingi\u00f0, T\u00f3rshavn 2002. (PDF s. 273.)\n\nF\u00f8royskur politikkur\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2501", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cai%20A.%20Vagn-Hansen", "title": "Cai A. Vagn-Hansen", "text": "Cai A. Vagn-Hansen (14. oktober 1911 \u00ed Keypmannahavn - 23. november 1990) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1945 til 1948, og r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur fr\u00e1 1948 til 1954.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 1990"}
{"id": "2503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Aage%20Hilbert", "title": "Carl Aage Hilbert", "text": "Carl Aage Hilbert (27. mars 1899 \u00ed Keypmannahavn - 17. oktober 1953) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1936 til 1945.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1953"}
{"id": "2505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjalmar%20Ringberg", "title": "Hjalmar Ringberg", "text": "Hjalmar Ringberg (19. oktober 1889 - 7. september 1978) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1929 til 1936.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889\nAndl\u00e1t \u00ed 1978"}
{"id": "2507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victor%20Stahlsmidt", "title": "Victor Stahlsmidt", "text": "Victor Stahlsmidt (f\u00f8ddur 25. mars 1884 \u00ed \u00c5rhus, dey\u00f0ur 6. februar 1920) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1918 til 1920. Hann t\u00f3k examen artium \u00ed 1901, og gj\u00f8rdist cand.jur. \u00ed 1907. Hann starva\u00f0ist \u00ed danska L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0num 1909\u20131918, \u00e1\u00f0renn hann var\u00f0 settur \u00ed starv sum amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1884\nAndl\u00e1t \u00ed 1920"}
{"id": "2509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Holten", "title": "Peter Holten", "text": "Peter Holten (25. november 1816 \u00ed Keypmannahavn - 27. september 1897) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1861 til 1871.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1816\nAndl\u00e1t \u00ed 1897"}
{"id": "2527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hannes%20Kristj%C3%A1n%20Steingr%C3%ADmur%20Finsen", "title": "Hannes Kristj\u00e1n Steingr\u00edmur Finsen", "text": "Hannes Kristj\u00e1n Steingr\u00edmur Finsen (13. mai 1828 \u00ed Reykjav\u00edk - 18. november 1892 \u00ed Ribe) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1871 til 1884. Hann var eisini f\u00fati \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1858 til 1871. Finsen sat \u00ed l\u00f8gtinginum, fr\u00e1 1869 sum umbo\u00f0 fyri Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi og fr\u00e1 1871 sum fastur limur. Hann var fa\u00f0ir at Nobelvir\u00f0isl\u00f8nta l\u00e6knanum Niels Ryberg Finsen og eisini Olaf Finsen.\n\n\u00cdslendingar\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1828\nAndl\u00e1t \u00ed 1892"}
{"id": "2528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lorentz%20H%C3%B8jer%20Buchwaldt", "title": "Lorentz H\u00f8jer Buchwaldt", "text": "Lorentz H\u00f8jer Buchwaldt (7. desember 1841 \u00ed Viborg \u00ed Danmark - 14. desember 1933) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1884 til 1897. Hann var\u00f0 valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 fyri Su\u00f0urstreymoy fr\u00e1 1880 til 1882, og seinni m\u00f8tti hann \u00ed L\u00f8gtinginum sim amtma\u00f0ur.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1841\nAndl\u00e1t \u00ed 1933"}
{"id": "2529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenning%20Rytter", "title": "Svenning Rytter", "text": "Svenning Krag Nielsen Rytter (19. januar 1875 \u00ed Veddum vi\u00f0 Hadsund - 7. september 1955 \u00ed Frederiksberg) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1911 til 1918. \n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1875\nAndl\u00e1t \u00ed 1955"}
{"id": "2530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elias%20Olrik", "title": "Elias Olrik", "text": "Elias Olrik (2. desember 1885 \u00ed Dalby - 28. januar 1975) var amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1920 til 1928.\n\nDanir\nAmtmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1885\nAndl\u00e1t \u00ed 1975"}
{"id": "2533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maurentius%20Sofus%20Vi%C3%B0stein", "title": "Maurentius Sofus Vi\u00f0stein", "text": "Maurentius Sofus Vi\u00f0stein (10. desember 1892 \u00ed T\u00f3rshavn - 17. mai 1971) var politikari og bla\u00f0ma\u00f0ur.\n\n 1928 - 1934 L\u00f8gtingslimur (Javna\u00f0arflokkurin).\n 1934 - 1936 L\u00f8gtingslimur (Uttanflokka).\n 1927 - 1937 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Sosialinum\n 1947 - 1971 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dagbla\u00f0num\n\nKeldur \n F\u00f8roysk bla\u00f0s\u00f8ga 1852-2002, Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0. Sprotin, Vestmanna 2002\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 356 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1892\nAndl\u00e1t \u00ed 1971\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "2535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkjal%20%C3%A1%20Ryggi", "title": "Mikkjal \u00e1 Ryggi", "text": "Mikkjal D\u00e1njalsson \u00e1 Ryggi (f. 17. oktober 1879 - d. 20. oktober 1956 \u00ed T\u00f3rshavn) var l\u00e6rari b\u00fasitandi \u00ed G\u00e1sadali. Foreldur: D\u00e1njal Pauli Michelsen og Maren Margrethe Petersen (1856-1897). Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. Sum ungur f\u00f3r hann tveir vetrar til Danmarkar \u00e1 f\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. H\u00f3ast hann ikki var l\u00e6raral\u00e6rdur, starva\u00f0ist hann \u00ed mong \u00e1r sum l\u00e6rari. Hann var virkin \u00ed politikki, b\u00e6\u00f0i \u00ed s\u00f3knarst\u00fdrinum og \u00ed l\u00f8gtinginum, har hann umbo\u00f0a\u00f0i Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin \u00ed 1920-\u00e1runum. \n\nRith\u00f8vundastarv hansara fevndi millum anna\u00f0 um yrkingar, s\u00e1lmaskaldskap, bygdars\u00f8gu og sk\u00falab\u00f8kur. Hann var okkara \u00eddnasta s\u00e1lmaskald. Hann skriva\u00f0i fyrstu f\u00f8roysku bygdars\u00f8guna. Hann l\u00fdsti arbei\u00f0sl\u00edvi\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00e1 sj\u00f3gvi og landi. Hansara tokki til n\u00e1tt\u00faruna s\u00e1st aftur \u00ed sk\u00falab\u00f3kum um d\u00fdra og fuglal\u00edvi\u00f0 \u2013 umframt \u00ed hansara landal\u00e6ru og \u00ed s\u00e1lmum hansara og sangum yvirh\u00f8vur. Yrkingin \"L\u00edtla hara\" st\u00f3\u00f0 \u00ed savninum \u201eYrkingar,\u201c sum kom \u00fat \u00ed 1954.\n\n\u00c1litisst\u00f8rv \n 1924 - 1928 L\u00f8gtingslimur (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin). \n 1930 - 1934 forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1926 - Landal\u00e6ra I (saman vi\u00f0 A. Thomsen). \n 1935 - D\u00fdral\u00e6ra I. \n 1940 - Mi\u00f0vinga s\u00f8ga. \n 1951 - Fuglab\u00f3kin. \n 1954 - Yrkingar.\n\nKelda\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 345 (PDF-Download)\n F\u00f8royskir Sangtekstir\n\nRyggi, Mikkjal \u00e1\nRyggi, Mikkjal \u00e1\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1879\nAndl\u00e1t \u00ed 1956"}
{"id": "2536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oliver%20Effers%C3%B8e", "title": "Oliver Effers\u00f8e", "text": "Oliver Johan Thomas Ludvig Effers\u00f8e (20. mars 1863 \u00e1 Tv\u00f8royri - 8. mars 1933 \u00ed Charlottenlund, Danmark). Hann bleiv exam.juris. \u00ed 1882. Fr\u00e1 1894 til 1920 var hann s\u00fdsluma\u00f0ur \u00e1 Tv\u00f8royri. Oliver Effersoe var politikari, hann sat \u00ed fleiri umf\u00f8rum \u00ed  f\u00f3lkatinginum og l\u00f8gtinginum, sum umbo\u00f0 fyri Sambandsflokkin, og var eitt skifti forma\u00f0ur \u00ed flokkinum.\n\n 1883 - 1894 S\u00fdslufulltr\u00fai \u00e1 Tv\u00f8royri.\n 1889 - 1893 L\u00f8gtingslimur.\n 1894 - 1920 S\u00fdsluma\u00f0ur \u00e1 Tv\u00f8royri.\n 1900 - 1901 L\u00f8gtingslimur.\n 1905 - 1931 L\u00f8gtingslimur.\n 1906 - 1913 F\u00f3lkatingslimur.\n 1917 - 1924 Floksforma\u00f0ur Sambandsfloksins.\n 1924 - 1928 L\u00f8gtingsforma\u00f0ur.\n 1930 - 1932 L\u00f8gtingsforma\u00f0ur.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1863\nAndl\u00e1t \u00ed 1933\nS\u00fdslumenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir"}
{"id": "2537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valdemar%20L%C3%BCtzen", "title": "Valdemar L\u00fctzen", "text": "Valdemar L\u00fctzen ( 8. oktober 1878 \u00ed T\u00f3rshavn - 9. november 1957) var keypma\u00f0ur og bretskur konsul \u00ed F\u00f8royum.\n\n 1925 - 1928 B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1878\nAndl\u00e1t \u00ed 1957\nF\u00f8royskir keypmenn"}
{"id": "2538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mads%20Andrias%20Winther", "title": "Mads Andrias Winther", "text": "Mads Andrias Winther kann ver\u00f0a:\n\n Mads Andrias Winther (1813) - (8. september 1813 \u00ed T\u00f3rshavn - 14. oktober 1879).\n Mads Andrias Winther (1871) - (23. november 1871 \u00e1 Sandi - 8. februar 1923).\n Mads Andrias Winther (rektari) - var rektari \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-skei\u00f0."}
{"id": "2539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mads%20Andrias%20Winther%20%281813%29", "title": "Mads Andrias Winther (1813)", "text": "Mads Andrias Winther (8. september 1813 \u00ed T\u00f3rshavn - 14. oktober 1879). Hann var s\u00fdsluma\u00f0ur \u00e1 Sandoynni 1838\u20131877. Sat \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi\u00f0 umbo\u00f0andi Sandoynna t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini 1852\u20131854 og 1861\u20131865.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1813\nAndl\u00e1t \u00ed 1879\nS\u00fdslumenn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "2540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mads%20Andrias%20Winther%20%281871%29", "title": "Mads Andrias Winther (1871)", "text": "Mads Andrias Winther (f\u00f8ddur 23. november 1871 \u00e1 Sandi, dey\u00f0ur 8. februar 1923 \u00e1 Sandi) var ein f\u00f8royskur politikari og rith\u00f8vundur. Hann var borgarstj\u00f3ri \u00ed Havn fr\u00e1 1909 til 1913. Hann var l\u00f8gtingslimur 1904-1923, tey fyrstu \u00e1rini var hann valdur inn \u00ed Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi (1904-18) og tey seinnu \u00e1rini \u00ed Sandoyar vald\u00f8mi (1918-23). Hann var\u00f0 valdur inn fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin, eftir at hann var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1906.\n\nMads Andrias f\u00f3r til Havnar at ganga \u00ed realsk\u00fala bert 9 \u00e1ra gamal. Eftir loknan sk\u00fala starva\u00f0ist hann \u00ed tvey \u00e1r hj\u00e1 Sorinskrivaranum, s\u00ed\u00f0an flutti hann heimaftur til Sands eina t\u00ed\u00f0 t\u00ed honum longdist so illa til heimbygdina, har t\u00f3kst hann vi\u00f0 fyrifallandi arbei\u00f0i. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hann \u00e1 heysti 1890 \u00e1 Vallekilde h\u00e1sk\u00fala \u00ed Danmark. Eftir h\u00e1sk\u00falan flutti hann heimaftur til Sands, har hann b\u00fa\u00f0i eina t\u00ed\u00f0, og so flutti hann til Havnar, har hann fekk starv hj\u00e1 Sorinskrivaranum og fr\u00e1 1899 til 1916 var hann fulltr\u00fai har. \u00cd 1916 fekk hann starv sum s\u00fdsluma\u00f0ur \u00e1 Sandoynni og flutti t\u00ed aftur til heimbygdina at b\u00fagva. \u00c1rini \u00ed Havn var hann sera virkin innan politiska og samfelagsl\u00edvi\u00f0 har. Hann var undangonguma\u00f0urin og forma\u00f0urin \u00ed Havnar B\u00f3ltfelag t\u00e1 ta\u00f0 bleiv stovna\u00f0 \u00ed oktober 1904. Hann var eisini virkin \u00ed Havnar Ungmannafelag, og n\u00f3gv av t\u00ed, i\u00f0 hann skriva\u00f0i, kom \u00fat \u00ed bla\u00f0num hj\u00e1 Havnar Ungmannafelag, sum nevndist Baldursbr\u00e1. Harumframt skriva\u00f0i Petur Alberg ni\u00f0ur fleiri av s\u00f8gunum, i\u00f0 Mads Andrias fortaldi munnliga \u00ed felagnum. Ta\u00f0 mesta av t\u00ed i\u00f0 Mads Andrias skriva\u00f0i, var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 eftir dey\u00f0a hansara \u00ed \u00darvalsrit, sum kom \u00fat \u00ed 1932.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1932 - \u00darvalsrit (2. \u00fatg. 1970)\n\n hr\n\nWinther, Mads Andrias\nSandingar\nHavnaf\u00f3lk\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nWinther, Mads Andrias\nAndl\u00e1t \u00ed 1923"}
{"id": "2541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20Christiansen", "title": "Petur Christiansen", "text": "Petur Christiansen (28. juli 1923 \u00ed T\u00f3rshavn - 9. mai 2006) var b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn 1972 - 1980.\n\nChristiansen, Petur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nAndl\u00e1t \u00ed 2006"}
{"id": "2542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20F.%20Christiansen", "title": "Peter F. Christiansen", "text": "Peter Ferdinand Christiansen (f\u00f8ddur 22. september 1923 \u00ed T\u00f3rshavn, doy\u00f0i 2012) var bla\u00f0stj\u00f3ri og politikari fyri Sambandsflokkin.\n\nPeter F. Christiansen fekk realpr\u00f3gv \u00ed 1939 og fekk seinni handilssk\u00fala\u00fatb\u00fagving. Hann starva\u00f0ist \u00ed Landshandlinum p/f 1941-47 og var hann stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting 1947-99. Hann sat \u00ed nevndini \u00ed Filmseftirlitinum 1976-96.\n\nHann sat \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 \u00e1rini 1965-1970 og 1976-1984, harav var hann borgarstj\u00f3ri \u00ed kommununi 1968-1969. Peter F. Christiansen var l\u00f8gtingslimur \u00ed 1966-1970 og varatingma\u00f0ur \u00ed 1984. \u00cd 1970-1975 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur i f\u00edggjar- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lum.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 262 (PDF)\n\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "2543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Michelsen", "title": "Poul Michelsen", "text": "Poul Johan Sundberg Michelsen (f\u00f8ddur 22. juli 1944 \u00ed T\u00f3rshavn), vanliga nevndur Poul Michelsen, er stovnari og fyrrverandi forma\u00f0ur fyri Frams\u00f3kn, umframt vinnul\u00edvsma\u00f0ur.\n\nL\u00edvs- og vinnulig yrkislei\u00f0 \nHann hevur \u00fatb\u00fagving \u00ed handli og vinnul\u00edvi. \u00cd 1974 setti hann \u00e1 stovn v\u00f8ruhandil \u00ed hjallaranum heima hj\u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvum. V\u00f8ruhandilin mennist so miki\u00f0 n\u00f3gv, at \u00ed 1977 var\u00f0 partafelagi\u00f0 P/F Poul Michelsen sett \u00e1 stovn. \u00cd 2015 starva\u00f0ust 60 f\u00f3lk \u00e1 PM Heils\u00f8lu, har Poul Michelsen framvegis er virkin sum forstj\u00f3ri.  \n\nPoul Michelsen hevur eisini veri\u00f0 F\u00f8roya meistari \u00ed badmintoni fleiri \u00e1r \u00e1 ra\u00f0.\n\nPolitisk yrkislei\u00f0 \nHann var b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn 1980 - 1992. L\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin fr\u00e1 1984 til 1990 og aftur fr\u00e1 2002. N\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtinginum 1989 - 1990. A\u00f0alkonsul fyri Finnland \u00ed F\u00f8royum. 11. oktober 2010 valdi Poul Michelsen at melda seg \u00far F\u00f3lkaflokkinum. Stutta t\u00ed\u00f0 seinni, \u00e1 v\u00e1ri 2011, stovna\u00f0i hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum n\u00fdggja flokkin Frams\u00f3kn, i\u00f0 er ein liberalur tj\u00f3\u00f0skaparflokkur. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2011 var\u00f0 hann valdur \u00e1 ting fyri Frams\u00f3kn. Flokkurin fekk tvey umbo\u00f0, hin tingma\u00f0urin var Janus Rein, sum var n\u00fdggjur \u00ed politikki. Knapt eitt \u00e1r eftir vali\u00f0, valdi Janus Rein t\u00f3 at taka seg \u00far Frams\u00f3kn og gj\u00f8rdist leysgangari, og f\u00f3r seinni \u00ed F\u00f2lkaflokkin. Poul Michelsen gj\u00f8rdist sostatt einasti l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Frams\u00f3kn eftir 6. oktober 2012. \u00c1 l\u00f8gtingsvali 2015 var\u00f0 Poul Michelsen valdur inn aftur \u00e1 ting fyri Frams\u00f3kn saman vi\u00f0 Honnu Jensen. Hin 15. september 2015 gj\u00f8rdist hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed Uttanr\u00edkis- og vinnum\u00e1lum. T\u00e1 t\u00f3k Ruth Vang s\u00e6ti fyri hann. Hin 17. september 2015, t\u00e1 i\u00f0 nevndarsessir \u00ed L\u00f8gtinginum skuldu b\u00fdtast, gj\u00f8rdist Annika Olsen, i\u00f0 f\u00f3r \u00far F\u00f3lkaflokkinum eina viku frammanundan, limur \u00ed Frams\u00f3kn og gj\u00f8rdist forkvinna \u00ed F\u00edggjarnevndini. Frams\u00f3kn hev\u00f0i harvi\u00f0 fingi\u00f0 3 tinglimir \u00e1 fyrsta sinni, og fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu F\u00f8roya, hev\u00f0i L\u00f8gtingi\u00f0 fingi\u00f0 ein flokk vi\u00f0 meir enn einum tinglimi i\u00f0 bara v\u00f3ru kvinnur.\n\nKeldur \n\n 2005 - Kraks Bl\u00e5 Bog\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFramsokn.fo\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Frams\u00f3kn\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "2544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20av%20fl%C3%B8ggum", "title": "Listi av fl\u00f8ggum", "text": "Heimsins fl\u00f8gg.\n\nEvropa\n\nAsia\n\nAfrika\n\nAvstralia og Kyrrahavsoyggjarnar\n\nNor\u00f0uramerika\n\nMi\u00f0amerika\n\nSu\u00f0uramerika\n\nAntarktis\n\nAnna\u00f0\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n CIA World Factbook - Flags of the World (public domain)\n\nFl\u00f8gg"}
{"id": "2546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torkil%20Nielsen", "title": "Torkil Nielsen", "text": "Torkil Nielsen (f\u00f8ddur 26. januar 1964) \u00ed Sandav\u00e1gi er fyrrverandi f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3lssp\u00e6lari og leikari \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num, hann er eisini telvari.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikari og telvari\n\nA-landsli\u00f0sleikari, sum skora\u00f0i m\u00e1l fyri F\u00f8royar \nTorkil Nielsen gj\u00f8rdist v\u00ed\u00f0akendur, t\u00e1 hann skeyt ta\u00f0 avgerandi m\u00e1li\u00f0 \u00ed dystinum, sum enda\u00f0i vi\u00f0 1-0 sigri m\u00f3ti Eysturr\u00edki 12. september 1990 \u00ed Landskrona. Torkil leikti 18 A-landsdystir fyri F\u00f8roya og skora\u00f0i 2 m\u00e1l.\n\nS\u00cdF og FS V\u00e1gar leikari \nUmframt at gera seg galdandi \u00e1 A-landsli\u00f0num, sp\u00e6ldi Torkil Nielsen vi\u00f0 S\u00cdF og seinni vi\u00f0 FS V\u00e1gar, eftir at S\u00cdF og MB v\u00f3ru l\u00f8gd saman til eitt felagsli\u00f0.\n\nF\u00f8royameistari \u00ed Talv \nTorkil er eisini telvari. Hann gj\u00f8rdist f\u00f8royameistari \u00ed talv \u00ed 1984, 86 og 88. Torkil telva\u00f0i \u00e1 f\u00f8royska talv landsli\u00f0num \u00ed 1982 \u00ed Sveis, \u00ed 1984 og 88 \u00ed Thessaloniki \u00ed Grikkalandi.\n\nFamilja \nTveir synir Torkils eru telvarar og f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar eins og p\u00e1pin. Tann eldri, R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen (f\u00f8ddur 1992), vann FM \u00ed talvi \u00ed 2012 og lutt\u00f3k \u00e1 f\u00f8royska talvlandsli\u00f0num \u00e1 Talv-OL \u00ed Turkalandi, hann fekk 4\u00bd stig. Harafturat hevur R\u00f3gvi sp\u00e6lt 4 dystir \u00e1 U19 landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 F\u00f8royum. Yngri sonurin, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen (f\u00f8ddur 1997) vann FM \u00ed talvi \u00ed apr\u00edl 2014 og setti tvey n\u00fdggj met, hann var yngsti telvari nakrant\u00ed\u00f0 i\u00f0 vann FM og hann var eisini einasti telvarin til t\u00e1, i\u00f0 hev\u00f0i megna\u00f0 at vunni\u00f0 \u00f8ll talvini \u00ed einum talv f\u00f8royameistaraskapi. H\u00f8gni hevur sp\u00e6lt fleiri dystir \u00e1 f\u00f8royska U17 landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nKeldur \n\n Ratings.fide.com\n Faroechess.com\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Football.fo\n\nNielsen, Torkil\nNielsen, Torkil\nNielsen, Torkil\nNielsen, Torkil\nSandav\u00e1gsingar"}
{"id": "2549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Pauli%20Heinesen", "title": "Jens Pauli Heinesen", "text": "Jens Pauli Heinesen f. 12. november 1932 \u00ed Sandav\u00e1gi, dey\u00f0ur 19. juli 2011 \u00ed T\u00f3rshavn var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Jens Pauli Heinesen vaks upp \u00ed Sandav\u00e1gi. Hann er l\u00e6raral\u00e6rdur, men gavst at arbei\u00f0a sum l\u00e6rari \u00ed 1970. S\u00ed\u00f0an starva\u00f0ist hann sum h\u00f8vundur burturav. Jens Pauli var ein av okkara virknasta rith\u00f8vundum og hevur m.a. skriva\u00f0 mong stutts\u00f8gus\u00f8vn, skalds\u00f8gur og sj\u00f3nleikir. Sum h\u00f8vundur fevndi hann v\u00ed\u00f0a og l\u00fdsti m.a. bygdasamfelagi\u00f0 og b\u00fdin, listamannin og samfelagi\u00f0, barni\u00f0 og tess heim og k\u00e6rleikans torgongdu lei\u00f0ir. Hann fekk fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir fyri s\u00edn skaldskap, f\u00fdra fer\u00f0ir hevur hann fingi\u00f0 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir og \u00ed 1999 fekk hann Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins. Jens Pauli var forma\u00f0ur fyri Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya 1968 - 1975. Hann giftist 11. august 1956 vi\u00f0 Maud Brimheim \u00far Klaksv\u00edk, saman fingu tey tv\u00e6r d\u00f8tur: Elin og Marionnu. Elin Heinesen er m.a. er kend fr\u00e1 t\u00f3nleikal\u00edvinum og fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 hon var stj\u00f3ri \u00e1 Samvit (Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0i\u00f0).\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nSkalds\u00f8gur \n\n Yrkjarin \u00far Selv\u00edk og vinir hansara, T\u00f3rsh. : Egi\u00f0 forlag, 1958. - 211 s. \n T\u00fa upphavsins heimur I, T\u00f3rshavn : Egi\u00f0 forlag, 1962. - 143 s.\n T\u00fa upphavsins heimur II, T\u00f3rsh. : Egi\u00f0 forlag, 1964. - s. 149-271\n T\u00fa upphavsins heimur III, T\u00f3rsh. : Egi\u00f0 forlag, 1966. \u2013 s. 277-409\n Fr\u00e6nir eitur ormurin: skalds\u00f8ga, T\u00f3rsh.: Egi\u00f0 forlag, 1973. - 466 s.\n Rekama\u00f0urin, T\u00f3rsh. : Gestur, 1977. - 117 s. \n Tey telgja s\u00e6r gudar : skalds\u00f8ga, T\u00f3rsh. : Gestur, 1979. - 133 s.\nN\u00fa ert t\u00fa mansbarn \u00e1 foldum : skalds\u00f8ga, T\u00f3rsh. : Gestur, 1980. - 162 s., (\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 1) \n L\u00fdsir n\u00fa fyri t\u00e6r heimurin : skalds\u00f8ga, T\u00f3rsh. : Gestur, 1981. - 128 s., (\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 2) \n Yrkjarin \u00far Selv\u00edk og vinir hansara - 2. \u00fatg., T\u00f3rsh. : F\u00f8roya L\u00e6rarafelag, 1981. - 207 s.\n Leikur t\u00edn er sum hin lj\u00f3si dagur : skalds\u00f8ga, T\u00f3rsh. : Gestur, 1982. - 169 s., (\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 3)\n Markleys brei\u00f0ist n\u00fa fyri t\u00e6r fold : skalds\u00f8ga, T\u00f3rsh. : Gestur, 1983. - 192 s., (\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 4) \n Eitt d\u00fdpi av d\u00fdrari t\u00ed\u00f0, T\u00f3rsh. : Gestur, 1984. - 131 s. (\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 5)\n \u00cd andgletti : skalds\u00f8ga, T\u00f3rsh. : Gestur, 1988. - 167 s., (\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 6) \n T\u00fa upphavsins heimur - 2. \u00fatg., [n\u00f3gv broytt], Kollafir\u00f0i : \u00c1rting, 1990. - 320 s.\n Bl\u00e1felli : skalds\u00f8ga, T\u00f3rshavn : Gestur, 1992. - 246 s. (\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 7)\n Ein \u00f3dey\u00f0ilig s\u00e1l - og a\u00f0rar, Keypmh. : Mentunargrunnur Studentafelagsins, 1999. - 297 s. \n Koparskr\u00edni\u00f0, Keypmannahavn : Mentunargrunnur Studentafelagsins, 2000. - 120 s.\n Hv\u00f8r var Nimrod - Keypmh. : Mentunargrunnur Studentafelagsins 2004 - 178 s.\n\nStutts\u00f8gur \n\nSorg: 1949. - 2 s.\n\nDegnings\u00e6li\u00f0 : s\u00f8gur \nT\u00f3rsh. : Bla\u00f0starv, 1953. - 99 s.\n\nHin vakra kvirran \nT\u00f3rsh. : [s. n.], 1958 [i.e. 1959]. - 164 s. \n\nGestur : s\u00f8gusavn\nT\u00f3rsh. : Egi\u00f0 forlag, 1967. - 103 s.\n\nAldurnar sp\u00e6la \u00e1 sandi : s\u00f8gusavn\nT\u00f3rsh. : Egi\u00f0 forlag, 1969. - 152 s.\n\n\u00cd aldingar\u00f0inum : s\u00f8gusavn\nT\u00f3rsh. : Egi\u00f0 forlag, 1971. - 112 s.\n\nGamansleikur : s\u00f8gur \u00far Krabbur\u00f0 \nT\u00f3rsh. : Egi\u00f0 forlag, 1974. - 151 s.\n\nDegnings\u00e6li\u00f0 : s\u00f8gusavn. - 2. \u00fatg. \nT\u00f3rsh. : Gestur, 1978. - 180 s. \n\nDropar \u00ed l\u00edvsins havi : s\u00f8gusavn \nT\u00f3rsh. : Gestur, 1978. - 166 s. \n\nTann g\u00e1tuf\u00f8ri k\u00e6rleikin\nTv\u00f8royri : Hestur, 1986. - 158 s.\n\nGamansleikur 2 : s\u00f8gur \u00far Krabbur\u00f0 \nT\u00f3rsh. : Gestur, 1995. - 142 s. \n\nR\u00f3sa Maria : s\u00f8gusavn \nKeypmh. : Mentunargrunnur Studentafelagsins, 1995. - 175 s.\n\nDrongurin, i\u00f0 \u00e1tti eina hv\u00edta holu.\nStutts\u00f8gan er \u00far savninum Gestir, 1967.\n\nL\u00edttli Frants Vilhelm 1967\n\nSj\u00f3nleikir \n\nUppi \u00ed eini eikilund\nT\u00f3rsh., 1970. - 49 s. \n\nHv\u00f8nn stakkin skal eg fara \u00ed, p\u00e1pi : \nsj\u00f3nleikur um Anniku \u00ed D\u00edmun \u00ed trimum p\u00f8rtum\nT\u00f3rsh., 1975. - [2], 74 bl.\n\nF\u00fdra sj\u00f3nleikir \nT\u00f3rsh. : Gestur, 1985. - 227 s. \nInnihald:\nHv\u00f8nn stakkin skal eg fara \u00ed, p\u00e1pi - 1975\nV\u00e6lkomnir, f\u00f8ringar, her \u00ed v\u00e1si - 1978\nSkuggarnir - 1979\nUppi \u00ed eini eikilund - 1969\n\nSn\u00edkurin : l\u00e6ran um s\u00e1lina : sj\u00f3nleikur \nT\u00f3rsh., 1989. - 38 bl. \n\nEitt dukkuheim : sj\u00f3nleikur \u00ed trimum p\u00f8rtum / Henrik Ibsen ; Jens Pauli Heinesen f\u00f8royska\u00f0i\nT\u00f3rsh. : Jens Pauli Heinesen, 1984. - [2], 83 bl.\nUpprunatittul: Et dukkehjem\n\nBarnab\u00f8kur \n\nBr\u00fasaj\u00f8kul\nT\u00f3rsh. : F\u00f8roya L\u00e6rarafelag, 1987. - 72 s.\n\nLj\u00f3\u00f0b\u00f8kur \n\nGamansleikur 1 [lj\u00f3\u00f0b\u00f3k] : s\u00f8gur \u00far Krabbur\u00f0 ; Oskar Hermansen og P\u00e1ll Danielsen lesa\nT\u00f3rsh. : Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kanevndin, 2001. - 5 kassettubond \u00ed 1 h\u00fasa (Sp\u00e6lit\u00ed\u00f0: 5 t., 23 min.)\nStutts\u00f8gur - Endurs\u00f8gn av b\u00f3kini\n\nGamansleikur 2 [lj\u00f3\u00f0b\u00f3k] ; Oskar Hermansen lesur\nT\u00f3rsh. : Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kanevndin, 2000. - 5 kassettubond \u00ed 1 h\u00fasa (Sp\u00e6lit\u00ed\u00f0: 5 t\u00edmar, 43 min.)\nStutts\u00f8gur - Endurs\u00f8gn av b\u00f3kini\n\nN\u00fa ert t\u00fa mansbarn \u00e1 foldum [lj\u00f3\u00f0b\u00f3k] ; Jens Pauli Heinesen lesur\nT\u00f3rsh. : Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kanevndin, 2001. - 6 kasettubond \u00ed h\u00fasa (Sp\u00e6lit\u00ed\u00f0: 7 t\u00edmar, 10 min.)\n(\u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu ; 1)\nSkalds\u00f8ga - Endurs\u00f8gn av b\u00f3kini\n\nRekama\u00f0urin [lj\u00f3\u00f0b\u00f3k] ; Oskar Hermansen lesur\nFinst \u00e1 spola \u00e1 F\u00f8roya landsb\u00f3kasavni\n\nTey telgja s\u00e6r gudar [lj\u00f3\u00f0b\u00f3k] ; Jens Pauli Heinesen lesur\nFinst \u00e1 spola \u00e1 F\u00f8roya landsb\u00f3kasavni\n\nOnnur verk \n\n\u00cdkast til 1984 : greinar\u00f8\u00f0in: Tann totaliteri staturin \nT\u00f3rsh. : Gestur, 1984. - 64 s.\nGreinar\u00f8\u00f0in \u00e1\u00f0ur prenta\u00f0 \u00ed Sosialinum, desember 1983\n\nSum dropar av bl\u00f3\u00f0 eru or\u00f0 \nT\u00f3rsh. : Sprotin, 1995. - 212 s. \nSk\u00falab\u00f3k - \u00darvalsrit\n\nT\u00ed\u00f0arkjarr : huglei\u00f0ingar \nKeypmh. : Mentunargrunnur Studentafelagsins, 1998. - 423 s. \nHuglei\u00f0ingar\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n\nLeingi livi l\u00edtla toki\u00f0 - Barnab\u00f3k - skriva\u00f0 og tekna\u00f0 hevur Charlotte Steiner ; t\u00fdtt hevur Jens Pauli Heinesen\nT\u00f3rshavn : F\u00f8roya L\u00e6rarafelag \u00ed samarbei\u00f0i vi\u00f0 Illustrationsforlaget, [1958]. - 24 s. (Gl\u00e6strib\u00f8kurnar ; 4)\nEitt dukkuheim : sj\u00f3nleikur \u00ed trimum p\u00f8rtum / Henrik Ibsen ; Jens Pauli Heinesen f\u00f8royska\u00f0i\nT\u00f3rsh. : Jens Pauli Heinesen, 1984, 83 bl. ; 30 cm\nUpprunatittul: Et dukkehjem - Sj\u00f3nleikur. \nKnassi, Barnab\u00f3k.eftir Sterling North ; Jens Pauli Heinesen t\u00fdddi, T\u00f3rsh. : F\u00f8roya L\u00e6rarafelag, 2000. - 191 s. Upprunatittul: Rascal.\n\nHandrit \n\n E 227.1 Aldurnar sp\u00e6la \u00e1 sandi, Stutts\u00f8gur\n E 227.2 Degnings\u00e6li\u00f0, Stutts\u00f8gur\n E 227.3 Dropar \u00ed l\u00edvsins havi, Stutts\u00f8gur\n E 227.4 Eitt d\u00fdpi av d\u00fdrari t\u00ed\u00f0, Skalds\u00f8ga\n E 227.5 Fr\u00e6nir eitur ormurin, Skalds\u00f8ga\n E 227.6 Hin havborni, \u00d3prenta\u00f0 barnab\u00f3k\n E 227.7 Gestur, Stutts\u00f8gur\n E 227.8 Gamansleikur, Stutts\u00f8gur\n E 227.9 \u00cd aldingar\u00f0inum, Stutts\u00f8gur\n E 227.10 Leikum fagurt \u00e1 foldum, \u00d3prenta\u00f0 handskriva\u00f0 skalds\u00f8ga\n E 227.11 Leikur t\u00edn er sum hin lj\u00f3si dagur, Skalds\u00f8ga\n E 227.12 L\u00fdsir n\u00fa fyri t\u00e6r heimurin, Skalds\u00f8ga\n E 227.13 Markleys brei\u00f0ist n\u00fa fyri t\u00e6r fold, Skalds\u00f8ga\n E 227.14 N\u00fa er t\u00fa mansbarn \u00e1 foldum, Skalds\u00f8ga\n E 227.15 Rekama\u00f0urin, Skalds\u00f8ga\n E 227.16 Tann totaliteri staturin, Greinar\u00f8\u00f0\n E 227.17 Tey telgja s\u00e6r gudar, Skalds\u00f8ga\n E 227.18 T\u00fa upphavsins heimur, Skalds\u00f8ga\n E 227.19 Yrkjarin \u00far Selv\u00edk og vinir hansara, Skalds\u00f8ga\n E 227.20 Hv\u00f8nn stakkin skal eg fara \u00ed, p\u00e1pi? - Sj\u00f3nleikur\n E 227.21 Uppi \u00ed eini eikilund, Sj\u00f3nleikur\n E 227.22 Skuggarnir, Sj\u00f3nleikur\n E 227.23 V\u00e6lkomnir, f\u00f8royingar her \u00ed v\u00e1si - Sj\u00f3nleikur\n E 227.24 Bl\u00e1felli, Skalds\u00f8ga\n E 227.25 T\u00ed\u00f0arkjarr I-II  - Huglei\u00f0ingar\n E 282 Din lek \u00e4r som den ljusa dagen ; \u00f6vers\u00e4tning fr\u00e5n f\u00e4r\u00f6iskan av Inge Knutsson - Skalds\u00f8ga\n E 340 Hin g\u00e1tuf\u00f8ri k\u00e6rleikin, Stutts\u00f8gur\n E 520 Sn\u00edkurin : (L\u00e6ran um s\u00e1lina) - Sj\u00f3nleikur\n E 593 At vilja frelsa heimin : fr\u00e1 b\u00f3kas\u00fdningini Lesi\u00f0 f\u00f8royskt 1992. - 103 bl. - Fyrilestur\n E 610 c Br\u00f8v til He\u00f0in Br\u00fa, Postkort \u00far Spaniu fr\u00e1 Jens Paula Heinesen\n F 20 xx Leikum fagurt [\u00e1 foldum] - \u00d3prenta\u00f0 maskinskriva\u00f0 skalds\u00f8ga\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir\n\nM. A. Jacobsens hei\u00f0ursl\u00f8n \nJens Pauli Heinesen hevur fleiri fer\u00f0ir fingi\u00f0 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir.\n\n 1959: Hin vakra kvirran - stutts\u00f8gusavn\n 1969: Aldurnar sp\u00e6la \u00e1 sandi - stutts\u00f8gusavn\n 1973: Fr\u00e6nir eitur ormurin - skalds\u00f8ga\n 1993: Bl\u00e1felli - skalds\u00f8ga - og ra\u00f0i\u00f0: \u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed eina \u00f3endaliga s\u00f8gu.\n\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins \n 1999 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n Bokasolan.fo\n\nKeldur \n\nHeinesen, Jens Pauli\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nSandav\u00e1gsingar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "2554", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturr%C3%ADki", "title": "Eysturr\u00edki", "text": "Eysturr\u00edki er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. \u00cd ein nor\u00f0an hevur Eysturr\u00edki mark vi\u00f0 T\u00fdskland og Kekkia, eystan vi\u00f0 Slovakia og Ungarn, sunnan vi\u00f0 Slovenia og Italia og vestan vi\u00f0 Sveis og Liktinstein. Wien er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Eysturr\u00edkis, og a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Graz, Linz og Salzburg. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 8,9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar, og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er t\u00fdskt. \u00cd langar t\u00ed\u00f0ir var ta\u00f0 eitt av h\u00f8vu\u00f0slondunum \u00ed Evropa. Keisarin i Eysturr\u00edki r\u00e1dd\u00ed b\u00e6\u00f0i fyri Ungarn, Kekkia, Slovakia, st\u00f3rum parti av Jugoslavia og st\u00f3rum parti av P\u00f3llandi. Aftan \u00e1 Fyrra heimskriggi\u00f0 misti Eysturr\u00edki \u00f8ll hj\u00e1londini. \u00cd Seinna heimskrignum v\u00f3ru summir b\u00fdir\u00ed Eysturriki illa skaddir, og landi\u00f0 var\u00f0 eftir ta\u00f0, at kriggi\u00f0 enda\u00f0i, hersett av teimum sameindu.\n\nPolitikkur \nSt\u00fdrism\u00e1tin i Eysturr\u00edki er l\u00fd\u00f0veldi vi\u00f0 einum forseta \u00e1 odda.\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \nEysturr\u00edki hevur fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 veri\u00f0 eitt b\u00fana\u00f0arland, og enn livir n\u00f3gv av f\u00f3lkinum av j\u00f8r\u00f0ini. \u00c1 sl\u00e6ttlendinum velta teir hveiti, rug, havra, mais og r\u00f8tur; summir b\u00f8ndur hava v\u00edngar\u00f0ar. Neytahaldi\u00f0 er st\u00f3rt. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed h\u00e1lendinum ber ikki so v\u00e6l til at velta korn, men b\u00f8urin er grasg\u00f3\u00f0ur, so b\u00f8ndurnir hava lagt seg eftir neytahaldi \u00ed sta\u00f0in. N\u00f3gv av f\u00f3lkinum, sum b\u00fdr millum fj\u00f8llini, livir eisini av at fylgja fer\u00f0af\u00f3lki ella arbei\u00f0ir \u00e1 gistingarh\u00fasum. \u00cd summum bygdum gera teir tr\u00e6myndir, dukkur o. a. at selja teimum fremmandu.\n\n\u00cddna\u00f0ur \nJarnm\u00e1lmur er \u00ed landinum, men l\u00edti\u00f0 og einki kol; haraftur\u00edm\u00f3ti eru n\u00f3gv st\u00f3r elverk, so b\u00e6\u00f0i tok og \u00eddna\u00f0arvirkir ver\u00f0a drivin vi\u00f0 elmegi. Teir selja eisini streym \u00fat av landinum. N\u00e6rhendis Wien hava teir funni\u00f0 olju, og hesar oljukeldurnar eru n\u00fa millum t\u00e6r mest gevandi \u00ed Evropa. \u00cddna\u00f0arvirk\u00edr eru n\u00f3gv. Ta\u00f0 mesta, i\u00f0 gj\u00f8rt ver\u00f0ur, er jamvara, men teir veva eisini n\u00f3gv toy.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Eysturr\u00edki er n\u00e6r skylt vi\u00f0 ta\u00f0 t\u00fdska, og m\u00e1li\u00f0 er t\u00fdskt. Mesta av f\u00f3lkinum er kalolikkar.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\u00cd januar 2011 v\u00f3ru n\u00e6stan 90 000 f\u00e6rri f\u00f3lk limir \u00ed teirri kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed Eysturr\u00edki enn \u00ed 2010, og so n\u00f3gv f\u00f3lk eru ikki farin \u00far kirkjuni eftir einum \u00e1ri s\u00ed\u00f0ani Seinna heimsbardaga. Kirkjumyndugleikarnir ivast ikki \u00ed, at ta\u00f0 eru n\u00e6r n\u00f3gvu fr\u00e1sagnirnar um kynsligan \u00e1gang \u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni v\u00ed\u00f0a um heimin, sum hava fingi\u00f0 f\u00f3lk at venda kirkjuni baki\u00f0.\n\nS\u00f8ga og mentan \nEysturr\u00edki var einafer\u00f0 mi\u00f0depil \u00ed st\u00f3ra keisaraveldinum Esturr\u00edki-Ungarn. \u00cd 1918 gj\u00f8rdist Eystur\u00edki sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki. Vestari og mittasti partur \u00ed Eysturr\u00edki eru fjallalendi, men so l\u00e6kkar landi\u00f0 so l\u00ed\u00f0andi nor\u00f0ureystur \u00e1 fruktag\u00f3\u00f0a l\u00e1glendi\u00f0. Uppi \u00ed l\u00ed\u00f0unum ganga neyt, sey\u00f0ur og geitir \u00e1 biti, og fyri nor\u00f0an er gott korn- og fruktlendi. Eysturr\u00edki er v\u00e6l ment \u00eddna\u00f0arland, i\u00f0 ger jarn, st\u00e1l, maskinur og evnafr\u00f8\u00f0ilig evni. Landi\u00f0 f\u00f3r upp \u00ed ES \u00ed 1995. \n\nEvropa\nES"}
{"id": "2555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markatal", "title": "Markatal", "text": "Markatal er tal \u00e1 m\u00f8rkum, luta\u00f0 \u00fat \u00e1 \u00e1v\u00edsar - eldri - bygdir, nevndar markatalsbygdir\n\n      Oyggj\n    Samla\u00f0 markatal\n      \u00a0\n    mk.gl.sk.\n      Su\u00f0uroy og L. D\u00edmun\n    369-07-00\n  <TR>\n    St. D\u00edmun\n    13-00-00\n      Sk\u00favoy\n    59-12-00\n  <TR>\n    Sandoy\n    204-12-00\n      V\u00e1gar\n    180-00-00\n  <TR>\n    Mykines\n    40-00-00\n      Koltur\n    17-00-00\n  <TR>\n    Hestur\n    18-00-00\n       N\u00f3lsoy\n    48-00-00\n  <TR>\n    Streymoy\n    495-08-00\n      Eysturoy\n    496-09-11\n  <TR>\n    Kalsoy\n    81-10-00\n      Kunoy\n    64-08-00\n  <TR>\n    Bor\u00f0oy\n    136-00-05\n      Vi\u00f0oy\n    64-00-00\n  <TR>\n    Sv\u00ednoy\n    32-04-00\n      Fugloy\n   47-00-00\n     Tilsamans\n    2367-06-16\n\nMarkatalsbygdir\n\n      Nr.\n    Markatalsbygd\n    Ognarj\u00f8r\u00f0 \n    Kongsj\u00f8r\u00f0\n    Samla\u00f0 markatal\n    1 mk. = ? km\u00b2\n      \u00a0\n    \u00a0\n    <b>mk.gl.sk.\n    <b>mk.gl.sk.\n    mk.gl.sk.\n    \u00a0\n      11\n    Sumbiar bygd\n    41-00-00\n    23-00-00\n    64-00-00\n    0,39\n      12\n    V\u00e1gs bygd\n    33-03-00\n    16-08-00 49-11-000,37\n      13\n    Nes bygd (Su\u00f0uroy)\n    06-04-00\n    05-08-00 11-12-000,17\n      14\n    Porkeris bygd\n    22-06-00\n    14-10-00 37-00-000,37\n      15\n    Hovs bygd\n    18-08-00\n    05-08-00 24-00-000,43\n      16\n    F\u00e1mjins bygd\n    21-11-00\n    02-05-00 24-00-000,55\n      17\n    \u00d8rav\u00edkar bygd\n    03-06-00\n    08-10-00 12-00-000,92\n      18\n    Trongisv\u00e1gs bygd\n    23-09-05\n    00-09-15 24-03-000,72\n      19\n    Fro\u00f0biar bygd\n    20-06-00\n    03-10-00 24-00-000,59\n      20\n    Hvalbiar bygd\n    57-07-18\n    41-05-02 98-13-000,41\n      21\n    D\u00edmunar bygd\n    \u00a0\n    13-00-00 13-00-000,20\n      22\n    Sk\u00favoyar bygd\n    27-08-00\n    32-04-00 59-12-000,17\n      23\n    Skarvanes bygd\n    10-00-15\n    01-15-05 12-00-000,53\n      24\n    Dals bygd\n    22-00-00\n    01-00-00 23-00-000,46\n      25\n    H\u00fasav\u00edkar bygd\n    26-00-00\n    05-00-00 31-00-000,29\n      26\n    Sk\u00e1lav\u00edkar bygd\n    25-07-06\n    16-08-14 42-00-000,69\n      27\n    Sands bygd\n    41-04-00\n    55-08-00 96-12-000,58\n      28\n    Sandav\u00e1gs bygd\n    45-08-00\n    02-08-00 48-00-001,16\n      29\n    Mi\u00f0v\u00e1gs bygd\n    25-01-03\n    22-14-17 48-00-000,98\n      30\n    S\u00f8rv\u00e1gs bygd\n    47-08-00\n    00-08-00 48-00-000,83\n      31\n    B\u00edggjar bygd\n    04-12-00\n    13-04-00 18-00-000,97\n      32\n    G\u00e1sadals bygd\n    14-08-00\n    03-08-00 18-00-000,94\n      33\n    Mykines bygd\n    27-05-05\n    12-10-15 40-00-000,25\n      34\n    Kolturs bygd\n    \u00a0\n    17-00-00 17-00-000,14\n      35\n    Hests bygd\n    11-00-00\n    07-00-00 18-00-000,33\n      36\n    N\u00f3lsoyar bygd\n    35-00-00\n    13-00-00 48-00-000,21\n      37\n    Kirkjub\u00f8ar bygd\n    \u00a0\n    39-00-00 39-00-000,57\n      38\n    Velbasta\u00f0ar bygd\n    \u00a0\n    32-00-00 32-00-000,53\n      39\n    Sy\u00f0radals bygd (Streymoy)\n    \u00a0\n    16-00-00 16-00-000,25\n      40\n    Nor\u00f0radals bygd\n    \u00a0\n    21-00-00 21-00-000,49\n      41\n    Sk\u00e6lings bygd\n    \u00a0\n    15-00-00 15-00-000,56\n      42\n    Leyna bygd\n    \u00a0\n    12-00-00 12-00-000,52\n      43\n    Kv\u00edv\u00edkar bygd\n    25-10-00\n    22-06-00 48-00-000,72\n      44\n    Vestmanna bygd\n    21-04-00\n    34-12-00 56-00-000,92\n      45\n    Saksunar bygd\n    00-08-00\n    29-00-00 29-08-001,05\n      46\n    Tj\u00f8rnuv\u00edkar bygd\n    20-00-00\n    04-00-00 24-00-000,67\n      47\n    Haldarsv\u00edkar bygd\n    07-12-00\n    04-04-00 12-00-001,88\n      48\n    Streymnes bygd\n    06-00-00\n    06-00-00 12-00-001,11\n      49\n    Hvalv\u00edkar bygd\n    10-00-00\n    14-00-00 24-00-000,99\n      50\n    H\u00f3sv\u00edkar bygd\n    \u00a0\n    19-00-00 19-00-000,68\n      51\n    Kollfjar\u00f0ar bygd\n    01-00-00\n    50-00-00 51-00-000,75\n      52\n    Kaldbaks bygd\n    \u00a0\n    40-00-00 40-00-000,57\n      53\n    Sunds bygd\n    \u00a0\n    12-00-00 12-00-001,01\n      54\n    Hoyv\u00edkar bygd\n    \u00a0\n    12-00-00 12-00-001,01\n    \t55\n    T\u00f3rshavnar bygd\n    \u00a0\n    21-00-00 21-00-000,73\n      56\n    Stranda bygd\n    20-04-00\n    19-14-00 40-02-001,02\n      57\n    Selatra\u00f0ar bygd\n    08-00-00\n    22-00-00 30-00-000,64\n      58\n    Oyrar bygd\n    \u00a0\n    12-00-00 12-00-001,11\n      59\n    Nor\u00f0sk\u00e1la bygd\n    03-08-00\n    00-08-00 4-00-001,52\n      60\n    Ei\u00f0is bygd\n    44-00-00\n    04-00-00 48-00-000,77\n      61\n    Gj\u00e1ar bygd\n    15-00-00\n    \u00a0 15-00-001,23\n    \t62\n    Funnings bygd\n    14-08-00\n    00-08-00 15-00-001,22\n      63\n    Sk\u00e1la bygd\n    27-15-00\n    12-01-00 40-00-000,60\n      64\n    Elduv\u00edkar bygd\n    09-00-00\n    21-04-00 30-04-000,55\n      65\n    Oyndfjar\u00f0ar bygd\n    04-00-00\n    28-00-00 32-00-000,37\n      66\n    Fuglfjar\u00f0ar bygd\n    26-01-00\n    06-00-00 32-01-000,72\n      67\n    Leirv\u00edkar bygd\n    05-00-11\n    27-08-00 32-08-110,32\n      68\n    Nor\u00f0rag\u00f8tu bygd\n    07-08-00\n    24-08-00 32-00-000,36\n      69\n    G\u00f8tugj\u00e1ar bygd\n    \u00a0\n    06-00-00 6-00-000,30\n      70\n    Sy\u00f0rug\u00f8tu bygd\n    05-00-00\n    25-10-00 30-10-000,56\n      71\n    S\u00f8ldfjar\u00f0ar bygd\n    \u00a0\n    12-00-00 12-00-000,33\n      72\n    Lamba bygd\n    \u00a0\n    29-00-00 29-00-000,45\n      73\n    Glyvra bygd\n    \u00a0\n    16-00-00 16-00-000,53\n      74\n    Tofta bygd\n    04-00-00\n    16-00-00 20-00-000,54\n      75\n    Nes bygd (Eysturoy)\n    \u00a0\n    20-00-00 20-00-000,33\n      76\n    Sy\u00f0radals bygd (Kalsoy)\n    10-08-00\n    06-04-00 16-12-000,37\n      77\n    H\u00fasa bygd\n    15-08-00\n    08-08-00 24-00-000,43\n      78\n    Mikladals bygd\n    11-12-00\n    13-02-00 24-14-000,41\n      79\n    Tr\u00f8llanes bygd\n    04-08-00\n    11-08-00 16-00-000,26\n      80\n    Kunoyar bygd\n    26-04-00\n    06-04-00 32-08-000,56\n    \t81\n    Haraldssunds bygd\n    07-00-00\n    09-00-00 16-00-000,51\n      82\n    Skar\u00f0s bygd\n    14-04-00\n    01-12-00 16-00-000,56\n      83\n    Nor\u00f0oyrar bygd\n    06-04-00\n    17-12-00 24-00-000,40\n      84\n    Klaksv\u00edkar bygd\n    12-00-00\n    47-12-00 59-12-000,53\n      85\n    Strandar bygd\n    05-00-00\n    02-00-05 7-00-050,35\n      86\n    Sk\u00e1latofta bygd\n    06-08-00\n    00-12-00 7-04-001,00\n      87\n    M\u00fala bygd\n    07-08-00\n    02-08-00 10-00-000,70\n      88\n    Depils bygd\n    06-08-00\n    01-08-00 8-00-000,93\n      89\n    Nor\u00f0tofta bygd\n    03-08-00\n    00-08-00 4-00-001,98\n      90\n    \u00c1rnfjar\u00f0ar bygd\n    06-00-00\n    10-00-00 16-00-001,04\n      91\n    Hvannasunds bygd\n    \u00a0\n    16-00-00 16-00-000,67\n      92\n    Vi\u00f0arei\u00f0is bygd\n    04-00-00\n    44-00-00 48-00-000,62\n      93\n    Sv\u00ednoyar bygd\n    17-12-00\n    14-08-00 32-04-000,85\n      94\n    Kirkju bygd\n    17-00-00\n    03-00-00 20-00-000,26\n      95\n    Hattarv\u00edkar bygd\n    03-08-00\n    23-08-00\n   27-00-000,22\n     \u00a0\n    Tilsamans\n    1081-14-03\n    1285-08-13\n    2367-06-16\u00d8 0,64\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nMatrikul.fo\n\"Yvirlit yvir ognarj\u00f8r\u00f0 og kongsj\u00f8r\u00f0\" \n\"Hvussu st\u00f3r er ein m\u00f8rk?\" \n\"Hvussu n\u00f3gvan sey\u00f0 ber m\u00f8rkin?\" \n\"Hvussu n\u00f3gvur sey\u00f0ur er \u00e1 hv\u00f8rjum km\u00b2?\" \n\nF\u00f8royar"}
{"id": "2977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Dahl", "title": "J\u00e1kup Dahl", "text": "J\u00e1kup Dahl ella Jacob Dahl sum hann var\u00f0 doyptur (f\u00f8ddur 5. juni 1878 \u00ed V\u00e1gi, doy\u00f0i 5. juni 1944 \u00ed T\u00f3rshavn) var pr\u00f3stur \u00ed F\u00f8royum og ein av teimum fyrstu, sum t\u00fdddu B\u00edbliuna til f\u00f8royskt. Eisini skriva\u00f0i hann ta fyrstu f\u00f8roysku sk\u00falab\u00f3kina (F\u00f8roysk m\u00e1ll\u00e6ra til sk\u00falabr\u00faks).\n\nKeypmanssonurin J\u00e1kup Dahl var\u00f0 f\u00f8ddur su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi \u00ed 1878. \u00cd 1893 f\u00f3r tann bert 15 \u00e1ra gamli J\u00e1kup til Havnar at ganga \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala. \u00cd 1897 f\u00f3r J\u00e1kup til Danmarkar, har hann fyrst gekk \u00e1 studentask\u00fala, og tvey \u00e1r seinni \u00ed 1899 byrja\u00f0i hann at lesa gudfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn. Hann t\u00f3k s\u00edtt emb\u00e6tispr\u00f3gv \u00ed 1905. \u00cd 1907-08 var hann l\u00e6rari \u00e1 h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Karise \u00e1 S\u00e6landi. So f\u00f3r J\u00e1kup Dahl heimaftur til F\u00f8roya og gj\u00f8rdist l\u00e6rari \u00e1 Real- og L\u00e6rarask\u00falanum \u00ed T\u00f3rshavn. Um ta\u00f0 mundi var ta\u00f0 ikki loyvt at l\u00e6ra fr\u00e1 s\u00e6r \u00e1 f\u00f8royskum, men J\u00e1kup Dahl akta\u00f0i ikki bo\u00f0ini og tosa\u00f0i vi\u00f0 s\u00ednar f\u00f8roysku n\u00e6mingar \u00e1 f\u00f8royskum, til hann f\u00f3r fr\u00e1 \u00ed 1912.\n\nSama \u00e1r var\u00f0 J\u00e1kup Dahl settur sum prestur \u00ed Su\u00f0urstreymoyar prestagjaldi. Seks \u00e1r seinni \u00ed 1918, var\u00f0 hann \u00fatnevndur til pr\u00f3st og sat \u00ed hesum starvi til hann doy\u00f0i \u00ed 1944. Longu sum bla\u00f0ungur var J\u00e1kup Dahl hugtikin av teimum tj\u00f3\u00f0skaparligu hugsj\u00f3nunum. Sum so mangir a\u00f0rir prestar vi\u00f0 honum \u2013 m.a. vinma\u00f0urin fr\u00e1 studentat\u00ed\u00f0ini og undanma\u00f0urin \u00ed pr\u00f3stastarvinum A. C. Evensen (1874-1917) \u2013 ynskti J\u00e1kup Dahl at kirkjum\u00e1li\u00f0 var\u00f0 umsett til f\u00f8royskt. \u00cd 1918-19 hev\u00f0i hann t\u00fdtt ritualini, men orsaka\u00f0 av politiskum str\u00ed\u00f0i, komu tey ikki \u00fat fyrr enn \u00ed 1929 og v\u00f3ru g\u00f3\u00f0kend \u00ed 1930. Hann f\u00f3r undir at umseta N\u00fdggja Testamenti til f\u00f8royskt, og teir ymsu partarnir komu \u00fat \u00ed sm\u00e1ritum fr\u00e1 umlei\u00f0 1923 til 1936. \u00cd 1937 kom so N\u00fdggja Testamenti \u00fat \u00ed samla\u00f0ari \u00fatg\u00e1vu. Av Gamla Testamenti hev\u00f0i J\u00e1kup Dahl longu \u00ed 1923 umsett S\u00e1lmarnar.\n\nAv \u00f8\u00f0rum kirkjuligum tilfari umsetti J\u00e1kup Dahl Luthers Katekismus (1922) og B\u00edblius\u00f8guna eftir Carl Frederik Balslev. Hann skriva\u00f0i eisini lestrarb\u00f8kur til deknarnar. \n\nHarafturat yrkti J\u00e1kup Dahl fleiri s\u00e1lmar \u2013 17 teirra finnast \u00ed s\u00e1lmab\u00f3kini \u2013 har eisini 70\u201380 s\u00e1lmar, t\u00fdddir av J\u00e1kupi eru at finna. So t\u00ed\u00f0liga sum \u00ed 1908 skriva\u00f0i J\u00e1kup \u201cF\u00f8roysk m\u00e1ll\u00e6ra til sk\u00falabr\u00faks\u201d, sum hevur veri\u00f0 n\u00fdtt \u00ed sk\u00falunum heilt upp til okkara t\u00ed\u00f0. Umframt s\u00edni kirkjuligu og m\u00e1lsligu verk var J\u00e1kup Dahl eisini skald og skriva\u00f0i fleiri yrkingar og stutts\u00f8gur.\n\nB\u00f8kur um J\u00e1kup Dahl \n\n J\u00e1kup Reinert Hansen: Mellem kor og skib (2004).\n\nKelda \n\n Anton Degn :  Dahl, Jacob \u00ed: Dansk biografisk leksikon, 3. udgave, bind 3 (1979), s. 517-518\n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1878\nAndl\u00e1t \u00ed 1944\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "2978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1945", "title": "1945", "text": "1945 (MCMXLV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 30. apr\u00edl - Adolf Hitler ger sj\u00e1lvmor\u00f0.\n 16. mai - Bretska hersetingin \u00ed F\u00f8royum endar.\n 2. september - Seinni heimsbardagi endar.\n 6. november - L\u00f8gtingsval er \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. februar - Bob Marley, jamaiskur sangari og t\u00f3nleikari (d. 1981)\n 30. mars - Eric Clapton, bretskur gittarleikari\n 25. apr\u00edl - Bj\u00f6rn Ulvaeus, svenskur t\u00f3nleikari  \n 8. mai - Keith Jarrett, amerikanskur jazzpianistur \n 28. mai - John Fogerty, amerikanskur t\u00f3nleikari \n 31. mai - Rainer Werner Fassbinder, t\u00fdskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 1982)\n 23. juni - Eddy Merckx, belgiskur kapps\u00fakklari \n 19. juni - Aung San Suu Kyi, burmesiskur politikari \n 19. juni - Radovan Karad\u017ei\u0107, bosnisk\u2013serbiskur politikari \n 25. juni - Carly Simon, amerikonsk sangarinna og sangskrivari\n 26. juli - Helen Mirren, bretsk sj\u00f3nleikarinna\n 30. juli - David Sanborn, amerikanskur  jazzt\u00f3nleikari \n 14. august - Wim Wenders, t\u00fdskur filmsleikstj\u00f3ri \n 15. august - Alain Jupp\u00e9, franskur politikari \n 24. august - Ken Hensley, bretskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari (d. 2020)\n 11. september - Franz Beckenbauer, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og -venjari\n 23. oktober - Kim Larsen, danskur t\u00f3nleikari (d. 2018)\n 3. november - Gerd M\u00fcller, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2021)\n 11. november - Daniel Ortega, nikaraguanskur forseti \n 12. november - Neil Young, kanadiskur t\u00f3nleikari \n 15. november - Anni-Frid Lyngstad, norsk-svensk sangarinna \n19. november - Annika Hoydal, f\u00f8roysk songkvinna\n20. november - Kn\u00fat Olsen, f\u00f8royskur t\u00f3nasmi\u00f0ur\n 21. november - Goldie Hawn, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna\n 24. desember - Lemmy Kilmister, bretskur t\u00f3nleikari (d. 2015)\n\nAndl\u00e1t \n 9. apr\u00edl - Dietrich Bonhoeffer, t\u00fdskur gudfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1906)\n 9. apr\u00edl - Wilhelm Canaris, t\u00fdskur admiralur (f. 1887)\n 12. apr\u00edl \u2013 Franklin D. Roosevelt, amerikanskur forseti (f. 1882)\n 28. apr\u00edl \u2013 Benito Mussolini, italskur einar\u00e6\u00f0isharri (f. 1883)\n 30. apr\u00edl - Adolf Hitler, t\u00fdskur einar\u00e6\u00f0isharri (f. 1889).\n 1. mai - Joseph Goebbels, t\u00fdskur nasistur (f. 1897)\n 8. mai - Josef Terboven, t\u00fdskur nasistur (f. 1898)\n 23. mai - Heinrich Himmler, t\u00fdskur nasistur (f. 1900) \n 26. september - B\u00e9la Bart\u00f3k, ungarskt t\u00f3naskald (f. 1881) \n 24. oktober - Vidkun Quisling, norskur nasistur (f. 1887)\n 21. desember - George S. Patton, amerikanskur generalur (f. 1885)"}
{"id": "2979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1944", "title": "1944", "text": "1944 (MCMXLIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, og fyrsti dagurin var ein leygardagur.\n\nHendingar\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n Eingin landskapping \u00ed F\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti var hetta \u00e1ri\u00f0 vegna b\u00f3lttrot.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. januar - Fran\u00e7oise Hardy\n 30. januar - J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu \u00ed Klaksv\u00edk.\n 1. mars - Tr\u00f3ndur Patursson \u00ed Kirkjub\u00f8.\n 19. september - Edmund Joensen, l\u00f8gma\u00f0ur 1994-1998.\n\nAndl\u00e1t \n 23. januar - Edvard Munch\n 31. mai - M. A. Jacobsen (f. 1891)\n 5. juni - J\u00e1kup Dahl (f. 1878)\n 13. desember - Vasilij Kandinskij, russiskur m\u00e1lari (f. 1866)"}
{"id": "2980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Argja%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Argja R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Argja R\u00f3\u00f0rarfelag er stovna\u00f0 16. august 1982, Arjga R\u00f3\u00f0rarfelag er eitt av st\u00f8rstu kappr\u00f3\u00f0rarfel\u00f8gum \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 heldur til vi\u00f0 b\u00e1tahylin \u00fati \u00e1 Argjum og eigur st\u00f3rt r\u00f3\u00f0rarneyst, sum ofta ver\u00f0ur leiga\u00f0 \u00fat til tilt\u00f8k, veitslur o.a. B\u00e1tarnir hj\u00e1 Argja r\u00f3\u00f0rarfelag eru rey\u00f0ir vi\u00f0 lj\u00f3sabl\u00e1um stokkum og hava drekastevni.\n\n\u00cd 2010 vann Argja R\u00f3\u00f0rarfelag tr\u00fd FM heiti: \u00cd barnar\u00f3\u00f0rinum bleiv Teistin vi\u00f0 sm\u00e1gentum nummar eitt, 5-mannafari\u00f0 Blikur vi\u00f0 dreingjum var\u00f0 nummar eitt, eins og 8-mannafari\u00f0 Argjab\u00e1turin eisini bleiv nummar eitt. Felagi\u00f0 f\u00e6r eitt n\u00fdtt 6-mannafar og eitt n\u00fdtt 8-mannafar til FM kappr\u00f3\u00f0urin 2011. Argja R\u00f3\u00f0rarfelag er n\u00e6st mest vinnandi felagi\u00f0, t\u00e1 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um FM heiti\u00f0. \u00cd 2015 hev\u00f0i Argja R\u00f3\u00f0rarfelag vunni\u00f0 26 FM heiti\u00f0. Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag hev\u00f0i vunni\u00f0 63 FM heiti\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1973-2015. \u00cd sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i var Argja R\u00f3\u00f0rarfelag nummar tr\u00fd, t\u00e1 talan er um mest vinnandi b\u00e1tar, gull, silvur og bronsu hei\u00f0ursmerki. Fr\u00e1 1973 til juli 2015 hevur Argja R\u00f3\u00f0rarfelag 141 gull, 133 silvur og 133 bronsu hei\u00f0ursmerki. \u00c1ttamannafari\u00f0 hj\u00e1 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag, Argjab\u00e1turin, er ta\u00f0 \u00e1ttamannafari\u00f0 sum hevur vunni\u00f0 flest FM heiti, \u00ed 2015 hev\u00f0i b\u00e1turin vunni\u00f0 13 FM heiti\u00f0. og er komi \u00e1javnt vi\u00f0 Havnarbatin i\u00f0 somulei\u00f0is hevur vunni\u00f0 13 Fm heiti\n\nF\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \n\n Blikur hevur vunni\u00f0 FM heiti\u00f0 9 fer\u00f0ir: 5-mannaf\u00f8r dreingir vunnu FM 1985, 88, 89, 2004 og 2010. 5-mannaf\u00f8r gentur vann FM heiti\u00f0 \u00ed 2005. 5-mannaf\u00f8r kvinnur vann FM heiti\u00f0 1984, 1986 og 2004.\n L\u00f3mur, 6-mannafar menn hevur vunni\u00f0 FM einafer\u00f0, ta\u00f0 var \u00ed 2012.\n Argjab\u00e1turin, 8-mannafar, hevur vunni\u00f0 FM heiti\u00f0 13 fer\u00f0ir fr\u00e1 1982  ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00ed 1991, 1992, 1994, 1995, 1997, 1998, 2000, 2004, 2009, 2010, 2011, 2013, 2015 og 2018\n Drekin Rey\u00f0i hevur vunni\u00f0 FM 1 fer\u00f0 \u00ed 2014 og nr 2 \u00ed 2015\n\nB\u00e1tar \nB\u00e1tarnir hj\u00e1 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag eru:\n\n\u00c6\u00f0an,(barnar\u00f3\u00f0ur)\nTeistin, 5-mannafar \nBlikur, 5-mannafar \nL\u00f3mur, 6-mannafar (2014)\nArgjab\u00e1turin, 8-mannafar (2001)\nDrekin Rey\u00f0i, 10 mannfar (2014)\n\nNevndin \n \u00d3la hendrik av Fl\u00f8tum, forma\u00f0ur\n Jacob Joensen n\u00e6stforma\u00f0ur\n Anna Katrina Larsen, skrivari\n Sigurd Andreasen, peningar\u00f8kil\n Sverri T\u00f3rst\u00fan, nevndarlimur\n Terji R Mikkelsen nevndarlimur\n\nHei\u00f0ur \n2004 var eitt gott \u00e1r hj\u00e1 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 var felagi\u00f0 kosi\u00f0 \u00c1rsins R\u00f3\u00f0rarfelag og vann hei\u00f0urin \u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttarbragd 2004, sum Dimmal\u00e6tting skipa\u00f0i fyri. Ta\u00f0 v\u00f3ru lesararnir hj\u00e1 bla\u00f0num, sum kundu atkv\u00f8\u00f0a fyri t\u00ed \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lki ella felag, sum tey hildu hev\u00f0i uppibori\u00f0 hei\u00f0urin.\n\u00cd 2011 vann Argja R\u00f3\u00f0rarfelag hei\u00f0urin \u00c1rsins R\u00f3\u00f0rarfelag 2011 og \u00ed b\u00f3lkinum Besta \u00e1ralag 2011 vann 8-mannafari\u00f0 Argjab\u00e1turin hj\u00e1 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag. Hei\u00f0urin vann felagi\u00f0 \u00e1 \u00e1rsins R\u00f3\u00f0rar Gallaveitslu, sum var hildin \u00ed neystinum hj\u00e1 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n AR.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g"}
{"id": "2981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3%C3%B0rarfelagi%C3%B0%20Kn%C3%B8rrur", "title": "R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur", "text": "R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur (RK) er eitt r\u00f3\u00f0rarfelag \u00ed T\u00f3rshavn. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 28. februar \u00ed 1985 og hevur \u00f8ll \u00e1rini hildi\u00f0 til \u00ed neystinum vi\u00f0 L\u00e1gu kai \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0. S\u00ed\u00f0an 2011 hevur felagi\u00f0 eisini hildi\u00f0 til \u00ed Evensens pakkh\u00fasi vi\u00f0 Eystaru v\u00e1g. Innivenjingin er \u00ed Tollb\u00fa\u00f0ini \u00e1 Eystaru bryggju.\n\nFelagi\u00f0 hevur n\u00edggju b\u00e1tar. Teir eru fimmmannaf\u00f8rini Jallurin, Tambar og P\u00edlur, seksmannaf\u00f8rini Jarnbardur, Herningur og Silkisegl, \u00e1ttamannafari\u00f0 Kn\u00f8rrur og t\u00edggjumannaf\u00f8rini Ormurin Langi og Kongurin. Harumframt hevur felagi\u00f0 eisini tristin \u00dalv, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdttur til sm\u00e1barnar\u00f3\u00f0ur.\n\nB\u00e1tar felagsins eru bl\u00e1ir vi\u00f0 hv\u00edtari rond, hava f\u00f8royskan stavn og hava allir n\u00f8vn \u00far kv\u00e6\u00f0inum um Ormin Langa.\n\nF\u00f8royameistaraheiti \nTambar, gentur: 2018\n\nJallurin, dreingir: 2011\n\nJallurin, kvinnur: 2017\n\nJarnbardur, kvinnur: 1991, 1992, 1993, 1997, 1999, 2000, 2002, 2004, 2005, 2007, 2008, 2013, 2014, 2015, 2020, 2021\n\nJarnbardur, menn: 2013\n\nKn\u00f8rrur: 1985, 1989, 1990, 2006\n\nOrmurin Langi: 2018, 2019, 2020\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri\n\nKn\u00f8rrur"}
{"id": "2982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eyvindur%20Mohr", "title": "Eyvindur Mohr", "text": "Eyvindur Mohr (21. september 1926 \u00ed T\u00f3rshavn - 2. juni 2005) var ein f\u00f8royskur listam\u00e1lari.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Art.fo - Eyvindur Mohr\n\nMohr, Eyvindur\nMohr, Eyvindur"}
{"id": "2988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6ndur", "title": "Fr\u00e6ndur", "text": "Fr\u00e6ndur eru upprunaliga sprotnir burtur\u00far virkna ungd\u00f3msfelagnum \u00ed Klaksv\u00edk fyrst \u00ed 1980'unum.\nManningin \u00ed b\u00f3lkinum hevur veri\u00f0 naka\u00f0 skiftandi, men t\u00f3 hevur kjarnin alla t\u00ed\u00f0ina veri\u00f0 Steint\u00f3r Rasmussen og br\u00f8\u00f0urnir Rani Nols\u00f8e og Ey\u00f0un Nols\u00f8e.\n\nTeir hava s\u00ed\u00f0an fyrstu LP-pl\u00e1tuna Saman vi\u00f0 t\u00e6r veri\u00f0 millum kendastu og best umt\u00f3ktu t\u00f3nleikab\u00f3lkarnar \u00ed F\u00f8royum. \u00c1 fyrstu pl\u00e1tuni hev\u00f0i Steint\u00f3r Rasmussen skriva\u00f0 \u00f8ll or\u00f0ini og mestsum \u00f8ll l\u00f8gini, men seinni mentu Rani Nols\u00f8e og serliga Ey\u00f0un Nols\u00f8e seg eisini sum sangskrivarar. \u00c1 pl\u00e1tuni sungu beiggi teirra Niels Chr. Nols\u00f8e og Hanus G. Johansen eisini \u00e1 n\u00f8krum av sangunum.\n\n\u00cd 1986 kom onnura pl\u00e1tan hj\u00e1 Fr\u00e6ndum. Hon bar einfalda heiti\u00f0 Fr\u00e6ndur II, og hon gj\u00f8rdist so miki\u00f0 v\u00e6l umt\u00f3kt, at hon skj\u00f3tt var \u00fatseld. Ta\u00f0 sama gj\u00f8rdi seg galdandi, t\u00e1 i\u00f0 pl\u00e1tan seinni var\u00f0 endur\u00fatgivin \u00e1 fl\u00f8gu. Pl\u00e1tan var eftir t\u00e1t\u00ed\u00f0ar m\u00e1ti \u00ed F\u00f8royum \u00f3vanliga v\u00e6l produsera\u00f0, og vi\u00f0 klassikarum sum F\u00f8royar, i\u00f0 mestsum hevur fingi\u00f0 status sum eitt alternativ til T\u00fa alfagra land m\u00edtt, og Eros, sum Terji Rasmussen skriva\u00f0i og sang, er ta\u00f0 ikki so l\u00f8gi\u00f0.\n\n80'ini var tri\u00f0ja \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 Fr\u00e6ndum, og samstundis gj\u00f8rdist hetta fyrsta f\u00f8royska fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1van, ella lj\u00f3mfl\u00f8ga, sum ta\u00f0 \u00e6t t\u00e1. \u00c1 pl\u00e1tuni endurn\u00fdttu Fr\u00e6ndur v\u00e6leydna\u00f0a formularin fr\u00e1 Fr\u00e6ndur II. Pl\u00e1tan ver\u00f0ur t\u00ed ikki mett at vera eins original og tann fyrra, men kortini gj\u00f8rdist hon r\u00e6ttiliga v\u00e6lumt\u00f3kt.\n\nM\u00edtt land var\u00f0 skorin eftir sama leisti sum t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar undanfarnu, og kanska var ta\u00f0 virkandi til, at hendan pl\u00e1tan tykist eitt sindur anonym \u00ed mun til hinar b\u00e1\u00f0ar. Fleiri g\u00f3\u00f0 l\u00f8g eru t\u00f3 \u00e1 pl\u00e1tuni, og mangan v\u00f3ru M\u00edtt land (sangurin) og Uttanumtos at hoyra.  \n\nFr\u00e6ndur valdu \u00ed 1997 b\u00e6\u00f0i at ganga teimum \u00e1 m\u00f8ti, i\u00f0 ynsktu at f\u00e1a n\u00fdtt tilfar fr\u00e1 b\u00f3lkinum, og teimum, sum vildu hava teir bestu sangirnar \u00e1 somu \u00fatg\u00e1vu. \u00darsliti\u00f0 var sera v\u00e6lumt\u00f3kta savnsfl\u00f8gan Svart gull. At fr\u00e6ndurnir \u00ed somu \u00fatbering fingu b\u00f8tt n\u00f8kur arrangement, i\u00f0 teir v\u00f3ru vor\u00f0nir \u00f3n\u00f8gdir vi\u00f0, kundi t\u00fa sum lurtari fr\u00f8\u00f0ast um sum eitt kuriosum, ella ilskast inn \u00e1, alt eftir hvussu lagi\u00f0 var.\n\nSvart gull man vera fyrsta f\u00f8royska dupultfl\u00f8gan, men hetta var t\u00f3 ikki fyrstu fer\u00f0, at gamlar landapl\u00e1gur blivu samla\u00f0ar \u00e1 einari \u00fatg\u00e1vu. Longu \u00ed 1970'unum skipa\u00f0i Hansemann T\u00f3rgar\u00f0 fyri \u00fatg\u00e1vunum Vit minnast 1 og Vit minnast 2, har gomlu singulpl\u00e1turnar vi\u00f0 Simme & Co, Tey av Kamarinum, Faroe Boys og mongum \u00f8\u00f0rum kundi f\u00e1ast \u00e1 somu pl\u00e1tu.\n\nFyri at markera at n\u00fa v\u00f3ru 20 \u00e1r li\u00f0in, s\u00ed\u00f0an Fr\u00e6ndur fyrstu fer\u00f0 sp\u00e6ldu alment, g\u00f3vu teir \u00ed 2003 \u00fat eina fl\u00f8guboks vi\u00f0 teimum upprunaligu pl\u00e1tunum \u00ed. Boksin, i\u00f0 hev\u00f0i positiva heiti\u00f0 Eg vil elska, eg vil liva, var sn\u00f8gg \u00e1 at l\u00edta og man hava ligi\u00f0 undir mongum j\u00f3latr\u00e6i, t\u00ed hon kosta\u00f0i l\u00edti\u00f0 meir enn ein st\u00f8k fl\u00f8ga kostar. Anker Eli Petersen hev\u00f0i pr\u00fdtt h\u00fasan, so n\u00fa t\u00f3ktist sirkulin eftir tj\u00fagu hendingar\u00edk \u00e1r av vera fullf\u00edggja\u00f0ur. Anker Eli Petersen pr\u00fdddi eisini h\u00fasan \u00e1 Saman vi\u00f0 t\u00e6r.\n\n\u00cd boksini Eg vil elska, eg vil liva eru t\u00f3 ikki allir sangirnir hj\u00e1 Fr\u00e6ndum. Hesi \u00e1rini hevur b\u00f3lkurin havt stakar sangir vi\u00f0 \u00e1 n\u00f8krum savnsfl\u00f8gum. Far so v\u00e6l var \u00e1 pl\u00e1tuni Ung 85, i\u00f0 LF\u00da t\u00f3k stig til, og Balladan um J\u00e9sus Escuan og Tey dansa eins og skuggar v\u00f3ru \u00e1 fl\u00f8guni Amnesty t\u00f3nar. N\u00fdggju sangirnir og n\u00fdinnsp\u00e6lingarnar \u00e1 Svart gull eru heldur ikki vi\u00f0 \u00ed boxini, men helst hava teir hildi\u00f0, at ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 at lumpa\u00f0 f\u00f3lk at keypt somu v\u00f8ru fleiri fer\u00f0. \n\nB\u00e6\u00f0i Steint\u00f3r Rasmussen og Ey\u00f0un Nols\u00f8e hava givi\u00f0 \u00fat fl\u00f8gur \u00ed egnum navni. Fl\u00f8gurnar Millum Fr\u00e6ndur og K\u00e6rleikans vallaraheim hj\u00e1 Steint\u00f3ri Rasmussen kunnu vi\u00f0 einum g\u00f3\u00f0um vilja n\u00e6stan teljast upp \u00ed Fr\u00e6ndur pl\u00e1turnar, t\u00ed Nols\u00f8e br\u00f8\u00f0urnir eru b\u00e1\u00f0ir vi\u00f0, og sangir av hesum fl\u00f8gum eru mangan vi\u00f0 \u00e1 skr\u00e1nni, t\u00e1 i\u00f0 Fr\u00e6ndur sp\u00e6la. Ta\u00f0 sama er galdandi vi\u00f0 minnisfl\u00f8guni Bj\u00f8rn Afzelius - Sangur til fr\u00e6lsi.\n\nHesar tr\u00edggjar fl\u00f8gur eru t\u00ed eisini at finna \u00ed yvirlitinum ni\u00f0anfyri.\n\nSteint\u00f3r Rasmussen t\u00f3k \u00ed 2004 stig til st\u00f3ra t\u00f3nleikatiltaki\u00f0 Summarfestivalurin, sum var\u00f0 hildin \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed august sama \u00e1r. \u00cdbl\u00e1sturin kom m.a. fr\u00e1 G! Festivalinum, sum t\u00f3nleikasamtaki\u00f0 Gr\u00f3t \u00e1 fyrsta sinni skipa\u00f0i fyri \u00e1 sandinum \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tu \u00ed 2002.\n\nSummarfestivalurin eydna\u00f0ist so miki\u00f0 v\u00e6l \u00ed 2004, at festivalurin aftur var\u00f0 hildin \u00ed 2005 vi\u00f0 m.\u00f8. Brian McFadden, Shakin' Stevens og Anne Linnet sum h\u00f8vu\u00f0sn\u00f8vnum. Leygarkv\u00f8ldi\u00f0 6. august var helst st\u00f8rsta mannfj\u00f8ld (8.000!) til eitt t\u00f3nleikatiltak \u00ed F\u00f8royum savna\u00f0 \u00e1 V\u00e1gsb\u00f8 \u00ed Klaksv\u00edk. Ta\u00f0 ver\u00f0ur helst trupult at savna enn fleiri f\u00f3lk til eitt t\u00f3nleikatiltak \u00ed F\u00f8royum, men hvussu er og ikki, so s\u00e6r \u00fat til at Summarfestivalurin \u00ed Klaksv\u00edk er komin fyri at vera.\n\n\u00datg\u00e1vur  \n Saman vi\u00f0 t\u00e6r (1984).\n Fr\u00e6ndur II (1986).\n 80'ini (1988).\n Millum Fr\u00e6ndur (1989).\n M\u00edtt land (1992).\n Svart gull (1997).\n K\u00e6rleikans vallaraheim (1998).\n Bj\u00f8rn Afzelius - Sangur til fr\u00e6lsi (2000).\n Eg vil elska, eg vil liva (2003).\n Fr\u00e6ndur V (2009)\n\nPlanet Award vinnari - \u00c1rsins her\u00f0aklapp \nFr\u00e6ndur vann hei\u00f0urin \u00c1rsins her\u00f0aklapp 2009, sum er ein av hei\u00f0url\u00f8nunum \u00ed \u00e1rliga Planet Awards, sum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 og Sosialurin lata \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nKeldur \n Planet.fo, Hesi vunnu Planet vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "2990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baby%20Reagan", "title": "Baby Reagan", "text": "Baby Reagan er ein sangur, sum var vi\u00f0 \u00e1 upprunaligu LP'ini hj\u00e1 Fr\u00e6ndur, Saman vi\u00f0 t\u00e6r. \u00cd sanginum ver\u00f0ur t\u00e1verandi amerikanski forsetin, Ronald Reagan, harta\u00f0ur fyri politikkin, USA f\u00f8rdi \u00ed Mi\u00f0amerika um hetta mundi\u00f0. Steint\u00f3r Rasmussen hev\u00f0i br\u00fakt lagi\u00f0 The Boxer hj\u00e1 Paul Simon til hendan tekstin. \u00datgevaraforlagi\u00f0 hj\u00e1 Paul Simon s\u00fdtti fyri at geva Fr\u00e6ndum loyvi at \u00fatgeva sangin, h\u00f3ast teir h\u00f8vdu broytt melodi-linjuna naka\u00f0 fyri at camouflera upprunan. - Orsaka av hesum sama banni, var\u00f0 Baby Reagan tikin av pl\u00e1tuni, t\u00e1 i\u00f0 hon var endurprenta\u00f0 \u00e1 fl\u00f8gu. \u00datvarp F\u00f8roya sleppur heldur ikki at sp\u00e6la sangin.\n\nUm sangin \u00e1 Fr\u00e6ndur-\u00fatg\u00e1vuni Saman vi\u00f0 t\u00e6r\n\nlag: Paul Simon\nor\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen \n Steint\u00f3r Rasmussen: Sang\n Hanus G. Johansen: Sang\n Niels Christian Nols\u00f8e: Gittar\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Gittar\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Sunleif Rasmussen: Keyboard\n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "2991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saman%20vi%C3%B0%20t%C3%A6r", "title": "Saman vi\u00f0 t\u00e6r", "text": "Saman vi\u00f0 t\u00e6r (1984) er fyrsta LP-pl\u00e1tan hj\u00e1 t\u00f3nleika b\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur. \n\nUppt\u00f8ka: MZ lj\u00f3\u00f0teknikk, T\u00f3rshavn\n\nPl\u00e1tan er innsp\u00e6ld \u00ed jan/feb 1984\n\nPl\u00e1tuh\u00fasi: Anker Eli Petersen\n\n\u00datgevari: Framt\u00ed\u00f0 F\u00f8roya\n\nL\u00f8g \n\n Hundurin br\u00fani (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Sangur til fr\u00e6lsi (or\u00f0 & lag: Rodriquez - t\u00fdtt til svenskt: Afzelius - t\u00fdtt \u00far svenskum Steint\u00f3r Rasmussen).\n R\u00e1\u00f0aleysi yrkjarin (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Torberg Johannesen).\n Minnist t\u00fa gildi\u00f0 (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Brenniv\u00ednsvinir (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n K\u00e6rleiki (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Kuffert (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n (Upprunaliga:) Baby Reagan (lag: Paul Simon, or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen).\n L\u00edvsmynd (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Hv\u00ed situr t\u00fa so (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Saman vi\u00f0 t\u00e6r (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n\nVi\u00f0merking \n\nBaby Reagan var vi\u00f0 \u00e1 upprunaligu LP'ini. \u00cd sanginum ver\u00f0ur t\u00e1verandi amerikanski forsetin Ronald Reagan harta\u00f0ur fyri politikkin USA f\u00f8rdi \u00ed Mi\u00f0amerika um hetta mundi\u00f0. Steint\u00f3r Rasmussen hev\u00f0i br\u00fakt lagi\u00f0 The Boxer hj\u00e1 Paul Simon til hendan tekstin. \u00datgevaraforlagi\u00f0 hj\u00e1 Paul Simon s\u00fdtti fyri at geva Fr\u00e6ndum loyvi at \u00fatgeva sangin, h\u00f3ast teir h\u00f8vdu broytt melodi-linjuna naka\u00f0 fyri at camouflera upprunan. - Orsaka av hesum sama banni, var\u00f0 Baby Reagan tikin av pl\u00e1tuni, t\u00e1 i\u00f0 hon var endurprenta\u00f0 \u00e1 fl\u00f8gu. \u00datvarp F\u00f8roya og a\u00f0rar \u00fatvarpsr\u00e1sir sleppa heldur ikki at sp\u00e6la sangin.\n\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "2993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskt", "title": "F\u00f8royskt", "text": "F\u00f8royskt hevur fleiri t\u00fddningar:\nf\u00f8royskt (l\u00fdsingaror\u00f0) merkir, at okkurt stavar \u00far F\u00f8royum\nf\u00f8royskt (navnor\u00f0) er eitt m\u00e1l, s\u00ed f\u00f8royskt (m\u00e1l)"}
{"id": "2994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnarb%C3%A1turin", "title": "Havnarb\u00e1turin", "text": "Havnarb\u00e1turin er eitt t\u00edggjumannafar hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag. B\u00e1turin er hv\u00edtur og hevur bl\u00e1ar listar. Eins og allir hinir b\u00e1tarnir hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag, so hevur hann ta\u00f0 ey\u00f0kenda drekastevni.\n\nF\u00f8royameistari \nHavnarb\u00e1turin er vor\u00f0in F\u00f8royameistari 13 fer\u00f0ir, ta\u00f0 er met hj\u00e1 10-mannaf\u00f8rum. FM heitini vann hann hesi \u00e1rini:\n1973\n1974\n1975\n1976\n1977\n1978\n1979\n1990\n1991\n1996\n2001\n2004\n2008\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Drekin.fo\n\nT\u00f3rshavn\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar\nHavnar R\u00f3\u00f0rarfelag"}
{"id": "2996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDskt%20m%C3%A1l", "title": "T\u00fdskt m\u00e1l", "text": "T\u00fdskt (deutsch [d\u0254i\u02a7] \u00e1 t\u00fdskum) er eitt av vesturgermansku m\u00e1lunum og er millum heimsins st\u00f8rstu m\u00e1l. T\u00fdskt er ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 flest f\u00f3lk tosa \u00ed Evropa. T\u00fdskt er samstundis st\u00f8rsta m\u00e1l \u00ed Evropasamveldinum. Yvir 100 milli\u00f3nir f\u00f3lk hava t\u00fdskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, m.a. 90 mi\u00f3. \u00ed Evropa. T\u00fdskt er mest \u00fatbreidda m\u00f3\u00f0urm\u00e1l \u00ed Evropa eftir russiskt. \u00cd m.a. v\u00edsindum, gransking, handilsskapi og mentan er t\u00fdskt eitt t\u00fd\u00f0andi m\u00e1l \u00ed \u00f8llum heiminum. T\u00fdskt og f\u00f8royskt hava felags uppruna og l\u00edkjast \u00ed roynd og veru n\u00f3gv. Vit siga til d\u00f8mis hann, hon ella ta\u00f0 um \u00f8ll navnor\u00f0 \u00e1 b\u00e1\u00f0um m\u00e1lunum. F\u00f8royskt og t\u00fdskt eru eisini b\u00e6\u00f0i fallm\u00e1l, sum ger, at bygna\u00f0urin l\u00edkist n\u00f3gv. T\u00fdsk m\u00e1ll\u00e6ra hevur so at siga eingi undant\u00f8k. Ta\u00f0 ger m\u00e1li\u00f0 l\u00e6tt av l\u00e6ra \u201ceftir b\u00f3kini.\u201d \u00dattalan og stavsetingin liggja t\u00e6tt upp at hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. N\u00f3gv or\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum eru komin \u00far t\u00fdskum umvegis danskt.\n\n125 milli\u00f3nir f\u00f3lk kring allan heim tosa t\u00fdskt, av teimum 101 mill\u00f3n sum fyrsta m\u00e1l. T\u00fdskt ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi, Eysturr\u00edki, Liktinstein, Luksemborg \u00ed 2/3 av Sveis, \u00ed 2/3 av Su\u00f0urtyrol (S\u00fcdtirol) \u00ed Italia, \u00ed Eysturbelgia og \u00ed n\u00f8krum b\u00fdum \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. Eisini \u00ed Namibiu ver\u00f0ur t\u00fdskt tosa\u00f0 av n\u00f3gvum f\u00f3lkum sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. Fimtihv\u00f8r \u00edb\u00fagvi \u00ed ES hevur t\u00fdskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, og n\u00e6st eftir enskt er t\u00fdskt vanligasta fyrsta fremmandam\u00e1l \u00ed Evropa. Men eisini sunnast \u00ed Afrika og summasta\u00f0ni \u00ed Su\u00f0uramerika (t.d. Esp\u00edrito Santo \u00ed Brasil) eru n\u00f3gv f\u00f3lk, sum duga t\u00fdskt. \u00cd Namibia hevur t\u00fdskt st\u00f8\u00f0u sum alment vi\u00f0urkent minnilutam\u00e1l. Eisini \u00ed hinum heimsp\u00f8rtunum eru t\u00fdskttalandi minnilutar, m.a. \u00ed Pennsylvania \u00ed USA.\n\nStavra\u00f0i\u00f0 \n\nT\u00fdska stavra\u00f0i\u00f0 er bygt \u00e1 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0. T\u00fdskt n\u00fdtir 26 b\u00f3kstavir umframt \u00e4, \u00f6, \u00fc og \u00df.\n\nB\u00f3kstavirnir og frambur\u00f0ur teirra:\n\nM\u00e1ll\u00e6ra \n\n\u00c1 t\u00fdskum, sum \u00e1 f\u00f8royskum, eru f\u00fdra f\u00f8ll. Fall merkir her formur hj\u00e1 kennior\u00f0um, l\u00fdsingaror\u00f0um, navnor\u00f0um og forn\u00f8vnum. Tey einst\u00f8ku li\u00f0ini \u00ed setninginum krevja s\u00edtt fall. Grundli\u00f0 og umsagnarli\u00f0 til grundli\u00f0 standa \u00ed hv\u00f8rfalli, hv\u00f8nnfals\u00e1virki stendur \u00ed hv\u00f8nnfalli, og hv\u00f8rjumfals\u00e1virki stendur \u00ed hv\u00f8rjumfalli.\n\nKennior\u00f0 \n\nTa\u00f0 \u00f3bundna kennior\u00f0i\u00f0 er ein (kallkyn), eine (kvennkyn) og ein (hv\u00f8rkikyn), og ta\u00f0 bundna kennior\u00f0i\u00f0 er der (kallkyn), die (kvennkyn), das (hv\u00f8rkikyn) og die (fleirtal).\n\nTa\u00f0 bundna kennior\u00f0i\u00f0 \n\n\u2028\u2028\u00c1 t\u00fdskum eins og \u00e1 f\u00f8royskum hava vit f\u00fdra f\u00f8ll: hv\u00f8rfall, hv\u00f8nnfall, hv\u00f8rjumfall og hv\u00f8rsfall. \u00c1 f\u00f8royskum broytast navnor\u00f0ini eftir t\u00ed falli, tey standa \u00ed, b\u00e6\u00f0i t\u00e1 tey eru bundin og \u00f3bundin. \u00c1 t\u00fdskum f\u00e6r bundna navnor\u00f0i\u00f0 ikki kn\u00fdtt ending aftur at s\u00e6r, men bundna kennior\u00f0i\u00f0, der, die, das ella die ver\u00f0ur sett frammanfyri navnor\u00f0i\u00f0 og fallbent. \u00cd hv\u00f8rfalli stendur grundli\u00f0i\u00f0. Grundli\u00f0i\u00f0 er ta\u00f0 ella tann, sum er ella ger okkurt. T.d. Hann er gla\u00f0ur, t\u00ed hon bakar pannuk\u00f8kur. Umsagnarli\u00f0 til grundli\u00f0 stendur eisini \u00ed hv\u00f8rfalli. T.d.: Hann er ein g\u00f3\u00f0ur l\u00e6kni. \u00cd hv\u00f8nnfalli stendur tann ella ta\u00f0, sum naka\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0. Vit kalla ta\u00f0 li\u00f0i\u00f0 fyri hv\u00f8nnfals\u00e1virki. T.d.: Hann m\u00e1lar b\u00e1tin.\u2028\u2028\n\nHer eru d\u00f8mi um, hvussu navnor\u00f0 bendast bundin \u00e1 t\u00fdskum:\n\nTa\u00f0 \u00f3bundna kennior\u00f0i\u00f0\u2028\u2028 \n\nEndingin \u00e1 \u00f3bundna kennior\u00f0inum \u00ed flestu f\u00f8llum er j\u00fast sum endingin \u00e1 bundna kennior\u00f0inum. T\u00f3 hevur kallkyn \u00ed hv\u00f8rkikyn og hv\u00f8rfalli \u00ed hv\u00f8r- og hv\u00f8nnfalli onga ending. Legg til merkis har sum 1 stendur, er eingin ending. Annars eru endingarnar t\u00e6r somu sum hj\u00e1 t\u00ed bundna kennior\u00f0inum. Ta\u00f0 \u00f3bundna kennior\u00f0i\u00f0 ein bendist solei\u00f0is:\n\nNavnor\u00f0 \n\nNavnor\u00f0 kunnu vera \u00f3bundin (ein bilur) og bundin (bilurin). Tey kunnu vera eintal (bilur, bilurin) og fleirtal (bilar, bilarnir). \u00c1 t\u00fdskum ver\u00f0ur bundna kennior\u00f0i\u00f0 sett frammanfyri navnor\u00f0i\u00f0 og bent \u00ed f\u00f8llum. Eitt bundi\u00f0 navnor\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum hevur ending: b\u00e1tur-in, b\u00e1tar-nir. \u00c1 t\u00fdskum hevur navnor\u00f0i\u00f0 ta\u00f0 bundna ey\u00f0kenni\u00f0 frammanfyri: t.d. das Boot, die Boote. Hesi sm\u00e1or\u00f0ini nevna vit kennior\u00f0. Navnor\u00f0 ver\u00f0a alt\u00ed\u00f0 skriva\u00f0 vi\u00f0 st\u00f3rum b\u00f3kstavi.\n\n\u2028\u2028T\u00fdsk navnor\u00f0 hava fimm fleirtalsformar:\n\n -e: t.d.: die Steine, die Probleme\n -er: die Kinder, die H\u00e4user\u2028\n -en: die Motoren, die Menschen\n -s: die Chefs, die Autos\n Nullending: die Lehrer, die Arbeiter\n\nSagnor\u00f0 \n\nSum \u00e1 f\u00f8royskum benda vit sagnor\u00f0ini \u00ed trimum pers\u00f3num \u00ed eintali og \u00ed fleirtali og \u00ed fimm t\u00ed\u00f0um.\u2028 Vit b\u00fdta sagnor\u00f0ini sundur \u00ed b\u00f3lkar:\u2028\u2028\n\n Hj\u00e1lparsagnor\u00f0ni eru tr\u00fd: haben (at hava), sein (at vera) og werden (at ver\u00f0a, at gerast).\n Tey veikt bendu eru tey allar flestu.\n Tey sterkt bendu eru umlei\u00f0 150 \u00ed tali, men tey ver\u00f0a n\u00f3gv br\u00fakt. \n Tey blandbendu eru \u00e1tta: kennen (at kenna), nennen (at nevna), brennen (at brenna), rennen (at leypa), wenden (at venda), senden (at senda), denken (at tenka) og bringen (at taka vi\u00f0). T.d.: sie kennt - sie kannte - sie hat gekannt.\n H\u00e1ttarsagnor\u00f0ini eru seks: sollen (at skula), wollen (at vilja), d\u00fcrfen (at sleppa), m\u00fcssen (at noy\u00f0ast), k\u00f6nnen (at kunna) og m\u00f6gen (at d\u00e1ma). H\u00e1ttarsagnor\u00f0ini eita solei\u00f0is, t\u00ed tey siga naka\u00f0 um h\u00e1ttin, m\u00e1tan. Tey standa vanliga saman vi\u00f0 vanligum sagnor\u00f0um og \u00e1virka tey. T.d.: \u201ceg m\u00e1 fara\u201d, \u201ct\u00fa kanst koma\u201d, \u201chann vil sova\u201d, \u201ctey duga at svimja\u201d.\n\nFyrisetingaror\u00f0 \n\nFyrisetingar eru sm\u00e1or\u00f0, i\u00f0 sum oftast standa frammanfyri navnor\u00f0 ella forn\u00f8vn og st\u00fdra teimum, t.e. gera av, hv\u00f8rjum falli tey skulu standa \u00ed. N\u00f8kur d\u00f8mi: \u00ed hagan, hj\u00e1 ommu, undir bor\u00f0inum, til bor\u00f0s, til Noregs. Fyrisetingar, sum st\u00fdra hv\u00f8nnfalli eru: durch (\u00edgj\u00f8gnum), f\u00fcr (fyri), gegen (\u00edm\u00f3ti), ohne (uttan) og um (rundan um).\n\nL\u00fdsingaror\u00f0 \n\nL\u00fdsingaror\u00f0ini standa saman vi\u00f0 navnor\u00f0um og l\u00fdsa tey. Tey kunnu standa b\u00e6\u00f0i frammanfyri og aftanfyri navnor\u00f0ini: t.d. ein gr\u00f8nur frakki. Frakkin er gr\u00f8nur. \u00c1 t\u00fdskum bendast l\u00fdsingaror\u00f0ini ikki, t\u00e1 i\u00f0 tey standa aftanfyri, t.e. sum umsagnarli\u00f0 til grundli\u00f0. T.d.: hann er st\u00f3rur (er ist gro\u00df) ella hon er st\u00f3r (sie ist gro\u00df). Men t\u00e1 i\u00f0 tey standa frammanfyri navnor\u00f0ini, bendast t\u00fdsk l\u00fdsingaror\u00f0 l\u00edka n\u00f3gv sum f\u00f8roysk: Vit benda l\u00fdsingaror\u00f0ini sterkt og veikt.\n\nForn\u00f8vn \n\nForn\u00f8vn eru or\u00f0, sum vit seta \u00edsta\u00f0in fyri navnor\u00f0 og n\u00f8vn. T.d.: Hvar er Hans? Hann er \u00ed b\u00fdnum. Hann er eitt pers\u00f3nsfornavn. Sum \u00e1 f\u00f8royskum bendast forn\u00f8vnini \u00ed \u00f8llum f\u00f8llum \u00ed eintali og fleirtali.\n\n\u2028\n\n\u2028\n\nTygum (Sie) er fleirtal sum \u00e1 f\u00f8royskum og bendist solei\u00f0is:\n\nHv\u00f8rfallsformurin hj\u00e1 pers\u00f3nforn\u00f8vnunum ver\u00f0ur ikki so n\u00f3gv br\u00faktur. Men vit siga t\u00f3 \u00e1 f\u00f8royskum: til m\u00edn, til tykkara, til teirra. \u00c1 t\u00fdskum eitur ta\u00f0 til d\u00f8mis \u201cEr kam statt deiner\" (hann kom \u00edsta\u00f0in fyri teg) og \u201cEr nahm sich ihrer an\u201d (hann t\u00f3k s\u00e6r av henni).\n\nSambindingaror\u00f0\n\nB\u00f3kmentir\n\nB\u00f8kur \n Andr\u00e9 Niclasen: T\u00fdsk m\u00e1ll\u00e6ra \u00e1 grundstigi. T\u00f3rshavn, Mentunargrunnur Studentafelagsins, 1992. 67 s\u00ed\u00f0ur.\n Andr\u00e9 Niclasen: Deutsch schreiben. T\u00f3rshavn: F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, 2001. (74 s\u00ed\u00f0ur) - ISBN 99918-0-287-8\n Richard K\u00f6lbl: F\u00e4r\u00f6isch Wort f\u00fcr Wort. Bielefeld: Reise Know-How Verlag, 2004. (160 s\u00ed\u00f0ur, vi\u00f0 or\u00f0alista f\u00f8royskt-t\u00fdskt-f\u00f8royskt) - ISBN 3-89416-350-X\n\nOr\u00f0ab\u00f8kur\n\nt\u00fdskt-t\u00fdskt \n Duden: Deutsches Universalw\u00f6rterbuch - plus CD. Mannheim: Bibliographisches Institut, 2003. ISBN 3-411-71422-0 (1900 s\u00ed\u00f0ur, 250.000 greinir, uppl\u00fdsning um or\u00f0an\u00fdtslu, yrkis\u00f8ki, st\u00edlvir\u00f0i, bending,... vi\u00f0 fl\u00f8gu). (les meira...)\n Duden: Deutsch als Fremdsprache: Standardw\u00f6rterbuch. Mannheim: Bibliographisches Institut, 2002. ISBN 3-411-71731-9 (les meira...)\n\nFleiri uppl\u00fdsingar \n George O. Curme, A Grammar of the German Language, New York 1922.\n Fausto Cercignani, The Consonants of German: Synchrony and Diachrony, Milan 1979, ISBN 88-205-0185-6.\n W. B. Lockwood, German Today: The Advanced Learner's Guide, Oxford 1987, ISBN 0-19-815850-5.\n Anthony Fox, The Structure of German, Oxford 2005, ISBN 0-19-927399-5.\n Wolfgang Krischke, Was hei\u00dft hier Deutsch? \u2013 Kleine Geschichte der deutschen Sprache, M\u00fcnchen 2009, ISBN 978-3-406-59243-0.\n Peter von Polenz, Geschichte der deutschen Sprache, Berlin 2009, ISBN 978-3-11-017507-3.\n Ruth H. Sanders. German: Biography of a Language, Oxford 2010.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n dwds.de - Der deutsche Wortschatz von 1600 bis heute. (Or\u00f0ab\u00f3k t\u00fdskt)\n wortschatz.informatik.uni-leipzig.de - Wortschatz-Portal Uni Leipzig (Or\u00f0ab\u00f3k t\u00fdskt)\n duden.de - Duden online - Onlinew\u00f6rterbuch. (Or\u00f0ab\u00f3k t\u00fdskt)\n bab.la - Language Portal (Or\u00f0ab\u00f3k t\u00fdskt-enskt-t\u00fdskt)\n German 101 German for beginners and travelers (English)\n Vokabeldatei F\u00e4r\u00f6isch - Deutsch (uml. 4000 or\u00f0)\n F\u00e4r\u00f6isch f\u00fcr Touristen (PDF-fila, 68 s\u00ed\u00f0ur)\n Dict.Leo.org (Or\u00f0ab\u00f3k t\u00fdskt-enskt-t\u00fdskt)\n free-dictionary-translation.com\n\nS\u00ed eisini \n Br\u00fakarakassin\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "3000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6ndur%20II", "title": "Fr\u00e6ndur II", "text": "Fr\u00e6ndur II (1986) er onnur LP-pl\u00e1tan hj\u00e1 t\u00f3nleika b\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur. \n\nPl\u00e1tan er upptikin \u00ed LT studio\n\nInnsp\u00e6ld li\u00f0ug og mixa\u00f0 \u00ed Sweet Silence studio jan/feb 1986\n\nPl\u00e1tuh\u00fasi: Ingi Joensen\n\nN\u00e1tt\u00farulj\u00f3\u00f0: Lj\u00f3\u00f0 & myndir\n\nL\u00f8g \n\n F\u00f8royar (sangurin) (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Bl\u00f8\u00f0ini spretta (or\u00f0 & lag: Rani Nols\u00f8e).\n Eros (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Terji Rasmussen).\n Lj\u00f3s (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n N\u00fdggjur vetur (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Zelot (or\u00f0 & lag: Rani Nols\u00f8e).\n Kendar g\u00f8tur (or\u00f0 & lag: Rani Nols\u00f8e).\n \u00c1, um vit (or\u00f0 og lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Hv\u00edtar flykrur (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Fri\u00f0arsangur (or\u00f0: Rani Nols\u00f8e og Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Rani Nols\u00f8e).\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "3001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/80%27ini", "title": "80'ini", "text": "80'ini (1988) er tri\u00f0ja LP-pl\u00e1tan hj\u00e1 t\u00f3nleika b\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur, og samstundis gj\u00f8rdist hetta fyrsta f\u00f8royska fl\u00f8gan. \n\nUpptikin \u00ed Bl\u00f8ndal Studio jan-mars 1988\n\nProdusera\u00f0 og arrangera\u00f0: Fr\u00e6ndur og \u00d3li Poulsen\n\nTeknikk: \u00d3li Poulsen\n\nL\u00f8g \n\n 80'ini (sangurin) (or\u00f0 & lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Millum mussarnar (or\u00f0 & lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Protest (or\u00f0: Ey\u00f0un Nols\u00f8e og Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Sangur til t\u00edna j\u00f8r\u00f0 (or\u00f0: Ey\u00f0un Nols\u00f8e og Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Eg visj\u00f3n (or\u00f0 & lag: Rani Nols\u00f8e).\n Dupult song (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Satyagraha (or\u00f0 & lag: Rani Nols\u00f8e).\n \u00cd t\u00ednum tonkum (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Til tey stressa\u00f0u (or\u00f0 og lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Summarmynd (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Steint\u00f3r Rasmussen og Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n\nFr\u00e6ndur\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "3002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%ADtt%20land", "title": "M\u00edtt land", "text": "M\u00edtt land (1992) er fj\u00f3r\u00f0a \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndum\n\nPl\u00e1tan er innsp\u00e6ld \u00ed LT Studio, T\u00f3rshavn \u00ed juli/august 1991\n\nInnsp\u00e6ld li\u00f0ug og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0 \u00ed Media Sound Studio, Keypmannahavn februar/mars 1992\n\nT\u00f8kni: J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen\n\nHj\u00e1lpart\u00f8kningar: Niels og Flemming \u00far Media Sound Studio\n\nLj\u00f3\u00f0blanda\u00f0: Peter Brander, J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen og Fr\u00e6ndur\n\nLayout: Grafisk Teknistova P/f\n\nMyndir: Ingi Joensen\n\nR\u00e6ttlestur: Jens Heldarskar\u00f0\n\nL\u00f8g \n\n M\u00edtt land (sangur) (or\u00f0 & lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Caissa (or\u00f0 & lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Uttanumtos (or\u00f0 og lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e.\n Vit viltust (or\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Kv\u00f8ldard\u00f8ggin (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen og Ey\u00f0un Nols\u00f8e, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Afrodite (or\u00f0 & lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Elskar t\u00fa eisini meg (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n V\u00e1ri\u00f0 og l\u00edvi\u00f0 (or\u00f0: Rani Nols\u00f8e og Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Rani Nols\u00f8e).\n Gerandislag (or\u00f0: Ey\u00f0un Nols\u00f8e og Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n Evropasangurin (or\u00f0: Rani Nols\u00f8e og Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Rani Nols\u00f8e).\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "3003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hundurin%20br%C3%BAni", "title": "Hundurin br\u00fani", "text": "Hundurin br\u00fani er ein f\u00f8royskur sangur, i\u00f0 Steint\u00f3r Rasmussen hevur gj\u00f8rt, hann yrkti tekstin og sm\u00ed\u00f0a\u00f0i lagi. Sangurin var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1984 og er vi\u00f0 \u00e1 t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuni Saman vi\u00f0 t\u00e6r.\n\nKunning um sangin \nOr\u00f0/lag: Steint\u00f3r Rasmussen\n Steint\u00f3r Rasmussen: Sang\n Hanus G. Johansen: Sang\n Rani Nols\u00f8e: Gittar og sang\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Gittar\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Andras S\u00f3lstein: Trummur\n Molly: Goyggj\n\nKeldur \n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "3004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sangur%20til%20fr%C3%A6lsi", "title": "Sangur til fr\u00e6lsi", "text": "Sangur til fr\u00e6lsi er ein sangur, i\u00f0 Fr\u00e6ndur gav \u00fat \u00e1 fyrstu lp-pl\u00e1tu teirra Saman vi\u00f0 t\u00e6r. Or\u00f0 og lag eigur Silvio Rodriquez, Bj\u00f8rn Afzelius t\u00fdddi sangin til svenskt, Steint\u00f3r Rasmussen t\u00fdddi sangin til f\u00f8royskt \u00far svenskum.\n\nUm Fr\u00e6ndur-sangin Sangur til fr\u00e6lsi \n Hanus G. Johansen: Sang\n Niels Christian Nols\u00f8e: Guittar\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Guittar\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Sunleif Rasmussen: Keyboard\n Hermund Jacobsen: Trummur\n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "3005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A1%C3%B0aleysi%20yrkjarin", "title": "R\u00e1\u00f0aleysi yrkjarin", "text": "R\u00e1\u00f0aleysi yrkjarin er ein sangur, i\u00f0 er \u00e1 fyrstu lp-pl\u00e1tuni hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur, i\u00f0 nevnist Saman vi\u00f0 t\u00e6r. Pl\u00e1tan kom \u00fat \u00ed 1984.\n\nUm sangin\nor\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen\nlag: Torberg Johannsen\n Rani Nols\u00f8e: Gittar og sang\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "3006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minnist%20t%C3%BA%20gildi%C3%B0", "title": "Minnist t\u00fa gildi\u00f0", "text": "Minnist t\u00fa gildi\u00f0 er ein sangur, i\u00f0 er \u00e1 fyrstu lp-pl\u00e1tuni hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur, i\u00f0 nevnist Saman vi\u00f0 t\u00e6r. Pl\u00e1tan kom \u00fat \u00ed 1984.\n\nUm sangin \u00e1 Fr\u00e6ndur \u00fatg\u00e1vuni Saman vi\u00f0 t\u00e6r\n\nOr\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen\nLag: Steint\u00f3r Rasmussen\n Steint\u00f3r Rasmussen: Sang\n Hanus G. Johansen: Sang\n Ingv\u00f8r Nols\u00f8e: K\u00f3r\n Niels Christian Nols\u00f8e: Gittar\n Rani Nols\u00f8e: Gittar og sang\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Gittar\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Andras S\u00f3lstein: Trummur\n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "3007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brenniv%C3%ADnsvinir", "title": "Brenniv\u00ednsvinir", "text": "Brenniv\u00ednsvinir er ein sangur, i\u00f0 er \u00e1 fyrstu lp-pl\u00e1tuni hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur, i\u00f0 nevnist Saman vi\u00f0 t\u00e6r. Pl\u00e1tan kom \u00fat \u00ed 1984.\n\nUm sangin \u00e1 Fr\u00e6ndur \u00fatg\u00e1vuni Saman vi\u00f0 t\u00e6r\nor\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen\nlag: Steint\u00f3r Rasmussen\n Rani Nols\u00f8e: Gittar og sang\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Sharon Weiss: Blokkfloyta\n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "3008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A6rleiki%20%28Fr%C3%A6ndur%29", "title": "K\u00e6rleiki (Fr\u00e6ndur)", "text": "\n\nor\u00f0/lag: Steint\u00f3r Rasmussen\n\n Hanus G. Johansen: Sang\n Niels Christian Nols\u00f8e: Gittar\n Rani Nols\u00f8e: Gittar og sang\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Sunleif Rasmussen: Keyboard\n Brandur \u00d8ssurson: Saxofon\n Hermund Jacobsen: Trummur\n\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "3009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kuffert", "title": "Kuffert", "text": "\n\nor\u00f0/lag: Steint\u00f3r Rasmussen\n\n Steint\u00f3r Rasmussen: Sang\n Hanus G. Johansen: Sang\n Rani Nols\u00f8e: Gittar og sang\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Gittar\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Andras S\u00f3lstein: Trummur\n\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "3010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADvsmynd", "title": "L\u00edvsmynd", "text": "L\u00edvsmynd er ein sangur, i\u00f0 er \u00e1 fyrstu lp-pl\u00e1tuni hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur, i\u00f0 nevnist Saman vi\u00f0 t\u00e6r. Pl\u00e1tan kom \u00fat \u00ed 1984.\n\nUm sangin\n\nOr\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen\n Steint\u00f3r Rasmussen: Sang\n Hanus G. Johansen: Sang\n Herv\u00f8r Jacobsen: K\u00f3r\n J\u00f3nger\u00f0 Biskupst\u00f8\u00f0: K\u00f3r\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Gittar\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Sunleif Rasmussen: Keyboard\n Brandur \u00d8ssurson: Saxofon\n Andras S\u00f3lstein: Trummur\n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "3011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%AD%20situr%20t%C3%BA%20so", "title": "Hv\u00ed situr t\u00fa so", "text": "Hv\u00ed situr t\u00fa so er ein sangur, i\u00f0 er \u00e1 fyrstu lp-pl\u00e1tuni hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur, i\u00f0 nevnist Saman vi\u00f0 t\u00e6r. Pl\u00e1tan kom \u00fat \u00ed 1984.\n\nUm sangin\n\nor\u00f0/lag: Steint\u00f3r Rasmussen\n Niels Christian Nols\u00f8e: Gittar og sang\n Joanna Johansen: K\u00f3r\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Gittar\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)\nSangir"}
{"id": "3012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saman%20vi%C3%B0%20t%C3%A6r%20%28sangur%29", "title": "Saman vi\u00f0 t\u00e6r (sangur)", "text": "Saman vi\u00f0 t\u00e6r er ein sangur, i\u00f0 er \u00e1 fyrstu lp-pl\u00e1tuni hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur, i\u00f0 nevnist Saman vi\u00f0 t\u00e6r. Pl\u00e1tan kom \u00fat \u00ed 1984.\n\nUm sangin \u00e1 Fr\u00e6ndur \u00fatg\u00e1vuni Saman vi\u00f0 t\u00e6r\nOr\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen\n Steint\u00f3r Rasmussen: Sang\n Joanna Johansen: K\u00f3r\n Niels Christian Nols\u00f8e: Guitar\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e: Gittar og violin\n J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvi Joensen: Bass\n Sunleif Rasmuussen: Keyboard\n Niels Olsen: Harmonika\n\nFr\u00e6ndur\nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (Fr\u00e6ndur)"}
{"id": "3013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Millum%20Fr%C3%A6ndur", "title": "Millum Fr\u00e6ndur", "text": "Millum Fr\u00e6ndur (1989) er fyrsta \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 Steint\u00f3r Rasmussen \u00ed egnum navni.  \n\nPl\u00e1tan er upptikin \u00ed Media Sound Production, jan-mars 1989 av Peter Brander og Niels Jerl\n\nLagt str\u00fakarar til r\u00e6ttis: Sunleif Rasmussen\n\nMixa\u00f0: Peter Brander, Rani Nols\u00f8e, Niels Martinussen, Steint\u00f3r Rasmussen\n\nMyndir og h\u00fasi: J\u00e1kup Oluf Ennisteig og Claus Knudtskov\n\n\u00datg\u00e1va og \u00fatbrei\u00f0sla: Steint\u00f3r Rasmussen og Hansemann T\u00f3rgar\u00f0\n\nL\u00f8g \n\n Heimsta\u00f0i\u00f0 (Eg minnist m\u00edtt heim m\u00edn b\u00fd) (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Tr\u00fagvandi (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n R\u00f3sa (Millum Fr\u00e6ndur) (or\u00f0 og lag: Niels Hammerlund, t\u00fdtt og tillaga\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, Ey\u00f0un Nols\u00f8e og Rani Nols\u00f8e.\n Fjakkarin og fer\u00f0in (or\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Dansidrotning (or\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen.\n Ellinors v\u00edsa (or\u00f0 & lag: Klaus Hagerup og Sverre Kjelsberg, F\u00f8royska\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Sangur \u00e1 t\u00ednum degi (or\u00f0 & lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Karin (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Hanus G. Johansen).\n Arbei\u00f0skvinnan (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Hanus G. Johansen).\n G\u00f3\u00f0a g\u00f3\u00f0a n\u00e1tt (or\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen.\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "3014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A6rleikans%20vallaraheim", "title": "K\u00e6rleikans vallaraheim", "text": "K\u00e6rleikans vallaraheim (1998) er onnur \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 Steint\u00f3r Rasmussen \u00ed egnum navni. \n\nUpptikin og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0 \u00ed: Studio Pegasus\n\nH\u00f8vu\u00f0steknikari: Ingi Isaksen\n\nHj\u00e1lparteknikarar: Erik Biskopst\u00f8, Helgi Klakkstein\n\nLj\u00f3\u00f0blanda\u00f0: J\u00f3n McBirnie\n\nMyndir: Olga Biskopst\u00f8, Eiler Rasmussen\n\nFl\u00f8guh\u00fasi, Teksthefti: Mi\u00f0il\n\nFors\u00ed\u00f0umynd: Absalon Hansen\n\nL\u00f8g \n\n Mona (or\u00f0 & lag: S\u00f8ren Kragh-Jacobsen, t\u00fdtt: Steint\u00f3r Rasmussen).\n EigSur t\u00fa (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ingi Isaksen og Steint\u00f3r Rasmussen).\n M\u00e1lningur yrkjarans (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Hanus G. Johansen.\n \u00cd kloskini (or\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen).\n Kanst t\u00fa siga farv\u00e6l (or\u00f0 og lag: Steint\u00f3r Rasmussen.\n Junikv\u00f8ld (or\u00f0 & lag: Ola Nordskar, t\u00fdtt: Steint\u00f3r Rasmussen).\n R\u00ed\u00f0a ranka (or\u00f0 & lag: H.Chopin/S.Chopin, t\u00fdtt: Steint\u00f3r Rasmussen).\n \u00c1 armi m\u00ednum (or\u00f0 og lag: Ola Nordskar, t\u00fdtt: Steint\u00f3r Rasmussen).\n (V\u00e6lkomin til) K\u00e6rleikans vallaraheim (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Rani Nols\u00f8e).\n Sangurin \u00ed t\u00ednum hjarta (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Ingi Isaksen og Ey\u00f0un Nols\u00f8e).\n\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "3015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eg%20vil%20elska%2C%20eg%20vil%20liva", "title": "Eg vil elska, eg vil liva", "text": "Eg vil elska, eg vil liva er ein fl\u00f8gubox vi\u00f0 teimum f\u00fdra Fr\u00e6ndur \u00fatg\u00e1vunum \u00ed. T\u00e6r eru endurprenta\u00f0ar \u00ed 2004, t\u00ed n\u00fa v\u00f3ru tj\u00fagu \u00e1r li\u00f0in s\u00ed\u00f0ani fyrsta \u00fatg\u00e1van kom \u00e1 markna\u00f0in.\n\n\u00cd boxini eru:\n\n Saman vi\u00f0 t\u00e6r fr\u00e1 1984.\n Fr\u00e6ndur II fr\u00e1 1986.\n 80'ini fr\u00e1 1988.\n M\u00edtt land fr\u00e1 1992.\n\nLegg t\u00f3 til merkis, at sangurin Baby Reagan av Saman vi\u00f0 t\u00e6r, ikki er vi\u00f0 \u00e1 hesi \u00fatg\u00e1vu.\n\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "3037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Finsens%20g%C3%B8ta", "title": "Niels Finsens g\u00f8ta", "text": "Niels Finsens g\u00f8ta \u00ed T\u00f3rshavn er einasta gongug\u00f8ta \u00ed F\u00f8royum. T\u00f3 er hon bert partv\u00edst gongug\u00f8ta, t\u00ed hon er opin fyri einsr\u00e6tta\u00f0ari bilfer\u00f0slu omaneftir. Royndir hava veri\u00f0 gj\u00f8rdar at hava g\u00f8tuna sum gongug\u00f8tu burturav, men t\u00e6r v\u00f3ru illa d\u00e1mdar.\n \nG\u00f8tan var\u00f0 grundl\u00f8gd uml. 1900 sum Nyvej (donsk n\u00f8vn v\u00f3r\u00f0u n\u00fdtt t\u00e1), men stutt eftir at Niels Finsen doy\u00f0i, fekk g\u00f8tan navn eftir honum.\n\n\u00c1 g\u00f8tuni er m.a. T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0, B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0, Eik Banki og Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0.\n\nListaverk \u00ed Niels Finsens g\u00f8tu\n Hans Pauli Olsen: \"\u00c1lvagentan\" 2000, bronsustandmynd av \u00e1lvagentu fr\u00e1 pap\u00edrklippi eftur William Heinesen og \"Tra\u00f0arma\u00f0urin\" 1989, bronsustandmynd til minnis um teir menn, sum vi\u00f0 h\u00f8r\u00f0um sliti dyrka\u00f0u tra\u00f0irnar.\n Tr\u00f3ndur Patursson: \"Ormabani\" 1992, springvatn \u00far st\u00e1li og lita\u00f0um glasi \u00ed Havnar\u00e1.\n Jens Peter Kellermann: bronsustandmynd av Hans Andrias Djurhuus 1991.\n Fridtjof Joensen: springvatn vi\u00f0 dansandi b\u00f8rnum 1983 gj\u00f8rt \u00ed rustfr\u00edum st\u00e1li.\n Janus Kamban: \"Mand og Kvinde\" 1971, \"Fort\u00e6lleren\" 1956 framh\u00f8gd mynd \u00far sementi.\n Anne Marie Carl Nielsen: bronsu standmynd av politikaranum og yrkjaranum R.C. Effers\u00f8e 1933.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nG\u00f8tur \u00ed T\u00f3rshavn"}
{"id": "3042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85l%C3%A4nningens%20s%C3%A5ng", "title": "\u00c5l\u00e4nningens s\u00e5ng", "text": "\u00c5l\u00e4nningens s\u00e5ng er tj\u00f3\u00f0arsangur hj\u00e1 \u00c1landi.\n\nTekstur \n1. \nLandet med tusende \u00f6ar och sk\u00e4r,\ndanat ur havsv\u00e5gors sk\u00f6te.\n\u00c5land, v\u00e5rt \u00c5land, v\u00e5r hembygd det \u00e4r.\nDig g\u00e5r v\u00e5r l\u00e4ngtan till m\u00f6te! \n\nForngravars kummel i h\u00e4ngbj\u00f6rkars skygd\nt\u00e4lja din tusen\u00e5rs saga.\nAldrig f\u00f6rg\u00e4ta vi f\u00e4dernas bygd,\nvart vi i fj\u00e4rrled \u00e4n draga\nvart vi i fj\u00e4rrled \u00e4n draga\n\n2.\nSk\u00f6nt \u00e4r v\u00e5rt \u00c5land n\u00e4r fj\u00e4rdar och sund\nbl\u00e5na i v\u00e5rljusa dagar,\nljuvt \u00e4r att vandra i skog och i lund,\ni str\u00e4ndernas blommande hagar. \n\nMidsommarst\u00e5ngen mot aftonr\u00f6d sky\nreses av villiga h\u00e4nder,\nytterst i utsk\u00e4rens fiskareby\nungdomen v\u00e5rdkasar t\u00e4nder\nungdomen v\u00e5rdkasar t\u00e4nder\n\n3.\nSk\u00f6nt \u00e4r v\u00e5rt \u00c5land n\u00e4r v\u00e5gsvallet yr\nh\u00f6gt mot de m\u00e4ktiga stupen,\nn\u00e4r under stj\u00e4rnhimlen kyrkfolket styr,\n\u00f6ver de islagda djupen.\n\nRyter \u00e4n stormen i stugornas ro\nspinnrocken sjunger sin visa,\nminnet av barndomens h\u00e4gnande bo\ns\u00f6nerna lyckligast prisa\ns\u00f6nerna lyckligast prisa\n\n4. \nAldrig har \u00e5l\u00e4ndska kvinnor och m\u00e4n\nsvikit sin stam och dess \u00e4ra;\nof\u00e4rd oss hotat, men segervisst \u00e4n\nfrihetens arvsr\u00e4tt vi b\u00e4ra. \n\nH\u00f6gt skall det klinga, v\u00e5rt svenska spr\u00e5k,\ntala med manande st\u00e4mma,\nlysa v\u00e5r v\u00e4g som en flammande b\u00e5k,\nvisa var vi \u00e4ro hemma\nvisa var vi \u00e4ro hemma\n\n Yrkjari: John Grandell\n Lag: Johan Fridolf Hagfors\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0 \n Ljudfile (mp3)\n Ljudfile MP3 Reviews\n\nTj\u00f3\u00f0arsangur\n\u00c1land"}
{"id": "3043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADkisumbo%C3%B0i%C3%B0", "title": "R\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0", "text": "R\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0 ella R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin\u00a0er samb\u00e6rt heimast\u00fdrisl\u00f3gini ovasta umbo\u00f0 hj\u00e1 danska r\u00edkinum \u00ed F\u00f8royum. R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum er r\u00edkisins evsta umbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og bindili\u00f0i\u00f0 millum heimast\u00fdri\u00f0 og r\u00edkismyndugleikarnar. R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin hevur s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum og kann luttaka \u00ed samr\u00e1\u00f0ingum um \u00f8ll felagsm\u00e1l \u2013 t\u00f3 uttan atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. Bo\u00f0 skal gevast R\u00edkisumbo\u00f0smanninum um avger\u00f0ir, i\u00f0 tiknar ver\u00f0a \u00ed L\u00f8gtinginum ella Landsst\u00fdrinum og um vi\u00f0tiknar l\u00f8gtingsl\u00f3gir og a\u00f0rar avger\u00f0ir, sum ta\u00f0 f\u00f8royska heimast\u00fdri\u00f0 tekur. R\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0 hevur s\u00e6ti \u00e1 L\u00f8gtingi og kann luttaka \u00ed l\u00f8gtingskjakinum um felagsm\u00e1l - t\u00f3 uttan at hava atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt.\n\nR\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0 vi\u00f0ger n\u00f3gv l\u00f3garm\u00e1l, her\u00edmillum \u00edgildissetur danskar l\u00f3gir \u00ed F\u00f8royum. Eisini vi\u00f0ger R\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0 sum evsta vald n\u00f3gv familjum\u00e1l, sum t. d. skilna\u00f0, sundurlesing, \u00e6ttlei\u00f0ing, m\u00e1l um konu- og barnapening, \u00e1setan av pers\u00f3nligari samveru vi\u00f0 b\u00f8rn, loyvi um fr\u00eda r\u00e6ttargongd, g\u00f3\u00f0kenning av hj\u00fanas\u00e1ttm\u00e1lum, g\u00f3\u00f0kenning av r\u00e6ttarger\u00f0um hj\u00e1 \u00f3myndigum og f\u00f3lki undir l\u00f3galdur og eisini vi\u00f0ger\u00f0 av heimar\u00e6tti. R\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0 r\u00f8ktar m.a. uppg\u00e1vur innan hesi \u00f8ki:\n\n M\u00e1l um \u00e6ttlei\u00f0ing, sundurlesing, skilna\u00f0, samveru, barna- og konupengar, hj\u00fanars\u00e1ttm\u00e1lar v.m.\n M\u00e1l um l\u00f8ggilding av r\u00edkisl\u00f3gg\u00e1vum, millumtj\u00f3\u00f0as\u00e1ttm\u00e1lum v.m. fyri F\u00f8royar.\n M\u00e1l um fr\u00edan r\u00e6ttargang \u00ed r\u00e6ttars\u00f8kum vi\u00f0 d\u00f3mst\u00f3larnar.\n G\u00f3\u00f0kenning av r\u00e6ttarger\u00f0um hj\u00e1 \u00f3myndugum og f\u00f3lki undir l\u00f3galdur.\n F\u00f3lkatingsval.\n \u00datg\u00e1va av \u00e1rligu fr\u00e1grei\u00f0ingini hj\u00e1 R\u00edkisumbo\u00f0num, og sam\u00fatg\u00e1va av \"F\u00e6r\u00f8sk Lovregister\".\n\nEisini er r\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0 f\u00f8ddur limur \u00ed nevndini fyri Dansk-F\u00e6r\u00f8sk Kulturfond\n\nR\u00edkisumbo\u00f0 s\u00ed\u00f0ani heimast\u00fdrisskipanin kom \u00ed gildi \nKelda:\n\nS\u00ed eisini \n\n Amtmenn \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum\n\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "3046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tinganes", "title": "Tinganes", "text": "Tinganes, har Landsst\u00fdri\u00f0 heldur til, b\u00fdtir Havnina \u00ed tveir partar. \u00cd Tinganesi og \u00e1 Reyni eru eisini tey elstu h\u00fasini \u00ed Havn. B\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 og Landsst\u00fdri\u00f0 gera n\u00f3gv fyri at var\u00f0veita henda b\u00fdarpart. Handilsbygningarnir hj\u00e1 kongliga einahandlinum v\u00f3r\u00f0u \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini bygdir \u00ed Tinganesi. Gomlu bygningarnir \u00ed Tinganesi h\u00fdsa \u00ed dag F\u00f8roya Landsst\u00fdri. Munkastovan er \u00ed tveimum h\u00e6ddum \u00e1 m\u00fara\u00f0ari grund, 4,5 metrar brei\u00f0 og 5,5 metrar long, m\u00fararnir eru 1,5 metrar tj\u00fakkir. Eysturendin er \u00e1fastur vi\u00f0 vesturendan \u00e1 Leigub\u00fa\u00f0ini. Kjallararnir undir henni eru m\u00fara\u00f0ir vi\u00f0 skilpi j\u00fast sum Kirkjub\u00f8m\u00farurin. Stokkastovan \u00ed Tinganesi er \u00ed t\u00ed l\u00edki, hon n\u00fa er, neyvan eldri enn fr\u00e1 1600-\u00e1runum. \n\n\u00cd Tinganesi eru gamlir bygningar. Ytsti oddin \u00e1 nesinum var fyrr eitt sker, leyst fr\u00e1 landi. \u00dati \u00e1 hesum skerinum var\u00f0 tingi\u00f0 sett. Har bo\u00f0a\u00f0i Sigmundur Brestisson um \u00e1r 998 fyrstu fer\u00f0 kristind\u00f3min \u00ed F\u00f8royum, og har var\u00f0 Karl hin M\u00f8rski dripin, hann, sum var komin higar til F\u00f8roya at krevja inn skattir fyri norska kongin \u00d3lav Halga. Seinni var\u00f0 skeri\u00f0 gj\u00f8rt landfast, og har um vegir bygdu teir monopolhandilin (kongahandilin), sum t\u00e1 var einasti handil \u00ed F\u00f8royum. Har \u00fati stendur enn ta\u00f0 gamla h\u00fasi\u00f0 Munkastovan, sum man vera elsta h\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn, og har er hitt illa gitna fangah\u00fasi\u00f0 Portug\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 sp\u00edskasteini \u00ed kjallaranum. Hin gamla Havnarbygdin st\u00f3\u00f0 mest \u00e1 Tinganesi, har var t\u00e6ttbygt, h\u00fasini v\u00f3ru yvirh\u00f8vur sm\u00e1, og t\u00fanini kr\u00f3kut og trong, og so er enn.\n\nMyndasavn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nByggisi\u00f0ir, torshavn.fo\nTinganes, F\u00f8royar, thingsites.com\n\nKeldur \n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "3048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skansin", "title": "Skansin", "text": "Havnar skansi \u00e1 Stanganesi ver\u00f0ur mettur sum eitt av fremstu fornminnum F\u00f8roya og er einasta skansaverk av s\u00ednum slag \u00ed landinum. Havnar skansi er fri\u00f0a\u00f0ur. Magnus Heinason skal hava sta\u00f0i\u00f0 fyri at byggja ein skansa uml. 1580, og skansin ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 nevndur og sta\u00f0settur Yviri vi\u00f0 Strond \u00ed sj\u00f3korti hj\u00e1 ni\u00f0urlendinginum Lucas Janszoon Waghenaer \u00ed 1583. Innaru virkini \u00e1 skansanum stava helst fr\u00e1 1600-talinum, me\u00f0an stj\u00f8rnuskapi\u00f0 stavar fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini eftir at Born gj\u00f8rdist kommendantur \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1782. Havnar skansi \u00e1 Stanganesi ver\u00f0ur mettur at hava nationalan t\u00fddning sum monument og t\u00fd\u00f0andi fornminni eins v\u00e6l og s\u00f8guligan t\u00fddning \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi.\n\nFyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var\u00f0 Skansin settur \u00ed stand; har er eitt gamalt vaktarh\u00fas og tv\u00e6r kan\u00f3nir fr\u00e1 kr\u00edgnum umframt nakrar m\u00e1lm-kan\u00f3nir fr\u00e1 1782. Havnar skansi var \u00ed br\u00faki til 1945. Fyrst sum skansi at verja Havnina og handilin \u00fati \u00ed Havn, fr\u00e1 1865 sum var\u00f0hald hj\u00e1 politivaldinum og undir Seinna heimsbardaga sum h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 hj\u00e1 bretska hervaldinum. Eftir Seinna heimsbardaga f\u00f3ru f\u00f8royskir myndugleikar at hugsa um, hvussu Havnar skansi kundi ver\u00f0a var\u00f0veittur og settur \u00ed stand, so hann kundi ver\u00f0a F\u00f8roya f\u00f3lki at gagni sum savn og fr\u00ed\u00f8ki.\n\nS\u00f8ga\n\nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Magnus Heinason, tj\u00f3\u00f0arhetja og handilsma\u00f0ur, \u00ed 1580 grunda\u00f0i tann fyrsta skansan \u00e1 sama sta\u00f0, har tann n\u00faverandi aftan\u00e1 fleiri broytingar fram til 1790, enn er at s\u00edggja. Skansin skuldi saman vi\u00f0 einum battar\u00edi ytst \u00e1 Tinganesi og einum skansa innanfyri Reynagar\u00f0 verja handilin \u00edm\u00f3ti fremmandum sj\u00f3r\u00e6narum. Undir 2. heimsbardaga v\u00f3ru F\u00f8royar hersettar av bretum, og teir h\u00f8vdu h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 s\u00edna \u00e1 skansanum.\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "3051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norr%C3%B6na", "title": "Norr\u00f6na", "text": "Norr\u00f6na er st\u00f8rsta fer\u00f0amannaskipi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og siglir millum Havn, Hirtshals og Sey\u00f0isfj\u00f6r\u00f0.\n\n\u00cd 2006 f\u00f3r Smyril Line at tosa um at skifta \u00fat Lerwick vi\u00f0 Scrabster, men hetta vakti st\u00f3ra \u00f8sing, ikki minst fr\u00e1 hetlendingum, sum hava f\u00edggja\u00f0 st\u00f3ran part av Norr\u00f6nu. Fr\u00e1 summarinum 2007 f\u00f3r Norr\u00f6na kortini farin at sigla a\u00f0ruhv\u00f8rja viku til Lerwick og a\u00f0ruhv\u00f8rja viku til Scrabster. \n\nMillum 2009 og 2010 sigldi Norr\u00f6na bara \u00edmillum Hanstholm, Havn og Sey\u00f0isfj\u00f6r\u00f0. \n\n2010 gavst Norr\u00f6na at sigla til Hanstholm og f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in at sigla til Hirtshals.\n\nNorr\u00f6na I \n\nTann gamla Norr\u00f6na var bygd \u00ed 1973 \u00ed Rendsborg sum Gustav Wasa. \u00cd 1983 fekk hon navni\u00f0 Norr\u00f6na og sigldi fyri eigaran Smyril Line millum Danmark, F\u00f8royar, \u00cdsland og Noreg. Hetta skipi\u00f0 hev\u00f0i pl\u00e1ss fyri 1.050 fer\u00f0af\u00f3lkum og 300 bilum. Avloysarin er tann n\u00fdggja Norr\u00f6na (fr\u00e1 2003). Men ta\u00f0 gamla skipi\u00f0 er enn undir f\u00f8royskum flaggi - sum tr\u00fabo\u00f0anarskipi\u00f0 Logos Hope.\n\nNorr\u00f6na II \n\nTann n\u00fdggja Norr\u00f6na er eitt luksusskip. Ta\u00f0 var bygt \u00ed L\u00fcbeck, og 8. apr\u00edl f\u00f3r hon jomfr\u00fat\u00farin \u00far T\u00fdsklandi vi\u00f0 k\u00f3s \u00edm\u00f3ti F\u00f8royum, har hon var\u00f0 sett \u00ed rutusigling 10. apr\u00edl 2003. \n \n164 m long og 30 m brei\u00f0 hevur hon pl\u00e1ss fyri umlei\u00f0 1.500 fer\u00f0af\u00f3lkum og 800 bilum. Manningin telur umlei\u00f0 120. \n\nNorr\u00f6na hevur luksusk\u00f8mur, st\u00f3r handils\u00f8ki, g\u00f3\u00f0ar matstovur, barrir, dansih\u00f8li, sp\u00e6lipl\u00e1ss til b\u00f8rn, svimjihyl, venjingarh\u00f8ll o.s.fr. \n\nNorr\u00f6na II kosta\u00f0i umlei\u00f0 100 mi\u00f3. evrur, sum var r\u00e6ttiliga d\u00fdrt fyri Smyril Line, og ta\u00f0 gav rei\u00f0ar\u00ednum f\u00edggjarligar trupulleikar. Men ta\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0i seg, og n\u00fa er ta\u00f0 vi\u00f0 \u00edslendskum, hetlendskum og almennum stu\u00f0li tryggja\u00f0, at Norr\u00f6na ver\u00f0ur verandi eitt f\u00f8royskt skip.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Smyril-Line.fo\n Skipalistin.fo\n\nFer\u00f0amannaskip\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birgit%20Kleis", "title": "Birgit Kleis", "text": "Birgit Kleis (3. november 1956 \u00ed Hellerup) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 2001 - 2005, hon er \u00fatb\u00fagvin cand.brom. 1982 og cand.jur. 1985.\n\n 1985 Fulltr\u00fai hja F\u00f3lkatingsins Umbo\u00f0smanni.\n 1985 - 1986 Fulltr\u00fai \u00ed L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n 1986 - 1988 Fulltr\u00fai \u00e1 R\u00edkisumbo\u00f0num \u00ed F\u00f8royum.\n 1988 - 1995 Fulltr\u00fai \u00ed L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n 1995 - 2001 Skrivstovustj\u00f3ri \u00ed L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n 2001 - 2005 R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Michael%20Lund", "title": "Johan Michael Lund", "text": "Johan Michael Lund (f\u00f8ddur 2. september 1753, dey\u00f0ur 15. mai 1824) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1786 - 1805.\n\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1750-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1824"}
{"id": "3054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacob%20Hveding", "title": "Jacob Hveding", "text": "Jacob Hveding var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1772 - 1786.\n\nHveding, Jacob\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1770-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1780-\u00e1runum"}
{"id": "3055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thorkild%20Fjeldsted", "title": "Thorkild Fjeldsted", "text": "Thorkild Fjeldsted (f\u00f8ddur 1740 \u00ed \u00cdslandi, dey\u00f0ur 19. november 1796 \u00ed Trondheim) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1769 - 1772.\n\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdslendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1740\nAndl\u00e1t \u00ed 1796"}
{"id": "3056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20J%C3%A1kupsson%20Debes", "title": "Hans J\u00e1kupsson Debes", "text": "Hans J\u00e1kupsson Debes (1723-1769) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1752-1769.\n\nHann var b\u00f3ndasonur, \u00e6tta\u00f0ur av Oyri, borin \u00ed heim \u00ed 1723. Hann las \u00ed ungd\u00f3ms\u00e1rum vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn og gj\u00f8rdist l\u00f8gma\u00f0ur F\u00f8roya \u00ed 1752. Hann var giftur vi\u00f0 d\u00f3ttir S\u00e1mal P\u00e6tursson Lamhauge, undanfarna l\u00f8gmanni. Hann var fyrst varal\u00f8gma\u00f0ur, og gj\u00f8rdist l\u00f8gma\u00f0ur t\u00e1 verfa\u00f0irin doy\u00f0i.\n\nEftir hann eru tvey rit um f\u00f8roysk vi\u00f0urskifti: \"Beskrivelse over Agerdyrkningen paa F\u00e6r\u00f8erne\" (1763) og \"Kort underretning om Indbyggernes Handelsmaade paa F\u00e6r\u00f8e\" (1766). Aftast \u00ed hesi b\u00f3k finna vit eina l\u00edtla yrking, \"En enkemands Nattetanker ved sin Hustrues Grav\", yrkt, t\u00e1 kona hansara var dey\u00f0 \u00ed barsilssong.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 366. (broti\u00f0 F\u00f8roya l\u00f8gmenn fram til 1816) (PDF-Download)\n\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1720-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1760-\u00e1runum"}
{"id": "3057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20P%C3%A6tursson%20Lamhauge", "title": "S\u00e1mal P\u00e6tursson Lamhauge", "text": "S\u00e1mal P\u00e6tursson Lamhauge var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1706 - 1752.\n\nS\u00e1mal P\u00e6tursson Lamhauge var oldurabbasonur J\u00f3gvan Heinason l\u00f8gmann og var giftur vi\u00f0 d\u00f3ttir J\u00f3han Hendrik Weyhe l\u00f8gmann. Hann var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Lamba, og eins og verfa\u00f0irin var hann st\u00f3rur jar\u00f0ardr\u00e1ttur. T\u00e1 hann doy\u00f0i, \u00e1tti han 40 merkur \u00ed \u00f3\u00f0alsj\u00f8r\u00f0.\n\nHann var verfa\u00f0ir Hans J\u00e1kupsson Debes, l\u00f8gmann 1752 - 1769.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 366. (broti\u00f0 F\u00f8roya l\u00f8gmenn fram til 1816) ([http://www.logting.fo/Ymiskt/L\u00f8gtingss\u00f8gan%202.pdf PDF-Download\n\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1700-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1750-\u00e1runum"}
{"id": "3058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3han%20Hendrik%20Weyhe", "title": "J\u00f3han Hendrik Weyhe", "text": "J\u00f3han Hendrik Weyhe var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1679 - 1706. Hann var systirsonur Christoffer von Gabel og giftur vi\u00f0 d\u00f3ttir l\u00f8gmannin J\u00f3gvan Poulsen. T\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i var hann tann st\u00f8rsti j\u00f8r\u00f0eigarin \u00ed F\u00f8royum, hann \u00e1tti t\u00e1 48 merkur av \u00f3\u00f0alsj\u00f8r\u00f0. D\u00f3ttir hansara giftist eftirmanni hansara, l\u00f8gmanni S\u00e1mal P\u00e6tursson Lamhauge.\n\nKeldur \n\nWeyhe, J\u00f3han Hendrik\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1670-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1700-\u00e1runum"}
{"id": "3059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zakarias%20Torm%C3%B3%C3%B0sson", "title": "Zakarias Torm\u00f3\u00f0sson", "text": "Zakarias Torm\u00f3\u00f0sson (Ei\u00f0i) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1608 - 1629.\n\nTorm\u00f3\u00f0sson, Zakarias\nTorm\u00f3\u00f0sson, Zakarias"}
{"id": "3060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andras%20Guttormsson", "title": "Andras Guttormsson", "text": "Andras Guttormsson (f\u00f8ddur umlei\u00f0 1490, doy\u00f0i 1544, b\u00fa\u00f0i \u00ed K\u00e1lgar\u00f0i \u00ed Sumba, \u00e6tta\u00f0ur \u00far Noregi) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1531 - 1544.\n\nHann er fa\u00f0ir Guttorm Andrasson, sum gj\u00f8rdist l\u00f8gma\u00f0ur eftir fa\u00f0irin.\n\n\u00ed desember 1531 fekk Andras Guttormsson tilnevning fr\u00e1 Fr\u00ed\u00f0riki kongi I til starvi\u00f0 sum l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. Hann skuldi gera l\u00f8gmansei\u00f0 s\u00edn til Joachim Wullenweber, kongsins f\u00fata og F\u00f8roya f\u00f3lk (\"menige almue\"), helst \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Hann skuldi veita hv\u00f8rjum manni, f\u00e1t\u00e6kum og r\u00edkum, l\u00f3g og r\u00e6tt eftir Sankta \u00d3lavs kongs og Noregs l\u00f3g. \nAndras Guttormsson b\u00fa\u00f0i \u00ed K\u00e1lgar\u00f0i \u00ed G\u00f8r\u00f0um \u00ed Sumba og hann var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur til 1544.\n\nK\u00e1lgar\u00f0sb\u00f3ndin Guttormur (L\u00f8gma\u00f0ur), \u00e1tti ellivu merkur av V\u00edkini; Jenis \u00ed La\u00f0angar\u00f0i \u00e1tti ta\u00f0 t\u00f3lvtu. Men Jenis leg\u00f0i eina m\u00f8rk s\u00edna m\u00f3ti einari k\u00e1lgar\u00f0sb\u00f3ndans m\u00f8rk og so eydnu s\u00edna \u00edm\u00f3ti hinum t\u00edggju. Hann spurdi t\u00e1 k\u00e1lgar\u00f0sb\u00f3ndan um hann vildi ikki leggja felag vi\u00f0 seg, t\u00ed hann, Jenis, hev\u00f0i so g\u00f3\u00f0a eydnu og hin onga. So l\u00f8gdu teir felag (t\u00f3 at K\u00e1lgar\u00f0ur var l\u00f8gmansg\u00f3\u00f0s og t\u00ed ikki \u00e1tti at vera lagt \u00ed felag) og s\u00ed\u00f0an treivst v\u00e6l hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um. Men ongant\u00ed\u00f0 s\u00f3tu teir v\u00e6l um s\u00e1tt og skiltust s\u00ed\u00f0an aftur \u00far felaginum. So visti eingin av, fyrr enn Jenis gj\u00f8rdi fer\u00f0 ni\u00f0ur til Danmarkar til at stevna l\u00f8gmanni. \nEin dagin, sum k\u00e1lgar\u00f0sb\u00f3ndin stendur \u00fati fyri durum, s\u00e6r hann ein b\u00e6riligan rey\u00f0kl\u00e6ddan mann koma r\u00ed\u00f0andi oman \u00e1 Krossjar\u00f0argar\u00f0ar og spyr, um nakar veit, hv\u00f8r ma\u00f0ur hatta er. T\u00e1 var\u00f0 honum aftursvara\u00f0, at ta\u00f0 var sjaldsamt, at hann skuldi ikki vita, at hatta var Jenis \u00ed La\u00f0angar\u00f0i, sum hev\u00f0i veri\u00f0 ni\u00f0ri eitt heilt \u00e1r og n\u00fa var afturkomin. Ikki fr\u00e6ttist t\u00ed\u00f0indi \u00far La\u00f0angar\u00f0i til K\u00e1lgar\u00f0s, t\u00f3 at skamt var \u00edmillum \u2014 so hatskir v\u00f3ru teir hv\u00f8r \u00e1 annan, La\u00f0angar\u00f0sb\u00f3ndin og K\u00e1lgar\u00f0sb\u00f3ndin. \nStutt var umli\u00f0i\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 br\u00e6v kom til l\u00f8gmans fr\u00e1 kongi, at hann skuldi b\u00fagva fer\u00f0 s\u00edna ni\u00f0ur til at verja seg fyri sl\u00edkum, sum honum var um kent. Men av t\u00ed at l\u00f8gma\u00f0ur var vor\u00f0in gamal og orka\u00f0i illa at fer\u00f0ast, t\u00f3k sonurin, Guttormur Andrasson, fer\u00f0ina upp\u00e1 seg.\n\nKeldur \n\n Jakob Jakobsen: \u201dF\u00e6r\u00f8ske folkesagn og \u00e6ventyr\u201d, 1898-1901\n\nSumbingar\nGuttormsson, Andras\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld"}
{"id": "3061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guttormur%20Andrasson", "title": "Guttormur Andrasson", "text": "Guttormur Andrasson  (doy\u00f0i 1572 \u00ed Bergen) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1544 - 1571. Hann var sonur Andras Guttormsson l\u00f8gmann \u00far Sumba, og var fa\u00f0ir \u00cdsak Guttormsson, i\u00f0 eisini gj\u00f8rdist l\u00f8gma\u00f0ur F\u00f8roya.\n\nLa\u00f0angarsb\u00f3ndin Jenis S\u00edmunarson stevndi Andras Guttormsson fyri konginum \u00ed Danmark. Men av t\u00ed at l\u00f8gma\u00f0ur var vor\u00f0in gamal og orka\u00f0i illa at fer\u00f0ast, t\u00f3k sonurin, Guttormur Andrasson, fer\u00f0ina upp\u00e1 seg. T\u00e1 i\u00f0 l\u00f8gmanssonurin kom inn \u00e1 slotti\u00f0 hj\u00e1 kongi, r\u00e6tti hann eitt silvursteyp fram, fult av peningum, \u00ed b\u00f8tur fyri fa\u00f0ir s\u00edn, men kongur vildi ikki taka vi\u00f0 t\u00ed. F\u00f8royingurin var\u00f0 standandi og r\u00e6tti armin \u00fat alla t\u00ed\u00f0ina \u2014 steypi\u00f0 hev\u00f0i hann \u00ed hondini. \u00cd endanum blikna\u00f0i hann, og armurin vildi signa. T\u00e1 t\u00f3k drotningin ein st\u00f3l og skeyt inn undir armin \u00e1 honum. Kongur bl\u00ed\u00f0ka\u00f0ist eitt sindur, f\u00f3r til hansara og spurdi hann um eina sak, sum hann helt \u00edm\u00f3ti r\u00e1\u00f0num einsamallur, hvat hann hugsa\u00f0i um hana. L\u00f8gmanssonurin seg\u00f0i, at hann var so ungur og visti so l\u00edti\u00f0 enn, men eitt visti hann: at ta\u00f0 var l\u00f3g \u00ed landinum, sum Gud og kongurin vildu. So var\u00f0 vitni tiki\u00f0 av honum vi\u00f0 ta\u00f0 sama: hann skuldi pr\u00f3gva ta\u00f0 innan fj\u00f3r\u00f0a dag, seg\u00f0i kongur. Guttormur settist at bla\u00f0a \u00ed l\u00f8gb\u00f3kini og bla\u00f0a\u00f0i \u00ed tvey samd\u00f8gur, men fann einki. \u00cd endanum kom m\u00e1ttloysi \u00e1 hann, hann slumma\u00f0i fram \u00e1 bor\u00f0i\u00f0 sum hann sat og droymdi at hann hev\u00f0i bla\u00f0a\u00f0 eitt bla\u00f0 ov langt: hann skuldi kasta bla\u00f0i\u00f0 umaftur. Hann so gj\u00f8rdi, t\u00e1 i\u00f0 hann vakna\u00f0i, fann hvar ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 og breyt inn fyri. Um morgunin t\u00e1 i\u00f0 r\u00e1\u00f0i\u00f0 var samankomi\u00f0 \u00e1 slottinum, f\u00f3r hann fram fyri kong og skeyt b\u00f3kina til hansara og v\u00edsti honum \u00e1, fyrst konginum og so hv\u00f8rjum undan \u00f8\u00f0rum. Kongur vann sakina og var n\u00fa so findarbl\u00ed\u00f0ur vi\u00f0 hin unga l\u00f8gmanssonin aftur fyri hj\u00e1lpina, at hann gav honum vald at velja s\u00e6r tann besta gar\u00f0, \u00ed F\u00f8royum var, at hava til l\u00f8gmansgar\u00f0 og Guttormur valdi t\u00e1 Steigagar\u00f0 \u00ed V\u00e1gum. So miki\u00f0 gj\u00f8rdi sonurin, at fa\u00f0irin var\u00f0 sitandi \u00ed fri\u00f0i \u00ed s\u00ednum l\u00f8gmansemb\u00e6ti.\n\nEin dagin, sum hann sat til bor\u00f0s vi\u00f0 konginum, spurdu hovmenninir hann, um hann hev\u00f0i nakrant\u00ed\u00f0 eti\u00f0 av fagrari bor\u00f0i. Ja, seg\u00f0i hann. \u00bbHvussu t\u00e1?\u00ab spurdu teir. \u00bb\u00c1 kn\u00f8um s\u00ednum,\u00ab svara\u00f0i hann, \u00bbt\u00ed hvat Gud hev\u00f0i gj\u00f8rt var ta\u00f0 fagrasta\u00ab. Kongur spurdi hann, hvussu n\u00f3gv egg tann f\u00f8royska g\u00e1sin varp. \u201cT\u00f3lv, vi\u00f0hv\u00f8rt trettan,\u201d svara\u00f0i hann. \n\u00d3f\u00f8ra sterkur var Guttormur. Einafer\u00f0, sum teir rulla\u00f0u ammur (st\u00f3rar tunnur) \u00ed Keypmannahavn, t\u00f3k hann eina og bar \u00ed f\u00f8vninginum. Hann var\u00f0 spurdur, hvussu ta\u00f0 bar til, at hann var so sterkur \u2014 hvat hann hev\u00f0i havt til f\u00f8\u00f0i. \u201cFeska mj\u00f3lk og turt lambakj\u00f8t,\u201d svara\u00f0i hann. \nFr\u00e1l\u00edka vakur var Guttormur og v\u00e6l at s\u00e6r komin. A\u00f0ra fer\u00f0ina hann var ni\u00f0ri og kom \u00e1 slotti\u00f0, skuldi t\u00ed drotningin leggja hug \u00e1 hann. T\u00e1 kva\u00f0 hann ni\u00f0urlagi\u00f0: \n\nSkuldi \u00e1 mj\u00fakum armi sovi\u00f0 -\nlj\u00f3si\u00f0 ta\u00f0 er brunni\u00f0 - \nlystug var tann liljan, meg v\u00e6l unni.\n \nFr\u00e1 hesari fer\u00f0 eru enn h\u00f8vd \u00e1 lofti tey or\u00f0 hansara: \u00bbMine vatter ligger under landets dronning\u00ab - hon sat \u00e1 v\u00f8ttunum hj\u00e1 honum.\n\nKeldur \n Jakob Jakobsen: \u201dF\u00e6r\u00f8ske folkesagn og \u00e6ventyr\u201d, 1898-1901)\n\nAndrasson, Guttormur\nSumbingar\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld"}
{"id": "3062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Heinason", "title": "J\u00f3gvan Heinason", "text": "J\u00f3gvan Heinason ella Joen Heinesen (1541 - 1602) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1572 - 1583 og b\u00f3ndi \u00ed Lamba. J\u00f3gvan var sonur Heina Havreka og h\u00e1lvbr\u00f3\u00f0ir Magnus Heinason.\n\nHeinason, J\u00f3gvan\nHeinason, J\u00f3gvan\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\nAndl\u00e1t \u00ed 1600-\u00e1runum"}
{"id": "3063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A6tur%20J%C3%A1kupsson", "title": "P\u00e6tur J\u00e1kupsson", "text": "P\u00e6tur J\u00e1kupsson (Kirkjub\u00f8ur) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1588 - 1601.\n\nJ\u00e1kupsson, P\u00e6tur"}
{"id": "3064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vibeke%20Larsen", "title": "Vibeke Larsen", "text": "Vibeke Larsen (20. juni 1949 -T\u00f8nder) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1995 - 2001.\n\n 1995 - 2001 R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 2001 - Borgarstj\u00f3ri \u00ed Vestsj\u00e6llands Statsamt \u00ed Danmark.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bent%20Klinte", "title": "Bent Klinte", "text": "Bent Klinte (1. mai 1939 - Humble) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1988 - 1995.\n\n 1967 cand. jur. fr\u00e1 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn\n 1988 - 1995 R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 1995 - 2004 Stiftsamtma\u00f0ur yvir Viborg Stift og statsamtma\u00f0ur yvir Viborg Amt\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Bentsen", "title": "Niels Bentsen", "text": "Niels Bentsen (f\u00f8ddur 10. mars 1936 \u00ed Keypmannahavn, dey\u00f0ur 16. januar 2017) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1981 - 1988.\n\n 1981 - 1988 R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1988 - Den f\u00e6r\u00f8ske folketingsrepr\u00e6sentation under hjemmestyreordningen. Hj\u00f8rner af dansk og f\u00e6r\u00f8sk politik, T\u00f3rshavn: Dagbla\u00f0i\u00f0\n\nKelda \n Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/06, s. 93 (Bentsen, Niels stats- og stiftamtmand)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2017\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leif%20Groth", "title": "Leif Groth", "text": "Leif Groth (9. apr\u00edl 1930 - 2009) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1972 - 1981.\n\n 1958 cand. polit.\n 1972 - 1981 R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n 1981 - 1999 Statsamtma\u00f0ur \u00ed \u00c5rhus Amt og stiftsamtma\u00f0ur yvir \u00c5rhus Stift\n\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2009"}
{"id": "3068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mogens%20Wahl", "title": "Mogens Wahl", "text": "Mogens Wahl (20. oktober 1918 - 9. august 1986) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1961 - 1972. \n\n 1961 - 1972: R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 1986"}
{"id": "3069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Elk%C3%A6r-Hansen", "title": "Niels Elk\u00e6r-Hansen", "text": "Niels Elk\u00e6r-Hansen (19. oktober 1915 \u00ed Sor\u00f8 \u2013 2007) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1954 - 1961.\n\n 1954 - 1961 R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1915\nAndl\u00e1t \u00ed 2007"}
{"id": "3070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren%20Christensen", "title": "S\u00f8ren Christensen", "text": "S\u00f8ren Christensen (31. oktober 1940 \u00ed Gentofte) var r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 2005 til 2008.\n\n 1964 Giftur vi\u00f0 Inge Christensen (f. 22. oktober 1940).\n 1968 cand.jur fr\u00e1 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn.\n\nSt\u00f8rv \n 1968 - 1971 Skrivari \u00ed skrivstovu yvirborgarstj\u00f3rans.\n 1968 - 1972 Varaskrivstovustj\u00f3ri smst.\n 1971 - 1973 Varaskrivstovustj\u00f3ri smst.\n 1973 Skrivstovustj\u00f3ri hj\u00e1 Randers Kommune.\n 1979 - 1986 Kommunalstj\u00f3ri \u00ed Randers.\n 1986 A\u00f0alstj\u00f3ri \u00ed F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n 1988 - 1994 Fyrisitingar- og starvsf\u00f3lkaa\u00f0alr\u00e1\u00f0i\u00f0.\n 1994 - 1996 Stiftsamtma\u00f0ur yvur Keypmannarhavnar stift og statsamtma\u00f0ur yvur Keypmannarhavnar amti.\n 1997 - 2003 A\u00f0alskrivari fyri Nor\u00f0urlanda R\u00e1\u00f0harrastovnin.\n 2003 - Kommitera\u00f0ur \u00ed uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0num og umbo\u00f0 fyri r\u00e1\u00f0harran fyri nor\u00f0urlendskt samstarv.\n 2005 - 2008 R\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nNevndararbei\u00f0i o.a. \n 1988 - 1994 Forma\u00f0ur fyri l\u00f8narr\u00e1\u00f0num.\n 1988 - 1994 D\u00f3mari \u00ed Arbei\u00f0sr\u00e6ttinum.\n\nDanir\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940"}
{"id": "3073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%B8tn%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum", "text": "\n\nListi yvir v\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum \n\nV\u00f8tnini eru \u00e1 hesum oyggjum: Su\u00f0uroy, Sandoy, V\u00e1goy, N\u00f3lsoy, Eysturoy, Streymoy og Hestur: \n\nPollur \u00ed Saksun \nSaksunarvatn\nSandsvatn \u00e1 Sandoynni, 0,82 km\u00b2.\nNor\u00f0bergsvatn, millum Hvalba og Nor\u00f0bergsei\u00f0i \u00ed Su\u00f0uroynni.\nHeygsvatn, millum Hvalbiarei\u00f0i og Hvalba \u00ed Su\u00f0uroynni\nVatni\u00f0 \u00ed Hvannhaga.\nV\u00e1gsvatn, Porkeri.\nHamravatn\nR\u00e6ttarvatn\nBl\u00e1fossvatn\nNykarvatn, vi\u00f0 \u00d8rav\u00edk \u00ed Su\u00f0uroy.\nMj\u00e1uv\u00f8tn\nHviltavatn\nKirkjuvatn vi\u00f0 F\u00e1mjin \u00ed Su\u00f0uroy, 0,17 km\u00b2.\nVatni\u00f0 (V\u00e1gur).\nTindarl\u00ed\u00f0arvatn \u00ed Su\u00f0uroynni\nMi\u00f0vatn \u00ed Su\u00f0uroynni \nRyskivatn \u00ed Su\u00f0uroynni\nBessavatn, \u00ed Su\u00f0uroynni\nV\u00f8tnini \u00ed Hovsdali, Su\u00f0uroy\nV\u00f8tnini \u00ed Hamrahaga\nGr\u00f3th\u00fasvatn, Sandoy, 0,14 km\u00b2.\nSt\u00f3ravatn\nL\u00edtlavatn \nNor\u00f0ara H\u00e1lsavatn\nHeimara H\u00e1lsavatn \nVatndalsvatn\nL\u00f3matj\u00f8rn\nLykkjuv\u00f8tn \nFossavatn \nM\u00falbergsvatn \nN\u00fapsvatn\n\u00d8rguvatn \nDunjavatn \nH\u00f3lmavatn \nG\u00e1sdalsvatn \u00e1 Sandoynni\nSt\u00f3ratj\u00f8rn \nS\u00f8rv\u00e1gsvatn (ver\u00f0ur eisin nevnt Leitisvatn) \u00ed V\u00e1gum, 3,57 km\u00b2.\nFjallavatn \u00ed V\u00e1gum, 1,03 km\u00b2\nHviltkinnavatn \nBrei\u00f0avatn\n\u00c1lku\u00f0arvatn \nHalavatn\nRey\u00f0ast\u00edgavatn \nSteinavatn\nToftavatn, Eysturoy, 0,51 km\u00b2.\nEi\u00f0isvatn, Eysturoy, 0,47 km\u00b2.\nM\u00f8linvatn \nKornvatn \nStarvatn \nV\u00f8r\u00f0uvatn \nKv\u00edandalsvatn, Eysturoy.\nTr\u00e6lavatn, Eysturoy.\nHei\u00f0avatn \nLeynarvatn \u00e1 Streymoynni, 0,18  km\u00b2.\nSaksunarvatn \u00e1 Streymoynni\nPollur \u00ed Saksun \nM\u00fdrarnar\nMj\u00e1uv\u00f8tn \nVatni\u00f0\nSt\u00f3ravatn \nG\u00e1safjallavatn \nBr\u00fanavatn\nG\u00e1savatn \u00e1 Streymoynni\n\u00c1arst\u00edggjavatn \nPorkerisvatn \u00e1 Streymoynni\nFagradalsvatn \u00e1 Hestoynni\nH\u00e1lsvatn \u00e1 Hestoynni\n\nKeldur"}
{"id": "3074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3lmar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "H\u00f3lmar \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00cd F\u00f8royum eru 18 oyggjar og n\u00f3gvir h\u00f3lmar og sker. Strandalongdin \u00ed F\u00f8royum er tilsamans 1289 km. \u00cdalt eru 845 oyggjar, h\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum. Su\u00f0uroyggin er tann oyggin \u00ed F\u00f8royum, sum hevur flest h\u00f3lmar og sker, \u00edalt 261..\n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir st\u00f8rstu h\u00f3lmar \u00ed F\u00f8royum:\n\nKelda \n\nOyggjar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Breckmann", "title": "\u00d3li Breckmann", "text": "\u00d3li Breckmann (30. mars 1948 \u00ed T\u00f3rshavn). Hann er limur \u00ed Hinum F\u00f8royska F\u00f3lkaflokkinum og b\u00fdr \u00e1 Argjum.\n\n L\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin 1974 til 19. januar 2008\n Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dagbla\u00f0num \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0unum 1975-91 og 1998-2002.\n Forma\u00f0ur tingb\u00f3lks F\u00f3lkafloksins 1995-2004.\n F\u00f3lkatingsma\u00f0ur 1984-2001.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nL\u00f8gtingslimir\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir"}
{"id": "3079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stari", "title": "Stari", "text": "Starin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sturnus vulgaris (faroensis)) er ein dimmur sm\u00e1fuglur vi\u00f0 sp\u00edskum nevi. Stari er ein tann fuglur, sum mest er fyri eygum okkara, og t\u00f3 eru n\u00f3gv, sum als ikki vita, hvussu vakur hann er, \"gr\u00e1spr\u00f8klutur\" siga tey. Men hevur t\u00fa hann n\u00e6r hj\u00e1 t\u00e6r, so s\u00e6rt t\u00fa, at hann skyggir vakurtgr\u00f8nur og korkarey\u00f0ur, t\u00e6tt settur vi\u00f0 gulbr\u00fanum og hv\u00edtum prikkum, ein prikkur \u00e1 hv\u00f8rjari fj\u00f8\u00f0ur. T\u00e6r st\u00f3ru fja\u00f0rarnar \u00e1 veingjum og veli hava ongan prikk, men so hava t\u00e6r hv\u00edtan ja\u00f0ara vi\u00f0 svartari striku innanfyri. Nevi\u00f0 er svart um veturin, \u00ed februar fer ta\u00f0 at blikna, \u00ed mars er ta\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 hv\u00edtt.\n\nF\u00f8royski starin er eitt slag fyri seg, st\u00f8rri og kn\u00e1ligari vaksnir enn a\u00f0rir starar. \u00cd hinum nor\u00f0anlondunum r\u00fdma stararnir burtur um heysti\u00f0, okkara eru her allan veturin. F\u00f8\u00f0i teirra er mest ma\u00f0kar og sniglar og anna\u00f0 sm\u00e1kykt. \u00cd st\u00f3rkava hava teir ta\u00f0 ringt. T\u00e1 koma teir \u00ed k\u00f8starnar og taka til takkar vi\u00f0 \u00f8llum, i\u00f0 matkent er, hoymo\u00f0, eplaflus, dr\u00fdlamolar og grindamolar; upphongdar fiskagreipur pikka teir hugaliga \u00ed. Kaldir og k\u00farandi sita teir mangan dagin um h\u00e1vetur. Men \u00fat m\u00f3ti leyp\u00e1rsmessu fara teir at reystnast, og kemur so s\u00f3lin at s\u00edggja, \"t\u00e1 fer \u00ed loft upp starin og syngur fagurt lj\u00f3\u00f0\", so at \"t\u00e1 birtist v\u00f3nin aftur \u00ed barmi lj\u00f3s og g\u00f3\u00f0\", hj\u00e1 okkum, sum hoyra, so v\u00e6l sum hj\u00e1 honum, i\u00f0 syngur. T\u00e1 i\u00f0 b\u00f8urin er t\u00e1ur, bora teir s\u00e6r eftir ormi og sniglum; t\u00f8\u00f0uj\u00f8r\u00f0 s\u00e6st ofta \u00fatgata\u00f0 av holum eftir nevi teirra. \n\n\u00cd apr\u00edl, og stundum fyrr, gera teir s\u00e6r rei\u00f0ur, summir \u00ed bj\u00f8rgunum, summir \u00ed ur\u00f0um og gr\u00f3th\u00fasveggjum o. t. B\u00far, sum f\u00f3lk heingja \u00fat til teirra, taka teir gladliga, uttan t\u00e1 i\u00f0 holi\u00f0 er so v\u00edtt, at teir hava \u00f3tta fyri, at smiril kann tro\u00f0ka seg inn at gera heims\u00f3knir. Og fr\u00e1 n\u00fa hoyrast teir \u00ed heilum; vi\u00f0 \u00fattamba\u00f0um kv\u00f8rkrum sita teir og syngja. Um m\u00e1li\u00f0 ikki er so fagurt, er lagi\u00f0 so miki\u00f0 l\u00edvligari og fj\u00f8lbroytt. Og teir eru bannsettir at herma eftir \u00f8\u00f0rum fuglum. Steinst\u00f3lpu, l\u00f3gv o. a. halda vit okkum hoyra, men t\u00e1 i\u00f0 vit hyggja eftir, er ta\u00f0 stari. \u00cd apr\u00edl og mai verpa teir 4\u20147 gr\u00f8nbl\u00e1 egg. Makarnir skiftast um at verma, og \u00bd3\u00f0ju viku seinni koma ungarnir \u00fat. Ofta verpur hann tv\u00e6r fer\u00f0ir. Eru ungarnir ikki farnir \u00far b\u00farinum, t\u00e1 i\u00f0 hann vil verpa a\u00f0ru fer\u00f0, so lokkar hann teir \u00fat, setur seg uttanfyri vi\u00f0 ma\u00f0ki \u00ed nevinum og kallar bl\u00eddliga \u00e1 teir. Summir koma, summir seta bara h\u00f8vdi\u00f0 \u00fat og bi\u00f0ja har\u00f0liga. Men t\u00e1 r\u00fdmir hann vi\u00f0 ma\u00f0kinum, og kemur ikki aftur, fyrr enn teir eru so svangir, at teir koma \u00fat.\n\nFyrst teir eru \u00fatkomnir \u00far rei\u00f0rinum duga teir l\u00edti\u00f0 at fl\u00fagva, og summir eru so r\u00e6ddir, at teir kr\u00f8kja seg fastar \u00ed eina vindskei\u00f0 og sita har og ney\u00f0halda s\u00e6r, bangnir fyri at detta oman. Skj\u00f3tt f\u00e1a teir gli\u00f0 \u00e1 veingirnar og ver\u00f0a l\u00e6ttfloygdir. So fylgist hv\u00f8rt h\u00fdski eina t\u00ed\u00f0. \u00c1 n\u00fdslignum h\u00f3gvi d\u00e1mar teimum v\u00e6l; har er so n\u00f3gv av m\u00f8\u00f0kum og sniglum, sum teir gomlu taka upp og r\u00e6tta teimum n\u00fdfloygdu ungunum, til teir eru fullmettir; fyrst t\u00e1 eta hinir gomlu sj\u00e1lvir. Seinni taka teir seg saman \u00ed st\u00f3rar flokkar.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\nStarin er eitt sindur minni enn kv\u00f8rkveggjan, longdin \u00far nevinum og \u00fat \u00e1 tromina \u00e1 velinum er 22 cm. Harumframt er hann heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi skaptur, veli\u00f0 er styttri, og t\u00ed er hann eisini reystari, t\u00e1 i\u00f0 hann gongur, og t\u00e1 i\u00f0 hann hoppar, hann hevur eisini anna\u00f0 flog og gongulag. Eitt, sum ey\u00f0kennir ungfuglin, er, at hann er javnlittur allur, sum hann er, og myrkari enn teir, sum hoyra til onnur, minni undirsl\u00f8g. T\u00e1 i\u00f0 staraungarnir skifta til vaksnamannab\u00fana, f\u00e1a teir tann ey\u00f0kenda m\u00e1lmgl\u00f3gvandi, skyggjandi, purpurlilla b\u00fanan, sum um veturin hevur eina hv\u00edta rond uttast \u00e1 hv\u00f8rjari fj\u00f8\u00f0ur. Hesa rond missa stararnir \u00fat \u00e1 v\u00e1ri\u00f0, og t\u00e1 sita teir \u00ed glitrandi n\u00f8ringarb\u00fana s\u00ednum og l\u00e1ta vi\u00f0 sterkum, gulum nevi.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nUm Nor\u00f0uratlantslei\u00f0ina er starin st\u00f8\u00f0ufuglur. T\u00ed er f\u00f8royski starin so vi\u00f0 og vi\u00f0 vor\u00f0in st\u00f8rsti starin \u00ed Nor\u00f0uratlants\u00f8kinum og egin sergrein, Sturnus vulgaris faeroensis, me\u00f0an stararnir \u00ed Hetlandi, \u00e1 Fair Isle og \u00e1 Ytru Su\u00f0uroyggjunum eru heldur minni, men eisini egin sergrein, Sturnus vulgaris zetlandicus, og at enda er restin av teimum evropeisku starunum teir minstu og hoyra til grundsergreinina, Sturnus vulgaris vulgaris. \n\nUpprunaliga l\u00edktust stararnir \u00ed Bretlandi teimum st\u00f3ru nor\u00f0uratlantisku, men fyri \u00e1r 1800 doy\u00f0i starin \u00fat \u00ed Skotlandi og var ein sj\u00e1ldsamur fuglur \u00ed Onglandi. Hundra\u00f0 \u00e1r seinni, um lei\u00f0 \u00e1r 1900, flutti tann l\u00edtli starin Sturnus v. vulgaris aftur til Onglands og Skotlands \u00far Evropa, og henda grein er s\u00ed\u00f0ani 1941 spjadd til \u00cdslands, og \u00ed dag eru munadyggir stovnar har b\u00e6\u00f0i \u00e1 Eystur- og \u00e1 Vesturlandinum. Teir sm\u00e1u Sturnus v. vulgaris eru stundum at s\u00edggja her, og sj\u00e1lvandi eru teir l\u00e6ttir at kenna, t\u00ed teir eru minni \u00e1 st\u00f8dd, ungfuglarnir harumframt eisini, t\u00ed teir eru v\u00e6l lj\u00f3sari enn okkara egnu Sturnus vulgaris faeroensis.\n\nVerping \n\nStarin verpur 4-7 lj\u00f3saturkislitt egg, og oftast f\u00e6r hann her hj\u00e1 okkum einar 2 urptir. Stararei\u00f0ur kemur t\u00fa fram \u00e1 allasta\u00f0ni, uttan um h\u00fasini, \u00ed b\u00f8g\u00f8r\u00f0unum, \u00ed gr\u00f3tr\u00fagvum \u00fati \u00ed haganum og \u00ed fuglabj\u00f8rgunum. V\u00e6l d\u00e1mar honum at rei\u00f0rast millum steinarnar, sum n\u00fdttir ver\u00f0a til gr\u00f3tla\u00f0ing undir vegunum.\n\nStari og menniskja \n\nSitur starin \u00ed ovfarak\u00e6ti \u00ed s\u00f3lskininum og brei\u00f0ir teir titrandi veingirnar \u00fat og syngur, merkir ta\u00f0, at v\u00e1ri\u00f0 er komi\u00f0. Syngur er kanska at gera \u00ed so n\u00f3gv av, hann pj\u00e1trar og skoytir onnur lj\u00f3\u00f0 upp\u00ed, sum hann n\u00fastani hevur hoyrt, og sum hann hermir eftir, upp\u00edmillum koma so tey longu, ey\u00f0kendu starabr\u00edkslini. L\u00e6ttasti m\u00e1tin at vita, um teir ymisku flytifuglarnir eru afturkomnir um v\u00e1ri\u00f0, er at lurta eftir staranum. Hann er sum tikin \u00far leikum, t\u00e1 i\u00f0 um r\u00e6\u00f0ur at herma ikki bara eftir fuglal\u00e1ti sum m.\u00f8. \u00e1 mort\u00edtlingi, tjaldri, l\u00f3gv, stelki og sp\u00f3gva, men hann hermir eisini eftir lombum og sey\u00f0i, maskinb\u00e1tum og bilum, t.e. eftir \u00f8llum teimum lj\u00f3\u00f0unum, sum koma honum fyri oyra har, i\u00f0 hann er staddur. \n\nUm heysti\u00f0 er vanligt \u00ed serligum sk\u00fdmingarl\u00fdsi at s\u00edggja stararnar savnast \u00ed flokki eitt n\u00fa \u00e1 h\u00fasatekjum ella \u00e1 onkrum \u00e1v\u00edsum sta\u00f0i \u00fati \u00ed haganum ella \u00e1 b\u00f8num, t\u00ed teir saman \u00e6tla at leita s\u00e6r til eitt pl\u00e1ss at vera n\u00e1tt, oftast onkusta\u00f0ni \u00ed teimum br\u00f8ttu fuglabj\u00f8rgunum.\n\n\u00c1 vetri flykkjast stararnir uttan um tey h\u00fasini, sum leggja f\u00f8\u00f0i \u00fat til teirra. K\u00f8ksrusk hv\u00f8rvur skj\u00f3tt \u00e1 henda h\u00e1tt, og leggja vit, t\u00e1 i\u00f0 kalt er, eisini ein t\u00e1lgarbita \u00fat, er r\u00e6ttiligur gangur fr\u00e1 fuglunum, sum klandrast um feitti\u00f0.\n\nSlag \nSturnus roseus (Brandstari)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\n Postverk F\u00f8roya\n FaroeNature.net > Stari\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar"}
{"id": "3082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drunnhv%C3%ADti", "title": "Drunnhv\u00edti", "text": "Drunnhv\u00edtin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hydrobates pelagicus) er ein l\u00edtil svartur sj\u00f3fuglur, i\u00f0 livir n\u00e6rum alt l\u00edv s\u00edtt \u00e1 v\u00ed\u00f0um havi og bert kemur \u00e1 land \u00ed b\u00fat\u00ed\u00f0ini.\n\nDrunnhv\u00edtin er sera tevsamur, og hj\u00e1lpir ta\u00f0 honum at finna f\u00f8\u00f0sluna og um n\u00e1ttina rei\u00f0ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann kemur inn aftur av havi. \u00c1 landi s\u00e6st hann bert \u00e1 rei\u00f0ursta\u00f0num, i\u00f0 vanliga er \u00ed onkrari ur\u00f0.\n\n\u00datsj\u00f3nd \nDrunnhv\u00edti er svartur um allan kroppin uttan \u00e1 drunninum. Hann er hv\u00edtur, so fuglurin ber navni\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r. Danir nevna hann stormsvale, t\u00ed at hann vi\u00f0 s\u00ednum sp\u00edsku og sm\u00f8lu veingjum l\u00edkist svala og ofta s\u00e6st aftan \u00e1 illve\u00f0ur. Or\u00f0i\u00f0 stormur er eisini uppi\u00ed navninum \u00e1 mongum \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum. Sermerkta skr\u00e1psnevi\u00f0 saman vi\u00f0 fitjuf\u00f3tum hansara ger, at eingin kann mistaka hann fyri svala.\n\nDrunnhv\u00edti er sum gr\u00e1t\u00edtlingur til st\u00f8ddar og er millum minstu fuglar, i\u00f0 liva \u00fati \u00e1 havi. Hann er 16 cm til longdar, flogi\u00f0 er 37 cm og hann vigar um 27 g.\n\n\u00datbrei\u00f0sla og flyting \n\nEitt av heimsins st\u00f8rstu drunnhv\u00edtab\u00f8lum er at finna \u00ed N\u00f3lsoy, mett til 100 000 p\u00f8r. Drunnhv\u00edti eigur ymsasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum, t\u00f3 mest \u00ed Ur\u00f0ini \u00ed N\u00f3lsoy. Summi meta, at ongasta\u00f0ni \u00ed heiminum er so n\u00f3gvur drunnhv\u00edti til sum har. \u00datbrei\u00f0sla hansara er millum Lofot, \u00cdsland og Skotland. F\u00f8royski stovnurin er samanlagt mettur til 250 000 p\u00f8r. Ta\u00f0 er eisini \u00ed N\u00f3lsoy, at flestu drunnhv\u00edtar eru merktir. Her \u00ed F\u00f8royum eru um 30 000 drunnhv\u00edtar ringmerktir, og vita vit t\u00ed, at teir halda til \u00e1 havinum uttan fyri Su\u00f0urafrika. Ein av heimsins elsti kendi drunnhv\u00edtum var\u00f0 fanga\u00f0ur \u00ed N\u00f3lsoy, 31 \u00e1r eftir at hann var\u00f0 merktur \u00e1 Foula \u00ed Hetlandi.\n\nF\u00f8\u00f0i og verping \nF\u00f8\u00f0in er m.a. \u00e6ti (\u00e1 \u00fatlendskum kril), sm\u00e1ir fiskar og h\u00f8gguslokkur, sum hann tekur \u00ed vatnskorpuni.\n\nHj\u00e1 drunnhv\u00edtum er \u00e1rliga gongdin tann, at fyrstu fuglarnir koma higar seinast \u00ed mai. \u00cd juli \u2013 august verpa teir rei\u00f0iliga st\u00f3rt, hv\u00edtt (og br\u00fanblettut) egg (um 7 g), sum teir b\u00f8la \u00ed g\u00f3\u00f0ar 5 vikur. Pisan f\u00e6r f\u00f8\u00f0i hv\u00f8rja n\u00e1tt \u00ed uml. sjey vikur og gerst so spikafeit. So r\u00fdma tey gomlu, og millum \u00e1tta og t\u00f3lv dagar seinri er hon l\u00e6tna\u00f0 so miki\u00f0, at hon sleppur \u00e1 flog og kann halda lei\u00f0 s\u00edna su\u00f0ur um Afriku. Tvey \u00e1r seinri kemur hon aftur og fer at rei\u00f0rast tr\u00fd til f\u00fdra \u00e1ra gomul.\n\nF\u00edggindar \nRottan er ringasti f\u00edggindin. T\u00f3 kunnu eisini m\u00e1sar og kj\u00f3gvar taka naka\u00f0 av gomlum fugli, og er hetta helst ein ors\u00f8kin til, at drunnhv\u00edtin oftast kemur \u00ed land, t\u00e1 i\u00f0 myrkt er. Onkusta\u00f0ni er heimakettan eisini ein h\u00f3ttan.\n\nEins og annar skr\u00e1psfuglur verjir drunnhv\u00edtin seg vi\u00f0 at goysa sp\u00fdggju eftir t\u00ed, i\u00f0 kemur ov n\u00e6r, og sermerktur roykur gongur at hesum fugli \u2013 eins og hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum skr\u00e1psfugli.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n FaroeNature.net > Drunnhv\u00edti\n\nKelda \n Stamps.fo (eftir Jens-Kjeld Jensen)\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "3083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zin%C3%A9dine%20Zidane", "title": "Zin\u00e9dine Zidane", "text": "Zinedine Yazid Zidane (, f\u00f8ddur 23. juni 1972), kelinavn \"Zizou\", er ein franskur pensionera\u00f0ur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og n\u00faverandi venjari hj\u00e1 Real Madrid. Hann sp\u00e6ldi sum \u00e1loypandi mi\u00f0vallaleikari fyri Franska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0, Cannes, Bordeaux, Juventus og Real Madrid. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn seinasta landsdyst fyri Frakland hin  9. juli 2006 \u00ed HM-finaluni \u00ed Berlin m\u00f3ti Italia. Hann sp\u00e6ldi 108 landsdystir fyri Frakland og skora\u00f0i 31 m\u00e1l fyri franska landsli\u00f0i\u00f0. \n\nZidane var kendur fyri s\u00edna elegansu, visi\u00f3n, b\u00f3ltkontroll og t\u00f8kni og var \u00ed 2004 valdur at vera besti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed Evropa tey seinastu 50 \u00e1rini \u00ed UEFA Golden Jubilee Poll. Hann ver\u00f0ur av mongum mettur at vera ein av st\u00f8rstu f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larum \u00ed s\u00f8guni.\n\nUppv\u00f8kstur og karriera\n\nZinedine Yazid Zidane ( - Zin ad-Din Yazid Zidan) var\u00f0 f\u00f8ddur hin 23. juni 1972 \u00ed La Castellane, Marseille, \u00ed Su\u00f0urfraklandi. Zidane er \u00e6tta\u00f0ur av algirskum kabylskum berberf\u00f3lki. Foreldur hansara, Sma\u00efl og Malika, fluttu til Paris \u00far bygdini Aguemoune \u00ed berber-talandi regi\u00f3nini Kabylia \u00ed nor\u00f0ara partinum av Algeria \u00ed 1953, \u00e1\u00f0renn Algeriska kr\u00edggi\u00f0 byrja\u00f0i. Familjan, i\u00f0 b\u00fasettust \u00ed t\u00ed har\u00f0a nor\u00f0ara umhv\u00f8rvinum \u00ed \u00f8kinum Barb\u00e8s og Saint-Denis, funnu l\u00edti\u00f0 av arbei\u00f0i \u00ed regi\u00f3nini, og mitt \u00ed 1960-\u00e1runum flutti familjan til nor\u00f0ara Marseille \u00fatkantin av La Castellane \u00ed 16. arrondissement av Marseille. \u00cd 1972 var Zidane f\u00f8ddur har sum tann yngsti av fimm systkjum. P\u00e1pi hansara arbeiddi \u00ed goymlubygningum og sum n\u00e1ttarv\u00f8r\u00f0ur \u00ed einum \u00edb\u00fa\u00f0arblokki, me\u00f0an mamman var heimagangandi. Familjan livdi eitt hampuliga gott l\u00edv eftir st\u00f8\u00f0inum hj\u00e1 grannalagnum har, i\u00f0 var kent um alt Marseille fyri h\u00f8gan kriminalitet og arbei\u00f0sloysi.\n\nTa\u00f0 var \u00ed Castellane at Zidane fyri fyrstu fer\u00f0 kom at kenna til f\u00f3tb\u00f3lt, hann f\u00f3r sum fimm \u00e1ra gamal at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 grannab\u00f8rnunum \u00e1 Place Tartane, \u00ed einum 80-ganga-12-yard gar\u00f0ur, i\u00f0 var h\u00f8vu\u00f0s torgi\u00f0 \u00ed b\u00fasta\u00f0arblokkinum. \u00cd juli 2011 nevndi Zidane fyrrverandi Marseille leikararnar Bla\u017e Sli\u0161kovi\u0107, Enzo Francescoli og Jean-Pierre Papin sum s\u00ednar fyrimyndir undir uppv\u00f8kstrinum. Sum t\u00edggju\u00e1ra gamal fekk Zidane s\u00edtt fyrsta sp\u00e6liloyvi, eftir at hann gj\u00f8rdist partur av dreingjali\u00f0num \u00ed einum lokalum felag \u00far Castellane i\u00f0 nevndist US Saint-Henri. Eftir at hava sp\u00e6lt vi\u00f0 felagnum \u00ed h\u00e1lvtanna\u00f0 \u00e1r, f\u00f3r Zidane at sp\u00e6la vi\u00f0 SO Sept\u00e8mes-les-Vallons eftir at venjarin hj\u00e1 Sept\u00e8mes, Robert Centenero, hev\u00f0i sannf\u00f8rt formannin \u00ed felagnum um at f\u00e1a fatur \u00e1 Zidane. Zidane sp\u00e6ldi vi\u00f0 Sept\u00e8mes til hann var 14 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann var valdur til at luttaka \u00ed einum 3 daga venjingarlegu \u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltssk\u00falanum CREPS (Regional Centre for Sports and Physical Education) \u00ed Aix-en-Provence, i\u00f0 var ein av f\u00f3tb\u00f3ltssk\u00falunum, i\u00f0 var rikin av franska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum. Ta\u00f0 var her, at AS Cannes fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin Jean Varraud fekk eyga \u00e1 hann, og vi\u00f0m\u00e6ldi hann til formannin \u00ed felagnum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nFel\u00f8g\n1988\u20131992 - Cannes\n1992\u20131996 - Bordeaux\n1996\u20132001 - Juventus\n2001\u20132006 - Real Madrid\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Zidane\n German Zidane Information\n\nFraklendingar\nFranskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nFIFA 100"}
{"id": "3084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kurt%20M%C3%B8rk%C3%B8re", "title": "Kurt M\u00f8rk\u00f8re", "text": "Kurt M\u00f8rk\u00f8re (20. februar 1969) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari og venjari.\n\nSum leikari \n\nFyrst og fremst er Kurt kendur sum \u00e1lopsleikari, men hevur eisini sp\u00e6lt sum verjuleikari og \u00e1 mi\u00f0v\u00f8llinum. Kurt sp\u00e6ldi \u00ed s\u00ednum ungd\u00f3ms\u00e1rum og frameftir vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 K\u00cd. \u00cd 1999 til 2001 f\u00f3r Kurt til Noregs og sp\u00e6ldi vi\u00f0 Sogndal. Hann kom aftur til K\u00cd og sp\u00e6ldi \u00ed 2001-2002. Eftir hetta f\u00f3r hann aftur Noregs og gj\u00f8rdist venjari hj\u00e1 felagnum Eide og Omegn IL \u00ed norsku 3. deild. Kurt gj\u00f8rdi eitt stutt rend aftur til K\u00cd \u00ed 2005 fyri at bjarga teimum \u00far ni\u00f0urflytingarvandanum. Hetta megna\u00f0i hann eisini. \u00cd september 2005 valdi hann at gevast sum leikari.\n\nKurt hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir veri\u00f0 toppskj\u00fatti \u00ed bestu deildini \u00ed F\u00f8royum, nevnliga \u00ed 1988 og 1996.\n\nSum venjari \n\nKurt hevur veri\u00f0 leikandi venjari vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i K\u00cd og Eide og Omegn. \u00cd 2007 var hann venjari hj\u00e1 besta li\u00f0num hj\u00e1 B36. \u00cd dag er Kurt venjari hj\u00e1 norska Elnesv\u00e5g.\n\nM\u00e1l fyri F\u00f8royar \n\n 8. august 1990 - 1-0 F\u00f8royar-\u00cdsland (\u00ed 10. minutti, \u00farslit var 2-3).\n 4. februar 2000 - 1-0 F\u00f8royar-\u00cdsland (\u00ed 20. minutti, \u00farlsit var 2-3).\n 24. mars 2001 - 2-0 F\u00f8royar-Luksemburg \u00ed 83. minutti.\n\nKeldur \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 B68\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Nor\u00f0l\u00fdsinum\n\nM\u00f8rk\u00f8re, Kurt\nM\u00f8rk\u00f8re, Kurt\nM\u00f8rk\u00f8re, Kurt\nM\u00f8rk\u00f8re, Kurt\nK\u00cd leikarar"}
{"id": "3091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Isaac%20Newton", "title": "Isaac Newton", "text": "Isaac Newton (25. desember 1642 - 20. mars 1727 eftir t\u00ed julianska kalendaranum, i\u00f0 enn var\u00f0 br\u00faktur i Onglandi), enskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur. L\u00e6ran um kreftir er tann parturin \u00ed alisfr\u00f8\u00f0ini, sum sn\u00fdr seg um kreftir, hvussu t\u00e6r virka \u00e1 lutir, og hvussu lutir virka hv\u00f8r \u00e1 annan. Isaac Newton grunda\u00f0i n\u00f3gv yvir sambandi\u00f0 \u00edmillum r\u00f8rslu og kraft, og \u00ed 1687 setti hann upp tr\u00edggjar l\u00f3gir, sum bera hansara navn:\n\n l\u00f3g Newtons: Virkar eingin \u00farslitskraft \u00e1 ein lut, liggur luturin anna\u00f0hv\u00f8rt stillur ella ger eina javna r\u00f8rslu, t.e. fer eftir beinari linju vi\u00f0 javnari fer\u00f0. \n l\u00f3g Newtons: \u00darslitskraftin Fres, sum virkar \u00e1 ein lut vi\u00f0 akselerati\u00f3n a og n\u00f8gd m, er faldi\u00f0 av n\u00f8gd og akselerati\u00f3n, t.e. Fres\u00a0=\u00a0m\u00a0a.\n l\u00f3g Newtons: Virkar ein lutur \u00e1 annan lut vi\u00f0 \u00e1v\u00edsari kraft, virkar seinni luturin aftur \u00e1 fyrra lutin vi\u00f0 javnst\u00f3rari kraft, sum gongur beint \u00edm\u00f3ti fyrru kraftini.\n\nKeldur \n\n http://snl.no/Isaac%2C_Sir_Newton\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nNewton, Isaac\nNewton, Isaac\nNewton, Isaac\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1640-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1720-\u00e1runum"}
{"id": "3096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edmund%20Jacobsen", "title": "Edmund Jacobsen", "text": "Edmund Jacobsen (f. 1967 \u00ed Rituv\u00edk) Rokksangari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og journalistur. Byrja\u00f0i av \u00e1lvara at sp\u00e6la t\u00f3nleik alment sum sangari \u00ed b\u00f3lkinum Skorar \u00ed 1984. F\u00f3r \u00e1 v\u00e1ri\u00f0 1988 upp\u00ed b\u00f3lkin Kontrast, og var \u00e1 heysti\u00f0 1988 vi\u00f0 til at stovna b\u00f3lkin Chase. Var um somu t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum Rockmenn.\n\nFlutti \u00ed 1992 til \u00c5rhus, har hann las til journalist. Hevur s\u00ed\u00f0ani 1997 veri\u00f0 b\u00fasitandi \u00ed Esbjerg, har hann arbei\u00f0ir sum freelance-journalistur \u00e1 egnum virki, MediaSet.\n\nVar \u00e1 heysti\u00f0 2003 vi\u00f0 til at stovna b\u00f3lkin Super Sonic, i\u00f0 hevur heimasta\u00f0 \u00ed Esbjerg. Hesin b\u00f3lkur gav \u00ed desembur 2004 \u00fat stakfl\u00f8guna \"Onetwothreefour\".\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n MySpace.com - Edmund Jacobsen (enskt)\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "3100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steint%C3%B3r%20Rasmussen", "title": "Steint\u00f3r Rasmussen", "text": "Steint\u00f3r Rasmussen er f\u00f8ddur \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 1960 og \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari. Hann hevur yrkt, skriva\u00f0 t\u00f3nleik og \u00edverksett fr\u00e1 ungum \u00e1rum av.\n\nYrkislei\u00f0 \n\nFlestu f\u00f8royingar kenna hann helst sum ein av upphavsmonnunum til t\u00f3nleikab\u00f3lkin Fr\u00e6ndur, har hann hevur skriva\u00f0 eina r\u00f8\u00f0 av kendum sangum. \n\nHann hevur eisini \u00ed egnum navni, og vi\u00f0 heitinum Millum Fr\u00e6ndur og K\u00e6rleikans Vallaraheim givi\u00f0 \u00fat h\u00f3pin av sangum, sum eru vornir f\u00f3lkaogn.\n\nSteint\u00f3r hevur eisini gj\u00f8rt t\u00fd\u00f0ingar \u00edgj\u00f8gnum \u00e1rini, m.a. eftir Bj\u00f8rn Afzelius. \u00cd 2003 leggur hann yrkingasavni\u00f0 F\u00f8royingar liva ikki av fiski eina eftir s\u00e6r. \n\nSum \u00edverkseti hevur Steint\u00f3r eisini sett sj\u00f3nligan d\u00e1m \u00e1 samfelagi\u00f0 og fleiri kenna hann sum stigtakara til eitt n\u00fa Summar Festivalin, sum byrja\u00f0i \u00ed 2004 og Studio Pegasus (1998-2008).\n\n\u00cd 2006 fekk Steint\u00f3r barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdra\u00f0s fyri b\u00f3ka- og fl\u00f8gusavni\u00f0, Kular R\u00f8tur Gull. Umframt barnasangir hevur Steint\u00f3r eisini skriva\u00f0 krimig\u00e1tur og s\u00f8gur til b\u00f8rn og ung.\n\nSeinastu \u00e1rini er Steint\u00f3r farin at skriva b\u00f3kmentir.\n\n\u00cd 2015 gav hann \u00fat sj\u00e1lv\u00e6vus\u00f8guna L\u00edvi\u00f0 er m\u00edtt Listaverk og \u00e1ri\u00f0 eftir kom fyrsta krimiskalds\u00f8ga hansara Dey\u00f0in fer \u00ed bindiklubb \u00fat. S\u00ed\u00f0ani er r\u00f8\u00f0in voksin vi\u00f0 Hevndin \u00far havsins d\u00fdpi, Horvna r\u00f3san og Seytjandi ma\u00f0urin.\n\nSteint\u00f3r Rasmussen er giftur vi\u00f0 J\u00f3nger\u00f0 Biskopst\u00f8. Saman eiga tey tr\u00fd vaksin b\u00f8rn og tvey abba- og ommub\u00f8rn.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nT\u00f3nleikur \nSaman vi\u00f0 t\u00e6r (LP og band, 1984)\n\nFr\u00e6ndur 2 (LP og band, 1986)\n\nV\u00edsuvinir (Band, 1987)\n\n80\u2019ini (Fl\u00f8ga, 1988)\n\nMillum Fr\u00e6ndur (Fl\u00f8ga, 1989)\n\nTey dansa eins og skuggar (1990)\n\nM\u00edtt land (Fl\u00f8ga, 1992)\n\nSvart Gull (Savn, 1995)\n\nK\u00e6rleikans Vallaraheim (Fl\u00f8ga, 1998)\n\nKular R\u00f8tur (Fl\u00f8ga og filmur, 1999)\n\nKular R\u00f8tur, t\u00fasund sm\u00edl (Fl\u00f8ga, 2000)\n\nTr\u00f8lla P\u00e6tur og Kular R\u00f8tur (Fl\u00f8ga, 2000)\n\nSangur til fr\u00e6lsi \u2013 Afzelius (Fl\u00f8ga, 2000)\n\nHon er omma m\u00edn (Filmur, 2000)\n\nFr\u00e6ndur: Eg vil liva (Fl\u00f8gusavn, 2003)\n\nKular R\u00f8tur gull (Fl\u00f8ga, 2005)\n\nFr\u00e6ndur V (Fl\u00f8ga, 2009)\n\nFr\u00edskar kular r\u00f8tur (Fl\u00f8ga, 2010)\n\nHer er gott at danska (Dansifl\u00f8gu, 2011)\n\nValla foldum \u00e1 (Fl\u00f8ga, 2011)\n\nTa\u00f0 er j\u00f3l (video, 2012)\n\nKular R\u00f8tur: Vov Vov (Fl\u00f8ga, 2012)\n\nB\u00f3kmentir \nUngd\u00f3mur (b\u00f3klingur, 1984)\n\nM\u00edn gl\u00f8ggi vinur (krimig\u00e1tur, 2001)\n\nF\u00f8royingar liva ikki av fiski eina (Yrkingasavn, 2003)\n\nKular R\u00f8tur gull (sangb\u00f3k, 2005)\n\nSvarti Dey\u00f0i (Krimi stutts\u00f8ga, 2006)\n\nS\u00f8gur til M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k (2008-2016)\n\nL\u00edvi\u00f0 er m\u00edtt listaverk (Sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8ga, 2015)\n\nDey\u00f0in fer \u00ed bindiklubb (krimiskalds\u00f8ga, 2016)\n\nHevndin \u00far havsins d\u00fdpi (krimiskalds\u00f8ga, 2017)\n\nHorvna r\u00f3san (krimiskalds\u00f8ga, 2017)\n\nSeytjandi ma\u00f0urin (krimiskalds\u00f8ga, 2018)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\nBarnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdra\u00f0s (2006)\n\nMentanarhei\u00f0ur fr\u00e1 Klaksv\u00edkar Kommunu (2017)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n \"Hon er omma m\u00edn\"\n Sangtekstir.com\n\nRasmussen,Steint\u00f3r\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nF\u00f8royskir telvarir\nFr\u00e6ndur\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "3101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Alberg%20Holm", "title": "Peter Alberg Holm", "text": "Peter Alberg Holm (f\u00f8ddur 24. mai 1823 \u00ed Kv\u00edv\u00edk, doy\u00f0i 2. mai 1892 \u00e1 Fyn, Danmark) var ein f\u00f8roysk f\u00f8ddur prestur og rith\u00f8vundur \u00ed Danmark. Hann b\u00fa\u00f0i fyrstu \u00e1rini \u00ed F\u00f8royum, men flutti til Danmarkar \u00ed 1832 at ganga \u00ed sk\u00fala, hann t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1841 og teologiskt emb\u00e6tispr\u00f3gv \u00ed 1847. Alberg Holm var s\u00f3knarprestur \u00ed Vetterslev og H\u00f8m uttanfyri Ringsted 1862\u20131869, \u00ed Dalum uttanfyri Odense 1869\u20131880 og \u00ed Gamtofte uttanfyri Assens fr\u00e1 1880.\n\nHann vitja\u00f0i F\u00f8royar \u00e1 sumri 1844, og \u00fatgav eitt n\u00fa Skildringer og Sagn fra F\u00e6r\u00f8erne \u00ed 1856.\n\n\u00datgivi\u00f0\n1856 - Skildringer og sagn fra F\u00e6r\u00f8erne\n1893 - Udvalg af efterladte Digte\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\nDansk Biografisk Leksikon 1887-1905\nLiteraturpriser.dk\n\nPrestar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nKv\u00edv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1823\nAndl\u00e1t \u00ed 1892"}
{"id": "3105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADk", "title": "Klaksv\u00edk", "text": "Klaksv\u00edk er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed F\u00f8royum. Harumframt er Klaksv\u00edkar kommuna n\u00e6stst\u00f8rsta kommuna \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 umlei\u00f0 4 900 borgarum. Kommunan fevnir um ein b\u00fd, fimm bygdir og er \u00e1 trimum oyggjum. \u00c1 Bor\u00f0oynni eru Nor\u00f0oyri, \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur, \u00c1nir og Klaksv\u00edk. \u00c1 Kalsoynni eru Mikladalur og Tr\u00f8llanes. Harafturat er Sv\u00ednoyggin komin vi\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu fr\u00e1 1. januar 2009. Klaksv\u00edkin er st\u00f8rsti fiskivinnub\u00fdur \u00ed F\u00f8royum.\n\nTann fyrsta b\u00fasetingin \u00ed Klaksv\u00edk r\u00f8kkur heilt aftur \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ina, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed 20. \u00f8ld, at b\u00fdlingarnir veruliga vuksu saman til ein n\u00fdm\u00f3tans f\u00f8royskan b\u00fd, sum gj\u00f8rdist ein mentanarligur og vinnuligur mi\u00f0depil \u00ed Nor\u00f0uroyggjum og F\u00f8royum sum heild.\n\n\u00cd Klaksv\u00edk b\u00fagva 90 fremmandaf\u00f3k \u00far 25 ymiskum londum.\n\nBrot \u00far eldru s\u00f8gu Klaksv\u00edkar \n\nKlaksv\u00edkar kommuna var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1908, og s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur bygdin ment seg til at ver\u00f0a mi\u00f0depil \u00ed Nor\u00f0oyggjum, og st\u00f8rsti fiskivinnub\u00fdur \u00ed landinum, men s\u00f8gan hj\u00e1 bygdini gongur n\u00f3gv longur aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina. \u00cd 1901 b\u00fa\u00f0u 545 f\u00f3lk \u00ed teimum fimm b\u00fdlingunum.\n\nF\u00f8royar v\u00f3ru bygdar av nor\u00f0b\u00fagvum fr\u00e1 umlei\u00f0 825 til 970 e.Kr. \u00cd hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum v\u00f3ru t\u00e6r f\u00f8roysku landn\u00e1msbygdirnar til. Ta\u00f0 er ikki vist, at fyrsta norr\u00f8na b\u00fasetingin \u00ed Klaksv\u00edk er so gomul, men um \u00e1r 1100 hava f\u00f3lk b\u00faleikast har. Ta\u00f0 er m\u00f8guligt at fyrsta b\u00fasetingin \u00ed Klaksv\u00edk gongur heilt aftur til um \u00e1r 1000. Nakar mi\u00f0depil hevur sta\u00f0i\u00f0 kortini ikki veri\u00f0 ta fyrstu t\u00ed\u00f0ina. \n\nTey umlei\u00f0 6 heimatingini, sum umframt tingi\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn hava veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0, ganga helst aftur til b\u00fasetingina. Heimatingini v\u00f3ru upprunaliga sett \u00e1 \u00f3bygdum sta\u00f0 millum bygdir. Nor\u00f0oya ting kom saman \u00ed K\u00f8tlum omanfyri \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0, men einafer\u00f0 \u00ed 17. \u00f8ld v\u00f3ru heimatingseturnar fluttar oman millum h\u00fasini. \u00cd Nor\u00f0oyggjum savna\u00f0ust menn at halda ting \u00ed V\u00e1gi \u2013 n\u00faverandi Klaksv\u00edk. Hetta tingi\u00f0 virka\u00f0i til 1896, t\u00e1 \u00f8ll heimatingini \u00ed F\u00f8royum v\u00f3ru ni\u00f0url\u00f8gd. \n\nHendan mi\u00f0savnanin av Nor\u00f0oya tingsetuni \u00ed V\u00e1gi \u00ed 17. \u00f8ld var m\u00f8guliga tekin um, at f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk var fari\u00f0 at \u00f8kjast \u00ed mun til onnur st\u00f8\u00f0 \u00ed Nor\u00f0oyggjum. Klaksv\u00edkin var kortini ikki til sum samanhangandi eind um hetta mundi\u00f0. Tv\u00f8rtur\u00edm\u00f3ti v\u00f3ru f\u00fdra b\u00fdlingar \u00e1 sta\u00f0num, sum v\u00f3ru \u00f3heftir av hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Hesir v\u00f3ru \u00ed Ger\u00f0um, \u00e1 Myrkjanoyri, \u00ed V\u00e1gi og \u00ed Upps\u00f8lum. \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 var ikki st\u00f3rt. \u00cd 1802 \u2013 t\u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum var umlei\u00f0 5000 - b\u00fa\u00f0u tilsamans 88 f\u00f3lk \u00ed teimum f\u00fdra b\u00fdlingunum. \u00cd Upps\u00f8lum 43, \u00ed V\u00e1gi 23, \u00ed Ger\u00f0um 15 og \u00e1 Myrkjanoyri 7. Hesi t\u00f8l siga naka\u00f0 um, hvussu st\u00f3r vanlukka skalvalopini \u00ed Ger\u00f0um \u00ed 1745 og 1765, sum kosta\u00f0u \u00e1vikavist 4 og 20 f\u00f3lkum l\u00edvi\u00f0, v\u00f3ru fyri b\u00fdlingin. B\u00f3ndah\u00fasini \u00ed Ger\u00f0um v\u00f3ru bygd upp aftur \u00e1 sama sta\u00f0 \u00ed 1745, men \u00ed 1765 v\u00f3ru tey bygd uppaftur \u00e1 \u00f8\u00f0rum sta\u00f0.\n\n\u00cd fyrru helvt av 20. \u00f8ld var Klaksv\u00edk tann b\u00fdurin \u00ed F\u00f8royum, sum hev\u00f0i n\u00f3gv tann st\u00f8rsta vinnuliga frambur\u00f0in. B\u00fdurin vaks fr\u00e1 at vera fimm sm\u00e1ir b\u00fdlingar \u00ed Nor\u00f0uroyggjum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1800-\u00e1runum til at vera fremsta fiskivinnuhavn \u00ed landinum um 1960.\n\n\u00cd 2006 v\u00f3ru Nor\u00f0uroyggjar kn\u00fdttar at mi\u00f0sta\u00f0ar\u00f8kinum vi\u00f0 Nor\u00f0oyatunnlinum.\n\nChristianskirkjan \nS\u00ed grein um Christianskirkjuna\n\nChristianskirkjan er fyrsta st\u00f3ra kirkjan \u00ed Nor\u00f0urlondum, sum er bygd eftir fornum norr\u00f8num byggih\u00e1tti. Kirkjan kosta\u00f0i umlei\u00f0 tv\u00e6r milli\u00f3nir kr\u00f3nur at byggja.\n\nNor\u00f0oya Fornminnasavn\n\nNor\u00f0oya fornminnasavn \nNor\u00f0oya Fornminnasavn var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1968. Savni\u00f0 heldur til \u00ed teimum gomlu einahandilsh\u00fasunum \u00ed Klaksv\u00edk, bygd \u00ed 1838. Nor\u00f0oya Fornminnasavn hevur tvey frams\u00fdningarh\u00f8li. Anna\u00f0 v\u00edsir fram arbei\u00f0sambo\u00f0 og lutir fr\u00e1 farnari t\u00ed\u00f0 so sum f\u00edskirei\u00f0skap, b\u00fan\u00fdti, ambo\u00f0 og anna\u00f0 fr\u00e1 gerandisl\u00edvinum. Nevnast kann t.d. ein gomul kv\u00f8rn, seinast n\u00fdtt at mala korn vi\u00f0 \u00ed seinna heimsbardaga. Nakrar gamlar myndir av Nor\u00f0oyggjum eru eisini at s\u00edggja. Hitt h\u00f8li\u00f0 er Apoteki\u00f0. Upprunliga var\u00f0 ta\u00f0 gj\u00f8rt \u00ed 1919 til toystovu, men var\u00f0 br\u00fakt sum apotek fr\u00e1 1932 til 1961. Sum partur av savnsarbei\u00f0inum hevur savni\u00f0 ogna\u00f0 s\u00e6r motorb\u00e1tin N\u00f3lsoyar P\u00e1ll, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 1927. Hann liggur fyri teymi \u00e1 v\u00e1nni og ver\u00f0ur var\u00f0veittur sum \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur. Savni\u00f0 eigur eisini a\u00f0rar ognir kring allar Nor\u00f0oyggjar, fr\u00e1fluttu bygdina Foss\u00e1, hjall \u00ed Ger\u00f0um og eina mylnu \u00ed Kunoy.\n\n Joensen, S\u00fasanna: 17 m\u00e1lningar \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd: Mondul, nr. 3/1981\n Kierkegaard, Bo og J\u00f8rgen Wadum: Pilastrar, kannilurar og rosettir. \u00cd: Mondul, nr. 1/1984\n\nLeikalund \n\nN\u00f3gv kenna handilin Leikalund, sum heldur til \u00ed einum gomlum handilsh\u00f8li hj\u00e1 kongliga einahandlinum. Leikalund er handil og mentanardepil \u00ed gomlu handilsh\u00f8lunum hj\u00e1 kongaliga einahandlinum \u00fati \u00ed Klaksv\u00edk. Elsti parturin av h\u00fasinum er tann nor\u00f0asti. Hann var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1838. N\u00fa kenna vit betur tann partin av handlinum sum Spaniastova, og heldur enn at vera br\u00fakt sum handilsh\u00f8li, er Spaniastova karmur um konsertir, sj\u00f3nleikir, fyrilestrar, frams\u00fdningar og er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt veitsluh\u00f8li. Sunnara lonin var\u00f0 bygd \u00ed 1847, og var t\u00e1 kalla\u00f0 \u201cn\u00fdggja pakkh\u00fas\u201d, me\u00f0an nor\u00f0ari bygningurin t\u00e1 var r\u00f3ptur \u201cgamla pakkh\u00fas\u201d.\n\nGamla apoteki\u00f0 \n\nNor\u00f0oya Fornminnissavn var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1968 og yvirt\u00f3k \u00ed 1974 gamla apoteki\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk. Hetta er eitt vakurt, gamalt h\u00f8li vi\u00f0 gomlum innr\u00e6tningi. \u00c1 veggirnar v\u00f3ru m\u00e1la\u00f0ir 17 m\u00e1lningar vi\u00f0 motivum \u00far Klaksv\u00edk.\nSavni\u00f0 hevur eisini ogna\u00f0 s\u00e6r tey gomlu Faktorsh\u00fasini, sum standa beint oman fyri gamla apoteki\u00f0. Faktorsh\u00fasini v\u00f3r\u00f0u bygd til faktorin samstundis sum handilsh\u00fasini.\n\nStevnur, mentanardagar og festivalar \u00ed Klaksv\u00edk \n\n\u00cd Klaksv\u00edk eru stevnur av ymiskum slag fleiri fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. \n\n Torradagar\n Nor\u00f0oyastevna\n Summarfestivalurin\n Sj\u00f3mannadagur\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \nKlaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag\nB\u00fdr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu\nKlaksv\u00edkar kommunu\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 kommununi: klaksvik.fo\n Nor\u00f0oya Fornminnasavn\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\n\nBor\u00f0oy"}
{"id": "3109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20Alberg", "title": "Petur Alberg", "text": "Petur Alberg (1885-1940), f\u00f8roysk t\u00f3naskald.\n\n\u00datgivi\u00f0\nT\u00fa alfagra land m\u00edtt (samman vi\u00f0 S\u00edmun av Skar\u00f0i)\nBjarni Restorff (arr.): T\u00fa alfagra land m\u00edtt. T\u00f3rshavn: Bjarni Restorff, 1999. 4 s\u00ed\u00f0ur, myndir.  - ISBN 99918-3-057-X. (1 k\u00f3rpartitur fyri mansk\u00f3r, kvinnuk\u00f3r og blanda\u00f0 k\u00f3r.\n\nAlberg, Petur"}
{"id": "3110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ove%20Joensen", "title": "Ove Joensen", "text": "Ove Joensen (f. 3. desember 1948 \u00ed T\u00f3rshavn, d. 26. november 1987 \u00e1 Sk\u00e1lafir\u00f0i) var n\u00f3lsoyingur. Hann gj\u00f8rdist kendur um alt F\u00f8royar, t\u00e1 hann f\u00f3r at tosa um \u00e6tlanir s\u00ednar um at r\u00f3gva \u00ed f\u00f8royskum r\u00f3\u00f0rarb\u00e1ti \u00far F\u00f8royum ni\u00f0ur til Danmarkar. Hann gj\u00f8rdi eina roynd \u00ed 1984 og aftur eina \u00ed 1985, men b\u00e1\u00f0ar fer\u00f0ir eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum bert at r\u00f3gva til Hetlands. Tri\u00f0ju fer\u00f0 eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum t\u00f3 at r\u00f3gva allan vegin til Danmarkar p\u00fara einsamallur. Hin 11. august 1986 steig Ove f\u00f3tin \u00e1 land \u00e1 Langelinje \u00ed Keypmannahavn, har hann kysti kendu standmyndina av t\u00ed l\u00edtlu havfr\u00fanni (Den lille havfrue). Fleiri t\u00fasund f\u00f3lk v\u00f3ru komin \u00e1 Langelinje fyri at taka \u00edm\u00f3ti Ova, og eitt b\u00e1tafylgi fylgdi honum \u00far Helsing\u00f8r. T\u00farurin \u00far F\u00f8royum til Keypmannahavnar t\u00f3k Ova 41 d\u00f8gn. Ove doy\u00f0i alt ov ungur, hann drukna\u00f0i \u00e1 Sk\u00e1lafir\u00f0i longu \u00e1ri\u00f0 eftir, at hann framdi bragdi\u00f0, me\u00f0an hann sigldi ein t\u00far vi\u00f0 b\u00e1ti s\u00ednum.\n\nOvastevna \nOve Joensen fekk eitt sindur av peningi eftir at hava r\u00f3\u00f0 tann langa teinin til Danmarkar, men hann ynskti ikki at r\u00edka seg sj\u00e1lvan upp. Heldur vildi hann br\u00faka pengarnar til at gera ein svimjihyl til b\u00f8rnini \u00ed N\u00f3lsoy, t\u00ed har var ongin svimjihylur. Pengarnir rukku t\u00f3 ikki langt, og eftir dey\u00f0a hansara t\u00f3ku n\u00f3lsoyingar stig til at halda stevnu \u00fati \u00ed N\u00f3lsoy, fyri at hei\u00f0ra minni\u00f0 um Ova Joensen og at peningurin sum leyp av einari sl\u00edkari ovastevnu skuldi fara til verk\u00e6tlanina at byggja ein svimjihyl \u00ed N\u00f3lsoy, sum Ove sj\u00e1lvur j\u00fa ynskti. Ovastevnan er hv\u00f8rt \u00e1r eitt vikuskifti \u00ed august, sum oftast er ta\u00f0 anna\u00f0 vikuskifti\u00f0 \u00ed august. N\u00f3gv tilt\u00f8k eru \u00e1 skr\u00e1nni, t\u00e1 ovastevnan er, eitt n\u00fa t\u00f3nleikur, matur og drekka, kabarett, kappsvimjing um N\u00f3lsoyarfj\u00f8r\u00f0 \u00far Havn til N\u00f3lsoyar, r\u00f8\u00f0ur, frams\u00fdning av Dianu Victoriu (b\u00e1tinum hj\u00e1 Ova), klatring, tivoli, rennikapping, f\u00f3tb\u00f3ltur, sm\u00e1b\u00e1tar \u00ed hyli, \u00fatim\u00f8ti og anna\u00f0. Skr\u00e1in kann variera \u00e1r fyri \u00e1r eins og a\u00f0rar stevnur. Svimjihylurin er ikki bygdur enn (2015). Ovastevnan s\u00e6r \u00fat til at vera sera v\u00e6lumt\u00f3kt, n\u00f3gv f\u00f3lk fer\u00f0ast \u00fat til N\u00f3lsoyar til ovastevnu, og ferjur hj\u00e1 Strandfaraskipum Landsins sigla ofta, eisini langt \u00fat \u00e1 n\u00e1ttina.\n\nB\u00f3k \n\n Kirstin Didriksen, Ragnhild Joensen: Ove, Egi\u00f0 forlag, 1989 ISBN 87-982956-3-2\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Tjodveldi.fo - R\u00f8\u00f0a hj\u00e1 T\u00f3rbirni Jacobsen, hildin t\u00e1 Ovastevnan bleiv sett 2004.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8royskir \u00e6vint\u00fdrarar\nF\u00f8royskir havr\u00f3gvarar\nN\u00f3lsoyingar\nAndl\u00e1t \u00ed 1987"}
{"id": "3111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ossetiskt%20m%C3%A1l", "title": "Ossetiskt m\u00e1l", "text": "Ossetiskt, \u00e1 ossetiskum: \u0418\u0440\u043e\u043d \u04d5\u0432\u0437\u0430\u0433 - Iron av\u017eag, hoyrir til iransku greinina av indoevropeisku m\u00e1lunum og ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed russisku (Nor\u00f0urossetia, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur: Vladikavaz) og georgisku (Su\u00f0urossetia, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Tskhinvali) p\u00f8rtunum av Ossetia \u00ed Kavkasus. Umlei\u00f0 ein h\u00e1lv milli\u00f3n f\u00f3lk tosa ossetiskt, harav eru 60% \u00ed Nor\u00f0urossetiu og 15% \u00ed Su\u00f0urossetiu.\n\nOssetiskt kann f\u00f8rast aftur til m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 alanunum, ein f\u00f3lkab\u00f3lkur av sarmatum. \u00cd dag eru ossetisk og jagnobi hini einastu landnyr\u00f0ingsiransku m\u00e1lini, i\u00f0 enn eru til. Harafturat eru tey, saman vi\u00f0 Tatipersiskum og Talyshi, hini einastu iransku m\u00e1lini, i\u00f0 hava st\u00f3ra \u00fatbrei\u00f0slu \u00ed Kavkasus.\n\nEy\u00f0kenni \nTil eru tv\u00e6r dialektir: hin vanligara Iron \u00ed eystri og Digoron \u00ed vestri, har Iron er hin vanligara. Ein tri\u00f0ja dialekt, Jassiskt, var\u00f0 fyrr tosa\u00f0 \u00ed Ungarn.\n\nL\u00e6tt er at kenna ossetiskt, t\u00ed ossetiskt er einasta m\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 kyrillisku skriftini, i\u00f0 n\u00fdtir stavin \u04d5.\n\nVi\u00f0 s\u00edni heldur fl\u00f8ktu m\u00e1ll\u00e6ru hevur ossetiskt var\u00f0veitt n\u00f3gv oldiransk ey\u00f0kenni. Fallskipanin hevur so statt enn \u00e1tta f\u00f8ll. Lj\u00f3\u00f0skipanin er n\u00f3gv \u00e1virka\u00f0 av kavkasisku m\u00e1lunum, i\u00f0 ver\u00f0a tosa\u00f0 har um lei\u00f0ir. Or\u00f0atilfeingi\u00f0 hevur fleiri t\u00f8kuor\u00f0 \u00far russiskum.\n\nStavsetan \n\n\u00cd skriftm\u00e1linum ver\u00f0a 35 fonem n\u00fdtt: 26 hj\u00e1lj\u00f3\u00f0, sjey sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 og tvey tv\u00edlj\u00f3\u00f0. \u00cd 19. \u00f8ld var\u00f0 eitt kyrilliskt stavra\u00f0 gj\u00f8rt til m\u00e1li\u00f0.\n\nHarafturat var \u00ed \u00e1runum 1923-37 eitt lat\u00ednskt stavra\u00f0 n\u00fdtt: A/a, \u00c6/\u00e6, B/b, C/c, \u010c/\u010d, D/d, E/e, F/f, G/g, H/h, I/i, J/j, K/k, L/l, M/m, N/n, O/o, P/p, Q/q, R/r, S/s, \u0160/\u0161, T/t, U/u, V/v, X/x, Y/y, Z/z, \u017d/\u017e\n\nEina t\u00ed\u00f0ina var georgiska skriftin n\u00fdtt \u00ed Su\u00f0urossetiu.\n\nIransk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Asia\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "3112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgia%20%28land%29", "title": "Georgia (land)", "text": "Georgia (georgiskt: \u10e1\u10d0\u10e5\u10d0\u10e0\u10d7\u10d5\u10d4\u10da\u10dd - Sakartvelo), fr\u00e1 1990 til 1995 kent sum L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Georgia, er eitt land \u00ed Kaukasus og liggur vi\u00f0 Svartahavi\u00f0. \u00cd nor\u00f0ri hevur Georgia mark vi\u00f0 Russland og su\u00f0ri vi\u00f0 Turkaland, Armenia og Aserbadjan. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Tbilisi og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er georgiskt.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Georgisk s\u00f8ga\n\n\u00cd 1991 fekk Georgia sj\u00e1lvst\u00fdri t\u00e1 Sovjetsamveldi\u00f0 f\u00f3r til grundar. Fyrst undir lei\u00f0slu av Moskva-tr\u00fagva, fyrrverandi sovjetska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harranum Eduard Sjevarnadse og s\u00ed\u00f0an \u2013 eftir fri\u00f0arligu r\u00f3sukollveltingina \u00ed 2003 \u2013 av verandi forsetanum Mikhail Saakasjvili. Fyrstu \u00e1rini var Saakasjvili n\u00f3gv avhildin, men lyfti hansara um v\u00e6lfer\u00f0 \u00ed b\u00faskaparliga avmergja\u00f0a landinum hava ikki hildi\u00f0. Og kr\u00edggi\u00f0 m\u00f3ti Russlandi \u00ed 2008, sum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Georgia misti Abkasia og Su\u00f0urossetia, hava ikki gj\u00f8rt st\u00f8\u00f0una betri.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Georgisk f\u00f3lk\n\nGeorgia eigur sj\u00e1ldsamt heimsmet. Ongasta\u00f0ni \u00ed heiminum gerast so mong folk eldri enn 100 \u00e1ra gomul. Ennt\u00e1 er ikki \u00f3vanligt, at f\u00f3lk eru fr\u00edsk og fer\u00f0ug, t\u00e1 i\u00f0 tey eru farin upp um 120 \u00e1r. Granskarar vita ikki, hv\u00ed tey liva so leingi, men teir halda, at g\u00f3\u00f0a ve\u00f0urlagi\u00f0, sunnur kostur, n\u00f3gv \u00fatiarbei\u00f0i og \u00f3strongda bygdal\u00edvi\u00f0 eru atvoldin til, at f\u00f3lk gerast so gomul.\n\nPolitikkur \n\nGeorgiska kongsh\u00fasi\u00f0, sum m.a. er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 spanska kongsh\u00fasi\u00f0, sigur seg vera avkom fr\u00e1 sj\u00e1lvum D\u00e1vidi kongi, sum vit lesa um \u00ed B\u00edbliuni, og sum var kongur hj\u00e1 \u00cdsraels f\u00f3lki. \u00d3fri\u00f0ur valda\u00f0i eftir fullveldi\u00f0 \u00ed 1991, og n\u00fa hevur Georgia ikki veruligt vald \u00ed Abkasia og Su\u00f0urossetia, sum ver\u00f0a stu\u00f0la\u00f0i av Russlandi. Fyrrverandi sovjetiski uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Eduard Sjevarnadse, sat vi\u00f0 valdi \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, men kongin \u00ed 2003. F\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi og ta\u00f0 at Georgia \u00ed veruleikanum ikki hevur vald \u00e1 Abkasia og Su\u00f0urossetia, ger at landi\u00f0 ikki tykist serliga st\u00f8\u00f0ugt. Georgia roynir at n\u00e6rkast Vestandlondunum, er partur av Partnership for Peace undir NATO og \u00e6tlar s\u00e6r \u00ed ES. Georgia hevur seinastu \u00f8ldirnar ligi\u00f0 m\u00edtt \u00ed str\u00ed\u00f0num millum Russland, Turkaland og Persia, men er \u00ed dag t\u00e6tt kn\u00fdtt at USA, sum hevur st\u00f3ran \u00e1huga \u00ed at landi\u00f0 er st\u00f8\u00f0ugt, m.a. t\u00ed at USA hevur gj\u00f8rt eina st\u00f3ra \u00edl\u00f8gu \u00ed oljuveitingarskipan fr\u00e1 Aserbadjan umvegis Georgia og til Turkalands. Loysingar\u00f8kini Abkasia og Su\u00f0urossetia f\u00e1a b\u00e6\u00f0i stu\u00f0ul \u00far Russlandi, og vi\u00f0urskiftini millum Georgia og Russland eru v\u00e1nalig. Politiska st\u00f8\u00f0an \u00ed Georgia er t\u00ed enn rokut.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Georgisk landafr\u00f8\u00f0i\n\nGeorgia er fjallaland. Kavkasusfj\u00f8ll eru sum ein st\u00f3rur marknam\u00farur nor\u00f0ur \u00edm\u00f3ti Russlandi og vestur \u00edm\u00f3ti Svartahavi. Gr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindini eru g\u00f3\u00f0, j\u00f8r\u00f0in fruktar v\u00e6l, so umst\u00f8\u00f0urnar at dyrka v\u00ednber eru av teimum bestu. Georgia liggur solei\u00f0is fyri \u2013 \u00edmillum Svartahav og Kaspiskahav \u2013 at oljuflutningur og annar v\u00f8ruflutningur \u00edmillum londini her fer \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Georgiskur b\u00faskapur\n\nHygg eisini at \n\n Tbilisi\n Kaukasus\n\nGeorgia\nAsia"}
{"id": "3120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guttormur%20Absalonsen", "title": "Guttormur Absalonsen", "text": "Guttormur Absalonsen (26. desember 1798 - 17. juni 1857) f\u00f8ddur \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, sonur Malenu Guttormsdatter, Hvannasundi, og Absalon Joensen, Vi\u00f0arei\u00f0i. Tingma\u00f0ur fyri Nor\u00f0oya vald\u00f8mi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1852-1855, arbeiddi annars sum b\u00f3ndi \u00ed \u00datistovu \u00e1 Tr\u00f8llanesi. Guttormur Absalonsen var fa\u00f0ir at Absalon Guttormsen, i\u00f0 eisini var b\u00f3ndi og tingma\u00f0ur.\n\nKeldur\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit,  L\u00f8gtingi\u00f0 T\u00f3rshavn 2002, Bind 2 s. 256. (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1798\nAndl\u00e1t \u00ed 1857\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir"}
{"id": "3121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Andreas%20Christian%20Andersen", "title": "Niels Andreas Christian Andersen", "text": "Niels Andreas Christian Andersen (13. august 1849 - 24. november 1919) f\u00f8ddur \u00ed Ribe \u00ed Danmark, sonur Onnu Margrethe f. Simonsen og Anders Nielsen Andersen, Ribe. Hj\u00fanarfelagar: 1. Maria Margaritha Schau f. Bruun, T\u00e5rnby, 2. Sicka Margrethe f. Jacobsen, Stavanger.\n\nNiels Andreas Christian Andersen fekk studentspr\u00f3gv \u00ed 1867 og l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligt cand. jur. 1873. Hann var tingma\u00f0ur fyri Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1893-1895, arbeiddi annars sum fulltr\u00fai \u00ed Rougs\u00f8 hera\u00f0i 1874-1890, Sorinskrivari \u00ed F\u00f8royum 1890-1895, hera\u00f0sf\u00fati \u00ed Kj\u00e6r hera\u00f0i 1895-1900, borgarstj\u00f3ri 1900-1917 og b\u00fdarf\u00fati \u00ed N\u00f8rresundby 1900-1919.\n\nB\u00f8kur \nF\u00e6r\u00f8erne 1600-1709, 1895, 2. \u00fatg. 1964.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 2 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, L\u00f8gtingi\u00f0 T\u00f3rshavn 2002, s. 256.\n\nDanskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1849\nAndl\u00e1t \u00ed 1919"}
{"id": "3124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%BDpros", "title": "K\u00fdpros", "text": "K\u00fdpros (grikskt m\u00e1l: \u039a\u03cd\u03c0\u03c1\u03bf\u03c2, turkiskt m\u00e1l: K\u0131br\u0131s) er ein st\u00f3r, n\u00e1tt\u00faruv\u00f8kur oyggj eystarlaga \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi og v\u00e6l umt\u00f3kt fer\u00f0amannaland. Oyggin er tri\u00f0st\u00f8rsta oyggj \u00ed Mi\u00f0alhavinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Nikosia, og landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 800 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Limassol, Larnaca og Papos. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, grikskt og turkiskt. K\u00fdpros er limur \u00ed EU. Oyggin liggur eystanfyri Grikkaland, sunnanfyri Turkaland, vestanfyri S\u00fdria og Libanon \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0in av \u00cdsrael og nor\u00f0anfyri Egyptaland. \n\nK\u00fdpros ta\u00f0 minsta landi\u00f0, sum hevur havt eitt li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed Champions League b\u00f3lkasp\u00e6linum.\n\nS\u00f8ga\n\nForn\u00f8ldin til mi\u00f0\u00f8ld \nTey fornastu pr\u00f3gvini ella tekin um at menniskju hava b\u00fa\u00f0 \u00e1 K\u00fdpros kunnu f\u00f8rast aftur til 10. \u00f8ld \u00e1\u00f0renn Krist. Fornaldar \u00fatgrevstir fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini eru m.a. tann v\u00e6l varda neolitiska bygdin Khirokitia, sum hevur fingi\u00f0 status sum World Heritage Site vi\u00f0 kravi fr\u00e1  UNESCO um \"eyka verju\" status, um so er at v\u00e1pna\u00f0ar konfliktir fara fram Ta\u00f0 sama er galdandi fyri Pafos og M\u00e1la\u00f0u kirkjurnar \u00ed Troodos. \u00c1 K\u00fdpros eru eisini nakrir av heimsins elstu vatnbrunnum.\n\nGj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina hevur K\u00fdpros veri\u00f0 undir fleiri ymiskum harrad\u00f8mum. Oyggin var bygd av grikskum mykenum \u00ed tveimum bylgjum \u00ed 2. \u00f8ld \u00e1\u00f0renn Krist. S\u00ed\u00f0an hevur oyggin veri\u00f0 hersett av fleiri ymiskum st\u00f3rmaktum: av N\u00fdass\u00edriska r\u00edkinum, Egyptalandi og s\u00ed\u00f0an av Persiska r\u00edkinum. \u00cd 333 \u00e1. Kr. t\u00f3k Aleksandur Mikli r\u00e6\u00f0i \u00e1 oynni. S\u00ed\u00f0an var\u00f0 oyggin st\u00fdrd av Ptolemaiska Kongar\u00edkinum, av R\u00f3mverjar\u00edkinum, av Byzantinska R\u00edkinum, av \u00e1rabisku kalifatunum eitt stutt skifti, av t\u00ed franska Lusignan r\u00edkinum og av Venesianarum, og s\u00ed\u00f0an av Ottomanska r\u00edkinum \u00ed 1571.\n\nN\u00fdggjari s\u00f8ga \nK\u00fdpros var undir Ottomanskum harrad\u00f8mi \u00ed meira enn tr\u00fdggjar \u00f8ldir. K\u00fdpros kom undir bretskt st\u00fdri \u00ed 1878 til oyggin fekk fr\u00e6lsi \u00ed 1960, og gj\u00f8rdist ein limur \u00ed Commonwealth \u00e1ri\u00f0 eftir. \n\n\u00c1\u00f0renn oyggin fekk fr\u00e6lsi \u00ed 1960, var hon undir turkiskum og s\u00ed\u00f0an bretskum yvirr\u00e6\u00f0i. Meginparturin av f\u00f3lkinum eru grikkar, bara fimtingurin turkar. Dr\u00fagvt str\u00ed\u00f0 var \u00edmillum tey b\u00e6\u00f0i f\u00f3lkasl\u00f8gini, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at oyggin var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 1974; sunnari partur er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur vi\u00f0  meiriluta av grikskt talandi k\u00fdpriotum, me\u00f0an nor\u00f0ari partur er turkiskur. \n\nEitt v\u00e1pna\u00f0 str\u00ed\u00f0 t\u00f3k seg upp hin 21. desember 1963, sum byrja\u00f0i t\u00e1 tveir turkisk-k\u00fdpriotar v\u00f3ru skotnir. Dagurin er s\u00ed\u00f0an kendur sum Bl\u00f3\u00f0igu j\u00f3lini. Ta\u00f0 var byrjanin til eitt str\u00ed\u00f0 millum hesi b\u00e6\u00f0i f\u00f3lkasl\u00f8gini, ein partur av griksttalandi k\u00fdpriotunum ynsktu enosis, tvs. sameining vi\u00f0 Grikkaland.  EOKA B var ein paramiliterur felagsskapur, stovna\u00f0ur \u00ed 1971 av General Georgios Grivas-Digenis, nevndur Grivas. Hesir royndu eina herna\u00f0arliga kvettroynd, eitt coup d'\u00e9tat, stu\u00f0la\u00f0ir av griksku junta\u00f0ini, \u00ed 1974, men hetta miseydna\u00f0ist orsaka\u00f0 av at Turkaland gj\u00f8rdi innr\u00e1s og hersetti nor\u00f0ara partin av oynni. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 sum enda\u00f0i vi\u00f0, at oyggin bleiv b\u00fdtt sundur \u00ed ein grikskan og ein turkiskan part \u00ed 1974. Umlei\u00f0 150.000 griksttalandi k\u00fdpriotar b\u00fa\u00f0u t\u00f3 framvegis \u00ed nor\u00f0ara partinum og eini 50.000 turkisttalandi k\u00fdpriotar b\u00fa\u00f0u \u00ed sy\u00f0ra partinum av oynni. Sy\u00f0ri parturin av K\u00fdpros er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 og fevnir um 59% av oynni, me\u00f0an Nor\u00f0ur K\u00fdpros, sum fevnir um 36% av oynni, bert er vi\u00f0urkend av Turkalandi. St\u00f3ra Bretland hevur harrad\u00f8mi yvir \u00f8kjunum Akrotiri og Dhekelia, sum eru su\u00f0urstrondini, \u00e1vikavist stranda\u00f8ki\u00f0 sunnanafyri Limassol \u00ed sy\u00f0ra partinum av K\u00fdpros og vestanfyri Famagusta \u00ed turkiska partinum av oynni og vi\u00f0 marki\u00f0 longri su\u00f0uri, s\u00ed korti\u00f0 h\u00f8grumegin.\n\n\u00cd dag (2013) er oyggin framvegis deild sundur \u00ed tveir partar, \u00ed sy\u00f0ra partinum, sum er tann parturin i\u00f0 ver\u00f0ur nevndur K\u00fdpros, eru griksttalandi k\u00fdpriotar \u00ed meiriluta. \u00cd nor\u00f0ara partinum av oynni, sum er undir turkiskum yvirvaldi, eru turkisttalandi k\u00fdpriotar \u00ed meiriluta.\n\nPolitikkur \n\nTurkaland er einasta land, sum vi\u00f0urkennir l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00ed turkiska Nor\u00f0urk\u00fdpros. L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 eftir turkiska innr\u00e1s \u00e1 oynna \u00ed 1974 \u2013 eftir eitt kvett, sum griksku k\u00fdprotarnir saman vi\u00f0 griksku herna\u00f0arjuntuni av grikska meginlandinum skipa\u00f0u fyri. Grikski parturin av K\u00fdpros hevur limaskap \u00ed ES.\n\nS\u00ed eisini \n\n Turkaland\n Grikkaland\n\nKeldur \n\nEvropa\nES\n \nOyggjar"}
{"id": "3125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3nleikavir%C3%B0isl%C3%B8n%20nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins", "title": "T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins", "text": "T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins er \u00e6tla\u00f0 at vekja \u00e1huga fyri skaptum og framf\u00f8rdum t\u00f3nleiki \u00e1 h\u00f8gum listarligum st\u00f8\u00f0i. Anna\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur vir\u00f0isl\u00f8nin givin fyri verk hj\u00e1 n\u00falivandi t\u00f3nasmi\u00f0i og anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r fer vir\u00f0isl\u00f8nin til st\u00f8rri ella minni framf\u00f8rslu \u00e1 h\u00f8gum listarligum og handverksligum st\u00f8\u00f0i.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1956 og var\u00f0 \u00ed fyrstuni latin tri\u00f0jahv\u00f8rt \u00e1r. Fr\u00e1 1990 ver\u00f0ur vir\u00f0isl\u00f8nin upp\u00e1 350 000 danskar kr\u00f3nur latin hv\u00f8rt \u00e1r. Eftir 1997 kunnu tey sonevndu sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8kini, t.e. Gr\u00f8nland, F\u00f8royar og \u00c1land, koma vi\u00f0 egnum tilnevningum til vir\u00f0isl\u00f8nina. Nor\u00f0urlendska t\u00f3nleikanevndin, NOMUS, virkar sum vir\u00f0isl\u00f8narnevnd.\n\nVinnarar gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar og fyri hvat:\n\nM\u00f3ttakarar\n\nS\u00ed eisini \n B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Byarbok.fo - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir M. A. Jacobsens\n\nF\u00f8royar\nSkandinavia\nEvropa\nT\u00f3nleikur\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "3126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8rekur", "title": "R\u00f8rekur", "text": "R\u00f8rekur (Russiskt: Rurik ella Rjurik, fornnorr\u00f8nt: Hr\u0153rekr), umlei\u00f0 830 - umlei\u00f0 879) var r\u00fasi, i\u00f0 fekk valdi\u00f0 \u00ed Ladogu \u00ed 862 og gj\u00f8rdi b\u00fasetingina H\u00f3lmgar\u00f0 (Rurikovo Gorodische) \u00ed Novgorod.\n\nNavn \n\nRjurik er slaviska \u00fatl\u00f8gan av sama navni sum dagsins enska Roderick. \u00c1 gomlum germanskum m\u00e1lum hev\u00f0i ta\u00f0 skap sum til d\u00f8mis Hrodric (gamalt h\u00e1t\u00fdskt) og Hro\u00f0ricus (gamalt enskt). \u00c1 fornnorr\u00f8num, Hr\u0153rekr (\u00cdsland, F\u00f8royar, Noreg) og Hr\u00f8r\u012bkr ella R\u00f8rik (Danmark, Sv\u00f8r\u00edki), ha\u00f0an Riurik er avleitt. Navni\u00f0 kemur eisini fyri \u00ed Beowulf sum Hr\u0113\u00f0r\u012bk.\n\nS\u00f8ga \n\nKjak er um hvussu R\u00f8rekur kom at r\u00e1\u00f0a yvir Ladogu og Novgorod. Einastu uppl\u00fdsingarnar um hann er \u00far russisku fyrstu kr\u00fdniku \u00far 12. \u00f8ld, sum sta\u00f0festir, at slavar og finnar gj\u00f8rdu uppreistur \u00edm\u00f3ti r\u00fasum, men at rok st\u00f3\u00f0st av t\u00ed, og at R\u00f8rekur t\u00e1 var\u00f0 bi\u00f0in um at koma at f\u00e1a fri\u00f0 aftur \u00ed lag.\n\nR\u00f8rekur hev\u00f0i valdi\u00f0 til dey\u00f0ans \u00ed 879. Valdsarvingar hansara, R\u00f8reks\u00e6ttin, fluttu t\u00f3 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in til Kiev og stovna\u00f0u Kievr\u00fasar\u00edki\u00f0, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 til 1240, t\u00e1 i\u00f0 mongolar gj\u00f8rdu innr\u00e1s. Nakrar var\u00f0veiddar \u00e6ttir v\u00f3ru \u00e6tta\u00f0ar fr\u00e1 R\u00f8reki gj\u00f8gnum kallkyn, men hin seinasti av hesum at r\u00e1\u00f0a yvir Russlandi, Vasilij IV, doy\u00f0i \u00ed 1612.\n\nIvasamur uppruni \n\nT\u00f3 at russiski Rurik helst er s\u00f8gn, so er kjak um tj\u00f3\u00f0arliga uppruna hansara \u00ed Eysturevropu.\n\nSamb\u00e6rt Fyrstu kr\u00fdniku var R\u00f8rekur r\u00fasi(sum onkunt\u00ed\u00f0 skeivt eru nevndir v\u00e6ringar), sum v\u00f3ru \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 danir, sviar, onglendingar og gotar.\n\n\u00cd 20. \u00f8ld hava fornfr\u00f8\u00f0ingar lutv\u00edst v\u00e1tta\u00f0 hendingafr\u00e1grei\u00f0ingini \u00ed kr\u00fdnikuni. Uppdaga\u00f0 var, at b\u00fasetingin \u00ed Ladogu, hv\u00f8rs stovnseting vanliga ver\u00f0ur tilskriva\u00f0 R\u00f8reki, veruliga var\u00f0 stovnsett um mi\u00f0ju 9. \u00f8ld. Keramikkur, h\u00fasarhaldslutir, og h\u00fasasl\u00f8gini fr\u00e1 t\u00ed\u00f0 R\u00f8reks stovnseting samsvara vi\u00f0 norr\u00f8nt sni\u00f0.\n\nSummir slaviskir s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar ivast, um fr\u00e1s\u00f8gan um innbj\u00f3\u00f0ingina til R\u00f8reks er l\u00e6nd \u00far eini m\u00f8guligari norr\u00f8naru s\u00f8gu, t\u00f3 at allar s\u00f8gur nevna herfer\u00f0ir til Gar\u00f0ar\u00edkis og ongant\u00ed\u00f0 um innbj\u00f3\u00f0ingar.\n\nTil d\u00f8mis sta\u00f0festir fyrsta kr\u00fdnika, at Rurik kom til slavisk lond vi\u00f0 tveimum br\u00f8\u00f0rum, Sineus og Truvor, og sendi teir at r\u00e1\u00f0a b\u00fdunum Beloozero og Izborsk, \u00e1v\u00edkavist. Heldur enn at seta Sineus \u00ed samband vi\u00f0 Signjotr og Truvor vi\u00f0 Torvald, skj\u00f3ta teir upp, at kr\u00fdnikuskrivarin lesur fornnorr\u00f8nu or\u00f0ini 'sine hus' (vi\u00f0 h\u00fasi) og 'tru voring' (vi\u00f0 tr\u00fagvum var\u00f0haldsmanni) sum n\u00f8vnini hj\u00e1 R\u00f8reks br\u00f8\u00f0rum: Sineus og Truvor. Um so er, kann hetta v\u00e6l vera ein norr\u00f8n or\u00f0ing, sum er var\u00f0veidd, men misskilt av kr\u00fdnikuskrivaranum. Summir slaviskir s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar halda fast um, at hetta er miskiljing av einari \u00f3kendari s\u00f8gu.\n\nEin onnur \u00e1st\u00f8\u00f0i um Rurik, vegna vanliga giftu millum r\u00fasir og slaviskar kvinnur, at hann b\u00e6\u00f0i var slavi og skandinavi. Hendan \u00e1st\u00f8\u00f0in byggir \u00e1 uppl\u00fdsingar fr\u00e1 fyrsta moderna\u00f0a russiska s\u00f8gufr\u00f8\u00f0inginum, Vasilij Tatishchev (av R\u00f8reks\u00e6tt sj\u00e1lvur), sum helt upp\u00e1, at Rurik var av vendskari (vandalskari) \u00e6tt. Tey, i\u00f0 l\u00edta \u00e1 Tatishchev, hugsa, at \u00e1st\u00f8\u00f0in byggir \u00e1 eina burturmista kr\u00fdniku.\n\nSummir s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar vilja vera vi\u00f0, at s\u00f8gusagnarr\u00f8tur eru til s\u00f8gnina, og t\u00edskil meta Rurik sum reina s\u00f8gn.\n\nR\u00f8rekur \u00ed Dorestad \n\nEinasti R\u00f8rekur, i\u00f0 er l\u00fdstur \u00ed vesturlendskum kr\u00fdkinum, var R\u00f8rekur \u00ed Dorestad, ein konungur \u00far kongs\u00e6ttini Haithabu. S\u00ed\u00f0an 19. \u00f8ld, hava royndir veri\u00f0 gj\u00f8rdar, at ey\u00f0merkja hann sum v\u00edkingaprinsin Rurik \u00ed russisku kr\u00fdnikunum.\n\nR\u00f8rekur \u00ed Dorestad  var\u00f0 f\u00f8ddur o.u. 810/820. Frankiskir kr\u00fdnikuskrivarar nevna, at hann fekk lond \u00ed Fr\u00edslandi fr\u00e1 keisara Ludv\u00edk 1. Hetta var ikki n\u00f3g miki\u00f0 fyri hann, so hann f\u00f3r at r\u00e6na grannalondini. Hann t\u00f3k Dorestad \u00ed 850, hert\u00f3k Haithabu \u00ed 857 og r\u00e6ndi Bremen \u00ed 859. Hetta fekk \u00f8\u00f0i \u00ed keisaran, sum t\u00f3k allar ognir fr\u00e1 honum \u00ed 860.\n\nR\u00f8rekur \u00ed Dorestad kom aftur til sj\u00f3ndar \u00ed frankiskum kr\u00fdnikum \u00ed 870, t\u00e1 fr\u00edslendska sj\u00e1lvsogn hansara v\u00f3r\u00f0u latnar honum aftur. Longu \u00ed 882 er hann nevndur sum dey\u00f0ur. Russiska kr\u00fdnikan \u00e1setur dey\u00f0a Ruriks at vera \u00ed 879.\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "3127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8reks%C3%A6ttin", "title": "R\u00f8reks\u00e6ttin", "text": "R\u00f8reks\u00e6ttin var lei\u00f0andi \u00e6ttin \u00ed Russlandi fr\u00e1 862 til 1598. Heilt neyvt var Russland ikki til hesa t\u00ed\u00f0ina. R\u00edki\u00f0, sum var til fr\u00e1 862 til 1240, ver\u00f0ur nevnt Kievr\u00fasar\u00edki\u00f0. Mongolar noyddu valdsharrarnar av R\u00f8reks\u00e6ttini at fara \u00far b\u00fdnum Novgorod. Eftir 1480-\u00e1rini hev\u00f0i \u00e6ttin valdi\u00f0 \u00ed einum russiskum r\u00edki og hev\u00f0i hov \u00ed Moskva.\n\nMillum eftirkomararnar av R\u00f8reks\u00e6ttini eru nakrar a\u00f0als\u00e6ttir \u00ed Russlandi (Dolgoruki, Bogolubski, Staricki) og fyrrverandi St\u00f3rhertugad\u00f8minum Litaviu og P\u00f3llandi (Wareg-Massalski, Ostrogski, Zaslawski og \u00f8\u00f0rum).\n\n\u00c6ttin byrja\u00f0i vi\u00f0 R\u00f8reki, sum var r\u00fasi og valdsharri \u00ed Novgorod, og doy\u00f0i \u00fat vi\u00f0 andveika tsarinum Feodor I. Eftir dey\u00f0a Feodors var ein \u00f3st\u00f8\u00f0ug t\u00ed\u00f0 kend sum Trupla t\u00ed\u00f0in og helt fram til 1613. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 settist Mikhail I \u00ed tsarss\u00e6ti\u00f0 og byrja\u00f0i Romanov\u00e6ttina, sum f\u00f3r at hava valdi\u00f0 \u00ed tr\u00edggjar \u00f8ldir.\n\nR\u00f8reks\u00e6ttin\n\nPrinsar \u00ed Novgorod \nR\u00f8rekur ella Rurik (ca. 860\u2013879)\nOleg (r\u00edkisstj\u00f3ri) (879\u2013912)\n\nValdsharrar kievr\u00fasa \nIgor (912\u2013945)\nOlga (Rregent) (945\u2013962)\nSviatoslav I (962\u2013972)\nJaropolk (972\u2013980)\nVladimir I (980\u20131015)\nSviatopolk I (1015\u20131019)\nJaroslav (1019\u20131054)\nIziaslav (1054\u20131073, 1076\u20131078)\nSviatoslav II (1073\u20131076)\nVsevolod (1078\u20131093)\nSviatopolk II (1093\u20131113)\nVladimir Monomakh (1113\u20131125)\nMstislav (1125\u20131132)\nJaropolk II (1132-1138)\n\nMoskovitprinsar og st\u00f3rprinsar \n Daniel (1283\u20131303)\n Jurij (1303\u20131325)\n Ivan I (1325\u20131341)\n Semeon (1341\u20131353)\n Ivan II (1353\u20131359)\n Dmitri Donskoi (1359\u20131389)\n Vasili I (1389\u20131425)\n Vasili II (1425\u20131462)\n Ivan III (Ivan Mikli) (1462\u20131505), fyrsti drottur \u00ed \u00f8llum Russlandi\n Vasili III (1505\u20131533)\n\nRussiskir tsarar \n Ivan IV (Ivan hin R\u00e6\u00f0uligi) (1533\u20131584), fyrsti kr\u00fdndi tsarur\n Feodor I (1584\u20131598), seinasti Riurikovich\n\nS\u00f8ga\nRussland"}
{"id": "3130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norr%C3%B8n%20%C3%BAtflyting", "title": "Norr\u00f8n \u00fatflyting", "text": "Vegna yvirskot \u00ed f\u00f3lkatali og t\u00f8kniligar fortreytir fluttu n\u00f3gv f\u00f3lk \u00far Skandinaviu \u00ed v\u00edkinga\u00f8ld og \u00e1\u00f0renn. Nor\u00f0b\u00fagvar h\u00f8vdu fr\u00e1l\u00edk skip, v\u00edkingaskip, sum teir fer\u00f0a\u00f0ust \u00e1 havinum fyri vestan, og \u00ed \u00e1unum fyri eystan vi\u00f0.\n\nNorr\u00f8n \u00fatbrei\u00f0sla var v\u00edttfevnd. Nor\u00f0b\u00fagvar komu so langt vestur sum til V\u00ednlands (N\u00fd Fundnaland), har teir fingu samband vi\u00f0 indi\u00e1nar og inuittar (sum teir nevndu skr\u00e6lingar), so langt eystur sum til Uralfj\u00f8llini \u00ed Gar\u00f0ar\u00edki (Russlandi), har teir fingu samband vi\u00f0 handilsmenn fr\u00e1 Silkivegnum, og so langt su\u00f0ur sum til Sisiliu og Grikkalands, har nor\u00f0b\u00fagvar komu \u00ed t\u00e6nastu hj\u00e1 keisaranum \u00ed Miklagar\u00f0i (Konstantinopolis, ver\u00f0ur n\u00fa nevndur Istanbul). Solei\u00f0is skaptu nor\u00f0b\u00fagvar handilssambond, i\u00f0 tilsamans rukku longur enn r\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 gj\u00f8rdi.\n\nNor\u00f0b\u00fagvar, i\u00f0 fer\u00f0a\u00f0ust vestureftir, ver\u00f0a nevndir v\u00edkingar. Nor\u00f0b\u00fagvar, i\u00f0 fer\u00f0a\u00f0ust eystureftir, ver\u00f0a nevndir svi\u00f0ar og r\u00fasir. Nor\u00f0b\u00fagvar, i\u00f0 fer\u00f0a\u00f0ust su\u00f0ureftir og komu \u00ed t\u00e6nastu hj\u00e1 keisaranum \u00ed Miklakar\u00f0i, ver\u00f0a nevndir v\u00e6ringar.\n\n\u00cdslendingas\u00f8gur nevna, at \"st\u00f3r mannfj\u00f8ld\" fl\u00fdddi fyri har\u00f0r\u00e6\u00f0i Haralds H\u00e1rfagra, og b\u00fasettust \u00ed F\u00f8royum, Hetlandi, Orknoyum, \u00cdslandi, \"me\u00f0an a\u00f0rir leita\u00f0u burtur \u00ed onnur lond, og bygdu har\". Russiska fyrsta kr\u00fdnika nevnur, at nor\u00f0b\u00fagvi (altso r\u00fasi) nevndur Rurik (\u00e1 f\u00f8royskum: R\u00f8rekur), var\u00f0 bi\u00f0in um at koma at f\u00e1a fri\u00f0 \u00ed lag \u00ed slaviskum londum. Av t\u00ed er navni\u00f0 Russland avleitt.\n\nKeldur \nF\u00f8royinga s\u00f8ga\nEaters of the Dead, Michael Crichton, Afterword Copyright, 1993.\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nS\u00f8ga\nNor\u00f0urlond\nSkandinavia"}
{"id": "3131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir", "title": "Oyggjaleikir", "text": "Oyggjaleikir eru \u00edtr\u00f3ttarkappingar millum oyggjalond. Fyrstu leikirnir v\u00f3ru \u00e1 Isle of Man. Limalond \u00ed Oyggjaleikasambandinum taka lut og skiftast um at vera vertsland.\n\nOyggjaleikirnir ver\u00f0a hildnir anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r. Seinastu leikirnir v\u00f3ru \u00e1 Isle of Wight \u00ed 2011, og ver\u00f0a aftur \u00e1 Bermuda \u00ed 2013. Me\u00f0an leikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed Hetlandi fingu f\u00f8royingar hug at vera vertsland aftur, og \u00cdSF hevur s\u00f8kt um at vera vertsland \u00ed 2015. Ta\u00f0 bleiv t\u00f3 ikki til veruleika, men n\u00fa sigur Oyggjaleikanevndin, at F\u00f8royar hevur g\u00f3\u00f0an m\u00f8guleika fyri at gerast vertir \u00ed 2019, ta\u00f0 bleiv t\u00f3 av ongum orsaka\u00f0 av, at F\u00f8royar enn ikki hava nakran g\u00f3\u00f0kendan golfv\u00f8ll.\n\nLimalond\n\nVertslond/oyggjar \nLutt\u00f8kan er vaksin n\u00f3gv s\u00ed\u00f0ani fyrstu Oyggjaleikirnar. Solei\u00f0is hava teir veri\u00f0 gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar:\n\n\u00cdtr\u00f3ttagreinir \nNakrar \u00e1v\u00edsar \u00edtr\u00f3ttargreinir eru vi\u00f0 \u00ed Oyggjaleikunum. Men t\u00f3 eru ikki allar greinarnar vi\u00f0 hv\u00f8rja fer\u00f0. Ta\u00f0 ver\u00f0ur laga\u00f0 eftir umst\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 vertslandinum. Sum oftast eru 14 av 18 greinum vi\u00f0. T\u00e6r 18 \u00edtr\u00f3ttargreinirnar eru:\n\nLutt\u00f8ka\nTilsamans 27 oyggjar/oyggjab\u00f3lkar hava luttiki\u00f0 \u00ed Oyggjaleikum, harav hava ellivu luttiki\u00f0 \u00ed \u00f8llum Oyggjaleikum s\u00ed\u00f0an byrjanina \u00ed 1985. Yvirliti\u00f0 er dagf\u00f8rt eftir Oyggjaleikir 2015.\n\nHei\u00f0ursmerkjalistin Rhodos 2007\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n F\u00f8roysk oyggjaleika\u00farslit \u00ed svimjing 1985-2009\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n http://www.islandgames.net - H\u00f8vu\u00f0sheimas\u00ed\u00f0a Oyggjaleikanna\n http://www.oyl.fo/ - F\u00f8royska oyggjaleikanevndin\n http://www.aiga.aland.fi/ - \u00c1lendska oyggjaleikanevndin\n http://www.oiga.co.uk/ - Orknoyska oyggjaleikanevndin\n http://www.biga.bm/ - Bermudiska oyggjaleikanevndin\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nSvimjikappingar\n\u00cdtr\u00f3ttarkappingar"}
{"id": "3134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8ll%20%C3%AD%20heiminum", "title": "Fj\u00f8ll \u00ed heiminum", "text": "Hetta er eitt yvirlit yvir h\u00e6gstu fjallatindarnar \u00ed heiminum og \u00ed hv\u00f8rjum heimsparti s\u00e6r. Ra\u00f0fylgjan av heimsp\u00f8rtunum er solei\u00f0is, at heimsparturin vi\u00f0 h\u00e6gsta punkti er fyrst, og s\u00ed\u00f0ani omaneftir. Fyri hv\u00f8nn heimspart standa fyrst tey h\u00e6gstu fj\u00f8llini, og s\u00ed\u00f0ani onnur fj\u00f8ll, i\u00f0 eru verd at nevna. \n\nVi\u00f0merkingar: Mong fj\u00f8ll, serliga \u00ed Asia, hava fleiri tindar, bara teir h\u00e6gstu standa her. \u00cd Kaukasus eru 14 a\u00f0rir tindar, sum eru h\u00e6gri enn Mont Blanc, i\u00f0 er h\u00e6gsta punkt \u00ed Evropa uttan fyri Russland. T\u00f3 at Mont Blanc er \u00ed b\u00e6\u00f0i Fraklandi og Italia, so er h\u00e6gsta punkti\u00f0 \u00ed Fraklandi.\n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "3136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arei%C3%B0i", "title": "Vi\u00f0arei\u00f0i", "text": "Vi\u00f0arei\u00f0i er nor\u00f0asta bygd \u00ed F\u00f8royum og liggur \u00e1 Vi\u00f0oynni. Ta\u00f0 er v\u00f8kur bygd vi\u00f0 n\u00f3gvum b\u00fdlingum. B\u00fdlingurin Vi\u00f0 Gar\u00f0 \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i er nor\u00f0asti b\u00fdlingur \u00ed F\u00f8royum, hann er t\u00e6tt uppi undir Villingadalsfjalli. Hinir b\u00fdlingarnir eru spjaddir \u00e1 t\u00ed sl\u00e6tta ei\u00f0inum, sum er millum Malinsfjall og Villingadalsfjall. Tv\u00e6r lendingar eru, ein vestanfyri \u00e1 Helluni og ein eystanfyri vi\u00f0 eina v\u00edk, sum eitur Ei\u00f0sv\u00edk, b\u00e1\u00f0ar eru brimst\u00f8\u00f0ir, men okkurt um tveir fj\u00f3r\u00f0ingar sunnan fyri bygdina er tri\u00f0ja lendingin, undir Leiti, har er alt\u00ed\u00f0 lendandi. \n\n\u00c1 Vi\u00f0arei\u00f0i s\u00edggjast allar seks Nor\u00f0oyggjar. 354 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i. Mi\u00f0alaldurin er millum teir l\u00e6gstu \u00ed landinum. 111 f\u00f3lk eru undir 18 \u00e1r; 203 eru \u00edmillum 18 og 67, og 40 f\u00f3lk eru eldri enn 67 \u00e1r.\n\nVi\u00f0arei\u00f0i er li\u00f0i\u00f0 til ta\u00f0 st\u00f3rsligna forbergi\u00f0 Enniberg, sum vi\u00f0 s\u00ednum 750 metrum r\u00edsur steyrr\u00e6tt upp \u00far Nor\u00f0uratlantshavi og er eitt av heimsins h\u00e6gstu forbergum.\n\nS\u00f8ga \nVi\u00f0arei\u00f0i var n\u00fdggj\u00e1rsbygd. Hagar komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum at dansa \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum.\n\nKend f\u00f3lk av Vi\u00f0arei\u00f0i \n Christian Matras\n Arnold Vegghamar\n\nB\u00f8kur \n\n Christian Matras:  Av Vi\u00f0arei\u00f0i : f\u00f3lk \u00ed huganum / myndir: Fridtjof Joensen. - T\u00f3rsh. : Egi\u00f0 prent, 1975. - 14 s.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nVi\u00f0oy"}
{"id": "3175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Piktar", "title": "Piktar", "text": "Piktar v\u00f3ru fornu innb\u00fagvarnir \u00ed Skotlandi. Teir livdu \u00ed Skotlandi og oyggjunum fyri nor\u00f0an. \u00cd 4. \u00f8ld eru teir nevndir \u00ed r\u00f3mverskum skriftum. Landi\u00f0, sum teir b\u00fa\u00f0u \u00ed, var nevnt Piktland ella Piktaland.\n\nN\u00f3gvar fornar leivdir eru eftir piktar, sum geva naka\u00f0 av innliti \u00ed samfelag teirra. Men l\u00edti\u00f0 av skrift hevur yvirliva\u00f0. V\u00edsindin veit ikki eingang hvussu piktar nevndu seg sj\u00e1lvar.\n\nNavni\u00f0 piktar kemur av lat\u00ednska picti, sum er navn i\u00f0 r\u00f3mverjar g\u00f3vu fornu innb\u00fagvunum \u00ed Skotlandi, t\u00ed at teir v\u00f3ru litprika\u00f0ir (tattovera\u00f0ir) um st\u00f3ran part av kroppum s\u00ednum.\n\n\u00cd samt\u00ed\u00f0 pikta v\u00f3ru bretar \u00ed Onglandi og keltar \u00ed \u00cdrlandi. M\u00f8guliga v\u00f3ru piktar skyldir at hesum b\u00e1\u00f0um tj\u00f3\u00f0arb\u00f3lkum, \u00ed \u00e6tt ella gj\u00f8gnum mentan. Men eingin veit hetta vi\u00f0 vissu.\n\nSummi skotsk sta\u00f0arn\u00f8vd skulu eitast at vera av piktiskum uppruna. N\u00f8vn, i\u00f0 byrja vi\u00f0 \"Aber-\", \"Lhan-\", \"Pit-\" or \"Fin-\" bera bo\u00f0 um, at \u00f8kini hava veri\u00f0 bygd av piktum \u00ed fort\u00ed\u00f0ini. Til d\u00f8mis Aberdeen, Lhanbryde, Pitmedden, Pittodrie, Findochty og onnur.\n\nSj\u00e1lvt um n\u00f3gv vitan um piktisk samfel\u00f8g ikki er varveidd, so er eitt yvirlit yvir piktakongar varveitt, sum gevur eitt sindur av vitan um piktar.\n\nS\u00ed eisini \n\n Alba\n Piktakongar\n Skotar'' Dellur\n\nSkotland"}
{"id": "3216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hitastigar", "title": "Hitastigar", "text": "Hitastigar.\n\nMenniskju hava br\u00fakt n\u00f3gvar ymiskar m\u00e1tieindir til \u00f8ll m\u00f8gulig fyribrygdi. T\u00e1 talan t.d. er um longd, er ein enskur tummi ta\u00f0 sama sum 2,54\u00a0cm. Skalt t\u00fa umrokna eina longd \u00ed tummum til somu longd \u00ed cm, skalt t\u00fa falda vi\u00f0 2,54. Skalt t\u00fa umrokna fr\u00e1 cm til tummar, gert t\u00fa \u00f8vugt, t\u00fa b\u00fdtir vi\u00f0 2,54.\n\nSo einfalt er ta\u00f0 ikki, t\u00e1 talan er um hitastigar.  Bert tveir av hitastigunum hava absolutta nullpunkti\u00f0 sum 0 stig, allir hinir hava ymisk forskotin nullpunkt.\n\nNullpunkt \n\u00cd s\u00f8guligum h\u00f8pi er ta\u00f0 ikki so langt s\u00ed\u00f0ani, at v\u00edsindaf\u00f3lk vitstu, at hiti hev\u00f0i eitt l\u00e1gmark, eitt absolutt nullpunkt. Franski alisfr\u00f8\u00f0ingurin Guillaume Amontons samanbar \u00ed 1702 r\u00famdarbroytingar \u00ed einum lufttermometri og einum kyksilvurtermometri og kom fram til, at lufttermometri\u00f0 f\u00f3r at vera \"t\u00f3mt\" vi\u00f0 ein hita, sum svarar til umlei\u00f0 \u2212240\u00a0\u00b0C.\n\nLandsma\u00f0ur Amontons', Johann Heinrich Lambert, kom \u00ed 1779 fram til, at ta\u00f0 absolutta nullpunkti\u00f0 m\u00e1tti vera \u00e1lei\u00f0 \u2212270\u00a0\u00b0C.\n\nSkotin William Thomson, Kelvin lordur, skriva\u00f0i eina v\u00edsindagrein \u00ed 1848, har hann m.a. roknar absolutta nullpunkti\u00f0 til \u2212273\u00a0\u00b0C og v\u00edsir \u00e1, at hiti \u00e1tti at veri\u00f0 rokna\u00f0ur \u00fat fr\u00e1 hesum nullpunkti.\n\n\u00cd s\u00f8guligum h\u00f8pi er alt hetta r\u00e6ttiliga seint, og ta\u00f0 er t\u00ed kanska ikki so l\u00f8gi\u00f0, at teir ymisku hitastigarnir, sum hava veri\u00f0, hava ymisk nullpunkt. Harafturat hava hitastigar veri\u00f0, sum hava gingi\u00f0 \u00f8vugtan veg - t\u00e1 hitin veksur, minkar tali\u00f0 \u00e1 stiganum! Solei\u00f0is var m.a. tann upprunaligi celsiusstigin hj\u00e1 Anders Celsius, men landsma\u00f0ur Celsius', kendi plantufr\u00f8\u00f0ingurin Carl von Linn\u00e9, broytti stigan til tann, vit kenna \u00ed dag. Men eisini delislestigin gongur \u00f8vugtan veg.\n\nHitastigar og festipunkt \nT\u00e6r l\u00f8gnu umrokningarnar koma av, at stigarnir hava ymisk festipunkt og serliga av t\u00ed, at teir hava ymisk nullpunkt. \u00cd talvuni ber til at s\u00edggja festipunktini fyri teir \u00e1tta mest vanligu stigarnar. <span style=\"font-weight:bold; color:red\">Tj\u00fakk, rey\u00f0</span style> t\u00f8l eru gomul festipunkt, me\u00f0an <span style=\"font-weight:bold; color:green\">tj\u00fakk, gr\u00f8n</span style> t\u00f8l eru galdandi festipunkt. Tr\u00fdsti\u00f0 hevur t\u00fddning fyri fleiri festipunkt og er vi\u00f0merkt vi\u00f0 tr\u00fd av teimum.\n\nGrafisk samanbering \n\u00c1 myndini eru teir vanligastu \u00e1tta stigarnir samanbornir grafiskt. Vi\u00f0 eini loddr\u00e6ttari striku kanst t\u00fa samanbera t\u00f8lini \u00e1 \u00f8llum stigunum.\nT.d. v\u00edsa bl\u00e1u strikurnar, at vatn frystir vi\u00f0 273,15\u00a0K\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0C\u202f\u202f=\u202f\u202f32\u00a0\u00b0F\u202f\u202f=\u202f\u202f491,67\u00a0\u00b0Ra\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0Re\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0N\u202f\u202f=\u202f\u202f7,5\u00a0\u00b0Ro\u202f\u202f=\u202f\u202f150\u00a0\u00b0D,\nog rey\u00f0u strikurnar v\u00edsa, at vatn k\u00f3kar vi\u00f0 373,15\u00a0K\u202f\u202f=\u202f\u202f100\u00a0\u00b0C\u202f\u202f=\u202f\u202f212\u00a0\u00b0F\u202f\u202f=\u202f\u202f671,67\u00a0\u00b0Ra\u202f\u202f=\u202f\u202f80\u00a0\u00b0Re\u202f\u202f=\u202f\u202f33\u00a0\u00b0N\u202f\u202f=\u202f\u202f60\u00a0\u00b0Ro\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0D.\n\nUmrokning \n\u00cd talvuni s\u00e6st, hvussu ein roknar fr\u00e1 einum stiga til ein annan. Til ber eisini at br\u00faka lidnar umroknarar \u00e1 netinum. Eisini er meiri um hv\u00f8nn stiga \u00ed greinini um hann.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Umrokning millum Kelvin, Celsius, Fahrenheit, Reaumur og Rankine\n Umrokning, 70 ymiskar m\u00e1tiskipanir\n\nSI-m\u00e1tieindir\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "3218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falskur%20nettleiki", "title": "Falskur nettleiki", "text": "Falskur nettleiki kemur fyri, t\u00e1 numeriskar d\u00e1tur ver\u00f0a s\u00fdndar \u00e1 sl\u00edkan h\u00e1tt, at bent ver\u00f0ur \u00e1, at neyvleikin er betri enn hann \u00ed veruleikanum er. Eftirsum nettleiki er avmarking \u00e1 neyvleika, f\u00f8rir hetta ofta til ov st\u00f3rt \u00e1lit \u00e1 nettleikan.\n\n\u00cd v\u00edsindum og verkfr\u00f8\u00f0i er skikkur, at, um m\u00f8guligur skeivleiki ikki ey\u00f0s\u00fdnliga er uppl\u00fdstur, skulu t\u00f8lini til framl\u00f8gu av d\u00e1tum vera avmarka\u00f0 av nettleikanum av d\u00e1tunum. Sj\u00e1lvt uttanfyri hesar n\u00e1msgreinir er lyndi til at ganga \u00fat fr\u00e1, at \u00f8ll siffur uttan null \u00ed einum tali hava t\u00fddning. Solei\u00f0is kann framl\u00f8ga av ov avgj\u00f8rdum t\u00f8lum f\u00e1a sko\u00f0aran at v\u00e6nta fr\u00e6gari nettleika, enn hann \u00ed veruleikanum f\u00e6r.\n\nFalskur nettleiki kemur \u00ed, t\u00e1 i\u00f0 h\u00e1nettar og l\u00e1gnettar d\u00e1tur ver\u00f0a settar saman og vi\u00f0 eindarumrokning. D\u00f8mi:\n\n'F\u00edlurin Bobo vigar 10 000 kilogram. Eg vigi 79 kilogram. T\u00ed h\u00f8vdu vit viga\u00f0 10 079 kilogram, um eg setti meg \u00e1 Bobo.'\n\n'Umlei\u00f0 tvey hundra\u00f0 f\u00f3lk v\u00f3ru \u00ed veitsluni t\u00e1 hon byrja\u00f0i. Tr\u00fd f\u00f3ru avsta\u00f0 t\u00ed\u00f0liga, so vit \u00e1ttu at dekka upp til hundra\u00f0ogn\u00edtisjey til d\u00f8gur\u00f0an.'\n\n'Fyri tveimum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var grein \u00fatgivin, i\u00f0 sta\u00f0festi, at dinosaurar doy\u00f0u \u00fat 65 milli\u00f3nur \u00e1r frammanundan. Hetta merkir, at dinosaurar doy\u00f0u \u00fat fyri 65 000 002 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani.'\n\nM\u00e1ting"}
{"id": "3219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eindarumrokning", "title": "Eindarumrokning", "text": "Eindarumrokning ver\u00f0ur br\u00fakt, t\u00e1  t\u00f8l \u00ed einari eind ver\u00f0a rokna\u00f0 um til eina a\u00f0ra eind. Hetta er ofta ney\u00f0ugt m.a. orsaka\u00f0 av, at si\u00f0venja er at br\u00faka \u00e1v\u00edsar eindir \u00ed ymsum londum. T.d. eru n\u00f3gvir formlar kn\u00fdttir at \u00e1v\u00edsum eindum. Har ver\u00f0a n\u00fdttar altj\u00f3\u00f0a eindirnar (SI-eindir). T.d. er SI-eindin fyri longd metur, fyri kraft newton, o.s.fr.\n\nUmrokningarh\u00e6ttir\n\nEinfaldasti h\u00e1tturin at umbroyta eina eind til a\u00f0ra er at vi\u00f0gera eindirnar st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iliga. S\u00ed d\u00f8mini fyri at s\u00edggja gongdina.\n\nT\u00fa ynskir at broyta 6 f\u00f8tur til metrar. Vi\u00f0 uppslagi hevur t\u00fa funni\u00f0 \u00fat av, at ein f\u00f3tur er 0,3048 metrar. N\u00fa f\u00e6rt t\u00fa umbroytt st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iliga:\n\n6 ft x 0,3048 m/ft = 1,8288 m\n\nLegg til merkis, at f\u00f3taeindin dettur burtur, og letur metrarnar standa einsamallar eftir. (Av t\u00ed at b\u00e6\u00f0i 6 f\u00f8tur og 0,3048 metrar til hv\u00f8nn f\u00f3t eru fullkomiliga neyv t\u00f8l, er svari\u00f0 vi\u00f0 5 t\u00fd\u00f0andi talteknum fullkomiliga r\u00e6tt.)\n\nLati\u00f0 okkum siga, at h\u00e6ddin \u00e1 t\u00e6r er 182,88 sentimetrar, og at t\u00fa ynskir at umbroyta hetta til tummar:\n\n182,88 cm / (2,54 cm/tumma) = 72 tummar\nTa\u00f0 eru 12 tummar \u00ed einum f\u00f3ti, t\u00edskil eru 72 tummar ta\u00f0 sama sum 6 f\u00f8tur.\n\n72/12 = 6 ftFleiri eindir kunnu ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rdar \u00e1 sama h\u00e1tt:\n\n7 m\u00edl/s x 1,609344 km/m\u00edl x 3600 s/t = 40 000 km/t\n\nT\u00ed er fer\u00f0in \u00e1 heiminum umlei\u00f0 7 m\u00edl um sekundi\u00f0 ella 40 000 kilometrar um t\u00edman. Legg merki til, at av t\u00ed, at \u00fatrokningin byrja\u00f0i vi\u00f0 einum t\u00fd\u00f0andi taltekni (7-talinum), hevur \u00farsliti\u00f0 eisini eitt t\u00fd\u00f0andi taltekn (4-tali\u00f0 \u00ed 40 000).\n\nUm faldast ella b\u00fdtast skal, ver\u00f0ur avgj\u00f8rt vi\u00f0 at hyggja at eindunum og vi\u00f0 at gera av, hv\u00f8r skal burtur. Um vit h\u00f8vdu b\u00fdtt vi\u00f0 3600 s/t \u00ed umbroytingini omanfyri \u00ed sta\u00f0in fyri at falda, hev\u00f0i \u00farsliti\u00f0 veri\u00f0 \u00ed kilometurt\u00edmum fyri fersekundi\u00f0, sum ey\u00f0s\u00fdnt er skeivt og h\u00f8pisleyst \u00farslit.\n\nAvrunding \n\nT\u00fddningarmiki\u00f0 er at minnast, at umbroytingargongdin ikki kann geva neyvari t\u00f8l enn tey, sum v\u00f3ru frammanundan. Me\u00f0an fleiri av umbroytingart\u00e6ttunum \u00ed uppslagstalvunum eru neyvir og a\u00f0rir \u00f3neyvir, t\u00f3 at teir hava mong, t\u00fd\u00f0andi taltekn, eru \u00f8ll talteknini, t\u00fa f\u00e6rt vi\u00f0 roknimaskinu ella bl\u00fdanti og papp\u00edri, ikki t\u00fd\u00f0andi.\n\nAnsa eftir at runda av h\u00f3skandi eftir \u00fatrokning.\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "3220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Longdarm%C3%A1t", "title": "Longdarm\u00e1t", "text": "Hesi longdarm\u00e1tini eru \u00e1 talvuni s\u00fdnd vi\u00f0 t\u00fd\u00f0andi sifrum. Ta\u00f0 merkir, at einans t\u00fd\u00f0andi siffur eru br\u00fakt til tess at uppl\u00fdsa tilsvarandi longd eftir metrisku skipanini.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Umrokning millum ymisk m\u00e1t\n\nSI-m\u00e1tieindir\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "3223", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beaufort-talvan", "title": "Beaufort-talvan", "text": "Beaufort-talvan er ein empiriskur h\u00e1ttur at m\u00e1ta vindmegina mest grunda\u00f0 \u00e1 sj\u00f3- og alduumst\u00f8\u00f0ur. Fulla navni\u00f0 er Beaufort-vindmegistalvan.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Ve\u00f0urm\u00e1tingar hj\u00e1 Landsverki\n\nM\u00e1tieindir\nVindur"}
{"id": "3224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pers%C3%B3nur%20%28m%C3%A1ll.%29", "title": "Pers\u00f3nur (m\u00e1ll.)", "text": "Pers\u00f3nar eru tr\u00edggir \u00ed tali \u00ed f\u00f8royskari m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i. Teir ver\u00f0a l\u00fdstir vi\u00f0 pers\u00f3nsforn\u00f8vnum. Hesi pers\u00f3nsforn\u00f8vnini ver\u00f0a bend \u00ed f\u00f8llum, t\u00f8lum og kyni \u00e1 j\u00fast sama h\u00e1tt sum navnor\u00f0. Teir tr\u00edggir pers\u00f3narnir eru:\n\n Fyrsti pers\u00f3nur er tilsiping til s\u00edn sj\u00e1lvs, ella til ein b\u00f3lk,\u00b4i\u00f0 ein sj\u00e1lvur er partur av. \u00c1 f\u00f8royskum sipa hesi pers\u00f3nsforn\u00f8vnini til 1. pers\u00f3n: eg, meg, m\u00e6r, m\u00edtt, m\u00edn, m\u00edni osfr.\n Annar Pers\u00f3nur er tann ella ta\u00f0, i\u00f0 tala\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 \u00ed beinlei\u00f0is talu. 2. pers\u00f3nur hevur hesi pers\u00f3nsforn\u00f8vnini: t\u00fa, teg, t\u00e6r, t\u00edtt, t\u00edn, t\u00edni osfr.\n Tri\u00f0i pers\u00f3nur er tann ella ta\u00f0, i\u00f0 tala\u00f0 ver\u00f0ur um. Hesi pers\u00f3nsforn\u00f8vnini standa \u00ed 3. pers\u00f3ni: hann, hon, ta\u00f0, honum, hansara, hana, hennara, t\u00ed, tess, s\u00edn, s\u00edtt osfr.\n\nSagnor\u00f0 ver\u00f0a m.a. bend \u00ed pers\u00f3num.\n\nBending av pers\u00f3nligum hj\u00e1or\u00f0um \u00ed f\u00f8llum, t\u00f8lum og kynum:\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "3225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fall%20%28m%C3%A1ll%C3%A6ra%29", "title": "Fall (m\u00e1ll\u00e6ra)", "text": "F\u00f8llini \u00ed f\u00f8royskari m\u00e1ll\u00e6ru eru f\u00fdra \u00ed tali:\n\nNavnor\u00f0 og pers\u00f3nsforn\u00f8vn ver\u00f0a bend \u00ed f\u00f8llum. Til tess at gera ta\u00f0 l\u00e6ttari, at skilja hvat fall ver\u00f0ur br\u00fakt n\u00e6r, ver\u00f0ur ofta spurt vi\u00f0 spurnaror\u00f0i, sum er partur av fallinum:\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "3227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talor%C3%B0", "title": "Talor\u00f0", "text": "Talor\u00f0 er or\u00f0aflokkur, i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00faktur til at siga fr\u00e1 mongdum. Talor\u00f0 eru, sn\u00f8gt sagt, t\u00f8l.\n\nMen heilt so einkult er ta\u00f0 ikki \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li. Talor\u00f0 skulu eisini bendast. Ymiskar bendingar av talor\u00f0um ver\u00f0a eisini b\u00f3lka\u00f0 aftur \u00ed undirb\u00f3lkar. Hesir eru grundt\u00f8l, ra\u00f0t\u00f8l og skiftit\u00f8l.\n\nGrundt\u00f8l \nGrundt\u00f8l eru talor\u00f0 \u00ed hv\u00f8rfalli.\n\nTr\u00fd tey fyrstu grundt\u00f8lini kunnu bendast \u00ed kynum og f\u00f8llum solei\u00f0is:\n\nRa\u00f0t\u00f8l \nRa\u00f0t\u00f8l eru bundin talor\u00f0, undantiki\u00f0 fyrsti, sum er h\u00e1stig av hj\u00e1or\u00f0inum fyrr. Tey bendast \u00ed kynum, f\u00f8llum og t\u00f8lum.\n\nSkiftit\u00f8l \n\nSkiftit\u00f8l eru talor\u00f0 \u00ed fleirtali. Skiftit\u00f8l ver\u00f0a br\u00fakt um p\u00f8r, td. einar/tvinnar/trinnar hosur (ta\u00f0 eru 1, 2 ella 3 p\u00f8r av hosum) ella a\u00f0rar sameindir, td. eini kort (ta\u00f0 eru 52 bl\u00f8\u00f0) ella eini h\u00fas (ta\u00f0 eru 1 seth\u00fas vi\u00f0 tilhoyrandi \u00fath\u00fasum). Skiftit\u00f8l eiga sostatt bara at vera n\u00fdtt, t\u00e1 talan er um sameindir. Bara tr\u00fd tey fyrstu talor\u00f0ini kunnu vera \u00ed fleirtali (skiftit\u00f8l):\n\n{|width=\"100%\" cellspacing=\"0\"\n|Fleirtal\n|Kallkyn\n|Kvennkyn\n|Hv\u00f8rkikyn\n|-bgcolor=\"#eeeeee\"\n|Hv\u00f8rfall\n|einir\n|einar\n|eini\n|-\n|Hv\u00f8nnfall|einar\n|einar\n|eini\n|-bgcolor=\"#eeeeee\"\n|Hv\u00f8rjumfall|einum\n|einum\n|einum\n|-\n|Hv\u00f8rsfall|eina\n|eina\n|eina\n|-bgcolor=\"#eeeeee\"\n|Hv\u00f8rfall\n|tvinnir\n|tvinnar\n|tvinni\n|-\n|Hv\u00f8nnfall\n|tvinnar\n|tvinnar\n|tvinni\n|-bgcolor=\"#eeeeee\"\n|Hv\u00f8rjumfall\n|tvinnum\n|tvinnum\n|tvinnum\n|-\n|Hv\u00f8rsfall\n|tveggja\n|tveggja\n|tveggja\n|-bgcolor=\"#eeeeee\"\n|Hv\u00f8rfall\n|trinnir\n|trinnar\n|trinni\n|-\n|Hv\u00f8nnfall|trinnar\n|trinnar\n|trinni\n|-bgcolor=\"#eeeeee\"\n|Hv\u00f8rjumfall|trinnum\n|trinnum\n|trinnum\n|-\n|Hv\u00f8rsfall|trinna\n|trinna\n|trinna\n|}\n\n Sl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Talor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 29 \u00ed b\u00f3kini Stutt M\u00e1ll\u00e6ra (Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen), snar.fo\n Talor\u00f0'' \u00e1 s\u00ed\u00f0u 143 \u00ed b\u00f3kini M\u00e1ll\u00e6ra (Paulivar Andreasen og \u00c1rni Dahl), F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur\n\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "3233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skjaldarmerki%20F%C3%B8royar", "title": "Skjaldarmerki F\u00f8royar", "text": "Skjaldarmerki F\u00f8roya s\u00e6st fyrst \u00ed kirkjub\u00f8st\u00f3lunum \u00ed umlei\u00f0 15. \u00f8ld. Ta\u00f0 \u00edmyndar ein ve\u00f0r \u00e1 einum skj\u00f8ldri. Seinri n\u00fdtsla s\u00fdnir ein ve\u00f0r \u00ed einum innsigli br\u00fakt av l\u00f8gr\u00e6ttumonnum, i\u00f0 v\u00f3ru limir gamla f\u00f8royska d\u00f3mst\u00f3linum, l\u00f8gtinginum. \u00cd seinna parti av 19. \u00f8ld h\u00f3mast ein tr\u00e1 \u00ed f\u00f8royingum at hava eitt savningarmerki. Elsta merki\u00f0, vit vita um, er ve\u00f0ramerki\u00f0. Seinni kom tjaldursmerki\u00f0 og t\u00ed\u00f0um veittra\u00f0u tey li\u00f0 um li\u00f0. Men eins og grannar okkara fyri vestan, \u00edslendingar, hildu f\u00f8royingar ikki, at ta\u00f0 var h\u00f3skandi vi\u00f0 dj\u00f3ramynd sum tj\u00f3\u00f0flaggi. \n\nSkjaldarmerki\u00f0 f\u00f3r \u00far n\u00fdtslu t\u00e1 i\u00f0 l\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed 1816. Eftir at l\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 endurreist \u00ed 1852, og sj\u00e1lvt me\u00f0an F\u00f8royar v\u00f3ru de-facto sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar undir seinra heimskr\u00edggi, var einki f\u00f8royskt skjaldarmerki br\u00fakt. Eftir gildiskomuni av Heimast\u00fdrisl\u00f3gini \u00ed 1948, kom skjaldarmerki \u00ed n\u00fdtslu aftur saman vi\u00f0 gamla heitinum l\u00f8gma\u00f0ur. Og ta\u00f0 var j\u00fast l\u00f8gma\u00f0ur, og landsst\u00fdri\u00f0, og ikki l\u00f8gtingi\u00f0, sum n\u00fa br\u00fakti skjaldarmerki\u00f0. \n\n1. apr\u00edl 2004 kunngj\u00f8rdi L\u00f8gmansskrivstovan at fr\u00e1 t\u00ed degi f\u00f3ru l\u00f8gma\u00f0ur og L\u00f8gmansskrivstovan at n\u00fdta hesa n\u00fdggju \u00fatg\u00e1vuna av skjaldarmerkinum. Henda n\u00fdggja \u00fatg\u00e1van var\u00f0 grunda\u00f0 \u00e1 upprunaligu \u00fatg\u00e1vuna \u00e1 kirkjub\u00f8st\u00f3lunum. Litirnir v\u00f3ru \u00edbl\u00e1stir av Merkinum, og gult/gylt lagt afturat. N\u00fdggja \u00fatg\u00e1van \u00edmyndar bukkandi ve\u00f0r \u00e1 skj\u00f8ldri, kl\u00e1rur at verja. N\u00fdggja skjaldarmerki\u00f0 kann ver\u00f0a n\u00fdtt av f\u00f8royskum stj\u00f3rnarr\u00e1\u00f0um og sendistovum. Summi hava skift, me\u00f0an onnur enn n\u00fdta gomlu \u00fatg\u00e1vuna.\n\nMyndasavn \n\nF\u00f8royar\nF\u00f8royar"}
{"id": "3235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bretska%20hersetingin%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Bretska hersetingin \u00ed F\u00f8royum", "text": "Bretska hersetingin \u00ed F\u00f8royum, ella Operation Valentine, vardi fr\u00e1 12. apr\u00edl 1940 til 16. mai 1945 undir seinna heimsbardaga. \n\nDagarnir eftir 9. apr\u00edl 1940, t\u00e1 i\u00f0 Danmark og Noreg v\u00f3r\u00f0u hersett av T\u00fdsklandi, v\u00f3ru \u00f8rkymlandi fyri f\u00f8royingar. Uttan fyrivaring var\u00f0 alt samband vi\u00f0 Danmark kvett. Telegrafsambandi\u00f0 ste\u00f0ga\u00f0i longu um morgunin tann 9. apr\u00edl og sambandi\u00f0 sj\u00f3vegis ste\u00f0ga\u00f0i av s\u00e6r sj\u00e1lvum. L\u00f8gtingi\u00f0 helt fundir vi\u00f0 amtmannin um st\u00f8\u00f0una fyri at avgera, hv\u00f8rji tilt\u00f8k skuldu setast \u00ed verk, n\u00fa sambandi\u00f0 til Danmark var kvett. \n\n11. apr\u00edl fr\u00e6ttist, at t\u00e1verandi enski flotam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin, Winston Churchill, hev\u00f0i hildi\u00f0 r\u00f8\u00f0u \u00ed bretska undirh\u00fasinum, har hann vi\u00f0gj\u00f8rdi st\u00f8\u00f0una \u00ed Nor\u00f0urlondum. \u00cd r\u00f8\u00f0uni seg\u00f0i Churchill m.a.: \n\nVit eru eisini \u00ed hesi l\u00f8tu \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at herseta F\u00f8royar, sum hoyra til Danmark og sum herm\u00e1lsliga eru av st\u00f3rum t\u00fddningi, og hv\u00f8rs f\u00f3lk hevur hug at taka hjartaliga \u00edm\u00f3ti okkum. Vit skulu verja F\u00f8royar m\u00f3ti \u00f8llum har\u00f0skapi, i\u00f0 stendst av kr\u00edgnum, og vit fara at brynja okkum v\u00e6l \u00fat til sj\u00f3s og \u00ed luftini, til tann l\u00f8tan kemur, t\u00e1 i\u00f0 vit fara at lata oyggjarnar aftur til eitt fr\u00e6lst Danmark, sum er loyst \u00far h\u00f8r\u00f0u k\u00faganini, ta\u00f0 er komi\u00f0 \u00ed av t\u00fdska \u00e1ganginum.\n\nHesi bo\u00f0ini mundu helst f\u00e1a ein og annan upp \u00far st\u00f3linum, og f\u00f3lk skima\u00f0ust \u00edkring og \u00fat \u00e1 hav \u2013 men ikki skuggin av n\u00f8krum breta so langt, eyga\u00f0 rakk.\n\nSo, um middagsleiti\u00f0 tann 12. apr\u00edl, komu tveir enskir oy\u00f0arar \u00e1 Havnina. Tveir yvirmenn komu \u00ed land og fyrireika\u00f0u myndugleikarnar upp \u00e1 ta komandi hersetingina. Oy\u00f0ararnir f\u00f3ru avsta\u00f0 aftur, men longu dagin eftir komu teir aftur, hesufer\u00f0 saman vi\u00f0 tveimum v\u00e1pna\u00f0um trolarum og kr\u00fassaranum Suffolk. N\u00fa komu tann n\u00fdggi enski konsulin, Frederic Mason, og T. B. W. Sandall oberstur \u00ed land. Teir hildu stuttan fund vi\u00f0 amtmannin og l\u00f8gtingsformannin, sum handa\u00f0u teimum formlig m\u00f3tm\u00e6li \u00ed g\u00f3\u00f0semju, og sostatt var Operation Valentine, bretska hersetingin av F\u00f8royum, veruleiki.\n\nSo v\u00f3r\u00f0u teir 250 heldur \u00f8rkymla\u00f0u hermennirnir fr\u00e1 Royal Marines settir \u00ed land. Marinararnir h\u00f8vdu ikki fingi\u00f0 at vita, hvar teir skuldu, og fleiri av teimum hildu, at teir v\u00f3ru \u00ed Noregi.\n\nLovat Scouts \n\nHermennirnir hj\u00e1 Sandall obersti v\u00f3ru bara \u00ed F\u00f8royum \u00ed tveir m\u00e1na\u00f0ar. Tann 25. mai v\u00f3r\u00f0u teir avloystir av Lovat Scouts. Skotska herdeildin var so st\u00f3r, at teir kundu senda hermenn til so at siga allar oyggjarnar, og sambandi\u00f0 millum ungu hermennirnar og f\u00f8royingar var\u00f0 sera gott. Hermennirnir gj\u00f8rdust partur av samfelagnum og t\u00f3ku lut \u00ed t.d. grindadr\u00e1pi, kappr\u00f3\u00f0ri \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku og sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0 av m. a. s\u00e6rdum sj\u00f3monnum av skipum, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 fyri \u00e1lopi \u00e1 sj\u00f3num.\n\nSum r\u00edmuligt er, kom meir enn so fyri, at ungir hermenn og f\u00f8royskar gentur funnu saman. Summir giftust og fingu b\u00f8rn undir \u00fatisetuni \u2013 og summir vendu aftur til F\u00f8roya eftir str\u00ed\u00f0slok fyri at giftast vi\u00f0 f\u00f8royskum gentum.\n\nTa\u00f0 var t\u00ed ein sorgardagur tann 10. juni 1942, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f8royingar noyddust at siga farv\u00e6l til Lovat Scouts, t\u00e1 teir v\u00f3r\u00f0u heinta\u00f0ir av troppaskipinum Lady of Man, og fluttir heim aftur til Skotlands.\n\nEftir stuttan ste\u00f0g \u00ed Skotlandi, v\u00f3r\u00f0u teir flestu hermenninir \u00ed Lovat Scouts sendir til Kanada til str\u00ed\u00f0svenjingar \u00e1 h\u00f8gum kavakl\u00f8ddum fj\u00f8llum. \u00cd 1943 v\u00f3r\u00f0u Lovat Scouts so sendir til Italiu, har teir lutt\u00f3ku \u00ed bard\u00f8gum til v\u00e1pnahv\u00edldina \u00ed 1945. Mannfalli\u00f0 var st\u00f3rt \u00ed italsku ats\u00f3knini, og mangir av teimum ungu skotunum, sum \u00ed tvey \u00e1r h\u00f8vdu haft s\u00edna dagligu gongd \u00ed F\u00f8royum, l\u00f3tu l\u00edv og ella v\u00f3ru l\u00f8sta\u00f0ir \u00ed bard\u00f8gunum.\n\nThe Cameronians \n\nLovat Scouts v\u00f3r\u00f0u avloystir av 12. herdeild av a\u00f0rari skotskari herdeild, Cameronians, sum v\u00f3ru \u00ed F\u00f8royum \u00ed eitt \u00e1r \u2013 fr\u00e1 \u00e1 sumri 1942 til juni m\u00e1na\u00f0 \u00ed 1943. Eisini hesir hermennirnir v\u00f3ru v\u00e6lumt\u00f3ktir millum f\u00f8royingar - eins og a\u00f0rar str\u00ed\u00f0s- og arbei\u00f0seindir, sum komu til oyggjarnar. 12. deild av Cameronians h\u00f8vdu v\u00e6nta\u00f0, at teir skuldu vera vi\u00f0 \u00ed \u00e1lopinum \u00e1 meginlandi\u00f0. Teir h\u00f8vdu, sum undangongumennirnir, vant d\u00fagliga me\u00f0an teir v\u00f3ru \u00ed F\u00f8royum, og hildu seg vera v\u00e6l fyri til bardagar. Men solei\u00f0is gekk ikki. Afturkomnir til Skotlands, var\u00f0 12. deild ni\u00f0url\u00f8gd, t\u00ed at teir ikki h\u00f8vdu haft m\u00f8guleika at venja saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum hereindum, i\u00f0 skuldu standa fyri \u00e1lopinum \u00e1 Evropu. Hermenn og yvirmenn v\u00f3r\u00f0u fluttir til a\u00f0rar str\u00ed\u00f0seindir, og fleiri av teimum hermonnunum, i\u00f0 h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, f\u00f3ru til Nor\u00f0urafriku, og ha\u00f0ani til Italiu, har teir lutt\u00f3ku \u00ed \u00e1lopinum. Mangir teirra fullu ella s\u00e6rdust \u00e1 v\u00edgv\u00f8llum.\n\nV\u00e1gar \n\n\u00c1 v\u00e1ri\u00f0 1942 hev\u00f0i bretska str\u00ed\u00f0slei\u00f0slan gj\u00f8rt av, at flogv\u00f8llur skuldi byggjast \u00ed V\u00e1gum, sum kundi veita stu\u00f0ul til tann herm\u00e1lsliga t\u00fddningarmikla flutningin um Atlantshav. Hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at tali\u00f0 av hermonnum \u00ed F\u00f8royum \u00f8ktist munandi. T\u00e1 har\u00f0ast leika\u00f0i \u00e1, v\u00f3ru upp m\u00f3ti 8000 hermenn \u00ed F\u00f8royum, yvir 5000 av teimum \u00ed V\u00e1gunum.\n\nFlogv\u00f8llurin og ein mi\u00f0st\u00f8\u00f0 fyri sj\u00f3flogf\u00f8r \u00e1 Leitisvatni v\u00f3r\u00f0u bygd eftir sera stuttari t\u00ed\u00f0, og me\u00f0an byggingin st\u00f3\u00f0 vi\u00f0, yddi tann annars so fri\u00f0arliga V\u00e1goyggin vi\u00f0 hermonnum fr\u00e1 m. a. Royal Engineers, Royal Pioneers, Royal Artillery og Royal Air Force. Uppruna\u00e6tlanin var at byggja eina flogst\u00f8\u00f0 har vesturi vi\u00f0 50 flogf\u00f8rum, og yvir 1650 starvsf\u00f3lkum. Men sum kr\u00edggi\u00f0 lei\u00f0 \u00ed 1943 \u2013 44, broyttist herm\u00e1lsliga st\u00f8\u00f0an \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, og hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00e6tlanin vi\u00f0 flogst\u00f8\u00f0ini var\u00f0 fr\u00e1gingin. Og flogv\u00f8llurin, sum upprunaliga skuldi hava tv\u00e6r lendingarbreytir, enda\u00f0i vi\u00f0 teirri eini breytini. \u00cd 1944 f\u00f3r bretska hersetingarvaldi\u00f0 undir at flyta hermenn \u00far F\u00f8royum aftur, og t\u00e1 i\u00f0 sigursskr\u00fa\u00f0gongan var\u00f0 hildin \u00ed Havn tann 13. mai 1945, v\u00f3ru bara 400 bretar vi\u00f0.\n\n16. mai 1945 enda\u00f0i bretska hersetingin \u00ed F\u00f8royum. Men undir hersetingini v\u00f3r\u00f0u bondini millum F\u00f8royar og Bretland styrkt og hava veri\u00f0 g\u00f3\u00f0 s\u00ed\u00f0an.\n\nB\u00f8kur \n\n Eric Linklater: The Northern Garrisons: The Army at War. London: His Majesty's Stationery Office, 1941\n John F. West: Faroe. The Emergence of a Nation. New York: 1972.\n Niels Juel Arge: Str\u00ed\u00f0s\u00e1rini 1940-45. T\u00f3rshavn: Hvessingur, 1985-1990. (6 bd.)\n J\u00e1kup Thorsteinsson: \u201eL\u00f8gting og amtma\u00f0ur 1940 \u20131945\u201c \u00cd: L\u00f8gtingi\u00f0 150. T\u00f3rshavn 2002. (PDF-Download)\n James Miller: North Atlantic Front. The Northern Isles at War, Birlinn Limited 2003 (228 s\u00ed\u00f0ur)\n\nA\u00f0rar \u00e1v\u00edsingar \n\n Postverk F\u00f8roya (kelda)\n Faroestamps.fo - Str\u00ed\u00f0s\u00e1rini\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nSeinni heimsbardagi\n1940-\u00e1rini"}
{"id": "3236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%B8lusp%C3%A1", "title": "V\u00f8lusp\u00e1", "text": "V\u00f8lusp\u00e1 er kendasta og mest t\u00fd\u00f0andi av norr\u00f8nu gudakv\u00e6\u00f0unum. Solei\u00f0is lj\u00f3\u00f0ar fyrsta \u00f8rindi \u00ed V\u00f8lusp\u00e1:\n\nHoyri\u00f0 meg allar heilagar verur,\nmeira og minni \u00e6ttf\u00f3lk Heimdals.\nVilt t\u00fa, Valfa\u00f0ir at eg sigi fr\u00e1\nforns\u00f8gum manna teim fyrstu eg minnist.Ta\u00f0 finnast tv\u00e6r fullf\u00edggja\u00f0ar uppskriftir av kv\u00e6\u00f0num, onnur \u00ed t\u00ed sokalla\u00f0u kongab\u00f3kini Codex Regius, me\u00f0an hin er at finna \u00ed Hauksb\u00f3k. Munurin millum uppskriftirnar er l\u00edtil, stavsetingin br\u00fdtur fr\u00e1 og onkur \u00f8rindi mangla \u00ed b\u00e1\u00f0um. Vanligt er t\u00ed at n\u00fdta ein \u201cnormalisera\u00f0an\u201d tekst, har holini \u00ed a\u00f0rari \u00fatg\u00e1vuni eru fylt \u00fat \u00far hinari.\n\n\u00darsliti\u00f0 er tann kenda \u00fatg\u00e1van av V\u00f8lusp\u00e1 vi\u00f0 66 \u00f8rindum, yrktar \u00ed kv\u00e6\u00f0ah\u00e1ttinum fornyr\u00f0islag.\n\nTa\u00f0 sum serliga skilur V\u00f8lusp\u00e1 fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum gudakv\u00e6\u00f0um er, at ta\u00f0 ikki bara er ein uppremsan av ymsum mytologiskum frumevnum, men at kv\u00e6\u00f0i\u00f0 hevur eina n\u00f8kulunda samanhangandi s\u00f8gugongd \u00far byrjan \u00ed enda.\n\n Fleiri kv\u00e6\u00f0i? \n\nTa\u00f0 er eitt sindur \u00f3vist, hvar og n\u00e6r V\u00f8lusp\u00e1 er yrkt. Helst er kv\u00e6\u00f0i\u00f0 sett saman \u00ed \u00cdslandi onkunt\u00ed\u00f0 seint \u00ed 10. \u00f8ld, altso stutt fyri kristningini av landinum.\n\u00d3vissan er t\u00f3 grunda\u00f0 \u00e1 ta sannroynd, at partar av V\u00f8lusp\u00e1 tykjast at vera eldri enn a\u00f0rir. Hetta, og so fr\u00e1vik \u00ed fr\u00e1sagnarh\u00e6ttinum, bendir \u00e1, at kv\u00e6\u00f0i\u00f0 er sett saman av fleiri eldri mytiskum kv\u00e6\u00f0um.\n\n Endurskipa\u00f0i teksturin hj\u00e1 Bugge \n\nEin afturvendand spurningur vi\u00f0v\u00edkjandi V\u00f8lusp\u00e1 er: hv\u00f8r er ta\u00f0, i\u00f0 v\u00f8lvan tosar vi\u00f0? H\u00f3ast hon \u00ed innganginum bi\u00f0ur \u201callar heilagar verur\u201d t.v.s. manna\u00e6ttina um lj\u00f3\u00f0, og fleiri fer\u00f0ir setur spurningin: \u201cSkilja tit n\u00fa ella hvat?\u201d, so benda fleiri skeivt sett \u00f8rindi inni \u00ed sj\u00e1lvum tekstinum \u00e1, at V\u00f8lusp\u00e1, sum onnur norr\u00f8n kv\u00e6\u00f0i, upprunaliga hevur havt ein episkan inngang. Hetta fekk norska filologin Sophus Bugge (1833-1907) at gera eina l\u00edtla endurskipan av tekstinum, har hann flutti \u00f8rindini 22, 28 og 29 fremst \u00ed kv\u00e6\u00f0i\u00f0.\n\nVer t\u00f3 varugur vi\u00f0, at henda endurskipan, hvussu logisk hon enn kann tykjast, merkir, at kronologiska uppsetingin \u00ed upprunatekstinum er broytt.\n\n V\u00f8lusp\u00e1 \n\nUm vit n\u00fdta tann endurskipa\u00f0a tekstin hj\u00e1 Bugge, so byrjar V\u00f8lusp\u00e1 vi\u00f0 at siga fr\u00e1 v\u00f8lvuni og sei\u00f0kvinnuni Hei\u00f0, sum undir andam\u00e1ning \u00ed einsemi f\u00e6r vitjan av \u00d3\u00f0ini. Hin gamli \u00e1sagudurin gevur henni g\u00e1vur at s\u00edggja \u00fat \u00ed ymsar heimar.\n\nSo byrjar v\u00f8lvan s\u00edna fr\u00e1s\u00f8gn vi\u00f0 at siga fr\u00e1 um upphavi\u00f0, hvussu t\u00ed\u00f0in t\u00f3k s\u00edna byrjan \u00ed t\u00ed mytisku frumglopruni Ginnungagapi, um hvussu frumlutirnir v\u00f3r\u00f0u til, og hvussu gudarnir fingu skil \u00e1 t\u00ed skipa\u00f0a alheiminum.\n\nEftir hetta kemur parturin i\u00f0 vanliga r\u00f3past Dv\u00f8rgatal'', har v\u00f8lvan sigur fr\u00e1 upphavi dv\u00f8rganna og reksar eina r\u00fagvu av dv\u00f8rgan\u00f8vnum upp. (Dv\u00f8rgatal er helst eitt kv\u00e6\u00f0i fyri seg, sum av einari ella a\u00f0rari ors\u00f8k er vavt upp \u00ed V\u00f8lusp\u00e1).\n\nS\u00ed\u00f0an sigur v\u00f8lvan fr\u00e1, hvussu fyrstu menniskjuni v\u00f3r\u00f0u skapt, og um nornurnar, lagnugudd\u00f3marnar, i\u00f0 halda til vi\u00f0 einari av r\u00f3tunum \u00e1 Yggdrasils aski.\n\nV\u00f8lvan sigur eisini fr\u00e1 umst\u00f8\u00f0unum vi\u00f0v\u00edkjandi t\u00ed fyrsta kr\u00edgnum \u00ed heiminum, t\u00e1 guda\u00e6ttirnar \u00e6sir og vanir ruku \u00ed krovi\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, orsaka\u00f0 av dr\u00e1pinum av t\u00ed frumkendu Gullveig.\n\n\u00cd \u00f8\u00f0rum parti ver\u00f0ur hin lj\u00f3si og g\u00f3\u00f0lynti Baldur dripin. Dr\u00e1pi\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r eina r\u00f8\u00f0 av r\u00e6\u00f0uger\u00f0um, sum enda vi\u00f0 ragnar\u00f8kum, har gudar og jatnir \u00fatrudda hv\u00f8nn annan. Ragnar\u00f8kur gera enda \u00e1 heiminum, j\u00f8r\u00f0in s\u00f8kkur \u00ed kav, og alt endar aftur \u00ed s\u00ednari upprunast\u00f8\u00f0u \u00ed ti myrka ru\u00f0uleikanum.\n\nSamb\u00e6rt v\u00f8lvuna skal ein n\u00fdggjur heimur t\u00f3 r\u00edsa \u00far havinum. Har skulu Baldur og dr\u00e1psma\u00f0ur hansara H\u00f8\u00f0ur r\u00e1\u00f0a fyri borgum. Ein n\u00fdggjur gullaldur skal koma, men fyri at gera vart vi\u00f0 at alt gongur \u00ed ring, h\u00f3mast hin r\u00e6\u00f0uligi ormurin Ni\u00f0h\u00f8ggur \u00ed sj\u00f3narringinum, ein \u00e1minning um at eisini hesin n\u00fdggi heimurin er d\u00f8mdur til undirgang og dey\u00f0a.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n V\u00f8lusp\u00e1\nV\u00f8lusp\u00e1 \u00e1 f\u00f8royskum. T\u00fdtt hevur Anker Eli Petersen \u00a9 2005\n Tjatsi.fo (Kelda)\n\n\u00c1satr\u00fagv"}
{"id": "3241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAsir", "title": "R\u00fasir", "text": "R\u00fasir (eintal r\u00fasi) v\u00f3ru norr\u00f8nur \u00e6ttb\u00f3lkur i\u00f0 b\u00fa\u00f0i eystanfyri \u00ed Eystrasalti. Hesir v\u00f3ru helst eftirkomarar hj\u00e1 svium, men hetta er \u00f3vist. \u00cd hvussu so er h\u00f8vdu r\u00fasir t\u00e6tt samband vi\u00f0 svi\u00f0ar og nor\u00f0b\u00fagvar annars. Or\u00f0i\u00f0 r\u00fasir ver\u00f0ur br\u00fakt um teir nor\u00f0b\u00fagvar, i\u00f0 fer\u00f0a\u00f0ust eystureftir \u00ed norr\u00f8nu \u00fatflytingini.\n\nSj\u00f3narv\u00e1ttarfr\u00e1grei\u00f0ing \n\nFyrsta sj\u00f3narv\u00e1ttarfr\u00e1grei\u00f0ingin um l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 nor\u00f0b\u00fagvum, er fr\u00e1 muslimska sendiharranum Ahmad ibn-Fadlan (ar\u00e1biskt: \u0623\u062d\u0645\u062f \u0627\u0628\u0646 \u0641\u0636\u0644\u0627\u0646), sum \u00ed 922 kom \u00ed samband vi\u00f0 r\u00fasir vi\u00f0 \u00e1nna Volgu. Eftir fr\u00e1s\u00f8guni metir hann teir sum nor\u00f0b\u00fagvar.\n\nSkalds\u00f8gan Eaters of the Dead eftir Michael Crichton byggir \u00e1 fr\u00e1s\u00f8gu Ahmadar ibns-Fadlans, sum eisini er gj\u00f8rd til film vi\u00f0 navninum The Thirteenth Warrior.\n\nKievr\u00fasar\u00edki\u00f0 \nSamb\u00e6rt Russisku fyrstu kr\u00fdniku gj\u00f8rdu finnar og slavar uppreistur \u00edm\u00f3ti svi\u00f0um. Eftir uppreisturin var \u00f3fri\u00f0ur \u00ed slaviskum londum. Teir heittu so \u00e1 Rurik (f\u00f8royskt: R\u00f8rekur) um at koma at f\u00e1a skil aftur \u00e1 landi\u00f0. Hann kom og gj\u00f8rdi sum umbi\u00f0i\u00f0 og stovna\u00f0i harvi\u00f0 Kievr\u00fasar\u00edki\u00f0, sum var fyrsta slaviska r\u00edki\u00f0. \u00cd 13. \u00f8ld flutti R\u00f8reks\u00e6ttin til Moskvu, sum t\u00e1 bleiv h\u00f8vu\u00f0ssa\u00f0ur \u00ed einum russiskum r\u00edki. R\u00fasir l\u00f8gdu vi\u00f0 hesum navn til Russland.\n\nSt\u00f8ddin \u00e1 s\u00f8guliga Kievr\u00fasar\u00edkinum svarar \u00ed st\u00f8dd r\u00e6ttiliga v\u00e6l til n\u00faverandi Ukrainu.\n\nSummir slavskir sg\u00f8ufr\u00f8\u00f0ingar eru t\u00f3 ikki samdir vi\u00f0 hesari fr\u00e1grei\u00f0ingini upp\u00e1 fyrsta slaviska r\u00edki\u00f0. Teir setar spurnartekin vi\u00f0 tr\u00favir\u00f0i\u00f0 \u00ed Russisku fyrstu kr\u00fdniku. Teir halda \u00ed hvussu so er ikki, at ta\u00f0 er tr\u00faligt, at nor\u00f0b\u00fagvar skulu hava stovnsett fyrsta slaviska r\u00edki\u00f0.\n\nKeldur \n\n Sv\u00f8rt ver\u00f0a s\u00f3lskyn, Sprotin 1994, (ss. 58-66): R\u00fasal\u00fdsing, Ahmad ibn-Fadlan, t\u00fd\u00f0ing: fyrst J\u00f8rgen B\u00e6k Simonsen, s\u00ed\u00f0an \u00c1smundur Johannesen\n Eaters of the Dead, Michael Crichton, 1976\n R\u00fasar\u00edki\u00f0\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "3242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1906", "title": "1906", "text": "1906 (MCMVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r. Fyrsti dagurin var ein m\u00e1nadagur.\n\nHendingar \n 1. februar - S\u00edmun av Skar\u00f0i skrivar M\u00edtt alfagra land.\n 7. apr\u00edl - Gosfjalli\u00f0 Vesuvis byrjar at goysa, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r n\u00f3gva oy\u00f0ilegging \u00ed Napoli \u00ed Italia.\n 18. juli - L\u00f8gtingsval\n 26. desember - Heimsins fyrsti biografilmur ver\u00f0ur \u00fatgivin. Filmurin ber navni\u00f0  The Story of the Kelly Gang.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. februar - S\u00e1mal Joensen-Mikines (d. 1979).\n\nAndl\u00e1t \n 13. januar - Alexander Popov, russiskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1859)"}
{"id": "3243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1943", "title": "1943", "text": "1943 (MCMXLIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r. Fyrsti dagurin var ein fr\u00edggjadagur.\n\nHendingar \n 12. mars - Fyrsta gr\u00e6karismessuhald, vita\u00f0 er um. Sverri Patursson helt r\u00f8\u00f0u.\n 20. mars - Su\u00f0uroyar Sparikassi ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n 24. august - L\u00f8gtingsval\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 19. januar - Janis Joplin, amerikonsk songkvinna (d. 1970)\n 7. februar - Finnbogi \u00cdsakson (d. 2005)\n 19. mars - Mario J. Molina, meksikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 2020)\n 29. mars - Vangelis, grikskur t\u00f3nleikari og t\u00f3naskald (d. 2022)\n 31. mars - Roy Andersson, svenskur filmsleikstj\u00f3ri\n 14. mai - \u00d3lafur Ragnar Gr\u00edmsson, \u00edslendskur forseti.\n 11. august - Pervez Musjarraf, pakistanskur generalur og lei\u00f0ari \n 2. september - Hans Mortensen, f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (d. 2019).\n\nAndl\u00e1t \n 7. januar - Nikola Tesla"}
{"id": "3244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1940", "title": "1940", "text": "1940 (MCMXL) var eitt leyp\u00e1r, eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum var fyrsti dagurin ein m\u00e1nadagur.\n\nHendingar \n 30. januar - L\u00f8gtingsval.\n12. apr\u00edl - St\u00f3ra Bretland hertekur F\u00f8royar.\n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 F\u00e6r\u00f6ernes Kundg\u00f6relsessamling ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. februar - Peter Fonda, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (d. 2019)\n 25. februar - Thue Christiansen, gr\u00f8nlendskur l\u00e6rari i\u00f0 gj\u00f8rdi gr\u00f8nlendska flaggi\u00f0 (d. 2022)\n 23. mars - James Caan, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n 23. mai - Lone Dybkj\u00e6r, danskur kvinnuligur politikari (d. 2020)\n 19. august - Johnny Nash, amerikanskur sangari og sangskrivari (d. 2020)\n 21. oktober - Marita Petersen, fyrsti kvinnuligi l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (d. 2001)\n 23. oktober - Pel\u00e9, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2022)\n\nAndl\u00e1t \n 16. mars - Selma Lagerl\u00f6f, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1858)\n 29. juni - Paul Klee, sveisisk-t\u00fdskur m\u00e1lari (f. 1879)\n 21. august - Lev Trotskij, sovjetiskur politikari (f. 1879) \n 24. august - Paul Nipkow, t\u00fdskur uppfinnari (f. 1860) \n 9. november - Neville Chamberlain, bretskur politikari (f. 1869)"}
{"id": "3245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1936", "title": "1936", "text": "1936 (MCMXXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r. Fyrsti dagurin var ein mikudagur.\n\nHendingar \n 28. januar - L\u00f8gtingsval\n 16. februar - Havnar Arbei\u00f0skvinnufelag stovna\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. januar - \u00d3li Petersen, f\u00f8royskur keiputeknari (d. 2022)\n 18. mars - F. W. de Klerk, su\u00f0urafrikanskur forseti  (d. 2021).\n 19. mars - Ursula Andress, sveisisk sj\u00f3nleikarinna \n 12. apr\u00edl - Svenning Tausen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 2013)\n 20. apr\u00edl - Pauli Ellefsen, l\u00f8gma\u00f0ur 1981-1985.\n 29. august - John McCain, amerikanskur politikari (d. 2018)\n 5. november - Uwe Seeler, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (d. 2022).\n\nAndl\u00e1t \n 9. januar - John Gilbert, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1899)\n 18. januar - Rudyard Kipling, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1865)\n 20. januar - Georg V., bretskur kongur (f. 1865)\n 18. apr\u00edl - Ottorino Respighi, italskt t\u00f3naskald (f. 1879)\n 28. apr\u00edl - Faud av Egypt, egyptiskur kongur (f. 1868)\n 18. juni - Maksim Gorkij, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1868)\n 19. august - Federico Garc\u00eda Lorca, spanskur yrkjari (f. 1898)"}
{"id": "3246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1932", "title": "1932", "text": "1932 (MCMXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r. Fyrsti dagurin var ein fr\u00edggjadagur.\n\nHendingar \n1. januar - Postverki\u00f0 \u00ed USA \u00fatgevur 12 fr\u00edmerki, til at h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda at 200 \u00e1r eru s\u00ed\u00f0ani George Washington var\u00f0 f\u00f8ddur.\n 3. januar - Onglendingar handtaka og yvirhoyra Mahatma Ghandi og Vallabhbhai Patel.\n 8. januar - Erkibiskuppurin av Canterbury bannar skildum at giftast uppaftur \u00ed Angliksu kirkjuni \u00ed Englandi.\n 15. januar - Umlei\u00f0 6 mili\u00f3nir eru n\u00fa arbei\u00f0sleys \u00ed T\u00fdsklandi.\n 19. januar - L\u00f8gtingsval\n 11. februar - Pius XI p\u00e1vi m\u00f8tir Benito Mussolini in Vatican City.\n 25. februar - Adolf Hitler f\u00e6r t\u00fdskan r\u00edkisborgarar\u00e6tt, og kann n\u00fa stilla upp til val. Hitler stillar upp til vali\u00f0 av Reichspr\u00e4sident \u00ed 1932. Hann ver\u00f0ur ikki valdur.\n1. mars - Sonur Charles Lindbergh ver\u00f0ur r\u00e6ndur \u00far sovikamari s\u00ednum.\n 19. mars - Kenda br\u00fagvin Sidney Harbour Bridge opnar fyri almenninginum \u00ed Sydney, Avstralia.\n 5. apr\u00edl - R\u00fasdrekkabanni\u00f0 ver\u00f0ur upploysti Finnlandi, men r\u00fasdrekka kann bert keypast \u00ed r\u00fasdrekkas\u00f8luni, sum ver\u00f0ur samstundis sett \u00e1 stovn.\n 10. apr\u00edl - n\u00e1ttina millum 9. og 10. apr\u00edl gingu sluppirnar Laura og Immanuel burtur vi\u00f0 38 monnum. \n 17. apr\u00edl - Haile Selassie bannar tr\u00e6lahald \u00ed Abyssinia.\n 19. apr\u00edl - T\u00fdski kunshandlarin Otto Wacker ver\u00f0ur d\u00f8mdur \u00ed 19 m\u00e1na\u00f0a fongsul, fyri at royna at selja eitt falskt Van Gogh m\u00e1lverk \u00ed Berlin.\n 6. mai - Franski forsetin Paul Doumer ver\u00f0ur skotin \u00ed Par\u00eds. Hann doyr av l\u00f8stum s\u00ednum dagin eftir.\n 10. mai - Albert Lebrun ver\u00f0ur n\u00fdggjur forseti Fraklands.\n 12. mai - Sonur Charles Lindbergh ver\u00f0ur funnin dey\u00f0ur stutt fr\u00e1 heimi s\u00ednum, 10 vikur aftan\u00e1 at hann var\u00f0 r\u00e6ndur fr\u00e1 foreldrum s\u00ednum.\n 6. august - Fyrsti filmfestivalurin \u00ed Venedig ver\u00f0ur hildin.\nAutobahn opnar \u00ed T\u00fdsklandi.\n 31. august - Full s\u00f3larmyrking kann s\u00edggjast \u00ed fleiri st\u00f8\u00f0um \u00ed Nor\u00f0uramerika.\n 6. oktober - Sj\u00f3vinnubankin ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n 6. november - Nazi flokkurin ver\u00f0ur st\u00f8rsti flokkur \u00ed T\u00fdsklandi, t\u00e1 teir vinna Reichstags vali\u00f0 vi\u00f0 32% av atkv\u00f8\u00f0unum.\n 8. november - Franklin D. Roosevelt vinnur ta\u00f0 amerikanska forsetavali\u00f0.\n 9. november - Hvirvilvindur (hurricane) og fl\u00f3\u00f0aldur \u00ed Kuba hava vi\u00f0 s\u00e6r at 2.500 lata l\u00edv. Hetta er st\u00f8rsta n\u00e1tt\u00farvanlukka \u00ed s\u00f8gu landsins.\n 12. desember - \u00cd sambandi vi\u00f0 umbygging ver\u00f0ur Haldarsv\u00edkar kirkja endurv\u00edgd.\n 23. desember - Ein vanlukka \u00ed eini kolaminu \u00ed Illinois, USA hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 54 lata l\u00edv.\n 25. desember - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Kina hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 70.000 lata l\u00edv.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Kvinnur f\u00e1a valr\u00e6tt \u00ed Brasil.\n Zippo tendrarar koma \u00e1 markna\u00f0in.\n James Chadwick uppdagar nevtroni\u00f0.\n 14 milli\u00f3nir ella 33% eru arbei\u00f0sleys \u00ed USA.\n\nList\n\nFilmar \n Tarzan the Ape Man (frums\u00fdndur 25. mars)\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n 4. - 15. februar - Vetrar OL \u00ed Lake Placid \u00ed New York, USA. \n 30. juli - 14. august - Summar-OL \u00ed Los Angeles, USA.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 9. februar - Gerhard Richter, t\u00fdskur listam\u00e1lari \n26. februar - Johnny Cash, amerikanskur sangari (d. 2003)\n 27. februar - Elizabeth Taylor, ensk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (Cleopatra) (d. 2011) \n 14. apr\u00edl - Loretta Lynn, amerikonsk songkvinna (d. 2022)\n 8. september - Patsy Cline, amerikonsk songkvinna (d. 1963)\n 13. september - Atli P\u00e6tursson Dam, l\u00f8gma\u00f0ur (d. 2005)\n 29. november - Jacques Chirac, franskur forseti (d. 2019)\n 5. desember - Little Richard, amerikanskur sangari og evangilistur\n\nAndl\u00e1t \n 26. oktober - Molly Brown, amerikanskur yvirlivari av Titanic vanlukkuni. Kend sum \"The Unsinkable Molly Brown\" (f. 1867)"}
{"id": "3247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1928", "title": "1928", "text": "1928 (MCMXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n\n 1. januar - Estland skiftir gjaldoyra fr\u00e1 mark til kroon.\n 28. januar - L\u00f8gtingsval er \u00ed F\u00f8royum.\n 23. mars - Sluppin \"Acorn\" \u00far Klaksv\u00edk liggur vi\u00f0 \u00cdsland og fiskar, t\u00e1 hon ver\u00f0ur rakt av einum st\u00f3rum sj\u00f3gvi, sum ger, at sj\u00f3gvur kemur ni\u00f0ur \u00ed lugari\u00f0 og fyllir ein karbiddunk, sum spreingist. Av spreingingini doyggja 6 mans beinan vegin, og ein sjeyndi doyr nakrar dagar seinri av brands\u00e1rum. \n 12. apr\u00edl - Eitt bumbu\u00e1lop, \u00e6tla\u00f0 italska fasistlei\u00f0aranum Benito Mussolini, hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 17 \u00f3skyldig lata l\u00edv.\n 14. apr\u00edl - Tveir jar\u00f0skj\u00e1lvtar \u00ed Bulgaria hava vi\u00f0 s\u00e6r, at 21 000 bygningar oy\u00f0ileggjast og n\u00e6stan 130 lata l\u00edv.\n 22. apr\u00edl - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Grikkalandi hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 200 000 bygningar oy\u00f0ileggjast.\n 9. mai - F\u00f8roya KFUK sk\u00f3tar settar \u00e1 stovn.\n 10. mai - Fyrstu regluligu sj\u00f3nvarpsendingarnar byrja \u00ed New York, USA.\n 15. mai - Disney Studios \u00fatgevur stuttfilmin Plane Crazy. Hetta er fyrstu fer\u00f0, Mickey og Minnie Mouse eru at s\u00edggja.\n 23. mai - Eitt bumbu\u00e1lop \u00e1 italsku sendistovuna \u00ed Buenos Aires, Argentina, hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 22 lata l\u00edv og 43 ver\u00f0a mei\u00f0sla\u00f0.\n 17. - 18. juni - Amelia Earhart ver\u00f0ur fyrsta kvinnan, i\u00f0 fl\u00fdgur tv\u00f8rtur um Atlantshavi\u00f0, hesu fer\u00f0 sum fer\u00f0af\u00f3lk. Wilmer Stultz fl\u00fdgur flogfari\u00f0.\n 3. juli - Skotski uppfinnarin John Logie Baird v\u00edsir fram heimsins fyrsta litsj\u00f3nvarp.\n 3. september - Alexander Fleming enduruppfinnur pensilin av \u00f3vart, \u00e1 St. Mary's sj\u00fakrah\u00fasinu \u00ed London, Englandi.\n 16. september - \u00d3dnarstormur \u00ed Florida, USA, hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 2 500 lata l\u00edv.\n 12. oktober - Respiratorur ver\u00f0ur n\u00fdttur fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 barnasj\u00fakrah\u00fasinum \u00ed Boston, USA.\n 2. november - Filmframlei\u00f0arin Metro-Goldwyn-Mayer f\u00e6r ey\u00f0kendu leyvuna Telly sum b\u00famerki.\n 6. november - Herbert Hoover vinnur ta\u00f0 amerikanska forsetavali\u00f0.\n 18. november - Disney Studios \u00fatgevur stuttfilmin Steamboat Willie, tri\u00f0ji filmurin sum Mickey Mouse hevur h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed, men fyrsti talufilmurin hann var \u00ed og Disney gav \u00fat.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Joseph Stalin byrjar 5 \u00e1ra verk\u00e6tlanina (fr\u00e1 1928 til 1932 fellur mi\u00f0all\u00f8nin vi\u00f0 50% \u00ed Sovjetiska Samveldinum)\n\n\u00cdtr\u00f3ttir \n 11. - 19. februar - Vetrar OL hildi\u00f0 \u00ed St. Morits \u00ed Sveis. Norska skoytudrotningin Sonja Henie vinnur s\u00edtt fyrsta OL-gull av fleiri.\n 28. juli - 12. august - Summar OL ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Amsterdam, Hollandi. Coca-Cola stu\u00f0lar leikunum.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nThe Tower hj\u00e1 W.B. Yeats.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 26. februar - Fats Domino, amerikanskur t\u00f3nleikari. \n 18. mars - Fidel V. Ramos, filipinskur forseti (d. 2022)\n 12. apr\u00edl - Hardy Kr\u00fcger, t\u00fdskur sj\u00f3nleikari (d. 2022).\n 23. apr\u00edl - Shirley Temple, amerikanskur sj\u00f3nleikari og diplomatur (d. 2014)\n 4. mai - Hosni Mubarak, fyrrverandi forseti \u00ed Egyptaland (d. 2020).\n 14. juni - Che Guevara, cubanskur kollveltingarlei\u00f0ari (d. 1967)\n 26. juli - Stanley Kubrick, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 1999)\n 6. august - Andy Warhol, amerikanskur listama\u00f0ur (d. 1987)\n 3. oktober - K\u00e5re Willoch, fyrrverandi norskur politikari og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 2021)\n 6. november - Agnar Nielsen, fyrrverandi stj\u00f3ri \u00e1 Vestmanna skipasmi\u00f0ju og l\u00f8gtingsma\u00f0ur (SB) (d. 2020).\n\nAndl\u00e1t \n 18. juni - Roald Amundsen, norskur rans\u00f3knarma\u00f0ur (f. 1872)"}
{"id": "3248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1924", "title": "1924", "text": "1924 (MCMXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 22. januar - L\u00f8gtingsval.\n 26. januar - Petrograd skiftir navn til Leningrad eftir dey\u00f0a Vladimir Lenin. B\u00fdurin skiftir til s\u00edtt n\u00faverandi navn til Sankta P\u00e6tursborg \u00ed 1991.\n 27. januar - Vladimir Lenin ver\u00f0ur jar\u00f0a\u00f0ur \u00ed gravh\u00fdsi Lenins \u00e1 Rey\u00f0a Torginum \u00ed Moskva.\n 7. februar - \u00cd USA ver\u00f0a brotsmenn sum hava fingi\u00f0 dey\u00f0arevsing, tiknir av l\u00edvi vi\u00f0 gassi fyri fyrstu fer\u00f0.\n 6. apr\u00edl - Fasistarnir vinna vali\u00f0 \u00ed Italia, vi\u00f0 tveimum tri\u00f0ingum av atkv\u00f8\u00f0unum.\n 4. juli - Ceasar salatin ver\u00f0ur uppfunnnin \u00ed Tijuana \u00ed Meksiko.\n 4. november - Calvin Coolidge ver\u00f0ur endurvaldur til forseta USA.\n 24. desember - Albania ver\u00f0ur ein republikk.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nAndr\u00e9 Breton gevur \u00fat ta\u00f0 fyrsta manifesti\u00f0 fyri surrealismu.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n 25. januar - Vetrar OL byrja \u00ed Chamonix \u00ed teimum fronsku alpunum.\n 4. mai - Summar OL byrjar \u00ed Par\u00eds, Fraklandi.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. januar - Benny Hill, enskur skemtari og sangari (d. 1992)\n 21. februar - Robert Mugabe, fyrrverandi forseti \u00ed Simbabvi (d. 2019).\n 3. mars - Lys Assia, sveisisk songkvinna (d. 2018)\n 3. apr\u00edl - Marlon Brando, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Godfather) (d. 2004)\n 22. mai - Charles Aznavour, armenskur-franskur sangari (d. 2018).\n 12. juni - George H. W. Bush, amerikanskur forseti \n 19. juni - Anneliese Rothenberger, t\u00fdsk operasangarinna (d. 2010)\n 14. august - Holger Juul Hansen, danskur sj\u00f3nleikari (Matador) (d. 2013)\n 16. september - Lauren Bacall, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Mirror Has Two Faces) (d. 2014)\n 25. august - Truman Capote, amerikanskur rith\u00f8vundur og leikskald (d. 1984)\n 1. oktober - Jimmy Carter, amerikanskur forseti\n 7. desember - Bent Fabricius-Bjerre, danskur pianistur og t\u00f3nasmi\u00f0ur (Olsen Banden sangurin)\n\nAndl\u00e1t \n 21. januar - Vladimir Lenin, russiskur lei\u00f0ari av Sovjetsamveldinum (f. 1870)\n 29. januar - \u00d3li Nikl\u00e1i Skaalum, tingma\u00f0ur (f. 1849)\n 3. februar - Woodrow Wilson, amerikanskur forseti (f. 1856)\n 3. juni - Franz Kafka, kekkiskur rith\u00f8vundur (f. 1883)"}
{"id": "3249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1920", "title": "1920", "text": "1920 (MCMXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n 9. januar - T\u00fasundir mans fylgja spent vi\u00f0, t\u00e1 \"mannliga flugan\" George Polley klatrar upp eftir Woolworth bygninginum \u00ed New York. Hann kl\u00e1rar upp \u00e1 30. h\u00e6dd \u00e1\u00f0renn hann ver\u00f0ur handtikin.\n 13. januar - The New York Times h\u00e1\u00f0a r\u00famdarserfr\u00f8\u00f0ingin Robert H. Goddard, sum tosar um r\u00famdarfer\u00f0ir. Sama bla\u00f0 noy\u00f0ist at printa ein almenna umbering 17. juli 1969 t\u00e1 amerikanarir lenda \u00e1 m\u00e1nanum, og ta\u00f0 v\u00edsir seg at r\u00famdarserfr\u00f8\u00f0ingurin hev\u00f0i r\u00e6tt.\n 17. februar - Anna Anderson fremur sj\u00e1lvmor\u00f0sroynd \u00ed Berlin \u00ed T\u00fdsklandi. T\u00e1 hon ver\u00f0ur flutt \u00e1 S\u00e1larsj\u00fakrah\u00fas heldur hon t\u00ed fram, at hon er greivynna Anastasia Romanov, sum er hildin at hava lati\u00f0 l\u00edv saman vi\u00f0 familju s\u00edni 2 \u00e1r frammanundan.\n 18. mars - Grikkaland skiftir yvir til tann gregorianska kalendarin.\n 15. juni - Avtala kemur \u00ed gildi \u00edmillum Danmark og T\u00fdskland. M\u00f8rk ver\u00f0a drigin av n\u00fdggjum, sum geva Danmark r\u00e6tt til Nor\u00f0ur Slesv\u00edk.\n 11. juli - H\u00fasa kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 30. juli - 8. august - Fyrsta alheimssk\u00f3talegan Jamboree ver\u00f0ur hildin \u00ed London, vi\u00f0 8000 sk\u00f3tum fr\u00e1 34 londum.\n 26. august - Kvinnur f\u00e1a atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed USA.\n 16. september - Wall street spreingingin: Ein spreingja, goymd \u00ed einum hestavogni, brestur fyri framman J. P. bygningin \u00ed New York. 38 lata l\u00edv og 400 ver\u00f0a mei\u00f0sla\u00f0i.\n 29. september - Adolf Hitler heldur s\u00edn fyrstu politisku r\u00f8\u00f0u \u00ed Eysturr\u00edki.\n 18. oktober - Fleiri t\u00fasund arbei\u00f0sleys m\u00f3tm\u00e6la \u00ed London. 50 ver\u00f0a mei\u00f0sla\u00f0i.\n 2. november - Warren G. Harding vinnur amerikanska forsetavali\u00f0. Hetta er fyrsta vali\u00f0 har kvinnur hava atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt.\n 10. november - L\u00f8gtingsval.\n 15. november - Fyrsta r\u00e1\u00f0stevna League of Nations (Sameindu Tj\u00f3\u00f0irnar) ver\u00f0ur hildin \u00ed Geneva \u00ed Sveis.\n\n\u00d3kend dagseting \n HIV virusin, ver\u00f0ur mettur at taka seg upp, fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed heiminum, \u00ed Belgiska Kongo.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n 20. apr\u00edl - Summar OL ver\u00f0ur sett i Antwerpen \u00ed Belgia. Ey\u00f0kenda b\u00famerki\u00f0 vi\u00f0 teimum 5 ringunum ver\u00f0ur n\u00fdtt fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Oskar Hermannsson, yrkjari (d. 1995)\n 18. mai - J\u00f3hannes P\u00e1ll II, p\u00e1vi (d. 2005)\n 18. desember - Ing\u00e1lvur av Reyni, f\u00f8royskur listama\u00f0ur, (d. 2005.)\n\nAndl\u00e1t \n 31. august - Jens Olivur Lisberg, tj\u00f3\u00f0arhetja (f. 1896)"}
{"id": "3250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1908", "title": "1908", "text": "1908 (MCMVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n 2. februar - L\u00f8gtingsval\n 24. januar - Robert Baden-Powell \u00fatgevur b\u00f3kina Scouting for Boys \u00ed London. B\u00f3kin kemur at selja yvir 100 milj\u00f3n eint\u00f8k, og ver\u00f0ur byrjanin \u00e1 altj\u00f3\u00f0a sk\u00f3ta arbei\u00f0i.\n 27. mars - Fyrsta sk\u00f3tapatr\u00falja uttanfyri England ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00e1 Gibraltar.\n 21. apr\u00edl - Frederick Cook heldur t\u00ed fram at hava rokki\u00f0 Nor\u00f0urp\u00f3lin \u00e1 hesum degi.\n 27. apr\u00edl - 31. oktober  - Summar-OL \u00ed London \u00ed Englandi.\n 8. august - The Hoover Company fr\u00e1 Ohio \u00ed Amerika, ognar s\u00e6r r\u00e6ttin til n\u00fdggja dusts\u00fagvarin, sum James M. Spangler j\u00fast hevur uppfunni\u00f0.\n 17. august - Fyrsti teknifilmurin ver\u00f0ur framleiddur av \u00c9mile Cohl. Filmurin kallast Fantasmagorie.\n 27. september - Henry Ford framlei\u00f0ir fyrsta bilin av slagnum Model T \u00ed Michigan \u00ed Amerika.\n 15. november - Kongor\u00edki\u00f0 ver\u00f0ur belgiskt hj\u00e1land.\n\n\u00d3kend dagseting \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Kristeligt Ungdomsblad for F\u00e6r\u00f8erne ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n Thorshavns M\u00e6lkeforsyning & Margarinefabrik byrjar rutusigling inn \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in og nor\u00f0ur gj\u00f8gnum Sundalagi\u00f0.\n 40.000 \u00e1ra gomul beinagrind ver\u00f0ur funnin av Otto Hauser \u00ed su\u00f0vestur Fraklandi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 9. januar - Simone de Beauvoir, franskur heimspekingur og rith\u00f8vundur (d. 1986) \n 7. mars - Anna Magnani, itolsk sjonleikarinna (d. 1973)\n 5. mars - Rex Harrison, enskur sj\u00f3nleikari (d. 1990)\n 5. apr\u00edl - Bette Davis, amerikonsk sjonleikarinna (d. 1989) \n 11. apr\u00edl - Enver Hoxha, albanskur politikari (d. 1985)\n 24. apr\u00edl - J\u00f3zef Gos\u0142awski, p\u00f3lskur myndah\u00f8ggari. (d. 1963)\n 28. apr\u00edl - Oskar Schindler, t\u00fdskur handilsma\u00f0ur (d. 1974)\n 30. apr\u00edl - Bjarni Benediktsson, \u00edslendskur fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (d. 1970) \n 2. mai - Joseph McCarthy, amerikanskur politikari (d. 1957)\n 20. mai - James Stewart, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1997)\n 30. mai - Mel Blanc, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1989)\n 28. mai - Ian Fleming, bretskur rithovundur (d. 1964) \n 28. juni - Salvador Allende, kilenskur politikari og forseti \u00ed Kili 1970-1973. (d. 1973)\n 8. juli - Nelson Rockefeller, amerikanskur varaforseti (d. 1979)\n 5. august - Harold Holt, avstralskur politikari (d. 1967)\n 27. august - Lyndon B. Johnson, amerikanskur forseti (d. 1973)\n 8. september - P\u00e1ll J. Nols\u00f8e, landsskjalav\u00f8r\u00f0ur og rith\u00f8vundur (d. 1996)\n 13. oktober - Steinn Steinarr, \u00edslenskt skald. (d. 1958)\n 28. oktober - Theodor Thomassen, elsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0 (d. 2016).\n 11. desember - H\u00e1kun Djurhuus, l\u00f8gma\u00f0ur 1963-1967. (d. 1987)\n 11. desember - Manoel de Oliveira, portugisiskur leikstj\u00f3ri (d. 2015)\n\nAndl\u00e1t \n 1. februar - Karl 1. av Portugal, portugisiskur kongur  (f. 1863)\n 1. februar - Ludv\u00edk Filip av Portugal, portugisiskur kr\u00fanprinsur  (f. 1887)\n 22. apr\u00edl - Henry Campbell-Bannerman, skotskur politikari (f. 1836) \n 21. juni - Nikolai Rimski-Korsakov, russiskt t\u00f3naskald (f. 1844)\n 24. juni - Grover Cleveland, amerikanskur forseti (f. 1837)\n 25. august - Henri Becquerel, franskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1852)\n 14. november - Guangxu, kinverskur keisari (f. 1871)"}
{"id": "3251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1918", "title": "1918", "text": "1918 (MCMXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n\n 2. januar - Lettland f\u00e6r fullveldi, men kemur seinni undir sovjetskt r\u00e6\u00f0i \u00ed 1940, og f\u00e6r ikki fullveldi aftur fyrr enn \u00ed 1992. \n 27. januar - Borgarakr\u00edggj tekur seg upp \u00ed Finlandi. \n 6. februar - Kvinnur yvir 30 \u00e1r f\u00e1a atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed Englandi. \n 24. februar - Estland f\u00e6r fullveldi, men kemur seinni undir sovjetskt r\u00e6\u00f0i \u00ed 1940, og f\u00e6r ikki fullveldi aftur fyrr enn \u00ed 1991. \n 12. mars - Moskva ver\u00f0ur h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur \u00ed sovjetiska Russlandi. \n 19. mars - USA f\u00e6r t\u00ed\u00f0arsonur og byrjar at br\u00faka summar og vetrart\u00ed\u00f0. \n 25. mars - Hv\u00edtarussland f\u00e6r fullveldi, men kemur undir sovjetskt r\u00e6\u00f0i \u00ed 1919, og f\u00e6r ikki fullveldi aftur fyrr enn 1991. \n 24. apr\u00edl - L\u00f8gtingsval. \n 28. mai - Armenia og Azerbaijan f\u00e1a fullveldi. T\u00f3 kemur Armenia undir sovjetskt r\u00e6\u00f0i \u00ed 1922, og f\u00e6r ikki fullveldi aftur fyrr enn 1990. Azarbaijan kemur undir sovjetskt r\u00e6\u00f0i \u00ed 1920 og f\u00e6r fullveldi aftur \u00ed 1991. \n 17. juli - Russiska Romanov familjan ver\u00f0ur avr\u00e6tta\u00f0. Tey avr\u00e6tta\u00f0u eru: Fyrrverandi keisarin Nicholas II, kona hansara Alexandra Feodorovna, og b\u00f8rn teirra, Olga, Tatiana, Maria, Anastasia, og Alexei. \n 30. august - 20.000 l\u00f8greglumenn \u00ed London fara \u00ed verkfall, vegna l\u00e1g l\u00f8narvi\u00f0urskifti. \n 28. oktober - Kekkoslovakia  f\u00e6r fullveldi, men kemur seinni undir t\u00fdskt r\u00e6\u00f0i \u00ed 1939, og f\u00e6r fullveldi aftur \u00ed 1945. Ver\u00f0ur upployst \u00ed Kekkia og Slovakia \u00ed 1992. \n 3. november - P\u00f3lland f\u00e6r fullveldi, men kemur seinni at ver\u00f0a undir t\u00fdskum r\u00e6\u00f0i fr\u00e1 1939 til 1945. \n 11. november - Fyrri veraldarbardagi endar. \n 12. november - Eysturr\u00edki f\u00e6r fullveldi. \n 1. desember - \u00cdsland ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki. Ta\u00f0 var\u00f0veitir t\u00f3 kongsfelagsskapin vi\u00f0 Danmark til 1944.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 12. februar - J\u00f3annis Kristiansen, f\u00f8royskur listam\u00e1lari (d. 1988) \n 11. mai - Richard Feynman, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1988)\n 17. mai - Birgit Nilsson, svensk operasongkvinna (d. 2005)\n 14. juli - Ingmar Bergman, svenskur leikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur (d. 2007)\n\nAndl\u00e1t \n26. januar - Nikolai Konstantinovitj, st\u00f3rhertugi av Russlandi (f. 1850)\n6. februar - Gustav Klimt, eysturr\u00edkskur m\u00e1lari (f. 1862)\n17. juli - Nikolai II, fyrrverandi russakeisari (sarur) (f. 1868)\n17. juli - Alexandra Feodorovna, sarskona (f. 1872)\n17. juli - Nikolai II, sarssonur (f. 1904)"}
{"id": "3252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1916", "title": "1916", "text": "1916 (MCMXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n\n 1. januar - The British Royal Army Medical Corps n\u00fdtur fyri fyrstu fer\u00f0, givi\u00f0 bl\u00f3\u00f0, sum hevur veri\u00f0 k\u00f8lt ni\u00f0ur og goymt til \u00ed ney\u00f0st\u00f8\u00f0u.\n 11. februar - Emma Goldman ver\u00f0ur handtikin, fyri at halda fyrilestur um kynsliga fyribyrging \u00ed USA.  \n 28. februar - L\u00f8gtingsval\n 7. mars - T\u00fdska bilverksmi\u00f0jan BMW ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 29. apr\u00edl - Uppreistur \u00edm\u00f3ti bretsku stj\u00f3rnini \u00ed \u00cdrlandi, sum byrja\u00f0i um p\u00e1skirnar 1916, hevur miseydnast. Uppreisturin vardi bert \u00ed seks dagar. \n 21. mai - England flytur klokkuna til summart\u00ed\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0.\n 15. juli - Flogfarsverksmi\u00f0jan Boeing ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn undir navninum Pacific Aero Products.\n 21. august - Peru bo\u00f0ar fr\u00e1 neutraliteti \u00ed fyrra veraldarbardaga.\n 13. september - Mary, ein sirkusf\u00edlur, ver\u00f0ur hongd \u00ed Tennessee \u00ed Amerika, fyri at \u00f3vart hava valdi\u00f0 dey\u00f0a dj\u00f3rapassara s\u00edns.\n 16. oktober - Fyrsta kynsliga fyribyrgingarstovan opnar \u00ed Amerika.\n 7. november - Woodrow Wilson ver\u00f0ur endurvaldur til forseta \u00ed Amerika.\n\n\u00d3kend dagseting \n apr\u00edl - Lj\u00f3s sl\u00f8kkjarin ver\u00f0ur uppfunnin av William J. Newton og Morris Goldberg\n Summar OL \u00ed Berlin ver\u00f0ur avl\u00fdst vegna fyrra veraldarbardaga.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nA Portrait of the Artist as a young Man hj\u00e1 James Joyce\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 9. desember - Kirk Douglas, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2020)\n 14. juni - Georg Henrik von Wright, finskur heimspekingur (d. 2003)\n\nAndl\u00e1t \n16. oktober - Daniel Jacob Danielsen, f\u00f8royskur tr\u00fabo\u00f0ari og pr\u00e6dikuma\u00f0ur (f. 1871 )"}
{"id": "3253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1914", "title": "1914", "text": "1914 (MCMXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n 2. februar - L\u00f8gtingsval \n Charlie Chaplin ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00e1 hv\u00edta tjaldinum \u00ed stuttfilminum Making a Living.\n 14. mai - Altj\u00f3\u00f0a mammudagur ver\u00f0ur hildin fyri fyrstu fer\u00f0.\n 28. juni - Franz Ferdinand, erkihertogi av Eysturr\u00edki, og kona hansara Sophie, ver\u00f0a tikin av d\u00f8gum \u00ed Sarajevo \u00ed Bosnia, vi\u00f0 t\u00ed avlei\u00f0ing at Fyrri veraldarbardagi byrjar 1. august.\n 1. august - Fyrri veraldarbardagi byrjar.\n Vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0urin \u00ed New York letur aftur vegna byrjan av fyrsta veraldarbardaga.\n 5. august - Fyrstu ravmagns fer\u00f0slulj\u00f3sini ver\u00f0a sett upp \u00ed Cleveland, Ohio \u00ed Amerika.\n\n 15. august - Panama kanalin opnar.\n 1. september - Sankta P\u00e6tursborg \u00ed Russlandi broytir navn til Petrograd.\n 24. november - Benito Mussolini ver\u00f0u koyrdur fr\u00e1 Italienska Sosialist flokkinum.\n 12. desember - Vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0urin \u00ed New York opnar aftur.\n 24. desember - J\u00f3la-v\u00e1pnahv\u00edld sigst at hava veri\u00f0 \u00edmillum t\u00fdskar og enskar hermenn.\n\n\u00d3kend dagseting \n Vegur ver\u00f0ur gj\u00f8rdur millum Skopun og Sand\n Sverre Patursson umsetur skalds\u00f8guna Robinson Crusoe til f\u00f8royskt. Hetta er fyrsta skalds\u00f8ga sum ver\u00f0ur \u00fatgivin \u00e1 f\u00f8royskum.\n Kina bo\u00f0ar fr\u00e1 neutraliteti \u00ed Fyrra veraldarbardaga.\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er umlei\u00f0 15.000\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nDubliners hj\u00e1 James Joyce\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \nEverton vinnur enska meistaraheiti\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n29. mai - Tenzing Norgay, nepalskur fjallaklintrari (d. 1986).\n\nAndl\u00e1t \n 4. september - William Sloan, tr\u00fabo\u00f0ari og stovnari av Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed F\u00f8royum. (f. 1838)"}
{"id": "3254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1912", "title": "1912", "text": "1912 (MCMXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n\n 2. februar - L\u00f8gtingsval. \n 1. mars - Albert Berry ver\u00f0ur fyrstur manna, at leypa \u00far flogfari vi\u00f0 fallsk\u00fdggja. \n 14. - 15. apr\u00edl.  Titanic rakar \u00edsfjall og s\u00f8kkur \u00ed Atlantshavi. 1517 mans lata l\u00edv. Vraki\u00f0 ver\u00f0ur ikki funni\u00f0 fyrr enn \u00ed 1986. \n 17. apr\u00edl - Carpathia kemur \u00e1 havn \u00ed New York vi\u00f0 708 yvirlivarum fr\u00e1 Titanic. \n 30. apr\u00edl - Universal Studios, t\u00e1 undir navninum Universal Film and Manufacturing Company, ver\u00f0ur stovna\u00f0. \n 8. oktober - Fyrsta Balkankr\u00edggi\u00f0 byrjar. \n 14. oktober - Theodore Roosevelt ver\u00f0ur \u00fatsettur fyri mor\u00f0roynd. \n 30. desember - Fyrsta Balkankr\u00edggi\u00f0 endar.\n\n\u00f3kend dagseting \n Grein 7 bannar undirv\u00edsing \u00e1 f\u00f8royskum. \n Alaska ver\u00f0ur land\u00f8ki \u00ed USA. Arizona og New Mexico gerast r\u00edki \u00ed USA.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nSons and Lovers hj\u00e1 D.H. Lawrence\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n Summar OL ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Stokkh\u00f3lmi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 28. mars Karsten Hoydal\n\nAndl\u00e1t \n 20. apr\u00edl - Dj\u00f3ni \u00ed Geil."}
{"id": "3255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1910", "title": "1910", "text": "1910 (MCMX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 8. februar -  William D. Boyce stovnar the Boy Scouts of America.\n 12. februar - L\u00f8gtingsval.\n 10. mars - Tr\u00e6lahald ver\u00f0ur \u00f3l\u00f3gligt \u00ed Kina.\n 20. apr\u00edl - Kometin Halley s\u00e6st fr\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Hon ver\u00f0ur ikki at s\u00edggja aftur fyrr enn 1986.\n 14. august - Eldur \u00e1 heims\u00fdningini \u00ed Brussel \u00ed Belgia, oy\u00f0ileggur s\u00fdningarnar fr\u00e1 Englandi og Fraklandi.\n 28. august - Svartfjallaland ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongar\u00edki.\n\n\u00d3kend dagseting \n Henry Ford selur 10.000 akf\u00f8r.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. januar - Georg Lindenskov Samuelsen, f\u00f8royskur bla\u00f0stj\u00f3ri (d. 1997)\n 12. januar - Luise Rainer, t\u00fdsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2014)\n 26. august - M\u00f3\u00f0ir Teresa, albanskur tr\u00fabo\u00f0ari og kat\u00f3lsk nonna, sum \u00ed 1979 fekk Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels (d. 1997)\n\nAndl\u00e1t \n 10. apr\u00edl - Mikalojus Konstantinas \u010ciurlionis, litaviskt t\u00f3naskald og listam\u00e1lari (f. 1875)\n 21. apr\u00edl - Mark Twain, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1835) \n 26. apr\u00edl - Bj\u00f8rnstjerne Bj\u00f8rnson, norskur rith\u00f8vundur, sum \u00ed 1903 fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum (f. 1831)\n 6. mai - Edvard VII, bretskur kongur (f. 1841)\n 27. mai - Robert Koch, t\u00fdskur l\u00e6kni og bakteriufr\u00f8\u00f0ingur, sum \u00ed 1905 fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed fysiologi ella medisini (f. 1843)\n 13. august - Florence Nightingale, ensk sj\u00fakrasystir  (f. 1845)\n 20. november - Leo Tolstoj, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1828)"}
{"id": "3256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1911", "title": "1911", "text": "1911 (MCMXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n  18. mars - Altj\u00f3\u00f0a Kvinnudagur ver\u00f0ur hildin fyri fyrstu fer\u00f0.\n 5. juni - Hests kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 22. juni - Georg V ver\u00f0ur kr\u00fdndur kongur av St\u00f3ra Bretlandi.\n 24. juli - Hiram Bingham endur uppdagar Machu Picchu \u00ed Peru.\n 21. august - Vincenzo Peruggia stelur kenda listaverki\u00f0 Mona Lisa fr\u00e1 listasavninum Louvre \u00ed Par\u00eds. M\u00e1lningurin og Vincenzo ver\u00f0a t\u00f3 skj\u00f3tt funnin aftur.\n 14. desember - Roald Amundsen r\u00f8kkur Su\u00f0urp\u00f3lin.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 6. februar - Ronald Reagan, fyrrverandi amerikanskur forseti. (d. 2004)\n 4. apr\u00edl - Max Frisch, sveisiskur rith\u00f8vundur (d. 1991)\n 7. apr\u00edl - J\u00f3hannes av Skar\u00f0i, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1999)\n 27. apr\u00edl - J\u00f3han Hendrik Sigur\u00f0 Joensen.\n 16. juli - Ginger Rogers, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, dansarinna og sangarinna  (d. 1995).\n 6. august - Lucille Ball, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1989)\n 14. oktober - Cai A. Vagn-Hansen, danskur amtma\u00f0ur (d. 1990)\n\nAndl\u00e1t \n15. februar - Theodor Escherich, t\u00fdskur l\u00e6kni og bakteriufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1857)\n1. mars - Jacobus van 't Hoff, ni\u00f0urlendskur evnafr\u00f8\u00f0ingur, i\u00f0 fekk nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i \u00ed 1901 (f. 1852)\n18. mai - Gustav Mahler, eysturr\u00edkiskt t\u00f3naskald (f. 1860)\n14. juni - Johan Svendsen, norskt t\u00f3naskald (f. 1840)\n29. oktober - Joseph Pulitzer, amerikanskur bla\u00f0ma\u00f0ur, \u00fatgevari og politikari (f. 1847)\n5. desember - Edvard Petersen, danskur listam\u00e1lari (f. 1841)"}
{"id": "3257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1942", "title": "1942", "text": "1942 (MCMXLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r.\nFyrsti dagurin var ein h\u00f3sdagur.\n\nHendingar \n V\u00edkingatoftir ver\u00f0a funnar \u00ed Kv\u00edv\u00edk - fyrsta tekin um b\u00faseting \u00ed F\u00f8royum \u00ed v\u00edkinga\u00f8ld\n 7. juni - USA vinnur \u00e1 Japan \u00ed avgerandi sj\u00f3bardaganum t\u00e6tt vi\u00f0 oynna Midway (USA) \u00ed Kyrrahavi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n Fyrsta landskappingin \u00ed F\u00f8royskum F\u00f3tb\u00f3lti\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. januar - Stephen Hawking, enskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 2018)\n 17. januar - Muhammad Ali, amerikanskur nevaleikari (d. 2016)\n 3. juli - Gunilla Bergstr\u00f6m, svenskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur (d. 2021).\n 4. august &dash; Vilhelm Johannesen fyrrverandi l\u00f8gtingslimur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur (d. 2022).\n 6. november - Elsa Funding, fyrsti f\u00f8royski kvinnuligi prestur.\n\nAndl\u00e1t \n 9. oktober - S\u00edmun av Skar\u00f0i, f\u00f8royskt skald (f. 1872)"}
{"id": "3258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1872", "title": "1872", "text": "1872 (MDCCCLXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n Havnarsluppin \u201cFox\u201d er fyrsta sluppin, i\u00f0 fer at royna \u00e1 \u00cdslandsmi\u00f0um. Eftir hetta \u00f8kist fiskiflotin \u00f3gviliga skj\u00f3tt, og 40 \u00e1r seinni eru 140 fiskiskip \u00ed landinum. \n Kommunuskipan ver\u00f0ur sett \u00ed verk \u00ed F\u00f8royum. Tali\u00f0 \u00e1 kommunum er 8, t.e. T\u00f3rshavn og tey sjey aldagomlu prestagj\u00f8ldini. \u00c1lagt ver\u00f0ur kommunum at tryggja \u00f8llum b\u00f8rnum ney\u00f0uga undirv\u00edsing. N\u00f3gvir sk\u00falar ver\u00f0a bygdir stutt eftir.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 3. mai - S\u00edmun av Skar\u00f0i, f\u00f8royskur l\u00e6rari og stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala (d. 1942)\n 18. mai - Bertrand Russell, bretskur heimspekingur (d. 1970)\n 4. juli - Calvin Coolidge, amerikanskur forseti (d. 1933)\n 12. oktober - Ralph Vaughan Williams, bretskt t\u00f3naskald og dirigentur (d. 1958)\n\nAndl\u00e1t \n 2. apr\u00edl - Samuel Morse, amerikanskur uppfinnari og listam\u00e1lari (f. 1791)\n 13. september - Ludwig Feuerbach, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1804)"}
{"id": "3259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1889", "title": "1889", "text": "1889 (MDCCCLXXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 27. januar - F\u00f8ringafelag ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Havn at virka f\u00f8royskum m\u00e1li og mentan at frama. \n Mortensens handil keypir fyrsta f\u00f8royska dampskipi\u00f0 \u201cF\u00f8ring\u201d. Hann sigldi vi\u00f0 fiski til Su\u00f0urevropa, og heim vi\u00f0 aftur h\u00f8vdu teir salt og a\u00f0rar v\u00f8rur. \n J\u00e1kup Jakobsen doktari leggur fram s\u00edtt n\u00fdggja f\u00f8royska stavingarlag. Hetta byggir \u00e1 frambur\u00f0in (lj\u00f3\u00f0fr\u00f8\u00f0ina) og ikki \u00e1 upprunan (upprunafr\u00f8\u00f0ina) sum stavingarlagi\u00f0 hj\u00e1 Hammershaimb. \n 2. november - Nor\u00f0urdakota og Su\u00f0urdakota gerast 39. og 40. lutstatirnir \u00ed USA\n 8. november - Montana gerst 41. lutstaturin \u00ed USA\n 11. november - Washington gerst 42. lutstaturin \u00ed USA\n 15. november - Pedro II, keisari \u00ed Brasil ver\u00f0ur settur fr\u00e1 vi\u00f0 eitt herna\u00f0arkvett og Brasil gerst eitt tj\u00f3\u00f0veldi\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 16. apr\u00edl - Charlie Chaplin, bretsk-amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmleikstj\u00f3ri (d. 1977)\n 20. apr\u00edl - Adolf Hitler, t\u00fdskur einar\u00e6\u00f0isharri (d. 1945)\n 26. apr\u00edl - Ludwig Wittgenstein, eysturr\u00edkskur heimspekingur (d. 1951)\n 26. september - Martin Heidegger, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1976)\n 3. oktober - Carl von Ossietzky, t\u00fdskur bla\u00f0ma\u00f0ur, fri\u00f0arvinur og m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur (d. 1938)\n 14. november - Jawaharlal Nehru, indiskur politikari (d. 1964)\n 30. november - Edward Mitens (fyrr Mortensen), f\u00f8royskur politikari, l\u00f8gtingslimur og l\u00f8gtingsforma\u00f0ur.\n\nAndl\u00e1t \n 11. oktober - James Prescott Joule, bretskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1818)"}
{"id": "3260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1849", "title": "1849", "text": "1849 (MDCCCXLIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n Grundl\u00f3gin ver\u00f0ur samtykt, og Danmark ver\u00f0ur f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i. Grundl\u00f3gin ver\u00f0ur l\u00fdst \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1850.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. august - S\u00f8ren Henrik Theodor S\u00f8rensen, prestur og fr\u00e1 1878 eisini pr\u00f3stur\n 12. september - Dj\u00f3ni Isaksen\n\nAndl\u00e1t \n 12. oktober - Emilius Marius Georgius L\u00f8bner, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1816 til 1825.\n 17. oktober - Fr\u00e9d\u00e9ric Chopin, p\u00f3lskt/franskt t\u00f3naskald og klaverleikari. \n 15. juni - James K. Polk, amerikanskur forseti (f. 1795)"}
{"id": "3261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1871", "title": "1871", "text": "1871 (MDCCCLXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n 24. februar - Dansk Kvindesamfund (DK), fyrsta felagi\u00f0 fyri kvinnur\u00e6ttindi \u00ed Danmark, ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\nSkipa\u00f0 post\u00fatbering byrjar \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. februar - Friedrich Ebert, t\u00fdskur forseti (d. 1925)\n 7. februar - Wilhelm Stenhammar, svenskt t\u00f3naskald, dirigentur og klaverleikari (d. 1927)\n 5. mars - Rosa Luxemburg, p\u00f3lsk-t\u00fdskur politikari (d. 1919)\n 15. juni - Daniel Jacob Danielsen, f\u00f8royskur tr\u00fabo\u00f0ari og pr\u00e6dikuma\u00f0ur (d. 1916)\n 10. juli - Marcel Proust, franskur rith\u00f8vundur (d. 1922)\n 19. august - Orville Wright, amerikanskur flogverkfr\u00f8\u00f0ingur og sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari innan fl\u00fagvingina (br\u00f8\u00f0urnir Wright) (d. 1948)\n 22. september - Sverre Patursson, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur (d. 1960)\n 23. november - Mads Andrias Winther, f\u00f8royskur politikari og rith\u00f8vundur  (d. 1923)\n\nAndl\u00e1t \n18. oktober - Charles Babbage, bretskur uppfinnari (f. 1791)"}
{"id": "3263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indo-evropeisk%20m%C3%A1l", "title": "Indo-evropeisk m\u00e1l", "text": "Indo-europeisku m\u00e1lini fata um \u00e1lei\u00f0 443 (SIL-meting) m\u00e1l og m\u00e1lf\u00f8ri tala\u00f0 av umlei\u00f0 trimum milliardum f\u00f3lkum, herundir flestu st\u00f3ru m\u00e1lini \u00ed Evropa og vestara \u00c1sia, sum hoyra til eina einkulta yvirfamilju. N\u00fat\u00ed\u00f0arm\u00e1l \u00ed hesi yvirfamiljuni fata um bengali, enskt, franskt, t\u00fdskt, hindi, persiskt, portugisiskt, russiskt og spanskt (hv\u00f8rt m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 meiri enn einari milli\u00f3num f\u00f3lkum), eins v\u00e6l og mong onnur tj\u00f3\u00f0ar- og minnilutam\u00e1l.\n\nFlokking \n\nYmsu undirflokkarnir \u00ed indo-evropeisku m\u00e1lfamiljuni fata um (\u00ed s\u00f8guligari ra\u00f0fylgju eftir fyrstu sta\u00f0festing):\n\n Anatolsk m\u00e1l \u2014 fyrsta sta\u00f0festa grein, \u00far 18. \u00f8ld f.Kr.; \u00fatdeytt. Vi\u00f0gitnasta m\u00e1li\u00f0 var ta\u00f0 hj\u00e1 hittitum.\n Indo-iransk m\u00e1l, komin av einum felags uppruna, Proto-indo-iranskt\n Indo-ariskt, umfatar Sanskrit, sta\u00f0fest \u00ed 2. t\u00fasund\u00e1ri f.Kr.\n Iransk m\u00e1l, sta\u00f0fest umlei\u00f0 1000 f.Kr., umfatar avestiskt og persiskt.\n grikskt m\u00e1l \u2014 uppskriftir \u00ed brotum fr\u00e1 mykenum \u00ed 14. \u00f8ld f.Kr.; Homeros ver\u00f0ur dagfestur til 8. \u00f8ld f.Kr..\n Italsk m\u00e1l \u2014 umfata lat\u00edn og eftirkomarar tess, romansku m\u00e1lini, sta\u00f0fest \u00ed 1. t\u00fasund\u00e1ri f.Kr..\n Keltisk m\u00e1l \u2014 Galliskar ristingar eru dagfestar so t\u00ed\u00f0liga sum 6. \u00f8ld f.Kr.; forn\u00edrskir tekstir eru \u00far 6. \u00f8ld.\n Germansk m\u00e1l \u2014 r\u00fanaristir \u00far umlei\u00f0 2. \u00f8ld eru fyrstu vitnisbur\u00f0ir, fyrstu samanhangandi tekstir \u00e1 gotiskum m\u00e1li, 4. \u00f8ld.\n Armenskt m\u00e1l \u2014 sta\u00f0fest \u00ed 5. \u00f8ld.\n Tokarsk m\u00e1l \u2014 \u00fatdey\u00f0 m\u00e1l hj\u00e1 tokarum, var\u00f0veitt \u00ed tveimum m\u00e1lf\u00f8rum, sta\u00f0fest \u00ed umlei\u00f0 6. \u00f8ld.\n Balto-slavisk m\u00e1l, hildin av mongum, i\u00f0 tr\u00fagva indo-evropeisku \u00e1st\u00f8\u00f0ini, at koma fr\u00e1 einum felags frumm\u00e1li seinri enn frum-indo-evropeiskt, me\u00f0an onnur eru ivingarsom og halda, at baltisk og slavisk m\u00e1l ikki eru n\u00e6rri skyld enn a\u00f0rar greinir av indo-evropeiskum m\u00e1lum.\n Slavisk m\u00e1l \u2014 sta\u00f0fest \u00ed 9. \u00f8ld, fyrstu tekstir \u00e1 fornum kirkjuslavonskum.\n Baltisk m\u00e1l \u2014 sta\u00f0fest \u00ed 14. \u00f8ld, og, fyri m\u00e1l sta\u00f0fest so seint, hava tey var\u00f0veitt \u00f3vanliga n\u00f3gv forn ey\u00f0kenni mett at hoyra til frum-indo-evropeiskt.\n Albanskt m\u00e1l \u2014 sta\u00f0fest \u00ed 16. \u00f8ld; skyldskapur vi\u00f0 illyrskt, dakskt ella trakskt er skotin upp.\n\nAfturat hesum t\u00edggju klassisku greinumum, i\u00f0 standa omanfyri, eru fleiri \u00fatdey\u00f0 m\u00e1l, i\u00f0 l\u00edtil vitan er um:\n Illyrsk m\u00e1l \u2014 helst skylt vi\u00f0 messapskt; skyldskapur vi\u00f0 albanskt er eisini skotin upp.\n Venesiskt m\u00e1l \u2014 t\u00e6tt upp\u00e1 italskt.\n Messapskt \u2014 ikki avj\u00f8rt t\u00fdtt.\n Frygiskt m\u00e1l \u2014 m\u00e1li\u00f0 \u00ed forna Frygia, m\u00f8guliga t\u00e6tt upp\u00e1 grikskt, trakskt ella armenskt.\n Paionskt m\u00e1l \u2014 \u00fatdeytt m\u00e1l einafer\u00f0 tala\u00f0 nor\u00f0anfyri Makedonia.\n Thrakskt m\u00e1l \u2014 m\u00f8guliga t\u00e6tt upp\u00e1 dakskt.\n Dakskt m\u00e1l \u2014 m\u00f8guliga t\u00e6tt upp\u00e1 trakskt og albanskt.\n Fornmakedonskt m\u00e1l \u2014 helst skylt vi\u00f0 grikskt, onnur skj\u00f3ta skyldskap vi\u00f0 ilyrskt, trakskt ella frygiskt.\n Ligurskt m\u00e1l \u2014 m\u00f8guliga ikki indo-evropeiskt; m\u00f8guliga t\u00e6tt upp\u00e1 ella partur av keltiskum.\n\nIvaleyst v\u00f3ru onnur indo-evropeisk m\u00e1l, sum n\u00fa eru horvin uttan spor. Tey lutv\u00edsu m\u00e1lini etruskiskt og r\u00e6tiskt kunnu ikki flokkast vi\u00f0 nakrari vissu, uttan at tey helst eru indo-evropeisk.\n\nFleiri undirfamiljur eru skotnar upp, her \u00edmillum italo-keltisk og gr\u00e6ko-ariskt. Hv\u00f8rgin av hesum ver\u00f0a vanliga g\u00f3\u00f0kendar. indo-hittitiskt sipar til hugsanina, at t\u00fd\u00f0andi munur er millum anatolsk og og hinar flokkarnar.\n\nUppskotnar yvirfamiljur \n\nSummir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar skj\u00f3ta upp, at indoevropeisk m\u00e1l eru partur av einari hugsa\u00f0ari nostratiskari yvirfamilju, og royna, at finna skyldskap millum indo-evropeiskt og a\u00f0rar m\u00e1lfamiljur, so sum su\u00f0urkaukasisk m\u00e1l, altaisk m\u00e1l, uralsk m\u00e1l, dravidisk m\u00e1l og afro-asiatisk m\u00e1l. \u00d3semja er um hetta \u00e1st\u00f8\u00f0i eins v\u00e6l og l\u00edknandi \u00e1st\u00f8\u00f0i\u00f0 um evrasiatisk m\u00e1l Josephs Greenbergar og \u00e1st\u00f8\u00f0i\u00f0 um frumpontisk m\u00e1l Johns Colarussos.\n\nS\u00f8ga \n\nM\u00f8guleikin fyri einum felags uppruna fyri summi av hesum m\u00e1lunum var\u00f0 fyrst skotin upp av Marcusi Zueriusi van Boxhorn \u00ed 1647. T\u00f3 gj\u00f8rdust uppskot hansara ikki vi\u00f0gitin og t\u00ed ikki kanna\u00f0. Hugsanin var\u00f0 aftur skotin upp av Sir Williami Jones, sum leg\u00f0i merki til l\u00edkskapir millum f\u00fdra av teimum eldstu m\u00e1linum kend \u00ed hansara t\u00ed\u00f0, lat\u00edni, grikskum, sanskrit og persiskum. Skipa\u00f0ur samanbur\u00f0ur millum hesi og onnur gomul m\u00e1l var\u00f0 framdur av Franzi Bopp, og stu\u00f0la\u00f0i hesum \u00e1st\u00f8\u00f0i, Samanberandi m\u00e1ll\u00e6ran Franzar Bopps, i\u00f0 kom fram millum 1833 og 1852 er mett at vera byrjanin til indo-evropeiska gransking sum h\u00e6gri l\u00e6rugrein. \n\nEndurskapta felags upprunam\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur nevnt frum-indo-evropeiskt (enskt: Proto-Indo-European, stytt: PIE). \u00d3semja er um upprunaligu landafr\u00f8\u00f0iligu sta\u00f0festingina, sonevnda Urheimat ella Fornheimlandi\u00f0, ha\u00f0an m\u00e1li\u00f0 kom. Tveir h\u00f8vu\u00f0skandidatar eru \u00ed hesum d\u00f8gum:\n\n Grasfl\u00f8turnar nor\u00f0anfyri Svarta havi\u00f0 og Kaskiska havi\u00f0. \n Anatolia. \n\nFortalarar fyri kurgisku hugsanini hava lyndi til at dagfesta frumm\u00e1li\u00f0 til umlei\u00f0 4000 f.Kr.. Fortalarar fyri anatolska upprunanum vanliga dagfesta ta\u00f0 fleiri t\u00fasund\u00e1r fyrr. Teir seinnu seta \u00fatbrei\u00f0sluna av indo-evropeiskum m\u00e1lum \u00ed samband vi\u00f0 \u00fatbrei\u00f0sluna av landb\u00fana\u00f0i \u00ed yngru stein\u00f8ld.\n\nKurgiska hugsanin \n\nUpprunaliga skotin upp av Marija Gimbutas \u00ed 1950-\u00e1runum. Henda hugsanin, vi\u00f0 ymsum broytingum, er \u00ed dag ey\u00f0s\u00fdnliga hin mest g\u00f3\u00f0tikna \u00edmillum m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar. Samb\u00e6rt kurgisku hugsanini var\u00f0 indoevropeiskt tala\u00f0 \u00ed koparaldarligum grasfl\u00f8tumentanum \u00ed 5. t\u00fasund\u00e1ri f.Kr. millum Svarta havi\u00f0 og Volgu.\n\nGongdin \u00ed t\u00ed\u00f0 \n\n 4500\u20134000: Frum-indo-evropeiskt t\u00ed\u00f0liga. sredny Stog-, dnieper-Donets- og sarama-mentanirnar. Temjingin av rossinum.\n 4000\u20133500: Jamna-mentanin, upprunaligu kurgisku h\u00fasasmi\u00f0irnir koma fram \u00e1 grasfl\u00f8tunum, og Maykop-mentanin \u00ed nor\u00f0ara Kaukasus. indo-hittitisk hugsan heldur upp\u00e1 skildna\u00f0 \u00ed frumanatolskum undan hesum.\n 3500\u20133000: Mi\u00f0al-frum-indo-evropeiskt. Jamnamentanin er \u00ed h\u00e6ddini og umbo\u00f0ar klassiska endurskapta frum-indo-evropeiska samfelagi\u00f0 vi\u00f0 ukrainskum gudamyndum \u00far steini, gomlum tvihj\u00f3la\u00f0um str\u00ed\u00f0svognum. Vanliga fingust tey vi\u00f0 dj\u00f3rab\u00fafr\u00f8\u00f0i, men eisini vi\u00f0 fastar b\u00fasta\u00f0ir og heyggjaskansar. Liva av landb\u00fana\u00f0i og fiskiskapi fram vi\u00f0 \u00e1ir. Samband millum Jamnamentanina og evropeiskar mentanir \u00ed yngru stein\u00f8ld geva \u00farslit \u00ed kurgangj\u00f8rdum k\u00faluamforu- og baden-mentanum. Maykop-mentanin s\u00fdnir fyrsta pr\u00f3gvi\u00f0 upp\u00e1 byrjanina av bronsu\u00f8ld. Bronsuv\u00e1pn og a\u00f0rir lutir \u00far bronsu koma inn \u00ed jamna\u00f8ki. \n 3000\u20132500: Seint frum-indo-evropeiskt. Jamna-mentanin fevnir um alt pontiska graslendi\u00f0. Str\u00ed\u00f0\u00f8ksa-mentanin fevnir um \u00f8ki\u00f0 fr\u00e1 R\u00edn\u00e1nni til Volgu. Hetta er seinasta stigi\u00f0 av indo-evropeiskum heilleika. Hitt st\u00f3ra kurgangj\u00f8rda \u00f8ki\u00f0 fellir sundur \u00ed ymisk sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug m\u00e1l og mentanir. Enn er leyst samband solei\u00f0is, at t\u00f8kni og l\u00e1n fara millum b\u00f3lkarnar, uttan anatolsku og tokarsku greinirnar, sum longu eru avbyrgdar. \n 2500\u20132000: Sundurskiljingin til frumm\u00e1lini til omanfyri sta\u00f0festu m\u00e1lini er fullgj\u00f8rd. Frumgrikskt ver\u00f0ur tala\u00f0 \u00ed Balkan, frum-indo-iranskt ver\u00f0ur tala\u00f0 nor\u00f0anfyri Kaspiska havi\u00f0 \u00ed Sintashta-Petrovka-mentanini. Bronsu\u00f8ldin kemur til Mi\u00f0evropa vi\u00f0 Str\u00ed\u00f0s\u00f8ksamentanini. frum-balto-slavisk (ella m\u00f8guliga frum-slavisk) samfel\u00f8g \u00ed t\u00f8ttum sambandi hv\u00f8rt vi\u00f0 anna\u00f0.\n 2000\u20131500: Str\u00ed\u00f0svognurin uppfunnin. Hetta lei\u00f0ir til skilna\u00f0 og skj\u00f3ta \u00fatbrei\u00f0slu av iranskum og indoariskum fr\u00e1 Andronovo-mentini og fornfr\u00f8\u00f0iliga Baktria-Margiana-heildini um n\u00f3gv av Mi\u00f0asia, nor\u00f0ara India, Iran og eystara Anatolia. Frumanatolskt er fari\u00f0 sundur \u00ed hittitiskt og Luviskt. Mentanin undan hini frumkeltisku, Unetice-mentanin, hevur virknan metal\u00eddna\u00f0 (Nebra skydisk).\n 1500\u20131000: \u00cd norr\u00f8nu bronsu\u00f8ld koma undanfrumgermansku og undanfrumkeltisku mentanirnar Urnfield og Hallstatt til sj\u00f3ndar saman vi\u00f0 jarn\u00f8ldini. Frumitalskt flyting til italsku h\u00e1lvoynna. Broyting \u00ed Rigveda og uppgongdin av vedisku mentanini \u00ed Punjab. Bl\u00f3mingin hj\u00e1 hittitiska r\u00edkinum. Mykenska mentanin f\u00f8rir til griksku dimm\u00f8ld.\n 1000 f.Kr.\u2013500 BC: keltisku m\u00e1lini brei\u00f0ast \u00fat um mi\u00f0- og vestur-evropa. Homeros setir gongd \u00e1 grikskar b\u00f3kmentir og klassisku forn\u00f8ld. Vediska mentanin f\u00f8rir til Mahajanapadur. Zoroaster skrivar Gathurnar. Achaemenid r\u00edki\u00f0 reisir seg og kemur \u00ed sta\u00f0in fyri Elam og B\u00e1b\u00fdlonska r\u00edki\u00f0. Kimmerar (Scrubna-mentanin) ver\u00f0a settir til s\u00ed\u00f0is av skytisku mentanini \u00e1 pontiska graslendinum. Armenar koma \u00ed sta\u00f0in fyri urartisku mentanina. Skilna\u00f0ur \u00ed frumitalskum til osko-umbriskt og lat\u00edn-faliskiskt, og stovnanin av R\u00f3ma. Skapanin av grikskum og fornitalskum stavr\u00f8\u00f0um. Fleiri ymisk paleo-balkisk m\u00e1l ver\u00f0a tala\u00f0 \u00ed su\u00f0urevropa. Anatolsku m\u00e1lini eru \u00fatdey\u00f0.\n\nKappingarhugsanin \n\nColin Renfrew skeyt \u00ed 1987 upp, at \u00fatbrei\u00f0slan av indo-eropeiskum hev\u00f0i samband vi\u00f0 kollveltingina \u00ed yngru stein\u00f8ld, at m\u00e1lini fri\u00f0arliga breiddu seg \u00far L\u00edtla \u00c1sia fr\u00e1 umlei\u00f0 7000 f.Kr. vi\u00f0 menningini av landb\u00fana\u00f0i (menningarbylgja). Samsvarandi hev\u00f0i alt Evropa \u00ed yngru stein\u00f8ld tala\u00f0 indo-evropeiskt. Kurgisku f\u00f3lkaflytingarnar hev\u00f0i \u00ed mesta lagi sett indo-evropeisk m\u00e1lf\u00f8ri \u00ed sta\u00f0in fyri onnur indo-evropeisk m\u00e1lf\u00f8ri.\n\nThomas Gamkrelidze og Vyacheslav V. Ivanov sta\u00f0festu \u00ed 1984 indo-evropeiska heimlandi\u00f0 vi\u00f0 vatni\u00f0 Urmia. Teir skutu upp, at armenskt var m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 var verandi \u00ed indo-evropeisku v\u00f8gguni me\u00f0an onnur indo-evropeisk m\u00e1l f\u00f3ru \u00far heimlandinum. Teir eru eisini upprunin til Glottaliska \u00e1st\u00f8\u00f0i\u00f0.\n\nSummi hava v\u00edst til svartahavs-syndafl\u00f3\u00f0ar-\u00e1st\u00f8\u00f0i\u00f0, i\u00f0 dagfestir upprunan til umlei\u00f0 5600 f.Kr., sum beinlei\u00f0is ors\u00f8k til indo-evropeiska \u00fatbrei\u00f0slu. Henda hendingin f\u00f3r fram \u00ed yngru steinaldart\u00ed\u00f0um, og er eitt sindur ov t\u00ed\u00f0liga til at samsvara vi\u00f0 kurgiska fornfr\u00f8\u00f0i. T\u00f3 kann \u00edmyndast, at ein hending \u00ed fjaru fort\u00ed\u00f0 Sredny Stog-mentanarinnar og f\u00f3lksins, i\u00f0 livdu \u00ed lendinum, i\u00f0 n\u00fa er undir Asovsj\u00f3num, sum m\u00f8guligar undan-frum-indo-evropearum.\n\nOnnur \u00e1st\u00f8\u00f0i eru til, sum ofta hava tj\u00f3\u00f0skaparligan d\u00e1m. Onkunt\u00ed\u00f0 eru t\u00e6r \u00e1 markinum til tj\u00f3\u00f0skaparligt dulspeki, ofta sta\u00f0seta fortalararnir menningina \u00ed s\u00ednum egna landi.\n\nSerliga Yngru steinaldar-framhaldar-\u00e1st\u00f8\u00f0i\u00f0, sum er skotin upp av italskum \u00e1st\u00f8\u00f0ingum, i\u00f0 gongur \u00fat upp\u00e1, at indo-evropeiskt kemur fr\u00e1 evropeiskum mentanum \u00ed yngru stein\u00f8ld.\n\nSummir indiskir \u00e1st\u00f8\u00f0ingar lata vediskt sanskrit koma fr\u00e1 indusdalar-mentanini, upp\u00e1haldandi, at vedisk sanskrit \u00ed grundini er saml\u00edk frum-indo-evropeiskum, og at \u00f8ll onnur m\u00e1lf\u00f8ri \u00ed s\u00ed\u00f0sta enda mugu f\u00f8ra aftur til gomlu indusdalar-mentanina \u00ed umlei\u00f0 3000 f.Kr.. Hetta \u00e1st\u00f8\u00f0i er ikki alment g\u00f3\u00f0tikin av l\u00e6rdum.\n\nTilv\u00edsingar \n Calvert Watkins (2000). The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots. Houghton Mifflin. ISBN 0-618-08250-6.\n\n August Schleicher, A Compendium of the Comparative Grammar of the Indo-European Languages (1861/62).\n\n Leszek Bednarczuk (red.), J\u0119zyki indoeuropejskie. PWN. Warszawa. 1986 (in Polish).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Myndas\u00fdning av undirflokkum, i\u00f0 n\u00f8kunlunda samsvara vi\u00f0 t\u00f8lini \u00ed hesi grein.\n The Evolution of the Indo-European Languages, eftir Dr. C. George Boeree.\n Indo-European Roots, \u00far or\u00f0ab\u00f3kini \"the American Heritage Dictionary\".\n Indo-evropeisk skjalpr\u00f3varmi\u00f0st\u00f8\u00f0 \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum University of Texas\n Sig okkurt \u00e1 frum-indo-evropeiskum (eftir Geoffrey Sampson)\n Yvirlit yvir inde-ovropeisku m\u00e1lfamiljuna\n Gray & Atkinson, article on PIE Phylogeny\n Indo-European Root/lemmas (eftir Andi Zeneli)\n Indo-evropeiskur d\u00e1tugrunnur\n Gamla s\u00f8gan um indo-evropeisk m\u00e1l\n\n \nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "3264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkaflytingat%C3%AD%C3%B0in", "title": "F\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0in", "text": "F\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0in er heiti, sum s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar br\u00faka um f\u00f3lkaflytingarnar fr\u00e1 \u00e1r 300 til 900 \u00ed Evropa.\n\nMillum a\u00f0rar umfata\u00f0i f\u00f3lkaflytingarnar germanskar og slaviskar \u00e6ttb\u00f3lkar, gotar, vand\u00e1lar og frankar. F\u00f3lkaflytingin er helst sett \u00ed gongd av innr\u00e1sini av h\u00fanum \u00far eystri seint \u00ed 4. \u00f8ld. F\u00f3lkatalsbroytingar og ve\u00f0urlagsbroytingar hava m\u00f8guliga eisini havt \u00e1virkan \u00e1 gongdina.\n\nN\u00fat\u00ed\u00f0arfr\u00e1s\u00f8ga \n\nMett ver\u00f0ur, at h\u00fanir, sum undan f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ini v\u00f3ru \u00f3kendir \u00ed Evropa, lupu \u00e1 eysturgermanar \u00ed 4. \u00f8ld, og at tr\u00fdsti\u00f0 fr\u00e1 teimum vestureftir hevur sett st\u00f3rar f\u00f3lkaflytingar \u00ed gongd. H\u00fanir herja\u00f0u \u00e1 r\u00f3mverjar og a\u00f0rar tj\u00f3\u00f0ir rundan um. Germanar fluttu undan h\u00fanum vestureftir, longubardar, vesturgotar og vand\u00e1lar fluttu hv\u00f8rjir longri enn hinir fyrru vestureftir og tr\u00fdstu keltar undan s\u00e6r. Keltar f\u00f3ru til \u00cdrlands um Frakland og v\u00ed\u00f0ari til Skotlands. Keltiskt m\u00e1l bleiv vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l b\u00e6\u00f0i \u00ed \u00cdrlandi og Skotlandi. Anglar og saksar f\u00f3ru til Onglands og r\u00f3ku bretar undan s\u00e6r. Angulsaksiskt m\u00e1l bleiv skj\u00f3tt h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l \u00ed Onglandi me\u00f0an bretskt m\u00e1l (valisiskt m\u00e1l) var verandi h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Wales.\n\nEftir f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ina kom v\u00edkinga\u00f8ld vi\u00f0 s\u00ednum f\u00f3lkaflytingum.\n\nF\u00f3lkaflyting \u00ed germanskum skaldskapi \n\nF\u00f3lkaflytingin, innr\u00e1sin av h\u00fanum og \u00f3fri\u00f0urin sum \u00ed f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ini hava sett t\u00fd\u00f0ilig spor \u00ed germanskan skaldskap. F\u00f8roysku Sj\u00far\u00f0a kv\u00e6\u00f0ini, \u00edslendsku s\u00f8gurnar V\u00f8lsunga s\u00f8ga og T\u00ed\u00f0riks s\u00f8ga, t\u00fdska Nibelungenlied og angulsaksiska Bjovulfs drapa (\u00e1 n\u00fat\u00ed\u00f0arenskum: Beowulf) grei\u00f0a \u00f8ll fr\u00e1 hendingum, sum f\u00f3ru fram \u00ed f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ini og fr\u00e1 innr\u00e1sini hj\u00e1 h\u00fanum.\n\nFyrsti t\u00e1ttur \u00ed Sj\u00far\u00f0ar kv\u00e6\u00f0unum, Regin smi\u00f0ur, grei\u00f0ir fr\u00e1, at \u00f3fri\u00f0ur gekk \u00e1 kong Giurs lond, at bardagar eru su\u00f0uri vi\u00f0 sj\u00f3varstrond, og, at av teimum, i\u00f0 f\u00f3ru \u00ed kr\u00edggj, kom eingin heim. Men hv\u00f8r er Giur kongur?\n\nEin burgundarkongur er nevndur \u00ed s\u00f8guligum keldum, sum \u00e6t Gibika. Hann er mettur at hava liva\u00f0 um \u00e1r 400. Gibika kongur var millum fyrstu menn \u00ed vestri, sum h\u00fanir lupu \u00e1. S\u00f8gugranskarin Gu\u00f0mund Sch\u00fctte setir metir Giur kong vera Gibika kong, og hann metir, at bardagarnir su\u00f0uri vi\u00f0 sj\u00f3varstrond eru bardagar vi\u00f0 Svartahavsstrendurnar. Seinni siga Sj\u00far\u00f0a kv\u00e6\u00f0ini fr\u00e1 Artala h\u00fanakongi, sum mettur er at vera Attila h\u00fanakongur.\n\nKarlamagnus livdi eisini \u00ed f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ini, sum f\u00f8royskt kv\u00e6\u00f0i eisini eru um. Karlamagnus f\u00f8rdi har\u00f0ligt kr\u00edggj m.a. \u00edm\u00f3ti heidnum germanskum \u00e6ttb\u00f3lkum, sum hann vildi kristna. Summir s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar halda, at j\u00fast Karlamagnus var vi\u00f0 til at seta gongd \u00e1 v\u00edkinga\u00f8ld vi\u00f0 s\u00ednum \u00e1lopum \u00e1 heidnar germanskar \u00e6ttb\u00f3lkar. V\u00edkinga\u00e1lopini v\u00f3ru \u00ed byrjanini \u00e1lop \u00e1 kristin f\u00f3lk, sum n\u00fdliga v\u00f3ru komin nor\u00f0ureftir. Seinni f\u00f3ru teir t\u00f3 at leggja land undir seg.\n\nGongdin \u00ed t\u00ed\u00f0\n\n\u00c1v\u00edsingar \n Gu\u00f0mundur Sch\u00fctte, Edda 1917.\n J\u00f3annes Patursson, Kv\u00e6\u00f0ab\u00f3k, 3. bind, T\u00f3rshavn 1923.\n J.B. Bury (1923). History of the Later Roman Empire. Available online.\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "3266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Germansk%20m%C3%A1l", "title": "Germansk m\u00e1l", "text": "Germansku m\u00e1lini eru ein grein av indo-evropeisku m\u00e1lfamiljuni. St\u00f8rstu germansku m\u00e1lini eru enskt og t\u00fdskt, sum eru m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 umlei\u00f0 340 og 120 mili\u00f3num f\u00f3lkum \u00e1v\u00edkavist. Onnur t\u00fddningarmikil m\u00e1l umfata l\u00e1gt\u00fdsk m\u00e1l, herundir ni\u00f0urlendskt, og skandinavisk m\u00e1lini danskt, norskt og svenskt\n\nSIL-Tj\u00f3\u00f0l\u00edvsfr\u00f8\u00f0in hevur yvirlit yvir 53 ymisk germansk m\u00e1l og m\u00e1lf\u00f8ri.\n\nTeirra felags forfa\u00f0ir er Felags germanskt, helst tala\u00f0 \u00ed mi\u00f0a 1. \u00e1rt\u00fasundi f.Kr. \u00ed Jarnaldarevropa. Felags germanskt og allir tess eftirkomarar eru ey\u00f0kend av fleiri serligum m\u00e1lfr\u00f8\u00f0iligum serey\u00f0kennum. Mest kenda er hj\u00e1lj\u00f3\u00f0abroytingin kend sum Grimms l\u00f3g. Fyrstu germansku m\u00e1lf\u00f8rini koma inn \u00ed s\u00f8guna vi\u00f0 germanskum \u00e6ttb\u00f3lkum, i\u00f0 seta seg ni\u00f0ur \u00ed nor\u00f0ara Evropa fram vi\u00f0 marki\u00f0 vi\u00f0 R\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 fr\u00e1 2. \u00f8ld.\n\nSkrift \nElstu pr\u00f3gvini fyri germanskt koma fr\u00e1 n\u00f8vnum skr\u00e1sett \u00ed 1. \u00f8ld av Tacitus, og eina einkulta fer\u00f0 \u00ed 2. \u00f8ld f.Kr. \u00e1 Negau-hj\u00e1lminum. Umlei\u00f0 fr\u00e1 2. \u00f8ld mentu summir talarar av fyrstu germansku m\u00e1lf\u00f8runum eldra fu\u00fearkin. Fyrstu r\u00fanaristirnar eru \u00ed st\u00f8rstan mun avmarka\u00f0ar til pers\u00f3nsn\u00f8vn og torf\u00f8r at tulka. Gotiska m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 vi\u00f0 gotiska stavra\u00f0num ment av biskupinum Ulfilas til t\u00fd\u00f0ing hansara av B\u00edbliuni \u00ed 4. \u00f8ld. Seinni byrja\u00f0u kristnir prestar, i\u00f0 tala\u00f0u og l\u00f3su lat\u00edn afturat s\u00ednum germanska m\u00e1li, at skriva \u00e1 germanskum m\u00e1lum vi\u00f0 l\u00edti\u00f0 broyttum lat\u00ednskum stavum. Men \u00ed Skandinavia, og \u00ed londunum fyri vestan, var r\u00fanastavra\u00f0i\u00f0 vanliga br\u00fakt alla v\u00edkinga\u00f8ld.\n\nAfturat vanliga lat\u00ednska stavra\u00f0num, br\u00faktu germansku m\u00e1lini ymisk serliga fr\u00e1merki og eyka stavir, herundir Umlaut og \u00df (Eszett), \u00d8, \u00c6, \u00c5, \u00d0, \u021c, \u00de (\u00deorn) og \u01f7, fr\u00e1 r\u00fanum. S\u00f8guligt prenta\u00f0 t\u00fdskt er ofta prenta\u00f0 sum gotisk skrift.\n\nM\u00e1lslig fr\u00e1merki \nN\u00f8kur serlig ey\u00f0kenni fyri germansk m\u00e1l eru:\n Javningin av indo-evropeisku t\u00ed\u00f0arskipanini til fort\u00ed\u00f0 og n\u00fat\u00ed\u00f0 (ella felags).\n Tannaupp\u00edskoyti\u00f0 (/d/ ella /t/) \u00ed sta\u00f0in fyri sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0arbroyting til at fr\u00e1merkja t\u00e1t\u00ed\u00f0.\n Hj\u00e1veran av tveimum ymiskum sl\u00f8gum av sagnor\u00f0abending: veik (vi\u00f0 tannaupp\u00edskoyti) og sterk (vi\u00f0 sj\u00e1lvsj\u00f3\u00f0arbroyting).\n N\u00fdtslan av sterkum og veikum l\u00fdsingaror\u00f0um.\n Hj\u00e1lj\u00f3\u00f0abroytingin kend sum Grimms l\u00f3g.\n Fleiri or\u00f0 vi\u00f0 uppruna, sum er torf\u00f8rur at seta \u00ed samband vi\u00f0 a\u00f0rar indo-evropeiskar m\u00e1lfamiljur, sum fleiri \u00fatg\u00e1vur finnast av \u00ed n\u00e6stan \u00f8llum germanskum m\u00e1lum.\n Broyting av \u00e1her\u00f0slu til r\u00f3tina \u00e1 stovninum.\n\n S\u00f8ga \n\n\u00d8ll germansk m\u00e1l eru hildin at koma fr\u00e1 einum hugsa\u00f0um frumgermanskum m\u00e1li. Hetta bleiv helst til \u00ed jarn\u00f8ld \u00e1\u00f0renn R\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 \u00ed nor\u00f0ara Evropa fr\u00e1 umlei\u00f0 500 f.Kr.. A\u00f0rar felags n\u00fdskapanir, i\u00f0 skilja germanskt fr\u00e1 frum-indoevropeiskum, benda \u00e1 eina felags s\u00f8gu hj\u00e1 undanfrumgermanskum talarum gj\u00f8gnum norr\u00f8nu bronsu\u00f8ld.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0ini t\u00e1 i\u00f0 germanskt m\u00e1l er sta\u00f0fest fyrstu fer\u00f0, hev\u00f0i germanskt m\u00e1l b\u00fdtt seg \u00ed tr\u00edggjar b\u00f3lkar, vesturgermanskt, eysturgermanskt og nor\u00f0urgermanskt. Hvussu sambandi\u00f0 hevur veri\u00f0 millum tey, ber illa til at sta\u00f0festa heilt neyvt fr\u00e1 teimum f\u00e1u r\u00fanaristunum. Tey v\u00f3ru s\u00edna millum skillig gj\u00f8gnum f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ina.\n\nlombardiska m\u00e1li\u00f0 \u00ed 6. \u00f8ld, til d\u00f8mis, kann upprunaliga hava veri\u00f0 nor\u00f0ur- ella eysturgermanskt, sum s\u00ed\u00f0ani var\u00f0 gj\u00f8rt vesturgermanskt eftir, at lombardarnir settust ni\u00f0ur vi\u00f0 Elbe. Vestari b\u00f3lkurin er blivin til \u00ed r\u00f3mversku jarn\u00f8ld. Eystari b\u00f3lkurin kann hava fingi\u00f0 s\u00edtt m\u00e1l fr\u00e1 m\u00e1linum \u00ed Gotlandi \u00ed 1. \u00f8ld. Hetta ger Sv\u00f8r\u00edki til upprunaliga heimlandi\u00f0 hj\u00e1 Nor\u00f0urgermanskum. Elsti var\u00f0veitti samanhangandi germanski teksturin er gotiska t\u00fd\u00f0ingin av n\u00fdggja testamenti eftir Ulfilas \u00far 4. \u00f8ld. Gamlar ni\u00f0urskriftir av vesturgermanskum eru \u00e1 fornh\u00e1gt\u00fdskum og anglosaksiskum \u00ed 9. \u00f8ld. Nor\u00f0urgermanskt er bara kent fr\u00e1 spjaddum r\u00fanaristum sum frummnorr\u00f8nt til ta\u00f0 mennist til fornnorr\u00f8nt umlei\u00f0 800. Longri r\u00fanaristin eru var\u00f0veittar \u00far 8. og 9. \u00f8ld. Longri tekstir vi\u00f0 lat\u00ednskum stavum eru var\u00f0veittir \u00far 12. \u00f8ld (\u00cdslendingab\u00f3k), og n\u00f8krum yrkingum so gamlar sum t\u00ed\u00f0liga \u00ed 9. \u00f8ld.\n\n\u00cd umlei\u00f0 10. \u00f8ld eru m\u00e1lf\u00f8rini broytt so miki\u00f0 n\u00f3gv, at tey eru illa skillig s\u00edna millum. M\u00e1lsliga sambandi\u00f0 millum noor\u00f0b\u00fagvarnar i\u00f0 settust ni\u00f0ur \u00ed Danal\u00f3g \u00ed Onglandi vi\u00f0 Anglosaksar setti spor \u00ed enskt m\u00e1l. Hetta sambandi\u00f0 er mistonkt fyri at vera ors\u00f8k til samanfalli\u00f0 av gomlu ensku m\u00e1ll\u00e6runi, sum f\u00f8rdi til mi\u00f0alenskt fr\u00e1 12. \u00f8ld.\n\nEysturgermansku m\u00e1lini mistu t\u00fddning fr\u00e1 endanum \u00e1 f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ini. Burgundar, Gotar og Vand\u00e1lar gj\u00f8rdust m\u00e1lsliga partur av grannum s\u00ednum umlei\u00f0 \u00ed 7. \u00f8ld uttan krimiskt gotiskt, sum helt \u00e1 til 18. \u00f8ld.\n\nGj\u00f8gnum mi\u00f0\u00f8ld b\u00fdttust vesturgermansku m\u00e1lini av oyggjamenningini av mi\u00f0enskum \u00e1 einari s\u00ed\u00f0u, og \u00f8\u00f0rum germanska lj\u00f3\u00f0skiftinum \u00e1 fastlandinum \u00e1 hinari, sum f\u00f8rdi til h\u00e1t\u00fdskt og l\u00e1gt\u00fdskt vi\u00f0 mi\u00f0t\u00fdksum \u00ed mi\u00f0uni.\n\nNor\u00f0urgermansku m\u00e1lini v\u00f3ru hinvegin enn meira s\u00edna millum skillig. \u00cd st\u00f3rum var\u00f0veittu tey f\u00f8rleikan at skilja hv\u00f8nn annan til n\u00fdggja t\u00ed\u00f0.\n\n Flokking \n\nLegg merki til at munur millum undirfamiljur av germanskum sj\u00e1ldan neyvt eru \u00e1settar.\n\n Vesturgermanskt\n H\u00e1gt\u00fdskt m\u00e1l\n T\u00fdskt\n Mi\u00f0t\u00fdskt\n Eysturmi\u00f0t\u00fdskt\n Luksemborgskt\n Vesturmi\u00f0t\u00fdskt\n Pennsylvaniat\u00fdskt (tala\u00f0 av Amish og \u00f8\u00f0rum b\u00f3lkum \u00ed landsynnings-Pennsylvania)\n Ovara t\u00fdskt\n Alemanskt t\u00fdskt m\u00e1l\n Bayernskt t\u00fdskt m\u00e1l\n Hutteriskt t\u00fdskt m\u00e1l (eisini nevnt \"Tirolskt\")\n Jiddiskt (vi\u00f0 t\u00fd\u00f0andi mongd av innl\u00e1ntum or\u00f0um \u00far hebraiskum og \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum, og vanliga skriva\u00f0 vi\u00f0 hebraiska stavra\u00f0num).\n Wymysojer (vi\u00f0 t\u00fd\u00f0andi \u00e1virkan \u00far l\u00e1gsaksiskum, ni\u00f0urlendskum, p\u00f3lskum and skotskum)\n l\u00e1gt\u00fdskt\n L\u00e1gfrankiskt\n Ni\u00f0urlendskt\n Afrikaans (vi\u00f0 t\u00fd\u00f0andi innflutningi av or\u00f0atilfeingi \u00far \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum)\n Limburgiskt\n L\u00e1gsaksiskt\n Vanligt l\u00e1gsaksiskt\n Eysturl\u00e1gsaksiskt\n L\u00e1gt\u00fdskt\n Oyggjagermanskt\n Frisiskt\n S\u00f6lskt\n Enskt. Ovurst\u00f3rur innflutningur av lat\u00ednskum or\u00f0atilfeingi og m\u00e1ll\u00e6ru, mest gj\u00f8gnum normanskt franskt. N\u00f3gv m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i.\n Bretskt enskt\n Nor\u00f0urenskt\n Northumberland\n Durham\n Cumbrian\n Yorkshire\n Lancashire\n Merseyside\n Mi\u00f0landsenskt\n Eystur\n Derbyshire\n Nottingham\n Lincolnshire\n Leicestershire\n Vestur\n Black Country (Yam Yam)\n Birmingham (Brummie)\n Eysturangliskt\n Norfolkenskt\n Su\u00f0urenskt\n R\u00edkisenskt\n Estuary enskt\n Cockney (London)\n Somerset\n Devon\n Cornwall\n Australskt enskt\n N\u00fds\u00e6lendskt enskt\n Skotskt enskt\n Nor\u00f0uramerikanskt enskt\n Kanadiskt enskt\n Bostonenskt\n Su\u00f0uramerikanskt enskt\n Vanligt amerikanskt enskt\n N\u00fdjorv\u00edkskt-n\u00fdjeroyskt enskt (New York-New Jersey English)\n Kaliforniskt enskt\n Hawaiiskt enskt\n Svart amerikanskt enskt\n Liberiskt enskt\n (Onnur)\n Hibernoenskt (\u00cdrskt enskt)\n Karibiskt enskt\n Jamaikiskt enskt\n V\u00ednlendskt enskt, n\u00fdfundnalendskt enskt\n Hong Kong-enskt\n Su\u00f0urafrikanskt enskt\n Indiskt enskt\n Singaporskt enskt\n Malaisiskt enskt\n Skotskt\n Oyggjaskotskt\n Nor\u00f0urskotskt, herundir doriskt\n Mi\u00f0skotskt\n Su\u00f0urskotskt\n Ulsterskotskt\n B\u00fdarskotskt\n Yola\n Eysturgermanskt (koma fr\u00e1 gotiskum)\n Krimskt gotiskt (doy\u00f0i \u00fat \u00ed 1800-\u00e1runum)\n Vand\u00e1lskt (\u00fatdeytt)\n Burgundiskt (\u00fatdeytt)\n Lombardiskt (\u00fatdeytt)\n Nor\u00f0urgermanskt (koma fr\u00e1 fornnorr\u00f8num):\n Vesturnorr\u00f8nt (\u00fatnorr\u00f8nt)\n N\u00fdnorskt\n \u00cdslendskt\n F\u00f8royskt\n Norn (\u00datdeytt)\n Eysturnorr\u00f8nt (landnorr\u00f8nt)\n Danskt\n Norskt b\u00f3km\u00e1l (Danonorskt)\n Svenskt\n\n Or\u00f0atilfeingissamanbur\u00f0ur \n\nFleiri av or\u00f0unum ni\u00f0anfyri hava skift t\u00fddning. Til d\u00f8mis hevur or\u00f0i\u00f0 \"epli\" \u00e1 f\u00f8royskum fingi\u00f0 annan t\u00fddning enn upprunin var, og n\u00fa ver\u00f0ur n\u00fdggja f\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 \"s\u00farepli\" br\u00fakt til gamla t\u00fddningin av epli. Harafturat l\u00edkist f\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 \"kavi\" fr\u00e1 hinum m\u00e1lunum \u00ed talvuni.\n\n Keldur \n\n Fleiri uppl\u00fdsingar \n Richard Bethge, Konjugation des Urgermanischen, \u00ed Ferdinand Dieter, Laut- und Formenlehre der altgermanischen Dialekte, Leipzig 1900, p. 361.\n Fausto Cercignani, Indo-European \u0113 in Germanic, \u00ed Zeitschrift f\u00fcr vergleichende Sprachforschung, 86/1, 1972, pp. 104-110.\n Fausto Cercignani, Indo-European eu in Germanic, \u00ed Indogermanische Forschungen, 78, 1973, 106-112.\n Fausto Cercignani, Proto-Germanic */i/ and */e/ Revisited, \u00ed Journal of English and Germanic Philology, 78/1, 1979, 72-82.\n Fausto Cercignani, Early Umlaut Phenomena in the Germanic Languages, \u00ed Language, 56/1, 1980, 126-136.\n Wayne Harbert, The Germanic Languages, Cambridge 2007, ISBN 978-0-521-01511-0.\n Claus J\u00fcrgen Hutterer, Die germanischen Sprachen. Ihre Geschichte in Grundz\u00fcgen, Wiesbaden 2008, ISBN 978-3-928127-57-8.\n Ekkehard K\u00f6nig und Johan van der Auwera (Hrsg.), The Germanic Languages, London / New York 1994, ISBN 0-415-05768-X.\n Orrin W. Robinson, Old English and Its Closest Relatives. A Survey of the Earliest Germanic Languages, Stanford (Calif) 1992, ISBN 0-8047-1454-1.\n Stefan Schumacher, '''Langvokalische Perfekta' in indogermanischen Einzelsprachen und ihr grundsprachlicher Hintergrund, \u00ed Gerhard Meiser und Olav Hackstein, Sprachkontakt und Sprachwandel, Wiesbaden 2005, pp. 603f.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Proto-Germanic Dictionary\n Ethnologue Report for Germanic\n Proto-Germanic Language Reconstruction Group"}
{"id": "3267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Litava", "title": "Litava", "text": "Litava (Litaviskt: Lietuva) er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Mi\u00f0evropa. Litava hevur mark vi\u00f0 Eystrasalt, Russland (Kaliningrad) og Lettland \u00ed nor\u00f0ri, P\u00f3lland \u00ed vestri, og Hv\u00edtarussland. Litava m\u00f8rkini eru, kanska meiri enn onnur evropeisk, broytt \u00f3teljandi fer\u00f0ir \u00ed s\u00f8guni. Litava skilur seg \u00e1 mangan h\u00e1tt fr\u00e1 hinum b\u00e1\u00f0um Baltalondunum. Meginparturin av f\u00f3lkinum er litavar; \u00ed Estlandi og Lettlandi er r\u00e6ttiliga st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum tilfluttir russarar. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr eisini inni \u00ed landinum - har h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Vilnius,  eisini er - og ikki vi\u00f0 strendurnar. Tri\u00f0ja, sum v\u00edkur fr\u00e1, er fruktag\u00f3\u00f0a j\u00f8r\u00f0in. Litava var fyrsta landi\u00f0 \u00ed fyrrverandi Sovjetsamveldinum, sum t\u00f3k loysing, og s\u00ed\u00f0an hevur Litava leita vestureftir. Litava er limur \u00ed b\u00e6\u00f0i NATO, ES og ST. Litava gekk solei\u00f0is \u00e1 odda fyri at koma burtur\u00far Sovjetsamveldinum, og ta\u00f0 kosta\u00f0i eisini eitt hart str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 stj\u00f3rnina \u00ed Moskva, sum eisini royndi at br\u00faka vald at ste\u00f0ga loysingarroyndini.\n\nB\u00faskapur \n\nLitava er eitt land \u00ed v\u00f8kstri og vi\u00f0 n\u00f3gvum m\u00f8guleikum, og landi\u00f0 hevur ment seg til at hava ein opnan markna\u00f0arb\u00faskap. Litava hev\u00f0i \u00e6tla\u00f0 at gerast partur av evra-samstarvinum \u00ed ES \u00ed 2007, men orsaka av ov h\u00f8gari inflati\u00f3n, sleppur Litava ikki vi\u00f0 enn . \n\nLandb\u00fana\u00f0urin hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri litavska b\u00faskapin.\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\n \nEvropa\nES"}
{"id": "3268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1896", "title": "1896", "text": "1896 (MDCCCXCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n 10. november - L\u00f8gtingsval.\n Mortensens-menninir \u00e1 Tv\u00f8royri keypa fyrsta Smiril til rutusigling.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. desember - Jens Olivur Lisberg.\n\nAndl\u00e1t \n 20. mai - Clara Schumann, t\u00fdsk t\u00f3nleikakvinna, klaverleikari og t\u00f3naskald (f. 1819).\n 23. september - Ivar Aasen, norskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1813)"}
{"id": "3269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rv%C3%A1gur", "title": "S\u00f8rv\u00e1gur", "text": "S\u00f8rv\u00e1gur er ein bygd \u00ed V\u00e1gum, hon er inni \u00e1 botni \u00e1 S\u00f8rv\u00e1gsfir\u00f0i. Bygdin er \u00ed seinnu t\u00ed\u00f0ini vaksin skj\u00f3tt, og er n\u00fa millum t\u00e6r st\u00f8rstu \u00ed oyggjunum. Har er b\u00e6\u00f0i ve\u00f0urgott og kyrt, og ta\u00f0 m\u00e1 sigast at vera heldur g\u00f3\u00f0 skipahavn. Fiskipl\u00e1ss er ta\u00f0 av teimum bestu. Innast \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum er ein avbera st\u00f3rur sandur. \n\n\u00c1 sunnara s\u00ed\u00f0u \u00e1 S\u00f8rv\u00e1gsfir\u00f0i er Selv\u00edk, har var fyrst \u00ed seinastu \u00f8ld hvalavei\u00f0ist\u00f8\u00f0.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd tveimum av bygdunum \u00ed V\u00e1gum hava \u00fatgrevstrar v\u00edst, at bygdirnar helst stava heilt afturi fr\u00e1 landn\u00e1minum. B\u00e6\u00f0i \u00ed Sandav\u00e1gi og \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi eru toftir funnar av so gamlari b\u00faseting, at b\u00fasetingin ver\u00f0ur hildin at vera minst 1000 \u00e1ra gomul.\n\nForna b\u00fasetingin \n\n\u00cd fimmti\u00e1runum, t\u00e1 grivi\u00f0 var\u00f0 \u00fat fyri n\u00fdggjum sk\u00fala \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, komu menn fram \u00e1 hesa gomlu b\u00faseting. Dygst undir, har gamla fimleikah\u00f8llin var\u00f0 bygd, v\u00f3r\u00f0u leivdirnar av b\u00faseting funnar. Fornfr\u00f8\u00f0ingar komu vestur og gr\u00f3vu \u00f8ki\u00f0 \u00fat og m\u00e1ldu, tekna\u00f0u og kortl\u00f8gdu gar\u00f0in. Fyri fleiri \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var\u00f0 forn b\u00faseting aftur funnin \u00ed kirkjugar\u00f0inum \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi. Henda b\u00faseting er ikki kanna\u00f0 enn og t\u00ed ver\u00f0ur heldur ikki grivi\u00f0 \u00ed hesum partinum av kirkjugar\u00f0inum. Henda b\u00faseting er vi\u00f0 Hanusar\u00e1 eins og tann fyrra. Vit kunnu sostatt sta\u00f0festa, at fyrsta b\u00faseting \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi hevur veri\u00f0 uttanfyri Kirkju\u00e1, ni\u00f0an vi\u00f0 Hanusar\u00e1. Seinni, helst einafer\u00f0 millum 1200 og 1400, er so ta\u00f0 hent, at bygdin er flutt millum Kirkju\u00e1 og St\u00f3r\u00e1 at vera. \u00cd 1600-talinum vita vit r\u00e6ttuliga vist, at eingin b\u00faseting var uttanfyri Kirkju\u00e1, so t\u00e1 er bygdin flutt.\n\nTeir tr\u00edggir hagarnir \n\nT\u00e1 fyrstu kendu skrivligu keldurnar taka vi\u00f0 \u00ed 1584, nevniliga jar\u00f0arb\u00f8kurnar, eru bert tr\u00edggir gar\u00f0ar \u00ed bygdini. B\u00f8ndurnir, i\u00f0 eru nevndir vi\u00f0 navni eru: Philipus Gregersen, Niels Andersen og Thommes Nielsen. Hesir b\u00e1\u00f0ir seinastu eru hildnir at vera fe\u00f0gar. Ein uppsitari er til hv\u00f8nn hagan \u00ed bygdini, Su\u00f0rtri\u00f0ing, Nor\u00f0urtri\u00f0ing og \u00dattri\u00f0ing. Hesi hagan\u00f8vn eru sera gomul og s\u00edggja vit tey stundum \u00ed tingb\u00f3kunum fr\u00e1 fyrst \u00ed 1600 \u00e1runum og fram. Og tey eru helst eldri enn ta\u00f0. Ta\u00f0 s\u00fdnist sum at bygdin er vaksin r\u00e6ttuliga n\u00f3gv seinast \u00ed 1500-talinum, t\u00ed fyrst \u00ed 1600-talinum eru tey tr\u00fd festini b\u00fdtt sundur \u00ed \u00e1tta festi. Sama uppb\u00fdti\u00f0 av j\u00f8r\u00f0ini er l\u00edka fyrst \u00ed 1800-talinum, men hagarnir eru framvegis tr\u00edggir \u00ed tali.\n\nA\u00f0alsj\u00f8r\u00f0in og kongsj\u00f8r\u00f0in \n\nA\u00f0als\u00e6ttin Benkenstock \u00ed Noregi \u00e1tti, helst fr\u00e1 byrjan \u00ed 1400-talinum og til 1660-\u00e1rini, alla j\u00f8r\u00f0ina \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, allar 48 merkurnar. Um 1665 seldu tey s\u00edna j\u00f8r\u00f0 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi til ein dana, nevndur Severin Fohrman, hesin var\u00f0 av f\u00f8royingum r\u00f3ptur Servin. Servin byrja\u00f0i longu \u00ed 1667 at selja j\u00f8r\u00f0ina aftur til f\u00f8royingar. Eftir hetta er meginparturin av j\u00f8r\u00f0ini \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi ognarj\u00f8r\u00f0. At ein eigari var til j\u00f8r\u00f0ina, og at hann ikki var f\u00f8royingur ger helst, at n\u00e6rum eingin kongsj\u00f8r\u00f0 er \u00ed bygdini. Tann eina h\u00e1lvm\u00f8rkin, i\u00f0 er kongs \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi vita vit stavar fr\u00e1 1729, t\u00e1 ein ma\u00f0ur nevndur Sunnivu J\u00f3gvan r\u00fdmdi av landinum uttan loyvi. Hansara j\u00f8r\u00f0 f\u00f3r t\u00e1 undir kong.\n\nF\u00f3lkav\u00f8ksturin \n\nVi\u00f0 jar\u00f0arb\u00f3kini sum keldu kunnu vit \u00e6tla\u00f0, at f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed 1600-talinum ikki hevur veri\u00f0 st\u00f3rt meira enn eini fimti f\u00f3lk. Og ta\u00f0 er vaksi seint, t\u00ed \u00ed fyrstu veruligu f\u00f3lkateljingini, i\u00f0 er til skjals fr\u00e1 1801, b\u00fagva \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi bert 86 f\u00f3lk, gott fimti \u00e1r seinni \u00ed 1855 b\u00fagva 163 f\u00f3lk \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi. St\u00f3ra boomi\u00f0 \u00ed f\u00f3lkatalinum \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi kemur eftir 1856 vi\u00f0 fr\u00edhandlinum og n\u00f3gv \u00f8kta \u00fatr\u00f3\u00f0rinum, i\u00f0 harav st\u00f3\u00f0st. So fyri S\u00f8rv\u00e1g hev\u00f0i henda l\u00f3g sera st\u00f3ra \u00e1virkan, m\u00e1 sigast. \u00cd dag b\u00fagva \u00fat vi\u00f0 1000 f\u00f3lk \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og l\u00edtla bygdin, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 millum \u00e1irnar b\u00e1\u00f0ar Kirkju\u00e1 og St\u00f3r\u00e1 fyri gott hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an er langt s\u00ed\u00f0an farin upp um allar \u00e1arbakkar, og brei\u00f0ir seg n\u00fa langt su\u00f0ur um og vestur um gamla b\u00f8in og \u00fat \u00ed ta\u00f0, sum fyri bert f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var hagi.\n\nFiskakeypararnir \n\nUm \u00e1r 1900 v\u00f3ru \u00e1tta rei\u00f0arar og fiskakeyparar \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, i\u00f0 h\u00f8vdu hv\u00f8r s\u00edna br\u00fagv \u00fati \u00e1 Bakka og egnar og a\u00f0rar b\u00e1tar, i\u00f0 avreiddu til teirra. Einstaklingar og menn vi\u00f0 st\u00f3rum familjum fluttu til bygdina \u00ed h\u00f3patali at l\u00edvbjarga s\u00e6r sum \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenn. \u00dati \u00e1 Stongum v\u00f3ru 6 fiskastykki, \u00fati \u00ed Geilini 1 og \u00fati \u00e1 Bakka 4.\n\nF\u00f8roya fyrsta flakavirki \n\nFyrsta flakavirki \u00ed F\u00f8royum s\u00e1 dagsins lj\u00f3s \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed 1953, og var ta\u00f0 tann framf\u00fdsni D\u00e1njal Niclasen, stj\u00f3ri \u00ed pf. N. Niclasen, sum l\u00e6t hetta gera. Fyrstu \u00e1rini var\u00f0 skori\u00f0 vi\u00f0 hond, men \u00ed 1962 fekk flakavirki\u00f0 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi ta fyrstu flakamaskinuna \u00ed landinum. \u00cd 1993 var givi\u00f0 vi\u00f0 flakavinnuni \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u2013 seinni er virki\u00f0 bygt um til at virka alilaks. Saltfiskavirki\u00f0, i\u00f0 upprunaliga hoyrdi til flakavirki\u00f0, hevur mesta partin av t\u00ed\u00f0ini framleitt saltfisk undir skiftandi eigarum.\n\nKirkjan \n\nKirkjan \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi er bygd \u00ed 1886, men kirkjur v\u00f3ru undan henni, tann fyrsta stavar helst fr\u00e1 si\u00f0askiftinum um 1583. \u00c1\u00f0renn si\u00f0askifti sigst at eingin kirkja var men eitt b\u00f8nh\u00fas og passar hetta helst, t\u00e1 hugsa ver\u00f0ur um l\u00e1ga f\u00f3lkatali\u00f0, i\u00f0 var t\u00e1. B\u00f8nh\u00fasi\u00f0 st\u00f3\u00f0 har koyrivegur n\u00fa er ni\u00f0an gj\u00f8gnum bygdina, \u00e1lei\u00f0 har \u00datistova st\u00f3\u00f0, og ni\u00f0anfyri b\u00f8nh\u00fasi\u00f0 var gravsta\u00f0. \u00cd 1920-unum, t\u00e1 ein renna var\u00f0 grivin oman gj\u00f8gnum bygdina, var\u00f0 komi fram \u00e1 henda gravsta\u00f0.\n\nSk\u00falin \n\nFr\u00e1 u.l. 1832 var sk\u00fali hildin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, men fyrstu mongu \u00e1rini m\u00e1tti sk\u00falin halda til \u00ed leiga\u00f0um h\u00f8lum. Fr\u00e1 1854 til 1880 var eingin sk\u00falagongd men bert heimaundirv\u00edsing. \u00cd 1880 ver\u00f0ur aftur l\u00e6rari settur og helt hann sk\u00fala \u00ed leiga\u00f0ari stovu \u00ed h\u00fasunum \"hj\u00e1 Stoffa\" r\u00f3pt. Fyrsti sk\u00falin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi var\u00f0 bygdur \u00ed 1887. \u00cd 1957 var eldri parturin av n\u00faverandi sk\u00fala bygdur, gamla fimleikah\u00f8llin er fr\u00e1 1959 og sunnasti parturin av eldra sk\u00falanum var\u00f0 bygdur \u00ed 1961. N\u00fdggi parturin av sk\u00falanum, tann ni\u00f0ari, og n\u00fdggja fimleikah\u00f8llin, v\u00f3r\u00f0u bygd \u00ed 1989. Gamli svimjihylur vi\u00f0 Bonursahyl var\u00f0 bygdur summari\u00f0 1930 til svimjiundirv\u00edsing. Innandura svimjihylurin var\u00f0 bygdur \u00ed 1974, beint vi\u00f0 sk\u00falan og var\u00f0 tann gamli t\u00e1 ni\u00f0urlagdur.\n\n\u00cdtr\u00f3ttir \n\n S\u00f8rv\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttarfelag\n\nS\u00ed eisini \n\n V\u00e1gar\n F\u00f8royar\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\nS\u00f8rv\u00e1gs kommuna\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar\nS\u00f8rv\u00e1gur"}
{"id": "3272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ma%C3%B0ur%3Aglotti", "title": "Ma\u00f0ur:glotti", "text": "Ma\u00f0ur:glotti er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Teir, i\u00f0 manna b\u00f3lkin, eru Dennis Agerblad (eisini kalla\u00f0ur Ova) og Terji Messell.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2008 - J\u00f3lastj\u00f8rnan, Download singel. \n 2008 - Land, CD album. \n 1999 - Nakin?, CD album. \n 1997 - Sum, CD album.\n\nUmframt \n\n 2008 Popplist 7 vi\u00f0 lagnum \"Dansurin\" \u00far fl\u00f8guni Land. \n 2000 TUTL 2000 vi\u00f0 lagnum \"Hvat er ein f\u00f3tur uttan eitt fet, ta\u00f0 er einki feitt\" (elektronisk versi\u00f3n). \n 1998 Gr\u00f3tf\u00f8royskt vi\u00f0 lagnum \"N\u00fa dryppar\" \u00far fl\u00f8guni Sum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Dennis Agerblad\n Terji Messell\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n www.madurglotti.dk\n www.MySpace.com/maurglotti\n\nma\u00f0ur:glotti, ma\u00f0urglotti, madur:glotti, madurglotti, madur glotti\nma\u00f0ur:glotti, ma\u00f0urglotti, madur:glotti, madurglotti, madur glotti"}
{"id": "3273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stokkh%C3%B3lmur", "title": "Stokkh\u00f3lmur", "text": "Stokkh\u00f3lmur (svenskt: Stockholm) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, og hevur umlei\u00f0 868 141 \u00edb\u00fagvar. Stokkh\u00f3lmur er \u00ed Stokkh\u00f3lms kommunu \u00ed Stockholms l\u00e4n. Hann er \u00e1 eysturstrond Sv\u00f8r\u00edkis.\n\nS\u00f8ga\n\nUngd\u00f3ms\u00f3fri\u00f0ur \u00ed mai 2013 \n\n\u00cd Husby, har 81,9 % av teimum umlei\u00f0 12 000 \u00edb\u00fagvunum hava \u00fatlendskan uppruna , hevur veri\u00f0 sera \u00f3fri\u00f0arligt \u00ed mai 2013. \u00d3fri\u00f0urin, sum fyri ta\u00f0 mesta stavar fr\u00e1 ungum vi\u00f0 fremmandum uppruna , byrja\u00f0i sunnukv\u00f8ldi\u00f0 19. mai 2013, t\u00e1 eini 40 ungf\u00f3lk \u00ed Husby settu eld \u00e1 bilar og steina\u00f0u eftir b\u00e6\u00f0i politistum og f\u00f3lki fr\u00e1 bjargingart\u00e6nastuni . Eldur var\u00f0 settur \u00e1 tr\u00edggjar sk\u00falar, harav tann eini brann \u00ed grund, og \u00ed minsta lagi 129 bilar blivu brendir \u00ed forst\u00f8\u00f0unum Husby, Rinkeby og Tensta. \u00cd \u00c4lvsj\u00f6, sunnan fyri Stockholm, var\u00f0 millum anna\u00f0 eldur settur \u00e1 eina politist\u00f8\u00f0, umframt at r\u00fatar blivu kn\u00fastir og anna\u00f0 herverk gj\u00f8rt. \u00cd Jakobsberg steina\u00f0u ungf\u00f3lkini politist\u00f8\u00f0ina, so fleiri r\u00fatar f\u00f3ru \u00ed kn\u00fas, og \u00ed Skarsholmen gekk herverki\u00f0 \u00fat yvir ein barnagar\u00f0, sum eldur var\u00f0 settur \u00e1. B\u00e6\u00f0i \u00ed Rinkeby, Skarpn\u00e4ck, Norsborg, Kista og Tensta, var eldur settur \u00e1 bilar og bygningar. Politii\u00f0 hevur tilsamans tiki\u00f0 eini 35 f\u00f3lk , og \u00ed eina f\u00f8rinum er talan um handt\u00f8ku fyri mor\u00f0brand. Politii\u00f0 hevur handtiki\u00f0 fleiri f\u00f3lk, sum ver\u00f0ur sagdur at stava fr\u00e1, at ungd\u00f3msarbei\u00f0sloysi\u00f0 er st\u00f3rt, men eisini, at hesi ungu duga illa at laga seg til svenska samfelagi\u00f0.\n\n\u00d3fri\u00f0urin byrja\u00f0i, eftir at politistar \u00ed Husby skutu og drupu ein 69 \u00e1ra gamlan mann vi\u00f0 \u00fatlendskum uppruna, eftir at hann hev\u00f0i h\u00f3tt vi\u00f0 einum masjetu-kn\u00edvi .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, Stokkh\u00f3lmur, er bygdur \u00e1 oyggjum og h\u00f3lmum. \u00cd skergar\u00f0inum vi\u00f0 Stokkh\u00f3lm eru sker, h\u00f3lmar og oyggjar \u00ed t\u00fasundatali. F\u00e1asta\u00f0ni \u00ed heiminum s\u00e6rt t\u00fa ta\u00f0, i\u00f0 er honum l\u00edkt. Har eru angandi b\u00f8ur, rey\u00f0 timburh\u00fas og bl\u00e1ur sj\u00f3gvur, og um summari\u00f0 kemur h\u00f3pur av fer\u00f0af\u00f3lki \u00ed hetta \"fr\u00edt\u00ed\u00f0arparad\u00edsi\u00f0\". Fyri t\u00fasund \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var vatni\u00f0 M\u00e4laren ein partur av Eystrasalti. Men landi\u00f0 h\u00e6kka\u00f0i og leg\u00f0i eina g\u00e1tt \u00edmillum havi\u00f0 og vatni\u00f0. \u00c1 hesari g\u00e1ttini var\u00f0 Stokkh\u00f3lmur bygdur \u00ed 13. \u00f8ld.\n\nVe\u00f0urlag\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00f3gv handilsvirksemi er \u00ed b\u00fdnum, har n\u00f3gvar st\u00f3rar fyrit\u00f8kur halda til. \u00cddna\u00f0arvirkini eru eisini n\u00f3gv, og \u00ed havnini liggja skip \u00far \u00f8llum \u00e6ttum.\n\nMentan \n\nInni \u00ed b\u00fdnum eru n\u00f3gvar st\u00f3rar borgir, pr\u00fd\u00f0iligast eru kongsborgin, r\u00e1\u00f0h\u00fasi\u00f0, Tersinska Palatset og Arvfurstens Palats. Har eru eisini st\u00f3r fornminniss\u00f8vn, og har s\u00edggjast minnir fr\u00e1 teirri t\u00ed\u00f0ini, Sv\u00f8r\u00edki var eitt h\u00f8vu\u00f0slandi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urevropa. Ymsasta\u00f0ni \u00ed b\u00fdnum eru st\u00f3rir vakstrargar\u00f0ar, og av teimum er Djurg\u00e5rden gitnastur. \u00cd gamla b\u00fdarpartinum (Gamla Stan) eru enn n\u00f3gv gomul h\u00fas og smalar g\u00f8tur. Kongsborgin er eisini \u00ed Gamla Stan. Borgin, n\u00fa er, var\u00f0 bygd \u00ed 18. \u00f8ld. B\u00fdr\u00e1\u00f0sh\u00fasi\u00f0 vi\u00f0 teimum trimum kr\u00fanunum var\u00f0 bygt \u00ed 1920-\u00e1runum. Ta\u00f0 er gitnasta verki\u00f0 hj\u00e1 arkitektinum Ragnari \u00d8stberg. \n\nMerkisverdasti n\u00fdggi bygningur \u00ed Stokkh\u00f3lmi er Globen. \u00cd t\u00ed trillrunda, 85 m h\u00f8ga bygninginum er r\u00fam fyri 16 000 f\u00f3lkum. H\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt til til d\u00f8mis konsertir, \u00edshockeydystir, o.s.fr. Skj\u00f3tast er at koma til og fr\u00e1 Globen vi\u00f0 undirgrundarbreytini. Hin kosturin er at standa fastur \u00ed einum av teimum n\u00f3gvu bilhalunum, t\u00ed fer\u00f0sluru\u00f0uleikin \u00ed Stokkh\u00f3lmi er st\u00f3rur.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "3276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grikkaland", "title": "Grikkaland", "text": "Grikkaland (grikskt: \u0395\u03bb\u03bb\u03ac\u03b4\u03b1 ella \u0395\u03bb\u03bb\u03ac\u03c2) er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed landsynningshorninum av Evropa. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Athen, sum eisini er st\u00f8rsti b\u00fdur. \u00cd ein \u00fatnyr\u00f0ing hevur Grikkaland mark vi\u00f0 Albania, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Bulgaria, \u00ed landnyr\u00f0ing vi\u00f0 L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Nor\u00f0urmaked\u00f3nia og \u00ed eystri vi\u00f0 Turkaland. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 10 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er grikskt (n\u00fdgrikskt). Grikkaland er limur \u00ed ES. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 st\u00f3\u00f0u grikkar undir turkum \u00ed 400 \u00e1r, til landi\u00f0, vi\u00f0 hj\u00e1lp uttaneftir, vann s\u00e6r fr\u00e6lsi \u00ed 1832. Fr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1821, landi\u00f0 skuldi vi\u00f0urkennast \u00ed 1830 vi\u00f0 London-avtaluni, men orsaka\u00f0 av juli-kollveltingini \u00ed Fraklandi, var\u00f0 skjali\u00f0 fr\u00e1 1830 ikki fullf\u00f8rt. Altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkenningin av Grikkalandi sum fr\u00e6ls tj\u00f3\u00f0 kom \u00ed 1832. Ikki fyrr enn \u00ed 1947 fingu grikkar sy\u00f0ru Sporaduoyggjar (Dodekanes) aftur fr\u00e1 Italia.\n\nS\u00f8ga \nEftir at Mykene-mentanin f\u00f3r til grundar um 1100 f.Kr., gekk aftur \u00e1 \u00ed Grikkalandi, og landi\u00f0 syndra\u00f0ist \u00ed fleiri b\u00fdarr\u00edki, sum mangan l\u00f3gu \u00ed kr\u00edggi. St\u00f8rst og sterkast var herna\u00f0arveldi\u00f0 Sparta, men Athen gj\u00f8rdist handils- og mentanarmi\u00f0depil. F\u00f3lkatali\u00f0 vaks, og um 700 f.Kr. v\u00f3ru b\u00fdarr\u00edkini so fj\u00f8lbygd, at f\u00f3lk fluttu og b\u00fasettu seg fram vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 og Svartahavi\u00f0. \u00cd seinnu helvt av 500- \u00e1runum f.Kr. h\u00f3tti n\u00fdggja persiska st\u00f3rveldi\u00f0 grikkar, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at griksku b\u00fdarr\u00edkini eitt skifti st\u00fata saman \u00edm\u00f3ti st\u00f3ra f\u00edggjindanum fyri eystan. H\u00f3ast hesar trupulleikar skapa\u00f0u grikkar eina bl\u00f3mandi mentan og h\u00f8vdu eitt st\u00fdrislag, sum hevur veri\u00f0 h\u00e1mett og havt \u00e1vrikan \u00e1 allan heimin alt at okkara d\u00f8gum. \n\nUm 600 f.Kr. st\u00fdrdi st\u00f3rmannast\u00e6tt, nevnd aristokratar, Athen. Summir valdsharrar v\u00f3ru har\u00f0rendir, nevndir tyrannar. Um 590 f.Kr. setti valdsharrin Solon l\u00f3g \u00ed gildi; hon hav sm\u00e1manninum r\u00e6tt til at eiga j\u00f8r\u00f0 og hava fullan r\u00edkisborgarar\u00e6tt. Men f\u00f3lki\u00f0 kravdi meiri fr\u00e6lsi og at f\u00e1a \u00e1virkan \u00e1 landsins st\u00fdri, og \u00ed 508 f.Kr. var\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i sett \u00ed gildi. N\u00fa kundi f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Athen sj\u00e1lvt velga s\u00ednar tingmenn. Konuf\u00f3lk, tr\u00e6lir og fr\u00e6lsir menn, sum ikki h\u00f8vdu r\u00edkisborgarar\u00e6tt, h\u00f8vdu ikki valr\u00e6tt. \n\n\u00c1r 447 f.Kr. t\u00f3k h\u00e6gsti athenski tingma\u00f0urin Perikles stig til at byggja templi\u00f0 Parthenon \u00e1 einum heyggi, sum \u00e6t Akropolis. Templi\u00f0 var\u00f0 v\u00edgt v\u00edsd\u00f3msgudinnuni Athenu og skuldi eisini fagna Athen, sum st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri grikkum \u00ed str\u00ed\u00f0um vi\u00f0 persar. \n\nFr\u00e6lsa grikska b\u00fdarl\u00edvi\u00f0 var\u00f0 g\u00f3\u00f0ur gr\u00f3\u00f0rarbotnur fyri list, b\u00f3kmentum og v\u00edsindaligari hugsan, og Grikkaland fostra\u00f0i mangar m\u00e6tar heimspekingar. Demokrit \u00far Abderra (um 460-370 f.Kr.) var helst fyrsti ma\u00f0ur, sum seg\u00f0i, at \u00f8ll evni eru \u00far ersm\u00e1um \u00f3b\u00fdtiligum bitlum, sum hann kalla\u00f0i atom. Sokrates \u00far Athen (470-399 f.Kr.) bygdi s\u00edna hugsan \u00e1, at t\u00fa skuldi kenna teg sj\u00e1lvan, og dugdi fr\u00e1gera v\u00e6l at seta spurningar um \u00e6tlanina vi\u00f0 tilveruni. N\u00e6mingur hansara Platon (427-347 f.Kr.) og aftur n\u00e6mingur Platons Aristoteles (384-322 f.Kr.) hava havt st\u00f3ran t\u00fddning fyri alla evropeiska heimspeki. \n\n\u00cd 8. \u00f8ld t\u00f3ku grikkar land helst fram vi\u00f0 Mi\u00f0jarhavinum og Svartahavinum. Ni\u00f0ursetumenninir b\u00f3ru griksku heimamentanina vi\u00f0 s\u00e6r og st\u00fdrdu s\u00ednum b\u00fdarr\u00edkjum eftir somu l\u00f3gum sum \u00ed Grikkalandi. Ni\u00f0ursetulondini fingu \u00ed fyrstuni hj\u00e1lp heiman\u00edfr\u00e1, men sum fr\u00e1 lei\u00f0 funnu tey s\u00e6r egnar markna\u00f0ir og bygdu upp \u00e1 Sicilia, gj\u00f8rdust m\u00e6tir handilsb\u00fdir. Summir b\u00fdir v\u00f3ru ovurr\u00edkir. Sagt var, at f\u00f3lki\u00f0 \u00ed S\u00fdbris \u00ed Su\u00f0uritalia svav \u00ed song \u00far r\u00f3subl\u00f8\u00f0um. \n\nGrikkaland var ikki st\u00f3rt land, so hj\u00e1londini (t.d. partur av Frakland, Spania, Italia, Egyptaland og K\u00fdpros) v\u00f3ru bygd, har j\u00f8r\u00f0in var fruktag\u00f3\u00f0, og havnavi\u00f0urskiftini v\u00f3ru g\u00f3\u00f0. S\u00fdrakus \u00e1 Sicilia var bygdur um 730 f.Kr. og B\u00fdsans vi\u00f0 Bosporus um 650 f.Kr. \n\nGrikkar v\u00f3ru \u00f3gvuliga \u00e1huga\u00f0ir \u00ed \u00edtr\u00f3tti og fimleiki. Best umt\u00f3ktir v\u00f3ru olympisku leikirnir, sum fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r v\u00f3ru \u00ed Olympia, h\u00f8vu\u00f0sgudinum Zeusi til hei\u00f0urs. Kappast var \u00ed diskoskasti og spj\u00f3tkasti, lopi, gl\u00edming og kapprenning. \u00cdtr\u00f3ttareglurnar v\u00f3ru strangar, og tann, i\u00f0 ikki helt t\u00e6r, var revsa\u00f0ur har\u00f0liga. \n\nGrikkar v\u00f3ru gudr\u00f8knir, og templini \u00ed gamla Grikkalandi v\u00f3ru st\u00f3rb\u00e6r og v\u00f8kur. Undurfagrar h\u00f8ggmyndir og standmyndir pr\u00fdddu templini, og mong teirra eru til enn. Grikskir myndh\u00f8ggarar v\u00f3ru sannir meistarar at h\u00f8gga \u00fat mannakroppin, og teir hava havt st\u00f3ran \u00e1virkan \u00e1 h\u00f8ggmyndalistina. Kappkoyring \u00ed str\u00ed\u00f0svogni, gudunum til hei\u00f0urs, var mangan \u00e1 einum leikv\u00f8lli t\u00e6tt vi\u00f0 Delfi. Vognst\u00fdrarin stendur enn og heldur \u00ed teymarnar, h\u00f3ast hestarnir langt s\u00ed\u00f0an eru burtur. \n\nUm 1800 h\u00f8vdu grikkar veri\u00f0 undir osmanniskum yvirvaldi \u00ed n\u00e6stan 400 \u00e1r. Seinna helming \u00ed 18. \u00f8ld h\u00f8vdu teir havt st\u00f3ra innt\u00f8ku av handli, helst vi\u00f0 Russland, og n\u00fa vildu teir hava sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i. Vi\u00f0 fr\u00e6lsishugsanini \u00far fronsku kollveltingini sum fyrid\u00f8mi stovna\u00f0u grikkar loyniligan felgasskap, sum skuldi arbei\u00f0a fyri fr\u00e6lsi. \u00cd 1821 var tv\u00e6r reisur uppreistur. Fyrri miseydna\u00f0ist, men annar eydna\u00f0ist betur, og \u00ed 1824 megna\u00f0i sult\u00e1nurin \u00ed Istanbul ikki at berja uppreisturin ni\u00f0ur. Hann ba\u00f0 Muhammed Ali, varakong \u00ed Egyptalandi, hj\u00e1lpa s\u00e6r. Ali sendi ein her til Grikkalands og vann nakrar sigrar. Ta\u00f0 loypti hv\u00f8kk \u00e1 londini \u00ed Evropa. \u00cd 1826 samdust Bretland og Russland um at bj\u00f3\u00f0a turkum av \u00ed kr\u00edggj, Frakland f\u00f3r upp \u00ed hesa samgongu \u00e1ri\u00f0 eftir. \u00cd felagi beindu tey fyri turkiska og egyptiska flotanum \u00ed Navarinov\u00edkini \u00ed 1827. \u00c1ri\u00f0 eftir lupu russar \u00e1 turkar og vunnu fleiri sigrar. Fri\u00f0urin \u00ed Adrianopel \u00ed 1829 fekk enda \u00e1 kr\u00edgnum. Londini, sum vunnu, gj\u00f8rdu av at geva Grikkalandi fr\u00e6lsi, Otto av Bayern gj\u00f8rdist kongur.\n\nF\u00edggjarkreppan 2010-15 \nS\u00ed\u00f0an 2010 hevur ein sera \u00e1lvarsom f\u00edggjarkreppa herja\u00f0 \u00ed Grikkalandi, og ta\u00f0 hevur f\u00f8rt til st\u00f3rt arbei\u00f0sloysi, f\u00f3lkafr\u00e1flyting og f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. \u00cd februar 2014 s\u00e1st t\u00f3 ein glotti fyri framman, t\u00ed t\u00e1 t\u00f8lini fyri 2013 v\u00f3ru gj\u00f8rd upp, v\u00edsti ta\u00f0 seg, at yvirskoti\u00f0 hj\u00e1 Grikkalandi fyri 2013 bleiv g\u00f3\u00f0ar 11 milliardir kr\u00f3nur, sum er tr\u00edggjar fer\u00f0ir ta\u00f0, sum upprunaliga var\u00f0 \u00e6tla\u00f0. Sparitilt\u00f8kini s\u00f3u \u00fat til at hava givi\u00f0 \u00farslit. \n\n\u00cd 2015 var st\u00f8\u00f0an aftur h\u00e6ttislig vi\u00f0v\u00edkjandi f\u00edggjarst\u00f8\u00f0u Grikkalands. Eitt st\u00f3rt l\u00e1n skuldi rindast aftur \u00ed juli 2015, men ta\u00f0 megna\u00f0i landi\u00f0 ikki. Samr\u00e1\u00f0ingar v\u00f3ru millum umbo\u00f0 fyri griksku stj\u00f3rnina og Evorsonulondini. F\u00f3lk \u00ed Grikkalandi kendu seg \u00f3trygg og f\u00f3ru at taka allar pengar s\u00ednar \u00far bankunum. Ta\u00f0 f\u00f8rdi til at bankarnir v\u00f3ru stongdir fr\u00e1 m\u00e1nadegnum 29. juni 2015. F\u00f3lk fingu bert loyvi til at heva vi\u00f0 korti \u00far sj\u00e1lvt\u00f8kum og eitt loft var sett \u00e1, solei\u00f0is at grikkar bert kundu heva nakrar f\u00e1ar hundra\u00f0 kr\u00f3nur um dagin. Ors\u00f8kin til at bankarnir v\u00f3ru stongdir var fyri at fyribyrgja at bankarnir t\u00f8mdist og at landi\u00f0 harvi\u00f0 f\u00f3r \u00e1 h\u00fasagang. \u00datlendsk fer\u00f0af\u00f3lk, i\u00f0 fer\u00f0ast til Grikkalands, sluppu t\u00f3 at heva sum vanligt, me\u00f0an tey v\u00f3ru \u00ed landinum.\n\nVandi\u00f0 er fyri, at landi\u00f0 fer \u00e1 h\u00fasagang, um ikki EU l\u00e6nir landinum meira pening ella gevur lutv\u00edsa skuldarsanering. EU og grikski fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Alexis Tsipras og f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin samr\u00e1ddust vi\u00f0 lei\u00f0ararnar av Evrolondunum um m\u00e1na\u00f0arskifti\u00f0 juni-juli 2015. Evrolondini settu fram uppskot um strong sparitilt\u00f8k afturfyri at hj\u00e1lpa Grikkalandi. Mitt \u00ed samr\u00e1\u00f0ingunum f\u00f3r Tsipras aftur til Grikkalands, har hann \u00fatskriva\u00f0i f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um uppskoti\u00f0 fr\u00e1 Evrolondunum. Sj\u00e1lvur m\u00e6lti hann s\u00ednum landsmonnum til at siga oxi (\u00fattalast ohsji og merkir \"nei\" \u00e1 grikskum). N\u00f3gv f\u00f3lk var \u00ed g\u00f8tunum \u00ed Athen og \u00f8\u00f0rum b\u00fdum upp til vali\u00f0 og eftir vali\u00f0. F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an var\u00f0 hildin hin 5. juli 2015, og \u00farsliti\u00f0 gj\u00f8rdist at 61,31% av teimum i\u00f0 atkv\u00f8ddu s\u00f8gdu nei. N\u00f3gvir grikkar fegna\u00f0ust saman vi\u00f0 Tsipras um \u00farsliti\u00f0. Fleiri lei\u00f0arar \u00far Evrolondunum v\u00f3ru illir um framfer\u00f0arh\u00e1ttinum hj\u00e1 grikkum. Samr\u00e1\u00f0ingarnar hildu fram og bankarnir v\u00f3ru framvegis stongdir, t\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 var til m\u00e1nadagin 13. juli, men t\u00f3 v\u00f3ru glottar at h\u00f3ma. Forsetin \u00ed EU, Donald Tusk, bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 \u00e1 Twitter, at ein avtala vi\u00f0 Grikkaland n\u00fa var\u00f0 fingin upp\u00e1 pl\u00e1ss eftir 17 t\u00edma langar samr\u00e1\u00f0ingar. Eftir \u00f8llum at d\u00f8ma ver\u00f0a grikkar noyddir at g\u00f3\u00f0taka strong kr\u00f8v afturfyri at f\u00e1a f\u00edggjarliga hj\u00e1lp fr\u00e1 EU.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSy\u00f0st \u00e1 Balkan er Grikkaland, eitt av elstu og s\u00f8gur\u00edkastu londunum \u00ed Evropa. Grikkaland er fjallaland og oyggjaland, har eru fleiri enn 2000 spjaddar oyggjar, og l\u00edti\u00f0 er til av r\u00e1\u00f0evnum; helst nakrar av atvoldunum til, at Grikkaland er eitt ta\u00f0 f\u00e1takasta landi\u00f0 \u00ed ES. \n\nGrikkaland er allur su\u00f0urparturin av Balkanh\u00e1lvoynni og eitt \u00f3tal av oyggjum \u00ed Jonarhavinum og Egearhavinum. Grikkaland er fjallaland vi\u00f0 einst\u00f8kum brei\u00f0um d\u00f8lum upp \u00edmillum og onkrum st\u00f3rum sl\u00e6ttlendi. Av t\u00ed at landi\u00f0 er so bratt, er bert l\u00edtil partur av t\u00ed veltur. Meginparturin liggur sum beiti hj\u00e1 sey\u00f0i og geitum. \n\nSunnan fyri fjalli\u00f0 Olympos, har teir gomlu griksku \"gudarnir\" b\u00fa\u00f0u, er sl\u00e6ttlendi, sum eitur Thessalia; har eru st\u00f3rir b\u00f3kask\u00f3gir, og har velta tey n\u00f3gv korn. Men annars er ta\u00f0 mest frukt, gr\u00f8nmeti, v\u00edn og tubbak, sum tey dyrka. \u00c1 oyggjunum dyrka tey b\u00e6\u00f0i olivintr\u00f8 og v\u00edntr\u00f8, og ta\u00f0 er ha\u00f0ani vit f\u00e1a t\u00e6r s\u00f8tu korennurnar. Tey mongu og h\u00f8gu fj\u00f8llini gera ta\u00f0 str\u00e6vi\u00f0 at fer\u00f0ast yvir land. T\u00ed hava grikkar fer\u00f0ast meira eftir sj\u00f3num enn yvir land. Fram vi\u00f0 teirri griksku strondini eru n\u00f3gvar g\u00f3\u00f0ar havnir inni \u00e1 dj\u00fapum fir\u00f0um. \n\n\u00cd Grikkalandi, og serliga \u00e1 oyggjunum, kann j\u00f8r\u00f0in knappliga fara at skelva, so at fj\u00f8llini brotna og oyggjarnar klovna, og st\u00f3rir b\u00fdir javnast vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina. \u00cd 1953 hendi ein sovor\u00f0in vanlukka \u00e1 eini av oyggjunum, Kefalonia, \u00ed Jonarhavinum. T\u00e1 f\u00f3ru eini 25 000 h\u00fas, og um 500 f\u00f3lk doy\u00f0u. Ta\u00f0 v\u00f3ru f\u00fdra jar\u00f0skj\u00e1lvtar \u00ed august 1953 \u00e1 Kefalonia og oyggunum har umlei\u00f0ir, t.d. Zakynthos, Ithaka og Lefkada. Umlei\u00f0 100 000 f\u00f3lk fluttu burtur av oynni eftir h\u00f8r\u00f0u jar\u00f0skj\u00e1lvtarnar og bert 25.000 f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u eftir \u00e1 oynni og str\u00edddust vi\u00f0 at endurbyggja oynna. Ta\u00f0 var serliga su\u00f0urs\u00ed\u00f0an \u00e1 Kefalonia sum var hart rakt av jar\u00f0skj\u00e1lvtanum, oyggin reisti seg umlei\u00f0 60 metrar \u00far havinum. \u00c1ri\u00f0 eftir mistu 20 000 f\u00f3lk h\u00fas og heim. \n\nOyggin Santorini, sum eisini ver\u00f0ur nevnd Thyra, er av vulkanskum uppruna. Har er svartur sandur og sera br\u00f8tt berg.\n\nLandslutir\n\nOyggjar \n\n Kykladurnar eru: Mykonos, Delos, Andros, Syros, Tinos, Paros, Antiparos, Naxos, Koufonisia, Keros, Skinoussas, Irakila, Donoussa, Amorgos, Ios, Folegandros, Santorini, Thirasia, Anafi, Milos, Sifnos, Serifos, Kytnos og Kea.\n Dodekanes Oyggjarnar eru: Rhodos, Astypalea, Kalki, Kastelorizo, Kos, Pserimos, Kalimnos, Tilos, Telendos, Nissiros, Leros, Patmos, Lipsi, Symi, Karpathos og Kassos.\n Sporadurnar eru: Skiathos, Skopelos, Alonisos og Skiros.\n J\u00f3naoyggjarnar eru: Korfu, Paxos, Antipaxos, Lefkas, Ithaka, Kefallonia, Zakynthos og Kythira.\n Oyggjarnar \u00ed eystur, landnyr\u00f0ings og nor\u00f0ur Egearahavinum eru: Samos, Ikaria, Khios, Psara, Inousses, Lesbos (ver\u00f0ur \u00e1 grikskum nevnd Mytilini ella Lesvos), Limnos, Agios Efstratios, Thasos og Samothraki.\n Saronisku Oyggjarnar eru: Egina, Poros, Hydra og Spetses.\n Kreta er st\u00f8rsta og f\u00f3lkar\u00edkasta oyggin \u00ed Grikkalandi.\n Evvia er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin, hon liggur t\u00e6tt vi\u00f0 meginlandi\u00f0, eystanfyri Thessalia, \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Athen.\n\nPolitikkur \n\u00d3l\u00f3gligi f\u00f3lkastreymurin inn \u00ed ES gj\u00f8gnum Grikkaland er vaksin n\u00f3gv \u00ed 2012. Grikkaland er vor\u00f0i\u00f0 bakdyrnar inn \u00ed Evropa hj\u00e1 \u00f3l\u00f3gligum innflytarum. \u00cd h\u00f3patali koma f\u00f3lk \u00far Mi\u00f0eystri og heilt \u00far Pakistan til Turkalands, ha\u00f0ani tey koma v\u00ed\u00f0ari inn \u00ed Grikkaland og harvi\u00f0 ES .\n\nPolitiskir flokkar\n\nS\u00ed\u00f0an f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i var endurstovna\u00f0 \u00ed Grikkalandi, hevur tvey-flokka\u00f0 skipanin veri\u00f0 dominera\u00f0 av t\u00ed liberala-konservativa N\u00fdtt demokrati (ND) og t\u00ed sosialdemokratiska Panhellenistisku r\u00f8rsluni (PASOK). A\u00f0rir t\u00fd\u00f0andi flokkar eru eitt n\u00fa Kommunistiski flokkur Grikkalands (KKE), Radikala vinstra samgongan (SYRIZA), F\u00f3lksliga ortodoksa samlingin (LAOS, stytting fyri Laik\u00f3s Orth\u00f3doxos Synagerm\u00f3s) og Gyltur Morgun.\n\n\u00cd 2010 v\u00f3r\u00f0u tveir n\u00fdggir politiskir flokkar settir \u00e1 stovn av f\u00f3lki sum fyrr h\u00f8vdu hoyrt til ND og SYRIZA, tann mi\u00f0-liberali flokkurin Demokratiskt samstarv (DS) og tann moderati vinstrasinna\u00f0i Demokratiski Vinstriflokkurin (DA).\u00a0 George Papandreou, forma\u00f0ur \u00ed PASOK, vann grikska vali\u00f0 \u00ed oktober 2009 vi\u00f0 einum meiriluta \u00e1 160 limir av 300. Ein n\u00fdggj stj\u00f3rn var\u00f0 svorin \u00ed ei\u00f0 hin 20. juni 2011. S\u00ed\u00f0ani b\u00faskaparkreppan kom \u00ed 2009, er undirt\u00f8kan hj\u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um st\u00f3ru flokkunum ND og PASOK fallin munandi. \u00c1 grikska tj\u00f3\u00f0artingsvalinum 25. januar 2015 fekk ND 76 tinglimir valdar, ta\u00f0 var ein afturgongd \u00e1 53 tinglimir, PASOK fekk bert 13 tinglimir valdar, ta\u00f0 var 20 f\u00e6rri enn vali\u00f0 \u00ed 2014. Ein n\u00fdggjur flokkur, i\u00f0 nevnist To Potami (\u00c1in), stilla\u00f0i upp til tj\u00f3\u00f0artingsval \u00ed Grikkalandi fyri fyrstu fer\u00f0 hin 25. januar 2015, flokkurin fekk 17 tinglimir.\n\nDey\u00f0arevsing \nDey\u00f0arevsingin bleiv tikin \u00far griksku l\u00f3gg\u00e1vuni \u00ed 1993, og hon bleiv seinast br\u00fakt undir herna\u00f0arst\u00fdrinum fyrst \u00ed sjeyti\u00e1runum. \u00cd Grikkalandi vil tann sera h\u00f8grasinna\u00f0i flokkurin Gyltur Morgun hava dey\u00f0arevsing aftur \u00ed gildi .\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nR\u00edkis\u00e1tr\u00fana\u00f0urin \u00ed Grikkalandi er griksk-ortodoksur, og Grikkaland er einasta land, i\u00f0 hevur eina almenna kristna ortodoksa kirkju. N\u00e6stan allir grikkar eru limir \u00ed r\u00edkiskirkjuni. Prestarnir hava t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed samfelagsl\u00edvinum og eru vi\u00f0urkendir sum oddamenn \u00ed heimbygdum s\u00ednum. Ikki er loyvt at hava standmyndir \u00ed kirkjunum, men halgimyndir - nevndar ikonur - eru vanligar.\n\nB\u00faskapur \n\nBara tri\u00f0ingurin av Grikkalandi er n\u00fdtiligur sum landb\u00fana\u00f0arlendi, og yvirh\u00f8vur er j\u00f8r\u00f0in k\u00f8rg og gr\u00fdtut. T\u00ed er n\u00f3gv arbei\u00f0i av at velta j\u00f8r\u00f0ina. Tri\u00f0ingurin av f\u00f3lkinum arbei\u00f0ir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, ta\u00f0 er meiri enn nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Evropa. H\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0i er oljuber. Oljutr\u00e6i\u00f0 ver\u00f0ur dyrka\u00f0 \u00ed l\u00ed\u00f0unum \u00ed h\u00e1lendinum um alt landi\u00f0. Grikkaland er tri\u00f0st\u00f8rsta oljuberjaland \u00ed heiminum, n\u00e6st eftir Spania og Italia. Grikkar dyrka eisini a\u00f0ra gr\u00f8\u00f0i, til d\u00f8mis v\u00ednber, fikur, bummull, tomatir, tubbak, aldinfrukt og a\u00f0ra frukt. \n\nGrikkaland hevur veri\u00f0 pl\u00e1ga av kr\u00edggi vi\u00f0 grannalond og eftir Seinna Heimsbardaga herja\u00f0i borgarkr\u00edggj \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Ta\u00f0 hevur ver\u00f0i ringt fyri b\u00faskapin. \u00cd 1967 var kongurin Konstantin II koyrdur fr\u00e1 eitt herna\u00f0ar kvett f\u00f3r fram. \u00c1rini fram til 1974 var landi\u00f0 st\u00fdrt av herna\u00f0ar junta. Eftir at demokrati aftur valda\u00f0i gekk fram\u00e1 b\u00faskaparliga \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, serliga t\u00ed at st\u00f3ri handilsflotin og n\u00f3gva fer\u00f0amannavinnan veittu landinum st\u00f3ra innt\u00f8ku. \u00cd 2010-11 var landi\u00f0 \u00ed \u00e1lvarsamari f\u00edggjarligari kreppu og noyddist at f\u00e1a hj\u00e1lp fr\u00e1 hinum londunum \u00ed ES. Grikkaland fekk ein hj\u00e1lparpakka fr\u00e1 ES \u00e1 109 milliardir rvro, ta\u00f0 svarar til 812 milliardir kr\u00f3nur. Serfr\u00f8\u00f0ingar mettu eftir at hj\u00e1lparpakkin var latin, at n\u00fa f\u00f3r at ganga fram\u00e1 aftur \u00ed Grikkalandi vi\u00f0 b\u00faskapinum. ES setti t\u00f3 strong kr\u00f8v til griksku stj\u00f3rnina \u00e1\u00f0renn hesin hj\u00e1lparpakkin var latin. St\u00f3r \u00f3n\u00f8gd var millum grikkar og m\u00f3tm\u00e6lisgongur v\u00f3ru ofta \u00ed Athen og \u00f8\u00f0rum st\u00f3rum b\u00fdum.\n\nFer\u00f0avinna \n\nFleiri enn 8 mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk fara til Grikkalands \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at nj\u00f3ta l\u00edvi\u00f0 \u00e1 v\u00f8kru, ve\u00f0urg\u00f3\u00f0u oyggjunum \u00ed Egearahavinum ella t\u00ed J\u00f3niska Havninum og at s\u00edggja mongu fornminnini. Grikkar sj\u00e1lvir fer\u00f0ast eisini n\u00f3gv \u00ed egnum landi\u00f0, serliga fr\u00e1 meginlandinum til oyggjarnar. T\u00fasundtals grikkar starvast \u00ed fer\u00f0avinnuni, til d\u00f8mis \u00ed gistingarh\u00fasum, \u00ed handlum, \u00e1 matstovum og sum bilf\u00f8rarar, fer\u00f0alei\u00f0arar og anna\u00f0. Fer\u00f0avinnan hevur ovurst\u00f3ran t\u00fddning fyri grikska b\u00faskapin. Griksku myndugleikarnir lata fer\u00f0avinnuni stu\u00f0ul til \u00fatbyggingar. \u00cd summum oyggjum hevur vinnan ment seg so skj\u00f3tt, at trupulleikar hava sta\u00f0ist av t\u00ed, til d\u00f8mis vatnrot. Seinastu \u00e1rini hevur afturgongd veri\u00f0 \u00ed griksku fer\u00f0avinnuni, t\u00ed at f\u00f3lk fara hagar, b\u00edligari er at fer\u00f0ast. Undir f\u00edggjarkreppuni \u00ed 2011-12 har grikska stj\u00f3rnin var\u00f0 noydd til at seta st\u00f3rar sparingar \u00ed verk, gekk ta\u00f0 n\u00f3gv \u00fat yvir fer\u00f0avinnuna, fleiri gistingarh\u00fas standa t\u00f3m \u00e1 h\u00e1sumri, sum plagdu hava \u00far at gera. Serfr\u00f8\u00f0ingar meta t\u00f3, at fer\u00f0avinnan fer at vaksa aftur einafer\u00f0 seinni.\n\n\u00datlendsk fer\u00f0af\u00f3lk \n\nFlestu fer\u00f0af\u00f3lk, i\u00f0 koma til Grikkalands eru evropearar, men hagar koma eisini mangir amerikanar og avstraliar.\n\nHandil \n\nMesti flutningur \u00ed Grikkalandi er enn sj\u00f3vegis. St\u00f3rur farmaflutningsfloti flytur ney\u00f0synjarv\u00f8rur og lidnar \u00eddna\u00f0arv\u00f8rur \u00edmillum oyggjarnar og meginlandi\u00f0, og t\u00ed\u00f0liga og seint sigla ferjur vi\u00f0 akf\u00f8rum, grikkum og fer\u00f0af\u00f3lki. Grikkar hava leingi havt mong skip \u00ed altj\u00f3\u00f0a farmasigling, og grikski handilsflotin er n\u00fa tann st\u00f8rsti \u00ed heiminum. Inn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2008, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA Factbook:\n\nHygg eisini at \n\n Athen\n Grikskt\n Listi yvir forsetar Grikkalands\n\nKeldur \n\nEvropa\nES"}
{"id": "3277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1926", "title": "1926", "text": "1926 (MCMXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 12. mai - Roald Amundsen fl\u00fdgur vi\u00f0 luftskipinum Norge yvir Nor\u00f0p\u00f3lin, sum hann n\u00e1ddi fyrstur manna til gongu  \u00ed 1911.\n 26. mai - Glyvra kirkja ver\u00f0ur vigd.\n 6. august - Gertrude Ederle ver\u00f0ur fyrsta kvinnan, sum svimur yvir Ensku Kanalina, t\u00e1 hon svimur fr\u00e1 Fraklandi til Englands.\n 23. august - Kvinnur runt heimin syrgja v\u00e6lumt\u00f3kta, italska, sj\u00f3nleikaran, og sex symboli\u00f0 Rudolph Valentino sum doyr av b\u00fakhinnubruna, einans 31 \u00e1ra gamal.\n 31. august - Heimskendi gyklarin Harry Houdini doyr av kolubruna og b\u00fakhinnubruna.\n 25. november - Dey\u00f0arevsing ver\u00f0ur aftur sett \u00ed verk, aftan\u00e1 at hava veri\u00f0 avtikin \u00ed 1889. Hon ver\u00f0ur t\u00f3 avtikin fyri a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed 1948.\n 3. desember - Heimskendi rith\u00f8vundurin Agatha Christie hv\u00f8rvur fr\u00e1 heimi s\u00ednum \u00ed Surrey, hon ver\u00f0ur t\u00f3 funnin aftur 11 dagar seinni.\n\n\u00d3kendar dagsetiningar \n T\u00fdska flogfelagi\u00f0 Lufthansa ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n2. februar - Val\u00e9ry Giscard d'Estaing, franskur forseti (d. 2020).\n 16. mars - Jerry Lewis, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (The Nutty Professor)\n 9. apr\u00edl - Hugh Hefner, amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og stovnari Playboy (d. 2017).\n 30. mars - Ingvar Kamprad, svenskur handilsma\u00f0ur og stovnari IKEA (d. 2018)\n 21. apr\u00edl - Elizabeth II, ensk drotning (d. 2022).\n 8. mai - David Attenborough, enskur sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur og l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur \n 18. mai - Dirch Passer, danskur sj\u00f3nleikari (Charles' tante) (d. 1980)\n 1. juni - Marilyn Monroe, amerikanskur sj\u00f3nleikari og sex symbol (d. 1962)\n 28. juni - Mel Brooks, filmleikstj\u00f3ri, skemtari og t\u00f3nasmi\u00f0ur (The Producers)\n 3. august - Tony Bennett, amerikanskur sangari \n 13. august - Fidel Castro, kubanskur forseti (d. 2016)\n 21. september - Eyvindur Mohr, listm\u00e1lari. (d. 2005)\n\nAndl\u00e1t \n 2. mai - Kv\u00edv\u00edks J\u00f3gvan, yrkjari. (f. 1843)\n 23. august -  Rudolph Valentino, italskur sj\u00f3nleikari og sex symbol (f. 1895)\n 31. oktober - Harry Houdini, ungarskur gyklari (f. 1874)"}
{"id": "3278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1929", "title": "1929", "text": "1929 (MCMXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n\n 6. januar - Systir Agnes Gonxha Bojaxhiu, seinni kend sum M\u00f3\u00f0ir Teresa, kemur til Calcutta fr\u00e1 \u00cdrlandi, til at byrja starv s\u00edtt \u00ed India.\n 10. januar - Belgiska tekniseriuhetjan Tintin ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja, \u00ed teknir\u00f8\u00f0ini Les Aventures de Tintin, reporter..., au pays des Soviets (\u00e1 f\u00f8royskum, Upplivingar Tintin \u00ed landi Sovjetanna.), \u00ed barnabla\u00f0s \u00edskoytinum \u00ed dagbla\u00f0num Le Petit Vingti\u00e8me.\n 17. januar  - Tekniseriu sj\u00f3ma\u00f0urin Popeye ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 at at s\u00edggja \u00ed bla\u00f0num Thimble Theatre.\n 9. februar - Litvinov avtalan ver\u00f0ur undirskriva\u00f0 \u00ed Moskvu. Avtalan hevur vi\u00f0 s\u00e6r at Sovjetsamveldi\u00f0, P\u00f3lland, Estland, Rumenia og Lettland avtala ikki at n\u00fdta vopn um \u00f3semja kemur upp landanna \u00edmillum.\n 2. mars - T\u00e1verandi heimsins longsta br\u00fagv letur upp, t\u00e1 Tollbr\u00fagvin \u00ed San Francisco ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 16. mai - Fyrsta Oscarsvir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin vi\u00f0 15 minutna h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald \u00ed Hollywood. Wings (1927) vinnur hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri besta film.\n 26. mai - Gj\u00e1ar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 27. juni - Fyrsta almenna frams\u00fdning av litsj\u00f3nvarpi ver\u00f0ur hildin \u00ed New York. Fyrstu myndirnar, i\u00f0 ver\u00f0a v\u00edstar eru av eini blomsturbuket og t\u00ed amerikanska flagginum.\n 27. juli - Rey\u00f0i Krossur tekur s\u00e6r ein rey\u00f0an m\u00e1na, afturat rey\u00f0a krossinum sum b\u00famerki.\n 16. august - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed millum Palestinar og j\u00f8dar b\u00fasettar \u00ed Palestina, vi\u00f0 teimum avlei\u00f0ingum at 133 j\u00f8dar og 116 palestinarir lata l\u00edv.\n 20. august - BBC, British Broadcasting Company,  byrjar s\u00edna fyrstu sj\u00f3nvarpsending.\n 24. - 29. oktober - Wall Street braki\u00f0 \u00ed 1929. Atvold til st\u00f3ru amerikonsku f\u00edggjarkreppuna sum vardi \u00ed fleiri \u00e1r.\n 7. november - The Museum of Modern Art opnar fyri almenninginum \u00ed New York, USA.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Molin vi\u00f0 atl\u00f8gubryggju \u00ed T\u00f3rshavnar havn eru li\u00f0ug.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nThe Sound and the Fury hj\u00e1 William Faulkner.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 15. januar - Martin Luther King Jr.,  amerikanskur mannar\u00e6ttindalei\u00f0ari (d. 1968)\n 10. apr\u00edl - Max von Sydow, svenskur sj\u00f3nleikari (Pelle Erobreren)\n 4. mai - Audrey Hepburn, enskur sj\u00f3nleikari og aktivistur (Breakfast at Tiffany's) (d. 1993)\n 4. juni - Karolos Papoulias, fyrrverandi grikskur politikari og forseti Grikkalands (d. 2021)\n 12. juni - Anne Frank (d. 1945)\n 28. juli - Jacqueline Kennedy Onassis, amerikonsk forsetafr\u00faa. (d. 1994)\n 7. august - Don Larsen, amerikanskur hornab\u00f3ltsleikari (d. 2020)\n 24. august - Yasser Arafat, palestinskur forseti. (d. 2004)\n 21. september - J\u00e1kup Joensen, f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (d. 2016).\n 25. september - Barbara Walters, amerikonsk t\u00ed\u00f0indakvinna\n 5. november - Lennart Johansson, svenskur \u00edtr\u00f3ttarlei\u00f0ari (d. 2019)\n 12. november - Grace Kelly, amerikanskur sj\u00f3nleikari og seinni prinsessa av Monako. (High Noon) (d. 1982)\n 13. desember - Christopher Plummer, kanadiskur sj\u00f3nleikari (The Sound of Music) (d. 2021)\n\nAndl\u00e1t \n 15. mai - S\u00f8ren Henrik Theodor S\u00f8rensen, F\u00f8roya pr\u00f3stur 1878-84. (f. 1849)"}
{"id": "3281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trollh%C3%A4ttans%20kommuna", "title": "Trollh\u00e4ttans kommuna", "text": "Trollh\u00e4ttans kommuna (svenskt: Trollh\u00e4ttans kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Trollh\u00e4ttans kommuna hevur umlei\u00f0 56.573 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Trollh\u00e4ttan.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: trollhattan.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uddevalla%20kommuna", "title": "Uddevalla kommuna", "text": "Uddevalla kommuna (Uddevalla kommun), kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Uddevalla kommuna hevur omlei\u00f0 53 025 inb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Uddevalla.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: uddevalla.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96cker%C3%B6%20kommuna", "title": "\u00d6cker\u00f6 kommuna", "text": "\u00d6cker\u00f6 kommuna (\u00d6cker\u00f6 kommun), kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6cker\u00f6 kommuna hevur omlei\u00f0 12 574 inb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed \u00d6cker\u00f6.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: ockero.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85m%C3%A5ls%20kommuna", "title": "\u00c5m\u00e5ls kommuna", "text": "\u00c5m\u00e5ls kommuna (\u00c5m\u00e5ls kommun), kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c5m\u00e5ls kommuna hevur umlei\u00f0 12 299 \u00edb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed \u00c5m\u00e5l.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: amal.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4nersborgs%20kommuna", "title": "V\u00e4nersborgs kommuna", "text": "V\u00e4nersborgs kommuna (V\u00e4nersborgs kommun), kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e4nersborgs kommuna hevur omlei\u00f0 37 369 inb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed V\u00e4nersborg.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: vanersborg.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A5rg%C3%A5rda%20kommuna", "title": "V\u00e5rg\u00e5rda kommuna", "text": "V\u00e5rg\u00e5rda kommuna (V\u00e5rg\u00e5rda kommun), kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e5rg\u00e5rda kommuna hevur omlei\u00f0 11 065 inb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed V\u00e5rg\u00e5rda.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: vargarda.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vara%20kommuna", "title": "Vara kommuna", "text": "Vara kommuna (Vara kommun), kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vara kommuna hevur omlei\u00f0 15 509 inb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Vara.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: vara.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulricehamns%20kommuna", "title": "Ulricehamns kommuna", "text": "Ulricehamns kommuna (Ulricehamns kommun), kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ulricehamns kommuna hevur omlei\u00f0 22 211 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Ulricehamn.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: ulricehamn.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marks%20kommuna", "title": "Marks kommuna", "text": "Marks kommuna (svenskt: Marks kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Marks kommuna hevur umlei\u00f0 33.753 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Kinna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: mark.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Melleruds%20kommuna", "title": "Melleruds kommuna", "text": "Melleruds kommuna (svenskt: Melleruds kommun) er ein kommuna \u00ed Dalsland og V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Melleruds kommuna hevur umlei\u00f0 8.892 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Mellerud.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: mellerud.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munkedals%20kommuna", "title": "Munkedals kommuna", "text": "Munkedals kommuna (svenskt: Munkedals kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Munkedals kommuna hevur umlei\u00f0 10 205 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Munkedal.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: munkedal.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6lndals%20kommuna", "title": "M\u00f6lndals kommuna", "text": "M\u00f6lndals kommuna (svenskt: M\u00f6lndals kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. M\u00f6lndals kommuna hevur umlei\u00f0 61 978 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed M\u00f6lndal.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: molndal.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orust%20kommuna", "title": "Orust kommuna", "text": "Orust kommuna (svenskt: Orust kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Orust kommuna hevur umlei\u00f0 15 036 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Hen\u00e5n.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: orust.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partille%20kommuna", "title": "Partille kommuna", "text": "Partille kommuna (svenskt: Partille kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Partille kommuna hevur umlei\u00f0 36 147 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Partille.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: partille.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skara%20kommuna", "title": "Skara kommuna", "text": "Skara kommuna (svenskt: Skara kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Skara kommuna hevur umlei\u00f0 18 580 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Skara.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: skara.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B6vde%20kommuna", "title": "Sk\u00f6vde kommuna", "text": "Sk\u00f6vde kommuna (svenskt: Sk\u00f6vde kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sk\u00f6vde kommuna hevur umlei\u00f0 52 859 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Sk\u00f6vde.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: skovde.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Soten%C3%A4s%20kommuna", "title": "Soten\u00e4s kommuna", "text": "Soten\u00e4s kommuna (svenskt: Soten\u00e4s kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Soten\u00e4s kommuna hevur umlei\u00f0 8 928 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Kungshamn.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: sotenas.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stenungsunds%20kommuna", "title": "Stenungsunds kommuna", "text": "Stenungsunds kommuna (svenskt: Stenungsunds kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Stenungsunds kommuna hevur umlei\u00f0 24 932 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Stenungsundi.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: stenungsund.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B6mstads%20kommuna", "title": "Str\u00f6mstads kommuna", "text": "Str\u00f6mstads kommuna (svenskt: Str\u00f6mstads kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Str\u00f6mstads kommuna hevur umlei\u00f0 12 480 \u00edb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Str\u00f6mstad.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: stromstad.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenljunga%20kommuna", "title": "Svenljunga kommuna", "text": "Svenljunga kommuna (svenskt: Svenljunga kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Svenljunga kommuna hevur umlei\u00f0 10 299 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Svenljunga.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: svenljunga.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tanums%20kommuna", "title": "Tanums kommuna", "text": "Tanums kommuna (svenskt: Tanums kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tanums kommuna hevur umlei\u00f0 12 303 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Tanumshede.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: tanum.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tibro%20kommuna", "title": "Tibro kommuna", "text": "Tibro kommuna (svenskt: Tibro kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tibro kommuna hevur umlei\u00f0 10 754 \u00edb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Tibro.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: tibro.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tidaholms%20kommuna", "title": "Tidaholms kommuna", "text": "Tidaholms kommuna (svenskt: Tidaholms kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tidaholms kommuna hevur umlei\u00f0 12 565 \u00edb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Tidaholm.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: tidaholm.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B6rns%20kommuna", "title": "Tj\u00f6rns kommuna", "text": "Tj\u00f6rns kommuna (svenskt: Tj\u00f6rns kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tj\u00f6rns kommuna hevur umlei\u00f0 15 050 \u00edb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Sk\u00e4rhamn.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: tjorn.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tranemo%20kommuna", "title": "Tranemo kommuna", "text": "Tranemo kommuna (svenskt: Tranemo kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tranemo kommuna hevur umlei\u00f0 11 531 \u00edb\u00fagvar. Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Tranemo.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: tranemo.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B6reboda%20kommuna", "title": "T\u00f6reboda kommuna", "text": "T\u00f6reboda kommuna (svenskt: T\u00f6reboda kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. T\u00f6reboda kommuna hevur umlei\u00f0 8 992 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed T\u00f6reboda.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: toreboda.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ale%20kommuna", "title": "Ale kommuna", "text": "Ale kommuna (svenskt: Ale kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ale kommuna hevur umlei\u00f0 28 074 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed N\u00f6dinge-Nol.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: ale.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alings%C3%A5s%20kommuna", "title": "Alings\u00e5s kommuna", "text": "Alings\u00e5s kommuna (svenskt: Alings\u00e5s kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Alings\u00e5s kommuna hevur umlei\u00f0 38 619 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Alings\u00e5s.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: alingsas.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bengtsfors%20kommuna", "title": "Bengtsfors kommuna", "text": "Bengtsfors kommuna (svenskt: Bengtsfors kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bengtsfors kommuna hevur umlei\u00f0 9 550 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Bengtsfors.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: bengtsfors.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bollebygds%20kommuna", "title": "Bollebygds kommuna", "text": "Bollebygds kommuna (svenskt: Bollebygds kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bollebygds kommuna hevur umlei\u00f0 8 562 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Bollebygd.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: bollebygd.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%A5s%20kommuna", "title": "Bor\u00e5s kommuna", "text": "Bor\u00e5s kommuna (svenskt: Bor\u00e5s kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bor\u00e5s kommuna hevur umlei\u00f0 105 995 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Bor\u00e5s.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: boras.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dals-Eds%20kommuna", "title": "Dals-Eds kommuna", "text": "Dals-Eds kommuna (svenskt: Dals-Eds kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Dals-Eds kommuna hevur umlei\u00f0 4 740 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Ed.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: dalsed.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Essunga%20kommuna", "title": "Essunga kommuna", "text": "Essunga kommuna (svenskt: Essunga kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Essunga kommuna hevur umlei\u00f0 5 494 \u00edb\u00fagvar (2013).\nKommunuskrivstovan er sta\u00f0sett \u00ed Nossebro.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: essunga.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falk%C3%B6pings%20kommuna", "title": "Falk\u00f6pings kommuna", "text": "Falk\u00f6pings kommuna (svenskt: Falk\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Falk\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 31 988 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Falk\u00f6ping.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: falkoping.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A4rgelanda%20kommuna", "title": "F\u00e4rgelanda kommuna", "text": "F\u00e4rgelanda kommuna (svenskt: F\u00e4rgelanda kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00e4rgelanda kommuna hevur umlei\u00f0 6 535 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed F\u00e4rgelanda.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: fargelanda.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A4storps%20kommuna", "title": "Gr\u00e4storps kommuna", "text": "Gr\u00e4storps kommuna (svenskt: Gr\u00e4storps kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gr\u00e4storps kommuna hevur umlei\u00f0 5 641 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Gr\u00e4storp.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: grastorp.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gullsp%C3%A5ngs%20kommuna", "title": "Gullsp\u00e5ngs kommuna", "text": "Gullsp\u00e5ngs kommuna (svenskt: Gullsp\u00e5ngs kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gullsp\u00e5ngs kommuna hevur umlei\u00f0 5 185 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Gullsp\u00e5ng.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: gullspang.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6teborgs%20kommuna", "title": "G\u00f6teborgs kommuna", "text": "G\u00f6teborgs kommuna (svenskt: G\u00f6teborgs stad), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. G\u00f6teborgs kommuna hevur umlei\u00f0 533 271 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed G\u00f6teborg.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: goteborg.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6tene%20kommuna", "title": "G\u00f6tene kommuna", "text": "G\u00f6tene kommuna (svenskt: G\u00f6tene kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. G\u00f6tene kommuna hevur umlei\u00f0 13 028 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed G\u00f6tene.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: gotene.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herrljunga%20kommuna", "title": "Herrljunga kommuna", "text": "Herrljunga kommuna (svenskt: Herrljunga kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Herrljunga kommuna hevur umlei\u00f0 9 274 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Herrljunga.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: herrljunga.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjo%20kommuna", "title": "Hjo kommuna", "text": "Hjo kommuna (svenskt: Hjo kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hjo kommuna hevur umlei\u00f0 8 805 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Hjo.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: hjo.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4rryda%20kommuna", "title": "H\u00e4rryda kommuna", "text": "H\u00e4rryda kommuna (svenskt: H\u00e4rryda kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00e4rryda kommuna hevur umlei\u00f0 35 732 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed M\u00f6lnlycke.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: harryda.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlsborgs%20kommuna", "title": "Karlsborgs kommuna", "text": "Karlsborgs kommuna (svenskt: Karlsborgs kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Karlsborgs kommuna hevur umlei\u00f0 6 757 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Karlsborg.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: karlsborg.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kung%C3%A4lvs%20kommuna", "title": "Kung\u00e4lvs kommuna", "text": "Kung\u00e4lvs kommuna (svenskt: Kung\u00e4lvs kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kung\u00e4lvs kommuna hevur umlei\u00f0 42 109 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Kung\u00e4lv.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: kungalv.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lerums%20kommuna", "title": "Lerums kommuna", "text": "Lerums kommuna (svenskt: Lerums kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lerums kommuna hevur umlei\u00f0 39 319 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Lerum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: lerum.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lidk%C3%B6pings%20kommuna", "title": "Lidk\u00f6pings kommuna", "text": "Lidk\u00f6pings kommuna (svenskt: Lidk\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lidk\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 38 414 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Lidk\u00f6ping.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: lidkoping.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lilla%20Edets%20kommuna", "title": "Lilla Edets kommuna", "text": "Lilla Edets kommuna (svenskt: Lilla Edets kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lilla Edets kommuna hevur umlei\u00f0 12 829 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Lilla Edet.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: lillaedet.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lysekils%20kommuna", "title": "Lysekils kommuna", "text": "Lysekils kommuna (svenskt: Lysekils kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lysekils kommuna hevur umlei\u00f0 14 369 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Lysekil.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: lysekil.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariestads%20kommuna", "title": "Mariestads kommuna", "text": "Mariestads kommuna (svenskt: Mariestads kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Mariestads kommuna hevur umlei\u00f0 23 870 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Mariestad.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: mariestad.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84lmhults%20kommuna", "title": "\u00c4lmhults kommuna", "text": "\u00c4lmhults kommuna (svenskt: \u00c4lmhults kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c4lmhults kommuna hevur 16 111 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c4lmhults kommuna"}
{"id": "3332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4xj%C3%B6%20kommuna", "title": "V\u00e4xj\u00f6 kommuna", "text": "V\u00e4xj\u00f6 kommuna (svenskt: V\u00e4xj\u00f6 kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e4xj\u00f6 kommuna hevur 87 880 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n V\u00e4xj\u00f6 kommuna"}
{"id": "3333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uppvidinge%20kommuna", "title": "Uppvidinge kommuna", "text": "Uppvidinge kommuna (svenskt: Uppvidinge kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Uppvidinge kommuna hevur 9 307 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Uppvidinge kommuna"}
{"id": "3334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tingsryds%20kommuna", "title": "Tingsryds kommuna", "text": "Tingsryds kommuna (svenskt: Tingsryds kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tingsryds kommuna hevur 12 292 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Tingsryds kommuna"}
{"id": "3335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markaryds%20kommuna", "title": "Markaryds kommuna", "text": "Markaryds kommuna (svenskt: Markaryds kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Markaryds kommuna hevur 9 607 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Markaryds kommuna"}
{"id": "3336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljungby%20kommuna", "title": "Ljungby kommuna", "text": "Ljungby kommuna (svenskt: Ljungby kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ljungby kommuna hevur 27 594 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Ljungby kommuna"}
{"id": "3337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lessebo%20kommuna", "title": "Lessebo kommuna", "text": "Lessebo kommuna (svenskt: Lessebo kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lessebo kommuna hevur 8 401 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Lessebo kommuna"}
{"id": "3338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alvesta%20kommuna", "title": "Alvesta kommuna", "text": "Alvesta kommuna (svenskt: Alvesta kommun) er ein kommuna \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Alvesta kommuna hevur 19 546 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Alvesta kommuna"}
{"id": "3339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borgholms%20kommuna", "title": "Borgholms kommuna", "text": "Borgholms kommuna (svenskt: Borgholms kommun) er ein kommuna \u00e1 oynni \u00d6land \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Borgholms kommuna hevur umlei\u00f0 10 619 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n\n\u00d6land"}
{"id": "3340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emmaboda%20kommuna", "title": "Emmaboda kommuna", "text": "Emmaboda kommuna (svenskt: Emmaboda kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Emmaboda kommuna hevur 8 964 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nB\u00fdir\nTa\u00f0 eru 6 b\u00fdir og bygdir (t\u00e4tort) \u00ed Emmaboda kommunu.\n\n\u00cd talvuni ni\u00f0anfyri eru bygdirnar lista\u00f0ar eftir f\u00f3lkatalinum pr. 31. desember 2005. B\u00fdurin har kommunus\u00e6ti\u00f0 er, s\u00e6st vi\u00f0 feitari skrivt.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hultsfreds%20kommuna", "title": "Hultsfreds kommuna", "text": "Hultsfreds kommuna (svenskt: Hultsfreds kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hultsfreds kommuna hevur umlei\u00f0 13 635 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nB\u00fdir og bygdir \nTa\u00f0 eru \u00e1tta b\u00fdir og bygdir \u00ed Hultsfreds kommunu. \n\nHultsfred\nVirserum \nM\u00e5lilla\nM\u00f6rlunda\nSilverdalen\nJ\u00e4rnforsen\nVena\nRosenfors\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6gsby%20kommuna", "title": "H\u00f6gsby kommuna", "text": "H\u00f6gsby kommuna (svenskt: H\u00f6gsby kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f6gsby kommuna hevur umlei\u00f0 5 718 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4sterviks%20kommuna", "title": "V\u00e4sterviks kommuna", "text": "V\u00e4sterviks kommuna (svenskt: V\u00e4sterviks kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e4sterviks kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 35 867 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vimmerby%20kommuna", "title": "Vimmerby kommuna", "text": "Vimmerby kommuna (svenskt: Vimmerby kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vimmerby kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 15 287 \u00edb\u00fagvar. Kendi svenski rith\u00f8vundurin Astrid Lindgren var \u00far Vimmerby, og har er gj\u00f8rt savn og upplivingardepil kn\u00fdttur at barnab\u00f3kum hennara um Pippi Smokkulegg, Emil \u00far L\u00f8nnibergi o.o.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tors%C3%A5s%20kommuna", "title": "Tors\u00e5s kommuna", "text": "Tors\u00e5s kommuna (svenskt: Tors\u00e5s kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tors\u00e5s kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 6 879 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oskarshamns%20kommuna", "title": "Oskarshamns kommuna", "text": "Oskarshamns kommuna (svenskt: Oskarshamns kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Oskarshamns kommuna hevur umlei\u00f0 26 212 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nB\u00fdir\nTa\u00f0 eru 10 b\u00fdir \u00ed Oskarshamns kommunu. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin er Oskarshamn.\n\n\u00cd talvuni s\u00edggjast b\u00fdirnir eftir st\u00f8dd per 31. desember 2010. \n\nVi\u00f0merking: Ein minni partur av Emsfors liggur \u00ed M\u00f6nster\u00e5s kommunu.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nybro%20kommuna", "title": "Nybro kommuna", "text": "Nybro kommuna (svenskt: Nybro kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nybro kommuna hevur umlei\u00f0 19 489 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6rbyl%C3%A5nga%20kommuna", "title": "M\u00f6rbyl\u00e5nga kommuna", "text": "M\u00f6rbyl\u00e5nga kommuna (svenskt: M\u00f6rbyl\u00e5nga kommun), er ein kommuna \u00e1 oynni \u00d6land \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. M\u00f6rbyl\u00e5nga kommuna hevur umlei\u00f0 14 368 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nB\u00fdir \nTa\u00f0 eru 9 b\u00fdir \u00ed M\u00f6rbyl\u00e5nga kommunu.\n\n\u00cd talvuni s\u00e6st yvirlit yvir b\u00fdir og bygdir \u00ed kommununi eftir f\u00f3lkatalinum per 31. desember 2010. St\u00f8rsti b\u00fdur er F\u00e4rjestaden, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og s\u00e6ti fyri M\u00f6rbyl\u00e5nga kommunu.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n\n\u00d6land"}
{"id": "3349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6nster%C3%A5s%20kommuna", "title": "M\u00f6nster\u00e5s kommuna", "text": "M\u00f6nster\u00e5s kommuna (svenskt: M\u00f6nster\u00e5s kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. M\u00f6nster\u00e5s kommuna hevur umlei\u00f0 12 949 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalmar%20kommuna", "title": "Kalmar kommuna", "text": "Kalmar kommuna (svenskt: Kalmar kommun), er ein kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kalmar kommuna hevur umlei\u00f0 63 887 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nB\u00fdir \nTa\u00f0 eru 15 b\u00fdir og bygdir \u00ed Kalmar kommunu.\n\nKalmar\nLindsdal\nSmedby\nRinkabyholm\nDrag\nLjungbyholm\nTrekanten\nRockneby\nL\u00e4ckeby\nP\u00e5ryd\nHagby\nVassmol\u00f6sa\nTv\u00e4rskog\nDun\u00f6\nHalltorp\nBoholmarna\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "3351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4ster%C3%A5s%20kommuna", "title": "V\u00e4ster\u00e5s kommuna", "text": "V\u00e4ster\u00e5s kommuna (svenskt: V\u00e4ster\u00e5s stad), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e4ster\u00e5s kommuna hevur umlei\u00f0 142 131 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surahammars%20kommuna", "title": "Surahammars kommuna", "text": "Surahammars kommuna (svenskt: Surahammars kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Surahammars kommuna hevur umlei\u00f0 9 834 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skinnskattebergs%20kommuna", "title": "Skinnskattebergs kommuna", "text": "Skinnskattebergs kommuna (svenskt: Skinnskattebergs kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Skinnskattebergs kommuna hevur umlei\u00f0 4 411 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sala%20kommuna", "title": "Sala kommuna", "text": "Sala kommuna (svenskt: Sala kommun) er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sala kommuna hevur umlei\u00f0 21 769 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nSala kommuna"}
{"id": "3355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norbergs%20kommuna", "title": "Norbergs kommuna", "text": "Norbergs kommuna (svenskt: Norbergs kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Norbergs kommuna hevur umlei\u00f0 5 608 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6pings%20kommuna", "title": "K\u00f6pings kommuna", "text": "K\u00f6pings kommuna (svenskt: K\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. K\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 25 237 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kungs%C3%B6rs%20kommuna", "title": "Kungs\u00f6rs kommuna", "text": "Kungs\u00f6rs kommuna (svenskt: Kungs\u00f6rs kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kungs\u00f6rs kommuna hevur umlei\u00f0 8 175 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heby%20kommuna", "title": "Heby kommuna", "text": "Heby kommuna (svenskt: Heby kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Heby kommuna hevur umlei\u00f0 13 450 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallstahammars%20kommuna", "title": "Hallstahammars kommuna", "text": "Hallstahammars kommuna (svenskt: Hallstahammars kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hallstahammars kommuna hevur umlei\u00f0 15 524 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fagersta%20kommuna", "title": "Fagersta kommuna", "text": "Fagersta kommuna (svenskt: Fagersta kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Fagersta kommuna hevur umlei\u00f0 12 872 \u00edb\u00fagvar (2013).Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed b\u00fdnum Fagersta.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: fagersta.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arboga%20kommuna", "title": "Arboga kommuna", "text": "Arboga kommuna (svenskt: Arboga kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Arboga kommuna hevur umlei\u00f0 13 493 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gotlands%20kommuna", "title": "Gotlands kommuna", "text": "Gotlands kommuna (svenskt: Gotlands kommun, eisini Region Gotland) er ein kommuna \u00ed Gotlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gotlands kommuna hevur 57 455 \u00edb\u00fagvar (2015). Kommunan er tann einasta kommunan \u00ed  Gotlands l\u00e4n. Umframt oynna Gotland eru hesar oyggjarnar \u00ed Gotlands kommunu: F\u00e5r\u00f6, Stora Karls\u00f6, Lilla Karls\u00f6 og Gotska Sand\u00f6n.\n\nB\u00fdir og bygdir \nH\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin er markera\u00f0ur vi\u00f0 feitari skrift.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Gotlands kommuna"}
{"id": "3363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Varbergs%20kommuna", "title": "Varbergs kommuna", "text": "Varbergs kommuna (svenskt: Varbergs kommun) er ein kommuna \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Varbergs kommuna hevur 60 755 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Varbergs kommuna"}
{"id": "3364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laholms%20kommuna", "title": "Laholms kommuna", "text": "Laholms kommuna (svenskt: Laholms kommun) er ein kommuna \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Laholms kommuna hevur 24 077 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Laholms kommuna"}
{"id": "3365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kungsbacka%20kommuna", "title": "Kungsbacka kommuna", "text": "Kungsbacka kommuna (svenskt: Kungsbacka kommun) er ein kommuna \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kungsbacka kommuna hevur 78 948 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kungsbacka kommuna"}
{"id": "3366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hylte%20kommuna", "title": "Hylte kommuna", "text": "Hylte kommuna (svenskt: Hylte kommun) er ein kommuna \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hylte kommuna hevur 10 495 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Hylte kommuna"}
{"id": "3367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halmstads%20kommuna", "title": "Halmstads kommuna", "text": "Halmstads kommuna (svenskt: Halmstads kommun) er ein kommuna \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Halmstads kommuna hevur 96 519 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Halmstads kommuna"}
{"id": "3368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falkenbergs%20kommuna", "title": "Falkenbergs kommuna", "text": "Falkenbergs kommuna (svenskt: Falkenbergs kommun) er ein kommuna \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Falkenbergs kommuna hevur 46 499 \u00edb\u00fagvar (2021).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Falkenbergs kommuna"}
{"id": "3369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6lvesborgs%20kommuna", "title": "S\u00f6lvesborgs kommuna", "text": "S\u00f6lvesborgs kommuna (svenskt: S\u00f6lvesborgs kommun) er ein kommuna \u00ed Blekinge l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. S\u00f6lvesborgs kommuna hevur 17 110 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n S\u00f6lvesborgs kommuna"}
{"id": "3370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ronneby%20kommuna", "title": "Ronneby kommuna", "text": "Ronneby kommuna (svenskt: Ronneby kommun) er ein kommuna \u00ed Blekinge l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ronneby kommuna hevur 28 554 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Ronneby kommuna"}
{"id": "3371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olofstr%C3%B6ms%20kommuna", "title": "Olofstr\u00f6ms kommuna", "text": "Olofstr\u00f6ms kommuna (svenskt: Olofstr\u00f6ms kommun) er ein kommuna \u00ed Blekinge l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Olofstr\u00f6ms kommuna hevur 13 117 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Olofstr\u00f6ms kommuna"}
{"id": "3372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlskrona%20kommuna", "title": "Karlskrona kommuna", "text": "Karlskrona kommuna (svenskt: Karlskrona kommun) er ein kommuna \u00ed Blekinge l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Karlskrona kommuna hevur 65 153 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Karlskrona kommuna"}
{"id": "3373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlshamns%20kommuna", "title": "Karlshamns kommuna", "text": "Karlshamns kommuna (svenskt: Karlshamns kommun) er ein kommuna \u00ed Blekinge l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Karlshamns kommuna hevur 31 799 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Karlshamns kommuna"}
{"id": "3374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96sthammars%20kommuna", "title": "\u00d6sthammars kommuna", "text": "\u00d6sthammars kommuna (svenskt: \u00d6sthammars kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6sthammars kommuna hevur umlei\u00f0 21 352 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84lvkarleby%20kommuna", "title": "\u00c4lvkarleby kommuna", "text": "\u00c4lvkarleby kommuna (svenskt: \u00c4lvkarleby kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c4lvkarleby kommuna hevur umlei\u00f0 9 132  \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uppsala%20kommuna", "title": "Uppsala kommuna", "text": "Uppsala kommuna (svenskt: Uppsala kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Uppsala kommuna hevur umlei\u00f0 205 199 \u00edb\u00fagvar (2013). Uppsala er ein tann elsti b\u00fdurin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Har var st\u00f3rt hov \u00ed teirri heidnu t\u00ed\u00f0ini, og har b\u00fa\u00f0u uppsalakongarnir. Enn situr svenski erkabispurin \u00ed Uppsala, og \u00ed teirra gomlu, v\u00f8kru d\u00f3mkirkjuni liggja beinini av mongum av teimum svensku kongunum og \u00f8\u00f0rum st\u00f3rmennum. St\u00f3rt universitet er \u00ed b\u00fdnum.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tierps%20kommuna", "title": "Tierps kommuna", "text": "Tierps kommuna (svenskt: Tierps kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tierps kommuna hevur umlei\u00f0 20 144 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knivsta%20kommuna", "title": "Knivsta kommuna", "text": "Knivsta kommuna (svenskt: Knivsta kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Knivsta kommuna hevur umlei\u00f0 15 580 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A5bo%20kommuna", "title": "H\u00e5bo kommuna", "text": "H\u00e5bo kommuna (svenskt: H\u00e5bo kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00e5bo kommuna hevur umlei\u00f0 19 968 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enk%C3%B6pings%20kommuna", "title": "Enk\u00f6pings kommuna", "text": "Enk\u00f6pings kommuna (svenskt: Enk\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Enk\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 40.656 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6derhamns%20kommuna", "title": "S\u00f6derhamns kommuna", "text": "S\u00f6derhamns kommuna (svenskt: S\u00f6derhamns kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. S\u00f6derhamns kommuna hevur umlei\u00f0 25 442 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandvikens%20kommuna", "title": "Sandvikens kommuna", "text": "Sandvikens kommuna (svenskt: Sandvikens kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sandvikens kommuna hevur umlei\u00f0 37 250 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ving%C3%A5kers%20kommuna", "title": "Ving\u00e5kers kommuna", "text": "Ving\u00e5kers kommuna (svenskt: Ving\u00e5kers kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ving\u00e5kers kommuna hevur umlei\u00f0 8 835 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trosa%20kommuna", "title": "Trosa kommuna", "text": "Trosa kommuna (svenskt: Trosa kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Trosa kommuna hevur umlei\u00f0 11 680 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%A4ngn%C3%A4s%20kommuna", "title": "Str\u00e4ngn\u00e4s kommuna", "text": "Str\u00e4ngn\u00e4s kommuna (svenskt: Str\u00e4ngn\u00e4s kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kommunan hevur umlei\u00f0 33 389 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oxel%C3%B6sunds%20kommuna", "title": "Oxel\u00f6sunds kommuna", "text": "Oxel\u00f6sunds kommuna (svenskt: Oxel\u00f6sunds kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Oxel\u00f6sunds kommuna hevur umlei\u00f0 11 403 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyk%C3%B6pings%20kommuna", "title": "Nyk\u00f6pings kommuna", "text": "Nyk\u00f6pings kommuna (svenskt: Nyk\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nyk\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 53 038 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrineholms%20kommuna", "title": "Katrineholms kommuna", "text": "Katrineholms kommuna (svenskt: Katrineholms kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Katrineholms kommuna hevur umlei\u00f0 32 930 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gnesta%20kommuna", "title": "Gnesta kommuna", "text": "Gnesta kommuna (svenskt: Gnesta kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gnesta kommuna hevur umlei\u00f0 10 409 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flens%20kommuna", "title": "Flens kommuna", "text": "Flens kommuna (svenskt: Flens kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Flens kommuna hevur umlei\u00f0 16 156 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eskilstuna%20kommuna", "title": "Eskilstuna kommuna", "text": "Eskilstuna kommuna (svenskt: Eskilstuna kommun), er ein kommuna \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Eskilstuna kommuna hevur umlei\u00f0 99 729 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ovan%C3%A5kers%20kommuna", "title": "Ovan\u00e5kers kommuna", "text": "Ovan\u00e5kers kommuna (svenskt: Ovan\u00e5kers kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ovan\u00e5kers kommuna hevur umlei\u00f0 11 354 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ockelbo%20kommuna", "title": "Ockelbo kommuna", "text": "Ockelbo kommuna (svenskt: Ockelbo kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ockelbo kommuna hevur umlei\u00f0 5 785 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nordanstigs%20kommuna", "title": "Nordanstigs kommuna", "text": "Nordanstigs kommuna (svenskt: Nordanstigs kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nordanstigs kommuna hevur umlei\u00f0 9 491 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljusdals%20kommuna", "title": "Ljusdals kommuna", "text": "Ljusdals kommuna (svenskt: Ljusdals kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ljusdals kommuna hevur umlei\u00f0 18 931 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hudiksvalls%20kommuna", "title": "Hudiksvalls kommuna", "text": "Hudiksvalls kommuna (svenskt: Hudiksvalls kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hudiksvalls kommuna hevur umlei\u00f0 36 829 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hofors%20kommuna", "title": "Hofors kommuna", "text": "Hofors kommuna (svenskt: Hofors kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hofors kommuna hevur umlei\u00f0 9 511 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A4vle%20kommuna", "title": "G\u00e4vle kommuna", "text": "G\u00e4vle kommuna (svenskt: G\u00e4vle kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. G\u00e4vle kommuna hevur umlei\u00f0 97 236 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bolln%C3%A4s%20kommuna", "title": "Bolln\u00e4s kommuna", "text": "Bolln\u00e4s kommuna (svenskt: Bolln\u00e4s kommun), er ein kommuna \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bolln\u00e4s kommuna hevur umlei\u00f0 26 141 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96vertorne%C3%A5%20kommuna", "title": "\u00d6vertorne\u00e5 kommuna", "text": "\u00d6vertorne\u00e5 kommuna (svenskt: \u00d6vertorne\u00e5 kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6vertorne\u00e5 kommuna hevur 4 589 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00d6vertorne\u00e5 kommuna"}
{"id": "3401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96verkalix%20kommuna", "title": "\u00d6verkalix kommuna", "text": "\u00d6verkalix kommuna (svenskt: \u00d6verkalix kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6verkalix kommuna hevur 3 402 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00d6verkalix kommuna"}
{"id": "3402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84lvsbyns%20kommuna", "title": "\u00c4lvsbyns kommuna", "text": "\u00c4lvsbyns kommuna (svenskt: \u00c4lvsbyns kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c4lvsbyns kommuna hevur 8 184 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c4lvsbyns kommuna"}
{"id": "3403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pite%C3%A5%20kommuna", "title": "Pite\u00e5 kommuna", "text": "Pite\u00e5 kommuna (svenskt: Pite\u00e5 kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Pite\u00e5 kommuna hevur 41 593 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Pite\u00e5 kommuna"}
{"id": "3404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pajala%20kommuna", "title": "Pajala kommuna", "text": "Pajala kommuna (svenskt: Pajala kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Pajala kommuna hevur 6 234 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Pajala kommuna"}
{"id": "3405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lule%C3%A5%20kommuna", "title": "Lule\u00e5 kommuna", "text": "Lule\u00e5 kommuna (svenskt: Lule\u00e5 kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lule\u00e5 kommuna hevur 76 206 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Lule\u00e5 kommuna"}
{"id": "3406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiruna%20kommuna", "title": "Kiruna kommuna", "text": "Kiruna kommuna (svenskt: Kiruna kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kiruna kommuna hevur 23 202 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kiruna kommuna"}
{"id": "3407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalix%20kommuna", "title": "Kalix kommuna", "text": "Kalix kommuna (svenskt: Kalix kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kalix kommuna hevur 16 253 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kalix kommuna"}
{"id": "3408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jokkmokks%20kommuna", "title": "Jokkmokks kommuna", "text": "Jokkmokks kommuna (svenskt: Jokkmokks kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Jokkmokks kommuna hevur 5 054 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Jokkmokks kommuna"}
{"id": "3409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haparanda%20kommuna", "title": "Haparanda kommuna", "text": "Haparanda kommuna (svenskt: Haparanda kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Haparanda kommuna hevur 9 812 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Haparanda kommuna"}
{"id": "3410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A4llivare%20kommuna", "title": "G\u00e4llivare kommuna", "text": "G\u00e4llivare kommuna (svenskt: G\u00e4llivare kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. G\u00e4llivare kommuna hevur 18 153 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n G\u00e4llivare kommuna"}
{"id": "3411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bodens%20kommuna", "title": "Bodens kommuna", "text": "Bodens kommuna (svenskt: Bodens kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bodens kommuna hevur 27 911 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Bodens kommuna"}
{"id": "3412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arvidsjaurs%20kommuna", "title": "Arvidsjaurs kommuna", "text": "Arvidsjaurs kommuna (svenskt: Arvidsjaurs kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Arvidsjaurs kommuna hevur 6 437 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Arvidsjaurs kommuna"}
{"id": "3413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arjeplogs%20kommuna", "title": "Arjeplogs kommuna", "text": "Arjeplogs kommuna (svenskt: Arjeplogs kommun) er ein kommuna \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Arjeplogs kommuna hevur 2 892 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Arjeplogs kommuna"}
{"id": "3414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85rj%C3%A4ngs%20kommuna", "title": "\u00c5rj\u00e4ngs kommuna", "text": "\u00c5rj\u00e4ngs kommuna (svenskt: \u00c5rj\u00e4ngs kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c5rj\u00e4ngs kommuna hevur umlei\u00f0 9 553 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torsby%20kommuna", "title": "Torsby kommuna", "text": "Torsby kommuna (svenskt: Torsby kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Torsby kommuna hevur 12 013 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4ffle%20kommuna", "title": "S\u00e4ffle kommuna", "text": "S\u00e4ffle kommuna (svenskt: S\u00e4ffle kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. S\u00e4ffle kommuna hevur 15 276 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunne%20kommuna", "title": "Sunne kommuna", "text": "Sunne kommuna (svenskt: Sunne kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sunne kommuna hevur umlei\u00f0 13 011 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Storfors%20kommuna", "title": "Storfors kommuna", "text": "Storfors kommuna (svenskt: Storfors kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Storfors kommuna hevur umlei\u00f0 4 131 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: storfors.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munkfors%20kommuna", "title": "Munkfors kommuna", "text": "Munkfors kommuna (svenskt: Munkfors kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Munkfors kommuna hevur umlei\u00f0 3 656 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristinehamns%20kommuna", "title": "Kristinehamns kommuna", "text": "Kristinehamns kommuna (svenskt: Kristinehamns kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kristinehamns kommuna hevur umlei\u00f0 23 949 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kils%20kommuna", "title": "Kils kommuna", "text": "Kils kommuna (svenskt: Kils kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kils kommuna hevur umlei\u00f0 11 810 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlstads%20kommuna", "title": "Karlstads kommuna", "text": "Karlstads kommuna (svenskt: Karlstads kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Karlstads kommuna hevur umlei\u00f0 87 786 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hammar%C3%B6%20kommuna", "title": "Hammar\u00f6 kommuna", "text": "Hammar\u00f6 kommuna (svenskt: Hammar\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hammar\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 15 136 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hagfors%20kommuna", "title": "Hagfors kommuna", "text": "Hagfors kommuna (svenskt: Hagfors kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hagfors kommuna hevur umlei\u00f0 12 071 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grums%20kommuna", "title": "Grums kommuna", "text": "Grums kommuna (svenskt: Grums kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Grums kommuna hevur umlei\u00f0 8 925 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forshaga%20kommuna", "title": "Forshaga kommuna", "text": "Forshaga kommuna (svenskt: Forshaga kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Forshaga kommuna hevur umlei\u00f0 11 292 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filipstads%20kommuna", "title": "Filipstads kommuna", "text": "Filipstads kommuna (svenskt: Filipstads kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Filipstads kommuna hevur umlei\u00f0 10 563 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eda%20kommuna", "title": "Eda kommuna", "text": "Eda kommuna (svenskt: Eda kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Eda kommuna hevur umlei\u00f0 8 426 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arvika%20kommuna", "title": "Arvika kommuna", "text": "Arvika kommuna (svenskt: Arvika kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Arvika kommuna hevur umlei\u00f0 25 817 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96stersunds%20kommuna", "title": "\u00d6stersunds kommuna", "text": "\u00d6stersunds kommuna (svenskt: \u00d6stersunds kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6stersunds kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 59.956 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85re%20kommuna", "title": "\u00c5re kommuna", "text": "\u00c5re kommuna (svenskt: \u00c5re kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c5re kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 10 420 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B6msunds%20kommuna", "title": "Str\u00f6msunds kommuna", "text": "Str\u00f6msunds kommuna (svenskt: Str\u00f6msunds kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Str\u00f6msunds kommuna hevur umlei\u00f0 13 984 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ragunda%20kommuna", "title": "Ragunda kommuna", "text": "Ragunda kommuna (svenskt: Ragunda kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ragunda kommuna hevur umlei\u00f0 5 548 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krokoms%20kommuna", "title": "Krokoms kommuna", "text": "Krokoms kommuna (svenskt: Krokoms kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Krokoms kommuna hevur umlei\u00f0 14 643 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4rjedalens%20kommuna", "title": "H\u00e4rjedalens kommuna", "text": "H\u00e4rjedalens kommuna (svenskt: H\u00e4rjedalens kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00e4rjedalens kommuna hevur umlei\u00f0 10 281 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%A4cke%20kommuna", "title": "Br\u00e4cke kommuna", "text": "Br\u00e4cke kommuna (svenskt: Br\u00e4cke kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Br\u00e4cke kommuna hevur umlei\u00f0 6 559 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergs%20kommuna", "title": "Bergs kommuna", "text": "Bergs kommuna (svenskt: Bergs kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bergs kommuna hevur umlei\u00f0 7 160 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84lvdalens%20kommuna", "title": "\u00c4lvdalens kommuna", "text": "\u00c4lvdalens kommuna (svenskt: \u00c4lvdalens kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c4lvdalens kommuna hevur umlei\u00f0 7.096 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vansbro%20kommuna", "title": "Vansbro kommuna", "text": "Vansbro kommuna (svenskt: Vansbro kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vansbro kommuna hevur umlei\u00f0 6 730 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4ters%20kommuna", "title": "S\u00e4ters kommuna", "text": "S\u00e4ters kommuna (svenskt: S\u00e4ters kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. S\u00e4ters kommuna hevur umlei\u00f0 10 873 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smedjebackens%20kommuna", "title": "Smedjebackens kommuna", "text": "Smedjebackens kommuna (svenskt: Smedjebackens kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Smedjebackens kommuna hevur umlei\u00f0 10 691 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A4ttviks%20kommuna", "title": "R\u00e4ttviks kommuna", "text": "R\u00e4ttviks kommuna (svenskt: R\u00e4ttviks kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. R\u00e4ttviks kommuna hevur umlei\u00f0 10 766 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orsa%20kommuna", "title": "Orsa kommuna", "text": "Orsa kommuna (svenskt: Orsa kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Orsa kommuna hevur umlei\u00f0 6.849 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mora%20kommuna", "title": "Mora kommuna", "text": "Mora kommuna (svenskt: Mora kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Mora kommuna hevur umlei\u00f0 19 998 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malung-S%C3%A4lens%20kommuna", "title": "Malung-S\u00e4lens kommuna", "text": "Malung-S\u00e4lens kommuna (svenskt: Malung-S\u00e4lens kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kommunan hevur umlei\u00f0 10 061 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludvika%20kommuna", "title": "Ludvika kommuna", "text": "Ludvika kommuna (svenskt: Ludvika kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ludvika kommuna hevur umlei\u00f0 25 712 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leksands%20kommuna", "title": "Leksands kommuna", "text": "Leksands kommuna (svenskt: Leksands kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Leksands kommuna hevur umlei\u00f0 15 157 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hedemora%20kommuna", "title": "Hedemora kommuna", "text": "Hedemora kommuna (svenskt: Hedemora kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hedemora kommuna hevur umlei\u00f0 15 021 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gagnefs%20kommuna", "title": "Gagnefs kommuna", "text": "Gagnefs kommuna (svenskt: Gagnefs kommun) er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gagnefs kommuna hevur umlei\u00f0 10 023 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falu%20kommuna", "title": "Falu kommuna", "text": "Falu kommuna (svenskt: Falu kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Falu kommuna hevur umlei\u00f0 56 767 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borl%C3%A4nge%20kommuna", "title": "Borl\u00e4nge kommuna", "text": "Borl\u00e4nge kommuna (svenskt: Borl\u00e4nge kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Borl\u00e4nge kommuna hevur umlei\u00f0 50 023 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Avesta%20kommuna", "title": "Avesta kommuna", "text": "Avesta kommuna (svenskt: Avesta kommun), er ein kommuna \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Avesta kommuna hevur umlei\u00f0 21 582 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rebro%20kommuna", "title": "\u00d6rebro kommuna", "text": "\u00d6rebro kommuna (svenskt: \u00d6rebro kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6rebro kommuna hevur umlei\u00f0 140 559 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nora%20kommuna", "title": "Nora kommuna", "text": "Nora kommuna (svenskt: Nora kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nora kommuna hevur umlei\u00f0 10 399 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljusnarsbergs%20kommuna", "title": "Ljusnarsbergs kommuna", "text": "Ljusnarsbergs kommuna (svenskt: Ljusnarsbergs kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ljusnarsbergs kommuna hevur umlei\u00f0 4 875 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lindesbergs%20kommuna", "title": "Lindesbergs kommuna", "text": "Lindesbergs kommuna (svenskt: Lindesbergs kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lindesbergs kommuna hevur umlei\u00f0 23 179 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lekebergs%20kommuna", "title": "Lekebergs kommuna", "text": "Lekebergs kommuna (svenskt: Lekebergs kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lekebergs kommuna hevur umlei\u00f0 7 289 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lax%C3%A5%20kommuna", "title": "Lax\u00e5 kommuna", "text": "Lax\u00e5 kommuna (svenskt: Lax\u00e5 kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lax\u00e5 kommuna hevur umlei\u00f0 5 580 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kumla%20kommuna", "title": "Kumla kommuna", "text": "Kumla kommuna (svenskt: Kumla kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kumla kommuna hevur umlei\u00f0 20 904 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlskoga%20kommuna", "title": "Karlskoga kommuna", "text": "Karlskoga kommuna (svenskt: Karlskoga kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Karlskoga kommuna hevur umlei\u00f0 29 728 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4llefors%20kommuna", "title": "H\u00e4llefors kommuna", "text": "H\u00e4llefors kommuna (svenskt: H\u00e4llefors kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00e4llefors kommuna hevur umlei\u00f0 6 982 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallsbergs%20kommuna", "title": "Hallsbergs kommuna", "text": "Hallsbergs kommuna (svenskt: Hallsbergs kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hallsbergs kommuna hevur umlei\u00f0 15 267 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Degerfors%20kommuna", "title": "Degerfors kommuna", "text": "Degerfors kommuna (svenskt: Degerfors kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Degerfors kommuna hevur umlei\u00f0 9 500 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Askersunds%20kommuna", "title": "Askersunds kommuna", "text": "Askersunds kommuna (svenskt: Askersunds kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Askersunds kommuna hevur umlei\u00f0 11 096 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96desh%C3%B6gs%20kommuna", "title": "\u00d6desh\u00f6gs kommuna", "text": "\u00d6desh\u00f6gs kommuna (svenskt: \u00d6desh\u00f6gs kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6desh\u00f6gs kommuna hevur umlei\u00f0 5 174 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85tvidabergs%20kommuna", "title": "\u00c5tvidabergs kommuna", "text": "\u00c5tvidabergs kommuna (svenskt: \u00c5tvidabergs kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c5tvidabergs kommuna hevur umlei\u00f0 11 460 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ydre%20kommuna", "title": "Ydre kommuna", "text": "Ydre kommuna (svenskt: Ydre kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ydre kommuna hevur umlei\u00f0 3 617 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valdemarsviks%20kommuna", "title": "Valdemarsviks kommuna", "text": "Valdemarsviks kommuna (svenskt: Valdemarsviks kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Valdemarsviks kommuna hevur umlei\u00f0 7 585 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vadstena%20kommuna", "title": "Vadstena kommuna", "text": "Vadstena kommuna (svenskt: Vadstena kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vadstena kommuna hevur umlei\u00f0 7 883 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3470", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6derk%C3%B6pings%20kommuna", "title": "S\u00f6derk\u00f6pings kommuna", "text": "S\u00f6derk\u00f6pings kommuna (svenskt: S\u00f6derk\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. S\u00f6derk\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 14 195 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norrk%C3%B6pings%20kommuna", "title": "Norrk\u00f6pings kommuna", "text": "Norrk\u00f6pings kommuna (svenskt: Norrk\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Norrk\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 133 759 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3472", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Motala%20kommuna", "title": "Motala kommuna", "text": "Motala kommuna (svenskt: Motala kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Motala kommuna hevur umlei\u00f0 42 187 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mj%C3%B6lby%20kommuna", "title": "Mj\u00f6lby kommuna", "text": "Mj\u00f6lby kommuna (svenskt: Mj\u00f6lby kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Mj\u00f6lby kommuna hevur umlei\u00f0 26 313 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3474", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Link%C3%B6pings%20kommuna", "title": "Link\u00f6pings kommuna", "text": "Link\u00f6pings kommuna (svenskt: Link\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Link\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 150 202 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3475", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kinda%20kommuna", "title": "Kinda kommuna", "text": "Kinda kommuna (svenskt: Kinda kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kinda kommuna hevur umlei\u00f0 9 802 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3476", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finsp%C3%A5ngs%20kommuna", "title": "Finsp\u00e5ngs kommuna", "text": "Finsp\u00e5ngs kommuna (svenskt: Finsp\u00e5ngs kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Finsp\u00e5ngs kommuna hevur umlei\u00f0 20 903 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boxholms%20kommuna", "title": "Boxholms kommuna", "text": "Boxholms kommuna (svenskt: Boxholms kommun), er ein kommuna \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Boxholms kommuna hevur umlei\u00f0 5 278 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjuvs%20kommuna", "title": "Bjuvs kommuna", "text": "Bjuvs kommuna (svenskt: Bjuvs kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bjuvs kommuna hevur 14 963 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Bjuvs kommuna"}
{"id": "3479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brom%C3%B6lla%20kommuna", "title": "Brom\u00f6lla kommuna", "text": "Brom\u00f6lla kommuna (svenskt: Brom\u00f6lla kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Brom\u00f6lla kommuna hevur 12 479 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Brom\u00f6lla kommuna"}
{"id": "3480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burl%C3%B6vs%20kommuna", "title": "Burl\u00f6vs kommuna", "text": "Burl\u00f6vs kommuna (svenskt: Burl\u00f6vs kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Burl\u00f6vs kommuna hevur 17 399 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Burl\u00f6vs kommuna"}
{"id": "3481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A5stads%20kommuna", "title": "B\u00e5stads kommuna", "text": "B\u00e5stads kommuna (svenskt: B\u00e5stads kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00e5stads kommuna hevur 14 437 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n B\u00e5stads kommuna"}
{"id": "3482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esl%C3%B6vs%20kommuna", "title": "Esl\u00f6vs kommuna", "text": "Esl\u00f6vs kommuna (svenskt: Esl\u00f6vs kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Esl\u00f6vs kommuna hevur 32 365 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Esl\u00f6vs kommuna"}
{"id": "3483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsingborgs%20kommuna", "title": "Helsingborgs kommuna", "text": "Helsingborgs kommuna (svenskt: Helsingborgs kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Helsingborgs kommuna hevur 137 360 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Helsingborgs kommuna"}
{"id": "3484", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4ssleholms%20kommuna", "title": "H\u00e4ssleholms kommuna", "text": "H\u00e4ssleholms kommuna (svenskt: H\u00e4ssleholms kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00e4ssleholms kommuna hevur 50 917 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n H\u00e4ssleholms kommuna"}
{"id": "3485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6gan%C3%A4s%20kommuna", "title": "H\u00f6gan\u00e4s kommuna", "text": "H\u00f6gan\u00e4s kommuna (svenskt: H\u00f6gan\u00e4s kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f6gan\u00e4s kommuna hevur 25 527 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n H\u00f6gan\u00e4s kommuna"}
{"id": "3486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6rby%20kommuna", "title": "H\u00f6rby kommuna", "text": "H\u00f6rby kommuna (svenskt: H\u00f6rby kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f6rby kommuna hevur 14 960 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n H\u00f6rby kommuna"}
{"id": "3487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6%C3%B6rs%20kommuna", "title": "H\u00f6\u00f6rs kommuna", "text": "H\u00f6\u00f6rs kommuna (svenskt: H\u00f6\u00f6rs kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f6\u00f6rs kommuna hevur 15 942 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n H\u00f6\u00f6rs kommuna"}
{"id": "3488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klippans%20kommuna", "title": "Klippans kommuna", "text": "Klippans kommuna (svenskt: Klippans kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Klippans kommuna hevur 16 866 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Klippans kommuna"}
{"id": "3489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristianstads%20kommuna", "title": "Kristianstads kommuna", "text": "Kristianstads kommuna (svenskt: Kristianstads kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kristianstads kommuna hevur 82 312 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kristianstads kommuna"}
{"id": "3490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A4vlinge%20kommuna", "title": "K\u00e4vlinge kommuna", "text": "K\u00e4vlinge kommuna (svenskt: K\u00e4vlinge kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. K\u00e4vlinge kommuna hevur 30 008 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n K\u00e4vlinge kommuna"}
{"id": "3491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landskrona%20kommuna", "title": "Landskrona kommuna", "text": "Landskrona kommuna (svenskt: Landskrona kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Landskrona kommuna hevur 43 860 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Landskrona kommuna"}
{"id": "3492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lomma%20kommuna", "title": "Lomma kommuna", "text": "Lomma kommuna (svenskt: Lomma kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lomma kommuna hevur umlei\u00f0 23 251 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Lomma kommuna"}
{"id": "3493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lunds%20kommuna", "title": "Lunds kommuna", "text": "Lunds kommuna (svenskt: Lunds kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lunds kommuna hevur 116 496 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Lunds kommuna"}
{"id": "3494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malm%C3%B6%20kommuna", "title": "Malm\u00f6 kommuna", "text": "Malm\u00f6 kommuna (svenskt: Malm\u00f6 kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Malm\u00f6 kommuna hevur 321 581 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Malm\u00f6 kommuna\n\nMalm\u00f6 kommuna"}
{"id": "3495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osby%20kommuna", "title": "Osby kommuna", "text": "Osby kommuna (svenskt: Osby kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Osby kommuna hevur 12 926 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Osby kommuna\n\nOsby kommuna"}
{"id": "3496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perstorps%20kommuna", "title": "Perstorps kommuna", "text": "Perstorps kommuna (svenskt: Perstorps kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Perstorps kommuna hevur 7 179 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Perstorps kommuna"}
{"id": "3497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simrishamns%20kommuna", "title": "Simrishamns kommuna", "text": "Simrishamns kommuna (svenskt: Simrishamns kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Simrishamns kommuna hevur 19 069 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Simrishamns kommuna"}
{"id": "3498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B6bo%20kommuna", "title": "Sj\u00f6bo kommuna", "text": "Sj\u00f6bo kommuna (svenskt: Sj\u00f6bo kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sj\u00f6bo kommuna hevur 18 465 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Sj\u00f6bo kommuna"}
{"id": "3499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skurups%20kommuna", "title": "Skurups kommuna", "text": "Skurups kommuna (svenskt: Skurups kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Skurups kommuna hevur 15 153 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Skurups kommuna"}
{"id": "3500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Staffanstorps%20kommuna", "title": "Staffanstorps kommuna", "text": "Staffanstorps kommuna (svenskt: Staffanstorps kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Staffanstorps kommuna hevur 23 079 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Staffanstorps kommuna"}
{"id": "3501", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sval%C3%B6vs%20kommuna", "title": "Sval\u00f6vs kommuna", "text": "Sval\u00f6vs kommuna (svenskt: Sval\u00f6vs kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sval\u00f6vs kommuna hevur 13 650 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Sval\u00f6vs kommuna"}
{"id": "3502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svedala%20kommuna", "title": "Svedala kommuna", "text": "Svedala kommuna (svenskt: Svedala kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Svedala kommuna hevur 20 430 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Svedala kommuna"}
{"id": "3503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tomelilla%20kommuna", "title": "Tomelilla kommuna", "text": "Tomelilla kommuna (svenskt: Tomelilla kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tomelilla kommuna hevur 13 111 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Tomelilla kommuna"}
{"id": "3504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trelleborgs%20kommuna", "title": "Trelleborgs kommuna", "text": "Trelleborgs kommuna (svenskt: Trelleborgs kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Trelleborgs kommuna hevur 43 258 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Trelleborgs kommuna"}
{"id": "3505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vellinge%20kommuna", "title": "Vellinge kommuna", "text": "Vellinge kommuna (svenskt: Vellinge kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vellinge kommuna hevur 34 496 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Vellinge kommuna"}
{"id": "3507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ystads%20kommuna", "title": "Ystads kommuna", "text": "Ystads kommuna (svenskt: Ystads kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ystads kommuna hevur 28 959 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Ystads kommuna"}
{"id": "3508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85storps%20kommuna", "title": "\u00c5storps kommuna", "text": "\u00c5storps kommuna (svenskt: \u00c5storps kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c5storps kommuna hevur 15 126 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c5storps kommuna"}
{"id": "3509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84ngelholms%20kommuna", "title": "\u00c4ngelholms kommuna", "text": "\u00c4ngelholms kommuna (svenskt: \u00c4ngelholms kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c4ngelholms kommuna hevur 30 638 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c4ngelholms kommuna"}
{"id": "3510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rkelljunga%20kommuna", "title": "\u00d6rkelljunga kommuna", "text": "\u00d6rkelljunga kommuna (svenskt: \u00d6rkelljunga kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6rkelljunga kommuna hevur 9 841 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00d6rkelljunga kommuna"}
{"id": "3511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96stra%20G%C3%B6inge%20kommuna", "title": "\u00d6stra G\u00f6inge kommuna", "text": "\u00d6stra G\u00f6inge kommuna (svenskt: \u00d6stra G\u00f6inge kommun) er ein kommuna \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6stra G\u00f6inge kommuna hevur 14 015 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n \u00d6stra G\u00f6inge kommuna"}
{"id": "3512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96ster%C3%A5kers%20kommuna", "title": "\u00d6ster\u00e5kers kommuna", "text": "\u00d6ster\u00e5kers kommuna (svenskt: \u00d6ster\u00e5kers kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6ster\u00e5kers kommuna hevur umlei\u00f0 40 495 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4rmd%C3%B6%20kommuna", "title": "V\u00e4rmd\u00f6 kommuna", "text": "V\u00e4rmd\u00f6 kommuna (svenskt: V\u00e4rmd\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e4rmd\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 39 784 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaxholms%20kommuna", "title": "Vaxholms kommuna", "text": "Vaxholms kommuna (svenskt: Vaxholms kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vaxholms kommuna hevur umlei\u00f0 11 118 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3515", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vallentuna%20kommuna", "title": "Vallentuna kommuna", "text": "Vallentuna kommuna (svenskt: Vallentuna kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vallentuna kommuna hevur umlei\u00f0 31 616 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Upplands%20V%C3%A4sby%20kommuna", "title": "Upplands V\u00e4sby kommuna", "text": "Upplands V\u00e4sby kommuna (svenskt: Upplands V\u00e4sby kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Upplands V\u00e4sby kommuna hevur umlei\u00f0 41 449 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Upplands-Bro%20kommuna", "title": "Upplands-Bro kommuna", "text": "Upplands-Bro kommuna (svenskt: Upplands-Bro kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Upplands-Bro kommuna hevur umlei\u00f0 24 703 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%A4by%20kommuna", "title": "T\u00e4by kommuna", "text": "T\u00e4by kommuna (svenskt: T\u00e4by kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. T\u00e4by kommuna hevur umlei\u00f0 66 292 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyres%C3%B6%20kommuna", "title": "Tyres\u00f6 kommuna", "text": "Tyres\u00f6 kommuna (svenskt: Tyres\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tyres\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 40 281 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6dert%C3%A4lje%20kommuna", "title": "S\u00f6dert\u00e4lje kommuna", "text": "S\u00f6dert\u00e4lje kommuna (svenskt: S\u00f6dert\u00e4lje kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. S\u00f6dert\u00e4lje kommuna hevur umlei\u00f0 91 072 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundbybergs%20kommuna", "title": "Sundbybergs kommuna", "text": "Sundbybergs kommuna (svenskt: Sundbybergs kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sundbybergs kommuna hevur umlei\u00f0 42 626 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stokkh%C3%B3lms%20kommuna", "title": "Stokkh\u00f3lms kommuna", "text": "Stokkh\u00f3lms kommuna (svenskt: Stockholms kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Stokkh\u00f3lms kommuna hev\u00f0i 897.700 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2013 og er tann st\u00f8rsta kommunan \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nB\u00fdarpartar\n\nStokkh\u00f3lms b\u00fdur er fr\u00e1 og vi\u00f0 1. januar 2007 b\u00fdttur sundur \u00ed hesir b\u00fdarpartar:\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Solna%20kommuna", "title": "Solna kommuna", "text": "Solna kommuna (svenskt: Solna kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Solna kommuna hevur umlei\u00f0 72 740 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sollentuna%20kommuna", "title": "Sollentuna kommuna", "text": "Sollentuna kommuna (svenskt: Sollentuna kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sollentuna kommuna hevur umlei\u00f0 68 145 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigtuna%20kommuna", "title": "Sigtuna kommuna", "text": "Sigtuna kommuna (svenskt: Sigtuna kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sigtuna kommuna hevur umlei\u00f0 43 372 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salems%20kommuna", "title": "Salems kommuna", "text": "Salems kommuna (svenskt: Salems kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Salems kommuna hevur umlei\u00f0 16 001 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyn%C3%A4shamns%20kommuna", "title": "Nyn\u00e4shamns kommuna", "text": "Nyn\u00e4shamns kommuna (svenskt: Nyn\u00e4shamns kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nyn\u00e4shamns kommuna hevur umlei\u00f0 26 796 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nykvarns%20kommuna", "title": "Nykvarns kommuna", "text": "Nykvarns kommuna (svenskt: Nykvarns kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nykvarns kommuna hevur umlei\u00f0 9 523 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norrt%C3%A4lje%20kommuna", "title": "Norrt\u00e4lje kommuna", "text": "Norrt\u00e4lje kommuna (svenskt: Norrt\u00e4lje kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Norrt\u00e4lje kommuna hevur umlei\u00f0 56 845 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nacka%20kommuna", "title": "Nacka kommuna", "text": "Nacka kommuna (svenskt: Nacka kommun) er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nacka kommuna hevur umlei\u00f0 94 423 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Nacka kommuna\n\nNacka kommuna"}
{"id": "3531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liding%C3%B6%20kommuna", "title": "Liding\u00f6 kommuna", "text": "Liding\u00f6 kommuna (svenskt: Liding\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Liding\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 45 178 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4rf%C3%A4lla%20kommuna", "title": "J\u00e4rf\u00e4lla kommuna", "text": "J\u00e4rf\u00e4lla kommuna (svenskt: J\u00e4rf\u00e4lla kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. J\u00e4rf\u00e4lla kommuna hevur umlei\u00f0 69 167 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Huddinge%20kommuna", "title": "Huddinge kommuna", "text": "Huddinge kommuna (svenskt: Huddinge kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Huddinge kommuna hevur umlei\u00f0 102 557 (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haninge%20kommuna", "title": "Haninge kommuna", "text": "Haninge kommuna (svenskt: Haninge kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Haninge kommuna hevur umlei\u00f0 80 392 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eker%C3%B6%20kommuna", "title": "Eker\u00f6 kommuna", "text": "Eker\u00f6 kommuna (svenskt: Eker\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Eker\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 26 335 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danderyds%20kommuna", "title": "Danderyds kommuna", "text": "Danderyds kommuna (svenskt: Danderyds kommun), er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Danderyds kommuna hevur umlei\u00f0 32 222 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Botkyrka%20kommuna", "title": "Botkyrka kommuna", "text": "Botkyrka kommuna (svenskt: Botkyrka kommun) er ein kommuna \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Botkyrka kommuna hevur 87 500 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nBotkyrka kommuna"}
{"id": "3538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4rnamo%20kommuna", "title": "V\u00e4rnamo kommuna", "text": "V\u00e4rnamo kommuna (svenskt: V\u00e4rnamo kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e4rnamo kommuna hevur umlei\u00f0 33 155 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vetlanda%20kommuna", "title": "Vetlanda kommuna", "text": "Vetlanda kommuna (svenskt: Vetlanda kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vetlanda kommuna hevur umlei\u00f0 26 419 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaggeryds%20kommuna", "title": "Vaggeryds kommuna", "text": "Vaggeryds kommuna (svenskt: Vaggeryds kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vaggeryds kommuna hevur umlei\u00f0 13 209 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tran%C3%A5s%20kommuna", "title": "Tran\u00e5s kommuna", "text": "Tran\u00e5s kommuna (svenskt: Tran\u00e5s kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tran\u00e5s kommuna hevur umlei\u00f0 18 197 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4vsj%C3%B6%20kommuna", "title": "S\u00e4vsj\u00f6 kommuna", "text": "S\u00e4vsj\u00f6 kommuna (svenskt: S\u00e4vsj\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. S\u00e4vsj\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 10 969 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A4ssj%C3%B6%20kommuna", "title": "N\u00e4ssj\u00f6 kommuna", "text": "N\u00e4ssj\u00f6 kommuna (svenskt: N\u00e4ssj\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. N\u00e4ssj\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 29 516 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mullsj%C3%B6%20kommuna", "title": "Mullsj\u00f6 kommuna", "text": "Mullsj\u00f6 kommuna (svenskt: Mullsj\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Mullsj\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 7 039 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B6nk%C3%B6pings%20kommuna", "title": "J\u00f6nk\u00f6pings kommuna", "text": "J\u00f6nk\u00f6pings kommuna (svenskt: J\u00f6nk\u00f6pings kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. J\u00f6nk\u00f6pings kommuna hevur umlei\u00f0 130 798 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Habo%20kommuna", "title": "Habo kommuna", "text": "Habo kommuna (svenskt: Habo kommun) er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Habo kommuna hevur umlei\u00f0 10 975 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "3547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gnosj%C3%B6%20kommuna", "title": "Gnosj\u00f6 kommuna", "text": "Gnosj\u00f6 kommuna (svenskt: Gnosj\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gnosj\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 9 406 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gislaveds%20kommuna", "title": "Gislaveds kommuna", "text": "Gislaveds kommuna (svenskt: Gislaveds kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gislaveds kommuna hevur umlei\u00f0 28 713 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eksj%C3%B6%20kommuna", "title": "Eksj\u00f6 kommuna", "text": "Eksj\u00f6 kommuna (svenskt: Eksj\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Eksj\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 16 464 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aneby%20kommuna", "title": "Aneby kommuna", "text": "Aneby kommuna (svenskt: Aneby kommun), er ein kommuna \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Aneby kommuna hevur umlei\u00f0 6 375 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKommunur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "3551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rnsk%C3%B6ldsviks%20kommuna", "title": "\u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommuna", "text": "\u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommuna (svenskt: \u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommuna hevur umlei\u00f0 54 986 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\n\u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommuna"}
{"id": "3552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85nge%20kommuna", "title": "\u00c5nge kommuna", "text": "\u00c5nge kommuna (svenskt: \u00c5nge kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c5nge kommuna hevur umlei\u00f0 9 548 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\n\u00c5nge kommuna"}
{"id": "3553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Timr%C3%A5%20kommuna", "title": "Timr\u00e5 kommuna", "text": "Timr\u00e5 kommuna (svenskt: Timr\u00e5 kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Timr\u00e5 kommuna hevur umlei\u00f0 18 062 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nTimr\u00e5 kommuna"}
{"id": "3554", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundsvalls%20kommuna", "title": "Sundsvalls kommuna", "text": "Sundsvalls kommuna (svenskt: Sundsvalls kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sundsvalls kommuna hevur umlei\u00f0 96 978 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nSundsvalls kommuna"}
{"id": "3555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sollefte%C3%A5%20kommuna", "title": "Sollefte\u00e5 kommuna", "text": "Sollefte\u00e5 kommuna (svenskt: Sollefte\u00e5 kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sollefte\u00e5 kommuna hevur umlei\u00f0 19 623 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nSollefte\u00e5 kommuna"}
{"id": "3556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kramfors%20kommuna", "title": "Kramfors kommuna", "text": "Kramfors kommuna (svenskt: Kramfors kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kramfors kommuna hevur umlei\u00f0 18 433 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nB\u00fdir - \"T\u00e4tort\"\nSvenska hagtalsstovan n\u00fdtir or\u00f0i\u00f0 t\u00e4tort um eina bygd vi\u00f0 \u00ed minsta lagi 200 \u00edb\u00fagvum, har ta\u00f0 \u00ed mesta lagi eru 200 metrar millum h\u00fasini og har parturin av fr\u00edt\u00ed\u00f0arh\u00fasum er minni enn 50 %.\nTa\u00f0 eru t\u00f3lv bygdir (t\u00e4torter) \u00ed Kramfors kommunu:\n\nBygdir - \"Sm\u00e5orter\"\nSvenska hagtalsstovan n\u00fdtir or\u00f0i\u00f0 sm\u00e5ort um eina bygd vi\u00f0 50\u2013199 \u00edb\u00fagvum, har ta\u00f0 \u00ed mesta lagi eru 150 metrar millum h\u00fasini. Ein sm\u00e5ort kann t\u00f3 hava yvir 200 \u00edb\u00fagvar, um parturin av summarh\u00fasum fer upp um 50 %. Ta\u00f0 eru trettan bygdir (sm\u00e5orter) \u00ed Kramfors kommunu:\n\nA\u00f0rar bygdir\n Galls\u00e4tter og Yttered\n Hallstan\u00e4s\n Invik\n Marieberg\n\n B\u00e4ckland\n H\u00e4ggvik\n Nyadal\n N\u00e4ssom\n Rystrand\n Stens\u00e4tter\n V\u00e4ja og Dyn\u00e4s\n Salum\n\nKeldur \n\nKramfors kommuna"}
{"id": "3557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4rn%C3%B6sands%20kommuna", "title": "H\u00e4rn\u00f6sands kommuna", "text": "H\u00e4rn\u00f6sands kommuna (svenskt: H\u00e4rn\u00f6sands kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00e4rn\u00f6sands kommuna hevur umlei\u00f0 24 509 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nH\u00e4rn\u00f6sands kommuna"}
{"id": "3558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85sele%20kommuna", "title": "\u00c5sele kommuna", "text": "\u00c5sele kommuna (svenskt: \u00c5sele kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00c5sele kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 2 875 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjurholms%20kommuna", "title": "Bjurholms kommuna", "text": "Bjurholms kommuna (svenskt: Bjurholms kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bjurholms kommuna hevur umlei\u00f0 2 436 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dorotea%20kommuna", "title": "Dorotea kommuna", "text": "Dorotea kommuna (svenskt: Dorotea kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Dorotea kommuna hevur umlei\u00f0 2 757 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lycksele%20kommuna", "title": "Lycksele kommuna", "text": "Lycksele kommuna (svenskt: Lycksele kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Lycksele kommuna hevur umlei\u00f0 12 270 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ume%C3%A5%20kommuna", "title": "Ume\u00e5 kommuna", "text": "Ume\u00e5 kommuna (svenskt: Ume\u00e5 kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ume\u00e5 kommuna hevur umlei\u00f0 118 349 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKommunan hevur mark vi\u00f0 grannakommunurnar har Skellefte\u00e5, Robertsfors, Vindelen, V\u00e4nn\u00e4s og Nordmaling. Umsitingin hj\u00e1 kommununi liggur \u00ed b\u00fdnum Ume\u00e5. Kommunan er hin f\u00f3lkar\u00edkasta \u00ed V\u00e4sterbotten og Norrland, og l\u00e1 \u00ed 2011 \u00e1 einum 11. pl\u00e1ssi yvir Sv\u00f8r\u00edkis f\u00f3lkar\u00edkastu kommunur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: umea.se\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Storumans%20kommuna", "title": "Storumans kommuna", "text": "Storumans kommuna (svenskt: Storumans kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Storumans kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 5 954 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sorsele%20kommuna", "title": "Sorsele kommuna", "text": "Sorsele kommuna (svenskt: Sorsele kommun) er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Sorsele kommuna hevur 2 596 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nB\u00fdir og bygdir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Sorsele kommuna\n\nSorsele kommuna"}
{"id": "3565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skellefte%C3%A5%20kommuna", "title": "Skellefte\u00e5 kommuna", "text": "Skellefte\u00e5 kommuna (svenskt: Skellefte\u00e5 kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Skellefte\u00e5 kommuna hevur umlei\u00f0 71 988 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robertsfors%20kommuna", "title": "Robertsfors kommuna", "text": "Robertsfors kommuna (svenskt: Robertsfors kommun) er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Robertsfors kommuna hevur umlei\u00f0 6 738 \u00edb\u00fagvar (2013). Umsiting kommununar er sta\u00f0sett \u00ed Robertsfors.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: robertsfors.se\n\nKeldur \n\n \nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norsj%C3%B6%20kommuna", "title": "Norsj\u00f6 kommuna", "text": "Norsj\u00f6 kommuna (svenskt: Norsj\u00f6 kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Norsj\u00f6 kommuna hevur umlei\u00f0 4 175 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nB\u00fdir\nTa\u00f0 eru tveir b\u00fdir \u00ed Norsj\u00f6 kommunu:\n\nKommunus\u00e6ti\u00f0 er \u00ed b\u00fdnum, i\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0ur vi\u00f0 feitari skrift\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "3568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mal%C3%A5%20kommuna", "title": "Mal\u00e5 kommuna", "text": "Mal\u00e5 kommuna (svenskt: Mal\u00e5 kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Mal\u00e5 kommuna hevur umlei\u00f0 3 155 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nordmalings%20kommuna", "title": "Nordmalings kommuna", "text": "Nordmalings kommuna (svenskt: Nordmalings kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Nordmalings kommuna hevur umlei\u00f0 7 006 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilhelmina%20kommuna", "title": "Vilhelmina kommuna", "text": "Vilhelmina kommuna (svenskt: Vilhelmina kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vilhelmina kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 6 887 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vindelns%20kommuna", "title": "Vindelns kommuna", "text": "Vindelns kommuna (svenskt: Vindelns kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vindelns kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 5 344 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4nn%C3%A4s%20kommuna", "title": "V\u00e4nn\u00e4s kommuna", "text": "V\u00e4nn\u00e4s kommuna (svenskt: V\u00e4nn\u00e4s kommun), er ein kommuna \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. V\u00e4nn\u00e4s kommuna hevur umlei\u00f0 (2013) 8 583 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "3573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albania", "title": "Albania", "text": "Albania (albanskt: Republika e Shqip\u00ebris\u00eb) ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Albania er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Su\u00f0urevropa. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Tirana, og londinum hevur umlei\u00f0 2,8 millionar \u00edb\u00fagvar. Albania hevur mark vi\u00f0 4 lond: \u00cd nor\u00f0ri hevur Albania mark vi\u00f0 Montenegro, \u00ed eystri vi\u00f0 Kosovo og Maked\u00f3nia, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Grikkaland. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er albanskt. St\u00f3rur partur av Albania er fjallalendi.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd \u00f8ldir st\u00f3\u00f0 landi\u00f0 undir Osmannar\u00edkinum, og t\u00e1 i\u00f0 turkar f\u00f3ru ha\u00f0an \u00ed 1913, var Albania illa fyri \u00e1 \u00f8llum \u00f8kjum; har v\u00f3ru hv\u00f8rki vegir ella jarnbreytir, og \u00eddna\u00f0ur var eingin. N\u00e6stan alla 20. \u00f8ld hevur Albania veri\u00f0 fasistisk kongsveldi og kommunistisk einar\u00e6\u00f0island. \u00cd 1991 v\u00f3ru fr\u00e6ls val. Albanar str\u00ed\u00f0ast n\u00fa vi\u00f0 at umskipa b\u00faskapin og menna landi\u00f0. \n\nFr\u00e1 1944 til 1985 st\u00fdrdi kommunistiski einar\u00e6\u00f0isharrin, Enver Hoxha (16. oktober 1908 \u2013 11. apr\u00edl 1985), Albania. Me\u00f0an hann st\u00fdrdi, var\u00f0 landi\u00f0 fullkomiliga avbyrgt fr\u00e1 hinum londunum \u00ed Evropa. Marki\u00f0 til gamla Jugoslavia og Grikkalands var\u00f0 stongt, og eisini var\u00f0 alt samband vi\u00f0 Italia banna\u00f0. Eftir 1960 hev\u00f0i Albania bara handilssamband vi\u00f0 Kina, og allur flutningur skuldi bara fara um teir b\u00e1\u00f0ar havnab\u00fdirnar Durres og Vlore. Kommunistarnir mentu st\u00e1l\u00eddna\u00f0in, men l\u00f3tu landb\u00fana\u00f0in liggja \u00e1 l\u00e1ni og gj\u00f8rdu annars einki at menna landi\u00f0.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00c6ttin ella h\u00faski\u00f0 hava n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a \u00ed Albania, og bara f\u00e1 \u00e1r eru s\u00ed\u00f0an, at myndugleikarnir eggja\u00f0u hj\u00fanum at eiga mong b\u00f8rn. Fr\u00e1 barnsbeini ver\u00f0a albanar l\u00e6rdir at ver\u00f0a or\u00f0haldnir, \u00e1 albanskum \"besa\". Stendur ma\u00f0ur ikki vi\u00f0 s\u00edtt or\u00f0, til d\u00f8mis \u00ed einari handilsavtalu, er ta\u00f0 st\u00f3r skomm.\n\nB\u00faskapur \n\nAlbania er \u00edmillum allar f\u00e1t\u00e6kastu lond \u00ed Evropa. L\u00edti\u00f0 arbei\u00f0i er \u00ed Albania, og l\u00f8nin er l\u00e1g. Um tri\u00f0ingurin av f\u00f3lkinum arbei\u00f0ir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, hin tri\u00f0ingurin arbei\u00f0ir \u00ed \u00eddna\u00f0inum og t\u00e6nastuvinnuni. Seinastu \u00e1rini eru mangir albanar farnir til Grikkalands og Italia at arbei\u00f0a.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMeginparturin av landinum er fjallalandi og einans n\u00fdtiligt sum geitar- ella sey\u00f0abeiti.\n\nLandslutir\n\nS\u00ed eisini \n\n Tirana\n Evropa\n National Tourism Organization Albania's official website for travel & tourism information."}
{"id": "3574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ungarn", "title": "Ungarn", "text": "Ungarn, fyrr H\u00fanaland, (ungarskt: Magyarorsz\u00e1g) er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Mi\u00f0evropa. \u00cd vestri hevur Ungarn mark vi\u00f0 Eysturr\u00edki, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Slovakia, \u00ed eystri vi\u00f0 Ukreina og Rumenia og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Serbia, Kroatia og Slovenia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Budapest. Kommunistarnir t\u00f3ku r\u00e6\u00f0i\u00f0 eftir annan heimsbardaga, og teir bardu eirindaleyst ni\u00f0ur ein uppreistur \u00ed 1956. N\u00fa er f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i. \n\n\u00cd 895 var ungarskt landn\u00e1m. \u00cd 10. \u00f8ld taka ungarar vi\u00f0 kristind\u00f3minum. Fr\u00e1 1945 til 1989 var Ungarn kommunistiskt. 1. mai 2004 gj\u00f8rdist Ungarn limur \u00ed ES.\n\nS\u00f8ga \n\nAnnar veraldarbardagi f\u00f3r illa vi\u00f0 Sovjetsamveldinum, ta\u00f0 misti \u00f3gvuliga n\u00f3gv f\u00f3lk, og allur vestari partur l\u00e1 \u00ed sorli. Sovjetisku r\u00edkisovastarnir v\u00f3r\u00f0u altr\u00e1\u00f0ir eftir at f\u00e1a r\u00e6\u00f0i\u00f0 yvir Eysturevropa, t\u00ed at teir \u00f3tta\u00f0ust fyri n\u00fdggjum \u00e1lopum vestaneftir, og t\u00ed at r\u00edkinum t\u00f8rva\u00f0i at endurreisa \u00eddna\u00f0in. Vi\u00f0 \u00e1vikavist politiskum tr\u00fdsti og hermegi grunda\u00f0u teir f\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi og settu f\u00f3lk at st\u00fdra, sum t\u00f3ku undir vi\u00f0 sovjetiska st\u00fdrinum \u00ed Moskva. \u00cd 1956 kravdu b\u00e6\u00f0i Ungarn og P\u00f3lland sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i. \u00cd P\u00f3llandi eydna\u00f0ist at f\u00e1a tamarhald \u00e1 vi\u00f0urskiftunum vi\u00f0 herna\u00f0arh\u00f3ttanum og lyftum um st\u00f8rri fr\u00e6lsi, men \u00ed Ungarn setti f\u00f3lki\u00f0 seg upp \u00edm\u00f3ti kommunismuni. 4. november 1956 t\u00f3ku sovjetiskar herdeildir seg inn \u00ed Budapest og bardu uppreisturin ni\u00f0ur vi\u00f0 har\u00f0ari hond. USA og NATO-londini ford\u00f8mdu atger\u00f0ina, men l\u00f8gdu ikki upp\u00ed.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMeginparturin av Ungarn er st\u00f3rur, fl\u00e1ur og fruktag\u00f3\u00f0ur sl\u00e6tti, nevndur puszta, men \u00ed vestara og nor\u00f0ara parti \u00ed landinum eru heyggjalendi og l\u00e1g fj\u00f8ll. Ungarn er sy\u00f0sta landi\u00f0 \u00ed Mi\u00f0evropa. Vestan fyri Donau ganga kortini h\u00f8gir ryggir gj\u00f8gnum landi\u00f0, men eystan fyri \u00e1nna er heilt sl\u00e6tt. Av t\u00ed landi\u00f0 er so sl\u00e6tt, renna \u00e1irnar \u00f3gvuliga makar og kr\u00f3kutar. \u00cd m\u00f3runi fram vi\u00f0 \u00e1arbakkunum vaksa heilir sk\u00f3gir av sevi, og har er eitt \u00fatvalt tilhaldspl\u00e1ss hj\u00e1 ymsum fuglasl\u00f8gum. Tisza, sum kemur \u00far Karpatarfj\u00f8llunum, f\u00f8rir n\u00f3gv vatn vi\u00f0 s\u00e6r um v\u00e1rarnar, t\u00e1 i\u00f0 kavin ti\u00f0nar har nor\u00f0uri, og ikki var ta\u00f0 sj\u00e1ldan, at hon leyp; n\u00fa hava teir gj\u00f8rt byrgingar til at for\u00f0a fyri hesum. Summasta\u00f0ni hava teir eisini grivi\u00f0 gryvjur fr\u00e1 henni, so teir f\u00e1a veitt vatn \u00e1 b\u00f8in um summari\u00f0. Landi\u00f0 er langt fr\u00e1 st\u00f3rh\u00f8vunum, og summari\u00f0 ver\u00f0ur t\u00ed heitt og turt, men veturin kaldur. Fyrr var at kalla alt landi\u00f0 ein grasfl\u00f8ta - pusztain - men n\u00fa er fl\u00f8tan undanvelt, og har er eitt ta\u00f0 besta kornlendi\u00f0 \u00ed Evropa. Eystasti parturin av fl\u00f8tuni liggur kortini enn, sum hann l\u00e1, og har ganga st\u00f3r neyta- og sey\u00f0afylgir. Vestast \u00ed landinum eru einstakir sk\u00f3gir, og n\u00fa eru teir farnir at seta n\u00f8gd av tr\u00f8um ni\u00f0ur \u00ed eystara parti eisini, mest fyri at hava tey sum skj\u00f3lgar\u00f0ar.\n\nMentan\n\nUngarskur matur \n\nTj\u00f3\u00f0arr\u00e6ttur \u00ed Ungarn er gulasj, ein kendur gr\u00fdtur\u00e6ttur vi\u00f0 neytakj\u00f8ti og gr\u00f8nmeti, sum eisini ver\u00f0ur sopin sum tj\u00fakk s\u00fapan. Sterk, rey\u00f0 piparfrukt, nevnd paprika, gevur r\u00e6ttinum s\u00edn sterka, ey\u00f0kenda smakk. A\u00f0rar m\u00e1lt\u00ed\u00f0ir, sum liggja leingi \u00e1, eru karpa \u00ed paprikas\u00f3s, livurpostei lagt \u00ed deiggi og gl\u00f3\u00f0steikt kj\u00f8tsneis vi\u00f0 paprika.\n\nB\u00faskapur \n\nSum \u00ed hinum londunum \u00ed Mi\u00f0evropa ver\u00f0ur n\u00f3gv korn velt. B\u00f8ndurnir dyrka eisini s\u00f3lbl\u00f3mur, frukt, gr\u00f8nmeti og oljuber, fikur og v\u00ednber - ungarar gera n\u00f3gv v\u00edn. Skifti\u00f0 fr\u00e1 kommunistiskum b\u00faskapi til kapitalistiskan hevur veri\u00f0 trupult. \u00cddna\u00f0urin \u00ed Ungarn er fj\u00f8lbroyttur, og teir gera metal, evnafr\u00f8\u00f0ievni, akf\u00f8r, kl\u00e6\u00f0i, ambo\u00f0 og ravmagnslutir. Eftir stj\u00f3rnarskifti\u00f0 \u00ed 1990 leg\u00f0i landi\u00f0 b\u00faskapin um til markna\u00f0arb\u00faskap. Mangar fyrit\u00f8kur eru komnar \u00e1 privatar hendur, og \u00e1 summum \u00f8kjum \u00ed \u00eddna\u00f0inum hevur veri\u00f0 afturgongd. Ungarska f\u00f3lki\u00f0 er v\u00e6l \u00fatb\u00fagvi\u00f0, helst \u00ed gransking, t\u00f8kni og maskinframlei\u00f0slu, og ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00fatlendingar seta meiri pening \u00ed vinnul\u00edv \u00ed Ungarn enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum landi \u00ed Mi\u00f0evropa.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nH\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er ungarskt.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nhttps://www.budapest.com/hungary/ (Enskt)\n\nHungary.com (Enskt, T\u00fdskt, Franskt, Ungarskt)\n\nEvropa\nES"}
{"id": "3578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Argir", "title": "Argir", "text": "Argir er ein b\u00fdur \u00ed F\u00f8royum sunnanfyri fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in T\u00f3rshavn \u00ed Su\u00f0urstreymoy. Navni\u00f0 kemur fr\u00e1 navnor\u00f0inum \u00e6rgi. Eitt \u00e6rgi er eitt summarbit til neyt \u00ed haga, har f\u00f3lk eisini v\u00f3r\u00f0u hildin til. Av t\u00ed sama hava m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar skoti\u00f0 upp at n\u00fdnevna b\u00fdin \u00c6rgir.\n\nArgir hevur veri\u00f0 partur av T\u00f3rshavnar kommunu s\u00ed\u00f0ani 1997, t\u00e1 Argja kommuna leg\u00f0i saman vi\u00f0 Havnina.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 var 2,006 \u00ed 2015.\n\nNavnauppruni\n\n\u00cd jar\u00f0arb\u00f3kini fr\u00e1 1584, i\u00f0 skriva\u00f0 er \u00e1 donskum, ver\u00f0ur bygdarnavni\u00f0 stava\u00f0 Arge. Elsta navni\u00f0, i\u00f0 tingb\u00f8kurnar hava, er fr\u00e1 1616, har ver\u00f0ur navni\u00f0 stava\u00f0: Argie. Schr\u00f8ter, prestur, og N. Andersen, sorinskrivari, hava ikki duga\u00f0 f\u00f8royskt m\u00e1l, og t\u00ed hev\u00f0i bygdin danskt navn. Seinni fekk bygdin navni\u00f0 Argir.\n\nTr\u00faarl\u00edv\n\u00cd 1935 kom hitt fyrsta samkomuh\u00fasi\u00f0 av s\u00ednum slagi \u00ed bygdini. Hetta var Hebron, sum f\u00f3lk hi\u00f0ani \u00far Br\u00f8\u00f0rasamkomuni l\u00f3tu byggja. Henda samkoma hevur l\u00edka til henda dag havt kristiligar fundir, b\u00edbliut\u00edmar og sunnudagssk\u00fala, fyrst \u00ed gamla Hebron, so bygdu tey eitt n\u00fdtt \u00ed h\u00fas 1993.\n\nT\u00e1 sk\u00falin var bygdur \u00ed 1952, opna\u00f0ist eisini fyri kristiligum fundum \u00ed sk\u00falastovuni.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nF\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0 AB (Argja B\u00f3ltfelag) og r\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag h\u00fasast \u00e1 Argjum.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nArgir\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hoyv%C3%ADk", "title": "Hoyv\u00edk", "text": "Hoyv\u00edk er ein bygd i T\u00f3rshavnar kommunu \u00ed Streymoynni, Umlei\u00f0 4.300 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Hoyv\u00edk.\n\nS\u00f8ga\nHoyv\u00edk hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 st\u00f3r bygd. Til 1800 var bert ein gar\u00f0ur. Seinri var\u00f0 hann b\u00fdttur sundur \u00ed tveir gar\u00f0ar. Fyrstu h\u00fasini uttan fyri sj\u00e1lvan gar\u00f0in v\u00f3r\u00f0u bygd \u00ed 1835. Fr\u00e1 fyrst \u00ed 1920-\u00e1runum var landb\u00fana\u00f0arroyndarst\u00f8\u00f0 \u00ed Hoyv\u00edk, til h\u00fasini og \u00f8ki\u00f0 v\u00f3r\u00f0u latin F\u00f8roya Fornminnissavni. Gomlu h\u00fasini og b\u00f8urin ver\u00f0a skipa\u00f0 sum \u00fatisavn.\n\nHoyv\u00edk leg\u00f0i saman vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu \u00ed 1978, og st\u00f3r \u00fatstykkingar\u00e6tlan var\u00f0 gj\u00f8rd fyri alt ta\u00f0 \u00f8ki\u00f0, sum fyrr var hagi. Har hevur mikil og fj\u00f8lbroytt seth\u00fasabygging veri\u00f0 seinastu \u00e1rini vi\u00f0 \u00f8llum t\u00ed, sum hoyrir einum so st\u00f3rum b\u00fdarparti til. Sk\u00fali er, og ein enn st\u00f8rri ver\u00f0ur n\u00fa bygdur, og \u00e6tlandi skal fyrsti partur standa li\u00f0ugur \u00e1 sumri 2008. Eisini er n\u00fdggj, st\u00e1silig \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll bygd \u00ed Hoyv\u00edk fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Fleiri st\u00f8rri handils- og \u00eddna\u00f0arfyrt\u00f8kur halda til \u00ed Hoyv\u00edk. Teirra millum er einasta mj\u00f3lkavirki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, MBM.\nN\u00fdggj kirkja ver\u00f0ur \u00ed l\u00f8tuni bygd \u00ed Hoyv\u00edk, og fleiri fr\u00edkirkjur og samkomur hava bygt samkomuh\u00fas.\n\nHoyv\u00edk er vi\u00f0 at menna seg til at gerast ein b\u00fdur \u00ed b\u00fdnum. Bygt ver\u00f0ur \u00ed st\u00f3rum \u00ed Hoyv\u00edkshaganum. Hetta setur skj\u00f8til \u00e1 ein n\u00fdggjan b\u00fdling \u00ed Hoyv\u00edkshaganum, og t\u00e1 i\u00f0 Karlamagnusarbreyt um ikki so langa t\u00ed\u00f0 fer at kn\u00fdta hetta handils\u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 kirkjutorgi\u00f0, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed sambandi vi\u00f0 n\u00fdggju Hoyv\u00edkar Kirkju, hevur kommunan skapt t\u00e6r rammur, i\u00f0 ney\u00f0ugar eru fyri b\u00fdarv\u00f8kstri \u00ed hesum partinum av b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n T\u00f3rshavnar kommuna\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Torshavn.fo\n\u00datisavni\u00f0 \u00ed Hoyv\u00edk, tjodsavnid.fo\nHoyv\u00edkar kirkja, folkakirkjan.fo\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtanes", "title": "Hv\u00edtanes", "text": "Hv\u00edtanes er ein ni\u00f0ursetubygd \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoynni sunnanfyri Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0 og \u00fat m\u00f3ti Tangafir\u00f0i. Ein ors\u00f8kin til at f\u00f3lk settust her, var til at b\u00f8ta um sam\u00adband\u00adi\u00f0 millum Eyst\u00adur\u00adoynna og Streym\u00adoynna.  Um 96 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Hv\u00edtanesi. Hv\u00edtanes er ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1830unum. Ni\u00f0ursetumenninir komu flestir \u00far Kollafir\u00f0i. Henda b\u00faseting er \u00ed skalds\u00f8gusni\u00f0i l\u00fdst \u00ed skalds\u00f8guni \"Hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednar n\u00e1\u00f0ir\" eftir D. P. Danielsen. Ta\u00f0 var Pl\u00f8yen, amtma\u00f0ur, sum \u00ed 1837 gav n\u00f8krum monnum m\u00f8guleika at gerast ni\u00f0ursetumenn \u00e1 Hv\u00edtanesi. F\u00f3lk hev\u00f0i ikki b\u00fa\u00f0 har \u00e1\u00f0ur, men \u00ed fleiri f\u00f8rum h\u00f8vdu menn \u00e1lei\u00f0is av Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum til Havnar sett upp her. \n\nHv\u00edtanes er brimpl\u00e1ss, og t\u00ed hevur mangan veri\u00f0 trupult at koma \u00e1 land. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini fingu fyrst j\u00f8r\u00f0ina til leigu og seinri til keyps, og bygdin vaks. Hagi var eingin til bygdina, t\u00ed var\u00f0 st\u00f3rt arbei\u00f0i lagt \u00ed b\u00f8in, sum saman vi\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0rinum var teirra livibrey\u00f0. Eftir at vegur kom millum Havnina og Hv\u00edtanes, og b\u00fdurin er vaksin nor\u00f0ureftir vi\u00f0 miklari fer\u00f0, er n\u00e6rum samanbygt, og flestu hv\u00edtanesf\u00f3lk arbei\u00f0a \u00ed Havn. Hv\u00edtanes hevur s\u00ed\u00f0an kommunuvali\u00f0 1980 veri\u00f0 partur av T\u00f3rshavnar kommunu. Hv\u00edtanes er partur av T\u00f3rshavnar kommunu, men h\u00f3ast ta\u00f0 er Hv\u00edtanes enn ein bygd vi\u00f0 s\u00ednum ey\u00f0kennum, sum hv\u00edtanesf\u00f3lk framvegis vilja var\u00f0veita.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hv\u00edtanes, faroeislands.dk\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaldbak", "title": "Kaldbak", "text": "Kaldbak er ein bygd \u00ed Streymoy. Umlei\u00f0 218 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Kaldbak. Kaldbak l\u00e1 leingi avbyrgd fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum bygdum. Skuldi ikki gangast inn \u00ed Fj\u00f8r\u00f0, var bert sj\u00f3vegis samband, til 1980, t\u00e1 i\u00f0 vegasamband fekst vi\u00f0 Havnina. Hetta var tr\u00fd \u00e1r eftir ta\u00f0, at Kaldbak gj\u00f8rdist partur av h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommununi. Vi\u00f0 g\u00f3\u00f0a sambandinum vi\u00f0 umheimin mentist bygdin. Fleiri grundstykki v\u00f3r\u00f0u fingin til vega \u00ed n\u00fdggjum b\u00fdlingi. Gamli sk\u00falin er umv\u00e6ldur og \u00fatbygdur, og somulei\u00f0is hava kaldbaksf\u00f3lk fingi\u00f0 dagstovn. N\u00fdggj \u00fatstykking er \u00ed l\u00f8tuni \u00e1vegis \u00ed Kaldbkak. \n\nKaldbaksmenn v\u00f3ru millum teir fyrstu \u00ed F\u00f8royum, sum f\u00f3ru at ala s\u00edl og laks, og s\u00ed\u00f0ani hevur alivirksemi\u00f0, alt eftir hvussu alivinnan hevur veri\u00f0 fyri, veri\u00f0 st\u00f3rt \u00e1 fir\u00f0inum. Fiskas\u00f8lufyrit\u00f8kan Farex rekur eitt fiskavirki \u00ed Kaldbak. \u00c0 virkinum arbei\u00f0a dagliga eini 10 - 12 f\u00f3lk, sum framlei\u00f0a gourmetv\u00f8rur til matstovur. N\u00f3gv tann st\u00f8rsti parturin fer til \u00fatflutnings, men f\u00f8royskar matstovur keypa eisini naka\u00f0 av framleisluni. Saman vi\u00f0 Kaldbak kom Sund upp \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu \u00ed 1977.\n\nKaldbaksvegurin \n\n5. apr\u00edl 1977 var vegurin \u00far Kaldbak til Kaldbaksbotn li\u00f0ugur. Vegurin til Havnar var fyrst li\u00f0ugur \u00ed 1980.\n\nKeldur\n\nGreinir \n\n Kaldbaksvegurin. \u00cd: Eyga\u00f0, nr. 11, 1975\n Vegurin komin inn \u00ed Kaldbaksbotn. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 5, 1977\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Kaldbaksbotnur \u00e1 T\u00f3rshavn.fo. \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaldbaksbotnur", "title": "Kaldbaksbotnur", "text": "Kaldbaksbotnur er ein bygd \u00ed Streymoynni, partur av T\u00f3rshavnar kommuna. \u00cd Kaldbaksbotni b\u00fagva 7 f\u00f3lk. Innast \u00ed botninum \u00e1 Kaldbaksfir\u00f0i er ni\u00f0ursetubygdin Kaldbaksbotnur, sum vi\u00f0 s\u00ednum b\u00e1\u00f0um b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um l\u00e1 r\u00e6ttiliga avbyrgd, til vegurin \u00ed 1980 kom \u00far Havn inn \u00ed Kaldbaksbotn og \u00fat til Kaldbaks tr\u00fd \u00e1r eftir, at Kaldbaksbotnur saman vi\u00f0 Kaldbak og Sundi kom upp \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommununa. \u00cd 1992 kom berghol millum Kaldbaksbotn og Signab\u00f8, og er hetta n\u00fa h\u00f8vu\u00f0sfer\u00f0slu\u00e6\u00f0rin nor\u00f0aneftir til Havnar. \n\nOman fyri Kaldbaksbotn er Mj\u00f8rkadalur, har NATO bygdi herst\u00f8\u00f0 \u00ed 1960. Naka\u00f0 oman fyri bygdina er eisini Mannafelsdalur. S\u00f8gnin sigur, at har brustu sunnan- og nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0smenn saman \u00ed miklum bardaga av misn\u00f8gd um skattin, kat\u00f3lska kirkjan leg\u00f0i \u00e1 f\u00f3lk at f\u00edggja M\u00farin \u00ed Kirkjub\u00f8. Ta\u00f0 sigst, at grasi\u00f0 \u00ed Mannafelsdali lita\u00f0ist reytt av t\u00ed bl\u00f3\u00f0i, har fleyt \u00ed bardaganum, og ta\u00f0 sigst vera reytt enn av bl\u00f3\u00f0inum. \n\n\u00c1 sandinum inni \u00ed Kaldbaksbotni er vanligt at s\u00edggja n\u00f3gv f\u00f3lk vi\u00f0 tr\u00e1\u00f0u um sumrarnar, t\u00ed har eru sj\u00f3s\u00edl og laksur at f\u00e1a.\n\nKaldbaksvegurin \n\n5. apr\u00edl 1977 var vegurin \u00far Kaldbak til Kaldbaksbotn li\u00f0ugur. Vegurin til Havnar var fyrst li\u00f0ugur \u00ed 1980.\n\nKeldur \n\n Kaldbaksbotnur \u00e1 T\u00f3rshavn.fo. \n Vegurin komin inn \u00ed Kaldbaksbotn. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 5, 1977.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Torshavn.fo\n\nGreinir \n Vegurin komin inn \u00ed Kaldbaksbotn. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 5, 1977. \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kollafj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Kollafj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Kollafj\u00f8r\u00f0ur er dj\u00fapur fj\u00f8r\u00f0ur \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoynni. Kollafj\u00f8r\u00f0ur er eisini navni\u00f0 \u00e1 bygdini. \n\u00c1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum eru b\u00fdlingarnir Signab\u00f8ur og inni m\u00f3ti fjar\u00f0arbotninum Oyrareingir. \u00c1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni eru hesi st\u00f8\u00f0: \u00dati \u00e1 Sperm, Su\u00f0uri \u00ed B\u00f8, \u00e1 Signab\u00f8. Marki\u00f0 millum Signab\u00f8 og Oyrareingir er Tryggja\u00f0ar\u00e1in. So koma vit til Oyrareingir v.m.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nKollafj\u00f8r\u00f0ur ver\u00f0ur ofta r\u00f3ptur landsins longsta bygd. Av Signab\u00f8 og nor\u00f0ur \u00ed Sund eru 8,5 km. T\u00e1 er strekki\u00f0 vi\u00f0 Kollfjar\u00f0ardal av H\u00f3lmanum og fram \u00e1 Hvilvt ikki \u00edrokna\u00f0. Hetta strekki\u00f0 er 3 km. Fj\u00f8r\u00f0urin sj\u00e1lvur, sum bygdin ber navni\u00f0 eftir, er 4,5 km innan av H\u00f3lma og \u00fat \u00e1 Kjalnestanga. Kollafj\u00f8r\u00f0ur er 51 merkur, sum svarar til 38 km2. T\u00e6r 50 merkurnar eru landsj\u00f8r\u00f0, me\u00f0an bert tann eina er ogn. Hagin ber umlei\u00f0 1500 sey\u00f0ir. Bert ein av b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0unum hava mj\u00f3lkneyt - eini 80 mj\u00f3lkneyt tilsamans \u2013  frammi \u00ed Dal.\n\nNor\u00f0an fyri Kjalnes \u00fat m\u00f3ti Tangafir\u00f0i er b\u00fdlingurin Nor\u00f0uri \u00ed Sundum. Kollafj\u00f8r\u00f0ur ver\u00f0ur rokna\u00f0ur upp \u00ed Nor\u00f0urstreymoy, men hoyrir n\u00fa til T\u00f3rshavnar kommunu. Hon var fyrr deild \u00ed fleiri b\u00fdlingar, men er n\u00fa mestsum samanbygd. Nakrir av b\u00fdlingunum eru: \u00e1 Langasandi, vi\u00f0 K\u00f3pastein, \u00e1 Lygnnesi, \u00ed L\u00ed\u00f0ini, vi\u00f0 Sj\u00f3gv, \u00ed Homrum, \u00e1 Todnesi, \u00e1 Mi\u00f0ger\u00f0i, \u00e1 Kjalnesi og nor\u00f0uri \u00ed Sundum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\n\u00cd Kollafir\u00f0i er eitt \u00edtr\u00f3ttarfelag, sum eitur K\u00cdF, ta\u00f0 er stytting fyri Kollafjar\u00f0ar \u00cdtr\u00f3ttarfelag. K\u00cdF \u00ed\u00f0kar hondb\u00f3lt, flogb\u00f3lt og kappr\u00f3\u00f0ur.\n\nTri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r er stevna vi\u00f0 FM kappr\u00f3\u00f0ri \u00ed Kollafir\u00f0i. Henda stevna ver\u00f0ur nevnd Sundalagsstevna. Hinar bygdirnar, sum skiftast til at hasa Sundalagsstevnuna eru H\u00f3sv\u00edk og Hvalv\u00edk.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Torshavn.fo\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mj%C3%B8rkadalur", "title": "Mj\u00f8rkadalur", "text": "Mj\u00f8rkadalur er dalur \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoynni, undir Sornfelli, omanfyri Kaldbaksbotn. Mj\u00f8rkadalur gj\u00f8rdist serliga kendur, t\u00e1 NATO st\u00f8\u00f0 var bygd har fyrst \u00ed 60unum \u00ed sambandi vi\u00f0 eftirlits\u00fatger\u00f0ina, i\u00f0 sett var upp uppi \u00e1 Sornfelli. \n\n\u00cd Mj\u00f8rkadali h\u00fasast \u00ed l\u00f8tuni Arresth\u00fasi\u00f0.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nDalar \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0radalur", "title": "Nor\u00f0radalur", "text": "Nor\u00f0radalur er ein bygd \u00ed Streymoy. Nor\u00f0radalur hoyrir til T\u00f3rshavnar kommunu. \u00cd dag b\u00fagva 15 f\u00f3lk \u00ed Nor\u00f0radali (2011) og h\u00fasini, sum f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed, eru seks \u00ed tali. Barnask\u00falin \u00ed bygdini var\u00f0 ni\u00f0urlagdur fyri umlei\u00f0 10 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, og ganga b\u00f8rnini t\u00edskil \u00ed sk\u00fala \u00ed Havn. Fyrr var Nor\u00f0radalur ein av bygdunum \u00ed T\u00f3rshavnar uttanb\u00edggja kommunu, saman vi\u00f0 Hoyv\u00edk, Hv\u00edtanesi, Sy\u00f0radali og Argjum. \u00cd dag ver\u00f0ur barnask\u00falin \u00ed bygdini n\u00fdttur sum bygdar- og samkomuh\u00fas, har gu\u00f0st\u00e6nasta ver\u00f0ur hildin einar f\u00fdra fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Samkomuh\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur eisini n\u00fdtt til ymiskt anna\u00f0, eitt n\u00fa til br\u00fadleyp, f\u00f8\u00f0ingardagar o.t. \n\nNor\u00f0radalur er gomul landb\u00fana\u00f0arbygd, har dentur var\u00f0 lagdur \u00e1 neytahald, sey\u00f0ahald og flogfena\u00f0a. \u00cd dag er eitt fj\u00f3s \u00ed Nor\u00f0radali vi\u00f0 50 neytum, harav eru 30 mj\u00f3lkineyt, og eini 15 slaktineyt. Tveir sey\u00f0ab\u00f8ndur eru eisini \u00ed bygdini. Samanlagt hava teir umlei\u00f0 600 sey\u00f0ir. Hesir hava eisini n\u00f8kur slaktineyt. \u00cd bygdini er eisini ein smoltst\u00f8\u00f0. Har arbei\u00f0a eini fimm til seks f\u00f3lk og naka\u00f0 meira, t\u00e1 serliga n\u00f3gv er at gera. Lendingarvi\u00f0urskiftini \u00ed bygdini eru ikki av teimum bestu, og t\u00ed hevur Nor\u00f0radalur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 n\u00f8kur \u00fatr\u00f3\u00f0rarbygd, men kortini eru tveir opnir b\u00e1tar heimahoyrandi \u00ed bygdini.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sund%20%28bygd%29", "title": "Sund (bygd)", "text": "Sund er ein bygd \u00ed Streymoy, partur av T\u00f3rshavnar kommuna. Sund \u00e1 sy\u00f0ru s\u00ed\u00f0u \u00e1 Kaldbaksfir\u00f0i er gomul b\u00f3ndabygd, har ongant\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 meira enn eitt festi. Ta\u00f0 var r\u00e6ttiliga st\u00f3rt - 12 merkur. Tey umlei\u00f0 20 f\u00f3lkini, sum einafer\u00f0 hava b\u00fa\u00f0 \u00e1 gar\u00f0inum \u00e1 Sundi, hava liva\u00f0 av t\u00ed, j\u00f8r\u00f0in hevur bori\u00f0, men \u00fatr\u00f3\u00f0urin hevur eisini veri\u00f0 eitt gott \u00edskoyti. Landb\u00fana\u00f0ur er enn sum \u00e1\u00f0ur \u00e1 Sundi, men eystan fyri b\u00f3ndah\u00fasini er n\u00fa st\u00f3rt havnarlag, har b\u00f8ur fyrr var, \u00e6tla\u00f0 \u00fatflutningsvinnu og m\u00f8guliga komandi oljuvinnu. Nor\u00f0an fyri hevur SEV motorverk. Vi\u00f0 havnarlagi\u00f0 er eisini eitt asfaltvirki.\n\n\u00c1 sunnara s\u00ed\u00f0u \u00e1 Kaldbaksfir\u00f0i er b\u00f3ndabygdin Sund.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sy%C3%B0radalur%2C%20Streymoy", "title": "Sy\u00f0radalur, Streymoy", "text": "Sy\u00f0radalur, i\u00f0 er vestantil \u00e1 Streymoy, er umgirdur av h\u00f8gum fj\u00f8llum. B\u00e6\u00f0i Nor\u00f0radalur og Sy\u00f0radalur eru \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoy. Bygdin hevur veri\u00f0 \u00f3gvuliga avbyrgd, til hon \u00ed 1982 fekk vegasamband vi\u00f0 Velbasta\u00f0. Til og \u00far bygdini slepst heldur ikki vi\u00f0 b\u00e1ti, t\u00ed Sy\u00f0radalur er av ringastu brimpl\u00e1ssum. Sy\u00f0radalur hevur s\u00ed\u00f0ani tr\u00fab\u00f3tina veri\u00f0 festigar\u00f0ur hj\u00e1 ymsum prestum \u00ed Su\u00f0urstreymoy og var ta\u00f0 l\u00edka til 1936, t\u00e1 i\u00f0 hendan skipan var\u00f0 broytt. Seinasti, sum festi prestaj\u00f8r\u00f0 \u00ed Sy\u00f0radali, var J\u00e1kup Dahl, pr\u00f3vstur. Eftir hetta v\u00f3r\u00f0u festini latin \u00f8\u00f0rum. \u00cd Sy\u00f0radali eru tvey festi. Anna\u00f0 hevur sey\u00f0ahald, og hitt festi\u00f0 hevur, umframt sey\u00f0ahald, eisini neytahald, og n\u00f3gv er seinastu \u00e1rini velt upp \u00far n\u00fdggjum, og gamal b\u00f8ur er veltur aftur.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Velbasta%C3%B0ur", "title": "Velbasta\u00f0ur", "text": "Velbasta\u00f0ur er gomul b\u00f3ndabygd sunnarlaga \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoynni, millum Sy\u00f0radal og Kirkjub\u00f8. Umlei\u00f0 190 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Velbasta\u00f0. Velbasta\u00f0ur er av elstu bygdum \u00ed F\u00f8royum. \u00cd b\u00f8num ni\u00f0an fyri bygdina oman m\u00f3ti sj\u00f3varm\u00e1lanum eru lutir, sum ivaleyst stava fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini, funnir, og naka\u00f0 nor\u00f0anfyri, \u00ed Fossdali, eru toftir funnar, sum helst stava fr\u00e1 v\u00edkinga\u00f8ld. \n\nVelbasta\u00f0ur hevur veri\u00f0, og er framvegis, ey\u00f0kend landb\u00fana\u00f0arbygd. Har er eisini st\u00f3rt eggvirki og sl\u00e1turvirki til flogfena\u00f0 \u00ed bygdini. Bygdin er \u00ed v\u00f8kstri, og ta\u00f0 s\u00e6st m.a. av, at sk\u00falin ver\u00f0ur munandi \u00fatbygdur, og n\u00fdggjur dagstovnur er bygdur. Livandi mentanin hevur s\u00ednar dj\u00fapu r\u00f8tur \u00e1 Velbasta\u00f0, har tey longu \u00ed 1895 stovna\u00f0u ungmannafelagi\u00f0 S\u00f3larmagn, og h\u00f3ast bygdin 1. januar \u00ed 2005 kasta\u00f0i saman vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu, ver\u00f0ur st\u00f3rur dentur lagdur \u00e1 at var\u00f0veita bygdarumhv\u00f8rvi\u00f0.\n\nKend velbasta\u00f0f\u00f3lk: \n D\u00e1njal Pauli Danielsen, b\u00f3ndi \u00ed B\u00fa\u00f0ini, landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin 1975 - 1981.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "3589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81nirnar", "title": "\u00c1nirnar", "text": "\u00c1nirnar (ella \u00c1nir) er ein bygd \u00e1 Bor\u00f0oynni millum Klaksv\u00edk og Strond. \u00cd \u00c1nunum kom bygd um lei\u00f0 1840. \u00cd 2009 v\u00f3ru 15 n\u00fdm\u00f3tans \u00edb\u00fa\u00f0ir bygdar \u00ed \u00c1nunum. Bygdin er partur av Klaksv\u00edkar kommunu og liggur 3 km nor\u00f0anfyri Klaksv\u00edk. Nor\u00f0havnin er \u00ed \u00c1nunum, havnin er alternativ havn hj\u00e1 Norr\u00f8nu og tali\u00f0 av fer\u00f0amannaskipum \u00far \u00f8\u00f0rum londum er vaksandi, tey leggja at vi\u00f0 Nor\u00f0havnina og s\u00ed\u00f0an kunnu fer\u00f0af\u00f3lkini fara ein t\u00far til Klaksv\u00edkar ella onkra \u00fatfer\u00f0. Tunnil er millum \u00c1nir og \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0, hann var tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1965 og er 1680 metrar langur. Vegurin sum kemur \u00far Klaksv\u00edk gj\u00f8gnum \u00c1nirnar fer v\u00ed\u00f0ari nor\u00f0ureftir til byrgingina til Haraldssund \u00e1 Kunoynni.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 var 16 \u00ed 2007, men \u00ed 2014 var tali\u00f0 komi\u00f0 upp \u00e1 55. Tr\u00edggjar bygdir \u00ed F\u00f8royum eru vaksnar so n\u00f3gv \u00ed 1994-2014, at f\u00f3lkatali\u00f0 er meira enn tv\u00edfalda\u00f0. \u00cd einari teirra, er f\u00f3lkatali\u00f0 meira enn fimmfalda\u00f0. Bygdin, sum hevur havt n\u00f3gv tann st\u00f8rsta v\u00f8ksturin \u00ed f\u00f3lkatali er \u00c1nirnar, beint nor\u00f0an fyri Klaksv\u00edk. Ta\u00f0 er har, sum eitt n\u00fdtt \u00edb\u00fa\u00f0ar\u00f8ki var\u00f0 bygt fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani vi\u00f0 fleiri eins h\u00fasum vi\u00f0 \u00fats\u00fdni oman \u00e1 n\u00fdggju bingjuhavnina \u00ed Nor\u00f0oyggjum. 1. juli 1994 v\u00f3ru 9 f\u00f3lk skr\u00e1sett at b\u00fagva \u00ed \u00c1nunum samb\u00e6rt Hagstovuni. 1. juli \u00ed 2014 v\u00f3ru \u00edb\u00fagvarnir \u00ed \u00c1nunum 55 \u00ed tali. Ein v\u00f8kstur upp \u00e1 46, svarandi til 511 prosent.\n\nKeldur\n\nMyndir \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "3590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81rnafj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "\u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur", "text": "\u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur hoyrir til Klaksv\u00edkar kommunu. \u00cd \u00c1rnafir\u00f0i b\u00fagva 51 f\u00f3lk. \u00cd bygdini eru 26 h\u00fas. 22 h\u00fas eru \u00ed gamla partinum av bygdini og tey flestu av teimum eru gomul. Men \u00ed bygdini er eisini ein n\u00fdggj \u00fatstykking. Higartil eru f\u00fdra h\u00fas bygd \u00ed t\u00ed \u00f8kinum. \n \n\u00cd \u00c1rnafir\u00f0i er kirkja, sum er bygd \u00ed 1936, sk\u00fali, i\u00f0 er bygdur \u00ed 1904, minuh\u00fasi\u00f0 vi\u00f0 s\u00edni serligu s\u00f8gu, og so er eisini ein sj\u00f3gvalist\u00f8\u00f0 og eitt l\u00edti\u00f0 fiski\u00eddna\u00f0arvirki \u00ed bygdini. Har er b\u00e1tahylur og fleiri opnir b\u00e1tar, sum reka \u00fatr\u00f3\u00f0ur og avrei\u00f0a fiskin til flakavirki\u00f0 \u00ed bygdini. \n \nMinuh\u00fasi\u00f0 var\u00f0 bygt undir kr\u00edgnum. Av t\u00ed at h\u00fasini \u00ed \u00c1rnafir\u00f0i standa so n\u00e6r sj\u00f3num, var vandin fyri f\u00f3lkaska\u00f0a st\u00f3rur, um so var, at minur r\u00f3ku \u00e1 land \u00ed bygdini. T\u00e1 \u00e6ttin l\u00e1 inneftir V\u00edkini, f\u00f3r \u00f8ll bygdin ni\u00f0an \u00ed minuh\u00fasi\u00f0 at b\u00fagva. Har var st\u00f3rur k\u00f8kur, matarh\u00f8ll og fleiri sovir\u00fam vi\u00f0 koyggjum. Ta\u00f0 kom eisini fyri at eitt barn var\u00f0 bori\u00f0 \u00ed heim \u00ed minuh\u00fasinum.\n\nSagnir og S\u00f8gur\n\nFloksmenn \n\u00cd Hattarv\u00edk \u00ed Fugloy livdu einafer\u00f0 \u00ed gomlum d\u00f8gum tr\u00edggir menn, i\u00f0 kalla\u00f0ir v\u00f3ru H\u00e1lvdan \u00dalvsson, H\u00f8gni Nev og R\u00f3gvi Skel. H\u00e1lvdan \u00dalvsson var sterkastur av teimum, t\u00ed hann orka\u00f0i at lyfta ein stein, sum enn s\u00e6st \u00ed haganum har og er kalla\u00f0ur \u201cH\u00e1lvdans \u00dalvssonar hav\u201d; steinurin er \u00e1tta alin umm\u00e1ls eftir tj\u00faktini og 10 alin umm\u00e1ls eftir longdini.\n\nHesir tr\u00edggir, i\u00f0 n\u00fa eru nevndir, v\u00f3ru eitt heysti\u00f0 \u00e1 fjalli vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum fugloyingum. Sum venja er til, hev\u00f0i hv\u00f8r ma\u00f0ur sey\u00f0bond vi\u00f0 s\u00e6r; sey\u00f0bondini v\u00f3ru ikki samlitt og heldur ikki javng\u00f3\u00f0, og kom t\u00ed til ilnar millum rakstrarmenninar, at hv\u00f8r ogna\u00f0i s\u00e6r tey bestu. Men av t\u00ed at hesir tr\u00edggir menninir, i\u00f0 \u00e1\u00f0ur eru nevndir, hildu saman, tordu hinir ikki at for\u00f0a teimum at taka bestu sey\u00f0bondini. Hesir tr\u00edggir s\u00f3u n\u00fa, at teir b\u00f3ru yvirluta yvir hinar, og ta\u00f0 datt teimum t\u00e1 \u00ed hug, at h\u00f8vdu teir vilja til tess, t\u00e1 st\u00f3\u00f0 ta\u00f0 \u00ed teirra valdi at leggja undir seg fyrst Fugloy, og s\u00ed\u00f0ani, um teir fingu nakrar \u00ed li\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, allar F\u00f8royar; og ikki var leingi eftir at b\u00ed\u00f0a, at teir l\u00f8gdu r\u00e1\u00f0 saman at fremja ta\u00f0 \u00ed verki, i\u00f0 fyrr bert hev\u00f0i veri\u00f0 um hugsa\u00f0. Men ta\u00f0 s\u00f3u teir, at skuldi ta\u00f0 alt v\u00e6l ganga, i\u00f0 teir h\u00f8vdu \u00ed hyggju, so m\u00e1ttu teir vera v\u00e1pna\u00f0ir, og t\u00ed sendu teir br\u00e6v til kongs og b\u00f3\u00f0u um sv\u00f8r\u00f0. Ha\u00f0ani kom ta\u00f0 svar aftur, at f\u00f8royingar v\u00f3ru fri\u00f0ard\u00fdr, og t\u00ed n\u00fdtti eingin sv\u00f8r\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Men teir v\u00f3ru treiskir og vildu ikki gevast; teir skriva\u00f0u kongi aftur og greindu so fr\u00e1, at ikki var fri\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fyri \u00fatlendskum r\u00e1nsmonnum, sum kundu herja \u00e1 f\u00f3lk og drepa, \u00e1\u00f0renn nakran vardi. So er at vera treiskur; - t\u00e1 fingu teir sv\u00f8r\u00f0.\n\nN\u00fa skal nevna vi\u00f0 navni fj\u00f3r\u00f0a mannin \u00ed Hattarv\u00edk; hann \u00e6t Sj\u00far\u00f0ur vi\u00f0 Gellingar\u00e1; hann var sum hinir tr\u00edggir st\u00f3rur og sterkur; men \u00ed t\u00ed var hann \u00f3l\u00edkur hinum, at hann var spakligari og stillisligari enn teir, og sjaldan var hann r\u00e1\u00f0aleysur; hann var r\u00edkur b\u00f3ndi. Sj\u00far\u00f0 hendan vildu hinir tr\u00edggir f\u00e1a \u00ed fylgi vi\u00f0 s\u00e6r; men t\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu tosa\u00f0 vi\u00f0 hann um ta\u00f0, hev\u00f0i hann alt\u00ed\u00f0 f\u00f8rst undan og sligi\u00f0 ta\u00f0 upp \u00ed glens; hann hev\u00f0i tv\u00e6r orsakir til at gera so; onnur var, at honum l\u00edka\u00f0i ikki ta\u00f0, sum teir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r, men hin ors\u00f8kin var, at hann stutt fyri ta\u00f0 \u00ed G\u00f8tu hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 eina gentu, d\u00f3ttur r\u00edka b\u00f3ndans \u201cni\u00f0ri vi\u00f0 H\u00fas\u201d. Hon-um leitst v\u00e6l \u00e1 gentuna, so v\u00e6l, at t\u00e1 i\u00f0 hann var  heim aftur komin til Fugloyar, l\u00e1 hjarta\u00f0 eftir \u00ed G\u00f8tu; hann var t\u00ed farin til G\u00f8tu a\u00f0ra fer\u00f0 og hev\u00f0i bori\u00f0 upp b\u00f8naror\u00f0. Gentan hev\u00f0i t\u00e1 svara\u00f0 honum so aftur: \u201cKemur t\u00fa at \u00e1ri aftur \u00ed so vor\u00f0num b\u00e1ti, sum t\u00fa komst vi\u00f0 n\u00fa, so skal ver\u00f0a, sum t\u00fa vilt\u201d. Av t\u00ed at  hann n\u00fa hugsa\u00f0i um br\u00fadleyp s\u00edtt, var hann \u00f3f\u00fasur at fara sl\u00edka v\u00e1\u00f0afer\u00f0. Men n\u00fa h\u00f8vdu hinir tr\u00edggir sett ta\u00f0 \u00ed seg, at Sj\u00far\u00f0ur skuldi fara vi\u00f0 teimum, og t\u00e1 i\u00f0 hann n\u00fa ikki vildi vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um, gingu teir ein p\u00e1skamorgun snimma inn \u00ed stovu, har sum hann l\u00e1 og svav, dr\u00f3gu hann fram undan rekkjuv\u00e1\u00f0ini, og lova\u00f0u, at hann skuldi l\u00e1ta l\u00edv, um hann ikki vildi fallast \u00e1 ta\u00f0, sum teir h\u00f8vdu \u00ed r\u00e1\u00f0i, og ganga \u00ed felag vi\u00f0 teimum. T\u00e1 l\u00e6t hann s\u00e6r eftirl\u00edka.\n\nSo gingu allir f\u00fdra \u00fat fyri dyr, t\u00f3ku s\u00e6r av bl\u00f3\u00f0i og l\u00f3tu saman renna, til at vita um allir v\u00f3ru samsintir \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa var fyri hondum. Men bl\u00f3\u00f0 Sj\u00far\u00f0ar vildi ikki renna saman vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0i\u00f0 \u00far hinum, og t\u00ed kom ilt \u00ed teir, og teir s\u00f8gdu: \u201cN\u00fa skulu vit drepa teg, t\u00ed t\u00fa vilt ikki halda vi\u00f0 okkum;\u201d men Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cIkki er ta\u00f0 so, sum tit halda; er so l\u00edti\u00f0 skil \u00ed tykkum, at tit ikki s\u00edggja, at t\u00ed vil m\u00edtt bl\u00f3\u00f0 ikki renna saman vi\u00f0 tykkara, at tykkara bl\u00f3\u00f0 er heitt, men m\u00edtt kalt?\u201d Teimum skildist t\u00e1 hetta satt at vera. \u00c1 t\u00ed sta\u00f0inum, har sum teir blanda\u00f0u bl\u00f3\u00f0, vuksu h\u00f8gar t\u00fagvur \u00far j\u00f8r\u00f0ini, og hava t\u00e6r s\u00e6st higar til dags.\n\nUm \u00f3lavs\u00f8kuna f\u00f3ru hesir f\u00fdra r\u00e1nsmenn ella floksmenn, sum teir n\u00fa skj\u00f3tt v\u00f3ru kalla\u00f0ir, til Havnar, til tess at tosa vi\u00f0 a\u00f0rar f\u00f8royingar um \u00e6tlan s\u00edna, at leggja undir seg allar F\u00f8royar, sum t\u00e1 st\u00f3\u00f0u undir \u00fatlendskum harrad\u00f8mi. Teir fingu t\u00e1 aftrat \u00ed flokk vi\u00f0 s\u00e6r; flestir av teimum v\u00f3ru \u00far Su\u00f0uroy. So var avgj\u00f8rt, at teir skuldu m\u00f8tast \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i, og skuldu hv\u00f8rjir kenna a\u00f0rar \u00e1 t\u00ed, at b\u00e1tar teirra skuldu vera br\u00e6ddir \u00ed anna\u00f0 bor\u00f0 og hv\u00edtir \u00ed hitt. Men ta\u00f0 var ikki floksmonnunum til gagns, at teir fingu a\u00f0rar \u00ed li\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00ed t\u00e1 barst \u00e6tlan teirra \u00fat og fr\u00e6ttist skj\u00f3tt um allar F\u00f8royar, so at f\u00f3lk \u00e1 flestum st\u00f8\u00f0um hildu vakt fyri floksmonnunum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 floksmenninir teir f\u00fdra komu heim aftur \u00far Havn, royndu teir at leggja undir seg alla Fugloy. \u00cd Fugloy eru ikki meir enn tv\u00e6r bygdir: Hattarv\u00edk, har sum floksmenninir b\u00fa\u00f0u, og Kirkja, sum so var kalla\u00f0, av t\u00ed kirkja var bygd har. Teir f\u00f3ru t\u00e1 alv\u00e1pna\u00f0ir til Kirkju; men har hildu tey vakt, og t\u00e1 i\u00f0 tey s\u00f3u floksmenninar, fl\u00fdddu \u00f8ll sum skj\u00f3tast inn \u00ed kirkjuna, t\u00ed kirkjan var v\u00edgdur halgid\u00f3mur, so at ikki hin versti r\u00e1nsma\u00f0ur tordi at br\u00f3ta fri\u00f0 har. T\u00e1 i\u00f0 floksmenninir s\u00f3u f\u00f3lki\u00f0 fl\u00fdggja \u00ed kirkjuna, s\u00f8gdu teir vi\u00f0 Sj\u00far\u00f0: \u201cT\u00fa ert skj\u00f3tastur, Sj\u00far\u00f0ur, skunda t\u00e6r oman og drep hv\u00f8nn, i\u00f0 t\u00fa f\u00e6rt fatur \u00e1\u201d. Sj\u00far\u00f0ur rann t\u00e1, ta\u00f0 i\u00f0 hann var mentur, og t\u00e1 i\u00f0 hann kom at h\u00fasunum, s\u00e1 hann eitt sm\u00e1barn, sum tey \u00ed r\u00e6\u00f0sluni h\u00f8vdu gloymt at taka vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed kirkjuna. Sj\u00far\u00f0ur vildi helst koma barninum undan; men han vildi eisini, at hinir floksmenninir skuldu halda hann vera d\u00faguligan og illan \u00ed s\u00e6r, so at teir ikki aftur skuldu f\u00e1a illgruna um hann. Hann rendi t\u00ed spj\u00f3ti\u00f0 \u00ed kl\u00e6\u00f0ini \u00e1 barninum og floygdi ta\u00f0 yvir eina h\u00faslon til at koma t\u00ed burtur av veginum, t\u00ed hinir h\u00f8vdu ivaleyst dripi\u00f0 barni\u00f0, h\u00f8vdu teir funni\u00f0 ta\u00f0. Men av t\u00ed at fj\u00e1ltur var \u00e1 honum, so kasta\u00f0i hann so hart, at barni\u00f0 steindoy\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 datt ni\u00f0ur aftur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina. F\u00f3taspori\u00f0, sum Sj\u00far\u00f0ur st\u00f3\u00f0 \u00ed, t\u00e1 i\u00f0 hann floygdi barni\u00f0 yvir lonina, s\u00e6st enn, t\u00ed har hevur ikki s\u00ed\u00f0ani vaksi\u00f0 grasstr\u00e1. Av t\u00ed at annars alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed bygdini var fl\u00fdtt \u00ed kirkjuna, so at teimum einki kundi gerast, m\u00e1ttu floks-menninir fara nakkalangir aftur til Hattarv\u00edkar.\n\nTeir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r so at royna \u00e1 b\u00f3ndan \u00ed \u00c1rnafir\u00f0i og dr\u00f3gu t\u00ed b\u00e1t s\u00edn, br\u00e6ddan \u00ed anna\u00f0 bor\u00f0, hv\u00edtan \u00ed anna\u00f0.\n\nT\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru komnir naka\u00f0 fr\u00e1 landi, hev\u00f0i Sj\u00far\u00f0ur fyri munni \u00e1 s\u00e6r: \u201cFr\u00edtt er Eystfelli fr\u00e1 at fara\u201d. H\u00e1lvdan \u00dalvsson svara\u00f0i aftur: \u201c\u00d3menni t\u00edtt, fr\u00ed\u00f0ari eru allar F\u00f8royar.\u201d \u201cT\u00e1 i\u00f0 t\u00fa hevur t\u00e6r,\u201d svara\u00f0i Sj\u00far\u00f0ur. - Teir komu n\u00fa inn til b\u00f3ndans \u00ed \u00c1rnafir\u00f0i; hann var b\u00e6\u00f0i st\u00f3rur og sterkur, og hann helt \u00edm\u00f3ti H\u00e1lvdani; teir bardust leingi \u00e1 g\u00f3lvinum, og ta\u00f0 s\u00fdndist at standa \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti. T\u00e1 i\u00f0  h\u00faskallur b\u00f3ndans s\u00e1 hetta, leg\u00f0i hann seg fyri  f\u00f8tur b\u00f3ndans, so hann fell um hann. H\u00e1lvdan \u00dalvsson h\u00f8gdi t\u00e1 h\u00f8vdi\u00f0 av honum vi\u00f0 sv\u00f8r\u00f0i s\u00ednum. T\u00e1 i\u00f0 hann var dey\u00f0ur, vendi h\u00faskallurin s\u00e6r at kroppinum h\u00f8vu\u00f0leysum og m\u00e6lti: \u201cN\u00fa fekst t\u00fa l\u00f8n fyri fleytagjaldi\u00f0\u201d.\n\nHa\u00f0ani f\u00f3ru teir \u00edgj\u00f8gnum Hvannasund, og s\u00ed\u00f0ani hildu teir fyri Kunoyarnakk, t\u00ed teir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r til Kunoyar. T\u00e1 i\u00f0 teir komu fyri nakkin, var ein b\u00e1tur har \u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rum; t\u00e1 i\u00f0 menninir \u00e1  \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tinum s\u00f3u, hvussu hin b\u00e1turin var littur, vistu teir vi\u00f0 ta\u00f0 sama, at ta\u00f0 v\u00f3ru floksmenninir, og teir skunda\u00f0u s\u00e6r t\u00ed at leggja inn \u00e1 eina gj\u00f3gv. Eingin av floks-monnunum uttan Sj\u00far\u00f0ur hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 b\u00e1tin. T\u00e1 i\u00f0 floksmenninir komu \u00e1raka gj\u00f3nna, var\u00f0 einum gomlum manni \u00e1 hinum b\u00e1tinum \u00e1 at hosta; b\u00e6\u00f0i Sj\u00far\u00f0ur og H\u00e1lvdan \u00dalvsson hoyrdu ta\u00f0. H\u00e1lvdan seg\u00f0i: \u201cHer er b\u00e1tur inni,\u201d men Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cAlt\u00ed\u00f0 er illgruni \u00e1 t\u00e6r,  hoyrir t\u00fa ikki, at ta\u00f0 er sj\u00f3gvurin, sum runar inni \u00e1 gj\u00f3nni?\u201d  \u201cTa\u00f0 kann vera, at so er, sum t\u00fa sigur,\u201d svara\u00f0i H\u00e1lvdan, og teir r\u00f3\u00f0u s\u00edna lei\u00f0.\n\nSo vildi til, at sonur b\u00f3ndans \u00ed Kunoy henda sama dag var burtur \u00ed haga. Hann hev\u00f0i lagt st\u00f3ran kava av landnyr\u00f0ingi. T\u00e1 i\u00f0 \u00c1rni - so \u00e6t sonur b\u00f3ndans - hev\u00f0i gingi\u00f0 hagan \u00e1 enda, var hann m\u00f3\u00f0ur, t\u00ed n\u00f3gvur hev\u00f0i kavin veri\u00f0 fyri f\u00f3tunum \u00e1 honum. Hann hev\u00f0i ikki meir enn sett seg ni\u00f0ur at hv\u00edla seg, t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00e1 b\u00e1t, sum helt inn undir land. Hann r\u00f3pa\u00f0i \u00e1 teir og spurdi, hvar teir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r; teir svara\u00f0u, til Kunoyar. Hann var gla\u00f0ur vi\u00f0 at sleppa fr\u00e1 at va\u00f0a \u00edgj\u00f8gnum kava heimaftur og ba\u00f0 teir lova s\u00e6r \u00ed b\u00e1tin; ta\u00f0 var gaman \u00ed, s\u00f8gdu teir. T\u00e1 i\u00f0 hann var komin \u00ed b\u00e1tin, s\u00e1 hann ein h\u00f3p av v\u00e1pnum har; aftur \u00ed bakskutinum l\u00f3gu f\u00fdra sv\u00f8r\u00f0, eitt til hv\u00f8nn floksmannin; so h\u00f8vdu teir eisini b\u00e6\u00f0i \u00f8ksir og spj\u00f3t. Hann f\u00f3r t\u00e1 at hava illgruna \u00e1, at ta\u00f0 mundu vera floksmenninir, sum hann var \u00ed b\u00e1ti hj\u00e1; r\u00e6\u00f0sla kom, sum vera man, \u00e1 hann, men ikki l\u00e6t hann teir s\u00edggja ta\u00f0 \u00e1 s\u00e6r. \u201cVilt t\u00fa vera vi\u00f0 okkum?\u201d spurdi R\u00f3gvi Skel \u00c1rna. \u201cTil hv\u00f8rs?\u201d - svara\u00f0i \u00c1rni. \u201cTil at vinna F\u00f8royar,\u201d svara\u00f0i R\u00f3gvi. \u201cJa, ta\u00f0 vil eg,\u201d svara\u00f0i \u00c1rni. T\u00e1 seg\u00f0i R\u00f3gvi: \u201cN\u00fa skalt t\u00fa fyrst vera forma\u00f0ur hj\u00e1 okkum til Kunoyar, t\u00ed vit eru ikki v\u00e6l kunnugir\u201d. \u201cTa\u00f0 skal eg gera\u201d, svara\u00f0i Arni, \u201chagar f\u00e1a tit ongan betri formann enn meg; eg vil n\u00fa skifta vegin \u00ed f\u00fdra: fyrsta fj\u00f3r\u00f0ingin skal R\u00f3gvi Skel st\u00fdra, annan H\u00f8gni Nev, tri\u00f0ja H\u00e1lvdan \u00dalvsson og tann fj\u00f3r\u00f0a Sj\u00far\u00f0ur.\n\nS\u00ed\u00f0ani sat hann stillur og var sum millum heims og heljar, t\u00ed hann v\u00e6nta\u00f0i s\u00e6r vissan dey\u00f0a.\n\nT\u00e1 f\u00f3r Sj\u00far\u00f0ur at tosa vi\u00f0 hann, t\u00f3 spakuliga, so at hinir ikki skuldu hoyra, og seg\u00f0i: \u201cN\u00fa er dey\u00f0in t\u00e6r v\u00edsur, t\u00ed floksmenninir h\u00f8gga h\u00f8vdi\u00f0 av t\u00e6r, \u00e1\u00f0renn teir leggja at landi; eg veit t\u00e6r ikki anna\u00f0 r\u00e1\u00f0, enn at t\u00fa loypur upp \u00e1 flata skeri\u00f0 undir Kunoy og roynir at leypa ha\u00f0ani \u00e1 land; vilt t\u00fa royna ta\u00f0, so skal eg st\u00fdra b\u00e1tinum t\u00e6tt inn at skerinum\u201d. \u00c1rni helt seg til at kunna leypa av skerinum \u00e1 land.\n\nH\u00e1lvdan \u00dalvsson t\u00f3k eftir, at teir \u00ed loyndum tosa\u00f0u saman; hann r\u00f3pti t\u00ed sn\u00f8ggliga \u00e1 Sj\u00far\u00f0 og seg\u00f0i: \u201cUm hvat er ta\u00f0, tit sita og l\u00fd\u00f0ast \u00e1, Sj\u00far\u00f0ur; hv\u00ed mega vit ikki hoyra ta\u00f0?\u201d Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i stillisliga  aftur: \u201cSig vi\u00f0 f\u00f3lki\u00f0, sum enn man vera \u00ed kirkjuni, at tey ikki mega fara \u00far henni; t\u00ed ongasta\u00f0nis eru tey \u00ed fri\u00f0 fyri floksmonnunum uttan \u00ed v\u00edgdari kirkju. Minst n\u00fa v\u00e6l til, hvat eg havi sagt t\u00e6r\u201d. \u201cTa\u00f0 skal eg\u201d, svara\u00f0i \u00c1rni. H\u00e1lvdan \u00dalvsson t\u00f3k n\u00fa a\u00f0ra  fer\u00f0 til or\u00f0a, var illur og seg\u00f0i: \u201cHvat loyndarm\u00e1l er ta\u00f0, sum t\u00fa hevur at tosa vi\u00f0 hann um? Sit ikki og l\u00fd\u00f0 og l\u00fd\u00f0, men tosa hart, so vit kunnu hoyra, hvat t\u00fa sigur\u201d. Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cEg spurdi hann, um k\u00fdrnar eru l\u00edka feitar \u00ed Kunoy enn, sum t\u00e6r v\u00f3ru \u00ed  gomlum d\u00f8gum, og hann sigur so vera\u201d. T\u00e1 i\u00f0 teir n\u00e6rka\u00f0ust at lendingini \u00ed Kunoy, st\u00fdrdi Sj\u00far\u00f0ur t\u00e6tt inn m\u00f3ti skerinum, og t\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru \u00e1raka ta\u00f0, leyp \u00c1rni \u00far b\u00e1tinum \u00e1 skeri\u00f0 og ha\u00f0ani \u00e1 land; men\nskeri\u00f0 liggur h\u00e1lvas\u00e6ttu alin fr\u00e1 landi, so at \u00e1ttamannafar kann r\u00f3gva innan fyri ta\u00f0. Sj\u00far\u00f0ur t\u00f3k \u00f8ksina og kasta\u00f0i eftir \u00c1rna, men vi\u00f0 vilja rakti hann ikki. H\u00e1lvdan \u00dalvsson leyp skunduliga upp \u00e1 skeri\u00f0 til at elta \u00c1rna, men hann tordi ikki at leypa inn \u00e1 land, har sum \u00c1rni leyp, og m\u00e1tti t\u00ed fara ein \u00f3h\u00f8gligari veg; kunoyingurin, sum var l\u00e6ttur upp\u00e1 f\u00f3t, slapp solei\u00f0is naka\u00f0 undan honum, men t\u00e1 i\u00f0 H\u00e1lvdan s\u00e1, at hann ikki kundi f\u00e1a hann aftur, kasta\u00f0i hann \u00f8ksina eftir honum.   Hon feyk \u00e1tta favnar \u00e1 lofti og kom so \u00ed klettin \u00ed seinasta f\u00f3taspori\u00f0, sum \u00c1rni hev\u00f0i stigi\u00f0. Holi\u00f0 eftir \u00f8ksina s\u00e6st skiluliga \u00ed klettinum enn \u00ed dag. \u00c1rni r\u00f3pti inn \u00ed kirkjuna og ba\u00f0 ongan ganga \u00fat ha\u00f0ani, t\u00ed floksmenninir v\u00f3ru komnir at landi; s\u00ed\u00f0ani helt hann til fjals og fjaldi seg har.\n\nT\u00e1 i\u00f0 floksmenn komu at h\u00fasum, s\u00f3u teir, at allir kunoyingar v\u00f3ru \u00ed kirkjuni; teir f\u00f3ru t\u00e1 at hugsa um ta\u00f0, at best mundi vera at royna at vinna s\u00e6r vinskap hj\u00e1 kunoyingum; teir fjaldu t\u00ed v\u00e1pn s\u00edni, j\u00e1tta\u00f0u, at teir v\u00f3ru floksmenn, men lova\u00f0u, at teir ikki skuldu gera kunoyingum naka\u00f0 ilt; og so v\u00f3ru teir har fri\u00f0aligir og vinaligir. Einafer\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tosa\u00f0 var um, at v\u00edgdar kirkjur vardu m\u00f3t r\u00e1nsmonnum, spurdu teir kunoyingarnar: \u201cHvar er tann kirkjan \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 okkum kann verja?\u201d Kunoyingar svara\u00f0u: \u201cTa\u00f0 er Sv\u00ednoyar kirkja, t\u00ed hon er v\u00edgd seinast\u201d. Men ta\u00f0 var lygn, t\u00ed Sv\u00ednoyar kirkja var einasta kirkjan \u00ed F\u00f8royum, sum \u00f3v\u00edgd var.\n\nFloksmenninir s\u00f8gdu, at ta\u00f0 var \u00e6tlan teirra at fara \u00e1 Tr\u00f8llanes , og spurdu kunoyingar,  n\u00e6r best mundi bera til at fara hagar.   Kunoyingar svara\u00f0u: \u201cLandnyr\u00f0ingur nor\u00f0an er besta \u00e6tt, og broddur \u00e1 vestfalli \u00ed mysing er besta sj\u00f3varfall\u201d. Teir dvaldu enn nakrar dagar \u00ed Kunoy, men so s\u00fdndist at vera g\u00f3\u00f0 l\u00edkindi at fara \u00e1 Tr\u00f8llanes. T\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru komnir naka\u00f0\nfr\u00e1 landi, var so ringt \u00ed sj\u00f3num, at teir v\u00f3ru n\u00e6r vi\u00f0  at ganga burtur; teir  tordu t\u00ed ikki at halda longur fram \u00e1 vegin, men vendu aftur til Kunoyar. Kunoyingar  spurdu t\u00e1: \u201cHv\u00ed koma tit so skj\u00f3tt aftur?\u201d \u201cVit sluppu ikki longur fyri sj\u00f3varilsku\u201d, svara teir. Men kunoyingar s\u00f8gdu t\u00e1: \u201cH\u00f8vdu tit hildi\u00f0 longur, so h\u00f8vdu tit veri\u00f0 \u00far \u00f8llum vanda\u201d. T\u00e1 i\u00f0 floksmenn hoyrdu ta\u00f0, erra\u00f0u teir seg upp og f\u00f3ru a\u00f0ra fer\u00f0 av sta\u00f0 til Tr\u00f8llanes. T\u00f3 at sj\u00f3gvurin  var verri n\u00fa enn fyrru fer\u00f0ina, vildu teir ikki venda aftur, men r\u00f3\u00f0u l\u00edka t\u00e6tt at lendingini \u00e1 Tr\u00f8llanesi.   Men har st\u00f3\u00f0 brimi\u00f0 uppi \u00ed grasinum, yvir fj\u00f8ruti favnar st\u00f3\u00f0 ta\u00f0 upp \u00ed bergi\u00f0, so har var ikki at hugsa um at lenda; \u00f3dn var \u00ed sj\u00f3num og ein stormur \u00ed vindi, so at teir hugsa\u00f0u ikki um naka\u00f0 l\u00edv.    Teir st\u00fdrdu t\u00ed aftur til Kunoyar, og ta\u00f0 var ikki meira, enn teir b\u00f3ru bo\u00f0ini fram. Teir s\u00f8gdu t\u00e1 vi\u00f0 kunoyingar: \u201cVit sleppa aldri \u00e1 Tr\u00f8llanes; vit v\u00f3ru t\u00e6tt vi\u00f0 lendingina,  men ikki var hugsandi at komast \u00e1 land\u201d, og so sv\u00f3ru teir ein d\u00fdran ei\u00f0 upp\u00e1, at teir skuldu ikki aftur royna at koma \u00e1 Tr\u00f8llanes, fyrr enn teir h\u00f8vdu lagt undir seg allar F\u00f8royar. T\u00e1 svara\u00f0u kunoyingar: \u201cH\u00f8vdu tit komi\u00f0 tykkum um tangan, sum er vi\u00f0 lendingina,  so var sloppi\u00f0\u201d.   Men ta\u00f0 var lygn, sum alt anna\u00f0, sum kunoyingar h\u00f8vdu sagt floksmonnum; h\u00f8vdu teir fari\u00f0 longur, so h\u00f8vdu teir sj\u00f3l\u00e1tist.\n\nFloksmenn s\u00f3tu n\u00fa kvirrir \u00ed Kunoy, til t\u00ed\u00f0in n\u00e6rka\u00f0ist, t\u00e1 i\u00f0 teir, sum avgj\u00f8rt var, skuldu m\u00f8ta \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i. Teir f\u00f3ru t\u00e1 eitt kv\u00f8ldi\u00f0 av sta\u00f0 og st\u00fdrdu fyri G\u00f8tunes. Sama kv\u00f8ldi\u00f0 v\u00f3ru v\u00e1gsmenn \u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rum; teir s\u00f3u b\u00e1tin hj\u00e1 floksmonnum og kendu hann \u00e1 litinum, t\u00ed m\u00e1nal\u00fdsi var, og fl\u00fdddu t\u00ed sum skj\u00f3tast inn \u00e1 eina gj\u00f3gv \u00e1 vestaru s\u00ed\u00f0uni \u00e1 Bor\u00f0oynni. Sj\u00far\u00f0ur hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 b\u00e1tin skiluliga, og \u00ed t\u00ed hann f\u00f3r inn um gj\u00e1arkjaftin, bar H\u00e1lvdan \u00dalvsson eyga vi\u00f0 hann. \u201cHar f\u00f3r  ein b\u00e1tur inn \u00ed gj\u00f3nna\u201d, seg\u00f0i hann. Men Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cT\u00fa s\u00e6rt alt\u00ed\u00f0 so n\u00f3gv; s\u00e6rt t\u00fa ikki, at hatta er m\u00e1nin, sum glampar \u00e1 brimaldurnar vi\u00f0 landi\u00f0?\u201d \u201cTa\u00f0 kann so at vera\u201d, hugsa\u00f0i H\u00e1lvdan vi\u00f0 s\u00e6r, og so r\u00f3\u00f0u teir s\u00edn veg fram. S\u00ed\u00f0ani hevur gj\u00f3gvin veri\u00f0  kalla\u00f0 \u201cM\u00e1nagj\u00f3gv\u201d.\n\nN\u00fa er fr\u00e1 t\u00ed at siga, at teir, i\u00f0 emb\u00e6tisvald h\u00f8vdu \u00ed F\u00f8royum, h\u00f8vdu hoyrt um m\u00f8ti\u00f0 ta\u00f0, i\u00f0 vera skuldi \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i, og teir, sum floksmenn h\u00f8vdu fingi\u00f0 \u00ed li\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1 tinginum \u00ed Havn, v\u00f3ru n\u00fa tiknir fastir og kundu t\u00ed ikki m\u00f8ta.   Tann dagin, i\u00f0 m\u00f8ti\u00f0 skuldi vera, v\u00f3ru saman komnir \u00ed G\u00f8tu f\u00f8royingar \u00far \u00f8llum \u00e6ttum, mong hundra\u00f0, til at taka hesar f\u00fdra floksmenn \u00far Nor\u00f0oyggjum. T\u00e1 i\u00f0 teir n\u00fa komu at landi \u00e1 b\u00e1ti s\u00ednum, i\u00f0 br\u00e6ddur var \u00ed anna\u00f0 bor\u00f0 og hv\u00edtur \u00ed  hitt, og s\u00f3u alla hesa mannam\u00fagvu, og s\u00f3u, at teir v\u00f3ru allir \u00f3vinir teirra, men s\u00f3u ongan vin, ongan av s\u00ednum monnum, t\u00e1 vendu teir sum  skj\u00f3tast b\u00e1tinum, og r\u00f3\u00f0u burt \u00far G\u00f8tu. Teimum datt \u00ed hug ta\u00f0, sum kunoyingar h\u00f8vdu sagt, at Sv\u00ednoyar kirkja var seinast  v\u00edgd, og t\u00ed t\u00f3ku teir til at fara til Sv\u00ednoyar. Teir l\u00f8gdu at landi nor\u00f0an fyri ei\u00f0i\u00f0, dr\u00f3gu b\u00e1tin, gingu um ei\u00f0i\u00f0  og oman  \u00e1 b\u00f8in, og so v\u00e6l v\u00f3ru teir t\u00e1 h\u00fdrdir, at teir f\u00f3ru at sp\u00e6la sum sm\u00e1dreingir og blaka til m\u00e1ls vi\u00f0 gr\u00f3ti (\u201cskj\u00f3ta verpur\u201d).\n\nMen f\u00f8royingar manna\u00f0u seg upp, v\u00e1pna\u00f0u seg sum best og f\u00f3ru vi\u00f0 n\u00f3gvum b\u00e1tum til Sv\u00ednoyar at taka floksmenninar fastar. So er sagt, at um 70 b\u00e1tar fylgdust hagar. T\u00e1 i\u00f0 teir l\u00f8gdu at landi undir Sv\u00ednoyar-ei\u00f0i, s\u00f3u teir b\u00e1tin hj\u00e1 floksmonnunum standa  har, og fingu so at vita, at teir v\u00f3ru \u00ed Sv\u00ednoy. Teir ste\u00f0ga\u00f0u t\u00e1 og sendu fyrsta flokkin oman til at taka teir f\u00fdra menninar; men teir hildu t\u00e1 uppat at sp\u00e6la, t\u00f3ku v\u00e1pn s\u00edni og vardu seg menniliga. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f8royingar s\u00f3u ta\u00f0, sendu teir straks annan flokkin \u00edm\u00f3ti teimum; men floksmenn t\u00f3ku reystiliga \u00edm\u00f3ti, og \u00f3vist  er, um teir ikki h\u00f8vdu vunni\u00f0, h\u00f8vdu ikki so n\u00f3gvir veri\u00f0 \u00edm\u00f3ti teimum. F\u00f8royingar sendu t\u00e1 tri\u00f0ja flokkin oman, og \u00ed honum v\u00f3ru n\u00f3gvir sterkir og v\u00e6l v\u00e1pna\u00f0ir menn. T\u00e1 i\u00f0 floksmenn s\u00f3u teir koma, mistu teir m\u00f3ti\u00f0 og r\u00fdmdu undan at kirkjuni. Har l\u00f8gdu teir v\u00e1pn  s\u00edni uttan fyri kirkjudyrnar, gingu s\u00ed\u00f0ani inn \u00ed kirkjuna og hildu seg n\u00fa vera \u00far \u00f8llum vanda. Men f\u00f8royingar vistu, at Sv\u00ednoyar kirkja var \u00f3v\u00edgd: teir valdu t\u00ed sterkastu menninar burtur \u00far til at fara fyrst inn \u00ed kirkjuna og leggja hendur \u00e1 floksmenn; teir v\u00f3ru so  tiknir fastir og bundnir.\n\nSo var d\u00f3mur fallin longu \u00e1\u00f0ur,  at hesir f\u00fdra floksmenn \u00far Nor\u00f0oyggjum skuldu vera omanstoyttir av h\u00e6gstum Valakn\u00faki \u00ed Sk\u00e1labotni. Teir v\u00f3ru t\u00e1 fyrst f\u00f8rdir til G\u00f8tu og v\u00f3ru leiddir inn hj\u00e1 b\u00f3ndanum  \u201cni\u00f0ri vi\u00f0 H\u00fas\u201d.\n\nT\u00e1 i\u00f0 d\u00f3ttir b\u00f3ndans s\u00e1 Sj\u00far\u00f0 bakbundnan og d\u00f8mdan til dey\u00f0a, gr\u00e6t hon og seg\u00f0i: \u201cEg s\u00edggi, t\u00fa kemur \u00f8\u00f0rv\u00edsi vor\u00f0in \u00ed dag, enn t\u00fa komst \u00ed dag \u00e1r s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa barst upp b\u00f8naror\u00f0 til m\u00edn\u201d; hetta var  j\u00fast dagurin, sum hon \u00e1ri\u00f0 fyri hev\u00f0i nevnt Sj\u00far\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hann ba\u00f0 um hana. Sj\u00far\u00f0ur gr\u00e6t og fekk valla tala\u00f0 fyri sorg og s\u00fat.\n\nFangarnir fingu nakra t\u00ed\u00f0 til at b\u00fagva seg til dey\u00f0a. H\u00e1lvdan \u00dalvsson, H\u00f8gni Nev og R\u00f3gvi Skel  settu seg t\u00e1 til bor\u00f0s, og gj\u00f8rdu s\u00e6r til g\u00f3\u00f0ar vi\u00f0 skerpukj\u00f8ti og alskyns g\u00f3\u00f0um mati og drekka, men Sj\u00far\u00f0ur t\u00f3k b\u00f8nab\u00f3kina at lesa \u00ed og ba\u00f0 Gud um at tilgeva s\u00e6r s\u00ednar syndir. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f8royingar s\u00f3u ta\u00f0, fingu teir enn meiri v\u00e6lvild til Sj\u00far\u00f0ar; teir hugsa\u00f0u um ta\u00f0, at  hann hev\u00f0i m\u00f3ti vilja s\u00ednum veri\u00f0 noyddur til at vera floksma\u00f0ur, og at hann hev\u00f0i roynt at hindra so n\u00f3gv ilt, sum \u00ed hans valdi st\u00f3\u00f0, og t\u00ed vildu teir geva honum l\u00edv og gri\u00f0. Men Sj\u00far\u00f0ur kravdi at l\u00e1ta l\u00edv; \u201ceg havi  samtykt \u00ed t\u00ed illa, sum hinir hava gj\u00f8rt\u201d, seg\u00f0i hann, \u201ct\u00ed vil eg f\u00e1a sama gjald sum teir, og um eg hev\u00f0i sloppi\u00f0 leysur hesa fer\u00f0, so kundi eg komi\u00f0 til at gj\u00f8rt ilt eina a\u00f0ru fer\u00f0\u201d.\n\nFloksmenninir v\u00f3ru s\u00ed\u00f0ani f\u00f8rdir upp \u00e1 h\u00e6gsta Valakn\u00fak, omanstoyttir ha\u00f0ani og grivnir ni\u00f0riundir. Lei\u00f0ir teirra s\u00edggjast enn \u00ed dag; lei\u00f0ini hj\u00e1 teimum trimum eru sv\u00f8rt og lj\u00f3t, eyrur og gr\u00f3t, men lei\u00f0i\u00f0, sum Sj\u00far\u00f0ur hv\u00edlir undir, ta\u00f0 er vakurt; alt\u00ed\u00f0 er ta\u00f0 pr\u00fdtt vi\u00f0 gr\u00f8num grasi.\n\nJ\u00f3gvan \u00ed Ger\u00f0um \nTa\u00f0 eru mong \u00e6ttarli\u00f0, s\u00ed\u00f0an J\u00f3gvan \u00ed Ger\u00f0um livdi. Hann var, sum sagt ver\u00f0ur fr\u00e1, ein \u00f3gvuliga mungin ma\u00f0ur. Umframt ta ogn, hann hev\u00f0i (t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini hoyrdi uppsalaj\u00f8r\u00f0in eisini til Ger\u00f0a), vildi hann fegin hava Kv\u00edingadal, sum t\u00e1 hoyrdi til \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0.\n\nEin dagin f\u00f3r J\u00f3gvan burtur \u00ed haga saman vi\u00f0 einum h\u00faskalli at hyggja eftir sey\u00f0i. Frammanundan hev\u00f0i hann grunda\u00f0 \u00fat ein tanka, sum eingin hev\u00f0i grun um. T\u00e1 i\u00f0 heim aftur skuldi farast, setti hann k\u00f3sina m\u00f3ti \u00c1rnafir\u00f0i, og vi\u00f0 h\u00faskallin, i\u00f0 vi\u00f0 honum var, seg\u00f0i hann, at um hann skuldi koma at taka br\u00f3kat\u00f8k vi\u00f0 mi\u00f0stovub\u00f3ndan, so m\u00e1tti h\u00faskallurin hj\u00e1lpa s\u00e6r.\n\nKomin til \u00c1rnafjar\u00f0ar f\u00f3ru teir inn til mi\u00f0stovub\u00f3ndans, har teir v\u00f3ru v\u00e6l fagna\u00f0ir vi\u00f0 mati og drekka. Me\u00f0an teir s\u00f3tu vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0, komu b\u00f8ndurnir b\u00e1\u00f0ir upp at klandrast, og endin var\u00f0, at teir fuku saman at berjast. Ta\u00f0 v\u00f3ru \u00fatlit fyri, at mi\u00f0stovub\u00f3ndin f\u00f3r at vinna; men so kom h\u00faskallur J\u00f3gvans s\u00e6r upp\u00ed; hann t\u00f3k \u00ed bein mi\u00f0stovub\u00f3ndans, so hann datt, og J\u00f3gvan var ikki seinur at drepa hann.\n\nSo fekk J\u00f3gvan Kv\u00edingadal. Men hetta var honum ikki nokk. Hann fekk gott eyga \u00e1 Sk\u00e1latoftir, sum um ta\u00f0 mundi\u00f0 var ein bygd vi\u00f0 \u00e1tta h\u00fasum. \u00cdb\u00fagvarnir vi\u00f0 Sk\u00e1latoftir v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir jar\u00f0amenn og v\u00e6lstandandi. B\u00f3ndin \u00e1 Sk\u00e1latoftum \u00e6t S\u00edmun og var skyldur vi\u00f0 konu J\u00f3gvans.\n\nEin dagin, J\u00f3gvan var burtur \u00ed haga, m\u00f8tti hann S\u00edmuni og birti klandur vi\u00f0 hann. Teir ruku saman, og S\u00edmun l\u00e1 eftir, t\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan leita\u00f0i heim aftur til h\u00fasar. - Hann seg\u00f0i konu s\u00edni fr\u00e1, at S\u00edmun var dey\u00f0ur, og hon, sum gruna\u00f0i, hvussu hann var dey\u00f0ur, svara\u00f0i bert: \u201cHarrin eigi s\u00e1l hansara.\u201d\n\nEnn hev\u00f0i J\u00f3gvan eftir s\u00ednum tykki ikki alt ta\u00f0, hann ynskti. Hann \u00e1tti ein skyldmann, i\u00f0 hev\u00f0i n\u00f3gva ogn \u00e1 Skar\u00f0i. Hann vildi n\u00fa eisini ogna s\u00e6r hesa j\u00f8r\u00f0. Hann virka\u00f0i s\u00e6r eina bjargal\u00ednu av ull (allar l\u00ednur v\u00f3ru \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini virka\u00f0ar \u00far ull), men til mi\u00f0juna \u00e1 hesi l\u00ednu n\u00fdtti hann sv\u00eddda h\u00f8vdaull.\n\nT\u00e1 i\u00f0 l\u00ednan var li\u00f0ug, f\u00f3r hann vi\u00f0 henni til Skar\u00f0s og l\u00e6t skyldmannin f\u00e1a hana til g\u00e1vu. Hann var v\u00e6l fagna\u00f0ur.\n\nUm l\u00ednuna seg\u00f0i hann, uttan at hann fyri ta\u00f0 vildi r\u00f3sa s\u00e6r sj\u00e1lvum, at hon var \u00f3f\u00f8ra sterk. Og hann hev\u00f0i t\u00ed g\u00f3\u00f0an hug at vera hj\u00e1, t\u00e1 i\u00f0 hon fyrstu fer\u00f0 skuldi roynast.\n\nT\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni f\u00f3ru menn avsta\u00f0 til bjargar. Og skyldma\u00f0urin \u00e1 Skar\u00f0i var fyrsti ma\u00f0ur ni\u00f0ur vi\u00f0 l\u00ednuni um belti\u00f0; t\u00e1 i\u00f0 f\u00fdrt var til helvtar av l\u00ednuni, slitna\u00f0i hon, har tann sv\u00eddda h\u00f8vdaullin var; hann datt oman og sl\u00f3 seg dey\u00f0an.\n\nJ\u00f3gvan s\u00fdndist at taka s\u00e6r hesa vanlukku \u00f3gvuliga n\u00e6r. Men n\u00fa \u00e1tti hann eisini ogn skyldmans, so ta\u00f0 var sorgina vert.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Klaksv\u00edkar kommunu.\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikladalur", "title": "Mikladalur", "text": "Mikladalur er tann n\u00e6stst\u00f8rsta, av teimum f\u00fdra bygdunum \u00e1 Kallsoynni.  Hon er ein sera l\u00edtil bygd vi\u00f0 einans 29 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2014, og \u00edb\u00fagvatali\u00f0 minkar.  Hon liggur n\u00e6r vi\u00f0 vatni\u00f0, \u00ed einum dali. Bygdin Mikladalur er m.a. kend fyri s\u00ednar hegnismenn innan handverk, og eisini var ta\u00f0 her, at k\u00f3pakonan kom \u00e1 land og giftist mikladalsmanni. Best kenda s\u00f8gnin \u00far Kalsoynni, er s\u00f8gnin um K\u00f3pakonuna \u00ed Mikladali.\n\nTa\u00f0 er ein tunnil fr\u00e1 Mikladali til Tr\u00f8llanes, i\u00f0 bleiv opna\u00f0ur \u00ed 1985. \u00c1\u00f0renn tunnlarnar millum bygdirnar komu, kom ein b\u00e1tur til Mikladals 3 fer\u00f0ir um vikuna vi\u00f0 posti, og alt bygdarf\u00f3lki m\u00e1ttu oman \u00e1 keiina at avheinta s\u00edni br\u00f8v, og hetta kundi ver\u00f0a ein stravin t\u00farur fyri tey gomlu, t\u00ed at ta\u00f0 eru 144 trin uppi fr\u00e1 bygdini og oman har b\u00e1turin leg\u00f0i at. Fer\u00f0asambandi\u00f0 \u00ed Kalsoynna batna\u00f0i munandi, t\u00e1 ferjulegan \u00e1 Sy\u00f0radali var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu og Sam f\u00f3r at r\u00f8kja siglingina \u00ed oynna. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 er tali\u00f0 av fer\u00f0andi \u00f8kt munandi, og naka\u00f0 av fer\u00f0avinnuvirksemi hevur tiki\u00f0 seg upp \u00ed oynni.\n\n\u00cd Mikladali er eisini ein vatnmylla, i\u00f0 var sera n\u00f3gv br\u00fakt at trekja korn fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini, \u00e1\u00f0renn man byrja\u00f0i at dyrka eplir. Vatnmyllan stendur \u00ed eini \u00e1, sum gongur gj\u00f8gnum Mikladal. Myllan ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00e1 tann h\u00e1tt, at hon melur vi\u00f0 streyminum fr\u00e1 \u00e1nni, og so ver\u00f0ur korni\u00f0 m\u00e6lt \u00ed har.\n\nMikladals kirkja \n\n6. juli \u00ed 1855 er kirkjus\u00fdn \u00ed Mikladali, og har siga s\u00fdnsmennirnir, at kirkjan er \u00ed so ringum standi, at hon ikki kann umv\u00e6last, og harafturat er hon ov l\u00edtil. Teir r\u00e1\u00f0a t\u00ed til, at kirkjan ver\u00f0ur ni\u00f0urtikin og n\u00fdggj bygd \u00ed sta\u00f0in. Og av kirkjus\u00fdninum, sum veri\u00f0 hevur 12. juni 1860 s\u00e6st, at n\u00fdggj kirkja er bygd \u00ed 1859. \u00cd 1909 skriva \u00edb\u00fagvarnir \u00ed Mikladali br\u00e6v til F\u00e6r\u00f8 Amt, har teygreiddu fr\u00e1 hvussu v\u00e1naligum standi kirkjan var \u00ed. Aftan\u00e1 at kirkjur\u00e1\u00f0i, amt ogpr\u00f3stur h\u00f8vdu havt dr\u00fagt br\u00e6vaskifti, bleiv ta\u00f0 t\u00f3 avgj\u00f8rt, at umbyggja kirkjuna. Fr\u00e1 aldarskiftinum og fram til 1915 var kirkjan \u00ed sera ringum standi. Kirkjus\u00fdnini hesa t\u00ed\u00f0ina hava n\u00f3gvar vi\u00f0merkingar um, at so er. Aftan\u00e1 dr\u00fagt br\u00e6vaskifti millum krikjur\u00e1\u00f0, pr\u00f3st og amt, m.a. um peningavi\u00f0urskifti, ver\u00f0ur t\u00f3 avgj\u00f8rt at fara undir umfatandi umbygging av kirkjuni. \u00cd 1915 byrjar umbyggingin, so n\u00faverandi kirkja er bert lutv\u00eds n\u00fdggj. Veggirnir og skj\u00f8ldrarnir v\u00f3r\u00f0u munandi h\u00e6kka\u00f0ir, jarntak kom \u00e1 \u00ed sta\u00f0in fyri ta\u00f0 gamla, sum var skifur; hon var kl\u00f8dd innan vi\u00f0 vi\u00f0i, og uttan var\u00f0 hon pussa\u00f0. Fyrr v\u00f3ru eingi vindeygu \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u, men n\u00fa eru 4 st\u00f8rri og 1 minni \u00e1 hv\u00f8rjari s\u00ed\u00f0u. Torni\u00f0 er av timbri, kl\u00e6tt vi\u00f0 jarni, og sp\u00edri\u00f0 er sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \u00far jarni vi\u00f0 vimpli \u00e1. 15. desember \u00ed 1915 var\u00f0 kirkjan so v\u00edgd av Fr. Petersen, pr\u00f3sti. Hj\u00e1staddir v\u00f3ru, umframt bygdaf\u00f3lk, Absalon Joensen, sum eitt skifti var prestur \u00ed Nor\u00f0oyggjum, amtma\u00f0urin og sjefurin \u00e1 danska sj\u00f3verjuskipinum Beskytteren, sum kom nor\u00f0ur vi\u00f0 pr\u00f3stinum og amtmanninum.\n\n\u00cd 2010 er st\u00f3r umv\u00e6ling aftur farin fram. Vindeyguni eru skift,m\u00farurin gj\u00f8rdur, og kirkjan m\u00e1la\u00f0. T\u00f3 eru ta\u00f0 ymsar \u00e1b\u00f8turi\u00f0 mangla. Kirkjan er t\u00f3 v\u00e6l br\u00fakulig. Ta\u00f0 ganga \u00ed dag uml. 20-30 f\u00f3lk \u00ed kirkju til vanligar kirkjugongd. Har eru 3 deknar og ein organistur. Orguli\u00f0 er elektriskt.\n\nMentan\n\nStandmyndin K\u00f3pakonan \n\nStandmyndin, K\u00f3pakonan, bleiv 1. august 2014 avd\u00faka\u00f0 \u00e1 St\u00f3rakneysa \u00ed Mikladali. N\u00f3gv f\u00f3lk v\u00f3ru komin til Mikladals at hyggja at l\u00f8tuni, t\u00e1 Olivur Joensen, ein av stigtakarnum, handa\u00f0i J\u00f3gvani Skorheim, borgarstj\u00f3ra \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu, K\u00f3pakonuna. Skr\u00e1in var r\u00fagvismikil vi\u00f0 t\u00f3nleiki, dansi og sj\u00f3nleiki. St\u00f3ra l\u00f8tan var t\u00e1 Bj\u00f8rn Kals\u00f8, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum avd\u00faka\u00f0i standmyndina. F\u00f3lk \u00ed h\u00f3patali h\u00f8vdu lagt lei\u00f0ina \u00ed Kalsoynna, fyri at s\u00edggja K\u00f3pakonuna \u00ed Mikladali; ta\u00f0 v\u00f3ru eini 2000 f\u00f3lk vi\u00f0 til h\u00e1t\u00ed\u00f0ardagin, i\u00f0 var v\u00e6l fyrireika\u00f0ur vi\u00f0 bussum, sum koyrdu millum Sy\u00f0radal og Mikladal. L\u00f8tan byrja\u00f0i vi\u00f0, at Ingibj\u00f8rg Hansen sang, me\u00f0an Rani Nols\u00f8e sp\u00e6ldi undir. Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir sang og Maiken Hansen hev\u00f0i lj\u00f3\u00f0leikin K\u00f3pakonan. Klaksv\u00edkar Dansifelag kva\u00f0 part av k\u00f3pakv\u00e6\u00f0num og Klaksv\u00edkar Sj\u00f3nleikarafelag v\u00edsti leikin um K\u00f3pakonuna.\n\nHans Pauli Olsen, listama\u00f0ur, hevur gj\u00f8rt standmyndina \u00far bronsu. Ein b\u00f3lkur hevur \u00ed n\u00f8kur \u00e1r arbeitt mi\u00f0v\u00edst vi\u00f0 standmyndini, sum Klaksv\u00edkar kommuna n\u00fa eigur og hevur \u00e1byrgdina av at vi\u00f0l\u00edkahalda. \u00c1 f\u00edggjar\u00e6tlanini L\u00f8gtingsins \u00ed 2014 v\u00f3ru j\u00e1tta\u00f0ar 200.000 kr\u00f3nur til verk\u00e6tlanina, sum var\u00f0 goldin umvegis kontoina \"Stu\u00f0ul til mentan\". B\u00e6\u00f0i Mentanarnevndin og F\u00edggjarnevndin hj\u00e1 Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 t\u00f3ku undir vi\u00f0 uppskotinum. K\u00f3pakonan ver\u00f0ur ein fer\u00f0af\u00f3lkaattrakti\u00f3n, seg\u00f0i Bj\u00f8rn Kals\u00f8, landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n\nSagnir \u00far Mikladali\n\nK\u00f3pakonan \n\nS\u00f8gnin um k\u00f3pakonuna, gongur fyri seg \u00ed Mikladali, og man hon vera ein tann mest kendas\u00f8gnin \u00ed F\u00f8royum. Fyrst sigur s\u00f8gnin okkum, at k\u00f3par eru f\u00f3lk, sum hava stoytt seg oman og hava forkomi\u00f0 s\u00e6r \u00ed sj\u00f3num.  T\u00e1 i\u00f0 mikladalsdrongurin s\u00e6r k\u00f3pagenturnar dansa \u00e1 helluni, hugsar hann als ikki um, at hann ger seg inn \u00e1 nakran, hann tekur s\u00e6r ta\u00f0, hann vil hava. Hann s\u00e6r, at hon er v\u00f8kur, og t\u00ed vil hann hava hana heim vi\u00f0 s\u00e6r til h\u00fas, hon skal vera kona hansara. S\u00f8gnin sigur fr\u00e1, hvussu hon gremur seg og b\u00f8nar og bi\u00f0ir um at sleppa aftur \u00ed havi\u00f0, men har hj\u00e1lpir ongin b\u00f8n, hon noy\u00f0ist heim vi\u00f0 dronginum ellar r\u00e6ttari: \u201chon fylgir honum eftir h\u00fa\u00f0ini, i\u00f0 hann bar vi\u00f0 s\u00e6r.\u201d og h\u00fa\u00f0in ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0an l\u00e6st ni\u00f0ur \u00ed eina kistu, og lykilin hevur ma\u00f0urin alt\u00ed\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r. Fr\u00e6lsishugurin er har framvegis \u00ed k\u00f3pakonuni, t\u00fa f\u00e6rt n\u00e6stan varhuga av, at hon hevur roynt at finna fyrsta m\u00f8guleika fyri at sleppa leys, og t\u00e1 ta\u00f0 so gerst veruleiki ein dag, er hon skj\u00f3t at sleppa s\u00e6r avsta\u00f0, t\u00f3 ansar hon v\u00e6l eftir, at b\u00f8rnini, hon eigur saman vi\u00f0 mikladalsmanninum, ikki skulu koma til ska\u00f0a, me\u00f0an tey eru einsam\u00f8ll. Hon noy\u00f0ist t\u00ed at gera eitt r\u00e6\u00f0uligt val, skal hon ver\u00f0a verandi eftir hj\u00e1 manni og b\u00f8rnum sum \u00f3fr\u00e6ls og \u00ed k\u00e6rleiksloysi, ella skal hon fara aftur \u00ed havi\u00f0, har hon \u00ed grundini hoyrir heima. Kenslukuldin hj\u00e1 mikladalsmanninum kemur enn einafer\u00f0 fram, t\u00e1 menn skulu fara \u00e1 l\u00e1tur at sl\u00e1a kobbar, og k\u00f3pakonan v\u00edsir seg fyri honum \u00ed dreymi og bi\u00f0ir hann ikki drepa brimilin, t\u00ed ta\u00f0 er ma\u00f0ur hennara og bi\u00f0ir hann eira tveimum hv\u00f8lpum, t\u00ed ta\u00f0 eru synir teirra.\n\nP\u00e1ll fangi\n\nP\u00e1ll fangi og J\u00e1kup Urni\u2028\u2028 \n\nEitt gamalt or\u00f0atak livir enn fr\u00e1 teirri t\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 P\u00e1ll fangi livdi.  Longu t\u00e1 hevur ta\u00f0 ivaleyst veri\u00f0 gamalt. Me\u00f0an P\u00e1ll sat fastur \u00ed Havn, hev\u00f0i ein, i\u00f0 nevndist J\u00e1kup Urni til arbei\u00f0is at passa upp teir fastsettu. Strong v\u00f3ru korini fyri ein sl\u00edkan fangapassara. S\u00f8gn er, at hann, i\u00f0 av g\u00e1aloysi l\u00e6t ein fanga sleppa burtur, skuldi ver\u00f0a l\u00edvleysur. Einafer\u00f0, i\u00f0 J\u00e1kup Urni kom inn vi\u00f0 mati til P\u00e1ls, t\u00f3k P\u00e1ll naka\u00f0 av matinum og koyrdi ta\u00f0 \u00ed fikku s\u00edna, og s\u00ed\u00f0ani t\u00f3k hann vi\u00f0 allari megi J\u00e1kup ni\u00f0ur \u00e1 b\u00e1\u00f0ar akslar, so J\u00e1kup small \u00ed g\u00f3lvi\u00f0. S\u00ed\u00f0ani t\u00f3k P\u00e1ll til dyrs og ni\u00f0an \u00ed hagan. So skj\u00f3tt sum J\u00e1kup kom aftur fyri seg, skunda\u00f0i hann s\u00e6r at siga fr\u00e1, hvussu vor\u00f0i\u00f0 var; hann t\u00f3k t\u00e1 til or\u00f0a: \"Betri er l\u00edv at tr\u00f3ta enn leistrar\". Ma\u00f0ur f\u00f3r t\u00e1 av h\u00fasi at leita eftir P\u00e1li, sum n\u00fa var komin naka\u00f0 ni\u00f0an \u00ed hagan. Havnarb\u00f3ndin beitti hundin eftir honum, t\u00ed \u00ed kapprenningini s\u00fdntist at dragna millum havnarmenn og P\u00e1l. T\u00e1 i\u00f0 hundurin var komin t\u00e6tt til P\u00e1ls, tveitti P\u00e1ll honum naka\u00f0 av t\u00ed mati, hann hev\u00f0i stungi\u00f0 til s\u00edn \u00e1\u00f0ur. Hundurin leg\u00f0ist at gnaga, og P\u00e1ll kom undan \u00ed hesi syfti. A\u00f0ra fer\u00f0 fekk b\u00f3ndin beitt hund s\u00edn eftir P\u00e1li. Men P\u00e1ll fekk hundin fr\u00e1 s\u00e6r \u00e1 sama h\u00e1tt og slapp solei\u00f0is hesa fer\u00f0 b\u00e6\u00f0i fr\u00e1 hundinum og havnarmonnum.\n\nH\u00fasa P\u00e6tur\n\nP\u00e6tur og D\u00f3si \n\nP\u00e6tur og D\u00f3si - b\u00e1\u00f0ir h\u00fasamenn - fer\u00f0a\u00f0ust ofta saman. Solei\u00f0is ver\u00f0ur sagt, at teir b\u00e1\u00f0ir einafer\u00f0 v\u00f3ru saman \u00ed Mikladali.  D\u00f3si var leiddur av at b\u00ed\u00f0a eftir felaga s\u00ednum og f\u00f3r undan honum heimaftur. - N\u00fa hetta ver\u00f0ur sagt fyri P\u00e6turi, svarar hann bl\u00eddliga, at D\u00f3si mundi nokk koma at b\u00ed\u00f0a eftir honum kortini. Og hann skunda\u00f0i s\u00e6r ikki vi\u00f0 at gera seg lidnan. - T\u00e1 i\u00f0 hann ums\u00ed\u00f0ir var li\u00f0ugur vi\u00f0 \u00f8rindi s\u00edni, f\u00f3r hann til gongu. Komin ni\u00f0an \u00e1 Enni\u00f0, var D\u00f3si har. Ta\u00f0 var honum \u00f3gj\u00f8rligt at koma longri, hvussu hann enn royndi, \u00e1\u00f0renn P\u00e6tur kom.\n\nKambsrisin \n\n\u2028Kambsrisin b\u00fa\u00f0i \u00ed Kaldbakshaga. Hann gj\u00f8rdi seg einafer\u00f0 til at fara \u00ed Nor\u00f0uroyggjar.  Av G\u00f8tunestindi \u00e6tla\u00f0i hann at leypa yvir \u00e1 Kalsoyargalv; annar f\u00f3turin kom \u00e1 helluna vestan fyri Foringaklett vi\u00f0 Galvsr\u00e6tt, spori\u00f0 eftir honum stendur har enn tann dag \u00ed dag og skal vera so st\u00f3rt sum leggsta\u00f0i\u00f0 eftir einum sey\u00f0. So illa bar til, at hann var um at fara baklei\u00f0is \u00e1 sj\u00f3gvin. Fyri at handa s\u00e6r, t\u00f3k hann \u00ed hv\u00f8rjumegin fjalli\u00f0 oman fyri Galvin. Har er n\u00fa ein klettur, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0ur Risah\u00f8vdi\u00f0. Men hvat hendi ikki! Kalsoyggin rivna\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hann best hev\u00f0i fingi\u00f0 hendurnar fyri seg - ein riva kom \u00e1 hv\u00f8rjumegin fjalli\u00f0 og gekk l\u00edka ni\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum og er blivin til tv\u00e6r gj\u00e1ir. Gj\u00f3gvin eystanfyri kallast Nesgj\u00f3gv, og hin vestanfyri ver\u00f0ur nevnd R\u00e6ttargr\u00f8v. T\u00e1 i\u00f0 Kalsoyggin sveik og t\u00f3k \u00e1 at rivna, misti kambsrisin tak \u00ed hana, og hann f\u00f3r eftir rygginum \u00ed Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0. And\u00f8vs\u00ed\u00f0an, i\u00f0 gongur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing fram vi\u00f0 Kalsoynni, fekk t\u00e1 fatur \u00ed hann og beindi fyri honum. Ta\u00f0 var missur \u00ed einum sl\u00edkum menni!\n\nKeldulisti \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nKalsoy"}
{"id": "3592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0oyri", "title": "Nor\u00f0oyri", "text": "Nor\u00f0oyri er ein bygd \u00ed Bor\u00f0oy. Nor\u00f0oyri var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevnd \u00ed 1584. 1. januar 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 87.\n\nSagnir av Nor\u00f0oyri\n\nRasmus \u00e1 Oyri \nRasmus b\u00f3ndi \u00e1 Oyri \u00ed Bor\u00f0oy, sonur Guttorms \u00ed M\u00fala (sum gitin er \u00ed \u00f8\u00f0rum s\u00f8gnum), var avtaksma\u00f0ur og ramur \u00ed gandi sum p\u00e1pin. Einafer\u00f0 sum hann fer\u00f0a\u00f0ist \u00ed Eysturoynni, kom hann framvi\u00f0, har sum tveir sey\u00f0atj\u00f3var reiddu sey\u00f0 \u201c\u00edmillum fjar\u00f0a\u201d (Sk\u00e1lafjar\u00f0ar og Funningsfjar\u00f0ar). Hann spurdi, hvat ta\u00f0 var, i\u00f0 teir reiddu. \u201cFiskur,\u201d s\u00f8gdu teir. Ta\u00f0 var l\u00f8gi\u00f0, helt Rasmus: lo\u00f0in fiskur \u00ed Eysturoy? Hann var ikki komin langan veg, t\u00e1 s\u00e1 hann teir koma eftir s\u00e6r. Gamal var hann og gekk vi\u00f0 putt og var t\u00ed ikki f\u00f8rur at halda undan. So setti hann seg ni\u00f0ur \u00ed eina l\u00e1g. T\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru komnir naka\u00f0 fram at honum, seg\u00f0i hann vi\u00f0 teir: \u201cBanna\u00f0ir, eg m\u00e1tti givi\u00f0 tykkum puttin \u00ed ryggin!\u201d T\u00e1 st\u00f3\u00f0u teir fastir og sluppu ikki \u00far sta\u00f0, fyrr enn Rasmus var undankomin - so miki\u00f0 skuldi hann kunna. Seinni s\u00e1 hann b\u00e1\u00f0ar aftur \u00ed Havn eitt summar. T\u00e1 v\u00f3ru teir so b\u00e6riligir \u00e1 at l\u00edta, h\u00f8vdu hv\u00edtar hosur og spennisk\u00f3gvar, t\u00ed teir v\u00f3ru l\u00f8gr\u00e6ttismenn. \u201cTit eru so pr\u00fa\u00f0ir \u00ed dag, sum s\u00ed\u00f0st eg s\u00e1 tykkum,\u201d seg\u00f0i Rasmus. T\u00e1 smokna\u00f0u teir burtur og fingu ikki tala\u00f0.\n\nKelda \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janus%20Kamban", "title": "Janus Kamban", "text": "Janus Kamban (f\u00f8ddur 10. september 1913 \u00ed T\u00f3rshavn, \u2020 2. mai 2009 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur myndah\u00f8ggari.\n\nJanus Kamban st\u00f3\u00f0 fyri n\u00fdbrotinum \u00ed f\u00f8royskari myndlist \u00ed 1930\u00e1runum. Eins og tey flestu f\u00f8roysku myndlistaf\u00f3lkini av hesum \u00e6ttarli\u00f0i f\u00f3r Janus til Keypmannahavnar, har hann \u00e1rini 1932-35 og 1938-40 var n\u00e6mingur \u00e1 Kunstakademiets Billedhuggerskole hj\u00e1 Ejnar Utzon-Frank professara. Eftir kr\u00edggi\u00f0 kom Janus aftur til Havnar, og her hevur hann s\u00ed\u00f0ani b\u00fa\u00f0 og virka\u00f0. Hann hevur av fullum huga tiki\u00f0 lut \u00ed menningini av myndlistini her \u00e1 landi, og lagt rygg til mong tilt\u00f8k \u00e1 hesum \u00f8ki, millum anna\u00f0 sum nevndarlimur og forma\u00f0ur fyri Listafelag F\u00f8roya og lei\u00f0ari fyri Listask\u00e1lan 1969-78. Yviri vi\u00f0 Strond hevur hann s\u00edna r\u00famligu listaskemmu, ha\u00f0ani \u00fats\u00fdni\u00f0 er fr\u00edtt yvir N\u00f3lsoyarfj\u00f8r\u00f0in.\n\nJanus Kamban telist \u00edmillum F\u00f8roya fremstu listaf\u00f3lk. \u00cd list hansara r\u00e6\u00f0ur tann einfaldi grei\u00f0i formurin og monumental vir\u00f0ilig spekt. \u00cd fleiri standmyndum er sey\u00f0urin myndevni - nevnast kann millum anna\u00f0 Tv\u00edlemba 1955 \u00ed Listasavni F\u00f8roya. Grindahvalurin ver\u00f0ur eisini vi\u00f0gj\u00f8rdur - \u00ed figurb\u00f3lkinum m.a. B\u00f3lkur 1986. Standmyndir Janusar pr\u00ed\u00f0a almenn t\u00fan og bygningar v\u00ed\u00f0a um \u00ed F\u00f8royum. \u00c1 listasavninum eru m.a. bringumyndir av Hans A. Djurhuus skaldi 1936 og Vensili 1951. Onnur h\u00f8vu\u00f0sverk eru M\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 1948, \u00far f\u00f8royskum gr\u00f3ti, uttan fyri Landsb\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Havn, og Dansiringurin 1956, \u00far bronsu, \u00ed F\u00f8roya Banka. \n\n\u00cd prentlist s\u00edni, serliga linoskur\u00f0i, mangan \u00ed fleiri litum, er havi\u00f0, sj\u00f3fuglurin og l\u00edvi\u00f0 vi\u00f0 strondina eitt h\u00f8vu\u00f0s myndevni. Eingin hevur sum Janus megna\u00f0 at l\u00fdsa t\u00e6r fullf\u00edggja\u00f0u linjurnar \u00ed t\u00ed l\u00e6tta og t\u00f3 sterka og smidliga f\u00f8royska b\u00e1tinum. Janus Kamban hevur fingi\u00f0 fleiri hei\u00f0ursmerki fyri list s\u00edna, og tiki\u00f0 lut \u00ed \u00f3teljandi frams\u00fdningum av f\u00f8royskari list uttanlands. \u00cd 1993 skipa\u00f0i Listasavn F\u00f8roya fyri st\u00f3rari afturl\u00edtandi frams\u00fdning av myndh\u00f8ggaralist og prentlist hansara - n\u00fa hann fylti 80 \u00e1r. \u00cd 1995 gav Listasavni \u00fat b\u00f3k eftir Gunnari Hoydal, rith\u00f8vunda og umm\u00e6lara, um l\u00edv og verk Janusar.\n\nB\u00f8kur \n Gunnar Hoydal: Janus Kamban. Myndat\u00f8kur: Ole Wich og Ole Jensen. T\u00f3rshavn: Listasavn F\u00f8roya, 1995. - 115 s.\n\nKelda \n Postverk F\u00f8roya\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1913\nAndl\u00e1t \u00ed 2009\nF\u00f8royskir myndah\u00f8ggarar"}
{"id": "3594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8llanes", "title": "Tr\u00f8llanes", "text": "Tr\u00f8llanes er ein bygd \u00ed Kalsoy. Tr\u00f8llanes er tann nor\u00f0asta av f\u00fdra bygdum \u00e1 Kalsoynni og liggur v\u00e6l vard millum Nestindar og Borgarin, sum er ta\u00f0 nor\u00f0ara fjalli\u00f0 av teimum b\u00e1\u00f0um. Tr\u00f8llanes er n\u00e6stnor\u00f0asta bygd \u00ed F\u00f8royum. Tann nor\u00f0asta bygdin \u00ed F\u00f8royum er Vi\u00f0arei\u00f0i, sum liggur \u00e1 Vi\u00f0oynni.\n\nFr\u00e1 Tr\u00f8llanesi kanst t\u00fa ganga til vitan \u00fati \u00e1 Kallinum. Ha\u00f0an kanst t\u00fa s\u00edggja nor\u00f0astu F\u00f8royar og hyggja \u00fat \u00ed havsbr\u00fanna. \u00c1 Tr\u00f8llanesi kanst t\u00fa eisini vitja Mikkjalssmi\u00f0ju. Mikkjalssmi\u00f0ja er \u00ed minsta lagi 200 \u00e1r \u2013 kanska 300 \u00e1r, so smi\u00f0jusi\u00f0venjan hevur dj\u00fapar r\u00f8tur \u00ed bygdini. Nakrir av bestu smi\u00f0unum \u00ed F\u00f8royum upp \u00edgj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina eru \u00e6tta\u00f0ir av Tr\u00f8llanesi og Mikladali, ha\u00f0an fleiri m\u00e6t listaf\u00f3lk eisini eru \u00e6tta\u00f0.\n\nKeldur \n\nHeimsatlas, F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, T\u00f3rshavn 1993, 2. upplag 1994.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nKalsoy"}
{"id": "3595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Fuglafj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Fuglafj\u00f8r\u00f0ur er ein b\u00fdur og fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed Eysturoynni.\n\nFuglafj\u00f8r\u00f0ur liggur vi\u00f0 fj\u00f8r\u00f0in av sama navni, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at upprunin til navni\u00f0 er antin kallkynsnavnor\u00f0i\u00f0 fuglur ella mansnavni\u00f0 Fugli. Ta\u00f0 l\u00f8gna er, at b\u00fdurin eingi fuglabj\u00f8rg eigur, men fyrr \u00e1tti n\u00f3gvur skr\u00e1pur \u00ed F\u00f8royum, og hann \u00e1tti uppi \u00e1 sl\u00f8ttum \u00ed ur\u00f0um og l\u00ed\u00f0um. Kanska hevur serliga n\u00f3gvur skr\u00e1pur og hei\u00f0afuglur \u00e1tt \u00ed haganum uttan um Fuglafj\u00f8r\u00f0. Er upprunin hinvegin eitt mansnavn, kann man hugsa s\u00e6r, at Fugli var ein av ni\u00f0ursetumonnunum \u00ed bygdini.\n\n\u00cd fj\u00f8runi \u00e1 sy\u00f0ra armi \u00e1 Fuglafir\u00f0i er ein kelda, sum eitur Varmakelda. Vatni\u00f0, i\u00f0 rennur \u00far henni, er eini 10 stig heitari enn \u00ed \u00f8\u00f0rum keldum. Ta\u00f0 hevur veri\u00f0 si\u00f0ur, at ungd\u00f3murin \u00ed grannabygdunum hittist her \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku til dans og hugnaliga samveru. Gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar eru mong giftarm\u00e1l komin burtur \u00far hesum. T\u00e1 bygdastevnan Varmakelda er, hevur eisini veri\u00f0 fast at hava f\u00f3lkafund og dans \u00e1 sta\u00f0num, men \u00ed 2007 var\u00f0 \u00ed sta\u00f0in f\u00f3lkafundur hildin uttan fyri Mentanarh\u00fasi\u00f0 \u00ed bygdini. \n\n\u00cd 1849 fluttu f\u00f3lk \u00far Fuglafir\u00f0i og settu seg ni\u00f0ur \u00e1 Hellunum, og \u00ed 1985 komu fyrstu h\u00fasini \u00e1 Kambsdali, i\u00f0 liggur 3 km sunnan fyri b\u00fdin. \u00cd dag b\u00fagva eini 200 f\u00f3lk \u00e1 Kambsdali. \n\nFuglafjar\u00f0ar kommuna og Eysturkommuna eiga og reka \u00ed felag \u00cdtr\u00f3ttar- og Samkomuh\u00f8llina \u00e1 Kambsdali.\n\nFuglafj\u00f8r\u00f0ur er g\u00f3\u00f0 skipahavn, og t\u00ed er n\u00f3gv virksemi har, i\u00f0 hevur samband vi\u00f0 fiskivinnuna, og mong skip hava havt heimsta\u00f0 \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum. \u00cd 1964 var sildaverksmi\u00f0ja sett \u00e1 stovn, sum hevur ment seg n\u00f3gv gj\u00f8gnum \u00e1rini og er st\u00f8rsta arbei\u00f0spl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed b\u00fdnum. \n\nF\u00f8royar eru fiskivinnutj\u00f3\u00f0 og \u00ed hesari vinnu f\u00e6rt t\u00fa allar t\u00e6nastur \u00ed Fuglafir\u00f0i.\n\nFuglafjar\u00f0ar B\u00f3kasavn heldur til \u00ed hugnaligu h\u00f8lunum \u00e1 gamla sk\u00falanum fr\u00e1 1882, mitt \u00ed bygdini.\n\nFyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var eitt mentanarh\u00fas bygt \u00ed b\u00fdnum, sum ver\u00f0ur n\u00f3gv n\u00fdtt til konsertir og onnur tilt\u00f8k.\n\nS\u00f8ga\n\nLandn\u00e1m (800-1050) \nFuglafj\u00f8r\u00f0ur er ein gomul bygd, og ver\u00f0ur mett at stava fr\u00e1 \u00e1lei\u00f0 950 - 1050, sum er mett \u00fatfr\u00e1 fornfr\u00f8\u00f0iligum \u00fatgrevstri \u00ed \u00e1rinum 1958. \u00cd \u00fatgrevstinum v\u00f3ru funnin ein h\u00fasatoft vi\u00f0 fj\u00f3si, og t\u00e1 i\u00f0 grivi\u00f0 var longur ni\u00f0ur, komu fimm h\u00fasatoftir, sum v\u00f3ru bygdar oman\u00e1 hv\u00f8rja a\u00f0ra, har hv\u00f8rt h\u00fas hevur veri\u00f0 avtofta eftir hv\u00f8rt anna\u00f0. \u00cd 1965 var eisini ein \u00fatgrevstur \u00e1 Kirkjuryggi, sum t\u00fdddi \u00e1 b\u00faseting vi\u00f0 umlei\u00f0 somu datering. Ta\u00f0 er \u00ed hesum b\u00e1\u00f0um \u00fatgrevstunum, at mett ver\u00f0ur, at Fuglafj\u00f8r\u00f0ur stavar fr\u00e1 v\u00edkingat\u00ed\u00f0.\n\nMi\u00f0\u00f8ld (1050 - 1600) \nFuglafj\u00f8r\u00f0ur er eisini nevndur \u00ed Hundabr\u00e6vinum, sum er ein l\u00f3g fr\u00e1 \u00e1lei\u00f0 1350-1400, har ta\u00f0 er sta\u00f0fest, at Fuglafj\u00f8r\u00f0ur hev\u00f0i loyvi at hava tveir hundar, sum var galdandi fyri flestu bygdir t\u00e1. Eisini er Fuglafj\u00f8r\u00f0ur nevndur \u00ed Br\u00e6vi\u00f0 um Tingfaratoll (Skipan um Tingfaratoll), sum stavar fr\u00e1 \u00e1lei\u00f0 1400. Burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 hesum b\u00e1\u00f0um skj\u00f8lunum, er onki skriva um Fuglafj\u00f8r\u00f0 fyrr enn eftir tr\u00fab\u00f3tina \u00ed 1540.\n\nEins og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum, hevur Fuglafj\u00f8r\u00f0ur havt \u00f3n\u00e1\u00f0ir av sj\u00f3r\u00e6narum, sum r\u00e6ndu og dr\u00f3pu fr\u00e1 hond. T\u00e1 i\u00f0 hetta st\u00f3\u00f0 \u00e1, hildu Fuglfir\u00f0ingar vakt \u00e1 eingilskah\u00fasi, og fjaldu seg uppi \u00e1 H\u00fasum, har ein h\u00fasaleivd enn stendur tann dag \u00ed dag.\n\nB\u00fdlingar \n\u00cd 1781 v\u00f3ru f\u00fdra kendir b\u00fdlingar. Hesir v\u00f3ru vi\u00f0 Gj\u00f3gvar\u00e1, vi\u00f0 Gar\u00f0, \u00ed Toftum og \u00e1 \u00c1argar\u00f0i. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1800 talinum komu s\u00ed\u00f0an b\u00fdlingarnir \u00ed Tr\u00f8\u00f0ni, \u00e1 Bakkanum og \u00e1 H\u00f8vdanum. \u00cd 1940unum komu b\u00fdlingarnir Vestur \u00e1 Horni, \u00cd Rossager\u00f0i og \u00ed Fl\u00f8tuger\u00f0i. \u00ed 1960unum og 70unum komu b\u00fdlingarnir \u00e1 Bjarnafl\u00f8tum, \u00ed Toftab\u00f8num og Nor\u00f0uri \u00ed B\u00f8. Allir hesir b\u00fdlingarnir v\u00f3ru samanvoksnir, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 Vesturi \u00e1 Horn, sum fyrst \u00ed 2000 og inn \u00ed 2010ini eisini bleiv ein samanvaksin partur av restini, t\u00e1 i\u00f0 seinasti parturin av b\u00f8num ni\u00f0anfyri b\u00fdlingin bleiv \u00fatstykkja\u00f0ur.\n\nAftrat hesum b\u00fdlingum, eru eisini Hellurnar, sum er ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1849 og Kambsdalur, sum somulei\u00f0is eisini er ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1985.\n\nHandilsl\u00edv \nHandilin ni\u00f0ri \u00ed St\u00f8\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1887, t\u00e1 i\u00f0 S\u00e1mal Petur Petersen (Gamli S\u00e1mal Petur) av Mi\u00f0ger\u00f0i \u00ed Kollafir\u00f0i kom til Fuglafj\u00f8r\u00f0 at reka handilin og fyrit\u00f8kuna S. P. Petersen. Handilin var \u00ed t\u00ed h\u00fasinum, sum vit \u00ed dag kenna sum Piddasahandil. \u00cd 1890unum hev\u00f0i hann longu ogna\u00f0 s\u00e6r fleiri fiskiskip og fiskastykkir, og \u00ed 1910 var virksemi\u00f0 \u00f8kt somiki\u00f0, at hann l\u00e6t handilin \u00fatbyggja vi\u00f0 einum goymslubygningi. Goymslubygningurin er tann parturin av Piddasahandli, sum vit kenna sum Ribarh\u00fas, og sum fekk eyknevni\u00f0 eftir einum av skipunum hj\u00e1 S. P. Petersen. \u00cd 1920unum gekst fyrit\u00f8kuni verri, og sum Gamli S\u00e1mal Petur hev\u00f0i hug at gevast, t\u00f3k elsti sonurin Piddi (Hann \u00e6t eisini S\u00e1mal Petur) yvir virksemi\u00f0.\n\nGjaldoyra \u00ed Fuglafir\u00f0i, S. P. Petersens Eftf \n\u00cd Fuglafir\u00f0i, eins og \u00ed Klaksv\u00edk, hevur man havt s\u00edtt egna privata gjaldoyra um sama mundi, \u00ed \u00e1runum 1929 - 1933. \u00cd Fuglafir\u00f0i var talan um pengar, kn\u00fdttir at S. P. Petersen, me\u00f0an pengarnir \u00ed Klaksv\u00edk hoyrdu til J. F. Kj\u00f8lbro. Anna\u00f0 gjaldoyra hevur eisini veri\u00f0 frammanundan \u00ed 1846, sum v\u00f3ru pengar fr\u00e1 C. F. Simens. \n\n\u00cd 1929 v\u00f3ru pengar ein mangulv\u00f8ra. Ta\u00f0 var ringt at f\u00e1a pengar fr\u00e1 bankunum og rei\u00f0ar\u00ed\u00f0 b\u00ed\u00f0a\u00f0u ofta leingi eftir \u00fatlendskum pengum. Haraftrat var ta\u00f0 eisini solei\u00f0is \u00ed 1929, at arbei\u00f0stakarar ofta keyptu v\u00f8ru fr\u00e1 arbei\u00f0sgevarunum. Hetta elvdi til eina kreditskipan, har arbei\u00f0stakarar kundu skriva upp\u00e1 fyrit\u00f8kuna, og solei\u00f0is keypa, uttan at hava rei\u00f0an pening. Hendan skipanin virka\u00f0i solei\u00f0is, at fyrit\u00f8kan b\u00f3ka\u00f0i \u00e1 einari konto, og arbei\u00f0stakarin hev\u00f0i eina kontrab\u00f3k, solei\u00f0is at b\u00e6\u00f0i fyrit\u00f8ka og arbei\u00f0ari kundu b\u00f3kf\u00f8ra keypini, til t\u00e1 i\u00f0 hesi skuldu gerast upp. Hendan loysnin rigga\u00f0i t\u00f3 ikki so v\u00e6l sum \u00e6tla\u00f0, t\u00ed stundum passa\u00f0u t\u00f8lini ikki millum b\u00f3kingarnar hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni og b\u00f3kingarnar hj\u00e1 f\u00f3lkinum, og ta\u00f0 var m.a. av hesi ors\u00f8k, at fyrit\u00f8kan S.P. Petersen f\u00f3r undir at framlei\u00f0a privatar pengar, sum kundu br\u00fakast sum valuta \u00ed fyrit\u00f8kuni og harvi\u00f0 avloysa kreditskipanina. \n\nPengarnir hj\u00e1 S. P. Petersen v\u00f3ru \u00far messing og framleiddir \u00ed Spania av einari fyrit\u00f8ku, sum gj\u00f8rdi myntir til sp\u00e6liautomatir. Teir v\u00f3ru blankir \u00e1 a\u00f0rari s\u00ed\u00f0uni, me\u00f0an tekstur var gravera\u00f0ur \u00e1 hinari, og v\u00f3ru myntirnir \u00ed ymiskum st\u00f8ddum og skapum. Hetta (graveringin) var\u00f0 gj\u00f8rt, fyri betri at kunna skyna mun \u00e1 pengunum hj\u00e1 gomlum og blindum og br\u00fakarum annars.\n\n\u00cd 1933 v\u00f3ru pengarnir burturbeindir av donskum mynduleikum, eftir kravi fr\u00e1 danska nationalbankanum.\n\nMentan \nFuglafj\u00f8r\u00f0ur er karmur um eitt r\u00edkt mentanarl\u00edv. S\u00f8guliga hevur ta\u00f0 veri\u00f0 n\u00f3gvur t\u00f3nleikur \u00ed b\u00fdnum, vi\u00f0 k\u00f3rt\u00f3nleiki, hornorkestri, t\u00f3nleikab\u00f3lkum og n\u00f3gvum t\u00f3naskaldum.\n\n\u00cd Piddasahandli er heimavirki, har f\u00f3lk \u00far \u00f8kinum lata inn handgj\u00f8rda v\u00f8ru, sum kann keypast \u00ed handlinum. \u00cd sama bygningi er Gallar\u00ed Ribarh\u00fas, sum er ein listask\u00e1li, har listaframs\u00fdningar stundum ver\u00f0a hildnar av b\u00e6\u00f0i f\u00f3lki \u00far bygdini og f\u00f3lki a\u00f0rasta\u00f0ni fr\u00e1. \u00c1 Varmakeldu ver\u00f0ur hv\u00f8rt \u00e1r skipa\u00f0 fyri listaframs\u00fdning \u00ed sk\u00falanum og \u00ed Gallar\u00ed Ribarh\u00fas.\n\nFuglafjar\u00f0ar Kv\u00f8ldsk\u00fali er virkin alt \u00e1ri\u00f0, og fevnir um \u00e1lei\u00f0 50 ymisk kv\u00f8ldsk\u00falatilbo\u00f0, sum borgarar kunnu melda seg til. \n\nBindifestivalurin er eitt afturvendandi tiltak, sum \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum fevnir um binding og anna\u00f0 handarbei\u00f0i. \u00c1 festivalinum eru fyrilestrar, pallbor\u00f0sfundir, skipa\u00f0ir gongut\u00farar, bindiverkstovur, hekliverkstovur, vi\u00f0 meira. Festivalurin er kendur uttanlands og dregur \u00e1rliga eina r\u00fagvu av fer\u00f0af\u00f3lki til Fuglafj\u00f8r\u00f0.\n\nEisini er n\u00f3gvur \u00edtr\u00f3ttur \u00ed b\u00fdnum, i\u00f0 fevnir um kappr\u00f3\u00f0ur, flogb\u00f3lt, f\u00f3tb\u00f3lt, svimjing, badminton, sk\u00f3tar, bridge, dart og billiard.\n\nAndaliga l\u00edvi\u00f0 hevur g\u00f3\u00f0 kor, og fevnir um f\u00f3lkakirkjuna, Thabor og Siloa. Umframt at hava vanligu m\u00f8tini og gu\u00f0st\u00e6nasturnar, ver\u00f0ur javnan skipa\u00f0 fyri \u00fatim\u00f8ti \u00ed bygdini og \u00fatigu\u00f0st\u00e6nastu \u00ed mi\u00f0sta\u00f0arlundini, ni\u00f0anfyri kirkjuna.\n\n\u00cd b\u00fdnum eru fleiri listaverk, sum fevna um eina standmynd av Victor Danielsen, ein minnisvar\u00f0a fyri sj\u00f3latin, sum stendur \u00ed kirkjugar\u00f0inum, eitt listaverk, sum kallast Portri\u00f0 til heimin, sum fevnir um fimm standmyndir av Marmennlum o.\u00f8. \u00e1 gr\u00f3tkastinum sunnanfyri b\u00e1tahylin og eitt listaverk av Frits Johannesen, sum pr\u00fd\u00f0ir ni\u00f0aru s\u00ed\u00f0u av Mentanarh\u00fasinum, umframt fleiri sm\u00e6rri verk a\u00f0rasta\u00f0ni \u00e1 bygninginum. \u00cd gamla svimjihylinum eru ymisk listaverk \u00far betongi, sum borgarar hava gj\u00f8rt, og ein trappa er m\u00e1la vi\u00f0 \u00e6labogalitum.\n\nFuglafjar\u00f0ar Sk\u00fali \nFyrsti sk\u00fali \u00ed Fuglafir\u00f0i var \u00fati \u00ed Beiti vi\u00f0 Gar\u00f0, og kom eftir kommunul\u00f3gina \u00ed 1872. \u00cd 1882 var sk\u00falin fluttur \u00ed gr\u00f3th\u00fasini \u00e1 bugnum, har i\u00f0 b\u00f3kasavn er \u00ed dag, og har kunningarstova eisini hevur veri\u00f0 \u00ed fleiri \u00e1r. Hesin sk\u00falin hev\u00f0i sk\u00falastovu \u00ed \u00f8\u00f0rum endanum, og l\u00e6rara\u00edb\u00fa\u00f0 \u00ed hinum endanum. \u00ed 1917 var\u00f0 sk\u00falin fluttur \u00ed H\u00f8gnah\u00fasini, men var aftur fluttur \u00ed gr\u00f3th\u00fasini \u00ed 1923, t\u00e1 i\u00f0 l\u00e6rara\u00edb\u00fa\u00f0in eisini bleiv gj\u00f8rd til sk\u00falastovu. \n\n\u00cd 1936 var\u00f0 n\u00fdggjur sk\u00fali bygdur \u00e1 Skar\u00f0sryggi, og \u00ed 1966 var\u00f0 hesin \u00fatbygdur vi\u00f0 einum n\u00fdggjum tilbygningi, sum eisini hev\u00f0i svimjihyl, serstovur og fimleikah\u00f8ll. S\u00ed\u00f0an 1972 hevur eitt sk\u00falasamband veri\u00f0 vi\u00f0 G\u00f8tu og Leirv\u00edkar kommunu (n\u00fa Eysturkommunu), har n\u00e6mingar fr\u00e1 8.-10. flokk ganga \u00e1 sk\u00fala \u00ed Fuglafir\u00f0i. \n\n\u00cd 2005 var\u00f0 n\u00fdggjur tilbygningur tikin \u00ed n\u00fdtslu, vi\u00f0 n\u00fdggjari alis- og evnafr\u00f8\u00f0istovu, l\u00edvfr\u00f8\u00f0istovu, sm\u00ed\u00f0stovu, smi\u00f0u og motorl\u00e6rustovu, handarbei\u00f0arstovu og b\u00f3kasavni. \u00cd 2019 var\u00f0 sk\u00falabygningurin fr\u00e1 1936 ni\u00f0urtikin, fyri at geva pl\u00e1ss fyri n\u00fdggjum sk\u00fala. Hesin sk\u00falin hevur veri\u00f0 \u00ed ger\u00f0 fr\u00e1 2019 til 2020, og ver\u00f0ur v\u00e6ntandi tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 2021. \n\nFuglafjar\u00f0ar Sk\u00fali h\u00fdsir hv\u00f8rt \u00e1r einum st\u00f3rum kv\u00f8ldsk\u00fala, vi\u00f0 n\u00f3gvum kv\u00f8ldsk\u00falatilbo\u00f0um. Eisini heldur musiksk\u00falin til \u00ed sk\u00falanum.\n\nTr\u00faarl\u00edv\n\nFuglafjar\u00f0ar Kirkja \n\u00cd Fuglafir\u00f0i sigst at hava sta\u00f0i\u00f0 5 kirkjur. Tann elsta kirkjan hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 Kirkjuryggi, har h\u00fasatoftir, fjalar og beinagrindir eru funnar \u00ed samband vi\u00f0 vegabygging nor\u00f0ur \u00e1 Enni\u00f0. Samb\u00e6rt s\u00f8gnini skal kirkja hava sta\u00f0i\u00f0 har, sum sta\u00f0arnavni\u00f0 eisini ber br\u00e1 av. S\u00f8gnin sigur, at hendan kirkjan var\u00f0 tikin av einum skri\u00f0ulopi. Skrivligt tilfar finst ikki um kirkjuna, men s\u00f8gnin er borin av mannamunni. H\u00f3ast h\u00fastoftir, brettir og beinagrindir undirbyggja s\u00f8gnina, halda summi s\u00f8gnina ver\u00f0a \u00f3sanna.\n\nSeinna kirkjan er fr\u00e1 kat\u00f3lskari t\u00ed\u00f0, hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Toftab\u00f8num, og kalla\u00f0ist J\u00e1kups-kirkjan (ca. 1400).\n\nTri\u00f0ja kirkjan hevur sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Gar\u00f0, har sum tann gamli kirkjugar\u00f0urin \u00ed dag stendur. Vit vita ikki n\u00e6r hendan kirkjan er bygd, men hon ver\u00f0ur t\u00f3 umr\u00f8dd \u00ed donskum skriftum fr\u00e1 1709, har hon er n\u00e1greiniliga l\u00fdst. Kirkjan var\u00f0 ni\u00f0urtikin \u00ed 1871, t\u00e1 i\u00f0 n\u00fdggj kirkja bleiv bygd.\n\nFj\u00f3r\u00f0a kirkjan (1871) st\u00f3\u00f0 \u00e1lei\u00f0 \u00e1 sama sta\u00f0i, sum kirkjan \u00ed dag stendur. T\u00e1 hon var\u00f0 bygd, blivu fleiri lutir \u00far t\u00ed gomlu kirkjuni tiknir yvir \u00ed t\u00ed n\u00fdggju kirkjuna. Kirkjan bleiv longd \u00ed 1945 vi\u00f0 n\u00fdggjum torni, og longdum kirkjuskipi.\n\nFimta kirkja er tann kirkjan, sum vit kenna \u00ed dag. Hon var\u00f0 tekna av danska arkitektinum Holger Jensen og v\u00edgd tann 10-06-1984 av Ejvind Vilhelm, varabiskupi. Arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 at f\u00e1a n\u00fdggja kirkju var\u00f0 f\u00f8rt av s\u00f3knarpreti Torkil Beder vi\u00f0 kirkjur\u00e1\u00f0i. Arbei\u00f0i vi\u00f0 at f\u00e1a kirkjuna bygda, elvdi til n\u00f3gva \u00f3semju millum borgararnar, har undirskriftainnsavning var\u00f0 fyriskipa, til at var\u00f0veita hina gomlu kirkjuna. Arkitekturin fekk fyrispurning um at gera eitt uppskot um at broyta kirkjuna, men eftir at hava veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og hugt at kirkjuni, bey\u00f0 hann s\u00e6r fr\u00e1 arbei\u00f0inum, t\u00ed hann ikki metti, at kirkjan kundi byggjast \u00fat \u00e1 ein haldgd\u00f3\u00f0an h\u00e1tt, og vildi t\u00edskil ikki leggja navn til. Hann bleiv t\u00ed bi\u00f0in um at gera uppskot til n\u00fdggja kirkju, sum kom longu sama \u00e1ri\u00f0. \n\nFuglafjar\u00f0ar Prestagjald var\u00f0 stovnsett \u00ed 1928, og fevndi um bygdirnar Fuglafj\u00f8r\u00f0, Leirv\u00edk, G\u00f8turnar, Hellurnar, Oyndafj\u00f8r\u00f0, Elduv\u00edk, Funningsfj\u00f8r\u00f0, Funning og Gj\u00f3gv. \u00c1\u00f0renn prestagjaldi\u00f0 var\u00f0 stovnsett, var Fuglafj\u00f8r\u00f0ur partur av einum felags prestagjaldi fyri alla Eysturoynna, sum hev\u00f0i s\u00e6ti \u00e1 Nesi. Prestagar\u00f0urin er bygdur \u00e1 M\u00f8rkini \u00ed 1932.\n\nThabor \nThabor er missi\u00f3nsh\u00fasi\u00f0 \u00ed Fuglafir\u00f0i hj\u00e1 Kirkjuligu Heimamissi\u00f3nini \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 er b\u00edbliskt sta\u00f0arnavn, og kemur fr\u00e1 einum fjalli g\u00f3\u00f0ar 20 km fr\u00e1 Gallilea.\n\nHeimamissi\u00f3nin hevur havt samkomuh\u00fas \u00ed Fuglafir\u00f0i s\u00ed\u00f0an 1924, t\u00e1 i\u00f0 samkomuh\u00fasi\u00f0 Thabor bleiv bygt.  \n\n\u00cd t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 Fuglafjar\u00f0ar Kirkja bleiv bygd, var kirkjulig gu\u00f0st\u00e6nasta hildin \u00ed Thabor.\n\nSiloa \nSiloa er m\u00f8tisalurin hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed Fuglafir\u00f0i. Navni\u00f0 er b\u00edbilskt sta\u00f0arnavn, og kemur av einari keldu \u00ed Jerusalem.\n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman fekk s\u00edni fyrstu samkomuh\u00fas \u00ed Fuglafir\u00f0i \u00ed 1924, t\u00e1 i\u00f0 gamla Siloa bleiv bygt. Samkomuh\u00fasi\u00f0 bleiv bygt av hj\u00fanunum Oluffu og Peturi B\u00e6rendsen, og v\u00f3ru \u00ed fyrstanini partv\u00eds seth\u00fas og partv\u00eds m\u00f8tisalur.\n\nSagnir\n\nD\u00e1njalsmi\u00f0i\u00f0 \nD\u00e1nial \u00far Fuglafir\u00f0i hev\u00f0i framt l\u00f3garbrot, og var d\u00f3mdur til dey\u00f0a. Hann fl\u00fdddi \u00far F\u00f8royum og \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r til \u00cdslands. Hann r\u00f3\u00f0i avsta\u00f0 vi\u00f0 trimum dreingjum og teir h\u00f8vdu sn\u00f8ri vi\u00f0. Nor\u00f0anfyri Kalsoynna s\u00edggja teir ein bak sita \u00e1 sj\u00f3num, og D\u00e1nial bi\u00f0ur dreingirnar seta sn\u00f8ri har. Teir fanga\u00f0u fullan b\u00e1t av fiski, og r\u00f3\u00f0u aftur \u00e1 land vi\u00f0 fiskinum. Hungursney\u00f0 var \u00ed F\u00f8royum t\u00e1, og st\u00f3ri fongsturin hoyrdist um landi\u00f0, og hoyrdist eisini av emb\u00e6tismonnunum \u00ed Havn. Teir vildu hava D\u00e1nial at fortelja hvar hann hev\u00f0i fingi\u00f0 allan fiskin, og hann setti sum treyt, at hann skuldi bl\u00edva fr\u00ed\u00f0kendur - annars seg\u00f0i hann teimum ta\u00f0 ikki. T\u00e1 lova\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur honum gri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, og D\u00e1nial v\u00edsti teimum mi\u00f0i\u00f0. Fiskurin \u00e1 mi\u00f0inum var so n\u00f3gvur, at hungursney\u00f0in enda\u00f0i \u00e1 landi. Mi\u00f0i\u00f0 hevur s\u00ed\u00f0an veri\u00f0 kalla\u00f0 D\u00e1njalsmi\u00f0i\u00f0.\n\nGullbrandshelli\u00f0 \nSagt er fr\u00e1 jar\u00f0arstr\u00ed\u00f0i millum oyndfjar\u00f0arb\u00f3ndan Oyndra, og Gullbrand, sum var b\u00f3ndi \u00ed Fuglafir\u00f0i. Ein dagin v\u00f3ru b\u00e1\u00f0ir og r\u00f3ku sey\u00f0. T\u00e1 s\u00e6r oyndfjar\u00f0arb\u00f3ndin Gullbrand binda nakrar av s\u00ednum sey\u00f0um \u00far, sum v\u00f3ru farnir um\u00a0 mark. B\u00f3ndin hevnir seg, stingur Gullbrand \u00ed hel vi\u00f0 stavinum og leggur l\u00edki\u00f0 hj\u00e1 \u00farbundna sey\u00f0inum \u00e1 r\u00e6ttargar\u00f0inum. Seinni bi\u00f0ur oyndfjar\u00f0arb\u00f3ndin synir s\u00ednar fara eftir \u00farbundna sey\u00f0inum og lata frammorrey\u00f0a ve\u00f0rin liggja eftir. Gullbrandur var \u00ed morrey\u00f0um koti. Synirnir b\u00f3ru l\u00edki\u00f0 ni\u00f0an \u00ed Gullbrandshelli\u00f0 og ha\u00f0ani ni\u00f0an undir Skar\u00f0i\u00f0, har teir jar\u00f0a\u00f0u ta\u00f0 vi\u00f0 eina hellu, sum ver\u00f0ur r\u00f3pt Gullbrandslei\u00f0i\u00f0. B\u00f3tin fyri dr\u00e1p Gullbrands var hagaparturin hj\u00e1 Oyndra \u00ed Skar\u00f0shaga, sum gongur til Laks\u00e1, har hagamarki\u00f0 enn er tann dag \u00ed dag.\n\nHulduheyggjar \nOmanfr\u00e1 Skar\u00f0inum, m\u00f3ti Hellunum, vestanfyri var\u00f0ag\u00f8tuna, eru hulduheyggjarnir. \u00cd gomlum d\u00f8gum, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk sk\u00f3ru torv \u00ed \u00f8kinum, ansa\u00f0u tey v\u00e6l eftir at ver\u00f0a \u00e1 g\u00f3\u00f0um f\u00f8ti vi\u00f0 hulduf\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fai \u00ed heyggjunum. Sagt er fr\u00e1 jar\u00f0arm\u00f3\u00f0ir \u00far Dalb\u00f8i, sum hj\u00e1lpti einari huldukvinnu, sum var komin \u00ed barnsbur\u00f0arney\u00f0. Sagt er, at hon var\u00f0 heinta\u00f0 av einum huldumanni, sum bant henni fyri eyguni, og f\u00f8rdi hana ni\u00f0anum Skari\u00f0 og inn \u00ed hulduheygin til huldukonuna. Hulduf\u00f3lki\u00f0 l\u00f8na\u00f0u henni v\u00e6l fyri gerningin, og hildi\u00f0 var, at r\u00edkid\u00f8mi \u00e1 Dalb\u00f8i skuldi stava fr\u00e1 hulduf\u00f3lkunum.\n\nMalunarhav \nMalunarhav er ein steinur, sum liggur \u00ed b\u00f8num \u00e1veg ni\u00f0an \u00e1 Skar\u00f0. S\u00f8gnin sigur fr\u00e1 um neytakonuna Maluna, sum var vi\u00f0 barn, og sum hinar neytakonurnar flentu at, t\u00ed hon ikki kl\u00e1ra\u00f0i at fylgja vi\u00f0 teimum. T\u00e1 lyfti Malan havi\u00f0, sum vigar 176 kg.\n\nMarki\u00f0 millum Fuglafj\u00f8r\u00f0 og Nor\u00f0ag\u00f8tu \nEinafer\u00f0 var str\u00ed\u00f0 millum Fuglafj\u00f8r\u00f0 og Nor\u00f0ag\u00f8tu, um hvar hagamarki\u00f0 millum bygdirnar var. G\u00f8tuskur\u00f0ar s\u00f8gdu at marki\u00f0 gekk vi\u00f0 Innaru Markr\u00e1, me\u00f0an Fuglfir\u00f0ingar s\u00f8gdu ta\u00f0 ver\u00f0a Uttaru Markr\u00e1. Ein dagin, me\u00f0an str\u00ed\u00f0i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00e1, kom ein reki at liggja vi\u00f0 marki\u00f0 og hetta gj\u00f8rdi str\u00ed\u00f0i\u00f0 enn heitari. L\u00f3garvaldi\u00f0 kom n\u00fa upp\u00ed, og avgj\u00f8rdi, at Uttara Mark\u00e1 skuldi hoyra til Fuglafj\u00f8r\u00f0, og at rekin skuldi klyvjast, so at hv\u00f8r bygd fekk hv\u00f8r s\u00edna helvt.\n\nT\u00e6r horvnu genturnar \n\u00cd seinni helvt av 1800 f\u00f3ru tv\u00e6r gentur avsta\u00f0 \u00far Leirv\u00edk til Ei\u00f0is at ver\u00f0a \u00ed tv\u00e6r vikur. Tann yngra, Henrietta, var \u00far Leirv\u00edk og tann eldra, Marisanna, var av Ei\u00f0i, men t\u00e6nti \u00ed Leirv\u00edk, har hon eisini var tr\u00fa\u00f0lova\u00f0. \u00c1 fer\u00f0ini hev\u00f0i Marsanna eina vakra og pr\u00fddda eskju, har hon hev\u00f0i hespur og anna\u00f0 \u00ed, sum hon skuldi br\u00faka til at gera s\u00e6r kl\u00e6\u00f0ir \u00far, me\u00f0an hon var \u00e1 Ei\u00f0i. T\u00e6r f\u00f3ru eftir leirv\u00edksl\u00ed\u00f0, \u00e1 s\u00ed\u00f0uni har gamli Leirv\u00edksvegurin gongur, og skuldu ganga lei\u00f0ina gj\u00f8gnum Fuglafj\u00f8r\u00f0, Oyndafj\u00f8r\u00f0, Elduv\u00edk og s\u00ed\u00f0ani sigla yvir til Funnings, har t\u00e6r s\u00ed\u00f0an skuldu ganga um Ei\u00f0isskar\u00f0.\n\nTv\u00e6r vikur gingu, og n\u00fa var grind \u00ed Sundunum, og f\u00f3lk f\u00f3r \u00ed grind \u00far b\u00e6\u00f0i Leirv\u00edk og av Ei\u00f0i. T\u00e1 spurdu Leirv\u00edkingar eftir gentunum, og n\u00e6r t\u00e6r f\u00f3ru at koma aftur, men Ei\u00f0isf\u00f3lk v\u00f3ru bilsin, t\u00ed at genturnar v\u00f3ru ongant\u00ed\u00f0 framkomnar.\n\n\u00cd \u00f8llum nor\u00f0ara parti av Eysturoynni f\u00f3ru f\u00f3lk at leita, men genturnar v\u00f3ru ikki at finna. T\u00f3 funnu Leirv\u00edkingar hespur og anna\u00f0 \u00e1 Varmakeldu, sum Marsanna hev\u00f0i havt vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1 fer\u00f0ini. Seinni fann ein \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur loki\u00f0 av eskjuni nor\u00f0uri \u00e1 Funningsfir\u00f0i.\n\nGenturnar v\u00f3ru ongant\u00ed\u00f0 funnar aftur, men hildi\u00f0 var, at Hetlendingar m\u00f8guliga kundu havt tiki\u00f0 t\u00e6r, t\u00ed at sama morgun sum t\u00e6r f\u00f3ru, l\u00f3gu tvey hetlendsk skip \u00e1 Fuglafir\u00f0i, har b\u00e1tur var s\u00e6ddur \u00far Fuglafir\u00f0i r\u00f3gva \u00ed land vi\u00f0 Varmakeldu. \u00c1 helluni l\u00e1 eisini b\u00e1tshaki, sum bendi \u00e1, at teir h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00e1 landi.\n\nGitingar hava t\u00ed veri\u00f0 um, at Hetlendingar t\u00f3ku genturnar, me\u00f0an a\u00f0rar gitingar hava veri\u00f0, at genturnar eru dotnar og farnar \u00e1 sj\u00f3gv.\n\nTr\u00f8llasteinur \nTr\u00f8llasteinur var ein steinur, sum st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 endan B\u00f8vegi, millum h\u00fasini hj\u00e1 Ellindi Abrahamsen og Johan Elendersen. S\u00f8gnin sigur, at einafer\u00f0 kom eitt tr\u00f8ll inn \u00ed b\u00f3ndah\u00fasini \u00ed Toftum, sum var so st\u00f3rt, at h\u00f8vdi\u00f0 takk uppundir tr\u00f3\u00f0ri\u00f0 \u00ed roykstovuni. Tr\u00f8lli\u00f0 ba\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 \u00ed h\u00fasunum fara \u00far h\u00fasunum, t\u00ed at okkurt f\u00f3r at henda. F\u00f3lki\u00f0 so gj\u00f8rdi, og f\u00f3r aftan\u00e1 tr\u00f8llinum, sum hvarv inn \u00ed Tr\u00f8llastein. Eftir hetta leyp Skar\u00f0s\u00e1, sum t\u00f3k b\u00f3ndah\u00fasini vi\u00f0 s\u00e6r. S\u00ed\u00f0an hesa hendingina, er f\u00f3lk flutt \u00far Toftum, til Gar\u00f0s, og s\u00ed\u00f0an \u00ed Toftir aftur. Eftir at tey eru farin at b\u00fasetast aftur \u00ed Toftum, hevur Skar\u00f0s\u00e1 lopi\u00f0 fleiri fer\u00f0ir, sum hevur veri\u00f0 til n\u00f3gvan materiellan ska\u00f0a.\n\nVarmakelda \nVarmakelda sigst at hava lekjandi megi, sum hevur veri\u00f0 v\u00e6lkent aftur til kat\u00f3lska t\u00ed\u00f0. N\u00e1ttina 3. - 4. juli er megin sterkast. Si\u00f0ur hevur veri\u00f0 at vitja kelduna hesa n\u00e1ttina, drekka \u00far henni og at bera vatn vi\u00f0 heim til f\u00f3lk, sum liggja sj\u00fak.\n\nVitjanarverd st\u00f8\u00f0 \n\n B\u00f3kasavni\u00f0 og Kunningarstovan\n Fuglafjar\u00f0ar b\u00e1tasavn er \u00ed kjallaranum \u00e1 Piddashandli.\nFuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r bilasavn, sum virkar sum s\u00fdnings- og goymsluh\u00f8ll hj\u00e1 limunum \u00ed felagnum.\nGallar\u00ed Ribarh\u00fas, listask\u00e1li vi\u00f0 skiftandi listaframs\u00fdningum.\n H\u00f8vdah\u00fasini: gomul h\u00fas (1804) \u00ed mi\u00f0sta\u00f0arlundini, sum av fyrstan t\u00ed\u00f0 hava sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Lamba, men s\u00ed\u00f0an flutt til Fuglafjar\u00f0ar vi\u00f0 b\u00e1ti. H\u00fasini eru v\u00e6l var\u00f0veitt og h\u00fasa ymiskum fornaldarlutum.\n Mentanarh\u00fasi\u00f0\n Muntra, matstova\n Patrick's er versh\u00fasi\u00f0 \u00ed gamla turkih\u00fasinum, vi\u00f0 Mentanarh\u00fasi\u00f0\nPiddashandil (1887) eitt heimavirki, har ymiskt heimagj\u00f8rt er til keyps.\nVarmakelda, sum liggur sunnanfyri bygdina, undir Leirv\u00edksfjalli (Ritafjall).\n\nKendir fuglfir\u00f0ingar \n\nAlexandur Kristiansen (1949), yrkjari, rith\u00f8vundur og l\u00e6rari.\nB\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Lakjuni, t\u00f3nleikari, yrkjari og l\u00e6rari.\nEdva Jacobsen (1964), politikari og bankakvinna.\n Frits Johannesen (1944), listama\u00f0ur, yrkjari og l\u00e6rari.\n He\u00f0in Kambsdal (1951), listama\u00f0ur og l\u00e6rari.\n Helgi Abrahamsen (1966), politikari og journalistur.\nIsmar Joensen (1919 - 2005), keypma\u00f0ur og yrkjari.\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni (1952), politikari, l\u00e6rari og t\u00f3naskald.\n J\u00f3gvan Joensen (1989), t\u00f3nleikari.\n Niels Midjord (1949), t\u00f3nleikari, l\u00e6rari og arkitektur\n Signar \u00e1 Br\u00fanni (1945), politikari og l\u00e6rari.\n Sonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir (1977), politikari og journalistur.\n Stanley Samuelsen (1951), t\u00f3nleikari og gittara\u00fatm\u00e6lingur.\n Trygvi Samuelsen (1907 - 1985), politikari og sakf\u00f8rari.\n Torkil Beder (1924 - 2007), prestur og rith\u00f8vundur.\n\u00d8ssur Mohr (1961), listama\u00f0ur.\n\nVinnuvirksemi \n\n V\u00f3nin, trolvirki\n Framherji, rei\u00f0ar\u00ed\u00f0\n Pelagos, uppisj\u00f3varvirki\n Pilot, Lo\u00f0s- og sleipit\u00e6nasta\n Pizza 530, pizzaria\n Patrick's, barr\n Sandgrevstur P/f\n Fjord, tinganeyst og grafikkur\n Havsbr\u00fan, fiskaf\u00f3\u00f0ur\n V\u00f8r\u00f0slan, kl\u00e6dnahandil\n Kato, kl\u00e6dnahandil\n Petur Larsen P/f, maskinverksta\u00f0ur, serliga flakamaskinur fr\u00e1 Baader\n Haraldsen, matv\u00f8ruhandil\n F\u00f8roya Keypssamt\u00f8ka, matv\u00f8ruhandil\n KJ Hydraulik (Kambsdalur), maskinverksta\u00f0ur, tr\u00edkyljuproducentur\n JT Electric (Kambsdalur), elektrikarafyrit\u00f8ka\n Poul Joensen Fa (Kambsdalur), Entrepren\u00f8rar, Betongsaging, Maskinverksta\u00f0ur\n FTZ (Kambsdalur), billutir\n Vistir (Kambsdalur), heils\u00f8la\n LM Handilin (Kambsdalur), hv\u00edtv\u00f8ruhandil\n Dugni (Kambsdalur), vardur verksta\u00f0ur\n Green Marine Divers (Kambsdalur), dykkarafyrit\u00f8ka\n Mowi (Hellurnar), laksa\n\nVinarb\u00fdir \n Aalborg, Danmark\n Ilulissat (Jacobshavn), Gr\u00f8nland\n H\u00fasav\u00edk, \u00cdsland\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Postverk F\u00f8roya (kelda)\n Handlar\n faroeislands.dk \n psp-info.dk. F\u00f8royar\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "3596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gur", "title": "V\u00e1gur", "text": "V\u00e1gur (danskt heiti V\u00e5g) er st\u00f8rsta bygd og n\u00e6stst\u00f8rsta kommunan \u00ed Su\u00f0uroy \u00ed F\u00f8royum og hevur umlei\u00f0 1330 \u00edb\u00fagvar. V\u00e1gur liggur kring V\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0. Eitt vatn, Vatni\u00f0, er vestanfyri b\u00fdin, har er gj\u00f8rd ein gongug\u00f8ta rundan um Vatni\u00f0, og longri vesturi er V\u00e1gsei\u00f0i. Sunnanfyri V\u00e1g eru Eggjarnar, har \u00fats\u00fdni er heilt su\u00f0ur til Beinisv\u00f8r\u00f0. Nor\u00f0anfyri V\u00e1g i ein \u00fatnyr\u00f0ing er F\u00e1mara og eitt sindur longri nor\u00f0uri er vatnorkuverki\u00f0 \u00cd Botni, sum f\u00e6r vatn fr\u00e1 v\u00f8tnunum Ryskivatni, Mi\u00f0vatni, fr\u00e1 Vatninum \u00ed Tindal\u00ed\u00f0 og Vatnsnesi. Ein vi\u00f0arlund er omanfyri bygdina og ein onnur er n\u00fa eisini \u00c1 Sandinum \u00ed V\u00e1gi. \n\n\u00cd V\u00e1gi er f\u00f3lkask\u00fali, V\u00e1gs Sk\u00fali, til b\u00f8rn fr\u00e1 fyrsta til 10. flokk. Fleiri s\u00f8vn eru \u00ed V\u00e1gi. Fj\u00f8lbroytt vinnul\u00edv er eisini \u00ed V\u00e1gi, mest innan fiskivinnu og alivinnu, og hevur ein peningastovnur, Su\u00f0uroyar Sparikassi, h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed V\u00e1gi.\n\nS\u00f8ga \n\n1350 V\u00e1gur ver\u00f0ur fyri fystur fer\u00f0 nevnd \u00ed s\u00f8guligum skj\u00f8lum, bygdin ver\u00f0ur nevnd \u00ed Hundabr\u00e6vinum, \u00ed hesum br\u00e6vi ver\u00f0ur nevnt, at fleiri hundaeigarar eru \u00ed V\u00e1gi. \nF\u00f3lk \u00far bygdini ver\u00f0a fr\u00edfunnin fyri at hava handla\u00f0 vi\u00f0 eitt hollendskt skip, t\u00ed mett var\u00f0 at handilin var farin fram orsaka\u00f0 av hungursney\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroynni. \n1538 Tann fyrrverandi presturin Andrass heldur s\u00edna fyrstu luthersku talu \u00ed F\u00f8royum \u00ed V\u00e1gs kirkju. T\u00ed var\u00f0 V\u00e1gs kirkja mett at vera ein av teimum mest heilagu kirkjunum \u00ed F\u00f8royum. \n1584 samb\u00e6rt tingb\u00f3kunum b\u00fa\u00f0u 17 f\u00f3lk \u00ed V\u00e1gi. \n\u00cd 1804 keypti N\u00f3lsoyar-P\u00e1ll saman vi\u00f0 J\u00e1kup \u00ed Toftum og Per \u00ed Gj\u00f8r\u00f0um, Porkeri eitt skipsvrak (enska Sally&Polly) \u00e1 einari uppbo\u00f0ss\u00f8lu \u00ed Hvalba. Vraki\u00f0 var\u00f0 bygt uppaftur \u00e1 Fl\u00f8tuni Fr\u00ed\u00f0u \u00ed V\u00e1gi og fekk navni\u00f0 \"Royndin Fr\u00ed\u00f0a\". N\u00f3lsoyar-P\u00e1ll og manning hansara \u00far V\u00e1gi og Porkeri v\u00f3ru vi\u00f0 \"Royndini Fr\u00ed\u00f0u\" teir fyrstu f\u00f8royingar i\u00f0 m\u00f3tm\u00e6ltu einar\u00e6ttinum hj\u00e1 d\u00f8num at sigla vi\u00f0 F\u00f8royar. \n\u00cd 1860 stovna\u00f0i Jacob Dahl s\u00edna fyrit\u00f8ku A/S J. Dahl, sum skj\u00f3tt gj\u00f8rdist ein av F\u00f8roya st\u00f8rtu handilsfyrit\u00f8kum, og n\u00f8kur \u00e1r seinni eisini rei\u00f0ar\u00ed. \n\u00cd 1870 bygdi William Askham eitt pakkh\u00fas \u00e1 Marknoyri \u00ed V\u00e1gi. Hann keypti fisk fr\u00e1 enskum sluppum og hagreiddi hann til klippfisk, sum s\u00ed\u00f0an var\u00f0 \u00fatfluttur.\nFr\u00e1 1870-\u00e1runum er V\u00e1gur sammen med Tv\u00f8royri ein av h\u00f8vu\u00f0shavnunum fyri ta\u00f0 umfatandi havfiskar\u00edi\u00f0 vi\u00f0 \u00cdsland og Gr\u00f8nland, og bygdin var \u00ed n\u00f3gv \u00e1r eitt av teimum samfel\u00f8gunum \u00ed F\u00f8royum, sum hev\u00f0i ta skj\u00f3tastu menningina.\n1884 - Sk\u00falin \u00e1 Oyralag var\u00f0 bygdur og tikin \u00ed n\u00fdtslu. \u00cd dag eru tvey s\u00f8vn \u00ed h\u00fasinum.\n1905 - V\u00e1gs B\u00f3ltfelag, VB, var\u00f0 stovna\u00f0 6. juni. 1. jan. Hondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed V\u00e1gi eitur enn VB, f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 hevur br\u00fakt navni\u00f0 FC Su\u00f0uroy s\u00ed\u00f0an 1. januar 2010.\n1906 - Tr\u00e1\u00f0bani var\u00f0 bygdur vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum, fr\u00e1 M\u00falagj\u00f3gv og eystureftir, solei\u00f0is at b\u00e1tarnir kundu hiva vei\u00f0una upp tann vegin, b\u00e1tarnir kundu eisini hivast upp og f\u00f8rast til land vi\u00f0 tr\u00e1\u00f0bananum, um ve\u00f0ri\u00f0 var ov ringt til at sigla ella r\u00f3gva forb\u00ed Heltnarnar til Kleivina.\n1921 - V\u00e1gs kommuna l\u00e6t byggja F\u00f8roya fyrsta elektrisitetsverk, t\u00e1 vatnorkuverki\u00f0 \u00ed Botni var\u00f0 bygt.\n1939 - V\u00e1gs kirkja var\u00f0 v\u00edgd.\n1939 - 1945 V\u00e1gur misti 9 skip undir Seinna heimsbardaga.\n1951 - N\u00fdggjur sk\u00fali var\u00f0 bygdur beint eystanfyri kirkjuna. Sk\u00falin var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1951.\n1967 - Fiskavirki\u00f0 Su\u00f0urfisk var\u00f0 bygt og tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak.\n1973 - Henning Joensen l\u00e6t upp m\u00e1lingahandilin V\u00e1gs Litb\u00fa\u00f0.\n1977 - Flakavirki\u00f0 Polarfrost var\u00f0 bygt og tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu. J\u00e1kup Joensen \u00far Lopra (f\u00f8ddur \u00ed Sumba) var stj\u00f3ri. Fleiri trolarir avreiddu til virki\u00f0, n\u00f8vnini enda\u00f0u vi\u00f0 borg, t.d. Polarborg I og II, Akraborg, Brimborg, N\u00fdborg og Var\u00f0borg. \n1977 - Ein standmynd var\u00f0 reist \u00e1 \u00f8kinum, sum n\u00fa ver\u00f0ur nevnt Minnisvar\u00f0in \u00ed V\u00e1gi, saman vi\u00f0 koparpl\u00e1tum vi\u00f0 n\u00f8vnunum \u00e1 teimum v\u00e1gbingum, sum l\u00f3tu l\u00edv \u00e1 sj\u00f3num.\n1979 - V\u00e1gs Sk\u00fali var\u00f0 \u00fatbygdur, ni\u00f0ara lon var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu vi\u00f0 sk\u00falabyrjan 1978, ovara lon og svimjih\u00f8llin v\u00f3ru tikin \u00ed n\u00fdtslu 2. september 1979.\n2001 - St\u00f3ra Pakkh\u00fas var li\u00f0ugt umv\u00e6lt og l\u00e6t upp alment 19. oktober sum mentanarh\u00fas. Ta\u00f0 var felagi\u00f0 St\u00f3ra Pakkh\u00fas, sum keypti h\u00fasi\u00f0 fr\u00e1 DJ Vilhelm, sum hev\u00f0i keypt allar ognirnar, sum A/S J. Dahl \u00e1tti fyrr. \u00cd felagnum v\u00f3ru umbo\u00f0 fyri V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag, V\u00e1gs S\u00f3knar Bygdasavn, Johanna TG 326, Felagi\u00f0 Gar\u00f0abr\u00fagv, Grindab\u00e1tafelagi\u00f0 og N\u00fdggj\u00e1rsnevndina. Umframt l\u00f8ntir hondverkarar v\u00f3ru eini 70 sj\u00e1lvbo\u00f0in f\u00f3lk vi\u00f0 til at endurbyggja St\u00f3ra Pakkh\u00fas.\n2007 - Susvim (Su\u00f0uroyar Svimjifelag) var\u00f0 stovna\u00f0 6. september. Ta\u00f0 v\u00f3ru fel\u00f8gini V\u00e1gs Svimjifelag og Tv\u00f8royrar Svimjifelag (stovna\u00f0 6. mars 1964) sum l\u00f8gdu saman.\n2010 - FC Su\u00f0uroy var\u00f0 sett \u00e1 stovn 1. januar, li\u00f0i\u00f0 var ta\u00f0 sama sum VB/Sumba, i\u00f0 var ein samanrenning av VB (stovna\u00f0 1905) og Sumba (stovna\u00f0 1949).\n2011 - Ellisheimi\u00f0 Hamragar\u00f0ur var\u00f0 lati\u00f0 upp alment hin 28. mai.\n2013 - 15. mai. Barnagar\u00f0urin Eikilund l\u00e6t upp \u00e1 Kr\u00e1arvegi \u00ed V\u00e1gi. Hetta er fyrstu fer\u00f0, at V\u00e1gs kommuna hevur bygt ein barnagar\u00f0 til endam\u00e1li\u00f0, fyrr hava vanlig seth\u00fas veri\u00f0 br\u00fakt til barnaansingina umframt dagr\u00f8kt. Barnagar\u00f0urin hevur 6 stovur og er 350 m2 til st\u00f8ddar. Fyrsti spakin var\u00f0 settur \u00ed september 2011. \u00cd barnagar\u00f0inum er v\u00f8ggustova, barnagar\u00f0ur og fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00fali. Barnagar\u00f0urin er til 66 barnagar\u00f0s- og fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falab\u00f8rn og 24 v\u00f8ggustovub\u00f8rn. Dagr\u00f8ktarskipanin hj\u00e1 kommununi heldur fram, t\u00f3 bert fyri b\u00f8rn undir 3 \u00e1r.\n2013 - 16. desember var\u00f0 F\u00f8roya fyrsti langhylur reistur \u00e1 Oyrunum \u00ed V\u00e1gi.\n2015 - 16. oktober var\u00f0 P\u00e1ls H\u00f8ll, i\u00f0 hevur F\u00f8roya fyrsta 50-metra svimjihyl, tikin alment \u00ed n\u00fdtslu. H\u00f8llin er uppkalla\u00f0 eftir P\u00e1l Joensen.\n\nVinnul\u00edv \n\nFiskavirkir og alivirki eru \u00e1 kaiini mitt \u00ed b\u00fdnum, nevnast kunnu Faroe Farming, sum er eitt fiskavirki\u00f0 i\u00f0 arbei\u00f0ir vi\u00f0 aldum laksi. L\u00f8\u00f0hamar Seafood er eitt av fiskavirkjunum \u00e1 kaiini, ta\u00f0 felagi\u00f0 eigur fleiri l\u00ednuskip. Eitt virki er sum ger tangar og ymiskt anna\u00f0, ta\u00f0 eitur Tangavirki\u00f0 og var\u00f0 stovna\u00f0 av Palla Mortensen, eisini nevndur Argja Palli, s\u00ed\u00f0an rak sonurin Bent virki\u00f0 og \u00ed dag er ta\u00f0 abbasonur Argjapalla, Mortan Mortensen, i\u00f0 rekur virki\u00f0. Ein skipasmi\u00f0ja er \u00ed V\u00e1gi, V\u00e1gs Skipasmi\u00f0ja, Gudmund Jacobsen er stj\u00f3ri, teir arbei\u00f0a mest vi\u00f0 at umv\u00e6la tr\u00e6skip men eisini onnur skip. Eitt trollemmavirki og ein timburhandil eru yviri \u00e1 Oyrunum, sum er \u00e1 sy\u00f0ru s\u00ed\u00f0u av fj\u00f8r\u00f0inum. Lemmavirki\u00f0 eitur Rock, Hans \u00ed L\u00ed\u00f0ini er stj\u00f3ri har. Timburhandilin eitur V\u00e1gs Timburhandil, ta\u00f0 eru br\u00f8\u00f0urnir Helgi og S\u00f8lvi Kristiansen i\u00f0 reka handilin. Fleiri sm\u00e6rri sm\u00e1partafel\u00f8g eru vi\u00f0 handverkarum og rei\u00f0arar eru eisini fleiri. Harumframt eru fleiri handlar \u00ed b\u00fdnum, nevnast kunnu eitt n\u00fa Torgi\u00f0, sum er ein handilsmi\u00f0depil mitt \u00ed b\u00fdnum, har er ein matv\u00f8ruhandil, kiosk og a\u00f0rir handlar. Vesturi \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum er handilin hj\u00e1 DJ Vilhelm, matv\u00f8ruhandil er ni\u00f0ri undir og m\u00f8blahandil er \u00e1 ovaru h\u00e6ddini.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\n\u00cd V\u00e1gi er fj\u00f8lbroytt \u00edtr\u00f3ttarl\u00edv, serliga svimjing, f\u00f3tb\u00f3ltur, hondb\u00f3ltur og kappr\u00f3\u00f0ur umframt at f\u00f3lk sp\u00e6la bridge og sjavs. V\u00e1gs B\u00f3ltfelag var\u00f0 sett \u00e1 stovn 5. juni 1905, ta\u00f0 var serliga f\u00f3t- og hondb\u00f3ltur i\u00f0 felagi\u00f0 lutt\u00f3k \u00ed. Hondb\u00f3lturin \u00ed V\u00e1gi br\u00fakar enn navni\u00f0 VB, men f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 eitur n\u00fa FC Su\u00f0uroy, navnabroytingin f\u00f3r fram 1. januar 2010, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 nevndist f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed n\u00f8kur 1995 Sumba/VB og fr\u00e1 2005 til 2009 VB/Sumba. Kappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 \u00ed V\u00e1gi eitur V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag, ta\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed juli 1943, kappr\u00f3\u00f0rarneysti\u00f0 \u00ed L\u00ed\u00f0ini var bygt \u00ed 1955.\n\n50-metra svimjihylur \n\n\u00cd 2010-11 var\u00f0 n\u00f3gv tosa\u00f0 um at gera ein langhyl, sum skuldi vera 50 metrar langur yviri \u00e1 Oyrunum \u00ed V\u00e1gi, solei\u00f0is at avlopshitin fr\u00e1 SEV verkinum, sum annars bara rennur \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv, kundi n\u00fdtast til at hita hylin vi\u00f0, og solei\u00f0is kundi svimjihylurin vera sera b\u00edligur at upphita. \u00c6tlanin var, at hylurin skuldi vera li\u00f0ugur \u00e1\u00f0renn OL \u00ed London 2012, t\u00ed v\u00e1gbingurin P\u00e1l skuldi svimja til OL, og so kundi hann sleppa at venja \u00ed langhyli \u00ed heimbygdini. \u00c6tlanin var sj\u00e1lvandi ikki bert at byggja hylin til P\u00e1l Joensen men eisini til allir svimjarnar hj\u00e1 Susvim og svimjarar \u00far \u00f8llum F\u00f8royum. Harumframt var \u00e6tlanin at gera eina gr\u00f8na multih\u00f8ll, solei\u00f0is at svimjihylurin ikki bert skuldi n\u00fdtast av elitusvimjarum men eisini kundi vera eitt tilbo\u00f0 til barnafamiljur og til sj\u00faklingar i\u00f0 h\u00f8vdu t\u00f8rv \u00e1 endurvenjing. N\u00f3gv ymisk hugskot v\u00f3ru til, hvat i\u00f0 h\u00f8llin kundi br\u00fakast til. Stigtakarnir savna\u00f0u inn pening fr\u00e1 privatum stu\u00f0lum og fingu eisini j\u00e1tta\u00f0 stu\u00f0ul fr\u00e1 landinum, harafturat v\u00f3ru stu\u00f0ulsl\u00e1n sett \u00e1 stovn \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa, hesi v\u00f3ru nevnd P\u00e1l-l\u00e1n. F\u00f3lk i\u00f0 taka eitt P\u00e1l-l\u00e1n \u00e1 9.600 kr\u00f3nur stu\u00f0la erk\u00e6tlanini vi\u00f0 9000 kr\u00f3num, ongin renta var \u00e1 l\u00e1ninum, bara eitt avgrei\u00f0slul\u00e1n \u00e1 600 kr\u00f3nur. Afturfyri at taka l\u00e1ni\u00f0 f\u00e6r alt h\u00faski\u00f0 hj\u00e1 l\u00e1ntakaranum loyvi\u00f0 at n\u00fdta allar hentleikar \u00ed svimjih\u00f8llini \u00f3keypis \u00ed f\u00fdra \u00e1r. \n\nGr\u00f8na multih\u00f8llin \u00e1 Oyrunum bleiv ikki bygd \u00e1\u00f0renn OL \u00ed 2012 sum upprunaliga \u00e6tla\u00f0, og eftir OL flutti P\u00e1l Joensen ni\u00f0ur til Danmarkar at b\u00fagva. \u00c6tlanin bleiv t\u00f3 ikki slept, og \u00ed november 2012 kom gongd \u00e1 byggingina. Hin 16. desember 2013 var\u00f0 bygningurin reistur, seinastu sperrurnar v\u00f3ru lagdar \u00e1 nor\u00f0ur s\u00ed\u00f0uni, og tak-elementini v\u00f3ru longu l\u00f8gd \u00e1 su\u00f0ur s\u00ed\u00f0uni. \u00cd januar 2014 var\u00f0 tak lagt \u00e1 svimjih\u00f8llina, \u00ed februar 2014 v\u00f3ru r\u00f8r l\u00f8gd \u00ed og botnurin var\u00f0 stoyptur, og \u00ed mars 2014 var\u00f0 hylurin settur upp. V\u00e6ntandi ver\u00f0ur gr\u00f8na multih\u00f8llin latin upp fyri almennari svimjing \u00ed 2015. Langhylurin er 50 metrar langur og hevur seks geilir. Harafturat er ein barnahylur sum er 4x6 metar og 40 cm dj\u00fapur, hesin er \u00e6tla\u00f0ur sm\u00e6rri b\u00f8rnum. \u00cd s\u00ed\u00f0ubygninginum til svimjih\u00f8llina ver\u00f0ur v\u00e6lverudepil vi\u00f0 heitum og k\u00f8ldum pottum, og vi\u00f0 gos-ba\u00f0i og sauna, umframt at eitt r\u00fam ver\u00f0ur, har tilber at f\u00e1a massagu. Umkl\u00e6\u00f0ingarr\u00fam og forh\u00f8ll ver\u00f0ur eisini \u00ed s\u00ed\u00f0ubygninginum, sum harumframt eisini h\u00fasar kantinuni, sum er umlei\u00f0 130 m2 til st\u00f8ddar. Svimjih\u00f8llin er sj\u00e1lvsagt bygd solei\u00f0is at tey, i\u00f0 bera brek, sita \u00ed rullust\u00f3li ella eru illa gongd, l\u00e6tt f\u00e1a br\u00fakt hentleikarnir \u00ed svimjih\u00f8llini.\n\nTr\u00faarl\u00edv \n\n\u00cd V\u00e1gi er kirkja og meinigheitsh\u00fas, Br\u00f8\u00f0rasamkoman hevur samkomuh\u00fasi\u00f0 (salin) Bethel, Frelsunarher\u00f0urin hevur s\u00edn egna m\u00f8tisal og harafturat er samkomuh\u00fasi\u00f0 Zion.\n\nKirkjan \u00ed V\u00e1gi \n\n\u00cd 1927 leg\u00f0i J\u00e1kup Dahl, pr\u00f3vstur, grundarsteinin, men kirkjan var ikki li\u00f0ugt bygd og v\u00edgd fyrr enn 19. februar 1939. Sofus Johan Hofgaard, arkitektur av Tv\u00f8royri, hevur tekna\u00f0 V\u00e1gs kirkju. Kirkjan undan hesi, var tann sum \u00ed dag stendur \u00ed Hovi. Hon var\u00f0 bygd \u00e1 Kirkjukletti 1853, ta\u00f0 er har sum gamli kirkjugar\u00f0urin er, beint vi\u00f0 prestagar\u00f0in \u00ed V\u00e1gi, men n\u00e6stan heilt ni\u00f0ri \u00ed m\u00f8lini. Ta\u00f0 var vanligt fyrr, at f\u00f3lk lova\u00f0u olmussu til V\u00e1gs Kirkju, antin t\u00ed f\u00f3lk v\u00f3ru bjarga\u00f0i \u00far ney\u00f0 ella av \u00f8\u00f0rum ors\u00f8kum. \n\nEin m\u00fagvandi einkja \u00ed Noregi, sum hev\u00f0i mist mann s\u00edn \u00e1 sj\u00f3num, gav eina kirkju \u00ed olmussu. Hon l\u00e6t allan st\u00f3rvi\u00f0in gera til, bant hann saman og slepti honum \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv, og hon leg\u00f0i ta\u00f0 lyfti\u00f0 \u00e1, at har sum henda kirkja rak \u00e1 landi, har skuldu tey eiga hana. Kirkjan rak til F\u00f8roya. Kirkjan kom so rekandi inn \u00e1 V\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0, og rak sj\u00e1lv \u00e1 land \u00e1 t\u00ed sta\u00f0i, sum s\u00ed\u00f0an kallast \u00e1 Kirkjukletti.\n\nS\u00f8vn \u00ed V\u00e1gi \n\nTr\u00fd s\u00f8vn eru \u00ed V\u00e1gi:\n\n Ruth Smith Savni\u00f0 er at finna \u00e1 V\u00e1gsvegi 101 \u00ed Gamla Sk\u00fala. Ruth Smith  (1913 \u2013 1958) var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed V\u00e1gi \u00ed 1913. Ruth Smith telist sum ein tann t\u00fddningarmesti koloristurin \u00ed f\u00f8royskari myndlist. H\u00f3ast hennara skei\u00f0 sum listakvinna var\u00f0 stutt \u2013 hon doy\u00f0i av einari syndarligari druknivanlukku \u00ed 1958, bert 45 \u00e1ra gomul \u2013 kom hon at seta s\u00edn d\u00e1m \u00e1 m\u00e1lningalistina. Opi\u00f0 er samb\u00e6rt avtalu.\n Sj\u00f3savni\u00f0 er \u00ed St\u00f3ra Pakkh\u00fasi vesturi \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum \u00ed ovastu h\u00e6ddini. Sj\u00f3savni\u00f0 hevur skiftandi frams\u00fdningar hv\u00f8rt summar fr\u00e1 mai til september. Opi\u00f0 er samb\u00e6rt avtalu.\n V\u00e1gs S\u00f3knar Bygdasavn hevur fasta frams\u00fdning undir heitinum \"V\u00e1gur og seinni heimsbardagi\". Har eru modellir av teimum \u00e1tta sluppunum \u00far V\u00e1gi, sum gingu burtur undir seinna heimskr\u00edggi. Opi\u00f0 er samb\u00e6rt avtalu.\n\nV\u00e1gs sk\u00fali \n\n1. apr\u00edl 1951 var\u00f0 n\u00fdggjur sk\u00fali v\u00edgdur \u00ed V\u00e1gi. B\u00f3kasavn og svimjihylur eru \u00ed V\u00e1gs Sk\u00fala. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 gingu b\u00f8rnini \u00ed V\u00e1gi \u00ed sk\u00fala \u00ed t\u00ed bygninginum, sum n\u00fa ver\u00f0ur r\u00f3ptur Gamli Sk\u00fali, n\u00fa er Ruth Smith Savni\u00f0 \u00e1 ovaru h\u00e6ddini \u00ed Gamla Sk\u00fala. Sk\u00falin sum var v\u00edgdur \u00ed 1951 var\u00f0 \u00fatbygdur seinast \u00ed 1970'unum og svimjihylur var\u00f0 eisini bygdur. Svimjihylurin var tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1980 og er 25 metrar langur.\n\nElverki\u00f0 \u00ed Botni \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Elektrisitetsverki\u00f0 \u00ed Botni\n\nElverki\u00f0 \u00ed Botni var ta\u00f0 fyrsta vatnorkuverk \u00ed F\u00f8royum. Arbei\u00f0i byrja\u00f0i seint \u00ed 1919, og ta\u00f0 gekk skj\u00f3tt fyri seg. Anl\u00e6gskompagniet \u00far Bergen st\u00f3\u00f0 fyri arbei\u00f0num vi\u00f0 Haakon Blaauw \u00e1 odda.\n\nN\u00e6rum alt tilfari\u00f0 var flutt til Botn fr\u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi. R\u00f8rini v\u00f3ru sleipa\u00f0 av Ei\u00f0inum og nor\u00f0ur um Gj\u00f3gvar\u00e1fjall. Segld\u00fakur var\u00f0 settur fyri endarnar. Skinnarar v\u00f3ru lagdir ni\u00f0an gj\u00f8gnum hagan vi\u00f0 einum sp\u00e6li \u00ed erva. Sj\u00e1lv st\u00f8\u00f0in var\u00f0 bygd ni\u00f0ri \u00ed Botni, har v\u00f3ru settar upp tv\u00e6r turbinur \u00e1 400 HK hv\u00f8r. T\u00e6r koyrdu 1000 sn\u00faningar um minuttin og v\u00f3ru mettar at geva 400 HK vi\u00f0 eini fallh\u00e6dd upp\u00e1 206 metrar. Vatni\u00f0 til elektrisitetsverki\u00f0 \u00ed Botni kom fr\u00e1 trimum v\u00f8tnum: Ryskivatn, sum er 0,1 kvm og 241 m yvir havinum, Mi\u00f0vatn, sum er umlei\u00f0 0,09 kvm og er 343 m yvir havinum og Vatni\u00f0 \u00ed Tindal\u00ed\u00f0, sum eisini ver\u00f0ur r\u00f3pt Ovastavatn, ta\u00f0 er umlei\u00f0 0,04 kvm og 361 m yvir havinum. Byrging var bygd vi\u00f0 Ryskivatn, hon var 2 m h\u00f8g men kundi l\u00e6ttliga h\u00e6kkast.\n\nTey fyrstu \u00e1rini gav elverki\u00f0 \u00ed Botni bara streym til V\u00e1gsbygd, men \u00ed 1928 fekk Tv\u00f8royri eisini streym. Lopra fekk elektrisitet \u00ed 1935, t\u00e1 Gudmund Mortensen av Tv\u00f8royri, sum \u00e1tti hvalast\u00f8\u00f0ina \u00ed Lopra, sendi ums\u00f3kn um at f\u00e1a elektrisitet til hvalast\u00f8\u00f0ina. Nakrir t\u00fdskir verkfr\u00f8\u00f0ingar h\u00f8vdu leiga\u00f0 hvalast\u00f8\u00f0ina fr\u00e1 honum. S\u00f3knarst\u00fdri\u00f0 \u00ed V\u00e1gi j\u00e1tta\u00f0i ums\u00f3knini og sostatt fekk Lopra elektrisitet \u00ed 1935. Porkeri fekk elektrisitet \u00ed 1953. Hinar bygdirnar \u00ed Su\u00f0uroy fingu h\u00e1spenningslinjur lagdar \u00ed 1958 og frameftir, t\u00e6r bygdirnar v\u00f3ru: Sumba, V\u00edkarbyrgi, Akrar, Hov, F\u00e1mjin, Hvalba og Sandv\u00edk. T\u00f3 fingu Hvalbingar s\u00edtt egna motorelektrisitetverk \u00ed naka\u00f0 fyrr, ta\u00f0 l\u00fdsti fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 j\u00f3lum 1951.\n(Kelda: Poul Andreasen \"Elektrisitetsverki\u00f0 \u00ed Botni\", egi\u00f0 forlag, T\u00f3rshavn 1996.)\n\nTr\u00e1\u00f0banin \n\nTr\u00e1\u00f0banin var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00ed 1906, so v\u00e1gbingar kundu draga b\u00e1t \u00far M\u00falagj\u00f3gv heim til neystini. Tr\u00e1\u00f0banin l\u00e6tti munandi um hj\u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rarmonnum, sum r\u00f3\u00f0u \u00fat fr\u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi. Hesin fyrsti tr\u00e1\u00f0banin var\u00f0 n\u00fdttur til 1930,t\u00e1 ein n\u00fdggjur elekstriskur tr\u00e1\u00f0bani var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n\nTr\u00e1\u00f0banin var lutv\u00edst f\u00edggja\u00f0ur vi\u00f0 br\u00faksgjaldi og so figgja\u00f0i kommunan restina. Hv\u00f8rja fer\u00f0 ein b\u00e1tur var flota\u00f0ur, so skuldu 40 oyru latast til Ei\u00f0iskassan. Um ta\u00f0 mundi, t\u00e1 v\u00e1gbingar fingu tr\u00e1\u00f0banan, r\u00f3\u00f0u 22 b\u00e1tar \u00fat av Ei\u00f0inum.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Faroestamps.fo Um V\u00e1gs Kirkju\n B\u00f3k: Poul Andreasen \"Elektrisitetsverki\u00f0 \u00ed Botni\", egi\u00f0 forlag, T\u00f3rshavn 1996.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nV\u00e1gs kommuna\nRuth Smith Savni\u00f0 \u00ed V\u00e1gi\nRuth Smith\nMyndasavn hj\u00e1 Erik Christensen\nFlickr.com Myndir \u00far V\u00e1gi \u00e1 Flickr.\n\nSu\u00f0uroy\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gur"}
{"id": "3597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestmanna", "title": "Vestmanna", "text": "Vestmanna er ein bygd \u00ed F\u00f8royum, sum liggur \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni av Streymoynni. Vestmanna er eisini ein kommuna. Alt sambandi\u00f0 millum V\u00e1gar, og floghavnina \u00ed V\u00e1gum, og restina av F\u00f8royum gekk fyrr um Vestmanna. \u00c1\u00f0renn undirsj\u00f3vartunnilin til V\u00e1garnar kom, var atl\u00f8gubryggjan \u00ed Vestmanna br\u00fakt til fer\u00f0asambandi sj\u00f3vegis millum Streymoynna og V\u00e1garnar. \u00cd Vestmanna er Fiskivinnusk\u00fali, SEV verk, handlar, matstova, og mangt anna\u00f0. \n\n\u00cd f\u00f3lkask\u00falanum ganga yvir 200 n\u00e6mingar. Umframt f\u00f3lkask\u00falan er fiskivinnusk\u00fali \u00ed bygdini (F\u00f8roya Yrkissk\u00fali fyri Fiski\u00eddna\u00f0 og Havb\u00fana\u00f0), Fiskivinnusk\u00falin kom \u00ed 1987, hann er ein gymnasialur sk\u00fali, tvs. at n\u00e6mingarnir sum ganga har f\u00e1a eina mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fala \u00fatb\u00fagving. \u00c1 fiskivinnusk\u00falanum ganga vanliga millum 30 og 40 n\u00e6mingar. Fiskivinnusk\u00falin flutti inn \u00ed n\u00fdggj h\u00f8lir ni\u00f0ri \u00e1 bryggjuni \u00ed mars 2009. Sk\u00falin er har sum gamla ferjulegan \u00ed Vestmanna var fyrr.\n\nB\u00faskapur \n\nTil bygdina hoyra fimm st\u00f8rri fiskif\u00f8r og n\u00f8kur fiskif\u00f8r undir 20 skr\u00e1sett bruttotons. \u00c1 fj\u00f8r\u00f0inum eru tv\u00e6r alist\u00f8\u00f0ir og \u00e1 landi eru tvey flakavirki, harav anna\u00f0 \u00ed st\u00f3ran mun er sl\u00e1turvirki, sum tekur \u00edm\u00f3ti og hagrei\u00f0ir alifisk. \u00cd bygdini er ein \u00fatflutningsfyrit\u00f8ka, eitt plastvirki (Vest Pack), skipasmi\u00f0ja, oljugoymsla, fleiri fyrit\u00f8kur \u00ed byggivinnuni, bilverkst\u00f8\u00f0 og a\u00f0rar t\u00e6nastu- og \u00eddna\u00f0arfyrit\u00f8kur, umframt st\u00f3ra vatnorkuverki\u00f0 hj\u00e1 SEV. Grundv\u00f8llurin undir landsumfatandi felagskommunala elfelagi\u00f0 var\u00f0 \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0 lagdur \u00ed Vestmanna.\n\n\u00c1hugaverd st\u00f8\u00f0 \n\nHar er banki og sparikassi, gistingarh\u00fas, samkomuh\u00fas, \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll, kirkja, prestur og prestagar\u00f0ur, kommunul\u00e6kni og l\u00e6knavi\u00f0taluh\u00f8li, eldrasamb\u00fdli, dagtilhald fyri eldri, undirh\u00fas, ungmannafelag, sangk\u00f3r, bridgefelag og talvfelag. \u00cd sk\u00falanum er innbygdur svimjihylur, sum er bygdur \u00ed 1950. \u00cd Vestmanna er ferjulega og fer\u00f0af\u00f3lkafarst\u00f8\u00f0. \u00c1\u00f0renn undirsvj\u00f3vartunnilin millum Streymoy og V\u00e1gar var\u00f0 li\u00f0ugur, var Vestmanna mi\u00f0depilin fyri fer\u00f0asamband til V\u00e1garnar og flogv\u00f8llin. Bilferjur sigldu millum Vestmanna og Oyragj\u00f3gv \u00e1 V\u00e1goynni fleiri fer\u00f0ir dagliga. Onkunt\u00ed\u00f0 v\u00f3ru ta\u00f0 tvey fer\u00f0amannskip sum pendla\u00f0u aftur og fram allan dagin, t\u00ed t\u00f8rvurin var so st\u00f3rur at flyta f\u00f3lk millum flogv\u00f8llin og Streymoynna. Eitt av fer\u00f0amannskipunum \u00ed Vestmanna var Sam, sum n\u00fa r\u00f8kir farlei\u00f0ina millum Kalsoynna og Klaksv\u00edk.\n\nFer\u00f0avinna \n\nSeinastu \u00e1rini hevur Vestmanna ment seg n\u00f3gv sum fer\u00f0avinnub\u00fdur. Vestmannabj\u00f8rgini eru v\u00e6l vitja\u00f0 fer\u00f0avinnum\u00e1l hv\u00f8rt summar. Ta\u00f0 eru tv\u00e6r fyrit\u00f8kur, sum bj\u00f3\u00f0a t\u00farar til Vestmannabj\u00f8rgini: Sj\u00f3fer\u00f0ir sum Sk\u00favadal spf. eigur og rekur og Vestmannabj\u00f8rgini spf. hj\u00e1 Palla Lamhauge (eisini nevnt Sightseeing.fo). Kamping er omanfyri bygdina og m\u00f8guleiki fyri at fiska har eru eisini til sta\u00f0ar.  Einasta savn \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 voksdukkum, S\u00f8gusavni\u00f0 \u00ed Vestmanna, er at finna \u00ed Vestmanna. Savni\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed 2009. Ein kunningarstova er \u00ed Vestmanna, sum nevnist Vestmanna Tourist Centre, ta\u00f0 er opi\u00f0 fr\u00e1 1. mai til 30. september. Ein matstova er inni \u00ed Vestmanna Tourist Centre, hon er somulei\u00f0is opin um summari\u00f0. Eitt anna\u00f0 mat- og drekkista\u00f0 er Bryggjan \u00ed Vestmanna. 7Adventures fyriskipar t\u00farar vi\u00f0 ATV akf\u00f8rum, gongut\u00farar, fiskit\u00farar, haruvei\u00f0u, s\u00edging og ymiskt anna\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nV\u00cdF er Vestmanna \u00cdtr\u00f3ttarfelag sum fevnir um \u00edtr\u00f3ttargreinarnar hondb\u00f3lt, badminton og kappr\u00f3\u00f0ur. Felagi\u00f0 eigur fleiri b\u00e1tast\u00f8ddir eitt n\u00fa Vestmenningur, sum er 10-mannafar, Havfr\u00fahgving og J\u00f3mfr\u00fagvin, sum eru 5-mannaf\u00f8r.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Vestmanna Kommuna\n Sj\u00f3fer\u00f0ir v/ Sk\u00favadal\n Sightseeing.fo\n VIF.fo\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nVestmanna"}
{"id": "3598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%B8royri", "title": "Tv\u00f8royri", "text": "Tv\u00f8royri er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0uroy, partur av Tv\u00f8royrar kommunu, og har b\u00fagva 1.763 f\u00f3lk 2014. F\u00f3lkatali\u00f0 var b\u00fdtt solei\u00f0is millum bygdirnar: 850 \u00e1 Tv\u00f8royri, 510 \u00ed Trongisv\u00e1gi, 287 \u00ed Fro\u00f0ba, 67 \u00ed \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0 og 44 \u00ed \u00d8rav\u00edk.\n\nTv\u00f8royrar kirkja \n\nTv\u00f8royrar kirkja var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \u00ed Noregi og s\u00ed\u00f0an f\u00f8rd vi\u00f0 skipi til F\u00f8roya, har hon var\u00f0 reist \u00e1 Tv\u00f8royri og v\u00edgd \u00ed 1908. \u00cd mun til a\u00f0rar kirkjur \u00ed F\u00f8royum, so er hendan kirkjan sm\u00ed\u00f0a\u00f0 uttanlands, \u00e1 Str\u00f8mmen Tr\u00e6varefabrik A/S \u00ed Noregi. Arbei\u00f0i\u00f0 f\u00f3r \u00ed gongd um heysti\u00f0 \u00ed 1906 og var li\u00f0ugt \u00ed 1907. Kirkjan var\u00f0 sett upp \u00e1 \u00e6tla\u00f0a sta\u00f0num. Um v\u00e1ri\u00f0 1908 var hon kl\u00e1r at taka \u00ed n\u00fdtslu, og Kr. Himmalfer\u00f0ardag sama \u00e1r f\u00f3r v\u00edgslan fram.\n\nKongaligi Einahandilin og T.F. Thomsen A/S \n\nT\u00e1 F\u00f8royar \u00ed 1856 fingu fr\u00edhandil, var\u00f0 felagi\u00f0 T.F. Thomsen A/S stovna\u00f0. Danin Thomas Frederik Thomsen \u00far Keypmannahavn keypti bygningarnar eftir danska kongaliga einahandlinum \u00e1 Tv\u00f8royri. Hesir v\u00f3r\u00f0u seldir \u00e1 uppbo\u00f0i \u00e1 Tv\u00f8royri hin 9. juni 1856. T.F. Thomsen A/S hev\u00f0i rei\u00f0aravirksemi vi\u00f0 n\u00f3gvum skipum upp gj\u00f8gnum  \u00e1rini inntil \u00ed 1996, t\u00e1 seinasta skipi\u00f0 \u00ed felagnum var\u00f0 selt. Eftir ta\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 fram vi\u00f0 Kramb\u00fa\u00f0ini hj\u00e1 Thomsen, sum seldi matv\u00f8rur og a\u00f0rar kai-relatera\u00f0ar v\u00f8rur til fiskaf\u00f3lki\u00f0 \u00e1 \u00f8kinum. \u00cd yvir 100 \u00e1r hev\u00f0i felagi\u00f0 umbo\u00f0 fyri D.F.D.S., hv\u00f8rs skip sigldi millum F\u00f8royar, \u00cdsland og Keypmannahavn.\n\nJohan Mortensen og N.J. Mortensen \n\nJohan Mortensen \u00far \u00d8rav\u00edk, fekk handilsbr\u00e6v\u00ed 1858 og setti seg ni\u00f0ur \u00e1 Tv\u00f8royri. Handilsvirki\u00f0 hj\u00e1 Johan Mortensen gj\u00f8rdist skj\u00f3tt eitt ta\u00f0 st\u00f8rsta \u00ed F\u00f8royum, sum eftir dey\u00f0a hansara i 1889 var\u00f0 gj\u00f8rt til partafelag undir navninum A/S J.Mortensens Eftf. Ein sonur, N. J. Mortensen t\u00f3k seg kortini burtur og fekk egi\u00f0 handilsvirki \u00ed 1911.\n\nHvannhagi \n\nHvannhagi ver\u00f0ur mettur at vera besta pl\u00e1ss \u00ed F\u00f8royum til tj\u00f3\u00f0argar\u00f0. Sta\u00f0i\u00f0 er avbyrgt, men kortini v\u00e6l atkomandi til gongu. Sj\u00e1ldsamt jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligt landslag vi\u00f0 einum fj\u00f8llbroyttum plantu- og dj\u00f3ral\u00edvi. Hvannhagi er eitt sermerkt og vakurt n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki \u00ed nor\u00f0aru helvt av Su\u00f0uroynni. Hann liggur avbyrgdur og kann bert r\u00f8kkast til gongu. Vanliga ver\u00f0ur gingi\u00f0 fr\u00e1 vestara endanum av Ovara vegi \u00e1 Tv\u00f8royri, og har ver\u00f0ur gingi\u00f0 eftir einari g\u00f8tu nor\u00f0ureftir tv\u00f8rturum fjalli\u00f0. \n\nHvannhagi er kransa\u00f0 av steyrr\u00e6ttum fjallal\u00ed\u00f0um, og har slepst bert oman \u00ed tveimum st\u00f8\u00f0um. Ver\u00f0ur gingi\u00f0 oman eftir t\u00ed eystaru g\u00f8tuni, er eitt fr\u00e1l\u00edkt \u00fats\u00fdni nor\u00f0ureftir til L\u00edtlu og St\u00f3ru D\u00edmun. \n\nHvannhagi hevur eitt sj\u00e1ldsamt jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligt landslag, sum er v\u00e6lkent av jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingum eisini \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi. \n\n\u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri gongut\u00farum til Hvannhaga, og hetta er ein v\u00e6l vitja\u00f0ur \u00fatfer\u00f0arsta\u00f0ur fyri b\u00e6\u00f0i \u00fatlendingar og f\u00f8royingar.\n\nHvannhagi er sundurb\u00fdttur hagi - Nor\u00f0aripartur og Uttaripartur. Hagin hevur einki \u00e1sett markatal og liggur \u00ed tveimum markatalsbygdum. Hvannhagi Nor\u00f0aripartur hevur 70 \u00e1sey\u00f0ir. Sey\u00f0amarki\u00f0 er \"Fj\u00f8\u00f0ur mitt um heilt\" \u00e1 h\u00f8gra oyra. Hvannhagi Uttaripartur hevur 72 \u00e1sey\u00f0ir. Sey\u00f0amarki\u00f0 er \"Mitt um s\u00fdling\" \u00e1 vinstra oyra.\n\nS\u00f8vn og gallar\u00ed \n\u00c1 Tv\u00f8royri er eitt bygdarsavn, sum eitur Tv\u00f8royrar Bygda og Sj\u00f3savn. Savni\u00f0 er \u00ed Doktarag\u00f8tu, t\u00e6tt vi\u00f0 Havnarlagi\u00f0 \u00ed gomlu Doktarah\u00fasinum. H\u00fasi\u00f0 hevur eisini veri\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0sskrivstova. Ta\u00f0 er Tv\u00f8royrar Forninnisfelag sum rekur bygdarsavni\u00f0. Savni\u00f0 eigur 1500 skr\u00e1settir lutir og 1700 myndir. Forma\u00f0ur \u00ed felagnum er Einar Larsen.\n\u00c1 Tv\u00f8royri er eitt gallar\u00ed, sum eitur Gallar\u00ed Oyggin. Ta\u00f0 er Palle Julsgart, sum eigur og rekur Gallar\u00ed Oynna. Gallar\u00edi\u00f0 hevur skiftandi frams\u00fdningar vi\u00f0 f\u00f8royskum og \u00f8\u00f0rum nor\u00f0urlendskum listaf\u00f3lkum, umframt fasta frams\u00fdning vi\u00f0 verkum eftir Palla Julsgart sj\u00e1lvum. \u00cd havanum og \u00e1 \u00f8kinum yvirav gallar\u00ednum eru fleiri standmyndir, sum Palle Julsgart hevur gj\u00f8rt.\n\nMyndir av Tv\u00f8royri\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Tv\u00f8royrar Kommuna \n Myndasavn \u00e1 Flickr hj\u00e1 Erik Christensen\n Myndasavn \u00e1 Flickr hj\u00e1 Eileen Sand\u00e1\n Su\u00f0uroyar Kunningarstova\n Su\u00f0uroyar Portalurin\n Oyggin.fo, Gallar\u00ed Oyggin\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nTv\u00f8royri"}
{"id": "3599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0v%C3%A1gur", "title": "Mi\u00f0v\u00e1gur", "text": "Mi\u00f0v\u00e1gur er ein bygd \u00ed V\u00e1goynni. \u00cd V\u00e1gum eru tr\u00edggjar st\u00f3rar bygdir og tr\u00edggjar sm\u00e1ar, men fara vit 100 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina, v\u00f3ru sjey bygdir. Tann st\u00f8rsta er Mi\u00f0v\u00e1gur vi\u00f0 1.035 \u00edb\u00fagvum (\u00ed 2014). Hon liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed oynni, so h\u00f8vu\u00f0sfyrisitingin er her, politist\u00f8\u00f0, keypsamt\u00f8ka, l\u00e6knami\u00f0st\u00f8\u00f0 og prestagar\u00f0ur. H\u00f8vu\u00f0svinnan her er fiska\u00eddna\u00f0ur, men eisini er naka\u00f0 av a\u00f0rari vinnu her. Mi\u00f0v\u00e1gs kommuna leg\u00f0i 1. januar 2009 saman vi\u00f0 Sandav\u00e1gs kommunu og gj\u00f8rdust t\u00e6r til V\u00e1ga kommunu.\n\nMi\u00f0v\u00e1gur er s\u00f8gulig bygd. Her b\u00fa\u00f0i prestakonan Beinta, sum er kend ikki bara fyri dygdir. T\u00ed fekk hon eyknevni\u00f0 \"Illa Beinta\". Ta\u00f0 er s\u00f8gan um hana, i\u00f0 J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen n\u00fdtir \u00ed skalds\u00f8gu s\u00edni \"Barbara\". \u00cd 1997 var filmur gj\u00f8rdur eftir hesi skalds\u00f8gu. N\u00e1\u00f0insgar\u00f0urin K\u00e1lval\u00ed\u00f0 oman fyri bygdina eru elstu h\u00fasini \u00ed bygdini og kanska eisini \u00ed landinum. Tey ver\u00f0a \u00ed dag n\u00fdtt sum bygdarsavn. Fr\u00e1 Mi\u00f0v\u00e1gi kanst t\u00fa \u00ed g\u00f3\u00f0um ve\u00f0ri s\u00edggja oyggjarnar sunnanfyri. \n\nKomin inn \u00ed bygdina er m\u00f8guleiki at fara ni\u00f0an \u00ed K\u00e1lval\u00ed\u00f0. Vi\u00f0 Kirkjar liggur Jansager\u00f0, tann gamli prestagar\u00f0urin. Hesi b\u00e6\u00f0i h\u00fasini eru kend fyri s\u00f8guna um Barbaru. Koyrir t\u00fa oman \u00e1 Vatn, so s\u00e6rt t\u00fa kirkjugar\u00f0in hj\u00e1 mi\u00f0vingum til vinstru. Har liggur eisini tann bretski kirkjugar\u00f0urin. Har liggja n\u00e6rum allir teir hermenn grivnir, i\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv \u00ed F\u00f8royum undir \u00f8\u00f0rum heimsbardaga. \n\n\u00cd 2008 var\u00f0 felag sett \u00e1 stovn \u00ed V\u00e1gum, sum skuldi arbei\u00f0a vi\u00f0 at gera eitt kr\u00edgssavn. \u00cd 2009 l\u00e6t Kr\u00edgssavni\u00f0 upp \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. Savni\u00f0 heldur til \u00ed sama bygningi har B\u00f3nus og V\u00e1ga kunningarstova halda til \u00ed.\n\nN\u00f3gvir t\u00farar kunnu gerast higani \u00far bygdini. Gongut\u00farar fr\u00e1 Jansager\u00f0i, framvi\u00f0 Beitinum, heimi\u00f0 hj\u00e1 Mikkjal \u00e1 Ryggi, og ni\u00f0an \u00ed K\u00e1lval\u00ed\u00f0. Men er H\u00fdsis\u00e1in l\u00edtil, ta\u00f0 er hon helst, t\u00e1 i\u00f0 turkur er, so ber til at finna yrkingina, sum Mikkjal \u00e1 Ryggi h\u00f8gdi ni\u00f0ur \u00ed klettin har \u00ed \u00e1nni. Eisini ber til at fara ein t\u00far \u00fat \u00e1 B\u00f8sdalafoss \u00e1 rossabaki. \n\nMi\u00f0v\u00e1gur hevur virki\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarl\u00edv. Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1956 og hevur felagi\u00f0 f\u00fdra kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar sum luttaka \u00ed FM kappr\u00f3\u00f0ri, t\u00f3 ikki \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, men \u00ed 2011 lutt\u00f3ku allir. Tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r er Vestanstevna \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. MB (Mi\u00f0v\u00e1gs B\u00f3ltfelag) var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1905 og hevur li\u00f0 \u00ed 3. deild hj\u00e1 monnum umframt fleiri barnali\u00f0. Flogb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Dr\u00e1ttur var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1983.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1ga kommunu\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "3600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leirv%C3%ADk", "title": "Leirv\u00edk", "text": "Leirv\u00edk er ein bygd \u00ed Eysturoynni, fr\u00e1 1. januar 2009 partur av Eysturkommunu. Leirv\u00edk er gomul bygd. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur at hon er millum t\u00e6r elstu \u00ed F\u00f8royum. \u00cd \u00fatgrevstinum \u00e1 Toftanesi er ymiskt funni\u00f0, sum pr\u00f3gvar, at bygdin stavar fr\u00e1 v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini. Leirv\u00edk fekk ikki kirkjugar\u00f0 fyrr enn \u00ed 1900 og kirkju \u00ed 1906. \u00cd eini 4-500 \u00e1r v\u00f3ru Leirv\u00edk og Fuglafj\u00f8r\u00f0ur ein s\u00f3kn vi\u00f0 s\u00f3knarkirkju og kirkjugar\u00f0i \u00ed Fuglafir\u00f0i. \n\nLeirv\u00edk er gomul bygd, sum liggur vi\u00f0 Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0, og fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hava veri\u00f0 tr\u00edggir b\u00fdlingar har, uttan \u00c1, \u00e1 Toftanesi og vi\u00f0 Gar\u00f0. \u00cd sambandi vi\u00f0 \u00fatbygging av havnarlagnum og vegf\u00f8ringini til ferjuleguna var\u00f0 ney\u00f0ugt at gera fornfr\u00f8\u00f0iligar kanningar av \u00f8kinum \u00e1 Toftanesi. St\u00f3rur \u00fatgrevstur f\u00f3r fram, og lutir og h\u00fasatoftir komu fyri ein dag sum pr\u00f3gva\u00f0u, at bygdin er fr\u00e1 v\u00edkingat\u00ed\u00f0. Hesar toftir eru n\u00fa fri\u00f0a\u00f0ar. \n\n\u00cd sagnatilfarinum er Leirv\u00edks-P\u00e1ll kendur, og t\u00e1ttur var yrktur um hann, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r til Velbasta\u00f0ar at hitta Ellint b\u00f3nda. Ta\u00f0 kom til bardaga teirra millum, og vi\u00f0 snildum fekk P\u00e1ll beint fyri Ellinti. \n\u00cd 1725 kom loynikeypsskip til Leirv\u00edkar, og menn f\u00f3ru umbor\u00f0 at keypa fr\u00e1 teimum. T\u00edverri v\u00f3ru teir smitta\u00f0ir av pokum. Stutt eftir var br\u00fadleyp \u00ed bygdini, og t\u00e1 var\u00f0 \u00f8ll bygdin smitta\u00f0. St\u00f3rur partur av leirv\u00edkingum doy\u00f0i. Bygdin mentist t\u00f3 skj\u00f3tt eftir henda ska\u00f0a, t\u00ed f\u00f3lk \u00far \u00f8\u00f0rum bygdum fluttu \u00e1 kongsgar\u00f0arnar, sum v\u00f3ru mannleysir. Meginparturin av j\u00f8r\u00f0ini \u00ed Leirv\u00edk er kongsj\u00f8r\u00f0. Manntali\u00f0 \u00ed bygdini var \u00ed 1801 komi\u00f0 upp\u00e1 85, og n\u00fa, 200 \u00e1r seinri, er tali\u00f0 10 fer\u00f0ir so h\u00f8gt, ella 853 (2005). \n\nLeirv\u00edk er gott \u00fatr\u00f3\u00f0rarpl\u00e1ss, t\u00ed l\u00e6tt er at r\u00f3gva \u00fat b\u00e6\u00f0i nor\u00f0ureftir og su\u00f0ureftir. Eisini hevur farlei\u00f0in \u00far sunnaru oyggjunum til Nor\u00f0oyar fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 ligi\u00f0 um Leirv\u00edk, men n\u00fa er tunnil gj\u00f8rdur undir Leirv\u00edksfir\u00f0i, so koyrandi er til Klaksv\u00edkar og st\u00f3ran part av Nor\u00f0oyum. \n\nFyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani l\u00e6t kendur leirv\u00edkingur gera b\u00e1tasavn, sum s\u00fdnir gamlar b\u00e1tar fr\u00e1 fyrra parti av farnu \u00f8ld. \u00cd sama bygningi er eisini eitt m\u00e1lningasavn, sum fyrst og fremst umbo\u00f0ar kenda listam\u00e1laran \u00far Leirv\u00edk, J\u00f3annis Kristiansen.\n\nT\u00f3nleikarin H\u00f8gni Lisberg er eisini \u00far Leirv\u00edk.\n\nS\u00ed eisini \n Lerwick\n\nKeldur\n\n Postverk F\u00f8roya\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saltangar%C3%A1", "title": "Saltangar\u00e1", "text": "Saltangar\u00e1 er ein bygd \u00ed Runav\u00edkar kommunu \u00e1 eystara armi \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum. Saltangar\u00e1, eisini nevndar Hei\u00f0arnar, er bygd \u00ed 1846. \u00cd bygdini er n\u00f3gv virksemi. Handils- og vinnul\u00edvi\u00f0 bl\u00f3mar. Umlei\u00f0 60 handlar finnast \u00ed kommununi, har flest allir liggja \u00ed Saltangar\u00e1. Handilsmi\u00f0depilin \u00ed Runav\u00edkar kommunu skipar saman vi\u00f0 Kunningarstovuni \u00ed Runav\u00edk, fyri ymiskum tilt\u00f8kum og l\u00fdsingar\u00e1t\u00f8kum \u00e1ri\u00f0 runt. St\u00f3rur partur av vinnul\u00edvinum \u00ed Eysturoynni er \u00ed Runav\u00edkar kommunu og fleiri av hesum virkjum liggja \u00ed Saltangar\u00e1. Vi\u00f0 b\u00e1tahylin \u00ed Saltangar\u00e1 liggur Gamli Handil, sum \u00ed dag ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed sambandi vi\u00f0 listaframs\u00fdningar og onnur mentanartilt\u00f8k. \u00c1 sama \u00f8ki stendur eisini eitt gamalt neyst, og \u00ed b\u00e1tahylinum liggur sluppin H\u00f8ganes, sum ver\u00f0ur br\u00fakt til konsertir og tilt\u00f8k av ymiskum slagi. \n\nSaltangar\u00e1 er ikki gomul bygd; til \u00ed 1960unum v\u00f3ru einans einst\u00f8k h\u00fas spjadd \u00ed \u00f8kinum, i\u00f0 var\u00f0 kalla\u00f0 \u00ed Hei\u00f0unum. Vi\u00f0 \u00f8ktu mi\u00f0savningini \u00ed seinnu helvt av 20. \u00f8ld gj\u00f8rdist Saltangar\u00e1 ein st\u00f3rbygd, i\u00f0 var\u00f0 bygd \u00e1f\u00f8st vi\u00f0 Glyvrar innanfyri og Runav\u00edk uttanfyri. Saltangar\u00e1 er \u00ed dag handilsligi mi\u00f0depilin \u00ed Runav\u00edkar kommunu. Umframt n\u00f3gvar vinnufyrit\u00f8kur hava Postverk F\u00f8roya, Almannastovan og Toll- og skattstova F\u00f8roya deild \u00ed Saltangar\u00e1. Br\u00f8\u00f0rasamkoman hevur samkomuh\u00fasi\u00f0 Ber\u00f8a \u00ed Saltangar\u00e1.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandav%C3%A1gur", "title": "Sandav\u00e1gur", "text": "Sandav\u00e1gur er ein bygd \u00ed V\u00e1gum. Sandav\u00e1gur er tr\u00edggjar fer\u00f0ir kosin at vera best r\u00f8kta bygd \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 hendi \u00ed 1997, 2003 og aftur \u00ed 2008. \u00cd Sandav\u00e1gi eru ymisk felagsh\u00fas. Vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llin er S\u00cdF-h\u00fasi\u00f0, og harumframt eru eisini onnur felagsh\u00fas, t.d. kirkja, samkomuh\u00fas til kristiligar fundir og losjan Vakh\u00fas. \u00cd bygdini er eisini ein vi\u00f0arlund, Vi\u00f0arlundin \u00e1 Abbreyt.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nSandav\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttarfelag var\u00f0 \u00edbirt 11 nov. \u00ed 1906. \n\n\u00cd Sandv\u00e1gi er eitt virki\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarfelag \u2013 S\u00cdF, sum stendur fyri \"Sandav\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttar Felag\". Virksemi\u00f0 hj\u00e1 felagnum fevnir um f\u00f3tb\u00f3lt, hondb\u00f3lt, flogb\u00f3lt og kappr\u00f3\u00f0ur. \u00d8rnin hevur vunni\u00f0 FM \u00ed 5-mannaf\u00f8rum vi\u00f0 kvinnum \u00e1rini 1988, 1990, 1991, 1997, 1998 og 2006. \u00cd bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini manna bygdirnar Sandav\u00e1gur og S\u00f8rv\u00e1gur eitt felags li\u00f0 undir heitinum 07 Vestur. \u00cdtr\u00f3ttarh\u00fasi\u00f0 \u00ed Sandv\u00e1gi virkar sum eitt bygdar- og ungd\u00f3msh\u00fas. Ta\u00f0 er karmur um so at siga alt felagsl\u00edv \u00ed bygdini. Gj\u00f8rdur er grasl\u00edkisv\u00f8llur og h\u00fas til \u00edtr\u00f3ttafelagi\u00f0 \u00e1 Valloyruni. S\u00cdF h\u00fasi\u00f0 er mentanarmi\u00f0depil \u00ed bygdini; har eru fundir, br\u00fadleyp, veitslur, dansur o.a.\n\nS\u00f8ga \n\nSandav\u00e1gur er gomul bygd; men vit vita ikki vi\u00f0 vissu, hvussu gomul hon er. \u00cd b\u00f8stykkinum, sum r\u00f3pt ver\u00f0ur \u00ed Toftini, ta\u00f0 er har, sum bygdarr\u00e1\u00f0sh\u00fasi\u00f0 n\u00fa er, hava fornfr\u00f8\u00f0ingar grivi\u00f0 h\u00fastoftir \u00fat, sum teir halda hava veri\u00f0 b\u00fasta\u00f0ir seinast \u00ed v\u00edkinga\u00f8ld. \n\n\u00cd Eingjartoftum, sum er millum b\u00fdlingarnar Sandar og Steig, var\u00f0 funnin ein r\u00fanasteinur \u00ed 1917, i\u00f0 seinni fekk navni\u00f0 Sandav\u00e1gssteinurin. Innskriftin ver\u00f0ur lisin solei\u00f0is: Torkil Onundarson eystma\u00f0ur av Rogalandi bygdi henda sta\u00f0 fyrst. R\u00fanak\u00f8nir menn siga, at r\u00fanasteinurin er fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 1200. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur t\u00ed, at hesin Torkil Onundarson er tann fyrsti, sum bygt hevur \u00e1 t\u00ed sta\u00f0num \u00ed bygdini. R\u00fanasteinurin stendur n\u00fa \u00ed Sandav\u00e1gs kirkju. \n\nSt\u00f3rur og sey\u00f0ar\u00edkur hagi liggur til bygdina, 24 merkur \u00e1 Sondum og 24 merkur \u00e1 Steig. \u00cd 1555 var Steigargar\u00f0ur lagdur til l\u00f8gmansemb\u00e6ti\u00f0. Hetta kom \u00ed lag vi\u00f0 kongsbr\u00e6vi, dagfest 19. mars. Flestu l\u00f8gmenninir fluttu \u00e1 Steig at b\u00fagva. \u00cdl\u00f8gmanst\u00ed\u00f0ini setti l\u00f8gma\u00f0ur s\u00edn d\u00e1m \u00e1 bygdina \u00e1 mangan h\u00e1tt, eitt n\u00fa kirkjuna. 1816 var l\u00f8gtingi\u00f0 avtiki\u00f0 og l\u00f8gmansemb\u00e6ti\u00f0 ni\u00f0urlagt, og Steigargar\u00f0ur var seldur \u00ed 1822; t\u00e1 h\u00f8vdu 17 l\u00f8gmenn veri\u00f0 \u00ed hesum emb\u00e6tinum. Seinasti l\u00f8gma\u00f0urin \u00e6t J\u00f8rgen Frants Hammershaimb (1805 \u2013 1816). Sonur hansara, Vencil Ulrik Hammersheimb, var f\u00f8ddur \u00e1 Steig \u00ed 1819. Hann gj\u00f8rdist v\u00e6l kendur millum f\u00f8royingar, t\u00ed at hann leg\u00f0i grundina undir f\u00f8royska skriftm\u00e1li\u00f0, og hann gav \u00fat ymsar b\u00f8kur \u00e1 f\u00f8royskum. F\u00f8royingar reistu honum pr\u00fd\u00f0iligan minnisvar\u00f0a \u00e1 Steig \u00ed 1919. \n\nT\u00e1 i\u00f0 l\u00f8gmansgar\u00f0urin var\u00f0 seldur, var j\u00f8r\u00f0in luta\u00f0 sundur \u00ed \u00e1tta lutir. Tr\u00edggjar merkur hv\u00f8r. B\u00e6\u00f0i sandav\u00e1gsmenn og fremmandir menn keyptu, og summir teirra fluttu \u00ed bygdina at b\u00fagva. Hetta hev\u00f0i t\u00fddning fyri bygdarl\u00edvi\u00f0 og eisini b\u00faskaparligan t\u00fddning. \n\n\u00cd b\u00f3ndasamfelagnum v\u00f3ru h\u00f8vu\u00f0svinnuvegirnir anna\u00f0hv\u00f8rt jar\u00f0arbr\u00fak ella \u00fatr\u00f3\u00f0ur. Um aldarskifti\u00f0 fingu sluppirnar r\u00e6ttiligan t\u00fddning. F\u00f3lksins l\u00edvskor og vi\u00f0urskifti broyttust. \u00cd 1895 var\u00f0 fyrsta skipi\u00f0 keypt til Sandav\u00e1gs, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 komu fleiri skip aftrat, so at \u00ed fyrra kr\u00edgnum v\u00f3ru 20 skip. \n\nSt\u00f8rsta handilsvirki\u00f0 og rei\u00f0aravirki\u00f0 hev\u00f0i J\u00f3gvan Elias Thomsen \u00ed Haraldsstovu. Fyrsta skipi\u00f0 keypti hann \u00ed 1906, og \u00ed 1920 reiddi hann 14 skip \u00fat. T\u00ed\u00f0liga f\u00f3r hann at turka fisk fr\u00e1 skipum og \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tum, og turkih\u00fas bygdi hann \u00fati \u00ed Gj\u00f3gv. \n\nA\u00f0rir g\u00f3\u00f0ir vinnul\u00edvsmenn hava eisini veri\u00f0, eitt n\u00fa fe\u00f0garnir Niels Jacob og Hjalmar Nielsen, Eivind Rasmussen og Zacharias Nielsen. Zacharias Nielsen bygdi s\u00e6r n\u00fat\u00ed\u00f0ar turkih\u00fas, og \u00ed fimmti\u00e1runum og seksti\u00e1runum var n\u00f3gvur fiskur turka\u00f0ur har. Hann reiddi n\u00f8kur skip \u00fat, sum hann \u00e1tti saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum, og l\u00ednuskipi\u00f0 Reynsatind, sum hann \u00e1tti einsamallur. \n\nSamvinnufelagi\u00f0 hevur \u00e1tt fleiri trolarar. \u00cd 1984 keyptu teir st\u00e1siliga r\u00e6kjutrolaran H\u00f8gafoss. Samvinnufelagi\u00f0 hevur veri\u00f0 t\u00fddningarmikil arbei\u00f0sgevari \u00ed bygdini. Onkunt\u00ed\u00f0 var\u00f0 ma\u00f0ur \u00fat n\u00e6stan \u00f8\u00f0rum hv\u00f8rjum h\u00fasi vi\u00f0 trolara hj\u00e1 felagnum. H\u00f8gifossur bleiv seldur av bygdini \u00ed 2005. \n\nOnnur rei\u00f0aravirki, i\u00f0 n\u00fa eru, eru: P/F Foss\u00e1, sum eigur Venus, P/F H\u00fdsis\u00e1, sum eigur skipini Vesturt\u00fagvu og Mars Chaser, og P/F Hans Pauli \u00ed Horni, sum eigur kemikaliuskipi T\u00f3ru. \n\nSandav\u00e1gur er brimpl\u00e1ss, t\u00ed var\u00f0 fari\u00f0 \u00ed samarbei\u00f0i vi\u00f0 mi\u00f0vingar at gera brimgar\u00f0 og bryggju \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. Eisini bygdu teir flakavirki\u00f0, Snarfrost, \u00ed felag. N\u00fa eigur F\u00f8roya Fiskavirking flakavirki\u00f0. \u00c1 Giljanesi er ni\u00f0ursj\u00f3\u00f0ingarvirki\u00f0 Kovin, har sj\u00f3a\u00f0 ver\u00f0ur ni\u00f0ur rogn og r\u00e6kjur. Nor\u00f0uri vi\u00f0 F\u00fataklett er st\u00f3r smoltst\u00f8\u00f0. Hesi virkini hava st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning fyri bygdina. Annars er at nevna, at vakstrarh\u00fas, tannl\u00e6knastova, h\u00e1rfr\u00ed\u00f0kanarstovur, snikkaravirki, bilverksta\u00f0ur, timburhandil, m\u00e1lingahaldil, kl\u00e6dnahandlar og a\u00f0rir handlar eru \u00ed bygdini. \n\nSk\u00falin \u00ed bygdini er bygdur \u00ed 1896; fyri stuttum er hann gj\u00f8rdur av n\u00fdggjum innan. \u00c1 Giljanesi bygdu b\u00e1\u00f0ar bygdirnar felagssk\u00fala \u00ed 1961. \u00cdtr\u00f3ttah\u00f8ll var\u00f0 bygd upp \u00ed sk\u00falan \u00ed 1983. T\u00e1 v\u00f3ru eisini gj\u00f8rdar sk\u00falastovur, sk\u00falak\u00f8kur, sm\u00ed\u00f0stova og b\u00f3kasavn. N\u00f3gv virksemi er \u00ed \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llini, b\u00e6\u00f0i sk\u00falin, \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8gini og onnur br\u00faka hana. \n\nSandav\u00e1gur er gomul kirkjubygd og einki er at ivast \u00ed, at kirkjur hava veri\u00f0 \u00ed t\u00ed kat\u00f3lsku t\u00ed\u00f0ini. \u00dar skrivligum keldum vita vit, at seks kirkjur hava veri\u00f0 \u00ed bygdini. Ni\u00f0ri \u00e1 Oyru hava f\u00fdra kirkjur sta\u00f0i. Kirkjan, i\u00f0 n\u00fa er, er bygd \u00ed 1917. Magnus \u00e1 Kamarinum, arkitektur, \u00far Havn tekna\u00f0i kirkjuna og st\u00f3\u00f0 fyri byggingini. Meiniheitsh\u00fas var\u00f0 bygt \u00ed 1926. N\u00fa er n\u00f3gv bygt upp \u00ed ta\u00f0. Har eru sunnudagsk\u00fali, m\u00f8ti, ungd\u00f3msm\u00f8ti og anna\u00f0 kristiligt virksemi. Losja Vakh\u00fas, sum er fr\u00e1haldsfelag, var\u00f0 stovna\u00f0 fyrst \u00ed tr\u00edati\u00e1runum, og n\u00f8kur \u00e1r seinni bygdu teir s\u00e6r h\u00fas. \n\nPr\u00fd\u00f0iligt bygdarr\u00e1\u00f0sh\u00fas er bygt \u00ed 1982. Avtrat kommunalu fyrisitingina, eru V\u00e1ga Sj\u00fakrakassi, V\u00e1ga Kunningarstova og Barnaverndart\u00e6nastan fyri V\u00e1gar, Vestmanna og Kv\u00edv\u00edk, \u00ed h\u00fasinum eru eisini vi\u00f0talur\u00fam til l\u00e6knarnar. \n\n\u00cd Dagstovnurin S\u00f3ljugar\u00f0i eru v\u00f8ggustova, barnagar\u00f0ur og fr\u00edt\u00ed\u00f0arheim,  eini 80 b\u00f8rn eru \u00ed skipanini. \u00cd S\u00f3ljugar\u00f0i starvast 20 f\u00f3lk. \n\nArbeitt ver\u00f0ur vi\u00f0 at gera n\u00fdggja \u00fatstykking \u00ed S\u00f8rpum, omanfyri vegin, har ver\u00f0a 30 grundstykkir. Meira enn helvtin av stykkinum eru umbi\u00f0in. \n\nB\u00f8tt er um tey t\u00f8kniligu vi\u00f0urskiftini ymsasta\u00f0ni \u00ed bygdini. Dentur er lagdur \u00e1 at hava bygdina reina og vakra. \u00cd 1997, 2003 og 2008 vann Sandav\u00e1gur kappingina um at gerast best r\u00f8kta bygd \u00ed F\u00f8royum.\n\nSandav\u00e1gs kirkja \n\n\u00cd Sandav\u00e1gs kirkju stendur ein av f\u00e1u f\u00f8roysku r\u00fanasteinunum.\n\nSandav\u00e1gssangurin \n\nSandav\u00e1gssangurin var\u00f0 yrktur til eina vestanstevnu, sum var\u00f0 hildin \u00ed Sandav\u00e1gi. J\u00f3hannes Olsen (p\u00e1pi Kn\u00fat Olsen) yrkti or\u00f0ini til lagi\u00f0 Venner ser p\u00e5 Danmarks kort, men seinni hevur Kn\u00fat Olsen sm\u00ed\u00f0a\u00f0 lag til sangin.\n\nRith\u00f8vundar\n\nKeldur \n\n Halga stund, ber signing og fri\u00f0. \u00cd: J\u00f3labo\u00f0 2006.\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "3603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strendur", "title": "Strendur", "text": "Strendur eru sy\u00f0sta bygdin \u00e1 vestara armi \u00e1 Sk\u00e1lafir\u00f0i \u00ed Eysturoy. Sj\u00f3var kommuna fevnir um bygdirnar Strendur, Innan Glyvur, Kolbanargj\u00f3gv, Morskranes og Selatra\u00f0. \u00cd kommununi b\u00fagva 1002 f\u00f3lk, harav 789 \u00e1 Strondum. \u00cd sk\u00falanum \u00e1 Strondum ganga 238 n\u00e6mingar. Umframt vanligan f\u00f3lkask\u00fala fevnir sk\u00falin eisini um eina framhaldsdeild.\n\nB\u00faskapur \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed kommununi livir fyri st\u00f3ran part av fiskiskapi og av at arbei\u00f0i \u00ed fiski\u00eddna\u00f0inum. \u00c1 Strondum eru seks st\u00f8rri fiskif\u00f8r og fleiri sm\u00e6rri \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar. Eitt vanligt fiskavirki er \u00ed kommununi og somulei\u00f0is er eitt kryvjingarvirki. Har er b\u00e6\u00f0i smoltaling og sj\u00f3gvaling av laksi. Av \u00f8\u00f0rum \u00eddna\u00f0arvirkjum kunnu vit nevna gr\u00f3t\u00eddna\u00f0, m\u00e1lingavirki, spinnar\u00ed og eitt d\u00e1tavirki. \u00cd kommununi eru tveir b\u00f3ndagar\u00f0ar.\n\nT\u00e6nasta \n\n Kommunuskrivstova. \n L\u00e6knami\u00f0st\u00f8\u00f0. \n Posth\u00fas. \n Banki: Eik hevur deild \u00e1 Strondum. \n B\u00f3kasavn. \n Matv\u00f8ruhandil. \n Bensinst\u00f8\u00f0. \n M\u00e1lingahandil.\n\n\u00datb\u00fagving og ansing \n\n Stranda sk\u00fali: 1-10. flokkur, n\u00e6mingar \u00ed framhaldsdeildini koma \u00far Sj\u00f3var kommunu, Sk\u00e1la, Sk\u00e1labotni, Oyndarfir\u00f0i og Hellunum. \n L\u00edtlifl\u00f8ttur: v\u00f8ggustova og barnagar\u00f0ur.\n\nFr\u00edt\u00ed\u00f0 og mentan \n\n St.\u00cd.F: Stranda \u00cdtr\u00f3ttarfelag er hondb\u00f3ltsfelag. Leikararnir eru av vestara armi \u00e1 Sk\u00e1lafir\u00f0i. \n Str\u00e1lan: kappr\u00f3\u00f0rarfelag vi\u00f0 b\u00e1tunum Str\u00e1luni, Stj\u00f8rnuni og Str\u00edpuni. \n Stranda sj\u00f3nleikarafelag. \n Svimjihylur. \n Pensj\u00f3nistafelag. \n Bygdarh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Strondum.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n Sj\u00f3var kirkja. \n Missi\u00f3nsh\u00fas.\n\n\u00c1hugavert at vitja \n\n\u00c1 Strondum er kirkja, missi\u00f3nsh\u00fas, bygdarh\u00fas, banki, sparikassi, og posth\u00fas. Har er l\u00e6knavi\u00f0taluh\u00f8li, sj\u00fakrakassi og kommunuskrivstova. \n\n Fjalli\u00f0: l\u00e6tt og skj\u00f3tt at ganga ni\u00f0an\u00e1 (483 m). Fr\u00e1l\u00edkt \u00fas\u00fdni yvir Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0, Tangafj\u00f8r\u00f0, til N\u00f3lsoyar, Streymoynna og heilt su\u00f0ur \u00ed Sk\u00e1lh\u00f8vda\n Sn\u00e6ldan: ullarvirki\u00f0 i\u00f0 selur t\u00f3gv og bundin pl\u00f8gg\n Vi\u00f0 Sj\u00f3gv: elsti b\u00fdlingurin og har finna vit eisini kirkjuna fr\u00e1 1834. Landsvegurin er bygdur \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv og hetta ger at neystini og b\u00e1tarnir liggja \u00ed einum undarligum \"dunnuhyli\".\n \u00e1 Tanga: Raktangi er sunnasti partur av Sj\u00f3var kommunu og er v\u00e6l vitja\u00f0ur av gonguf\u00f3lki. Her stendur eisini minnisvar\u00f0i teirra sj\u00f3l\u00e6tnu. H\u00e6gsta punkti\u00f0 eitur Abbin og ha\u00f0ani kanst t\u00fa skima \u00ed allar \u00e6ttir.  \n \u00e1 Bergi: her standa leivdir av teimum barakkum og \u00f8\u00f0rum bygningum sum bretar bygdu undir seinna veraldarbardaga. \u00c1 hesum sta\u00f0 h\u00f8vdu teir g\u00f3\u00f0ar umst\u00f8\u00f0ur at fylgja vi\u00f0 fer\u00f0sluni inn og \u00fat av Sk\u00e1lafir\u00f0i.\n\nKendir strandingar \n\n J\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0riksson, bispur. \n Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, tingkvinna. \n Edmund \u00ed Gar\u00f0i, l\u00e6rari og s\u00e1lmaskald. \n Christian H\u00f8j, l\u00e6rari og h\u00f8vundur. \n J\u00f3hannes J\u00f3hansen, plantufr\u00f8\u00f0ingur og h\u00f8vundur.\n Johan Poulsen, L\u00f8gtingsma\u00f0ur og l\u00e6rari \n T\u00f3nlist (t\u00f3nleikab\u00f3lkur), gav \u00fat Har bylgjan leikar \u00ed 1981, sum setti s\u00f8lumet. Limirnir v\u00f3ru: Poul Jacobsen, Andras Danielsen, Hans Nielsen og Regin Johansen.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sj\u00f3var kommuna. \n St.\u00cd.F. \n Sj\u00f3var kirkja. \n Missi\u00f3nsh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Strondum.\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStrendur\nEysturoy"}
{"id": "3604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0i", "title": "Ei\u00f0i", "text": "Ei\u00f0i (danskt: Ejde) er ein bygd nor\u00f0ast \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Eysturoy. Ei\u00f0is kommuna fevnir um bygdirnar Ei\u00f0i, Lj\u00f3s\u00e1 og Sv\u00edn\u00e1ir. \u00cd kommununi b\u00fagva 796 f\u00f3lk (aug. 2022). Av hesum b\u00fagva 722 f\u00f3lk \u00e1 Ei\u00f0i (31. des. 2022). F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Ei\u00f0is kommunu hevur veri\u00f0 st\u00fatt vaksandi seinnu \u00e1rini, serliga \u00e1 Ei\u00f0i. \u00cd 1985 b\u00fa\u00f0u 572 f\u00f3lk \u00e1 Ei\u00f0i; t\u00e1 kreppan var \u00ed h\u00e6ddini \u00ed 1990unum kom f\u00f3lkatali\u00f0 1. jan. 1996 ni\u00f0ur \u00e1 572 f\u00f3lk, men f\u00f3r so at vaksa aftur. Fr\u00e1 1. jan. 2014 til 1. jan. 2022 er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 Ei\u00f0i vaksi\u00f0 16,7%\n\nS\u00f8ga   \n\u00datgrevstur \u00e1 Ei\u00f0i hevur v\u00edst, at Ei\u00f0i hevur veri\u00f0 bygd longu \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0. 1978 - 1981 var havnalagi\u00f0 munandi \u00fatbygd vi\u00f0 umlei\u00f0 500 m. longum brimgar\u00f0i til at verja m\u00f3ti havalduni. Umlei\u00f0 1983 - 85 var\u00f0 Ei\u00f0isverki\u00f0 - vatnorkuverki\u00f0 hj\u00e1 Sev - bygt \u00ed Barmi millum Ei\u00f0i og Lj\u00f3s\u00e1. \u00cd hesum sambandi var Ei\u00f0isvatn h\u00e6kka\u00f0 munandi vi\u00f0 byrgingum b\u00e6\u00f0i vestureftir og su\u00f0ureftir, og tunnlar v\u00f3ru bora\u00f0ir gj\u00f8gnum st\u00f3ran part av oynni til at veita vatn \u00ed Ei\u00f0isvatn at dr\u00edva  vatnorkuvekri\u00f0. \u00cd sambandi vi\u00f0, at vatnst\u00f8\u00f0an \u00ed Ei\u00f0isvatni h\u00e6kka\u00f0i n\u00f3gvar metrar f\u00f3r n\u00f3gv lendi undir vatn, m.a. vatnsoyrarnar vi\u00f0 landsynningsendan \u00e1 vatninum. \u00datgrevstur \u00ed hesum sambandi v\u00edsti, at har hev\u00f0i b\u00faseting \u00ed argi veri\u00f0 fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0, sum eisini sta\u00f0arnavni\u00f0 Argis\u00e1 og Argisbrekka bendu \u00e1.\n\nSk\u00fali \n\u00c1 Ei\u00f0i hava s\u00ed\u00f0an sk\u00falal\u00f3gin kom \u00ed gildi \u00ed 1872 veri\u00f0 4 sk\u00falar: Fyrst \"\u00dati \u00ed Sk\u00fala\" (ni\u00f0urtikin), s\u00ed\u00f0an \"Eysturi \u00ed Sk\u00fala\", sum n\u00fa er fr\u00edt\u00ed\u00f0arh\u00fas, beint eystanfyri gamla kirkjugar\u00f0, s\u00ed\u00f0ani \"Gamli sk\u00fali\" (ni\u00f0urtikin), i\u00f0 var beint vestanfyri gamla kirkjugar\u00f0, og n\u00fa sk\u00falin uppi \u00ed Koll, sum var\u00f0 v\u00edgdur 30. oktober 1965. \u00cd sk\u00falanum \u00e1 Ei\u00f0i ganga uml. 90 b\u00f8rn.\n\nMentan \n\u00cd bygdini er kirkja (1881), prestagar\u00f0ur, samkomuh\u00fasini Mizpa (salur hj\u00e1 br\u00f8\u00f0rasamkomuni) og Karmel (missi\u00f3nsh\u00fas), eitt bygdasavn, f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur vi\u00f0 tilhoyrandi \u00edtr\u00f3ttarh\u00fasi (H\u00f3lmah\u00fasi\u00f0), i\u00f0 eisini inniheldur venjingarh\u00f8li og veitsluh\u00f8li. Vi\u00f0 sk\u00falan er mentanarh\u00f8ll til um 100 f\u00f3lk. Kampingpl\u00e1ss er \u00e1 gamla f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llinum \u00e1 M\u00f8lini. Fast \u00ed sk\u00falan er eisini mentanarh\u00f8llin Kolsh\u00f8ll vi\u00f0 umlei\u00f0 100 sitipl\u00e1ssum. Hetta er gamla fimleikarh\u00f8llin, sum er umbygd til menanarh\u00f8ll. \u00c1 Ei\u00f0i ver\u00f0ur \"Heystfagna\u00f0ur\" hildin \u00ed vikuni, t\u00e1 sk\u00falarnir hava heystfr\u00edt\u00ed\u00f0. Hetta er ein lokal mentanarvika, har dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 ta\u00f0, sum jar\u00f0arbr\u00fak gevur av s\u00e6r. Serliga leygardagurin er st\u00f3ri heystfagna\u00f0ardagurin, t\u00e1 alskyns tilt\u00f8k og kappingar eru \u00ed umhv\u00f8rvinum vi\u00f0 gomlu neystini ni\u00f0ri \u00e1 Hamri. \u00c1 skr\u00e1nni er m.a. kappingar um at vinda hespu, at hava st\u00f8rsta epli\u00f0, at halda eplasekki, og ikki minst flettikappingin at finna F\u00f8roya besta flettara. \u00cd flettikappingini ver\u00f0ur b\u00e6\u00f0i kappast um at fletta skj\u00f3tt, men reinf\u00f8ri og dygd telja eisini vi\u00f0. Umframt hetta eru listaframs\u00fdningar og s\u00f8luframs\u00fdningar \u00ed ymsum h\u00fasum n\u00e6rhendis - \u00ed gomlu bygdini. Kv\u00f8ldini frammanundan eru vanliga fyrilestrar ella onnur mentanartilt\u00f8k \u00ed mentanarh\u00f8llini Kolsh\u00f8ll, sum er partur av sk\u00falanum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nEi\u00f0i hevur eisini \u00edtr\u00f3ttarfelag, Ei\u00f0is B\u00f3ltfelag (EB), stovna\u00f0 23. februar \u00ed 1913. \u00cd 2002-2003 var n\u00fdggj \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll bygd \u00ed sambandi vi\u00f0 sk\u00falan og tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 2003.\n\nVinna \n\u00cd bygdini er matv\u00f8ruhandil, eitt fiski\u00eddna\u00f0arvirki og tvey onnur minni \u00eddna\u00f0arvirki umframt fleiri t\u00e6nastuvirki. Til bygdina hoyra 5 st\u00f8rri fiskif\u00f8r og fleiri sm\u00e6rri \u00fatr\u00f3\u00f0rab\u00e1tar. Flestu \u00edb\u00fagvarnir \u00ed Ei\u00f0is kommunu hava s\u00ed\u00f0an flakavirki\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed 1964 arbeitt \u00ed fiskivinnuni, antin umbor\u00f0 \u00e1 fiskif\u00f8runum, ella \u00e1 fiskavirkinum, sum er \u00e1 havna\u00f8kinum \u00ed bygdini. Vi\u00f0 b\u00f8ttu samfer\u00f0slum\u00f8guleikunum er hetta broytt seinnu \u00e1rini, so st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum n\u00fa (2021) arbei\u00f0ir \u00ed ymsum vinnum \u00ed \u00f8\u00f0rum bygdum og \u00ed Havn. Meginparturin av j\u00f8r\u00f0ini er ogn, i\u00f0 fyri ta\u00f0 mesta er nokkso sm\u00e1b\u00fdtt, so landb\u00fana\u00f0urin er fyrst og fremst sey\u00f0ahald til h\u00fasbr\u00faks. Einstakir st\u00f8rri eigarar reka vinnuligan landb\u00fana. \n\n\u00c1 Ei\u00f0i v\u00f3ru 1. des. 2017 216 h\u00faski samb\u00e6rt yvirlitinum hj\u00e1 Posta. \n\nKend listaf\u00f3lk av Ei\u00f0i eru Niels Kruse (1871 - 1953), \u00d3li Egilstr\u00f8\u00f0 (1916-1999) og Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir (f. 1950).\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Eidi.fo - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Ei\u00f0is kommunu. \n Ei\u00f0i.com - Um Ei\u00f0i. \n F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 Ei\u00f0i 1800 - \u00eddag (Hagstovan - vel bygd) \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nEi\u00f0is kommuna"}
{"id": "3605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rituv%C3%ADk", "title": "Rituv\u00edk", "text": "Rituv\u00edk er ein bygd \u00ed Eysturoynni. Rituv\u00edk er ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1873 og b\u00fagva 244 f\u00f3lk (2013) \u00ed bygdini \u00ed dag. Kirkjan \u00ed Rituv\u00edk var\u00f0 v\u00edgd 18/12 1955. \nMinnisvar\u00f0i er reistur \u00e1 sta\u00f0num \u00ed 1975 yvir tey fyrstu 8 h\u00faskini, i\u00f0 settu b\u00fagv har. Ma\u00f0urin vi\u00f0 hakanum v\u00edsir strevi\u00f0 vi\u00f0 at velta upp \u00far n\u00fdggjum, og konan vi\u00f0 stokkunum v\u00edsir \u00e1 knossi\u00f0 vi\u00f0 at virka kl\u00e6\u00f0ir \u00far ullini. \u00c1skriftin er: \"Tann kraft sum teimum treysti gav, var l\u00edt til Gud og land og hav\". Um summari\u00f0 ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri mentanartiltaki ni\u00f0ri \u00e1 st\u00f8\u00f0ni.  \n\nTann 21. juli 2012 var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at b\u00f8rnini hj\u00e1 Magnus Olsen og Elsebeth Olsen, Olsensystkinini, runda\u00f0u 1.000 \u00e1r, og harvi\u00f0 gj\u00f8rdust heimsins elsti systkinnab\u00f3lkur, sta\u00f0fest \u00ed Guinness rekordb\u00f3k.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lamba", "title": "Lamba", "text": "Lamba er ein bygd \u00ed Eysturoynni. Lamba er gomul s\u00f8gulig b\u00f3ndabygd, nevnd \u00ed 1350, men kann v\u00e6l vera eldri. \u00cd Lamba b\u00fagva n\u00fa (2013) 133 f\u00f3lk. T\u00e1 tala\u00f0 ver\u00f0ur um bygdina Lamba kemst ikki uttan um \"Norsku L\u00f8vu\". Hetta var ein donsk bark, sum n\u00fdggj\u00e1rsaftan \u00ed \u00e1rinum 1707 \u00ed \u00f3dnarve\u00f0ri rak \u00e1 land og f\u00f3rst \u00ed briminum \u00fat fyri Lamba. \u00d8ll manningin bjarga\u00f0ist, og skal ta\u00f0 vera ein av manningini, sum yrkti v\u00edsuna \"Norske L\u00f8ve\". Skipi\u00f0 skuldi reka inn \u00e1 eina gj\u00f3gv og smildrast, og eitt omanlop skuldi leypa oman yvir gj\u00f3nna, og skipi\u00f0 skuldi hv\u00f8rva \u00ed omanlopinum. \n\nLamba var n\u00fdggj\u00e1rsbygd. Hagar komu f\u00f3lk fyrr \u00far grannabygdunum at vitja og dansa \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lambarei%C3%B0i", "title": "Lambarei\u00f0i", "text": "Lambarei\u00f0i er ein bygd \u00ed Eysturoynni. Lambarei\u00f0i er ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1878 og \u00ed dag (2020) b\u00fagva 6 f\u00f3lk \u00ed bygdini. Fyrstu hj\u00fanini, sum b\u00fasettust \u00e1 Lambarei\u00f0i v\u00f3ru J\u00f8rgen Solmunde (1848) \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i og Johanne Elisabeth Marie Magnussen \u00far Horni (1857) av Sk\u00e1la. Ni\u00f0ursetubygdin Lambarei\u00f0i man vera ein av teimum minni kendu bygdunum \u00ed F\u00f8royum. Har eru tr\u00fd set\u00fas, sum hava s\u00edtt egna postnummar, 626. Fyrstu f\u00f3lkini b\u00fasettust har \u00ed 1878.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glyvrar", "title": "Glyvrar", "text": "Glyvrar er ein bygd \u00ed Eysturoynni. Glyvrar, ein gomul b\u00f3ndabygd, nevnd \u00ed 1584, men kann v\u00e6l vera eldri. \u00c1 Glyvrum b\u00fagva 379 f\u00f3lk (2013). Glyvra kirkjan var\u00f0 v\u00edgd 26. mai \u00ed 1927, og var\u00f0 \u00fatbygd \u00ed 1981. Hugnaliga bygdasavni\u00f0 Forni liggur \u00e1 Glyvrum. Um summari\u00f0 er savni\u00f0 opi\u00f0 fyri vitjandi.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1la%20%28bygd%29", "title": "Sk\u00e1la (bygd)", "text": "Sk\u00e1la er ein bygd \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum \u00ed Eysturoy. S\u00ed\u00f0an 2004 er Sk\u00e1la partur av Runav\u00edkar kommunu. F\u00f3lkatali\u00f0 er \u00ed dag 731 (\u00ed 2022). P/F MEST er st\u00f8rsta arbei\u00f0spl\u00e1ssi\u00f0 \u00e1 Sk\u00e1la. Her eru n\u00f3gv skip \u00ed f\u00f8royska flotanum bygd. Harumframt ver\u00f0a n\u00f3gvar umv\u00e6lingar gj\u00f8rdar \u00e1 MEST, b\u00e6\u00f0i f\u00f8roysk og m.a. russisk skip ver\u00f0a umv\u00e6ld \u00e1 Sk\u00e1la. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri er bygdastevna \u00e1 Sk\u00e1la, har f\u00f3tb\u00f3ltur og kappr\u00f3\u00f0ur eru ein t\u00fd\u00f0andi partur av tilt\u00f8kunum. Um summari\u00f0 vitja fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed bygdini. Eitt kampingpl\u00e1ss er vi\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llina \u00e1 Sk\u00e1la og her hava, umframt einstaklingar, fleiri st\u00f3rir kampingb\u00f3lkar vitja\u00f0 s\u00ed\u00f0an pl\u00e1ssi\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed 2004.\n\nTr\u00edggir sk\u00falar hava veri\u00f0 \u00e1 Sk\u00e1la. Elsti sk\u00falin var\u00f0 bygdur \u00ed 1876. Har var bara ein sk\u00falastova. Sk\u00falin st\u00f3\u00f0 beint uttan fyri Gj\u00f3gvar\u00e1odda, men er ni\u00f0urtikin. \u00cd 1960 var\u00f0 n\u00fdggjur sk\u00fali tikin \u00ed br\u00fak vi\u00f0 trimum sk\u00falastovum. Seinni v\u00f3r\u00f0u tr\u00edggjar stovur gj\u00f8rdar afturat \u00ed kjallaranum. \u00cd t\u00ed b\u00fdgninginum hava eisini veri\u00f0 l\u00e6knah\u00f8li og tannl\u00e6knastova. Tann sk\u00falin var\u00f0 tikin ni\u00f0ur \u00ed 1990, t\u00e1 n\u00faverandi sk\u00fali var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sy%C3%B0rug%C3%B8ta", "title": "Sy\u00f0rug\u00f8ta", "text": "Sy\u00f0rug\u00f8ta er ein bygd \u00ed Eysturoy.\n\nSy\u00f0rug\u00f8ta er bygd fr\u00e1 v\u00edkingat\u00ed\u00f0, og saman vi\u00f0 grannabygdunum, G\u00f8tugj\u00f3gv og Nor\u00f0rag\u00f8tu ver\u00f0ur hon ofta bert nevnd G\u00f8ta, og hesar bygdir eru ein kommuna. Navni\u00f0 G\u00f8ta sipar til bygdag\u00f8tuna, sum fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 ein h\u00f8vu\u00f0sfarlei\u00f0 \u00ed Eysturoy fr\u00e1 Sk\u00e1lafir\u00f0i til bygdirnar nor\u00f0anfyri. Fyrri li\u00f0ur \u00ed bygdarnavninum sipar til, at hon var tann sy\u00f0ra av tveimum. \n\nG\u00f8tugj\u00f3gv er helst yngri bygd enn hinar b\u00e1\u00f0ar. Gomul s\u00f8gn er, at kirkja var \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tu, men av \u00f3b\u00f3tager\u00f0 misti bygdin kirkjuna, og var\u00f0 hon flutt til Nor\u00f0rag\u00f8tu. Enn ver\u00f0ur v\u00edst \u00e1, har kirkja og kirkjugar\u00f0ur v\u00f3ru. Fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 eru kendir tveir b\u00fdlingar, ni\u00f0ri vi\u00f0 H\u00fas og \u00fati \u00ed Gr\u00f3gv, men teir eru samanbygdir fyri mongum \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Um 1860 kom n\u00fdggj ni\u00f0ursetubygd, Undir G\u00f8tuei\u00f0i, sum liggur \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tuhaga vi\u00f0 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in. \n\nSy\u00f0rug\u00f8ta hevur st\u00f3ran haga, og sera langt er \u00far nor\u00f0asta parti og aftur at h\u00fasum. S\u00f8gn er, at sy\u00f0rug\u00f8tumenn h\u00f8vdu h\u00fas vi\u00f0 eldsta\u00f0i \u00ed haganum at vera \u00ed, um ov seint var at fara aftur at h\u00fasum. \n\nEin sey\u00f0ama\u00f0ur \u00ed bygdini, i\u00f0 nevndist J\u00e1kup Dintil, var sera kvikur ma\u00f0ur. Hann f\u00f3r \u00ed hetta h\u00fas eitt kv\u00f8ldi\u00f0, men skj\u00f3tt eftir komu tveir sey\u00f0atj\u00f3var inn og ver\u00f0a varir vi\u00f0 hann. Vi\u00f0 snildum slapp hann \u00fat og so til beins aftur at h\u00fasum at siga fr\u00e1. \n\nSy\u00f0rug\u00f8ta liggur vi\u00f0 G\u00f8tuv\u00edk, sum er opin m\u00f3ti eystri, og t\u00e1 i\u00f0 landsynningur og eystan gera um seg, er \u00f3kyrt \u00e1 v\u00edkini. Fr\u00e6gasta kyrrupl\u00e1ssi\u00f0 er \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu, og har er kommunal havn bygd. \n\n\u00c1 fr\u00edmerkinum s\u00e6st sandurin ni\u00f0an fyri h\u00fasini, og har ver\u00f0ur G! Festivalur hildin \u00e1 hv\u00f8rjum sumri. Hann hevur veri\u00f0 eitt fram\u00far st\u00f3rt tiltak, sum hevur savna\u00f0 eina \u00f8giliga r\u00fagvu av ungum f\u00f3lki, og er vaksin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. \u00cd 2006 v\u00f3ru 5000 f\u00f3lk m\u00f8tt, ella um 10% av \u00f8llum f\u00f8royingum, og kendar stj\u00f8rnur \u00far \u00fatlondum hava luttiki\u00f0. G! Festivalurin og Summarfestivalurin eru teir st\u00f8rstu t\u00f3nleikafestivarnir \u00ed F\u00f8royum og fevna um fleiri dagar. \u00c1 G! Festivalinum er vanligt at f\u00f3lk m\u00f8ta \u00ed g\u00f3\u00f0ari t\u00ed\u00f0 fyri at f\u00e1a eitt tjaldingarpl\u00e1ss, s\u00ed\u00f0an b\u00fagva tey har \u00ed fleiri dagar.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Sy\u00f0rug\u00f8tu \nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\nJ\u00f3n Tyril\nElspa M\u00f8rk\u00f8re\n\nKeldur \n\nPostverk F\u00f8roya\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nG\u00f8ta"}
{"id": "3611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Runav%C3%ADk", "title": "Runav\u00edk", "text": "Runav\u00edk er ein bygd \u00ed Eysturoynni. Runav\u00edk er yngsta bygd vi\u00f0 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in, fyrstu h\u00fasini v\u00f3ru bygd \u00ed 1916. Bygdarnavni\u00f0 Runav\u00edk var\u00f0 alment tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak \u00ed 1938. \u00cd l\u00f8tuni (2015) b\u00fagva 531 f\u00f3lk \u00ed Runav\u00edk. \u00cd Runav\u00edk er \u00edtr\u00f3ttar\u00f8ki\u00f0, f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur og n\u00fdggja \u00edtr\u00f3ttar-og fimleikah\u00f8llin, Bylgjan. Barnagar\u00f0urin \u00e1 M\u00fdrunum liggur \u00ed einum sera n\u00e1tt\u00faruv\u00f8krum umhv\u00f8rvi vi\u00f0 \u00fats\u00fdni yvir Toftavatn. \u00cd sama umhv\u00f8rvi liggur Heimi\u00f0 \u00e1 M\u00fdrunum. Eysturoyar Ellis- og R\u00f8ktarheim er eisini \u00ed Runav\u00edk. Ellisheimi\u00f0 er n\u00fdliga \u00fatbygt. Vi\u00f0 L\u00f8kin \u00ed Runav\u00edk er gomul kornmylla bygd av n\u00fdggjum. \u00d8ki\u00f0 er sera vakurt og liggur beint vi\u00f0 Hotel Runav\u00edk.\n\n\u00cd Runav\u00edk eru f\u00fdra virkin \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8g \u2013 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 NS\u00cd, i\u00f0 stendur fyri Nes S\u00f3knar \u00cdtr\u00f3ttarfelag, badmintonfelagi\u00f0 N\u00e1pur, hondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Tjaldur og Bogaskj\u00f3tingarfelagi\u00f0 \u00d8rvur.\n\n\u00cd Runav\u00edk eru eisini KFUM Sk\u00f3tarnir vi\u00f0 L\u00f8kin, i\u00f0 eru sera virknir \u00ed l\u00f8tuni vi\u00f0 n\u00fdggjum sk\u00f3tah\u00fasi, i\u00f0 eisini er F\u00f8roya st\u00f8rsta. Sk\u00f3tarnir vi\u00f0 L\u00f8kin hava eisini F\u00f8roya einastu Ungd\u00f3mssk\u00f3tar vi\u00f0 uml. 15 virknum Ungd\u00f3mssk\u00f3tum. \u00cd sk\u00f3tunum vi\u00f0 L\u00f8kin eru uml. 40-50 \u00dalvar, Sk\u00f3tar og Ungd\u00f3mssk\u00f3tar.\n\nVinarb\u00fdir \n Egilssta\u00f0ir, \u00cdsland\n Hj\u00f8rring, Danmark\n \u00cdsafj\u00f8r\u00f0ur, \u00cdsland\n Uummannaq, Gr\u00f8nland\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nRunav\u00edk.fo\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skopun", "title": "Skopun", "text": "Skopun er ni\u00f0ursetubygd \u00e1 nor\u00f0urendanum \u00e1 Sandoynni; hon var grunda\u00f0 1. apr\u00edl 1833. N\u00fa er Skopun n\u00e6stst\u00f8rsta bygd \u00ed oynni. Ferjusambandi\u00f0 er gott millum Streymoynna og Sandoynna, Teistin siglur n\u00f3gvar t\u00farar dagliga millum Gomlur\u00e6tt og Skopun. F\u00f8roya L\u00f8gting samtykti \u00ed 2014, at farast skuldi undir at gera ein undirsj\u00f3vartunnil millum Sandoynna og Streymoynna (Sandoyartunnilin) \u00ed seinasta lagi \u00ed 2018. Eftir \u00e6tlan skal ta\u00f0 vera koyrandi millum oyggjarnar \u00ed 2021.\n\nStreymurin er har\u00f0ur \u00ed Skopunarfir\u00f0i.\n\nS\u00f8ga \nSkopun er yngsta bygd \u00ed Sandoynni. Hon er ni\u00f0urseturbygd og var\u00f0 grunda\u00f0 \u00ed 1833. Har eru 2 kongsb\u00f8ndur og n\u00f3gvar tra\u00f0ir. Ein minnisvar\u00f0i er reistur teim sj\u00f3l\u00e1tnu \u00ed Skopun nor\u00f0alaga \u00ed bygdini. \u00cd Skopun er l\u00edvfiskast\u00f8\u00f0, i\u00f0 ger kynsb\u00f3tararbei\u00f0i, sum tryggjar alibr\u00fakunum runt um \u00ed landinum fr\u00edskan og g\u00f3\u00f0an fisk. \n\nSkopun eigur eitt bygdah\u00fas, Samlj\u00f3\u00f0, sum var\u00f0 li\u00f0ugt bygt \u00ed 1991. H\u00fasi\u00f0 er v\u00e6legna\u00f0 til samkomur, fundir, veitslur o.a. H\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur eisini leiga\u00f0 \u00fat til b\u00f3lkar, i\u00f0 kunnu gista har nakrar n\u00e6tur. H\u00fasi\u00f0 hevur g\u00f3\u00f0ar umst\u00f8\u00f0ur til menningartarna\u00f0i. Ungmannafelagi\u00f0 Samlj\u00f3\u00f0 eigur h\u00fasi\u00f0.\n\nHavnarlagi\u00f0 \nTann fyrsta havnin var\u00f0 bygd \u00ed 1924-25 og var li\u00f0ug \u00ed 1926.\n\n\u00c1hugaverd st\u00f8\u00f0 \n Kirkjan, v\u00edgd 1897. \n Minnisvar\u00f0i teirra sj\u00f3l\u00e1tnu.\n\nKeldur \n\n Skopunar Havn. \u00cd: Mondul nr. 3/1981.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Skopun.fo.\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "3613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0rag%C3%B8ta", "title": "Nor\u00f0rag\u00f8ta", "text": "Nor\u00f0rag\u00f8ta er ein bygd \u00ed Eysturoy, partur av Eysturkommunu, sum, eisini fevnir um bygdirnar Sy\u00f0rug\u00f8tu og Vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv. Hesar bygdir ver\u00f0a ofta undir einum r\u00f3ptar \u00ed G\u00f8tu. G\u00f8ta er gomul bygd, \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu kend fr\u00e1 einum av h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nunum, Tr\u00f3ndi \u00ed G\u00f8tu. \u00d3vist er, hv\u00f8rjari av G\u00f8tunum, Tr\u00f3ndur gamli hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed. Nor\u00f0rag\u00f8ta er millum elstu bygdir \u00ed F\u00f8royum. \u00c1 Tr\u00f3ndargrund, \u00ed kjallaranum \u00ed J\u00e1kupsstovu, var\u00f0 \u00ed 1980-\u00e1runum sta\u00f0fest b\u00faseting um \u00e1r 630.\n\nVinnuvirksemi\u00f0 i bygdini er st\u00f3rt. \u00c1 G\u00f8tu Fiskavirki\u00f0, i\u00f0 framlei\u00f0ir saltfisk, arbei\u00f0a dagliga umlei\u00f0 100 f\u00f3lk. Eisini er st\u00f3rt virksemi \u00e1 havna\u00f8kinum av alivinnuni.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\u00cdtr\u00f3ttur og f\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Eysturkommunu hevur s\u00edtt h\u00e1s\u00e6ti \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu. \u00cd Sarpuger\u00f0i hava samanl\u00f8gdu fel\u00f8gini G\u00cd og L\u00cdF, sum n\u00fa eru V\u00edkingur, funni\u00f0 s\u00edna h\u00e1borg vi\u00f0 n\u00fdggjum grasl\u00edki og n\u00fdggjum felagsh\u00fasi og \u00e1sko\u00f0arapl\u00e1ssum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nG\u00f8ta"}
{"id": "3614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandur", "title": "Sandur", "text": "Sandur er onnur av teimum st\u00f3ru bygdunum \u00ed Sandoynni. Sandur er ivaleyst ein av elstu bygdunum \u00ed F\u00f8royum, hon er grunda\u00f0 \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini um \u00e1r 825. Landn\u00e1msmenn, i\u00f0 t\u00f3ku land her, v\u00f3ru norskir v\u00edkingar. Sandur er eisini st\u00f8rsta markatals bygd, saman vi\u00f0 Hvalba. \u00c1 sandi er sandur vi\u00f0 einastu m\u00f8lheyggjum \u00ed F\u00f8royum. Sandurin \u00e1 Sandi er sera v\u00e6legna\u00f0ur til eplavelting. \n\nKirkjan \u00e1 Sandi er sera \u00e1hugaverd, t\u00ed har hava n\u00f3gvar kirkjur sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 sama sta\u00f0, undan hesari, tann fyrsta var\u00f0 bygd um \u00e1r 1100. Ungmannafelag var stovn\u00f0 \u00ed 1923, og felagsh\u00fas teirra var\u00f0 bygt \u00ed 1953, og eitur ta\u00f0 Virki\u00f0. Ta\u00f0 er s\u00ed\u00f0ani umbygt og v\u00ed\u00f0ka\u00f0 og sett \u00ed t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi stand. \n\n\u00cd 1988 v\u00f3ru eini eldri seth\u00fas, Nor\u00f0ara Koyta, sett \u00ed stand, og hetta h\u00fas ver\u00f0ur n\u00fa n\u00fdtt til bygdarsavn. Sands fornminnissavn eigur h\u00fasini, somulei\u00f0is eigur felagi\u00f0 eisini gamla handilin \u00e1 Gr\u00f3tteigum, i\u00f0 J\u00f3han Mortensen \u00e1 Tv\u00f8royri l\u00e6t byggja, beint eftir at fr\u00edhandilin var komin til F\u00f8roya. \n\nEinans \u00e1 Sandi eru r\u00e6ttiligir sandheyggjar. Teir nevnast m\u00f8lheyggjar og eru fri\u00f0a\u00f0ir. M\u00f8lheyggjar eru vor\u00f0nir til \u00ed einum samsp\u00e6li \u00edmillum sand og plantuv\u00f8kstur, i\u00f0 ver\u00f0ur f\u00f8rdur \u00e1 sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 vindinum. Fyritreytin fyri, at sandheyggjar kunnu koma \u00ed, er, at n\u00f3g n\u00f3gv er til av sandi, og at tey plantusl\u00f8gini, i\u00f0 kunnu geva l\u00edvd, eru til sta\u00f0ar, solei\u00f0is at sandurin, i\u00f0 leggur seg uttan um planturnar, ver\u00f0ur bundin vi\u00f0 teirra r\u00f3tgreining. Har vaksa plantur og liva flogkykt, i\u00f0 ikki eru at finna a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed landinum.\n\nSagnir \n\nN\u00f3gvar sagnir eru kn\u00fdttar til Sand bygd, fyrst og fremst t\u00e6r um K\u00e1lv L\u00edtla og Harra Kl\u00e6mint. Teir v\u00f3ru b\u00e1\u00f0ir prestar \u00e1 Sandi og ta\u00f0 er sanniliga ikki fyri teirra dygdir, teir eru kendir. K\u00e1lvur L\u00edtli var prestur her \u00ed 14. \u00f8ld, og hann var yvirgangskroppur og manndr\u00e1pari. Harra Kl\u00e6mint var prestur her \u00ed 17. \u00f8ld, og hann hugsa\u00f0i bert um at kr\u00e1ma j\u00f8r\u00f0 undir seg. \n\n\u00dar \"F\u00e6r\u00f8ske Folkesagn og \u00c6ventyr\" hj\u00e1 Jacob Jacobsen. \n\n K\u00e1lvur l\u00edtli\n Harra Kl\u00e6mint\n Tra\u00f0argar\u00f0ur\n Ritan\n Bembil\n\n\u00c1hugaverd st\u00f8\u00f0 \u00ed bygdini \n\n Prestagar\u00f0urin Todnes\n K\u00e1lvmannar\u00e6tt og Presth\u00f3lmur\n Nor\u00f0ara Koyta\n Sands Listasavn\n Sands kirkja\n Junkarinsfl\u00f8tt\n Tingbor\u00f0i\u00f0 \u00ed Tr\u00f8\u00f0um\n M\u00f8lheyggjarnar \u00e1 sandinum\n Akselsa handil\n Minnisvar\u00f0in fyri J\u00f3annes \u00ed Kr\u00f3ki\n N\u00fdggja s\u00f3luri\u00f0\n Sandsvatn\n Gr\u00f3th\u00fasvatn\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Sands kommuna. \n Sandoyar kunningarstova. \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "3615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skipanes", "title": "Skipanes", "text": "Skipanes bygd \u00ed Eysturoynni. Skipanes er ein ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1839 og fyrstufer\u00f0 vi\u00f0 \u00ed f\u00f3lkateljing sum Skipanes \u00ed 1845. Bygdin telur \u00ed dag 57 f\u00f3lk (\u00ed 2013). Samb\u00e6rt s\u00f8gnini hev\u00f0i Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu vetrarhavn inni vi\u00f0 Skipanes. \n\nS\u00f8gnin sigur, at vi\u00f0 Skipanes h\u00f8vdu G\u00f8tuskeggjar, sum vit kunnu lesa um \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu, skip s\u00edni l\u00edggjandi.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ldarfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur er ein bygd \u00ed Eysturoynni. S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur ver\u00f0ur mett at vera landn\u00e1msbygd og telur \u00ed dag 362 f\u00f3lk (2022) (334 f\u00f3lk \u00ed 2013). Sj\u00f3gvurin, sum hevur givi\u00f0 f\u00f3lkinum \u00e1 sta\u00f0num dagligt brey\u00f0, hevur eisini kravt s\u00edni offur, og \u00ed bygdini S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur stendur minnisvar\u00f0i yvir teir, sum ikki komu heim aftur av havinum. Serliga meint var S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur raktur, t\u00e1 sluppn Immanuel f\u00f3rst n\u00e1ttina milum 9. og 10. apr\u00edl 1932, og 10 menn \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i f\u00f3rust umframt fleiri \u00ed grannabygdunum.  Minnisvar\u00f0in er fyri sj\u00f3l\u00e1tin \u00ed bygdunum Skipanes, S\u00f8ldarfir\u00f0i og Lamba. \n\nBygdin er kend fyri s\u00edni mongu st\u00f3ru tr\u00f8.\n\nS\u00f8ga\n\nS\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur ver\u00f0ur hildin at vera landn\u00e1msbygd. Solei\u00f0is skrivar Robert Joensen \u00ed grein s\u00edni \u201dHvussu gomul er bygdin\u201d (Var\u00f0in 38: 27). Fyrstu fer\u00f0 S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur ver\u00f0ur nevndur \u00ed s\u00f8guligari keldu er \u00ed jar\u00f0arb\u00f3kini fr\u00e1 1584. T\u00e1 situr J\u00f3n Heinason, l\u00f8gma\u00f0ur og b\u00f3ndi \u00ed Lamba, vi\u00f0 festij\u00f8r\u00f0ini \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i. Heinason sat vi\u00f0 n\u00f3gvari j\u00f8r\u00f0 um alt landi\u00f0, b\u00e6\u00f0i ognar- og kongsj\u00f8r\u00f0. Men b\u00fasta\u00f0ur og h\u00f8vu\u00f0sgar\u00f0ur hansara hevur \u00f3iva\u00f0 veri\u00f0 her, \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i og \u00fat \u00e1 Glyvrar.\n\nTr\u00fab\u00f3tin kom til F\u00f8roya umlei\u00f0 1540, og \u00ed t\u00ed sambandi kom \u00f8ll kirkjuj\u00f8r\u00f0in undir kong. Hugsandi er, at S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur hevur veri\u00f0 kirkjuj\u00f8r\u00f0 undan tr\u00fab\u00f3tini. Arne Thorsteinsson skrivar \u00ed Fr\u00f3\u00f0skaparritum fr\u00e1 1978 eina grein um forna b\u00faseting \u00ed F\u00f8royum. Har skrivar hann um, hvussu bygdir spakuliga eru skiftar sundur \u00ed b\u00fdlingar og s\u00ed\u00f0an \u00ed h\u00fas, og at hetta er byrja\u00f0 longu \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini. \u00cd hesum sambandi nevnir hann, at hann hugsar, at tey st\u00f3ru festini, sum fevna um heilar b\u00fdlingar, \u00ed 1584 longu eru komin undir kirkjuna t\u00ed\u00f0liga \u00ed mi\u00f0\u00f8ld (Thorsteinsson 1978: 74).\n\nFram til 1712, t\u00e1 i\u00f0 J\u00e1kup Rasmusson festir \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i, eru somu b\u00f8ndur \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i, \u00datb\u00f8 og Lamba. Festi\u00f0 \u00e1 Glyvrum fer burturav millum 1642 og 1649. Hyggja vit n\u00e6rri eftir teimum trimum festunum, s\u00edggja vit, at \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i ganga \u00ed 1584 18,46 sey\u00f0ir \u00e1 m\u00f8rkina (umframt \u00e1tta neyt og eitt ross), \u00fati \u00e1 B\u00f8 hoyrir einki til festi\u00f0, og \u00ed Lamba ganga 18,19 sey\u00f0ir \u00e1 m\u00f8rkina. Hugsandi er t\u00ed, at S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur og \u00datb\u00f8 hava ligi\u00f0 \u00ed felagi, tvs. at tali\u00f0 av kr\u00edat\u00farum hevur veri\u00f0 felags fyri tey b\u00e6\u00f0i festini. Ta\u00f0, at 80 sey\u00f0ir ver\u00f0a fluttir \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i til Lamba, t\u00e1 i\u00f0 J\u00e1kup Rasmusson festir \u00ed 1712, bendir \u00e1, at so er (Degn 1945: 174). Sta\u00f0an\u00f8vnini Heimb\u00f8 og \u00datb\u00f8 benda somulei\u00f0is \u00e1, at t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0 (kanska t\u00ed\u00f0liga \u00ed mi\u00f0\u00f8ld) eru b\u00fasett \u00datb\u00f8, eru hesi f\u00f3lkini komin av Heimb\u00f8. Men s\u00f8guligar keldur vita einki at siga um hesi f\u00f3lkini.\n\n\u00c1 v\u00e1rtingi \u00ed 1674 ver\u00f0ur Magnus \u00d3lason \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i stevndur fyri at hava havt samlegu vi\u00f0 Maggu \u00c1brahamsd\u00f3ttir. Magnus ver\u00f0ur aftur stevndur \u00e1 v\u00e1rting \u00ed 1679; hesa fer\u00f0 fyri at hava ligi\u00f0 vi\u00f0 konu s\u00edni, \u00e1\u00f0renn tey giftust. \u00c1 v\u00e1rtingi \u00ed 1689 ver\u00f0ur Petur \u00c1brahamsson \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i, sum t\u00e1 er fluttur til Nor\u00f0rag\u00f8tu, stevndur fyri at hava ligi\u00f0 vi\u00f0 konu s\u00edni, \u00e1\u00f0renn tey giftust.\n\n\u00cd samband vi\u00f0 eina marknatr\u00e6tu millum S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0 og Lamba \u00ed 1740 teljast \u00c1braham Magnusson (t\u00e1 55 \u00e1ra gamal) og S\u00edmun Magnusson (t\u00e1 60 \u00e1ra gamal) millum vitnini. Hugsandi er, at \u00f8ll hesi f\u00f3lkini hava veri\u00f0 \u00ed familju, solei\u00f0is at Magga og Petur v\u00f3ru systkin, og at \u00c1braham og S\u00edmun v\u00f3ru br\u00f8\u00f0ur, synir Maggu og Magnus. Um so er, er S\u00edmun f\u00f8ddur um ta\u00f0 t\u00ed\u00f0ina, Magga og Magnus giftust og \u00c1braham n\u00f8kur \u00e1r seinni. Hvar \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i hesi f\u00f3lkini hava b\u00fa\u00f0 er ilt at siga. Hvat tey hava gj\u00f8rt er ilt at siga; kanska hava uppsiti\u00f0 ella r\u00f8kt gar\u00f0in fyri b\u00f3ndan. Ta\u00f0 er hugsandi, t\u00ed \u00e6ttin hv\u00f8rvur \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 b\u00f3ndi er komin \u00ed bygdina.\n\nEin hending, sum \u00ed 20 \u00f8ld serliga merkti bygdina S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0, var t\u00e1 sluppirnar Laura og Immanuel gingu burtur n\u00e1ttina millum 9. og 10. apr\u00edl 1932. Vi\u00f0 Immanuel doy\u00f0u ikki 10 menn \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i, og eftir teir s\u00f3tu 6 einkur vi\u00f0 23 b\u00f8rnum. Eisini grannabygdirnar v\u00f3ru hart raktar. Hetta, at so mong h\u00fas \u00ed bygdini h\u00f8vdu mist forsyrgjaran \u00ed eini og somu vanlukku, skapti eitt serligt samanhald \u00ed bygdini og merkti f\u00f3lki\u00f0 \u00ed bygdini n\u00e6stu mongu \u00e1rini.\n\nKeldur\n\u00d3li Jacobsen: Eitt 75 \u00e1ra minni: Immanuel og Laura ganga burtur, in.fo 04.04.2007 (https://www.in.fo/news-detail/eitt-75-ra-minni-immanuel-og-laura-ganga-burtur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86%C3%B0uv%C3%ADk", "title": "\u00c6\u00f0uv\u00edk", "text": "\u00c6\u00f0uv\u00edk er ein bygd \u00ed Eysturoynni. \u00c6\u00f0uv\u00edk er ein ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1897 og b\u00fagva \u00ed dag 100 (2013) f\u00f3lk \u00ed \u00c6\u00f0uv\u00edk. \u00cd \u00c6\u00f0uv\u00edk sigst, at n\u00f3gvir huldumenn hava veri\u00f0, men Evensen pr\u00f3stur, gekk runt um gar\u00f0arnar og fekk riki\u00f0 teir \u00fatum. \u00c1 var\u00f0ag\u00f8tuni \u00c6\u00f0uv\u00edk - Nes kemur man fram vi\u00f0 Promsgili, har s\u00f8gnin sigur, at hulduf\u00f3lk b\u00fa\u00f0u. Ein t\u00farur eftir var\u00f0ag\u00f8tuni er ein fr\u00e1l\u00edk uppliving. Var\u00f0arnir eru v\u00e6l hildnir. T\u00farurin tekur umlei\u00f0 45 min. \u00cd 2001 var\u00f0 \u00c6\u00f0uv\u00edk kosin \"F\u00f8roya Best R\u00f8kta Bygd\" og ver\u00f0ur t\u00ed v\u00e6lvitja\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lki b\u00e6\u00f0i um summari\u00f0 og \u00e1 j\u00f3lum, t\u00e1 \u00c6\u00f0uv\u00edk er j\u00f3labygd, skr\u00fddd vi\u00f0 perum og pynti. \u00cd \u00c6\u00f0uv\u00edk s\u00e6st ein vakur minnisvar\u00f0i, sum var\u00f0 avd\u00faka\u00f0ur \u00ed oktober 1997, til 100 \u00e1ra minningarhaldi\u00f0 fyri bygdina. Minnisvar\u00f0in s\u00fdnir myndir av f\u00fdra teim fyrstu hj\u00fanunum, i\u00f0 bygdu \u00c6\u00f0uv\u00edk.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "3642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elinborg%20L%C3%BCtzen", "title": "Elinborg L\u00fctzen", "text": "Elinborg L\u00fctzen (f. 26. juli 1919 \u00ed Klaksv\u00edk; d. 22. november 1995 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur grafikari. \u00cd fr\u00e1s\u00f8gnum hennara ver\u00f0ur n\u00e1tt\u00faran livandi, s\u00f8gurnar eru um ganda\u00f0ar heimar \u00e1 havsins botni og um \u00e6vint\u00fdrkend klettar\u00edki, t\u00e6r eru um tr\u00f8ll, hulduf\u00f3lk og skr\u00edmsl. \u00cd linoleumsskur\u00f0unum fann hon s\u00edn serstaka fr\u00e1s\u00f8guh\u00e1tt, og hon dugdi at s\u00edggja allar teir n\u00f3gvu m\u00f8guleikarnar, sum fjala seg \u00ed t\u00ed svarta og hv\u00edta.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Art.fo - Elinborg L\u00fctzen\n\nL\u00fctzen, Elinborg\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 1995"}
{"id": "3646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20vi%C3%B0%20Keldu", "title": "J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu", "text": "J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu er f\u00f8ddur 30. januar 1944 \u00ed Klaksv\u00edk. Hann er politikari fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed innlendism\u00e1lum 31. januar 2004 - 1. desember 2005. B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu 1981-1988 og 1993-2000.\n\nHann er giftur vi\u00f0 Betty Skaale av Toftum. Tey eiga saman b\u00f8rnini Gunv\u00e1 (f. 1966), P\u00e6tur (f. 1970) og T\u00f3ru (f. 1974).\n\nTa\u00f0 var J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu, sum upprunaliga setti fram uppskot um undirsj\u00f3vartunnil millum Klaksv\u00edk og Eysturoynna.\n\nKeldu, J\u00f3gvan vi\u00f0\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nKeldu, J\u00f3gvan vi\u00f0\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "3647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0oyar", "title": "Nor\u00f0oyar", "text": "Nor\u00f0oyar ella Nor\u00f0uroyggjar er t\u00e6r 6 nor\u00f0astu og eystastu oyggjar \u00ed F\u00f8royum. T\u00e6r liggja sum ein eind og eru Fugloy, Sv\u00ednoy, Vi\u00f0oy, Bor\u00f0oy, Kunoy og Kalsoy. Vi\u00f0oy, Bor\u00f0oy og Kunoy eru bundnar saman av byrgingum, me\u00f0an Fugloy, Sv\u00ednoy og Kalsoy kunnu n\u00e1ast vi\u00f0 b\u00e1ti ella tyrlu. \n\nLandslagi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0oyggjum er sermerkt av h\u00f8gum br\u00f8ttum fj\u00f8llum, og eru 7 av teim t\u00edggju tindunum \u00ed F\u00f8royum, sum eru yvir 800 metrar, at finna \u00ed Nor\u00f0oyggjum. Her eru st\u00f8rri og sm\u00e6rri bygdir, fir\u00f0ir, sund, dalar og \u00e1ir. \n\nMi\u00f0depilin \u00ed Nor\u00f0oyggjum er Klaksv\u00edk, sum er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed F\u00f8royum og fiskivinnub\u00fdur burturav. Men her er anna\u00f0 enn fiskur. \n\nKlaksv\u00edkin og Nor\u00f0oyggjar hava eisini n\u00f3gv at bj\u00f3\u00f0a teim fer\u00f0andi t\u00e1 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um s\u00f8gu, mentan og vinnul\u00edv. Her finst eitt r\u00edkt t\u00f3nleikal\u00edv eins og fleiri listaf\u00f3lk innan m\u00e1lningalist eru at finna her ella stava hi\u00f0ani. Gistingarm\u00f8guleikarnir eru eisini g\u00f3\u00f0ir \u00ed Nor\u00f0oyggjum. \n\n\u00cd Nor\u00f0oyggjum finnast n\u00f3gvar vakrar og \u00e1hugaverdar kirkjur og s\u00f8guligir bygningar. T.d. kunnu nevnast tann st\u00f3rfingna Christianskirkjan \u00ed Klaksv\u00edk, tann gamli einahandilin vi\u00f0 fornminnasavninum og Leikalund, eins og prestagar\u00f0urin \u00d3nager\u00f0i \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i \u2013 har hin tiltikna Beinta, sum gav \u00edbl\u00e1stur til skalds\u00f8guna Barbara \u2013 einafer\u00f0 b\u00fa\u00f0i, og kirkjan har eru verd at vitja. \n\nHesar oyggjar eru eisini ein fyrisitingarlig eind, ein s\u00fdsla og \u00ed gomlum d\u00f8gum eitt prestagjald og eitt v\u00e1rtings\u00f8ki. T\u00e6r eru h\u00f8gar og brattar, og l\u00edti\u00f0 av dyrkilendi er \u00ed mun til restina av landinum. Men sey\u00f0urin \u00ed Nor\u00f0oyum er \u00f3f\u00f8ra g\u00f3\u00f0ur. Oyggjarnar liggja n\u00e6r vi\u00f0 fiskimi\u00f0ini nor\u00f0an- og eystanfyri F\u00f8royar, og t\u00e1 i\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0urin vi\u00f0 \u00e1ttamannaf\u00f8rum og sm\u00e6rri b\u00e1tum t\u00f3k seg upp \u00ed seinru helvt av 19. \u00f8ld, komu n\u00f3gvir menn sunnan av landi nor\u00f0ur higar at r\u00f3gva \u00fat um v\u00e1rarnar og \u00fat \u00e1 summari\u00f0. Hetta skapti trivna \u00ed teimum mongu sm\u00e1u bygdunum. Men hesin vinnuvegur helt n\u00e6stan uppat, eftir at bretskir trolarar \u00ed st\u00f3rum tali komu higar at vei\u00f0a vi\u00f0 troli um aldarskifti\u00f0 1900.\n\nS\u00ed eisini \n\nNor\u00f0oyar, Hetland\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "3650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BDsla", "title": "S\u00fdsla", "text": "Ein s\u00fdsla (norr\u00f8nt; s\u00fdsl) er t\u00e6nastuumd\u00f8mi hj\u00e1 s\u00fdslumanni. Hv\u00f8r s\u00fdsla var skift sundur \u00ed fleiri s\u00f3knir, og \u00ed hv\u00f8r s\u00fdslu var eitt v\u00e1rting um \u00e1ri\u00f0.\n\n\u00cd F\u00f8royum eru seks s\u00fdslur \n\n Nor\u00f0oyar\n Eysturoy\n Streymoy\n V\u00e1gar\n Sandoy\n Su\u00f0uroy\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "3652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1sadalur", "title": "G\u00e1sadalur", "text": "G\u00e1sadalur er ein bygd \u00ed F\u00f8royum. Hon liggur vestan fyri B\u00f8 \u00ed V\u00e1goynni \u00fat m\u00f3ti Mykinesfir\u00f0i og er umgyrd av h\u00e6gstu fj\u00f8llunum \u00ed oynni - \u00c1rnafjall (722 metrar) fyri nor\u00f0an og Eysturtindur (715 metrar) fyri eystan. G\u00e1sadalur er partur av S\u00f8rv\u00e1gs Kommunu.\n\nAlment \nLending er sj\u00e1ldant m\u00f8gulig \u00ed G\u00e1sadali. T\u00edskil v\u00f3ru b\u00e1tarnir hj\u00e1 g\u00e1sadalsf\u00f3lki alt\u00ed\u00f0 \u00ed B\u00f8, og t\u00e1 i\u00f0 teir \u00e6tla\u00f0u at fara \u00fat at fiska, m\u00e1ttu teir fara eftir g\u00f8tuni upp um Skar\u00f0, i\u00f0 er umlei\u00f0 400 metrar h\u00f8gt. Me\u00f0an F\u00f8royar v\u00f3ru hersettar av Bretlandi undir seinna heimsbardaga, gj\u00f8rdu G\u00e1sadalsmenn \u00ed 1940 eina trappu oman til sj\u00f3gvin. Kortini kundi man neyvan kalla hetta eina havn.\n\nHarvi\u00f0 hevur G\u00e1sadalur leingi veri\u00f0 einasta bygd \u00ed F\u00f8royum uttan vegasamband. \u00c1\u00f0renn G\u00e1sadalstunnilin var\u00f0 bygdur, var bert m\u00f8guligt at koma til G\u00e1sadals vi\u00f0 tyrlu ella til gongu. Hesin trupulleikin vi\u00f0 sambandi hevur gj\u00f8rt, at bygdin er minka\u00f0 n\u00f3gv seinastu \u00e1rini. Postma\u00f0urin gekk t\u00e1 vi\u00f0 posti upp um fjalli\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir um vikuna. T\u00e1 i\u00f0 danski filmurin \"1700 metrar fr\u00e1 framt\u00ed\u00f0ini\" kom \u00fat, var\u00f0 G\u00e1sadalur kendur \u00ed \u00f8llum heiminum.\n\n\u00cd 2003 var\u00f0 m\u00f8guligt at ganga \u00edgj\u00f8gnum G\u00e1sadalstunnilin (um ein hev\u00f0i lykt) og s\u00ed\u00f0an 2005 h\u00f8vdu g\u00e1sadalsf\u00f3lk, i\u00f0 h\u00f8vdu lykil til bummin, loyvi at koyra vi\u00f0 bili. \u00cd 2006 l\u00e6t tunnilin upp fyri almennari fer\u00f0slu. Tunnilin er 1.410 metrar til longdar og einspora\u00f0ur.\n\nSamb\u00e6rt g\u00e1sadalsf\u00f3lki var bygdin avtofta\u00f0, var tunnilin ikki komin. Men eingin trygd er fyri, at G\u00e1sadalur fer at vaksa aftur. Meirilutin av \u00edb\u00fagvunum eru 60 \u00e1r og eldri, og b\u00f8rn b\u00fagva ikki leingi \u00ed G\u00e1sadali. S\u00ed\u00f0an tunnilin kom \u00edgj\u00f8gnum, eru fleiri n\u00fdggj h\u00fas t\u00f3 blivin bygd.\n\nG\u00e6sa og g\u00e6s \nSamb\u00e6rt s\u00f8gu G\u00e1sadals hevur bygdin fingi\u00f0 navn eftir G\u00e6su \u00ed Kirkjub\u00f8. Hon hev\u00f0i eti\u00f0 kj\u00f8t, h\u00f3ast ta\u00f0 ikki var loyvt \u00ed f\u00f8stu. T\u00edskil v\u00f3ru allar ognir tiknar fr\u00e1 henni, og hon m\u00e1tti flyta til dalin \u00ed V\u00e1gum. Hinar sagnirnar eru mest um hulduf\u00f3lk. Ein onnur - heldur tr\u00faligari - fr\u00e1grei\u00f0ing sigur, at navni\u00f0 kemst av teimum villg\u00e1saflokkum, sum fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hava tiki\u00f0 seg til G\u00e1sadals um summari\u00f0.\n\n\u00c1 veg til G\u00e1sadals \nH\u00f3ast tunnilin er ta\u00f0 framvegis trupult at koma til G\u00e1sadals. S\u00ed\u00f0ani tunnilin er vor\u00f0in veruleiki, hevur tyrlan leingi ikki flogi\u00f0 til G\u00e1sadals. Bussurin (Lei\u00f0 300) koyrir vanliga til S\u00f8rv\u00e1gs og bert einafer\u00f0 um dagin (um kv\u00f8ldi\u00f0) tilkallukoyring til B\u00edggjar, um sagt ver\u00f0ur fr\u00e1 tveir t\u00edmar \u00e1\u00f0renn fer\u00f0ina.\n\nAv t\u00ed at G\u00e1sadalsf\u00f3lk v\u00f3ru tey einastu, sum h\u00f8vdu lykil til tunnilin, var \u00ed fyrstuni ikki m\u00f8guligt at koyra til G\u00e1sadals hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum f\u00f3lki. Tey kundu anna\u00f0hv\u00f8rt ganga \u00edgj\u00f8gnum tunnilin ella upp um Skar\u00f0. Hetta er t\u00f3 broytt n\u00fa (2006), og bummurin er bert stongdur, t\u00e1 arbeitt ver\u00f0ur \u00ed tunlinum.\n\nTann gamla g\u00f8tan upp um Skar\u00f0 er 3.500 metrar til longdar og tekur 2\u00bd t\u00edma. Gingi\u00f0 ver\u00f0ur fyrst \u00fati vi\u00f0 eggina. Her eigur man at ganga sera varliga, uttan at gloyma at nj\u00f3ta ta\u00f0 fram\u00farskarandi \u00fats\u00fdni\u00f0 yvir S\u00f8rv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0, Tindh\u00f3lm, G\u00e1sh\u00f3lm og Mykines.\n\n\u00cd G\u00e1sadali er ongin kirkja. Gudst\u00e6nasta og lestur eru t\u00edskil \u00ed sk\u00falanum. \u00c1\u00f0renn kirkjugar\u00f0urin var\u00f0 bygdur \u00ed 1873, v\u00f3r\u00f0u f\u00f3lk borin upp um fjalli\u00f0 og grivin \u00ed B\u00f8. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 fer\u00f0ini er l\u00edksteinurin, i\u00f0 var ta\u00f0 einasta sta\u00f0i\u00f0, har sum berararnir hv\u00edldu.\n\nLongri frammi \u00e1 veg til G\u00e1sadals er eisini Keldan V\u00edgda, har sum ein prestur v\u00edgdi kelduna til at doypa eitt \u00f3gvuliga sj\u00fakt barn, i\u00f0 m\u00e1tti til l\u00e6knan \u00ed B\u00f8. Var barni\u00f0 deytt og \u00f3doypt, hev\u00f0i ta\u00f0 samb\u00e6rt kristnari tr\u00fagv mist s\u00e1larinnar frelsu.\n\nN\u00e6st vi\u00f0 Skar\u00f0 er Risaspori\u00f0. S\u00f8gan grei\u00f0ir fr\u00e1 tveimum risum, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u \u00ed G\u00e1sadali og \u00ed Mykinesi. T\u00e1 i\u00f0 teir komdu til ilnar, \u00e6tla\u00f0i g\u00e1sadalsrisin at ganga til Mykinesar. Hann gj\u00f8rdi s\u00e6r renningarlop eftir fj\u00f8llunum og megna\u00f0i at koma \u00fat \u00ed Mykines \u00ed einum lopi. Spori\u00f0 s\u00e6st enn \u00ed dag.\n\nTa\u00f0 er onkunt\u00ed\u00f0 bratt og tungt at ganga ni\u00f0an G\u00e1sadalsbrekkuna av Skar\u00f0inum. Og man m\u00e1 ansa eftir t\u00ed leysa gr\u00f3tinum.\n\nB\u00f3kmentir \n1700 meter fra fremtiden, Danmark 1990, 84 min, Familjufilmur. Leikstj\u00f3ri: Ulla Boje Rasmussen. (Internet: uppl\u00fdsingar \u00e1 enskum)\n1700 meter fra fremtiden : en film om den f\u00e6r\u00f8ske bygd G\u00e1sadalur. - Keypmannahavn: Statens Filmcentral, 1990. - 32 s.\n\"J\u00e1kup Andreas Henriksen - tann gamli postma\u00f0urin \u00far G\u00e1sadali\". (Internet: uppl\u00fdsingar \u00e1 enskum, t\u00fdskum, fronskum, donskum og f\u00f8royskum)\n\"Til Gongu \u00ed F\u00f8royum: B\u00f8ur - G\u00e1sadalur\". (Internet: s\u00ed\u00f0a 11)\n\nS\u00ed eisini: Bygdir \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n www.hagstova.fo (ta\u00f0 n\u00fdggjasta fr\u00e1 hagfr\u00f8\u00f0i)\n www.faroestamps.fo (uppl\u00fdsingar um G\u00e1sadal \u00e1 enskum, t\u00fdskum, fronskum, donskum og f\u00f8royskum)\n www.fms.fo (PDF-f\u00edla) (uppl\u00fdsingar um tunnilin til G\u00e1sadals)\n www.stamps.fo (Posts\u00f8gan \u00ed G\u00e1sadali)\n www.tourist.fo (PDF-f\u00edla) (Til gongu \u00ed F\u00f8royum)\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "3659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnbogi%20%C3%8Dsakson", "title": "Finnbogi \u00cdsakson", "text": "Finnbogi \u00cdsakson (fyrr Isaksen), (f\u00f8ddur 7. februar 1943 \u00ed Klaksv\u00edk, dey\u00f0ur 7. september 2005) var ein f\u00f8royskur politikari, rith\u00f8vundur og fj\u00f8lmi\u00f0lama\u00f0ur \u00ed \u00fatvarpi, sj\u00f3nvarpi og \u00ed bl\u00f8\u00f0um.\n\n 1963-74 \u00datvarp F\u00f8roya\n 1966-1984 l\u00f8gtingslimur (undantiki\u00f0 t\u00ed\u00f0ina sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur)\n 1974-75 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 T\u00ed\u00f0indabla\u00f0num \n 1984-88 Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya\n 1988-1989 Tiltakslimur sum l\u00f8gtingslimur\n 1990-2002 l\u00f8gtingslimur (undantiki\u00f0 t\u00ed\u00f0ina sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur)\n 1991-93 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14. september\n 1975-79 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur\n 1989    F\u00edggjam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \n 1993-94 F\u00edggjam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \n 1998-02 L\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1972 - R\u00edm og reyp (vi\u00f0 aktuellum skemtit\u00e6ttum)\n 1983 - Tilbur\u00f0ir \u00ed okkara \u00f8ld 1\n 1987 - Tilbur\u00f0ir \u00ed okkara \u00f8ld 2\n 1995 - Tilbur\u00f0ir \u00ed okkara \u00f8ld 3\n 1988 - Aftur og fram\n 1989 - Aftur og fram\n 1990 - Aftur og fram\n 1991 - Aftur og fram\n\nKelda \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 291 (PDF-Download)\n\n\u00cdsakson, Finnbogi\n\u00cdsakson, Finnbogi\n\u00cdsakson, Finnbogi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nAndl\u00e1t \u00ed 2005\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "3660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skotland", "title": "Skotland", "text": "Skotland (enskt og skotskt Scotland),(skotskt g\u00e6liskt: Alba) er eitt av teim f\u00fdra londunum i\u00f0 mynda Kongsr\u00edki St\u00f3ra Bretlands og Nor\u00f0ur\u00edrlands. Skotland fevnir formliga um nor\u00f0asta partin av oynni Bretlandi umframt oyggjab\u00f3lkarnar nor\u00f0anfyri Su\u00f0uroyar, Orknoyar og Hetland umframt a\u00f0rar oyggjar har \u00e1 lei\u00f0. Orknoyggjar og Hetland gj\u00f8rdust partur av Skotlandi \u00ed 1468, t\u00e1 t\u00e6r gj\u00f8rdust heimafylgja hj\u00e1 eini danskari prinsessu, sum giftist James 3. kongi. \n\nSkotska kongsr\u00edki\u00f0 Alba var\u00f0 savna\u00f0 \u00ed 843 undir Kenneth I skotakong. Kenneth gj\u00f8rdi Scone \u00ed Piktar\u00edkinum til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00ed r\u00edkinum. Vi\u00f0 s\u00e6r t\u00f3k hann Lagnusteinin, dalriadiska kr\u00fdningarsteinin. \u00cd 1296 var\u00f0 steinurin fluttur \u00ed Westminister Abbey, men \u00ed 1996 var hann fluttur aftur til Skotlands. Skotska flaggi\u00f0, The Saltire, er mett at vera elsta tj\u00f3\u00f0arflaggi\u00f0 enn \u00ed n\u00fdtslu. \n\nSkotland hevur veri\u00f0 undir bretskum harrad\u00f8mi s\u00ed\u00f0an 1707.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Skotlands s\u00f8ga.\n\nSeinast \u00ed 830-\u00e1runum var Skotland fleiri kongsr\u00edki, \u00edmillum v\u00f3ru teirra piktar\u00edkini fyri eystan og nor\u00f0an og Dalriada fyri vestan. Kongurin \u00ed Dalriada \u00e6t Kenneth Mac Alpin. Hann setti s\u00e6r fyri at savna Skotland \u00ed eitt r\u00edki, so at teir betur kundu verja seg fyri v\u00edkingum. \u00cd 841 rak hann v\u00edkingarnar \u00far Dalariada, s\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdi hann innr\u00e1s \u00ed piktar\u00edkini og rak v\u00edkingarnar burtur hi\u00f0an. \u00cd 843 gj\u00f8rdist hann kongur yvir piktum. Fyri vestan bardust Rhoderi Mikli, prinsur av Gwynedd vi\u00f0 v\u00edkingar og enskar herdeildir, sigra\u00f0i \u00e1 teimum og fekk valdi\u00f0 \u00ed meginpartinum av Wales. T\u00e1 i\u00f0 Kenneth Mac Alpin doy\u00f0i \u00ed 85, var hann einavaldsharri \u00ed n\u00fdggja kongsr\u00edkinum Skotia nor\u00f0an fyri \u00e1nna Forth. \n\nAlt fr\u00e1 t\u00ed\u00f0liga \u00ed 11. \u00f8ld h\u00f8vdu enskir kongar veri\u00f0 grammir eftir at leggja Skotland undir seg. \u00cd 1296 sigra\u00f0i Edward 1. (1239-1307) \u00e1 skotska herinum og t\u00f3k r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Skotlandi. T\u00e1 i\u00f0 Edward 1. doy\u00f0i \u00ed 1307, leg\u00f0i Robert Bruce (1274-1329), sum var ein av teimum, i\u00f0 kravdi skotsku kr\u00fanuna, til brots at reka onglendingar \u00far Skotlandi. Hann t\u00f3k n\u00f3gvar borgir og gj\u00f8rdi sly\u00e1lop \u00e1 enskar herdeildir, og \u00ed 1314 m\u00f8tti hann ums\u00ed\u00f0ir enska herinum vi\u00f0 Edwardi 2. (1284-1327)) \u00e1 odda vi\u00f0 Bannockburn mitt \u00ed Skotlandi. Skotski herurin vann, og Skotland var\u00f0 fr\u00e6lst \u00ed meira enn 300 \u00e1r, h\u00f3ast ta\u00f0 li\u00f0u n\u00f8kur \u00e1r, \u00e1\u00f0renn Ongland formliga vi\u00f0urkendi ta\u00f0. \n\n1. mai 1707 var\u00f0 skotskt fullveldi avtiki\u00f0 vi\u00f0 Sameiningars\u00e1ttm\u00e1lanum 1707, t\u00e1 i\u00f0 Ongland og Skotland v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd saman \u00ed Kongsr\u00edki st\u00f3ra Bretlands. \n\n\u00cd 1997 gj\u00f8rdi f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a av, at skotska tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 skuldi endurreisast, og at Skotland skuldi f\u00e1a heimast\u00fdri. Vi\u00f0 sonevndu Skotlandsl\u00f3gini var\u00f0 hetta sett \u00ed verk, og skotar sluppu fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0ani sameiningina \u00ed 1707 at velja tj\u00f3\u00f0arting \u00ed 1999.\n\nPolitikkur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Skotskur politikkur.\n\nSkotland hevur minni sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i enn F\u00f8royar, sum st\u00f8\u00f0an er n\u00fa. Hin 18. september 2014 var f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a um loysing \u00ed Skotlandi. \u00darsliti\u00f0 gj\u00f8rdist nei til loysing, 55% atkv\u00f8ddu nei og 45% atkv\u00f8ddu ja.\n\nSamkynt hj\u00fanarlag \n\nMyndugleikarnir \u00ed Skotlandi kunngj\u00f8rdu \u00ed juli 2012, at Skotland fer n\u00fa at loyva samkyndum at ver\u00f0a v\u00edgd, og Skotland er sostatt tann fyrsti parturin av St\u00f3ra Bretlandi, sum tekur hetta stigi\u00f0. Tann kat\u00f3lska kirkjan \u00ed Skotlandi er \u00edm\u00f3ti avger\u00f0ini og sigur, at talan er um eitt h\u00e6ttislig stig. \u00c6tlanin hj\u00e1 stj\u00f3rnini er so, at l\u00f3gin skal koma n\u00fdggj\u00e1rsdag \u00ed 2015. Meiningakanningar hava v\u00edst, at meirilutin av t\u00ed skotska f\u00f3lkinum tekur undir vi\u00f0 \u00e6tlanini hj\u00e1 stj\u00f3rnini .\n\nMentan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Skotsk mentan.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Skotsk landafr\u00f8\u00f0i.\n\nAt kalla allur nor\u00f0ari partur av Skotlandi er fjallalendi, h\u00f8gar eggjar vi\u00f0 dj\u00fapum d\u00f8um \u00edmillum; ofta renna str\u00ed\u00f0ar \u00e1ir \u00ed d\u00f8lunum. Uppi \u00ed fj\u00f8llunum kunnu ofta vera heilt sl\u00e6ttar hei\u00f0ar og m\u00fdrar. Lo\u00f0i\u00f0 er \u00ed grasi, og b\u00f8ndurnir, sum ofta b\u00fagva langt fr\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, hava n\u00f3gvan sey\u00f0, og summir hava eisini ein h\u00f3p av neytum. V\u00f8tn eru n\u00f3gv millum fj\u00f8llini, og \u00ed summum er v\u00e6l av s\u00edlum. Onglendingum d\u00e1mar v\u00e6l at fiska sil, og tl kemur n\u00f3gv f\u00f3lk ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at royna eftir s\u00edlum. Vi\u00f0 summar av teimum st\u00f8rstu \u00e1unum hava teir n\u00fa bygt elverk. Sk\u00f3gi er heilt l\u00edti\u00f0 til av, men tey seinnu \u00e1rini eru menn farnir at seta tr\u00f8 ni\u00f0ur \u00ed st\u00f3rum. Vesturstrondin \u00ed Skotlandi er meinl\u00edk teirri norsku; skergar\u00f0ur er allan vegin uttanfyri. Naka\u00f0 sunnarlaga er tann dj\u00fapi Clyde-fj\u00f8r\u00f0urin. \u00cd sunnara parti av Skotlandi er n\u00f3gv sl\u00e6ttlendi, og landi\u00f0 har er v\u00e6l dyrka\u00f0. \u00c1 eysturs\u00ed\u00f0uni er fyri ta\u00f0 mesta sl\u00e6ttlendi, og har eru fleiri g\u00f3\u00f0ar skipahavnir.\n\nB\u00faskapur \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Skotskur b\u00faskapur.\n\nSkotskt whisky er st\u00f8rsta \u00fatflutningsv\u00f8ran hj\u00e1 landinum aftan\u00e1 gass og olju.\n\nKeldur \n\nEvropa\nBretland\nSkotland"}
{"id": "3661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8ur", "title": "B\u00f8ur", "text": "B\u00f8ur er ein bygd \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 er \u00ed V\u00e1gum vestan fyri S\u00f8rv\u00e1gi \u00e1 nor\u00f0ara armi \u00e1 S\u00f8rv\u00e1gsfir\u00f0i. \n\nTey gomlu h\u00fasini \u00ed bygdini liggja \u00ed einum trunka vi\u00f0 sm\u00f8lum t\u00fanum \u00edmillum, og vestast stendur hugnaliga B\u00edggjar kirkja, sum er bygd \u00ed 1865. \u00dats\u00fdni\u00f0 \u00fat m\u00f3ti Tindh\u00f3lmi, G\u00e1sh\u00f3lmi og Drongunum er helst ta\u00f0 st\u00f3rb\u00e6rasta og vakrasta \u00ed F\u00f8royum. Fram vi\u00f0 strondini er ein l\u00edtil sandur, og s\u00ed\u00f0an 1972 er loyvt at drepa grind her. \n\nB\u00f8ur er gomul bygd, nevnd \u00ed Hundabr\u00e6vinum fr\u00e1 um 1350, men er helst v\u00e6l eldri. Hon er eisini gomul kirkjubygd, og \u00ed skrivligum keldum er nevnt, at kirkja var \u00ed B\u00f8 \u00ed 1710. N\u00e6r fyrsta kirkjan \u00ed B\u00f8 var\u00f0 bygd er ikki greitt.\n\nEiriksbo\u00f0i \n\nTann kendasta s\u00f8gnin \u00far B\u00f8 er um arvastr\u00ed\u00f0. Tveir br\u00f8\u00f0ur, S\u00edmun og Eirikur, \u00e1ttu alla j\u00f8r\u00f0ina \u00ed bygdini \u00ed felag, og Eirikur strongdi \u00e1 at f\u00e1a b\u00fdtt teirra millum. Ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at Eirikur drap S\u00edmun og f\u00f3r til bispin \u00ed Kirkjub\u00f8 at l\u00fdsa v\u00edggi\u00f0. Bispur lova\u00f0i honum fyrigeving, um hann gav kirkjuni og bispi g\u00f3\u00f0ar b\u00f8tur. Eirikur j\u00e1tta\u00f0i, og semjan var\u00f0 skorin \u00e1 eitt tr\u00e6kelvi. Eirikur so vestur aftur, og komin inn um Sund, helt hann seg vera komnan \u00far \u00f8llum vanda, men t\u00e1 reistist ein bo\u00f0i seg og holvdi b\u00e1tin, og Eirikur drukna\u00f0i. Bo\u00f0in eitur Eiriksbo\u00f0i og liggur innan fyri Tindh\u00f3lm stutt \u00far landi.\n\nAt stjala eld \n\nEigind\u00f3murin \u00ed bygdini er 18 merkur innan- og uttangar\u00f0s, og av hesum eru 13\u00bc m\u00f8rk kongsj\u00f8r\u00f0 og 4\u00be m\u00f8rk \u00f3\u00f0alsj\u00f8r\u00f0. Ein s\u00f8gn sigur fr\u00e1, hvussu ta\u00f0 bar til, at meginparturin av j\u00f8r\u00f0ini f\u00f3r undir kong. T\u00e1 hevur bygdin veri\u00f0 l\u00edtil, kanska bert tann eini gar\u00f0urin. Eldurin \u00e1 gr\u00fagvuni var \u00fatk\u00f3lna\u00f0ur, og fyri at f\u00e1a eld aftur m\u00e1tti farast \u00ed grannabygdina at bi\u00f0ja l\u00edv,og hetta var hildi\u00f0 at vera skomm. Ein arbei\u00f0skona var send inn til S\u00f8rv\u00e1gs vi\u00f0 \u00edl\u00e6ti at bera eld \u00ed. Eingin var inni, og hon t\u00f3k nakrar gl\u00f8\u00f0ur av gr\u00fagvuni og f\u00f3r so rennandi aftur til B\u00edggjar. Men t\u00e1 i\u00f0 hon kom naka\u00f0 \u00e1lei\u00f0is, f\u00f3r at r\u00faka \u00far \u00edl\u00e6tinum, og hetta var s\u00e6tt \u00far S\u00f8rv\u00e1gi og melda\u00f0 til myndugleikarnar. T\u00e1 f\u00f3r henda j\u00f8r\u00f0in undir kong.\n\nMyndasavn\n\nKelda \n\n Faroestamps.fo - B\u00f8ur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "3663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aarup%20kommuna", "title": "Aarup kommuna", "text": "Aarup kommuna (danskt: Aarup kommune), var ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Aarup kommuna hev\u00f0i umlei\u00f0 5.500 \u00edb\u00fagvar.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85rslev%20kommuna", "title": "\u00c5rslev kommuna", "text": "\u00c5rslev kommuna (danskt: \u00c5rslev kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. \u00c5rslev kommuna hevur umlei\u00f0 9.361 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98rb%C3%A6k%20kommuna", "title": "\u00d8rb\u00e6k kommuna", "text": "\u00d8rb\u00e6k kommuna (danskt: \u00d8rb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. \u00d8rb\u00e6k kommuna hevur umlei\u00f0 6.886 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86r%C3%B8sk%C3%B8bing%20kommuna", "title": "\u00c6r\u00f8sk\u00f8bing kommuna", "text": "\u00c6r\u00f8sk\u00f8bing kommuna (danskt: \u00c6r\u00f8sk\u00f8bing kommune), var inntil 2006 ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vissenbjerg%20kommuna", "title": "Vissenbjerg kommuna", "text": "Vissenbjerg kommuna (danskt: Vissenbjerg kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Vissenbjerg kommuna hevur umlei\u00f0 6.096 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ullerslev%20kommuna", "title": "Ullerslev kommuna", "text": "Ullerslev kommuna (danskt: Ullerslev kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Ullerslev kommuna hevur umlei\u00f0 5.151 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tranek%C3%A6r%20kommuna", "title": "Tranek\u00e6r kommuna", "text": "Tranek\u00e6r kommuna (danskt: Tranek\u00e6r kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Tranek\u00e6r kommuna hevur umlei\u00f0 3.467 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tommerup%20kommuna", "title": "Tommerup kommuna", "text": "Tommerup kommuna (danskt: Tommerup kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Tommerup kommuna hevur umlei\u00f0 7.816 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8nders%C3%B8%20kommuna", "title": "S\u00f8nders\u00f8 kommuna", "text": "S\u00f8nders\u00f8 kommuna (danskt: S\u00f8nders\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. S\u00f8nders\u00f8 kommuna hevur umlei\u00f0 11.234 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sydlangeland%20kommuna", "title": "Sydlangeland kommuna", "text": "Sydlangeland kommuna (danskt: Sydlangeland kommune), var til 2007 ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Sydlangeland kommuna hevur umlei\u00f0 4 080 \u00edb\u00fagvar. Eftir kommunalreformin \u00ed 2007 er Sydlangeland n\u00fa partur av Langeland Kommune\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svendborg%20kommuna", "title": "Svendborg kommuna", "text": "Svendborg kommuna (danskt: Svendborg kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed Fyns Amt) \u00ed Danmark. Svendborg kommuna hevur (2014)  58.296 \u00edb\u00fagvar. Kommunan hevur s\u00e6ti \u00ed Svendborg.\n\nB\u00fdir\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ryslinge%20kommuna", "title": "Ryslinge kommuna", "text": "Ryslinge kommuna (danskt: Ryslinge kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Ryslinge kommuna hevur umlei\u00f0 6.924 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rudk%C3%B8bing%20kommuna", "title": "Rudk\u00f8bing kommuna", "text": "Rudk\u00f8bing kommuna (danskt: Rudk\u00f8bing kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Rudk\u00f8bing kommuna hevur umlei\u00f0 6.723 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringe%20kommuna", "title": "Ringe kommuna", "text": "Ringe kommuna (danskt: Ringe kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Ringe kommuna hevur umlei\u00f0 11.177 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Otterup%20kommuna", "title": "Otterup kommuna", "text": "Otterup kommuna (danskt: Otterup kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Otterup kommuna hevur umlei\u00f0 10.973 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Odense%20kommuna", "title": "Odense kommuna", "text": "Odense kommuna (danskt: Odense kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed Fyns Amt) \u00ed Danmark. Odense kommuna hevur umlei\u00f0 (2014) 193.370 \u00edb\u00fagvar.\n\nOdense er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00e1 Fyn og tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Danmark. Borgmeistari er Anker Boye (C).\n\n\u00c6vint\u00fdrarith\u00f8vundurin H. C. Andersen var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Odense \u00ed 1805.\n\nB\u00fdir\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Danmark\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark"}
{"id": "3679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rre%20Aaby%20kommuna", "title": "N\u00f8rre Aaby kommuna", "text": "N\u00f8rre Aaby kommuna (danskt: N\u00f8rre Aaby kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. N\u00f8rre Aaby kommuna hevur umlei\u00f0 5.419 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyborg%20kommuna", "title": "Nyborg kommuna", "text": "Nyborg kommuna (danskt: Nyborg kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed Fyns Amt) \u00ed Danmark. Nyborg kommuna hevur (2014) 31\u00a0350 \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdir\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munkebo%20kommuna", "title": "Munkebo kommuna", "text": "Munkebo kommuna (danskt: Munkebo kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Munkebo kommuna hevur umlei\u00f0 5.720 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Middelfart%20kommuna", "title": "Middelfart kommuna", "text": "Middelfart kommuna (danskt: Middelfart kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Middelfart kommuna hevur umlei\u00f0 (2014) 37.523 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marstal%20kommuna", "title": "Marstal kommuna", "text": "Marstal kommuna (danskt: Marstal kommune), var ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark, sum \u00ed 2006 var\u00f0 l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00c6resk\u00f8bing kommunu, n\u00fdggja kommunan fekk navni\u00f0 \u00c6r\u00f8 kommuna. \u00cd 2003 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Marstal kommunu 3.279, kommunan fevndi um 16,75 km2.\n\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed Marstal Kommunu \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Langeskov%20kommuna", "title": "Langeskov kommuna", "text": "Langeskov kommuna (danskt: Langeskov kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Langeskov kommuna hevur umlei\u00f0 (2006) 6.417 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kerteminde%20kommuna", "title": "Kerteminde kommuna", "text": "Kerteminde kommuna (danskt: Kerteminde kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Kerteminde kommuna hevur umlei\u00f0 (2014) 23.787 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haarby%20kommuna", "title": "Haarby kommuna", "text": "Haarby kommuna (danskt: Haarby kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Haarby kommuna hevur umlei\u00f0 5.037 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gudme%20kommuna", "title": "Gudme kommuna", "text": "Gudme kommuna (danskt: Gudme kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Gudme kommuna hevur umlei\u00f0 6.407 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glamsbjerg%20kommuna", "title": "Glamsbjerg kommuna", "text": "Glamsbjerg kommuna (danskt: Glamsbjerg kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Glamsbjerg kommuna hevur umlei\u00f0 6.005 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faaborg%20kommuna", "title": "Faaborg kommuna", "text": "Faaborg kommuna (danskt: Faaborg kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Faaborg kommuna hevur umlei\u00f0 17.325 \u00edb\u00fagvar. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ejby%20kommuna", "title": "Ejby kommuna", "text": "Ejby kommuna (danskt: Ejby kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Ejby kommuna hevur umlei\u00f0 10.046 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egebjerg%20kommuna", "title": "Egebjerg kommuna", "text": "Egebjerg kommuna (danskt: Egebjerg kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Egebjerg kommuna hevur umlei\u00f0 8.864 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Broby%20kommuna", "title": "Broby kommuna", "text": "Broby kommuna (danskt: Broby kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Broby kommuna hevur umlei\u00f0 6.273 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bogense%20kommuna", "title": "Bogense kommuna", "text": "Bogense kommuna (danskt: Bogense kommune), er ein kommuna \u00ed Fyns Amt \u00ed Danmark. Bogense kommuna hevur umlei\u00f0 6.387 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Assens%20kommuna", "title": "Assens kommuna", "text": "Assens kommuna (danskt: Assens kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed Fyns Amt) \u00ed Danmark. Assens kommuna hevur 41.037 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aller%C3%B8d%20kommuna", "title": "Aller\u00f8d kommuna", "text": "Aller\u00f8d kommuna (danskt: Aller\u00f8d kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Aller\u00f8d kommuna hevur umlei\u00f0 24.175 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birker%C3%B8d%20kommuna", "title": "Birker\u00f8d kommuna", "text": "Birker\u00f8d kommuna (Danskt: Birker\u00f8d kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Birker\u00f8d kommuna hevur umlei\u00f0 22.321 \u00edb\u00fagvar (2006). \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slangerup%20kommuna", "title": "Slangerup kommuna", "text": "Slangerup kommuna (danskt: Slangerup kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Slangerup kommuna hevur umlei\u00f0 9.028 \u00edb\u00fagvar (2003).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98lstykke%20kommuna", "title": "\u00d8lstykke kommuna", "text": "\u00d8lstykke kommuna (danskt: \u00d8lstykke kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. \u00d8lstykke kommuna hevur umlei\u00f0 15.681 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stenl%C3%B8se%20kommuna", "title": "Stenl\u00f8se kommuna", "text": "Stenl\u00f8se kommuna (danskt: Stenl\u00f8se kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Stenl\u00f8se kommuna hevur umlei\u00f0 13.470 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A6vinge%20kommuna", "title": "Sk\u00e6vinge kommuna", "text": "Sk\u00e6vinge kommuna (danskt: Sk\u00e6vinge kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Sk\u00e6vinge kommuna hevur umlei\u00f0 5.886 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skibby%20kommuna", "title": "Skibby kommuna", "text": "Skibby kommuna (danskt: Skibby kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Skibby kommuna hevur umlei\u00f0 6.684 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A6gerspris%20kommuna", "title": "J\u00e6gerspris kommuna", "text": "J\u00e6gerspris kommuna (danskt: J\u00e6gerspris kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. J\u00e6gerspris kommuna hevur umlei\u00f0 9.512 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlebo%20kommuna", "title": "Karlebo kommuna", "text": "Karlebo kommuna (danskt: Karlebo kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Karlebo kommuna hevur umlei\u00f0 19.436 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8rsholm%20kommuna", "title": "H\u00f8rsholm kommuna", "text": "H\u00f8rsholm kommuna (danskt: H\u00f8rsholm kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. H\u00f8rsholm kommuna hevur umlei\u00f0 24.709 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hundested%20kommuna", "title": "Hundested kommuna", "text": "Hundested kommuna (danskt: Hundested kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Hundested kommuna hevur umlei\u00f0 9.765 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hiller%C3%B8d%20kommuna", "title": "Hiller\u00f8d kommuna", "text": "Hiller\u00f8d kommuna (danskt: Hiller\u00f8d kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Hiller\u00f8d kommuna hevur umlei\u00f0  48.695 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsing%C3%B8r%20kommuna", "title": "Helsing\u00f8r kommuna", "text": "Helsing\u00f8r kommuna (danskt: Helsing\u00f8r kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Helsing\u00f8r kommuna hevur umlei\u00f0 60.927 \u00edb\u00fagvar. \n\nKommunur \u00ed Danmark\nKommunur \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3n Danmarkar"}
{"id": "3708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsinge%20kommuna", "title": "Helsinge kommuna", "text": "Helsinge kommuna (danskt: Helsinge kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Helsinge kommuna hevur umlei\u00f0 19.517 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3709", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A6sted-Gilleleje%20kommuna", "title": "Gr\u00e6sted-Gilleleje kommuna", "text": "Gr\u00e6sted-Gilleleje kommuna (danskt: Gr\u00e6sted-Gilleleje kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Gr\u00e6sted-Gilleleje kommuna hevur umlei\u00f0 20.996 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederiksv%C3%A6rk%20kommuna", "title": "Frederiksv\u00e6rk kommuna", "text": "Frederiksv\u00e6rk kommuna (danskt: Frederiksv\u00e6rk kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Frederiksv\u00e6rk kommuna hevur umlei\u00f0 20.324 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederikssund%20kommuna", "title": "Frederikssund kommuna", "text": "Frederikssund kommuna (danskt: Frederikssund kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Frederikssund kommuna hevur umlei\u00f0 44.401 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fredensborg-Humleb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Fredensborg-Humleb\u00e6k kommuna", "text": "Fredensborg-Humleb\u00e6k kommuna (danskt: Fredensborg-Humleb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed Frederiksborg Amt \u00ed Danmark. Fredensborg-Humleb\u00e6k kommuna hevur umlei\u00f0 20.024 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Farum%20kommuna", "title": "Farum kommuna", "text": "Farum kommuna (danskt: Farum kommune), er ein kommuna \u00ed Fures\u00f8 kommune \u00ed Danmark. Farum kommuna hevur umlei\u00f0 18.737 \u00edb\u00fagvar (2006). Farum kommuna var n\u00f3gv frammi \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum \u00ed 2002, t\u00e1 ta\u00f0 kom fram, at borgarstj\u00f3rin, Peter Brixtofte, hev\u00f0i oy\u00f0sla\u00f0 grovt vi\u00f0 kommununnar peningi. Borgarstj\u00f3rin var seinni d\u00f8mdur 2 \u00e1ra fongsul fyri mandatsvik. Hesin d\u00f3mur var\u00f0 sta\u00f0festur \u00ed H\u00e6gstar\u00e6tti 15. apr\u00edl 2008. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aars%20kommuna", "title": "Aars kommuna", "text": "Aars kommuna (danskt: Aars kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Aars kommuna hevur umlei\u00f0 13.322 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aalborg%20kommuna", "title": "Aalborg kommuna", "text": "Aalborg kommuna (danskt: Aalborg kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi (fyrr \u00ed Nordjylland Amt) \u00ed Danmark. Aalborg kommuna hevur umlei\u00f0 163\u00a0231 \u00edb\u00fagvar.\n\nAalborg er vinarb\u00fdur hj\u00e1 Fuglafir\u00f0i.\n\nB\u00fdur\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "3718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aabybro%20kommuna", "title": "Aabybro kommuna", "text": "Aabybro kommuna (danskt: Aabybro kommune), var ein kommuna \u00ed Nordjyllands Amt \u00ed Danmark. Aabybro kommuna hev\u00f0i umlei\u00f0 11.317 \u00edb\u00fagvar, \u00e1\u00f0renn kommunan var\u00f0 samanl\u00f8gd vi\u00f0 Brovst kommunu, Fjerritslev kommunu og Pandrup kommunu til Jammerbugt kommunu. Samanleggingin f\u00f3r fram vi\u00f0 kommunalreforminum fr\u00e1 2007, t\u00f3 v\u00f3ru kommunust\u00fdrislimirnir \u00ed n\u00fdggju kommununi valdi longu \u00ed 2005. Jammerbugt kommuna hevur 27 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimir.\n\nBorgarstj\u00f3rar \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A6by%20kommuna", "title": "S\u00e6by kommuna", "text": "S\u00e6by kommuna (danskt: S\u00e6by kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. S\u00e6by kommuna hevur umlei\u00f0 19.969 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B8rping%20kommuna", "title": "Sk\u00f8rping kommuna", "text": "Sk\u00f8rping kommuna (Danskt: Sk\u00f8rping kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Sk\u00f8rping kommuna hevur umlei\u00f0 9.799 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skagen%20kommuna", "title": "Skagen kommuna", "text": "Skagen kommuna (danskt: Skagen kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjyllands Amt \u00ed Danmark. Skagen kommuna hevur umlei\u00f0 12.027 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8vring%20kommuna", "title": "St\u00f8vring kommuna", "text": "St\u00f8vring kommuna (danskt: St\u00f8vring kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. St\u00f8vring kommuna hevur umlei\u00f0 (2005) 13.057 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ballerup%20kommuna", "title": "Ballerup kommuna", "text": "Ballerup kommuna (danskt: Ballerup kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num (fyrr Keypmannahavns Amt) \u00ed Danmark. Ballerup kommuna hevur 48.514 \u00edb\u00fagvar (2014). \n\nKommunur \u00ed Danmark\nKommunur \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3n Danmarkar"}
{"id": "3724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ish%C3%B8j%20kommuna", "title": "Ish\u00f8j kommuna", "text": "Ish\u00f8j kommuna (danskt: Ish\u00f8j kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Ish\u00f8j kommuna hevur umlei\u00f0 21.547 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%A5rnby%20kommuna", "title": "T\u00e5rnby kommuna", "text": "T\u00e5rnby kommuna (danskt: T\u00e5rnby kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. T\u00e5rnby kommuna hevur umlei\u00f0 41.992 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3726", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sindal%20kommuna", "title": "Sindal kommuna", "text": "Sindal kommuna (danskt: Sindal kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Sindal kommuna hevur umlei\u00f0 9.434 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sejlflod%20kommuna", "title": "Sejlflod kommuna", "text": "Sejlflod kommuna (danskt: Sejlflod kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Sejlflod kommuna hevur umlei\u00f0 9.401 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3728", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pandrup%20kommuna", "title": "Pandrup kommuna", "text": "Pandrup kommuna (danskt: Pandrup kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Pandrup kommuna hevur umlei\u00f0 10 778 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rager%20kommuna", "title": "N\u00f8rager kommuna", "text": "N\u00f8rager kommuna (danskt: N\u00f8rager kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. N\u00f8rager kommuna hevur umlei\u00f0 5.578 \u00edb\u00fagvar. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nibe%20kommuna", "title": "Nibe kommuna", "text": "Nibe kommuna (danskt: Nibe kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Nibe kommuna hevur umlei\u00f0 8.173 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8kken-Vr%C3%A5%20kommuna", "title": "L\u00f8kken-Vr\u00e5 kommuna", "text": "L\u00f8kken-Vr\u00e5 kommuna (danskt: L\u00f8kken-Vr\u00e5 kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. L\u00f8kken-Vr\u00e5 kommuna hevur umlei\u00f0 8.824 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gst%C3%B8r%20kommuna", "title": "L\u00f8gst\u00f8r kommuna", "text": "L\u00f8gst\u00f8r kommuna (danskt: L\u00f8gst\u00f8r kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. L\u00f8gst\u00f8r kommuna hevur umlei\u00f0 10.364 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A6s%C3%B8%20kommuna", "title": "L\u00e6s\u00f8 kommuna", "text": "L\u00e6s\u00f8 kommuna (Danskt: L\u00e6s\u00f8 kommune) er ein kommuna, tann minsta \u00ed Danmark. Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r velja \u00f8ll eldri enn 18 \u00e1r 9 f\u00f3lk \u00ed kommunust\u00fdri\u00f0. L\u00e6s\u00f8 er ein av teimum 11 kommununum \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi. Allur landsparturin er felags um sj\u00fakrah\u00fas, sk\u00falar til ung og tilkomin og h\u00f8vu\u00f0svegirnar. Landsparturin rindar eisini ein part av t\u00ed, ta\u00f0 kostar at hava ferju at sigla \u00e1 L\u00e6s\u00f8. \n\n\u00c1 l\u00e6s\u00f8 b\u00fagva eini 1.800 f\u00f3lk, men hv\u00f8rt summar liggja eini 100.000 fer\u00f0af\u00f3lk n\u00e1tt \u00ed oynni. F\u00e1 fer\u00f0af\u00f3lk fara avsta\u00f0 aftur sama dag, tey koma. Umlei\u00f0 24 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 hv\u00f8rjum km2. \u00cd sk\u00falanum ganga 320 b\u00f8rn \u00far 1. flokki upp \u00ed 10. flokk. Eingin privatsk\u00fali er \u00ed oynni. \n\nBesta sambandi\u00f0 til L\u00e6s\u00f8 er ferjan. Hon siglir \u00edmillum Frederikshavn og Vester\u00f8 Havn tv\u00e6r, tr\u00edggjar fer\u00f0ir um dagin um veturin og tr\u00edggjar, f\u00fdra fer\u00f0ir um dagin um summari\u00f0.\n\nB\u00fdir \u00ed L\u00e6s\u00f8 kommunu\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "3734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hobro%20kommuna", "title": "Hobro kommuna", "text": "Hobro kommuna (danskt: Hobro kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Hobro kommuna hevur umlei\u00f0 15.222 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hirtshals%20kommuna", "title": "Hirtshals kommuna", "text": "Hirtshals kommuna (danskt: Hirtshals kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Hirtshals kommuna hevur umlei\u00f0 14.268 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvidovre%20kommuna", "title": "Hvidovre kommuna", "text": "Hvidovre kommuna (danskt: Hvidovre kommune), er ein forsta\u00f0arkommuna \u00ed Region Hovedstaden \u00ed Danmark. Hvidovre kommuna hevur umlei\u00f0 51.842 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark\nKommunur \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3n Danmarkar"}
{"id": "3737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8je-Taastrup%20kommuna", "title": "H\u00f8je-Taastrup kommuna", "text": "H\u00f8je-Taastrup kommuna (danskt: H\u00f8je-Taastrup kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. H\u00f8je-Taastrup kommuna hevur umlei\u00f0 48.807 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Led%C3%B8je-Sm%C3%B8rum%20kommuna", "title": "Led\u00f8je-Sm\u00f8rum kommuna", "text": "Led\u00f8je-Sm\u00f8rum kommuna (danskt: Led\u00f8je-Sm\u00f8rum kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Led\u00f8je-Sm\u00f8rum kommuna hevur umlei\u00f0 10.797 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lyngby-T%C3%A5rb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Lyngby-T\u00e5rb\u00e6k kommuna", "text": "Lyngby-T\u00e5rb\u00e6k kommuna (danskt: Lyngby-T\u00e5rb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Lyngby-T\u00e5rb\u00e6k kommuna hevur umlei\u00f0 (2014) 54 237 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8dovre%20kommuna", "title": "R\u00f8dovre kommuna", "text": "R\u00f8dovre kommuna (danskt: R\u00f8dovre kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. R\u00f8dovre kommuna hevur umlei\u00f0 37.552 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nTwin borgir\n  J\u00e4rvenp\u00e4\u00e4, Finnland\n  L\u00f8renskog, Noreg\n  T\u00e4by, Sv\u00f8r\u00edki\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B8nderslev%20kommuna", "title": "Br\u00f8nderslev kommuna", "text": "Br\u00f8nderslev kommuna (Danskt: Br\u00f8nderslev kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Br\u00f8nderslev kommuna hevur umlei\u00f0 35 627 \u00edb\u00fagvar (2014). \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3742", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hals%20kommuna", "title": "Hals kommuna", "text": "Hals kommuna (danskt: Hals kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Hals kommuna hevur umlei\u00f0 11.383 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%B8rring%20kommuna", "title": "Hj\u00f8rring kommuna", "text": "Hj\u00f8rring kommuna (Danskt: Hj\u00f8rring kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland (fyrr Nordjylland Amt) \u00ed Danmark. Hj\u00f8rring kommuna hevur 65\u00a0405 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "3744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hadsund%20kommuna", "title": "Hadsund kommuna", "text": "Hadsund kommuna (danskt: Hadsund kommune), var kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark til 2007. Eftir kommunalreformin \u00ed 2007 er Hadsund vor\u00f0in partur av Mariagerfjord kommunu.\n\nHadsund kommuna hev\u00f0i umlei\u00f0 10.914 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark\nHadsund"}
{"id": "3745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederikshavn%20kommuna", "title": "Frederikshavn kommuna", "text": "Frederikshavn kommuna (Danskt: Frederikshavn kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi, fyrr Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Frederikshavn kommuna hevur umlei\u00f0 60 458 \u00edb\u00fagvar (2014). St\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed kommununi er Frederikshavn.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "3746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjerritslev%20kommuna", "title": "Fjerritslev kommuna", "text": "Fjerritslev kommuna (danskt: Fjerritslev kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Fjerritslev kommuna hevur umlei\u00f0 8.517 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fars%C3%B8%20kommuna", "title": "Fars\u00f8 kommuna", "text": "Fars\u00f8 kommuna (danskt: Fars\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Fars\u00f8 kommuna hevur umlei\u00f0 8.099 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dronninglund%20kommuna", "title": "Dronninglund kommuna", "text": "Dronninglund kommuna (danskt: Dronninglund kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Dronninglund kommuna hevur umlei\u00f0 15.357 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3749", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brovst%20kommuna", "title": "Brovst kommuna", "text": "Brovst kommuna (danskt: Brovst kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Brovst kommuna hevur umlei\u00f0 8 353 \u00edb\u00fagvar (2004).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arden%20kommuna", "title": "Arden kommuna", "text": "Arden kommuna (danskt: Arden kommune), er ein kommuna \u00ed Nordjylland Amt \u00ed Danmark. Arden kommuna hevur umlei\u00f0 8.543 \u00edb\u00fagvar. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A6rl%C3%B8se%20kommuna", "title": "V\u00e6rl\u00f8se kommuna", "text": "V\u00e6rl\u00f8se kommuna (danskt: V\u00e6rl\u00f8se kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. V\u00e6rl\u00f8se kommuna hevur umlei\u00f0 18.633 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ller%C3%B8d%20kommuna", "title": "S\u00f8ller\u00f8d kommuna", "text": "S\u00f8ller\u00f8d kommuna (danskt: S\u00f8ller\u00f8d kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. S\u00f8ller\u00f8d kommuna hevur umlei\u00f0 31.920 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3753", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vallensb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Vallensb\u00e6k kommuna", "text": "Vallensb\u00e6k kommuna (danskt: Vallensb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num (fyrr Keypmannahavns Amt) \u00ed Danmark. Vallensb\u00e6k kommuna hevur 15.095 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark\nKommunur \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3n Danmarkar"}
{"id": "3754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herlev%20kommuna", "title": "Herlev kommuna", "text": "Herlev kommuna (danskt: Herlev kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num (fyrr \u00ed Keypmannahavns Amt) \u00ed Danmark. Herlev kommuna hevur 27.706 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark\nKommunur \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3n Danmarkar"}
{"id": "3755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glostrup%20kommuna", "title": "Glostrup kommuna", "text": "Glostrup kommuna (danskt: Glostrup kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Glostrup kommuna hevur umlei\u00f0 22.066 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gentofte%20kommuna", "title": "Gentofte kommuna", "text": "Gentofte kommuna (danskt: Gentofte kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Gentofte kommuna hevur umlei\u00f0 74 282 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gladsaxe%20kommuna", "title": "Gladsaxe kommuna", "text": "Gladsaxe kommuna (danskt: Gladsaxe kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Gladsaxe kommuna hevur umlei\u00f0 66 656 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drag%C3%B8r%20kommuna", "title": "Drag\u00f8r kommuna", "text": "Drag\u00f8r kommuna (danskt: Drag\u00f8r kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Drag\u00f8r kommuna hevur umlei\u00f0 13.977 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B8ndby%20kommuna", "title": "Br\u00f8ndby kommuna", "text": "Br\u00f8ndby kommuna (danskt: Br\u00f8ndby kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Br\u00f8ndby kommuna hevur umlei\u00f0 34.580 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albertslund%20kommuna", "title": "Albertslund kommuna", "text": "Albertslund kommuna (danskt: Albertslund kommune), er ein kommuna \u00ed Keypmannahavns Amt \u00ed Danmark. Albertslund kommuna hevur umlei\u00f0 27.728 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark\nKommunur \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3n Danmarkar"}
{"id": "3761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Billund%20kommuna", "title": "Billund kommuna", "text": "Billund kommuna (danskt: Billund kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Mitt \u00ed J\u00fatlandi liggur Billund beint vi\u00f0 heimskenda Legoland. Billund kommuna hevur umlei\u00f0 8.705 \u00edb\u00fagvar. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blaabjerg%20kommuna", "title": "Blaabjerg kommuna", "text": "Blaabjerg kommuna (danskt: Blaabjerg kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Blaabjerg kommuna hevur umlei\u00f0 6.509 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A5vandshuk%20kommuna", "title": "Bl\u00e5vandshuk kommuna", "text": "Bl\u00e5vandshuk kommuna (danskt: Bl\u00e5vandshuk kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Bl\u00e5vandshuk kommuna hevur umlei\u00f0 4.368 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bramming%20kommuna", "title": "Bramming kommuna", "text": "Bramming kommuna (danskt: Bramming kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Bramming kommuna hevur umlei\u00f0 13.628 \u00edb\u00fagvar. Kommunan leg\u00f0i 1. januar 2007 saman vi\u00f0 Esbjerg Kommunu.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B8rup%20kommuna", "title": "Br\u00f8rup kommuna", "text": "Br\u00f8rup kommuna (danskt: Br\u00f8rup kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Br\u00f8rup kommuna hevur umlei\u00f0 6.513 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vejen%20kommuna", "title": "Vejen kommuna", "text": "Vejen kommuna (danskt: Vejen kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed Ribe Amt) \u00ed Danmark. Vejen kommuna hevur 42.667 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Varde%20kommuna", "title": "Varde kommuna", "text": "Varde kommuna (danskt: Varde kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed Ribe Amt) \u00ed Danmark. Varde kommuna hevur 49.958 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fan%C3%B8%20kommuna", "title": "Fan\u00f8 kommuna", "text": "Fan\u00f8 kommuna (danskt: Fan\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Fan\u00f8 kommuna hevur umlei\u00f0 (2014) 3264 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esbjerg%20kommuna", "title": "Esbjerg kommuna", "text": "Esbjerg kommuna (danskt: Esbjerg kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Esbjerg kommuna hevur umlei\u00f0 (2014) 115.051 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helle%20kommuna", "title": "Helle kommuna", "text": "Helle kommuna (danskt: Helle kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Helle kommuna hevur umlei\u00f0 8.360 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grindsted%20kommuna", "title": "Grindsted kommuna", "text": "Grindsted kommuna (danskt: Grindsted kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Grindsted kommuna hevur umlei\u00f0 17.438 \u00edb\u00fagvar. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ribe%20kommuna", "title": "Ribe kommuna", "text": "Ribe kommuna (danskt: Ribe kommune), er ein kommuna \u00ed Esbjerg Kommune \u00ed Danmark. Ribe kommuna hevur umlei\u00f0 18.111 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98lgod%20kommuna", "title": "\u00d8lgod kommuna", "text": "\u00d8lgod kommuna (danskt: \u00d8lgod kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. \u00d8lgod kommuna hevur umlei\u00f0 11.398 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holsted%20kommuna", "title": "Holsted kommuna", "text": "Holsted kommuna (danskt: Holsted kommune), er ein kommuna \u00ed Ribe Amt \u00ed Danmark. Holsted kommuna hevur umlei\u00f0 6.967 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aaskov%20kommuna", "title": "Aaskov kommuna", "text": "Aaskov kommuna (danskt: Aaskov kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Aaskov kommuna hevur umlei\u00f0 7.022 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinderup%20kommuna", "title": "Vinderup kommuna", "text": "Vinderup kommuna (danskt: Vinderup kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Vinderup kommuna hevur umlei\u00f0 8.035 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Videb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Videb\u00e6k kommuna", "text": "Videb\u00e6k kommuna (danskt: Videb\u00e6k kommune), var ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark til 2007. Videb\u00e6k kommuna hev\u00f0i t\u00e1 umlei\u00f0 12 140 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nEftir kommunalreformin \u00ed 2007 var\u00f0 kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum til ta n\u00fdggju kommunua, sum eitur Ringk\u00f8bing-Skjern kommuna. Hinar kommunurnar sum v\u00f3ru lagdar saman vi\u00f0 Videb\u00e6k kommunu til n\u00fdggju kommuna eru: Egvad kommuna, Skjern kommuna, Ringk\u00f8bing kommuna og Holmsland kommuna.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3778", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulfborg-Vemb%20kommuna", "title": "Ulfborg-Vemb kommuna", "text": "Ulfborg-Vemb kommuna (danskt: Ulfborg-Vemb kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Ulfborg-Vemb kommuna hevur umlei\u00f0 6.959 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Treh%C3%B8je%20kommuna", "title": "Treh\u00f8je kommuna", "text": "Treh\u00f8je kommuna (danskt: Treh\u00f8je kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Treh\u00f8je kommuna hevur umlei\u00f0 9.929 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thyholm%20kommuna", "title": "Thyholm kommuna", "text": "Thyholm kommuna (danskt: Thyholm kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Thyholm kommuna hevur umlei\u00f0 3.577 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thybor%C3%B8n-Harbo%C3%B8re%20kommuna", "title": "Thybor\u00f8n-Harbo\u00f8re kommuna", "text": "Thybor\u00f8n-Harbo\u00f8re kommuna (danskt: Thybor\u00f8n-Harbo\u00f8re kommune), var ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Thybor\u00f8n-Harbo\u00f8re kommuna hev\u00f0i umlei\u00f0 4.690 \u00edb\u00fagvar. Vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2007 gj\u00f8rdist Thybor\u00f8n-Harbo\u00f8re partur av Lemvig kommunu. \n\n \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Struer%20kommuna", "title": "Struer kommuna", "text": "Struer kommuna (Danskt: Struer kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi (fyrr \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt) \u00ed Danmark. Struer kommuna hevur umlei\u00f0 21.533 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi"}
{"id": "3783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skjern%20kommuna", "title": "Skjern kommuna", "text": "Skjern kommuna (danskt: Skjern kommune), var ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark til 2007. Skjern kommuna hev\u00f0i t\u00e1 umlei\u00f0 13 107 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nEftir kommunalreformin \u00ed 2007 var\u00f0 kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum til ta n\u00fdggju kommunua, sum eitur Ringk\u00f8bing-Skjern kommuna. Hinar kommunurnar sum v\u00f3ru lagdar saman vi\u00f0 Skjern kommunu til n\u00fdggju kommuna eru: Egvad kommuna, Ringk\u00f8bing kommuna, Videb\u00e6k kommuna og Holmsland kommuna.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringk%C3%B8bing%20kommuna", "title": "Ringk\u00f8bing kommuna", "text": "Ringk\u00f8bing kommuna (danskt: Ringk\u00f8bing kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Ringk\u00f8bing kommuna hevur umlei\u00f0 17 890 \u00edb\u00fagvar (2004). Eftir kommunalreformin \u00ed 2007 var\u00f0 kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum til ta n\u00fdggju kommunua, sum eitur Ringk\u00f8bing-Skjern kommuna. Hinar kommunurnar sum v\u00f3ru lagdar saman vi\u00f0 Ringk\u00f8bing kommunu til n\u00fdggju kommuna eru: Egvad kommuna, Skjern kommuna, Videb\u00e6k kommuna, Holmsland kommuna.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lemvig%20kommuna", "title": "Lemvig kommuna", "text": "Lemvig kommuna (Danskt: Lemvig kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Lemvig kommuna hevur umlei\u00f0 20 933 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ikast%20kommuna", "title": "Ikast kommuna", "text": "Ikast kommuna (danskt: Ikast kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Ikast kommuna hevur umlei\u00f0 23.283 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holstebro%20kommuna", "title": "Holstebro kommuna", "text": "Holstebro kommuna (Danskt: Holstebro kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Holstebro kommuna hevur umlei\u00f0 57 338 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holmsland%20kommuna", "title": "Holmsland kommuna", "text": "Holmsland kommuna (danskt: Holmsland kommune), var ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Holmsland kommuna hev\u00f0i t\u00e1 5 193 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\nEftir kommunalreformin \u00ed 2007 var\u00f0 kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum til ta n\u00fdggju kommunua, sum eitur Ringk\u00f8bing-Skjern kommuna. Hinar kommunurnar sum v\u00f3ru lagdar saman vi\u00f0 Holmsland kommunu til n\u00fdggju kommuna eru: Egvad kommuna, Skjern kommuna, Ringk\u00f8bing kommuna og Videb\u00e6k kommuna.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herning%20kommuna", "title": "Herning kommuna", "text": "Herning kommuna (Danskt: Herning kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland (fyrr \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt) \u00ed Danmark. Herning kommuna hevur umlei\u00f0 86 842 \u00edb\u00fagvar (2014). Herning er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed Herning kommunu.\n\nKommunan var\u00f0 uppr\u00e6tta\u00f0 \u00ed n\u00faverandi skapi eftir Kommunalreformin \u00ed 2007. \nN\u00fdggja Herning Kommuna var ein samanlegging av hesum kommunum:\n Aulum-Haderup Kommuna\n Herning Kommuna (1970-2006)\n Treh\u00f8je Kommuna\n Aaskov Kommuna\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egvad%20kommuna", "title": "Egvad kommuna", "text": "Egvad kommuna (danskt: Egvad kommune), var til 2007 ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Egvad kommuna hevur umlei\u00f0 9 509 \u00edb\u00fagvar (2004). Hon var stovna\u00f0 \u00ed 1966 vi\u00f0 at hesar s\u00f3knir l\u00f8gdu saman:\n\n Egvad Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n Hemmet Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n Hoven Sogn (N\u00f8rvang Herred)\n Lyne Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n L\u00f8nborg Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n N\u00f8rre Bork Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n S\u00f8nder Bork Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n S\u00f8nder Vium Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n Tarm Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n \u00c5dum Sogn (N\u00f8rre Horne Herred)\n\nEftir kommunalreformin \u00ed 2007 gj\u00f8rdist Egvad kommuna partur av Ringk\u00f8bing-Skjern kommunu\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brande%20kommuna", "title": "Brande kommuna", "text": "Brande kommuna (danskt: Brande kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Brande kommuna hevur umlei\u00f0 8.805 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aulum-Haderup%20kommuna", "title": "Aulum-Haderup kommuna", "text": "Aulum-Haderup kommuna (danskt: Aulum-Haderup kommune), er ein kommuna \u00ed Ringkj\u00f8bing Amt \u00ed Danmark. Aulum-Haderup kommuna hevur umlei\u00f0 6.730 \u00edb\u00fagvar.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vall%C3%B8%20kommuna", "title": "Vall\u00f8 kommuna", "text": "Vall\u00f8 kommuna (danskt: Vall\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Vall\u00f8 kommuna hevur umlei\u00f0 10 337 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Solr%C3%B8d%20kommuna", "title": "Solr\u00f8d kommuna", "text": "Solr\u00f8d kommuna (danskt: Solr\u00f8d kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Solr\u00f8d kommuna hevur umlei\u00f0 21.339 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skovbo%20kommuna", "title": "Skovbo kommuna", "text": "Skovbo kommuna (danskt: Skovbo kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Skovbo kommuna hevur umlei\u00f0 14.873 \u00edb\u00fagvar (2005). \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roskilde%20kommuna", "title": "Roskilde kommuna", "text": "Roskilde kommuna (danskt: Roskilde kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Roskilde kommuna hevur umlei\u00f0 84.219 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rams%C3%B8%20kommuna", "title": "Rams\u00f8 kommuna", "text": "Rams\u00f8 kommuna (danskt: Rams\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Rams\u00f8 kommuna hevur umlei\u00f0 9.320 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lejre%20kommuna", "title": "Lejre kommuna", "text": "Lejre kommuna (danskt: Lejre kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Lejre kommuna hevur umlei\u00f0 26.989 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B8ge%20kommuna", "title": "K\u00f8ge kommuna", "text": "K\u00f8ge kommuna (danskt: K\u00f8ge kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. K\u00f8ge kommuna hevur umlei\u00f0 58.374 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvals%C3%B8%20kommuna", "title": "Hvals\u00f8 kommuna", "text": "Hvals\u00f8 kommuna (danskt: Hvals\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Hvals\u00f8 kommuna hevur umlei\u00f0 7.856 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunds%C3%B8%20kommuna", "title": "Gunds\u00f8 kommuna", "text": "Gunds\u00f8 kommuna (danskt: Gunds\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Gunds\u00f8 kommuna hevur umlei\u00f0 15.749 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greve%20kommuna", "title": "Greve kommuna", "text": "Greve kommuna (danskt: Greve kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Greve kommuna hevur umlei\u00f0 48.095 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bramsn%C3%A6s%20kommuna", "title": "Bramsn\u00e6s kommuna", "text": "Bramsn\u00e6s kommuna (danskt: Bramsn\u00e6s kommune), er ein kommuna \u00ed Roskilde Amt \u00ed Danmark. Bramsn\u00e6s kommuna hevur umlei\u00f0 9.391 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flads%C3%A5%20kommuna", "title": "Flads\u00e5 kommuna", "text": "Flads\u00e5 kommuna (danskt: Flads\u00e5 kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fakse%20kommuna", "title": "Fakse kommuna", "text": "Fakse kommuna (danskt: Fakse kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holeby%20kommuna", "title": "Holeby kommuna", "text": "Holeby kommuna (danskt: Holeby kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holmegaard%20kommuna", "title": "Holmegaard kommuna", "text": "Holmegaard kommuna (danskt: Holmegaard kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A6stved%20kommuna", "title": "N\u00e6stved kommuna", "text": "N\u00e6stved kommuna (danskt: N\u00e6stved kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nysted%20kommuna", "title": "Nysted kommuna", "text": "Nysted kommuna (danskt: Nysted kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8jreby%20kommuna", "title": "H\u00f8jreby kommuna", "text": "H\u00f8jreby kommuna (danskt: H\u00f8jreby kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Langeb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Langeb\u00e6k kommuna", "text": "Langeb\u00e6k kommuna (danskt: Langeb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maribo%20kommuna", "title": "Maribo kommuna", "text": "Maribo kommuna (danskt: Maribo kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B8n%20kommuna", "title": "M\u00f8n kommuna", "text": "M\u00f8n kommuna (danskt: M\u00f8n kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nakskov%20kommuna", "title": "Nakskov kommuna", "text": "Nakskov kommuna (danskt: Nakskov kommune), var ein kommuna \u00ed fyrrverandi Storstr\u00f8ms Amt (nu Region S\u00e6land)\u00ed Danmark.\nNakskov kommuna bleiv i 2007 saman vi\u00f0 7 kommunun (Holeby, H\u00f8jreby, Maribo, R\u00f8dby, Nakskov, Rudbjerg og Ravnsborg) \u00e1 Lollandi . lagt undir eina samla\u00f0a Lolland Kommunu (danskt: Lolland Kommune\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyk%C3%B8bing%20Falster%20kommuna", "title": "Nyk\u00f8bing Falster kommuna", "text": "Nyk\u00f8bing Falster kommuna (danskt: Nyk\u00f8bing Falster kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vordingborg%20kommuna", "title": "Vordingborg kommuna", "text": "Vordingborg kommuna (danskt: Vordingborg kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sydfalster%20kommuna", "title": "Sydfalster kommuna", "text": "Sydfalster kommuna (danskt: Sydfalster kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stubbek%C3%B8bing%20kommuna", "title": "Stubbek\u00f8bing kommuna", "text": "Stubbek\u00f8bing kommuna (danskt: Stubbek\u00f8bing kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nF\u00f3lk \n\n Lucas Jacobs\u00f8n Debes (1623-1675), prestur. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stevns%20kommuna", "title": "Stevns kommuna", "text": "Stevns kommuna (danskt: Stevns kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saksk%C3%B8bing%20kommuna", "title": "Saksk\u00f8bing kommuna", "text": "Saksk\u00f8bing kommuna (danskt: Saksk\u00f8bing kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rre%20Alslev%20kommuna", "title": "N\u00f8rre Alslev kommuna", "text": "N\u00f8rre Alslev kommuna (danskt: N\u00f8rre Alslev kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A6st%C3%B8%20kommuna", "title": "Pr\u00e6st\u00f8 kommuna", "text": "Pr\u00e6st\u00f8 kommuna (danskt: Pr\u00e6st\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ravnsborg%20kommuna", "title": "Ravnsborg kommuna", "text": "Ravnsborg kommuna (danskt: Ravnsborg kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rudbjerg%20kommuna", "title": "Rudbjerg kommuna", "text": "Rudbjerg kommuna (danskt: Rudbjerg kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8nnede%20kommuna", "title": "R\u00f8nnede kommuna", "text": "R\u00f8nnede kommuna (danskt: R\u00f8nnede kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8dby%20kommuna", "title": "R\u00f8dby kommuna", "text": "R\u00f8dby kommuna (danskt: R\u00f8dby kommune), er ein kommuna \u00ed Storstr\u00f8ms Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bov%20kommuna", "title": "Bov kommuna", "text": "Bov kommuna (danskt: Bov kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Augustenborg%20kommuna", "title": "Augustenborg kommuna", "text": "Augustenborg kommuna (danskt: Augustenborg kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vejle%20kommuna", "title": "Vejle kommuna", "text": "Vejle kommuna (danskt: Vejle kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vamdrup%20kommuna", "title": "Vamdrup kommuna", "text": "Vamdrup kommuna (danskt: Vamdrup kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B8rring-Uldum%20kommuna", "title": "T\u00f8rring-Uldum kommuna", "text": "T\u00f8rring-Uldum kommuna (danskt: T\u00f8rring-Uldum kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bredebro%20kommuna", "title": "Bredebro kommuna", "text": "Bredebro kommuna (danskt: Bredebro kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Broager%20kommuna", "title": "Broager kommuna", "text": "Broager kommuna (danskt: Broager kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christiansfeld%20kommuna", "title": "Christiansfeld kommuna", "text": "Christiansfeld kommuna (danskt: Christiansfeld kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lunderskov%20kommuna", "title": "Lunderskov kommuna", "text": "Lunderskov kommuna (danskt: Lunderskov kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3837", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rre-Snede%20kommuna", "title": "N\u00f8rre-Snede kommuna", "text": "N\u00f8rre-Snede kommuna (danskt: N\u00f8rre-Snede kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolding%20kommuna", "title": "Kolding kommuna", "text": "Kolding kommuna (danskt: Kolding kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr Vejle Amt) \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juelsminde%20kommuna", "title": "Juelsminde kommuna", "text": "Juelsminde kommuna (danskt: Juelsminde kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jelling%20kommuna", "title": "Jelling kommuna", "text": "Jelling kommuna (danskt: Jelling kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B8nder%20kommuna", "title": "T\u00f8nder kommuna", "text": "T\u00f8nder kommuna (danskt: T\u00f8nder kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt) \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vojens%20kommuna", "title": "Vojens kommuna", "text": "Vojens kommuna (danskt: Vojens kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aabenraa%20kommuna", "title": "Aabenraa kommuna", "text": "Aabenraa kommuna (danskt: Aabenraa kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urj\u00fatland (fyrr \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt) \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tinglev%20kommuna", "title": "Tinglev kommuna", "text": "Tinglev kommuna (danskt: Tinglev kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%A6dstrup%20kommuna", "title": "Br\u00e6dstrup kommuna", "text": "Br\u00e6dstrup kommuna (danskt: Br\u00e6dstrup kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8rkop%20kommuna", "title": "B\u00f8rkop kommuna", "text": "B\u00f8rkop kommuna (danskt: B\u00f8rkop kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gram%20kommuna", "title": "Gram kommuna", "text": "Gram kommuna (danskt: Gram kommune) er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A5sten%20kommuna", "title": "Gr\u00e5sten kommuna", "text": "Gr\u00e5sten kommuna (danskt: Gr\u00e5sten kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haderslev%20kommuna", "title": "Haderslev kommuna", "text": "Haderslev kommuna (danskt: Haderslev kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8jer%20kommuna", "title": "H\u00f8jer kommuna", "text": "H\u00f8jer kommuna (danskt: H\u00f8jer kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lundtoft%20kommuna", "title": "Lundtoft kommuna", "text": "Lundtoft kommuna (danskt: Lundtoft kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gumkloster%20kommuna", "title": "L\u00f8gumkloster kommuna", "text": "L\u00f8gumkloster kommuna (danskt: L\u00f8gumkloster kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nordborg%20kommuna", "title": "Nordborg kommuna", "text": "Nordborg kommuna (danskt: Nordborg kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rre-Rangstrup%20kommuna", "title": "N\u00f8rre-Rangstrup kommuna", "text": "N\u00f8rre-Rangstrup kommuna (danskt: N\u00f8rre-Rangstrup kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8dding%20kommuna", "title": "R\u00f8dding kommuna", "text": "R\u00f8dding kommuna (danskt: R\u00f8dding kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8dekro%20kommuna", "title": "R\u00f8dekro kommuna", "text": "R\u00f8dekro kommuna (danskt: R\u00f8dekro kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A6rb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Sk\u00e6rb\u00e6k kommuna", "text": "Sk\u00e6rb\u00e6k kommuna (danskt: Sk\u00e6rb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundeved%20kommuna", "title": "Sundeved kommuna", "text": "Sundeved kommuna (danskt: Sundeved kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sydals%20kommuna", "title": "Sydals kommuna", "text": "Sydals kommuna (danskt: Sydals kommune), er ein kommuna \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Horsens%20kommuna", "title": "Horsens kommuna", "text": "Horsens kommuna (Danskt: Horsens kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi \u00ed Danmark.\n\nPolitikkur\n\nBorgarstj\u00f3rar\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\u00cd nor\u00f0ara parti av Horsens kommunu, sunnanfyri Moss\u00f8, er n\u00e6sth\u00e6gsta n\u00e1tt\u00farliga h\u00e6ddarpunkti\u00f0 \u00ed Danmark, Yding Skovh\u00f8j, 170,77 metrar yvir havi\u00f0, sum er beint vestanfyri ta\u00f0 h\u00e6gsta n\u00e1tt\u00farliga h\u00e6ddarpunkti\u00f0 \u00ed Danmark, M\u00f8lleh\u00f8j, 170,86 metrar yvir havi\u00f0, og tri\u00f0h\u00e6gsta Ejer Bavneh\u00f8j, 170,35 metrar yvir havi\u00f0, b\u00e6\u00f0i tey s\u00ed\u00f0stnevndu eru \u00ed Skanderborg kommunu.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hedensted%20kommuna", "title": "Hedensted kommuna", "text": "Hedensted kommuna (Danskt: Hedensted kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Give%20kommuna", "title": "Give kommuna", "text": "Give kommuna (danskt: Give kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gedved%20kommuna", "title": "Gedved kommuna", "text": "Gedved kommuna (danskt: Gedved kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fredericia%20kommuna", "title": "Fredericia kommuna", "text": "Fredericia kommuna (danskt: Fredericia kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egtved%20kommuna", "title": "Egtved kommuna", "text": "Egtved kommuna (danskt: Egtved kommune), er ein kommuna \u00ed Vejle Amt \u00ed Danmark. \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8nderborg%20kommuna", "title": "S\u00f8nderborg kommuna", "text": "S\u00f8nderborg kommuna (danskt: S\u00f8nderborg kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (fyrr \u00ed S\u00f8nderjyllands Amt) \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aalestrup%20kommuna", "title": "Aalestrup kommuna", "text": "Aalestrup kommuna (Danskt: Aalestrup kommune), var ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark. Kommunan var ni\u00f0url\u00f8gd \u00ed 2006.\n\nEftir Kommunalreformin (2007) var\u00f0 st\u00f8rstiparturin av kommununi lagdur undir Vesthimmerlands kommunu, me\u00f0an tveir minni partar av kommununi gj\u00f8rdust partar av \u00e1vikavist Viborg kommunu og Mariagerfjord kommunu.\n\nPolitikkur\n\nBorgarstj\u00f3rar \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viborg%20kommuna", "title": "Viborg kommuna", "text": "Viborg kommuna (Danskt: Viborg kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi (fyrr \u00ed Viborg Amt) \u00ed Danmark. \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjele%20kommuna", "title": "Tjele kommuna", "text": "Tjele kommuna (danskt: Tjele kommune), var ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark. Kommunan var\u00f0 ni\u00f0url\u00f8gd pr. 31. desember 2006. S\u00ed\u00f0an 1. januar 2007 hevur \u00f8ki\u00f0 veri\u00f0 partur av Viborg kommunu \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thisted%20kommuna", "title": "Thisted kommuna", "text": "Thisted kommuna (danskt: Thisted kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi (fyrr \u00ed Viborg Amt) \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "3871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sydthy%20kommuna", "title": "Sydthy kommuna", "text": "Sydthy kommuna (danskt: Sydthy kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunds%C3%B8re%20kommuna", "title": "Sunds\u00f8re kommuna", "text": "Sunds\u00f8re kommuna (danskt: Sunds\u00f8re kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B8ttrup%20kommuna", "title": "Sp\u00f8ttrup kommuna", "text": "Sp\u00f8ttrup kommuna (danskt: Sp\u00f8ttrup kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skive%20kommuna", "title": "Skive kommuna", "text": "Skive kommuna (Danskt: Skive kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sallingsund%20kommuna", "title": "Sallingsund kommuna", "text": "Sallingsund kommuna (danskt: Sallingsund kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B8ldrup%20kommuna", "title": "M\u00f8ldrup kommuna", "text": "M\u00f8ldrup kommuna (danskt: M\u00f8ldrup kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjergsted%20kommuna", "title": "Bjergsted kommuna", "text": "Bjergsted kommuna (danskt: Bjergsted kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dianalund%20kommuna", "title": "Dianalund kommuna", "text": "Dianalund kommuna (danskt: Dianalund kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B8rlev%20kommuna", "title": "G\u00f8rlev kommuna", "text": "G\u00f8rlev kommuna (danskt: G\u00f8rlev kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haslev%20kommuna", "title": "Haslev kommuna", "text": "Haslev kommuna (danskt: Haslev kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvideb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Hvideb\u00e6k kommuna", "text": "Hvideb\u00e6k kommuna (danskt: Hvideb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jernl%C3%B8se%20kommuna", "title": "Jernl\u00f8se kommuna", "text": "Jernl\u00f8se kommuna (danskt: Jernl\u00f8se kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalundborg%20kommuna", "title": "Kalundborg kommuna", "text": "Kalundborg kommuna (danskt: Kalundborg kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dragsholm%20kommuna", "title": "Dragsholm kommuna", "text": "Dragsholm kommuna (danskt: Dragsholm kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglebjerg%20kommuna", "title": "Fuglebjerg kommuna", "text": "Fuglebjerg kommuna (danskt: Fuglebjerg kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3886", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hash%C3%B8j%20kommuna", "title": "Hash\u00f8j kommuna", "text": "Hash\u00f8j kommuna (danskt: Hash\u00f8j kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holb%C3%A6k%20kommuna", "title": "Holb\u00e6k kommuna", "text": "Holb\u00e6k kommuna (danskt: Holb\u00e6k kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8ng%20kommuna", "title": "H\u00f8ng kommuna", "text": "H\u00f8ng kommuna (danskt: H\u00f8ng kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kors%C3%B8r%20kommuna", "title": "Kors\u00f8r kommuna", "text": "Kors\u00f8r kommuna (danskt: Kors\u00f8r kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyk%C3%B8bing-R%C3%B8rvig%20kommuna", "title": "Nyk\u00f8bing-R\u00f8rvig kommuna", "text": "Nyk\u00f8bing-R\u00f8rvig kommuna (danskt: Nyk\u00f8bing-R\u00f8rvig kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringsted%20kommuna", "title": "Ringsted kommuna", "text": "Ringsted kommuna (danskt: Ringsted kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A6lsk%C3%B8r%20kommuna", "title": "Sk\u00e6lsk\u00f8r kommuna", "text": "Sk\u00e6lsk\u00f8r kommuna (danskt: Sk\u00e6lsk\u00f8r kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjellerup%20kommuna", "title": "Kjellerup kommuna", "text": "Kjellerup kommuna (danskt: Kjellerup kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mors%C3%B8%20kommuna", "title": "Mors\u00f8 kommuna", "text": "Mors\u00f8 kommuna (danskt: Mors\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Region Nordjylland \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "3895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvorslev%20kommuna", "title": "Hvorslev kommuna", "text": "Hvorslev kommuna (danskt: Hvorslev kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karup%20kommuna", "title": "Karup kommuna", "text": "Karup kommuna (danskt: Karup kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3897", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanstholm%20kommuna", "title": "Hanstholm kommuna", "text": "Hanstholm kommuna (danskt: Hanstholm kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjends%20kommuna", "title": "Fjends kommuna", "text": "Fjends kommuna (danskt: Fjends kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3899", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjerringbro%20kommuna", "title": "Bjerringbro kommuna", "text": "Bjerringbro kommuna (danskt: Bjerringbro kommune), er ein kommuna \u00ed Viborg Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B8ll%C3%B8se%20kommuna", "title": "T\u00f8ll\u00f8se kommuna", "text": "T\u00f8ll\u00f8se kommuna (danskt: T\u00f8ll\u00f8se kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trundholm%20kommuna", "title": "Trundholm kommuna", "text": "Trundholm kommuna (danskt: Trundholm kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tornved%20kommuna", "title": "Tornved kommuna", "text": "Tornved kommuna (danskt: Tornved kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svinninge%20kommuna", "title": "Svinninge kommuna", "text": "Svinninge kommuna (danskt: Svinninge kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stenlille%20kommuna", "title": "Stenlille kommuna", "text": "Stenlille kommuna (danskt: Stenlille kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sor%C3%B8%20kommuna", "title": "Sor\u00f8 kommuna", "text": "Sor\u00f8 kommuna (danskt: Sor\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slagelse%20kommuna", "title": "Slagelse kommuna", "text": "Slagelse kommuna (danskt: Slagelse kommune), er ein kommuna \u00ed Vestsj\u00e6llands Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aarhus%20kommuna", "title": "Aarhus kommuna", "text": "\u00c5rhus kommuna (Danskt: \u00c5rhus kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi (fyrr \u00ed \u00c5rhus Amt) \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi"}
{"id": "3908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Them%20kommuna", "title": "Them kommuna", "text": "Them kommuna (Dansk: Them kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8nderhald%20kommuna", "title": "S\u00f8nderhald kommuna", "text": "S\u00f8nderhald kommuna (danskt: S\u00f8nderhald kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skanderborg%20kommuna", "title": "Skanderborg kommuna", "text": "Skanderborg kommuna (Danskt: Skanderborg kommune) er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi (fyrr \u00ed \u00c5rhus Amt) \u00ed Danmark. Kommunan vi\u00f0 sama navni fr\u00e1 1970 til 2006 var n\u00f3gv minni, n\u00fdggja kommunan er eitt \u00farslit av Kommunalreforminum \u00ed 2007. Hesar kommunur v\u00f3ru samanlagdar til ta n\u00fdggju Skanderborg kommunu:\n\n Galten kommuna, \n H\u00f8rning kommuna,\n Ry kommuna,\n Skanderborg kommuna (1970-2006) \n og partar av Voerladeg\u00e5rd Sogn.\n\nSkanderborg kommuna er ein partur av Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi.\nVenstrema\u00f0urin Jens Gr\u00f8nlund, borgarstj\u00f3ri \u00ed Galten kommunu, var\u00f0 vi\u00f0 kommunuvalinum 2005 valdur sum forma\u00f0ur fyri sammanleggingarnevndini og harvi\u00f0 borgarstj\u00f3ri \u00ed t\u00ed verandi Skanderborg Kommunu.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00e6gsta n\u00e1tt\u00farliga punkti\u00f0 \u00ed Danmark, M\u00f8lleh\u00f8j, 170,86 metrar yvir havi\u00f0, og Ejer Bavneh\u00f8j, 170,35 metrar yvir havi\u00f0, eru \u00ed t\u00ed sy\u00f0ra partinum av kommununi \u00ed ein \u00fatsynning av Skanderborg \u00fdi, vi\u00f0 Yding Skovh\u00f8j m\u00f3ti vestri er Horsens kommuna. Himmelbjerget liggur \u00ed vestara parti av kommuni.\n\nBorgarstj\u00f3rar\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi"}
{"id": "3911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silkeborg%20kommuna", "title": "Silkeborg kommuna", "text": "Silkeborg kommuna (Danskt: Silkeborg kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi (fyrr \u00ed \u00c5rhus Amt) \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi"}
{"id": "3912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sams%C3%B8%20kommuna", "title": "Sams\u00f8 kommuna", "text": "Sams\u00f8 kommuna (Danskt: Sams\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi (fyrr \u00ed \u00c5rhus Amt) \u00ed Danmark.\n\nBorgarstj\u00f3rar \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi"}
{"id": "3913", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8nde%20kommuna", "title": "R\u00f8nde kommuna", "text": "R\u00f8nde kommuna (danskt: R\u00f8nde kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ry%20kommuna", "title": "Ry kommuna", "text": "Ry kommuna (danskt: Ry kommune), var ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.  Eftir kommunalreformin \u00ed 2007 var kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum til Skanderborg kommunu.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rougs%C3%B8%20kommuna", "title": "Rougs\u00f8 kommuna", "text": "Rougs\u00f8 kommuna (danskt: Rougs\u00f8 kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rosenholm%20kommuna", "title": "Rosenholm kommuna", "text": "Rosenholm kommuna (danskt: Rosenholm kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Randers%20kommuna", "title": "Randers kommuna", "text": "Randers kommuna (Danskt: Randers kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Purhus%20kommuna", "title": "Purhus kommuna", "text": "Purhus kommuna (danskt: Purhus kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hammel%20kommuna", "title": "Hammel kommuna", "text": "Hammel kommuna (danskt: Hammel kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hadsten%20kommuna", "title": "Hadsten kommuna", "text": "Hadsten kommuna (danskt: Hadsten Kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hinnerup%20kommuna", "title": "Hinnerup kommuna", "text": "Hinnerup kommuna (danskt: Hinnerup kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grenaa%20kommuna", "title": "Grenaa kommuna", "text": "Grenaa kommuna (danskt: Grenaa kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8rning%20kommuna", "title": "H\u00f8rning kommuna", "text": "H\u00f8rning kommuna (danskt: H\u00f8rning kommune), var ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark. Eftir kommunalreformin \u00ed 2007 var kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum til Skanderborg kommunu.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lang%C3%A5%20kommuna", "title": "Lang\u00e5 kommuna", "text": "Lang\u00e5 kommuna (danskt: Lang\u00e5 kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariager%20kommuna", "title": "Mariager kommuna", "text": "Mariager kommuna (danskt: Mariager kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Midtdjurs%20kommuna", "title": "Midtdjurs kommuna", "text": "Midtdjurs kommuna (danskt: Midtdjurs kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gjern%20kommuna", "title": "Gjern kommuna", "text": "Gjern kommuna (danskt: Gjern kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Galten%20kommuna", "title": "Galten kommuna", "text": "Galten kommuna (Danskt: Galten kommune), var ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark. Eftir kommunalreformin \u00ed 2007 var kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum til Skanderborg kommunu.\n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Odder%20kommuna", "title": "Odder kommuna", "text": "Odder kommuna (Danskt: Odder kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rre%20Djurs%20kommuna", "title": "N\u00f8rre Djurs kommuna", "text": "N\u00f8rre Djurs kommuna (danskt: N\u00f8rre Djurs kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rhald%20kommuna", "title": "N\u00f8rhald kommuna", "text": "N\u00f8rhald kommuna (danskt: N\u00f8rhald kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ebeltoft%20kommuna", "title": "Ebeltoft kommuna", "text": "Ebeltoft kommuna (Danskt: Ebeltoft kommune), er ein kommuna \u00ed \u00c5rhus Amt \u00ed Danmark.\n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "3933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ukraina", "title": "Ukraina", "text": "Ukraina (ukrainskt: \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0430 ella Ukrajina) er eitt land \u00ed Eysturevropa vi\u00f0 45,4 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum. Ta\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Russland, Hv\u00edtarussland, P\u00f3lland, Slovakia, Ungarn, Rumenia, Moldova, ikki-alment vi\u00f0urkenda landi\u00f0 Transnistria og Svartahavi\u00f0. Landi\u00f0 l\u00fdsti seg sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt \u00ed 1991. Ukraina er n\u00e6stst\u00f8rsta land \u00ed Evropa, n\u00e6st eftir Russlandi, um hugt ver\u00f0ur at fermetratalinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Kiev vi\u00f0 2,6 milli\u00f3num.\n\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur landi\u00f0 vi\u00f0 hv\u00f8rt stava\u00f0 Ukreina, men eftir f\u00f8royskum stavsetingarreglum eigur ta\u00f0 at ver\u00f0a stava\u00f0 Ukraina.\n\nS\u00f8ga \nKievr\u00edki\u00f0 var eitt land fr\u00e1 umlei\u00f0 880 til umlei\u00f0 helmingin av 12. \u00f8ld. \u00d8ki\u00f0 fevndi um Dnepr-dalin, i\u00f0 l\u00e1 \u00ed n\u00faverandi Ukraina, men fevndi eisini um partar av t\u00ed sum n\u00fa er Hv\u00edtarussland og partar av dagsins Russlandi. R\u00edki\u00f0 f\u00f3r til grundar eftir mongolsku innr\u00e1sina, og ta\u00f0 sum n\u00fa er Ukraina gj\u00f8rdust partur av P\u00f3lland-Litava, sum var eitt r\u00edki fr\u00e1 1569 til 1795.\n\n\u00cd 1986 var ringasta kjarnorkuvanlukka \u00ed heiminum \u00ed Tjernobyl. Geislavirkin evni v\u00f3r\u00f0u spjadd v\u00ed\u00f0a um og gj\u00f8rdu ska\u00f0a \u00e1 f\u00f3lk, dj\u00f3r og umhv\u00f8rvi, b\u00e6\u00f0i \u00ed, men eisini uttanfyri landi\u00f0. \n\nV\u00ed\u00f0u, fruktag\u00f3\u00f0u fl\u00f8turnar \u00ed Ukraina og ovurn\u00f3gva koli\u00f0 gj\u00f8rdu, at landi\u00f0 var eitt hitt sterkasta l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00ed Sovjetsamveldinum (1922\u20131991). S\u00ed\u00f0an Ukraina fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 1991, hava vi\u00f0urskiftini vi\u00f0 Russland veri\u00f0 v\u00e1nalig, serliga t\u00ed at londini hava ikki veri\u00f0 samd um, hv\u00f8r eigur skip og v\u00e1pn, i\u00f0 v\u00f3ru samogn \u00ed sovjett\u00ed\u00f0ini.\n\nPolitikkur\n\nUppreistur \n\nHar\u00f0ir samanbrestir hava veri\u00f0 millum m\u00f3tm\u00e6lisf\u00f3lk og l\u00f8gregluna \u00ed Kiev \u00ed februar 2014. S\u00ed\u00f0ani november 2013 hava f\u00f3lk m\u00f3tm\u00e6lt sitandi forsetanum \u00ed Ukraina. St\u00f8\u00f0an er spent \u00ed Ukraina, og st\u00fart ver\u00f0ur fyri, at \u00f3fri\u00f0urin millum andst\u00f8\u00f0una og stj\u00f3rnardeildir, sum hevur veri\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, fer at brei\u00f0a seg til a\u00f0rar b\u00fdir, og at ta\u00f0 endar vi\u00f0 borgarakr\u00edggi. Ta\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed november 2013, t\u00e1 sitandi forsetin Viktor Janukovitsj valdi at lata vera vi\u00f0 at skriva undir eina avtalu vi\u00f0 ES. Avtalan, sum n\u00f3gv hildu f\u00f3r at sl\u00f3\u00f0a fyri ukrainskum ES-limaskapi, var kl\u00e1r at skriva undir, men \u00ed evstu l\u00f8tu bakka\u00f0i forsetin \u00fat. Janukovitsj s\u00e1 \u00fat til at vera fyri avtaluni, men tr\u00fdst \u00far Russlandi fekk forsetan at h\u00e1lsa um, og fyri hann hev\u00f0i ta\u00f0 st\u00f8rri t\u00fddning at vera v\u00e6l vi\u00f0 Vladimir Putin enn at f\u00f8rka Ukraina n\u00e6rri Vesturevropa og USA. Hetta hevur fingi\u00f0 \u00f8\u00f0i \u00ed f\u00f3lk, sum halda, at t\u00e6ttari samstarv vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i USA og ES hev\u00f0i gagna\u00f0 vanliga ukrainanum n\u00f3gv meir enn samstarvi\u00f0 vi\u00f0 Russland, og tey siga, at Janukovitsj bara arbei\u00f0ir fyri tey r\u00edku \u00ed landinum .\n\nFyri ta\u00f0 mesta hava m\u00f3tm\u00e6lini veri\u00f0 fri\u00f0arlig, men 1. januar 2014 gj\u00f8rdust tey har\u00f0ligari, t\u00ed Janukovitsj fyri at ste\u00f0ga m\u00f3tm\u00e6lunum setti eina l\u00f3g \u00ed gildi, sum seg\u00f0i, at \u00f8ll m\u00f3tm\u00e6listilt\u00f8k skulu g\u00f3\u00f0kennast av stj\u00f3rnini, og at brot \u00e1 l\u00f3gina kann revsast vi\u00f0 upp \u00ed t\u00edggju \u00e1ra fongsli. L\u00f3gin seg\u00f0i millum anna\u00f0 eisini, at f\u00f3lk, sum m\u00f8ttu upp til m\u00f3tm\u00e6lini vi\u00f0 maskum ella \u00ed hj\u00e1lmi, skuldu f\u00e1a st\u00f3rar b\u00f8tur. N\u00f3gv halda, at stj\u00f3rnin vi\u00f0 hesum vil skerja teirra r\u00e6ttindini, og eftirhondini er m\u00f3tst\u00f8\u00f0an ikki bert ein r\u00f8rsla fyri ES-limaskapi, men ein r\u00f8rsla \u00edm\u00f3ti sitandi stj\u00f3rnini, sum eisini ver\u00f0ur l\u00f8gd undir at vera korrupt. Sagt ver\u00f0ur fr\u00e1, at l\u00f8greglan fer har\u00f0liga fram m\u00f3ti m\u00f3tm\u00e6lisf\u00f3lkum, og p\u00edning og ey\u00f0m\u00fdking av tiknum m\u00f3tm\u00e6lisf\u00f3lkum er gerandiskostur. Ta\u00f0 er servanda l\u00f8gregluli\u00f0i\u00f0 Berkut, sum hoyrir undir innlendisr\u00e1\u00f0i\u00f0, i\u00f0 hevur til uppg\u00e1vu at hava eftirlit vi\u00f0 st\u00f3rum mannam\u00fagvum. Berkut er tiltiki\u00f0 fyri at br\u00faka har\u00f0skap til at r\u00f8kja s\u00edna uppg\u00e1vu, og Amnesty International hevur longu heitt \u00e1 myndugleikar um at kanna s\u00f8gur um \u00f3ney\u00f0ugan har\u00f0skap fr\u00e1 Berkut \u00ed sambandi vi\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lini. Amerikanski varaforsetin Joe Biden hevur tosa\u00f0 \u00ed telefon vi\u00f0 Janukovitsj \u00ed februar og hevur heitt inniliga \u00e1 hann um ikki at br\u00faka har\u00f0skap til at ste\u00f0ga m\u00f3tm\u00e6lunum. Samb\u00e6rt USA hevur ukrainska stj\u00f3rnin eina \u00e1byrgd av at loysa spenningin millum partarnar .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nB\u00fdir \n\nKyiv er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Ukraina. Har eru m.a. n\u00f3gv gomul kleystur og gamlar kirkjur. Odessa er ein st\u00f3rur havna- og \u00eddna\u00f0arb\u00fdur. Har eru eisini st\u00f3rar skipasmi\u00f0jur og kornsiloir. Kharkiv og Donetsk eru eisini st\u00f3rir \u00eddna\u00f0arb\u00fdir, har ver\u00f0a landb\u00fana\u00f0armaskinur framleiddar. \n\nSt\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Ukraina:\n\n Kyiv\n Odessa\n Ljviv\n Kharkiv\n Donetsk\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00e6stan alt Ukraina er opi\u00f0 landb\u00fana\u00f0arlendi. Har var kornkamari\u00f0 \u00ed Sovjetsamveldinum, men har er eisini \u00eddna\u00f0ur. Tey framlei\u00f0a t.d. n\u00f3gv st\u00e1l, kl\u00e6\u00f0i, kol og maskinur. Ukraina hevur veri\u00f0 t\u00e6tt kn\u00fdtt til Russland, t\u00ed landi\u00f0 hevur fingi\u00f0 at at kalla alla orku fr\u00e1 russiskum gassi. Hetta er upphavi\u00f0 til fleiri kreppur millum londini s\u00ed\u00f0ani Sovjetsamveldi\u00f0 f\u00f3r \u00ed s\u00f8guna \u00ed 1991. Ukraina hevur eisini havt trupulleikar vi\u00f0 at gjalda fyri gassi\u00f0. \u00cd 2015 ynskir Ukraina at keypa gass fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum, og t\u00e1 er ta\u00f0 fyrst og fremst gass sum Noreg og Bretland framlei\u00f0a.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nBesta j\u00f8r\u00f0in er \u00ed Eysturukreina, sonevnda svarta j\u00f8r\u00f0in . \u00c1 ovurv\u00ed\u00f0u fl\u00f8tunum eru akrar, so langt eyga\u00f0 ber. Her er ikki so n\u00f3gv avfall sum \u00ed til d\u00f8mis kaukasusl\u00fd\u00f0veldunum, men brei\u00f0u, m\u00f8ku \u00e1irnar, t\u00e6r st\u00f8rstu eru Dnjestr\u00e1 og Dnepr\u00e1, gera at v\u00e6l ber til at veita vatn \u00e1 fruktag\u00f3\u00f0u, sv\u00f8rtu moldina. N\u00e6stan 75% av Ukraina eru fruktabarar fl\u00f8tur, nevndar steppur. St\u00f3rur partur av hesum flatnalendi er veltur og av bestu kornj\u00f8r\u00f0. \n\nUkraina var\u00f0 kalla\u00f0 \"kornbing \u00ed Sovjetsamveldinum\" , t\u00ed at so n\u00f3gv korn, til d\u00f8mis bygg, havri, b\u00f3khveiti, mais, hveiti og r\u00fagur, kom ha\u00f0an. Yvir 23% av \u00f8llum kortinum, Sovjetsamveldi\u00f0 br\u00fakti \u00ed 1990, var\u00f0 velt \u00ed Ukraina. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr eisini \u00e1 bygd og f\u00e6st vi\u00f0 jar\u00f0arbr\u00fak, ta\u00f0 ger, at tey eru sj\u00e1lvbjargin vi\u00f0 mati. Brey\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0smatur og ver\u00f0ur eti\u00f0 allar m\u00e1lt\u00ed\u00f0ir. Ukrainar baka alskyns sl\u00f8g av brey\u00f0i, t.d. kornbrey\u00f0, fullkornsbrey\u00f0 og rugbrey\u00f0.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\n\u00cd Ukraina er n\u00f3gv til b\u00e6\u00f0i av jarni og koli, og har eru mangir st\u00f3rir \u00eddna\u00f0arb\u00fdir. \u00cd Donetsl\u00e6kkanum eru t.d. st\u00f8rstu kolalindirnar \u00ed Evropa. Her eru eisini n\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur og kola- og vatnorkuverk, sum veita fimtst\u00f8rstu st\u00e1l- og jarnvirkjum \u00ed heiminum ravmagn. A\u00f0rar verksmi\u00f0jur gera metali\u00f0 til og sm\u00ed\u00f0a maskinur og skip burtur \u00far t\u00ed. Men mong n\u00e1m og mangar verksmi\u00f0jur geva l\u00edti\u00f0 av s\u00e6r, og \u00eddna\u00f0inum t\u00f8rvar n\u00fd\u00edl\u00f8gur. N\u00f3gvur metalm\u00e1lmur, til d\u00f8mis bl\u00fdggj, kopar, uran, sink, jarn og mangan, koma hi\u00f0ani.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd Ukraina eru vi\u00f0urskiftini ring \u00edmillum upprunaf\u00f3lki\u00f0 og mongu russararnar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u eggja\u00f0ir at flyta higar \u00ed sovjett\u00ed\u00f0ini. Fimtingurin av f\u00f3lkinum eru russar \u00ed 2010. Sovjettst\u00fdri\u00f0 \u00ed Moskva royndi at f\u00e1a burtur munin \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8gini \u00ed Sovjetsamveldinum og noyddi tey, i\u00f0 ikki v\u00f3ru russar, at l\u00e6ra seg russiskt og taka vi\u00f0 russiskari mentan, so at tey skuldu gloyma s\u00edna egnu mentan.\n\nKeldur \n\nUkraina\nEvropa"}
{"id": "3936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20Oliver%20Everett", "title": "Mark Oliver Everett", "text": "Mark Oliver Everett betri kendur sum Mr. E (f\u00f8ddur 10. apr\u00edl 1963 \u00ed Virginia, USA) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. Hann stovna\u00f0i rockt\u00f3nleikab\u00f3lkin Eel \u00ed 1995 og er frontma\u00f0ur har. Hann er sonur kenda amerikanska fysikaran Hugh Everett. Hann byrja\u00f0i at sp\u00e6la trummur sum seks \u00e1ra gamal og hevur skriva\u00f0 sangir s\u00ed\u00f0an hann var 10 \u00e1ra gamal. \u00cd 1987 flutti hann \u00far Virginia til California. Har gav hann s\u00edtt fyrsta t\u00f3nleikaalbum \u00fat \u00ed 1992 hj\u00e1 Polydor. \u00ed 2007 gav hann \u00fat sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8gub\u00f3kina Things the grandchildren should know.\n\n\u00datg\u00e1vur \n A Man Called E (1992)\n Broken Toy Shop (1993)\n Levity Soundtrack (2003)\n I Am the Messiah (2003)\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n eelstheband.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "3939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20Dylan", "title": "Bob Dylan", "text": "Bob Dylan (upprunaliga Robert Allen Zimmerman) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari. Hann er f\u00f8ddur 24. mai 1941 \u00ed Duluth, Minnesota \u00ed USA.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Bobdylan.com\nDylan og Dagarnir, kvinna.fo\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941"}
{"id": "3940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1941", "title": "1941", "text": "1941 (MCMXLI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r.\nFyrsti dagurin var ein mikudagur.\n\nHendingar \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 D\u00fagvan ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 aftur eftir at hava veri\u00f0 ni\u00f0urlagt s\u00ed\u00f0an 1928.\n25. apr\u00edl - Fyrsta flaggdagshald \u00e1 Ei\u00f0i. Theodor Joensen bar flaggi\u00f0 og Eli Stakksund (\u00ed Andrasstovu) helt flaggr\u00f8\u00f0una.\n 7. desember - Skipi\u00f0 Sauternes, vanliga nevnt J\u00f3laskipi\u00f0, gongur burtur \u00ed Fugloyarfir\u00f0i.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. apr\u00edl - Vivienne Westwood, bretskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi og forr\u00e6tningskvinna (d. 2022)   \n 24. mai - Bob Dylan, amerikanskur t\u00f3nleikari.\n 25. juli - Britta Schall Holberg, danskur politikari (Venstre) (d. 2022).\n 12. september - Gunnar Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og arkitektur (d. 2021).\n 1. november - Uffe Ellemann-Jensen, danskur politikari (Venstre) (d. 2022).\n\nAndl\u00e1t \n 8. januar - Robert Stephenson Smyth Baden-Powell, stovnari av sk\u00f3tar\u00f8rsluni.\n 13. januar - James Joyce, \u00edrskur rith\u00f8vundur  (f. 1882).\n 4. juni - Wilhelm II, t\u00fdskur keisari (f. 1859).\n 7. august - Rabindranath Tagore, indiskur rith\u00f8vundur, komponistur, heimspekingur, m\u00e1lari og t\u00f3nleikari (f. 1861)."}
{"id": "3941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1939", "title": "1939", "text": "1939 (MCMXXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r.\nFyrsti dagurin var ein sunnudagur.\n\nHendingar \n 1. apr\u00edl - Gjaldstovan ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 4. apr\u00edl - \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 24. juli - FH-sk\u00f3tarnir (Sk\u00f3tali\u00f0 Frelsunarhersins) ver\u00f0a sett \u00e1 stovn.\n 6. august - KFUM sk\u00f3tarnir \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a settir \u00e1 stovn.\n 1. september - Seinna Heimskr\u00edggj byrjar\n 6. september - Skalds\u00f8gan Barbara eftir J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen kemur \u00fat \u00e1 donskum \u00e1 Gyldendals forlagi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. mai - Judy Collins, amerikonsk songkvinna.\n 2. august - Wes Craven, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 2015)\n 16. oktober - Suely Franco, brasilsk sj\u00f3nleikarinna\n 6. desember - Johan Martin Restorff, f\u00f8royskur hotelstj\u00f3ri (d. 2019)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1938", "title": "1938", "text": "1938 (MCMXXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r. Fyrsti dagurin var ein leygardagur.\n\nHendingar \n J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen, rith\u00f8vundur, doyr, 37 \u00e1ra gamal. Kendasta verki\u00f0 eftir hann er skalds\u00f8gan Barbara\n 13. desember: F\u00f8royskt m\u00e1l ver\u00f0ur vi\u00f0urskent sum undirv\u00edsingarm\u00e1l \u00ed sk\u00falaverkinum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. juli - Diana Rigg, ensk sj\u00f3nleikarinna (d. 2020).\n 28. juli - Nicolina Jacobsen, f\u00f8roysk sangarinna og sangskrivari (Tey av Kamarinum) (d. 2022)\n 6. august - Heini O. Heinesen, politikari (d. 2018)\n 21. august - Kenny Rogers, amerikanskur sangari (d. 2020)\n 6. desember - Niels Pauli Danielsen, prestur og politikari.\n\nAndl\u00e1t \n24. mars - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen, rith\u00f8vundur."}
{"id": "3943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1937", "title": "1937", "text": "1937 (MCMXXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r. Fyrsti dagurin var ein fr\u00edggjadagur.\n\nHendingar \n\n 6. mai - T\u00fdska luftskipi\u00f0 LZ 129 Hindenburg hv\u00f8rvur \u00ed einum eldhavi, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 skal seta seg \u00ed Lakehurst, New Jersey. \n 10. oktober - \u00c1rnafjar\u00f0ar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd. \n 18. oktober - Tj\u00f8rnuv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd. \n S\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ir ver\u00f0a gj\u00f8rdar \u00ed USA.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. januar - J\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas, f\u00f8royskur politikari. Fyrsta landsst\u00fdriskvinna \u00ed F\u00f8royum.\n 6. mars - Valentina Teresjkova, sovjetrussisk r\u00famdarkvinna \n 5. apr\u00edl - Colin Powell, fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA (d. 2021).\n 15. mai - Madeleine Albright, fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA (d. 2022)\n 23. juni - Martti Ahtisaari, finskur forseti og diplomatur.\n 6. apr\u00edl - Merle Haggard, amerikanskur countryt\u00f3nleikari (d. 2016).\n\nAndl\u00e1t \n 23. mai - John D. Rockefeller, amerikanskur r\u00edkma\u00f0ur (f. 1838)\n 2. juli - Amelia Earhart, amerikonsk floghetja (hvarv hendan dag) (f. 1897)\n 15. september - Olaf Finsen, apotekari \u00ed F\u00f8royum. (f. 1859)"}
{"id": "3944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1935", "title": "1935", "text": "1935 (MCMXXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 13. juni - Christo, bulgarskur/amerikanskur listama\u00f0ur (d. 2020)\n 6. juli - Magnus Dam Jacobsen\n 29. juli - Peter Schreier, t\u00fdskur tenorsangari (d. 2019)\n 20. august - Ron Paul, amerikanskur politikari.\n 11. november - Bibi Andersson, svensk sj\u00f3nleikarinna (d. 2019)\n 25. september - Maj Sj\u00f6wall, svenskur rith\u00f8vundur  (d. 2020)\n 29. september - Jerry Lee Lewis, amerikanskur sangari, sangskrivari og klaverleikari (d. 2022)\n 11. desember - Pranab Mukherjee, indiskur forseti (d. 2020).\n\nAndl\u00e1t \n 20. mars - J\u00f3n \u00deorl\u00e1ksson, \u00edslendskur politikari; fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00cdslands 1926-1927 (f. 1877)\n 14. apr\u00edl - Emmy Noether, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur  (f. 1882)\n 12. mai - Josef Pilsudski, p\u00f3lskur statslei\u00f0ari (f. 1867)\n 15. mai - Kasimir Malevitsj, russiskur listam\u00e1lari (f. 1879)\n 30. november - Fernando Pessoa, portugisiskur rith\u00f8vundur  (f. 1888)\n 4. desember - Johan Halvorsen, norskt t\u00f3naskald og t\u00f3nleikari (f. 1864)\n 24. desember - Alban Berg, eysturr\u00edkiskt t\u00f3naskald  (f. 1885)"}
{"id": "3945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1934", "title": "1934", "text": "1934 (MCMXXXIV) var eitt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum. \u00c1ri\u00f0 er 1934inda \u00e1r eftir okkara t\u00ed\u00f0arrokning og eftir krist, 934inda \u00e1ri\u00f0 \u00ed \u00f8\u00f0rum \u00e1rt\u00fasundi, 34inda \u00e1ri\u00f0 \u00ed 20. \u00f8ld, og fimta \u00e1ri\u00f0 \u00ed 1930-\u00e1runum.\n\nHendingar \n 1. januar - International Telecommunication Union ver\u00f0ur stovna\u00f0. \n 20. januar - Japanska Fuji Photo Film, seinni Fujifilm, ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Tokyo.\n 28. mai - Fyrstu yvirlivandi fimmlingarnir ver\u00f0a f\u00f8ddir \u00ed Ontario, Kanada.  \n 12. juni - Politiskir flokkar ver\u00f0a banna\u00f0ir \u00ed Bulgaria.\n 14. juni -  Adolf Hitler og Benito Mussolini hittast fyri fyrstu fer\u00f0.\n 2. august - Adolf Hitler ver\u00f0ur statslei\u00f0ari \u00ed T\u00fdsklandi eftir at forsetin Paul von Hindenburg doyr.\n 19. august - Ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a v\u00edsir, at 90% av t\u00fdsku tj\u00f3\u00f0ini samtykkir at Adolf Hitler ver\u00f0ur statslei\u00f0ari.\n 19. september - Sovjetsamveldi\u00f0 fer upp\u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0irnar.\n 21. september - Tropisk \u00f3dn \u00ed Japan hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 3.036 lata l\u00edv, og tempul, bygningar og sk\u00falar oy\u00f0ileggjast \u00ed Osaka.\n 28. september - Afganistan fer upp\u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0irnar.\n 2. oktober - \u00d3dnir \u00ed Kyoto og Osaka \u00ed Japan hava vi\u00f0 s\u00e6r, at 1.660 lata l\u00edv, 5.400 ver\u00f0a mei\u00f0sla\u00f0, og n\u00f3gvur r\u00edsv\u00f8kstur ver\u00f0ur oy\u00f0ilagdur. \n 27. desember - Persia skiftir navn til Iran.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Arbei\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n Abidjan ver\u00f0ur h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur \u00e1 F\u00edlabeinsstrondini.\n Amerikanski sj\u00f3herurin fer \u00far Haiti.\n Avstralska landamarkstr\u00e6tan (Australian frontier wars) endar eftir at hava vart \u00ed 143 \u00e1r.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 27. mai  - 10. juni - Heimsmeistaraskapi\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Italia. Italia ver\u00f0ur heimsmeistari, Kjekkoslovakia ver\u00f0ur silvurvinnari, og T\u00fdskland ver\u00f0ur bronsuvinnari.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n18. mars - Charley Pride, amerikanskur countrysangari (d. 2020)\n3. mai - Frankie Valli, amerikanskur t\u00f3nleikari. \n9. mars - Juri Gagarin, sovjetrussiskur r\u00famdarma\u00f0ur (d. 1968)\n1. juni - Pat Boone, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari.\n11. juni - Henrik, prinsur av Danm\u00f8rk (d. 2018).\n20. juni - J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen, f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 2022).\n28. juni - Ivan Johannesen, rei\u00f0ari og politikari fyri Sambandsflokkin (d. 2012)\n1. juli - Sidney Pollack, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (Tootsie) (d. 2008)\n11. juli - Giorgio Armani, italskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi \n22. juli - Louise Fletcher, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2022)\n28. september - Brigitte Bardot, franskur sj\u00f3nleikari\n12. november - Charles Manson, amerikanskur kult-lei\u00f0ari\n9. desember - Dame Judi Dench, enskur sj\u00f3nleikari\n28. desember - Dame Maggie Smith, enskur sj\u00f3nleikari\n21. september - Leonard Cohen, kanadiskur sangari og skald (d. 2016)\n\nAndl\u00e1t \n 4. juli - Marie Curie, p\u00f3lskt n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindaf\u00f3lk, og Nobels vinnari (f. 1867)\n 2. august - Paul von Hindenburg, t\u00fdskur forseti (f. 1847)"}
{"id": "3946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1933", "title": "1933", "text": "1933 (MCMXXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 5. januar - Fari\u00f0 ver\u00f0ur undir bygging av Golden Gate br\u00fanni \u00ed San Francisco, USA.\n 15. januar - Politiskur \u00f3fri\u00f0ur \u00ed Spania hevur vi\u00f0 s\u00e6r at umlei\u00f0 100 lata l\u00edv.\n 30. januar - Adolf Hitler ver\u00f0ur \u00fatnevndur kanslari \u00ed T\u00fdsklandi av forsetanum Paul Von Hindenburg.\n 17. februar - Amerikanska bla\u00f0i\u00f0 Newsweek kemur \u00fat \u00e1 fyrsta sinni.\n 27. februar - Eldur tekur seg upp \u00ed t\u00fdska Reichstag bygninginum. Eldurin er \u00e1settur av einum hollenskum kommunisti.\n 3. mars - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Japan hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 3000 lata l\u00edv.\n 4. mars - Franklin D. Roosevelt tekur vi\u00f0 emb\u00e6ti forseta USA av Herbert Hoover.\n 10. mars - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Long Beach, Kalifornia \u00ed USA hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 117 lata l\u00edv. \n 20. mars - Dachau, fyrsta t\u00fdska t\u00fdningarlegan stendur li\u00f0ugt bygd. Legan opnar 22. mars.\n 23. mars - T\u00fdska tingi\u00f0 (Reichstag) \u00fatnevnir Adolf Hitler sum einr\u00e6\u00f0isharra yvir T\u00fdsklandi\n 24. mars - J\u00f8dar heita \u00e1 f\u00f3lk um at boykotta t\u00fdskar v\u00f8rur.\n 27. mars - Japan tekur seg \u00far League of Nations.\n 1. apr\u00edl - N\u00fdvaldi Naziflokkurin \u00ed T\u00fdsklandi setur \u00ed verk ein dags boykott av \u00f8llum virkjum \u00e1tt av J\u00f8dum.\n 3. apr\u00edl - Flogi\u00f0 ver\u00f0ur yvir Mount Everest fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed flogfari.\n 5. apr\u00edl - Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin \u00ed Haag avger at Gr\u00f8nland hoyrir undir Danmark, og \u00e1talar Noreg fyri landgongd \u00ed eystara parti av landinum. Noreg g\u00f3\u00f0kennir d\u00f3min, og tekur seg \u00far landinum.\n 11. apr\u00edl - Flogskiparin Bill Lancaster fer \u00e1 flog fr\u00e1 Englandi. Kursur er settur \u00ed m\u00f3ti G\u00f3\u00f0v\u00f3narh\u00f8vdini (Cape of Good Hope) \u00ed Su\u00f0urafrika, men flogskiparin hv\u00f8rvur sporleyst. L\u00edk hansara ver\u00f0ur funni\u00f0 \u00ed Sahara oy\u00f0im\u00f8rkini 29 \u00e1r seinni \u00ed 1962.\n 24. apr\u00edl - Jehovas Vitnir \u00ed Nazit\u00fdsklandi ver\u00f0a d\u00f8md fyri fyrstu fer\u00f0 vegna noktan av hert\u00e6nastu. Umlei\u00f0 10.000 ver\u00f0a handtikin \u00edmillum 1933 og 1945, harav eini 2.000 ver\u00f0a send \u00ed t\u00fdningarlegur. \n 26. apr\u00edl - Gestapo loynil\u00f8greglan ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn \u00ed T\u00fdsklandi av Herman G\u00f6ring.\n 8. mai - Mohandas Ghandi fer undir 3 vikna hungurverkfall.\n 10. mai - Naziflokkurin skipar fyri st\u00f3rari b\u00f3kabrenning \u00ed T\u00fdsklandi.\n Paraguai l\u00fdsir yvir kr\u00edggi vi\u00f0 Bolivia.\n 6. juni - Fyrsti Drive-In biografurin opnar \u00ed New Jersey, USA.\n 21. juni - Allir ikki-Nazi felagskapir ver\u00f0a banna\u00f0ir \u00ed T\u00fdsklandi.\n 4. juli - Mahatma Ghandi ver\u00f0ur d\u00f8mdur fongsulsrevsing \u00ed India.\n 15. juli - England, Italia, Frakland og T\u00fdskland skriva undir \"Four-Power\" avtaluna.\n 22. juli - Amerikanarin Wiley Post ver\u00f0ur fyrsti ma\u00f0ur til at fl\u00fagva runt um j\u00f8r\u00f0ina. T\u00farurin t\u00f3k 7 dagar, 18 t\u00edmar og 45 minuttir.\n 12. august - Winston Churchill talar fyrstu fer\u00f0 alment um h\u00e6tturnar i\u00f0 kunnu stavast av t\u00fdsku st\u00f3rmaktini.\n 25. august - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Kina hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 9.000 lata l\u00edv.\n 7. oktober - Air France ver\u00f0ur stovna\u00f0, eftir at 5 fronsk flogfel\u00f8g leggja saman. Samla\u00f0i flotin vi\u00f0 stovnanina er 250 flogf\u00f8r.\n 14. oktober - T\u00fdskland bo\u00f0ar fr\u00e1 at landi\u00f0 tekur seg \u00far League of Nations.\n 17. oktober - Albert Einstein kemur til Amerika, eftir at hava fl\u00fdggja\u00f0 fr\u00e1 Nazit\u00fdsklandi. Hann f\u00e6r starv vi\u00f0 h\u00e1sk\u00falan \u00ed New Jersey.\n 5. desember - Brenniv\u00ednsforbo\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur avtiki\u00f0 \u00ed USA virkandi fr\u00e1 15. desember.\n 24. desember - Tokvanlukka \u00ed Fraklandi hevur vi\u00f0 s\u00e6r at meir enn 200 lata l\u00edv.\n 26. desember - Bilframlei\u00f0arin Nissan ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn \u00ed Tokyo, Japan.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Charles Lindbergh vitjar \u00e1 Tv\u00f8royri.\n Kannabis ver\u00f0ur banna\u00f0 \u00ed USA.\n Hungursney\u00f0 herjar \u00ed Ukraina.\n Jimmie Angel ver\u00f0ur fyrstur (uttan innf\u00f8ddra) at finna Angel fossarnar. Fossarnir ver\u00f0a nevndir eftir honum.\n 15 milli\u00f3nir eru arbei\u00f0sleys \u00ed USA.\n Meksikanska Indi\u00e1nara kr\u00edggi\u00f0 tekur enda eftir 414 \u00e1r.\n\nList\n\nFilmar \n King Kong (frums\u00fdndur \u00ed New York City 2. mars)\n Walt Disney's Silly Symphony: Three Little Pigs (frums\u00fdndur 27. mai)\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n18. februar - Yoko Ono, japonsk sang og listarkvinna, einkja John Lennon. \n 14. mars - Michael Caine, enskur sj\u00f3nleikari (Alfie)\n 9. apr\u00edl - Jean-Paul Belmondo, franskur sj\u00f3nleikari (d. 2021)\n 30. apr\u00edl - Willie Nelson, amerikanskur country sangari og t\u00f3naskald\n 3. mai - James Brown, amerikanskur sangari og \"The Godfather of Soul\" (d. 2006)\n 25. mai - J\u00f3gvan Sundstein, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur fr\u00e1 1989-1991.\n 8. juni - Joan Rivers, amerikanskur skemtari (d. 2014)\n 10. juni - Jacob Lindenskov, f\u00f8royskur deildarstj\u00f3ri og politikari (d. 2018).\n 11. juni - Gene Wilder, amerikanskur sj\u00f3nleikari (See No Evil, Hear No Evil) (d. 2016)\n 10. september - Karl Lagerfeld, t\u00fdskur m\u00f3tasni\u00f0gevi (d. 2019)\n 19. november - Larry King, amerikanskur talkshow vertur.\n\nAndl\u00e1t \n 5. januar - Calvin Coolidge, amerikanskur forseti (f. 1872)\n 20. juni - Clara Zetkin, t\u00fdskur politikari og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (f. 1857)\n\nKeldur"}
{"id": "3947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1931", "title": "1931", "text": "1931 (MCMXXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n 2. januar - Amerikanarin Ernest Lawrence uppfinnur cyclotron, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed kjarnorku gransking. \n 3. januar - Alisfr\u00f8\u00f0ingurin Albert Einstein byrjar at starva, og granska hj\u00e1 California Institute of Technology.\n 3. februar - Ein st\u00f3rur jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed N\u00fd S\u00e6landi hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at fleiri b\u00fdir oy\u00f0ileggjast og 256 mans lata l\u00edv.\n 16. februar - Pehr Evind Svinhufvud ver\u00f0ur valdur forseti \u00ed Finnlandi.\n 3. mars - The Star Spangled Banner ver\u00f0ur tj\u00f3\u00f0sangur USA.\n 17. mars - Pengasp\u00f8l (gambling) ver\u00f0a l\u00f3glig \u00ed Nevada, USA.\n 31. mars - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Nikaragua hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 2.000 lata l\u00edv.\n 1. mai - Heimskendi bygningurin Empire State Building stendur li\u00f0ugur \u00ed New York City, USA. \n 4. mai - Kemal Atat\u00fcrk ver\u00f0ur endurvaldur forseti \u00ed Turkalandi,\n 11. mai -  Creditanstalt, sum er st\u00f8rsti banki \u00ed Eysturr\u00edki, fer h\u00fasagang. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r eina f\u00edggjarkreppu \u00ed Mi\u00f0evropa, og f\u00edggjarligt \u00f3lag kring heimin.\n 13. mai - Paul Doumer ver\u00f0ur valdur forseti \u00ed Fraklandi.\n 26. juli - Samkoman Bible Student Movement, skiftir navn til Jehovas Vitnir \u00e1 einum m\u00f8ti \u00ed Ohio, USA.\n 11. august - Evropeiska f\u00edggjarkreppan rakar England.\n 10. september - Hvirvilvindur (hurricane) \u00ed Honduras hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 1.500 mans lata l\u00edv.\n 17. oktober - Amerikanski gangstarin Al Capone ver\u00f0ur d\u00f8mdur 11 \u00e1r \u00ed fongsul fyri skattasvik.\n 25. november - Deuterium ver\u00f0ur uppfunni\u00f0 av evnafr\u00f8\u00f0inginum Harold Clayton Urey.\n 10. desember - Niceto Alcal\u00e1-Zamora ver\u00f0ur valdur forseti \u00ed Spanska L\u00fd\u00f0veldinum, n\u00faverandi Spania.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n T\u00fdski bilaframlei\u00f0slu fyrit\u00f8kan Porche ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n Klaksv\u00edkar kommuna letur byggja vatnorkuverk nor\u00f0uri \u00e1 Strond at veita streym til Klaksv\u00edkina. Hetta er anna\u00f0 vatnorkuverk \u00ed F\u00f8royum. Hetta vatnorkuverk er n\u00fa partur av SEV.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir\n\nT\u00f3nleikur\n\nFilmar \n\n 30. januar -  City Lights vi\u00f0 Charlie Chaplin \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum. \n 14. februar - Dracula vi\u00f0 Bela Lugosi \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum. Hetta er tann fyrsti og upprunaligi Dracula filmurin.\n 25. november  - Frankenstein\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 5. januar - Robert Duvall, amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri (The Godfather)\n 17. januar - James Earl Jones, amerikanskur sj\u00f3nleikari og raddaleikari (Star Wars)\n 1. februar - Boris Yeltsin, russiskur forseti (d. 2007)\n 8. februar - James Dean, amerikanskur sj\u00f3nleikari (Rebel Without a Cause) (d. 1955)\n 17. februar - \u00d3lavur H\u00e1t\u00fan, f\u00f8royskur l\u00e6rari og k\u00f3rlei\u00f0ari (d. 2018).\n 18. februar - Toni Morrison, amerikanskur h\u00f8vundur (d. 2019). Hon fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1994.\n 15. apr\u00edl - Tomas Transtr\u00f6mer, svenskur rith\u00f8vundur (d. 2015). Hann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 2011.\n 2. mars - Mikhail Gorbachev, sovjetiskur forseti og Nobel hei\u00f0ursvinnari (d. 2022).\n 26. mai - Sven Delblanc, svenskur rith\u00f8vundur (d. 1992)\n 3. juni - Ra\u00fal Castro - Kubanskur forseti\n 10. juli - Alice Munro, kanadiskur rith\u00f8vundur\n 14. september - Ian Holm, enskur sj\u00f3nlekari (The Lord of the Rings)\n 29. september - Anita Ekberg, svenskur sj\u00f3nleikari (La Dolce Vita) (d. 2015)\n 7. oktober - Desmond Tutu, Su\u00f0urafrikanskur biskup, aktivistur, og Nobel hei\u00f0ursvinnari\n 5. november - Ike Turner, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari (d. 2007)\n 15. desember - Klaus Rifbjerg, danskur rith\u00f8vundur (d. 2015)\n\nAndl\u00e1t \n 23. januar - Anna Pavlova, russiskur balletdansari (f. 1881)\n 18. oktober - Thomas Edison, amerikanskur uppfinnari (f. 1847)"}
{"id": "3948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1930", "title": "1930", "text": "1930 (MCMXXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n\n 5. mars - Danski lism\u00e1larin Einar Wegener fer \u00ed T\u00fdsklandi undir kynskiftis skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0, og skiftir navn til Lili Elbe. Hann er fyrstur \u00ed heiminum at fara undir sl\u00edka vi\u00f0ger\u00f0 sum \u00ed hesi t\u00ed\u00f0ini enn er \u00e1 royndarstigi.\n 6. mars - Frystur d\u00f8gur\u00f0amatur (frozen foods) ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 at at f\u00e1a \u00ed handlunum \u00ed Massachusetts \u00ed USA.\n 28. mars - Turkiska lei\u00f0slan avger, at broyta navni\u00f0 av b\u00fdunum Konstantinopel og Angora til Istanbul og Ankara.\n 18. apr\u00edl - BBC, bretska kringvarpi\u00f0, bo\u00f0ar fr\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0andasending s\u00edni, fyri fyrstu og einastu fer\u00f0, at tey hava ongi ti\u00f0indi at bera hendan dagin.\n 15. mai - Sj\u00fakrasystirin Ellen Church, ver\u00f0ur heimsins fyrsta flogterna.\n16. mai - Rafael Le\u00f3nidas Trujillo ver\u00f0ur valdur forseti \u00ed Dominikanska L\u00fd\u00f0veldinum.\n 7. juli - Byrja\u00f0 ver\u00f0ur at byggja t\u00ed st\u00f3ru byrgingina Hoover Dam \u00ed Nevada, USA.\n 2. november - Haile Selassie ver\u00f0ur kr\u00fdndur keisari av Etiopia.\n 25. november - Enski l\u00e6knin Cecil George Paine, l\u00e6knar ein sj\u00fakling vi\u00f0 eygnabruna vi\u00f0 Penicillin. Hetta er fyrsta skr\u00e1setta l\u00e6kning vi\u00f0 Penicillin sum heiliv\u00e1gi.\n Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Japan hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 650 bygningar oy\u00f0ileggjast, og 223 mans lata l\u00edv.\n 19. desember - Gosfjalli\u00f0 Mount Merapi byrjar at goysa \u00ed Indonesia, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at fleiri bygdir oy\u00f0ileggjast og 1.300 mans lata l\u00edv.\n 20. desember - \u00cdslendska kringvarpi\u00f0, R\u00daV (R\u00edkis\u00fatvarpi\u00f0) hevur s\u00edna fyrstu \u00fatvarpsending. Fyrsta sj\u00f3nvarpsendingin ver\u00f0ur send tann 30. september 1966.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Desember - Turkiskar kvinnur f\u00e1a valr\u00e6tt.\n Sjokul\u00e1ta sm\u00e1k\u00f8kan (chocolate chip cookie) ver\u00f0ur uppfunnin av Ruth Wakefield \u00ed Massachusetts, USA.\n Ein st\u00f3rur hvirvilvindur oy\u00f0ileggur st\u00f3ran part av b\u00fdnum Santo Domingo \u00ed Dominikanska L\u00fd\u00f0veldinum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 13. juli - Fyrsta heimsmeistaraskapi\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti byrjar. Lucien Laurent skorar fyrsta m\u00e1li\u00f0 \u00ed kappingini, t\u00e1 Frakland sp\u00e6lir \u00edm\u00f3ti Meksiko. Uruguay ver\u00f0ur heimsmeistari, Argentina silvurvinnari og USA bronsuvinnari.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n10. januar - Roy E. Disney, beiggji Walt Disney og stovnari av Walt Disney Company. (d. 2009)\n20. januar - Buzz Aldrin, amerikanskur r\u00famdarfari, og n\u00e6sti ma\u00f0ur \u00e1 m\u00e1nanum.\n30. januar - Gene Hackman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The French Connection)\n15. apr\u00edl - Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir, \u00edslendskur forseti\n 17. apr\u00edl - Chris Barber, enskur jazzt\u00f3nleikari (d. 2021).\n1. mai - Jeffrei Henriksen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari (d. 2018).\n31. mai - Clint Eastwood, amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri. (Dirty Harry)\n8. juli - J\u00f3gvan Ingvard Olsen, fyrrverandi rei\u00f0ari og politikari fyri Sambandsflokkin.\n5. august - Neil Armstrong, amerikanskur r\u00famdarfari, og fyrsti ma\u00f0ur \u00e1 m\u00e1nanum. (d. 2012)\n25. august - Sir Sean Connery, skotskur sj\u00f3nleikari (James Bond)  (d. 2020)\n23. september - Ray Charles, amerikanskur t\u00f3nleikari og sangari (d. 2004)\n 3. desember - Jean-Luc Godard, sveisisk-franskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 2022)\n\nAndl\u00e1t \n 13. mai - Fridtjof Nansen, norskur ranns\u00f3knarma\u00f0ur (f. 1861)\n 7. juli - Sir Arthur Conan Doyle, skotskur rith\u00f8vundur (Sherlock Holmes) (f. 1859)"}
{"id": "3949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1927", "title": "1927", "text": "1927 (MCMXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n\n 14. apr\u00edl - Volvo framlei\u00f0ir s\u00edtt fyrsta akfar \u00ed G\u00f8teborg, Sv\u00f8r\u00edki.\n 20. - 21. mai - Charles Lindbergh fl\u00fdgur, fyri fyrstu fer\u00f0, fr\u00e1 New York til Par\u00eds uttan ste\u00f0g, \u00ed flogfari s\u00ednum Spirit of St. Louis. Hann ver\u00f0ur hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 st\u00f3rari skr\u00fa\u00f0gongu \u00ed New York t\u00e1 hann kemur aftur nakrar vikur seinni.\n 22. mai - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti, i\u00f0 m\u00e6list 8.6 \u00e1 rikter skalanum, rakar Kina og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at  200 t\u00fasund lata l\u00edv.\n 24. mai - T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Sosialurin ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0 (sum F\u00f8roya Social Demokrat)\n 29. juni - S\u00f3larmyrking s\u00e6st \u00ed nor\u00f0ari parti av Nor\u00f0urlondunum, Englandi og Skotlandi.\n 25. september - 7 f\u00f8royskir fiskimenn l\u00f3tu l\u00edv \u00ed b\u00e1tsvannlukku \u00ed \u00cdslandi, t\u00e1 teir f\u00f3ru vi\u00f0 einum b\u00e1ti av sluppini Riddaranum og b\u00e1turin koppa\u00f0i. Fleiri av teimum sum doy\u00f0u v\u00f3ru sumbingar. Fleiri sumbingar v\u00f3ru \u00ed Danmark og dansa\u00f0u stutt eftir hendingina, har teir savna\u00f0u pening inn til einkjurnar, og savnu\u00f0u teir 600 kr. til hv\u00f8rja, sum svara\u00f0i til meir enn eina \u00e1rsl\u00f8n.\n S\u00e1ttm\u00e1li ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur League of Nations, seinni sameindu tj\u00f3\u00f0ir, sum bannar alt tr\u00e6lahald. \n 4. oktober - Fari\u00f0 ver\u00f0ur undir at skera \u00ed fjalli\u00f0 Mount Rushmore \u00ed Su\u00f0ur Dakota, USA. Bergi\u00f0 skal \u00edmynda amerikonsku forsetarnar, George Washington, Thomas Jefferson, Theodore Roosevelt, og Abraham Lincoln, t\u00e1 ta\u00f0 ver\u00f0ur li\u00f0ugt.\n 18. oktober - Fyrsta almenna fer\u00f0af\u00f3lkafl\u00fagving, t\u00e1 Pan Am fl\u00fdgur fr\u00e1 Florida \u00ed USA til Havanna \u00ed Kuba.\n 12. november - Joseph Stalin f\u00e6r valdi\u00f0 yvir Sovjetsamveldinum.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Heimurin hevur n\u00fa 2 milliardir innb\u00fagvar.\n Beinkr\u00edms fars\u00f3tt hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 1000 lata l\u00edv hv\u00f8rja viku \u00ed Englandi.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nTo the Lighthouse hj\u00e1 Virginiu Woolf.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 30. januar - Olof Palme, svenskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1986)\n 1. mars - Harry Belafonte - amerikanskur t\u00f3nleikari og sj\u00f3nleikari\n 6. mars - Gabriel Garc\u00eda M\u00e1rquez, kolumbianskur rith\u00f8vundur og Nobelpr\u00edsvinnari (d. 2014)\n 14. oktober - Sir Roger Moore, enskur sj\u00f3nleikari\n 25. desember - Ram Narayan, indiskur t\u00f3nleikari\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1925", "title": "1925", "text": "1925 (MCMXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n 15. februar - Svarti Per (Bootleg Pete) ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00ed Disney stuttfilminum Alice Solves The Puzzle.\n 29. mai - Landkannarin Percy Fawcett sendir s\u00edtt s\u00ed\u00f0sta telegramm til konu s\u00edna, \u00e1\u00f0renn hann hv\u00f8rvur \u00ed Amazon frumsk\u00f3ginum.\n 25. september - F\u00f8royski Javna\u00f0arflokkurin ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n 26. desember - \u00fatgrevstur av Sfinksinum Mikla, sum er tveir tri\u00f0ingar undir sandi, byrjar \u00ed Egyptalandi. Hann ver\u00f0ur li\u00f0ugt \u00fatgrivin \u00ed 1936.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Vegur er n\u00fa gj\u00f8rdur \u00far S\u00f8rv\u00e1gi til Mi\u00f0v\u00e1gs og Sandav\u00e1gs. \n Kristiania, h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur Noregs, skiftir navn til upprunanavni\u00f0 Oslo.\n\nB\u00f8kur \n 10. apr\u00edl -  F. Scott Fitzgerald \u00fatgevur The Great Gatsby.\n 18. juli - Adolf Hitler \u00fatgevur manifesti\u00f0 Mein Kampf.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. februar - Jack Lemmon, amerikanskur filmleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (Grumpy Old Men) (d. 2001)\n 26. apr\u00edl - J\u00f8rgen Ingmann, danskur t\u00f3nleikari (d. 2015) \n 19. mai - Malcolm X, amerikanskur mannar\u00e6ttinda aktivistur (d. 1965)\n 8. september - Peter Sellers, enskur skemtari og sj\u00f3nleikari (The Pink Panther) (d. 1980)\n 15. september - Helle Virkner, danskur sj\u00f3nleikari (Matador) (d. 2009)\n 16. september - B.B. King, amerikanskur bluest\u00f3nleikari\n 13. oktober - Margaret Thatcher, enskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 2013)\n 16. oktober - Angela Lansbury, enskur sj\u00f3nleikari (Murder She Wrote) (d. 2022).\n 10. november - Richard Burton, waliskur sj\u00f3nleikari (Cleopatra) (d. 1984)\n 20. november - Robert F. Kennedy, amerikanskur l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og senator (d. 1968)\n 8. desember - Sammy Davis Jr., amerikanskur sangari, dansari, skemtari, og sj\u00f3nleikari (d. 1990).\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1923", "title": "1923", "text": "1923 (MCMXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n\n 4. apr\u00edl - Filmverksmi\u00f0jan Warner Bros. ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed USA.\n 12. apr\u00edl - WOSM, World Organisation of the Scout Movement, f\u00e6r s\u00edtt fyrsta altj\u00f3\u00f0a sk\u00f3tasentur, Kandersteg, \u00ed Sveis.\n 18. juni - Gosfjalli\u00f0 Etna goysir \u00ed Italia og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 60.000 ver\u00f0a heimleys.\n 10. juli - St\u00f3rheglingur hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 23 lata l\u00edv av kavasteinum \u00ed n\u00faverandi Russlandi, t\u00e1verandi Sovjetsamveldinum.\n 13. juli - Heimskenda Hollywood skilti\u00f0 kemur upp at standa. Teksturin \u00e1 skiltinum sigur Hollywoodland, og eftir \u00e6tlan skal skilti\u00f0 bert standa uppi \u00ed 18 m\u00e1na\u00f0ir. N\u00faverandi Hollywood skilti\u00f0 vi\u00f0 tekstinum Hollywood er fr\u00e1 1978, t\u00e1 fyrra skilti\u00f0 var\u00f0 \u00fatskift.\n 2. august - Amerikanski forsetin Warren G. Harding doyr av hjartaslagi. Varaforsetin Calvin Coolidge tekur yvir emb\u00e6ti forseta.\n 1. september - Jar\u00f0skj\u00e1lvti rakar Japan, og ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0 at 142.807 f\u00f3lk hava lata l\u00edv. Ein japonsk ranns\u00f3kn \u00ed 2005 sta\u00f0festir at 105.000 l\u00f3tu l\u00edv.\n 7. september -  Interpol, International Criminal Police Commission, ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn.\n 18. - 26. september - Amerikanskir dagbla\u00f0sprentarir fara \u00ed verkfall. \n 13. oktober - Ankara ver\u00f0ur h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur Turkalands. Fyrrverandi h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur var Konstantinopel.\n 16. oktober - Roy og Walt Disney stovna Walt Disney Company.\n 29. oktober -  Turkaland ver\u00f0ur ein republik, t\u00e1 Ottoman Keisarad\u00f8mi\u00f0 fellur.\n 1. november - Finska flogfelagi\u00f0, Finnair, ver\u00f0ur stovna\u00f0. \n 12. desember - Ein byrging \u00ed italsku \u00e1nni Po gevur seg, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 600 lata l\u00edv.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 13. februar - Chuck Yeager, amerikanskur flogskipari (d. 2020)\n 22. apr\u00edl - Bettie Page, amerikonsk modell (d. 2008)\n 29. august - Richard Attenborough, enskur filmleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (Jurassic Park) (d. 2014)\n 8. september - Petur Reinert, rei\u00f0ari og politikari. (d. 1991)\n 17. september - Hank Williams\n 22. september - Peter F. Christiansen, stj\u00f3ri og politikari. (d. 2012)\n 4. oktober - Charlton Heston, amerikanskur sj\u00f3nleikari (The Ten Commandments) (d. 2008)\n 4. desember - Demmus Hentze, advokatur og politikari.\n\nAndl\u00e1t \n8. februar - Mads Andrias Winther\n26. mars - Sarah Bernhardt (f. 1844)"}
{"id": "3952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1922", "title": "1922", "text": "1922 (MCMXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n\n 11. januar - Fyrsta insulin vi\u00f0ger\u00f0 av sukursj\u00faku  ver\u00f0ur framd \u00ed Kanada. \n 29. januar - Fiskepigernes Fagforening ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri sum fyrsta arbei\u00f0skvinnufelag \u00ed F\u00f8royum\n 8. februar - Hv\u00edta H\u00fasi\u00f0 \u00ed USA, f\u00e6r s\u00edtt fyrsta \u00fatvarp. \n 28. februar - Egyptaland f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Englandi. \n 6. mai - Fyrsti bilurin kemur til F\u00f8roya. Ta\u00f0 er J\u00fast Sivertsen \u00ed Havn, i\u00f0 eigur bilin. \n 12. mai - Ein 20 tonna tungur loftsteinur lendi \u00ed Virginia, USA. \n 30. mai - Lincoln Memorial ver\u00f0ur avd\u00faka\u00f0 \u00ed Washington D.C. \u00ed USA. \n 18. oktober - BBC, British Broadcasting Company ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn, og byrjar \u00fatvarpsendingar tann 14. november sama \u00e1r. \n 30. oktober - Benito Mussolini ver\u00f0ur, sum 39 \u00e1ra gamal, yngsti forsetisr\u00e1\u00f0harri nakrant\u00ed\u00f0 \u00ed Italia. \n 26. november - Howard Carter og Lord Carnarvon opna, sum fyrstu menn \u00ed 3000 \u00e1r, gravkamar Tutankhamun \u00ed Egyptalandi.  \n 30. desember - Sovjetsamveldi\u00f0 sett \u00e1 stovn.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nThe Waste Land hj\u00e1 T.S. Elliot\nUllysseus hj\u00e1 James Joyce\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. januar - Betty White, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2021)\n20. mars - Carl Reiner, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (d. 2020).\n3. apr\u00edl - Doris Day, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2019)\n27. apr\u00edl - Jack Klugman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 2012)\n27. mai - Christopher Lee, bretskur sj\u00f3nleikari (d. 2015)\n7. juli - J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu, f\u00f8royskur politikari (d. 1976)\n24. desember - Ava Gardner, amerkanskur sj\u00f3nleikari (d. 1990)\n30. desember - Marc Sleen, belgiskur teknari og teknir\u00f8\u00f0rith\u00f8vundur (d. 2016)\n\nAndl\u00e1t \n24. juni - Walther Rathenau, t\u00fdskur politikari (f. 1867)\n2. august - Alexander Graham Bell, skotsk-amerikanskur uppfinnari (f. 1847)\n22. august - Michael Collins, \u00edrskur uppreistrarma\u00f0ur og politikari (f. 1890)\n18. november - Marcel Proust, franskur rith\u00f8vundur (f. 1871)"}
{"id": "3953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1921", "title": "1921", "text": "1921 (MCMXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n\n 21. januar - Kvinnur f\u00e1a atv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n 3. mai - Nor\u00f0ur \u00cdrland ver\u00f0ur partur av Englandi.\n 26. mai - A\u00f0alverkfall tekur seg upp \u00ed Noregi.\n 30. juni - Dey\u00f0arevsing ver\u00f0ur avtikin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n 18. juli - Fyrsta koppseting \u00edm\u00f3ti tuberklum ver\u00f0ur givin.\n 29. juli - Adolf Hitler ver\u00f0ur lei\u00f0ari \u00ed t\u00fdska Nasistaflokkinum.\n 11. august - Hitabylgja \u00ed Evropa. Hitin m\u00e6list 39 gradur \u00ed Polandi.\n 7. september - Vakurleikakappingin Miss America ver\u00f0ur hildin fyri fyrstu fer\u00f0.\n 13. september - White Castle hamburger, opnar matstovu \u00ed Kansas \u00ed USA, og ver\u00f0ur heimsins fyrsta fastfood keta.\n 21. oktober - Fri\u00f0arr\u00e1\u00f0stevna \u00ed London \u00edmillum England og \u00cdrland.\n 9. november - Albert Einstein f\u00e6r handa\u00f0 Nobelvir\u00f0isl\u00f8n \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i.\n \u00d3fri\u00f0ur \u00ed Reykjav\u00edk, st\u00f3rur partur av l\u00f8gregluli\u00f0inum mei\u00f0slast.\n\n\u00d3kendar dagsetningar \n Hungursney\u00f0 \u00ed Russlandi hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 5 milli\u00f3nir lata l\u00edv.\n Regluligt \u00fatvarp byrjar \u00ed Italia.\n V\u00e1gs kommuna letur \u00ed Botni vestantil \u00e1 Su\u00f0uroynni byggja fyrsta vatnorkuverk \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 skal veita elorku tl V\u00e1g. Hetta vatnorkuverk er n\u00fa partur av SEV.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. juli - Nancy Reagan, fyrrverandi forsetafr\u00faa USA\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1919", "title": "1919", "text": "1919 (MCMXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n\n 18. januar - Bilverksmi\u00f0jan Bentley ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Englandi.\n Fri\u00f0arr\u00e1\u00f0stevna ver\u00f0ur hildin \u00ed borgini Versailles \u00ed Fraklandi, sum fylgja av fyrra veraldarbardaga. \n 25. januar - F\u00f3lkasamgongan (FS) (enskt: The League of Nations), seinni n\u00fdskipa\u00f0 sum Sameindu Tj\u00f3\u00f0irnar, ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Par\u00eds, Fraklandi .\n 23. mars - Benito Mussolini  stovnar fasistaflokkin \u00ed Milano, Italia.\n 27. mars - Pressburg skiftir navn til Bratislava \u00ed Slovakia.\n 15. apr\u00edl - Felagsskapurin Save the Children, \u00ed Danmark Red Barnet, ver\u00f0ur stovna\u00f0ur \u00ed London, til at hj\u00e1lpa t\u00fdskum og eysturr\u00edskum b\u00f8rnum \u00ed ney\u00f0 aftan\u00e1 fyrra veraldarbardaga.\n 25. apr\u00edl - Bauhaus ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n 24. september - Nor\u00f0oya Sparikassi ver\u00f0ur stovna\u00f0ur.\n 4. mai - Ein millumtj\u00f3\u00f0a samgonga \u00edmillum hj\u00e1lparfelagnum hj\u00e1 Rey\u00f0a Krossi ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Par\u00eds.\n 15. mai - Kvinnur f\u00e1a fullan atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed Hollandi.\n 28. juni - Versailles s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur, sum endaliga endar fyrra veraldarbardaga.\n 19. august - Afghanistan f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Englandi.\n 16. oktober - Adolf Hitler heldur s\u00edna fyrstu r\u00f8\u00f0u fyri t\u00fdska arbei\u00f0araflokkin (DAP)\n 28. oktober - Bann \u00e1 s\u00f8lu \u00e1 r\u00fasdrekka kemur \u00ed verki USA, og heldur fram til \u00ed 1933.\n 9. november - Kettan Felix ver\u00f0ur at s\u00edggja fyri fyrstu fer\u00f0, og ver\u00f0ur fyrsti kendi teknifigurin.\n 1. desember - Sum fyrsta kvinnan nakrant\u00ed\u00f0 inntekur Lady Astor s\u00edtt s\u00e6ti\u00f0 \u00ed Undirh\u00fasinum.\n\n\u00d3kend dagseting \n Kvinnur f\u00e1a atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed Luksemborg og T\u00fdsklandi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 3. mai - Pete Seeger, amerikanskur sangari (d. 2014)\n 20. juli - Edmund Hillary, n\u00fds\u00e6lendskur fjallaklintrari (d. 2008)\n\nAndl\u00e1t \n 6. januar - Theodore Roosevelt, amerikanskur forseti (f. 1858)\n 15. januar - Rosa Luxemburg, p\u00f3lsk-t\u00fdskur politikari (f. 1871)\n 15. januar - Karl Liebknecht, t\u00fdskur politikari (f. 1871)\n 10. apr\u00edl - Emiliano Zapata, meksikanskur kollveltingarma\u00f0ur (f. 1879)\n 30. juni - John William Strutt, bretskur n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur (f. 1842)\n 11. august - Andrew Carnegie, skotsk-amerikanskur st\u00e1l\u00eddna\u00f0arma\u00f0ur (f. 1835)\n 27. august - Louis Botha, su\u00f0urafrikanskur generalur og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1862)\n 3. desember - Pierre-Auguste Renoir, franskur listam\u00e1lari (f. 1841)"}
{"id": "3955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1917", "title": "1917", "text": "1917 (MCMXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n\n 3. apr\u00edl - Vladimir Lenin kemur aftur til Russlands aftan\u00e1 at hava liva\u00f0 \u00ed \u00fatlegd \u00ed Sveis.\n 12. mai - Sandav\u00e1gssteinurin ver\u00f0ur funnin.\n 4. juni - Fyrsta Pulitzer Price hei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0 fyri journalistik.\n 10. august - Verkfall tekur seg upp Spania, men fellur ni\u00f0ur aftan\u00e1 3 dagar, t\u00e1 70 hava lati\u00f0 l\u00edv, fleiri hundra\u00f0 eru mei\u00f0sla\u00f0i og 2000 vor\u00f0in handtikin. \n 18. august - Eldur tekur seg upp \u00ed Thessaloniki \u00ed Grikkalandi, vi\u00f0 teimum avlei\u00f0ingum at 32% av b\u00fdnum oy\u00f0ilegst, og 70.000 mans ver\u00f0a heimleys.\n 6. desember - Finland f\u00e6r fullveldi eftir 108 \u00e1r undir russiskum r\u00e6\u00f0i.\n\n\u00d3kend dagseting \n L\u00f8gtingi\u00f0 yvirtekur skipi\u00f0 Smyril og rutusiglingina fr\u00e1 Mortensens-monnunum \u00e1 Tv\u00f8royri\n Kvinnur f\u00e1a lov at stilla upp til val \u00ed Hollandi.\n juli - N\u00f3gv h\u00f3vast\u00e1k ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00fatfr\u00e1 myndar\u00f8\u00f0, sum eigur at v\u00edsa veruligar blomstur\u00e1lfar, barnauppfinnarin vi\u00f0ur kennir ikki lygnina fyrr enn \u00e1ri\u00f0 1981.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nPrufrock and other Observations hj\u00e1 T.S. Elliot\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n19. november - Indira Gandhi (d. 1984)\n\nAndl\u00e1t \n26. apr\u00edl - Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, pr\u00f3stur, yrkjari og fyrsti forma\u00f0ur Sambandsfloksins. (f. 1853)"}
{"id": "3956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1915", "title": "1915", "text": "1915 (MCMXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n\n 12. januar - Amerikanska tingi\u00f0 fellur l\u00f3garuppskot, sum vil geva kvinnum atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt.\n 13. januar - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Avezzano \u00ed Italia hevur vi\u00f0 s\u00e6r at meir enn 29.000 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 19. mars - Fyrsta myndin av gongustj\u00f8rnuni Pluto ver\u00f0ur tikin, men stj\u00f8rnan ver\u00f0ur ikki vi\u00f0urkend sum gongustj\u00f8rna fyrr enn \u00e1ri\u00f0 1930.\n 16. apr\u00edl - T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 byrjar virksemi s\u00edtt.\n 5. juni - Kvinnur f\u00e1a atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed \u00cdslandi og \u00ed Danmark. Konuf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum f\u00e1a r\u00e6ttindi at velja umbo\u00f0 b\u00e6\u00f0i til danska f\u00f3lkatingi\u00f0 og til landstingi\u00f0.\n 28. juli - USA hertekur Haiti, og heldur r\u00e6\u00f0inum til 1934.\n 10. desember - Ford akfar nummar 1 milli\u00f3n rullar av samlibandinum \u00ed Detroit, Michigan \u00ed Amerika.\n 25. desember - J\u00f3la-vopnahv\u00edld sigst at taka seg upp \u00ed millum enskar og t\u00fdskar hermenn, sum sp\u00e6la vinardyst \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00e1 \u00f3hersettum \u00f8ki.\n\n\u00d3kend dagseting \n Fyrsta stopp skilti\u00f0 ver\u00f0ur sett upp \u00ed Detroit, Michigan \u00ed Amerika.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nDie Verwandlung hj\u00e1 Franz Kafka\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 19. oktober - Niels Elk\u00e6r-Hansen, r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1954-1961. (d. 2007)\n 19. desember - \u00c9dith Piaf (d. 1963)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1913", "title": "1913", "text": "1913 (MCMXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n\n 1. februar - Grand Central jarnabreytarst\u00f8\u00f0in \u00ed New York opnar aftur, og ver\u00f0ur heimsins st\u00f8rsta jarnbreytarst\u00f8\u00f0.\n 4. mars - Woodrow Wilson tekur vi\u00f0 emb\u00e6ti forseta \u00ed Amerika fr\u00e1 William Howard Taft.\n 11. juni - Kvinnur f\u00e1a atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed Noregi.\n 29. juni - Seinna balkankr\u00edggi\u00f0 byrjar.\n 10. juli - Hitin \u00ed Dey\u00f0adalinum \u00ed Kalifornia kemur upp \u00e1 56,7 gradur, sum er h\u00e6gsti skjalafesti hiti nakrant\u00ed\u00f0. \n 13. august - Harry Brearley uppfinnur rustfr\u00edtt st\u00e1l, \u00ed Sheffield \u00ed Englandi.\n 23. august - Standmyndin av l\u00edtlu Havfr\u00fanni \u00ed Keypmannahavn stendur li\u00f0ug.\n 23. desember - 19 menn \u00far Nor\u00f0oyggjum sj\u00f3l\u00e1tast vi\u00f0 trimum b\u00e1tum. Hendingin ger, at Skar\u00f0s bygd \u00e1 Kunoynni n\u00f8kur \u00e1r seinni avtoftast.\n\n\u00d3kend dagseting \n Camel sigarettur koma \u00e1 markna\u00f0in, sum t\u00e6r fyrstu av t\u00ed slag vit kenna \u00ed dag.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 23. februar - Ei\u00f0is B\u00f3ltfelag (EB) ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00e1 Ei\u00f0i.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. apr\u00edl - Ruth Smith \u00ed V\u00e1gi, f\u00f8roysk listakona (dey\u00f0 1958).\n 10. september - Janus Kamban \u00ed T\u00f3rshavn, (d. 2. mai 2009).\n 2. november - Burt Lancaster, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1994)\n 27. november - Hanus Debes Joensen, landsl\u00e6kni 1949-79 (d. 1995)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1909", "title": "1909", "text": "1909 (MCMIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 1. januar - T\u00f3rshavnar kommuna ver\u00f0ur skipa\u00f0 sum keypsta\u00f0ur.\n 1. januar - T\u00f3rshavnar kommuna f\u00e6r s\u00edtt fyrsta f\u00f3lkavalda b\u00fdr\u00e1\u00f0. \n 5. januar - Panama f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 Kolumbia.\n 18. apr\u00edl - Joan D'Arc ver\u00f0ur vi\u00f0urkend sum halgimenni \u00ed R\u00f3m \u00ed Italia.\n 17. desember - Albert I av Belgia ver\u00f0ur kongur har \u00ed landi.\n\n\u00d3kend dagseting \n Karl Landsteiner, Constantin Levaditi  og Erwin Popper uppdaga Polio virusin.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\n 13. mai - TB-HB \u00e1 Tv\u00f8royri 2-2.\n 18. juli - HB-TB \u00ed T\u00f3rshavn 3-1.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n11. juli - Malla Samuelsen\n\nAndl\u00e1t \n 17. februar - Geronimo, h\u00f8vdingur hj\u00e1 Chiricahua-f\u00f3lkinum (f. 1829)\n 9. apr\u00edl - Venceslaus Ulricus Hammershaimb \u00ed Keypmannahavn."}
{"id": "3959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1907", "title": "1907", "text": "1907 (MCMVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r. Fyrsti dagurin var ein t\u00fdsdagur.\n\nHendingar \n 1. august - 9. august - Robert Baden-Powell lei\u00f0ir heimsins fyrstu sk\u00f3talegu \u00e1 Brownsea oyggj \u00ed Englandi. \n 8. desember - Gustav V ver\u00f0ur kongur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki eftir dey\u00f0a p\u00e1pa s\u00edns. \n 11. desember - Tingbygningarnir \u00ed N\u00fds\u00e6landi ver\u00f0a illa oy\u00f0ilagdir av eldsbruna.\n\n\u00d3kend dagseting \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Ungu F\u00f6royar ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0. \n Vegur ver\u00f0ur gj\u00f8rdur \u00far Havn og ni\u00f0an \u00ed Hoydalar. Hetta er fyrsti vegur millum bygda \u00ed F\u00f8royum. \n St\u00fdri\u00f0 \u00ed Mosambik ver\u00f0ur skipa\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 12. mai - Katharine Hepburn, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 2003)\n\nAndl\u00e1t \n 8. desember - Kong Oscar II av Sv\u00f8r\u00edki. (f. 1829)"}
{"id": "3960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1905", "title": "1905", "text": "1905 (MCMV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r. Fyrsti dagurin var ein sunnudagur.\n\nHendingar \n 26. januar - Cullinan diamanturin, betri kendur sum Star of Africa, ver\u00f0ur funnin t\u00e6tt vi\u00f0 Pretoria \u00ed Su\u00f0ur Afrika. \n 4. mars - Theodore Roosevelt tekur vi\u00f0 emb\u00e6ti forseta \u00ed Amerika.\n 20. apr\u00edl - T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Oyggjarnar ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n 9. juni - Noreg avtekur sambandi\u00f0 vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki, og f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri.\n 18. november - Prins Carl av Danmark ver\u00f0ur Kong Haakon VII av Noregi.\n\n\u00d3kend dagseting \n Non-aborginalar kvinnur \u00ed Avstralia f\u00e1a fullan atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt, og r\u00e6ttin at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f3ti vi\u00f0 monnum.\n \u00dalvar doyggja \u00fat \u00ed Japan.\n Max Weber \u00fatgevur Die Protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus.\n B\u00f8kurnar Huckleberry Finn og Tom Sawyer ver\u00f0a banna\u00f0ar \u00e1 almenna b\u00f3kasavninum \u00ed Brooklyn \u00ed New York t\u00ed t\u00e6r v\u00edsa \"bad example\".\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 5. juni - V\u00e1gs B\u00f3ltfelag (VB) var\u00f0 sett \u00e1 stovn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. mars - Marius Theophilus Johannesen \u00ed Funnigi (d. 1986), l\u00f8gtingslimur 1958-1966, l\u00e6rari, rih\u00f8vundur.\n 22. oktober - Hans Jacob Fritz Svend Ellingsgaard \u00e1 Ei\u00f0i (d. 1996), l\u00f8gtingslimur 1962-1970, sj\u00f3ma\u00f0ur, rith\u00f8vundur.\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1904", "title": "1904", "text": "1904 (MCMIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 V\u00e1rskot ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Atlanten ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n Heimamissi\u00f3nin byrjar formliga virksemi s\u00edtt \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 Axel Fr. Moe ver\u00f0ur settur sum tr\u00fabo\u00f0ari \u00ed Su\u00f0uroy\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n  24. august - Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag, t.e. K\u00cd, ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n 4. oktober - Havnar B\u00f3ltfelag, t.e. HB, ver\u00f0ur stovna\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 3. juli - S\u00e1mal Petersen \u00ed Klaksv\u00edk (d. 1976). L\u00f8gtingsforma\u00f0ur, landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n\nAndl\u00e1t \n 27. juli - Jens Christian Evensen (f. 1840), F\u00f8roya pr\u00f3stur 1885-1900.\n 24. september - Niels Ryberg Finsen (f. 1860)."}
{"id": "3962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1903", "title": "1903", "text": "1903 (MCMIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 15. februar - Fyrsta bamsan (Teddy Bear) kemur \u00e1 markna\u00f0in \u00ed Amerika. \n  1. juli - 19. juli - Fyrsta Tour de France s\u00fakklukappingin fer fram \u00ed Fraklandi. \n 29. september - Prussland ver\u00f0ur fyrsta land \u00ed heiminum, i\u00f0 krevur at \u00f8ll i\u00f0 eiga akfar, skulu bera koyrikort. \n  13. desember - Kv\u00edv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd. \n 17. desember - Br\u00f8\u00f0urnir Wright \u00ed North Carolina gera fyrsta flogfar, i\u00f0 fl\u00fdgur vi\u00f0 egnari megi.\n\n\u00d3kend dagseting \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 B\u00fana\u00f0arbl\u00f8\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0. \n Panama loysir fr\u00e1 Kolumbia. USA stu\u00f0lar Panama. \n Markna\u00f3semja um Alaska \u00edmillum USA og Kanada l\u00f8gd til viks. \n Fyrsta boksin av Crayola litbl\u00fdantum ver\u00f0ur framleidd, og seld fyri 5 amerikonsk cent. Boksin inniheldur 8 litir: br\u00fanan, rey\u00f0an, appelsingulan, gulan, gr\u00f8nan, rey\u00f0an, bl\u00e1rey\u00f0an (violet) og svartan.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1902", "title": "1902", "text": "1902 (MCMII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 B\u00fareisingur ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n 8. mai - Gosfjalli\u00f0 Mount Pelee \u00e1 fronsku oynni Martinique \u00ed Karibiahavinum byrjar at goysa \u00f3gvusliga. St\u00f8rsti b\u00fdur og t\u00e1verandi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin St. Pierre ver\u00f0ur lagdur \u00ed oy\u00f0i og n\u00e6rum \u00f8ll f\u00f3lkini \u00ed b\u00fdnum lata l\u00edv.\n\nList\n\nB\u00f3kmentir \nHeart of Darkness hj\u00e1 Josef Conrad\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. februar - Charles Lindbergh, amerikonsk floghetja (d. 1974)\n 19. apr\u00edl - Martin Joensen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (d. 1966)\n 23. apr\u00edl - Halld\u00f3r Kiljan Laxness, \u00edslendskur rith\u00f8vundur (d. 1998)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1901", "title": "1901", "text": "1901 (MCMI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \nF\u00f8royska fiskimarki\u00f0 ver\u00f0ur sett \u00fat \u00e1 3. fj\u00f3r\u00f0ingar\n 1. januar - T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Tingakrossur ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n7. mai - Gary Cooper, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1961)\n 17. august - Hans Jacob Jacobsen, betri kendur undir skaldanavninum He\u00f0in Br\u00fa (d. 1987)\n 3. september - Poul Petersen, politikari (d. 2001)\n\nAndl\u00e1t \n 22. januar - Victoria drotning av Bretlandi og keisarinna av India. (f. 1819)\n 15. november - J\u00f3an Petur Gregoriussen, yrkjari (f. 1845)"}
{"id": "3965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1900", "title": "1900", "text": "1900 (MCM) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum ikki eitt leyp\u00e1r, men sum undantak eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n27. februar - F\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0 F.C. Bayern ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed M\u00fcnchen \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n6. mars - Ein kolaminuspreinging \u00ed West Virginia \u00ed Amerika  hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 50 menn lata l\u00edv.\n\n14. apr\u00edl - Heimss\u00fdningin letur upp \u00ed Par\u00eds \u00ed Fraklandi. Millum anna\u00f0 ver\u00f0ur fyri fyrstu fer\u00f0 v\u00edst fram: parisarahj\u00f3l, dieselmotorar, telefon og rullutrappur.\n\n2. juli - Fyrsta flogfer\u00f0 vi\u00f0 luftskipi (Zeppelin). Flogi\u00f0 ver\u00f0ur yvir vatni\u00f0 Bodesee t\u00e6tt vi\u00f0 Friedrichshafen \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n8. september - Meldur\u00f3dnin Galveston. St\u00f8rsta meldur\u00f3dnsvanlukka \u00ed Amerika nakrant\u00ed\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at 8\u202f000 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 15. januar - William Heinesen (d. 1991)\n 5. apr\u00edl - Spencer Tracy, amerikanskur sjonleikari (d. 1967) \n 3. september - Urho Kekkonen, finskur forseti (d. 1986)\n 7. oktober - Heinrich Himmler, t\u00fdsktur nasist og SS ovasti (d. 1945)\n 29. november - J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen (d. 1938)\n 7. desember - Christian Matras (d. 1988)\n\nAndl\u00e1t \n 19. august - Enok Daniel B\u00e6rentsen (f. 1831)\n 30. november - Oscar Wilde, \u00edrskur rith\u00f8vundur, (f. 1854)"}
{"id": "3970", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1897", "title": "1897", "text": "1897 (MDCCCXCVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n Christian B\u00e6rentsen ver\u00f0ur amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (til 1911).\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. februar - Ludwig Erhard, t\u00fdskur kanslari (d. 1977)\n 24. juli - Amelia Earhart, amerikonsk floghetja (d. 1937).\n 11. august - Enid Blyton, enskur rith\u00f8vundur (d. 1968).\n 23. desember - Ernst Krenn, eysturr\u00edkiskur f\u00f8royavinur (d. 1954).\n\nAndl\u00e1t \n 27. september - Peter Holten, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (f. 1816).\n 25. desember - Hans Christopher M\u00fcller, f\u00f8royskur s\u00fdsluma\u00f0ur (f. 1818)"}
{"id": "3971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1898", "title": "1898", "text": "1898 (MDCCCXCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 12. apr\u00edl - T\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Fuglaframi ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 fyrstu fer\u00f0. \n 29. juli - F\u00f8roya L\u00e6rarafelag ver\u00f0ur stovna\u00f0. \n Spanska-amerikanska kr\u00edggi\u00f0 - Kuba ver\u00f0ur leyst av Spania, og USA tekur Puerto Riko, Filipsoyggjar og Guam sum hj\u00e1lond.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 11. august - Petur Mohr Dam, l\u00f8gma\u00f0ur 1958-1962 og 1964-1968\n 18. november: Poul F. Joensen, skald\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "3972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1899", "title": "1899", "text": "1899 (MDCCCXCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 5. november - F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali byrjar s\u00edtt virksemi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 10. mai - Fred Astaire, amerikanskur sj\u00f3nleikari og dansari (d. 1987)\n 13. august - Alfred Hitchcock, enskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 1980)\n 23. juli - Gustav Heinemann, t\u00fdskur forseti (d. 1976)\n 21. august - Thorstein Petersen\n 31. oktober - S\u00e1mal Johansen\n 27. mars - C.A. Hilbert, amtma\u00f0ur 1936-1945 (d. 1953)\n\nAndl\u00e1t \n 25. februar - Paul Julius Reuter, t\u00fdsk/bretskur t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur (f. 1816)\n 3. juni - Johann Strauss yngri, eysturr\u00edkskt t\u00f3naskald (f. 1825)\n 17. august - Robert Bunsen, t\u00fdskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1811)"}
{"id": "3973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1895", "title": "1895", "text": "1895 (MDCCCXCV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 19. desember - Fyrsti Smiril kemur til F\u00f8roya.\n Marconi, Italia uppfinnur tr\u00e1\u00f0leysa fjarritaran og \u00fatvarpst\u00f3li\u00f0. \n Gillette \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika uppfinnur rakimaskinuna, vi\u00f0 leysbl\u00f8\u00f0um. \n John Holland \u00ed USA teknar og byggir fyrstu n\u00fdtiligu kavb\u00e1tarnar.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. januar - Edgar Hoover, amerikanskur emb\u00e6tisma\u00f0ur, stj\u00f3ri \u00ed FBI  (d. 1972)\n 12. februar - Kristian Djurhuus, l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum  (d. 1984)\n 21. februar - Henrik Dam, danskur l\u00edvevnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1976)\n 6. mai - Rudolph Valentino, italsk/amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1926)\n 10. juli - Carl Orff, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1982)\n 12. juli - Richard Buckminster Fuller, amerikanskur arkitektur (d. 1983)\n 4. oktober - Buster Keaton, amerikanskur sj\u00f3nleikari (d. 1966)\n 16. november - Paul Hindemith, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1963)\n 14. desember - Georg VI av St\u00f3rabretlandi, bretskur kongur (d. 1952)\n\nAndl\u00e1t \n 4. mars - Knud Knudsen, norskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1812)\n 5. august - Friedrich Engels, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1820)\n 8. september - Adam Opel, t\u00fdskur bilaframlei\u00f0ari  (f. 1837)\n 28. september - Louis Pasteur, franskur l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1822)"}
{"id": "3976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2006", "title": "2006", "text": "2006 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 1. apr\u00edl - Fasti Ger\u00f0arr\u00e6ttur ver\u00f0ur settur \u00e1 stovn.\n 29. apr\u00edl - Nor\u00f0oyatunnilin undir Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0 millum Eysturoy og Bor\u00f0oy letur upp og kn\u00fdtur Nor\u00f0oyggjar afturat megin\u00f8kinum.\n 15. mai - FaroeJet fl\u00fdgur s\u00edn fyrsta flogt\u00far millum Kastrup Flogv\u00f8ll og V\u00e1ga Floghavn.\n 10. oktober - Ein flogvanlukka vi\u00f0 flogfari hj\u00e1 Atlantic Airways krevur f\u00fdra mannal\u00edv  \u00ed Stord, Noregi.\n 15. desember - FaroeJet fer \u00ed gjaldsste\u00f0g.\n 18. desember - F\u00f8roya Sparikassi broytir navn til Eik Banki.\n 21. desember - G\u00e1sadalstunnilin ver\u00f0ur formliga latin upp. Koyrandi hevur t\u00f3 veri\u00f0 eina t\u00ed\u00f0 frammanundan.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 17. november - Ferenc Pusk\u00e1s, ungarskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1927).\n 25. desember - James Brown, amerikanskur sangari (f. 1933)"}
{"id": "3977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2007", "title": "2007", "text": "2007 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n\n 1. januar - Tvey n\u00fdggj lond, Bulgaria og Rumenia, gerast alment limir \u00ed ES.\n 1. mai - V\u00e1ga Floghavn ver\u00f0ur yvirtikin av F\u00f8roya Landsst\u00fdri.\n 27. juni - F\u00f8roya Banki (seinni nevndur BankNordik) ver\u00f0ur b\u00f8rsskr\u00e1settur.\n 29. juli - F\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan ver\u00f0ur yvirtikin av f\u00f8royskum myndugleikum.\n 3. august - Russiski trolarin Olshana s\u00f8kkur \u00ed Tangafir\u00f0i eftir at hava siglt \u00e1 Flesjarnar kv\u00f8ldi\u00f0 fyri.\n 1. oktober - Fyrrverandi amerikanski forsetin Bill Clinton vitjar \u00ed F\u00f8royum.\n 20. oktober - Hovstunnilin letur alment upp.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 23. apr\u00edl - Boris Jeltsin, forsetin \u00ed Russlandi 1991-99 (f\u00f8ddur 1931).\n 28. mai - J\u00f6rg Immendorff, t\u00fdskur listam\u00e1lari (f\u00f8ddur 1945).\n 14. juni - Kurt Waldheim, fyrrverandi forsetin \u00ed Eysturr\u00edki og fyrrverandi ST-a\u00f0alskrivari (f\u00f8ddur 1918).\n 30. juli - Ingmar Bergman, svenskur leikstj\u00f3ri (f\u00f8ddur 1918).\n 6. september - Luciano Pavarotti, italskur tenorsangari (f\u00f8ddur 1935).\n 16. oktober - Deborah Kerr, skotsk sj\u00f3nleikarinna (f\u00f8dd 1921).\n 10. november - Norman Mailer, amerikanskur rith\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1923).\n 5. desember - Karlheinz Stockhausen, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1928).\n 23. desember - Oscar Peterson, kanadiskur jazzpianistur (f\u00f8ddur 1925).\n 27. desember - Benazir Bhutto, pakistanskur politikari (f\u00f8dd 1953)."}
{"id": "3978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2008", "title": "2008", "text": "2008 (MMVIII) var eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum. \u00c1ri\u00f0 er nummar 2008 aftan\u00e1 kristi f\u00f8\u00f0ing, \u00e1ttunda \u00e1ri\u00f0 \u00ed tri\u00f0ja \u00e1rt\u00fasund, \u00e1ttunda \u00e1ri\u00f0 \u00ed 21. \u00f8ld, og n\u00edggjunda \u00e1ri\u00f0 \u00ed 2000-\u00e1runum.\n\nHendingar\n\nJanuar \n1. januar - K\u00fdpros og Malta taka upp Evruna. \n 2. januar - Pr\u00edsurin \u00e1 petrolium fer upp um 100 dollarar fyri fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0. \n 8. januar - Maldivski forsetin ver\u00f0ur fyri eini mor\u00f0roynd. \n 19. januar - L\u00f8gtingsval \n 25. januar - Kina upplivir verstu kava\u00f3dn s\u00ed\u00f0ani 1954. 133 f\u00f3lk lata l\u00edv. Fleiri partar av landinum liggja uttan streym.\n\nFebruar \n 4. februar - Iran opnar s\u00edna fyrstu r\u00famdarst\u00f8\u00f0, og sendir s\u00edtt fyrsta r\u00famdarfar upp \u00ed r\u00famdina.\n 17. februar - Kosavo f\u00e6r fullveldi fr\u00e1 Serbia.\n 19. februar - Fidel Castro bo\u00f0ar fr\u00e1, at hann sigur av s\u00e6r sum forseti Kuba tann 24. februar sama \u00e1r.\n 20. februar - Full m\u00e1namyrking s\u00e6st fr\u00e1 \u00f8llum heiminum uttan su\u00f0vesturasia. \n 24. februar - Ra\u00fal Castro ver\u00f0ur valdur forseti Kuba.\n\nMars \n 24. mars - Butan heldur s\u00edtt fyrsta almenna tingval.\n\nApr\u00edl \n 27. apr\u00edl - Afghanski forsetin ver\u00f0ur fyri mor\u00f0roynd, t\u00e1 Taliban leypur \u00e1 hann undir eini herna\u00f0arskr\u00fa\u00f0gongu \u00ed Kabul.\n 28. apr\u00edl - India setur heimsmet, t\u00e1 teir senda 10 satelittar upp \u00ed r\u00famdina \u00ed senn.\n\nMai \n 3. mai - 133.000 f\u00f3lk lata l\u00edv \u00ed Burma undir ve\u00f0ur\u00f3dnini Nargis. \n 7. mai -  Dmitry Medvedev gerst forseti Russlands. Hann tekur yvir fr\u00e1 Vladimir Putin.\n 8. mai - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Libanon.\n 12. mai - Meir enn 69.000 f\u00f3lk lata l\u00edv \u00ed Kina, t\u00e1 ein jar\u00f0skj\u00e1lvti, i\u00f0 m\u00e1lar 7,9 \u00e1 Momentstiganum, rakar su\u00f0vesturkina.\n\nJuni \n 2. juni - Bilbumba brestur uttanfyri donsku sendistovuna \u00ed Islamabad. 5 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 8. juni - 7 f\u00f3lk lata l\u00edv, og 10 koma til ska\u00f0a,  t\u00e1 ein 25 \u00e1ra gamla ma\u00f0ur leypur \u00e1 mannfj\u00f8ldina vi\u00f0 kn\u00edvi \u00ed  Akihabarab\u00fdpartinum \u00ed Tokyo.\n 27. juni - Robert Mugabe ver\u00f0ur endurvaldur til forseta Simbabvi.\n Bill Gates fer fr\u00e1 sum stj\u00f3ri Microsoft aftan\u00e1 at hava siti\u00f0 \u00ed stj\u00f3rasessinum \u00ed tr\u00fd \u00e1rt\u00edggjur.\n\nJuli \n 7. - 9. juli - 34indi G8-fundurin ver\u00f0ur hildin \u00ed Japan.\n 23. juli - Ram Baran Yadav gerst fyrsti forseti Nepal.\n\nAugust \n 1. august\n Full s\u00f3larmyrking s\u00e6st \u00ed Kanada, Nor\u00f0urgr\u00f8nlandi, Mi\u00f0russlandi, Mongolia og Kina.\n George Tupou V ver\u00f0ur kr\u00fdndur n\u00fdggjur kongur Tonga.\n 6. august - Sidi Ould Cheikh Abdallahi, forseti M\u00f3ritania ver\u00f0ur tikin av valdi undir einum herna\u00f0arkuppi. \n 15. august - Pushpa Kamal Dhal, kendur sum Prachanda, ver\u00f0ur valdur fyrsti fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri Nepal.\n 17. august - Amerikanski svimjarin Michael Phelps setur n\u00fdtt met, t\u00e1 hann vinnur s\u00edna \u00e1ttundu medalju \u00e1 somu Olympisku leikum. Fyrra meti\u00f0 \u00e1tti amerikanski svimjarin Mark Spitz, i\u00f0 vann sjey medaljue \u00e1 leikunum \u00ed 1972.\n 18. august - Pervez Musharraf fer fr\u00e1 sum forseti Pakistan.\n\nSeptember \n 3. september - Yousaf Raza Gillani, fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri Pakistan, ver\u00f0ur fyri eini mor\u00f0roynd.\n 17. september - Haumea ver\u00f0ur klassifisera\u00f0 sum fimta dv\u00f8rg-gongustj\u00f8rnan \u00ed okkara s\u00f3lskipan.\n\nOktober \n 7. oktober - Russland avger at veita \u00cdslandi l\u00e1n upp\u00e1 4 milliardir Evrur, sum hj\u00e1lp \u00ed f\u00edggjarkreppu landsins.\n 9. oktober - F\u00edggjarkreppan 2008: 3 st\u00f8rstu bankarnir \u00ed \u00cdslandi: Kaup\u00feing, Landsbankinn og Glitnir ver\u00f0a yvirtiknir av \u00edslenska f\u00edggjarm\u00e1laeftirlitinum.\n 14. oktober - Stephen Harper ver\u00f0ur endurvaldur sum fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri Kanada.\n\nNovember \n 4. november - Barack Obama ver\u00f0ur, sum fyrsti afroamerikanari, valdur 44indi forseti USA.\n 6. november - Jigme Khesar Namgyel Wangchuck ver\u00f0ur endurkr\u00fdndur kongur av Butan. Hann f\u00f3r av tr\u00f3nuni \u00ed 2006.\n 11. november - Queen Elizabeth 2 fer \u00e1 s\u00edna s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0 fr\u00e1 Southampton, Onglandi til Dubai. Skipi\u00f0 ver\u00f0ur hereftir eitt fl\u00f3tandi hotel \u00ed Palm Jumeirah, Sameindu Emirr\u00edkjunum.\n 25. november - Gr\u00f8nland heldur f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0i um st\u00f8rri sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 Danmark. \u00darsliti\u00f0 gerst at 75% eru fyri.\n\nDesember \n 5. desember - Likamsleivdir funnar \u00ed 1991, ver\u00f0a eftir eina DNA ranns\u00f3kn, sta\u00f0festar at vera av Nicholas II sari av Russlandi. \n 6. desember - \u00d3fri\u00f0ur tekur seg upp \u00ed Grikkalandi, eftir at ein 15 \u00e1ra gamal drongur ver\u00f0ur skotin til dey\u00f0a, av grisku l\u00f8gregluni.\n 12. desember - Sveits fer upp\u00ed Schengen-samstarvi\u00f0.\n 16. desember - Levdir av gomlum Wari b\u00fdi ver\u00f0a funnar \u00ed nor\u00f0urPeru.\n 31. desember - Eitt eyka skotsekund (23:59:60) ver\u00f0ur lagt afturat endanum av \u00e1rinum. Hetta hendi s\u00ed\u00f0st \u00e1ri\u00f0 2005.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur  \n 8. - 24. august - Summar-OL ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Bejing, Kina.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n16. apr\u00edl - Prinsessa El\u00e9nore av Belgia\n\nAndl\u00e1t \n11. januar - Edmund Hillary, n\u00fds\u00e6lendskur fjallaklintrari (f. 1919)\n 17. januar - Bobby Fischer, amerikanskur talvleikari (f. 1943)\n 22. januar - Heath Ledger, avstralskur sj\u00f3nleikari (f. 1979)\n 19. mars - Paul Scofield, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1922)\n 5. apr\u00edl - Charlton Heston, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1923)\n 14. apr\u00edl - Ollie Johnston, amerikanskur animator (f. 1912)\n 26. mai - Sidney Pollack, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (f. 1934)\n 1. juni - Yves Saint Laurent, franskur m\u00f3tasni\u00f0gevi (f. 1936)\n 9. august - Bernie Mac, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (f. 1957)\n 10. august - Isaac Hayes, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1942)\n 26. september - Paul Newman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1925)\n 29. november - J\u00f8rn Utzon, danskur arkitekt (f. 1918)\n 11. desember - Bettie Page, amerikonsk pin-up modell (f. 1923)\n 25. desember - Eartha Kitt, amerikonsk sangarinna (f. 1927)"}
{"id": "3979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2009", "title": "2009", "text": "2009 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n 1. januar: G\u00f8tu kommuna og Leirv\u00edkar kommuna leggja saman \u00ed Eysturkommunu.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 22. mars - \u00cdsland-F\u00f8royar 1-2 (0-2) - vinardystur\n 10. juni - F\u00f8royar-Serbia 0-2 (0-1)\n 12. august - F\u00f8royar-Frakland 0-1 (0-1)\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n 2. mai - Janus Kamban (f. 10. september 1913). \n 25. juni - Michael Jackson (f. 29. august 1958)."}
{"id": "3980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2010", "title": "2010", "text": "2010 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n\n 4. apr\u00edl - Senegal \u00ed Afrika fekk sj\u00e1lvst\u00fdri\u00f0\n 15. november - NATO gavst vi\u00f0 eftirlitsvirkseminum \u00e1 Sornfelli\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 1. januar - FC Su\u00f0uroy var\u00f0 stovna\u00f0.\n 29. september - K\u00cd kvinnurnar sp\u00e6ldu seinasta dystin, sum var m\u00f3ti EB/Streymi og vunnu 7-1. T\u00e6r vunnu f\u00f8royameistaraheiti enn einafer\u00f0, t\u00e6r vunnu vi\u00f0 54 stigum, t\u00e6r vunnu 17 dystir, sp\u00e6ldu 3 javnar og taptu ongan dyst.\n 16. oktober - Seinasta umfar\u00f0 \u00ed 1. deild var leikt. 07 Vestur og K\u00cd vunnu teirra seinastu dystir, 07 Vestur vann deildina vi\u00f0 61 stigum, K\u00cd flutti upp vi\u00f0 58 stigum.\n 23. oktober - HB sp\u00e6ldi seinasta dystin \u00ed Vodafonedeildini og gj\u00f8rdist f\u00f8royameistari. FC Su\u00f0uroy leikti m\u00f3ti AB \u00e1 Argjum og skuldi bara f\u00e1a 1 stig fyri at var\u00f0veita sessin \u00ed bestu deildini, men tapti 1-0, samstundis sum B71 tapti 9-1 og \u00e1l\u00edkav\u00e6l var\u00f0veitti sessin \u00ed Vodafondeildini. Ta\u00f0 var longu greitt \u00e1\u00f0renn seinasta umfar\u00f0, at AB flutti ni\u00f0ur.\n\nSvimjing \n 11. august - P\u00e1l Joensen vann silvur til EM \u00ed Budapest \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14.56.90, sum var hansara besta t\u00ed\u00f0 og n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met. Ta\u00f0 var av \u00edtr\u00f3ttar vi\u00f0merkjarum mett at vera st\u00f8rsta altj\u00f3\u00f0a \u00edtr\u00f3ttarbragd av f\u00f8royingi til t\u00e1.\n\nFr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur \n 6. mars - Bj\u00f8rk Herup Olsen, 3.000 metra f\u00f8royskt innandura met \u00ed Renning\n\nHavr\u00f3gving \n 31. juli - F\u00f8royski r\u00f3gvarin og \u00e6vint\u00fdrarin Livar Nysted setti n\u00fdtt heimsmet saman vi\u00f0 trimum \u00f8\u00f0rum, t\u00e1 teir r\u00f3u um Atlantshavi\u00f0 \u00far New York til Scilly Oyggjarnar \u00e1 43 dagar, 21 t\u00edmar og 26 minuttir. Gamla meti\u00f0, i\u00f0 var 114 \u00e1ra gamalt, var\u00f0 sett av tveimum nor\u00f0monnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 4. mars - Etta Cameron, danskur t\u00f3nleikari\n 3. apr\u00edl - Eug\u00e8ne Terre'Blanche, lei\u00f0ari Afrikaner Weerstands Beweging\n 10. apr\u00edl - Lech Kaczy\u0144ski, forseti P\u00f3llands\n 24. mai - Anneliese Rothenberger, t\u00fdsk operasangarinna (f. 1924)"}
{"id": "3981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2011", "title": "2011", "text": "2011 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n januar, februar - kollvelting \u00ed Egyptalandi\n 18. mars - Messenger missi\u00f3n til Merkur\n 22. juli - Yvirgangs\u00e1lop \u00ed Noregi, h\u00f3pmor\u00f0 \u00e1 ung f\u00f3lk \u00e1 Ut\u00f8ya og bumbuats\u00f3kn \u00ed Oslo. Ta\u00f0 var Anders Behring Breivik i\u00f0 framdi b\u00e6\u00f0i h\u00f3pdr\u00e1pini \u00e1 Ut\u00f8ya og bumbuats\u00f3knina \u00ed Oslo.\n 29. oktober - L\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum\n november - D\u00e1njal Petur Hansen (Piddi) \u00far Saltangar\u00e1 var\u00f0 eftirl\u00fdstur av l\u00f8gregluni, og s\u00ed\u00f0an var\u00f0 sta\u00f0fest, at hann var blivin myrdur. L\u00edki\u00f0 var\u00f0 t\u00f3 ikki funni\u00f0 t\u00e1. Ein kroati var\u00f0 var\u00f0haldsfongsla\u00f0ur og seinni d\u00f8mdur sekur. N\u00e6stan tr\u00fd \u00e1r seinni, hin 31. august 2014, fann ein fr\u00edt\u00ed\u00f0arkavari eina beinagrind av einum mennskja ni\u00f0ri \u00e1 havbotninum \u00fatfyri Lj\u00f3s\u00e1 \u00e1 22 metra d\u00fdpi og 150 metrar \u00far landi. N\u00fdggju dagar seinni, eftir at tekniskar kanningar v\u00f3ru gj\u00f8rdar var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at talan var\u00f0 um l\u00edki\u00f0 av D\u00e1njal Petur Hansen. \n 24. november - \u00d3dnin Berit herja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. \u00d3dnin f\u00f8rdi til st\u00f3rar ska\u00f0ar kring alt landi\u00f0, serliga \u00ed Su\u00f0uroynni. Tr\u00fd h\u00fas \u00e1 Tv\u00f8royri mistu alla yvirtromina, eitt av teimum var eldrasamb\u00fdli\u00f0. Tey gomlu v\u00f3ru f\u00f8rd \u00far h\u00fasinum stutt \u00e1\u00f0renn yvirtromin var\u00f0 skr\u00f8dd omanav av \u00f3dnini.\n 3. desember - leingingin av flogbreytini \u00e1 V\u00e1ga Floghavn fr\u00e1 1.200 m til 1.799 m er li\u00f0ug.\n 25. desember - \u00d3dnin Dagmar, eisini nevnd J\u00f3la\u00f3dnin 2011, herja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum, Noregi og \u00f8\u00f0rum londum. Ska\u00f0arnir v\u00f3ru st\u00f3rir \u00ed F\u00f8royum, t\u00f3 ikki so \u00f3gvusligir sum 24. november sama \u00e1ri\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n 3. juni - F\u00f8royar-Slovenia 0-2 (0-1)\n 7. juni - F\u00f8royar-Estland 2-0 (1-0)\n\nSvimjing \n 26. juli - P\u00e1l Joensen svam seg \u00ed finaluna \u00ed 800 metrum fr\u00ed \u00ed HM \u00ed svimjing 2011 \u00ed Shanghai vi\u00f0 n\u00e6stbestu t\u00ed\u00f0ini av \u00f8llum, t\u00ed\u00f0in var 7:45,55, sum eisini var n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met.\n 27. juli - P\u00e1l Joensen svam finaluna \u00ed 800 metrum fr\u00ed \u00ed HM \u00ed svimjing 2011 \u00ed Shanghai, hann gj\u00f8rdist nummar fimm.\n 30. juli - P\u00e1l Joensen svam seg \u00ed finaluna \u00ed 1500 metrum fr\u00ed \u00ed HM \u00ed svimjing 2011 \u00ed Shanghai, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:56,66 svam hann s\u00e6tt bestu t\u00ed\u00f0ina, kvalifisera\u00f0i seg til Summar-OL 2012 \u00ed London og setti n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met.\n 31. juli - P\u00e1l Joensen svam finaluna \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00ed HM \u00ed svimjing 2011 \u00ed Shanghai og gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:46,33, bert 0,67 sekund fr\u00e1 bronsu hei\u00f0ursmerki. Hann betra\u00f0i harvi\u00f0 nor\u00f0urlendska meti\u00f0 fr\u00e1 degnum fyri vi\u00f0 10 sekundum og betra\u00f0i eisini um kvalifikati\u00f3nst\u00ed\u00f0ina til Summar-OL 2012.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 9. januar - Peter Yates, bretskur leikstj\u00f3ri (f. 1929)\n 18. januar - Robert Sargent Shriver, amerikanskur politikari (f. 1915)\n 23. mars - Elizabeth Taylor, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1932)\n 24. mars - Axel T\u00f3rgar\u00f0, stj\u00f3ri \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya og f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari (f. 1923)\n 2. mai - Osama bin Laden, lei\u00f0ari fyri Al-Qaeda (f. 1957)\n 19. juli - Jens Pauli Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f.1932)"}
{"id": "4007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bardagin%20%C3%AD%20Mannafalsdali", "title": "Bardagin \u00ed Mannafalsdali", "text": "Bardagin \u00ed Mannafalsdali er ein f\u00f8roysk s\u00f8gn um str\u00ed\u00f0 millum f\u00f8royingar um byggingina av Kirkjub\u00f8m\u00farinum (eisini nevnt Magnus katedralurin). Av og \u00e1 ver\u00f0ur hetta sagnarstr\u00ed\u00f0 nevnt F\u00f8roya einasta borgarakr\u00edggj.\n\nS\u00f8gnin\nEftir s\u00f8gnini var hetta str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, me\u00f0an ma\u00f0ur nevndur M\u00fas var bispur \u00ed Kirkjub\u00f8. M\u00fas bispur leg\u00f0i h\u00f8gar skattir \u00e1 f\u00f8royingar til tess at gjalda fyri kirkjuna, sum t\u00e1 var \u00ed ger\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8. F\u00f3lk sunnanfyri H\u00f3risg\u00f8tu, t.e. \u00ed Su\u00f0urstreymoy, Sandoy, Sk\u00favoy og Su\u00f0uroy, samdust um saman at halda \u00edm\u00f3ti bispinum. Bispurin fekk f\u00f3lki\u00f0 nor\u00f0anfyri H\u00f3risg\u00f8tu \u00ed part vi\u00f0 seg.\n\nHin nor\u00f0ari parturin \u00e6tla\u00f0i at savna herli\u00f0 fyri at herja \u00e1 sy\u00f0ra partin og k\u00faga hann undir bispin. Men sy\u00f0ri parturin fekk fr\u00e6nir av hesum, gj\u00f8rdi skj\u00f3tt av, savna\u00f0i egi\u00f0 herli\u00f0 og f\u00f3r nor\u00f0ur at herja \u00e1 hin nor\u00f0ara partin.\n\n\u00cd Mannafalsdali, sum er nor\u00f0anfyri Kaldbaksbotn, hittust herli\u00f0ini og brustu saman. Sunnanmenninir v\u00f3ru vi\u00f0 undirlutan og m\u00e1ttu v\u00edkja. Grasi\u00f0 \u00ed dalinum sigst vera reytt, og hetta sigst vera av t\u00ed n\u00f3gva bl\u00f3\u00f0inum, sum t\u00e1 fleyt.\n\n\u00c1ri\u00f0 eftir komu sunnanmenninir aftur at hevna \u00f3sigurin. T\u00e1 st\u00f3\u00f0 str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed dalinum vi\u00f0 Kollafj\u00f8r\u00f0. Sunnanmenninir h\u00f8vdu fingi\u00f0 b\u00f3ndan \u00ed Akrabergi og synir hansara, sum v\u00f3ru av fr\u00edsa\u00e6tt og heidnir, at ganga \u00e1 odda fyri str\u00ed\u00f0num. Sunnanmenninir v\u00f3ru eisini styrktir vi\u00f0 tveimum v\u00edkingaskipum.\n\nHesufer\u00f0 v\u00f3ru sunnanmenninir vi\u00f0 yvirlutan. Bispurin fl\u00fdggja\u00f0i og slapp heilskapa\u00f0ur til Kirkjub\u00f8ar og sunnanmenninir aftan\u00e1. Sunnanmenn tordu t\u00f3 ikki at br\u00f3ta dyr at fara inn eftir bispi, so teir sendu hin heidna b\u00f3ndan \u00ed Akrabirgi eftir bispi.\n\nBispurin kl\u00e1ra\u00f0i at sleppa upp \u00e1 kirkjum\u00farin vi\u00f0 \u00f8ks \u00ed hendi. Akrabergsb\u00f3ndin og synirnir h\u00e6tta\u00f0u s\u00e6r ikki upp eftir honum, so teir settust at b\u00ed\u00f0a. Tr\u00edggjar dagar og n\u00e6tur seinni fall bispurin \u00ed \u00f3vit av svongd og tosta, og datt av m\u00farinum, og var\u00f0 straks dripin av b\u00f3ndanum.\n\nKirkjum\u00farurin, sum enn stendur \u00f3li\u00f0ugur, ver\u00f0ur n\u00fa nevndur Kirkjub\u00f8m\u00farurin.\n\nS\u00f8ga\nS\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar ivast ikki \u00ed, at Erlendur bispur (?-13. juni 1308) l\u00e6t D\u00f3mkirkjuna \u00ed Kirkjub\u00f8 byggja. Skal s\u00f8gnin takast fyri fult, so m\u00e1 Erlendur bispur vera M\u00fas bispur. Hans Jacob Debes ivast t\u00f3 \u00ed um meir enn ein s\u00f8guligur kjarni er \u00ed s\u00f8gnini. Kirkjubyggingin m\u00e1 hava veri\u00f0 kostna\u00f0armikil fyri so l\u00edti\u00f0 samfelag, sum hitt f\u00f8royska helst var t\u00e1. T\u00ed er v\u00e6l m\u00f8guligt, at Erlendur hevur fingi\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 \u00edm\u00f3ti s\u00e6r. T\u00f3 at meiri kann vera satt \u00ed s\u00f8gnini, so eru eingi pr\u00f3gv fyri t\u00ed.\n\nEftir s\u00f8gnini gongur alt hetta fyri seg me\u00f0an M\u00fas er bispur \u00ed Kirkjub\u00f8. Erlendur var\u00f0 v\u00edgdur til bisp \u00ed F\u00f8royum \u00ed januar \u00ed 1269. Og hann doy\u00f0i 13. juni 1308. Kjarnin \u00ed s\u00f8gnini m\u00e1 hava gingi\u00f0 fyri seg innanfyri hesa t\u00ed\u00f0ina.\n\nKeldur\nF\u00e6r\u00f8sk Anthologi I, V. U. Hammershaimb, S.L. M\u00f8llers Bogtrykkeri (M\u00f8ller & Thomsen), Keypmannahavn 1891, Bardagin \u00ed Mannafellsdali ss. 379-381.\nF\u00f8roya s\u00f8ga 2. Skattland og len, , Hans Jacob Debes, F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur og h\u00f8vundurin, T\u00f3rshavn 1995, ss. 129-134.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Bardagin \u00ed Mannafellsdali, F\u00e6r\u00f8sk Anthologi I, V.U. Hammershaimb, archive.org, ss. 379-381.\n\nF\u00f8royskar sagnir\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "4008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Super%20Sonic", "title": "Super Sonic", "text": "Super Sonic (2004 - 2006) var dansk/f\u00f8royskur rokkb\u00f3lkur, stovna\u00f0ur av millum \u00f8\u00f0rum fyrrverandi sangaranum \u00ed f\u00f8royska b\u00f3lkinum Chase, Edmund Jacobsen. Hinir limirnir v\u00f3ru danir; Simon Fontana, Matthew Anyanwu og Bent Ven\u00f8.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n (2004) Onetwothreefour\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "4011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Waagstein", "title": "J\u00f3gvan Waagstein", "text": "J\u00f3gvan (Joen) Waagstein (4. september 1879 \u00ed Klaksv\u00edk - 15. desember 1949 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur songl\u00e6rari, k\u00f3rlei\u00f0ari, urguleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og m\u00e1lari.\n\nJ\u00f3gvan Waagstein er ein undangonguma\u00f0ur \u00ed f\u00f8royskari myndlist, i\u00f0 t\u00f3k seg upp stutt eftir aldam\u00f3ti\u00f0 1900. Hann var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Klaksv\u00edk, fekk s\u00e6r \u00fatb\u00fagving sum sk\u00falal\u00e6rari og virka\u00f0i alt l\u00edv s\u00edtt sum kennari, serstakliga vi\u00f0 T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala. Waagstein var av t\u00ed serstaka musikalska Toftanesslagnum, har ein st\u00f3rur partur av t\u00f3nleikarum okkara hevur s\u00ednar r\u00f8tur, og t\u00f3nleikur hev\u00f0i hansara st\u00f8rsta \u00e1huga. Hann var songl\u00e6rari og k\u00f3rlei\u00f0ari, gav \u00fat b\u00f8kur og anna\u00f0 tilfar til songundirv\u00edsing og var urguleikari vi\u00f0 Havnar kirkju. Waagstein var g\u00e1vur\u00edkur t\u00f3nasmi\u00f0ur, og hann hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 mong umhildin l\u00f8g til f\u00f8royskar fosturlandssangir og a\u00f0rar yrkingar, eitt n\u00fa eftir Janus Djurhuus, Hans A. Djurhuus og Christian Matras, i\u00f0 eru vor\u00f0in f\u00f3lkaogn, 32 teirra eru at finna \u00ed Songb\u00f3k F\u00f8roya F\u00f3lks. St\u00f3ran t\u00fddning fekk arbei\u00f0i hansara vi\u00f0 at savna gomul f\u00f8roysk s\u00e1lmal\u00f8g og leggja tey til r\u00e6ttis til kirkjubr\u00fak.\n\nJ\u00f3gvan Waagstein hev\u00f0i eisini st\u00f3ran \u00e1huga fyri m\u00e1lningalist. Sum t\u00f3nleikari var hann professionellur, m\u00e1lningurin kom \u00ed a\u00f0ru r\u00f8\u00f0, men eisini \u00e1 hesum \u00f8ki fekk hann sera n\u00f3gv fr\u00e1 hondini. Hann var sj\u00e1lvl\u00e6rdur: - \"Ta\u00f0 sindri\u00f0 av vitan, eg havi um m\u00e1lar\u00ed, havi eg fingi\u00f0 fr\u00e1 fr\u00fa Heilmann og frk. Taylor\", hev\u00f0i hann \u00e1 sinni fyri munni. Flora Heilmann (1872-1944), prestafr\u00faa \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i og vinkona hennara, amerikanski fer\u00f0andi rith\u00f8vundurin Elizabeth Taylor (1856-1932), m\u00e1la\u00f0u b\u00e1\u00f0ar, Waagstein m\u00e1 hava hitt t\u00e6r, helst \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, og har fingi\u00f0 naka\u00f0 av kunnleika til m\u00e1lningakynstri\u00f0. Men seinni fekk hann eisini undirv\u00edsing \u00e1 Statens Tegnel\u00e6rerkursus \u00ed Keypmannahavn, og \u00ed 1919 var hann n\u00e1msfer\u00f0 \u00ed Keypmannahavn og T\u00fdsklandi. \n\n\u00cd ungd\u00f3ms\u00e1rum J\u00f3gvans vaknar tj\u00f3\u00f0skaparkenslan \u00ed F\u00f8royum, vi\u00f0 henni ansur fyri m\u00e1li og n\u00fdggjum skaldskapi, men eisini n\u00fdskapandi list \u00ed v\u00ed\u00f0ari merking, og m\u00f8guleikin letur seg upp fyri at bera fram kenslur ikki bara vi\u00f0 or\u00f0um, men eisini vi\u00f0 t\u00f3num og myndum. \u00c1hugin fyri f\u00f3lksins si\u00f0bundnu mentan vekir eisini \u00e1huga fyri landslagnum - t\u00ed umhv\u00f8rvi, sum okkara serstaka mentan er runnin av. Tann nor\u00f0urlendska romantiska landslagslistin, m.a. danska gullaldarm\u00e1lar\u00edi\u00f0, er \u00edbl\u00e1stur J\u00f3gvans, stundum kennist eitt br\u00e1 av franskari impressionismu. M\u00e1larin fer \u00fat \u00ed n\u00e1tt\u00faruna vi\u00f0 myndaf\u00f3ti s\u00ednum og m\u00e1larakassa, leitar upp v\u00f8kur \u00fats\u00fdni yvir dalar og fj\u00f8ll og str\u00ed\u00f0ist vi\u00f0 at festa s\u00edna kveiking \u00e1 l\u00f8rifti\u00f0. Vi\u00f0 m\u00e1lningum eftir Waagstein og hansara n\u00fdskapandi javnaldrum Niels Andreas Kruse og Kristini \u00ed Geil s\u00edggja f\u00f8royingar \u00e1 fyrsta sinni l\u00fdsingar av s\u00ednum egna landslag, og meginpartin av 20. \u00f8ld hevur landslagi\u00f0 veri\u00f0 megintema\u00f0 \u00ed f\u00f8royskari myndlist.\n\n\u00cd langari r\u00f8\u00f0 av m\u00e1lningum l\u00fdsir J\u00f3gvan Waagstein ta\u00f0 f\u00f8royska landslagi\u00f0, sum eingin hev\u00f0i \u00e1\u00f0ur, hann s\u00fdndi fram m\u00e1lningar s\u00ednar \u00ed Havn, men umframt hev\u00f0i hann frams\u00fdningar \u00ed Keypmannahavn, Oslo og Glasgow.\n\nKeldur \n\n Postverk F\u00f8roya\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sangtekstir.com\n \"T\u00ed\u00f0in rennur sum streymur \u00ed \u00e1\" - dansk overs\u00e6ttelse: https://plus.google.com/+HellmutToftdahl/posts/AMoF9Ldw7Zy\n\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1879\nAndl\u00e1t \u00ed 1949\nK\u00f3rlei\u00f0arar"}
{"id": "4012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20%C3%B8ld", "title": "1. \u00f8ld", "text": "1. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 1 (I) til 31. desember 100 (C) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - a\u00f0rar \u00f8ldir)\n\nHendingar \n\n Byrjanin til kristind\u00f3min.\n \u00datbrei\u00f0sla av r\u00f3mverska r\u00edkinum.\n 70: Anna\u00f0 templi\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem ver\u00f0ur lagt \u00ed oy\u00f0i av r\u00f3mverjum undir Vespasian.\n \u00cd august 79 ver\u00f0a Pompeii og Herculaneum lagdir \u00ed oy\u00f0i av eldgosi fr\u00e1 Vesuvius.\n Buddhistiskir munkar \u00ed Sri Lanka skriva fyrstu fer\u00f0 l\u00e6runa hj\u00e1 Buddha ni\u00f0ur.\n Buddhisman kemur til Kina.\n Tacitus nevnir Suionar, sum ein dag ver\u00f0a nevndir svi\u00f0ar.\n Colosseum ver\u00f0ur sm\u00ed\u00f0a\u00f0.\n Gotar setast \u00ed nor\u00f0ara P\u00f3llandi, sum teir nenvdu Gothiscandza, og skapa Wielbark-mentanina.\n\nT\u00fd\u00f0andi f\u00f3lk \n Jesus\n Nero\n Vespasian\n\nUppfinningar, uppdagingar, n\u00fdskapanir \n Codex, fyrsta slagi\u00f0 av moderna\u00f0ari b\u00f3k, kemur til sj\u00f3ndar \u00ed r\u00f3mverska r\u00edkinum.\n 78 - byrjanin til su\u00f0urasiatisku kalendaraskipanina Saka Era.\n B\u00f3kbinding\n\n\u00c1r \u00ed 1. \u00f8ld \n\n1. \u00f8ld"}
{"id": "4013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skagafj%C3%B6r%C3%B0ur%20kommuna", "title": "Skagafj\u00f6r\u00f0ur kommuna", "text": "Skagafj\u00f6r\u00f0ur kommuna (\u00edslendskt: Sveitarf\u00e9lagi\u00f0 Skagafj\u00f6r\u00f0ur), er ein kommuna \u00ed \u00cdslandi.\n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "4019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FLOT", "title": "FLOT", "text": "FLOT er svimjifelagi\u00f0 hj\u00e1 \u00edb\u00fagvarunum \u00ed Nes S\u00f3knar kommunu og Runav\u00edkar kommunu. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 2. apr\u00edl \u00ed 1984, og eftir at hava veri\u00f0 ni\u00f0urlagt, var\u00f0 ta\u00f0 endurstovna\u00f0 \u00ed 1992. S\u00ed\u00f0ani hevur felagi\u00f0 veri\u00f0 virki\u00f0 og hev\u00f0i \u00ed 2005 umlei\u00f0 80 virknar limir.\n\nVenjingin fer fram \u00ed svimjihylinum \u00ed Tofta Sk\u00fala, sum er 16,67 m til longdar.\n\nBirita Debes \nEin av svimjarunum hj\u00e1 FLOT, sum hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg sera v\u00e6l \u00ed 2010, er Birita Debes. H\u00f3ast hon var juniorur \u00ed 2010, so setti hon fleiri f\u00f8roysk senior met. Eitt av metunum setti hon, t\u00e1 hon sum fyrsta f\u00f8royska kvinnan vann gull \u00e1 nor\u00f0urlendsku svimjistevnuni. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hon \u00e1 NJM stevnuni \u00ed Kastrup \u00ed Danmark 11. desember 2010, hon vann gull \u00ed 100 metrar ryggsvimjing .\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nSSF.fo\n\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk svimjifel\u00f8g"}
{"id": "4025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nagorno-Karabakk", "title": "Nagorno-Karabakk", "text": "Nagorno-Karabakk er ein umstr\u00fdddur landspartur, i\u00f0 landafr\u00f8\u00f0iliga liggur \u00ed Aserbadsjan, men sum Armenia kannar s\u00e6r.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 Aserbadsjan"}
{"id": "4027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskir%20f%C3%B3tb%C3%B3ltsmeistarar", "title": "F\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsmeistarar", "text": "F\u00f8royska landskappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti er l\u00f8gd um nakrar fer\u00f0ir fr\u00e1 stovnan \u00ed 1942. Ein tann t\u00fddningarmesta broytingin var \u00ed 1976, t\u00e1 i\u00f0 beinlei\u00f0is upp og ni\u00f0urflyting millum deildirnar var\u00f0 innf\u00f8rd.\n\nTali\u00f0 av fel\u00f8gum, i\u00f0 hava kappast um FM-heiti\u00f0 hevur veri\u00f0 ymiskt. Okkurt av teimum fyrstu \u00e1runum v\u00f3ru einans 4 fel\u00f8g \u00ed kappingini. Hetta tali\u00f0 er t\u00f3 s\u00ed\u00f0ani fleiri fer\u00f0ir justera\u00f0. Fr\u00e1 1976 til 1987 v\u00f3ru fyri ta\u00f0 mesta 8 li\u00f0 og s\u00ed\u00f0ani 1988 hava veri\u00f0 10 li\u00f0 \u00ed bestu deildini.\n \nVi\u00f0 at sp\u00e6la \u00fati og heima \u00edm\u00f3ti hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum, hava fel\u00f8gini s\u00ed\u00f0an 1988 sp\u00e6lt 18 dystir um \u00e1ri\u00f0. Fram til og vi\u00f0 1995 fekk vinnandi felag 2 stig fyri sigur, men fr\u00e1 1996 v\u00f3r\u00f0u 3 stig latin. \n\n\u00cd 2005 var\u00f0 kappingin enn einafer\u00f0 umskipa\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru framhaldandi 10 fel\u00f8g \u00ed bestu deildini, men n\u00fa sp\u00e6ldu tey 3 fer\u00f0ir m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, so dystartali\u00f0 h\u00e6kka\u00f0i til 27 dystir. Eisini broytti besta deildin \u00ed 2005 navn til Formuladeildin eftir h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0linum formula.fo. \u00cd 2005 var\u00f0 n\u00e6stbesta deildin framvegis r\u00f3pt 2. deild, men \u00ed 2006 broytti n\u00e6stbesta deildin navn til 1. deild. \u00cd 2009 broytti besta deildin navn fr\u00e1 Formuladeildin til Vodafonedeildin.\n\n \u00cd 1944 var eingin kapping vegna b\u00f3ltatrot!\n\nKeldur \n B68.fo\n HB.fo\n football.fo FSF - F\u00f3tb\u00f3lt Samband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royar\nF\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "4028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3tb%C3%B3ltur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "F\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum", "text": "F\u00f8royar eru vi\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum altj\u00f3\u00f0akappingum til d\u00f8mis EM og HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nS\u00f8ga \n\nF\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltur hevur r\u00f8tur aftur \u00ed 19. \u00f8ld.\n\u00cd apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i 1892 stovna\u00f0u tv\u00f8r\u00e1menn \"Tv\u00e6r\u00e5 Boldklub\" TB, sum sostatt gj\u00f8rdist fyrsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0.\nN\u00f3gv \u00e1r gingu, \u00e1\u00f0renn naka\u00f0 anna\u00f0 felag var\u00f0 stovna\u00f0, so TB sp\u00e6ldi fyri ta\u00f0 mesta m\u00f3ti eingilskum trolaramanningum og trongisv\u00e1gmonnum, i\u00f0 m\u00f8guliga eisini h\u00f8vdu eitt felag um ta\u00f0 mundi\u00f0. Smb. hundra\u00f0 \u00e1ra minnisritinum hj\u00e1 TB eru menn t\u00f3 \u00f3samdir \u00ed hesum m\u00e1li.\nFyrsta veruliga f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum var\u00f0 stovna\u00f0 eftir hetta, var Havnar B\u00f3ltfelag (HB), i\u00f0 s\u00e1 dagsins lj\u00f3s \u00ed oktober 1904. Klaksv\u00edkingar h\u00f8vdu t\u00f3 longu \u00ed august stovna\u00f0 \"Klagsvigs Idr\u00e6tsforening\" K\u00cd, men teir f\u00f3ru har nor\u00f0uri t\u00f3 ikki at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt fyrr enn \u00ed 1911.\n\n\u00cd 1942 byrja\u00f0i landskappingin \u00ed f\u00f8royskum mansf\u00f3tb\u00f3lti. Henda kapping hevur s\u00ed\u00f0ani \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri sta\u00f0fest, hvat felag er best \u00ed F\u00f8royum. Men \u00f8ll byrjan er torf\u00f8r, og t\u00ed var eingin kapping \u00ed 1944 orsaka\u00f0 av b\u00f3lttroti. \n\nKappingin er broytt fleiri fer\u00f0ir. T\u00fddningarmesta broytingin hendi undan leik\u00e1rinum 1976, t\u00e1 i\u00f0 beinlei\u00f0is upp- og ni\u00f0urflyting millum deildirnar var\u00f0 innf\u00f8rd. \n\n\u00cd 1988 var\u00f0 1. deild v\u00ed\u00f0ka\u00f0 til 10 fel\u00f8g. \n\u00cd 1996 innf\u00f8rdi f\u00f3tb\u00f3ltssambandi\u00f0 regluna um, at vinnandi li\u00f0i\u00f0 \u00ed einum dysti fekk 3 stig. \n\u00cd 2005 var\u00f0 kappingin uml\u00f8gd enn einafer\u00f0, so n\u00fa sp\u00e6la li\u00f0ini \u00ed 1. deild 27 dystir hv\u00f8r m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. Skeiva dystartali\u00f0 ger, at n\u00fa f\u00e1a summi li\u00f0 tveir heimadystir m\u00f3ti onkrum m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0i, me\u00f0an tey f\u00e1a tveir \u00fatidystir m\u00f3ti onkrum \u00f8\u00f0rum. Skipanin er roynd \u00ed n\u00f8kur \u00e1r \u00ed Danmark, og enn er ov t\u00ed\u00f0liga at gera nakra ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u um vir\u00f0i\u00f0 \u00ed hesi skipan fyri f\u00f8royskan f\u00f3tb\u00f3lt. \n\n\u00cd 1955 var\u00f0 ein f\u00f8roysk steypakapping sett \u00e1 stovn. F\u00f8roysk fel\u00f8g h\u00f8vdu t\u00f3 undan hesum dystast um ymisk steyp, men hetta var fyrstu fer\u00f0, at steypakapping \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti var\u00f0 fyriskipa\u00f0 undir \u00cdSF. T\u00e1 i\u00f0 F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1979, t\u00f3ku teir s\u00e6r av \u00f8llum f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3ltskappingum.\n\nB\u00f3ltfel\u00f8g \nAB, B36, EB/Streymur, FS V\u00e1gar, G\u00cd, HB, \u00cdF, K\u00cd, MB, NS\u00cd, B71, Sk\u00e1la, S\u00cd, TB, B68, Undri FF, FC Su\u00f0uroy.\n\nFM vinnarar (s\u00ed\u00f0an 1977)\n\nSteypavinnarar (s\u00ed\u00f0an 1977)\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0i\u00f0\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20f%C3%B3tb%C3%B3ltur", "title": "HM f\u00f3tb\u00f3ltur", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti (enskt: FIFA World Cup) er st\u00f8rsta undirhaldshending \u00ed heiminum. Einki anna\u00f0 tiltak savnar l\u00edka n\u00f3gv f\u00f3lk frammanfyri sj\u00f3nvarpsskermarnar sum hendan kappingin, i\u00f0 ver\u00f0ur avgj\u00f8rd fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. Men solei\u00f0is hevur ikki alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0.\n\nS\u00f8ga\n\nFIFA ver\u00f0ur stovna\u00f0 \n\n\u00cd 1904 var fundur hildin \u00ed Paris vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at seta \u00e1 stovn eina heimssamgongu fyri f\u00f3tb\u00f3ltssambond. - Federation Of International Football Asssociations (FIFA), sum samgongan kom at eita, hev\u00f0i upprunaliga sjey limalond; Belgia, Danmark, Frakland, Ni\u00f0urlond, Spania, Sveis og Sv\u00f8r\u00edki. Bretsku f\u00f3tb\u00f3ltssambondini (Ongland, Skotland, \u00cdrland og Wales) v\u00f3ru ikki umbo\u00f0a\u00f0 \u00e1 fundinum, m.a. orsaka av, at f\u00f3tb\u00f3lturin longu var professionel \u00edtr\u00f3tt \u00ed Bretlandi. N\u00fdstovna\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltssamgongan setti s\u00e6r m.a. sum m\u00e1l at skipa fyri eini Heimsmeistarakapping.\n\nBretar seta seg uttanfyri \n\nT\u00e1 i\u00f0 Fyrri Heimsbardagi brast \u00e1, var FIFA vaksi\u00f0 og kundi n\u00fa av r\u00f8ttum kallast ein heimsfelagsskapur; Brasil, Argentina, USA og \"heimalondini\" Ongland, \u00cdrland, Skotland og Wales v\u00f3ru n\u00fa komin vi\u00f0. H\u00f3ast hesa vaksandi undirt\u00f8ku v\u00f3ru trupulleikar fyri framman. Eftir kr\u00edggi\u00f0 vildi Ongland (og teir fingu stu\u00f0ul fr\u00e1 Skotlandi, \u00cdrlandi, Wales, Fraklandi og Belgia) \u00f3gvuliga trey\u00f0ugt sp\u00e6la dystir m\u00f3ti gomlu f\u00edggindunum \u00far T\u00fdsklandi, Eysturr\u00edki og Ungarn, og \u00e1 fundi \u00ed Bruxelles \u00ed 1919 var\u00f0 samtykt \"ikki at hitta neutralar samgongur ella neutral fel\u00f8g, i\u00f0 hava sp\u00e6lt m\u00f3ti samgongum, ella fel\u00f8gum \u00far Mi\u00f0veldunum\", og solei\u00f0is settu bretar seg sj\u00e1lvar uttanfyri heimsfelagsskapin. \u00cd Belgia broyttu tey skj\u00f3tt meining, t\u00ed tey skuldu vera OL-vertir \u00ed 1920, og kundu t\u00ed ikki loyva s\u00e6r sl\u00edkan hugbur\u00f0.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur er fyri professionellar \n\n\u00c1 fundinum \u00ed 1926 sta\u00f0festi Henri Delauny, sum var forma\u00f0ur \u00ed fronsku f\u00f3tb\u00f3ltssamgonguni, at \"Ein altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskapping kann ikki longur vera partur av Olympisku Leikunum, i\u00f0 er fyri amat\u00f8rar, t\u00ed professionalisman er komin.\nSpurningurin var bara, hvussu ein professionellur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari skuldi definerast. Bretsku f\u00f3tb\u00f3ltssamgongurnar, i\u00f0 n\u00fa aftur v\u00f3ru komnar upp \u00ed FIFA, iva\u00f0ust ikki og settu fram s\u00edna definiti\u00f3n fyri hinum limalondunum; men tey h\u00f8vdu ilt vi\u00f0 at semjast um bretsku loysnina, og hesafer\u00f0 var \u00f3semjan verri at b\u00f8ta, og t\u00ed hildu bretar seg burtur fr\u00e1 Heimsmeistarakappingini \u00ed mong \u00e1r. Men HM kom t\u00f3 kortini.\n\nFyrsta HM endasp\u00e6li\u00f0 ver\u00f0ur fyrireika\u00f0 \n\n\u00c1 FIFA fundinum \u00ed 1928 var\u00f0 skoti\u00f0 upp at fara undir fyrireikingarnar til HM kappingina \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. 25 limalond atkv\u00f8ddu fyri uppskotinum; bert Sv\u00f8r\u00edki, Danmark, Noreg, Finnland og Estland atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti. Hugo Meisl fekk uppg\u00e1vuna at leggja kappingina til r\u00e6ttis. Meisl var ein av fremstu monnunum \u00ed Mi\u00f0evropiskum f\u00f3tb\u00f3lti, og hev\u00f0i um hetta mundi\u00f0 skipa\u00f0 fyri teimum v\u00e6leydna\u00f0u kappingunum Mitropa Cup, i\u00f0 var kapping fyri fel\u00f8g, og Nations Cup, i\u00f0 var fyri landsli\u00f0ini hj\u00e1 Kekkoslovakia, Eysturr\u00edki, Sveis, Italia og Ungarn. Fyri at kappingin skuldi eydnast og av r\u00f8ttum kunna bera heiti\u00f0 Heimsmeistarakapping \u00cd F\u00f3tb\u00f3lti, m\u00e1tti ein h\u00e1ttur finnast at f\u00e1a londini \u00ed Su\u00f0uramerika vi\u00f0. \n\nTey lond, sum ynsktu at vera vertir, v\u00f3ru Sv\u00f8r\u00edki (h\u00f3ast teir h\u00f8vdu atkv\u00f8tt \u00edm\u00f3ti kappingini!), Ni\u00f0urlond, Spania og Ungarn; men kortini var ta\u00f0 Uruguei, sum fekk hei\u00f0urin. Landi\u00f0 vann Olympisku kappingina \u00ed 1928 og bj\u00f3\u00f0a\u00f0i s\u00e6r til at rinda allar \u00fatrei\u00f0slurnar hj\u00e1 teimum luttakandi landsli\u00f0unum. \n\nMyndah\u00f8ggarin Abel Lafleur evna\u00f0i steypin til, i\u00f0 fekk navni\u00f0 \"Jules Rimet Steypi\u00f0\" at hei\u00f0ra formannin hj\u00e1 FIFA, t\u00ed hansara eldhugur hev\u00f0i veri\u00f0 so avgerandi fyri at f\u00e1a HM kappingina av bakkastokki.\n\nUruguei 1930 \n\nDato: 13/7 - 30/7\n\nLuttakarar (13) \n\nArgentina - Belgia - Bolivia - Brasil - Kili - Frakland - Jugoslavia - Meksiko -  Paraguei - Peru - Rumenia - USA - Uruguei.\n\nFinala \n\n Uruguei 4 (Dorado 1-0, Cea 2-2, Iriarte 3-2, Castro 4-2)\n Argentina 2 (Peucelle 1-1, St\u00e1bile 1-2)\n\nM\u00e1lr\u00edkasti dystur \n\n Argentina 6\n Meksiko 3\n\n\u00darslit\n\ne.l.l.: eftir longda leikt\u00ed\u00f0\nb: eftir brotsspark-kapping (after penalty shoot-out)\n\nVi\u00f0merkingar\n\nLi\u00f0 i\u00f0 n\u00e1ddu topp f\u00fdra\n\n* = vertir\n^ = inniheldur eisini \u00farslit umbo\u00f0andi Vesturt\u00fdskland millum 1954 og 1990\n# = lond i\u00f0 s\u00ed\u00f0an eru farin sundur \u00ed tvey ella fleiri sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond.\n\nBestu \u00farslit eftir heimsparti\n\nHM-vinnarar eftir landi \n{| class=\"wikitable\"\n! Heimsmeistarar\n! \u00c1r\n|-\n| \n| 1958, 1962, 1970, 1994, 2002\n|-\n| \n| 1934*, 1938, 1982, 2006\n|-\n| \n| 1954, 1974*, 1990, 2014\n|-\n| \n| 1930*, 1950\n|-\n| \n| 1978*, 1986\n|-\n| \n| 1966*\n|-\n| \n| 1998*\n|-\n| \n| 2010\n|-\n| colspan=\"2\"|*Landi\u00f0 var vertstj\u00f3\u00f0 hetta \u00e1ri\u00f0\n|}\n\nToppskj\u00fattar \n\nHesir hava skoti\u00f0 tey flestu m\u00e1lini til HM kappingar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir fr\u00e1 1930 - 2014 (fr\u00e1 t\u00edggju m\u00e1lum og fleiri):\n\nHygg eisini at \nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri fel\u00f8g\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k\nHeimsmeistarakappingar"}
{"id": "4032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trongisv%C3%A1gur", "title": "Trongisv\u00e1gur", "text": "Trongisv\u00e1gur er ein bygd \u00ed Su\u00f0uroynni, sum hoyrir til Tv\u00f8royrar Kommunu. Trongisv\u00e1gur er t\u00f3 eldri bygd enn Tv\u00f8royri. Tv\u00f8royri var\u00f0 ikki bygt fyrr enn \u00ed 1830'unum, t\u00e1 Kongaligi Einahandilin l\u00e6t upp kramb\u00fa\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri.  Trongisv\u00e1gur liggur rundan um Trongisv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0, bygdin gongur n\u00e6stan heilt \u00fat til Hv\u00edtanes \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u av fj\u00f8r\u00f0inum, runt um fj\u00f8r\u00f0in, su\u00f0ur um fj\u00f8r\u00f0in til \u00e1lei\u00f0 har sum Drelnes er (har sum Saltsiloin er). Ferjulegan hj\u00e1 Smyrli eitur Krambatangi og er beint eystanfyri Trongisv\u00e1g \u00e1 sy\u00f0ra armi av Trongisv\u00e1gsfir\u00f0i. Grannabygdin fyri sunnan er \u00d8rav\u00edk. Ein \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll er \u00ed Trongisv\u00e1gi, har er eisini Trongisv\u00e1gs Sk\u00fali, ein kantina og barnaansing hj\u00e1 Tv\u00f8royar Kommunu. Fleiri \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8g venja og sp\u00e6la dystir \u00ed \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llini, m.a. flogb\u00f3ltsfelagi\u00f0 TB, bor\u00f0tennisfelagi\u00f0 TBF og TB hondb\u00f3ltur og TB innandura f\u00f3tb\u00f3ltur. Nevnast kann eisini, at fleiri kendir TBarar eru \u00far Trongisv\u00e1gi.\nKampingpl\u00e1ss er \u00e1 parkerings\u00f8kinum sunnanfyri \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llina, ta\u00f0 er v\u00e6l vitja\u00f0 \u00ed summarh\u00e1lvuni.\n\nVi\u00f0arlundin \u00ed Trongisv\u00e1gi \n\u00c1 veg til Hvalbiartunnilin koyrir ein framvi\u00f0 Vi\u00f0arlundini \u00ed Trongisv\u00e1gi. Vi\u00f0arlundin er sera hugnalig. Har rennur ein \u00e1 gj\u00f8gnum vi\u00f0arlundina, g\u00f8tur eru gj\u00f8rdar inni \u00ed vi\u00f0arlundini og benkur og grillir eru settar upp, so f\u00f3lk kunnu hugna s\u00e6r har.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Myndir av Trongisv\u00e1gi \u00e1 Flickr\n Tv\u00f8royrar kommuna\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akrar", "title": "Akrar", "text": "Akrar er l\u00edtil ni\u00f0ursetubygd \u00e1 sunnara armi \u00e1 Lopransfir\u00f0i \u00ed Su\u00f0uroy.\n\n\u00cd 1955 b\u00fa\u00f0u 73 f\u00f3lk \u00ed bygdini. \u00cd 1970-\u00e1runum f\u00f3r bygdin at minka, og \u00ed 2015 b\u00fa\u00f0u 19 f\u00f3lk har.\n\nUm navni\u00f0 \nSkriftformurin Akrar, sum higartil hevur veri\u00f0 vanligur, setur navni\u00f0 \u00ed samband vi\u00f0 kornvelting. Tey sakligu vi\u00f0urskiftini \u00e1 sta\u00f0num tala \u00edm\u00f3ti hesari tolking. Navni\u00f0 gongur \u00f3iva\u00f0 aftur til eitt gamalt norr\u00f8nt hv\u00f8rkikynsor\u00f0 \u00f8gr \u2019l\u00edtil v\u00edk\u2019, \u00ed hv\u00f8rjumfalli fleirtali \u00f8grum, \u00ed hv\u00f8rsfalli agra. Av hesum formum er formurin Agrar runnin sum sekunderur hv\u00f8rfalsformur (og hevur skift til kvennkyn).\n\nS\u00f8ga \nFyrsti ma\u00f0ur, i\u00f0 setti b\u00fagv \u00e1 \u00d8krum, var \u00far Sumba. Hetta var \u00ed 1818. Seinri fluttu onnur til bygdina. Kendasti ma\u00f0ur \u00e1 \u00d8krum er Poul Johannes Midjord (1823-1908), i\u00f0 var t\u00e1ttayrkjari. Hann giftist vi\u00f0 d\u00f3ttur nesb\u00f3ndans hinu megin fj\u00f8r\u00f0in, men ta\u00f0 var ikki vi\u00f0 b\u00f3ndans vilja, og sagt ver\u00f0ur, at Poul Johannes f\u00f3r eftir unnustu s\u00edni \u00e1 n\u00e1tt og flutti hana yvir um fj\u00f8r\u00f0, uttan at foreldrini vistu av. Kendasti t\u00e1ttur hansara er eisini Nesb\u00f3ndat\u00e1tturin, har hann ger gj\u00f8ldur burtur \u00far verfa\u00f0irinum.\n\nEin annar kendur ma\u00f0ur av \u00d8krum er politikarin Jacob Vestergaard, i\u00f0 var fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri F\u00f8roya undir fyrru og seinnu stj\u00f3rn Kaj Leo Holm Johannesen, m.a. \u00ed t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 ES setti handilsfor\u00f0ingar (boykot) \u00ed verk \u00edm\u00f3ti F\u00f8royum orsaka\u00f0 av tr\u00e6tuni um silda- og makrelkvotuna. Jacob Vestergaard st\u00f3\u00f0 t\u00f3 fastur vi\u00f0 s\u00edna \u00e1sko\u00f0an og vann \u00f3semjuna, i\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at ES noyddist at slaka og ganga vi\u00f0 til, at F\u00f8royar fekk st\u00f8rri kvotu, enn ES upprunaliga hev\u00f0i \u00e6tla\u00f0.\n\nMyndir\n\nKelda \n\n Faroestamps.fo\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Porkeri", "title": "Porkeri", "text": "Porkeri er ein bygd og kommuna \u00ed Su\u00f0uroynni. Bygdin liggur \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni uttalaga \u00e1 nor\u00f0ara armi \u00e1 V\u00e1gsfir\u00f0i. Porkeris sk\u00fali var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1984. Sk\u00falin er skipa\u00f0ur vi\u00f0 7 \u00e1ra sk\u00falagongd og halda n\u00e6mingarnir fram \u00ed framhaldsdeildini \u00ed V\u00e1gs sk\u00fala. \nSk\u00fala\u00e1ri\u00f0 2005/2006 arbeiddu 3 l\u00e6rarar \u00ed sk\u00falanum, onkur fulla t\u00ed\u00f0 og a\u00f0rir ni\u00f0ursetta t\u00ed\u00f0. Barnatali\u00f0 \u00ed sk\u00falanum var t\u00e1 29. Um veturin eru ymisk tilbo\u00f0 til kv\u00f8ldsk\u00falaundirv\u00edsing, t.d. kunnu tilbo\u00f0 vera um undirv\u00edsing \u00ed postal\u00ednsm\u00e1ling, hondarbei\u00f0i og seyming. Lutt\u00f8kutali\u00f0 liggur vanliga um 40-60. Fimleikarh\u00f8llin ver\u00f0ur n\u00f3gv n\u00fdtt, serliga vetrarh\u00e1lvuna. Eitt bor\u00f0tennisfelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Porkeri \u00ed 2009, ta\u00f0 nevnist Purkan.\nN\u00fdggjur sk\u00faladepil var\u00f0 bygdur \u00ed Gr\u00f8nudali \u00ed Porkeri, beint vi\u00f0 Hov. Hann var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 2009. \u00cd sk\u00faladeplinum eru tveir sk\u00falar: Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fali og Heilsusk\u00fali.\n\nGamla kirkjan \n\nKirkjan er bygd \u00ed 1847. Hon stendur \u00ed t\u00ed gamla partinum av kirkjugar\u00f0inum, har eisini a\u00f0rar kirkjur hava sta\u00f0i\u00f0 undan hesari. Kirkjan er bygd av vi\u00f0i og er takt vi\u00f0 flagi. Kl\u00e6dningurin er tj\u00f8ra\u00f0ur, me\u00f0an grundin, vindeyguni, hur\u00f0arnar, vindskei\u00f0irnar og torni\u00f0 eru hv\u00edt. Innan er kirkjan \u00f3m\u00e1la\u00f0.\n\nAltartalvan v\u00edsir Jesus \u00ed Getsemane og er helst meira enn 200 \u00e1r gomul. \u00c1 altarinum standa f\u00fdra messingstakar; teir tveir vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednum lj\u00f3si og tveir vi\u00f0 4 lj\u00f3sum hv\u00f8r, og kirkjan eigur 4 altard\u00fakar; allir hesir lutirnir eru givnir. \u00c1 altarinum standa eisini tveir gipsfigurar vi\u00f0 \u00e1skriftini St. Johannes og St. Paulus og tann gamli kalikurin fr\u00e1 1825 og tann n\u00fdggjari fr\u00e1 1987.\n\n\u00cd k\u00f3rinum stendur gamli doypifunturin \u00far vi\u00f0i vi\u00f0 tinfati fr\u00e1 1789 og tann n\u00fdggjari, sum er olmussug\u00e1va fr\u00e1 1923, og er m\u00e1la\u00f0ur hv\u00edtur. \n\nMannf\u00f3lkamegin \u00ed kirkjuni eru 13 st\u00f3lar, og konuf\u00f3lkamegin eru 12 st\u00f3lar, har umlei\u00f0 150 f\u00f3lk kunnu sita. \u00cd kirkjuni hanga 3 lj\u00f3sakr\u00fanur, i\u00f0 eru olmussug\u00e1vur, og \u00e1 vegginum hanga eisini tv\u00e6r minnistalvur. \u00cd kirkjuni hongur modell av sluppuni \"Beinisv\u00f8r\u00f0\",  sum er ein g\u00e1va.\n\n\u00dappi yvir hur\u00f0ini \u00ed forkirkjuni hongur ein navnafj\u00f8l vi\u0111 \u00e1rstalinum MDCCCXLVII og vi\u00f0 forb\u00f3kstavunum hj\u00e1 teimum, sum bygdu kirkjuna; \u00ed forkirkjuni stendur eisini gamalur gravsteinur vi\u00f0 m.a. \u00e1rstalinum 1640 og kirkjub\u00fassan, sum er modell av kirkjuni. \u00c1 loftinum stendur orgli\u00f0 fr\u00e1 1981. Fyrsta orgli\u00f0 fekk kirkjan stutt eftir 1900.\n\n\u00cd torninum hongur gamla kirkjuklokkan fr\u00e1 1952 og tann n\u00fdggjara, sum er givin \u00ed 1976.\n\n\u00c1 \u00fathur\u00f0ini er \u00fatskorin rosett og kongakr\u00fana- \u00e1rstali\u00f0 1847 og C R VIII.\n\nS\u00f8ga \nYmsar metingar eru um, hvussu gomul bygdin er, men roknast kann vi\u00f0, at hon er millum elstu bygdir \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed fyrstu fer\u00f0 navni\u00f0 Porkeri kemur fyri, er \u00ed Hundabr\u00e6vinum umlei\u00f0 1350, har nevnt ver\u00f0ur, at \u00ed Porkeri skal vera ein sey\u00f0ahundur. Hv\u00f8r upprunin til navni\u00f0 Porkeri er, eru ymsar sagnir um. Tann mest kenda man vera tann, at t\u00e1 fyrsti ma\u00f0ur, i\u00f0 b\u00fasettist \u00ed Porkeri, f\u00f3r at velta j\u00f8r\u00f0ina, kom hann fram \u00e1 purkur \u00ed moldini. S\u00f8gnin sigur, at Hovgr\u00edmur h\u00f8vdingi \u00ed Hovi skuldi hava havt sv\u00ednager\u00f0i her \u00e1 sta\u00f0num, og at ta\u00f0 v\u00f3ru purkur av hesum sv\u00ednum, i\u00f0 fyrsti ni\u00f0ursetuma\u00f0urin fann. T\u00ed gav hann pl\u00e1ssinum navni\u00f0 Purkurger\u00f0i, i\u00f0 seinni er blivi\u00f0 til Porkeri\n\nPorkeris Bygdarsavn \nPorkeris Bygdarsavn er ein sj\u00e1lvognarstovnur, sum F\u00f8roya Landsst\u00fdri g\u00f3\u00f0kendi sum ein stu\u00f0uls\u00f8kjandi stovn tann 19. mars 1997. Porkeris Bygdarsavn eigur Gamla Sk\u00fala, sum var\u00f0 bygdur \u00ed 1888, og ognina \u00cd Eystrum, sum hevur veri\u00f0 elligamal b\u00fasta\u00f0ur \u00ed Porkeri. \u00cd Eystrum eru seth\u00fas, sornh\u00fas og fj\u00f3s.\n\n\u00cd Eystrum \nPorkeri er eisini ein av gomlu bygdunum vi\u00f0 fleiri b\u00fdlingum. Hin ovasti er b\u00fdlingurin \u00ed Eystrum. Hann er gamal b\u00fdlingur, og har v\u00f3ru bert eini h\u00fas. Eitt l\u00edti\u00f0 festi var \u00ed h\u00fasunum, sum gj\u00f8gnum \u00f8ldir er gingi\u00f0 fr\u00e1 fa\u00f0iri til elsta son. Fyrst \u00ed 19. \u00f8ld bygdi n\u00e6stelsti sonurin \u00ed Eystrum n\u00fdggj h\u00fas eystan fyri gomlu h\u00fasini, og tey fingu navni\u00f0 \u00ed Sk\u00e1lanum. S\u00ed\u00f0ani hava tvinni h\u00fas veri\u00f0 \u00ed Eystrum. H\u00fasini, i\u00f0 n\u00fa standa uppi, eru bygd um 1870, og har hava b\u00fa\u00f0 f\u00f3lk til um 1970. N\u00fa standa h\u00fasini \u00ed Eystrum t\u00f3m.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Arge, S\u00edmun V.: Eitt sindur um innb\u00fagvi\u00f0 \u00ed Porkeris kirkju. \u00cd: Mondul nr. 3/1980\n Kommunans heimas\u00ed\u00f0u\n Flick Myndasavn\n Faroestamps.fo\n Folkakirkjan.fo - Porkeris kirkja\n Zacharias M\u00fcllers l\u00edvsminna dansk\n www.youtube - Porkeri fyrr og n\u00fa\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%ADv%C3%ADk", "title": "Kv\u00edv\u00edk", "text": "Kv\u00edv\u00edk er ein bygd \u00ed Streymoy, \u00e1 gomlum donskum stava\u00f0 Quivig. Kv\u00edv\u00edk er ein gomul bygd, sum er n\u00f3gv vaksin \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Meginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Kv\u00edv\u00edk arbei\u00f0ir a\u00f0rasta\u00f0ni enn \u00ed heimbygdini. N\u00f3gvir menn eru til fiskiskap vi\u00f0 skipum, i\u00f0 hoyra heima ymsasta\u00f0ni \u00ed landinum, og n\u00f3gv av heimaf\u00f3lkunum arbei\u00f0a \u00ed Havn. \u00cd Kv\u00edv\u00edk eru t\u00f3 tv\u00e6r handverkarafyrit\u00f8kur, i\u00f0 hava n\u00f3gv at gera, og sj\u00e1lvandi er naka\u00f0 av landb\u00fana\u00f0i \u00ed bygdini eisini.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd Kv\u00edv\u00edk eru gamlar v\u00edkingatoftir, i\u00f0 hava s\u00edn uppruna \u00ed landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini \u00ed 9. ella 10. \u00f8ld. T\u00e1 grivi\u00f0 var\u00f0 \u00fat fyri einum pakkah\u00fasi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num millum 1870 og 1880, komu kv\u00edv\u00edkingar fyrstu fer\u00f0 fram \u00e1 hesar toftir. \u00cd 1942 f\u00f3r veruligur \u00fatgrevstur fram \u00e1 sta\u00f0num, vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga, at kanna vavi\u00f0 av hesum toftum og at kanna hesar v\u00edkingatoftir meiri n\u00e1greinliga, m.a. sta\u00f0festa n\u00e6r t\u00e6r eru reistar. Tey elstu h\u00fasini, sum standa uppi \u00ed Kv\u00edv\u00edk \u00ed dag, eru bygd \u00ed 18. \u00f8ld. \n\nKv\u00edv\u00edk er elligomul kirkjubygd. Tr\u00fa\u00f0b\u00f3tin var l\u00f3garfest \u00ed Danmark \u00ed 1536, og  \u00d3lavss\u00f8kudag \u00ed 1541 v\u00f3r\u00f0u fleiri upprunaligir kat\u00f3lskir prestar v\u00edgdir til lutherska t\u00e6nastu. Ein teirra, harra P\u00e6tur L\u00fd\u00f0arsson, var prestur \u00ed Kv\u00edv\u00edk (Lenvig, 1990). Undantiki\u00f0 eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed 1600 talinum, t\u00e1 prestas\u00e6ti var nor\u00f0uri \u00ed Kjalnesi \u00ed Kollafir\u00f0i, hevur prestur havt s\u00e6ti \u00ed Kv\u00edv\u00edk. (Lenvig, 1990)\n\nPrestgar\u00f0urin var\u00f0 settur \u00e1 verandi grund \u00e1 Kirkjuteigi einafer\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 1807 til 1839. A\u00f0renn ta\u00f0 hevur helst ligi\u00f0 naka\u00f0 sunnanfyri verandi prestagar\u00f0.  \u00cd 1852 var\u00f0 prestagar\u00f0urin bygdur av n\u00fdggjum, og seinni eru ymsar minni tillagingar gj\u00f8rdar (Lenvig, 1998).\n\n\u00cd einum kirkjus\u00fdni fr\u00e1 1709 ver\u00f0ur greitt fr\u00e1 einari kirkju laga\u00f0 av gr\u00f3ti, br\u00f3sta innan vi\u00f0 vi\u00f0i, hev\u00f0i 8 benkur hv\u00f8rju megin og takt vi\u00f0 n\u00e6vur og flag. Hesar kirkjurnar er stundum nevndar b\u00f3ndakirkjurnar. J\u00fast hvar henda kirkjan hevur sta\u00f0i\u00f0, er \u00f3vist. \u00cd 1723 ver\u00f0ur kirkja bygd \u00ed n\u00faverandi gamla kirkjugar\u00f0inum, sum ver\u00f0ur tikin ni\u00f0ur og bygt uppafur \u00ed 1754. Munandi umv\u00e6lingar ver\u00f0a gj\u00f8rdar \u00ed 1794-97, og \u00ed 1838 ver\u00f0ur n\u00fdggj kirkja bygd, sum r\u00famar \u00f8llum teimum 162 s\u00f3knarf\u00f3lkunum, i\u00f0 t\u00e1 eru. Hesi \u00e1rini er Kv\u00edv\u00edk \u00ed st\u00f3rari menning, og kirkjan ver\u00f0ur skj\u00f3tt ov l\u00edtil. N\u00faverandi kirkja, sum er laga\u00f0 \u00far gr\u00f3ti, er bygd framman (nor\u00f0an) fyri prestagar\u00f0in \u00ed 1903 (Lenvig, 1998)\n\nSk\u00falin \u00ed Kv\u00edv\u00edk var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1907. Har ganga n\u00e6mingar \u00far Kv\u00edv\u00edk, av Stykkinum og av Sk\u00e6lingi. 22. august 1976 var\u00f0 n\u00fdggi sk\u00falin \u00ed Kv\u00edv\u00edk v\u00edgdur av Ejvindi Vilhelm varabispi.\n\nB\u00f8rnini \u00e1 V\u00e1linum ganga \u00ed sk\u00fala \u00ed Vestmanna og b\u00f8rnini \u00ed Leynum ganga \u00ed sk\u00fala \u00ed heimbygdini. \u00cd l\u00f8tuni eru ongi b\u00f8rn \u00ed sk\u00falaaldri \u00e1 Sk\u00e6lingi. Fr\u00e1 6. flokki fara b\u00f8rnini \u00ed Kv\u00edv\u00edk, \u00e1 Stykkinum, \u00ed Leynum og \u00e1 Sk\u00e6lingi \u00ed framhaldssk\u00fala \u00ed Vestmanna. 57 n\u00e6mingar ganga \u00ed bygdarsk\u00falanum \u00ed Kv\u00edv\u00edk. \u00c1 framhaldsdeildini \u00ed Vestmanna eru 30 n\u00e6mingar \u00far Kv\u00edv\u00edkar kommunu.\n\n\u00cd bygdini er eisini eitt samkomuh\u00fas. Ta\u00f0 er arbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Samvirki i\u00f0 eigur og rekur bygda- og ungd\u00f3msh\u00fasi\u00f0, sum eitur Gl\u00e6man. Ta\u00f0 er karmur um felagsl\u00edvi\u00f0 \u00ed bygdini. \u00cd Kv\u00edv\u00edk er eisini eitt r\u00f3\u00f0rarfelag. \n\n\u00cd 2010 var\u00f0 n\u00fdggjur dagstovnur bygdur og tikin \u00ed n\u00fdtslu 16. august 2010. Har eru stovur til b\u00f8rn \u00ed v\u00f8ggustovu, barnargar\u00f0i og til fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falab\u00f8rn. Stovnurin eitur Dagstovnurin \u00c1arlon. Stovurnar til tey sm\u00e6rru b\u00f8rnini eita S\u00f3ljan og Summard\u00e1in, barnagar\u00f0sstovurnar eita Sm\u00e6ran og Bl\u00e1kollan, Fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falin eitur Fr\u00edt\u00ed\u00f0arstovan T\u00fagvubl\u00f3man.\n\nKendir kv\u00edv\u00edkingar \n\n Magni Christiansen, Sangari\n Kv\u00edv\u00edks J\u00f3gvan, 1843-1926, Yrkjari\n J\u00f3an Petur upp \u00ed Tr\u00f8\u00f0, 1855-1901 Yrkjari\n\nKappr\u00f3\u00f0ur \n\u00cd Kv\u00edv\u00edk er eitt r\u00f3\u00f0rarfelag, sum eitur Kv\u00edv\u00edkar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag. Sum navni\u00f0 sigur er ta\u00f0 fyri alla s\u00f3knina. B\u00e1tarnir hj\u00e1 felagnum eru lj\u00f3sabl\u00e1ir, teir hava myrkabl\u00e1ar stokkar og rey\u00f0a rond. Felagi\u00f0 hevur r\u00f3\u00f0 kapp \u00ed trimum b\u00e1tum: Junkarin, sum er eitt 5 mannafar, Kv\u00edv\u00edksb\u00e1turin, sum er eitt 8 mannafar og Kv\u00edv\u00edkingur, sum eisini er eitt 8 mannafar.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nLenvig, R\u00f3lant, 1990, Kv\u00edv\u00edkar kirkja, eitt hefti, i\u00f0 var\u00f0 givi\u00f0 \u00fat \u00ed samband vi\u00f0 urguv\u00edgsluna  18. november, 1990.\n\nLenvig, R\u00f3lant, 1998, Kv\u00edv\u00edkar kirkja, \u00ed Kirkjunar \u00ed F\u00f8royum, Yngru hv\u00e1lvkirkjurnar, Ed. J. P. Gregorisssen, s. 188-207, Forlagi\u00f0 \u00ed St\u00f8lpum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n stamps.fo - Posts\u00f8gan \u00ed Kv\u00edv\u00edk (kelda)\n Faroeislands.dk: Kv\u00edv\u00edk \n Folkakirkjan.fo - Kv\u00edv\u00edkar Kirkja\n Skulin.fo - Kv\u00edv\u00edkar sk\u00fali\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3sv%C3%ADk", "title": "H\u00f3sv\u00edk", "text": "H\u00f3sv\u00edk er ein bygd \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoy. Bygdin var til 2004 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna, men vi\u00f0 kommunuvali\u00f0 2003 gj\u00f8rdist H\u00f3sv\u00edk partur av n\u00fdggju st\u00f3rkommununi \u00ed sundalagnum, Sunda Kommuna. Navni\u00f0 H\u00f3sv\u00edk kemur av norr\u00f8na navninum T\u00f3rsv\u00edk (\u00de\u00f3rsv\u00edk). Ein kirkja er \u00ed H\u00f3sv\u00edk, hon var\u00f0 v\u00edgd 15. desember 1929. \n\nH\u00f3sv\u00edk var n\u00fdggj\u00e1rsbygd. Hagar komu f\u00f3lk fyrr \u00far grannabygdunum at vitja og dansa \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum.\n\nVinnul\u00edv \n\n P/F Thor, i\u00f0 er F\u00f8roya st\u00f8rsta rei\u00f0ar\u00ed, hevur heimsta\u00f0 \u00ed H\u00f3sv\u00edk.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nH\u00f3sv\u00edk hevur eitt r\u00f3\u00f0rarfelag, sum eitur H\u00f3sv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag. B\u00e1tarnir eru myrkabl\u00e1ir vi\u00f0 svartari rond. Felagi\u00f0 eigur tvey 5-mannaf\u00f8r: Falkur og Heykur og eitt seksmannafar: H\u00f3sv\u00edkingur. H\u00f3sv\u00edkingur hevur vunni\u00f0 FM tr\u00edggjar fer\u00f0ir: 1985, 1986 og 1987 og Heykur einafer\u00f0: 2020\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sunda Kommuna\n Faroeislands.dk: Hosv\u00edk\n\n \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvannasund", "title": "Hvannasund", "text": "Hvannasund er ein bygd \u00ed Vi\u00f0oy, \u00e1 gomlum donskum stava\u00f0 Quannesund. Bygdin Hvannasund er uppkalla\u00f0 eftir sundinum millum Bor\u00f0oy og Vi\u00f0oy. Bygdin er bundin saman vi\u00f0 Bor\u00f0oy vi\u00f0 eini byrging um Hvannasund \u2013 hinumegin byrgingina er bygdin Nor\u00f0depil. Strandfaraskipi\u00f0 Ritan siglir fleiri fer\u00f0ir um dagin fr\u00e1 Hvannasundi til t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar eystastu oyggjarnar Fugloy og Sv\u00ednoy.\n\nVi\u00f0 Hvannasund, sum skilir Bor\u00f0oy og Vi\u00f0oy, liggja bygdirnar Hvannasund og Nor\u00f0depil. Kommunan eitur Hvannasunds kommuna og fevnir um bygdirnar Hvannasund, M\u00fala, Nor\u00f0depil, Depil og Nor\u00f0toftir. Bygdin Hvannasund liggur \u00e1 Vi\u00f0oynni me\u00f0an hinar f\u00fdra bygdirnar eru \u00e1 Bor\u00f0oynni. \u00cd kommununi b\u00fagva umlei\u00f0 460 f\u00f3lk. \u00c1 Fossanesi er felagssk\u00fali fyri alla kommununa og har ganga umlei\u00f0 50 b\u00f8rn.\n\nVinna \n\nH\u00f8vu\u00f0svinnan \u00ed kommununi er \u00fatr\u00f3\u00f0ur. Hvannasund er millum tey fremstu \u00fatr\u00f3\u00f0rapl\u00e1ssini \u00ed F\u00f8royum. Fiskurin fr\u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tunum ver\u00f0ur seldur \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8luni \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd bygdini er t\u00f3 eitt flakavirki, i\u00f0 ikki longur keypir fisk fr\u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tum \u00e1 pl\u00e1ssinum, men keypir virki\u00f0 s\u00edna r\u00e1v\u00f8ru \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8lunum, serliga \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8luni \u00ed Klaksv\u00edk. \n\n\u00cd kommununi er eisini st\u00f3rt alivirksemi. Felagi\u00f0 Eystlaks hevur b\u00e6\u00f0i smoltalist\u00f8\u00f0 og sj\u00f3gvalist\u00f8\u00f0. \u00c1 smoltalist\u00f8\u00f0ini \u00e1 Nor\u00f0toftum ver\u00f0a 1,5 milli\u00f3nir laksasmolt framleidd um \u00e1ri\u00f0. Sj\u00f3gvalist\u00f8\u00f0in framlei\u00f0ir 3.000 tons av kruvdum laksi \u00e1rliga. \u00cd Hvannasunds kommunu arbei\u00f0a 25 f\u00f3lk hj\u00e1 Eystlaks. Onnur arbei\u00f0a \u00ed Klaksv\u00edk, har fyrit\u00f8kan hevur kryvjivirki, og samla\u00f0a \u00e1rliga l\u00f8nar\u00fatgjaldingin er 9 milli\u00f3nir kr\u00f3nir.\n\nHvannasunds kirkja \n\nHvannasunds kirkja var\u00f0 v\u00edgd \u00ed 1949.\n\nL\u00f8gin hending 28. mai 2008 \nTann 28. mai 2008 var Hvannasund fyri einum l\u00f8gnum fyribrigdi, i\u00f0 minti mest um eina fl\u00f3\u00f0aldu. Ve\u00f0ri\u00f0 var av t\u00ed besta henda dagin, t\u00e1 i\u00f0 br\u00e1dliga f\u00f3r at s\u00fa\u00f0a, og s\u00ed\u00f0an setti n\u00f3gvur sj\u00f3gvur inn \u00ed sundi\u00f0 sunnaneftir. Fr\u00e1 t\u00ed, at vatnst\u00f8\u00f0an var l\u00e6gst, t\u00e1 sj\u00f3gvurin dr\u00f3 \u00fat \u00far sundinum, til hon aftur var \u00ed h\u00e6ddini, var ein munur upp \u00e1 einar 2,5-3 metrar. Sj\u00f3gvur st\u00f3\u00f0 heilt ni\u00f0an m\u00f3ti egningarsk\u00farunum \u00ed bygdini, og t\u00e1 fjara\u00f0i aftur, st\u00f3\u00f0u b\u00e1tar \u00e1 turrum botni, og fiskur sprakla\u00f0i \u00ed fj\u00f8runi. Ors\u00f8kin til fyribrigdi\u00f0 er \u00f3kend. F\u00f3lk hugsa\u00f0u, at talan m\u00e1tti vera um omanlop, i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 har \u00e1 lei\u00f0, men eingin kennir til naka\u00f0 omanlop.\n\nLivar Nysted - kendur havr\u00f3gvari \u00far Hvannasundi \n\nHavr\u00f3gvarin Livar Nysted er \u00far Hvannasundi og b\u00fdr har vi\u00f0 familju s\u00edni. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir r\u00f3\u00f0 um h\u00f8v, ta\u00f0 einu fer\u00f0ina, \u00ed 2010, setti hann saman vi\u00f0 2 bretum og einum \u00edra heimsmet. Teir t\u00f3ku eitt 114-\u00e1ra gamalt heimsmet, sum tveir nor\u00f0menn settu \u00ed 1896. Teinurin var tv\u00f8rtur um Nor\u00f0uratlantarhavi\u00f0 \u00far New York til St. Mary \u00ed Scilly Oyggjunum, teir r\u00f3\u00f0u teinin \u00e1 43 dagar, 21 t\u00edmar og 26 minuttir og komu \u00ed land \u00e1 Scillyoyggunum hin 31. juli 2010. St\u00f3r m\u00f3tt\u00f8ka var\u00f0 \u00ed Hvannasundi fyri Livari, t\u00e1 hann kom heimaftur hin 5. august 2010. Har var rey\u00f0ur l\u00f8pari, f\u00fdrverk og r\u00f8\u00f0ur, eitt n\u00fa helt borgarstj\u00f3rin, Veronika Petersen, r\u00f8\u00f0u fyri Livari. \u00cd januar 2013 fer Livar \u00e1 n\u00fdggja \u00e6vint\u00fdrafer\u00f0, hesafer\u00f0 tv\u00f8rtur um Su\u00f0uratlantarhavi\u00f0. Aftur hesafer\u00f0 ver\u00f0ur Leven Brown skipari \u00e1 fer\u00f0ini.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Hvannasund.fo - Heimas\u00ed\u00f0a. \n Stamps.fo -  Posts\u00f8gan \u00ed Hvannasundi (kelda). \n Faroeislands.dk: Hvannasund. \n Grein \u00e1 Portalinum. \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nVi\u00f0oy"}
{"id": "4041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0sk%C3%A1li", "title": "Nor\u00f0sk\u00e1li", "text": "Nor\u00f0sk\u00e1li er ein bygd \u00ed Eysturoy. Nor\u00f0sk\u00e1li er r\u00e6ttiliga gomul bygd, helst gongur s\u00f8gan naka\u00f0 aftur \u00ed mi\u00f0\u00f8ldina. Hon er minsta markatalsbygd \u00ed landinum, bert 4 merkur. Hetta bar \u00ed s\u00e6r, at \u00ed t\u00ed longu t\u00ed\u00f0ini, me\u00f0an j\u00f8r\u00f0in var avger\u00f0andi l\u00edvsgrundarlagi\u00f0, kundu bert f\u00e1 f\u00f3lk l\u00edvbjarga s\u00e6r \u00e1 sta\u00f0num. Ymiskt bendir \u00e1, at fyrstu, f\u00e1u, b\u00faf\u00f3lkini bert hava st\u00f8\u00f0ast har \u00ed styttri t\u00ed\u00f0 \u00ed senn, hava veri\u00f0 uppisitarar \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, og eru so flutt aftur til heimbygdina. T\u00e1 loyvt var\u00f0 at leggja inn ger\u00f0i, gj\u00f8rdist grundarlag fyri einum st\u00f8rri f\u00f3lkatali. \n\nUpprunaligi b\u00f8urin liggur fr\u00e1 St\u00f3r\u00e1 og nor\u00f0ur \u00e1 Gar\u00f0ar. \u00cd hesum samanhangi skulu vit eisini s\u00edggja elsta b\u00fdlingin \u00ed bygdini, Reyni\u00f0 og T\u00f8\u00f0una. Navni\u00f0 Gar\u00f0sendi ber bo\u00f0 um, at hetta var marki\u00f0 nor\u00f0ureftir. Hetta s\u00e6st eisini t\u00fd\u00f0iliga \u00e1 eini tekning fr\u00e1 1789, i\u00f0 ein av luttakarunum \u00e1 kanningarfer\u00f0ini hj\u00e1 skotanum Stanley gj\u00f8rdi ein summardag, t\u00e1 i\u00f0 teir r\u00f3\u00f0u av Hvalv\u00edk og nor\u00f0ur til Ei\u00f0is. Menn hava t\u00f3 ikki bert d\u00fava\u00f0 upp\u00e1 j\u00f8r\u00f0ina, men r\u00f3\u00f0 \u00fat vi\u00f0 sm\u00e6rri b\u00e1tum, t\u00e1 i\u00f0 l\u00edkindi v\u00f3ru til ta\u00f0. Seinni hevur bygdin breitt seg nor\u00f0ureftir og su\u00f0ureftir, v\u00e6l su\u00f0ur um hagamarki\u00f0 m\u00f3ti Oyri. \n\nV\u00f8ksturin \u00ed f\u00f3lkatalinum m\u00e1 eisini her s\u00edggjast \u00ed mun til l\u00edvsgrundarlagi\u00f0, sum av \u00e1lvara batnar aftan\u00e1 1800. N\u00fa ver\u00f0a ger\u00f0ini l\u00f8gd inn - ger\u00f0i, i\u00f0 ikki bara geva h\u00fasum navn, men sum eru st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir h\u00fasarhaldinum saman vi\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0ri og seinni skipsfiskiskapinum. Hesa t\u00ed\u00f0ina er sostatt ney\u00f0ugt at f\u00e1a innt\u00f8kuna fr\u00e1 fleiri s\u00ed\u00f0um til l\u00edvsins uppihald. V\u00e1r og summar til skips og hitt h\u00e1lv\u00e1ri\u00f0 til at velta og anna\u00f0 landb\u00fana\u00f0ararbei\u00f0i. \n\nHandilsmenn hava hesa t\u00ed\u00f0ina n\u00f3gvar streingir at sp\u00e6la upp\u00e1. Teir taka ofta \u00edm\u00f3ti fiski, eiga \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar og skip, sum eru innt\u00f8kukelda hj\u00e1 bygdaf\u00f3lkinum. Handilin hev\u00f0i \u00ed n\u00f3gvum f\u00f8rum postin um hendi, umframt ymsa frakt. Alt hetta gj\u00f8rdi handilin til ein mi\u00f0depil \u00ed bygdini, har f\u00f3lk savna\u00f0ist, ikki bert fyri at keypa, men eisini fyri at fr\u00e6tta t\u00ed\u00f0indi.\n\nVi\u00f0 st\u00f3ru \u00fatbyggingunum innan samfer\u00f0sluna \u00ed 1970-\u00e1runum kom Nor\u00f0sk\u00e1li at liggja v\u00e6l fyri \u00ed megin\u00f8kinum. Hetta hevur veri\u00f0 grundarlag undir n\u00fdggjum arbei\u00f0spl\u00e1ssum \u00ed bygdini, so sum fiskavirki, stoypivirki, innan aling, eins og handils- og t\u00e6nastuvirksemi. Nor\u00f0anfyri br\u00fanna um Streymin er vaksi\u00f0 fram eitt handils\u00f8ki, sum liggur sera v\u00e6l fyri \u00ed mun til fer\u00f0slu\u00e6\u00f0rarnar \u00ed megin\u00f8kinum. F\u00f3lkatali\u00f0 er vaksi\u00f0 r\u00e6ttiliga skj\u00f3tt seinnu \u00e1rini, og er komi\u00f0 upp um tey h\u00e1lvttri\u00f0jahundra\u00f0.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nes%2C%20Eysturoy", "title": "Nes, Eysturoy", "text": "Nes er ein bygd \u00ed Eysturoy. Nes er markatalsbygd fr\u00e1 1541, t\u00e1 Heini Havreki b\u00fasetti seg har, og t.d. er \u00c6\u00f0uv\u00edk ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 Nesi. Nes umfatar \u00ed dag \u00f8ki\u00f0 fr\u00e1 Ger\u00f0inum og eystur \u00ed L\u00ed\u00f0. \u00c1 Nesi eru \u00ed dag  69  h\u00fas og her b\u00fagva 246 f\u00f3lk. T\u00e6r fyrstu b\u00fasetingarnar \u00e1 Nesi v\u00f3ru:\nPrestagar\u00f0urin, \u00e1 Torkildsheyggi og Fyri uttan gar\u00f0. \n\nNes er gomul bygd, eftir henni hevur Nes kommuna navn. \u00c1 Nesi b\u00fa\u00f0i \u00ed langa t\u00ed\u00f0 F\u00f8roya pr\u00f3stur.\n\nKirkjus\u00f8ga \n\nVit vita ikki hvussu n\u00f3gvar kirkjur hava veri\u00f0 \u00e1 Nesi, og heldur ikki, hvussu gomul kirkjubygd Nes er. Fyrsta kirkjan, sum er nevnd \u00ed skriva\u00f0um skj\u00f8lum, er bygd millum 1679 og 1691, me\u00f0an Jacob Christens\u00f8n Klinte var s\u00f3knarprestur \u00ed Eysturoynni. Hon er t\u00f3 neyvan hin fyrsta. Skjalpr\u00f3gva er, at prestur hevur b\u00fa\u00f0 \u00e1 Nesi s\u00ed\u00f0ani 1541, og er t\u00ed hugsandi, at kirkja \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum hevur veri\u00f0 har s\u00ed\u00f0ani t\u00e1. \u00cd fyrstu innskriving \u00ed Regnskabsbogen, dagfest 4. mars 1691, stendur Kirchen har ieg af ny ladet opbygge..... Hetta kann geva okkum eina \u00e1bending um, n\u00e6r kirkjan er bygd. Henda kirkjan var\u00f0 standandi til 1715, t\u00e1 i\u00f0 n\u00fdggj kirkja var\u00f0 bygd.\n\nAv roknskapi s\u00e6st at kirkjan fr\u00e1 1715 hevur sta\u00f0i\u00f0 sjey \u00e1r vi\u00f0 ongum torni, helst t\u00ed at t\u00f8rvur hevur veri\u00f0 \u00e1 peningi. Kostna\u00f0urin fyri torni\u00f0 var n\u00e6stan tri\u00f0ingurin av samla\u00f0a byggikostna\u00f0inum. Ors\u00f8kin til lutfalsliga h\u00f8ga kostna\u00f0in fyri torni\u00f0 kemst av, at ta\u00f0 einans var \u00far timbri. St\u00f3rur partur av \u00fatveggunum v\u00f3ru \u00far gr\u00f3ti og var hetta heldur l\u00e6ttari og b\u00edligari at f\u00e1a hendur \u00e1. Henda kirkjan st\u00f3\u00f0 til 1761.\n\n\u00c1ri\u00f0 eftir var\u00f0 n\u00fdggj kirkja bygd. Hon var gj\u00f8rd \u00far timbri og er m\u00f8guliga fyrsta tr\u00e6kirkjan \u00e1 bygd \u00ed F\u00f8royum. \u00cd Havn var\u00f0 bygd ein tr\u00e6kirkja \u00ed 1609. T\u00e1 kirkjan var\u00f0 ni\u00f0urtikin \u00ed 1843, var\u00f0 allur tann n\u00fdtiligi vi\u00f0urin fluttur vi\u00f0 b\u00e1ti inn \u00e1 Saltnes, har sk\u00fali var\u00f0 bygdur.\n\nKirkjan, sum n\u00fa er \u00e1 Nesi, stendur \u00e1 somu grund, sum allar t\u00e6r undanfarnu kirkjurnar. Hon er bygd \u00ed 1843, me\u00f0an Christian Benedictus Garde var prestur \u00ed Eysturoynni og f\u00f8roya pr\u00f3stur. \n\nGamla Nes kirkjus\u00f3kn var av Nesi inn \u00e1 Skipanes. \u00cd dag eru ta\u00f0 bygdirnar Nes, Toftir, Saltnes og \u00c6\u00f0uv\u00edk, i\u00f0 mynda kirkjus\u00f3knina. Tann st\u00f3ri f\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed s\u00f3knini hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r, at Nes kirkja vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini er vor\u00f0in ov l\u00edtil og at t\u00f8rvur var \u00e1 n\u00fdggjari kirkju. \n\nT\u00e1 i\u00f0 avgj\u00f8rt var\u00f0, hvar n\u00fdggja kirkjan skuldi reisast, v\u00f3r\u00f0u fleiri m\u00f8guleikar havdir \u00ed huga. Til d\u00f8mis var\u00f0 dentur lagdur \u00e1, at kirkjan l\u00e1 n\u00e6r f\u00f3lkinum, at hon s\u00e1st v\u00e6l og at klokkan kundi hoyrast av \u00f8llum. \u00cd fleiri \u00e1r var\u00f0 roynt at finna r\u00e6tta sta\u00f0i\u00f0 til kirkjuna, og \u00ed seinna helmingi av 80'unum var\u00f0 fari\u00f0 undir at savna pening inn til n\u00fdggju kirkjuna, sum st\u00f3\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 1994. \n\nN\u00fdggja kirkjan - Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan - er uppkalla\u00f0 eftir Frederik Petersen, vanliga nevndur Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, i\u00f0 var pr\u00f3stur \u00e1 Nesi fr\u00e1 1900 til 1917. Hann var\u00f0 borin \u00ed heim \u00e1 Saltnesi \u00ed 1853, har p\u00e1pi hansara, J\u00f3hannes Petersen, var l\u00e6rari og deknur vi\u00f0 kirkjuna \u00e1 Nesi.\n\nKend bygdarf\u00f3lk og \u00edb\u00fagvar \n\n Heini Havreki (nor\u00f0ma\u00f0ur), umlei\u00f0 1514 - 1576, S\u00f3knarprestur\n J\u00f3gvan Heinason, 1541 - 1602, L\u00f8gma\u00f0ur\n Magnus Heinason, 1545/1548 - 1589\n Jens Christian Djurhuus (Sj\u00f3varb\u00f3ndin), 1773 - 1853, Skald\n V.U. Hammershaimb, 1819 - 1909, Pr\u00f3stur, M\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur,Rith\u00f8vundur, L\u00f8gtingslimur\n Marius Gad, 1827 - 1902, B\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur, Politikkari, Rith\u00f8vundur\n S\u00f8ren Henrik Theodor S\u00f8rensen, 1849 - 1929, Pr\u00f3stur, Avhaldsma\u00f0ur, Stovnari av Dimmal\u00e6tting, L\u00f8gtingslimur\n Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, 1853 - 1917, Pr\u00f3stur, Yrkjari, L\u00f8gtingslimur, F\u00f3lkatingslimur\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini\nPrestagar\u00f0urin \u00e1 Nesi\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Stamps.fo - Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan (kelda)\n Nes Kommuna\n B68\n Svimjifelagi\u00f0 Flot\n Fornminnisfelagi\u00f0 og Bygdarsavni\u00f0 \u00ed Nes Kommunu\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalv%C3%ADk", "title": "Hvalv\u00edk", "text": "Hvalv\u00edk er ein bygd \u00ed Streymoy. Bygdin liggur \u00e1 eysturstrondini \u00e1 Steymoynni, naka\u00f0 sunnanfyri br\u00fanna um Streymin og beint sunnanfyri Streymnes. \u00c1in St\u00f3r\u00e1 rennur oman gj\u00f8gnum dalin og skilur b\u00e1\u00f0ar bygdirnar sundur. \u00cd 2012 var\u00f0 ein br\u00fagv gj\u00f8rd yvir um \u00e1nna, og \u00e6tlanin var at gera gongug\u00f8tur framvi\u00f0 \u00e1nni. Navni\u00f0 \"Hvalv\u00edk\" sigur fr\u00e1, at her er ein av g\u00f3\u00f0u hvalv\u00e1gunum \u00ed landinum. Ni\u00f0ri \u00e1 Hvalv\u00edksoyruni er g\u00f3\u00f0 sandstrond, har mong grindin hevur lagt beinini. Til Hvalv\u00edkar hoyra 24 merkur av j\u00f8r\u00f0, 14 av kongsj\u00f8r\u00f0 og 10 merkur av ognarj\u00f8r\u00f0. Festini eru tr\u00fd. Lendi\u00f0 kring bygdina gevur g\u00f3\u00f0ar umst\u00f8\u00f0ur at reka landb\u00fana\u00f0, sum hevur veri\u00f0 sera umr\u00e1\u00f0andi \u00ed eldri t\u00ed\u00f0. Seinni, t\u00e1 fiskivinnan f\u00f3r at gera seg galdandi, misti jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0 fyri ein part s\u00edn t\u00fddning. Menn f\u00f3ru til skips, og s\u00ed\u00f0an hava eisini a\u00f0rir vinnuvegir tiki\u00f0 seg upp, eitt n\u00fa innan handverk, flutning, aling og innan handil. \n\n\u00cd Hvalv\u00edk heldur fyrit\u00f8kan Nor\u00f0setur til, sum hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 sni\u00f0h\u00fas s\u00ed\u00f0an 1980. Fyrit\u00f8kan fekk s\u00e6r egnan framlei\u00f0slubygning \u00ed 1983, og hevur s\u00ed\u00f0an sm\u00ed\u00f0a\u00f0 eina \u00f8rgrynnu av h\u00fasum kring alt landi\u00f0. Eisini eru h\u00fas \u00fatflutt til T\u00fdsklands. Nor\u00f0setur byggir eisini st\u00f8rri virkisbygningar, eitt n\u00fa hallir, skrivstovubygningar og handlar. \u00c1 bryggjuni \u00ed Hvalv\u00edk halda eisini a\u00f0rar fyrit\u00f8kur til vi\u00f0 goymslubygningum og \u00f8\u00f0rum. \n\nKirkjan \u00ed Hvalv\u00edk er bygd \u00ed 1829, og er bygd \u00far vi\u00f0i fr\u00e1 skotsku barkini Broon, sum f\u00f3r \u00e1 land \u00ed Saksun \u00e1ri\u00f0 fyri. Frammanundan st\u00f3\u00f0 ein eldri kirkja \u00ed Hvalv\u00edk. Pr\u00e6dikust\u00f3lurin \u00ed Hvalv\u00edkar kirkju var\u00f0 gj\u00f8rdur til Havnar kirkju \u00ed 1609 og er seinni keyptur til Hvalv\u00edkar. Talan er um eitt sj\u00e1ldsamt listarverk, i\u00f0 hevur s\u00edna egnu, serligu s\u00f8gu. \n\n\u00cd Hvalv\u00edk er n\u00fdggjur dagstovnur bygdur \u2013 Barnagar\u00f0urin vi\u00f0 Kr\u00e1ir, sum r\u00famar 60 b\u00f8rnum. Sk\u00falin \u00ed Hvalv\u00edk hevur n\u00e6mingar fr\u00e1 1. til 7. flokk, tilsamans \u00fati vi\u00f0 60 b\u00f8rn.  S\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur hildi\u00f0 fram \u00e1 Felagssk\u00falanum \u00e1 Oyrarbakka. Bygdin er \u00ed v\u00f8kstri -  f\u00f3lkatali\u00f0 liggur omanfyri tey 200, og \u00fatlit eru fyri, at hesin v\u00f8kstur fer at halda fram. Bygt ver\u00f0ur n\u00fa inn m\u00f3ti Saksunardali, \u00ed natt\u00faruv\u00f8krum og fri\u00f0aligum umhv\u00f8rvi.\n\nHvalv\u00edkar Streymnesar R\u00f3\u00f0rarfelag eigur tr\u00edggjar kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar: B\u00e1ran (5-mannafar), Hvessingur (6-mannafar) og Gamli Hvessingur. Hvessingur hevur vunni\u00f0 FM \u00e1tta fer\u00f0ir vi\u00f0 6-mannaf\u00f8rum monnum (1978, 1980, 1988, 1993, 94, 95, 97 og 99) og tv\u00e6r fer\u00f0ir vi\u00f0 6-mannaf\u00f8rum kvinnum (1996 og 1998). Seinastu \u00e1rini hevur veri\u00f0 samstarva\u00f0 vi\u00f0 Sunda R\u00f3\u00f0rarfelag um kappr\u00f3\u00f0urin. Hvalv\u00edkingar eru, eins og a\u00f0rar bygdir \u00ed Sundalagnum, partur av f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum EB/Streymur.\n\nKeldur \n\n Faroeislands.dk: Hvalv\u00edk\n Stamps.fo - Hvalv\u00edkar kirkja\n Folkakirkjan.fo - Hvalv\u00edkar kirkja\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSunda Kommuna\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Streymnes", "title": "Streymnes", "text": "Streymnes er ein bygd \u00ed Streymoy. Heimsta\u00f0ur fyri f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llin Vi\u00f0 Marg\u00e1ir sum er heimav\u00f8llur hj\u00e1 samanlagsli\u00f0num Eb/streymur. Bygdin Streymnes er \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0 helst byrja\u00f0 sum ni\u00f0ursetupl\u00e1ss, sum f\u00f3lk \u00far Hvalv\u00edk eru flutt til. Til Streymnesar hoyra 12 merkur, helvt um helvt kongsj\u00f8r\u00f0 og ognarj\u00f8r\u00f0. Kongsj\u00f8r\u00f0in liggur hj\u00e1 einum festi. Hagapartarnir eru tr\u00edggir: 1) Fyri Framman og Nor\u00f0arahelvt \u00ed Sundinum, 2) Fyri Framman, Heimaripartur, og 3) Heimarahelvt \u00ed Sundinum. \n\nSo longi jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0 var l\u00edvsgrundarlagi\u00f0, var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed bygdini r\u00e6ttiliga avmarka\u00f0, men seinnu \u00e1rini er hetta n\u00f3gv broytt. N\u00fdggir b\u00fdlingar vaksa fram, og st\u00f3rur \u00e1hugi er fyri at seta b\u00fagv her. Bygdin er n\u00e6r um vaksin saman vi\u00f0 grannanum, Hvalv\u00edk. Hon liggur v\u00e6l fyri, vi\u00f0 alfaraveg, og skj\u00f3tt er at koma til st\u00f3rpl\u00e1ssini \u00ed megin\u00f8kinum. \n\nR\u00f8ktarheim er bygt \u00e1 M\u00f8rkini vi\u00f0 pl\u00e1ssi fyri 32 b\u00faf\u00f3lkum. Hetta er n\u00fdggjur og v\u00e6l innr\u00e6tta\u00f0ur stovnur, b\u00fdttur \u00ed f\u00fdra lonir og vi\u00f0 eini mi\u00f0leingju, har felags hentleikarnir eru. Vi\u00f0 at skipa stovnin \u00ed sm\u00e6rri eindin ver\u00f0ur umhv\u00f8rvi\u00f0 heimligt hj\u00e1 b\u00faf\u00f3lkunum. Sni\u00f0i\u00f0 \u00ed bygningunum ger, at at fellur v\u00e6l saman vi\u00f0 grannalagnum og bygdini annars. \n\n\u00cd Streymnesi og \u00ed Hvalv\u00edk hava f\u00f3lk havt st\u00f3ran \u00e1huga fyri \u00edtr\u00f3ttarl\u00edvinum. Bygdirnar hava r\u00f3\u00f0rarfelag, Hvalv\u00edkar-Streymnesar R\u00f3\u00f0rarfelag, sum gj\u00f8gnum \u00e1rini hevur fingi\u00f0 n\u00f3gv meistaraheiti vi\u00f0 fimm- og seksmannaf\u00f8rum s\u00ednum. Felagi\u00f0 eigur neyst \u00ed Streymnesi. \u00cdtr\u00f3ttarfelagi\u00f0 Streymur hevur bor\u00f0tennis og f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 skr\u00e1nni. \u00cd 1992 var fari\u00f0 undir at samstarva um f\u00f3tb\u00f3ltin vi\u00f0 Ei\u00f0is B\u00f3ltfelag, og hevur Felagsdeildin undir heitinum EB/Streymur hepnast so v\u00e6l, at besta li\u00f0i\u00f0 av \u00e1lvara er fari\u00f0 at gera seg galdandi \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti. G\u00f3\u00f0a gongdin setur st\u00f3r kr\u00f8v til f\u00f3tb\u00f3ltsvallir og umst\u00f8\u00f0ur rundan um teir. Gj\u00f8rdur er t\u00ed n\u00fdggjur grasl\u00edkisv\u00f8llur \u00ed Streymnesi, umframt at r\u00famligt h\u00fas og \u00e1sko\u00f0arask\u00fdli ver\u00f0a bygt vi\u00f0 v\u00f8llin. \u00c6tlandi ver\u00f0ur v\u00f8llurin tikin \u00ed n\u00fdtslu komandi kappingar\u00e1r, \u00ed 2007. \n\nB\u00f8rnini \u00ed Streymesi ganga \u00ed sk\u00falanum \u00ed Hvalv\u00edk, hagar lei\u00f0in er stutt. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Streymnesi liggur \u00ed dag um tey tveyhunda\u00f0.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \nSt\u00f3r\u00e1 (Hvalv\u00edk og Streymnes)\nStromness\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hald%C3%B3rsv%C3%ADk", "title": "Hald\u00f3rsv\u00edk", "text": "Haldarsv\u00edk ella Hald\u00f3rsv\u00edk , eisini nevnd V\u00edk, er ein bygd \u00ed Streymoy. T\u00e1 t\u00fa kemur til Hald\u00f3rsv\u00edkar s\u00e6st, at her liggur n\u00f3gv str\u00ed\u00f0 og knoss aftanfyri teir teigar, sum bygdamenninir hava velt ni\u00f0an fjallas\u00ed\u00f0una. So bratt er, at gr\u00f3tbakkar eru laga\u00f0ar so hv\u00f8rt, sum teir hava vunni\u00f0 ni\u00f0an\u00e1. F\u00e1ar bygdir munnu hava havt so truplar umst\u00f8\u00f0ur at f\u00e1a dyrka\u00f0 lendi. Til bygdina hoyra f\u00fdra hagapartar, i\u00f0 tilsamans eru 12 merkur. Nor\u00f0an \u00c1 (2 merkur og 8 gyllin), Byrgi\u00f0 (4 merkur), Sunnan Foss\u00e1 (2 merkur og 8 gyllin) og Langasandshagi (3 merkur). \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edk vaks munandi, t\u00e1 fiskivinnan vant upp\u00e1 seg \u00ed seinnu helvt av 19. \u00f8ld. Bygdin liggur v\u00e6l fyri \u00ed mun til Nor\u00f0havi\u00f0, so \u00fatr\u00f3\u00f0urin fekk st\u00f3ran t\u00fddning. Handil kom t\u00ed\u00f0liga til bygdina, og ymiskt anna\u00f0 vinnuligt virksemi fylgdi honum. Henda st\u00f8\u00f0a helt s\u00e6r, til mi\u00f0savnanin \u00ed landinum av \u00e1lvara f\u00f3r at gera vart vi\u00f0 seg. \n\n\u00cd 1970-\u00e1runum var n\u00f3gv gj\u00f8rt vi\u00f0 at b\u00f8ta um havnavi\u00f0urskiftini, og at seta \u00e1 stovn flakavirki, so bygdin kundi fylgja vi\u00f0 samfelagsmenningini. Hetta eydna\u00f0ist r\u00e6ttiliga v\u00e6l, fitt av arbei\u00f0spl\u00e1ssum kom burtur\u00far, og h\u00f3ast r\u00e1ki\u00f0 innan fiskivinnuna \u00e1 landi hevur veri\u00f0 at savna virkini saman \u00ed st\u00f8rri eindir, er fiskavirki\u00f0 \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edk \u2013 n\u00fa n\u00f8kur eigaraskifti hava veri\u00f0 \u2013 framvegis sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt. \n\n\u00cd Hald\u00f3rsv\u00edk finna vit sj\u00e1ldsamu \u00e1ttahyrntu kirkjuna, sum tann einasta av s\u00ednum slagi \u00ed F\u00f8royum. Hon var\u00f0 bygd vi\u00f0 fyrimynd eftir kirkju \u00e1 Frederiksberg \u00ed 1856 \u2013 sama \u00e1r sum Kongaligi einahandilin var avtikin \u2013 og umbygd \u00ed 1932. Torbj\u00f8rn Olsen m\u00e1la\u00f0i \u00ed 1996 forvitnisliga og n\u00fdskapandi altartalvu til kirkjuna, sum kom \u00ed sta\u00f0in fyri ta gomlu. Myndevni\u00f0 er seinasta kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in, og andlitini vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0 tykjast r\u00e6ttiliga kend manna millum \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00cd Hald\u00f3rsv\u00edk ganga b\u00f8rnini \u00ed sk\u00fala til og vi\u00f0 7. sk\u00fala\u00e1r, og s\u00ed\u00f0an fara tey \u00ed framhaldsdeildina \u00e1 Oyrarbakka. \u00cd sk\u00falanum \u00c1 B\u00f8 ganga 20 b\u00f8rn. Ein partur av teimum koma \u00far grannabygdini, Langasandi. \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 liggur um tey h\u00e1lvtanna\u00f0hundra\u00f0. Haldarsv\u00edk var n\u00fdggj\u00e1rsbygd. Hagar komu f\u00f3lk fyrr \u00far grannabygdunum at vitja og dansa \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum.\n\nFossurin \u00ed Foss\u00e1 n\u00e6rhendis Hald\u00f3rsv\u00edk er ein tann h\u00e6gsti fossurin \u00ed F\u00f8royum.\n\nHaldarsv\u00edk var n\u00fdggj\u00e1rsbygd.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B8rnuv%C3%ADk", "title": "Tj\u00f8rnuv\u00edk", "text": "Tj\u00f8rnuv\u00edk (danskt: Tj\u00f8rnevig) er ein bygd \u00ed Streymoy. \u00datgrevstrar hava pr\u00f3gva\u00f0, at Tj\u00f8rnuv\u00edk telist millum elstu bygdirnar \u00ed landinum. Her eru funnar leivdir fr\u00e1 v\u00edkingat\u00ed\u00f0 og eins og \u00ed fleiri av elstu b\u00fasetingunum \u00ed landinum s\u00e6st, at ta\u00f0 ikki var so umr\u00e1\u00f0andi, at talan var um kyrrupl\u00e1ss. Heldur var umr\u00e1\u00f0andi, at lendisvi\u00f0urskiftini v\u00f3ru g\u00f3\u00f0 til velting og at ein g\u00f3\u00f0 matar\u00e1 rann framvi\u00f0. \n\nMarkatali\u00f0 \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edk er 24, b\u00fdtt \u00ed tr\u00edggjar hagapartar: Nor\u00f0an Kamb (12 merkur), Heiman Kamb (8 merkur) og Fyri Sunnan (4 merkur).  \n\nNor\u00f0anfyri er Tj\u00f8rnuv\u00edksstakkur, har tj\u00f8rnuv\u00edkingar hava sey\u00f0 gangandi. Nakrir fer\u00f0ir \u00e1 hv\u00f8rjum sumri ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri fer\u00f0 vi\u00f0 tr\u00e1\u00f0bananum \u00fat \u00e1 Stakkin. Eisini Sjeyndir, sum er nor\u00f0asta v\u00edkin \u00e1 Streymoynni, eru eina \u00fatfer\u00f0 verdar. \n\nTj\u00f8rnuv\u00edk hoyrir til mest vitja\u00f0u fer\u00f0am\u00e1lini \u00ed landinum. Bygdin og landslagi\u00f0 kring hana er serliga vakurt vi\u00f0 \u00fats\u00fdni \u00fat \u00ed Fl\u00f3gvan og til Risan og Kellingina. \u00cd summarh\u00e1lvuni er t\u00edskil vanliga n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed bygdini. \n\n\u00cd Tj\u00f8rnuv\u00edk finst bygdah\u00fas, sum er karmur um felagstilt\u00f8kini \u00ed bygdini. \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed bygdini hevur havt ilt vi\u00f0 at halda t\u00f8rn vi\u00f0 menningina \u00ed landinum sum heild, men ta\u00f0 er t\u00f3 st\u00f8\u00f0ugt \u2013 um tey sjeyti. Sk\u00fali er \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edk vi\u00f0 6 n\u00e6mingum. \n\nUpprunaliga er Tj\u00f8rnuv\u00edk gomul kirkjubygd, b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 Hald\u00f3rsv\u00edk og Saksun, men stutt eftir at kirkjan \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edk var bygd \u00ed 1856, var kirkjan \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edk tikin ni\u00f0ur og ein partur av henni fluttur til Saksunar. Helst var ors\u00f8kin, at Hald\u00f3rsv\u00edk st\u00f3\u00f0 \u00ed v\u00f8ksti um hetta mundi\u00f0. \u00datr\u00f3\u00f0urin vant upp\u00e1 seg, og her v\u00f3ru umst\u00f8\u00f0urnar betri \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edk. Ikki fyrr enn \u00ed 1937 var\u00f0 kirkjugongd hildin aftur \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edk. \n\nTj\u00f8rnuv\u00edk var trettandabygd.\n\nEplavelting \n\n\u00cd 1797 b\u00fdttu tj\u00f8rnuv\u00edkingar sandin millum s\u00edn at velta epli og r\u00f8tur \u00ed. Gar\u00f0ar v\u00f3r\u00f0u la\u00f0a\u00f0ir millum stykkini, og b\u00e6\u00f0i veltur og gar\u00f0ar s\u00edggjast enn.\n\nKeldur \n\n Eplaveltur \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edk. \u00cd: Mondul nr. 1/1983.\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Langasandur", "title": "Langasandur", "text": "Langasandur er ein ni\u00f0ursetubygd \u00ed Streymoy. Fyrstu f\u00f3lkini settu seg ni\u00f0ur \u00e1 Langasandi, t\u00e1 b\u00f3ndin \u00c1 B\u00f8 \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edk, Joen Joensen, fekk hagan b\u00fdttan fr\u00e1 \u00ed 1839. Hagin er tr\u00edggjar merkur av landsj\u00f8r\u00f0. \n\nBygdin ber navn eftir sandinum fram vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1linum, og vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini er fitt av lendi lagt inn \u00far haganum, h\u00f3ast f\u00f3lkatali\u00f0 hevur veri\u00f0 r\u00e6ttiliga avmarka\u00f0 og bygdin hevur veri\u00f0 fyri bakk\u00f8stum. \nBygdin \u00e1 Langasandi veksur \u00ed dag so spakuliga, so \u00ed dag (2013) b\u00faleikast 36 f\u00f3lk har. N\u00fdggj h\u00fas eru bygd seinnu \u00e1rini, og vi\u00f0 stuttu fr\u00e1st\u00f8\u00f0uni til st\u00f3rpl\u00e1ssini \u00ed mi\u00f0sta\u00f0ar\u00f8kinum eru g\u00f3\u00f0ar fortreytir fyri framhaldandi v\u00f8kstri.\n\nHvalast\u00f8\u00f0in \u00e1 Gj\u00e1noyri \n\u00c1 Gj\u00e1noyri, sum liggur stutt sunnanfyri Langasand, bygdu nor\u00f0menn vi\u00f0 t\u00ed navnframa Gr\u00f8n \u00e1 odda \u00ed 1894 eina hvalast\u00f8\u00f0. N\u00f3gv virksemi var her \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fram til 1925, t\u00e1 hon l\u00e6t aftur. Men \u00ed dag s\u00e6st n\u00e6r um ongin farlei\u00f0 fr\u00e1 hesi \u00e1hugaverdu t\u00ed\u00f0ini \u00ed f\u00f8royskari vinnul\u00edvss\u00f8gu. T\u00e1 hvalavei\u00f0an minka\u00f0i aftan\u00e1 1. heimsbardaga, v\u00f3ru bygningar og \u00fatger\u00f0 tikin ni\u00f0ur og oyran fekk \u00f3spiltu n\u00e1tt\u00faruna aftur.\n\nKeldur \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nesv%C3%ADk", "title": "Nesv\u00edk", "text": "Nesv\u00edk er ein ni\u00f0ursetubygd \u00ed Streymoy. Nor\u00f0ri vi\u00f0 Streymin er bygdin Nesv\u00edk. Har, millum Eysturoynna og Streymoynna sigst at vera besti hvalv\u00e1gur \u00ed F\u00f8royum.\n\nLeguh\u00fasi\u00f0 \u00ed Nesv\u00edk \nHeimamissi\u00f3nin eigur eitt leguh\u00fas \u00ed Nesv\u00edk. Ta\u00f0 var v\u00edgt \u00ed 1993. Leguh\u00fasi\u00f0 \u00ed Nesv\u00edk er n\u00f3gv umbi\u00f0i\u00f0, serliga um vikuskiftini. Men ta\u00f0 eru eisini m\u00f8guleikar at leiga h\u00fasi\u00f0 mitt \u00ed viku. H\u00f8vu\u00f0stiltaki\u00f0 \u00ed Leguh\u00fasinum \u00ed Nesv\u00edk er summarlegurnar, sum eru fr\u00e1 seinast \u00ed juni og naka\u00f0 inn \u00ed august. Men annars ver\u00f0ur h\u00fasi\u00f0 br\u00fakt so at siga hv\u00f8rt vikuskifti alt \u00e1ri\u00f0 til legur av ymsum slag, sum til d\u00f8mis familjulegur, ungd\u00f3mslegur og bygdalegur, i\u00f0 eru sera v\u00e6l umt\u00f3ktar. \u00cd 2013 er \u00e6tlanin at \u00fatbyggja fyri umlei\u00f0 25 milli\u00f3nir, \u00e6tlanin er at byggja ein bygning afturat \u00ed tveimum h\u00e6ddum.\n\nMyndir\n\nKeldur  \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saksun", "title": "Saksun", "text": "Saksun, eldri Sagx hofn (Saksh\u00f8vn) er ein gomul bygd \u00e1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoy. Landslagi\u00f0 vi\u00f0 bygdina er sermerkt. Gamli gar\u00f0urin D\u00favugar\u00f0ur er framvegis virkin, men gomlu \u00edb\u00fa\u00f0arh\u00fasini eru \u00ed dag fri\u00f0a\u00f0 og standa sum eitt minni um farnar \u00f8ldir. Millum Saksun og Vestmanna stendur millum anna\u00f0 Koppenni, i\u00f0 er h\u00e6gsta fjall \u00e1 Streymoynni. Vi\u00f0 b\u00e1ti slepst inn \u00e1 v\u00edkina uttan fyri bygdina Saksun. Ein smalur \u00f3si rennur millum havi\u00f0 og Pollin, sum annars er avskorin fr\u00e1 havinum av sandgrynnum. Bert heilt sm\u00e1ir og l\u00e6ttir b\u00e1tar sleppa inn \u00e1 Pollin og bert \u00e1 fl\u00f3\u00f0. \u00dar Saksun gongur vegurin oman gj\u00f8gnum Saksunardal, har gr\u00f3\u00f0urin er n\u00f3gvur. \u00cd bygdini Saksun eru fleiri gar\u00f0ar, sum hava sta\u00f0i\u00f0 \u00ed \u00f8ldir.\n\nSj\u00e1ldsama og st\u00f3rb\u00e6ra landslagi\u00f0 dregur n\u00f3gv vitjandi til s\u00edn: Saksunardalur, i\u00f0 er heilar 10 kilometrar langur, Saksunarvatn vi\u00f0 s\u00ednum s\u00edlum og laksi, pollurin, umframt D\u00favugar\u00f0, sum er var\u00f0veittur \u00ed s\u00ednum upprunaliga l\u00edki. Har b\u00faleika\u00f0ust f\u00f3lk fram til 1978, men seinni eru h\u00fasini gj\u00f8rd til eitt forvitnisligt savn, har vit kunnu s\u00edggja, hvussu karmarnir v\u00f3ru \u00e1 einum vanligum f\u00f8royskum gar\u00f0i  \u00ed gamla b\u00f3ndasamfelagnum. \u00cd Saksun er ikki bara vakurt \u00e1 h\u00e1sumri, t\u00e1 mong fer\u00f0af\u00f3lk vitja.\n\nS\u00f8ga \n\nFyri n\u00f8krum hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani f\u00f3rst skipi\u00f0, sum seinni mest er umtala\u00f0 Saksunarskipi\u00f0, \u00ed Saksun. \u00cd lastini var millum anna\u00f0 vi\u00f0ur, og t\u00e1 farmurin var\u00f0 seldur \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8lu, var\u00f0 ein stokkur av pommerskari furu seldur til N\u00f3lsoyar, har hann var\u00f0 n\u00fdttur at byggja eina stovu \u00ed h\u00fasunum vi\u00f0 Brunn, og tr\u00edggir a\u00f0rir stokkar v\u00f3r\u00f0u seldir til Su\u00f0uroyar. Ma\u00f0urin, sum keypti teir tr\u00edggjar stokkarnar, bant teir saman til ein flaka, setti segl \u00e1 og sigldi \u00ed hesum l\u00edki stokkarnar su\u00f0ur.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n faroe islands.dk \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gj%C3%B3gv", "title": "Gj\u00f3gv", "text": "Gj\u00f3gv er ein bygd \u00e1 Eysturoynni. Gj\u00f3gv bygd er vi\u00f0 31 \u00edb\u00fagvum ein av teimum sm\u00e6rru \u00ed kommununi, men vi\u00f0 s\u00ednum jar\u00f0artilfeingi og sum \u00fatr\u00f3\u00f0rarpl\u00e1ss var hon fyrr munandi betri fyri. Gj\u00f3gv er helst seinni bygd enn grannabygdin Funningur, men t\u00f3 neyvan seinni enn t\u00ed\u00f0liga \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. \u00datr\u00f3\u00f0urin gav \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0 n\u00f3gv virksemi \u00ed bygdini, og seinni hava n\u00f3gvir skipsmenn veri\u00f0 vi\u00f0 Gj\u00f3gv. \n\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num raktu r\u00e6ttiliga t\u00ed\u00f0um bygdina, solei\u00f0is sum mongu n\u00f8vnini vi\u00f0 minnisvar\u00f0an bera bo\u00f0 um. Vi\u00f0 n\u00fdggju t\u00ed\u00f0unum aftan\u00e1 Seinna heimsbardaga fekk Gj\u00f3gv bygd trupult vi\u00f0 at var\u00f0veita f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 pl\u00e1ssinum, og s\u00ed\u00f0an hevur afturgongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum veri\u00f0 r\u00e6ttiliga st\u00f8\u00f0ug. \u00cd bygdini er sk\u00fali, sum er bygdur \u00ed 1883. Eisini hevur bygdin samkomuh\u00fas. \n\nAv vinnuligum virksemi vi\u00f0 Gj\u00f3gv kann nevnast Elementvirki\u00f0, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1982. Her ver\u00f0a betongelement gj\u00f8rt til ymiskar bygningar. Gj\u00e1arsmolt hevur eisini havt smoltst\u00f8\u00f0 \u00ed bygdini, men solei\u00f0is sum vi\u00f0urskiftini hava laga\u00f0 seg \u00ed alivinnuni, hevur st\u00f8\u00f0in ligi\u00f0 still eina t\u00ed\u00f0. T\u00f3 ver\u00f0ur v\u00f3na\u00f0, at t\u00e1 framlei\u00f0slan kemur upp aftur \u00e1 s\u00edtt gamla st\u00f8\u00f0i, kann hetta virksemi takast upp aftur. \n\nFer\u00f0avinnan hevur havt ein vaksandi t\u00fddning fyri Gj\u00f3gv. Longu \u00ed 1984 byrja\u00f0i Gj\u00e1argar\u00f0ur sum vallaraheim, og hann er framvegis v\u00e6lumt\u00f3ktur. Her kunnu umlei\u00f0 100 f\u00f3lk gista \u00ed senn. \u00cd 2006 hevur tiltaki\u00f0 Gj\u00f3gv Adventure havt virksemi vi\u00f0 \u00fatfer\u00f0um og vi\u00f0 s\u00f8lu av ymiskum til fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed gamla handilinum \u00ed bygdini. Vi\u00f0 Gj\u00f3gv er n\u00f3gv vakurt at s\u00edggja: tey h\u00f8gu fj\u00f8llini, gj\u00f3gvin og ymisk st\u00f8\u00f0 n\u00e6rhendis bygdina. \n\nNorska filmsr\u00f8\u00f0in Buzz Aldrin, hvar bleivst t\u00fa av \u00ed ru\u00f0uleikanum? fer fyri ta\u00f0 mesta fram vi\u00f0 Gj\u00f3gv. Filmsr\u00f8\u00f0in var tann fyrsta filmsr\u00f8\u00f0in, i\u00f0 var v\u00edst \u00ed norskum biografum, ta\u00f0 bleiv hon \u00ed 2011. R\u00f8\u00f0in var\u00f0 eisini v\u00edst \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya naka\u00f0 seinni.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Sigvardsen.net - Sta\u00f0an\u00f8vn vi\u00f0 Gj\u00f3gv \n Gjogv.fo - Heimas\u00ed\u00f0a (kelda)\n Faroeislands.dk - Gj\u00f3gv\n Gjaargardur.fo\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyrarbakki", "title": "Oyrarbakki", "text": "Oyrarbakki er ein ni\u00f0ursetubygd \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Eysturoy. Hon liggur vi\u00f0 Sundalagi\u00f0. Oyrarbakki er yngsta b\u00fasetingin \u00ed kommununi. Heilt fram til mi\u00f0ja 20. \u00f8ld var ney\u00f0ugt hj\u00e1 mongum at hava jar\u00f0arbr\u00fak, so longi fiskivinnan bert kundi bj\u00f3\u00f0a arbei\u00f0i ein part av \u00e1rinum. Um somu t\u00ed\u00f0 var\u00f0 landi\u00f0 bundi\u00f0 so miki\u00f0 saman, at f\u00f3lk kundu fer\u00f0ast meira millum oyggjarnar, ella b\u00fasetast \u00e1 n\u00fdggjum pl\u00e1ssum, um livil\u00edkindini v\u00f3ru betri har. \u00cd hesum f\u00f8rinum s\u00edggja vit, at ta\u00f0 \u00ed fleiri f\u00f8rum eru f\u00f3lk, sum koma r\u00e6ttiliga langvegis fr\u00e1, i\u00f0 seta seg ni\u00f0ur \u00e1 Oyrarbakkanum, men eisini f\u00f3lk \u00far grannabygdunum eru millum ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini. \n\nEftir hesi f\u00f3lk liggja ger\u00f0ini og h\u00fasini, i\u00f0 n\u00e6rum kn\u00fdta t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar eldru bygdirnar, Nor\u00f0sk\u00e1la og Oyri, saman \u00ed dag. Sum mi\u00f0st\u00f8\u00f0a \u00ed kommununi liggur v\u00e6l fyri at hava felags hentleikar \u00e1 Oyrarbakkanum. Eitt n\u00fa hevur Ungmannafelagi\u00f0 Eydnan bygt samkomuh\u00f8li t\u00e6tt vi\u00f0 br\u00fanna um Streymin og Sunda kommuna hevur s\u00edna umsiting her. \n\nFelags sk\u00fali fyri kommununa var bygdur \u00e1 Oyrarbakkanum \u00ed 1969, eins og kommunurnar \u00ed Sundalagnum gingu saman um ein Felagssk\u00fala fyri framhaldsdeildina har \u00ed 1973. St\u00f8\u00f0ugt vaksandi h\u00f8liskr\u00f8vini \u00e1 sk\u00fala\u00f8kinum hava vi\u00f0 s\u00e6r, at vaksi\u00f0 ver\u00f0ur um sk\u00falarnar. Sum ein li\u00f0ur kommunala samstarvinum er eisini brandst\u00f8\u00f0 bygd \u00e1 Oyrarbakka. \n\nV\u00e6ntast kann, at g\u00f3\u00f0u \u00fatbyggingarm\u00f8guleikarnir \u00e1 Oyrarbakkanum framhaldandi kunnu f\u00e1a tilflytarar til pl\u00e1ssi\u00f0, eins og teir, i\u00f0 l\u00f8gdu lunnarnar \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyri", "title": "Oyri", "text": "Oyri er ein bygd \u00ed Eysturoy. Bygdin man hoyra millum t\u00e6r elstu \u00ed landinum. Hetta s\u00e6st \u00e1 tveimum vi\u00f0urskiftum: Hagin fevnir langt \u00fat um bygdina, b\u00e6\u00f0i nor\u00f0ur- og su\u00f0ureftir, og j\u00f8r\u00f0in hevur veri\u00f0 savna\u00f0 \u00e1 f\u00e1um hondum, \u00e1 einum gar\u00f0i - seinni tveimum, solei\u00f0is sum vit plaga at skilja vi\u00f0 eina b\u00f3nda- og landn\u00e1msbygd. Flest\u00f8ll munnu kenna s\u00f8guna um Orm b\u00f3nda og Oyrab\u00f3nda. Sj\u00e1lvt um ta\u00f0 eisini er ein spennandi s\u00f8ga, so hevur hon \u00f3iva\u00f0 eina veruliga kjarnu. Givi\u00f0 er, at Oyri vi\u00f0 s\u00ednum gar\u00f0i hevur havt ein b\u00f3nda vi\u00f0 \u00e1virkan \u00e1 tingi. Ein av teimum var Hans Jacobsen Debes, i\u00f0 gj\u00f8rdist F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed \u00e1runum fr\u00e1 1755 - 69. Hann hev\u00f0i frammanundan lisi\u00f0 l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00ed Danmark og skara\u00f0i \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0 \u00e1 mangan h\u00e1tt fram\u00far. Hann hev\u00f0i eitt n\u00fa hug til ganga n\u00fdggjar lei\u00f0ir innan jar\u00f0arbr\u00fak og fiskiskap. Men sum so ofta \u00ed sl\u00edkum f\u00f8rum var undirt\u00f8kan ikki st\u00f3r, t\u00ed t\u00ed\u00f0in mundi ikki vera b\u00fagvin til st\u00f3rvegis broytingar. \n\nIkki fyrr enn inn \u00ed 19. \u00f8ld gerast broytingarnar \u00ed bygdini sj\u00f3nskar. H\u00f3ast uppskot hev\u00f0i veri\u00f0 frammi \u00ed 1780'unum um at leggja eitt sindur av haganum inn til ger\u00f0i og velta \u00ed n\u00fdggjum pl\u00e1ssum millum bygdirnar, var hetta av ongum. B\u00f8ndurnir, i\u00f0 manna\u00f0u l\u00f8gtingi\u00f0 t\u00e1, vildu ikki missa haga, ei heldur h\u00faskallar og arbei\u00f0skonur, um tey f\u00f3ru at f\u00e1a f\u00f3tin undir egi\u00f0 bor\u00f0. Ta\u00f0 man t\u00ed serliga vera emb\u00e6tismonnunum fyri at takka, at hesin n\u00fdggi m\u00f8guleikin var\u00f0 settur verk - at velta upp \u00far n\u00fdggjum og kunna brey\u00f0f\u00f8\u00f0a eitt h\u00faski vi\u00f0 t\u00ed. Ikki bert bygdaf\u00f3lki\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 hesum tilbo\u00f0i - vit s\u00edggja eina umfatandi flyting millum oyggjarnar fara \u00ed gongd. F\u00f3lk savnast har, sum j\u00f8r\u00f0 var til taks - akkur\u00e1t sum fiskivinnubygdirnar fara at draga til s\u00edn seinni, t\u00e1 i\u00f0 skipsfiskiskapurin tekur seg upp. \n\nVi\u00f0 fiskivinnni fekk Oyri n\u00fdtt vinnuligt grundarlag. Nevnast kunnu Garnavirki\u00f0, sum l\u00e6t rei\u00f0skap til mong skipini \u00ed f\u00f8royska flotanum gj\u00f8gnum \u00e1rini, og O.C. Joensen, i\u00f0 fyrst rak handils- og \u00fatger\u00f0arvirksemi og seinni hevur gingi\u00f0 n\u00fdggjar lei\u00f0ir innan skeljavei\u00f0u og \u2013virking,  vi\u00f0 st\u00f3rum og framkomnum r\u00e6kjuvirki og tilvirking av \u00fardr\u00e1ttum av \u00f8\u00f0rum skeljadj\u00f3rum. \n\n\u00c1 Oyri hevur f\u00f3lkatali\u00f0 seinnu \u00e1rini ligi\u00f0 um tey h\u00e1lvtanna\u00f0hundra\u00f0.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Snar.fo (kelda)\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1lav%C3%ADk", "title": "Sk\u00e1lav\u00edk", "text": "Sk\u00e1lav\u00edk er ein bygd i Sandoy. Sk\u00e1lav\u00edk er \u00ed v\u00eddd fj\u00f3r\u00f0ingurin av Sandoynni, me\u00f0an f\u00f3lkatali\u00f0 bert er ein \u00e1ttingur av f\u00f3lkatalinum \u00ed oynni. Sk\u00e1lav\u00edk er ivaleyst elligomul bygd, grunda\u00f0 \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini. Har er n\u00f3gvur og g\u00f3\u00f0ur sl\u00e6ttur b\u00f8ur, i\u00f0 hevur veri\u00f0 grundarlagi\u00f0 undir g\u00f3\u00f0um landb\u00fana\u00f0i. \n\nSk\u00e1lav\u00edk er eisini gomul kirkjubygd, og kirkjurnar hava fr\u00e1 fyrstu t\u00ed\u00f0 av sta\u00f0i\u00f0 ni\u00f0ri \u00e1 M\u00f8l. Sk\u00e1lav\u00edk er eisini s\u00f8gur\u00edk bygd, og sagnirnar eru eisini fleiri. Best kend er s\u00f8gnin um Ungaj\u00f3gvanssynir. Teir v\u00f3ru b\u00f3ndasynir \u00ed Dalsgar\u00f0i, livdu \u00ed 17. \u00f8ld og eru eins og K\u00e1lvur l\u00edtli \u00e1 Sandi kendir sum yvirgangskroppar. So er eisini s\u00f8gnin um J\u00e1kup J\u00f3ansson, sum var l\u00f8gmanssonur og festi Dalsgar\u00f0. \u00cd 1934 var dansistova bygd \u00e1 Keldu, og \u00ed 1972 var\u00f0 ungmannafelagi\u00f0 Keldan stovna\u00f0. Felagi\u00f0 keypti gomlu dansistovuna, reiv hana ni\u00f0ur og bygdi n\u00fdtt felagsh\u00fas. \n\nRei\u00f0arin Eiler Jacobsen (1930-2010) var sk\u00e1lv\u00edkingur. Eina t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn hann anda\u00f0ist, avgj\u00f8rdi hann at lata byggja ein fr\u00edt\u00ed\u00f0ardepil \u00ed heimbygdini. Hann n\u00e1ddi ikki at s\u00edggja fr\u00edt\u00ed\u00f0ardepilin lidnan. Depilin \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk, Skei\u00f0s- og fr\u00edt\u00ed\u00f0ardepilin Immanuel, l\u00e6t upp \u00ed mai 2011. Navni\u00f0 Immanuel er uppkalla\u00f0 eftir skipinum, i\u00f0 p\u00e1pi Eiler gekk burtur vi\u00f0 \u00ed 1932. Bygningurin liggur omanfyri bygdina og er b\u00e6\u00f0i gistingarh\u00fas og matstova, umframt at har eru fleiri fundarh\u00f8li, sp\u00e6lir\u00fam til b\u00f8rnini, heitan pott og anna\u00f0. T\u00e6tt vi\u00f0 depilin er ein minnisvar\u00f0i reistur til minnis um Eiler Jacobsen. \u00c1 einari minnispl\u00e1tu stendur navn hansara og f\u00f8\u00f0ingar og dey\u00f0s\u00e1ri\u00f0 (1930 og 2010), og so stendur hesin teksturin: Tann, i\u00f0 alt\u00ed\u00f0 hyggur eftir vindinum, kemur aldri at s\u00e1a, og tann, i\u00f0 alt\u00ed\u00f0 hyggur eftir sk\u00fdggjunum, kemur aldri at heysta.\n\u00cd 2012/13 v\u00f3ru fleiri k\u00f8mur bygt afturat. \u00c6tlanin er eisini at gera kampingpl\u00e1ss og golfv\u00f8ll.\n\nEin tann kendasti rith\u00f8vundurin \u00ed F\u00f8royum, He\u00f0in Br\u00fa (1901-1987), er uppvaksin \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk. T\u00e1 ein kemur til Sk\u00e1lav\u00edkar, kan ein s\u00edggja, at har er reistur ein pr\u00fa\u00f0ur minnisvar\u00f0i um rith\u00f8vundan.\n\n\u00c1hugaverd st\u00f8\u00f0 \n\n Kirkjan, v\u00edgd \u00ed 1891. \n Tr\u00e6skur\u00f0ir eftir Tr\u00f3nd \u00ed Tr\u00f8\u00f0 \u00ed kirkjuni. \n Orgli\u00f0 \u00ed kirkjuni, elsta orgli\u00f0 \u00ed br\u00faki \u00ed F\u00f8royum. \n Minnismerki\u00f0 um He\u00f0in Br\u00fa. \n Depilin \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk og Minnisvar\u00f0in har.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nScalloway\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nVisitsandoy.fo, Sandoyar Kunningarstova\nDepil.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Deplinum \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "4057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsav%C3%ADk", "title": "H\u00fasav\u00edk", "text": "H\u00fasav\u00edk er ein bygd i Sandoy.\n\nH\u00fasav\u00edk liggur sunnan fyri Sk\u00e1lav\u00edk. Bygdin hevur 74 \u00edb\u00fagvar (2013). Bygdin er gomul, helst fr\u00e1 landn\u00e1mst\u00ed\u00f0. Hon hevur tveir gamlar b\u00fdlingar, men s\u00f8gn er, at h\u00f8vu\u00f0sbygdin var \u00ed Kv\u00edggjagili vestan fyri \u00e1nna, har v\u00edst ver\u00f0ur \u00e1 h\u00fasatoftir, og har eisini kirkja og kirkjugar\u00f0ur v\u00f3ru. S\u00f8gn er, at bygdin doy\u00f0i \u00fat av svartadey\u00f0a, og aftan\u00e1 var\u00f0 hon flutt eystur um \u00e1nna. Ein sera r\u00edk kvinna, nevnd H\u00fastr\u00fain ella H\u00fasfr\u00fagvin, var \u00ed bygdini, og s\u00f8gnin sigur, at hon og ma\u00f0ur hennara grunda\u00f0u bygdina aftur. Gr\u00f3tgar\u00f0urin, hon l\u00e6t gera um kirkjugar\u00f0in, stendur enn. Eisini veggirnir \u00ed hoyl\u00f8\u00f0uni og ta\u00f0 steinsetta t\u00fani\u00f0 minna um hennara st\u00f3rb\u00e6ri. \u00c1 fr\u00edmerkinum h\u00f3mast kirkjan, sum var bygd \u00ed 1863, og h\u00f8grumegin eini um 130 \u00e1ra gomul h\u00fas, sum ver\u00f0a var\u00f0veitt sum fornminni. H\u00fasav\u00edk er hvalv\u00e1g, og har doyggja grindir av og \u00e1. St\u00f8rsta grindin, sum er dey\u00f0 \u00e1 sandinum, var 382 hvalir.\n\n\u00c1hugaverd st\u00f8\u00f0 \n\n Toftirnar eftir H\u00fasfr\u00fanna \u00ed H\u00fasav\u00edk. \n J\u00f3gvansbreyt, gomul h\u00fas vi\u00f0 moldg\u00f3lvi. \n Kirkjan, v\u00edgd 1863. \n Gr\u00f3tmyndir eftir Tr\u00f3nd Patursson vi\u00f0 keiina.\n\nS\u00ed eisini \nH\u00fasav\u00edkabr\u00f8vini\n\nKeldur\n\n Postverk F\u00f8roya\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "4059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dalur", "title": "Dalur", "text": "Dalur er ein bygd i Sandoy. Dalur er sy\u00f0sta bygdin \u00ed oynni og l\u00edtil bygd, 35 f\u00f3lk (2015), men hagin er g\u00f3\u00f0ur, og serliga feitilendi\u00f0 Skorin sy\u00f0st \u00e1 oynni. Har byggir n\u00f3gvur lundi, og hann ger, at gr\u00f3\u00f0urin er n\u00f3gvur, og ver\u00f0ur sey\u00f0urin t\u00ed sera g\u00f3\u00f0ur. Dalur er gomul bygd og s\u00e6st \u00ed gomlum skj\u00f8lum, at hon eisini var\u00f0 nevnd Varmadalur, men hon er neyvan so gomul sum hinar b\u00e1\u00f0ar eysturbygdirnar. Hon hevur ligi\u00f0 sera avskorin og fekk ikki vegasamband fyrr enn \u00ed 1963. Vegurin liggur gj\u00f8gnum eina bratta l\u00ed\u00f0, og gr\u00f3t og skri\u00f0ulop oman \u00e1 vegin eru ikki sj\u00e1ldsom fyribrigdi. \u00cd fleiri \u00e1r hevur talan veri\u00f0 um at bora tunnil gj\u00f8gnum fjalli\u00f0 millum H\u00fasav\u00edk og Dal. Bygdin fekk kirkju \u00ed 1957, og h\u00f3mast hon h\u00f8grumegin \u00e1 fr\u00edmerkinum. \u00cd 2007 bleiv kirkjan sett \u00ed stand og er n\u00fa eisini handikapvinarlig. \u00cd Dali er eisini eitt bygdarh\u00fas, i\u00f0 nevnist Eiriksgar\u00f0ur; ta\u00f0 bleiv \u00fatbygt \u00ed 2007, og n\u00fa er n\u00f3gv meira pl\u00e1ss hj\u00e1 dalbingum at dansa f\u00f8royskan dans og anna\u00f0 undirhaldandi. \n\nDalur er fyrndarbygd. Gomul s\u00f8gn sigur, at t\u00e1 s\u00f3ttin svarta herja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum, var\u00f0 Dalsbygd eisini rakt. Og sagt ver\u00f0ur, at fyri s\u00f3ttina sv\u00f8rtu var bygdin sunnan fyri S\u00f3r\u00e1, sum rennur mitt oman gj\u00f8gnum dalin. Eftir s\u00f3ttina var\u00f0 flutt nor\u00f0ur um \u00e1nna, t\u00ed eingin m\u00e1tti byggja aftur har, sum bygdin hev\u00f0i veri\u00f0 og s\u00f3ttin herja\u00f0, t\u00ed \u00f3eydna skuldi spyrjast \u00far. H\u00f3ast Dalur er ein av okkara elstu bygdum, eru hv\u00f8rki fornleivdir ella sta\u00f0arn\u00f8vn, sum benda \u00e1, at nakar kristin halgid\u00f3mur (b\u00f8nh\u00fas) hevur veri\u00f0 her \u00ed gomlum d\u00f8gum.\n\nKeldur\n\n Dimmal\u00e6tting 19. oktober 2007. \n Postverk F\u00f8roya\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "4060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skarvanes", "title": "Skarvanes", "text": "Skarvanes er ein bygd i H\u00fasav\u00edkar kommuna \u00e1 Sandoy vestan fyri Dalur. Hon er gomul bygd, og f\u00f3lk hevur b\u00fa\u00f0 har, \u00ed hvussu so er, fr\u00e1 um \u00e1r 1500. Bygdin var millum bestu kornpl\u00e1ss \u00ed landinum, og hagin r\u00e6ttiliga g\u00f3\u00f0ur, so livil\u00edkindini v\u00f3ru hampilig, h\u00f3ast m\u00f8guleikar fyri \u00fatr\u00f3\u00f0ri v\u00f3ru sm\u00e1ir, t\u00ed brimpl\u00e1ss er. Fr\u00e1flyting hevur veri\u00f0, og \u00e1r 2000 doy\u00f0i seinasta f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 Skarvanesi, men seinni eru f\u00f3lk aftur flutt til bygdina. \u00cd 2013 v\u00f3ru 11 fastb\u00fagvandi samb\u00e6rt Hagstovuni, og \u00ed Dj\u00fapadali 2 km nor\u00f0anfyri b\u00fdr eitt h\u00faski. H\u00fasini \u00ed bygdini, ver\u00f0a mest n\u00fdtt sum summarh\u00fas.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nFaroestamps\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "4061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyndarfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur \u00e1 Eysturoy er ein av heilt gomlu bygdunum \u00ed F\u00f8royum. Skrivligar keldur fr\u00e1 1300-talinum v\u00edsa, at Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur var hampuliga st\u00f3r bygd longu t\u00e1. F\u00f3lkatali\u00f0 er n\u00fa 143 (\u00ed 2020). Kirkjan \u00ed Oyndarfir\u00f0i er ein av gomlu tr\u00e6kirkjunum, i\u00f0 enn standa uppi \u00ed F\u00f8royum. Hon er fr\u00e1 1838. Altartalvan \u00ed kirkjuni er m\u00e1la\u00f0 av kenda danska listam\u00e1laranum C.W. Eckersberg (1783-1853). Innan fyri b\u00fdlingin \u00ed V\u00edkum \u00ed Oyndarfir\u00f0i standa stutt fr\u00e1 landi tveir st\u00f3rir steinar sum hava elvt til n\u00f3gva hugsan, teir ridla alt\u00ed\u00f0, eisini \u00ed g\u00f3\u00f0um ve\u00f0ri. Magnus Heinasson (1548-1589) vaks upp \u00e1 pr\u00f3stagar\u00f0inum \u00ed Gar\u00f0shorni \u00ed Oyndarfir\u00f0i.\n\nOyndarfj\u00f8r\u00f0ur er gomul bygd, men hon er ikki nevnd \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu. Bygdir, i\u00f0 hava mansnavn, vera hildnar at vera landn\u00e1msbygdir, og k\u00f8nir menn hava hildi\u00f0, at navni\u00f0 upprunaliga var Oyvindarfj\u00f8r\u00f0ur.\n\nF\u00f3lkatal \nF\u00f3lkatalsbroytingar s\u00ed\u00f0an 1801.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Depil", "title": "Depil", "text": "Depil er ein bygd \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Bor\u00f0oynni og har b\u00fagva 2 f\u00f3lk. Depil var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevnd \u00ed 1584. Bygdin er partur av Hvannasunds kommunu.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "4066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAli", "title": "M\u00fali", "text": "M\u00fali er ein bygd \u00e1 Bor\u00f0oynni. M\u00fali er ein gomul og s\u00f8gulig bygd, sum hevur veri\u00f0 b\u00fapl\u00e1ss \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Hetta vita vit, t\u00ed hon er nevnd \u00ed Hundabr\u00e6vinum. Hon liggur nor\u00f0an til \u00e1 Bor\u00f0oynni. Har b\u00fa\u00f0i m.a. kendi gandakallurin Guttormur \u00ed M\u00fala. H\u00f3ast ta\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 hava b\u00fa\u00f0 n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed M\u00fala, er bygdin v\u00e6l kend - ikki minst fr\u00e1 Guttormi \u00ed M\u00fala. Hann skuldi vera l\u00f3gk\u00f8nur, men eisini duga gand. Seinastu \u00e1rt\u00edggjuni er f\u00f3lkatali\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt minka\u00f0. Seinastu fastb\u00fagvandi f\u00f3lkini, Andrea- og Hans Jacob Frederiksen, fluttu \u00far bygdini \u00ed 1992. \u00cd M\u00fala eru f\u00fdra h\u00fas, men tey standa \u00f8ll t\u00f3m.\u2028\n\n\u00cd 1950 gj\u00f8rdust t\u00e6r seks bygdirnar vi\u00f0 Hvannasund til Hvannasunds kommunu. Hesar seks bygdirnar eru M\u00fali, Hvannasund, Nor\u00f0depli, Foss\u00e1, Nor\u00f0toftir og Depli. Hvannasunds kommuna hevur \u00ed 2007 fingi\u00f0 vegan\u00f8vn og h\u00fasanummur. Av hesi ors\u00f8k er eisini sta\u00f0fest, at \u00ed M\u00fala eru f\u00fdra h\u00fas, sum hava hv\u00f8r s\u00edtt h\u00fasanummar. Ikki \u00f3v\u00e6nta\u00f0 ver\u00f0ur tann \u00e1tta kilometrar langi vegurin \u00far Nor\u00f0depli og nor\u00f0ur til M\u00fala kalla\u00f0ur M\u00falavegur. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 at hava allar hesar adressurnar er, at ta\u00f0 skal vera b\u00e6\u00f0i l\u00e6tt og skj\u00f3tt at finna vegin fram um hetta gj\u00f8rdist br\u00e1\u00f0ney\u00f0ugt. Her kann til d\u00f8mis ver\u00f0a talan um brandbil, sj\u00fakrabil ella l\u00f8greglu, men eisini hj\u00e1 h\u00fdruvognum, l\u00e6kna og vanligum f\u00f3lki.\n\nS\u00f8ga \n\nSj\u00e1lvt um roynt var\u00f0 at stovna sk\u00fala eystan M\u00fala \u00ed 1737, kom ikki gongd \u00e1 fyrr enn \u00ed 1835. T\u00e1 f\u00f3r vi\u00f0ingur, giftur \u00e1 Nor\u00f0toftum, at lesa vi\u00f0 b\u00f8rnunum \u00e1 Toftum, Depli og M\u00fala.\n\n\u00c1 vegnum til M\u00fala eystanfyri \u00e1 Bor\u00f0oynni hendi eitt skri\u00f0ulop \u00ed sambandi vi\u00f0 \u00f3gvuligum avfalli \u00ed august 2008. Hetta skri\u00f0ulopi\u00f0 gj\u00f8rdi ska\u00f0a \u00e1 vegin og bilaverjuna og tessvegna vi\u00f0f\u00f8rdi, at M\u00fali misti vegasamband eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\n\nSagnir \u00far M\u00fala\n\nGuttormur \u00ed M\u00fala \n\nKendasti m\u00falama\u00f0urin man vera Guttormur \u00ed M\u00fala (1657 til 1739). Guttormur \u00ed M\u00fala var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Haraldssundi uml. 1657, yngsti sonur Rasmus Magnusson. T\u00edverri eru ongar skrivligar keldur, hv\u00f8rki kirkjub\u00f8kur ella skiftib\u00f8kur, \u00ed\u00f0 r\u00f8kka so langt aftur. Gutormur \u00ed M\u00fala var tiltikin at duga gand, hann var yngsti sonur Rasmusar \u00ed Haraldssundi, i\u00f0 var sonur Magnus Heinasonar. Fleiri sagnir eru um Guttorm \u00ed M\u00fala, ein teirra hevur samband vi\u00f0 Mykinesfj\u00f8r\u00f0. Guttormur hev\u00f0i konu \u00far Mykinesi. Hon \u00e6t Billa. Ikki hev\u00f0i hann veri\u00f0 vestan fyri Leirv\u00edkarfj\u00f8r\u00f0, fyrr enn hann f\u00f3r at fr\u00edggja. V\u00e1gamenn f\u00f8rdu hann um mykinesfj\u00f8r\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru komnir mitt \u00e1 fj\u00f8r\u00f0in, b\u00f3ru teir eyga vi\u00f0 eitt st\u00f3rt rekatr\u00e6 og vildu fegnir f\u00e1a ta\u00f0 til s\u00edn;  men heldur vildi hann sleppa fer\u00f0ina fram til Mykines alt fyri eitt, og so var\u00f0. Hann ba\u00f0 teir mi\u00f0a v\u00e6l, hvar tr\u00e6i\u00f0 l\u00e1, ta\u00f0 kundi vera, teir funnu aftur \u00e1 ta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 teir f\u00f3ru \u00far Mykinesi aftur \u00ed V\u00e1gar. Ikki hildu teir l\u00edkindi ver\u00f0a til tess, t\u00ed Mykinesfj\u00f8r\u00f0ur er \u00f3f\u00f8ra streymhar\u00f0ur. Men t\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru \u00e1 lei\u00f0ini heim, v\u00f3r\u00f0u teir meira enn bilsnir, t\u00ed t\u00e1 l\u00e1 tr\u00e6i\u00f0 \u00ed sama sta\u00f0 og and\u00f8vdi. \n\nGuttormur \u00ed M\u00fala kom til gar\u00f0in \u00ed M\u00fala nor\u00f0uri \u00e1 Bor\u00f0oynni.  Hann sigst at hava veri\u00f0 hin ramasti gandakallur \u00ed F\u00f8royum. Han n\u00fdtti ikki kynstur s\u00edni at gera \u00f3n\u00e1\u00f0ir, men heldur til at hj\u00e1lpa. Gandakellingin Barbara vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1 \u00ed Sumba hev\u00f0i fr\u00e6tt, hvussu v\u00e6l Guttormur dugdi at ganda, og f\u00f3r nor\u00f0ur einafer\u00f0 at kappast \u00edm\u00f3ti honum. T\u00e1 i\u00f0 hon kom, var Guttormur til \u00fatr\u00f3gvar. Hon settist at bryggja og blanda, floytti fli\u00f0uskeljar oman eftir \u00e1nni og seg\u00f0i, at so n\u00f3gvar skeljar, sum sukku, so n\u00f3gvir b\u00e1tar skuldu s\u00f8kka. Hon gj\u00f8rdi r\u00e6ttuligt illve\u00f0ur, at ta\u00f0 var ikki meira enn, at Guttormur og synir hansara kl\u00e1ra\u00f0u at koma aftur til lands. T\u00e1 Guttorm og synirnir r\u00f3\u00f0u heim, r\u00f3pa\u00f0i ein sonur: \u201celdur er \u00ed sj\u00f3num! Hvat er hetta?\u201d. \u201cEg veit, hvat ta\u00f0 er\u201d, svara\u00f0i Guttormur. Hann visti nevniliga, at ta\u00f0 var gandakellingin. T\u00e1 i\u00f0 hann kom til M\u00falah\u00fasini, s\u00e1 hann Barbaru sita undir h\u00fasunum vi\u00f0 \u00fatslignum h\u00e1ri. Guttorm kom so heim og f\u00f3r at ganda, so kellingin misti alla kraftina. Eftir hetta var ikki n\u00f3gv um kellingina og fl\u00fdgdi hon undan Guttormi.\n\nHanus \n\n\u00cd eldri t\u00ed\u00f0um skuldi ein av h\u00fasab\u00f3ndunum, i\u00f0 \u00e6t Hanus, vera sera hegnigur.  Hann var ein av F\u00f8roya bestu monnum, b\u00e6\u00f0i sum b\u00f3ndi, \u00fatr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur og smi\u00f0ur. Men hansara \u00eddni til alt sl\u00edkt f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at hann ikki virdi seg sj\u00e1lvan at vera minni, enn hann var. Teir, i\u00f0 \u00f8vunda\u00f0ust inn \u00e1 hann, eyknevndu hann \u00d3\u00f0a Hanus. \u00cd hansara t\u00ed\u00f0 gj\u00f8rdu f\u00f3lk l\u00edti\u00f0 av at hava n\u00f3gvan pening vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tey f\u00f3ru til handils; men javnliga var ta\u00f0 troyggjur, hosur, l\u00fdsi, stokkfiskur og t\u00e1lg og t\u00edl\u00edkt, i\u00f0 br\u00fakt var\u00f0 \u00ed sta\u00f0in fyri pening. Hanus leg\u00f0i st\u00f3ran dent \u00e1, at hann hev\u00f0i mest av hesum lutum vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 h\u00fasamenn f\u00f3ru til handils. Einafer\u00f0 hann saman vi\u00f0 bygdarmonnum var \u00e1 handilsfer\u00f0 til Havnar, var\u00f0 tosa\u00f0 mann og mann \u00edmillum um mangt og hvat. Og at enda kom upp \u00ed tosi\u00f0, hv\u00f8r av b\u00e1tsskipanini i\u00f0 mundi hava virka\u00f0 flestar lutir til hesa fer\u00f0. Her fekk Hanus at fr\u00e6tta, at ein annar \u00ed fer\u00f0alagnum hev\u00f0i ein part av hosup\u00f8rum meira enn hann. Illsinni spann \u00ed hann, og me\u00f0an b\u00e1turin f\u00f3r fram vi\u00f0 Lambav\u00edk, tveitti hann \u00f8ll s\u00edni hosup\u00f8r yvir bor\u00f0.\n\nHanus var av bestu sey\u00f0amonnum. Saman vi\u00f0 h\u00fask\u00f8llum s\u00ednum r\u00f8kta\u00f0i hann \u00ed \u00f8llum hagap\u00f8rtum \u00e1 H\u00fasum. Og hvat i\u00f0 var meira sj\u00e1ldsamt, h\u00faskallarnir hildu n\u00f3gv av honum. Men sera margh\u00e1ttligur ma\u00f0ur var Hanus. Ein morgun um v\u00e1ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00e1 eini fer\u00f0 \u00ed haganum var komin nor\u00f0ur \u00e1 Mj\u00f3\u00e1, st\u00f3\u00f0u \u00ed einum b\u00f3li fimm sey\u00f0ir, h\u00f3ast ve\u00f0ri\u00f0 var at kalla gott. Sl\u00edkan sey\u00f0 vildi hann ikki eiga. Hann dr\u00f3 kn\u00edv \u00far sl\u00ed\u00f0ra, og alt fyri eitt sv\u00e6va\u00f0i hann teir allar fimm. D\u00f3si, P\u00e6tur og Hanus \u00e6tlast at hava liva\u00f0 samt\u00ed\u00f0is, stutt fyri \u00e1r 1700; sonur Hanus giftist nevniliga um \u00e1r 1720 vi\u00f0 d\u00f3ttur m\u00falab\u00f3ndans (Guttorm); hon var annars so g\u00e1vumild og bl\u00ed\u00f0, at hon kom at ganga undir navninum G\u00f3\u00f0akona.\n\nPostur \n\n\u00cd fyrstuni var\u00f0 posturin til M\u00fala lagdur til heintingar inni \u00ed Hvannasundi. Tann 1. oktober 1926 ver\u00f0ur Olaf Andreasen settur sum postskiftisma\u00f0ur \u00ed M\u00fala. Tann 7. oktober 1968 f\u00e6r a\u00f0alst\u00fdri\u00f0 bo\u00f0 um, at Olaf Andreasen er dey\u00f0ur, og at br\u00f3\u00f0ur hansara, Eliesar Andreasen, fyribils hevur tiki\u00f0 s\u00e6r av postinum, men av t\u00ed at hann ikki er sinna\u00f0ur at halda fram, ver\u00f0ur Gunleyg Ritter sett sum postskiftiskvinna \u00ed M\u00fala fr\u00e1 1. august 1968. Ritter er d\u00f3ttir Andreu og Hans Jacob Fredriksen \u00ed M\u00fala. Seinast \u00ed 1970-\u00e1runum flytur hon \u00far M\u00fala inn \u00ed Nor\u00f0depil at b\u00fagva. Eftir hetta tekur m\u00f3\u00f0ir hennara, Andrea Fredriksen s\u00e6r av postinum og \u00ed mars 1984, ver\u00f0ur hon formliga sett sum postskiftiskvinna \u00ed M\u00fala. Samb\u00e6rt skj\u00f8lum hj\u00e1 postverkinum f\u00e6r Andrea Fredriksen farloyvi fr\u00e1 postinum 1. februar 1988 og \u00e1ri\u00f0 \u00fat. Hon f\u00e6r aftur farloyvi fr\u00e1 1. januar til 31. desember 1989. \n\nPosth\u00fasi\u00f0 \u00ed M\u00fala letur aftur \u00ed 1992. T\u00e1 b\u00fdr ongin \u00ed M\u00fala longur. Skj\u00f8lini hj\u00e1 postverkinum siga onki um, hv\u00f8r hevur havt \u00e1byrgdina av postinum fr\u00e1 1. januar 1990 til posth\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur lati\u00f0 aftur \u00ed 1992.\n\nKeldulisti \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "4067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0toftir", "title": "Nor\u00f0toftir", "text": "Nor\u00f0toftir er ein bygd \u00ed Bor\u00f0oynni. Felagi\u00f0 Eystlaks hevur b\u00e6\u00f0i smoltalist\u00f8\u00f0 og sj\u00f3gvalist\u00f8\u00f0. \u00c1 smoltalist\u00f8\u00f0ini \u00e1 Nor\u00f0toftum ver\u00f0a 1,5 milli\u00f3nir laksasmolt framleidd um \u00e1ri\u00f0. Sj\u00f3gvalist\u00f8\u00f0in framlei\u00f0ir 3000 tons av kruvdum laksi \u00e1rliga. \u00cd Hvannasunds kommunu arbei\u00f0a 25 f\u00f3lk hj\u00e1 Eystlaks.\n\nSagnir\n\nHvalv\u00edks-J\u00f3gvan \n\nEin ma\u00f0ur var \u00e1 Nor\u00f0toftum \u00ed Bor\u00f0oy, sum tey r\u00f3pa\u00f0u Hvalv\u00edks-J\u00f3gvan, av t\u00ed at hann var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Hvalv\u00edk. Hann kom fyrst nor\u00f0ur til Vi\u00f0arei\u00f0is at vera h\u00faskallur hj\u00e1 prestinum, harra D\u00e1niali, og var raskur, tr\u00fagvur og v\u00e6l umt\u00f3ktur ma\u00f0ur. T\u00e1 i\u00f0 hann hev\u00f0i t\u00e6nt presti \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, fr\u00edggja\u00f0i hann til eina prestad\u00f3ttrina - Anna Margreta \u00e6t hon - og fekk hana. \u00cd teirri t\u00ed\u00f0ini var ta\u00f0 si\u00f0ur, at prestasynir ella prestad\u00f8tur, sum giftust, skuldu f\u00e1a kongsfesti, ta\u00f0 fyrsta, sum l\u00e1 fyri til at festa. \u00c1 Nor\u00f0toftum var beint t\u00e1 eitt sl\u00edkt festi, sum \u00f3fest var enn, og ta\u00f0 fekk Hvalv\u00edks-J\u00f3gvan.\n\nHesin sami J\u00f3gvan doy\u00f0i av illger\u00f0, og vi\u00f0 hesum bar so til. T\u00e1 i\u00f0 hann var vor\u00f0in gamal ma\u00f0ur, var honum ein dagin seint \u00e1 kv\u00f8ldi gangandi \u00fat fyri dyr. Eina l\u00f8tu eftir kom hann inn aftur, men t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk f\u00f3ru at tosa vi\u00f0 hann, fekk hann ikki or\u00f0i\u00f0 upp - hann var vor\u00f0in dumbur. S\u00ed\u00f0an leg\u00f0ist hann \u00e1 songina og var\u00f0 liggjandi \u00ed eina viku; um hann royndi at tala, skiltist einki av t\u00ed, sum hann seg\u00f0i, og vi\u00f0 t\u00ed skili doy\u00f0i hann. N\u00fa er at grei\u00f0a fr\u00e1, hvussu hetta illa kom \u00e1 hann. Ein ma\u00f0ur var \u00ed Hvannasundi, sum tey r\u00f3pa\u00f0u J\u00e1kup \u00ed Sundi, og skuldi hann kunna gand. Einafer\u00f0 t\u00e1 i\u00f0 sundamenn (hvannasundsmenn) v\u00f3ru til handils \u00ed Havn - t\u00e1 var eingin annar handil \u00ed F\u00f8royum - hittust teir b\u00e1\u00f0ir, J\u00e1kup \u00ed Sundi og Sakaris \u00ed Hvalv\u00edk. Hvussu ta\u00f0 f\u00f3rst teirra millum, veit eingin; men so miki\u00f0 er sagt, at t\u00e1 i\u00f0 teir b\u00e1\u00f0ir skiltust, v\u00f3ru teir sannir \u00f3vinir, og J\u00e1kup lova\u00f0i Sakarisi ilt. Nakra t\u00ed\u00f0 eftir ta\u00f0, at J\u00e1kup er komin heim aftur \u00far Havn, skal hann fara at senda Sakarisi ta\u00f0 illa, sum hann lova\u00f0i honum. S\u00f8gn hevur veri\u00f0 av gamlari t\u00ed\u00f0, at, t\u00e1 i\u00f0 nakar sendi sl\u00edkt, skuldi eingin vera \u00fati \u00e1raka ta\u00f0 pl\u00e1ssi\u00f0, sum illger\u00f0 var v\u00e6ntandi fr\u00e1; t\u00ed annars raka\u00f0i hon tann, i\u00f0 fyri var. So bar \u00e1, at sama kv\u00f8ldi\u00f0 og somu l\u00f8tu, sum Hvalv\u00edks-J\u00f3gvan var \u00fati fyri durum, f\u00f3r illger\u00f0in, i\u00f0 J\u00e1kup sendi Sakarisi, tv\u00f8rtur um sundi\u00f0 og rakti J\u00f3gvan, so hann fekk dey\u00f0amein.\n\nKeldur \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "4068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Signab%C3%B8ur", "title": "Signab\u00f8ur", "text": "Signab\u00f8ur er ein bygd \u00ed Streymoy. Meiningarnar eru ymiskar, hv\u00f8rt Signab\u00f8ur er ein bygd ella ein b\u00fdlingur \u00ed Kollafir\u00f0i. Innast \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum, Kollafj\u00f8r\u00f0ur (fj\u00f8r\u00f0ur), eru bygdirnar Signab\u00f8ur og Oyrareingir \u00e1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni. \u00c1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni er bygdin Kollafj\u00f8r\u00f0ur. Arbeitt ver\u00f0ur vi\u00f0 st\u00f3rari havnar\u00fatbygging \u00e1 Oyrareingjum, eins og \u00e6tlanir eru um at broyta byggisamtyktina fyri \u00f8ki\u00f0, so n\u00faverandi landb\u00fana\u00f0ar\u00f8ki vestan fyri tunnilsmunnan \u00e1 Signab\u00f8 ver\u00f0ur \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "4069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyrareingir", "title": "Oyrareingir", "text": "Oyrareingir er ein bygd \u00ed Streymoy. Bygdin liggur innast \u00ed botninum av fj\u00f8r\u00f0inum Kollafj\u00f8r\u00f0ur, millum bygdirnar Kollafj\u00f8r\u00f0ur og Signab\u00f8ur. Bygdin hoyrir til T\u00f3rshavnar kommunu.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy\nT\u00f3rshavnar kommuna"}
{"id": "4070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saltnes", "title": "Saltnes", "text": "Saltnes er ein bygd i Eysturoy. Saltnes er fr\u00e1 1837 og er ikki markatalsbygd, men umfatar \u00f8ki\u00f0 fram vi\u00f0 sj\u00f3num, fr\u00e1 Runav\u00edk og \u00fat um \u00c1rnasker \u00ed Saltnesi. \u00cd Saltnesi eru \u00ed dag 42 h\u00fas og her b\u00fagva 153 f\u00f3lk. T\u00e6r fyrstu b\u00fasetingarnar \u00ed Saltnesi v\u00f3ru: \u00c1 Gr\u00e1asteini (1), \u00cd Sk\u00fala (2) og Inni \u00e1 Roykheyggi (3).\n\nKend bygdarf\u00f3lk og \u00edb\u00fagvar \n\n Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, 1853-1917, yrkjari, pr\u00f3stur, l\u00f8gtingslimur og floksforma\u00f0ur \u00ed Sambandsflokkinum. Yrkti m.a. fyrsta tj\u00f3\u00f0sangin Eg oyggjar veit.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Nes Kommuna. \n B68. \n Svimjifelagi\u00f0 Flot. \n Bygdasavn. \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fro%C3%B0ba", "title": "Fro\u00f0ba", "text": "Fro\u00f0ba er ein bygd \u00ed Su\u00f0uroy. Uttasta bygd \u00e1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Trongisv\u00e1gsfir\u00f0i er Fro\u00f0ba. T\u00e6tt vi\u00f0 Fro\u00f0ba er hitt vakra forbergi\u00f0 Fro\u00f0biarn\u00edpa vi\u00f0 t\u00ed sj\u00e1ldsama tindinum B\u00e1radrangur. Undir berginum vi\u00f0 Fro\u00f0biarn\u00fdpu, er eina hola inn \u00ed bergi\u00f0, sum ver\u00f0ur nevnd \"Hol \u00ed Helli\". \u00cd Fro\u00f0ba er sermerkt stabbagr\u00f3t at finna \u00ed fleiri st\u00f8\u00f0um. M.a. ni\u00f0ri vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan er stabbagr\u00f3t sum er skapa\u00f0 \u00ed zigzag. Fram vi\u00f0 ni\u00f0ara vegnum, beint vi\u00f0 b\u00fdlingin \u00cd B\u00f8, har ein gamal kirkjugar\u00f0ur er, er stabbagr\u00f3t sum er skapa\u00f0 sum s\u00falur, fram vi\u00f0 vegnum. Stabbagr\u00f3ti\u00f0 hevur fingi\u00f0 hetta skapi\u00f0, t\u00e1 eldgosi\u00f0 var \u00e1 sinni. Kenda skaldi\u00f0 Poul F. Joensen b\u00fa\u00f0i \u00e1 Hamri \u00ed Fro\u00f0ba, hann var\u00f0 f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Sumba, men giftist til Fro\u00f0biar og b\u00fa\u00f0i har meginpartin av s\u00ednum vaksna l\u00edvi. Ein minnisvar\u00f0i er reistur t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00fasi\u00f0, har hann b\u00fa\u00f0i, til minnis um skaldi\u00f0. \n\nKirkja hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00c1 B\u00f8 \u00ed Fro\u00f0b\u00f8 s\u00ed\u00f0an mi\u00f0\u00f8ld. Tr\u00e6kirkja var\u00f0 bygd \u00ed 1840, sum kom \u00ed sta\u00f0in fyri gomlu laga\u00f0u steinkrikjuna. \u00ed b\u00f3kini Komissionsbet\u00e6nkingen fr\u00e1 1710 ver\u00f0ur solei\u00f0is sagt um gomlu steinkirkjuna \u00ed Fro\u00f0b\u00f8, at hon var 13\u00bd alin og 9 tummar long, harav k\u00f3ri\u00f0 3\u00bd alin og 2 tummar. 6\u00bd alin brei\u00f0 og 6\u00bd alin h\u00f8g. Hetta er umlei\u00f0 helvtina minni enn tr\u00e6kirkjan sum kom seinni.  \n\nHer var\u00f0 eisini funnin ein r\u00fanasteinur \u00ed forkirkjuni \u00ed gomlu steinkirkjuni, sum \u00ed 1825 bleiv sendur ni\u00f0ur \u00e1 National Museet \u00ed Keypmannahavn. Longu \u00ed 1856 var\u00f0 kirkjan \u00e1 B\u00f8 flutt inn til b\u00fa\u00f0pl\u00e1ssi longri inni \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum, sum n\u00fa nevnist Tv\u00f8royri. Undir hv\u00e1lin ella, sum seinni eisini er nevnt Kirckwall, ella kirkjuvalur, upp\u00ed \u00ed b\u00fdlinginum \u00ed Valinum. Vi\u00f0 \u00eddna\u00f0arv\u00f8kstri og f\u00f3lkaflyting til sta\u00f0i\u00f0, bleiv kirkjan skj\u00f3tt ov l\u00edtil. N\u00fdggja kirkjan \u00e1 Tv\u00f8royri var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak Kr. Himmalfer\u00f0ardag \u00ed 1908, og eftir ta\u00f0 kundu hvalv\u00edkingar, ella sandv\u00edkingar fara r\u00e6ttiliga til verka. Niels Persson, bygningssnikkari, \u00e1 Tv\u00f8royri, sum hev\u00f0i gj\u00f8rt tekningina til hvussu kirkjan skuldi s\u00edggja \u00fat \u00ed Hvalv\u00edk, st\u00f3\u00f0 fyri arbei\u00f0inum. \u00ed 1908 var\u00f0 so gamla Fro\u00f0b\u00edjar kirkja flutt av Tv\u00f8royri og til Sandv\u00edkar, har tilfari\u00f0 var\u00f0 br\u00fakt at byggja kirkjuna vi\u00f0, t\u00f3 eru n\u00f8kur ting innan var\u00f0veitt. Kirkjan var\u00f0 v\u00edgd 18. sunnudag eftir Trinitatis \u00ed 1908 \u00ed Sandv\u00edk.  \n\nFro\u00f0ba er ein landn\u00e1msbygd ella b\u00f8ur og hevur veri\u00f0 b\u00fasett s\u00ed\u00f0an landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ina, eisini eru huglei\u00f0ingar um at Fro\u00f0ba er enn eldri enn landn\u00e1msbygdirnar. Ta\u00f0 er ein s\u00f8gn vi\u00f0v\u00edkjandi upprunan til nanvi\u00f0 Fro\u00f0ba um ein Danskan h\u00f8vding ella kong \u00e1\u00f0renn t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i, sum vanliga ver\u00f0ur sett \u00ed samband vi\u00f0 v\u00edkingar og landn\u00e1m, kom til F\u00f8royar. H\u00f8vdingurin h\u00e6t Fr\u00f3\u00f0i, hann kom til F\u00f8royar av \u00f3vart \u00e1vegis til \u00cdrlands. \u00d3ve\u00f0ur brast \u00e1 og hann kom til F\u00f8roya. Ta\u00f0 var mj\u00f8rki, og hann lova\u00f0i gudunum, at um hann fann land har drekkivatn var, so skuldi hann b\u00faseta seg har. Mj\u00f8rkin l\u00e6tti og hann kom til Fro\u00f0biar og fann eina \u00e1 har, og so setti hann b\u00fagv har, s\u00f8gnin sigur eisini at av t\u00ed hann fann land bl\u00f3ta\u00f0i hann til \u00e1sarnir og gav t\u00ed sta\u00f0inum har teir komu \u00e1 land \u00c1sdalur, dalur \u00e1sanna. Navni\u00f0 hevur veri\u00f0 upprunaliga Fro\u00f0ab\u00f8ur ella \u00e1 norr\u00f8num Fro\u00f0ab\u00e6r.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hov", "title": "Hov", "text": "Hov er ein bygd i Su\u00f0uroy. Hov er gomul bygd og er umr\u00f8dd \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu. Har b\u00fa\u00f0i h\u00f8vdingurin Havgr\u00edmur, og har hev\u00f0i hann hov til s\u00edna gudadyrkan. Av hesum hevur bygdin fingi\u00f0 navn. Gr\u00f8vin hj\u00e1 Havgr\u00edmi og hesti hansara er omanfyri bygdina, Undir Homrum, har sum bygdin var fyrr, \u00e1\u00f0renn f\u00f3lk f\u00f3ru at byggja longri ni\u00f0ri. Bygdin liggur vi\u00f0 Hovsfj\u00f8r\u00f0.\n\nVegir og g\u00f8tur \u00ed bygdini og Hovstunnilin \nHovstunnilin eitur tunnilin millum \u00d8rav\u00edk og Hov \u00ed Su\u00f0uroy. Tunnilin var\u00f0 alment tikin \u00ed n\u00fdtslu leygardagin 20. oktober 2007. Hovstunnilin er 2.435 metrar langur og er 10 metrar brei\u00f0ur og hevur kosta\u00f0 150 milli\u00f3nir at gera. \u00c1\u00f0renn tunnilin kom var einans koyrandi eftir gamla vegnum um Hovsegg, sum l\u00e6t upp 1. oktober 1958. \u00c1\u00f0renn vegurin um Hovsegg l\u00e6t upp \u00ed 1958, var ongin koyribreyt til bygdirnar nor\u00f0anfyri Hovsegg. T\u00e1 m\u00e1ttu f\u00f3lk antin ganga eftir var\u00f0ag\u00f8tunum ella sigla.\n\nTann 23. november 2005 var\u00f0 adressuskr\u00e1in \u00ed Hovi g\u00f3\u00f0kend av matrikulstovuni, g\u00f8turnar eita: Gar\u00f0svegur, Brekkuvegur, \u00cd Leivsgar\u00f0i, Br\u00faarvegur, Stapavegur, Tra\u00f0arvegur, Heygavegur og Vi\u00f0 Grind.\n\nBrot \u00far f\u00f8royingas\u00f8gu \n\nHov var ein h\u00f8vu\u00f0sbygdin \u00ed F\u00f8royum \u00ed v\u00edkinga\u00f8ld, og s\u00f8gnin sigur, at stutt eftir, at F\u00f8royar v\u00f3r\u00f0u kristna\u00f0ar, var\u00f0 kirkja bygd \u00ed Hovi. Seinri er bygdarinnar st\u00f8\u00f0a vikna\u00f0, og s\u00f8gnin sigur eisini, at seinasta kirkjan var\u00f0 flutt til Porkeris um tr\u00fab\u00f3tarleiti\u00f0. \nHavgr\u00edmur \u00e6t ein ma\u00f0ur sum b\u00fa\u00f0i \u00ed Su\u00f0uroy \u00ed F\u00f8royum. Hann var m\u00e6tur, m\u00fagvandi og har\u00f0rendur. Kona hansara \u00e6t Gu\u00f0ri\u00f0, og hon var d\u00f3ttur Sn\u00e6\u00falvs.\nHavgr\u00edmur var h\u00f8vdingi yvir \u00f8\u00f0rum helminginum av oyggjunum. Hann hev\u00f0i fingi\u00f0 t\u00e6r \u00ed len av Haraldi gr\u00e1feldi, sum t\u00e1 var kongur \u00ed Noregi. Havgr\u00edmur var \u00f3gvuliga br\u00e1lyntur, og bar ikki or\u00f0 fyri at vera serliga vitur ma\u00f0ur.\n\nEin h\u00faskallur hansara \u00e6t Einar, og var r\u00f3ptur Su\u00f0ringur. Ein annar ma\u00f0ur Havgr\u00edms \u00e6t Eldjarn Kambh\u00f8ttur. Hann var or\u00f0mikil, illor\u00f0a\u00f0ur, f\u00e1vitskutur og ilskur, latur, meinskur og eitt illm\u00e6lt lyguv\u00e6tti.\n\nHovs Kirkja \n\nT\u00e1 i\u00f0 V\u00e1gsbygd fekk n\u00fdggja kirkju, var\u00f0 hin gamla kirkjan flutt til Hovs og v\u00edgd aftur har \u00ed 1943.\n\nUpprunaliga var ta\u00f0 \u00edslendingurin Gu\u00f0brandur Sigur\u00f0son, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri arbei\u00f0inum at sm\u00ed\u00f0a kirkjuna \u00e1 Kirkjukletti \u00ed V\u00e1gi. Hon var 13 alin long og 6\u00bd brei\u00f0 vi\u00f0 9 st\u00f3lum mannf\u00f3lkamegin og 8 st\u00f3lum konuf\u00f3lkamegin. Kirkan var\u00f0 bygd 1862.\n\nTeir, sum st\u00f3\u00f0u fyri arbei\u00f0inum at taka gomlu kirkjuna \u00e1 Kirkjukletti ni\u00f0ur, v\u00f3ru arkitekturin Johan Hofgaard og Johan Hammer, timburma\u00f0ur. Teir t\u00f3ku bretti fyri bretti ni\u00f0ur og merktu tey. Sama var vi\u00f0 bj\u00e1lkunum. S\u00ed\u00f0an var alt tilfari\u00f0 koyrt \u00ed lastbili \u00fat \u00e1 kaiina \u00ed V\u00e1gi, har ta\u00f0 var\u00f0 flutt vi\u00f0 skipi til Hovs. Av Stapanum var\u00f0 ta\u00f0 bori\u00f0 ni\u00f0an \u00e1 ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0, sum hovbingar r\u00f3pa Innan Glyvur. Grund var\u00f0 la\u00f0a\u00f0, og kirkjan sett upp aftur av n\u00fdggjum. Umframt arkitektin Hofgaard og Johan Hammer, hj\u00e1lptu Leivur Jespersen og Hans Pauli Luid vi\u00f0 at sm\u00ed\u00f0a kirkjuna upp aftur av n\u00fdggjum. T\u00e1 i\u00f0 kirkjan st\u00f3\u00f0 \u00e1 Kirkjukletti hev\u00f0i hon flagtak, men n\u00fa t\u00e1 i\u00f0 hon var\u00f0 bygd av n\u00fdggjum, l\u00f8gdu teir galvanisera\u00f0 jarntak \u00e1.\n\nTann 14. februar 1943 var\u00f0 kirkjan v\u00edgd. Gulak Jacobsen, sum var fyribils settur pr\u00f3stur, v\u00edgdi hana.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nHovs Kommuna\nFaroestamps.fo - Hov\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nSavni\u00f0 \u00e1 M\u00fdri \nFlickr photo set - Hov\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leynar", "title": "Leynar", "text": "Leynar er ein bygd \u00ed Streymoy. F\u00f3lkatali\u00f0 er \u00ed dag 102.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandv%C3%ADk", "title": "Sandv\u00edk", "text": "Sandv\u00edk er ein bygd \u00ed Su\u00f0uroynni. Sandv\u00edk er ni\u00f0ursetubygd og v\u00f3ru ta\u00f0 hvalbingar, i\u00f0 komu hagar um 1815. T\u00e1 kalla\u00f0ist v\u00edkin Hvalv\u00edk, seinni var\u00f0 navni\u00f0 broytt til Sandv\u00edk. Sandv\u00edk er nor\u00f0asta bygdin \u00ed Su\u00f0uroynni. N\u00e6rmasta grannabygd er Hvalba. Hesar b\u00e1\u00f0ar bygdir v\u00f3ru bundar saman vi\u00f0 einum tunnli \u00ed 1969. Sandv\u00edkartunnilin er 1500 metrar langur, hann hevur eina koyribreyt og fleiri m\u00f8tipl\u00e1ss. Tunnilin er 2,8 metrar h\u00f8gur og er hann l\u00e6gsti tunnil \u00ed F\u00f8royum.\n\nV\u00edkingabygd \nSj\u00e1lvt um Sandv\u00edk er ni\u00f0ursetubygd, so hava f\u00f3lk t\u00f3 b\u00fa\u00f0 \u00ed Sandv\u00edk \u00ed V\u00edkingat\u00ed\u00f0ini. Bygdin er nevnd \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu vi\u00f0 navninum Sandv\u00edk, og har b\u00fa\u00f0i Torgr\u00edmur illi. Hann var eingin vinma\u00f0ur vi\u00f0 Sigmund Brestisson, i\u00f0 vildi hava F\u00f8royar at vera skattland Noregs kongs. T\u00e1 i\u00f0 \nTr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu vi\u00f0 s\u00ednum monnum s\u00f8kti at Sigmundi, noyddist hesin at loypa \u00ed havi\u00f0 og svimja alla lei\u00f0 \u00far Sk\u00favoy til Sandv\u00edkar. Har beindi T\u00f3rgr\u00edmur fyri honum og t\u00f3k gullringin, sum Sigmundur hev\u00f0i um armin.\n\nSandv\u00edk ella Hvalv\u00edk \nSandv\u00edk var ikki bygd aftur fyrrenn millum 1813-1816. Fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ld og fram \u00ed 20. \u00f8ld hevur bygdin iti\u00f0 Hvalv\u00edk. Hetta var ikki heppi\u00f0, t\u00ed onnur bygd vi\u00f0 sama navni var \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1911 var\u00f0 t\u00ed \u00e1sett, at henda bygdin \u00ed Su\u00f0uroy skuldi f\u00e1a s\u00edtt gamla navn, Sandv\u00edk, aftur.\n\nH\u00fasi\u00f0 uttan \u00c1nna \n\n\u00cd 1866 bygdi Niels Jacob Olsen h\u00fasini Uttan \u00c1nna, sum \u00ed dag er forminnissavn. H\u00fasini eru tey fyrstu, sum eru bygd uttan fyri ta st\u00f3ru \u00e1nna, i\u00f0 rennur mitt gj\u00f8gnum bygdina.\n\nOnnur gomul h\u00fas \nFleiri gomul h\u00fas og bygningar eru \u00ed bygdini, m.a. er ein gomul smi\u00f0ja, sum Tummas Thomsen \u00e1tti. Eisini er ein gamal handil fra 1877, sum var \u00fathandil hj\u00e1 handilsmonnunum \u00e1 Tv\u00f8royri. Ta\u00f0 var Jens Marius Nielsen, sum var seinasti handilsma\u00f0ur har.\n\n\u00c1smundarstakkur \n\nVestan fyri Sandv\u00edk liggur \u00c1smundarstakkur, i\u00f0 er ein st\u00f3rur klettur, sum einafer\u00f0 var fastur \u00ed landinum, men ikki longur. Eitt l\u00edti\u00f0 sindur longur su\u00f0uri liggur Tv\u00f8rgj\u00f3gv (Neytakonugj\u00f3gv), har n\u00edggju neytakonur gingu seg \u00fatav \u00ed mj\u00f8rka. Tunnilin til Sandv\u00edkar kom ikki fyrr enn \u00ed 1970, men tunnilin er ikki t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi longur.\n\nBrot \u00far Sandv\u00edkssanginum \nLag: H\u00f8jt over fjellet    (skj\u00f3tari tempo)\nEngedahl & Stordahl: Midnattsolens land.\n\nSandv\u00edk, m\u00edn heimbygd, k\u00e6r t\u00fa m\u00e6r er,\npr\u00fa\u00f0asta bygd \u00ed f\u00f8royum t\u00fa er,\ngitin t\u00fa er um landi\u00f0 alt,\naldrin t\u00fa gloymast skalt.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Faroestamps.fo - Sandv\u00edk. \n Bla\u00f0 1 - Des. 2006 - 8 flokkur \u00ed Hvalba. \n Landsverk.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n hvalba.fo, Hvalbiar kommuna.\n Myndir \u00far Sandv\u00edk \u00e1 Flickr.com\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1labotnur", "title": "Sk\u00e1labotnur", "text": "Sk\u00e1labotnur ella Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur er ein bygd \u00ed Eysturoy, sum liggur \u00ed botninum \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum vi\u00f0 sama navni. Bygdin var partur av Sk\u00e1la kommunu, sum n\u00fa er l\u00f8gd saman vi\u00f0 Runav\u00edkar kommunu. Bygdin Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur er m.a. kend fyri st\u00f3ra samkomuh\u00fasi\u00f0 Kelduna. F\u00f3lkatali\u00f0 var 109 \u00ed 2013. \n\nInnast \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i er bygdin Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur. Nor\u00f0anfyri, \u00ed dalinum millum Fjar\u00f0a, er Stevnuv\u00e1lur, sum var tingsta\u00f0ur hj\u00e1 eysturoyingum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lopra", "title": "Lopra", "text": "Lopra er ein ni\u00f0ursetubygd \u00ed Su\u00f0uroynni, bygdin liggur 5 km sunnan fyri V\u00e1g. F\u00f3lkatali\u00f0 var 86 vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2014. Ein tunnil bindur bygdirnar Lopra og Sumba saman, sumbiartunnilin l\u00e6t upp \u00ed 1997. Akrar er l\u00edtil bygd, sum liggur 2 km eystanfyri Lopra. Lopra liggur \u00ed einum dali rundan um Lopransfj\u00f8r\u00f0. T\u00e1 ein kemur koyrandi \u00far V\u00e1gi til Lopra, s\u00e6st toppurin av Beinisv\u00f8r\u00f0i daga undan Hestinum. Eitt sp\u00edskt fjall \u00ed Lopra sum minnir um eina pyramidu eitur Kirvi, toppur eitur Kirvisk\u00e1llur. Fjalli\u00f0 sunnan fyri Lopra m\u00f3ti \u00d8krum eitur Siglifelli. Beint \u00e1\u00f0renn ein kemur til Lopra er ein v\u00edk sum eitur Kirriv\u00edk, hon ver\u00f0ur eisini nevnd \u00d3nav\u00edk. \u00dar Kirriv\u00edk er ein vegur gj\u00f8rdur eitt petti vestureftir, hesin f\u00f8rir til Lopransei\u00f0i, t\u00f3 ikki heilt vestur. Lopransei\u00f0i er sera vakurt og sermerkt sta\u00f0 \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni av Su\u00f0uroynni. Har er eisini Lopransh\u00f3lmur. \u00dats\u00fdni\u00f0 su\u00f0ureftir m\u00f3ti Beinisv\u00f8r\u00f0i er einastandandi.\n\nS\u00f8ga \n\n1834 fyrsta b\u00fasetingin var \u00ed Lopra, t\u00e1 b\u00f3ndin Andreas Thomassen flutti s\u00edn b\u00f3ndagar\u00f0 \u00far Sumba til Lopra\n1901 Hvalast\u00f8\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed Lopra, hetta var tann fj\u00f3r\u00f0a \u00ed F\u00f8royum   \n1908 Ein verksmi\u00f0ja sum gj\u00f8rdi leivdir av st\u00f3rhvali til n\u00e1tt\u00farut\u00f8\u00f0 var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu\n1946 St\u00f3rhvalavei\u00f0a byrja\u00f0i aftur \u00far Lopra, eftir at onki virksemi hev\u00f0i veri\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1940\n1953 er tali\u00f0 av st\u00f3rhvali minka\u00f0 so n\u00f3gv, at hvalast\u00f8\u00f0in var\u00f0 stongd \n1957 Felags sk\u00fali og kirkjubygningur fyri Lopra og Akrar var\u00f0 v\u00edgdur\n1981 Ta\u00f0 var\u00f0 bora\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed 2178 metra d\u00fdpd, og tey funnu l\u00edtlar n\u00f8gdir av gassi, men ikki nokk til at ta\u00f0 loysti seg\n1991 Ta\u00f0 var\u00f0 sprongt fyri seinastu fer\u00f0 \u00ed februar og hol var komi\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum fjalli\u00f0 \u00far Lopra til Sumbiar, tunnilin var t\u00f3 ikki tikin alment \u00ed n\u00fdtslu fyrr enn \u00ed 1997\n1996 \u00cd juli var\u00f0 aftur fari\u00f0 at bora \u00ed \u00d3nav\u00edk n\u00e6rhendis Lopra, og hesafer\u00f0 var\u00f0 bora\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed 3558 m uttan at olja var\u00f0 funnin, men \u00farslitini v\u00f3ru vir\u00f0ismikil \u00ed sambandi vi\u00f0 oljuleiting \u00fati \u00e1 havinum\n1997 \u00cd desember l\u00e6t Sumbiartunnilin upp. Ein kelda var funnin t\u00e1 tunnilin var\u00f0 gj\u00f8rdur. Seinni fingu \u00f8ll h\u00fas \u00ed Sumbiar kommunu vatn \u00far kelduni. Ein krani var\u00f0 settur upp \u00e1 kaiini \u00ed Lopra, og har koma f\u00f3lk ymsasta\u00f0ni fr\u00e1 at f\u00e1a s\u00e6r reint kelduvatn. V\u00e1gbingar nevna vatni\u00f0 lopransvatn.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADkarbyrgi", "title": "V\u00edkarbyrgi", "text": "V\u00edkarbyrgi er ein ni\u00f0ursetubygd \u00ed Su\u00f0uroy, har ongin b\u00fdr longur, ein pers\u00f3nur hevur t\u00f3 enn postadressu har, samb\u00e6rt Hagstovuni. V\u00edkarbyrgi liggur \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Su\u00f0uroynni millum Lopra og Sumba. Har hava veri\u00f0 tv\u00e6r bygdir, Hamrabyrgi er sunnanfyri \u00e1nna og V\u00edkarbyrgi er nor\u00f0anfyri \u00e1nna, sum rennur oman gj\u00f8gnum dalin.\n\nSeinasta bygd, sum fekk vegasamband \u00ed Su\u00f0uroynni \nOngin vegur var til V\u00edkarbyrgis fyrr, bygdin var hin seinasta av bygdunum \u00ed Su\u00f0uroynni, sum fekk vegasamband, ta\u00f0 var \u00ed 1977. Ta\u00f0 at vegurin kom f\u00f8rdi t\u00f3 ikki til f\u00f3lkav\u00f8kstur, men ta\u00f0 gj\u00f8rdist l\u00e6ttari fyri b\u00f8ndur og onnur at koma fram til bygdina. Eitt alibr\u00fak var \u00ed V\u00edkarbyrgi \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, men ta\u00f0 er ikki til longur.\n\nV\u00edkarbyrgi og Hamrabyrgi \n\nFyrr v\u00f3ru tv\u00e6r bygdir \u00e1 V\u00edkarfir\u00f0i, tann sum var nor\u00f0ar\u00f0u megin \u00e1nna var V\u00edkarbyrgi og hin sum var sunnanfyri \u00e1nna var Hamrabyrgi. Ta\u00f0 er t\u00f3 bara V\u00edkarbyrgi sum hevur postnummar, ta\u00f0 er nummar 928.\n\nSneppan \u00ed Hamrabyrgi \n\nV\u00edkarbyrgi er landn\u00e1msbygd, hildi\u00f0 ver\u00f0ur at hon er ein av elstu bygdunum \u00ed F\u00f8royum. Bygdin var\u00f0 t\u00f3 avtofta\u00f0, t\u00e1 svartidey\u00f0i herja\u00f0i \u00ed 1349, bara ein kvinna livdi eftir, hon nevndist Sneppan \u00ed Hamrabyrgi. Enn s\u00edggjast toftirnar eftir, har hon b\u00fa\u00f0i. S\u00f8gnin sigur, at hon gj\u00f8rdist so vill av at b\u00fagva har einsam\u00f8ll, at ta\u00f0 ikki bar til at f\u00e1a hana at liva millum onnur f\u00f3lk. Sumbingar gingu oman \u00e1 hamarin beint uppi yvir har hon b\u00fa\u00f0i og kasta\u00f0u henni kj\u00f8t, so hon ikki doy\u00f0i i hungri.\n\nBygdin f\u00f3lka\u00f0 aftur \u00ed 1830 \n\nOngin b\u00fa\u00f0i \u00ed V\u00edkarbyrgi \u00ed n\u00e6rum fimmhundra\u00f0 \u00e1r, eftir at svartidey\u00f0i leg\u00f0i bygdina \u00ed oy\u00f0i og til J\u00f3gvan (Joen) Joensen \u00far Sumba setti b\u00fagv \u00ed V\u00edkarbyrgi vi\u00f0 h\u00faski s\u00ednum umlei\u00f0 1830. \u00cd 1906 b\u00fa\u00f0u 40 f\u00f3lk \u00ed V\u00edkarbyrgi. \u00cd 1970 b\u00fa\u00f0u 22 f\u00f3lk har, men sum \u00e1\u00f0ur nevnt b\u00fdr ongin har longur. F\u00f3lk hava t\u00f3 bygt summarh\u00fas \u00ed V\u00edkarbyrgi og Hamrabyrgi, so eitt sindur av l\u00edvi er \u00e1 sta\u00f0num av og \u00e1. B\u00f8ndur hava eisini framvegis sey\u00f0 \u00ed V\u00edkarbyrgi og n\u00f8kur neyst standa ni\u00f0ri vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n B\u00f3k: Su\u00f0uroyarsagnir\n Heimabeiti.fo\n Sumba.fo - Sumbiar kommuna\n Hagstova.fo\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Faroeislands.dk\n Myndir \u00e1 Flickr.com \u00far V\u00edkarbyrgi\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innan%20Glyvur", "title": "Innan Glyvur", "text": "Innan Glyvur er ein bygd \u00ed Eysturoy. Innan Glyvur er ein l\u00edtil ni\u00f0ursetubygd \u00e1 vestara armi av Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum, mitt millum Strendur og Sk\u00e1la. Her b\u00fagva 74 f\u00f3lk.  Innan Glyvur er upprunanavni\u00f0 \u00e1 kongshaga, sum r\u00f8kkur \u00far St\u00f3ruglyvur og inn til Markr\u00e1, sum \u00ed dag er marki\u00f0 millum Runav\u00edkar- og Sj\u00f3var kommunu. Fyrsti ma\u00f0ur, i\u00f0 setti b\u00fagv Innan Glyvur, er helst J\u00f3hannes Poulsen (f. 1856, d. 1892 av lungabruna, 35 \u00e1ra gamal), \u00e6tta\u00f0ur Innan \u00far B\u00f8 \u00e1 Strondum, men uppvaksin \u00e1 Bakka \u00e1 Sk\u00e1la. Hann giftist 4. mai 1884 vi\u00f0 Onnu Mariu, f\u00f8dd Hendriksen (1856-1944), \u00e6tta\u00f0 \u00far Gr\u00f3gv \u00e1 Sk\u00e1la. Tey fingu m.a. innlagt eina tr\u00f8\u00f0, sum skuldi f\u00f8\u00f0a tv\u00e6r k\u00fdr vetur og summar. Ta\u00f0 er \u00ed 1884, sum er \u00e1ri\u00f0, bygdin Innan Glyvur ver\u00f0ur grunda\u00f0.\n\nKeldur \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolbeinagj%C3%B3gv", "title": "Kolbeinagj\u00f3gv", "text": "Kolbeinagj\u00f3gv er ein bygd \u00ed F\u00f8royum, sum liggur \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni av Eysturoynni. Kolbeinagj\u00f3gv hoyrir til Sj\u00f3var kommunu. Ta\u00f0 b\u00fagva uml. 39 f\u00f3lk i bygdini. Ta\u00f0 er \u00f3greitt hv\u00f8r upprunin til navni\u00f0 er, men formurin Kolbeinagj\u00f3gv hevur veri\u00f0 \u00ed br\u00faki leingi og hevur vunni\u00f0 s\u00e6r vissa hevd, m.a. v\u00edsir tann dialektala \u00fattalan av navninum seg at byggja \u00e1 sni\u00f0i\u00f0 Kolbeina-.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morskranes", "title": "Morskranes", "text": "Morskranes er ein bygd \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Eysturoynni. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed bygdini var 28 \u00ed 2013. Morskranes er ein partur av Sj\u00f3var kommunu.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Selatra%C3%B0", "title": "Selatra\u00f0", "text": "Selatra\u00f0 er ein l\u00edtil bygd \u00ed Eysturoy.\n\n\u00c1hugavert at vitja \n Vi\u00f0arlundin: Vi\u00f0 Sand\u00e1 finna vit vi\u00f0arlundina. Fyrstu tr\u00f8ini v\u00f3ru gr\u00f3\u00f0ursett \u00ed 1913. Vi\u00f0arlundin er \u00f3gvuliga l\u00edtil og hevur bert eina g\u00f8tu. Har vaksa b\u00e6\u00f0i n\u00e1latr\u00f8 - fura, grannatr\u00f8, lerkatr\u00f8 - og tr\u00f8 i\u00f0 bera leyv - ahorn, bj\u00f8rk og tr\u00f8 \u00ed Alnus-\u00e6ttini. \n Tingsta\u00f0ur: V\u00e1rtingi\u00f0 \u00ed Eysturoy var\u00f0 hildi\u00f0 \u00e1 Selatra\u00f0. Tingsteinurin stendur enn og ikki langt ha\u00f0ani stendur ein st\u00f3rur klettur \u00ed fj\u00f8runi. Sta\u00f0i\u00f0 nevnist \u00e1 G\u00e1lga og her sigst at brotsmenn v\u00f3ru hongdir.\n Kirkjan: Kirkjan er fr\u00e1 1927 og er fyrsta kirkjan \u00e1 sta\u00f0num. Selatra\u00f0ar kirkja er fyrsta f\u00f8royska kirkjan, i\u00f0 er stoypt \u00f8ll sum hon er. V\u00edgslan var tri\u00f0ja j\u00f3ladag 1927. \n Bl\u00e1sendi: Um t\u00fa fylgir vegnum fr\u00e1 teimum nor\u00f0astu h\u00fasunum nakrar hundra\u00f0 metrar finnur t\u00fa ein av F\u00f8roya vakrastu fossum. Um summari er ikki n\u00f3gv vatn \u00ed \u00e1nni, men \u00ed \u00e1arf\u00f8ri er vatnfer\u00f0in \u00f8gilig. \n Sk\u00f3tadepilin: KFUM sk\u00f3tarnir \u00ed F\u00f8royum hava s\u00ed\u00f0ani 1993 \u00e1tt og riki\u00f0 sk\u00f3tdepilin \u00e1 Selatra\u00f0. Har er n\u00f3gv at s\u00edggja. Milum anna\u00f0 b\u00e1lsta\u00f0 vi\u00f0 pl\u00e1ssi til 500 f\u00f3lk. Eitt sp\u00e6lipl\u00e1ss til tey sm\u00e6rru og ein wc-bygningur, i\u00f0 er opin almenninginum alt \u00e1ri\u00f0 runt. Um summari\u00f0 er tann st\u00f3ra familjulegan har f\u00f3lk kunna avpr\u00f8va alskyns sk\u00f3tavirksemi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sj\u00f3var kommuna. \n Selatra\u00f0ar kirkja. \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haraldssund", "title": "Haraldssund", "text": "Haraldssund er ein bygd sunnarlaga \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Kunoynni \u00fat m\u00f3ti sundinum vi\u00f0 sama navni. Haraldssund var kyndilsmessubygd, ta\u00f0 er, at har var\u00f0 dansa\u00f0 \u00e1 kyndilsmessu. \u00dar Haraldssundi er s\u00f8gnin Rasmus \u00ed Haraldssundi og hulduma\u00f0urin. \u00cd Haraldsundi b\u00fagva umlei\u00f0 70 f\u00f3lk. \n\n\u00cd Haraldssundi er onki vinnuligt virksemi uttan landb\u00fana\u00f0ur, ella r\u00e6ttari sagt sey\u00f0ahald. Eftir bardagalok \u00ed 1945 keyptu haraldssundsmenn ein 20 tons st\u00f3ran \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1t, sum var kn\u00fdttur at bygdini \u00ed eini 20 \u00e1r. B\u00e1turin, sum \u00e6t Brimnes, l\u00e1 vanliga fyri teymi beint \u00fat fyri bygdini. Haraldssundsmenn r\u00f3\u00f0u annars d\u00fagliga \u00fat vi\u00f0 Brimnesi hesi \u00e1rini. Seinni \u00ed t\u00ed\u00f0ini var eitt \u00eddna\u00f0arvirki \u00ed bygdini sum framleiddi arbei\u00f0shandskar. \n \n\u00cd Haraldssundi er gamla bygdin vi\u00f0 tveimum b\u00fdlingum, Heimi \u00ed H\u00fasi og Su\u00f0uri \u00e1 Bakka, og so ein n\u00fdggjur b\u00fdlingur, i\u00f0 ver\u00f0ur nevndur \u00e1 Leiti. B\u00fdlingurin liggur omanfyri og sunnanfyri gomlu bygdina. \u00cd gomlu bygdini eru 10 h\u00fas og \u00e1 Leiti eru 11 h\u00fas. Sk\u00falin \u00ed Haraldssundi er bygdur \u00ed 1930. Fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var\u00f0 eitt sera snotuligt bygdarh\u00fas bygt \u00ed Haraldssundi. Har kann bor\u00f0rei\u00f0ast fyri eini 200 f\u00f3lkum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nKunoy"}
{"id": "4088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunoyar%20bygd", "title": "Kunoyar bygd", "text": "Bygdin Kunoy liggur \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0an \u00e1 Kunoynni. H\u00f3ast Kunoyggin er 14 km. long, er bara tann eini m\u00f8guleikin fyri f\u00f8stum b\u00fapl\u00e1ssi \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni, og har liggur bygdin \u00e1 flatanum undir Skar\u00f0dali og L\u00edtladali. Omanfyri dalarnir eru L\u00edtlafjalli og K\u00favingafjalli fyri nor\u00f0an og Ur\u00f0afjalli fyri sunnan. Ongar fornfr\u00f8\u00f0iligar kanningar eru gj\u00f8rdar \u00ed Kunoy, i\u00f0 kunna siga naka\u00f0 um aldur \u00e1 bygdini, men haldast m\u00e1, at hon er bygd \u00ed landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini.\n\nTr\u00edggjar r\u00e6ttuliga st\u00f3rar \u00e1ir renna oman gj\u00f8gnum bygdina: Gar\u00f0\u00e1, Myll\u00e1 og Skar\u00f0dals\u00e1, og tr\u00edggir b\u00fdlingar hava veri\u00f0 fr\u00e1 fyrndini \u00ed bygdini, og liggja teir vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00edn \u00e1. Su\u00f0uri \u00ed B\u00f8, Heimi \u00ed H\u00fasi og Nor\u00f0uri \u00ed H\u00fasi. \u00cd 1737 eru tveir b\u00fdlingar, Heimi \u00ed H\u00fasi og Su\u00f0uri \u00ed B\u00f8. Gamalt er, at Nor\u00f0 \u00ed H\u00fasi skal vera tri\u00f0i b\u00fdlingurin \u00ed Kunoy. Har skal f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00ed gomlum d\u00f8gum, men um \u00e1r 1700 doyr b\u00fdlingurin \u00fat. \u00cd 1825 b\u00fagva aftur f\u00f3lk Nor\u00f0 \u00ed H\u00fasi. F\u00f3lkateljingin \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1801 v\u00edsur, at bygdini Kunoy b\u00fagva 13 familjur, sum telja tilsamans 64 f\u00f3lk.\n\n\u00cd 1930-\u00e1runum var\u00f0 fari\u00f0 undir at gera ein uppdyrkingarveg \u00ed Kunoy. Hann gongur sunnan av B\u00f8, n\u00ed\u00f0an fr\u00e1 Gar\u00f0\u00e1, framundir v\u00ed\u00f0arlundini, har ein r\u00e6ttuliga st\u00f3r br\u00fagv bleiv gj\u00f8rd um Myll\u00e1, og so nor\u00f0ureftir omanfyri bygdina, og oman aftur gongur hann \u00ed hin gamla vegin Nor\u00f0uri \u00ed H\u00fasi. Ta\u00f0 t\u00f3k nakrar vetrar at gera vegin, og er hann um 1,5 km til longdar. \n\nS\u00ed\u00f0ani vegasamband kom til bygdina er st\u00f3r \u00fatstykking gj\u00f8rd \u00ed bygdini. Hendan \u00fatstykkingin liggur sunnanfyri Gar\u00f0\u00e1nna, og omanfyri b\u00fdlingin Su\u00f0uri \u00e1 B\u00f8, og er fleiri n\u00fdggj h\u00fas bygd har, eins og grundstykkir eru t\u00f8k til framt\u00ed\u00f0ar seth\u00fasabygging. \n\nKunoy var n\u00fdggj\u00e1rsbygd. Hagar komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum at vitja og dansa \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nKunoy"}
{"id": "4092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dtr%C3%B3ttur", "title": "\u00cdtr\u00f3ttur", "text": "\u00cdtr\u00f3ttur er kropslig venjing undir f\u00f8stum reglum vanliga skipa\u00f0 og \u00ed\u00f0ka\u00f0 sum kapping. H\u00f3ast \u00edtr\u00f3tt er sp\u00e6l, krevst ofta av teimum, i\u00f0 \u00ed\u00f0ka \u00edtr\u00f3tt, at tey eru sterk av lyndi. Og \u00ed t.d. kappingar\u00edtr\u00f3tt er gle\u00f0in at vinna ofta vann st\u00f8rsta. Kappingar\u00edtr\u00f3tt er vanliga skipa\u00f0 eftir reglum og l\u00f3gum, so at treytirnar hj\u00e1 teimum, sum kappast, skulu vera t\u00e6r somu. \u00cdtr\u00f3tt mest er sprottin \u00far gerandisvirksemi, til d\u00f8mis renning, bogaskj\u00f3ting og gl\u00edming. Onnur \u00edtr\u00f3tt, til d\u00f8mis v\u00e6lumt\u00f3ktu b\u00f3ltsp\u00f8lini, er n\u00f3gv n\u00fdggjari. Og so hv\u00f8rt \u00fatger\u00f0in mennist, ver\u00f0a reglurnar broyttar, so at eitt \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk ikki skal hava fyrimun fram um anna\u00f0. Stu\u00f0lar og sj\u00f3nvarp \u00e1virka \u00edtr\u00f3ttina n\u00f3gv. Bestu leikararnir vinna milli\u00f3nir, og st\u00f8rstu \u00edtr\u00f3ttahendingarnar s\u00edggjast um allan heimin um fylgisvein. Hv\u00f8r \u00edtr\u00f3ttargrein hevur s\u00ednar reglur, so \u00f8ll, sum leika, skulu vita, hvussu i\u00f0 leika\u00f0 skal ver\u00f0a. Kamplei\u00f0arar og d\u00f3marar eru vi\u00f0 \u00e1 leikv\u00f8lli og fylgja gj\u00f8lla vi\u00f0, at leikarar halda reglurnar. \u00cd summum sp\u00f8lum floyta teir hart, t\u00e1 i\u00f0 leikur skal byrja, ella ste\u00f0gur skal ver\u00f0a. Eisini v\u00edsa teir vi\u00f0 flaggi ella hond, at leikarar skulu vita, hvar i\u00f0 n\u00fa er fari\u00f0 fram. \u00cd reglunum fyri ymisku sp\u00f8lini er skriva\u00f0, hvussu brei\u00f0ur og langur v\u00f8llurin skal vera, hvussu hann skal vera merktur, og hvar i\u00f0 m\u00e1lini skulu vera. Kanska eru ymiskar reglur, einar fyri vaksin og einar fyri b\u00f8rn. \u00cd t.d. kurvab\u00f3lti eru tr\u00edggjar st\u00f8ddir av pl\u00e1tum og fr\u00edkast\u00f8kjum: fyri vaksin, ung og yrkisleikarar. Solei\u00f0is er eisini \u00ed m.a. f\u00f3tb\u00f3lti, har yngstu leikararnir sp\u00e6la tv\u00f8rturum \u00e1 h\u00e1lvum v\u00f8lli og \u00ed handb\u00f3lti, har tey sm\u00e1u sp\u00e6la \u00e1 l\u00edtlum v\u00f8lli vi\u00f0 l\u00edtum b\u00f3lti.\u2028\n\n\u2028\u00cd li\u00f0i\u00edtr\u00f3tt, sum til d\u00f8mis f\u00f3tb\u00f3lti ella handb\u00f3lti, mugu leikarar arbei\u00f0a saman, skulu teir vinna. Fremstir \u00ed li\u00f0i\u00edtr\u00f3tt eru oftast \u00e1lopsleikararnir - teir, i\u00f0 skora m\u00e1lini. Men royndu allir at skora, v\u00f3ru eingir verjuleikarar at for\u00f0a hinum li\u00f0num at skora. Hv\u00f8r leikari hevur s\u00edtt pl\u00e1ss \u00e1 li\u00f0num, og allir eru l\u00edka t\u00fd\u00f0andi, at li\u00f0i\u00f0 skal vinna. B\u00fanar hava n\u00f3gv at siga \u00ed li\u00f0i\u00edtr\u00f3tt. \u00c1sko\u00f0arar og leikarar duga eftir teimum at skyna, hv\u00f8r i\u00f0 er \u00ed parti. Innanundir b\u00fananum vi\u00f0 ey\u00f0kennislitinum eru leikarar \u00ed ymiskum verjum, ella teir hava verjur um kn\u00f8 og albogar. Ta\u00f0 er serliga \u00ed sp\u00f8lum, t\u00e1 i\u00f0 leikarar renna ofta hv\u00f8r \u00e1 annan og detta, til d\u00f8mis \u00ed amerikonskum f\u00f3tb\u00f3lti, \u00edshockey, rugby ella handb\u00f3lti. Sk\u00f3gvar eru gj\u00f8rdir til ymisku undirl\u00f8gini - gummis\u00f3li til innandura sp\u00e6l og sk\u00f3gvar vi\u00f0 t\u00f8ppum undir til gras. B\u00f3ltur er t\u00fd\u00f0andi \u00fatger\u00f0 hj\u00e1 summum, og hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum er ney\u00f0ugt vi\u00f0 ketsjara ella batti. \u00cd einstaklingakappingum kappast luttakarnir hv\u00f8r m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. Summir \u00ed greinum, sum l\u00e6ttur eru at m\u00e1ta, og har i\u00f0 met kunnu setast. Ma\u00f0ur m\u00f3ti manni eru t.d. \u00ed tennisi, judo og fikting. Fleiri kunnu kappast \u00ed senn \u00ed kapprenning ella \u00e1 rossabaki. \u00cd summum greinum eru \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk p\u00fara einsam\u00f8ll t\u00e1 t\u00ed\u00f0, tey kappast. Solei\u00f0is er m.a. \u00ed alpinari ski\u00f0renning og bogaskj\u00f3ting. Kappingar eru, har i\u00f0 ikki ber til at s\u00edggja beinlei\u00f0is, hv\u00f8r i\u00f0 vinnur. Har eru d\u00f3marar, sum geva stig, og b\u00ed\u00f0a\u00f0 ver\u00f0ur alt\u00ed\u00f0 \u00ed spenningi eftir \u00farslitinum. Solei\u00f0is er \u00ed fimleiki, og t\u00e1 i\u00f0 kava\u00f0 ver\u00f0ur.\n\nUm or\u00f0i\u00f0 \nOr\u00f0i\u00f0 kemur fr\u00e1 fornnorr\u00f8num i\u00fer\u00e6t sum er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 \u00ed\u00f0 sum merkir at \u00fatinna (\u00ed\u00f0ka) naka\u00f0.\n\u00cdtr\u00f3tt er samb\u00e6rt or\u00f0ab\u00f3kum kvennkynsor\u00f0, men \u00ed mannamunni ver\u00f0ur oftast or\u00f0i\u00f0 \u00eddr\u00e1ttur n\u00fdtt. Hetta hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r vanliga skrivih\u00e1ttin \u00edtr\u00f3ttur (kvennkynsor\u00f0i\u00f0 maskulinisera\u00f0), sum \u00ed veruleikanum \u00e1 f\u00f8royskum ikki kann sigast, solei\u00f0is sum ta\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinar\n\nB\u00f3ltsp\u00f8l (li\u00f0) \n Amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur\n Bowling\n Flogb\u00f3ltur\n F\u00f3tb\u00f3ltur\n Hondb\u00f3ltur\n Hornab\u00f3ltur\n Kurvab\u00f3ltur\n Rugby league\n\nB\u00f3ltsp\u00f8l (eitt ella tvey f\u00f3lk) \n Badminton\n Biljard\n Bor\u00f0tennis\n Golf\n Tennis\n\nFimleikur \n Rei\u00f0skapsfimleikur\n Barra\n Bummur\n Trampolin\n\nFr\u00e6lsar \u00edtr\u00f3ttir \n Renning\n 200 m\n Stafettrenning\n 4x100 m\n 4x400 m\n Lop\n Longdarlop\n Tr\u00fdst\u00f8kk\n H\u00e6ddarlop\n Stangarlop\n Kast\n K\u00falustoyt\n Spj\u00f3tkast\n Hamarkast\n Diskuskast\n\nS\u00fakkling \n Sprint\n Vegs\u00fakklukapping\n\nStr\u00ed\u00f0s\u00edtr\u00f3ttur \n Aikido\n Boksing\n Bogaskj\u00f3ting\n Fekting\n Judo\n Jiu-jitsu\n Karat\n Skj\u00f3ting\n Sumo-gl\u00edming\n\nMotor \u00edtr\u00f3ttur \n Formul 1\n Kappkoyring\n\n\u00cdtr\u00f3ttur vi\u00f0 dj\u00f3rum \n R\u00ed\u00f0ing\n Tarvafiktan\n\nVatn\u00edtr\u00f3ttur \n Svimjing\n Kaving\n R\u00f3gving\n\nVetrar \u00edtr\u00f3ttur \n \u00cdshokki\n\nAnnar \u00edtr\u00f3ttur \n Ball\u00f3nfl\u00fagving\n Dart\n Fallsk\u00edggja\u00fatlop\n Kunningarrenning\n Talv\n Sv\u00edvfl\u00fagving\n\nF\u00f8royar \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: \u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\n\n F\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n Hondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n Kappr\u00f3\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\n Svimjing \u00ed F\u00f8royum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya.\n Talvsamband F\u00f8roya.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "4095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skar%C3%B0", "title": "Skar\u00f0", "text": "Skar\u00f0 er ein avtofta\u00f0 bygd \u00ed Kunoy.\n\nSkar\u00f0sbygd bleiv hart rakt tann tiltikna ska\u00f0adagin, Tollaksmessudag (23. desember) \u00ed 1913, t\u00e1 i\u00f0 tr\u00edggir b\u00e1tar, vi\u00f0  19 monnum, gingu burtur \u00ed Nor\u00f0oyggjum, ein \u00far Nor\u00f0depli, ein \u00far Kunoy og Skar\u00f0sb\u00e1turin. Alt ta\u00f0 arbei\u00f0sf\u00f8ra mannf\u00f3lki\u00f0 \u00e1 Skar\u00f0i, 7 mans, sj\u00f3l\u00f3tust hendan dagin, og hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r at bygdin avtofta\u00f0ist so l\u00ed\u00f0andi. Tey seinastu f\u00f3lkini fluttu \u00ed 1919.\n\nF\u00f3lk \n\n S\u00edmun av Skar\u00f0i (1872 - 1942).\n Anna Suff\u00eda av Skar\u00f0i (1876 - 1932).\n\nS\u00f8gur og Sagnir\n\nB\u00fdttlingas\u00f8gur \nN\u00f3gvar skemtis\u00f8gur ganga um skar\u00f0smenn \u00ed Nor\u00f0uroyggjum og \u00f3vitsku teirra \u00ed gomlum d\u00f8gum l\u00edkasum um f\u00e1mningar \u00ed Su\u00f0uroy.\n\nM\u00e1nin s\u00e1st av Skar\u00f0i \u00ed Kunoy eitt kv\u00f8ldi\u00f0 \u00e1 fjallatindinum sunnan fyri bygdina; - hv\u00f8r i\u00f0 t\u00e1 hev\u00f0i veri\u00f0 har uppi, kundi tiki\u00f0 hann vi\u00f0 hondum og havt hann oman vi\u00f0 s\u00e6r til Skar\u00f0s; ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 vori\u00f0 sum hent, hildu teir, at hava hann hj\u00e1 s\u00e6r tey longu vetrarkv\u00f8ldini;  t\u00e1 vildi ta\u00f0 ikki saka miki\u00f0, um einki var l\u00fdsi\u00f0 at lata \u00e1 koluna, - tann st\u00f3ri sk\u00ednandi m\u00e1nin kundi l\u00fdsa fyri teimum. Teir halda t\u00ed vera r\u00e1\u00f0iligt, at allir gonguf\u00f8rir menn \u00ed bygdini skuldu fara \u00e1 fjall eftir m\u00e1nanum og f\u00e1a hann til s\u00edn at sp\u00e6la s\u00e6r vi\u00f0 sum leika og at hava til at l\u00fdsa alt\u00ed\u00f0 har. Teir so gera, gla\u00f0ir yvir hetta vituga r\u00e1\u00f0i\u00f0, og fara sum skj\u00f3tast upp \u00e1 fjalli\u00f0, hvar m\u00e1ni l\u00e1, men, ass! t\u00e1 i\u00f0 teir komu har upp, var eingin m\u00e1nin longur \u00e1 fjallinum, hann var farin h\u00f8gt upp \u00ed loft undan teimum og horvin longur su\u00f0ureftir, so at eingin hev\u00f0i so langar  armar,  at hann kundi r\u00f8kka at taka hann. At fara omanaftur \u00ed bygdina vi\u00f0 ongum m\u00e1na hildu teir vera ov st\u00f3ra skomm; teir fara t\u00e1 til stroks aftur \u00e1 ein h\u00e6rri tind, sum sy\u00f0ri var og hugsa\u00f0u, at har mundu teir f\u00e1a hann, og ta\u00f0 s\u00e1 v\u00e6l \u00fat fyri, at hetta skuldi lukkast  teimum, t\u00ed alt sum teir komu longur oman av tindinum, alt meira signa\u00f0i m\u00e1nin aftur ni\u00f0ur \u00e1 henda sy\u00f0ra tindin, og n\u00fa ugga\u00f0ust teir og runnu t\u00e1 alt teir  v\u00f3ru mentir upp \u00e1 henda tindin; men t\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru komnir upp \u00e1 hann, var m\u00e1nin aftur horvin. Teir tr\u00fa\u00f0u n\u00fa, at m\u00e1nin mundi r\u00e6\u00f0ast teir, og f\u00f3ru at renna av einum tindi \u00e1 annan og r\u00f3pa\u00f0u allir so bl\u00eddliga teir kundu:\n\n\u00abM\u00e1ni, m\u00e1ni, kom \u00ed m\u00edna br\u00f3k,\nt\u00fa skalt f\u00e1a sm\u00f8rkl\u00edning \u00ed b\u00f3t\u201d.\n\nMen m\u00e1nin vildi ikki goymast \u00ed skar\u00f0smanna br\u00f8kur og ikki hava teirra sm\u00f8rkl\u00edning, men f\u00f3r fram s\u00edna lei\u00f0 at l\u00fdsa fyri \u00f8\u00f0rum enn teimum; \u00fatl\u00fagva\u00f0ir og dey\u00f0m\u00f3\u00f0ir komu teir til h\u00fasa, men ongan m\u00e1na h\u00f8vdu teir  aftur vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nEin morgun um s\u00f3larrenning kom ein ma\u00f0ur eystan\u00edfr\u00e1 gangandi til F\u00e1mjins. N\u00fa hann kemur oman eftir seinastu brekkuni og n\u00e6rka\u00f0ist bygdini, s\u00e6r hann eina gentu \u00ed t\u00ed h\u00fasinum, i\u00f0 n\u00e6st l\u00e1 vi\u00f0 breytina, ganga st\u00e1kandi \u00fat og inn vi\u00f0 einum trogi \u00ed hondunum. Hann s\u00e6r, at trogi\u00f0 er t\u00f3mt, og spyr t\u00ed, hvat hon hev\u00f0i at starva. Hon svara\u00f0i, at hon bar n\u00e1ttina \u00fat og dagin inn, at dagslj\u00f3si\u00f0 kundi  koma inn \u00ed stovuna.\n\nEitt kv\u00f8ld var logn \u00e1 pollinum \u00ed F\u00e1mjin, og m\u00e1nin spegla\u00f0ist so rey\u00f0ur \u00ed sj\u00f3gvin. Ein f\u00e1mningur hev\u00f0i hoyrt giti\u00f0 um ein st\u00f3rhval, sum eitur roy\u00f0ur, og n\u00fa hann s\u00e1 hetta rey\u00f0a glitrandi \u00e1 sj\u00f3num \u00ed pollinum, f\u00f3r hann um alla bygdina og r\u00f3pa\u00f0i: \u201dRoy\u00f0ur er komin \u00e1 pollin,  veri\u00f0 skj\u00f3tir oman at sl\u00e1a hann og b\u00fdta hann \u00edmillum okkara!\u201d Hann visti, at k\u00f3par ofta \u00e1 fl\u00f3\u00f0ini komu um rivi\u00f0 inn \u00e1 pollin; t\u00e1 i\u00f0 hann so fjara\u00f0i sj\u00f3gvin, og ta\u00f0 var\u00f0 grynri \u00fati \u00e1 rivinum, vildu k\u00f3parnir aftur s\u00f8kja \u00fat \u00e1 d\u00fdpi\u00f0 \u00ed v\u00edkini, og t\u00e1 v\u00f3ru f\u00e1mningar vanir at fara \u00fat \u00e1 rivi\u00f0  og sl\u00e1a k\u00f3parnar,  \u00ed t\u00ed teir skuldu fara upp um rivi\u00f0. N\u00fa hoyra f\u00e1mningar, at ta\u00f0 er ikki sum vanligt ein k\u00f3pur, men ein st\u00f3rhvalur, sum er \u00e1 pollinum, og teir eru so fegnir um hesi bo\u00f0, at teir skunda s\u00e6r at stoyta korni\u00f0 \u00far tunnunum \u00ed \u00e1nna, at teir kundu hava hesi t\u00f3mu \u00edl\u00e1tini  at skera spiki\u00f0 av hvalinum ni\u00f0ur \u00ed; - hvalurin vildi geva teimum ta\u00f0, i\u00f0 meira var vert enn nakrar tunnur av korni, b\u00e6\u00f0i spik og tv\u00f8st. Teir fara n\u00fa \u00fat \u00e1 riv vi\u00f0 gassum, kn\u00edvum og \u00f8\u00f0rum ambo\u00f0um til at f\u00e1a hvalin dripnan og b\u00fdttan sundur; - men n\u00fa var illa vor\u00f0i\u00f0, - eingin hvalur og einki at fylla \u00ed t\u00e6r t\u00f3mu tunnurnar, og sn\u00f3pnir m\u00e1ttu teir t\u00e1 fara vi\u00f0 ongum aftur til h\u00fasa.\n\nEina fer\u00f0ina fram \u00edm\u00f3ti s\u00f3lsetur v\u00f3ru nakrir f\u00e1mningar staddir \u00fati \u00ed t\u00fani, og t\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lin var um  at s\u00f8kka \u00ed kav har vestur fyri bygdini  og v\u00f3\u00f0 \u00ed havbr\u00fanni so st\u00f3r og rey\u00f0, kom eitt st\u00f3rt sk\u00fdggj fyri hana, og ta\u00f0 s\u00e1 so \u00f3gvuliga undarligt \u00fat. Ja, sum vera mundi, fr\u00e6ttist   ta\u00f0  skj\u00f3tt inn \u00ed h\u00fasini, at naka\u00f0 sj\u00e1ldsamt var at s\u00edggja, og t\u00e1 i\u00f0 t\u00edl\u00edkt var \u00ed v\u00f3n \u00ed F\u00e1mjin, v\u00f3ru bygdarmenninir av forvitni ikki seinir \u00e1 f\u00f3tum at tyrpast saman og nj\u00f3snast um, hvat i\u00f0 vera mundi, sum dr\u00f3 f\u00f3lk saman \u00ed flokk. Allir koma teir n\u00fa \u00fat at hyggja at hesari undursj\u00f3n vestur \u00ed havi, og allir vildu fegin vita, hvat hetta st\u00f3ra sk\u00ednandi mundi hava at t\u00fd\u00f0a, i\u00f0 teir h\u00f8vdu \u00ed eygsj\u00f3n. Teim var ymist \u00e1 m\u00e1li um  hetta:  ein seg\u00f0i  ta\u00f0   vera   eitt  dj\u00f3r, sum gekk eftir havinum  og gloypti s\u00f3lina, ein annar helt ta\u00f0 vera eitt fjall, eina flotoyggj, og mangt anna\u00f0, l\u00edkt og \u00f3l\u00edkt, var bori\u00f0 upp. Av t\u00ed, at eingin vildi v\u00edkja fr\u00e1 s\u00ednari meining, komu teir upp at kjakast, og  so  har\u00f0liga tr\u00e6ttu teir, at teir v\u00f3ru \u00fati vi\u00f0 at koma upp at berjast. T\u00e1 t\u00f3k ein av teimum fri\u00f0aligastu millum teirra til or\u00f0a, at bestu hyggjur\u00e1\u00f0ini mundu vera at fara eftir Rannv\u00e1 hini gomlu. Hon var t\u00e1 sum  skj\u00f3tast borin \u00fat, og t\u00e1 i\u00f0 hon hev\u00f0i hugt eina  l\u00f8tu at t\u00ed, i\u00f0 \u00f3fri\u00f0in voldi, seg\u00f0i hon: \u201dHetta er Kl\u00e6mintskirkja, i\u00f0 upp kemur \u00far havi\u201d. Hetta tr\u00fa\u00f0u n\u00fa allir mundi vera satt m\u00e6lt, og \u00ed t\u00ed troysti tagna\u00f0u teir allir og f\u00f3ru \u00ed fri\u00f0 inn hv\u00f8r til s\u00edn,  t\u00ed  hon  var hin v\u00edsasta \u00ed bygdini, og eingin iva\u00f0ist um, at hennara or\u00f0  ikki skuldu vera ta\u00f0 r\u00e6tta.\n\nJ\u00f3gvan \u00ed Ger\u00f0um \nTa\u00f0 eru mong \u00e6ttarli\u00f0, s\u00ed\u00f0an J\u00f3gvan \u00ed Ger\u00f0um livdi. Hann var, sum sagt ver\u00f0ur fr\u00e1, ein \u00f3gvuliga mungin ma\u00f0ur. Umframt ta ogn, hann hev\u00f0i (t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini hoyrdi uppsalaj\u00f8r\u00f0in eisini til Ger\u00f0a), vildi hann fegin hava Kv\u00edingadal, sum t\u00e1 hoyrdi til \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0.\n\nEin dagin f\u00f3r J\u00f3gvan burtur \u00ed haga saman vi\u00f0 einum h\u00faskalli at hyggja eftir sey\u00f0i. Frammanundan hev\u00f0i hann grunda\u00f0 \u00fat ein tanka, sum eingin hev\u00f0i grun um. T\u00e1 i\u00f0 heim aftur skuldi farast, setti hann k\u00f3sina m\u00f3ti \u00c1rnafir\u00f0i, og vi\u00f0 h\u00faskallin, i\u00f0 vi\u00f0 honum var, seg\u00f0i hann, at um hann skuldi koma at taka br\u00f3kat\u00f8k vi\u00f0 mi\u00f0stovub\u00f3ndan, so m\u00e1tti h\u00faskallurin hj\u00e1lpa s\u00e6r.\n\nKomin til \u00c1rnafjar\u00f0ar f\u00f3ru teir inn til mi\u00f0stovub\u00f3ndans, har teir v\u00f3ru v\u00e6l fagna\u00f0ir vi\u00f0 mati og drekka. Me\u00f0an teir s\u00f3tu vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0, komu b\u00f8ndurnir b\u00e1\u00f0ir upp at klandrast, og endin var\u00f0, at teir fuku saman at berjast. Ta\u00f0 v\u00f3ru \u00fatlit fyri, at mi\u00f0stovub\u00f3ndin f\u00f3r at vinna; men so kom h\u00faskallur J\u00f3gvans s\u00e6r upp\u00ed; hann t\u00f3k \u00ed bein mi\u00f0stovub\u00f3ndans, so hann datt, og J\u00f3gvan var ikki seinur at drepa hann.\n\nSo fekk J\u00f3gvan Kv\u00edingadal. Men hetta var honum ikki nokk. Hann fekk gott eyga \u00e1 Sk\u00e1latoftir, sum um ta\u00f0 mundi\u00f0 var ein bygd vi\u00f0 \u00e1tta h\u00fasum. \u00cdb\u00fagvarnir vi\u00f0 Sk\u00e1latoftir v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir jar\u00f0amenn og v\u00e6lstandandi. B\u00f3ndin \u00e1 Sk\u00e1latoftum \u00e6t S\u00edmun og var skyldur vi\u00f0 konu J\u00f3gvans.\n\nEin dagin, J\u00f3gvan var burtur \u00ed haga, m\u00f8tti hann S\u00edmuni og birti klandur vi\u00f0 hann. Teir ruku saman, og S\u00edmun l\u00e1 eftir, t\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan leita\u00f0i heim aftur til h\u00fasar. - Hann seg\u00f0i konu s\u00edni fr\u00e1, at S\u00edmun var dey\u00f0ur, og hon, sum gruna\u00f0i, hvussu hann var dey\u00f0ur, svara\u00f0i bert: \u201cHarrin eigi s\u00e1l hansara.\u201d\n\nEnn hev\u00f0i J\u00f3gvan eftir s\u00ednum tykki ikki alt ta\u00f0, hann ynskti. Hann \u00e1tti ein skyldmann, i\u00f0 hev\u00f0i n\u00f3gva ogn \u00e1 Skar\u00f0i. Hann vildi n\u00fa eisini ogna s\u00e6r hesa j\u00f8r\u00f0. Hann virka\u00f0i s\u00e6r eina bjargal\u00ednu av ull (allar l\u00ednur v\u00f3ru \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini virka\u00f0ar \u00far ull), men til mi\u00f0juna \u00e1 hesi l\u00ednu n\u00fdtti hann sv\u00eddda h\u00f8vdaull.\n\nT\u00e1 i\u00f0 l\u00ednan var li\u00f0ug, f\u00f3r hann vi\u00f0 henni til Skar\u00f0s og l\u00e6t skyldmannin f\u00e1a hana til g\u00e1vu. Hann var v\u00e6l fagna\u00f0ur.\n\nUm l\u00ednuna seg\u00f0i hann, uttan at hann fyri ta\u00f0 vildi r\u00f3sa s\u00e6r sj\u00e1lvum, at hon var \u00f3f\u00f8ra sterk. Og hann hev\u00f0i t\u00ed g\u00f3\u00f0an hug at vera hj\u00e1, t\u00e1 i\u00f0 hon fyrstu fer\u00f0 skuldi roynast.\n\nT\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni f\u00f3ru menn avsta\u00f0 til bjargar. Og skyldma\u00f0urin \u00e1 Skar\u00f0i var fyrsti ma\u00f0ur ni\u00f0ur vi\u00f0 l\u00ednuni um belti\u00f0; t\u00e1 i\u00f0 f\u00fdrt var til helvtar av l\u00ednuni, slitna\u00f0i hon, har tann sv\u00eddda h\u00f8vdaullin var; hann datt oman og sl\u00f3 seg dey\u00f0an.\n\nJ\u00f3gvan s\u00fdndist at taka s\u00e6r hesa vanlukku \u00f3gvuliga n\u00e6r. Men n\u00fa \u00e1tti hann eisini ogn skyldmans, so ta\u00f0 var sorgina vert.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nKunoy"}
{"id": "4096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti", "title": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti", "text": "Evropameistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti (EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti) er tann t\u00fddningarmesta f\u00f3tb\u00f3ltskappingin fyri landsli\u00f0 fyri limirnir \u00ed UEFA. Henda kapping um Evropameistaraheiti\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 regluliga fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 1960. Til 1976 lutt\u00f3ku bara f\u00fdra li\u00f0 \u00ed enda umfar\u00f0inum, fr\u00e1 1980 lutt\u00f3ku \u00e1tta lond og fr\u00e1 1996 lutt\u00f3ku sekstan lond. Londini ver\u00f0a funnin vi\u00f0 einari r\u00f8\u00f0 av kvalifikati\u00f3nsdystum. Vertslondini fyri meistaraheitini eru alt\u00ed\u00f0 kvalifisera\u00f0i uttan at kappast um ta\u00f0. Onkunt\u00ed\u00f0 er bara eitt vertsland, men av og \u00e1 eru ta\u00f0 tvey grannalond, sum eru vertslond saman.\n\nEM vinnarar \n\nUEFA\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Evropa\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "4097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98r%C3%B0av%C3%ADkarl%C3%AD%C3%B0", "title": "\u00d8r\u00f0av\u00edkarl\u00ed\u00f0", "text": "\u00d8r\u00f0av\u00edkarl\u00ed\u00f0 ella L\u00ed\u00f0in er ein bygd \u00ed Su\u00f0uroy. Bygdin liggur \u00edmillum Trongsv\u00e1g og \u00d8rav\u00edk. Heilt neyvt kann sigast, at L\u00ed\u00f0in strekkir seg fr\u00e1 Hell\u00e1 til Skar\u00f0i\u00f0. 67 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed L\u00ed\u00f0ini (2014). Ferjulegan Krambatangi er \u00ed \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0, R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins, eisini nevnd R\u00fasan, er \u00e1 Langabakka \u00ed \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0. Drelnes og Saltsiloin eru eisini \u00ed \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0. Har, \u00e1 Drelnesi, er bygd bryggja, sum st\u00f3r skip kunnu leggja at, og har er eisini bygd st\u00f3r saltgoymsla. Saltsiloin ver\u00f0ur bygd um til eitt st\u00f3rb\u00e6rt mentanarh\u00fas, arbei\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 2013. Verk\u00e6tlanin er stu\u00f0la\u00f0 av M\u00e6rsk-grunninum, donsku stj\u00f3rnini, F\u00f8roya L\u00f8gtingi og \u00f8\u00f0rum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Athen", "title": "Athen", "text": "Athen (grikskt: \u0391\u03b8\u03ae\u03bd\u03b1; Ath\u00edna) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Grikkalands og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed landinum. Athen er ein av heimsins elstu b\u00fdum, sum fr\u00e1 skrivligum keldum kann f\u00f8ra s\u00edna s\u00f8gu umlei\u00f0 3400 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina. Har b\u00fagva (2011) 664 046 \u00edb\u00fagvar \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum, (f\u00f3lkatali\u00f0 var 796.442 \u00ed 2004) St\u00f3rb\u00fdurin Athen vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um og upplandi hev\u00f0i 3.074.160 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2011, \u00e1 einum 412 km2 st\u00f3rum \u00f8ki. Samb\u00e6rt Eurostat er Athen tann st\u00f3rb\u00fdurin \u00ed ES, sum hevur 7. flestar \u00edb\u00fagvar og 4. flestar \u00edb\u00fagvar av h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0unum \u00ed ES \u00ed 2004, t\u00e1 ta\u00f0 b\u00fa\u00f0u 4.013.368 \u00ed Athen (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um og upplandi). Athen er tann sy\u00f0sti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Evropa.\nArvurin fr\u00e1 t\u00ed klassisku t\u00ed\u00f0ini er enn sj\u00f3nligur \u00ed Athen vi\u00f0 minnisvar\u00f0um og ymiskum bygningum, sum eru listarverk, har ta\u00f0 kendasta nokk man vera Parthenon \u00e1 Akropolis, sum av mongum ver\u00f0ur hildi\u00f0 at vera t\u00fddningarmesta bygningsverki\u00f0 \u00ed vesturlendskari mentan fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0. B\u00fdurin hevur eisini fleiri fornminni fr\u00e1 r\u00f3mverskari og bysantinskari t\u00ed\u00f0, og n\u00f8kur fr\u00e1 t\u00ed osmanniska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num. Athen hevur tveir heimsarvar, sum eru \u00e1 listanum hj\u00e1 UNESCO yvir heimsarvar, nevniliga Akropolis og Dafni Klostri\u00f0.\n\nMi\u00f0depilin \u00ed gamla h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed Grikkalandi var Akropolis, har 2500 \u00e1ra gomlu toftirnar av Parthenontemplinum eru. Men meginparturin av b\u00fdnum er n\u00fdggjur, t\u00ed at mong f\u00f3lk av bygd eru flutt hagar at leita s\u00e6r eftir arbei\u00f0i. \nEin avlei\u00f0ing av br\u00e1\u00f0a v\u00f8kstrinum er, at f\u00e1asta\u00f0ni \u00ed heiminum er luftin so d\u00e1lka\u00f0 sum \u00ed Athen. Til tess at minka um luftd\u00e1lkingina er ikki loyvt at koyra bil inni \u00ed b\u00fdnum summar dagar \u00ed vikuni.\n\nS\u00f8ga \nTey eldstu pr\u00f3gvini fr\u00e1 menniskjum \u00ed Athen eru fr\u00e1 yngru stein\u00f8ld. \u00cd bronsu\u00f8ldini uppst\u00f3\u00f0 eitt meira skipa\u00f0 samfelag, ein partur av t\u00ed mykensku borgmentanini. Eftir at henda mentanin fall umlei\u00f0 \u00e1r 1200 \u00e1.Kr. komu t\u00e6r myrku \u00f8ldirnar (uml. 1200 til 900 \u00e1.Kr.). Fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini eru n\u00f8kur spor av aktiviteti \u00ed Athen, men ta\u00f0 s\u00e6r ikki \u00fat til at hava veri\u00f0 eitt samfelag, i\u00f0 var naka\u00f0 serliga skipa\u00f0.\n\nB\u00fdurin f\u00f3r at vaksa umlei\u00f0 900 \u00e1.Kr. Fram til umlei\u00f0 640 \u00e1.Kr. var Athen eitt kongad\u00f8mi vi\u00f0 einari aristokratiskari st\u00fdrisskipan. Athenb\u00fagvar l\u00f8gdu Attika undir seg hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0. Me\u00f0an allir grikskir b\u00fdarstatir h\u00f8vdu r\u00e6\u00f0i yvir eitt \u00f8ki kring sj\u00e1lvan b\u00fdin, er ta\u00f0 annarlei\u00f0is vi\u00f0 Athen, sum hev\u00f0i valdi\u00f0 \u00e1 einum r\u00e6ttiliga st\u00f3rum \u00f8ki. Undir tyraninum Peisistratos byrja\u00f0i b\u00fdurin at markera\u00f0 seg sum ein mi\u00f0depil fyri listahondverk og arkitektur. \n\n\u00cd 510 \u00e1.Kr. fingu tey i\u00f0 v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti tyranst\u00fdrinum hj\u00e1lp fr\u00e1 Sparta til at broyta st\u00fdrisskipanina. Ta\u00f0 athenska f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 var eitt demokrati, i\u00f0 hev\u00f0i beinlei\u00f0is f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i vi\u00f0 eini r\u00f8\u00f0 av serey\u00f0kennum.\n\nS\u00ed\u00f0an 558 \u00e1.Kr. h\u00f8vdu persarnir v\u00ed\u00f0ka um land teirra. Persisk herli\u00f0 komu til ta\u00f0 grikska meginlandi\u00f0 \u00ed 490 \u00e1.Kr.. Athen var\u00f0 kringsett, og tv\u00e6r fer\u00f0ir noyddur f\u00f3lk at r\u00fdma \u00far b\u00fdnum. Men \u00ed 479 \u00e1.Kr. taptu persarnir vi\u00f0 Plataiai, og uppg\u00f3vu royndina at vinna Grikkaland.\n\nAthen var n\u00fa blivin tann valdmiklasti b\u00fdarstaturin \u00ed Grikkalandi, og ta\u00f0 d\u00e1mdu spartanarum ikki. Kr\u00edggini millum b\u00e1\u00f0ir b\u00fdarstatirnir enda\u00f0u vi\u00f0 at Athen tapti, og t\u00e1 Filip II av Makedonia v\u00ed\u00f0ka\u00f0i um s\u00edtt \u00f8ki\u00f0 og kom inn \u00ed Grikkaland, megna\u00f0i Athen ikki at standa \u00edm\u00f3ti. Filip II hev\u00f0i r\u00e6\u00f0i \u00e1 Athen og sonur hansara Aleksander Mikli, sta\u00f0festi hetta. \n\nAthen var framhaldandi ein t\u00fddningarmikil b\u00fdur, eisini \u00ed hellenistiskari t\u00ed\u00f0, men var ikki longur ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur statur. B\u00fdurin bleiv f\u00f8randi innan mentan og \u00fatb\u00fagving, og teir filosofisku sk\u00falarnir lokka\u00f0u lesandi fr\u00e1 str\u00f3rum p\u00f8rtum av grikska heiminum, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 eisini fr\u00e1 r\u00f3mverska heiminum.\n\nGrikkaland var\u00f0 innlima\u00f0 \u00ed R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 \u00ed 86 \u00e1.Kr.. Athen fikk ennt\u00e1 minni \u00e1virkan politiskt s\u00e6\u00f0, men bleiv vi\u00f0 at vera t\u00fddningarmikil mi\u00f0depil fyri l\u00e6rd\u00f3m. Paulus fer\u00f0a\u00f0ist eitt n\u00fa til Athen fyri at kynda um kristnu tr\u00fanna, og Grikkaland var eitt teimum fyrstu \u00f8kjunum \u00ed R\u00f3mverjar\u00edkinum, i\u00f0 t\u00f3ku n\u00fdggju tr\u00fanna til s\u00edn. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i bleiv endin \u00e1 Athen sum l\u00e6rd\u00f3msmi\u00f0depli, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn undir Justinian keisara, \u00ed 529 at l\u00e6rustovnarnir v\u00f3ru stongdir heilt.\n\nN\u00fdggjari s\u00f8ga \n\u00cd 1836 gj\u00f8rdist Athen h\u00f8vu\u00f0sst\u00f0aur \u00ed t\u00ed n\u00fdggja Kongar\u00edkinum Grikkaland, og b\u00fdurin mentist skj\u00f3tt til ein n\u00fdm\u00f3tans evropeiskan h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0. \u00cd 1907 var f\u00f3lkatali\u00f0 167.479.\n\nUndir fyrra heimskr\u00edggi var hart str\u00ed\u00f0 \u00ed g\u00f8tunum \u00ed Athen millum eitt st\u00f3rt herli\u00f0 sum var komi\u00f0 \u00ed land vi\u00f0 Pireus, ta\u00f0 v\u00f3ru 3000 franskir, italskir og ensk herli\u00f0 sum str\u00edddust m\u00f3ti grikska herinum og grikska f\u00f3lkinum \u00far Athen. Teir sameindu noyddust at r\u00fdma \u00far aftur b\u00fdnum, men \u00ed 1917 megna\u00f0u fraklendingar at herseta b\u00fdin.\n\nFolkav\u00f8ksturin \u00ed Athen var \u00f8giligur eftir ta\u00f0, s\u00e6\u00f0 vi\u00f0 grikskum eygum, katastrofala griksk-turkiska kr\u00edggi\u00f0 fr\u00e1 1919 til 1922, t\u00e1 yvir ein milli\u00f3n fl\u00f3ttaf\u00f3lk v\u00f3ru tvangsflutt til Grikkalands eftir Lausannefri\u00f0in \u00ed 1923, tey v\u00f3ru noydd at flyta fr\u00e1 heimum teirra \u00ed L\u00edtla Asia, sum \u00ed dag hoyrir til Turkaland, av hesum mongu fluttu umlei\u00f0 300.000 til Athen og forsta\u00f0ir til Athen. \u00c1rini 1941 til 1944 var Athen eins og restin av Grikkalandi, hersett av Nasit\u00fdsklandi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nSummar OL hevur veri\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Athen tv\u00e6r fer\u00f0ir, 1896 og 2004. B\u00fdurin st\u00f3\u00f0 eisini fyri teimum \u00f3almennu leikunum sum v\u00f3ru hildnir \u00ed 1906.\n\nAthen hevur fleiri st\u00f3r \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8g, sum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini AEK Athen FC, Panathinaikos FC og Panionios FC, kurvab\u00f3ltfelagi\u00f0 Maroussi BC og hondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Sony Athinaikos Athens.\n\nS\u00ed\u00f0an 1983 hevur Athen Marathon veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed b\u00fdnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmennar heimas\u00ed\u00f0ur\nCityofathens.gr \u2013 City of Athens, almenn heimas\u00ed\u00f0a\nAthens Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 the Greek National Tourism Organisation\n\nS\u00f8guligar\nEIE.gr \u2013 Heimas\u00ed\u00f0a um fornaldarfr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 b\u00fdnum Athen, Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 the National Hellenic Research Foundation\nRg.ancients.info/owls \u2013 Athenian Owl Coins Through the Ages\nKronoskaf.com \u2013 Simulati\u00f3n av Athens \u00ed 421 BC\nAthens Museums Information - Fullf\u00edggja\u00f0 veglei\u00f0ing til fer\u00f0af\u00f3lk vi\u00f0 myndum, vi\u00f0merkingum fr\u00e1 vitjandi og umm\u00e6lir.\n\nFer\u00f0ing\nAthens Urban Transport Organisation\nCity of Athens Guide\nOnline Athens Guide with news and events\nthe \"Small Travel Guide of Athens\" by the O&B Team\n\nAthen\nGrikkaland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir \u00ed forna Grikkalandi"}
{"id": "4101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenskt%20m%C3%A1l", "title": "Svenskt m\u00e1l", "text": "Svenskt er m\u00e1li\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og \u00ed \u00c1landi, og er minnilutam\u00e1l \u00ed Finnlandi. Svenskt \u00ed Finnlandi er serligt m\u00e1lf\u00f8ri, i\u00f0 ver\u00f0ur nevnt finnlandssvenskt.\n\nS\u00ed eisini \n\n Br\u00fakarakassin"}
{"id": "4104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danskt%20m%C3%A1l", "title": "Danskt m\u00e1l", "text": "Danskt m\u00e1l er m\u00e1li\u00f0 \u00ed Danmark. Danskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 5.300.000 f\u00f3lkum, harav um 5.000.000 \u00ed Danmark, um 8.000 \u00ed Gr\u00f8nlandi og um 2.500 \u00ed F\u00f8royum. Danskt er eitt av germansku m\u00e1lunum. Av t\u00ed at F\u00f8royar \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r hava veri\u00f0 \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danmark, hevur danskt m\u00e1l alt\u00ed\u00f0 havt sterka st\u00f8\u00f0u her hj\u00e1 okkum. Danskt var l\u00f3garm\u00e1l, kirkjum\u00e1l og sk\u00falam\u00e1l langt upp \u00ed 20. \u00f8ld. Serliga sterka st\u00f8\u00f0u hev\u00f0i danskt \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Havnini, har ta\u00f0 f\u00ednara f\u00f3lki\u00f0 b\u00fa\u00f0i, emb\u00e6tismenn, konslar og keypmenn. B\u00f8rnini \u00far hesum umhv\u00f8rvi vi\u00f0 n\u00f3gvum blandingsgiftum tosa\u00f0u danskt, summi teirra h\u00f8vdu beinlei\u00f0is danskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. Danskt er tryggja\u00f0 \u00ed heimast\u00fdrisl\u00f3gini, har ta\u00f0 stendur at lesa, at: \"F\u00f8royskt ver\u00f0ur vi\u00f0urkent sum h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l, men danskt skal l\u00e6rast v\u00e6l og vir\u00f0iliga, og danskt kann eins v\u00e6l og f\u00f8royskt n\u00fdtast \u00ed almennum vi\u00f0urskiftum\". Vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum hevur danskt serst\u00f8\u00f0u millum fremmandam\u00e1lini, sum ver\u00f0a l\u00e6rd \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum \u00ed F\u00f8royum.\n\nDanskt er ikki einans m\u00f3\u00f0urm\u00e1l fyri uml. 5 milli\u00f3nir danir \u2013 ta\u00f0 er eisini eitt t\u00fd\u00f0andi anna\u00f0m\u00e1l \u00ed F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. Her skulu allir sk\u00falan\u00e6mingar l\u00e6ra danskt sum fremmandam\u00e1l. Danskt er eisini eitt t\u00fd\u00f0andi minnilutam\u00e1l \u00ed nor\u00f0ara parti av T\u00fdsklandi. Uml. 50.000 f\u00f3lk hava danskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l \u00ed t\u00fdska landslutinum Su\u00f0urslesvig. N\u00f3gv ung \u00ed F\u00f8royum lesa heldur b\u00f8kur \u00e1 donskum enn \u00e1 teirra egna m\u00f3\u00f0urm\u00e1li.\n\nEnsk t\u00f8kuor\u00f0 streyma inn \u00ed \u00f8ll tey nor\u00f0urlendsku m\u00e1lini, men r\u00e1ki\u00f0 er, at ensku or\u00f0ini \u00ed st\u00f8rri mun var\u00f0veita teirra uppruna ensku \u00fatsj\u00f3nd \u00ed donskum, herundir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0iligar bendingarendingar og stavseting. \"Computer\", \"weekend\", \"speaker\" og \"teenager\" eru d\u00f8mi um or\u00f0, i\u00f0 kunnu br\u00fakast \u00e1 donskum, men sum ver\u00f0a broytt til nor\u00f0urlendsk or\u00f0 \u00e1 norskum og svenskum. Eisini s\u00f8guliga hevur danskt veri\u00f0 d\u00fagligt til at l\u00e6na fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum. Or\u00f0 sum \"bange\", \"borger\", \"angst\" og \"alene\" t.d. stava fr\u00e1 streyminum av t\u00fdskum t\u00f8kuor\u00f0um, sum n\u00f3gv komu inn \u00ed m\u00e1li\u00f0 \u00ed 1600-talinum.\n\nT\u00e1 ein dani fer at telja, hava a\u00f0rir nor\u00f0b\u00fagvar trupult vi\u00f0 at fylgja vi\u00f0. Men ta\u00f0 er \u00ed veruleikanum bert fimm or\u00f0, i\u00f0 volda trupulleikar, nevniliga \"halvtreds\", \"tres\", \"halvfjerds\", \"firs\" og \"halvfems\". Tey kunnu virka \u00f3skiljandi, men hava ein logiskan uppruna. Danska talskipanin byggir nevniliga \u00e1 \"tyve\" og \"tyve\" \u00e1 donskum eitur \"snes\" \u00ed eintali og \"snese\" \u00ed fleirtali. T\u00e1 danir siga \"tres\", er ta\u00f0 ein samanrenning av \"tre snese\", me\u00f0an \"firs\" er ein samanrenning av \"fire snese\". \"Halvtreds\" merkir sostatt tr\u00edggjar sneisir minus eina h\u00e1lva sneis.\n\nEin av st\u00f3ru trupulleikunum vi\u00f0 donsku frams\u00f8gnini er, at ta\u00f0 oftast bert eru herd or\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0a marka\u00f0 t\u00fd\u00f0uliga \u00ed talum\u00e1linum. \u00d3herd stavilsi eru trupul at fanga hj\u00e1 teimum, i\u00f0 tosa svenskt ella norskt. Fleiri sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 ver\u00f0a s\u00f8gd ymiskt \u00e1 donskum og svenskum. Eitt langt \"a\" \u00e1 donskum lj\u00f3\u00f0ar sum eitt svenskt \"\u00e4\", og \"u\" \u00e1 donskum ver\u00f0ur sagt n\u00e6rri sum eitt svenskt \"o\". Um eitt or\u00f0 byrjar vi\u00f0 \"g\" ella \"k\", skal ta\u00f0 alt\u00ed\u00f0 framberast vi\u00f0 g- ella k-lj\u00f3\u00f0i. Sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini \u00ed samansetingum sum sk-, skj- og stj- ver\u00f0a \u00f8ll framborin og ikki eins og \u00e1 svenskum stytt til eitt sje-lj\u00f3\u00f0. \n\nEndingar og lj\u00f3\u00f0veik stavilsi hv\u00f8rva oftani, t\u00e1 danskt ver\u00f0ur bori\u00f0 fram, og ta\u00f0 ger ta\u00f0 trupult at hoyra n\u00e6r eitt or\u00f0 byrjar og endar. Ta\u00f0 gevur ikki bert trupulleikar hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum nor\u00f0b\u00fagvum. Kanningar v\u00edsa, at tr\u00fd \u00e1ra gamlir danir hava l\u00e6rt munandi f\u00e6rri or\u00f0, enn javngomul \u00ed eitt n\u00fa Noregi og Sv\u00f8r\u00edki, og at danskir sk\u00falan\u00e6mingar hava eina truplari uppg\u00e1vu fyri framman, t\u00e1 tey skulu l\u00e6ra seg at lesa og skriva \u00e1 teirra egna m\u00e1li.\n\nKeldur \n\n http://www.fmn.fo/tungumal/tungumal.htm\n\nS\u00ed eisini \n\n Br\u00fakarakassin"}
{"id": "4107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Budapest", "title": "Budapest", "text": "Budapest er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Ungarns og hevur umlei\u00f0 1 735 000 \u00edb\u00fagvar (2013). B\u00fdurin er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed landinum og ein av st\u00f8rstu b\u00fdum \u00ed ES. Hin 17. november 1873 v\u00f3ru b\u00fdinir Buda, \u00d3buda og Pest sameindir til ein st\u00f3ran b\u00fd vi\u00f0 n\u00fdggja navninum Budapest, sum inniheldur n\u00f8vnini \u00e1 tveimum av fyrrverandi b\u00fdunum Buda og Pest. \u00c1in Donau rennur gj\u00f8gnum b\u00fdin, b\u00fdarpartarnir Buda og Pest liggja hv\u00f8r s\u00ednu megin Donau, Buda er vestaru megin Donau, har var gamli r\u00edkisdagsh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed keisaraveldinum Eysturr\u00edki-Ungarn. Eystaru megin Donau er Pest, sum er mi\u00f0depil fyri handil, f\u00edggjarvirksemi og r\u00edkisfyrisitingina. Mong fer\u00f0af\u00f3lk koma til Budapest - n\u00f3gv fleiri enn til hinar h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0irnar \u00ed Mi\u00f0evropa, og n\u00e6stan tveir tri\u00f0ingar av \u00fatlendsku \u00edl\u00f8gunum \u00ed Ungarn eru \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num.\n\n\u00cdb\u00fagvatal \n\n 1800:\u00a0 \u00a0 \u00a0 \u00a054 200\n 1830:\u00a0 \u00a0 \u00a0102 700\n 1850:\u00a0 \u00a0 \u00a0178 000\n 1900:\u00a0 \u00a0 \u00a0733 400\n 1925:\u00a0 \u00a0 \u00a0957 800\n 1985:\u00a0 2 000 007\n 2009:\u00a0 1 712 210 \n 2013:\u00a0 1 735 711\n\nMyndir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n www.budapest.hu (enskt, t\u00fdskt, franskt). \n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "4121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grikskt%20m%C3%A1l", "title": "Grikskt m\u00e1l", "text": "Grikskt m\u00e1l (\u03b5\u03bb\u03bb\u03b7\u03bd\u03b9\u03ba\u03ac - ellinika ella \u03b5\u03bb\u03bb\u03b7\u03bd\u03b9\u03ba\u03ae \u03b3\u03bb\u03ce\u03c3\u03c3\u03b1 / elliniki glossa) er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug grein av teimum indo-evropeisku m\u00e1lunum. Grikska m\u00e1li\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l \u00ed Grikkalandi og \u00e1 K\u00fdpros. M\u00e1li\u00f0 sum tey tosa \u00ed dag ver\u00f0ur nevnt n\u00fdgrikskt, ta\u00f0 sum tey tosa\u00f0u og skriva\u00f0u \u00ed forn\u00f8ldini ver\u00f0ur nevnt forngrikskt, harumframt eru ta\u00f0 onnur griksk m\u00e1l, t.d. er n\u00fdgrikst ikki bara n\u00fdgrikst. N\u00fdgrikskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 12.250.000 f\u00f3lkum, harav um 9.850.000 \u00ed Grikkalandi og um 580.000 \u00ed K\u00fdpros; N\u00fdggja Testamenti er skriva\u00f0 \u00e1 koine grikskum, og ta\u00f0 er \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt m\u00e1l \u00ed griksku ortodoksu kirkjuni.\n\nM\u00e1lstr\u00ed\u00f0 \n\u00cd n\u00f3gv \u00e1r var eitt m\u00e1lstr\u00ed\u00f0 (diglossi) \u00ed Grikkalandi. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 sn\u00fa\u00f0i\u00f0 seg um, hv\u00f8rt tey \u00e1ttu at tosa og skriva eitt grikst m\u00e1l sum l\u00e1 so t\u00e6tt upp at t\u00ed forngrikska sum m\u00f8guligt, katharevusa (ta\u00f0 reinska\u00f0a m\u00e1li\u00f0), ella um tey skuldu tosa\u00f0 og skriva ta\u00f0 sum ta\u00f0 vanliga f\u00f3lki\u00f0 tosa\u00f0u, dimotiki. Tey l\u00e6rdu br\u00faktu \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum katharevusa, t.d. \u00ed r\u00e6ttarm\u00e1lum, \u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00falum, \u00ed fyrisitingini osfr., me\u00f0an tey ikki l\u00e6rdu, ella ta\u00f0 vanliga f\u00f3lki\u00f0, br\u00fakti ta\u00f0 m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 sum tey h\u00f8vdu l\u00e6rt, dimotiki. Hetta m\u00e1lstr\u00ed\u00f0i\u00f0 enda\u00f0i \u00ed 1976, t\u00e1 ein n\u00fdggj l\u00f3g var\u00f0 sett \u00ed gildi\u00f0, sum seg\u00f0i, at dimotiki n\u00fa var ta\u00f0 almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Grikkalandi.\n\nGrikska stavra\u00f0i\u00f0 \nTa\u00f0 eru 24 b\u00f3kstavir \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum, allir hava ein st\u00f3ran b\u00f3kstav og ein l\u00edtlan b\u00f3kstav, t\u00f3 hevur sigma tvey sl\u00f8g av sm\u00e1um b\u00f3kstavum, eitt vanligt sigma (\u03c3) og eitt sum ver\u00f0ur br\u00fakt t\u00e1 eitt or\u00f0 endar vi\u00f0 s (\u03c2).\n\nKeldur \n\n www.FMN.fo\n\nGrikskt m\u00e1l"}
{"id": "4122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funningsfj%C3%B8r%C3%B0ur%20%28bygd%29", "title": "Funningsfj\u00f8r\u00f0ur (bygd)", "text": "Funningsfj\u00f8r\u00f0ur er ein bygd \u00ed Eysturoy, i\u00f0 liggur innast \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum vi\u00f0 sama navn. Funningsfj\u00f8r\u00f0ur er ni\u00f0ursetubygd av Elduv\u00edk. F\u00f3lkatali\u00f0 var 55 \u00ed 2013. Fyrstu h\u00fasini, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u bygd \u00ed Funningsfir\u00f0i eru var\u00f0veitt og standa ni\u00f0ri vi\u00f0 fj\u00f8r\u00f0una. Skipa\u00f0 ver\u00f0ur fyri J\u00f3ans\u00f8kub\u00e1li \u00ed bygdini \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elduv%C3%ADk", "title": "Elduv\u00edk", "text": "Elduv\u00edk er ein bygd \u00ed Eysturoy. Elduv\u00edk er gomul bygd. Fyrstu fer\u00f0, at man veit um, at bygdin er nevnd, er \u00ed Hundabr\u00e6vinum fr\u00e1 \u00e1r 1350. F\u00f3lkatali\u00f0 er 13 (2013). Bygdin ver\u00f0ur n\u00f3gv vitja\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lki. Har er sera vakurt og n\u00f3gv at s\u00edggja. Vestari partur av bygdini, har kirkjan og gamli b\u00fdlingurin eru, er sera hugnaligur. \u00c1hugavert er ein t\u00farur inn \u00ed gj\u00f3nna, har lending er, og sum liggur eitt fitt petti uttan fyri bygdina. \u00cd eystara parti av bygdini er kort sum l\u00fdsir, hvussu n\u00f3gv gr\u00f3th\u00fas v\u00f3ru \u00ed gomlum d\u00f8gum, og n\u00f8kur standa framvegis.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B8tugj%C3%B3gv", "title": "G\u00f8tugj\u00f3gv", "text": "Vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv er ein bygd \u00ed Eysturoy. Bygdin vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv liggur eystanfyri st\u00f3ru gj\u00f3nna, sum sker seg nor\u00f0ur gj\u00f8gnum lendi\u00f0 millum Sy\u00f0rug\u00f8tu og Nor\u00f0rag\u00f8tu. Vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv eru sk\u00fali, peningastovnar, kirkja og samkomuh\u00fas felags fyri allar tr\u00edggjar bygdirnar, sum ofta undir einum ver\u00f0a r\u00f3ptar \u00ed G\u00f8tu.\n\nBygdin vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv hevur fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 veri\u00f0 ein savningarsta\u00f0ur fyri bygdirnar \u00ed gomlu G\u00f8tu kommunu, og ber hon navn eftir gj\u00f3nni, i\u00f0 liggur beint sunnanfyri bygdina. \u00cd 1890 var\u00f0 sk\u00fali bygdur har, og hevur kommunali sk\u00falin hildi\u00f0 til har s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 \u00fatbyggingum \u00ed 1929, 1974 og \u00ed 2010.\n\nStudentask\u00falin \u00ed Eysturoynni h\u00fasa\u00f0ist \u00ed gomlu sk\u00falabygningunum vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv, \u00e1\u00f0renn flutt var\u00f0 inn \u00e1 Kambsdal \u00ed 1989. \u00cd dag ganga b\u00f8rn \u00ed 4.-7. flokki \u00far allari Eysturkommunu \u00ed sk\u00falanum vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv.\n\n\u00c1\u00f0ur hava eisini bankar og sparikassar havt deildir \u00ed bygdini. Bygdin er eisini pr\u00fddd vi\u00f0 eini vakrari vi\u00f0arlund omanfyri bygdina, og er eisini ein mi\u00f0depil fyri mentan vi\u00f0 Losjuni, og fyri tr\u00faar- og samkomul\u00edv vi\u00f0 n\u00fdggju G\u00f8tu Kirkju, i\u00f0 var\u00f0 v\u00edgd \u00ed 1995, og Filadelfia, samkomuh\u00fasinum hj\u00e1 br\u00f8\u00f0runum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nG\u00f8ta"}
{"id": "4129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B8tuei%C3%B0i", "title": "G\u00f8tuei\u00f0i", "text": "G\u00f8tuei\u00f0i ella Undir G\u00f8tuei\u00f0i er eitt pl\u00e1ss \u00ed Eysturoynni. Einasta b\u00faseting, sum hevur veri\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num, var tjaldi\u00f0 hj\u00e1 vekingarr\u00f8rsluni Kelduni. Ta\u00f0 er t\u00f3 skj\u00f3tt langt s\u00ed\u00f0ani, at tjaldi\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 ni\u00f0ur, og bygningurin \u00ed Sk\u00e1labotni var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed sta\u00f0in. Samb\u00e6rt Hagstovu F\u00f8roya b\u00fa\u00f0u 30 f\u00f3lk Undir G\u00f8tuei\u00f0i \u00ed 2013. L\u00edtla bygdin \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum, i\u00f0 ber navn eftir hvar hon liggur \u2013 Undir G\u00f8tuei\u00f0inum \u2013 er fr\u00e1 umlei\u00f0 1860 og er sostatt yngri enn hinar g\u00f8tubygdirnar. Bygdin er vaksin saman vi\u00f0 Skipanesi, i\u00f0 er partur av Runav\u00edkar Kommunu, og hesar ver\u00f0a mangan mistiknar at ver\u00f0a ein og sama bygd. Bygdin hevur veri\u00f0 eitt kn\u00fatapunkt hj\u00e1 g\u00f8tuf\u00f3lki vi\u00f0 ta\u00f0, at g\u00f8tumenn alt\u00ed\u00f0 hava havt b\u00e1tar liggjandi vi\u00f0 Skipanes. Herfr\u00e1 var l\u00e6ttari at sleppa yvirum Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in ella su\u00f0ur til Havnar.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nG\u00f8ta"}
{"id": "4131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatnsoyrar", "title": "Vatnsoyrar", "text": "Vatnsoyrar er ein bygd \u00ed V\u00e1goynni vi\u00f0 nor\u00f0urendan \u00e1 S\u00f8rv\u00e1gsvatni / Leitisvatni. Vatnsoyrar er ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 fyrst \u00ed 20. \u00f8ld. \u00cd dag er bygdin serliga kend fyri st\u00f3ru vindeygaverksmi\u00f0juna Vatnsoyrar Snikkaravirki og fyri leguh\u00fasi\u00f0 Zarepta hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni. Vatnsoyrar er yngsta ni\u00f0ursetubygd \u00ed F\u00f8royum, fr\u00e1 1921, og tann einasta hvar sj\u00f3gvur ikki s\u00e6st. Fyrstu 20 \u00e1rini v\u00f3ru bert tr\u00fd h\u00fas \u00ed bygdini, men aftan\u00e1 kr\u00edggi\u00f0 vaks bygdin. Seinastu \u00e1rini hava 60 f\u00f3lk b\u00fa\u00f0 \u00ed Vatnsoyrum. Innb\u00fagvarnir eru flestir \u00ed t\u00e6nastuvinnuni \u00ed \u00f8\u00f0rum bygdum. Bygdin er partur av Mi\u00f0v\u00e1gs Kommunu.\n\nEin av fyrstu koyrivegunum millum bygdir \u00ed F\u00f8royum, var\u00f0 gj\u00f8rdur millum S\u00f8rv\u00e1g og Mi\u00f0v\u00e1g, \u00edgj\u00f8gnum Vatnsoyrar. \u00cd Vatnsoyrum er sl\u00e6tt og n\u00e1tt\u00faruvakurt, fri\u00f0arligt og hugnaligt. St\u00f3ra \u00e1in, Skjatl\u00e1in, rennur oman \u00ed ta\u00f0 st\u00f3ra vatni\u00f0, Leitisvatn/S\u00f8rv\u00e1gsvatn. Har ber til at fiska s\u00edl og nj\u00f3ta n\u00e1tt\u00farunar fri\u00f0s\u00e6lu. St\u00f3rt hei\u00f0alendi eru nor\u00f0anfyri Vatnsoyrar, og har var n\u00f3gv torvarbei\u00f0i \u00ed t\u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "4135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A6lingur", "title": "Sk\u00e6lingur", "text": "Sk\u00e6lingur er ein bygd \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0una \u00e1 Streymoynni. Bygdin er partur av Kv\u00edv\u00edkar kommunu. \u00cd 2014 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 Sk\u00e6lingi 16. Omanfyri bygdina er fjalli\u00f0 Sk\u00e6lingsfjall, sum er 767 metrar h\u00f8gt og 19. h\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stykki%C3%B0", "title": "Stykki\u00f0", "text": "Stykki\u00f0 er ein bygd \u00ed Kv\u00edv\u00edkar kommunu og liggur \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoynni. Bygdin liggur millum Kv\u00edv\u00edk og Leynar, umlei\u00f0 h\u00e1lvan annan kilometur fr\u00e1 b\u00e1\u00f0um bygdunum.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1lur", "title": "V\u00e1lur", "text": "V\u00e1lur er ein bygd \u00ed Streymoy, i\u00f0 liggur m\u00f3ti Vestmanna, men hoyrir til Kv\u00edv\u00edkar kommunu.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "4138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsar", "title": "H\u00fasar", "text": "H\u00fasar er ein bygd \u00ed Kalsoy.\n\nTunlar\n\nMillum H\u00fasar og Mikladal eru 3 tunlar:\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nKalsoy"}
{"id": "4140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sy%C3%B0radalur%2C%20Kalsoy", "title": "Sy\u00f0radalur, Kalsoy", "text": "Sy\u00f0radalur er sunnasta bygdin \u00e1 Kalsoynni. Sy\u00f0radalur er ein ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 fyrst \u00ed 19. \u00f8ld; hon er bygd \u00ed 1812. Bygdin\ufeff l\u00e1 \u00e1\u00f0ur \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni og \u00e6t Blanksk\u00e1li, men vegna skalvalop \u00e1 v\u00e1ri \u00ed 1809 fluttu blanksk\u00e1laf\u00f3lk millum 1810 og 1816 eysturum til Sy\u00f0radals at b\u00fagva av t\u00ed, at har er eingin vandi fyri skalvalopi. Eingin mansska\u00f0i hendi av lopinum. F\u00fdra h\u00fas v\u00f3ru \u00e1 Blanksk\u00e1la, og har b\u00fa\u00f0u 29 f\u00f3lk t\u00e1. T\u00e1 i\u00f0 li\u00f0ugt var at flyta til Sy\u00f0radals \u00ed 1816, v\u00f3ru 5 h\u00fas. Fimta h\u00fasi\u00f0 var\u00f0 nevnt \u201dhar Uppi\u201d.\n\n\u00cd sluppt\u00ed\u00f0ini hoyrdu 2 skip til Sy\u00f0radal: M/S Bj\u00f8rgvin (Julius Clementsen \u00e1 Dunganum) og M/S Gudrun (Inni \u00ed H\u00fasi). Fleiri sy\u00f0radalsmenn v\u00f3ru skiparar \u00e1 t.d. Klaksv\u00edks - og Havnaskipum. Sy\u00f0radalsmenn v\u00f3ru vi\u00f0 sluppunum um summari\u00f0, og veturin var\u00f0 n\u00fdttur til \u00fatr\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 maskinb\u00e1tum. Bygdin fekk el - orku fr\u00e1 SEV \u00ed 1966 og ferjulegu \u00ed 2005. \u00c1 Sy\u00f0radali er ferjulega, sum er dagliga sambandi\u00f0 til og \u00far oynni. \n\nH\u00f3ast Sy\u00f0radalur er tann av teimum f\u00fdra bygdunum \u00e1 oynni, sum l\u00e6ttast slepst til, so er hon kortini tann bygdin \u00e1 Kalsoynni, i\u00f0 hevur minsta f\u00f3lkatali\u00f0.\nHinvegin er Sy\u00f0radalur ein v\u00e6lumt\u00f3kt fr\u00edt\u00ed\u00f0arbygd.\n\nMinnisvar\u00f0in \u00e1 Sy\u00f0radali yvir dey\u00f0 \u00e1 sj\u00f3num var\u00f0 reistur \u00ed 2000.\n\n\u00cd sambandi vi\u00f0 veitsluhald \u00e1 vetri, var Sy\u00f0radalur j\u00f3labygd.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nKalsoy"}
{"id": "4146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lj%C3%B3s%C3%A1", "title": "Lj\u00f3s\u00e1", "text": "Lj\u00f3s\u00e1 er ein ni\u00f0ursetubygd \u00ed Eysturoy; fyrstu f\u00f3lkini b\u00fasettust har \u00ed 1840. \u00cd Ei\u00f0is Kommunu eru bygdirnar Ei\u00f0i, Lj\u00f3s\u00e1 og Sv\u00edn\u00e1ir. 1. november 2019 var f\u00f3lkatali\u00f0 27 \u00ed Lj\u00f3s\u00e1 \u00c1 Ei\u00f0i er f\u00f3lkatali\u00f0 l\u00e6kka\u00f0 seinnu \u00e1rini. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1985-2013 er f\u00f3lkatali\u00f0 vi\u00f0 Lj\u00f3s\u00e1 l\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 31 til 25. Flest f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u vi\u00f0 Lj\u00f3s\u00e1 \u00ed 1988 (38).\n\nL\u00edtla bygdin Lj\u00f3s\u00e1 sunnanfyri Ei\u00f0i hevur navn eftir Lj\u00f3s\u00e1nni, i\u00f0 er \u00e1in beint sunnan fyri bygdina.\n\nKeldur \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nEi\u00f0is kommuna"}
{"id": "4148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%ADn%C3%A1ir", "title": "Sv\u00edn\u00e1ir", "text": "Sv\u00edn\u00e1ir er sunnasta bygdin \u00ed Ei\u00f0is kommunu, og liggur \u00fat \u00edm\u00f3ti Sundunum, yvirav Langasandi og fyrrverandi hvalast\u00f8\u00f0ini \u00e1 Gj\u00e1noyri. Bygdin er fr\u00e1 s\u00ed\u00f0st \u00ed 1820'unum, tey fyrstu f\u00f3lkini v\u00f3ru \u00far Kv\u00edv\u00edk og av Ei\u00f0i (1840), og var grundl\u00f8gd sum ni\u00f0ursetubygd. Sy\u00f0ri parturin er tann gamli parturin av bygdini, me\u00f0an tann \u00e1 Sv\u00edn\u00e1nesi er tann n\u00fdggi, fr\u00e1 s\u00ed\u00f0st \u00ed 1980'unum. Marki\u00f0 su\u00f0ureftir m\u00f3ti Nor\u00f0sk\u00e1la gongur vi\u00f0 Markn\u00e1. Sunnanfyri bygdina heldur Sunda Byrsufelag til. F\u00f3lkatali\u00f0 er, samb\u00e6rt Hagstovu F\u00f8roya, 44 \u00ed november 2021. Uppi yvir Sv\u00edn\u00e1um liggja fj\u00f8llini \"Svartbakstindur\" 803 m, \"Sker\u00f0ingur\" 691 m og \"Mi\u00f0alfelli\" 654 m.\n\nKelda\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nEi\u00f0is kommuna"}
{"id": "4149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hellurnar", "title": "Hellurnar", "text": "Hellurnar eru ein bygd \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Eysturoynni. Hellurnar eru partur av Fuglafjar\u00f0ar kommunu. Sum bygdarnavn er hetta ungt, fr\u00e1 uml. 1850. Sta\u00f0i\u00f0 hevur helst einafer\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0ini iti\u00f0 \"At Hellum\", sum hevur merkt \"vi\u00f0 hellur fram vi\u00f0 strondini\", seinri \"\u00c1 Hellum\". Ein bundin formur av navninum, Hellurnar, hevur tiki\u00f0 seg upp einafer\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, kanska \u00ed sambandi vi\u00f0 b\u00fasetingina, og bundin og \u00f3bundin formur s\u00edggja \u00fat til at hava kappast. Enn hoyrast oyndfir\u00f0ingar siga \u201dyvir \u00e1 Hellur\u201d. \u00cd n\u00fat\u00ed\u00f0arm\u00e1li tykist tann bundni formurin at hava veri\u00f0 vi\u00f0 yvirlutan, og einm\u00e6lt ynski er komi\u00f0 fr\u00e1 bygdarf\u00f3lkinum um at f\u00e1a tann formin vi\u00f0urkendan. \n\n\u00cd 1998 gav Danmarks Metreologisk Institut \u00fat eina fr\u00e1grei\u00f0ing um f\u00f8royska ve\u00f0urlagi\u00f0, \u201cthe Climate of the Faroe Islands with Climatological Standard Normals, 1961-1990\u201d. Her kunnu vit m.a. lesa, at ta\u00f0 regnar mest \u00ed Hvalv\u00edk. \u00cd har\u00f0ari kapping vi\u00f0 Hvalv\u00edk eru t\u00f3 Hellurnar, har regnar ta\u00f0 3.242 mm um \u00e1ri\u00f0.\n\nF\u00f3lkatalsbroytingar s\u00ed\u00f0an 1860.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98r%C3%B0av%C3%ADk", "title": "\u00d8r\u00f0av\u00edk", "text": "\u00d8r\u00f0av\u00edk (ver\u00f0ur eisini stava\u00f0 \u00d8rav\u00edk) er ein bygd \u00ed Su\u00f0uroy. Har b\u00fagva 44 f\u00f3lk (2014). \u00d8r\u00f0av\u00edk er partur av Tv\u00f8royrar kommunu. \u00d8rav\u00edk er \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Su\u00f0uroynni, mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed oynni. Grannabygdirnar eru F\u00e1mjin, Hov og Trongisv\u00e1gur. Fyri at koma til F\u00e1mjins, sum er bygd \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni av Su\u00f0uroynni, m\u00e1 ein koyra gj\u00f8gnum \u00d8r\u00f0av\u00edk fyrst og snara av har. Ferjulegan \u00ed Su\u00f0uroynni, Krambatangi, er ber f\u00e1ir minuttir nor\u00f0anfyri bygdina \u00d8r\u00f0av\u00edk, \u00ed \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0. \nEitt hotel er \u00ed \u00d8r\u00f0av\u00edk, sum eitur Hotel \u00d8rav\u00edk ella Gistingarh\u00fasi\u00f0 vi\u00f0 \u00c1. Har er eisini matstova. B\u00e6\u00f0i hotel og matstova l\u00f3tu aftur \u00ed mai 2012, eftir at eldur var\u00f0 settur \u00e1 hotelli. Serliga k\u00f8kurin og matstovan f\u00f3ru illa. Summarh\u00fas ver\u00f0a eisini \u00fatleiga\u00f0 \u00ed \u00d8r\u00f0av\u00edk. Eitt b\u00f8nh\u00fas er \u00ed bygdini. Har er eitt l\u00edti\u00f0 havnalag vi\u00f0 einari kai og n\u00f8kur neyst eru har. Neyt eru eisini at s\u00edggja \u00ed \u00d8r\u00f0av\u00edk umframt sey\u00f0 og g\u00e6s.\n\u00dar \u00d8r\u00f0av\u00edk \u00e1 veg su\u00f0ureftir kann ein velja at koyra til Hovs antin gj\u00f8gnum Hovstunnilin, sum var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 2007 ella eftir gamla vegnum um Hovsegg sum gongur gj\u00f8gnum Tjaldav\u00edk og eftir Hovseggini. \n\u00d8r\u00f0av\u00edk ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 nevnd \u00ed Hundabr\u00e6vinum, sum var\u00f0 skriva\u00f0 millum 1350 og 1400.\n\nVegurin \u00far \u00d8r\u00f0av\u00edk um Hovsegg \n\nHesin vegur ver\u00f0ur n\u00fa mest br\u00faktur av teimum, sum eiga sey\u00f0 \u00ed \u00f8kinum, ella av f\u00f3lki, sum velur at fara henda longra teinin fyri at nj\u00f3ta vakra \u00fats\u00fdni\u00f0. Ta\u00f0 s\u00e6st langan veg nor\u00f0ureftir um ta\u00f0 er kl\u00e1rt \u00ed ve\u00f0rinum fr\u00e1 vegnum um skar\u00f0i, beint \u00e1\u00f0renn vegurin fer rundan um fjalli\u00f0 til Hovseggina. \u00c1 Hovseggini er eisini vakurt \u00fats\u00fdni su\u00f0ureftir, ein s\u00e6r heilt su\u00f0ur til Beinisv\u00f8r\u00f0 \u00ed kl\u00e1rum ve\u00f0ri, og so er sermerkt basaltgr\u00f3t fram vi\u00f0 vegnum, stabbagr\u00f3t, men skapa\u00f0 meira \u00ed sikksakk-formi, ikki sum beinir stabbar, sum stabbagr\u00f3ti\u00f0 \u00ed Fro\u00f0ba, heldur meinl\u00edkt t\u00ed sum ein s\u00e6r \u00ed K\u00falugj\u00f3gv \u00ed Fro\u00f0ba. Longri uppi \u00ed fjallinum er t\u00f3 basaltgr\u00f3t, sum er \u00ed stabbaskapi eins og ta\u00f0 fram vi\u00f0 Fro\u00f0biarvegi.\n\nUppi millum Stovur, G\u00e1lgagj\u00f3gv og Tjaldav\u00edk \n\u00d8r\u00f0av\u00edk er m.a. kent \u00far Su\u00f0uroyars\u00f8gnum vi\u00f0 ta\u00f0 at Tingsta\u00f0urin var \u00ed \u00d8r\u00f0av\u00edk \u00e1 einum sta\u00f0i, sum eitur Uppi millum Stovur. Beint sunnanfyri \u00d8r\u00f0av\u00edk er Tjaldav\u00edk og Tjaldav\u00edksh\u00f3lmur. Tjaldav\u00edk hevur fingi\u00f0 navn eftir \u00f8llum tj\u00f8ldunum, sum hava sta\u00f0i\u00f0 har, t\u00e1 Tingstova var Uppi millum Stovur. G\u00e1lgagj\u00f3gv er \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u av v\u00edkini, ni\u00f0ri vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan \u00e1 nesinum millum \u00d8r\u00f0av\u00edk og Trongisv\u00e1g. Har blivu f\u00f3lk tikin av d\u00f8gum fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini, eftir at tey v\u00f3ru d\u00f8md til dey\u00f0a \u00ed Tingstovuni Uppi millum Stovur.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Su\u00f0uroyarsagnir\n Su\u00f0uroyar Kunningarstova\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Oravik.com, Hotel \u00d8rav\u00edk\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1latoftir", "title": "Sk\u00e1latoftir", "text": "Sk\u00e1latoftir er ein avtofta\u00f0 bygd \u00ed Bor\u00f0oy. Bygdin var\u00f0 avtofta\u00f0 \u00ed 1914. Navni\u00f0 'Sk\u00e1latoftir' merkir h\u00fasatoftir og bendir \u00e1, at bygdin fleiri fer\u00f0ir er avtofta\u00f0. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur at bygdin avtofta\u00f0ist fyri 3 fer\u00f0 \u00ed 1914.\n\nSagnir av Sk\u00e1latoftum\n\nJ\u00f3gvan \u00ed Ger\u00f0um \n\nTa\u00f0 eru mong \u00e6ttarli\u00f0, s\u00ed\u00f0an J\u00f3gvan \u00ed Ger\u00f0um livdi. Hann var, sum sagt ver\u00f0ur fr\u00e1, ein \u00f3gvuliga mungin ma\u00f0ur. Umframt ta ogn, hann hev\u00f0i (t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini hoyrdi uppsalaj\u00f8r\u00f0in eisini til Ger\u00f0a), vildi hann fegin hava Kv\u00edingadal, sum t\u00e1 hoyrdi til \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0. Ein dagin f\u00f3r J\u00f3gvan burtur \u00ed haga saman vi\u00f0 einum h\u00faskalli at hyggja eftir sey\u00f0i. Frammanundan hev\u00f0i hann grunda\u00f0 \u00fat ein tanka, sum eingin hev\u00f0i grun um. T\u00e1 i\u00f0 heim aftur skuldi farast, setti hann k\u00f3sina m\u00f3ti \u00c1rnafir\u00f0i, og vi\u00f0 h\u00faskallin, i\u00f0 vi\u00f0 honum var, seg\u00f0i hann, at um hann skuldi koma at taka br\u00f3kat\u00f8k vi\u00f0 mi\u00f0stovub\u00f3ndan, so m\u00e1tti h\u00faskallurin hj\u00e1lpa s\u00e6r. Komin til \u00c1rnafjar\u00f0ar f\u00f3ru teir inn til mi\u00f0stovub\u00f3ndans, har teir v\u00f3ru v\u00e6l fagna\u00f0ir vi\u00f0 mati og drekka. Me\u00f0an teir s\u00f3tu vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0, komu b\u00f8ndurnir b\u00e1\u00f0ir upp at klandrast, og endin var\u00f0, at teir fuku saman at berjast. Ta\u00f0 v\u00f3ru \u00fatlit fyri, at mi\u00f0stovub\u00f3ndin f\u00f3r at vinna; men so kom h\u00faskallur J\u00f3gvans s\u00e6r upp\u00ed; hann t\u00f3k \u00ed bein mi\u00f0stovub\u00f3ndans, so hann datt, og J\u00f3gvan var ikki seinur at drepa hann.\n\nSo fekk J\u00f3gvan Kv\u00edingadal. Men hetta var honum ikki nokk. Hann fekk gott eyga \u00e1 Sk\u00e1latoftir, sum um ta\u00f0 mundi\u00f0 var ein bygd vi\u00f0 \u00e1tta h\u00fasum. \u00cdb\u00fagvarnir vi\u00f0 Sk\u00e1latoftir v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir jar\u00f0amenn og v\u00e6lstandandi. B\u00f3ndin \u00e1 Sk\u00e1latoftum \u00e6t S\u00edmun og var skyldur vi\u00f0 konu J\u00f3gvans. Ein dagin, J\u00f3gvan var burtur \u00ed haga, m\u00f8tti hann S\u00edmuni og birti klandur vi\u00f0 hann. Teir ruku saman, og S\u00edmun l\u00e1 eftir, t\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan leita\u00f0i heim aftur til h\u00fasar. - Hann seg\u00f0i konu s\u00edni fr\u00e1, at S\u00edmun var dey\u00f0ur, og hon, sum gruna\u00f0i, hvussu hann var dey\u00f0ur, svara\u00f0i bert: \u201cHarrin eigi s\u00e1l hansara.\u201d Enn hev\u00f0i J\u00f3gvan eftir s\u00ednum tykki ikki alt ta\u00f0, hann ynskti. Hann \u00e1tti ein skyldmann, i\u00f0 hev\u00f0i n\u00f3gva ogn \u00e1 Skar\u00f0i. Hann vildi n\u00fa eisini ogna s\u00e6r hesa j\u00f8r\u00f0. Hann virka\u00f0i s\u00e6r eina bjargal\u00ednu av ull (allar l\u00ednur v\u00f3ru \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini virka\u00f0ar \u00far ull), men til mi\u00f0juna \u00e1 hesi l\u00ednu n\u00fdtti hann sv\u00eddda h\u00f8vdaull. T\u00e1 i\u00f0 l\u00ednan var li\u00f0ug, f\u00f3r hann vi\u00f0 henni til Skar\u00f0s og l\u00e6t skyldmannin f\u00e1a hana til g\u00e1vu. Hann var v\u00e6l fagna\u00f0ur. Um l\u00ednuna seg\u00f0i hann, uttan at hann fyri ta\u00f0 vildi r\u00f3sa s\u00e6r sj\u00e1lvum, at hon var \u00f3f\u00f8ra sterk. Og hann hev\u00f0i t\u00ed g\u00f3\u00f0an hug at vera hj\u00e1, t\u00e1 i\u00f0 hon fyrstu fer\u00f0 skuldi roynast. T\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni f\u00f3ru menn avsta\u00f0 til bjargar. Og skyldma\u00f0urin \u00e1 Skar\u00f0i var fyrsti ma\u00f0ur ni\u00f0ur vi\u00f0 l\u00ednuni um belti\u00f0; t\u00e1 i\u00f0 f\u00fdrt var til helvtar av l\u00ednuni, slitna\u00f0i hon, har tann sv\u00eddda h\u00f8vdaullin var; hann datt oman og sl\u00f3 seg dey\u00f0an. J\u00f3gvan s\u00fdndist at taka s\u00e6r hesa vanlukku \u00f3gvuliga n\u00e6r. Men n\u00fa \u00e1tti hann eisini ogn skyldmans, so ta\u00f0 var sorgina vert.\n\nKelda \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "4152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sl%C3%A6ttanes", "title": "Sl\u00e6ttanes", "text": "Sl\u00e6ttanes (danskt: Sletten\u00e6s) er ein avtofta\u00f0 ni\u00f0ursetubygd \u00ed V\u00e1gum nor\u00f0ast vi\u00f0 Vestmannasund. Um man kemur fr\u00e1 tunnilinum og koyrir yvir til Oyrargj\u00f3gv er ein m\u00f8guleiki at ganga framvi\u00f0 fj\u00f8runi og endar ein t\u00e1 nor\u00f0i \u00e1 Sl\u00e6ttanesi. Vanligt er t\u00f3 at ganga \u00ed erva - omanfyri gj\u00e1irnar \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 V\u00e1goynni. \n\nFyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini fluttu til Sl\u00e6ttanes \u00ed 1835. Tey v\u00f3ru Heindrikur Thomassen  og Julianna Niklasd\u00f3ttir, sum fluttu \u00far Sandav\u00e1gi vi\u00f0 5 b\u00f8rnum. Eini 5 \u00e1r seinni fluttu onnur til, og \u00ed 1845 v\u00f3ru 3 h\u00faski vi\u00f0 \u00edalt 21 f\u00f3lkum \u00e1 Sl\u00e6ttanesi. \u00cd 1850 er f\u00f3katali\u00f0 komi\u00f0 upp \u00e1 40, minkar so aftur til 21 f\u00f3lk \u00ed 1860, men veksur so aftur. \u00ed 1890 er f\u00f3lkatali\u00f0 komi\u00f0 upp aftur \u00e1 40,og t\u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 er mest, \u00ed 1940, b\u00fagva 75 f\u00f3lk \u00ed bygdini. Eftir ta\u00f0 minkar f\u00f3lkatali\u00f0, og \u00ed 1963 eru bert 4 h\u00faski eftir. 3 av h\u00faskjunum flyta av bygdini hetta \u00e1ri\u00f0, og \u00e1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1964, ver\u00f0ur bygdin avtofta\u00f0, t\u00e1 seinasta h\u00faski\u00f0 flytir av bygdini. \n\nTey av h\u00fasunum, i\u00f0 enn standa, eru br\u00fakt av teimum, i\u00f0 hava \u00e6ttarligt tilkn\u00fdti til bygdina. Okkurt er yvirtiki\u00f0 av Sandav\u00e1gs kommunu, i\u00f0 \u00f8ki\u00f0 hoyrir til. Bygdin hevur onki el og er ta\u00f0 av t\u00ed sama n\u00e6rmast sum at vitja aftur \u00ed fort\u00ed\u00f0ina.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Faroestamps.fo\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 J\u00f3anis Nielsen\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "4153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkja%20%28bygd%29", "title": "Kirkja (bygd)", "text": "Kirkja er onnur bygdin \u00ed Fugloy, sum er eystasta oyggin \u00ed F\u00f8royum. Umframt \u00e1 Kirkju er eisini bygdin Hattarv\u00edk \u00e1 Fugloynni. Bygdarnavni\u00f0 Kirkja - oftast sagt \u00e1 Kirkju - bendir \u00e1, at talan er um gamla kirkjubygd. Verandi kirkja var\u00f0 v\u00edgd 1933 . \u00c1 Kirkju b\u00fagva einans 28 f\u00f3lk \u00ed dag (2014) samb\u00e6rt f\u00f3lkayvirlitinum, t\u00f3 b\u00fagva f\u00e6rri har um veturin. T\u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 var st\u00f8rst b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 170 f\u00f3lk \u00ed bygdini.\n\nS\u00f8gur og Sagnir\n\nMitt\u00fansb\u00f3ndin \nEin b\u00f3ndi var \u00ed Mitt\u00fani \u00e1 Kirkju \u00ed Fugloy, sum var so \u00fat av lagi sparin upp \u00e1 ta\u00f0, sum hann \u00e1tti. Ongant\u00ed\u00f0 vildi hann vera \u00ed uppisetri vi\u00f0 n\u00f8krum. Eitt gr\u00f3th\u00fas \u00e1tti hann, fult av korni (kalla\u00f0 gr\u00f3th\u00fasi\u00f0 \u00ed Li\u00f0a), og har m\u00e1tti eingin koma uttan hann sj\u00e1lvur at taka heimakorn. Konuni vildi hann ikki lova at fara, t\u00ed hann helt hana vera ov oy\u00f0slusama. Ein vetur leg\u00f0ist hann sj\u00fakur, og konan sendi so \u00edmillumat yngsta sonin at bera eina meis av korni heim (\u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini var sodnur ikki kendur; korni\u00f0 var turka\u00f0 \u00ed meisum). Ta\u00f0 gekk n\u00fa vi\u00f0 hetta lag, og ma\u00f0urin l\u00e1 sj\u00fakur allan veturin. T\u00e1 i\u00f0 lei\u00f0 naka\u00f0 \u00fat \u00e1 v\u00e1ri\u00f0, ba\u00f0 hann konu s\u00edna fara \u00ed gr\u00f3th\u00fasi\u00f0 at vita, hvussu miki\u00f0 i\u00f0 tiki\u00f0 var av korninum. Naka\u00f0 ovarlaga \u00ed gr\u00f3th\u00fasvegginum var ein steinur, sum st\u00f3\u00f0 eitt sindur fram\u00far. Hendan stein hev\u00f0i b\u00f3ndin til merkis, hvussu n\u00f3gv i\u00f0 korni\u00f0 minka\u00f0i. T\u00e1 i\u00f0 ni\u00f0urum kom, t\u00e1 minka\u00f0i n\u00f3gv, helt hann. Konan f\u00f3r, sum hann ba\u00f0, og s\u00e1, at korni\u00f0 var \u00f3gvuliga n\u00f3gv minka\u00f0; ta\u00f0 var fari\u00f0 langt ni\u00f0ur um steinin. Hann spyr hana, t\u00e1 i\u00f0 hon kemur aftur; men konan r\u00e6\u00f0ist at siga honum satt, sum er. \u201cTa\u00f0 er r\u00e6ttuliga v\u00e6l eftir av korni,\u201d sigur hon. \u201cUm ta\u00f0 er komi\u00f0 ni\u00f0ur at steininum?\u201d \u201cNei, minni enn so.\u201d N\u00fa er b\u00f3ndin fegin. T\u00e1 i\u00f0 n\u00f8kur t\u00ed\u00f0 er farin, ver\u00f0ur hann betri til heilsuna og b\u00fd\u00f0ur til at kr\u00fapa fram. Ta\u00f0 fyrsta hann heldur seg vera so fr\u00e6gan, fer hann at fjakka ni\u00f0an \u00ed gr\u00f3th\u00fasi\u00f0 til at hyggja eftir korninum. T\u00e1 i\u00f0 hann kemur, er mestan alt uppi; ta\u00f0 er ikki meira eftir enn upp \u00ed eina meis. Hann oman aftur, f\u00fakandi \u00f3\u00f0ur, og sigur vi\u00f0 konuna, at anna\u00f0hv\u00f8rt hevur hon logi\u00f0, ella er korni\u00f0 stoli\u00f0: ta\u00f0 er ikki meira enn ein meis eftir. Hon vil ikki vera vi\u00f0, at hon hevur logi\u00f0; ta\u00f0 man vera stoli\u00f0, sigur hon. Ta\u00f0 er ta\u00f0 sama, heldur hann; tj\u00f3vin skal hann f\u00e1a leita\u00f0 upp, og hann skal f\u00e1a merki. Ikki skal hann ste\u00f0ga fyrr enn \u00e1 Sumbiarsteini, lovar b\u00f3ndin. Um v\u00e1ri\u00f0 ger hann eina fer\u00f0 til Havnar, tosar har vi\u00f0 ein gandakall \u00far Su\u00f0uroy og bi\u00f0ur hann hj\u00e1lpa s\u00e6r. T\u00e1 i\u00f0 hann kemur nor\u00f0ur aftur, heldur hann, at n\u00fa man hann mestan fara at s\u00edggja, hv\u00f8r i\u00f0 hevur stoli\u00f0 heimakorni\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r. Fr\u00e1 hesum degi fer sonurin at liva so v\u00e1naliga og ver\u00f0ur alt at versna; hendur og f\u00f8tur kryplast \u00e1 honum og so kroppurin allur. N\u00fa i\u00f0ra\u00f0i b\u00f3ndin seg eftir t\u00ed, sum hann hev\u00f0i gj\u00f8rt. R\u00e1\u00f0 v\u00f3ru s\u00f8kt, men einki batti: sonurin var\u00f0 krypil og doy\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 f\u00e1 \u00e1r v\u00f3ru umli\u00f0in.\n\nJ\u00f3gvan og Ey\u00f0un Tr\u00f3ndarson \nTr\u00f3ndur b\u00f3ndi \u00e1 Kellingargar\u00f0i \u00ed Hattarv\u00edk \u00ed Fugloy \u00e1tti tr\u00edggjar synir: Ey\u00f0un, Heinrikur (eyknevndur \u201cGorsi\u201d) og J\u00f3gvan. Ein su\u00f0uroyingur sp\u00e1ddi teimum einafer\u00f0, me\u00f0an teir v\u00f3ru \u00e1 ungum aldri, og seg\u00f0i vi\u00f0 teir, at teir kundu sp\u00e6la \u00e1 landi og havi, sum teir vildu: einki skuldi vera teimum at ska\u00f0a - uttan hin yngsti, J\u00f3gvan, skuldi hava eina ringa konulukku.\n\nJ\u00f3gvan Tr\u00f3ndarson var ein hendingsma\u00f0ur, mestur sum h\u00f8vdingur \u00ed Fugloy, tiltikin b\u00e6\u00f0i sum bjargama\u00f0ur og sj\u00f3ma\u00f0ur. Men \u00f3skepnuligur ma\u00f0ur var hann: tr\u00edggjar fer\u00f0ir giftur og t\u00f3 ungur ma\u00f0ur: tr\u00edati \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 s\u00ed\u00f0sta konan doy\u00f0i. So gekk sp\u00e1d\u00f3murin \u00fat. - T\u00e1 i\u00f0 hann giftist a\u00f0ra fer\u00f0ina, flutti hann yvir \u00e1 Kirkju til at b\u00fagva, og har var\u00f0 hann verandi til s\u00edn dey\u00f0adag.\n\nEingin b\u00e1tur f\u00f3r til \u00fatr\u00f3\u00f0rar, uttan J\u00f3gvan Tr\u00f3ndarson vildi. Hann hev\u00f0i \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1t \u00ed Skar\u00f0sv\u00edk \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Fugloynni, mestur tr\u00edggjar fj\u00f3r\u00f0ingar fr\u00e1 bygdini \u00e1 Kirkju, har sum hann b\u00fa\u00f0i, og s\u00f8gnin sigur, at \u00e1rla um vetrarmorgnarnar, t\u00e1 i\u00f0 myrkt var og \u00fatr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi t\u00f3ktust ymis, v\u00f3ru hattarv\u00edkingar, sum eisini r\u00f3\u00f0u \u00fat \u00ed Skar\u00f0sv\u00edk, vanir at fara \u00fat fyri dyr og hyggja ni\u00f0an \u00e1 Kross (fjalli\u00f0 \u00edmillum Kirkju bygd og Hattarv\u00edkar), um teir kundu s\u00edggja lyktarlj\u00f3s J\u00f3gvans (t\u00ed J\u00f3gvan og menn hansara h\u00f8vdu alt\u00ed\u00f0 tendra\u00f0a lykt hj\u00e1 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 teir gingu til Skar\u00f0sv\u00edkar um vetrarmorgnarnar). S\u00f3u teir lyktina uppi \u00e1 Krossi, so vistu teir, at ta\u00f0 v\u00f3ru g\u00f3\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi, og gj\u00f8rdu seg til at fara.\n\nJ\u00f3gvan fann mi\u00f0i\u00f0 ta\u00f0, sum r\u00f3past Gj\u00f3mi\u00f0 (av t\u00ed, at gj\u00f3gv er til \u00fdtis): ein torragru\u00f0ur, tveir fj\u00f3r\u00f0ingar fr\u00e1 landi. Har r\u00f3gva b\u00e6\u00f0i fugloyingar, sv\u00ednoyingar, vi\u00f0oyingar og sundamenn t\u00ed\u00f0um enn.\nEinafer\u00f0 bjarga\u00f0i J\u00f3gvan einari b\u00e1tsskipan vi\u00f0 lendist\u00f8\u00f0na \u00e1 Kirkju. Ein bo\u00f0i hev\u00f0i broti\u00f0 \u00e1 b\u00e1tin, so hann hv\u00f8lvdist.\n\nEitt kyrruvant pl\u00e1ss er, sum eitur Tr\u00f3ndarv\u00edk, naka\u00f0 sunnan fyri ta gomlu lendist\u00f8\u00f0na \u00e1 Kirkju. Ein dagin, sum J\u00f3gvan var \u00e1 \u00fatir\u00f3\u00f0ri sunnanfyri, brast hann \u00e1 h\u00f8gt. J\u00f3gvan skuldi r\u00f3gva nor\u00f0ur til lendingina, men vann ikki longur enn til Tr\u00f3ndarv\u00edkar og dr\u00f3 upp har. Eingin ma\u00f0ur hevur lent har hv\u00f8rki fyrr ella s\u00ed\u00f0ani.\n\nJ\u00f3gvan Tr\u00f3ndarson f\u00f3r \u00ed fuglapl\u00e1ss, har sum eingin annar tordi at fara. - Eitt summari\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann var farin til bjarga at s\u00ed\u00f0a vi\u00f0 sonarsoni s\u00ednum og navna, fall hin yngri J\u00f3gvan \u00ed Hvannr\u00f3kini st\u00f3ru. Hann hev\u00f0i klintrast upp oman fyri Hvannr\u00f3kina, var dottin omanaftur og hev\u00f0i broti\u00f0 hol \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0. Hin gamli f\u00f3r t\u00e1 ni\u00f0ur eftir honum og lesti seg upp vi\u00f0 honum \u00ed f\u00f8vninginum 26 favnar upp \u00e1 sl\u00e6tt. S\u00e1r yngra J\u00f3gvans var\u00f0 afturgr\u00f8tt av einum lekjara \u00e1 einum h\u00e1lendskum skipi, i\u00f0 l\u00e1 \u00ed Hvannasundi, men heilin var breka\u00f0ur, og ongant\u00ed\u00f0 fekk drongurin s\u00edna fyrru heilsu aftur. Ofta kom sv\u00f8vnur \u00e1 hann, sum hann sat, og ta\u00f0 var hansara dey\u00f0i, t\u00ed \u00e1 s\u00ednum tj\u00fagunda \u00e1ri, t\u00e1 i\u00f0 hann var farin til fugla ein dagin, sovna\u00f0i hann \u00fat av Enninum, einum fleygasessi \u00ed Nor\u00f0bergi. L\u00edki\u00f0 rak upp \u00e1 H\u00fasum \u00e1 Kalsoynni.\n\nJ\u00f3gvan var av f\u00f3tfimastu monnum. Eitt \u00e1ri\u00f0 slepti hann fimm ve\u00f0urlombum, einum \u00ed hv\u00f8rt pl\u00e1ss (H\u00f3urskor, Eysturskor, Hvannr\u00f3kin st\u00f3ra, Valstakkurin og Gr\u00f8naskor), og t\u00f3k so \u00f8ll hesi ve\u00f0urlomb aftur eftir einum degi uttan ta\u00f0 st\u00f8rsta, sum f\u00f3r \u00fatav \u00ed Hvannr\u00f3kini. Hann fekk \u00ed ryggin \u00e1 t\u00ed, men s\u00e1 s\u00e6r ikki f\u00f8ri til at halda t\u00ed.\n\nUm styrki J\u00f3gvans er ein stutt fras\u00f8gn. Ein b\u00f3ndi \u00ed Hattarv\u00edk, kalla\u00f0ur ei\u00f0isma\u00f0urin, var \u00f3f\u00f8ra sterkur, men eitt \u00f3v\u00e6tti. Eitt \u00e1ri\u00f0 b\u00f3ru kirkjumenn hoyggj hj\u00e1 honum, og J\u00f3gvan, sum t\u00e1 var gamal og gekk vi\u00f0 putt (prukku), var vi\u00f0. Ei\u00f0isma\u00f0urin bant s\u00e6r eina hoybyr\u00f0i, sum hann ikki orka\u00f0i at bera sj\u00e1lvur, og heldur eingin annar. T\u00e1 kom hin gamli J\u00f3gvan \u00fat \u00e1 b\u00f8in og ba\u00f0 hoymenninar sk\u00fagva byr\u00f0ina upp \u00e1 seg; \u201chann skuldi t\u00f3 vita, um hann var ikki mentur at standa undir henni,\u201d helt hann. T\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 byr\u00f0ina upp \u00e1 hann, bar hann hana beint \u00ed hoygar\u00f0in, sum desin st\u00f3\u00f0. T\u00e1 seg\u00f0i beiggin Gorsi, sum l\u00e1 uppi\u00e1: \u201cJa, br\u00f3\u00f0ir, v\u00e6l hevur eggjastropin rini\u00f0 \u00e1 okkum!\u201d - oftum h\u00f8vdu teir veri\u00f0 saman og drigi\u00f0 lundar, fingi\u00f0 brotin egg og lati\u00f0 stropan ni\u00f0ur \u00ed dyllur.\n\nN\u00fa er at greina fr\u00e1 Ey\u00f0un, elsta br\u00f3\u00f0ur J\u00f3gvans Tr\u00f3ndarsonar. Hann var ni\u00f0ri upp \u00e1 landsins besta einafer\u00f0 saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum monnum, i\u00f0 valdir v\u00f3ru til tess at gera fer\u00f0 ni\u00f0ur og bi\u00f0ja kong geva f\u00f8royingum tann konguliga handilin aftur \u00ed sta\u00f0in fyri r\u00e6ttin tann, i\u00f0 junkar Gabel hev\u00f0i til handils \u00ed oyggjunum. Me\u00f0an teir v\u00f3ru \u00ed Danmark, brast \u00f3fri\u00f0ur \u00e1 \u00edmillum Danmarkar og Sv\u00f8r\u00edkis, og teir f\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed kr\u00edggj. T\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 var enda\u00f0, komu allir heim aftur til F\u00f8roya uttan Ey\u00f0un. Hann leypst, sigur s\u00f8gnin. Me\u00f0an hann var ni\u00f0ri, l\u00e1 hann saman vi\u00f0 einum \u00f8\u00f0rum f\u00f8royingi um n\u00e6turnar, men ein morgunin var hann horvin, og s\u00ed\u00f0an spurdist hann ikki upp aftur. Alt\u00ed\u00f0 hev\u00f0i hann tr\u00e1a\u00f0 eftir at sleppa su\u00f0ur, har sum urtirnar gr\u00f3\u00f0u. Einans fer\u00f0 skal hann t\u00f3 hava vitja\u00f0 F\u00f8royar aftur, og harum er henda fr\u00e1s\u00f8gn:\n\nEitt \u00fatlendskt skip s\u00e1st ein dagin uttan fyri Fugloy, og b\u00e1tur kom \u00ed land eftir vatni. Fugloyingar undra\u00f0ust \u00e1, so kunniliga sum hesir skipsmenn st\u00fdrdu \u00edmillum bo\u00f0arnar og inn at lendingini. T\u00e1 var ta\u00f0 Ey\u00f0un, sum st\u00fdrdi. Hann f\u00f3r ni\u00f0an at h\u00fasum og inn \u00ed \u201cni\u00f0aru stovu\u201d, har sum m\u00f3\u00f0ir hansara og br\u00f3\u00f0irin b\u00fa\u00f0u (n\u00fa r\u00f3past h\u00fasi\u00f0 \u201csu\u00f0uri \u00ed t\u00fani\u201d). Sum hann tra\u00f0ka\u00f0i \u00e1 helluna, i\u00f0 l\u00e1 fyri durunum, rilla\u00f0i hon og glinta\u00f0i. T\u00e1 hev\u00f0i hann fyri munni \u00e1 s\u00e6r: \u201cT\u00fa glintar enn sum \u00e1\u00f0ur.\u201d Mamman, sum t\u00e1 var avgomul og blind og l\u00e1 \u00ed seingini, var einsam\u00f8ll inni; J\u00f3gvan var \u00e1 \u00fatir\u00f3\u00f0ri. Ey\u00f0un f\u00f3r so tigandi og stakk eitt turrikl\u00e6\u00f0i ni\u00f0ur vi\u00f0 songarstokkin og f\u00f3r so \u00fat aftur. Vant var t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, at \u00fatlendsk v\u00edkingaskip komu til F\u00f8roya at r\u00e1na, men hetta skipi\u00f0 gj\u00f8rdi einki \u00f3skil; ta\u00f0 sigldi burtur aftur sama dag og Ey\u00f0un \u00ed t\u00ed, og s\u00ed\u00f0an er einki fr\u00e6tt um hann. T\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan kom heim av \u00fatir\u00f3\u00f0ri um kv\u00f8ldi\u00f0, fann hann turrikl\u00e6\u00f0i\u00f0 og spurdi: \u201cMamma, hevur br\u00f3\u00f0ir veri\u00f0 her \u00ed dag?\u201d Men hon bara eymka\u00f0i seg vi\u00f0. Hellan hevur ligi\u00f0 og rilla\u00f0 til stutt s\u00ed\u00f0ani, og sm\u00e1b\u00f8rn hava havt ta\u00f0 til stuttleika at tra\u00f0ka \u00e1 hana og f\u00e1a hana til at glinta; men n\u00fa er bygt \u00fat yvir hana.\n\nFugloy \nFugloyggin var av fyrstu t\u00ed\u00f0 flotoyggj. Menn r\u00f3\u00f0u at henni til at kasta st\u00e1l \u00e1 hana og festa hana so \u00ed botn, men einki batti, t\u00ed fult st\u00f3\u00f0 av tr\u00f8llum fram vi\u00f0 bakkanum, og tey lofta\u00f0u \u00f8llum, i\u00f0 blaka\u00f0 var\u00f0 \u00e1 land, og tveittu ta\u00f0 \u00fat aftur \u00e1 sj\u00f3gv. So v\u00f3ru allir prestarnir heinta\u00f0ir saman fyri at f\u00e1a oynna til at standa. Teir v\u00f3ru fluttir \u00fat til hennara og b\u00edndu ikki av henni alla t\u00ed\u00f0ina, me\u00f0an r\u00f3\u00f0 var\u00f0, at hon skuldi ikki fara burtur \u00far eygsj\u00f3n. Ein av prestunum st\u00f3\u00f0 fremstur \u00ed b\u00e1tinum og kasta\u00f0i b\u00edbliuna upp \u00e1 land, me\u00f0an allir hinir stardu upp \u00e1 oynna. T\u00e1 hj\u00e1lpti; teir v\u00f3ru mentir yvir tr\u00f8llunum og vendu tey um til t\u00fagvur. T\u00fagvurnar hava sta\u00f0i\u00f0 tj\u00fakt eftir bakkanum vi\u00f0 Kirkju fyrr, men n\u00fa eru t\u00e6r burturfarnar, sum ta\u00f0 er mata\u00f0 ni\u00f0anundir av brimi.\n\nFloksmenn \n\u00cd Hattarv\u00edk \u00ed Fugloy livdu einafer\u00f0 \u00ed gomlum d\u00f8gum tr\u00edggir menn, i\u00f0 kalla\u00f0ir v\u00f3ru H\u00e1lvdan \u00dalvsson, H\u00f8gni Nev og R\u00f3gvi Skel. H\u00e1lvdan \u00dalvsson var sterkastur av teimum, t\u00ed hann orka\u00f0i at lyfta ein stein, sum enn s\u00e6st \u00ed haganum har og er kalla\u00f0ur \u201cH\u00e1lvdans \u00dalvssonar hav\u201d; steinurin er \u00e1tta alin umm\u00e1ls eftir tj\u00faktini og 10 alin umm\u00e1ls eftir longdini.\n\nHesir tr\u00edggir, i\u00f0 n\u00fa eru nevndir, v\u00f3ru eitt heysti\u00f0 \u00e1 fjalli vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum fugloyingum. Sum venja er til, hev\u00f0i hv\u00f8r ma\u00f0ur sey\u00f0bond vi\u00f0 s\u00e6r; sey\u00f0bondini v\u00f3ru ikki samlitt og heldur ikki javng\u00f3\u00f0, og kom t\u00ed til ilnar millum rakstrarmenninar, at hv\u00f8r ogna\u00f0i s\u00e6r tey bestu. Men av t\u00ed at hesir tr\u00edggir menninir, i\u00f0 \u00e1\u00f0ur eru nevndir, hildu saman, tordu hinir ikki at for\u00f0a teimum at taka bestu sey\u00f0bondini. Hesir tr\u00edggir s\u00f3u n\u00fa, at teir b\u00f3ru yvirluta yvir hinar, og ta\u00f0 datt teimum t\u00e1 \u00ed hug, at h\u00f8vdu teir vilja til tess, t\u00e1 st\u00f3\u00f0 ta\u00f0 \u00ed teirra valdi at leggja undir seg fyrst Fugloy, og s\u00ed\u00f0ani, um teir fingu nakrar \u00ed li\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, allar F\u00f8royar; og ikki var leingi eftir at b\u00ed\u00f0a, at teir l\u00f8gdu r\u00e1\u00f0 saman at fremja ta\u00f0 \u00ed verki, i\u00f0 fyrr bert hev\u00f0i veri\u00f0 um hugsa\u00f0. Men ta\u00f0 s\u00f3u teir, at skuldi ta\u00f0 alt v\u00e6l ganga, i\u00f0 teir h\u00f8vdu \u00ed hyggju, so m\u00e1ttu teir vera v\u00e1pna\u00f0ir, og t\u00ed sendu teir br\u00e6v til kongs og b\u00f3\u00f0u um sv\u00f8r\u00f0. Ha\u00f0ani kom ta\u00f0 svar aftur, at f\u00f8royingar v\u00f3ru fri\u00f0ard\u00fdr, og t\u00ed n\u00fdtti eingin sv\u00f8r\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Men teir v\u00f3ru treiskir og vildu ikki gevast; teir skriva\u00f0u kongi aftur og greindu so fr\u00e1, at ikki var fri\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fyri \u00fatlendskum r\u00e1nsmonnum, sum kundu herja \u00e1 f\u00f3lk og drepa, \u00e1\u00f0renn nakran vardi. So er at vera treiskur; - t\u00e1 fingu teir sv\u00f8r\u00f0.\n\nN\u00fa skal nevna vi\u00f0 navni fj\u00f3r\u00f0a mannin \u00ed Hattarv\u00edk; hann \u00e6t Sj\u00far\u00f0ur vi\u00f0 Gellingar\u00e1; hann var sum hinir tr\u00edggir st\u00f3rur og sterkur; men \u00ed t\u00ed var hann \u00f3l\u00edkur hinum, at hann var spakligari og stillisligari enn teir, og sjaldan var hann r\u00e1\u00f0aleysur; hann var r\u00edkur b\u00f3ndi. Sj\u00far\u00f0 hendan vildu hinir tr\u00edggir f\u00e1a \u00ed fylgi vi\u00f0 s\u00e6r; men t\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu tosa\u00f0 vi\u00f0 hann um ta\u00f0, hev\u00f0i hann alt\u00ed\u00f0 f\u00f8rst undan og sligi\u00f0 ta\u00f0 upp \u00ed glens; hann hev\u00f0i tv\u00e6r orsakir til at gera so; onnur var, at honum l\u00edka\u00f0i ikki ta\u00f0, sum teir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r, men hin ors\u00f8kin var, at hann stutt fyri ta\u00f0 \u00ed G\u00f8tu hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 eina gentu, d\u00f3ttur r\u00edka b\u00f3ndans \u201cni\u00f0ri vi\u00f0 H\u00fas\u201d. Hon-um leitst v\u00e6l \u00e1 gentuna, so v\u00e6l, at t\u00e1 i\u00f0 hann var  heim aftur komin til Fugloyar, l\u00e1 hjarta\u00f0 eftir \u00ed G\u00f8tu; hann var t\u00ed farin til G\u00f8tu a\u00f0ra fer\u00f0 og hev\u00f0i bori\u00f0 upp b\u00f8naror\u00f0. Gentan hev\u00f0i t\u00e1 svara\u00f0 honum so aftur: \u201cKemur t\u00fa at \u00e1ri aftur \u00ed so vor\u00f0num b\u00e1ti, sum t\u00fa komst vi\u00f0 n\u00fa, so skal ver\u00f0a, sum t\u00fa vilt\u201d. Av t\u00ed at  hann n\u00fa hugsa\u00f0i um br\u00fadleyp s\u00edtt, var hann \u00f3f\u00fasur at fara sl\u00edka v\u00e1\u00f0afer\u00f0. Men n\u00fa h\u00f8vdu hinir tr\u00edggir sett ta\u00f0 \u00ed seg, at Sj\u00far\u00f0ur skuldi fara vi\u00f0 teimum, og t\u00e1 i\u00f0 hann n\u00fa ikki vildi vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um, gingu teir ein p\u00e1skamorgun snimma inn \u00ed stovu, har sum hann l\u00e1 og svav, dr\u00f3gu hann fram undan rekkjuv\u00e1\u00f0ini, og lova\u00f0u, at hann skuldi l\u00e1ta l\u00edv, um hann ikki vildi fallast \u00e1 ta\u00f0, sum teir h\u00f8vdu \u00ed r\u00e1\u00f0i, og ganga \u00ed felag vi\u00f0 teimum. T\u00e1 l\u00e6t hann s\u00e6r eftirl\u00edka.\n\nSo gingu allir f\u00fdra \u00fat fyri dyr, t\u00f3ku s\u00e6r av bl\u00f3\u00f0i og l\u00f3tu saman renna, til at vita um allir v\u00f3ru samsintir \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa var fyri hondum. Men bl\u00f3\u00f0 Sj\u00far\u00f0ar vildi ikki renna saman vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0i\u00f0 \u00far hinum, og t\u00ed kom ilt \u00ed teir, og teir s\u00f8gdu: \u201cN\u00fa skulu vit drepa teg, t\u00ed t\u00fa vilt ikki halda vi\u00f0 okkum;\u201d men Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cIkki er ta\u00f0 so, sum tit halda; er so l\u00edti\u00f0 skil \u00ed tykkum, at tit ikki s\u00edggja, at t\u00ed vil m\u00edtt bl\u00f3\u00f0 ikki renna saman vi\u00f0 tykkara, at tykkara bl\u00f3\u00f0 er heitt, men m\u00edtt kalt?\u201d Teimum skildist t\u00e1 hetta satt at vera. \u00c1 t\u00ed sta\u00f0inum, har sum teir blanda\u00f0u bl\u00f3\u00f0, vuksu h\u00f8gar t\u00fagvur \u00far j\u00f8r\u00f0ini, og hava t\u00e6r s\u00e6st higar til dags.\n\nUm \u00f3lavs\u00f8kuna f\u00f3ru hesir f\u00fdra r\u00e1nsmenn ella floksmenn, sum teir n\u00fa skj\u00f3tt v\u00f3ru kalla\u00f0ir, til Havnar, til tess at tosa vi\u00f0 a\u00f0rar f\u00f8royingar um \u00e6tlan s\u00edna, at leggja undir seg allar F\u00f8royar, sum t\u00e1 st\u00f3\u00f0u undir \u00fatlendskum harrad\u00f8mi. Teir fingu t\u00e1 aftrat \u00ed flokk vi\u00f0 s\u00e6r; flestir av teimum v\u00f3ru \u00far Su\u00f0uroy. So var avgj\u00f8rt, at teir skuldu m\u00f8tast \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i, og skuldu hv\u00f8rjir kenna a\u00f0rar \u00e1 t\u00ed, at b\u00e1tar teirra skuldu vera br\u00e6ddir \u00ed anna\u00f0 bor\u00f0 og hv\u00edtir \u00ed hitt. Men ta\u00f0 var ikki floksmonnunum til gagns, at teir fingu a\u00f0rar \u00ed li\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00ed t\u00e1 barst \u00e6tlan teirra \u00fat og fr\u00e6ttist skj\u00f3tt um allar F\u00f8royar, so at f\u00f3lk \u00e1 flestum st\u00f8\u00f0um hildu vakt fyri floksmonnunum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 floksmenninir teir f\u00fdra komu heim aftur \u00far Havn, royndu teir at leggja undir seg alla Fugloy. \u00cd Fugloy eru ikki meir enn tv\u00e6r bygdir: Hattarv\u00edk, har sum floksmenninir b\u00fa\u00f0u, og Kirkja, sum so var kalla\u00f0, av t\u00ed kirkja var bygd har. Teir f\u00f3ru t\u00e1 alv\u00e1pna\u00f0ir til Kirkju; men har hildu tey vakt, og t\u00e1 i\u00f0 tey s\u00f3u floksmenninar, fl\u00fdddu \u00f8ll sum skj\u00f3tast inn \u00ed kirkjuna, t\u00ed kirkjan var v\u00edgdur halgid\u00f3mur, so at ikki hin versti r\u00e1nsma\u00f0ur tordi at br\u00f3ta fri\u00f0 har. T\u00e1 i\u00f0 floksmenninir s\u00f3u f\u00f3lki\u00f0 fl\u00fdggja \u00ed kirkjuna, s\u00f8gdu teir vi\u00f0 Sj\u00far\u00f0: \u201cT\u00fa ert skj\u00f3tastur, Sj\u00far\u00f0ur, skunda t\u00e6r oman og drep hv\u00f8nn, i\u00f0 t\u00fa f\u00e6rt fatur \u00e1\u201d. Sj\u00far\u00f0ur rann t\u00e1, ta\u00f0 i\u00f0 hann var mentur, og t\u00e1 i\u00f0 hann kom at h\u00fasunum, s\u00e1 hann eitt sm\u00e1barn, sum tey \u00ed r\u00e6\u00f0sluni h\u00f8vdu gloymt at taka vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed kirkjuna. Sj\u00far\u00f0ur vildi helst koma barninum undan; men han vildi eisini, at hinir floksmenninir skuldu halda hann vera d\u00faguligan og illan \u00ed s\u00e6r, so at teir ikki aftur skuldu f\u00e1a illgruna um hann. Hann rendi t\u00ed spj\u00f3ti\u00f0 \u00ed kl\u00e6\u00f0ini \u00e1 barninum og floygdi ta\u00f0 yvir eina h\u00faslon til at koma t\u00ed burtur av veginum, t\u00ed hinir h\u00f8vdu ivaleyst dripi\u00f0 barni\u00f0, h\u00f8vdu teir funni\u00f0 ta\u00f0. Men av t\u00ed at fj\u00e1ltur var \u00e1 honum, so kasta\u00f0i hann so hart, at barni\u00f0 steindoy\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 datt ni\u00f0ur aftur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina. F\u00f3taspori\u00f0, sum Sj\u00far\u00f0ur st\u00f3\u00f0 \u00ed, t\u00e1 i\u00f0 hann floygdi barni\u00f0 yvir lonina, s\u00e6st enn, t\u00ed har hevur ikki s\u00ed\u00f0ani vaksi\u00f0 grasstr\u00e1. Av t\u00ed at annars alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed bygdini var fl\u00fdtt \u00ed kirkjuna, so at teimum einki kundi gerast, m\u00e1ttu floks-menninir fara nakkalangir aftur til Hattarv\u00edkar.\n\nTeir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r so at royna \u00e1 b\u00f3ndan \u00ed \u00c1rnafir\u00f0i og dr\u00f3gu t\u00ed b\u00e1t s\u00edn, br\u00e6ddan \u00ed anna\u00f0 bor\u00f0, hv\u00edtan \u00ed anna\u00f0.\n\nT\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru komnir naka\u00f0 fr\u00e1 landi, hev\u00f0i Sj\u00far\u00f0ur fyri munni \u00e1 s\u00e6r: \u201cFr\u00edtt er Eystfelli fr\u00e1 at fara\u201d. H\u00e1lvdan \u00dalvsson svara\u00f0i aftur: \u201c\u00d3menni t\u00edtt, fr\u00ed\u00f0ari eru allar F\u00f8royar.\u201d \u201cT\u00e1 i\u00f0 t\u00fa hevur t\u00e6r,\u201d svara\u00f0i Sj\u00far\u00f0ur. - Teir komu n\u00fa inn til b\u00f3ndans \u00ed \u00c1rnafir\u00f0i; hann var b\u00e6\u00f0i st\u00f3rur og sterkur, og hann helt \u00edm\u00f3ti H\u00e1lvdani; teir bardust leingi \u00e1 g\u00f3lvinum, og ta\u00f0 s\u00fdndist at standa \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti. T\u00e1 i\u00f0  h\u00faskallur b\u00f3ndans s\u00e1 hetta, leg\u00f0i hann seg fyri  f\u00f8tur b\u00f3ndans, so hann fell um hann. H\u00e1lvdan \u00dalvsson h\u00f8gdi t\u00e1 h\u00f8vdi\u00f0 av honum vi\u00f0 sv\u00f8r\u00f0i s\u00ednum. T\u00e1 i\u00f0 hann var dey\u00f0ur, vendi h\u00faskallurin s\u00e6r at kroppinum h\u00f8vu\u00f0leysum og m\u00e6lti: \u201cN\u00fa fekst t\u00fa l\u00f8n fyri fleytagjaldi\u00f0\u201d.\n\nHa\u00f0ani f\u00f3ru teir \u00edgj\u00f8gnum Hvannasund, og s\u00ed\u00f0ani hildu teir fyri Kunoyarnakk, t\u00ed teir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r til Kunoyar. T\u00e1 i\u00f0 teir komu fyri nakkin, var ein b\u00e1tur har \u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rum; t\u00e1 i\u00f0 menninir \u00e1  \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tinum s\u00f3u, hvussu hin b\u00e1turin var littur, vistu teir vi\u00f0 ta\u00f0 sama, at ta\u00f0 v\u00f3ru floksmenninir, og teir skunda\u00f0u s\u00e6r t\u00ed at leggja inn \u00e1 eina gj\u00f3gv. Eingin av floks-monnunum uttan Sj\u00far\u00f0ur hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 b\u00e1tin. T\u00e1 i\u00f0 floksmenninir komu \u00e1raka gj\u00f3nna, var\u00f0 einum gomlum manni \u00e1 hinum b\u00e1tinum \u00e1 at hosta; b\u00e6\u00f0i Sj\u00far\u00f0ur og H\u00e1lvdan \u00dalvsson hoyrdu ta\u00f0. H\u00e1lvdan seg\u00f0i: \u201cHer er b\u00e1tur inni,\u201d men Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cAlt\u00ed\u00f0 er illgruni \u00e1 t\u00e6r,  hoyrir t\u00fa ikki, at ta\u00f0 er sj\u00f3gvurin, sum runar inni \u00e1 gj\u00f3nni?\u201d  \u201cTa\u00f0 kann vera, at so er, sum t\u00fa sigur,\u201d svara\u00f0i H\u00e1lvdan, og teir r\u00f3\u00f0u s\u00edna lei\u00f0.\n\nSo vildi til, at sonur b\u00f3ndans \u00ed Kunoy henda sama dag var burtur \u00ed haga. Hann hev\u00f0i lagt st\u00f3ran kava av landnyr\u00f0ingi. T\u00e1 i\u00f0 \u00c1rni - so \u00e6t sonur b\u00f3ndans - hev\u00f0i gingi\u00f0 hagan \u00e1 enda, var hann m\u00f3\u00f0ur, t\u00ed n\u00f3gvur hev\u00f0i kavin veri\u00f0 fyri f\u00f3tunum \u00e1 honum. Hann hev\u00f0i ikki meir enn sett seg ni\u00f0ur at hv\u00edla seg, t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00e1 b\u00e1t, sum helt inn undir land. Hann r\u00f3pa\u00f0i \u00e1 teir og spurdi, hvar teir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r; teir svara\u00f0u, til Kunoyar. Hann var gla\u00f0ur vi\u00f0 at sleppa fr\u00e1 at va\u00f0a \u00edgj\u00f8gnum kava heimaftur og ba\u00f0 teir lova s\u00e6r \u00ed b\u00e1tin; ta\u00f0 var gaman \u00ed, s\u00f8gdu teir. T\u00e1 i\u00f0 hann var komin \u00ed b\u00e1tin, s\u00e1 hann ein h\u00f3p av v\u00e1pnum har; aftur \u00ed bakskutinum l\u00f3gu f\u00fdra sv\u00f8r\u00f0, eitt til hv\u00f8nn floksmannin; so h\u00f8vdu teir eisini b\u00e6\u00f0i \u00f8ksir og spj\u00f3t. Hann f\u00f3r t\u00e1 at hava illgruna \u00e1, at ta\u00f0 mundu vera floksmenninir, sum hann var \u00ed b\u00e1ti hj\u00e1; r\u00e6\u00f0sla kom, sum vera man, \u00e1 hann, men ikki l\u00e6t hann teir s\u00edggja ta\u00f0 \u00e1 s\u00e6r. \u201cVilt t\u00fa vera vi\u00f0 okkum?\u201d spurdi R\u00f3gvi Skel \u00c1rna. \u201cTil hv\u00f8rs?\u201d - svara\u00f0i \u00c1rni. \u201cTil at vinna F\u00f8royar,\u201d svara\u00f0i R\u00f3gvi. \u201cJa, ta\u00f0 vil eg,\u201d svara\u00f0i \u00c1rni. T\u00e1 seg\u00f0i R\u00f3gvi: \u201cN\u00fa skalt t\u00fa fyrst vera forma\u00f0ur hj\u00e1 okkum til Kunoyar, t\u00ed vit eru ikki v\u00e6l kunnugir\u201d. \u201cTa\u00f0 skal eg gera\u201d, svara\u00f0i Arni, \u201chagar f\u00e1a tit ongan betri formann enn meg; eg vil n\u00fa skifta vegin \u00ed f\u00fdra: fyrsta fj\u00f3r\u00f0ingin skal R\u00f3gvi Skel st\u00fdra, annan H\u00f8gni Nev, tri\u00f0ja H\u00e1lvdan \u00dalvsson og tann fj\u00f3r\u00f0a Sj\u00far\u00f0ur.\n\nS\u00ed\u00f0ani sat hann stillur og var sum millum heims og heljar, t\u00ed hann v\u00e6nta\u00f0i s\u00e6r vissan dey\u00f0a.\n\nT\u00e1 f\u00f3r Sj\u00far\u00f0ur at tosa vi\u00f0 hann, t\u00f3 spakuliga, so at hinir ikki skuldu hoyra, og seg\u00f0i: \u201cN\u00fa er dey\u00f0in t\u00e6r v\u00edsur, t\u00ed floksmenninir h\u00f8gga h\u00f8vdi\u00f0 av t\u00e6r, \u00e1\u00f0renn teir leggja at landi; eg veit t\u00e6r ikki anna\u00f0 r\u00e1\u00f0, enn at t\u00fa loypur upp \u00e1 flata skeri\u00f0 undir Kunoy og roynir at leypa ha\u00f0ani \u00e1 land; vilt t\u00fa royna ta\u00f0, so skal eg st\u00fdra b\u00e1tinum t\u00e6tt inn at skerinum\u201d. \u00c1rni helt seg til at kunna leypa av skerinum \u00e1 land.\n\nH\u00e1lvdan \u00dalvsson t\u00f3k eftir, at teir \u00ed loyndum tosa\u00f0u saman; hann r\u00f3pti t\u00ed sn\u00f8ggliga \u00e1 Sj\u00far\u00f0 og seg\u00f0i: \u201cUm hvat er ta\u00f0, tit sita og l\u00fd\u00f0ast \u00e1, Sj\u00far\u00f0ur; hv\u00ed mega vit ikki hoyra ta\u00f0?\u201d Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i stillisliga  aftur: \u201cSig vi\u00f0 f\u00f3lki\u00f0, sum enn man vera \u00ed kirkjuni, at tey ikki mega fara \u00far henni; t\u00ed ongasta\u00f0nis eru tey \u00ed fri\u00f0 fyri floksmonnunum uttan \u00ed v\u00edgdari kirkju. Minst n\u00fa v\u00e6l til, hvat eg havi sagt t\u00e6r\u201d. \u201cTa\u00f0 skal eg\u201d, svara\u00f0i \u00c1rni. H\u00e1lvdan \u00dalvsson t\u00f3k n\u00fa a\u00f0ra  fer\u00f0 til or\u00f0a, var illur og seg\u00f0i: \u201cHvat loyndarm\u00e1l er ta\u00f0, sum t\u00fa hevur at tosa vi\u00f0 hann um? Sit ikki og l\u00fd\u00f0 og l\u00fd\u00f0, men tosa hart, so vit kunnu hoyra, hvat t\u00fa sigur\u201d. Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cEg spurdi hann, um k\u00fdrnar eru l\u00edka feitar \u00ed Kunoy enn, sum t\u00e6r v\u00f3ru \u00ed  gomlum d\u00f8gum, og hann sigur so vera\u201d. T\u00e1 i\u00f0 teir n\u00e6rka\u00f0ust at lendingini \u00ed Kunoy, st\u00fdrdi Sj\u00far\u00f0ur t\u00e6tt inn m\u00f3ti skerinum, og t\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru \u00e1raka ta\u00f0, leyp \u00c1rni \u00far b\u00e1tinum \u00e1 skeri\u00f0 og ha\u00f0ani \u00e1 land; men\nskeri\u00f0 liggur h\u00e1lvas\u00e6ttu alin fr\u00e1 landi, so at \u00e1ttamannafar kann r\u00f3gva innan fyri ta\u00f0. Sj\u00far\u00f0ur t\u00f3k \u00f8ksina og kasta\u00f0i eftir \u00c1rna, men vi\u00f0 vilja rakti hann ikki. H\u00e1lvdan \u00dalvsson leyp skunduliga upp \u00e1 skeri\u00f0 til at elta \u00c1rna, men hann tordi ikki at leypa inn \u00e1 land, har sum \u00c1rni leyp, og m\u00e1tti t\u00ed fara ein \u00f3h\u00f8gligari veg; kunoyingurin, sum var l\u00e6ttur upp\u00e1 f\u00f3t, slapp solei\u00f0is naka\u00f0 undan honum, men t\u00e1 i\u00f0 H\u00e1lvdan s\u00e1, at hann ikki kundi f\u00e1a hann aftur, kasta\u00f0i hann \u00f8ksina eftir honum.   Hon feyk \u00e1tta favnar \u00e1 lofti og kom so \u00ed klettin \u00ed seinasta f\u00f3taspori\u00f0, sum \u00c1rni hev\u00f0i stigi\u00f0. Holi\u00f0 eftir \u00f8ksina s\u00e6st skiluliga \u00ed klettinum enn \u00ed dag. \u00c1rni r\u00f3pti inn \u00ed kirkjuna og ba\u00f0 ongan ganga \u00fat ha\u00f0ani, t\u00ed floksmenninir v\u00f3ru komnir at landi; s\u00ed\u00f0ani helt hann til fjals og fjaldi seg har.\n\nT\u00e1 i\u00f0 floksmenn komu at h\u00fasum, s\u00f3u teir, at allir kunoyingar v\u00f3ru \u00ed kirkjuni; teir f\u00f3ru t\u00e1 at hugsa um ta\u00f0, at best mundi vera at royna at vinna s\u00e6r vinskap hj\u00e1 kunoyingum; teir fjaldu t\u00ed v\u00e1pn s\u00edni, j\u00e1tta\u00f0u, at teir v\u00f3ru floksmenn, men lova\u00f0u, at teir ikki skuldu gera kunoyingum naka\u00f0 ilt; og so v\u00f3ru teir har fri\u00f0aligir og vinaligir. Einafer\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tosa\u00f0 var um, at v\u00edgdar kirkjur vardu m\u00f3t r\u00e1nsmonnum, spurdu teir kunoyingarnar: \u201cHvar er tann kirkjan \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 okkum kann verja?\u201d Kunoyingar svara\u00f0u: \u201cTa\u00f0 er Sv\u00ednoyar kirkja, t\u00ed hon er v\u00edgd seinast\u201d. Men ta\u00f0 var lygn, t\u00ed Sv\u00ednoyar kirkja var einasta kirkjan \u00ed F\u00f8royum, sum \u00f3v\u00edgd var.\n\nFloksmenninir s\u00f8gdu, at ta\u00f0 var \u00e6tlan teirra at fara \u00e1 Tr\u00f8llanes , og spurdu kunoyingar,  n\u00e6r best mundi bera til at fara hagar.   Kunoyingar svara\u00f0u: \u201cLandnyr\u00f0ingur nor\u00f0an er besta \u00e6tt, og broddur \u00e1 vestfalli \u00ed mysing er besta sj\u00f3varfall\u201d. Teir dvaldu enn nakrar dagar \u00ed Kunoy, men so s\u00fdndist at vera g\u00f3\u00f0 l\u00edkindi at fara \u00e1 Tr\u00f8llanes. T\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru komnir naka\u00f0\nfr\u00e1 landi, var so ringt \u00ed sj\u00f3num, at teir v\u00f3ru n\u00e6r vi\u00f0  at ganga burtur; teir  tordu t\u00ed ikki at halda longur fram \u00e1 vegin, men vendu aftur til Kunoyar. Kunoyingar  spurdu t\u00e1: \u201cHv\u00ed koma tit so skj\u00f3tt aftur?\u201d \u201cVit sluppu ikki longur fyri sj\u00f3varilsku\u201d, svara teir. Men kunoyingar s\u00f8gdu t\u00e1: \u201cH\u00f8vdu tit hildi\u00f0 longur, so h\u00f8vdu tit veri\u00f0 \u00far \u00f8llum vanda\u201d. T\u00e1 i\u00f0 floksmenn hoyrdu ta\u00f0, erra\u00f0u teir seg upp og f\u00f3ru a\u00f0ra fer\u00f0 av sta\u00f0 til Tr\u00f8llanes. T\u00f3 at sj\u00f3gvurin  var verri n\u00fa enn fyrru fer\u00f0ina, vildu teir ikki venda aftur, men r\u00f3\u00f0u l\u00edka t\u00e6tt at lendingini \u00e1 Tr\u00f8llanesi.   Men har st\u00f3\u00f0 brimi\u00f0 uppi \u00ed grasinum, yvir fj\u00f8ruti favnar st\u00f3\u00f0 ta\u00f0 upp \u00ed bergi\u00f0, so har var ikki at hugsa um at lenda; \u00f3dn var \u00ed sj\u00f3num og ein stormur \u00ed vindi, so at teir hugsa\u00f0u ikki um naka\u00f0 l\u00edv.    Teir st\u00fdrdu t\u00ed aftur til Kunoyar, og ta\u00f0 var ikki meira, enn teir b\u00f3ru bo\u00f0ini fram. Teir s\u00f8gdu t\u00e1 vi\u00f0 kunoyingar: \u201cVit sleppa aldri \u00e1 Tr\u00f8llanes; vit v\u00f3ru t\u00e6tt vi\u00f0 lendingina,  men ikki var hugsandi at komast \u00e1 land\u201d, og so sv\u00f3ru teir ein d\u00fdran ei\u00f0 upp\u00e1, at teir skuldu ikki aftur royna at koma \u00e1 Tr\u00f8llanes, fyrr enn teir h\u00f8vdu lagt undir seg allar F\u00f8royar. T\u00e1 svara\u00f0u kunoyingar: \u201cH\u00f8vdu tit komi\u00f0 tykkum um tangan, sum er vi\u00f0 lendingina,  so var sloppi\u00f0\u201d.   Men ta\u00f0 var lygn, sum alt anna\u00f0, sum kunoyingar h\u00f8vdu sagt floksmonnum; h\u00f8vdu teir fari\u00f0 longur, so h\u00f8vdu teir sj\u00f3l\u00e1tist.\n\nFloksmenn s\u00f3tu n\u00fa kvirrir \u00ed Kunoy, til t\u00ed\u00f0in n\u00e6rka\u00f0ist, t\u00e1 i\u00f0 teir, sum avgj\u00f8rt var, skuldu m\u00f8ta \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i. Teir f\u00f3ru t\u00e1 eitt kv\u00f8ldi\u00f0 av sta\u00f0 og st\u00fdrdu fyri G\u00f8tunes. Sama kv\u00f8ldi\u00f0 v\u00f3ru v\u00e1gsmenn \u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rum; teir s\u00f3u b\u00e1tin hj\u00e1 floksmonnum og kendu hann \u00e1 litinum, t\u00ed m\u00e1nal\u00fdsi var, og fl\u00fdddu t\u00ed sum skj\u00f3tast inn \u00e1 eina gj\u00f3gv \u00e1 vestaru s\u00ed\u00f0uni \u00e1 Bor\u00f0oynni. Sj\u00far\u00f0ur hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 b\u00e1tin skiluliga, og \u00ed t\u00ed hann f\u00f3r inn um gj\u00e1arkjaftin, bar H\u00e1lvdan \u00dalvsson eyga vi\u00f0 hann. \u201cHar f\u00f3r  ein b\u00e1tur inn \u00ed gj\u00f3nna\u201d, seg\u00f0i hann. Men Sj\u00far\u00f0ur svara\u00f0i: \u201cT\u00fa s\u00e6rt alt\u00ed\u00f0 so n\u00f3gv; s\u00e6rt t\u00fa ikki, at hatta er m\u00e1nin, sum glampar \u00e1 brimaldurnar vi\u00f0 landi\u00f0?\u201d \u201cTa\u00f0 kann so at vera\u201d, hugsa\u00f0i H\u00e1lvdan vi\u00f0 s\u00e6r, og so r\u00f3\u00f0u teir s\u00edn veg fram. S\u00ed\u00f0ani hevur gj\u00f3gvin veri\u00f0  kalla\u00f0 \u201cM\u00e1nagj\u00f3gv\u201d.\n\nN\u00fa er fr\u00e1 t\u00ed at siga, at teir, i\u00f0 emb\u00e6tisvald h\u00f8vdu \u00ed F\u00f8royum, h\u00f8vdu hoyrt um m\u00f8ti\u00f0 ta\u00f0, i\u00f0 vera skuldi \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i, og teir, sum floksmenn h\u00f8vdu fingi\u00f0 \u00ed li\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1 tinginum \u00ed Havn, v\u00f3ru n\u00fa tiknir fastir og kundu t\u00ed ikki m\u00f8ta.   Tann dagin, i\u00f0 m\u00f8ti\u00f0 skuldi vera, v\u00f3ru saman komnir \u00ed G\u00f8tu f\u00f8royingar \u00far \u00f8llum \u00e6ttum, mong hundra\u00f0, til at taka hesar f\u00fdra floksmenn \u00far Nor\u00f0oyggjum. T\u00e1 i\u00f0 teir n\u00fa komu at landi \u00e1 b\u00e1ti s\u00ednum, i\u00f0 br\u00e6ddur var \u00ed anna\u00f0 bor\u00f0 og hv\u00edtur \u00ed  hitt, og s\u00f3u alla hesa mannam\u00fagvu, og s\u00f3u, at teir v\u00f3ru allir \u00f3vinir teirra, men s\u00f3u ongan vin, ongan av s\u00ednum monnum, t\u00e1 vendu teir sum  skj\u00f3tast b\u00e1tinum, og r\u00f3\u00f0u burt \u00far G\u00f8tu. Teimum datt \u00ed hug ta\u00f0, sum kunoyingar h\u00f8vdu sagt, at Sv\u00ednoyar kirkja var seinast  v\u00edgd, og t\u00ed t\u00f3ku teir til at fara til Sv\u00ednoyar. Teir l\u00f8gdu at landi nor\u00f0an fyri ei\u00f0i\u00f0, dr\u00f3gu b\u00e1tin, gingu um ei\u00f0i\u00f0  og oman  \u00e1 b\u00f8in, og so v\u00e6l v\u00f3ru teir t\u00e1 h\u00fdrdir, at teir f\u00f3ru at sp\u00e6la sum sm\u00e1dreingir og blaka til m\u00e1ls vi\u00f0 gr\u00f3ti (\u201cskj\u00f3ta verpur\u201d).\n\nMen f\u00f8royingar manna\u00f0u seg upp, v\u00e1pna\u00f0u seg sum best og f\u00f3ru vi\u00f0 n\u00f3gvum b\u00e1tum til Sv\u00ednoyar at taka floksmenninar fastar. So er sagt, at um 70 b\u00e1tar fylgdust hagar. T\u00e1 i\u00f0 teir l\u00f8gdu at landi undir Sv\u00ednoyar-ei\u00f0i, s\u00f3u teir b\u00e1tin hj\u00e1 floksmonnunum standa  har, og fingu so at vita, at teir v\u00f3ru \u00ed Sv\u00ednoy. Teir ste\u00f0ga\u00f0u t\u00e1 og sendu fyrsta flokkin oman til at taka teir f\u00fdra menninar; men teir hildu t\u00e1 uppat at sp\u00e6la, t\u00f3ku v\u00e1pn s\u00edni og vardu seg menniliga. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f8royingar s\u00f3u ta\u00f0, sendu teir straks annan flokkin \u00edm\u00f3ti teimum; men floksmenn t\u00f3ku reystiliga \u00edm\u00f3ti, og \u00f3vist  er, um teir ikki h\u00f8vdu vunni\u00f0, h\u00f8vdu ikki so n\u00f3gvir veri\u00f0 \u00edm\u00f3ti teimum. F\u00f8royingar sendu t\u00e1 tri\u00f0ja flokkin oman, og \u00ed honum v\u00f3ru n\u00f3gvir sterkir og v\u00e6l v\u00e1pna\u00f0ir menn. T\u00e1 i\u00f0 floksmenn s\u00f3u teir koma, mistu teir m\u00f3ti\u00f0 og r\u00fdmdu undan at kirkjuni. Har l\u00f8gdu teir v\u00e1pn  s\u00edni uttan fyri kirkjudyrnar, gingu s\u00ed\u00f0ani inn \u00ed kirkjuna og hildu seg n\u00fa vera \u00far \u00f8llum vanda. Men f\u00f8royingar vistu, at Sv\u00ednoyar kirkja var \u00f3v\u00edgd: teir valdu t\u00ed sterkastu menninar burtur \u00far til at fara fyrst inn \u00ed kirkjuna og leggja hendur \u00e1 floksmenn; teir v\u00f3ru so  tiknir fastir og bundnir.\n\nSo var d\u00f3mur fallin longu \u00e1\u00f0ur,  at hesir f\u00fdra floksmenn \u00far Nor\u00f0oyggjum skuldu vera omanstoyttir av h\u00e6gstum Valakn\u00faki \u00ed Sk\u00e1labotni. Teir v\u00f3ru t\u00e1 fyrst f\u00f8rdir til G\u00f8tu og v\u00f3ru leiddir inn hj\u00e1 b\u00f3ndanum  \u201cni\u00f0ri vi\u00f0 H\u00fas\u201d.\n\nT\u00e1 i\u00f0 d\u00f3ttir b\u00f3ndans s\u00e1 Sj\u00far\u00f0 bakbundnan og d\u00f8mdan til dey\u00f0a, gr\u00e6t hon og seg\u00f0i: \u201cEg s\u00edggi, t\u00fa kemur \u00f8\u00f0rv\u00edsi vor\u00f0in \u00ed dag, enn t\u00fa komst \u00ed dag \u00e1r s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa barst upp b\u00f8naror\u00f0 til m\u00edn\u201d; hetta var  j\u00fast dagurin, sum hon \u00e1ri\u00f0 fyri hev\u00f0i nevnt Sj\u00far\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hann ba\u00f0 um hana. Sj\u00far\u00f0ur gr\u00e6t og fekk valla tala\u00f0 fyri sorg og s\u00fat.\n\nFangarnir fingu nakra t\u00ed\u00f0 til at b\u00fagva seg til dey\u00f0a. H\u00e1lvdan \u00dalvsson, H\u00f8gni Nev og R\u00f3gvi Skel  settu seg t\u00e1 til bor\u00f0s, og gj\u00f8rdu s\u00e6r til g\u00f3\u00f0ar vi\u00f0 skerpukj\u00f8ti og alskyns g\u00f3\u00f0um mati og drekka, men Sj\u00far\u00f0ur t\u00f3k b\u00f8nab\u00f3kina at lesa \u00ed og ba\u00f0 Gud um at tilgeva s\u00e6r s\u00ednar syndir. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f8royingar s\u00f3u ta\u00f0, fingu teir enn meiri v\u00e6lvild til Sj\u00far\u00f0ar; teir hugsa\u00f0u um ta\u00f0, at  hann hev\u00f0i m\u00f3ti vilja s\u00ednum veri\u00f0 noyddur til at vera floksma\u00f0ur, og at hann hev\u00f0i roynt at hindra so n\u00f3gv ilt, sum \u00ed hans valdi st\u00f3\u00f0, og t\u00ed vildu teir geva honum l\u00edv og gri\u00f0. Men Sj\u00far\u00f0ur kravdi at l\u00e1ta l\u00edv; \u201ceg havi  samtykt \u00ed t\u00ed illa, sum hinir hava gj\u00f8rt\u201d, seg\u00f0i hann, \u201ct\u00ed vil eg f\u00e1a sama gjald sum teir, og um eg hev\u00f0i sloppi\u00f0 leysur hesa fer\u00f0, so kundi eg komi\u00f0 til at gj\u00f8rt ilt eina a\u00f0ru fer\u00f0\u201d.\n\nFloksmenninir v\u00f3ru s\u00ed\u00f0ani f\u00f8rdir upp \u00e1 h\u00e6gsta Valakn\u00fak, omanstoyttir ha\u00f0ani og grivnir ni\u00f0riundir. Lei\u00f0ir teirra s\u00edggjast enn \u00ed dag; lei\u00f0ini hj\u00e1 teimum trimum eru sv\u00f8rt og lj\u00f3t, eyrur og gr\u00f3t, men lei\u00f0i\u00f0, sum Sj\u00far\u00f0ur hv\u00edlir undir, ta\u00f0 er vakurt; alt\u00ed\u00f0 er ta\u00f0 pr\u00fdtt vi\u00f0 gr\u00f8num grasi.\n\n\u00dar Fugloy \nAbbi Gullaks Matras \u00e1 Kirkju, Hans D\u00e1vur Matras, skuldi ein p\u00e1skamorgun til Hattarv\u00edkar \u00ed kirkju. Tummas \u00far Depli tosa\u00f0i vi\u00f0 hann og spurdi, um teir b\u00e1\u00f0ir ikki skuldu fylgjast J\u00fa, ta\u00f0 var gaman \u00ed, helt Hans D\u00e1vur. Men t\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 skuldi ver\u00f0a, var Tummas vor\u00f0in so fullur, at hann fekk ikki upp \u00ed lag at koma so skj\u00f3tt. - Hans D\u00e1vur gj\u00f8rdist \u00f3tolin og seg\u00f0i, at hann f\u00f3r undan. Hin spurdi, hv\u00f8nn vegin hann \u00e6tla\u00f0i at ganga, og Hans D\u00e1vur seg\u00f0i honum so, at hann \u00e6tla\u00f0i at fara \u00edgj\u00f8gnum bergi\u00f0.\n\n\u201cFar um t\u00fa vilt\u201d, svara\u00f0i Tummas, \u201ceg skal kortini vera undan t\u00e6r \u00ed Hattarv\u00edk.\u201d\n\nHans D\u00e1vur f\u00f3r. \u00c1 vegnum kom hann \u00ed fylgi vi\u00f0 ein hagamann. Naka\u00f0 burtur fr\u00e1 h\u00fasum s\u00f3u teir omanfyri eina \u00e6r, i\u00f0 var lambsj\u00fak.\n\nTeir f\u00f3ru b\u00e1\u00f0ir ni\u00f0an til hennara, um naka\u00f0 skuldi bagga. Ha\u00f0ani \u00e6tla\u00f0u teir so at seta yvir um fjalli\u00f0. So var\u00f0 gj\u00f8rt, og t\u00e1 i\u00f0 teir komu til Hattarv\u00edkar, f\u00f3r f\u00f3lk \u00ed kirkju. Teir f\u00f3ru b\u00e1\u00f0ir vi\u00f0.\n\nTummas \u00far Depli og \u00d3li, sonurin, f\u00f3ru av Kirkju eina l\u00f8tu eftir. Teir t\u00f3ku so vegin igj\u00f8gnum bergi\u00f0 \u00ed teirri \u00e6tlan at koma fram \u00e1 Hans D\u00e1va.\n\nKirkjan \u00ed Hattarv\u00edk st\u00f3\u00f0 t\u00e1 eitt sindur ovari enn n\u00fa, og jar\u00f0armunurin, har hon st\u00f3\u00f0, var so st\u00f3rur, at tann ovari endin \u00e1 henni st\u00f3\u00f0 so dj\u00fapt ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina, at ta\u00f0 var passaliga h\u00f8gt at kunna sleppa s\u00e6r inn \u00e1 tekjuna at seta seg.\n\nT\u00e1 i\u00f0 kirkjuf\u00f3lki\u00f0 - Hans D\u00e1vur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum - kom \u00fat aftur, l\u00e1 \u00d3li uppi \u00e1 tekjuni og svav, me\u00f0an Tummas var \u00fati \u00ed bygdini.\n\nHans D\u00e1vur og a\u00f0rir f\u00f3ru so til \u00d3la og vaktu hann. Hann seg\u00f0i teimum fr\u00e1, at t\u00e1 i\u00f0 hann og fa\u00f0ir hansara komu \u00far berginum, st\u00f3\u00f0 so n\u00f3gv av f\u00f3lki saman, heilt \u00far fj\u00f8runi og langt ni\u00f0an, at ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 sera torf\u00f8rt hj\u00e1 teimum at sleppa vegin fram fyri teimum. T\u00ed var ta\u00f0, at hann var vor\u00f0in so \u00fatl\u00fagva\u00f0ur av fer\u00f0ini, at hann hev\u00f0i noy\u00f0st at seta seg \u00e1 kirkjutekjuna - og var sovna\u00f0ur, sum hann sat.\n\nSj\u00f3dj\u00f3ri\u00f0 \nHans D\u00e1vur Matras, handilsma\u00f0ur og ognarb\u00f3ndi \u00e1 Kirkju \u00ed Fugloy, var abbasonur prestin Matras \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i. Hann l\u00e6rdi til sk\u00falal\u00e6rara hj\u00e1 prestinum, i\u00f0 kom aftan \u00e1 abba hansara; hann var\u00f0 so sk\u00falal\u00e6rari eina t\u00ed\u00f0 \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i og vi\u00f0 Sund (\u00ed Hvannasundi.)\n\nHans D\u00e1vur plagdi at siga fr\u00e1, einafer\u00f0 n\u00f3gv av f\u00f3lki st\u00f3\u00f0 ni\u00f0an fyri Frammistovu vi\u00f0 Sund (si\u00f0ur var, at menn \u00e1 kv\u00f8ldi plagdu at koma saman ni\u00f0ri undir Britustovu ella Frammistovu at fr\u00e6tta ella siga fr\u00e1). Millum teir, i\u00f0 har v\u00f3ru, var eisini hann sj\u00e1lvur.\n\nSum teir standa har, rakar ein vi\u00f0 naka\u00f0 hj\u00e1 fj\u00f8rugar\u00f0inum, sum var um tr\u00edggjar sn\u00f8rislongdir sunnari; \u00f8ll hyggja sama vegin og s\u00edggja eitt sj\u00f3dj\u00f3r, i\u00f0 sleppur s\u00e6r upp \u00e1 turt. S\u00ed\u00f0an tekur ta\u00f0 vegin su\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum fj\u00f8runa beint \u00edm\u00f3ti teimum.\n\nTeir gj\u00f8rdust illa vi\u00f0, og b\u00f3ndin ba\u00f0 allar um at koma inn \u00ed h\u00fasini. So var\u00f0 gj\u00f8rt. Og hann l\u00e6sti dyrnar.\n\nHans D\u00e1vur seg\u00f0i, at hetta var ramur sannleiki. Hann s\u00e1 sj\u00e1lvur so v\u00e6l sum hini sj\u00f3dj\u00f3ri\u00f0. Ta\u00f0 var tilgr\u00f3gvi\u00f0 vi\u00f0 tara, so hann kundi ikki rei\u00f0iliga s\u00edggja, hvussu ta\u00f0 var vor\u00f0i\u00f0, h\u00f3ast ta\u00f0 var komi\u00f0 t\u00e6tt til teir, \u00e1\u00f0renn teir fl\u00fdddu inn \u00ed b\u00f3ndans stovu. Hann hev\u00f0i \u00e1\u00f0ur hoyrt, at dj\u00f3r, i\u00f0 l\u00edktust teimum, i\u00f0 \u00e1 landinum v\u00f3ru, eisini skuldu vera \u00ed sj\u00f3num. Hetta, i\u00f0 her ver\u00f0ur umr\u00f8tt, var, helt hann, d\u00e1na\u00f0 naka\u00f0 sum eitt ross ella eitt neyt; men ta\u00f0 var, sum ta\u00f0 hev\u00f0i eitthv\u00f8rt hangandi ni\u00f0ur vi\u00f0 b\u00e1\u00f0ar li\u00f0ir mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 rygginum, i\u00f0, um ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 r\u00e6ttiligt ross, kundi veri\u00f0 tiki\u00f0 fyri leypar ella sekkir. - Dj\u00f3ri\u00f0 hev\u00f0i av og \u00e1 skori\u00f0 \u00ed avskr\u00e6milig skr\u00edggj, i\u00f0 lj\u00f3\u00f0a\u00f0u sum sterk sn\u00fdsan.\n\nMe\u00f0an hinir h\u00e1lvbangnir hugsa um hetta \u00f3f\u00f8ra sj\u00f3dj\u00f3r, gongur b\u00f3ndin aftur og fram eftir g\u00f3lvinum. Hann tr\u00edvur at enda eftir grindasl\u00ed\u00f0ranum, i\u00f0 vi\u00f0 kn\u00edvi \u00ed hekk \u00e1 syllini \u00ed roykstovuni, festi hann um mi\u00f0juna \u00e1 s\u00e6r, tekur skor\u00f0una fr\u00e1 klinkuni og heldur \u00e1 \u00fat.\n\nDj\u00f3ri\u00f0, i\u00f0 n\u00fa st\u00f3\u00f0 skamt fr\u00e1 durunum, tekur \u00e1 at sn\u00fdsa, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 f\u00e6r eygu \u00e1 b\u00f3ndan. Hann k\u00favendi inn aftur og stongdi fyri a\u00f0ra fer\u00f0. Hann helt so fyri, at eingin m\u00e1tti fara \u00fat aftur hetta kv\u00f8ldi\u00f0.\n\nMorgunin eftir var einki dj\u00f3r at s\u00edggja.\n\nSongarmatur \nAt geva songarmat hevur veri\u00f0 vanligur si\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nEin kona \u00ed Fugloy, sum hev\u00f0i \u00e1tt t\u00edggju b\u00f8rn, seg\u00f0i fr\u00e1, at hon hev\u00f0i fingi\u00f0 songarmat \u00far b\u00e1\u00f0um bygdunum \u00ed Fugloy. Men \u00ed kr\u00edgs\u00e1rinum hildu summi uppat at geva naka\u00f0, serliga \u00ed t\u00ed eini bygdini. Vi\u00f0 summum b\u00f8rnum hev\u00f0i hon fingi\u00f0 songarmat \u00far fimtan h\u00fasum.\n\nHesin si\u00f0ur - sum so mangir a\u00f0rir - hevur veri\u00f0 ymiskur \u00ed teimum ymsu bygdunum her \u00e1 landi. Vanligt var t\u00f3, at tey meira m\u00fagvandi g\u00f3vu sokalla\u00f0an fullan songarmat og tey f\u00e1t\u00e6ku h\u00e1lvan.\n\nFullur songarmatur var: eitt lambskrov, f\u00fdra brey\u00f0, eitt pund av sm\u00f8r og ein stampur vi\u00f0 mj\u00f3lkgreyti. - H\u00e1lvur songarmatur var: eitt h\u00e1lvt krov, tvey brey\u00f0, eitt pund av sm\u00f8ri og ein stampur vi\u00f0 mj\u00f3lkgreyti. - Eitt ey\u00f0skilt fat ella tr\u00e6\u00edlat var\u00f0 havt til mj\u00f3lkgreytin. Eg havi s\u00e6\u00f0 eitt sl\u00edkt av steintoyi, honk var tv\u00f8rtur um hetta fat.\n\nN\u00f8kur kend f\u00f3lk av Kirkju \nS\u00edmun Mikal Zachariasen (1853-1931), l\u00e6rari og skald, lutt\u00f3k \u00ed menningini av f\u00f8royska m\u00e1linum\nLouis Zachariasen (1890-1960), l\u00e6rari, rith\u00f8vundur og politikari\nS\u00edmun Petur Zachariasen (1887-1977), politikari (l\u00f8gtingslimur og borgarstj\u00f3ri), Sparikassa stj\u00f3ri og bla\u00f0stj\u00f3ri\nHans Mikal Jacobsen (1901-1960), skald\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0 \n\n Myndir og meir (danskt).\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nFugloy"}
{"id": "4154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkja", "title": "Kirkja", "text": "Kirkja hevur fleiri t\u00fddningar:\nKirkja eru eini h\u00fas til kristna gudst\u00e6nastu. S\u00ed Kirkja (h\u00fas).\nKirkja er ein kristin samkoma. S\u00ed Kirkja (samkoma). \nKirkja er ein bygd \u00ed Fugloy. S\u00ed Kirkja (bygd)."}
{"id": "4157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjub%C3%B8steinurin", "title": "Kirkjub\u00f8steinurin", "text": "Kirkjub\u00f8steinurin er ein r\u00fanarsteinur, i\u00f0 var funnin \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed 1832. \u00c1 steinum eru 19 r\u00fanir ristar, men tey l\u00e6rdu eru \u00f3samd \u00e1 m\u00e1li um aldur og innihald \u00e1 innskriftini. H\u00f3ast hetta er steinurin helst eitt hitt elsta skriftminni, vit hava \u00ed F\u00f8royum. \n\nSteinurin var eftir at hann var funnin sendur ni\u00f0ur \u00e1 Nationalmuseet \u00ed Keypmannahavn, men er n\u00fa \u00e1 F\u00f8roya Fornminnissavni.\n\nHvat stendur so \u00e1 hesum steini og hvussu gomul er innskriftin? \n\n kn\u00fatr kufl\u00fangr vo\nSolei\u00f0is lj\u00f3\u00f0ar fyrsta t\u00fd\u00f0ingin hj\u00e1 Finn Magnussen, og merkir ta\u00f0 \"Kn\u00fat kuvlungur v\u00e1 (drap)\", tvs. at talan er um gravstein yvir onkran, i\u00f0 \u00e1\u00f0urnevndi Kn\u00fat hevur dripi\u00f0. Finn Magnussen kom \u00ed fyrstu kanningum s\u00ednum til ta ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u, at steinurin helst er fr\u00e1 12. \u00f8ld.\n\n kin unnar \u00e1 kufl vith arvok \nSolei\u00f0is lj\u00f3\u00f0ar onnur t\u00fd\u00f0ingin hj\u00e1 Finni Magnussen, og merkir ta\u00f0 \"\u00c6tt unnar hevur gravheyggj vi\u00f0 Arvok\" og skuldi Arvok smb. Finni Magnussen vera gamalt navn fyri Kirkjub\u00f8, i\u00f0 um hetta mundi metir steinin at vera fr\u00e1 9. \u00f8ld.\n\n uftir hrua\n\u00cd 1887 sigur Ludvig Wimmer, at innskriftin \u00e1 steininum er so \u00f3t\u00fd\u00f0ilig, at r\u00e1\u00f0iligt er bert at lesa tey tvey seinastu or\u00f0ini, i\u00f0 merkja \"eftir R\u00f3a\". Hetta metir Ludvig W\u00edmmer sipar til, at talan er um gravstein yvir mann, sum \u00e6t R\u00f3i ella R\u00f3gvi, og Wimmer daterar steinir afturi \u00ed 9. \u00f8ld.\n\n uik ufi uni rua\nMaria Ingerslev Simonsen ger \u00ed 1959 eina n\u00fdggja t\u00fd\u00f0ingarroynd av Kirkjub\u00f8steininum. Hon heldur, at tey fyrstu 7 tekini eru \u00f3lesilig og lesur bert tey seinastu 12, i\u00f0 hon t\u00fd\u00f0ir solei\u00f0is: \"unni V\u00edg\u00falvi r\u00f3\". Steinin metur hon at vera fr\u00e1 kristnari t\u00ed\u00f0, helst fyrst \u00ed 11. \u00f8ld.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\nFaroestamps.fo - Historic Writings (\u00e1 enskum og t\u00fdskum)\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nKirkjub\u00f8ur\nR\u00fanasteinar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnar%20B%C3%B3ltfelag", "title": "Havnar B\u00f3ltfelag", "text": "Havnar B\u00f3ltfelag ella HB er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far T\u00f3rshavn sum var\u00f0 stovna\u00f0 4. oktober 1904. Felagi\u00f0 er eitt hitt st\u00f8rsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 umlei\u00f0 1000 limum. HB er ta\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 flest f\u00f8royameistaraheiti. \u00cd 2020 vann HB s\u00edtt 24. FM-heiti, og hin 5. december 2020 vann HB eisini finaluna um L\u00f8gmanssteypi\u00f0 og gj\u00f8rdust t\u00ed greipuvinnarar fyri 13. fer\u00f0. Teir vunnu ta\u00f0 fyrsta FM heiti\u00f0 \u00ed 1955.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur \n\nDagf\u00f8rt 7. november 2020.\n\nKendir fyrrverandi HB-leikarar \n\n  Uni Arge (f. 1971), metsp\u00e6lari, 177 m\u00e1l \u00ed 223 dystum.\n  Heine Fernandez (f. 1966)\n  J\u00f3gvan \u00e1 La\u00f0 (f. 1922), \"Mister HB\", fyrsti hei\u00f0urslimur.\n  Allan M\u00f8rk\u00f8re (f. 1971), m\u00e1l m\u00f3ti Schmeichel 1990.\n  R\u00fani Nols\u00f8e (f. 1971), metsp\u00e6lari, 315 dystir og 56 m\u00e1l.\n  Gunnar Nielsen (f. 1986), fyrsti f\u00f8royingurin, sum hevur sp\u00e6lt dyst \u00ed ensku Premier League.\n  Kaj Leo Johannesen (f. 1964), F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur 2008-\n  Hallur Hansson\n\nVenjarar \n\n  Ole Skouboe (1983\u201384)\n  Sverri Jacobsen (1984)\n  J\u00f3han Nielsen (1987\u201389)\n  J\u00f3gvan Nordb\u00fa\u00f0 (1990\u201391)\n  Sverri Jacobsen (1992\u201393)\n  J\u00f3annes Jakobsen (1994\u201395)\n  J\u00f3han Nielsen (1996\u201397)\n  Oddbj\u00f8rn Joensen (11. juni 1997\u201331. des. 1997)\n  Ion Geolg\u0103u (1997\u201302)\n  J\u00f3annes Jakobsen & K\u00e1ri Nielsen (2002)\n  Frank Skytte (1. jan 2003\u201331. des. 2003)\n  Heine Fernandez (2004\u201305)\n\n  Julian Frank Hansen (2005)\n  Krzysztof Popczy\u0144ski (1. jan. 2006\u201327. juni 2007)\n  He\u00f0in Askham (interim) (1. juli 2007-31. juli 2007)\n  Albert Ellefsen (2007)\n  R\u00fani Nols\u00f8e (2008)\n  R\u00fani Nols\u00f8e & S\u00e1mal Erik Hentze (1. aug. 2008\u201331. des. 2009)\n  Kristj\u00e1n Gu\u00f0mundsson (1. jan. 2010\u201330. sep. 2010)\n  Julian Hansen (19. sep. 2010\u201318. juni 2011)\n  Sigfr\u00ed\u00f0ur Clementsen (1. juni 2011\u201331. des. 2012)\n  Oddbj\u00f8rn Joensen og Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen (1. jan. 2013\u201331. des. 2013)\n  He\u00f0in Askham (1. jan. 2014 \u2013 3. nov. 2017)\n  Heimir Gu\u00f0j\u00f3nsson (3. nov. 2017 \u2013 2019)\n  Jens Berthel Askou (2019 \u2013)\n\nHei\u00f0ur\n\nEffodeildin: 24\n1955, 1960, 1963, 1964, 1965, 1971, 1973, 1974, 1975, 1978, 1981, 1982, 1988, 1990, 1998, 2002, 2003, 2004, 2006, 2009, 2010, 2013, 2018, 2020.\n\nL\u00f8gmanssteypi\u00f0: 28\n1955, 1957, 1959, 1962, 1963, 1964, 1968, 1969, 1971, 1972, 1973, 1975, 1976, 1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1984, 1987, 1988, 1989, 1992, 1995, 1998, 2004, 2019, 2020\n\nSt\u00f3rsteypadystur: 3\n2009, 2010, 2019.\n\nUEFA hagt\u00f8l fyri kappingar fyri fel\u00f8g\n\nDystir\n\nVi\u00f0merkingar\n\n PR: Preliminary round - Undanumfar\n 1R: First round - Fyrsta umfar\n QR: Qualifying round - Innlei\u00f0andi umfar\n 1Q: First qualifying round - Fyrsta innlei\u00f0andi umfar\n 2Q: Second qualifying round - Anna\u00f0 innlei\u00f0andi umfar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHB.fo\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nT\u00f3rshavn\nHB"}
{"id": "4163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%B8royrar%20B%C3%B3ltfelag", "title": "Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag", "text": "Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag ella TB er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag av Tv\u00f8royri, sum var\u00f0 stovna\u00f0 13. mai 1892. TB er elsta b\u00f3ltfelag \u00ed F\u00f8royum. Umframt at TB er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag er ta\u00f0 eisini eitt flogb\u00f3ltsfelag. TB f\u00f3tb\u00f3ltur og TB flogb\u00f3ltur hava t\u00f3 hv\u00f8r s\u00edna nevnd. Onnur \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8g \u00e1 Tv\u00f8royri og \u00f8kinum kring Trongisv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0 eru Tv\u00f8royrar Bor\u00f0tennisfelag (TBF), Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag og Susvim (Susvim er fyri alla oynna).\n\nTB f\u00f3tb\u00f3ltur \n\n\u00cd 2012 sp\u00e6lir TB aftur \u00ed bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini. TB gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed 1. deild \u00ed 2011, FC Su\u00f0uroy gj\u00f8rdist nummar eitt. Ta\u00f0 var sera st\u00f3rur spenningur um 2. pl\u00e1ssi\u00f0 millum TB og AB, men TB vann tann dystin. B\u00e6\u00f0i li\u00f0ini enda\u00f0u vi\u00f0 sama stigatali, sum var 61 stig og vi\u00f0 sama m\u00e1lmuni sum var 55, t\u00f3 hev\u00f0i TB 81 vunnin m\u00e1l og 26 tapt m\u00e1l, me\u00f0an AB hev\u00f0i 80 vunnin og 25 tapt m\u00e1l. Ta\u00f0 at TB hev\u00f0i skora\u00f0 eitt m\u00e1l meira enn AB, gj\u00f8rdi at TB flutti upp \u00ed bestu deildina og AB bleiv verandi \u00ed 1. deild. \u00cd 2010 gj\u00f8rdist TB nummar 3 \u00ed 1. deild. TB hevur vunni\u00f0 FM heiti\u00f0 7 fer\u00f0ir, ta\u00f0 var \u00e1rini 1943, 1949, 1951, 1976, 1977, 1980 og 1987. TB hevur vunni\u00f0 L\u00f8gmanssteypi\u00f0 (fyrr \u00cdsafjar\u00f0ars\u00falan) 5 fer\u00f0ir, ta\u00f0 var \u00e1rini 1956, 1958, 1960, 1961 og 1977.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3purin hj\u00e1 besta li\u00f0num \n\n\t\t\t\t\t\t\nDagf\u00f8rt 7. juli 2016\n\nGamli v\u00f8llurin \u00e1 Sevm\u00fdri og n\u00fdggi v\u00f8llurin vi\u00f0 St\u00f3r\u00e1 \nS\u00ed\u00f0ani TB var\u00f0 stovna\u00f0 og til 16. oktober 2010 hevur TB sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 v\u00f8llinum \u00e1 Sevm\u00fdri. V\u00f8llurin var blivin skeivur og leyk ikki altj\u00f3\u00f0a kr\u00f8v. Hann bleiv ikki g\u00f3\u00f0kendur til at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed vaksnamannadeildum \u00ed 2011.  Hin 16. oktober 2010 var\u00f0 seinasti dystur leiktur \u00e1 Sevm\u00fdri, TB, sum t\u00e1 sp\u00e6ldi \u00ed 1. deild, sp\u00e6ldi \u00edm\u00f3ti NS\u00cd og vann dystin 5-2. \u00cd apr\u00edl \u00cd 2011 var heimav\u00f8llurin hj\u00e1 TB \u00c1 Sk\u00f8rinum \u00ed Hvalba.  N\u00fdggjur f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur er gj\u00f8rdur inni \u00ed Trongisv\u00e1gi beint eystanfyri h\u00f8llina \u00ed Trongisv\u00e1gi. Arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 at gera v\u00f8llin \u00ed Trongisv\u00e1gi byrja\u00f0i \u00ed 2011 og v\u00e6nta\u00f0ist li\u00f0ugt \u00e1\u00f0renn kappingin byrja\u00f0i um m\u00e1na\u00f0arskifti\u00f0 mars/apr\u00edl 2012 ella \u00ed seinasta lagi t\u00e1 TB fyllir 120 \u00e1r 13. mai 2012. V\u00f8llurin bleiv t\u00f3 ikki kl\u00e1rur til fyrsta landskappingardystin, og teir fyrstu heimadystirnir hj\u00e1 TB blivu t\u00ed sp\u00e6ldir \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi. Til dystin m\u00f3ti B36 var sj\u00e1lvur v\u00f8llurin li\u00f0ugur, men hann bleiv ikki g\u00f3\u00f0kendur, m.a. t\u00ed at har mangla\u00f0u 300 sitipl\u00e1ss, sum er eitt krav til \u00f8ll fel\u00f8gini, sum hava li\u00f0 \u00ed bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum, TB m\u00e1tti sostatt sp\u00e6la dystin m\u00f3ti B36 \u00ed V\u00e1gi. Flaggdagin 2012 var arbei\u00f0i vi\u00f0 at seta 300 setur vi\u00f0 at vera li\u00f0ugt, og 27. apr\u00edl var\u00f0 v\u00f8llurin so g\u00f3\u00f0kendur til f\u00f3tb\u00f3ltdystir \u00ed bestu mansdeildini. Fyrsti landskappingardystur \u00ed Effodeildini var dysturin millum TB og \u00cdF, sum var\u00f0 leiktur sunnudagin 29. apr\u00edl 2012. TB vann henda fyrsta dystin 1-0.\n\nVenjarar hj\u00e1 TB \n\n Benadikt Valdisson (1984)\n\n Egill Stein\u00de\u00f3rsson (1986\u20131987)\n Svend Petersen (1988)\n\n Per Henning Jensen (1990)\n Finn R\u00f8ntved (1991\u20131992)\n D\u00e1njal Hovgaard (1993)\n Jacek Burkhardt (1994)\n Frank Skytte (1995)\n Sigvald Steinkross (1995)\n Rolf Christensen (1996)\n\n Zoran Pavlovic (1998)\n Egill Stein\u00fe\u00f3rsson (1998)\n\n H\u00e5kon Winther (2001)\n Milan Cimburovic (2001)\n Zoran Mancic (2002)\n Lynge Nielsen (2002)\n J\u00f3n Johannesen (2002)\n\n J\u00f3n Johannesen (2004)\n Milan Milanovi\u0107 (2005)\n Oddbj\u00f8rn Joensen (2006)\n Jan Nielsen (2007)\n Milan Cimburovic (2007)\n Krzysztof Popczynski (2007\u20132008)\n J\u00f3n Johannesen (2008)\n P\u00f3l F. Joensen (2009)\n J\u00f3n Johannesen (2010\u20132011)\n Milan Kulji\u0107 (2012)\n Hans Fr\u00f3\u00f0i Hansen (des. 2012 - juli 2013)\n Bill Mcleod Jacobsen (fyribilssettur 23. juli 2013 - 13. aug. 2013)\n P\u00e1ll Gu\u00f0laugsson (fr\u00e1 14. aug. 2013 - okt. 2015)\n Robert F. Roelofsen (okt. 2015 - 1. juni 2016)\n Sigfr\u00ed\u00f0ur Clementsen (fr\u00e1 6. juni 2016 -)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n TB.fo\n TBflogb\u00f3ltur.com\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nF\u00f8roysk flogb\u00f3ltsfel\u00f8g\nTv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag\nSu\u00f0uroy\nTv\u00f8royri"}
{"id": "4165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigmundur%20Brestisson", "title": "Sigmundur Brestisson", "text": "Sigmundur Brestisson (f\u00f8ddur 961 \u00ed Sk\u00favoy - doy\u00f0i \u00ed Sandv\u00edk 1005).\n\nSamb\u00e6rt F\u00f8royinga s\u00f8gu var ta\u00f0 st\u00f3rb\u00f3ndin og v\u00edkingurin Sigmundur Brestisson, i\u00f0 kristna\u00f0i F\u00f8royar. \u00cd \u00e1r 999 noyddi Sigmundur, eftir bo\u00f0um fr\u00e1 norska konginum \u00d3lavi Trygvasyni, f\u00f8royingar at taka vi\u00f0 n\u00fdggjari tr\u00fagv og betala skatt til norsku kr\u00fanuna. M\u00f3tst\u00f8\u00f0an m\u00f3ti t\u00ed n\u00fdggju tr\u00fanni og skattin, undir lei\u00f0slu av t\u00ed v\u00ed\u00f0agitna Tr\u00f3nda \u00ed G\u00f8tu, var\u00f0 skj\u00f3tt ni\u00f0urbard, og h\u00f3ast Sigmundur sj\u00e1lvur l\u00e6t l\u00edv, fekk kristind\u00f3murin f\u00f3tafesti.  \n\nSigmundur gifti seg vi\u00f0 Turi\u00f0 Torkilsd\u00f3ttir, d\u00f3ttir Torkil Barfrost (summasta\u00f0nis kalla\u00f0ur Turrfrost) og Ragnhild Toralfsd\u00f3ttir, \u00far Noreg. Saman fingi\u00f0 tey d\u00f3ttrina T\u00f3ra Sigmundsd\u00f3ttir, i\u00f0 seinni gifti seg vi\u00f0 Leivur \u00d8ssursson.  \n\nGravsta\u00f0urin hj\u00e1 Sigmundi vi\u00f0 gravsteini er var\u00f0veittur \u00ed kirkjugar\u00f0inum \u00ed Sk\u00favoy.\n\nKeldur \n\nTr\u00fabo\u00f0arar \u00ed F\u00f8royum\nBrestisson, Sigmundur\nF\u00f8royingas\u00f8ga\nBrestisson, Sigmundur\nAndl\u00e1t \u00ed 11. \u00f8ld\nSk\u00favoyingar"}
{"id": "4166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tey%20%C3%B3virknu%20gassini", "title": "Tey \u00f3virknu gassini", "text": "Tey \u00f3virknu gassini ella tey \u00f3virknu loftevnini eru frumevnini \u00ed b\u00f3lki 18 (VIII) \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini. Tey eru: helium, neon, argon, krypton, xenon og radon. Tey ver\u00f0a nevnd \u00f3virkin av t\u00ed, at teirra uttasta elektronskal er fult, og t\u00ed er ta\u00f0 sera trupult at f\u00e1a tey at gera evnasambinding. Tey eru tey einastu frumevnini, sum finnast \u00ed nat\u00faruni sum einkultatom, \u00f8ll onnur finnast sum m\u00fdl ella j\u00f3nir (t.d. finnist brom sum m\u00fdl: Br2, ella sum ion: Br-).\n\nS\u00ed eisini \n Halogen\n Skei\u00f0bundna skipanin\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "4168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Livonskt%20m%C3%A1l", "title": "Livonskt m\u00e1l", "text": "Livonskt (l\u012bv\u00f5 k\u0113\u013c) hoyrir til finnisku greinina av finno-ugrisku m\u00e1lunum. Einans 35 f\u00f3lk duga m\u00e1li\u00f0, og einans 10 fl\u00f3tandi. Ta\u00f0 er n\u00e6r \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 finskt, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 hinumegin Finnlandsfj\u00f8r\u00f0in, og estiskt. Upprunalandi\u00f0 hj\u00e1 livonunum er Livonia \u00ed Lettlandi nor\u00f0an fyri Kurlandh\u00e1lvoynna. M\u00e1li\u00f0 er h\u00f3tt. Nakrir upprunalivonar eru byrja\u00f0ir at l\u00e6ra seg m\u00e1li\u00f0 fyri at geva t\u00ed uppreisn. Hetta er t\u00f3 torf\u00f8rt, t\u00ed livonar eru ongasta\u00f0ni \u00ed meiriluta og hava n\u00e6rum ongar m\u00f8guleikar at n\u00fdta m\u00e1li\u00f0.\n\nSkriftm\u00e1li\u00f0 byggir b\u00e6\u00f0i \u00e1 estiskt og lettiskt.\n\nLivonskt hevur 13 f\u00f8ll: hv\u00f8rfall (nominativ), hv\u00f8rsfall (genitiv), partitiv, hv\u00f8rjumfall (dativ), illativ, inessiv, elativ, allativ, adessiv, ablativ, translativ og abessiv.\n\nRomanskt b\u00f3kstavara\u00f0:\n\nA/a, \u0100/\u0101, \u00c4/\u00e4, \u01de/\u01df, B/b, D/d, \u1e10/\u1e11, E/e, \u0112/\u0113, F/f, G/g, H/h, I/i, \u012a/\u012b, J/j, K/k, L/l, \u013b/\u013c, M/m, N/n, \u0145/\u0146, O/o, \u014c/\u014d, \u022e/\u022f, \u0230/\u0231, (\u00d6/\u00f6), (\u022a/\u022b), \u00d5/\u00f5, \u022c/\u022d, , P/p, R/r, \u0156/\u0157, S/s, \u0160/\u0161, T/t, \u021a/\u021b, U/u, \u016a/\u016b, (Y/y), (\u0232/\u0233), V/v, Z/z, \u017d/\u017e.\n\nM\u00e1ld\u00f8mi: \n\nN\u00f8kur or\u00f0:\n\nEin yrking:\n\nMUST\u0100 PLAG\u0100 VALS\u00d5\n\nKubb\u00f5 \u0101t tu\u013c imm\u00f5r satunn\u00f5d mingizt.\nMust\u0101 lup\u0101t um v\u022frd tutk\u0101m j\u016bs.\nN\u01dflgalizt n\u012bel\u00f5b min m\u022fist\u00f5m\u00f5t r\u00f5k\u016bd\nSig\u017et\u016b\u013c k\u00e4ds ik\u0161 dad\u017e\u0101 ja \u016bg\u00f5b.\n\nMitik\u0161 \u00e4b t\u014d ku sa k\u0113rat\u00f5kst p\u01dfgi\u00f1:\nUm j\u00f5v\u012bst, a\u017e s\u0101ina p\u01dfl k\u0113rat\u00f5d \u201cA\u201d.\nV\u00f5id stala\u017eod arr\u00f5, a\u017e sain\u00f5 \u00e4b s\u022dita -\nMa v\u0101gi\u017e set k\u012bt\u00f5b, ku j\u00f5v\u012bst t\u012bed sa\n\nJa tikki\u017e ja teg\u012b\u017e um lagt\u00f5d sin t\u014dmi\nS\u012best, mis sinn\u00f5n t\u012bem\u00f5st ja mis sin\u0101 v\u00f5id.\nA\u017e sugg\u00f5b\u00f5d suod\u0101d ja revol\u016btsij\u00f5d,\nSiz nust\u0101m s\u012bes p\u0101ikal. P\u01dfd\u00f5 ka m\u0113g.\n\nA\u017e nai ik\u0161k\u00f5rd v\u0101ldi\u017e ka m\u00e4dd\u00f5n t\u012beb sill\u00f5.\n\u012aez\u00f5 pal\u0101b\u00f5d s\u012blmad, kus p\u012begi\u013ctiz irm.\nSiz grum\u0101 touv\u00f5d m\u00e4d\u2019 \u0101ndab\u00f5d vill\u00f5\nJa k\u00f5zzist p\u012bkst\u00f5b\u00f5d pimd\u00f5d joud.\n\nNi \u012bdskubs himn\u00f5 m\u0113g l\u014dlam \u012be pierr\u00f5,\nS\u012best m\u0113\u1e11i ta k\u0101its\u00f5b ja s\u012bnda ka t\u014dks.\nS\u012best l\u014dlam m\u0113g: \u201cJulgizt ni, ve\u013c\u012bd, t\u012be j\u016br\u00f5!\u201d\nT\u00e4uds sid\u0101ms opp\u00f5rm\u012bel p\u00f5r\u0101nd\u00f5ks.\n\nLeb Valst \u0101igastsad\u0101 v\u00f5il\u00f5b se k\u0101ngaz,\nMust\u0101 ku lopt\u00f5m\u00f5t m\u014d\u012blmar\u016bim.\nKu\u00f1\u0161 \u012beb\u00f5d pand\u00f5kst, k\u016bo\u1e11\u00f5d ja kuod\u0101d,\nT\u00e4dd\u00f5n nagr\u00f5s muidl\u00f5b k\u016bol\u00f5n p\u01dfl\u016b.\n\nOr\u00f0: T\u00f5nu Trubetsky \nUmsett: Valt Ern\u0161treit\n\nFinno-ugrisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Lettlandi\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "4169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ungarskt%20m%C3%A1l", "title": "Ungarskt m\u00e1l", "text": "Ungarskt m\u00e1l (ung.: magyar) er eitt uralskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 14,5 milli\u00f3num f\u00f3lkum, harav 10 milli\u00f3nir b\u00fagva \u00ed Ungarn, har i\u00f0 ta\u00f0 er almenna m\u00e1li\u00f0. Ungarskt ver\u00f0ur eisini tala\u00f0 \u00ed \u00f8kjum i\u00f0 hava mark vi\u00f0 Ungarn og \u00ed \u00e1v\u00edsum \u00f8\u00f0rum \u00f8kjum ikki so langt burturi fr\u00e1 Ungarn. \u00d8kini i\u00f0 liggja vi\u00f0 marki\u00f0 hj\u00e1 Ungarn eru \u00ed hesum londum: Rumenia, Slovakia, Serbia, Kroatia og Slovenia (\u00f8ll hesi eru \u00f8ki, i\u00f0 v\u00f3ru mist eftir fyrra heimsbardaga; harumframt ver\u00f0ur ungarskt eisini tosa\u00f0 \u00ed Eysturr\u00edki. \u00cd Eysturr\u00edki-Ungarn var ungarskt saman vi\u00f0 t\u00fdskum eitt av teimum almennu h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1lunum. \n\nFinno-ugrisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nMal"}
{"id": "4171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norskt%20m%C3%A1l", "title": "Norskt m\u00e1l", "text": "Norskt m\u00e1l er nor\u00f0urlendskt m\u00e1l og er tala\u00f0 \u00ed Noregi. Ta\u00f0 finnast tvey almenn norsk skriftm\u00e1l: B\u00f3km\u00e1l (bokm\u00e5l), sum stavar fr\u00e1 donskum, og n\u00fdnorskt (nynorsk), sum Ivar Aasen endurskapa\u00f0i grunda\u00f0 \u00e1 norskum m\u00e1lf\u00f8rum.\n\nB\u00f3km\u00e1l og n\u00fdnorskt eru kravdar l\u00e6rugreinar \u00ed \u00f8llum f\u00f3lkask\u00falum og framhaldssk\u00falum \u00ed Noregi.\n\nHv\u00ed b\u00f3km\u00e1l og n\u00fdnorskt? \n\nOrs\u00f8kin til, at ta\u00f0 \u00ed Noregi eru tvey m\u00e1lsni\u00f0, me\u00f0an ta\u00f0 er n\u00f3g miki\u00f0 vi\u00f0 bara einum m\u00e1lsni\u00f0i \u00ed donskum og svenskum, er s\u00f8gulig og politisk. B\u00f3km\u00e1l er s\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 ein norska\u00f0 \u00fatg\u00e1va av t\u00ed danska skriftm\u00e1li, sum var\u00f0 br\u00fakt \u00ed Noregi \u00ed t\u00ed t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 var \u00ed politiskum samveldi vi\u00f0 Danmark (fr\u00e1 1537 til 1814). N\u00fdnorskt er haraftur\u00edm\u00f3ti eitt n\u00fdtt skriftm\u00e1l, sum var\u00f0 grunda\u00f0 uml. 1850 vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed norskum bygdarm\u00e1lum sum ein innlendskur valgm\u00f8guleiki til danskt. B\u00f3km\u00e1l er t\u00ed \u00f3gvuliga l\u00edkt donskum - \u00ed skrift, ikki \u00ed frambur\u00f0i! - me\u00f0an n\u00fdnorskt hevur \u00e1v\u00eds dr\u00f8g \u00ed felag vi\u00f0 f\u00f8royskt og \u00edslendskt.\n\nSamanbur\u00f0ur \n\n1 Kallkyn\n2 Kvennkyn\n3 Formligur\n4 \u00d3formligur\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n Br\u00fakarakassin\n Norske Folkeviser\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nNorskt m\u00e1l"}
{"id": "4174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1lfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "M\u00e1lfr\u00f8\u00f0i", "text": "M\u00e1lfr\u00f8\u00f0in fevnir um v\u00edsindaligar kanningar av mannam\u00e1li."}
{"id": "4183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bert%C3%A1kna", "title": "Bert\u00e1kna", "text": "Bert\u00e1kna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Polycera faeroensis) er nakin bert\u00e1kna \u00ed b\u00f3lkinum Nudibranchia. \n\n\u00cd hesum b\u00f3lki eru dj\u00f3r, sum eru millum tey litr\u00edkastu, i\u00f0 finnast \u00ed havinum. \u00cd D\u00fdpinum (sum \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenn siga \u2013 millum Stong og Eystnes) s\u00f3u teir \u00ed juni 1899 fyri fyrstu fer\u00f0 hetta dj\u00f3ri\u00f0 (lat\u00edn; Polycera faeroensis). Danin Henning Lemche, serk\u00f8nur \u00ed bert\u00e1knum, hev\u00f0i \u00ed 1929 grein um slagi\u00f0 \u00ed \"The Zoology of the Faroes\". H\u00f3ast eintaki\u00f0 var \u00ed heldur v\u00e1naligum standi, s\u00fdndu st\u00f8dd og sni\u00f0 \u00e1 rivtunguni, at hetta var \u00e1\u00f0ur \u00f3kent slag. N\u00fa er greitt, at slagi\u00f0 er st\u00f8rri enn tey, i\u00f0 n\u00e6st eru skyld. Tey eru um 20-25 mm til longdar. Hetta slagi\u00f0 er upp \u00ed 45 mm. Annar munur er, at hetta slagi\u00f0 hevur vanliga \u00e1tta kampar \u00e1 h\u00f8vdinum m\u00f3ti f\u00fdra til seks hj\u00e1 Polycera quadrilineata, i\u00f0 stendur n\u00e6st \u00ed skyldskapi.\n\nKelda \n\n Postverk F\u00f8roya\n\nLind\u00fdr"}
{"id": "4185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eli%20Smith", "title": "Eli Smith", "text": "Eli Smith, f\u00f8ddur 1955 \u00ed Havn, er ein f\u00f8royskur myndlistama\u00f0ur, sum m\u00e1lar og setir saman burtur \u00far tilfari, sum hann savnar \u00ed n\u00e1tt\u00faruni. Hann hevur s\u00ed\u00f0ani aldarskifti ment tveir ymiskar h\u00e6ttir at gera myndir burtur \u00far n\u00e1tt\u00farutilfari, \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum steini. Tann fyrri h\u00e1tturin er ein m\u00e1lih\u00e1ttur, har i\u00f0 Eli kn\u00fasar steinar, skeljar, kol og sand, og n\u00fdtir hesi sum litpigmentir \u00ed m\u00e1lningum; hetta nevnist gr\u00f3tm\u00e1lningur. Tann seinni h\u00e1tturin er brotamyndin, har i\u00f0 listama\u00f0urin skerir steinar sundur til at seta saman eitt myndevni.\n\nEli er fj\u00f8lbroyttur, og dugir eisini at tekna og arbei\u00f0a vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum meira si\u00f0bundnum t\u00f8knum, og hevur hann eitt n\u00fa myndpr\u00fdtt b\u00f8kur og fleiri f\u00f8roysk fr\u00edmerki. Hann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum radiomekanikari \u00ed 1976, hevur veri\u00f0 sj\u00f3ma\u00f0ur, men er \u00ed dag ein sj\u00e1lvl\u00e6rdur fullt\u00ed\u00f0ar listama\u00f0ur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1998 - Sov bl\u00edtt og s\u00f8tt: kv\u00f8ldsangir vi\u00f0 n\u00f3tum og besiffringum. T\u00f3rshavn: Forlagi\u00f0 undir Br\u00fanni\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Eli.fo - Heimas\u00ed\u00f0a \n Art.fo - Eli Smith\n\nF\u00f8royingar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "4186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ruth%20Smith", "title": "Ruth Smith", "text": "Ruth Smith, f\u00f8dd 5. apr\u00edl 1913 \u00ed V\u00e1gi, dey\u00f0 26. mai 1958, var ein f\u00f8royskur m\u00e1lari og teknari.\n\nRuth Smith telist sum ein tann t\u00fddningarmesti koloristurin \u00ed f\u00f8royskari myndlist. H\u00f3ast hennara skei\u00f0 sum listakvinna var\u00f0 stutt \u2013 hon doy\u00f0i av einari syndarligari druknivanlukku \u00ed 1958, bert 45 \u00e1ra gomul \u2013 kom hon at seta s\u00edn d\u00e1m \u00e1 m\u00e1lningalistina.\n\n\u00datb\u00fagving \nRuth Smith var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed V\u00e1gi \u00ed 1913. Fa\u00f0ir hennara, Johan Smith, doy\u00f0i, t\u00e1 Ruth var n\u00edggju \u00e1ra gomul, og sum so mong \u00ed somu st\u00f8\u00f0u, noyddust Ruth og systkin hennara longu fr\u00e1 barnsbeini av at taka fyrifallandi arbei\u00f0i fyri at hj\u00e1lpa til heima.\n\u00cd 1930 f\u00f3r Ruth Smith til Danmarkar, har hon \u00e6tla\u00f0i at l\u00e6ra til sj\u00fakrasystir. Hon fekk arbei\u00f0i \u00ed vaskar\u00ednum \u00e1 Diakonissestiftelsen \u00ed Keypmannahavn, men t\u00e1 ein av sj\u00faklingunum \u00e1 sta\u00f0num s\u00e1 hennara skitsur, setti hann hana \u00ed samband vi\u00f0 listakonuna Bizzie H\u00f8yer. Ruth gj\u00f8rdist n\u00e6mingur \u00e1 H\u00f8yers tegneskole \u00ed 1933-34, og \u00ed 1936 var\u00f0 hon upptikin \u00e1 Kunstakademiets Malerskole, sum n\u00e6mingur hj\u00e1 Aksel J\u00f8rgensen professara. Hesin Aksel J\u00f8rgensen helt n\u00f3gv um g\u00e1vurnar hj\u00e1 Ruth Smith, og skal hava sagt, at hennara sj\u00e1lvsmyndir v\u00f3ru millum t\u00e6r bestu \u00ed nor\u00f0urlendska listarheiminum. \u00cd 1943 var\u00f0 Ruth Smith li\u00f0ugt \u00fatb\u00fagvin.\n\n\u00cd 1945 giftist Ruth Smith vi\u00f0 arkitektinum Poul Morell Nielsen og tey fingu tvey b\u00f8rn, Leif \u00ed 1947 og Louis \u00ed 1952. Tey b\u00fa\u00f0u \u00ed Keypmannahavn og Lemvig \u00ed J\u00fatlandi.\nTey \u00e1rini m\u00e1la\u00f0i Ruth b\u00fdarmyndir \u00far Keypmannahavn og landslagsmyndir av vesturj\u00fatsku strondini. Hon var limur \u00ed listafelagsk\u00f8punum Se og Ringen. Eitt skifti, \u00ed 1947-48, m\u00e1la\u00f0i Ruth glas \u00e1 kendu donsku glasverksmi\u00f0juni Holmegaards Glasv\u00e6rk.\n\nAftur \u00ed F\u00f8royum \n\u00cd 1948 kendi Ruth Smith seg fastkoyrda, og vildi broyta umhv\u00f8rvi. \u00c1ri\u00f0 eftir, fluttu hon og Poul Morell Nielsen vi\u00f0 b\u00f8rnunum til F\u00f8roya og b\u00fasettist \u00ed heimbygd hennara, V\u00e1gi.\n\nUpp gj\u00f8gnum fimti\u00e1rini m\u00e1la\u00f0i og tekna\u00f0i Ruth f\u00f3lk og umhv\u00f8rvi\u00f0 \u00ed V\u00e1gi, og ta\u00f0 er fr\u00e1 hesari t\u00ed\u00f0ini at hon skapti s\u00edni h\u00f8vu\u00f0sverk. Serliga sj\u00e1lvsmyndirnar fr\u00e1 hesum skei\u00f0inum eru fram\u00farskarandi, her tvey d\u00f8mi, fyrra fr\u00e1 1955, og seinna \u2013 sum kom \u00fat \u00e1 fr\u00edmerki \u00ed 1985 \u2013 er fr\u00e1 1956.\n\nSum m\u00e1lari var Ruth Smith realistur, sum stremba\u00f0i eftir at l\u00fdsa ta\u00f0 i\u00f0 eyguni og sinni\u00f0 s\u00f3u. Hennara hond er eirindaleys, stuttar \u00f3r\u00f3ligar strikur, sum saman vi\u00f0 skugga, lj\u00f3si\u00f0 og einum \u00f3vanliga g\u00f3\u00f0um eyga fyri litbragdi, skapa livandi myndafl\u00f8tur. Myndam\u00e1li\u00f0 s\u00fdnir stundum impressionistiska \u00e1virkan, og litsp\u00e6li\u00f0 avd\u00fakar \u00f8rgrynni av sm\u00e1lutum, sum geva myndunum l\u00edv, stundum tungt og ekspressivt, stundum l\u00e6tt og fl\u00e1krandi.\n\nEin p\u00ednd listas\u00e1l \nTa\u00f0 liggja ikki n\u00f3gvar lidnar myndir eftir Ruth Smith. Hon var ikki \u00fatvend av sinni\u00f0, og br\u00edggja\u00f0i seg ikki um at s\u00fdna fram. Men eftir hana l\u00f3gu eitt \u00f8rgrynni av skitsum, tekningum og \u00f3lidnum m\u00e1lningum i\u00f0 bera bo\u00f0 um eitt p\u00ednt listaf\u00f3lk, alt\u00ed\u00f0 ivandi, alt\u00ed\u00f0 leitandi eftir t\u00ed fullkomna. L\u00edtil ivi man vera um, at hennara innvenda sinnalag gj\u00f8rdi, at hon \u00ed l\u00edvinum var heldur \u00f3kend \u2013 og hon er eitt av teimum f\u00e1u f\u00f8roysku listaf\u00f3lkunum, i\u00f0 gj\u00f8rdist kend og umhildin eftir s\u00edn dey\u00f0a.\n\n\u00cd 1957 flutti Ruth Smith \u00fat \u00e1 Nes, uttanfyri V\u00e1gsbygd, har hon bygdi eitt atelier. Veturin 1957-58 arbeiddi hon hart vi\u00f0 m\u00e1lningunum, eftir hvat sigst, t\u00ed at hon \u00f3tta\u00f0ist at missa sj\u00f3nina, og \u00e1virka av eykandi tunglyndi.\n\n\u00cd mai 1958 enda\u00f0i l\u00edvsskei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Ruth Smith orsaka av einari syndarligari druknivanlukku \u00e1 V\u00e1gsfir\u00f0i. Eftirm\u00e6li hennara \u00ed f\u00f8royskari listas\u00f8gu ber bo\u00f0 um ein fram\u00farskarandi kolorist og listaf\u00f3lk, sum ongant\u00ed\u00f0 vann framm \u00e1 m\u00e1l, men sum \u00e1 lei\u00f0ini skara\u00f0i fram\u00far teimum flestu.\n\nRuth Smith fagna\u00f0ur \u00ed V\u00e1gi \u00e1 100-\u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegnum \n5. apr\u00edl 2013 v\u00f3ru hundra\u00f0 \u00e1r li\u00f0in, s\u00ed\u00f0an Ruth Smith var\u00f0 borin \u00ed heim. Ta\u00f0 var\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildi\u00f0 \u00ed 6 dagar vi\u00f0 \"Ruth Smith fagna\u00f0i\". Br\u00f3\u00f0ur hennara William Smith var\u00f0 eisini fagna\u00f0ur samstundis.\n\nMyndir fr\u00e1 Ruth Smith fagna\u00f0inum 5. apr\u00edl 2013\n\nS\u00ed eisini \nRuth Smith Savni\u00f0\n\nKelda \nFaroeArtStamps.fo (grein hj\u00e1 Anker Eli Petersen)\n\nB\u00f3kmentir \nDagmar Warming: Ruth Smith : L\u00edv og verk. T\u00f3rshavn: Listasavn F\u00f8roya, 2007 - ISBN 978-99918-987-0-4 (294 s., 480 Kr.)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nArt.fo - Ruth Smith\nKvininfo.dk - Ruth Smith (\u00e1 donskum)\nRuth Smith Savni\u00f0\n\nSmith, Ruth\nSmith, Ruth\nAndl\u00e1t \u00ed 1958\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "4188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAni%20Brattaberg", "title": "R\u00fani Brattaberg", "text": "R\u00fani Brattaberg, f\u00f8ddur 1966 \u00ed V\u00e1gi, er ein f\u00f8royskur operasangari, i\u00f0 starvast og framf\u00f8rir \u00ed operah\u00fasum kring heimin. Hann hevur seinastu \u00e1rini bygt s\u00edna leikskr\u00e1 vi\u00f0 Wagner (Gurnemanz, Hagen, Hunding, Fafner, Pogner, Heinrich) og a\u00f0rar lei\u00f0an bassleiklutir sum til d\u00f8mis Osmin/The Abduction from the Seraglio, Timur/Turandot, Sparafucile/Rigoletto, Sarastro/Gandafloytan, Kaspar/Der Freisch\u00fctz, l\u00e6knin/Wozzeck, Rocco/Fidelio, og Basilio/Barberurin \u00ed Sevilla \u00ed operalj\u00f3mli\u00f0unum \u00ed Mainz, Ulm, Detmold, Bern og Mannheim. \u00cd januar 2017 fekk hann Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins.\n\nBakgrund \nR\u00fani Brattaberg var\u00f0 f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed V\u00e1gi. Foreldur hansara eru \u00c1rni and Karin Brattaberg, i\u00f0 stovna\u00f0u ullavirki\u00f0 og kl\u00e6dnafyrit\u00f8kuna Sirri \u00ed 2000 su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi.\n\nR\u00fani t\u00f3k fyrst \u00fatb\u00fagving sum dokumentarmyndama\u00f0ur \u00ed Keypmannahavn, og arbeiddi innan faki\u00f0 \u00ed \u00e1tta \u00e1r, \u00e1\u00f0renn hann f\u00f3r \u00ed l\u00e6ru sum operasangari. Hann las \u00e1 Sibelius-Akatemia \u00ed Helsinki fr\u00e1 1997 til 1999 og \u00e1 Internationales Opernstudio IOS \u00ed Zurich fr\u00e1 1999 til 2000.\n\nHann er giftur vi\u00f0 t\u00fdsku operasongkvinnuni Susanne Brattaberg-Jacoby.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n2000 - Mikko Heini\u00f6: The Knight and the Dragon, Helena Juntunen, Charlotte Hellekant, Aki Alamikkotervo, Curt Appelgren, R\u00fani Brattaberg, \u00c5bo Operak\u00f6r, \u00c5bo Symfoniorkester, Ulf S\u00f6derblom.\n2001 - Broti\u00f0 sungi\u00f0 av R\u00fana Brattaberg, komponera\u00f0 hava Regin Dahl, Modest Mussorgskij, Franz Schubert, Jean Sibelius og Sunleif Rasmussen.\n\nHei\u00f0ur \n 2016 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nBrattaberg, R\u00fani\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "4189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helluristir", "title": "Helluristir", "text": "Helluristir eru tekn, myndir og stavir, sum eru h\u00f8gt \u00ed klettin \u00ed fors\u00f8guligari t\u00ed\u00f0.\n\nBronsu\u00f8ldin\nFornfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "4190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAnir", "title": "R\u00fanir", "text": "R\u00fanir byggja lutv\u00edst \u00e1 gamla germanska tradisj\u00f3n vi\u00f0 at h\u00f8gga tekin, myndir og stavir \u00ed klettin, men eisini \u00e1 b\u00f3kstavar\u00f8\u00f0 tey gomlu hava m\u00f8tt \u00ed sambandinum vi\u00f0 f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed Su\u00f0urevropa.\n\nOr\u00f0i\u00f0 r\u00fanir merkir loynid\u00f3mur. R\u00fanirnar eru b\u00f3kstavir, sum v\u00f3r\u00f0u h\u00f8gdir oftast \u00ed stein. Seinni uppi \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini ver\u00f0a r\u00fanirnar eisini h\u00f8gdar \u00ed tr\u00e6. Vit hoyra \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu um Tr\u00f3nd \u00ed G\u00f8tu, at hann var ein sera vitugur ma\u00f0ur, sum eisini var\u00f0 lagdur undir at duga gand. Tey, sum dugdu at lesa t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, v\u00f3r\u00f0u ofta rokna\u00f0i sum k\u00f8n \u00ed gandi. \u00cd kv\u00e6\u00f0inum um Leiv \u00d8ssurson, t\u00e1 Tr\u00f3ndur fer til Su\u00f0uroyar at finna Torgr\u00edm, ver\u00f0ur sagt, at hann hev\u00f0i r\u00fanarkelvi vi\u00f0 s\u00e6r. Eitt kelvi er eitt runt tr\u00e6petti.\n\nStavra\u00f0\nSkandinavia\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in\nSkriftskipan\nR\u00fanasteinar"}
{"id": "4192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sirri", "title": "Sirri", "text": "Sirri er eitt f\u00f8royskt kl\u00e6dnamerki \u00far V\u00e1gi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Sirri.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "4229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IP-adressa", "title": "IP-adressa", "text": "Ein IP-adressa er ein talvir\u00f0isadressa (\u00f8vugt einari adressu, i\u00f0 hevur sni\u00f0 sum eitt navn, s\u00ed \u00f8kisnavn) \u00e1 eini teldu, i\u00f0 er \u00edbundin eitt net, vanliga interneti\u00f0. Eitt d\u00f8mi um eina IP-adressu, skriva\u00f0 vi\u00f0 prikkuppskriving, er 130.255.40.253.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n IP-adressa\n IP Address Locator\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "4230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98kisnavn", "title": "\u00d8kisnavn", "text": "Eitt \u00f8kisnavn (enskt: domain name) er eitt navn \u00e1 einum \u00f8ki \u00e1 internetinum. Eitt ta\u00f0 mest n\u00fdtta \u00f8kisnavni\u00f0 er .com. Hv\u00f8rt land hevur s\u00edtt egna \u00f8kisnavn, til d\u00f8mis hevur F\u00f8royar .fo, Danmark hevur .dk, Noreg hevur .no osfr. D\u00f8mi um s\u00ed\u00f0ur, sum enda vi\u00f0 .fo: portal.fo, vagaportal.fo, sandportal.fo, kringvarp.fo, setur.fo. D\u00f8mi um danskar s\u00ed\u00f0ur vi\u00f0 .dk: eb.dk, politiken.dk, sis.ku.dk; \u00d8kisn\u00f8vnini eru ofta \u00ed einum sni\u00f0i, i\u00f0 sampakka fyriskipanini \u00ed RFC 1035. \u00d8kisn\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a fyrisitin av Trygdart\u00f8kni Sp/f. Men ta\u00f0 er FO-r\u00e1\u00f0i\u00f0, i\u00f0 er myndugleiki og samb\u00e6rt teimum av landsst\u00fdrismanninum \u00ed vinnum\u00e1lum g\u00f3\u00f0kendu vi\u00f0t\u00f8kum, hevur fingi\u00f0 \u00e1byrgdina av umsitingini og n\u00fdtsluni av lands\u00f8kinum .fo \u00e1 internetinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n FO-umsitingin\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "4242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kurt%20G%C3%B6del", "title": "Kurt G\u00f6del", "text": "Kurt G\u00f6del (28. apr\u00edl 1906 - 14. januar 1978), var st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur f\u00f8ddur \u00ed Eysturr\u00edki-Ungarn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nG\u00f6del, Kurt\nG\u00f6del, Kurt"}
{"id": "4243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Hilbert", "title": "David Hilbert", "text": "David Hilbert (23. januar 1862 - 14. februar 1943), var st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur f\u00f8ddur \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHilbert, David\nHilbert, David\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1862\nAndl\u00e1t \u00ed 1943"}
{"id": "4297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendskt%20m%C3%A1l", "title": "\u00cdslendskt m\u00e1l", "text": "\u00cdslendskt er eitt indo-evropeiskt m\u00e1l. Ta\u00f0 hoyrir til ta vesturnorr\u00f8nu m\u00e1l\u00e6ttina saman vi\u00f0 f\u00f8royskum, norskum og hinum n\u00fa \u00fatdey\u00f0a norn, sum norr\u00f8na m\u00e1li\u00f0 \u00ed Hetlandi nevndist.\n\nSviar, nor\u00f0menn og danir skilja heilt v\u00e6l hv\u00f8nnannan. Teir hava st\u00f8rri trupulleikar vi\u00f0 \u00edslendskum, h\u00f3ast \u00edslendskt l\u00edkist t\u00ed skandinaviska m\u00e1linum, i\u00f0 var\u00f0 tosa\u00f0 fyri t\u00fasund \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. N\u00e6stringur hj\u00e1 \u00edslendskum er f\u00f8royskt, men m\u00e1lini eru ikki so l\u00edk, at ein \u00edslendingur skilir ein f\u00f8roying uttan trupulleikar.\n\nM\u00e1lskyldskapur \n\nF\u00f8royskt og \u00edslendskt eru grannam\u00e1l. Hugsa vit um uppruna, stavseting ella or\u00f0atilfar, eru tey n\u00e6r \u00ed \u00e6tt. Men munurin er \u00e1 reglunum vi\u00f0v\u00edkjandi frambur\u00f0i. T\u00e1 i\u00f0 landn\u00e1msmenn \u00ed 9. \u00f8ld hildu vestur \u00ed hav \u00far Vesturnoregi, settu summir b\u00fagv \u00ed \u00cdslandi, summir \u00ed F\u00f8royum, og uppaftur summir funnu s\u00e6r b\u00fasta\u00f0 \u00ed oyggjalondum sunnan fyri F\u00f8royar. Hesir ni\u00f0ursetumenn v\u00f3ru \u00e6tta\u00f0ir av vesturstrond Noregs og b\u00f3ru sj\u00e1lvsagt vi\u00f0 s\u00e6r tey bygdam\u00e1l, i\u00f0 tala\u00f0 v\u00f3r\u00f0u har um lei\u00f0ir. M\u00e1l teirra kalla vit norr\u00f8nt. \n\nFyrstu \u00f8ldirnar hendir valla ta\u00f0 n\u00f3gva m\u00e1linum vi\u00f0v\u00edkjandi \u00ed hesum n\u00fdbygdu londunum. F\u00f8royingurin, \u00edslendingurin og hetlendingurin, sum hittust um \u00e1r 1000, mundu uttan st\u00f8rri tv\u00f8rleika skilja hv\u00f8r annan. Men sum \u00f8ldir li\u00f0u fleiri, t\u00f3k m\u00e1li\u00f0 at broytast \u00ed lj\u00f3\u00f0i, solei\u00f0is at sm\u00e1tt um sm\u00e1tt sprettur \u00edslendskt \u00far norr\u00f8num og f\u00f8royskt \u00far somu r\u00f3t. St\u00f3ra broytingarskei\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur ofta sett til hvarvi\u00f0 1300 til 1500. Kemur t\u00fa \u00ed einum teksti fram \u00e1 or\u00f0 sum til d\u00f8mis \"bla\u00f0\", \"b\u00e1tur\" ella \"v\u00edk\", so heldur t\u00fa ivaleyst tekstin at vera f\u00f8royskan. Men ta\u00f0 er ikki vist, at hann er f\u00f8royskur. Hann kann eins v\u00e6l vera \u00edslendskur. Men bi\u00f0ur t\u00fa eitt \u00edslandskt og eitt f\u00f8royskt f\u00f3lk lesa hesi 3 or\u00f0ini upp, so hoyrir t\u00fa mun alt fyri eitt.\n\nM\u00e1lf\u00f8ri \n\nSkulu vit tosa um bygdarm\u00e1l (f\u00f8. m\u00e1lf\u00f8ri, \u00edsl. m\u00e1ll\u00fdskur) \u00ed \u00cdslandi, er fyrst at siga, at munurin \u00e1 m\u00e1linum \u00ed teimum ymsu p\u00f8rtunum av landinum er l\u00edtil. Tann munur i\u00f0 er, er fyrst og fremst \u00ed frambur\u00f0inum. Skilt ver\u00f0ur t.d. \u00edmillum har\u00f0m\u00e6li \u00e1 Nor\u00f0urlandinum (fr\u00e1 H\u00e9ra\u00f0sv\u00f6tnum og eystur \u00ed Vopnafj\u00f6r\u00f0) og linm\u00e6li a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed landinum. \u00cd har\u00f0m\u00e6li eru k, p og t fr\u00e1bl\u00e1st \u00ed innst\u00f8\u00f0u aftan \u00e1 langt sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0, me\u00f0an tey eru \u00f3fr\u00e1bl\u00e1st \u00ed linm\u00e6li, lj\u00f3\u00f0skriva\u00f0 \u00e1v\u00edkavist [k\u02b0, p\u02b0, t\u02b0] og [b, d, g]. Ein partur av har\u00f0m\u00e6lis\u00f8kinum, serliga Eyjafjar\u00f0ars\u00fdsla, hevur radda\u00f0 lj\u00f3\u00f0 undan p, k og t; d\u00f8mi vanta [vant\u02b0a], lampi [lamp\u02b0i], hj\u00e1lpa [jaulp\u02b0a], meginparturin av landinum hevur \u00f3rudda\u00f0an frambur\u00f0, t.d. [vandta], [lambpi] og [jaulbpa].\n\nS\u00ed eisini \n\n Br\u00fakarakassin\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n \u00cdslensk m\u00e1lst\u00f6\u00f0.\n\n\u00cdslendskt m\u00e1l"}
{"id": "4396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filmur", "title": "Filmur", "text": "Filmur er livandi myndir. T\u00f8knin var uppfunnin \u00ed endanum av 19. \u00f8ld. Teir fyrstu filmarnir h\u00f8vdu ikki talu og ikki lj\u00f3\u00f0, tekstir, sum kundu grei\u00f0a fr\u00e1 s\u00f8guni, st\u00f3\u00f0u \u00e1 l\u00f8riftinum. Ein pianoleikari hev\u00f0i undirsp\u00e6li\u00f0 vi\u00f0 h\u00f3skandi t\u00f3nleiki, til d\u00f8mis kvikum og har\u00f0ligum t\u00f3nleiki, t\u00e1 i\u00f0 onkur var\u00f0 jagstra\u00f0ur. \u00c1sko\u00f0arafj\u00f8ldin f\u00f3r skj\u00f3tt at velja s\u00e6r s\u00ednar yndisleikarar, og t\u00e6r fyrstu filmsstj\u00f8rnurnar v\u00f3r\u00f0u til d\u00f8mis Rudolph Valentino. \u00cd 1927 kom tann fyrsti talufilmurin, og s\u00ed\u00f0an vildi \u00e1sko\u00f0arafj\u00f8ldin ikki vita av \u00f8\u00f0rum. T\u00f8knifr\u00f8\u00f0iliga gj\u00f8rdust filmarnir st\u00f8\u00f0ugt betri. \u00cd Amerika gj\u00f8rdu Metro-Goldwyn-Mayer Studios (MGM) og n\u00f8kur f\u00e1 onnur st\u00f3r filmsfel\u00f8g 95 % av \u00f8llum filmum. \u00cd 1950-\u00e1runum fingu f\u00f3lk \u00e1huga fyri sj\u00f3nvarpinum, og ta\u00f0 gjekk aftur \u00e1 hond vi\u00f0 films\u00eddna\u00f0inum. Tey seinastu \u00e1rini hevur filmurin t\u00f3 ment seg aftur. \n\n\u00cd Hollywood v\u00f3r\u00f0u flestu filmarnir gj\u00f8rdir. \u00cd sy\u00f0ra parti \u00ed Kalifornia var r\u00e6tta ve\u00f0urlagi\u00f0 og landslagi\u00f0 til filmsuppt\u00f8kur. Millum 1907 og 1913 var\u00f0 ein partur \u00ed Los Angeles, Hollywood, mi\u00f0depil \u00ed amerikanskum films\u00eddna\u00f0i. Eisini Russland, T\u00fdskland, Frakland og Japan hava gj\u00f8rt filmar, sum hava havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 films\u00eddna\u00f0in um allan heim, og films\u00eddna\u00f0urin er alst\u00f3rur.\n\nFilmsl\u00f8g \n\nFilmur kann b\u00fdtast sundur \u00ed fleiri b\u00f3lkar. T.d.:\n\n Heimildarfilmur (dokumentarfilmur)\n Stuttfilmur\n L\u00fdsingarfilmur\n Leikfilmur\n Animati\u00f3nfilmur\n Teknifilmur\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8royskir filmar\n \u00datlendskir filmar\n Filmleikstj\u00f3rar"}
{"id": "4401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tal", "title": "Tal", "text": "Eitt tal er eitt abstrakt hugtak sum til d\u00f8mis ver\u00f0ur n\u00fdtt til at \u00e1seta mongd.\n\nHer er eitt l\u00edti\u00f0 yvirlit yvir t\u00f8l:\n0,000 000 000 000 000 000 000 001 = 10\u221224 = Kvadrilli\u00f3ntapartur\n0,000 000 000 000 000 000 001 = 10\u221221 = Trilliardtapartur\n0,000 000 000 000 000 001 = 10\u221218 = Trilli\u00f3ntapartur\n0,000 000 000 000 001 = 10\u221215 = Billiardpartur\n0,000 000 000 001 = 10\u221212 = Billi\u00f3ntapartur\n0,000 000 001 = 10\u22129 = Millardtapartur\n0,000 001 = 10\u22126 = Milli\u00f3ntapartur\n0,001 = 10\u22123 = T\u00fasundapartur\n0,01 = 10\u22122 = Hundrindapartur\n0,1 = 10\u22121 = T\u00edggjundapartur\n1 = 100 = Eitt\n1 0 = 101 = T\u00edggju\n1 00 = 10\u00b2 = Hundra\u00f0\n1 000 = 103 = T\u00fasund\n1 000 000 = 106 = Milli\u00f3n\n1 000 000 000 = 109 = Milliard\n1 000 000 000 000 = 1012 = Billi\u00f3n\n1 000 000 000 000 000 = 1015 = Billiard\n1 000 000 000 000 000 000 = 1018 = Trilli\u00f3n\n1 000 000 000 000 000 000 000 = 1021 = Trilliard\n1 000 000 000 000 000 000 000 000 = 1024 = Kvadrilli\u00f3n\n1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 = 1027 = Kvadrilliard\n1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 = 1030 = Kvintilli\u00f3n \n1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 = 1033 = Kvintilliard\neitt eitt-tal vi\u00f0 100 nullum eftir s\u00e6r = 10100 = Googol\neitt eitt-tal vi\u00f0 einum googol nulli eftir s\u00e6r =10Googol =  = Googolplex\n\nS\u00ed eisini \n R\u00f3martal\n\nT\u00f8l"}
{"id": "4403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teljital", "title": "Teljital", "text": "Eitt teljital ella eitt nat\u00farligt tal er eitt av t\u00f8lunum 1, 2, 3, ... Mongdin av teljit\u00f8lum hevur \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i symboli\u00f0  .\n\nTa\u00f0 skal vi\u00f0merkjast, at nakrir st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar (serstakliga tal\u00e1st\u00f8\u00f0ingar) d\u00e1ma betur ikki at sko\u00f0a tali\u00f0 0 sum eitt teljital - me\u00f0an a\u00f0rir (serstakliga mongdar\u00e1st\u00f8\u00f0ingar, logikkarar, teldufr\u00f8\u00f0ingar) upp\u00edrokna\u00f0 0 sum eitt teljital, her hevur mongdin symboli\u00f0 ."}
{"id": "4404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heiltal", "title": "Heiltal", "text": "Eitt heiltal er eitt tal, sum kan skrivast uttan at n\u00fdta talbrot ella desimaltal. Heilt\u00f8lini eru ein v\u00ed\u00f0kan av teljit\u00f8lunum. Mongdin av heilt\u00f8lunum hevur \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i symboli\u00f0 ."}
{"id": "4406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rationelt%20tal", "title": "Rationelt tal", "text": "Eitt rationelt tal, eisini nevnt r\u00e1\u00f0i\u00f0 tal,  er eitt tal, sum kann skrivast vi\u00f0 at n\u00fdta formin, , har b\u00e6\u00f0i a og b eru heilt\u00f8l.\n\nHetta fevnir um b\u00e6\u00f0i heilt\u00f8l og talbrot. Mongdin av rationellum t\u00f8lum hevur \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ini symboli\u00f0 .\n\n\u00d8ll onnur reel t\u00f8l ver\u00f0a r\u00f3pt tey irrationellu t\u00f8lini."}
{"id": "4407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reelt%20tal", "title": "Reelt tal", "text": "Eitt reelt tal, eisini nevnt \u00edt\u00f8kiligt tal ella, eitt sindur misv\u00edsandi, eitt altal, er eitt tal, sum kann skrivast sum eitt endaleyst desimalbrot, t.e.\n\n.\n\nMongdin av reellum t\u00f8lum hevur \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i symboli\u00f0 ."}
{"id": "4408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lofs%C3%B6ngur", "title": "Lofs\u00f6ngur", "text": "Lofs\u00f6ngur, kennist eisini undir heitinum \u00d3 Gu\u00f0 vors lands er tj\u00f3\u00f0arsangur \u00cdslands. Or\u00f0asmi\u00f0ur er Matth\u00edas Jochumsson og t\u00f3nlistarsmi\u00f0ur Sveinbj\u00f6rn Sveinbj\u00f6rnsson.\n\n\u00c1 \u00cdslenskum \n\n \u00d3, gu\u00f0 vors lands! \u00d3, lands vors gu\u00f0!\n V\u00e9r lofum \u00feitt heilaga, heilaga nafn!\n \u00dar s\u00f3lkerfum himnanna hn\u00fdta \u00fe\u00e9r krans\n \u00fe\u00ednir herskarar, t\u00edmanna safn.\n Fyrir \u00fe\u00e9r er einn dagur sem \u00fe\u00fasund \u00e1r\n og \u00fe\u00fasund \u00e1r dagur, ei meir:\n eitt eil\u00edf\u00f0ar sm\u00e1bl\u00f3m me\u00f0 titrandi t\u00e1r,\n sem tilbi\u00f0ur gu\u00f0 sinn og deyr.\n \u00cdslands \u00fe\u00fasund \u00e1r, \n \u00cdslands \u00fe\u00fasund \u00e1r,\n eitt eil\u00edf\u00f0ar sm\u00e1bl\u00f3m me\u00f0 titrandi t\u00e1r,\n sem tilbi\u00f0ur gu\u00f0 sinn og deyr.\n\n \u00d3, gu\u00f0, \u00f3, gu\u00f0! V\u00e9r f\u00f6llum fram\n og f\u00f3rnum \u00fe\u00e9r brennandi, brennandi s\u00e1l,\n gu\u00f0 fa\u00f0ir, vor drottinn fr\u00e1 kyni til kyns,\n og v\u00e9r kv\u00f6kum vort helgasta m\u00e1l.\n V\u00e9r kv\u00f6kum og \u00fe\u00f6kkum \u00ed \u00fe\u00fasund \u00e1r,\n \u00fev\u00ed \u00fe\u00fa ert vort einasta skj\u00f3l.\n V\u00e9r kv\u00f6kum og \u00fe\u00f6kkum me\u00f0 titrandi t\u00e1r,\n \u00fev\u00ed \u00fe\u00fa tilbj\u00f3st vort forlagahj\u00f3l.\n \u00cdslands \u00fe\u00fasund \u00e1r \n \u00cdslands \u00fe\u00fasund \u00e1r \n voru morgunsins h\u00famk\u00f6ldu, hrynjandi t\u00e1r,\n sem hitna vi\u00f0 sk\u00ednandi s\u00f3l.\n\n \u00d3, gu\u00f0 vors lands! \u00d3, lands vors gu\u00f0!\n V\u00e9r lifum sem blaktandi, blaktandi str\u00e1.\n V\u00e9r deyjum, ef \u00fe\u00fa ert ei lj\u00f3s \u00fea\u00f0 og l\u00edf,\n sem a\u00f0 lyftir oss duftinu fr\u00e1.\n \u00d3, vert \u00fe\u00fa hvern morgun vort lj\u00fafasta l\u00edf,\n vor lei\u00f0togi \u00ed daganna \u00feraut\n og \u00e1 kv\u00f6ldin vor himneska hv\u00edld og vor hl\u00edf\n og vor hertogi \u00e1 \u00fej\u00f3\u00f0l\u00edfsins braut.\n \u00cdslands \u00fe\u00fasund \u00e1r \n \u00cdslands \u00fe\u00fasund \u00e1r\n ver\u00f0i gr\u00f3andi \u00fej\u00f3\u00f0l\u00edf me\u00f0 \u00feverrandi t\u00e1r,\n sem \u00feroskast \u00e1 gu\u00f0sr\u00edkis braut.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n \u00cdslenski tj\u00f3\u00f0sangur\n\n\u00cdsland\nTj\u00f3\u00f0arsangur"}
{"id": "4410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0uramerika", "title": "Nor\u00f0uramerika", "text": "Nor\u00f0uramerika er ein heimspartur. Nor\u00f0uramerika eru londini Sambandsr\u00edki Amerika, Kanada og Meksiko, umframt heimsins st\u00f8rstu oyggj, Gr\u00f8nland. \u00cd seinastu \u00edst\u00ed\u00f0 l\u00e1 mikil \u00edskappi um meginlandi\u00f0, sum sumsta\u00f0ni br\u00fdndi ni\u00f0ur landslagi\u00f0, d\u00fdpti l\u00e1glendi\u00f0 vi\u00f0 St\u00f3ruv\u00f8tn og leg\u00f0i eitt ja\u00f0ur av fruktag\u00f3\u00f0ari mold oman \u00e1 v\u00ed\u00f0u grasfl\u00f8turnar \u00ed Mi\u00f0vestri. Klettafj\u00f8ll eru nor\u00f0an \u00far Alaska og su\u00f0ur \u00ed New Mexico eru ryggurin \u00ed meginlandinum. Eystanfyri eru Appalachiafj\u00f8ll, og eystan og sunnan tey er l\u00e1g strond. \u00cd Eysturkanada er Kanadaskj\u00f8ldur, ein ovurst\u00f3r l\u00e6gd vi\u00f0 gomlum, ni\u00f0urruddum fj\u00f8llum, sum n\u00fa liggja undir mold. Oy\u00f0imerkur eru \u00ed \u00fatsynningspartinum \u00ed USA og su\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0urmeksiko. \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed hesum heimsparti var einafer\u00f0 upprunaf\u00f3lk - indi\u00e1nar, sum livdu av t\u00ed, n\u00e1tt\u00faran gav. N\u00e6stan alt f\u00f3lki\u00f0 har n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru eftirkomarar hj\u00e1 ni\u00f0ursetuf\u00f3lki, sum eru flutt hagar seinastu 400 \u00e1rini. Sterkasta landi\u00f0, b\u00e6\u00f0i t\u00e1 vit hugsa um f\u00f3lkatal og v\u00e6lfer\u00f0, er USA, r\u00edkasta land \u00ed heiminum. Nor\u00f0an fyri USA er ovurst\u00f3ra Kanada. Her b\u00fdr ikki so n\u00f3gv f\u00f3lk, t\u00ed at har er berligari, kaldari og har\u00f0f\u00f8rari enn hj\u00e1 grannanum fyri sunnan. B\u00e6\u00f0i londini v\u00f3ru einafer\u00f0 bretsk hj\u00e1lond, og meginparturin av f\u00f3lkinum talar enskt. \u00cd Meksiko talar f\u00f3lki\u00f0 spanskt, t\u00ed at fyrr var Meksiko spanskt hj\u00e1land. H\u00f3ast n\u00f3gv olja og gass eru \u00ed Meksiko, er landi\u00f0 f\u00e1t\u00e6kt.\n\nNor\u00f0uramerika er ein av \u00f3t\u00e6ttast bygdu heimsp\u00f8rtunum \u00ed heiminum. St\u00edvliga tveir tri\u00f0ingar av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00ed USA. N\u00e6stflest f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Meksiko, minst er \u00ed Kanada. Fyrr b\u00fa\u00f0i mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed USA \u00ed eystara parti \u00ed landinum, men seinastu fimmti \u00e1rini eru mong flutt til l\u00fdggjaru r\u00edkini fyri sunnan og vestan (t.d. Kalifornia, Arizona og Texas). Solei\u00f0is hevur eisini veri\u00f0 \u00ed Kanada, f\u00f3lk eru flutt av eysturstrondini og til St\u00f3ruv\u00f8tn og til d\u00f8mis Toronto \u00ed Ontario, ella tey eru flutt til b\u00fdir \u00e1 vesturstrondini, til d\u00f8mis Vancouver \u00ed British Columbia.\n\nTilflytarar eru komnir \u00ed st\u00f3rum tali til Nor\u00f0uramerika, helst \u00far Evropa, men eisini \u00far Su\u00f0uramerika og Asia. \u00d8ll f\u00f3ru ikki, t\u00ed at tey \u00e6tla\u00f0u ta\u00f0. Svarta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Amerika er \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 afrikonsku tr\u00e6lunum, sum vi\u00f0 valdi v\u00f3r\u00f0u fluttir til Amerika fr\u00e1 1619 til 1808 at arbei\u00f0a \u00ed lundunum. Tr\u00e6lahaldi\u00f0 var\u00f0 ikki avtiki\u00f0 fyrr enn \u00ed 1865. Afroamerikanarar, sum tey sv\u00f8rtu ver\u00f0a nevnd, f\u00e1a st\u00f8rri og st\u00f8rri \u00e1virkan \u00ed amerikanska samfelagnum.\n\n\u00d8ll tr\u00fd londini \u00ed Nor\u00f0uramerika eru sambandsr\u00edki. Ta\u00f0 er, at londini eru skift sundur \u00ed fleiri r\u00edki. Hesi r\u00edki hava egi\u00f0 l\u00f3gg\u00e1vuvald og senda eisini umbo\u00f0 til sambandstingi\u00f0, so at \u00f8ll kunnu ver\u00f0a vi\u00f0 at gera av, hvussu landi\u00f0 skal ver\u00f0a st\u00fdrt.\n\nLond \u00ed Nor\u00f0uramerika \n\n Anguilla (hoyra til Bretland)\n Antigua og Barbuda\n Aruba (hoyrir til Ni\u00f0urlond)\n Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar (hoyra til USA)\n Bahamasoyggjar\n Barbados\n Belis\n Bermuda (hoyra til Bretland)\n Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar (hoyra til Bretlandi)\n Caymanoyggjar (hoyra til Bretland)\n Dominika\n Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n El Salvador\n Grenada\n Gr\u00f8nland (hoyrir til Danmark. Landafr\u00f8\u00f0iligani partur av Nor\u00f0uramerika, men s\u00f8guliga og politiskt partur av Evropa.)\n Guadeloupe (hoyrir til Frakland)\n Guatemala\n Haiti\n Honduras\n Jamaika\n Kanada\n Kosta Rika\n Kuba\n Martinique (hoyrir til Frakland)\n Meksiko\n Montserrat (hoyrir til Bretland)\n Ni\u00f0urlendsku Antilloyggjar (hoyra til Ni\u00f0urlond)\n Nikaragua\n Panama\n Puerto Riko (hoyrir til USA)\n Sankt Kitts og Nevis\n St. Lusia\n Saint-Pierre og Miquelon (hoyra til Frakland)\n St. Vinsent og Grenadinoyggjar\n Trinidad og Tobago\n Turks- og Caicosoyggjar (hoyra til Bretland)\n USA"}
{"id": "4413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20J%C3%B3han%20Jensen", "title": "Carl J\u00f3han Jensen", "text": "Carl J\u00f3han Jensen (f\u00f8ddur 2. desember 1957) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hann hevur f\u00fdra fer\u00f0ir fingi\u00f0 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir, ta\u00f0 var \u00ed 1989, 2006, 2015 og 2022, og f\u00fdra fer\u00f0ir hava b\u00f8kur hansara veri\u00f0 tilnevndar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins, \u00ed 1991, 1998, 2007, 2008 og 2016. \u00cd 2007 var ta\u00f0 b\u00f3kin \u00d3 - S\u00f8gur um djelvulskap, sum var tilnevnd og \u00ed 2008 var ta\u00f0 yrkingasavni\u00f0 September \u00ed bj\u00f8rkum sum kanska eru bl\u00e1ar i\u00f0 var\u00f0 tilnevnt, \u00ed 2016 er ta\u00f0 fyri skalds\u00f8guna Eg s\u00edggi teg betur \u00ed myrkri.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nCarl J\u00f3han Jensen vaks upp \u00ed Havn. \u00cd 1973 flutti hann til Danmarkar, har hann t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1976. S\u00ed\u00f0an flutti hann heimaftur til F\u00f8roya, har hann eitt n\u00fa starva\u00f0ist sum bla\u00f0ma\u00f0ur. Fr\u00e1 1979 til 1981 las hann f\u00f8roysk \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum. Fr\u00e1 1981 til 1987 las hann \u00edslendskt m\u00e1l og b\u00f3kmentir \u00ed Reykjav\u00edk. \u00cd 1990 t\u00f3k hann pr\u00f3gv sum cand.phil. \u00ed f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum. Hann er giftur avstralsku Kate Sanderson, saman eiga tey tveir synir. Kate hevur starvast fyri F\u00f8roya landsst\u00fdri \u00ed fleiri \u00e1r, og \u00ed 2012 gj\u00f8rdist hon sendikvinna F\u00f8roya \u00ed ES. S\u00ed\u00f0an 2012 hava tey b\u00fa\u00f0 \u00ed Br\u00fassel, vegna starv hennara.\n\nHann \u00fatgav s\u00edtt fyrsta yrkingasavn \u00ed 1977. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 yrkingar, skalds\u00f8gur og eitt ritsavn. Hann hevur t\u00fdtt fleiri tekstir til f\u00f8royskt, eitt n\u00fa hj\u00e1 Strindberg, Ayckbourn, Dario Fo og Einar K\u00e1rason. Tekstir hj\u00e1 Carl J\u00f3han eru t\u00fdddir til onnur m\u00e1l og hava ver\u00f0i \u00fatgivnir \u00ed t\u00ed\u00f0arritum og rits\u00f8vnum \u00ed Danmark, Noregi, Sv\u00f8r\u00edki, Ni\u00f0urlondum, T\u00fdsklandi og USA. Verk hansara, i\u00f0 hava veri\u00f0 tilnevnd B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins eru t\u00fdddar til eitt av nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum \u00ed samband vi\u00f0 tilnevningina. Skalds\u00f8gan \u00d3 er \u00fatgivin \u00ed Noregi av forlagnum Det Norske Samlaget, Lars Moa t\u00fdddi til norskt.\n\n\u00cd oktober 2011 var Carl J\u00f3han Jensen ein av 10 f\u00f8royskum rith\u00f8vundum, i\u00f0 var umbo\u00f0a\u00f0ur \u00e1 b\u00f3kamessuni \u00ed Frankfurt, hann var umbo\u00f0a\u00f0ur vi\u00f0 skalds\u00f8guni \u00d3. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0, at F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 t\u00fdsku b\u00f3kamessuni, ta\u00f0 var \u00cdsland, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0a\u00f0i F\u00f8royum vi\u00f0 \u00ed samband vi\u00f0 at \u00cdsland var hei\u00f0ursgestur \u00e1 messuni.\n\n\u00c1 heysti 2013 umbo\u00f0a\u00f0i ein av yrkingum hansara F\u00f8royar \u00ed ES tiltakinum Transpoesie 2013, yrkingin hevur heiti\u00f0 T\u00fa. Yrkingin var v\u00edst \u00ed bussum, sporvognum og \u00ed metro\u2019ini \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num hj\u00e1 ES \u00e1 f\u00f8royskum og \u00ed franskari og ni\u00f0urlendskari t\u00fd\u00f0ing. Tiltaki\u00f0 byrja\u00f0i vi\u00f0 frams\u00fdning og upplestri 26. september, sum er almenni evropeiski dagurin fyri m\u00e1l og m\u00e1lsligt fj\u00f8lbroytni. T\u00e1 las Carl J\u00f3han Jensen yrkingar \u00e1 f\u00f8royskum saman vi\u00f0 yrkjarum \u00far sjey \u00f8\u00f0rum londum.\n\nCarl J\u00f3han var forma\u00f0ur fyri Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya 1991\u201392 og 2004\u20132006.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur \n 1979 - Seinnapartur\n 1995 - R\u00fam - tekstur \u00ed 14 p\u00f8rtum\n 2005 - \u00d3 - S\u00f8gur um djevulskap\n 2014 - Eg s\u00edggi teg betur \u00ed myrkri\n\nYrkingar \n 1977 - Yrkingar\n 1982 - Skr\u00edggj\n 1984 - Messa \u00e1 kv\u00f8ldi og fram undir morgun\n 1990 - Hv\u00f8rkiskyn (yrkingarsavn)\n 1997 - T\u00edmar og rek (yrkingarsavn)\n 2006 - September \u00ed bj\u00f8rkum sum kanska eru bl\u00e1ar\n\nRits\u00f8vn \n 2000 - Mentir og mentaskapur (ritsavn)\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og starvsl\u00f8nir \n 1989 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n 1991 - Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 1998 - Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2006 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n 2007 - Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri \u00d3 \u2013 S\u00f8gur um djevulsskap\n 2008 - Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri yrkingasavni\u00f0 September \u00ed bj\u00f8rkum sum kanska eru bl\u00e1ar\n 2011 - 1 \u00e1rs starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n 2015 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir, fyri skalds\u00f8guna \"Eg s\u00edggi teg betri \u00ed myrkri\"\n 2016 - Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri skalds\u00f8guna Eg s\u00edggi teg betri \u00ed myrkri\n 2022 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n\nKeldur \n\nJensen, Carl J\u00f3han\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nJensen, Carl J\u00f3han\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar"}
{"id": "4414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20P%C3%B3lson", "title": "Petur P\u00f3lson", "text": "Petur P\u00f3lson ella Petur P\u00f3lson Jensen (18. januar 1973). F\u00f8royskur t\u00f3nleikari og yrkjari. Hann er l\u00e6rari \u00ed Sandav\u00e1gi, har hann eisini b\u00fdr.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1994 - Afturvendandi endurspeglingar av komandi dreymum (yrkingarsavn) \n 1997 - Ongin s\u00f3l er til (yrkingarsavn)\n 1998 - Doing Lounge Jesus (fl\u00f8ga, saman vi\u00f0 Visible Fish)\n 1999 - Guru (yrkingarsavn)\n 2001 - Persona Non Grata (yrkingarsavn)\n 2002 - Clickhaze - EP (cd) (fl\u00f8ga, saman vi\u00f0 Clickhaze)\n 2005 - Koma (fl\u00f8ga)\n 2008 - Hamskifti (yrkingarsavn)\n 2009 - Toky\u00f3 (fl\u00f8ga)\n 2011 - Transit (fl\u00f8ga)\n 2014 - Ave (fl\u00f8ga, saman vi\u00f0 Ave)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1997 - M.A. Jacobsens Hei\u00f0ursl\u00f8n fyri \"Ongin s\u00f3l er til\"\n 2001 - Prix F\u00f8royar (vi\u00f0 Clickhaze)\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n PeturPolson.com \n Rit.fo - Petur Jensen\n MySpace.com - Petur P\u00f3lson \n Tutl.com - Koma \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "4415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jehova%20Vitni", "title": "Jehova Vitni", "text": "Jehova Vitni er ein altj\u00f3\u00f0a kristin tr\u00faarr\u00e6tningur. Jehova Vitni royna at venda aftur til si\u00f0 og tr\u00fagv \u00ed kristnu fornkirkjuni, tr\u00fagva at afturkoma Jesu Krists ver\u00f0ur \u00ed n\u00e6stum og tr\u00fagva ikki upp\u00e1 vanligu kristnu tr\u00edeindina. Charles Taze Russell stovna\u00f0i \u00ed 1870-unum b\u00f3lkin sum \u00ed dag kallar seg Jehova Vitni. \u00cd fyrstuni v\u00f3r\u00f0u tey nevnd B\u00edbliun\u00e6mingarnir. Men \u00ed 1931 t\u00f3ku tey vi\u00f0 b\u00edbilska navninum Jehova Vitni. Samskipanin, sum byrja\u00f0i \u00ed sm\u00e1um, er n\u00fa vaksin so miki\u00f0, at 8.683.117 vitni \u00ed\u00f0in bo\u00f0a \u00ed flestum londum kring heimin. Jehova Vitni eru serliga kend fyri at bo\u00f0a bo\u00f0skap s\u00edn dyr-til-dura, har tey eisini \u00fatvega f\u00f3lki, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0a teimum inn, b\u00f8kur og anna\u00f0 tilfar. Eisini taka Jehova Vitni ikki \u00edm\u00f3ti bl\u00f3\u00f0i, og gera heldur ikki herna\u00f0art\u00e6nastu, sum hevur skapa\u00f0 str\u00ed\u00f0 \u00ed ymiskum londum. Tey h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda ikki j\u00f3l, p\u00e1skir ella f\u00f8\u00f0ingardagar, t\u00ed teir ver\u00f0a mettir at vera heidnir heilidagar og ikki \u00ed samb\u00e6ri vi\u00f0 kristind\u00f3m. Jehova Vitni halda, at S\u00e1tan eigur ver\u00f0sliga heimin og s\u00edggja hann sum spiltan, t\u00ed avmarka tey samband vi\u00f0 ver\u00f0sliga heimin og f\u00f3lki\u00f0. Fyri at f\u00e1a limir at akta, ver\u00f0a summir onkunt\u00ed\u00f0 skildir fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum f\u00f3lki, um teir hava gj\u00f8rt okkurt skeivt samb\u00e6rt Jehova Vitnum.\n\nFlestu samkomur Jehova Vitna hava m\u00f8ti tr\u00edggjar fer\u00f0ir um vikuna. Fr\u00e1l\u00e6ra Jehova Vitna er grunda\u00f0 \u00e1 B\u00edbliuna. M\u00f8tini byrja og enda vi\u00f0 b\u00f8n, og \u00e1 flestu m\u00f8tunum er eisini \"andaligur lovsongur\". Atgongdin er \u00f3keypis, og eingin innsavning fer fram. Flestu samkomur halda m\u00f8ti \u00ed einum r\u00edkissali. Talan er vanliga um einfaldar bygningar, sum sj\u00e1lvbo\u00f0in vitni hava reist. Hv\u00f8rki halgimyndir, krossar ella anna\u00f0 sl\u00edkt er at finna \u00ed r\u00edkissalinum. \u00datrei\u00f0slur b\u00f3lksins ver\u00f0a goldnar vi\u00f0 sj\u00e1lvbodnum g\u00e1vum.\n\n\u00cd \u00f8llum samkomum eru elstar ella umsj\u00f3narmenn, sum st\u00edla fyri undirv\u00edsingini \u00ed samkomuni. Teir hava samkomut\u00e6narar at hj\u00e1lpa s\u00e6r. Hesir menninir eru ikki hevja\u00f0ir yvir hini \u00ed samkomuni. Teir ver\u00f0a ikki nevndir vi\u00f0 serligum heitum. Teir eru ikki \u00f8\u00f0rv\u00edsi \u00edlatnir enn onnur. Og teir f\u00e1a ikki l\u00f8n fyri s\u00edtt arbei\u00f0i. Hinir elstu taka s\u00e6r viliga og vi\u00f0 gle\u00f0i av andaliga t\u00f8rvinum \u00ed samkomuni. Teir kunnu ugga og hj\u00e1lpa \u00ed truplum t\u00ed\u00f0um. Jehova Vitni halda eisini \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri st\u00f8rri og minni stevnur. T\u00e1 savnast fleiri samkomur um eina serliga skr\u00e1 vi\u00f0 undirv\u00edsing \u00far B\u00edbliuni. \u00c1 \u00f8llum stevnunum er d\u00f3pur av n\u00fdggjum l\u00e6risveinum fastur t\u00e1ttur \u00e1 skr\u00e1nni.\n\nAlheims h\u00f8vu\u00f0sskrivstovan Jehova Vitna er \u00ed Warwick \u00ed USA. Har situr St\u00fdrandi R\u00e1\u00f0i\u00f0, ein b\u00f3lkur av royndum elstum, sum lei\u00f0ir ta heimsumfatandi samkomuna. Annars eru eisini meira enn 100 deildarskrivstovur kring heimin. \u00c1 teimum arbei\u00f0a sj\u00e1lvbo\u00f0in vi\u00f0 at framlei\u00f0a og senda b\u00edbilskan lesna\u00f0. Bo\u00f0anararbei\u00f0i\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num ver\u00f0ur eisini skipa\u00f0 ha\u00f0ani.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Jehova Vitni: Almenna heimas\u00ed\u00f0an\n\nJehova Vitni"}
{"id": "4419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskir%20filmar", "title": "F\u00f8royskir filmar", "text": "Hetta er ein listi yvir f\u00f8royskar filmar ella filmar, sum hava tilkn\u00fdti til F\u00f8royar, t.d. filmar, sum f\u00f8royingar hava skriva\u00f0 ella leikstj\u00f3rna\u00f0 ella \u00fatlendskar filmar, sum eru upptiknir \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8royskir filmar \u00ed b\u00f3kstavar\u00f8\u00f0  \n\n 1988 - 1700 meter fra fremtiden, f\u00f8royskur/danskur dokumentarfilmur, longd: 1 t\u00edmi, 25 minuttir, leikstj\u00f3ri: Ulla Boje Rasmussen, sn\u00fdr seg um f\u00f3lk \u00ed G\u00e1sadali og um G\u00e1sadalstunnilin sum ikki var li\u00f0ugur t\u00e1.\n\nA \n\n 1989 - Atlantic Rhapsody - 52 scener fra T\u00f3rshavn\n\nB \n\n 2003 - Brudepigen - F\u00e6rgeturen - Jagten p\u00e5 k\u00e6ledyret\n 1997 - Barbara (Danmark)\n 2002 - Burturhugur\n 1999 - Bye Bye Bluebird\n\nD \n\n 1998 - Dansinn (\u00cdsland)\n 2017 - Dreymar vi\u00f0 havi\u00f0\n\nE \n 2008 - En d\u00e5rlig dag - leikstj\u00f3ri, handrit, framleitt vm.: Bjarki Thomsen\n 2013 - Eina, Stuttfilmur vi\u00f0 Beintu Clothier \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum. Skriva\u00f0ur og leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Andrias H\u00f8genni\n\nF \n\n 2003 - f\u00e6r\u00f8erne.dk, leikrith\u00f8vundur og leikstj\u00f3ri: Ulla Boje Rasmussen, longd: 1 t\u00edmi og 18 minuttir. Dokumentarfilmur um sj\u00e1lvst\u00fdrissamr\u00e1\u00f0ingarnar \u00ed Keypmannahavn millum f\u00f8royska landsst\u00fdri\u00f0 og donsku stj\u00f3rnina.\n\nH \n\n 1976 - Heystbl\u00f3mur\n\nL \n 2014 - Ludo sp\u00e6lifilmur, leikstj\u00f3rna\u00f0 hevur Katrin Ottarsd\u00f3ttir, 71 min.\nTey leikandi: Lea Blaaberg, Hildigunn Ey\u00f0finsd\u00f3ttir, Hj\u00e1lmar Dam, B\u00e1r\u00f0ur Persson, Gunnv\u00e1 Zachariasen.\n\nM \n\n 1995 - Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara, handrit og leikstj\u00f3rn: Katrin Ottarsd\u00f3ttir, longd: 57 minuttir. Sp\u00e6lifilmur.\n 2009 - Memoteki\u00f0\n\nN \n\n 2018 - NINA er ein sp\u00e6lifilmur \u00e1 80 minuttir.\n\nP \n\n 1975 - P\u00e1ll Fangi\n\nR \n\n 1974 - Rannv\u00e1, leikstj\u00f3ri: Miguel Marin Hidalgo\n\nS \n\n 1990 - Smuglarin, 30 minuttir, leikstj\u00f3ri: Bjarki Thomsen\n 2012 - Summarn\u00e1tt, skriva\u00f0 leikrit og leikstj\u00f3rna\u00f0: Sakaris St\u00f3r\u00e1 Soundtrack: Mikael Blak.\n\nT \n 2013 - Timerne med Christine, leikstj\u00f3ri: Andrias H\u00f8genni\n 1960 - Tro, h\u00e5b og trolddom (Danmark), uppt\u00f8kur gj\u00f8rdar \u00ed F\u00f8royum, leikrit skriva\u00f0 av Erik Balling og William Heinesen, longd: 115 min., Nordisk Film\n 1992 - Tre blink mod vest\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir filmar\nFilmur\nListar"}
{"id": "4421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undirhald", "title": "Undirhald", "text": "Undirhald er kynstri at halda f\u00f3lk upptikin \u00e1 ein h\u00e1tt solei\u00f0is at tey stuttleiki s\u00e6r.\n\nD\u00f8mir um undirhald eru:\n\n Sirkus\n Filmur\n Dansur\n Sp\u00f8l\n Skemt\n Gandur\n T\u00f3nleikur\n \u00cdtr\u00f3ttur\n Sj\u00f3nleikur"}
{"id": "4422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teldufr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Teldufr\u00f8\u00f0i", "text": "Teldufr\u00f8\u00f0i er ein v\u00edsindagrein, i\u00f0 fevnur um \u00f8ll \u00f8ki innan teldur og d\u00e1tuvi\u00f0ger\u00f0.\n\nNakrar av greinunum innan teldufr\u00f8\u00f0i eru:\n Algoritmir\n T\u00fd\u00f0arat\u00f8kni"}
{"id": "4444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0l%C3%BDsi%C3%B0%20%28t%C3%AD%C3%B0indabla%C3%B0%29", "title": "Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 (t\u00ed\u00f0indabla\u00f0)", "text": "Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 i\u00f0 byrja\u00f0i virksemi s\u00edtt 16. apr\u00edl 1915. Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 hevur heimsta\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk og er serliga eitt lokalbla\u00f0 fyri Nor\u00f0uroyggjar.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n 1915\u20131936 S\u00edmun P. Zachariassen\n 1936\u20131946 H\u00e1kun Djurhuus\n 1962\u20131974 \u00d3li Dahl\n 1976\u20132010 Oliver Joensen\n 2010\u2013? Jastrid Gullaksen\n ?- John William Joensen\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0\n\nNor\u00f0l\u00fdsi\u00f0\nNor\u00f0l\u00fdsi\u00f0"}
{"id": "4445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0l%C3%BDsi%C3%B0", "title": "Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0", "text": "Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 hevur fleiri t\u00fddningar:\n Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 er tveymastra skonnart bygd \u00e1 T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ju og sj\u00f3sett 5. mai 1945.\n Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 er eitt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0.\n\nNor\u00f0l\u00fdsi hevur fleiri t\u00fddningar:\n Nor\u00f0l\u00fdsi er eitt n\u00e1tt\u00farufyribrigdi, i\u00f0 s\u00e6st \u00e1 lofthavinum um veturin.\n Nor\u00f0l\u00fdsi (krimiskalds\u00f8ga), eftur J\u00f3gvan Isaksen, um tann gravandi bla\u00f0mannin Hannis Martinsson."}
{"id": "4447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A1s%202", "title": "R\u00e1s 2", "text": "R\u00e1s 2 er ein \u00fatvarpsr\u00e1s \u00ed F\u00f8royum. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti er \u00ed V\u00e1gsbotni. R\u00e1s 2 er n\u00fa partur av Mi\u00f0lah\u00fasinum \u00ed V\u00e1gsbotni. R\u00e1s 2 sendi fyrstu fer\u00f0 14. desember 1999. \u00cd 2002 arbeiddi eitt f\u00f3lk \u00ed f\u00f8stum starvi umframt ein, sum var \u00ed starvsvenjing. \u00cd september 2007 keypti P/F Mi\u00f0lavarpi\u00f0 R\u00e1s 2. Ta\u00f0 var Sosialurin sum \u00e1tti Mi\u00f0lavarpi\u00f0. R\u00e1s 2 flutti t\u00e1 inn \u00ed Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gsbotni, har sum Sosialurin eisini heldur til. Jonhard Hammer var fyrsti stj\u00f3rin \u00e1 R\u00e1s 2, eftir at Mi\u00f0lavarpi\u00f0 hev\u00f0i keypt \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ina..\n\nSendingar \n\n Morgunsendingin. Sendit\u00ed\u00f0: Gerandisdagar kl. 9.00-12.00.\n Ynskil\u00f8tan. Sendit\u00ed\u00f0: Gerandisdagar.\n Vinnu- og bilradio. Fr\u00e6tt ta\u00f0 seinasta um n\u00fdggjar bilar, um vi\u00f0ger\u00f0 og umv\u00e6ling av bilum, um handlar, fyrit\u00f8kur og anna\u00f0. Sendit\u00ed\u00f0: H\u00f3sdag kl. 17.20 og Leygardag kl. 17.00.\n Hvonn Live: St\u00f3ra live-sendingin hj\u00e1 R\u00e1s 2 ver\u00f0ur send av Hvonn \u00ed Havn 10 fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Hvonn Live bj\u00f3\u00f0ar kendar gestir, livandi t\u00f3nleik, undirhald, kjak og anna\u00f0. Sendit\u00ed\u00f0: Leygarkv\u00f8ld. \n 3. h\u00e1lvleikur: F\u00f3tb\u00f3ltsradio fyri f\u00f3tb\u00f3ltsfjepparar. Tosa\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 sp\u00e6larar, venjarar og d\u00f3marar um dystirnar, fjepparar senda stuttlig og speisk sms-bo\u00f0 til sendingina, og av og \u00e1 ver\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsdystir \u00fatvarpa\u00f0ir. Sendit\u00ed\u00f0: Sunnudagar.\n Brot \u00far vikuni: Leygardagar ber til at hoyra ymiskt, sum R\u00e1s 2 hevur havt \u00e1 skr\u00e1nni gj\u00f8gnum vikuna. Sendit\u00ed\u00f0: Leygardagar.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n R\u00e1s 2. \n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nFj\u00f8lmi\u00f0lar"}
{"id": "4448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lindin", "title": "Lindin", "text": "Lindin er ein kristilig \u00fatvarpsr\u00e1s \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Lindin, Kristiligt Kringvarp\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "4449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atlantic%20Radio", "title": "Atlantic Radio", "text": "Atlantic Radio var ein \u00fatvarpsr\u00e1s \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 6. mai 1999 og sendi 24 t\u00edmar um d\u00f8gni fram til oktober sama \u00e1r. Frekvensurin var 101,5 MHz. Atlantic Radio var fyrsta privata \u00fatvarpst\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. R\u00e1s 2 keypti restirnar fr\u00e1 Atlantic Radio og byrja\u00f0i at senda \u00ed desember 1999. \n\nAtlantic Radio breyt vi\u00f0 allar tradisj\u00f3nir innan f\u00f8royskt \u00fatvarp, og st\u00f8\u00f0an fekk beinavegin risast\u00f3ra undirt\u00f8ku fr\u00e1 lurtarunum. Ungu og entusiastisku starvsf\u00f3lkini v\u00f3ru alt\u00ed\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num har naka\u00f0 hendi, og sent var fr\u00e1 ymiskum st\u00f8\u00f0um kring Havnina, og kring landi\u00f0. \n\nAtlantic radio bor\u00f0reiddi eisini vi\u00f0 einari n\u00fdggjari kjakmentan, og hugflogi\u00f0 og spontaniteturin h\u00f8vdu fr\u00edtt sp\u00e6l. Men f\u00f3lkini dugdu ikki at f\u00f8ra ein l\u00fdsingar og sponsorpolitikk, og bleiv lykilin snara\u00f0ur um, aftan\u00e1 eitt h\u00e1lvt \u00e1r.\n\nS\u00ed eisini \n\n L\u00e1rus Robert \u00c1rason (stj\u00f3ri)\n Johan \u00ed Kollafir\u00f0i (vertur)\n Reidar Jacobsen (vertur)\n H\u00f8gni \u00ed Borg (vertur)\n Elin Hentze \u00ed St\u00f3rustovu (vertur)\n Ronni Poulsen (l\u00fdsingar og teknikk)\n B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg (l\u00fdsingar, teknikk og vertur)\n Regin W. Dalsgaard (KT lei\u00f0ari)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n atlradio.fo (s\u00ed\u00f0an er n\u00fa ni\u00f0url\u00f8gd)\n\nKelda \n\n Grein \u00e1 Portalinum\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "4450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjat%C3%AD%C3%B0indi", "title": "Oyggjat\u00ed\u00f0indi", "text": "Oyggjat\u00ed\u00f0indi er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0. Ta\u00f0 kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 25. november 1977. \u00cd september 2011 avgj\u00f8rdi Dan Klein, bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Oyggjat\u00ed\u00f0indum, at framyvir skuldi Oyggjat\u00ed\u00f0indi ikki koma \u00fat \u00ed bla\u00f0\u00fatg\u00e1vu, men sum talgilt bla\u00f0. Henda avger\u00f0 var\u00f0 tikin fyri at tilpassa bla\u00f0i\u00f0 teir tendensir, sum talgildu mi\u00f0larnir hava vi\u00f0 s\u00e6r. Henda broyting hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 m\u00f8guligt fyri f\u00f3lk um allan heimin at lesa t\u00ed\u00f0indi \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Oyggjat\u00ed\u00f0indi, umframt at keypa bla\u00f0i\u00f0 sum pdf-f\u00edlu. Bla\u00f0i\u00f0 kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 sum Pdf f\u00edla lomgu \u00ed 2003, ein t\u00e6nasta til f\u00f8royingar uttanlands.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n 1977 - 1978 Arni S. F. Joensen\n 1978 (mai - desember) Sigmund Poulsen\n 1978 - 1982 Lasse Klein\n s\u00ed\u00f0an 1982 Dan Klein\n\nKelda \n\n Niels Thomsen og Jette D. S\u00f8llinge: De Danske aviser : 1634 -1989, bind 3, Odense 1991, s. 699\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Oyggjat\u00ed\u00f0indi\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "4451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fregnir", "title": "Fregnir", "text": "Fregnir var eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, sum kom \u00fat fra 6. apr\u00edl 2001 til 2004.\n\nBla\u00f0stj\u00f3ri \n\n 2001 - 2004 Jonhard Mikkelsen\n\nBla\u00f0f\u00f3lk \n\n Anna V. Ellingsgaard\n H\u00f8gni Mohr\n Sj\u00far\u00f0ur Skaale\n Carl Johan Jensen\n Heri Simonsen\n Meinhard Jensen\n Sveinur Tr\u00f3ndarson\n Arnbj\u00f8rn Dalsgar\u00f0\n \u00d3la J. R\u00f3lantsson\n Uni Arge\n Brynhild Thomsen\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "4455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%21%20Festival", "title": "G! Festival", "text": "G! Festival \u00ed G\u00f8tu er fyrsti uttandura t\u00f3nleikafestivalur \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8gan \n\nFyrsti G! Festivalurin var \u00ed 2002. Ta\u00f0 v\u00f3ru f\u00f3lk \u00ed T\u00f3nleikasamtakinum Gr\u00f3t og \u00ed b\u00f3lkinum Clickhaze, sum t\u00f3ku stig til hendan fyrsta G! Festivalin. Fyrsti G! Festivalurin vardi einans ein dag og hev\u00f0i einans ein pall, mestsum bara f\u00f8royskar t\u00f3nleikab\u00f3lkar og einki tjaldingar\u00f8ki\u00f0. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 2003 vaks tiltaki\u00f0 \u00ed vavi til \u00e1lei\u00f0 ta\u00f0 konsepti\u00f0, sum G! hevur veri\u00f0 kent fyri s\u00ed\u00f0ani - ta\u00f0 strekkir seg yvir h\u00f3sdag, fr\u00edggjadag og leygardag, vi\u00f0 fleiri pallum, tjaldingar\u00f8ki og st\u00f3rum parti av b\u00f3lkunum \u00far \u00fatlondum. Festivalurin vaks hv\u00f8rt \u00e1r fr\u00e1 byrjan til heysti\u00f0 2007 t\u00e1 G! festivalurin f\u00f3r \u00e1 heysin vegna st\u00f3ra f\u00edggjarliga skuld. \n\n\u00cd januar 2008 kunngj\u00f8rdi J\u00f3n Tyril, talsma\u00f0ur fyri G! Festivalin, at eingin festivalur f\u00f3r at vera \u00ed 2008. T\u00e1 summari\u00f0 kom, var\u00f0 t\u00f3 hildin ein G! Mini festivalur, sum var ein skerd minni \u00fatg\u00e1va av G! Festival.\n\n\u00cd januar 2009 var\u00f0 G! Festivalurin endurreistur og var\u00f0 hildin aftur \u00ed G\u00f8tu summari\u00f0 2009.\n\n\u00cd 2010 var G! Grunnurin settur \u00e1 stovn og t\u00f3k yvir fyriskipanina av G! Festival.  Stj\u00f3ri \u00ed G! Grunninum er Janus Rasmussen. \u00cd nevndini fyri G! Grunnin sita \u00ed l\u00f8tuni Sigv\u00f8r Laks\u00e1, forma\u00f0ur, Hans J\u00e1kup Mikkelsen, n\u00e6st form., Oluffa Joensen, Theodor Kapnas, J\u00f3n Tyril. Alt yvirskot fr\u00e1 G! Festival fer \u00f3skert til arbei\u00f0i\u00f0 at gera eina t\u00f3nleikami\u00f0st\u00f8\u00f0 \u00ed G\u00f8tu.\n\nN\u00f8kur \u00e1rst\u00f8l\n\n2003 \n\n\u00cd 2003 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Bomfunk MC's (FI), \u00dalpa (\u00cdS), Xploding Plastix (NO), Glorybox (DK), Clickhaze (FO).\n\n2004 \n\n\u00cd 2004 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Kashmir (DK), Russ Taff (USA), Temple of Sound (UK), Darude (FI) og G\u00e5te (NO).\n\n2005 \n\n\u00cd 2005 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Nephew (DK), Blue Foundation (DK), Beats and styles (FI), Glenn Kaiser (US), Hj\u00e1lmar (\u00cdS), Afenginn (DK), Europe (SE), Eiv\u00f8r (FO), Teitur (FO).\n\n2006 \n\n\u00cd 2006 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Mugison (IS), Animal Alpha (NO), Beth Hart (US), Kaizers Orchestra (NO), Outlandish (DK), Infernal (DK), Eiv\u00f8r (FO), Teitur (FO).\n\n2007 \n\n\u00cd 2007 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Natasha Bedingfield (UK), Serena Maneesh (NO), The Dixie Hummingbirds (US), Nephew (DK), Hatesphere (DK), Polkaholix (DE), Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (FO), Teitur Lassen (FO), Boys In A Band (FO), Sic (FO), Budam (FO)\n\n2009 \n\n\u00cd 2009 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Spleen United (DK), Mr Flash (FR), Familjen (SE), Katzenjammer (NO), Nathan James (US), Veto (DK), The Haunted (SE) og Valravn (FO/DK)\n\n2010 \n\n\u00cd 2010 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Arch Enemy (SE), Moto Boy (SE), FM Belfast (IS), Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (FO), Nephew (DK), Lucy Love (DK), T\u00fdr (FO) og The Ghost (FO).\n\n2011 \n\n\u00cd 2011 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Travis (UK), The Tennessee Mafia Jug Band (US),  Annemarie Zimakoff (DK), Mugison (IS), Petur P\u00f3lson (FO), Orka (FO), Andy Irvine (IRE), Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir (FO), Fallulah (DK), Sk\u00e1lm\u00f6ld (IS), Hamfer\u00f0 (FO), Gu\u00f0run & Bartal (FO), Blind Boys of Alabama (US), MOVITS! (SE), Meshuggah (SE), T\u00fdr (FO), Sic (FO) og Nive Nielsen and the Deer Children (GR).\n\n2012 \n\n\u00cd 2012 framf\u00f8rdu eitt n\u00fa hesi: Kapten R\u00f6d (SE), Raske Penge (DK), Retro Stefson (IS), Hogni (FO), Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (FO), Amsterdam Klezmer Band (NL) |200 (FO), Teitur Lassen (FO), Rosa Lux (DK), Nanook (GL) Hamfer\u00f0 (FO) Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir (FO), JPFT Soundsystem (DK), Benjamin (FO), Brynjolfur (FO), Gipsy Train (FO), Villu Veski (EE), Momentum (IS), SAKARIS (FO), Marius Ziska (FO), Fr\u00e6ndur (FO), Kn\u00fat (FO), Kaj Klein (FO), KGB (IS), L\u00edv N\u00e6s (FO) og Kiasmos (FO/IS).\n\n2013 \n\nG! festivalurin hev\u00f0i m.a. hesi n\u00f8vn \u00e1 skr\u00e1nni fyri 2013: Nephew (DK), Karin Park (SE), \u00c1sgeir Trausti (IS), Reptile Youth (DK), Alina Devecerski (SE).\n\nT\u00f3nleikan\u00f8vn 2007 \n\nB\u00f3lkarnir og sangararnir ni\u00f0anfyri eru fr\u00e1 2007:\n\n Afenginn (DK)\n Beats And Styles (FI)\n BlueFoundation (DK)\n Darude (FI)\n Lisa Ekdahl (SE)\n Ensimi (\u00cdS)\n Europe (SE)\n Glenn Kaiser (US)\n G\u00e5te (NO)\n Kashmir (DK)\n Nephew (DK)\n Hj\u00e1lmar (\u00cdS)\n Russ Taff (US)\n \u00dalpa (\u00cdS)\n Xploding Plastix (NO)\n\nT\u00f3nleikab\u00f3lkar \u00far F\u00f8royum 2007\n\n 200\n Braquet\n Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n Gestir\n GoGo Blues\n H\u00f8gni Lisberg\n K\u00e1ri Sverrisson\n Lama Sea\n Makrel\n Martin Joensen\n P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll\n Sic\n Sp\u00e6limenninir\n Stanley Samuelsen\n Teitur\n T\u00fdr\n V\u00e1gaverk\n Villmenn\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0 \n\n www.Gfestival.fo - Almenna hj\u00e1 heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 G Festivalinum\n\nF\u00f8royskir festivalar\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nG\u00f8ta"}
{"id": "4460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20Lisberg", "title": "H\u00f8gni Lisberg", "text": "H\u00f8gni Lisberg ella HOGNI (f\u00f8ddur 7. juni 1982 \u00ed T\u00f3rshavn, uppvaksin \u00ed Leirv\u00edk, b\u00fasitandi \u00ed Danmark) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. Sum fyrrverandi trummusl\u00e1ari \u00ed b\u00f3lkinum Clickhaze, skifti H\u00f8gni k\u00f3s og f\u00f3r innan singer/songwriter at royna n\u00fdggjar lei\u00f0ir. Sum sangari, guitarleikari og sangskrivari hev\u00f0i hann n\u00f3gv l\u00f8g upp\u00e1 hjarta, i\u00f0 skuldu \u00fat. Hetta enda\u00f0i so vi\u00f0 einari fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vu, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 2003 og nevndist \"Most Beautiful Things\", i\u00f0 fekk sera g\u00f3\u00f0 umm\u00e6li. H\u00f8gni hevur s\u00ed\u00f0ani veri\u00f0 virkin vi\u00f0 framf\u00f8rslum heima \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. Hann skrivar og sp\u00e6lir egnan t\u00f3nleik, sum hittar b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00fatlandinum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 2003 - \"Most Beautiful Things\"\n 2005 - \"Morning Dew\"\n 2008 - \"hare! hare!\"\n 2012 - \"Under Streetlights\" (staklag)\n 2012 - \"Con Man\"\n 2013 - F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Sprekkunum (staklag)\n 2013 - Drukni (staklag)\n 2014 - Call for a Revolution\n\nVi\u00f0 Clickhaze \n 2002 \"EP\"\n\nHei\u00f0ur \n Tilnevndur FMA 2014 sum \u00c1rsins sangari \u00ed Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk b\u00f3lkurin\n Vann FMA \u00ed \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \u00ed b\u00f3lkinum Pop/Rock\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Hogni.com\n\nLisberg, H\u00f8gni\nLisberg, H\u00f8gni\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar"}
{"id": "4466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fylgisveinur", "title": "Fylgisveinur", "text": "Ein fylgisveinur er ein manngj\u00f8rdur himinkn\u00f8ttur sendur \u00ed ringr\u00e1s um J\u00f8r\u00f0ina, m\u00e1nan ella a\u00f0ra gongustj\u00f8rnu til d\u00f8mis at gera m\u00e1tingar ella at senda sj\u00f3nvarps- og \u00fatvarpsb\u00e1kn. Fylgisveinar, i\u00f0 ganga \u00ed r\u00famdini, taka myndir av j\u00f8r\u00f0ini, og hesar myndir hj\u00e1lpa ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0ingum \u00ed arbei\u00f0inum at seta saman ve\u00f0urfors\u00f8gn komandi dagarnar. Fylgisveinar eru \u00ed ringr\u00e1s um J\u00f8r\u00f0ina, ikki hundra\u00f0tals metrar, men hundra\u00f0tals kilometrar \u00fati \u00ed r\u00famdini. Ha\u00f0ani hava fylgisveinar \u00f3tr\u00faligt \u00fats\u00fdni yvir J\u00f8r\u00f0ina. Summir hava myndat\u00f3l og taka myndir av h\u00f8vum og londum og siga fr\u00e1 ve\u00f0rinum og \u00f8\u00f0rum vi\u00f0urskiftum \u00e1 J\u00f8r\u00f0ini, sum broytast alla t\u00ed\u00f0ina. A\u00f0rir fylgisveinar eru millumst\u00f8\u00f0ir \u00ed telesamskiftinum \u00edmillum lond. Allir hesir fylgisveinar eru sendar upp av J\u00f8r\u00f0ini. Teir eru eins og ein m\u00e1ni, sum er \u00ed ringr\u00e1s um gongustj\u00f8rnu.\n\nFylgisveinar"}
{"id": "4471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ga", "title": "S\u00f8ga", "text": "S\u00f8ga er or\u00f0 br\u00fakt um uppl\u00fdsingar um fort\u00ed\u00f0ina. T\u00e1 or\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt um vitanargrein, sipar s\u00f8ga til tulking av vitan um mannasamfel\u00f8g, og er skilt vi\u00f0 f\u00f8royska or\u00f0i\u00f0, at siga. At siga merkir at siga fr\u00e1, og \u00ed hesum t\u00fddninginum merkir ta\u00f0, at siga fr\u00e1 t\u00ed, \u00ed er hent \u00ed fort\u00ed\u00f0ini."}
{"id": "4480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Upphavsr%C3%A6ttur", "title": "Upphavsr\u00e6ttur", "text": "Upphavsr\u00e6ttur (\u00e1 enskum: copyright) er ein avmarka\u00f0ur r\u00e6ttur, sum f\u00f3lk, sum skapa verk hava til at r\u00e1\u00f0a yvir verkinum.\n\nUpphavsr\u00e6ttur \u00ed F\u00f8royum \nUpphavsr\u00e6ttur var\u00f0 yvirtiki\u00f0 sum f\u00f8royskt m\u00e1ls\u00f8ki fr\u00e1 Danmark 1.januar 2010. Ta\u00f0 t\u00f3k t\u00f3 n\u00f8kur \u00e1r at sm\u00ed\u00f0a f\u00f8roysku l\u00f3gina, sum kom \u00ed gildi 30.apr\u00edl 2015. \u00cd l\u00f3gini ver\u00f0ur sta\u00f0fest, hvat t\u00fa kanst og ikki kanst gera vi\u00f0 tilfar, sum onnur hava skapa\u00f0. Hetta tilfar kann vera myndir, tekstir, t\u00f3nleikur, filmur og telduforrit. Eftir l\u00f3gini ver\u00f0ur loyvi givi\u00f0 til ein felagsskap at umsita upphavsr\u00e6tt \u00ed F\u00f8royum. Fj\u00f8lrit hevur loyvi fr\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num at virka sum umsitingarfelagsskapur.\n\nKeldur \nKapittul 3 \"Felags umsiting av upphavsr\u00e6ttargj\u00f8ldum\" \u00a740 \"G\u00f3\u00f0kenning av upphavsr\u00e6ttarfelagsskapi\"\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n logir.fo\n Fj\u00f8lrit\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "4481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20J%C3%B3gvansson", "title": "J\u00e1kup J\u00f3gvansson", "text": "J\u00e1kup J\u00f3gvansson var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1677 - 1679. \n\nJ\u00e1kup J\u00f3gvansson var s\u00fdsluma\u00f0ur \u00e1 Sandi, og var b\u00f3ndi \u00ed Dalsgar\u00f0i \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk. Hann var sonur J\u00f3gvan Poulsen, i\u00f0 var l\u00f8gma\u00f0ur \u00e1\u00f0renn J\u00e1kup J\u00f3gvansson.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, S. 366. (broti\u00f0 F\u00f8roya l\u00f8gmenn fram til 1816) (PDF-Download)\n\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uramerika", "title": "Su\u00f0uramerika", "text": "Su\u00f0uramerika er anna\u00f0 av meginlondunum \u00e1 vestaru h\u00e1lvk\u00falu jar\u00f0ar, og er st\u00f8rri parturin av meginlandinum sunnanfyri ekvador. Ta\u00f0 liggur millum tvinni h\u00f8v \u2013 vestanfyri er Kyrrahav og eystanfyri er Atlantshav; Nor\u00f0uramerika og Karibiahav eru nor\u00f0anfyri. \n\nMangan ver\u00f0a meginlondini b\u00e6\u00f0i \u2013 Nor\u00f0uramerika og Su\u00f0uramerika \u2013 rokna\u00f0i undir einum sum Amerikansku meginlondini, og hava b\u00e6\u00f0i fingi\u00f0 navn eftir Amerigo Vespucci, i\u00f0 var fyrsti evropearin, sum v\u00edsti \u00e1 at hesi meginlond ikki v\u00f3ru India, men heldur ein n\u00fdggjur heimur, i\u00f0 evropearar ikki kendu frammanundan. \n\nSu\u00f0uramerika er 17,840,000 km\u00b2 st\u00f3rt, og ta\u00f0 svarar til uml. 3.5% av jar\u00f0arflatuni. Ta\u00f0 var \u00ed 2005 mett, at f\u00f3lkatali\u00f0 var h\u00e6gri 371 000 000. \u00cd vavi eru tr\u00fd meginlond st\u00f8rri enn Su\u00f0uramerika (Asia, Afrika og Nor\u00f0uramerika, men t\u00e1 talan er um f\u00f3lkatal, er Evropa eisini st\u00f8rri enn Su\u00f0uramerika, t\u00ed bert \u00ed Oseania bugva f\u00e6rri f\u00f3lk. Antarktis er j\u00fa f\u00f3lkat\u00f3mt.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0isliga r\u00f8kkur Su\u00f0uramerika fr\u00e1 Panamaveitini, sum sker seg gj\u00f8gnum Isthmus \u00ed Panama og su\u00f0ur \u00ed Eldlandi\u00f0. Summi rokna Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika sum eitt st\u00f3rt meginland, og partarnir ver\u00f0a so hv\u00f8r s\u00e6r umtala\u00f0is sum meginlanda-\u00f8ki. Geopolitiskt ver\u00f0ur alt Panama \u2013 eisini petti\u00f0 eystanfyri Panamaveitina \u2013 mangan rokna\u00f0 upp \u00ed Nor\u00f0uramerika, ella kanska meiri neyvt millum londini \u00ed Mi\u00f0amerika. \n\n\u00cd jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligum h\u00f8pi er hampuliga stutt s\u00ed\u00f0an at Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika runnu saman, t\u00ed ta\u00f0 eru ikki n\u00f3gv meiri enn 3 milli\u00f3nir \u00e1r s\u00ed\u00f0an Isthmus \u00ed Panama, var\u00f0 skapt. Hetta nevna jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingar St\u00f3ra Amerikanska Samanrenningin. Andesfj\u00f8llini eru eisini r\u00edmiliga ung og t\u00ed enn seismologiskt \u00f3st\u00f8\u00f0ug. Hesi fj\u00f8ll ganga sum ein ryggur su\u00f0ur gj\u00f8gnum meginlandi\u00f0 vestantil. Eystanfyri Andesfj\u00f8llini er tropiskt ve\u00f0urlag vi\u00f0 regnsk\u00f3g og st\u00f3ra \u00f3sanum fr\u00e1 Amazon\u00e1nni. Millum turraru \u00f8kini \u00ed landinum kunnu nevnast Patagonia og tann sera karga Atacama oy\u00f0im\u00f8rkin. \n\nN\u00f3gvar oyggjar og oyggjab\u00f3lkar ver\u00f0a eisini taldar vi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uramerika, t\u00ed t\u00e6r mangan hoyra til statirnar \u00e1 meginlandinum. Karibia ver\u00f0ur t\u00f3 rokna\u00f0 upp\u00ed Nor\u00f0uramerikanska \u00f8ki\u00f0. \u2013 Kolombia, Venesuela, Gujana, Surinam og Franskt Gujana eru lond \u00ed Su\u00f0uramerika, i\u00f0 liggja \u00fat m\u00f3ti Karibiahavi, og ver\u00f0a tey eisini nevnd Karibiskt Su\u00f0uramerika. \n\nSu\u00f0uramerika hevur fleiri rekordir \u00ed landal\u00e6ruh\u00f8pi: Heimsins h\u00e6gsta foss Angel Falls, heimsin st\u00f8rstu \u00e1 (ikki longstu) Amazon\u00e1, longstu fjallaketu Andesfj\u00f8ll, turrastu oy\u00f0im\u00f8rk Atacama, st\u00f8rsta regnsk\u00f3gin Amazonsk\u00f3g, h\u00e6gsta h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in La Paz, Bolivia, og sy\u00f0sta b\u00fdin Ushuaia, Argentina. \n\nH\u00f8vu\u00f0s nat\u00farutilfeingi\u00f0 er kopar, jarnm\u00e1lm, tin, og olja. N\u00f3gva tilfeingi \u00ed Su\u00f0uramerika er komi\u00f0 v\u00e6l vi\u00f0 hj\u00e1 heiminum \u00f8llum. Men mangan hevur hetta tilfeingi ver\u00f0i\u00f0 ein for\u00f0an fyri menningini av fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0um \u00eddna\u00f0i. Ta\u00f0 hevur fort n\u00f3gvan \u00f3r\u00f3gv \u00ed f\u00edggjarst\u00fdringini \u00ed fleiri av Su\u00f0uramerikansku statunum, og mangan fort til politiskan \u00f3fri\u00f0. \n\nDj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uramerika er b\u00e6\u00f0i \u00e1hugavert og sermerkt. Einastandandi dj\u00f3r finnast her, so sum llama, anaconda, pirana, jaguar, vicuna, og tapir. \u00cd Amazonsk\u00f3ginum er sera h\u00f8gur biodiversitetur og ein st\u00f3rur partur av ymiskleikanum \u00ed dj\u00f3raheiminum er her at s\u00edggja. \n\nN\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta landi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uramerika er b\u00e6\u00f0i \u00ed v\u00eddd og f\u00f3lkatali Brasil og Argentina er n\u00e6stst\u00f8rst.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrstu f\u00f3lkini \u00ed Su\u00f0uramerika eru helst \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 teimum, sum f\u00f3ru um Beringssundi\u00f0 fyri umlei\u00f0 15000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Hesi f\u00f3lk eru so l\u00ed\u00f0andi komin su\u00f0ur gj\u00f8gnum amerikansku meginlondini, og longu fyri 12 000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani eru fyrstu sl\u00f3\u00f0irnar eftir f\u00f3lki at finna sy\u00f0st \u00ed Kili.\n\nMuisca mentanin \n\nMuisca mentanin ver\u00f0ur elsta mentanin \u00ed Kolombia nevnd. Hetta f\u00f3lk var samansett av fleiri \u00e6ttb\u00f3lkum, cacicazgos, i\u00f0 h\u00f8vdu umfatandi handil s\u00edn\u00e1millum. Tey v\u00f3ru eisini gullsmi\u00f0ir og b\u00f8ndur.\n\nChav\u00edn menatin \n\nChav\u00edn mentanin um \u00e1r 900 f.Kr. h\u00f8vdu hesi f\u00f3lk handilsvirksemi og \u00fabygdan landb\u00fana\u00f0 samb\u00e6rt teim metingum gj\u00f8rdar eru \u00fatfr\u00e1 leivdum, sum eru funnar. Lutir eru funnir \u00e1 einum sta\u00f0 \u00ed Peru, i\u00f0 nevnist Chav\u00edn de Huantar. Hetta sta\u00f0 er \u00ed 3,177 metra h\u00e6dd. Chav\u00edn mentanin helt s\u00e6r i\u00f0 hvussu er \u00ed gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 900 til 300 f.Kr.\n\nInka \n\nVi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed m\u00e6ta b\u00fdnum Cusco, var Inka mentanin r\u00e1\u00f0andi \u00ed Andes\u00f8kinum fr\u00e1 1438 til 1533. Teirra land var kent sum Tahuantinsuyu, i\u00f0 merkir \"ta\u00f0 f\u00fdra b\u00fdtta landi\u00f0\u201d. \u00cd Quechua, var Inka mentanin sera t\u00fd\u00f0ulig og v\u00e6lment. Teir v\u00f3ru m\u00e6tir steinsmi\u00f0ir, og b\u00fdir teirra eru einastandi avreksverk bygd inn \u00ed fjallas\u00ed\u00f0urnar. Teir veltu j\u00f8r\u00f0ina \u00ed terrassum. Metalarbei\u00f0i teirra var eisini av h\u00e6gstu g\u00f3\u00f0sku.\n\nLond \u00ed Su\u00f0uramerika \n\n  Argentina\n  Bolivia\n  Brasil\n  Ekvador\n  Gujana\n  Kili\n  Kolombia\n  Paraguei\n  Peru\n  Surinam\n  Uruguei\n  Venesuela\n\nHj\u00e1lond \n\n  Falklandsoyggjar\n   Franska Gujana\n   Su\u00f0ursandwichoyggjar og Su\u00f0urgeorgia"}
{"id": "4485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afrika", "title": "Afrika", "text": "Afrika er n\u00e6stst\u00f8rsti heimsparturin \u00ed heiminum vi\u00f0 einari v\u00eddd \u00e1 30,3 milli\u00f3nir km\u00b2; Ta\u00f0 svarar til umlei\u00f0 20% av heimsins landa\u00f8ki.\n\nPolitikkur\n\nTrupul byrjan \n\nPolitiska st\u00f8\u00f0an hevur veri\u00f0 turbolent. T\u00e1 i\u00f0 seinni heimsbardagi enda\u00f0i \u00ed 1945, v\u00f3ru bara tr\u00fd sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug r\u00edki \u00ed \u00f8llum Afrika: Liberia, Su\u00f0urafrika og Etiopia. Alt Afrika annars var \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum b\u00fdtt millum Bretland, Frakland, Belgia og Portugal. T\u00e1 i\u00f0 afrikonsku londini t\u00f3ku loysing, v\u00f3r\u00f0u tey vanr\u00f8kt og eftirlond \u00e1 mest sum \u00f8llum \u00f8kjum. Flestu londini v\u00f3r\u00f0u syndra\u00f0, t\u00ed hj\u00e1landast\u00fdrini h\u00f8vdu sett landam\u00f8rkini, sum teimum h\u00f3va\u00f0i best, og mong f\u00f3lk kendu seg vitiliga skild fr\u00e1 s\u00ednum f\u00f3lki og heimleys \u00ed n\u00fdggja landinum. H\u00f3ast einstakir menn og stovnar hava gj\u00f8rt vala arbei\u00f0i fyri f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Afrika, so hava tey gomlu harraveldini \u00ed Evropa l\u00edti\u00f0 og einki gj\u00f8rt at b\u00fagva \u00fat londini \u00ed Afrika til sj\u00e1lvst\u00fdri. Komu r\u00edki londini upp\u00ed var ta\u00f0 ofta til st\u00f8rri \u00f3gagns enn til gagns. \n\nTa\u00f0 skal t\u00ed \u00fatinnast valaverk, \u00e1\u00f0renn livikorini \u00ed Afrika eru \u00e1 h\u00e6dd vi\u00f0 livikorini \u00ed Evropa og USA. Londunum t\u00f8rvar v\u00e6ll\u00e6rdar emb\u00e6tismenn, teimum tr\u00fdtur g\u00f3\u00f0ar sk\u00falar og g\u00f3\u00f0 sj\u00fakrah\u00fas, yrkisl\u00e6rdar arbei\u00f0smenn og virkislei\u00f0arar, \u00eddna\u00f0arvirki tr\u00f3ta og meira fj\u00f8lbroyttur vinnuvegur og fj\u00f8lbroyttur matur. \u00cd 1945 stovna\u00f0u flestu r\u00edki \u00ed heiminum felagsskapin Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir. Hesin felagsskapur hevur til endam\u00e1ls at f\u00e1a fri\u00f0 \u00ed heiminum. Hann virkar eisini fyri at f\u00e1a burtur atvoldirnar til bardaga og \u00f3fri\u00f0. V\u00e1nalig livikor, f\u00e1kunna, f\u00e1t\u00e6kt, o.s.fr., sum valda \u00ed st\u00f3rum parti av Afrika, eru ors\u00f8k til misn\u00f8gd og st\u00f8\u00f0ugan \u00f3fri\u00f0. Heimsparturin Afrika eigur n\u00f3gv r\u00e1evni \u00ed j\u00f8r\u00f0ini, sum t.d. kopar, salt, gull, diamantar, og gimsteinar.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd Afrika b\u00fagva st\u00edvliga 800 milli\u00f3nir f\u00f3lk - \u00e1ttandaparturin av f\u00f3lkinum \u00ed heiminum. Fj\u00f8lbygdast er vi\u00f0 nor\u00f0ur- og vesturstrondina, helst \u00ed fruktg\u00f3\u00f0u \u00e1ard\u00f8lunum vi\u00f0 Nil\u00e1, Niger\u00e1, Kongo\u00e1 og Senegal\u00e1. F\u00f3lki\u00f0 fj\u00f8lgast skj\u00f3tt \u00ed Afrika, t\u00ed at mong b\u00f8rn ver\u00f0a f\u00f8dd \u00ed flestum londum. H\u00faskini eru st\u00f3r, og helvtin av f\u00f3lkinum er yngri enn 15 \u00e1r. Flestir afrikanarar b\u00fagva \u00e1 bygd, men her, sum a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum, leitar n\u00f3gv f\u00f3lk s\u00e6r til b\u00fdirnar. Mong flyta av bygd undan f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi og vinnuloysi, onnur r\u00fdma undan borgarakr\u00edggi, turki og hungursney\u00f0.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nAfrika er heldur minni enn \u00c1sia, men tr\u00edggjar fer\u00f0ir so st\u00f3r sum Evropa, t\u00f3 er \u00edb\u00fagvatali\u00f0 \u00ed Afrika ikki meir enn helmingur av t\u00ed, sum er \u00ed Evropa. N\u00e6stst\u00f8rsti heimspartur, Afrika, er \u00f3gvuliga fj\u00f8lbroyttur. Nor\u00f0antil er Sahara, st\u00f8rsta oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed heiminum. Mitt \u00ed Afrika, b\u00e1\u00f0umegin Mi\u00f0kring, er tropiskur regnsk\u00f3gur, og sunnantil eru v\u00ed\u00f0ir grasgr\u00f3nir h\u00e1sl\u00e6ttar, i\u00f0 so l\u00ed\u00f0andi l\u00e6kka \u00fat \u00edm\u00f3ti strondini. St\u00f3rar fjallar\u00f8\u00f0ir eru eisini, til d\u00f8mis Atlasfj\u00f8ll fyri nor\u00f0an og Ruwenzorifj\u00f8ll \u00e1 markinum \u00edmillum Uganda og F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo.\n\nFj\u00f8ll \n\nNi\u00f0an fr\u00e1 n\u00e6stan allari strondini \u00ed Afrika er naka\u00f0 av l\u00e1glendi, annars er landi\u00f0 alt mest bara h\u00e1sl\u00e6ttar vi\u00f0 dj\u00fapum og n\u00f3gvum d\u00f8lum og einst\u00f8kum h\u00f8gum fjallaryggjum. M\u00e6tastu fjallaryggirnir eru Atlasfj\u00f8llini fyri nor\u00f0an, fj\u00f8llini \u00ed Etiopia og fj\u00f8llini \u00ed Sy\u00f0ra-Afrika. H\u00e6gsta fjall \u00ed Afrika er Kilimanjarofjall, eitt slokna\u00f0 gosfjall \u00ed Tansania. Fyri eystan er St\u00f3ri Rivudalur: Har eru mong v\u00f8tn. Nakrar av longstu \u00e1um \u00ed heiminum eru eisini \u00ed Afrika, \u00edmillum teirra eru Nil\u00e1, Niger\u00e1, Kongo\u00e1 og Zambezi\u00e1.\n\nLond \u00ed Afrika\n\nMi\u00f0afrika \n\n Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo\n Kongo\n Kjad\n\nEysturafrika \n\n Burundi\n Djibuti\n Eritrea\n Etiopia\n Kenja\n Komoroyggjar\n Seyskelloyggjar\n Ruanda\n Somalia\n Tansania\n Uganda\n\nNor\u00f0urafrika \n\n Algeria\n Egyptaland\n Libya\n M\u00f3ritania\n Marokko\n Sudan\n Su\u00f0ursudan\n Tunesia\n Vestursahara\n\nSu\u00f0urafrika \n\n Angola\n Botsvana\n Lesoto\n Madagaskar\n Malavi\n M\u00f3ritsius\n Mosambik\n Namibia\n Sambia\n Simbabvi\n Svasiland\n Su\u00f0urafrika\n\nVesturafrika \n\n Benin\n Burkina Faso\n Ekvatorguinea\n F\u00edlabeinsstrondin\n Gabon\n Gambia\n Gana\n Guinea\n Guinea-Bissau\n Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjarnar\n Kamerun\n Liberia\n Mali\n Niger\n Nigeria\n Sao Tomi og Prinsipi\n Senegal\n Sierra Leona\n Togo\n\nAfrika"}
{"id": "4487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osiania", "title": "Osiania", "text": "Kyrrahavsoyggjarnar ver\u00f0a b\u00fdttar sundur \u00ed tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0spartar: Mikronesia har nor\u00f0uri, Melanesia har su\u00f0uri og Polynesia har eysturi. Hesir oyggjab\u00f3lkar eru partar av einum uppaftur st\u00f8rri \u00f8ki nevnt Oseania ella Osiania. Oseania stavar fr\u00e1 franska or\u00f0inum fyri hav Oc\u00e9anie . Fj\u00fartan sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond eru har, teirra millum onkur av heimsins sm\u00e6stu tj\u00f3\u00f0um: Nauru, Fiji og Tonga . Evropearar komu \u00ed Kyrrahav \u00ed 16. \u00f8ld, og flestu oyggjarnar gj\u00f8rdust evropeisk hj\u00e1lond. N\u00f3gvar oyggjar eru enn undir til d\u00f8mis N\u00fds\u00e6landi, Fraklandi og Bretlandi. \u00c1rini\u00f0 \u00far Vesturheimurin er st\u00f3rt: n\u00fat\u00ed\u00f0ar verksmi\u00f0jur, n\u00e1msvinna, fer\u00f0af\u00f3lkavinna og fiskivinna. \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 og landslagi\u00f0 \u00ed Oseania er l\u00edka fj\u00f8lbroytt sum \u00f8ki\u00f0 sj\u00e1lvt: til d\u00f8mis \u00ed Nor\u00f0uravstralia vaksa regnsk\u00f3gir, \u00ed N\u00fds\u00e6landi eru j\u00f8klar, og \u00ed mongu kyrrahavsoyggjunum eru pollar og gosfj\u00f8ll.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00c1 korti og \u00e1 globusi eru t\u00e6r mongu s\u00f3lsveiptu oyggjarnar \u00ed Kyrrahavi sum sm\u00e1 sandkorn, spjadd um alt ta\u00f0 st\u00f3ra havi\u00f0. Kyrrahavi\u00f0 er heimsins st\u00f8rsta hav. Ta\u00f0 er st\u00edvur tri\u00f0ingurin av allari j\u00f8r\u00f0ini og h\u00e1lvaa\u00f0ru fer\u00f0ir st\u00f8rri enn \u00f8ll heimsins lond tilsamans. Umlei\u00f0 30 000 Kyrrahavsoyggjar eru, men f\u00f3lk b\u00fagva bara \u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um t\u00fasund oyggjum . Oyggjar eru um alt Kyrrahav fr\u00e1 Su\u00f0uramerika vestur \u00edm\u00f3ti Landsynnings\u00e1sia og Avstralia. Hesar ovurn\u00f3gvu oyggjar eru um st\u00f3ran part \u00ed Kyrrahavi su\u00f0ur \u00far Landsynnings\u00e1sia. Avstral\u00e1sia er Avstralia, N\u00fds\u00e6land, Papua N\u00fd Guinea og \u00f8rgrynni av oyggjum t\u00e6tt vi\u00f0. Avstralia er einasta land, sum er st\u00f3rt meginland og heimspartur, tann minsti av teimum sjey heimsp\u00f8rtum.  N\u00f3gvar Kyrrahavsoyggjar eru \u00f3gvuliga sm\u00e1ar. T\u00e6r eru fjallatindar \u00e1 havbotninum. Koralriv verja oyggjarnar fyri havalduni. \n\nKendastu oyggjaflokkarnir eru Tongaoyggjar, Mariannuoyggjar, S\u00e1moaoyggjar, Fijioyggjar og Hawaiioyggjar. Bretland, Avstralia, Frakland og USA hava havt oyggjarnar sum hj\u00e1lond. N\u00fa eru Fijioyggjar, S\u00e1moaoyggjar og Tongaoyggjar fr\u00e6ls r\u00edki, me\u00f0an Hawaiioyggjar eru eitt av veldunum \u00ed USA.\n\nOyggjab\u00f3lkar\n\nMelanesia: Papua N\u00fdguinea, S\u00e1lomonoyggjarnar, Vanuatu og Fiji, umframt N\u00fdkaled\u00f3nia.\nPolynesia:  Hawaii, N\u00fds\u00e6land, P\u00e1skaoyggin, S\u00e1moa, Amerikanska S\u00e1moa, Franska Polynesia, Cookoyggjar, Tokelau og nakrar minni oyggjar, sum t.d. Marquesasoyggjar, Tuvalu og Niue,\nMikronesia: Kiribati, Marshalloyggjar, Mikronesiasamveldi\u00f0, Nauru og Palau, umframt fleiri amerikonsk hj\u00e1lond, sum til d\u00f8mis Guam, Nor\u00f0urmarianoyggjar og Wakeoy.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \n\nKyrrahavsoyggjarnar eru av ymsum uppruna og skapi. Summar eru h\u00f8gar og fjallbygdar, komnar upp \u00far st\u00f3rum gosfj\u00f8llum \u00e1 havbotninum; upp til 4000 m kunnu t\u00e6r vera. Summar eru l\u00e1gar koraloyggjar, gj\u00f8rdar av koraldj\u00f3rum. Koraldj\u00f3ri\u00f0 er mest sum av berum k\u00e1lki. Ta\u00f0 livir \u00ed rennandi heitum sj\u00f3gvi, sum skal vera minst 20\u00a0\u00b0C, og \u00e1 grunnum vatni, sum skal vera h\u00e6gst 50 m dj\u00fapt. Koraldj\u00f3rini byggja \u00ed meingi uttan um oyggjar og \u00e1 grunnum. Tey ungu vaksa upp \u00far teimum gomlu, og rivi\u00f0 h\u00e6kkast. Fr\u00e1l\u00edka vakurt er at s\u00edggja korald\u00fdrini, t\u00e1 i\u00f0 fjarar av teimum; tey l\u00edkjast tr\u00f8um, sum gl\u00f3gva\u00ed bl\u00e1um, rey\u00f0um, korkalittum og gr\u00f8num litum. Stundum sigur havbotnurin br\u00e1dliga ni\u00f0ur um 50 m d\u00fdpi, t\u00e1 doyggja tey d\u00fdrini, sum eru ni\u00f0an fyri 50 m; men mest sigur hann meira l\u00ed\u00f0andi, so at tey ungu d\u00fdrini f\u00e1a stundir at vaksa upp \u00far teimum gomlu, t\u00e1 ver\u00f0ur grynnan livandi og d\u00fdpi\u00f0 ta\u00f0 sama. Vi\u00f0hv\u00f8rt h\u00e6kkast havbotnurin undir rivinum, so at ta\u00f0 r\u00edsur \u00far kavi. \n\nSummar koraloyggjar eru heilar, me\u00f0an summar eru ringbygdar vi\u00f0 pollum \u00ed mi\u00f0juni og grynnum \u00edmillum ringarnar. Onkusta\u00f0ni \u00e1 ringunum er li\u00f0 ella sund, sum b\u00e1tar kunnu sleppa \u00edgj\u00f8gnum. Men ringt er at koma at landi, t\u00ed ofta er avvelt \u00ed brimi. Oyggjab\u00fagvarnir eru fr\u00e1l\u00edkir sj\u00f3menn. B\u00e1tarnir, teir br\u00faka, eru grunnir stokkab\u00e1tar. Stokkab\u00e1tarnir eru g\u00f3\u00f0ir at leggja inn \u00ed brimi\u00f0 vi\u00f0, t\u00ed teir koppa ikki so l\u00e6ttliga, um teir koma undir eitt \u00f3l\u00f8gi. T\u00e1 i\u00f0 koraloyggin er komin upp \u00far havinum, er ta\u00f0 ikki leingi, fyrr enn hon er b\u00fagvin at bera frukt. Fuglar setast \u00e1 hana og ta\u00f0a hana, fr\u00e6 og gras rekst upp \u00e1 land og festir r\u00f8tur. Og \u00ed t\u00ed l\u00fdggja gr\u00f8\u00f0iliga ve\u00f0urlagi, sum har er, er hon skj\u00f3tt avvaksin vi\u00f0 kokusp\u00e1lmum og alskyns fruktum.\n\nOyggjab\u00fagvarnir\n\nFyrsta f\u00f3lki\u00f0 \n\nFyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini komu \u00far Landsynnings\u00e1sia til N\u00fd Guinea. Ha\u00f0ani spjaddust tey so vi\u00f0 og vi\u00f0 til hinar oyggjarnar. Tey sigldu \u00ed sj\u00f3g\u00f3\u00f0um tr\u00e6b\u00e1tum. Bara 1000 \u00e1r eru s\u00ed\u00f0an fyrstu b\u00faseting \u00e1 t.d. N\u00fds\u00e6landi og Hawaiioyggjum. Upprunaf\u00f3lki\u00f0 er runni\u00f0 av trimum \u00e6ttargreinum, bl\u00e1menna\u00e6ttini \u00far Afrika, indo-evropa\u00e6ttini \u00far India og Indonesia og mongola\u00e6ttini \u00far Eystur\u00e1sia. Naka\u00f0 v\u00e6l fyri Kristi f\u00f8\u00f0ing v\u00f3ru st\u00f3rar f\u00f3lkaflytingar \u00ed sy\u00f0ra parti av \u00c1sia. T\u00e1 f\u00f3ru st\u00f3rar fj\u00f8ldir av bl\u00e1monnum heiman \u00far Afrika vi\u00f0 sm\u00e1b\u00e1tum eystur \u00ed hav. B\u00e1tarnir v\u00f3ru smidliga bygdir vi\u00f0 sj\u00f3stokkum \u00fat fr\u00e1 s\u00ed\u00f0unum, so at teir skuldu ikki koppa. Menninir b\u00fasettust eina t\u00ed\u00f0 \u00ed Indonesia. Ha\u00f0ani f\u00f3ru teir longur eystur og komu til N\u00fd Guinea og oyggjarnar eystan fyri hana. Har b\u00fasettust teir av \u00f8llum.\n\nUpprunamentan \n\nT\u00e1 i\u00f0 evropararnir um \u00e1r 1500 fyrstu fer\u00f0 settu f\u00f3tin \u00e1 land \u00ed Kyrrahavsoyggjunum, v\u00f3ru t\u00e6r allar bygdar. Oyggjab\u00fagvarnir dyrka\u00f0u j\u00f8r\u00f0ina og r\u00f3\u00f0u \u00fat. Teir h\u00f8vdu eisini hundar, sv\u00edn og h\u00f8sn. Jarn kendu teir ikki, men \u00e1 summum av kyrrahavsoyggjunum v\u00f3ru risast\u00f3rar pyramidur, steinmyndir og tempul. Teir h\u00f8vdu einki skriftm\u00e1l. Ta\u00f0 tropiska havve\u00f0urlagi\u00f0 gj\u00f8rdi, at teimum n\u00fdttist ikki kl\u00e6\u00f0ir, br\u00faktu bara eitt sk\u00fart, sum teir nevndu tapa. Tapa gera teir \u00far b\u00f8rkinum \u00e1 papp\u00edr-morberjatr\u00e6num. Konuf\u00f3lki\u00f0 bukar tann avskr\u00e6dda b\u00f8rkin vi\u00f0 einum serligum lurki, inntil bara trevlarnir eru eftir. Tapask\u00farti\u00f0 lita teir br\u00fant og n\u00fdta ta\u00f0 enn sum veitslub\u00fana. Tann nakna kroppin tatovera\u00f0u teir, prika\u00f0u sj\u00e1ldsom mynstur ella myndir inn \u00ed h\u00fa\u00f0ina . Teir v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir tr\u00e6skur\u00f0armenn og b\u00e1tarsmi\u00f0ir. Teir tr\u00fa\u00f0u \u00e1 forfedrarnar, helst gamlar h\u00f8vdingar, og var\u00f0veittu v\u00e6l minni teirra. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, l\u00f8gdu ymisk long oyggjarnar undir seg. Tr\u00fabo\u00f0arar kristna\u00f0u eisini f\u00f3lki\u00f0. Japanesarar, kinesarar, indarar og evroparar b\u00fasettust \u00e1 summum av oyggjunum og runnu saman vi\u00f0 upprunaf\u00f3lki\u00f0 .\n\nF\u00f3lkasl\u00f8g \n\nN\u00fd Guinea og oyggjarnar eystan fyri hana eita undir einum Melanesia. F\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fdr \u00ed teimum, eitur melanesar. Melanesar eru sera \u00e1t\u00f8kir skyldmonnum s\u00ednum \u00ed Afrika, h\u00f3ast teir hava veri\u00f0 \u00ed \u00fatlegd \u00ed t\u00fasundtals \u00e1r og eru \u00edme\u00f0an runnir saman vi\u00f0 n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum f\u00f3lkasl\u00f8gum. Eystan fyri Filipsoyggjar er ein annar oyggjarflokkur, sum eitur Mikronesia. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Mikronesia, sum vit kalla mikronesar, er runni\u00f0 av mongolskari og evropeiskari \u00e6tt og er komi\u00f0 \u00far Eystur\u00e1sia. T\u00e6r mongu sm\u00e1u oyggjarnar og oyggjalondini sum eru \u00ed \u00f8llum Kyrrahavinum fr\u00e1 Avstralia og eystur \u00edm\u00f3ti Amerika, kallast undir einum Polynesia. F\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fdr \u00ed Polynesia, eitur polynesar. Polynesar eru upprunaliga komnir \u00far Su\u00f0ur\u00e1sia og Indonesia, ha\u00f0ani teir vi\u00f0 b\u00e1tum hava siglt v\u00ed\u00f0a um \u00ed \u00f8llum Kyrrahavinum og tiki\u00f0 b\u00fagv \u00ed oyggjunum; s\u00f3larrisv\u00edkingarnir v\u00f3ru teir kalla\u00f0ir .\n\nKon-Tiki \n\nSummir menn halda, at oyggjarnar kunnu eisini vera bygdar av f\u00f3lki \u00far Su\u00f0uramerika. \u00cd Per\u00fa er mannas\u00f8gn, at ma\u00f0ur, sum \u00e6t Kon Tiki, f\u00f3r um \u00e1r 500 ha\u00f0ani vestur \u00ed Kyrrahavi\u00f0. Hann kom til nakrar oyggjar, sum hann nam og b\u00fasettist \u00e1. Fr\u00f3\u00f0ir menn siga, at henda s\u00f8gnin m\u00e1 vera skeiv, t\u00ed f\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fa\u00f0i undan inkunum \u00ed Andesfj\u00f8llunum, dugdi ikki at byggja b\u00e1tar, men hev\u00f0i flakar \u00ed sta\u00f0in. T\u00e1 var ta\u00f0, at nor\u00f0ma\u00f0urin Thor Heyerdahl (1914-2002) setti s\u00e6r fyri at pr\u00f3gva, at s\u00f8gnin kundi vera sonn. Hann gj\u00f8rdi s\u00e6r flaka av balsavi\u00f0i, l\u00edkan teimum flakum, sum indi\u00e1nararnir n\u00fdttu. Flakan kalla\u00f0i hann Kon-Tiki. 28. apr\u00edl \u00ed 1947 leg\u00f0i hann \u00fat av Per\u00fa sj\u00e1lvur s\u00e6tti vestur \u00ed hav. 7. august sama \u00e1r var hann komin 8000 km. vestur \u00far Su\u00f0uramerika. T\u00e1 stranda\u00f0i hann \u00e1 Raroia rivinum og slapp upp \u00e1 Taumotuoyggjar. Thor Heyerdahl hevur solei\u00f0is pr\u00f3gva\u00f0, at ta\u00f0 kann bera til at koma \u00e1 flakum \u00far Su\u00f0uramerika \u00ed Kyrrahavsoyggjarnar .\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nHar vaksa p\u00e1lmar - b\u00e6\u00f0i sagop\u00e1lmar og kokusp\u00e1lmar - brey\u00f0frukt - bananir, tarro, sum l\u00edkist naka\u00f0 aftur \u00ed epli, og yams. Har eru eisini st\u00f3rir gar\u00f0ar vi\u00f0 sukurr\u00f8rum og gummitr\u00f8um. Kokusp\u00e1lmin hevur alla t\u00ed\u00f0ir veri\u00f0 a\u00f0alfruktin \u00e1 oyggjunum, t\u00ed hann veksur b\u00e6\u00f0i \u00ed mold og k\u00e1lki, og sj\u00f3roki ger honum einki. Kokusp\u00e1lmin veksur skj\u00f3tt og kann ver\u00f0a 30 m. h\u00f8gur. Fruktirnar, sum eita kokusn\u00f8tir, vaksa uppi \u00ed tr\u00f8unum. Inni \u00ed n\u00f8tunum er kjarni, sum eitur kopra, t\u00e1 i\u00f0 hann er turka\u00f0ur. Uttan um kjarnan er kokusmj\u00f3lkin, sum er sera f\u00f8\u00f0gandi og ver\u00f0ur havd til drekka. \u00dar kopruni persa teir kokusolju, sum er g\u00f3\u00f0 til mat ella at lata \u00e1 lapuna. Meginparturin av kopruni ver\u00f0ur seldur til \u00eddna\u00f0arlondini, har kokusoljan ver\u00f0ur gj\u00f8rd til t.d. margarin, palmin ella s\u00e1pu, me\u00f0an kokusmj\u00f3lki\u00f0 ver\u00f0ur havt til sjokul\u00e1tu ella \u00ed h\u00fasarhaldinum. Uttan \u00e1 kokusn\u00f8tunum er skal, sum kann trevjast og gerast til tog, teppir og m\u00e1ttur. N\u00f8tin sj\u00e1lv er g\u00f3\u00f0 til bollar, sk\u00e1lir og a\u00f0rar b\u00fanyttir. P\u00e1lmavi\u00f0ur er g\u00f3\u00f0ur til b\u00e1tar og h\u00fas, og r\u00f8turnar at fl\u00e6tta til kurvar. Tey longu p\u00e1lmabl\u00f8\u00f0ini eru g\u00f3\u00f0 at tekja vi\u00f0, og tey ungu smakka v\u00e6l, tey eita p\u00e1lmak\u00e1l. \u00dar bl\u00f3muni f\u00e1a teir sukurs\u00f8ta sevja, sum teir gera til v\u00edn og kalla arrak. \n\nTurka\u00f0 kokusn\u00f8t spillist seint og er t\u00ed g\u00f3\u00f0 \u00fatflutningsv\u00f8ra, me\u00f0an bananirnar spilast skj\u00f3tt; t\u00e6r hava teir sj\u00e1lvir til matna. Ta\u00f0 hendir stundum, at herviligt \u00f3dnarve\u00f0ur tekur seg upp. Stormarnir kunnu vera so frekir, at teir skr\u00e6\u00f0a p\u00e1lmarnar upp vi\u00f0 r\u00f3t, taka h\u00fas av grund og reisa so st\u00f3ra aldu, at hon leggur oman yvir ein st\u00f3ran part av oyggjunum. \u00c1 fjarl\u00f8gdum oyggjum b\u00faleikast f\u00f3lk n\u00e6stan sum forfedrarnir. H\u00fasini eru str\u00e1takt ella takt vi\u00f0 p\u00e1lmabl\u00f8\u00f0um. F\u00f3lk hava h\u00f8sn og sv\u00edn og velta fruktir og gr\u00f8nmeti. Tey n\u00fdta enn holab\u00e1t vi\u00f0 studningsfj\u00f8ll til fiskiskap og flutnings. Kokos er t\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in.\n\nLandalisti\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar"}
{"id": "4503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalmarsamveldi%C3%B0", "title": "Kalmarsamveldi\u00f0", "text": "Kalmarsamveldi\u00f0 (Danskt/Norskt/Svenskt: Kalmarunionen)\n\nTann hendingin, sum f\u00f3r fram \u00ed svenska b\u00fdnum Kalmar um mi\u00f0jan juni 1397, hev\u00f0i dr\u00fagvar fyritreytir \u00ed nor\u00f0urlendskari s\u00f8gu og nor\u00f0urlendskum politikki \u2013 \u00ed \u00f8llum trimum r\u00edkjunum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 H\u00e1kun 6. Magnusson av Noregi \u00ed 1355 gj\u00f8rdist myndugur, var Noregs r\u00edki ikki ta\u00f0, ta\u00f0 einafer\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0. Svenskir a\u00f0alsmenn, ofta giftir inn \u00ed norskar st\u00f3r\u00e6ttir, og danskir kirkjumenn manna\u00f0u n\u00fa r\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0. Noreg og Sv\u00f8r\u00edki komu aftur undir sama kong, beint \u00edm\u00f3ti einum s\u00e1ttm\u00e1la fr\u00e1 1343. Svenskir st\u00f3rmenn settu Eirik Magnusson fr\u00e1 sum kong, og \u00ed 1362 var\u00f0 H\u00e1kun 6. av Noregi valdur til kong av Sv\u00f8r\u00edki eisini. Tey politisku vi\u00f0urskiftini \u00ed Sv\u00f8r\u00edki v\u00f3ru \u00f3gvuliga \u00f3trygg. Saman vi\u00f0 teimum t\u00fdsku hansast\u00f8\u00f0unum h\u00f8vdu sviar veri\u00f0 \u00ed kr\u00edggi m\u00f3ti danska konginum Valdemar Atterdag, men f\u00f3ru so knappliga \u00ed part vi\u00f0 danakongi m\u00f3ti t\u00fdskarunum.\n\nKalmar-fundurin hev\u00f0i eisini eina pers\u00f3nliga bakgrund. Ein partur av fri\u00f0inum millum Valdemar kong og teir svensku st\u00f3rmenninar var, at Valdemar \u00ed 1363 l\u00e6t 10 \u00e1ra gomlu d\u00f3ttur s\u00edna Margretu giftast vi\u00f0 H\u00e1kuni 6., sum var 23 \u00e1ra gamal. Vi\u00f0 hesum politiska hj\u00fanalag v\u00f3na\u00f0i Valdemar kongur at f\u00e1a \u00ed lag eina samgongu m\u00f3ti t\u00fdskarunum, sum, t\u00e1 i\u00f0 hann t\u00f3k vi\u00f0 sum kongur, \u00e1ttu ta\u00f0 mesta av Danmark sum ve\u00f0. Men stutt eftir var H\u00e1kun 6. settur fr\u00e1 sum kongur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, og ein t\u00fdskur ma\u00f0ur, Albrecht av Mecklenburg, var\u00f0 tikin til kong.\n\nH\u00e1kun 6. \u00e1tti ein son \u00ed hj\u00fanalagnum vi\u00f0 Margretu Valdimarsd\u00f3ttur. Hann \u00e6t \u00d3lavur H\u00e1kunarson. \u00cd 1376 bar Margreta so \u00ed bandi, at hann arva\u00f0i Danmarkar r\u00edki eftir abba s\u00edn Valdemar, sum var dey\u00f0ur \u00e1ri\u00f0 fyri. T\u00e1 i\u00f0 fa\u00f0ir hansara H\u00e1kun 6. doy\u00f0i \u00ed Oslo \u00ed 1380, 40 \u00e1ra gamal, arva\u00f0i hin 10 \u00e1ra gamli junkarin \u00d3lavur Noregs r\u00edki aftur-at \u2013 vi\u00f0 \u00f8llum skattlondunum fyri vestan: Orknoyum, Hetlandi, F\u00f8royum, \u00cdslandi og Gr\u00f8nlandi. M\u00f3\u00f0ir hansara sat einkja 27 \u00e1ra gomul.\n\nMen \u00d3lavur H\u00e1kunarson doy\u00f0i longu \u00ed 1387, 17 \u00e1ra gamal. Eftir arvareglunum skuldi t\u00e1 sonur Albrecht av Mecklenburg og sonur eldru systur Margretu havt arva\u00f0 kr\u00fanuna. Harvi\u00f0 hev\u00f0i valdst\u00f8\u00f0a Margretu veri\u00f0 burtur. Men hon st\u00f3\u00f0 n\u00fa so sterk, at b\u00e6\u00f0i ver\u00f0sligir og kirkjuligir harrar, fyrst \u00ed Danmark og s\u00ed\u00f0an \u00ed Noregi, valdu hana til <<frue og husbonde og hele rigets fuldm\u00e6gtige formynder>>. Til arving eftir seg, sum \u00ed grundini ikki var drotning uttan ta\u00f0, at hon hev\u00f0i veri\u00f0 gift vi\u00f0 einum norskum kongi, setti hon systursonin Eirik av Pommern, sum eftir fornum si\u00f0i var\u00f0 tikin til kong \u00e1 Oyrartingi \u00ed Noregi \u00ed 1389. Tvey \u00e1r seinni fekk Margreta Sv\u00f8r\u00edki afturat, t\u00e1 i\u00f0 sviar settu Albrecht fr\u00e1 og bu\u00f0u henni valdi\u00f0. Veturin 1395-1396 var\u00f0 Eirikur valdur til kong \u00e1 teimum donsku landstingunum, og sama summari\u00f0 t\u00f3ku sviar hann til kong \u00e1 st\u00f3rmannafundi \u00ed Uppsala. Eirikur av Pommern r\u00e1ddi t\u00e1 yvir trimum r\u00edkjum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Eirikur var\u00f0 myndugur \u00ed 1397, stevndi Margreta umbo\u00f0smonnum fyri r\u00edkisr\u00e1\u00f0ini \u00ed \u00f8llum trimum r\u00edkjunum til fundar \u00ed svenska b\u00fdnum Kalmar til kr\u00fdningarh\u00e1t\u00ed\u00f0arhald. \u00cd t\u00ed sambandi var\u00f0 hitt sonevnda Kalmarsamveldi\u00f0 til.\n\nTey tr\u00fd nor\u00f0urlendsku r\u00edkini skuldu hava felags kong. Eitt pergamentsbr\u00e6v v\u00e1ttar hesa avger\u00f0. Br\u00e6vi\u00f0 ber innsiglini hj\u00e1 67 nor\u00f0urlendskum a\u00f0alsmonnum. Fr\u00e1 hesum fundi er eisini eitt anna\u00f0 skjal, ta\u00f0 sonevnda samveldisbr\u00e6vi\u00f0, skriva\u00f0 \u00e1 papp\u00edr og vi\u00f0 bara 10 st\u00f3rmannainnsiglum, sum ikki hanga undir skjalinum, sum diplomatariskur si\u00f0ur var, men eru tr\u00fdst inn \u00e1 papp\u00edri\u00f0. Hetta er fyrsta almenna skjal \u00ed Nor\u00f0urlondum, sum er skriva\u00f0 \u00e1 papp\u00edr. Eftir innihaldinum at d\u00f8ma er ta\u00f0 ein stevnuskr\u00e1 fyri eitt samveldi: r\u00edkini skuldu hava felags kong, felags uttanr\u00edkispolitikk og halda fri\u00f0 s\u00edn\u00e1millum, men annars st\u00fdrast eftir egnum l\u00f3gum.\n\nMillum s\u00f8gumenn hevur veri\u00f0 n\u00f3gv kjak um hetta skjal; men \u00ed dag ver\u00f0ur yvirh\u00f8vur hildi\u00f0, at talan er um eitt frumrit (og t\u00ed er ta\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 papp\u00edr) til ein samveldiss\u00e1ttm\u00e1la, solei\u00f0is sum umbo\u00f0smennininir fyri r\u00edkisr\u00e1\u00f0ini vildu hava hann, og sum gav teimum ta\u00f0 veruliga valdi\u00f0 \u00ed r\u00edkjunum, h\u00f3ast tey h\u00f8vdu kong \u00ed felag, me\u00f0an Margreta vildi hava sterkt kongsvald. Men t\u00e1 i\u00f0 hon ikki fekk tr\u00fdst hesa \u00e6tlan \u00edgj\u00f8gnum, eru hesar samr\u00e1\u00f0ingar helst enda\u00f0ar. Men alla samveldist\u00ed\u00f0ina h\u00f3mast ein spenningur millum hesar b\u00e1\u00f0ar politisku uppfatanir og hesi b\u00e6\u00f0i \u00e1hugam\u00e1l: a\u00f0alsvald ella sterkt kongsvald.\n\nMe\u00f0an Noreg vi\u00f0 Vesturhavsoyggjunum var saman vi\u00f0 Danmark til 1814, f\u00f3r Sv\u00f8r\u00edki longu \u00ed 1446 \u00far samveldinum, og danskar royndir at f\u00e1a sviar upp\u00ed aftur, t.d. hj\u00e1 Kristiani 2. \u00e1rini 1520-1523, miseydna\u00f0ust.\n\nT\u00e6r einastu slintrurnar, sum eftir eru av hesum st\u00f3rt \u00e6tla\u00f0a samveldi, eru F\u00f8royar og Gr\u00f8nland. Eftir sita bara teir, sum ikki v\u00f3ru hj\u00e1.\n\nKelda \n Postverk F\u00f8roya\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "4505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olaf%20Finsen", "title": "Olaf Finsen", "text": "Olaf Finsen (3. februar 1859 \u00ed T\u00f3rshavn - 15. september 1937 \u00ed Keypmannahavn) var apotekari \u00ed F\u00f8royum og borgarstj\u00f3ri \u00ed Havn. \n\nHann var sonur Hannes Finsen, amtmann og br\u00f3\u00f0ur Niels Ryberg Finsen. \n\n 1879 - exam.pharm. \n 1882 - cand.pharm. \n 1898 - F\u00e6r leysa apoteksloyvi\u00f0. \n\nOlaf Finsen var borgarstj\u00f3ri \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu 1904-1909.\n\nKelda \n apotek.fo\n\nF\u00f8royskir politikarar\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1859\nAndl\u00e1t \u00ed 1937"}
{"id": "4506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20september%20%28t%C3%AD%C3%B0indabla%C3%B0%29", "title": "14. september (t\u00ed\u00f0indabla\u00f0)", "text": "14. september var eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, sum var floksbla\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n\n 1947 - 1949 D. P. Danielsen\n 1948 - 1962 Erlendur Patursson\n 1962 - 1973 \u00d3lavur Michelsen\n 1973 - 1975 Erlendur Patursson\n 1976 - 1978 \u00d3lavur Michelsen\n 1978 - 1980 Leivur Hansen\n 1983 - 1984 Karin Kj\u00f8lbro\n 1991 - 1993 Finnbogi \u00cdsakson\n 1992 - 1994 Hergeir Nielsen\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an 14. september 1946 um loysing Danmarkar og F\u00f8roya millum.\n\nKeldur \n\n Niels Thomsen og Jette D. S\u00f8llinge: De Danske aviser : 1634 - 1991, bind 3, Odense 1991, s. 697-698\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "4508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tingakrossur", "title": "Tingakrossur", "text": "Tingakrossur var eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, i\u00f0 kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 1. januar 1901.\n\nBla\u00f0i\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 donskum, men var m\u00e1lgagn tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslunar og seinni Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n\n 1901\u20131911 Kristin \u00ed Geil (Christen Holm Isaksen)\n 1911\u20131912 Sverri Patursson\n 1912\u20131914 Petur Alberg\n 1914\u20131935 Kristin \u00ed Geil\n 1935\u20131939 Eivind Isholm\n 1940\u20131943 S. E. Matras\n 1943\u20131954 Louis Zachariasen\n 1960\u20131963 Hans David Matras\n 1963\u20131966 Tummas Lenvig\n 1967\u20131978 Marius Johannesen\n 1979\u20131985 Hanna Absalonsen\n 1985\u20131987 Johan Petur Petersen\n 1988\u20131989 Petur Martin Rasmussen\n 1990 Bergur Jacobsen\n\nKeldur \n\n Jette D. S\u00f8llinge og Niels Thomsen: De Danske aviser 1634-1989, bind 2 (1848-1917), Odense 1989, s. 692\n Niels Thomsen og Jette D. S\u00f8llinge: De Danske aviser 1634-1991, bind 3 (1918-1991), Odense 1991, s. 694-695\n Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0: F\u00f8roysk bla\u00f0s\u00f8ga 1852 - 2002; Forlagi\u00f0 Sprotin 2002\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFyrsta \u00fatg\u00e1van: Tingakrossur - 1. januar 1901, infomedia.dk\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "4510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christen%20Holm%20Isaksen", "title": "Christen Holm Isaksen", "text": "Christen Holm Isaksen (24. mai 1877 \u00ed T\u00f3rshavn, 17. mai 1935) var m\u00e1lari og br\u00f3\u00f0ur Petur Alberg. Vanliga var\u00f0 hann millum manna kalla\u00f0ur Kristin \u00ed Geil eftir heimah\u00fasum s\u00ednum. \u00datb\u00fagvin fotografur \u00ed Keypmannahavn; hann hevur helst l\u00e6rt at m\u00e1la hj\u00e1 Niels Kruse m\u00e1lara \u00e1 Ei\u00f0i. T\u00e1 Tingakrossur var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1901, var\u00f0 hin t\u00e1 23 \u00e1ra gamli Kristin \u00ed Geil kosin til bla\u00f0stj\u00f3ra, og hetta starv r\u00f8kti hann, t\u00e1 s\u00e6\u00f0 ver\u00f0ur burtur fr\u00e1 einum \u00e1ri, uttan slit, til hann fyrst \u00ed tr\u00edati\u00e1runum leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r vegna sj\u00faku. \u00d8ll samt\u00ed\u00f0arf\u00f3lk bera samsint Kristini \u00ed Geil ta\u00f0 eftirm\u00e6li\u00f0, at dugnaligari bla\u00f0mann hava oyggjarnar ikki \u00e1tt og tj\u00f3\u00f0skaparsinna\u00f0 f\u00f3lk og tey minni mentu \u00ed samfelagnum ikki betri stavnamann enn hann. Fyri honum var tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsla ikki n\u00f3g miki\u00f0, hon \u00e1tti at vera sosialistisk.\n\nKristin \u00ed Geil var fyrst og fremst bla\u00f0ma\u00f0ur, men hann royndi seg eisini sum b\u00f3kmentama\u00f0ur. Hann yrkti sj\u00e1lvur og t\u00fdddi yrkingar, m.a. fyrsta sosialist-songin \"Br\u00e1tt l\u00fdsir \u00ed eystri\", men st\u00f8rsta t\u00fddningin man hann hava havt innan f\u00f8royskt sj\u00f3nleikarl\u00edv, har hann var oddama\u00f0ur b\u00e6\u00f0i sum fyrireikari og leikari alt fr\u00e1 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1890-\u00e1runum, til hann vegna heilsubrek gav fr\u00e1 s\u00e6r. Hann t\u00fdddi fleiri leikir til f\u00f8royskt og skriva\u00f0i sj\u00e1lvur hin v\u00e6lumt\u00f3kta sj\u00f3nleikin \"\u00d3fri\u00f0arligar t\u00ed\u00f0ir\" (1908), sum sn\u00fdr seg um vitjan enska Brillumansins \u00ed Havn \u00ed 1808 og \u00f3r\u00e6ddu framfer\u00f0 N\u00f3lsoyar P\u00e1ls \u00ed hesum d\u00f8gum.\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nIsaksen, Christen Holm\nAndl\u00e1t \u00ed 1935\nIsaksen, Christen Holm"}
{"id": "4512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Andreas%20Kruse", "title": "Niels Andreas Kruse", "text": "Niels Andreas Kruse (12. august 1871 \u00e1 Ei\u00f0i - 16. juni 1953) var m\u00e1lari. Hann var abbi listakvinnuna Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir Niclasen \u00e1 Ei\u00f0i.\n\nAltartalvur \n Gj\u00e1ar kirkja\n Selatra\u00f0ar kirkja\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nKruse, Niels Andreas\nAndl\u00e1t \u00ed 1953"}
{"id": "4515", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglaframi", "title": "Fuglaframi", "text": "Fuglaframi er ein av\u00eds, sum kom \u00fat \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 12. apr\u00edl 1898 til 8. juli 1902.\n\nBla\u00f0stj\u00f3ri var Sverre Patursson.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nVestnord - t\u00ed\u00f0arrit - F\u00f8roysk, \u00edslendsk og gr\u00f8nlendsk talgild t\u00ed\u00f0arrit og bl\u00f8\u00f0.\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "4517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8ringat%C3%AD%C3%B0indi", "title": "F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi", "text": "F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi var fyrsta t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, sum kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed F\u00f8royum. Bla\u00f0i\u00f0 kom \u00fat fr\u00e1 januar 1890 til desember 1901, og aftur fr\u00e1 januar til 28. februar februar 1906. Bla\u00f0i\u00f0 var m\u00e1lgagn hj\u00e1 F\u00f8ringafelagnum, og var ta\u00f0 fyrsta t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 i\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum.\n\nRasmus Effers\u00f8e var bla\u00f0stj\u00f3ri longst, hann var ein av teimum f\u00f8randi \u00ed f\u00f8royska sj\u00e1lvst\u00fdrisstr\u00ed\u00f0num og sendi saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum innbj\u00f3\u00f0ing til j\u00f3lafundin \u00ed 1988. Redakt\u00f8r i den korte perioden i 1906, Andrias Christian Evensen, i\u00f0 var bla\u00f0stj\u00f3ri eitt stutt skifti \u00ed 1906 var millum tey fyrstu i\u00f0 arbeiddu fyri at gera f\u00f8royskt til undirv\u00edsingar- og kirkjum\u00e1l.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n 1890 - 1901 R. C. Effers\u00f8e\n Oktober 1895 - Desember 1895 Andr. S\u00e1malson\n Januar 1896 - Oktober 1896 J\u00f3anes Patursson\n 1906 - A. C. Evensen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Vestnord - t\u00ed\u00f0arrit - F\u00f8roysk, \u00edslendsk og gr\u00f8nlendsk talgild t\u00ed\u00f0arrit og bl\u00f8\u00f0\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "4520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%BAgvan%20%28t%C3%AD%C3%B0indabla%C3%B0%29", "title": "D\u00fagvan (t\u00ed\u00f0indabla\u00f0)", "text": "D\u00fagvan var t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, sum kom \u00fat \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 januar 1894 til 1928 og fr\u00e1 1941 til 1942.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n P. Jensen\n 1899 - 1900 R.C. Effers\u00f8e\n 1899 - 1907 Dj\u00f3ni Isaksen\n 1908 - 1910 Hans Andrias Djurhuus\n 1910 - 1915 R.C. Effers\u00f8e\n 1916 - 1925 Poul Niclasen\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Vestnord - t\u00ed\u00f0arrit - F\u00f8roysk, \u00edslendsk og gr\u00f8nlendsk talgild t\u00ed\u00f0arrit og bl\u00f8\u00f0.\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "4521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskir%20t%C3%AD%C3%B0indami%C3%B0lar", "title": "F\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar", "text": "Hetta er ein listi yvir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar sum fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini v\u00f3ru til \u00ed F\u00f8royum og teir sum enn eru til.\n\nT\u00ed\u00f0indabl\u00f8\u00f0 \n\n1 Var ikki virki\u00f0 \u00e1rini 1929-1940.\n2 Var ikki virki\u00f0 \u00e1rini 1955-1959.\n\n\u00datvarp \n\n Atlantic Radio (1999)\n Lindin (2000-)\n R\u00e1s 2 (1999 - sep. 2007) og 1. okt. 2007 - undir Mi\u00f0lavarpinum hj\u00e1 Sosialinum.\n \u00datvarp F\u00f8roya (1957-)\n\nSj\u00f3nvarp \n\n Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya (1984-)\n Iktus (2008-)\n\nAnna\u00f0 \n\n Kringvarp F\u00f8roya (2005-)\n Humor.FO (2005-)\n\nKeldur \n\nListar"}
{"id": "4533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kringvarp%20F%C3%B8roya", "title": "Kringvarp F\u00f8roya", "text": "Kringvarp F\u00f8roya er almenni loftmi\u00f0lastovnurin \u00ed F\u00f8royum. \n\u00datvarp F\u00f8roya og Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd saman \u00ed ein stovn 1. januar 2005, eftir avger\u00f0 fr\u00e1 landsst\u00fdrismanninum \u00ed Mentam\u00e1lum, J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni. Stj\u00f3rin \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya er Ivan Hentze Niclasen.\n\nPublic service s\u00e1ttm\u00e1lin\n\nStovnurin Kringvarp F\u00f8roya hevur nakrar skyldur og uppg\u00e1vur, sum er neyvt or\u00f0a\u00f0ar \u00ed einum Public service s\u00e1ttm\u00e1la. Hetta er ein s\u00e1ttm\u00e1li, har partarnir eru Kringvarp F\u00f8roya og Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0. Har\u00edmillum eru nakrar l\u00f3gar\u00e1settar skyldur.\n\nKringvarpsl\u00f3gin \u00a7 10.\n\nKringvarp F\u00f8roya hevur skyldu til at \u00fatvarpa sendingar, i\u00f0 fevna um t\u00ed\u00f0indi, uppl\u00fdsing, mentan og undirhald. Kringvarp F\u00f8roya skal \u00ed programmvirkseminum leggja dent \u00e1 uppl\u00fdsingar- og talufr\u00e6lsi, sakliga og \u00f3hefta uppl\u00fdsing og eitt fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0 tilbo\u00f0, sum var\u00f0veitir og fj\u00e1lgar um m\u00e1l, mentan, \u00e1tr\u00fana\u00f0 og si\u00f0al\u00e6ru f\u00f8royinga. Stk. 2. Kringvarp F\u00f8roya eigur at leggja dent \u00e1 at hava gott f\u00f8royskt m\u00e1l \u00ed s\u00ednum sendingum. Kringvarp F\u00f8roya hevur skyldu at tryggja starvsf\u00f3lkunum holla m\u00e1lsliga r\u00e1\u00f0geving. Stk. 3. Kringvarp F\u00f8roya skal ansa eftir, at sendingar ikki kunnu ska\u00f0a likamligu, s\u00e1larligu og si\u00f0alagsligu menningina hj\u00e1 b\u00f8rnum og ungum undir l\u00f3galdri, eitt n\u00fa vi\u00f0 \u00f3n\u00e6risligum ella \u00f3grunda\u00f0um har\u00f0ligum innihaldi. Stk. 4. Sendingarnar skulu ikki \u00e1 nakran h\u00e1tt elva til mannminkan, har\u00f0skap ella hatur orsaka\u00f0 av h\u00fa\u00f0aliti, kyni, \u00e1tr\u00fana\u00f0i ella tj\u00f3\u00f0skapi. Stk. 5. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin kann \u00e1seta reglur um, at \u00ed sendivirkseminum skal serligt fyrilit v\u00edsast b\u00f8rnum og ungum. Stk. 6. Virksemi\u00f0 hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya kann eisini fevna um at endurvarpa \u00fatlendskar public service-sj\u00f3nvarpsr\u00e1sir.\n\nKr\u00f8v\n\nKringvarp F\u00f8royar skal tryggja at ta\u00f0 framleidda tilfari\u00f0:\n er \u00f3heft av ser\u00e1hugam\u00e1lum\n er fj\u00f8lbroytt og margfalt\n er vi\u00f0komandi, \u00e1l\u00edtandi og sakligt, t\u00e1 talan er um t\u00ed\u00f0indi og uppl\u00fdsing annars\n veitir br\u00fakaranum atgongd til t\u00fd\u00f0andi uppl\u00fdsingar og or\u00f0askifti um avgerandi samfelagsvi\u00f0urskifti\n vendir s\u00e6r til n\u00f3gvar avmarka\u00f0ar \u00e1hugab\u00f3lkar og til ein st\u00f8rri skara\n gevur br\u00fakaranum gott innlit\n er dygdargott\n\nEndam\u00e1l\n\n Styrkja \u00e1huga borgarans at virka \u00ed einum f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isligum samfelag\n Menna f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 og samleika f\u00f8royinga\n Stimbra mentan og skapanarevni\n Stimbra vitan og fatan\n\nUppg\u00e1vur\n\nKringvarp F\u00f8roya skal vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum skapa kjak, har borgarin luttekur. F\u00f8royskt m\u00e1l skal n\u00fdtast til tilfar. \u00datlendskt tilfar skal t\u00fd\u00f0ast til f\u00f8royskt. Framleidda tilfari\u00f0 skal vera t\u00f8kt \u00e1 alnetinum. Lutfalsligt st\u00f3rur partur av framlei\u00f0sluni skal vera keyptur fr\u00e1 uttanh\u00fdsis keldum, hetta fyri at gagn\u00fdta markna\u00f0in, eisini so at fr\u00edyrkisf\u00f3lk kunnu bj\u00f3\u00f0a s\u00ednar t\u00e6nastur. Kringvarpi\u00f0 skal vera ein partur av tilb\u00fagvingarskipanum. Dygd og f\u00f8rleikamenning innanfyri journalistik skal vera \u00ed h\u00e1s\u00e6ti\u00f0 fyri at geva Kringvarpinum st\u00f8rst m\u00f8guligt tr\u00favir\u00f0i. T\u00ed\u00f0indaflutningurin skal vera \u00f3heftur, og \u00fatvarpsmi\u00f0ilin og sj\u00f3nvarpsmi\u00f0ilin skulu hava hv\u00f8r s\u00edna egnu redakti\u00f3n. F\u00f8royskan mentan skal skjalpr\u00f3gvast \u00ed tilfarinum hj\u00e1 Kringvarpinum. \u00c1tr\u00fana\u00f0ur skal mi\u00f0last vi\u00f0 gudst\u00e6nastum og m\u00f8tum. F\u00f8royskt \u00edtr\u00f3ttartilfar skal framlei\u00f0ast. Barna- og und\u00f3mstilfar skal framlei\u00f0ast. Kringvarp F\u00f8roya skal sum mentanarstovnur mi\u00f0la t\u00f3nleik og skapa \u00e1huga fyri og eggja til, at framleiddur ver\u00f0ur f\u00f8royskur t\u00f3nleikur. Undirv\u00edsingar- og uppl\u00fdsingartilfar skal sendast og endurvarpast.  Tilfar skal gerast atkomuligt fyri deyv og hoyrveik. Lj\u00f3s skal varpast \u00e1 ta\u00f0, sum hendir \u00ed \u00f8llum F\u00f8royum.\n\nF\u00f8royskar sj\u00f3nvarpssendingar \n\n Dagur og vika\n Barnal\u00f8tan\n Gekkur\n Fr\u00e6tt og fregna\u00f0\n F\u00f3lksins r\u00f8dd\n 3-2\n Andakt\n Ve\u00f0ri\u00f0\n\n\u00datvarpssendingar \n G\u00f3\u00f0an morgun F\u00f8royar\n 15 t\u00e6r bestu\n T\u00ed\u00f0indasendingar\n Kv\u00f8\u00f0ulj\u00f3mar\n B\u00f3lturin\n Morgunlestur\n Ve\u00f0ri\u00f0\n N\u00e1ttarr\u00e1sin\n Summarmorgun\n Tit skriva, vit sp\u00e6la\n Ring og sp\u00e6l\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kringvarp F\u00f8roya\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nSj\u00f3nvarp\n\u00datvarp\nUndirhald\nFj\u00f8lmi\u00f0lar\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "4539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ing%C3%A1lvur%20av%20Reyni", "title": "Ing\u00e1lvur av Reyni", "text": "Ing\u00e1lvur av Reyni (18. desember 1920 - 26. november 2005) var ein f\u00f8royskur listama\u00f0ur og sangari. Hann sang eitt n\u00fa \u00ed Dupultkvartettini \u00ed Ebenezer. Mest kendur er hann t\u00f3 sum listam\u00e1lari.\n\nIng\u00e1lvur av Reyni var f\u00f8ddur 1920 \u00ed T\u00f3rshavn og hevur \u00ed s\u00edni ekspressionismu gj\u00f8rt uppreistur \u00edm\u00f3ti t\u00ed episka innihaldinum \u00ed listini, sum f\u00f8roysku undangongumenn hansara st\u00f3\u00f0u fyri, og hevur leitt myndlistina inn \u00e1 n\u00fdggjar lei\u00f0ir. Ein grei\u00f0ur koloristiskur franskur d\u00e1mur r\u00e6\u00f0ur \u00ed hansara list - r\u00f8tur aftur til C\u00e9zanne og Matisse. Tann f\u00f8royska n\u00e1tt\u00faran er a\u00f0alevni\u00f0, men uppfata\u00f0 \u00e1 ein annan h\u00e1tt, sum heild og felagsnevnari fyri vond, klangi, brotum av einum kosmos. Lutirnir \u00ed n\u00e1tt\u00faruni savnast \u00ed grei\u00f0ar formar, v\u00f8tnini skiljast og myndager\u00f0in sn\u00fdr seg um at temja formar og r\u00f8rslur, lj\u00f3s, litir og r\u00fdtmu. N\u00e1tt\u00farumyndin gevur hugskot til alsamt meira abstraherandi m\u00e1lingarlag.\n\n\u00cd lj\u00f3sfyltum og litf\u00f8grum landsl\u00f8gum, innihv\u00f8rvum og figurmyndum fr\u00e1 1940-50-\u00e1runum er einfaldingin vi\u00f0 teimum grei\u00f0u formunum ey\u00f0kend. Linjurnar og formarnir \u00far n\u00e1tt\u00faruni ganga inn \u00ed ella geva seg undir ta strongu komposisj\u00f3nina, fr\u00edtt fr\u00e1 \u00f8llum \u00f3vi\u00f0komandi lutum, og listaverki\u00f0 ver\u00f0ur ein mynd av \u00f8\u00f0rum innari og ytri veruleika. St\u00f8\u00f0ugt sterkari m\u00f3tsetningslitir ver\u00f0a settir hv\u00f8r upp \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum, til hetta \u00ed endanum \u00e1 1950-\u00e1runum kemur \u00ed h\u00e6ddina vi\u00f0 \u00f3gvisligum komplementerlita m\u00f3tsp\u00e6li.\n\nTann st\u00f3ra broytingin hj\u00e1 Ing\u00e1lvi kom vi\u00f0 serframs\u00fdning hansara \u00ed gamla kommunusk\u00falanum \u00ed Havn \u00ed 1961. Her s\u00f3u f\u00f8royingar \u00e1 fyrsta sinni eina beinlei\u00f0is abstrakta fatan av n\u00e1tt\u00faruni. Myndirnar h\u00f8vdu heiti sum Kurpali og Sj\u00f3n \u00ed fuglaeyga. Hendan frams\u00fdning t\u00fdddi ikki, at tann nonfigurativa listin n\u00fa var komin fyri at vera - Ing\u00e1lvur av Reyni kom \u00ed 1960-\u00e1runum og naka\u00f0 inn \u00ed 1970-\u00e1rini alsamt at m\u00e1la landsl\u00f8g sum ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur, umenn meira abstrahera\u00f0, serstakliga myndaevni\u00f0 bygdina vi\u00f0 havi\u00f0. Litalagi\u00f0 skiftir fr\u00e1 sterkum logandi litum yvir ein sk\u00e6ran gr\u00e1ligan, men alt anna\u00f0 enn turran t\u00f3nastiga til ta\u00f0 dj\u00fapa svarta registri\u00f0.\n\nEin r\u00f8\u00f0 av verkum fr\u00e1 1970-\u00e1runum eru abstraksj\u00f3nir yvir figurb\u00f3lkar og bera heiti sum Genta og Menniskju vi\u00f0 havi\u00f0 - millum anna\u00f0 ein triptykon fr\u00e1 1979 (Listasavn F\u00f8roya). \u00cd 1980-90-\u00e1runum hevur Ing\u00e1lvur av Reyni yvirh\u00f8vur veri\u00f0 abstraktur m\u00e1lari, um hetta hugtaki\u00f0 kann br\u00fakast um nonfigurativa list, i\u00f0 byggir \u00e1 n\u00e1tt\u00farunar egnu formar, vond og klangir. \u00cd hansara f\u00fdrisliga m\u00e1la\u00f0u, st\u00f3ru og avgj\u00f8rdu komposisj\u00f3num br\u00fdtur listaverki\u00f0 s\u00e6r lei\u00f0 innan\u00edfr\u00e1. Heitir jar\u00f0litir gl\u00f3gva fr\u00e1 teimum dj\u00fapastu l\u00f8gunum, sj\u00f3\u00f0a, t\u00e1 i\u00f0 teir koma \u00ed samband vi\u00f0 kaldar gr\u00e1ar litflatar og festa \u00ed a\u00f0rar. Drama\u00f0 er str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00edmillum litirnar ella litbrigdini og t\u00e6r hugbr\u00e1\u00f0u r\u00f8rslurnar hj\u00e1 pensilsstrokunum. R\u00fdtman ver\u00f0ur stundum enn meira undirstrika\u00f0 av sk\u00f8vum fr\u00e1 pensilsskaftinum \u00ed ta tj\u00fakku fernissk\u00ednandi litfl\u00e1nna. Hetta er konkret m\u00e1lningalist.\n\nIng\u00e1lvur av Reyni var tikin \u00far leikum sum teknari. B\u00fdurin vi\u00f0 h\u00fasunum um havnina, - skipini og b\u00e1tarnir og tey menniskju, i\u00f0 fer\u00f0ast um t\u00fan og str\u00e6ti - serliga tey gomlu havnarf\u00f3lkini - eru avhildin myndevni. Andlitsdr\u00f8g ver\u00f0a fanga\u00f0 \u00ed kn\u00f8ppum tryggum strikum. \u00c1 mongu fer\u00f0um s\u00ednum til listarinnar klassisku evropeisku mi\u00f0deplar hevur hann tekna\u00f0 ein mart\u00fdriligan h\u00f3p av f\u00f3lkum og b\u00f3lkum \u00far mannam\u00fagvum, innihv\u00f8rvi og g\u00f8tumyndir.\nTekningarnar v\u00edsa ein artistiskan ans fyri neyvt at l\u00fdsa ey\u00f0kenni. Men h\u00f3ast tekningarnar sostatt eru meira figurativar og fr\u00e1s\u00f8gukendar enn m\u00e1lningarnir, er myndaevni\u00f0 undirgivi\u00f0 strikunnar egna l\u00edv og neyva skilmarka\u00f0a form. \u00cd mongum f\u00f8rum hevur hann eisini gj\u00f8rt nonfigurativar tekningar.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nFaroeartstamps.fo - Ing\u00e1lvur av Reyni (kelda)\nArt.fo - Ing\u00e1lvur av Reyni (myndir)\nPortal.fo, 27. nov. 2005: \"Ingalvur av Reyni var sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari og undangonguma\u00f0ur\"\n\nReyni, Ing\u00e1lvur av\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nAndl\u00e1t \u00ed 2005\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "4543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1lafj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur hevur fleiri t\u00fddningar:\n\nSk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur er ein fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed Eysturoynni, s\u00ed Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur (fj\u00f8r\u00f0ur).\nSk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur er bygdin inn \u00ed Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0, s\u00ed Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur (bygd) (Sk\u00e1labotnur).\n\nEysturoy"}
{"id": "4581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hoydal", "title": "Hoydal", "text": "Hoydal hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Ein b\u00fdarpartur \u00ed f\u00f8royska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num T\u00f3rshavn (\u00ed Hoyd\u00f8lum ella Hoydalar).\n Annika Hoydal (f. 1945), t\u00f3nleikari.\n D\u00e1nial Hoydal (f. 1971), rith\u00f8vundur.\n Gunnar Hoydal (f. 1941), arkitektur og rith\u00f8vundur.\n H\u00f8gni Hoydal (f. 1966), politikari.\n Karsten Hoydal (1912-1990) (f\u00f8ddur \u00ed Hoyd\u00f8lum) politikari og rith\u00f8vundur.\n Kjartan Hoydal (1941-2016), havl\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur.\n Marianna Hoydal (f. 1968), t\u00fd\u00f0ari\n Rannv\u00e1 N\u00e6s Hoydal (f. 1993), rith\u00f8vundur\n\nT\u00f3rshavn\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "4584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3ltfelagi%C3%B0%201936", "title": "B\u00f3ltfelagi\u00f0 1936", "text": "B\u00f3ltfelagi\u00f0 1936 ella B36 er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Havn, sum var\u00f0 stovna\u00f0 28. mars 1936. Felagi\u00f0 er eitt hitt st\u00f8rsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 umlei\u00f0 500 limum.\n\nHB var leingi einasta f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0 \u00ed Havnini, men at t\u00f8rvur hevur veri\u00f0 \u00e1 einum li\u00f0i aftrat, er ey\u00f0s\u00e6\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 vit hyggja eftir s\u00f8guni hj\u00e1 B36.\nB36 var leingi \"l\u00edtlibeiggi\" \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltinum \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num (og ikki minst \u00ed medvitinum hj\u00e1 HB-vi\u00f0haldsf\u00f3lki), og tey mongu \u00e1r, sum gingu fr\u00e1 f\u00f8royameistaraheitinum \u00ed 1962, til ta\u00f0 aftur bragda\u00f0i \u00ed 1997, v\u00f3ru mangan spottandi tikin til fagna\u00f0arsangin hj\u00e1 B36 vi\u00f0 ni\u00f0urlagnum \"\u00cd \u00e1r ver\u00f0a vit f\u00f8royameistarar!\" vi\u00f0 teirri heldur argandi umskrivingini \"n\u00e6r ver\u00f0a teir f\u00f8royameistarar?\"\nS\u00ed\u00f0an VB vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 2000, hava Havnarli\u00f0ini b\u00e6\u00f0i - HB og B36 - n\u00e6rum veri\u00f0 einar\u00e1\u00f0andi \u00e1 ovastu r\u00f3k og hava b\u00fdtt meistaraheitini millum s\u00edn. HB hevur vunni\u00f0 6 og B36 tr\u00fd, NS\u00cd og EB/Streymur hava eisini vunni\u00f0 hv\u00f8r s\u00edtt meistaraheiti\u00f0 t\u00ed\u00f0arseskei\u00f0i 2001-2011. \u00cd 2014 vann B36 FM \u00ed mansf\u00f3tb\u00f3lti fyri 10. fer\u00f0 og \u00e1ri\u00f0 eftir endurvunnu teir f\u00f8royameistaraheiti\u00f0. Ta\u00f0 er fyrstu fer\u00f0, at felagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 FM tvey \u00e1r \u00e1 ra\u00f0.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur\n\nHei\u00f0ur\n Effodeildin: 11\n 1946, 1948, 1950, 1959, 1962, 1997, 2001, 2005, 2011, 2014, 2015,\n L\u00f8gmanssteypi\u00f0: 6\n 1965, 1991, 2001, 2003, 2006, 2018.\n St\u00f3rsteypadystur: 1\n 2007\n 1. deild: 1\n 1985\n\nLutt\u00f8ka \u00ed UEFA kappingum\n\nDystir \n\nVi\u00f0merkingar\n QR: Innlei\u00f0andi umfar\n 1Q: Fyrsta innlei\u00f0andi umfar\n 2Q: Anna\u00f0 innlei\u00f0andi umfar\n 3Q: Tri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfar\n\nFyrrverandi B36 leikarir \nAllan M\u00f8rk\u00f8re\nHjalgr\u00edm Eltt\u00f8r\nP\u00f3l Thorsteinsson\nEgil \u00e1 B\u00f8\nJens Kristian Hansen\nJohn Petersen\nJens Martin Knudsen\nAlex Jos\u00e9 dos Santos\nFr\u00f3\u00f0i Benjaminsen\nMikkjal K. Thomassen\nLevi Hanssen\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n B36.fo\n White Tigers fjepparafelag\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nB36"}
{"id": "4588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strandfaraskip%20Landsins", "title": "Strandfaraskip Landsins", "text": "Strandfaraskip Landsins (eisini nevnt Strandfer\u00f0slan) stendur fyri landsdekkandi flutningskervinum \u00ed F\u00f8royum. Strandfer\u00f0slan er stovnur undir Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Tey fyrstu n\u00f3gvu \u00e1rini hev\u00f0i stovnurin (umsitingin) b\u00fasta\u00f0 \u00ed Havn, men \u00ed 2007 avgj\u00f8rdi t\u00e1verandi landst\u00fdrisma\u00f0urin sum var\u00f0a\u00f0i av stovninum, Jacob Vestergaard, at flyta stovnin til Su\u00f0uroyar. Strandfer\u00f0slan flutti inn \u00ed fyrrverandi smi\u00f0juna \u00e1 Tv\u00f8royri, sum var blivin umv\u00e6ld til endam\u00e1li\u00f0, 14. januar 2008. Ta\u00f0 var st\u00f3r \u00f3n\u00f8gd nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s um flytingina, serliga hj\u00e1 strarvsf\u00f3lkunum, sum ikki s\u00f3u seg f\u00f8r fyri at flyta su\u00f0ur vi\u00f0. \u00d3n\u00f8gdin st\u00f3\u00f0st eisini av m\u00e1tanum, i\u00f0 starvsf\u00f3lkini fingu kunningina um hesa st\u00f3ru avger\u00f0, t\u00ed hana n\u00e1ddu tey ikki at f\u00e1a fr\u00e1 lei\u00f0sluni men hoyrdu ta\u00f0 fr\u00e1 fj\u00f8lmi\u00f0lunum. \u00cd Su\u00f0uroynni fegna\u00f0ust f\u00f3lk hinvegin um at f\u00e1a fleiri arbei\u00f0spl\u00e1ss til oynna. T\u00e1 avtorna\u00f0i flutti bara t\u00e1verandi stj\u00f3rin, Regin V\u00e1gadal, vi\u00f0 su\u00f0ur, eitt av starvsf\u00f3lkunum \u00ed umsitingini heilt t\u00f3 fram \u00ed s\u00ednum starvi, men r\u00f8kti ta\u00f0 \u00far h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. \u00c1\u00f0renn stovnurin flutti su\u00f0ur fingu starvsf\u00f3lkini hoyringsskriv um \u00e6tla\u00f0u flytingina og fingu \u00ed bo\u00f0i at flyta vi\u00f0 su\u00f0ur ella at ver\u00f0a s\u00f8gd \u00far starvi. So vi\u00f0 og vi\u00f0 v\u00f3ru n\u00fdggj f\u00f3lk sett \u00ed starv \u00ed sta\u00f0in fyri tey sum v\u00f3ru \u00ed st\u00f8rvum har fyrr. N\u00f8kur fingu starv har, me\u00f0an stovnurin enn var \u00ed Havn, nakrir m\u00e1na\u00f0ir \u00e1\u00f0renn umsitingin flutti su\u00f0ur, me\u00f0an onnur byrja\u00f0u \u00ed starvinum eftir at stovnurin var fluttur su\u00f0ur.\n\nVirksemi \nVirksemi\u00f0 er skipa\u00f0 \u00ed tv\u00e6r deildir: \n Oyggjalei\u00f0ir taka s\u00e6r av sj\u00f3vegis flutningi millum oyggjarnar vi\u00f0 st\u00f8rri og sm\u00e6rri ferjum\n Bygdalei\u00f0ir taka s\u00e6r av fer\u00f0af\u00f3lkaflutningi yvir land vi\u00f0 bussum\nEin tri\u00f0ja deild var Farmalei\u00f0ir, i\u00f0 t\u00f3k s\u00e6r av farmaflutningi um alt landi\u00f0, men henda deild var\u00f0 einskild \u00ed 2005. Fyrst hev\u00f0i Strandfer\u00f0slan samstarv vi\u00f0 Samskip. Men \u00ed 2006 var deildin Farmalei\u00f0ir seld. Strandfer\u00f0slan helt uppat at veita hesa t\u00e6nastu fr\u00e1 1. apr\u00edl 2006, t\u00e1 P/F Heri Thomsen t\u00f3k yvir. T\u00f3 hev\u00f0i Strandfer\u00f0slan n\u00f8kur undant\u00f8k, avmarka\u00f0ur v\u00f8ruflutningur helt fram millum hesi \u00f8ki:\n Stykkjag\u00f3\u00f0s og fiskaflutningur \u00edmillum farmah\u00f8li\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn og farmah\u00f8li\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri\n Stykkjag\u00f3\u00f0s millum Klaksv\u00edk og bygdirnar \u00e1 Kalsoy, Sv\u00ednoy og Fugloy\n Stykkjag\u00f3\u00f0s (og lutv\u00edst fiskaflutningur) millum farmah\u00f8li\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn og Hest, bygdirnar \u00e1 Sandoy og Sk\u00favoy.\nEftir at Farmalei\u00f0ir bleiv einskilt, t\u00f3ku privatar fyrit\u00f8kur yvir har i\u00f0 ta\u00f0 loysti seg. Har i\u00f0 ta\u00f0 ikki loysti seg, eru ta\u00f0 fer\u00f0amannaskipini hj\u00e1 Strandfer\u00f0sluni i\u00f0 r\u00f8kja uppg\u00e1vuna. Strandfer\u00f0slan flytir sostatt farm millum oyggjarnar, har ta\u00f0 ikki er landfast. Av og \u00e1 er ta\u00f0 ors\u00f8k til at t.d. ein st\u00f3r ferja sum Smyril, i\u00f0 annars tekur 200 bilar ikki f\u00e6r pl\u00e1ss fyri so n\u00f3gvum bilum, og \u00e1v\u00edsar dagar kemur ta\u00f0 fyri, at bilar standa eftir \u00e1 kaiini. Hetta kemur eisini fyri \u00e1 Sandoyarlei\u00f0ini, men har er trupulleikin ikki bert farmur men eisini at t\u00f8rvurin \u00e1 at flyta vanligar pers\u00f3nbilar er st\u00f8rri enn skipi\u00f0 r\u00famar, serliga t\u00e1 f\u00f3lk eru \u00e1 veg til arbei\u00f0is ella fr\u00e1 arbei\u00f0i og t\u00e1 t.d. jar\u00f0arfer\u00f0ir eru.\n\nSkip \nStrandfer\u00f0slan eigur fer\u00f0amannaskip, sum r\u00f8kta sj\u00f3vegis farlei\u00f0irnar til oyggjar, sum ikki hava fast samband vi\u00f0 meginlandi\u00f0. T\u00f3 eru oyggar sum bert hava loftvegis samband, ta\u00f0 eru Koltur og St\u00f3ra D\u00edmun. Mykineslei\u00f0in ver\u00f0ur ikki r\u00f8kt av skipi, i\u00f0 Strandfer\u00f0slan eigur. Strandfer\u00f0slan bj\u00f3\u00f0ar Mykineslei\u00f0ina \u00fat til privatar at r\u00f8kja anna\u00f0 til tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r. \u00cd 2012 eru ta\u00f0 b\u00e1tarnir M/B Silja Star og M/B Froyur, sum r\u00f8kja farlei\u00f0ina, men bert um summari\u00f0 fr\u00e1 1. mai til 31. august og m\u00f8guliga eisini \u00ed heystfr\u00edt\u00ed\u00f0ini, um vi\u00f0rar.\n Smyril, siglir millum T\u00f3rshavn og Krambatanga \u00ed Su\u00f0uroynni\n Teistin, siglir millum Gomlur\u00e6tt \u00e1 Streymoynni, Skopun \u00e1 Sandoynni og Hestoynna\n Ternan, siglir millum T\u00f3rshavn og N\u00f3lsoy\n Ritan, siglir millum Hvannasund, Sv\u00ednoy og Fugloy. Hevur fyrr siglt millum T\u00f3rshavn og N\u00f3lsoy \u00ed n\u00f3gv \u00e1r.\n Sildberin, siglir millum Sandoy og Sk\u00favoy\n S\u00falan er eykaskip, sum siglir farm millum Sandoy og Sk\u00favoy\n Sam, siglir millum Klaksv\u00edk og Kalsoynna\n\nFyrrverandi fer\u00f0amannaskip hj\u00e1 Strandfer\u00f0sluni \n D\u00fagvan\n M\u00e1sin er ikki \u00ed sigling longur, r\u00f8kti lei\u00f0ina millum Hvannasund, Sv\u00ednoy og Fugloy\n Barsskor\n\nBussrutur \n\n 100 T\u00f3rshavn - Vestmanna\n 101 T\u00f3rshavn - Gamlar\u00e6tt - Kirkjub\u00f8ur\n 200 Oyrarbakki - Ei\u00f0i\n 201 Oyrarbakki - Gj\u00f3gv\n 202 Oyrarbakki - Tj\u00f8rnuv\u00edk\n 204 Oyrarbakki - Saksun\n 205 Oyrarbakki - Funningur\n 300 T\u00f3rshavn - V\u00e1ga floghavn - S\u00f8rv\u00e1gur\n 400 T\u00f3rshavn - Klaksv\u00edk\n 410 Fuglafj\u00f8r\u00f0ur - G\u00f8tudalur - Klaksv\u00edk\n 440 Toftir - Strendur\n 442 Glyvrar - \u00c6\u00f0uv\u00edk - Rituv\u00edk\n 480 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur - Strendur\n 481 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur - Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur\n 482 Strendur - Selatra\u00f0\n 500 Klaksv\u00edk - Vi\u00f0arei\u00f0i\n 504 Klaksv\u00edk - Kunoy\n 506 Sy\u00f0radalur - Tr\u00f8llanes\n 600 Skopun - Sk\u00e1lav\u00edk\n 601 Sandur - Dalur\n 700 Sumba - V\u00e1gur - Tv\u00f8royri\n 701 F\u00e1mjin - Tv\u00f8royri - Sandv\u00edk\n\nStj\u00f3rar \u00e1 Strandfer\u00f0sluni \nYvirliti\u00f0 er ikki fullf\u00edggja\u00f0\n1. juni 2014 - Hilmar Eliasen\n13. januar 2014 - Regin I. Jakobsen settur sum fyribils stj\u00f3ri, virkandi stj\u00f3ri til 31. mai 2014.\n18. desember 2013 - fyribilssettur stj\u00f3ri \u00ed tr\u00edggjar vikur Hans J\u00f3hannes \u00e1 Br\u00fagv, me\u00f0an Bogi Mortensen var sj\u00fakramelda\u00f0ur \n1. februar 2009 - Bogi Mortensen  13. januar 2014\n1. mai 2008 - 31. jan. 2009 D\u00e1njal Andreasen\n19. nov. 2007 - 30. apr. 2008  - J\u00e1kup Danielsen\n1. mai 2007 - 19. nov. 2007 - Regin V\u00e1gadal\nsep. 2006 - 30. apr\u00edl 2007 - Niels Juel Arge (yngri)\n1. januar 2003 - sep. 2006 - Kristian Davidsen\n13. jan. 1997 - 31. des. 2002 - Reidar N\u00f3nfjall\nokt. 1996 - jan. 1997 - Erling \u00ed Li\u00f0a\ndes. 1994 - okt. 1996 -  Thomas Arabo\ndes. 1992 - des. 1994 - Thomas Magnussen\n1991 - des. 1992 - Johan Restorff Jacobsen\n1989 - 1991 - Thomas Arabo\n1981 - 1989 - Johan Restorff Jacobsen\n1973 - 1981 - Thomas Arabo\nca. 1965 - 1974 - Johan Restorff Jacobsen\nFr\u00e1 fyrst \u00ed 1960-\u00e1runum - ca. 1965 - D\u00e1njal Danielsen\nBorghild Schr\u00f8der, kona Evensen tekur vi\u00f0 og er administrator fram til mitt \u00ed 1960-unum\nFr\u00e1 umlei\u00f0 1920 er Eivind Evensen \"administrator\" til hann doyr.\n\u00cd 1917 yvirtekur ta\u00f0 almenna Smyril (Smiril) fr\u00e1 Mortensen br\u00f8\u00f0runum \u00e1 Tv\u00f8royri\n\nS\u00ed eisini \nM\u00e1li\u00f0 um halli\u00f0 \u00e1 Strandfaraskipum Landsins \u00ed 2013\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n SSL.fo\n\nRei\u00f0ar\u00ed\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nStrandfaraskip landsins"}
{"id": "4590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mongdarl%C3%A6ra", "title": "Mongdarl\u00e6ra", "text": "Mongdarl\u00e6ra er tann st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iliga \u00e1st\u00f8\u00f0in um mongdir, sum umbo\u00f0ar mongdir av \u00f3\u00edt\u00f8kiligum lutum. Hon hevur eina mi\u00f0st\u00f8\u00f0u \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0arst\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligum \u00e1st\u00f8\u00f0i, av t\u00ed at hon gevur ta\u00f0 grundleggjandi m\u00e1l, sum \u00f8ll st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i kann or\u00f0berast \u00ed.\n\nMongdarl\u00e6ran mentist serliga \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num, 1880-1920. Georg Cantor l\u00fdsti tey fyrstu hugt\u00f8kini, Bertrand Russell og David Hilbert veittu munandi hj\u00e1lp til at gera ta\u00f0 til eitt samsvarandi \u00e1st\u00f8\u00f0i. Mongdarhugtaki\u00f0 fekk grei\u00f0a merking fr\u00e1 Zermelo-Fraenkels grundreglunum.\n\nTeljit\u00f8l kunna setast upp sum mongdir vi\u00f0 ta\u00f0, at 0 svarar til ta t\u00f3mu mongdina, , 1 til mongdina, sum inniheldur ta t\u00f3mu mongdina o.s.fr.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nMongdarl\u00e6ra\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "4596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverre%20Magnus%20prinsur%20av%20Noregi", "title": "Sverre Magnus prinsur av Noregi", "text": "Sverre Magnus av Noreg er f\u00f8ddur tann 3. desember 2005 \u00ed Oslo. Hann er anna\u00f0 barn hj\u00e1 Haakon kr\u00fanprinsi og Mette Marit kr\u00fanprinsessu.\n\nSverre Magnus er hin tri\u00f0i \u00ed arvafylgjuni til norsku kr\u00fanuna aftan \u00e1 p\u00e1pan og systrina, Ingrid Alexandru.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Kongehuset.no - myndir\n Portal.fo - \"Sverri kongur uppkalla\u00f0ur\"\n\nNor\u00f0menn\nKongalig\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2005\n\nde:Haakon von Norwegen#Kinder"}
{"id": "4599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacob%20Johansen", "title": "Jacob Johansen", "text": "Jacob Johansen (1860-1900) var bla\u00f0stj\u00f3r\u00f0 \u00e1 Dimmal\u00e6tting fr\u00e1 1889 til 1892.\n\nHann fekk d\u00f3ttrina Andreu \u00c1rting (1891\u20131988) uttanfyri hj\u00fanalag vi\u00f0 S\u00fasannu Rasmussen (1873\u20131940).\n\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1860\nAndl\u00e1t \u00ed 1900"}
{"id": "4601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren%20Emil%20M%C3%BCller", "title": "S\u00f8ren Emil M\u00fcller", "text": "S\u00f8ren Emil M\u00fcller (13. juni 1856 \u00ed Havn - 17. oktober 1922) s\u00fdsluma\u00f0ur, keypma\u00f0ur, fulltr\u00fai hj\u00e1 amtmanninum, seinni f\u00fatanum, rei\u00f0ari og jar\u00f0arbr\u00fakari. Hann bygdi eitt pakkh\u00eds \u00ed T\u00f3rshavn \u00ed 1890-\u00e1runum, pakkh\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur nevnt M\u00fcllers Pakkh\u00fas, og virka\u00f0i sum keypma\u00f0ur og seinni sum rei\u00f0ari. Hann var eisini bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting 1900\u20131901, s\u00fdsluma\u00f0ur, og starva\u00f0ist sum fultr\u00fai hj\u00e1 amtmanninum og f\u00fatanum.\n\nM\u00fcller var kommunust\u00fdrislimur \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu 1896\u20131908, 1909\u20131910 og 1913\u20131920, og var borgarstj\u00f3ri 1913\u20131920. Hann var valdur inn \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 \u00far Nor\u00f0urstreymoy 1891\u20131903, og \u00far Su\u00f0urstreymoy 1903\u20131908. Hann var harvi\u00f0 ein av teimum l\u00f8gtingslimum i\u00f0 stovna\u00f0i Sambandsflokkin \u00ed 1906.\n\nHann var sonur Hans Christopher M\u00fcller.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir keypmenn\nF\u00f8royskir rei\u00f0arar\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nS\u00fdslumenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1856\nAndl\u00e1t \u00ed 1922\nHavnaf\u00f3lk\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "4602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Niclasen", "title": "Poul Niclasen", "text": "Poul Niclasen (3. januar 1889 \u00ed T\u00f3rshavn - 3. august 1953 \u00ed Keypmannahavn) bla\u00f0stj\u00f3ri og politikari (Sambandsflokkurin).\n\n 1916 - 1925 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 D\u00fagvuni\n 1918 - 1936 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting\n 1923 - Var saman vi\u00f0 J.P. Henriksen, M. A. Jacobsen, Johs. O. Joensen og John E. Joensen vi\u00f0 til at stovna Havnar Telvingarfelag.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n F\u00e6r\u00f8erne i tidens str\u00f8m. Tegninger af Ingolf Jacobsen. K\u00f8benhavn : Luno 1940\n\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889\nF\u00f8royskir telvarir\nF\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "4603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20L.%20Samuelsen", "title": "Georg L. Samuelsen", "text": "Georg Lindenskov Samuelsen (8. januar 1910 \u00ed T\u00f3rshavn - 17. februar 1997) bla\u00f0stj\u00f3ri og virkin \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarfelag. Bara 26 \u00e1ra gamal gj\u00f8rdist hann \u00ed 1936 bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting, eitt starv hann r\u00f8kti fram til 1. juli 1981. Fr\u00e1 1945 var hann f\u00f8royskur t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur hj\u00e1 Berlingske Tidende. \n\nSj\u00f3nleikur hevur havt hansara st\u00f3ra \u00e1huga, umframt at hava leikt vi\u00f0 \u00ed fleiri leikum hevur hann t\u00fdtt sj\u00f3nleikir og \u00fatvarpsleikir. \u00c1 ungum \u00e1rum gav hann \u00fat yrkingasavni\u00f0 \"S\u00f3l og sirm\", 1930. \n\n 1936 - 1981 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1930 - S\u00f3l og sirm (yrkingasavn).\n\nKelda \n\n Kraks Bl\u00e5 Bog 1996, s. 1085\n\nSamuelsen, Georg Lindenskov\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nSamuelsen, Georg Lindenskov\nAndl\u00e1t \u00ed 1997"}
{"id": "4605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lisbeth%20L.%20Petersen", "title": "Lisbeth L. Petersen", "text": "Lisbeth Beate Lindenskov Petersen (28. februar 1939 \u00ed Havn) er fyrrverandi f\u00f8royskur politikkari fyri Sambandsflokkin. Hon hevur veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri, l\u00f8gtingslimur, f\u00f3lkatingslimur og forma\u00f0ur fyri Sambandsflokkin. Hon gj\u00f8rdist riddari av Dannebrog \u00ed 1995.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nYrkislei\u00f0 og bakgrund \nHon er d\u00f3ttir Georg L. Samuelsen, sum var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting og harvi\u00f0 eisini abbad\u00f3ttir Andrass Samuelsen, br\u00f3\u00f0urd\u00f3ttir Trygva Samuelsen, og systir Beatu L. Samuelsen. Hon giftist J\u00e1kup Petersen \u00ed 1960, hann doy\u00f0i \u00ed 2001.\n\nHon t\u00f3k realeksamiu \u00ed Havn \u00ed 1955, og examen artium \u00e1 Bagsv\u00e6rd Kostskole og Gymnasium \u00ed Danmark \u00ed 1958. Lisbeth arbeiddi sum avloysari \u00ed ymiskum skrivstovust\u00f8rvum m.a. \u00e1 advokatskrivstovu \u00ed Havn 1960\u20131970, og var projektskrivari \u00e1 ymiskum verk\u00e6tlanum \u00e1 F\u00f8roya Fornminnissavni 1980\u20131992. Harumframt var hon flokksskrivari Sambandsflokksins 1982\u20131987, og st\u00f8rsti einstakur partaeigari \u00ed Dimmal\u00e6tting til 2010. Lisbeth var aktiv \u00ed kvinnupolitiskum arbei\u00f0i, hon var n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed KSF - Kvinnufelagssamskipan F\u00f8roya 1982-86.\n\nPolitiskt arbei\u00f0i \nLisbeth L. Petersen stilla\u00f0i upp til val fyrstu fer\u00f0 til b\u00fdr\u00e1\u00f0svali\u00f0 \u00ed Havn \u00ed 1984. Hon gj\u00f8rdist fyrsta kvinna yvirh\u00f8vur, sum var\u00f0 vald fyri Sambandsflokkin, og hon fekk \u00ed bo\u00f0i\u00f0 borgarstj\u00f3rasessin. Hon valdi t\u00f3 heldur at gerast varaborgarstj\u00f3ri og forma\u00f0ur \u00ed Sosialu nevnd. Hon fekk gott samband vi\u00f0 borgararnar \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu \u00ed hesum sessum. Eftir einum \u00e1v\u00edsum tr\u00fdsti seg\u00f0i hon ja takk til at gerast fyrsti kvinnuligi borgarstj\u00f3rin \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu \u00ed 1992. Sambandsflokkurin setti met vi\u00f0 atkv\u00f8\u00f0um til b\u00fdr\u00e1\u00f0svali\u00f0 \u00ed 1996, men fekk ikki nakran sentralan leiklut komandi valskei\u00f0i\u00f0, og Lisbeth var\u00f0 t\u00e1 ikki afturvald til borgarstj\u00f3ra. Hon helt fram sum b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur til \u00e1r 2000.\n\nLisbeth L. Petersen var\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi 1990\u20132008. Eftir valsigurin hj\u00e1 Sambandsflokkinum \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 1994 fekk hon ein sentralan leiklut \u00ed r\u00edkispolitikkinum. Hon var flokksforma\u00f0ur og forma\u00f0ur fyri tingb\u00f3lkin \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2001\u20132004. Lisbeth var vald inn \u00e1 danska F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed 2001 - 2005 sum eitt av umbo\u00f0um F\u00f8roya, hon var\u00f0 vald fyri Sambandsflokkin. \u00c1 F\u00f3lkatingi\u00f0 gj\u00f8rdist hon partur av f\u00f3lkatingsb\u00f3lkinum hj\u00e1 Venstre.\n\nHarumframt hevur Lisbeth veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num. \n\nLisbeth L. Petersen kunngj\u00f8rdi \u00ed 2007 at hon t\u00f3k seg \u00far aktivum politikki og stilla\u00f0i ikki uppaftur til L\u00f8gtingsvali\u00f0 2008.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2004-2008 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini \n2004-2008 limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n2002-2004 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini \n1998-2002 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n1990-1994 limur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n1990-1994 limur \u00ed Sosial- og heilsunevndini\n1990-1994 limur \u00ed Samfer\u00f0slunevndini\n\n\u00c1litisst\u00f8rv \u00ed politikki \n 1990 - 2008 L\u00f8gtingslimur fyri Sambandsflokkin\n 1993 - 1996 B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Havn\n 2001 - 2003 Forma\u00f0ur \u00ed Sambandsflokkinum\n 2001 - 2005 F\u00f3lkatingslimur fyri Sambandsflokkin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLisbeth L. Petersen \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 L\u00f8gtinginum\nLisbeth L. Petersen \u00ed Dansk Kvindebiografisk Leksikon\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPetersen, Lisbeth\nPetersen, Lisbeth\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "4607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20F.%20Samuelsen", "title": "S\u00e1mal F. Samuelsen", "text": "S\u00e1mal F. Samuelsen r\u00f3ptur S\u00e1mal \u00e1 Kr\u00e1kusteini politistur. Var vi\u00f0 til at seta J\u00f3lafundin \u00ed 1888.\n\nSamuelsen, S\u00e1mal F."}
{"id": "4609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kambsdalur", "title": "Kambsdalur", "text": "Kambsdalur er ein bygd \u00ed Eysturoynni, og hoyrir til Fuglafjar\u00f0ar Kommunu.  \n\nKambsdalur liggur \u00ed Ytradali, vi\u00f0 Fuglafj\u00f8r\u00f0 (fj\u00f8r\u00f0in) og er ni\u00f0ursetubygd \u00far Fuglafir\u00f0i (b\u00fdnum). \u00cd 1985 var\u00f0 so fyrsta ni\u00f0ursetingin \u00e1 Kambsdali veruleiki, og hetta ger Kambsdal til yngstu bygd \u00ed F\u00f8royum. \n\nKambsdalur hevur eina r\u00fagvu av vinnuligum virksemi, vi\u00f0 st\u00f3rum fyrit\u00f8kum og n\u00f3gvum arbei\u00f0spl\u00e1ssum, eftir f\u00f8royskum m\u00e1tistokki. Eisini er barnagar\u00f0ur, fr\u00ed\u00f0t\u00ed\u00f0arsk\u00fali og mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fali \u00ed bygdini. N\u00f3gvu arbei\u00f0spl\u00e1ssini og n\u00f3gvu mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falan\u00e6mingarnir gera, at f\u00f3lki\u00f0 \u00ed bygdini er fleirfalda um morgunin, enn um kv\u00f8ldi\u00f0.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd gomlum d\u00f8gum hevur f\u00f3lk \u00far Fuglafir\u00f0i havt n\u00f3gv virksemi \u00e1 Kambsdali. Her hava tey skori\u00f0 torv, gingi\u00f0 til neyta og havt sey\u00f0ahald. T\u00ed s\u00edggjast n\u00f3gvar kr\u00e1ir \u00ed dalinum, har onkur av hesum er fri\u00f0a av F\u00f8roya Fornminnissavni. \n\nKambsdalur var \u00ed mong \u00e1r best kendur fyri Sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 Kambur, sum virka\u00f0i sum leguh\u00fas hj\u00e1 sk\u00f3tali\u00f0um kring landi\u00f0, har millum anna\u00f0 landspatrulukappingin stundum var\u00f0 hildin. Seinnii var\u00f0 sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 regluliga leiga\u00f0 \u00fat, og virka\u00f0i sostatt sum eitt slag av vallaraheimi. Tann 1. juli 2008, t\u00f3k sk\u00f3tavirksemi\u00f0 \u00ed h\u00fasinum ein enda, t\u00e1 i\u00f0 Fuglafjar\u00f0ar Kommuna keypti sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 fr\u00e1 KFUM sk\u00f3tunum \u00ed F\u00f8royum, til at h\u00fasa t\u00ed kommunala fr\u00ed\u00f0t\u00ed\u00f0arsk\u00falatilbo\u00f0num \u00ed kommununi. \n\n\u00c1\u00f0renn f\u00f3lk b\u00fasettust \u00e1 Kambsdali, var eitt sk\u00f3tah\u00fas, eitt snikkaravirki og ein \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll \u00ed dalinum. Sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 er elsta h\u00fas \u00ed bygdini, og er bygt \u00ed 1964. Snikkaravirki\u00f0 er fr\u00e1 1974, og er sost\u00e6tt n\u00e6st elsti bygningur \u00e1 dalinum. \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin er er bygd \u00ed 1982, \u00ed kommunalum samstarvi millum t\u00e1verandi Leirv\u00edkar-, G\u00f8tu- og Fuglafjar\u00f0ar Kommunu. \n\n\u00cd 1981 keypti Fuglafjar\u00f0ar kommuna byggilendi fr\u00e1 Gj\u00f3gvar\u00e1haga \u00e1 310.000 fermetrar, og kosta\u00f0i ta\u00f0 3,56 milli\u00f3nir, sum skuldi gjaldast yvir 10 \u00e1r. \n\n\u00cd j\u00f3la\u00f3dnini tann 21. desembur \u00ed 1988 var\u00f0 Kambsdalur hart raktur av stormska\u00f0um. T\u00e1 i\u00f0 \u00f3dnin rakti, st\u00f3\u00f0u fleiri h\u00fas \u00ed bygdini \u00ed ger\u00f0, og f\u00f3rust illa. V\u00edsast kann til heimildarfilm hj\u00e1 Kringvarp F\u00f8roya, har partur av ska\u00f0unum innganga sum innsl\u00f8g.   \n\n\u00cd 2016 herja\u00f0i aftur ein \u00f3dn, sum rakti fleiri bygdir \u00ed landinum meint, og sum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r metn\u00f3gvar ska\u00f0afr\u00e1bo\u00f0anir kring landi\u00f0. Her v\u00f3ru fleiri av teimum st\u00f3ru ska\u00f0unum \u00e1 Kambsdali, har ta\u00f0 mest minnisverda mundi veri\u00f0 st\u00f3ri lagurbygningurin hj\u00e1 KJ Hydraulik, sum bleiv bl\u00e1stur burtur \u00ed \u00f3dnini.\n\nMi\u00f0n\u00e1mssk\u00fali \n\u00cd januar 1990, l\u00e6t F\u00f8roya Handilssk\u00fali deild upp \u00e1 Kambsdali, og n\u00f8kur \u00e1r seinni flutti Studenta- og HF-skei\u00f0i\u00f0 \u00ed Eysturoy inn \u00ed n\u00fdggj h\u00f8li, sum v\u00f3ru bygd upp \u00ed Handilssk\u00falan. Eftir at mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falaskipanin er uml\u00f8gd til eina breytaskipan, er Studentask\u00falin, Handilssk\u00falin og HF blivin ein eind, sum kallast Mi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali. Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falin bj\u00f3\u00f0ar \u00ed dag \u00fat seks ymiskar breytir. Hesar eru B\u00faskaparbreyt, Fyrireikingarbreyt, N\u00e1tt\u00farubreyt, Hugbreyt, FHS yrkisn\u00e1m og Serbreyt. \u00cd 2020 gingu \u00e1lei\u00f0 500 n\u00e6mingar \u00e1 sk\u00falanum. \n\nS\u00ed\u00f0an 2019 hevur mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falin veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed einum samstarvi vi\u00f0 Gribskov Gymnasium \u00ed Danmark, Verzulnarsk\u00f3la \u00cdslands \u00ed Reykjav\u00edk og GUX \u00ed Sisimiut \u00ed Gr\u00f8nlandi. Verk\u00e6tlanin er ein 5 \u00e1ra royndarverk\u00e6tlan, sum sn\u00fdr seg um ein nor\u00f0urlendskan studentask\u00falaflokk, sum h\u00fdsir n\u00e6mingum fr\u00e1 \u00f8llum f\u00fdra londunum, sum taka s\u00edtt mi\u00f0n\u00e1mspr\u00f3gv skiftiv\u00eds \u00e1 \u00f8llum f\u00fdra mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falunum.  \n\nMi\u00f0n\u00e1mssk\u00falin hevur s\u00ed\u00f0an mei 2018 h\u00fasa\u00f0 FabLab Kambsdalur, h\u00f3ast FabLab var\u00f0 royndarkoyrt eina t\u00ed\u00f0 frammanundan. FabLab Kambsdalur er fyrsta g\u00f3\u00f0kenda FabLab \u00ed F\u00f8royum, og hevur tilkn\u00fdti til l\u00edkandi royndarstovur \u00ed yvir 100 londum kring heimin. \u00cd 2018 var verkstovan kosin \u00c1rsins \u00c1tak.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nSum partur af Fuglafjar\u00f0ar Kommunu, hoyrir Kambsdalur til \u00edtr\u00f3ttin \u00ed Fuglafir\u00f0i. T\u00f3 er \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llin karmur um flogb\u00f3ltsdystir og badminton. Eisini ver\u00f0ur h\u00f8llin javnan br\u00fakt til innanduraf\u00f3tb\u00f3lt, sum ver\u00f0ur n\u00fdtt av f\u00f3lki \u00ed teimum n\u00e6rliggjandi bygdunum. Fuglafjar\u00f0ar kommuna og Eysturkommuna eiga og reka \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llina \u00e1 Kambsdali saman. \n\nAftrat \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llini hevur bygdin eisini ein FIFA v\u00f8ll, sum er sta\u00f0settur \u00ed bygdini, n\u00e6r vi\u00f0 barnagar\u00f0in og fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falan.\n\nSagnir og sta\u00f0arn\u00f8vn\n\nKonusteinur \nUndir landsvegnum, n\u00e6r fj\u00f3sinum vi\u00f0 Varmakelduei\u00f0i\u00f0, er ein steinur. Hesin steinurin eitur Konusteinur, og er navngivin eftir einari ungari gentu, sum skal ver\u00f0a grivin undir steininum. S\u00f8gnin sigur, at gentan var\u00f0 stanga til dey\u00f0is av einum \u00f3\u00f0um tarvi.\n\nMarki\u00f0 millum Fuglafj\u00f8r\u00f0 og Nor\u00f0ag\u00f8tu \nEinafer\u00f0 var str\u00ed\u00f0 millum Fuglafj\u00f8r\u00f0 og Nor\u00f0ag\u00f8tu, um hvar hagamarki\u00f0 millum bygdirnar var. G\u00f8tuskur\u00f0ar s\u00f8gdu at marki\u00f0 gekk vi\u00f0 Innaru Markr\u00e1, me\u00f0an Fuglfir\u00f0ingar s\u00f8gdu ta\u00f0 ver\u00f0a Uttaru Markr\u00e1. Ein dagin, me\u00f0an str\u00ed\u00f0i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00e1, kom ein reki at liggja vi\u00f0 marki\u00f0. Rekavi\u00f0ur hev\u00f0i h\u00f8gt vir\u00f0i t\u00e1, og hetta elvdi t\u00ed til eitt enn heitari str\u00ed\u00f0, har b\u00e1\u00f0ir partar gj\u00f8rdu krav um marki\u00f0 og harvi\u00f0 eisini ognarleikin \u00e1 rekavi\u00f0inum. L\u00f3garvaldi\u00f0 kom n\u00fa upp\u00ed, og avgj\u00f8rdi, at Uttara Mark\u00e1 skuldi hoyra til Fuglafj\u00f8r\u00f0, og at rekin skuldi klyvjast \u00ed tvey, so at hv\u00f8r bygd fekk hv\u00f8r s\u00edna helvt.\n\nPresttangi \nStutt sunnanfyri Hell\u00e1ir, er ein tangi, sum nevnist Presttangi. Sta\u00f0arnavni\u00f0 er gamalt, og kemst av, at ta\u00f0 sigst, at prestur \u00ed gamlari t\u00ed\u00f0 skal ver\u00f0a settur av \u00e1 Presttanga, t\u00e1 i\u00f0 hann skuldi hava gu\u00f0st\u00e6nastu \u00ed G\u00f8tu ella \u00ed Fuglafir\u00f0i. Presttangi hevur lending vi\u00f0 b\u00e1\u00f0ar s\u00ed\u00f0ur, og t\u00ed ber til at leggja at har \u00ed \u00f8llum ve\u00f0ri. H\u00f3ast hann ikki hevur veri\u00f0 br\u00faktur \u00ed n\u00f8kur hundra\u00f0 \u00e1r, ber enn til at s\u00edggja g\u00f8tuna, sum lei\u00f0ir fr\u00e1 tanganum og \u00edm\u00f3ti G\u00f8tu. Hetta er sj\u00f3nligt fr\u00e1 Fuglafir\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 kavin liggur um vetranar. T\u00e1 h\u00f3mast ein g\u00f8ta, sum er gamla bygdag\u00f8tan.\n\nVarmakelda \nVarmakelda sigst at hava lekjandi megi, sum hevur veri\u00f0 v\u00e6lkent aftur til kat\u00f3lska t\u00ed\u00f0, eins og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Varmakelda hevur veri\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt vitja \u00e1\u00f0renn \u00e1r 1350, t\u00e1 i\u00f0 Nor\u00f0ag\u00f8ta var millum st\u00f8rstu bygdir \u00ed landinum. N\u00e1ttina 3. - 4. juli er megin sterkast. Si\u00f0ur hevur veri\u00f0 at vitja kelduna hesa n\u00e1ttina, drekka \u00far henni og at bera vatn vi\u00f0 heim til f\u00f3lk, sum liggja sj\u00fak. Eldri si\u00f0ur hevur eisini veri\u00f0, at f\u00f3lk savna\u00f0ust vi\u00f0 kelduna \u00e1 J\u00f3ans\u00f8ku, at drekka \u00far kelduni, fyri at gagnn\u00fdta hennara megi.\n\n\u00cd 1673 umr\u00f8\u00f0ir Lucas Debess eina keldu, sum skal liggja n\u00e6r G\u00f8tu, sum er einasta heilsub\u00f3tarkelda \u00ed F\u00f8royum. Varmakelda hevur t\u00e1 veri\u00f0 v\u00e6lkend, og t\u00ed er ta\u00f0 helst hesa, at Debess umr\u00f8\u00f0ir. H\u00f3ast hann nevnir hesa sum einastu keldu av hesum slag, hava a\u00f0rar lekjandi keldur veri\u00f0 v\u00e6lkendar vi\u00f0 flestu bygdir \u00ed F\u00f8royum.\n\nEisini ver\u00f0ur hildi\u00f0, at Varmakelda hevur veri\u00f0 offursta\u00f0 \u00ed fornari t\u00ed\u00f0, eins og vi\u00f0 a\u00f0rar heilsub\u00f3tarkeldur.\n\nKendir kambsdalsb\u00fagvar \n\n Erik Klein (1992), DJ, kendur undir navninum Ghost Notes.\n Leila Solmunde (1962 - 2012), forkvinna \u00ed Giktafelag F\u00f8roya og \u00ed Meginfelag teirra Breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum. Str\u00ed\u00f0skvinna \u00e1 handicap-politiska \u00f8kinum.\n\nVinnuvirksemi \n\n KJ Hydraulik \n JT Electric \n Green Marine Divers\n LM Handilin \n Vistir \n FTZ\n Bilverksta\u00f0i\u00f0 \u00e1 Kambsdali\n FA Poul Joensen\n Dugni\n\nVitjanarverd st\u00f8\u00f0 \n\n Tr\u00e6lavatn, liggur omanfyri bygdina.\n Varmakelda, sum liggur sunnanfyri bygdina, undir Leirv\u00edksfjalli (Ritafjall).\n Kambur, fjall omanfyri bygdina \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u.\n\nKeldulisti \n  \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "4611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bill%20Justinussen", "title": "Bill Justinussen", "text": "Kristian Bill Justinussen (27. august 1963 \u00ed Klaksv\u00edk) var forma\u00f0ur fyri Mi\u00f0flokkin 1997 - 1999, landsst\u00fdrisma\u00f0ur 2002 - 2003 og s\u00ed\u00f0an l\u00f8gtingslimur.\n\nHann b\u00fdr \u00e1 Glyvrum.\n\nJustinussen, Bill\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Mi\u00f0flokkinum"}
{"id": "4612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louis%20Bergh", "title": "Louis Bergh", "text": "Louis Jacob Andreas Cantor Bergh (12. september 1834 \u00ed Keypmannahavn - 7. november 1910) var ein danskur l\u00e6rari og bla\u00f0stj\u00f3ri. Hann flutti til F\u00f8roya, har hann gj\u00f8rdist  yvirl\u00e6rari \u00ed realsk\u00falanum \u00ed Havn (Thorshavns realskole) fr\u00e1 1867. Hann arbeiddi fyri, at danskt skuldi vera verandi almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum sk\u00falum. Hann var l\u00e6rari hj\u00e1 J\u00f3annes Patursson, t\u00e1 i\u00f0 J\u00f3annes gekk \u00e1 realsk\u00fala. Samb\u00e6rt J\u00f3annes Patursson v\u00f3ru tey einastu tvey or\u00f0ini, i\u00f0 hann hoyrdi Bergh siga: p\u00ednadoy og skerpikj\u00f8t. Bergh var l\u00e6rari \u00e1 L\u00e6rarask\u00falanum fr\u00e1 1870 til 1903, hann var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting fr\u00e1 1882 til 1885 og fyrsti forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag, har hann var forma\u00f0ur fr\u00e1 1898 til 1902.\n\nKeldur \n\n Anton Degn : Bergh, L. \u00ed.: Dansk biografisk leksikon, 3. udgave, bind 1 (1979), s. 615\n\nBergh, Louis\nL\u00e6rarar\nBla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1834\nAndl\u00e1t \u00ed 1910"}
{"id": "4620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ma%C3%B0urin%20i%C3%B0%20slapp%20at%20fara", "title": "Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara", "text": "Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara (danskt; Manden der fik lov at g\u00e5, enskt; The man who was allowed to leave) er ein f\u00f8royskur filmur av Katrini Ottarsd\u00f3ttur fr\u00e1 1994.\n\nS\u00f8gugongd \n\nEin tragikomisk s\u00f8ga um ein eldri giftan mann, sum ein dagin ger av at fara fr\u00e1 konuni fyri at liva saman vi\u00f0 t\u00ed n\u00f3gv yngri Mariu. Konan tekur hetta heilt r\u00f3liga. Hon er hv\u00f8rki \u00f3\u00f0 ella kedd, men heldur at hann skal sleppa at renna hornini av s\u00e6r. Hon er sannf\u00f8rd um, at hann skj\u00f3tt ver\u00f0ur kl\u00f3kari og fer at koma aftur til s\u00edn. Ta\u00f0 ger hann eisini, men ikki akkur\u00e1t so, sum hon hev\u00f0i hugsa\u00f0 s\u00e6r.\n\nLeikarar \n\n Adelborg Linklett\n Sverri Egholm\n Ey\u00f0 Matras\n Hilmar Joensen\n Nora B\u00e6rentsen\n K\u00e1ri D. Petersen\n Anneli Aeristos\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara - Internet Movie Database\n\nF\u00f8royskir filmar\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir"}
{"id": "4622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverri%20Egholm", "title": "Sverri Egholm", "text": "Sverri Egholm (31. august 1930 \u00ed Leynum - 24. januar 2001 \u00ed T\u00f3rshavn) var landsb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og sj\u00f3nleikari.\n\nHann t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00ed 1948 og examen artium \u00ed 1950. Hann t\u00f3k \u00fatb\u00fagving sum b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 Odense centralbibliotek 1951\u20131953 og t\u00f3k pr\u00f3gv vi\u00f0 Danmarks biblioteksskole \u00ed 1955. Egholm var b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavni 1955\u20131963, programf\u00f3lk \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya 1963\u20131968, landsb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavni 1968\u20131989 og fyribils lei\u00f0ari av B\u00fdarb\u00f3kasavninum \u00ed T\u00f3rshavn 1969\u20131972.\n\nSverri Egholm var nevndarlimur \u00ed Havnar Keypssamt\u00f8ku fr\u00e1 1963, nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya Keypssamt\u00f8ku fr\u00e1 1965 (nevndarforma\u00f0ur fr\u00e1 1967), nevndarlimur \u00ed Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya fr\u00e1 1968, nevndarlimur \u00ed Collegium Academicum F\u00e6roense fr\u00e1 1970 (nevndarforma\u00f0ur fr\u00e1 1971), limur \u00ed L\u00edkningarr\u00e1\u00f0 F\u00f8roya 1964\u20131970 og limur \u00ed nevndini i\u00f0 deilir \u00fat M.A. Jacobsens Hei\u00f0ursl\u00f8n \u00ed 1959 og 1967\u20131972. Hann var eisini ritstj\u00f3ri \u00e1  t\u00ed\u00f0arritinum Gluggin 1955\u20131957 og skriva\u00f0i fleiri bla\u00f0greinar og t\u00ed\u00f0arritsgreinar um b\u00f8kur og b\u00f3kas\u00f8vn.\n\nFilmar \n\n 1994 - Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara (eftir Katrina Ottarsd\u00f3ttir)\n 1999 - Bye Bye Bluebird (eftir Katrina Ottarsd\u00f3ttir)\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1989 - 2000 Birting\n 1977 - 1980 B\u00f3kati\u00f0indi\n 1972 - 1975 F\u00f8royskur b\u00f3kalisti\n 1996 - 1999 N\u00fdggja kv\u00e6\u00f0ab\u00f3kin\n\nKeldur \nKraks Bl\u00e5 Bog 1974 (1974). (Rosekamp.dk)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2001\nF\u00f8royskir b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ar\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "4625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrin%20Ottarsd%C3%B3ttir", "title": "Katrin Ottarsd\u00f3ttir", "text": "Katrin Ottarsd\u00f3ttir (f. 22. mai 1957 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8royskur leikstj\u00f3ri, leikrith\u00f8vundur, sj\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00cd 1976 flutti hon til Danmarkar, har hon nam \u00fatb\u00fagving \u00e1 Den Danske Filmskole. \u00cd 1982 var hon fyrsti f\u00f8royingur, sum hev\u00f0i loki\u00f0 \u00fatb\u00fagving fr\u00e1 Danska Filmsk\u00falanum, hon gekk \u00ed sama flokki sum Lars von Trier. Vi\u00f0 s\u00ednum 11 filmum fyllir hon n\u00f3gv \u00ed f\u00f8royskari filmss\u00f8gu. \u00cd 1989 kom fyrsti sp\u00e6lifilmur hennara, sum eisini var fyrsti sp\u00e6lifilmur, sum var gj\u00f8rdur av f\u00f8royskum leikstj\u00f3ra, gj\u00f8rdur \u00ed F\u00f8royum og har tosa\u00f0 var f\u00f8royskt. A\u00f0rir filmar hava veri\u00f0 upptiknir \u00ed F\u00f8royum \u00e1\u00f0ur, men av \u00fatlendskum filmleikstj\u00f3rum. Filmurin vann 1. vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 t\u00fdska filmfestivalinum Nordische Filmtage \u00ed L\u00fcbeck. Sama pr\u00edsin vann hon eisini fyri filmin Bye Bye Blue Bird, sum var ein road-movie \u00e1 85 minuttir. Hin 11. september 2014 var\u00f0 filmur hennara Ludo frums\u00fdndur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Filmurin er upptikin heima \u00e1 Sandi og sn\u00fdr seg um eina 11-\u00e1ra gentu, sum er fanga\u00f0 millum myrku, deprimera\u00f0u s\u00e1lina hj\u00e1 mammuni og passivitetin hj\u00e1 p\u00e1panum. D\u00f3ttir hennara, Hildigunn Ey\u00f0finnsd\u00f3ttir sp\u00e6lir leiktlutin sum mamman. Filmurin er sj\u00e1lvbiografiskur.\n\n\u00cd 2011 debutera\u00f0i hon sum skald, fyrst t\u00e1 hon gav \u00fat nakrar yrkingar \u00ed t\u00ed\u00f0arritinum Vencili nummar 9 \u00ed juni 2011, og s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hon gav \u00fat s\u00edtt fyrsta yrkingasavn \u00e1 Mentunargrunni Studentafelagsins \u00ed 2012. Yrkingasavni\u00f0 hevur heiti\u00f0 Eru koparr\u00f8r \u00ed himmir\u00edki? \u00cd 2013 fekk hon Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri hetta yrkingasavni\u00f0. \u00cd 2015 \u00fatgav hon yrkingasavni\u00f0 Messa fyri einum filmi. \u00c1ri\u00f0 eftir \u00fatgav hon s\u00edtt fyrsta stutts\u00f8gusavn, ta\u00f0 hevur heiti Aftan\u00e1\u00f0renn, ta\u00f0 er eisini \u00fatgivi\u00f0 \u00ed danskari t\u00fd\u00f0ing. \u00cd 2018 \u00fatgav Forlagi\u00f0 Torgard 43 bagatellir, i\u00f0 er stuttprosa. B\u00f3kin er eisini \u00fatgivin \u00e1 donskum og \u00edslendskum. \u00cd 2020 \u00fatgav Sprotin fyrstu skalds\u00f8gu hennara, skalds\u00f8gan hevur heiti Gentan \u00ed ver\u00f0ini. \n\n\u00cd 2014 fekk Katrin S\u00f8mdarg\u00e1vu landsins, i\u00f0 er 20.000 kr\u00f3nur \u00e1rliga restina av l\u00edvinum. \u00cd 2018 fekk hon tr\u00fd-\u00e1ra listaf\u00f3lkal\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins.\n\nFilmar \n\n 2014 - Ludo . Sp\u00e6lifilmur. 71 min. Frums\u00fdndur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 11. september 2014.\n 2011 - Lejlighedsminder. Filmsinstallati\u00f3n. 5 \u00d7 6-8 min.\n 2011 - Budam: Last Song. Videolag. 5 min.\n 2009 - Sporini vaksa \u00far or\u00f0um. Eitt portrett av rith\u00f8vundinum J\u00f3anesi Nielsen. 75 min.\n 2008 - Ein regla um dagin m\u00e1 vera nokk!. Eitt portrett av yrkjaranum, myndlistamanninum og t\u00f3nleikaranum T\u00f3roddi Poulsen. 58 min.\n 2008 - Eingin kann gera ta\u00f0 perfekta. Eitt portrett av myndah\u00f8ggaranum Hans Paula Olsen. 85 min.\n 2003 - Regin smi\u00f0ur. Dansifilmur. 5 min.\n 1999 - Bye Bye Blue Bird. Sp\u00e6lifilmur (road-movie). 85 min. \n 1995 - Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara. Stuttfilmur. 58 min. \u00cd 2011 bar eisini til at s\u00edggja filmin \u00e1 internetinum vi\u00f0 enskum undirteksti.\n 1991 - Hannis (partur av \u00c6vint\u00fdr av Nor\u00f0urlei\u00f0um). Barnafilmur. 30 min. \n 1989 - Atlantic Rhapsody - 52 scener fra T\u00f3rshavn. Sp\u00e6lifilmur. 74 min.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n 2020 - Gentan \u00ed ver\u00f0ini. Skalds\u00f8ga. Sprotin. 248 s\u00ed\u00f0ur.\n 2018 - 43 bagatellir. Stuttprosa. Forlaget Torgard.\n2018 - 43 bagateller. Kortprosa. Forlaget Torgard.\n2020 - 43 sm\u00e1munir. \u00d6rs\u00f6gur. A\u00f0alsteinn \u00c1sberg Sigur\u00f0sson \u00edslenska\u00f0i. Dimma.\n2016 - Aftan\u00e1\u00f0renn. Stutts\u00f8gur. Sprotin. 184 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 978-99972-1-214-6\n 2017 - I Afrika er der mange s\u00f8de b\u00f8rn. Forlaget Torgard, 2017.\n 2015 - Messa fyri einum filmi. Yrkingasavn. Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n 2012 - Eru koparr\u00f8r \u00ed himmir\u00edki. Yrkingasavn, 51 s\u00ed\u00f0ur. Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n 2016 - Findes der kobberr\u00f8r i himlen. Forlaget Torgard, 2016.\n2020 - Are there Copper Pipes in Heaven. T\u00fdtt hevur Matthew Landrum. Operating System, New York, NY.\n\nHei\u00f0ur \n2018 - 3-\u00e1ra listaf\u00f3lkal\u00f8n fr\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n2014 - S\u00f8mdarg\u00e1vu Landins (\u00e1rlig s\u00f8mdarg\u00e1va)\n2013 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkingasavni\u00f0 Eru koparr\u00f8r \u00ed himmir\u00edki\n2007 - Fekk 3 \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins, sum hon br\u00fakti til at gera eina trilogi av filmsportrettum yvir tr\u00edggjar f\u00f8royskar listarmenn: Um myndah\u00f8ggaran Hans Paula Olsen (2008), um skaldi\u00f0 og listamannin T\u00f3rodd Poulsen (2008) og um rith\u00f8vundan og skaldi\u00f0 J\u00f3anes Nielsen (2009).\n2000 - Vann Tiger Award \u00e1 altj\u00f3\u00f0a filmfestivalinum \u00ed Rotterdam. D\u00f3ttir Katrina, Hildigunn Ey\u00f0finnsd\u00f3ttir (f\u00f8dd 1975) sp\u00e6lir h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed filminum.\n2000 - Vann \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina og Vir\u00f0isl\u00f8nina hj\u00e1 ungd\u00f3msd\u00f3msnevndini \u00e1 fronsku filmsstevnuni Festival du film nordique \u00ed Rouen.\n2000 - Fekk Hei\u00f0urliga umtalu fr\u00e1 \u00d8kumenisku D\u00f3msnevndini \u00e1 altj\u00f3\u00f0a filmsstevnuni \u00ed Mannheim-Heidelberg \u00ed T\u00fdsklandi.\n1999 - Vann 1. vir\u00f0isl\u00f8n fyri filmin Bye bye bluebird \u00e1 t\u00fdska filmfestivalinum Nordische Filmtage \u00ed L\u00fcbeck.\n1989 - Vann 1. vir\u00f0isl\u00f8n fyri filmin Atlantic Rhapsody \u00e1 t\u00fdska filmfestivalinum Nordische Filmtage \u00ed L\u00fcbeck.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an Bluebirdfilm.dk\n Blue Bird Film hj\u00e1 Katrin Ottarsd\u00f3ttir \u00e1 Facebook\nRith\u00f8vundaheimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Katrini Ottarsd\u00f3ttir\n\nOttarsd\u00f3ttir, Katrin\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nOttarsd\u00f3ttir, Katrin\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "4626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atlantic", "title": "Atlantic", "text": "Atlantic er enskt or\u00f0, i\u00f0 merkir Atlants-, ofta skilt sum Atlantshavi\u00f0. Or\u00f0i\u00f0 er millum anna\u00f0 li\u00f0ur \u00ed f\u00f8roysku tilt\u00f8kunum: \n\n Flogfelagi\u00f0 Atlantic Airways (f\u00f8royskt Atlantsflog). \n \u00datvarpsr\u00e1sin Atlantic Radio. \n Filmurin Atlantic Rhapsody - 52 scener fra T\u00f3rshavn fr\u00e1 1989. \n T\u00f3nleika\u00e1taki\u00f0 Atlantic Music Event."}
{"id": "4627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prix%20F%C3%B8royar", "title": "Prix F\u00f8royar", "text": "Prix F\u00f8royar var ein t\u00f3nleikakapping, sum Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 t\u00f3k stig til \u00ed 1995 \u00ed samstarvi vi\u00f0 F\u00f8roya undirhaldst\u00f3nleikarafelagi, Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya, \u00datvarpi F\u00f8roya og vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 ymiskum \u00e1hugafel\u00f8gum \u00ed F\u00f8royum. Meiningin var fyrst og fremst at geva f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum m\u00f8guleikan at framf\u00f8ra egin l\u00f8g, \u00e1 einari proffessionellari konsert og harumframt at f\u00e1a f\u00f8royskan t\u00f3nleik \u00fat \u00ed heim.\n\n\u00cd 2005 var\u00f0 st\u00f3ra gallakv\u00f8ldi\u00f0 kalla\u00f0 Atlantic Music Event (AME).\n\nHenda t\u00f3nleikakappingin er ikki til longur.\n\nVinnarar \n\n 1995 Moirae\n 1997 Mark No Limits\n 1999 TAXI\n 2001 Clickhaze\n 2003 Gestir\n 2005 Go Go Blues\n\nAtlantic Music Event\n\nVinnarar av AME 2005 \n Besta lag: Teitur/Josephine \n Besti sangari: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir \n Besti b\u00f3lkur: GoGo Blues \n Besta fl\u00f8ga: Teitur: Poetry and Aeroplanes \n\nBesti gittarsp\u00e6lari: Rasmus Rasmussen \nBesti basssp\u00e6lari: Arnold Ludvig \nBesti trummusp\u00e6lari: R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu \nBesti lj\u00f3mbor\u00f0ssp\u00e6lari: Kim Hansen \n\nBesti h\u00fasi: 200/Viva la Republica \nBest \u00e1tak uttanlands: Teitur Lassen \nBesti produsari: \u00d3li Poulsen \nHer\u00f0aklappi\u00f0: Teitur Lassen\n\nMest sp\u00e6lda lag: P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll/Forelska\u00f0ur Sj\u00f3nleikari \nMest seljandi b\u00f3lkur: T\u00fdr/Eric The Red ella Tr\u00f8lla P\u00e6tur (ver\u00f0ur endaliga gj\u00f8rt upp seinni)\n\nTilnevningar AME 2005 \nBesta lag: Lena Anderssen \u201cMy Lady\u201d,P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll \u201cForelska\u00f0ur sj\u00f3nleikari, Teitur \u201cJosephine\u201d \nBesti sangari: Eiv\u00f8r, Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen, Lena Anderssen \nBesti b\u00f3lkur: Deja vu, GoGo Blues, Makrel \nBesta fl\u00f8ga: Lena Anderssen \u201cCan\u2019t erase it\u201d, Teitur \u201cPoetry and Aeroplanes\u201d, Salt \u201cSalt\u201d\n\nKeldur \n\nT\u00f3nleikakappingar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "4630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clickhaze", "title": "Clickhaze", "text": "Clickhaze var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur.\n\nManning \n\nPopp/rokkb\u00f3lkur \u00far Eysturoynni. Stovna\u00f0ur til Prix F\u00f8royar 1999. Vann Prix F\u00f8royar \u00ed 2001.\n\n Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (sang)\n Petur P\u00f3lson (eisini undir navninum Waco Koresh) (sang, tekstir)\n Bogi \u00e1 Lakjuni (B.\u00e1.L) (gittar)\n H\u00f8gni Lisberg (trummur)\n Jens L. Thomsen (bassur)\n J\u00f3n Tyril (gittar)\n Mikael Blak (2001-02) (bassur, hammond)\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2002 EP.\n\nUmframt: \n\n 1999 Prix \u201899 skering 4.\n 2001 Prix F\u00f8royar 2001 skeringar 1 & 10.\n 2002 Livandi t\u00f3nleikur skering 7.\n 2002 Tutl 25 \u00e1r \u2013 Live 2002 skering 1.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 2001 - Vunnu Prix F\u00f8royar.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Clickhaze \u00e1 MySpace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "4636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jensen", "title": "Jensen", "text": "Jensen er mest vanliga eftirnavni\u00f0 \u00ed Danmark og 15. mest vanliga eftirnavn \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 merkir sonur Jens.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Jensen:\n\nF\u00f8royingar \n Carl J\u00f3han Jensen, rith\u00f8vundur.\n Fr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg Jensen, songkvinna.\n Petur Jensen, t\u00f3nleikari.\n Ragnvaldur Jensen, svimjari.\n\nDanir \n Jens Fink-Jensen, rith\u00f8vundur.\n Uffe Ellemann-Jensen, politikari.\n\nNor\u00f0menn \n Siv Jensen, politikari.\n Christian Jensen, politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "4641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niclas%20Johannesen", "title": "Niclas Johannesen", "text": "Niclas Johannesen (f. 5. desember 1965) er mest kendur sum fram\u00farskarandi gittarleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikaprodusari. Hann hevur sp\u00e6lt \u00ed fleiri f\u00f8royskum b\u00f3lkum, millum a\u00f0rar Chase, og hevur hartil produsera og lagt til r\u00e6ttis fleiri t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur. Til d\u00f8mis \u00fatg\u00e1vur hj\u00e1 Brandi Enni og Lenu Anderssen.\n\nNiclas leikti eisini 1.deildarf\u00f3tb\u00f3lt sum yngri, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 NS\u00cd \u00ed Runav\u00edk og HB \u00ed Havn. Hann starva\u00f0ist eisini eitt skifti sum t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur fyri Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya.\n\nHei\u00f0ur \n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed b\u00f3lkinum, i\u00f0 er tv\u00f8rtur um sjangrur - \u00c1rsins framlei\u00f0ari\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\nNS\u00cd leikarar\nHB leikarar"}
{"id": "4643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20J.%20Nols%C3%B8e", "title": "P\u00e1ll J. Nols\u00f8e", "text": "P\u00e1ll Johannes Nols\u00f8e (f\u00f8ddur 8. september 1908 \u00e1 Tv\u00f8royri, dey\u00f0ur 25. januar 1996) var landsskjalav\u00f8r\u00f0ur og rith\u00f8vundur. Hann f\u00f3r ni\u00f0ur til Sor\u00f8, har hann var li\u00f0ugur \u00ed 1929. S\u00ed\u00f0an las hann danskt og enskt \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed eini tvey \u00e1r. Hann starva\u00f0ist \u00e1 skrivstovuni hj\u00e1 Politiken 1935-36. \u00cd 1937 starva\u00f0ist hann \u00e1 bla\u00f0num Tingakrossi og 1938-39 \u00e1 Dagbla\u00f0num. \u00c1rini 1940-47 var hann b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 Fro\u00f0biar s\u00f3knar b\u00f3kasavni og 1947\u201348 var hann l\u00e6rari \u00ed bygdunum Nor\u00f0ra- og Sy\u00f0radalur. 1948 bleiv hann hj\u00e1lparf\u00f3lk \u00e1 F\u00f8roya Landsskjalasavni og hin 21.4.1951 var hann settur \u00ed starv sum landsarkivarur.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1947 - Mi\u00f0, plinkar og \u00fdti\n 1955 - 1991 F\u00f8roya Siglingars\u00f8ga, bind I - XIV (2. \u00fatg. 1963)\nTv\u00f8royrar siglingars\u00f8ga I\u2013II. 1962-63 \nV\u00e1gs og Porkeris siglingars\u00f8ga I-II, 1965\nMidv\u00e1gs siglingars\u00f8ga, 1969\nSandav\u00e1gs siglingars\u00f8ga, 1970\nS\u00f8rv\u00e1gs siglingars\u00f8ga, 1977\nVestmanna siglingars\u00f8ga I, 1979\n\nT\u00fdtt til f\u00f8royskt \n 1948 (2. \u00fatg. 1970) -  Eilif Mortanssons, Ein ribbaldur, upprunaheiti\u00f0: En vild krabat\n\nHei\u00f0ur \n 1965 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens\n 1967 - Fekk hei\u00f0ursg\u00e1vu fr\u00e1 Dansk-F\u00e6r\u00f8sk kulturfond\n\nKeldur \n\n Kraks Bl\u00e5 Bog 1995, s. 918\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nAndl\u00e1t \u00ed 1996"}
{"id": "4644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20%C3%AD%20J%C3%A1kupsstovu", "title": "J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu", "text": "J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu var\u00f0 f\u00f8ddur  7. juli 1922 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og doy\u00f0i 22. februar 1976. Pr\u00f3gv \u00ed samfelagsfr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 Institute of Social Studies \u00ed Haag, Holland (196_?).\n\n 1945 - 1946 L\u00f8gtingslimur fyri Javna\u00f0arflokkin\n 1954 - 1971 Skrivari F\u00f8roya Fiskimannafelags\n 1954 - 1970 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Fiskimannabla\u00f0num\n\nFr\u00e1 sinum politiska l\u00edvi\u00f0 er J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu helst best kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni tann 14. september 1946, hv\u00f8rs eftirsp\u00e6l var m.a. at hann var\u00f0 tveittur \u00far Javna\u00f0arflokkinum. Aftan\u00e1 hann var\u00f0 tveittur \u00far Javna\u00f0arflokkinum var hann vi\u00f0 til at stovna Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin \u00ed 1948.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1965 Wage Determination and Working Conditions for fishermen in the Faroe Islands, Haag\n 1974 F\u00f3lkan\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum\n\nHei\u00f0ursl\u00f8n \n\n 1974 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir\n\nKelda \n\n 1984 Fr\u00f3\u00f0skaparrit 31. b\u00f3k. 1983, s. 108\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 297 (PDF-Download)\n\nJ\u00e1kupsstovu, J\u00e1kup \u00ed\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 1976\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir samfelagsfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir granskarar\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "4646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steinbj%C3%B8rn%20B.%20Jacobsen", "title": "Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen", "text": "Steinbj\u00f8rn Berghamar Jacobsen (f. 30. september 1937, Sandv\u00edk - d. 12. apr\u00edl 2012, T\u00f3rshavn) var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hann var stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala \u00ed eitt t\u00edggju \u00e1ra skei\u00f0. Steinbj\u00f8rn er sum h\u00f8vundur sera virkin og hevur roynt seg \u00e1 flest\u00f8llum \u00f8kjum. Hann hevur skriva\u00f0 yrkingar, stutt\u00ad s\u00f8gur, skalds\u00f8gur, fer\u00f0afr\u00e1sagnir, barnab\u00f8kur, sj\u00f3nleikir og so framvegis. Hann hevur veri\u00f0 n\u00fdskapandi, eina helst sum yrkjari og leikritah\u00f8vundur. Hansara evnisval fevnir v\u00ed\u00f0a, fr\u00e1 n\u00e1tt\u00faru til menniskja, fr\u00e1 t\u00ed vi\u00f0kv\u00e6ma og kensluliga til ta\u00f0 politiska og samfelagsliga.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nBeint eftir realpr\u00f3gvi\u00f0, sum hann t\u00f3k \u00e1 Tv\u00f8royri, f\u00f3r hann til Gr\u00f8nlands vi\u00f0 Yvonnu, i\u00f0 var \u00e1 l\u00ednu- og sn\u00f8risvei\u00f0u. Um heysti\u00f0 v\u00f3ru teir \u00e1 sild. \u00cd januar m\u00e1na\u00f0i 1957 f\u00f3r hann til \u00cdslands. Var vi\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1ti um v\u00e1ri\u00f0 og snellub\u00e1ti um summari\u00f0. F\u00f3r so vi\u00f0 trolara um heysti\u00f0 og var vi\u00f0 sama skipi fram til 30. juni 1958. Um j\u00f3lt\u00ed\u00f0ir var hann heima. N\u00e6mingur \u00e1 8 m\u00e1na\u00f0a pr\u00e6parandflokkinum \u00e1 Ask H\u00e1sk\u00fala uttan fyri \u00c5rhus. \u00cd 1959 byrja\u00f0i hann at l\u00e6ra til l\u00e6rara \u00e1 Den frie L\u00e6rerskole \u00ed Ollerup. Var sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur l\u00e6rari \u00ed praktikkt\u00ed\u00f0ini \u00e1 Osted Fri- og Efterskole 1961/62, fimm m\u00e1na\u00f0ir. Summari\u00f0 1961 tumla\u00f0i hann av Fj\u00f3ni til \u00c5lesund og so heim til F\u00f8roya vi\u00f0 norskum l\u00ednub\u00e1ti. Var eitt legg inni \u00ed Jotunheiminum. Summari\u00f0 1962 f\u00f3r hann saman vi\u00f0 f\u00fdra \u00f8\u00f0rum bilfer\u00f0 til Grikkalands, st\u00f8\u00f0ga\u00f0i 8 dagar \u00ed Jugoslavia, \u00far Grikkalandi vi\u00f0 ferju til Su\u00f0uritalia, og so aftur til Danmarkar. Teltt\u00farurin vardi 43 dagar. \n\nL\u00e6rari \u00e1 n\u00fdstovna\u00f0um fr\u00edsk\u00fala \u00ed Vilsted sunnanvert L\u00f8gst\u00f8r \u00ed 1 \u00e1r og 3 m\u00e1na\u00f0ir, var so 8 m\u00e1na\u00f0ir \u00e1 skei\u00f0i \u00e1 Krabbesholm H\u00f8jskole, Skive. T\u00f3k Dansk Seminarium eksamen \u00ed 7 l\u00e6rugreinum. F\u00f3r heim og var l\u00e6rari vi\u00f0 Sankta Frants sk\u00fala 1965-66. Sama \u00e1ri\u00f0 n\u00e6mingur \u00e1 skei\u00f0num \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum. L\u00e6rari \u00ed H\u00fasav\u00edk 1966 til 1. apr\u00edl 1970. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var hann skrivari \u00ed H\u00fasav\u00edkar, Dals og Skarvanes kommunu. Virkin \u00ed ungmannafelagnum, t.d. sp\u00e6ldu tey tv\u00e6r fer\u00f0ir sj\u00f3nleik. Brot \u00far seinna leikinum var sent \u00ed danska sj\u00f3nvarpinum (sendingin \u201eHvad med kulturen p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne\u201c). 1. apr\u00edl 1970 til 1. august 1980 stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. Naka\u00f0 av uppl\u00fdsingum um h\u00e1sk\u00falat\u00ed\u00f0ina f\u00e6st \u00far \u00e1rb\u00f3kunum hj\u00e1 sk\u00falanum. Var vi\u00f0 at stovna F\u00f3lkafylkingina m\u00f3ti EEC 1971 og virkin \u00ed hennara arbei\u00f0i. Var vi\u00f0 at endurstovna Rith\u00f8vundafelagi\u00f0 1967 og t\u00e1 valdur \u00ed nevndina, har hann sat til 1979, mestu t\u00ed\u00f0ina sum kassameistari. T\u00e1 i\u00f0 Gluggin kom \u00fat aftur \u00ed januar 1968, stj\u00f3rna\u00f0i hann eini fastari s\u00ed\u00f0u, nevnd S\u00fdnisgluggin, vi\u00f0 yrkingum. Og \u00e1ri\u00f0 eftir s\u00ed\u00f0una Lj\u00f3aran vi\u00f0 innsendum sm\u00e1s\u00f8gum. Eisini skriva\u00f0i hann umm\u00e6li. \n\nSaman vi\u00f0 Gunnari Hoydal var hann ritstj\u00f3ri \u00e1 Var\u00f0anum 1977-81. Teir v\u00f3ru fr\u00e1settir uttan grundgeving av n\u00fdggjari nevnd, sum var vald \u00e1 \u00f3vanligan h\u00e1tt. T\u00ed\u00f0arriti\u00f0 kom tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0, treyt ikki tilfar og \u00e1hugin fyri t\u00ed st\u00f3rur. Fr\u00e1 1981 til 87 nevndarlimur \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a M\u00f3\u00f0urm\u00e1lsl\u00e6rarafelagnum. Summari\u00f0 1978 var hann ein m\u00e1na\u00f0 \u00ed USA, bj\u00f3\u00f0a\u00f0ur av amerikonsku sendistovuni \u00ed Keypmannahavn. Alt heysti\u00f0 1980 til j\u00f3la var hann dekkari vi\u00f0 trolaranum V\u00f3n, i\u00f0 royndi undir F\u00f8royum. Vikarur \u00ed Sy\u00f0radali \u00e1 Streymoynni apr\u00edl, mai og juni. Fast starv vi\u00f0 T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala \u00ed 1981. \u00c1rsskei\u00f0 \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum 1982/83. Farloyvi fr\u00e1 sk\u00falanum 1989/90 og sk\u00fala\u00e1ri\u00f0 1990/91. Fimm teir fyrstu m\u00e1na\u00f0irnar \u00ed 1990 var hann gestal\u00e6rari \u00e1 Norr\u00f8na F\u00f3lkah\u00e1sk\u00falanum \u00ed Snogh\u00f8j i Danmark. Av og \u00e1 hevur hann havt greinar, umm\u00e6li og lesarabr\u00f8v \u00ed bl\u00f8\u00f0unum.\n\nHann er fa\u00f0ir V\u00e1r Berghamar Jacobsen, K\u00e1ra Jacobsen og Ey\u00f0 Berghamar Jacobsen.\n\n\u00datg\u00e1vur \nVi\u00f0 t\u00e6r b\u00f8kurnar, hann sj\u00e1lvur hevur givi\u00f0 \u00fat, er st\u00f8ddin \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni nevnd.\n\nBarnab\u00f8kur \nH\u00f8nan og hanin, barnab\u00f3k 1970, 2. \u00fatg\u00e1va 1976 samstundis \u00e1 norskum, 3. \u00fatg\u00e1va 1987, tilsamans 5000 eint\u00f8k. \nHin snj\u00f3hv\u00edti kettlingurin, barnab\u00f3k 1971, st\u00f3\u00f0 \u00e1 svenskum \u00ed Kammeratposten 1974, 2. \u00fatg\u00e1va 1987, tilsamans 5000 eint\u00f8k.\nM\u00e6i\u00f0, barnab\u00f3k 1972, 2. \u00fatg\u00e1va 1976 samstundis \u00e1 norskum, 3. \u00fatg\u00e1va 1987, tilsamans 6000 eint\u00f8k.\nKr\u00e1kuungarnir, barnab\u00f3k 1972, 4000 eint\u00f8k. \nL\u00edv og hundurin, barnab\u00f3k 1974.\nGr\u00e1isteinur, barnab\u00f3k 1975, 3000 eint\u00f8k.\nHin rey\u00f0a ryssan, barnab\u00f3k 1979, \u00ed norskari t\u00fd\u00f0ing 1980. \nMaria og rossi\u00f0, barnab\u00f3k (framhald) 1980, \u00ed norskari t\u00fd\u00f0ing 1982.\nL\u00edv og d\u00fdrini, barnab\u00f3k 1981. \nMia og Ey\u00f0, barnab\u00f3k 1981.\nRey\u00f0a, barnab\u00f3k 1983 (endin \u00e1 ryssub\u00f3kunum), \u00e1 norskum 1985.\nS\u00ed og S\u00fa, barnab\u00f3k 1985.\nUni og Una, barnab\u00f3k 1987.\nS\u00ed og S\u00fa s\u00edggja, barnab\u00f3k 1987. \nV\u00e1r og m\u00e1nin, barnab\u00f3k 1989, samprent vi\u00f0 norskari og svenskari \u00fatg\u00e1vu. \nL\u00edtli P\u00e1ll \u00ed N\u00f3lsoy, barnab\u00f3k 1992.\nTvey systkin, barnab\u00f3k 1993.\nEftir n\u00e1tungum, barnab\u00f3k 1993.\nEg eigi, barnab\u00f3k 2001.\n\nYrkingar \nHeimkoma, yrkingar 1966, 700 eint\u00f8k.\nFr\u00e6, yrkingar 1968, 500 eint\u00f8k. \nKj\u00f8kr, yrkingar, 500 eint\u00f8k.\nT\u00e6gr, yrkingar 1980.\nL\u00edv, yrkingar, ogna\u00f0 \u00f8llum i\u00f0 missa, 1981, 1000 eint\u00f8k. \nL\u00e6raramyndir, yrkingar 1984.\nTungl, yrkingar 1987.\nTinna og T\u00e1m, heildaryrkingarsavn 1997.\nKarr, yrkingar 2001.\n\nSkalds\u00f8gur \nHall, skalds\u00f8ga 1984, 1300 eint\u00f8k, 2. \u00fatg\u00e1va 1985, 500 eint\u00f8k.\nKasta, skalds\u00f8ga 1991, 1200 eint\u00f8k.\n\nStutts\u00f8gur \n\u00c1 veg millum bygda, stutts\u00f8gusavn 1975, 1000 eint\u00f8k.\n\nSj\u00f3nleikir og \u00fatvarpsleikir \nIvaliva og a\u00f0rir leikir, Ivaliva og einaktaran Fl\u00f8skurnar leiktir \u00ed 1969, \u00fatgivnir 1975, 700 eint\u00f8k.\nSkipi\u00f0, sj\u00f3nleikur, leiktur \u00ed 1975, t\u00fdddur til \u00edslendskt og leiktur \u00ed tj\u00f3\u00f0leikh\u00fasinum 1977, kom \u00fat \u00ed b\u00f3k 1982. \nTey b\u00e6\u00f0i \u00ed h\u00fasinum, sj\u00f3nleikur 1982, 1000 eint\u00f8k, leiktur sama \u00e1r.\nBr\u00e1 \u00far USA, fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gn 1982. \nDia og Mia, lesib\u00f3k 1982.\nTr\u00fd leikrit, 1985, 500 eint\u00f8k.\nH\u00fasi\u00f0 o.a. stutt, sj\u00f3nleikir 1997.\nN\u00f3lsoyar P\u00e1ll, sj\u00f3nleikur 2000.\nSolei\u00f0is er, \u00fatvarpsleikur 2006.\nSolei\u00f0is er, \u00fatvarpsleikur. (Hv\u00f8rki leiktur ella \u00fatkomin.)\nDen gode vilje, sj\u00f3nvarpsleikur \u00e1 donskum, saman vi\u00f0 Gunnari Hoydal, 1976.\n\nEndurminningar \nGrund 1, minnisbrot 2004.\nGrund 2, minnisbrot 2005.\nGrund 3, minnisbrot 2011.\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nFlytifuglur, savn vi\u00f0 \u00fatlendskum yrkingum, saman vi\u00f0 He\u00f0ini M. Klein, 1972.\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \nB\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson, listab\u00f3k 1994. \nJ\u00f3lab\u00f8rn, 24 barnas\u00f8gur, \u00fatvarpskalendarin 1999.\nN\u00e1tt\u00faran og b\u00f8rnini, barnafilmshandrit, 1977.\nHer eru vit, barnasangir \u00e1 lj\u00f3\u00f0bandi, 1984.\nSj\u00f3n og seiggj, hei\u00f0ursrit til Erlend Patursson, saman vi\u00f0 He\u00f0ini M. Klein, 1983. \nUng or\u00f0 1, 1984 og Ung or\u00f0 2, 1985, s\u00f8vn, saman vi\u00f0 \u00c1rna Dahl og \u00c1su Magnussen.\nHon kysti hann, savn vi\u00f0 f\u00f8royskum \u00e1staryrkingum, 1985. \nFloygd or\u00f0 1 og Floygd or\u00f0 2, 1988, savn, saman vi\u00f0 \u00c1rna Dahl, \u00c1su Magnussen og P\u00e1ll Sivertsen.\n\n\u00c1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum \n\"Excerpts from L\u00edv\" t\u00fd\u00f0ing av yrkingum, yrkingar eftir Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen, t\u00fdtt hevur Randi Ward. Ice Floe II (2011)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nSteinbj\u00f8rn B. Jacobsen - Tungl. Tutl, 2012. Tvey av b\u00f8rnunum hj\u00e1 Steinbj\u00f8rn hava gj\u00f8rt eina fl\u00f8gu vi\u00f0 10 av yrkingunum hj\u00e1 p\u00e1panum. K\u00e1ri gj\u00f8rdi l\u00f8gini, Ey\u00f0 syngur. \u00datg\u00e1vudagurin var 30. september 2012 \u00e1 75-\u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegnum hj\u00e1 skaldinum, knapt h\u00e1lvt \u00e1r eftir at hann anda\u00f0ist. Fl\u00f8gan er ogna\u00f0 Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1976 Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 1981 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri Fagurb\u00f3kmentir\n 1985 Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nKeldur\n\nJacobsen, Steinbj\u00f8rn B.\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nSandv\u00edkingar\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "4647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Doris%20Hansen", "title": "Doris Hansen", "text": "Doris Hansen (f\u00f8dd \u00ed 1943) er fyrrverandi forkvinna \u00ed MBF og rith\u00f8vundur. Hon var f\u00f8dd \u00ed \u00d8rav\u00edk \u00ed 1943. Hansen er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari, tali\u00ad, lesi\u00ad \nog hoyril\u00e6rari. Hon starvast \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. Hansen hevur veri\u00f0 sera virkin \u00ed arbei\u00f0inum at b\u00f8ta um korini hj\u00e1 teimum breka\u00f0u, m.a. hevur hon \u00ed mong \u00e1r veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed MBF.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1997 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir, fyri b\u00f3kina S\u00f8gan um hini.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1996 - S\u00f8gan um hini 1895-1981, F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur.\n\nKeldur \n\nHansen, Doris\nHansen, Doris"}
{"id": "4648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tummas%20Lenvig", "title": "Tummas Lenvig", "text": "Tummas Lenvig (2. november 1923) l\u00e6rari og sj\u00e1lvst\u00fdrisma\u00f0ur.\n\n 1963 - 1966 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Tingakrossi\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1995 - Fyrsta f\u00f8royska skalds\u00f8gan\n 2001 - Viljans verk er f\u00f3lksins frami 1921-1938\n\nLenvig, Tummas\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923"}
{"id": "4649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rani%20Nols%C3%B8e", "title": "Rani Nols\u00f8e", "text": "Rani Nols\u00f8e er f\u00f8royskur gittarleikari, sangari og sangsskrivari. Rani er klaksv\u00edkingur. Umframt at vera kendur innan f\u00f8royskan t\u00f3nleik, so er Rani Nols\u00f8e eisini kendur sum telvari.\n\nFr\u00e6ndur \n\nRani er kendur \u00far b\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur og skrivar b\u00e6\u00f0i or\u00f0 og l\u00f8g til b\u00f3lkin. Fr\u00e6ndur v\u00f3ru n\u00f3gv frammi \u00ed 1980-unum, men enn \u00ed dag hava Fr\u00e6ndir konsertir \u00ed F\u00f8royum, og eisini eru teir av og \u00e1 \u00ed F\u00f8royingah\u00fasinum \u00ed Keypmannahavn og framf\u00f8ra, har n\u00f3gv f\u00f3lk plaga at savnast saman. \u00cd 2009, t\u00e1 25 \u00e1r v\u00f3ru li\u00f0in, s\u00ed\u00f0an Fr\u00e6ndur veruliga gj\u00f8rdu vart vi\u00f0 seg, gav b\u00f3lkurin \u00fat eina spildur n\u00fdggja \u00fatg\u00e1vu, sum kom \u00fat 21. november 2009.\n\n\u00c1rsins her\u00f0aklapp \n\nT\u00f3nleikab\u00f3lkurin Fr\u00e6ndur fekk hei\u00f0urin \"\u00c1rsins her\u00f0aklapp 2009\", sum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 letur \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri henda hei\u00f0ur til onkran, sum hevur havt serstakan t\u00fddning fyri f\u00f8royska t\u00f3nleikaheimin.\n\nStj\u00f3ri \u00ed \u00cdverksetarah\u00fasinum \n\n\u00cd l\u00f8tuni er Rani Nols\u00f8e virkin \u00ed \u00cdverksetarah\u00fasinum \u00ed Klaksv\u00edk, har hann er stj\u00f3ri. Hann hevur eisini starvast sum l\u00e6rari \u00ed heimsspeki (filosofi) \u00ed TSK (Tekniska Sk\u00fala \u00ed Klaksv\u00edk). Rani er kendur fyri s\u00edn fr\u00e1l\u00edka gittarleik, og hevur hann veri\u00f0 gittarleikari hj\u00e1 sangarinnum sum Arnfr\u00ed\u00f0 L\u00fatzen og Ingibj\u00f8rg Hansen.\n\nKeldur \n\n Portal.fo, Fr\u00e6ndur lidnir vi\u00f0 sangirnar\n Portal.fo, Fr\u00e6ndur fingu \u00c1rsins Her\u00f0aklapp\n Portal.fo, \u00cdverksetarah\u00fasi\u00f0 n\u00fdggja nevnd\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Myspace.com, Fr\u00e6ndur\n Sangtekstir.com\n\nFr\u00e6ndur\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir telvarir\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "4650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tekniski%20Sk%C3%BAlin%20%C3%AD%20Klaksv%C3%ADk", "title": "Tekniski Sk\u00falin \u00ed Klaksv\u00edk", "text": "Tekniski Sk\u00falin \u00ed Klaksv\u00edk er ein sk\u00fali \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum teknisku sk\u00falunum \u00ed donska kongar\u00edkinum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Tekniski Sk\u00falin \u00ed Klaksv\u00edk\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terji%20Rasmussen", "title": "Terji Rasmussen", "text": "Terji Rasmussen (1966 \u00ed Havn) er t\u00f3nleikari og sangskrivari. Hann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00ed N\u00f3lsoy. Hann hevur veri\u00f0 virkin \u00ed b\u00f3lkum so sum Fr\u00e6ndur, Terji og F\u00f8stufressar og Moirae. Terji og F\u00f8stufressar vunnu kappingina um bestu \u00fatg\u00e1vu \u00ed Planet Awards 2010, sum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 skipar fyri \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri beint \u00e1\u00f0renn n\u00fdggj\u00e1r.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Sangtekstir.com\n Terji Rasmussen - T\u00fa (Video)\n\nRasmussen, Terji\nRasmussen, Terji\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "4653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einar%20Joensen", "title": "Einar Joensen", "text": "Einar Joensen (16. september 1910 \u00ed H\u00f8rg \u00ed Sumba - 11. mars 1986) var prentsmi\u00f0jueigari og b\u00f3ka\u00fatgevari \u00ed T\u00f3rshavn. Hann var br\u00f3\u00f0ir Poul F. Joensen.\n\nForl\u00f8g \n 1956 - Einars Prent og Forlag\n 1976 - P/F Einars Prent\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1973 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nKelda \n\n 1986 - Marius Johannesen: N\u00f8kur minningaror\u00f0 um Einar Joensen, Var\u00f0in bind 53 (1986/1994), s. 7-10\n\nJoensen, Einar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1910\nAndl\u00e1t \u00ed 1986"}
{"id": "4654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasmus%20Rasmussen%20%28Regin%20%C3%AD%20L%C3%AD%C3%B0%29", "title": "Rasmus Rasmussen (Regin \u00ed L\u00ed\u00f0)", "text": "Rasmus Rasmussen (skaldanavn Regin \u00ed L\u00ed\u00f0), vanliga nevndur Rasmus \u00e1 H\u00e1sk\u00falanum (13. august 1871 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi - 5. oktober 1962 \u00ed T\u00f3rshavn) \u00fatgav fyrstu f\u00f8roysku skalds\u00f8guna B\u00e1belstorni\u00f0. Hann var sj\u00e1lvl\u00e6rdur l\u00e6rari, setti saman vi\u00f0 S\u00edmuni av Skar\u00f0i F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala \u00e1 stovn \u00ed 1899. Skriva\u00f0i b\u00e6\u00f0i yrkisb\u00f8kur undir egnum navni, t.d. \"F\u00f8roya floru\", eins og fagurb\u00f3kmentir, t.d. fyrstu skalds\u00f8guna og fyrsta stutts\u00f8gusavni\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum undir dulnevninum \"Regin \u00ed L\u00ed\u00f0\". Hann var eisini \u00ed mong \u00e1r l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. \n\n 1892 F\u00f3r hann \u00e1 Vallekilde h\u00e1sk\u00fala. \n 1896 F\u00f3r hann \u00e1 Askov h\u00e1sk\u00fala og hitti her S\u00edmun av Skar\u00f0i. \n 1898-1899 V\u00f3ru Rasmus og S\u00edmun \u00e1 Statens L\u00e6rerh\u00f8jskole \u00ed Keypmannahavn. \n 1899 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali var\u00f0 stovna\u00f0ur av m.a. Rasmusi Rasmussen.\n 1899-1947 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali var\u00f0 stovna\u00f0ur og Rasmus arbeiddi sum l\u00e6rari her inntil hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r fyri aldur.\n 1914-1928 Tingma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n1909 - B\u00e1belstorni\u00f0 kom \u00fat sum b\u00f3k (\u00e1\u00f0renn \u00ed Tingakrossi 1908-1909)\n1910 \u2013 Plantul\u00e6ra\n1912 \u2013 Gl\u00e1ml\u00fdsi\n1922\u20131923 \u2013 Volusp\u00e1, yvirsett\n1928 \u2013 H\u00f8vdingar hittast\n1936 \u2013 F\u00f8roya Flora\n1942 \u2013 Tv\u00e6r forns\u00f8gur\n1943 \u2013 Tv\u00e6r skalds\u00f8gur\n1945 \u2013 Fornm\u00e1lasagnir og fornm\u00e1lalj\u00f3\u00f0\n1945 \u2013 H\u00e1vam\u00e1l, yvirsett\n1946 \u2013 Gr\u00f3\u00f0rarn\u00fdtsla fyrr\n1949 \u2013 S\u00e6r er si\u00f0ur \u00e1 landi, endurminnngar\n1950 \u2013 F\u00f8roysk Plantun\u00f8vn\n1951 \u2013 Yvirlit yvir F\u00f8roya s\u00f8gu\n1952 \u2013 Gr\u00f3\u00f0ur og gr\u00f3\u00f0rarv\u00e1nir\n2001 \u2013 Rakul \u2013 og a\u00f0rar s\u00f8gur\n\nKelda \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 343. (PDF)\n Fiskimannafelag.fo. \n\nRasmussen, Rasmus\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nRasmussen, Rasmus\nAndl\u00e1t \u00ed 1962"}
{"id": "4657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Axel%20T%C3%B3rgar%C3%B0", "title": "Axel T\u00f3rgar\u00f0", "text": "Axel Wenningstedt T\u00f3rgar\u00f0 (31. mars 1923 \u00ed Havn - 24. mars 2011) var ein f\u00f8royskur prestur og t\u00fd\u00f0ari. Hann var sonur H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0. Hann var stj\u00f3ri \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a \u00datvarpi F\u00f8roya \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, til hann gj\u00f8rdist prestur \u00ed Nor\u00f0urstreymoy; seinastu \u00e1rini av l\u00edvinum var hann serliga virkin sum t\u00fd\u00f0ari. Axel T\u00f3rgar\u00f0 hevur serliga t\u00fdtt klassiskar b\u00f3kmentir \u00far enskum til f\u00f8royskt, men eisini naka\u00f0 \u00far grikskum. Axel eigur b\u00f8rnini S\u00fasonnu, Riu og Hans T\u00f3rgar\u00f0, sum \u00f8ll eru sj\u00f3nleikarar.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1988 - Sofokles: Antigone, sj\u00f3nleikur, t\u00fdddur \u00far grikskum, Futura\n 1989 - Euripides: Medeia, sj\u00f3nleikur, t\u00fdddur \u00far grikskum, Sti\u00f0in\n 1990 - Apokr\u00fdfisku b\u00f8kurnar, Sti\u00f0in\n 1990 - J. R. R. Tolkien: Hobbin (The Hobbit), Sti\u00f0in\n 1993 - J. R. R. Tolkien: Kl\u00e1vus b\u00f3ndi \u00e1 B\u00f3li, (Farmer Giles of Ham), t\u00fdtt \u00far enskum, Sti\u00f0in\n 1994 - Axel T\u00f3rgar\u00f0: Dagar og n\u00f8vn \u00ed \u00e1lmanakkanum, Sti\u00f0in\n 1994 - Lewis Carroll: Eftir Snarki (The Hunting of the Snark), t\u00fddd \u00far enskum, Sprotin\n 1998 - William Shakespeare: Dreymur J\u00f3ans\u00f8kun\u00e1tt (sj\u00f3nleikur) t\u00fdtt \u00far enskum, Sti\u00f0in\n 1999 - William Shakespeare: Julius Caesar (sj\u00f3nleikur: The tragedy of Julius Caesar ) t\u00fdtt \u00far enskum, Sti\u00f0in\n 2000 - William Shakespeare: Keypma\u00f0urin \u00ed Venesia (sj\u00f3nleikur: The merchant of Venice ) t\u00fdtt \u00far enskum, Sti\u00f0in\n 2003 - J. R. R. Tolkien: Ringli\u00f0i\u00f0 (Ringanna Harri, 1),T\u00fdtt \u00far enskum, Sti\u00f0in\n 2004 - J. R. R. Tolkien: Tey b\u00e6\u00f0i tornini (Ringanna Harri, 2) T\u00fdtt \u00far enskum, Sti\u00f0in\n 2004 - Stefan Zweig: Talvs\u00f8ga (Schachnovelle, 1943), Sti\u00f0in\n 2005 - J. R. R. Tolkien: Kongurin kemur aftur (Ringanna Harri, 3) T\u00fdtt \u00far enskum, Sti\u00f0in\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1989 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n 1994 - Hei\u00f0ursg\u00e1vu fr\u00e1 grunni Christians \u00e1 Brekkum\u00f8rk. \n 2002 - Hei\u00f0ursg\u00e1vu Landsins\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "4658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Dam%20Jacobsen", "title": "Magnus Dam Jacobsen", "text": "Magnus Dam Jacobsen (6. juli 1935 \u00ed Havn - 21. august 1978 \u00ed Keypmannahavn) var fiskima\u00f0ur, prentari og rith\u00f8vundur. Magnus Dam Jacobsen var\u00f0 f\u00f8ddur og vaks upp \u00ed Havn. Hann f\u00f3r 14 \u00e1ra gamal til skips, seinni f\u00f3r hann \u00ed prentaral\u00e6ru \u00ed Havn og t\u00f3k sveinapr\u00f3gv \u00ed Danmark. Hann starva\u00f0ist sum prentari. Magnus skriva\u00f0i yrkingar, stutts\u00f8gur og skalds\u00f8gur. Hann skriva\u00f0i um l\u00edvi\u00f0 \u00e1 landi og \u00e1 sj\u00f3gvi, hann l\u00fdsti kenslul\u00edvi\u00f0 og sambandi\u00f0 millum menniskju, hann skriva\u00f0i um samfelagi\u00f0 og tey, i\u00f0 h\u00f8vdu ilt vi\u00f0 at f\u00f3ta s\u00e6r \u00ed l\u00edvinum. M\u00e1lsliga leg\u00f0i hann seg eftir at skriva so n\u00e6r talum\u00e1linum, sum til bar.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1975 - 17 yrkingar.\n 1976 - \u00cd Gr\u00f8nlandi vi\u00f0 Kongshavn. Heilsan fr\u00e1 einum proletari.\n 1977 - Skitsur - b\u00fdurin og st\u00f3rb\u00fdurin (skalds\u00f8ga).\n 1982 - Gle\u00f0ilig j\u00f3l (yrkingasavn).\n 1988 - Handan fyri havi\u00f0 - b\u00fdurin og bygdin (skalds\u00f8ga).\n 1985 - Seinasta \u00fatr\u00f3\u00f0rarfer\u00f0in og onnur brot (stutts\u00f8gu savn).\n\nJacobsen, Magnus Dam\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 1978"}
{"id": "4683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtravnur", "title": "Hv\u00edtravnur", "text": "Hv\u00edtravnur, gamalt f\u00f8royskt Gorpur Bringuhv\u00edti (fr\u00f8\u00f0iheiti - Corvus corax varius var. leucophaeus) var eitt serf\u00f8royskt ravnabrigdi, men er n\u00fa \u00fatdey\u00f0ur.\n\nHann var eisini krunkasvartur, men st\u00f3rir partar av honum v\u00f3ru hv\u00edtir, t\u00f3 ofta vi\u00f0 n\u00f8krum f\u00e1um sv\u00f8rtum fja\u00f0rum upp\u00ed. Teir hv\u00edtravnarnir, sum eru var\u00f0veittir, eru ikki allir meinl\u00edkir, men \u00e1 \u00f8llum eru \u00e1 h\u00f8vdi, veingjum og b\u00faki hv\u00edt \u00f8ki. Beinini \u00e1 honum eru l\u00edka sv\u00f8rt, sum \u00e1 t\u00ed svarta ravninum, men ikki nevi\u00f0, ta\u00f0 fer yvir \u00ed br\u00fant. Hv\u00edtravnurin tykist hava veri\u00f0 her s\u00ed\u00f0ani mi\u00f0\u00f8ldina. \u00cdgj\u00f8gnum \u00e1r og dag hevur n\u00f3gv veri\u00f0 skriva\u00f0 um hann, og n\u00f3gvar myndir eru tekna\u00f0ar av honum.\n\nLesur t\u00fa ta\u00f0 skriva\u00f0a keldutilfari\u00f0, ber til at fylgja, hvussu stovnurin er minka\u00f0ur, so hv\u00f8rt sum hann var\u00f0 skotin og skinnini v\u00f3r\u00f0u seld savnarum. \u00d3gvuliga \u00e1hugavert er, at hann er \u00e1 fuglamyndum, sum D\u00ed\u00f0rikur \u00e1 Skarvanesi hevur tekna\u00f0 og sum \u00ed dag eru \u00ed Listask\u00e1lanum \u00ed Havn.\nSj\u00e1lvandi ver\u00f0ur gravgangur eftir einum d\u00fdri, t\u00e1 i\u00f0 so l\u00edti\u00f0 er til av t\u00ed, og ta\u00f0 bara er at finna \u00ed einum fjarskotnum oyggjalandi. Hetta var lagnan hj\u00e1 hv\u00edtravninum, t\u00ed hann var\u00f0 skotin og seldur \u00fatlendskum savnarum. M.a. grei\u00f0ir Niels \u00e1 Botni fr\u00e1, at s\u00fd\u00f0sluma\u00f0urin H.C. M\u00fcller s\u00ed\u00f0st \u00ed farnu \u00f8ld rinda\u00f0i 2 r\u00edkisd\u00e1lar fyri ein hv\u00edtravn, i\u00f0 var skotin \u00ed N\u00f3lsoy. Solei\u00f0is v\u00f3r\u00f0u teir s\u00ed\u00f0stu hv\u00edtravnarnir s\u00e6ddir: Ein \u00fati \u00ed Mykinesi 2. november 1902, ein \u00e1 heysti 1916 b\u00e6\u00f0i \u00ed Velbasta\u00f0haga og \u00fati \u00ed Koltri. Og at enda var\u00f0 tann seinasti higartil s\u00e6ddur \u00fati \u00ed N\u00f3lsoy b\u00e6\u00f0i \u00ed st\u00f3rkavanum \u00ed 1947 og aftur seint \u00ed 1948. Um hetta mundi\u00f0 aftan \u00e1 seinna heimsbardaga hava f\u00f3lk ansa\u00f0 so v\u00e6l eftir hv\u00edtravninum, at l\u00edti\u00f0 sannl\u00edkt er, at hann hevur veri\u00f0 \u00e1 flogi, uttan at nakar hevur varnast ta\u00f0.\n\nN\u00e1tt\u00farugripasavni\u00f0 hevur gj\u00f8rt eina serliga frams\u00fdning um hv\u00edtravnin. \u00cd t\u00ed sambandi hevur veri\u00f0 roynt at leita fram uppl\u00fdsingar um, hvussu n\u00f3gvir \u00fatstappa\u00f0ir hv\u00edtravnar munnu vera til \u00ed dag, og hvar teir eru. Savni\u00f0 sj\u00e1lvt eigur ongan, men higartil eru vit komin fram \u00e1 15 eint\u00f8k, tey eru spjadd solei\u00f0is: \u00ed Keypmannahavn (6), New York (4), Uppsala (2), Leiden (1), Braunschweig (1) og Dresden (1).\n\n Corvus versicolor feroensis (Worm, 1655)\n Corvus f\u00e6r\u00f6ensis versicolor (Laverentzen, 1710)\n Corvus corax varius var. leucophaeus (Br\u00fcnnich, 1764)\n Corvus variegatus f\u00e6r\u00f8ensis (Ascanius, 1767)\n Corvus leucophaeus (Vieillot, 1817)\n Corvus leucomelas (Wagler, 1827)\n\nKelda \n\n Den hvide Ravn af Kurt Starlit Den Hvide Ravn] (danskt)\n\nFuglar\n\u00datdey\u00f0ir fuglar"}
{"id": "4689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Christopher%20M%C3%BCller", "title": "Hans Christopher M\u00fcller", "text": "Hans Christopher M\u00fcller (f\u00f8ddur 2. september 1818 \u00ed Havn, dey\u00f0ur 25. desember 1897 \u00ed Havn) var s\u00fdsluma\u00f0urin \u00ed Su\u00f0urstreymoyar s\u00fdslu, l\u00f8gtingsma\u00f0ur og f\u00f3lkatingsma\u00f0ur. T\u00e1 fyrsta f\u00f8royska posth\u00fasi\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed Havn 1. mars 1870 st\u00f3\u00f0 hann fyri posth\u00fasinum tey fyrstu \u00e1rini.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHans Christopher M\u00fcller var sonur s\u00fdslumannin Rasmus M\u00fcller og Siggu Joensdatter. M\u00fcller var kl\u00f3kur ma\u00f0ur og yvirt\u00f3k \u00ed 1843 emb\u00e6ti\u00f0 sum s\u00fdsluma\u00f0ur \u00ed Streymoy eftir p\u00e1pa s\u00edn. Hann gj\u00f8rdist l\u00f8gtingslimur og seinni,  \u00ed 1869, gj\u00f8rdist hann postekspedit\u00f8rur \u00ed Havn og agentur fyri DFDS (1866). Han var \u00e1huga\u00f0ur \u00ed altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urskiftum og vitja\u00f0i handils og heimsframs\u00fdningar \u00ed T\u00fdsklandi og Onglandi. Hann hev\u00f0i ogna\u00f0 s\u00e6r eina st\u00f3ra vitan um F\u00f8roya flora og fauna, var sj\u00e1lvl\u00e6rdur, og savna\u00f0i plantur, sum hann sendi til Japetus Steenstrup \u00ed Keypmannahavn. Hann rinda\u00f0i 2 r\u00edkisd\u00e1lar fyri hv\u00f8nn skotnan hv\u00edtflekkutan ravn \u00far N\u00f3lsoy, sum skaffa\u00f0i \u00fatstappa\u00f0i eint\u00f8k av hesum ravni til Zoologisk Museum, men sum eisini var vi\u00f0virkandi ors\u00f8k til at fuglurin bleiv t\u00fdndur.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nHann umbo\u00f0a\u00f0i Su\u00f0urstreymoy \u00ed L\u00f8gtinginum 1852-55, 1865-1881 og 1885-92 og Nor\u00f0streymoy 1857-59.\n\nHann stilla\u00f0i upp til f\u00f3lkatingsval longu \u00ed 1849, eftir at Grundl\u00f3gin var\u00f0 samtykt \u00ed F\u00f3lkatinginum, men hann var\u00f0 ikki valdur. Hann stilla\u00f0i eisini upp \u00ed 1852, men aftur hesafer\u00f0 vann l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingurin Niels Winther. Ikki fyrr enn hesin \u00ed 1858 sj\u00e1lvbo\u00f0in fr\u00e1seg\u00f0i s\u00e6r s\u00edn sess, var\u00f0 M\u00fcller valdur inn \u00ed Folkatingi\u00f0. Hann var\u00f0 afturvaldur tvey tey n\u00e6stu f\u00f3lkatingsvalini, men \u00ed 1864 vann sk\u00falal\u00e6rarin Jacob Petersen yvir honum. \u00cd sta\u00f0in var\u00f0 M\u00fcller valdur inn \u00ed Landstingi\u00f0 vi\u00f0 einum eykavali, og har sat hann til 1886, t\u00e1 i\u00f0 hann ikki var\u00f0 afturvaldur. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1887 var\u00f0 hann aftur valdur inn \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0, har hann sat til 1890. Hann t\u00f3k sum oftast bert or\u00f0i\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 talan var um vi\u00f0urskifti, i\u00f0 h\u00f8vdu vi\u00f0 F\u00f8royar at gera.\n\nM\u00fcller var giftur vi\u00f0 Marin Kristinu f. Olsen.\n\nHann var Riddari av Dannebrog. M\u00fcller er grivin \u00e1 Gamla kirkjugar\u00f0i \u00ed Havn.\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 321. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1818\nAndl\u00e1t \u00ed 1897"}
{"id": "4693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%AD%C3%B0rikur%20%C3%AD%20K%C3%A1rastovu", "title": "D\u00ed\u00f0rikur \u00ed K\u00e1rastovu", "text": "D\u00ed\u00f0rikur \u00ed K\u00e1rastovu r\u00f3ptur D\u00ed\u00f0rikur \u00e1 Skarvanesi (25. juli 1802 - 8. oktober 1865 \u00e1 D\u00edmun) var m\u00e1lari og hevur gj\u00f8rt elstu myndirnar, vit vita um \u00ed F\u00f8royum.\n\nForngr\u00edpasavni\u00f0 hevur nakrar tekningar, i\u00f0 eru v\u00e6l eldri. T.d. tekning av Havnini fr\u00e1 1709 og \u00fatr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur og b\u00e1tur fr\u00e1 uml. 1791. M\u00e1lningar eru eisini gj\u00f8rdir \u00ed 18. \u00f8ld av Havnini, t\u00f3 ikki av f\u00f8royingum, men av f\u00f3lki, sum hava b\u00fa\u00f0 her. Hesi koma helst ikki undir f\u00f8royska myndlist.\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1802\nAndl\u00e1t \u00ed 1865"}
{"id": "4695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andreas%20Christian%20L%C3%BCtzen", "title": "Andreas Christian L\u00fctzen", "text": "Andreas Christian L\u00fctzen f\u00f8ddur 13. juni 1813 \u00ed Su\u00f0urj\u00fdtlandi. Hann kom \u00ed 1838 24 \u00e1ra gamal til Havnar at vera fyrsti eina l\u00e6rari.\n\nA.C. L\u00fctzen gj\u00f8rdist ein av fremstu \u00e1litsmonum \u00ed Havn. Hann gj\u00f8rdist l\u00f8gtingsma\u00f0ur, r\u00edkisdags ma\u00f0ur og kommunust\u00fdrisforma\u00f0ur \u00ed Havn, og hann fekk ein minniligan dey\u00f0a \u00ed 25. juli 1874, t\u00e1 i\u00f0 hann small ni\u00f0ur dey\u00f0ur, me\u00f0an hann tala\u00f0i fyri kongi, sum var komin \u00e1 vitjan.\n\nA.C. L\u00fctzen giftist vi\u00f0 Evu Margretu \u00far Baianstovu (f\u00f8dd Jacobsen). Saman fingu tey b\u00f8rnini, Annu L\u00fctzen, Niklas L\u00fctzen, Jacob L\u00fctzen, L\u00fctje L\u00fctzen, Georg L\u00fctzen, Andreas Christian L\u00fctzen og Edvard L\u00fctzen. Fleiri av b\u00f8rn og eftirkomarum hansara hava havt st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed F\u00f8royum.\n\nEinasta d\u00f3ttir hansara Anna giftist vi\u00f0 prestinum og pr\u00f3stinum Jens Christian Evensen. Tey fingu millum anna\u00f0 sonin Andrias Christian Evensen\n\n\u00cd 1925 var\u00f0 ein b\u00f3k skriva\u00f0 vi\u00f0 Annusa endurminningum, i\u00f0 kom \u00fatskriva\u00f0 \u00ed trimum hondskriva\u00f0um eint\u00f8kum. \n\nL\u00fctzen, Andreas Christian\nF\u00f8royskir keypmenn\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1813\nAndl\u00e1t \u00ed 1874\nDanir"}
{"id": "4696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gregers%20Joensen", "title": "Gregers Joensen", "text": "Gregers Joensen (1835 - 12. juni 1897 \u00e1 Ei\u00f0i) var l\u00f8gtingslimur og fyrsti n\u00e6mingur vi\u00f0 pr\u00f3gvi fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1871. Hann var bygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00e1 Ei\u00f0i \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1894-1897.\n\nKelda \n S\u00ed\u00f0a hj\u00e1 \u00d3la Egilstr\u00f8\u00f0\n\nS\u00ed eisini \nListi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Ei\u00f0is kommunu\n\nL\u00f8gtingslimir\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nEi\u00f0isf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1835\nAndl\u00e1t \u00ed 1897"}
{"id": "4698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Frederik%20%C3%98regaard", "title": "J\u00e1kup Frederik \u00d8regaard", "text": "J\u00e1kup Frederik \u00d8regaard (29. juni 1906 \u00ed Leirv\u00edk - 1980) var keypma\u00f0ur og politikari. Hann var l\u00f8gtingsforma\u00f0ur 1946 til 1950 og 1958\u20131963 og 1966\u20131978. Hann var kommunust\u00fdrislimur \u00ed G\u00f8tu kommunu fr\u00e1 1950 til 1954, og aftur fr\u00e1 1958 til 1962. Fr\u00e1 1960 til 1962 var hann harumframat borgarstj\u00f3ri.\n\nHann var forma\u00f0ur Javna\u00f0arfloksins fr\u00e1 1969 til 1972.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir keypmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1980\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum"}
{"id": "4699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fa%C3%B0ir%20v%C3%A1r", "title": "Fa\u00f0ir v\u00e1r", "text": "Fa\u00f0ir v\u00e1r er ein kristin b\u00f8n sum er at finna \u00ed Mattheusevangeliinum, kapittul 6, \u00f8rindi 9-13. Milli\u00f3nir av menniskjum \u00e1 allari j\u00f8r\u00f0ini kenna b\u00f8nina, sum n\u00f3gv nevna fa\u00f0irv\u00e1r. Or\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt um v\u00ed\u00f0agitnu b\u00f8nina, sum Jesus sj\u00e1lvur br\u00fakti til fyrimynd fyri b\u00f8nir til Gud.\n\n\u00cd innganginum til hesa fyrimyndarb\u00f8nina seg\u00f0i Jesus vi\u00f0 \u00e1hoyrarar s\u00ednar: \"T\u00ed skulu tit bi\u00f0ja solei\u00f0is:\"\n\n Fa\u00f0ir v\u00e1r, T\u00fa, sum ert \u00ed Himli.\n Heilagt ver\u00f0i navn T\u00edtt.\n Komi r\u00edki T\u00edtt.\n Ver\u00f0i vilji T\u00edn, sum \u00ed Himli, so \u00e1 j\u00f8r\u00f0.\n Gev okkum \u00ed dag okkara dagliga brey\u00f0.\n Og fyrigev okkum syndir okkara, so sum vit eisini fyrigeva teimum, i\u00f0 m\u00f3ti okkum synda.\n Lei\u00f0 okkum ikki \u00ed freistingar, men frels okkum fr\u00e1 t\u00ed illa.\n T\u00ed at t\u00edtt er r\u00edki\u00f0, valdi\u00f0 og hei\u00f0urin um allar \u00e6vir.\n Amen\n\nS\u00ed eisini \nFe\u00e2jir vaar (Fa\u00f0ir v\u00e1r \u00ed t\u00fd\u00f0ing Schr\u00f8ters)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Fa\u00f0ir v\u00e1r, fo.wikisource.org\n Fa\u00f0ir v\u00e1r, wordproject.org\n Fa\u00f0ir v\u00e1r, tatoeba.org\n\nKeldur"}
{"id": "4703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ravnur", "title": "Ravnur", "text": "Ravnur ella Krunkur, gamalt f\u00f8royskt Gorpur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Corvus corax) er st\u00f3rur, svartur kr\u00e1kufuglur, hv\u00f8rs veingjav\u00eddd er um lei\u00f0 65-70 cm. Fja\u00f0rarnar eru krunkasvartar og skyggja bl\u00e1gr\u00f8nar. Hann hevur svart nev og svartar f\u00f8tur. Ravnurin \u00ed \u00cdslandi og \u00ed F\u00f8royum hevur veri\u00f0 avbyrgdur so miki\u00f0 leingi, at hann \u00ed dag ikki er meinl\u00edkur ravni a\u00f0rasta\u00f0ni \u00fati \u00ed heimi. Eingin veit, hvussu n\u00f3gvur ravnur eigur \u00ed F\u00f8royum . \n\nN\u00f3gv p\u00e1tr\u00fagv er kn\u00fdtt at ravninum, p\u00e1tr\u00fagv, i\u00f0 stavar fr\u00e1 ravnunum hj\u00e1 \u00d3\u00f0ini, Hugin og Munin. Sum kr\u00e1kan er ravnurin ein av ruskmonnum n\u00e1tt\u00farunnar, sum ikki f\u00edrir fyri at eta lomb og sey\u00f0, i\u00f0 eru \u00fassalig, r\u00e6 og rusk. Hetta hevur mangan fingi\u00f0 f\u00f3lk at argast inn \u00e1 hann. Ikki man vera sm\u00e1vegis av m\u00fas og rottu, sum hv\u00f8nn vetur hv\u00f8rvur ni\u00f0ur \u00ed ravnarnar.\n\n\u00cdgj\u00f8num \u00f8ldir hava menn veitt ravn eins v\u00e6l og kr\u00e1ku. Hetta elvdi m.a. nevtollurin, sum ikki er avtikin enn, h\u00f3ast hann ikki ver\u00f0ur n\u00fdttur \u00ed dag. Henda l\u00f3g seg\u00f0i, at hv\u00f8r ma\u00f0ur, i\u00f0 var \u00edmillum 15 og 50 \u00e1ra gamal, \u00e1rliga skuldi lata inn eitt ravnsnev ella tvey nev av kr\u00e1ku, baki ella sk\u00fagvi. \u00d8ll nevini v\u00f3r\u00f0u savna\u00f0 og brend \u00e1 Kr\u00e1kusteini \u00ed Havn. N\u00fa er ravnurin millum teir fuglar, i\u00f0 ver\u00f0a veiddir alt \u00e1ri\u00f0. Hann er st\u00f8\u00f0ufuglur og er t\u00ed her alt \u00e1ri\u00f0. Jagstranin hevur gj\u00f8rt ravnin til ein styggan fugl. Rei\u00f0ur ger hann s\u00e6r \u00ed br\u00f8ttum, fjarskotnum klettum, i\u00f0 ikki eru l\u00e6ttir at sleppa til. Vanliga verpur ravnur 4-5 egg.\n\nCorvus corax corax er tann mest vanligi ravnurin me\u00f0an Corvus corax varius er slagi sum er at finna \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00cdslandi.\n\nSlag \nCorvus corax (Bringuhv\u00edtur ravnur)\n Hv\u00edtravnur Corvus corax varius var. leucophaeus var eitt serf\u00f8royskt ravnabrigdi, men er n\u00fa \u00fatdey\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0ir \n\n FaroeNature.net > Ravnur\n\nKeldur \n\n Postverk F\u00f8roya.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "4715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olaf%20F.%20Joensen", "title": "Olaf F. Joensen", "text": "Olaf F. Joensen r\u00f3ptur \u00d3li \u00ed Sk\u00fala (1876 - 1964) var keypma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edk. Hann var\u00f0 valdur \u00e1 ting fyri Sambandsflokkin \u00ed Nor\u00f0uroyggjum.\n\n 1924 - 1928 L\u00f8gtingslimur.\n 1932 - 1946 L\u00f8gtingslimur.\n 1950 - 1954 L\u00f8gtingslimur.\n\nJoensen, Olaf F.\nJoensen, Olaf F.\nJoensen, Olaf F.\nAndl\u00e1t \u00ed 1964"}
{"id": "4717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thorstein%20Petersen", "title": "Thorstein Petersen", "text": "Thorstein Petersen (21. august 1899 \u2013 4. mai 1960) var l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, politikari fyri F\u00f3lkaflokkin og fyrsti stj\u00f3ri hj\u00e1 Sj\u00f3vinnubankanum.\n\nThorstein Petersen var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Havn 21. august 1899. Aftan \u00e1 barnask\u00falagongd f\u00f3r hann til Danmarkar at taka studentspr\u00f3gv og lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn. T\u00e1 hann \u00ed 1928 hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ispr\u00f3gv, kom hann aftur til Havnar, har hann setti seg ni\u00f0ur sum sakf\u00f8rari. \u00cd 1932 gj\u00f8rdist hann stj\u00f3ri \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a Sj\u00f3vinnubankanum og sat \u00ed hesum starvi fram til kreppuna hj\u00e1 Sj\u00f3vinnubankanum \u00ed 1951.\n\nT\u00ed\u00f0liga kom hann upp \u00ed politikk. Hann sat \u00e1 tingi fyri F\u00f3lkaflokkin \u00ed Su\u00f0urstreymoy 1940-1954, og var fleiri skei\u00f0 tingforma\u00f0ur. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur 1950-1951 og f\u00f3lkatingsma\u00f0ur 1943-1950, var\u00f0 aftur valdur \u00e1 f\u00f3lkating \u00ed 1957, men misti valb\u00e6ri\u00f0 orsaka\u00f0 av leikluti s\u00ednum \u00ed Sj\u00f3vinnubankam\u00e1linum \u00ed 1951. Hann doy\u00f0i 4. mai 1960.\n\nPolitiska l\u00edvslei\u00f0in \n 1940 - 1954 L\u00f8gtingslimur.\n 1943 - 1950 F\u00f3lkatingslimur.\n 1950 - 1951 Landst\u00fdrisma\u00f0ur.\n 1943 - 1945 aug. Tingforma\u00f0ur.\n 1945 nov. - 1946 Tingforma\u00f0ur.\n 1946 - 1952 Forma\u00f0ur f\u00f3lkafloksins \u00e1 tingi.\n 1950 juli-des. Tingforma\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini\nMohr, H\u00f8gni: Men hvar er tann nevin sum sl\u00e6r, Sprotin 2012, ISBN 98-99918-71-80-6\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 339 (PDF-Download)\n\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nAndl\u00e1t \u00ed 1960"}
{"id": "4718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20M.%20Fr.%20Poulsen", "title": "Johan M. Fr. Poulsen", "text": "Johan Martin Fredrik Poulsen (26. september 1890 \u00e1 Toftum - 24. juni 1980) var politikari og fyrstil\u00e6rari \u00e1 Strondum. Hann var l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Sambandsflokkin.\n\n 1920 - 1970 L\u00f8gtingslimur.\n 1939 - 1943 F\u00f3lkatingslimur.\n 1950 - 1964 F\u00f3lkatingslimur.\n 1948 - 1970 Forma\u00f0ur Sambandsflokksins.\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 340 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1890\nAndl\u00e1t \u00ed 1980\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "4720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listasavn%20F%C3%B8roya", "title": "Listasavn F\u00f8roya", "text": "Listasavn F\u00f8roya var\u00f0 bygt \u00ed 1970. Savni\u00f0 er \u00ed Vi\u00f0arlundini \u00ed Gundadali \u00e1 Gundadalsvegi 9 \u00ed T\u00f3rshavn. J.P. Gregoriussen tekna\u00f0i bygingin. Nor\u00f0ari endin av h\u00fasinum er fr\u00e1 1970, ta\u00f0 er tann eldri Listask\u00e1lin, sum Listafelag F\u00f8roya l\u00e6t byggja. Savnsh\u00fasini v\u00f3r\u00f0u tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1993, ta\u00f0 v\u00f3ru arkitektarnir N. F. Truelsen og J. P. Gregoriussen sum tekna\u00f0u n\u00fdggja bygningin.\n\nSj\u00e1lvsognarstovnur \nListafelag F\u00f8roya er sj\u00e1lvsognarstovnur. Nevndin er manna\u00f0 vi\u00f0 4 f\u00f3lkum sum umbo\u00f0a F\u00f8roya Landsst\u00fdri, Listafelag F\u00f8roya, F\u00f8roysk myndlistaf\u00f3lk og T\u00f3rhavnar kommunu. \u00cd st\u00fdrinum fyri Listasavni\u00f0 sita fyri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1. apr\u00edl 2009 til 31. mars 2013:\n Niels Christian Nols\u00f8e, st\u00fdrisforma\u00f0ur (valdur av Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num)\n Ingi Joensen, st\u00fdrislimur (valdur av F\u00f8roysk Myndlistaf\u00f3lk)\n Gunnv\u00f8r Balle, st\u00fdrislimur (vald av T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0)\n \u00c1rni Winther, st\u00fdrislimur (valdur av Listafelag F\u00f8roya)\n\nF\u00f8st frams\u00fdning \nListasavn F\u00f8roya hevur b\u00e6\u00f0i fasta og skiftandi frams\u00fdningar av eldri og n\u00fdggjari f\u00f8royskari list. Mong f\u00f8roysk listaf\u00f3lk eru umbo\u00f0a\u00f0i \u00e1 f\u00f8stu frams\u00fdningini, millum onnur S\u00e1mal Joensen-Mikines (1906-79), Janus Kamban (1913-2009), Ruth Smith (1913-58), Elinborg L\u00fctzen (1919-95), Ing\u00e1lvur av Reyni (1920-2005), Steffan Danielsen (1922-76), Hans Hansen (1920-1970), Frimod Joensen (1915-97) og Tummas Arge (1942-78).\n\nSkiftandi frams\u00fdningar \n\u00c1rliga eru tr\u00edggjar st\u00f3rar serframs\u00fdningar sum Listasavni\u00f0 skipar fyri og tv\u00e6r frams\u00fdningar sum \u00e1vikavist F\u00f8roysk Myndlistaf\u00f3lk og Listasfelag F\u00f8roya skipa fyri. Frams\u00fdningarnar lata vanliga upp fr\u00edggjadag kl. 16. V\u00e1rframs\u00fdningin og \u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdningin eru frams\u00fdningar sum vanliga eru \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nKeldur \n art.fo, Listasavn F\u00f8roya, Bygningurin - Savnsh\u00fasini.\n art.fo, Listasavn F\u00f8roya, Skipan\n Art.fo Listasavn F\u00f8roya, Frams\u00fdningar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Listasavn F\u00f8roya\n\nF\u00f8roysk list\nS\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20N%C3%A1tt%C3%BArugripasavn", "title": "F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavn", "text": "F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavn var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1955 vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at savna, var\u00f0veita og frams\u00fdna n\u00e1tt\u00farugripir, sum l\u00fdsa n\u00e1tt\u00faru landsins og savna, var\u00f0veita og handfara n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindaligt tilfar. Savni\u00f0 er skipa\u00f0 \u00ed 2 deildir: dj\u00f3rasavn og plantusavn. Upprunaliga var Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isavni\u00f0 eisini partur av N\u00e1tt\u00farugripasavninum, men n\u00fa er hetta lagt saman vi\u00f0 fyrrverandi Oljufyrisitingini, samanlagdi stovnurin eitur Jar\u00f0feingi. N\u00e1tt\u00farugripasavni\u00f0 heldur til \u00e1 Debesartr\u00f8\u00f0 \u00e1 V.U.Hammershaimbsg\u00f8tu 13 \u00ed Havn.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n N\u00e1tt\u00farugripasavni\u00f0\n Jar\u00f0feingi\n\nT\u00f3rshavn\nS\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20%C3%A1%20Botni", "title": "Niels \u00e1 Botni", "text": "Niels \u00e1 Botni (30. mars 1895 \u00ed N\u00f3lsoy - 20. juli 1982) fuglafr\u00f8\u00f0ingur og \u00fatstappari.\n\nBotni, Niels \u00e1\nBotni, Niels \u00e1\nAndl\u00e1t \u00ed 1982"}
{"id": "4725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morten%20Thrane%20Br%C3%BCnnich", "title": "Morten Thrane Br\u00fcnnich", "text": "Morten Thrane Br\u00fcnnich (30. september 1737 - 19. september 1827) var ein danskur dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0ingur og steinafr\u00f8\u00f0ingur.\n\nBr\u00fcnnich var bor\u00f0in \u00ed heim \u00ed Keypmannahavn.\n\nKeldur \n Biographies for Birdwatchers, by Barbara and Richard Mearns - ISBN 0-12-487422-3\n\nBrunnich, Morten Thrane\nBrunnich, Morten Thrane"}
{"id": "4727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Heinason%20%28pers%C3%B3nur%29", "title": "Magnus Heinason (pers\u00f3nur)", "text": "Magnus Heinason ( 4. mars 1545 (1548?) \u00e1 Nesi (ella \u00ed Oyndarfir\u00f0i??) \u2013 18. januar 1589, h\u00e1lsh\u00f8gdur \u00e1 Gamlatorgi \u00ed Keypmannahavn). Sonur Heina Havreka. Umlei\u00f0 1580 l\u00e6t hann Havnar Skansa byggja at verja landi\u00f0 m\u00f3ti sj\u00f3r\u00e6naranum. \n\nLeygarmorgunin 18. januar \u00ed 1589 var\u00f0 hann leiddur \u00fat \u00e1 Gamlatorg \u00ed Keypmannahavn, sum var avr\u00e6ttingarsta\u00f0i\u00f0. Magnus Heinason nokta\u00f0i at hava bind fyri eyguni og hansara s\u00ed\u00f0stu or\u00f0 v\u00f3ru: \"Tak hetta burtur. Eg havi s\u00e6\u00f0 mangt drigi\u00f0 sv\u00f8r\u00f0 fyrr. Men ansa t\u00e6r, at t\u00fa ikki sj\u00e1lvur ver\u00f0ur r\u00e6ddur, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa h\u00f8ggur sakleysan mann\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n norden.no\n Mogens Heinesen\n\nHeinason, Magnus\nHeinason, Magnus"}
{"id": "4728", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Fangi", "title": "P\u00e1ll Fangi", "text": "Poffuel Johannis\u00f8n (P\u00e1ll J\u00f3annesson), millum manna r\u00f3ptur P\u00e1ll Fangi, var b\u00f3ndasonur \u00e1 Sunnan\u00e1gar\u00f0i \u00ed Mikladali, sonur J\u00f3annesar b\u00f3nda, f\u00f8ddur umlei\u00f0 1620 - 22.\n\nS\u00f8gan um P\u00e1ll Fanga \nP\u00e1ll var elstur av synunum og st\u00f3\u00f0 til at arva gar\u00f0in, men p\u00e1pin gj\u00f8rdi hann arvaleysan og vildi heldur, at yngri br\u00f3\u00f0urin, Magnus, skuldi arva gar\u00f0in. Eitt \u00e1ri\u00f0 gj\u00f8rdist p\u00e1pin sj\u00fakur og doy\u00f0i. Ein arbei\u00f0skona, sum P\u00e1ll fyrr hev\u00f0i gingi\u00f0 saman vi\u00f0, men sum hann kortini ikki vildi hava og gj\u00f8rdi ta\u00f0 t\u00ed li\u00f0ugt vi\u00f0 hana, hevndi seg inn \u00e1 hann og fortaldi fyri f\u00f3lki, at P\u00e1ll hev\u00f0i dripi\u00f0 p\u00e1pa s\u00edn vi\u00f0 at geva honum eitur.\n\n\u00cd 1656 var\u00f0 hann \u00e1k\u00e6rdur fyri at f\u00e1ast vi\u00f0 gand og fyri at hava tiki\u00f0 l\u00edvi\u00f0 av p\u00e1pa s\u00ednum vi\u00f0 rottueitri. R\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 m\u00f3ti P\u00e1lli kemur fyri \u00e1 v\u00e1rtingi 17. mars 1656, og aftur 30. august og 17. september 1656, og d\u00f3murin ver\u00f0ur feldur 9. juni 1657. \u00cd hvussu er tr\u00edggjar fer\u00f0ir eydnast ta\u00f0 P\u00e1lli at fl\u00fdggja \u00far fangatippinum \u00e1 Skansanum \u00ed Havn, men hv\u00f8rja fer\u00f0 ver\u00f0ur hann tikin aftur, og av hesum hendingum f\u00e6r hann navni\u00f0 P\u00e1ll fangi. Ta\u00f0 einu fer\u00f0ina eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum at goyma seg \u00ed eitt heilt \u00e1r \u00e1 Kalsoynni, \u00e1\u00f0renn hann aftur var\u00f0 fanga\u00f0ur. Ta\u00f0 fer\u00f0ina var hann um v\u00e1ri\u00f0 farin vi\u00f0 b\u00e1ti av Kalsoynni til Fiskim\u00f8lar \u00e1 Kunoynni, i\u00f0 er  sunnanfyri Haraldssund eystantil \u00e1 Kunoynni. Ha\u00f0an gekk hann til Haraldssunds, t\u00ed \u00e6tlanin var at hitta Rasmus Magnusson, b\u00f3ndan har. Teir b\u00e1\u00f0ir kendur v\u00e6l. Rasmus tordi ikki at h\u00fdsa honum, t\u00ed hann var bangin fyri at okkurt av h\u00fasf\u00f3lkunum f\u00f3r at slatra. Hann gav P\u00e1lli b\u00e1t og mat og drekka: fisk og dr\u00fdl, n\u00f8kur skerpikrov og ein vatnkagga. P\u00e1ll \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r at r\u00f3gva til Noregs ella til Hetlands, men hann kom ikki longur enn h\u00e1lva lei\u00f0, t\u00e1 brast \u00f3ve\u00f0ur \u00e1, og hann rak aftur til F\u00f8roya. B\u00e1turin rak inn \u00e1 \u00c1rnfjar\u00f0arv\u00edk \u00e1 Bor\u00f0oynni, har i\u00f0 Hanus b\u00f3ndi \u00ed Ger\u00f0um fann hann. Hanus manna\u00f0i eitt seksmannafar og r\u00f3i eftir honum fyri at fanga hann. P\u00e1ll sum var sovna\u00f0ur, vakna\u00f0i av lj\u00f3\u00f0inum av \u00e1runum, og f\u00f3r at r\u00f3gva undan teimum. Leingi kl\u00e1ra\u00f0i P\u00e1ll at r\u00f3gva undan teimum. Hanus t\u00f3k t\u00e1 mastrina, i\u00f0 l\u00e1 ni\u00f0ri \u00ed b\u00e1tinum og h\u00f3tti menninar vi\u00f0, at um teir ikki t\u00f3ku \u00e1 at r\u00f3gva, so skuldi hann sl\u00e1a teir vi\u00f0 mastrini. T\u00e1 t\u00f3ku teir \u00e1 at r\u00f3gva og komu upp \u00e1 li\u00f0ina \u00e1 b\u00e1tinum hj\u00e1 P\u00e1ll. Hanus sl\u00f3\u00f0 P\u00e1ll vi\u00f0 mastrini ni\u00f0ur \u00e1 \u00f8kslina, so armurin f\u00f3r \u00far li\u00f0. S\u00ed\u00f0an t\u00f3k hann ein s\u00f3knarongul og h\u00f8gdi \u00edmillum her\u00f0arnar \u00e1 P\u00e1lli, so har var\u00f0 eitt st\u00f3rt og dj\u00fapt s\u00e1r. T\u00e1 skar P\u00e1ll \u00ed r\u00f3p og ba\u00f0 Gud l\u00f8na honum hetta h\u00f8ggi\u00f0 aftur. S\u00e1r hansara var\u00f0 gr\u00f8tt, men ongant\u00ed\u00f0 kom hann at vera sami ma\u00f0ur aftur til heilsu, sum hann hev\u00f0i veri\u00f0 fyrr. Hvussu honum f\u00f3rst s\u00ed\u00f0ani: um hann breyt seg \u00fataftur ella var\u00f0 ni\u00f0ursendur at \u00fatstanda s\u00edn d\u00f3m, harum er einki fr\u00e6tt. Men \u00far F\u00f8royum f\u00f3r hann og kom ongant\u00ed\u00f0 aftur higar at b\u00fagva.\n\nEin dagin, t\u00e1 i\u00f0 mong \u00e1r v\u00f3ru umli\u00f0in, kom eitt \u00fatlendskt loynikeypskip inn nor\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi. Ta\u00f0 hev\u00f0i hv\u00f8rvisteinar sum anna\u00f0 at selja. Hanus \u00ed Ger\u00f0um, sum t\u00e1 var s\u00fdsluma\u00f0ur har nor\u00f0uri, f\u00f3r um bor\u00f0 til at keypa s\u00e6r ein hv\u00f8rvistein. Men sum hann stendur ni\u00f0ri \u00ed lastini, tveitir vi\u00f0 hv\u00f8rvisteinunum og rekur teir aftur - hann fann ongan, sum d\u00e1ma\u00f0i honum, og alt\u00ed\u00f0 skuldi hann n\u00fa r\u00e1\u00f0a, har sum hann var - so kemur ein st\u00f3rur ma\u00f0ur til, tr\u00edvur \u00ed \u00f8kslina \u00e1 honum og bi\u00f0ur hann skunda s\u00e6r at velja s\u00edn hv\u00f8rvistein, t\u00ed her hevur hann einki r\u00e1\u00f0: \u201chetta skal ikki vera sum at sl\u00e1a armin av P\u00e1ll fanga.\u201d T\u00e1 kom fer\u00f0 \u00e1 Hanus. Men ta\u00f0 hevur alt\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0an veri\u00f0 hildi\u00f0, at hesin st\u00f3ri ma\u00f0ur var P\u00e1ll fangi sj\u00e1lvur. Og eftir hetta er eingin fr\u00e1s\u00f8gn um hann. Men Hanus \u00ed Ger\u00f0um fekk ein \u00f3gr\u00f8\u00f0iligan svull \u00ed l\u00e6ri\u00f0. Hann f\u00f3r ni\u00f0ur til Keypmannahavnar eina fer\u00f0 \u201cupp \u00e1 landsins besta\u201d, sum ta\u00f0 nevnist, til at royna at f\u00e1a betri pr\u00eds upp \u00e1 handilsp\u00f8rini - men helst var ta\u00f0 fyri l\u00e6r s\u00edtt, hildu f\u00f3lk. T\u00e1 i\u00f0 hann kom aftur, kom alt at vera hva\u00f0na verri enn fyrr, t\u00ed t\u00e1 f\u00f3r eitt skinn av hv\u00f8rjum pari, og eitt \u00f8rindi var yrkt um hann:\n\nHanus vi\u00f0 s\u00ednum rotna l\u00e6ri,\n\nhann fekk skinn av hv\u00f8rjum pari.\n\nHanus \u00ed Ger\u00f0i doy\u00f0i av hesum l\u00e6rsvullinum, og solei\u00f0is gekk tann b\u00f8nin \u00fat, s\u00f8gdu f\u00f3lk, sum P\u00e1ll hev\u00f0i bi\u00f0i\u00f0 til Gud: at ta\u00f0 m\u00e1tti vera Hanusi afturl\u00f8nt, ta\u00f0 h\u00f8ggi\u00f0, i\u00f0 hann gav honum vi\u00f0 s\u00f3knarkr\u00f3kinum.\n\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin P\u00e1ll Fangi \nEin kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelags er kalla\u00f0ur upp eftir P\u00e1ll Fanga \u00far Mikladali og kallast P\u00e1ll Fangi. Ta\u00f0 er eitt 6-mannafar, sum S\u00e1mal Hansen b\u00e1tasmi\u00f0ur hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \u00ed 2001.\n\nKeldur \n\nEy\u00f0un Andreassen: \u00dar s\u00f8gn og s\u00f8gu, F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 1986, har s\u00f8gnin ver\u00f0ur endurprenta\u00f0 (eftir Jakob Jakobsen: Sagnir og \u00e6vint\u00fdr I. S\u00f8gnin ver\u00f0ur eisini vi\u00f0gj\u00f8rd og borin saman vi\u00f0 s\u00f8guligu keldurnar, sum vit hava \u00ed ''L\u00f8gtings- og V\u00e1rtingsb\u00f3kini - 1655-1666.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1620-\u00e1runum\nMikladalsf\u00f3lk"}
{"id": "4729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heini%20Havreki", "title": "Heini Havreki", "text": "Heine Johnsen r\u00f3ptur Heini Havreki (uml. 1514 \u00ed Bergen - 1576 \u00ed R\u00f8d\u00f8) var\u00f0 s\u00f3knarprestur \u00e1 Nesi Eysturoy fr\u00e1 1541 - 1566.\n\n B\u00f8rn: Joen Heinesen, Magnus Heinason, Herborg Heinad\u00f3ttir og Heini Heinason\n\n 1566 - 1576 S\u00f3knarprestur \u00ed R\u00f8d\u00f8.\n\nNor\u00f0menn"}
{"id": "4730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beinta%20Broberg", "title": "Beinta Broberg", "text": "Beinta Kristina Broberg, veruliga Bente Christine Broberg (uml. 1667 - 15. februar 1752) er tann kvinnan, sum skalds\u00f8gan Barbara er bygd \u00e1, og harvi\u00f0 ein av gitnastu kvinnum \u00far F\u00f8royum.\n\nBeinta er f\u00f8dd uml. 1667 \u00ed T\u00f3rshavn, d\u00f3ttur sorinskrivaran Peder S\u00f8rensen Broberg (?-1695) og Birgitte Marie Jensdatter B\u00f8gvad (1647-1715). B\u00e6\u00f0i foreldrini v\u00f3ru donsk. Hon var gift tr\u00edggjar fer\u00f0ir: \n uml. 1695 vi\u00f0 s\u00f3knarpresti J\u00f3nas J\u00f3nasen (uml. 1660 - uml. 1700). Hann kom \u00far Danmark og var prestur \u00ed Nor\u00f0oyggjum \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i.\n uml. 1702 vi\u00f0 s\u00f3knarpresti Niels Gregersen Aagaard, (1672 - 18. apr\u00edl\u200e 1706). T\u00e1 hann kom \u00far Danmark til F\u00f8royar, flutti hann vi\u00f0 Beintu til Mi\u00f0v\u00e1gs \u00ed V\u00e1gum, har hann bleiv prestur.\n uml. 1706 vi\u00f0 s\u00f3knarpresti Peder Ditlevsen Arhboe, (23. november 1675 - 7. januar 1756), eftirf\u00f3lk sum prestur \u00ed V\u00e1gum, men \u00ed 1718 var hann d\u00f8mdur fr\u00e1 s\u00ednum emb\u00e6ti orsaka\u00f0 av str\u00ed\u00f0i vi\u00f0 f\u00f3lki \u00ed bygdini.\n\n \u00cd 1927 kom \u00fat stutts\u00f8gan Beinta eftir Hans Andrias Djurhuus.\n \u00cd 1939 kom \u00fat hin gitna skalds\u00f8gan Barbara eftir J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen.\n Tann 28. september 1997 hev\u00f0i filmurin Barbara eftir Nils Malmros frumframf\u00f8rslu \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Dansk Kvindebiografisk Leksikon\n\nBroberg, Beinta\nBroberg, Beinta\nAndl\u00e1t \u00ed 1750-\u00e1runum"}
{"id": "4731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sorinskrivari", "title": "Sorinskrivari", "text": "Sorinskrivari er d\u00f3mari \u00ed F\u00f8roya r\u00e6tti. Sorinskrivarin er ovasti lei\u00f0ari og d\u00f3mari \u00ed F\u00f8roya R\u00e6tti.\n\nS\u00f8ga \n 1274 L\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i egnan skrivara, sum var\u00f0 nevndur sorinskrivari.\n 1688 F\u00fatin og sorinskrivarin fingu st\u00f8rri vald, me\u00f0an l\u00f8gmansemb\u00e6ti\u00f0 fekk minni og minni t\u00fddning.\n 1816 var\u00f0 yvirr\u00e6tturin, appellr\u00e6tturin l\u00f8gma\u00f0ur og l\u00f8gting var\u00f0 tiki\u00f0 av. Sorinskrivarin d\u00f8mdi n\u00fa einsamallur.\n\nS\u00ed eisini \nSorinskrivarar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSorinskrivarin \u00ed F\u00f8royum, F\u00f8roya R\u00e6ttur\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nDanskir stovnar og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nF\u00f3lk eftir yrki\nDanir\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "4733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbara", "title": "Barbara", "text": "Barbara er kvinnufornavn:\n\n Navni\u00f0 kemur fr\u00e1 lat\u00ednska or\u00f0inum barbarus, i\u00f0 merkir barb\u00e1rur (lat\u00edn: hin fremmandi, upprunaliga hon, i\u00f0 ring er at skilja). Stytti formurin Barba er eisini vanligur \u00ed F\u00f8royum.\n\nA\u00f0rir t\u00fddningar:\n Kristna halgikvinnan og p\u00ednslarv\u00e1tturin Barbara, sum doy\u00f0i \u00ed Nikodemiu \u00e1r 306.\n Skalds\u00f8gan Barbara eftir J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen.\n Filmurin Barbara, bygdur \u00e1 skalds\u00f8guna, vi\u00f0 leikstj\u00f3ra Nils Malmros.\n Kvinnan, sum skalds\u00f8gan er bygd \u00e1, er Beinta Broberg (1667 - 1752).\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "4735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlandah%C3%BAsi%C3%B0%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum", "text": "Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er st\u00f8rsti mentunarmi\u00f0depil \u00ed F\u00f8royum. H\u00fasi\u00f0 var\u00f0 v\u00edgt og tiki\u00f0 alment \u00ed n\u00fdtslu 8. mai 1983 \u00ed T\u00f3rshavn. Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 hevur havt st\u00f3ran t\u00fddning fyri mentanarl\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \nTa\u00f0 er st\u00fdri\u00f0 fyri Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, i\u00f0 setur stj\u00f3ran. Stj\u00f3rin ver\u00f0ur settur \u00ed eitt 4- ella 5-\u00e1raskei\u00f0, t\u00f3 kann stj\u00f3rin s\u00f8kja um at f\u00e1a starvssetanina longda til 8 \u00e1r. Teir fyrstu stj\u00f3rarnir s\u00f3tu bert eitt \u00e1r hv\u00f8r. Niels Halm \u00far Danmark var stj\u00f3ri fr\u00e1 1. februar 2004 til 31. januar 2013, ta\u00f0 er higartil ta\u00f0 longsta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, i\u00f0 nakar stj\u00f3ri fyri Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum hevur siti\u00f0. Eitt stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00e1 tveir m\u00e1na\u00f0ir \u00ed 2011 r\u00f8kti Urd Johannesen stj\u00f3rastarvi\u00f0, me\u00f0an Niels Halm r\u00f8kti a\u00f0rar uppg\u00e1vur fyri Nordisk Ministerr\u00e5d.\n\nStj\u00f3rar fyri Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \n\nSteen A. Cold, Danmark 1983 - 1984\nHj\u00f6rtur P\u00e1lsson, \u00cdsland 1984 - 1985 \nKarin Flodstr\u00f6m, Sv\u00f8r\u00edki 1985 - 1989 \nJan Kl\u00f8vstad, Noreg 1989 - 1994 \nPeter Turtschaninoff, Finland 1994 - 1999 \nHelga Hj\u00f6rvar, \u00cdsland 1999 - 2005 \nNiels Halm, Danmark 2005 - 2013\nSif Gunnarsd\u00f3ttir, \u00cdsland 2013 - 2018\nGunn Hernes, Noreg 2018-\n\nSt\u00fdri\u00f0 2012 \nFinland: Leif Jakobsson, forma\u00f0ur\n\u00cdsland: Sigr\u00fan Valbergsd\u00f3ttir, st\u00fdrislimur\nDanmark: Christian Svane, st\u00fdrislimur\n\u00c1land: Ansti Dahl\u00e9n  \nF\u00f8royar: Andrea Heindriksd\u00f3ttir\nStarvsf\u00f3lkaumbo\u00f0: Fr\u00f3\u00f0i T. Vestergaard\n\nR\u00e1\u00f0gevandi nevnd hj\u00e1 Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 1. mars 2010 - 28. februar 2013 \n\nLISA: Carl J\u00f3han Jensen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLISA: Albert Isfeld\nLISA: Gu\u00f0ri\u00f0 Poulsen\nLISA: Malan Johannesen\nLISA: Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya: Eivind Weyhe \nKringvarp F\u00f8roya: Elin Brimheim Heinesen\nNorr\u00f8na Felagi\u00f0: Eyrith Guttesen\nF\u00f8roya landsb\u00f3kasavn: Laura Vinther\nTj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya: Hans T\u00f3rgar\u00f0\nEysturoy: Sigv\u00f8r Laks\u00e1\nNor\u00f0oyggjar: D\u00e1vur Winther, forma\u00f0ur\nSandoy: Oddv\u00f8r Johannesen\nSu\u00f0uroy: Kristian Holb\u00e6k Kristensen\nV\u00e1goy: Edvard \u00ed Skor\u00f0ini\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n NLH.fo - Heimas\u00ed\u00f0a. \n\nT\u00f3rshavn\nF\u00f8royar\nNor\u00f0urlond\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benny%20Samuelsen", "title": "Benny Samuelsen", "text": "Benny Samuelsen (f\u00f8ddur 2. august 1928 \u00ed Fuglafir\u00f0i, dey\u00f0ur 30. desember 2017) var ein f\u00f8royskur bla\u00f0stj\u00f3ri og prentari.\n\nSum heilt ungur kom Benny til Havnar \u00ed prentaral\u00e6ru \u00e1 Dimmal\u00e6tting, sum farbr\u00f3\u00f0irin Georg Lindenskov Samuelsen stj\u00f3rna\u00f0i fr\u00e1 1935 til 1981. Dimmal\u00e6tting helt t\u00e1 til \u00ed gomlu prentsmi\u00f0juni \u00ed Erling Jalsg\u00f8tu \u2013 og \u00e1\u00f0renn st\u00f3ra eldin \u00ed 1944, t\u00e1 h\u00fasini hj\u00e1 Dimmal\u00e6tting brunnu \u00ed grund. H\u00f3ast prentaral\u00e6rdur skifti Benny til ta\u00f0 redaktionella arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed 1970.\n\nBenny var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting fr\u00e1 1981 - 1995. Hann var forma\u00f0ur \u00ed P/F Dimmal\u00e6tting til 2008, t\u00e1 hann bleiv n\u00e6stforma\u00f0ur. Hann sat eisini \u00ed nevndini \u00e1 samanl\u00f8gdu prentsmi\u00f0junum hj\u00e1 Dimmal\u00e6tting og Sosialinum, P/F Prentmi\u00f0st\u00f8\u00f0ini, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2000. Benny sat \u00ed nevndini \u00e1 Prentmi\u00f0st\u00f8\u00f0ini so leingi Dimmal\u00e6tting \u00e1tti \u00ed Prentmi\u00f0st\u00f8\u00f0ini fr\u00e1 2000 til 2010. T\u00e1 hev\u00f0i Benny Samuelsen veri\u00f0 virkin \u00ed f\u00f8royska fj\u00f8lmi\u00f0laheiminum \u00ed 68 \u00e1r.\n \nBenny Samuelsen var eisini virkin \u00e1 mentanar\u00f8kinum, \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum, hann var vi\u00f0 \u00ed fleiri \u00fatvarpsleikum og l\u00e6s eisini fleiri skalds\u00f8gur \u00ed \u00fatvarpinum.\n\nFamilja \nBenny var sonur Lenu og Steingrim Samuelsen \u00far Fuglafir\u00f0i. Hann var elstur av 12 systkjum, t\u00edggju br\u00f8\u00f0ur og tv\u00e6r systrar v\u00f3ru \u00ed systkinaflokkinum.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\n\nKeldur \n\n Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/06, s. 1022\n\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 2017\nFuglfir\u00f0ingar"}
{"id": "4739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Joensen%20%28rith%C3%B8vundur%29", "title": "Martin Joensen (rith\u00f8vundur)", "text": "Martin Joensen er f\u00f8ddur 19. apr\u00edl 1902 \u00ed Sandv\u00edk, dey\u00f0ur 25. desember 1966, sonur Louisu Joensen \u00far Sandv\u00edk. Var giftur vi\u00f0 Linu Bj\u00f8rgheim \u00far T\u00f3rshavn. Martin t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 1926 og var l\u00e6rari fyrst \u00e1 \u00d8krum, \u00ed V\u00edkarbyrgi og \u00ed Sandv\u00edk og s\u00ed\u00f0an \u00e1 Tv\u00f8royri 1944-64, t\u00e1 i\u00f0 hann vegna sj\u00faku leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r. Hann var \u00e1 \u00e1rsskei\u00f0i \u00e1 DLH 1938-39 og 1960-61. Martin var deknur \u00ed Sandv\u00edkar kirkju \u00ed 14 \u00e1r. Eitt skifti var hann limur \u00ed s\u00f3knarst\u00fdrinum fyri Hvalbiar s\u00f3kn. Hann skriva\u00f0i eina mongd av greinum og stutts\u00f8gum \u00ed bl\u00f8\u00f0 og t\u00ed\u00f0arrit og barnas\u00f8gur \u00ed barnab\u00f8kur og bl\u00f8\u00f0. Martin var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Sosialinum \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hann hevur skriva\u00f0 hesar b\u00f8kur: Skalds\u00f8gur: \"Fiskimenn\" 1946, \"Ta\u00f0 l\u00fdsir \u00e1 landi\" 1952. Stutts\u00f8gus\u00f8vn: \"\u00datr\u00e1k\" 1949, \"Klokkan ringir\" 1962, \"Heimadoktarin\" 1977, \"Gamli ma\u00f0urin og var\u00f0in\" 1977. Ein minnisvar\u00f0i er reistur \u00ed Sandv\u00edk til minnis um Martin Joensen.\n\n 1946 - 1949 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya Social Demokrat.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1946 - Fiskimenn (skalds\u00f8ga)\n 1949 - \u00datr\u00e1k (stutts\u00f8gur)\n 1952 - Ta\u00f0 l\u00fdsir \u00e1 landi (skalds\u00f8ga)\n 1962 - Klokkan ringir (barna- og ungd\u00f3mss\u00f8gur)\n 1977 - Heimadoktarin (stutts\u00f8gur)\n 1977 - Gamli ma\u00f0urin og var\u00f0in (stutts\u00f8gur)\n\nHei\u00f0ur \n 1962 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n\nKeldur \n\nJoensen, Martin\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nSandv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1902\nAndl\u00e1t \u00ed 1966"}
{"id": "4740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Dalsgaard", "title": "Hans Dalsgaard", "text": "Hans Dalsgaard (29. mars 1899 \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk - 25. oktober 1970).\n\n 1944 - 1945 L\u00f8gtingtingsins umbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed \u00cdslandi.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1926 - J\u00e1kub Sibbi (sj\u00f3nleikur)\n 1966 - Av mannag\u00f8tum (yrkingar)\n 1968 - B\u00f8ndur og f\u00e1t\u00e6k flj\u00f3\u00f0 (stutts\u00f8gur)\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1970"}
{"id": "4741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagmar%20Joensen-N%C3%A6s", "title": "Dagmar Joensen-N\u00e6s", "text": "Dagmar Joensen-N\u00e6s (f\u00f8dd 1895, dey\u00f0 1983) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Dagmar er fyrsta kvinna \u00ed F\u00f8royum, sum hevur skriva\u00f0 eina skalds\u00f8gu, ta\u00f0 var skalds\u00f8gan Rannv\u00e1. Dagmar er \u00e6tta\u00f0 av Ryggi \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, systir m\u00e6ta skaldi\u00f0 Mikkjal \u00e1 Ryggi. Tey v\u00f3ru 9 systkin, men mamman og 4 systkin doy\u00f0u sum sm\u00e1 av tuberklum. 26 \u00e1ra gomul giftist hon vi\u00f0 Martin Joensen N\u00e6ss, l\u00e6rara, \u00far Sk\u00favoy.\nAftan\u00e1 seks \u00e1r \u00ed Sk\u00favoy fluttu tey til Mi\u00f0v\u00e1gs, har ma\u00f0urin var settur fyrstil\u00e6rari.\nMartin doy\u00f0i \u00ed 1967, 80 \u00e1ra gamal. \nMe\u00f0an tey v\u00f3ru tr\u00falova\u00f0, var Dagmar \u00ed Sk\u00favoy og fer\u00f0a\u00f0ist og var beinanvegin hugtikin av toftunum \u00ed Fagradali. Men ta\u00f0 var ikki fyrr enn tey v\u00f3ru flutt aftur til Mi\u00f0v\u00e1gs, at hon skriva\u00f0i \"Rannv\u00e1\" \u00ed f\u00fdrati\u00e1runum. Dagmar sigur sj\u00e1lv, at ta\u00f0 er sonarkonuni fyri at takka, at b\u00f3kin var givin \u00fat. Hon las handriti\u00f0 og var beinanvegin spent. Dagmar sj\u00e1lv rokna\u00f0i vi\u00f0 at ver\u00f0a gj\u00f8rd til grin, um s\u00f8gan var\u00f0 givin \u00fat.\nUmframt, \"Rannv\u00e1\" \u00fatg. 1971, hevur Dagmar Joensen-N\u00e6s skriva\u00f0 s\u00f8gusavni\u00f0 \"T\u00e1 minnini tala\" \u00fatg. 1980.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1895\nAndl\u00e1t \u00ed 1983\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "4742", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victor%20Danielsen", "title": "Victor Danielsen", "text": "Victor Danielsen (28. mars 1894 \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i - 2. februar 1961 \u00ed Fuglafir\u00f0i) var ein f\u00f8royskur tr\u00fa\u00f0bo\u00f0ari innan Br\u00f8\u00f0rasamkomuna og b\u00edbliut\u00ed\u00f0ari. Hann var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nVictor Danielsen gekk \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala \u00ed Havn 1911 - 1914, t\u00e1 hann fekk pr\u00f3gv sum bestur av teimum 10, sum t\u00e1 fingu pr\u00f3gv. Sk\u00falat\u00ed\u00f0ina \u00ed Havn hev\u00f0i hann naka\u00f0 av sambandi vi\u00f0 heimamissi\u00f3nina og serliga danska tr\u00fabo\u00f0aran hj\u00e1 heimamissi\u00f3nini, Ryving-Jensen. Hesa t\u00ed\u00f0ina upplivdi hann eina andaliga kollvelting, sum fullkomiliga broytti hansara l\u00edv. Eftir loki\u00f0 pr\u00f3gv gj\u00f8rdist hann l\u00e6rari vi\u00f0 sk\u00falarnar \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i, \u00e1 Glyvrum og \u00ed Lamba, men gavst sum l\u00e6rari longu 6 - 7 m\u00e1na\u00f0ir seinni og f\u00f3r at virka sum tr\u00fabo\u00f0ari. \u00cd 1916 breyt hann vi\u00f0 kirkjuna, t\u00e1 hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum var\u00f0 doyptur \u00e1 sj\u00f3num \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i, og eftir ta\u00f0 gj\u00f8rdist hann ein hin \u00eddnasti tr\u00fabo\u00f0arin hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni. \u00cd 1920 giftist hann Henrikku Malenu f. Olsen \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i. \u00cd 1928 fluttu tey til Fuglafjar\u00f0ar, fyrst \u00ed eina l\u00edtla \u00edb\u00fa\u00f0 \u00ed samkomuh\u00fasinum Siloa, og \u00ed 1933 fluttu tey \u00ed egin h\u00fas vi\u00f0 Gj\u00f3gvar\u00e1 \u00ed Fuglafir\u00f0i. \n\nVictor Danielsen var sera virkin tr\u00fabo\u00f0ari, og umframt at vera virkin \u00ed samkomuni \u00ed Siloa \u00ed Fuglafir\u00f0i fer\u00f0a\u00f0ist hann v\u00ed\u00f0a um landi\u00f0 og pr\u00e6dika\u00f0i.\n\nB\u00f3kmentaliga avrik Victors var fyrst og fremst b\u00edbliut\u00fd\u00f0ingin. Hitt N\u00fdggja Testamenti\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1937 \u00ed t\u00fd\u00f0ing Victors, og \u00ed 1949 kom \u00f8ll B\u00edblian \u00fat \u00ed hansara t\u00fd\u00f0ing - n\u00fa vi\u00f0 n\u00fdt\u00fdddum N\u00fdggja Testamenti. \n\nVictor umsetti umlei\u00f0 870 s\u00e1lmar, og sj\u00e1lvur yrkti hann 27 s\u00e1lmar. Umframt b\u00edbliu og s\u00e1lmab\u00f3k skriva\u00f0i Victor Danielsen 2 skalds\u00f8gur: A\u00f0ru fer\u00f0 (1927) og Nei, lyfti\u00f0 sveik ikki (1947). Hann t\u00fdddi \u00fati vi\u00f0 20 b\u00f8kur. Allar b\u00f8kur hansara hava andaligt innihald og eru partur av tr\u00fabo\u00f0anarvirki hansara. \nGj\u00f8gnum b\u00f3kmentaliga arbei\u00f0i s\u00edtt, serliga gj\u00f8gnum b\u00edbliut\u00fd\u00f0ingina og s\u00e1lmab\u00f8kurnar, fekk Victor Danielsen st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuna \u00ed F\u00f8royum og \u00e1 f\u00f8royskt samkomu- og kirkjum\u00e1l.\n\nTann 28. september 2008 var\u00f0 standmynd av Victori Danielsen avd\u00faka\u00f0 \u00ed Fuglafir\u00f0i. Ta\u00f0 er listama\u00f0urin Hans Pauli Olsen, i\u00f0 hevur gj\u00f8rt standmyndina.\n\nB\u00f3kmentalig avrik \n \n\u00cd s\u00e1lmab\u00f3kunum, i\u00f0 Victor Danielsen hevur lati\u00f0 \u00far hondum, hevur hann t\u00fdtt ella yrkt meginpartin av s\u00e1lmunum, men ikki allar. \n 1920 \"S\u00e1lmar\"\n 1922 \"S\u00e1lmar\" (\u00f8kt \u00fatg\u00e1va)\n 1923 J. R. Cacduff: \"Hin tr\u00fafasti lovarin\", t\u00fddd \u00far donskum\n 1923 \"N\u00fdggir S\u00e1lmar\"\n 1926 \"Songb\u00f3k fyri b\u00f8rn\"\n 1926 G. Thornton: \"Fra vantroen til Kristus\", t\u00fddd \u00far enskum til danskt\n 1927 V. Danielsen: A\u00f0ru fer\u00f0; fyrra skalds\u00f8ga hansara - og 2 skalds\u00f8gan \u00e1 f\u00f8royskum.\n 1932 \"Guds F\u00f3lks Songb\u00f3k\" (endurprenta\u00f0 1942 og 1946)\n 1933 \"\u00datvaldir S\u00e1lmar\"\n 1937 \"HITT N\u00ddGGJA TESTAMENTI\n 1939 \"Evangelisk Songb\u00f3k (endurprenta\u00f0 1946)\n 1942 \"N\u00fdggir andaligir songir\"\n 1946 \"N\u00fdggir andaligir songir (\u00f8kt \u00fatg\u00e1va)\n 1946 John Bunyan: \"P\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0in\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1947 V. Danielsen: \"Nei, lyfti\u00f0 sveik ikki\", seinna skalds\u00f8ga hansara\n 1947 O. Walton: \"Tikin ella latin eftir\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1948 O. F. Walton: \"T\u00e1 i\u00f0 Eingil fylti, t\u00fddd \u00far norskum; \n 1949 \"B\u00cdBLIAN\", kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum tann 19. mars, \u00fatgivin av Hinum f\u00f8royska b\u00edbliugrunninum, i\u00f0 var stovna\u00f0ur \u00ed hesum sambandi. Hon var umsett eftir norskum (b\u00e6\u00f0i n\u00fdnorskt og b\u00f3km\u00e1l), donskum, \u00edslendskum, svenskum, 2 enskum og 2 t\u00fdskum t\u00fd\u00f0ingum umframt at N\u00fdggja Testamenti \u00ed t\u00fd\u00f0ing J\u00e1kup Dahls hevur veri\u00f0 t\u00f8kt).\n 1949 \"N\u00fdggir andaligir songir (\u00f8kt \u00fatg\u00e1va)\n 1949 John Bunyan: \"\u00d3metalig n\u00e1\u00f0in\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1949 Silas K. Hocking: \"Einglar hansara\", t\u00fddd \u00far enskum, seinni \u00fatgivin undir heitinum \"Benny hennara\"\n 1950 John Bunyan: Hin heilagi bardagin\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1950 D. L. Moody: \"Himmalin\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1950 \u00d3kendur h\u00f8vundur: \"Ein j\u00f3las\u00f8ga\", t\u00fddd \u00far norskum\n 1951 Amy Le Feuvre: \"Bilsnir synir\", tydd \u00far enskum\n 1951 Mary Carter: \"Mary Jones og B\u00edblia hennnara\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1951 C. H. Spurgeon: \"Alt av n\u00e1\u00f0i\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1952 \"Songb\u00f3k Guds F\u00f3lks\"\n 1957 Gu\u00f0run L\u00e1rusd\u00f3ttir: \"Tr\u00edggjar sm\u00e1s\u00f8gur\", t\u00fddd \u00far \u00edslendskum\n 1957 Mrs. Bird: \"Vi\u00f0 Gudi er sm\u00e1tt st\u00f3rt\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1957 Newmann Hall: \"Kom til Jesus\", t\u00fddd \u00far norskum\n 1957 C. H. Spurgeon: \"Vi\u00f0 hitt tronga portri\u00f0\", t\u00fddd \u00far enskum\n 1961 \u00d3kendur h\u00f8vundur: \"Hygg \u00e1 Jesus\", t\u00fddd \u00far donskum\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur: \n 1964 V. Danielsen: \"Frelsari m\u00edn\", savn vi\u00f0 kristiligum greinum, i\u00f0 Victor Danielsen skriva\u00f0i \u00ed 14. september seinasta \u00e1ri\u00f0 \u00e1\u00f0renn hann doy\u00f0i\n 1992 \"Talur eftir Victor Danielsen\" - b\u00f3k vi\u00f0 talum, sum eru tiknar upp \u00e1 band fr\u00e1 1949 til 1960. \nAfturat hesum skriva\u00f0i hann fleiri sm\u00e1rit og greinar, og almanakkan \"R\u00e1\u00f0gevari m\u00edn\" f\u00f3r hann at geva \u00fat \u00ed 1937. Hann var komin \u00ed 25. \u00e1rg., t\u00e1i\u00f0 Victor doy\u00f0i. \"R\u00e1\u00f0gevari m\u00edn\" kemur framvegis \u00fat hv\u00f8rt \u00e1r.\n\nKeldur \n Victor Danielsen - 100 \u00e1ra minnisrit (1994)\n \u00c1rni Dahl: B\u00f3kmentas\u00f8ga II; Forlagi\u00f0 Fannir (1981)\n Zacharias Zachariassen: B\u00edblian \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed h\u00e1lva \u00f8ld; Forlagi\u00f0 Leirkeri\u00f0, G\u00f8tu (2000)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Biblian \u00ed t\u00fd\u00f0ing Victor Danielsens\n Sangtekstir.com\n\nTr\u00fabo\u00f0arar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894\nAndl\u00e1t \u00ed 1961"}
{"id": "4743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louis%20Zachariasen", "title": "Louis Zachariasen", "text": "Louis Christian Oliver Zachariasen (21. januar 1890 \u00e1 Kirkju - 30. august 1960 \u00ed Keypmannahavn) var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, politikari, l\u00e6rari, verkfr\u00f8\u00f0ingur, bla\u00f0stj\u00f3ri og stj\u00f3ri. Var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari \u00ed 1911. T\u00f3k verkfr\u00f8\u00f0ingspr\u00f3gv \u00ed Danmark \u00ed 1923. Gj\u00f8rdist riddari av Dannebrog \u00ed 1949.\n\nHann var l\u00f8gtingsma\u00f0ur \u00ed tveimum skei\u00f0um 1940-1943 og 1946-1950, \u00ed 1948- 1950 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Fr\u00e1 1943 til 1954 var hann bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Tingakrossi, og hann var stj\u00f3ri \u00e1 Telefonverk F\u00f8roya L\u00f8gtings fr\u00e1 1936 til 1952.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\n 1936 - 1952 Stj\u00f3ri \u00e1 Telefonverk F\u00f8roya L\u00f8gtings\n 1940 - 1943 L\u00f8gtingsma\u00f0ur\n 1943 - 1954 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Tingakrossi\n 1946 - 1950 L\u00f8gtingsma\u00f0ur\n 1948 - 1950 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1926 - P\u00e1ll Fangi (sj\u00f3nleikur)\n 1951 - \u00c1 lei\u00f0ini (yrkingar)\n 1952 - \u00dar F\u00f8roya s\u00f8gu um \u00e1r 1700\n 1961 - F\u00f8royar sum r\u00e6ttarsamfelag 1535-1655\n 1978 - Abbastova (skalds\u00f8ga)\n 1978 - S\u00f3ttin svarta (stutts\u00f8gur)\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 362. (PDF)\n Bokasolan.fo\nLouis Zachariasen \u00e1 snar.fo\n\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1890\nAndl\u00e1t \u00ed 1960\nF\u00f8royskir politikarar\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nF\u00f8royskir verkfr\u00f8\u00f0ingar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nF\u00f3lk av Kirkju"}
{"id": "4744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Marius%20Ejdesgaard", "title": "Hans Marius Ejdesgaard", "text": "Hans Marius Ejdesgaard (1887 \u00ed Oyndarfir\u00f0i). Hann er f\u00f8ddur 21. september 1887 \u00ed Oyndarfir\u00f0i, dey\u00f0ur 23. mars 1966, sonur Andreas Ejdesgaard av Ei\u00f0i og Elisabeth (f\u00f8dd Justinussen) av Glyvrum. Var giftur vi\u00f0 Elsebeth (f\u00f8dd Petersen) \u00far Funningi. Hans Marius t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1908 og var l\u00e6rari \u00ed ymsum sk\u00falum \u00ed styttri t\u00ed\u00f0, hann var eisini nakrar t\u00farar til skips. L\u00e6rari \u00ed Oyndarfir\u00f0i 1. oktober 1919 - 1. oktober 1952, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r \u00far starvi. Hann var forma\u00f0ur \u00ed s\u00f3knarst\u00fdrinum 1918-1934 og forma\u00f0ur \u00ed sk\u00falanevndini \u00ed fleiri \u00e1r. Hans Marius hevur skriva\u00f0 sj\u00f3nleikin \"Eina myrking\" 1937, skalds\u00f8guna \"Hitt \u00e6vinliga gonguverki\u00f0\" 1952 og s\u00f8gus\u00f8vnini \"L\u00edvsins r\u00e6tt\" 1952 og \"Ein stj\u00f8rna er tendra\u00f0\" 1962.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1937 - Ein myrking (sj\u00f3nleikur)\n 1952 - Hitt \u00e6vinliga gonguverki\u00f0 (skalds\u00f8ga)\n 1953 - L\u00edvsins r\u00e6ttur (stutts\u00f8gur)\n 1962 - Ein stj\u00f8rna er tendra\u00f0 (stutts\u00f8gur)\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1887\nAndl\u00e1t \u00ed 1966"}
{"id": "4745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyholm%20Debess", "title": "Nyholm Debess", "text": "Nyholm Debess (f\u00f8ddur 1882 \u00ed Havn, dey\u00f0ur \u00ed 1952) var ein f\u00f8royskur politikari og skald. Hann var\u00f0 valdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed 1918 fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Hann var eisini b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Havn.\n\n 1918 - 1936 L\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1933 - Um j\u00f3latr\u00e6i\u00f0 (yrkingar)\n 1934 - Yrkingar og t\u00fd\u00f0ingar\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1882\nAndl\u00e1t \u00ed 1952"}
{"id": "4747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Michelsen", "title": "\u00d3lavur Michelsen", "text": "\u00d3lavur Michelsen (1933 \u00ed \u00d8rav\u00edk). Hann var f\u00f8ddur 16. september 1933 \u00ed \u00d8rav\u00edk, dey\u00f0ur 1. mai 1978, sonur Emil Michelsen \u00far T\u00f3rshavn og Herdis f. Hentze \u00far Hvalba. Var giftur vi\u00f0 Katrin f. Petersen \u00far Kaldbak. \u00d3lavur t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 1958 og var l\u00e6rari \u00ed F\u00e1mjin og \u00e1 Toftum 1958-1959, Sankta Frans Sk\u00fala \u00ed T\u00f3rshavn 1959-1963 og \u00ed T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala 1963-1978. Hann var vikarur \u00ed Kv\u00edv\u00edk 1955-1956. \u00d3lavur var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14. september 1960-1973 og 1976-1978, var limur \u00ed a\u00f0alstj\u00f3rn Tj\u00f3\u00f0veldisfloksins 1962-1978, limur \u00ed \u00datvarpsnevndini 1957-1978, forma\u00f0ur 1962-1966 og 1974-1978, b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur 1970-1978, varab\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur 1973-1978. Mestu t\u00ed\u00f0ina \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num var hann forma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lanevndini. Hann stovna\u00f0i saman vi\u00f0 Tummasi Napoleon Djurhuus og Williami Heinesen Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya og var okkurt skifti forma\u00f0ur. \u00d3lavur hevur skriva\u00f0 yrkingasavni\u00f0 : \"Lovor\u00f0\" 1953, \"Kirkjus\u00f8ga\" 1961, \"Norr\u00f8n Gudal\u00e6ra\" 1968, \"K\u00e1lvur l\u00edtli\" 1964, \"S\u00f8gusavni\u00f0: Br\u00f8gd og Bj\u00f8rg\" 1978 og myndab\u00f3kina \"Rossini \u00e1 Skoradali\", sum Erik Hjort Nielsen myndpr\u00fdddi. B\u00f3kin fekk Nor\u00f0urlendsku barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nina 1991. \n\n 1958 - 1961 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dagdv\u00f8lju.\n 1960 - 1973 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14. september.\n 1976 - 1978 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14. september.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1953 - Lovor\u00f0 (yrkingar)\n 1961 - Kirkjus\u00f8ga\n 1964 - K\u00e1lvur l\u00edtli (sj\u00f3nleikur)\n 1968 - Norr\u00f8n Gudal\u00e6ra\n 1978 - Br\u00f8gd og bj\u00f8rg (barnab\u00f3k)\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 1978"}
{"id": "4749", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tummas%20Napoleon%20Djurhuus", "title": "Tummas Napoleon Djurhuus", "text": "Tummas Napoleon Djurhuus (11. mai 1928 \u00ed Kollafir\u00f0i - 1. august 1971 \u00ed Portugal), l\u00e6rari og skald. Tummas var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Kollafir\u00f0i, og hann vaks upp \u00ed Kollafir\u00f0i og \u00ed Havn. Hann starva\u00f0ist sum l\u00e6rari, til hann br\u00e1dliga doy\u00f0i \u00ed bestu \u00e1rum. Tummas Napoleon, sum \u00ed t\u00e1ttayrking nevndi seg Tonglatummas, skriva\u00f0i yrkingar, t\u00e6ttir, gj\u00f8rdi s\u00f8guligar lj\u00f3\u00f0myndir og var ofta at hoyra \u00ed skemtisendingum \u00ed \u00fatvarpinum. Hansara yrkingar eru ofta inniligar l\u00fdsingar av br\u00e1\u00f0komnum og vi\u00f0kvomum kenslum.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1951 - Ung l\u00f8g (yrkingar)\n 1955 - Greinar (yrkingar)\n 1958 - Og dansurin gongur (yrkingar)\n 1961 - T\u00e6ttir og v\u00edsur \n 1970 - H\u00e1fjalss\u00f3lin og hostasevjan (t\u00e6ttir)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1958 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkingasavni\u00f0 Og dansurin gongur.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 1971"}
{"id": "4750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johannes%20Andreas%20N%C3%A6s", "title": "Johannes Andreas N\u00e6s", "text": "Johannes Andreas N\u00e6s (Fl\u00f3vin Flekk) (f\u00f8ddur 16. september 1920 \u00e1 Nesi \u00ed Hvalba, dey\u00f0ur 5. juni 2018) var ein f\u00f8royskur yrkjari og l\u00e6rari. Aftan \u00e1 barnask\u00falan var hann fiskima\u00f0ur \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, f\u00f3r so \u00e1 l\u00e6rarask\u00falan \u00ed Havn og t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1942. Fyrstu \u00e1rini var hann vikarur ymsasta\u00f0ni \u00ed Su\u00f0uroy, sat \u00ed starvi \u00ed Porkeri 1944-49, \u00ed V\u00e1gi 1949-62, var\u00f0 so \u00ed 1962 fyribils settur sum sk\u00falar\u00e1\u00f0gevari \u00ed serundirv\u00edsing fyri alt landi\u00f0, fekk fast starv sum sl\u00edkur fr\u00e1 1965. Av mongu \u00e1litisst\u00f8rvum hansara kann nevnast, at hann var nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag 1959-68, harav forma\u00f0ur \u00ed mong \u00e1r, og nevndarlimur \u00ed \u00fatvarps-nevndini 1963-. Longu \u00e1 ungum \u00e1rum gav hann \u00fat yrkingasavni\u00f0 \u00bbKeldufar\u00ab, 1949. Hann n\u00fdtti t\u00e1 dulnevni\u00f0 Fl\u00f3vin Flekk. \u00cd 1959 var\u00f0 hann av F\u00f8roya Landsst\u00fdri valdur \u00ed F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunn, forma\u00f0ur fr\u00e1 juli 1966. Hann hevur havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 f\u00f8royska sk\u00falab\u00f3ka-\u00fatg\u00e1vu hetta 25 \u00e1ra skei\u00f0i\u00f0, sj\u00e1lvur hevur hann evna\u00f0 til \u00bbStavkistlar\u00ab, 1964, \u00bbOr\u00f0a-talvur og Or\u00f0akort\u00ab, 1966, \u00bbMartin Luther\u00ab, 1970, og saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum sk\u00falaf\u00f3lki hevur hann lagt til r\u00e6ttis kristni-b\u00f3kar\u00f8\u00f0ina og f\u00f8roysku lesib\u00f3kar\u00f8\u00f0ina til f\u00f3lkask\u00falan. Umframt hetta hevur hann veri\u00f0 bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 \u00bbSunnudagsbla\u00f0num\u00ab 1951-78, og hann hevur fr\u00e1 1951 veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed teimum nevndum, i\u00f0 lagt hava til r\u00e6ttis \u00fatg\u00e1vu av Heimamissi\u00f3nssangb\u00f3kini. \u00cd 2012 gav abbad\u00f3ttir hansara, L\u00edv N\u00e6s \u00fat fl\u00f8guna Keldufar vi\u00f0 yrkingunum \u00far yrkingasavninum hj\u00e1 Fl\u00f3vin Flekk (Johannes Andreas N\u00e6s).\n\nNevndir \n\n 1959 - 1968 nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag - harav forma\u00f0ur 1960 - 1963\n 1959 - 1985 nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunni 1959-85, harav eitt langt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 forma\u00f0ur.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1949 - Keldufar (yrkingar)\n 2012 - Keldufar - 11 av yrkingunum hj\u00e1 J\u00f3hannes Andreas N\u00e6s eru \u00fatgivnar sum t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va (CD) vi\u00f0 abbad\u00f3ttrini L\u00edv N\u00e6s, sum syngur og hevur gj\u00f8rt l\u00f8gini (eitt saman vi\u00f0 Tr\u00f3nda Enni og ein av yrkingunum lesur J\u00f3hannes sj\u00e1lvur upp, vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0myndum, sum Finnur Hansen hevur gj\u00f8rt).\n1951 Saka\u00f0i ta\u00f0 einki - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1952 Ein dreymur - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1953 J\u00f3lafri\u00f0urin - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1954 J\u00f3lafri\u00f0urin - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1955 T\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lareyga\u00f0 mennist - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1956 Heimbo\u00f0in \u00e1 j\u00f3lum - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1957 Kolaskipi\u00f0 - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1959 Ein annar skoradagur - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1961 L\u00edtli D\u00edmun - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1964 \u00c1 Kn\u00faki - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1965 Ein kv\u00f8ldvakt \u00ed bakkve\u00f0ri \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1966 Klyvurfalli\u00f0 er fari\u00f0 - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1967 Rossaklettarnir - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1972 Stubbar \u00far s\u00f8gu F\u00f8roya L\u00e6rarafelags. Serbla\u00f0, Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0\n1974 T\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lareyga\u00f0 mennist - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\nS\u00e1lmab\u00f3kin - hann hevur yrkt 3 s\u00e1lmar (nr.  360, 456, 590) og umsett/umyrkt 5 s\u00e1lmar (250, 333, 351, 424, 501) \u00ed s\u00e1lmab\u00f3kini hj\u00e1 F\u00f3lkakirkjuni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nN\u00e6s, Johannes Andreas\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nHvalbingar"}
{"id": "4751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Dahl", "title": "\u00d3li Dahl", "text": "\u00d3li Dahl (f\u00f8ddur 1915 \u00ed Funningi, dey\u00f0ur 30. oktober 1992) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari, ritstj\u00f3ri, bla\u00f0stj\u00f3ri, rith\u00f8vundur, barnab\u00f3kah\u00f8vundur og skald. L\u00e6rari \u00ed Klaksv\u00edk, hevur skriva\u00f0 yrkingar, barnab\u00f8kur, serliga vi\u00f0 si\u00f0s\u00f8guligum innihaldi, og eina si\u00f0s\u00f8guliga skalds\u00f8gu. Fj\u00fartan \u00e1ra gamal f\u00f3r hann til skips og var burtur \u00ed 6 \u00e1r, hann f\u00f3r so \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala og t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1938. Hann starva\u00f0ist sum l\u00e6rari \u00ed Elduv\u00edk og Funningsfir\u00f0i 1945-46, \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i 1946-53 og \u00ed Klaksv\u00edk fr\u00e1 1953, til hann \u00ed 1982 leg\u00f0i starvi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r vegna aldur. Hann var forma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edkar Sj\u00f3nleikarfelag \u00ed n\u00f3gv \u00e1r og var vi\u00f0 til at stovna Klaksv\u00edkar Dansifelag \u00ed 1954.\nHann er fa\u00f0ir \u00c1rna Dahl.\n\n 1962 - 1974 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1960 - Landn\u00e1m (yrkingar)\n 1966 - Hv\u00ed? (sm\u00e1s\u00f8gur)\n 1970 - J\u00f3lama\u00f0urin sigur b\u00f8rnunum fr\u00e1 (barnab\u00f3k)\n 1974-1975: Vit fara upp \u00e1 g\u00f3lv, bd. 1-4 (savn)\n 1975 - Fjallabr\u00fa\u00f0ur (yrkingar)\n 1976 - Vi\u00f0 abba \u00e1 floti (barnab\u00f3k)\n 1977 - Vi\u00f0 gubba at kasta n\u00f3t (barnab\u00f3k)\n 1977 - Vi\u00f0 ommu til neytar (barnab\u00f3k)\n 1978 - Vi\u00f0 mammu \u00ed torvi (barnab\u00f3k)\n 1978 - Vi\u00f0 \"N\u00fapi\" \u00e1 Munkagrunninum (barnab\u00f3k)\n 1980 - Til bjarga (barnab\u00f3k)\n 1983 - Til l\u00e1tra (barnab\u00f3k)\n 1988 - D\u00e6lt er manni vitandi or\u00f0 (skalds\u00f8ga)\n\nHei\u00f0ur \n1979 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nDahl, \u00d3li\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nFunningsf\u00f3lk\nDahl, \u00d3li\nAndl\u00e1t \u00ed 1992"}
{"id": "4752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20R.%20Mikkelsen", "title": "Maria R. Mikkelsen", "text": "Maria Rebekka Mikkelsen (23. juni 1877 \u00ed Havn - 12. februar 1956). Hon var \u00e6tta\u00f0 \u00far Dal\u00f3lastovu \u00ed Havn og hevur t\u00ed eisini veri\u00f0 nevnd Maria \u00ed Dal\u00f3lastovu. \u00cd 1898 f\u00f3r hon til Keypmannahavnar, har hon fyrst arbeiddi \u00ed b\u00f3kahandli og seinni \u00e1 R\u00edkisskjalasavninum. Hon gj\u00f8rdist virkin \u00ed F\u00f8ringafelagnum. Hon hevur yrkt og skriva\u00f0 naka\u00f0, men var\u00f0 serliga kend sum \u00e1litisf\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 hj\u00e1lpti og eggja\u00f0i \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 skriva\u00f0u.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n (1982) - Minni um J.H.O. Djurhuus\n\nMikkelsen, Maria R.\nMikkelsen, Maria R.\nAndl\u00e1t \u00ed 1956\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar"}
{"id": "4753", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valdemar%20Poulsen", "title": "Valdemar Poulsen", "text": "Valdemar Poulsen (20. apr\u00edl 1909 \u00ed Havn) barberur og rith\u00f8vundur. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Havn \u00ed 1909, sonur Vilhelm S. Poulsen. Valdemar fekk tann l\u00e6rd\u00f3m, sum Havnar sk\u00fali t\u00e1 hev\u00f0i at bj\u00f3\u00f0a, eitt vi\u00f0f\u00f8ri, i\u00f0 ikki mundi r\u00f8kka langt, dugdi ma\u00f0ur s\u00e6r ikki sj\u00e1lvur at byggja oman\u00e1 og v\u00ed\u00f0ka sj\u00f3narringin. Hetta dugdi Valdemar og heilt fr\u00e1 ungum av las hann n\u00f3gv, f\u00f8royskt eins v\u00e6l og heimsb\u00f3kmentir.\n\nUngur f\u00f3r hann \u00ed handverkaral\u00e6ru, var eitt skifti ni\u00f0ri \u00ed Danmark, kom so heim aftur og setti seg ni\u00f0ur sum h\u00e1rskeri \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. Fyrsta st\u00f3ra skaldaverk Valdemars er sj\u00f3nleikurin \"Sat sapienti\", sum var\u00f0 framf\u00f8rdur \u00e1 fyrsta sinni \u00e1 v\u00e1ri 1958. Heiti\u00f0 er \u00fatlendskt, og ta\u00f0 er umhv\u00f8rvi\u00f0 eisini, leikurin fer fram \u00ed. \u00cd 1965 kom annar sj\u00f3nleikurin \"Og t\u00f3 sk\u00ednur s\u00f3lin\".\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1960 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri Sat sapienti og Me\u00f0an havaldan d\u00farar.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1948: Havnar Telvingarfelag 25 \u00e1ra minnisrit (ritstj\u00f3ri)\n 1960: Me\u00f0an havaldan d\u00farar (s\u00f8gur og hugmyndir)\n 1960: Sat sapienti (sj\u00f3nleikur)\n 1961: B\u00f8rkuv\u00edsur\n 1963: Hin ivingarsami (\u00fatvarpsleikur)\n 1965: - og t\u00f3 sk\u00ednur s\u00f3lin (sj\u00f3nleikur)\n 1968: N\u00e6stringarnir (\u00fatvarpsleikur)\n 1978: Osvald (skalds\u00f8ga)\n 1979: Ein t\u00ed\u00f0armynd (s\u00f8gur og leikrit)\n\nKeldur \n\nPoulsen, Valdemar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1909\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar"}
{"id": "4754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3an%20Christian%20Poulsen", "title": "J\u00f3an Christian Poulsen", "text": "J\u00f3an Christian Poulsen (23. desember 1881 \u00ed Havn - 1970) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1958 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri F\u00f8roysk or\u00f0afelli og or\u00f0t\u00f8k.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1947: Hests\u00f8ga\n 1958: F\u00f8roysk or\u00f0afelli og or\u00f0t\u00f8k\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1881\nAndl\u00e1t \u00ed 1970"}
{"id": "4755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hanna%20Maria%20Skylv%20Hansen", "title": "J\u00f3hanna Maria Skylv Hansen", "text": "J\u00f3hanna Maria Skylv-Hansen (17. februar 1877 \u00ed N\u00f3lsoy - 2. februar 1974) var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed N\u00f3lsoy \u00ed 1877 og var \u00ed m\u00f3\u00f0ur\u00e6tt \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 J\u00f3annesi \u00ed N\u00fdggjustovu, i\u00f0 var br\u00f3\u00f0ir N\u00f3lsoyar-P\u00e1lls. Mamman var Pouline Marie Nols\u00f8e (1840-1915), p\u00e1pin var Thomas Joensen (1835-88), skipari. Hon giftist f\u00fdrpassara Anders Hansen, sum var\u00f0 f\u00f8ddur 28. desember 1875 \u00ed Store Havelse, \u00d8lsted,  Frederiksborg amt, dey\u00f0ur 28.10.1959 \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nSkipa\u00f0 sk\u00falagongd vi\u00f0 egnum l\u00e6rara var \u00ed N\u00f3lsoy, t\u00e1 hon var sm\u00e1genta, og her l\u00e6rdi hon at lesa, skriva og rokna og so hin kristna barnal\u00e6rd\u00f3min. Sj\u00e1lv hevur hon \u00e1 s\u00edn ey\u00f0kenda livandi h\u00e1tt greitt fr\u00e1 teimu fyrstu sk\u00fala\u00e1runum.  \n\nHon gav \u00fat b\u00f8kurnar Gamlar g\u00f8tur I-IV. \u00cd 1967 fekk hon Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsta kvinnan i\u00f0 fekk henda hei\u00f0ur.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1967 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri Gamlar g\u00f8tur II.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1950 Gamlar g\u00f8tur I\n 1967 Gamlar g\u00f8tur II\n 1970 Gamlar g\u00f8tur III\n 1973 Gamlar g\u00f8tur IV\n\nKeldur \n\n                         \nSkylv-Hansen, Johanna Maria\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1877\nAndl\u00e1t \u00ed 1974\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "4756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20S%C3%ADmun%20Hansen", "title": "J\u00f3gvan S\u00edmun Hansen", "text": "J\u00f3gvan S\u00edmun Hansen (f. 1912 - d. 1986) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i yrkisb\u00f3kmentir.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1966 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n Havi\u00f0 og vit. 1. partur (1960)\n Havi\u00f0 og vit. 2. partur (1966)\n\n Nor\u00f0depil. Eitt 100-\u00e1ra minni. (1966)\n\n Tey byggja land. 1. partur - Fugloy (1971)\n Tey byggja land. 2. partur - Sv\u00ednoy (1973)\n Tey byggja land. 3. partur - Vi\u00f0oy (1975)\n Tey byggja land. 4. partur - Kunoy (1977)\n Tey byggja land. 5. partur - Kalsoy (1978)\n Tey byggja land. 6. partur - Klaksv\u00edk I (1980)\n Tey byggja land. 7. partur - Klaksv\u00edk II (1981)\n\n P/f J.F. Kj\u00f8lbro 1913 - 1983. (1983)\n\nHansen, J\u00f3gvan S\u00edmun\nHansen, J\u00f3gvan S\u00edmun\nAndl\u00e1t \u00ed 1986"}
{"id": "4757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%B8rkveggja", "title": "Kv\u00f8rkveggja", "text": "Kv\u00f8rkveggjan (fr\u00f8\u00f0iheiti - Turdus merula) er n\u00e6r skyld vi\u00f0 \u00f3\u00f0inshana og l\u00edkist honum \u00ed v\u00f8kstri, men ikki \u00ed liti. Steggin er kolsvartur vi\u00f0 gulum nevi; b\u00f8gan og ungfuglurin eru svart- og br\u00fanflekkut. Veli\u00f0 er langt, og ofta setur hon ta\u00f0 uppeftir. Vetur og v\u00e1r eru einstakar at s\u00edggja \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 er varugur fuglur, fl\u00fdgur mest h\u00f8gt fram yvir j\u00f8r\u00f0ini og d\u00e1mar v\u00e6l at fjala seg. Fyrst hon er komin, heldur hon seg mest vi\u00f0 b\u00f8gar\u00f0ar og \u00fath\u00fas. F\u00e6r hon g\u00f3\u00f0an fri\u00f0, ver\u00f0ur hon djarvari og kann koma inn millum h\u00fasanna. Urtagar\u00f0ar d\u00e1mar henni v\u00e6l, men sj\u00e1ldan situr hon \u00ed tr\u00f8unum, sm\u00fdgur mest um ni\u00f0ri \u00e1 j\u00f8r\u00f0 og skavar eftir f\u00f8\u00f0i. \u00cd kava kemur hon \u00ed k\u00f8starnar; bera f\u00f3lk henni t\u00e1 molar og eplaflus, ver\u00f0ur hon r\u00e6ttiliga sp\u00f8k. Av allarbestu sangarum er hon; men vit f\u00e1a ikki at hoyra hana, t\u00ed eftir summarm\u00e1la r\u00fdmir hon av landi. Navn hennara ver\u00f0ur sagt so ymist; summsta\u00f0ni siga tey kverkveggja, summsta\u00f0ni kv\u00f8rkviski, og n\u00fa eru mong \u2014 eftir einari b\u00f3k \u2014 farin at nevna hana r\u00f3kur, men ta\u00f0 er heilt skeivt; r\u00f3kur er ein n\u00f3gv st\u00f8rri fuglur.\n\n\u00datsj\u00f3nd \nEin av mest skiftandi og lj\u00f3mvakrastu songunum stavar fr\u00e1 kv\u00f8rkveggjuni, bert klingandi tr\u00f8stal\u00e1t hennara kemur stundum upp\u00edmillum. Krunkasvarti steggin vi\u00f0 t\u00ed bjartgula nevinum situr ovast uppi \u00ed einum tr\u00e6, \u00e1 einari flaggstong ella \u00e1 einari rygg-\u00e1s, og vi\u00f0 songi s\u00ednum fr\u00f8ir hann maka s\u00edn, i\u00f0 liggur og b\u00f8lir, og okkum eisini, t\u00e1 i\u00f0 hann sigur hinum kv\u00f8rkveggjusteggjunum \u00ed grannalagnum fr\u00e1, at \u00f8ki hansara ikki er t\u00f8kt.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nOg \u00ed dag kunnu ikki bert tey, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed Havn, fr\u00f8ast um hesa lj\u00f3mandi gle\u00f0i, men eisini tey, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed \u00f8\u00f0rum b\u00fdum; eisini \u00ed fleiri bygdum er hann at hoyra, t\u00ed javnt og savnt hevur kv\u00f8rkveggjan v\u00ed\u00f0ka\u00f0 um \u00f8ki s\u00edtt, s\u00ed\u00f0ani hon f\u00f3r at eiga her \u00e1 landi \u00ed 1940-\u00e1runum. T\u00e1 kom hon fyrst til Sandoyar, Kunoyar og Havnar. \u00d3gvisliga \u00f3dnin \u00ed 1988 f\u00f3r illa vi\u00f0 flestu vi\u00f0arlundunum \u00ed landinum og forkom verpingarm\u00f8guleikunum hj\u00e1 teimum fuglum, i\u00f0 halda til \u00ed tr\u00f8um. Men \u00e1\u00f0renn tann \u00f3dnin herja\u00f0i, var kv\u00f8rkveggjan farin v\u00ed\u00f0ari um, so stovnur hennara var n\u00f3gv betur fyri enn ein annar tr\u00f8stur, \u00f3\u00f0inshanin, i\u00f0 eftir \u00f3dnina n\u00e6rum hvarv sum b\u00fafuglur.\nKv\u00f8rkveggjan er ein av teimum fuglunum, sum fullkomiliga hevur broytt vanar eftir g\u00f3\u00f0ari \u00f8ld. Fyrr var hon styggur sk\u00f3garfuglur, men so hv\u00f8rt sum seth\u00fasaurtagar\u00f0smentanin breiddi seg, flutti hon inn, og \u00ed dag er hon munandi spakari og ein tann vanligasti fuglurin \u00ed Evropa. Hon hevur f\u00f8rka\u00f0 seg nor\u00f0ureftir og eigur \u00ed dag \u00ed \u00f8llum oyggjab\u00f3lkunum \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, og ennt\u00e1 \u00ed \u00cdslandi hevur hon \u00e1tt nakrar fer\u00f0ir. Kavaveturin \u00ed Skandinavia ger, at hj\u00e1 kv\u00f8rkveggjuni ber ikki til at finna f\u00f8\u00f0i og solei\u00f0is h\u00f3ra undan; um heysti\u00f0 flyta fuglarnir su\u00f0ureftir og \u00ed ein \u00fatsynning. T\u00e1 hendir seg, at teir koma higar, og onkunt\u00ed\u00f0 um heysti\u00f0 \u00fd\u00f0ur hagin av ymiskum trastum, t\u00ed vanliga fer\u00f0ast kv\u00f8rkveggjan saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum trastum, oftast saman vi\u00f0 fjallatrastum og \u00f3\u00f0inshanum. T\u00e1 hoyrist eitt anna\u00f0 l\u00e1t fr\u00e1 kv\u00f8rkveggjuni, nevniliga fer\u00f0al\u00e1ti\u00f0, i\u00f0 lj\u00f3\u00f0ar eins og eitt h\u00f8gt, glintandi lj\u00f3\u00f0 tjiiiip, og sum l\u00edkist fer\u00f0al\u00e1tinum hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum trastum. Er veturin l\u00fdggjur, kunnu trastarnir ste\u00f0ga her \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir, og t\u00e1 kunnu teir fara at amast uppi \u00ed okkara egnu kv\u00f8rkveggjum. T\u00ed sj\u00e1ldan liggur kavi so miki\u00f0 leingi her, at kv\u00f8rkveggjan ikki finnur s\u00e6r f\u00f8\u00f0i, og hetta hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r, at hon f\u00e6r veri\u00f0 her alt \u00e1ri\u00f0, hon eru vor\u00f0in st\u00f8\u00f0ufuglar hj\u00e1 okkum.\nKv\u00f8rkveggjan er l\u00f8tt at kenna, steggin er svartur, allur sum hann er, vi\u00f0 gulum nevi, me\u00f0an b\u00f8gan er veikari \u00e1 liti, morrey\u00f0, bringan heldur lj\u00f3sari vi\u00f0 deplum, nevi\u00f0 br\u00fant. Kv\u00f8rkveggjan er ey\u00f0kent tr\u00f8staslag, hon hevur hoppandi gongulag og er tung \u00e1 flognum. \u00dar nevinum og \u00fat \u00e1 tromina \u00e1 velinum er hon 24 cm long. Hon byggir s\u00e6r rei\u00f0ur h\u00fasanna millum, t.d. \u00ed einum bilh\u00fasi, undir einum takskeggi ella \u00ed einum runni. Hon verpur 4 lj\u00f3s, br\u00fanblettut egg, og g\u00f3\u00f0 \u00e1r megnar hon at f\u00e1a 2 urptir undan. N\u00e6rkast ketta ella hundur rei\u00f0rinum ella teimum st\u00f3ru ungunum, hoyrist \u00e1varingarl\u00e1ti\u00f0 \u00e1 kv\u00f8rkveggjuni, eitt m\u00e1ttmiki\u00f0, hv\u00f8lt, stutt l\u00e1t sum tjiokk. Kv\u00f8rkveggjan livir av rey\u00f0ma\u00f0ki og sm\u00e1kyktum, og vanligt er at s\u00edggja kv\u00f8rkveggju leggja h\u00f8vdi\u00f0 \u00e1 sk\u00e1k, so at hon s\u00e6r rey\u00f0ma\u00f0kin betur, me\u00f0an hon dregur hann upp \u00far moldini.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0ir \n FaroeNature.net > Kv\u00f8rkveggja\n\nKeldur \n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "4758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hondb%C3%B3ltur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Hondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum", "text": "F\u00f8royingar hava sp\u00e6lt hondb\u00f3lt s\u00ed\u00f0an fyrst \u00ed 1920'unum. Tann fyrsta \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llin var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1969. Tali\u00f0 \u00e1 \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llum er \u00ed dag 13. S\u00ed\u00f0an 1969 er tali\u00f0 av luttakandi kappingarli\u00f0um vaksi\u00f0 \u00f3metaliga n\u00f3gv.\nF\u00f8roysk fel\u00f8g hava s\u00ed\u00f0an 1972 luttiki\u00f0 \u00ed Europa Cup-kappingunum, men eingi av teimum f\u00f8roysku li\u00f0unum eru komin longri enn til 1. umfar.\nAv teimum 80 landsdystunum, i\u00f0 F\u00f8royar (menn) hava sp\u00e6lt - tann fyrsti \u00ed 1964 - hava F\u00f8royar sp\u00e6lt ein javnleik, tapt 63 dystir og vunni\u00f0 16; teir flestu sigrarnir v\u00f3ru m\u00f3ti bretskum li\u00f0um.\nFyrr v\u00f3ru teir flestu landsdystirnir vinardystir, men F\u00f8royar luttaka n\u00fa regluliga \u00ed b\u00e6\u00f0i HM- og NM-kappingum.\nKvinnurnar sp\u00e6ldu teirra fyribils seinasta landsdyst \u00ed 1980, og t\u00e1 v\u00f3ru sp\u00e6ldir ikki f\u00e6rri enn \u00e1tta av \u00edalt 13 landsdystum hj\u00e1 kvinnunum.\n\nHM \u00ed F\u00f8royum \n\n1. februar 1980 var\u00f0 HM-kappingin \u00ed C-b\u00f3lkinum sett \u00ed \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi \u00ed Havn.\n\nF\u00f8royameistarar kvinnur \n\nYvirlit yvir f\u00f8royameistarar s\u00ed\u00f0an 1943\n\nF\u00f8royameistarir kvinnur - 1. deild 1943-2015 \nNeistin 40\t  \t  \t \nStj\u00f8rnan 8 \t  \t  \t \nKyndil 6 \t  \t  \t \nV\u00cdF \t5 \t  \t  \t \nS\u00f8ljan 5 \t  \t  \t \nVB\t3 \t  \t  \t \nSk\u00e1la \t2 \t  \t  \t \nV\u00edpan \t2 \t  \t  \t \nEB \t1\nTjaldur 1\n\nSteypavinnarar kvinnur 1987-2010 \nNeistin \t11\nStj\u00f8rnan \t6\nV\u00cdF \t  \t3\nVB \t  \t2\nSk\u00e1la \t  \t1\nKyndil \t1\n\nF\u00f8royameistarir \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 monnum, 1. deild 1943-2004 og Atlantic Airways Kappingin 2005-2009 \nKyndil \t30 \t  \t  \t \nV\u00cdF \t21 \t  \t  \t \nNeistin 7 \t  \t  \t \nSt\u00cdF \t5 \t  \t  \t \nS\u00cdF \t1 \t  \t  \t \nH71 \t1\n\nSteypakappingin \u00ed hondb\u00f3lti, menn, 1985-2010 \nKyndil  9 \t \nV\u00cdF     6 \t \nSt\u00cdF    6 \t \nNeistin 4 \t \nH71     1\n\nKeldur \n\n stamps.fo\n HM-kappingin \u00ed C-b\u00f3lkinum 1989. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 2, 1980.\n HSF.fo, SunSet kappingin, Kvinnur\n HSF.fo, Atlantic Airways kappingin, Menn\n HSF.fo, Hagt\u00f8l, Steypakapping, Vinnarar, Menn\n HSF.fo, Hagt\u00f8l, Steypakapping, Vinnarar, Kvinnur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n HSF.fo, Hondb\u00f3ltsamband F\u00f8roya\n\nHondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappr%C3%B3%C3%B0ur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Kappr\u00f3\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum", "text": "Kappr\u00f3\u00f0ur hevur veri\u00f0 eitt kent fyribrigdi \u00ed F\u00f8royum \u00ed \u00f8ldir. Sum fr\u00edt\u00ed\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt gj\u00f8rdi hann seg r\u00e6ttiliga galdandi \u00ed samband vi\u00f0 framkomuna av t\u00ed n\u00fdm\u00f3tans samfelagnum \u00ed fyrru helvt av hesi \u00f8ld.\nKappr\u00f3\u00f0ur ver\u00f0ur vanliga nevndur tj\u00f3\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt F\u00f8roya. Ta\u00f0 sum ey\u00f0kennir ta f\u00f8roysku r\u00f3\u00f0rar-\u00edtr\u00f3ttina er ta\u00f0 sermerkta sni\u00f0i\u00f0, b\u00e1tarnir hava. B\u00e6\u00f0i menn og kvinnur luttaka \u00ed kappr\u00f3\u00f0rinum hv\u00f8r fyri seg. Barnar\u00f3\u00f0rar hava eisini veri\u00f0 v\u00e6lumt\u00f3ktir seinastu \u00e1rini, og \u00ed 2010 gj\u00f8rdist barna kappr\u00f3\u00f0urin eisini FM r\u00f3\u00f0ur eins og hj\u00e1 teimum ungu og teimum vaksnu. Hendan \u00edtr\u00f3ttargrein, sum er summar-\u00edtr\u00f3tt burturav, er serstakliga v\u00e6l umt\u00f3kt, og \u00e1sko\u00f0aratali\u00f0 er alt\u00ed\u00f0 sera st\u00f3rt. FM-kappingarnar ver\u00f0a hildnar \u00e1 teimum mongu summarstevnunum kring landi\u00f0. Fyrsti r\u00f3\u00f0urin er \u00e1 Nor\u00f0oyastevnu \u00ed Klaksv\u00edk, sum oftast er fyrsta vikuskifti \u00ed juni, kappr\u00f3\u00f0urin er leygardag \u00e1 Nor\u00f0oyastevnu. Seinasti r\u00f3\u00f0urin er \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku 28. juli. Vanligasti teinurin i\u00f0 r\u00f3\u00f0 ver\u00f0ur er 1000 metrar. 10-mannaf\u00f8rini r\u00f3gva t\u00f3 2000 metrar har ta\u00f0 ber til. \u00c1 \u00d3lavs\u00f8ku ber ikki til at r\u00f3gva longri teinar enn 1000 metrar. B\u00f8rnini r\u00f3gva styttri teinar. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3\u00f0 \u00ed fleiri b\u00f3lkum, t\u00e1 ver\u00f0ur eisini finalur\u00f3\u00f0ur. Hetta er onkunt\u00ed\u00f0 galdandi fyri 5-mannaf\u00f8rini sum eru flest \u00ed tali.\n\nKappast ver\u00f0ur \u00ed b\u00f3lkum eftir kyni og st\u00f8dd av b\u00e1ti \n\nKappast ver\u00f0ur \u00ed hesum b\u00f3lkum til FM:\n\n Barnar\u00f3\u00f0ur, dreingir \u00ed 5-mannf\u00f8rum\n Barnar\u00f3\u00f0ur, gentur \u00ed 5-mannf\u00f8rum\n Gentur \u00ed 5-mannaf\u00f8rum\n Dreingir \u00ed 5-mannaf\u00f8rum\n Kvinnur \u00ed 5-mannaf\u00f8rum\n Kvinnur \u00ed 6-mannaf\u00f8rum\n Menn \u00ed 6-mannaf\u00f8rum\n Menn \u00ed 8-mannaf\u00f8rum\n Menn \u00ed 10-mannaf\u00f8rum\n\nR\u00f3\u00f0ursma\u00f0urin kann vera av hinum kyninum.\n\nStevnur \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 FM kappr\u00f3\u00f0ri \n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir t\u00e6r f\u00f8roysku b\u00fd- og bygdastevnur, sum hava FM kappr\u00f3\u00f0ur, og n\u00e6r i\u00f0 hesar stevnur eru.\n Nor\u00f0oyastevna er oftast fyrsta vikuskifti \u00ed juni \u00ed Klaksv\u00edk, FM kappr\u00f3\u00f0ur er hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Nor\u00f0oyastevnu, ta\u00f0 er fyrsti r\u00f3\u00f0urin\n Eystanstevna er anna\u00f0 vikuskifti \u00ed juni \u00ed Runav\u00edk, FM r\u00f3\u00f0ur er anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Vestanstevnu, l\u00edka \u00e1r (2004, 06, 08, 2010 osfr.). Eystanstevna og Varmakeldustevnan skiftast um at hava FM kappr\u00f3\u00f0ur.\n Sundalagsstevna er eitt vikuskifti um mi\u00f0an juni. Tr\u00edggjar bygdir skiftast um at vera vertir, t\u00e6r eru: Kollafj\u00f8r\u00f0ur, H\u00f3sv\u00edk og Hvalv\u00edk. \u00cd 2007 og 2010 var stevnan \u00ed Hvalv\u00edk, \u00ed 2008 og 2011 \u00ed H\u00f3sv\u00edk, \u00ed 2006, 2009 og 2012 \u00ed Kollafir\u00f0i.\n J\u00f3ans\u00f8ka er seinasta vikuskifti \u00ed juni ella tann leygardagin sum liggur t\u00e6ttast vi\u00f0 j\u00f3ans\u00f8kudag sum er 24. juni. J\u00f3ans\u00f8kan er anna\u00f0 hv\u00f8r \u00e1r \u00ed V\u00e1gi (l\u00edka \u00e1r, t.d. 2006, 08 og 2010) og anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Tv\u00f8royri (\u00f3l\u00edka \u00e1r, t.d. 2005, 07, 09 og 2011). FM kappr\u00f3\u00f0ur er alt\u00ed\u00f0 \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku.\n Varmakelda er fyrsta vikuskifti \u00ed juli \u00ed Fuglafir\u00f0i, FM r\u00f3\u00f0ur er anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r, 2005, 07, 09, 2011 os.fr.\n Vestanstevna er anna\u00f0 vikuskifti \u00ed juli. Stevnan skiftir millum 3 t\u00e6r st\u00f8rstu bygdir \u00ed V\u00e1gum, ta\u00f0 vil siga, at Vestanstevnan er tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Sandav\u00e1gi, Mi\u00f0v\u00e1gi og S\u00f8rv\u00e1gi. Stevnan var 2005, 2008 og 2011 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, \u00ed Sandav\u00e1gi \u00ed 2006 og 2009 og \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed 2007 og 2010. Fyrr var Vestanstevnan eisini hildin \u00ed Vestmanna, seinastu fer\u00f0 var \u00e1r 2000.\n Fjar\u00f0astevna er um h\u00e1lvan juli. Anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r (l\u00edka \u00e1r) \u00ed Vestmanna (2004, 06, 08 og 2010). Strendur og Sk\u00e1la skiftast um at hava FM r\u00f3\u00f0urin fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. \u00cd 2007 og 2011 var fjar\u00f0astevnan vi\u00f0 FM kappr\u00f3\u00f0ri \u00e1 Strondum, \u00ed 2005 og 2009 \u00e1 Sk\u00e1la.\n \u00d3lavs\u00f8ka, \u00f3lavs\u00f8kukappr\u00f3\u00f0urin er \u00f3lavs\u00f8kuaftan 28. juli \u00ed Havn. Seinasti FM kappr\u00f3\u00f0urin er alt\u00ed\u00f0 \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku.\n\nMest vinnandi r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum \n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir kappr\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum, sum hava vunni\u00f0 FM heiti\u00f0. Hagt\u00f8lini eru fr\u00e1 1973-2011. \nYvirliti\u00f0 er dagf\u00f8rt \u00ed juli 2012, \u00e1\u00f0renn \u00f3lavs\u00f8kur\u00f3\u00f0urin. Skr\u00e1setingin av hagt\u00f8lunum vi\u00f0 f\u00f8stum starti byrja\u00f0i \u00ed 1973, kappr\u00f3\u00f0urin er t\u00f3 n\u00f3gv eldri enn ta\u00f0.\nHavnar R\u00f3\u00f0rarfelag\t60\nArgja R\u00f3\u00f0rarfelag\t21\nKappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 NS\u00cd\t20\nR\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\t17\nKlaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag\t14\nHvalv\u00edkar Streymnesar R\u00f3\u00f0rarfelag\t13\nKv\u00edv\u00edkar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag\t10\nSk\u00e1la R\u00f3\u00f0rarfelag\t9\nVestmanna \u00cdtr\u00f3ttarfelag, r\u00f3\u00f0rardeild\t9\nSandav\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttafelag, r\u00f3\u00f0rardeild\t9\nMi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag\t8\nKollafjar\u00f0ar \u00cdtr\u00f3ttafelag, r\u00f3\u00f0rardeild\t7\nN\u00f3lsoyar \u00cdtr\u00f3ttafelag, r\u00f3\u00f0rardeild\t6\nFro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag\t5\nOyndarfjar\u00f0ar \u00cdtr\u00f3ttafelag, r\u00f3\u00f0rardeild\t5\nV\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag\t5\nNor\u00f0depils-Hvannasunds R\u00f3\u00f0rarfelag\t4\nStr\u00e1lan\t4\nH\u00f3sv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag\t3\nSunda R\u00f3\u00f0rarfelag\t3\nG\u00f8tu \u00cdtr\u00f3ttafelag, r\u00f3\u00f0rardeild\t1\n\u00cdF-Kappr\u00f3\u00f0ur\t1\n\u00cdtr\u00f3ttafelagi\u00f0 Royn, r\u00f3\u00f0rardeild\t1\n\nKelda \n\n stamps.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\n Drekin.fo\n RSF.fo\n\nKappr\u00f3\u00f0ur\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nF\u00f8royskar stevnur\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\nMentan \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Svimjing \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00c1hugin fyri svimjing hevur veri\u00f0 sera \u00f3st\u00f8\u00f0ugur \u00ed F\u00f8royum gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar. \u00cd fyrru helvt av 20. \u00f8ld var svimjing saman vi\u00f0 fimleiki partur av t\u00ed tj\u00f3\u00f0skaparligu kropsmentanini. \u00cd hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i v\u00f3r\u00f0u bygdir n\u00f3gvir uttandura svimjihylar, og svimjing gj\u00f8rdist partur av fr\u00e1l\u00e6runi \u00ed sk\u00falunum.\nAftan\u00e1 at 3 n\u00fdggjar svimjih\u00f8llir vi\u00f0 stuttum breytum (25 m hylum) eru tiknar \u00ed n\u00fdtslu, hevur svimjingin ment seg av n\u00fdggjum. Tann st\u00f8rsti meinbogin fyri f\u00f8royska svimjing, i\u00f0 var\u00f0 alheimsvi\u00f0urkend \u00ed 1980, er, at okkum vantar \u00farvalssvimjarar. Skulu \u00farvalssvimjararnir betra \u00farslit s\u00edni, so er ney\u00f0ugt hj\u00e1 teimum at fara uttanlands at venja (Danmark, USA); hinvegin minkar hetta um kappingina hj\u00e1 teimum heimligu svimjarunum.\nF\u00f8royskir svimjarir luttaka \u00ed nor\u00f0urlendskum svimjikappingum og \u00ed Oyggjaleikunum. F\u00fdra f\u00f8royskir svimjarar lutt\u00f3ku \u00ed OL fyri breka\u00f0 \u00ed Seoul \u00ed 2004 og vunnu 7 hei\u00f0ursmerki (harav eitt gull) av 12 m\u00f8guligum.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nSvimjing\nSvimjihallir \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir svimjarar\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R.%20K.%20Rasmussen", "title": "R. K. Rasmussen", "text": "Rasmus Kristen Rasmussen (f. 8. november 1886 \u00ed Pedholt, \u00c5rhus amt - d. 4. august 1961 \u00ed Havn) var borin \u00ed heim 8. november 1886 \u00ed Pedholt sunnan fyri \u00c1rhus \u00ed Danm\u00f8rk. \u00cd 1906 t\u00f3k hann studentspr\u00f3gv vi\u00f0 \u00c1rhus Kathedralsk\u00fala og veturin 1914-1915 l\u00e6knapr\u00f3gv vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn. Aftan \u00e1 at hava b\u00fagvi\u00f0 seg betur \u00fat \u00e1 ymsum sj\u00fakrah\u00fasum \u00ed Danmark, t\u00f3k hann \u00e1 sumri 1920 vi\u00f0 l\u00e6knaemb\u00e6ti vi\u00f0 s\u00e6ti \u00e1 Ei\u00f0i, og her kom hann at virka \u00ed 32 \u00e1r, til hann vegna aldur og vi\u00f0 eftirl\u00f8n leg\u00f0i starvi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r og flutti til Havnar at b\u00fagva. Her anda\u00f0ist hann 4. august 1961. \n\nEi\u00f0isdoktari, sum hann vanliga var\u00f0 r\u00f3ptur manna millum, greiddi \u00far hondum eina mongd av l\u00e6knafr\u00f8\u00f0iligum greinum um heilsuvi\u00f0urskifti, helst \u00ed egnum l\u00e6knad\u00f8mi, men eisini \u00ed F\u00f8royum yvirh\u00f8vur. Kendasta ranns\u00f3knar\u00farsliti\u00f0 man vera illgruni hansara, sum f\u00f8rdi til vissu um upprunan til hina herviligu n\u00e1tasj\u00fakuna. Eftir er at nevna \"Gomul f\u00f8roysk heimar\u00e1\u00f0\", ritger\u00f0in, sum F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag gav \u00fat \u00ed f\u00f8royskari t\u00fd\u00f0ing \u00ed 1958 og sum tryggjar R. K. Rasmussen Ei\u00f0isl\u00e6kna, sess \u00ed b\u00f3kmentas\u00f8gu okkara.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1958 - Gomul f\u00f8roysk heimar\u00e1\u00f0.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1959 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A.Jacobsens\n\nKelda \n\n 198? - John Davidsen: Rasmussen, Rasmus Kristen, \u00ed: Dansk Biografisk Leksikon, 3. udgave\n\nDanskir rith\u00f8vundar\nL\u00e6knar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1886\nAndl\u00e1t \u00ed 1961"}
{"id": "4765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3i%20Patursson", "title": "R\u00f3i Patursson", "text": "R\u00f3i Reynagar\u00f0 Patursson (21. september 1947 \u00ed Havn) var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Havn \u00ed 1947, og har vaks hann upp. Hann f\u00f3r ungur til skips, arbeiddi og fer\u00f0a\u00f0ist ymsasta\u00f0ni \u00ed Evropa. F\u00f3r so aftur \u00e1 sk\u00falabonk og t\u00f3k \u00fatb\u00fagving \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn \u00ed heimsspeki. \u00cd mong \u00e1r var hann sk\u00falastj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. R\u00f3i er serliga kendur fyri s\u00ednar yrkingar, men hevur eisini skriva\u00f0 stutts\u00f8gur og ritroyndakendar prosastubbar. \u00cd s\u00ednum yrkingum fer\u00f0ast hann millum n\u00e1tt\u00faru og menniskja, barni\u00f0 og tann vaksna heimin, ta\u00f0 innara og ta\u00f0 ytra landslagi\u00f0. Hann flytur seg fr\u00e1 t\u00ed pers\u00f3nliga og kensluborna til ta\u00f0 politiska og samfelagsliga. \u00cd 1986 fekk R\u00f3i Patursson nor\u00f0urlendsku b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed f\u00f8grum b\u00f3kmentum fyri yrkingarsavni\u00f0 \u201eL\u00edkasum\u201c 1985. Yrkingin \"Me\u00f0an \u00e1in rann\" er \u00far navnleysa yrkingasavninum, hansara fyrsta, sum kom \u00fat \u00ed 1969.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1969 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri Yrkingar. \n 1986 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri yrkingarsavni L\u00edkasum. \n 1988 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1969 - Yrkingar (yrkingarsavn)\n 1976 - \u00c1 alfaravegi (yrkingarsavn)\n 1983 - Spor \u00ed sj\u00f3num (yrkingarsavn)\n 1985 - L\u00edkasum (yrkingarsavn)\n\nPatursson, R\u00f3i Reynagar\u00f0\nPatursson, R\u00f3i Reynagar\u00f0\nPatursson, R\u00f3i Reynagar\u00f0\nVinnarar av B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins"}
{"id": "4766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royski%20tj%C3%B3%C3%B0b%C3%BAnin", "title": "F\u00f8royski tj\u00f3\u00f0b\u00fanin", "text": "F\u00f8roysku kl\u00e6\u00f0ini, ella f\u00f8royski b\u00fanin, sum tey eisini ver\u00f0a nevnd, hava \u00ed dag sera g\u00f3\u00f0a undirt\u00f8ku millum f\u00f3lk. N\u00f3gvir f\u00f8royingar eiga s\u00edni egnu kl\u00e6\u00f0i og eru \u00ed teimun til alsyns h\u00f8vi. Til f\u00f8royskan dans, eru f\u00f3lk oftani \u00ed f\u00f8royskum kl\u00e6\u00f0um, eisini til \u00e1v\u00edsar h\u00e1t\u00ed\u00f0arl\u00f8tur og ikki minst \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku. Trupult er at t\u00ed\u00f0arfesta, n\u00e6r si\u00f0urin vi\u00f0 f\u00f8royskum b\u00fanum hevur tiki\u00f0 seg upp. \n\nVanligt hevur veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum at kvinnur v\u00f3ru \u00ed ullintum, vovnum skj\u00farti og menn \u00ed kvar\u00f0abuksum \u00far va\u00f0mali, ullintum hosum osfr. \u00cc tilfari og sni\u00f0i mintu kl\u00e6\u00f0ini um tey, sum vit \u00ed dag n\u00fdta til tj\u00f3\u00f0b\u00fanan, men upprunaliga v\u00f3ru tey hv\u00f8rki n\u00fdtt ella fata\u00f0 sum tj\u00f3\u00f0b\u00fanar. \u00cd 19. \u00f8ld kom t\u00f3 ein skilna\u00f0ur millum kl\u00e6dnab\u00fanan hj\u00e1 f\u00f3lki, kl\u00e6\u00f0ini v\u00f3ru skild \u00edmillum donsk og tey meira si\u00f0bundnu kl\u00e6\u00f0ini. Donsk kl\u00e6\u00f0ir v\u00f3ru kl\u00e6dningar og kj\u00f3lar keyptir uttanifr\u00e1. Handilssambandi\u00f0 t\u00e1 var gj\u00f8gnum Kongaliga einahandilin og harvi\u00f0 Danmark, kl\u00e6\u00f0ini v\u00f3ru t\u00ed r\u00f3pt donsk kl\u00e6\u00f0ir, h\u00f3ast tey kundu ver\u00f0a allasta\u00f0ni fr\u00e1. Svabo f\u00fdlist longu s\u00ed\u00f0st \u00ed 1700 \u00e1, at kvinnurnar \u00ed F\u00f8royum alsamt leggja seg eftir \u00f8\u00f0rum kl\u00e6\u00f0um og lata seg \u00ed kj\u00f3lar \u00far \u00fatlendskum tilfari: Fruentimmeret i F\u00e6r\u00f8e synes mere, end Mandfolkene, at forlade gamle skikke ihenseende til Kl\u00e6dedragten. (Jens Christian Svabo, 1782) \n\nS\u00ed\u00f0st \u00ed 1800 tekur tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslan seg upp millum f\u00f8royingar. Um sama mundi\u00f0 eru \u00e1bendingar um, at vanligari ver\u00f0ur at n\u00fdta f\u00f8roysk kl\u00e6\u00f0ir, ta\u00f0 vi\u00f0 siga kl\u00e6\u00f0ir, sum mintu um tey gomlu si\u00f0bundnu, men n\u00fa komi fram \u00ed \u00f8\u00f0rv\u00edsi hami og v\u00f3ru n\u00fdtt til \u00e1v\u00eds h\u00f8vi.  \n\nF\u00f8roysku kl\u00e6\u00f0ini hava, eins og tj\u00f3\u00f0b\u00fanar \u00ed mongum \u00f8\u00f0rum evropeiskum londum, uppruna s\u00edn \u00ed gerandisb\u00fananum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld. N\u00f3gv eru tey, i\u00f0 eiga f\u00f8roysk kl\u00e6\u00f0i og n\u00fdta tey \u00ed veitslulag, \u00e1 stevnum og t\u00e1 dansa\u00f0 ver\u00f0ur. Hesi seinastu \u00e1rini er l\u00edkt til, at \u00e1hugin hevur veri\u00f0 vaksandi fyri f\u00f8royskum kl\u00e6\u00f0um, serstakliga millum ungd\u00f3min.\n\nStakkur \n\nStakkurin hevur veri\u00f0 veitslub\u00fani, serstakliga br\u00fa\u00f0arkj\u00f3li, \u00ed \u00f8ldir. Lucas Debes nevnir hann \u00ed 1673. \u00cd gomlum d\u00f8gum v\u00f3ru ta\u00f0 t\u00e6r r\u00edkastu b\u00f3ndakonurnar, i\u00f0 \u00e1ttu stakk. Hann gekk \u00ed arv, so gentur \u00ed fleiri \u00e6ttarli\u00f0 giftust \u00ed sama stakki.\n\nStakkurin, sum er s\u00ed\u00f0ur heilur kj\u00f3li, ver\u00f0ur seyma\u00f0ur av himmalbl\u00e1um, skarlaksrey\u00f0um ella grasgr\u00f8num kl\u00e6\u00f0i, meira sj\u00e1ldan, sum \u00ed hesum f\u00f8ri, av sv\u00f8rtum kl\u00e6\u00f0i. \u00cd dag ver\u00f0ur mangan silki br\u00fakt til stakk. Skj\u00farti\u00f0 er lagt \u00ed faldar, l\u00edvi\u00f0 ver\u00f0ur seyma\u00f0 vi\u00f0 flundruryggi. Ermamar eru langar og trongar vi\u00f0 l\u00edtlum uppslagi og p\u00edpa\u00f0ari blondu framman.\n\nStakkabr\u00f3sti\u00f0 og uppsl\u00f8gini hava annan lit enn kj\u00f3lin, \u00ed hesum f\u00f8ri eru tey rey\u00f0.\nTil stakkin hoyra silkikragi og silvurbelti ella floyalsbelti vi\u00f0 \u00e1seyma\u00f0um silvurpl\u00e1tum. Annar beltisendin, i\u00f0 kann vera pr\u00fdddur vi\u00f0 silvuri, sproti, hongur naka\u00f0 ni\u00f0ur.  Stakkast\u00e1si\u00f0 er maljur, stimi og st\u00f3r ferhyrnt stakkan\u00e1l vi\u00f0 hangandi bl\u00f8\u00f0um, i\u00f0 ver\u00f0ur fest gj\u00f8gnum h\u00e1lskl\u00fatin og br\u00f3sti\u00f0.  \u00c1 h\u00f8vdinum ber hon vanliga kr\u00fanu ella anna\u00f0 ennispr\u00fd\u00f0i.\n\u00cd mong \u00e1r var heldur sj\u00e1ldsamt at s\u00edggja stakk, men n\u00fa tykist sum \u00e1hugin fyri hesum st\u00e1siliga b\u00fana er vaksandi.\n\nSj\u00f3st\u00faka \n\nSj\u00f3st\u00fakan er kn\u00edggjalangur, s\u00ed\u00f0ur svartur vadmalsfrakki (kj\u00f3li), sum hevur uppruna s\u00edn \u00ed gerandisb\u00fana hj\u00e1 monnum fyri 150-200 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld var\u00f0 sj\u00f3st\u00fakan st\u00e1sb\u00fani.\nPlaggi\u00f0 er seyraa\u00f0 vi\u00f0 li\u00f0ageira, baki\u00f0 er skori\u00f0 \u00far einum stykki, ermarnar eru v\u00ed\u00f0ar \u00ed erva, sneiddar \u00ed ne\u00f0ra vi\u00f0 stuttum skar\u00f0i og einum knappi. Sj\u00f3st\u00fakan hevur svartar knappar, stimaknapparnir eru \u00far silvuri. Saman vi\u00f0 sj\u00f3st\u00faku er vanligt at n\u00fdta hv\u00edtar hosur og spennisk\u00f3gvar.\n\nStavnhetta \n\nStavnhetta var hildin vera tignarligur h\u00f8vu\u00f0b\u00fani, og ta\u00f0 v\u00f3ru serliga st\u00f3rb\u00f8ndur og a\u00f0rir m\u00e6tir menn, i\u00f0 gingu \u00ed sj\u00f3st\u00faku undir stavnhettu.  \u00cd 1930-\u00e1runum plagdi l\u00f8gtingsforma\u00f0urin, og \u00ed 1950-\u00e1runum l\u00f8gma\u00f0ur, at vera \u00ed hesum h\u00e1b\u00e6rsliga b\u00fana, t\u00e1 l\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku. Sigast m\u00e1, at hetta rigga\u00f0i sera v\u00e6l.\nSj\u00f3st\u00faka og stavnhetta eru oftari at s\u00edggja n\u00fa enn fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, men heldur sj\u00e1ldsamur m\u00e1 b\u00fanin kortini sigast vera.\n\nKelda \n\n Postverk F\u00f8roya \n\nF\u00f8royar"}
{"id": "4771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ri%20Leivsson", "title": "K\u00e1ri Leivsson", "text": "K\u00e1ri Leivsson (22. august 1950 \u00ed Havn), (fyrr: \"Petersen\") skaldanavn K\u00e1ri P., er f\u00f8royskur sangari, guitarleikari, sangskrivari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann er \u00fatb\u00fagvin s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur. K\u00e1ri t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed Hoyd\u00f8lum \u00ed 1970 og arbeiddi s\u00ed\u00f0ani sum bla\u00f0ma\u00f0ur, sj\u00fakrar\u00f8ktari, h\u00fasasmi\u00f0ur, t\u00fd\u00f0ari og mangt anna\u00f0. \u00cd 1995 fekk hann emb\u00e6tispr\u00f3gv sum s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur fr\u00e1 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn. Hann hevur b\u00faleikast \u00ed Danmark, \u00cdslandi og Noregi umframt \u00ed F\u00f8royum. K\u00e1ri P. er gitin \u00ed F\u00f8royum fyri s\u00edn n\u00fdm\u00f3tans f\u00f3lkat\u00f3nleik. Yrkingarnar sm\u00e6\u00f0ast ikki burtur, og bo\u00f0skapur teirra kemur uttan st\u00f3rvegis trupulleikar \u00e1 r\u00e6tta pl\u00e1ss. Tv\u00e6r fl\u00f8gur eru ta\u00f0 blivnar til av K\u00e1ra P., V\u00e6lfer\u00f0arv\u00edsur og Hinumegin Ringvegin. \u00c1 fl\u00f8guni Hinumegin Ringvegin hoyra vit K\u00e1ra P. saman vi\u00f0 T\u00f3rshavnar Mansk\u00f3ri vi\u00f0 lagnum \"Skygni\". \n\nHann fekk M. A. Jacobsens hei\u00f0ursl\u00f8n fyri fagrar b\u00f3kmentir \u00ed 1995.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\nK\u00e1ri er serliga kendur fyri s\u00ednar sangir \u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um pl\u00e1tu-og fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vunum \u201dV\u00e6lfer\u00f0arv\u00edsur\u201d og \u201dHinumegin Ringvegin\u201d. \n\n 1978 - V\u00e6lfer\u00f0arv\u00edsur. \n 1991 - Hinumegin Ringvegin.\n\nVi\u00f0 Debess & Petersen \nDebess & Petersen v\u00f3ru Per Debess og K\u00e1ri Petersen (nu K\u00e1ri Leivsson).\n1971 - Debess & Petersen, EP, f\u00fdra sangir: Heit var n\u00e1ttin, Bl\u00e1a h\u00fasi\u00f0, Situr t\u00fa seggur og Tit sum \u00ed fj\u00f8ru f\u00f3ru\n1973 - Mitt \u00ed eini meining, EP, f\u00fdra sangir: Laila, Gullk\u00e1lvavalsurin, R\u00e6dda Maria og Mitt \u00ed eini meining\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og vir\u00f0isl\u00f8nir \n\n 1995 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir. \n 2010 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n\nKeldur \n\n Portal.fo, K\u00e1ri P fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins.\n MMR.fo, Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins og Hei\u00f0ursg\u00e1va Landsins 2009.\n Bokasolan.fo, K\u00e1ri L. Petersen.\n Discogs.com\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Psykolog.fo\n Rit.fo\n Linkedin.com\n Sangtekstir.com\n\nLeivsson, K\u00e1ri\nLeivsson, K\u00e1ri\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "4774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanus%20Kamban", "title": "Hanus Kamban", "text": "Hanus Kamban (25. juni 1942 \u00ed Saltangar\u00e1 sum Hanus Andreassen, navnskifti 2000) er millum bestu stutts\u00f8guh\u00f8vundar okkara. Fyrsta stutts\u00f8gusavn hansara \"D\u00f3ttir av Proteus\" bar beinanvegin bo\u00f0 um ein h\u00f8vund, sum hev\u00f0i v\u00ed\u00f0an sj\u00f3narring og sum hev\u00f0i sett seg inn \u00ed tilverulig vi\u00f0urskifti, b\u00e6\u00f0i sosialt og \u00ed t\u00ed\u00f0. Stutts\u00f8gus\u00f8vn Hanusar eru dygdars\u00f8vn og hansara n\u00e6ru og livandi l\u00fdsingar av vanligum menniskjum og teirra gerandis\u00edtrivum er skaldskapur, t\u00e1 hann er bestur. St\u00f8rsta verk Hanusar er eitt tribindverk um skaldi\u00f0 Janus Djurhuus. Vi\u00f0 s\u00ednum neyvleika og n\u00e6rlagni hevur Hanus skapt eina dygga l\u00fdsing av skaldinum og menniskjanum Janusi Djurhuus. \n\n 1992 - 1994 Forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \n\n 1980 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n 1986 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir.\n 1990 - G\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far Grunni Kristjans \u00e1 Brrekkum\u00f8rk.\n 2001 - Vann vi\u00f0 s\u00f8guni \"Angels Place\" stutts\u00f8gukapping Listastevnu F\u00f8roya.\n 2002 - Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri P\u00edlagr\u00edmar\n 2004 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n 2007 - L\u00edvslanga veiting fr\u00e1 Statens Kunstfond.\n 2012 - Tilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri Gullgentan\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1979 - Kveikt og kanna\u00f0 (yrkingar/greinir og t\u00fd\u00f0ingar eftir Rikard Long)\n 1980 - D\u00f3ttir av Proteus (stutts\u00f8gur)\n 1982 - Vi\u00f0 tendra\u00f0um lyktum (stutts\u00f8gur)\n 1985 - T\u00ed\u00f0artinnur (greinasavn)\n 1986 - Hotel heyst (stutts\u00f8gur)\n 1994 - Hjalmar S\u00f6derberg (stutt \u00e6vis\u00f8ga)\n 1994 - J.H.O. Djurhuus - ein b\u00f3kmentalig \u00e6vis\u00f8ga I \n 1995 - J.H.O. Djurhuus - ein b\u00f3kmentalig \u00e6vis\u00f8ga II \n 1997 - J.H.O. Djurhuus - ein b\u00f3kmentalig \u00e6vis\u00f8ga III\n 2000 - Tann br\u00e1\u00f0vakra hugsj\u00f3nin (greinasavn)\n 2000 - Heystveingir (sj\u00f3nleikur)\n 2001 - Heimah\u00f8llin (kantata saman vi\u00f0 t\u00f3naskaldinum K\u00e1ra B\u00e6k)\n 2001 - P\u00edlagr\u00edmar (stutts\u00f8gur)\n 2003 - J\u00f3sef Stalin (um l\u00edv og politik Stalins)\n 2007 - Hjarta uttan fylgisneyta: Herman Bang 150 \u00e1r (essay)\n 2008 - Cafe Europa (yrkingasavn)\n 2010 - Gullgentan (stutts\u00f8gur, tilnevnd til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2012)\n2012 - Guldpigen (\u00e1 donskum), Kirsten Brix t\u00fdddi\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n\n 1969 - Drekin og a\u00f0rar s\u00f8gur (Greene, Wells, Bradbury, Maugham)\n 1979 - Dreymur um eitt undarligt land (Greene)\n 1989 - Othello (Shakespeare)\n 1991 - Tey dey\u00f0u (Joyce)\n 1994 - Glas l\u00e6kni (S\u00f6derberg)\n 2002 - Ta\u00f0 n\u00fdggja Atlantis (t\u00fdddar stutts\u00f8gur \u00ed scinece-fiction sjangrini)\n 2014 - Manor (Stutts\u00f8ga eftir Karl\u00a0Heinrich Ulrichs)\n\nKeldur \n\nKamban, Hanus\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir yrkjarar"}
{"id": "4775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gu%C3%B0ri%C3%B0%20Helmsdal", "title": "Gu\u00f0ri\u00f0 Helmsdal", "text": "Gu\u00f0ri\u00f0 Helmsdal Nielsen (26. februar 1941) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, skald. Hon er m\u00f3\u00f0ir Rakel Helmsdal, rith\u00f8vunda. Gu\u00f0ri\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed F\u00f8royum tey fyrstu 12 \u00e1rini, s\u00ed\u00f0an flutti hon vi\u00f0 foreldrum s\u00ednum til Danmarkar at b\u00fagva, og har b\u00fa\u00f0i hon til hon sum 26 \u00e1ra gomul flutti heim aftur til F\u00f8roya. Hon byrja\u00f0i at yrkja sum 13 \u00e1ra gomul. Fyrstu yrkingar hennara, sum komu \u00fat alment, v\u00f3ru prenta\u00f0ar \u00ed f\u00f8royska t\u00ed\u00f0arritinum \u00ed Danmark, Oyggjaskeggi, \u00ed 1958. Fyrsta yrkingasavn hennara L\u00fdtt lot, sum kom \u00fat \u00ed 1963, var fyrsta modernistiska yrkingasavn \u00e1 f\u00f8royskum og somulei\u00f0is fyrsta yrkingasavn eftir eina kvinnu \u00e1 f\u00f8royskum. Anna\u00f0 yrkingasavn hennara Morgun \u00ed mars kom \u00fat \u00ed 1971 og er yrkt b\u00e6\u00f0i \u00e1 f\u00f8royskum og donskum.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nYrkingas\u00f8vn \n 1963 - L\u00fdtt lot (yrkingar. Myndir eftir Zacharias Heinesen)\n 1971 - Morgun \u00ed mars (yrkingar)\n\nRitger\u00f0ir o.a. \n 1979 - F\u00f8royskur dansur og vertskapur \u00ed Leynum (ritger\u00f0)\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum enn f\u00f8royskum \n F\u00e6r\u00f8ske digte 1900\u20131971. 1971. (Danskt)\n F\u00e6r\u00f8ysk lyrikk. 1974. (N\u00fdnorskt)\n Br\u00e4nning och bleke. 1976. (Svenskt)\n Regnbogast\u00edgur. 1981. (\u00cdslendskt)\n Rocky Shores. An Anthology of Faroese Poetry. Sett saman og umsett hevur George Johnston. Wilfion Books, Paisley 1981. (Enskt)\n Modern Scandinavian Poetry - The Panorama of Poetry 1900\u20131975 in Eight Northern Countries. 1982. (Enskt)\n Stj\u00f8rnuakrar \u2013 Sternenfelder. Umsett hevur Anette Nielsen, k\u00e1pumynd eftir Zacharias Heinesen. Projekte Verlag 2006, ISBN 3-86634-076-1 (T\u00fdskt).\n F\u00fdra yrkingar \u00ed Structo, sum er bretskt b\u00f3kmentat\u00ed\u00f0arrit. Randi Ward hevur t\u00fdtt yrkingarnar \u00far f\u00f8royskum og donskum til enskt, yrkingarnar eru hesar:  \u201cFjar\u00f0akvirra\u201d, \u201cMorgunfj\u00f8ll\u201d, \u201cHeystfj\u00f8ll\u201d og \u201cSolnedgang\u201d. (Enskt)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1974 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Morgun \u00ed mars og L\u00fdtt lot.\n\nKeldur \n\nHelmsdal, Gu\u00f0ri\u00f0\nHelmsdal, Gu\u00f0ri\u00f0\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar"}
{"id": "4776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunnar%20Hoydal", "title": "Gunnar Hoydal", "text": "Gunnar Hoydal (f\u00f8ddur 12. september 1941 \u00ed Keypmannahavn, dey\u00f0ur 15. apr\u00edl 2021) var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og arkitektur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nGunnar Hoydal var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1941, men vaks upp \u00ed Klaksv\u00edk og \u00ed Havn. \nHann f\u00f3r ungur til Danmarkar at ganga \u00ed sk\u00fala, og \u00ed 1967 var hann \u00fatb\u00fagvin arkitektur. \u00cd 1972 var hann settur \u00ed starv sum b\u00fdararkitektur \u00ed T\u00f3rshavn, og r\u00f8kti hann hetta starv \u00ed mong \u00e1r. Gunnar hevur skriva\u00f0 og givi\u00f0 \u00fat yrkingar, stutts\u00f8gur, skalds\u00f8gur, leikir, fer\u00f0afr\u00e1sagnir, listab\u00f8kur, ritroyndir og sangir, sum systirin Annika Hoydal syngur. Evnisvali\u00f0 spennir v\u00ed\u00f0a \u2013 fr\u00e1 t\u00ed kensluborna til ta\u00f0 satiriska, fr\u00e1 t\u00ed pers\u00f3nliga til ta\u00f0 samfelagsliga. Gunnar hevur veri\u00f0 sera virkin \u00e1 mentanar\u00f8kinum. M.a. hevur hann veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya, forma\u00f0ur \u00ed Listaf\u00f3lkasambandinum (LISA), limur \u00ed Mentunargrunni L\u00f8gtingsins, forma\u00f0ur \u00ed Fj\u00f8lriti og Arkitektafelag F\u00f8roya. Umframt at skriva hevur hann eisini t\u00fdtt \u00fatlendskar b\u00f3kmentir til f\u00f8royskt. \u00cd 2011 kom b\u00f3kin Huckleberry Finn eftir Mark Twain \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum, Gunnar hev\u00f0i t\u00fdtt til f\u00f8royskt.\n\n 1972 Settur sum b\u00fdararkitektur \u00ed Havn.\n 1981 - 1986 Forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelagi F\u00f8roya.\n 1982 - 1988 Stovnari og fyrsti forma\u00f0ur \u00ed listaf\u00f3lkasambandinum LISA.\n 1984 - 1988 Limur \u00ed Mentunargrunni L\u00f8gtingsins.\n 1986 - 1994 Forma\u00f0ur \u00ed Lj\u00f3sritagrunninum/Fj\u00f8lriti.\n 1990 - 1995 Forma\u00f0ur \u00ed Arkitektafelagi F\u00f8roya.\n 1998 - Forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelagnum.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \n 1982 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrarb\u00f3kmentir.\n 1989 - \u00cd uppskoti til b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 1993 - \u00cd uppskoti til b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2002 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n2010 - Skalds\u00f8ga hansara \u00cd havsins hjarta var tilnevnd til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1972 - Myndasavn (b\u00f3k um listamannin Ingolf Jacobsen \u00e1 Kamarinum)\n 1976 - Den gode vilje (leikur til danska sj\u00f3nvarpi\u00f0, saman vi\u00f0 Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen)\n 1982 - Av longum lei\u00f0um (stutts\u00f8gur og fer\u00f0afr\u00e1sagnir)\n 1983 - Mit eget land (sangir saman vi\u00f0 Anniku Hoydal)\n 1988 - H\u00fas \u00far lj\u00f3\u00f0i (yrkingar)\n 1989 - Ing\u00e1lvur av Reyni (listab\u00f3k saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum)\n 1990 - Dulcinea (sangir saman vi\u00f0 Anniku Hoydal)\n 1991 - Undir Su\u00f0urstj\u00f8rnum (skalds\u00f8ga)\n 1995 - Janus Kamban (listab\u00f3k)\n 1997 - Skeyk (sangleikur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum)\n 1999 - Havi\u00f0 (sangir saman vi\u00f0 Anniku Hoydal)\n 1999 - Dalurin Fagri (skalds\u00f8ga)\n 2001 - Land \u00ed sj\u00f3num (t\u00ed\u00f0artekstir)\n 2007 - \u00cd havsins hjarta (skalds\u00f8ga)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nTil minnis um Gunnar, Listaportal, 16. apr\u00edl 2021\n\nKeldur \n\nHoydal, Gunnar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir arkitektar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "4778", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andreas%20Frederik%20Djurhuus", "title": "Andreas Frederik Djurhuus", "text": "Andreas Frederik Djurhuus, r\u00f3ptur Andreas Post (3. august 1906 \u00ed V\u00e1gi - 5. juni 1984 har), var postavgrei\u00f0sluma\u00f0ur \u00ed V\u00e1gi og l\u00f8gtingslimur (Sambandsflokkurin).\n\nDjurhuus, Andreas Frederik\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1984"}
{"id": "4780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20N%C3%A6s", "title": "Martin N\u00e6s", "text": "Martin N\u00e6s (9. juli 1953 \u00ed V\u00e1gi), fyrrverandi landsb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur, t\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur. Martin var f\u00f8ddur \u00ed V\u00e1gi \u00ed 1953, men flutti til Havnar trettan \u00e1ra gamal. Hann er \u00fatb\u00fagvin b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og er landsb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavni. Martin hevur veri\u00f0 virkin innan mentanarl\u00edvi\u00f0. Hann hevur m.a. veri\u00f0 nevndarlimur og forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya. Martin hevur givi\u00f0 \u00fat yrkingas\u00f8vn, barnab\u00f8kur, skalds\u00f8gu og greinasavn. Eisini hevur hann t\u00fdtt, serliga \u00far \u00edslendskum m\u00e1li. Hann l\u00fdsir m.a. n\u00e1tt\u00faruna, barnalyndi\u00f0 og samskifti\u00f0 millum menniskju. Yrkingarnar 8 og Bl\u00e1ur himmal eru \u00far savninum \u201e\u00dar,\u201c sum kom \u00fat 1979.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\n 1966 - Flutti til Havnar\n 1970 - Realpr\u00f3gv \u00ed Havn\n 1973 - Studentarpr\u00f3gv \u00ed Havn\n 1978 - Pr\u00f3gv sum b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00ed Keypmannahavn, flutti til F\u00f8royar aftan\u00e1 sum Landsb\u00f3kav\u00f8rur\n 1979/81 - Arbei\u00f0ir \u00e1 Byarb\u00f3kasavninum \u00ed Havn\n 1981/83 - Arbei\u00f0ir \u00e1 Landsb\u00f3kasavninum\n 1983/85 - b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur, Amtsb\u00f3kasafni\u00f0 Akureyri og Barnask\u00f3la Akureyrar\n 1985/? - Arbei\u00f0ir \u00e1 Landsb\u00f3kasavninum\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1972 - Fri\u00f0ur (yrkingasavn)\n 1975 - Marran sigur S (yrkingasavn)\n 1979 - \u00dar (yrkingasavn)\n 1979 - Per og eg (barnab\u00f3k)\n 1981 - F\u00e6r\u00f8sk litteratur - udvikling og vilk\u00e5r (Danmarks Biblioteksskole)\n 1984 - S\u00edmun S\u00e1mal (barnab\u00f3k)\n 1990 - Spell at s\u00f3lin kom upp (barnab\u00f3k)\n 1990 - Torbj\u00f8rg og k\u00fagvin (barnab\u00f3k)\n 1990 - Tvey (skalds\u00f8ga)\n 1995 - Hv\u00f8r eigur flaggknappin ? (greinasavn)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1981 - Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri Per og eg og \u00dar. \n 1995 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens.\n\nKelda \n\n 2005 - Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/06, s. 875. \n\nN\u00e6s, Martin\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nN\u00e6s, Martin\nF\u00f8royskir b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ar\nV\u00e1gbingar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "4781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarni%20Niclasen", "title": "Bjarni Niclasen", "text": "Bjarni Niclasen (2. mai 1919 \u00ed Kunoy - 12. juli 1980), l\u00e6rarask\u00falal\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala. Komin til mans var hann fiskima\u00f0ur eitt skifti, f\u00f3r so \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala og t\u00f3k pr\u00f3gv har \u00ed 1946. Eitt skifti var hann l\u00e6rari ymsasta\u00f0ni \u00ed Danmark, flutti so heim aftur til F\u00f8roya \u00ed 1956 og gj\u00f8rdist l\u00e6rari vi\u00f0 T\u00f3rshavnar millum- og realsk\u00fala. \u00cd 1962 gj\u00f8rdist hann l\u00e6rari, \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala, og her starva\u00f0ist hann, til hann vegna sj\u00faku leg\u00f0i arbei\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed sj\u00fati\u00e1runum. Hann doy\u00f0i \u00ed 1980. \n\nNiclasen var virkin sk\u00falab\u00f3kah\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i l\u00e6rub\u00f8kurnar \"R\u00famdin\", 1961, \"Evnafr\u00f8\u00f0i\", 1963, og \"Alisfr\u00f8\u00f0i 1-3\" 1979-1982. Umframt leg\u00f0i hann \u00far hondum miki\u00f0 t\u00fd\u00f0araverk. Forns\u00f8gur h\u00f8vdu hansara st\u00f3ra \u00e1huga, og hann flutti yvir \u00e1 f\u00f8royskt \"Heimskringlu\", i\u00f0 kom \u00ed trimum bindum 1961-1964, \"Laksd\u00f8la s\u00f8gu\", 1965, og \"Nj\u00e1ls s\u00f8gu\", 1966: har umframt t\u00fdddi hann v\u00edkingaskalds\u00f8guna \"Ormur Rey\u00f0i 1-2\", 1978-1980, og gitnu skalds\u00f8gu William Heinesens \"Den sorte gryde\", sum \u00e1 f\u00f8royskum fekk heiti\u00f0 \"\u00cd Sortanum\", 1975.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1968 - The Fifth Viking Congress, T\u00f3rshavn, juli 1965 (greinasavn).\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1979 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir. \n\nNiclasen, Bjarni\nNiclasen, Bjarni\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nAndl\u00e1t \u00ed 1980"}
{"id": "4782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0un%20Andreassen", "title": "Ey\u00f0un Andreassen", "text": "Ey\u00f0un Andreassen (27. februar 1945 \u00ed Sk\u00favoy) er professari og f\u00f3lkaminnisfr\u00f8\u00f0ingur, tj\u00f3\u00f0minnafr\u00f8\u00f0ingur.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1981 - Fjernsyn p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne\n 1986 - \u00dar S\u00f8gn og S\u00f8gu\n 1992 - Folkelig Offentlighed. En Unders\u00f8gelse af Kulturelle Former p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne\n 1997 - F\u00f8royskur Dansur\n 1999 - Tra\u00f0arb\u00f3kin\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1987 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A.Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir\n\nHei\u00f0ursrit \n\u00cd 2005 var\u00f0 hei\u00f0ursrit \u00fatgivi\u00f0 honum til hei\u00f0urs. Ta\u00f0 var b\u00f3kin Eyvinur, Hei\u00f0ursrit til Ey\u00f0un Andreasen, sum Anfinnur Johansen, Jens Cramer og Malan Marnersd\u00f3ttir hava ritstj\u00f8rna\u00f0. F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag gav b\u00f3kina \u00fat.\n\nKelda \n\n 2005 - Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/06, s. 51\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir professarar\nF\u00f3lkaminni\nSk\u00favoyingar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "4783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20M.%20Klein", "title": "He\u00f0in M. Klein", "text": "He\u00f0in Magni Kristin S\u00fani Klein (* 28. februar 1950 vi\u00f0 Gj\u00f3gv) l\u00e6rari, yrkjari og politikari. He\u00f0in var f\u00f8ddur \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum \u00ed Havn \u00ed 1950, vaks upp vi\u00f0 Gj\u00f3gv. Hann f\u00f3r til Havnar at ganga \u00ed sk\u00fala 15-\u00e1ra gamal og t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00ed 1972. He\u00f0in hevur \u00ed mong \u00e1r starvast sum l\u00e6rari, fyrst \u00e1 Sandoyar Meginsk\u00fala 1972-1983, flutti s\u00ed\u00f0an til Havnar, har hann var l\u00e6rari \u00e1 Eystursk\u00falanum fr\u00e1 1983 til 1998. Fr\u00e1 1998 til 2004 starva\u00f0ist hann sum dagligur lei\u00f0ari \u00ed F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunni (N\u00e1m), s\u00ed\u00f0an 2004 hevur hann aftur starvast sum l\u00e6rari \u00ed Eystursk\u00falanum. He\u00f0in hevur veri\u00f0 virkin innan mong \u00f8ki. Hann hevur siti\u00f0 \u00ed bygdar\u00e1\u00f0i, \u00e1 l\u00f8gtingi og \u00ed landsst\u00fdrinum umbo\u00f0andi Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin. Hann hevur veri\u00f0 \u00ed nevndini og veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Norr\u00f8na Felagnum \u00ed F\u00f8royum, \u00ed nevndini fyri Sk\u00falab\u00f3kagrunnin og \u00ed nevndini og forma\u00f0ur fyri Rith\u00f8vundafelagi\u00f0 (1994-97 og 2006-07). He\u00f0in hevur skriva\u00f0 og givi\u00f0 \u00fat n\u00f8kur yrkingars\u00f8vn. Eisini hevur hann lagt \u00fatg\u00e1vur til r\u00e6ttis, t\u00fdtt og umm\u00e6lt. \u00cd s\u00ednum yrkingum l\u00fdsir og vi\u00f0ger He\u00f0in m.a. n\u00e1tt\u00faruna, mannalyndi og eksistensiellar spurningar. Yrkingin Onkunt\u00ed\u00f0 er \u00far savninum \u201eV\u00e6mingar og vaggandi gj\u00e1lv,\u201c sum kom \u00fat \u00ed 1969. Summar yrkingar hansara eru tolka\u00f0ar \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum, eitt n\u00fa \u00e1 \u00edslendskum, n\u00fdnorskum, donskum, enskum, t\u00fdskum, svenskum, russiskum, finskum, italskum og serbo-kroatiskum.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 1969 - V\u00e6mingar og vaggandi gj\u00e1lv, yrkingar,  N\u00e6mingafelag F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala.\n 1983 - Strandvarp, yrkingar, Egi\u00f0 forlag. \n 1985 - Lj\u00f3\u00f0sins Lj\u00f3\u00f0, yrkingar, Egi\u00f0 forlag. \n 1994 - Veggjagr\u00f8s, yrkingar, Forlagi\u00f0 Fannir.\n 2004 - M\u00f3ti t\u00f8gnini, egnar yrkingar og t\u00fd\u00f0ingar eftir Olav H. Hauge, Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n  2012 - Vatnskorpur fyri t\u00f8gnina, egnar yrkingar og t\u00fd\u00f0ingar eftir Paul Celan.\n 2014 - Afturlj\u00f3\u00f0 - \u00farvaldar yrkingar 1969 til 2014, Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n 2015 - Ta\u00f0 or\u00f0i\u00f0 - ein yrking, Mentunargrunnur Studentafelagsins\n2016 - Or\u00f0 av \u00f8\u00f0rum, greinir, Mentunargrunnur Studentafelagsins\n2019 - M\u00e6r er so ymiskt, \u00f8rindakrotan, Sprotin\n2020 - Ta\u00f0 or\u00f0i\u00f0, onnur \u00f8kt \u00fatg\u00e1va, Sprotin\n2021 - Millum blundirnar, Sprotin\n\nT\u00fdddar \u00fatg\u00e1vur \nFlytifuglur (1972), savn vi\u00f0 \u00fatlendskum yrkingum, saman vi\u00f0 Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen \n Ein vakran summardag (1990) eftir Max Bollinger og Jindra Capek, B\u00f3kadeildin. \nOkkurt \u00f3reint \u00ed k\u00e1linum (1992) eftir Diz Wallis, B\u00f3kadeildin. \nFa\u00f0ir m\u00edn, S\u00f3lin (1992) eftir Nils-Aslak Valkeap\u00e4\u00e4 \u2013 saman vi\u00f0 R\u00f3a Paturssoni, Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0. \nT\u00e1 i\u00f0 d\u00fdrini bardust (1993) eftir Diz Wallis, B\u00f3kadeildin. \nN\u00fa r\u00ed\u00f0ur t\u00fa heim (2005) yrkingar eftir Olav H. Hauge, B\u00f3kadeildin.\n Tala t\u00fa eisini (2014) yrkingar eftir Paul Celan\n J\u00f3n Arason (2015) skalds\u00f8ga eftir Gunnar Gunnarsson, Sprotin\nV\u00f8lusp\u00e1 (2017), Mentunargrunnur Studentafelagsins\nSo v\u00f8kur t\u00fa ert (2018), ungd\u00f3msskalds\u00f8ga eftir Brynjulff Jung Tj\u00f8nn, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\nT\u00edn angist er l\u00fdsandi vor\u00f0in (2019), yrkingar eftir Nelly Sachs, Sprotin\n\u00cd umfari (2020), t\u00fdddar yrkingar, Sprotin\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1985 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir\n 2016 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir yrkjarar\nKlein, He\u00f0in M.\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nGj\u00e1arf\u00f3lk"}
{"id": "4785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rgen%20M.%20Olsen", "title": "J\u00f8rgen M. Olsen", "text": "J\u00f8rgen M. Olsen (14. august 1912 \u00ed Ei\u00f0i - 6. februar 1986) \u00ed V\u00e1gur\n\nAtta \u00e1ra gamal flutti hann su\u00f0ur til V\u00e1gs, har hann gekk \u00ed barnask\u00fala. Farin \u00far sk\u00falanum l\u00e6rdi hann til sk\u00f3makara hj\u00e1 p\u00e1pa s\u00ednum.\n\nHann og konan Margretha v\u00f3ru ofta \u00fati \u00e1 V\u00e1gsfir\u00f0i \u00ed b\u00e1ti og hugdu ni\u00f0ur \u00e1 botn gj\u00f8gnum ein serligan kaga. Tey funnu m.a. \u00fatav, at sildin svav vi\u00f0 h\u00f8vdinum ni\u00f0ureftir. \n\nJ\u00f8rgen hev\u00f0i biograf \u00ed V\u00e1gi \u00ed fleiri \u00e1r. J\u00f8rgen drukna\u00f0i \u00e1 V\u00e1gsfir\u00f0i einafer\u00f0 \u00ed 1986.\n\nHann gav \u00fat b\u00f3kina N\u00e1tt\u00farunar b\u00f8rn \u00ed 1982. \nS\u00ednum egnu b\u00f8rnum skriva\u00f0i hann uppalandi barnas\u00f8gur, og seinni eru tr\u00edggjar teirra komnar \u00e1 prenti: \u00bbKrypilin\u00ab, 1976, \u00bbPisuvar\u00f0in\u00ab, 1976 og \u00bbGrannaklandur\u00ab 1977.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1982 - N\u00e1tt\u00farunnar b\u00f8rn - Myndir \u00far F\u00f8roya n\u00e1tt\u00faru. Children of Nature - Scenes from Faroese Nature. Naturens B\u00f8rn - Billeder fra F\u00e6r\u00f8sk Natur\n 1988 - Ottemandsfarerens s\u00f8nner - Heinastova\n 2022 - Die f\u00e4r\u00f6ischen Fischer - Engelsdorfer Verlag, Leipzig.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1983 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Myndir\n\nKeldur \n\nOlsen, J\u00f8rgen M.\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nAndl\u00e1t \u00ed 1980-\u00e1runum"}
{"id": "4786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0un%20Johannessen", "title": "Ey\u00f0un Johannessen", "text": "Ey\u00f0un Johannessen (f\u00f8ddur 28. apr\u00edl 1938 \u00ed Havn) er f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri. B\u00f8rn hansara Annika Johannessen og Olaf Johannessen eru eisini sj\u00f3nleikarar. Ey\u00f0un fer\u00f0a\u00f0ist runt vi\u00f0 Arto \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1957. Hann l\u00e6rdi til sj\u00f3nleikara 1958-60 \u00e1 Kongaliga Teatrinum \u00ed Keypmannahavn og \u00e1 Odense Teaters Elevskole, umframt at hann var lestrarfer\u00f0ir \u00ed Warszawa, Berlin og London. \u00cd 1960'\u00e1runum str\u00edddist hann fyri at betra um vi\u00f0urskiftini hj\u00e1 sj\u00f3nleiki og sj\u00f3nleikarum \u00ed F\u00f8royum, hann var lei\u00f0ari fyri Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn og str\u00edddist fyri at seta \u00e1 stovn ein tj\u00f3\u00f0pall \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1970 gj\u00f8rdist hann leikstj\u00f3ri, sj\u00f3nleikari og l\u00e6rari \u00ed drama \u00e1 sj\u00f3nleikarask\u00falanum \u00ed \u00c5rhus Teater.\nHann stovna\u00f0i F\u00f8roya fyrsta yrkissj\u00f3nleikarah\u00f3p Gr\u00edmu \u00ed 1977, eftir at hann hev\u00f0i veri\u00f0 virkin yrkissj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri og dramal\u00e6rari \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed \u00c5rhus, \u00c5rhus Teater, \u00ed fleiri \u00e1r. Hann var rektari \u00e1 sj\u00f3nleikarask\u00falanum \u00ed \u00c5rhus 1979-86. \u00c1rini 2000 til 2004 b\u00fa\u00f0i hann aftur \u00ed F\u00f8royum, har hann stj\u00f3rna\u00f0i Gr\u00edmu.\nEy\u00f0un Johannesen hevur mest veri\u00f0 virkin \u00e1 palli \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum, men hann hevur eisini roynt seg sum filmsleikara \u00ed eitt n\u00fa donsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Rejseholdet 1983-85.\n\nHei\u00f0ur og vir\u00f0isl\u00f8nir \n 2001 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n 1997 - Fekk tilluta l\u00edvslanga veiting fr\u00e1 Statens Kunstfond\n\nKelda \n\n 2005 - Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/06, s. 558\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nf\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "4792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Heilagi", "title": "\u00d3lavur Heilagi", "text": "\u00d3lavur II (Haraldsson) hin Heilagi (Ol\u00e1fr hinn helgi) (995 - 29. juli 1030) var kongur \u00ed Noregi 1015 - 1028.\n\n\u00d3lavur Heilagi er verndarhalgimenni hj\u00e1 F\u00f8royum, Noregi og \u00c1landi.\n\nNorskir kongar\nNor\u00f0menn\nKongalig\nHalgimenni"}
{"id": "4794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1njal%20Pauli%20Michelsen", "title": "D\u00e1njal Pauli Michelsen", "text": "D\u00e1njal Pauli Michelsen (13. januar 1855 - 22. apr\u00edl 1934) var\u00f0 b\u00f3ndi \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi og tingma\u00f0ur hj\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum. D\u00e1njal Pauli er fa\u00f0ir at navnframa s\u00e1lmaskaldinum Mikkjal \u00e1 Ryggi.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1855\nAndl\u00e1t \u00ed 1934\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir"}
{"id": "4795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lerwick", "title": "Lerwick", "text": "Lerwick (skotskt g\u00e6liskt: Li\u00f9rabhaig), grundlagdur uml. 1653, er st\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hetlandi. Har b\u00fagva umlei\u00f0 7.070 f\u00f3lk. \n\nLerwick er nor\u00f0asti b\u00fdur \u00ed Skotlandi. Skansin Fort Charlotte i\u00f0 var\u00f0 bygdur \u00ed 1665 er navngivin eftir drotningini hj\u00e1 Georg 3 kongi, og er ein av best vardu skansunum \u00ed Skotlandi. Navni\u00f0 kemur av norr\u00f8num: Leirv\u00edk.\n\n\u00dar Lerwick er ferjusamband til Aberdeen \u00e1 skotska meginlandinum og Kirkwall \u00ed Orknoyggjum (NorthLink Ferries) og til sm\u00e6rru oyggjarnar Bressay og Out Skerries. \u00cd n\u00f8kur \u00e1r sigldi Smyril Line upp\u00e1 Lerwick, men \u00f8konomiskt grundarlag var ikki fyri hesi sigling.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\nLeirv\u00edk\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Lerwick havn, lerwick-harbour.co.uk (\u00e1 enskum)\n Lerwick b\u00e1tafelag, lerwickboating.shetland.co.uk (\u00e1 enskum)\n Lerwick, Shetland, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nHetland\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi"}
{"id": "4798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Poulsen", "title": "J\u00f3gvan Poulsen", "text": "J\u00f3gvan Poulsen (f\u00f8ddur 19. februar 1854 vi\u00f0 Sv\u00edn\u00e1ir, doy\u00f0i 21. januar 1941 \u00e1 Strondum) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari, rith\u00f8vundur og politikari (Sambandsflokkurin).\n\nHann var sonur Birgithe (f\u00f8dd Thomasdatter) og Poul Joensen. Foreldur hansara komu upprunaliga \u00far Funningi og av Ei\u00f0i, men settu b\u00fagv vi\u00f0 Sv\u00edn\u00e1ri, i\u00f0 t\u00e1 var ein ung ni\u00f0ursetubygd.\n\nHann var l\u00e6rari \u00ed Sj\u00f3var s\u00f3kn og tingma\u00f0ur hj\u00e1 Sambandsflokkinum.\n\nFr\u00e1 1876 - 1917 helt hann sk\u00fala \u00e1 Strondum, Sk\u00e1la og Selatra\u00f0.\n\nHann \u00fatgav F\u00f6risk ABC og lesingab\u00f3k, eitt l\u00e6ruverk \u00ed f\u00f8royskum m\u00e1li saman vi\u00f0 C.L. Johannesen \u00ed 1891, men hetta gj\u00f8rdist skj\u00f3tt ikki \u00ed tr\u00e1 vi\u00f0 n\u00fdggju r\u00e6ttskrivingarreglurnar hj\u00e1 V.U. Hammershaimb, i\u00f0 v\u00f3ru samtyktar at vera galdandi, eftir at b\u00f3kin var\u00f0 komin \u00fat.\n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1854\nAndl\u00e1t \u00ed 1941\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "4799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Nikl%C3%A1i%20Skaalum", "title": "\u00d3li Nikl\u00e1i Skaalum", "text": "\u00d3li Nikl\u00e1i Skaalum (29. apr\u00edl 1849 - 29. januar 1924) var\u00f0 l\u00e6rari \u00ed Hvalba og tingma\u00f0ur hj\u00e1 Sambandsflokkinum 1906 - 1916. Hann var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari \u00ed 1872. Hann undirv\u00edsti \u00ed Sandv\u00edk til 1909 og s\u00ed\u00f0an \u00ed Hvalba.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nHvalbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1849\nAndl\u00e1t \u00ed 1924"}
{"id": "4801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20L%C3%A6rarafelag", "title": "F\u00f8roya L\u00e6rarafelag", "text": "F\u00f8roya L\u00e6rarafelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1898. \u00cd 1956 stovna\u00f0i F\u00f8roya L\u00e6rarafelag \"B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\" sum hevur givi\u00f0 \u00fat n\u00f3gvar fagurb\u00f3kmentir, serliga til b\u00f8rn og ung.\n\nFormenn \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag \n\n 1898 - 1902 Louis Bergh\n 1902 - 1915 Poul Jensen\n 1915 - 1927 S\u00edmun P. \u00far Konoy\n 1927 - 1930 Peter Mohr Dam\n 1930 - 1934 Mikkjal \u00e1 Ryggi\n 1934 - 1942 Rikard Long\n 1942 - 1954 Marius Johannesen\n 1954 - 1960 Poul E. Petersen\n 1960 - 1963 Johs. A. N\u00e6s\n 1963 - 1964 Ludvig Petersen\n 1964 - 1968 Johs. A. N\u00e6s\n 1968 - 1969 Hans Kristiansen\n 1969 - 1980 Eilif Samuelsen\n 1980 - 1984 Marita Petersen\n 1984 - 1988 Trygvi Teirin\n 1988 - 1992 Inga H\u00f8genni\n 1992 - 1997 Esmar Berg\n 1997 - 1997 Jenny Lydersen\n 1997 - 1999 Andras L. Samuelsen\n 1999 - 2003 Elsa Birgitta Petersen\n2003 - 2005 J\u00f3hannes Eli Iversen\n 2005 - 2010 Magnus Tausen\n 2010 - 2010 P\u00e1ll Poulsen (virkandi forma\u00f0ur fr\u00e1 juni til september)\n 2010 - 2019 Her\u00e1lvur Jacobsen\n2019 - d.d.   Jacob Eli S. Olsen\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1998 - L\u00e6raraf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum\n\nF\u00f8roya L\u00e6rarafelag\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g"}
{"id": "4802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20E.%20Petersen", "title": "Poul E. Petersen", "text": "Poul E. Petersen (29. august 1901 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi - 25. apr\u00edl 1977) var l\u00e6rari.\n\n 1923 - 1941 L\u00e6rari \u00ed Mykinesi.\n 1938 \u00datnevndur \u00edtr\u00f3ttar\u00e1\u00f0gevi\n 4. apr\u00edl 1939 - 1946 \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya var\u00f0 sett \u00e1 stovn og Poul var kosin fyrsti forma\u00f0ur.\n 1954 - 1960 Forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag.\n\n\u00datgivi\u00f0 \nHann skriva\u00f0i fleiri b\u00f8kur til sk\u00falabr\u00faks, sum v\u00f3ru \u00fatgivnar av F\u00f8roya L\u00e6rarafelag/Sk\u00falab\u00f3kagrunninum.\n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "4803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dtr%C3%B3ttasamband%20F%C3%B8roya", "title": "\u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya", "text": "\u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0 4. apr\u00edl 1939. \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya ver\u00f0ur eisini ofta nevnt vi\u00f0 styttingini \u00cdSF.\n\nForsetar\n\nHei\u00f0urslimir \n\n J\u00f3gvan Waagstein. l\u00e6riri, t\u00f3nskald og fimleikal\u00e6rari\n Holten Castenschiold, generalmajorur, Keypmannahavn\n Poul E. Petersen, forseti \u00cdSF 1939 - 1946\n He\u00f0in Mortensen, forseti \u00cdSF 1980 - 2008\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttafel\u00f8g"}
{"id": "4804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marius%20Johannesen", "title": "Marius Johannesen", "text": "Marius Theophilus Johannesen r\u00f3ptur Marius \u00e1 H\u00e1sk\u00falanum (5. mars 1905 \u00ed Funningi - 16. juli 1986 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari, politikari, rith\u00f8vundur og ritstj\u00f3ri. Fj\u00fartan \u00e1ra gamal f\u00f3r hann til skips og var \u00ed f\u00fdra \u00e1r sj\u00f3ma\u00f0ur, til hann \u00ed 1923 f\u00f3r \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala \u00ed Havn, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1926. Sama \u00e1r var\u00f0 hann settur \u00ed starv vi\u00f0 sk\u00falarnar \u00ed Mikladali og \u00e1 Tr\u00f8llanesi, her starva\u00f0ist hann, til hann \u00ed 1953 var\u00f0 settur sum fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya f\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala, eitt starv hann r\u00f8kti, til hann vegna aldur og vi\u00f0 eftirl\u00f8n leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed 1970.\n\nMarius hevur r\u00f8kt mong \u00e1litisst\u00f8rv innan f\u00f8royska sk\u00falaverki\u00f0, forma\u00f0ur F\u00f8roya L\u00e6rarafelags var hann 1942-1953 og seinni aftur stj\u00f3rnarlimur eitt skifti, bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Sk\u00falabla\u00f0num 1942-1967. Hann hevur eisini tiki\u00f0 lut \u00ed politikki sum l\u00f8gtingsvalda umbo\u00f0 Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins \u00ed Su\u00f0urstreymoy tey b\u00e6\u00f0i valskei\u00f0ini 1958-1966 og sum bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Tingakrossi dr\u00fagt \u00e1ram\u00e1l.\n\nMarius hevur sj\u00e1lvur skriva\u00f0 og eisini lagt til r\u00e6ttis h\u00f3p av b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vum: F\u00f8royska f\u00f3lkask\u00falanum skriva\u00f0i hann l\u00e6rub\u00f8kurnar \"Skrivligt f\u00f8royskt 4-5. sk\u00fala\u00e1r\", 1952, og \"6.-7. sk\u00fala\u00e1r\", 1954. Hann hevur skriva\u00f0 barnab\u00f3kina \"N\u00f3si kj\u00f3sagr\u00e1i\", 1975, \"J\u00f3lab\u00f3kina\" 1975, \"Eitt sindur um Kalsoynna\", 1976, \"Megnarmenn og -kvinnur\", 1979, \"F\u00f8roysk barnasp\u00f8l\", 1979.\n\nSt\u00f8rv og \u00e1litisst\u00f8rv \n 1930 - 1938 Borgarstj\u00f3ri \u00ed Mikladals kommunu\n 1942 - 1953 Borgarstj\u00f3ri \u00ed Mikladals kommunu\n 1942 - 1954 Forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelagi\n 1953 - 1970 Fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala\n 1958 - 1966 L\u00f8gtingslimur\n 1967 - 1978 Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Tingakrossi\n 1981 - 1986 Ritstj\u00f3ri \u00e1 Var\u00f0anum\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1952 - \"Skrivligt f\u00f8royskt 4-5. sk\u00fala\u00e1r\"\n 1954 - Skrivligt f\u00f8royskt 6.-7. sk\u00fala\u00e1r\n 1974 - Matur og matger\u00f0 (saman vi\u00f0 \u00d3luvu Skaale)\n 1975 - N\u00f3si kj\u00f3sagr\u00e1i\n 1976 - L\u00e6raraf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum 1870-1976 (2.\u00fatg.)\n 1976 - Eitt sindur um Kalsoynna\n 1979 - F\u00f8roysk barnasp\u00f8l\n 1979 - Megnarmenn og -kvinnur\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1976 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir fyri Matur og matger\u00f0\n\nJohannesen, Marius\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nJohannesen, Marius\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1905\nAndl\u00e1t \u00ed 1986\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nFunningsf\u00f3lk"}
{"id": "4805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Petersen", "title": "Poul Petersen", "text": "Poul Petr\u00e6us Johan Sigurd Daniel Olaf Petersen (3. september 1901 \u00ed Funningi - 7. januar 2001 \u00ed Funningi) var l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. Hann var\u00f0 valdur \u00e1 ting fyri F\u00f3lkaflokkin \u00ed Eysturoy.\n\n 1940 - 1970 L\u00f8gtingslimur.\n 1951 - 1971 Fulltr\u00fai \u00ed landst\u00fdrinum.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1968 Ein f\u00f8roysk bygd\n 1974 - 1992 F\u00f8royar \u00ed s\u00f8guni (3 bd., tvs 1975-1996)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1973 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir fyri b\u00f3kina Ein f\u00f8roysk bygd\n\nPetersen, Poul\nPetersen, Poul\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nL\u00f8gtingslimir\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "4806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacob%20Lindenskov", "title": "Jacob Lindenskov", "text": "Jacob Lindenskov ( f. 10. juni 1933 \u00ed Havn, d. 18. august 2018 \u00ed Havn), var deildarstj\u00f3ri og politikari fyri Javna\u00f0arflokkin. Hann var sonur Johannes Edvard Lindenskov og Biritu Lindenskov (f. Joensen). 10. mai 1961 giftist hann vi\u00f0 J\u00f3nu Lindenskov (f. Jacobsen) \u00far Fuglafir\u00f0i, tey fingu tr\u00fd b\u00f8rn Elin, Biritu og Eirikur Lindenskov.\n\n 1958 \u2013 1966: l\u00f8gtingsma\u00f0ur\n 1970 \u2013 1990: l\u00f8gtingsma\u00f0ur\n 1992 \u2013 1994: l\u00f8gtingsma\u00f0ur, varama\u00f0ur fyri Maritu Petersen\n 1984 \u2013 1987: l\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n 1979 \u2013 1984: f\u00f3lkatingsma\u00f0ur\n 1987 \u2013 1988: f\u00f3lkatingsma\u00f0ur\n 1990 \u2013 1993: f\u00f3lkatingsma\u00f0ur\n 1968 \u2013 1979: landsst\u00fdrisma\u00f0ur\n\nKelda \n 2005 \u2013 Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/2006, s. 719\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "4807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunleif%20Rasmussen", "title": "Sunleif Rasmussen", "text": "Sunleif Rasmussen (19. mars 1961 \u00e1 Sandi), f\u00f8royskt t\u00f3naskald. Sunleif Rasmussen hevur s\u00ed\u00f0an 2002 veri\u00f0 k\u00f3rlei\u00f0ari \u00ed kamark\u00f3rinum Tarira, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn sama \u00e1r.\n\nVerk \n\n 1995 - 1997 Symfoni nr.1 - \"Oceanic Days\".\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \n 2002 - T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri verki\u00f0 Symfoni nr.1 Oceanic Days (1995-97).\n 2010 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n2014 - Tilnevndur FMA \u00c1rsins lag/verk \u00ed Opna b\u00f3lkinum\n2014 - Tilnevndur FMA \u00c1rsins fl\u00f8gu \u00ed Opna b\u00f3lkinum\n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed opna b\u00f3lkinum - \u00c1rsins kompositi\u00f3n fyri Symphony No. 2: The Earth Anew.\n\nKeldur \n\n Tarira\n\nRasmussen, Sunleif\nRasmussen, Sunleif\nRasmussen, Sunleif\nK\u00f3rlei\u00f0arar"}
{"id": "4810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edward%20Mitens", "title": "Edward Mitens", "text": "Edward Esbern Mitens (f\u00f8ddur 30. november 1889 \u00e1 Tv\u00f8royri \u2013 doy\u00f0i 3. juni 1973 \u00ed Havn), cand. jur. 1912, navnaskifti fr\u00e1 Mortensen 1923,  landsr\u00e6ttarsakf\u00f8rari, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin. Edward Mortensen, sum \u00ed 1923 fekk s\u00e6r eftirnavnaskifti til Mitens, var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri 30/11-1889. Ungur kom hann \u00ed 1901 til Havnar at ganga \u00ed realsk\u00fala, ha\u00f0an hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1905. \u00dar Havn gekk lei\u00f0in ni\u00f0ur \u00e1 Sor\u00f8 l\u00e6rda sk\u00fala, har hann t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1907. Beinanvegin t\u00f3k hann upp l\u00f8gfr\u00f8\u00f0islestur vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn, og hann t\u00f3k pr\u00f3gv sum cand. jur. \u00cd 1912.\n\nAftan \u00e1 loki\u00f0 pr\u00f3gv las hann eitt stutt skifti \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Oxford \u00ed Onglandi, var aftur \u00ed Keypmannahavn nakrar m\u00e1na\u00f0ir og kom so \u00ed 1913 til F\u00f8roya; her arbeiddi hann fyrst sum s\u00fdsluma\u00f0ur, so sum sakf\u00f8rarafulltr\u00fai, fr\u00e1 1924 sum sakf\u00f8rari og fr\u00e1 1934 sum landsr\u00e6ttarsakf\u00f8rari.\n\nBla\u00f0ungur kom hann upp \u00ed politikk. Hann sat \u00e1 f\u00f3lkatingi 1915-18 og \u00e1 l\u00f8gtingi umbo\u00f0andi Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin \u00ed Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi fr\u00e1 1916 til 1939, tvey skei\u00f0 1928-31 og 1936-39 var hann tingforma\u00f0ur.\n\n\u00cd 1939 var\u00f0 hann settur \u00ed n\u00fdskipa\u00f0a starvi\u00f0 sum skrivstovustj\u00f3ri l\u00f8gtingsins, og \u00ed hesum starvi sat hann, til hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r vegna aldur, t\u00f3 burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1954-58, t\u00e1 hann sat \u00ed landsst\u00fdrinum umbo\u00f0andi Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. \u00cd landsst\u00fdrinum umsat hann mentanarm\u00e1l og var \u00ed\u00f0in talsma\u00f0ur fyri stovnsetan av f\u00f8royskum \u00fatvarpi.\n\nMitens var eisini b\u00f3kmentahuga\u00f0ur ma\u00f0ur; hann skriva\u00f0i \u00ed 1916 stuttan b\u00f3kling um l\u00edvss\u00f8gu og virki V.U. Hammershaimbs, og seinni leg\u00f0i hann til r\u00e6ttis minningarrit um Fr\u00ed\u00f0rik Petersen og Rasmus Effers\u00f8e.\n\nH\u00f8vu\u00f0s\u00fatg\u00e1vuverk Mitens man vera F\u00f8royskt l\u00f3gsavn. Umfatandi serstakar f\u00f8royskar l\u00f3gir og administrativar fyriskipanir 1687-1953, 1953, vi\u00f0 upp\u00edskoyti 1959, sum fevnir um t\u00ed\u00f0ina 1953-59. Hj\u00e1lparma\u00f0ur hansara var Chr. L\u00f8rup S\u00f8rensen.\n\nManna millum man kendasta verk hansara vera endurminningarr\u00f8\u00f0in Eg minnist, 1960-69, um barna\u00e1rini, sk\u00falaog l\u00e6ru\u00e1rini, t\u00ed\u00f0ina sum s\u00fdsluma\u00f0ur, f\u00f3lkatingsma\u00f0ur og sakf\u00f8rari, l\u00f8gtingsmanna\u00e1rini 1946-39 og t\u00ed\u00f0ina sum skrivstovustj\u00f3ri l\u00f8gtingsins.\n\nEdward Mitens doy\u00f0i \u00ed 1973.\n\n 1916 - 1940 L\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n 1928 - 1931 L\u00f8gtingsforma\u00f0ur.\n 1936 - 1939 L\u00f8gtingsforma\u00f0ur.\n 1954 - 1959 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1950 - F\u00e6r\u00f8ernes selvstyre. Trykt i: Ugeskrift for Retsv\u00e6sen 1950.\n 1951 - F\u00e6r\u00f8ernes selvstyre. Trykt i: Ugeskrift for Retsv\u00e6sen 1951.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nAndl\u00e1t \u00ed 1973"}
{"id": "4813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20Petersen", "title": "S\u00e1mal Petersen", "text": "S\u00e1mal Petersen (f. 3. juli 1904 i Klaksv\u00edk, d. 7. oktober 1976) var l\u00e6rari og politikari fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin.\u00a0\n\nS\u00e1mal Petersen umbo\u00f0a\u00f0i Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin p\u00e5 L\u00f8gtingi fr\u00e1 1957 til 1966, og var l\u00f8gtingsforma\u00f0ur fr\u00e1 1963 til 1966. Seinni var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed kommunu-, mentanar- og sk\u00falam\u00e1lum fr\u00e1 1967 til 1972. Hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu 1939\u20131951 og 1959\u20131962, og var borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu 1939\u20131943, 1949 og 1959\u20131961.\n\nHann var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari fr\u00e1 Haslev seminarium \u00ed 1928, og arbeiddi s\u00ed\u00f0ani sum l\u00e6rari \u00ed Klaksv\u00edk til 1971.\n\nKeldur\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 339. (PDF)\n\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir politikarar\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1904\nAndl\u00e1t \u00ed 1976"}
{"id": "4815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jenis%20av%20Rana", "title": "Jenis av Rana", "text": "Jenis Kristjan av Rana (f\u00f8ddur 7. januar 1953 \u00ed Trongisv\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur l\u00e6kni og politikari fyri Mi\u00f0flokkin. Jenis hevur l\u00e6knapr\u00f3gv fr\u00e1 1983 og hevur veri\u00f0 kommunul\u00e6kni \u00ed T\u00f3rshavn s\u00ed\u00f0an 1995. Hann hevur veri\u00f0 l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Mi\u00f0flokkin s\u00ed\u00f0an 1994, og b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavn 1993\u20131996. Hann var limur \u00ed Markna\u00f0arnevnd og Arbei\u00f0aram\u00e1lanevnd L\u00f8gtingsins 1994\u20131998, og hevur veri\u00f0 limur \u00ed Uttanlandsnevnd L\u00f8gtingsins s\u00ed\u00f0an 1998. Floksforma\u00f0ur 1994\u20131997 og fr\u00e1 2001. Forma\u00f0ur \u00ed Hj\u00e1lparl\u00e6knar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya 1989\u20131995, nevndarlimur \u00ed L\u00e6knafelag F\u00f8roya 1989\u20131995.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n logting.fo\n jenisavrana.fo\n ruv.is\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Mi\u00f0flokkinum"}
{"id": "4903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDdningarmiklir%20f%C3%B8royingar", "title": "T\u00fddningarmiklir f\u00f8royingar", "text": "\n\nMentan\n\nRith\u00f8vundar\n\n Alexandur Kristiansen\nAndrias Christian Evensen\nAnna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir\nAnnfinnur \u00ed Sk\u00e1la\nB\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson\nBeinir Bergson\n Carl J\u00f3han Jensen\nChristian Matras\n Dagmar Joensen-N\u00e6s\n Erlendur Patursson\nErling Poulsen\nFinnbogi \u00cdsakson\nFirouz Ga\u00efni\nFl\u00f3in Flekk\n Gu\u00f0ri\u00f0 Helmsdal\nGunnar Hoydal\n Hans Andrias Djurhuus\nHans Dalsgaard\n Hans Jacob Debes\nHans J\u00e1kup Glerfoss\nHans Marius Ejdesgaard\nHanus Kamban\nHe\u00f0in Br\u00fa\nHe\u00f0in M. Klein\nIsmar Joensen\nJanus Djurhuus\nJens Christian Svabo\nJens Pauli Heinesen\n Johanna Maria Skylv-Hansen\nJohannes Andreas N\u00e6s\nJ\u00f3an Christian Poulsen\nJ\u00f3anes Nielsen\nJ\u00f3annes Patursson\nJ\u00f3gvan Arge\nJ\u00f3gvan Isaksen\n J\u00f3gvan S\u00edmun Hansen\nJ\u00f3hannes av Skar\u00f0i\n J\u00fast Olaf Jacobsen\n J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen\n Louis Zachariasen\nKarsten Hoydal\nKim Simonsen\n Kristian Osvald Vider\u00f8\nL\u00edggjas \u00ed B\u00f8\nMads Andreas Jacobsen\nMagnus Dam Jacobsen\nMalan Marnersd\u00f3ttir\nMaria R. Mikkelsen\nMarianna Debes Dahl\nMarius Johannesen\nMartin Joensen\nMartin N\u00e6s\nMaurentius Sofus Vi\u00f0stein\n Mikkjal \u00e1 Ryggi\nNicolina Jensen Beder\nNyholm Debess\nOddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen\nOlav Petursson\n\u00d3lavur Michelsen\n\u00d3li Dahl\nP\u00e1ll Poulsen\nPeter Alberg Holm\nPetur Jensen\nPetur Martin Petersen\nPoul F. Joensen\nPoul Petersen\n Rasmus Christoffer Effers\u00f8e\nRasmus Rasmussen\n Regin Dahl\nRegin \u00ed L\u00ed\u00f0\n Rikard Long\nRobert Joensen\nR\u00f3i Patursson\n Sigri Mitra Ga\u00efni\nS\u00edmun av Skar\u00f0i\nSteinbj\u00f8rn B. Jacobsen\nSverre Patursson\nTorkil Beder\nT\u00f3roddur Poulsen\nTummas Napoleon Djurhuus\nTrygvi Danielsen\nValdemar Poulsen\nVenceslaus Ulricus Hammershaimb\nVictor Danielsen\nWilliam Heinesen\n\nSj\u00f3nleikarar\nAnnika Hoydal\nAnnika Johannessen \nEy\u00f0un Johannessen\nGunnv\u00e1 Zachariassen\nHans T\u00f3rgar\u00f0\nHildigunn Ey\u00f0finnsd\u00f3ttir\nHj\u00e1lmar Dam\nJohan Dalsgaard\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir\nK\u00e1ri \u00d8ster\nKristina Hansen\nKristina \u00d8ster\nOlaf Johannessen\nRia T\u00f3rgar\u00f0\nSigri Mitra Ga\u00efni\nS\u00fasanna Helena Patursson\nS\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0\nTurpin Napoleon Djurhuus\n\nT\u00f3nleikarar og t\u00f3nasmi\u00f0ir \n\nS\u00ed eisini: T\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum.\nAnna Faroe\nAnnika Hoydal\nArnold Ludvig\nB\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Lakjuni\nBrandur Enni\nBrandur Karlson Jacobsen\nEdmund Jacobsen\nEdvard Nyholm Debess\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\nElin Brimheim Heinesen\nEy\u00f0un Nols\u00f8e\nGeorg eystan \u00c1\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nGu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen\nHe\u00f0in Ziska Davidsen\nHelgi Breiner\nHeri Joensen\nH\u00f8gni Lisberg\nJanus Rasmussen\nJens Marni Hansen\nJohan Petersen\nJ\u00f3gvan Hansen\nK\u00e1ri Leivsson Petersen\nK\u00e1ri Sverrisson\nKim Hansen\nKn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\nKristian Blak\nLena Anderssen\nL\u00edv N\u00e6s\nMalan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir\nMikael Blak\nNiels Arge Gal\u00e1n\nNiels Midjord\n\u00d3lavur Jakobsen\n\u00d3lavur Olsen\nPeter Alberg\nPetsi Tv\u00f8rfoss\nPetur P\u00f3lson\nRasmus Rasmussen\nR\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu\nR\u00fani Brattaberg\nStanley Samuelsen\nSteint\u00f3r Rasmussen\nSunleif Rasmussen\nTeitur Lassen\nTerji Rasmussen\nTr\u00f3ndur Enni\nUni \u00c1rting\nUni Reinert Debess\n\u00d8ssur Johannesen\n\nListaf\u00f3lk\n\nAggi \u00c1sger\u00f0 \u00c1sgeirsd\u00f3ttir\nAmariel Nor\u00f0oy\nAnker Mortensen\nAnker Eli Petersen\nArnold Vegghamar\nAstrid Andreasen\nB\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson\nChristen Holm Isaksen\nDennis Agerblad\nD\u00ed\u00f0rikur \u00ed K\u00e1rastovu\nEdward Fugl\u00f8\nEli Smith\nElinborg L\u00fctzen\nEyvindur Mohr\nFridtjof Joensen\nFrimod Joensen\nFrits Johannesen\nHans Hansen\nHans Pauli Olsen\nHe\u00f0in Kambsdal\nIngi Joensen\nIngolf Jacobsen\nIng\u00e1lvur av Reyni\nJanus Kamban\nJ\u00e1kup Pauli Gregoriussen\nJ\u00f3annis Kristiansen\nJ\u00f3gvan Waagstein\nK\u00e1ri Svensson\nMarius Olsen\nNiels Kruse\nOle Wich\nRannv\u00e1 Kunoy\nRuth Smith\nS\u00e1mal Joensen-Mikines\nSteffan Danielsen\nTommy Arge\nTr\u00f3ndur Patursson\nV\u00edgdis Petersen\nV\u00edgdis Sigmundsd\u00f3ttir\nOlivur vi\u00f0 Neyst\n\u00d8ssur Mohr\nZacharias Heinesen\n\nS\u00f8ga\n\nBeinta Broberg\nGr\u00edmur Kamban\nHeini Havreki\nJens Olivur Lisberg\nLeivur \u00d8ssursson\nLucas Debes\nMagnus Heinason\nNaddoddur\nN\u00f3lsoyar P\u00e1ll\nSigmundur Brestisson\nTr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu\n\nPolitikarar\nS\u00ed eisini: L\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum, L\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\n\nAksel V. Johannesen\nAndrass Samuelsen\nAnfinn Kallsberg\nAtli P. Dam\nBergur Johannesen\nEdva Jacobsen\nErlendur Patursson\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8\nHelgi Abrahamsen\nH\u00f8gni Hoydal\nJ\u00f3annes Eidesgaard\nJ\u00f3annes Patursson\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni\nKaj Leo Johannesen\nKristian Djurhuus\nMagni Arge\nMarita Petersen\nNiels Christopher Winther\nPetur Mohr Dam\nRasmus Christoffer Effers\u00f8e\nRigmor Dam\nSonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir\nSignar \u00e1 Br\u00fanni\nThorstein Petersen\nTrygvi Samuelsen\n\nV\u00edsindaf\u00f3lk\n\nChristian Matras\nDorete Bloch\nFirouz Ga\u00efni\nHans Jacob Debes\nJakob Jakobsen\nJens Christian Svabo\nJ\u00f3han Hendrik Winther Poulsen\nJ\u00f3hannes av Skar\u00f0i\nMalan Marnersd\u00f3ttir\nNiels Ryberg Finsen\nS\u00edmun av Skar\u00f0i\nThorstein Petersen\nVenceslaus Ulricus Hammershaimb\n\nPrestar\nFr\u00ed\u00f0rikur Petersen\nJ\u00e1kup Dahl\nJ\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0rikson\nLucas Debes\nTorkil Beder\nVenceslaus Ulricus Hammershaimb\nVictor Danielsen\n\n\u00cdtrottarf\u00f3lk\n\nHeidi Andreasen\nUni Arge\nFr\u00f3\u00f0i Benjaminsen\nJoan Bl\u00e1foss\nMalan V. B\u00e6rentsen\nGunnar Dahl-Olsen\nJohan Ellingsgaard\nNiclas Eysturoy\nSheila Millum Gar\u00f0arnar\nHans Fr\u00f3\u00f0i Hansen\nK\u00e1ri J. \u00e1 H\u00f8vdanum\nOve Joensen\nP\u00e1l Joensen\n\u00d3li Johannesen\nTodi J\u00f3nsson\nT\u00f3ra vi\u00f0 Keldu\nJens Martin Knudsen\nJ\u00e1kup Mikkelsen\nAllan M\u00f8rk\u00f8re\nKurt M\u00f8rk\u00f8re\nGunnar Nielsen\nTorkil Nielsen\nLivar Nysted\nBj\u00f8rk Herup Olsen\nKatrin Olsen\nR\u00fani Seloy\nMona Simonsen\nS\u00fasanna Skylv S\u00f8rensen\nP\u00f3l Thorsteinsson\nTorkil Veyhe\nHelgi Dam Ziska\n\nListar\nVerkamadurin"}
{"id": "4904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Russland", "title": "Russland", "text": "Russland er eitt sambandsr\u00edki \u00ed Evropa og Asia. Russland er ver\u00f0ins st\u00f8sta land og hevur umlei\u00f0 143 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Moskva og londinum hevur mark vi\u00f0 14 lond: Noreg, Finnland, Estland, Litava, Hv\u00edtarussland, Lettland, P\u00f3lland, Ukreina, Georgia, Aserbadjan, Kasakstan, Kina, Mongolia og Nor\u00f0urkorea.\n\nS\u00f8ga \n\nFyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var Russland h\u00f8vu\u00f0slandi\u00f0 \u00ed mikla kommunistar\u00edkinum Sovjetsamveldinum. T\u00e1 i\u00f0 kommunisman fall \u00ed 1991, l\u00fdstu st\u00f3rir partar \u00ed Sovjetsamveldinum seg sum fr\u00e6ls r\u00edki. Stj\u00f3rnin \u00ed n\u00fdggja Russlandi roynir n\u00fa at laga landsins st\u00fdri til f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i og umskipa og evna b\u00faskapin eftir vesturlendskum leisti.\n\nT\u00e1 i\u00f0 kommunisman kom til Russlands\n\nRussland \u00e1\u00f0renn kommunismuna \n\n\u00c1\u00f0renn kommunistarnar t\u00f3ku valdi\u00f0 \u00ed Russlandi, var ta\u00f0 eitt keisaraveldi, har Zarurin st\u00fdrdi. (Ein zarur: ein russiskur keisari). \u00cd 1894 til 1917 r\u00e1ddi Nikolaj t. 2 zarur \u00ed Russlandi. Zarurin var einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed landinum, og solei\u00f0is hev\u00f0i veri\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1547, vi\u00f0 t\u00ed fyrsta keisaranum Ivan 4.\n\u00cd 1897 var Zar-veldi\u00f0 mett til at fevna um eini 1,8 milli\u00f3nir limir. Flestu av hesum v\u00f3ru g\u00f3\u00f0seigarar, emb\u00e6tismenn og heryvirmenn.\n90% av \u00edb\u00fagvunum b\u00fa\u00f0u \u00e1 bygd \u00ed b\u00f3ndafamiljum, sum g\u00f3\u00f0seigarar \u00e1ttu og kundi gera vi\u00f0, hvat teimum lysti. 75% av \u00edb\u00fagvunum dugdu ikki at lesa, t\u00ed at tey r\u00e1\u00f0andi v\u00f3ru bangin fyri, at ta\u00f0 f\u00f3r at \u00e1virka hugbur\u00f0 f\u00f3lksins.\n\nRussland gerst \u00eddna\u00f0arland og jarnbreytirnar \u00ed Russlandi \n\nTey r\u00e1\u00f0andi royndi fyrst at f\u00e1a gongd \u00ed \u00eddna\u00f0in \u00ed 1890\u2019unum. Russland hev\u00f0i g\u00f3\u00f0ar m\u00f8guleikar fyri \u00eddna\u00f0i, t\u00ed har fanst n\u00f3gv ymiskt tilfeingi, sum kol, jarn og olja. Ein t\u00fd\u00f0ilig for\u00f0ing fyri \u00eddna\u00f0arv\u00f8kstri var, at ta\u00f0 var trupult at flyta v\u00f8ru \u00far einum sta\u00f0i \u00ed anna\u00f0. Av hesi ors\u00f8k var avgj\u00f8rt at byggja fleiri jarnbreytir, sum til d\u00f8mis Tann Transsibiriska jarnbreytin, i\u00f0 er \u00far Moskva til Vladivostok \u00ed Sibiria. Hendan var li\u00f0ug \u00ed 1916, og er heimsins longsta. T\u00e6r skuldu harumframt eisini gera ta\u00f0 m\u00f8guligt, at leggja eitt \u00f8ki \u00ed Kina undir seg, at f\u00e1a f\u00f3lk til at flyta til Sibiria at grava eftir m\u00e1lmi. Frakland veitti Russlandi l\u00e1n til jarnbreytirnar, men ta\u00f0 v\u00f3ru mest b\u00f8ndurnir sum goldu fyri t\u00e6r. Vi\u00f0 t\u00ed n\u00fdggja \u00eddna\u00f0inum, komu fleiri f\u00f3lk at arbei\u00f0a, og l\u00edvskorini v\u00f3r\u00f0u betur, h\u00f3ast verkaf\u00f3lki\u00f0 enn hv\u00f8rki slapp at stovna verkamannafel\u00f8g ella fara \u00ed verkfall.\n\n1917 \u2013 kollveltingin eydnast \n\nUndir fyrra heimsbardaga, var Russland millum anna\u00f0 \u00ed kr\u00edggj vi\u00f0 T\u00fdsklandi. \u00c1 v\u00e1ri\u00f0 1917, t\u00e1 kollveltingin byrja\u00f0i, ver\u00f0ur mett, at Russland longu t\u00e1 hev\u00f0i eitt tap upp\u00e1 7 mi\u00f3. hermenn sum antin v\u00f3ru falnir, s\u00e6rdir ella tiknir til fanga.  Ors\u00f8kirnar til hendan st\u00f3ra sorgarleikin eru tv\u00e6r; tey h\u00f8vdu ikki n\u00f3g g\u00f3\u00f0an f\u00f8rleika og ein st\u00f3rur manglandi dugur \u00e1 kr\u00edgsf\u00f8rslu. Hin ors\u00f8kin er, at tey h\u00f8vdu ikki t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi ambo\u00f0 til samband s\u00edn\u00e1millum og ei heldur n\u00f3g g\u00f3\u00f0 v\u00e1pn, n\u00f3g n\u00f3gva f\u00f8\u00f0slu, kl\u00e6\u00f0ir o.s.fr. Fr\u00e1 1915 hev\u00f0i Zarin pers\u00f3nliga lei\u00f0sluna av. Vanlukkurnar seinnameiri s\u00f3u f\u00f3lki\u00f0 sum \u00e1byrgd Zarins. F\u00f3lki\u00f0 misti myndugleikatr\u00fdgv til Zarin, og tey li\u00f0u hungursney\u00f0 og v\u00f3ru k\u00f8ld. Fleiri b\u00f8ndur v\u00f3ru tiknir \u00ed herin, og kornframlei\u00f0slan minka\u00f0i. Ta\u00f0 vi\u00f0f\u00f8rdi hungursney\u00f0 \u00ed landinum. St\u00f8\u00f0an gj\u00f8rdist r\u00e6ttiliga h\u00e6ttislig, t\u00e1 i\u00f0 allur jarnbreytaflutningarnar ste\u00f0ga\u00f0i.\n\nFebruarkollveltingin \n\u00cd 1916 v\u00f3ru yvir ein mi\u00f3. arbei\u00f0arar \u00ed verkfalli. \u00cd mars 1917 kom mongdin av f\u00f3lkum, i\u00f0 v\u00f3ru \u00ed verkfalli, \u00ed h\u00e6ddina. L\u00edvskorini gj\u00f8rdist verri, t\u00ed alt brey\u00f0 var uppi, og uppreistur brast \u00e1. Verkf\u00f8llini og uppreistrinum v\u00f3ru spontan, men eftir nakrar dagar, stovnsettu b\u00f8ndurnir, i\u00f0 v\u00f3ru \u00ed verkfalli, og hermenninir eitt felag. Herlei\u00f0slan gav hermonnunum bo\u00f0 um, at seta seg upp \u00edm\u00f3ti uppreistrafj\u00f8ldini og skj\u00f3ta teir. \u00cdsta\u00f0in skutu hermenninir yvirmenninar og f\u00f3ru upp\u00ed uppreisturin. Eftir f\u00e1um d\u00f8gum, hev\u00f0i Zar-st\u00fdri\u00f0 mist tamarhaldi\u00f0 \u00e1 f\u00f3lkinum. Nikolaj t. 2. noyddist at abdisera, tvs. hann f\u00f3r fr\u00e1 valdinum.\n\nBolsjevikkar taka r\u00e6\u00f0i\u00f0 \n\nYmiskir politiskir flokkar v\u00f3r\u00f0u loyniliga settir \u00e1 stovn undir Zar-st\u00fdrinum, har\u00edmillum Bolsjevikkaflokkurin. (Bolsjevik=meiriluti). Flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur av Vladimir Iljitsj Uljanov, betri kendur sum Lenin, i\u00f0 er hansara dulnavn. Hann hev\u00f0i \u00e6tlanir, um at drepa zarin, men ta\u00f0 t\u00fddningarmesta helt hann vera, at stovna ein flokk, i\u00f0 setti limunum strong kr\u00f8v, so flokkurin gj\u00f8rdist betri f\u00f8rur fyri at megna at kollvelta samfelagi\u00f0.\n\nLenin hev\u00f0i \u00e6tlanir um, at kollvelta allan heimin, og vildi byrja vi\u00f0 sosialistisku kollveltingini \u00ed Russlandi. Ta\u00f0 helt hann vera skilagott, t\u00ed hann var v\u00edsur \u00ed, at f\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i fingi\u00f0 ein annan politiskan hugbur\u00f0 aftan\u00e1 februarkollveltingina. Hann megna\u00f0i at sannf\u00f8ra Bolsjevikkaflokkin til s\u00edn framtakshuga\u00f0a politikk. \u00cd 1917 var Bolsjevikkaflokkurin einans ein l\u00edtil flokkur \u00e1 uml. 25.000 limir, men \u00ed 1917 var limatali\u00f0 \u00f8kt til ta\u00f0 t\u00edggjufalda\u00f0a, vi\u00f0 slagor\u00f0unum: \u201cFri\u00f0ur, j\u00f8r\u00f0 og brey\u00f0\u201d. Flokkurin hev\u00f0i meirilutan \u00ed teimum t\u00fddningarmestu sovjettunum (r\u00e1\u00f0um). Stj\u00f3rnin vi\u00f0 Lenini \u00e1 odda var\u00f0 tilnevnd, og har v\u00f3ru millum a\u00f0rar eisini Trotskij og Stalin \u00ed. Vali\u00f0 til n\u00fdggja tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 hilna\u00f0ist illa hj\u00e1 flokkinum, t\u00ed teir fingu bert ein fj\u00f3r\u00f0ing av atkv\u00f8\u00f0unum. A\u00f0rir sosialistiskir flokkar fingu meira, men Lenin nokta\u00f0i at leggja fr\u00e1 s\u00e6r valdi\u00f0, og \u00ed januar 1918 t\u00f3k hann tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 av, og gj\u00f8rdi, at a\u00f0rir flokkar v\u00f3r\u00f0u banna\u00f0ir.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nRussland, i\u00f0 er st\u00f8rsta land \u00ed heiminum, er \u00ed tveimum heimsp\u00f8rtum (Evropa og \u00c1sia) og er um n\u00e6stan h\u00e1lva j\u00f8r\u00f0ina. Av t\u00ed at ve\u00f0urlagi\u00f0 er b\u00edtandi kalt, og n\u00e1tt\u00fara og landslag eru solei\u00f0is laga\u00f0, at ikki ber til hj\u00e1 f\u00f3lki at b\u00faseta seg n\u00f3gvasta\u00f0ni, er hetta st\u00f3ra r\u00edki\u00f0 \u00f3gvuliga str\u00e1lbygt. Men solei\u00f0is er ikki allasta\u00f0ni, \u00ed vestara og sy\u00f0ra parti er n\u00f3gv fruktag\u00f3\u00f0 j\u00f8r\u00f0, og v\u00ed\u00f0a um \u00ed r\u00edkinum eru mong steinsl\u00f8g \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og ovurst\u00f3rt n\u00e1tt\u00farutilfeingi. \n\nUralfj\u00f8ll eru mark \u00edmillum evropeiska og \u00e1siatiska partin \u00ed Russlandi. Tveir tri\u00f0ingar av f\u00f3lkinum, 100 milli\u00f3nir, b\u00fagva vestan fyri Uralfj\u00f8ll. Mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed evropeiska partinum \u00ed Russland b\u00fdr \u00ed st\u00f3rum b\u00fdum, til d\u00f8mis Moskva (h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i landsins) og St. P\u00e6tursborg ella \u00e1 v\u00ed\u00f0a sl\u00e6ttlendinum fram vi\u00f0 Volga. \n\nN\u00f3gv steinsl\u00f8g eru \u00ed undirgrundini. Mesti landb\u00fana\u00f0urin \u00ed Russlandi er eisini evropeiskumegin, fyri nor\u00f0an ver\u00f0a dyrka\u00f0 hveiti og onnur kornsl\u00f8g, fyri sunnan, har l\u00fdggjari er, ver\u00f0a dyrka\u00f0 tubbak, aldinfrukt og mangt anna\u00f0. \n\nRussland er ta\u00f0 kaldasta landi\u00f0 \u00ed \u00f8llum heiminum. \u00cd mestsum \u00f8llum Siberia, i\u00f0 er russiski parturin \u00ed \u00c1sia, er b\u00edtandi kalt um veturin. Nor\u00f0ari partur eru frostm\u00fdrar. Her hevur j\u00f8r\u00f0in n\u00f3gvasta\u00f0ni veri\u00f0 fryst s\u00ed\u00f0an seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. Sunnan fyri frostm\u00fdrarnar er heimins st\u00f8rsti n\u00e1lask\u00f3gur (Teiga), og sy\u00f0ri eru turru grasfl\u00f8turnar, steppur, i\u00f0 eru besta landb\u00fan\u00f0arj\u00f8r\u00f0in \u00ed Russlandi.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nHeilsa \n\nFj\u00f3r\u00f0i hv\u00f8r russiskur ma\u00f0ur doyr, \u00e1\u00f0renn hann er komin mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 50-\u00e1rini, og ein av st\u00f3ru ors\u00f8kunum til stuttu l\u00edvst\u00ed\u00f0ina er vodka. Ta\u00f0 kemur fram \u00ed eini kanning, sum var\u00f0 almannakunngj\u00f8rd \u00ed januar 2014.  Meir enn 150.000 russiskir menn lutt\u00f3ku \u00ed kanningini, sum v\u00edsir, at russiskir menn liva \u00f3vanliga stutt, fyrst og fremst teir, sum s\u00f8gdu seg drekka tr\u00edggjar ella fleiri h\u00e1lvlitursfl\u00f8skur av vodka um vikuna. Dey\u00f0sors\u00f8kirnar millum menn \u00ed 50-\u00e1runum v\u00f3ru \u00ed st\u00f3ran mun alkoholeitran, vanlukkur, har\u00f0skapur og sj\u00e1lvmor\u00f0 umframt sj\u00fakur so sum h\u00e1ls- og livrakrabbi, tuberklar, lungnabruni og livrasj\u00fakur. Russiska dey\u00f0atali\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00f3gvuliga skiftandi tey seinastu 30 \u00e1rini \u00ed tr\u00e1\u00f0 vi\u00f0, at r\u00fasdrekkapolitikkurin og sosialur stabilitetur broyttist undir forsetunum Mikhail Gorbatjov, Boris Jeltsin og Vladimir Putin, og fremsta ors\u00f8kin til hesi st\u00f3ru skiftini er vodka. Me\u00f0an til d\u00f8mis dey\u00f0atali\u00f0 millum bretskar menn er minka\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt s\u00ed\u00f0ani 1980, fyrst og fremst t\u00ed so n\u00f3gvir menn hava lagt av at roykja, hevur russiska dey\u00f0atali\u00f0 veri\u00f0 upp og ni\u00f0ur og ofta ein endurspeglan av russisku r\u00fasdrekkan\u00fdtsluni. T\u00e1 Mikhail Gorbatjov \u00ed 1985 herdi r\u00fasdrekkal\u00f3gina, minka\u00f0i r\u00fasdrekkan\u00fdtslan n\u00e6rum 25 prosent \u2013 og ta\u00f0 sama gj\u00f8rdi dey\u00f0atali\u00f0. Og t\u00e1 kommunisman \u00ed Sovjetsamveldinum so fall, f\u00f3ru r\u00fasdrekkan\u00fdtslan og dey\u00f0atali\u00f0 upp aftur.\n\n\u00cd kanningini, sum var\u00f0 kunngj\u00f8rd \u00ed l\u00e6knafr\u00f8\u00f0iliga bla\u00f0num Lancet, spurdu granskararnir 151.000 menn um, hvussu n\u00f3gv vodka teir drukku og um teir royktu, og s\u00ed\u00f0ani fylgdu teir hesum monnunum \u00ed n\u00e6rum t\u00edggju \u00e1r . N\u00e6stan 8000 av teimum doy\u00f0u \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num, og kanningin v\u00edsti, at vandin fyri at doyggja var n\u00f3gv st\u00f8rri hj\u00e1 monnunum, sum royktu og sum drukku tr\u00edggjar ella fleiri h\u00e1lvlitursfl\u00f8skur av vodka um vikuna, enn hj\u00e1 monnum, sum royktu og bara drukku minni ein eina fl\u00f8sku um vikuna.\n\nB\u00faskapur\n\nOlju\u00eddna\u00f0ur \n\nRussland er heimsins st\u00f8rsti framlei\u00f0ari av olju, men n\u00f3gv bendir \u00e1, at toppur er n\u00e1ddur fyri russiska olju\u00e6vint\u00fdrinum. Russland framleiddi 518 milli\u00f3nir tons av r\u00e1olju \u00ed 2012 og var harvi\u00f0 heimsins st\u00f8rsti oljuframlei\u00f0ari. H\u00f3ast framlei\u00f0slan vaks \u00ed 2012, so merkir hetta, at toppurin er n\u00e1ddur. \u00cd 2012 v\u00f3r\u00f0u framleidd 10,4 milli\u00f3nir tons f\u00f8t av olju um dagin, men v\u00f8ksturin kann ste\u00f0ga \u00ed 2013 orsaka\u00f0 av t\u00f3mum oljukeldum \u00ed Vestursibiria. Russland hevur sum m\u00e1l at framlei\u00f0a 10 milli\u00f3nir tunnur av r\u00e1olju um dagin til 2020. Russiskir myndugleikar hava \u00f8kt s\u00edn ognarlut \u00ed landsins olju\u00eddna\u00f0i til meira enn 50 % eftir, at st\u00f3ra almenna Rosneft gj\u00f8rdi eina avtalu vi\u00f0 bretska-russiska TNK-BP. Oljupr\u00edsurin vaks vi\u00f0 388 prosentum \u00ed \u00e1runum 2000 til 2008, um somu t\u00ed\u00f0 sum Vladimir Putin var forseti Russlands \u00ed tvey t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Pr\u00edsv\u00f8ksturin var ors\u00f8kin til, at milli\u00f3nir av russum fingu st\u00f8rri v\u00e6lfer\u00f0, og gj\u00f8rdu um somu t\u00ed\u00f0 Putin, sum \u00ed dag er forseti, sera v\u00e6lumt\u00f3ktan millum f\u00f3lk. Men kortini skortar ikki upp\u00e1 \u00e1varingar um, at Russland er vor\u00f0i\u00f0 heft at oljuni, og at russiska f\u00edggjarl\u00f3gin er vor\u00f0in sera s\u00e1rbar fyri broytingum \u00ed oljupr\u00edsinum. Samb\u00e6rt Alfa Bank var f\u00edggjarl\u00f3gin heft at einum oljupr\u00edsi upp\u00e1 117 dollararum fyri tunnuna fyri at f\u00e1a javnv\u00e1g, sammett vi\u00f0 20-30 dollarar fyri tunnuna \u00ed \u00e1runum fram til 2007 .\n\nPolitikkur\n\nMannar\u00e6ttindi \nMannar\u00e6ttindafelagsskapurin, Amnesty International, \u00f3ttast fyri st\u00f8rri valdsmisn\u00fdtslu og fleiri mannar\u00e6ttindabrotum eftir at stj\u00f3rnin hevur handtiki\u00f0 yvir 200 mannar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sf\u00f3lk og t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk \u00ed 2014. Amnesty sigur, at h\u00f3phandt\u00f8kan er d\u00f8mi\u00f0 um k\u00fagandi politikkin hj\u00e1 russiska stj\u00f3rnini m\u00f3tvegis f\u00f3lkar\u00e6\u00f0uliga andst\u00f8\u00f0uni \u00ed landinum.\n\nTalu- og skrivifr\u00e6lsi \n\n,,\u00c1lopini \u00e1 mannar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sf\u00f3lk og \u00f3heft t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk, sum hava veri\u00f0 seinastu t\u00ed\u00f0ina, v\u00edsa vandan, sum hesi eru fyri \u00ed sambandi vi\u00f0 arbei\u00f0i s\u00edtt,\u201d seg\u00f0i Amnesty International \u00ed oktober m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2009 \u00ed sambandi vi\u00f0 2-\u00e1radagin fyri, at \u00f3hefta t\u00ed\u00f0indakvinnan Anna Politkovskaya var\u00f0 myrd . Harvi\u00f0 ver\u00f0ur heitt \u00e1 russisku myndugleikarnar um at ste\u00f0ga revsifr\u00e6lsi fyri mannar\u00e6ttindabrot m\u00f3ti mannar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sf\u00f3lki og fj\u00f8lmi\u00f0lum. \u00cd einum landi, har sj\u00f3nvarp og fleiri a\u00f0rir fj\u00f8lmi\u00f0lar eru st\u00fdrdir av statinum, er minni og minni pl\u00e1ss fyri \u00f3heftum t\u00ed\u00f0indaflutningi. Tey t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk, sum royna at arbei\u00f0a \u00f3heft, ver\u00f0a for\u00f0a\u00f0 \u00ed at fremja professionella arbei\u00f0i s\u00edtt og eru \u00ed vanda fyri h\u00f3ttanum og at ver\u00f0a r\u00e6ttars\u00f3kt. Til d\u00f8mis bleiv radiost\u00f8\u00f0in Ekho Moskvy fleiri fer\u00f0ir bi\u00f0in um at \u00fatfl\u00fdggja \u00fatskriftir av sendingum s\u00ednum til skrivstovuna hj\u00e1 statsadvokatinum \u00ed sambandi vi\u00f0 kanningar av upp\u00e1haldinum um, at st\u00f8\u00f0in hev\u00f0i sent v\u00ed\u00f0gongd sj\u00f3narmi\u00f0. M\u00f8guleikarnir fyri at bera fram atfinningarsom sj\u00f3narmi\u00f0 eru stigv\u00edst og \u00ed alt st\u00f8rri mun blivnir avmarka\u00f0ir \u00ed Russlandi seinnu \u00e1rini.\n\n\u00cd 2017 byrja\u00f0i r\u00e6ttarm\u00e1l \u00ed russiska h\u00e6gstar\u00e6tti, i\u00f0 skal banna Jehova vitnum, grunda\u00f0 \u00e1 l\u00f3gg\u00e1vu m\u00f3ti yvirgangsvirksemi.\n\nSamkynd \n\nAltj\u00f3\u00f0a felagsskapurin fyri samkynd, tv\u00edkynd og tv\u00f8rkynd, ILGA, hevur samanbori\u00f0 r\u00e6ttindini hj\u00e1 hesum minnilutab\u00f3lkum. \u00cd hesum sambandi hevur felagsskapurin sett ein lista upp upp vi\u00f0 46 punktum yvir ymisk \u00f8ki, har munur er \u00e1 javnr\u00e6ttindum hj\u00e1 samkyndum, tv\u00edkyndum og tv\u00f8rkyndum, og \u00f8\u00f0rum f\u00f3lkum. Bretland veitir heili 77 % av \u00f8llum \u00e1settu r\u00e6ttindunum til s\u00ednar samkyndu, tv\u00edkyndu og tv\u00f8rkyndu borgarar. T\u00e6tt \u00ed h\u00f8linum \u00e1 St\u00f3rabretlandi, eru flestu londini \u00ed Vesturevropa . Longur eystur vit fara, verri ver\u00f0ur st\u00f8\u00f0an. Allar ringast stendur til \u00ed Russlandi, sum einans uppfyllir 7 % av \u00e1setingunum hj\u00e1 ILGA-Europe . Men hetta yvirliti\u00f0 er gj\u00f8rt \u00e1\u00f0renn l\u00f3gin \u00ed 2013 kom \u00ed gildi, sum eitt n\u00fa bannar Pride-skr\u00fa\u00f0gongum og annars allar jaligari umtalu av samkyndum \u00ed Russlandi. \u00cd St. P\u00e6tursborg og fleiri \u00f8\u00f0rum russiskum landsp\u00f8rtum eru l\u00f3gir samtyktar, sum banna positivari umtalu av samdkyndleika.  Grundgevingin fyri t\u00ed l\u00f3gini var, at hon skal verja ung og b\u00f8rn. T\u00edskil ver\u00f0ur russiska prosenttali\u00f0 uttan iva enn l\u00e6gri \u00ed 2014.\n\nFongsul \n\nRussland eigur \u00ed 2014 tann ivasama hei\u00f0ur at hava heimsins n\u00e6sth\u00e6gsta tal av fangum - 800 000 - harav ein tri\u00f0ingur er \u00f3sekur samb\u00e6rt mannar\u00e6ttindab\u00f3lkum (t.d. Amnesty International).\n\nWTO \n\nRussland fekk \u00ed 2012 formliga limaskap \u00ed Altj\u00f3\u00f0a Handilsfelagsskapinum WTO. Samr\u00e1\u00f0ingarnar um russiskan limaskap \u00ed WTO hava veri\u00f0 sera truplar. T\u00e6r byrja\u00f0u fyri 18 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, og hesi \u00e1rini hava n\u00f3gvir fundir veri\u00f0. Tann 10. juli 2012 samtykti tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 \u00ed Moskva, at Russland skuldi fara upp \u00ed WTO.\n\nArktis \n\n\u00cd januar 2014 gav Vladimir Putin, forseti, bo\u00f0 um, at russiska verjan skuldi styrkja s\u00edna st\u00f8\u00f0u \u00ed Arktis. Russisku myndugleikarnir hava gj\u00f8rt av at skipa eina herna\u00f0arliga mi\u00f0st\u00f8\u00f0 \u00ed Arktis, og m\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 tiltakinum er at verja landsins arktisku \u00e1hugam\u00e1l. Tann n\u00fdggja mi\u00f0st\u00f8\u00f0in ver\u00f0ur sett saman av einari herskipadeild, einari herdeild, sum serliga ver\u00f0ur \u00fatgj\u00f8rd til arktiska kr\u00edgsf\u00f8rslu, einari loftverjudeild og so n\u00f8krum bygningum, sum skulu h\u00fdsa umsitingarligum uppg\u00e1vum. Herskipadeildin skal hava \u00e1byrgdina av at verja tey russisku \u00e1hugam\u00e1lini \u00ed Arktis so sum farmasigling, fiskiskap, olju -og gasslei\u00f0ir og landsins mark nor\u00f0anfyri .\n\nUttanr\u00edkispolitikkur\n\nF\u00f8royar og Russland\n\nHandilsvi\u00f0urskifti \n\nF\u00f8royar hava \u00ed n\u00f3gv \u00e1r arbeitt vi\u00f0 at betra um handilsvi\u00f0urskiftini vi\u00f0 Russland. F\u00f8royar og Russland royndu \u00ed fleiri \u00e1r at f\u00e1a ein handilss\u00e1ttm\u00e1la landanna millum, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist kortini ongant\u00ed\u00f0 at koma endaliga \u00e1 m\u00e1l, t\u00ed Russland millum anna\u00f0 kn\u00fdtti \u00e6tla\u00f0a WTO-limaskapin at handilss\u00e1ttm\u00e1lnum. \u00darsliti\u00f0 var, at F\u00f8royar gj\u00f8rdu ein s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Russland, sum byggir \u00e1 grundregluna hj\u00e1 WTO um Most Favoured Nation Treatment. S\u00e1ttm\u00e1lin kom \u00ed gildi \u00ed 2006 . Rokna\u00f0 \u00ed mun til samla\u00f0a f\u00f8royska \u00fatflutningin fara g\u00f3\u00f0 \u00e1tta prosent av \u00f8llum f\u00f8royskum \u00fatflutningi til Russlands, ta\u00f0 v\u00edsa t\u00f8l hj\u00e1 Hagstovu F\u00f8roya . Og ikki nokk vi\u00f0 t\u00ed: seinastu \u00e1rini er \u00fatflutningurin til Russlands nevniliga \u00f8ktur vi\u00f0 r\u00fakandi fer\u00f0. \u00c1\u00f0renn 1992 \u00fatfluttu F\u00f8royar als einki til Russlands. Og n\u00e6stu n\u00f3gvu \u00e1rini sveiggja\u00f0i f\u00f8royski \u00fatflutningurin til henda risast\u00f3ra markna\u00f0 millum tr\u00edggjar og 40 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. \u00cd 2005 f\u00f3r f\u00f8royski \u00fatflutningurin til Russlands upp um 100 milli\u00f3nir kr\u00f3nur, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed 2011, at t\u00f8lini f\u00f3ru beint upp \u00ed  loft. \u00cd 2011 \u00fatfluttu f\u00f8royingar fyri 420 milli\u00f3nir kr\u00f3nur til russiska markna\u00f0in og \u00ed 2012 \u00fatfluttu F\u00f8royar fyri 463 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. Hesi b\u00e6\u00f0i \u00e1rini h\u00e6kka t\u00f8lini upp \u00ed 7,77 prosent av samla\u00f0a \u00fatflutninginum \u00ed 2011 og upp \u00ed 8,43 prosent av samla\u00f0a \u00fatflutninginum \u00ed 2012. Laksur var ta\u00f0, sum F\u00f8royar \u00fatfluttu mest av til Russlands \u00ed 2012. Samanlagt \u00fatfluttu f\u00f8royskar fyrit\u00f8kur laks fyri 196 milli\u00f3nir kr\u00f3nur til Russlands \u00ed 2012. N\u00e6st \u00e1 listanum var sild, t\u00ed \u00ed 2012 keyptu russar sild \u00far F\u00f8royum fyri 123 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. \u00c1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi kom makrelur vi\u00f0 61 milli\u00f3num kr\u00f3num.\n\nUndir \u00e1rliga ST-a\u00f0alfundinum \u00ed 2012 n\u00fdtti l\u00f8gma\u00f0ur, Kaj Leo Holm Johannesen, h\u00f8vi at hava fund vi\u00f0 russiska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harran, Sergey Lavrov . \u00c1 skr\u00e1nni fyri fundin v\u00f3ru handilsvi\u00f0urskiftini millum F\u00f8royar og Russland. F\u00f8royski \u00fatflutningurin til russiska markna\u00f0in er vaksandi, og ynski er fr\u00e1 f\u00f8royskum vinnul\u00edvi at f\u00e1a betri markna\u00f0aratgongd. Landsst\u00fdri\u00f0 arbei\u00f0ir t\u00ed fyri at at f\u00e1a ein n\u00fdggjan handilss\u00e1ttm\u00e1la \u00ed lag, og er hetta fyrstu fer\u00f0, at handilsvi\u00f0urskiftini landanna millum, eru umr\u00f8dd \u00e1 r\u00e1\u00f0harrastigi. \u00c1 fundinum leg\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur dent \u00e1 ta\u00f0 s\u00f8guliga samstarvi\u00f0 millum F\u00f8royar og Russland, og v\u00edsti \u00e1 g\u00f3\u00f0a samstarvi\u00f0 \u00e1 fiskivinnu\u00f8kinum, og at F\u00f8royar v\u00f3ru millum fyrstu londini \u00ed Vesturheiminum, sum gj\u00f8rdu fiskivinnus\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 t\u00e1verandi Sovjetsamveldi\u00f0. Samskifti hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 millum F\u00f8royar og Russland um ein n\u00fdggjan handilss\u00e1ttm\u00e1la, men russar v\u00f3ru ikki sinna\u00f0ir at samr\u00e1\u00f0ast um n\u00fdggjan s\u00e1ttm\u00e1la fyrr enn Russland gj\u00f8rdist limur \u00ed WTO. Fleiri enn 30 lond ynskja at gera fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Russland \u00ed 2012; l\u00f8gma\u00f0ur og uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin Lavrov samdust um at byrja eina tilgongd, har fyrsta stigi er, at landsst\u00fdri\u00f0 letur russisku stj\u00f3rnini eina formliga \u00e1heitan um n\u00fdggjan handilss\u00e1ttm\u00e1la. \u00cd hesum sambandi seg\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur: \u201dEin n\u00fdggjur handilsss\u00e1ttm\u00e1li vi\u00f0 Russland hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri okkara \u00fatflutning. Men vit mugu gera okkum greitt, at ta\u00f0 kann ganga r\u00fam t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn ein s\u00e1ttm\u00e1li gerst veruleiki\" .\n\nSendistovan \n\nF\u00f8royar f\u00e1a sendistovu \u00ed Moskva \u00ed 2014 . L\u00f8gma\u00f0ur vil styrkja handilsvi\u00f0urskiftini vi\u00f0 Russland, og t\u00ed sambandi vil l\u00f8gma\u00f0ur hava eina sendistovu Moskva.  \"Sendistovan \u00ed Russlandi ver\u00f0ur eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 ambo\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum at styrkja handilsvi\u00f0urskiftini vi\u00f0 Russland og onnur eystanlond\", seg\u00f0i Johannesen. \"Russland hevur alsamt st\u00f8rri t\u00fddning fyri F\u00f8royar og landsst\u00fdri\u00f0 sta\u00f0festir, at ta\u00f0 er t\u00fddningarmiki\u00f0 at vit hava okkara egnu umbo\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num, sum tryggjar st\u00f8\u00f0ugt samband og samstarv vi\u00f0 russiskar myndugleikar og tollsamgongur um markna\u00f0aratgongd og um at f\u00e1a fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1la\", sigur landsst\u00fdri\u00f0. \u00cd hesum sambandi hugsar landsst\u00fdri\u00f0 s\u00e6r, at f\u00f8roysk umbo\u00f0 \u00ed Moskva skulu byggja upp gott samband vi\u00f0 matv\u00f8rumyndugleikar, tollmyndugleikar, vinnufel\u00f8g, myndugleikar og politikarar \u00ed Moskva, Kiev, Minsk, Kaliningrad, Astana, Murmansk og Arkhangelsk . Landsst\u00fdri\u00f0 seg\u00f0i, at Vinnuh\u00fasi\u00f0 tekur undir vi\u00f0 \u00e6tlanini at hava f\u00f8royska sendistovu \u00ed Moskva. \u00c1hugin fyri at keypa fiskav\u00f8rur \u00far F\u00f8royum er vaksandi \u00ed hesum londum, serliga f\u00e1a Russland og Ukreina st\u00f8rri og st\u00f8rri t\u00fddning fyri f\u00f8royskan \u00fatflutning, eina mest uppisj\u00f3varfisk og laks. Landsst\u00fdri\u00f0 sigur, at t\u00ed er ney\u00f0ugt at b\u00f8ta um markna\u00f0aratgongdina hj\u00e1 f\u00f8royskum \u00fatflytarum. \n\n\"Hetta er ein st\u00f3rur dagur fyri f\u00f8royskan uttanr\u00edkispolitikk. Sendistovan \u00ed Russlandi ver\u00f0ur eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 ambo\u00f0 hj\u00e1 okkum at styrkja handilsvi\u00f0urskiftini vi\u00f0 Russland og onnur eystanlond. M\u00e1li\u00f0 er at f\u00e1a sendistovuna at virka \u00ed 2014\", sigur Kaj Leo Holm Johannesen, l\u00f8gma\u00f0ur. F\u00f8royar hava \u00ed 2013 sendistovu \u00ed Keypmannahavn, London, Reykjav\u00edk og Br\u00fassel. Sendistovan \u00ed Moskva ver\u00f0ur sostatt fimta sendistova F\u00f8roya \u00fati \u00ed heimi . Hesar sendistovurnar kosta \u00e1lei\u00f0 12,5 milli\u00f3nir kr\u00f3nur at reka \u00e1rliga. Og n\u00fa ver\u00f0a tv\u00e6r milli\u00f3nir \u00e1rliga afturat til sendistovu \u00ed Russlandi. Sendistovan fer at kosta g\u00f3\u00f0ar 3,25 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. \u00cd fyrstu syftu bendi \u00e1, at f\u00edggjarnevndin ikki var serliga fyri \u00e6tlaninum hj\u00e1 l\u00f8gmanni. F\u00edggjarnevndin l\u00e6t bara 500 000 DKK til endam\u00e1li\u00f0. F\u00edggjarnevndin hevur \u00ed 2012 broytt st\u00f8\u00f0u, og vi\u00f0 tri\u00f0ju vi\u00f0ger\u00f0 av uppskotinum fer l\u00f8gtingi\u00f0 at j\u00e1tta 3,25 milli\u00f3nir kr\u00f3nur.\n\nLandsverja \n\nHerurin hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 stoltleiki Russlands, men so er ikki longur. Herurin f\u00e6r ringa f\u00edgging, og tann fyrr so stolti russiski herurin er um at detta sundur. Teir herskyldigu ver\u00f0a k\u00faga\u00f0ir og yvirmenninir ey\u00f0m\u00fdktir. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri ver\u00f0a 300 000 ungir menn kalla\u00f0ir inn til hert\u00e6nastu, men st\u00faranin fyri har\u00f0skapi og fyri at ver\u00f0a sendir til Kekenia hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 at sleppa undan hert\u00e6nastu til eina tj\u00f3\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt. Fleiri enn 3 000 hermenn doyggja av har\u00f0skapinum, sum gj\u00f8gnums\u00fargar allan herin.\n\nEitt sindur um Russland \n\n Russland er heimsins st\u00f8rsta land. \n Russland hev\u00f0i st\u00f3ran leiklut \u00ed 2. ver\u00f0inskr\u00edggji. \n Russland er m.a kent fyri Sovjetsamveldi\u00f0. \n Russland er b\u00fdtt upp \u00ed 5 partar. \n Russland er \u00ed tveimun heimsp\u00f8rtum: Evropa og \u00ed \u00c1sia. \n \u00cd sl\u00e6ttaumr\u00e1\u00f0inum dyrkast: Korn, eplir og Sukur. \n H\u00e6gsta fjall er Elbrus sum er 5642 m h\u00f8gt. \n St\u00f8rsta vatni\u00f0 er Bajkalvatn sum er 31 468 km2. \n \u00cd Russlandi eru fleiri muslimar enn \u00ed Jordan og Libia tilsamans. \n \u00cd h\u00f8vussta\u00f0num Moskva er kenda: Rey\u00f0a Torgi. \n \u00cd vestara og sy\u00f0ra parti er fruktag\u00f3\u00f0 j\u00f8r\u00f0, men v\u00ed\u00f0a um \u00ed landinum er steinlendi. \n \u00cd Russlandi kann ta\u00f0 gerast r\u00e6\u00f0uliga kalt, t\u00ed landi\u00f0 er so n\u00e6r vi\u00f0 Nor\u00f0urp\u00f3lin.\n\nMentan\n\nT\u00f3nleikur, dansur og ballett \n\nRusslands mongu f\u00f3lkasl\u00f8g hava hv\u00f8r s\u00ednar serst\u00f8ku si\u00f0venjur innan f\u00f3lkat\u00f3nleik. \u00cd 19. \u00f8ld var ta\u00f0 ein kapping \u00ed t\u00ed russiska t\u00f3nleikal\u00edvinum millum \u00abTeir fimm\u00bb (Mili Balakirev, Aleksandr Porfirjevitj Borodin, C\u00e9sar Cui, Modest Mussorgskij, Nikolaj Rimskij-Korsakov) og Mikhail Glinka \u00f8\u00f0rumegin, og teir meira afturhaldssinna\u00f0u Nikolaj og Anton Rubinstein hinumegin. Seinni kom Pjotr Tsjajkovskij, ein av teimum kendastu romantikarunum. Tann russiska romantiska si\u00f0venjan var\u00f0 f\u00f8rd v\u00ed\u00f0ari av Sergej Rakhmaninov inn \u00ed 20. \u00f8ld.\n\n\u00cd 20. \u00f8ld var Rakhmaninov, Aleksandr Skrjabin, Igor Stravinskij, Sergej Prokofjev og Dmitrij Sjostakovitsj russiskir komponistar \u00ed heimsflokki. \u00cd sovjett\u00ed\u00f0ini var tann klassiski t\u00f3nleikurin \u00ed Russlandi undir strongum eftirliti, og var gjarna r\u00e6ttiliga konservativur \u00ed tr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 doktrinini um sosialistiska realismu.\n\nRussland hevur uppalt fleiri heimskendir konsertsolistar: violinistin David Ojstrakh, cellistin Mstislav Rostropovitsj, pianistarnir Vladimir Horowitz, Svjatoslav Richter og Emil Gilels, og sopranin Galina Visjnevskaja.\n\nPjotr Tsjajkovskij var ma\u00f0urin handan kendastu ballettirnar vi\u00f0 Svanavatninum, N\u00f8tuknekkaranum og Torner\u00f3su. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld gj\u00f8rdist ballettdansararnir Anna Pavlova og Vatslav Nizjinskij heimskendar, og seinni var\u00f0 si\u00f0venjan f\u00f8rd v\u00ed\u00f0ari av dansarum sum Maja Plisetskaja, Rudolf Nurejev og Mikhail Barisjnikov. Bolsjoj \u00ed Moskva og Mariinskij \u00ed St. P\u00e6tursborg eru heimskendir ballettpallar.\n\nInnan popt\u00f3nleikin hev\u00f0i b\u00f3lkurin Akvarium kultstatus fr\u00e1 1970-\u00e1runum og heilt til n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, vi\u00f0 skiftandi limum. Undir glasnost kundu teir eitt stutt skifti \u00fatgeva teirra t\u00f3nleik \u00e1 t\u00ed statsliga pl\u00e1tufelagnum Melodija, eftir at hava tiki\u00f0 upp \u00f3l\u00f3gliga s\u00ed\u00f0an 1972. St\u00f8\u00f0an hj\u00e1 hesum orkestrinum \u00ed t\u00ed seinasta partinum av Sovjet-t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num kann samanberast vi\u00f0 st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 Beatles \u00ed Vesturheiminum um somu t\u00ed\u00f0, me\u00f0an tann mest t\u00fd\u00f0andi v\u00edsusangarin t\u00e1 var Vladimir Vysotskij. \u00cd dag er gentuduo'in T.A.T.u. Russlands st\u00f8rsta t\u00f3nleikaliga \u00fatflutningsv\u00f8ran. Av russiskum rock-orkestrum er Mumij Troll kendir og hava ein r\u00e6ttiliga st\u00f3ran skara av fjepparum \u00ed Skandinavia.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nAv hold\u00edtr\u00f3tti er \u00edshockey millum best umt\u00f3ktu \u00ed Russland. 21 av 24 li\u00f0 \u00ed Kontinental Hockey League eru russisk, og ta\u00f0 russiska landsli\u00f0i\u00f0 hevur havt st\u00f3ra sukse \u00ed altj\u00f3\u00f0a meistaraskapum, eitt n\u00fa vi\u00f0 gull \u00ed HM \u00ed 2009.Fyrr var \u00edshockeylandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Sovjetsamveldinum heimsins besta vi\u00f0 sjey gull, einari silvur og einari bronsu av 9 olympiskum kappingum. Ta\u00f0 mest vinnandi russiska \u00edshockeyfelagi\u00f0 hevur veri\u00f0 CSKA Moskva, sum eisini vann Europacup 20 av 22 fer\u00f0um \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1969-90.\n\nRusslands harrelandsli\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti var pr. september 2009 \u00e1 einum s\u00e6ttapl\u00e1ssi \u00e1 listanum hj\u00e1 FIFA um heimsranking. \u00cd Euro 2008 vann li\u00f0i\u00f0 bronsuhei\u00f0ursmerki, ta\u00f0 var besta plasering s\u00ed\u00f0an Sovjetsamveldi\u00f0 fall. Ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a sp\u00e6li\u00f0 \u00ed meistaraskapinum gj\u00f8rdi eisini at fleiri russiskir leikarar n\u00fa sp\u00e6ldu \u00ed evropiskum toppli\u00f0um, hetta er eitt n\u00fa galdandi fyri Jurij Zjirkov \u00ed Chelsea og Andrej Arsjavin \u00ed Arsenal. H\u00f3ast ta\u00f0, so er russiska meistaradeildin pengasterk og heldur eitt h\u00f8gt st\u00f8\u00f0i, og t\u00ed sp\u00e6la teir flestu landsli\u00f0sleikararnir \u00ed heimlandinum. Tradisjonelt hava Moskva-fel\u00f8gini CSKA, Lokomotiv, Spartak og Dynamo veri\u00f0 tey sterkastu, men tey seinastu \u00e1rini hevur Zenit \u00far St. P\u00e6tursborg bj\u00f3\u00f0a sterku moskovittunum av.\n\nAv einstaklinga\u00edtr\u00f3ttargreinunum hevur tennis veri\u00f0 best d\u00e1mt s\u00ed\u00f0an 1990-\u00e1rini, naka\u00f0 sum \u00ed st\u00f3ran mun kann sigast at skyldast st\u00f3ra \u00e1hugan hj\u00e1 fyrrverandi forseta Russlandsm Boris Jeltsin, fyri hesum \u00edtr\u00f3ttinum. Seinastu \u00e1rini hava teir bestu russisku tennisleikararnir veri\u00f0 \u00ed heimsflokki, vi\u00f0 leikarum sum Jevgenij Kafelnikov hj\u00e1 monnunum og Anastasija Myskina, Anna Kurnikova og Marija Sjarapova hj\u00e1 kvinnunum. Innan vetrar\u00edtr\u00f3tt hevur Russland havt st\u00f3ra sukse vi\u00f0 langrenning, kanska serliga hj\u00e1 kvinnunum. Jelena V\u00e4lbe og Ljubov Jegorova v\u00f3ru t\u00e6r mest ey\u00f0s\u00fdndu \u00ed 1990-\u00e1runum, seinni komu eitt n\u00fa Larisa Lazutina, Julija Tsjepalova og Jevgenija Medvedeva-Abruzova. Hj\u00e1 monnunum hava eitt n\u00fa Aleksej Prokurorov og Mikhail Ivanov havt sera g\u00f3\u00f0 \u00farslit. Tann etniski russarin Vladimir Smirnov hev\u00f0i eisini sukse \u00ed 1980-\u00e1runum og 1990-\u00e1runum, men valdi at kappast fyri Kasakhstan eftir at Sovjetsamveldi\u00f0 var\u00f0 upployst.\n\nTilsamans hevur Russland vunni\u00f0 323 hei\u00f0ursmerki \u00ed summar-OL og 76 hei\u00f0ursmerki \u00ed vetrar-OL (\u00edrokna\u00f0 Ta\u00f0 russiska keisarar\u00edki til og vi\u00f0 1912). Harafturat kemur Sovjetsamveldi\u00f0 vi\u00f0 tilsamans 1204 hei\u00f0ursmerkjum (b\u00e6\u00f0i summar og vetur) t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1952-88, og SUS vi\u00f0 135 hei\u00f0ursmerkjum \u00ed 1992. Um man leggur alt hetta saman, so er Russland \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi, n\u00e6st eftir USA, \u00ed samla\u00f0um tali av hei\u00f0ursmerkjum fr\u00e1 \u00f8llum olympiskum leikum. Um ta\u00f0 bert ver\u00f0ur hugt at hei\u00f0ursmerkjum, sum \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far russisku f\u00f8derasj\u00f3nini hava vunni\u00f0 s\u00ed\u00f0an Russland gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 fr\u00e1 og vi\u00f0 1994, so kemur Russland \u00e1 eitt fimtapl\u00e1ss. \n\nRussland (sum t\u00e1 var ein partur av Sovjetsamveldinum) fyriskipa\u00f0i summar-OL \u00ed 1980. Leikirnir v\u00f3ru hildnir \u00ed Moskva, men minka\u00f0u orsaka\u00f0 av altj\u00f3\u00f0a boykottinum av Summar-OL 1980, har fleiri lond valdu ikki at luttaka. Vetrar-OL 2014 v\u00f3ru hildnir \u00ed Sotsji \u00ed \u00fatsynningsparti Russlands.\n\nRussland ver\u00f0ur eisini vertur fyri HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2018.\n\nB\u00f3kmentir\n\n\u00cd 18. \u00f8ld, \u00ed russisku Uppl\u00fdsingar\u00f8ldini, mentist russikar b\u00f3kmentir vi\u00f0 verkum eftir Mikhail Lomonosov og Denis Fonvizin. Fyrst \u00ed 19. \u00f8ld byrja\u00f0i ein tj\u00f3\u00f0skaparlig n\u00fdm\u00f3tans si\u00f0venja, har i\u00f0 nakrir av teimum st\u00f8rstu rith\u00f8vundum \u00ed s\u00f8gu Russlands \u00fatg\u00f3vu s\u00edni verk. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 er eisini kent sum Gull\u00f8ldin hj\u00e1 Russiskum skaldskapi og byrja\u00f0i vi\u00f0 Alexander Pushkin, i\u00f0 ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum stovnarin av t\u00ed n\u00fdggja russiska b\u00f3kmentam\u00e1linum og ver\u00f0ur ofta nevndur hin \"Russiski Shakespeare\". T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 helt fram inn \u00ed 19. \u00f8ld vi\u00f0 yrkingum eftir Mikhail Lermontov og Nikolay Nekrasov, sj\u00f3nleikir eftir Alexander Ostrovsky og Anton Chekhov, og prosa eftir Nikolai Gogol og Ivan Turgenev. Leo Tolstoy og Fjodor Dostojevskij eru blivin umm\u00e6ld av b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0ingum sum teir st\u00f8rstu skalds\u00f8guh\u00f8vundarnir gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir.\n\n\u00cd 1880-\u00e1runum var \u00f8ldin vi\u00f0 teimum st\u00f3ru skalds\u00f8guh\u00f8vundunum farin og stutts\u00f8gur og yrkingar gj\u00f8rdist t\u00e6r dominerandi sjangrurnar. Tey komandi \u00e1rat\u00edggjuni gj\u00f8rdist kend sum, Silvur\u00f8ldin vi\u00f0 russiskum yrkingum, t\u00e1 symbolisman kom \u00ed sta\u00f0in fyri ta\u00f0 fyrr so dominerandi b\u00f3kmentaligu realismuna. Nakrir av kendastu rith\u00f8vundunum fr\u00e1 hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num eru Valerij Brjusov, Vjatseslav Ivanov, Alexandr Blok, Nikolaj Gumiljov og Anna Akhmatova, og skalds\u00f8guh\u00f8vundarnir Leonid Andrejev, Ivan Bunin, og Maksim Gorkij.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Economic data of Russia\n\nEvropa\nAsia"}
{"id": "4919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulla%20Boje%20Rasmussen", "title": "Ulla Boje Rasmussen", "text": "Ulla Boje Rasmussen (f. 12. mars 1950 \u00ed \u00c5rhus) er ein danskur filmsleikstj\u00f3ri. Fyrsti filmur hennara \"1700 meter fra fremtiden\" var\u00f0 gj\u00f8rdur, \u00e1\u00f0renn tunnilin til G\u00e1sadals var gj\u00f8rdur, heiti\u00f0 \u00e1 filminum sipar til, at G\u00e1sadalur t\u00e1 l\u00e1 avskorin fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum bygdum \u00ed V\u00e1gunum, og tann t\u00e1 \u00e6tla\u00f0i tunnilin skuldi vera 1700 metrar langur. Filmarnir \"Tre blink mod vest\" og \"F\u00e6r\u00f8erne.dk\" eru eisini um f\u00f8roysk vi\u00f0urskifti.\n\nFilmar \n\n 1990 - 1700 meter fra fremtiden\n 1992 - Tre blink mod vest\n 2003 - F\u00e6r\u00f8erne.dk\n\nKelda \n\n 2005 - Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/06, s. 977 (Rasmussen, Ulla Boje)\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "4920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nils%20Malmros", "title": "Nils Malmros", "text": "Nils Malmros (5. oktober 1944 \u00ed \u00c5rhus) er ein danskur filmsleikstj\u00f3ri og l\u00e6kni. Hann hevur eitt n\u00fa leikstj\u00f3rna\u00f0 fimin Barbara, sum byggir \u00e1 skalds\u00f8guna hj\u00e1 J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen\n\nFilmar\n\nSp\u00e6lifilmar \n 1968 - En m\u00e6rkelig k\u00e6rlighed\n 1973 - Lars-Ole, 5.c.\n 1977 - Drenge\n 1981 - Kundskabens tr\u00e6\n 1983 - Sk\u00f8nheden og udyret\n 1989 - \u00c5rhus by Night\n 1992 - K\u00e6rlighedens smerte\n 1997 - Barbara\n 2002 - At kende sandheden\n 2009 -  K\u00e6restesorger\n 2013 \u2013 Sorg og Gl\u00e6de\n\nStuttfilmar \n 1978 - Kammesjukjul\n\nKeldur \n\n 2005 - Kraks Bl\u00e5 Bog 2005/06, s. 763\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Danmark\nL\u00e6knar"}
{"id": "4983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Christian%20Djurhuus", "title": "Johan Christian Djurhuus", "text": "Johan Christian Djurhuus r\u00f3ptur Faktorin (f\u00f8ddur 1834 \u00ed T\u00f3rshavn, dey\u00f0ur 17. juni 1918 \u00ed Klaksv\u00edk) var\u00f0 keypma\u00f0ur og politikari Hann t\u00f3k handils\u00fatb\u00fagving \u00ed Danmark, og gj\u00f8rdist seinni keypma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edk. Djurhuus var kommunust\u00fdrislimur \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu \u00ed fleiri \u00e1r, og valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Nor\u00f0oyar 1885\u20131897.\n\nHann var br\u00f3\u00f0ir Andreas Djurhuus og Hans Olaus Djurhuus.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 273. (PDF)\n\nDjurhuus, Johan Christian\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1834\nAndl\u00e1t \u00ed 1918\nF\u00f8royskir keypmenn\nKlaksv\u00edkingar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "4984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mentanarvir%C3%B0isl%C3%B8n%20Landsins", "title": "Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins", "text": "Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins hevur veri\u00f0 latin si\u00f0ani 1998. Talan er um tv\u00e6r h\u00f8vu\u00f0svir\u00f0isl\u00f8nir, sum ver\u00f0a latnar hv\u00f8rt \u00e1r, t\u00f3 eru n\u00f8kur undant\u00f8k, har vir\u00f0isl\u00f8nir ikki eru latnar. Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n landsins er \u00e1 150 000 kr\u00f3nur, hei\u00f0ursg\u00e1va landsins er \u00e1 75 000 kr\u00f3nur. Av og \u00e1 ver\u00f0ur ein tri\u00f0ja vir\u00f0isl\u00f8n latin, hon kann vera til ungt listaf\u00f3lk ella til onkran annan serligan b\u00f3lk av listarf\u00f3lki og er \u00e1 50 000 kr. \n\nS\u00f8mdarg\u00e1va landsins er \u00ed l\u00f8tuni 20 000 kr. sum ver\u00f0a latnar mentaf\u00f3lki solei\u00f0is at tey f\u00e1a upph\u00e6ddina \u00fatgoldna\u00f0 einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 restina av l\u00edvinum. Vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin samb\u00e6rt \u00a7 7 \u00ed KUNNGER\u00d0 NR. 90 FR\u00c1 28. OKTOBER 2008 UM STU\u00d0UL TIL MENTAN OG LIST, har ta\u00f0 stendur solei\u00f0is:\nLandsst\u00fdrisma\u00f0urin veitir eftir tilm\u00e6li fr\u00e1 nevndini l\u00edvslanga hei\u00f0ursg\u00e1vu, nevnd s\u00f8mdarg\u00e1va, til navngivi\u00f0 listaf\u00f3lk, so leingi vi\u00f0komandi er \u00e1 l\u00edvi.\nStk. 2. Til tess at f\u00e1a s\u00f8mdarg\u00e1vu skal listaf\u00f3lki\u00f0 hava \u00fatinnt listarligt avrik, i\u00f0 ver\u00f0ur mett at hava t\u00fddning fyri samt\u00ed\u00f0 og framt\u00ed\u00f0. Stk. 3. So hv\u00f8rt listaf\u00f3lk fer \u00far skipanini, skal st\u00f8\u00f0a takast til, um anna\u00f0 listaf\u00f3lk eigur at f\u00e1a l\u00edvlanga s\u00f8mdarg\u00e1vu.\n\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n landsins ver\u00f0ur givin samb\u00e6rt grein 8 \u00ed \u00e1\u00f0urnevndu l\u00f3g, greinin lj\u00f3\u00f0ar solei\u00f0is:\n\u00a7 8. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin veitir eftir tilm\u00e6li fr\u00e1 nevndini hei\u00f0ursg\u00e1vu, nevnd Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins, at hei\u00f0ra f\u00f8royskt mentaf\u00f3lk sum t\u00f8kk fyri \u00fatinnt listarligt avrik.\nStk. 2. Bert listarlig ey\u00f0kenni kunnu galda sum metingarst\u00f8\u00f0i fyri arbei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 nevndini. Til tess at kunna f\u00e1a Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins skal vir\u00f0isl\u00f8narevni\u00f0 hava skapa\u00f0 listaverk \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i.\n \n\nHei\u00f0ursg\u00e1va landsins ver\u00f0ur latin samb\u00e6rt grein \u00ed Kunnger\u00f0 um stu\u00f0ul til mentan og list:\n\u00a7 9. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin veitir eftir tilm\u00e6li fr\u00e1 nevndini hei\u00f0ursg\u00e1vu, nevnd Hei\u00f0ursg\u00e1va Landsins.\nStk. 2. Til tess at f\u00e1a Hei\u00f0ursg\u00e1vu Landsins skal vir\u00f0isl\u00f8narevni\u00f0 hava virka\u00f0 til frama fyri mentanarlig vir\u00f0i, sum hava t\u00fddning fyri f\u00f8royska mentan, list og mentanararv.\nStk. 3. A\u00f0rar hei\u00f0ursg\u00e1vur kunnu eftir landsst\u00fdrismansins egnu avger\u00f0 latast listaf\u00f3lki, mentaf\u00f3lki ella felagsskapi.\n\nVir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk. \u00cd desember 2011 var\u00f0 ta\u00f0 kunngj\u00f8rt, at t\u00e1verandi landst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum, Bj\u00f8rn Kals\u00f8, eftir tilm\u00e6li fr\u00e1 tilm\u00e6lisnevndini, valdi at lata vir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk, Vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e6tla\u00f0 ungum listaf\u00f3lki sum kveikjan, stimbran og stu\u00f0lan. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt samb\u00e6rt grein 9, stykki 3 \u00ed kunnger\u00f0ini um stu\u00f0ul til mentan og list, i\u00f0 heimilar at landsst\u00fdrisma\u00f0urin eftir egnum vali kann lata a\u00f0rar hei\u00f0ursg\u00e1vur enn mentanarvir\u00f0isl\u00f8nina og hei\u00f0ursg\u00e1vuna. Fr\u00e1 2011 til 2018 hava nevndin og landsst\u00fdrisma\u00f0urin valt at hei\u00f0ra ungum listaf\u00f3lki. \u00cd januar 2020 (Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins 2019) valdi Jenis av Rana landsst\u00fdrisma\u00f0ur ikki at lata vir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk, i\u00f0 nevndin annars m\u00e6lti til.\n\nHesar hei\u00f0ursl\u00f8nirnar ver\u00f0a givnar uttan ums\u00f3kn, sum ein vi\u00f0urkenning av f\u00f8royskum listaf\u00f3lki.\n\nM\u00f3ttakarar av Mentanarvir\u00f0isl\u00f8num landsins\n\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n landsins \n\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n landsins er \u00e1 150.000 kr. Hesi listaf\u00f3lk/mentaf\u00f3lk hava higartil fingi\u00f0 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n landsins:\n\n 2021 \u2013 Olaf Johannessen\n 2020 \u2013 Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir\n 2019 \u2013 Hanus G. Johansen\n 2018 \u2013  B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson\n 2017 \u2013  Barbara \u00ed Gongini\n 2016 - R\u00fani Brattaberg\n 2015 - Annika Hoydal\n 2014 - T\u00f3rbj\u00f8rn Olsen\n 2013 - Tr\u00f3ndur Patursson\n 2012 - T\u00f3roddur Poulsen\n 2011 - J\u00f3anes Nielsen\n 2010 - Sunleif Rasmussen\n 2009 - K\u00e1ri Leivsson (K\u00e1ri P.)\n 2008 - Ebba Hentze\n 2006 - Zacharias Heinesen\n 2005 - Tita Vinther\n 2004 - Ongin vir\u00f0isl\u00f8n latin\n 2003 - Hanus Kamban\n 2002 - Gunnar Hoydal\n 2001 - Ey\u00f0un Johannessen\n 2000 - Ing\u00e1lvur av Reyni\n 1999 - Jens Pauli Heinesen\n 1998 - Regin Dahl\n\nHei\u00f0ursg\u00e1va landsins \n\nHei\u00f0ursg\u00e1va landsins er 75.000 kr.\n 2021 \u2013 Gu\u00f0run & Gu\u00f0run, kl\u00e6dnavirki\n 2020 \u2013 \u00d3sbj\u00f8rn Jacobsen, arkitektur\n 2019 \u2013 Simme Arge Jacobsen\n 2018 \u2013 Astrid Andreasen\n 2017 \u2013 Frits Johannesen\n 2016 \u2013 Steinprent\n 2015 \u2013 J\u00e1kup Pauli Gregoriussen, arkitektur\n 2014 - Tey av Kamarinum\n 2013 - \u00c1rni Dahl\n 2012 - Marianne Clausen\n 2011 - Kristian Blak\n 2010 - Jonhard Mikkelsen\n 2009 - Laura Joensen\n 2008 - Martin T\u00f3rgar\u00f0\n 2007 - eingin hei\u00f0ursg\u00e1va latin\n 2006 - J\u00f3gvan Isaksen\n 2005 - Emil Juul Thomsen\n 2004 - eingin hei\u00f0ursg\u00e1va latin\n 2003 - \u00d3lavur H\u00e1t\u00fan\n 2002 - Axel T\u00f3rgar\u00f0\n 2001 - Fuglafjar\u00f0ar Sj\u00f3nleikarafelag\n\nVir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk \n\nVir\u00f0isl\u00f8nin til ungt listaf\u00f3lk er 50.000 kr.\n\n 2019 \u2013 Ongin vir\u00f0isl\u00f8n latin\n 2018 \u2013 B\u00fai Rouch, dansari\n 2017 \u2013 Konni Kass, songkvinna og sangskrivari.\n 2016 - Anna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir, rith\u00f8vundur\n 2015 - Andrias H\u00f8genni, Filmsleikstj\u00f3ri\n 2014 - Mathias Kapnas\n 2013 - Trygvi Danielsen\n 2012 - Silja Str\u00f8m\n2011 - Sakaris St\u00f3r\u00e1\n\nA\u00f0rar hei\u00f0ursl\u00f8nir fr\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num\n\nS\u00f8mdarg\u00e1va landsins \n\nS\u00f8mdarg\u00e1va landsins er ein \u00e1rlig upph\u00e6dd \u00e1 20.000 kr., sum ver\u00f0ur latin restina av l\u00edvinum\n 2015 - Alexandur Kristiansen\n 2014 - Oddv\u00f8r Johansen\n 2014 - Katrin Ottarsd\u00f3ttir\n 2012 - Ebba Hentze\n 2012 - Hanus G. Johansen\n 2012 - Gu\u00f0ri\u00f0 Poulsen\n\nFyrr hava hesi fingi\u00f0 s\u00f8mdarg\u00e1vu landsins (\u00e1ri\u00f0 er \u00f3vist, Bj\u00f8rn Kals\u00f8 nevndi tey, t\u00e1 i\u00f0 hann handa\u00f0i s\u00f8mdarg\u00e1vurnar fyri 2014):\n\n \u00d3li Petersen\n Hanus Kamban\n R\u00f3i Patursson\n Zacharias Heinesen\n Tr\u00f3ndur Patursson\n B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson\n\nM\u00e1lr\u00f8ktarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins / \u00c1rsins m\u00f3\u00f0urm\u00e1lsvir\u00f0isl\u00f8n \n2010: J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen\n2012: H\u00f8gni Djurhuus\n2015: Hans Mortensen\n2017: Suni Merkistein\n\nSerst\u00f8k vir\u00f0isl\u00f8n \nSerstaka vir\u00f0isl\u00f8nin er 50.000 kr. Hon kann eftir landsst\u00fdrismansins egnu avger\u00f0 latast listaf\u00f3lki, mentaf\u00f3lki ella felagsskapi, sum hevur virka\u00f0 til frama fyri mentanarlig vir\u00f0i, sum hava t\u00fddning fyri f\u00f8royska mentan, list og mentanararv.\n 2021: Martin Joensen, yrkjara, t\u00f3nleikara, sangara og listam\u00e1lara\n 2020: Birita Poulsen, sopransangarinnu\n2019: Forlagi\u00f0 Leirkeri\u00f0 vi\u00f0 br\u00f8\u00f0runum Zacharias Zachariasen og Fl\u00f3vin Tyril\n2006: J\u00f3n Hilmar Magn\u00fasson\n2001: Ebba Hentze\n\nNevndin fyri Mentanargrunnin \nNevndin situr \u00ed tr\u00fd \u00e1r. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin setir nevndina. Tr\u00edggir limir eru valdir av LISA, tveri eru valdir av landsst\u00fdrismanninum. Nevndin fyri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2020-2022:\n\nAlda Joensen, forkvinna\nPoul Geert Hansen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nKatrina \u00ed Geil, nevndarlimur\nKim Simonsen, nevndarlimur\nRobert Thomassen, nevndarlimur\n\nKeldutilfar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Logir.fo KUNNGER\u00d0 NR. 90 FR\u00c1 28. OKTOBER 2008 UM STU\u00d0UL TIL MENTAN OG LIST\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nListar\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "4985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Ingvard%20Olsen", "title": "J\u00f3gvan Ingvard Olsen", "text": "J\u00f3gvan Ingvard Olsen (f. 8. juli 1930 \u00e1 Toftum) er fyrrverandi rei\u00f0ari og politikari fyri Sambandsflokkin.\n\nJ\u00f3gvan Ingvard Olsen fekk skiparapr\u00f3gv \u00ed 1953 og skipsf\u00f8rarapr\u00f3gv \u00ed 1954. Hann arbeiddi sum skipari fr\u00e1 1958 og sum rei\u00f0ari og skipari fr\u00e1 1958. \n\nHann var tingma\u00f0ur fyri Sambandsflokkin 1970-1998, harav var hann tingforma\u00f0ur juli-sept. 1994 og 1995-1998. Han var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnu- og orkum\u00e1lum juni 1989 til januar 1990. \n\nAv \u00f8\u00f0rum sessum kunnu nevnast, at hann var bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Nes kommunu 1974-1980, harav bygdar\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed kommununi 1976-1980 og jan.-aug. 1989, at hann var forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8njavningargrunninum, hann sat \u00ed umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0num fyri Tryggingarsambandi\u00f0 \u00ed n\u00f8kur \u00e1r og \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num 1991-93.\n\nKelda \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 322 (PDF-Download)\n\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "4987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Isaksen", "title": "J\u00f3gvan Isaksen", "text": "J\u00f3gvan Isaksen (f\u00f8ddur 25. august 1950 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, \u00fatb\u00fagvin magistari \u00ed nor\u00f0urlendskum b\u00f3kmentum 1982, og hevur s\u00ed\u00f0ani 1986 veri\u00f0 l\u00e6rari vi\u00f0 Keypmannahavnar Universitet. J\u00f3gvan Isaksen hevur \u2013 umframt b\u00f3kmentas\u00f8gu, b\u00f3kmentagreinir og umm\u00e6li \u2013 skriva\u00f0 10 krimiskalds\u00f8gur og 3 barnakrimis\u00f8gur. Fleiri krimiskalds\u00f8gur eru t\u00fdddar til onnur m\u00e1l.\n\nHei\u00f0ur \n1994 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A.Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir\n2006 Hei\u00f0ursg\u00e1va landsins (75.000 kr.).\n2011 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A.Jacobsens fyri hansara virksemi \u00ed Mentunargrunni Studentafelagsins vi\u00f0 at \u00fatgeva f\u00f8royskar b\u00f8kur.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nKrimi skalds\u00f8gur \n1990 \u2013 Bl\u00ed\u00f0 er summarn\u00e1tt \u00e1 F\u00f8royalandi. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n1991 \u2013 \u00e1 donskum: Blid er den f\u00e6r\u00f8ske sommernat, ISBN 87-7456-426-9\n2011 \u2013 \u00e1 donskum: Blid er den f\u00e6r\u00f8ske sommernat, 2. edition, paperback. ISBN 978-87-92286-30-7\n1995 - \u00e1 t\u00fdskum: Mild ist die f\u00e4r\u00f6ische Sommernacht, Pettersson, M\u00fcnster 1995 (1994) (= Morden im Norden 1) ISBN 3-930704-00-5\n2006 - \u00e1 t\u00fdskum: Neuausgabe: Endstation F\u00e4r\u00f6er, Grafit ISBN 3-89425-549-8\n1994 \u2013 Gr\u00e1ur oktober. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n1995 \u2013 \u00e1 donskum: Gr\u00e5 oktober, ISBN 87-7456-478-1\n2011 \u2013 \u00e1 donskum: Gr\u00e5 oktober, 2. udgave, paperback. ISBN 978-87-92286-31-4\n2007 - \u00e1 t\u00fdskum: Option F\u00e4r\u00f6er. Grafit\n2005 \u2013 Krossmessa. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n2009 \u2013 \u00e1 donskum: Korsmesse, Torgard, ISBN 978-87-92286-14-7\n2011 \u2013 \u00e1 donskum: Korsmesse, 2. udgave, paperback. ISBN 978-87-92286-39-0\n 2016 \u2013 \u00e1 enskum: Walpurgis Tide, Norvik Press. ISBN 978-19-09408-24-1\n2007 \u2013 Adventus Domini. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n2008 \u2013 Metusalem. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n2011 \u2013 \u00e1 donskum: Metusalem, ISBN 978-87-92286-29-1\n2009 \u2013 Nor\u00f0l\u00fdsi. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n2010 \u2013 Norska L\u00f8va Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n2011 \u2013 Deydningar dansa \u00e1 Sandi. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson)\n2012 \u2013 Tann Fimti Ma\u00f0urin . Krimi skalds\u00f8ga (um William Hammer)\n2013 \u2013 Pr\u00e6dikarin. Krimi skalds\u00f8ga (um William Hammer), Mentunargrunnur Studentafelagsins\n2014 \u2013 V\u00f8lundarh\u00fas. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson). Mentunargrunnur Studentafelagsins. ISBN 978-99918-75-24-8\n2015 \u2013 Hitt blinda li\u00f0i\u00f0. Krimi skalds\u00f8ga (um William Hammer).  Mentunargrunnur Studentafelagsins. ISBN 978-99918-75-38-5\n2016 \u2013 Drotningaringurin. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson). Marselius. ISBN 978-99918-79-00-0\n2017 \u2013 Heljarportur. Krimi skalds\u00f8ga (um William Hammer). Marselius. ISBN 978-99918-79-01-7\n2018 \u2013 Anathema. Krimi skalds\u00f8ga (um William Hammer). Marselius. ISBN 978-99918-79-03-1\n2019 \u2013 Arktis. Krimi skalds\u00f8ga (um William Hammer). Marselius. ISBN 978-99918-79-04-8\n2020 \u2013 Paranoia. Krimi skalds\u00f8ga (um Hannis Martinsson og William Hammer). Marselius.\n\nBarnab\u00f8kur \n1991 \u2013 Brennivargurin. Skalds\u00f8ga. \n1998 \u2013 Brandstifteren, Forlaget Vindrose, ISBN 87-7456-564-8\n1996 \u2013 Teir horvnu kirkjub\u00f8st\u00f3larnir. Skalds\u00f8ga.\n1999 \u2013 Barbara og tann horvna bamsan.\n\nB\u00f8kur um f\u00f8royskan skaldskap og a\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \n1983 \u2013 F\u00f8royski Mentunarpallurin. Greinir og umm\u00e6li. \n1986 \u2013 Ongin r\u00f3sa er r\u00f3sa allan dagin. Um skaldskapin hj\u00e1 R\u00f3a Paturssyni. \n1988 \u2013 Ingen rose er rose hele dagen. R\u00f3i Paturssons digtning. Umsett og vi\u00f0gj\u00f8rd av h\u00f8vundinum. \n1987 \u2013 Amariel Nor\u00f0oy. Tekstur: J\u00f3gvan Isaksen. Yrkingar: R\u00f3i Patursson. Saman vi\u00f0 Anfinni Johansen, Dorthe Juul Myhre, Troels Mark Pedersen og R\u00f3gva Thomsen. \n1988 \u2013 \u00cd gr\u00e1um eru allir litir. B\u00f3kmentagreinir. \n1988 \u2013 At taka dagar \u00edmillum. Um at umm\u00e6la og eitt \u00farval av umm\u00e6lum. \n1988 \u2013 Ein sk\u00faladagur \u00ed K. F\u00f8royskar skemtis\u00f8gur. \u00cd \u00farvali og vi\u00f0 inngangi eftir J\u00f3gvan Isaksen. \n1989 \u2013 Ing\u00e1lvur av Reyni. Tekstur: Gunnar Hoydal. Saman vi\u00f0 Dorthe Juul Myhre, Amariel Nor\u00f0oy og R\u00f3gva Thomsen. \n1992 \u2013 F\u00e6r\u00f8sk litteratur. Introduktion og punktnedslag. Det arnamagn\u00e6anske institut. \n1992 \u2013 Ingi Joensen: Reflekti\u00f3n. Fotob\u00f3k. Saman vi\u00f0 Dorthe Juul Myhre og Amariel Nor\u00f0oy. \n1993 \u2013 \u00cd hornat\u00f8kum vi\u00f0 Prokrustes. Stutts\u00f8gurnar hj\u00e1 Hanusi Andreassen. \n1993 \u2013 F\u00e6r\u00f8sk Litteratur. Forlaget Vindrose. \n1995 \u2013 Tre\u00f0 dans fyri steini. B\u00f3kmentagreinir. \n1995 \u2013 Zacharias Heinesen. Tekstur: J\u00f3gvan Isaksen. Saman vi\u00f0 Amariel Nor\u00f0oy, Dorthe Juul Myhre, Helga Foss\u00e1dal og Jon Hestoy.  \n1996 \u2013 \u00c1 \u00f3lavs\u00f8ku. Ein summarkrimi \u00ed 9 p\u00f8rtum. \n1996 \u2013 Var Kafka klaksv\u00edkingur? 26 umm\u00e6lir. \n1997 \u2013 Tekstur til Amariel Nor\u00f0oy. Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \n1997 \u2013 Omkring Barbara. Greinasavn. Saman vi\u00f0 J\u00f8rgen Fisker, Nils Malmros og John Mogensen. \n1997 \u2013 Homo Viator. Um skaldskapin hj\u00e1 Gunnari Hoydal. \n1998 \u2013 William Heinesen: Ekskursion i underverdenen. I udvalg og med efterskrift af J\u00f3gvan Isaksen. \n1998 \u2013 \u00c1 ver\u00f0in, ver\u00f0in! Skalds\u00f8gan \"Barbara\" eftir J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen. \n1999 \u2013 J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen: Den yderste kyst - og andre essays. I udvalg og med efterskrift af J\u00f3gvan Isaksen. \n2000 \u2013 Ing\u00e1lvur av Reyni. V\u00ed\u00f0ka\u00f0 og broytt \u00fatg\u00e1va. Saman vi\u00f0 Amariel Nor\u00f0oy, Dorthe Juul Myhre og Gunnari Hoydal. \n2001 \u2013 Livets geniale relief. Omkring J\u00f8rgen-Frantz Jacobsens roman Barbara.\n2002 \u2013 Dey\u00f0in er dr\u00edvmegin. B\u00f3kimentagreinir. Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n2004 \u2013 Mellem middelalder og modernitet - Omkring William.\n2006 \u2013 Loystur \u00far fj\u00f8trum - Um skaldskapin hj\u00e1 He\u00f0ini Br\u00fa, Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n2008 \u2013 Dulsm\u00e1l og loynigongir. Umm\u00e6lir. Mentunargrunnur Studentafelagsins\n2010 \u2013 S\u00f3ttr\u00f8ll. Um s\u00f8gur og skalds\u00f8gur eftir Jens Paula Heinesen, Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n2014 \u2013 At myr\u00f0a vi\u00f0 skrivarabor\u00f0i\u00f0. Huglei\u00f0ingar um krimi. 141 s\u00ed\u00f0ur. Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n2019 \u2013 Ars Moriendi - Kynstri\u00f0 at doyggja. Um yrkingasavni\u00f0 Gudah\u00f8vd eftir J\u00f3anes Nielsen. ISBN 978-99972-1-318-1\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "4990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ABBA", "title": "ABBA", "text": "ABBA var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1972 av Bj\u00f6rn Ulvaeus, Agnetha F\u00e4ltskog, Benny Andersson og Anni-Frid 'Frida' Lyngstad. ABBA vann Melodifestivalen 1974 vi\u00f0 sanginum Waterloo.\n\nMusicalfilmurin vi\u00f0 abbat\u00f3nleiki og Meryl Streep \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum gj\u00f8rdist mest s\u00e6ddi filmurin \u00ed Havnar bio \u00ed 2008.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1973 - Ring Ring\n 1974 - Waterloo\n 1975 - ABBA\n 1976 - Arrival\n 1977 - The Album\n 1979 - Voulez-Vous\n 1980 - Super Trouper\n 1981 - The Visitors\n 2021 - Voyage\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nMelodifestivalen luttakarar\nABBA"}
{"id": "4993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinnuvitan", "title": "Vinnuvitan", "text": "Vinnuvitan (stovna\u00f0 2004) er f\u00f8royskt vikubla\u00f0 um f\u00f8royskt vinnul\u00edv til f\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk og onnur vi\u00f0 \u00e1huga fyri vinnul\u00edvinum. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 Vinnuvitan er at kveikja og kanna vinnul\u00edvi\u00f0. Vinnuvitan kemur \u00fat einafer\u00f0 um vikuna.\n\nS\u00f8gan \n\n\u00cd juli 2007 keypti Vinnuvitan Vikubla\u00f0i\u00f0, sum kemur \u00f3keypis \u00fat \u00ed hv\u00f8rt h\u00fas \u00ed F\u00f8royum einafer\u00f0 um vikuna .\n\n\u00cd apr\u00edl 2008 keypti Dimmal\u00e6ttingin Vinnuvitan og harvi\u00f0 eisini Vikubla\u00f0i\u00f0 og Forlagi\u00f0 \u00e1 Deild.\n\n\u00cd desember 2008 bo\u00f0a\u00f0i Dimmal\u00e6tting fr\u00e1, at bl\u00f8\u00f0ini Vinnuvitan og Vikubla\u00f0i\u00f0 ikki komu \u00fat aftur, t\u00ed bl\u00f8\u00f0ini g\u00f3vu hall, og \u00fatlitini v\u00f3ru sera ring j\u00fast t\u00e1, orsaka\u00f0 av f\u00edggjarkreppuni, sum herja\u00f0i kring allan heimin.\nDimmal\u00e6tting skrivar t\u00f3 um f\u00f8royskt vinnul\u00edv, sum partur av bla\u00f0num. \nDimmal\u00e6tting eigur og rekur heimas\u00ed\u00f0una Vinnuvitan.biz, sum er heimas\u00ed\u00f0uskipan, har \u00f8ll f\u00f8roysk partafel\u00f8g (p/f) og sm\u00e1partafel\u00f8g (sp/f) eru skr\u00e1sett. Har ber til at finna fram til hv\u00f8r i\u00f0 er \u00ed teimum ymisku nevndunum, hv\u00f8rji partafel\u00f8g eru hvar og so framvegis. Uppl\u00fdsingarnir har eru t\u00f3 ikki alment tilgongiligir uttan v\u00ed\u00f0ari. F\u00f3lk mugu tekna hald, fyri at br\u00faka v\u00ed\u00f0ka\u00f0u leitiskipanina.\n\n\u00c1\u00f0renn Dimmal\u00e6tting keypti Vinnuvitan \nUndir navninum Forlagi\u00f0 \u00e1 Deild gav Vinnuvitan eisini Skipalistan og a\u00f0rar b\u00f8kur \u00fat .\n\nBla\u00f0stj\u00f3ri: \u00d3li \u00e1 Deild Olsen\n\nS\u00f8lulei\u00f0ari: Ey\u00f0un Samuelsen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Vinnuvitan\n Vinnuvitan um felagi\u00f0\n Vinnuvitan.biz\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nF\u00f8royskt vinnul\u00edv"}
{"id": "4997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henrik%20Old", "title": "Henrik Old", "text": "Henrik James Frits Old (20. juni 1947 \u00ed V\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur politikari og skipari. Hann var l\u00f8gtingsma\u00f0ur fr\u00e1 1984 til 2008 og var\u00f0 aftur valdur inn \u00e1  Ting 29. oktober 2011. T\u00e6r fyrstu fer\u00f0irnar i\u00f0 hann stilla\u00f0i upp, var F\u00f8royar b\u00fdtt sundur \u00ed 7 vald\u00f8mi, Henrik Old stilla\u00f0i upp og var\u00f0 valdur \u00ed Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi fyri Javna\u00f0arflokkin. T\u00e1 hann stilla\u00f0i upp og var\u00f0 valdur \u00ed 2011 var F\u00f8royar 1 vald\u00f8mi, men hann var\u00f0 stilla\u00f0ur upp av Su\u00f0uroyar Sy\u00f0ra Javna\u00f0arfelag. Hann var aftur valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed 2015, 2019 og 2022.\n\nHenrik Old var fiskima\u00f0ur fr\u00e1 1964 til hann \u00ed 1977 gj\u00f8rdist skipari. Henrik Old er sonur Henrikku Jacobsen Old og Dennis William Connor Old. Fosturforeldur hansara v\u00f3ru Inger og Johannes Joensen \u00far V\u00e1gi. Henrik er giftur vi\u00f0 Elsebeth Old, sum er d\u00f3ttir Jenny Hentze og Petur \u00ed Gong.\n\nFormanssessir \n\n 1991 - 1992 Forma\u00f0ur \u00ed l\u00f8gtingsins fiskivinnunevnd.\n 1994 - 1995 Forma\u00f0ur \u00ed l\u00f8gtingsins fiskivinnunevnd.\n 1991 - 1992 Forma\u00f0ur \u00ed Tingmannar\u00e1\u00f0i \u00datnor\u00f0urs.\n 1987 - 1995 Forma\u00f0ur \u00ed nevndini fyri L\u00f8njavningargrunn Skipsfiskimanna.\n 1995 - ? Forma\u00f0ur \u00ed l\u00f8gtingsins vinnunevnd.\n\nHenrik Old stilla\u00f0i upp til formansvali\u00f0 hj\u00e1 Fiskimannafelagnum \n\n\u00cd desember 2009 gj\u00f8rdist greitt, at Henrik Old stilla\u00f0i upp til formansvali\u00f0 \u00ed Fiskimannafelagnum m\u00f3ti Jan H\u00f8jgaard. \u00darsliti\u00f0 gj\u00f8rdist t\u00f3, at Jan H\u00f8jgaard vann vi\u00f0 653 atkv\u00f8\u00f0um, Henrik Old fekk 380.\n\nKeldur \n\n logting.fo\n portal.fo \"Orrusta millum Old og H\u00f8jgaard \u00ed dag\"\n portal.fo \"Jan vann \u00e1 Henriki\"\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n j.fo\n\nOld, Henrik\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nF\u00f8royskir skiparar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "5001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4rmlands%20l%C3%A4n", "title": "V\u00e4rmlands l\u00e4n", "text": "V\u00e4rmlands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd vestri hevur V\u00e4rmlands l\u00e4n mark vi\u00f0 Noreg, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Dalarnas l\u00e4n, \u00ed eystri vi\u00f0 \u00d6rebro l\u00e4n og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n. V\u00e4rmlands l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00e1 1779. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n er Karlstad.\n\nV\u00e4rmlands l\u00e4n hev\u00f0i 274.582 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2014 og eina v\u00eddd \u00e1 17.583 km\u00b2.\n\nKommunur \n\n Arvika kommuna\n Eda kommuna\n Filipstads kommuna\n Forshaga kommuna\n Grums kommuna\n Hagfors kommuna\n Hammar\u00f6 kommuna\n Karlstads kommuna\n Kils kommuna\n Kristinehamns kommuna\n Munkfors kommuna\n Storfors kommuna\n Sunne kommuna\n S\u00e4ffle kommuna\n Torsby kommuna\n \u00c5rj\u00e4ngs kommuna\n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blekinge%20l%C3%A4n", "title": "Blekinge l\u00e4n", "text": "Blekinge l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed sy\u00f0ra parti av Sv\u00f8r\u00edki og liggur \u00ed landsynningspartinum av G\u00f6taland. \u00cd vestri hevur Blekinge l\u00e4n mark vi\u00f0 Sk\u00e5ne l\u00e4n, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Kronobergs l\u00e4n og \u00ed landnyr\u00f0ing vi\u00f0 Kalmar l\u00e4n. Blekinge l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1683. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Blekinge l\u00e4n er Karlskrona.\n\nBlekinge l\u00e4n hev\u00f0i 153.841 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2014 og eina v\u00eddd \u00e1 3.039,4 km\u00b2.\n\nKommunur \n Karlshamns kommuna\n Karlskrona kommuna\n Olofstr\u00f6ms kommuna\n Ronneby kommuna\n S\u00f6lvesborgs kommuna\n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frants%20Restorff", "title": "Frants Restorff", "text": "Frants Restorff (1871 \u00ed Havn - 1933) var bakari og stovna\u00f0i Frants Restorffs Bakar\u00ed \u00ed 1902. P\u00e1pi Frants var keyp- og \u00fatger\u00f0arma\u00f0urin Andreas William Restorff.\n\nFrants Restorffs Bakar\u00ed \nBakar\u00edi\u00f0 var\u00f0 lati\u00f0 upp \u00ed 1902 og l\u00e6t aftur \u00ed 2006. Virki\u00f0 var fyrr sama \u00e1r selt til Gr\u00f3n (bakar\u00ed), men handilin virka\u00f0i t\u00e1 eina t\u00ed\u00f0 sum bakar\u00ed\u00fats\u00f8la hj\u00e1 hesum virki. Handilin l\u00e6t endaliga aftur \u00e1 sumri 2006.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nRestorff, Frants\nRestorff, Frants\nAndl\u00e1t \u00ed 1933"}
{"id": "5009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andreas%20William%20Restorff", "title": "Andreas William Restorff", "text": "Andreas William Restorff (5. mars 1846 \u00ed Havn - 25. mars 1898) var keyp- og \u00fatger\u00f0arma\u00f0ur. P\u00e1pi Andreas var M.C. Restorff, vanliga nevndur Gamli Restorff. Frants Restorff er sonur Andreas.\n\n 1889 - 1892 L\u00f8gtingslimur.\n\nF\u00f8royingar\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1846\nAndl\u00e1t \u00ed 1898"}
{"id": "5011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Christian%20Restorff", "title": "Martin Christian Restorff", "text": "Martin Christian Restorff (26. juni 1816 \u00ed Keypmannahavn - 24. juli 1897 \u00ed T\u00f3rshavn), vanliga nevndur Gamli Restorff, kom til F\u00f8roya \u00ed 1848 at arbei\u00f0a sum bakari og kondittari hj\u00e1 Kongaliga Einahandlinum. Hann arbeiddi fyri at f\u00e1a fr\u00edhandil \u00ed F\u00f8royum, og t\u00e1 ta\u00f0 hendi \u00ed 1856 t\u00f3k hann stig til at seta \u00e1 stovn Restorff's Handil \u00ed Havn, handilin var ni\u00f0ri \u00ed V\u00e1gsbotni. Seinni komu fleiri av hesum handlum kring alt landi\u00f0. Hann stovna\u00f0i eisini Restorff's Bryggjar\u00ed \u00ed Havn. \u00cd 1896 \u00e1 \u00e1ttati \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi hansara, hei\u00f0ra\u00f0i T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 honum vi\u00f0 at \u00fatnevna hann til hei\u00f0ursborgara \u00ed T\u00f3rshavn. Martin er abbi Frants Restorff.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1816\nAndl\u00e1t \u00ed 1897\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk"}
{"id": "5012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4stra%20G%C3%B6talands%20l%C3%A4n", "title": "V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n", "text": "V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd nor\u00f0vestri hevur V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n mark vi\u00f0 Noreg, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 V\u00e4rmlands l\u00e4n, \u00ed eystri vi\u00f0 \u00d6rebro l\u00e4n, J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n og \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Hallands l\u00e4n. V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00e1 1998. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n er G\u00f6teborg.\n\nV\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n hevur umlei\u00f0 1 615 084 \u00edb\u00fagvar (2013) og en v\u00eddd vi\u00f0 25 246,9 km\u00b2.\n\nKommunur\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Henrik%20Schr%C3%B8ter", "title": "Johan Henrik Schr\u00f8ter", "text": "Johan Hendrik Schr\u00f8ter (25. februar 1771 \u00ed T\u00f3rshavn - 14. november 1851) var s\u00f3knarprestur \u00ed Su\u00f0uroyar prestagjaldi (2. november 1804 - 19. apr\u00edl 1826). J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb var abbi J.H.S. Schr\u00f8ter fekst vi\u00f0 at savna kv\u00e6\u00f0auppskriftir; hann skriva\u00f0i eisini upp sagnir. Hann var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Havn \u00ed 1771, har fa\u00f0irin, sum var av t\u00fdskari \u00e6tt, var l\u00e6kni. Schr\u00f8ter gekk \u00ed Havnar lat\u00ednsk\u00fala \u00e1rini fr\u00e1 1784 til 1790 og leita\u00f0i s\u00e6r s\u00ed\u00f0an til Danmarkar at f\u00e1a v\u00ed\u00f0ari \u00fatb\u00fagving; hann var\u00f0 studentur \u00ed 1791 og t\u00f3k gudfr\u00f8\u00f0ispr\u00f3gv vi\u00f0 L\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed 1796.\n\nFr\u00e1 1797 ver\u00f0ur hann settur sum hj\u00e1lparprestur \u00ed Su\u00f0uroy, og fr\u00e1 1804 situr hann sum s\u00f3knarprestur fyri oynna vi\u00f0 s\u00e6ti \u00ed Leirum \u00ed Hvalba. Aftan \u00e1 at hann hev\u00f0i lagt starvi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, b\u00fa\u00f0i hann \u00ed f\u00fdra \u00e1r su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi, flutti so \u00ed 1828 til Havnar at b\u00fagva, og her b\u00fa\u00f0i hann til dey\u00f0adags \u00ed 1851.\n\nStavseting\n\nF\u00f8royingas\u00f8ga\n\nFa\u00f0ir v\u00e1r \nFa\u00f0ir v\u00e1r \u00ed t\u00fd\u00f0ing Schr\u00f8ters av Matteus Evangeliinum fr\u00e1 1823:\n\nFe\u00e2jir vaar, t\u00fb sum \u00e9r ui Himlunun! \nHaillit v\u00e6ri Navn tuit!\nK\u00f3mi Ruigji tuit! Skj\u00e9 tuin Villie,\nsum ui Haimmalinun, so ogs\u00f3 aa J\u00f8rini!\nGj\u00e9v okkun ui De\u00e2 okkara daglia Brei! \nO forlaad okkun okkara Skjild,\nsum v\u00edd forlaada Skjildarun okkara!\nO lai okkun ikkje inn ui Fruistilse! \nMen fruja okkun fraa tui Onda! \nThui tuit \u00e9r Ruigje o M\u00e9je o Harlihaid ui Evihaid! Amen!\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1823 - Math\u00e6i Evangelium (t\u00fd\u00f0ing)\n 1832 - F\u00e6reyinga Saga (t\u00fd\u00f0ing)\n\nKeldur \n\n Dansk biografisk Lexikon\n Janus \u00d8ssursson: F\u00f8roya biskupa, pr\u00f3sta og prestatal. Mentunargrunnur F\u00f8roya L\u00f8gtings, 1963\n Johan Hendrik Schr\u00f8ter (1771-1851), snar.fo\n\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nSchr\u00f8ter, Johan Henrik\nHavnaf\u00f3lk\nSchr\u00f8ter, Johan Henrik\nAndl\u00e1t \u00ed 1851"}
{"id": "5015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Hendrik%20Schr%C3%B8ter", "title": "Johan Hendrik Schr\u00f8ter", "text": "Johan Hendrik Schr\u00f8ter (13. februar 1842 \u00ed Trongisv\u00e1gi - 16. apr\u00edl 1911 \u00ed T\u00f3rshavn) var keypma\u00f0ur, b\u00f3ndi og s\u00fdsluma\u00f0ur. Hann var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Havn \u00ed 1771, har fa\u00f0irin, sum var av t\u00fdskari \u00e6tt, var l\u00e6kni. Schr\u00f8ter gekk \u00ed Havnar lat\u00ednsk\u00fala \u00e1rini fr\u00e1 1784 til 1790 og leita\u00f0i s\u00e6r s\u00ed\u00f0an til Danmarkar at f\u00e1a v\u00ed\u00f0ari \u00fatb\u00fagving; hann var\u00f0 studentur \u00ed 1791 og t\u00f3k gudfr\u00f8\u00f0ispr\u00f3gv vi\u00f0 L\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed 1796.\n\nFr\u00e1 1797 ver\u00f0ur hann settur sum hj\u00e1lparprestur \u00ed Su\u00f0uroy, og fr\u00e1 1804 situr hann sum s\u00f3knarprestur fyri oynna vi\u00f0 s\u00e6ti \u00ed Leirum \u00ed Hvalba.\n\nAftan \u00e1 at hann hev\u00f0i lagt starvi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, b\u00fa\u00f0i hann \u00ed f\u00fdra \u00e1r su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi, flutti so \u00ed 1828 til Havnar at b\u00fagva, og her b\u00fa\u00f0i hann til dey\u00f0adags \u00ed 1851.\n\nSchr\u00f8ter fekst vi\u00f0 at savna og skriva upp kv\u00e6\u00f0i sagnir. Hann var fyrsti f\u00f8royingur, sum setti s\u00e6r fyri at t\u00fd\u00f0a B\u00edbliuna til f\u00f8royskt.\n\n 1873 - 1905 L\u00f8gtingslimur.\n 1884 - 1887 F\u00f3lkatingsma\u00f0ur.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1840-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1911\nF\u00f8royskir keypmenn\nS\u00fdslumenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "5017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20Valdemar%20Henri%20John", "title": "Christian Valdemar Henri John", "text": "Prins Christian av Danmark (Christian Valdemar Henri John) var\u00f0 f\u00f8ddur 15. oktober 2005. Hann er sonur Kr\u00fanprinsessu Mary og Fr\u00ed\u00f0rik kr\u00fanprins.\n\nPrinsurin var\u00f0 doyptur 21. januar 2006 \u00ed Christiansborg Slotskirke, Keypmannahavn.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nD.K.H. Kronprinsparret - H.K.H. Prins Christian (danskt)\n\nChristian\nDanskir prinsar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2005"}
{"id": "5019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dalarnas%20l%C3%A4n", "title": "Dalarnas l\u00e4n", "text": "Dalarnas l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd vestri hevur Dalarnas l\u00e4n mark vi\u00f0 Noreg, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 J\u00e4mtlands l\u00e4n, \u00ed ein landnyr\u00f0ing og m\u00f3ti eystri vi\u00f0 G\u00e4vleborgs l\u00e4n, \u00ed su\u00f0ri v\u00ed\u00f0 V\u00e4rmlands l\u00e4n, \u00d6rebro l\u00e4n og V\u00e4stmanlands l\u00e4n. Dalarnas l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1647. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Dalarnas l\u00e4n er Falun.\n\nDalarnas l\u00e4n hev\u00f0i 278.465 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2014 og er 30.222,6 km\u00b2 til v\u00edddar.\n\nKommunur\n Avesta kommuna\n Borl\u00e4nge kommuna\n Falu kommuna\n Gagnefs kommuna\n Hedemora kommuna\n Leksands kommuna\n Ludvika kommuna\n Malung-S\u00e4lens kommuna\n Mora kommuna\n Orsa kommuna\n R\u00e4ttviks kommuna\n Smedjebackens kommuna\n S\u00e4ters kommuna\n Vansbro kommuna\n \u00c4lvdalens kommuna\n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gotlands%20l%C3%A4n", "title": "Gotlands l\u00e4n", "text": "Gotlands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Gotland er ein oyggj \u00ed eystarta parti av Sv\u00f8r\u00edki og hevur bert eina kommunu. Gotlands l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1678. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Gotlands l\u00e4n er Visby.\n\nGotlands l\u00e4n hevur umlei\u00f0 57.661 \u00edb\u00fagvar og eina v\u00eddd \u00e1 3.140 km\u00b2.\n\nKommuna\nGotlands kommuna"}
{"id": "5021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A4vleborgs%20l%C3%A4n", "title": "G\u00e4vleborgs l\u00e4n", "text": "G\u00e4vleborgs l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd vestri hevur G\u00e4vleborgs l\u00e4n mark vi\u00f0 Dalarnas l\u00e4n og J\u00e4mtlands l\u00e4n, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 V\u00e4sternorrlands l\u00e4n og \u00ed su\u00f0ri v\u00ed\u00f0 Uppsala l\u00e4n og V\u00e4stmanlands l\u00e4n. G\u00e4vleborgs l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1762. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n er G\u00e4vle.\n\nG\u00e4vleborgs l\u00e4n hev\u00f0i 277 970 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd \u00e1 19 629,3 km\u00b2.\n\nKommunur\n Bolln\u00e4s kommuna\n G\u00e4vle kommuna\n Hofors kommuna\n Hudiksvalls kommuna\n Ljusdals kommuna\n Nordanstigs kommuna\n Ockelbo kommuna\n Ovan\u00e5kers kommuna\n Sandvikens kommuna\n S\u00f6derhamns kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallands%20l%C3%A4n", "title": "Hallands l\u00e4n", "text": "Hallands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd eystri hevur Hallands l\u00e4n mark vi\u00f0 Kronobergs l\u00e4n og J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n og \u00ed su\u00f0ri v\u00ed\u00f0 Sk\u00e5ne l\u00e4n. Hallands l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00e1 1719. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Hallands l\u00e4n er Halmstad.\n\nHallands l\u00e4n hevur 306 840 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 5 687,11 km\u00b2.\n\nKommunur \n Kungsbacka kommuna\n Varbergs kommuna\n Falkenbergs kommuna\n Hylte kommuna\n Halmstads kommuna\n Laholms kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5023", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4mtlands%20l%C3%A4n", "title": "J\u00e4mtlands l\u00e4n", "text": "J\u00e4mtlands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd eystri hevur J\u00e4mtlands l\u00e4n mark vi\u00f0 V\u00e4sternorrlands l\u00e4n og G\u00e4vleborgs l\u00e4n, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 V\u00e4sterbottens l\u00e4n og \u00ed su\u00f0ri v\u00ed\u00f0 Dalarnas l\u00e4n. J\u00e4mtlands l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00e1 1810. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n er \u00d6stersund.\n\nJ\u00e4mtlands l\u00e4n hevur umlei\u00f0 126 461 \u00edb\u00fagvar (2013) og en v\u00eddd vi\u00f0 53 752,8 km\u00b2.\n\nKommunur \n Bergs kommuna\n Br\u00e4cke kommuna\n H\u00e4rjedalens kommuna\n Krokoms kommuna\n Ragunda kommuna\n Str\u00f6msunds kommuna\n \u00c5re kommuna\n \u00d6stersunds kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B6nk%C3%B6pings%20l%C3%A4n", "title": "J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n", "text": "J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd eystri hevur J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n mark vi\u00f0 Kalmar l\u00e4n, \u00ed nor\u00f0eystri vi\u00f0 \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n og \u00ed nor\u00f0vestri v\u00ed\u00f0 V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n. \u00cd su\u00f0ri v\u00ed\u00f0 Kronobergs l\u00e4n. J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1687. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n er J\u00f6nk\u00f6ping.\n\nJ\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n hevur umlei\u00f0 341 235 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd \u00e1 11 194,3 km\u00b2.\n\nKommunur \n Aneby kommuna\n Eksj\u00f6 kommuna\n Gislaveds kommuna\n Gnosj\u00f6 kommuna\n Habo kommuna\n J\u00f6nk\u00f6pings kommuna\n Mullsj\u00f6 kommuna\n N\u00e4ssj\u00f6 kommuna\n S\u00e4vsj\u00f6 kommuna\n Tran\u00e5s kommuna\n Vaggeryds kommuna\n Vetlanda kommuna\n V\u00e4rnamo kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalmar%20l%C3%A4n", "title": "Kalmar l\u00e4n", "text": "Kalmar l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd vestri hevur Kalmar l\u00e4n mark vi\u00f0 Kronobergs l\u00e4n, J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n, \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingi v\u00ed\u00f0 \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Blekinge l\u00e4n. Kalmar l\u00e4n var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1634. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Kalmar l\u00e4n er Kalmar.\n\nKalmar l\u00e4n hevur 233 874 \u00edb\u00fagvar (31. desember 2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 11.171 km\u00b2.\n\nKommunur \n\n Borgholms kommuna\n Emmaboda kommuna\n Hultsfreds kommuna\n H\u00f6gsby kommuna\n Kalmar kommuna\n M\u00f6nster\u00e5s kommuna\n M\u00f6rbyl\u00e5nga kommuna\n Nybro kommuna\n Oskarshamns kommuna\n Tors\u00e5s kommuna\n Vimmerby kommuna\n V\u00e4sterviks kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "5063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20%C3%AD%20stavra%C3%B0", "title": "Listi \u00ed stavra\u00f0", "text": "Yvirliti\u00f0, i\u00f0 er skipa\u00f0 \u00ed b\u00f3kstavara\u00f0, loyvir t\u00e6r at sl\u00e1a grein upp eftir byrjanarstavi.\n\nWikipedia"}
{"id": "5066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADvrunnin%20evnafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i", "text": "L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i er ta\u00f0 \u00f8ki\u00f0 innan evnafr\u00f8\u00f0i sum sn\u00fdr seg um t\u00e6r sambindingarnar sum innihalda karbon (kolevni) og hydrogen (vatnevni). Hetta \u00f8ki\u00f0 ver\u00f0ur kalla l\u00edvrunni\u00f0 av t\u00ed, at man fyrr helt at t\u00e6r l\u00edvrunnu sambindingarnar bert kundu f\u00e1ast \u00far livandi organismum, og ikki skapast kunstiga \u00e1 eini starvsstovu.\n\nL\u00edvrunnar sambindingar eru sostatt m\u00fdl, i\u00f0 innihalda karbon og hydrogen, men kunnu eisini innihalda onnur frumevni. N\u00f3gvar l\u00edvrunnar sambindingar innihalda nitrogen, oxygen, halogenir og, meir sj\u00e1ldsamt, fosfor og sv\u00e1vul.\n\nD\u00f8mi um n\u00f8kur einfald l\u00edvrunnin m\u00fdl:\n\nB\u00f3lkar av l\u00edvrunnum sambindingum \nTa\u00f0 finnast sera n\u00f3gv sl\u00f8g av l\u00edvrunnum sambindingum og t\u00ed er ney\u00f0ugt at greina t\u00e6r \u00ed ymiskar b\u00f3lkar. B\u00f3lka\u00f0 ver\u00f0ur eftir hvussu m\u00fdli\u00f0 er samansett og hv\u00f8rji frumevni finnast \u00ed m\u00fdlinum. Frumevni festa seg ofta \u00e1 \u00e1v\u00edsan h\u00e1tt og hetta ger at vit f\u00e1a sokalla\u00f0ir funktionellir b\u00f3lkar. Tey m\u00fdlini, i\u00f0 bert innihalda karbon- og hydrogenatomir, ver\u00f0a nevnd antin alkan, alken ella alkyn. Ein alkan hevur bert einkultbindingar, ein alken hevur eina ella fleiri dupultbindingar og ein alkyn hevur eina ella fleiri tr\u00fddupultbindingar.\n\nD\u00f8mi um funktionellar b\u00f3lkar:\n Alkan\n Alken\n Alkyn\n Alkohol\n Phenol\n Ether\n Carboxyls\u00fdra\n Aldehyd\n Keton\n Ester\n Amin\n Amid\n Halid\n\nNavngeving \nFyri at halda skil \u00e1 \u00f8llum hesum ymisku sambindingum ver\u00f0ur IUPAC-skipanin n\u00fdtt. Hetta er ein skipan sum \u00e1setir j\u00fast hvussu l\u00edvrunnin m\u00fdl skulu nevnast. Sambindingar sum hava veri\u00f0 kendar leingi og n\u00f3gv n\u00fdttar hava ofta fingi\u00f0 eitt sokalla\u00f0 trivialnavn. T.d. er edikss\u00fdra eitt trivialnavn fyri ethans\u00fdru og formaldehyd er eitt trivialnavn fyri methanal.\n\nS\u00ed eisini \n L\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93l%C3%ADvrunnin%20evnafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "\u00d3l\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i", "text": "\u00d3l\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i er ta\u00f0 \u00f8ki\u00f0 innan evnafr\u00f8\u00f0i sum sn\u00fdr seg um allar sambindingar undantiki\u00f0 t\u00e6r l\u00edvrunnu. T.v.s. allar t\u00e6r sambindingar, i\u00f0 ikki innihalda karbon (kolevni).\n\nH\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki\u00f0 innan \u00f3l\u00edvrunna evnafr\u00f8\u00f0i:\n Miniralir, t.d. saltir, asbest, silikatir...\n Metal og metalblandingar, t.d. jarn, kopar, bronza, messing, aluminium...\n Sambindingar, sum innihalda frumevni, i\u00f0 ikki eru metalir, t.d. silikon, fosfor, klor, ilt...\n Metalkompleksir\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Analytisk%20evnafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Analytisk evnafr\u00f8\u00f0i", "text": "Analytisk evnafr\u00f8\u00f0i sn\u00fdr seg um at kanna\u00f0 ein pr\u00f8va, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at sta\u00f0festa, hvussu pr\u00f8vin er samansettur evnafr\u00f8\u00f0isliga.\n\nTvey h\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki eru innan analytiska evnafr\u00f8\u00f0i:\n Kvalitativ analysa: Sta\u00f0festa um eitt \u00e1v\u00edst frumevni ella m\u00fdl finst \u00ed pr\u00f8vanum.\n Kvantitativ analysa: Sta\u00f0festa n\u00f8gdina av einum \u00e1v\u00edsum frumevni\u00f0 ella m\u00fdli\u00f0 \u00ed pr\u00f8vanum.\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frumevni", "title": "Frumevni", "text": "Eitt frumevni er eitt evni sum ikki kann ver\u00f0a b\u00fdtt sundur ella broytt til onnur evni \u00e1 nakran vanligan evnafr\u00f8\u00f0isligan h\u00e1tt. Eitt frumevni hevur eins n\u00f3gvar protonir \u00ed \u00f8llum atomunum. Tali\u00f0 av neutronum kann vera ymiskt, t\u00e1 er talan um isotopar. Frumevnini eru b\u00f3lka\u00f0 \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini.\n\nS\u00ed eisini \n Atom\n Skei\u00f0bundna skipanin\n\nAlisfr\u00f8\u00f0i\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%AD%C3%B0rikur%20%28kr%C3%BAnprinsur%29", "title": "Fr\u00ed\u00f0rikur (kr\u00fanprinsur)", "text": "Fr\u00ed\u00f0rikur Kr\u00fanprinsur (Frederik Andr\u00e9 Henrik Christian, f\u00f8ddur 26. mai 1968 \u00ed Keypmannahavn) er kr\u00fanprinsur av Danmark, sonur Margrethu II Drotning og Heindrik prins (Prins Henrik). Fr\u00ed\u00f0rikur kr\u00fanprinsur er giftur vi\u00f0 Kr\u00fanprinsessu Mary og saman eiga tey f\u00fdra b\u00f8rn, tann elsti er Prins Christian av Danmark.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nSum eldri sonur Margretu drotningar og Heindriks prins er Fr\u00ed\u00f0rikur danskur r\u00edkisarvingi. Kr\u00fanprinsurin, f\u00f8ddur 1968, er \u00ed m\u00f3\u00f0ur\u00e6tt fimti ma\u00f0ur fr\u00e1 Kristjani kongi 9., fyrstikongurin av Gl\u00fccksborg-\u00e6ttini. Hann ver\u00f0ur t\u00ed s\u00e6tta \u00far hesi \u00e6tt \u00e1 Danmarkar tr\u00f3nu. Hann er somulei\u00f0is fimmti ma\u00f0ur fr\u00e1 Viktoriu drotning. Hann hevur lisi\u00f0 \u00e1 Harvard og er cand. scient. polit. fr\u00e1 \u00c5rhus. Harafturat hevur hann holla herna\u00f0arliga \u00fatb\u00fagving innan allar tr\u00edggjar greinirnar \u00ed donsku verjuni, seinast ser\u00fatb\u00fagving \u00ed froskmannali\u00f0inum \u00ed sj\u00f3verjuni.\n\nAfturat b\u00f3kliga lesna\u00f0inum, umfatandi herna\u00f0arligu yrkisbreytini og teim mongu almennu skyldunum hevur Fr\u00ed\u00f0rikur kr\u00fanprinsur eisini givi\u00f0 s\u00e6r stundir til at gera vart vi\u00f0 seg sum  fj\u00f8lbroyttur \u00edt\u00f3ttar- og n\u00e1tt\u00faruma\u00f0ur. Hann er g\u00f3\u00f0ur \u00e1 sk\u00ed\u00f0um og \u00ed tennis, hann hevur runni\u00f0 maraton, siglt \u00ed HM fyri seglb\u00e1tar, og so hevur hann fer\u00f0ast fleiri t\u00fasund kilometrar \u00e1 hundasle\u00f0u \u00e1 t\u00ed st\u00f3ru Sirius-ranns\u00f3knarfer\u00f0ini \u00ed \u00e1r 2000.\n\nKr\u00fanprinsurin t\u00f3k saman vi\u00f0 6 vinmonnum lut \u00ed 4 m\u00e1na\u00f0ar longu Sirius-sle\u00f0uranns\u00f3knarfer\u00f0ini nor\u00f0ur um Gr\u00f8nland, \u00far Thule i \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum til Daneborg \u00ed ein landnyr\u00f0ing. T\u00farurin var 2.795 km langur vi\u00f0 45 hundum, sle\u00f0um, tj\u00f8ldum, matarskamti og 40 kuldastigum.\n\nT\u00fd\u00f0andi partur av arbei\u00f0num hj\u00e1 kr\u00fanprinsinum er at umbo\u00f0a Danmark og at virka til frama fyri donsk \u00e1hugam\u00e1l \u00ed \u00fatlondum. Ta\u00f0 ger hann \u00e1 almennum vitjanum hj\u00e1 \u00fatlendskum statslei\u00f0arum og t\u00e1 hann tekur lut \u00ed donskum vinnu\u00e1t\u00f8kum \u00ed \u00fatlondum og \u00ed tilt\u00f8kum innan \u00edtr\u00f3tt og mentan.\n\nB\u00f8rnini hj\u00e1 Fr\u00ed\u00f0rikki Kr\u00fanprinsi og Mary Kr\u00fanprinsessu \n Christian Valdemar Henri John, f\u00f8ddur hin 15. oktober 2005. \n Isabella Henrietta Ingrid Margrethe, f\u00f8dd hin 21. apr\u00edl 2007.\n Vincent Frederik Minik Alexander, f\u00f8ddur hin 8. januar 2011, kl. 10.30 (tv\u00edbur\u00f0ur).\n Josephine Sophia Ivalo Mathilde, f\u00f8dd hin 8. januar 2011, kl. 10.56 (tv\u00edbur\u00f0ur).\n\n\u00datb\u00fagvingar \nHann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin Cand.scient.pol. \u00ed 1995 eftir at hava lisi\u00f0 \u00e1 \u00c5rhus Univeristet og \u00e1 Harvard \u00ed USA. Kr\u00fanprinsurin hevur t\u00e6nt \u00ed danska herinum, flogv\u00e1pninum og \u00ed sj\u00f3verjuni. Hann er offiserur \u00ed \u00f8llum trimum vernum. \u00cd 2010 var\u00f0 hann \u00fatnevndur kommand\u00f8rur \u00ed Sj\u00f3verjuni og oberstur \u00ed Herinum og Flogv\u00e1pninum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttama\u00f0ur \nKr\u00fanprins Fr\u00ed\u00f0rikur er eisini \u00edt\u00f3ttama\u00f0ur. Hann \u00ed\u00f0kar kappsigling \u00ed b\u00e1tasl\u00f8gunum Dreki og Farr 40. Hann hevur luttiki\u00f0 vi\u00f0 DM, EM og HM. Til EM \u00ed 2003 gj\u00f8rdist hann nummar f\u00fdra, \u00e1 DM 2011 l\u00e1 hann \u00e1 einum \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi n\u00e6rum alla kappingina, men enda\u00f0i t\u00f3 \u00e1 einum fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ssi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nD.K.H. Kronprinsparret - Frederik Andr\u00e9 Henrik Christian, Prins til Danmark, Kronprins (danskt)\n\nKongalig \u00far Danmark\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark\nDanskir prinsar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "5076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atom", "title": "Atom", "text": "Eitt atom er tann minsti parturin av einum frumevni. Or\u00f0i\u00f0 atom stavar fr\u00e1 grikskum \u03ac\u03c4\u03bf\u03bc\u03bf\u03c2, \u00e1tomos og merkir \"\u00f3b\u00fdtandi\". Teir gomlu grikkarnir hugsa\u00f0u s\u00e6r atomi\u00f0 sum tann minsta eindin, naka\u00f0 kundi b\u00fdtast \u00ed. \u00cd dag vita vit, at atomini eru sett saman av sm\u00e1um elementarpartikklum: protonum, neutronum og elektronum. Eisini hesir elementarpartiklar eru samansettir av aftur minni partum.\nEin samanseting av atomum ver\u00f0ur kalla\u00f0 ein evnasambinding. D\u00f8mi um evnasambindingar eru m\u00fdl og s\u00f8lt.\n\nS\u00ed eisini \n Evnasambinding\n Frumevni\n M\u00fdl\n Skei\u00f0bundna skipanin\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i\nAlisfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDl", "title": "M\u00fdl", "text": "Eitt m\u00fdl (molekyli) er ein samanseting av tveimum ella fleiri atomum. T.d. er eitt vatnm\u00fdl sett saman av einum oxygenatomi og tveimum hydrogenatomum. Eitt m\u00fdl er sermerkt vi\u00f0, at atomini hanga saman \u00edgj\u00f8gnum kovalentar bindingar, t.v.s. at atomini hava eitt ella fleiri elektr\u00f3np\u00f8r saman.\n\nS\u00ed eisini \n Atom\n Evnasambinding\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carboxyls%C3%BDra", "title": "Carboxyls\u00fdra", "text": "Ein carboxyls\u00fdra er eitt l\u00edvrunni\u00f0 m\u00fdl vi\u00f0 einum ella fleiri carboxyls\u00fdrub\u00f3lkum (-COOH). Ein carboxyls\u00fdrub\u00f3lkur er eitt karbonatom vi\u00f0 einum dupultbundnum oxygenatomi\u00f0 (=O) og einum einkultbundnum oxygenatomi\u00f0 vi\u00f0 einum hydrogen sitandi \u00e1 (-OH).\n\nTr\u00edggjar t\u00e6r einfaldastu carboxyls\u00fdrurnar:\n   OH           H OH         H H OH         \n   |            | |          | | |      \n H-C=0        H-C-C=O      H-C-C-C=O  \n                |            | |\n                H            H H\n\n Methans\u00fdra   Ethans\u00fdra    Propans\u00fdra\n  HCOOH        CH3COOH      CH3CH2COOH\n\nS\u00ed eisini \n L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i\nS\u00fdrur"}
{"id": "5080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keton", "title": "Keton", "text": "Ein keton er eitt l\u00edvrunni\u00f0 m\u00fdl vi\u00f0 einum ella fleiri ketonb\u00f3lkum. Ein ketonb\u00f3lkur er eitt karbonatom vi\u00f0 einum dupultbundnum oxygenatomi\u00f0 (=O) og karbonatomir sitandi \u00e1 hinum b\u00e1dum s\u00ed\u00f0unum. Ketonir ver\u00f0a nevnd vi\u00f0 endingini -on.\n\nD\u00f8mi:\n\n    CH3               CH3\n    |                 |\n    C=O               C=O\n    |                 |\n    CH3               CH2\n                      |\n                      CH3\n       \n   Propanon           Butanon\n   (acetone)\n\nS\u00ed eisini\n L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aldehyd", "title": "Aldehyd", "text": "Eitt aldehyd er eitt l\u00edvrunni\u00f0 m\u00fdl vi\u00f0 einum ella fleiri aldehydb\u00f3lkum. Ein aldehydb\u00f3lkur er eitt karbonatom vi\u00f0 einum dupultbundnum oxygenatomi\u00f0 (=O) og einum hydrogenatomi\u00f0. Aldehydir ver\u00f0a nevnd vi\u00f0 endingini -al.\n\nD\u00f8mi um n\u00f8kur n\u00f3gv n\u00fdtt aldehyd:\n\nFramlei\u00f0sla \n\nAldehydir ver\u00f0a framleidd vi\u00f0 at oxidera prim\u00e6r alkoholir. Man kann t\u00f3 ikki n\u00fdta sterk oxidati\u00f3nsevnir til hetta, t\u00ed aldehyd oxiderast l\u00e6tt v\u00ed\u00f0ari til carboxyls\u00fdrur. Mest n\u00fdtta oxidati\u00f3nsevni til framlei\u00f0slu av aldehydum er PCC (Pyridinium chlorchromat).\n\nReakti\u00f3nir \n\nAldehyd \u00fatinna tvey sl\u00f8g av reakti\u00f3num: Oxidati\u00f3n og nukleofil additi\u00f3n. Oxidati\u00f3n gevur eina carboxyls\u00fdru og nukleofil additi\u00f3n gevur ymisk evni, alt eftir hvat man adderar til aldehydi\u00f0. Ni\u00f0anfyri er ein listi yvir aldehyd reakti\u00f3nir og hvat produkt t\u00e6r geva.\n\n Oxidati\u00f3n gevur eina carboxyls\u00fdru\n Nukleofil additi\u00f3n av:\n Hydrogen (Redukti\u00f3n) gevur eitt alkohol\n Vatn gevur eitt diol (dupult alkohol)\n Alkohol gevur eitt acetal\n Amin gevur eina imin\n Grignard reagensum gevur eitt alkohol\n\nS\u00ed eisini \n L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halogen", "title": "Halogen", "text": "Halogenini eru frumevnini \u00ed b\u00f3lki 17 (VII) \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini. Tey eru: fluor (F), klor (Cl), brom (Br), jod (I), astat (At) og ununseptium (Uus). Astat er \u00f3stabilt og t\u00ed radioaktivt, og ununseptium er ikki uppdaga\u00f0 enn. Halogenini mangla \u00f8ll eina elektron \u00ed uttasta skali og finnast t\u00ed sum einkultl\u00f8ddar negativar ionir (F-, Cl-, o.s.v.).\n\nS\u00ed eisini \n Tey \u00f3virknu gassini\n Skei\u00f0bundna skipanin\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evnasambinding", "title": "Evnasambinding", "text": "Ein evnasambinding er eitt evni, i\u00f0 er samansett av fleiri ymiskum atomum vi\u00f0 eini evnafr\u00f8\u00f0isligari binding. Ta\u00f0 er evnafr\u00f8\u00f0isliga bindingin sum ger av, hvat fyri slag av sambinding vit hava vi\u00f0 at gera. Um atomini hanga saman vi\u00f0 eini kovalentari binding so hava vit eitt m\u00fdl. Um atomini hanga saman vi\u00f0 eini ionbinding, so hava vit antin eitt salt, eina s\u00fdru ella ein basa.\n\nS\u00ed eisini \n Atom\n Ionbinding\n Kovalent binding\n M\u00fdl\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADvevnafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "L\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i", "text": "L\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i ella biokemi er l\u00e6ran um l\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i \u00ed livandi verum, ein br\u00fagv millum evnafr\u00f8\u00f0ina og l\u00edvfr\u00f8\u00f0ina, sum granskar hvussu torgreiddar evnafr\u00f8\u00f0iligar reakti\u00f3nir liggja sum grundarlag fyri l\u00edvinum. L\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i granskar bygna\u00f0in og funkti\u00f3nirnar hj\u00e1 teimum ymisku lutunum \u00ed kyknuni, so sum proteinir, karbohydratir, fitievni og onnur l\u00edvfr\u00f8\u00f0ilig m\u00fdl.\n\nS\u00ed eisini \n Protein\n Kveiki\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20%28evnafr%C3%B8%C3%B0i%29", "title": "J\u00f3n (evnafr\u00f8\u00f0i)", "text": "Ein j\u00f3n (ion) er eitt atom ella eitt m\u00fdl vi\u00f0 eini ravmagnsl\u00f8\u00f0ing. Ta\u00f0 finnast b\u00e6\u00f0i negativt og positivt l\u00f8ddar j\u00f3nir. Ein positiv j\u00f3n ver\u00f0ur nevnd ein kation og ein negativ ver\u00f0ur nevnd ein anion. L\u00f8\u00f0ingin kemst av, at atomi\u00f0 ella m\u00fdli\u00f0 missir ella tekur elektronir. Kationir og anionir kunnu bindast saman vi\u00f0 ionbindingum, og samansettu evnini ver\u00f0a nevnd s\u00f8lt. T.d. er minsta eindin \u00ed vanligum k\u00f8kssalti (natriumklorid, NaCl) ein positiv natriumj\u00f3n (Na+) og ein negativ kloridj\u00f3n (Cl-), og minsta eindin \u00ed kalsiumkloridi   er ein kalsiumjon  og tv\u00e6r kloridjonir. J\u00f3nir, sum hava fleiri atom \u00ed s\u00e6r, ver\u00f0a nevndar samansettar j\u00f3nir.\n\n Nakrar vanligar kationir:\nNatriumj\u00f3n: Na+\nBl\u00fdggj(II)j\u00f3n: Pb2+\n Jarn(III)j\u00f3n: Fe3+\n\n Nakrar vanligar anionir:\n Bromidj\u00f3n: Br-\nSulfidj\u00f3n: S2-\nOxidj\u00f3n: O2-\n\nNakrar vanligar samansettar anionir:\n Ammoniumj\u00f3n: NH4+\n Hydroxidj\u00f3n: OH-\n Sulfatj\u00f3n: SO42-\nNitratj\u00f3n: NO3-\n\nS\u00ed eisini \n Atom\n Evnasambinding\n Frumevni\n M\u00fdl\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alisevnafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Alisevnafr\u00f8\u00f0i", "text": "Alisevnafr\u00f8\u00f0i ella fysisk kemi er ein v\u00edsindagrein sum liggur millum alis- og evnafr\u00f8\u00f0i. T\u00fddningarmikil granskingar\u00f8ki\u00f0 eru evnafr\u00f8\u00f0ilig termodynamik, evnafr\u00f8\u00f0ilig kinetik, kvantevnafr\u00f8\u00f0i, hagfr\u00f8\u00f0ilig mekanik, spektroskopi og yvirflatuevnafr\u00f8\u00f0i.\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adelborg%20Linklett", "title": "Adelborg Linklett", "text": "Adelborg Linklett (29. januar 1935 vi\u00f0 Nor\u00f0sk\u00e1la) er ein f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari.\n\nFilmar\n 1999 - Bye Bye Bluebird\n 1997 - Barbara\n 1995 - Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara\n\nLinklett, Adelborg\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935"}
{"id": "5114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Johannessen", "title": "John Johannessen", "text": "John Johannesen (f. 7. oktober 1977) \u00ed T\u00f3rshavn. John er t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya, og t\u00e1 KVF broytti innanh\u00fdsis uppsetanina av starvsf\u00f3lki \u00ed 2019 gj\u00f8rdist John ein av f\u00f8stu vertunum \u00ed Degi & Viku. John Johannesen er fyrrverandi L\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Javna\u00f0arflokkin \u00ed Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi, hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 ting \u00ed 2004. John b\u00fa\u00f0i \u00ed Havn fyrstu \u00e1rini, men flutti s\u00ed\u00f0an til Lopra \u00ed Su\u00f0uroynni at b\u00fagva vi\u00f0 familjuni, har b\u00fa\u00f0i hann til hann var\u00f0 li\u00f0ugur vi\u00f0 studentask\u00falan. Seinastu \u00e1rini hevur John Johannessen b\u00fa\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn.\n\n\u00cd 2020 kom John sum 42 \u00e1ra gamal \u00fat sum samkyndur, og f\u00f3r fr\u00e1 konu s\u00edni. \u00c1\u00f0ur hevur John m.a. \u00e1 Facebook v\u00edst st\u00f3ran stu\u00f0ul fyri LGBT og veri\u00f0 kritiskur yvir fyri r\u00f8ddum, i\u00f0 hava tala\u00f0 \u00ed m\u00f3ti felagsskapum sum LGBT.\n\nFamilja og yrki \n\nForeldur: Hans Oluf Johannessen, s\u00e1li, Conny Thomsen, J\u00f3na Olsen (fosturmamma).\n\nHj\u00fanafelagi: Ongin. - Ragnhild Olsen (fyrrv.)\n\nB\u00f8rn: Hans Oluf Ragnhildarsonur Johannessen (f. 2004) og Eva R\u00f3 Ragnhildard\u00f3ttir Johannessen (f. 2006) og Rani Ragnhildarsonur Johannessen (f. 2007).\n\nYrki: John Johannessen er m\u00e1lsligur studentur og hevur arbeitt sum t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk \u00ed Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya 2001-2004 og aftur \u00ed 2017-\u00ed dag og \u00e1 Sosialinum 1998-2001.\n\nValdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting 2004 \n\nJohn Johannessen var\u00f0 valdur \u00e1 ting vi\u00f0 vali\u00f0 20. januar 2004, t\u00e1 var\u00f0 hann bert 26 \u00e1ra gamal.\n\nFormanssessir, nevndarsessir vm. \n\n 2008-11 Forma\u00f0ur \u00ed tingb\u00f3lki Javna\u00f0arfloksins.\n 2008-11 Forma\u00f0ur \u00ed Uttanlandsnevnd L\u00f8gtingsins. \n 2008-11 Limur \u00ed formansskapi L\u00f8gtingsins, 3. n\u00e6stforma\u00f0ur. \n Varalimur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num og R\u00e6ttarnevndini. \n 2008-11 Frams\u00f8guf\u00f3lk \u00ed: Uttanr\u00edkis-, trygdarpolitisku-, verjupolitisku-, \u00fatflutningsf.-, NR-, ney\u00f0hj\u00e1lp-, menningarsamstarv- og fer\u00f0avinnum\u00e1lum.\n2004-2008 Limur \u00ed Uttanr\u00edkisnevndini. \n\nHarumframt var John Johannessen valdur limur \u00ed St\u00f3rnarskipanarnevndini, i\u00f0 arbei\u00f0ir vi\u00f0 at sm\u00ed\u00f0a F\u00f8royum n\u00fdggja st\u00f3rnarskipan, og so var\u00f0 hann eitt skifti valdur limur \u00ed Nevndina fyri \u00f8ktum leikluti hj\u00e1 kvinnum \u00ed politikki, sum seinni fekk navni\u00f0 Demokratia.\n\nKeldur og \u00fatvortis \u00e1v\u00edsing: \n\n j.fo, tingmanning\n j.fo um John Johannessen\n John.fo - um John\n Logting.fo\n Logting.fo - Faldari um L\u00f8gtingi\u00f0\n ssn.fo Stj\u00f8rnarskipanarnevndin\n Norska Wikipedia um John Johannessen\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum"}
{"id": "5115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jean-Luc%20Picard", "title": "Jean-Luc Picard", "text": "Jean-Luc Picard er ein pers\u00f3nur \u00ed Star Trek, skiparin umbor\u00f0 \u00e1 USS Enterprise-D og USS Enterprise-E. Hann var\u00f0 leiktur av bretska sj\u00f3nleikaranum Patrick Stewart \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Star Trek: The Next Generation (TNG) og filmunum, i\u00f0 komu aftan\u00e1. Gene Roddenberry gj\u00f8rdi pers\u00f3nin og uppkalla\u00f0i hann eftir Jean Piccard, doktara, ein sveisiskur v\u00edsindama\u00f0ur og ball\u00f3nf\u00f8rari. Eingin almenn kelda finst til navni\u00f0 Picard, men pers\u00f3nurin hevur ofta s\u00ednar 'kendu forfedrar' \u00e1 or\u00f0i \u2014 allarhelst Jean, Auguste og Jacques Piccard.\n\nL\u00edvi\u00f0 \u00e1\u00f0renn t\u00e6nastuna umbor\u00f0 Enterprise \nJean-Luc Picard var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Labarre, Fraklandi, j\u00f8r\u00f0in 13. juli 2305. Hann er sonur Maurice Picard and Yvette, f\u00f8dd Gessard. Longu sum drongur longdist honum eftir \u00e6vint\u00fdrum og kanningarfer\u00f0um, og hetta f\u00f8rdi n\u00e6rum til str\u00ed\u00f0, t\u00e1 hann f\u00f3r fr\u00e1 v\u00edngar\u00f0inum, i\u00f0 familjan hev\u00f0i \u00e1tt \u00ed fleiri \u00e6ttarli\u00f0, og s\u00f8kti inn \u00e1 Stj\u00f8rnuflotaakademii\u00f0 \u00cd 2366 eru b\u00e6\u00f0i foreldrini dey\u00f0. Br\u00f3\u00f0urin, Robert, og br\u00f3\u00f0ursonurin, Ren\u00e9, v\u00f3ru einastu eftirlivandi familjulimir hansara, men teir doy\u00f0u \u00ed einum eldi \u00ed 2371 (Star Trek: Generations). Hann dumpa\u00f0i fyrstu innt\u00f8kuroyndina, men hann kl\u00e1ra\u00f0i hana seinni og slapp inn. Hann fekk pr\u00f3gvi\u00f0 \u00ed 2327 sum besti ella n\u00e6rum n\u00e6mingur \u00ed \u00e1rganginum. Hann var fyrsti fyrsta\u00e1rsn\u00e6mingur, i\u00f0 vann akademimaratonrenningina \u00e1 Delulin II. Stj\u00f8rnuflotara\u00f0nummar hansara var SP-937-215 (TNG: \"Chain of Command, Part 1\").\n\nStutt eftir pr\u00f3vt\u00f8kuna var Picard \u00ed 2328 eina t\u00ed\u00f0 \u00e1 Earhartstj\u00f8rnust\u00f8\u00f0ini og b\u00ed\u00f0a\u00f0i eftir skipinum, i\u00f0 hann skuldi mynstra vi\u00f0. Me\u00f0an hann b\u00ed\u00f0a\u00f0i, var\u00f0 hann stungin \u00ed hjarta\u00f0 av einum av trimum Nausicaanarum undir einum bardaga \u00ed Bonestell Recreation Center. Ska\u00f0in kundi ikki gerast aftur, og hjarta\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt um vi\u00f0 eitt manngj\u00f8rdum hjarta[1] Hendan hendingin gj\u00f8rdi unga Picard varugan vi\u00f0, at hugm\u00f3\u00f0 hansara var h\u00f8vu\u00f0satvoldin til, at hann n\u00e6rum var\u00f0 dripin.\n\n\u00cd 2333 gj\u00f8rdist Picard yvirst\u00fdrima\u00f0ur umbor\u00f0 \u00e1 USS Stargazer (NCC-2893) og gj\u00f8rdist skipari, t\u00e1 skiparin doy\u00f0i \u00ed eini orrustu. They n\u00e6stu 22 \u00e1rini var Picard skipari \u00e1 Stargazer \u00e1 eini ranns\u00f3knarfer\u00f0.\n\nMe\u00f0an hann var skipari \u00e1 Stargazer vann hann \u00ed 2355 Maxiaorrustuna \u00ed Maxia Zeta-skipanini \u00edm\u00f3ti einum \u00f3kendum f\u00edgginda, i\u00f0 seinni v\u00edsti seg at vera eitt later Ferengi D'Korafloksstj\u00f8rnuskip, vi\u00f0 at finna upp\u00e1 og n\u00fdta eitt herr\u00e1\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 kalla\u00f0 \"Picardhandfer\u00f0in\", og sum gj\u00f8rdi at ferengiskipi\u00f0 f\u00f3rst vi\u00f0 manni og m\u00fas. Eftir at Stargazer gekk burtur, var\u00f0 hann sendur \u00ed kr\u00edgsr\u00e6ttin \u00ed 2356, men \u00e1k\u00e6rurnar um skeiva atfer\u00f0 v\u00f3r\u00f0u sleptar. (Hetta er vanlig stj\u00f8rnuflotasi\u00f0venja, hv\u00f8rja fer\u00f0 eitt skip gongur burtur og fylgir gomlu sj\u00f3si\u00f0i.)\n\nHvat Picard t\u00f3kst vi\u00f0 tey n\u00e6stu n\u00edggju \u00e1rini, \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist skipar \u00e1 Enterprise-D er ikki heilt greitt. \u00d3iva\u00f0 var\u00f0 hann vandur vi\u00f0 kenda Star Trek-diplomatii\u00f0 og -herr\u00e1\u00f0, men vi\u00f0 eini gl\u00e6siligari yrkislei\u00f0, i\u00f0 enn ikki var byrja\u00f0. \u00cd einum parti nevnir hann eina hending, i\u00f0 hendi millum Stargazer og Enterprise-D-t\u00ed\u00f0 hansara, t\u00e1 skip hansara svara\u00f0i einum ney\u00f0arkalli.\n\nPers\u00f3nligt l\u00edv og pers\u00f3nligir \u00e1hugar \nB\u00edtast m\u00e1 merki \u00ed, at franski skiparin ver\u00f0ur leiktur av einum bretskum sj\u00f3nleikara. Ein kundi hugsa\u00f0 s\u00e6r, at Paramount vildi tekkjast b\u00e6\u00f0i fronskum og bretskum fjepparum samstundis. Ta\u00f0 er meira enn hugsandi, at bretar hyggja burtur fr\u00e1 franskleikanum og meta Picard sum ein av s\u00ednum egnu. F\u00f3lkini handan r\u00f8\u00f0ina gera heldur ikki n\u00f3gv vi\u00f0, at f\u00e1a teir hugsa \u00f8\u00f0rv\u00edsi, t\u00ed sj\u00e1lvt um l\u00edvss\u00f8ga hansara heilt vist er fronsk, so hella atfer\u00f0in og hugbur\u00f0urin meira til ta bretsku s\u00ed\u00f0una. Umbor\u00f0 \u00e1 Enterprise-D og -E bi\u00f0ur Picard alt\u00ed\u00f0 um \"Tea, Earl grey, hot\", i\u00f0 neyvan hev\u00f0i veri\u00f0 fyrsta vali\u00f0 hj\u00e1 einum fransmanni. Og h\u00f3ast at k\u00e6rleiki hansara til Shakespeare kann orsakast (ja, sj\u00e1lvt klingonar d\u00e1ma Shakespeare), so er ta\u00f0, at Picard l\u00e6rir Data at n\u00fdta eina sterka Midlandsdialekt, \u00f3tr\u00faliga \u00f3sannl\u00edkt, \u00f3ans\u00e6\u00f0 hvussu v\u00e6l fransma\u00f0urin dugir enskt. Eisini ver\u00f0ur uppl\u00fdst \u00ed einum av filmunum, at Picard hevur l\u00e6rt Data at syngja sangin \"A British Tar\" hj\u00e1 Gilbert & Sullivan, og \u00ed einum parti roynir ein eftirgj\u00f8rdur Picard, i\u00f0 t\u00f3 hevur somu tankamynstur sum hin veruligi, at f\u00e1a manningina at syngja \"Hearts of Oak\", i\u00f0 er ein fosturlandssongur, i\u00f0 er \u00edmynd av Royal Navy, \u00ed felag.\n\nPicard er mestu sum fj\u00f8lfr\u00f8\u00f0ingur og hevur \u00e1huga \u00ed so ymsum evnum sum klassiskar b\u00f3kmentir, fornfr\u00f8\u00f0i, alisfr\u00f8\u00f0i, fikting, r\u00ed\u00f0ing og modellmyndirnar av ymsum stj\u00f8rnuflotaskipum. Honum d\u00e1mar v\u00e6l m.a. Berlioz, og \u00e1hugi hansara \u00ed t\u00f3nleiki kemur v\u00e6l til sj\u00f3ndar, t\u00e1 hann sp\u00e6lir \u00e1 s\u00edna ressikansku floytu, i\u00f0 hann l\u00e6rdi at sp\u00e6la \u00e1, me\u00f0an hann var bundin til eitt r\u00famdarfar, i\u00f0 hev\u00f0i minni\u00f0 hj\u00e1 einum manni av eini mentan langt eftir, at hon t\u00fdndist. (TNG: \"The Inner Light\") Onkunt\u00ed\u00f0 venur hann saman vi\u00f0 skipstelduni. Alskur hansara til t\u00f3nleik og sj\u00f3nleik ver\u00f0ur v\u00edstur fram, sum r\u00f8\u00f0ini l\u00ed\u00f0ur. Eisini l\u00e6rir hann Data at \"f\u00f8la\" seg gj\u00f8gnum verkini og at f\u00e1a r\u00f8ttu mannakensluna fram. Picard er ein privatur pers\u00f3nur, og ta\u00f0 kemur til sj\u00f3ndar \u00ed hansara romantisku \u00e6vint\u00fdrum, og t\u00e1 hann skuldi undir skur\u00f0 \u00e1 Stj\u00f8rnust\u00f8\u00f0 212 \u00ed 2365 fyri at f\u00e1a eitt n\u00fdtt hjarta. (\"Samaritan Snare\").[1]\n\nSum yvirma\u00f0ur er Picard ein r\u00e1\u00f0gevi ella fyrimynd hj\u00e1 fleiri \u00f8\u00f0rum pers\u00f3num, serligani Data. Picard ansa\u00f0i eisini v\u00e6l eftir undurbarninum Wesley Crusher og gav honum tignina sum fenrikkur. Wesley er sonur starvsfelagan Dr. Beverly Crusher, l\u00e6knayvirf\u00f3lk \u00e1 Enterprise-D og besta vin hansara, loytnantkommand\u00f8rur Jack Crusher og var\u00f0 f\u00f8ddur, \u00e1\u00f0renn Jack var\u00f0 dripin 2354, me\u00f0an var\u00f0 vi\u00f0 Picard umbor\u00f0 \u00e1 Stargazer.\n\nPicard og Beverly Crusher \nEftir at Jack Crusher doy\u00f0i, v\u00f3r\u00f0u Picard og Beverly Crusher g\u00f3\u00f0 vinf\u00f3lk og alt\u00ed\u00f0 v\u00f3ru onkur tekin um atdr\u00e1tt teirra millum. Men hesin atdr\u00e1ttur var t\u00f3 avd\u00faka\u00f0ur, fyrr enn hann var\u00f0 noyddur fram av einum t\u00f3li, i\u00f0 ein fremmand rasa, pryttarnir \u00e1 Kesprytt, hev\u00f0i koyrt \u00ed tey, og sum loyvdi teimum at lesa tankarnar hj\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum \u00ed partinum \"Attached\". \u00cd einari av t\u00ed\u00f0arlinjunum hj\u00e1 Q \u00ed s\u00ed\u00f0sta parti \"All Good Things...\" var Picard giftur og seinni skildur fr\u00e1 Crusher, i\u00f0 n\u00fa var skipari \u00e1 einum sj\u00fakraskipi. Hon hev\u00f0i enn hansara navn, og hetta voldi til eina skemtiliga hending, t\u00e1 bland kom \u00ed um, hv\u00f8r Picard, skipari var\u00f0 r\u00f3ptur \u00e1 br\u00fanna.\n\nDixon Hill \n\nEitt av holodekkforritunum, i\u00f0 Picard d\u00e1mar best er detektivurin Dixon Hill, i\u00f0 allarhelst er skriva\u00f0ur til hei\u00f0urs fyri a\u00f0rar b\u00f3kmentadetektivar sum Philip Marlowe og Sam Spade.\n\nS\u00f8gurnar hj\u00e1 Dixoni Hill ganga fyri seg \u00ed 1940-\u00e1runum \u00ed San Francisco \u00e1 J\u00f8r\u00f0ini, ein v\u00e6lkomin broyting fr\u00e1 einum gerandisdegi vi\u00f0 millumstj\u00f8rnafer\u00f0um. At byrja vi\u00f0 var Picard einsamallur \u00ed forritinum, men seinni fingu eisini Data, Beverly Crusher o.o. \u00e1huga \u00ed t\u00ed og komu upp\u00ed sum vinir hj\u00e1 Dixoni Hill.\n\nHeimurin hj\u00e1 Dixoni Hill hava n\u00f3gvar afturvendandi pers\u00f3nar, i\u00f0 einans finnast \u00e1 holodekkinum, t.d. brotsharrarnir Cyrus Redblock og Nicky the Nose. Summi halda, at Dixon Hill var\u00f0 skapa\u00f0ur \u00ed eini roynd at endurn\u00fdta a\u00f0alevnini \u00ed ST-TOS partinum \"A Piece of the Action.\" Men her skal leggjast aftur, at tann parturin sn\u00fa\u00f0i seg um chicagobrotsmenn \u00ed 1930-\u00e1runm, me\u00f0an Dixon Hill er ein film noir detektivur \u00far fj\u00f8ruti\u00e1runum.\n\nStar Trek b\u00f3kin A Hard Rain gongur fyri seg n\u00e6rum \u00f8ll \u00ed heiminum hj\u00e1 Dixoni Hill vi\u00f0 einans f\u00e1um undant\u00f8kum, i\u00f0 ganga fyri seg \u00ed \"veruliga\" Star Trek-heiminum. T\u00e1 l\u00f8gnar hendingar, sum t.d. at f\u00f3lk livna upp aftur, ikki ver\u00f0a tald upp\u00ed, so er b\u00f3kin j\u00fast sum ein vanlig detektivskalds\u00f8ga.\n\nDixon Hills\u00f8gur:\n \"The Big Goodbye\"\n \"The Long Dark Tunnel\"\n \"The Parrot's Claw\"\n\n\u00cd Star Trek: First Contact n\u00fdtir Picard holodekki\u00f0 vi\u00f0 eini Dixon Hill-s\u00f8gu (\"The Big Goodbye\", kapitlar 12 og 13) at sn\u00fdta og drepa tveir Borg vi\u00f0 at skj\u00f3ta eina thompsonmaskinbyrsu. (Hetta v\u00e1pni\u00f0 kundi einans drepa, t\u00ed Picard hev\u00f0i sl\u00f8kt trygdarverjuna.)\n\nSkipari \u00e1 Enterprise\n\nStar Trek: The Next Generation \n\nR\u00f8\u00f0in The Next Generation byrja\u00f0i, t\u00e1 Picard gj\u00f8rdist skipari \u00e1 n\u00fdggja galaxyflokka\u00f0a stj\u00f8rnuskipinum USS Enterprise (NCC-1701-D), n\u00fdggja flaggskipi\u00f0 hj\u00e1 Stj\u00f8rnuflotanum \u00e1 stj\u00f8rnudagfesting 41124 (14. februar 2364). \u00c1 umlei\u00f0 stj\u00f8rnudagfesting 41153,7 (4 dagar seinni) var\u00f0 Picard \u00fatnevndur til at umbo\u00f0a manna\u00e6ttina \u00ed einum r\u00e6tti st\u00fdrdur av Q. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist Picard at sannf\u00f8ra Q um at geva manna\u00e6ttini ein m\u00f8guleika, og so var (TNG: \"Encounter at Farpoint\"). Umlei\u00f0 stj\u00f8rnudato 47988 (26 December 2370), hev\u00f0i Q aftur ein d\u00f3mst\u00f3l vi\u00f0 eini n\u00fdggjari roynd til Picard; Picard kl\u00e1ra\u00f0i royndina og manna\u00e6ttin var bjarga\u00f0 (TNG: \"All Good Things...\"). (Q seg\u00f0i at royndin 'enda\u00f0i ongant\u00ed\u00f0' \u00e1 Farpointst\u00f8\u00f0ini og leg\u00f0i upp til at \u00f8ll r\u00f8\u00f0in var ein roynd hj\u00e1 Q-tilveruni at kanna menniskjuni.)\n\n\u00cd samband vi\u00f0 Maxiaorrustuna fann Bok, ein ferengiskur DaiMon, seinni vraki\u00f0 av Stargazeri og gav Picard ta\u00f0. Bok hev\u00f0i Picard undir \u00e1k\u00e6ru fyri at hava dripi\u00f0 son s\u00edn, i\u00f0 var umbor\u00f0 \u00e1 f\u00edggindasinna\u00f0a skipinum. Vi\u00f0 at n\u00fdta vitisst\u00fdring gav hann Picard \u00f3gvuslig minni um hendingina, og hetta fekk Picard til at leypa \u00e1 Enterprise-D; manningin hj\u00e1 Picard kl\u00e1ra\u00f0i t\u00f3 at ste\u00f0ga hesum. (\"The Battle\") N\u00f8kur \u00e1r seinni fann Bok ein mann, Jason Vigo, hv\u00f8rs DNA hann broytti, so ta\u00f0 s\u00e1 \u00fat sum at hann var sonurin hj\u00e1 Picard. Bok \u00e6tla\u00f0i, at Picard og Vigo skuldu hittast, og s\u00ed\u00f0ani skuldi Bok drepa Vigo, so Picard visti, hvussu ta\u00f0 var at missa ein son, men \u00e6tlanin miseydna\u00f0ist, t\u00e1 ta\u00f0 var sta\u00f0fest, at Jason Vigo ikki var sonurin hj\u00e1 Picard. (\"Bloodlines\").\n\n\u00cd 2365 bar Q so \u00ed bandi, vi\u00f0 at senda Enterprise-D g\u00f3\u00f0 7.000 lj\u00f3s\u00e1r \u00fat \u00ed r\u00famdina, at Stj\u00f8rnuflotin fyri fyrstu fer\u00f0 hev\u00f0i samband vi\u00f0 Borgf\u00f3lki\u00f0 \u00ed J-25-skipanini. Enterprise-D var vi\u00f0 undirlutan og slapp bara undan, t\u00ed Picard b\u00f8na\u00f0i Q um at senda seg aftur inn \u00e1 \u00f8ki hj\u00e1 F\u00f8derati\u00f3nini. (\"Q Who?\").\n\n\u00c1ri\u00f0 eftir ba\u00f0 K'mpec, klingonskur kanslari, Picard um at ver\u00f0a millumma\u00f0ur fyri at finna \u00fatav, hv\u00f8r skuldi koma aftan\u00e1 K'mpec, i\u00f0 var\u00f0 spakuligani eitra\u00f0ur, og at avsl\u00f8ra (collusion?). Stutt eftir skuldi Picard velja \u00edmillum tveir avbj\u00f3\u00f0arar: Duras og Gowron. Undir tingingunum umbor\u00f0 \u00e1 Enterprise-D drap Duras klingonska sendimannin K'Ehleyr, makin hj\u00e1 trygdarovastanum Worf loytnanti, i\u00f0 hj\u00e1lpti Picard. Afturfyri drap Worf seinni Duras. (\"Reunion\").\n\nUppspunnin f\u00f3lk\n\nde:Figuren im Star-Trek-Universum#Captain Jean-Luc Picard"}
{"id": "5125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laksastyrja", "title": "Laksastyrja", "text": "Laksastyrja (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lampris guttatus) er ein st\u00f3rur uppsj\u00f3varfiskur, sum kann gerast 180 cm langur. Hon er v\u00ed\u00f0a um \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsatlantshavi og \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum. Hon er at finna \u00e1 d\u00fdpum ni\u00f0ur \u00e1 uml. 400 m og er t\u00ed ikki ein dj\u00faphavsfiskur. F\u00f8\u00f0in er fiskur, i\u00f0 livir \u00e1 mi\u00f0jum d\u00fdpi, og ryggleys d\u00fdr, \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum h\u00f8gguslokkur. Laksastyrja ver\u00f0ur veidd vinnuliga.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trantkongafiskur", "title": "Trantkongafiskur", "text": "Trantkongafiskur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sebastes mentella) kann gerast 55 cm langur, men er vanliga styttri enn 45 cm. Hann livir \u00ed r\u00e6ttiliga st\u00f3rari n\u00f8gd \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, t.d. \u00ed Irmingarhavi, har i\u00f0 n\u00f3gv ver\u00f0ur veitt av honum. Hann heldur til \u00e1 300-1000 metra d\u00fdpi og er ofta uppi \u00ed sj\u00f3num. Trantkongafiskur livir av r\u00e6ttiliga ymsari f\u00f8\u00f0i, t.d. sm\u00e1um fiski. N\u00f3gvur fiskur g\u00fdtir \u00f3tro\u00f0in egg, men hj\u00e1 trantkongafiski ver\u00f0a eggini gitin inni \u00ed fiskinum, og t\u00edskil leggur hann livandi larvur.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havtaska", "title": "Havtaska", "text": "Havtaska (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lophius piscatorius) er ein fiskur, i\u00f0 livir \u00e1 grunnum. Havtaska kann gerast 200 cm long, men er vanliga styttri enn 100 cm. Hon er funnin \u00e1 20-1800 metra d\u00fdpi \u00ed \u00f8llum Atlantshavi. Havtaska hevur teinar \u00e1 h\u00f8vdinum, sum l\u00edkjast agni, sum hon lokkar annan fisk til s\u00edn vi\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 ein fiskur er n\u00f3g n\u00e6r, letur havtaskan kjaftin upp og gloypir honum. Havtaska ver\u00f0ur veidd vinnuliga. Havtaska hevur st\u00f3rt, breitt og flatt h\u00f8vd, vi\u00f0 st\u00f3rum og brei\u00f0um kjafti. Sporli\u00f0 er naka\u00f0 flatt fremst og meira rundligt aftari. Tveir st\u00f3rir beinnaddar eru aftanvert eyguni. Tr\u00edggjar h\u00f8gar stengur eru \u00e1 bakinum, tann fremsta er heilt fram m\u00f3ti gronini. Henda stongin hevur ein skr\u00e6\u00f0ulepa vi\u00f0 lj\u00f3sgagni \u00e1 toppinum, og hann ver\u00f0ur br\u00faktur at lokka fong til s\u00edn. Onnur stongin er beint aftan fyri hesa stongina. Tri\u00f0ja stongin er \u00e1 nakkanum. Mitt \u00e1 bakinum millum uggafja\u00f0rarnar er ein l\u00edtil fj\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 3-4 teinum, og hetta alt er fremsta ryggfj\u00f8\u00f0urin. Aftara ryggfj\u00f8\u00f0urin er oman \u00e1 sporlinum, og ein gotfj\u00f8\u00f0ur undir. T\u00e6r eru umlei\u00f0 eins til st\u00f8ddar. Sterturin er l\u00edtil, tykist samanfallin og trevsutur. Hon hevur st\u00f3rar uggafja\u00f0rar, i\u00f0 sita frammanvert mi\u00f0juna. B\u00fakfja\u00f0rarnar eru sm\u00e1ar og eru t\u00e6tt saman. T\u00e6r sita mitt undir \u00f8sinum og venda naka\u00f0 \u00edm\u00f3ti s\u00ed\u00f0unum og minna um f\u00f8tur.\n\nTenninar eru n\u00f3gvar, \u00f3regluligar, v\u00e6l atskildar, langar og kl\u00e6nar, sp\u00edskar og hvassar, aftur\u00e1bendar. T\u00e6r eru \u00f3javnar \u00ed st\u00f8dd, og \u00ed undirkjaftinum \u00ed mest sum tveimum r\u00f8\u00f0um. Hon hevur sm\u00e1 eygu, sum sita naka\u00f0 t\u00e6tt saman. Ro\u00f0sla er eingin. T\u00e1knaopini eru sm\u00e1, eitt hv\u00f8rjumegin aftan fyri og mest sum undir uggafja\u00f0runum. Fram vi\u00f0 s\u00ed\u00f0unum allan vegin runt kroppin eru sm\u00e1ir, trevsukendir skr\u00e6\u00f0ulepar. Hon er naka\u00f0 broytilig eftir umst\u00f8\u00f0unum, men vanliga er hon einlitt br\u00fan og spr\u00f8klut, dimmari ella lj\u00f3sari, vi\u00f0hv\u00f8rt vi\u00f0 reydligum farra. Gr\u00e1hv\u00edt er hon undir b\u00fakinum. Royggi\u00f0 er gr\u00e1hv\u00edtt.\n\nKelda \n\n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8nlandstussi", "title": "Gr\u00f8nlandstussi", "text": "Gr\u00f8nlandstussi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Himantolophus groenlandicus) kann gerast upp til 60 cm langur. Hann livir \u00ed \u00f8llum heimsh\u00f8vum \u00e1 st\u00f3rum d\u00fdpi. Hann finnur s\u00e6r f\u00f8\u00f0i \u00e1 sama h\u00e1tt sum havtaska. Kallfiskurin er sera l\u00edtil, men hann setur seg ikki fastan \u00e1 kvennfiskin, eins og vanligt er hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum fiskasl\u00f8gum, sum eru n\u00e6r skyld vi\u00f0 gr\u00f8nlandstussa.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tussafiskur", "title": "Tussafiskur", "text": "Tussafiskur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ceratias holboelli) kann gerast 120 cm langur, og ta\u00f0 er r\u00e6ttiliga st\u00f3rt fyri ein dj\u00faphavsfisk. Hann er funnin \u00ed \u00f8llum heimsh\u00f8vum \u00e1 120-1000 metra d\u00fdpi og finnur s\u00e6r f\u00f8\u00f0i \u00e1 sama h\u00e1tt sum havtaska. Kallfiskurin er bert 4-6 cm langur og hann livir sum sn\u00edkur \u00e1 kvennfiskinum.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lusifer", "title": "Lusifer", "text": "Lusifer (fr\u00f8\u00f0iheiti - Linophryne lucifera) kann gerast upp til 40 cm langur, men er vanliga styttri. Hann livir \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi \u00e1 st\u00f3rum d\u00fdpi. Kallfiskurin er sera l\u00edtil.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seilur", "title": "Seilur", "text": "Seilur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gonostoma elongatum) er vanliga minni enn 30 cm langur. Hann er funnin \u00ed \u00f8llum heimsh\u00f8vum \u00e1 500-1200 metra d\u00fdpi. Hann svimur upp \u00e1 50-400 metra d\u00fdpi um n\u00e1ttina og livir av sm\u00e1um krabbad\u00fdrum og fiski.\n\nKelda \n\n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silvur%C3%B8ks", "title": "Silvur\u00f8ks", "text": "Silvur\u00f8ks (fr\u00f8\u00f0iheiti - Argyropelecus olfersi) er ein l\u00edtil fiskur (7 cm), sum livir \u00ed Eysturatlantshavi. Um dagin er hann at finna \u00e1 200-800 metra d\u00fdpi, men fer upp \u00e1 100-600 metra d\u00fdpi um n\u00e1ttini. Vit vita sera l\u00edti\u00f0 um f\u00f8\u00f0ina.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tranthavm%C3%BAs", "title": "Tranthavm\u00fas", "text": "Tranthavm\u00fas (fr\u00f8\u00f0iheiti - Rhinochimaera atlantica) er ein st\u00f3rur fiskur, sum kann gerast heilt upp til 140 cm langur. Hann er funnin fr\u00e1 Biskeiav\u00edkini til \u00cdslands og eisini \u00fat fyri Nova Scotia og N\u00fdongland. Tranthavm\u00fas er \u00e1 500-1500 metra d\u00fdpi, og hon hevur meira tilkn\u00fdti til botnin enn meginparturin av hinum fiskunum \u00ed hesi r\u00f8\u00f0. \u00cd m\u00f3tsetningi til n\u00f3gvar fiskar, g\u00fdtir hon bert n\u00f8kur f\u00e1, men st\u00f3r egg. Vit hava l\u00edtlan kunnleika um f\u00f8\u00f0ina.\n\nKelda \n\n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1ask%C3%B8ta", "title": "Bl\u00e1ask\u00f8ta", "text": "Bl\u00e1ask\u00f8ta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Neoraja caerulea) er ein l\u00edtil sk\u00f8ta, sum vanliga er minni enn 30 cm long. Hon livir \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, t.d. \u00e1 \u00f8kinum vi\u00f0 Rockall, \u00e1 600-1300 metra d\u00fdpi. Sum a\u00f0rar sk\u00f8tur g\u00fdtir hon n\u00f8kur f\u00e1 st\u00f3r egg. Hon livir av \u00f8llum sl\u00f8gum av botndj\u00f3rum.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar\nFiskar undir F\u00f8royum"}
{"id": "5135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brosma", "title": "Brosma", "text": "Brosma (fr\u00f8\u00f0iheiti - Brosme brosme) er vanlig undir F\u00f8royum. Hon er annars vi\u00f0 Svalbar\u00f0 og Kolanesi\u00f0, su\u00f0ur vi\u00f0 Noregi, um alt \u00cdsland, \u00ed Eysturgr\u00f8nlandi og \u00datsynningsgr\u00f8nlandi. \u00cd Skagerrak, \u00ed nor\u00f0ara parti av Nor\u00f0sj\u00f3num og vi\u00f0 \u00cdrland. Hon er \u00e1 bankum og tindum \u00e1 v\u00ed\u00f0um havi. \u00cd vestara Atlantshavinum er hon fr\u00e1 Grand Bank til New Jersey.\n\nBrosma er long og brei\u00f0 \u00ed kropsskapi. Tv\u00f8rskur\u00f0urin er mest sum rundur. Hon hevur eina langa ryggfj\u00f8\u00f0ur, sum byrjar uppi yvir h\u00e1lvari uggafj\u00f8\u00f0urini og kemur aftur til stertin. Brosma hevur eina gotfj\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 mi\u00f0juni \u00e1 fiskinum til fremst \u00e1 stertinum, brei\u00f0ar og rundligar uggafja\u00f0rar og sm\u00e1ar b\u00fakfja\u00f0rar. Sterturin er heldur l\u00edtil og er avrunda\u00f0ur. Strikan bogar oman fyri uggafj\u00f8\u00f0urina. Hon hevur l\u00edti\u00f0 h\u00f8vd, sm\u00e1 eygu, l\u00edtlan kjaft, sm\u00e1ar tenn og finnu.\n\nBrosma ver\u00f0ur upp \u00ed 120 cm long, vanlig longd er 40-90 cm. Hon er botnfiskur. Hon er av grunnum vatni, um 20 m. og ni\u00f0ur \u00e1 1500 m. ella meir.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BDsa", "title": "H\u00fdsa", "text": "H\u00fdsa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Melanogrammus aeglefinus) f\u00e6st r\u00e6ttiliga v\u00ed\u00f0a \u00e1 lei\u00f0unum vi\u00f0 F\u00f8royar. B\u00e6\u00f0i \u00e1 landgrunninum, F\u00f8royabanka, Ytrabanka og Ytstabanka. Hon f\u00e6st b\u00e6\u00f0i \u00e1 grunnum vatni og ni\u00f0ur \u00edm\u00f3ti 5-600 metra d\u00fdpi. H\u00fdsa g\u00fdtir fr\u00e1 mars til mai. G\u00fdtingin er t\u00f3 \u00ed h\u00e6ddini \u00ed sinnu helvt av apr\u00edl. Hon g\u00fdtir r\u00e6ttiliga v\u00ed\u00f0a. Men tr\u00fd h\u00f8vu\u00f0sg\u00fdtingar\u00f8ki eru: eystan-, vestan- og nor\u00f0anfyri. Hon g\u00fdtir eisini \u00e1 F\u00f8royabanka. Yngulin er uppi \u00ed sj\u00f3num teir fyrstu m\u00e1na\u00f0irnar. Men \u00ed august-september leitar hann ni\u00f0ur at botni \u00e1 umlei\u00f0 100-500 metra d\u00fdpi. H\u00fdsan veksur upp \u00e1 vanligu fiskilei\u00f0unum, og sm\u00e1h\u00fdsan er t\u00ed ikki so v\u00e6l vard \u00edm\u00f3ti fiskiskapi sum t.d. toskurin. \u00cd uppv\u00f8kstrinum er hon heldur ikki so v\u00e6l vard \u00edm\u00f3ti f\u00edggindum. F\u00f8\u00f0in hj\u00e1 h\u00fdsuni eru ymisk slangukrossfiskur, krabbad\u00fdr, ma\u00f0kasl\u00f8g, og sm\u00e1fiskur.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalvi", "title": "Kalvi", "text": "Kalvi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hippoglossus hippoglossus) er heimsins st\u00f8rsti flatfiskur. Hann ver\u00f0\u00adur upp \u00ed 365 cm langur, kanska longri. Vanlig longd er t\u00f3 50-200 cm. Kalvi svimur b\u00e6\u00f0i n\u00e6r landi og \u00fat \u00e1 1000 m d\u00fdpi ella dj\u00fapari. Hann livur av krabba og fiski, men etur alt, sum hann kl\u00e1rar at fanga - eisini fugl sum lunda og m\u00e1sa. Kalvi hevur st\u00f3rt h\u00f8vd, st\u00f3ran kjaft og sm\u00e1 eygu. Hann er d\u00fdrur fiskur, og t\u00ed ver\u00f0ur n\u00f3gv roynt eftir honum.\n\nKelda \n\n Stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steinb%C3%ADtur", "title": "Steinb\u00edtur", "text": "Steinb\u00edtur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anarhichas lupus) ver\u00f0ur upp \u00ed 150 cm langur og heldur til \u00far tarask\u00f3ginum og \u00fat \u00e1 500 m d\u00fdpi. H\u00f8vdi\u00f0 er heldur st\u00f3rt og kubbut og l\u00edkist ikki h\u00f8vdinum \u00e1 \u00f8\u00f0rum fiski. Hann hevur st\u00f3ran og sterkan kjaft, og tenninar eru \u00f3gvuliga sterkar. Fremst \u00ed kjaftinum hevur hann bog\u00ada\u00f0ar t\u00f8kutenn, og \u00ed g\u00f3manum eru k\u00faputar tenn at br\u00f3ta skeljar og krabbag\u00e1ggur vi\u00f0.\n\nKanningar v\u00edsa, at 20 \u00e1ra gamal steinb\u00edtur er \u00ed mi\u00f0al ein metur langur.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kombikk", "title": "Kombikk", "text": "Kombikk (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gasterosteus aculeatus) finnast \u00far fj\u00f8runi og \u00ed hyljum langt uppi \u00ed fj\u00f8llunum. Hesin l\u00edtli (sj\u00e1ldan meiri enn 6 cm) fiskur, vi\u00f0 trimum hv\u00f8ssum p\u00edkum fyri fja\u00f0rar \u00e1 rygginum, er tann tolnasti fiskur, hvat salti og hita vi\u00f0v\u00edkur, \u00e1 okkara lei\u00f0um. Hann tr\u00edvist \u00ed reinum vatni eins v\u00e6l og s\u00f8ltum sj\u00f3gvi og har hitin er \u00far 0\u00a0\u00b0C til 21\u00a0\u00b0C. Men best d\u00e1mar honum, t\u00e1 ta\u00f0 er grunt vi\u00f0 naka\u00f0 av gr\u00f3\u00f0ri og l\u00edtlum r\u00f8ringi, til d\u00f8mis \u00ed \u00e1arhyljum.\n\nMillum kombikk er ta\u00f0 kallfiskurin, i\u00f0 ansar eggunum. T\u00ed\u00f0liga \u00e1 v\u00e1ri skiftir hann lit og byggir eitt rei\u00f0ur \u00far ymsum planturestum, sum hann l\u00edmar saman vi\u00f0 sevju \u00far n\u00fdrunum. Hagar lokkar hann kvennfiskar, eina ella fleiri, at g\u00fdta. T\u00e1 rei\u00f0ri\u00f0 er fult, 300-1000 egg, aktar hann rei\u00f0rinum til eggini klekjast, me\u00f0an hann vi\u00f0 fja\u00f0runum alla t\u00ed\u00f0ina r\u00f8rir reinan sj\u00f3gv at rei\u00f0rinum. Kombikk hava st\u00f3ran t\u00fddning sum f\u00f8\u00f0ikelda hj\u00e1 sj\u00f3fugli fram vi\u00f0 landi og sm\u00e1fiski. Kombikk ver\u00f0a t\u00ed oftast ikki eldri enn 1-1\u00bd \u00e1r og \u00ed r\u00e1rasta f\u00f8ri 4 \u00e1r.\n\nKelda \n\n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAtar%20kongur", "title": "R\u00fatar kongur", "text": "R\u00fatar kongur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Neocyttus helgae) er ein sj\u00e1ldsamur fiskur \u00e1 f\u00f8royskum lei\u00f0um. \u00cd royndarfiskiskapi eftir b\u00farfiski \u00e1 1100 m d\u00fdpi vestarliga \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3gvi fekk Magnus Heinason \u00ed februar 1993 um h\u00e1lvthundra\u00f0 av hesum fiski. Fiskurin hevur enn einki f\u00f8royskt navn, men av skapinum eyknevndi manningin \u00e1 Magnusi hann 'R\u00fatar kong'. Fiskurin er um 20 cm til longdar, og hann er n\u00e6rum eins h\u00e1vaksin, men mj\u00e1vaksin, sum flatfiskur tv\u00f8rtur um. Liturin er lj\u00f3sagr\u00e1ur vi\u00f0 sv\u00f8rtum \u00ed fja\u00f0runum. Rygg- og gotfja\u00f0rarnar hava sterkar p\u00edkar. Hann hevur st\u00f3r eygu og l\u00edtlan munn. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi er hann fyrr bert funnin \u00e1 d\u00fdpum fr\u00e1 uml. 1000 til 1200 m.\n\nKelda \n\n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81ars%C3%ADl", "title": "\u00c1ars\u00edl", "text": "\u00c1ars\u00edl (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salmo trutta fario). \u00cd mun til sj\u00f3s\u00edl (lat\u00edn salmo trutta trutta), i\u00f0 f\u00e1a mesta v\u00f8ksturin \u00ed sj\u00f3gvi, liva \u00e1ars\u00edl alt l\u00edvi\u00f0 \u00ed \u00e1um, v\u00f8tnum og l\u00f8kjum. Ta\u00f0 hevur sama lit alt l\u00edvi\u00f0 og l\u00edkist sj\u00e1lvt 6-7 gamalt einum \u00f3b\u00fanum sj\u00f3s\u00edli. \u00c1ars\u00edl ver\u00f0a vanliga a\u00f0rasta\u00f0ni ikki kynsb\u00fagvin, fyrr enn tey eru 30 cm. til longdar. Men \u00ed k\u00f8rgu \u00e1unum og v\u00f8tnunum \u00ed F\u00f8royum eru tey kynsb\u00fagvin longu, t\u00e1 tey eru 13-14 cm. til longdar ella uppaftur fyrr. Livil\u00edkindini hj\u00e1 s\u00edlum \u00ed F\u00f8royum er n\u00e6r tengt at avfallinum og umhv\u00f8rvinum annars. Vaksandi jar\u00f0arbr\u00faki \u00ed n\u00f3gvum d\u00f8lum f\u00f8rir til, at t\u00f8\u00f0 lekur \u00ed \u00e1irnar, og d\u00e1lking annars er eisini ein vandi. Byrgingar til ymisk endam\u00e1l t\u00f8ma \u00e1irnar, t\u00e1 turkur er. Upprunin til \u00e1ars\u00edl, i\u00f0 ofta eru \u00ed avbyrgdum v\u00f8tnum, er helst, at sj\u00f3s\u00edl hava veri\u00f0 avbyrgd fr\u00e1 sj\u00f3num \u00ed longri t\u00ed\u00f0.\n\nKelda \n\n Stamps.fo.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BArfiskur", "title": "B\u00farfiskur", "text": "B\u00farfiskur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hoplostethus atlanticus) ver\u00f0ur til st\u00f8ddar uml. 70 cm. Hann er h\u00e1vaksin vi\u00f0 st\u00f3rum h\u00f8vdi, h\u00e6gstur (1/3 av longdini) beint aftan fyri h\u00f8vdi\u00f0. Kjafturin er st\u00f3rur, svartur innan og stendur \u00e1 sk\u00e1k. Hann hevur fleiri p\u00edkar \u00e1 h\u00f8vdinum, og ro\u00f0slan eftir strikuni er beinakend og \u00e1 hesum fiskaslagi st\u00f8rri enn annars. Liturin \u00e1 kroppinun er fagurt rey\u00f0gulur, og h\u00f8vdi\u00f0 reytt. \u00cd Nor\u00f0uratlanshavi er hann undir \u00cdslandi og su\u00f0ur til Biskayav\u00edkina og vi\u00f0 Azorurnar. Annars livir hann \u00e1 sunnaru h\u00e1lvu. Vi\u00f0 New Zealand, Australia og Tasmania eru ta\u00f0 \u00ed fleiri \u00e1r fiska\u00f0ar st\u00f3rar n\u00f8gdir av b\u00farfiski. \u00c1 okkara lei\u00f0um er hann fyri ta\u00f0 mesta fingin dj\u00fapari enn 600 m og oftast fram vi\u00f0 br\u00f8ttum hellingum og fram vi\u00f0 tindum \u00ed sj\u00f3num. \u00c1 sunnaru h\u00e1lvu veksur fiskurin sera spakuliga, og \u00ed Australia rokna fiskifr\u00f8\u00f0ingar vi\u00f0, at bert uml. 3% av samla\u00f0u stovnunum kunnu fiskast \u00e1rliga, uttan at stovnurin minkar.\n\nKelda \n stamps.fo\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "5144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rnufr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i", "text": "Stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i er grein innan n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindini, sum sn\u00fdr seg um r\u00famdarlutir so sum fastastj\u00f8rnur, gongustj\u00f8rnur, halastj\u00f8rnur, stj\u00f8rnubreytir og stj\u00f8rnuskipanir. Hon sn\u00fdr seg eisini um fyribrigdi uttan fyri jar\u00f0arinnar atmosferu (til d\u00f8mis kosmisku bakgrundsstr\u00e1lingina). Hon f\u00e6st vi\u00f0 evoluti\u00f3n, alisfr\u00f8\u00f0i (f\u00fdsikk), meteoronomi og hvussu himinknattar ella r\u00famdarlutir fer\u00f0ast, og vi\u00f0 hvussu alheimurin bleiv til og hv\u00f8nn veg hann mennist.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0in er ein av elstu v\u00edsindagreinum. \u00cd for\u00f0um eygleiddu stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar n\u00e1ttarhimmalin og royndu at gera ymsar skipanir, og sera gomul astronomisk t\u00f3l eru funnin ymsasta\u00f0ni, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn stj\u00f8rnukikarin var\u00f0 uppfunnin, at astronomiin bleiv ein r\u00f8tt v\u00edsind. Allar hesar l\u00e6rur og hesi fyribrigdi hava veri\u00f0 partur av astronomi: astrometri, himnanavigati\u00f3n, eyglei\u00f0andi astronomi, stj\u00f8rnusp\u00e1 og hvussu kalendarir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir. \u00cd dag ver\u00f0ur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i mett vera ta\u00f0 sama sum astrof\u00fdsikk. \u00cd 20. \u00f8ld f\u00f3r stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0in sundur \u00ed eyglei\u00f0andi og \u00e1st\u00f8\u00f0iliga stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0. Eyglei\u00f0andi stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i f\u00e6st vi\u00f0 at f\u00e1a uppl\u00fdsingar til vega og granska t\u00e6r \u00e1 grundleggjandi alisfr\u00f8\u00f0iligan h\u00e1tt. \u00c1st\u00f8\u00f0ilig stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i mennir telduskipanir og anal\u00fdtiskar skipanir, sum skulu fr\u00e1grei\u00f0a stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ilig lutir og fyribrigdi. Hesar b\u00e1\u00f0ar greinirnar hanga saman, av t\u00ed at \u00e1st\u00f8\u00f0iliga stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0in roynir at grei\u00f0a fr\u00e1 t\u00ed, sum eyglei\u00f0andi stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0in s\u00e6r, og eyglei\u00f0ingarnar styrkja \u00e1st\u00f8\u00f0ina.\nAmat\u00f8rstj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar eru ofta l\u00edka g\u00f3\u00f0ir sum r\u00e6ttir stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar, serliga t\u00e1 umr\u00e6\u00f0ur at eyglei\u00f0a stokkut fyribrigdir \u00e1 himmalinum\n\nMillumtj\u00f3\u00f0a or\u00f0i\u00f0 astronomi merkir \u201dstj\u00f8rnul\u00f3g\u201d ella \u201cstj\u00f8rnumentan\u201d og ikki \u201dstj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i\u201d. \u00cd roynd og veru hev\u00f0i f\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i rigga\u00f0 betur til millumtj\u00f3\u00f0a or\u00f0i\u00f0 \u201castrologi\u201d. \u00cd dag eitur astrologi t\u00f3 stj\u00f8rnusp\u00e1. Or\u00f0i\u00f0 er grikskt og stavast \u03b1\u03c3\u03c4\u03c1\u03bf\u03bd\u03bf\u03bc\u03af\u03b1 (astronomia, av astron, sum merkir \u201cstj\u00f8rna\u201d, og nomos, sum merkir l\u00f3g ella mentan).\n\nUndir teirri eyglei\u00f0andi stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ini eru fleiri a\u00f0rar l\u00e6rur, til d\u00f8mis radiostj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i, sum granskar str\u00e1ling vi\u00f0 longri bylgjulongd enn ein millimetur, infrarey\u00f0 stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i, sum finnur og granskar infrarey\u00f0ar str\u00e1lur (longri bylgjulongdir enn reytt lj\u00f3s), lj\u00f3sstj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i, ultraviolett stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i, r\u00f8ntgustj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i og gammastr\u00e1lustj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i\n\nS\u00ed eisini \n\n Alheimurin\n S\u00f3lskipanin\n Bl\u00e1a Perlan\n M\u00e1nam\u00e1na\u00f0ur\n M\u00e1naringr\u00e1s\n\nKeldur \n\n \n\nN\u00e1tt\u00faruv\u00edsindi"}
{"id": "5175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albanskt%20m%C3%A1l", "title": "Albanskt m\u00e1l", "text": "Albanskt m\u00e1l er m\u00e1li\u00f0 \u00ed Albania og Kosovo. M\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 5 750 000 f\u00f3lkum, harav um 3 200 000 \u00ed Albania og slakari 1 800 000 \u00ed Kosovo."}
{"id": "5177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enskt%20m%C3%A1l", "title": "Enskt m\u00e1l", "text": "Enskt m\u00e1l (ella eingilskt) er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 umlei\u00f0 360\u202f000\u202f000 f\u00f3lkum, harav um 210\u202f000\u202f000 \u00ed USA (amerikanskt enskt), um 55\u202f000\u202f000 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi, g\u00f3\u00f0um 17\u202f000\u202f000 \u00ed Kanada, um 15\u202f700\u202f000 \u00ed Avstralia, sl\u00f8kum 3\u202f500\u202f000 \u00ed Su\u00f0urafrika, um 3\u202f200\u202f000 \u00ed N\u00fds\u00e6landi og um 2\u202f600\u202f000 \u00ed \u00cdrlandi. Enskt er eitt av st\u00f3ru heimsm\u00e1lunum. So hv\u00f8rt sum heimshandilin veksur, og politikkur fer um landam\u00f8rk og ver\u00f0ur til altj\u00f3\u00f0a politikk, og n\u00fdtslan av internetinum \u00f8kist, er enskt vor\u00f0i\u00f0 eitt slag av felags m\u00e1li hj\u00e1 fj\u00f8ld av f\u00f3lki kring heimin. Hetta s\u00e6st eina best \u00ed v\u00edsindunum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0a umlei\u00f0 80 prosent av \u00f8llum v\u00edsindaligum tekstum skriva\u00f0ir \u00e1 enskum. Summi v\u00e6nta, at \u00ed 2030 fer helmingurin av \u00f8llum f\u00f3lkum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini at duga enskt.\n\nEnskt er m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Bretlandi, sum s\u00f8guliga var st\u00f3rt heimsveldi, og eisini er ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0 \u00ed USA, einum av heimsins st\u00f3rveldum. Tessvegna vilja mong lond ikki vita av enskum sum felagsm\u00e1li; t\u00ed hetta kenst ey\u00f0m\u00fdkjandi sum mismunur og vanvir\u00f0ing m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum tj\u00f3\u00f0m\u00e1lum. Enskt er eitt hitt mest umt\u00f3kta m\u00e1li\u00f0 \u00ed heiminum, men ta\u00f0 er langt fr\u00e1 almennari n\u00fdtslu um allan heim. Seinastu \u00e1rini er enska m\u00e1li\u00f0 byrja\u00f0 at f\u00e1a eitt r\u00e1\u00f0andi pl\u00e1ss \u00ed f\u00f8royska samfelagnum.\n\nForml\u00e6ra\n\nKennior\u00f0 \n\n\u00d3bundna kennior\u00f0i\u00f0 er \"a\"/\"an\". Bundna kennior\u00f0i\u00f0 er \"the\". \u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur \u00f3bundna kennior\u00f0i\u00f0 bent \u00ed kynjum og f\u00f8llum: ein/eitt/einum/eini/o.s.fr. \u00c1 enskum hevur \u00f3bundna kennior\u00f0i\u00f0 bert tveir formar: \u201ca\u201d og \u201can\u201d. Ta\u00f0 er byrjanarlj\u00f3\u00f0i\u00f0 \u00e1 or\u00f0inum aftan \u00e1 kennior\u00f0i\u00f0, sum ger av, um vit n\u00fdta \u201ca\u201d ella \u201can\u201d. Ta\u00f0 eitur \"a\" framman fyri hj\u00e1lj\u00f3\u00f0. T.d. \u201ca man\u201d ella \u201ca horse\u201d. Ta\u00f0 eitur \"an\" framman fyri sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0. T.d. \u201can old man\u201d ella \u201can hour\u201d (h hoyrist ikki). \u00d3bundna kennior\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum n\u00fdtt sum \u00e1 f\u00f8royskum, t.e. framman fyri teljandi navnor\u00f0 \u00ed eintali. T.d. \u201can apple grows on a tree\u201d (eitt s\u00farepli veksur \u00e1 einum tr\u00e6i). Men framman fyri \u00f3teljandi navnor\u00f0 er einki \"a\"/\"an\", t.d. \u201cbread is made from flour\u201d (brey\u00f0 er gj\u00f8rt \u00far mj\u00f8li). \u00cd \u00f3bundnari t\u00ed\u00f0armerking n\u00fdta vit vanliga \u201cone\u201d, t.d. \u201cone day her husband came\u201d (ein dagin kom ma\u00f0ur hennara heim).  T\u00f3 kann ta eita \u201ca\u201d/\u201can\u201d \u00ed sambandi vi\u00f0 fyriseting, t.d. \u201con a warm summer morning\u201d (ein heitan summarmorgun). \n\n\u00c1 enskum stendur bundna kennior\u00f0i\u00f0 framman fyri navnor\u00f0i\u00f0 og eitur alt\u00ed\u00f0 \u201cthe\u201d. Frambur\u00f0urin er \u201cde\u201d ella \u201cdi\u201d. Ta\u00f0 er byrjanarlj\u00f3\u00f0i\u00f0 \u00e1 or\u00f0inum aftan \u00e1 kennior\u00f0i\u00f0, sum ger av, um vit n\u00fdta frambur\u00f0in \u201cde\u201d ella frambur\u00f0in \u201cdi\u201d. Frambur\u00f0urin er \u201cde\u201d framman fyri hj\u00e1lj\u00f3\u00f0, t.d. \u201cthe ear\u201d ella \u201cthe USA\u201d. Frambur\u00f0urin er \u201cdi\u201d framman fyri sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0, t.d. \u201cthe hour\u201d, \u201cthe apple\u201d ella \u201cthe elephant\u201d. Vi\u00f0 \u00e1her\u00f0slu \u00e1 kennior\u00f0i\u00f0 kann ta\u00f0 ver\u00f0a frambori\u00f0 \u201cdi\u201d framman fyri hj\u00e1lj\u00f3\u00f0, t.d. \u201cthis is \u2018\u2019the\u2019\u2019 man we need\u201d (j\u00fast tann r\u00e6tti). Eins og \u00e1 f\u00f8royskum n\u00fdta vit bundna kennior\u00f0i\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 navnor\u00f0i\u00f0 er kent fyri okkum, t.d. \u201cdid you see the color of the sun last night?\u201d (s\u00e1st t\u00fa litin \u00e1 s\u00f3lini \u00ed gj\u00e1rkv\u00f8ldi\u00f0). Enskt hevur bundna kennior\u00f0i\u00f0 \u00ed sambandi vi\u00f0 (f\u00f8royskt ikki): \u2028\u2028\n\n lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, ein sp\u00e6lir upp\u00e1 ella dugir at sp\u00e6la. T.d. \u201cI play the violin\u201d (eg sp\u00e6li violin). \u2028\n navnor\u00f0, i\u00f0 eru kn\u00fdtt at eini \"of\"-umskriving. T.d. \u201che is the owner of the fishfarm\u201d (hann eigur alibr\u00faki\u00f0). \u2028\n ra\u00f0t\u00f8l og dagfestingar. T.d. \u201cit happened on the third of June\u201d (ta\u00f0 hendi tri\u00f0ja juni)\u2028\n n\u00f8kur m\u00e1ll\u00e6ruheiti. T.d. \u201cthe noun is in the singular\u201d (navnor\u00f0i\u00f0 er \u00ed eintali).\u2028\n or\u00f0ini same, following, former, latter. T.d. \u201cwe were in Los Angeles at the same time\u201d (vit v\u00f3ru \u00ed Los Angeles um somu t\u00ed\u00f0).\n or\u00f0ini north, south, east, west, right, left eftir fyriseting. T.d. \u201cto the north of the Faroe Islands\u201d (nor\u00f0an fyri F\u00f8royar). \u2028\u2028\n\nEinki \u201cthe\u201d er \u00ed m\u00f3tsetningum, ella t\u00e1 i\u00f0 or\u00f0ini eru hj\u00e1or\u00f0, t.d. \u201cfrom right to left\u201d (fr\u00e1 h\u00f8gru til vinstru) ella \u201cthe room faces north\u201d (kamari\u00f0 vendir nor\u00f0ureftir). Summi navnor\u00f0 hava eina \u00f3avmarka\u00f0a og eina avmarka\u00f0a merking, t.d. \u201clife\u201d, \u201cdeath\u201d, \u201chope\u201d, \u201csociety\u201d ella \u201cunemployment\u201d. Vi\u00f0 \u00f3avmarka\u00f0ari merking eru or\u00f0ini \u00f3bundin. Vi\u00f0 avmarka\u00f0ari merking eru tey bundin. T.d. \u00f3bundin \u00e1 enskum \u201cwe often put the blame on society\u201d (vit geva ofta samfelagnum skyldina) og bundin \u00e1 enskum \u201cthe society we are living in\u201d (hetta samfelagi\u00f0\u2026).\n\nNavnor\u00f0\u2028\u2028 \n\n\u00c1 f\u00f8royskum bendast navnor\u00f0ini \u00ed f\u00f8llum, kynjum og tali: drog/drongur/dreingir/o.s.fr. \u00c1 enskum bendast tey bert \u00ed tali: eintal \u201cboy\u201d, fleital \u201cboys\u201d. Summi navnor\u00f0 er \u00f3teljandi og koma bara fyri \u00ed eintali, t.d. \u201cheat\u201d, \u201cweather\u201d ella \u201cwater\u201d. Flest navnor\u00f0 f\u00e1a \u00ed fleirtali endingina s. Frambur\u00f0urin er [s] ella [z]. T.d. \u201cbook, books\u201d, \u201ccab, cabs\u201d, \u201cboys, boys\u201d. Navnor\u00f0, sum \u00ed eintali enda vi\u00f0 s-lj\u00f3\u00f0i f\u00e1a endingina es. T.d. \u201cwatch, watches ella \u201cbus, buses\u201d. Or\u00f0, sum \u00ed eintali enda vi\u00f0 y eftir hj\u00e1lj\u00f3\u00f0, f\u00e1a \u00ed fleirtali endingina ies. T.d. \u201clady, ladies\u201d, \u201chobby, hobbies\u201d ella \u201cstory, stories\u201d. Y ver\u00f0ur \u00f3broytt, um sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 stendur frammanfyri, t.d. \u201cboys, boys\u201d, \u201cday, days\u201d ella \u201ckey, keys\u201d. N\u00f8kur or\u00f0, sum enda vi\u00f0 o, f\u00e1a \u00ed fleirtali endingina es, t.d. \u201ctomtato, tomatoes\u201d, \u201chero, heroes\u201d, \u201cvulcano, vulcanoes\u201d. Onnur f\u00e1a endingina s. Hetta eru serliga n\u00fdggj or\u00f0, t.d. til t\u00f8kni ella t\u00f3nleik, og stytt or\u00f0. T.d. \u201cvideo, videos\u201d, \u201ckilo, kilos\u201d ella \u201cpiano, pianos\u201d. Vi\u00f0 hv\u00f8rt eru b\u00e1\u00f0ir m\u00f8guleikar: \u201ccargo, cargo(e)s\u201d, \u201ccommando, commando(e)s\u201d. \u2028\u2028\n\nTrettan or\u00f0, sum \u00ed eintali enda vi\u00f0 f ella fe f\u00e1a \u00ed fleirtali endingina ves, t.d. \u201ccalf, calves\u201d, \u201cknife, knives\u201d, \u201clife, lives\u201d, \u201cwife, wives\u201d. Frambur\u00f0ur [vz]. Onnur or\u00f0 vi\u00f0 f(e) bendast reguliga. Frambur\u00f0ur [fs]. T.d. \u201cchief, chiefs\u201d, \u201csafe, safes\u201d, \u201cproof, proofs\u201d, v.f. Summi or\u00f0 kunnu taka [fs] ella [vs], t.d. \u201cscarf, scarfs/scarves\u201d, \u201choof, hoofs/hooves\u201d, \u201cwharf, wharfs/wharves\u201d. Sjey or\u00f0 f\u00e1a umlj\u00f3\u00f0 \u00ed fleirtali. Tey flestu av hesum f\u00e1a eisini umlj\u00f3\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum. T.d. \u201cman, men\u201d, \u201cfoot, feet\u201d, \u201cgoose, geese\u201d, \u201cmouce, mice\u201d, v.f. 3 or\u00f0 f\u00e1a \u00ed fleirtali endingina (r)en, t.d. \u201cchild, children\u201d og \u201cox, oxen\u201d. \u201cHundred\u201d, \u201cthousand\u201d, \u201cmillion\u201d og \u201cdozen\u201d (dusin) f\u00e1a einki s \u00ed fleirtali, t\u00e1 i\u00f0 eitt tal stendur frammanfyri, t.d. \u201ca dozen knives\u201d, \u201csix million bucks\u201d ella \u201cfive thousand vehicles\u201d. Men tey f\u00e1a s \u00ed fleirtali, um einki tal stendur frammanfyri, t.d. \u201cthousands of people\u201d (\u00ed hundra\u00f0tali) ella \u201cdozens of people\u201d (\u00ed h\u00f3patali). \u00cd sambandi vi\u00f0 \u201cseveral\u201d f\u00e1a tey einki s, t.d. \u201cseveral hundred soldiers\u201d (fleiri hundra\u00f0). \u2028\u2028\n\nSummi navnor\u00f0 eita ta\u00f0 sama \u00ed b\u00e6\u00f0i eintali og fleirtali. Her eru n\u00f8kur: \u201cseries\u201d (sendir\u00f8\u00f0), \u201cheadquarters\u201d (h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0), \u201cspacecraft\u201d (r\u00famdarfar), \u201csteelworks\u201d (st\u00e1lverk) og \u201cspecies\u201d (dj\u00f3ra-/plantusl\u00f8g). Summi dj\u00f3r, serliga tey, i\u00f0 ver\u00f0a veidd ella n\u00fdtt til matna, eita ta\u00f0 sama \u00ed b\u00e6\u00f0i eintali og fleirtali, t.d. \u201csheep\u201d, \u201cdeer\u201d, \u201cfish\u201d, \u201ctrout\u201d, \u201chaddock\u201d, \u201csalmon\u201d, v.f. Summi navnor\u00f0 eru bert \u00ed fleirtali; or\u00f0, sum merkja lutir, i\u00f0 eru samansettir av tveimum p\u00f8rtum (paror\u00f0), standa \u00ed fleirtali \u00e1 enskum, men ikki alt\u00ed\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum. T.d. \u201ctrousers\u201d (buksur), \u201cjeans\u201d (cowboybuksur), \u201cshears\u201d (greinasaksur), \u201cscissors\u201d (saksur), \u201ccompasses\u201d (passari), v.f. Skalt t\u00fa vi\u00f0merkja, at t\u00fa hevur eitt ella fleiri einst\u00f8k, m\u00e1st t\u00fa siga \u201ca pair of\u201d, \u201ctwo pairs of\u201d, o.s.fr. Hesi or\u00f0ini eru vanliga bert \u00ed fleirtali: \u201carms\u201d (v\u00e1pn), \u201ccustoms\u201d (tollur), \u201cpains\u201d (\u00f3makur). Vi\u00f0 a\u00f0rari mering hava hesi eisini ein eintalsform: \u201carm\u201d (armur), \u201ccustom\u201d (vani), \u201cpain\u201d (p\u00edna). Hesti or\u00f0ini eru vanliga \u00ed fleirtali, h\u00f3ast tey ikki hava fleitals-s: \u201ccattle\u201d (neyt), \u201cpolice\u201d (l\u00f8gregla), \u201cpeople\u201d (f\u00f3lk), \u201cyouth\u201d (ungd\u00f3mur), \u201cmilitary\u201d (hervald). \u201cPeople\u201d og \u201cyouth\u201d kunnu hava regluliga fleirtalsending, men tey hava t\u00e1 a\u00f0ra merking; t.d. \u201cthe peoples of Africa\u201d (f\u00f3lkasl\u00f8gini \u00ed Afrika).\n\nForn\u00f8vn \n\nPers\u00f3nsforn\u00f8vn standa vanliga \u00ed sama falli \u00e1 f\u00f8royskum og enskum, t.d. \u201cI love you\u201d (eg elski teg), \u201che gave me a gift\u201d (hann gav m\u00e6r eina g\u00e1vu) ella \u201cI looked at her\u201d (eg hugdi at henni). Vi\u00f0 hv\u00f8rt er munur \u00e1 f\u00f8royskum og enskum. \u00c1 f\u00f8royskum stendur umsagnarli\u00f0ur til grundli\u00f0 \u00ed hv\u00f8rfalli, t.d. \u201cta\u00f0 eri eg\u201d. \u00c1 enskum er vanligt \u00ed talum\u00e1li at seta hann \u00ed hv\u00f8nnfalli, t.d. \u201cit is me\u201d ella \u201cit is I\u201d (h\u00e1t\u00ed\u00f0arligt m\u00e1l). Hv\u00f8nnfall kann somulei\u00f0is \u00ed gerandisligum m\u00e1li vera n\u00fdtt \u00ed sambandi vi\u00f0 \u201cas\u201d og \u201cthan\u201d, t.d. \u201cshe is as clever as him\u201d ella \u201che is older than me\u201d. \u00c1 f\u00f8royskum hava vit kvennkyns-, kallkyns- og hv\u00f8rkikynsor\u00f0. \u00c1 enskum eru flest navnor\u00f0 hv\u00f8rkikyn, t.d. \u201cboat\u201d (it, hann), \u201clamp\u201d (it, hon) ella \u201ctree\u201d (it, ta\u00f0). \u201cHe\u201d og \u201cshe\u201d ver\u00f0ur n\u00fdtt um f\u00f3lk,men kann t\u00f3 \u00ed \u00e1v\u00edsum f\u00f8rum n\u00fdtast um anna\u00f0 enn f\u00f3lk, t.d. lond, skip og dj\u00f3r. Vanligt er at n\u00fdta \u201cshe\u201d/\u201cher\u201d um skip, serliga t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa hevur pers\u00f3nligan \u00e1huga fyri t\u00ed, ella um ta\u00f0 er nevnt vi\u00f0 navni. \u201cShe\u201d/\u201cher\u201d ver\u00f0ur somulei\u00f0is n\u00fdtt um lond, t\u00e1 i\u00f0 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um landi\u00f0 sum tj\u00f3\u00f0, t.d. \u201cIceland gained her independence in 1944\u201d. \u2028\u2028\n\n\u00c1 enskum er vanligt at siga \u201cit\u201d um dj\u00f3r; \u201che\u201d/\u201cshe\u201d kann t\u00f3 ver\u00f0a sagt um dj\u00f3r, i\u00f0 eru kn\u00fdtt at menniskjum, t.d. \u201cIs that your cat? She is beautiful\u201d. Eisini siga vit \u201che\u201d/\u201cshe\u201d, t\u00e1 i\u00f0 dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 kyni\u00f0 \u00e1 dj\u00f3rinum, t.d. \u201cshe is a mare\u201d (ryssa). Kvenndj\u00f3ri\u00f0 og kalldj\u00f3ri\u00f0 hava ofta serst\u00f8k n\u00f8vn eins og \u00e1 f\u00f8royskum. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 v\u00edsir aftur \u00e1 ein setning, kann ta\u00f0 \u00e1 enskum eita \u201cso\u201d. Hetta er \u00ed sambandi vi\u00f0 or\u00f0 sum t.d. \u201cthink\u201d, \u201chope\u201d, \u201csay\u201d, \u201csuppose\u201d, v.f. T.d. \u201cyes, I think so\u201d (eg haldi ta\u00f0) ella \u201cI hope so\u201d (eg v\u00f3ni ta\u00f0). Ta\u00f0 \u00ed sambandi vi\u00f0 eisini eitur \u00e1 enskum \u201cso\u201d, t.d. \u201cshe was ill, and so was Peter\u201d (hon var sj\u00fak, og ta\u00f0 var P\u00e6tur eisini). Ta\u00f0 eitur \u201cit\u201d, t\u00e1 i\u00f0 vit ikki kunnu vita, hv\u00f8nn vit tosa um, t.d. \u201cwho is on the phone? It is secret\u201d (ta\u00f0 kundi veri\u00f0 ein og hv\u00f8r). Ta\u00f0 eitur \u201che\u201d/\u201cshe\u201d, t\u00e1 i\u00f0 vit vita, hv\u00f8nn vit tosa um, t.d. \u201cDo you know that guy? Yes, he is a buddy of mine\u201d (vit s\u00edggja pers\u00f3nin). \u201cThere\u201d ver\u00f0ur n\u00fdtt sum eykagrundli\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 r\u00e6tti grundli\u00f0urin er eitt navnor\u00f0, t.d. \u201cthere is a man outside\u201d. \u2028\u2028\u201cIt\u201d ver\u00f0ur vanliga n\u00fdtt um t\u00ed\u00f0 (t.d. \u201cit is twelve o\u2019clock somewhere\u201d), fr\u00e1st\u00f8\u00f0u (t.d. \u201cit is a long way to Arkansas\u201d) og ve\u00f0ri\u00f0 (t.d. \u201cit is so cloudy here\u201d). \n\n\u201cIt\u201d ver\u00f0ur n\u00fdtt, t\u00e1 i\u00f0 r\u00e6tti grundli\u00f0urin er: navnh\u00e1ttur (\u201cit is wrong to steal\u201d) og ing-formur (it is no use to vote that way\u201d). \u201cIt\u201d ver\u00f0ur n\u00fdtt sum eykagrundli\u00f0ur framman fyri that-setningar, t.d. \u201cit says in the report that two women were killed\u201d. \u00c1 f\u00f8royskum hevur ognarfornavni\u00f0 sama form, um ta\u00f0 stendur \u00ed sambandi vi\u00f0 navnor\u00f0, ella ta\u00f0 stendur einsamalt (navnor\u00f0sformur): hatta er m\u00edn hundur/hundurin er m\u00edn, \u00e1 enskum eru tveir formar \u201cthat is my dog\u201d og \u201cthe dog is mine\u201d. Ognarforn\u00f8vn f\u00e1a ikki apostrof sum hv\u00f8rsfalsmerki, t.d. \u201cthe baby has got its first tooth\u201d ella \u201che didn\u2019t find his own keys, so he took hers\u201d. \u00c1 enskum er einki or\u00f0, sum svarar til ta\u00f0 f\u00f8royska s\u00edn/s\u00edtt/hj\u00e1 s\u00e6r. \u00cd sta\u00f0in n\u00fdta bretar ognarfornavni\u00f0 \u201chis\u201d, \u201cher\u201d, \u201cits\u201d. T.d. \u201che spoke to his son\u201d (son s\u00edn/sonin) ella \u201cthe kid lost its ball\u201d (b\u00f3ltin hj\u00e1 s\u00e6r).\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar\n\nFleiri uppl\u00fdsingar \n Albert C. Baugh and Thomas Cable, A History of the English Language, London 2002, ISBN 978-0-13-015166-7.\n Frederic G. Cassidy, Geographical Variation of English in the United States, in Richard W. Bailey and Manfred G\u00f6rlach, English as a World Language, Ann Arbor 1982, pp. 177\u2013210, ISBN 978-3-12-533872-2.\n Fausto Cercignani, Shakespeare's Works and Elizabethan Pronunciation. Oxford 1981, ISBN 0-19-811937-2.\n David Crystal, The Cambridge Encyclopedia of the English Language, Cambridge 2003, ISBN 0-521-53033-4.\n Manfred G\u00f6rlach, Introduction to Early Modern English. Cambridge 1991, ISBN 0-521-32529-3.\n Christian Mair, Twentieth-century English: History, variation and standardization. Cambridge 2006.\n Tom McArthur, The Oxford Companion to the English Language. Oxford 1992, ISBN 978-0-19-214183-5.\n David Northrup, How English Became the Global Language. London 2013, ISBN 978-1-137-30306-6.\n Peter Roach, English Phonetics and Phonology. Cambridge 2009.\n Peter Trudgill and Jean Hannah, International English: A Guide to the Varieties of Standard English, London 2008, ISBN 978-0-340-97161-1.\n J. C. Wells, Accents of English, I, II, III. Cambridge 1982.\n\nS\u00ed eisini \n\n Br\u00fakarakassin\n\nEnskt m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nM\u00e1l \u00ed Afrika\nM\u00e1l \u00ed Amerika\nM\u00e1l \u00ed Nor\u00f0uramerika\nM\u00e1l \u00ed USA\nM\u00e1l \u00ed Kyrrahavsoyggjunum\nM\u00e1l \u00ed Asia\nM\u00e1l \u00ed Burundi"}
{"id": "5182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portugal", "title": "Portugal", "text": "Portugal ella Portug\u00e1l (portugisiskt: Rep\u00fablica Portuguesa) er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 fevnir eisini um um partv\u00edst sj\u00e1lvst\u00fdrandi oyggjab\u00f3lkarnar Azorurnar og Madeira. Fer\u00f0avinnan hevur st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning, helst \u00e1 Algarvestrondini. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Lissabon, og londinum hevur umlei\u00f0 11 millionar \u00edb\u00fagvar. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Porto, Faro, Beja og Portalegre. Portugal hevur bara mark vi\u00f0 Spania. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er portugisiskt.\n\nS\u00f8ga \n\nPortugal, sum var m\u00e6t siglingartj\u00f3\u00f0 og \u00e1tti hj\u00e1lond \u00ed Afrika, Su\u00f0uramerika og Asia, fekk sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i\u00f0 aftur \u00ed 1640, og hev\u00f0i t\u00e1 veri\u00f0 undir Spania \u00ed 60 \u00e1r. Jos\u00e9 kongur \u00ed Portugal setti Sebasti\u00e3o de Carvalho (seinni Markisur \u00ed Pombal) \u00ed h\u00f8gt emb\u00e6tisstarv \u00ed 1750 og sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra \u00ed 1756. Pombal var helst kendasti politikarin \u00ed Portugal \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Hann st\u00fdrdi \u00ed st\u00edvliga 20 \u00e1r og n\u00fdskapa\u00f0i portugisiska b\u00faskapin, herin og sk\u00falaverki\u00f0, styrkti \u00eddna\u00f0in, skapa\u00f0i menning \u00ed hj\u00e1londunum, skerdi vald a\u00f0alsmanna, ste\u00f0ga\u00f0i inkvisiti\u00f3nini og rendi jesuittarnar av landinum. Men hann st\u00fdrdi har\u00f0liga og f\u00f3r ikki fram vi\u00f0 m\u00fdkindum \u00edm\u00f3ti m\u00f3tst\u00f8\u00f0umonnum s\u00ednum. T\u00e1 i\u00f0 Jos\u00e9 kongur doy\u00f0i \u00ed 1777, var\u00f0 Pombal settur fr\u00e1. \n\nF\u00f3lkaslagi\u00f0 sigst vera einsarta\u00f0, men eyglei\u00f0ir t\u00fa f\u00f3lkamongdina \u00ed b\u00fdunum, til d\u00f8mis Lisboa, leggur t\u00fa skj\u00f3tt til merkis, at tey su\u00f0urevropeisku andlitini f\u00e1a m\u00f3tsp\u00e6l av afrikanskum. Hesi stava \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum fr\u00e1 fyrrverandi portugisiskum hj\u00e1londum, m.a. Angola og Mosambik, har ta\u00f0 var fr\u00edtt at fara \u00edmillum, \u00e1\u00f0renn londini leysrivu seg fr\u00e1 Portugal. \n\n\u00cd 1800-\u00e1runum fluttu n\u00f3gvir portugisar til Brasilia, og eftir seinna heimsbardaga fluttu n\u00f3gvir til Fraklands og T\u00fdsklands. Samstundis eru n\u00f3gvir portugisar fluttir aftur til Portugals fr\u00e1 afrikansku hj\u00e1londunum. \n\nFyrst \u00ed 15. \u00f8ld stovna\u00f0u portugisar sj\u00f3manssk\u00fala, og ta \u00f8ldina og n\u00e6stu hildu portugisiskir sj\u00f3farar um allan heim og l\u00f8gdu land\u00f8ki undir Portugal \u00ed Asia, Afrika og Su\u00f0uramerika. Fr\u00e1 1932 til 1986 st\u00fdrdi einar\u00e6\u00f0isharrin Oliveira Salazar landinum, men eftir herna\u00f0arkvett \u00ed 1974 t\u00f3k herurin seg heilt burtur \u00far politikki. Portugal gj\u00f8rdist limur \u00ed ES 1986, men er enn eitt av f\u00e1takastu londunum \u00ed Vesturevropa. Fer\u00f0avinnan hevur st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning, helst \u00e1 Algarvestrondini.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nN\u00e6stan alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Portugal er katolikkar. Portugisar eru \u00e6ttk\u00e6rir, og genturnar b\u00fagva ofta heima hj\u00e1 foreldrunum, til t\u00e6r ver\u00f0a giftar, t\u00f3 er n\u00fa vor\u00f0i\u00f0 alt vanligari, at gentur nema s\u00e6r \u00fatb\u00fagving og fara \u00fat at arbei\u00f0a. Queima das Fitas er stevna, sum ver\u00f0ur hildin \u00ed mai, t\u00e1 i\u00f0 lestrart\u00ed\u00f0in \u00e1 l\u00e6rdu h\u00e1sk\u00falunum er av. Seinastu \u00e1rini eru einir 3 mi\u00f3 portugisar farnir \u00ed onnur lond at arbei\u00f0a. Summir fara einsamallir, men senda pening heim.\n\nMentan\n\nMatur \n\nPortugisar hava traditi\u00f3n fyri at eta bacalhau (klippfisk) \u00ed st\u00f3rum mongdum. Summi siga, teir hava 365 ymiskar uppskriftir (eina til hv\u00f8nn dag \u00ed \u00e1rinum), onnur at uppskriftirnar eru minst 1000 \u00ed tali. Klippfiskurin ver\u00f0ur keyptur \u00far nor\u00f0urlondum, og eisini f\u00f8royingar hava \u00fatflutt klippfisk til Portugals. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum framlei\u00f0a f\u00f8royingar t\u00f3 ikki klippfisk longur, og st\u00f3rur partur av portugisiska d\u00f8gur\u00f0amatinum ver\u00f0ur innfluttur \u00far Noregi. Landi\u00f0 framlei\u00f0ir millum anna\u00f0 portv\u00edn (serliga \u00ed Porto) og Vinho Verde (gr\u00f8nt v\u00edn), sum er eitt slag av \u00f3b\u00fanum hv\u00edtv\u00edni. Gr\u00f8nt sipar ikki til litin, men til, at v\u00edni\u00f0 er ungt.\n\nListhandverk \n\nLeirv\u00f8ra \u00far Portugal er gitin fyri vakurleika, helst leirfl\u00edsar, nevndar azulejos, sum mest ver\u00f0a n\u00fdttar til pr\u00fd\u00f0is. \u00c1 g\u00f8tumarkna\u00f0um og torgum er vanligt at selja ymist listahandverk, til d\u00f8mis litfagrar leirv\u00f8rur, m\u00e1la\u00f0an h\u00fasb\u00fana, glassv\u00f8rur og postal\u00edn. Sn\u00f8gt silvursm\u00ed\u00f0 og vakurt bald\u00fdra\u00f0 kl\u00e6\u00f0i av portugisisku oynni Madeira ver\u00f0ur flutt \u00fat um allan heim.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSt\u00f3rur partur av Portugal er v\u00ed\u00f0ur h\u00e1sl\u00e6tti, nevndur Meseta. Har er n\u00e6stan eingin sk\u00f3gur. Um summari\u00f0 er so heitt, at n\u00e6stan allar \u00e1ir eru turrar. Um veturin fellur hitin ofta ni\u00f0ur um frostmarki\u00f0, og kavaroks\u00f3dnir eru ikki \u00f3vanligar. Avfalli\u00f0 \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum er so l\u00edti\u00f0, at b\u00f8ndurnir mega veita vatn \u00e1 dyrkilendi.\n\nLandslutir \u00ed Portugal \n\n1. Lisboa\n2. Leiria\n3. Santar\u00e9m\n4. Set\u00fabal\n5. Beja\n6. Faro\n7. \u00c9vora\n8. Portalegre\n9. Castelo Branco\n10. Guarda\n11. Coimbra\n12. Aveiro\n13. Viseu\n14. Bragan\u00e7a\n15. Vila Real\n16. Porto\n17. Braga\n18. Viana do Castelo\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Spania og Portugal er heitt mi\u00f0jar\u00f0arhavsve\u00f0urlag, og \u00ed b\u00e1\u00f0um londum hevur fer\u00f0avinnan st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning.B\u00e6\u00f0i londini hava st\u00f3ran fiskiflota og eru \u00edmillum st\u00f8rstu fiskivinnutj\u00f3\u00f0ir \u00ed ES.\n\n\u00cd Portugal ver\u00f0ur m.a. framleitt portv\u00edn, kork (tundur) og pinjukjarnur til \u00fatflutnings. Harumframt hevur landi\u00f0 eina r\u00edka le\u00f0ur- og skinnframlei\u00f0slu, og taskur, belti og sk\u00f3gvar ver\u00f0a ofta portugisiskt framleidd til heimsmarkna\u00f0in. Danska sk\u00f3gvamerki\u00f0ECCO f\u00e6r n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum st\u00f3ran part av v\u00f8runi framleidda \u00ed Portugal. \n\nArbei\u00f0sh\u00e6ttirnir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum \u00ed Portugal eru enn n\u00f3gvasta\u00f0ni sum teir hava veri\u00f0 \u00ed \u00f8ldir, og \u00ed summum bygdum er framvegis vanligt at pl\u00f8ga vi\u00f0 oksum. Ein hin t\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in er mais, sum Kristoffur Kolumbus hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r \u00far Amerika \u00ed 15. \u00f8ld. N\u00f3gv ver\u00f0ur eisini dyrka\u00f0 av oljuberum og fikum. V\u00edn, tundur og tomatir eru t\u00fd\u00f0andi \u00fatflutningsv\u00f8rur, og fiskiskapurin hevur st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed b\u00fdum og bygdum fram vi\u00f0 strondini. \n\nUm tri\u00f0ingin av Portugal veksur tundureikin. Tj\u00fakki, \u00f3sl\u00e6tti b\u00f8rkurin ver\u00f0ur flustur uttan av tr\u00e6num og lagdur at turka. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur hann k\u00f3ka\u00f0ur ella guva\u00f0ur og tr\u00fdstur saman \u00ed st\u00f3rar pl\u00e1tur og er li\u00f0ugur at selja. Einki land \u00ed heiminum flytur so n\u00f3gv tundur \u00fat sum Portugal. Tundur ver\u00f0ur m.a. n\u00fdtt til fl\u00f8skut\u00f8ppar, g\u00f3lvfl\u00edsar, innisk\u00f3gvar og \u00ed badmintonb\u00f3ltum. Ta\u00f0 er bara loyvt at flysa b\u00f8rk av einum tr\u00e6i 9. hv\u00f8rt \u00e1r. B\u00f8rkur veksur \u00e1 tr\u00f8unum \u00e1 meiri enn eina \u00f8ld.\n\nKeldur \n\n Den lille danske encyklop\u00e6di. Gyldendal (2005)\n Portugal - Enskt wikipedia\n Portugal - Norsk wikipedia\n Heimurin - Skulin.fo\n Administrative divisions of Portugal - Ensk wikipedia\n\nS\u00ed eisini \n\n Lisboa\n Portugisiskt\n Evropa\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nEvropa\nES"}
{"id": "5185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stonehenge", "title": "Stonehenge", "text": "Stonehenge er eitt yngra steinaldar og bronsualdar fornminni t\u00e6tt vi\u00f0 Amesbury \u00ed enska landslutinum Wiltshire, umlei\u00f0 13 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far Salisbury. Ta\u00f0 er uppbygt av v\u00f8llg\u00f8r\u00f0um rundan um eina runda uppseting av st\u00f3rum reistum steinum og er eitt hitt kendasta fyris\u00f8guligu st\u00f8\u00f0unum \u00ed heiminum. Fornfr\u00f8\u00f0ingar halda steinarnar ver\u00f0a millum 2500 f.Kr. og 2000 f.Kr. t\u00f3, at umverandi rundu v\u00f8llgar\u00f0arnir og gr\u00f8vin, sum eru eldsti parturin av fornminninum, eru t\u00ed\u00f0arfest til umlei\u00f0 3100 f.Kr..\n\nStonehenge og ta\u00f0, sum er rundanum, eru sett \u00e1 listan hj\u00e1 UNESCO sum eitt World Heritage Site \u00ed 1986, og er vi\u00f0 l\u00f3g vart eftir bretskari l\u00f3g sum Scheduled Ancient Monument.\n\nStonehenge er statt \u00e1\n\nUpprunafr\u00f8\u00f0i \nStonehenge Complete eftir bretska fornfr\u00f8\u00f0inginum Christopher Chippendale sigur or\u00f0i\u00f0 Stonehenge koma fr\u00e1 angulsaksisku or\u00f0unum \"st\u0101n\", i\u00f0 merkir \"steinur\", og anna\u00f0hv\u00f8rt \"hencg\", i\u00f0 merkir \"hongsul\" ella \"hen(c)en\", i\u00f0 merkir g\u00e1lgi ella p\u00edningart\u00f3l. Mi\u00f0aldarg\u00e1lgar v\u00f3ru uppbygdir av tveimum lodr\u00f8ttum pettum vi\u00f0 einum petti oman\u00e1 tey b\u00e6\u00f0i, sum minnir um nakrar uppsetingar \u00ed Stonehenge, heldur enn at l\u00edkjast einum umvendum L-skapi, sum vit kenna betur \u00ed dag.\n\n\u00c1st\u00f8\u00f0i um Stonehenge\n\nGamlar tulkingar \n\nN\u00f3gvir s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar eru \u00e1virka\u00f0ir av sagnum \u00ed s\u00ednum fr\u00e1grei\u00f0ingum. Samb\u00e6rt summum sagnum l\u00e6t gandakallurin Merlin ein risa byggja verki\u00f0 fyri seg ella flutti ta\u00f0 vi\u00f0 gandi fr\u00e1 Mount Killaraus \u00ed \u00cdrlandi, me\u00f0an a\u00f0rar siga Djevulin standa aftanfyri. Henry of Huntingdon var fyrstur at skriva um verki\u00f0 umlei\u00f0 1130, skj\u00f3tt fylgdur av  Geoffrey of Monmouth, sum var fyrstur at skriva hugfloygd sambond vi\u00f0 Kong Arthur, sum gj\u00f8rdi verki\u00f0 til ein part av einum v\u00ed\u00f0ari evropeiskum romantikki.\n\n\u00cd 1615 vildi enski arkitekturin Inigo Jones vera vi\u00f0, at Stonehenge var eitt r\u00f3mverkst tempul halga\u00f0 Caelus, (lat\u00ednskt navn fyri grikska Ouranos, og bygdi eftir tuskansku ordanini. Seinri vi\u00f0merkjarar hildu, at danir reistu ta\u00f0. Sj\u00e1lvt seint \u00ed n\u00edtjandu \u00f8ld fingu saksar ella onnur lutfalsliga ung samfel\u00f8g hei\u00f0urin fyri verki\u00f0.\n\nT\u00e6r fyrstu akademisku royndirnar at kanna og skilja fornminni\u00f0 v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar umlei\u00f0 1740 av William Stukeley. Sum hann var vanur, gj\u00f8rdi hann tann feilin, at geva druidum hei\u00f0urin. T\u00f3 kom hann vi\u00f0 teimum fyrstu tekningunum av sta\u00f0num, sum gj\u00f8rdu fleiri l\u00fdsingar gj\u00f8rligar av skapinum og t\u00fddninginum. Fr\u00e1 s\u00ednum arbei\u00f0i megna\u00f0i hann, at v\u00edsa \u00e1 ein stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0iligan ella t\u00ed\u00f0arteljingarligan leiklut av setanini av steinunum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 n\u00edtjanda \u00f8ld byrja\u00f0i, megna\u00f0i John Lubbock at t\u00ed\u00f0arfesta sta\u00f0i\u00f0 til bronsu\u00f8ld \u00fat fr\u00e1 bronsufundum n\u00e6rhendis.\n\nKeldur \n Atkinson, R J C, Stonehenge (Penguin Books 1956)\n Burl, A , Prehistoric Stone Circles (Shire 2001)\n Chippendale, C \"Stonehenge Complete\" (Thames and Hudson, London, 2004)\n Chippindale, C et al., Who owns Stonehenge? (London, Batsford 1990)\n Cleal, Walker, & Montague, Stonehenge in its Landscape (London, English Heritage 1995)\n Cunliffe, B, & Renfrew, C, Science and Stonehenge (The British Academy 92, Oxford University Press 1997)\n Hall, R, Leather, K, Dobson, G, Stonehenge Aotearoa (Awa Press 2005)\n Hawley, Lt-Col W, Report on the Excavations at Stonehenge during the season of 1923 (The Antiquaries Journal 5, Oxford University Press 1925)\n Hutton, R, From Universal Bond to Public Free For All, British Archaeology 83, July-August 2005 p11\n Mooney, J, Encyclopedia of the Bizarre (Black Dog & Leventhal Publishers, 2002)\n North, J, Stonehenge: Ritual Origins and Astronomy (HarperCollins, 1997)\n Pitts, M, Hengeworld (London, Arrow 2001)\n Pitts, M W, On the Road to Stonehenge: Report on Investigations beside the A344 in 1968, 1979 and 1980 (Proceedings of the Prehistoric Society 48, 1982)\n Stone, J F S, Wessex Before the Celts (Frederick A Praeger Publishers 1958)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n English Heritage guide to Stonehenge \n Stonehenge Laser Scans\n The Stonehenge Project\n Information and images of Stonehenge at the Modern Antiquarian website\n Supposed astronomical alignments at the monument\n Pagan views of Stonehenge\n Virtual Reality image of Stonehenge at Dawn \n \n\nHeimsarvar\nFornfr\u00f8\u00f0i\nStein\u00f8ldin\nBronsu\u00f8ldin\nOngland\nWiltshire"}
{"id": "5190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ormurin%20langi%20%28kv%C3%A6%C3%B0i%29", "title": "Ormurin langi (kv\u00e6\u00f0i)", "text": "Ormurin langi er eitt kv\u00e6\u00f0i eftir Jens Christian Djurhuus (1773-1853), b\u00f3ndi vi\u00f0 Sj\u00f3gv \u00ed Kollafir\u00f0i og t\u00ed ofta nevndur Sj\u00f3varb\u00f3ndin. Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 sn\u00fdr seg um \u00d3lav Tryggvason.\n\nT\u00e1 i\u00f0 vit koma inn \u00ed 19. \u00f8ld, er st\u00f3rur \u00e1hugi fyri t\u00ed f\u00f8royska kv\u00e6\u00f0askattinum. Longu fyri 1800 hev\u00f0i Jens Christian Svabo fest kv\u00e6\u00f0ir \u00e1 bla\u00f0, men ta\u00f0 er serliga eftir 1800 at fer\u00f0 av \u00e1lvara kemur \u00e1 innsavningina av kv\u00e6\u00f0um. Her kunnu vit nevna menn sum Johan Henrik Schr\u00f8ter, J\u00f3annes \u00ed Kr\u00f3ki, og seinni V. U. Hammershaimb. \u00cd fyrstani var \u00e1hugin ey\u00f0vita\u00f0 st\u00f8rstur fyri teimum gomlu kv\u00e6\u00f0unum, t\u00ed tey v\u00f3r\u00f0u hildin at hava serligt s\u00f8guligt vir\u00f0i, men \u00e1hugin fyri yngri kv\u00e6\u00f0um og t\u00e1ttum vaks eisini so vi\u00f0 og vi\u00f0. Pers\u00f3nar vi\u00f0 skaldag\u00e1vum yrkja n\u00fdggj kv\u00e6\u00f0ir, meira ella minni \u00ed gomlum st\u00edli. Eitt ta\u00f0 fremsta navni\u00f0 \u00ed t\u00ed samanhangi er Jens Christian Djurhuus. Sj\u00f3varb\u00f3ndin hevur yrkt fleiri kv\u00e6\u00f0ir og t\u00e6ttir. Hann hevur yrkt Ormin langa, Sigmunds kv\u00e6\u00f0i yngra, Leiv \u00d8ssursson, Grettis kv\u00e6\u00f0i, Gu\u00f0brands kv\u00e6\u00f0i og Viljorm Kornus. Kendastur av t\u00e1ttunum hj\u00e1 honum er Leirv\u00edks-P\u00e1ll, men hann hevur eisini yrkt a\u00f0rar, og hann hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at yrkja Billu-S\u00edmunar t\u00e1tt (\u00far Kv\u00edv\u00edk hoyrdist sjongur). Eitt ta\u00f0 mest sermerkta verk fr\u00e1 hansara hond er P\u00fakalj\u00f3mur, eitt religi\u00f8st epos, i\u00f0 byggir \u00e1 Paradise Lost eftir enska skaldi\u00f0 John Milton, sum livdi \u00ed 1600-talinum. Sj\u00f3varb\u00f3ndin hevur kortini br\u00fakt ta donsku umsetingina fr\u00e1 1790.\n\nAnnars s\u00edggja vit at ta\u00f0 serliga er \u00far teimum norr\u00f8nu forns\u00f8gunum, at Sj\u00f3varb\u00f3ndin tekur s\u00e6r evni at yrkja burtur\u00far, Heimskringla, Grettis s\u00f8ga og F\u00f8royingas\u00f8ga. T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, hann livdi \u00ed, var Romantikkurin, og t\u00e6r norr\u00f8nu fornb\u00f3kmentirnar v\u00f3ru h\u00f8gt \u00ed metum. Men Sj\u00f3varb\u00f3ndin hevur lisi\u00f0 og kent t\u00e6r \u00far donskum t\u00fd\u00f0ingum. Alt bendir \u00e1 at f\u00f8royingar alt fyri eitt hava tiki\u00f0 kv\u00e6\u00f0ini hj\u00e1 Sj\u00f3varb\u00f3ndanum til s\u00edn. \u00cd eini fr\u00e1s\u00f8gn fr\u00e1 eini fer\u00f0 \u00ed 1847-48 sigur Hammershaimb solei\u00f0is: \n\u201dDen gamle bonde Jens Christian Djurhuus i Kollafir\u00f0i har efter sagaerne digtet mange kv\u00e6der, som have gjort megen lykke og synges overalt med lyst, da sproget i dem er rent og de ere godt holdte i den gamle stil; is\u00e6r m\u00e5 m\u00e6rkes hans kvad om Olaf Tryggvason eller slaget ved Svolder, Sigmunds og Leifs kv\u00e6der og hans bearbejdelse af Miltons tabte paradis med en sj\u00e6lden versbygning.\u201d\n\nVit vita ikki hvat \u00e1r Sj\u00f3varb\u00f3ndin hevur yrkt kv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Ormin langa. Men tann elsta uppskriftin vit hava, er fr\u00e1 1819, og hana hevur J\u00f3annes \u00ed Kr\u00f3ki heima \u00e1 Sandi gj\u00f8rt, og aftur \u00ed 1823 skrivar hann kv\u00e6\u00f0i\u00f0 t\u00e1 i\u00f0 hann tekur ta\u00f0 upp \u00ed Sandoyarb\u00f3k s\u00edna, og t\u00e1 sigur hann seg hava fingi\u00f0 kv\u00e6\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 Sj\u00f3varb\u00f3ndanum sj\u00e1lvum. T\u00e1 i\u00f0 Svend Grundtvig og J\u00f8rgen Bloch \u00ed 1870- og 1880-unum savna\u00f0u og skipa\u00f0u alt ta\u00f0 f\u00f8royska kv\u00e6\u00f0atilfari\u00f0 \u00ed heildar\u00fatg\u00e1vuna \u201cF\u00f8roya kv\u00e6\u00f0i\u201d, h\u00f8vdu teir 6 uppskriftir av kv\u00e6\u00f0num til taks. Seinri er ein uppskrift komin undan kavi sum yrkjarin sj\u00e1lvur hevur skriva\u00f0, men vit vita ikki n\u00e6r. \n\n\u00cd dag nevna \u00f8ll kv\u00e6\u00f0i\u00f0 fyri \u201dOrmin langa\u201d, men ta\u00f0 stuttliga er at Sj\u00f3varb\u00f3ndin sj\u00e1lvur ikki br\u00fakar ta\u00f0 heiti\u00f0, men kallar ta\u00f0 \u201d\u00d3la Tryggasons kv\u00e6\u00f0i\u201d, og ta\u00f0 eitur ta\u00f0 eisini hj\u00e1 J\u00f3annesi \u00ed Kr\u00f3ki. Summir uppskrivarar kalla ta\u00f0 bara \u201d\u00d3lav Tryggason\u201d ella \u201d\u00d3lavur Trygvason\u201d. Hetta s\u00ed\u00f0sta er ta\u00f0 heiti\u00f0 sum Grundtvig og Bloch settu sum yvirskrift \u00ed F\u00f8roya kv\u00e6\u00f0um. Fyrstu fer\u00f0 kv\u00e6\u00f0i\u00f0 s\u00e6st nevnt vi\u00f0 skipsheitinum, er \u00ed eini uppskrift sum J. P. Sk\u00e5le, i\u00f0 var s\u00fdsluma\u00f0ur \u00ed Su\u00f0uroy, gj\u00f8rdi \u00ed 1846, t\u00e1 i\u00f0 hann kallar ta\u00f0 \u201dKv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Ormin langa\u201d. \u00cd eini uppskrift \u00far Havn fr\u00e1 1871 eitur ta\u00f0 \u201dOrmurin hin langi\u201d. Og \u201dOrmurin langi\u201d er heiti\u00f0 sum Hammershaimb valdi at br\u00faka \u00ed \u00fatg\u00e1vu s\u00edni \u00ed F\u00e6r\u00f8sk Anthologi (1891). N\u00f8kur \u00e1r frammanundan (\u00ed 1882) hev\u00f0i kv\u00e6\u00f0i\u00f0 veri\u00f0 prenta\u00f0 sum framhaldstekstur gj\u00f8gnum fleiri Dimmal\u00e6ttingar og nevndist t\u00e1 \u201dKv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Ormin langa\u201d. S\u00ed\u00f0an tykist skipsnavni\u00f0 hava sigra\u00f0 sum heiti \u00e1 kv\u00e6\u00f0num. Ikki er or\u00f0alagi\u00f0 heilt ta\u00f0 sama \u00ed teimum ymsu uppskriftunum av kv\u00e6\u00f0num. T\u00e1 i\u00f0 Ormurin langi ver\u00f0ur kv\u00f8\u00f0in \u00ed dag, er ta\u00f0 alt\u00ed\u00f0 sum hann er prenta\u00f0ur \u00ed Anthologiini (og Dimmal\u00e6tting). Eisini kann nevnast at ta fyrstu t\u00ed\u00f0ina er ivi um hvat ni\u00f0urlag skal br\u00fakast til kv\u00e6\u00f0i\u00f0. Sj\u00f3varb\u00f3ndin hevur einki ni\u00f0urlag \u00ed s\u00edni uppskrift, J\u00f3annes \u00ed Kr\u00f3ki, sum fekk kv\u00e6\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 yrkjaranum, uppgevur \u201d\u00d3lavur kongur herjar hann m\u00f3t tr\u00f8llum\u201d sum ni\u00f0urlag, uppskriftin fr\u00e1 1871 br\u00fakar \u201dNoregis menn, dansi\u00f0 v\u00e6l og stillir\u201d. Bara ein uppskrift (\u00far N\u00f3lsoy) hevur \u201dGlymur dansur \u00ed h\u00f8ll\u201d. Ta\u00f0 er eisini hetta ni\u00f0urlag vit finna \u00ed Anthologiini (og prentinum \u00ed Dimmal\u00e6tting). Hetta var ni\u00f0urlag sum frammanundan var kent fr\u00e1 fleiri gomlum kv\u00e6\u00f0um. Anthologi-\u00fatg\u00e1van hevur havt avgerandi t\u00fddning fyri hvussu Ormurin langi ver\u00f0ur kv\u00f8\u00f0in.\n\nKv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Ormin langa er yrkt eftir fr\u00e1s\u00f8gnini \u00ed Heimskringlu um tann tiltikna sj\u00f3bardagan vi\u00f0 oynna Sv\u00f8ldur \u00e1r 1000, t\u00e1 i\u00f0 tann danski kongurin Sveinur Tj\u00faguskegg, tann svenski \u00d3lavur Skeytkongur og tann norski jallurin Eirikur H\u00e1kunarson herja\u00f0u \u00e1 \u00d3lav Trygvason, Noregs kong, sum var \u00e1 veg heim \u00far Vendlandi til Noregs umbor\u00f0 \u00e1 navnframa skipi s\u00ednum Orminum langa saman vi\u00f0 herflota s\u00ednum. Endin \u00e1 bardaganum var \u2013 sum \u00f8ll vita \u2013 at \u00d3lavur kongur \u2013 t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00e1 at str\u00ed\u00f0i\u00f0 var tapt - leyp \u00ed havi\u00f0, og ta\u00f0 sama gj\u00f8rdu teir i\u00f0 eftir v\u00f3ru av monnum hansara. Eingin veit hvar hesin bardagin hevur veri\u00f0, ta\u00f0 er \u00f3vist um n\u00f8kur oyggj hevur iti\u00f0 Sv\u00f8ldur (haraftur\u00edm\u00f3ti skal ein \u00e1 \u00e1 Vendlandi hava bori\u00f0 ta\u00f0 navni\u00f0). Sj\u00f3varb\u00f3ndin letur \u00d3lav sigla \u00ed Eysturhavi (sum m\u00e1 vera Eystrasalt) og s\u00ed\u00f0an inn \u00ed Oyrasund, og har hugsar hann s\u00e6r oynna og sj\u00f3bardagan \u00ed sundinum vi\u00f0 oynna.\n\n\u00c1 10 fr\u00edmerkjum fr\u00e1 2006 \u00ed teirri n\u00fdggju r\u00f8\u00f0ini eru avmynda\u00f0ar nakrar av hendingunum \u00ed t\u00ed drama sum kv\u00e6\u00f0i\u00f0 l\u00fdsir. Vit s\u00edggja kn\u00f8rrin ver\u00f0a bygdan og flota\u00f0an, vit s\u00edggja kongin sita \u00ed h\u00e1s\u00e6ti og Einar Tambarskelvir koma \u201dav bergi oman\u201d og s\u00edggja teir sigla \u00fat \u00ed hav. Vit s\u00edggja Ormin og hini skipini sigla inn \u00ed sundi\u00f0, me\u00f0an m\u00f3tst\u00f8\u00f0umenninir standa \u00e1 landi og eyglei\u00f0a hann. Umbor\u00f0 \u00e1 Orminum s\u00edggja vit \u00dalv, tann rey\u00f0h\u00e6rda stavnamannin, og kongin saman vi\u00f0 Einari Tambarskelvir uppi \u00ed lyftingini. Vit s\u00edggja flotarnar bresta saman og h\u00f8vur og kroppar tumbla \u00ed havi\u00f0, og at enda s\u00edggja vit Eirik jall vi\u00f0 s\u00ednum monnum ganga upp \u00e1 Ormin og taka hann, og jallurin kann taka r\u00f3\u00f0ur \u00ed hond.\n\nKv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Ormin Langa hevur eisini veri\u00f0 livandi kelda til navnag\u00e1vur. D\u00f8mi \u00far n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 er R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur, i\u00f0 hevur givi\u00f0 \u00f8llum b\u00e1tum s\u00ednum n\u00f8vn \u00far kv\u00e6\u00f0inum.\n\nTa\u00f0 ber til at siga at kv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Ormin langa er vor\u00f0i\u00f0 f\u00f3lkaogn. Hv\u00f8rt mansbarn \u00ed F\u00f8royum kennir ta\u00f0, og ta\u00f0 hevur veri\u00f0 lisi\u00f0 og l\u00e6rt \u00ed n\u00f3gvum sk\u00falum. Ta\u00f0 munnu vera f\u00e1, i\u00f0 hvussu so er av f\u00f3lki vi\u00f0 einum sindri av \u00e1huga fyri kv\u00e6\u00f0um og dansi, sum ikki duga at kv\u00f8\u00f0a uppi\u00ed t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 er havt \u00e1 g\u00f3lvi. Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 er v\u00e6l sett saman, fr\u00e1s\u00f8gnin er livandi og hongur v\u00e6l saman, og or\u00f0alagi\u00f0 er fyndugt.\n\nKelda\nR\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\nStamps.fo\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\nWikisource\nTekstur\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "5203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glitnir", "title": "Glitnir", "text": "Glitnir er salur \u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi. Um Glitnir stendur at lesa:\n\nForseti er sonur Baldurs og Nonnu Nepsd\u00f3ttur. Hann eigur tann salin \u00e1 himni, i\u00f0 r\u00f3past Glitnir. Allir i\u00f0 koma til hansara vi\u00f0 r\u00e6ttartr\u00e6tum, fara s\u00e6ttir ha\u00f0ani, og hesin d\u00f3mst\u00f3lur er tann besti hj\u00e1 gudum og monnum. Tiki\u00f0 ver\u00f0ur solei\u00f0is til:\n\nGlitnir eitur salur\nstokkar av gulli,\nog tektur vi\u00f0 silvuri.\nHar man Forseti\nb\u00fagva flestar dagar\nog loysa allar sakir.\n\nGlitnir \u00edmyndar t\u00fddningin av umr\u00f8\u00f0u heldur enn at br\u00faka vald sum m\u00e1ti at loysa tr\u00e6tur \u00ed norr\u00f8nari si\u00f0venju.\n\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "5212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tofta%20%C3%8Dtr%C3%B3ttarfelag", "title": "Tofta \u00cdtr\u00f3ttarfelag", "text": "B68 (Fult navn: Tofta \u00cdtr\u00f3ttarfelag) er f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00e1 Toftum. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 21. desember 1962.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu 8 \u00e1rini sp\u00e6ldi felagi\u00f0 \u00ed me\u00f0aldeildini, sum n\u00e6stbesta deildin t\u00e1 nevndist. \n\u00cd 1976 var\u00f0 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltskappingin umskipa\u00f0, og \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1976-1980 sp\u00e6ldi B68 framvegis \u00ed n\u00e6stbestu deildini, sum t\u00e1 nevndist 2. deild. \u00cd 1980 vann felagi\u00f0 2. deild, og flutti upp \u00ed 1. deild.\n\nFyrstu fer\u00f0 felagi\u00f0 royndi seg \u00ed bestu deildini var sostatt \u00ed 1981, og har sp\u00e6ldu teir \u00ed samfull 24 \u00e1r til 2004, t\u00e1 teir fluttu ni\u00f0ur.\n\n\u00cd 2005 vunnu teir n\u00e6stbestu deildina, men fluttu beinlei\u00f0is ni\u00f0ur aftur \u00ed 2006. \u00cd 2007 vunnu teir aftur n\u00e6stbestu deildina, og hava s\u00ed\u00f0ani 2008 aftur veri\u00f0 \u00ed bestu deildini, sum n\u00fa ver\u00f0ur r\u00f3pt Effodeildin.\n\n\u00cd 1984 vann B68 s\u00edtt fyrsta f\u00f8royameistaraheiti \u00ed 1. deild hj\u00e1 monnum, og \u00e1ri\u00f0 eftir endurt\u00f3ku teir hetta bragd. Seinast felagi\u00f0 vann bestu deildina var \u00ed 1992.\n\n\u00cd 2012 enda\u00f0i B68 \u00e1 einum 9. pl\u00e1ssi og flutti ni\u00f0ur \u00ed 1. deild, har teir sp\u00e6la \u00ed 2013. Teir v\u00f3ru javnir \u00ed stigum vi\u00f0 TB og sp\u00e6ldu seinasta avger\u00f0andi dystin m\u00f3ti j\u00fast TB vi\u00f0 St\u00f3r\u00e1. Kravi\u00f0 var at teir vunnu vi\u00f0 \u00ed minsta lagi f\u00fdra m\u00e1lum, og ta\u00f0 var um reppi\u00f0 at eydnast. \u00darsliti\u00f0 av dystinum gj\u00f8rdist 1-4, B68 fekk \u00f8ll m\u00e1lini \u00ed seinna h\u00e1lvleiki og ta\u00f0 seinasta \u00ed yvirt\u00ed\u00f0ini, men so gekk t\u00ed\u00f0in undan, og B68 hev\u00f0i vunni\u00f0 dystin men tapti str\u00ed\u00f0i\u00f0 um at var\u00f0veita pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed Effodeildini.\n\nVenjaratoymi\u00f0\nVenjari:        \u00d8ssur Hansen\nHj\u00e1lparvenjari:  J\u00f3han Petur Poulsen\nHj\u00e1lparvenjari:  Hans Erik Danielsen\nLi\u00f0lei\u00f0ari:     J\u00f3gvan Hendrik Johannessen\nLi\u00f0lei\u00f0ari:     Tr\u00fagvi S\u00fanason \u00ed Hj\u00f8llum\n\nF\u00f8royameistarar \n 1984\n 1985\n 1992\n\nB68 \u00ed Europa\n\nKeldur \n\n Portal.fo, Keita og Ndende halda fram \u00ed B68.\n FaroeSoccer.com\n Zerozerofootball.com\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n B68 Fan\n B68.fo\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nB68"}
{"id": "5244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ovurtekstur", "title": "Ovurtekstur", "text": "Ovurtekstur, eisini kendur sum hypertekstur, er tekstur, sum ikki einans stendur samanhangandi \u00e1 einari reglu. Teksturin er skipa\u00f0ur solei\u00f0is, at hann v\u00edsir beinlei\u00f0is til onnur evni og onnur skj\u00f8l, sum ein kann fara til. Best kenda skipanin vi\u00f0 ovurteksti er heimsvevurin (World Wide Web)\n\nS\u00ed eisini \n HTML\n PHP\n XML\n PDF\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nWhat is HyperText, www.w3.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsvevur", "title": "Heimsvevur", "text": "Heimsvevur, eisini kendur sum World Wide Web (ella WWW), er ein ovurtekstaskipan, sum virkar yvir interneti\u00f0.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n WorldWideWeb Consortiums s\u00f8gan um WWW\n\nKeldur \n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talv", "title": "Talv", "text": "Talv er eitt bor\u00f0sp\u00e6l, har tveir telvarar kunnu telva. Telva\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 einum bor\u00f0i vi\u00f0 64 puntum, har hv\u00f8r telvari hevur 16 talvf\u00f3lk, ein ta\u00f0 hv\u00edta f\u00f3lki\u00f0, og ein ta\u00f0 svarta f\u00f3lki\u00f0.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 er at vinna vi\u00f0 at seta kongin hj\u00e1 m\u00f3tpartinum sk\u00e1k og m\u00e1t (eisini r\u00f3pt m\u00e1t).\n\nTelvarar skiftast um at leika, men hv\u00edtur \u2013 ta\u00f0 er telvarin vi\u00f0 hv\u00edta f\u00f3lkinum \u2013 leikar alt\u00ed\u00f0 fyrst. Ymsu f\u00f3lkini hava hv\u00f8r s\u00edtt gongulag.\n\nInngangur \nTalv ver\u00f0ur telva\u00f0 um allan heim b\u00e6\u00f0i fyri at stytta s\u00e6r stundir og \u00e1 professionellum st\u00f8\u00f0i. B\u00e6\u00f0i kvinnur og menn \u00ed \u00f8llum aldursb\u00f3lkum telva. N\u00f3gvar kappingar eru b\u00e6\u00f0i \u00ed talvfel\u00f8gum og \u00e1 altj\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0i. Eisini er v\u00e6l umt\u00f3kt at telva \u00e1 internetinum \u00edm\u00f3ti telvarum runt allan heim.\n\nBor\u00f0 og f\u00f3lk \n\nT\u00e1 i\u00f0 talvi\u00f0 byrjar, standa talvf\u00f3lkini, sum myndin v\u00edsir omanfyri. Hv\u00edtur leikar fyrst og so svartur, og er ta\u00f0 ikki loyvt at leypa leik um. Hv\u00f8r hevur hv\u00edta, og hv\u00f8r hevur svarta f\u00f3lki\u00f0, ver\u00f0ur antin avgj\u00f8rt vi\u00f0 lutakasti, ella ver\u00f0ur ta\u00f0 avgj\u00f8rt av teimum, i\u00f0 skipa fyri kappingini.\n\n\u00c1 fyrsta og \u00e1ttanda ra\u00f0i standa 8 f\u00f3lk, sum vit vanliga r\u00f3pa menn. Fr\u00e1 vinstru standa r\u00f3kur, riddari, bispur, fr\u00fagv og kongur. Og frammanfyri teir standa 8 finnur.\n\nBor\u00f0i\u00f0 er b\u00fdtt sundur \u00ed 8 loddr\u00e6ttar linjur, sum ver\u00f0a nevndar vi\u00f0 t\u00f8linum 1-8, og 8 vatnr\u00e6ttar r\u00f8\u00f0ir, sum ver\u00f0a nevndar vi\u00f0 stavinum a-h. Vi\u00f0 hesum ber til at nevna hv\u00f8nn einstakan punt vi\u00f0 heitunum fr\u00e1 a1 til h8, sum \u00ed einari koordinatskipan.\n\nS\u00ed eisini \n Talv \u00ed F\u00f8royum\n Algebraisk uppskriving\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Talvsamband F\u00f8roya\n Talvfelagi\u00f0 F\u00f8royar\n\nTalv\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "5248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Internet", "title": "Internet", "text": "Internet merkir millumnet og er eitt net, sum bindur saman teldur um allan heim.\nNeti\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt til ymsar t\u00e6nastur, har t\u00e6r mest kendu eru World Wide Web, teldupostur og IP-telefoni. 2. oktober 2019 fylti interneti\u00f0 50 \u00e1r. Ta\u00f0 byrja\u00f0i alt vi\u00f0 einari herna\u00f0arroynd \u00e1 UCLA \u00ed 1969, har tv\u00e6r teldur v\u00f3r\u00f0u settar saman, og meiningarleyst data var\u00f0 sent millum t\u00e6r. Interneti\u00f0 var\u00f0 \u00fatvikla\u00f0 til herna\u00f0arligt br\u00fak. Undir kalda kr\u00edgnum var ein vandi fyri atombumbu\u00e1lopi. Um ein atombumba var\u00f0 brostin \u00e1 eitt sentralt sta\u00f0 \u00ed herna\u00f0arr\u00f8\u00f0ini, var alt samskifti krypla\u00f0. \u00c6tlanin vi\u00f0 internetinum var t\u00ed at skapa eitt netverk, har einki var sentralt. Alt skuldi vera bundi\u00f0 saman vi\u00f0 alt, solei\u00f0is at um eitt sta\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 burtur, t.d. av einari atombumbu, var enn gj\u00f8rligt at samskifta millum tey yvirlivandi.\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Merkur", "title": "Merkur", "text": "Merkur (symbol: ) hevur sum Venus, Mars, Jupiter og Saturn alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 kend. Hon er tann minsta av hesum \"gomlu\" gongustj\u00f8rnunum, men t\u00e1 i\u00f0 Pluto var\u00f0 funnin \u00ed 1930, fekk Merkur ivasama heiti\u00f0 at vera n\u00e6stminsta gongustj\u00f8rnan. \u00c1 altj\u00f3\u00f0a r\u00e1\u00f0stevnuni fyri stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2006 misti Pluto s\u00edna st\u00f8\u00f0u sum gongustj\u00f8rna og var\u00f0 b\u00f3lka\u00f0 av n\u00fdggjum \u00ed b\u00f3lkin gongustj\u00f8rudv\u00f8rgar, og er Merkur t\u00ed aftur at rokna sum minsta gongustj\u00f8rnan \u00ed okkara s\u00f3lskipan. Hon er bert \u00e1lei\u00f0 h\u00e1lva a\u00f0ru fer\u00f0 st\u00f8rri enn M\u00e1nin. \n\nMerkur er n\u00e6st S\u00f3lini. L\u00edtil er hon, knappar 5 t\u00fasund km \u00ed tv\u00f8rm\u00e1l; ta\u00f0 er um 40 % meira enn tv\u00f8rm\u00e1li\u00f0 \u00e1 okkara m\u00e1na. \u00c1 \u00fdtuni minnir hon eisini mest um m\u00e1nan. \u00c1 myndum, sum amerikanska r\u00famdarfari\u00f0 Mariner 10 t\u00f3k \u00ed 1974, s\u00edggjast dalar og fj\u00f8ll, rivur og holur. Hon hevur eina fasta flatu oman\u00e1, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 teimum holunum, sum eru skapt t\u00e1 meteorar og anna\u00f0 hava gj\u00f8rt um seg gj\u00f8gnum milliardir av \u00e1rum. Arruta \u00fdtan er tekin um, at loftsteinar \u00ed h\u00f3patali eru dotnir ni\u00f0ur \u00e1 Merkur fyrstu mia. \u00e1rini, eftir at gongustj\u00f8rnan var\u00f0 gj\u00f8rd. St\u00f8rsta vinkulfr\u00e1st\u00f8\u00f0an fr\u00e1 s\u00f3lini er 28\u00b0, t\u00ed er Merkur ring at s\u00edggja, og hon s\u00e6st bara \u00ed sk\u00fdmingini ella \u00ed l\u00fdsingini. Lofthav er einki, til tess er Merkur ov l\u00f8tt. N\u00f3gvi hitin for\u00f0ar t\u00ed eisini. \u00c1 s\u00f3ls\u00ed\u00f0uni eru m\u00e1ld 427 \u00b0C, \u00e1 skuggas\u00ed\u00f0uni -173 \u00b0C. Innan \u00ed Merkur er jarnkjarni, og um hann er magnetfelt. M\u00e1ni okkara hevur hv\u00f8rki. Um Merkur melur eingin m\u00e1ni. Merkur eitur eftir r\u00f3mverska handilsgudinum.\n\nHagt\u00f8l \n\n Mi\u00f0alfjarst\u00f8\u00f0a fr\u00e1 s\u00f3lini: 57,9 milli\u00f3nir km\n Rotati\u00f3nst\u00ed\u00f0 (longd \u00e1 degnum): 59 jar\u00f0ard\u00f8gn\n Umfarst\u00ed\u00f0 (longd \u00e1 \u00e1rinum): 88 jar\u00f0ard\u00f8gn\n Yvirflatuhiti: -180\u00a0\u00b0C (n\u00e1tts\u00ed\u00f0an); 430\u00a0\u00b0C (dags\u00ed\u00f0an)\n Diametur: 4\u202f875 km\n R\u00famd: 0,056 fer\u00f0ir J\u00f8r\u00f0ina\n Massi: 0,055 fer\u00f0ir J\u00f8r\u00f0ina\n Tyngdarakselerati\u00f3n vi\u00f0 ekvator \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,38\n Tal av m\u00e1num: 0\n Eyglei\u00f0ing: Merkur er ongant\u00ed\u00f0 meir enn 28\u00ba fr\u00e1 S\u00f3lini \u00e1 himlinum og s\u00e6st t\u00ed bert vi\u00f0 s\u00f3larris ella s\u00f3lsetur. Hon er tann truplasta av teim n\u00e6rmastu gongustj\u00f8rnunum at f\u00e1a eyga \u00e1, og s\u00e6st einans nakrar f\u00e1ar dagar hv\u00f8nn m\u00e1na\u00f0.\n\nGonga Merkurs um S\u00f3lina \n\nMerkur er tann gongustj\u00f8rnan, i\u00f0 hevur mest sermerktu gongdina um S\u00f3lina. Ta\u00f0 eru a\u00f0rir himmalkn\u00f8ttir, i\u00f0 hava gongur, i\u00f0 eisini eru serligar, men hesir kn\u00f8ttir eru ikki gongustj\u00f8rnur.\n\u00cd perihelium er Merkur einans 46 milli\u00f3nir km fr\u00e1 S\u00f3lini, men \u00ed aphelium er hon 69,8 milli\u00f3nir km ha\u00f0ani. Ekvatorialplani\u00f0 hj\u00e1 Merkur fellir saman vi\u00f0 umfars\u00e1sin (tvs. rotati\u00f3ns\u00e1sin stendur n\u00e6stan vinkulr\u00e6tt \u00e1 umfars\u00e1sin). Hetta merkir, at ongar \u00e1rst\u00ed\u00f0ir eru \u00e1 gongustj\u00f8rnuni, og \u00ed \u00e1v\u00edsum kraterum vi\u00f0 p\u00f3larnar s\u00e6r s\u00f3lin ongant\u00ed\u00f0. Umfars\u00e1surin hellir 7\u00ba \u00ed mun til umfars\u00e1s Jar\u00f0ar. Av t\u00ed at Merkur melur um S\u00f3lina innafyri J\u00f8r\u00f0ina hevur hon fasur, akkur\u00e1t sum M\u00e1nin.\n\nMerkurgongan \n\nEinar 13 fer\u00f0ir hv\u00f8rja \u00f8ld f\u00f8rir himmalgonga Merkurs hana millum J\u00f8r\u00f0ina og S\u00f3lina, solei\u00f0is at vit kunnu s\u00edggja hana sum ein l\u00edtlan svartan blett, i\u00f0 fer\u00f0ast eftir S\u00f3larskivuni.\n\nRotati\u00f3n og umfar \n\nMerkur melur tr\u00edggjar fer\u00f0ir um seg sj\u00e1lva fyri hv\u00f8rjar tv\u00e6r fer\u00f0ir, hon melur rundan um S\u00f3lina (vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um eru tr\u00fd Merkur \"d\u00f8gn\" fyri hv\u00f8rji tvey Merkur \"\u00e1r\". Henda merkisverda st\u00f8\u00f0a ger, at st\u00f3\u00f0u vit \u00e1 Merkur, so gingu 176 jar\u00f0arsamd\u00f8gur millum hv\u00f8rt s\u00f3larris.\n\nSamanseting\n\nFer\u00f0ir til Merkur \n\n Mariner10 (USA) - Send avsta\u00f0: 1973, kom til Merkur: 1974. Mariner10 fleyg bert framvi\u00f0 Merkur og samla\u00f0i data \u00edme\u00f0an. \n\n MESSENGER (USA) - Send avsta\u00f0: 2. august 2004, \u00ed ringr\u00e1s: 18. mars 2011. MESSENGER fer at gera t\u00e6r mest neyvu kanningarnar av Merkur til dato. \n\n Evropearar fyrireika at senda ein satellit til Merkur \u00ed \u00e1r 2014.\n\nKeldur \n\n  jpl.nasa.gov. \n  Missi\u00f3nir til Merkur. \n Forlaget Aktium: Universet - Illustreret Opslagsv\u00e6rk (2006). \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venus", "title": "Venus", "text": "Venus (symbol: ) er ein gongustj\u00f8rna og er tann sum er tattast j\u00f8r\u00f0ini. Hon eitur eftir r\u00f3mversku gr\u00f3\u00f0rargudinnuni. Gomlu f\u00f8royingarnir r\u00f3ptu Venus Stakkalastj\u00f8rnuna. \n\nVenus er onnur gongustj\u00f8rnan fr\u00e1 s\u00f3lini. St\u00f8rsta vinkulfr\u00e1st\u00f8\u00f0an fr\u00e1 s\u00f3lini er 47\u00b0. Av hesum ver\u00f0ur hon eisini nevnd morgunstj\u00f8rna ella kv\u00f8ldstj\u00f8rna. \u00cd g\u00f3\u00f0um l\u00edkindum er Venus sera bj\u00f8rt. Av \u00f8llum himmalkn\u00f8ttum eru bara s\u00f3lin og m\u00e1nin bjartari. \u00cd l\u00edtlum kikara s\u00e6st, at hon hevur kvartalaskifti, tendring og fylling, eins og m\u00e1nin. \n\nVenus er \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina og ver\u00f0ur t\u00ed nevnd tvillinga systir okkara. \"So tekkilig og eygag\u00f3\u00f0 sum Venus v\u00f8n og skar\" skriva\u00f0i Poul F. Joensen \u00e1 sinni um gongustj\u00f8rnuna Venus, og ta\u00f0 er heldur ikki so l\u00f8gi\u00f0. Venus er bjartasti himmalkn\u00f8ttur, t\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lin og m\u00e1nin ikki ver\u00f0a tikin vi\u00f0. Venus s\u00e6st best \u00ed januar og februar, og stendur hon l\u00e1gt \u00e1 himli. Til st\u00f8ddar er hon sum j\u00f8r\u00f0in. \u00ddtan er sum oy\u00f0im\u00f8rk full \u00ed klettum. \n\nVenus hevur luft sum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Gongustj\u00f8rnan er v\u00e6l bj\u00e1lva\u00f0 \u00ed tj\u00fakt lofthav, men luftin er eitrandi. Luftin er mest av koltv\u00eds\u00farni (96,5\u00a0%) og k\u00f8vievni (3.5\u00a0%). Av hesum stendst vakstrarh\u00fas\u00e1rin, sum tryggjar javnan hita \u00e1 \u00fdtuni. R\u00famdarf\u00f8r hava m\u00e1lt 475 \u00b0C \u00e1 Venus - so har gl\u00f8\u00f0a klettarnir \u00ed n\u00e1ttarmyrkrinum - og tr\u00fdsti\u00f0 er heilar 90 atm. \u00cd lofthavinum eru m.a. eisini sv\u00e1vuls\u00fdra, vatn og kols\u00farni. Sk\u00fdfer\u00f0in \u00e1 Venus er so tj\u00fakk, at \u00fdtan s\u00e6st ikki \u00ed kikarn, men vi\u00f0 radarakanningum av j\u00f8r\u00f0ini er sta\u00f0fest, at Venus hevur \u00f8vugan sn\u00faning. T\u00ed gongur s\u00f3lin \u00e1 Venus eystureftir \u00e1 luftini, og ikki sum hj\u00e1 okkum, vestureftir. Um Venus melur eingin m\u00e1ni.\n\nHagt\u00f8l \n\n Diametur \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,95\n Massi \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,82\n R\u00famd \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,86\n Massafylla \u00ed mun til vatn: 5,20\n Tyngdarakselerati\u00f3n \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,91\n M\u00e1nar: 0\n Mi\u00f0al-temperaturur: 464\u00a0\u00b0C\n max st\u00f8ddarflokking: - 4,7\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8r%C3%B0in", "title": "J\u00f8r\u00f0in", "text": "J\u00f8r\u00f0in (symbol: ), b\u00fasta\u00f0ur okkara \u00ed alheiminum, er ein av teimum \u00e1tta gongustj\u00f8rnunum, sum eru \u00ed ringr\u00e1s um s\u00f3lina (\u00e1\u00f0ur var\u00f0 hildi\u00f0, at Pluto var gongustj\u00f8rna, men ta\u00f0 var\u00f0 seinni mett, at hon ikki var). J\u00f8r\u00f0in er einasti himinkn\u00f8ttur, sum v\u00edsindamenn vita, at l\u00edv er \u00e1, t\u00ed at \u00ed lofthavinum um j\u00f8r\u00f0ina er s\u00farevni og \u00ed h\u00f8vunum vatn - b\u00e6\u00f0i treyt fyri alt l\u00edv. Dr\u00fagvir tveir tri\u00f0ingar av j\u00f8r\u00f0ini eru vatn, \u00ed h\u00f8vum, \u00edsi, v\u00f8tnum og \u00e1um. Ta\u00f0, i\u00f0 eftir er, eru sjey ovurst\u00f3r meginlond, kalla\u00f0 heimspartar, vi\u00f0 skiftandi landslagi og fj\u00f8lbroyttari n\u00e1tt\u00faru. Har eru h\u00f8gir og \u00f3f\u00f8rir fjallaryggir, langar \u00e1ir og v\u00ed\u00f0ar oy\u00f0imerkur. Teir sjey heimspartarnir, sum eru turra lendi\u00f0 oman fyri sj\u00f3gvin \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, eru \u00c1sia, Afrika, Nor\u00f0uramerika, Su\u00f0uramerika, Antarktis, Evropa og Kyrrahavsoyggjarnar vi\u00f0 Avstralia (eftir st\u00f8dd). Kring Nor\u00f0urp\u00f3lin og Su\u00f0urp\u00f3lin eru p\u00f3l\u00f8ki, sum ikki s\u00edggjast \u00e1 einum fl\u00f8tum korti, men s\u00edggjast \u00e1 globusunum.\n\nL\u00edv \n\nHigartil er einki l\u00edv funni\u00f0 \u00e1 a\u00f0rari gongustj\u00f8rnu enn j\u00f8r\u00f0ini. Rundan um alla j\u00f8r\u00f0ina er eitt ja\u00f0ur, nevnt lofthav, sum er tann luftin, vit anda. Okkara s\u00f3larskipan og j\u00f8r\u00f0in v\u00f3r\u00f0u skapa\u00f0 fyri um 4,6 milliardum \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Einar 3,5 milliardir \u00e1r eru li\u00f0in, s\u00ed\u00f0an fyrsta, einfalda l\u00edv kykna\u00f0i \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Og t\u00e1 i\u00f0 enn eitt \u00f3fatiliga langt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 var runni\u00f0, h\u00f8vdu fyrstu, einfaldu verurnar ment seg til fullskapa\u00f0u menniskjuna, homo sapiens sapiens, fyri einum 40.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 er vaksi\u00f0 vi\u00f0 einari milliard s\u00ed\u00f0an 1999, og stovnurin Census Bureau hevur rokna\u00f0 seg fram til, at \u00ed \u00e1r 2012 ver\u00f0a ikki f\u00e6rri enn sjey milliardir f\u00f3lk \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. T\u00edskil hevur ta\u00f0 bert tiki\u00f0 13 \u00e1r fyri menniskjuni at \u00f8kjast vi\u00f0 einari milliard. Serliga er ta\u00f0 \u00ed M-londum har v\u00f8ksturin fer fram. \u00cd Niger og \u00ed Mali f\u00e6r hv\u00f8r kvinna \u00ed mi\u00f0al sjey b\u00f8rn.\n\nH\u00f8vu\u00f0sbygna\u00f0urin \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini \n\nJ\u00f8r\u00f0in er samansett av trimum h\u00f8vu\u00f0sp\u00f8rtum. Skorpan, k\u00e1pan og kjarnin. Uttast er skorpan, ta\u00f0 er her vit liva og \u00fatvinna\u00f0 r\u00e1\u00f0evnir, sum olju, m\u00e1lmsteinsl\u00f8g og ymisk gr\u00f3tsl\u00f8g. Skorpan er okkurt um 10 til 60 kilometrar tj\u00fakk, og er t\u00edskil bert ein l\u00edtil br\u00f8kpartur av allari j\u00f8r\u00f0ini. Tey mest vanligu gr\u00f3tsl\u00f8gini \u00ed skorpuni hava eitt h\u00f8gt innihald av kisil, sum ger hana relativt l\u00e6tta. Undir skorpuni er k\u00e1pan. Hon fevnir um 75-80 % av r\u00famdini og massanum av j\u00f8r\u00f0ini. Samansetningin er ikki so kisilr\u00edk, og massafyllan er naka\u00f0 v\u00e6l st\u00f8rri enn \u00ed skorpuni. Kjarnin er \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum gj\u00f8rdur \u00far jarni (Fe) og nikkul (Ni). Uttari parturin er fl\u00f3tandi, \u00edme\u00f0an innari parturin er fastur.\n\nJar\u00f0ar\u00fdtan \n\nF\u00f3lk liva bara \u00e1 12 % av jar\u00f0arflatanum. Umlei\u00f0 29 % av jar\u00f0arflatanum eru land. \n\n Hav - 71 %\n \u00c1sia - 30 %\n Afrika - 20 %\n Nor\u00f0uramerika - 16 %\n Su\u00f0uramerika - 12 %\n Antarktis - 9,5 %\n Evropa - 7 %\n Kyrrahavsoyggjarnar - 5 %\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i\nN\u00e1tt\u00fara"}
{"id": "5264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mars%20%28gongustj%C3%B8rna%29", "title": "Mars (gongustj\u00f8rna)", "text": "Mars (symbol: ) er gongustj\u00f8rna n\u00e6st j\u00f8r\u00f0ini. Mars er turr og l\u00edtil gongustj\u00f8rna. \u00ddtan er rey\u00f0 og gr\u00fdtut. Hon hevur \u00edsp\u00f3lar og tunt lofthav. Hitin er millum 5\u00a0\u00b0C og 125\u00a0\u00b0C. Har er ofta \u00f3ve\u00f0ur. Hitastigini \u00e1 Mars eru -63 \u00b0C. Fjarst\u00f8\u00f0an hj\u00e1 Mars fr\u00e1 s\u00f3lini er 228 milli\u00f3nir kilometrar. Tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 \u00e1 Mars er 6779 kilometrar.\n\nEins og J\u00f8r\u00f0in er Mars ey\u00f0kend av fjallalendi. Flatan \u00e1 Mars er turr og kl\u00f8dd vi\u00f0 rustrey\u00f0um st\u00f8vi, sum kallast jernoxid. Harav navni\u00f0, \"Tann Rey\u00f0a Gongustj\u00f8rnan\". Tyngdarkraftin \u00e1 Mars er 38% av henni \u00e1 J\u00f8r\u00f0ini. Lofthavi\u00f0 \u00e1 Mars er \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum \u00far kuldioxid. Ta\u00f0 er tunt og verjir ikki gongustj\u00f8rnina m\u00f3ti ultraviolettum lj\u00f3si fr\u00e1 s\u00f3lini, eins og J\u00f8r\u00f0in ger.\n\nMars hevur tveir m\u00e1na\u00f0ar, Phobos og Deimos.\n\nHagt\u00f8l \n\n Diametur \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,53\n Massi \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina): 0,11 \n R\u00famd \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,15 \n Massafylla \u00ed mun til vatn: 3,93.\n Tyngdarakselerati\u00f3n \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,38\n M\u00e1nar: 2, teir eita Deimos og Fobos\n Mi\u00f0al-temperaturur: - 63\u00a0\u00b0C \n max st\u00f8ddarflokking: - 2,8\n\nL\u00edv \u00e1 Mars \n\n\u00cd 1996 kunngj\u00f8rdi NASA, at v\u00edsindamenn h\u00f8vdu funni\u00f0 farveg eftir einf\u00f8ldum ver\u00f0um, sum h\u00f8vdu liva\u00f0 \u00e1 Mars fyri mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Hetta v\u00f3ru \u00f8rsm\u00e1 samansett mynstur - m\u00f8guliga steinrunnar leivdir av verum \u00ed l\u00edtlum petti av steini av Mars, funnin \u00e1 Su\u00f0urkolli \u00ed 1984. V\u00edsindamenn s\u00f8gdu, at steinurin helst var slongdur burtur av gongustj\u00f8rnini, t\u00e1 i\u00f0 ein stj\u00f8rnusteinur datt ni\u00f0ur \u00e1 Mars fyri 15 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Enn er hetta ikki pr\u00f3gva\u00f0. \n\n\u00cd 1997 gj\u00f8rdi NASA eina roynd at f\u00e1a meira at vita um n\u00e6stu grannastj\u00f8rnu okkara. \u00cd juli setti Pathfinder seg \u00e1 Mars, og bilurin Sojourner koyrdi \u00fat \u00far sonduni at gera fyrstu jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i- og dustkanningarnar av rey\u00f0u gongustj\u00f8rnuni. \u00cd september f\u00f3r Mars Global Surveyor eina fer\u00f0, sum vardi \u00ed tvey \u00e1r, at kortleggja gongustj\u00f8rnuna, til tess at vita, hvar r\u00famdarf\u00f8r kunnu seta seg \u00ed komandi t\u00ed\u00f0um. \n\n\u00cd 2015 funnu stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar leivdir eftir fl\u00f3tandi vatni \u00e1 flatuni \u00e1 Mars, og \u00ed 2018 funnu granskarir l\u00edvrunnin m\u00fdl, i\u00f0 kunnu vera leivdir eftir \u00fatdey\u00f0um l\u00edvi. Umframt hetta, avd\u00faka\u00f0u radaram\u00e1tingar \u00e1 einum r\u00famdarkanningart\u00f3li herfyri eina tj\u00fagu kilometra langa undirj\u00f8r\u00f0iska \u00e1, 1,5 kilometrar undir sy\u00f0ru \u00edsk\u00e1puni \u00e1 Mars. Vatni\u00f0 \u00ed undirj\u00f8r\u00f0isku \u00e1nni\u00f0 er ivaleyst sera salt og flatan \u00e1 Mars er fyri vandamiklari str\u00e1ling. Stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar tr\u00fagva t\u00f3, at sm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0iligt l\u00edv m\u00f8guliga kann finnast her.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jupiter", "title": "Jupiter", "text": "Jupiter (symbol: ) er st\u00f8rsta gongustj\u00f8rnan. Galileo Galilei (1564-1642) fann hana \u00ed 1610. Hon hevur fastan kjarna, og uttan um hann er helium og hydrogen. Um mi\u00f0kringin er dimmur ringur. \n\nJupiter hevur 16 m\u00e1nar. Ein teirra, Ganymedes, er st\u00f8rsti m\u00e1nin \u00ed s\u00f3lkervinum. \n\n Diametur \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 11,21\n Massi \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 318\n R\u00famd \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 1321\n Massafylla \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 1,33\n Tyngdarakselerati\u00f3n \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 2,36\n M\u00e1nar: 16 + 12\n Mi\u00f0al-temperaturur: - 144 \u00b0C\n max st\u00f8ddarflokking: - 2,9\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saturn", "title": "Saturn", "text": "Saturn (symbol: ) er s\u00e6tta gongustj\u00f8rnan fr\u00e1 S\u00f3lini og er n\u00e6stst\u00f8rsta gongustj\u00f8rnan \u00ed s\u00f3larskipan okkara. Bara Jupiter er st\u00f8rri. Eins og Uranus, Neptun og Jupiter er Saturn ein gassrisi, og merkir hetta, at hon fyrst og fremst er gj\u00f8rd \u00far gassum, heldur enn steini. Saturn er uppkalla\u00f0 eftir r\u00f3mverska gudinum Saturnus, sum er gudurin fyri b\u00f3ndaskapi, r\u00e6ttv\u00edsi og styrki. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1 Saturn er ekstremt, og vindarnir kunnu koma heilt upp \u00ed 1\u202f800\u00a0km/h. Saturn hevur \u00ed minsta lagi 61 m\u00e1nar. St\u00f8rsti m\u00e1nin \u00e1 Saturn, Titan, er st\u00f8rri enn gongustj\u00f3rnan Merkur, og er einasti m\u00e1nin \u00ed s\u00f3larskipanin, sum hevur eina nevniverda atmosferu. \n\n Diametur: \u00a0 9,14 fer\u00f0ir J\u00f8r\u00f0ina\n Massi: \u00a0 95 fer\u00f0ir J\u00f8r\u00f0ina\n R\u00famd: \u00a0 764 fer\u00f0ir J\u00f8r\u00f0ina\n Massafylla: \u00a0 0,69 fer\u00f0ir vatn\n Tyngdakraft: \u00a0 0,92 fer\u00f0ir J\u00f8r\u00f0ina\n M\u00e1nar: \u00a0 18 + 12\n Mi\u00f0al-hiti: \u00a0 - 176\u00a0\u00b0C\n Max st\u00f8ddarflokking: \u00a0 - 0,3\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uranus", "title": "Uranus", "text": "Uranus (symbol: ) er gr\u00f8n \u00e1 liti, hon hevur ring rundan um, og har hava eingi f\u00f3lk veri\u00f0. Hon er 2\u202f900 milli\u00f3nir km fr\u00e1 s\u00f3lini. Tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 er 51\u202f000 km. Umfer\u00f0art\u00ed\u00f0in hj\u00e1 Uranusi um s\u00f3lina er umlei\u00f0 84 \u00e1r. Uranus er 3. longst burtur fr\u00e1 s\u00f3lini. \u00cd 1781 fann bretski stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingurin Williamn Herschel sjeyndu gongustj\u00f8rnuna, sum hann nevndi Uranus eftir grikska himnagudinum. Um Uranus eru 5 st\u00f3rir og 10 l\u00edtlir m\u00e1nar. Uranus var\u00f0 ofta s\u00e6dd fyri 1781, men t\u00e1 var\u00f0 hon hildin at vera vanlig stj\u00f8rna. Hon h\u00f3mast vi\u00f0 berum eygum, men t\u00e1 skalt t\u00fa vita, hvar i\u00f0 hyggjast skal. \u00cd kikara er ikki n\u00f3gv at s\u00edggja, mest bara eitt bl\u00e1gr\u00f8nt stj\u00f8rnueyga. Eins og Jupiter og Saturn er Uranus mest \u00far hydrogeni og heliumi. Bl\u00e1gr\u00f8ni liturin \u00ed lofthavinum kemst av metani, sum s\u00fdgur \u00ed seg rey\u00f0u litirnar. Uranus er um f\u00fdra fer\u00f0ir so st\u00f3r sum j\u00f8r\u00f0in og og 14,5 fer\u00f0ir so tung. \n\nSn\u00faningst\u00ed\u00f0in er um 17 t\u00edmar, og hon hevur 84 \u00e1r um umfer\u00f0ina um s\u00f3lina. Uranus er eins og dottin um koll, vi\u00f0 ta\u00f0 at sn\u00fanings\u00e1sin er bara n\u00f8kur f\u00e1 stig fr\u00e1 umfer\u00f0arflatanum. Hetta kundi bent \u00e1 onkran \u00f3gvusligan tilbur\u00f0 har \u00e1 lei\u00f0ini onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed fyrndini. Av hesum stendst, at anna\u00f0 p\u00f3l\u00f8ki\u00f0 liggur \u00ed myrkri n\u00e6rum helmingin av umfer\u00f0art\u00ed\u00f0ini (42 \u00e1r), me\u00f0an hitt p\u00f3l\u00f8ki\u00f0 er \u00ed lj\u00f3sinum. H\u00f3ast hetta m\u00e1ldi Voyager 2, sum fleyg fram vi\u00f0 Uranusi \u00ed januar 1986, at hitin \u00e1 \u00fdtuni var merkiliga javnur. Uttast \u00ed lofthavinum eru m\u00e1ld -220 \u00b0C. Um Uranus er magnetfelt, og magnetisku vi\u00f0urskiftini eru fl\u00f8ktari enn vanligt, t\u00ed vinkulin millum magnetisku \u00e1sina og sn\u00fanings\u00e1sina er eini 60\u00b0. Av og \u00e1 hendir ta\u00f0, at ein gongustj\u00f8rna kemur \u00edmillum j\u00f8r\u00f0ina og onkra stj\u00f8rnu. T\u00e1 liggja stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar alt\u00ed\u00f0 framvi\u00f0 at f\u00e1a eitthv\u00f8rt n\u00fdtt at vita. Vi\u00f0 at m\u00e1ta hvussu leingi stj\u00f8rnuljosi\u00f0 er burtur, ber til d\u00f8mis til at meta um tv\u00f8rm\u00e1li\u00f0 \u00e1 gongustj\u00f8rnuni. \u00cd 1977 myrkti Uranus fyri lj\u00f3sinum fr\u00e1 einari stj\u00f8rnu, og t\u00e1 varna\u00f0ust granskarnr, at stj\u00f8rnulj\u00f3si\u00f0 kama\u00f0ist fleiri fer\u00f0ir, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 slokna\u00f0i. T\u00e1 i\u00f0 stj\u00f8rnan var komin til sj\u00f3ndar aftur, k\u00e1ma\u00f0ist lj\u00f3si\u00f0 aftur, n\u00fa \u00ed \u00f8vutari r\u00f8\u00f0. Hetta var\u00f0 tulka\u00f0 solei\u00f0is, at um Uranus var skipan av tunnun ringum. Voyagermyndirnar v\u00e1tta\u00f0u, at so var. Rinsarnir, sum eru 10, eru \u00far klettum, sum eru ymiskir til st\u00f8ddar. Longu \u00ed 1787 s\u00e1 Herscnel \u00ed kikara s\u00ednum teir b\u00e1\u00f0ar st\u00f8rstu Uranusm\u00e1narnar Oberon og T\u00edtan\u00eda, og seinni v\u00f3r\u00f0u s\u00e6ddir tr\u00edggir a\u00f0rir m\u00e1nar. \u00c1 Voyagermyndunum s\u00edggjast 10 n\u00fdggir m\u00e1nar, so n\u00fa vita vit um 15 m\u00e1nar \u00ed ringr\u00e1s um Uranus. Serligan ans vaktu myndirnar av Miranda, sum er 480 km \u00ed tv\u00f8rm\u00e1l og hevur 1,4 samd\u00f8gur um hv\u00f8rt umfar um Uranus. \u00ddtan er merkiliga \u00f3reglulig, fj\u00f8ll og gj\u00e1ir hurla\u00f0 saman hv\u00f8rt um anna\u00f0. Ta\u00f0 s\u00fdnist, sum er Miranda brotna\u00f0ur, t.d. \u00ed samanbresti vi\u00f0 eina sm\u00e1stj\u00f8rnu, og at atdr\u00e1ttarmegin s\u00ed\u00f0ani hevur sett brotini saman aftur til n\u00fdggjan m\u00e1na.\n\nHagt\u00f8l \n\n Diametur \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 4,0\n Massi \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 14,5\n R\u00famd \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 63\n Massafylla \u00ed mun til vatn: 1,32\n Tyngdarakselerati\u00f3n \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 0,89\n M\u00e1nar: 21\n Mi\u00f0al-temperaturur: - 215 \u00b0C\n max st\u00f8ddarflokking: - 5,5\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neptun", "title": "Neptun", "text": "Neptun (symbol: ) er bl\u00e1 og hevur ring rundan um. Hon hevur 13 m\u00e1nar. Eingi f\u00f3lk hava veri\u00f0 har. Hon er 4\u202f600 milli\u00f3nir km fr\u00e1 s\u00f3lini . Umfer\u00f0art\u00ed\u00f0in hj\u00e1 Neptun um s\u00f3lina er umlei\u00f0 164 \u00e1r. Tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 er 49\u202f000 km. Neptun eitur eftir r\u00f3mverska havgudinum. Neptun var\u00f0 s\u00e6dd fleiri fer\u00f0ir, \u00e1\u00f0renn sta\u00f0fest var\u00f0, at hon var gongustj\u00f8rna; ta\u00f0 var \u00ed 1846. Granskarar vistu um hana, \u00e1\u00f0renn hon var funnin. Fr\u00e1vik \u00ed ringr\u00e1s Uranusar bendu \u00e1 ein himmalkn\u00f8tt ytri \u00ed s\u00f3lskipanini, og st\u00f8\u00f0a Neptuns \u00e1 luftini var rokna\u00f0 neyvt, \u00e1\u00f0renn kikararnir v\u00f3r\u00f0u stilla\u00f0ir \u00e1 hana. \u00cd st\u00f8dd og n\u00f8gd eru Uranus og Neptun sum tv\u00edburar, men Neptun er so langt burturi, at hon s\u00e6st ikki vi\u00f0 berum eygum, og ennt\u00e1 \u00ed st\u00f3rum kikara er l\u00edti\u00f0 at s\u00edggja anna\u00f0 enn bl\u00e1gr\u00f8na stj\u00f8rnueyga hennara. Granskarar v\u00f3ru t\u00ed sera spentir, t\u00e1 i\u00f0 Voyager 2, sum byrja\u00f0i longu fer\u00f0 s\u00edna \u00ed 1977, \u00ed august 1989 fleyg fram vi\u00f0 Neptun bara 4900 km fr\u00e1 nor\u00f0urp\u00f3linum. Og teir v\u00f3r\u00f0u ikki sviknir, t\u00ed eisini av Neptun og m\u00e1num hennara eydna\u00f0ist at f\u00e1a fr\u00e1l\u00edkar litmyndir. T\u00edverri l\u00e1 ikki fyri hj\u00e1 r\u00famdarfarinum at koma i n\u00e1mind av uttastu gongustj\u00f8rnuni Pluto. Voyager 2 hevur n\u00fa lagt lei\u00f0ina burtur \u00far s\u00f3lskipani. Fer\u00f0in er 65\u202f000 km/h, og k\u00f3sin er sett m\u00f3ti Hundastj\u00f8rnuni (Siriusi). Har \u00e1 lei\u00f0ini fer r\u00famdarfari\u00f0 at vera um eini 80\u202f000 \u00e1r . Granskarar v\u00f3na at hava samband vi\u00f0 fari\u00f0 naka\u00f0 inn \u00ed komandi \u00f8ld. T\u00e1 fara teir at missa sambandi\u00f0 vi\u00f0 hetta l\u00edtla fari\u00f0, sum hevur sent so ovurhonds n\u00f3gva n\u00fdggja vitan um solskipanina til jar\u00f0ar og Nasa, at \u00f3gvuliga long t\u00ed\u00f0 fer at ganga, a\u00f0renn alt er gj\u00f8lla vi\u00f0gj\u00f8rt, tulka\u00f0 og fingi\u00f0 til s\u00e6ttis.\n\nEitt magnetfelt er og somulei\u00f0is tunn ringskipan. Sn\u00faningst\u00ed\u00f0in er um 16 t\u00edmar, og Neptun hevur n\u00e6stan 165 \u00e1r um umfer\u00f0ina um s\u00f3lina. Granskarar vistu um tveir m\u00e1nar, Triton og Nereid, a\u00f0renn Voyager f\u00f3r fram vi\u00f0 Neptun, men fari\u00f0 fann seks n\u00fdggjar m\u00e1nar, so n\u00fa vita vit um 8 m\u00e1nar. Triton, sum er n\u00f3gv tann st\u00f8rsti m\u00e1nin, gongur um Neptun vestureftir. Saman vi\u00f0 4 teimum ytstu Jupiterm\u00e1nunum og ytsta Saturnm\u00e1nanum er hann einasta undantak fr\u00e1 regluni, at m\u00e1nar hava sama umfer\u00f0arveg sum sn\u00faningurin \u00e1 m\u00f3\u00f0urstj\u00f8rnuni. Voyager 2 m\u00e1ldi -235 \u00b0C \u00e1 Triton, sum er l\u00e6gsti hiti, i\u00f0 m\u00e1ldur er \u00ed s\u00f3lskipanini. H\u00f3ast\nn\u00f3gva kuldan s\u00fdna myndirnar fleiri goskeldur (geysir) \u00e1 Triton. \u00cd minsta lagi tv\u00e6r teirra goystu, t\u00e1 i\u00f0 myndirnar v\u00f3r\u00f0u tiknar. Eisini eru \u00e1 Triton j\u00f8klar av frystum metani og fryst v\u00f8tn av nitrogeni, metani ella ammoniakki.\n\nHagt\u00f8l \n\n Diametur \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 3,9\n Massi \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 17,1\n R\u00famd \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 58\n Massafylla \u00ed mun til vatn: 1,64\n Tyngdarakselerati\u00f3n \u00ed mun til J\u00f8r\u00f0ina: 1,12\n M\u00e1nar: 8\n Mi\u00f0al-temperaturur: - 215\u00b0C\n max st\u00f8ddarflokking: 7,6\n\nKelda \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pluto", "title": "Pluto", "text": "Pluto (symbol:  og ) er fjar dv\u00f8rgagongustj\u00f8rna uttanfyri gongustj\u00f8rnuna Neptun. Kl\u00f3tan Pluto er flokka\u00f0 \u00ed b\u00f3lkin gongustj\u00f8rnudv\u00f8rgar, og melur kl\u00f3tan kring s\u00f3lina \u00ed eini ringr\u00e1s uttanfyri henni hj\u00e1 Neptun. Henda umflokking av Pluto f\u00f3r fram eftir 24. august 2006, t\u00e1 i\u00f0  2500 v\u00edsindaf\u00f3lk, sum v\u00f3ru komin saman \u00e1 r\u00e1\u00f0stevmiu \u00ed Sveis samdust um at Pluto ikki longur skuldi ver\u00f0a rokna\u00f0 millum gongustj\u00f8rnur. Um Pluto gongur ein m\u00e1ni, Charon nevndur, Charon var\u00f0 funnin \u00ed 1978. Hann er um 1\u202f120\u00a0km \u00ed tv\u00f8rm\u00e1l, og hann er bara 20\u202f000\u00a0km fr\u00e1 Pluto. Pluto og Charon eru helst \u00edskn\u00f8ttir av frystum vatni, metani og ammoniakki. Pluto eitur eftir grikska gudinum Pluton, sum var gudur fyri r\u00edkid\u00f8mi umframt myrkri og dey\u00f0a. Charon var ferjuma\u00f0urin, sum flutti tey dey\u00f0u um \u00e1nna Styx til dey\u00f0ans r\u00edki. N\u00f8vnini tykjast h\u00f3ska v\u00e6l til hesar k\u00f8ldu og fjaru kn\u00f8ttir ytst \u00ed s\u00f3lskipanini. \n\nNiggjunda og ytsta gongustj\u00f8rnan er Pluto, sum t\u00f3 \u00ed l\u00f8tini bara er n\u00e6stytst fr\u00e1 s\u00f3lini. R\u00e1sin er so h\u00e1tta\u00f0, at Pluto \u00e1rini 1979 til mars 1999 er n\u00e6rri enn Neptun. \u00c1\u00f0renn Pluto var\u00f0 funnin, bendu fr\u00e1vik \u00ed r\u00f8rslunum hj\u00e1 ytru gongustj\u00f8rnunum \u00e1, at ein himmalkn\u00f8ttur m\u00e1tti ganga um s\u00f3lina uttan fyri Neptun. Pluto er so k\u00e1m, at hon s\u00e6st bara \u00ed st\u00f3rum kikara, og leita\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 eftir henni \u00ed mong \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 Clyde Thombaugh ums\u00ed\u00f0ir fekk eyga \u00e1 hana \u00ed 1930. Umfer\u00f0art\u00ed\u00f0in um s\u00f3lina er st\u00edvliga 248 \u00e1r, og \u00ed mi\u00f0al er hon st\u00edvliga 39 fer\u00f0ir fr\u00e1 s\u00f3lini sum j\u00f8r\u00f0in. So langt burturi munar s\u00f3larlj\u00f3si\u00f0 l\u00edti\u00f0, og hitin \u00e1 ytjuni fer valla upp um -230 \u00b0C. \n\nTv\u00f8rm\u00e1li\u00f0 er eftir n\u00fdggjastu metingunum bara einar 2\u202f300\u00a0km, og evnisn\u00f8gdin um 1,9\u00a0kg/dm3. \u00cd juni 1988 var\u00f0 sta\u00f0fest, at um Pluto er tunt lofthav av metani. Hetta kann tykjast ikki s\u00f8rt l\u00f8gi\u00f0, t\u00e1 atdr\u00e1ttarmegin har er so l\u00edtil. Pluto er sum heild ikki s\u00f8rt g\u00e1tuf\u00f8r, og gitingarnar um hana hava veri\u00f0 mangar. Kanska er hon ikki verulig gongustj\u00f8rna, men heldur ein m\u00e1ni hj\u00e1 Neptun ella ein sm\u00e1stj\u00f8rna, sum er farin av k\u00f3s? Ella kanska er hon bara hin fyrsti av mongum halastj\u00f8rnul\u00edkum \u00edskroppum uttast \u00ed s\u00f3lskipanini? Ta\u00f0, at m\u00e1ni melur um Pluto, og at har er lofthav, man t\u00f3 benda \u00e1, at hon er fullgild dv\u00f8rgagongustj\u00f8rna.\n\nUmflokkingin av Pluto \n\nT\u00e1 i\u00f0 Pluto var\u00f0 flutt ni\u00f0ur \u00ed flokking millum kl\u00f3turnar \u00ed umfari um s\u00f3lina, v\u00f3ru \u00e1v\u00eds atlit tikin.\n\nFyrst og fremst var \u00e6tla\u00f0 um st\u00f8ddina, t\u00ed kl\u00f3tan er r\u00e6ttiliga n\u00f3gv minni enn hinar 8 gongustj\u00f8rnurnar; haraftrat eru eisini a\u00f0rir gongustj\u00f8rudv\u00f8rgar funnir \u00ed s\u00f3lskipanini, b\u00e6\u00f0i \u00e1\u00f0renn Pluto var\u00f0 funnin \u00ed 1930 (t.d. Ceres), og ikki minst hesi seinastu \u00e1rini, t\u00e1 i\u00f0 betra\u00f0u stj\u00f8rnukikararnir hava lati\u00f0 okkum s\u00e6\u00f0 sm\u00e1lutir, sum fyrr v\u00f3ru fjaldir fyri eygum okkara (t.d. Sedna).\n\nV\u00edsindaf\u00f3lk h\u00f8vdu vali\u00f0: Skal Pluto, i\u00f0 ikki er nevnivert st\u00f8rri enn hinir gongustj\u00f8rnudv\u00f8rgarnir, framvegis hava serst\u00f8\u00f0un sum verulig gongustj\u00f8rna, bert t\u00ed kl\u00f3tan fekk hetta heiti\u00f0 afturi \u00ed 1930'unum? Ella skulu allir hinir gongustj\u00f8rnudv\u00f8rgarnir flytast upp mill gongustj\u00f8rnurnar, so vit f\u00e1a eitt m\u00f8gulig \u00f3endaligt tal av kl\u00f3tum av hesum slag? Men hinvegin, so var Merkur heldur ikki so \u00f8\u00f0iliga n\u00f3gv st\u00f8rri enn Pluto ... og hvussu vi\u00f0 m\u00e1nunum Titan og Callisto? Skuldu teir n\u00fa eisini flokkast umaftur?\n\nSkilmarkan av gongustj\u00f8rnum \n\nT\u00f8rvur var t\u00ed \u00e1 eini avgj\u00f8rdari skilmarkan, i\u00f0 greitt \u00fatgreina\u00f0i, n\u00e6r talan er um eina gongustj\u00f8rnu, og n\u00e6r talan er um ein gongustj\u00f8rnudv\u00f8rg.\n\u00c1 r\u00e1\u00f0stevnuni \u00ed Sveis var\u00f0 komi\u00f0 til hesa ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u \u00ed trimum punktum.\n\nSkal kl\u00f3ta \u00ed ringr\u00e1s um s\u00f3lina kunna kallast ein gongustj\u00f8rna krevst, at talan er um himmallikam \u00ed beinlei\u00f0is umfari um s\u00f3lina\u00a0(1), sum er n\u00f3g st\u00f3rt, at atdr\u00e1ttarmegin hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 runt\u00a0(2), t\u00f3 uttan at hava rudda\u00f0 burt onnur likam \u00ed grannalagnum\u00a0(3), og t\u00e1 i\u00f0 Pluto hoyrir til Kuiper-belti\u00f0, sum ver\u00f0ur hildi\u00f0 at hava l\u00edka n\u00f3gvar kl\u00f3tur, klettar og \u00eds sum Asteroidu-belti\u00f0, kann valla sigast, at gongustj\u00f8rudv\u00f8gurin uppfyllir seinastu treytina. \n\nTv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 \u00e1 Pluto er bara fimtingur av tv\u00f8rm\u00e1ti Jar\u00f0ar. Pluto er kaldasta kl\u00f3tan \u00ed s\u00f3larskipaini vi\u00f0 einum mi\u00f0alhita upp \u00e1  -260\u00a0\u00b0C.\nPluto hevur ein m\u00e1na, Karon, sum var\u00f0 s\u00e6ddur \u00ed 1978. \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3lskipanin", "title": "S\u00f3lskipanin", "text": "Ein s\u00f3lskipan er samansett av minst einari stj\u00f8rnu og einum tali av lutum, sum eru \u00ed ringr\u00e1s um hesa stj\u00f8rnuna.\n\n\u00cd dagligari talu ver\u00f0ur tosa\u00f0 um okkara s\u00f3larskipan vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ini og s\u00f3lini sum s\u00f3lskipan.\n\nS\u00f3lskipanin \n S\u00f3lin\n Merkur\n Venus\n J\u00f8r\u00f0in\n M\u00e1nin\n Mars\n Phobos\n Deimos\n Asteroidur\n Jupiter\n Io\n Europa\n Ganymedes\n Callisto\n Saturn\n Titan\n Uranus\n Neptun\n Triton\n Pluto\n Charon\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1nin", "title": "M\u00e1nin", "text": "M\u00e1nin (symbol: ) er n\u00e6sti granni okkara \u00ed r\u00famdini. Teir gomlu nor\u00f0b\u00fagvarnir nevndu hann Himintungl ella bert Tungl, men m\u00e1nanavni\u00f0 var eisini vanligt longu \u00ed norr\u00f8nari t\u00ed\u00f0. Mi\u00f0alfjarst\u00f8\u00f0an er bert 384400 km, og ta\u00f0 merkir, at t\u00fa vi\u00f0 einum vanligum handkikara kanst s\u00edggja spennandi detaljur \u00e1 m\u00e1naflatuni. \u00c1 M\u00e1nanum er hv\u00f8rki luft ella fl\u00f3tandi vatn, og t\u00ed hevur hann heldur einki ve\u00f0urlag. M\u00e1nin hevur heldur einki jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligt l\u00edv. Tey landmerki, vit s\u00edggja \u00e1 m\u00e1naflatuni, eru skapt av at loftsteinar (meteorir) hava rakt M\u00e1nan.\n\nEftirsum ta\u00f0 tekur m\u00e1nanum j\u00fast somu t\u00ed\u00f0 at snara einafer\u00f0 um sj\u00e1lvan seg, sum ta\u00f0 tekur honum at snara um J\u00f8r\u00f0ina, vendir hann alt\u00ed\u00f0 somu s\u00ed\u00f0u m\u00f3ti okkum. Hetta ver\u00f0ur nevnt \"bundin rotati\u00f3n\", og hi\u00f0ani av J\u00f8r\u00f0ini s\u00edggja vit sostatt bert umlei\u00f0 helvtina av M\u00e1naflatuni. St\u00f3ru \u00f8kini \u00e1 M\u00e1nanum kunnu s\u00edggjast vi\u00f0 berum eyga. Myrkar fl\u00f8tur vi\u00f0 l\u00e1glendi - mare-\u00f8kini (M\u00e1nah\u00f8v) - standa \u00ed ands\u00f8gn vi\u00f0 lj\u00f3sari h\u00e1lendini.\n\nM\u00e1naflatan s\u00e6st best n\u00e6rhendis terminatorinum - i\u00f0 er marki\u00f0 millum lj\u00f3s og skugga \u00e1 M\u00e1nanum. T\u00e1 i\u00f0 fullm\u00e1ni er, s\u00edggjast landkenningarnar ikki so v\u00e6l, t\u00ed t\u00e6r eru ov uppl\u00fdstar, og sj\u00e1lvt st\u00f3r kratir kunnu vera \u00f3sj\u00f3nlig. Onnur \u00f8ki s\u00edggjast hinvegin best \u00ed fullm\u00e1na, t\u00ed tey krevja st\u00f3ra kontrast fyri at ver\u00f0a s\u00e6dd - hetta er serliga galdandi fyri myrku mare-\u00f8kini.\n\nM\u00e1nin er okkum 400 fer\u00f0ir so n\u00e6r sum s\u00f3lin, men hann er eisini 400 fer\u00f0ir so l\u00edtil sum s\u00f3lin. T\u00ed eru hesir kn\u00f8ttir um lei\u00f0 l\u00edka st\u00f3rir at s\u00edggja til \u00e1 luftini. T\u00e1 i\u00f0 m\u00e1nin er \u00edmillum okkum og s\u00f3lina, kemur hann stundum fyri s\u00f3lina. T\u00e1 er s\u00f3larmyrking. Full s\u00f3larmyrking var \u00ed F\u00f8royum 30. juni 1954. \u00d8\u00f0rv\u00edsi enn s\u00f3lin er hann ein kaldur kn\u00f8ttur, sum melur um j\u00f8r\u00f0ina. M\u00e1nin l\u00fdsir ikki sj\u00e1lvur, men bara vi\u00f0 afturkasta\u00f0um s\u00f3larlj\u00f3si, sum vit nevna m\u00e1nal\u00fdsi. Til st\u00f8ddar er hann g\u00f3\u00f0an fj\u00f3r\u00f0ing av j\u00f8r\u00f0ini, og fr\u00e1st\u00f8\u00f0an er um lei\u00f0 30 fer\u00f0ir tv\u00f8rm\u00e1li\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. M\u00e1nin hevur fasur, t.e., l\u00fdsandi m\u00e1naeyga\u00f0 broytir skap, alt eftir hvar hann er \u00ed ringr\u00e1sini um j\u00f8r\u00f0ina. \n\nFyrstu menn at ganga \u00e1 m\u00e1nanum v\u00f3ru amerikanararnir Neil Armstrong og Edwin Buzz Aldrin \u00ed juli 1969. Teir f\u00f3ru vi\u00f0 r\u00famdarfarinum Apollo 11, og m\u00e1nafarinum Eagle f\u00f8rdi s\u00ed\u00f0an tveir av monnunum ni\u00f0ur \u00e1 m\u00e1nan, me\u00f0an hin tri\u00f0i (Michael Collins) fleyg \u00ed ringr\u00e1s um m\u00e1nan. Armstrong hev\u00f0i lei\u00f0sluna \u00e1 Apollo tann 20. juli \u00ed 1969, t\u00e1 i\u00f0 r\u00famdarfari\u00f0 lendi \u00e1 m\u00e1nanum. Hann varpa\u00f0i aftur til J\u00f8r\u00f0ina vi\u00f0 kendu or\u00f0unum: \"That's one small step for a man, one giant leap for mankind\". \u00cd tr\u00edggjar t\u00edmar gingu Neil Armstrong og felagi hansara Edwin Buzz runt \u00e1 m\u00e1nanum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nP\u00f3l Jespersen: Eitt sindur um j\u00f8r\u00f0ina, s\u00f3lina og m\u00e1nan, snar.fo\n\nKeldur \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3kur%20%28talv%29", "title": "R\u00f3kur (talv)", "text": "R\u00f3kurin gongur fram og aftur, so langt honum lystir. Hann gongur vatnr\u00e6tt ella tv\u00f8rturum, til hann m\u00f8tir einum punti, har anna\u00f0 f\u00f3lk stendur. Eigur m\u00f3tparturin f\u00f3lki\u00f0, kann r\u00f3kurin drepa ta\u00f0.</div>\nR\u00f3kurin er eftir fr\u00fanna n\u00e6ststerkasti ma\u00f0ur \u00ed talvi. \u00cd fyrstuni hevur hv\u00f8r telvari tveir r\u00f3kar, sum standa \u00ed hv\u00f8rjum s\u00ednum kr\u00f3ki.\nR\u00f3kurin gongur eftir beinum linjum, tv\u00f8rturum og upp og ni\u00f0ur. Hann hevur ikki loyvi at leypa upp um anna\u00f0 f\u00f3lk, uttan t\u00e1 lopi\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed borg.\n\nTalv"}
{"id": "5305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Telvari", "title": "Telvari", "text": "Telvari er ein i\u00f0 telvar. \u00cd talvi eru vanliga tveir telvarar, i\u00f0 telva \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, ein vi\u00f0 hv\u00edta f\u00f3lkinum og ein vi\u00f0 svarta.\n\nTalv"}
{"id": "5306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talvf%C3%B3lk", "title": "Talvf\u00f3lk", "text": "Talvf\u00f3lk er luturin, sum telva\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1 talvbor\u00f0i. \u00cd talvi eru 16 hv\u00edt og 16 sv\u00f8rt talvf\u00f3lk.\n\nTalv"}
{"id": "5307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bispur%20%28talv%29", "title": "Bispur (talv)", "text": "Bispurin gongur bara \u00e1 sk\u00e1k b\u00e6\u00f0u aftur og fram, so langt honum lystir.</div>\n\nBispur er talvf\u00f3lk \u00ed talvi. \u00cd fyrstuni hevur hv\u00f8r telvari tveir bispar. Bispurin gongur \u00e1 sk\u00e1k og stendur t\u00ed alt\u00ed\u00f0 \u00e1 punti vi\u00f0 sama liti. Hann hevur ikki loyvi at leypa upp um anna\u00f0 f\u00f3lk.\n\nTalv"}
{"id": "5308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongur%20%28talv%29", "title": "Kongur (talv)", "text": "Kongur kann ver\u00f0a leiktur eitt \u00ed allar \u00e6ttir.</div>\n\nKongur er mest umr\u00e1\u00f0andi talvf\u00f3lk \u00ed talvi. Hv\u00f8r telvari hevur ein kong. Endam\u00e1li\u00f0 \u00ed talvi er at seta kongin hj\u00e1 m\u00f3tpartinum sk\u00e1k og m\u00e1t, og t\u00e1 er talvi\u00f0 vunni\u00f0. Kongurin kann fara eitt fet \u00ed allar \u00e6ttir, t\u00f3 er ikki loyvt at leika hann beinlei\u00f0is \u00ed dey\u00f0a. Ver\u00f0ur kongurin h\u00f3ttur, solei\u00f0is at ein ma\u00f0ur hj\u00e1 m\u00f3tpartinum kann drepa kongin \u00ed n\u00e6sta leiki, stendur kongurin \u00ed sk\u00e1ki. T\u00e1 skal kongurin leikast \u00far vanda ella anna\u00f0 f\u00f3lk leikast \u00edmillum, so hann ikki stendur \u00ed sk\u00e1ki longur.\n\nKongurin er vi\u00f0 \u00ed serligum leiki, t\u00e1 i\u00f0 ein leypir \u00ed borg.\n\nAt leggja kongin merkir, at ein gevur upp. Ein kann velja at geva talvi\u00f0 yvir \u00e1 ymiskan h\u00e1tt, og t\u00e1 er talvi\u00f0 li\u00f0ugt og tapt. Ein kann leggja kong s\u00edn ni\u00f0ur, ein kann ste\u00f0ga klokkuni, ella ein kann taka \u00ed hondina \u00e1 m\u00f3tpartinum og siga, at ein gevur talvi\u00f0.\n\nTalv"}
{"id": "5309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%BAgv%20%28talv%29", "title": "Fr\u00fagv (talv)", "text": "Fr\u00fagvin gongur b\u00e6\u00f0i eftir beinum linjum og \u00e1 sk\u00e1k b\u00e6\u00f0i aftur og fram, so langt henni lystir.</div>\n\nFr\u00fagvin er sterkasta talvf\u00f3lk \u00ed talvi. \u00cd fyrstuni hevur hv\u00f8r telvari eina fr\u00fagv. Fr\u00fagvin gongur b\u00e6\u00f0i sum r\u00f3kur og bispur. Hon hevur ikki loyvi at leypa upp um anna\u00f0 f\u00f3lk. \n\nTalv"}
{"id": "5312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Riddari%20%28talv%29", "title": "Riddari (talv)", "text": "M\u00f8guligir leikir hj\u00e1 riddaranum</div>\n\nRiddari er talvf\u00f3lk \u00ed talvi. \u00cd fyrstuni hevur hv\u00f8r telvari tveir riddarar. Riddarin gongur sum stavurin L, hann gongur tvey fram og eitt til viks. Hann er einasta talvf\u00f3lk, i\u00f0 hevur loyvi at leypa upp um anna\u00f0 f\u00f3lk.\n\nTalv\n\nOk"}
{"id": "5313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finna%20%28talv%29", "title": "Finna (talv)", "text": "Finnan er minsta og veikasta talvf\u00f3lk \u00ed talvi. \u00cd fyrstuni hevur hv\u00f8r telvari \u00e1tta finnur.\n\nGongulag \nGongulag hj\u00e1 finnuni.</div>\nFinnan gongur eitt fet beint fram, t\u00f3 fyrstu fer\u00f0 kann hon fara tvey fet fram. Hon hevur ikki loyvi at bakka. Finna kann ikki drepa beint fram.\n\nT\u00e1 finnan drepur \nFinnan drepur \u00e1 sk\u00e1k.</div>\nT\u00e1 i\u00f0 finna drepur, kann hon bara gera ta\u00f0 \u00e1 sk\u00e1k. Hon kann ikki drepa beint fram.\nHer kann finnan \u00e1 c5 drepa antin r\u00f3kin ella riddaran, ella hon kann fara beint fram \u00e1 c6. Finnan \u00e1 f3 kann ikki fara \u00e1 e4 ella g4 her.\n\n\u00cd framlopi \nAt drepa \u00ed framlopi</div>\nFinna kann drepa a\u00f0ra finnu \u00ed framlopi, t.e. t\u00e1 i\u00f0 finna hj\u00e1 m\u00f3tpartinum leikar tvey fet fram upp \u00e1 s\u00ed\u00f0una av t\u00ednari finnu, kanst t\u00fa drepa hana \u00e1 sk\u00e1k, men ta\u00f0 skal ver\u00f0a gj\u00f8rt beinanvegin, t\u00fa eigur leik. \u00c1 myndini hevur svartur j\u00fast leikt finnuna av c7 \u00e1 c5, og n\u00fa kann hv\u00edtur leika s\u00edna finna av d5 \u00e1 c6 og taka finnuna \u00e1 c5 burtur. Hann kann ikki b\u00ed\u00f0a, til hann eigur leik aftur.\n\nFinnan annars \nT\u00e1 i\u00f0 finna kemur fram \u00e1 \u00e1ttanda ra\u00f0, skal hon ver\u00f0a b\u00fdtt um vi\u00f0 anna\u00f0 f\u00f3lk \u00ed sama liti \u00ed sama leiki, hon kemur fram, t\u00f3 ikki til kong. Mest vanligt er at b\u00fdta um vi\u00f0 fr\u00fagv, t\u00ed hon er so sterk, men onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur b\u00fdtt um vi\u00f0 riddara, t\u00ed hann hevur so serligt gongulag.\n\nTalv"}
{"id": "5317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0eystur", "title": "Mi\u00f0eystur", "text": "\u00cdmillum Evropa og Ar\u00e1bianes er land\u00f8ki, sum ver\u00f0ur nevnt Mi\u00f0eystur. Ta\u00f0 var her, at nakrar av fyrstu mentanum \u00ed heiminum v\u00f3r\u00f0u til, og ta\u00f0 var eisini her, at teir tr\u00edggir heims\u00e1tr\u00fana\u00f0irnir - j\u00f8dad\u00f3mur, kristind\u00f3mur og islam, kykna\u00f0u. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er turt og heitt, og landslagi\u00f0 berligt, helst fyri eystan, men fram vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi er lendi\u00f0 fruktabetri. Kr\u00edggj og borgarastr\u00ed\u00f0 hava \u00ed mong \u00e1r merkt hesi lond.\n\nLond og \u00f8kir \n\n Afghanistan\n Barein\n Egyptaland\n Irak\n Iran\n \u00cdsrael\n Jemen\n Jordan\n Katar\n Kurdistan \u00f8ki\n Kuveit\n K\u00fdpros\n Libanon\n Oman\n Palestina \u00f8kir\n Sameindu Emirr\u00edkini\n Saudi-Ar\u00e1bia\n S\u00fdria\n Turkaland\n\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "5322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tunlar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Tunlar \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00cd F\u00f8royum eru 20 tunlar, harav 3 undirsj\u00f3vartunlar. Hvalbiartunnilin var fyrsta berghol \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 var li\u00f0ugt \u00ed 1963. Hann er millum Trongisv\u00e1g og Hvalba. N\u00f3gvir a\u00f0rir tunlar eru eisini \u00ed F\u00f8royum, t.d. 13 vatnorkutunlar. Fyrsti vatnorkutunnilin \u00ed F\u00f8royum er st\u00edvliga 100 m og gongur \u00edgj\u00f8gnum ein heygg millum Ryskivatn og r\u00f8rini, sum v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd oman \u00ed Botn vestantil \u00e1 Su\u00f0uroynni, har fyrsta ravmagnsverk var\u00f0 bygt \u00ed 1921. Longsti vatnorkutunnilin \u00ed F\u00f8royum er ein vatnorkutunnil \u00ed Eysturoynni, hann er 6,6 km langur \u00far Nor\u00f0sk\u00e1la \u00ed Ei\u00f0isvatn. Longsti vegatunnil \u00ed F\u00f8royum er Eysturoyartunnilin vi\u00f0 11.200 metrum.\n\nYvirlit yvir tunlar \u00ed F\u00f8royum \n\nKoyritunlarnir \u00ed F\u00f8royum eru hesir:\n\n\u00cdrokna\u00f0 \u00ed hesum lista eru ikki onnur sl\u00f8g av tunlum enn koyritunlar, til d\u00f8mis vatnsavningartunlar \u00edsv. vatnorkuverk.\n\nUppskot um n\u00fdggir tunlar \n\nN\u00f3gv uppskot hava veri\u00f0 um n\u00fdggjar tunlar \u00ed F\u00f8royum millum \u00e1r og dag. \u00cd 2007 gj\u00f8rdi Landsverk \"Heildar\u00e6tlan 2008-2020\", i\u00f0 m.a. l\u00fdsti ymsar n\u00fdggjar tunlar, herundir longdir, kostna\u00f0 og netto samfelagsvir\u00f0i av ymsum n\u00fdggjum tunlum. Ni\u00f0urst\u00f8\u00f0urnar \u00ed ''heildar\u00e6tlan 2008-2020\" vi\u00f0v. n\u00fdggjum tunlum v\u00f3ru:\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n landsverk.fo - Tunlar\n Heildar\u00e6tlan 2008-2020 fylgiskjal 2: Kost-nyttu rokning og greining av avlei\u00f0ingum\n Tunnil.fo - heimas\u00ed\u00f0an V\u00e1gatunnilinum og Nor\u00f0oyatunnilinum\n\nF\u00f8royar\nTunlar\nTunlar \u00ed F\u00f8royum\nListar"}
{"id": "5323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gatunnilin", "title": "V\u00e1gatunnilin", "text": "V\u00e1gatunnilin er undirsj\u00f3vartunnil, i\u00f0 gongur undir Vestmannasund og bindur saman Streymoy og V\u00e1goy, og loyvir hann beinlei\u00f0is koyrisamband \u00far megin\u00f8kinum til og fr\u00e1 V\u00e1ga Floghavn. V\u00e1gatunnilin er fyrsti undirsj\u00f3vartunnil \u00ed F\u00f8royum. Hann l\u00e6t alment upp 10. desember 2002.\n\nByggingin av V\u00e1gatunlinum\n\nTankin um fast samband um Vestmannasund r\u00f8kkur langt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina. Fram til 1989 gj\u00f8rdi Landsverkfr\u00f8\u00f0ingurin kanningar, sum \u00ed st\u00f3ran mun eru grundarlagi\u00f0 undir t\u00ed arbei\u00f0i, sum seinni var\u00f0 gj\u00f8rt. Fari\u00f0 var\u00f0 at rigga til veturin 1988, og setast skuldi \u00e1 tunnilsger\u00f0ina \u00ed apr\u00edl 1989, men ste\u00f0gur kom \u00ed, t\u00e1 b\u00faskaparkreppan skola\u00f0i yvir landi\u00f0. T\u00edggju \u00e1r skuldu ganga, \u00e1\u00f0renn \u00e6tlanini aftur var\u00f0 l\u00edv laga\u00f0.\n\n\u00cd 1999 var\u00f0 partafelagi\u00f0 V\u00e1gatunnilin P/F stovna\u00f0 vi\u00f0 Landsst\u00fdrinum sum einasta partaeigara. Harvi\u00f0 var\u00f0 gongd sett \u00e1 aftur arbei\u00f0i\u00f0 at gera fast samband um Vestmannasund.\u00a0Byrja\u00f0 var\u00f0 at bora streymoyarmegin hin 28. september 2000, og v\u00e1gamegin var\u00f0 fyrsta skoti\u00f0 lati\u00f0 27. februar 2001.\u00a0\n\nSprongdir v\u00f3ru 327.000 kubikkmetrar til tunnil o.a. Gr\u00f3ti\u00f0 \u00far tunlinum f\u00f3r til vegager\u00f0ina og til havnarger\u00f0 \u00ed Kollafir\u00f0i. Br\u00fakt v\u00f3ru 850 tons av spreingievni. 1000 tons av betongi v\u00f3ru br\u00fakt \u00ed tunlinum til at tetta lekar.\n\n\u00c6tla\u00f0i kostna\u00f0urin var 240 mi\u00f3. kr\u00f3nur \u00ed 1999-pr\u00edsum uttan byggirentu og f\u00edggjarkostna\u00f0. Endaligi kostna\u00f0urin gj\u00f8rdist 280 mi\u00f3. kr. \u00edrokna\u00f0 byggirentur og f\u00edggjarkostna\u00f0.. F\u00f8roya L\u00f8gting j\u00e1tta\u00f0i 160,3 mi\u00f3. kr\u00f3nur til tunnilsger\u00f0ina \u00e1rini 1998-2005. Restin ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0 vi\u00f0 br\u00fakaragjaldi.\n\nTekniskar d\u00e1tur\n\nV\u00e1gatunnilin er 4,9 km langur. Av hesum eru umlei\u00f0 2,5 km undir Vestmannasundi. V\u00e1gamegin er atkomuvegurin 1,8 km. Atkomuvegurin streymoyarmegin er 300 m. \u00c1 dj\u00fapsta punkti er hann 105 metur undir sj\u00f3varm\u00e1lanum, og d\u00fdpi\u00f0 \u00e1 sj\u00f3num er \u00ed mesta lagi 60 metur.\n\nTv\u00e6r m\u00f3tkoyrandi farbreytir eru \u00ed tunlinum, sum er g\u00f3\u00f0ar 10 m brei\u00f0ur. Sj\u00e1lv akbreytin er 7 m brei\u00f0. Ste\u00f0gipl\u00e1ss eru til pers\u00f3nbilar fyri hv\u00f8rjar 500 m, og til st\u00f8rri akf\u00f8r eru tr\u00fd ste\u00f0gipl\u00e1ss. \n\nMest loyvdi lekin \u00ed einum undirsj\u00f3vartunli av hesum slag er 300 litrar um minuttin fyri hv\u00f8nn kilometur. Lekin \u00ed V\u00e1gatunlinum er 85 L/min/km, so hetta er minni enn tri\u00f0ingurin av h\u00e6gst loyvda lekanum.\u00a0Pumpur lei\u00f0a vatni\u00f0 burtur so hv\u00f8rt. Ein 50 m langur brunnur er gj\u00f8rdur \u00e1 l\u00e6gsta sta\u00f0num, sum \u00ed ney\u00f0st\u00f8\u00f0u skal kunna taka alt vatni\u00f0 \u00ed g\u00f3\u00f0 tvey samd\u00f8gur, um pumpurnar ganga fyri.\n\nFyrimunur \n\nEin av fyrimununum vi\u00f0 f\u00f8stum sambandi er, at ta\u00f0 n\u00fa er skj\u00f3tari at sleppa til og \u00far V\u00e1gum. Fyrr m\u00e1ttu \u00fatvi\u00f0 tveir t\u00edmar setast av til teinin millum S\u00f8rv\u00e1g og T\u00f3rshavn vi\u00f0 b\u00ed\u00f0it\u00ed\u00f0 og sigling. Vi\u00f0 undirsj\u00f3vartunli er vegalongdin stytt 10 km og flutningst\u00ed\u00f0in er undir ein t\u00edma. \n\nFyri v\u00e1gaf\u00f3lk hevur undirsj\u00f3vartunnilin vi\u00f0 s\u00e6r, at sambandi\u00f0 vi\u00f0 megin\u00f8ki\u00f0 gerst \u00f3makaleyst. Hugsast kann, at fleiri f\u00f3lk velja \u00fatb\u00fagving og m\u00f8guliga arbei\u00f0i \u00ed megin\u00f8kinum, t\u00ed ta\u00f0 ikki longur krevur flyting. Tunnilin b\u00f8tir eisini um trygdarkensluna, vi\u00f0 ta\u00f0 at t\u00ed\u00f0in til Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 er vor\u00f0in stytri. \n\nVinnuliga er talan um betri samband til kundan og markna\u00f0in hj\u00e1 fyrit\u00f8kum \u00ed V\u00e1gum. Kundagrundarlagi\u00f0 ver\u00f0ur v\u00ed\u00f0ka\u00f0. Hinvegin er ta\u00f0 eisini ein avbj\u00f3\u00f0ing, at ta\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 l\u00e6ttari hj\u00e1 v\u00e1gaf\u00f3lki at leita s\u00e6r t\u00e6nastur og tilbo\u00f0 a\u00f0rasta\u00f0ni. \n\nFyri f\u00f8royingar sum heild l\u00e6ttir undirsj\u00f3vartunnilin eisini um, vi\u00f0 ta\u00f0 at fer\u00f0asamband f\u00f8royinga til umheimin \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum gongur umvegis flogv\u00f8llin \u00ed V\u00e1gum. Sambandi\u00f0 vi\u00f0 umheimin er sostatt vor\u00f0i\u00f0 li\u00f0iligari og l\u00e6ttari.\n\nFer\u00f0sla\n\nFer\u00f0slan \u00ed V\u00e1gatunnilinum s\u00ed\u00f0ani hann opna\u00f0i hevur veri\u00f0 hendan:\n\nTil samanberingar, so v\u00f3ru flutt naka\u00f0 omanfyri 100.000 akf\u00f8r um Vestmannasund \u00ed 2002.\n\nS\u00ed eisini \n\n Tunlar \u00ed F\u00f8royum\n Nor\u00f0oyatunnilin\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Tunnil.fo - heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 tunnilsfel\u00f8gunum\n \u00c1rsfr\u00e1grei\u00f0ingar hj\u00e1 V\u00e1gatunnilin pf\n\nStreymoy\nV\u00e1gar\nTunlar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "5324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0oyatunnilin", "title": "Nor\u00f0oyatunnilin", "text": "Nor\u00f0oyatunnilin er undirsj\u00f3vartunnil, i\u00f0 gongur undir Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0 og bindur saman Eysturoy og Bor\u00f0oy. Nor\u00f0oyatunnilin er vi\u00f0 s\u00ednum 6.300 metrum longsti tunnil \u00ed F\u00f8royum. Hann er annar undirsj\u00f3vartunnil \u00ed F\u00f8royum eftir V\u00e1gatunnilin. Nor\u00f0oyatunnilin l\u00e6t alment upp 29. apr\u00edl 2006.\n\nBygging av Nor\u00f0oyatunlinum \n\u00cdt\u00f8kiligu \u00e6tlanirnar at gera fast samband millum Bor\u00f0oy og Eysturoy vi\u00f0 tunli undir Leirv\u00edksfir\u00f0i eru r\u00e6ttiliga gamlar. Longu \u00ed 1988 gj\u00f8rdi Landsverkfr\u00f8\u00f0ingurin seismiskar kanningar \u00ed Leirv\u00edksfir\u00f0i \u00ed sambandi vi\u00f0 hesa farlei\u00f0. \u00c1ri\u00f0 fyri hev\u00f0i verkfr\u00f8\u00f0ingurin \u00e1 Landverkfr\u00f8\u00f0inginum, Heini Olsen, gj\u00f8rt eina leystliga heildar\u00e6tlan um, hvar undirsj\u00f3vartunlar kundu vera gj\u00f8rdir.\n\nAt royndir v\u00f3r\u00f0u tiknar \u00ed Leirv\u00edksfir\u00f0i longu \u00ed 1988 sta\u00f0festir, at hildi\u00f0 hevur veri\u00f0, at ta\u00f0 mundi fara at loysa seg at fremja j\u00fast hesa \u00e6tlanina. Fimtan \u00e1r eftir fyrstu \u00edt\u00f8kiligu kanningarnar er fari\u00f0 undir at gera n\u00fdggju farlei\u00f0ini, i\u00f0 kn\u00fdtir saman Nor\u00f0uroyggjar og Eysturoy.\n\n\u00cd septembur \u00ed 2003 f\u00f3r NCC undir at gera atkomuvegin eysturoyarmegin. \u00cd Leirv\u00edk ver\u00f0ur borurin settur \u00ed \u00ed 18. desembur 2003. Bor\u00f0oyarmegin var fari\u00f0 at bora\u00f0 20. apr\u00edl 2004.\n\nSprongdir v\u00f3ru 410.000 kubikkmetrar til tunnil o.a.\u00a0Br\u00fakt v\u00f3ru 1.100 tons av spreingievni. 1.800 tons av betongi v\u00f3ru br\u00fakt \u00ed tunlinum til at tetta lekar.\n\nTilsamans var tunnilsarbei\u00f0i\u00f0 mett at kosta 355 milli\u00f3nir kr. Endaligi kostna\u00f0urin enda\u00f0i vi\u00f0 at vera 395 mio. kr. Landsst\u00fdri\u00f0 rinda\u00f0i 235 milli\u00f3nir vi\u00f0 partapeningi, i\u00f0 var\u00f0 goldin vi\u00f0 30 mi\u00f3. kr. \u00ed 2001, 32,5 mi\u00f3. kr. \u00ed 2002, 32,5 mi\u00f3. kr \u00e1rliga \u00e1rini 2005-2008, og s\u00ed\u00f0anini 42,5 mi\u00f3. kr. \u00cd 2009. Munurin ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0ur vi\u00f0 n\u00fdtslugjaldi. Pf. Nor\u00f0yatunnilin eigur og rekur tunnilin, til hann er goldin. T\u00e1 fellur hann til landi\u00f0.\n\nTekniskar d\u00e1tur\nTunnilin er 6,3 kilometrar til longdar. Dj\u00fapasta punkti\u00f0 er 150 metrar undir havyvirflatanum. D\u00fdpdin \u00ed sj\u00f3num er \u00ed mesta lagi 103 metrar. Mesta hall er umlei\u00f0 6%.\n\nTv\u00e6r m\u00f3tkoyrandi breytir eru \u00ed tunlinum, i\u00f0 er 10 metur brei\u00f0ur og 4,6 metur h\u00f8gur.\n\nMest loyvdi lekin \u00ed einum undirsj\u00f3vartunli av hesum slag er 300 litrar um minuttin fyri hv\u00f8nn kilometur. Lekin \u00ed Nor\u00f0oyatunlinum er 195 l/min/km.\u00a0Pumpur lei\u00f0a vatni\u00f0 burtur so hv\u00f8rt. Ein brunnur er gj\u00f8rdur \u00e1 l\u00e6gsta sta\u00f0num, sum \u00ed ney\u00f0st\u00f8\u00f0u skal kunna taka vatni,  um pumpurnar ganga fyri.\n\nFer\u00f0sla\n\nFer\u00f0slan \u00ed Nor\u00f0oyatunnilinum s\u00ed\u00f0ani hann opna\u00f0i hevur veri\u00f0 hendan:\n\nLegg til merkis, at fer\u00f0slan \u00ed 2006 v\u00f3ru bara fyri tann partin av \u00e1rinum, sum tunnilin var opin. \n\nTil samanberingar, so v\u00f3ru flutt naka\u00f0 omanfyri 100.000 akf\u00f8r um Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0 \u00ed 2005.\n\nS\u00ed eisini \n Tunlar \u00ed F\u00f8royum\n V\u00e1gatunnilin\n\nKeldur\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir\n Tunnil.fo - heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 tunnilsfel\u00f8gunum\n \u00c1rsfr\u00e1grei\u00f0ingar hj\u00e1 Nor\u00f0oyatunnilin pf\n\nTunlar \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nBor\u00f0oy"}
{"id": "5325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leypa%20%C3%AD%20borg", "title": "Leypa \u00ed borg", "text": "At leypa \u00ed borg er einasti leikur \u00ed talvi, har tvey talvf\u00f3lk \u00ed sama liti ver\u00f0a leikt \u00ed senn. Vi\u00f0 \u00ed leikinum eru bara kongurin og annar r\u00f3kurin. Leikurin ver\u00f0ur gj\u00f8rdur solei\u00f0is, at kongurin fyrst ver\u00f0ur leiktur tveir puntar yvir \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum r\u00f3kinum, s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur hesin r\u00f3kurin leiktur beint yvir um kongin.\n\nTa\u00f0 er loyvt at leika b\u00e6\u00f0i kong og r\u00f3k \u00ed senn vi\u00f0 b\u00e1\u00f0um hondunum. Men ver\u00f0ur bara ein hond br\u00fakt, skal kongurin ver\u00f0a leiktur fyrst og so r\u00f3kurin. Leikar t\u00fa r\u00f3kin fyrst, hevur t\u00fa ikki loyvi at leika kongin yvir um r\u00f3kin aftan\u00e1.\n\nIkki er loyvt at leypa \u00ed borg um:\n\na) kongurin ella r\u00f3kurin, sum \u00e6tlanin er at leypa \u00ed borg vi\u00f0, hava veri\u00f0 leikt \u00e1\u00f0ur\n\nb) kongurin stendur \u00ed sk\u00e1ki\n\nc) f\u00f3lk hj\u00e1 m\u00f3tpartinum h\u00f3ttir puntin, sum kongurin leypir yvirum\n\nd) anna\u00f0 f\u00f3lk stendur \u00edmillum kongin og r\u00f3kin, sum \u00e6tlanin er at leypa \u00ed borg vi\u00f0\n\nSkilt ver\u00f0ur \u00ed millum stuttu borg og longu borg. \u00cd stuttu borg er r\u00f3kurin \u00e1 h-linjuni vi\u00f0 \u00ed leikinum, og t\u00e1 er borgin styttri enn hin langa, har r\u00f3kurin \u00e1 a-linjuni er vi\u00f0.\n\nTalv\n\nes:Reglamento del ajedrez#El enroque"}
{"id": "5326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patt", "title": "Patt", "text": "Svartur stendur patt.</div>\n\nSt\u00f8\u00f0an er patt \u00ed talvi, um kongurin stendur m\u00e1t, men ikki \u00ed sk\u00e1ki, og telvarin, i\u00f0 eigur kongin, ongan l\u00f3gligan leik hevur at leika. T\u00e1 er talvi\u00f0 javnt, og hv\u00f8r telvari f\u00e6r 1/2 stig \u00ed part.\n\nTalv"}
{"id": "5327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talv%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Talv \u00ed F\u00f8royum", "text": "Telva\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed \u00f8ldir. F\u00f8royskir telvarar luttaka \u00ed kappingum uttanlands, eitt n\u00fa til Nor\u00f0urlandameistarakapping og til Talv-OL. FM \u00ed talvi ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8royskir telvarar \nHelgi Dam Ziska\nTorkil Nielsen\nR\u00f3gvi Egilstoft Nielsen\nH\u00f8gni Egilstoft Nielsen\nSuni Merkistein\nJohn Arni Nilssen\nEy\u00f0un Nols\u00f8e\nRani Nols\u00f8e\nSteint\u00f3r Rasmussen\nJohn R\u00f8dgaard\nPoul Niclasen\n\nTalvfel\u00f8g  \n Talvsamband F\u00f8roya\n Havnar Telvingarfelag\n Klaksv\u00edkar Talvfelag\n Vestmanna Talvfelag\n Kollafjar\u00f0ar Talvfelag\n Tofta Talvfelag\n G\u00f8tu Talvfelag\n Talvfelagi\u00f0 Streymur\n R\u00f3kur\n Sandav\u00e1gs Talvfelag\n Mi\u00f0v\u00e1gs Talvfelag\n\nF\u00f8roysk lutt\u00f8ka \u00e1 Talv-OL\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Talvsamband F\u00f8roya\n Talvfelagi\u00f0 F\u00f8royar\n\nTalv \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "5328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talvsamband%20F%C3%B8roya", "title": "Talvsamband F\u00f8roya", "text": "Talvsamband F\u00f8roya er sambandi\u00f0 hj\u00e1 talvfel\u00f8gum \u00ed F\u00f8royum. TSF, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur stytt, var stovna\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn 14. februar 1970.\n\nTil stovnandi a\u00f0alfundin v\u00f3ru umbo\u00f0 \u00far talvfel\u00f8gunum \u00far Sandav\u00e1gi, Mi\u00f0v\u00e1gi, S\u00f8rv\u00e1gi, Ei\u00f0i, G\u00f8tu, Klaksv\u00edk, Kollafir\u00f0i, Vestmanna og T\u00f3rshavn.\n\n\u00cd fyrstu nevndina v\u00f3ru valdir J\u00e1kup Thomsen \u00far T\u00f3rshavn sum forma\u00f0ur, Samson H\u00f8jgaard \u00far Vestmanna sum varaforma\u00f0ur, Hanus Joensen \u00far Kollafir\u00f0i sum kassameistari, Hans Petersen \u00far Vestmanna sum skrivari og Sj\u00far\u00f0ur L\u00f3mstein \u00far G\u00f8tu.\n\nLongu sama \u00e1r gj\u00f8rdist TSF sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur \u00ed Altj\u00f3\u00f0a Talvsambandinum FIDE. Og \u00ed september m\u00e1na\u00f0a sama \u00e1r telvdi f\u00f8roysk li\u00f0 \u00e1 fyrsta sinni \u00e1 talvolympiaduni, sum var \u00ed Siegen \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nKeldur \n\n F\u00f8roysk Telving \u00ed 20. \u00d8ld, Suni Merkistein\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Talvsamband F\u00f8roya\n\nTalv \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "5329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnar%20Telvingarfelag", "title": "Havnar Telvingarfelag", "text": "Havnar Telvingarfelag er fyrsta talvfelag \u00ed F\u00f8royum, og var ta\u00f0 stovna\u00f0 18. apr\u00edl 1923.\n\nFyrsta nevndin \u00ed HT, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur stytt, var J. P. Henriksen, M. A. Jacobsen, Johannes O. Joensen, J. P. Michelsen og Poul Niclasen.\n\nKeldur \n\n Havnar Telvingarfelag - 25 \u00e1ra minnisrit. 1948, Valdemar Poulsen\n F\u00f8roysk telving \u00ed 20. \u00f8ld. 1997, Suni Merkistein, ISBN 99918-3-028-6.\n\nTalv \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "5336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3l%20%C3%AD%20B%C3%BA%C3%B0%20%C3%AD%20N%C3%B3lsoy", "title": "P\u00f3l \u00ed B\u00fa\u00f0 \u00ed N\u00f3lsoy", "text": "P\u00f3l \u00ed B\u00fa\u00f0 \u00ed N\u00f3lsoy (1791 - 1857) hevur skori\u00f0 og evna\u00f0 til talvf\u00f3lk, i\u00f0 s\u00e6st \u00e1 fr\u00edmerkjum, sum Postverk F\u00f8roya gav \u00fat \u00ed 1983.\n\nF\u00f8royingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1790-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1857"}
{"id": "5337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FIDE", "title": "FIDE", "text": "FIDE (F\u00e9d\u00e9ration Internationale des \u00c9checs) er Altj\u00f3\u00f0a Talvsambandi\u00f0. Talvsambond \u00ed flestu londum eru limir \u00ed FIDE, ta\u00f0 er Talvsamband F\u00f8roya eisini.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n Talv\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FIDE\n\nTalv"}
{"id": "5338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1k%20og%20m%C3%A1t", "title": "Sk\u00e1k og m\u00e1t", "text": "Sk\u00e1k og m\u00e1t (eisini r\u00f3pt m\u00e1t) er ein st\u00f8\u00f0a \u00ed talvi, har kongurin ikki sleppur \u00far sk\u00e1ki.\n\nSvartur stendur sk\u00e1k og m\u00e1t.</div>\n\nSvartur stendur sk\u00e1k og m\u00e1t, t\u00ed svarti kongurin \u00e1 ongan h\u00e1tt sleppur \u00far sk\u00e1ki. Talvi\u00f0 er n\u00fa li\u00f0ugt, og hv\u00edtur hevur vunni\u00f0. \n\nStendur kongurin bara \u00ed m\u00e1t og ikki sk\u00e1ki, og eingin l\u00f3gligur leikur er, er st\u00f8\u00f0an patt.\n\nTalv"}
{"id": "5339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talvolympiadan", "title": "Talvolympiadan", "text": "Talvolympiadan ella Talv OL er altj\u00f3\u00f0a talvkapping fyri landsli\u00f0, sum FIDE alment hevur skipa\u00f0 fyri s\u00ed\u00f0an 1927. Kappingin ver\u00f0ur hildin anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r, og hevur Talvsamband F\u00f8roya havt talvlandsli\u00f0 vi\u00f0 n\u00e6stan hv\u00f8rja fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1970.\n\nF\u00f8roysk lutt\u00f8ka \u00e1 Talv-OL\n\nS\u00ed eisini \n Talv\n Talv \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\nTalvolympiadan"}
{"id": "5340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1k", "title": "Sk\u00e1k", "text": "Sk\u00e1k er st\u00f8\u00f0a \u00ed talvi, t\u00e1 i\u00f0 talvf\u00f3lk hj\u00e1 m\u00f3tpartinum h\u00f3ttir at drepa kongin hj\u00e1 einum.\n\nSvartur kongur stendur \u00ed sk\u00e1ki.</div>\n\nSvarti kongurin stendur n\u00fa \u00ed sk\u00e1ki, t\u00ed hv\u00edti r\u00f3kurin \u00e1 c3 h\u00f3ttir kongin. N\u00fa skal svartur gera eitt av trimum, fyri at f\u00e1a kongin \u00far sk\u00e1ki:\n\n1) Hann kann leika kongin \u00far sk\u00e1ki, vi\u00f0 at leika hann yvir \u00e1 b-linjuna\n\n2) Hann kann leika f\u00f3lk \u00edmillum; \u00ed hesum f\u00f8rinum r\u00f3kin av h7 yvir \u00e1 c7\n\n3) Hann kann drepa f\u00f3lki\u00f0, sum sk\u00e1kar; \u00ed hesum f\u00f8rinum kann bispurin \u00e1 f6 drepa r\u00f3kin \u00e1 c3\n\nS\u00ed eisini \n Sk\u00e1k og m\u00e1t\n\nTalv"}
{"id": "5342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Algebraisk%20uppskriving", "title": "Algebraisk uppskriving", "text": "Algebraisk uppskriving er ein uppskrivingarh\u00e1ttur at endurgeva talv vi\u00f0, og sum ver\u00f0ur n\u00fdttur \u00ed kappingum, b\u00f3kum og bl\u00f8\u00f0um.\n\nL\u00fdsing \nHv\u00f8rt talvf\u00f3lk er merkt vi\u00f0 byrjanarstavi, sum l\u00fdsir f\u00f3lki\u00f0, og byrjar ta\u00f0 vi\u00f0 einum st\u00f3rum stavi, til d\u00f8mis: K = Kongur, F = Fr\u00fagv, R = R\u00f3kur, B = Bispur og Ri = Riddari. Finnan hevur ongan byrjanarstav. Leikir vi\u00f0 finnuni ver\u00f0a einans skriva\u00f0ir vi\u00f0 navninum \u00e1 puntinum.\n\nVi\u00f0 hesum skrivih\u00e1ttinum eru tveir m\u00f8guleikar, sum eru hin stutti - sum er hin mest vanligi - og hin langi skrivih\u00e1tturin. Vi\u00f0 stutta skrivih\u00e1ttinum skrivar ein bara, hvar \u00e1v\u00edsa f\u00f3lki\u00f0 ver\u00f0ur leikt til, t.d. Ra4. Og vi\u00f0 langa skrivih\u00e1ttinum ver\u00f0ur eisini skriva\u00f0, hva\u00f0ani f\u00f3lki\u00f0 kemur, t.d. Ra1-a4. T\u00f3 at stutti h\u00e1tturin ver\u00f0ur n\u00fdttur, er onkunt\u00ed\u00f0 ney\u00f0ugt eisini at skriva, hva\u00f0ani f\u00f3lki\u00f0 kemur, um ivi er um, hvat f\u00f3lk talan er um.\n\nD\u00f8mir um uppskriving \n\nTalv\n\nbg:\u0428\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430 \u043d\u043e\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f#\u0410\u043b\u0433\u0435\u0431\u0440\u0438\u0447\u043d\u0430 \u0448\u0430\u0445\u043c\u0430\u0442\u043d\u0430 \u043d\u043e\u0442\u0430\u0446\u0438\u044f"}
{"id": "5345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%B0sp%C3%B8l", "title": "Bor\u00f0sp\u00f8l", "text": "Eitt bor\u00f0sp\u00e6l er eitt hv\u00f8rt sp\u00e6l sum ver\u00f0ur leikt \u00e1 einum bor\u00f0i vi\u00f0 prikkum sum ver\u00f0a fluttir \u00e1 bor\u00f0inum. N\u00f8kur d\u00f8mir upp\u00e1 bor\u00f0sp\u00f8l eru talv, damm, go, othello og trivial pursuit. N\u00f8kur f\u00f8roysk d\u00f8mir eru landastrok og k\u00e1nus. Fyri 4.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an funnu f\u00f3lk upp\u00e1 at leika \u00e1 bor\u00f0i. Talv og damm t.d. s\u00fdndu \u00ed fyrstuni v\u00edgv\u00f8ll, har leikarar t\u00f3ku hermenn hj\u00e1 f\u00edggindanum fangar. \u00cd sp\u00e6linum backgammon ver\u00f0ur f\u00f3lki\u00f0 flutt \u00edgj\u00f8gnum f\u00edggindaland. \u00cd summum n\u00fdm\u00f3tans sp\u00f8lum stendur t\u00f3 ikki um l\u00edv, eitt n\u00fa \u00ed matador, har t\u00fa keypir og selur fastogn."}
{"id": "5374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%A6l", "title": "Sp\u00e6l", "text": "Eitt sp\u00e6l er eitt \u00edtr\u00edv, har tey luttakandi sj\u00e1lvbo\u00f0in geva seg undir eina regluger\u00f0, sum tey leika eftir.\n\nSl\u00f8g av sp\u00f8lum \n \u00c6vint\u00fdr\n B\u00f3ltsp\u00e6l\n Bor\u00f0sp\u00e6l\n F\u00fdrtalv\n Go\n Damm\n K\u00e1nus\n Othello\n Risk\n Talv\n Teldusp\u00e6l\n Kasinosp\u00e6l\n Kortsp\u00e6l\n Bridge\n Grevjass\n Kanasta\n Poker\n Sjavsur\n St\u00fdrivolt\n Vist\n Kab\u00e1l\n 4-kab\u00e1lin\n 7-kab\u00e1lin\n 8-kab\u00e1lin\n K\u00falusp\u00e6l\n Putlisp\u00e6l\n Skotsp\u00e6l\n Strategisp\u00e6l\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing"}
{"id": "5375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsins%20lond", "title": "Heimsins lond", "text": "\n\nA \n Abkasia\n Afganistan\n Albania\n Algeria\n Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar\n Amerikanska S\u00e1moa\n Andorra\n Angola\n Antigua og Barbuda\n Argentina\n Armenia\n Aserbadjan\n Avstralia\n\n\u00c1 \n \u00c1land\n\nB \n Bahamasoyggjar\n Bangladesj\n Barbados\n Barein\n Belgia\n Belis\n Benin\n Bolivia\n Bosnia-Hersegovina\n Botsvana\n Bouvetoy\n Brasil\n Bretland\n Brunei\n Bulgaria\n Burkina Faso\n Burma\n Burundi\n Butan\n\nD \n Danmark\n Djibuti\n Dominika\n Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n\nE \n Egyptaland\n Ekvador\n Ekvatorguinea\n El Salvador\n Eritrea\n Estland\n Etiopia\n Evropasamveldi\u00f0\n Eysturr\u00edki\n Eysturtimor\n\nF \n Falklandsoyggjar\n Fiji\n Filipsoyggjar\n Finnland\n F\u00edlabeinsstrondin\n F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina\n F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo\n Frakland\n F\u00f8royar\n\nG \n Gabon\n Gambia\n Gana\n Georgia\n Gibraltar\n Grenada\n Grikkaland\n Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjarnar\n Gr\u00f8nland\n Guam\n Guatemala\n Guinea\n Guinea-Bissau\n Gujana\n\nH \n Haiti\n Hetland\n Hitt Sameinada Kongsr\u00edki Bretlands og Nor\u00f0ur\u00edrlands\n H\u00e1land\n Honduras\n Hongkong\n Hv\u00edtarussland\n\nI \n India\n Indonesia\n Irak\n Iran\n Italia\n\n\u00cd \n \u00cdrland\n \u00cdsland\n \u00cdsrael\n\nJ \n Jamaika\n Japan\n Jemen\n Jordan\n\nK \n Kambodja\n Kamerun\n Kanada\n Kasakstan\n Katar\n Kekenia\n Kekkia\n Kenja\n Kina\n Kirgisistan\n Kiribati\n K\u00edli\n Kjad\n Kolombia\n Komoroyggjar\n Kongo\n Kosovo\n Kosta Rika\n Kroatia\n Kuba\n Kuveit\n K\u00fdpros\n\nL \n Laos\n Lesoto\n Lettland\n Libanon\n Liberia\n Libya\n Liktinstein\n Litava\n Luksemburg\n L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina\n\nM \n Madagaskar\n Makao\n Maked\u00f3nia\n Mann\n Malavi\n Maleisia\n Maldivoyggjar\n Mali\n Malta\n Marokko\n Marshalloyggjar\n Maudland\n Meksiko\n Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n Mikronesiasamveldi\u00f0\n Moldova\n Monako\n Mongolia\n Montenegro\n Mosambik\n M\u00f3ritania\n M\u00f3ritsius\n Myanmar\n\nN \n Namibia\n Nauru\n Ni\u00f0urlond\n Nepal\n Nikaragua\n Niger\n Nigeria\n Nor\u00f0ur\u00edrland\n Nor\u00f0urkorea\n Nor\u00f0urmarianoyggjar\n Noreg\n N\u00fds\u00e6land\n\nO \n Oman\n Ongland\n Orknoyggjar\n\nP \n Pakistan\n Palau\n Palestina\n Panama\n Papua N\u00fd Guinea\n Paraguei\n Per\u00fa\n Peteroy\n Portugal\n P\u00f3lland\n Puerto Riko\n\nR \n Rumenia\n Russland\n Ruanda\n\nS \n Sankta Kristoffur og Nevis\n Sankta Lusia\n Sankta Vinsent og Grenadinoyggjar\n Salomonoyggjar\n Sambandsr\u00edki Amerika\n Sambia\n Sameindu Emirr\u00edkini\n S\u00e1moa\n San Marino\n Sao Tomi og Prinsipi\n Saudi-Arabia\n Senegal\n Serbia\n Seyskelloyggjar\n Sierra Leona\n Simbabvi\n Singapor\n Skotland\n Slovakia\n Slovenia\n Somalia\n Spania\n Sri Lanka\n St\u00f3ra Bretland\n Sudan\n Su\u00f0urafrika\n Su\u00f0urkorea\n Su\u00f0urossetia\n Su\u00f0ursudan\n Surinam\n Svasiland\n Sveis\n Sv\u00f8r\u00edki\n S\u00fdria\n\nT \n Tadsjikistan\n Tansania\n Teiland\n Teivan\n Tibet\n Togo\n Tonga\n Trinidad og Tobago\n Tunesia\n Turkaland\n Turkmenistan\n Tuvalu\n T\u00fdskland\n\nU \n Uganda\n Ukraina\n Ungarn\n Uruguei\n Usbekistan\n\nV \n Vanuatu\n Vatikani\u00f0\n Venesuela\n Vestursahara\n Vjetnam\n\nW \n Wales\n\nEvropa\nAsia\nAfrika\nNor\u00f0uramerika\nMi\u00f0amerika\nSu\u00f0uramerika\nAvstralia\nAntarktis\nListar\n\nnds:Land#L\u00e4nner\nsv:V\u00e4rldsgeografi#Lista \u00f6ver l\u00e4nder"}
{"id": "5405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sjavsur", "title": "Sjavsur", "text": "Sjavsur (\u00far t\u00fdskum Schafskopf og merkir sey\u00f0arh\u00f8vd) er eitt kortsp\u00e6l til tveir, tr\u00edggjar ella f\u00fdra sp\u00e6larar, men f\u00fdra er mest vanligt. Sp\u00e6larirnir eru b\u00fdttir \u00ed tveir partar. \u00cd f\u00fdramanssjavsi sita tey, sum eru \u00ed parti, yvirav hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. \u00cd tr\u00edmanssjavsi er tann, i\u00f0 hevur meldi\u00f0, einsamallur \u00edm\u00f3ti hinum b\u00e1\u00f0um.\n\n\u00cd sjavsi er endam\u00e1li\u00f0 fyrst at koma \u00far 24 stigum ni\u00f0ur \u00e1 0 og harvi\u00f0 f\u00e1a krossin, t\u00ed ein krossur ver\u00f0ur skriva\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 ein vinnur. Sagt ver\u00f0ur eisini skulu vit taka ein kross?, t\u00e1 i\u00f0 ein \u00e6tlar at sp\u00e6la sjavs.\nFyri hv\u00f8nn kross skulu oftast fleiri sp\u00f8l til, sum hv\u00f8rt gevur \u00e1v\u00edst tal av stigum, heilt \u00far 2 upp \u00ed 24.\n\nSp\u00e6li\u00f0 \n\n\u00cd sjavsi ver\u00f0a 32 kort n\u00fdtt, kortini 2-6 eru ikki vi\u00f0. Kortini ver\u00f0a so b\u00fdtt \u00fat \u00edmillum sp\u00e6lararnar, so hinir sp\u00e6lararnir ikki s\u00edggja, hvat hv\u00f8r f\u00e6r. \u00cd f\u00fdramanssjavsi f\u00e6r hv\u00f8r sp\u00e6lari 8 kort. Vanliga byrjar tann, sum skrivar, at geva. Gevarin blandar v\u00e6l og plagar at leggja bunkan framman fyri sp\u00e6laran h\u00f8grumegin. Hesin antin bankar ella tekur av. Bankar sp\u00e6larin, ver\u00f0a \u00f8ll 8 kortini til hv\u00f8nn sp\u00e6lara givin \u00ed senn, tekur hann av, ver\u00f0a 4 kort givin \u00ed senn.\n\nEr skeivt givi\u00f0, og kortini eru upptikin, skal gevast av n\u00fdggjum.\n\nMeld \n\nT\u00e1 i\u00f0 gevarin hevur givi\u00f0, er ein runda, har sp\u00e6larar melda. Tann vinstrumegin gevaran meldar fyrst o.s.fr. Her r\u00e6\u00f0ur um at finna, hv\u00f8r skal f\u00e1a meldi\u00f0, og hvat skal vera trumfur. Ein skal hava \u00ed minsta lagi 5 trumfir \u00e1 hondini fyri at sleppa at melda, annars skal ein siga pass. Eisini skal ein passa, kann ein ikki melda meira enn undanfarnu sp\u00e6larar.\n\nT\u00e1 i\u00f0 melda\u00f0 ver\u00f0ur, skal ein alt\u00ed\u00f0 melda besta meldi\u00f0 \u00e1 hondini. Besta meldi\u00f0 er ta\u00f0 vi\u00f0 flest trumfum, ella eru eins n\u00f3gvir trumfir, so er meld \u00ed kleyvara betri enn eitt meld \u00ed hinum litunum, sum ver\u00f0ur r\u00f3pt eitt meld \u00ed simplum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 ein meldar, skal ein bara siga tali\u00f0 \u00e1 trumfum, ikki kul\u00f8rin. T\u00f3 skal ein siga betur t.d. fimm betur, um ein meldar \u00ed kleyvara, og um undanfarin sp\u00e6lari hevur melda\u00f0 vi\u00f0 eins n\u00f3gvum trumfum, sum ein sj\u00e1lvur hevur. Og t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0ugt er at melda, bo\u00f0ar tann, i\u00f0 hevur besta meldi\u00f0, fr\u00e1, hv\u00f8rjum kul\u00f8ri, melda\u00f0 er \u00ed.\n\nTrumfir og f\u00fasir \n\nTa\u00f0 eru 6 kort, sum alt\u00ed\u00f0 eru trumfir, tey eru \u00ed hesi styrkisr\u00f8\u00f0: Kleyvardama, spa\u00f0ardama, kleyvardrongur, spa\u00f0ardrongur, hjartardrongur og r\u00fatardrongur. Saman vi\u00f0 hesum kortum skal ein, t\u00e1 ein meldar, finna tann litin, sum ein hevur flest kort \u00ed.\nHinir litirnir ver\u00f0a f\u00fasir.\n\nEygur \n\n\u00cd sj\u00e1lvum sp\u00e6linum r\u00e6\u00f0ur n\u00fa um at f\u00e1a fleiri eygur enn m\u00f3tparturin, og helst so n\u00f3gv eygur sum til ber. Ta\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 at vinna stikk, sum telja mest, t\u00ed ymsu kortini telja ymiskt. T\u00f3 er eingin munur \u00e1 trumfi og f\u00fasi.\n\nHetta gevur 120 eygur tilsaman. So tann, i\u00f0 f\u00e6r fleiri enn 60 eygur, hevur vunni\u00f0. Ta\u00f0 kann eisini enda javnt ella stanton, t\u00e1 eru 60 eygur \u00ed part. Hevur ein partur ikki minst 31 eygur, er hann ikki javnfr\u00edur, t\u00e1 f\u00e6r vinnari \u00ed fleiri f\u00f8rum fleiri stig enn, um taparin var javnfr\u00edur. F\u00e6r ein partur \u00f8ll stikkini, so volar hann.\n\n\u00datsp\u00e6l \n\nT\u00e1 i\u00f0 li\u00f0ugt er at melda, skal hin sami, sum byrja\u00f0i at melda, sp\u00e6la \u00fat. Og tann, sum vinnur stikki\u00f0, eigur so at sp\u00e6la \u00fat aftur.\n\nT\u00e1 sp\u00e6lari hevur sp\u00e6lt \u00fat, skulu hinir sp\u00e6lararnir bekenna kul\u00f8r, um ta\u00f0 ber til. Ver\u00f0ur trumfur sp\u00e6ldur \u00fat, skal ein bekenna vi\u00f0 trumfi. Ver\u00f0ur f\u00fasur sp\u00e6ldur \u00fat, skal ein bekenna vi\u00f0 t\u00ed liti, sum ver\u00f0ur \u00fatsp\u00e6ldur. Ber ikki til at bekenna, kann ein sp\u00e6la okkurt \u00fat.\n\nVer\u00f0ur f\u00fasur sp\u00e6ldur \u00fat, kann annar sp\u00e6lari stinga vi\u00f0 at sp\u00e6la trumf \u00fat, um hann ikki kann bekenna. Er stikk stungi\u00f0, kann ein av n\u00e6stu sp\u00e6larunum ikki sp\u00e6la ein l\u00e6gri trumf \u00fat (stinga undir) enn tann, sum hevur stungi\u00f0. Ta\u00f0 ver\u00f0ur eisini r\u00f3pt at stinga \u00ed skadni. Undantaki\u00f0 er, um sp\u00e6larin einki anna\u00f0 hevur at sp\u00e6la \u00fat.\n\nVinna stikk \n\nTann, i\u00f0 eigur h\u00e6gsta korti\u00f0 av teimum f\u00fdra \u00fatsp\u00e6ldu, eigur stikki\u00f0. Fyri hv\u00f8nn part er ein, sum savnar stikkini inn.\n\nH\u00e6gsta kort \u00ed f\u00fasi er ess og ni\u00f0ur, t.d.: E\u2665, K\u2665, D\u2665, 10\u2665, 9\u2665, 8\u2665, 7\u2665 ella E\u2660, K\u2660, 10\u2660, 9\u2660, 8\u2660,\n7\u2660\n\nMen \u00ed trumfi eru hesi kortini h\u00e6gri \u00ed hesi r\u00f8\u00f0: D\u2663, D\u2660, J\u2663 J\u2660 J\u2665, J\u2666, og trumfur er alt\u00ed\u00f0 h\u00e6gri enn f\u00fasur.\n\nTann, sum hevur h\u00e6gsta trumf \u00ed einum stikki, eigur ta\u00f0.\n\nTa\u00f0 er loyvt at s\u00edggja seinasta stikk, so leingi n\u00e6sta stikk ikki er tiki\u00f0 inn.\n\nStig \n\nT\u00e1 i\u00f0 eitt sp\u00e6l er li\u00f0ugt, f\u00e6r tann parturin, sum hevur vunni\u00f0, stig.\n\nStigini ver\u00f0a givin solei\u00f0is:\n\nDystarstigini ver\u00f0a skriva\u00f0 \u00ed tveir teigar vanliga merktir sum Vit og Tit.\n\nTr\u00edmanssjavsur \n\nReglurnar eru t\u00e6r somu sum \u00ed f\u00fdramanssjavsi, men her f\u00e6r hv\u00f8r sp\u00e6lari 10 kort \u00ed part. Tey b\u00e6\u00f0i kortini, sum leypa av, ver\u00f0a l\u00f8gd \u00e1 bor\u00f0i\u00f0, so eingin s\u00e6r, hv\u00f8rji tey eru.\n\nTann sum eigur meldi\u00f0, er einsamallur \u00edm\u00f3ti hinum b\u00e1\u00f0um, sum eru \u00ed parti.\n\n\u00c1\u00f0renn fyrsta kort ver\u00f0ur sp\u00e6lt \u00fat, kann meldarin skifta eitt ella b\u00e6\u00f0i tvey kortini \u00e1 bor\u00f0inum um vi\u00f0 eitt ella tvey kort \u00ed hondini. Meldarin sleppur ikki at s\u00edggja kortini \u00e1 bor\u00f0inum, \u00e1\u00f0renn hann b\u00fdtur um. B\u00e6\u00f0i kortini, sum n\u00fa eru \u00e1 bor\u00f0inum, telja vi\u00f0 \u00ed eygunum hj\u00e1 meldaranum.\n\nDystarstigini ver\u00f0a skriva\u00f0 \u00ed tr\u00edggjar teigar, ein fyri hv\u00f8nn sp\u00e6lara, t\u00ed at hv\u00f8r er \u00ed parti, kann skifta fyri hv\u00f8rt sp\u00e6l. Um meldarin ikki vinnur, so f\u00e1a hinir b\u00e1\u00f0ir sp\u00e6lararnir tey stigini, sum reglurnar siga omanfyri.\n\nTveymanssjavsur \n\nReglurnar eru t\u00e6r somu sum \u00ed f\u00fdramanssjavsi, men her f\u00e6r hv\u00f8r sp\u00e6lari 16 kort \u00ed part. T\u00f3 f\u00e6r sp\u00e6larin bara 8 kort \u00ed hondina, hini 8 kortini ver\u00f0a l\u00f8gd \u00e1 bor\u00f0i\u00f0 framman fyri hv\u00f8nn sp\u00e6lara, har 4 kort ver\u00f0a l\u00f8gd vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum vi\u00f0 baks\u00ed\u00f0uni upp. Oman\u00e1 hv\u00f8rt av hesum kortum ver\u00f0ur eitt kort lagt vi\u00f0 myndini upp.\n\nN\u00fa s\u00e6r hv\u00f8r sp\u00e6lari s\u00edni 8 kort \u00ed hondini, s\u00edni egnu 4 kort \u00e1 bor\u00f0inum, og tey 4 kortini hj\u00e1 m\u00f3tpartinum \u00e1 bor\u00f0inum.\n\u00dat fr\u00e1 teimum 12 egnu kortunum hj\u00e1 sp\u00e6larunum kunnu teir n\u00fa melda sum vanligt.\n\nT\u00e1 i\u00f0 sp\u00e6lt ver\u00f0ur, kann sp\u00e6larin alla t\u00ed\u00f0ina velja at sp\u00e6la eitt kort \u00far hondini ella eitt av bor\u00f0inum. Sp\u00e6lir hann eitt kort av bor\u00f0inum, og eitt kort liggur undir vi\u00f0 bakinum upp, skal hetta korta vendast vi\u00f0, so ta\u00f0 er sj\u00f3nigt hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um p\u00f8rtum. Korti\u00f0 skal t\u00f3 ikki vendast, fyrr enn m\u00f3tparturin hevur sp\u00e6lt s\u00edtt kort \u00fat \u00ed stikki\u00f0.\n\nKortsp\u00f8l"}
{"id": "5406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hara", "title": "Hara", "text": "Harur (Leporidae) eru ein \u00e6tt \u00ed b\u00f3lkinum harudj\u00f3r. Hara er eisini f\u00f8royska navni\u00f0 \u00e1 eini Leporidae slekt Lepus.\n\nHarur (Lepus)\n\nEy\u00f0kenni fyri harur er at t\u00e6r hava eina l\u00edtla tonn aftan fyri fortennirnar \u00ed b\u00e1\u00f0um kj\u00e1lkum, og at bakbeinini eru munandi st\u00f3rligari enn forbeinini, ta\u00f0 er hetta i\u00f0 gevur haruni eitt 'hoppandi' gongulag.  \n\nHarur i\u00f0 finnast i Europa eru;\n Hara (Snj\u00f3hara) (Lepus timidus).\n Su\u00f0urhara (Lepus europaeus).\n P\u00f3lhara (Lepus arcticus), \u00ed Gr\u00f8nlandi\n Kapphara (Lepus capensis), hevur spjatt seg \u00far Afrika til Mi\u00f0eysturs og Su\u00f0urevropa.\n\nF\u00f8royska haran (Lepus timidus)\n\nHaran \u00ed F\u00f8royum (Lepus timidus) leggur 3 fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Hon leitar eftir f\u00f8\u00f0i, me\u00f0an ungarnir kr\u00f3gva seg \u00ed holum. Haran \u00ed F\u00f8royum nevnist snj\u00f3hara, men ver\u00f0ur meira gr\u00e1lig n\u00fa um vetrarnar, av t\u00ed at so l\u00edti\u00f0 av kava er.\n\nKanadiska p\u00f3lharan (Lepus arcticus), sum er \u00ed Gr\u00f8nlandi, og Nor\u00f0urevropeiska snj\u00f3haran (Lepus timidus) eru l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga r\u00e6ttiliga l\u00edkar. P\u00f3lharan og snj\u00f3haran eru 46-61 cm langar og viga 3,5-4,2 kg. \u00cd Gr\u00f8nlandi eru t\u00e6r st\u00f8rri j\u00fa longri nor\u00f0uri, t\u00e6r halda til. T\u00e6r hava stutt, brei\u00f0 oyru vi\u00f0 sv\u00f8rtum snippi.\n\nP\u00f3lharan er heilt hv\u00edt \u00e1 vetri. Haraftur\u00edmoti eru tvey litfr\u00e1brigdi, t\u00e1 talan er um snj\u00f3haru. Vetrarfeldurin \u00e1 teimum, i\u00f0 reika heilt har nor\u00f0uri, \u00ed Mi\u00f0noregi og Nor\u00f0urnoregi, er snj\u00f3hv\u00edtur, haraftur\u00edm\u00f3ti er hann lj\u00f3sagr\u00e1ur og ber \u00ed hv\u00edtt sy\u00f0ri \u00ed F\u00f8royum, Skotlandi, \u00cdrlandi, og \u00ed Su\u00f0urnoregi og Su\u00f0ursv\u00f8r\u00edki. Hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um sl\u00f8gunum er summarfeldurin morlittur og gongur yvir \u00ed heilt lj\u00f3samorreytt.\n\nHvussu v\u00ed\u00f0a reikar haran, og hvar heldur hon til \n\n\u00cd \u00cdslandi eru ongar harur. Snj\u00f3haran er \u00ed F\u00f8royum, Skotlandi og oyggjaflokkunum har, \u00cdrlandi, Noregi og Sv\u00f8r\u00edki, umframt \u00ed Alpunum. \u00cd F\u00f8royum er v\u00e6l til av henni, og hon er slept upp \u00ed fleiri oyggjum. P\u00f3lharan finst fram vi\u00f0 nor\u00f0urstrondini \u00ed Kanada og \u00ed Gr\u00f8nlandi fram vi\u00f0 strondini, t\u00f3 ikki \u00ed Landssynningsgr\u00f8nlandi og \u00ed Melvillev\u00edkini. Fornfr\u00f8\u00f0ingar hava funni\u00f0 beinleivdir av henni \u00ed nor\u00f0b\u00fagvabygdum \u00far v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini.\n\n\u00cd F\u00f8royum v\u00f3ru ongar harur fyrr enn \u00ed august 1855, t\u00e1 v\u00f3r\u00f0u 4 snj\u00f3harur sleptar \u00ed Kirkjub\u00f8reyn. T\u00e6r v\u00f3ru snj\u00f3hv\u00edtar um veturin, men longu \u00ed 1860-\u00e1runum v\u00f3r\u00f0u nakrar bl\u00e1gr\u00e1ar vetrarharur s\u00e6ddar - bl\u00e1harur. T\u00e6r vuksu skj\u00f3tt \u00ed tali og tro\u00f0ka\u00f0u ta hv\u00edtu snj\u00f3haruna heilt burtur. Veturin 1916-1917 var\u00f0 tann seinasta snj\u00f3haran skotin.\n\nRoyndir vi\u00f0 snj\u00f3haru-bl\u00e1haru v\u00edsa, at hv\u00edti vetrarfeldurin alt\u00ed\u00f0 tro\u00f0kar seg framat; ta\u00f0 liggur \u00ed hesum harunum. \u00c1 Krager\u00f8 \u00ed Noregi, ha\u00f0ani t\u00e6r f\u00f8roysku snj\u00f3harurnar komu, er eitt blends\u00f8ki, har snj\u00f3harur halda seg h\u00f8gt og bl\u00e1harur l\u00e1gt. Um bara ein av teimum 4 uppsleptu snj\u00f3harunum hevur havt bl\u00e1haru-\u00e6ttarbreg\u00f0i \u00ed s\u00e6r, hevur ikki bori\u00f0 til at s\u00e6\u00f0 ta\u00f0, fyrr enn stovnurin var\u00f0 so v\u00e6l fyri, at bl\u00e1haru-\u00e6ttarbreg\u00f0i\u00f0 slapp framat.\n\nBl\u00e1haran \u00ed F\u00f8royum leggur 3 fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0, t\u00e1 ve\u00f0ri\u00f0 er til vildar, men snj\u00f3haran leggur bara 2 fer\u00f0ir. Harumframt f\u00e6r snj\u00f3haran hv\u00edta vetrarb\u00fana s\u00edn fyrr um heysti\u00f0, enn bl\u00e1haran f\u00e6r s\u00edn bl\u00e1gr\u00e1a vetrarb\u00fana.\n\n\u00cd F\u00f8royum liggur kavin sj\u00e1ldan leingi, so ta\u00f0 hevur veri\u00f0 n\u00f3gv verri hj\u00e1 snj\u00f3haruni enn hj\u00e1 bl\u00e1haruni at fjala seg fyri harumonnunum.\nT\u00e1 i\u00f0 snj\u00f3haran var\u00f0 flutt til eitt \u00f8ki vi\u00f0 havve\u00f0urlagi, misti hon \u00f8ll fram\u00edhj\u00e1r\u00e6ttindi s\u00edni. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at ikki gingu meira enn 60 \u00e1r, fyrr enn ta\u00f0 r\u00e1\u00f0andi snj\u00f3haru\u00e6ttarbreg\u00f0i\u00f0 var forkomi\u00f0. Eitt fr\u00e1l\u00edkt sk\u00falad\u00f8mi, t\u00e1 ta\u00f0 kemur til arval\u00edvfr\u00f8\u00f0ina. P\u00f3lharan og snj\u00f3haran halda til \u00ed sk\u00f3gi, har sk\u00f3gur er, men annars eru t\u00e6r \u00e1 lynghei\u00f0um heilt upp at kavan\u00e1minum. T\u00e6r leggja \u00edmillum gr\u00f3t og klettar.\n\nHaran etur plantur, gr\u00f8s, stargr\u00f8s, urtir og tr\u00f8llakambar, umframt knubbar og endaknappar \u00e1 runnum og tr\u00f8um. P\u00f3lharan og snj\u00f3haran eru virknastar \u00ed dimmingini. Men t\u00e1 i\u00f0 makingart\u00ed\u00f0in kemur, og t\u00e6r renna hv\u00f8r eftir a\u00f0rari og gera seg upp, s\u00edggja vit t\u00e6r eisini um dagin.\n\nHara gongur kvi\u00f0in \u00ed einar 7 vikur. P\u00f3lharan og vetrarhv\u00edta snj\u00f3haran longst nor\u00f0uri leggja bara eina fer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, men longur su\u00f0uri leggja t\u00e6r tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Bl\u00e1haran \u00ed F\u00f8royum leggur 3 fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0, og 2-3 ungar eru \u00ed hv\u00f8rjari legu. Kortini er sj\u00e1ldan, at ve\u00f0ri\u00f0 er so gott, at allar 3 legurnar koma undan. \u00cd leguni hj\u00e1 p\u00f3lharuni \u00ed Gr\u00f8nlandi eru 5-7 ungar. Teir eru kynsb\u00fanir, t\u00e1 i\u00f0 teir eru 8 m\u00e1na\u00f0ir gamlir. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00e1rsgamlar harur leggja.\n\nP\u00f3lhara og snj\u00f3hara ver\u00f0a veiddar, t\u00ed at kj\u00f8ti\u00f0 smakkar so v\u00e6l. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at stovnurin \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1997 var uml. 5 000 harur, men av t\u00ed at harumenn \u00ed F\u00f8royum ikki skulu bi\u00f0ja um vei\u00f0iloyvi ella geva fongin upp, er torf\u00f8rt at meta um, hvussu n\u00f3gv ver\u00f0ur skoti\u00f0 \u00e1rliga. \u00cd F\u00f8royum er loyvt at skj\u00f3ta haru fr\u00e1 2. november til 31. desember.\n\nFr\u00e1brigdi \n\nFleiri sta\u00f0settir (lokalir) snj\u00f3harustovnar bre\u00f0ga fr\u00e1 upprunastovninum, og ver\u00f0ur hetta nevnt \"fr\u00e1brigdi\"; t.d. \u00ed Skotlandi (L. t. scoticus), \u00ed \u00cdrlandi (L. t. hibernicus) og \u00ed Sveis (L. t. varronis). F\u00f8roysku harurnar hava longu s\u00fdnt broytingar, i\u00f0 benda \u00e1 at f\u00f8royski stovnurin kann gerast eitt f\u00f8royskt fr\u00e1brigdi \u00ed framt\u00ed\u00f0ini, eins og hent er vi\u00f0 f\u00f8roysku m\u00fdsnum og fleiri f\u00f8royskum fuglastovnum.\n\nKeldur \n\n stamps.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "5412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tari", "title": "Tari", "text": "Tari er planta sum veksur \u00ed v\u00f8tnum og \u00ed sj\u00f3num. Tey vanligu tarasl\u00f8gini ver\u00f0a b\u00fdtt upp \u00ed tr\u00edggjar b\u00f3lkar: \n\n Gr\u00f8ntari, veksur b\u00e6\u00f0i \u00e1 turrum, \u00ed \u00e1um, v\u00f8tnum og sj\u00f3num. Tari, sum veksur \u00ed v\u00f8tnum, er oftast l\u00edtil og einkynja\u00f0ur, tarin \u00ed fj\u00f8runi og sj\u00f3num er aloftast st\u00f8rri. Gr\u00f8ntari veksur ovast \u00ed sj\u00f3num. Har sj\u00f3gvurin er l\u00edti\u00f0 saltur, finna vit so at siga bara gr\u00f8ntara.\n Br\u00fantari. Allur br\u00fantari er fleirkynja\u00f0ur. \u00cd hesum b\u00f3lki finna vit okkara st\u00f8rsta taraslag, tonglatara. Heimsins st\u00f8rsti tari - Macrocystis - er eisini br\u00fantari. Hann ver\u00f0ur umlei\u00f0 60 m langur og veksur vi\u00f0 eysturstrond Nor\u00f0uramerika. At kalla allur br\u00fantari veksur \u00ed sj\u00f3num, og flestu sl\u00f8gini krevja saltan sj\u00f3gv.\n Rey\u00f0tari. Flestu rey\u00f0tarasl\u00f8g vaksa dj\u00fapt \u00ed sj\u00f3num, so langt lj\u00f3si\u00f0 r\u00f8kkur ni\u00f0ur (\u00ed F\u00f8royum einar 40 m), og kunnu bert vaksa \u00ed sj\u00f3gvi.\n\nS\u00ed eisini \n B\u00f3latari\n Fj\u00f8\u00f0urtari\n Sn\u00fagvin sk\u00favtari\n Tonglatari"}
{"id": "5413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8%C3%B0urtari", "title": "Fj\u00f8\u00f0urtari", "text": "Fj\u00f8\u00f0urtari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ptilota plumosa) er tari har leyvi\u00f0 er eins og fj\u00f8\u00f0ur. Fj\u00f8\u00f0urgreinarnar eru andstaddar og uppaftur greindar. Liturin er fagurt korkarey\u00f0ur, st\u00f8ddin 5-30 cm. \u00c1 sm\u00e1greinarendunum sita n\u00f8ringarg\u00f8gnini. Fj\u00f8\u00f0urtari veksur, har dj\u00fapt er, serliga uppi \u00e1 tonglatara. Er sera vanligur at finna upprikin \u00ed fj\u00f8runi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n stamps.fo\n\nTari"}
{"id": "5414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%BAgvin%20sk%C3%BAvtari", "title": "Sn\u00fagvin sk\u00favtari", "text": "Sn\u00fagvin sk\u00favtari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fucus spiralis) l\u00edkist bl\u00f8\u00f0rutara, men hevur ongar luftbl\u00f8\u00f0rur. Ofta eru greinarnar snara\u00f0ar. Liturin er myrkt gulbr\u00fanur, st\u00f8ddin 15-70 cm. Hesin tari er tv\u00edkynja\u00f0ur, b\u00e6\u00f0i egg- og s\u00e1\u00f0kyknur ver\u00f0a til \u00e1 sama sta\u00f0 \u00e1 greinarendunum. Hann er vanligur \u00ed fj\u00f8runi, og tolir betur brim enn bl\u00f8\u00f0rutarin.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n stamps.fo\n\nTari"}
{"id": "5415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3latari", "title": "B\u00f3latari", "text": "B\u00f3latari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ascophyllum nodosum) er taraslag i\u00f0 ofta n\u00f3gv greindur. Hann hevur flatar kv\u00edslargreindar greinar uttan mi\u00f0strong. \u00c1 greinunum sita avlangar luftbl\u00f8\u00f0rur, i\u00f0 eru brei\u00f0ari enn greinarnar. N\u00fdggjar luftbl\u00f8\u00f0rur gerast \u00e1 greinarendunum hv\u00f8nn vetur. Hetta ger ta\u00f0 m\u00f8guligt at meta um aldurin og v\u00f8ksturin tey einst\u00f8ku \u00e1rini. Umframt kv\u00edslagreiningarnar eru n\u00f3gvar s\u00ed\u00f0ugreinir.\nLiturin er gulbr\u00fanur ella gr\u00f8nbr\u00fanur, st\u00f8ddin \u00bd til 1\u00bd m. B\u00f3latari er tv\u00edb\u00fdlisplanta, t.e. til eru b\u00e6\u00f0i kallplantur og kvennplantur. Teir gr\u00f3baru lutirnir sita \u00e1 sm\u00e1um s\u00ed\u00f0ugreinum, sum b\u00f3lgna upp \u00ed endunum. B\u00f3latari er vanligur ni\u00f0ast \u00ed fj\u00f8runi, hann tolir ikki n\u00f3gv brim.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n stamps.fo\n\nTari"}
{"id": "5416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tonglatari", "title": "Tonglatari", "text": "Tonglatari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Laminaria hyperborea) er ein av okkara st\u00f8rstu og ramligastu tarum, hann hevur sterkar, greindar r\u00f3tfestur. Leggurin er st\u00edvur og \u00f3sl\u00e6ttur - gamal tari er ikki s\u00f8rt tr\u00e6kendur. Liturin er mestsum kastanjubr\u00fanur. Tonglatari er 1-3 m langur fullvaksin, \u00ed Nor\u00f0ur-Noregi er funnin 5 m langur tonglatari. Leggurin hevur n\u00f3gvar sl\u00edmr\u00e6sur og rennur kl\u00e1r v\u00e6ta, t\u00e1 skori\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed hann. Bla\u00f0i\u00f0 er umlei\u00f0 1 m langt, ofta vi\u00f0 hjartavaksnari grund og vi\u00f0 n\u00f3gvum lepum \u00ed ovara enda. Tonglatari veksur, har dj\u00fapt er og helst n\u00f3gv brim.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n stamps.fo\n\nTari"}
{"id": "5418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Soppar", "title": "Soppar", "text": "Soppar er ein storur l\u00edvveru b\u00f3lkur, sum hoyrur til biota, sum er t\u00e6ttari \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 dj\u00f3r enn plantur. Torf\u00f8rt er at sta\u00f0festa, um teir eru plantur ella dj\u00f3r. Soppar vaksa v\u00e6l \u00ed myrkja, slavna sk\u00f3garbotninum. Luftin er tung av leyvi, i\u00f0 liggur og rotnar. Soppasl\u00f8gini eru fleiri enn 100 000. \u00cd soppafylkinum eru til d\u00f8mis bj\u00f8lgasoppar, h\u00fdggjsoppar og hattasoppar. Soppar eru leyvgr\u00f3plantur, felagsheiti\u00f0 \u00e1 \u00f8llum einf\u00f8ldum plantum. Flestu soppar eru rotplantur, sum s\u00fagva rotin evni \u00far j\u00f8r\u00f0ini og eru solei\u00f0is \u00ed l\u00edvskringinum \u00ed n\u00e1tt\u00faruni. Summir soppar liva sum snultarar \u00e1 d\u00fdrum og plantum. N\u00f3gv soppasl\u00f8g vaksa \u00ed slavnum sk\u00f3gum og fruktag\u00f3\u00f0ari j\u00f8r\u00f0, serliga um heysti\u00f0. Summir soppar eru etandi, a\u00f0rir eru sera eitrandi. Vit nevna n\u00f3gvar soppar hundaland; hetta eru hattasopparnir. Ovasti parturin er hatturin, mi\u00f0parturin er leggurin, og \u00ed moldini er leyvi\u00f0, i\u00f0 s\u00fdgur f\u00f8\u00f0sluevni upp. Millum rukkurnar uppi undir hattinum eru gr\u00f3kornini, sum l\u00e6tt spja\u00f0ast vi\u00f0 vindi og sp\u00edra \u00e1ri\u00f0 eftir. N\u00f3gvir soppar elva sj\u00fakur hj\u00e1 f\u00f3lki, d\u00fdrum og plantum. Men n\u00f3gvir soppar ver\u00f0a br\u00faktir til brygging og baking. Gersoppar f\u00e1a t.d. brey\u00f0 at ganga. \n\nMong soppasl\u00f8g eru etandi og ver\u00f0a nevnd \u00e1tusoppar. Summir soppar ikki bara smakka v\u00e6l, men eru heilsug\u00f3\u00f0ur matur. Champignon ver\u00f0ur dyrka\u00f0ur \u00ed slavnum, myrkum h\u00fasum \u00ed m\u00f3gvi og rossat\u00f8\u00f0um. Soppasavnarar leita hv\u00f8rt \u00e1r eftir villum \u00e1tusoppum. Men f\u00f3lk, i\u00f0 taka soppar \u00fati, eiga at vera varin og duga \u00e1 at skyna, t\u00ed n\u00f3gvir \u00e1tusoppum. Hv\u00f8rt \u00e1r doyggja f\u00f3lk av soppaeitran. Tann fri\u00f0i, rey\u00f0i flugusoppurin er eitrandi. Hv\u00edti flugusoppurin er so eitrandi, bara t\u00fa smakkar \u00e1 hann, kanst t\u00fa doyggja. T\u00ed er umr\u00e1\u00f0andi ikki at taka hann. Hann l\u00edkist n\u00f3gv champignon.\n\nF\u00f8royskir soppar \n\n\u00cd F\u00f8royum vita vit um meiri enn 600 ymisk soppasl\u00f8g, n\u00e6rum helvtin av teimum eru hattsoppar, t.e. soppar vi\u00f0 hatti og leggi. Hattsopparnir \u00ed F\u00f8royum kunnu skiftast sundur \u00ed tr\u00edggjar n\u00e6rum eins st\u00f3rar b\u00f3lkar alt eftir, hvar i\u00f0 teir vaksa.\n\n Um lei\u00f0 100 sl\u00f8g av hattsoppum eri \u00far vi\u00f0arlundum, har i\u00f0 teir mest sum allir onkursvegna hava samband vi\u00f0 tr\u00f8ini. Hetta eru somu soppar, sum vaksa \u00ed sk\u00f3gum a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Nor\u00f0urevropa, men tali\u00f0 \u00e1 sl\u00f8gum er v\u00e6l minni \u00ed teimum f\u00f8roysku vi\u00f0arlundunum, helst t\u00ed allar vi\u00f0arlundirnar her eru \u00far hesi \u00f8ldini. Skulu soppar flyta um so st\u00f3rar v\u00edddir, tekur ta\u00f0 t\u00ed\u00f0, og harumframt krevja n\u00f3gvir vi\u00f0arlundasoppar at v\u00f8ksturin hevur \u00e1v\u00edsan aldur, so r\u00edviligt av dey\u00f0um bl\u00f8\u00f0um og n\u00e1lum er lagst um botnin. T\u00ed kunnu vit v\u00e6nta, at n\u00fdggj sl\u00f8g framyvir fara at stinga seg upp \u00ed okkara vi\u00f0arlundum.\n Okkurt um 100 sl\u00f8g av hattsoppum eru \u00e1 fj\u00f8llunum, og fleri teirra vaksa n\u00e6r tengdir at l\u00e1gu p\u00edlarunnunum, sum er her. Fyri ta\u00f0 mesta eru hetta somu sl\u00f8g sum vaksa \u00e1 samsvarandi st\u00f8\u00f0um \u00e1 Alpunum, \u00ed Noregi og \u00cdslandi. Enn eru hesir soppar ikki n\u00f3g v\u00e6l granska\u00f0ir hv\u00f8rki \u00ed F\u00f8royum ella \u00fati \u00ed heimi.\n Endiliga vaksa okkurt um 100 sl\u00f8g av hattsoppum \u00e1 graslendi - \u00e1 gr\u00f8nu l\u00ed\u00f0unum \u00e1 l\u00e1glendi. Av soppunum \u00e1 graslendi eru vakshattarnir teir litfagrastu. Her ver\u00f0ur eitt l\u00edti\u00f0 \u00farval lagt fram.\n\nS\u00ed eisini \n\n Vakshattar\n Gulur vakshattur\n Leyk-vakshattur\n Moyggjar-vakshattur\n Pappageyka-vakshattur\n\nKelda \n\n stamps.fo"}
{"id": "5419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vakshattar", "title": "Vakshattar", "text": "Vakshattarnir (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hygrocybe) eru soppar i\u00f0 vaksa \u00e1 graslendi. Flestu vakshattarnir eru gulir, appilsingulir ella rey\u00f0ir, men einstakir eru, sum eru lj\u00f3st vi\u00f3lubl\u00e1ir \u00e1 liti, gr\u00f8nir, br\u00fanir, gr\u00e1ir ella hv\u00edtir. Vakshattar vaksa \u00e1 lendi, har i\u00f0 teir ver\u00f0a mettir at liva av at ni\u00f0urbr\u00f3ta dey\u00f0ar plantulutir. Teir eru hattsoppar vi\u00f0 fl\u00edggi undir hattinum. Vanliga er hatturin \u00far 1 og upp \u00ed 10 cm brei\u00f0ur. T\u00fa s\u00e6rt mun \u00e1 sl\u00f8gunum, hyggur t\u00fa at liti og skapi teirra, men t\u00fa kanst eisini hyggja at, um teir eru turrir ella fitikendir, h\u00e1lir, flusutir ella trevsutir.\n\nVakshattarnir eru uppi \u00ed teimum hattsoppasl\u00f8gunum her \u00ed F\u00f8royum, sum flest sl\u00f8g eru av. Vit vita um 29 sl\u00f8g, ta\u00f0 er um lei\u00f0 helvtin av teimum sl\u00f8gunum, sum vit vita um \u00ed Evropa. Tey sl\u00f8gini, i\u00f0 resta \u00ed her \u00e1 landi, eru j\u00fast sovor\u00f0in, sum eru tengd at sk\u00f3garumhv\u00f8rvi ella sum d\u00e1ma betur k\u00e1lkalendi ella l\u00edggjari kringumst\u00f8\u00f0ur.\n\nVakshattar seta st\u00f3r kr\u00f8v til vakstrarsta\u00f0i\u00f0. Flestu sl\u00f8gini eru n\u00e6stan bara at finna \u00e1 heldur turrum, \u00f3veltum graslendi, har i\u00f0 eingi handilst\u00f8\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt og har i\u00f0 tr\u00f8 ella runnar ikki f\u00e1a breitt seg, t\u00ed eti\u00f0 ver\u00f0ur av lendinum. N\u00f3gva sta\u00f0ni \u00ed Evropa minkar hetta slagi\u00f0 av n\u00e1tt\u00faru\u00f8kjum, sostatt gongur eisini aftur \u00e1 hondina vi\u00f0 vakshattum. Avlei\u00f0ingin av hesum er hon, at ikki so f\u00e1ir vakshattar eru at finna \u00e1 teimum sonevndu rey\u00f0u listunum, t.e. \u00e1 yvirlitunum, sum londini hv\u00f8rt s\u00e6r gera yvir teir soppar, tey \u00f3ttast fyri kanska fara at ver\u00f0a t\u00fdndir.\n\n\u00cd F\u00f8royum eru stak g\u00f3\u00f0ir m\u00f8guleikar hj\u00e1 vakshattum at standa seg. N\u00e6stan alla sta\u00f0ni etur sey\u00f0ur av haganum, ikki eggja t\u00e6r br\u00f8ttu l\u00ed\u00f0irnar heldur n\u00f8krum til at velta upp \u00far n\u00fdggjum ella til at tr\u00e1royna t\u00e6r \u00e1 annan h\u00e1tt. Sostatt kunnu F\u00f8royar metast sum eitt fri\u00f0skj\u00f3l hj\u00e1 vakshattum, yvirh\u00f8vur eisini hj\u00e1 soppum, plantum og flogkyktum, sum tr\u00edvast \u00e1 sovor\u00f0num st\u00f8\u00f0um.\n\nS\u00ed eisini \n\n Gulur vakshattur\n Leyk-vakshattur\n Moyggjar-vakshattur\n Pappageyka-vakshattur\n\nKelda \n\n stamps.fo\n\nSoppar"}
{"id": "5420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leyk-vakshattur", "title": "Leyk-vakshattur", "text": "Leyk-vakshattur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hygrocybe helobia) er vanligur \u00ed F\u00f8royum. Hatturin er \u00far 1 upp \u00ed 3 cm brei\u00f0ur, og soppurin er fagurrey\u00f0ur, allur sum hann er. B\u00e6\u00f0i hattur og leggur eru turrir oman\u00e1, og hatturin er flusutur, serliga inni \u00e1 mi\u00f0juni. Leggur t\u00fa soppin ni\u00f0ur \u00ed eskju, beint t\u00e1 i\u00f0 hann er henta\u00f0ur, kennir t\u00fa hv\u00edttleyksroyk, t\u00ed i\u00f0 t\u00fa nakrar minuttir seinni letur eskjuna uppaftur.\n\nS\u00ed eisini \n Gulur vakshattur\n Moyggjar-vakshattur\n Pappageyka-vakshattur\n\nKelda \n stamps.fo\n\nSoppar"}
{"id": "5421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulur%20vakshattur", "title": "Gulur vakshattur", "text": "Gulur vakshattur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hygrocybe chlorophana) er vanligasti vakshatturin \u00ed F\u00f8royum. Hatturin er \u00far 2 upp \u00ed 7 cm brei\u00f0ur, og soppurin er gulur, allur sum hann er. B\u00e6\u00f0i hattur og leggur eru turrir og sl\u00e6ttir uttan. Eins og n\u00e6stan allir hinir vakshattarnir heldur hann serliga til ni\u00f0an fyri 400 metra h\u00e6dd. Uppi millum fjalla er \u00ed hansara sta\u00f0 bleikgulur vakshattur (lat\u00edn Hygrocype citrinopallida), sum er minni og brei\u00f0k\u00faputur vi\u00f0 dj\u00fapt ni\u00f0urrendum fl\u00edggi.\n\nS\u00ed eisini \n Leyk-vakshattur\n Moyggjar-vakshattur\n Pappageyka-vakshattur\n\nKelda \n stamps.fo\n\nSoppar"}
{"id": "5422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pappageyka-vakshattur", "title": "Pappageyka-vakshattur", "text": "Pappageyka-vakshattur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hygrocybe psittacina) veksur burtur \u00far \u00f8llum \u00f8\u00f0rum vakshattum. T\u00e1 i\u00f0 soppurin er fullvaksin ella s\u00f3lin hevur s\u00e6\u00f0 \u00e1 hann, bliknar hann og ver\u00f0ur gulligur, men ovast \u00e1 legginum var\u00f0veitir hann n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 gr\u00f8na litin. B\u00e6\u00f0i hattur og leggur eru kleimutir ella sliputir, so ilt er at f\u00e1a r\u00e6ttiliga um hann, \u00e6tlar t\u00fa at henta hann.\n\nS\u00ed eisini \n Gulur vakshattur\n Leyk-vakshattur\n Moyggjar-vakshattur\n\nKelda \n stamps.fo\n\nSoppar"}
{"id": "5423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moyggjar-vakshattur", "title": "Moyggjar-vakshattur", "text": "Moyggjar-vakshattur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hygrocybe virginea) veksur her og har \u00ed F\u00f8royum. Vanliga er hatturin \u00far 1 upp \u00ed 4 cm brei\u00f0ur, og soppurin er hv\u00edtur ella litka\u00f0ur allur sum hann er. B\u00e6\u00f0i hattur og leggur eru sliputir, og oman\u00e1 er hatturin naka\u00f0 fitikendur. Moyggja-vakshattur hoyrir upp \u00ed tann b\u00f3lk av vakshattum, sum er n\u00e6stan kelvirundur og hv\u00f8rs fl\u00edggi eru mj\u00e1tt samvaksin legginum.\n\nS\u00ed eisini \n Gulur vakshattur\n Leyk-vakshattur\n Pappageyka-vakshattur\n\nKelda \n stamps.fo\n\nSoppar"}
{"id": "5427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matur", "title": "Matur", "text": "Matur er naka\u00f0, sum kann etast. Matur er h\u00f8vu\u00f0skeldan til orku og f\u00f8\u00f0sluevni fyri dj\u00f3r, og kemur vanliga fr\u00e1 dj\u00f3ri ella plantu. \u00d8llum dj\u00f3rum og menniskjum t\u00f8rvar mat. \u00cd matinum eru l\u00edvsney\u00f0ug evni, i\u00f0 veita kroppinum b\u00e6\u00f0i orku og hita, og evni, sum eru l\u00edvsney\u00f0ug fyri trivna\u00f0 og v\u00f8kstur. \n\nKosturin er ymiskur um allan heim og lagar seg eftir, hv\u00f8r matur er t\u00f8kur. Menniskan kann sodna sera ymiskan mat av gr\u00f3\u00f0ri og dj\u00f3ri, men summi f\u00f3lk eru urta\u00e1tarar, vegetarar, burturav. Tey eta ikki kj\u00f8t, t\u00ed tr\u00fagv teirra loyvir t\u00ed ikki, ella tey halda ta\u00f0 vera ringt fyri heilsuna. Er kosturin ikki n\u00f3g heilsug\u00f3\u00f0ur, ella mattrot er, kann sj\u00faka standast av t\u00ed. Hjarta- og \u00e6\u00f0rasj\u00fakur og a\u00f0rar v\u00e6lfer\u00f0arsj\u00fakur kunnu vit f\u00e1a, um vit oveta okkum av mati, sum er ringur fyri heilsuna.\n\nMatur\n\nFr\u00e1 plantum \n\n Fr\u00e6\n Gr\u00f8nmeti\n Frukt\n\nFr\u00e1 dj\u00f3rum \n\n Mj\u00f3lkav\u00f8rur\n Egg\n Skord\u00fdr\n Kj\u00f8t: Hara, Sey\u00f0ur, K\u00fagv, Gr\u00edsur, Fuglur\n Snigil\n Fuglur\n Sj\u00f3dj\u00f3r\n\nFr\u00e1 hv\u00f8rki dj\u00f3ri ella plantu \n\n Salt\n Ger\n Soppar\n Tari\n Vatn\n\nSl\u00f8g av framleiddum mati \n\n Drekka: Dj\u00fas, Saft\n R\u00fasdrekka: \u00d8l, V\u00edn, Brenniv\u00edn\n Brey\u00f0\n Kaka\n Ostur\n Kips\n S\u00faltutoy\n Pasta\n Terta\n Pitsa\n Tv\u00edfl\u00eds\n Salat\n S\u00f3s\n Pylsa\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n ST greining av mati\n\nMatur og drekka"}
{"id": "5429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigert%20O.%20Patursson", "title": "Sigert O. Patursson", "text": "Sigert O. Patursson (15. oktober 1869 \u00ed Kirkjub\u00f8 - 17. september 1931) var \u00e6vint\u00fdrari.\n\n\u00cd 1889 f\u00f3r Sigert sum 20 \u00e1ra gamal undir s\u00edna fyrstu longu fer\u00f0 \u00ed nor\u00f0aru og sy\u00f0ru p\u00f8rtunum av Vestursibiriu og Karahav. Um seks \u00e1ra fer\u00f0ina var b\u00f3kin \u00c1 fer\u00f0 \u00ed Sibiriu skriva\u00f0, sum er um mentanars\u00f8gu og hendingar \u00e1 fer\u00f0ini.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1901 Sibirien i vore dage\n 1994 \u00c1 fer\u00f0 \u00ed Sibiriu\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nSj\u00f3farar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1869\nAndl\u00e1t \u00ed 1931"}
{"id": "5430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patursson", "title": "Patursson", "text": "Patursson er eitt f\u00f8royskt eftirnavn og hevur fleiri t\u00fddningar \u00e1 Wikipediu:\n\n J\u00f3annes Patursson (1866 - 1946), b\u00f3ndi, politikari og rith\u00f8vundur\n Erlendur Patursson (1913 - 1986), politikari og rith\u00f8vundur\n R\u00f3i Patursson (1947), rith\u00f8vundur\n Sigert O. Patursson (1869 - 1931), \u00e6vint\u00fdrari\n S\u00fasanna Helena Patursson (1864 - 1916), rith\u00f8vundur\n Sverre Patursson (1871 - 1960), rith\u00f8vundur\n Tr\u00f3ndur Patursson (1944), listama\u00f0ur og \u00e6vint\u00fdrari\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "5432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%BDrtalv", "title": "F\u00fdrtalv", "text": "F\u00fdrtalv er talv, har f\u00fdra telva \u00edsenn. Sum \u00ed vanligum talvi hevur hv\u00f8r telvari 16 talvf\u00f3lk, men n\u00fa eru 4 litir. Telvararnir, sum sita yvirav hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, eru \u00ed parti.\n\nTalvbor\u00f0i\u00f0 er st\u00f8rri, enn \u00ed vanligum talvi. Upp\u00ed hv\u00f8nn kant eru 3 r\u00f8\u00f0ir afturat vi\u00f0 8 puntum, og uttast stendur talvf\u00f3lki\u00f0.\n\nF\u00fdrtalv, sum mest var\u00f0 telva\u00f0 fyrr, kundi ver\u00f0a dr\u00fagvt.\n\nTalv"}
{"id": "5434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20%C3%A1%20Lakjuni", "title": "J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni", "text": "J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni (13. november 1952 \u00ed Fuglafir\u00f0i) er f\u00f8royskur politikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og hevur veri\u00f0 l\u00e6rari \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Sk\u00fala og \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala \u00e1 Kambsdali. J\u00f3gvan er giftur vi\u00f0 Odv\u00f8r, og eiga tey 5 b\u00f8rn.\n\nPolitiska l\u00edvslei\u00f0in \n\n\u00cd politiska l\u00edvi s\u00ednum er J\u00f3gvan f\u00f3lkafloksma\u00f0ur, hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum 2004-2008 og l\u00f8gtingsforma\u00f0ur fr\u00e1 november 2011.\n\n 1994 - 1996 Limur \u00ed Landssk\u00falar\u00e1\u00f0num, 1\u00bd \u00e1r sum forma\u00f0ur.\n 1998 - 2002 Limur \u00ed Mentunar- og Vinnunevndini.\n 1998 - L\u00f8gtingsma\u00f0ur.\n 2002 - Limur \u00ed Uttanlandsnevndini, R\u00e6ttarnevndini og \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num.\n 2002 - Forma\u00f0ur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num.\n 2002 - Varalimur \u00ed Mentanarnevndini og Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num.\n 2003 - Limur \u00ed grundl\u00f3garnevndini.\n 2004 - 2008 - Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 2011 - L\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n\nListarligt virksemi \nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni er dugnaligur t\u00f3nleikari og hevur skriva\u00f0 l\u00f8g til n\u00f3gvar sangir, m.a. til tekstir hj\u00e1 Hans A. Djurhuus og Ismari Joensen. Eisini hevur hann havt barnak\u00f3r \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Sk\u00fala og saman vi\u00f0 Frits Johannesen stj\u00f3rna\u00f0 og sp\u00e6lt undir hj\u00e1 Fuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3ri. J\u00f3gvan hevur eisini sungi\u00f0 vid \u00ed fleiri k\u00f3rum, m.a.  Ber\u00f8a-k\u00f3rinum, sum J\u00f3annes S. Hansen og Alfred Hansen h\u00f8vdu s\u00ed\u00f0st \u00ed 60-\u00e1runum, \u00ed Ebenezer-k\u00f3rinum undir lei\u00f0slu av Jens Guttesen fr\u00e1 1972 til1977 - og ikki minst \u00ed Siloa-k\u00f3rinum, sum beiggi hansara, Ey\u00f0un \u00e1 Lakjuni hevur stj\u00f3rna\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1988. Eisini hevur J\u00f3gvan tey seinastu n\u00f3gvu \u00e1rini sungi\u00f0 vi\u00f0 \u00ed mans-dupulkvartettini Vega \u00ed Fuglafir\u00f0i. J\u00f3gvan hevur eisini veri\u00f0 vid \u00e1 fleiri pl\u00e1tu-, band- og fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vum. \u00cd lestrar\u00e1runum \u00ed Havn \u00ed 70-\u00e1runum sang hann vid Nicodemussangb\u00f3lkinum, har hann var vi\u00f0 \u00e1 trimum pl\u00e1tu\u00fatg\u00e1vum. \u00cd 1984 skipa\u00f0i hann saman vi\u00f0 Frits fyri \u00fatg\u00e1vu av bandi av Fuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3ri, og \u00ed 1986 var J\u00f3gvan primus motor aftan fyri bandi\u00f0 Heima vi\u00f0 b\u00f3lkinum Bros, har hann eisini sang vi\u00f0 \u00e1 summum av l\u00f8gunum. J\u00f3gvan eigur sj\u00e1lvur eini 8 ella 9 av teimum 14 l\u00f8gunum \u00e1 bandinum. \u00cd november 2012 g\u00f3vu J\u00f3gvan og sonur hansara B\u00e1r\u00f0ur \u00fat fl\u00f8guna \"Gakk t\u00fa tryggur\". Heiti\u00f0 hevur hon eftir barnar\u00edmuni hj\u00e1 Hans. A. Djurhuus, sum er vor\u00f0in f\u00f3lkaogn og eisini komin vi\u00f0 \u00ed kirkjus\u00e1lmab\u00f3kina, s\u00ed\u00f0an J\u00f3gvan gj\u00f8rdi s\u00edtt vakra lag til hana \u00ed 1980. J\u00f3gvan hevur gj\u00f8rt sjey av l\u00f8gunum \u00e1 fl\u00f8guni, og B\u00e1r\u00f0ur fimm, m.a. tann sera vakra sangin \"S\u00f3lstr\u00e1lan\". Hans Andreas Djurhuus eigur annars helmingin av yrkingunum \u00e1 fl\u00f8guni. T\u00f3nleikarar \u00e1 fl\u00f8guni eru m.a.: Magnus Johannessen, Mikael Blak, Jan R\u00fani Poulsen, Niclas Johannesen, Finnur Hansen og R\u00fani Hentze. Niclas Johannesen hevur produsera.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n2012 - Gakk t\u00fa tryggur - Saman vi\u00f0 soninum B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Lakjuni\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Landsst\u00fdri\u00f0 og landsst\u00fdrismenn\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nFuglfir\u00f0ingar\nK\u00f3rlei\u00f0arar"}
{"id": "5455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimspeki", "title": "Heimspeki", "text": "Heimspeki er ein l\u00e6ra innan almennir og grundleggjandi trupulleikar vi\u00f0v\u00edkjandi ymisk r\u00e1k, sum v\u00edsindi, estetikki, sannkenningarfr\u00f8\u00f0i, etikki, logikki, m\u00e1l og metafysikk. Heimspeki er ein \u00f8\u00f0rv\u00edsi m\u00e1ti at loysa trupulleikar vi\u00f0 skilag\u00f3\u00f0um framfer\u00f0arh\u00e1tti \u00ed r\u00e1kum, til d\u00f8mis, at f\u00f3lk spyrja spurningar so sum, um Gu\u00f0 er til, um vitan er m\u00f8gulig, og hvat ger eina ger\u00f0 r\u00e6tta ella skeiva. Heimspeki er t\u00fdtt fr\u00e1 t\u00ed forngrikska or\u00f0inum \u03c6\u03b9\u03bb\u03bf\u03c3\u03bf\u03c6\u03af\u03b1 (filosofia, sum b\u00f3kstaviliga merkir \"k\u00e6rleiki til v\u00edsd\u00f3m\". \u00c1 f\u00f8royskum n\u00fdta vit heiti\u00f0 heimspeki, t\u00f3 er heiti\u00f0 hugspeki eisini at hoyra.\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \n Heraklit\n Parmenides\n Sokrates\n Platon\n Aristoteles\n Aurelius Augustin\n Thomas Aquinas\n Ren\u00e9 Descartes\n Roger Bacon\n Francis Bacon\n Immanuel Kant\n William James\n Georg Wilhelm Friedrich Hegel\n Arthur Schopenhauer\n S\u00f8ren Kierkegaard\n Friedrich Nietzsche\n Ludwig Wittgenstein\n Bertrand Russell\n Edmund Husserl\n Jean-Paul Sartre\n Albert Camus\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "5459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brenniv%C3%ADn", "title": "Brenniv\u00edn", "text": "Brenniv\u00edn er r\u00fasdrekka, sum hevur meir enn enn umlei\u00f0 21 r\u00famprosent av  alkoholi. \u00cd brenniv\u00edni er n\u00f3gv meiri alkohol enn \u00ed v\u00edni og \u00f8li. R\u00fasn\u00f8gdin \u00ed brenniv\u00edni er vi\u00f0gj\u00f8rd \u00e1 serstakan h\u00e1tt, hon er dropadrivin, eisini nevnt destillera\u00f0. Smakkurin er tengdur at, hvussu l\u00f8gurin er dropadrivin, hv\u00f8r frukt er n\u00fdtt til framlei\u00f0sluna, og hvussu brenniv\u00edni\u00f0 ver\u00f0ur goymt eftir destillering. Ta\u00f0 hevur eisini t\u00fddning, hvussu leingi ta\u00f0 ver\u00f0ur goymt, og hv\u00f8rjum tr\u00e6i ta\u00f0 ver\u00f0ur goymt \u00ed, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 ver\u00f0ur tappa\u00f0. \n\nBrenniv\u00edn er til d\u00f8mis vodka, akvavit og whisky. \u00cd F\u00f8royum er ikki loyvt at selja brenniv\u00edn og anna\u00f0 alkohol \u00ed vanligum handlum. Brenniv\u00edn ver\u00f0ur selt \u00ed R\u00fasuni (R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins), sum hevur deildir \u00ed T\u00f3rshavn \u00e1 Streymoynni, Klaksv\u00edk \u00e1 Bor\u00f0oynni, Sk\u00e1lav\u00edk \u00e1 Sandoynni, \u00e1 Drelnesi \u00ed Su\u00f0uroynni, Saltangar\u00e1 \u00ed Eysturoynni og \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi \u00e1 V\u00e1goynni. Eitt f\u00f8royskt felag framlei\u00f0ir alkohol. Tey fyrstu \u00e1rini noyddist felagi\u00f0 at framlei\u00f0a brenniv\u00edni \u00ed Danmark og \u00cdslandi, men \u00ed 2011 samtykti F\u00f8roya L\u00f8gting, at n\u00fa er loyvt at bryggja sterkt \u00ed F\u00f8royum.\n\nMarki\u00f0 hj\u00e1 tollvaldinum millum heitv\u00edn og brenniv\u00edn er 22 %.\n\nAlhohol \n\nAlkohol \u00ed brenniv\u00edni\n\n Vanligt brenniv\u00edn: 20-40 %\n Sterkt brenniv\u00edn: 40-60 %\n F\u00ednsprit: Um 95 %\n\nSl\u00f8g \n\n Akvavitt\n Aalborg Akvavit (danskt akvavitt)\n L\u00edvsins Vatn (f\u00f8royskt akvavitt)\n Havi\u00f0 (f\u00f8royskt akvavitt)\n Ginn\n Baraldur (f\u00f8royskt ginn)\n Romm\n Konjak\n Tequila\n Vodka\n Absolut Vodka\n Eldvatn (f\u00f8royskt vodka)\n Drakkar Vodka (f\u00f8royskt vodka)\n Whisky\n Skotskt whisky\n \u00cdrskt whiskey\n Kanadiskt whisky\n Japanskt whisky\n Amerikanskt whisky\n Bourbon whiskey\n\nKeldur \n\nMatur og drekka\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "5478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alkohol", "title": "Alkohol", "text": "Eitt alkohol er, \u00ed evnafr\u00f8\u00f0iligum h\u00f8pi, eitt l\u00edvrunni\u00f0 m\u00fdl vi\u00f0 einum ella fleiri hydroxyb\u00f3lkum (-OH). R\u00fasandi l\u00f8gurin vit vanliga nevna alkohol eitur \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i ethanol (s\u00ed mynd). Alkoholir ver\u00f0a nevnd vi\u00f0 endingini -ol ella, um a\u00f0rir h\u00e6gri ra\u00f0festir b\u00f3lkar eru \u00ed m\u00fdlinum, vi\u00f0 hydroxy-. Eitt m\u00fdl vi\u00f0 einum hydroxyb\u00f3lki bundnum til ein benzenring kallast ein phenol og ver\u00f0ur ikki rokna\u00f0 sum eitt alkohol.\n\nAlkoholir ver\u00f0a deild \u00ed tr\u00edggjar b\u00f3lkar:\n Primer alkoholir, hydroxyb\u00f3lkurin er bundin til eitt carbonatom, i\u00f0 hevur h\u00e6gst eitt anna\u00f0 carbonatom sum n\u00e1b\u00fagva.\n Sekunder alkoholir, hydroxyb\u00f3lkurin er bundin til eitt carbonatom, i\u00f0 hevur tvey onnur carbonatom sum n\u00e1b\u00fagvar.\n Tertier alkoholir, hydroxyb\u00f3lkurin er bundin til eitt carbonatom, i\u00f0 hevur tr\u00fd onnur carbonatom sum n\u00e1b\u00fagvar.\n\nD\u00f8mi um n\u00f8kur alkohol:\n\nFramlei\u00f0sla \n\nFramlei\u00f0sla av alkoholum kann gerast \u00e1 n\u00f3gvar ymiskar m\u00e1tar. Ni\u00f0anfyri er ein listi yvir teir mest n\u00fdttu.\n Redukti\u00f3n av aldehyd ella keton\n Redukti\u00f3n av carboxyls\u00fdru ella ester\n Hydrati\u00f3n av alken\n\nReakti\u00f3nir \n\nAlkoholir kunnu reagera \u00e1 \u00f3teljandi m\u00e1tar. Ni\u00f0anfyri er ein listi yvir nakrar av teimum mestu vanligu reakti\u00f3nunum.\n Oxidati\u00f3n av einum primerum alkoholi gevur eitt aldehyd ella eina carboxyls\u00fdru\n Oxidati\u00f3n av einum sekunderum alkoholi gevur eina keton\n Dehydrati\u00f3n gevur eina alken\n Nukleofil substituti\u00f3n av einum halogenidi\u00f0 gevur ein ether\n\nS\u00ed eisini \n L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amin", "title": "Amin", "text": "Ein amin er felagsheiti fyri ein funktionellan b\u00f3lk og eitt l\u00edvrunni\u00f0 m\u00fdl i\u00f0 hevur hendan b\u00f3lkin \u00ed s\u00e6r. Aminir eru uppbygtar sum eitt ammoniakm\u00fdl vi\u00f0 einum ella fleiri av teimum trimum hydrogen atomunum skiftum \u00fat vi\u00f0 a\u00f0rar b\u00f3lkar. Aminir ver\u00f0a nevndar vi\u00f0 endingini -amin um talan er um einfald, sm\u00e1 m\u00fdl. Aminb\u00f3lkurin kann eisini nevnast \u00ed heitinum vi\u00f0 amino-.\n\nAminir ver\u00f0a deildar \u00ed tr\u00edggjar b\u00f3lkar:\n Primer amin: Nitrogenatomi\u00f0 hevur tvey hydrogenatomir til n\u00e1b\u00fagvar.\n Sekunder amin: Nitrogenatomi\u00f0 hevur eitt hydrogenatom til n\u00e1b\u00fagva.\n Tertier amin: Nitrogenatomi\u00f0 hevur onki hydrogen til n\u00e1b\u00fagva.\n\nD\u00f8mi um nakrar aminir:\n\nN\u00fdtsla \nAminir eru sera \u00fatbreiddar. D\u00f8mi um n\u00f8kur evni i\u00f0 innihalda aminb\u00f3lkar:\n \u00cd kroppinum: Dopamin, serotonin, adrenalin\n Heiliv\u00e1gur: Morfin, kodein, chlorpromazin\n R\u00fasevni: Kokain, amfetamin, heroin\n \u00cd nat\u00faruni: Nikotin\n\nFramlei\u00f0sla \nAminir kunnu framlei\u00f0ast solei\u00f0is:\n Redukti\u00f3n av nitril gevur eina primera amin\n Redukti\u00f3n av amid gevur eina primera, sekundera ella tertiera amin\n Reduktiv amination av aldehyd ella keton gevur eina primera, sekundera ella tertiera amin\n Reduktion av nitrob\u00f3lki gevur eina primera amin\n Reduktion av imin gevur eina primera ella sekundera amin\n Reduktion av azid gevur eina primera amin\n\nReakti\u00f3nir \n\nTvey tey t\u00fddningarmiklastu sl\u00f8gini av reakti\u00f3num aminir luttaka \u00ed eru:\n Nukleofil substituti\u00f3n av s\u00fdruhalogenidi\u00f0 ella s\u00fdruanhydridi\u00f0 gevur eina amid\n Nukleofil substituti\u00f3n av halogenidi\u00f0 gevur ein \u00fatbygta amin\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tindh%C3%B3lmur", "title": "Tindh\u00f3lmur", "text": "Tindh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed V\u00e1gum. Kemur ella fer ein vi\u00f0 flogfari umvegis V\u00e1ga Floghavn, er ta\u00f0 ofta, at ein fl\u00fdgur fram vi\u00f0 Tindh\u00f3lmi. Tindh\u00f3lmur er st\u00f8rsti h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum, og er hann 65 hektar til st\u00f8ddar. H\u00f3lmurin er tv\u00e6r merkur og hevur n\u00f3gvan fugl. \u00cd h\u00f3lminum er ofta grind dey\u00f0, men seinastu fer\u00f0 um lei\u00f0 1970.\n\nTann sermerkti h\u00f3lmurin, sum s\u00e6st \u00far bygdini B\u00f8, hevur fingi\u00f0 navn eftir s\u00ednum h\u00f8gu tindum. Tindarnir eru fimm \u00ed tali, og eita teir Ytstitindur, Arnatindur, L\u00edtlitindur, Brei\u00f0itindur og Boygditindur. \u00cd sk\u00falanum hevur veri\u00f0 vanligt, at b\u00f8rnini l\u00e6rdu tindarnar vi\u00f0 hesi ramsuni Ytsti, Arni, L\u00edtli, Brei\u00f0i, Bogni, og er ramsan eisini n\u00fdtt sum ni\u00f0urlag \u00ed einum populerum sangi.\n\nS\u00f8gnin um \u00f8rnina \u00ed Tindh\u00f3lmi\nH\u00f3ast eingin b\u00fdr har, hevur ta\u00f0 ikki alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 so. S\u00f8gn er, at hann skal hava veri\u00f0 bygdur \u00ed gomlum d\u00f8gum. S\u00f8gan sigur, at ein familja (ma\u00f0ur, kona og barn) b\u00fa\u00f0i har einafer\u00f0, men me\u00f0an ma\u00f0urin var og fiska\u00f0i, kom ein \u00f8rn og t\u00f3k sm\u00e1barni\u00f0, og fleyg ta\u00f0 upp \u00e1 ein av tindunum. Og h\u00f3ast mamman megna\u00f0i at fara eftir barninum, var ov seint. Eftir hetta flutti familjan av oynni, og s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur eingin b\u00fasett seg har.\n\nS\u00ed eisini\nH\u00f3lmar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda\n\nKeldur til s\u00f8gnina um \u00f8rnina \u00ed Tindh\u00f3lmi \nWeihe, A.: Tj\u00f3\u00f0minni (1938), s. 14\nT\u00f8mmeraas, Per J.: \u00d8rnen (1997), s. 120-121\nKletti, P\u00f3l \u00e1: \u00d8rnin - ein barnar\u00e6nari. Grein \u00ed Dimmal\u00e6tting (\u00edleggi\u00f0 Sk\u00e1i) 26. januar 2002\n\nV\u00e1gar\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "5502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vodka", "title": "Vodka", "text": "Vodka er r\u00fasdrekka, sum er sterkari enn 37,5% alkohol. Vodka er upprunaliga ein eysturevropeiskur drykkur, i\u00f0 ver\u00f0ur framleiddur \u00far \u00f8llum r\u00e1v\u00f8rum, sum kunnu gerast um til alkohol, men sum oftast ver\u00f0ur korn ella epli n\u00fdtt. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 er dropadrivi\u00f0, ver\u00f0ur spritti\u00f0 s\u00edla\u00f0, so at \u00f8ll lukt- og smakkfrumevni ver\u00f0a tikin burtur. Munurin \u00e1 teimum ymsu sl\u00f8gunum liggur \u00ed dygdini \u00e1 r\u00e1v\u00f8runum og \u00ed vatninum. Vodka ver\u00f0ur mest n\u00fdtt til at blanda ymiskar drykkir. Vodka inniheldur vatn og alkohol. Ta\u00f0 f\u00e6st harumframt eisini vi\u00f0 einum \u00f3tali av ymsum tilsettum smakkum. Alkoholprosenti\u00f0 spennir millum 35 % og 50 %. Navni\u00f0 Vodka er eitt vart navn \u00ed ES, og reglurnar eru grei\u00f0ar. Vodka skal ver\u00f0a destillera\u00f0 til minst 95 % og s\u00ed\u00f0ani blanda\u00f0 til \u00ed minsta lagi\u00f0 37 %. Um hesar reglur ikki ver\u00f0a fylgdar, kann ta\u00f0 ikki eita Vodka, men m\u00e1 seljast undir \u00f8\u00f0rum navni.\n\nSl\u00f8g \n\n Absolut Vodka\n Absolwent Vodka\n Bols Vodka\n Chopin Vodka\n Explorer Vodka\n Finlandia Vodka\n Fjodor Vodka\n Ikon True Russian Vodka \n Kalashnikov Vodka\n Komitroff Vodka\n Konings Rossia Vodka\n Koskenkorva Vodka\n Moskovskaya Vodka\n Palace Vodka\n Rasputin Vodka\n Smirnoff Vodka\n Stolichnaya Vodka\n Zaranoff Vodka\n Znaps Vodka\n\nMatur og drekka\nVodka"}
{"id": "5503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Absolut%20Vodka", "title": "Absolut Vodka", "text": "Absolut Vodka er eitt svenskt slag av vodka \u00far bygdini \u00c5hus \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n. Absolut Vodka var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed  1879 av Lars Olsson Smith. S\u00ed\u00f0an juli 2008 hevur eitt franskt felag, Pernod Ricard, \u00e1tt Absolut Vodka. Absolut er tri\u00f0st\u00f8rsta slagi\u00f0 av brenniv\u00edni \u00ed heiminum n\u00e6st eftir Bacardi og Smirnoff. Absolut ver\u00f0ur selt \u00ed 126 londum.\n\nKeldur\n\nLeinkjur \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nMatur og drekka\nR\u00fasdrekka\nVodka"}
{"id": "5504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katowice", "title": "Katowice", "text": "Katowice (Kattowitz) er ein b\u00fdur \u00ed Selesia \u00ed su\u00f0ur P\u00f3llandi. B\u00fdurin var\u00f0 grunda\u00f0ur \u00ed 16. \u00f8ld. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 300.000. \u00cd st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum b\u00fagva g\u00f3\u00f0ar tv\u00e6r milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar. Katowice er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed voivodskapinum Slesia (p\u00f3lskt: wojew\u00f3dztwo \u015bl\u0105skie, danskt: Voivodskabet Schlesien).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n The Municipal Council of Katowice\n The Commercial Website of Katowice\n Katowice, Silesia\n A webcam view of Katowice\n Hotel in Katowice\n Tram in Katowice\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "5509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adam%20Smith", "title": "Adam Smith", "text": "Adam Smith, (doyptur 5. juni 1723, dey\u00f0ur 17. juli 1790) var moralheimsspekingur og grundleggjari av samfelagsb\u00faskapi sum v\u00edsind.\n\nAdam Smith var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Kirkcaldy \u00ed Eysturskotlandi. F\u00f8\u00f0ingardagur hansara er \u00f3kendur.\n\nH\u00f8vu\u00f0sverk hansara \"An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations\" var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1776 og gj\u00f8rdist grundarlagi\u00f0 fyri liberalismuni sum b\u00faskaparr\u00e1k.\n\nTa\u00f0 var Adam Smith sum introdusera\u00f0i hugtaki\u00f0 \"The Invisible Hand\", ella \"\u00d3sj\u00f3nligu hondina\". Vi\u00f0 hugtakinum vil hann millum anna\u00f0 v\u00edsa \u00e1, at um markna\u00f0arkreftirnar sleppa at r\u00e1\u00f0a uttan upp\u00edblanding fr\u00e1 t.d. t\u00ed almenna vi\u00f0 studningi ella \u00f8\u00f0rum.\n\nKeldur \n\n Filosofiske studier - \"Den usynlige h\u00e5nd\" hos Adam Smith\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Filosofiske studier - \"Den usynlige h\u00e5nd\" hos Adam Smith\n\nSmith, Adam"}
{"id": "5511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nepal", "title": "Nepal", "text": "Nepal er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Asia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Kathmandu. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 26,5 milli\u00f3nir. Nepal liggur millum Kina \u00ed nor\u00f0i og India \u00ed su\u00f0ri. T\u00edggju av sekstan av heimsins h\u00e6gstu fj\u00f8llum liggja har nor\u00f0uri \u00ed Nepal, av teimum er eisini Mount Everest, i\u00f0 er heimsins h\u00e6gsta fjall og liggur \u00e1 markinum millum Nepal og Kina. L\u00edtla landi\u00f0 Nepal er \u00f3gvuliga avbyrgt land \u00ed sy\u00f0ra parti \u00ed Himaleiafj\u00f8llum. Flestu f\u00f3lk eru hinduar, men hj\u00e1 mongum f\u00f3lkum er \u00e1tr\u00fana\u00f0urin blandingur av hinduismu og buddismu. Til 1991 var kongur einaveldugur, men eftir har\u00f0an politiskan \u00f3fri\u00f0, var\u00f0 skipanin broytt til parlamentariskt kongsveldi, og f\u00f3lki\u00f0 slapp at velja st\u00fdri\u00f0 s\u00edtt, og n\u00fa styrir f\u00f3lkavald stj\u00f3rn landinum. \u00cd 2006 var\u00f0 kongurin koyrdur fr\u00e1, og landi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 sum l\u00fd\u00f0veldi. H\u00e6gstu fj\u00f8ll \u00ed heiminum - har\u00edmillum Mount Everest - eru \u00ed Nepal, og t\u00ed er landi\u00f0 v\u00e6l umt\u00f3kt fer\u00f0am\u00e1l hj\u00e1 fjallakl\u00edvarum og f\u00f3lki, sum d\u00e1mar at ganga \u00ed fj\u00f8llunum.\n\nKathmandu er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Nepal og st\u00f8rsti b\u00fdur. \u00cd gamla b\u00fdarpartinum eru n\u00f3gvar trongar g\u00f8tur og mong torg vi\u00f0 gomlum templum og minnisvar\u00f0um. \u00cd einum templi b\u00fdr livandi gudinnan Kumari Devi, ein sm\u00e1genta, sum kosin er at umbo\u00f0a hindugudinnuna Parvati. Gentan er \u00ed templinum, til hon kemur \u00ed kynsb\u00faningaraldurin, t\u00e1 ver\u00f0ur ein onnur vald. \u00cd Nepal eru mong f\u00f3lkasl\u00f8g. Sherparnir \u00ed eystara parti \u00ed h\u00e1lendinum eru \u00f3f\u00f8ra djarvir fjallakl\u00edvarar. Gurkharnir mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum eru heimsgitnir fyri dirvi og evni s\u00edni sum hermenn og manna serdeildir b\u00e6\u00f0i \u00ed indiska og bretska herinum. Newrarnir \u00ed Kathmandudali eru kendir fyri tr\u00e6skur\u00f0arlist s\u00edna, sum pr\u00fd\u00f0ir mong tempul og h\u00fas \u00ed Nepal. Meiri enn helvtin av f\u00f3lkinum \u00ed Nepal er nepalar, i\u00f0 eru \u00e6tta\u00f0ir \u00far India. Um 90 % av f\u00f3lkinum \u00ed Nepal arbei\u00f0ir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. Mong dyrka r\u00eds og a\u00f0ra gr\u00f8\u00f0i \u00ed v\u00e6lgj\u00f8rdu br\u00edkunum, sum eru la\u00f0a\u00f0ar langt ni\u00f0an \u00ed br\u00f8ttu l\u00ed\u00f0irnar. Solei\u00f0is ber til at velta \u00ed lendi, sum annars hev\u00f0i veri\u00f0 \u00f3hugsandi sum dyrkilendi. Sum a\u00f0rasta\u00f0ni her um lei\u00f0ir hevur monsunregni\u00f0 alt at siga fyri gr\u00f3\u00f0urin.\n\nAsia"}
{"id": "5518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geir%20H.%20Haarde", "title": "Geir H. Haarde", "text": "Geir Hilmar Haarde (f. 8. apr\u00edl 1951 \u00ed Reykjav\u00edk) var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00cdslands fr\u00e1 2006 til 2009 og forma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lfst\u00e6\u00f0isflokkin fr\u00e1 2005 til 2009.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Al\u00feingi.is - Geir H. Haarde\n\n\u00cdslendskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "5520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6ran%20Persson", "title": "G\u00f6ran Persson", "text": "G\u00f6ran Persson (20. januar 1949 \u00ed Ving\u00e5ker) var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Sv\u00f8r\u00edkis \u00e1rini 1996 til 2006 fyri Socialdemokraterna, og forma\u00f0ur fyri Socialdemokraterna til 2007.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Regeringen.se - G\u00f6ran Persson\n Riksdagen.se - G\u00f6ran Persson\n\nSvenskir politikarar\nPersson, G\u00f6ran\nSvenskir statslei\u00f0arar\nPersson, G\u00f6ran"}
{"id": "5525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lena%20Anderssen", "title": "Lena Anderssen", "text": "Lena Anderssen (f\u00f8dd 26. september 1974 i T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8roysk-kanadisk songkvinna.\n\nLena hevur valt at \u00fatliva dreymin um eitt l\u00edv sum yrkist\u00f3nleikari. Saman vi\u00f0 manninum Niclas Johannesen hevur hon s\u00ed\u00f0ani seinnu helvt av n\u00edti\u00e1runum roynt seg b\u00e6\u00f0i uttanlands og \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2005 hava tey satsa\u00f0 mi\u00f0v\u00edst upp \u00e1 danska markna\u00f0in. Har hava tey sp\u00e6lt n\u00f3gvar konsertir, givi\u00f0 \u00fat fl\u00f8gu Can't Erase It, luttiki\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum \u00fatvarpsendingum, fingi\u00f0 fleiri fr\u00e1l\u00edk umm\u00e6li og hava veri\u00f0 \u00e1 konsertfer\u00f0 saman vi\u00f0 amerikonsku songkvinnuni Beth Hart.\n\nLagi\u00f0 Step On The Gas, av n\u00fdggju endurlj\u00f3\u00f0blanda\u00f0u \u00fatg\u00e1vuni av fl\u00f8guni Can\u2019t Erase It, hevur veri\u00f0 n\u00f3gv at hoyrt \u00ed \u00fatvarpinum \u00ed Danmark. \u00cd l\u00f8tuni (juni 2006) byrjar Can\u2019t Erase It at ver\u00f0a sp\u00e6lt \u00ed donskum \u00fatvarpi. \n\nLena er n\u00f3gv ment sum songkvinna, tekstskrivari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hennara inniliga r\u00f8dd nemur vi\u00f0 hjarta\u00f0 hj\u00e1 mongum, t\u00e1 hon syngur s\u00ednar s\u00f8gur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Long Distance (1998)\n Can't Erase It (2005)\n Let Your Scars Dance (2008)\n Letters From The Faroes  (2011)\n\nHei\u00f0ur \n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed popp/rokk b\u00f3lkinum - \u00c1rsins songkvinna.\n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed popp/rokk b\u00f3lkinum - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va.\nPlanet Awards 2011 - \u00c1rsins songkvinna\nPlanet Awards 2011 - \u00c1rsins einstaklingur\nPlanet Awards 2011 - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va\nPlanet Awards 2008 - \u00c1rsins songkvinna\nPlanet Awards 2007 - Besta \u00fatg\u00e1va: Let Your Scars Dance\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nLenaMusic.com (enskt)\nMySpace.com - Lena Anderssen (enskt)\nSangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nF\u00f8royskar songkvinnur\nKanadiskar songkvinnur\nPlanet Awards vinnari\nSangskrivarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "5526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingi%20Joensen", "title": "Ingi Joensen", "text": "Ingi Joensen (f. 1953) er avl\u00e6rdur fotografur og arbei\u00f0ir sum listama\u00f0ur vi\u00f0 lj\u00f3smyndum. Hann leggur dent \u00e1 grafiska skapi\u00f0 og huglagi\u00f0 \u00ed myndunum. Vanligi arbei\u00f0sh\u00e1ttur \nhansara er at vi\u00f0gera s\u00ednar sv\u00f8rt\u00adhv\u00edtu myndir og geva teimum t\u00f3nar \u00ed ymiskum litum. \u00datb\u00fagving fr\u00e1 Danmarks Designskole 1973-77.\n\nVerk \n 50 bearbejdede fotografier i bogen: Reflekti\u00f3n, 1992.\n Model af havbunden omkring F\u00e6r\u00f8erne 1982.\n Udsmykninger i T\u00f3rshavn: Hotel F\u00f8royar (1983); \nF\u00f8roya Handilssk\u00fali (1983); \nStrandfer\u00f0slupakkh\u00fasi\u00f0 (1984); \nSon-et-lumiere (4 diasproj.: Bj\u00f8rg, 1986, \nHavlandi\u00f0, 1993, \nBl\u00e1ur b\u00f3ltur, 1993, \nMikladalur, 1994. \nStuttfilmur: Taxi 2002. \nBarnab\u00f3k: Tr\u00f8lli hj\u00e1 p\u00e1paleysa 2005. \n9 sj\u00f3nvarpssendingar: Gellur kring kn\u00f8ttin 2005.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Listasavn F\u00f8roya\n\nJoensen, Ingi\nJoensen, Ingi"}
{"id": "5527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ri%20Sverrisson", "title": "K\u00e1ri Sverrisson", "text": "K\u00e1ri Sverrisson er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari, sangskrivari og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\nEru vit til, spurdi K\u00e1ri Sverrisson \u00ed sanginum, \u00e1 Amnesty International fl\u00f8guni fyri sl\u00f8kum 15 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Ta\u00f0 var ta\u00f0 fyrsta, sum f\u00f8royingar veruliga hoyrdu til sangskrivaran og sangaran K\u00e1ra Sverrisson. K\u00e1ri var sentralur limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Enekk, sum var ein tann mest n\u00fdskapandi b\u00f3lkurin \u00ed f\u00f8royskari t\u00f3nleikas\u00f8gu. Sum einstaklingur hevur K\u00e1ri javnan framf\u00f8rslur vi\u00f0 t\u00f3nleiki hj\u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvum og \u00f8\u00f0rum. Hann er ein g\u00e1va\u00f0ur og n\u00fdskapandi sangskrivari, sum telist millum teir st\u00f8rstu v\u00edsusangararnar, sum F\u00f8royar hava \u00e1tt. R\u00f8ddin er sera egin og hann var millum uppskotini til besta sangara \u00e1 Planet Awards. \u00c1 Asfalt hevur K\u00e1ri fingi\u00f0 F\u00f8roya besta botn vi\u00f0 s\u00e6r. F\u00f8roya besti trummuleikari samb\u00e6rt AME R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu og F\u00f8roya besti bassleikari somulei\u00f0is samb\u00e6rt AME Arnold Ludvig v\u00f3ru vi\u00f0 til at gera framf\u00f8rsluna til eina b\u00f3lkaframf\u00f8rslu.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 1999 Teir sjey svanirnir og onnur f\u00f8roysk \u00e6vint\u00fdr CD 2002.\n 2003 Vi\u00f0 heimsins dyr.\n 2003 A taka v/ Valeri Dimchev og Desislava Dimcheva.\n 2013 N\u00f8kur f\u00e1 fet afturat, K\u00e1ri Sverrisson hevur lagt lag til yrkingar eftir J\u00f3anes Nielsen\n\nUmframt \n 1996 \u00d8ll hava veingir.\n 1996 Meg minnist eina mynd (skering 15)\n 1997 Fl\u00fagvandi bi\u00f0il (skering 24)\n 1998 Green Gate Green Gate.\n 2003 S\u00f3ljudansir ymisk.\n 2005 Koma Petur P\u00f3lson.\n 2007 Livandi Oy\u00f0a ORKA.\n\nVi\u00f0 Bendum sp\u00f3num \n 2013 Hvussu bendir mann sp\u00f3nir?\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Vann hei\u00f0urin sum \u00c1rsins tekstur \u00e1 Faroese Music Awards, J\u00f3anes Nielsen hev\u00f0i skriva\u00f0 tekstin til sangin L\u00edvi\u00f0 er j\u00fast sum ta\u00f0 er, sum K\u00e1ri Sverrisson hevur gj\u00f8rt lag til og syngur\n2014 - Tilnevndur sum \u00c1rsins sangari ella einleikari \u00e1 Faroese Music Awards \u00ed Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk b\u00f3lkinum (vann ikki)\n2014 - K\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir tilnevd sum \u00c1rsins b\u00f3lkur ella einstaklingur (vann ikki)\n2014 - K\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir tilnevd sum \u00c1rsins fl\u00f8ga \u00ed b\u00f3lkinum Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk fyri N\u00f8kur f\u00e1 fet aftrat (vann ikki)\n2014 - K\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir tilnevd sum \u00c1rsins sangur \u00ed b\u00f3lkinum Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk fyri St\u00f3ra l\u00edvm\u00f3\u00f0urin (vann ikki)\n2014 - K\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir tilnevd sum \u00c1rsins einleikari ella b\u00f3lkur \u00ed Opna b\u00f3lkinum (vann ikki)\n2014 - K\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir tilnevd sum \u00c1rsins lag/verk \u00ed Opna b\u00f3lkinum (vann ikki)\n\nS\u00ed eisini \n Enekk\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970-\u00e1runum\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "5528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202005", "title": "Oyggjaleikir 2005", "text": "XI (11.) Oyggjaleikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed Hetlandi 9. juli 2005 - 15. juli 2005. Hetland er minsta oyggjalandi\u00f0, sum hevur veri\u00f0 vertur fyri Oyggjaleikunum.\n\nTil tess at h\u00fasa teimum umlei\u00f0 2400 luttakarunum v\u00f3r\u00f0u tv\u00e6r ferjur leiga\u00f0ar at virka sum gistingarh\u00fas. Afturat teimum v\u00f3ru 47 f\u00f8royskir b\u00e1tar og skip, sum v\u00f3ru komin til Hetlands \u00ed sambandi vi\u00f0 Oyggjaleikirnar. \n\nStutt \u00e1\u00f0renn Oyggjaleikirnir byrja\u00f0u, t.e. 1. februar 2005 var\u00f0 hetlendska flaggi\u00f0 vi\u00f0urkent av skotsku skjaldramerkjamyndugleikunum.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Hetland 2005 - Heimas\u00ed\u00f0a Oyggjaleikanna \u00ed Hetlandi 2005\n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Hetlandi 2005.\n\n2005\n2005\nHetland"}
{"id": "5530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saint-Di%C3%A9-des-Vosges", "title": "Saint-Di\u00e9-des-Vosges", "text": "Saint-Di\u00e9-des-Vosges er ein b\u00fdur \u00ed Frakland.\n\nS\u00f8ga \n\n1507 : Kort Universalis Cosmographia  og b\u00f3k Cosmographiae Introductio (Martin Waldseem\u00fcller)\n\nPolitikkur\n\nMentan \n D\u00f3mkirkja\n Kirkja Saint-Martin\n Verksmi\u00f0ja Claude et Duval (Le Corbusier)\n\nB\u00faskapur\n\nSk\u00falar \nInstitut universitaire de technologie (Tekniska Sk\u00fala) : \n Teldufr\u00f8\u00f0i\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n Institut universitaire de technologie\n\nB\u00fdir \u00ed Fraklandi"}
{"id": "5534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202003", "title": "Oyggjaleikir 2003", "text": "10. Oyggjaleikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed Guernsey \u00ed 2003.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Guernsey 2003 - Heimas\u00ed\u00f0a Oyggjaleikanna \u00ed Guernsey 2003\n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Guernsey 2003.\n\n2003\n2003"}
{"id": "5536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202001", "title": "Oyggjaleikir 2001", "text": "9. Oyggjaleikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00e1 Isle of Man 9. juli 2001 - 13. juli 2001. Fyrstu Oyggjaleikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed Isle of Man \u00ed 1985. Isle of Man er fyrsta landi\u00f0 at h\u00fdsa Oyggjaleikunum tv\u00e6r fer\u00f0ir.\n\nOyggjaleikasambandi\u00f0 hevur skrivstovu s\u00edna \u00ed manska h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0num Douglas.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Isle of Man 2001 - Heimas\u00ed\u00f0a Oyggjaleikanna \u00ed Isle of Man 2001\n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Isle of Man 2001.\n\n2001\n2001"}
{"id": "5538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201999", "title": "Oyggjaleikir 1999", "text": "\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Gotland 1999 - Heimas\u00ed\u00f0a Oyggjaleikanna Gotlandi 1999\n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Gotlandi 1999.\n Gotlendska \u00edtr\u00f3ttarsambandi\u00f0\n\n1999\n1999"}
{"id": "5541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201997", "title": "Oyggjaleikir 1997", "text": "\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Jersey 1997 - Heimas\u00ed\u00f0a Oyggjaleikanna um Jersey 1997\n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Jersey 1997.\n\n1997\n1997"}
{"id": "5543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201995", "title": "Oyggjaleikir 1995", "text": "6. Oyggjaleikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed Gibraltar fr\u00e1 15. juli 1995 til 22. juli 1995.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Gibraltar 1995.\n\nKeldur \n\n1995\n1995"}
{"id": "5545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201993", "title": "Oyggjaleikir 1993", "text": "\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Isle of Wight 1993.\n\n1993\n1993"}
{"id": "5547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201991", "title": "Oyggjaleikir 1991", "text": "\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed \u00c1landi 1991.\n \u00c1lendska oyggjaleikanevndin\n\n1991\n1991"}
{"id": "5548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201989", "title": "Oyggjaleikir 1989", "text": "Oyggjaleikir 1989 v\u00f3ru hildnir \u00ed F\u00f8royum.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nMedal table\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed F\u00f8royum 1989.\n F\u00f8royska oyggjaleikanevndin\n\n1989\n1989"}
{"id": "5550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201987", "title": "Oyggjaleikir 1987", "text": "Oyggjaleikir 1987 v\u00f3ru hildnir \u00e1 Guernsey.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Guernsey 1987.\n\n1987\n1987"}
{"id": "5553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%201985", "title": "Oyggjaleikir 1985", "text": "\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasambandi\u00f0 - Um Oyggjaleikirnar \u00ed Isle of Man 1985.\n\n1985"}
{"id": "5555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202007", "title": "Oyggjaleikir 2007", "text": "XII (12.) Oyggjaleikirnir v\u00f3ru hildnir \u00e1 Rhodos 30. juni 2007 - 6. juli 2007. .\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinir\n\nKelda\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Rodos 2007 - Heimas\u00ed\u00f0a Oyggjaleikanna \u00e1 Rhodos 2007\n\n2007\n2007\nGrikkaland"}
{"id": "5558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kur%C3%B3w", "title": "Kur\u00f3w", "text": "Kur\u00f3w er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi. Kur\u00f3w hevur 2 870 \u00edb\u00fagvar (2013) og var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 15. \u00f8ld. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1nna Kur\u00f3wka. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed kommununi Gmina Kur\u00f3w.\n\nHin 9. september 1939 var\u00f0 eitt sivilt sj\u00fakrah\u00fas bumba av t\u00fdskarum, og n\u00f3gv f\u00f3lk doy\u00f0u. Undir seinna heimskr\u00edggi h\u00f8vdu t\u00fdskarar ein arbei\u00f0sleir uttanfyri b\u00fdin.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Kur\u00f3w.Lubelskie.pl\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "5655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montenegro", "title": "Montenegro", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Montenegro (Serbiskt: \u0426\u0440\u043d\u0430 \u0413\u043e\u0440\u0430/Crna Gora, \u00fattala: /tsr\u0329\u0302\u02d0na\u02d0 \u0261\u01d2ra/) er land \u00ed Landsynningsevropa. Ta\u00f0 hevur strond vi\u00f0 Adriahav fyri sunnan og mark vi\u00f0 Kroatia fyri vestan, Bosnia og Hersegovina \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingi, Serbia \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingi (herundir eisini ST-umsitna landspartin Kosovo og Albania \u00ed landsynningi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Podgorica.\n\nSj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fr\u00e1 Seinmi\u00f0\u00f8ld til 1918, men landi\u00f0 gj\u00f8rdist seinri partur av Jugoslavia \u00ed ymiskum holdum og r\u00edkissamveldinum Serbia og Montenegro. Grunda\u00f0 \u00e1 \u00farslitini fr\u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u 21. mai 2006 kunngj\u00f8rdi Montenegro sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u s\u00edna 3. juni 2006. Montenegro var\u00f0 vi\u00f0urkent sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 av Serbia 15. juni og 28. juni. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist 192. limaland Sameindu tj\u00f3\u00f0a.\n\nNavn \nNavn Montenegro \u2013 \u00e1 egnum m\u00e1li Crna Gora \u2013 merkir beinlei\u00f0is \"svart fjall\", sum sipar til dimmu sk\u00f3girnar, i\u00f0 einafer\u00f0 kl\u00e6ddu l\u00ed\u00f0irnar \u00ed Dinarisku alpunum s\u00e6ddar fr\u00e1 sj\u00f3varm\u00e1lanum. Landsins navn \u00e1 flestu vesturevropisku m\u00e1lum endurspeglar venetisku t\u00fd\u00f0ingina av navninum monte negro, i\u00f0 eisini merkir \"svart fjall\". Onnur m\u00e1l, serliga n\u00e6rmastu grannam\u00e1lini, n\u00fdta s\u00edna egnu beinlei\u00f0is t\u00fd\u00f0ing av hugtakinum. T. d. albanskt: Mali i Zi, bulgarskt: \u0427\u0435\u0440\u043d\u0430 \u0433\u043e\u0440\u0430 (i\u00f0 merkir \"Svartur sk\u00f3gur\", har i\u00f0 or\u00f0i\u00f0 \"\u0433\u043e\u0440\u0430\" er fari\u00f0 at merkja \"sk\u00f3gur\" heldur enn \"fjall\" \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0arbulgarskum); romanskt: Muntenegru, grikskt: \u039c\u03b1\u03c5\u03c1\u03bf\u03b2\u03bf\u03cd\u03bd\u03b9\u03bf og turkiskt: Karada\u011f; \"sv\u00f8rt fj\u00f8ll\", naka\u00f0 fjarari eisini russiskt: \u0427\u0435\u0440\u043d\u043e\u0433\u043e\u0440\u0438\u044f og kinverskt: \u9ed1\u5c71 (pinyin: h\u0113ish\u0101n). Somulei\u00f0is hevur skoti\u00f0 veri\u00f0 upp at nevna landi\u00f0 Svartafjall \u00e1 f\u00f8royskum.\n\nS\u00f8ga \nLandi\u00f0 er kent fyri at vera ein partur av Serbia undir kr\u00edgnum millum Bosnia og Kroatia \u00ed 1990-unum og var partur av serbiska herinum, i\u00f0 leyp \u00e1 Kroatia. Landi\u00f0 byrja\u00f0i eina sj\u00e1lvsst\u00fdristilgongd \u00ed 2005 og fekk endaliga sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 Serbia \u00ed 2006.\n\nFyrsta r\u00edki at vi\u00f0urkenna Montenegro var \u00cdsland 8. juni 2006, s\u00ed\u00f0an fylgdu Sveis og Estland 9. juni og Russland 11. juni. Vi\u00f0urkenningar fr\u00e1 Kroatia, Bosnia og Herzegovina og Slovenia v\u00f3ru skj\u00f3tar. Evropasamveldi\u00f0 og USA vi\u00f0urkendu Montenegro 12. juni eins og ymisk limalond \u00ed ES og onnur evropisk lond (herundir Bulgaria ). Sameinda kongsr\u00edki\u00f0 gav formliga vi\u00f0urkenning 13. juni, Kina og Frakland 14. juni solei\u00f0is, at allir fimm limirnir \u00ed ST-trygdarr\u00e1\u00f0num vi\u00f0urkenna stj\u00f3rn Montenegro. Serbia, hin fyrrverandi parturin \u00ed r\u00edkissamveldinum, vi\u00f0urkendi Montenegro 15. juni. OSCE gj\u00f8rdi av at g\u00f3\u00f0taka Montenegro sum 56. lim s\u00edn 21. juni, og landi\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 s\u00e6ti s\u00ednum \u00ed Fasta R\u00e1\u00f0num 22. juni. Sameindu tj\u00f3\u00f0ir gj\u00f8rdu vi\u00f0 atkv\u00f8\u00f0u \u00ed Trygdarr\u00e1\u00f0num at bj\u00f3\u00f0a fullan limaskap \u00ed felagskapinum sum hitt n\u00fdggja sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Montenegro 22. juni 2006. Montenegro var\u00f0 v\u00e1tta\u00f0 sum limur 28. juni.\n\nPolitikkur\n\nMentan\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMontenegro er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Eysturevropa. Ta\u00f0 liggur \u00edmillum Kroatia, Serbia, Bosnia-Hersegovina og Albania.\n\nB\u00faskapur\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n\nAlmennar heimas\u00ed\u00f0ur \n Formliga heimas\u00ed\u00f0a Tj\u00f3\u00f0veldisins Montenegro\n Visit Montenegro - Vevs\u00ed\u00f0a fer\u00f0ar\u00e1\u00f0sing \u00ed Montenegro\n Government of the Republic of Montenegro - Stj\u00f3rn Montenegro\n Parliament of the Republic of Montenegro - Tj\u00f3\u00f0arting Montenegro\n President of the Republic of Montenegro - Forseti Montenegro\n The Royal House of Montenegro - Kongsh\u00fas Montenegro\n Constitution of Montenegro - Stj\u00f3rnarskipan Montenegro (\u00e1 serbiskum)\n Republic Referendum Commission - F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0unevndin (\u00e1 serbiskum)\n The EU site on Montenegro - ES-s\u00ed\u00f0a um Montenegro\n Kotor\n\n \nEvropa"}
{"id": "5657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spania", "title": "Spania", "text": "Spania (spanskt; Espa\u00f1a) er eitt land \u00ed Su\u00f0urevropa. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Madrid, og londinum hevur umlei\u00f0 45 millionar \u00edb\u00fagvar. Spania hevur mark vi\u00f0 Andorra, Frakland, Gibraltar, Portugal og Marokko (fr\u00e1 Ceuta og Melilla). H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er spanskt.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrst \u00ed 11. \u00f8ld var Spanianes luta\u00f0 sundur \u00edmillum muslimsk r\u00edki sunnan fyri og \u00ed mi\u00f0juni og mong kristin kongsr\u00edki nor\u00f0anfyri. \u00cd 1037 eydna\u00f0ist Fernando av Kastilia at fullf\u00edggja\u00f0 ta m\u00e1l, p\u00e1pi hansara hev\u00f0i sett s\u00e6r; at taka grannar\u00edki\u00f0 L\u00e9on. Men ikki fyrr enn \u00ed 1072 kendi sonur Fernandos Alfonso 6. seg so tryggan \u00ed s\u00e6ti, at hann tordi at leggja \u00e1 muslimsku r\u00edkini fyri sunnan. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 vardi \u00ed 400 \u00e1r, til s\u00ed\u00f0sta muslimska kongsr\u00edki\u00f0, Granada, m\u00e1tti l\u00fata \u00ed 1492. \n\nTr\u00fd skip \u00far spanska ranns\u00f3knarflotanum, sum skuldu sigla kring j\u00f8r\u00f0ina vi\u00f0 portugisiska sj\u00f3faranum Ferdinandi Magellan (1480-1521) sum h\u00f8vu\u00f0smanni, sigldu um ta\u00f0 ovurst\u00f3ra Kyrrahav. Tey komu fram \u00e1 tv\u00e6r sm\u00e1ar polynesiskar oyggjar \u00e1 vegnum. Onnur var Pukapuka. At enda kom Magellan til Guam, st\u00f8rstu oynna \u00e1 Marianoyggjum, t\u00e1 var manningin illa fyri, og n\u00f3gvir v\u00f3ru dey\u00f0ir. 16. mars 1521 steig Magellan f\u00f3tin \u00e1 land \u00e1 filipinsku oynni Samar, og nakrar vikur seinni drupu upp\u00f8st f\u00f3lk \u00e1 oynni hann. Bara eitt skip vi\u00f0 n\u00e6sta sj\u00f3loytnanti Magellans, Sebastian del Cano (1486/1487-1526) sum skipara, kom heim aftur til Spania \u00ed september 1522, t\u00e1 hev\u00f0i ta\u00f0 fullf\u00f8rt fyrstu siglingarfer\u00f0ina um kn\u00f8ttin. Og ums\u00ed\u00f0ir var pr\u00f3gva\u00f0, at j\u00f8r\u00f0in var rund. \n\n\u00cd 1931 noyddu spanskir l\u00fd\u00f0veldismenn Alfonso 13. kong \u00ed \u00fatlegd. N\u00fdggja l\u00fd\u00f0veldisstj\u00f3rnin f\u00f8rdi sosialistiskan politikk og leg\u00f0i hald \u00e1 g\u00f3\u00f0seigaraj\u00f8r\u00f0 og b\u00fdtti \u00fat til b\u00f8ndur og avmarka\u00f0i valdi\u00f0 hj\u00e1 kirkjuni og herinum. \u00c1 valinum \u00ed 1936 fekk Sosialistiska F\u00f3lkafylkingin meiriluta. T\u00e1 gj\u00f8rdu yvirmenn \u00ed spanska herinum, sum stu\u00f0la\u00f0u fasistunum, uppreistur. Herovastin Francisco Franco gj\u00f8rdist oddama\u00f0ur teirra. R\u00e6\u00f0uligt borgarakr\u00edggj brast \u00e1 \u00ed landinum. Italia sendi herli\u00f0 at hj\u00e1lpa Franco, og T\u00fdskland sendi honum herna\u00f0arflogf\u00f8r. Sovjetsamveldi\u00f0 sendi stj\u00f3rnini pening og v\u00e1pn, men \u00ed mars 1939 hev\u00f0i Franco tiki\u00f0 meginpartin av Spania. Hann gj\u00f8rdist einar\u00e6\u00f0isharri, og bara ein flokkur, Falengeflokkurin, slapp at vera. \n\nEftir bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj fr\u00e1 1932-1939 t\u00f3k einar\u00e6\u00f0isharrin Francisco Franco vi\u00f0 og st\u00fdrdi \u00f8ll \u00e1rini til 1975. Eftirma\u00f0ur hansara, Juan Carlos kongur 1., setti f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i aftur \u00ed gildi. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er Spania sterkt \u00eddna\u00f0arland; mong f\u00f3lk arbei\u00f0a eisini \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, og fer\u00f0avinnan er \u00ed st\u00f8\u00f0unum v\u00f8kstri. St\u00f8rsta menningin og mesta virksemi\u00f0 er fram vi\u00f0 strendurnar.\n\nMentan\n\nMatur \n\nF\u00f8royar \u00fatfluttu \u00ed n\u00f3gv \u00e1r klippfisk til Spania, har fiskurin var\u00f0 nevndur bacalao. Spanska heiti\u00f0 gav eisini navn til flakavirki\u00f0 \u00ed Havn vi\u00f0 sama navni. Spaniar eta framvegis n\u00f3gvan bacalao, men innflyta hann n\u00fa \u00far \u00f8\u00f0rum londum enn F\u00f8royar.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\n\u00cd Spania hava f\u00f3lk sp\u00e6lt ymisk sl\u00f8g av f\u00f3tb\u00f3lti heilt aftur til r\u00f3mverjat\u00ed\u00f0ina. S\u00ed\u00f0an t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld hevur enska slagi av f\u00f3tb\u00f3lti, i\u00f0 er ta\u00f0 slagi, i\u00f0 f\u00f8royingar eisini best kenna, veri\u00f0 v\u00e6lumt\u00f3kt \u00ed Spania. Real Madrid C.F. og FC Barcelona eru millum heimsins kendastu og mest vinnandi fel\u00f8g \u00ed heiminum. Spanska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 vann EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 1964, 2008 og 2012 og HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2010.\n\nA\u00f0rar \u00edt\u00f3ttagreinar i\u00f0 eru v\u00e6l umt\u00f3ktar \u00ed Spania eru kurvab\u00f3ltur, tennis, s\u00fakkling, hondb\u00f3ltur, futsal, motors\u00fakklukappkoyring og, seinastu \u00e1rini eisini Formula Eitt.\n\nPolitikkur \n\nSpania gj\u00f8rdi saman vi\u00f0 sameindum londum innr\u00e1s \u00ed Afghanistan \u00ed 2002. S\u00ed\u00f0an eru 22 spanskir hermenn dey\u00f0ir \u00ed kr\u00edgsherja\u00f0a landinum. \u00cd l\u00f8tuni (oktober 2009) eru 1.200 spanskir hermenn \u00ed Afghanistan.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nTa\u00f0 mesta av Spania er ein turrur h\u00e1sl\u00e6tti, men so eru kortini st\u00f3rar og veldyrka\u00f0ar fl\u00f8tur upp\u00edmillum. Sunnan fyri Pyreneurnar er Ebrofl\u00f8tan. Har er turt ve\u00f0urlag, men \u00f3gvuliga heitt um summari\u00f0; um veturin kann kortini vera kavi. Har, sum ta\u00f0 ber til at veita vatn oman \u00far fj\u00f8llunum, er fl\u00f8tan v\u00e6l dyrka\u00f0. Vestan fyri fl\u00f8tuna fram vi\u00f0 Biscayav\u00edkini eru tey Kantabrisku fj\u00f8llini. Har \u00e1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni fellur \u00f3gvuliga n\u00f3gv regn ni\u00f0ur, og har vaksa sk\u00f3gir av tundureik. Mitt \u00ed Spania er h\u00e1sl\u00e6ttin Castilia. Har er so turt og steikjandi heitt um summari\u00f0, at gr\u00f3\u00f0urin svidnar av. Um veturin kann ta\u00f0 vera kalt, og ikki so sj\u00e1ldan kavar hann. \u00cd \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av h\u00e1sl\u00e6ttanum regnar kortini naka\u00f0, og har velta teir h\u00f3pin av hveiti og rugi. St\u00f8rstu \u00e1irnar \u00ed Castilia eru Tajo og Duero, men ta\u00f0 er vi\u00f0 teimum, sum vi\u00f0 hinum sponsku \u00e1unum, um veturin standa t\u00e6r \u00e1 tremur, og um summari\u00f0 kunna t\u00e6r br\u00fakast sum vegir.\u2028\n\nSunnan fyri Castilia \u00ed \u00fatsynningshorninum av Spania er v\u00edtt sl\u00e6ttlendi, sum eitur Andalusia. Har er heitasta pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed Spania. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00e1 fl\u00f8tuni hava teir veitt vatn fr\u00e1 Guadalquivir og \u00f8\u00f0rum \u00e1um \u00fat yvir b\u00f8in, og b\u00f8ndurnir dyrka n\u00f3gvar plantur, sum bert tr\u00edvast \u00ed n\u00f3gvum varma. Har vaksa m.a. mais, hveiti, v\u00edn og su\u00f0urfruktir. Eystan fyri Andalusia er fjallalendi\u00f0 Granada; har s\u00edggjast n\u00f3gvir vakrir bygningar fr\u00e1 teirri t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 maurarnir r\u00e1ddu yvir Su\u00f0urspania. Fram vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavsstrondini eru n\u00f3gvar sm\u00e1ar fl\u00f8tur. Hesar fl\u00f8tur, sum \u00e1 sponskum kallast huertas, urtagar\u00f0arnir, eru besta j\u00f8r\u00f0in \u00ed Spania. Heitt er b\u00e6\u00f0i vetur og summar, og \u00far fj\u00f8llunum koma n\u00f3gvar \u00e1ir, sum teir fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0 hava veitt oman yvir b\u00f8in vi\u00f0 teimum mongu frukttr\u00f8unum. Har vaksa b\u00e6\u00f0i mandlur, sitr\u00f3nir, v\u00edndr\u00fair, olivur, appilsinir, fikur, abrikosur og dadlur, og teir heysta fleiri fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0.\u2028\n\nAllar sunnast \u00ed Spania eigur St\u00f3rabretland ein l\u00edtlan b\u00fd, Gibraltar. \u00cd Atlantshavinum eigur Spania Kanarisku oyggjarnar.\n\nLandslutir\n\n Galicia\n Asturias\n Kantabria\n Baskaland\n Navarre\n Arag\u00f3n\n Katal\u00f3nia\n Kastile og Leon\n La Rioja\n Madrid\n Ekstremadura\n Kastilla la Mancha\n Valencia\n Balearoyggjar\n Andalusia\n Murcia\n Kanarisku oyggjarnar\n (Ceuta)\n (Melilla)\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nSpania ver\u00f0ur ofta sett \u00ed samband vi\u00f0 fiesta og flamenko. Flestu f\u00f3lk eru katolikkar, og t\u00e1 i\u00f0 teir halda fiesta, er ta\u00f0 t\u00ed\u00f0um at minnast ymisk halgimenni; t\u00e1 ganga teir skr\u00fa\u00f0gongu, sp\u00e6la t\u00f3nleik og dansa. \n\nFleiri f\u00f3lkasl\u00f8g vi\u00f0 egnum m\u00e1li og serstakari mentan eru \u00ed Spania. M\u00e1lini eru fleiri, til d\u00f8mis katal\u00f3nskt, g\u00e6liskt og euskera. Baskar, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed Nor\u00f0urspania og naka\u00f0 inn \u00ed Frakland, tala euskera, sum als ikki er skilt vi\u00f0 spanskt eins og hini b\u00e6\u00f0i m\u00e1lini eru. Almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Spania er kastilianskt, og allir sk\u00falan\u00e6mingar l\u00e6ra ta\u00f0, umframt enskt ella franskt. \n\nSponsk b\u00f8rn bera or\u00f0 fyri at leggjast seint: tey eta l\u00edtla m\u00e1lt\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tey koma \u00far sk\u00fala, so sp\u00e6la tey uttandura, til alt h\u00faski\u00f0 f\u00e6r s\u00e6r n\u00e1ttur\u00f0a um n\u00edggjut\u00ed\u00f0ina.\n\nB\u00faskapur \n\nLandb\u00fana\u00f0ur og fiskivinna v\u00f3ru grundarlagi\u00f0 undir spanska b\u00faskapinum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er st\u00f3rur st\u00e1l\u00eddna\u00f0ur \u00ed landinum, meginparturin er mi\u00f0savna\u00f0ur uttan um Barcelona. Har eru eisini n\u00f3gvar bilverksmi\u00f0jur. \u00cd 1980-\u00e1runum komu n\u00f3gvar elektr\u00f3niskar og h\u00e1t\u00f8kniligar verksmi\u00f0jur; n\u00f3gv av t\u00ed f\u00edggja\u00f0u \u00fatlendskar fyrit\u00f8kur. T\u00fddningarmestu landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rurnar eru korn, oljuber, v\u00ednber og aldinfruktir, helst appilsinir \u00far fruktag\u00f3\u00f0a lendinum vi\u00f0 Sevilla.\n\nAlmenn skuld \n\nB\u00faskaparkreppan er farin illa vi\u00f0 Spania seinastu \u00e1rini, og ney\u00f0ugt hevur veri\u00f0 at siga n\u00f3gvum f\u00f3lkum \u00far starvi, fyri at spara, samstundis sum ney\u00f0ugt hevur veri\u00f0 at l\u00e6nt st\u00f3rar peningaupph\u00e6ddir, fyri at landi\u00f0 kann h\u00f3ra undan; spanski landskassin skyldar meir \u00ed 2014, sj\u00e1lvt um stj\u00f3rnin hevur gj\u00f8gnumf\u00f8rt krevjandi sparingar \u00e1 f\u00edggjarl\u00f3gini . Skuldin var \u00ed 2013 komin upp\u00e1 960 milliardir evrur, ella umlei\u00f0 8000 milliardir kr\u00f3nur. Hetta svarar til heili 94 prosent av bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kuni, ta\u00f0 vil siga ta\u00f0 samla\u00f0a vir\u00f0i av t\u00ed sum landi\u00f0 framlei\u00f0ir av v\u00f8rum og t\u00e6nastum. \u00cd 2012 var skuldi 86 prosent av BT\u00da. Hetta s\u00e6st \u00ed t\u00f8lum sum spanski mi\u00f0bankin leg\u00f0i fram \u00ed mars 2014. Og framskrivingarnar hj\u00e1 bankanum eru onki bjartar, t\u00ed tey rokna vi\u00f0 at skuldin \u00ed 2014 kemur at vera 99 prosent av BT\u00da. \u00cd 2007 var skuldin 36,3 prosent av BT\u00da. Men s\u00ed\u00f0ani kreppan rakti er skuldin vaksin javnt.\n\nArbei\u00f0sloysi \n\nTali\u00f0 av arbei\u00f0sleysum veksur \u00ed Spania. 4,6 milli\u00f3nir spani\u00f3lar standa uttan arbei\u00f0i, har av 2 milli\u00f3nir eru kvinnur. Serliga tey ungu eru hart rakt. Vi\u00f0 uml. 20 % arbei\u00f0sloysi, er Spania landi\u00f0 vi\u00f0 n\u00e6sth\u00e6gsta arbei\u00f0sloysi \u00ed ES. Ta\u00f0 v\u00edsa t\u00f8l fr\u00e1 sentralu hagt\u00f8lunum hj\u00e1 ES, Eurostate. Upp\u00e1 bert eitt \u00e1r er tali\u00f0 av arbei\u00f0sleysum tv\u00edfalda\u00f0 \u00ed Spania, og s\u00ed\u00f0ani 1. januar \u00ed 2010 er tali\u00f0 voksi\u00f0 vi\u00f0 300.000. \n\nArbei\u00f0sloysi hevur ikki s\u00e6\u00f0 svartari \u00fat s\u00ed\u00f0ani 1997, skriva fleiri spanskir mi\u00f0lar. H\u00f3ast hetta er fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Jos\u00e9 Luis Rodr\u00edguez Zapatero optimistiskur. Zapatero roknar vi\u00f0, at tali\u00f0 av arbei\u00f0sleysum hevur n\u00e1tt toppin, og at menningin fr\u00e1 n\u00fa av gongur r\u00e6tta vegin. Hann peikar \u00e1, at spanska b\u00faskapurin vanliga gongur illa teir fyrstu m\u00e1na\u00f0irnar av \u00e1rinum, t\u00ed byggjuvinnan, landbr\u00faki\u00f0 og fer\u00f0avinnan eru minni virkin hesa t\u00ed\u00f0ina av \u00e1rinum, men b\u00faskaparserfr\u00f8\u00f0ingar eru ikki samdir vi\u00f0 honum \u00ed hesum. \n\n40,8 % av spanska ungd\u00f3minum millum 15 og 30 \u00e1r, hevur einki arbei\u00f0i. Tilflytarar \u00ed landinum eru eisni hart raktir av kreppuni, sum rakti landi\u00f0 hart fyri tveimum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Av teimum eru uml. 30 % arbei\u00f0sleysir.\n\nFer\u00f0avinna \n\nUm 59 milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk koma til Spania \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at nj\u00f3ta l\u00edvi\u00f0 \u00e1 v\u00f8kru, s\u00f3llj\u00f3su ba\u00f0istrondunum og at s\u00edggja f\u00f8gru, sj\u00e1ldsomu byggifr\u00f8\u00f0ilistina \u00ed b\u00fdum sum Barcelona og Sevilla. Nor\u00f0urevropeiskum fer\u00f0af\u00f3lki d\u00e1mar best at fara til strendurnar vi\u00f0 Costa del Sol, Costa Blanca (til d\u00f8mis Torrevieja) og Mallorka. Tarvafikting er vanligt undirhald \u00ed \u00f8llum st\u00f3rum b\u00fdum.\n\n\u00datlendsk fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed 2006\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Madrid\n Spanskt\n Andalusia\n\nEvropa\nES\nSpania"}
{"id": "5659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maltiska%20stavra%C3%B0i%C3%B0", "title": "Maltiska stavra\u00f0i\u00f0", "text": "Maltiska stavra\u00f0i\u00f0 er bygt \u00e1 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 n\u00f8krum eyka b\u00f3kstavum vi\u00f0 teknum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at skriva maltiska m\u00e1li\u00f0.\n\nTa\u00f0 hevur 30 b\u00f3kstavir:\n\nLeggi\u00f0 til merkis, at stavra\u00f0i\u00f0 ikki hevur Y.\n\nS\u00ed eisini\n Stavra\u00f0 bygd \u00e1 ta\u00f0 lat\u00ednska\n\nMalta\nStavra\u00f0 bygd \u00e1 ta\u00f0 lat\u00ednska"}
{"id": "5662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilnius", "title": "Vilnius", "text": "Vilnius (p\u00f3lskt: Wilno) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Litavu. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 542 932 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nLitava\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "5663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urs%C3%A1miskt%20m%C3%A1l", "title": "Su\u00f0urs\u00e1miskt m\u00e1l", "text": "Su\u00f0urs\u00e1miskt er b\u00fdtt upp \u00ed tvey m\u00e1lf\u00f8ri: Vanligt su\u00f0urs\u00e1miskt og umes\u00e1miskt. Hetta seinna ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Ume\u00e5dalinum og hevur summi ting til felags vi\u00f0 lules\u00e1miskt og nor\u00f0urs\u00e1miskt. Su\u00f0urs\u00e1miskt er h\u00f3tt. S\u00ed\u00f0stu skansarnir hj\u00e1 t\u00ed eru kommunurnar Sn\u00e5sa og Hattfjelldal \u00ed Noregi, har n\u00f8kur hundra\u00f0 f\u00f3lk enn tosa ta\u00f0.\n\nLat\u00edskt stavra\u00f0: \nA/a, B/b, D/d, E/e, F/f, G/g, H/h, I/i, (\u00cf/\u00ef), J/j, K/k, L/l, M/m, N/n, O/o, P/p, R/r, S/s, T/t, U/u, V/v, Y/y, \u00c6/\u00e6, \u00d8/\u00f8, \u00c5/\u00e5 \n\n\u00c4/\u00e4 er eitt avbrigdi av \u00c6/\u00e6, og \u00d6/\u00f6 er eitt avbrigdi av \u00d8/\u00f8.\n\nC/c, Q/q, W/w, X/x, Z/z eru n\u00fdttir til fremmandaor\u00f0.\n\nS\u00e1misk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Noregi\nM\u00e1l \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "5664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umes%C3%A1miskt%20m%C3%A1l", "title": "Umes\u00e1miskt m\u00e1l", "text": "Umes\u00e1miskt er eitt s\u00e1miskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og Noregi. Einans 20 f\u00f3lk tosa ta\u00f0, og m\u00e1li\u00f0 er t\u00ed doyggjandi.\n\nM\u00e1l \u00ed Noregi\nM\u00e1l \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nS\u00e1misk m\u00e1l\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "5679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elsa%20Funding", "title": "Elsa Funding", "text": "Elsa Funding (6. november 1942 \u00ed Funningi) er fyrsti f\u00f8royski, kvinnuligi prestur. Hon er d\u00f3ttir Steingr\u00edm og Johonnu Funding f. Juul.\n\nCand.theol. fr\u00e1 K\u00f8benhavn Universitet 1977. Cand.phil. \u00ed nor\u00f0urlendsk/f\u00f8roysk m\u00e1l, Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8royar, 1998.\n\nPrestur \u00ed Su\u00f0uroyar Nor\u00f0ara Prestegjald (Hvalba) 1977-84, Nor\u00f0oyara Vestara Prestagjald (Klaksv\u00edk) 1985-88, Su\u00f0uroyar Sunnara Prestagjald (V\u00e1gi) 1988, Nor\u00f0oyar Prestagjald fr\u00e1 2000-12.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n F\u00f8royskar b\u00edbliut\u00fd\u00f0ingar og t\u00fd\u00f0ingarroyndir. (2007)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Kristeligt Dagblad - Kvinden i Barbaras pr\u00e6steg\u00e5rd.\n\nFunding, Elsa\nFunding, Elsa\nF\u00f8royskar kvinnur"}
{"id": "5680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ynys%20M%C3%B4n", "title": "Ynys M\u00f4n", "text": "Ynys M\u00f4n ella Anglesey (enskt: Isle of Anglesey, kymriskt: Ynys M\u00f4n, frambori\u00f0  (IPA)) er ein oyggj og s\u00fdsla \u00ed \u00datnyr\u00f0ingswales. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00e1 Ynys M\u00f4n er Llangefni.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i  \nOyggin er skild fr\u00e1 meginlandinum av einum sm\u00f8lum sundi, i\u00f0 eitur Menai Strait. Hon er bundin at meginlandinum vi\u00f0 tveimum br\u00fam, t\u00ed upprunaligu Menai Suspension Bridge, i\u00f0 ber A5 og sum var\u00f0 bygd av Thomas Telford \u00ed 1826 til vegsamband, og t\u00ed n\u00fdggjaru, tv\u00e6r fer\u00f0ir bygdu Britanniabr\u00fanni, i\u00f0 ber A55 og North Wales Coast Railway line. Ynys M\u00f4n-s\u00fdslan hevur fleiri a\u00f0rar oyggjar, m.a. Holy Island.\n\nOyggjaleikir \nYnys M\u00f4n er limur \u00ed altj\u00f3\u00f0a Oyggjaleikasamtakinum.\n\nV\u00e6ntandi ver\u00f0ur Ynys M\u00f4n vertur fyri oyggjaleikunum \u00ed 2025.\n\nHygg eisini at \nGwynedd\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nCyngor Sir Ynys M\u00f4n / Isle of Anglesey County Council, anglesey.gov.uk\n\nKeldur \n\nWales"}
{"id": "5685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskur%20dansur", "title": "F\u00f8royskur dansur", "text": "F\u00f8royskur dansur stavar \u00far mi\u00f0\u00f8ld. Hetta er dansur uttan lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, \u00edsta\u00f0in ver\u00f0ur kv\u00f8\u00f0i\u00f0. F\u00f8royskur dansur hevur veri\u00f0 vanligur \u00ed st\u00f3rum partri av Evropa, men n\u00fa er ta\u00f0 bara \u00ed F\u00f8royum, at hann er livandi\n\nStuttleikin vi\u00f0 t\u00ed f\u00f8royska dansinum liggur fyri mestan partin \u00ed, at hann ver\u00f0ur troddur til sang, kv\u00e6\u00f0i, kempiv\u00edsur og f\u00f3lkav\u00edsur, sum ver\u00f0a sungnar fyri av einum ella fleiri skiparum, me\u00f0an \u00f8ll taka undir \u00ed vi\u00f0ganginum vi\u00f0 endan av hv\u00f8rjum \u00f8rindi.  \u00d8ll tey dansandi fylgja hugtikin vi\u00f0 \u00ed s\u00f8gugongdini \u00ed kv\u00e6\u00f0inum, og t\u00e1 okkurt serliga yndisligt ella hugtakandi kemur fyri, s\u00e6st ta\u00f0 \u00e1 andlitsbr\u00f8gdum og atfer\u00f0 teirra dansandi \u2013 t\u00e1 ru\u00f0ileikin \u00ed bardaganum kemur fyri, taka tey hendurnar fastliga saman, og t\u00e1 sigur er vunnin, loypa tey av gle\u00f0i.\n\nSj\u00e1lvur dansurin gongur fyri seg solei\u00f0is, at f\u00f3lk taka saman hendur og gera ein ring, og um fleiri koma upp \u00ed ringin, ver\u00f0ur hann brotin og eitt innvik ringist inni \u00ed sj\u00e1lvum ringinum.  Er f\u00f3lkatali\u00f0 til tess og stovan n\u00f3g st\u00f3r, ringist so aftur eitt innvik innan \u00ed t\u00ed fyrra, og so framvegis \u2013 men alt\u00ed\u00f0 \u00ed einum samanhangandi dansiringi, so at tann dansandi m\u00e1 fylgja hesum innvikunum i ringinum, og vi\u00f0hv\u00f8rt er \u00ed t\u00ed uttara ringinum, og l\u00f8tu seinni \u00ed t\u00ed innara.  Tey dansandi koma sostatt framvi\u00f0 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum andlit til andlit og m\u00f8tast tv\u00e6r reisur \u00ed hv\u00f8rjum umfari\u00f0.\n\nSt\u00edgingarstev (Vanligur dansur)\nKv\u00e6\u00f0al\u00f8gini eru \u00ed s\u00e6ttaparts takt, sum ver\u00f0ur hildin av j\u00f8vnum og einst\u00e1tta\u00f0um f\u00f3tatrampi. Vanligasti dansih\u00e1tturin er ta\u00f0 sokalla\u00f0a \u201cst\u00edgingarstevi\u00f0\u201d.\n\nTey dansandi flyta seg st\u00f8\u00f0ugt til vinstru, so at hv\u00f8r takt \u00ed t\u00f3nleikinum ver\u00f0ur fylgd av seks trinum.:\n\n vinstri f\u00f3tur tekur eitt trin frameftir (til s\u00ed\u00f0una)\n h\u00f8gri f\u00f3tur ver\u00f0ur fluttur m\u00f3ti t\u00ed vinstra,\n vinstri f\u00f3tur flytur seg aftur fram,\n h\u00f8gri f\u00f3tur flytur seg t\u00e6tt at vinstra,\n h\u00f8gri f\u00f3tur tra\u00f0kar til s\u00ed\u00f0una ella eitt fet aftur,\n vinstri f\u00f3tur flytur seg aftur m\u00f3ti h\u00f8gra, \n\nog solei\u00f0is ver\u00f0ur hildi\u00f0 fram \u00f3avbroti\u00f0, vi\u00f0 sama stevi\u00f0 \u00ed takt vi\u00f0 t\u00f3nleikin.  Er ta\u00f0 ein \u00e1lvarsom v\u00edsa i\u00f0 ver\u00f0ur sungin seigliga, fylgir dansurin spakuligari og sinniligari.\n\nTrokingarstev\nEitt fr\u00e1brigdi av dansinum er \u201ctrokingarstev\u201d (av at troka), har f\u00f3lk sum vanligt halda saman hendur \u00ed einum \u00f3brotnum ringi, men standa still ella fara eitt sindur aftureftir vi\u00f0 t\u00ed vanliga stevinum me\u00f0an \u00f8rindi\u00f0 ver\u00f0ur sungi\u00f0, og so flyta seg frameftir vi\u00f0 sama stevi, t\u00e1 ni\u00f0urlagi\u00f0 kemur fyri.\nTil henda dans ver\u00f0a serliga skj\u00f3tar og l\u00edvligar v\u00edsur n\u00fdttar. Hetta stev er burturfalli\u00f0 nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s, men \u00ed Su\u00f0uroy, serliga \u00ed teimum sy\u00f0ru bygdunum, havi eg ofta luttiki\u00f0 \u00ed hesum dansi. \u00cd heila tiki\u00f0 leggja f\u00f3lk har ein heilt annan dent \u00e1 dansin enn nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s, har ta\u00f0 oftast er ta\u00f0 einst\u00e1tta\u00f0a stevi\u00f0, i\u00f0 dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1.\n\nBandadansur\n\nEitt tri\u00f0ja slag av dansi, har skj\u00f3tar og livligar v\u00edsur ver\u00f0a n\u00fdttar, er bandadansurin.\nHar standa f\u00f3lk \u00ed tveimum r\u00f8\u00f0um, 1 \u2013 2 alin fr\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, menn \u00e1 a\u00f0rari s\u00ed\u00f0uni, og kvinnur hinumegin vi\u00f0 einum bandi \u00edmillum s\u00edn.  Me\u00f0an v\u00edsan ver\u00f0ur sungin, stendur man \u00ed sta\u00f0 og tr\u00ednur ta\u00f0 vanliga stevi\u00f0, men t\u00e1 ni\u00f0urlagi\u00f0 byrjar, ver\u00f0a hendurnar, i\u00f0 halda bondunun, lyftar upp \u00ed loft, og \u00far t\u00ed endanum av r\u00f8\u00f0ini, sum andlitini venda \u00edm\u00f3ti, boyggja f\u00f3lk seg parv\u00eds undir tey lyftu bondini, til tey eru komin \u00fat aftur \u00far r\u00f8\u00f0ini, snara s\u00e6r \u00e1 og hevja aftur bondini yvir teimum, tey t\u00e1 m\u00f8ta.  Ste\u00f0ga\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 t\u00ed pl\u00e1ssinum har hv\u00f8rt pari\u00f0 byrja\u00f0i, og so byrjar alt umaftur og heldur fram til v\u00edsan er enda\u00f0. Hetta er ein sera l\u00edvligur, men eisini troyttandi dansur.\n\nDansisp\u00f8l\nFyri uttan sj\u00e1lvan dansin eru eisini fleiri ymiskir j\u00f3laleikir, og nakrir av hesum leikum ver\u00f0a leiktir til sangir, i\u00f0 hoyra til.  Summir leikir eru serf\u00f8royskir (sum t.d. Fr\u00edsav\u00edsa), a\u00f0rir eru komnir a\u00f0rasta\u00f0nis fr\u00e1, t. d. at r\u00ed\u00f0a ediling, sum eisini er \u00edslendsk vikivaka: \u201cher ri\u00f0r Hoffin...\u201d, og somulei\u00f0is finnast \u00ed J\u00fatlandi (samanber Lyngbye f\u00e6r, kv\u00e6der, s. 37 \u2013 38 og 589).\nSvabo hevur \u00ed 5. bindi av s\u00ednum fer\u00f0afr\u00e1sagnum \u00e1 t\u00ed Kgl. B\u00f3kasavninum sagt fr\u00e1 einari r\u00fagvu at t\u00edl\u00edkum leikum, sum ver\u00f0a n\u00fdttir til samkomur \u00ed h\u00fasunum ella \u00fati undir opnum himli.\n\nKelda\nTjatsi.fo (t\u00fd\u00f0ing eftir Anker Eli Petersen)\n\nDansur\nF\u00f8royskur dansur\nF\u00f3lkaminni"}
{"id": "5688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mo%C5%A1ovce", "title": "Mo\u0161ovce", "text": "Mo\u0161ovce er ein av teimum st\u00f8rstu bygdunum \u00ed t\u00ed s\u00f8guliga \u00f8kinum Turiek, sum n\u00fa liggur \u00ed Tur\u010dianske Teplice landslutinum \u00ed \u017dilina Regi\u00f3nini \u00ed nor\u00f0ur-Slovakia. N\u00f3gvir s\u00f8guligir var\u00f0veittir bygningar eru \u00ed Mo\u0161ovce. Ta\u00f0 fyrsta s\u00f8guliga dokumenti\u00f0, i\u00f0 nevnir bygdina var fr\u00e1 1233. Av fyrstan t\u00ed\u00f0 var talan um tvey b\u00fasta\u00f0ar\u00f8ki, Machyuch og  Terra Moys. \u00c1in Mo\u0161ovka rennur gj\u00f8gnum bygdina. \u00cd bygdini eru fleiri minnisvar\u00f0ar og s\u00f8guligir bygningar, eitt n\u00fa er ein klassisk-rokoko harragar\u00f0ur fr\u00e1 seinna helmingi av 19. \u00f8ld vi\u00f0 enskum hava. Onnur st\u00f8\u00f0, sum eru vitjunarverd \u00ed bygdini eru ein neo-gotisk kat\u00f3lsk kirkja, ein luthersk kirkja fr\u00e1 1784 og eitt mausoleum sum n\u00fa er eitt museum. \n\nMo\u0161ovce er f\u00f8\u00f0ibygdin hj\u00e1 kenda Slovakiska skaldinum J\u00e1n Koll\u00e1r. H\u00fasi\u00f0 har hann var\u00f0 f\u00f8ddur er eisini eitt sta\u00f0, i\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lk plaga at vitja.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Mo\u0161ovce er minka\u00f0 tey seinastu \u00e1rini og var 1380 \u00ed 2001, sum var 7,4% minni enn \u00ed 1994. \n\n98.62% av \u00edb\u00fagvunum eru slovakar, 0.72% eru \u00far Kekkia og 0.14% eru \u00far Ungarn.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n www.mosovce.sk\n B\u00f3klingur\n Kunning\n Drienok\n\nB\u00fdir \u00ed Slovakia"}
{"id": "5692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eintracht%20Frankfurt", "title": "Eintracht Frankfurt", "text": "Eintracht Frankfurt ella SGE er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Frankfurt am Main. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 8. mars 1899. \n\nTa\u00f0 er \u00ed meistaradeildini \u00ed T\u00fdsklandi, sum ver\u00f0ur nevnd Bundesliga. \n\nOliver Glasner er venjari hj\u00e1 Eintracht Frankfurt.\n\nHei\u00f0ur\n\nEuropacupen\nTapandi finalistur: 1960\nUEFA-cup / UEFA Europa League (2): 1979/80, 2021/22\nT\u00fdskur seriumeistari (1): 1959\nT\u00fdskur varameistari, silvur (1): 1932\nDFB-cup vinnari (5): 1974, 1975, 1981, 1988, 2018\n\nH\u00f3purin \n\n\u00a0 1:  Kevin Trapp \n\u00a0 2:  Evan N'Dicka \n\u00a0 4:  J\u00e9r\u00f4me Ongu\u00e9n\u00e9 \n\u00a0 5:  Hrvoje Smol\u010di\u0107 \n\u00a0 6:  Kristijan Jaki\u0107 \n\u00a0 8:  Djibril Sow \n\u00a0 9:  Randal Kolo Muani \n11:  Faride Alidou \n15:  Daichi Kamada \n17:  Sebastian Rode \n18:  Almamy Tour\u00e9 \n19:  Rafael Santos Borr\u00e9 \n20:  Makoto Hasebe \n21:  Lucas Alario \n22:  Timothy Chandler \n24:  Aur\u00e9lio Buta \n25:  Christopher Lenz \n26:  \u00c9ric Junior Dina Ebimbe \n27:  Mario G\u00f6tze \n28:  Marcel Wenig \n29:  Jesper Lindstr\u00f8m  \n31:  Jens Grahl \n33:  Luca Pellegrini \n35:  Tuta \n36:  Ansgar Knauff \n40:  Diant Ramaj \n42:  Mehdi Loune \n49:  Jan Schr\u00f6der \n\u00a0 ?:  Nacho Ferri\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Eintracht.de\n\nT\u00fdsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nT\u00fdskland"}
{"id": "5701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1894", "title": "1894", "text": "1894 (MDCCCXCIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n Bedingin \u00ed Trongisv\u00e1gi er hin fyrsta \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 10. februar - Harold Macmillan, bretskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1986)\n 15. apr\u00edl - Bessie Smith, amerikonsk bluessangarinna (d. 1937)\n 15. apr\u00edl - Nikita Khrusjtjov, sovjetiskur politikari (d. 1971)\n 26. apr\u00edl - Rudolf Hess, t\u00fdskur politikari (d. 1987)\n 15. juni - Trygve Gulbranssen, norskur rith\u00f8vindur (d. 1962)\n 20. oktober - Jomo Kenyatta, kenjanskur forseti (d. 1978)\n\nAndl\u00e1t \n 1. januar - Heinrich Rudolf Hertz, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1857)\n 4. februar - Adolphe Sax, belgiskur lj\u00f3\u00f0f\u00f8rissmi\u00f0ur og uppfinnari (f. 1814)\n 8. september - Hermann von Helmholtz, t\u00fdskur l\u00e6kni og alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1821)\n 1. november - Aleksander III av Russlandi, russiskur keisari (sarur) (f. 1845)\n 20. november - Anton Rubinstein, russiskt t\u00f3naskald (f. 1829)\n 3. desember - Robert Louis Stevenson, bretskur rith\u00f8vindur (f. 1850)\n 7. desember - Ferdinand de Lesseps, franskur verkfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1805)"}
{"id": "5703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsav%C3%ADkarbr%C3%B8vini", "title": "H\u00fasav\u00edkarbr\u00f8vini", "text": "H\u00fasav\u00edkarbr\u00f8vini eru savn vi\u00f0 tilsamans 6 br\u00f8vum, i\u00f0 sn\u00fagva seg um arvin eftir Gu\u00f0runa Sj\u00far\u00f0ard\u00f3ttir \u00ed H\u00fasav\u00edk. Br\u00f8vini eru at finna sum pergament (skinnbr\u00e6v) \u00ed \"\u00c1rnasavninum\" ella savninum \u00e1 Det arnamagn\u00e6anske Institut \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet og eru talmerkt AM fasc. 100 nr. 1a. Br\u00f8vini eru samanskriva\u00f0 \u00ed eitt transskriftarbr\u00e6v 3. juli 1407.\n\nGu\u00f0run var d\u00f3ttir Sj\u00far\u00f0 Hjalt - hv\u00f8rs navn bendir \u00e1, at hann hevur veri\u00f0 av hetlendskari \u00e6tt - og gift vi\u00f0 Arnbj\u00f8rn Gu\u00f0leiksson, einum f\u00f8royskum st\u00f3rmanni. Arnbj\u00f8rn er dey\u00f0ur \u00ed 1403. Arnbj\u00f8rn og Gu\u00f0run \u00e1ttu tvey b\u00f8rn saman, sonin Sj\u00far\u00f0 og eina d\u00f3ttur, og t\u00e1 Arnbj\u00f8rn doy\u00f0i, arva\u00f0i sonurin ognir fa\u00f0irsins, men doyr stutt eftir. S\u00ed\u00f0ani arva\u00f0i d\u00f3ttir Arbjarnar og Gu\u00f0runar br\u00f3\u00f0ur s\u00edn, men eisini hon doyr stutt seinni, og Gu\u00f0run lyftir arvin eftir mann og b\u00f8rn s\u00edni einsam\u00f8ll. \u00cd 1405 doyr Gu\u00f0run eisini, og hon er eftir \u00f8llum at d\u00f8ma tann seinasta av \u00e6ttini. H\u00fasav\u00edkarbr\u00f8vini eru st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 royndir at f\u00e1a skil \u00e1 ognarvi\u00f0urskiftini til hesar eftir t\u00e1t\u00ed\u00f0arinnar m\u00e1ti sera st\u00f3ru ognir. \n\nBr\u00f8vini ver\u00f0a av mongum rokna\u00f0 sum fyrsta d\u00f8mi\u00f0 um, at f\u00f8royskt m\u00e1l er fari\u00f0 at menna seg so langt burtur fr\u00e1 t\u00ed felags norr\u00f8na m\u00e1linum, at tosast kann um eitt serstakt f\u00f8royskt m\u00e1l. T\u00f3 eru \u00f8ll ikki \u00e1 einum m\u00e1li um hetta. Inngangurin ver\u00f0ur endurgivin solei\u00f0is:\n\nOllum monnum \u00feeim sem \u00feetta bref se \u00e6dur heyra senda Halfdan prestur \u00c6iriksson \u00feormodr Anndr\u00e6sson sylumann j Sudr\u00e6y Albrikt Simunar son Simun Albriktsson Q G ok sina kunnigt giordandi at v\u00e6r saghum ok jnuirligha yfuir lasum segs opin bref med h\u00e6ilum ok oskodum hangandi jnsiglium so liodandi ord fyr ordd s\u00e6m her segir.\n\n(Q G er stytting fyri Qvedju Gu\u00f0s).\n\nTalan er um tilsamans 6 br\u00f8v, i\u00f0 sn\u00fagva seg um:\n\n1) D\u00f3min yvir Magnus Erlingsson (T\u00f3rshavn 22. august 1403).\n\n2) Vitnisbur\u00f0in hj\u00e1 Ingri\u00f0 Oyvindard\u00f3ttir (Vi\u00f0arei\u00f0i 7. september 1403). Ingri\u00f0 hevur eftir \u00f8llum at d\u00f8ma t\u00e6nt hj\u00e1 Gu\u00f0runi Sj\u00far\u00f0ard\u00f3ttir. \n\n3) Vitnisbur\u00f0in hj\u00e1 Arn\u00f3ru Arnbjarnard\u00f3ttir (H\u00fasar 7. oktober 1403). Vitnisbur\u00f0urin hj\u00e1 Arn\u00f3ru stu\u00f0lar fr\u00e1grei\u00f0ingini hj\u00e1 Ingri\u00f0 Oyvindard\u00f3ttir av Vi\u00f0arei\u00f0i. \n\n4) Vitnisbur\u00f0in hj\u00e1 presti og tveimum l\u00f8gr\u00e6ttumonnum \u00ed Sandoy um, at Gu\u00f0run var arvingi til g\u00f3\u00f0si\u00f0 \u00ed H\u00fasav\u00edk, eftir at ma\u00f0ur hennara og s\u00ed\u00f0ani sonur hennara eru dey\u00f0ir (Vi\u00f0arei\u00f0i 22. mars 1404).\n\n5) J\u00e1ttan hj\u00e1 Ragnhild H\u00e1var\u00f0sd\u00f3ttir fyri Tr\u00f3nda Dagfinssyni um, at Magnus Erlingsson, sonur hennara, hevur fingi\u00f0 umbo\u00f0 um ogn og leysaf\u00e6 eftir Gu\u00f0runa \u00ed H\u00fasav\u00edk (Hetland 13. oktober 1405).\n\n6) Vitnisbur\u00f0in hj\u00e1 presti, l\u00f8gmanni og l\u00f8gr\u00e6ttumanni \u00ed Hetlandi um, at \"Ragnhild sj\u00e1lv r\u00e6\u00f0ur fyri s\u00ednum ognum \u00ed Hetlandi\". \n\nHans Jacob Debes er av teirri fatan, at Gu\u00f0run Sj\u00far\u00f0ard\u00f3ttir ikki er tann sama sum tann kenda h\u00fastr\u00fagvin (ella h\u00fasfr\u00fagvin) \u00ed H\u00fasav\u00edk, i\u00f0 kend er \u00far s\u00f8gnunum. H\u00fastr\u00fagvin \u00ed H\u00fasav\u00edk eitur samb\u00e6rt s\u00f8gnini Sissal ella Cecilia, og er gift vi\u00f0 Nevi, me\u00f0an ta\u00f0 er pr\u00f3vfast, at hj\u00fanini \u00ed H\u00fasav\u00edk eita Gu\u00f0run og Arnbj\u00f8rn. Ein fr\u00e1s\u00f8gn vil vera vi\u00f0, at ma\u00f0ur nevndur Nevur ver\u00f0ur sendur av kongi \u00far Noregi at byggja H\u00fasav\u00edkar bygd uppaftur, og giftist hann vi\u00f0 h\u00fasfr\u00fanni. \n\nIvasamt er, hvussu ta\u00f0 bar til, at \u00f8ll \u00e6ttin \u00ed H\u00fasav\u00edk doyr \u00fat eftir lutfalsliga stuttari t\u00ed\u00f0. Ein sannl\u00edkur m\u00f8guleiki er, at tey v\u00f3r\u00f0u rakt av Svartadey\u00f0a ella av a\u00f0rari fars\u00f3tt.\n\nKelda\n\n Hans Jacob Debes. F\u00f8roya s\u00f8ga 2. Skattland og Len. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur, T\u00f3rshavn 1995, bls. 110-122.\n H\u00fasav\u00edkarbr\u00f8vini\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "5719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlstad", "title": "Karlstad", "text": "Karlstad er sta\u00f0ir i Karlstads kommuna, V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed V\u00e4rmland \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Karlstad liggur vi\u00f0 nor\u00f0aru strondina \u00e1 vatninum V\u00e4nern og hevur umlei\u00f0 81 768 \u00edb\u00fagvar (2010) og er Sv\u00f8r\u00edkis 17. st\u00f8rsti b\u00fdur.\n\nMentan\n\nSj\u00f3nleikarh\u00fas \nV\u00e4rmlandsoperan\nScalateatern\nV\u00e4rmlandsteatern framf\u00f8rir leikir ymsasta\u00f0ni, t.d. \u00ed Tempelriddarhuset.\n\nB\u00f3kas\u00f8vn \nKarlstads stadsbibliotek\nKarlstads universitetsbibliotek\n\nBiografar \nFilmstaden\nArenan\n\nS\u00f8vn \nAlsters herrg\u00e5rd (Gustaf Fr\u00f6dings minnesg\u00e5rd)\n Brigadmuseum i V\u00e4rmland\n Sandgrund Lars Lerin konstmuseum\n V\u00e4rmlands museum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "5793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8gukv%C3%A6%C3%B0i", "title": "S\u00f8gukv\u00e6\u00f0i", "text": "S\u00f8gukv\u00e6\u00f0i (enskt ; Historical ballads), eisini r\u00f3pt sanns\u00f8gulig kv\u00e6\u00f0i;, sn\u00fagva seg um pers\u00f3nar, i\u00f0 veruliga hava liva\u00f0. \u00cd Nor\u00f0urlondum finnast samb\u00e6rt yvirlitsverkinum The Types of Scandinavian Medieval Ballad (TSB) 41 t\u00edl\u00edk kv\u00e6\u00f0i, men \u00e1 f\u00f8royskum finst bert eitt sanns\u00f8guligt kv\u00e6\u00f0i, og er ta\u00f0 Margretu kv\u00e6\u00f0i (CCF 77). Kv\u00e6\u00f0ab\u00f3lkurin ver\u00f0ur all\u00fdstur solei\u00f0is (brot \u00far Encyclopaedia Britannica):\n\nThe details in historical ballads are usually incorrect as to fact because of faulty memory or partisan alterations, but they are valuable in reflecting folk attitudes toward the events they imperfectly report.\n\nTSB skr\u00e1setingin hevur hendan b\u00f3lkin vi\u00f0 sum b\u00f3lk C. \n\n\u00cd TSB eru skr\u00e1sett f\u00fdra f\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i av hesum slagi, men ver\u00f0a tr\u00fd teirra rokna\u00f0 sum t\u00e6ttir av Margretu kv\u00e6\u00f0i - nevniliga Margretu kv\u00e6\u00f0i (TSB C 6), Fr\u00fagvin Margreta (TSB C 22) og Ey\u00f0uns r\u00edma (TSB C 23). Hartil ver\u00f0ur Fr\u00fa Dagmoy (TSB C) eisini rokna\u00f0 sum sanns\u00f8guligt kv\u00e6\u00f0i \u00ed TSB. V. U. Hammershaimb ger \u00ed F\u00e6r\u00f8sk Anthologi I (1891, bls. 120) vart vi\u00f0, at Margreta Dagmoy og Margreta Eiriksd\u00f3ttir, i\u00f0 Margretu kv\u00e6\u00f0i sn\u00fdr seg um, eru komnar \u00ed bland \u00e1 Sandoynni, har Margretu kv\u00e6\u00f0i ver\u00f0ur kv\u00f8\u00f0i\u00f0 sum tr\u00edt\u00e1tta\u00f0 vi\u00f0 Drotningin av R\u00fansborg sum fyrsta t\u00e1tti. \n\nSj\u00e1lv hendingagongdin \u00ed Margretu kv\u00e6\u00f0i sn\u00fdr seg um s\u00f8guliga pers\u00f3nin Margretu Eiriksd\u00f3ttir (1283-1290), i\u00f0 samb\u00e6rt s\u00f8guni sj\u00f3l\u00e6tst \u00e1 veg at ver\u00f0a gift vi\u00f0 skotska tr\u00fanarvinganum. Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 vil vera vi\u00f0, at hon var\u00f0 burturflutt til T\u00fdsklands, fyri s\u00ed\u00f0ani at venda aftur til Bergen \u00ed 1300 at krevja tr\u00fanuna eftir fa\u00f0ir s\u00edn, Eirik Magnusson (1268-1299). Fa\u00f0irbr\u00f3\u00f0ur hennara, H\u00e1kun Magnusson (1270-1319) anna\u00f0hv\u00f8rt tr\u00fdr henni ikki, ella vil ikki lata tr\u00fanuna fr\u00e1 s\u00e6r, og letur hana brenna \u00e1 b\u00e1li.\n\nKeldur  \n\n \"Ballad\". Encyclop\u00e6dia Britannica 2006. Encyclop\u00e6dia Britannica Premium Service. 9. september 2006. \n\n V.U. Hammershaimb: F\u00e6r\u00f8sk Anthologi I. Hammershaimbsgrunnurin, T\u00f3rshavn 1991. Uppr. S. L. M\u00f8llers Bogtrykkeri, Keypmannahavn 1891. \n\n S\u00f3lfinn Hansen: \"Margretu kv\u00e6\u00f0i \u00ed s\u00f8gn og s\u00f8gu\". \u00cd Ey\u00f0vinur, bls. 80-86. F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag, T\u00f3rshavn 2005.\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i\nS\u00f8ga"}
{"id": "5794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fridtjof%20Joensen", "title": "Fridtjof Joensen", "text": "Fridtjof Joensen (f\u00f8ddur 1920 \u00ed Mikladali, dey\u00f0ur 1988) var ein f\u00f8royskur myndah\u00f8ggari.\n\n\u00datb\u00fagving \n\n 1945 Maskinmeistari fr\u00e1 Tuxham, Keypmannahavn. \n 1967-70 Kunstakademiet, Keypmannahavn, billedhuggerskole (Mogens B\u00f8ggild).\n\nFrams\u00fdningar \n\n Nor\u00f0oyastevnuframs\u00fdningin. \n 1960, 1962-64, 1966, 1968-71, 1975, 1978-79, 1981, 1987 T\u00f3rshavn. \n For\u00e5r 1968 Charl. \n 1970 F\u00e6r\u00f8ysk kunst, Bergens Kunstforening. \n 1971 Skulptur i Eventyrhaven og R\u00e5dhushallen \u00ed Odense. \n 1976 F\u00e6r\u00f8sk Kunst, Den frie Udstillingsbygning. \n 1976-77 Sammenslutningen av Danske Kunstforeninger, Nordjyllands Kunstmuseum o.o.\n\nSerframs\u00fdningar \n\n 1975 Galleri Gammel Strand, Keypmannahavn. \n 1972-73, 1975, 1979 \u00ed ymsum h\u00f8lum \u00ed F\u00f8royum. \n 1977-78, 1981 Smi\u00f0jan, T\u00f3rshavn. \n Fleiri serframs\u00fdningar \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nVerk \n\n Fletting (figurb\u00f3lkur, furuvi\u00f0ur, relieff 1967, F\u00f8roya Banki). \n Kvinnuh\u00f8vur (furutr\u00e6, 1970, Listasavn F\u00f8roya). \n M\u00f3\u00f0ir og barn (furutr\u00e6, 1987, smst.).\n\nMinnisvar\u00f0ar, standmyndir \n\n M\u00f3\u00f0ir og barn (figurb\u00f3lkur, bronsa, 1975, Ei\u00f0i). \n Ni\u00f0ursetuf\u00f3lk (figurb\u00f3lkur, bronsa 1975, Rituv\u00edk). \n B\u00f8rn og b\u00e1tur (figurgruppe, bronzerelief, 1976, Klaksv\u00edkar Sk.). \n Kvinna vi\u00f0 r\u00f3\u00f0uri (kopar, 1977, V\u00e1gur). \n Minnisvar\u00f0in vi\u00f0 Gj\u00f3gv.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Listasavn F\u00f8roya. \n\nJoensen, Fridtjof\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nAndl\u00e1t \u00ed 1988\nF\u00f8royskir myndah\u00f8ggarar"}
{"id": "5796", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Karlsen", "title": "Johan Karlsen", "text": "Johan Karlsen (f\u00f8ddur 1913 \u00e1 Sk\u00e1la sum J\u00f3gvan Karlsen, doy\u00f0i 1987 \u00ed Noregi, eisini nevndur John Karlsen og J\u00f3gvan \u00e1 Fl\u00f8tt) var ein f\u00f8royskur herma\u00f0ur. Hann var fiskima\u00f0ur og hvalafangari, men undir seinna heimsbardaga var hann herma\u00f0ur \u00ed fallsk\u00fdggjakompagn\u00ednum \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n\nHann var sergentur \u00ed St\u00f3rabretlandi og \u00ed Noregi 1941 - ?. Eftir kr\u00edggi\u00f0 b\u00fasettist hann \u00ed Noregi, har hann fekk tr\u00fd b\u00f8rn: Liv Friis Skogstad, Terje Karlsen og Unni Friis Skogstad.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1913\nAndl\u00e1t \u00ed 1987\nEysturoyingar\nHermenn"}
{"id": "5797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Unni%20Friis%20Skogstad", "title": "Unni Friis Skogstad", "text": "Unni Friis Skogstad (25. mai 1955 - 27. desember 2017) var ein vinnul\u00edvskvinna, verkstj\u00f3ri, \u00ed Noregi. \u00c6tta\u00f0 av Sk\u00e1la, d\u00f3ttir Johan Karlsen, kona Eystein Eggen. \n\nHon er fyrrverandi innkeypsstj\u00f3ri \u00ed Michelin, og skrivstovulei\u00f0ari \u00ed Telenor. 2001-2017 var hon HMS- og kvalitetslei\u00f0ari \u00e1 Institutt for Energiteknikk (ife) \u00e1 Kjeller. 2003\u20132004 var hon skrivari \u00ed Arbeidarpartiet.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "5798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eystein%20Eggen", "title": "Eystein Eggen", "text": "Eystein Eggen (f\u00f8ddur 1944, dey\u00f0ur 19. november 2010) er norskur rith\u00f8vundur, \u00fatb\u00fagvin m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur.\n\n\u00cd 1993 gav hann \u00fat \"Gutten fra Gimle\", \u00ed 1994 \"Agnar Mykle - en dikterskjebne\", og \u00ed 1996 skalds\u00f8guna \"Generalen\", i\u00f0 er um lagnuna, i\u00f0 Carl Gustav Fleischer, generalmajorur, fekk undir seinna heimsbardaga, og \u00e1ri\u00f0 eftir var ta\u00f0, at hann kom vi\u00f0 b\u00f3kini \"Hov\".\n\nK\u00e6rleikss\u00f8gan \"Hov\" fer fram \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1272 til 1328. Hon er luta\u00f0 upp \u00ed tr\u00fd skei\u00f0. Ta\u00f0 fyrsta fer fram fr\u00e1 1272 til 1293, hitt n\u00e6sta fr\u00e1 1293 til 1302 og hitt tri\u00f0ja og seinasta fr\u00e1 1303 til 1328. \u00cd einum parti av s\u00f8gugongdini eru hendingar tiknar vi\u00f0, sum um hetta mundi\u00f0 fara fram \u00ed F\u00f8royum.\n\nKona Eystein Eggen er f\u00f8roysk, \u00e6tta\u00f0 av Sk\u00e1la, eitur Unni Friis Skogstad, gentunavni\u00f0 var Unni Karlsen, d\u00f3ttir J\u00f3gvan Karlsen (Johan Karlsen).\n\nKeldur \n\"K\u00e6rleikss\u00f8ga vi\u00f0 einum vefti av F\u00f8royum\", Dimmal\u00e6tting 12. august 2003.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nNorskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "5800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/LSD", "title": "LSD", "text": "LSD, i\u00f0 er ein stytting fyri LysergS\u00fdra Diethylamid, er eitt hallusinogent r\u00fasevni. Vi\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur LSD eisini nevnt vi\u00f0 slangor\u00f0inum \"s\u00fdra\" ella \"tripp\".\n\nLSD var\u00f0 \u00ed 1950-\u00e1runum n\u00fdtt \u00ed samr\u00f8\u00f0uvi\u00f0ger\u00f0 av s\u00e1larsj\u00faklingum, av t\u00ed at man metti ta\u00f0 at vera ein snarveg til at f\u00e1a sj\u00faklingin at opna upp fyri ta\u00f0 undirbev\u00edsta.\n\nLSD er eitt ta\u00f0 sterkasta psykoaktiva evni\u00f0, vit kenna. Ein vanlig dosa er millum 100 og 500 mikrogram. Hetta svarar til umlei\u00f0 1/10 av vektini \u00e1 einum sandkorni. Ta\u00f0 ver\u00f0ur vanliga selt sum fr\u00edmerki \u00e1 \u00f3l\u00f3gliga markna\u00f0inum. Hetta eru sm\u00e1 papp\u00edrspetti, har ein dropi av LSD er dryppa\u00f0ur \u00e1, svarandi til eina dosu. Fr\u00edmerkini eru ofta pr\u00fddd vi\u00f0 ymiskum litr\u00edkum myndum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nR\u00fasevni"}
{"id": "5807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ushuaia%2C%20Argentina", "title": "Ushuaia, Argentina", "text": "Ushuaia er tann sy\u00f0sti b\u00fdurin i heiminum. Landslagi\u00f0 minnir sera n\u00f3gv um F\u00f8royar.\n\nUshuaia liggur \u00ed landspartinum Tierra del Fuego, sunnast \u00ed S\u00fa\u00f0urargentina. Hann er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed landspartinum. \u00cd 2010 b\u00fa\u00f0u n\u00e6stan 57 t\u00fasund f\u00f3lk har \u00ed b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: ushuaia.gov.ar (\u00e1 sponskum)\nUshuaia, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nArgentina\nB\u00fdir \u00ed Argentina"}
{"id": "5809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mold", "title": "Mold", "text": "Mold var ein f\u00f8royskur rokkb\u00f3lkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1992.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \n\n Niclas Thorsteinsson (sangur)\n Niels Arge Gal\u00e1n (guitar)\n Erling Dalsgaard (guitar)\n Gudmund H. Nielsen (urga)\n Kristin Nols\u00f8e Bech (bass)\n Uni \u00c1rting (trummur)\n Mikael Blak\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1995 Mullich Mulli\n 1998 Sun Magnet\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bye%20Bye%20Bluebird", "title": "Bye Bye Bluebird", "text": "Bye Bye Bluebird er ein f\u00f8royskur filmur eftir Katrini Ottarsd\u00f3ttur \u00far 1999. H\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filminum eru Sigri M. Ga\u00efni, Hildigunn Ey\u00f0finnsd\u00f3ttir og Johan Dalsgaard. Filmurin er framleiddur \u00ed F\u00f8royum. \n\nFilmurin er ein \"roadmovie\", i\u00f0 fylgir t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar Rannv\u00e1 og Barbara, t\u00e1 t\u00e6r venda heim til F\u00f8royar, eftir at hava b\u00fa\u00f0 uttanlands \u00ed fleiri \u00e1r. Bye Bye Bluebird vann fimm hei\u00f0ursl\u00f8nir, m.a. Prize of the Ecumenical Jury \u2013 Special Mention \u00e1 Mannheim - Heidelberg International Filmfestival og Audience Award \u00e1 Rotterdam International Film Festival. \n\nEinasti \u00fatb\u00fani f\u00f8royski filmsleikstj\u00f3rin t\u00e1 \u2013 Katrin Ottarsd\u00f3ttir var kl\u00e1r vi\u00f0 Bye Bye Bluebird \u00ed 1999. Bye Bye Bluebird er seinasti heili sp\u00e6lifilmur, i\u00f0 er framleiddur \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8gugongd \n\nT\u00e6r b\u00e1\u00f0ar ungu vinkonurnar, Rannv\u00e1 (Hildigunn Ey\u00f0finsd\u00f3ttir) og Barba (Sigri Mitra Ga\u00efni), venda aftur til F\u00f8roya eftir fleiri \u00e1r \u00ed \u00fatlondum.\n\nLeikarar \n\n Hildigunn Ey\u00f0finsd\u00f3ttir: Rannv\u00e1\n Sigri Mitra Ga\u00efni: Barba\n Johan Dalsgaard: R\u00fani\n Elin K. Mouritsen\n Peter Hesse Overgaard\n Nora B\u00e6rentsen\n Egi Dam\n Lovisa K\u00f8tlum Petersen\n Adelborg Linklett\n Sverri Egholm\n Birita Mohr\n Sj\u00far\u00f0ur S\u00f3lstein\n H\u00f8gni Johansen\n K\u00e1ri \u00d8ster\n Anna Kristin B\u00e6k\n K\u00e1ri S\u00f3lstein\n Gunnv\u00e1 Zachariasen\n J\u00f3anes Nielsen\n B\u00fai Dam\n R\u00f3i H. Christensen\n Mikael Blak\n Halgir W. Arge\n D\u00e1njal D. \u00e1 Neystab\u00f8\n Iben Snebang\n Marner Gudmundsen\n Kirstin Hentze\n Marjun J\u00f3anesard\u00f3ttir\n Juleif Jacobsen\n J\u00f3anes Andreasen\n Elisabeth Pike\n Jacobina Heinesen\n Kristian Linklett\n Teodor Joensen\n Fl\u00f3vin Jacobsen\n J\u00f3gvan E. \u00d3s\u00e1\n K\u00e1ri Petersen\n Noomi Juul\n F\u00eda Nor\u00f0berg\n Katrin i Gongini\n Margreta N\u00e6ss\n\nVir\u00f0irsl\u00f8nir \n\n \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina, Nordisk Filmfestival, Rouen, Frakland 2000. \n Vir\u00f0isl\u00f8nina hj\u00e1 ungd\u00f3msd\u00f3msnevndini, Nordisk Filmfestival, Rouen, Frakland 2000. \n VPRO Tiger Award, Interntaional Film Festival, Rotterdam, Holland 2000. \n NDR F\u00f6rderpreis, Nordische Filmtage, L\u00fcbeck, T\u00fdskland 1999. \n Hei\u00f0randi umr\u00f8\u00f0u, International Film Festival, Mannheim-Heidelberg, T\u00fdskland 1999.\n\nS\u00ed eisini \n\n Bye Bye Bluebird - Internet Movie Database. \n\nF\u00f8royskir filmar\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir"}
{"id": "5815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93%C3%B0in", "title": "\u00d3\u00f0in", "text": "\u00d3\u00f0in (Norr\u00f8nt: \u00d3\u00f0inn) er m\u00e6tasti gudurin \u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi og forngermanskari gudafr\u00f8\u00f0i, har hann ver\u00f0ur nevndur Wotan. \u00d3\u00f0in er gudur v\u00edsd\u00f3msins, kr\u00edgsins og str\u00ed\u00f0sins, gandsins, sigursins og skaldskaparins. Hann er alfa\u00f0ir og kongur alra \u00e1sa. Hann er einoygdur eftir at hava lati\u00f0 anna\u00f0 eyga s\u00edtt \u00ed ve\u00f0 fyri at drekka \u00far Mimirs brunni, ha\u00f0ani hann hevur fingi\u00f0 s\u00edn v\u00edsd\u00f3m. Ravnar \u00d3\u00f0ins, Hugin og Munin (Hugurin og Minni\u00f0), fl\u00fagva um allan heimin og bo\u00f0a \u00d3\u00f0ini fr\u00e1 t\u00ed, i\u00f0 fyriferst \u00ed heiminum.\n\nKona \u00d3\u00f0ins eitur Frigg, men hann eigur eisini b\u00f8rn vi\u00f0 J\u00f8r\u00f0ini og n\u00f8krum jatnad\u00f8trum. M\u00e6tastur av synum \u00d3\u00f0ins er T\u00f3rur, sum vinnur \u00e1 \u00f8llum livandi. A\u00f0rir synir \u00d3\u00f0ins eru Baldur, H\u00f8\u00f0ur, V\u00e1li, V\u00ed\u00f0ar og kanska Heimdallur, T\u00fdr og Bragi.\n\n\u00d3\u00f0in eigur hestin Sleipnir, sum hevur \u00e1tta bein.\n\nUppruni\nFornnorr\u00f8na gudanavni\u00f0 \u00d3\u00f0inn og tess skyldor\u00f0 fornenskt W\u00f3den, fornsaksiskt W\u014dden, fornh\u00e1t\u00fdskt Wuotan og Langobardiskt  Godan ella Guodan, stava \u00f8ll fr\u00e1 t\u00ed endurskapta protogermanska gudanavninum *w\u014d\u0111anaz. Kallkynsnavnor\u00f0i\u00f0 *w\u014d\u0111anaz rann \u00far protogermanska l\u00fdsingaror\u00f0inum *w\u014d\u0111az i\u00f0 er skylt vi\u00f0 lat\u00ednskt v\u0101t\u0113s of forn\u00edrskt f\u00e1ith, i\u00f0 b\u00e6\u00f0i merkja \u2018sp\u00e1ma\u00f0ur, profetur\u2019. L\u00fdsingaror\u00f0, i\u00f0 stava fr\u00e1 *w\u014d\u0111az, umfata m.o. gotiskt wo\u00fes 'besettur', fornnorr\u00f8nt \u00f3\u00f0r \u2018\u00f3\u00f0ur\u2019, og fornenskt w\u00f3d '\u00f3\u00f0ur'. L\u00fdsingaror\u00f0i\u00f0 *w\u014d\u0111az (ella *w\u014d\u0111\u014d) er vor\u00f0i\u00f0 til onnur navnor\u00f0 t.d. fornnorr\u00f8nt \u00f3\u00f0r i\u00f0 merkir viti\u2019, \u2018s\u00e1l\u2019, \u2018orka\u2019 ella \u2018l\u00edvskraft\u2019.  \n\nNavni\u00f0 \u00d3\u00f0inn er samansett av tveimum li\u00f0um \u00f3\u00f0 og -inn, har seinni li\u00f0ur \u00ed hesum f\u00f8ri merkir \u2018harri\u2019. Sostatt merkir navni\u00f0 \u2018Harrin yvir l\u00edvskraftini\u2019. Uml. 200 onnur n\u00f8vn ella eyknevni eru fyri \u00d3\u00f0ini i\u00f0 l\u00fdsa hansara \u00fatsj\u00f3nd og eginleikar, t.d. Alf\u01eb\u00f0r (Alf\u00f8\u00f0ur), Blindi, Bragi (H\u00f8vdingi) B\u00f6lverkur (Illger\u00f0arma\u00f0ur), Forni, Gr\u00edmnir (Gr\u00edmukl\u00e6ddi), H\u00e1rbar\u00f0r (Gr\u00e1skeggi), Herf\u01eb\u00f0r (Herfa\u00f0ir), Hildolfr (Kr\u00edgs\u00e1lvur), Lo\u00f0ungr (R\u00edsni kappi), S\u00ed\u00f0h\u00f6ttur (S\u00ed\u00f0hattur), S\u00ed\u00f0skeggr (S\u00ed\u00f0skeggi), Valf\u01eb\u00f0r (V\u00edgvallarfa\u00f0ir) og Vegtamr (Vegkendi).\n\n\u00cd fyri-kristnu t\u00ed\u00f0ini var\u00f0 \u00d3\u00f0in dyrka\u00f0ur \u00ed \u00f8llum t\u00ed germanska \u00f8kinum \u00ed n\u00faverandi T\u00fdsklandi, Hollandi og Onglandi. \u00c6tlandi spjaddist dyrkanin av \u00d3\u00f0ini nor\u00f0ureftir fr\u00e1 Rh\u00edn\u00f8kinum \u00ed 1. \u00f8ld e.kr. og hevur n\u00e1tt Skandinavia \u00ed 5'tu \u00f8ld e.Kr. Her hevur \u00e1satr\u00fagvin avloyst eina eldri fruktb\u00e6risdyrkan. \u00d3\u00f0in framstendur sum ein kr\u00edgsgudur \u00ed su\u00f0urgermanskum keldum fr\u00e1 5'tu til 8. \u00f8ld e.Kr. \n\n\u00d3\u00f0in eigur hestin Sleipnir, sum hevur \u00e1tta bein.\n\nF\u00f8roysku or\u00f0ini \u00f3\u00f0ur, \u00f8\u00f0i, \u00f3dn og (\u00e1 su\u00f0uroyarm\u00e1li) \u00f3nsdagur, stava fr\u00e1 navninum \u00d3\u00f0in.\n\nKelda\n Snorri Sturluson (t\u00fdtt hevur Anker Eli Petersen) (2005). Gylvaginning\n\n\u00c1satr\u00fagv\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "5816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAsevni", "title": "R\u00fasevni", "text": "Eitt r\u00fasevni er eitt evni, i\u00f0 kann ver\u00f0a br\u00fakt til heiliv\u00e1g, til at f\u00e1a ein r\u00fas, til at skerpa evni mans, til at orka meira ella til anna\u00f0 endam\u00e1l, t\u00e1 eitt menniskja ella dj\u00f3r tekur ella f\u00e6r hesi evni innvortis ella \u00e1 annan h\u00e1tt. R\u00fasevni virkar \u00e1 heilan og gevur ein r\u00fas \u00ed st\u00f3ran ella l\u00edtlan mun. Flestu r\u00fasevni eru ring fyri heilsuna, t\u00f3 eru summi verri enn onnur og summi hava eisini v\u00edst seg at hava nakrar g\u00f3\u00f0ar eginleikar \u00ed sm\u00e1um n\u00f8gdum og br\u00fakt \u00e1 r\u00e6ttan h\u00e1tt, eitt n\u00fa til at linna ella lekja sj\u00fakuey\u00f0kenni. Men sum heild ver\u00f0a r\u00fasevni mett at vera ska\u00f0ilig, serliga t\u00e1 i\u00f0 tey ver\u00f0a misn\u00fdtt. \n\nR\u00fasevni eru ymisk evni, summi l\u00f3glig og onnur \u00f3l\u00f3glig. Til d\u00f8mis eru tubbak og kaffi l\u00f3glig, og kaffi er vanligasta evni\u00f0, i\u00f0 kemur undir r\u00fasevni. R\u00fasdrekka er l\u00f3gligt \u00ed n\u00f3gvum londum, men ver\u00f0ur \u00ed summum londum ikki selt fr\u00edtt men \u00ed serligum handlum, sum t.d. \u00ed F\u00f8royum og Sv\u00f8r\u00edki. Heiliv\u00e1gur kemur eisini undir r\u00fasevni. Summi sl\u00f8g f\u00e1ast \u00ed handkeyp, me\u00f0an onnur bert f\u00e1ast vi\u00f0 l\u00e6kna\u00e1v\u00edsing. Narkotika er felagsheiti fyri ymsum sl\u00f8gum av r\u00fasevnum, og er \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum banna\u00f0 \u00ed flestum londum. Flest r\u00fasevni ver\u00f0a vanliga s\u00e6dd sum r\u00faseitur, og eru \u00f3l\u00f3glig \u00ed flestum londum. Nevnast kunnu n\u00f8kur av hesum evnum: lsd, heroin, kokain og ekstasi. Um ein tekur amfetamin, ver\u00f0ur ein \u00ed g\u00f3\u00f0um lag, ovfarak\u00e1tur og heldur seg megna alt. Samt\u00ed\u00f0is ver\u00f0ur ein fri\u00f0leysur, sj\u00e1vs\u00f8kin og m\u00e6lskur. Amfetamin k\u00f8vir \u00e1varingartekin kropsins, til d\u00f8mis p\u00ednu og m\u00f8\u00f0i. Kroppurin er t\u00edskil ikki f\u00f8rur fyri at bo\u00f0a fr\u00e1, h\u00f3ast hann er \u00fatl\u00fagva\u00f0ur, og ein kann t\u00ed smella av m\u00f8\u00f0i. N\u00f3gv ver\u00f0ur gj\u00f8rt t.d. \u00e1 sk\u00falum at uppl\u00fdsa um r\u00fasevni. Besta fyribyrging er vitan um ska\u00f0iligu evnini \u00ed narkotika, alkoholi og tubbakki. \n\nR\u00fasevni"}
{"id": "5823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rur", "title": "T\u00f3rur", "text": "T\u00f3rur ella H\u00f3ri, norr\u00f8nt \u00de\u00f3rr, er tann sterkasti \u00e1sagudurin \u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi. Hann ver\u00f0ur stundum eisini r\u00f3ptur \u00c1sa-T\u00f3rur ella \u00d8ku-T\u00f3rur, og navni\u00f0, i\u00f0 sipar til torusl\u00e1tt, kemur av eldri (endurmynda\u00f0um) germanskum \u00deun(a)raz. Hann er sonur \u00d3\u00f0ins og Jar\u00f0ar. Kona hansara eitur Siv og b\u00f8rnini hj\u00e1 honum eru Magni, M\u00f3\u00f0i og Tr\u00fa\u00f0ur. Hann eigur hamaran Mj\u00f8lnir og vi\u00f0 honum berjist hann m\u00f3t tussum og risum. Kerran sum hann ekur \u00ed ver\u00f0ur drivin av tveimum geitarbukkum. Vi\u00f0 ragnar\u00f8k man T\u00f3rur berjast vi\u00f0 Mi\u00f0gar\u00f0sormin og teir ver\u00f0a hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum at bana.\n\nT\u00f3rur umtalast \u00ed mongum av Eddukv\u00e6\u00f0unum, t.d. \u00ed H\u00e1rbar\u00f0slj\u00f3\u00f0um har hann reypar av avrikum s\u00ednum.\n\nEg var \u00e1 eysturlei\u00f0, \nbardist vi\u00f0 jatnir, \nillar g\u00edvrar \ni\u00f0 gingu \u00e1 fjalli. \nFj\u00f8lment hev\u00f0i jatna\u00e6tt veri\u00f0 \num allir enn livdu, \nso var\u00f0 ongin \neftir \u00ed Mi\u00f0gar\u00f0i.\n\nM.o. T\u00f3rshavn, H\u00f3sv\u00edk, H\u00f3risg\u00f8ta og h\u00f3sdagur/t\u00f3rsdagur eru nevnd eftir T\u00f3ri/H\u00f3ri.\n\nKeldur \n\n H\u00e1rbar\u00f0slj\u00f3\u00f0 (t\u00fdtt hevur Anker Eli Petersen) (2005). \n Gylvaginning (t\u00fdtt hevur Anker Eli Petersen) (2005).\n T\u00f3r & R\u00e1n Postverk F\u00f8roya\n\n\u00c1satr\u00fagv\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "5826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Javni", "title": "Javni", "text": "\n\nFelagi\u00f0 \nJavni er landsfelag fyri f\u00f3lk vi\u00f0 menningartarni og teirra avvar\u00f0andi. \nEndam\u00e1l felagsins er \u00ed einum og \u00f8llum at stu\u00f0la menningartarna\u00f0um og teirra avvar\u00f0andi og fremja \u00e1hugam\u00e1l teirra, so tey kunnu liva \u00e1 sama st\u00f8\u00f0i sum onnur f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8ga \nFelagi\u00f0 Javni var stovna\u00f0 14. mai 1971. Endam\u00e1l felagsins er at virka fyri at b\u00f8ta um korini hj\u00e1 f\u00f3lki vi\u00f0 menningartarni \u00e1 \u00f8llum \u00f8kjum, eitt n\u00fa vi\u00f0v\u00edkjandi b\u00fasta\u00f0am\u00f8guleikum, sk\u00fala, barnaansing, korunum hj\u00e1 eldri og so framvegis. Javni hevur skrivstovu \u00ed Havn, \u00e1 Hoydalsvegi 40, 3. h\u00e6dd, tlf. 314827. Javni hevur eina fimmmannanevnd og tveir tiltakslimir. \u00c1 skrivstovu felagsins er ein dagligur lei\u00f0ari \u00ed fullt\u00ed\u00f0arstarvi og eitt skrivstovuf\u00f3lk partt\u00ed\u00f0.\n\nSamstarv \nJavni samstarvar vi\u00f0 onnur l\u00edknandi fel\u00f8g b\u00e6\u00f0i innanlands og uttanlands. Innanlands er Javni eitt av limafel\u00f8gnum \u00ed Megd (fyrr MBF, Meginfelag teirra breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum). Uttanlands er Javni limur \u00ed b\u00e6\u00f0i evropeiska felagnum fyri menningartarna\u00f0, Inclusion Europe, og \u00ed altj\u00f3\u00f0a felagnum fyri menningartarna\u00f0, Inclusion International. Nor\u00f0urlendsku systurfel\u00f8gini hj\u00e1 Javna hava eisini eitt t\u00e6tt samstarv, NSR, Nor\u00f0urlendska samstarvsr\u00e1\u00f0i\u00f0, og har er Javni virkin limur.\n\nFormenn og -kvinnur \n Helena Samuelsen (1971 - 1978)\n Diana \u00ed Puntabyrgi (1979)\n Hannef\u00eda Poulsen (1980 - 1982)\n Thomas S\u00e6b\u00fa\u00f0 (1983 - 1985)\n Diana \u00ed Puntabyrgi (1985 - 1986)\n R\u00f3kur Dalsgaard (1987 - 1988)\n Jens Jensen (1989 - 1992)\n Diana \u00ed Puntabyrgi (1993 - 1996)\n Kristina Mortensen (1997)\n J\u00f3na Dahl (1998 - 1999)\n Diana \u00ed Puntabyrgi (2000 - 2002)\n Malena Arnholdsd\u00f3ttir (2002 - 2005)\n Lis Eklund \u00ed Ni\u00f0ristovu (2005 - 2008)\n \u00d3li Wolles (2008 - 2010)\n Sigrun Wardum (2010 - ) \n F\u00eda Petersen (\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0 \nJavni.fo\n\nS\u00f8ga\nFel\u00f8g"}
{"id": "5828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/MBF", "title": "MBF", "text": "MBF er stytting fyri Meginfelag teirra Breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 24. oktober 1981. Endam\u00e1l felagsins var \nat virka fyri samarbei\u00f0i millum tey ymisku \u00e1hugafel\u00f8g fyri breka\u00f0 f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum\nat stu\u00f0la teimum einst\u00f8ku fel\u00f8gunum \u00ed teirra dagliga virksemi\nat arbei\u00f0a fyri at fyribyrgja brekum orsaka\u00f0 av sj\u00fakum og vanlukkum\nat luttaka \u00ed millumtj\u00f3\u00f0a samstarvi. \n\nStovnandi fel\u00f8gini v\u00f3ru \nDeyvafelag F\u00f8roya\nFelagi\u00f0 Bj\u00f8rg\nFelagi\u00f0 Javni\nF\u00f8roya Blindafelag\nSclerosefelagi\u00f0\n\u00cdSB (\u00cdtr\u00f3ttarsambandi\u00f0 fyri breka\u00f0). \n\nMBF flutti \u00ed 1994 \u00ed egin h\u00fas vi\u00f0 \u00cdslandsvegin \u00ed Havn. \nMBF hevur n\u00fa (jan. 2010) 24 limafel\u00f8g. Hesi umbo\u00f0a ymisk brek og sj\u00faklingab\u00f3lkar.\n\nMBF er \u00f3heft partapolitiskt og \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga.\nMBF hevur til endam\u00e1ls at b\u00f8ta um st\u00f8\u00f0una og livikorini \u00ed samfelagnum hj\u00e1 teimum, i\u00f0 bera brek.\nMBF arbei\u00f0ir fyri l\u00edkar\u00e6tti. Grundleggjandi hugt\u00f8k eru: \nHandikappolitikkur er samfelagspolitikkur\nL\u00edkar\u00e6ttur: \u00d8ll menniskju hava sama vir\u00f0i og r\u00e6tt at ver\u00f0a vi\u00f0 \u00ed \u00f8llum avgerum teimum vi\u00f0v\u00edkjandi\nSamanhald: \u00d8ll hava t\u00f8rv \u00e1 felagsskapi og skulu t\u00ed hava m\u00f8guleika at taka lut \u00ed t\u00ed, sum fer fram \u00ed samfelagnum\nsamhaldsfesti: \nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i: \u00d8ll, eisini f\u00f3lk vi\u00f0 breki, eiga at hava m\u00f8guleika at gera seg galdandi \u00ed samfelagnum.\n\nFormenn/kvinnur \n\n ? -2004 Doris Hansen\n2004-2012 Leila Solmunde\n2012- Carita Bj\u00f8rklund\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMeginfelag teirra Breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum\n\nFel\u00f8g"}
{"id": "5834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hydrogen", "title": "Hydrogen", "text": "Hydrogen (lat\u00edn hydrogenium, \u00far grikskum \u1f51\u03b4\u03c1\u03bf- hyd\u014dr- \"vatn\", og -\u03b3\u03b5\u03bd\u03ae\u03c2, -gen\u0113s, \"framlei\u00f0ari\", upprunaliga \"upphav\"; symbol H), er eitt frumevni, i\u00f0 hevur atomnummar 1 \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini.\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur evni\u00f0 eisini nevnt vetni av upprunaheitinum, sum meira neyvt kundi veri\u00f0 umsett vatnupphav. Lat\u00ednska heiti\u00f0 kemur av, at hydrogen er anna\u00f0 av teimum b\u00e1\u00f0um frumevnunum \u00ed vatni. Almenna danska heiti\u00f0 er hydrogen, men heiti\u00f0 brint ver\u00f0ur eisini br\u00fakt. Hetta seinna navni\u00f0 kemur av, at hydrogen brennir v\u00e6l.\n\nHydrogen er gass vi\u00f0 atmosferiskt tr\u00fdst og vanligan hita. Fr\u00edtt hydrogen finst sum hydrogenm\u00fdl, . Hydrogen er sera eldfimt; saman vi\u00f0 oxygeni gevur ta\u00f0 vatn, .\n\nHydrogen H finst \u00ed trimum isotopum: \n Stabilt protium (\"vanligt hydrogen\") (1H) med einari nukleon; einari proton. Hetta er einasti isotopur uttan neutron. \n Stabilt deuterium D (2H) vi\u00f0 tveimum nukleonum; einari proton og einari neutron. Ver\u00f0ur eisini nevnt tungt hydrogen. \n Radioaktivt tritium T (3H) vi\u00f0 trimum nukleonum; einari proton og tveimum neutronum. Ver\u00f0ur eisini nevnt supertungt hydrogen.\n\nS\u00ed eisini \n\n Frumevni\n Skei\u00f0bundna skipanin\n\nFrumevni"}
{"id": "5835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Loki", "title": "Loki", "text": "Loki ella Lokki er ein av \u00e1sagudunum \u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi. Loki er av jatna\u00e6tt, men sum vinur \u00d3\u00f0ins b\u00fasettur \u00ed \u00c1sgar\u00f0i. Gylvaginning sigur um hann: \"Loki er fr\u00ed\u00f0ur og fagur \u00ed \u00fatsj\u00f3nd, illur av lyndi og skiftandi \u00ed atfer\u00f0. Hann var snildari enn f\u00f3lk flest og svikaligur \u00ed \u00f8llum lutum. Hann voldi ofta \u00e1sum st\u00f3rar vandar, og ofta loysti hann teir vi\u00f0 sviki.\" B\u00f8rnini hj\u00e1 Loka eru Mi\u00f0gar\u00f0sormur, Hel, Fenris\u00falvur, Narvi og Sleipnir. Kona hansara eitur Sigyn. Loki orsaka\u00f0i dey\u00f0a Baldurs og eftir ta\u00f0 bundu \u00e6sirnir hann. Hann man losna vi\u00f0 ragnar\u00f8k, har hann berjist saman vi\u00f0 jatnum \u00edm\u00f3ti \u00e6sum. Hann berjist vi\u00f0 Heimdall; teir ver\u00f0a hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum at bana.\n\nV\u00edkingar hava ikki dyrka\u00f0 Loka. Heldur hevur hann veri\u00f0 \u00edmyndin av menniskjasligum eginleikum, sum v\u00edkingarnir hava kent aftur \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum.\n\nLoki umtalast \u00ed einum f\u00f8royskum kv\u00e6\u00f0i, Lokka t\u00e1tti, har hann hj\u00e1lpir f\u00f3lki m\u00f3ti einum risa.\n\nKeldur\n Hammershaimb, V. U. (1855). F\u00e6r\u00f8iske Kv\u00e6der. Lokka t\u00e1ttur\n Snorri Sturluson (t\u00fdtt hevur Anker Eli Petersen) (2005). Gylvaginning. http://www.heimskringla.no/faeroysk/snorre/gylfaginning.php\n Fri\u00f0ur og fr\u00e6lsi Postverk F\u00f8roya\n Risin og Lokki Postverk F\u00f8roya\n V\u00f8lusp\u00e1 Postverk F\u00f8roya\n\n\u00c1satr\u00fagv\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "5836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kveiki", "title": "Kveiki", "text": "Ein kveiki ella eitt ensym er eitt protein, sum \u00f8kir um fer\u00f0ina \u00e1 eini \u00e1v\u00edsari evnafr\u00f8\u00f0iligari reakti\u00f3n - ein l\u00edvfr\u00f8\u00f0iligur katalysatorur. Kveikin skundar undir reakti\u00f3nina millum reaktant (substrat) og produkt, men ver\u00f0ur t\u00f3 ikki sj\u00e1lvur broyttur \u00ed reakti\u00f3nini.\n\nFyrr var\u00f0 hildi\u00f0, at allir l\u00edvfr\u00f8\u00f0iligir katalysatorar v\u00f3ru proteinir, men \u00ed 1980-\u00e1runum var\u00f0 uppdaga\u00f0, at n\u00f8kur RNA-m\u00fdl kunnu ver\u00f0a munadyggir katalysatorar, og tey ver\u00f0a n\u00fa nevnd ribozymir.\n\nVanligt ver\u00f0a kveikar nevndir vi\u00f0 endingini -ase. T\u00f3 hava nakrir av teimum fyrstu kveikunum, i\u00f0 funnir v\u00f3ru, gomul heiti, og enda sostatt ikki vi\u00f0 -ase.\n\nKveikar ver\u00f0a b\u00f3lka\u00f0ir \u00ed 6 ymiskar h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkar eftir teirra starvi:\n EC 1 Oxidoreductase: katalyserar oxidati\u00f3n/redukti\u00f3n reakti\u00f3nir.\n EC 2 Transferase: flytir ein funktionellan b\u00f3lk (t.d. ein methyl- ella phosphat-b\u00f3lk).\n EC 3 Hydrolase: katalyserar hydrolysuna av ymiskum bindingum.\n EC 4 Lyase: kl\u00fdvur ymiskar bindingar uttan at n\u00fdta hydrolysu og oxidati\u00f3n.\n EC 5 Isomerase: katalyserar isomeriseringina \u00ed einum einstakum m\u00fdli.\n EC 6 Ligase: setir tvey m\u00fdl saman vi\u00f0 kovalentari binding.\n\nTa\u00f0 eru eisini undirb\u00f3lkar undir h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkunum.\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i\nM\u00fdlisl\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Protein", "title": "Protein", "text": "Proteinir ella eggjahv\u00edtaevni eru st\u00f3r l\u00edvrunnin m\u00fdl samansett av 22 ymiskum aminos\u00fdrum \u00ed einari linjur\u00e6ttari r\u00f8\u00f0, samanbundnar vi\u00f0 peptidbindingum. Tey flestu proteinini eru kveikar.\n\nProteinir eru ein grundleggjandi partur av \u00f8llum livandi verum. Vit f\u00e1a proteinir inn vi\u00f0 kostinum og tey ver\u00f0a ni\u00f0urbrotin til t\u00e6r einstaku aminos\u00fdrurnar \u00ed maganum. S\u00ed\u00f0ani byggir kroppurin n\u00fdggj proteinir fr\u00e1 aminos\u00fdrunum.\n\nUppskriftin til tey ymisku proteinini er goymd \u00ed arvfr\u00f8\u00f0iligu lei\u00f0beiningini (DNA).\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i\nM\u00fdlisl\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helium", "title": "Helium", "text": "Helium er eitt frumevni, i\u00f0 hoyrir til b\u00f3lkin \u00f3virkin gass. Ta\u00f0 hevur fingi\u00f0 heiti eftir grikska s\u00f3lgudinum Helios. Aftan\u00e1 hydrogen er helium ta\u00f0 mest vanliga frumevni\u00f0 \u00ed alheiminum.\n\nS\u00ed eisini \n Frumevni\n Skei\u00f0bundna skipanin\n\nFrumevni"}
{"id": "5844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Inclusion%20Europe", "title": "Inclusion Europe", "text": "Inclusion Europe er evropeiska samtaki\u00f0 av fel\u00f8gum fyri menningartarna\u00f0. Felagi\u00f0 Javni er limur \u00ed Inclusion Europe. Heimas\u00ed\u00f0a felagsins er www.inclusion-europe.eu\n\nFel\u00f8g"}
{"id": "5846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rv%C3%A1gs%20%C3%8Dtr%C3%B3ttarfelag", "title": "S\u00f8rv\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttarfelag", "text": "S\u00f8rv\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttarfelag ella S\u00cd er eitt \u00edtr\u00f3ttarfelag \u00far S\u00f8rv\u00e1gi, sum var stovna\u00f0 tann 17. mars 1905. Felagi\u00f0 er virki\u00f0 innan flogb\u00f3lt og fyrr eisini innan f\u00f3tb\u00f3lt, n\u00fa t\u00f3 vi\u00f0 felagnum 07 Vestur. A\u00f0rar \u00edtr\u00f3ttargreinar sum svimjing og hondb\u00f3ltur hava eisini veri\u00f0 \u00ed\u00f0ka\u00f0ar \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed S\u00f8rv\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttarfelag. \u00cd fyrstani \u00e6t felagi\u00f0 S\u00f8rv\u00e1gs B\u00f3ltfelag, men navni\u00f0 passa\u00f0i ikki longur, t\u00e1 svimjingin eisini gj\u00f8rdist partur av felagnum. S\u00cd var f\u00f8royameistari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 1947. \u00c1rini 1998 - 2003 var S\u00cd partur av FS V\u00e1gar, eftir ta\u00f0 enda\u00f0i felagi\u00f0 \u00ed 4. deild, vann deildina og rykti upp \u00ed 3. deild. \u00cd 2007 var f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 07 Vestur stovna\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru FS V\u00e1gar og S\u00cd sum l\u00f8gdu saman og gj\u00f8rdist til n\u00fdggja felagi\u00f0 07 Vestur. S\u00cd er t\u00f3 enn virki\u00f0 innan flogb\u00f3ltin. S\u00cd hevur li\u00f0 \u00ed bestu deildunum hj\u00e1 monnum og kvinnum \u00ed 2010/11.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n SIS.fo\n\nF\u00f8roysk flogb\u00f3ltsfel\u00f8g\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "5849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frankfurt%20am%20Main", "title": "Frankfurt am Main", "text": "Frankfurt am Main er st\u00f3rb\u00fdur i T\u00fdsklandi. B\u00fdurin er fimtst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Hessen.\n\nFlogv\u00f8llurin \u00ed Frankfurt am Main \u00ed T\u00fdsklandi er tann fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti \u00ed Evropa. Hi\u00f0an er millum anna\u00f0 gott samband vi\u00f0 flogv\u00f8llir \u00ed USA og \u00c1sia.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu fer\u00f0, Frankfurt ver\u00f0ur nevndur \u00ed skrivligum keldum, er ta\u00f0 \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini. B\u00fdurin ver\u00f0ur umr\u00f8ddur sum Franconofurd \u00ed einum skjali fr\u00e1 \u00e1rinum 794. \n\u00cd 1220 fekk Frankfurt fram\u00edhj\u00e1r\u00e6ttindi sum fr\u00e6lsur b\u00fdur \u00ed Heilaga r\u00f3mverska r\u00edkinum. Fr\u00e1 1810 til 1813 var b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed st\u00f3rhertugad\u00f8minum Frankfurt. \u00cd oktober 1866 ver\u00f0ur Frankfurt lima\u00f0ur inn \u00ed Prusslandi. Undir Seinna heimsbardaga v\u00f3r\u00f0u st\u00f3rir partar av b\u00fdnum oy\u00f0ilagdir.\n\nPolitikkur\n\nMentan\n\nB\u00faskapur og fer\u00f0sla\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, frankfurt.de\nFrankfurt am Main, de.wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nFrankfurt, en.wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "5850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alkan", "title": "Alkan", "text": "Ein alkan er eitt l\u00edvrunni\u00f0 m\u00fdl og er samansett av eini r\u00f8\u00f0 av karbonatomum bundin saman vi\u00f0 einkultbindingum har allar \"leysar\" elektronir eru bundnar til hydrogen. Bruttofrymilin fyri eina alkan ver\u00f0ur sostatt: CnH2n+2\n\nAlkanir eru alifatiskar og ver\u00f0a nevndar vi\u00f0 endingini -an. Alkanir eru metta\u00f0ar, t.v.s. at ta\u00f0 er ongin dupultbinding \u00ed teimum.\n\n10 t\u00e6r mest einfaldu alkanirnar eru:\n Methan: CH4\n Ethan: C2H6\n Propan: C3H8\n Butan: C4H10\n Pentan: C5H12\n Hexan: C6H14\n Heptan: C7H16\n Octan: C8H18\n Nonan: C9H20\n Decan: C10H22\n\nAlkanir kunnu eisini sita sum ein s\u00ed\u00f0ub\u00f3lkur \u00e1 einum st\u00f8rri m\u00fdl. T\u00e6r ver\u00f0a t\u00e1 nevndar vi\u00f0 endingini -yl. Alkylb\u00f3lkarnar vi\u00f0 1-10 karbonatomum, vera nevndar:\n\n Methyl: CH3-\n Ethyl: C2H5-\n Propyl: C3H7-\n Butyl: C4H9-\n Pentyl: C5H11-\n Hexyl: C6H13-\n Heptyl: C7H15-\n Octyl: C8H17-\n Nonyl: C9H19-\n Decyl: C10H21-\n\nS\u00ed eisini \n Alken\n\nKeldur \n John McMurry, Fundamentals of Organic Chemistry, Cornell University, 1998\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alken", "title": "Alken", "text": "Ein alken er ein alkan vi\u00f0 einari ella fleiri dupultbindingum. Bruttofrymilin fyri eina alken ver\u00f0ur sostatt: CnH2n (er bert galdandi fyri alkenir vi\u00f0 einari dupultbinding).\n\nAlkenir ver\u00f0a nevndar vi\u00f0 endingini -en og pl\u00e1ssi\u00f0 har dupultbindingin situr ver\u00f0ur \u00e1sett vi\u00f0 einum tali\u00f0. Alkenir eru \u00f3metta\u00f0ar, t\u00ed at t\u00e6r hava dupultbinding/ar \u00ed s\u00e6r. Hava t\u00e6r bert eina dupultbinding, eru t\u00e6r einkult\u00f3metta\u00f0ar og hava t\u00e6r fleiri dupultbindingar, eru t\u00e6r fleir\u00f3metta\u00f0ar.\n\nNakrar einfaldar alkenir eru:\n Ethen: C2H4 (eisini nevnd ethylen)\n Propen: C3H6\n 1-Buten: C4H8\n cis-3-Penten: C5H10\n\nS\u00ec eisini \n Alkan\n\nKeldur \n John McMurry, Fundamentals of Organic Chemistry, Cornell University, 1998\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moirae", "title": "Moirae", "text": "Moirae er ein rokkb\u00f3lkur, sum vann fyrstu Prix F\u00f8royar-kappingina, \u00ed 1995. voc acc-guit Terji T. Rasmussen, voc keyb Kim Hansen, voc perc Kaj Johannesen, guit Hjalti Joensen, bass Mikkjal Joensen.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1996 Moirae.\n 1998 Sangir \u00far n\u00e1ttini.\n\nUmframt: \n\n 1996 Meg minnist eina mynd (skering 3).\n 1999 Prix '99 (skering 13).\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annika%20Hoydal", "title": "Annika Hoydal", "text": "Annika Hoydal (f\u00f8dd 19. november 1945) er ein sj\u00f3nleikari, songkvinna og t\u00f3nasmi\u00f0ur \u00far Havn. Hon er limur \u00ed b\u00f3lkinum Harkali\u00f0i\u00f0. Hon er b\u00fasitandi \u00ed Danmark har hon m.a. hevur virka\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \u00e1 palli, \u00ed filmi, sj\u00f3nvarpi og \u00fatvarpi.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nAnnika er f\u00f8dd \u00ed Havn, hon er d\u00f3ttir f\u00f8royska rith\u00f8vundan og politikaran Karsten Hoydal og donsku Marie Louise Hoydal, f\u00f8dd Falk-R\u00f8nne. Hon hevur tr\u00edggjar br\u00f8\u00f0ur: Gunnar, Kjartan og Egil. Hon er uppvaksin \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Ekvador \u00ed Su\u00f0uramerika, har familjan b\u00fa\u00f0i \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Seinni hevur hon eisini b\u00fa\u00f0 \u00ed Spania og Skotlandi. \u00cd 1973 var hon \u00fatb\u00fagvin sum sj\u00f3nleikari \u00e1 Statens Teaterskole, men hennara royndir sum sj\u00f3nleikari byrja\u00f0i longu \u00ed 1960-\u00e1runum vi\u00f0 studentakabaret \u00ed Hoyd\u00f8lum, og \u00ed 1968 sp\u00e6ldi hon vi\u00f0 \u00ed \u00ed \u201dF\u00e6ringer fr\u00e6nder\u201d \u00e1 Fiolteatret \u00ed Keypmannahavn.\n\nHon hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed Keypmannahavn \u00ed n\u00f3gv \u00e1r og er kend \u00ed \u00f8llum Nor\u00f0anlondum og \u00ed T\u00fdsklandi sum sj\u00f3nleikarinna. Hon hevur eisini veri\u00f0 sera virkin sum songkvinna. \u00cd 1973 \u00fatgav hon pl\u00e1tuna Til b\u00f8rn og vaksin vi\u00f0 barnasangum, sum Hans Andrias Djurhuus hevur yrkt. Henda \u00fatg\u00e1van var \u00fatgivin sum CD \u00ed 1998. Annika lutt\u00f3k \u00ed Dansk Melodi Grand Prix 1979 vi\u00f0 sanginum \"Aldan\", sum hon sj\u00e1lv hev\u00f0i gj\u00f8rt lag til, og sum br\u00f3\u00f0ir hennara Gunnar Hoydal hevur yrkt. Sangurin gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra.\n\n\u00cd 1966 sang hon \u00e1 fyrsta sinni vi\u00f0  Harkali\u00f0num \u00ed F\u00f8royum. Tey gj\u00f8rdust sera v\u00e6lumt\u00f3kt og eru enn virkin av og \u00e1, t\u00f3 vi\u00f0 broyttari manning: Annika Hoydal, J\u00f3gvan Dahl, Ey\u00f0un Mohr Hansen og Kaj Johannesen.\n\nPolitikarin H\u00f8gni Hoydal er br\u00f3\u00f0ursonur Anniku.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAnnika Hoydal \n 1973 Til b\u00f8rn og vaksin LP/CD 1998.\n 1977 Annika og J\u00f3gvan v/ J\u00f3gvan Telling Joensen. LP/MC.\n\u00c1 hesari pl\u00e1tuni, sum ber \u00e1skriftina Fylt n\u00edsa er millum anna\u00f0 barnasangurin Beinta, sum er yrktur av Oskar Hermannsson og hevur lag eftir C. Wahl.\n 1981 Mit eget land LP/MC 1981/CD 2004.\n 1983 Spor \u00ed sj\u00f3num LP/MC/CD 2004.\n 1983 Spor i vandet LP/MC/CD 2004.\n 1991 Dulcinea \u00e1 f\u00f8royskum. CD/MC.\n 1991 Dulcinea \u00e1 donskum. CD/MC.\n 1997 Havi\u00f0 CD.\n 1997 The Ocean CD.\n 2000 Stjerner mine venner v/ William Heinesen. CD.\n 2005 Til b\u00f8rnini hj\u00e1 b\u00f8rnunum CD.\n\nHarkali\u00f0i\u00f0 \nAnnika Hoydal, J\u00f3gvan Telling Joensen, K\u00e1ri Mouritsen, J\u00f3gvan Dahl, umframt Jaspur Petersen (bert \u00e1 fyrstu \u00fatg\u00e1vuni)\n 1969 \u00dar kabarettini EP.\n 1970 \u00dar kabarettini EP.\n 1971 \u00cd dans/eitt kv\u00f8ldi\u00f0 so s\u00ed\u00f0la S.\n 1971 Harkali\u00f0i\u00f0 LP/MC 1990/CD 2001.\n 1973 Vind op, vind op i r\u00e5/Herr Sinklar S.\n 1989 For Sale CD/MC.\n 1990 Mj\u00f3lkavegurin MC.\n 1991 N\u00fdtt og grovt gamalt MC/CD 2004 + 1 skering.\n\nSj\u00f3nleikir \u00ed \u00farvali\n\nHei\u00f0ur \n2016 - Vann eina Faroese Music Award \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur.\n2016 - Vann eina Faroese Music Award \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins kvinnuligi ella mannligi sangari \u00ed b\u00f3lkinum Folk, Country og Blues.\n2016 - Vann eina Faroese Music Award \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va fyri Endurlj\u00f3s.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskar songkvinnur\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945"}
{"id": "5854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harkali%C3%B0i%C3%B0", "title": "Harkali\u00f0i\u00f0", "text": "Harkali\u00f0i\u00f0 er ein f\u00f8royskur f\u00f3lkat\u00f3nleikab\u00f3lkur. B\u00f3lkurin hevur m.a. endurn\u00fdggja\u00f0 f\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0ir og harvi\u00f0 gj\u00f8rt tey meira kend millum f\u00f3lk sum annars ikki hava havt \u00e1huga \u00ed kv\u00e6\u00f0unum. \u00cd fyrstuni v\u00f3ru limirnir \u00ed b\u00f3lkinum hesir: Annika Hoydal, J\u00f3gvan Telling Joensen, K\u00e1ri Mouritsen, J\u00f3gvan Dahl, umframt Jaspur Petersen (bert \u00e1 fyrstu \u00fatg\u00e1vuni).\n\nSp\u00e6ldu \u00e1 saltsilokonsertini \u00e1 Drelnesi \u00ed mai 2010 \nHarkali\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi \u00e1 stu\u00f0ulskonsertini, sum var \u00ed Saltsiloini \u00e1 Drelnesi 15. mai 2010. Tey v\u00f3ru sera v\u00e6l m\u00f3ttikin, f\u00f3lk sungu vi\u00f0 til kendu sangirnar. Tey sum v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed Harkali\u00f0num \u00e1 Saltsilokonsertini v\u00f3ru: Annika Hoydal, J\u00f3gvan Dahl, Kaj Johannesen og Ey\u00f0un Mohr Hansen.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1969 \u00dar kabarettini EP.\n 1970 \u00dar kabarettini EP.\n 1971 \u00cd dans/eitt kv\u00f8ldi\u00f0 so s\u00ed\u00f0la S.\n 1971 Harkali\u00f0i\u00f0 LP/MC 1990/CD 2001.\n 1973 Vind op, vind op i r\u00e5/Herr Sinklar S.\n 1989 For Sale CD/MC.\n 1990 Mj\u00f3lkavegurin MC.\n 1991 N\u00fdtt og grovt gamalt MC/CD 2004 + 1 skering.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Phenol", "title": "Phenol", "text": "Heiti\u00f0 phenol ver\u00f0ur b\u00e6\u00f0i n\u00fdtt um eitt \u00e1v\u00edst evni og um ein b\u00f3lk av evnum. B\u00f3lkurin phenol eru l\u00edvrunnin evni, i\u00f0 hava ein benzenring vi\u00f0 einum hydroxy-b\u00f3lki (-OH) festum at s\u00e6r. Evni\u00f0 phenol er ein phenol uttan s\u00ed\u00f0ub\u00f3lkar \u00e1 benzenringinum, altso ta\u00f0 einfaldasta phenoli\u00f0. Phenolir ver\u00f0a nevnd vi\u00f0 endingini -phenol. Phenolir hava h\u00f8g k\u00f3kipunkt, t\u00ed at tey eins og vatn kunnu gera hydrogenbindingar.\n\nD\u00f8mi um n\u00f8kur phenolir:\n\nS\u00ed eisini \n L\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i\n\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20No%20Limits", "title": "Mark No Limits", "text": "Mark No Limits var ein popp- og rokkb\u00f3lkur \u00far T\u00f3rshavn.\n\nManning \n\n voc guit Teitur Lassen\n voc Malan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir (1996- )\n keyb prog Mark Joensen\n guit Johan Ziskason\n bass Hj\u00e1lmar H\u00e1t\u00fan (1995) Jens Tummas Ness (1996-97), Egil 'Barc' Hansen (1996 og -99)\n drums Carl Johan Simonsen (1995), Remi Fagereng (1996)\n perc Trygvi Restorff \u00ed Brekkunum (1996 og -99).\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1996 Rain/Close to Me.\n 1996 Mark No Limits.\n\nUmframt \n\n 1995 Rock \u00ed F\u00f8royum (skering 7).\n 1996 Meg minnist eina mynd (skering 2).\n 1997 Kom n\u00fa l\u00edtli m\u00edn (skering 7).\n 1999 Prix '99 (skering 12).\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turkaland", "title": "Turkaland", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Turkaland (Turkiskt: T\u00fcrkiye Cumhuriyeti) er b\u00e6\u00f0i \u00ed Evropa og Asia, og smalt sund er \u00edmillum evropeiska og asiatiska partin. Turkaland hevur mark vi\u00f0 Svartahav \u00ed nor\u00f0ri, Bulgaria og Grikkaland \u00ed vestri, S\u00fdria og Irak \u00ed su\u00f0ri, og vi\u00f0 Iran, Armenia, Aserbadjan og Georgia \u00ed eystri. \u00cd meiri enn 600 \u00e1r var Turkaland partur av m\u00e1ttmikla Osmannar\u00edkinum. N\u00fa er Turkaland l\u00fd\u00f0veldi, har b\u00e6\u00f0i islamskir og kristnir si\u00f0ir hava dj\u00fapar r\u00f8tur. Turkaland hevur uml. 71,8 mi\u00f3. f\u00f3lk (juli 2008). Yvir 11,3 mi\u00f3 b\u00fdr \u00ed Istanbul. Istanbul er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Turkaland. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Ankara vi\u00f0 3,9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Til samans er Turkaland 783 t\u00fasund ferkilometrar til st\u00f8ddar. Mong fer\u00f0af\u00f3lk koma til Turkalands. BT\u00da fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed landinum er $ 12,900 (sbrt. CIA World Factbook). Tj\u00f3\u00f0ardagur er 29. oktober.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrri heimsbardagi gj\u00f8rdi enda \u00e1 Osmannar\u00edkinum. Ar\u00e1bisku landslutirnir fingu sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i, og r\u00edki\u00f0 misti \u00f8ll land\u00f8ki s\u00edni \u00ed Evropa uttan Konstantinopel, og \u00ed 1923 leg\u00f0i seinasti osmanniski sult\u00e1nurin, Mohammed 6., fr\u00e1 s\u00e6r. \u00cd oktober sama \u00e1r var\u00f0 landi\u00f0 l\u00fdst l\u00fd\u00f0veldi, og Mustafa Kemal (19. mai 1881 \u2013 10. november 1938) var\u00f0 valdur forseti. Hann var heryvirma\u00f0ur og hev\u00f0i veri\u00f0 uppi \u00ed at stovna eina tj\u00f3\u00f0skaparfylking seinast \u00ed heimsbardaganum. Mustafa var\u00f0 afturvaldur \u00ed 1927, 1931 og 1935; hann var\u00f0 nevndur Atat\u00fark, sum merkir \"fa\u00f0ir turkanna\", og hesi \u00e1rini setti hann st\u00f3rar n\u00fdskipanir \u00ed verk og n\u00fat\u00ed\u00f0argj\u00f8rdi landi\u00f0. \u00cdmillum n\u00fdskipaninar var\u00f0 n\u00fdggj st\u00fdrisskipan, n\u00fdggj sivil r\u00e6ttarskipan, valr\u00e6ttur til konuf\u00f3lk, lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu, og fleirkonuhj\u00fanalag var\u00f0 banna\u00f0. Eisini eggja\u00f0i hann landsmonnum at ganga \u00ed evropeiskum kl\u00e6\u00f0um og skipa\u00f0i fyri einari f\u00fdra-\u00e1ra b\u00faskapar\u00e6tlan. Kemal Atat\u00fark doy\u00f0i \u00ed 1938. \n\n\u00cd 2007 var val \u00ed Turkalandi, og samstundis har\u00f0na\u00f0i andst\u00f8\u00f0an millum kurdar og turkisku stj\u00f8rnuna, i\u00f0 hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r eina \u00f8king av b\u00e6\u00f0i yvirgangi og av turkiskari nationalismu.\n\nPolitikkur\n\nEvropasamveldi\u00f0 \n\n\u00cd 2004 byrja\u00f0u samr\u00e1\u00f0ingar um ES-limaskap. Ta\u00f0 eru 32 samr\u00e1\u00f0ingar\u00f8ki, i\u00f0 skulu g\u00f3\u00f0kennast. Samr\u00e1\u00f0ingar um seks av hesum \u00f8kjum eru byrja\u00f0ar. Bert eitt av hesum \u00f8kjum er \u00ed dag g\u00f3\u00f0kent, ta\u00f0 er \"t\u00f8kni og v\u00edsindi\". \n\nAt byrja vi\u00f0 gekk ta\u00f0 v\u00e6l vi\u00f0 kjakinum um ES-limaskap, serliga t\u00ed Turkaland hev\u00f0i eina sterka alliansu vi\u00f0 Bretland, sum vi\u00f0 Tony Blair \u00e1 odda hev\u00f0i formanskapin \u00ed ES. \u00cd dag er ta\u00f0 Nicolas Sarkozy, sum situr vi\u00f0 formansskapinum \u00ed ES, og Fraklandi er einamest m\u00f3ti turkiskum limaskapi. Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed Bretlandi Gordon Brown, er heldur ikki so heitur fyri turkiskum limaskapi. \n\nTurkiska nationalisman er einamest vi\u00f0 til at seta f\u00f3ti fyri \u00f8llum samr\u00e1\u00f0ingunum um turkiska limaskapin \u00ed ES. Eitt st\u00f3rt problem \u00ed mun til hetta er, at turkiski herurin er alt ov sterkur. At turkar enn forfylgja minnilutum, so sum kurdum, kristnum og s\u00ednum egnu atfinnarum, vi\u00f0 l\u00f3gini m\u00f3ti at tosa ni\u00f0ursetandi um alt, sum er turkiskt. Enn vil Turkaland ikki vi\u00f0urkenna K\u00fdpros og vil ikki loyva skipum \u00far K\u00fdpros at leggja at \u00ed turkiskum havnum, bert vi\u00f0 hesi avger\u00f0 br\u00fdtur Turkaland vi\u00f0 8 \u00f8kir, i\u00f0 skulu g\u00f3\u00f0kennast av ES.\n\nMentan \n\nMarkna\u00f0ir ella basarar eru vanligir \u00ed mongum turkiskum b\u00fdum. Turkaland er giti\u00f0 fyri listhandverk s\u00edtt, helst v\u00f8kru teppini, lutir \u00far leiri, le\u00f0urv\u00f8rur og sm\u00ed\u00f0a\u00f0ar lutir \u00far kopari. Teppini ver\u00f0a kn\u00fdtt av silkitr\u00e1\u00f0i og bummullartr\u00e1\u00f0i og hava v\u00f8kur m\u00e1ta\u00f0 mynstur ella bl\u00f3mumynstur, i\u00f0 ofta eru \u00far heimsta\u00f0i vevarans. \n\nSi\u00f0ur er, at f\u00f3lk hittast \u00e1 uttandurakaf\u00e9um, helst mannf\u00f3lkini. Teir koma hagar at drekka te ella turkiskt kaffi, roykja p\u00edpu og pr\u00e1ta. Ofta sp\u00e6la teir kort ella damma. Bara mannf\u00f3lk roykja vatnp\u00edpu. Roykurin ver\u00f0ur sogin \u00edgj\u00f8gnum langa slangu. Sterkt, svart kaffi er v\u00e6l umt\u00f3ktur drykkur \u00ed Turkalandi.\n\nLandfr\u00f8\u00f0i \n\nLandafr\u00f8\u00f0isliga liggur bara 3 prosent av Turkalandi \u00ed Evropa. Restin liggur \u00ed Asia. Landslagi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt, og ve\u00f0urlagi\u00f0 er skiftandi, n\u00f3gvasta\u00f0ni fruktar v\u00e6l, og landi\u00f0 er sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 mati.\n\nB\u00faskapur\n\nFer\u00f0avinna \n\nFleiri milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk koma til Turkalands \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at nj\u00f3ta g\u00f3\u00f0a ve\u00f0ri\u00f0, at vera \u00e1 sandstrondunum og at s\u00edggja fornminni. Fer\u00f0avinnan er ein av h\u00f8vu\u00f0svinnuvegunum \u00ed Turkalandi.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nAnna\u00f0hv\u00f8rt f\u00f3lk \u00ed Turkalandi arbei\u00f0ir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. B\u00f8ndurnir dyrka m.a. hveiti, bummull, tubbak, sukurr\u00f8tur og frukt. Fram vi\u00f0 Svartahavi dyrka teir n\u00f3gv te, ta\u00f0 er v\u00e6l d\u00e1mdur drykkur \u00ed Turkalandi. Konuf\u00f3lk gera mesta landb\u00fana\u00f0ararbei\u00f0i. N\u00f3gv og g\u00f3\u00f0 b\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0 er \u00ed Turkalandi, og landi\u00f0 dyrkar n\u00f3g miki\u00f0 til egna n\u00fdtslu og til \u00fatflutnings.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum er muslimar, i\u00f0 tala turkiskt; men eingin r\u00edkis\u00e1tr\u00fana\u00f0ur er \u00ed landinum. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 75.73 \u00e1r.\n\nM\u00e1l \n\n Turkiskt \n Kurdiskt\n Aserbadjanskt\n Zazaiskt\n Kabardiskt\n\nF\u00f3lkasl\u00f8g \n\n Turkar 80 %\n Kurdar 20 %\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n Muslimar 99,8 %\n Onnur 0,2 %\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n\n Ankara\n Istanbul\n Evropa\n Asia\n Listi yvir forsetar Turkalands\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Presidency of the Republic\n\n \nAsia\nEvropa\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "5861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fenerbah%C3%A7e", "title": "Fenerbah\u00e7e", "text": "Fenerbah\u00e7e Spor Kul\u00fcb\u00fc ella FB er eitt \u00edtr\u00f3ttarfelag og f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Istanbul \u00ed Turkalandi. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1907 og er ta\u00f0 mest vinnandi f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed Turkalandi vi\u00f0 18 turkiskum meistaraheitum. Felagi\u00f0 hevur eisini luttiki\u00f0 \u00ed evropeiskum f\u00f3tb\u00f3lti og hevur \u00ed hesum sambandi sp\u00e6lt m\u00f3ti f\u00f8royska B36 \u00ed Champions League undankappingini \u00ed 2006-07. Fenerbah\u00e7e vann b\u00e1\u00f0ir dystirnir m\u00f3ti B36 og kom v\u00ed\u00f0ari, men taptu \u00ed 3. rundu m\u00f3ti Dinamo Kiev. \u00cd UEFA Champions League 2007-08 komu teir v\u00ed\u00f0ari og komu til kvartfinaluna, sum teir sp\u00e6ldu m\u00f3ti enska felagnum Chelsea FC, teir vunnu heimadystin 2-1, men taptu \u00e1 \u00fativ\u00f8lli 2-0.\n\nStadion hj\u00e1 teimum, Fenerbah\u00e7e \u015e\u00fckr\u00fc Saraco\u011flu Stadyumu, liggur \u00ed b\u00fdarpartinum  Kad\u0131k\u00f6y, sum liggur \u00ed asiatiska partinum av Istanbul og er ta\u00f0 mest n\u00fdm\u00f3tans f\u00f3tb\u00f3ltsstadion'i\u00f0 \u00ed Turkalandi. Tvey onnur fel\u00f8g, i\u00f0 kappast m\u00f3ti Fenerbah\u00e7e eru Be\u015fikta\u015f og Galatasaray.\n\nHei\u00f0ur\n\nAltj\u00f3\u00f0a kappingar\n UEFA Champions League:\n Kvartfinalur (1): 2007\u201308\n\n UEFA Europa League:\n H\u00e1lvfinalur (1): 2012-13\n\nTurkiskar kappingar \nTurkiska meistaraheiti\u00f0, vinnarar (18):  1959, 1960-61, 1963-64, 1964-65, 1967-68, 1969-70, 1973-74, 1974-75, 1977-78, 1982-83, 1984-85, 1988-89, 1995-96, 2000-01, 2003-04, 2004-05, 2006-2007, 2010-2011\nNummar tvey (18): 1960, 1961-62, 1966-67, 1970-71, 1972-73, 1975-76, 1976-77, 1979-80, 1983-84, 1989-90, 1991-92, 1993-94, 1997-98, 2001-02, 2005-2006, 2007-2008, 2009-2010, 2011-2012\nTurkiska Steypakappingin, vinnarar (5):  1967-68, 1973-74, 1978-79, 1982-83 2011-2012\nNumar tvey (9): 1963, 1965, 1989, 1996, 2001, 2005, 2006, 2009, 2010\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Fenerbah\u00e7e Spor Kul\u00fcb\u00fc almenna heimas\u00ed\u00f0a\n\nTurkisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "5862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enekk", "title": "Enekk", "text": "Enekk er f\u00f3lkat\u00f3nleikab\u00f3lkur. voc guit K\u00e1ri Sverrisson (\u00e1\u00f0ur Lamhauge), keyb harm voc \u00d3li Olsen (1993-), bass perc Agnar Lamhauge (1991-97), harm Ey\u00f0un Lamhauge (1997), guit Justin Philbrow (1997), el/acc-bass Mikael Blak (2004), drums perc R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu (2004), el-guit He\u00f0in Ziska Davidsen (2004). Teirra serliga blandingur av f\u00f3lkat\u00f3nleiki og jazz hevur skapt eitt forkunnugt lj\u00f3\u00f0 \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikaheiminum, nevnliga teirra egna.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1993 Andlit hins tigandi MC; CD 1995.\n 1994 Ver sterk m\u00edn s\u00e1l & MC.\n 1997 F\u00fdra n\u00e6tur fyri j\u00f3l.\n 2004 Me\u00f0an vit n\u00e6rkast j\u00f8r\u00f0ini.\n\nUmframt \n\n 1991 Amnesty t\u00f3nar skering 11.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/200%20%28rokkb%C3%B3lkur%29", "title": "200 (rokkb\u00f3lkur)", "text": "200 (Tveyhundra\u00f0) er ein f\u00f8royskur rokk- og punkb\u00f3lkur. Navni\u00f0 kemur av t\u00ed, at limirnir \u00ed b\u00f3lkinum eru 200 % fyri loysing. B\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1996, t\u00e1 ein samlingsfl\u00f8ga \"Rock \u00ed F\u00f8royum 2\" av ymiskum t\u00f3nleiki \u00ed F\u00f8royum skuldi innsp\u00e6last. Limirnir \u00ed b\u00f3lkinum eru; sang og gittar Niels Arge Gal\u00e1n, bass Mikael Blak, sum eisini sp\u00e6lur \u00ed nor\u00f0urlendska b\u00f3lkinum Yggdrasil, og trummur Uni \u00c1rting. \u00c1\u00f0renn sp\u00e6ldu teir allir \u00ed einum \u00f8\u00f0rum b\u00f3lki sum \u00e6t \"Mold\". Men t\u00e1 b\u00f3lkurin \"Mold\" var\u00f0 upploystur, valdu Niels Arge Gal\u00e1n, Mikael Blak og Uni \u00c1rting at satsa upp\u00e1 b\u00f3lkin \"200\". \n\nSangirnir hj\u00e1 200 eru allir \u00e1 f\u00f8royskum og eru merktir av skemti og sj\u00e1lvsironi. Sangurin \"Muscleman Bla\u00f0\", sum var ovast \u00e1 f\u00f8royska hittlistanum \u00ed fleiri vikur, sn\u00fa\u00f0i seg um homoseksuelitet, og her tala\u00f0i b\u00f3lkurin at \u00e1gangi \u00edm\u00f3ti teimum samkyndu. B\u00f3lkurin kom fram \u00e1 almenna pallin \u00ed 2001 \u00ed kappingini \"Prix F\u00f8royar\" og gj\u00f8rdist kendur b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00cdslandi eftir hetta. \u00c1 \u00f3lavs\u00f8ku 2005 hev\u00f0i Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, \u00ed teirra \u00f3lavs\u00f8kuframs\u00fdning, eitt 2,9 metur h\u00f8gt roterandi papmach\u00e9 listaverk, sum var ein fokk j\u00fa fingur, og 200 br\u00fakti hetta listaverk sum dekorati\u00f3n \u00e1 teirra palli \u00e1 konsertum.. \n\nFl\u00f8gan Vendetta var\u00f0 av allscandinavian.com kosin Besta fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1va \u00ed Skandinavia 2012.\n\nKonspirati\u00f3n \n\nEftir framf\u00f8rsluna \u00e1 G! Festivalinum \u00ed 2005 vi\u00f0 papmasch\u00e9 fokk j\u00fa-fingrinum, var ein mynd at s\u00edggja \u00e1 Nym.fo, sum er ein f\u00f8roysk dagdv\u00f8lja \u00e1 netinum vi\u00f0 skemti og \u00f8\u00f0rum, sum v\u00edsti 200 \u00e1 G\u00f8tusandi og eina n\u00e1tt\u00farumynd fr\u00e1 Mykinesi. Mykines-myndin v\u00edsti ein st\u00f3ran klett, sum l\u00e6ttliga kundi l\u00edkst einum fokk j\u00fa-fingri. Hugsast kann, at ta\u00f0 var ha\u00f0ani, at Niels og hinir b\u00e1\u00f0ir limirnir \u00ed b\u00f3lkinum fingu \u00edbl\u00e1stur til at gera ein st\u00f3ran fokk j\u00fa-fingur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2001 200%. \n 2005 Viva la Republica. \n 2006 Graceland. \n 2008 200 Decibel. \n 2009 Stokkh\u00f3lmssyndromi\u00f0. \n 2012 VENDETTA!.\n\nUmframt \n\n 1997 Rock \u00ed F\u00f8royum 2 skering 7. \n 2001 Prix F\u00f8royar 2001 skering 8. \n 2002 Tutl 25 \u00e1r \u2013 Live 2002 skering 7.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 200. \n MySpace s\u00ed\u00f0a hj\u00e1 200. \n Lyricwiki - Sangtekstir hj\u00e1 200. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Makrel", "title": "Makrel", "text": "Makrel er ein f\u00f8royskur rokk t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Hann var \u00e1\u00f0ur nevndur Happy? vi\u00f0 Sveini Gaard Olsen \u00e1 trummum. Makrel gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00ed t\u00f3nleikakappingini Prix F\u00f8royar 2003.\n\nLimirnir \u00ed Makrel \n \u00c1ri Rouch sang \n R\u00f3lant av Reyni guitar\n Rasmus Rasmussen guitar (anda\u00f0ist 10. oktober 2012)\n Hergeir Staksberg bass \n Magnus Hansen trummur\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2003 Makrel Stinkar.\n 2004 Wonderland.\n 2006 Transcend.\n\nMakrel l\u00f8g \u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00fatg\u00e1vum \n 1998 Gr\u00f3tf\u00f8royskt undir navninum Happy?. skering 4.\n 2003 Prix Krem 2003 skeringar 6 & 11.\n 2006 Malagr\u00f3t skering 10.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viva%20la%20Republica", "title": "Viva la Republica", "text": "Viva la Republica er ein t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 f\u00f8royska rokkb\u00f3lkinum 200. \u00datg\u00e1van kom fyrst \u00fat sum fl\u00f8ga \u00ed 2005 (CD) og s\u00ed\u00f0an sum LP pl\u00e1ta \u00ed 2006 (LP).\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni/pl\u00e1tuni \n Ta\u00f0 st\u00f3ra bankar\u00e1ni\u00f0\n Mamma\n Ta\u00f0 einasta g\u00f3\u00f0a\n Frustrera\u00f0ir javna\u00f0armenn\n Fjern den klud\n MF 666\n Hin sambandsflokkurin\n Muscleman-bla\u00f0\n Null hugsj\u00f3n\n Sig ikki nei Kaj\n Pillaavm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin\n Salt \u00ed s\u00e1ri\u00f0\n Drotningavitjan\n Punkurin fr\u00e1 helviti #3\n Eg bl\u00edvi svakur\n Ta\u00f0 er Hemmiligt\n\nTekstir, l\u00f8g, t\u00f3nleikarar, sangarar o.a. \n Tekstir/l\u00f8g: 200 (1-14 & 16), S\u00edmun \u00far Konoy (15)\nvoc guit Niels Arge Gal\u00e1n, bass voc Mikael Blak, drums voc  Uni \u00c1rting.\nh\u00f8li Sk\u00fdr\u00e1k. h\u00fasi Finnur Justinussen/Uni \u00c1rting, Niels Arge Gal\u00e1n.\n\nFl\u00f8gur\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur hj\u00e1 200"}
{"id": "5878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wonderland", "title": "Wonderland", "text": "Wonderland (CD 2004) var onnur fl\u00f8gan vi\u00f0 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Makrel.\n\n Wonderland\n Walking Away\n Flashback Humour\n M\u00edtt lj\u00f3s\n Time Is Now\n Recovering\n Imitations\n Drowning\n Opening\n Crime\n Truth Test\n Differences\n\ntekstir \u00c1ri Rouch, t\u00f3nleikur Makrel\nvokal \u00c1ri Rouch, rh-guit R\u00f3lant av Reyni, lead-guit, keyb Rasmus Rasmussen, bass Hergeir Staksberg, trummur Magnus Hansen, keyb D\u00e1njal Gudj\u00f3nsson (2, 10 & 12), bass progr J\u00f3n McBirnie (b 2 & 5, prg 2-3), prod J\u00f3n McBirnie.\nstudio \u00datvarp F\u00f8roya, Sk\u00fdr\u00e1k, o.fl. sleeve H\u00f8gni Egholm Magnussen (based on artwork by Dave McKean).\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2004"}
{"id": "5880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poetry%20%26%20Aeroplanes", "title": "Poetry & Aeroplanes", "text": "[]Poetry & Aeroplanes (CD 2003) hj\u00e1 Teitur Lassen (spjaldur: Teitur), var\u00f0 givin \u00fat altj\u00f3\u00f0a \u00e1 Universal.\n\n Sleeping With The Lights On\n I Was Just Thinking\n You\u2019re The Ocean\n Poetry & Aeroplanes\n Josephine\n One And Only\n Rough Around The Edges\n Let\u2019s Go Dancing\n Amanda\u2019s Dream\n Shade Of A Shadow\n To Meet You\n Halfway Between\n\nlyrics/music Teitur Lassen, Jeff Cohen, Matt Bronleewe, o.fl.\nvoc ac/el-guit piano Teitur Lassen, cello bass el-guit strings  David Mansfield, keyb Patrick Warren/Rupert Hine, bass Jennifer Condos/Pino Palladino, drums  Matt Chamberlain/Jay Bellerose, prod  Rupert Hine\nstudio El Cortijo Studios (ES), Henson Recording Studios (US), Lawnmower Studios (US)xsleeve Somewhere International.\n\n\u00c1 AME \u00ed 2005, var\u00f0 Poetry & Aeroplanes kosin besta fl\u00f8ga 2003-04 og 'Josephine' besti sangur.\n\nFl\u00f8gan kom \u00fat \u00ed USA tveir m\u00e1na\u00f0ar, \u00e1\u00f0renn hon fekst \u00ed F\u00f8royum. Fyrsta g\u00f3\u00f0a \u00e1ri\u00f0 var fl\u00f8gan t\u00f8k \u00ed papph\u00fasa \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 ikki taldi skering 12, h\u00f3ast hon ver\u00f0ur givin \u00ed innihaldsyvirlitinum \u00e1 h\u00fasanum.\n\nTeitur Lassen fl\u00f8gur"}
{"id": "5881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funnings%20kirkja", "title": "Funnings kirkja", "text": "Funnings kirkja er ein av gomlu tr\u00e6kirkjunum \u00ed F\u00f8royum. Hon var\u00f0 v\u00edgd 30. november 1847 og er t\u00edskil yngst av gomlu tr\u00e6kirkjunum. Porkeris kirkja var\u00f0 eisini v\u00edgd \u00ed 1847, men nakrar m\u00e1na\u00f0ar frammanundan. Funnings kirkja er harafturat einasta tr\u00e6kirkja og elsta kirkja \u00ed Ei\u00f0is prestagjaldi. Til 1929, t\u00e1 Gj\u00e1ar kirkja var\u00f0 v\u00edgd, var Funnings kirkja eisini s\u00f3knarkirkja, i\u00f0 fevndi um bygdirnar Funning og Gj\u00f3gv.\n\nSta\u00f0i\u00f0, har kirkjan stendur, ver\u00f0ur nevnd ni\u00f0ri \u00ed H\u00f3lma. \u00cd dag l\u00edkist \u00f8ki\u00f0 ikki einum h\u00f3lmi, men ein \u00e1 (Tentl\u00e1) rennur nor\u00f0anfyri kirkjuna; hon er \u00ed dag l\u00f8gd undir heilt.\n\nKirkjan hevur 10 benkur mannf\u00f3lkamegin og 9 konuf\u00f3lkamegin. Pr\u00e6dikust\u00f3lurin er framman fyri fremsta konuf\u00f3lkabonk.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nFunningur\nMentan\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan"}
{"id": "5883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sl%C3%A6ttaratindur", "title": "Sl\u00e6ttaratindur", "text": "Sl\u00e6ttaratindur er h\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum. Hann r\u00f8kkur upp \u00e1 880 m.\n\nEysturs\u00ed\u00f0an er br\u00f8tt. Vanliga g\u00f8tan ni\u00f0an \u00e1 Sl\u00e6ttaratind er av Ei\u00f0isskar\u00f0i ni\u00f0an undir tindin. So ver\u00f0ur gingi\u00f0 runt um tindin vestur og nor\u00f0ur um og eystur m\u00f3ti tromini. Har er best er at koma ni\u00f0an \u00e1 tindin. Ta\u00f0 slepst t\u00f3 upp sunnanifr\u00e1 eisini, men har er meiri illgongt. \n\nNor\u00f0anfyri er n\u00e6sth\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum, Gr\u00e1felli. Eystanfyri liggur bygdin Funningur og vestanfyri er Ei\u00f0i\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "5885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tangz", "title": "Tangz", "text": "Tangz er ein rokkb\u00f3lkur \u00far T\u00f3rshavn. B\u00f3lkurin var nummar tr\u00fd \u00ed Prix F\u00f8royar 2001.\n\nLimir \u00ed Tangz \n R\u00f3kur J. Jakobsen vocal\n D\u00e1njal Dam \u00e1 Neystab\u00f8 keyb. \n R\u00f3i H. Christiansen guitar \n Halgir W. Arge, drums perc.\n Hallur Johannesen  bass perc'.' \n\n \u00datg\u00e1vur \n 1999 Undir somu d\u00fdnu (ep).\n\n Umframt \n 1999 Prix \u201899 skering 7.\n 2001 Prix F\u00f8royar 2001 skering 3.\n 2003 Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II'' cd1/skering 4.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undir%20somu%20d%C3%BDnu%20%28ep%29", "title": "Undir somu d\u00fdnu (ep)", "text": "Undir somu d\u00fdnu (CD 1999) vi\u00f0 Tangz.\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni \n Undir somu d\u00fdnu\n Vit\n Stundur\n Ta\u00f0 hon ger\n\nT\u00f3neikarar, studio o.a. \n lyrics R\u00f3kur J. Jakobsen, music Tangz.\n voc R\u00f3kur J. Jakobsen, \n keyb. D\u00e1njal D. \u00e1 Neystab\u00f8\n guitar R\u00f3i H. Christiansen\n drums perc Halgir W. Arge, \n bass perc Hallur Johannesen\n studio: Studio Pegasus.\n\nFl\u00f8gur\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "5888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kevin%20Cosgrove", "title": "Kevin Cosgrove", "text": "Kevin M. Cosgrove (6. januar, 1955 \u2013 11. september, 2001) \u00far West Islip, New York var eitt av offrunum \u00ed 11. september-yvirgangs\u00e1lopunum. Cosgrove var fanga\u00f0ur \u00ed eini skrivstovu \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 105. h\u00e6dd \u00ed sunnara torninum. Saman vi\u00f0 honum v\u00f3ru starvsfelagin Dough Cherry og ein annar \u00f3nevndur pers\u00f3nur. \n\nEftir at hava ringt til skyldf\u00f3lk ringdi hann til ney\u00f0kall (911) um hj\u00e1lp. Me\u00f0an hann enn var \u00e1 tr\u00e1\u00f0num skrambla\u00f0i bygningurin saman kl. 09:59 (14:59 f\u00f8royska t\u00ed\u00f0), og sambandi\u00f0 reyk. S\u00ed\u00f0stu or\u00f0 hansara v\u00f3ru \"Oh God! Oh...\" (f\u00f8royskt: \"\u00c1, Gud! \u00c1...\"). \n\nKevin Cosgrove var varastj\u00f3ri hj\u00e1 Aon Corporation. Hann var 46 \u00e1ra gamal. L\u00edki\u00f0 var\u00f0 funni\u00f0, \u00e1\u00f0renn vika var li\u00f0in, og hann var\u00f0 jar\u00f0a\u00f0ur 22. september \u00ed St. Patrick-kirkjugar\u00f0inum \u00ed Huntington, New York. \n\nUppt\u00f8kan av ney\u00f0arkallinum var\u00f0 sp\u00e6ld til r\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Zacarias Moussaoui.\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0ir \n\n Ney\u00f0arkalli\u00f0 fl\u00e6tta\u00f0 saman vi\u00f0 myndum av bygninginum. \n Ein onnur uppt\u00f8ka. \n\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "5889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/MC-H%C3%A1r", "title": "MC-H\u00e1r", "text": "MC-H\u00e1r er ein f\u00f8royskur rokkb\u00f3lkur. \u00cd 1999 lutt\u00f3ku teir \u00ed Prix Froyum og gj\u00f8rdust nummar tr\u00fd.\n\nManning \nYmisk manning, i\u00f0 m.a. hevur talt: \nkeyb voc Tr\u00f3ndur Bogason Hansen, \nvoc Niels Uni Dam, \nvoc Allan Mortensen, \nguit Niels Arge Gal\u00e1n, \nguit J\u00f3nas Bloch Danielsen, \nguit og sang Torkil Olsen (anda\u00f0ist 2013)\nvoc R\u00f3kur J\u00e1kupsson\nHeri Reynheim\ntrummur Petur Weihe Dalsgaard\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1998 Framvegis uttan vit (cd).\n 1999 Burn Me EP.\n\nUmframt: \n\n 1995 Rock \u00ed F\u00f8royum skering 12.\n 1999 Prix \u201899 skeringar 3 & 13.\n 2002 Tutl 25 \u00e1r \u2013 Live 2002 skering 6.\n 2003 Prix Krem 2003 skeringar 2 & 12.\n\nHei\u00f0ur \nNummar tr\u00fd \u00ed Prix F\u00f8royar 1999.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "5891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Framvegis%20uttan%20vit%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Framvegis uttan vit (fl\u00f8ga)", "text": "Framvegis uttan vit er fl\u00f8ga vi\u00f0 MC-H\u00e1r \u00fatkomin \u00ed 1998. Uppt\u00f8kan f\u00f3r fram \u00ed West River Recording Studio.\n\nSkeringar\n\nPers\u00f3nar\n T\u00f3nleikur: MC-H\u00e1r\n Sangur: Spark Buzz N (Niels Uni Dam)\n Lj\u00f3mbor\u00f0, vog, prog og perc: Tj\u00e9 (Tr\u00f3ndur B. Hansen)\n Sangur og klarinet: MC-Allah (Allan Mortensen)\n Sangur og gitar: C-987B (Torkil Olsen)\n Bassur: WWW . shakespeare\n Trummur: Dr. D\n prog: Ey\u00f0finn Drewsen\n Sleeve: Ey\u00f0un Jakobsen/Alan Jim\u00e9nez - Pappagallo, Tj\u00e9, \u00d3lavur N. Debess.\n\nKELDUR\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "5893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EP%20%28Clickhaze%29", "title": "EP (Clickhaze)", "text": "EP (CD 2002) vi\u00f0 Clickhaze.\n\n Daylight\n Skirvin Fl\u00e1\n Sorrig og Gl\u00e6de\n Frozen Lullaby\n Notes from the Underground\n Indigo Brow\n\nlyrics Petur P\u00f3lson (1-2 & 5-6), Jens L. Thomsen (4), Thomas Kingo (5), music Clickhaze (1-2 & 4-6), traditional (3).\nvoc Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, voc Petur P\u00f3lson, hammond-organ moog ac-bass Mikael Blak, guit Bogi \u00e1 Lakjuni, drums perc H\u00f8gni Lisberg, bass Jens L. Thomsen, guit J\u00f3n Tyril, prod J\u00f3n Tyril, Clickhaze.\nstudio Lundgaard Studios (DK), Jak-Zak Studios, \u00datvarp F\u00f8roya (1-3); Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 (4-6). sleeve B\u00fai Tyril, J\u00f3n Tyril.\n\n2002\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "5895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eiv%C3%B8r%20P%C3%A1lsd%C3%B3ttir%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (fl\u00f8ga)", "text": "Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (CD 2000) vi\u00f0 Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttur. Hennara fyrsta solofl\u00f8ga.\n\n \u00c1starstund\n Randa\u00f0u r\u00f3sur\n Vakrasti dreymur\n \u00c1h, kundu \u00e1 t\u00ed\u00f0arhavi\n V\u00e1rsins lj\u00f3\u00f0\n L\u00edtla barni\u00f0\n \u00cd G\u00f8tu ein dag\n Silvurkannan\n F\u00f8royar m\u00edn m\u00f3\u00f0ir\n Jesusp\u00e1pin\n Som den gyldne Sol frembryder\n Giv Fred framdeles\nlyrics/music Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, o.fl.\nvoc Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, voc Hans Jacob \u00e1 Br\u00fanni (7 & 12), voc F\u00f3tatra\u00f0k (kv\u00f8\u00f0ing \u00e1 7), ac-bass Mikael Blak, guit B\u00fai E. Dam, drums perc Brandur Jacobsen, keyb Tr\u00f3ndur Bogason (1, 3-4 & 7).\nstudio Focus Recording (DK), Fuglafjar\u00f0ar Kirkja, Bl\u00e1satova \u00ed G\u00f8tu. sleeve Jonna Kl\u00e6mintsd\u00f3ttir/Niels Arge Gal\u00e1n, Uni \u00c1rting.\n\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir fl\u00f8gur"}
{"id": "5896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Absalon%20Guttormsen", "title": "Absalon Guttormsen", "text": "Absalon Guttormsen (5. mai 1830 \u2013 11. juli 1902) var b\u00f3ndi \u00ed \u00datistovu \u00e1 Tr\u00f8llanesi. Hann var sj\u00e1lvl\u00e6rdur l\u00e6rari \u00ed Kalsoynni 1875 \u2013 1893. Hann var virkin \u00ed F\u00f8ringafelag og var fr\u00e1 umlei\u00f0 1870 \u00ed\u00f0in fr\u00e1haldsma\u00f0ur, og virka\u00f0i fyri at stovna fr\u00e1haldsfel\u00f8g ymsasta\u00f0ni, serliga \u00ed Nor\u00f0oyggum og \u00ed Eysturoy. Tingma\u00f0ur fyri Nor\u00f0uroyggjar 1861 \u2013 1869 og 1873 \u2013 1877. \n\nAbsalon var b\u00f3ndasonur \u00ed \u00datistovu \u00e1 Tr\u00f8llanesi, elstur av 4 systkjum. Hann f\u00f3r ungur til Tv\u00f8royrar, har hann l\u00e6rdi til snikkara. Absalon festi eftir p\u00e1pan, Guttorm Absalonsen, \u00ed 1857, 26 \u00e1ra gamal, og sat vi\u00f0 festinum \u00ed 39 \u00e1r, t\u00e1 sonurin Poul Johannes t\u00f3k festi\u00f0 eftir hann. Absalon giftist \u00ed 1855 vi\u00f0 Ellen Sofie Jensdatter av Vi\u00f0arei\u00f0i. Tey fingu 9 b\u00f8rn, i\u00f0 \u00f8ll fingu eftirnavni\u00f0 \u00d8ster\u00f8.\nAbsalon var frambur\u00f0sma\u00f0ur, og longu \u00ed 1865 var hann partaeigari \u00ed Norder\u00f8 Fiskeri- og skibsselskab af 1865, sum \u00e1ri\u00f0 eftir keypti skonnartina Caprice, 63 registartons til st\u00f8ddar. Endam\u00e1li\u00f0 var at reka fiskiskap undir F\u00f8royum og s\u00ed\u00f0ani farmasigling afturat. Eftir miseydna\u00f0a roynd at reka fiskiskap f\u00f3r skipi\u00f0 \u00ed farmasigling, og \u00ed 1871 keypti skiparin, J\u00f3hannes Johansen allan partapeningin. \n\u00cd 1872 var vi\u00f0 l\u00f3g \u00e1sett, at \u00f8ll b\u00f8rn yvir 7 \u00e1ra aldur skuldu hava sk\u00falagongd. Absalon \u00e1t\u00f3k s\u00e6r sj\u00e1lvur at vera l\u00e6rari \u00ed Kalsoynni 1875 til 1893, og \u00ed 1895-96 var hann l\u00e6rari \u00ed Kunoy, h\u00f3ast hann ikki var l\u00e6raral\u00e6rdur. Hann var talsma\u00f0ur fyri at f\u00e1a f\u00f8royskt m\u00e1l inn \u00ed sk\u00falan og at avtaka uttanatsl\u00e6runa.\nFr\u00e1 umlei\u00f0 1870 var Absalon \u00ed\u00f0in talsma\u00f0ur fyri fr\u00e1haldsr\u00f8rsluna, i\u00f0 t\u00f3k seg upp um hetta mundi\u00f0. Hann fer\u00f0a\u00f0ist um allar Nor\u00f0uroyggjar og eysturs\u00ed\u00f0una \u00e1 Eysturoynni og eggja\u00f0i til at stovna fr\u00e1haldsfel\u00f8g fyri at t\u00e1lma st\u00f3ru r\u00fasdrekkan\u00fdtsluni. \nAbsalon var \u00ed\u00f0in tj\u00f3\u00f0skaparma\u00f0ur og virkin \u00ed F\u00f8ringafelag. \u00cd bla\u00f0greinum (td. Dimmal\u00e6tting nr. 49, 1895) streingir hann \u00e1 fyri at vinna f\u00f8royskum m\u00e1li r\u00e6ttindi \u00ed kirkju og \u00e1 tingi. Hann var tingma\u00f0ur fyri Nor\u00f0uroyggjar 1861 \u2013 1869 og 1873 \u2013 1877.\nAbsalon doy\u00f0i br\u00e1dliga \u00e1 Tr\u00f8llanesi 11. juli 1902, 72 \u00e1ra gamal. Hann er grivin \u00e1 Tr\u00f8llanesi, har minnissteinur er settur yvir hann. Steinurin hevur hetta \u00f8rindi, eftir S\u00edmun av Skar\u00f0i, sum innskrift: \n\n Royna alt ta\u00f0 besta kj\u00f3sa,\n s\u00fdna f\u00f3lki hugsnarlei\u00f0\n v\u00edsa vinum vegin lj\u00f3sa\n so \u00fatrann t\u00edtt \u00e6viskei\u00f0\n\nKeldur \n Hans Jacob Debes: N\u00fa er tann stundin..., F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 1982, bls. 208 \u2013 211\n \u00d3li Wolles: Absalon Guttormsen \u00e1 Tr\u00f8llanesi, Var\u00f0in bd 54, Hefti 3-4, 1987, bls. 140 \u2013 174\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1830\nAndl\u00e1t \u00ed 1902\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\nF\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "5898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kmentavir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins", "title": "B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins", "text": "B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins (Nordisk R\u00e5ds Litteraturpris) var\u00f0 stovna\u00f0 av nor\u00f0urlendsku stj\u00f3rnunum \u00ed 1961. Vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin \u00e1rliga av Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0inum, fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1962. \u00cd 1962 var vir\u00f0isl\u00f8nin 50.000 dkk. S\u00ed\u00f0an 1995 hevur hon veri\u00f0 350.000 dkk.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin fyri eitt b\u00f3kmentaligt verk skriva\u00f0 \u00e1 nor\u00f0urlendskum m\u00e1li. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nini er at \u00f8kja um \u00e1hugan fyri m\u00e1li og b\u00f3kmentum \u00ed Nor\u00f0urlondum og fyri nor\u00f0urlendska mentanarfelagskapinum.\n\nHigartil hava bert tveir f\u00f8royingar fingi\u00f0 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins, William Heinesen fekk hana \u00ed 1965 fyri Det gode h\u00e5b og R\u00f3i Patursson fekk hana \u00ed 1986 fyri yrkingasavni\u00f0 L\u00edkasum. T\u00f3roddur Poulsen hevur veri\u00f0 tilnevndur seks fer\u00f0ir: 1996, 2002, 2005, 2009, 2011 og 2014.  J\u00f3anes Nielsen hevur veri\u00f0 tilnevndur fimm fer\u00f0ir: 1988, 1994, 1999, 2004 og 2013, me\u00f0an Carl J\u00f3han Jensen hevur veri\u00f0 tilnevndur f\u00fdra fer\u00f0ir: 1991, 1998, 2007 og 2008.\n\nM\u00f3ttakarar\n\nS\u00ed eisini \n Tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fr\u00e1 F\u00f8royum\n Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\nKeldur \n\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nNor\u00f0urlond\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "5900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funnings%20s%C3%B3knar%20kommuna", "title": "Funnings s\u00f3knar kommuna", "text": "Funnings s\u00f3knar kommuna, fyrrverandi kommuna \u00ed F\u00f8royum\n\nS\u00f8ga\n\nFunnings s\u00f3knar kommuna var\u00f0 stovna\u00f0 1. oktober 1906, t\u00e1 Funnings s\u00f3kn t\u00f3k seg \u00far Eysturoyar prestagjalds kommunu. Kommunan fevndi um bygdirnar Funningur og Gj\u00f3gv.\n\nT\u00e1 Gj\u00f3gv gj\u00f8rdi av at fara \u00far kommununi, syndra\u00f0ist hon, og hon var\u00f0 endaliga tikin \u00far gildi hin 1. januar 1948. \u00cd hennara sta\u00f0 komu Funnings kommuna og Gj\u00e1ar kommuna.\n\nBorgarstj\u00f3rar/Bygdar\u00e1\u00f0sformenn\n1906-1908: Peter Petersen, Funningur\n1909-1918: Petur Christian Joensen, Gj\u00f3gv\n1918-1921: Hans Johannesen, Funningur\n1922-1930: Johan Kallsoy, Gj\u00f3gv\n1931-1934: Jacob Sofus Jacobsen, Gj\u00f3gv\n1935-1938: Sofus Debes, Gj\u00f3gv\n1939, 1941: Daniel Klein, Gj\u00f3gv\n1940, 1942: Petur A. Petersen, Funningur\n1943-1946: Petur S. Dahl, Funningur\n1947: Leivur Klein, Gj\u00f3gv\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "5902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rakel%20Helmsdal", "title": "Rakel Helmsdal", "text": "Rakel Helmsdal er f\u00f8dd 25. september 1966 \u00ed T\u00e5rnby \u00e1 Amager, men hevur b\u00fa\u00f0 meginpartin av l\u00edvi sinum \u00ed Havn. Millum 1990 og 1996 b\u00fa\u00f0i hon fimm \u00e1r \u00ed Fraklandi, har hon skriva\u00f0i f\u00fdra av b\u00f3kum s\u00ednum. Rakel er d\u00f3ttir Gu\u00f0ri\u00f0 Helmsdal, yrkjara og Ole Jakob Nielsen, listamann. Rakel hevur \u00fatgivi\u00f0 skalds\u00f8gur, stutts\u00f8gur og yrkingar og fleiri av b\u00f3kum hennara eru t\u00fdddar til onnur m\u00e1l. Hon er partur av h\u00f8vundatrioini, sum skriva b\u00f8rkurnar um l\u00edtla og st\u00f3ra skr\u00edmsl, skriva\u00f0ar \u00e1 trimum upprunam\u00e1lum og higartil t\u00fdddar til 15 onnur m\u00e1l. Hini \u00ed trioini eru \u00edslendski myndpr\u00fd\u00f0arin og h\u00f8vundurin \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og svenski rith\u00f8vundurin Kalle G\u00fcettler. \n\nRakel Helmsdal hevur marionett-leikh\u00fasi\u00f0 Karavella Marionett-Teatur, har hon setir upp egnar leikir. Hon var forkvinna \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya 2009 til 2011.\n\nHevur hon arbeitt burturav sum listaf\u00f3lk s\u00ed\u00f0ani 2005. S\u00ed\u00f0ani 2011 hevur hon arbeitt mi\u00f0v\u00edst vi\u00f0 myndlist eisini og tv\u00e6r av b\u00f3kum hennara eru \u00fatkomnar vi\u00f0 egnum myndum.\n\nBibliografi\n\nB\u00f8kur \n\n 1995 - Tey kalla meg bara Hugo (2. \u00fatg\u00e1va: 2003) skalds\u00f8ga \n 1996 - S\u00f8gur \u00far Port Janua, stutts\u00f8gusavn\n 1997 - Hv\u00f8rjum flenna likkurnar at, Hugo? skalds\u00f8ga\n 1998 - Drekar og anna\u00f0 valaf\u00f3lk, dtutts\u00f8gusavn vi\u00f0 myndum eftir Edward Fugl\u00f8\n 2003 - Kom yvirum, Hugo! skalds\u00f8ga\n 2004 - Nei! seg\u00f0i l\u00edtla skr\u00edmsl, myndab\u00f3k,skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n 2006 - St\u00f3r skr\u00edmsl gr\u00e1ta ikki, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n 2007 - Gott hugflog Hugo, skalds\u00f8ga\n 2007 - Myrkaskr\u00edmsl, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n 2008 - Skr\u00edmslas\u00f3tt, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n 2008 - V\u00e1rfer\u00f0in til Br\u00fanna, \u00dar Mosakulluni 1,skalds\u00f8ga vi\u00f0 myndum eftir Edward Fugl\u00f8\n 2009 - Veturin hj\u00e1 Undu, \u00dar Mosakulluni 2, skalds\u00f8ga vi\u00f0 myndum eftir Edward Fugl\u00f8\n 2010 - Skr\u00edmslavitjan, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n 2011 - Skr\u00edmslah\u00e6ddir, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n 2011 - Vei\u00f0a vind, t\u00f3nleikaverk, b\u00f3k og fl\u00f8ga. Rakel skriva\u00f0i tekstin, K\u00e1ri Bech gj\u00f8rdi t\u00f3nleikin og Janus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i tekna\u00f0i myndirnar. T\u00f3nleikaverki\u00f0 var framf\u00f8rt \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum fyri 3500 b\u00f8rnum \u00far \u00f8llum landinum. - \u00e1 \u00edslendskum \u00ed 2013 - \u00e1 enskum av London Symphony Orcestra \u00ed 2016\n 2011 - Revurin vi\u00f0 silkiturrikl\u00e6\u00f0inum, myndab\u00f3k vi\u00f0 egnum  myndum\n 2013 - Klandursskr\u00edmsl, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n 2014 - Hon, sum r\u00f3\u00f0i eftir \u00e6laboganum, skalds\u00f8ga\n2017 - Skr\u00edmslakiskan, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n2018 - Ney\u00f0ars skr\u00edmsl, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n2018 - Miljul\u00f8tur, stutts\u00f8gusavn vi\u00f0 myndum eftir Kathrinu Skar\u00f0s\u00e1\n2019 - Loftar t\u00fa m\u00e6r?  myndab\u00f3k vi\u00f0 egnum myndum\n2020 - Kjarr, skalds\u00f8ga, myndir eftir Kathriun Skar\u00f0s\u00e1\n2021 - Skr\u00edmslaleikur, myndab\u00f3k, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Kalle G\u00fcettler\n2021 - Reiggjan, myndab\u00f3k vi\u00f0 egnum myndum\n\nStutts\u00f8gur og yrkingar \n\n 1989 - Firvaldaseljarin, stutts\u00f8ga (Br\u00e1)\n 1989 - D\u00fdpi\u00f0, stutts\u00f8ga (Br\u00e1, seinni umsett til norskt \u00ed Fysta ferda bort, Samlaget, 1993)\n 1990(?) - Fer\u00f0andi \u00ed t\u00ed\u00f0 og r\u00famd (fer\u00f0ahuglei\u00f0ing (Var\u00f0in 52))\n 1993 - Delirium symphonica (yrking \u00ed Br\u00e1)\n 1995 - Gl\u00e1ml\u00fdsi og m\u00e1nal\u00e1tur, stutts\u00f8ga (Birting 1995, og S\u00f8gur \u00far Port Janua, BFL, 1996)\n 1995 - Argantael, stutts\u00f8ga (Ein varligur dr\u00e1ttur \u00ed tara, MFS, 1995)\n 1993 - K\u00f8ksgluggin, stutts\u00f8ga (Barnabla\u00f0i\u00f0 nov. & des. 1993, myndir Edward Fugl\u00f8, og \u00ed Drekar og anna\u00f0 valaf\u00f3lk, BFL, 1998)\n 1995 - Apr\u00edl, stutts\u00f8ga (S\u00f8gur \u00far Port Janua, BFL, 1995, og Hei\u00f0in hind, Sk\u00falab\u00f3kagrunnurin, 1999)\n 1996 - Skerdu vit veingir t\u00ednar, Ikaros?, stutts\u00f8ga (S\u00f8gur \u00far Port Janua) \n 2001 - Angi av ribes, stutts\u00f8ga (Mj\u00f8rki \u00ed heilum, BFL, 2001)\n 2002 - Huldumj\u00f8rkin, stutts\u00f8ga (Vit lesa. Kom vi\u00f0 (Sk\u00falab\u00f3kagrunnurin) 2002)\n 2005 - Alioth, stutts\u00f8ga (\"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2005\", BFL)\n 2006 - Fimm mans til eina kvartett, stutts\u00f8ga (Svartidey\u00f0i og a\u00f0rar sp\u00f8kilsiss\u00f8gur, BFL 2006)\n 2007 - Kvirra n\u00e1tt, stutts\u00f8ga (\"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2007\", BFL)\n 2008 - Ov n\u00f3gv av t\u00ed g\u00f3\u00f0a - og eitt sindur afturat, stutts\u00f8ga (\"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2008\", BFL)\n2009 - Ongin inn, stutts\u00f8ga (\"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2009\", BFL\n2009 - Ringr\u00e1s - 3 sm\u00e1tekstir til b\u00f3k hj\u00e1 Oggi Lamhauge\n 2010 - Spit\u00f8lsk, , stutts\u00f8ga (Elskar - elskar ikki,  BFL)\n2013 - Lj\u00f3sarey\u00f0ir UFO\u2019ar, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2013, BFL)\n2014 - Su\u00f0 av ymsum \u00e6ttum, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2014, BFL)\n2015 - Akkur\u00e1t um Klikk-Karl, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2015, BFL)\n2016 - \u00dat \u00ed vindin, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2016, BFL)\n2017 - T\u00fa ert p\u00fara sv\u00f8k!, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2017, BFL)\n2017 - Koparprent yrking (Vencil18) \n2017 - L\u00edvi\u00f0, alheimurin og alt, yrking (Vencil18) \n2018 - Same old story, yrking (Var\u00f0in, 2018)\n2018 - Sloppin \u00far fangab\u00fari, yrking (Var\u00f0in, 2018)\n2018 - The night is dark, yrking (Var\u00f0in, 2018)\n2018 - Loftar t\u00fa m\u00e6r?, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2018, BFL)\n2019 - Omma m\u00edn er ein eingil, yrking (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2019, BFL)\n2020 - Runsivalsstr\u00ed\u00f0i\u00f0, stutts\u00f8ga (Var\u00f0in 2020)\n2020 - Bl\u00f3mum\u00f3\u00f0ir, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2020, BFL)\n2021 - Hiraeth ella Minnir um brandgula gle\u00f0i, yrking (var\u00f0in 2021)\n2021 - Kveik, yrking (Var\u00f0in 2021)\n2021 - Viti\u00f0, yrking (Var\u00f0in 2021)\n2021 - Ventilurin, stutts\u00f8ga (M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2021, BFL)\n\nSj\u00f3nleikir \n1988 \u2013 N\u00e6r kemur kavin? \n1989 \u2013 \u00c6vinliga \u00e1ri\u00f0 \n1989 \u2013 Br\u00fasaj\u00f8kul \n1996 \u2013 Kvarnareyga\u00f0 Purpurrey\u00f0a \n1997 \u2013 5 violettir flugusoppar\n1998 \u2013 T\u00e1 m\u00e1nin setur og s\u00f3lin r\u00edsur \n1999 \u2013 Vitav\u00f8r\u00f0urin \n2000 \u2013 Sildrekin \n2002 \u2013 Gomul skuld\n2011 \u2013 Revurin vi\u00f0 silkiturrikl\u00e6\u00f0inum\n2012 \u2013 Skr\u00edmslini\n2014 - Vei\u00f0a vind\n2016 - Dansa so v\u00e6l og leingi\n2017 - Skr\u00edmslal\u00edv\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 2020: Fekk Listaf\u00f3lkal\u00f8n \u00ed 3 \u00e1r fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n 2020: Loftar t\u00fa m\u00e6r? tilnevnd Barna- og ungd\u00f3mshei\u00f0ursl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins\n 2020: Loftar t\u00fa m\u00e6r? tilnevnd Barna- og ungd\u00f3mshei\u00f0ursl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2020: Loftar t\u00fa m\u00e6r? fekk Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri myndab\u00f3kina Loftar t\u00fa m\u00e6r\n 2020: Tilnevnd ALMA-hei\u00f0ursl\u00f8nina (Astrid Lindgren Memorial Award) \n2019: Miljul\u00f8tur tilnevnd Barna- og ungd\u00f3mshei\u00f0ursl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2019: Tilnevnd ALMA (Astrid Lindgren Memorial Award) 2017\n2018: Ney\u00f0ars skr\u00edmsl tilnevnd Barna- og ungd\u00f3mshei\u00f0ursl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2017: Ney\u00f0ars skr\u00edmsl fekk Barna- og ungd\u00f3msvir\u00f0isl\u00f8n \u00cdslands\n 2017: Hon, sum r\u00f3\u00f0i eftir \u00e6laboganum tilnevnd Barna- og ungd\u00f3mshei\u00f0ursl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2016: Hon, sum r\u00f3\u00f0i eftir \u00e6laboganum fekk Barna- og ungd\u00f3mshei\u00f0ursl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins\n 2016: Hon, sum r\u00f3\u00f0i eftir \u00e6laboganum \u00e1 IBBY Honor List 2016\n 2014: Tilnevnd ALMA (Astrid Lindgren Memorial Award)\n 2013: Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s  fyri b\u00f8kurnar og leikirnar Skr\u00edmslini og Vei\u00f0a vind\n 2013: Tilnevnd ALMA (Astrid Lindgren Memorial Award)\n 2013: Klandursskr\u00edmsl tilnevnd Barna- og ungd\u00f3msb\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nina Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins (\u00cdsland tilvendi b\u00f3kina).\n 2012: Vei\u00f0a vind tilnevnd Nordisk B\u00f8rnebogspris\n 2011: Skr\u00edmslah\u00e6ddir tilnevnd Fj\u00f6r\u00f0uver\u00f0laun \u00ed \u00cdslandi\n 2009: V\u00e1rfer\u00f0in til Br\u00fanna tilnevnd Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins.\n 2008: Vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed stutts\u00f8gukapping um at skriva stutts\u00f8gu til ungd\u00f3m fyri Spit\u00f8lsk\n2007 - Barnab\u00f3kaver\u00f0laun Menntar\u00e1\u00f0s Reykjav\u00edkur fyri St\u00f3r skr\u00edmsl gr\u00e1ta ikki\n2005 - Fekk 3 \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n2004 - Dimmalim hei\u00f0ursl\u00f8n (\u00cdsland) fyri Nei! seg\u00f0i l\u00edtla skr\u00edmsl\n1996 - Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri Tey kalla meg bara Hugo\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n BFL.fo \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Rakel Helmsdal\n\nHelmsdal, Rakel\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar"}
{"id": "5904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landsfelagi%C3%B0%20fyri%20f%C3%B3lk%20vi%C3%B0%20autismu", "title": "Landsfelagi\u00f0 fyri f\u00f3lk vi\u00f0 autismu", "text": "Landsfelagi\u00f0 fyri f\u00f3lk vi\u00f0 autismu, vanliga stytt LFA, er eitt av fel\u00f8gunum \u00ed MBF. LFA er eisini limur \u00ed danska felagnum, Landsforeningen Autisme. Endam\u00e1l felagsins er at stu\u00f0la teimum, i\u00f0 hava autismu, og teirra avvar\u00f0andi, og at uppl\u00fdsa um breki\u00f0 autismu. Adressa felagsins er hj\u00e1 formanninum, s\u00ed heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 LFA ella Landsforeningen Autisme. \n\nFelagsskapir"}
{"id": "5906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uganda", "title": "Uganda", "text": "Uganda (enskt; Republic of Uganda, swahili; Jamhuri ya Uganda), ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Uganda er st\u00f3rt land \u00ed Eysturafrika vi\u00f0 umlei\u00f0 36 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar.\n\nS\u00f8ga \nT\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 var at leggja jarnbreytir \u00ed 1931, fingu t\u00fasundtals ugandarar arbei\u00f0i. \u00cd Uganda fekk jarnbreytafelagi\u00f0 s\u00e6r eisini arbei\u00f0arar \u00far Asia, sum v\u00f3r\u00f0u sendir heimaftur, t\u00e1 i\u00f0 arbei\u00f0i\u00f0 var\u00f0 li\u00f0ugt. \n\nFyri ta\u00f0, at Uganda loysti fr\u00e1 Bretlandi, var ta\u00f0 r\u00edkt land. \"Perlan \u00ed Afrika\" kalla\u00f0i kendi politikarin Winston Churchill ta\u00f0. Men \u00ed 1986 var landi\u00f0 oy\u00f0ilagt og \u00e1 h\u00fasagangi. Fr\u00e1 1971 til 1979 st\u00fdrdi r\u00e1i einar\u00e6\u00f0isharrin Idi Amin landinum. T\u00fasundtals menniskju v\u00f3r\u00f0u jagstra\u00f0 og myrd. Evropearar og \u00e1siatar v\u00f3r\u00f0u riknir av landinum, og hald var\u00f0 ste\u00f0ga\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 umheimurin varna\u00f0ist, hvussu roti\u00f0 og har\u00f0rent Idi Amin-st\u00fdri\u00f0 var. \u00cd 1979 var\u00f0 Idi Amin rendur fr\u00e1 og fl\u00fdddi, men vi\u00f0urskiftini batna\u00f0u ikki fyrr enn \u00ed 1986, t\u00e1 i\u00f0 Yoweri Museveni kom til valdi\u00f0 og gj\u00f8rdist forseti \u00ed landinum. Uganda str\u00ed\u00f0ist n\u00fa vi\u00f0 at endurreisa b\u00faskapin og f\u00e1a \u00ed gildi f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga st\u00fdrisskipan.\n\nB\u00faskapur\n\n\u00cddna\u00f0ur\n\nOljuvinna \n\n\u00cd Uganda eru ovurst\u00f3rar n\u00f8gdir av olju funnar, og \u00ed 2009 byrjar beinh\u00f8r\u00f0 kapping millum heimsins st\u00f8rstu oljufel\u00f8g, i\u00f0 s\u00edggja s\u00e6r m\u00f8guleika fyri vinningi \u00ed landinum. Startskoti\u00f0 til hetta var \u00ed januar 2009, t\u00e1 kanadiska oljufelagi\u00f0 Heritage Oil fann ta\u00f0, sum helst er st\u00f8rsta fund \u00e1 landi sunnanfyri Sahara. Hetta fund ber heiti\u00f0 \"Giraffe 1\", og metingin sigur, at har finnast \u00ed minsta lagi 400 milli\u00f3nir tunnur av olju. S\u00ed\u00f0an hava \u00fatlendsk oljufel\u00f8g funni\u00f0 t\u00edggjutals onnur fund har vesturi \u00ed Uganda. Til samanberingar kann nevnast, at \u00ed sjeyti\u00e1runum v\u00f3ru oljufundini \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num 400 milli\u00f3nir tunnur. N\u00fdggjasta metingin ha\u00f0ani er, at umlei\u00f0 20 milli\u00f3nir tunnur eru eftir, \u00e1\u00f0renn li\u00f0ugt er vi\u00f0 olju \u00far Nor\u00f0sj\u00f3num. Kandiska Heritage Oil hevur bora\u00f0 \u00e1tjan brunnar \u00ed Uganda, og \u00ed \u00f8llum brunnunum var\u00f0 olja funnin. S\u00ed\u00f0sta oljufelag, i\u00f0 fann olju \u00ed Uganda, var \u00edrsk-bretska Tullow Oil \u00ed august 2009. Hetta felag metir, at minst 700 milli\u00f3nir tunnur eru \u00ed vestara partinum av Uganda.\n\nPolitikkur\n\nMannar\u00e6ttindi\n\nSamkynd \n\nTingi\u00f0 \u00ed Uganda hevur fyrireika\u00f0 eina l\u00f3g, sum loyvir mismuni og hatri m\u00f3tvegis samkyndum, tv\u00edkyndum og transpers\u00f3num. L\u00f3gin, i\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt Anti-Homosexuality Bill hevur veri\u00f0 \u00e1vegis s\u00ed\u00f0ani 2009. Umr\u00f8dda l\u00f3gin heimildar mismuni m\u00f3tvegis teimum, i\u00f0 eru, ella kunnu hugsast at vera, samkynd. N\u00faverandi revsil\u00f3g \u00ed Uganda forbj\u00f3\u00f0ar longu, at f\u00f3lk av sama kyni eru saman kynsliga, men n\u00fdggja l\u00f3garuppskoti\u00f0 er n\u00f3gv meira v\u00ed\u00f0gongt. L\u00f3garuppskoti\u00f0 leggur upp til dey\u00f0arevsing fyri provokerandi samkyndleika, ger ta\u00f0 revsivert, um man ikki innan 24 t\u00edmar fr\u00e1bo\u00f0ar, at man veit um ein samkyndan og kann geva sjey \u00e1ra fongsulsrevsing fyri at arbei\u00f0a fyri r\u00e6ttindunum hj\u00e1 samkyndum, tv\u00edkyndum ella transpers\u00f3num. Sudan, Jemen, M\u00f3ritania, Iran og Saudiar\u00e1bia hava longu sett dey\u00f0arevsing \u00ed verk fyri samkyndleiki .\n\n\u00cd Uganda ver\u00f0ur arbeitt vi\u00f0 einari l\u00f3g, sum skal gera ta\u00f0 revsivert vi\u00f0 dey\u00f0ad\u00f3mi at vera samkyndur vi\u00f0 HIV, og revsivert vi\u00f0 l\u00edvlangari fongsulsrevsing at gifta seg vi\u00f0 einum av sama kyni. Barack Obama hevur kalla l\u00f3garuppskotini andstygilig, men mest v\u00ed\u00f0gongdu r\u00f8ddirnar \u00ed Uganda vilja enn gera l\u00f3girnar veruleika. Uganda samtykti \u00ed 2014 eina l\u00f3g sum ger at samkynt kunnu revsast vi\u00f0 upp til l\u00edvlongum fongsli. L\u00f3gin ger ta\u00f0 eisini revsivert ikki at melda tann sum er undir illgruna fyri at vera samkyntur \u00ed Uganda, og l\u00f3gin er ford\u00f8md av so at siga \u00f8llum Vesturheiminum. Noreg og USA hava millum anna\u00f0 ste\u00f0ga allari peningaligari hj\u00e1lp til landi\u00f0. Allir samkyntir ugandarar f\u00e1a fri\u00f0skj\u00f3l \u00ed Skotlandi .\n\nKeldur\n\nHygg eisini at \nAfrika"}
{"id": "5907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B8%C3%B0rasamkoman", "title": "Br\u00f8\u00f0rasamkoman", "text": "Br\u00f8\u00f0rasamkoman er vanligt heiti \u00e1 kristnari leikmanna vekingarr\u00f8rslu \u00ed F\u00f8royum. Br\u00f8\u00f0rasamkoman er \u00ed dag tann st\u00f8rsta kristna samkoman uttanfyri f\u00f3lkakirkjuna vi\u00f0 samkomuh\u00fasum \u00ed flestu st\u00f8rru bygdum, td. Ebenezer \u00ed Havn, Betesda \u00ed Klaksv\u00edk, Ber\u00f8a \u00ed Saltangar\u00e1, Hebron \u00e1 Argjum og Bethel \u00ed V\u00e1gi. \u00cdalt hevur samkoman eini 30 samkomuh\u00fas \u00ed st\u00f8rri og sm\u00e6rri bygdum um alt landi\u00f0, tey flestu vi\u00f0 b\u00edbilskum navni, umframt at onkur samkoma heldur til \u00ed leiga\u00f0um h\u00f8lum, td. samkoman L\u00edvdin \u00ed Hoyv\u00edk. Br\u00f8\u00f0rasamkoman hevur ongan skr\u00e1settan limaskap, men fevnir helst um eini 12% av f\u00f3lkatalinum \u00ed F\u00f8royum, \u00ed st\u00f8\u00f0um upp til 40%. Hv\u00f8r bygdasamkoma er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug, og r\u00f8rslan er ikki skipa\u00f0 \u00ed  landsnevnd ella l\u00edknandi. Ongin er formliga settur \u00ed starv \u00ed samkomuni. R\u00f8rslan hevur ongan prest at lei\u00f0a samkomufundirnar ella at pr\u00e6dika.\n\nL\u00e6ra \nBr\u00f8\u00f0rasamkoman hevur ikki nakra tr\u00faarj\u00e1ttan, men l\u00e6ran er \u00ed samsvari vi\u00f0 apost\u00f3lsku tr\u00faarj\u00e1ttanina. Br\u00f8\u00f0rasamkoman uppfatar menniskja\u00f0 sum syndugt, og t\u00ed m\u00e1 tann einstaki \u201cvenda um\u201d og \u201cver\u00f0a frelstur\u201d. D\u00f3purin er fyrst og fremst ein j\u00e1ttan og ein vitnisbur\u00f0ur eftir at ein er frelstur. \u00cd mun til a\u00f0rar vekingarr\u00f8rslur leggur br\u00f8\u00f0rasamkoman dent \u00e1, at frelsan er \u201c\u00e6vig\u201d, ta\u00f0 vil siga, at hon kann ikki missast aftur.\nR\u00f8rslan leggur dent \u00e1 ikki at taka s\u00e6r onnur heiti enn tey, sum ver\u00f0a n\u00fdtt \u00ed N\u00fdggja Testamenti um tey kristnu, og ha\u00f0ani kemur heiti\u00f0 br\u00f8\u00f0ur ella br\u00f8\u00f0rasamkoman. Tey, i\u00f0 hoyra til r\u00f8rsluna ver\u00f0a \u00e1 manna munni ofta eisini nevnd baptistar, og sipar hetta til d\u00f3psfatanina, at r\u00f8rslan bert doypir f\u00f3lk, sum sj\u00e1lvi kunnu j\u00e1tta s\u00edna tr\u00fagv og svara fyri s\u00edn d\u00f3p. D\u00f3pur fer t\u00ed vanliga fram fr\u00e1 uml. 10 - 12 \u00e1ra aldri og uppeftir. D\u00f3pur \u00ed br\u00f8\u00f0rasamkomuni fer alt\u00ed\u00f0 fram vi\u00f0, at tann doypti ver\u00f0ur koyrdur heilt undir \u00ed vatni; br\u00f8\u00f0rasamkoman vi\u00f0urkennir ikki pinkubarnad\u00f3p.\n\nS\u00f8ga \nBr\u00f8\u00f0rasamkoman er ein grein av eini r\u00f8rslu, sum byrja\u00f0i \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi umlei\u00f0 1825. Fyrsta st\u00f3ra samkoman var t\u00f3 \u00ed Plymouth \u00ed su\u00f0ur Onglandi, og ha\u00f0ani hevur r\u00f8rslan fingi\u00f0 heiti\u00f0 Plymouth Brethren. R\u00f8rslan f\u00f3r t\u00ed\u00f0liga \u00ed tveir h\u00f8vu\u00f0spartar, kalla\u00f0ir opnir br\u00f8\u00f0ur (open brethren), og loka\u00f0ir br\u00f8\u00f0ur (eksclusive brethren). Samkoman breiddi seg um mi\u00f0ja 19. \u00f8ld um Bretland, og \u00ed 1865 bar skotski tr\u00fabo\u00f0arin William Gibson Sloan (f. 1838) opnu greinina av r\u00f8rsluni \u00far Hetlandi til F\u00f8roya. \u00cd 1879 b\u00fasettist William Sloan \u00ed Havn \u2013 Sloans h\u00fas vi\u00f0 Tingh\u00fasvegin ber navn eftir hann \u2013  og \u00ed 1879 var fyrsta samkomuh\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni bygt vi\u00f0 Tingh\u00fasvegin \u00ed Havn, \u00e1 lei\u00f0 har Havnar Bio er n\u00fa. \u00c1ri\u00f0 eftir v\u00f3ru tey fyrstu doypt. Fyrst \u00ed 1890-unum var eisini ein l\u00edtil samkoma \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. S\u00ed\u00f0ani kom st\u00edgur \u00ed, men eftir aldam\u00f3ti\u00f0 vendi gongdin. Umlei\u00f0 1906 byrja\u00f0u samkomur \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk og \u00ed Hvalba, og \u00e1rini eftir byrja\u00f0u samkomur \u00ed fleiri bygdum, td. Porkeri, V\u00e1gi, Tv\u00f8royri, S\u00f8rv\u00e1gi, G\u00e1sadali og \u00ed Hesti. Ta\u00f0 er hesi \u00e1rini, at br\u00f8\u00f0rasamkoman festir seg \u00ed F\u00f8royum. N\u00e6sta stigi\u00f0 \u00ed gongdini er \u00ed tveimum: 2 ungir tr\u00fabo\u00f0arar byrja fullt\u00ed\u00f0ar tr\u00fabo\u00f0arat\u00e6nastu \u00ed F\u00f8royum umlei\u00f0 1915 - 1917: Victor Danielsen \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i og Andrew Sloan \u00far Havn, sonur William Sloan. Teir fer\u00f0ast d\u00fagliga bygd \u00far bygd og halda m\u00f8ti, og hetta gj\u00f8rdist teirra l\u00edvsstarv. Hin t\u00e1tturin er, at menn fara at halda m\u00f8ti um bor\u00f0 \u00e1 sluppunum \u2013 ofta saman vi\u00f0 monnum fr\u00e1 Heimamissi\u00f3nini. Hesa t\u00ed\u00f0ina upp til seinna kr\u00edggi\u00f0 byrja samkomur \u00ed fleiri bygdum, td. Klaksv\u00edk, Leirv\u00edk, Fuglafir\u00f0i, Toftum, Ei\u00f0i og S\u00f8ldarfir\u00f0i. \nFr\u00e1 umlei\u00f0 1950 tykist st\u00f3ri v\u00f8ksturin hj\u00e1 r\u00f8rsluni at minka naka\u00f0. R\u00f8rslan fylgir t\u00f3 vi\u00f0 broyttum b\u00fasta\u00f0armynstri, og \u00ed 1960-unum byrja\u00f0i samkoman \u00ed Ber\u00f8a \u00ed Saltangar\u00e1, og umlei\u00f0 \u00e1r 2000 byrja\u00f0i samkoman L\u00edvdin uppi \u00ed Hoyv\u00edk. \u00cd 1973 byrja\u00f0i samkoman Kristnastova millum f\u00f8royingar \u00ed Keypmannahavn, og n\u00f8kur \u00e1r seinni byrja\u00f0i samkoman Malta \u00ed Hirtshals, fyrst serliga sum ein sj\u00f3mansmissi\u00f3n. \u00cd 1967 bygdi Br\u00f8\u00f0rasamkoman leguh\u00fasi\u00f0 Zarepta \u00ed Vatnsoyrum. Har eru legur fyri ymsar aldursb\u00f3lkar og \u00e1hugab\u00f3lkar alt summarh\u00e1lv\u00e1ri\u00f0 umframt styttri legur flestu vikuskiftini \u00e1 vetri eisini. \nBr\u00f8\u00f0rasamkoman hevur gingi\u00f0 \u00e1 odda \u00ed at n\u00fdta f\u00f8royskt m\u00e1l \u00ed samkomuh\u00f8pi. Serliga Victor Danielsen var undangonguma\u00f0ur og umsetti B\u00edbliuna til f\u00f8royskt, umframt at hann yrkti og umsetti einar 900 s\u00e1lmar og 20 b\u00f8kur til f\u00f8royskt. Br\u00f8\u00f0rasamkoman er virkin \u00ed tr\u00fabo\u00f0an. Einir 50 f\u00f8royingar eru um allan heim sum tr\u00fabo\u00f0arar fr\u00e1 br\u00f8\u00f0rasamkomuni. Br\u00f8\u00f0rasamkoman hevur serliga seinnu \u00e1rini eisini veri\u00f0 virkin \u00ed sosialum arbei\u00f0i, eitt n\u00fa vi\u00f0 at savna inn kl\u00e6\u00f0i og anna\u00f0 at senda til Eysturevropa \u2013 tey seinastu \u00e1rini serliga til Rumenia.\n\nSamkomur \n\nBetesta, \u00ed Klaksv\u00edk\nEbenezer, \u00ed T\u00f3rshavn\nL\u00edvdin, \u00ed Hoyv\u00edk\nSiloa, Fuglafj\u00f8r\u00f0ur\nHebron, \u00e1 Argjum\nHebron, \u00ed Leirv\u00edk\nFiladelfia, \u00ed G\u00f8tu\nNazaret, \u00ed Kaldbak\nKedron, \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi\nGideon, \u00ed Vestmanna\nZion, \u00e1 Sandi\nVitni\u00f0, \u00ed Hvalba\nSalem, \u00e1 Tv\u00f8royri\nBetania, \u00ed Porkeri\nBethel, \u00ed V\u00e1gi\nBetania, \u00ed Sumba\nSalurin, \u00e1 Kirkju\nSmyrna, \u00ed Sv\u00ednoy\nSaron, \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i\nHermon, \u00ed Nor\u00f0depli\nSalurin, \u00ed Kunoy\nMalta, \u00ed Mikladali\nMizpa, \u00e1 Ei\u00f0i\nBet-Kar, vi\u00f0 Lj\u00f3s\u00e1\nElim, \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i\nBer\u00f8a, \u00ed Runav\u00edk\nNebo, \u00e1 Toftum\nNerija, \u00e1 Sk\u00e1la\nZion, \u00ed Kollafir\u00f0i\nSamkoman \u00ed Marknagil, T\u00f3rshavn\n\nTilfar  \nL\u00edvdin, Hoyv\u00edk\nEbenezer, T\u00f3rshavn\nBerghamar, Sigur\u00f0: - men Gud gav v\u00f8kst. Forlagi\u00f0 Afturlj\u00f3\u00f0, T\u00f3rshavn 1992.\nFossing, Henrik: F\u00e6r\u00f8ernes Kirkehistorie fra ca 1900 \u2013 1946, Ritger\u00f0 vi\u00f0 \u00c5rhus Universitet 1975.\nHansen, Gerhard: Eindarmentan f\u00f8ringa og vekingarr\u00f8rslurnar, Emil Thomsen, T\u00f3rshavn 1987 (s. 171 \u2013 202)\nWolles, \u00d3li: Br\u00f8dremenigheden p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne 1865 \u2013 1930, Serritger\u00f0 vi\u00f0 \u00c5rhus Universitet 1993.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nYvirlit yvir samkomur hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni: evr.fo[]\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "5908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ubuntu", "title": "Ubuntu", "text": "Ubuntu er ein \u00f3keypis st\u00fdriskipan. Standard koyrur Ubuntu vi\u00f0 gnome, men fleiri Ubuntu variantar eru til, eitt n\u00fa: Kubuntu sum br\u00fakar KDE, Xubuntu sum br\u00fakar XFCE, Fluxbuntu sum br\u00fakar Fluxbox.\n\nTey kunnu ta\u00f0 sama sum eitt n\u00fa Microsoft Windows ella Macintosh. Og hetta er \u00f3keypis uttan brot \u00e1 upphavs r\u00e6ttin.\n\nEisini er ta\u00f0 open Source, og Linux basera.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n www.ubuntu.com\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "5966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Navnor%C3%B0", "title": "Navnor\u00f0", "text": "Navnor\u00f0 eru ein b\u00f3lkur av or\u00f0um, i\u00f0 l\u00fdsa n\u00f8vn \u00e1 \u00edt\u00f8kiligum lutum (t.d. st\u00f3lur, bilur, genta, drongur), fyribrigdum (vestfall, eystfall, mysing, m\u00e1nal\u00fdsi) og hugt\u00f8kum (sorg, gle\u00f0i, longsul) umframt sern\u00f8vn (Petur, S\u00f3lv\u00e1, Enniberg, S\u00f8rv\u00e1gur).\n\nNavnor\u00f0 ver\u00f0a b\u00fdtt \u00ed felagsn\u00f8vn og sern\u00f8vn og eru antin kvennkyn, kallkyn ella hv\u00f8rkikyn.\n\nHygg eisini at\n F\u00f8royskt m\u00e1l - Navnor\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Navnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 12 \u00ed b\u00f3kini Stutt M\u00e1ll\u00e6ra (Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen), snar.fo\n Navnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 50 \u00ed b\u00f3kini M\u00e1ll\u00e6ra (Paulivar Andreasen og \u00c1rni Dahl), F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur\n\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "5967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO", "title": "ISO", "text": "ISO er stytting fyri International Organization for Standardization, i\u00f0 \u00e1setur millumtj\u00f3\u00f0a standardar \u00e1 alskyns \u00f8kjum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n iso.org\n\nFel\u00f8g"}
{"id": "5968", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%BAarj%C3%A1ttan", "title": "Tr\u00faarj\u00e1ttan", "text": "Ein tr\u00faarj\u00e1ttan er ein tekstur, i\u00f0 or\u00f0ar grundleggjandi l\u00e6runa \u00ed eini tr\u00fagv.\n\n\u00cd kristind\u00f3minum \n\u00cd kristind\u00f3minum eru fleiri tr\u00faarj\u00e1ttanir. T\u00e6r elstu og vanligastu eru apost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin og nik\u00e6no-konstantinopolitanska tr\u00faarj\u00e1ttanin. Afturat teimum hevur f\u00f8royska f\u00f3lkakirkjan eisini athanasiansku tr\u00faarj\u00e1ttanina og augsburgsku tr\u00faarj\u00e1ttanina. Eisini Luthers L\u00edtla katekismus ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum ein av teimum 5 tr\u00faarj\u00e1ttanunum \u00ed luthersku kirkjuni. \n\nB\u00e6\u00f0i \u00ed f\u00f3lkakirkjuni og \u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni er apostolska tr\u00faarj\u00e1ttanin tann vanligasta \u00ed sambandi vi\u00f0 d\u00f3pin. \u00cd f\u00f3lkakirkjuni er hon eisini tann vanligasta \u00ed gudst\u00e6nastuni. \u00cd kat\u00f3lsku messuni ver\u00f0ur hinvegin Nik\u00e6no-konstantinopolitanska tr\u00faarj\u00e1ttanin meira br\u00fakt.\n\n\u00cd Islam \n\u00cd islam ver\u00f0ur tr\u00faarj\u00e1ttanin, shahadah, rokna\u00f0 sum ein av teimum fimm s\u00falunum."}
{"id": "5969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/KT-depilin", "title": "KT-depilin", "text": "KT-depilin er ein stovnur undir Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num, i\u00f0 veitir f\u00f8royska sk\u00falaverkinum t\u00e6nastur \u00e1 KT-\u00f8kinum. KT-depilin umsitur teldupostadressur hj\u00e1 n\u00e6mingum og l\u00e6rarum \u00edgj\u00f8gnum FirstClass skipanina og bj\u00f3\u00f0ar heimas\u00ed\u00f0upl\u00e1ss til sk\u00falar. Eisini skipar KT-depilin fyri KT-kortinum fyri f\u00f8royskar l\u00e6rarar og fyri KT-var\u00f0a\u00fatb\u00fagvingini.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\nHeimas\u00ed\u00f0a KT-depilsins\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum\nTeldut\u00f8kni"}
{"id": "5997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappr%C3%B3%C3%B0ur", "title": "Kappr\u00f3\u00f0ur", "text": "At r\u00f3gva kapp er elligomul \u00edtr\u00f3ttagrein. Fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 vanligt, at b\u00e1tar hava r\u00f3\u00f0 kapp, eitt n\u00fa \u00e1 grindafer\u00f0 ella aftur av \u00fatr\u00f3\u00f0ri. Ta\u00f0 hevur t\u00f3 ikki veri\u00f0 undir skipa\u00f0um vi\u00f0urskiftum, men meira tilvildarliga, t\u00e1 ta\u00f0 bar so \u00e1, at b\u00e1tar f\u00f3ru somu lei\u00f0 samstundis. \n\nSeinni, serliga eftir at f\u00f8royski r\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin hev\u00f0i mist s\u00edn t\u00fddning sum \u00e1liti\u00f0 \u00ed \u00fatr\u00f3\u00f0ri, var\u00f0 fari\u00f0 undir at skipa fyri kappr\u00f3\u00f0ri \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku og til a\u00f0rar stevnur. Fyrstu \u00e1rini var ta\u00f0 mest vi\u00f0 teimum b\u00e1tum, i\u00f0 v\u00f3ru til taks, men seinnu \u00e1rini hava menn lati\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0 b\u00e1tar til kappr\u00f3\u00f0ur. Kendastu b\u00e1tasmi\u00f0irnir \u00e1 hesum \u00f8ki eru Niklas \u00ed Koltri og seinni S\u00e1mal Hansen. \n\nKappingarnar ver\u00f0a n\u00fa skipa\u00f0ar undir R\u00f3\u00f0rarsambandi F\u00f8roya, RSF, sum er eitt av sersambondunum \u00ed \u00cdtr\u00f3ttasambandi F\u00f8roya, \u00cdSF. \n\nT\u00e1 r\u00f3\u00f0 ver\u00f0ur, eru n\u00f3gvar serstakar or\u00f0ingar, i\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdttar. Til d\u00f8mis t\u00e1 tann, i\u00f0 r\u00f8r, ikki f\u00e6r \u00e1rina ni\u00f0ur\u00ed, ella at \u00e1rin gleppur burtur \u00far sj\u00f3num. Hetta ver\u00f0ur \u00e1 f\u00f8royskum r\u00f3pt: \"at fara ov stutt ni\u00f0ur \u00ed b\u00fakin\". \n\nNevnast kunnu tey ensku og donsku heitini, sum eru \u00e1vikavist: \"to catch a crab\" og \"at fange en ugle\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\n\nGreinir \n\n F\u00e6r\u00f8sk rosport. \u00cd: Morten Larsen: Roning. Mellemgaard 2007.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nKappr\u00f3\u00f0ur"}
{"id": "5999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20%C3%AD%20Skemmuni", "title": "J\u00e1kup \u00ed Skemmuni", "text": "J\u00e1kup Pauli Christiansen, vanliga nevndur J\u00e1kup \u00ed Skemmuni, er f\u00f8royskur t\u00fd\u00f0ari, b\u00fasitandi \u00ed Svendborg \u00ed Danmark. Hann er f\u00f8ddur 27. oktober 1951 \u00ed V\u00e1gi. Flutti 12 \u00e1ra gamal til Sands, har hann vaks upp \u00ed Skemmuni.\n\nLas \u00e1 Odense Universiteti (n\u00fa Syddansk Universitet) og t\u00f3k cand.phil.-pr\u00f3gv \u00ed nor\u00f0urlendskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum. J\u00e1kup \u00ed Skemmuni er serliga kendur sum t\u00fd\u00f0ari. J\u00e1kup \u00ed Skemmuni hevur t\u00fdtt umlei\u00f0 200 b\u00f8kur til f\u00f8royskt, serliga \u00far svenskum og norskum, fyrst og fremst barna- og ungd\u00f3msb\u00f8kur, men eisini nor\u00f0urlendskar klassikarar sum Keisaran av Portug\u00e1liu eftir Selmu Lagerl\u00f6f.\nMeginpartin av b\u00f3kmentunum hevur hann givi\u00f0 \u00fat \u00e1 egnum forlagi, nevnt N\u00fdlendi. Hann hevur havt t\u00fdddar stutts\u00f8gur og framhaldss\u00f8gur \u00ed t\u00ed\u00f0arritunum Glugganum og Vencli og \u00ed bla\u00f0num 14.SEPTEMBER, har hann var bla\u00f0ma\u00f0ur fr\u00e1 1973 til 1976.\n\nHei\u00f0ur \nJ\u00e1kup \u00ed Skemmuni fekk \u00ed 1986 Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri t\u00fd\u00f0ingar- og \u00fatg\u00e1vuvirksemi s\u00edtt, og \u00ed 1994 l\u00e6t Sveriges F\u00f6rfattarfond honum vir\u00f0isl\u00f8n fyri at t\u00fd\u00f0a svenskar b\u00f3kmentir til f\u00f8royskt, seinni eisini starvsl\u00f8n.\n\nNakrar t\u00fd\u00f0ingar \n\n2021 Tore Renberg: \"Tollakur hj\u00e1 Ingibj\u00f8rg\"; (\u00e1 norskum: Tollak til Ingeborg, 2020); Sprotin (skalds\u00f8ga\n2021 Maria Navarro Skaranger: \"B\u00f3k um sorg (S\u00f8gan um Nils i sk\u00f3ginum)\"; (\u00e1 norskum: Bok om sorg (Fortellingen om NIls i Skogen, 2018); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n2021 Monika Fagerholm: \"Hv\u00f8r drap bambi?\"; (\u00e1 lfinnlandssvenskum: \u201cVem d\u00f6dade bambi?\", 2019); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n2021 Hjalmar S\u00f6derberg: \"\u00c1lvarsama sp\u00e6li\u00f0\"; (\u00e1 svenskum: Den allvarsamma leken, 1912); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n2021 Per Petterson: \"Menn \u00ed m\u00ednari st\u00f8\u00f0u\"; (\u00e1 norskum: Menn i min situasjon, 2018); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n2020 Nora Ikstena: \"M\u00f3\u00f0urmj\u00f3lk\"; (\u00e1 lettiskum: \u201cM\u0101tes piens, 2015); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2020 Mikael Niemi: \"K\u00f3ka bj\u00f8rn\"; (\u00e1 svenskum: Koka bj\u00f6rn, 2017); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2019 Maja Lunde: \"Snj\u00f3systirin\"; (\u00e1 norskum: Sn\u00f8s\u00f8steren, 2018); BFL (ungd\u00f3mss\u00f8ga)\n 2019 Selma Lagerl\u00f6f: \"G\u00f6sta Berlings s\u00f8ga og \u00e6vint\u00fdr\"; (\u00e1 svenskum: G\u00f6sta Berlings Saga, 1891); Selma Lagerl\u00f6f fekk \u00ed 1909 handa\u00f0a Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum; Sprotin (skalds\u00f8ga).\n2019 Jessica Schiefauer: \"Dreingirnir\"; (\u00e1 svenskum: Pojkarna, 2011); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n2019 Kjersti Annesdatter Skomsvold: \"Barni\u00f0\"; (\u00e1 norskum: Barnet, 2018); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2018 Thorvald Steen: \"Hv\u00edta ba\u00f0h\u00fasi\u00f0\"; (\u00e1 norskum: Det hvite badehuset, 2017); Sprotin (skalds\u00f8ga\n 2018 Hanne \u00d8rstavik: \"K\u00e6rleiki\"; (\u00e1 norskum: Kj\u00e6rlighet, 1997); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2018 Per Petterson: \"Til Sibiria\"; (\u00e1 norskum: Til Sibir, 1996); Sprotin (skalds\u00f8ga) \n 2018 Merethe Lindstr\u00f8m: \"\u00dar vetrarskj\u00f8lunum\"; (\u00e1 norskum: Fra vinterarkivene, 2015); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2017 Vigdis Hjorth: \"Arvur og umst\u00f8\u00f0ur\";  (\u00e1 norskum: Arv og milj\u00f8, 2016); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2017 Martina Haag: \"Her ruggar ikki r\u00e6tt\"; (\u00e1 svenskum: Det \u00e4r n\u00e5got som inte st\u00e4mmer, 2015); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2017 Kjell Askildsen: \"T\u00c6R BESTU\"; (\u00e1 norskum: Askildsens beste, 2014); Sprotin (stutts\u00f8gusavn)\n 2016 Jonas Hassen Khemiri: \"Alt, eg ikki minnist\"; (\u00e1 svenskum: Allt jag inte minns, 2015); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2016 Sara Stridsberg: \"Beckomberga - Fagna\u00f0arkv\u00e6\u00f0i til h\u00faski m\u00edtt\"; (\u00e1 svenskum: Beckomberga - Ode till min familj, 2014); Sprotin (skalds\u00f8ga), ISBN 978-99972-1-185-9\n 2015 Knut Hamsun: \"Sveimarar\"; (\u00e1 norskum: Sv\u00e6rmere, 1904); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2014 \u00c5sa Anderberg Strollo v.fl.: \"Heit tr\u00e1\"; (\u00e1 svenskum: Het, 2012); N\u00fdlendi (stutts\u00f8gusavn)\n 2014 Sj\u00f3n (Sigurj\u00f3n B Sigur\u00f0sson): \"M\u00e1nasteinur\"; (\u00e1 \u00edslendskum: M\u00e1nasteinn, 2013); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2014 Per Olov Enquist: \"\u00c1stars\u00f8ga vi\u00f0 l\u00edknilsum\"; (\u00e1 svenskum: Liknelseboken - en k\u00e4rleksroman, 2013); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2013 Lars Ove S\u00e6ther: \"Hanagal\"; (\u00e1 norskum: Hanegal, 2013); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2013 Roy Jacobsen: \"Undurbarn\"; (\u00e1 norskum: Vidunderbarn, 2009); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2013 Merethe Lindstr\u00f8m: \"Dagar \u00ed kvirrunnar s\u00f8gu\"; (\u00e1 norskum: Dager i stillhetens historie, 2011); Sprotin (skalds\u00f8ga). Vann  B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2012.\n 2012 Maria Ernestam: \"Alt\u00ed\u00f0 hj\u00e1 t\u00e6r\"; (\u00e1 svenskum: Alltid hos dig, 2008); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2012\u00a0Inger Edelfeldt: \"B\u00f3kin um Kamalu\"; (\u00e1 svenskum: Kamalas bok, 1986); Sprotin (skalds\u00f8ga).\u00a0\n 2011 Anne Holt: \"Mai-Britt, Mars-Britt og h\u00fasvognurin\"; (\u00e1 norskum: Mai-Britt, Mars-Britt og campingvogna, 2010); N\u00fdlendi (barnab\u00f3k vi\u00f0 myndum2017 Vigdis Hjorth: \"Arvur og umst\u00f8\u00f0ur\"; (\u00e1 norskum: Arv og milj\u00f8, 2016); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2010 Roy Jacobsen: \"H\u00f8ggararnir\"; (\u00e1 norskum: Hoggerne, 2005); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2010 Gunnar Fredriksson: \"26 heimspekingar\"; (\u00e1 svenskum: 25 filosofer, 2009); Sprotin (huglei\u00f0ingar og \u00e6vis\u00f8gur)\n 2009 B. Jacobsen, K. Schnack, B. Wahlgren og M.B. Madsen: \"V\u00edsinda\u00e1st\u00f8\u00f0i\"; (\u00e1 donskum: Videnskabsteori, 1999); Sprotin (hugv\u00edsindab\u00f3k serliga \u00e6tla\u00f0 F\u00f8roya l\u00e6rarask\u00fala, Hugv\u00edsindadeild fr\u00f3\u00f0skaparsetursins og F\u00f8roya sj\u00fakrar\u00f8ktarsk\u00fala)\n 2009 Per Petterson: \"Banna\u00f0 veri t\u00ed\u00f0ar\u00e1in\"; (\u00e1 norskum: Jeg forbanner tidens elv, 2008); Vann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2009; N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2009 Henning Mankell: \"Eldsins \u00f8\u00f0i\" (\u00e1 svenskum: Eldens vrede, 2007); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2008 Henning Mankell: \"Eldsins g\u00e1ta\" (\u00e1 svenskum: Eldens g\u00e5ta, 2001); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2008 Henning Mankell: \"Eldsins loyndarm\u00e1l\" (\u00e1 svenskum: Eldens hemlighet, 1995); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2008 Lasse Ekholm: \"Skrivib\u00f3kin\"; (\u00e1 svenskum: Skrivboken. 2006); N\u00fdlendi (l\u00e6r teg at skriva, ungd\u00f3msb\u00f3k)\n 2007 Anne Birkefeldt Ragde: \"Berlinaraspirnar\"; (\u00e1 norskum: Berlinerpoplene. 2004); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2006 Per Petterson: \"\u00dat at stjala ross\"; (\u00e1 norskum: Ut og stj\u00e6le hester, 2003); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2006 Sj\u00f3n (Sigurj\u00f3n B. Sigur\u00f0sson): \"Skugga-Baldur\" (\u00e1 \u00edslendskum Skugga-Baldur, 2003). Vann  B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2005; N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2006 \u00c5sa Larsson: \"S\u00f3lstormur\"; (\u00e1 svenskum: Solstorm, 2003); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2005 Kari Hotakainen: \"\u00c1 heima-v\u00edgv\u00f8llinum\"; (\u00e1 finskum: Juoksuhaudantie, 2002); t\u00fddd til f\u00f8royskt eftir svensku \u00fatg\u00e1vuni: L\u00f6pgravsv\u00e4gen, 2004), Kari Hotakainen fekk b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2004; N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2005 Johanna Thydell: \"Uppi undir loftinum gl\u00f3gva stj\u00f8rnurnar\" (\u00e1 svenskum: I taket lyser stj\u00e4rnorna, 2003); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2004 Thorvald Steen: \"Sleipnir hin r\u00e1dni\", (\u00e1 norskum: Den lille hesten, 2002); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2003 S. Davidson, B. Morgan: \"Mannakroppurin\", (\u00e1 enskum: Human Body Revealed, 2002); FSG (sk\u00falabok)\n 2003 Arthur Omre: \"Smuglarar\", (\u00e1 norskum: Smuglere, 1935); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 2003 Unni Lindell: \"Barni\u00f0 hj\u00e1 Annu\", (\u00e1 norskum: Annas barn, 1991); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2003 Per Nilsson: \"t\u00fa & t\u00fa & t\u00fa\", (\u00e1 svenskum: du & du & du, 1998); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2002 Stefan Casta: Summari\u00f0 vi\u00f0 Mary-Lou, (\u00e1 svenskum: Fallet Mary-Lou, 1997); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2002 Henrik Einspor: \"Vi\u00f0 Dey\u00f0anum \u00ed h\u00f8lunum\", (\u00e1 donskum: Med D\u00f8den i h\u00e6lene, 2001); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2002 G\u00f6ran Tunstr\u00f6m: \"J\u00f3laoratorii\u00f0\", (\u00e1 svenskum: Juloratoriet,1983); Vann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 1984; Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2001 Unni Lindell: \"S\u00fagvimerki\u00f0\", (\u00e1 norskum: Sugemerket, 1994); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2000 Sven Delblanc: \"L\u00edvsins aks\", (\u00e1 svenskum: Livets ax, 1991); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2000 Torill Eide: \"\u00d8rindi \u00ed loyndum\", (\u00e1 norskum: Skjulte \u00e6rend, 1993); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2000 Marianne Fredriksson: \"Anna, Hanna og J\u00f3hanna\", (\u00e1 svenskum: Anna, Hanna och Johanna, 1994); Sprotin (skalds\u00f8ga) 2001 Unni Lindell: \"S\u00fagvimerki\u00f0\", (\u00e1 norskum: Sugemerket, 1994); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 2000 Linn Ullmann: \"\u00c1\u00f0renn t\u00fa sovnar\", (\u00e1 norskum: F\u00f8r du sovner, 1998); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 2000 Herbj\u00f8rg Wassmo: \"Vegurin at ganga\", (\u00e1 norskum: Veien \u00e5 g\u00e5, 1994); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 1999 \"Sagnasl\u00f3\u00f0ir fram vi\u00f0 strendur\" (Sagnir \u00far Vesturnoregi, S\u00e1malandi, F\u00f8royum, \u00cdslandi og Gr\u00f8nlandi); Sprotin (sagnir)\n 1999 Bo R. Holmberg: \"Agnas og lj\u00f3si\u00f0\" (\u00e1 svenskum: Agnes och ljuset, 1998); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1998 Henning Mankell: \"Skortleysir manndr\u00e1parar\", (\u00e1 svenskum: M\u00f6rdare utan ansikte, 1991), Sprotin (brotsskalds\u00f8ga)\n 1998 Selma Lagerl\u00f6f: \"Keisarin av Portug\u00e1liu\", (\u00e1 svenskum: Kejsarn av Portugallien, 1914); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 1997 Per Nilsson: \"Gorpur krunkar\", (\u00e1 svenskum: Korpens s\u00e5ng, 1994); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1997 Jan Wiese: \"Moyggin, i\u00f0 l\u00e6t seg nakna fyri unnustanum\", (\u00e1 norskum: Kvinnen som kledte seg naken for sin elskede, 1990); Sprotin (skalds\u00f8ga)\n 1996 \u00d8ystein L\u00f8nn: \"Hvat skulu vit gera \u00ed dag og a\u00f0rar stutts\u00f8gur\", (Hva skal vi gj\u00f8re i dag og andre noveller, 1995); Vann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 1996; N\u00fdlendi (stutts\u00f8gusavn)\n 1996 Torgny Lindgren: \"Humluhunang\", (\u00e1 svenskum: Hummelhonung, 1995); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 1996 Mats Wahl: \"Vetrarv\u00edkin\", (\u00e1 svenskum: Vinterviken, 1993); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1995 Savn: \"Nor\u00f0urlond \u00ed kring\" \u2013 saman vi\u00f0 Martini N\u00e6s; Sprotin (1995).\n 1995 Max Lundgren: \"Summargentan\", (\u00e1 svenskum: Sommarflickan, 1978); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1995 Ulf Stark: \"Lati\u00f0 hv\u00edtabjarnirnar dansa\", (\u00e1 svenskum: L\u00e5t isbj\u00f6rnarna dansa, 1986); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1993 Torgny Lindgren: \"Vegurin hj\u00e1 ormi yvir klettin\", (\u00e1 svenskum: Ormens v\u00e4g p\u00e5 h\u00e4lleberget, 1982); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 1993 Mats Wahl: \"B\u00f8larin\", (\u00e1 svenskum: D\u00e4rvarns resa, 1991); BFL (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1993 Sven Delblanc: \"Or\u00f0 at enda\" (\u00e1 svenskum: Slutord, 1991; N\u00fdlendi (huglei\u00f0ingar)\n 1992 Henning Mankell \"Hundurin, sum rann \u00edm\u00f3ti einari stj\u00f8rnu\", (\u00e1 svenskum: Hunden som sprang mot en stj\u00e4rna, 1990); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1991 H\u00e6ge Follegg Pedersen \"Summargesturin\", (\u00e1 norskum: Sommergjesten, 1989); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 1991 Annika Holm \"Amanda! Amanda!\" (\u00e1 svenskum: Amanda! Amanda!, 1989); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1990 \"Svenskar stutts\u00f8gur 2 - Fr\u00e1 Tove Jansson til Lars Gustafsson\"; saman vi\u00f0 Bengt Aud\u00e9n og Ivo Holmqvist; N\u00fdlendi (stutts\u00f8gusavn)\n 1990 Hans-Eric Hellberg, Tord Nygren: \"Dagur \u00ed viku\" (\u00e1 svenskum: \u00c4ventyr, \u00c4ventyr, 1990); N\u00fdlendi (myndab\u00f3k)\n 1987 Petra Szabo: \"Massi og Sirran\" (\u00e1 svenskum: Emil och Emilia, 1987); N\u00fdlendi (myndab\u00f3k)\n 1987 Petra Szabo: \"Massi - eitt tv\u00edlitt ve\u00f0urlamb\" (\u00e1 svenskum: Emil, det halva f\u00e5ret, 1987); N\u00fdlendi (myndab\u00f3k)\n 1986 Rolf Lidberg/Jan L\u00f6\u00f6f: \"Huldub\u00f3kin\" (\u00e1 svenskum: Trollboken , 1984); N\u00fdlendi (myndab\u00f3k)\n 1985 \"Svenskar stutts\u00f8gur 1 - Fr\u00e1 August Strindberg til Thorsten Jonsson\"; saman vi\u00f0 Bengt Aud\u00e9n og Ivo Holmqvist; N\u00fdlendi (stutts\u00f8gusavn)\n 1983 Peder Sj\u00f6gren: \"K\u00e6rleikans brey\u00f0\", (\u00e1 svenskum: K\u00e4rlekens br\u00f6d), 1970); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n 1979 Any Thyregod: \"Bj\u00f8rn sj\u00f3garpur\", (\u00e1 donskum: Bj\u00f8rns rejser - en fort\u00e6lling om vikingerne, der kom til Amerika, 1968); N\u00fdlendi (ungd\u00f3msskalds\u00f8ga)\n 1977 P. A. Fogelstr\u00f6m: \"Summari\u00f0 vi\u00f0 Moniku\", (\u00e1 svenskum: Sommaren med Monika, 1951); N\u00fdlendi (skalds\u00f8ga)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "6001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minningardagur%20teirra%20sj%C3%B3l%C3%A1tnu", "title": "Minningardagur teirra sj\u00f3l\u00e1tnu", "text": "Minningardagur teirra sj\u00f3l\u00e1tnu er 1. november, Alhalgunadag. \u00cd F\u00f8royum ver\u00f0ur dagurin hildin vi\u00f0, at \u00ed n\u00f3gvum bygdum er minningarhald vi\u00f0 minnisvar\u00f0arnar yvir sj\u00f3l\u00e1tin, og minnisgudst\u00e6nastur eru \u00ed summum kirkjum.\nEftir 2. heimsbardaga var umr\u00f8tt at \u00e1seta ein almennan flaggdag til minnis um teir, sum v\u00f3ru farnir \u00e1 sj\u00f3num, og 15. mars 1949 var samtykt, at halda allahalgannadag, 1. november, sum minningardag teirra sj\u00f3l\u00e1tnu. T\u00e1 eigur Merki\u00f0 at vera \u00e1 h\u00e1lvari stong.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allahalgannadagur", "title": "Allahalgannadagur", "text": "Allahalgannadagur er 1. november, og ver\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum eisini hildin sum minningardagur teirra sj\u00f3l\u00e1tnu.\n\u00cd 2006 v\u00f3r\u00f0u eisini gu\u00f0st\u00e6nastur hildnar fyri dey\u00f0 b\u00f8rn \u00ed \u00e1rinum. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur dagurin eisini nevndur Alhalgunadagur.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kadeild%20F%C3%B8roya%20L%C3%A6rarafelags", "title": "B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags", "text": "B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags, ofta stytt BFL, var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1956. BFL hevur givi\u00f0 n\u00f3gvar b\u00f8kur \u00fat, serliga til b\u00f8rn og ung. Hetta virksemi\u00f0 hevur veri\u00f0 skipa\u00f0 gj\u00f8gnum barnab\u00f3kaklubba og ungd\u00f3msb\u00f3kaklubba. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags er helst virknasta forlag \u00ed landinum. F\u00f8roya L\u00e6rarafelag eigur B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags. \u00cd 1985 setti forlagi\u00f0 Ingri\u00f0 Sondum \u00ed starv sum lei\u00f0ara, sum burturav fekst vi\u00f0 b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vu. \u00cd 1997 var\u00f0 Niels J\u00e1kup Thomsen settur sum lei\u00f0ari \u00e1 B\u00f3kadeildini. \n\nHv\u00f8rji j\u00f3l, s\u00ed\u00f0an forlagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn, er \"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\" komin \u00fat. T\u00e6r fyrstu j\u00f3lab\u00f8kurnar h\u00f8vdu bleytar permur, men s\u00ed\u00f0an 2004 er j\u00f3lab\u00f3kin vor\u00f0in sum st\u00f3r myndab\u00f3k \u00ed litum vi\u00f0 st\u00edvari permu. Innihaldsliga er hon broytt munandi vi\u00f0 adventss\u00f8gu og \u00edtrivi til b\u00f8rnini.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n www.bfl.fo\n\nF\u00f8roysk forl\u00f8g"}
{"id": "6010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samheiti", "title": "Samheiti", "text": "Samheiti eru or\u00f0, i\u00f0 merkja ta\u00f0 sama ella n\u00f8kulunda ta\u00f0 sama, til d\u00f8mis alda og bylgja; (da: synonym). \n\u00c1 f\u00f8royskum finst \"F\u00f8roysk samheitaor\u00f0ab\u00f3k\" eftir Henning Thomsen (Forlagi\u00f0 Sti\u00f0in, 2000)\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henning%20Thomsen", "title": "Henning Thomsen", "text": "Henning Thomsen, f. 1933, er or\u00f0ab\u00f3karith\u00f8vundur. Hann hevur gj\u00f8rt F\u00f8roysku samheitaor\u00f0ab\u00f3kina (Forlagi\u00f0 Sti\u00f0in, 2000). Henning Thomsen hevur eisini \u00ed mong \u00e1r gj\u00f8rt f\u00f8royskar krossor\u00f0ag\u00e1tur, sum hava sta\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum dagbl\u00f8\u00f0um.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "6012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongsj%C3%B8r%C3%B0", "title": "Kongsj\u00f8r\u00f0", "text": "Kongsj\u00f8r\u00f0 ella kongs er j\u00f8r\u00f0, i\u00f0 er almenn ogn. Ta\u00f0 er fyri ta\u00f0 mesta j\u00f8r\u00f0, i\u00f0 kirkjan \u00e1tti \u00ed kat\u00f3lskari t\u00ed\u00f0, sum vi\u00f0 tr\u00fab\u00f3tini ver\u00f0ur l\u00f8gd undir kong. Kongsj\u00f8r\u00f0 er um alt landi\u00f0, men misjavnt er, hvussu st\u00f3rur partur er ogn og hvussu st\u00f3rur partur er kongs. Eitt n\u00fa er mest sum \u00f8ll j\u00f8r\u00f0 kongs \u00ed Su\u00f0urstreymoy og Su\u00f0ureysturoy, me\u00f0an l\u00edti\u00f0 er av kongsj\u00f8r\u00f0 nor\u00f0ast i Eysturoynni. Ein kongsb\u00f3ndi leigar kongsj\u00f8r\u00f0ina fr\u00e1 almennu myndugleikunum, vanliga ein hagapart uttangar\u00f0s vi\u00f0 tilhoyrandi b\u00f8 innangar\u00f0s, og sl\u00edkt leigum\u00e1l ver\u00f0ur kalla eitt festi. Vanliga hevur festi\u00f0 gingi\u00f0 \u00ed arv fr\u00e1 fa\u00f0ir til elsta son, men seinnu \u00e1rini er eisini vanligt, at d\u00f8tur ella yngri synir festa, og um onki av b\u00f8rnunum hevur \u00e1huga at festa, kann festarin siga festi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r. Kongsi\u00f0, sum kongsj\u00f8r\u00f0in eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0, ver\u00f0ur \u00ed dag umsitin av B\u00fana\u00f0arstovuni.\n\nJ\u00f8r\u00f0, i\u00f0 ikki er kongs, ver\u00f0ur kalla\u00f0 \u00f3\u00f0alsj\u00f8r\u00f0\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "6014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8r%C3%B0", "title": "J\u00f8r\u00f0", "text": "J\u00f8r\u00f0 hevur \u00e1 f\u00f8royskum tveir h\u00f8vu\u00f0st\u00fddningar:\n Planetin j\u00f8r\u00f0in\n Ognar- ella n\u00fdtslur\u00e6ttindi til \u00e1v\u00edsan part av eini oyggj, vanliga avmarka\u00f0 til ein hagapart og b\u00fdtt upp \u00ed innangar\u00f0s j\u00f8r\u00f0 og uttangar\u00f0s j\u00f8r\u00f0. J\u00f8r\u00f0 ver\u00f0ur m\u00e1ld \u00ed m\u00f8rkum og gyllin. Ymiskt er um landi\u00f0, hvussu n\u00f3gv sey\u00f0afr\u00e6lsi eru \u00e1 hv\u00f8rji m\u00f8rk. J\u00f8r\u00f0, i\u00f0 er privat ogn, ver\u00f0ur kalla\u00f0 \u00f3\u00f0al ella \u00f3\u00f0alsj\u00f8r\u00f0. J\u00f8r\u00f0, i\u00f0 er landsins ogn, ver\u00f0ur kalla\u00f0 kongs ella kongsj\u00f8r\u00f0\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "6015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B8rk", "title": "M\u00f8rk", "text": "M\u00f8rk (fleirtal: merkur) er gomul m\u00e1tieind vi\u00f0 fleiri t\u00fddningum:\n\n vekteind: 1 m\u00f8rk =  pund =  kg = 250 gramm\n mynteind \u00ed mi\u00f0\u00f8ld\n jar\u00f0arm\u00e1t: 1 m\u00f8rk er 16 gyllin \u00e1 20 skinn (= 320 skinn). \u00cd F\u00f8royum eru umlei\u00f0 2400 merkur \u00ed j\u00f8r\u00f0, luta\u00f0 sundur \u00e1 markatalsbygdir. 1 m\u00f8rk er \u00ed mi\u00f0al 0,64 km2, men sera st\u00f3rur munur er fr\u00e1 oyggj til oyggj.\n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "6018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trettandi", "title": "Trettandi", "text": "Trettandi ella trettandadagur er heiti fyri dagin 6. januar - 13. dagin eftir j\u00f3ladag (j\u00f3ladagur \u00edrokna\u00f0ur). \u00c1 trettanda var fyrr vanliga dansa\u00f0 \u00ed \u00e1v\u00edsum bygdum. Bygd, har dansa\u00f0 var \u00e1 trettanda, var\u00f0 kalla\u00f0 trettandabygd.\n\nVanligt hevur veri\u00f0 at taka ve\u00f0ragj\u00f3lingar inn aftur \u00e1 trettanda, 6. januar. T\u00e1 er brundt\u00ed\u00f0in at enda (s\u00ed\u00f0an 6. desember, \u00e1 niklasarmessu). \n\n\u00cd s\u00f8gnini um k\u00f3pakonuna, sum er kend b\u00e6\u00f0i \u00far Mikladali og \u00far Sk\u00e1lav\u00edk, koma k\u00f3parnir upp \u00e1 helluna at dansa \u00e1 trettandun\u00e1tt og lata seg \u00far haminum; t\u00e1 l\u00edkjast teir menniskjum. \n\n\u00cd kirkju\u00e1rinum ver\u00f0a 5 sunnudagar eftir trettanda (hendinga \u00e1r 6 sunnudagar) nevndir 1. sunnudagur eftir trettanda, 2. sunnudagur eftir trettanda o.s.fr. Kirkjuliga hevur dagurin ver\u00f0i\u00f0 hildin til minnis um teir tr\u00edggjar v\u00edsmenninar, sum leita\u00f0u eftir n\u00fdf\u00f8dda j\u00f8dakonginum, so sum Matteus 2:1-12 grei\u00f0ir fr\u00e1. \u00cd frumkirkjuni hevur dagurin helst eisini veri\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin sum f\u00f8\u00f0ingardagur Jesusar, men \u00ed fj\u00f3r\u00f0u \u00f8ld var\u00f0 gj\u00f8rt av, at 25. desember var r\u00e6tti dagurin at h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda Jesu f\u00f8\u00f0ing. Trettandi ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0ur \"gomluj\u00f3l\". Hetta sipar t\u00f3 helst til skifti\u00f0 fr\u00e1 julianska kalendaranum til gregorianska kalendaran \u00ed \u00e1r 1700. \u00cd ortodoksu kirkjuni er enn vanligt at halda j\u00f3l 6. januar. \n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nMerkisdagar"}
{"id": "6023", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%BAgunda%20halgi", "title": "Tj\u00fagunda halgi", "text": "Er 13. januar, ta\u00f0 er 20. j\u00f3ladagur - eina viku eftir trettanda. Henda dag ver\u00f0a j\u00f3lini rokna\u00f0 at enda.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B8%C3%B0ramessa", "title": "Br\u00f8\u00f0ramessa", "text": "Br\u00f8\u00f0ramessa er 20. januar.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1lsmessa", "title": "P\u00e1lsmessa", "text": "P\u00e1lsmessa er 25. januar. P\u00e1lsmessa er hildin til minnis um, at Paulus \u00e1postul vendi um til kristind\u00f3min henda dag \u00e1 fer\u00f0ini til Damaskus. Ta\u00f0 hevur helst veri\u00f0 umlei\u00f0 \u00e1r 35 ella eitt sindur fyrr.\n\nSagt ver\u00f0ur, at s\u00fala og lomvigi koma at landi \u00e1 p\u00e1lsmessu. S\u00faludagur hevur veri\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0ardagur \u00ed Mykinesi, og fyrr var dansa\u00f0 henda dag \u00ed Mykinesi.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyndilsmessukn%C3%BAtur", "title": "Kyndilsmessukn\u00fatur", "text": "Kyndilsmessukn\u00fatur er 19. januar.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyndilsmessa", "title": "Kyndilsmessa", "text": "Kyndilsmessa er 2. februar. Kyndilsmessa var upprunaliga ein Mariumessa til minnis um at Maria vitja\u00f0i \u00ed halgid\u00f3minum 40 dagar aftan \u00e1 f\u00f8\u00f0ingina, sum si\u00f0ur var hj\u00e1 j\u00f8diskum konum t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini. Kyndilsmessa er sostatt 40. dagurin eftir j\u00f3ladag (t\u00e1 j\u00f3ladagur er \u00edrokna\u00f0ur). Henni og Jesusbarninum til minnis og hei\u00f0urs v\u00f3ru kertulj\u00f3s og kyndlar tendra\u00f0 \u00ed kirkjunum, og av t\u00ed kemur navni\u00f0 missa candelarum. Or\u00f0i\u00f0 candela kemur \u00far lat\u00edni og merkir vokslj\u00f3s.\n\n\u00cd F\u00f8royum var fyrr vanliga vitja\u00f0 millum bygdir \u00e1v\u00edsu h\u00f8gt\u00ed\u00f0irnar \u00e1 vetri. T\u00e6r bygdir, har vitja\u00f0 var\u00f0 \u00e1 Kyndilsmessu, ver\u00f0a kalla\u00f0ar kyndilsmessubygdir. \n\nMerkisdagar"}
{"id": "6028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shahadah", "title": "Shahadah", "text": "Shahadah er tr\u00faarj\u00e1ttanin \u00ed islam, ein av teimum fimm s\u00falunum \u00ed islam. Tr\u00faarj\u00e1ttanin er solj\u00f3\u00f0andi: \"Ta\u00f0 er ongin gud uttan Allah (Gud), og Muhammed er profetur hansara.\"\n\nIslam"}
{"id": "6029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Islam", "title": "Islam", "text": "Islam (ar\u00e1biskt \u0627\u0644\u0625\u0633\u0644\u0627\u0645\u200e, al-\u02beIsl\u0101m) er ein \u00c1brahamsk tr\u00fagv, i\u00f0 umlei\u00f0 21 % heimsins \u00edb\u00fagvum fylgja. Tey, i\u00f0 hoyra til Islam, eita muslimar. Mi\u00f0depilin \u00ed tr\u00fanni er t\u00e6r fimm s\u00falurnar: tr\u00faarj\u00e1ttanin, b\u00f8nin, fastan, olmussan og p\u00edlgr\u00edmsfer\u00f0in. Heilaga skrift muslima er Koranin, i\u00f0 er eitt savn vi\u00f0 teimum opinberingum, sum Muhammed profetur fekk \u00ed \u00e1runum 610 til 632 \u00ed Mekka og Medina \u00ed Saudi-Arabia. Muslimar eru \u00ed 2 h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkum, Sunni Islam (umlei\u00f0 90 %) og Shia Islam (uml. 10 %), a\u00f0rar sm\u00e6rri r\u00f8rslur eru eisini til, t.d. sufisma og Ahmadiyya.\n\nIslam er eitt ar\u00e1biskt navnor\u00f0, i\u00f0 er kemur fr\u00e1 semitisku 'hj\u00e1lj\u00f3\u00f0s-r\u00f3tini' s-l-m i\u00f0 formar ein b\u00f3lk av or\u00f0um i\u00f0 sipa (serliga) til \"fullkomleika\", \"tryggleika\" og \"fri\u00f0\", (\"fri\u00f0ur\" eitur t.d. salam \u00e1 ar\u00e1biskum). \u00cd \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum h\u00f8pi ver\u00f0ur islam umsett til at merkja \"at leggja seg undir\" ella \"geva seg til\". Islam er ein \u00e1tr\u00fana\u00f0ur, i\u00f0 byggir upp \u00e1 Gu\u00f0s vilja og er borin fram gj\u00f8gnum n\u00f3gv \u00e1r av profetum. \u00cd dag er islam ein ordiliga st\u00f3rur \u00e1tr\u00fana\u00f0ur og er \u00ed yvir 50 londum. Tey, i\u00f0 tr\u00fagva \u00e1 islam, eru muslimar, og teir flestu muslimarnir b\u00fagva \u00ed beltinum fr\u00e1 Marokko til Pakistan. Eisini eru n\u00f3gvir muslimar \u00ed Vesturafrika og Landsynnings\u00e1sia. Indonesia er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed heiminum, sum hevur flest muslimar. \n\nMuslimar halda gudst\u00e6nastu \u00ed einari mosku. \n\n \n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "6032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Syftuns%C3%B8ka", "title": "Syftuns\u00f8ka", "text": "Syftuns\u00f8ka er 2. juli. Syftuns\u00f8ka ver\u00f0ur hildin til minnis um  biskupin Swinthun \u00ed Winchester \u00ed Onglandi. Hann doy\u00f0i \u00e1r 862 og var\u00f0 15. juli 971 sk\u00fdrdur halgimenni.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1siusmessa", "title": "Bl\u00e1siusmessa", "text": "Bl\u00e1siusmessa er 3. februar og hevur navn eftir Sankta Bl\u00e1siusi. Ta\u00f0 sigst, at sum ve\u00f0ri\u00f0 er \u00e1 Bl\u00e1siusmessu, solei\u00f0is ver\u00f0ur ta\u00f0 teir n\u00e6stu 40 dagarnar. Dagurin var eisini r\u00f3ptur bl\u00e1messa, og var bl\u00e1messudagur stillur og kl\u00e1rur, bo\u00f0a\u00f0i ta\u00f0 fyri einum br\u00fasandi v\u00e1ri, var\u00f0 sagt. \n\nMerkisdagar"}
{"id": "6034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongadagur", "title": "Kongadagur", "text": "Kongadagur er 11. februar. Hesa n\u00e1ttina \u00ed 1659 s\u00f8ktu svensk herli\u00f0 at Keypmannahavn, men ats\u00f3knin miseydna\u00f0ist. Navni\u00f0 kongadagur sipar til  kongarnar, sum st\u00f3\u00f0u \u00e1 odda \u00ed str\u00ed\u00f0num, danska Fr\u00ed\u00f0rik III og  svenska Karl X Gustav. Ringasta \u00e1rst\u00ed\u00f0in til ve\u00f0ur sigst vera millum konganna, ta\u00f0 er fr\u00e1 trettanda (\u00e1 donskum: hellig tre konger/teir tr\u00edggir heilagu kongarnir) og til kongadagin.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A6tursmessa", "title": "P\u00e6tursmessa", "text": "P\u00e6tursmessa er 22. februar. P\u00e6tursmessa ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum fyrsti v\u00e1rdagur. Navni\u00f0 P\u00e6tursmessa eitur eftir P\u00e6turi \u00e1postli, i\u00f0 umframt P\u00e6tursmessu eisini hevur ein annan minningardag, P\u00e6turss\u00f8ku.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charles%20Darwin", "title": "Charles Darwin", "text": "Charles Darwin (12. februar 1809 \u2013 19. apr\u00edl 1882) var ein bretskur l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur. Ta\u00f0 var \u00e1 s\u00edni ranns\u00f3knarfer\u00f0 vi\u00f0 \"Beagle\", at Darwin fekk hugskoti\u00f0 til arval\u00e6ru s\u00edna (menningarl\u00e6runa). \"Beagle\" vitja\u00f0i Galapagosoyggjarnar, og har s\u00e1 Darwin, at sami upprunaligi fuglurin - finkan - gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina var vor\u00f0in til eini tj\u00fagu ymisk sl\u00f8g av fuglum, hv\u00f8r vi\u00f0 s\u00ednum serligu eginleikum. Ta\u00f0 gingu t\u00f3 \u00fatvi\u00f0 tj\u00fagu \u00e1r eftir at Darwin kom aftur av fer\u00f0ini, \u00e1\u00f0renn \u00farslitini og ni\u00f0urst\u00f8\u00f0urnar, hann gj\u00f8rdi s\u00e6r, komu \u00fat \u00ed b\u00f3k. Men ta\u00f0 er ikki at taka munnin ov fullan at siga, at b\u00f3kin \"The Origin of Species\" gj\u00f8rdist ein hin mest t\u00fd\u00f0andi b\u00f3kin \u00ed heiminum, og enn tann dag \u00ed dag ver\u00f0ur arval\u00e6ran d\u00fagliga umr\u00f8dd millum leikf\u00f3lk.\n\nHygg eisini at \n Evoluti\u00f3n\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Charles R. Darwin 200 \u00e1r\n\nBretar\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1809\nAndl\u00e1t \u00ed 1882"}
{"id": "6049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ve%C3%B0urlambsmessa", "title": "Ve\u00f0urlambsmessa", "text": "Ve\u00f0urlamsbmessa er 23. november.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kl%C3%A6mintsmessa", "title": "Kl\u00e6mintsmessa", "text": "Kl\u00e6mintsmessa, 23. november, er til minnis um Kl\u00e6mint I P\u00e1va. \n\nEisini ver\u00f0ur dagurin r\u00f3ptur fyrsti vetrardagur, t\u00e1 i\u00f0 vetrarfj\u00f3r\u00f0ings\u00e1ri\u00f0 byrjar. Lat\u00ednska navni\u00f0 Clemens merkir hin mildi.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20vetrardagur", "title": "1. vetrardagur", "text": "1. vetrardagur ver\u00f0ur rokna\u00f0ur at vera 23. november.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyrsti%20v%C3%A1rdagur", "title": "Fyrsti v\u00e1rdagur", "text": "Fyrsti v\u00e1rdagur ver\u00f0ur rokna\u00f0ur at vera 22. februar.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leyp%C3%A1r", "title": "Leyp\u00e1r", "text": "Leyp\u00e1r er kalendara\u00e1r, sum er 1 dag longri enn hini \u00e1rini; ta\u00f0 ver\u00f0ur eisini nevnt skot\u00e1r. Eyka dagurin ver\u00f0ur settur inn \u00ed februar, sum t\u00e1 hevur 29 dagar. T\u00e1 leyp\u00e1r er, ver\u00f0ur 24. februar nevndur leyp\u00e1rsmessa.\n\nEitt leyp\u00e1r er sostatt eitt \u00e1r vi\u00f0 366 d\u00f8gum \u00ed gregorianska kalendaranum \u00ed mun til teir vanligu 365 dagarnar. \n\nEitt \u00e1r er leyp\u00e1r, um \u00e1rstali\u00f0 kann b\u00fdtast vi\u00f0 4, men ikki vi\u00f0 100; t\u00e1 \u00e1rstali\u00f0 kann b\u00fdtast vi\u00f0 400, er ta\u00f0 kortini leyp\u00e1r. Solei\u00f0is var \u00e1r 1900 ikki leyp\u00e1r, me\u00f0an 2000 var. Eftir hesari reglu vera 97 leyp\u00e1r fyri hv\u00f8rji 400 \u00e1r, og \u00e1ri\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed mi\u00f0al 365 dagar ella 365,2425 dagar, me\u00f0an mi\u00f0als\u00f3l\u00e1ri\u00f0 er 365,2422 dagar. Ta\u00f0 er so miki\u00f0 neyvt, at ta\u00f0 ganga 3571 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn kalendarin er eitt samd\u00f8gur skeivur.\n\nEndam\u00e1l \n\nLeyp\u00e1ri\u00f0 er sett inn fyri at tryggja, at kalendarin liggur fastur \u00ed mun til \u00e1rst\u00ed\u00f0irnar. Vi\u00f0 fastari longd \u00e1 \u00e1rinum upp\u00e1 365 dagar hev\u00f0i v\u00e1rjavnd\u00f8gur flutt seg n\u00e6stan ein dag hv\u00f8rji f\u00fdra \u00e1r. Eftir 400 \u00e1rum hev\u00f0i kalendarin veri\u00f0 fluttur 97 dagar \u00ed mun til s\u00f3lar\u00e1ri\u00f0. Eftir 730 \u00e1rum hev\u00f0i kalendarin veri\u00f0 fluttur so miki\u00f0 \u00ed mun til \u00e1rst\u00ed\u00f0irnar, at v\u00e1ri\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed september og heysti\u00f0 \u00ed mars. Leyp\u00e1r var longu \u00e1sett \u00ed julianska kalendaranum fr\u00e1 \u00e1r 46 f.Kr.\n\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "6055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oddv%C3%B8r%20Johansen", "title": "Oddv\u00f8r Johansen", "text": "Oddv\u00f8r Johansen f. 30. oktober 1941 \u00ed Havn er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og organistur, s\u00ed\u00f0an 2007 hevur hon starvast sum organistur \u00ed Hoyv\u00edkar kirkju. Hon er d\u00f3ttir Verland Johansen, urgusmi\u00f0ur, i\u00f0 hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 20 orgul, i\u00f0 standa \u00ed f\u00f8royskum kirkjum, og Ebbu Restorff \u00far Havn. Oddv\u00f8r hevur fingi\u00f0 tr\u00edggjar f\u00f8royskar b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nir fyri \u00e1vikavist eina barnab\u00f3k og tv\u00e6r skalds\u00f8gur. Hon er higartil (2013) fyrsta og einasta f\u00f8royska kvinnan, i\u00f0 er tilnevnd B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins, ta\u00f0 var fyri skalds\u00f8guna \u00cd morgin er aftur ein dagur, sum var tilnevnd \u00ed 2001. Hon vann ikki hei\u00f0ursl\u00f8nina.\n\nP\u00e1pin var hondverkari, mamman heimaarbei\u00f0andi. Oddv\u00f8r gekk 9 \u00e1r \u00ed sk\u00fala, var s\u00ed\u00f0ani arbei\u00f0skona \u00ed eitt \u00e1r, fyri s\u00ed\u00f0ani at fara \u00e1 musikkh\u00e1sk\u00fala \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed eitt \u00e1r. Giftist bla\u00f0ung og nam s\u00e6r meiri kunnleika \u00ed orgulsp\u00e6li uttanlands. Adoptera\u00f0i tvey b\u00f8rn, men f\u00f3r eftir hj\u00fanaskilna\u00f0 \u00e1 konservatorii\u00f0 \u00ed Keypmannahavn at l\u00e6ra orgulsp\u00e6l. Giftist uppaftur og b\u00fa\u00f0i trettan \u00e1r \u00ed Danmark, har hon \u00e1tti tvey b\u00f8rn. Hevur s\u00ed\u00f0an 1987 b\u00fa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1982 L\u00edvsins summar (skalds\u00f8ga)\n 1983 Hundal\u00edv \u00ed Grindav\u00e1gi (barnab\u00f3k)\n 1988 Skip \u00ed eygsj\u00f3n (barnaskalds\u00f8ga)\n 1990 Bella Katrina (stutts\u00f8gusavn)\n 1993 Ein mamma er ein mamma (skalds\u00f8ga)\n 1995 \u00c1 k\u00e1ta horninum (savn)\n 1998 \u00cd morgin er aftur ein dagur (skalds\u00f8ga)\n2009 Tider skal komme - t\u00fdtt til n\u00fdnorskt hevur Lars Moa\n 2001 T\u00e1 i\u00f0 eg havi m\u00e1la\u00f0 summarh\u00fasi\u00f0 (skalds\u00f8ga)\n 2004 Sebastiansh\u00fas (skalds\u00f8ga)\n 2006 \u00dar k\u00f8ksvindeyganum (stutts\u00f8gur og huglei\u00f0ingar)\n 2015 - Svanarnir syngja (stutts\u00f8gur, endurminningar og huglei\u00f0ingar)\n\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nir \n\n 1983 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri skalds\u00f8guna L\u00edvsins Summar. \n 1988 Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri b\u00f3kina Skip \u00ed Eygsj\u00f3n\n 2001 Tilnevnd B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins sum fyrsta og higartil einasta f\u00f8royska kvinnan. (Vann ikki)\n 2002 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri skalds\u00f8guna T\u00e1 i\u00f0 eg havi m\u00e1la\u00f0 summarh\u00fasi\u00f0.\n\nKeldur \n\n Bokasolan.fo. \n BFL.fo, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Rit.fo, Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya, Oddv\u00f8r Johansen, vangamynd.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar"}
{"id": "6056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A6karismessa", "title": "Gr\u00e6karismessa", "text": "Gr\u00e6karismessa er 12. mars. Gr\u00e6karismessa hevur navn eftir Gr\u00e6karis Mikla p\u00e1va, sum doy\u00f0i 12. mars \u00ed 604. \u00c1 gr\u00e6karismessu siga vit, at tj\u00f8ldrini koma, h\u00f3ast tey ofta kunnu vera at s\u00edggja v\u00e6l fyrr. \u00c1 gr\u00e6karismessu er n\u00fa vanligt at skipa fyri gr\u00e6karismessuhaldi vi\u00f0 t\u00f3nleiki og r\u00f8\u00f0um, har tj\u00f3\u00f0fuglur okkara, tjaldri\u00f0, og v\u00e1ri\u00f0 ver\u00f0a fagna\u00f0. Gr\u00e6karismessudagur er almennur flaggdagur.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A6karismessuhald", "title": "Gr\u00e6karismessuhald", "text": "Gr\u00e6karismessuhald er h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald \u00e1 gr\u00e6karismessu, 12. mars, vi\u00f0 r\u00f8\u00f0um og t\u00f3nleiki, har tjaldri\u00f0 og v\u00e1ri\u00f0 ver\u00f0a fagna\u00f0.\nSi\u00f0urin at halda gr\u00e6karismessu, ella tjaldursdagin, er ikki gamal. Si\u00f0ur hev\u00f0i tiki\u00f0 seg upp millum Sigmund Brestissonar sk\u00f3tarnar \u00ed Havn \u00ed 1930 \u00e1runum. . Sk\u00f3tarnir m\u00f8ttust at fagna fuglunum og h\u00f8vdu b\u00e1l \u00ed Var\u00f0aholuni \u00ed Havn. \n\nFyrsta almenna Gr\u00e6karismessuhald vit vita um, var \u00ed Havn \u00ed 1943, t\u00e1 Sverri Patursson helt r\u00f8\u00f0u. Sverri hev\u00f0i heitt \u00e1 SSB sk\u00f3tarnar \u00ed Havn um at skipa\u00f0 fyri og hava sk\u00f3tarnir s\u00ed\u00f0an skipa\u00f0 fyri Gr\u00e6karismessuhaldinum \u00ed Havn \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nGr\u00e6karismessur\u00f8\u00f0a \nGr\u00e6karismessur\u00f8\u00f0a er r\u00f8\u00f0a, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin til gr\u00e6karismessuhald. Gr\u00e6karismessur\u00f8\u00f0ur eru vanliga at s\u00edggja \u00ed f\u00f8royskum bl\u00f8\u00f0um dagarnar eftir gr\u00e6karismessu.\n\nKelda\n\nGr\u00e6karismessur\u00f8\u00f0an hj\u00e1 Anniku W. Joensen, 2003\n\nF\u00f8royskir festivalar"}
{"id": "6059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrasarmessa", "title": "Andrasarmessa", "text": "Andrasarmessa er 30. november. Ta\u00f0 er minningardagur fyri l\u00e6rusveininum Andriasi \u00ed N\u00fdggja Testamenti, sum samb\u00e6rt fr\u00e1sagnum f\u00f3r sum \u00e1postul til Grikkalands og Svartahavslei\u00f0irnar. Hann var\u00f0 krossfestur \u00e1 krossi, i\u00f0 var\u00f0 festur saman \u00e1 sk\u00e1k, og ein t\u00edl\u00edkur krossur kallast Andrasarkrossur. \u00c1 Kirkjub\u00f8st\u00f3lunum er Andras avmynda\u00f0ur vi\u00f0 t\u00edl\u00edkum krossi. Hann hevur veri\u00f0 h\u00f8gt mettur sum halgimenni \u00ed Russlandi, og minningardagur hansara hevur eftir \u00f8llum at d\u00f8ma eisini veri\u00f0 hildin \u00ed F\u00f8royum.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venesuela", "title": "Venesuela", "text": "Venesuela er eitt land \u00ed nor\u00f0ara partinum av Su\u00f0uramerika. \n\n27 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Venesuela (2010), av teimum eru 8 milli\u00f3nir yngri enn 15 \u00e1r. St\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Venesuela er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Caracas. N\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur er Maracaibo, sum liggur vestanfyri, t\u00e6tt vi\u00f0 kolumbianska marki\u00f0. \u00cd 400 \u00e1ra s\u00f8gu s\u00ednari hevur Caracas veri\u00f0 l\u00edtil b\u00fdur, bygdur 900 m uppi \u00ed fj\u00f8llunum skamt fr\u00e1 Karibiastrondini. T\u00e1 i\u00f0 olja var\u00f0 funnin, br\u00e1\u00f0vaks f\u00f3lkatali\u00f0 \u00far f\u00e1um t\u00fasund upp \u00ed fleiri enn 4 milli\u00f3nir. N\u00fa er Caracas n\u00fdm\u00f3tans b\u00fdur vi\u00f0 h\u00f8gum h\u00fasum av st\u00e1li og glasi og g\u00f3\u00f0um h\u00f8vu\u00f0svegakervi.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nLandi\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Kolombia \u00ed vestri, vi\u00f0 Brasil \u00ed su\u00f0ri, og vi\u00f0 Gujana m\u00f3ti eystri. \nNor\u00f0anfyri vendir landi\u00f0 m\u00f3ti Su\u00f0urkaribiska havinum. Her eru n\u00f3gvar kendar oyggjar og oyggjab\u00f3lkar, sum eru partur av Karibiaoyggjum.\n\nNi\u00f0urlendsku ABC-oyggjarnar liggja \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far venesuelansku strandarlinjuni, me\u00f0an Grenada, Barbados ella Trinidad og Tobago finnast \u00cd ein landnyr\u00f0ing. Allar hesar sm\u00e1u oyggjarnar \u00ed Su\u00f0urkaribiahavi sum liggja fram vi\u00f0 venesuelansku strondini, eru partur av Sm\u00e1u Antilloyggjum.\n\nV\u00ed\u00f0a hvar \u00ed regnsk\u00f3gunum \u00ed Venesuela daga fleiri enn 100 h\u00f8g sandsteinsfj\u00f8ll, nevnd tepuis, upp \u00edm\u00f3ti luftini, summi eru 1.000 m. Hesi fj\u00f8ll v\u00f3ru \u00e1\u00f0ur \u00ed fyrndini v\u00ed\u00f0ur h\u00e1sl\u00e6tti, sum regn og vindur \u00ed \u00f3taldar \u00f8ldir hava mata\u00f0 ni\u00f0ur. Mong r\u00e1r plantusl\u00f8g og d\u00fdrasl\u00f8g hava ment seg \u00ed hesum \"horvnu heimum\".\n\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Venesuela kallast Pico Bol\u00edvar og er 4.978 metrar h\u00f8gt. Fjalli\u00f0 liggur sunnanfyri Maracaibovatni\u00f0.\n\nOrinoco\u00e1 (2.140 km) er longsta \u00e1 \u00ed Venesuela.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nMesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed b\u00fdunum nor\u00f0antil. Mongum teirra d\u00e1mar v\u00e6l nor\u00f0uramerikanska undirhaldsmentan, t.d. at lurta eftir rokkt\u00f3nleiki og at sp\u00e6la hornab\u00f3lt (baseball), ein \u00edtr\u00f3tt, sum menn, i\u00f0 komu hagar at arbei\u00f0a \u00ed oljuvinnuni, h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nTey f\u00e1u upprunaf\u00f3lkini, sum enn eru eftir \u00ed Venesuela, halda til langt inni \u00ed landinum t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 \u00edmillum Brasil og Venesuela. Fj\u00f8lmentastir eru yanomamo-indi\u00e1narnir, eini 17.000 f\u00f3lk. Yanomamoar eru vei\u00f0imenn og savnarar. Teir vei\u00f0a vi\u00f0 bogum, i\u00f0 eru tveir metrar langir. \u00d8rvaoddarnir eru smurdir vi\u00f0 eitri, gj\u00f8rt \u00far plantum. Teir b\u00fagva \u00ed ovurst\u00f3rum rundum sevsm\u00e1ttum, nevndar yanos, sum teir byggja \u00e1 einum rudda\u00f0um bera \u00ed sk\u00f3ginum. Teir eru \u00ed vanda fyri at vera tyndir, b\u00e6\u00f0i t\u00ed at sk\u00f3garvinnufyrit\u00f8kur og n\u00e1msfyrit\u00f8kur oy\u00f0ileggja lendi\u00f0 teirra, og t\u00ed at teir eru ikki m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8rir fyri sj\u00fakum, t.d. meslingum.\n\nSm\u00e1tturnar eru gj\u00f8rdar av tunnum plankum og kl\u00f8num greinum og taktar vi\u00f0 p\u00e1lmabl\u00f8\u00f0um. \u00cd mi\u00f0juni er vanliga st\u00f3rt t\u00fan. Eini 10-20 h\u00faski b\u00fagva \u00ed einari \"yano\", og hv\u00f8rt teirra hevur s\u00edtt egna \"b\u00fdli\".\n\nS\u00f8ga \nT\u00e1 i\u00f0 italski ranns\u00f3knarfarin Amerigo Vespucci sigldi fram vi\u00f0 strondini \u00ed Su\u00f0urkaribiahavi \u00ed 1499, kalla\u00f0i hann landi\u00f0 Venesuela, i\u00f0 merkir L\u00edtla Venezia. H\u00fasini st\u00f3\u00f0u \u00e1 steyrum, og ta\u00f0 minti hann um h\u00fasini og siglingarveitirnar \u00ed italska b\u00fdnum Venezia \u00ed Italia. \u00cd 300 \u00e1r var landi\u00f0 spanskt hj\u00e1land, men \u00ed 1811 gj\u00f8rdist Venesuela fr\u00e6lst r\u00edki. St\u00f3rur \u00f3javni er \u00ed landinum: oljuvinnan gevur milliardir av s\u00e6r, kortini b\u00fagva \u00f3gvuliga mong f\u00f3lk \u00ed f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum \u00ed st\u00f3rb\u00fdunum. Inni \u00ed landinum b\u00fagva indi\u00e1nar, sum so at siga einki vita um n\u00fat\u00ed\u00f0armentan okkara.\n\nB\u00faskapur\nN\u00f3gva oljan, i\u00f0 var\u00f0 funnin \u00ed Maracaibovatni \u00ed 1917, hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Venesuela, i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed Su\u00f0uramerika, gj\u00f8rdist eitt hitt r\u00edkasta \u00ed Su\u00f0uramerika. Oljukeldurnar \u00ed Maracaibovatni eru t\u00e6r st\u00f8rstu, vit vita um, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r \u00ed Mi\u00f0eystri eru fr\u00e1; eisini eru oljukeldur og st\u00f3r asfaltd\u00edki vi\u00f0 Orinoco\u00e1. H\u00f3ast alt r\u00edkid\u00f8mi\u00f0 eru mong f\u00f3lk f\u00e1t\u00e6k. L\u00edti\u00f0 er gj\u00f8rt burtur \u00far at menna almennar t\u00e6nastur, og landb\u00fana\u00f0urin gevur l\u00edti\u00f0 av s\u00e6r. Oljupr\u00edsfalli\u00f0 hevur elvt til b\u00faskaparliga afturgongd.\n\nH\u00f8gt uppi yvir b\u00fdnum M\u00e9rida er heimsins h\u00e6gsta ka\u00f0albreyt. Hon flytur fer\u00f0af\u00f3lk \u00far b\u00fdnum og langt ni\u00f0an til fjals, 4.765 m oman sj\u00f3var. Fer\u00f0in varir st\u00edvan t\u00edma, og fer\u00f0af\u00f3lkini mega skifta breyt f\u00fdra fer\u00f0ir.\n\nPolitikkur \nVenusuela er eitt land, sum ikki er serliga vinarligt m\u00f3ti USA. Ta\u00f0 kom t\u00ed\u00f0uliga fram, t\u00e1 fyrrverandi forsetin \u00far Venusuela Hugo Chavez koma \u00e1 r\u00f8\u00f0arapallin \u00ed ST \u00ed 2006 beint eftir George W. Bush og seg\u00f0i at hann kundi lukta at Satan hev\u00f0i ver\u00f0i\u00f0 her . Venesuela hevur veri\u00f0 r\u00e6ttiliga \u00f3fri\u00f0arligt \u00ed februar 2014; b\u00e6\u00f0i vi\u00f0haldsf\u00f3lk hj\u00e1 Nicol\u00e1s Maduro forseta og andst\u00f8\u00f0an hava veri\u00f0 \u00ed g\u00f8tunum og m\u00f3tm\u00e6lt. Ta\u00f0 sum byrja\u00f0i fyrst \u00ed februar sum m\u00f3tm\u00e6lir fr\u00e1 lesandi hevur spreitt seg til at gerast eitt umfatandi m\u00f3tm\u00e6li m\u00f3ti st\u00f8\u00f0uni \u00ed landinum, har f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi er umfatandi, og kriminaliteturin er h\u00f8gur. Ta\u00f0 ver\u00f0a t.d. dripin umlei\u00f0 25.000 f\u00f3lk \u00ed Venesuela hv\u00f8rt einasta \u00e1r. Tey krevja at Nicol\u00e1s Maduro leggur fr\u00e1 s\u00e6r t\u00ed tey halda ikki at hann loysir politisku trupulleikarnar \u00ed landinum. Maduro t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti aftan\u00e1 Hugo Chavez, t\u00e1 hesin doy\u00f0i. \n\nUSA hevur ikki vilja samstarva vi\u00f0 Venesuela \u00ed fleiri \u00e1r, og st\u00f8\u00f0an versna\u00f0i herfyri t\u00e1 Maduro sendi nakrar ameikanskar sendimenn av landinum \u00ed 2013 .\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nHerurin stu\u00f0lar Maduro, dagur.fo, 20. februar 2019\nMaduro vil ikki lata seg tr\u00fdsta, dagur.fo, 5. februar 2019\nUSA leggur tr\u00fdst \u00e1 Venesuela, kvf.fo, 29.01.2019 \nRussland \u00ed m\u00f3ti fundi \u00ed ST-trygdarr\u00e1\u00f0num, kvf.fo, 27.01.2019 \nDiplomatar \u00fatv\u00edstir eftir kvettroynd, kvf.fo, 24.01.2019\n\nKeldur \n \n\nVenesuela\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "6064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Potter", "title": "Harry Potter", "text": "Harry Potter eitur ein r\u00f8\u00f0 av sveimb\u00f3kmentum, sum bretski rith\u00f8vundin J.K. Rowling hevur skriva\u00f0. T\u00e6r sn\u00fagva seg um tann\u00e1ringin Harry Potter, sum dugir at ganda. T\u00e6r ganga mest fyri seg \u00e1 Hogwarts (sk\u00falanum fyri gandakynstur og galdralist), sum er ein sk\u00fali fyri ungar gandakallar og ungar heksir. T\u00e6r eru mest um bardagan millum Harry og tann \u00f3nda gandakallin Voldemort, sum drap foreldrini hj\u00e1 Harry sum li\u00f0 \u00ed \u00e6tlanini at yvirtaka gandaheimin. \n\nFilmar eru givnir \u00fat um allar b\u00f8kurnar. B\u00f8kurnar um Harry Potter hava fingi\u00f0 status sum ongar a\u00f0rar barnab\u00f8kur, fleiri enn 300 milj\u00f3nir eint\u00f8k seld. B\u00f8kurnar um Harry Potter eru t\u00fdddar til f\u00f8royskt av Gunnari Hoydal (I-III), Maluni H\u00e1berg (IV) og Bergi Rasmussen (V-VII).\n\nHarry Potter b\u00f8kurnar \n\n Harry Potter og vitramannasteinurin\n Harry Potter og kamari\u00f0 vi\u00f0 loynid\u00f3mum\n Harry Potter og fangin \u00far Azkaban\n Harry Potter og eldbikari\u00f0\n Harry Potter og F\u00f8niksfylkingin\n Harry Potter og H\u00e1lvbl\u00f3\u00f0sprinsurin\n Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans\n\nHarry Potter filmarnir \n\nHarry Potter b\u00f8kurnar eru eisini filmatisera\u00f0ar. \n\n 2001 Harry Potter og Vitramannasteinurin (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Philosopher's Stone\", \u00ed USA undir titlinum \"Harry Potter and the Sorcerer's Stone\")\n 2002 Harry Potter og Kamari\u00f0 Vi\u00f0 Loynid\u00f3mum (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Chamber of Secrets\")\n 2004 Harry Potter og Fangin \u00dar Azkaban (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Prisoner of Azkaban\")\n 2005 Harry Potter og Eldbikari\u00f0 (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Goblet of Fire\")\n 2007 Harry Potter og F\u00f8niksfylkingin (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Order of the Phoenix\")\n 2009 Harry Potter og H\u00e1lvbl\u00f3\u00f0sprinsurin (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Half-blood Prince\")\n 2010 Harry Potter og Arvalutir Dey\u00f0ans 1 partur (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Deathly Hallows part 1\")\n 2011 Harry Potter og Arvalutir Dey\u00f0ans 2 partur (Upprunaheiti: \"Harry Potter and the Deathly Hallows part 2\")\n\nHarry Potter\nHugflog\nB\u00f3kmentir\nUppspunnin f\u00f3lk"}
{"id": "6071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uni%20Arge", "title": "Uni Arge", "text": "Uni J\u00f3gvansson Arge (f. 20. januar 1971) er f\u00f8royskur bla\u00f0ma\u00f0ur, fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og landsli\u00f0sleikari, hondb\u00f3ltsleikari, t\u00f3nleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur, sangari og rith\u00f8vundur. Uni leikti 105 dystir fyri Kyndil og skeyt 693 m\u00e1l. Hann er n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Kyndli. T\u00e1 hann sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt, so leikti hann \u00f8ll \u00e1rini \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 HB. Hann hevur eisini sp\u00e6lt uttanlands, 1998-99 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 \u00edslendska felagnum Leiftur, fr\u00e1 1999 til 2000 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 danska felagnum Aarhus Fremad, og \u00ed 2000 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 \u00edslendska felagnum \u00cdA Akraness.\n\nA-landsli\u00f0s leikari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \nUni Arge hevur sp\u00e6lt 37 A-landsdystir fyri F\u00f8royar \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1992-2002. Uni skora\u00f0i 8 m\u00e1l fyri F\u00f8royar \u00ed 37 landsdystum.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\n\u00cd oktober 2007 gav Uni \u00fat fl\u00f8guna \"Mitt \u00ed sj\u00f3num\". \n\u00cd 2009 gav hann \u00fat fl\u00f8guna Meldurt\u00ed\u00f0.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n 2004 - Komin er n\u00fa onnur \u00f8ld - Forlagi\u00f0 Tjarnardeild gav \u00fat.\n 2011 - Framt\u00ed\u00f0in kallar - Forlagi\u00f0 Sprotin gav \u00fat.\n 2014 - F\u00f8royar fram\u00e1 - \u00cdSF 75 \u00e1r\n\nKeldur \n\nArge, Uni\nArge, Uni\nArge, Uni\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nHB leikarar\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "6072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Martin%20Knudsen", "title": "Jens Martin Knudsen", "text": "Jens Martin Knudsen (11. juni 1967) var f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari til 2007 og er n\u00fa venjari. Jens Martin hevur A-venjara\u00fatb\u00fagving.\n\n\u00cd 2012 var \u00fatgivin b\u00f3k vi\u00f0 \u00e6vis\u00f8guni hj\u00e1 Jens Martini Knudsen vi\u00f0 heitinum Ma\u00f0urin vi\u00f0 topph\u00fagvuni, Sprotin gav b\u00f3kina \u00fat, Uni Holm Johannesen skriva\u00f0i b\u00f3kina..\n\nAltj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lts l\u00edvslei\u00f0in \nJens Martin Knudsen man vera heimsins kendasti m\u00e1lma\u00f0ur \u00ed topph\u00fagvu. Hann hevur veri\u00f0 landsli\u00f0sm\u00e1lma\u00f0ur mong \u00e1r og hevur eisini veri\u00f0 m\u00e1lmansvenjari og hj\u00e1lparvenjari hj\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num fyri menn. \n\nSum landsli\u00f0sm\u00e1lma\u00f0ur hevur Jens Martin Knudsen sp\u00e6lt 65 dystir fyri F\u00f8royar, bara Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen, \u00d3li Johannesen og J\u00e1kup Mikkelsen hava sp\u00e6lt fleiri A-landsdystir fyri F\u00f8royar enn Jens Martin.\n\nF\u00f3tb\u00f3lts l\u00edvslei\u00f0in (fel\u00f8g) \nJens Martin Knudsen hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 f\u00f8royskum og \u00fatlendskum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum.\n 1985-86 NS\u00cd \n 1986-87 Frederikshavn\n 1988-91 NS\u00cd \n 1992-97 G\u00cd \n 1998-99 Leiftur \u00far \u00cdslandi \n 1999 G\u00cd \n 1999 Ayr United F.C. \u00far Skotlandi (l\u00e1n) \n 2000 B36 \n 2000 Leiftur \u00far \u00cdslandi \n 2001-2007 NS\u00cd\n\nM\u00e1lmansvenjari og hj\u00e1lparvenjari hj\u00e1 A-landsli\u00f0num \nJens Martin Knudsen hevur veri\u00f0 m\u00e1lmansvenjari hj\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num hj\u00e1 monnum \u00ed fleiri \u00e1r. 25. januar 2008 var\u00f0 hann eisini settur sum hj\u00e1lparvenjari hj\u00e1 A-landsli\u00f0num, hann avloysti t\u00e1 John Petersen (f\u00f3tb\u00f3ltsleikari).\n\n\u00c1rsins m\u00e1lverji \nJens Martin hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 kosin \u00c1rsins m\u00e1lverji \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti. T.d. \u00ed 2001 og 2002.\n\nKeldur \n\n Football.fo, Jens Martin Knudsen settur hj\u00e1lparvenjari.\n Football.fo, Leikarar 1988-2005.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nFaroeSoccer.com, Jens Martin Knudsen\n\nKnudsen, Jens Martin\nKnudsen, Jens Martin\nKnudsen, Jens Martin\nKnudsen, Jens Martin\nNS\u00cd leikarar\nB36 leikarar"}
{"id": "6073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allan%20M%C3%B8rk%C3%B8re", "title": "Allan M\u00f8rk\u00f8re", "text": "Allan M\u00f8rk\u00f8re (f\u00f8ddur 22. nov. \u00ed 1971) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari (mi\u00f0vallaleikari) og venjari. Allan er mest kendur fr\u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num, hann hevur millum anna\u00f0 skora\u00f0 m\u00f3ti dananum Peter Schmeichel, sum var m\u00e1lma\u00f0ur \u00e1 danska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0num og b\u00e6\u00f0i \u00ed 1992 og 1993 var\u00f0 \u00fatnevndur heimsins besti m\u00e1lma\u00f0ur. Allan er \u00fatb\u00fagvin pedagogur og hevur arbeitt \u00e1 barnagar\u00f0i \u00ed fleiri \u00e1r. Beiggi Allan, Kurt M\u00f8rk\u00f8re, er eisini kendur fr\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nLeikari \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num \n\nAllan M\u00f8rk\u00f8re hevur sp\u00e6lt 54 dystir fyri f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1990 til 2001. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 hevur Allan skora\u00f0 eitt m\u00e1l fyri F\u00f8royar .\n\nVenjari \nAllan M\u00f8rk\u00f8re var leikandi venjari hj\u00e1 bestu deildini hj\u00e1 AB \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, fram til 2010 S\u00ed\u00f0sta \u00e1ri\u00f0 sp\u00e6ldi hann ikki vi\u00f0 li\u00f0num. \u00cd august 2010 gj\u00f8rdist Allan M\u00f8rk\u00f8re h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 B36. Sigfr\u00ed\u00f0ur Clementsen var venjari \u00e1\u00f0renn hann. \u00cd 2011 var hann venjari hj\u00e1 n\u00e6stbesta li\u00f0num hj\u00e1 HB. \u00cd 2012 er hann venjari hj\u00e1 B71, sum sp\u00e6lir \u00ed 1. deild.\n\nKeldur \n\n Frensurin.org. \n Football.fo.\n Planet.portal.fo\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Frensurin.org. \n Allan M\u00f8rk\u00f8re (venjari) \u00e1 FaroeSoccer.com\n\nM\u00f8rk\u00f8re, Allan\nM\u00f8rk\u00f8re, Allan\nM\u00f8rk\u00f8re, Allan\nM\u00f8rk\u00f8re, Allan\nB36 leikarar\nK\u00cd leikarar\nAB leikarar"}
{"id": "6078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tynwald", "title": "Tynwald", "text": "Tynwald (\u00e1 mannskum: Tinvaal) er gamla navni\u00f0 a l\u00f3gar-tinginum \u00e1 Mann, ta\u00f0 formliga navni\u00f0 n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er High Court of Tynwald. Gamla navni\u00f0 er runni\u00f0 \u00far norr\u00f8num, \u00deingv\u01ebllr, og er av sama uppruna sum \u00edslendska or\u00f0i\u00f0 \u00deingvellir. Tynwald er eitt parlament vi\u00f0 tveimum k\u00f8mrum. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0 er h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald \u00ed b\u00fdnum St. John's, sum liggur mitt \u00e1 oynni. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 er vanliga 5. juli og er hildi\u00f0 uttandura. Burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 hesum degi, t\u00e1 tingi\u00f0 er flutt til St. John's, so halda b\u00e6\u00f0i k\u00f8mrini til \u00ed Douglas. House of Keys tekur s\u00e6r mest av at sm\u00ed\u00f0a l\u00f3gir. Legislative Council hevur 11 limir og er l\u00f3ggevandi. Limirnir mugu vera \u00ed minsta lagi 21 \u00e1ra gamlir og b\u00fagva \u00e1 Mann. \u00c1tta av teimum eru valdir av undirh\u00fasinum, Keys. Ta\u00f0 eru tr\u00edggir fastir limir: Biskoppurin av Sodor og Man, Forsetin av Tynwald og Stj\u00f3rnaradvokaturin. House of Keys hevur beinlei\u00f0is valdir limir, 24 \u00ed tali. House of Keys var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevnt \u00ed s\u00f8guligum skj\u00f8lum \u00ed 1417, sum var\u00f0 skriva\u00f0 av einum enskum v\u00edsindamanni, sum skriva\u00f0i \u00e1 lat\u00edni um Claves Mann and Claves Legis (\"The Keys of Mann\" og \"The Keys of Law\").\n\nMann"}
{"id": "6082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%ADv%C3%ADks%20J%C3%B3gvan", "title": "Kv\u00edv\u00edks J\u00f3gvan", "text": "Joen Danielsen (nevndur Kv\u00edv\u00edks J\u00f3gvan og Kv\u00edv\u00edkar-J\u00f3gvan) (* 11. juni 1843 \u00ed Kv\u00edv\u00edk - \u2020 2. mai 1926 vi\u00f0 Gj\u00f3gv). Hann vaks upp saman vi\u00f0 J\u00f3ani Peturi upp \u00ed Tr\u00f8\u00f0. \n\nVar m.a. h\u00faskallur \u00ed Mikladali og \u00e1 Selatra\u00f0, \u00e1\u00f0renn hann giftist og b\u00fasettist vi\u00f0 Gj\u00f3gv. \n\nEingin skipa\u00f0 sk\u00falagongd var \u00ed bygdini t\u00e1, men huga\u00f0ur sum drongurin var fyri b\u00f3kini, l\u00e6rdi hann seg sj\u00e1lvur at lesa b\u00e6\u00f0i f\u00f8royskt og danskt. \n \n\u00cd 1855 gj\u00f8rdist V. U. Hammershaimb prestur \u00ed Nor\u00f0streymoy og flutti inn \u00e1 Kirkjuteigi \u00ed Kv\u00edv\u00edk. J\u00f3gvan var t\u00e1 12 \u00e1ra gamal, og skj\u00f3tt leita\u00f0i hann s\u00e6r \u00ed prestagar\u00f0in, har b\u00f8kur v\u00f3ru at f\u00e1a til l\u00e1ns. \n\nT\u00e1 J\u00f3gvan var komin til mans, f\u00f3r hann \u00fat \u00e1 ymsar b\u00f3ndagar\u00f0ar at t\u00e6na, og seinni f\u00f3r hann til skips. \n\n\u00c1 vetri 1872 var\u00f0 hann bi\u00f0in til h\u00faskall nor\u00f0uri vi\u00f0 Gj\u00f3gv; her fekk hann s\u00e6r konu, tey giftust \u00ed 1875, og her b\u00fa\u00f0i hann til dey\u00f0adags 1926. \n\nKv\u00edv\u00edks-J\u00f3gvan var komin v\u00e6l upp \u00ed \u00e1rini \u2014 mundi liggja um 50 \u00e1ra aldur \u2014 t\u00e1 hann steig fram sum yrkjari. Partv\u00edst yrkti hann sangir, i\u00f0 lovpr\u00edsa f\u00f8\u00f0ilandi og m\u00f3\u00f0urm\u00e1li, partv\u00edst yrkti hann kv\u00e6\u00f0i og t\u00e6ttir, kendastu teirra eru \u00bbK\u00f3pakv\u00e6\u00f0i\u00ab og \u00bbTrolara-t\u00e1tturin\u00ab. \n\nTa\u00f0 n\u00f3gva av t\u00ed, hann hevur yrkt, er savna\u00f0 saman \u00ed b\u00f3kini \u00bbYrkingar\u00ab, i\u00f0 felagi\u00f0 Var\u00f0in gav \u00fat \u00ed 1926. \n\nSagt ver\u00f0ur at n\u00f3gvar av yrkingum Kv\u00edv\u00edks J\u00f3gvans, f\u00f3rust vi\u00f0 ta\u00f0 at n\u00f3gv bleiv brent vegna tuberklar \u00ed  h\u00fasinum.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1926 - J\u00f3gvan D\u00e1nialsson (Kv\u00edv\u00edkar-J\u00f3gvan): Yrkingar\n N\u00fa komin er m\u00edn l\u00edvskv\u00f8ldarstund.\n J\u00f3las\u00e1lmur.\n P\u00e1skas\u00e1lmur.\n Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 um skapanina.\n K\u00f3pakv\u00e6\u00f0i\u00f0.\n L\u00fd\u00f0 \u00e1 lj\u00f3\u00f0i\u00f0.\n F\u00f8roya m\u00e1li\u00f0.\n V. U. Hammershaimb.\n Fr\u00e6lsiskv\u00e6\u00f0i (Fr\u00edheitskv\u00e6\u00f0i).\n R\u00e1nsmannavaldi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n Trolarat\u00e1tturin.\n F\u00f3lkatingsvali\u00f0 1903\n Valkv\u00e6\u00f0i.\n Heilsa til Fr\u00ed\u00f0riks 8nda.\n Songur um kr\u00edggi\u00f0 1914.\n Til f\u00f3lkafundin \u00e1 Ei\u00f0isskar\u00f0i hin 13 juli 1919.\n Kv\u00e6\u00f0i til F\u00f8roya dans.\n\nA\u00f0rar yrkingar \n\n F\u00f8roya h\u00e1sk\u00fali (Fuglaframi 11. juni 1901)\n Til ein fund \u00ed F\u00f8royingafelagnum \u00ed Keypmannahavn (Fuglaframi 27 .august 1901)\n L\u00f8gtingsins h\u00e1lvthundra\u00f0 \u00e1ra dagur, 29. juli 1908 (Var\u00f0in 8. bind 1928)\n Heilsa til Noregs. (Var\u00f0in 8. bind 1928)\n Vi\u00f0 Stevnuv\u00e1l. (Lisin upp \u00e1 f\u00f3lkafundi 6. juli 1913. \u00d3prenta\u00f0ur)\n\nYrkingar \u00e1 donskum \n\n Velkomsthilsen til Kong Frederik VIII. \n Om alt det kors vi lide. (Um vanlukkuna \u00ed Sandv\u00edksgrindini \u00ed 1915)\n Jeg begynde vil en sang. \n Nu l\u00e6nges fluks min matte krop.\n Nu vil jeg her begynde. (Um vanlukkuna, t\u00e1 i\u00f0 klaksv\u00edkssluppin Kristina gekk burtur \u00ed 1920)\n\nKeldur \n\n Tummas Lenvig og Katrin N\u00e6s: Tveir yrkjarar \u00far Kv\u00edv\u00edk - Fr\u00f3\u00f0skapur 2006, Setursrit 3\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Kv\u00edv\u00edks-J\u00f3gvan\n B\u00f3kagar\u00f0ur\n K\u00f3pakv\u00e6\u00f0i\u00f0\n F\u00f3tatra\u00f0k - Kv\u00e6\u00f0i\u00f0\n Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1843\nAndl\u00e1t \u00ed 1926\nF\u00f8royskir yrkjarar\nKv\u00edv\u00edkingar\nGj\u00e1arf\u00f3lk"}
{"id": "6083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagbla%C3%B0i%C3%B0", "title": "Dagbla\u00f0i\u00f0", "text": "Dagbla\u00f0i\u00f0 var F\u00f8roya fyrsta r\u00e6ttiliga dagbla\u00f0 og s\u00ed\u00f0an oktober 2015 hevur Dagba\u00f0i\u00f0 veri\u00f0 ein internet t\u00ed\u00f0indaportalur. Ta\u00f0 var eitt politiskt \u00f3heft bla\u00f0, i\u00f0 leg\u00f0i dent \u00e1 t\u00ed\u00f0indaflutning. Ta\u00f0 kom \u00fat fr\u00e1 28. juli til 1. september 1934 heilar 6 fer\u00f0ir um vikuna. T\u00e1 Vinnuflokkurin var stovna\u00f0ur \u00ed 1935 t\u00f8rva\u00f0i honum eisini eitt m\u00e1lgagn, eitt bla\u00f0. Bla\u00f0i\u00f0 fekk navni\u00f0 Dagbla\u00f0i\u00f0, men tykist ikki hava havt anna\u00f0 til felags vi\u00f0 fyrra Dagbla\u00f0i\u00f0 enn navni\u00f0. Eftir at Vinnuflokkurin leg\u00f0i saman vi\u00f0 einum parti av Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum \u00ed 1939 og F\u00f3lkaflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur, gj\u00f8rdist Dagbla\u00f0i\u00f0 m\u00e1lgagn F\u00f3lkaflokins. \n\nEftir at \u00d3li Breckmann hev\u00f0i tiki\u00f0 vi\u00f0 sum bla\u00f0stj\u00f3ri \u00ed 1975 var\u00f0 roynt at n\u00fat\u00edmansgera bla\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 at leggja st\u00f8rri dent \u00e1 t\u00ed\u00f0indaflutning og vinnul\u00edv og minni dent \u00e1 flokstilkn\u00fdti, og \u00ed 1977 var bla\u00f0i\u00f0 n\u00e6stst\u00f8rsta bla\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \u00c6tlanin helt t\u00f3 ikki, og s\u00ed\u00f0an seinast \u00ed sjeyti\u00e1runum hevur Dagbla\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0 ytsta h\u00f8gravongin \u00ed f\u00f8royskum politikki. Dagbla\u00f0i\u00f0 kom \u00ed f\u00edggjarligar trupulleikar \u00ed 1990-\u00e1runum og ste\u00f0ga\u00f0i \u00fatg\u00e1vuni \u00ed 1994. Fr\u00e1 1997 kom bla\u00f0i\u00f0 aftur \u00fat \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, til bla\u00f0\u00fatg\u00e1van aftur ste\u00f0ga\u00f0i.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar \n\n 1935 - 1936 Ernst Sondum\n 1937 - 1942 Elias Johansen\n 1942\u00b4- 1946 Kn\u00fat Wang                                              \n 1946 - 1947 Poul Petersen, cand jur.\n 1946 - 1975 Kn\u00fat Wang\n 1947 - 1971 M. S. Vi\u00f0stein\n 1971 - 1975 Poul Petersen\n 1975 - 1991 \u00d3li Breckmann\n 1998 - 2002 \u00d3li Breckmann\n\nKeldur \n\n Niels Thomsen og Jette D. S\u00f8llinge: De Danske aviser 1634-1991, bind 3 (1918-1991), Odense 1991, s.696-697\n Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0: F\u00f8roysk bla\u00f0s\u00f8ga 1852-2002, Sprotin 2002\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDagbla\u00f0i\u00f0"}
{"id": "6086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DNA", "title": "DNA", "text": "DNA ella DNS er stytting fyri deoksyribonukleins\u00fdra (s\u00fdra = acid \u00e1 enskum). DNA er ein nukleins\u00fdra sum goymir arvfr\u00f8\u00f0iligu lei\u00f0beiningarnar fyri menningina av eini kyknu ella virusi. DNA er ein long r\u00f8\u00f0 av nukleotidum sum st\u00fdra ra\u00f0fylgjuni av aminos\u00fdrum \u00ed proteinum \u00edgj\u00f8gnum arvfr\u00f8\u00f0iligu koduna.\n\nDNA er, sum sagt, ein r\u00f8\u00f0 av nukleotidum. Hv\u00f8r nukleotid inniheldur ein nukleinbasa, ein sukurb\u00f3lk (2'-deoxyribosa) og ein phosphatb\u00f3lk. Nukleinbasin kann vera adenin (A), guanin (G), sytosin (C) ella thymin (T).\n\nDNA er uppbygt sum ein dupultur snyril (spiralur), vi\u00f0 eini brei\u00f0ari kloyvu og eini smalari.\n\nDNA ver\u00f0ur margfalda\u00f0 \u00ed eini prosess nevnd replikati\u00f3n, avrita\u00f0 til RNA \u00ed eini prosess nevnd transskripti\u00f3n, og s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0a protein framleidd \u00fat fr\u00e1 RNA \u00ed eini prosess nevnd translati\u00f3n.\n\nKeldur\nWatson, J., Crick, F. Molecular Structure of Nucleic Acids: A Structure for Deoxyribose Nucleic Acid. Nature 171, 737\u2013738 (1953). DOI\n\nS\u00ed eisini \n RNA\n Protein\nWatson og Crick: Molecular Structure Of Nucleic Acids av dosequis.colorado.edu\nWatson og Crick: Molecular Structure Of Nucleic Acids av exploratorium.edu\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i\nM\u00fdlisl\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aminos%C3%BDra", "title": "Aminos\u00fdra", "text": "Aminos\u00fdrur eru \u00f8ll m\u00fdl, i\u00f0 hava b\u00e6\u00f0i ein amin- og ein karboksyls\u00fdrub\u00f3lk. Ofta ver\u00f0ur heiti\u00f0 aminos\u00fdra t\u00f3 n\u00fdtt um \u03b1-aminos\u00fdrurnar, t.e. har amin- og karboksyls\u00fdrub\u00f3lkurin eru bundin at sama karbonatomi. Almenni frymilin fyri eina \u03b1-aminos\u00fdru er NH2-CHR-COOH, har R er ein s\u00ed\u00f0uketa, sum er serst\u00f8k fyri t\u00e6r ymisku aminos\u00fdrurnar.\n\nAminos\u00fdrur eru byggisteinarnir \u00ed proteinum. Ta\u00f0 finnast 20 \u03b1-aminos\u00fdrur \u00ed proteinum (s\u00ed ni\u00f0anfyri), hesar ver\u00f0a nevndar t\u00e6r proteinogenu aminos\u00fdrurnar. Av teimum eru 10, sum eru ney\u00f0ugar at f\u00e1a inn vi\u00f0 kostinum hj\u00e1 menniskjum (essentiellar, merktar vi\u00f0 * ni\u00f0anfyri), me\u00f0an hinar 10 kunnu framlei\u00f0ast av kroppinum. T\u00f3 eru arginin og histidin bert essentiellar hj\u00e1 sm\u00e1b\u00f8rnum, t\u00ed kroppur teirra ikki kl\u00e1rar at byggja nokk av teimum.\n\nAminos\u00fdrurnar ver\u00f0a ofta nevndar vi\u00f0 eini tr\u00fd-b\u00f3kstav ella ein-b\u00f3kstav stytting (s\u00ed ni\u00f0anfyri).\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n Protein\n Kveiki\n DNA\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i\nL\u00edvrunnin evnafr\u00f8\u00f0i\nS\u00fdrur"}
{"id": "6093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awinouj%C5%9Bcie", "title": "\u015awinouj\u015bcie", "text": "\u015awinouj\u015bcie er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi \u00ed s\u00f8guliga landslagnum Pommern. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 40.000. B\u00fdurin er \u00e1 nor\u00f0urstrondini og t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til T\u00fdskland. B\u00fdurin liggur \u00e1 oyggunum Wollin, Uznam og Karsib\u00f3r. B\u00fdurin hevur ferjusamband vi\u00f0 Ystad, Malm\u00f6, R\u00f8nne og Keypmannahavn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Swinoujscie.pl\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "6094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thiamin", "title": "Thiamin", "text": "Thiamin ella vitamin B1 er eitt litleyst evni vi\u00f0 frymilinum C12H17N5O4S. Ta\u00f0 kann upploysast \u00ed vatni, men ikki \u00ed alkohol. Thiamin er alney\u00f0ug \u00ed ni\u00f0urbr\u00f3tingini av kolhydratum.\n\nThiamin ver\u00f0ur \u00ed kroppinum gj\u00f8rt um til thiamin pyrophosphat (TPP), i\u00f0 er eitt coensym fyri allar dekarboksyleringar av \u03b1-ketos\u00fdrum t.d. pyruvat dehydrogenase, \u03b1-ketoglutarat dehydrogenase og transketolase.\n\nThiamin finst serliga \u00ed korni, bj\u00f8lgum (t.d. ertrar og b\u00f8nir), soltnum kj\u00f8ti, mj\u00f3lk og \u00ed osti. \n\nThiamin ver\u00f0ur br\u00fakt til at umskapa kolhydratir til dr\u00favusukur (glukosu). T\u00e1 dr\u00favusukur ver\u00f0ur umskapa \u00ed kroppinum, skapast orka, sum er t\u00fddningarmikil fyri hjarta, heilan og v\u00f8ddarnar.\n\nMangul \nMangul av thiamin kann elva til nervadegenerati\u00f3n, svinn og dey\u00f0a. Mangulin kann m.a. koma av r\u00fasdrekkamisn\u00fdtslu og skeivari f\u00f8\u00f0i ella hungri. Tekin upp\u00e1 thiaminmangul eru versna\u00f0ur matarhugur, m\u00f8\u00f0i, \u00f8rkymlan og konsentrati\u00f3nstrupulleikar. Vi\u00f0varandi mangul kann elva til sj\u00fakurnar beriberi og Korsakoffs sinnissj\u00faku.\n\nMangul er t\u00f3 sera \u00f3vanligt og s\u00e6st her \u00e1 landi bert hj\u00e1 pers\u00f3num vi\u00f0 st\u00f3rari r\u00fasdrekkamisn\u00fdtslu.\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prestagar%C3%B0urin%20%C3%A1%20Nesi", "title": "Prestagar\u00f0urin \u00e1 Nesi", "text": "Prestagar\u00f0urin \u00e1 Nesi er bygdur \u00ed 1863. V.U. Hammershaimb l\u00e6t n\u00fdggjan prestagar\u00f0 byggja eftir tekning hj\u00e1 konu s\u00edni, Elisabeth Christiane Augusta, f. Gad. Prestagar\u00f0urin var t\u00e1 n\u00e6stst\u00f8rsta h\u00fas \u00ed landinum, aftan \u00e1 amtmansborgina \u00ed Havn. \n\nEr n\u00fa bygdarsavn fyri Nes og Toftir.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Fornminnisfelagi\u00f0 og Bygdarsavni\u00f0 \u00ed Nes Kommunu\n\nEysturoy"}
{"id": "6098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3an%20Petur%20Gregoriussen", "title": "J\u00f3an Petur Gregoriussen", "text": "J\u00f3an Petur Gregoriussen (1. juni 1845 - 15. november 1901) var f\u00f8ddur \u00ed Kv\u00edv\u00edk. Hann ver\u00f0ur vanliga nevndur J\u00f3an Petur uppi \u00ed Tr\u00f8\u00f0. J\u00f3an Petur var til skips um v\u00e1rarnar og heystarnar undir \u00cdslandi. Hann \u00e1tti eitt sindur av j\u00f8r\u00f0, sum hann r\u00f8kti, og umframt hetta t\u00f3kst hann vi\u00f0 at sm\u00ed\u00f0a. J\u00f3an Petur var sera virkin \u00ed tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluni, i\u00f0 t\u00f3k seg upp \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1890\u00e1runum, og yrkti mangan til f\u00f3lkafundir, sum t\u00e1 v\u00f3ru hildnir v\u00ed\u00f0a um \u00ed landinum. Hann yrkti f\u00f8\u00f0ilandssangir og kv\u00e6\u00f0i. Eisini yrkti hann v\u00edsuna um \"Vaagen\" og ta f\u00f8roysku br\u00fa\u00f0arv\u00edsuna: \"V\u00e1rharra hann seg\u00f0i, ta\u00f0 er ikki gott\". Ta\u00f0 mesta, sum hann skriva\u00f0i, kom \u00fat \u00ed savninum \"Yrkingar\" (1928). Har stendur yrkingin \"Eitt heim\" eisini.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1928 - Yrkingar (J\u00f3an Petur uppi \u00ed Tr\u00f8\u00f0), M. A. Jacobsen greiddi til prentingar\n N\u00fd\u00e1rsheilsa fr\u00e1 F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 1, 1894\n Gentuk\u00e6ti. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 2, 1894\n Vaagen. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 4, 1894\n R\u00edm um teir Lutherisku prestarnar... F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 10, 1894\n Vi\u00f0 kaspiska havi\u00f0. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 11, 1894\n T\u00fa forna kenda minnissta\u00f0. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 13, 1894\n H\u00e1kun \u00ed Noregi. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 4, 1895\n Til F\u00f3lkafundirnar \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 12, 1895\n Sverras r\u00edma. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 1, 1896\n Um f\u00f8royingars frams\u00fdningfer\u00f0 til Bergen 1898. Fuglaframi, nr. 22, 1899\n Seg skj\u00f3ta undir danskheit inn. F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, nr. 13, 1900\n Naka\u00f0 l\u00edti\u00f0 um Transvaalbardagan 1899-1900. Fuglaframi, nr. 13, 1900\n \u00cd F\u00f8royum. Fuglaframi, nr. 15, 1900\n So m\u00f8tast vit her. Fuglaframi, nr. 17, 1900\n Kalendar\u00f8rindi. Fuglaframi, nr. 9, 1901\n Br\u00fa\u00f0arv\u00edsan. Dagdv\u00f8ljan, 1901\n Tr\u00f3ndur og Sigmundur \u00e1 Havnartingi. Var\u00f0in, 2. bd.,  1922\n\nKeldur \n\n Tummas Lenvig og Katrin N\u00e6s: Tveir yrkjarar \u00far Kv\u00edv\u00edk - Fr\u00f3\u00f0skapur 2006, Setursrit 3\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n B\u00f3kagar\u00f0ur. \n Gentuk\u00e6ti. \n FF-bla\u00f0i\u00f0 um J.P.G.. \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nKv\u00edv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1845\nAndl\u00e1t \u00ed 1901"}
{"id": "6099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0sk%C3%A1latunnilin", "title": "Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin", "text": "Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin er elsti tv\u00edbreyta\u00f0i tunnil \u00ed F\u00f8royum. Hann var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu 20. august (?) 1976. Ta\u00f0 var byggifelagi\u00f0 E. Pihl & s\u00f8n, sum st\u00f3\u00f0 fyri byggiarbei\u00f0inum fyri Landsverkfr\u00f8\u00f0ingin. Tunnilin er 2520 m. langur og gongur gj\u00f8gnum vestaru fjallar\u00f8\u00f0ina \u00ed Eysturoynni. Vestan\u00edfr\u00e1 fer hann inn omanfyri bygdina vi\u00f0 Nor\u00f0sk\u00e1la og kemur \u00fat aftur millum Fjar\u00f0a naka\u00f0 n\u00e6r Funningsfir\u00f0i. Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin kn\u00fdtir solei\u00f0is Sundalagi\u00f0 og veganeti\u00f0 millum Fjar\u00f0a og \u00fat \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in saman. Saman vi\u00f0 br\u00fanni um Streymin, i\u00f0 var tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1973, er nor\u00f0sk\u00e1latunnilin partur av meginsamfer\u00f0slu\u00e6\u00f0rini \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini \n Tunlar \u00ed F\u00f8royum\n\nEysturoy\nTunlar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "6100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%BAgvin%20um%20Streymin", "title": "Br\u00fagvin um Streymin", "text": "Br\u00fagvin um Streymin er einasta br\u00fagv millum oyggjar \u00ed F\u00f8royum. Br\u00fagvin um Streymin er tv\u00f8rtur um Sundalagi\u00f0 millum Eysturoynna og Streymoynna, har ta\u00f0 er smalast - millum bygdirnar Oyrarbakka og Nor\u00f0sk\u00e1la \u00e1 Eysturoynni. Br\u00fagvin, sum er 220 metrar long, var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed  30. oktober 1973. Ta\u00f0 var byggifelagi\u00f0 E. Pihl & S\u00f8n, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri arbei\u00f0inum. H\u00e6ddin undir br\u00fanni er 18 metrar \u00ed siglingarrennuni (sbr. Kort 84: F\u00e6r\u00f8erne, Havne og ankerpladser, Kort- og Matrikelstyrelsen 2002), og har er ? m. Saman vi\u00f0 Nor\u00f0sk\u00e1latunlinum, sum var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak 3 \u00e1r seinni, er hon partur av meginfer\u00f0slu\u00e6\u00f0rini \u00ed F\u00f8royum.\n\nBr\u00fagvin um Streymin fyllir 40 \u00e1r\n\nSama dag sum kenda br\u00fagvin um Bosporussundi\u00f0 \u00ed Turkalandi, i\u00f0 kn\u00fdtir Evropa og Asia saman, var li\u00f0ug, l\u00e6t Br\u00fagvin um Streymin upp fyri almennari fer\u00f0slu.\n\nT\u00fdsdagin 30. oktober 1973 var h\u00e1t\u00ed\u00f0ardagur b\u00e6\u00f0i \u00ed Sundalagnum og \u00ed Istanbul, t\u00ed t\u00e1 v\u00f3r\u00f0u \u00e1vikvist Br\u00fagvin um Streym og br\u00fagvin um Bosporus-sundi\u00f0 tiknar alment \u00ed n\u00fdtslu. H\u00f3ast st\u00f3rur munur \u00ed st\u00f8dd, so mundi t\u00fddningurin av n\u00fdggja sambandinum \u00ed Sundalagnum vera l\u00edka st\u00f3rur fyri okkum f\u00f8royingar, sum fasta sambandi\u00f0 um Bosporus-sundi\u00f0 var fyri turkar. \n\nBr\u00fagvin um Streymin var samstundis fyrsta br\u00fagvin fyri bilfer\u00f0slu um Atlantshavi\u00f0, og kostna\u00f0urin fyri t\u00e1t\u00ed\u00f0ar st\u00f8rstu f\u00f8roysku verk\u00e6tlan nakrant\u00ed\u00f0, var umlei\u00f0 14 mi\u00f3. kr\u00f3nur. \n\nTa\u00f0 t\u00f3k h\u00e1lvtri\u00f0ja \u00e1r at gera br\u00fanna. Arbei\u00f0i\u00f0 at gera undirst\u00f8\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed mars 1971, og h\u00e1lvttri\u00f0ja \u00e1r seinni st\u00f3\u00f0 br\u00fagvin li\u00f0ug. Br\u00fagvin er 220 metrar long, 9,5 metrar brei\u00f0 (er s\u00ed\u00f0ani brei\u00f0ka\u00f0 vi\u00f0 eini gongubr\u00fagv) og 17 metrar h\u00f8g. Frammanundan var ein byrging gj\u00f8rd um sundi\u00f0 \u00ed 1970. \n\n\u00cd 1950 var fer\u00f0at\u00ed\u00f0in av Ei\u00f0i til Havnar f\u00fdra t\u00edmar, men s\u00ed\u00f0ani br\u00fagvin kom \u2013 og seinni eisini Kollfjar\u00f0artunnilin \u2013 tekur hetta minni enn ein t\u00edma. Menningin av hesi farlei\u00f0 leg\u00f0i sostatt lunnar undir ein n\u00fdggjan h\u00e1tt at b\u00faleikast \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed ta\u00f0 ikki \u00ed sama mun longur var ney\u00f0ugt at b\u00fagva, har arbei\u00f0spl\u00e1ssi\u00f0 var.  \n\nTr\u00fd \u00e1r eftir, at Br\u00fagvin um Streymin var li\u00f0ug, kom Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin, og enn fleiri f\u00f8royingar fingu t\u00e1 fulla glei\u00f0i av br\u00fanni. Sundalagi\u00f0 gj\u00f8rdist t\u00e1 h\u00f8vu\u00f0sfer\u00f0slu\u00e6\u00f0rin \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed n\u00e6rum alt samband millum nor\u00f0ur, su\u00f0ur, eystur og vestur \u2013 n\u00fa dagliga umlei\u00f0 4.500 bilar \u2013 fara um hesa farlei\u00f0. Br\u00fagvin um Streymin hevur t\u00ed havt avger\u00f0andi t\u00fddning fyri menningina av f\u00f8royska samfelagnum. \n\nFyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var\u00f0 br\u00fagvin dagf\u00f8rd, og er n\u00fa sum n\u00fdggj. \u00cd sambandi vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sumv\u00e6lingina, sum var li\u00f0ug \u00ed 2011, var\u00f0 n\u00fdggj gongubr\u00fagv, sum er fest \u00ed nor\u00f0aru br\u00fagvas\u00ed\u00f0u, tikin \u00ed n\u00fdtslu. Hetta hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 trygt hj\u00e1 f\u00f3lki at ganga og renna tv\u00f8rturum, t\u00ed tey n\u00fa ikki koma \u00ed samband vi\u00f0 koyrandi fer\u00f0sluna.\n\nFleiri hundra\u00f0 sk\u00falab\u00f8rn, l\u00e6rarar, barnagar\u00f0sb\u00f8rn og pedagogar \u00far teimum ymsu sk\u00falunum og dagstovnunum \u00ed Sunda Kommunu v\u00f3ru komin til h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0, sum var\u00f0 hildi\u00f0 10. mars 2011, har tey gingu eftir gongubr\u00fanni veittrandi vi\u00f0 f\u00f8royskum fl\u00f8ggum.\n\nUmv\u00e6lingin av Br\u00fanni um Streym kosta\u00f0i umlei\u00f0 ta\u00f0 sama, sum ta\u00f0 kosta\u00f0i at byggja hana \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0. Rokna\u00f0 til n\u00fat\u00ed\u00f0arpr\u00eds hev\u00f0i br\u00fagvin kosta\u00f0 umlei\u00f0 75 mi\u00f3. kr\u00f3nur.\n\nTil samanberingar kosta\u00f0i br\u00fagvin um Bosporus 200 mi\u00f3. amerikanskar dollarar. Dagsins pr\u00edsur hev\u00f0i veri\u00f0 1,05 mia. dollarar, sum svara til st\u00edvar 5,7 mia. kr\u00f3nur.\n\nLesi\u00f0 s\u00f8guna um Br\u00fanna um Streymin \u00ed 60 \u00e1ra jubileumsb\u00f3kini um Landsverk fr\u00e1 2008 undir heitinum \"Mynstur broytast\" fr\u00e1 s\u00ed\u00f0u 254-261. Riti\u00f0 finst sum pdf \u00e1 s\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Landsverk.\n\nKelda: Landsverk\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n Br\u00fdr og byrgingar \u00ed F\u00f8royum\n\nStreymoy\nEysturoy\nBr\u00fagvar"}
{"id": "6101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1tasmi%C3%B0ur", "title": "B\u00e1tasmi\u00f0ur", "text": "Ein b\u00e1tasmi\u00f0ur er ein smi\u00f0ur sum sm\u00ed\u00f0ar b\u00e1tar. Ta\u00f0 er gamalt handverk \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8royskir b\u00e1tasmi\u00f0ir \n Niklas \u00ed Koltri\n Marius Clementsen \u00e1 Sandi\n J\u00f3an Petur Clementsen \u00e1 Sandi, virkin\n S\u00edmun J\u00f3han Wolles \u00e1 Ei\u00f0i\n S\u00e1mal Hansen \u00ed Runav\u00edk, virkin, sm\u00ed\u00f0ar kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar.\n J\u00f3gvan Hansen \u00far Fugloy, b\u00fasitandi \u00ed Havn seinnu \u00e1rini.\n J\u00f3han Olsen av Tv\u00f8royri. Virkin. Hevur m.a. sm\u00ed\u00f0a\u00f0 b\u00e1tin Naddoddur.\n Hans Jacob Hjelm \u00e1 L\u00f8\u00f0hamri \u00ed V\u00e1gi.\n Johan Midjord (Johan \u00e1 \u00d8krum).\n P\u00f3l Hammer \u00ed V\u00e1gi.\n Sofus Hammer \u00ed V\u00e1gi.\n\nKeldur \n Andrass Mortensen: Hin f\u00f8royski r\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin - sj\u00f3mentir f\u00f8royinga \u00ed eldri t\u00ed\u00f0; Mondul og F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag, T\u00f3rshavn 2000 (Ph.D. ritger\u00f0 vi\u00f0 Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Grindabatar.com, S\u00f8gan um Grindab\u00e1tarnar \u00ed V\u00e1gi.\n Natmus.fo, F\u00f8roya Fornminnissavn - Ma\u00f0urin og b\u00e1turin. Serframs\u00fdning.\n\nF\u00f8royar\nSkip\nB\u00e1tar"}
{"id": "6102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Verland%20Johansen", "title": "Verland Johansen", "text": "Verland Johansen (1911 - 1989), orgulsmi\u00f0ur. Umframt at hava bygt fleiri av orglunum \u00ed f\u00f8royskum kirkjum, m\u00e1ldi hann neyvt upp 31 f\u00f8royskar b\u00e1tar. Hetta arbei\u00f0i\u00f0 hevur givi\u00f0 vir\u00f0ismikla vitan um f\u00f8royskt b\u00e1tasm\u00ed\u00f0. Hann var fa\u00f0ir til r\u00edth\u00f8vundin Oddv\u00f8r Johansen.\n\nF\u00f8royingar\nKirkjut\u00f3nleikur\nSkip"}
{"id": "6103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skipskronometur", "title": "Skipskronometur", "text": "Eitt skipskronometur er ein serliga neyv klokka, i\u00f0 kann n\u00fdtast til at rokna navigati\u00f3n eftir. \n\n\u00cd 1714 lova\u00f0i enska parlamenti\u00f0 3 vir\u00f0isl\u00f8nir, \u00e1vikavist 10 t\u00fasund, 15 t\u00fasund og 20 t\u00fasund \u00a3 til tann, i\u00f0 kundi konstruera eitt ur, sum var so beint, at geografiska longdin \u00e1 eini 3 vikur langari sj\u00f3fer\u00f0 kundi \u00e1setast vi\u00f0 \u00e1vikasvist 60, 40 og 30 sj\u00f3m\u00edl neyvleika. \n\nJohn Harrison (1693 - 1776) br\u00fakti meginpartin av l\u00edvinum at konstruera skipskronometur. \u00cd 1762 var\u00f0 eitt av hansara skipskronometrum roynt \u00e1 eini fer\u00f0 \u00far Onglandi til Jamaika, og t\u00e1 skipi\u00f0 var aftur \u00ed havn \u00ed Portsmouth, var\u00f0 sta\u00f0fest, at ta\u00f0 var minni enn 2 minuttir skeivt. Ta\u00f0 gav ein geografiskan neyvleika upp\u00e1 18 sj\u00f3m\u00edl, og vi\u00f0 hesum pr\u00f3gvi kravdi John Harrison ta gomlu vir\u00f0isl\u00f8nina \u00fatgoldna. Eftir dr\u00fagva togtogan fekk hann \u00ed 1773 \u00fatgoldi\u00f0 tey 20.000 pundini. Hann var t\u00e1 80 \u00e1ra gamal.\n\nKelda \n\n F\u00f8ge, Hegner og \u00d8hrstr\u00f8m: Tid - et filosofisk begreb og en m\u00e5lelig st\u00f8rrelse. Systime 2006\n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i\nNavigati\u00f3n"}
{"id": "6105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Julianski%20kalendarin", "title": "Julianski kalendarin", "text": "Julianski kalendarin var\u00f0 br\u00faktur \u00ed R\u00f3mverjar\u00edkinum s\u00ed\u00f0an 45 f.Kr.. Hann var\u00f0 seinni br\u00faktur \u00ed n\u00e6stan \u00f8llum vesturheiminum til 1582. S\u00ed\u00f0an var\u00f0 hann skiftur \u00fat, stig fyri stig, vi\u00f0 gregorianska kalendaran.  \n\nJulius C\u00e6sar, keisari \u00ed Rom (dey\u00f0ur \u00e1r 44 f.Kr), dagf\u00f8rdi tann kalendaran, i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 n\u00fdttur \u00ed Rom. Frammanundan hev\u00f0i veri\u00f0 n\u00fdttur ein m\u00e1nakalendari vi\u00f0 12 m\u00e1na\u00f0um - (m\u00e1nam\u00e1na\u00f0um). \u00c1ri\u00f0 var t\u00ed ov stutt, og av og \u00e1 v\u00f3r\u00f0u so eyka dagar lagdir afturat. Eftir fer\u00f0 \u00ed Egyptalandi, har Julius C\u00e6sar helst hevur havt h\u00f8vi at fundast vi\u00f0 teir l\u00e6rdu \u00ed Alexandria, gj\u00f8rdi hann av at skifta til n\u00fdggjan kalendara; vi\u00f0 ta\u00f0 at \u00e1ri\u00f0 er umlei\u00f0 365,25 samd\u00f8gur, skuldi \u00e1ri\u00f0 ver\u00f0a 365 dagar \u00ed 3 \u00e1r og 366 dagar 4. \u00e1ri\u00f0. \u00c1ri\u00f0 vi\u00f0 eyka degnum kalla vit leyp\u00e1r ella skot\u00e1r. Skifti\u00f0 var gj\u00f8rt vi\u00f0, at \u00e1r 46 f.Kr. var\u00f0 longt vi\u00f0 80 d\u00f8gum - partv\u00eds lagdir inn efti februar m\u00e1na\u00f0 og partv\u00eds millum november og desember. Hetta \u00e1ri\u00f0 var\u00f0 solei\u00f0s 445 dagar. Hesin kalendarin - uppkalla\u00f0ur eftir Juliusi - var\u00f0 galdandi til 1582, t\u00e1 Gregorius XIII p\u00e1vi innf\u00f8rdi n\u00fdggjan kalendara, gregorianska kalendaran.\n\n\u00cd F\u00f8royum var tann julianski kalendarin br\u00faktur fram til og vi\u00f0 16. november 1700.\n\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "6106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Augustus", "title": "Augustus", "text": "Gajus Julius C\u00e6sar Octavianus (23. september 63 f.Kr. - 19. august 14 e.Kr.), kendur sum Octavian ella Augustus, var r\u00f3mverskur keisari 31 f.Kr. - 14 e.Kr.. Hann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum fyrsti r\u00f3mverski keisarin og sum tann, i\u00f0 stovna\u00f0i principati\u00f0.\n\nR\u00f3mverjar\u00edki\u00f0\nR\u00f3mverskir keisarar\n1. \u00f8ld f.Kr.\n1. \u00f8ld"}
{"id": "6108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wilamowiciskt%20m%C3%A1l", "title": "Wilamowiciskt m\u00e1l", "text": "Wymysorys ella Wilamowiciskt (Wymys\u00f6ry\u015b) er eitt m\u00e1lf\u00f8ri av mi\u00f0alh\u00e1t\u00fdskum, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed b\u00fdnum Wilamowice (Wymysoj \u00e1 Wymysorys) \u00e1 markinum millum Slesia og Minna P\u00f3lland. \u00cd dag eru umlei\u00f0 100 f\u00f8ddir n\u00fdtarar av wymysojer, meirilutin eru gomul f\u00f3lk, og t\u00edskil er m\u00e1li\u00f0 h\u00f3tt.\n\nS\u00f8ga \nWymysorys er, sum ta\u00f0 s\u00e6r \u00fat, komi\u00f0 av mi\u00f0t\u00fdskum \u00far 12. \u00f8ld vi\u00f0 sterkari \u00e1virkan av l\u00e1gt\u00fdskum, ni\u00f0urlendskum, fr\u00edsiskum, p\u00f3lskum og fornenskum. \u00cdb\u00fagvarnir \u00ed Wilamowice ver\u00f0a hildnir at vera \u00e6tta\u00f0ir fr\u00e1 ni\u00f0urlendskum, t\u00fdskum og skotskum ni\u00f0ursetuf\u00f3lkum, i\u00f0 komu til P\u00f3llands \u00ed 13. \u00f8ld. \u00cdb\u00fagvarnir \u00ed Wilamowice hava alt\u00ed\u00f0 nokta\u00f0 sambandi\u00f0 vi\u00f0 T\u00fdskland og v\u00edst \u00e1 ni\u00f0urlendska upprunan. \n\nWymysorys var talum\u00e1li\u00f0 \u00ed Wilamowice til 1945\u20131949. Eftir 2. veraldarbardaga, banna\u00f0u kommunisktisku myndugleikarnir n\u00fdtsluna av m\u00e1linum. H\u00f3ast banni\u00f0 f\u00f3r \u00far gildi\u00f0 eftir 1956, tekur p\u00f3lskt meira og meira yvir eftir wymysorys, serliga millum tey ungu.\n\nWymysorys var m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 skaldskapurin hj\u00e1 Floriani Biesik er skriva\u00f0ur \u00e1, \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nWilamowiciska stavra\u00f0i\u00f0 \nWymysoriska stavra\u00f0i\u00f0 hevur 34 b\u00f3kstavir:\n\nL\u00edtil or\u00f0ab\u00f3k \nHer er ein l\u00edtil wymysorisk or\u00f0ab\u00f3k vi\u00f0 t\u00fdskum, ni\u00f0urlendskum og f\u00f8royskum umsetingum. Leggi\u00f0 til merkis, at \u0142 ver\u00f0ur lisi\u00f0 sum enskt w (n\u00f8kunlunda sum \u00f0 \u00ed g\u00f3\u00f0ur) og w sum v:\n\nD\u00f8mi: v\u00f8gguv\u00edsa \nEin v\u00f8gguv\u00edsa \u00e1 wymysoriskum vi\u00f0 f\u00f8royskari umseting:\n\n\u015a\u0142\u00f6f duy buw\u0142a fest!\nSkumma frmdy gest,\nSkumma muma ana fettyn,\nZ' brennia nys\u0142a ana epu\u0142n,\n\u015a\u0142\u00f6f duy Jasiu fest!\n\nSov, drongur m\u00edn, fast! \nKoma fremmandir gestir, \nKoma gummur og gubbar, \nHava vi\u00f0 s\u00e6r n\u00f8tir og s\u00farepli, \nSov J\u00f3gvan fast\n\nFa\u00f0ir v\u00e1r \n\nYnzer Foter, d\u00fc byst ym hymu\u0142,\nDaj noma zu\u0142 zajn gywajt; \nDaj Kyngrajch zu\u0142 d\u00f6 kuma; \nDaj wy\u0142a zu\u0142 zajn ym hymu\u0142 an uf der aot;\ndos ynzer gywyn\u0142ichys brut gao yns haojt;\nan fercaj yns ynzer siu\u0142da, \nwi wir aoj fercajn y ynzyn siu\u0142digia;\nny \u0142at yns cyn zynda;\nzunder kaonst yns reta fum nistg\u00fcta.\n[Do Dajs ej z Kyngrajch an dy maocht, ans \u0142aowa uf inda.]\nAmen\n\nV\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0ur \n\n Ludwik M\u0142ynek, \"Narzecze wilamowickie\", Tarn\u00f3w. 1907: J.Pisz.\n J\u00f3zef Latosi\u0144ski, \"Monografia miasteczka Wilamowic\", Krak\u00f3w, 1909.\n Hermann Mojmir, \"W\u00f6rterbuch der deutschen Mundart von Wilamowice\" (S\u0142ownik niemieckiej gwary Wilamowic), Krak\u00f3w, 1930-1936: Polska Akademia Umiej\u0119tno\u015bci. \n Adam Kleczkowski, \"Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Fonetyka i fleksja\". Krak\u00f3w, 1920: Polska Akademia Umiej\u0119tno\u015bci.\n Adam Kleczkowski, \"Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Sk\u0142adnia\", Pozna\u0144, 1921: Uniwersytet Pozna\u0144ski.\n Maria Katarzyna Lasatowicz, \"Die deutsche Mundart von Wilamowice zwischen 1920 und 1987\". Opole, 1992: Wy\u017csza Szko\u0142a Pedagogiczna.\n Tomasz Wicherkiewicz, The Making of a Language: The Case of the Idiom of Wilamowice, Mouton de Gruyter, 2003, ISBN 3-11-017099-X\n\nGermansk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed P\u00f3llandi\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "6109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niklasarmessa", "title": "Niklasarmessa", "text": "Niklasarmessa er 6. desember. Dagurin er minningardagur til minnis um Santa Nikolaus fr\u00e1 Myra \u00ed L\u00edtla\u00e1sia, sum var biskupur \u00ed fyrru helvt av 4. \u00f8ld. Hann doy\u00f0i 6. desember millum \u00e1r 345 og 351. Navni\u00f0 Nikolaus ver\u00f0ur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini til Claus, og solei\u00f0is ver\u00f0ur Santa Nikolaus til Santa Claus, sum j\u00f3lama\u00f0urin kallast \u00e1 enskum.\n\nVanligt hevur veri\u00f0 at koyra ve\u00f0ragj\u00f3lingar \u00fat at brunda \u00e1 niklasarmessu, 6. desember. Brundt\u00ed\u00f0in endar so \u00e1 trettanda.\n\nS\u00ed eisini \n\n Sinterklaas\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nMerkisdagar"}
{"id": "6110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3lama%C3%B0urin", "title": "J\u00f3lama\u00f0urin", "text": "J\u00f3lama\u00f0urin, stundum nevndur j\u00f3lanissan ella bara nissan, er ein nor\u00f0urlendsk \u00fatg\u00e1va av amerikanska Santa Claus, i\u00f0 aftur hevur r\u00f8tur \u00ed ni\u00f0urlendska Sinterklaas ella Sint Nicolaes. Upprunin til Sint Nicolaes er Santa Nikolaus fr\u00e1 Myra, sum Niklasarmessa ver\u00f0ur hildin til minnis um. Vanliga er j\u00f3lama\u00f0urin avmynda\u00f0ur sum ein f\u00f8rur, k\u00e1tur, hv\u00edtskeggjutur ma\u00f0ur \u2013 stundum vi\u00f0 brillum \u2013 \u00ed rey\u00f0um koti vi\u00f0 hv\u00edtum kraga og ermakvar\u00f0um, rey\u00f0um buksum vi\u00f0 hv\u00edtum buksufaldum, og sv\u00f8rtum le\u00f0urbelti og styvlum. Hendan \u00edmyndin av j\u00f3lamanninum, gj\u00f8rdist v\u00e6lumt\u00f3kt \u00ed USA og Kanada \u00ed 19. \u00f8ld, orsaka\u00f0 av eini yrking eftir Clement Clarke Moore \u201cA Visit From St. Nicholas\u201d, og av tekningum hj\u00e1 Thomas Nast. Hendan \u00edmyndin hevur hildi\u00f0 s\u00e6r og er styrkt gj\u00f8gnum sangir, \u00fatvarp, sj\u00f3nvarp, barnab\u00f8kur og filmar.\n\nUpphav\n\nKristnar si\u00f0venjur (traditi\u00f3nir)\n\nSi\u00f0venjan vi\u00f0 j\u00f3lamanninum byggir \u00e1 s\u00f8gnina um ta\u00f0 kristna halgimenni\u00f0 Sankta Nicholas (Sankta Niklas), sum var biskupur \u00ed havnab\u00fdnum Myra \u00ed Lykia, \u00ed n\u00faverandi Turkalandi \u00ed 3 \u00f8ld. Hann skal hava veri\u00f0 tiltikin g\u00e1vumildur, og hj\u00e1lpt n\u00f3gvum familjum \u00ed ney\u00f0. Millum anna\u00f0 skal hann \u00ed loyndum hava givi\u00f0 tr\u00edggjar posar vi\u00f0 gulli til ein mann sum \u00e1tti tr\u00edggjar d\u00f8tur, men ikki hev\u00f0i r\u00e1\u00f0 at geva teimum heimanfylgju (medgift)\u201a t\u00e1 t\u00e6r skuldu giftast.Niklas var verndarhalgimenni fyri millum anna\u00f0 b\u00f8rn og ung. \u00cd 1200-talinum var\u00f0 tann st\u00f3ra barnafestin i Frankar\u00edki l\u00f8gd \u00e1 minnisdegi Sankta Niklasar tann 6. desember, \u00e1Niklasarmessu . Henda fest spjaddi seg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini til onnur lond \u00ed  Evropa. Si\u00f0urin var m.a. at geva sm\u00e1ar g\u00e1vur, sokalla\u00f0ar Niklas-g\u00e1vur, og ofta var ta\u00f0 Niklas sj\u00e1lvur, i\u00f0 kom vi\u00f0 g\u00e1vunum. Vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av hesum si\u00f0i uppst\u00f3\u00f0 ein tilsvarandi f\u00f3lksligur si\u00f0ur \u00ed 1400-talinum har Niklas kom heim til f\u00f3lk vi\u00f0 g\u00e1vum. Innan protestantismuna, bleiv tann kat\u00f3lski Niklas-figururin s\u00e6ddur sum ein kappingarneyti til tann veruliga j\u00f3labo\u00f0skapin, og har bleiv hann \u00fatskiftur vi\u00f0 Jesusbarni\u00f0 (Christkind) ella ein protestantiskan ella sekuleran J\u00f3lamann \u00e1 fleiri st\u00f8\u00f0um.\n\nHeidni upprunin\n\nSamb\u00e6rt germansku gudal\u00e6runa (sum m.a. umfatar ta norr\u00f8nu gudal\u00e6runa) plagdi \u00d3\u00f0in at r\u00ed\u00f0a \u00e1 \u00e1ttabeinta rossi s\u00ednum Sleipni, i\u00f0 kundi leypa long strekki; hetta kann samanl\u00edknast vi\u00f0 reinsdj\u00f3rini hj\u00e1 j\u00f3lamanninum, i\u00f0 dragsa g\u00e1vufyltu sletuna hj\u00e1 j\u00f3lamanninum eftir himmalhv\u00e1lvinum. \u00d3\u00f0ini var\u00f0 eisini givin mong n\u00f8vn, i\u00f0 benda \u00e1 ein gamlan hv\u00edtskeggjuntan mann, m.o. S\u00ed\u00f0grani, S\u00ed\u00f0skeggr, Langbar\u00f0r (i\u00f0 \u00f8ll merkja \u2019s\u00ed\u00f0skeggjutur\u2019) og J\u00f3lnir (J\u00f3lama\u00f0urin). Um j\u00f3lt\u00ed\u00f0ir plagdu b\u00f8rn at seta styvlar fyltar vi\u00f0 sukri, gular\u00f3tum ella hoyggi til rossi\u00f0 Sleipnir hj\u00e1 \u00d3\u00f0ini, og afturfyri gav hann teimum g\u00f3\u00f0g\u00e6ti ella g\u00e1vur. Framvegis seta b\u00f8rn \u00ed T\u00fdsklandi, Belgia, Ni\u00f0urlondum og p\u00f8rtum av Frankar\u00edki, sk\u00f3gvar fram, ikki til \u00d3\u00f0ins, men til kristna Sankta Niklas. \u00cd \u00f8\u00f0rum londum, m.\u00f8. F\u00f8royum, eru styvlarnir skiftir \u00fat vi\u00f0 hosur, i\u00f0 ver\u00f0a hongdar upp so j\u00f3lama\u00f0urin kann koyra g\u00e1vur \u00ed t\u00e6r um n\u00e1ttina.\n\nJ\u00f3lama\u00f0urin \u00ed Nor\u00f0urlondum\n\nJ\u00f3lama\u00f0urin kom til Nor\u00f0urlond \u00ed seinnu helvt av 1800-talinum, og avloysti so vi\u00f0 og vi\u00f0 tann eldra  \u201dj\u00f3labukkin\u201d \u00ed leiklutinum sum g\u00e1vu\u00fatberi j\u00f3laaftan \u00ed \u00f8llum nor\u00f0urlondunum. J\u00f3labukkurin, ella J\u00f3lageitin, er st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 bara kendur fr\u00e1 Skandinavia (t\u00f3 ikki F\u00f8royum). Upprunin til j\u00f3labukkin er \u00f3kendur, men si\u00f0urin er elligamal og er j\u00f3labukkurin ein tann elsta \u00edmyndin av j\u00f3lum \u00ed skandinavia. Eitt bo\u00f0 upp\u00e1 upprunan til j\u00f3labukkin er at ta\u00f0 var gamal v\u00edkingasi\u00f0ur at offra ein geitarbukk um j\u00f3lt\u00ed\u00f0ir, vi\u00f0 ynskjum um at f\u00e1a eitt gott n\u00fdtt \u00e1r; eitt anna\u00f0 bo\u00f0 er at j\u00f3labukkurin stavar fr\u00e1 mi\u00f0aldarligum kirkjuligum j\u00f3lasp\u00e6li, i\u00f0 ofta eisini hev\u00f0i ein djevul vi\u00f0 hornum, i\u00f0 l\u00edktist einum hornutum geitarbukki.\u00cd Sv\u00f8r\u00edki ver\u00f0ur j\u00f3lama\u00f0urin r\u00f3ptur Jultomten, \u00ed Danmark Julemanden, \u00ed Noregi Julenissen, \u00ed \u00cdslandi J\u00f3lasveinn, \u00ed Gr\u00f8nlandi Juulimaaq og \u00ed Finlandi Joulupukki har geitarbukksnavni\u00f0 er var\u00f0veitt  (\"pukki\" merkir bukkur), og \u00e1 finnlandssvenskum julgubben.Nor\u00f0urlendsku nissurnar byggja \u00ed grundini \u00e1 v\u00e6ttrar, i\u00f0 onki samband hava vi\u00f0 Sankta Niklas, men t\u00e6r eru blivnar kn\u00fdttar at honum vi\u00f0 nissu-navninum, sum kemur fr\u00e1 t\u00ed nor\u00f0urlendska forminum av Niklasi, Niels \u2013 tvs. j\u00f3laniels bleiv til j\u00f3laniss. Fr\u00e1 endanum av 1800-talinum v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r sm\u00e1u gar\u00f0snissurnar (v\u00e6ttrarnir) ofta avmynda\u00f0ar sum \u2018j\u00f3lanissur\u2019, serliga \u00e1 j\u00f3lakortum, og \u00ed dag eru t\u00e6r sm\u00e1u skeggjutu nissurnar \u00edmyndin av j\u00f3lunum.\n\nJ\u00f3lama\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum\n\nN\u00fat\u00ed\u00f0ar f\u00f8royski j\u00f3lama\u00f0urin ella j\u00f3lanissan er av donskum uppruna, komin vi\u00f0 danskari mentan, vikubl\u00f8\u00f0um v.m. til F\u00f8roya \u00ed 20. \u00f8ld. Roynt hevur veri\u00f0 at f\u00f8royska henda danska j\u00f3lamannin eftir \u00edslendskari fyrimynd, har j\u00f3lama\u00f0urin ver\u00f0ur sagdur at vera \u201cein g\u00f3\u00f0v\u00e6ttur, i\u00f0 sigst bera b\u00f8rnum g\u00e1vur \u00e1 j\u00f3lum - ella f\u00f3lk, i\u00f0 er \u00edlati\u00f0 sum sl\u00edk\u201d. Eisini hava f\u00f8royskir j\u00f3lamenn fingi\u00f0 n\u00f8vn sum \u2018Kertustubbi\u2019, \u2018Greytasleikur\u2019 og \u2018Kj\u00f8tkr\u00f3kur\u2019 eftir \u00edslendskum leisti, men hesi n\u00f8vn koma fyrst \u00e1 skrift \u00ed \u00cdslandi \u00ed 1860, og eru sostatt eini 1600 \u00e1r yngri enn Niklas navni\u00f0. Eisini er \u00edslendski \u2018j\u00f3lak\u00f8tturin\u2019 vor\u00f0in til f\u00f8royska j\u00f3lafrensin \u2018Halaleysi\u2019, t\u00f3 hevur \u00edslendska \u2018gr\u00fdlan\u2019 ikki fingi\u00f0 innivist \u00ed f\u00f8roysku j\u00f3lunum. Marius Johannesen roynir \u00ed sanginum \"Eg eri j\u00f3lama\u00f0urin...\" at lata j\u00f3lamannin \u00ed f\u00f8roysk kl\u00e6\u00f0ir og b\u00fagva \u00ed heyggi eins og hulduf\u00f3lkini: \"Eg eri j\u00f3lama\u00f0urin vi\u00f0 st\u00f3rum gr\u00e1um skeggi, \u00ed koti og sv\u00f8rtum kn\u00e6buksum, eg b\u00fagvi \u00ed hulduheyggi.\" Ein si\u00f0ur i\u00f0 hevur tiki\u00f0 seg upp seinastu \u00e1rini er, at f\u00f8roysku j\u00f3lamenninir n\u00fa koma til landi\u00f0 vi\u00f0 eini f\u00f8royskari slupp; h\u00f3ast onga \u00e1virkan ha\u00f0ani, so minnir hetta um Sinterklaashaldi\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum, har Sinterklaas kemur til Ni\u00f0urlong vi\u00f0 einum dampskipi.\n\nEisini f\u00f8roysku v\u00e6ttrarnar eru vor\u00f0nar til nissur; Or\u00f0ab\u00f3kin sigur um nissu: \"nissa: v\u00e6ttur i\u00f0 heldur til n\u00e6r menniskjum t.d. \u00ed \u00fath\u00fasum (hildin at vera l\u00edtil gr\u00e1kl\u00e6ddur ma\u00f0ur \u00ed rey\u00f0ari topph\u00fagvu og vi\u00f0 skeggi)\", - stundum ver\u00f0ur j\u00f3lama\u00f0urin eini r\u00f3ptur j\u00f3lav\u00e6ttur, og nissurnar j\u00f3lav\u00e6ttrar.\n\nJ\u00f3lama\u00f0urin \u00ed enskm\u00e6ltu londunum\n\nSamb\u00e6rt n\u00fdm\u00f3tans amerikanskari si\u00f0venju, er j\u00f3lama\u00f0urin ein tj\u00fakkur (f\u00f8rur) ma\u00f0ur vi\u00f0 kritahv\u00edtum s\u00ed\u00f0um skeggi, kl\u00e6ddur \u00ed reytt vi\u00f0 hv\u00edtum pelskantum og sv\u00f8rtum styvlum. Vanliga sigur hann eitt hjartaligt \u201cHo ho ho!\u201d. Hann b\u00fdr \u00e1 Nor\u00f0p\u00f3linum har hann framlei\u00f0ir g\u00e1vur saman vi\u00f0 sm\u00e1um hj\u00e1lparum ella nissum. J\u00f3lan\u00e1tt fl\u00fdgur hann gj\u00f8gnum luftina \u00ed eini sletu i\u00f0 ver\u00f0ur dragsa\u00f0 av reinsdj\u00f3rum, har kendasta reinsdj\u00f3ri\u00f0 er \u201cRudolf vi\u00f0 t\u00ed rey\u00f0u n\u00f8sini\u201d. Fr\u00e1 sletuni fer hann ni\u00f0ur gj\u00f8gnum skorsteinskaminuna vi\u00f0 j\u00f3lag\u00e1vum. Ta\u00f0 er vanligt at seta eitt sindur av mati fram til j\u00f3lamannin. J\u00f3lamenn upptra\u00f0ka ofta \u00e1\u00f0renn j\u00f3laaftan \u00ed keypsmi\u00f0st\u00f8\u00f0um (sentrum) har teir ofta spyrja b\u00f8rn hvat tey ynskja s\u00e6r til j\u00f3la, ella fyri at savna pengar inn til v\u00e6lgerandi endam\u00e1l.Tann enski og USA-amerikanski j\u00f3lama\u00f0urin byggja \u00e1 \u00edmyndirnar av t\u00ed k\u00e1ta j\u00f3lagla\u00f0a \u201cFather Christmas\u201d fr\u00e1 bretsku oyggjunum og \"Sinterklaas\" fr\u00e1 Ni\u00f0urlondum. Fr\u00e1sagnir, yrkingar og tekningar av j\u00f3lamanninum, serliga yrkingin \"A Visit From St. Nicholas\" (ella \"The Night Before Christmas\") fr\u00e1 1823, skaptu eina felagsmynd av j\u00f3lamanninum \u00ed amerikansku si\u00f0venjuni. Reklamutekningar fyri Coca-Cola \u00ed 1931, tekna\u00f0ar av svenskamerikanaranum Haddon Sundblom, gav gj\u00f8gnumbrot fyri tann rey\u00f0-hv\u00edta b\u00fanan j\u00f3lama\u00f0urin er \u00edlatin \u00ed dag \u2013 litirnir hj\u00e1 Coca Cola.J\u00f3lama\u00f0urin ver\u00f0ur oftast r\u00f3ptur Father Christmas \u00ed St\u00f3rabretlandi, me\u00f0an hann \u00ed USA ver\u00f0ur r\u00f3ptur Santa Claus, ein anglifisering av t\u00ed ni\u00f0urlendska Sinterklaas, tvs. Sankta Nicholas. Hesin j\u00f3lama\u00f0urin er avmynda\u00f0ur \u00ed \u00f3teljandi b\u00f3kum og filmum, og haraftrat \u00ed j\u00f3laframs\u00fdningum og j\u00f3lapynti, og er kendur um allan heimin.\n\nJ\u00f3lama\u00f0urin \u00ed Russlandi\n\u00cd t\u00ed gomlu russisk-ortodoksu kirkjuni var Sankta Nicholas hitt m\u00e6tasta halgimenni\u00f0, og kom hann eisini vi\u00f0 g\u00e1vum har. \u00cd Russlandi er ta\u00f0 t\u00f3 Ded Moroz (\u0414\u0435\u0434 \u041c\u043e\u0440\u043e\u0437), tvs. \u201dAbbi Frost\u201d (ella Frostabbi) i\u00f0 hevur leiklutin sum j\u00f3lama\u00f0ur. Hann hevur ein gandastav og deilir g\u00e1vur \u00fat til b\u00f8rn \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum, ofta saman vi\u00f0 abbad\u00f3ttur s\u00edni Snegurotsjka (\u0421\u043d\u0435\u0433\u0443\u0440\u043e\u0447\u043a\u0430) \u00e1 f\u00f8royskum \u00abSnj\u00f3moyggin\u00bb. Abbi Frost kemur eisini fyri \u00ed t\u00fdskari si\u00f0venju, har hann ver\u00f0ur r\u00f3ptur \"V\u00e4terchen Frost\". Undir kommunismuni var\u00f0 Ded Moroz fyrst bannl\u00fdstur, men seinni bleiv hann m.a. br\u00faktur \u00ed mentanarpolitiskari propaganda, sum ein m\u00f3tsetningur m\u00f3ti t\u00ed dekadenta (forfalna) vesturlendska j\u00f3lamanninum, og var t\u00e1 n\u00e6rum alt\u00ed\u00f0 kl\u00e6ddur \u00ed bl\u00e1an kappa (kot).\n\nB\u00fasta\u00f0ur j\u00f3lamansins\n\nFleiri lond siga seg h\u00fdsa heimsta\u00f0num hj\u00e1 j\u00f3lamanninum. T\u00e1 danskt sj\u00f3nvarp sendi j\u00f3lar\u00f8\u00f0ina (seriuna) \u201dNissebanden i Gr\u00f8nland\u201d \u00ed 1989, uppst\u00f3\u00f0 ein n\u00fdggj m\u00fdta \u2013 at h\u00fasini hj\u00e1 j\u00f3lamanninum liggja \u00ed Umanak \u00e1 vesturstrond Gr\u00f8nlands. Nor\u00f0menn siga at j\u00f3lama\u00f0urin b\u00fdr \u00ed Dr\u00f8vbakk, sviar at hann b\u00fdr \u00ed bygdini Mora, har ta\u00f0 eisini er ein park nevnd Tomteland, me\u00f0an finnar siga hann b\u00fdr \u00e1 fjallinum Korvatunturi \u00ed landnyr\u00f0ings-Finnlandi, men hetta pl\u00e1ssi\u00f0 hevur fingi\u00f0 kapping fr\u00e1 einum \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi \u00ed Finnlandi, Rovaniemi, har ein Santa Park opna\u00f0i \u00ed 1998, og royna finnar at f\u00e1a ES at g\u00f3\u00f0taka hetta sum almenna heimsta\u00f0 j\u00f3lamansins. Samb\u00e6rt nor\u00f0uramerikanskari si\u00f0venju, so b\u00fdr j\u00f3lama\u00f0urin \u00e1 Nor\u00f0p\u00f3linum, og gav kanadiska stj\u00f3rnin j\u00f3lamanninum (Santa) kanadiskan r\u00edkisborgaraskap tann 23 desember \u00ed 2008. Men eisini muslimska Turkaland ger (helst ta\u00f0 mest legitima) krav upp\u00e1 b\u00fasta\u00f0 j\u00f3lamansins, nemliga \u00ed heimsta\u00f0i kristna Sankta Niklasar Myra, n\u00fa Demre \u00ed Turkalandi. \u00cd muslimska Turkalandi er j\u00f3lama\u00f0urin eisini v\u00e6lumt\u00f3ktur, har er hann kendur sum \"Noel Baba\" og gevur hann b\u00f8rnum g\u00e1vur \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum, t\u00ed turkar halda ikki kristin j\u00f3l.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nS\u00f8gan um J\u00f3lamannin \u00e1 donskum\nGrein \u00e1 enskum um Sankta Nicholas fr\u00e1 St. Nicholas Center\nS\u00f8gan um Santa Claus og Father Christmas \u00e1 enskum\n\nS\u00ed eisini \n\n Sinterklaas\n Father Christmas\n Frostur Abbi\n J\u00f3l\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nJ\u00f3l"}
{"id": "6111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santa%20Nikolaus%20fr%C3%A1%20Myra", "title": "Santa Nikolaus fr\u00e1 Myra", "text": "Santa Nikolaus fr\u00e1 Myra var biskupur \u00ed Myra (n\u00fa Antalya \u00ed Turkalandi) \u00ed L\u00edtla\u00e1sia \u00ed fyrru helvt av 4. \u00f8ld. Dey\u00f0adagur hansara, 6. desember, kallast Niklasarmessa. \n\nHann doy\u00f0i 6. desember millum \u00e1r 345 og 351. Hann var av r\u00edkari \u00e6tt og var tiltikin at vera hj\u00e1lpsamur og g\u00e1vumildur, men var\u00f0 fongsla\u00f0ur vegna tr\u00fagv s\u00edna undir Maximinius keisara. Hann sigst hava veri\u00f0 millum teirra, i\u00f0 t\u00f3ku lut \u00e1 kirkjufundinum \u00ed Nikea \u00e1r 325. \nSanta Niklas var best umt\u00f3kta halgimenni\u00f0 \u00ed mi\u00f0\u00f8ld, n\u00e6st eftir Mariu moy, og hann var verndari hj\u00e1 sj\u00f3monnum, b\u00f8rnum, \u00f3giftum gentum, keypmonnum, advokatum, fiskimonnum, apotekarum, sl\u00f8kkili\u00f0smonnum og fangum. \n\nTa\u00f0 er t\u00f3 g\u00e1vumildni hj\u00e1 Niklasi, sum hevur gj\u00f8rt hann mest kendan og hevur givi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur til si\u00f0in at geva g\u00e1vur henda dag. Martin Luther helt, at betri var at minnast Jesus vi\u00f0 g\u00e1vum enn halgimenni\u00f0 Niklas, og t\u00ed var\u00f0 g\u00e1vusi\u00f0urin fluttur til j\u00f3laaftan. Si\u00f0urin at geva g\u00e1vur \u00e1 Niklasarmessu livdi t\u00f3 v\u00ed\u00f0ari, serliga \u00ed Hollandi, og vi\u00f0 hollendingum, i\u00f0 b\u00fasettust \u00ed USA, flutti hann vestur um hav, har si\u00f0venjan kom \u00ed bland vi\u00f0 enska Father Christmas. Navni\u00f0, Santa Nikolaus, styttist til Claus, og solei\u00f0is ver\u00f0ur Santa Claus til, sum j\u00f3lama\u00f0urin eitur \u00e1 enskum. \n\nHugmyndin at lata j\u00f3lamannin koma r\u00ed\u00f0andi \u00e1 sletu vi\u00f0 reinsdj\u00f3rum fyri er helst \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 T\u00f3ri \u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi, sum nor\u00f0menn, i\u00f0 hava b\u00fasett seg \u00ed USA, hava havt vi\u00f0 s\u00e6r.\n\n\u00cd 1087 stj\u00f3lu italienskir sj\u00f3menn halgileivdirnar av Santa Niklasi \u00far Myra \u00ed L\u00edtla\u00e1sia og t\u00f3ku t\u00e6r vi\u00f0 s\u00e6r til Bari \u00ed landsynnings Italia; t\u00ed ver\u00f0ur hann eisini kalla\u00f0ur Santa Nikolaus fr\u00e1 Bari.\n\nKelda \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Universitetsbiblioteket i Trondheim > alfabetisk index > Utstillinger.\n\nHygg eisini at \n\n www.stnicholascenter.org\n\nKristind\u00f3mur\nHalgimenni\nJ\u00f3l"}
{"id": "6114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3laevangelii%C3%B0", "title": "J\u00f3laevangelii\u00f0", "text": "J\u00f3laevangelii\u00f0 ver\u00f0ur fr\u00e1s\u00f8gnin um Jesu f\u00f8\u00f0ing ofta nevnd. Vanligt er at lesa j\u00f3laevangelii\u00f0 til j\u00f3lagu\u00f0st\u00e6nastu, kristilig j\u00f3lahald og t\u00edl\u00edk tilt\u00f8k \u00e1 j\u00f3lum.\n\nJesu f\u00f8\u00f0ing \n\"v1  Men ta\u00f0 hendi \u00ed teimum d\u00f8gum, at ta\u00f0 komu bo\u00f0 fr\u00e1 Augustusi keisara um, at allur heimurin skuldi ver\u00f0a skriva\u00f0ur \u00ed manntal. v2  (Hetta fyrsta manntali\u00f0 var, me\u00f0an Kvirinius var landsh\u00f8vdingi \u00ed S\u00fdriulandi). v3  Og \u00f8ll f\u00f3ru at ver\u00f0a skriva\u00f0, hv\u00f8r \u00ed \u00e6ttarbygd s\u00edna. v4  Men eisini J\u00f3sef f\u00f3r \u00far Galileu, \u00far bygdini Nasaret, ni\u00f0an til J\u00fadeu, til D\u00e1vids bygd, sum eitur Betlehem, t\u00ed at hann var slekta\u00f0ur av D\u00e1vids h\u00fasi og \u00e6tt, v5  at ver\u00f0a skriva\u00f0ur, saman vi\u00f0 Mariu, tr\u00falova\u00f0u festarmoy s\u00edni, sum var vi\u00f0 barn. v6  Men ta\u00f0 hendi, me\u00f0an tey v\u00f3ru har, at t\u00ed\u00f0in kom, at hon skuldi eiga barn. v7  Og hon \u00e1tti son s\u00edn, hin fyrstaf\u00f8dda, og hon reiva\u00f0i hann og leg\u00f0i hann \u00ed eina krubbu, t\u00ed at ikki var r\u00fam fyri teimum \u00ed tilhaldsh\u00fasinum.\n\nHir\u00f0arnir \n\nv8  Og ta\u00f0 v\u00f3ru hir\u00f0ar har \u00ed sama bygdarlaginum, sum l\u00f3gu \u00fati \u00e1 markini um n\u00e1ttina og goymdu at sey\u00f0afylgjum s\u00ednum. v9  Og s\u00ed, eingil Harrans st\u00f3\u00f0 hj\u00e1 teimum, og d\u00fdrd Harrans lj\u00f3ma\u00f0i rundan um teir, og teir v\u00f3r\u00f0u \u00f3gvuliga \u00f3ttafullir. v10  Og eingilin seg\u00f0i vi\u00f0 teir: \u00bb\u00d3ttist ikki; t\u00ed s\u00ed, eg kunngeri tykkum eini st\u00f3r gle\u00f0ibo\u00f0, sum skulu ver\u00f0a fyri alt f\u00f3lki\u00f0. v11  T\u00ed at tykkum er \u00ed dag ein frelsari f\u00f8ddur, sum er Harrin Kristus \u00ed D\u00e1vids sta\u00f0i! v12  Og hetta skulu tit hava til merkis: Tit skulu finna eitt barn reiva\u00f0 og liggjandi \u00ed eini krubbu.\u00ab v13  Og \u00ed somu stund var hj\u00e1 einglinum ein fj\u00f8ld av himmalskum herskarum, sum lova\u00f0u Gu\u00f0i og s\u00f8gdu: v14  \u00bbHei\u00f0ur veri Gu\u00f0i \u00ed h\u00e6gsta himli, [og fri\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0, og \u00ed menniskjum g\u00f3\u00f0ur tokki!\u00ab] v15  Og ta\u00f0 hendi, t\u00e1 i\u00f0 einglarnir v\u00f3ru farnir fr\u00e1 teimum aftur til himmals, t\u00e1 s\u00f8gdu hir\u00f0arnir hv\u00f8r vi\u00f0 annan: \u00bbLatum okkum n\u00fa fara beinanvegin til Betlehem og vita um hesi t\u00ed\u00f0indi, sum hend eru, og sum Harrin hevur kunngj\u00f8rt okkum.\u00ab v16  Og teir f\u00f3ru vi\u00f0 skundi hagar og funnu b\u00e6\u00f0i Mariu og J\u00f3sef og barni\u00f0 liggjandi \u00ed krubbuni. v17  Og t\u00e1 i\u00f0 teir s\u00f3u ta\u00f0, s\u00f8gdu teir fr\u00e1 teimum or\u00f0um, sum tala\u00f0 h\u00f8vdu veri\u00f0 til teirra um hetta barn. v18  Og \u00f8ll, i\u00f0 hoyrdu ta\u00f0, undra\u00f0ust \u00e1 ta\u00f0, sum teimum var\u00f0 sagt av hir\u00f0unum. v19  Men Maria leg\u00f0i s\u00e6r \u00f8ll hesi or\u00f0 \u00ed geyma og hugsa\u00f0i um tey \u00ed hjarta s\u00ednum. v20  Og hir\u00f0arnir f\u00f3ru avsta\u00f0 aftur, og teir lova\u00f0u og pr\u00edsa\u00f0u Gu\u00f0i fyri alt ta\u00f0, sum teir h\u00f8vdu hoyrt og s\u00e6\u00f0, solei\u00f0is sum ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 sagt vi\u00f0 teir.\"\n\n B\u00edbliut\u00fd\u00f0ing J\u00e1kup Dahls\n B\u00edbliut\u00fd\u00f0ing Victor Danielsens\n\nKristind\u00f3mur\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nJ\u00f3l"}
{"id": "6115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3l", "title": "J\u00f3l", "text": "J\u00f3lini eru fyrsta h\u00f8gt\u00ed\u00f0in \u00ed kirkju\u00e1rinum. J\u00f3ladagur er 25. desember, og \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a tveir j\u00f3ladagar hildnir sum halgidagar - 25. og 26. desember. Seinasti dagurin framman undan j\u00f3ladegi - tann 24. desember - kallast j\u00f3laaftan. Hann var fyrr vanligur arbei\u00f0sdagur, men var\u00f0 rokna\u00f0ur sum halgidagur fr\u00e1 kl. 18. N\u00fa er j\u00f3laaftan fr\u00eddagur \u00ed F\u00f8royum, og mong byrja j\u00f3lahaldi\u00f0 seinnapart j\u00f3laaftan. J\u00f3ladagur hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 mikil h\u00f8gt\u00ed\u00f0isdagur \u00ed F\u00f8royum, og enn eru j\u00f3lini st\u00f8rsta h\u00f8gt\u00ed\u00f0 f\u00f8royinga. \n\nUm okkara lei\u00f0ir eru j\u00f3lini ein gomul h\u00f8gt\u00ed\u00f0, sum eisini var\u00f0 hildin, \u00e1\u00f0renn okkara forfedrar v\u00f3r\u00f0u kristna\u00f0ir. Hesa \u00e1rsins t\u00ed\u00f0ina h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildu teir, at n\u00fa f\u00f3r vend at koma \u00ed. N\u00fa f\u00f3r tann lj\u00f3sa t\u00ed\u00f0in at koma. \u00cd 336 e.Kr. gj\u00f8rdu kirkjufedrarnir \u00ed R\u00f3m av, at 25. desember skuldi ver\u00f0a h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin sum Jesu f\u00f8\u00f0ingardagur. Roynt var\u00f0 at nevna h\u00f8gt\u00ed\u00f0ina kristmessu. Navni\u00f0 vann ikki frama \u00ed Nor\u00f0urlondum, men \u00ed t.d. Bretlandi og USA eita j\u00f3lini \"Christmas\". \n\n\u00cd F\u00f8royum h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda vit j\u00f3laaftan 24. desember, me\u00f0an meginparturin av kristna heiminum h\u00e1t\u00ed\u00f0arheldur j\u00f3lini 25. desember.\n\nOr\u00f0i\u00f0 j\u00f3l \n\nOr\u00f0i\u00f0 j\u00f3l hevur \u00f3vissan uppruna. M\u00f8guliga er ta\u00f0 sama or\u00f0i\u00f0 sum hj\u00f3l, og sipar t\u00e1 til \u00e1rsins gongd, ta\u00f0 st\u00f8\u00f0ugu endurt\u00f8kuna. Or\u00f0i\u00f0 j\u00f3l er hv\u00f8rkikynsor\u00f0 \u00ed fleirtali. Vit siga \"J\u00f3lini, tey...\".\n\nJ\u00f3lini \u00ed kristind\u00f3minum \n\nJ\u00f3lini eru h\u00f8gt\u00ed\u00f0in til minnis um Jesu f\u00f8\u00f0ing. Hetta s\u00e6st aftur \u00ed t.d. enska heitinum, Christmas, Kristmessa. Um f\u00f8\u00f0ing Jesu lesa vit \u00ed Lukasar evangelium, kap. 2, \u00f8r. 1 - 20. Hetta brot ver\u00f0ur ofta nevnt j\u00f3laevangelii\u00f0. Eisini Matteusar evangelium sigur \u00ed 2. kapitli fr\u00e1 Jesu f\u00f8\u00f0ing. T\u00e1 i\u00f0 nor\u00f0b\u00fagvar h\u00f8vdu tiki\u00f0 vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv um \u00e1r 1000, gj\u00f8rdi kirkjan av, at j\u00f3lini skuldu ver\u00f0a hildin sum f\u00f8\u00f0ingardagur Krists, 25. desember. Nakrir granskarar siga, at hendan dagfestingin ikki kann vera r\u00f8tt, t\u00ed \u00ed desember m\u00e1na\u00f0i liggur sey\u00f0urin ikki \u00fati \u00ed \u00cdsrael. Ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt, at ta\u00f0 var av praktiskum ors\u00f8kum, at kristna j\u00f3lah\u00e1t\u00ed\u00f0in var l\u00f8gd til seinast \u00ed desember m\u00e1na\u00f0i. Onki var nevnt \u00ed N\u00fdggja Testamenti um \u00e1ri\u00f0, m\u00e1na\u00f0in ella m\u00e1na\u00f0ardag. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt, so at tann heidna j\u00f3laveitslan skuldi f\u00e1a eitt anna\u00f0 innihald, at gera j\u00f3lini til eina kristna h\u00f8gt\u00ed\u00f0. \n\nHetta er ta\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 \u00ed kirkju\u00e1rinum, t\u00e1 flest gudst\u00e6nastur ver\u00f0a hildnar \u00ed f\u00f3lkakirkjuni og samstundis ta\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, t\u00e1 kirkjan ver\u00f0ur mest vitja\u00f0.\n\nJ\u00f3lahald og j\u00f3lasi\u00f0ir \n\n J\u00f3latr\u00e6: Si\u00f0urin at hava j\u00f3latr\u00e6 er kendur \u00far T\u00fdsklandi \u00ed umlei\u00f0 1600 og \u00ed Danmark t\u00ed\u00f0liga \u00ed 19. \u00f8ld. Seint \u00ed 19. \u00f8ld hev\u00f0i si\u00f0urin at hava j\u00f3latr\u00e6 fingi\u00f0 f\u00f3tafesti \u00ed \u00f8llum samfelagsl\u00f8gum \u00ed Danmark. \u00cd n\u00f3gvum familjum ver\u00f0ur gingi\u00f0 um tr\u00e6i \u00e1 j\u00f3lum, kanska serliga saman vi\u00f0 b\u00f8rnunum. F\u00f3lk ganga hond \u00ed hond og syngja j\u00f3lasangir, sum oftast sn\u00fagva seg um jesusbarni\u00f0 ella j\u00f3lamenn. Gingi\u00f0 ver\u00f0ur eisni um tr\u00e6i \u00ed barnag\u00f8r\u00f0um, sk\u00falum, samkomum og \u00e1 j\u00f3laveitslum. Si\u00f0urin at hava j\u00f3latr\u00e6 t\u00f3k seg upp \u00ed F\u00f8royum um aldarskifti\u00f0 1800-1900 ella fyri st\u00edvliga hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Fyrsta j\u00f3latr\u00e6i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00ed prestagar\u00f0inum \u00ed Sand\u00e1ger\u00f0i. Samb\u00e6rt handilsl\u00fdsingum \u00ed Dimmal\u00e6tting fr\u00e1 desember 1912 \u2013 ella fyri j\u00fast hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani \u2013 kosta\u00f0u j\u00f3latr\u00f8ini t\u00e1 \u00e1 d\u00f8gum 35 oyru hv\u00f8rt. T\u00fdski munkurin og gudfr\u00f8\u00f0ingurin Martin Luther, sum st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri tr\u00fab\u00f3tini, sigst vera upphavsma\u00f0urin til j\u00f3latr\u00e6i\u00f0. Samb\u00e6rt b\u00f3kini \"Julens traditioner\" eftir danska rith\u00f8vundan Benno Bl\u00e6sild, var Martin Luther j\u00f3laaftan \u00ed 1536 \u00e1 veg \u00far kirkjuni til prestagar\u00f0 s\u00edn. \u00c1 veg gj\u00f8gnum ein l\u00edtla sk\u00f3g s\u00e1 hann stj\u00f8rnurnar glampa mill um bla\u00f0leysu tr\u00e6kr\u00fanurnar, og hetta minti hann um himmalska lj\u00f3si\u00f0. Knappliga var\u00f0 hann varugur vi\u00f0 eitt l\u00edti\u00f0, gr\u00f8nt tr\u00e6 vi\u00f0 g\u00f8tu ja\u00f0aran. Hann skr\u00e6ddi avgj\u00f8rdur tr\u00e6i\u00f0 upp og t\u00f3k ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r heim \u00ed prestagar\u00f0in, har hann setti ta\u00f0 \u00e1 bor\u00f0i\u00f0 \u00ed stovuni. Hann setti lj\u00f3s \u00e1 greinarnar og greiddi s\u00ed\u00f0ani b\u00f8rnum s\u00ednum fr\u00e1 um einglarnar og himmalska lj\u00f3si\u00f0. Seint 19. \u00f8ld hev\u00f0i si\u00f0urin at hava j\u00f3latr\u00e6 fingi\u00f0 f\u00f3tafesti \u00ed \u00f8ll um samfelagsl\u00f8gum \u00ed kristna partinum av heiminum. \n\n J\u00f3lama\u00f0ur: Si\u00f0urin vi\u00f0 j\u00f3lamonnum er vi\u00f0 \u00fatlendskari handilsmentan komin til F\u00f8roya. J\u00f3lama\u00f0urin er n\u00fa alt\u00ed\u00f0 \u00ed rey\u00f0um kl\u00e6\u00f0um og hevur hv\u00edtt skegg - og kl\u00e6dnab\u00fanin er tann sami \u00ed \u00f8llum handilsdeplum og til \u00f8ll vanlig j\u00f3latilt\u00f8k. Marius Johannesen, s\u00e1li, l\u00e6t t\u00f3 j\u00f3lamannin \u00ed sanginum \"Eg eri j\u00f3lama\u00f0urin...\" vera \u00ed f\u00f8royskum kl\u00e6\u00f0um og b\u00fagva \u00ed heyggi eins og hulduf\u00f3lkini: \"Eg eri j\u00f3lama\u00f0urin vi\u00f0 st\u00f3rum gr\u00e1um skeggi, \u00ed koti og sv\u00f8rtum kn\u00e6buksum, eg b\u00fagvi \u00ed hulduheyggi.\" Ta\u00f0 er t\u00f3 \u00fatlendska myndin av j\u00f3lamanninum, i\u00f0 hevur sigra\u00f0. Hugmyndin um j\u00f3lamannin stavar fr\u00e1 Santa Nikolaus fr\u00e1 Myra \u00ed L\u00edtla\u00e1sia, sum umvegis enskt ver\u00f0ur til Santa Claus. Niklasarmessa er minningardagur fyri santa Nikolaus fr\u00e1 Myra. \n\n J\u00f3lag\u00e1vur: J\u00f3lag\u00e1vur, sum vit kenna \u00ed dag, er ein av teimum n\u00fdggju skikkunum. Ta\u00f0 var meir kent hj\u00e1 kongaf\u00f3lki og \u00f8\u00f0rum h\u00f8vdingum. Ikki fyrr en um 1900 fingu b\u00f8rn kerti og kanska fingu \u00f8ll \u00ed familjunni kerti. Eitt anna\u00f0 slag av g\u00e1vum var solei\u00f0is at teir, sum h\u00f8vdu nogv av mati, g\u00f3vu f\u00e1t\u00e6kum n\u00e1b\u00fagvum eitt sindur av mati. Hesin si\u00f0ur er sera gamal og kirkjan hevur hildi\u00f0 fram vi\u00f0 hesum. Um 1930 komu fleiri handlar, og f\u00f3lk byrja\u00f0i at geva j\u00f3lag\u00e1vur, l\u00edka sum vit gera \u00ed dag. \n\n J\u00f3laveitsla: \u00cd n\u00f3gvum bygdum \u00ed F\u00f8royum vera j\u00f3laveitslur ella \"j\u00f3lafestir\" hildnar millum j\u00f3l og n\u00fdggj\u00e1r. Oftast standa samkomur ella bygdafel\u00f8g fyri j\u00f3laveitsluni har \u00f8ll bygdin er bo\u00f0in vi\u00f0. Har ver\u00f0ur sungi\u00f0, dansa\u00f0 um tr\u00e6i\u00f0, s\u00f8gur lisnar, talur hildnar o.s.fr. Vanligt er at b\u00f8rn f\u00e1a j\u00f3lapakka \u00e1 veitsluni og ikki so sj\u00e1ldan kemur j\u00f3lama\u00f0urin sj\u00e1lvur vi\u00f0 pakkunum. \n\n J\u00f3lasangir: \n\n J\u00f3lamatur: \n\n J\u00f3ladansur: \n\n J\u00f3lakl\u00e6\u00f0i:\n\nJ\u00f3lini framman undan kristind\u00f3minum \n\n\u00cd Nor\u00f0urlondum hildu forfedrar okkara hei\u00f0in j\u00f3l, vetrars\u00f3lst\u00f8\u00f0u, sum eisini var\u00f0 hildin gr\u00f3\u00f0urgudinnuni Froyu til hei\u00f0urs. \nJ\u00f3lahald er upprunaliga ein hei\u00f0in h\u00f8gt\u00ed\u00f0 at fagna, at aftur vendir m\u00f3ti lj\u00f3sari t\u00ed\u00f0um. \u00cd nor\u00f0urlondum var henda h\u00f8gt\u00ed\u00f0 hildin \u00ed fyrst \u00ed januar, men \u00ed sy\u00f0ri londum var henda h\u00f8gt\u00ed\u00f0 hildin 25. desember. \u00cd 4. \u00f8ld (\u00ed 354?) valdi kirkjan at \u00e1seta fastan dag til h\u00f8gt\u00ed\u00f0ina til minnis um Jesu f\u00f8\u00f0ing, og t\u00e1 var henda kristind\u00f3msins fagnarh\u00f8gt\u00ed\u00f0 l\u00f8gd \u00e1 j\u00f3lini, 25. desember. Ta\u00f0 elsta vit vita um j\u00f3lahald \u00ed Nor\u00f0urlondum er umlei\u00f0 875, t\u00e1 or\u00f0i\u00f0 er nevnt \u00ed sambandi vi\u00f0 Harald H\u00e1rfagra. Hvussu hesi j\u00f3l hava veri\u00f0 hildin f\u00e6st kanska ein \u00e1bending um \u00ed or\u00f0ingum sum at \"drekka j\u00f3lini\", sbr. td. kv\u00e6\u00f0aor\u00f0ingina: \"Gud man r\u00e1\u00f0a, hvar vit drekka onnur j\u00f3l\".\n\nUppruni j\u00f3lanna \n\nS\u00f3lst\u00f8\u00f0uh\u00e1t\u00ed\u00f0in er m\u00f8guliga tann elsta h\u00e1t\u00ed\u00f0, sum menn hava hildi\u00f0. Fyri 4000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani hildu f\u00f3lk \u00ed Mesopot\u00e1m\u00edu 12 daga h\u00e1t\u00ed\u00f0 um vetrars\u00f3lst\u00f8\u00f0u. Hendan h\u00e1t\u00ed\u00f0 var hildin til at s\u00fdna gudinum Marduk hei\u00f0ur. F\u00f3lk \u00ed Mesopot\u00e1m\u00edu hildu at Marduk str\u00edddist \u00edm\u00f3ti \u00f3ndari megi hesar dagar. Persar og bab\u00fdl\u00f3n\u00edumenn hildu h\u00e1t\u00ed\u00f0, sum l\u00edktist og nevnist Sacaea. \u00cd ein dag skiftu tr\u00e6lir og h\u00fasb\u00f3ndaf\u00f3lk um leiklut. Tr\u00e6lir gj\u00f8rdust h\u00fasb\u00f8ndur, og h\u00fasb\u00f3ndaf\u00f3lk gj\u00f8rdust tr\u00e6lir. F\u00f3lk \u00ed Evropa tr\u00fa\u00f0i, at illir andar, \u00e1lvar og tr\u00f8ll v\u00f3ru \u00e1 fer\u00f0 um j\u00f3lt\u00ed\u00f0ir, og tey gj\u00f8rdu ritualir fyri at f\u00e1a s\u00f3lina upp aftur. \u00cdb\u00fagvar \u00ed Nor\u00f0urskandinaviu s\u00edggja ikki s\u00f3lina \u00ed ein heilan m\u00e1na\u00f0, og f\u00f3lk f\u00f3r til fjals fyri at finnas\u00f3lina. T\u00e1 tey komu aftur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0indum um, at s\u00f3lin var \u00e1 veg, var hildin st\u00f3r veitsla, og eldur var tendra\u00f0ur at bj\u00f3\u00f0a s\u00f3lini v\u00e6lkomnari. \n\nGrikkar bl\u00f3ta\u00f0u Kronos um vetrars\u00f3lst\u00f8\u00f0ur og r\u00f3mverjar hildu hat\u00ed\u00f0 Saturnusar, sum hev\u00f0i tamarhald yvir gr\u00f3\u00f0ursemi jar\u00f0arinnar. R\u00f3mar\u00edki\u00f0 hev\u00f0i vald yvir st\u00f3rum parti av Evropu og londum kring Mi\u00f0jar\u00f0arhav. Kristni var gj\u00f8rd almenna tr\u00fagvin \u00e1r 380, men f\u00f3lk vildi ikki halda aftur skemtaninni um j\u00f3lini. F\u00f3lk vildi sleppa at dansa, f\u00e1a g\u00e1vur og g\u00f3\u00f0an mat vi\u00f0 v\u00edni og hava gl\u00e6siligar sj\u00f3nleikir. G\u00e1vurnar v\u00f3ru ofta kertur. Saturnusarh\u00e1t\u00ed\u00f0in var fr\u00e1 mi\u00f0jum desember til 1. januar. F\u00f3lk arbeiddu minni og v\u00f3ru t\u00e1 ofta \u00fatkl\u00f8dd, gingu \u00ed skr\u00fa\u00f0gongu, \u00f3tu g\u00f3\u00f0an mat, vitja\u00f0u vinf\u00f3lk og g\u00f3vu g\u00e1vur. R\u00f3mverjar pynta\u00f0u heimi\u00f0 vi\u00f0 livandi lj\u00f3sum, sum hingu \u00e1 gr\u00f8num tr\u00f8um. Ta\u00f0 hendi seg, at h\u00fasb\u00f3ndaf\u00f3lk skiftu um arbei\u00f0i vi\u00f0 tr\u00e6lir og bor\u00f0reiddu fyri teimum. \n\nSm\u00e1tt um sm\u00e1tt yvirt\u00f3k kirkjan vetrars\u00f3lst\u00f8\u00f0ur og broytti hugmyndina um f\u00f8\u00f0ingadag \u00f3sigrandi s\u00f3lar \"dies natalis solia invicti\" til f\u00f8\u00f0ingadag Jesu. \u00cd gomlum d\u00f8gum var ikki vanligt at halda f\u00f8\u00f0ingadag. Umlei\u00f0 \u00e1r 98 var f\u00f8\u00f0ingadagur Jesu hildin fyrstu fer\u00f0, og \u00e1r 138 gj\u00f8rdi biskupur \u00ed R\u00f3m dagin til st\u00f3rh\u00e1t\u00ed\u00f0ardag. Men t\u00e1 tey ikki vistu neyva dagin, v\u00f3ru dagar sum 2. januar, 6. januar, 23. mars, 28. mars, 18. apr\u00edl, 20. apr\u00edl, 20. ma\u00ed, 17. november og 25. desember br\u00faktir. Tann gamla kirkjan valdi 6. januar til f\u00f8\u00f0ingadag Jesu, t\u00ed t\u00e1 kappa\u00f0ist hon \u00edm\u00f3ti Os\u00edris-Aion tr\u00fagv \u00ed Aleksandr\u00edu, sum hev\u00f0i s\u00edna h\u00e1t\u00ed\u00f0 t\u00e1. Men \u00e1r 440 avgj\u00f8rdi J\u00fal\u00edus p\u00e1vi 1. at f\u00f8\u00f0ingadagur Jesu skuldi haldast tann 25. desember hv\u00f8rt \u00e1r, men ta\u00f0 gj\u00f8rdist ikki l\u00f3g, fyrr en \u00e1r 534. \n\nSo hv\u00f8rt sum kristnid\u00f3murin breiddist \u00fat um Evropu, t\u00f3k hann upp si\u00f0ir, sum v\u00f3ru fr\u00e1 heidnari tr\u00fagv, so sum mistiltein, j\u00f3latr\u00e6 og at kynda b\u00e1l. Tann si\u00f0ur at hava j\u00f3latr\u00e6 kann f\u00f8rast aftur til dyrkan av \"ask yggdrasils\" (-\u00far \u00e1satr\u00fagv). Ta\u00f0 var vani at pynta h\u00fas vi\u00f0 gr\u00f8num greinum um j\u00f3lini, og geva \u00f8\u00f0rum greinar, til minnis um megi n\u00e1tturunnar. Kristni kom til Skandinavia uml. 900, og hei\u00f0in j\u00f3l gj\u00f8rdust kristin.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nJ\u00f3l"}
{"id": "6117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stefan%20Casta", "title": "Stefan Casta", "text": "Stefan Casta er svenskur t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur og rith\u00f8vundur, f\u00f8ddur \u00ed 1949 \u00ed Vadstena og vaks upp \u00ed Norrk\u00f8ping; fr\u00e1 uml. 1980 b\u00fasitandi \u00ed Sk\u00e5ne. Stefan byrja\u00f0i sum sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur, men  er n\u00fa rith\u00f8vundur burturav. \u00cd 1999 vann hann st\u00f3ru svensku b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nina Augustpristet fyri b\u00f3kina Spelar d\u00f8d, og \u00ed 2000 fekk hann fyri somu b\u00f3k Nils Holgersson hei\u00f0url\u00f8nina, sum rith\u00f8vundar flestir tr\u00e1a eftir. Hann hevur eisini vunni\u00f0 Astrid Lindgren vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 2002.\n\nYndisb\u00f3k s\u00edna sigur Stefan vera Summari\u00f0 vi\u00f0 Mary-lou, sum kom \u00fat \u00e1 svenskum \u00ed 1997, \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2002 \u00ed t\u00fd\u00f0ing eftir J\u00e1kup \u00ed Skemmuni. Stefan Casta situr n\u00fa \u00ed s\u00e6ti 13 \u00ed svenska Barnab\u00f3kaakademinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nSvenskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "6118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDlendi", "title": "N\u00fdlendi", "text": "N\u00fdlendi er eitt b\u00f3kaforlag, i\u00f0 serliga hevur givi\u00f0 \u00fat t\u00fd\u00f0ingar eftir J\u00e1kup \u00ed Skemmuni.\n\nF\u00f8roysk forl\u00f8g"}
{"id": "6119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens", "title": "Jens", "text": "Jens er mest vanliga danska mannf\u00f3lkanavni\u00f0.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Jensen:\n\nF\u00f8royingar \n Jens Lisberg, f\u00f8royskur sangari.\n\nDanir \n Jens Fink-Jensen, danskur rith\u00f8vundur.\n\nNor\u00f0menn \n Jens Stoltenberg, norskur politikari.\n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "6132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heri%20Joensen%20%28t%C3%B3nleikari%29", "title": "Heri Joensen (t\u00f3nleikari)", "text": "Heri Joensen (21. februar 1973 \u00ed Havn) er ein av F\u00f8roya eydnur\u00edkastu t\u00f3nleikarum. Heri Joensen er gittarleikari og sangari \u00ed v\u00edkingarm\u00e1lmsb\u00f3lkinum T\u00fdr, og hann er eisini ein av stovnarunum av felagnum Gudloysi, i\u00f0 er ein \u00e1hugab\u00f3lkur fyri f\u00f8royskar gudloysingar.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heri Joensen \u00e1 MySpace. \n\nJoensen, Heri\nJoensen, Heri\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar"}
{"id": "6134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Per%20Petterson", "title": "Per Petterson", "text": "Per Petterson (18. juli 1952 \u00ed Oslo) er norskur rith\u00f8vundur. Hann er \u00fatb\u00fagvin b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og hevur arbeitt sum b\u00f3kahandlari, t\u00fd\u00f0ari og umm\u00e6lari. Hann gj\u00f8rdi fyrstu fer\u00f0 vart vi\u00f0 seg sum rith\u00f8vundur vi\u00f0 stutts\u00f8gusavni \u00ed 1987 og hevur skriva\u00f0 7 b\u00f8kur. Per Petterson var\u00f0 innstilla\u00f0ur til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00ed 1997 fyri b\u00f3kina Til Sibir. Vi\u00f0 b\u00f3kini \u00dat at stjala ross gj\u00f8rdist hann r\u00e6ttiliga kendur og vann fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir. \u00cd 2009 vann hann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina Jeg forbanner tidens elv.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Aske i munnen, sand i skoa, stutts\u00f8gur (1987). \n Ekkoland; skalds\u00f8ga (1989). \n Det er greit for meg skalds\u00f8ga (1992). \n Til Sibir skalds\u00f8ga (1996). \n I kj\u00f8lvannet skalds\u00f8ga (2000). \n Ut og stj\u00e6le hester; skalds\u00f8ga (2003). \u00c1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing eftir J\u00e1kup \u00ed Skemmuni: \u00dat at stjala ross, N\u00fdlendi 2006. \n M\u00e5nen over porten; t\u00ed\u00f0argreinir (2004). \n Jeg forbanner tidens elv; skalds\u00f8ga (2008). B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2009. \u00c1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing eftir J\u00e1kup \u00ed Skemmuni: Banna\u00f0 veri t\u00ed\u00f0ar\u00e1in, N\u00fdlendi 2009.\n Jeg nekter, skalds\u00f8ga (2012)\n\nNorskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952\nVinnarar av B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins"}
{"id": "6136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3m%C3%ADl", "title": "Sj\u00f3m\u00edl", "text": "Ein sj\u00f3m\u00edl, ein international nautisk m\u00edl ella ein fj\u00f3r\u00f0ingur er 1852 metrar. Ein sj\u00f3m\u00edl er upprunaliga \u00e1sett sum ein mi\u00f0al breiddarminuttur (bogaminuttur nor\u00f0ur og su\u00f0ur), tvs. 1/60 av einum stigi av einum st\u00f3rsirkli gj\u00f8gnum p\u00f3larnar.\nT\u00e1 meturskipanin var\u00f0 gj\u00f8rd, var \u00e6tlanin, at st\u00f3rsirkulin gj\u00f8gnum p\u00f3larnar og gj\u00f8gnum Par\u00eds skuldi vera eksakt 40\u202f000\u202f000 metrar. \u00dat fr\u00e1 hesum skuldi ein sj\u00f3m\u00edl veri\u00f0 \u00a0\u00a0= 1851,85\u00a0m. \u00cd dag ver\u00f0ur st\u00f3rsirkulin settur til 40\u202f007,86\u00a0kilometrar, og eftir t\u00ed skuldi ein sj\u00f3m\u00edl veri\u00f0 1\u202f852,22\u00a0metrar.\n\n\u00d3vissan \u00e1 m\u00e1tingini av st\u00f3rsirklinum gj\u00f8rdi, at fyrr kundi ein sj\u00f3m\u00edl vera eitt l\u00edti\u00f0 sindur ymisk, \u00ed Danmark var hon 1\u202f851,11\u00a0m fram til t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nMen \u00ed 1929 var\u00f0 avgj\u00f8rt \u00e1 millumtj\u00f3\u00f0a fundi, at ein sj\u00f3m\u00edl skuldi vera eksakt 1\u202f852\u00a0m. Londini, sum longu br\u00faktu meturskipanina, t\u00f3ku beinan vegin undir vi\u00f0 hesum millumtj\u00f3\u00f0a standardi, USA t\u00f3k undir vi\u00f0 honum \u00ed 1954 og Ongland \u00ed 1970.\n\nJ\u00f8r\u00f0in er ikki heilt k\u00faluskapa\u00f0, hon er eitt sindur ellipsoidskapa\u00f0. So ein breiddarminuttur er millum 1\u202f842,9 og 1\u202f861,6 metrar.\n\nSt\u00f3rsirkulin um ekvator er 40\u202f075\u202f017\u00a0metrar, og ein longdarminuttur vi\u00f0 ekvator er t\u00ed 1\u202f855,32\u00a0metrar. Eisini tann st\u00f3rsirkulin hevur veri\u00f0 br\u00faktur til at definera ymiskar geografiskar m\u00edl, sum ikki longur ver\u00f0a br\u00faktar.\n\nEin sj\u00f3m\u00edl er 24,6 % ella r\u00e6ttuliga n\u00e6r vi\u00f0 fj\u00f3r\u00f0ingin av eini gamlari danskari m\u00edl. Hon fekk t\u00ed eisini navni\u00f0 fj\u00f3r\u00f0ingsm\u00edl ella fj\u00f3r\u00f0ingur, h\u00f3ast ein fj\u00f3r\u00f0ingur upprunaliga var eitt l\u00edti\u00f0 sindur longri.\n\nReferansur \n\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "6147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urstreymoy", "title": "Su\u00f0urstreymoy", "text": "Su\u00f0urstreymoy er ikki \u00edt\u00f8kiliga avmarka\u00f0 eind, men ver\u00f0ur vanliga fata\u00f0 sum sunnasti tri\u00f0ingurin av Streymoynni. \u00c1 eysturs\u00ed\u00f0uni gongur marki\u00f0 millum Kollafj\u00f8r\u00f0 og Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0, solei\u00f0is at allar bygdirnar vi\u00f0 Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0 hoyra til Su\u00f0urstreym. \u00c1 vesturs\u00ed\u00f0uni gongur marki\u00f0 millum Sk\u00e6ling og Nor\u00f0radal, solei\u00f0is at Nor\u00f0radalur og bygdirnar sunnanfyri ver\u00f0a rokna\u00f0ar til Su\u00f0urstreym, me\u00f0an alt nor\u00f0anfyri ver\u00f0ur rokna\u00f0 til Nor\u00f0urstreymoy. Allar bygdir \u00ed Su\u00f0urstreymoy hoyra \u00ed dag til T\u00f3rshavnar kommunu umframt bygdirnar vi\u00f0 Kollafj\u00f8r\u00f0in.\n\nStreymoy"}
{"id": "6148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urstreymoy", "title": "Nor\u00f0urstreymoy", "text": "Nor\u00f0urstreymoy er ikki \u00edt\u00f8kiliga avmarka\u00f0 eind, men ver\u00f0ur vanliga fata\u00f0 sum nor\u00f0astu tveir tri\u00f0ingarnir av Streymoynni. \u00c1 eysturs\u00ed\u00f0uni gongur marki\u00f0 millum Kollafj\u00f8r\u00f0 og Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0, solei\u00f0is at allar bygdirnar vi\u00f0 Kollafj\u00f8r\u00f0 hoyra til Nor\u00f0urstreym. \u00c1 vesturs\u00ed\u00f0uni gongur marki\u00f0 millum Sk\u00e6ling og Nor\u00f0radal, solei\u00f0is at Sk\u00e6lingur og bygdirnar nor\u00f0anfyri ver\u00f0a rokna\u00f0ar til Nor\u00f0urstreym, me\u00f0an alt sunnanfyri ver\u00f0ur rokna\u00f0 til Su\u00f0urstreymoy. Saksun og allar bygdirnar \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00far H\u00f3sv\u00edk til Tj\u00f8rnuv\u00edkar hoyra \u00ed dag til Sunda Kommunu. Bygdirnar vi\u00f0 Kollafj\u00f8r\u00f0in hoyra til T\u00f3rshavnar kommunu; \u00c1 vesturs\u00ed\u00f0uni hoyra bygdirnar av Sk\u00e6lingi til V\u00e1lin vi\u00f0 Vestmanna til Kv\u00edv\u00edkar kommunu. Vestmanna er egin kommuna.\n\nStreymoy"}
{"id": "6149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landsst%C3%BDrisma%C3%B0ur", "title": "Landsst\u00fdrisma\u00f0ur", "text": "Ein landsst\u00fdrisma\u00f0ur (ella landsst\u00fdrisf\u00f3lk ella landsstyriskvinna) er ein r\u00e1\u00f0harri \u00ed landsst\u00fdrinum, i\u00f0 er f\u00f8royska stj\u00f3rnin. Landsst\u00fdrismenn ver\u00f0a tilnevndir av l\u00f8gmanni, i\u00f0 er ovasti lei\u00f0arin fyri landsst\u00fdrinum.\n\n\u00cd mun til landsst\u00fdrisf\u00f3lkini, i\u00f0 ver\u00f0a tilnevnd av l\u00f8gmanni, so er ta\u00f0 L\u00f8gtingi\u00f0, i\u00f0 velur l\u00f8gmann. Landsst\u00fdri\u00f0 er sostatt samansett av l\u00f8gmanni og teimum landsst\u00fdrismonnum, i\u00f0 l\u00f8gma\u00f0ur hevur tilnevnt. Samb\u00e6rt St\u00fdrisskipan f\u00f8roya skal l\u00f8gma\u00f0ur velja minst tveir landsst\u00fdrismenn \u00ed landsst\u00fdri\u00f0. Hv\u00f8rki l\u00f8gma\u00f0ur ella landsst\u00fdrismenn hava atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00ed l\u00f8gtinginum, men hava, eins og l\u00f8gtingslimir, r\u00e6tt at leggja fyri l\u00f8gtingi\u00f0 uppskot til l\u00f8gtingsl\u00f3gir, r\u00edkisl\u00f3gartilm\u00e6lir ella l\u00f8gtingssamtyktir.\n\nYmisku \u00e1byrgdar\u00f8kini hj\u00e1 landsst\u00fdrinum ver\u00f0a nevnd m\u00e1ls\u00f8kir og ver\u00f0a hesi luta\u00f0i millun landsst\u00fdrismennirnar av l\u00f8gmanni \u00ed einum m\u00e1ls\u00f8kjab\u00fdti. L\u00f8gma\u00f0ur kann eisini velja at umsita m\u00e1ls\u00f8ki sj\u00e1lvur. Eitt sindur ymiskt er fr\u00e1 einum landsst\u00fdri til anna\u00f0, j\u00fast hvussu m\u00e1ls\u00f8kini ver\u00f0a b\u00fdtt.\n\nFormliga heiti\u00f0 \u00e1 r\u00e1\u00f0harrunum \u00ed landsst\u00fdrinum er samb\u00e6rt St\u00fdrisskipanini landsst\u00fdrisma\u00f0ur, men til t\u00ed\u00f0ir ver\u00f0ur umframt landsst\u00fdrismenn eisini tosa\u00f0 um landsst\u00fdrisf\u00f3lk ella landsstyriskvinnur. Ongin innihaldsligur munur er \u00e1 landsst\u00fdrismanni, landsst\u00fdrisf\u00f3lk ella landsst\u00fdriskvinnu, men koma ymisku heitini helst fr\u00e1, at summi halda ta\u00f0 vera l\u00f8gi\u00f0 at kalla eina kvinnu fyri landsst\u00fdris-mann.\n\n\u00cd 2015 eru \u00ed landsst\u00fdrinum umframt l\u00f8gmann sjey landsst\u00fdrismenn.\n\nL\u00f8gmans- og landsst\u00fdrissessir 2015-\nL\u00f8gma\u00f0ur\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnu- og uttanr\u00edkism\u00e1lum\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed heilsu- og innlendism\u00e1lum\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed samfer\u00f0slum\u00e1lum\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almannam\u00e1lum\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum\n\nS\u00ed eisini\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri\nLandsst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1948\n\nKeldur\n\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "6158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bermuda", "title": "Bermuda", "text": "Bermuda er ein oyggjab\u00f3lkur sum hoyrir til Bretland, sum liggja \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi eystanfyri USA. N\u00e6rmasta sta\u00f0 \u00ed USA er Cape Hatteras, North Carolina, sum liggur umlei\u00f0 1030 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing fr\u00e1 Bermuda. \n\nOyggjarnar liggja 1.239 kilometrar sunnanfyri Cape Sable Island, Nova Scotia, og 1.770 kilometrar \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Miami. \n\nOyggjarnar eru 53,2 km2 til st\u00f8ddar. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 64.268 og f\u00f3lkat\u00e6ttleikin var 1.275 pr. km2. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Hamilton, t\u00f3 var St. George tann fyrsti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, og er St. George tann elsti enskt-talandi b\u00fdurin uttanfyri St\u00f3rabretland \u00ed heiminum. \n\nBermuda er ta\u00f0 nor\u00f0asta og eystasta sta\u00f0i\u00f0 av Burmuda-tr\u00fdkantinum, har ta\u00f0 sigst at n\u00f3gv skip eru gingin burtur og flogf\u00f8r eru dottin ni\u00f0ur \u00e1 mystiskan h\u00e1tt.\n\nS\u00f8ga \n\nBermuda oyggjarnar v\u00f3ru funnar \u00ed 1505 av spanska Juan de Berm\u00fadez kapteini, sum oyggjarnar eru uppkalla\u00f0ar eftir. \u00cd 1609 stovna\u00f0i Virginia Company eina b\u00faseting \u00e1 Bermuda, hetta var tvey \u00e1r eftir, at sama fyrit\u00f8ka hev\u00f0i sett \u00e1 stovn b\u00fdirinir Virginia og Jamestown \u00e1 amerikanska kontinentinum. B\u00fasetingin f\u00f3r fram t\u00e1 ein \u00f3dn herja\u00f0i \u00f8ki og ta\u00f0 s\u00f8kkandi enska skipi\u00f0 Sea Venture noyddist at st\u00fdra \u00e1 eitt sker har um lei\u00f0ir, so at manning og fer\u00f0af\u00f3lk kundu fara \u00ed land. Virginia Company st\u00fdrdi oynni til 1614, t\u00e1 ein onnur fyrit\u00f8ka Somers Isles Company, t\u00f3k yvir og hev\u00f0i r\u00e6\u00f0i \u00e1 oynni til 1684, t\u00e1 bretar t\u00f3ku valdi\u00f0 \u00e1 oynni.\n\n\u00cd 1707 v\u00f3ru oyggjarnar alment innlima\u00f0ar \u00ed St\u00f3ra Bretland.\n\nT\u00ed\u00f0arlinja \n 1505 \u2013 Oyggjarnar v\u00f3ru funnar av spani\u00f3lanum Juan de Berm\u00fadez\n 1609 \u2013 Tey fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini b\u00fasettust \u00e1 Bermuda, tey v\u00f3ru \u00far St\u00f3rabretlandi\n 1679 \u2013 Bermuda gj\u00f8rdist bretsk koloni, t\u00f3 ikki alment fyrr enn \u00ed 1707\n 1707 - Oyggjarnar v\u00f3ru alment innlima\u00f0ar \u00ed St\u00f3ra Bretland.\n 1797 \u2013 Ein bretsk herna\u00f0arbasa var\u00f0 bygd \u00e1 oynni\n 1834 \u2013 Tr\u00e6lahald gj\u00f8rdist \u00f3l\u00f3gligt \u00e1 Bermuda\n 1968 \u2013 Oyggjarnar fingu sj\u00e1lvst\u00fdri\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nOyggjaleikir \nBermuda er limur \u00ed Oyggjaleikunum, har F\u00f8royar eisini eru limir. Oyggjaleikir 2013 ver\u00f0a \u00e1 Bermuda. Bermuda luttekur eisini \u00e1 Olympisku Leikunum.\n\nOlymisku Leikirnir \nTey hava eitt n\u00fa luttiki\u00f0 \u00ed sigling, svimjing, kaving, fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti og triatlon.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: gov.bm\n Fer\u00f0avinnus\u00ed\u00f0a: gotobermuda.com\n Bermuda, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNor\u00f0uramerika\nOyggjar\nHj\u00e1lond\nBretland"}
{"id": "6159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A6turss%C3%B8ka", "title": "P\u00e6turss\u00f8ka", "text": "P\u00e6turss\u00f8ka er 29. juni. P\u00e6turss\u00f8ka eitur eftir P\u00e6turi \u00e1postli, i\u00f0 eisini hevur ein annan minnisdag: P\u00e6tursmessu.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0"}
{"id": "6160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leyp%C3%A1rsmessa", "title": "Leyp\u00e1rsmessa", "text": "Leyp\u00e1rsmessa er dagurin, sum ver\u00f0ur settur inn, t\u00e1 skot\u00e1r (leyp\u00e1r) er. Hon er 24. februar og bara leyp\u00e1r, hini \u00e1rini er eingin leyp\u00e1rsmessa. Sagt ver\u00f0ur, at lomvigin kemur at landi \u00e1 p\u00e1lsmessu og \u00ed bergi\u00f0 \u00e1 leyp\u00e1rsmessu. \u00c1 leyp\u00e1rsmessu ver\u00f0ur eisini sagt, at \"veturin (ella vindurin) hevur mist anna\u00f0 beini\u00f0.\"\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nMerkisdagar"}
{"id": "6162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Visible%20Fish", "title": "Visible Fish", "text": "Visible Fish var manna\u00f0 av Derhardi Olsen (gittar), \u00c1sbirni Berthelsen (trummur), Peturi P\u00f3lson (t\u00e1 Jensen)(sang), Boga \u00e1 Lakjuni (bass) og Eileri Hansen (gittar).\n\nB\u00f3lkurin byrja\u00f0i um veturin \u00ed 1992, t\u00e1 Derhard og Eiler, sum gingu \u00ed sama flokki \u00ed studentask\u00falanum vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv, gj\u00f8rdu av at byrja ein b\u00f3lk. Eftir at hava roynt ein trummuleikara og einar tveir bassleikarar, kom fyrst Petur vi\u00f0. Petur, sum hev\u00f0i gingi\u00f0 \u00ed einum h\u00e6gri flokki \u00ed sama studentask\u00fala og longu var sm\u00e1kendur sum yrkjari, var tri\u00f0i ma\u00f0ur \u00ed b\u00f3lkinum. Stutt eftir kom \u00c1sbj\u00f8rn vi\u00f0, og stutt eftir hann kom eisini Bogi vi\u00f0.\n\nUpprunaliga var\u00f0 vant \u00ed sluppini H\u00f8ganes, men t\u00e1i\u00f0 allir omanfyri v\u00f3ru vi\u00f0, var\u00f0 \u00edsta\u00f0in vant \u00ed Glyvra Bio. \n\nVisible Fish hev\u00f0i fleiri ste\u00f0gir \u00e1 lei\u00f0ini. M.a. var Bogi uttanlands eitt skifti og somulei\u00f0is \u00c1sbj\u00f8rn.\n\n\u00cd 1994 sp\u00e6ldi Visible Fish fyri fyrstu fer\u00f0 til konsert. Hetta var ein konsert \u00ed sambandi vi\u00f0 Varmakeldustevnuna \u00ed 1993. \n\n\u00cd 1996 t\u00f3ku Visible Fish sj\u00e1lvir eitt band upp, vi\u00f0 sangum, sum teir h\u00f8vdu gj\u00f8rt. Bandi\u00f0 var einans \u00e6tla\u00f0 til b\u00f3lkin sj\u00e1lvan og er t\u00ed ongant\u00ed\u00f0 \u00fatgivi\u00f0. Upptiki\u00f0 var\u00f0 \u00e1 loftinum hj\u00e1 P/F Esmar Simonsen \u00e1 Kambsdali \u00e1 sumri \u00ed 1996. Eykabassleikari \u00e1 bandinum (av t\u00ed at Bogi var uttanlands) var Jens L. Thomsen.\nEin sangur \u00e1 bandinum, skemti-kontri sangurin \"I Swallow Flies\", enda\u00f0i t\u00f3 \u00e1 eini \u00fatg\u00e1vu, t\u00e1 ta\u00f0 \u00ed s\u00ed\u00f0stu l\u00f8tu var\u00f0 avgj\u00f8rt at koyra ta\u00f0 sum \"hidden track\" \u00e1 fl\u00f8guna Doing Lounge Jesus, sum kom \u00fat \u00ed 1998. \n\n\u00cd 1997 lutt\u00f3k Visible Fish fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 Prix F\u00f8royar kappingini. Undankappingin var \u00ed Klaksv\u00edk og so m\u00e6tir b\u00f3lkar sum Mark No Limits, vi\u00f0 kenda Teiti Lassen \u00e1 odda, og lokalu hetjurnar Aria struku vi\u00f0 sigrinum. Men Visible Fish sl\u00f3g navn s\u00edtt fast \u00edmillum t\u00f3nleika\u00e1huga\u00f0ar f\u00f8royingar vi\u00f0 teirra sermerktu og villu framf\u00f8rslu. Serliga n\u00f3gv var gj\u00f8rt burtur\u00far, at forsangarin Petur \u00ed einum sangi gj\u00f8rdi \"sj\u00e1lvmor\u00f0\", vi\u00f0 einum sp\u00e6lirevolvara, \u00e1 pallinum.\n\nSeinni \u00ed 1997 var Visible Fish vi\u00f0 \u00e1 uppsamlingsfl\u00f8guni Rokk \u00ed F\u00f8royum 2, sum Tutl gav \u00fat. Sangurin \"Tender Skin\", gj\u00f8rdist eitt r\u00e6ttiligt hitt og var\u00f0 n\u00f3gv sp\u00e6ldur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya um ta t\u00ed\u00f0ina. Hann enda\u00f0i sum nr. 3 \u00e1 15 teimum bestu.\n\nUm hesa t\u00ed\u00f0ina, t.v.s. fr\u00e1 1997 til og vi\u00f0 1999, skipa\u00f0i Visible Fish fyri n\u00f3gvum konsertum \u00ed Losjuni vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv. Afturvendandi tiltak hv\u00f8rja fer\u00f0 var at bj\u00f3\u00f0a einum n\u00fdggjum og uppkomandi b\u00f3lki vi\u00f0 \u00e1 konsertina.\n\nFl\u00f8gan Doing Lounge Jesus kom \u00fat \u00e1 sumri \u00ed 1998 og seldi heilt v\u00e6l. Eitt lag av fl\u00f8guni, Styrofoam P, kom \u00e1 15 t\u00e6r bestu hitt-listan og rakk \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi.\n\n\u00cd 1998 var\u00f0 T\u00f3nleikasamtaki\u00f0 GR\u00d3T stovna\u00f0 og Visible Fish var ein r\u00edmuliga afturvendandi b\u00f3lkur hj\u00e1 samtakinum ta\u00f0 fyrsta \u00e1ri\u00f0. \n\n\u00c1 heysti \u00ed 1998 gav \u00daF eina fl\u00f8gu \u00fat vi\u00f0 barnasangum, innsp\u00e6ldir av n\u00fdggjum. Visible Fish tulka\u00f0i barnd\u00f3mshitti\u00f0 \u00cd Barnagar\u00f0i hj\u00e1 Hj\u00f8rdis Johansen. Sangurin var sera v\u00e6l m\u00f3ttikin og er sp\u00e6ldur heilt n\u00f3gv gj\u00f8gnum \u00e1rini.\n\n\u00cd 1999 gav pl\u00e1tufelagi\u00f0 Tutl \u00fat eina fl\u00f8gu, sum \u00e6t Gr\u00f3tf\u00f8royskt, sum var samansett av ymiskum f\u00f8royskum b\u00f3lkum, i\u00f0 sp\u00e6ldu egi\u00f0 tilfar. Visible Fish lutt\u00f3k vi\u00f0 sanginum Br\u00f3\u00f0ir Judas. \n\nUm \u00e1rsskifti\u00f0 1999-2000 avgj\u00f8rdu limirnir \u00ed Visible Fish at ste\u00f0ga fyribils og hava ikki vant regluliga s\u00ed\u00f0ani. T\u00f3 var ein \"reunion\" konsert hildin \u00e1 sumri \u00ed 2003 \u00ed Losjuni \u00ed G\u00f8tu. \n\n\u00cd oktober 2007 kunngj\u00f6rdu Visible Fish, at teir v\u00f3ru byrja\u00f0ir aftur.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "6169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Villmenn", "title": "Villmenn", "text": "Villmenn er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far V\u00e1gunum.\n\nLimir \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum \n Finnur Joen-Jacobsen, sang og trummir\n John Edvin Joensen, bass\n Holgar Jacobsen, guitar og sang\n Dj\u00f3ni Str\u00f8msten, guitar\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2001 - S\u00fart og f\u00f3lkaligt (Holgar & Villmenn)\n 2004 - Feikleikans ringr\u00e1s\n 2006 - Villmannatj\u00f3\u00f0in\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Villmenn \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "6173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perihelium", "title": "Perihelium", "text": "Perihelium merkir \"n\u00e6st S\u00f3lini\", og ver\u00f0ur heiti\u00f0 brukt um tann partin av r\u00e1sina hj\u00e1 gongustj\u00f8rnunum, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r eru so n\u00e6r S\u00f3lini, sum t\u00e6r koma \u00ed s\u00ednum umfari um hana.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aphelium", "title": "Aphelium", "text": "Aphelium merkir \"fjart fr\u00e1 S\u00f3lini\" (helios \u00e1 griskum merkir s\u00f3l), og ver\u00f0ur heiti\u00f0 br\u00fakt um tann partin av r\u00e1sina hj\u00e1 gongustj\u00f8rnunum, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r eru so fjart fr\u00e1 S\u00f3lini, sum t\u00e6r koma \u00ed s\u00ednum umfari um hana.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frits%20Johannesen", "title": "Frits Johannesen", "text": "Frits Johannesen er uppvaksin \u00ed Fuglafir\u00f0i, har hann eisini b\u00fdr.\nHann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og hevur \u00ed mong \u00e1r starvast \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Sk\u00fala. Umframt l\u00e6rarastarvi\u00f0 hevur Frits n\u00f3gv kreativ j\u00f8rn \u00ed eldinum.\n\nSkapandi virksemi\n\nT\u00f3nleikur \nFrits hevur \u00ed mong \u00e1r veri\u00f0 k\u00f3rlei\u00f0ari og primus motor hj\u00e1 Fuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3ri. Hann hevur eisini skriva\u00f0 l\u00f8g og \u00fatsett tey fyri k\u00f3ri\u00f0. Fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani mynda\u00f0i Frits eitt \u00farvalsk\u00f3r vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at fara til New York at framf\u00f8ra Pass\u00edus\u00e1lmarnar.\n\nMyndlist \nFrits hevur eisini alt\u00ed\u00f0 fingist vi\u00f0 at m\u00e1la og gera a\u00f0ra myndlist, og seinnu \u00e1rini er hann vor\u00f0in alt meira kendur kring allar F\u00f8royar fyri m\u00e1lningar s\u00ednar, sum ofta hava t\u00f3nleik sum myndevni.\n\nHei\u00f0ur \n 2017 \u2013 Hei\u00f0ursg\u00e1va landsins\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFrits Johannesen\n\nF\u00f8royskur k\u00f3rsangur\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nK\u00f3rlei\u00f0arar"}
{"id": "6182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leirkeri%C3%B0", "title": "Leirkeri\u00f0", "text": "Leirkeri\u00f0 er kristiligt b\u00f3kaforlag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu v/ Zacharias Zachariassen. Forlagi\u00f0 gevur eisini \u00fat bla\u00f0i\u00f0 Leirkeri\u00f0.\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nG\u00f8ta\nKristind\u00f3mur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "6183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fannir", "title": "Fannir", "text": "Fannir er eitt f\u00f8royskt b\u00f3kaforlag \u00ed T\u00f3rshavn v/ \u00c1rna Dahl, l\u00e6rara, i\u00f0 serliga hevur givi\u00f0 \u00fat fagrar b\u00f3kmentir og b\u00f3kmentas\u00f8guligt tilfar. \n\nForlagi\u00f0 Fannir,\nB\u00f3ndabrekka 11,\nFO-100 T\u00f3rshavn,\nTlf. +298 31 44 52, Fax  +298 31 44 52,\n\nForlag\u00ed\u00f0 hevur ISBN-prefix 99918-49-\n\nB\u00f3kmentir\nFel\u00f8g\nF\u00f8royar"}
{"id": "6189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steinhovden", "title": "Steinhovden", "text": "Steinhovden er ein bygd millum eysturu v\u00e1g og vestaru v\u00e1g \u00ed Flora Kommunu, Noreg, hevur veri\u00f0 hildi\u00f0 fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0. Handilsbygningarnir hj\u00e1 kongliga einahandlinum \u00ed Flora kommuna eru bygdir \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Steinhovden h\u00fdsir \u00ed dag 119 \u00edb\u00fagvum.\n\nNavn \n\nSteinhovden hevur fingi\u00f0 navn av steinhaldi, sum var vanligt \u00ed Noregi \u00ed stein\u00f8ldini. \u00cd bygdini er t\u00f3 eitt flakavirki, i\u00f0 ikki longur keypir slegghamaran fr\u00e1 \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tum \u00e1 pl\u00e1ssinum, men \u00edsta\u00f0in keypir s\u00edna r\u00e1v\u00f8ru \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8lunum, serliga \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8luni \u00ed Seljeset.\n\nSteinhovdingar \n\nSlegghamarmann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Steinhovden 1947. Hann eigur slegghamaran Mj\u00f8lnir og vi\u00f0 honum berjist hann m\u00f3t automatin. T\u00e1 i\u00f0 ein Firda-fyr er n\u00f3g n\u00e6r, letur kjaftin upp og gloypir honum.\n\nFj\u00f8ll \n\nFj\u00f8ll \u00ed Steinhov\u00f0in\n\n H\u00e5steinen\n Sk\u00e5lefj\u00f8ll\n Su\u00f0an Sandvikfj\u00f8ll\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Jarle. \n\n Atle\n\n Gunnvar.\n\n Alf\n\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "6191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Unga%20Tj%C3%B3%C3%B0veldi%C3%B0", "title": "Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0", "text": "Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 er felag teirra ungu, i\u00f0 fylkjast um stevnu Tj\u00f3\u00f0veldisfloksins. Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 er ikki partur av Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum, men sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt felag vi\u00f0 egnum l\u00f3gum og vi\u00f0t\u00f8kum. Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 ynskir einar fr\u00e6lsar, r\u00e6ttv\u00edsar og samhaldsfestar F\u00f8royar.\n\nUnga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 er skipa\u00f0 solei\u00f0is:\n\nR\u00f3kur Herup Olsen, forma\u00f0ur\nIda \u00e1 Reynat\u00fagvu, n\u00e6stforkvinna\nBrandar He\u00f0insson, skrivari\nPetur Pauli \u00e1 H\u00f8vdanum, kassameistari\nHerv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, nevndarlimur \nHildur H\u00e1foss, nevndarlimur\nGunv\u00f8r Hoydal Brimnes, nevndarlimur\nVilliam Meier, nevndarlimur\nElla J\u00f3gvansd\u00f3ttir, nevndarlimur\n\nForkvinnur/menn s\u00ed\u00f0ani 1998:\n Annlis Bjarkhamar\n J\u00f3annes Vitalis Hansen\n R\u00fani Nielsen\n J\u00f3gvan Jacobsen\n Barbara Holm\n R\u00fani Nielsen\u00a0og Barbara Holm\n Gunnhild Dahl Niclasen\n J\u00f3gvan Arnason Djurhuus\n Regin Winther Poulsen\n Tr\u00e1in Petursson N\u00f3nklett, feb. 2014 - mars 2016\n Elsa Berg, mars 2016- mars 2018\nHerv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, mars 2018 - august 2019\nR\u00f3kur Herup Olsen, august 2019 - \n\n8. juli 2017 kunngj\u00f8rdi Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 gj\u00f8gnumf\u00f8rdan gr\u00f8nan politikk fyri felagi\u00f0. Serliga leggur gr\u00f8ni politikkurin dent \u00e1 varandi orkukeldur, at ste\u00f0ga oljuboringum og at gera n\u00fdggja n\u00e1tt\u00faruverndarl\u00f3g.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0\n\n Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roysk politisk ungmannafel\u00f8g"}
{"id": "6195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1rjavnd%C3%B8gur", "title": "V\u00e1rjavnd\u00f8gur", "text": "V\u00e1rjavnd\u00f8gur er dagur um v\u00e1ri\u00f0, t\u00e1 vit eru mitt \u00edmillum stytsta dag og longsta dag. V\u00e1rjavnd\u00f8gur ver\u00f0ur sagt at vera 21. mars, men summi \u00e1r kann 19. mars ella 20. mars vera r\u00e6ttari dagurin.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanus%20G.%20Johansen", "title": "Hanus G. Johansen", "text": "Hanus Gj\u00e6rdum Johansen, best kendur sum Hanus G. ella Hanus G. Johansen, er f\u00f8ddur \u00ed Klaksv\u00edk 18. juni 1950. \nHann er kendur sum v\u00edsusangari og hevur millum anna\u00f0 tulka\u00f0 norska yrkjaran Jakob Sande. Hann framf\u00f8rir onkunt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 Aldub\u00e1runi og hevur eisini sungi\u00f0 saman vi\u00f0 Fr\u00e6ndum. \u00cd 1998 var hann f\u00f8royskt innslag \u00e1 mentanartiltaki \u00ed \u00f8kinum kring Flekkefjord \u00ed Noregi. \n\nHanus hevur gj\u00f8rt l\u00f8g til yrkingar s\u00ed\u00f0ani s\u00ed\u00f0st \u00ed 70-\u00e1runum og hann metir, at hann tilsamans hevur gj\u00f8rt l\u00f8g til \u00e1lei\u00f0 250 yrkingar. \nHann er serliga kendur fyri at tulka yrkingarnar hj\u00e1 kenda f\u00f8royska skaldinum Poul F. Joensen. Hanus hevur gj\u00f8rt l\u00f8g til \u00e1lei\u00f0 90 yrkingar hj\u00e1 Hargaskaldinum. Hann gav \u00fat LP og kasettuband \u00ed 1988, sum nevndist \"Gaman og \u00e1lvara - Hanus syngur Poul F.\" Henda \u00fatg\u00e1va kom \u00fat sum fl\u00f8ga (CD) 20 \u00e1r seinni \u00ed 2008.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Hanus G. og Cantabile: Heitur kossur. 2015. Fl\u00f8ga vi\u00f0 12 k\u00e6rleikssangum, Pauli \u00ed Sandager\u00f0i \u00fatsetti allir sangirnir. Yrkingar eftir Janus Djurhuus, Gunnar Dahl-Olsen, P\u00f3l F. Joensen, Karsten Hoydal, P\u00e4r Lagerkvist, Rikard Long, Hans J. Glerfoss, T.N. Djurhuus, Bernhard Brim og J.J. \u00ed Ger\u00f0i.\n \u00c1 fold eru t\u00fasund gudar - Yrkingar eftir Poul F. Joensen, Hanus hevur gj\u00f8rt l\u00f8gini. \u00datg\u00e1vudagur 18. november 2012 \u00e1 f\u00f8\u00f0ingardegnum hj\u00e1 Poul F.\n H\u00f8rpusp\u00e6larin, Hanus syngur Poul F. yrkingar, 2010. Henda fl\u00f8gan hevur fingi\u00f0 bestu umm\u00e6li og sigst at vera ein var\u00f0i \u00ed F\u00f8roya t\u00f3nlistas\u00f8gu.\n \"Eitt bla\u00f0 eg \u00e1 kann skriva\", Juni 2010, EP-fl\u00f8ga vi\u00f0 l\u00f8gum eftir Hanus G. Johansen og tekstum eftir Hans J\u00e1kup Glerfoss. Fl\u00f8gan kom \u00fat tann dagin Hanus fylti 60 \u00e1r \u00e1 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum.\n Hanus G. Johansen & Aldub\u00e1ran - \"fr\u00e5 leddigen - Jakob Sande-dikt i f\u00e6r\u00f8ysk tonedrakt. CD, \u00fatgivin 2006, 100 \u00e1r eftir at Jakob Sande var\u00f0 f\u00f8ddur.\n Bouquet - Hanus G. Johansen & Aldub\u00e1ran. CD, \u00fatgivin 2000, ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 Hanus fylti 50 \u00e1r.\n N\u00f3si - Kristian Blak (Barnafl\u00f8ga)\n Ung um aldarm\u00f3ti (1985). \n Gaman og \u00e1lvara - Hanus syngur Poul F. LP og kassetuband \u00ed 1988. CD \u00ed 2008.\n Syng bara vi\u00f0 - Kristian Blak & children. Upprunaliga \u00fatgivin sum LP \u00ed 1985, seinni \u00fatgivin sum CD.\n\nHei\u00f0ur \n 2020 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins 2019 fyri sang- og t\u00f3nleikaavrik s\u00edni.\n 2016 - Tilnevndur FMA saman vi\u00f0 Cantabile \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va\n 2016 - Tilnevndur FMA saman vi\u00f0 Cantabile \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins sangur (Saknur, yrking eftir P\u00f3l F. Joensen)\n 2013 - Listavir\u00f0isl\u00f8n N\u00f3lsoyar P\u00e1ls \u00e1 75.000 kr\u00f3nur\n 2012 - S\u00f8mdarg\u00e1va landsins (\u00e1rlig upph\u00e6dd \u00e1 20.000 kr. restina av l\u00edvinum, fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2013)\n Tilnevndur til Planet Awards 2012 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins einstaklingur\n Tilnevndur til Planet Awards 2010 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins einstaklingur/b\u00f3lkur\n Tilnevndur til Planet Awards 2010 \u00ed b\u00f3lkinum Besta \u00fatg\u00e1va vi\u00f0 fl\u00f8guni H\u00f8rpusp\u00e6larin\n Listavir\u00f0isl\u00f8n Mi\u00f0lah\u00fasins\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Turi\u00f0 Justinussen: \nF\u00e6r\u00f8ykveld med Hanus Johansen p\u00e5 Galleri Rustica, maalmannen.no, 12. mars 2018\n\n Hanus G. Johansen, myspace.com\n\nKeldur \n\nJohansen, Hanus G.\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "6204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0evropa", "title": "Mi\u00f0evropa", "text": "\u00cd Sveis, Eysturr\u00edki og Ungarn er langt til sj\u00f3s. Landslagi\u00f0 er \u00f3gvuliga fj\u00f8lbroytt. \u00cd Sveis og vestara parti \u00ed t.d. Eysturr\u00edki eru n\u00f3gv h\u00f8g fj\u00f8ll og dj\u00fapir dalar. H\u00e6gstu fj\u00f8ll \u00ed Evropa eru \u00ed Alpunum \u00ed Mi\u00f0evropa. Eystari partur \u00ed Eysturr\u00edki er sl\u00e6ttari, og \u00ed Ungarn eru nakrar t\u00e6r st\u00f8rstu fl\u00f8turnar \u00ed Evropa. \u00c1in Donau er n\u00e6stlongsta \u00ed Evropa, hon er n\u00e6stan 3 000 km. Hon tekur seg upp \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi, men rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00e6\u00f0i Ungarn og Eysturr\u00edki, \u00e1\u00f0renn hon rennur \u00fat \u00ed Svartahav.\n\nLond \u00ed Mi\u00f0evropa \n\n T\u00fdskland\n Sveis\n Liktinstein\n Eysturr\u00edki\n Slovenia\n P\u00f3lland\n Kekkia\n Slovakia\n Ungarn\n\nEvropa"}
{"id": "6214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Riboflavin", "title": "Riboflavin", "text": "Riboflavin ella vitamin B2 er ein vatnupploysilig vitamin vi\u00f0 frymilinum C17H20N4O6.\n\nRiboflavin er ein t\u00fd\u00f0andi partur av coensymunum FAD og FMN og er sostatt alney\u00f0ugt fyri evnisskifti av feitti, kolhydratum og proteinum.\n\nRiboflavin ver\u00f0ur st\u00f8\u00f0ugt \u00farskilt gj\u00f8gnum landi\u00f0, so mangul s\u00e6st lutfalsliga ofta t\u00e1 ikki nokk f\u00e6st gj\u00f8gnum f\u00f8\u00f0ina. Mangul (ariboflavinosis) kann elva til skr\u00e6dna\u00f0ar og rey\u00f0ar varrar, s\u00e1r og bruna \u00ed munni, eyman h\u00e1ls, rivur \u00ed munnhornunum (angular cheilitis), turra h\u00fa\u00f0 og bl\u00f3\u00f0sprongd eygu.\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%A1verul%C3%ADvfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Sm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i", "text": "Sm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i ella mikrobiologi er l\u00e6ran um sm\u00e1verur sum eru ein-kyknu mikroskopiskar organismur. T\u00e6r ver\u00f0a deildar \u00ed prokaryotar (t.d. bakteriur og \u00e1v\u00edsar algur) og eukaryotar (t.d. ger). Virus ver\u00f0a ikki alt\u00ed\u00f0 b\u00f3lka\u00f0 sum livandi, men hoyra eisini undir sm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0ina.\n\nS\u00ed eisini \n Bakteria\n Virus\n\nSm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ebenezer", "title": "Ebenezer", "text": "Ebenezer er navni\u00f0 \u00e1 samkomuh\u00fasi hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed Niels Finsens g\u00f8tu \u00ed Havn. Navni\u00f0 Ebenezer er hebraiskt og er tiki\u00f0 \u00far S\u00e1muelsb\u00f3k (1. S\u00e1m. 4:1 og 7:12) \u00ed B\u00edbliuni. Fyrsti salurin, Ebenezer, var\u00f0 bygdur beint eftir 1900 og var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu 17. juli 1905. Hann var\u00f0 \u00ed 1963 tikin ni\u00f0ur og fluttur inn \u00ed Saltangar\u00e1, har hann fekk navni\u00f0 Ber\u00f8a. N\u00faverandi samkomubygningurin er tikin \u00ed br\u00fak 6. september 1963 og fekk umfatandi \u00e1b\u00f8tur og umbygging \u00ed 2006.\n\u00c1\u00f0renn salurin Ebenezer var\u00f0 bygdur \u00ed 1905 savna\u00f0ist samkoman \u00ed Sloans sali vi\u00f0 Tingh\u00fasvegin; tann salurin var\u00f0 bygdur \u00ed 1879.\n\nK\u00f3r \nN\u00f3gv ver\u00f0ur sungi\u00f0 \u00ed Ebenezer og fleiri k\u00f3r eru. \u00cd 2013 eru tr\u00fd k\u00f3r:\nDupultkvartettin \u00ed Ebenezer\nEbenezer k\u00f3ri\u00f0\nGentuk\u00f3ri\u00f0 Kassia\n\nBr\u00fa\u00f0arv\u00edgsla \nFyrsta br\u00fa\u00f0arv\u00edgslan \u00ed Ebenezer var \u00ed 1978. Ta\u00f0 v\u00f3ru Richard Schwartz Jacobsen og Anna Kj\u00e6rbo, sum giftust. Tey h\u00f8vdu fingi\u00f0 serloyvi til at ver\u00f0a v\u00edgd \u00ed salinum, og politiassistenturin Niclas Poulsen hev\u00f0i fingi\u00f0 serloyvi fr\u00e1 f\u00fatanum at v\u00edga pari\u00f0.\n\nKeldur \n\n Fyrsta br\u00fa\u00f0arv\u00edgslan \u00ed Ebenezer. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 1 (1978)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n ebenezer.fo\n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "6219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ferenc%20Pusk%C3%A1s", "title": "Ferenc Pusk\u00e1s", "text": "Ferenc Pusk\u00e1s (1. apr\u00edl 1927 \u00ed Kispest - 17. november 2006 \u00ed Budapest) var ein ungarskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum er nummar 16 \u00e1 topp-20 listanum yvir h\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed sponsku La Liga, er vi\u00f0 \u00e1 FIFA 100 listanum, hevur vunni\u00f0 OL gull, HM silvur vi\u00f0 Ungarn og eina r\u00f8\u00f0 av \u00f8\u00f0rum meistaraheitum og \u00fatnevningum. han er tidligere verdens bedste h\u00e5ndbold spiller\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\n Budapest Honv\u00e9d FC\n\nUngarska ligan 1949-50, 1950, 1952, 1954, 1955\n\n Real Madrid\nLa Liga 1960-61, 1961-62, 1962-63, 1963-64, 1964-65\nCopa del General\u00edsimo (n\u00faverande Copa del Rey) 1962\n\nEuropacup 1959, 1960, 1966\nInterkontinental-cup 1960\n\nLandsli\u00f0\n Ungarn\nOL-gull 1952\nHM-silvur 1954\nMi\u00f0evropiskur meistari 1953\nBalkan Cup-meistari 1947\n\nIndividuelt\n Central European International Cup: Top Scorer (10 m\u00e1l): 1954\n Ungarskur toppskj\u00fatti: 1947\u201348, 1949\u201350, 1950, 1953\n Spanska La Liga toppskj\u00fatti (Pichichi steypurin): 1959-60, 1960\u201361, 1962\u201363, 1963\u201364\n Heimsins besti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (World Soccer Player of the Year): 1953\n \u00c1rsins leikari \u00ed Evropa: 1953\n 1954 World Cup Golden Ball vinnari\n 1954 World Cup Bronze Boot vinnari\n Nevndur \u00ed 1954 World Cup All-Star Team\n Evropiski f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed 20. \u00f8ld L'Equipe\n Ungarski leikari \u00ed 20. \u00f8ld\n Football's Top Scorer of the 20th century-International Federation of Football History and Statistics\n Silver Ball European Footballer of the Year (Frakland) : 1960\n Limur \u00ed Fifa 100\n UEFA Golden Player-Ungarn\n Top 10 Greatest Players of the 20th century (#7) -World Soccer Magazine\n Top 10 World's Best Players of the 20th century (#6) -International Federation of Football History and Statistics\n Top 10 Europe's Best Players of the 20th century (#4) -International Federation of Football History and Statistics\n European Cup Top Scorer (12 goals)(7 m\u00e1l): 1960, 1964\n Golden Boot of the World in 1948: (50 m\u00e1l)\n\nVenjari \n  Panathinaikos\n Alpha Ethniki: 1969\u201370, 1971\u201372\n European Cup\n Nummar tvey: 1971\n Intercontinental Cup\n Nummar tvey: 1971\n\n  Sol de Am\u00e9rica\n Primera Divisi\u00f3n (Paraguei): 1986\n\n  South Melbourne Hellas\n National Soccer League: 1990\u201391\n NSL Cup: 1989\u201390\n Dockerty Cup: 1989 og 1991\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l fyri Ungarn \n\nM\u00e1l og \u00farslit v\u00edsa m\u00e1lini hj\u00e1 Ungarn fyrst.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \npuskas.com - Tribute to Ferenc Pusk\u00e1s (Enskt, Spanskt, Ungarskt)\n\nUngarskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 2006"}
{"id": "6229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98skudagur", "title": "\u00d8skudagur", "text": "\u00d8skudagur er mikudagurin eftir f\u00f8stuinngang, t.e. 46 dagar undan p\u00e1skum. \u00d8skudagur eins og a\u00f0rir dagar kn\u00fdttir at p\u00e1skunum er ikki fastan dag \u00ed m\u00e1na\u00f0inum, men flytir vi\u00f0 p\u00e1skunum. Oftast er \u00f8skudagur \u00ed seinnu helvt av februar; hann kann vera millum uml. 6. februar og 7. mars. Vi\u00f0 \u00f8skudegi byrjar \u00e1lvarsemi\u00f0 \u00ed f\u00f8stuni eftir skemti\u00f0 \u00ed sambandi vi\u00f0 f\u00f8stuinngangin, eisini kalla\u00f0 fastal\u00e1vint. Eftir gomlum si\u00f0i ver\u00f0ur dansa\u00f0 \u00e1 fastalavint, f\u00f8stuinngangi, men fr\u00e1 \u00f8skudegi til p\u00e1ska ver\u00f0ur ikki dansa\u00f0.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzyrzec%20Podlaski", "title": "Mi\u0119dzyrzec Podlaski", "text": "Mi\u0119dzyrzec Podlaski er ein bygd \u00ed P\u00f3llandi. Mi\u0119dzyrzec Podlaski hevur 17.300 \u00edb\u00fagvar (2005) og var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1177.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Miedzyrzec.pl\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "6232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8stuinngangur", "title": "F\u00f8stuinngangur", "text": "F\u00f8stuinngangur er inngangurin til f\u00f8stuna, sum \u00ed kristind\u00f3minum ver\u00f0ur hildin \u00ed 7 vikur undan p\u00e1skum. F\u00f8stuinngangur er tann sunnudagin, sum er tann 7. sunnudagurin frammanundan p\u00e1skadegi. M\u00e1nakv\u00f8ld og t\u00fdskv\u00f8ld \u00ed f\u00f8stuinngangi, sum vit eisini kalla fastal\u00e1vint, hevur veri\u00f0 vanligt at hava ymiskt til skemtunnar, eitt n\u00fa at ganga gr\u00fdlu (ella ganga langaf\u00f8stu), og at sl\u00e1a tunnu. M\u00e1nadag \u00ed f\u00f8stuinngangi, \u00e1 fastal\u00e1vint, er vanligt at dansa f\u00f8royskan dans, og henda dag endar dansi\u00e1ri\u00f0. Mikudagur \u00ed f\u00f8stuinngangi nevnist \u00f8skudagur, og t\u00e1 byrjar \u00e1lvarsamari parturin av f\u00f8stuni. Gamalt var ikki at eta kj\u00f8t \u00ed f\u00f8stu; hetta s\u00e6st aftur \u00ed summum sagnum, eitt n\u00fa um K\u00e1lv l\u00edtla. Si\u00f0urin ikki at eta kj\u00f8t \u00ed f\u00f8stu hevur upp til okkara t\u00ed\u00f0 veri\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed kat\u00f3lskum londum.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAni%20Nielsen", "title": "R\u00fani Nielsen", "text": "R\u00fani Nielsen (21. februar 1979 \u00e1 Tv\u00f8royri) er fyrrverandi forma\u00f0ur \u00ed Unga Tj\u00f3\u00f0veldinum, st\u00f8rsta politiska ungmannafelagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Hann er samstundis tann, i\u00f0 longst hevur siti\u00f0 sum forma\u00f0ur felagsins. \n\n\u00cd 2002 og 2003 var hann eykama\u00f0ur \u00e1 l\u00f8gtingi fyri Hergeir Nielsen. \n\nHann sat vi\u00f0 f\u00edggjar\u00e1byrgdini \u00ed formanskapinum \u00ed Unga Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num umbo\u00f0andi Sosialistiskan Ungd\u00f3m \u00ed Nor\u00f0anlondum (SUN) \u00e1rini 2005 til 2007. Hevur eisini eyglei\u00f0ari \u00ed V\u00e6lfer\u00f0arnevndini og \u00ed Umhv\u00f8rvisnevndini \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num \u00ed sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0. F\u00f3r fyrstu fer\u00f0 umbo\u00f0andi Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 \u00ed Unga Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed 2001.\n\nR\u00fani Nielsen var\u00f0 aftur forma\u00f0ur \u00ed Unga Tj\u00f3\u00f0veldinum eitt stutt skifti. Hann var\u00f0 valdur forma\u00f0ur \u00e1 fundi 22. mars 2007 og t\u00f3k ikki vi\u00f0 afturvali \u00e1 landsnevndarfundi 22. mars 2008. \n\nNielsen, Runi\nNielsen, Runi"}
{"id": "6236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torradagar", "title": "Torradagar", "text": "Torradagar kallast mentanarvika, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed torra, fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2007. Torri - ella \u00ed torra - kallast m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin, i\u00f0 byrjar \u00ed seinnu helvt av januar ella fyrru helvt af februar og varir \u00ed 4 vikur fram, ta\u00f0 er eina m\u00e1naringr\u00e1s.\n\n\u00cd torravikuni ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri ymiskum tilt\u00f8kum \u00ed Klaksv\u00edk. Fyrilestrar um torra, torrafisk og torrahald. Um fiskivinnu og si\u00f0ir \u00e1 sj\u00f3num. Eisini er \u00e6tlanin at skipa fyri fyrilestrum um fiskivinnuna \u00ed dag og f\u00e1a serfr\u00f8\u00f0ingar fr\u00e1 fiskiranns\u00f3knarstovuni at grei\u00f0a fr\u00e1 fiskivinnuni, s\u00e6\u00f0 fr\u00e1 teirra eygum. Heilsukaf\u00e9, forkunnug fiskamatarskr\u00e1 og torrasvimjing eru bert n\u00f8kur av \u00e1hugaverdu tilt\u00f8kunum \u00far Torrar\u00fagvuni.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nF\u00f8royskar stevnur"}
{"id": "6237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torri", "title": "Torri", "text": "Torri er heiti\u00f0 \u00e1 \u00e1rsins \u00f8\u00f0rum (ella okkurt \u00e1r fyrsta) m\u00e1nam\u00e1na\u00f0i, sum byrjar vi\u00f0 n\u00fdm\u00e1na seint \u00ed januar ella t\u00ed\u00f0liga \u00ed februar og varir g\u00f3\u00f0ar 4 vikur, ta\u00f0 er eina m\u00e1naringr\u00e1s. \u00cd torra er fiskurin serliga g\u00f3\u00f0ur og feitur.\n\nS\u00ed eisini \n Torradagar\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1naringr%C3%A1s", "title": "M\u00e1naringr\u00e1s", "text": "Ein m\u00e1naringr\u00e1s er ringr\u00e1sin hj\u00e1 m\u00e1nanum runt j\u00f8r\u00f0ina, t.e. ein m\u00e1nam\u00e1na\u00f0ur. Hon varar g\u00f3\u00f0ar 4 vikur og er fr\u00e1 tendring (ta\u00f0 er vi\u00f0 n\u00fdm\u00e1na) um fyrra kvartal (1. vikan), fullm\u00e1na (2. vikan)(eisini kalla\u00f0 full s\u00f3l), seinna kvartal (3. vikan) og aftur til tendring (4. vikan). Hv\u00f8r m\u00e1naringr\u00e1s hevur navn \u00e1 f\u00f8royskum og ver\u00f0ur kalla\u00f0 -s\u00f3l, td. j\u00f3las\u00f3l, torras\u00f3l, g\u00f8s\u00f3l, v\u00e1rs\u00f3l.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1nam%C3%A1na%C3%B0ur", "title": "M\u00e1nam\u00e1na\u00f0ur", "text": "Ein m\u00e1nam\u00e1na\u00f0ur ella astronomiskur m\u00e1na\u00f0ur er t\u00ed\u00f0in, ta\u00f0 tekur m\u00e1nanum at fer\u00f0ast eina ringr\u00e1s um j\u00f8r\u00f0ina, ein m\u00e1naringr\u00e1s. Hon er fr\u00e1 tendring (n\u00fdm\u00e1na) til n\u00e6stu tendring (n\u00fdm\u00e1na). Ein m\u00e1nam\u00e1na\u00f0ur er umlei\u00f0 29,5 samd\u00f8gur (29 samd\u00f8gur, 12 t\u00edmar, 44 minuttir og 2,8 sekund, fyri at vera heilt neyvur). (Ta\u00f0 eru a\u00f0rir h\u00e6ttir at rokna longdina \u00e1 eini m\u00e1naringr\u00e1s, og teir geva 27 samd\u00f8gur og millum 7 og 13 t\u00edmar). \n\n12 \"m\u00e1nam\u00e1na\u00f0ir\" eru grundin \u00ed t\u00ed\u00f0areindini einum \u00e1ri. Hetta \u00e1ri\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 ov stutt, og fyri at r\u00e6tta upp \u00e1 hetta, ver\u00f0a skotm\u00e1na\u00f0ir ella skotdagar settir inn. Hetta ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 gj\u00f8rt mi\u00f0v\u00edst vi\u00f0 julianska kalendaranum fr\u00e1 \u00e1r 45 f.Kr og enn neyvari vi\u00f0 gregorianska kalendaranum fr\u00e1 1582.\n\nM\u00e1nam\u00e1na\u00f0irnir hava allir navn \u00e1 f\u00f8royskum; teir eita allir -s\u00f3l, t.d. j\u00f3las\u00f3l, g\u00f8s\u00f3l, torras\u00f3l. Hesi n\u00f8vn eru n\u00fa mestsum burturdottin.  \n\n 1. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eftir j\u00f3l eitur j\u00f3las\u00f3l. Hon kann byrja \u00ed desember ella so seint sum 22. januar. Vit kunnu rokna 8. januar sum mi\u00f0al\u00e1r, men ta\u00f0 kann vera 14 dagar hv\u00f8nn vegin (ta\u00f0 er \u00e1 lei\u00f0 r\u00e6tt).\n 2. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur torras\u00f3l og byrjar upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 6. februar. Hesin m\u00e1na\u00f0ur ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0ur \u00ed torra og er serliga g\u00f3\u00f0ur til fisk. Torrafiskur er serliga g\u00f3\u00f0ur og feitur fiskur.  \n 3. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur g\u00f8s\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 8. mars. \n 4. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur v\u00e1rs\u00f3l ella einm\u00e1nas\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 6. apr\u00edl. \n 5. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur g\u00fdtus\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 6. mai.\n 6. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur summars\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 4. juni.\n 7. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur \u00f8kus\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 5. juli.\n 8. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur \u00ed hoyna og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 4. august.\n 9. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur \u00ed akurskur\u00f0 og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 1. september. \n 10. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur skur\u00f0s\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 1. oktober.\n 11. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur klippings\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 31. oktober\n 12. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0urin eitur vetrars\u00f3l og kann byrja upp til 14 dagar hv\u00f8rju megin 29. november.\n\nTeir t\u00f3lv m\u00e1nam\u00e1na\u00f0irnir eru gott 354 dagar tilsamans, me\u00f0an \u00e1ri\u00f0 er gott 365 dagar. So umlei\u00f0 tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r er ein 13. m\u00e1ni, millumpartas\u00f3l, sum er \u00edmilum 1. og 2. m\u00e1nam\u00e1na\u00f0in.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mentanarvika", "title": "Mentanarvika", "text": "Ein mentanarvika er ein vika vi\u00f0 alskyns mentanarligum tilt\u00f8kum, sum ein bygd ella kommuna kann skipa fyri. \u00cd eini mentanarviku eru vanliga fyrilestrar, listaframs\u00fdningar, konsertir o.a. \u00e1 skr\u00e1nni. D\u00f8mi um mentanarviku er torradagarnir \u00ed Klaksv\u00edk ella heystfagna\u00f0ur \u00e1 Ei\u00f0i.\n\nF\u00f8royskir festivalar"}
{"id": "6241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A5steinen", "title": "H\u00e5steinen", "text": "H\u00e5steinen, er eitt fjall \u00ed Flora kommunu \u00ed Noregi; h\u00e6gsta fjall \u00ed H\u00e5steinsh\u00e1lendinum. Hann r\u00f8kkur upp \u00e1 965 m. \n\nNor\u00f0ur- og su\u00f0urs\u00ed\u00f0an er brattar. Vanliga g\u00f8tan ni\u00f0an \u00e1 Villeb\u00f8en er av Grytaskar\u00f0i ni\u00f0an undir tindin. So ver\u00f0ur gingi\u00f0 su\u00f0ur um tindin millur og nor\u00f0ur um. \n\nH\u00f8ydalsnipa, 933 m yvir havinum, er n\u00e6sth\u00e6gsta fjall \u00ed H\u00e5steinsh\u00e1lendinum. \nVestanfyri liggja bygdirnar Store-H\u00f8ydal, Likkje-H\u00f8ydal og Ausevik.\nEystanfyri liggja bygdirnar Steindal og Svardal, \nog sunnanfyri er \u00d8vre Standal og Vevring.\n\nFj\u00f8ll \u00ed Noregi"}
{"id": "6243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1triksmessa", "title": "P\u00e1triksmessa", "text": "P\u00e1triksmessa er 17. mars. P\u00e1triksmessa er til minnis m Sankta P\u00e1trik.\n\nGallery\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A6nadiktsmessa", "title": "B\u00e6nadiktsmessa", "text": "B\u00e6nadiktsmessa er 21. mars og ver\u00f0ur hildin til minnis um B\u00e6nadikt fr\u00e1 Nursia (uml. 480 - 547). Hann stovna\u00f0i klostri\u00f0 \u00e1 Monte Cassino \u00ed Italia \u00ed 529 og grunda\u00f0i harvi\u00f0 benediktsskipanina, i\u00f0 gj\u00f8rdist ein av mest t\u00fd\u00f0andi kat\u00f3lsku klosturskipanunum.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A6nadikt%20%C3%BAr%20Nursia", "title": "B\u00e6nadikt \u00far Nursia", "text": "B\u00e6nadikt (Benedictus) \u00far Nursia (italskt San Benedetto da Norcia) livdi umlei\u00f0 \u00e1r 480 - 547. Minnisdagur hansara er B\u00e6nadiktsmessa, 21. mars. Hann stovna\u00f0i \u00ed 529 benediktsskipanina, sum gj\u00f8rdist ein tann t\u00fddningarmesta kat\u00f3lska klosturskipanin. M\u00f3\u00f0urklostri\u00f0 er \u00e1 heygnum Monte Cassino millum Rom og Napoli \u00ed Italia. \n\nSlagor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 benediktsskipanin er \"Ora et labora\", ta\u00f0 er lat\u00edn og merkir: \"Bi\u00f0 og arbei\u00f0\".\n\nItaliarar\nKristind\u00f3mur\nHalgimenni"}
{"id": "6246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lomvigi", "title": "Lomvigi", "text": "Lomvigi ella lomviga (fr\u00f8\u00f0iheiti - Uria aalge) er svartur sj\u00f3fuglur. Sagt ver\u00f0ur, at lomvigin kemur at landi \u00e1 p\u00e1lsmessu og \u00ed bergi\u00f0 \u00e1 leyp\u00e1rsmessu. 31. juli sigst lomvigin aftur leggja fr\u00e1 landi.  Loyvt er (\u00ed 2007) at skj\u00f3ta lomviga fr\u00e1 1. oktober til 20. januar. er svartur oman\u00e1, hv\u00edtur \u00ed ne\u00f0ra. Summir hava eina hv\u00edta striku aftur fr\u00e1 eyganum; teir eru sama slagi\u00f0 sum hinir, men eru oftast st\u00f3rir. Fyrst \u00ed juni hevur lomvigin vorpi\u00f0, eittans egg, st\u00f3rt eftir fuglinum. Fr\u00e1 t\u00ed tj\u00fakkasta smalkast ta\u00f0 beint og javnt m\u00f3ti hinum kl\u00e6nra endanum, sum er \u00f3vanliga sp\u00edskur; eggi\u00f0 rullar t\u00ed ikki beinan veg, men heldur runt \u00ed ring, og ta\u00f0 man mangan hava bjarga\u00f0 teimum fr\u00e1 at fara \u00fat av r\u00f3kini. Fr\u00e1 5. til 8. juni fara menn at r\u00e6na, t. e. at taka eggini. \u00cd st\u00f3rum l\u00ednum s\u00edga teir langt ni\u00f0ur \u00ed bergi\u00f0 \u2014 \u00ed Sk\u00favoy um 80 favnar, \u2014 og har, sum loft er, gera teir st\u00f3r reiggj \u00fat og inn. Eggini eru v\u00f8kur, fr\u00e1 fagrasta gr\u00f8na til bleikgr\u00f8nt og stundum hv\u00edtt, sett vi\u00f0 dimmum blettum og strikum, sum gera tey \u00f3l\u00edk hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Or\u00f0i\u00f0 gongur, at aldri finnast tvey lomvigaregg, sum eru meinl\u00edk \u00e1 liti. Summi s\u00fdnast at vera einlitt gr\u00f8n, men hyggur t\u00fa gj\u00f8llari eftir, so s\u00e6rt t\u00fa alt\u00ed\u00f0 onkun dimman blett, sum ger eitt fr\u00e1merki.\n \nSk\u00favoy og D\u00edmun eru bestu lomvigalondini \u00ed F\u00f8royum. Sk\u00favoyingar f\u00e1a so n\u00f3gv egg \u00fatyvir ta\u00f0, teir br\u00faka sj\u00e1lvir, at teir fara vi\u00f0 heilum b\u00e1tsfarmi til Havnar at selja. Skj\u00f3tt verpur lomvigin aftur, og hann vermir \u00ed r\u00famar 4 vikur. Ungfuglurin situr hesa t\u00ed\u00f0ina ni\u00f0ast vi\u00f0 sj\u00f3gvin; hann er kalla\u00f0ur hellufuglur og ver\u00f0ur tikin av b\u00e1ti vi\u00f0 fleygastong. N\u00fa pisurnar eru \u00fatkomnar, fl\u00fagva teir gomlu javnan vi\u00f0 nebbasild \u00ed nevinum. T\u00e1 i\u00f0 ein lendir \u00e1 r\u00f3kini, eru n\u00f3gv opin gap uttan um hann, men hin gamli kennir v\u00e6l unga s\u00edn. D\u00fana\u00f0a pisan er br\u00fanlig oman\u00e1, gr\u00e1-spr\u00f8klut um h\u00e1ls og s\u00ed\u00f0ur, hv\u00edt \u00ed ne\u00f0ra. Um mi\u00f0jan juli kemur fyglingin fyri. Vi\u00f0 eini stuttari stong og st\u00f3rum neti gongur fyglingarma\u00f0urin eftir r\u00f3kini, varliga framat, har sum lomvigin situr t\u00e6ttur. Har leggur hann neti\u00f0 omanyvir og kann f\u00e1a n\u00f3gvar \u00ed ta\u00f0, um 5\u20148 man vera ta\u00f0 vanliga, 10\u201415 er v\u00e6l fingi\u00f0, og 20 m\u00e1 sigast n\u00f3gv, t\u00f3 at ta\u00f0 hevur hent at fingi\u00f0 60. 1000 lomvigar kann ein kringur fyglingarma\u00f0ur f\u00e1a ein g\u00f3\u00f0an dag. Men vi\u00f0 hetta lag misfarast n\u00f3gvar pisur. T\u00ed hava teir summsta\u00f0ni lagt fyglingina av og fleyga n\u00fa \u00ed sta\u00f0in. \u00cd flognum er lomvigin ikki so sn\u00failigur sum lundin og t\u00ed betri at fleyga.\n\nFyri \u00f3lavs\u00f8ku eru pisurnar floygdar. Mest um kv\u00f8ldi\u00f0 s\u00edggjast t\u00e6r fara av r\u00f3kini, ein l\u00edtil fyrst og tveir st\u00f3rir \u2014 fa\u00f0ir og m\u00f3\u00f0ir \u2014 hv\u00f8r s\u00ednumegin aftanvert vi\u00f0 hana. Har, sum st\u00f3r ur\u00f0 er undir, bera tey gomlu ofta \u00f3tta fyri at hin l\u00edtla fer ikki at vinna \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 geva tey henni t\u00e1 eitt stump uppeftir. Eisini \u00e1 sj\u00f3num halda tey saman fyrru t\u00ed\u00f0ina. Ber okkurt, sum t. d. ein fles, upp \u00edmillum, so tey ikki s\u00edggja hv\u00f8rt anna\u00f0, so lj\u00f3\u00f0ar \u00ed heilum karr karr karr \u00f8\u00f0rumegin og pi pi pi hinumegin, til tey hittast aftur. Umframt vi\u00f0 fygling og fleygi ver\u00f0ur n\u00f3gvur lomvigi fingin vi\u00f0 snaru. Snaran er ein flaki av vi\u00f0i vi\u00f0 n\u00f3gvum lykkjum av faksi oman\u00e1, og lomvigin, sum alt\u00ed\u00f0 d\u00e1mar v\u00e6l at sita \u00e1 rekavi\u00f0i, fer upp \u00e1 hann, men f\u00e6r so f\u00f8turnar fastar \u00ed lykkjurnar. Eisini ver\u00f0ur n\u00f3gvur lomvigi skotin v\u00ed\u00f0a um \u00e1 sj\u00f3num. Og t\u00f3 hevur hann heldur n\u00f8rst enn minka\u00f0 \u00ed seinnu t\u00ed\u00f0ini. Um veturin fer\u00f0ast hann um langt \u00fati \u00e1 havinum. Nakrir s\u00edggjast t\u00f3 her; t\u00e1 er hann bleikgr\u00e1ur framman \u00e1 h\u00e1lsinum og upp \u00ed vangarnar. Sama lit hevur steffan, t. e. pisan, t\u00e1 i\u00f0 hon er komin \u00e1 sj\u00f3gvin.\n\nSlag  \nUria lomvia (\u00cdslandslomvigi)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "6249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Bunyan", "title": "John Bunyan", "text": "John Bunyan (28. november 1628 \u2013 31. august 1688) var kristin enskur h\u00f8vundur og pr\u00e6dikuma\u00f0ur. Hann var f\u00f8ddur \u00ed Harrowden n\u00e6rhendis Bedford \u00ed Onglandi. Hann skriva\u00f0i m.a. skalds\u00f8guna The Pilgrim's Progress, sum Victor Danielsen t\u00fdddi til f\u00f8royskt undir heitinum P\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0in. Henda b\u00f3k ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum kanska fyrsta veruliga skalds\u00f8gan. Eisini ein onnur b\u00f3k eftir John Bunyan, Hin heilagi bardagin, er \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing Victor Danielsens.\n\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "6251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jar%C3%B0fr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i", "text": "Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i ella geologi er l\u00e6ran um bygna\u00f0in \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, t.d. um tey ymisku jar\u00f0l\u00f8gini, virksemi \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, so sum eldgos og jar\u00f0skj\u00e1lvtar, og um jar\u00f0ars\u00f8guna, so sum \u00edst\u00ed\u00f0ir og hvussu landslagi er broytt gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina.\n\nEin sum f\u00e6st vi\u00f0 jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i sum yrki, ver\u00f0ur nevndur ein jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingur.\n\nF\u00f8royar eru \u00farslit av st\u00f3rum eldgosvirksemi \u00ed \u00f8kinum fyri 55 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. F\u00f8royar eru skaptar \u00ed 3. og endaligu spja\u00f0ingini av Atlantshavinum, sum enn er virkin. \n\nAtlantshavi\u00f0 brei\u00f0kar so vi\u00f0 og vi\u00f0, sum Europa-pl\u00e1tan og Afrika-pl\u00e1tan flytar seg burtur fr\u00e1 Nor\u00f0ur- og Su\u00f0urameriku-pl\u00e1tunum. Eitt n\u00fa brei\u00f0kast \u00cdsland \u00ed l\u00f8tuni vi\u00f0 7 cm \u00e1rliga.\n\nEkstarnar sl\u00f3\u00f0ir \n\n Jar\u00f0feingi - jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligur stovnur undir Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num\n Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligi stovnurin \u00e1 universitetinum \u00ed Keypmannahavn"}
{"id": "6254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A6knafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "L\u00e6knafr\u00f8\u00f0i", "text": "L\u00e6knafr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um menniskjakroppin og greining, for\u00f0ing og leking av sj\u00fakum og eisini ymiskum ska\u00f0um, sum menniskja\u00f0 kann koma \u00fat fyri. Granskarar kanna sj\u00faku\u00e1rin og royna n\u00fdggjar vi\u00f0ger\u00f0arh\u00e6ttir. Sj\u00faka ver\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rd vi\u00f0 til d\u00f8mis geisling, uppvenjing, heiliv\u00e1gi og skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0. Fyribyrgjandi vi\u00f0ger\u00f0, til d\u00f8mis at koppseta, er t\u00fd\u00f0andi partur \u00ed n\u00fdm\u00f3tans l\u00e6knav\u00edsindum. \u2028\u2028Fyri tveimum \u00f8ldum s\u00ed\u00f0an kundu f\u00f3lk ikki v\u00e6nta s\u00e6r at gerast st\u00f3rt eldri enn 40 \u00e1r. N\u00fa ver\u00f0a mong f\u00f3lk \u00ed \u00eddna\u00f0arlondum 80 \u00e1ra gomul ella eldri. Betri matur og serstakliga betri heilsur\u00f8kt gera ta\u00f0, at f\u00f3lk liva longri, men menningin \u00ed l\u00e6knav\u00edsindum hevur eisini n\u00f3gv at siga. St\u00f3rur l\u00e6knat\u00f8rvur er enn \u00ed menningarlondum. Heilsuf\u00f3lk ver\u00f0a \u00fatb\u00fagvin at hj\u00e1lpa hesum f\u00f3lkum. Heilsuf\u00f3lk koppseta og duga at veita l\u00e6tta sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0. Tey lei\u00f0beina eisini \u00ed reinf\u00f8ri, \u00ed mati og \u00ed sm\u00e1barnar\u00f8kt. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin kann eisini vera 40 \u00e1r styttri \u00ed menningarlondum enn \u00ed \u00eddna\u00f0arlondum. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed Angola er t.d. bara 38 \u00e1r.\n\nH\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki innan l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i \n\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i fatar um so n\u00f3gv, at l\u00e6knar mugu eftir pr\u00f3vt\u00f8ku \u00fatb\u00fagva seg meiri og f\u00e1a s\u00e6r ser\u00fatb\u00fagving. \u2028\u2028Greinir \u00ed l\u00e6knav\u00edsindum\u2028\u2028:\n\n Kropsbygna\u00f0arfr\u00f8\u00f0i.\n Nervafr\u00f8\u00f0i er um heilasj\u00fakur og nervasj\u00fakur.\n Eygnasj\u00fakrafr\u00f8\u00f0i er um eygu og eygnasj\u00fakur. \u2028\n Ortopedar vi\u00f0gera sj\u00fakur \u00ed beinum, ryggi og v\u00f8ddum.\n \u2028Sinnissj\u00fakrafr\u00f8\u00f0i kannar sinnissj\u00fakur.\n S\u00e1larsj\u00fakufr\u00f8\u00f0i.\n Barnasj\u00fakufr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um barnasj\u00fakur. \u2028\u2028\u2028\n H\u00fa\u00f0arsj\u00fakrafr\u00f8\u00f0i er um h\u00fa\u00f0arsj\u00fakur. \u2028\n Skur\u00f0fr\u00f8\u00f0i: \u2028Sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0 vi\u00f0 skur\u00f0l\u00e6knakn\u00edvi ver\u00f0ur nevnd skur\u00f0fr\u00f8\u00f0i.\u2028\n Heilir\u00e1\u00f0sfr\u00f8\u00f0i.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n L\u00e6knafr\u00f8\u00f0iligi stovnurin \u00e1 universitetinum \u00ed Keypmannahavn."}
{"id": "6256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/RNA", "title": "RNA", "text": "RNA er stytting fyri ribonukleins\u00fdra (s\u00fdra = acid \u00e1 enskum). RNA er, eins og DNA, samansett av nukleotidum vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednum nukleobasa. Men har DNA hevur nukleobasan thymin (T), hevur RNA nukleobasan uracil (U). Eisini er sukureindin \u00ed hv\u00f8rjum nukleotid ribosa \u00ed sta\u00f0in fyri, sum \u00ed DNA, 2'-deoxyribosa.\n\nRNA hevur ymisk st\u00f8rv \u00ed kyknuni. tRNA (transfer RNA) flytur aminos\u00fdrur til proteinsyntesuna \u00e1 ribosomunum. mRNA (messenger RNA) ver\u00f0ur n\u00fdtt til at flyta uppl\u00fdsingar fr\u00e1 DNA til ribosomini. Eisini hava vit rRNA (ribosom RNA), sum ribosomini eru samansett av.\n\nDNA ver\u00f0ur avrita\u00f0 til RNA \u00ed eini prosess nevnd transskripti\u00f3n, og s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0a proteinir framleidd \u00fat fr\u00e1 RNA \u00ed eini prosess nevnd translati\u00f3n.\n\nVanliga ver\u00f0ur DNA n\u00fdtt til goymslu av arvfr\u00f8\u00f0iliga tilfarinum, men n\u00f8kur virus n\u00fdta \u00ed sta\u00f0in RNA.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n DNA\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i\nM\u00fdlisl\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hagfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Hagfr\u00f8\u00f0i", "text": "Hagfr\u00f8\u00f0i ella statistikkur er \u00f8ki innan st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i, i\u00f0 fevnir um tilr\u00e6ttal\u00f8gu, samanumt\u00f8ku og vi\u00f0ger\u00f0 av \u00f3vissum eyglei\u00f0ingum.\n\nMi\u00f0kei\u00f0is \u00ed hagfr\u00f8\u00f0ini finna vit sannl\u00edkindarokning, sum loyvir fors\u00f8gnum og framrokningum.\n\nSitat \n \"Til eru lygn, forbrend lygn og eisini afturat hesum hagfr\u00f8\u00f0i.\" Benjamin Disraeli\n \"Ert t\u00fa \u00ed eini gr\u00fagvu, og hevur \u00edskubba \u00e1 h\u00f8vdinum, hevur t\u00fa ta\u00f0 heilt hampuligt \u00ed mi\u00f0al.\" Steen Hansen\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir \n Hagstova F\u00f8roya\n Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfik\n Danmarks Statistik\n\nHagfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Virus", "title": "Virus", "text": "Eitt virus er ein undir-mikroskopiskur partikkul (millum 20 og 300 nm) sum kan smitta eina kyknu \u00ed einari l\u00edvfr\u00f8\u00f0iligari veru. Eitt virus kan bert n\u00f8ra seg vi\u00f0 at smitta eina vertkyknu, sum kunnu ver\u00f0a b\u00e6\u00f0i prokaryotar (t.d. bakteriukyknur) og eukaryotar (t.d. dj\u00f3rakyknur). N\u00f3gv virus elva til sj\u00fakur \u00ed menniskjum og dj\u00f3rum. Vi\u00f0ger\u00f0 er trupul, t\u00ed antibiotika nyttar ikki og f\u00e1 sl\u00f8g av heiliv\u00e1gi finnast, i\u00f0 virka \u00edm\u00f3ti virusum.\n\nSamanseting \nVirus eru, \u00ed grundini, samansett av arvatilfari inni \u00ed einum proteinhylki\u00f0. Proteinhylki\u00f0 er antin uppbygt sum ein spiralur, so virusi\u00f0 gerst avlangt (helicalt), ella eru proteineindirnar samansettar sum \u00ed einum f\u00f3tb\u00f3lti, so virusi\u00f0 er runt (icosahedralt). Ta\u00f0 finnast eisini kompleks virus sum hava hv\u00f8rki av \u00e1\u00f0urnevndu skapum, men kunnu t.d. hava ein proteinhala ella ein annalei\u00f0is vegg.\n\nN\u00f8kur hava eisini ein lipid dupultlag membran uttanum hylki; tey i\u00f0 ikki hava ver\u00f0a kalla\u00f0i nakin virus. Ta\u00f0 eru mest dj\u00f3ravirus, i\u00f0 hava membran. Flestu virusir hava ikki egin ensymir, men ta\u00f0 eru t\u00f3 n\u00f8kur sum hava. Ensymini hava ymiskar funkti\u00f3nir, t.d. at framlei\u00f0a DNA \u00fat fr\u00e1 RNA (revers transcriptase), br\u00f3ta hol \u00e1 bakteriuveggir (lysosym) og hj\u00e1lpa virusinum at loysa seg fr\u00e1 kyknuni (neuraminadase).\n\nDeiling \nT\u00e1 virus deila seg gongur ta\u00f0 fyri seg \u00ed 5 stigum:\n\n \u00cdbinding: Virusi\u00f0 bindir til eina kyknu.\n Inntreinging: Virusi\u00f0 sendir s\u00edtt arvatilfar inn \u00ed kyknuna. N\u00f8kur virus senda eisini proteinir sum tey br\u00faka til at framlei\u00f0a n\u00fdtt arvatilfar.\n Framlei\u00f0sla: Virusi\u00f0 n\u00fdtir ensymini hj\u00e1 kyknuni til at framlei\u00f0a s\u00edtt egna n\u00fdggja arvatilfar og proteinir.\n Samanseting: Arvatilfar og proteinir ver\u00f0a samansett til n\u00fdggjar viruspartiklar.\n Leyslating: Viruspartiklarnir ver\u00f0a leyslatnir fr\u00e1 kyknuni. Ofta doyr kyknan av hesum.\n\nFlokking \nVirus ver\u00f0a ofta b\u00f3lka\u00f0i eftir hvat teirra arvatilfar er og hvussu tey framlei\u00f0a mRNA. (Baltimore flokkingin):\n\n B\u00f3lkur I: DNA-virus vi\u00f0 dupultstrongi (dsDNA). D\u00f8mi: Herpes simplex virus, Pokur virus.\n B\u00f3lkur II: DNA-virus vi\u00f0 einkultstrongi (ssDNA). D\u00f8mi: Parvovirus.\n B\u00f3lkur III: RNA-virus vi\u00f0 dupultstrongi (dsRNA). D\u00f8mi: Rotavirus.\n B\u00f3lkur IV: RNA-virus vi\u00f0 pluss einkultstrongi ((+)ssRNA). D\u00f8mi: Poliovirus, Hepatitis A virus, SARS virus.\n B\u00f3lkur V: RNA-virus vi\u00f0 minus einkultstrongi ((-)ssRNA). D\u00f8mi: Influenza virus, Rabies virus, Meslingavirus, Ebola virus, Marburg virus.\n B\u00f3lkur VI: RNA-virus vi\u00f0 pluss einkultstrongi, sum deila seg vi\u00f0 DNA-millumli\u00f0i (ssRNA-RT). D\u00f8mi: HIV.\n B\u00f3lkur VII: DNA-virus vi\u00f0 dupultstrongi, sum deila seg vi\u00f0 RNA-millumli\u00f0i (dsDNA-RT). D\u00f8mi: Hepatitis B virus.\n\nS\u00ed eisini \n DNA, RNA\n Kykna\n\nKeldur \n Michael T. Madigan, John M. Martinko, Brock Biology of Microorganisms, 11th Edition, 2006, Pearson Prentice Hall.\n\nKyknul\u00e6ra\nM\u00fdlisl\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bakteria", "title": "Bakteria", "text": "Ein bakteria er ein einkykna\u00f0 mikroskopisk l\u00edvvera. Bakteriur hoyra til prokaryotar verur og hava sostatt ongan kyknukjarna. Menniskjakroppurin hevur umlei\u00f0 t\u00edggju fer\u00f0ir fleiri bakteriukyknur enn menniskjakyknur \u00ed s\u00e6r, serliga \u00e1 h\u00fa\u00f0ini og \u00ed maga-tarm-kanalini. Ta\u00f0 finnast b\u00e6\u00f0i \u00f3h\u00e6ttisligar og sj\u00fakuelvandi (patogenar) bakteriur. Menniskju ver\u00f0a javnan smitta\u00f0 vi\u00f0 sj\u00fakuelvandi bakterium, men hetta er t\u00edbetur l\u00e6tt at vi\u00f0gera, t\u00ed bakteriur kunnu vanliga drepast vi\u00f0 antibiotika. Ta\u00f0 er t\u00f3 vor\u00f0i\u00f0 alt meira vanligt, at bakteriur gerast antiobiotika-m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8rar. Hetta kemst ivaleyst av, at menniskjan hevur ovurn\u00fdtt antiobiotiskan heiliv\u00e1g.\n\nSkap \nBakteriur eru umlei\u00f0 t\u00edggju fer\u00f0ir minni enn eukaryotar kyknur og eru vanliga 0,5-5 mikrometrar til st\u00f8ddar. T\u00e6r kunnu hava ymisk sk\u00f8p, t.d. rundar (coccus), avlangar (rod), S-forma\u00f0ar (spirillum), sn\u00fara\u00f0ar (spirochete) og tr\u00e1\u00f0forma\u00f0ar (filament).\n\nFlokking \nBakteriur kunnu b\u00f3lkast eftir samanseting av kyknuveggi \u00ed grampositivar og gramnegativar bakteriur. T\u00e1 man vi\u00f0ger bakteriur vi\u00f0 Gram-liting gerast grampositivar bakteriur violettar og gramnegativar rey\u00f0ar.\n\nNakrar \u00e6ttir av grampositivum bakterium:\n\nActinomyces, Bacillus, Clostridium, Corynebacterium, Enterococcus, Lactobacillus, Listeria, Micrococcus, Mycobacterium, Staphylococcus, Streptococcus og Streptomyces.\n\nNakrar \u00e6ttir av gramnegativum bakterium:\n\nEnterobacter, Escherichia, Helicobacter, Hemophilus, Klebsiella, Legionella, Neisseria, Proteus, Pseudomonas, Salmonella, Shigella og Vibrio.\n\nEitur \nBakteriur kunnu hava tr\u00fd ymisk sl\u00f8g av eitur:\n\n Exoeitur eru eitrandi proteinir, sum bakterian letur \u00far s\u00e6r, me\u00f0an hon veksur. Eitri\u00f0 kann fer\u00f0ast fr\u00e1 infekti\u00f3nssta\u00f0num og gera ska\u00f0a a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed kroppinum. Exoeitur eru ofta kraftmikil sum t.d. eitrini hj\u00e1 Clostridium tetani (bakterian i\u00f0 elvir til st\u00edvkrampa), Clostridium botulinum (bakterian i\u00f0 elvir til botulismu) og Corynebacterium diphteriae (bakterian i\u00f0 elvir til difteritis).\nExoeitur kunnu b\u00fdtast \u00ed tr\u00edggjar b\u00f3lkar: Cytolytisk, AB-eitur og superantigenir.\n\n Enteroeitur eru exoeitur, sum virka \u00ed tunntarminum, har tey elva til, at veska ver\u00f0ur \u00farskild, sum elvir til sp\u00fdggju og diar\u00e9. N\u00f8kur d\u00f8mi um bakteriur vi\u00f0 enteroeitrum eru Salmonella enteriditis, Vibrio cholerae og Escherichia coli.\n\n Endoeitur eru lipopolysaccharidir \u00ed uttara vegginum hj\u00e1 gramnegativum bakterium og ver\u00f0a leyslatin, t\u00e1 bakterian doyr (lyserar). Endoeitur eru ikki so kraftmikil sum exoeitur, men elva ofta til fepur, sp\u00fdggju og diar\u00e9. D\u00f8mi um bakteriu\u00e6ttir vi\u00f0 endoeitur eru Salmonella, Escherichia og Shigella.\n\nKeldur \n Michael T. Madigan, John M. Martinko, Brock Biology of Microorganisms, 11th Edition, 2006, Pearson Prentice Hall.\n\nKyknul\u00e6ra\nSm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summarm%C3%A1li", "title": "Summarm\u00e1li", "text": "Summarm\u00e1li er 14. apr\u00edl. T\u00e1 roknast summarh\u00e1lvari\u00f0 at byrja. Ymsir si\u00f0ir eru kn\u00fdttir at summarm\u00e1ladegi. Ongin skuldi fara fastandi \u00fat summarm\u00e1lamorgun. Tann sum ikki var t\u00ed\u00f0liga uppi summarm\u00e1lamorgun f\u00f3r at ver\u00f0a drumbur alt summari\u00f0, ta\u00f0 er at alt arbei\u00f0i f\u00f3r at ganga illa \u00ed hond. Heldur ikki m\u00e1ttu f\u00f3lk eta egg summarm\u00e1ladag, t\u00ed ta\u00f0 skuldi geva svull.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariumessa", "title": "Mariumessa", "text": "Mariumessurnar eru fleiri:\n\nMariumessa um v\u00e1ri\u00f0 er 25. mars. Henda mariumessan er j\u00fast 9 m\u00e1na\u00f0ir undan 1. j\u00f3ladegi og er til minnis um, at Gapriel eingil bo\u00f0ar Mariu fr\u00e1, at hon skal ver\u00f0a vi\u00f0 barn og eiga son, sum hon skal kalla Jesus, sum sagt ver\u00f0ur fr\u00e1 \u00ed B\u00edbliuni (Matteusuar evangelium, kap. 1, \u00f8r. 26ff). Hon ver\u00f0ur t\u00ed eisini kalla\u00f0 bo\u00f0anardagur Mariu\nMariumessa \u00ed hoyna ella Mariumessa \u00e1 sumri er 15. august og er til minnis um  himmalsfer\u00f0 Mariu. \nL\u00edramariumessa er l\u00edradagin, 26. august. \nMariumessa er eisini  8. september til minnis um f\u00f8\u00f0ingardag Mariu. \nMariumessa s\u00ed\u00f0ara (seinna) er 15. september. \n\nMerkisdagar"}
{"id": "6266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bo%C3%B0anardagur%20Mariu", "title": "Bo\u00f0anardagur Mariu", "text": "Bo\u00f0anardagur Mariu er 25. mars. Dagurin kallast eisini mariumessa um v\u00e1ri\u00f0. Bo\u00f0anardagur Mariu er j\u00fast 9 m\u00e1na\u00f0ir undan 1. j\u00f3ladegi, og er t\u00ed til minnis um, at Gabriel eingil bo\u00f0ar Mariu fr\u00e1, at hon skal ver\u00f0a vi\u00f0 barn og eiga son, i\u00f0 hon skal kalla Jesus, sum sagt ver\u00f0ur fr\u00e1 \u00ed B\u00edbliuni, (Matteusuar evangelium, kap. 1, \u00f8r. 26ff). \n\nMerkisdagar"}
{"id": "6267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Napoleon%20Bonaparte", "title": "Napoleon Bonaparte", "text": "Napol\u00e9on Bonaparte (15. august 1769 \u2013 5. mai 1821) var ein franskur generalur og keisari 1805\u20131815.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nNabulione Buonaparte var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Ajaccio \u00e1 oynni Korsika, i\u00f0 n\u00fdliga var blivin franskt hj\u00e1land. Hann var n\u00e6stelsti sonur Carlo Buonaparte (1746 \u2013 1785) og Maria Letizia Ramolino (1750 \u2013 1836), sum fingu \u00ed alt 8 fr\u00edsk b\u00f8rn. H\u00f3ast b\u00e6\u00f0i foreldrini v\u00f3ru a\u00f0alsf\u00f3lk, v\u00f3ru tey ikki r\u00edk, tey m\u00e1ttu arbei\u00f0a hart fyri at brey\u00f0f\u00f8\u00f0a b\u00f8rn s\u00edni.\n\n\u00cd 1778 bleiv 9 \u00e1ra gamli Nabullione sendur \u00ed ein herna\u00f0arsk\u00fala \u00ed Nor\u00f0urfraklandi fyri at l\u00e6ra at tosa r\u00e6tt franskt, men hann l\u00e6rdi aldrin r\u00e6ttuliga at tosa og skriva franskt. H\u00f3ast hann ikki dugdi so v\u00e6l franskt, kl\u00e1ra\u00f0i hann seg v\u00e6l \u00ed sk\u00falanum, hann var serstakli\u00f0a g\u00f3\u00f0ur til s\u00f8gu og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i. L\u00e6rararnir g\u00f3vu honum franska navni\u00f0 Napole\u00f3n Bonaparte \u00ed sta\u00f0in fyri \u00ed teirra eygum bygdasliga italska navni\u00f0 Nabullione Buonaparte.\n\nT\u00e1 Napol\u00e9on \u00ed 1784 var blivin 15 \u00e1r, bleiv hann fluttur til ta\u00f0 kongliga herna\u00f0arakademii\u00f0 \u00ed Paris, har hann hev\u00f0i avgj\u00f8rt at bl\u00edva offiserur \u00ed franska herinum. Napol\u00e9on las n\u00f3gva herna\u00f0ars\u00f8gu, og hann s\u00e1 upp til s\u00ednar hetjur, i\u00f0 v\u00f3ru Aleksandur Mikli, Karlamagnus, Hannibal og Julius C\u00e6sar. Hesir f\u00fdra herf\u00f8rararnir v\u00f3ru heimsins st\u00f8rstu herf\u00f8rarar, og Napol\u00e9on f\u00f8ldi, at hann f\u00f3r at bl\u00edva st\u00f8rri enn hesir nevndu herf\u00f8rarar.\n\nHann bleiv l\u00e6rdur \u00e1 einum herna\u00f0arsk\u00fala og fekk skj\u00f3tt h\u00e6gri rang, og \u00ed 1796 bleiv hann lei\u00f0ari av t\u00ed franska herinum \u00ed Italia, har hann fekk Eysturr\u00edki og teira sameindu til at gera eina fri\u00f0aravtalu. \u00cd 1798 hert\u00f3k Napoleon Ottomansk st\u00fdrda Egyptaland \u00ed eini roynd \u00ed at for\u00f0a t\u00ed bretsku handilsrutuni vi\u00f0 India. Hann var stranda\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 skip hansara v\u00f3ru l\u00f8gt \u00ed oy\u00f0i av onglendinum \u00ed str\u00ed\u00f0num um Nil\u00e1nna.\n\nHarumframt f\u00f3ru Eysturr\u00edki og Russland \u00ed samstarv vi\u00f0 t\u00e6r bretsku oyggjarnar. Napolion f\u00f3r aftur til Par\u00eds har \u00ed stj\u00f3rnin var \u00ed ney\u00f0. \u00cd einum kvetti var\u00f0 hann \u00fatnevndur til generalkonsul \u00ed 1799, og bert tvey \u00e1 aftan \u00e1 bleiv hann \u00fatnevdur konsul restina av l\u00edvst\u00ed\u00f0 hansara. Tvey \u00e1r seinni gj\u00f8rdist hann keisari og stovna\u00f0i Banka Fraklands og setti kat\u00f3lsku tr\u00fanna sum tj\u00f3\u00f0artr\u00fagv.\n\n\u00cd 1800 vann hann \u00e1 Eysturr\u00edki vi\u00f0 Marengo. Hann fekk sum avtala\u00f0 eina fri\u00f0aravtalu, i\u00f0 f\u00f8rdi til fri\u00f0 \u00ed Evropa. \u00cd 1803 f\u00f3r Bretland \u00ed kr\u00edggj vi\u00f0 Frakland, og aftur seinni vann hann saman vi\u00f0 Russlandi og Eysturr\u00edki m\u00f3ti Bretland \u00ed skipsbardaga vi\u00f0 Trafalgar \u00ed 1805, so Napoleon avgj\u00f8rdi ikki at gera landgongd \u00ed Bretlandi. S\u00ed\u00f0an vendi hann s\u00e6r m\u00f3ti eystur-russisku herdeildunum, og vann m\u00f3ti teimum vi\u00f0 Austerlitz seinni sama \u00e1r. Hann vann n\u00f3gv land og eisini innliman \u00ed Proysia, i\u00f0 f\u00f8rdi til at hann eftir \u00f8llum at d\u00f8ma fekk valdi \u00e1 \u00f8llum Evropa. Ta\u00f0 heilaga r\u00f3mverska r\u00edki var deilt, og ta\u00f0 f\u00f8rdi til at Holland og Vesturfalia v\u00f3ru stovna\u00f0i. Tey n\u00e6stu \u00e1rini seti Napoleon familiulimir og anna\u00f0 f\u00f3lk hann hev\u00f0i \u00e1lit \u00e1 at st\u00fdra \u00ed Hollandi, Vesturfalia, Italia, Spania, Sv\u00f8r\u00edki og Napoli.\n\n\u00cd 1810 gifti hann seg vi\u00f0 Josephine de Beauharnais. Tey fingu eingi b\u00f8rn og blivu skild. Hann gifti seg uppaftur vi\u00f0 Marie-Louise av Eysturr\u00edki, d\u00f3ttir eystur\u00edkska kongin, vi\u00f0 t\u00ed v\u00f3n at f\u00e1a ein arving. Eitt \u00e1r seinni fekk Napoleon ein son, Napol\u00e9on-Fran\u00e7ois-Joseph-Charles Bonaparte (1811-1832).\n\n\u00cd t\u00ed penisulara kr\u00edginum \u00ed byrja\u00f0i \u00ed 1808, tapti Frakland og teir blivu vi\u00f0 \u00ed fimm \u00e1r. Hetta drena\u00f0i tann franska herna\u00f0arliga pengakassan. Og \u00ed 1812 t\u00e1 i\u00f0 hann invadera\u00f0i Russland i\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0 einari afturt\u00f8ku. Ta\u00f0 byrja\u00f0i at ganga hin vegin og \u00ed mars 1814 blev Paris tikin. Tann 11. apr\u00edl var\u00f0 Napoleon noyddur at skriva undir semjuskjal um at lata tr\u00f3nuna sum franskur keisari fr\u00e1 s\u00e6r og at liva \u00ed \u00fatlegd \u00e1 mi\u00f0jar\u00f0arhavsoynni Elba. Seint \u00ed apr\u00edl 1814 flutti Napoleon \u00ed \u00fatlegd \u00e1 oynni Elba, men longu \u00ed mars 1815 r\u00fdmdi hann og f\u00f3r at Paris aftur. \n\nSlaga\u00f0i vi\u00f0 Waterloo stega\u00f0i hansara stuttu a\u00f0ru roynd eftir \u00f8llum Evropa tann 18 juni. Bretar t\u00f3ku hann til fanga \u00e1 oynni St Helena, har hann doy\u00f0i 5. mei \u00ed 1821.\n\nKeldur \n\n Lindqvist, Herman: Napoleon. Jyllands-postens forlag 2005\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n\nB\u00f8kur \n Lindqvist, Herman: Napoleon. Jyllands-postens forlag 2005\n\nFraklendingar\nPolitikarar\nS\u00f8ga\nKongalig\nBardagar\nStatslei\u00f0arar\nHermenn"}
{"id": "6269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnusarmessa", "title": "Magnusarmessa", "text": "Magnusarmessa er 16. apr\u00edl. \u00c1 magnusarmessu ver\u00f0ur sagt, at lj\u00f3su n\u00e6turnar byrja.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Petersen", "title": "Johan Petersen", "text": "Johan Petersen (1980 \u00far Fuglafir\u00f0i) er guitarleikari b\u00fasitandi \u00ed Odense \u00ed Danmark. Hann byrja\u00f0i at sp\u00e6la guitar, t\u00e1 hann var 13 \u00e1ra gamal og hevur s\u00ed\u00f0ani nomi\u00f0 s\u00e6r kunnleika innan t\u00f3nleikin. Seinastu \u00e1rini hevur hann b\u00faleikast \u00ed Odense, har hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri b\u00f3lkum. Kendastur \u00ed F\u00f8royum er b\u00f3lkurin Fuzzphase i\u00f0 seinni hevur broytt navn til The Joules, sum hevur havt l\u00f8g vi\u00f0 \u00e1 15 teimum bestu og veri\u00f0 \u00e1 mini-konsertfer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00e1 heysti 2006. \u00cd The Joules er Johan t\u00f3nasmi\u00f0ur, guitaristur og sangari.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Reach - Fuzzphase, single.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n The Joules\n\nPetersen, Johan\nPetersen, Johan"}
{"id": "6274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BDarb%C3%B3kasavni%C3%B0%20%C3%AD%20Havn", "title": "B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Havn", "text": "B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 er f\u00f3lkab\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Havn. \u00cd n\u00f3gv \u00e1r var Anna Brimnes b\u00fdarb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur, og s\u00ed\u00f0ani eitt skifti Svend H\u00f8jgaard (1. sept 2011-31. mai 2012). Fr\u00e1 1. januar 2013 er Arnbj\u00f8rn \u00d3lavsson Dalsgar\u00f0 b\u00fdarb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur. Umframt b\u00fdarb\u00f3kav\u00f8r\u00f0in eru 14 starvsf\u00f3lk \u00ed f\u00f8stum starvi, 3 hj\u00e1lparf\u00f3lk og 6 b\u00f3kauppsetarar (fr\u00edt\u00ed\u00f0ararbei\u00f0i hj\u00e1 sk\u00falan\u00e6mingum). \u00d8ll kunnu l\u00e6na \u00e1 b\u00f3kasavninum, b\u00e6\u00f0i b\u00f8kur, lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur, filmar, bl\u00f8\u00f0 og talgildar b\u00f8kur, lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur og filmar.\n\nStutt um B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \n\n 1969 - T\u00f3rshavnar kommuna setti B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \u00e1 stovn 1. apr\u00edl \u00ed leiga\u00f0um h\u00f8lum \u00ed Niels Finsens g\u00f8tu 7. St\u00f8ddin var 514 fermetrar.\n 1990 - B\u00f3kasavni\u00f0 leiga\u00f0i eina h\u00e1lva h\u00e6dd afturat.\n 1993 - H\u00f8lini, i\u00f0 fyrr v\u00f3ru tekniska deild hj\u00e1 T\u00f3rshavnar kommunu, v\u00f3r\u00f0u tikin upp \u00ed b\u00f3kasavni\u00f0. \nB\u00f3kasavni\u00f0 er n\u00fa  813 fermetrar \u00ed 4 h\u00e6ddum, \u00e1 1. h\u00e6dd er inngongd, \u00e1 2. h\u00e6dd er avgrei\u00f0sla, lesistova og  \u00fatl\u00e1n fyri vaksin, \u00e1 3. h\u00e6dd er barnab\u00f3kasavni\u00f0 og skrivstovur, og \u00e1  4. h\u00e6dd er goymsla, skrivstova og starvsf\u00f3lkah\u00f8li.\n 2006 - B\u00f3kasavni\u00f0 fekk lyftu.\n 2011 - G\u00f8tuh\u00e6ddin var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed apr\u00edl sum partur av B\u00fdarb\u00f3kasavninum \n 2011 - Sj\u00e1lvgrei\u00f0slur til \u00fatl\u00e1n og innlating av b\u00f3kum v\u00f3r\u00f0u tiknar \u00ed n\u00fdtslu \u00ed mai.\n 2015 - B\u00f3kasavni\u00f0 v\u00ed\u00f0ka\u00f0i upplatingart\u00ed\u00f0irnar, so ta\u00f0 n\u00fa er opi\u00f0 66 t\u00edmar um vikuna.\n\nB\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0, b\u00f8kur, tilfar og virki \n\nB\u00f3kasavni\u00f0 eigur o.u. 75.000 b\u00f8kur og t\u00ed\u00f0arrit (2015).\n138.500 vitja\u00f0u b\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed 2015. Til samanberingar v\u00f3ru 116.000 vitjanir \u00ed 2013.\n9 teldur eru fyri br\u00fakarar til internetn\u00fdtslu, 4 teldur eru til innanh\u00fdsisleiting, 1 Wii og 2 sp\u00e6liteldur eru \u00e1 barnab\u00f3kasavninum (2015).\n10 sk\u00falab\u00f3kas\u00f8vn \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu og Kollafjar\u00f0ar bygdar- og sk\u00falab\u00f3kasavn samstarva vi\u00f0 B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0.\nB\u00f3kasavni\u00f0 hevur samstarv vi\u00f0 stovnar (ellisheim, Var\u00f0haldi\u00f0 o.t.) \u00ed kommununi um \u00fatl\u00e1n.\n11\u00bd \u00e1rsverk eru \u00e1 b\u00f3kasavninum, 6 skrivstovuf\u00f3lk, 7 b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ir og b\u00fdarb\u00f3kav\u00f8r\u00f0urin. \u00cd hesum st\u00f8rvum eru sett 14 f\u00f3lk.\n\n 1982 f\u00f3r b\u00f3kasavni\u00f0 at l\u00e6na \u00fat lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur.\n 1998 var\u00f0 alt tilfari\u00f0 skr\u00e1sett \u00e1 teldu.\n 2004 f\u00f3r b\u00f3kasavni\u00f0 at l\u00e6na \u00fat dvd-filmar.\n 2005 var\u00f0 n\u00fdggj, n\u00fat\u00edmans telduskipan keypt og sett \u00ed verk.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nB\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0\n\nB\u00f3kas\u00f8vn\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "6275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lj%C3%B3%C3%B0b%C3%B8kur", "title": "Lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur", "text": "Ein lj\u00f3\u00f0b\u00f3k er ein b\u00f3k, i\u00f0 er lisin inn. B\u00e6\u00f0i fagrar b\u00f3kmentir (til d\u00f8mis skalds\u00f8gur og stutts\u00f8gur) og yrkisb\u00f3kmentir (da: fagb\u00f8ger) finnast sum lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur. \u00c1 f\u00f8royskum finnast lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur \u00e1 bondum og fl\u00f8gum. \u00cd \u00f8\u00f0rum londum er ein vaksandi markna\u00f0ur fyri  lj\u00f3\u00f0b\u00f3kum \u00ed Mp3-sni\u00f0i og \u00ed Ipod-sni\u00f0i, sum kunnu keypast og takast ni\u00f0ur beinlei\u00f0is yvir interneti\u00f0. Serliga st\u00f3rt \u00fatbo\u00f0 er av lj\u00f3\u00f0b\u00f3kum \u00e1 enskum m\u00e1li (td. \u00e1 audible.com), men eisini r\u00e6ttiliga n\u00f3gv er at f\u00e1a \u00e1 svenskum m\u00e1li (td. fr\u00e1 elib.se).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n F\u00f8royskar lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur - Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kanevndin\n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n\nB\u00f3kmentir\nB\u00f8kur"}
{"id": "6278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B3ndarg%C3%B8ta", "title": "Tr\u00f3ndarg\u00f8ta", "text": "Tr\u00f3ndarg\u00f8ta er ein g\u00f8ta \u00ed gamla partinum \u00ed Havnini, n\u00fa mi\u00f0b\u00fdurin. G\u00f8tan hevur fleiri s\u00f8guligar hendingar kn\u00fdttar at s\u00e6r, eitt n\u00fa er hetta g\u00f8tan, har f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 B36 byrja\u00f0i \u00ed sm\u00e1um.\n\nTr\u00f3ndarg\u00f8ta er eisini mark millum Su\u00f0urstreymoyar eystara prestagjald og Su\u00f0urstreymoyar vestara prestagjald, hetta marki\u00f0 heldur fram nor\u00f0ureftir vi\u00f0 Var\u00f0ag\u00f8tu, har hon tekur vi\u00f0 eftir Tr\u00f3ndarg\u00f8tu.\n\nG\u00f8tur \u00ed T\u00f3rshavn"}
{"id": "6279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kasavn", "title": "B\u00f3kasavn", "text": "\n\nB\u00f3kas\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum \n\n\u00cd dag eru 15 f\u00f3lkab\u00f3kas\u00f8vn og 11 sk\u00falab\u00f3kas\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum. 13 av f\u00f3lkab\u00f3kas\u00f8vnunum eru sm\u00e1 og hava bara opi\u00f0 nakrar t\u00edmar um vikuna. Landsb\u00f3kasavni\u00f0 keypir og skr\u00e1setir b\u00f8kur fyri tey flestu av hesum b\u00f3kas\u00f8vnunum.\n\nB\u00f3kasavnsl\u00f3gin fr\u00e1 2002 er eisini galdandi fyri f\u00f3lka- og sk\u00falab\u00f3kas\u00f8vn landsins, haraftrat er hon eisini galdandi fyri meginb\u00f3kas\u00f8vn og b\u00f3kas\u00f8vnini \u00e1 vinnu- og mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falunum og \u00ed h\u00e6gri undirv\u00edsingarstovnum.\n\nTj\u00f3\u00f0b\u00f3kas\u00f8vn \n F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn\n\nGranskingarb\u00f3kas\u00f8vn \n F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn\n\nF\u00f3lkab\u00f3kas\u00f8vn \n\n B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Havn\n Fuglafjar\u00f0ar B\u00f3kasavn\n Klaksv\u00edkar b\u00f3kasavn\n B\u00f3kasavni\u00f0 vi\u00f0 L\u00f8kin \u00ed Runav\u00edk\n Kollafjar\u00f0ar b\u00f3kasavn\n\nSk\u00falab\u00f3kas\u00f8vn\n\nS\u00ed eisini\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn\n Leita eftir tilfari \u00e1 b\u00f3kas\u00f8vnunum her\n\nB\u00f3kas\u00f8vn"}
{"id": "6282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Landsb%C3%B3kasavn", "title": "F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn", "text": "F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1828 sum sj\u00e1lvsognarstovnur. Vi\u00f0 heimast\u00fdrisl\u00f3gini (1948) var b\u00f3kasavnsm\u00e1li\u00f0 yvirtiki\u00f0 sum f\u00f8royskt serm\u00e1l, og F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn kom undir landsst\u00fdri\u00f0 og virkar \u00ed dag eftir l\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 79 fr\u00e1 8. mai 2001, sett \u00ed gildi 1. januar 2002. \u00cd 2011 var stovnurin S\u00f8vn Landsins settur \u00e1 stovn. Landsb\u00f3kasavni\u00f0 gj\u00f8rdist ein av stovnunum undir S\u00f8vnum Landsins.\n\nUmframt deildarlei\u00f0ari, starvast 17 f\u00f3lk \u00e1 Landsb\u00f3kasavninum.\n\nH\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1l \nat savna allar f\u00f8royskar b\u00f3kmentir og so miki\u00f0 sum gj\u00f8rligt av b\u00f3kmentum um F\u00f8royar \nat taka \u00edm\u00f3ti skylduavhendingini av \u00fatgivnum f\u00f8royskum verkum \nat skr\u00e1seta, var\u00f0veita og fremja \u00fatbrei\u00f0slu av kunnleika um hetta og anna\u00f0 tilfar \nat skipa fyri skr\u00e1seting av f\u00f8roysku tj\u00f3\u00f0b\u00f3kaskr\u00e1nni \nat hava handritadeild \nat vera f\u00f8roysk skrivstova \u00ed sambandi vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1seting av b\u00f3kum, t\u00f3nleiki og t\u00ed\u00f0arritum \nat umsita t\u00e6r uppg\u00e1vur, i\u00f0 \u00e1lagdar eru B\u00f3kastovuni\nat veita v\u00edsindab\u00f3kasavnst\u00e6nastu\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Landsb\u00f3kasavni\u00f0\n Um Landsb\u00f3kasavni\u00f0\n Leitiskipan Landsb\u00f3kasavnsins\n\nB\u00f3kas\u00f8vn\nS\u00f8vn Landsins"}
{"id": "6286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Pauli%20Olsen", "title": "Hans Pauli Olsen", "text": "Hans Pauli Olsen (1957 \u00ed Havn) er f\u00f8royskur listama\u00f0ur, b\u00fasitandi \u00ed Danmark.\n\nStandmyndir \nFigurar (polyesturarmera\u00f0 glastrevja) v\u00f3r\u00f0u avd\u00faka\u00f0ar, t\u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fali \u00e1 Kambsdali var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1989\nTra\u00f0arma\u00f0urin (bronsa/gr\u00f3t) (1989) stendur vi\u00f0 B\u00fdr\u00e1\u00f0sh\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn\nGrindadr\u00e1p (jarn) stendur uttan fyri Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn\n\u00cdtr\u00f3ttur (bronsa/granitt) stendur \u00ed Gundadali \u00ed Havn\nOman\u00e1 og undir vatninum (bronsa) (1986) \u00ed vi\u00f0arlundini uttan fyri Listasavn F\u00f8roya\nSkuggin (bronsa) stendur \u00ed vi\u00f0arlundini uttan fyri Listasavn F\u00f8roya og er avd\u00faka\u00f0 \u00ed 1987\nN\u00f3lsoyarp\u00e1ll (bronsa) (1995) \u00ed V\u00e1gsbotni \u00ed Havn\nRingriderstatuen (bronsa/granitt) (1998) stendur \u00ed S\u00f8nderborg\nTarira (bronsa), eisini nevnd \u00c1lvagentan, var\u00f0 avd\u00faka\u00f0 \u00ed 2000 \u00ed vi\u00f0arlundini \u00ed Havn\nKvinden p\u00e5 broen (bronsa) (2004) stendur \u00e1 Ro\u00b4s Torv \u00ed Roskilde\nFr\u00eda, fr\u00ed\u00f0a (bronsa/granitt) 2004. Hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 Nor\u00f0uratlantsbryggjuni \u00ed Keypmannahavn og stendur n\u00fa yviri vi\u00f0 Strond \u00ed Havn\nSigmundur Brestisson - Hin seinasta fer\u00f0in (standmynd) (2006) stendur vi\u00f0 Sigmundsgj\u00f3gv \u00ed Sandv\u00edk.\nSvimjigentan var\u00f0 avd\u00faka\u00f0 \u00ed 2006 uttan fyri svimjih\u00f8llina \u00ed Havn\nKirken, 2007 \u00ed Holstebro, Danmark\nStella Argus, 2007 \u00ed Kv\u00edv\u00edk\nVictor Danielsen 2008, stendur vi\u00f0 Siloa \u00ed Fuglafir\u00f0i\nTr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu 2008\nMikkjal \u00e1 Ryggi 2011, \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n\n Listasavn F\u00f8roya\n Hans Pauli Olsen\n\nOlsen, Hans Pauli\nOlsen, Hans Pauli\nF\u00f8royskir myndah\u00f8ggarar"}
{"id": "6287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B3ndur%20Patursson", "title": "Tr\u00f3ndur Patursson", "text": "Tr\u00f3ndur Sverri Patursson (f\u00f8ddur 1. mars 1944 \u00ed Kirkjub\u00f8) er listama\u00f0ur, myndah\u00f8ggari, sj\u00f3farari og \u00e6vint\u00fdrari. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir siglt \u00e1 heimsins h\u00f8vum vi\u00f0 sj\u00f3fararanum Tim Severin, eitt n\u00fa \u00ed 1993, t\u00e1 teir sigldu fr\u00e1 Kina til Amerika \u00e1 einum bambusflaka. T\u00farurin vardi 106 dagar. Fer\u00f0in gav honum \u00edbl\u00e1stur til at gera \"Kosmiska r\u00fami\u00f0\". \u00cd 2013 gj\u00f8rdi Kringvarp F\u00f8roya eina sending um Tr\u00f3nd Patursson, har tey m.a. fylgdu vi\u00f0 honum til Nordic Cool frams\u00fdningina \u00ed Kennedy Center \u00ed USA. Hin 15. januar 2014 var\u00f0 Tr\u00f3ndur hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins, sum er \u00e1 150.000 kr\u00f3nur og harvi\u00f0 st\u00f8rsta f\u00f8royska mentanarhei\u00f0ursl\u00f8nin. Handanin f\u00f3r fram \u00e1 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi \u00ed St\u00f3ra Pakkh\u00fasi \u00ed V\u00e1gi.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum listama\u00f0ur \nTr\u00f3ndur er ein vi\u00f0urkendur listama\u00f0ur, hann er eksperimenterandi, arbei\u00f0ir n\u00f3gv vi\u00f0 glasi, jarni og kopari. Hann hevur m.a. pr\u00fdtt s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ina SMS \u00ed Havn, G\u00f8tu kirkju, Kat\u00f3lsku kirkjuna \u00ed Havn og Tornbjerg kirke \u00ed Odense. Tr\u00f3ndur var \u00ed l\u00e6ru til listam\u00e1lara hj\u00e1 Ing\u00e1lvur av Reyni, s\u00ed\u00f0an f\u00f3r hann til Danmarkar, har hann fekk undirv\u00edsing hj\u00e1 Hans Christian H\u00f8yer \u00e1 Glyptotekinum. \u00cd 1966-67 gekk hann \u00e1 Norges Kunsth\u00e5ndv\u00e6rkerskole. Eina t\u00ed\u00f0 l\u00e6rdi hann hj\u00e1 St\u00e5le Kyllingstad. Hann gekk \u00ed tr\u00fd \u00e1r \u00e1 Statens Kunstakademi \u00ed Oslo. \u00cd 1972 hev\u00f0i hann s\u00edna fyrstu serframs\u00fdning \u00ed Listasavni F\u00f8roya.\n\nTr\u00f3ndur hevur havt fleiri frams\u00fdningar \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. \u00cd februar 2013 hev\u00f0i hann eina frams\u00fdning \u00e1 John F. Kennedy Center for the Performing Arts; ta\u00f0 var ein installasj\u00f3n, sum \u00e1 enskum nevndist \u201cMigration,\u201d og v\u00edsti fram umlei\u00f0 90 st\u00f3rir havfuglar \u00far lita\u00f0um glasi, sum hungu uppi \u00ed t\u00ed st\u00f3ra r\u00faminum \u00ed Kennedy Sentrinum \u00ed Grand Foyer vindeygannum \u00e1 einari nor\u00f0urlendskari frams\u00fdning, i\u00f0 nevndist Nordic Cool 2013.\n\nHei\u00f0ur \n 2013 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Tr\u00f3ndur Patursson\n Listasavn F\u00f8roya\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nF\u00f8royskir \u00e6vint\u00fdrarar\nF\u00f8royskir havr\u00f3gvarar\nF\u00f8royskir myndah\u00f8ggarar\nSj\u00f3farar"}
{"id": "6289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Odense", "title": "Odense", "text": "Odense er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00e1 Fyn og tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Danmark. B\u00fdurin hevur n\u00e6stan 180 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar (2019), Odense kommuna hevur meiri enn 204 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar (2019). Borgmeistari er Peter Rahb\u00e6k Juel (A). N\u00e6stst\u00f8rsta sj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 \u00ed Danmark, Odense Universitetshospital, er \u00ed Odense.\n\n\u00c6vint\u00fdrarith\u00f8vundurin H. C. Andersen var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Odense \u00ed 1805.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.odense.dk\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark\nOdense kommuna"}
{"id": "6290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15%20t%C3%A6r%20bestu", "title": "15 t\u00e6r bestu", "text": "15 t\u00e6r bestu er hittlistasending hj\u00e1 \u00datvarpi F\u00f8roya. Sendingin byrja\u00f0i \u00ed 1968 vi\u00f0 K\u00e1ra Olsen sum verti.\n\nSendingin datt so ni\u00f0ur fyri \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, men bleiv so tikin uppaftur \u00ed 1990'unum. \nFr\u00e1 1994 og til 2002 var He\u00f0in Arge fastur vertur \u00e1 15 Teimum Bestu.\nS\u00ed\u00f0ani hava fleiri a\u00f0rir vertir veri\u00f0, m.a. Niels Uni Dam. \u00cd 2004 gj\u00f8rdist Tummas Gudmundsen vertur, og seinni Jarleivur Hansen, sum var vertur til 2009.\n\n\u00cd fyrstuni f\u00f3r atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slan fram vi\u00f0 at skriva og senda br\u00e6v til sendingina, og sk\u00falar og a\u00f0rir stovnar fingu blankar atkv\u00f8\u00f0ulistar sendandi, sum kundu margfaldast, \u00fatfyllast og sendast aftur til \u00datvarpi\u00f0. N\u00fa grei\u00f0ir man atkv\u00f8\u00f0u beinlei\u00f0is \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 sendingini.\n\nSendingin hevur \u00f8ll \u00e1rini ver\u00f0ur send leygarkv\u00f8ld og endursend seinni \u00ed komandi vikuni.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00datvarpi\u00f0 gav m\u00e6r nakrar av st\u00f8rstu upplivingunum, kvf.fo, 26. okt. 2018\n Muscleman-Bla\u00f0 var \u00e1rsins lag \u00e1 15 teimum bestu., nudlar.net, 1. jan. 2006\n\nKeldur \n\n\u00datvarp\nF\u00f8royskar \u00fatvarpssendingar"}
{"id": "6291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20Arge%20Jensen", "title": "He\u00f0in Arge Jensen", "text": "He\u00f0in Arge Jensen starva\u00f0ist \u00ed n\u00f3gv \u00e1r sum vertur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya, serliga \u00ed t\u00f3nleikasendingum. Hann gj\u00f8rdi millum anna\u00f0 statussendingar \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum, og ikki minst hittlistasendingina 15 t\u00e6r bestu.\n\nHe\u00f0in Arge er eisini kendur fyri at hava sta\u00f0i\u00f0 fyri \u00fatvarpssendingini Leygarkv\u00f8ld \u00ed studio 5. Sendingin sn\u00fa\u00f0i seg fyri ein st\u00f3ran part um f\u00f3tb\u00f3lt, har gestir, saman vi\u00f0 verti, tosa\u00f0u um enskan og altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lt og h\u00f8vdu kjak. Tr\u00fagvastu gestirnir v\u00f3ru Finnur Helmsdal, Chelsea fjeppari, og K\u00e1ri Annand Berg, Manchester United fjeppari, i\u00f0 settu s\u00edni fingramerki \u00e1 sendingina.\n\nJensen, He\u00f0in Arge"}
{"id": "6292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaj%20Johannesen", "title": "Kaj Johannesen", "text": "Kaj Johannesen (f\u00f8ddur \u00ed 1963 \u00ed Leirv\u00edk, dey\u00f0ur 21. oktober 2020) var f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og skald. \n\nHann byrja\u00f0i t\u00f3nlistarligu yrkislei\u00f0 s\u00edna vi\u00f0 at sp\u00e6la bass, men hevur s\u00ed\u00f0ani eisini sungi\u00f0 og sp\u00e6lt guitar og slagverk. Yngra \u00e6ttarli\u00f0i\u00f0 kendi best Kaj sum trummusl\u00e1ara, einamest fr\u00e1 b\u00f3lkunum Moirae, Taxi, H\u00faskallar og \u00f8\u0111rum.\n\nKaj var \u00ed fleiri \u00e1r forma\u00f0ur \u00ed FUT, sum m.a. skipa\u00f0i fyri \u00e1rligu \u00d3lavs\u00f8kukonsertini.\n\nKeldur \n\nJohannesen, Kaj\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nLeirv\u00edkingar\nJohannesen, Kaj\nJohannesen, Kaj"}
{"id": "6293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kim%20Hansen", "title": "Kim Hansen", "text": "Kim Hansen er uppvaksin \u00ed N\u00f3lsoy. Hann l\u00e6rdi seg \u00e1 ungum \u00e1rum at sp\u00e6la tangentar og er s\u00ed\u00f0ani vor\u00f0in kendur \u00ed F\u00f8royum fyri at syngja, sp\u00e6la klaver og keyboard. Hann sm\u00ed\u00f0ar l\u00f8g sj\u00e1lvur, men framf\u00f8rir eisini l\u00f8g hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum.\n\nKim byrja\u00f0i sum f\u00f3lkat\u00f3nleikari vi\u00f0 Sp\u00e6limonnunum \u00ed N\u00f3lsoy. Naka\u00f0 seinni var hann t\u00f3nleikari til fleiri studentakabarettir \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasinum, eins og hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 m.a. Ingun Simonsen Band og \u00f8\u00f0rum b\u00f3lkum \u00ed Havn. Aftan\u00e1 \u00e1 t\u00f3nleikah\u00e1sk\u00falan \u00ed Danmark \u00ed 1991, gav hann saman vi\u00f0 b\u00f3lkinum J\u00f3anes & Co \u00ed 1992 \u00fat kasettubandi\u00f0 \"Fl\u00fagvandi Hugskot\", har tey flestu helst kenna lagi\u00f0 \"Maria\". \nKim gj\u00f8rdist av \u00e1lvara kendur vi\u00f0 b\u00f3lkinum Moirae, sum vann Prix F\u00f8royar \u00ed 1995. B\u00f3lkurin Moirae hevur tv\u00e6r \u00fatg\u00e1vur \u00e1 baki: \"Moirae\", 1996 og \"Sangir \u00far n\u00e1ttini\", 1998. \nAftan\u00e1 Moirae var Kim sangari og klaverleikari \u00ed b\u00f3lkinum Taxi \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, sum eisini vann Prix F\u00f8royar \u00ed 1999. \nAnnars hevur Kim siti\u00f0 aftan tangentarnar \u00ed sangleikum sum \"Jesus & Makedonarin\" og \"Skeyk\" 1997 eins og hann hevur skriva t\u00f3nleik, lagt til r\u00e6ttis, lagt r\u00f8ddir og t\u00f3nar til fleiri av f\u00f8roysku \u00fatg\u00e1vunum tey seinastu \u00e1rini. \nKim hevur eisini gj\u00f8rt t\u00f3nleik til sj\u00f3nvarpsendingar og filmar, eins og hann hevur skriva t\u00f3nleik til leikirnar \"Elling & Kjell Bjarni\" \u00ed 2004, \"Momo\" 2005, \"\u00cd Geyma\" 2008. \nKim hevur arbeitt sum t\u00f3nleikari saman vi\u00f0 m.a. Fr\u00e6ndur, Terji Rasmussen:, Jens Lisberg, Ey\u00f0un Nols\u00f8e, Chase, Brandur Enni, Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, Maggie Reilly, FR David, Russ Taff og Showmonnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sangtekstir.com\n\nHansen, Kim\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nN\u00f3lsoyingar"}
{"id": "6294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens-Kjeld%20Jensen", "title": "Jens-Kjeld Jensen", "text": "Jens-Kjeld Jensen er ein fugla- dj\u00f3ra- skord\u00fdrs- og n\u00e1tt\u00faruserfr\u00f8\u00f0ingur, sum er sj\u00e1lvl\u00e6rdur. Hann er rith\u00f8vundur og hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri b\u00f8kur um dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 og fuglal\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \u00cd mai 2015 var\u00f0 hann tilnevndur hei\u00f0ursdoktari av Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya. Hann er dani, men hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1970. Hann b\u00fdr \u00ed N\u00f3lsoy saman vi\u00f0 unnustu s\u00edni Maritu Gulklett. Hann tekst vi\u00f0 ymiskum n\u00e1tt\u00farutengdum virksemi.\n\nKendastur er hann helst sum fugla\u00fatstappari, men harumframt er hann serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed f\u00f8royskum fuglum og skord\u00fdrum, og eisini hevur hann st\u00f3ran \u00e1huga \u00ed plantum. \u00cd N\u00f3lsoyar bygd hevur hann eisini ein gar\u00f0 vi\u00f0 ymiskum f\u00f8royskum p\u00edlasl\u00f8gum. Hann hevur funni\u00f0 fleiri n\u00fdggj dj\u00f3rasl\u00f8g, n\u00fdggj sl\u00f8g av skord\u00fdrum og l\u00fasum. Hann hevur n\u00f3gv samband vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i f\u00f8royingar og \u00fatlendingar. \u00cd 2012 var\u00f0 hann hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Mentanaravrik. \u00cd 2020 fekk hann umhv\u00f8rvishei\u00f0ursl\u00f8nina hj\u00e1 Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num.\n\nHei\u00f0ur \n2015 - Tilnevndur sum hei\u00f0ursdoktari av Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya. \n2012 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri Mentanaravrik.\n2020 - Umhv\u00f8rvishei\u00f0ursl\u00f8n hj\u00e1 Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num 2020.\n\n\u00datg\u00e1vur, b\u00f8kur og b\u00f3klingar \n 2012 - Malemukken p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne\n Lundefangst - en fangstdag p\u00e5 N\u00f3lsoy\n Lundafleyg - ein fleyadagur \u00ed N\u00f3lsoy\n Puffin fowling - a fowling day in N\u00f3lsoy\n P\u00e5 vandring i N\u00f3lsoys fortid\n 2010 - Firvaldar - 155 ymiskir firvaldar \u00ed F\u00f8royum, saman vi\u00f0 Hans Eli Sivertsen. \n Harut\u00ed\u00f0indi - bla\u00f0 \u00e1 12 s\u00ed\u00f0ur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Jens-Kjeld Jensen\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nDanskir rith\u00f8vundar\nN\u00f3lsoyingar"}
{"id": "6295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%ADlur", "title": "P\u00edlur", "text": "Upprunaliga vuksu ikki n\u00f3gv ymisk tr\u00e6sl\u00f8g \u00ed F\u00f8royum. Men kortini eru funnar leivdir av tr\u00e6v\u00f8kstri fyri 1000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Millum anna\u00f0 v\u00f3ru f\u00fdra ymisk sl\u00f8g av p\u00edli: \n\n Urtap\u00edlur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salix herbecea)\n\n Lo\u00f0p\u00edlur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salix lanata)\n\n Arktiskur p\u00edlur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salix arctica), vanliga nevndur Gr\u00e1pilur.\n\n P\u00e1lmap\u00edlur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salix phylicifolia)\n\nLo\u00f0p\u00edlur og arktiskur p\u00edlur eru n\u00fa n\u00e6rum avoydd av sey\u00f0i. P\u00e1lmap\u00edlur finst \u00ed bygdum \u00f8ki og einst\u00f8kum homrum uttangar\u00f0s. \u00cd kat\u00f3lskari t\u00ed\u00f0 br\u00faktu f\u00f8royingar greinar av hesum p\u00edli til P\u00e1skagudst\u00e6nastur, til minnis um p\u00e1lmagreinarnar i\u00f0 lagdar v\u00f3ru \u00e1 vegin t\u00e1 i\u00f0 Jesus rei\u00f0 inn \u00ed Jer\u00fasalem, harav navni\u00f0 'P\u00e1lmap\u00edlur'.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Upprunav\u00f8kstur \u00ed F\u00f8royum, jenskjeld.info\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur\nTr\u00e6plantur\nP\u00edla-familjan"}
{"id": "6296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3annis%20Kristiansen", "title": "J\u00f3annis Kristiansen", "text": "J\u00f3annis Kristiansen (12. februar 1918 \u00ed Leirv\u00edk -  3. mars 1988 \u00ed Keypmannahavn), ofta eisini nevndur leirv\u00edksm\u00e1larin, var listam\u00e1lari. Hann giftist 1967 vi\u00f0 Else Margrethe Bonke \u00far Hvidkilde \u00e1 Lollandi, og hon er \u00e1 mongum av hansara pers\u00f3nsmyndum. J\u00f3annis f\u00f3r \u00ed 1935 til Danmarkar, har hann f\u00f3r \u00ed handverksl\u00e6ru sum m\u00e1lari. T\u00e1 l\u00e6rut\u00ed\u00f0in var lokin, var seinni heimsbardagi brostin \u00e1, og J\u00f3annis var eins og mangir a\u00f0rir f\u00f8royingar verandi \u00ed Danmark kr\u00edgs\u00e1rini. Hesi \u00e1rini slapp hann at \u00fatb\u00fagva seg \u00e1 listarliga \u00f8kinum. \u00cd 1941-42 kom J\u00f3annis inn \u00e1 Tegne- og malerskolen \"Studio\" \u00ed Pal\u00e6gade. Seinni kom J\u00f3annis \u00ed l\u00e6ru hj\u00e1 myndah\u00f8ggaranum Ib Schmedes, sum hev\u00f0i n\u00e6mingar s\u00ednar \u00e1 Den Kongelige Afst\u00f8bningssamling \u00e1 Statens Museum for Kunst, og endiliga \u2013 \u00ed 1944 \u2013 l\u00e1 g\u00f8tan opin inn \u00e1 Kunstakademii\u00f0.\n\nJ\u00f3annis var\u00f0 b\u00fagvandi \u00ed Danmark til hann doy\u00f0i \u00ed 1988, men vitja\u00f0i javnan \u00ed F\u00f8royum um sumrini at m\u00e1la. N\u00f3gvir av m\u00e1lningum hansara hava myndevni \u00far Leirv\u00edk og har um lei\u00f0ir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n J\u00f3annis Kristiansen\n\nKristiansen, J\u00f3annis\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 1988"}
{"id": "6297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98lklubbar", "title": "\u00d8lklubbar", "text": "\u00d8lklubbar v\u00f3ru upprunaliga eitt fyribrigdi \u00edkomi\u00f0 av f\u00f8roysku r\u00fasdrekkaskamtanarskipanina, sum var\u00f0 avtikin fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum. Bara \u00ed Havn v\u00f3ru fleiri \u00f8lklubbar: Mimir, Kaggin, T\u00f3rsh\u00f8ll, Kv\u00f8ldlot og Havnar Klubbi. Eisini Klaksv\u00edk hev\u00f0i s\u00edn klubba, Klaksv\u00edkar Klubbi, og fleiri bygdir h\u00f8vdu klubbar eisini, til d\u00f8mis Fuglafjar\u00f0ar Klubbi og Tv\u00f8royrar Klubbi.\n\nS\u00ed\u00f0an r\u00fasdrekkaskamtanin var\u00f0 avtikin eru hesir klubbar broyttir meir ella minni til vertsh\u00fas, og stranga kravi\u00f0 um limaskap er bloytt upp, og hava klubbarnir n\u00fa antin atgongumerkjas\u00f8lu ella \u00f3keypis atgongd.\n\n\u00d8lklubbarnir v\u00f3ru ein h\u00e1ttur at umgangast skamtanarskipanina; limirnir l\u00f3tu inn skamtanarkort s\u00edtt, og klubbin keypti so inn st\u00f3ra n\u00f8gd av r\u00fasdrekka fyri samla\u00f0a skamtin hj\u00e1 limunum. S\u00ed\u00f0ani rak klubbin barr \u00e1 \"vanligan\" h\u00e1tt.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nGreinir \n\n \u00d8lklubbarnir byrja\u00f0u vi\u00f0 avtalu millum landsst\u00fdri\u00f0, politii\u00f0 og Mj\u00f8rkadal. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 9, 1976"}
{"id": "6298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaggin", "title": "Kaggin", "text": "Kaggin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1969 \u00ed Havn og virka\u00f0i sum \u00f8lklubbi til hann l\u00e6t aftur \u00e1 heysti 2007.\n\nS\u00f8gan \nSosialurin hev\u00f0i eina grein um Kaggan \u00ed bla\u00f0num tann 20. november 1999 vi\u00f0 yvirskriftini \"Mj\u00f8rkadalur dr\u00f3g konuf\u00f3lkini\". \u00cd greinini var\u00f0 greitt fr\u00e1 s\u00f8guni hj\u00e1 Kagganum. Sonne Smith hev\u00f0i skriva\u00f0 eina b\u00f3k um Kaggan, n\u00fa ta\u00f0 v\u00f3ru li\u00f0in 30 \u00e1r, s\u00ed\u00f0an felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1 stovnandi a\u00f0alfundi hin 8. november 1969 \u00e1 loftinum \u00e1 kondittar\u00ednum \u00ed Havn. Navni\u00f0 bleiv samtykt nakrar dagar frammanundan, ta\u00f0 var Sonja Egholm, systir Hj\u00f8rdis, konu He\u00f0in Mortensen, i\u00f0 fann upp\u00e1 navni\u00f0. \u00c1 stovnandi a\u00f0alfundinum v\u00f3ru: Sigurd Bech, Steinbj\u00f8rn Zachariasen, Sonne Smith, He\u00f0in Mortensen, Ey\u00f0un Jensen, Marius Joensen \u00e1 Hv\u00edtanesi, Frits Joensen, Ronald Thomsen, Svend Poulsen (Bambus), Thomas Michael Smith, K\u00e1ri D. Petersen og Finnur Johansen. He\u00f0in Mortensen var\u00f0 valdur til or\u00f0st\u00fdrara og fundurin valdi Sigurd Bech til formann og Steinbj\u00f8rn Zachariasen, Sonna Smith, Ey\u00f0un Jensen og Thomas Michael Smith \u00ed nevndina. Teir, i\u00f0 t\u00f3ku stig til at seta Kaggan \u00e1 stovn, vildu hava eitt alternativ til Mimir og Mj\u00f8rkadal. Teir hildu, at Mj\u00f8rkadalur hev\u00f0i ymisk tilt\u00f8k, i\u00f0 dr\u00f3g ungd\u00f3min og serliga genturnar til s\u00edn. Teir vildu eisini, at konuf\u00f3lk kundu gerast limir, og ta\u00f0 hendi so tvey \u00e1r seinni, t\u00e1 i\u00f0 tr\u00fd konuf\u00f3lk gj\u00f8rdust limir \u00ed Kagganum.\n\nKaggin l\u00e1 \u00e1 horninum vi\u00f0 Dalavegin og J\u00f3annesar Paturssonarg\u00f8tu. Eitt dansifelag, sum dansa\u00f0i f\u00f8royskan dans, helt til \u00ed Kagganum og var uppkalla\u00f0 eftir honum, ta\u00f0 nevndist Dansifelag Kaggans. Har var eisini Bridgedeild Kaggans og Billjarddeild Kaggans.\nVeitslur v\u00f3r\u00f0u hildnar \u00ed Kagganum, og sangir v\u00f3\u00f0ru eisini yrktir til h\u00f8vi\u00f0. \u00cd 2009 kom \u00fat ein fl\u00f8ga vi\u00f0 heitinum Kaggin - sangur og skemt vi\u00f0 sangum og samr\u00f8\u00f0um, t.d. eru fleiri sangir vi\u00f0 Robert McBirnie og Herman Jacobsen, s\u00e1la. Kaggin l\u00e6t aftur \u00e1 heysti 2007.\n\nH\u00fasi\u00f0, har Kaggin helt til, var\u00f0 seinni selt til Frelsunarherin, sum bygdi um og l\u00e6t h\u00fasi\u00f0 upp sum herberg fyri heimleys.\n\nKeldur \n\n\u00d8lklubbar\nT\u00f3rshavn\n1969"}
{"id": "6299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mimir", "title": "Mimir", "text": "Mimir er ein av gomlu \u00f8lklubbunum \u00ed Havn. Hann var\u00f0 settur \u00e1 stovn 7. november 1967. Dagligur lei\u00f0ari er Annlis Jensen. Happy hour er vanliga fr\u00edggjadagar kl.17-22. N\u00f3gv hevur veri\u00f0 skriva\u00f0 um Mimir. Eisini v\u00f3ru Mimir nevndir \u00ed sangi hj\u00e1 P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll.\n\nKeldur \n \n\n\u00d8lklubbar\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "6300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Fr%C3%B3%C3%B0i%20Hansen", "title": "Hans Fr\u00f3\u00f0i Hansen", "text": "Hans Fr\u00f3\u00f0i Hansen (f\u00f8ddur 24. august 1975) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og venjari. Hann sp\u00e6ldi 26 landsdystir fyri F\u00f8royar. Hann hevur eisini roynt innan onnur \u00f8ki, eitt n\u00fa hevur hann roynt seg innan h\u00fa\u00f0r\u00f8ktarv\u00f8rur og l\u00edknandi.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikari og venjari \nHans Fr\u00f3\u00f0i gj\u00f8rdist fyrst kendur sum f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari, har hann sp\u00e6ldi 26 dystir \u00e1 landsli\u00f0num 1998-2003. \u00cd 2012 avgj\u00f8rdi Hans Fr\u00f3\u00f0i at royna seg \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti enn einafer\u00f0, hesafer\u00f0 sum leikandi hj\u00e1lparvenjari fyri TB. \u00c6tlanin er at hann skal sp\u00e6la vi\u00f0 besta li\u00f0num, sum flutti upp \u00ed Meistaradeildina eftir leiklok \u00ed 2011.\n\nVakurleikafr\u00f8\u00f0ingur \nSeinni hevur hann nomi\u00f0 s\u00e6r kunnleika innan m\u00f3ta og st\u00edl og var eitt skifti vakurleikafr\u00f8\u00f0ingur \u00ed USA undir navninum Mr. KayKay. Ta\u00f0 var eisini vi\u00f0 navninum KayKay at Hans Fr\u00f3\u00f0i \u00ed 2006 \u00fatgav b\u00f3k \u00e1 enskum um vakurleikar\u00f8kt.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Image & Fashion Secrets for Every Woman (2006)\n\nKeldur \n\nHansen, Hans Fr\u00f3\u00f0i\nHansen, Hans Fr\u00f3\u00f0i\nHansen, Hans Fr\u00f3\u00f0i\nB68 leikarar\nHB leikarar\nTB leikarar"}
{"id": "6301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tita%20Vinther", "title": "Tita Vinther", "text": "Tita Vinther er vevkona og er eisini dey\u00f0 listakvinna. \u00cd 2005 fekk hon Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins, \"fyri hennara sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi arbei\u00f0i innan vevlist \u00ed F\u00f8royum\".\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "6303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Baden-Powell", "title": "Robert Baden-Powell", "text": "Robert Stephenson Smyth Baden-Powell (f\u00f8ddur sum Robert Stephenson Smyth Powell 22. februar 1857, dey\u00f0ur 8. januar 1941) \nvar ein bretsk herma\u00f0ur og rith\u00f8vundur, sum millum anna\u00f0 stovna\u00f0i sk\u00f3tar\u00f8rsluna.\n\nL\u00edvslei\u00f0\nRobert Baden-Powell var virkin sum heryvirma\u00f0ur \u00ed bretska herinum \u00ed India og Afrika fr\u00e1 1876 til 1910. \nSum bert 19 \u00e1ra gamal gj\u00f8rdist hann yvirma\u00f0ur \u00ed 13. Husarregimenti \u00ed India \u00ed 1876. \n\u00cd 1896 vendi hann aftur til Afrika, har hann lutt\u00f3k \u00ed Matabelekr\u00edgginum (Simbabvi) og Ashanti-herfer\u00f0ini (Gana). Hann skipa\u00f0i verjuna \u00ed Mafeking \u00ed Boarakr\u00edgginum (1899-1902) \u00ed Su\u00f0urafrika, og gj\u00f8rdist hann heimsgitin av hesum.  Eisini skipa\u00f0i hann su\u00f0urafrikansku r\u00ed\u00f0andi l\u00f8gregluna, og gj\u00f8rdist generalinspekt\u00f8rur \u00ed 1903. \n\nT\u00e1 i\u00f0 hann kom aftur til Onglands, vildi hann l\u00e6ra dreingir at vera sj\u00e1lvbjargnir, sum er endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 sk\u00f3tar\u00f8sluni. \nRobert Baden-Powell stovna\u00f0i sk\u00f3tar\u00f8rsluna \u00e1 Brownsea-oynni \u00ed Dorset tann 1. august 1907. Fyrsta altj\u00f3\u00f0a Jamboree var\u00f0 hildin \u00ed Onglandi \u00ed 1920. \nHar var\u00f0 Robert Baden-Powell \u00fatnevndur til alheims sk\u00f3taovasta. \n\nHann giftist vi\u00f0 Olave Baden-Powell (f\u00f8dd St Clair Soames) \u00ed 1912. \nHon gj\u00f8rdist seinni ovasti hj\u00e1 gentusk\u00f3tunum og var \u00e1huga\u00f0 \u00ed sk\u00f3taarbei\u00f0inum.\n\u00cd 1939 fluttu hj\u00fanini Baden-Powell \u00far Onglandi til Nyeri \u00ed Kenja. Robert Baden-Powell anda\u00f0ist 8. januar 1941 og var\u00f0 jar\u00f0a\u00f0ur \u00ed Kenja. \nHann hev\u00f0i b\u00fa\u00f0 og veri\u00f0 \u00ed kr\u00edggi \u00ed Afrika so st\u00f3ran part av l\u00edvinum, at hann valdi at jar\u00f0ast har.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nBaden-Powell, pinetreeweb.com (enskt)\nB\u00f8kur hj\u00e1 Baden-Powell, scoutscan.com (enskt)\n\nKeldur \n\nHermenn\nBretar\nAndl\u00e1t \u00ed 1941"}
{"id": "6305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HTML", "title": "HTML", "text": "HTML er vanliga n\u00fdtta styttingin fyri Hyper Text Mark-up Language. Hyper text ver\u00f0ur millum anna\u00f0 n\u00fdtt at gera sl\u00f3\u00f0ir millum heimas\u00ed\u00f0ur, og er solei\u00f0is eitt grundarlag fyri at interneti\u00f0 hongur saman.\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B3s", "title": "Fj\u00f3s", "text": "Fj\u00f3s er h\u00fas ella r\u00fam til h\u00fasd\u00fdr. Upprunin til or\u00f0i\u00f0 er fornnorr\u00f8na f\u00e9h\u00fas, sum beinlei\u00f0is t\u00fdtt til f\u00f8royskt merkir f\u00e6-h\u00fas, altso h\u00fasi\u00f0, har f\u00e6i\u00f0 (dj\u00f3rini) var.\n\nBygningar"}
{"id": "6309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltsmanslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "F\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "F\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 monnum vann fyrsta EM-undankappingardyst s\u00edn \u00ed Landskrona 12. september 1990, t\u00e1 Torkil Nielsen skeyt m\u00e1l m\u00f3ti eysturr\u00edkska landsli\u00f0num. S\u00ed\u00f0ani hava \u00farslitini veri\u00f0 svingandi, sum oftast vinna m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0ini, men onkrir sigar og javnleikir eru av og \u00e1, og sigurin hj\u00e1 st\u00f3rum f\u00f3tb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0um er onkunt\u00ed\u00f0 sera tepur, sum t.d. t\u00e1 F\u00f8royar tapti 0-1 \u00e1 heimav\u00f8lli m\u00f3ti Italia \u00ed 2011. F\u00f8royar fingu limaskap \u00ed FIFA \u00ed 1988 og UEFA \u00ed 1990 og sp\u00e6ldu s\u00edn fyrsta altj\u00f3\u00f0a landsdyst m\u00f3ti \u00cdslandi hin 24. august 1988, \u00cdsland vann dystin 1-0. \n\nHin 14. november 2014 vunnu F\u00f8royar \u00e1 \u00fativ\u00f8lli m\u00f3ti Grikkalandi \u00ed undankapping til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson gj\u00f8rdi m\u00e1li\u00f0. Hin 13. juni 2015 eydna\u00f0ist ta\u00f0 enn einafer\u00f0 fyri f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 at vinna m\u00f3ti Grikkalandi, t\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar hev\u00f0i heimav\u00f8ll \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli. F\u00f8royar vann dystin 2-1, m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdu Hallur Hansson og Brandur Olsen. Gott 11 milli\u00f3nir b\u00fagva \u00ed Grikkalandi og umlei\u00f0 49.000 \u00ed F\u00f8royum. Grikkaland gj\u00f8rdist evropameistari \u00ed 2004 og lutt\u00f3k \u00ed endasp\u00e6linum \u00e1 HM 2014.\n\nVunnu gull \u00e1 Oyggjaleikum \nF\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 vann gull \u00e1 Oyggjaleikunum \u00ed 1989 og 1991. F\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum hevur ikki luttiki\u00f0 \u00e1 Oyggjaleikum \u00ed n\u00f3gv \u00e1r.\n\nVenjarar\n P\u00e1ll Gu\u00f0laugsson (1988-1993)\n Johan 'Melle' Nielsen & J\u00f3gvan Nor\u00f0b\u00fa\u00f0 (1993)\n Allan Simonsen (1994-2001)\n Henrik Larsen (2002-2005)\n J\u00f3gvan Martin Olsen (2006-2008)\n He\u00f0in Askham (hj\u00e1lparvenjari, t\u00f3k yvir t\u00e1 J\u00f3gvan Martin Olsen gavst, 2009)\n Brian Kerr (2009 til oktober 2011)\n Lars Olsen (november 2011-2019)\n H\u00e5kan Ericson (2019-)\n\nLi\u00f0skiparar \n\n Kristian Petersen\n J\u00f3annes Jakobsen \n Jens Martin Knudsen \n Jan Dam\n Jens Christian Hansen\n \u00d3li Johannesen \n J\u00e1kup Mikkelsen\n Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen\n Atli Gregersen\n Hallur Hansson\n\nMetleikarar\n\nLeikarar vi\u00f0 flest leiktum dystum\nDagf\u00f8rt pr. 26. september 2022 eftir dystin m\u00f3ti Turkalandi.\n\nMest skorandi leikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3purin\nHesir leikarar fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til HM-undankappingardystirnir m\u00f3ti vinardystin m\u00f3ti Moldova hin 25. mars 2021, Eysturr\u00edki hin 28. mars 2021 og Skotland hin 31. mars 2021.\nDystir og m\u00e1l pr. 1. apr\u00edl 2021 eftir dystin m\u00f3ti Skotlandi.\n\nN\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0 \nKelda: \nHesir leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 seinastu 12 m\u00e1na\u00f0irnar.\n\n  = T\u00f3k seg aftur orsaka\u00f0 av ska\u00f0a\n  = Byrjanarh\u00f3pur\n  = Er pensionera\u00f0ur fr\u00e1 landsli\u00f0sf\u00f3tb\u00f3lti\n  = Gav avbo\u00f0 vegna s\u00f3ttarhaldsreglar vi\u00f0v\u00edkjandi covid 19\n\nHagt\u00f8l fyri Evropeiska Meistaraskapin\n\nUndankapping til EM 2016\n\nUndankapping til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018\n\nUEFA Nations League 2020-21\n\nMyndir\n\nSeinastu \u00farslit\n\n2021\n\n2022\n\nT\u00fd\u00f0andi dystir \nVinadystir eru ikki \u00edrokna\u00f0ir.\n\nHygg eisini at \nListi yvir \u00farslit hj\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n\nKeldur \n\n News.bbc.co.uk, Kerr takes on Faroe Islands post.\n Football.fo\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Football.fo\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\nListar\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum\nLandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "6311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafjar%C3%B0ar%20B%C3%B3kasavn", "title": "Fuglafjar\u00f0ar B\u00f3kasavn", "text": "B\u00f3kasavni\u00f0 heldur til \u00ed gamla sk\u00falanum, i\u00f0 var\u00f0 bygdur \u00ed 1882. H\u00fasini eru la\u00f0a\u00f0 \u00far gr\u00f3ti og hava flagtak. \u00cd 1970-\u00e1runum var kommunuskrivstova \u00ed \u00f8\u00f0rum endanum \u00ed h\u00fasinum.\n\n\u00cd l\u00f8tuni virkar eingin b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 b\u00f3kasavninum, men hj\u00e1lpandi starvsf\u00f3lk.\n\n\u00cd 1990-\u00e1runum l\u00e6t kunningarstova upp \u00ed tilbygninginum, sum fyrr var forh\u00f8ll hj\u00e1 b\u00f3kasavninum. Og \u00ed 2000-\u00e1runum var\u00f0 h\u00fasi\u00f0 enn meira \u00fatbygt vi\u00f0 tilbygningi, sum n\u00fa h\u00fdsir barnab\u00f3kasavni\u00f0.\n\nB\u00f3kas\u00f8vn"}
{"id": "6312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1857", "title": "1857", "text": "1857 (MDCCCLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n Franskar herdeildir taka Dakar \u00ed Senegal.\n Franskar herdeildir taka Saigon og Da Nang \u00ed Vjetnam.\n Bretskar herdeildir taka Bushehr \u00ed Persia.\n Benito Ju\u00e1rez gerst forseti \u00ed Meksiko.\n 3. mars - Frakland og St\u00f3rabretland l\u00fdsa kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Kina.\n 4. mars - James Buchanan gerst 15. forseti \u00ed USA. \n 31. desember - Viktoria drotning velur Ottawa til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Kanada.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. februar - Heinrich Rudolf Hertz, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1894)\n 22. februar - Robert Stephenson Smyth Baden-Powell, bretskur yvirma\u00f0ur, stovnari av sk\u00f3tar\u00f8rsluni.\n 2. juni - Edward Elgar, bretskt t\u00f3naskald (d. 1934)\n 2. juni - Karl Adolph Gjellerup, danskur rith\u00f8vundur (d. 1919)\n 5. juli - Clara Zetkin, t\u00fdskur politikari og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (d. 1933)\n 15. september - William Howard Taft, amerikanskur forseti (d. 1930)\n 30. oktober - Georges Gilles de la Tourette, franskur nerval\u00e6kni (d. 1904)\n 3. desember - Joseph Conrad, p\u00f3lskur/bretskur rith\u00f8vundur (d. 1924)\n\nAndl\u00e1t \n 15. februar - Michail Glinka, russiskt t\u00f3naskald (f. 1804)\n 2. mai - Alfred de Musset, franskur yrkjari og rith\u00f8vundur (f. 1810)\n 15. juli - Carl Czerny, eysturr\u00edkskt t\u00f3naskald og klaverleikari (f. 1791)\n 5. september - Auguste Comte, franskur rith\u00f8vundur (f. 1798)\n 14. oktober - I.C. Dahl, norskur listam\u00e1lari (f. 1788)"}
{"id": "6313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gda%C5%84sk", "title": "Gda\u0144sk", "text": "Gda\u0144sk (\u00e1 t\u00fdskum Danzig) er ein b\u00fdur i P\u00f3llandi, sum hevur umlei\u00f0 460.000 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin er ein hin t\u00fddningarmesti havnab\u00fdur P\u00f3llands. B\u00fdurin liggur \u00ed Nor\u00f0urp\u00f3llandi \u00fat til Eystrasalt (Baltiska havi\u00f0). B\u00fdurin hevur \u00e1\u00f0ur hoyrt til T\u00fdskland og hevur eisini ver\u00f0i sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur til t\u00ed\u00f0ir. B\u00fdurin Gdansk \u00ed Eysturproysalandi \u00ed Nor\u00f0urp\u00f3llandi, er s\u00f8guligur b\u00fdur, bygdur \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. \u00cd 1356 kom hann upp \u00ed t\u00fdsku Hansasamgonguna og gj\u00f8rdist ein av t\u00fddningarmestu handilsb\u00fdum vi\u00f0 Eystarasalt. N\u00e6stan allur b\u00fdurin var oy\u00f0ilagdur undir Seinna heimsbardaga, men er n\u00fa endurreistur \u00ed upprunaligum l\u00edki.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Tram og bussar \u00ed Gda\u0144sk\n Flogf\u00f8r og tok til Gda\u0144sk\n Gisting \u00ed Gda\u0144sk\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "6317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B3t%20%28felag%29", "title": "Gr\u00f3t (felag)", "text": "T\u00f3nleikasamtak sprotti\u00f0 \u00far t\u00f3nleikal\u00edvinum \u00ed G\u00f8tu. Ta\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1998. Hevur mangan havt t\u00f3nleikatilt\u00f8k \u00ed Losjuni \u00ed G\u00f8tu, og st\u00f3\u00f0 upprunaliga aftan fyri G!-festivalin. \n\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nG\u00f8ta"}
{"id": "6318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FUT", "title": "FUT", "text": "Stytting fyri F\u00f8roya Undirhalds T\u00f3nleikarafelag.\n\nKaj Johannesen hevur \u00ed fleiri \u00e1r veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed felagnum.\n\nFUT er \u00e6tla\u00f0 at virka sum yrkisfelag fyri limir s\u00ednar, og harumframt skipar felagi\u00f0 fyri t\u00f3nleikatilt\u00f8kum kring alt landi\u00f0. \u00c1rliga \u00d3lavs\u00f8kukonsertin er eitt av hesum tilt\u00f8kum, og kv\u00f8ldi\u00f0 fyri Prix F\u00f8royar-semifinaluna \u00ed Trongisv\u00e1gi 2005 skipa\u00f0i FUT fyri konsert \u00ed TB-h\u00fasinum vi\u00f0 summum av Prix-b\u00f3lkunum.\n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "6320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rsfest", "title": "T\u00f3rsfest", "text": "T\u00f3rsfest (fyrr: \u00d3lavs\u00f8kukonsertin og \u00d3-festivalur)  hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn s\u00ed\u00f0an 1986. Konsertin hevur veri\u00f0 hildin ymsasta\u00f0ni \u00ed Havn, millum anna\u00f0 \u00e1 Skansanum, \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0, \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu og \u00ed n\u00f8kur \u00e1r \u00ed Kommunusk\u00falagar\u00f0inum. 2008-2010 var konsertin hildin \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu mitt \u00ed b\u00fdnum, \u00ed 2011 var\u00f0 konstertin aftur hildin \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0, t\u00f3 undir heitinum \u00d3-konsertin.\n\nTey fyrstu \u00e1rini var ta\u00f0 FUT sum fyriskipa\u00f0i \u00e1rligu konsertina, i\u00f0 var eitt startskot til \u00f3lavs\u00f8kuna. Konsertin l\u00e1 \u00ed byrjanini 27. juli, beint \u00e1\u00f0renn \u00d3lavs\u00f8ku. S\u00ed\u00f0an 2012 hevur T\u00f3rshavnar \u00edtr\u00f3ttarr\u00e1\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00f3lavs\u00f8kukonsertina, og \u00ed 2014 broytti konsertin navn til T\u00f3rsfest, og flutti samstundis ni\u00f0an \u00e1 Vagli\u00f0 \u00ed Havn. Konsertin liggur n\u00fa s\u00ed\u00f0sta leygarkv\u00f8ldi\u00f0 fyri \u00f3lavs\u00f8ku, t\u00f3 var eitt undantak gj\u00f8rt \u00ed 2019, t\u00e1 konsertin var\u00f0 hildin 20. juli og 2018 var\u00f0 hon hildin 21. juli. Hetta t\u00ed Gay Pride hevur lagt seg fast \u00e1 27. juli. \n\n\u00cd 2010 var ta\u00f0 T\u00f3rshavnar kommuna sum skipa\u00f0i fyri konsertini og \u00ed 2011 var ta\u00f0 Tonleikur.fo vi\u00f0 Elin Hentze sum fyriskipa\u00f0i og samskipa\u00f0i \u00d3-konsertina og \u00d3-Festivalin fyri T\u00f3rshavnar kommunu.\n\nSta\u00f0seting av \u00f3lavs\u00f8kukonsertini \n\u00d3lavs\u00f8kukonsertin hevur fer\u00f0ast kring b\u00fdin, og tykist n\u00fa at hava funni\u00f0 s\u00edtt fasta pl\u00e1ss \u00e1 Vaglinum \u00ed Havn, undir n\u00fdggja navninum T\u00f3rsfest.\n\nKonsertin hevur veri\u00f0 hesi\u00f0 st\u00f8\u00f0 \n1986-87 \u00e1 Skansanum\n1988-89 \u00e1 L\u00e6rarask\u00falav\u00f8llinum \u00e1 Fr\u00e6lsinum\n1990-91 vi\u00f0 Kommand\u00f8rh\u00fasi\u00f0 \u00fati vi\u00f0 Strond (bleiv avl\u00fdst vegna\u00f0 ve\u00f0ur \u00ed 1991, og so flutt inn \u00ed H\u00f8llina \u00e1 H\u00e1lsi dagin eftir. \n1992-93 vi\u00f0 Pakkh\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Skipafelagnum \u00e1 Eystaru bryggju\n1994-96 \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\n1997-2007 \u00ed Kommunusk\u00falagar\u00f0inum\n2008-2010 \u00ed Mentanarg\u00f8tuni, T\u00f3rsg\u00f8tu\n2011 \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\n2012-13 \u00ed Mentanarg\u00f8tuni, T\u00f3rsg\u00f8tu\n2014-19 \u00e1 Vaglinum \u00ed Havn\n\n\u00d3-festivalur 2011 \n\n\u00cd 2011 broytir konsertin navn og ver\u00f0ur partur av st\u00f8rri konsepti, sum nevndist \u00d3-festivalurin. Sj\u00e1lv konsertin var sum vanligt um kv\u00f8ldi\u00f0 27. juli, \u00ed 2011 var\u00f0 hon \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0. Men harafturat v\u00f3ru fleiri sm\u00e6rri \u00f3keypis konsertir vi\u00f0 \u00ed \u00d3-Festivalinum, t\u00e6r v\u00f3ru ymsasta\u00f0nis \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00f3lavs\u00f8kuaftan og \u00f3lavs\u00f8kudag (28. og 29. juli). Pallarnir nevndist: \u00c1arpallur, T\u00f3rspallur, Steinat\u00fan og Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0.  Skr\u00e1in til \u00d3-konsertina 2011:\nByrja\u00f0 var\u00f0 kl. 17, Mike, fr\u00e1s\u00f8guma\u00f0ur, DJ Pandaboy kl. 18, Levi M\u00f8rk, b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur setti \u00d3-Festivalin kl. 19.00.  SIC, Gipsy Train, Kristel Lisberg, Brandur Enni, dansarar \u00far Kennir t\u00fa Margar?, FAROE5, The Dreams, P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll og at enda enn einafer\u00f0 DJ Pandaboy kl. 2.30. \u00d3lavs\u00f8kuaftan framf\u00f8rdu f\u00f8royskir t\u00f3nleikarar og sangarar \u00e1 \u00f3keypis konsertum \u00e1 einum av pallunum kring um \u00ed b\u00fdnum. 28. juli \u00e1 \u00c1arpalli: Elin Brimheim Heinesen, Person, D\u00e1njal og Bjarki, Konni Kass Trio. \u00c1 T\u00f3rspalli 28. juli: Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir, Hanus G. Johansen, H\u00f8gni Lisberg og Tinganest. 28. juli \u00ed Steinat\u00fani: Martin & the Revelators, Sakaris. 28. juli \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0: Angela & Hannibal, Rambo \u2013 Ungd\u00f3msb\u00f3lkur, J\u00e1kup & B\u00e1ra, Streingjak\u00f3ri\u00f0 hj\u00e1 Frelsunarherinum, Eldshow, DJ Rex, Joey Moe. 29. juli \u00e1 \u00c1arpalli: Marner av Lofti, Stanley Samuelsen, Jens Marni Hansen, L\u00edv & the Zoo. 29. juli \u00ed Steinat\u00fani: Fr\u00f3\u00f0i & the Pink Slips, Hamfer\u00f0. 29. juli \u00e1 T\u00f3rspalli: Gu\u00f0run og Bartal, Kim Hansen, Divaz. 29. juli \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0: Angela & Hannibal, J\u00e1kup & B\u00e1ra, Rambo \u2013 ungd\u00f3msb\u00f3lkur, Eldshow, DJ Fox, tvey k\u00f3r, Joey Moe.\n\n\u00d3lavs\u00f8kukonsertin 2010 \n\n\u00c1 g\u00f3\u00f0ve\u00f0urs degnum tann 23.Juli 2010, var ein \u00f3keypis upphitingarkonsert til \u00d3lavs\u00f8kukonsertina 2010 hildin \u00ed V\u00e1gsbotni. Diskarnir Brynjolf \u00e1 Heygum, (B.A.B.Y.) og DJ Afrokid sp\u00e6ldu s\u00ed\u00f0 um s\u00ed\u00f0, og eisini b\u00f3lkurin, Bet You Are William, v\u00f3ru forb\u00ed. Filip Mortensen fr\u00e1 The Ghost var undirhelt. Unn Kragesteen var conferencier. Mett var\u00f0, at uml. 500 f\u00f3lk m\u00f8ttu upp at nj\u00f3ta g\u00f3\u00f0ve\u00f0ri\u00f0 og t\u00f3nleikin henda dagin.\n\nF\u00f8roysku n\u00f8vnini \u00e1 \u00d3lavs\u00f8kukonsertini 2010 v\u00f3ru hesi: Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir, Bet You Are William, Crawling Blue, The Ghost, Grandma\u00b4s Basement, Hamfer\u00f0, Jens Marni Hansen og P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll. \n\nH\u00f8vu\u00f0snavni\u00f0 var\u00f0 danski rock b\u00f3lkurin D\u00fan\u00e9.\n\nAftrat hesum var ta\u00f0 v\u00e6lumt\u00f8kta Underbeat \u00ed Perluni og hildi eitt '\u00d3lavs\u00f8ku-rave', har tann kendi danski diskarin og internationali produsarin Kasper Bj\u00f8rke sp\u00e6ldi, saman vi\u00f0 fleiri f\u00f8royskum diskarum, millum anna\u00f0 Dj Afrokid, Brynjolf \u00e1 Heygum, Frau og mong onnur.\n\nKonsertin i\u00f0 2010 var\u00f0 deild upp \u00ed ein 'H\u00f8vu\u00f0spallin' i\u00f0 var uttandura \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu. Ein 'uppkomandi-pall' inni \u00e1 Gamla Reinsar\u00ednum, har uppkomandi f\u00f8royskir b\u00f3lkar sp\u00e6ldu me\u00f0an ste\u00f0gur var \u00e1 'h\u00f8vu\u00f0spallinum'. Og s\u00ed\u00f0an Underbeat \u00ed Perluni.\n\n\u00d3lavs\u00f8kukonsertin 2008 \n\nTey sum framf\u00f8rdu \u00e1 \u00d3lavs\u00f8kukonsertini 2008 v\u00f3ru hesi: Hanus G. Johansen vi\u00f0 b\u00f3lki, P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll, Lena Anderssen, Sic, 200, Bet You Are William, Synarchy, DJ Pete Switch, Eager To Please, Katla, Martin Joensen og Brandur Enni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Torshavn.fo\n\nF\u00f8royskir festivalar\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "6321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lisboa", "title": "Lisboa", "text": "Lisboa er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Portugal. \u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur b\u00fdurin ofta nevndur Lissabon, men hetta er t\u00fdska heiti\u00f0 fyri b\u00fdin, eins og vit nevna K\u00f8benhavn Keypmannahavn, og eingilskmenn nevna Firenze Florence.\n\n\u00cd 1755 var ein st\u00f3rur jar\u00f0skj\u00e1lvti, sum leg\u00f0i mi\u00f0b\u00fdin \u00ed oy\u00f0i. \u00cd kontrast til gomlu sjarmerandi og labyrintisku b\u00fdarpartarnar Alfama og Bairro Alto, sum liggja \u00e1vikavist eystan- og vestanfyri er mi\u00f0b\u00fdurin Baixa merktur av neyvari b\u00fdarplanlegging, st\u00e1siligum bygningum og beinum linjum og vinklum. Lissabon var st\u00f3rur og r\u00edkur strandab\u00fdur. Eftir jar\u00f0skj\u00e1lvtan t\u00f3k ta\u00f0 mong \u00e1r at byggja b\u00fdin uppaftur til ta\u00f0, hann \u00e1\u00f0ur var.\n\nJar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Lissabon \n\nJar\u00f0skj\u00e1lvtin \u00ed portugisiska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Lissabon \u00ed 1775 var versta n\u00e1tt\u00faruvanlukka \u00ed Evropa \u00ed 18. \u00f8ld. \u00cdme\u00f0an t\u00fasundtals f\u00f3lk v\u00f3ru savna\u00f0 til messu \u00ed kirkjunum allahalgannadag, f\u00f3ru \u00f3gvisligir skj\u00e1lvtar um b\u00fdin \u00ed 15 r\u00e6\u00f0uligar minuttir. Tveir tri\u00f0ingar av \u00f8llum h\u00fasum, st\u00f3rum og sm\u00e1um, toftunum. Pombal st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri endurreisingini. Hann n\u00fdtti gull og silvur \u00far r\u00edka portugisiska hj\u00e1landinum Brasil at f\u00edggja arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0. \n\nJar\u00f0skj\u00e1lvtin \u00ed Lissabon gj\u00f8rdi, at fyrst dr\u00f3 alt vatni\u00f0 \u00fat \u00far Tejo\u00e1. So kom ein \u00f8gilig fl\u00f3\u00f0alda ni\u00f0an \u00edgj\u00f8gnum \u00e1nna og leg\u00f0i inn yvir forsta\u00f0irnar. \u00cd n\u00f3gvar dagar eftir skj\u00e1lvtan var ymsasta\u00f0ni eldur \u00ed b\u00fdnum.\n\nAlfama \n\nElsta \u00f8ki\u00f0 \u00ed b\u00fdnum, har t\u00fa framvegis finnur mi\u00f0aldarlig pl\u00e1ss og pl\u00e1ss, i\u00f0 eru \u00e1virka\u00f0 av arabunum. \u00cd gomlum d\u00f8gum var Alfama \u00f8ki\u00f0, har tey f\u00ednu f\u00f3lkini b\u00fa\u00f0u, men eftir jar\u00f0skj\u00e1lvtan \u00ed 1755 gj\u00f8rdist ta\u00f0 arbei\u00f0arakvarter. N\u00f3gvar g\u00f8tur eru so smalar, at bilar f\u00e1a ikki koyrt, og a\u00f0rasta\u00f0ni er bilkoyring \u00f3m\u00f8gulig, av t\u00ed at br\u00f8ttu g\u00f8turnar gj\u00f8rdar til trappur.\n\nEy\u00f0kendi sangst\u00edlurin fado hevur s\u00edn uppruna \u00ed Alfama; klagandi sangurin er ofta um sakna\u00f0ar ella sj\u00f3l\u00e1tnar sj\u00f3menn, sum sum vera man ofta b\u00fa\u00f0u \u00ed hesum arbei\u00f0arakvarterinum, og \u00ed Mouraria, i\u00f0 n\u00fa er so samansmelta\u00f0 vi\u00f0 Alfama, at ilt er at siga, hvar annar b\u00fdlingurin endar, og hin byrjar.\n\nTa\u00f0 er \u00ed Alfama, t\u00fa finnur mi\u00f0aldarborgina Castelo de S\u00e3o Jorge og v\u00f8kru kirkjuna Gra\u00e7a.\n\nBairro Alto \n\nBairro Alto (navni\u00f0 merkir \"h\u00f8gi b\u00fdlingurin\") er eins lokkanetkent og Alfama. Men har Alfama er arbei\u00f0arakvarter burturav, er Bairro Alto eitt bohemekvarter, har tey ungu og kulu b\u00fagva og hittast. Her y\u00f0ur \u00ed hippum handlum og lekrum matstovum, og hetta er eisini sta\u00f0i\u00f0, har f\u00f3lk hittast fyri at fara \u00ed b\u00fdin \u00e1 sm\u00e1u barrunum og sp\u00e6list\u00f8\u00f0unum. Eitt vanligt vikuskiftiskv\u00f8ld kunnu g\u00f8turnar vera eins pakka\u00f0ar vi\u00f0 v\u00e6lh\u00fdrdum f\u00f3lki og havnarg\u00f8tur \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku.\n\nChiado \n\nBairro Alto er samansmelta\u00f0 vi\u00f0 f\u00ednara \u00f8ki\u00f0 Chiado, sum er \u00farsliti\u00f0 av endurbygging \u00ed 18. \u00f8ld. Fr\u00e1 Chiado ber til at fara vi\u00f0 elevatorinum Elevador de Santa Justa ni\u00f0ur til Baixa (navni\u00f0 merkir \"l\u00e1gt\"). Elevatorurin er partur av almenna flutninginum \u00ed b\u00fdnum.\n\nBaixa\n\nKeldur \n\n Hole, Abigail og Charlotte Beech: Portugal. Lonely Planet (2005)\n Jalser, Nina: Turen g\u00e5r til Lissabon. Politiken (2002)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Jordi Busqu\u00e9 - Alfama & Castelo Lisbon's districts\n\nS\u00ed eisini \n\n Portugal\n\nPortugal\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "6323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portugisiskt%20m%C3%A1l", "title": "Portugisiskt m\u00e1l", "text": "Portugisiskt m\u00e1l er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 spanskt, men kortini eru m\u00e1lini r\u00e6ttiliga ymiskt. Serliga er ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0i\u00f0 \u00ed m\u00e1lunum, i\u00f0 br\u00fdtur fr\u00e1 - l\u00e6ttari er hj\u00e1 portugisum og spaniarum at lesa enn at hoyra m\u00e1lini hv\u00f8r hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. T\u00f3 skilja n\u00f3gvir portugisar spanska talu, i\u00f0 liggur t\u00e6ttari upp at t\u00ed skriva\u00f0a enn portugisiskt ger. \n\nPortugisiskt er \u00e6tta\u00f0 \u00far lat\u00edni og \u00e1virka\u00f0 av arabiskum og \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum, av t\u00ed at portugisar alt\u00ed\u00f0 hava veri\u00f0 sj\u00f3f\u00f3lk vi\u00f0 st\u00f3rum handilssambandi vi\u00f0 \u00fatheimin. \n\nFr\u00e1 1500- til 1700-\u00e1rini var portugisiskt eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 handils- og samskiftism\u00e1l, naka\u00f0 sum enskt er n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nUmframt at ver\u00f0a tala\u00f0 \u00ed Portugal, ver\u00f0ur portugisiskt m\u00e1l tosa\u00f0 \u00ed Brasilia, Guinea-Bissau, Angola, Mosambik, Makao, Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjunum og Sao Tomi og Prinsipi. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur tala\u00f0 av umlei\u00f0 180 mi\u00f3. f\u00f3lkum kring allan heim.\n\nKeldur \n\n Den lille danske encyklop\u00e6di. Gyldendal (2005). \n Romanske sprog.\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nM\u00e1l \u00ed Su\u00f0uramerika\nM\u00e1l \u00ed Afrika\nM\u00e1l \u00ed Brasil\nM\u00e1l \u00ed Portugal\nM\u00e1l \u00ed Fraklandi"}
{"id": "6324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brasil", "title": "Brasil", "text": "Samveldis L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Brasil (\u00e1 portugisiskum Rep\u00fablica Federativa do Brasil), ofta stytt Brasilia ella Brasil, er st\u00f8rsta og f\u00f3lkat\u00e6ttasta landi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uramerika, v\u00edddin er n\u00e6stan tann sama sum hj\u00e1 USA. Landi\u00f0 er \u00e1 st\u00f3ra \u00f8kinum millum Andesfj\u00f8llini og Atlantshavi\u00f0 og hevur landam\u00f8rk upp til Uruguei, Argentina, Paraguei, Bolivia, Per\u00fa, Kolombia, Venesuela, Gujana, Surinam og Franskt Gujana. Brasil hevur fingi\u00f0 navn eftir brasiltr\u00e6num, sum veksur \u00ed landinum, og hevur eitt st\u00f3rt n\u00e1tt\u00farutilfeingisr\u00edkid\u00f8mi. Landi\u00f0 hevur st\u00f3r landb\u00fana\u00f0ar\u00f8ki og risast\u00f3rar regnsk\u00f3gir. Brasil er fimtst\u00f8rsta land \u00ed heiminum, b\u00e6\u00f0i hvat vi\u00f0v\u00edkir \u00edb\u00fagvatali og landafr\u00f8\u00f0i. Vi\u00f0 n\u00f3gvum og g\u00f3\u00f0um n\u00e1tt\u00farutilfeingi, skj\u00f3tt vaksandi \u00eddna\u00f0i og sterkum gjaldoyra, ver\u00f0ur landi\u00f0 rokna\u00f0 sum eitt av heimsins komandi st\u00f3rveldum . \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Bras\u00edlia. Hann avloysti \u00ed 1960 Rio de Janeiro, sum inntil t\u00e1 hev\u00f0i veri\u00f0 brasilskur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. St\u00f3rfingni b\u00fdarplanurin hevur skap sum eitt jetflogfar. St\u00f8rstu b\u00fdir eru S\u00e3o Paulo og Rio de Janeiro. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Anapolis, Belem, Belo Horizonte, Campinas, Curitiba, Fortaleza, Goiania, Manaus, Porto Alegre, Recife, Salvador, Vila Velha og Vit\u00f3ria. \n\nBrasil er beint vi\u00f0 og beint sunnan fyri ekvator, so har er r\u00e6ttiliga heitt alt \u00e1ri\u00f0, men tann mesti hitin er ofta \u00ed desember. Me\u00f0al samd\u00f8gurshitin \u00ed t.d. Rio de Janeiro er 24\u00a0\u00b0C.\n\nNavnauppruni \n\n\u00dar 16. til 19. \u00f8ld var Brasil portugisiskt hj\u00e1land, og ta\u00f0 v\u00f3ru portugisar, i\u00f0 nevndu landi\u00f0 Brasil eftir tropiska rey\u00f0vi\u00f0inum bresilja (fr\u00f8\u00f0iheiti Caesalpinia echinata).\n\nS\u00f8ga \nLes eisini: Brasilska s\u00f8gan\n\nNomadu\u00e6ttarb\u00f3lkar h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 \u00ed Brasil \u00ed \u00ed minsta lagi 6000 \u00e1r, t\u00e1 landi\u00f0 var\u00f0 uppdaga\u00f0 av portugisiskum ranns\u00f3knarfararum umlei\u00f0 \u00e1r 1500. Komandu tr\u00fdhundra\u00f0 \u00e1rini b\u00fasettu portugisar seg \u00ed landinum og st\u00fdrdu ta\u00f0 sum eitt gevandi hj\u00e1land, grunda\u00f0 \u00e1 tr\u00e6lahaldi. Evropearar f\u00f3ru til Su\u00f0uramerika at leita eftir gulli og silvri. \u00cd 18. \u00f8ld kom n\u00e6stan alt silvur \u00ed heiminum \u00far sponskum n\u00e1mum \u00ed Lat\u00ednamerika. S\u00ed\u00f0st \u00ed 17. \u00f8ld funnu nakrir portugisiskir tr\u00e6lahandilsmenn gull \u00ed landslutinum Minas Gerais eystantil \u00ed Mi\u00f0brasil. F\u00f3lk floymdu hagar \u00far sukurlundunum vi\u00f0 brasilsku strondina. \u00cd 1727 v\u00f3r\u00f0u diamantar eisini funnir \u00ed Minas Gerais. So mong f\u00f3lk fluttu hagar \u00far sukurlundunum, at sukur\u00eddna\u00f0urin var um at fara fyri skeyti\u00f0. Indi\u00e1narar og afrikanskir tr\u00e6lir arbeiddu \u00ed n\u00e1munum fyri l\u00edtla og onga l\u00f8n. Arbei\u00f0ararnir doy\u00f0u av sj\u00faku, mattroti og l\u00f8stum, teir fingu \u00ed n\u00e1munum. \n\n\u00cd 1808 flutti Jo\u00e3o VI av Portugal, sum var fl\u00fdddur undan Napoleon, til Brasil saman vi\u00f0 kongafamiljuni og stj\u00f3rnini. H\u00f3ast tey f\u00f3ru aftur til Portugals \u00ed 1821, hev\u00f0i uppihaldi\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, at brasilska f\u00f3lki\u00f0 ynskti s\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri, og \u00ed 1822 stovna\u00f0i Dom Pedro I ta\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga Brasilska R\u00edki\u00f0. R\u00edki\u00f0 vardi inntil n\u00e6sti keisarin Dom Pedro II, var\u00f0 koyrdur fr\u00e1 \u00ed 1889 og ein republikansk f\u00f8derati\u00f3n var\u00f0 sett \u00e1 stovn. \n\nS\u00ed\u00f0st \u00ed 1800-\u00e1runum og fyrst \u00ed 1900-\u00e1runum fluttu fleiri enn 5 milli\u00f3nir evropear og asiatar til Brasil. \u00cd sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i vaks eisini \u00eddna\u00f0urin, og man f\u00f3r at gagnn\u00fdta lendi\u00f0 betur. Brasilska demokratii\u00f0 broyttist til einaveldi tr\u00edggjar fer\u00f0ir: 1930-1934 og 1937-1945 undir Getulio Vargas, og 1964-1985 undir eini r\u00f8\u00f0 av herovastum. F\u00f3lkar\u00e6\u00f0i hevur veri\u00f0 \u00ed landinum s\u00ed\u00f0an 1985, men mutur og svik er framvegis st\u00f3rt vandam\u00e1l \u00ed brasilskum politikki.\n\nLandal\u00e6ra \n\nLes eisini greinina: Brasilsk landal\u00e6ra\n\nBrasil er st\u00f8rsta landi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uramerika og er n\u00e6stan helvtin av \u00f8llum meginlandinum. \u00cd landnyr\u00f0ingspartinum \u00ed landinum eru oy\u00f0imerkur, nor\u00f0anfyri og vestanfyri eru ovurst\u00f3rir regnsk\u00f3gir, og sunnanfyri eru \u00f3f\u00f8ra v\u00ed\u00f0ar grasfl\u00f8tur. Av t\u00ed at ve\u00f0urlagi\u00f0 er so fj\u00f8lbroytt, ber til at dyrka mest sum allar b\u00fana\u00f0arv\u00f8rur. \u00cd Brasil eru b\u00e6\u00f0i n\u00fat\u00edmans st\u00f3rb\u00fdir og \u00f3granska\u00f0 villm\u00f8rk. Fyri sunnan eru \u00e1irnar Paraguei\u00e1 og Paran\u00e1 vor\u00f0nar byrgdar og veittar \u00ed Itaip\u00fabyrgingina, sum er hemsins st\u00f8rsta vatnorkuverk\u00e6tlan. Brasil er ey\u00f0kent av v\u00ed\u00f0a og l\u00e1ga Amazonas-regnsk\u00f3ginum nor\u00f0anfyri, st\u00f3ra v\u00e1ta lendinum Pantal vestanfyri, og sunnanfyri ta\u00f0 opna lendi\u00f0 vi\u00f0 heyggjum og sm\u00e1um fj\u00f8llum. Ta\u00f0 er brasilski landb\u00fana\u00f0ardepilin, og har b\u00fdr st\u00f8rsti parturin av f\u00f3lkinum. Framvi\u00f0 Atlantshavsstrondini eru fjallaryggir, men h\u00e6gstu fj\u00f8llini Pico da Neblina (3.014 m) og Pico 31 de Mar\u00e7o (2.992 m), eru \u00e1 markinum til Venesuela \u00ed statinum Amazonas. \n\nAmasonas\u00e1in er heimsins st\u00f8rsta \u00e1, t\u00e1 ta\u00f0 er vatnmongdin, sum telur. Amason\u00e1 og \u00e1irnar, i\u00f0 renna \u00ed hana, eins og m\u00fdrar og v\u00f8tn, eru ovurst\u00f3rt feskvatns\u00f8ki. Amason\u00e1 rennur \u00far Andesfj\u00f8llum \u00ed Peru og ver\u00f0ur alsamt st\u00f8rri og brei\u00f0ari, sum hon rennur eystur \u00edgj\u00f8gnum Su\u00f0uramerika og \u00fat \u00ed Atlantshav. \u00c1in er 6.439 km. Longra helvtin \u00e1 \u00e1nni rennur \u00edgj\u00f8gnum Brasil, og er hon t\u00fddningarmesta flutningslei\u00f0 \u00ed landinum. St\u00f3r skip sigla langt inn \u00ed landi\u00f0, ennt\u00e1 til n\u00fdm\u00f3tans b\u00fdin Manaus, einar 1600 km \u00far Atlantshavsstrondini. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri fer \u00e1in upp um \u00e1arbakkarnar, og n\u00f3gv m\u00f3ra, i\u00f0 ta\u00f0ar v\u00e6l, legst \u00e1 markirnar. \u00cd Paran\u00e1-\u00e1nni eru teir hugtakandi Igua\u00e7u-fossarnir, og harumframt skulu nevnast Rio Negro, S\u00e3o Francisco, Xingu, Madeira og Tapaj\u00f3s. Brasil er n\u00e6r vi\u00f0 ekvator, og t\u00edskil er ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum tropiskt, vi\u00f0 f\u00e1um broytingum. \u00cd sunnara partinum av landinum er ve\u00f0urlagi\u00f0 t\u00f3 subtropiskt, og meira temperera\u00f0, og har kann b\u00e6\u00f0i kavi og frostve\u00f0ur koma fyri. N\u00f3gv avfall er \u00ed v\u00e1ta partinum av Amasonas\u00f8kinum, h\u00f3ast tey eisini hava minni fruktag\u00f3\u00f0 \u00f8ki, serliga \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum. \n\nSt\u00f8rsti regnsk\u00f3gur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini er \u00ed Amasonlendinum; lendi\u00f0 er n\u00e6stan l\u00edka so st\u00f3rt sum Avstralia og er tri\u00f0ingurin av Su\u00f0uramerika. Meginparturin av sk\u00f3ginum er \u00ed Brasil, b\u00e1\u00f0umegin Amason\u00e1. \u00cd sk\u00f3gunum liva alskyns s\u00fagd\u00fdr, fuglar, skri\u00f0d\u00fdr og skord\u00fdr; har hava eisini mong indi\u00e1nsk f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fa\u00f0 \u00ed fleiri t\u00fasund \u00e1r. Men regnsk\u00f3gurin er vi\u00f0brekin, og n\u00fa eru b\u00e6\u00f0i d\u00fdr og upprunaf\u00f3lk \u00ed vanda fyri at ver\u00f0a t\u00fdnd, t\u00ed at sk\u00f3gurin ver\u00f0ur h\u00f8gdur ni\u00f0ur. Myndugleikarnir \u00ed Brasil hava seinastu \u00e1rini rudda\u00f0 st\u00f3r sk\u00f3garlendi og eggja\u00f0 ognarleysum f\u00f3lki at keypa s\u00e6r b\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0 og b\u00faseta seg har. Men j\u00f8r\u00f0in er grunn, og eftir stuttari t\u00ed\u00f0 ber hon onga gr\u00f8\u00f0i. St\u00f3rir partar av sk\u00f3ginum eru t\u00fdndir, t\u00ed at tr\u00f8ini ver\u00f0a feld fyri at f\u00e1a vi\u00f0 og landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0 til f\u00f3lk, i\u00f0 flytur til sk\u00f3gar\u00f8ki\u00f0 at b\u00fagva. Slakur tri\u00f0ingur av regnsk\u00f3ginum \u00ed Brasil er rudda\u00f0ur at \u00fatvega ovurst\u00f3ru neytag\u00f8r\u00f0unum beiti. Men eftir f\u00e1um \u00e1rum er beiti\u00f0 avbiti\u00f0. So ver\u00f0ur flutt og fari\u00f0 at fella tr\u00f8 a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed sk\u00f3ginum.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd Brasil b\u00fagva f\u00f3lk fyrst og fremst fram vi\u00f0 strendurnar, og \u00ed minni mun inni \u00ed landinum. F\u00f3lki\u00f0 er sera fj\u00f8lbroytt og n\u00f3gvar ymiskar mentanir eru at finna. \u00cd su\u00f0ri eru ta\u00f0 \u00ed st\u00f3ran mun f\u00f3lk sum eru eftirkomarar av eftirkomarum av evropearum fr\u00e1 hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini, fyrst og fremst fr\u00e1 portugisum, t\u00fdskarum og italiumonnum, men eisini polakkar og fr\u00e1 tilflytarum eftir hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ina. F\u00f3lk sum \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 eru flutt til sy\u00f0ra part av landinum eru polakkar, ukrainar, ni\u00f0urlendingar, kinesarar og su\u00f0urkoreanar. \u00cd nor\u00f0i og \u00ed ein landnyr\u00f0ing er f\u00f3lki\u00f0 meira blanda\u00f0 vi\u00f0 upprunaf\u00f3lkum og f\u00f3lki av afrikanskum og evropeiskum uppruna. T\u00f3 hendi ein st\u00f3r f\u00f3lkaflyting mitt \u00ed 20. \u00f8ld fr\u00e1 nor\u00f0i og Bahia m\u00f3ti su\u00f0ri, hetta f\u00f8rdi til favela'irnar, og \u00ed dag eru ta\u00f0 fyrst og fremst f\u00f3lk av blanda\u00f0um uppruna i\u00f0 b\u00faseta seg har. \n\n Mi\u00f0allivit\u00ed\u00f0: 71,1 \u00e1r (2003)\n F\u00f3lkab\u00f3lkar: Hv\u00edt umlei\u00f0 54 prosent, pers\u00f3nar av blanda\u00f0um uppruna umlei\u00f0 38%, sv\u00f8rt 6%, onnur (mest asiatar og indianarar) 2 prosent\n M\u00e1l: Portugisiskt (almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Brasil; m\u00f3\u00f0urm\u00e1l fyri 97 prosent av f\u00f3lkunum, ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lum og \u00ed undirv\u00edsing), indianaram\u00e1l (eitt n\u00fa guaran\u00ed og tupi)\n \u00c1tr\u00fana\u00f0ur: Katolikkar 88 %, Protestantar 6 %\n\nAldursb\u00fdti \n 0 til 14 \u00e1r: 26,0 prosent\n 15 til 64 \u00e1r: 68,0 procent\n 65 \u00e1r og eldri: 6 prosent\n\nMedianaldurin fyri alt f\u00f3lki\u00f0 er 27,81 \u00e1r og tilsvarandi t\u00f8l fyri b\u00e6\u00f0i kynini er:\n Menn: 27,06 \u00e1r\n Kvinnur: 28,57 \u00e1r\n\nKynsb\u00fdti \n Vi\u00f0 f\u00f8\u00f0ing: 1,05 menn per kvinnu\n Undir 15 \u00e1r: 1,04 menn per kvinnu\n 15 til 64 \u00e1r: 0,98 menn per kvinnu\n 65 \u00e1r og eldri: 0,70 menn per kvinnu\n Tilsamans: 0,98 menn per kvinna\n\nF\u00f3lkav\u00f8kstur \n F\u00f0ingar: 16,83 per 1\u00a0000 \u00edb\u00fagvar\n Andl\u00e1t: 6,15 per 1\u00a0000 \u00edb\u00fagvar\n Fr\u00e1flytingar: \u22120,03 per 1\u00a0000 \u00edb\u00fagvar\n\nPinkubarnadey\u00f0i:\n Dreingir: 33,37 andl\u00e1t per 1\u00a0000 f\u00f8\u00f0ingar\n Gentur: 25,66 andl\u00e1t per 1\u00a0000 f\u00f8\u00f0ingar\n Tilsamans: 29,61 andl\u00e1t per 1\u00a0000 f\u00f8\u00f0ingar\n\n\u00c1rligi f\u00f3lkav\u00f8ksturin er 10,6 promillu.\n\nFyrisitingarligar eindir \n\n\u00cd Brasil eru 26 lutstatir (estados) og eitt federalt distrikt (distrito federal) og ver\u00f0ur b\u00fdtt sundur av IBGE \u00ed fimm regi\u00f3nir: Nor\u00f0ur, Landnyr\u00f0in, Mi\u00f0-vestur, Landssynning og Su\u00f0ur.\n\nNor\u00f0ur \nRegi\u00f3n Nor\u00f0ur hevur 45,27 % av land\u00f8kinum hj\u00e1 Brasil, men samstundis er ta\u00f0 eisini har at f\u00f3lkatali\u00f0 er minst. \u00d8ki\u00f0 er sera l\u00edti\u00f0 ment og har er l\u00edti\u00f0 av \u00eddna\u00f0i, men ta\u00f0 inniheldur st\u00f8rsta regnsk\u00f3gin \u00ed heiminum og har b\u00fagva n\u00f3gv f\u00f3lkasl\u00f8g av indianskum uppruna.\n\nLutstatir \n Acre\n Amap\u00e1\n Amazonas\n Par\u00e1\n Rond\u00f4nia\n Roraima\n Tocantins\n\nLandnyr\u00f0ing \nEin tri\u00f0ingur av f\u00f3lkunum \u00ed Brasil b\u00fagva \u00ed Regi\u00f3n landnyr\u00f0ingi. Regi\u00f3nin er mentanarliga fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0 vi\u00f0 r\u00f3tum fr\u00e1 t\u00ed portugisisku kolonit\u00ed\u00f0ini, afrobrasilsk mentan og kulturellt diversifierad med r\u00f6tter fr\u00e5n den portugisiska kolonialiseringen, afrobrasiliansk kultur och heimlig indianaramentan. Regi\u00f3nin er eisini tann i\u00f0 hevur st\u00f8rst f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi og hevur long t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 vi\u00f0 turki. Regi\u00f3nin er kend fyri s\u00edna v\u00f8kru strandalinju.\n\nLutstatir \n\n Alagoas\n Bahia\n Cear\u00e1\n Maranh\u00e3o\n Para\u00edba\n Pernambuco\n Piau\u00ed\n Rio Grande do Norte\n Sergipe\n\nMi\u00f0-vestur \nRegi\u00f3n mi\u00f0-vestur er n\u00e6stst\u00f8rsta regi\u00f3nin \u00ed Brasil, men tey flestu f\u00f3lkini b\u00fagva \u00ed teimum st\u00f3ru b\u00fdunum, og ta\u00f0 er her at h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Bras\u00edlia liggur, somulei\u00f0is liggur eisini heimsins st\u00f8rsta v\u00e1tlendi, Pantanal, \u00ed regi\u00f3nini.\n\nLutstatir \n Goi\u00e1s\n Mato Grosso\n Mato Grosso do Sul\n Distrito Federal\n\nLandsynningur \nRegi\u00f3n Landsynning er tann r\u00edkasta regi\u00f3nin og ta\u00f0 er eisini har at f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er st\u00f8rstur. Regi\u00f3nin hevur st\u00f8rri f\u00f3lkatal enn naka\u00f0 anna\u00f0 land \u00ed Su\u00f0uramerika og meir enn nakar av teimum st\u00f8rstu metropolunum \u00ed heiminum: S\u00e3o Paulo og Rio de Janeiro. \u00cd regi\u00f3nini er eisini tann st\u00f8rsta framlei\u00f0slan av olju og gas \u00ed Brasil.\n\nLutstatir \n Rio de Janeiro\n Esp\u00edrito Santo\n Minas Gerais\n S\u00e3o Paulo\n\nSu\u00f0ur \n\nRegi\u00f3n Su\u00f0ur hevur h\u00e6gstu innt\u00f8ku per \u00edb\u00fagva \u00ed Brasil og h\u00e6gsta livist\u00f8\u00f0i \u00ed landinum. Regi\u00f3nin er eisini tann kaldasta vi\u00f0 frostn\u00e6trum og einstakum kavastormum. \u00cd Regi\u00f3n Su\u00f0ur er ta\u00f0 st\u00f8rsta tali av tilflytarum \u00far T\u00fdskland og Italia og farvegurin eftir teirra mentan s\u00e6st allasta\u00f0na.\n\nLutstatir \n Paran\u00e1\n Santa Catarina\n Rio Grande do Sul\n\nB\u00faskapur \n\nBrasil er b\u00e6\u00f0i r\u00edkt og f\u00e1t\u00e6kt land. Nakrir st\u00f3rb\u00f8ndur og vinnul\u00edvsmenn eru \u00f3fatiliga r\u00edkir, men flestu f\u00f3lk \u00e1 bygd eru f\u00e1t\u00e6k. St\u00f3r framgongd og h\u00fasagangur hava leingi ey\u00f0kent brasilska b\u00faskapin. \u00cd 1960- og 1970-\u00e1runum var st\u00f3rur b\u00faskaparv\u00f8kstur \u00ed landinum. So kom st\u00edgur \u00ed, og stutt eftir f\u00f3r Brasil \u00e1 h\u00fasagang og var heimsins st\u00f8rsta skuldartj\u00f3\u00f0. \u00cd dag er Brasil vegna st\u00f3ra skuld \u00ed st\u00f3rari b\u00faskaparligari og sosialari kreppu. Skuldin ver\u00f0ur goldin vi\u00f0 einum st\u00f3rum parti av BT\u00da, og hetta for\u00f0ar fyri ney\u00f0ugum \u00edl\u00f8gum og b\u00faskaparligum v\u00f8kstri. St\u00f8rsti trupulleikin hj\u00e1 stj\u00f3rnini er at gjalda ovurst\u00f3ru skuldina aftur. Men st\u00f3rt n\u00e1tt\u00farur\u00edkid\u00f8mi er \u00ed Brasil, til d\u00f8mis gull og jarnm\u00e1lmur, og n\u00e1msvinnan er ein av t\u00fddningarmestu vinnuvegunum. S\u00ed\u00f0stu tredivu \u00e1rini er n\u00f3gv gull og eisini onnur steinsl\u00f8g funnin \u00ed regnsk\u00f3ginum \u00ed Amasonlendinum. Vi\u00f0 b\u00fdin Carjas var av tilvild komi\u00f0 fram \u00e1 eitt jarnm\u00e1lmsfjall, t\u00e1 i\u00f0 ein jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingur noyddist at seta seg vi\u00f0 tyrlu s\u00ednari. Koparm\u00e1lmur og manganm\u00e1lmur v\u00f3r\u00f0u eisini funnir har. N\u00e1msvinnan hevur st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning \u00ed Brasil; men hon fer illa vi\u00f0 vi\u00f0brekna regnsk\u00f3ginum.\n\nBrasil er mestsum sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 matv\u00f8rum og \u00f8\u00f0rum n\u00fdtsluv\u00f8rum, men landinum t\u00f8rvar innt\u00f8ku til tess at gjalda aftur st\u00f3ru uttanlandsskuldina. T\u00fddningarmestu \u00fatflutningsv\u00f8rurnar, eru kaffi, steinsl\u00f8g og flogf\u00f8r, men eisini bilar, i\u00f0 serliga ver\u00f0a seldir til Argentina. Meginparturin av vinnu\u00eddna\u00f0inum \u00ed Brasil er \u00ed tr\u00edhyrninginum \u00edmillum \u00eddna\u00f0arb\u00fdirnar Rio de Janeiro, S\u00e3o Paulo og Belo Horizonte. H\u00f8gi oljupr\u00edsurin \u00ed 1970-\u00e1runum noyddi Brasil at f\u00e1a s\u00e6r okkurt anna\u00f0 brennievni. Granskarar komu eftir, at etanol, i\u00f0 ver\u00f0ur vunni\u00f0 burtur \u00far gera\u00f0um avlopstilfari av sukurr\u00f8rum, var v\u00e6l n\u00fdtiligt. Ta\u00f0 er b\u00edligari enn vanligt bensin og d\u00e1lkar ikki so illa, t\u00ed at minni koltv\u00eds\u00farevni kemur fr\u00e1 brenningini. Tri\u00f0i hv\u00f8r bilur \u00ed Brasil koyrir n\u00fa vi\u00f0 hesum \"gr\u00f8na brennievni\". \n\n\u00cd sk\u00f3gunum vaksa plantur, i\u00f0 ver\u00f0a br\u00faktar sum r\u00e1evni \u00ed mongum d\u00fdrum \u00eddna\u00f0arv\u00f8rum, t.d. gummi, m\u00e1ling, lakki, smyrsli og t\u00fddningarmest og fram um alt \u00ed heiliv\u00e1gi. \u00cd b\u00f8rkinum \u00e1 kinatr\u00e6num er kinin, i\u00f0 er heiliv\u00e1gur fyri malariu. \u00cd \u00f8\u00f0rum plantum eru evni, sum ver\u00f0a n\u00fdtt \u00ed vi\u00f0ger\u00f0 fyri krabbamein. T\u00fasundtals \u00edbinholt-, tekk- og mahognitr\u00f8 ver\u00f0a \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri feld til \u00fatflutnings. N\u00fa ver\u00f0a f\u00f3lk eggja\u00f0 til at keypa m\u00f8blar av n\u00e1lavi\u00f0i, t.d. furu, sum veksur n\u00f3gv skj\u00f3tari. Brasil er ta\u00f0 land \u00ed heiminum, sum dyrkar og flytur \u00fat mest kaffi. Ta\u00f0 ver\u00f0ur dyrka\u00f0 \u00ed st\u00f3rum lundum, t\u00e6r flestu eru \u00ed st\u00e1tunum Paran\u00e1 og S\u00e3o Paulo. Kaffi er t\u00f3 bara ein h\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0in; n\u00f3gv ver\u00f0ur eisini dyrka\u00f0 av soyab\u00f8num, sukurr\u00f8rum og bummull. F\u00e1 lond \u00ed heiminum dyrka fleiri appilsinir, bananir og kakaob\u00f8nir enn Brasil. Um tri\u00f0i hv\u00f8r brasiliani starvast \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. Gar\u00f0arnir eru misjavnir til st\u00f8ddar, \u00far sm\u00e1br\u00fakum til veldugar st\u00f3rgar\u00f0ar. Flestu verkaf\u00f3lk \u00ed landb\u00fana\u00f0inum str\u00ed\u00f0ast og strevast fyri heilt l\u00edtla l\u00f8n; men nakrir f\u00e1ir st\u00f3rb\u00f8ndur vinna \u00f3metaligan pening og eru so r\u00edkir, sum f\u00e1 kunnu \u00edmynda s\u00e6r.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Brasil er blanda\u00f0, flestu f\u00f3lk eru hv\u00edt ella mulattar. St\u00f3rur munur er \u00e1 r\u00edkum og f\u00e1t\u00f8kum, og \u00ed slumm\u00f8kjunum \u00ed b\u00fdunum er meginparturin av \u00edb\u00fagvunum sv\u00f8rt ella mestizar. \n\nFyrr v\u00f3ru um 5 milli\u00f3nir indi\u00e1nar \u00ed regnsk\u00f3ginum. N\u00fa eru teir f\u00e6rri enn 200.000. Tey flestu eru flakkf\u00f3lk; brenna eitt sk\u00f3gar\u00f8ki av, dyrka ta\u00f0 og vei\u00f0a har um vegir eina t\u00ed\u00f0 og flyta so til anna\u00f0 \u00f8ki. Hesin l\u00edvsh\u00e1ttur hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at indi\u00e1narnir hava ikki t\u00fdnt sk\u00f3gin. Men eftir at fremmand f\u00f3lk uttaneftir komu inn \u00ed sk\u00f3g in, eru mangir indi\u00e1nar dey\u00f0ir av sj\u00fakum, sum t.d. kr\u00edmi og meslingum, t\u00ed at teir eru ikki m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8rir \u00edm\u00f3ti hesum sj\u00fakum.F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Brasil er n\u00f3gv blanda\u00f0. N\u00f8kur eru \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 indi\u00e1nunum, sum hava veri\u00f0 \u00ed Brasil \u00ed fleiri t\u00fasund \u00e1r; onnur fr\u00e1 portugisarum, sum r\u00e1ddu har \u00ed 300 \u00e1r. Mangir brasilianar hava afrikanskar forfedrar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u f\u00f8rdir til Brasil sum tr\u00e6lir \u00ed 17. \u00f8ld at arbei\u00f0a \u00ed sukurlundunum. Fyrst \u00ed 20. \u00f8ld komu mangir japanskir tilflytarar higar, t\u00ed at gr\u00f8\u00f0in \u00ed Japan var\u00f0 miseydna\u00f0. Mangir evropearar eru eisini fluttir til Brasil \u00ed 20. \u00f8ld; teir hava b\u00fasett seg \u00ed sy\u00f0ra parti \u00ed landinum. Landsluturin Bahia \u00ed Landnyr\u00f0ingsbrasil var tann fyrsti, sum evropearar l\u00f8gdu undir seg. Seinni gj\u00f8rdist Bahia kendur fyri, at svartir tr\u00e6lakokkar gj\u00f8rdu g\u00f3\u00f0ar fiskar\u00e6ttir, sum teir smakka\u00f0u til vi\u00f0 kryddi \u00far Afrika. \u00c1 strondunum \u00ed Bahia selja konuf\u00f3lk enn hesar r\u00e6ttir umframt g\u00f3\u00f0g\u00e6ti \u00far kokos og leskiligar, krydda\u00f0ar fiskaposteiir.\n\nTr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed Brasil b\u00fagva \u00ed b\u00fdum; teir flestu eru bygdir t\u00e6tt vi\u00f0 strondina. Mong f\u00f3lk eru flutt av bygd og til b\u00fdirnar at leita eftir arbei\u00f0i og betri korum. \u00cd mong \u00e1r vuksu b\u00fdirnir \u00f3gvuliga skj\u00f3tt, men n\u00fa vaksa teir minni. St\u00f8rsti b\u00fdur er S\u00e3o Paulo; fleiri enn 19 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva har.\n \nBr\u00e1\u00f0ur b\u00fdarv\u00f8kstur og st\u00f3rt \u00edb\u00fa\u00f0artrot hava havt vi\u00f0 s\u00e6r, at einar 25 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed vesaligum f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum, nevndir favelas, \u00ed b\u00fdar\u00fatry\u00f0junum. Flestu h\u00fasini hava f\u00f3lk sj\u00e1lv bygt av burturblaka\u00f0um byggitilfari, men bygt ver\u00f0ur eisini vi\u00f0 vi\u00f0i, m\u00farsteinum og sementi, sum ver\u00f0ur keypt. Mong h\u00fas hava hv\u00f8rki vatn ella kloakkskipan.\n\nAv t\u00ed at Portugal, i\u00f0 er kat\u00f3lskt land, hev\u00f0i yvirvaldi\u00f0 \u00ed Brasil \u00ed 300 \u00e1r, eru flestu f\u00f3lk \u00ed Brasil katolikkar, og hv\u00f8r b\u00fdur og hv\u00f8r bygd hava s\u00edtt egna verndarhalgimenni. Men fleiri milli\u00f3nir brasilianar tilbi\u00f0ja eisini gudar og andar \u00far gomlum afrikonskum \u00e1tr\u00fana\u00f0um. \u00cd desember og januar leggja f\u00f3lk afrikonsku havgudinnuni, Iemanj\u00e1, g\u00e1vur \u00e1 strondina, t.d. bl\u00f3mur, s\u00e1pu og frukt, \u00ed teirri v\u00f3n, at n\u00fdggj\u00e1rsynski teirra skulu ganga \u00fat.\n\nAllir brasilianar sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt ella hyggja at f\u00f3tb\u00f3lti, og \u00ed \u00f8llum st\u00f3rum b\u00fdum eru st\u00f3rir b\u00f3ltv\u00f8llir. St\u00f3ri Maracanav\u00f8llurin \u00ed Rio de Janeiro, sum var gj\u00f8rdur til HM-meistaraskapin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 1950, r\u00famar 85.000 \u00e1sko\u00f0arum. Brasil hevur vunni\u00f0 heimsmeistaraheiti\u00f0 fleiri fer\u00f0ir enn naka\u00f0 anna\u00f0 land. Mangir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar \u00far Brasil sp\u00e6la uttanlands \u00e1 kendum f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0um \u00ed Portugal, Spania, Onglandi og Italia.\n\nKeldur \n\n Brasilien - Wikipedia (danskt). \n Den lille danske encyklop\u00e6di. Gyldendal (2005).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "6327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kap%20Verde", "title": "Kap Verde", "text": "Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjar ella Kabo Verdi (portugisiskt: \"Ilhas do Cabo Verde\") er oyggjab\u00f3lkur uttanfyri afrikonsku vesturstrondini. Oyggjarnar kallast eisini Kap Verde Oyggjarnar. M\u00e1li\u00f0 er portugisiskt. Hetta er ein oyggjab\u00f3lkur, til st\u00f8ddar 4.000 ferkilometrar (3 x F\u00f8royar) sum liggja umlei\u00f0 600 km. vestanfyri Senegal \u00ed Afrika. Kap Verde umfata 10 st\u00f8rri og fimm sm\u00e6rri oyggjar. Tann st\u00f8rsta Sao Tiago er 1.000 km2 ella umlei\u00f0 f\u00fdra fer\u00f0ir st\u00f8rri enn Eysturoy. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 506.000. \n\nUpprunaliga v\u00f3ru oyggjarnar eitt portugisiskt hj\u00e1land, men ta\u00f0 gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt \u00ed 1975 eins og hini portugisisku hj\u00e1londini \u00ed Afrika. Men m\u00f3tsatt teimum hevur fri\u00f0ur veri\u00f0 \u00e1 Kap Verde. M\u00e1li\u00f0 tey tosa\u00f0 er kreolskt, ein blandingur av portugisiskum og upprunam\u00e1li. Men skriftm\u00e1li\u00f0 er portugisiskt, sum eisini \u00f8ll duga, eins og vit duga danskt.\n\nS\u00f8ga\n\nKap Verde var\u00f0 stovna\u00f0 av portugisarum \u00ed 1462, og var \u00ed mong \u00e1r ein st\u00f3r og t\u00fddningarmikil tr\u00e6lahavn \u00ed Vesturafrika. Eftir at tr\u00e6lahandilin ste\u00f0ga\u00f0i, royndu upprunaf\u00f3lkini sum fr\u00e6gast at liva av landb\u00fana\u00f0i, men tey st\u00f3\u00f0u seg illa. Javnan var turkur \u00ed landinum og jar\u00f0art\u00fdningar gj\u00f8rdi j\u00f8r\u00f0ina torf\u00f8ra at velta. T\u00e1 Kap Verde fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 1975, var enn sera f\u00e1t\u00e6ksligt og hungursney\u00f0 kom fyri n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed landinum, men \u00ed 1980'unum byrja\u00f0i r\u00e6ttilig fer\u00f0 at koma \u00e1 b\u00faskaparligu menningina. \u00cd dag er Kap Verde at kalla eitt mi\u00f0alinnt\u00f8kuland, sum kann samanberast vi\u00f0 eitt n\u00fa Marokko.\n\nAfrika\nOyggjar"}
{"id": "6329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guinea-Bissau", "title": "Guinea-Bissau", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Guinea-Bissau (alment portugisiskt heiti: Rep\u00fablica da Guin\u00e9-Bissau) er eitt land \u00ed Vestur-Afrika. Almenna m\u00e1li\u00f0 er portugisiskt. Guinea Bissau er sl\u00e6tt land vi\u00f0 st\u00f3rum m\u00fdrum og er innibyrgt \u00edmillum Senegal og Guinea. Landi\u00f0 hevur veri\u00f0 portugisiskt hj\u00e1land - og gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt \u00ed 1974. Landi\u00f0 er \u00f3gvuliga f\u00e1t\u00e6kt, og b\u00faskapurin er n\u00f3gv bundin at menningarhj\u00e1lp \u00far \u00fatheiminum. Mong f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fagva \u00ed landinum, fj\u00f8lmentast er balantef\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fdr \u00fati vi\u00f0 strondina. Flestu f\u00f3lk liva av landb\u00fana\u00f0i. Kokosn\u00f8tir, bummull, jar\u00f0n\u00f8tir og cashewn\u00f8tir er h\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0i. Jar\u00f0n\u00f8tur vaksa, sum navni\u00f0 sigur, ni\u00f0ri \u00ed j\u00f8r\u00f0ini eins og epli. N\u00f8tirnar ver\u00f0a tiknar upp og lagdar at torna, \u00e1\u00f0renn bj\u00f8lgurin og skali\u00f0 ver\u00f0a brotin uttanav. Naka\u00f0 av n\u00f8tum ver\u00f0ur selt \u00e1 bygdamarkna\u00f0unum, men meginparturin ver\u00f0ur gj\u00f8rdur til jar\u00f0n\u00f8taolju (n\u00fdtt \u00ed matv\u00f8ru\u00eddna\u00f0i) og jar\u00f0n\u00f8tamj\u00f8l (n\u00fdtt sum r\u00e1evni \u00ed jar\u00f0n\u00f8tasm\u00f8ri). Sk\u00f3garvinnan og fiskiskapur eru eisini t\u00fddningarmikil vinna. Sum \u00ed grannalondunum eru strendurnar \u00ed Guinea Bissau fagrar og dragandi. Fram vi\u00f0 strendurnar eru mangrovum\u00fdrar, ovurst\u00f3r runud\u00edki, \u00f3sar og \u00e1ir, i\u00f0 skera seg sum ovurst\u00f3rar villiniborgir inn \u00ed landi\u00f0. N\u00f3gvur fiskur er fram vi\u00f0 landi, og fiskiskapur hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri f\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fdr \u00fati vi\u00f0 strendurnar.\n\nGuinea-Bissau\nAfrika"}
{"id": "6330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Angola", "title": "Angola", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Angola (Portugisiskt: Rep\u00fablica de Angola) er eitt land \u00ed Afrika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Angola mark vi\u00f0 Sair, \u00ed eystri vi\u00f0 Sambia og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Namibia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Luanda. F\u00f3lkatali\u00f0 var 25 789 024 vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2014. Leingi hava borgarakr\u00edggj og hungur rakt Angola meint. \n\nB\u00e6\u00f0i politiskt kegl og \u00f3semjur millum \u00e6ttb\u00f3lkarnar elva ofta til kr\u00edggj. Fyrst \u00ed n\u00edti\u00e1runum v\u00f3ru Angola herja\u00f0 av borgarakr\u00edggi og skerpingi. Her er mattrot, og \u00ed n\u00f3gvum b\u00fdum er eigin vatn\u00fatb\u00faningur. Ta\u00f0 eru tey veikastu, b\u00f8rnini og tey gomlu, sum doyggja fyrst. \u00cd 2002 var so st\u00f3r hungursney\u00f0, at 18 000 f\u00f3lk v\u00f3ru h\u00f3tt .\n\nS\u00f8ga\n\nTr\u00e6lahandil \n\nEvropeiski tr\u00e6lahandilin \u00ed Angola vaks \u00f3gvuliga n\u00f3gv \u00ed 17. \u00f8ld. Portugisar gj\u00f8rdu herfer\u00f0ir inn \u00ed mong angolsk kongsr\u00edki eftir tr\u00e6lum. \u00cd 1623 doy\u00f0i kongurin \u00ed Ndongor\u00edkinum \u00ed Angola, og \u00e1ri\u00f0 eftir gj\u00f8rdist systir hansara, Nzinga Mbande (1583\u20131663), drotning. Nzinga drotning setti seg upp\u00edm\u00f3ti tr\u00e6lahandlinum, t\u00e1 i\u00f0 hon hoyrdi, hvussu r\u00e6\u00f0uligt ta\u00f0 var hj\u00e1 tr\u00e6lunum umbor\u00f0 \u00e1 skipunum, sum f\u00f8rdu teir til Su\u00f0uramerika. T\u00e1 i\u00f0 Nzinga kom at samr\u00e1\u00f0ast vi\u00f0 portugisar, vildu teir ikki geva henni sess. Men hon setti seg \u00e1 baki\u00f0 \u00e1 einum manni, sum var komin vi\u00f0 henni. \n\nIkki vardi leingi, til kr\u00edggj brast \u00e1 \u00edmillum hennara og portugisar, t\u00ed at hon s\u00fdtti fyri at \u00fatvega teimum alsamt fleiri tr\u00e6lir, sum skuldu ver\u00f0a sendir til gr\u00f3\u00f0rarlundirar hj\u00e1 portugisum \u00ed Su\u00f0uramerika. Hon fekk grannar\u00edkini \u00ed part s\u00e6r \u00edm\u00f3ti portugisum, og t\u00e1 i\u00f0 teir r\u00f3ku hana \u00far Ndongo, t\u00f3k hon r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Matamba \u00ed Nor\u00f0urangola og helt fram fr\u00e6lsisbardaga s\u00ednum. T\u00e1 i\u00f0 hon doy\u00f0i \u00ed 1663, var Matamba enn fr\u00e6lst r\u00edki.\n\nN\u00fdtt kongsr\u00edki \n\nSeinast \u00ed 17. \u00f8ld r\u00e1ddu tvey bantuf\u00f3lk \u00ed Angola, lundar og lubar. V\u00e6lfer\u00f0 teirra bygdi \u00e1 handil, helst vi\u00f0 salti, kopari og jarni. Upprunaliga Lundar\u00edkinum st\u00fdrdi kongs\u00e6tt, sum nevndi seg Mwata Yamvo. Vi\u00f0 kazembunum sum h\u00f8vu\u00f0smonnum sendi hon \u00fat ranns\u00f3knarli\u00f0 at taka grannar\u00edkini og vinna s\u00e6r n\u00fdtslur\u00e6ttindi yvir n\u00e1tt\u00farutilfeinginum, sum har var. R\u00edkini, teir l\u00f8gdu undir seg, gj\u00f8rdust hj\u00e1lond hj\u00e1 Angola. \n\n\u00cd 1740-\u00e1runum r\u00e1ddi ein kazembur \u00e1 lei\u00f0ini vi\u00f0 ni\u00f0ara enda \u00e1 Luapula\u00e1. Hetta Luandakongsr\u00edki\u00f0 kravdi inn skatt av salti og kopari \u00ed \u00f8kinum vestantil og fekk eftirlit vi\u00f0 jarnm\u00e1lman\u00e1munum eystantil. \u00cd 1780-\u00e1runum seldi sami kazembur tr\u00e6lir vestureftir \u00edgj\u00f8gnum Mwata Yamvo og kopar og f\u00edlabein eystureftir.\n\nBorgarakr\u00edggj \n\nT\u00e1 i\u00f0 portugisar f\u00f3ru \u00far Angola \u00ed 1975, brast borgarakr\u00edggj \u00e1. Kr\u00edggi\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00edmillum fr\u00e6lsisr\u00f8rsluna MPLA, sum Kuba og Sovjetsamveldi\u00f0 stu\u00f0la\u00f0u, og UNITA, sum USA og Su\u00f0urafrika stu\u00f0la\u00f0u. \u00cd 1991 fekst v\u00e1pnahv\u00edld \u00ed lag. Stutt eftir var val, MPLA vann, og so brustu bardagarnir \u00e1 aftur. \u00cd 1994-1995 samdust partarnir um at binda fri\u00f0, men seint hevur gingi\u00f0 at seta avtaluna \u00ed verk. So at siga eingir landspartar sluppu \u00f3skala\u00f0ir undan kr\u00edgnum. T\u00fasundtals f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv (uml. 500 000 ), og uppaftur fleiri v\u00f3r\u00f0u mei\u00f0sla\u00f0 .\n\nPolitikkur\n\nUppreistur \n\nVegna tess, at uppreistur hevur herja\u00f0 \u00ed Angola \u00ed fleiri \u00e1r, samstundis sum uppreistrarherurin UNITA ikki enn hevur hildi\u00f0 s\u00ednar skyldur, sum eru fevndar av Lusakasamtyktini, og samstundis sum st\u00f8\u00f0an \u00ed Angola er ein h\u00f3ttan \u00ed m\u00f3ti altj\u00f3\u00f0a fri\u00f0i, hevur Trygdarr\u00e1\u00f0 Sameindu Tj\u00f3\u00f0a samtykt fleiri fyriskipanir, i\u00f0 limalondini eiga at \u00fatinna. \u00cd 1993 var\u00f0 samtykt at banna innflutningi av olju og v\u00e1pnum til UNITA. \u00cd 1997 og 1998 v\u00f3r\u00f0u a\u00f0rar samtyktir gj\u00f8rdar, sum hava til endam\u00e1ls at avmarka og helst ste\u00f0ga virkseminum hj\u00e1 UNITA.\n\nCabinda \n\nCabinda er oljur\u00edkur landslutur \u00ed Angola, og eisini samt\u00ed\u00f0is eitt \u00f8ki, har uppreistrarmenn str\u00ed\u00f0ast fyri sj\u00e1lvst\u00fdri.\n\nAfrican Nations Cup 2010 \n\nTogo hevur tiki\u00f0 seg \u00far African Nations Cup \u00ed 2010 . Ors\u00f8kin er, at uppreistrarmenn \u00far Cabinda \u00ed 2010 skutu vi\u00f0 maskinbyrsum eftir sp\u00e6larabussinum hj\u00e1 Togo. Bussf\u00f8rarin doy\u00f0i av skotunum og tveir leikarar v\u00f3ru s\u00e6rdir. Leikararnir hava t\u00ed gj\u00f8rt av, at teir ikki luttaka \u00ed African Nations Cup 2010. Bussurin var \u00e1 veg \u00far Kongo til Angola. \n\nKendasti leikarin hj\u00e1 Togo er \u00f3iva\u00f0 Emmanuel Adebayor, og hann er ikki \u00edmillum teir skaddu. M\u00e1lverjin Kodjovi Obilal\u00e9 og verjuleikarin Serge Akakpo eru navngivnir sum skaddir, men lagt ver\u00f0ur afturat, at fleiri eru \u00e1 listanum. Annars fr\u00e6ttist, at leikarar sluppu so v\u00e6l, t\u00ed tveir bussar v\u00f3ru. Uppreistrarmenninir skutu mest eftir fremra bussinum, har n\u00e6rum bara vi\u00f0f\u00f8ri var \u00ed. Flestu leikararnir s\u00f3tu \u00ed aftara bussinum. Spurnartekin ver\u00f0ur n\u00fa sett vi\u00f0, hv\u00ed li\u00f0i\u00f0 \u00far Togo valdi at koyra \u00ed bussi gj\u00f8gnum vanda\u00f8ki, t\u00e1 teir eins v\u00e6l kundu fer\u00f0ast vi\u00f0 flogfari til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Angola, sum eitur Luanda.\n\nJos\u00e9 Fernando Lelo \n\nJos\u00e9 Fernando Lelo var t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur fyri Voice of America (VoA) \u00ed Cabinda fr\u00e1 2003 til 2007. Hann skriva\u00f0i regluliga t\u00ed\u00f0indagreinir, har hann fanst at politikkinum hj\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Cabinda og vantandi \u00e1huganum hj\u00e1 stj\u00f3rnini fyri at halda fri\u00f0aravtaluna. Hann hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 handtikin orsaka\u00f0 av kritisku \u00e1sko\u00f0aum s\u00ednum. Lelo var\u00f0 6. september \u00ed 2008 d\u00f8mdur 12 \u00e1ra fongsul fyri at hava m\u00e6lt til uppreistur \u00ed landslutinum Cabinda . Hann var\u00f0 handtikin \u00e1 arbei\u00f0spl\u00e1ssi s\u00ednum 15. november 2007 av f\u00f3lki fr\u00e1 v\u00e1pna\u00f0a herli\u00f0num \u00ed Angola, av t\u00ed at hann var undir illgruna fyri at vilja skipa fyri v\u00e1pna\u00f0um uppreistri. R\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 var ikki r\u00e6ttv\u00edst, og hann var\u00f0 d\u00f8mdur vi\u00f0 ein herna\u00f0ard\u00f3mst\u00f3l. \n\nJos\u00e9 Fernando Lelo var\u00f0 \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava givi\u00f0 seks hermonnum pening og tilfar til v\u00e1pna\u00f0an uppreistur. Tann 28. november \u00ed 2007 skuldu hermenninir, sum samstundis blivu handtiknir, vitna m\u00f3ti honum. Teir s\u00f8gdu, at teir ongant\u00ed\u00f0 h\u00f8vdu m\u00f8tt honum, og at teir gj\u00f8gnum p\u00edning v\u00f3r\u00f0u blivnir noyddir at siga, at teir kendu hann og h\u00f8vdu fingi\u00f0 pening fr\u00e1 honum. H\u00f3ast hetta bleiv Jos\u00e9 Fernando Lelo, eftir at r\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00fatsett fleiri fer\u00f0ir, d\u00f8mdur 12 \u00e1ra fongsul vi\u00f0 ein herna\u00f0ard\u00f3mst\u00f3l fyri uppreistur m\u00f3ti statinum. Fimm av teimum seks hermonnunum v\u00f3r\u00f0u d\u00f8mdir 13 \u00e1ra fongsul.\n\nDey\u00f0ad\u00f3mur \n\n\u00cd Angola var\u00f0 dey\u00f0arevsing avtikin \u00ed 1996 .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nVe\u00f0urlag \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 sy\u00f0st er tempra\u00f0, fyri nor\u00f0an er tropiskt ve\u00f0urlag.\n\nOkavangooyrar \n\nOkavangooyrarnar eru ikki sum a\u00f0rar oyrar, i\u00f0 leggjast vi\u00f0 havi\u00f0 ella v\u00f8tn, men renna \u00fat \u00ed oy\u00f0im\u00f8rk. \u00c1in vellir upp \u00ed Angola og rennur \u00ed landsynning \u00edgj\u00f8gnum Namibia, til hon ger oyrarnar \u00ed Kalaharioy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Botsvana. St\u00f3ru m\u00fdrarnar og \u00e1irnar eru st\u00edvliga 22.000 km2 \u00ed v\u00eddd og tilhaldssta\u00f0ur hj\u00e1 sonnum dj\u00f3ra- og plantumeingi. \n\nF\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 b\u00fdr vi\u00f0 oyrarnar, siglir \u00ed oyrunum \u00ed hola\u00f0um kanoum, nevndar mokoro.\n\nLuanda \n\nHavnab\u00fdurin Luanda er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum. Portugisar bygdu b\u00fdin \u00ed 1576, og \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r var hann tr\u00e6lami\u00f0st\u00f8\u00f0, ha\u00f0an tr\u00e6lir v\u00f3r\u00f0u avskipa\u00f0ir til Brasil, sum t\u00e1 var portugisiskt hj\u00e1land. Portugisar bygdu eitt verndaivirki, og mong onnur pr\u00fd\u00f0ilig h\u00fas, i\u00f0 n\u00fa standa s\u00ed\u00f0 um s\u00ed\u00f0 vi\u00f0 n\u00fdm\u00f3tans h\u00e1h\u00fas.\n\nN\u00e1tt\u00fara\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0 \n\nHer eru t.d. heimsins minsta antilopa, dik-dik, og st\u00f8rsta d\u00fdr uppi \u00e1 landi, afrikanski f\u00edlurin. At verja h\u00f3tt d\u00fdr eru st\u00f3r \u00f8ki l\u00f8gd av sum fri\u00f0ingar\u00f8ki og tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ar.\n\nB\u00faskapur \n\nAngola kundi veri\u00f0 \u00edmillum tey lond \u00ed Afrika, har frambur\u00f0urin var st\u00f8rstur. St\u00f3rir partar \u00ed landinum eru fruktag\u00f3\u00f0ir, fyri nor\u00f0an eru st\u00f3rir regnsk\u00f3gir, fyri sunnan v\u00ed\u00f0ar, turrar grasfl\u00f8tur. Dyrka\u00f0 ver\u00f0ur so miki\u00f0, at landi\u00f0 er sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 mati, r\u00edviligt av \u00f8\u00f0rum tilfeingi er eisini, b\u00e6\u00f0i olja og gass og alskyns steinsl\u00f8g, i\u00f0 veita landinum g\u00f3\u00f0a innt\u00f8ku. Men dr\u00fagva og har\u00f0a borgarakr\u00edggi\u00f0, i\u00f0 vardi \u00ed 20 \u00e1r, hevur arma\u00f0 landi\u00f0.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\n\u00cd Sy\u00f0ra-Afrika eru \u00f3gvuliga n\u00f3gv steinsl\u00f8g. Meginparturin av \u00f8llum diamantum, gulli, urani og kopari kemur hi\u00f0an, og hetta hevur broytt korini hj\u00e1 f\u00f3lki og b\u00faskapin \u00ed londunum n\u00f3gv. Dr\u00fagva borgarakr\u00edggi\u00f0 hevur oy\u00f0ilagt n\u00f8kur n\u00e1m og \u00eddna\u00f0arvirki \u00ed Angola. \n\n\u00cd landnyr\u00f0ingspartinum eru av st\u00f8rstu diamantlindum \u00ed heiminum, og sy\u00f0ri \u00ed landinum h\u00f8gga teir jarnm\u00e1lm og onnur steinsl\u00f8g. Benguelajarnbreytin var\u00f0 latin upp \u00ed 1931. Hon var\u00f0 l\u00f8gd at flyta kopar og onnur steinsl\u00f8g eftir \u00far n\u00e1munum \u00ed Sambia og F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldinum Kongo til havnab\u00fdirnar Lobito og Benguela \u00ed Vesturangola. Mangir angolar arbeiddu \u00e1 jarnbreytini og \u00ed havnab\u00fdnum, men mangir teirra gj\u00f8rdust arbei\u00f0sleysir, t\u00e1 i\u00f0 jarnbreytin var\u00f0 oy\u00f0il\u00f8gd \u00ed borgarakr\u00edgnum. Eftir v\u00e1pnahv\u00edldina \u00ed 1991 eru partar av jarnbreytini gj\u00f8rdir aftur.\n\nOlja \n\nDanska felagi\u00f0 M\u00e6rsk Oil hevur rakt vi\u00f0 olju \u00fati fyri strondini \u00ed Angola, og \u00ed 2011 fer felagi\u00f0 at taka st\u00f8\u00f0u til, um ta\u00f0 skal fara undir framlei\u00f0slu har . M\u00e6rsk Oil sigur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0indastovuna Reuters, at ein royndarboring gav 6.650 tunnur av olju \u00far brunninum um dagin, og ta\u00f0 er felagi\u00f0 v\u00e6l n\u00f8gt vi\u00f0. Leiti\u00f8ki\u00f0, sum M\u00e6rsk Oil hevur, er einar 60 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00far angolsku strondini. Danska felagi\u00f0 eigur 50 prosent av loyvinum. Ta\u00f0 angolska r\u00edki\u00f0 og tvey onnur oljufel\u00f8g eiga hin helmingin av loyvinum.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n39 % av f\u00f3lkinum \u00ed Angola bugva \u00e1 bygd . T\u00f3 at ikki \u00f8ll eru b\u00f8ndur, f\u00e1ast n\u00f3gv tey flestu vi\u00f0 jar\u00f0arbr\u00fak. \u00cd \u00fatry\u00f0juni \u00ed Luanda b\u00fagva t\u00fasundtals f\u00f3lk \u00ed f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum.\n\nMentan \n\n\u00cd Angola hevur veri\u00f0 vanligt, at konuf\u00f3lki\u00f0 hevur havt \u00e1byrgd av at hildi\u00f0 h\u00fas, umframt at dyrka j\u00f8r\u00f0ina. Mong mannf\u00f3lk eru heiman upp \u00ed eitt og tvey \u00e1r \u00ed senn og arbei\u00f0a \u00ed n\u00e1mum og \u00ed b\u00fdunum, t\u00ed eru n\u00e6stan bara konuf\u00f3lk eftir \u00ed bygdunum. Tey f\u00e1a t\u00ed alt meiri \u00e1byrgd av h\u00fasi og heimi.\n\nT\u00f3nleikur \n\nHumbiar \u00ed \u00datsynningsangola n\u00fdta vanligan boga sum lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Hann, i\u00f0 leikar, heldur boganum inn at munninum vi\u00f0 a\u00f0rari hond. Vi\u00f0 hinari hondini sl\u00e6r hann \u00e1 bogastreingin vi\u00f0 einum pinni, og t\u00e1 koma ymiskir t\u00f3nar, me\u00f0an leikarin flytir varrarnar eftir boganum.\n\nKeldur \n\nAngola"}
{"id": "6331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mosambik", "title": "Mosambik", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Mosambik (alment Rep\u00fablica de Mo\u00e7ambique) er eitt land \u00ed Eysturafrika. T\u00e1 i\u00f0 Mosambik gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed 1975, fl\u00fdddu gomlu valdhavarnir, portugisar, av landinum, men \u00e1\u00f0renn h\u00f8vdu teir oy\u00f0ilagt n\u00f3gvar verksmi\u00f0jur og flutningskervi\u00f0. Dr\u00fagv borgarakr\u00edggj, turkur og vatnfl\u00f3\u00f0 hava s\u00ed\u00f0an veri\u00f0 atvold til, at landi\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum. Minur fr\u00e1 kr\u00edgnum sl\u00f8\u00f0ast um alt landi\u00f0, og f\u00e1ar br\u00fdr standa uppi. Men Mosambik skuldi havt g\u00f3\u00f0ar m\u00f8guleikar at komi\u00f0 fyri seg aftur. Tilfeingi\u00f0 er n\u00f3gv, j\u00f8r\u00f0in er fruktag\u00f3\u00f0, og st\u00f3rar lindir av ymsum steinsl\u00f8gum eru mest sum \u00f3r\u00f8rdar. \n\n\u00cd 1975 brast borgarakr\u00edgg \u00e1 \u00edmillum kommunistisku Frelimo-stj\u00f3rnina og m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rsluna Renamo, sum Su\u00f0urafrika stu\u00f0la\u00f0i. Kr\u00edggi\u00f0 t\u00f3k 900 000 mannal\u00edv og elvdi til st\u00f3ra hungursney\u00f0. Eftir ta\u00f0 at Renamo misti stu\u00f0ul s\u00edn uttanlands, og Frelimostj\u00f3rnin gj\u00f8rdi av at seta \u00ed verk f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga fleirflokkaskipan, samdust partarnir um at binda fri\u00f0 og skriva\u00f0u b\u00e1\u00f0ir undir fri\u00f0aravtalu \u00ed 1992. T\u00e1 i\u00f0 loyst var, l\u00f8gdu myndugleikarnir \u00ed Mosambik alt heilsuverki\u00f0 undir r\u00edki\u00f0 og skipa\u00f0u fyri, at \u00f8ll sj\u00fakrar\u00f8kt og l\u00e6knat\u00e6nasta v\u00f3ru \u00f3keypis. \u00cd dr\u00fagva borgarakr\u00edgnum v\u00f3r\u00f0u flestu sj\u00fakrah\u00fasini og l\u00e6knami\u00f0st\u00f8\u00f0irnar \u00e1 bygd oy\u00f0il\u00f8gd, og mong doyggja enn av sj\u00fakum sum t.d. tuberklum, malariu og lungnabruna. Fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk fl\u00fdddu av landinum, ella inn til b\u00fdirnar. Har var tryggari. N\u00e6stan alt f\u00f3lki\u00f0 livir n\u00fa \u00ed st\u00f8rstu arm\u00f3\u00f0, og helvtin av f\u00f3lkinum livir av teirri matv\u00f8ruhj\u00e1lp, sum umheimurin sendir landinum. Hv\u00f8rt \u00e1r f\u00e6r Mosambik n\u00f3gva ney\u00f0hj\u00e1lp; mestu hj\u00e1lpina senda USA og lond \u00ed Vesturevropa.\n\nMeiri enn 85 % av f\u00f3lkinum \u00ed Mosambik arbei\u00f0a \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. B\u00f8ndurnir dyrka m.a. sukur, bummull, te, cashewn\u00f8tir og aldinfruktir \u00e1 fruktag\u00f3\u00f0a lendinum fram vi\u00f0 strondini; inni \u00ed landinum dyrka teir tubbak og halda neyt. N\u00f3gvur fiskur er \u00e1 landgrunninum, og r\u00e6kjur, hummari og ymiskur fiskur ver\u00f0a flutt \u00fat og eru k\u00e6rkomin innt\u00f8ka hj\u00e1 illa komna b\u00faskapinum. Havnab\u00fdurin Beira vi\u00f0 Indiahav er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Mosambik og t\u00fddningarmesti havnab\u00fdur. Meginparturin av \u00fat- og innflutninginum \u00far grannalandinum Simbabvi fer um Beira, ha\u00f0an jarnbreyt, vegur og oljulei\u00f0ingar liggja til simbabviska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Harare. \u00cd borgarakr\u00edgnum vardu upp \u00ed 10 000 simbabviskir hermenn hesa lei\u00f0, i\u00f0 er sj\u00e1lv l\u00edv\u00e6\u00f0rin \u00ed Simbabvi. \n\nChopif\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 b\u00fdr vi\u00f0 strondina, ger eitt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, nevnt mbila (flt. timbila). Timbilab\u00f3lkarnir sp\u00e6la undir, t\u00e1 i\u00f0 torgreiddi dansurin migodo ver\u00f0ur dansa\u00f0ur, og yrkingar vi\u00f0 tilbur\u00f0um \u00far bygdal\u00edvinum ver\u00f0a bornar fram. Timbilat\u00f3nleikurin er tj\u00f3\u00f0art\u00f3nleikur \u00ed Mosambik. \n\nAfrika"}
{"id": "6338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kili", "title": "Kili", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kili (spanskt: Rep\u00fablica de Chile) er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Kili mark vi\u00f0 Per\u00fa og Bolivia, og \u00ed eystri vi\u00f0 Argentina. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Santiago. Landi\u00f0 er l\u00fd\u00f0veldi, og tr\u00fagvin er sum allasta\u00f0ni \u00ed Su\u00f0uramerika tann kat\u00f3lska. \n\nLandi\u00f0 hevur spanskt sum h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l og br\u00fakar lat\u00ednska alfabeti\u00f0.\n\nNavnauppruni\n\nS\u00f8ga \n\nTa\u00f0 var har, at USA-stu\u00f0la\u00f0ir fascistar t\u00f3ku r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed 1973, og \u00ed 1647 var ein av heimsins allarringastu jar\u00f0skj\u00e1lvtum har. \u00cd Kili f\u00f3r gosfjalli\u00f0 Puyehue-Cord\u00f3n Caulle at goysa \u00ed 2011 . \u00cd Su\u00f0uramerika hevur gosi\u00f0 darva\u00f0 flogfer\u00f0sluni \u00ed Kili, Uruguei, Argentina og Brasil. \u00d8skusk\u00fdggi\u00f0 gj\u00f8rdi eisini s\u00edtt til, at ein fundur millum su\u00f0uramerikansku f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrarnar \u00ed Buenos Aires m\u00e1tti avl\u00fdsast.\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n Um 11 000 f.Kr.: Fyrstu menniskjuni koma til Kili.\n Um 5000 f.Kr.: Chinchorrosf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urkili setur b\u00fagv.\n Um 700: F\u00f3lk \u00e1 P\u00e1skaoynni fara at byggja steinpallar, sum eru partur av halgid\u00f3mum.\n 1100-talinum: Fyrstu h\u00f8ggmyndirnar \u00far gr\u00f3ti ver\u00f0a reistar \u00e1 bygdum p\u00f8llum \u00e1 P\u00e1skaoy.\n Um 1300: Ovurst\u00f3rar gr\u00f3tmyndir ver\u00f0a reistar \u00e1 P\u00e1skaoy. Gr\u00f3tmyndirnar \u00e1 P\u00e1skoy v\u00f3r\u00f0u stundum gj\u00f8rdar \u00ed slokna\u00f0um gosopum.\n Um 1490: Inkar\u00edki \u00ed Kili, Ekvador, Peru og Bolivia.\n Um 1500: \u00c1 P\u00e1skaoy ver\u00f0ur bygd ein bygd vi\u00f0 avlongum gr\u00f3th\u00fasum.\n 1600-talinum: Fari\u00f0 ver\u00f0ur at byggja tupa \u00e1 P\u00e1skaoy, ta\u00f0 eru torn \u00far gr\u00f3ti vi\u00f0 k\u00f8mrum inni \u00ed mi\u00f0juni.\n 1817: San Mart\u00edn sigrar \u00e1 sponskum heri \u00ed Chacabuco \u00ed Kili, og landi f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri.\n 1973: F\u00f3lkavaldi\u00f0 forsetin \u00ed Kili Salvador Allende ver\u00f0ur dripin, t\u00e1 i\u00f0 herurin vi\u00f0 Augusto Pinochet \u00e1 odda tekur valdi\u00f0.\n\nInkar\u00edki\u00f0 \n\n\u00cd 1525, t\u00e1 i\u00f0 inkar\u00edki\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00ed besta bl\u00f3ma, v\u00f3ru 3200 km \u00edmillum su\u00f0ur- og nor\u00f0urmarki\u00f0. Landi\u00f0 var fram vi\u00f0 Kyrrahavi. Har eru n\u00fa londini Kili, Peru, Ekvador og Bolivia.\n\nEinar\u00e6\u00f0i \n\nS\u00ed\u00f0an herna\u00f0arkvetti\u00f0 \u00ed Kili \u00e1 heysti 1973 hevur ivi valda\u00f0, um hermenn beindu fyri marxistiska, f\u00f3lkavalda forsetanum Salvador Allende ella um hann doy\u00f0i fyri egnari hond. Gr\u00f8vin hj\u00e1 Salvador Allende \u00ed kilenska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Santiago er opna\u00f0 og l\u00edki\u00f0 grivi\u00f0 upp. R\u00e6ttarl\u00e6knar skulu n\u00fa kanna l\u00edki\u00f0 av fyrrverandi forsetanum \u00ed Kili til tess at sta\u00f0festa veruligu ors\u00f8kina til dey\u00f0a hansara fyri umlei\u00f0 40 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Spurningurin er, um talan er um sj\u00e1lvmor\u00f0 ella um forsetin var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0ur av herna\u00f0arstj\u00f3rnini hj\u00e1 Augusto Pinochet, sum t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed Kili vi\u00f0 einum kvetti \u00e1 heysti 1973. Hesar \u00f3grei\u00f0u umst\u00f8\u00f0ur kring dey\u00f0a Allendes hava pl\u00e1ga\u00f0 kilenska samfelagi\u00f0. \n\nMarxisturin Allende var fyrsti f\u00f3lkavaldi forseti \u00ed Kili \u00ed 1970. Undir kvettinum 11. september \u00ed 1973 doy\u00f0i hann. Alment hevur sj\u00e1lvmor\u00f0 veri\u00f0 nevnt sum dey\u00f0sors\u00f8k. At hann beindi fyri s\u00e6r vi\u00f0 einari rifflu, sum hann hev\u00f0i fingi\u00f0 fr\u00e1 fyrrverandi kubanska forsetanum Fidel Castro. T\u00e1 Allende skuldi beina fyri s\u00e6r, var forsetaborgin undir \u00e1lopi b\u00e6\u00f0i \u00e1 landi og \u00ed luftini. Vi\u00f0 herna\u00f0arkvettinum kom Augusto Pinochet, herovasti, fram at valdinum sum einar\u00e6\u00f0isharri. Herna\u00f0arstj\u00f3rnin s\u00fdtti n\u00e6stingum Allendes at s\u00edggja dey\u00f0a forsetan. \u00cdsta\u00f0in seg\u00f0i herurin, at l\u00edki\u00f0 var\u00f0 kanna\u00f0 \u00e1 einum herna\u00f0arsj\u00fakrah\u00fasi, har sta\u00f0fest var\u00f0, at hann var dey\u00f0ur fyri egnari hond. \n\nCastro, t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk og mangir eyglei\u00f0arar hava leingi ivast \u00ed almennu fr\u00e1grei\u00f0ingini. Tey halda hermenn hj\u00e1 Pinochet hava beint fyri Allende. N\u00e6stingarnir hj\u00e1 Allende halda hann hava beint fyri s\u00e6r sj\u00e1lvum, men vilja t\u00f3, at l\u00edki\u00f0 ver\u00f0ur kanna\u00f0 til tess at beina av vegnum allan iva. Fyri kvetti\u00f0 hev\u00f0i Allende sagt seg vera til rei\u00f0ar at doyggja heldur enn at geva seg yvir til herin. Ta\u00f0 var kilenski r\u00edkis\u00e1k\u00e6rin, sum \u00ed januar 2011 gav bo\u00f0 um, at l\u00edki\u00f0 av Allende skuldi kannast. Bo\u00f0ini komu \u00ed sambandi vi\u00f0, at 725 dey\u00f0stilbur\u00f0ir undir Pinochet-stj\u00f3rnini skuldu kannast. \n\nAugusto Pinochet r\u00e1ddi \u00ed Kili fr\u00e1 1973 til 1990 .\n\nPolitikkur\n\nPolitiska s\u00f8gan \n\nAndesfj\u00f8llini, i\u00f0 sum ein h\u00f8gur verjugar\u00f0ur eru su\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0, h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r, at Kili var\u00f0 s\u00ed\u00f0sta land \u00ed Amerika, spaniamenn l\u00f8gdu undir seg. Landi\u00f0 loysti fr\u00e1 Spania \u00ed 1818. Fr\u00e1 1973 til 1990 st\u00fdrdi r\u00e1i einar\u00e6\u00f0isharrin Augusto Pinochet Kili, men n\u00fa eru politisku vi\u00f0urskiftini broytt til ta\u00f0 betra.\n\nVal 2009 \n\n\u00c1 valinum \u00ed 2009 vann tann h\u00f8grasinna\u00f0i r\u00edkma\u00f0urin Sebasti\u00e1n Pi\u00f1era \u00e1 sosialdemokratinum Eduardo Frei. Samb\u00e6rt valnevndini fekk Sebastian Pinera 52 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum og Eduardo Frei 48 prosent. Pi\u00f1era stilla\u00f0i eisini upp \u00e1 valinum fyri f\u00fdra \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, men ta fer\u00f0ina m\u00e1tti hann l\u00fata fyri sosialistinum Michelle Bachelet. Undir valstr\u00ed\u00f0num hevur Pi\u00f1era millum anna\u00f0 sagt, at hann fer at leggja dent \u00e1 at b\u00f8ta um trygdina \u00ed landinum, og at hann fer at br\u00faka s\u00edna st\u00f8\u00f0u sum vinnul\u00edvsma\u00f0ur til at hj\u00e1lpa vinnuni burtur \u00far kreppuni, sum hon er \u00ed .\n\nVindmegi \n\nEin norsk vindmylluverk\u00e6tlan \u00ed Kili hevur vakt ans. Verk\u00e6tlanin undir heitinum El Totoral umfatar 23 2 MW myllur \u00e1 120 metrar og skal framlei\u00f0a 110 GWh um \u00e1ri\u00f0. Hetta svarar til n\u00fdtsluna hj\u00e1 50.000 kilenskum h\u00fasarhaldum. Talan er um st\u00f8rstu vindmylluverk\u00e6tlan \u00ed Kili. Myllurnar standa \u00e1 einum \u00f8ki, i\u00f0 er 900 hektarar, 300 kilometrar nor\u00f0anfyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Santiago. \n\nNor\u00f0menn hava gj\u00f8rt \u00edl\u00f8gur fyri 140 mi\u00f3 norskar kr\u00f3nur \u00ed verk\u00e6tlanina, sum ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0 undir eini n\u00fdggjari kilenskari l\u00f3g, sum krevur, at \u00ed minsta lagi 5 % av elektrisitetinum fr\u00e1 kilenskum veitarum skulu koma fr\u00e1 varandi orku. Samla\u00f0i kostna\u00f0urin av verk\u00e6tlanini er samb\u00e6rt Teknisk Ukeblad 140 mi\u00f3. amerikanskar dollarar . Almenna norska orkufelagi\u00f0 Statkraft eigur 60 pst. \u00ed SN Powers og almenna \u00edleggingarfelagi\u00f0 Norfund 40 pst. Felagi\u00f0 rekur frammanundan vatnorkuverk \u00ed Su\u00f0uramerika og \u00c1sia. \n\nForsetin \u00ed Kili st\u00f3\u00f0 fyri almennu v\u00edgsluni av vindmylluparkini, sum norska felagi\u00f0 SN Powers hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri.\n\nJavnr\u00e6ttindi\n\nKvinnur\u00e6ttindi \n\nKili er limir \u00ed IDEA (stytting fyri \"International Institute for Democracy and Electoral Assistance\"). IDEA er ein altj\u00f3\u00f0a felagsskapur, sum arbei\u00f0ir fyri at \u00fatbrei\u00f0a og styrkja demokrati \u00ed heiminum. \u00d8ktur kvinnuleiklutur \u00ed politikki er ein sj\u00e1lvsagdur lutur \u00ed arbei\u00f0inum hj\u00e1 IDEA. IDEA var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1995.\n\nSamkynd \n\nTa\u00f0 at vera samkyndur er l\u00f3gligt .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nKili er ta\u00f0 longsta og javnsmalasta land \u00ed heiminum. Landi\u00f0 er 4 200 km langt nor\u00f0ur og su\u00f0ur, l\u00edka langur teinur sum \u00far F\u00f8royum til Kanariaoyggjar. Har landi\u00f0 er brei\u00f0ast, erta\u00f0 180 km. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Kili kring h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in og st\u00f8rsta havnab\u00fdin, Valpara\u00edso. Frukt, korn og v\u00ednber ver\u00f0a dyrka\u00f0 \u00ed d\u00f8lunum \u00ed Mi\u00f0kili, har n\u00f3gv vatn rennur oman \u00far fj\u00f8llunum. \n\nKili er \u00f3gvuliga smalt og langt. Ta\u00f0 liggur \u00edmillum Andesfj\u00f8ll eystanfyri og Kyrrahav vestanfyri. Ongansta\u00f0ni eru fleiri enn 25 km \u00edmillum Kyrrahav og argentinska marki\u00f0, men 4300 km eru \u00far s\u00f3lsvidnu oy\u00f0im\u00f8rkunum nor\u00f0anfyri su\u00f0ur \u00ed j\u00f8klarnar sunnanfyri. Har sum landi\u00f0 er brei\u00f0ast, er ta\u00f0 350 km, har ta\u00f0 er smalast bara 100 km. \n\nFram vi\u00f0 sunnara parti av strondini gongur skergar\u00f0ur. \u00cd kalda og ve\u00f0urbarda Su\u00f0urkili eru 55 gosfj\u00f8ll, sum goysa, vakrir fir\u00f0ir, fleiri st\u00f3rir j\u00f8klar byrgja dalarnar og snj\u00f3kl\u00e6ddir fjallatindar. Longri nor\u00f0uri ganga l\u00e1g fj\u00f8ll heilt \u00fat \u00edm\u00f3ti strondini. Eystan fyri hesi fj\u00f8ll eru dalar, sum ganga nor\u00f0ur og su\u00f0ur, og so koma Andesfj\u00f8ll, sum eru marki\u00f0 millum Kili og Argentina. Fleiri eldfj\u00f8ll eru \u00edmillum, og jar\u00f0skj\u00e1lvti er vanligari \u00ed Kili enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum landi. \n\nNor\u00f0ast \u00ed landinum er tann st\u00f3ra Atakamaoy\u00f0im\u00f8rkin, har man vera eitt ta\u00f0 turrasta pl\u00e1ss \u00ed heiminum, men kilingar f\u00e1a v\u00e6l burtur \u00far henni kortini, t\u00ed har eru tj\u00fakkar fl\u00e1ir av salpetri, sum teir h\u00f8gga, s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur salpetri\u00f0 reinsa\u00f0 og selt sum t\u00f8\u00f0. \u00c1 teimum h\u00f8gu fj\u00f8llunum liggur kavi og \u00edsur, og \u00ed st\u00f8\u00f0um gongur hann heilt \u00fat m\u00f3ti strondini. L\u00edti\u00f0 f\u00f3lk b\u00fdr su\u00f0uri \u00ed landinum. \n\nPunta Arenas er sy\u00f0sti b\u00fdur \u00ed heiminum. Einasti landb\u00fana\u00f0ur har su\u00f0uri er sey\u00f0ahald. B\u00fdurin er vi\u00f0 Magellanssund, farlei\u00f0in, sum skipini plaga at sigla at sleppa undan at fara um ve\u00f0urringa Horni\u00f0. Havnin er full av fiskif\u00f8rum og skipum, sum gera kanningar vi\u00f0 Su\u00f0urkoll, og hon er eisini mi\u00f0depil fyri oljuvinnu. B\u00fdurin er undir holinum \u00ed osonlagnum, og t\u00ed mega f\u00f3lk har verja seg v\u00e6l fyri s\u00f3lini. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Santiago er \u00ed einum dali heilt uppi \u00ed fj\u00f8llunum. Til henda b\u00fdin kemur n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk \u00far USA. Valpara\u00edso er st\u00f3r skipahavn. \n\nN\u00f3gvir fir\u00f0ir skera seg inn \u00ed landi\u00f0.\n\nLandslutirnir \n\nKili er b\u00fdtt sundur \u00ed 15 landslutir . N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hevur hetta sundurb\u00fdti\u00f0 l\u00edti\u00f0 upp\u00e1 seg hj\u00e1 vanligum f\u00f3lki. Hv\u00f8r landslutur hevur s\u00edn h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i. Landspartarnir eru:\n\nP\u00e1skaoy \n\nP\u00e1skaoyggin er eystasta oyggin \u00ed Kyrrahavi. Oyggin er gitin fyri veldugu standmyndirnar \u00ed t\u00ed berliga landslagnum. Forfedrar polynesiamanna h\u00f8gdu t\u00e6r \u00ed gr\u00f3t fyri st\u00edvliga 1000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Fleiri enn 600 sl\u00edkar standmyndir eru \u00e1 P\u00e1skaoynni. Summar eru um 20 m h\u00f8gar. Kili eigur P\u00e1skaoynna n\u00fa .\n\nTitikakavatn \n\n\u00cd Andesfj\u00f8llum, \u00e1 markinum millum Kili og Peru, er Titikakavatn. Titikakavatn liggur \u00f3gvuliga h\u00f8gt, 3821 m oman sj\u00f3var. So h\u00f8gt liggur onki anna\u00f0 vatn \u00ed heiminum. Mesta d\u00fdpi\u00f0 er 265 m. T\u00f3 at n\u00fat\u00ed\u00f0arskip sigla \u00e1 vatninum, gera \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenn enn b\u00e1tar \u00far sevi. \u00cd Titikakavatni er n\u00f3gvur fiskur, sum kemur f\u00f3lki har \u00e1 lei\u00f0 v\u00e6l vi\u00f0.\n\nVe\u00f0urlag \n\n\u00cd sunnara parti av Kili liggur oftast vestur\u00e6tt, og hon hevur n\u00f3gv regn vi\u00f0 s\u00e6r. Annars er ve\u00f0urlagi\u00f0 so l\u00fdtt, at tr\u00f8 og runnar standa gr\u00f8n alt \u00e1ri\u00f0. Nor\u00f0an \u00far turru, steinoydnu Atakamaoy\u00f0im\u00f8rkini og su\u00f0ur at j\u00f8kulskl\u00e6ddu fj\u00f8llunum su\u00f0uri vi\u00f0 Horni\u00f0 eru n\u00e6stan \u00f8ll ve\u00f0urlagsbelti og landslagsfyribrigdi, sum eru \u00ed heiminum. Atakamaoy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Nor\u00f0urkili er ein hin turrasti sta\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Sumsta\u00f0ni \u00ed Atakamaoy\u00f0im\u00f8rk hevur aldri regna\u00f0, ta\u00f0 f\u00f3lk veit. \n\n\u00cd landb\u00fana\u00f0arlendinum \u00ed Mi\u00f0kili er mi\u00f0jar\u00f0arhavsve\u00f0urlag sum \u00ed Kalifornia og Su\u00f0urevropa. \u00cd fruktag\u00f3\u00f0u d\u00f8lunum \u00ed Mi\u00f0kili ver\u00f0ur frukt dyrka\u00f0, til d\u00f8mis ferskur, aprikosur og nektarinir. Sy\u00f0ri ver\u00f0ur mest dyrka\u00f0 av perum, s\u00fareplum og blommum.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Kili finnast ymisk m\u00e1lmsl\u00f8g, har er gull, jarn, sink og n\u00f3gv av kopari. Einki land \u00ed heiminum br\u00fdtur so n\u00f3gvan koparm\u00e1lm sum Kili. Kili hevur heimsins st\u00f8rstu goymslur av kopari, sum eisini er tann st\u00f8rsta \u00fatflutningsv\u00f8ran . Koparm\u00e1lmurin ver\u00f0ur stoyttur \u00ed landinum, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur hann \u00fatfluttur. H\u00f8gt uppi \u00ed Atakamaoy\u00f0im\u00f8rkini \u00ed Nor\u00f0urkili er ein av heimsins st\u00f8rstu koparlindum. N\u00e1mi\u00f0 \u00ed Chuquicamata er 4 115 m langt og 670 m dj\u00fapt. Hv\u00f8rja viku ver\u00f0a fleiri milli\u00f3nir tons av tilfari brotin og f\u00f8rd burtur at kn\u00fasa og vaska.\n\nTeir br\u00f3ta eisini n\u00f3gvan jarnm\u00e1lm, kol, gull, silvur og onnur steinsl\u00f8g.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nMeiri enn 80 % av Kili eru berlig fj\u00f8ll, og n\u00e6stan alt, sum eftir er, er sk\u00f3gur. Bara heilt l\u00edtil partur av landinum er dyrkilendi. Mitt \u00ed Kili er ve\u00f0urlagi\u00f0 naka\u00f0 sum \u00ed Kalifornia, og n\u00f3g miki\u00f0 av regni er fyri gr\u00f8\u00f0ina. \u00cd st\u00f8\u00f0um kann kortini vera heldur turrligt, men v\u00e6l ber til at veita vatn \u00far fj\u00f8llunum oman \u00e1 b\u00f8in. Har ver\u00f0ur n\u00f3gv drivi\u00f0 up \u00e1 landb\u00fana\u00f0in, og \u00e1 g\u00f8r\u00f0unum dyrka teir bygg, epli, v\u00edn, r\u00eds, mairs og hveiti. Haraftrat ver\u00f0ur n\u00f3gv dyrka\u00f0 av f\u00f3\u00f0urplantuni lucerne. Rossum og neytum er n\u00f3gv til av, og su\u00f0uri \u00ed landinum er heilt n\u00f3gvur sey\u00f0ur. Eplini eru av fyrstan t\u00ed\u00f0 komin \u00far Kili, indi\u00e1nar veltu epli, t\u00e1 i\u00f0 spani\u00f3lar komu til landi\u00f0. \n\nN\u00f3gvir kilenskir b\u00f8ndur dyrka kaffi, sum ver\u00f0ur flutt \u00fat til \u00f8ll heimsins lond.\n\nV\u00edn \n\nSpaniamenn t\u00f3ku v\u00ednberjarunnar vi\u00f0 s\u00e6r til Kili og gr\u00f3\u00f0ursettu teir, so at teir skuldu f\u00e1a altarv\u00edn. N\u00fa eru dalarnir vi\u00f0 Santiago eitt hitt besta v\u00ednlendi\u00f0 \u00ed \u00f8llum Su\u00f0uramerika. Kilskt v\u00edn er so gott og v\u00e6l umt\u00f3kt, at ta\u00f0 ver\u00f0ur selt um allan heim.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\n\u00cddna\u00f0urin er ikki n\u00f3gv \u00fatbygdur, men t\u00f3 hava teir \u00ed seinastuni roynt at f\u00e1a bygt \u00eddna\u00f0arvirki, so henda vinna kann koma at geva f\u00f3lki og landi st\u00f8rri innt\u00f8ku. \n\nEin st\u00f3rur partur av \u00f8llum fiskamj\u00f8linum \u00ed heiminum ver\u00f0ur framleitt \u00ed Kili.\n\nFiskiskapur og alivinna \n\nFiskiskapur fram vi\u00f0 Kyrrahavsstrondini hevur st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning. F\u00f8royingar byggja skip \u00ed Kili, og vit kappast vi\u00f0 kilenarar um laksaaling. Tann l\u00e1gi l\u00f8narkostna\u00f0urin \u00ed Kili gera ta\u00f0 torf\u00f8rt hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum at kappast vi\u00f0 hesar v\u00f8rur. Kilenar framlei\u00f0a ikki bara atlantiskan laks og \u00e6labogas\u00edl, men eisini kyrrahavslaksin Coho. \n\nFram vi\u00f0 strondini er n\u00f3gvur fiskur, og n\u00fa eru teir farnir at driva naka\u00f0 upp \u00e1 fiskiskap. Kili kom \u00ed gongd v\u00e6l seinni enn b\u00e6\u00f0i F\u00f8royar og Norra. Hildi\u00f0 var\u00f0, at produktiviteturin \u00ed Kili var sera l\u00e1gur, men s\u00ed\u00f0stu 3 \u00e1rini hava pr\u00f3gva\u00f0, at Kili hevur yvirh\u00e1la\u00f0 okkum. \u00cd dag er kappingin vi\u00f0 kilenar blivin so h\u00f8r\u00f0, at tilt\u00f8k mugu setast \u00ed verk, skulu f\u00f8royingar, nor\u00f0menn og skotar ver\u00f0a kappingarf\u00f8rir. \u00cd 1988 var kilenska framlei\u00f0slan av atlantiskum laksi einans 400 tons. 13 \u00e1r seinni var framlei\u00f0slan \u00f8kt til 140 000 t. Me\u00f0an 45 fel\u00f8g st\u00f3\u00f0u fyri 70-80 % av framlei\u00f0sluni \u00ed Noregi \u00ed 2003, so var tilsvarandi tal \u00ed Kili 11. \n\nL\u00e1gu l\u00f8nirnar og st\u00f3ra fjarst\u00f8\u00f0an fr\u00e1 flestu markna\u00f0um hev\u00f0i f\u00f8rt til, at teir v\u00f3ru blivnir sera kappingarf\u00f8rir at tilvirka laksin til fl\u00f8k og anna\u00f0, me\u00f0an hildi\u00f0 var, at teir \u00e1 sj\u00e1lvari alis\u00ed\u00f0uni h\u00f8vdu n\u00f3gv at l\u00e6ra. Men s\u00ed\u00f0st \u00ed 1990unum og fyrst \u00ed 2000 f\u00e1a b\u00e6\u00f0i f\u00f8royingar, nor\u00f0menn og skotar og eyguni upp fyri t\u00ed \u00f8giliga v\u00f8kstrinum \u00ed aliframlei\u00f0sluni \u00ed Kili. \n\nUm 87 % av kilensku alingini er \u00ed einum \u00f8ki, i\u00f0 kallast Region X . Hetta \u00f8ki er \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 norska fylki\u00f0 S\u00f8r-Tr\u00f8ndelag. Onnur 12 % av framlei\u00f0sluni eru \u00ed Region XI, og er her v\u00e6ntandi, at st\u00f8rsti v\u00f8ksturin \u00ed framt\u00ed\u00f0ini ver\u00f0ur innan laksaframlei\u00f0sluna. Hetta \u00f8ki hevur t\u00f3 sera v\u00e1naligan infrastruktur, og t\u00ed ver\u00f0ur hesin v\u00f8ksturin ikki uttan trupulleikar. \u00cd Region X liggur Puerto Montt, sum eisini ber heiti\u00f0 laksah\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Kili. Her b\u00fagva 170 000 f\u00f3lk, og er hetta ein \u00f8king \u00ed f\u00f3lkatalinum \u00ed 10 \u00e1r upp \u00e1 45 000. Tali\u00f0 av f\u00f3lki, sum liva \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, er minka\u00f0 vi\u00f0 15 % hetta sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i. Um 25 000 f\u00f3lk arbei\u00f0a beinlei\u00f0is \u00ed alivinnuni og ver\u00f0ur mett, at umlei\u00f0 15 000 f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00ed avleiddum vinnum. \n\nH\u00f8vu\u00f0smarkna\u00f0irnir hj\u00e1 kilensku alivinnuni eru USA og Japan. \u00cd USA er laksamarkna\u00f0uin \u00ed st\u00f8\u00f0ugum v\u00f8kstri, me\u00f0an v\u00f8ksturin \u00ed ES er fallandi. Tann amerikanski markna\u00f0urin kl\u00e1rar harvi\u00f0 at taka \u00edm\u00f3ti einum v\u00f8kstri \u00ed framlei\u00f0sluni uttan at hetta \u00e1virkar pr\u00edsin st\u00f3rvegis. Tann g\u00f3\u00f0i markna\u00f0urin \u00ed USA hevur gj\u00f8rt, at kilensku alararnir hava forvunni\u00f0 pengar ta\u00f0 mesta av 2003, me\u00f0an f\u00f8royingar hava mist h\u00f3pin av peningi. F\u00f8royskar fyrit\u00f8kur hava eisini roynt at bj\u00f3\u00f0a seg fram \u00ed USA, og hevur hetta givi\u00f0 betri pr\u00eds fyri naka\u00f0 av fiski. \n\nTa\u00f0 gongur betri \u00ed kilensku alivinnuni aftur, eftir at alivinnan \u00ed landinum hevur veri\u00f0 so \u00e1lvarsliga herja\u00f0 av fiskasj\u00fakum seinnu \u00e1rini. Kili hevur ikki ta herviligu ILA-sj\u00fakuna at str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0, men teir hava eina sj\u00faku, i\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 SRS. Henda sj\u00faka er mett at kosta vinnuni um 100 millionir $ um \u00e1ri\u00f0. SRS er ors\u00f8kin til, at vinnan n\u00fdtir st\u00f3rar n\u00f8gdir av antibiotika. Ta\u00f0 hevur ikki veri\u00f0 m\u00f8guligt at koppseta \u00edm\u00f3ti SRS. Mett ver\u00f0ur, at laksal\u00fas kostar kilensku alivinnuni eins n\u00f3gv og t\u00ed norsku, um 70 milli\u00f3nir $ \u00e1rliga. Sj\u00fakan IPN var\u00f0 sta\u00f0fest \u00ed 1999, og hevur hon s\u00ed\u00f0an kosta\u00f0 vinnuni n\u00f3gvan pening. Sj\u00fakurnar furunkolosa og BKD eru einans trupulleikar \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um \u00f8kjum. \n\n\u00c1 alir\u00e1\u00f0stevnu \u00ed Oslo \u00ed 2010 var f\u00f8rt fram, at kilenska alivinnan kemur at framlei\u00f0a 300 000 tons av laksi longu \u00ed 2013. Metingarnar hj\u00e1 Aqua Gen siga, at ta\u00f0 ver\u00f0ur selt 230 mi\u00f3. rogn \u00ed Kili \u00ed 2010. Um helvtin av hesum rognum gerast smolt og ver\u00f0a sett \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv, eru 110\u2013120 mi\u00f3. smolt at seta \u00fat. Ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0 vanligum felli\u00f0 \u00ed sj\u00f3num, og at fiskurin veksur til eina sl\u00e1turvekt \u00e1, \u00ed me\u00f0al 3,0 kg ver\u00f0a 300.000 tons av laksi, sum er kl\u00e1rur til t\u00f8ku \u00ed 2013. \n\nTa\u00f0 eru t\u00f3 r\u00f8ddir frammi um, at alivinnan \u00ed Kili hevur trupulleikar at dragast vi\u00f0. Bj\u00f8rn Hersough, professari \u00e1 Norges Fiskerih\u00f8gskole, sum hevur granska\u00f0 kilensku alivinnuna, sigur, at alivinnan \u00ed Kili kann f\u00e1a enn eitt knekk, og at sannl\u00edkindini fyri hesum eru til sta\u00f0ar. Hinvegin er eingin ivi um, at fyrr ella seinni er Kili aftur st\u00f3r laksaalitj\u00f3\u00f0, men hann v\u00e6ntar, at ta\u00f0 kann taka n\u00f8kur \u00e1r enn.\n\nNorsk fel\u00f8g, i\u00f0 hava keypt seg inn \u00ed alivinnuna fyri milliarda upph\u00e6ddir, eru Cermaq og Fjord Seafood .\n\nF\u00f3lk \n\n\u00cd Kili er n\u00f3gv f\u00f3lk av t\u00fdskum uppruna. Ta\u00f0 mesta av f\u00f3lkinum er hv\u00edtt og b\u00fdr \u00ed mi\u00f0jum landinum.\n\nIndi\u00e1narar \n\nOkkurt um 692 192 indi\u00e1nar eru eftir , og teir b\u00fagva uppi \u00ed fj\u00f8llunum ella allarnor\u00f0ast \u00ed Atakamaoy\u00f0im\u00f8rkini. \n\n\u00cd \u00f8ldir hava mapucheindi\u00e1nar str\u00ed\u00f0st fyri fr\u00e6lsi. Fyrst \u00edm\u00f3ti inkunum \u00ed Per\u00fa, s\u00ed\u00f0an \u00edm\u00f3ti spanska hj\u00e1landaveldinum og seinast \u00edm\u00f3ti kilsku myndugleikunum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum livir meginparturin av teimum 800 000 mapucheindi\u00e1nunum \u00ed fri\u00f0ingar\u00f8kjum sunnarlaga \u00ed landinum. Eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Kili eitur Colo-Colo eftir einum gomlum mapucheh\u00f8vdingi.\n\nT\u00fdskarar \n\nSu\u00f0uri \u00ed Kili er naka\u00f0 av f\u00f3lki av t\u00fdskari \u00e6tt . Forfedrar teirra fluttu til landi\u00f0 umlei\u00f0 1850. Har sum teir b\u00fasettust, var t\u00e1 bara m\u00fdrar og regnsk\u00f3gur, men n\u00fa er ta\u00f0 eitt ta\u00f0 fruktabesta lendi\u00f0 \u00ed Kili. Hetta f\u00f3lki\u00f0 tosar t\u00fdskt og hevur var\u00f0veitt t\u00fdskan si\u00f0 og t\u00fdskan mentan.\n\nMentan \n\nRith\u00f8vundurin Isabel Allende er \u00far Kili, hon er eftirkomari hj\u00e1 fyrrverandi forsetanum Salvador Allende.\n\nKeldur \n \n\nSu\u00f0uramerika\nKili"}
{"id": "6340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Isabel%20Allende", "title": "Isabel Allende", "text": "Isabel Allende (f\u00f8dd 2. august 1942 \u00ed Lima, Peru) er ein kilenskur rith\u00f8vundur. Fa\u00f0ir hennara var systkinabarn Salvador Allende, fyrrverandi forseta \u00ed Kili. Hon gj\u00f8rdist heimskend sum rith\u00f8vundur, t\u00e1 i\u00f0 b\u00f3k hennara La casa de los esp\u00edritus (danskt heiti\u00f0: \u00c5ndernes Hus) kom \u00fat \u00ed 1982.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 donskum:\n\n \u00c5ndernes hus (skalds\u00f8ga) \u2013 1985\n K\u00e6rlighed og m\u00f8rke (skalds\u00f8ga) \u2013 1986\n Eva Luna (stutts\u00f8gur) \u2013 1988\n Eva Luna fort\u00e6ller (stutts\u00f8gur) \u2013 1990\n Den uendelige plan (skalds\u00f8ga) \u2013 1992\n Paula \u2013 1995\n Afrodite \u2013 opskrifter, fort\u00e6llinger og andre afrodistiske midler \u2013 1998\n Lykkens datter (skalds\u00f8ga) \u2013 1999\n Portr\u00e6t i sepia (skalds\u00f8ga) \u2013 2001\n Uhyrernes by (skalds\u00f8ga) \u2013 2002\n Gulddragens rige (skalds\u00f8ga) \u2013 2003\n Mit opdigtede land (skalds\u00f8ga) \u2013 2004\n Pygm\u00e6ernes skov (skalds\u00f8ga) \u2013 2004\n Zorro : en legende f\u00f8des (skalds\u00f8ga) \u2013 2005\n In\u00e9s, min sj\u00e6ls veninde (skalds\u00f8ga) \u2013 2007\n Summen af vore dage (\u00e6vis\u00f8ga) \u2013 2008\n \u00d8en under havet (skalds\u00f8ga) - 2009\n Mayas dagbog (skalds\u00f8ga) - 2011\n\nKeldur \n\nKilenarar\nKilenskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "6351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Margrethe%20II", "title": "Margrethe II", "text": "Margrethe II ella Margreta II (Margr\u00e9t \u00de\u00f3rhildur II) (f. 16. apr\u00edl 1940) er drotning \u00ed Danska kongar\u00edkinum, og altso eisini \u00ed F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. D\u00f3ttir kong Frederik IX og drotning Ingrid, sum var f\u00f8dd og uppvaksin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.  Hon giftist vi\u00f0 prins Henrik (1934-2018), sum var \u00far Fraklandi og upprunaliga \u00e6t Henri Marie Jean Andr\u00e9 greivi de Laborde de Monpezat. Tey fingu synirnar Frederik (f. 1968) og Joachim (f. 1969).\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nMargreta drotning var\u00f0 borin \u00ed heim tann 16. apr\u00edl 1940 \u00e1 Amalienborg \u00ed Keypmannahavn. Foreldur hennara v\u00f3ru t\u00e1verandi kr\u00fanprinsurin Fr\u00ed\u00f0rikur, seinni Fr\u00ed\u00f0rikur kongur IX av Danmark, og kr\u00fanprinsessan Ingrid. \u00cd 1944 og 1946 fekk kr\u00fanprinsapari\u00f0 tv\u00e6r d\u00f8tur afturat, prinsessurnar Benedikte og Anne-Marie av Danmark. Tann l\u00edtla prinsessan var\u00f0 doypt tann 14. mai 1940 \u00ed Holmens Kirke \u00ed Keypmannahavn. Hennara fulla navn gj\u00f8rdist Margrethe Alexandrine \u00de\u00f3rhildur Ingrid. Um hetta mundi\u00f0 h\u00f8vdu kvinnur ikki arvar\u00e6tt til kr\u00fanuna, so ta\u00f0 var ikki fyrr enn arval\u00f3gin fr\u00e1 27. mars 1953 var\u00f0 samtykt, at Margreta gj\u00f8rdist kr\u00fanprinsessa av Danmark. Tann 16. apr\u00edl 1958 gj\u00f8rdist Margreta kr\u00fanprinsessa limur \u00ed R\u00edkisr\u00e1\u00f0num og virka\u00f0i sum lei\u00f0ari av r\u00edkisr\u00e1\u00f0sfundunum, t\u00e1 Fr\u00ed\u00f0rikur kongur ikki var t\u00f8kur.\n\nMargreta prinsessa fekk s\u00edna f\u00f3lkask\u00fala\u00fatb\u00fagving \u00e1 Zahles Skole \u00ed Keypmannahavn fr\u00e1 1946-1955. Tey fyrstu \u00e1rini gekk fr\u00e1l\u00e6ran t\u00f3 fyri seg heima \u00e1 Amalienborg. Eftir eitt stutt skei\u00f0 \u00e1 kostsk\u00fala \u00ed Bretlandi (1955-56) f\u00f3r hon \u00e1 studentask\u00fala og t\u00f3k n\u00fdm\u00e1lsligt studentspr\u00f3gv \u00e1 Zahles Skole \u00ed 1959. \u00cd 1960 t\u00f3k kr\u00fanprinsessan Margreta filosofikum vi\u00f0 fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 \u00ed Keypmannahavn. \u00cd 1960 til 1961 las hon fornfr\u00f8\u00f0i \u00e1 University of Cambridge \u00ed Onglandi. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1961-1962 las hon samfelagsfr\u00f8\u00f0i \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed \u00c5rhus, \u00ed 1963 las hon \u00ed Sorbonne \u00ed Fraklandi og \u00ed 1965 var hon \u00e1 London School of Economics.\n \n\u00cd 1967 giftist kr\u00fanprinsessan Margreta franska diplomatinum Henri Marie Jean Andr\u00e9 greiva de Laborde de Monpezat, i\u00f0 vi\u00f0 giftuni gj\u00f8rdist Heindrikkur prinsur av Danmark. Tey fingu tveir synir, Fr\u00ed\u00f0rik kr\u00fanprins, i\u00f0 var\u00f0 f\u00f8ddur tann 26. mai 1968 og Joachim prins, i\u00f0 var\u00f0 f\u00f8ddur tann 7. juni \u00ed 1969.\n\nTann 14. januar 1972 doy\u00f0i Fr\u00ed\u00f0rikur IX. Dagin eftir var\u00f0 kr\u00fanprinsessan sta\u00f0fest sum Margreta drotning II, av t\u00e1verandi fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harra Jens Otto Krag \u00ed borgargar\u00f0inum vi\u00f0 Christiansborg. Hennara h\u00e1tign Margreta drotning II er konstitutionellur r\u00edkislei\u00f0ari \u00ed Danmark, F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi.\n\nVitjanir \u00ed F\u00f8royum \n\nMargrethe II hevur javnan vitja\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Fyrstu fer\u00f0irnar vi\u00f0 foreldrum s\u00ednum, og seinni \u00ed fylgi vi\u00f0 manni s\u00ednum og vi\u00f0hv\u00f8rt synunum eisini. T\u00e1 hon vitja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2005, var kr\u00fanprinsapari\u00f0 Frederik og Mary eisini vi\u00f0. T\u00e1 drotningin vitja\u00f0i F\u00f8royar \u00ed 2016 v\u00f3ru hv\u00f8rki Heindrikkur prinsur ella synirnir vi\u00f0 henni.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Kongehuset\n Kongehuset - HKH Prinsgemalen\n\nDanir\nKongalig \u00far Danmark\nDanskar drotningar\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nStatslei\u00f0arar\nRegentar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940"}
{"id": "6353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spanskt%20m%C3%A1l", "title": "Spanskt m\u00e1l", "text": "Spanskt m\u00e1l er eitt av teimum m\u00e1lunum \u00ed heiminum, sum hava st\u00f8rsta \u00fatbrei\u00f0slu. Spanskt er almennt m\u00e1l \u00ed 21 londum vi\u00f0 500 millionum \u00edb\u00fagvum. Harafturat eru umlei\u00f0 35 millionir spanskttalandi \u00ed USA, Filippinunum og Turkalandi. Tilsamans tosa umlei\u00f0 600 milli\u00f3nir spanskt. A\u00f0rar 100 milli\u00f3nir tosa spanskt sum s\u00edtt anna\u00f0 m\u00e1l. Spanskt er heimsins fj\u00f3rst\u00f8rsta m\u00e1l, tey st\u00f8rstu eru kinesiskt, enskt og hindi. \u00cd USA og Kanada er ta\u00f0 spanskt, i\u00f0 ver\u00f0ur l\u00e6rt mest av, av \u00fatlendskum m\u00e1lum.\n\nM\u00e1l\u00e6tt \n\nIndoevropeiska m\u00e1l\u00e6ttin, romanska greinin. Spanskt m\u00e1l er \u00e6tta\u00f0 \u00far lat\u00edni, og er harumframt \u00e1virka\u00f0 av arabiskum. Bundna kallkynskennior\u00f0i\u00f0 \"el\" er til d\u00f8mis arabiskur arvur.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nI Evropa ver\u00f0ur spanskt bert tosa\u00f0 \u00ed Spania, men \u00e1 hinari s\u00ed\u00f0uni av Atlantshavinum ver\u00f0ur spanskt tosa\u00f0 \u00ed n\u00e6stan \u00f8llum londunum. \u00cd ymiskum statum \u00ed USA (t.d. Texas, New Mexico, Arizona og Kalifornia) og \u00ed \u00f8llum londunum heilt su\u00f0ur til Antarktis, t\u00f3 ikki \u00ed Brasil, har tey tosa\u00f0 portugisiskt. Eisini ver\u00f0ur tosa\u00f0 spanskt \u00ed fleiri av teimum fyrrverandi ensku, fronsku og hollendsku hj\u00e1londunum \u00ed t\u00ed karibiska havinum. Harumframt ver\u00f0ur spanskt tosa\u00f0 \u00e1 \u00e1v\u00edsum st\u00f8\u00f0um \u00ed Afrika og \u00e1 Filippinunum. \n\nSpanskt er st\u00f8rsta m\u00e1li\u00f0 \u00ed Spania, og ver\u00f0ur har nevnt \"castellano\". Harumframt er spanskt h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Argentina, Kili, Bolivia, Uruguei, Paraguei, Venesuela, Kolombia, Ekvador, Per\u00fa, Nikaragua, Panama, Kosta Rika, El Salvador, Honduras, Guatemala, Meksiko, Kuba, Dominikanska L\u00fd\u00f0veldinum og Puerto Riko (USA), sum \u00f8ll eru \u00ed Su\u00f0ur- og Mi\u00f0amerika. Eisini eru st\u00f3rir spanskttalandi minnilutar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika.\n\n\u00cd F\u00f8royum \n\nUmlei\u00f0 200 f\u00f8royingar l\u00e6ra spanskt hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 studentask\u00fala, handilssk\u00fala og kv\u00f8ldsk\u00fala. Spania er eitt elska\u00f0 fer\u00f0am\u00e1l hj\u00e1 n\u00f3gvum f\u00f8royingum. Uttanfyri fer\u00f0amannab\u00fdirnar tosa bert f\u00e1ir spani\u00f3lar onnur m\u00e1l, so dugir t\u00fa m\u00e1li\u00f0, f\u00e6rt t\u00fa n\u00f3gv fleiri upplivingar vi\u00f0 t\u00e6r heim. Serliga hinumegin Atlantshavi\u00f0 letur ein heilt n\u00fdggj ver\u00f0 seg upp fyri t\u00e6r. T\u00fa kanst tosa vi\u00f0 indi\u00e1narar i Peru, vi\u00f0 cowboys \u00fati \u00e1 argentinsku pampasini, vi\u00f0 v\u00e6lhavandi eksilkubanarar \u00ed Miami \u00ed Florida og vi\u00f0 teir \u00f3l\u00f3gligu tilflytararnir \u00ed Su\u00f0urkalifornia. Tann spanskttalandi parturin av heimsins \u00edb\u00fagvum er \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri b\u00e6\u00f0i \u00ed n\u00f8gd og b\u00faskapi, so vit kunnu rokna vi\u00f0, at ta\u00f0 ver\u00f0ur meiri br\u00fak fyri teimum, i\u00f0 hava l\u00e6rt m\u00e1li\u00f0.\n\nSu\u00f0uramerikanskt slang\n\nMeksikanskt og su\u00f0uramerikanskt slang \n\nHer eru n\u00f8kur slang or\u00f0, sum eru at hoyra \u00ed Meksiko og Kolombia. \n\n FERIA - Ta\u00f0 mest vanliga slang or\u00f0i\u00f0 fyri pengar, serliga n\u00e6r marki vi\u00f0 USA, er feria (FAY ree ah), sum kann merkja \"lummapengar ella veksli pengar.\" \n Plata. Or\u00f0i\u00f0 merkir silvur, men ver\u00f0ur \u00ed Kolumbia br\u00fakt um pening. \"No tengo plata\" merkir, eg havi ongar pengar. \n No Traigo feria (Noe TREI goe FAY ree ah) kann merkja, \"Eg havi ongar sm\u00e1 pengar,\" ella \"Eg havi ongar pengar.\" \n Longur su\u00f0ri, kanst t\u00fa hoyra lana, sum b\u00f3kstaviliga merkir \"ull,\" og \"da me una lana\", merkir \"gev m\u00e6r eitt sindur av lummaull\", ella \"eitt sindur av pengum\". \n LA ONDA - Merkir alda, men hendan merkingin kemur fr\u00e1 tr\u00fdssunum, eitt vanligt hippie or\u00f0afelli, sum framvegis ver\u00f0ur n\u00f3gv br\u00fakt. Hetta er tann vanligi m\u00e1tin at heilsast upp\u00e1 hj\u00e1 ungd\u00f3minum, um tey skulu ver\u00f0a \"hip\", ver\u00f0ur br\u00fakt sum \"Hvussu gongur?\" \t\n BUENA ONDA - \"Svingar v\u00e6l\" ella \"bara fitt\", sum \u00ed \"Gabi es buena onda.\"\n HUEVOS - Hetta er eittt anna\u00f0 or\u00f0 vi\u00f0 dupultari t\u00fd\u00f0ing. Or\u00f0i\u00f0 merkir \"egg,\" men v\u00edsir mest til or\u00f0i\u00f0 \"nossir\", hetta or\u00f0i\u00f0 er so sterkt, at t\u00fa m\u00e1st vara teg fyri at br\u00faka ta\u00f0. F\u00f3lkaligar gentir bi\u00f0ja um blanquillos (l\u00edtil hv\u00edt ting) \u00e1 einari matstovu, um t\u00e6narin er ma\u00f0ur.\n PUTA - stytting fyri prostituta, hetta or\u00f0i\u00f0 merkir \"hora,\" men ver\u00f0ur eisini br\u00fakt sum bannior\u00f0. Ta\u00f0 vil ein meksikanari siga um hann sl\u00e6r seg \u00e1 tummilin vi\u00f0 einum hamara. Puta madre er n\u00f3gv sterkari or\u00f0, ta\u00f0 l\u00edkjist n\u00f3gv t\u00ed amerikanska \"mother fucker\". Hijo de puta merkir \"bastardur\", \"sonur eina horu\", ella \"son of a bitch,\" men bara n\u00f3gv verri.\n Aguantame tantito - espera me un ratito, merkir b\u00ed\u00f0ja eitt l\u00edti\u00f0 sindur, vanligt slang \u00ed Meksikob\u00fdur.\n Te estoy haciendo ojitos - cuando alguien te dice que esta haciendo ojitos es que te esta coqueteando, merkir at flirta vi\u00f0 t\u00e6r, (\"gera eygu eftir t\u00e6r\").\n\nB\u00f3kmentir \n\nUm t\u00fa vilt duga ordiliga v\u00e6l spanskt, skalt t\u00fa l\u00e6ra teg ein h\u00f3p av or\u00f0um og eisini l\u00e6ra teg ein st\u00f3ran part av m\u00e1ll\u00e6runi, um t\u00fa vilt hava tey f\u00edni brigdini vi\u00f0. Men t\u00e1 letur eisini ein n\u00fdggj og spennandi ver\u00f0 seg upp innan b\u00f3kmentirnar \u00e1 sponskum. Hygg t.d. \u00ed hendan listan yvir nobelvinnarar \u00ed b\u00f3kmentum: \n\nTil dagin \u00ed dag hava 10 spanskttalandi rith\u00f8vundar fingi\u00f0 Nobelhei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum. Her hevur t\u00fa ein lista yvir teir:\n\n 1990 Octavio Paz, Meksiko\n 1989 Camilo Jos\u00e9 Cela, Spania\n 1982 Gabriel Garc\u00eda M\u00e1rquez, Kolombia\n 1977 Vicente Aleixandre, Spania\n 1971 Pablo Neruda, Kili\n 1967 Miguel \u00c1ngel Asturias, Guatemala\n 1956 Juan Ram\u00f3n Jim\u00e9nez, Spania\n 1945 Gabriela Mistral, Kili\n 1922 Jacinto Benavente, Spania\n 1904 Jos\u00e9 Echegaray y Eizaguirre, Spania\n\nM\u00e1ll\u00e6ra \n\nTa\u00f0 er l\u00e6tt at koma \u00ed gongd vi\u00f0 at tosa spanskt. Ta\u00f0 ver\u00f0ur \u00fattala\u00f0, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0, so t\u00e1 t\u00fa hevur l\u00e6rt n\u00f8kur f\u00e1 lj\u00f3\u00f0, sum eru annarlei\u00f0is enn \u00e1 f\u00f8royskum, kanst t\u00fa \u00fattala \u00f8ll or\u00f0, eisini tey, sum t\u00fa ikki hevur s\u00e6\u00f0 fyrr. \n\nNi\u00f0anfyristandandi evnir, eru tey \u00ed ver\u00f0a br\u00fakt \u00e1 C st\u00f8\u00f0i \u00ed sponskum \u00e1 Handilssk\u00falanum. Hesi evni kunnu eisini ver\u00f0a br\u00fakt til sj\u00e1lvlesandi og til umlestur t\u00e1 ein hevur veri\u00f0 vekk fr\u00e1 sponskumm eina t\u00ed\u00f0. Eisini kunnu tey ver\u00f0a g\u00f3\u00f0 at hava til fyrireiking til B st\u00f8\u00f0i.\n\nNavnor\u00f0 \n\nSponsk navnor\u00f0 eru antin kallkyn ella kvennkyn. \n  \t  \t  \t  \t \n Navnor\u00f0, sum enda vi\u00f0 -o, eru vanliga kallkyn.\n Navnor\u00f0, sum enda vi\u00f0 -a, eru vanliga kvennkyn.\n Navnor\u00f0, sum enda vi\u00f0 -d, -ci\u00f3n og -si\u00f3n eru alt\u00ed\u00f0 kvennkyn.\n\nTey t\u00ed\u00f0ningarmiklastu undant\u00f8kini eru\n\nKallkyn  \t \t \t \n  \t  \t  \t  \t \n el dia - el clima - el idioma \t \n el mapa - el tema - el problema \t \n el programa - el sistema\n\nKvennkyn \n\n la foto - la mano - la moto\n la radio\n\n\u2022 N\u00f8kur navnor\u00f0 \u00ed kallkyni, sum l\u00fdsa pers\u00f3nar og a\u00f0rar livandi verur, kunnu broyta kyn vi\u00f0 at broyta endingina:\n\n Navnor\u00f0, i\u00f0 endar vi\u00f0 -o = abuelo - abuela\n Navnor\u00f0, sum endar vi\u00f0 hj\u00e1lj\u00f3\u00f0 = profesor - profesora\n\n\u2022 Legg til merkis, at or\u00f0, sum enda vi\u00f0:\n\n El turista - fer\u00f0af\u00f3lk (ma\u00f0ur)\n La turista - fer\u00f0af\u00f3lk (kvinna) \t \n Los turistas - fer\u00f0af\u00f3lkini (menn, ella menn og kvinnur)\n Las turistas - fer\u00f0af\u00f3lkini (kvinnurnar)\n\n\u2022 Onnur d\u00f8mi:\n\n Periodista, comunista, dentista, recepcionista, socialista, artista.\n\n Navnor\u00f0 \u00ed fleirtal, ver\u00f0a gj\u00f8rd vi\u00f0 at seta -s afturat or\u00f0um, sum enda vi\u00f0 sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0i, og -es afturat or\u00f0um, sum enda vi\u00f0 hj\u00e1lj\u00f3\u00f0i:\n\n- libro = libros\n- monta\u00f1a = monta\u00f1as\n- ciudad = ciudades\n- tren = trenes\n\n\u2022 Ta\u00f0 eru bert f\u00e1 undant\u00f8k fr\u00e1 hesari reglu:\n  \t  \t  \t \n Or\u00f0, sum enda vi\u00f0 -ci\u00f3n og -si\u00f3n, \"missa\" her\u00f0ingarmerki uppiyvir \u00f3, t\u00e1 tey ver\u00f0a sett \u00ed fleirtal: \t \n  \t  \t  \t \n- organizaci\u00f3n = organizaciones\n- previsi\u00f3n = previsiones\n  \t  \t  \t \nFyri or\u00f0, sum hava a\u00f0rar endingar enn tey omanfyri nevndu, og sum ikki l\u00fdsa mannligar ella kvinnuligar verur, eru ongar fastar reglur. Br\u00faka t\u00ed or\u00f0ab\u00f3kina ella or\u00f0alistan.\n\nSamansett navnor\u00f0 \n\nSamansett navnor\u00f0 ver\u00f0a ofta sett saman av tveimum navnor\u00f0um vi\u00f0 de: \n  \t  \t  \t \n\u2022 D\u00f8mi:\n \n pr\u00edslistin = listin vi\u00f0 pr\u00edsum --> la lista de precios\n skrivibor\u00f0sskuffan = skuffan \u00ed skrivi- bor\u00f0inum --> el caj\u00f3n del escritorio\n sjokul\u00e1taframlei\u00f0slan = framlei\u00f0slan av sjokul\u00e1tu --> la producci\u00f3n de chocolate\n\nKeldur \n\n Romanske sprog (danskt)\n Tungum\u00e1l (f\u00f8royskt)\n\nSpania\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nM\u00e1l \u00ed USA"}
{"id": "6354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elevador%20de%20Santa%20Justa", "title": "Elevador de Santa Justa", "text": "Elevador de Santa Justa er ein 45 m h\u00f8gur uttandura elevatorur, i\u00f0 flytur f\u00f3lk millum Lisboa-b\u00fdlingarnar Baixa og Chiado.\n\nHann er bygdur \u00ed 1902 av Raul Mesnier du Ponsard, sum var n\u00e6mingur hj\u00e1 Gustave Eiffel. Tveir \"vognar\" eru, sum flyta fer\u00f0af\u00f3lki\u00f0 32 m upp. Fr\u00e1 ovara ste\u00f0gista\u00f0num eru trappur upp ovast \u00ed bygningin, har caf\u00e9 er vi\u00f0 \u00fats\u00fdni er yvir allan mi\u00f0b\u00fdin og \u00e1nna Tejo.\n\nKeldur \n\n Jalser, Nina: Turen g\u00e5r til Lissabon. Politiken (2002)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Carris - Elevador de Santa Justa\nSource Information on Santa Justa Lift\n\nPortugal"}
{"id": "6356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gustave%20Eiffel", "title": "Gustave Eiffel", "text": "Gustave Eiffel (f. 1832 \u00ed Dijon, d. 27. desember 1923) var hann, sum bygdi heimskenda Eiffeltorni\u00f0 \u00ed Par\u00eds. \n\n\u00c1\u00f0renn hann st\u00f3\u00f0 fyri at byggja Eiffeltorni\u00f0, hev\u00f0i hann veri\u00f0 lei\u00f0ari av byggingini av eini tokbr\u00fagv \u00ed \u00datsynningsfraklandi, og s\u00ed\u00f0ani stovna\u00f0i hann eitt virki vi\u00f0 spesiali innan jarnkonstrukti\u00f3nir, sum var naka\u00f0 lutfalsliga n\u00fdtt t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini. Hann var vi\u00f0 at gera n\u00f3gvar st\u00f3rfingnar konstrukti\u00f3nir, millum anna\u00f0 bygdi hann \u00ed portugisiska b\u00fdnum Porto eina viadukt yvir \u00e1nna Douro, Garabit-viaduktina, Pest-tokst\u00f8\u00f0ina \u00ed Ungarn, eitt observatorium \u00ed Nice og st\u00e1lkonstrukti\u00f3nina innan \u00ed Fr\u00e6lsisgudinnuni \u00ed New York. \n\n\u00cd 1887 skriva\u00f0i hann undir s\u00e1ttm\u00e1la um at byggja sl\u00fasurnar \u00ed Panamaveitini, men tann verk\u00e6tlanin gekk ikki sum \u00e6tla\u00f0.\n\nAftan \u00e1 Panamag\u00f8luna t\u00f3k Gustave Eiffel seg aftur og starva\u00f0ist sum granskari innan ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0i, radiotelegrafi og aerodynamikk.\n\n 1855 \u00datb\u00fagvin \u00e1 \u00c9cole Centrale des Arts et Manufactures\n 1876 Byggir viadukt yvir Douro\n 1884 Garabit-viaduktin\n 1887 Skrivar undir s\u00e1ttm\u00e1la um bygging av sl\u00fasum \u00ed Panamaveitini\n 1889 Eiffeltorni\u00f0\n\nKeldur \n\n Gustave Eiffel\n\nFraklendingar\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Raul%20Mesnier%20du%20Ponsard", "title": "Raul Mesnier du Ponsard", "text": "Raul Mesnier du Ponsard (f. 2. apr\u00edl 1848 ella 1849 \u00ed Porto \u00ed Portugal, dey\u00f0ur 1914) var n\u00e6mingur hj\u00e1 Gustave Eiffel. \n\nHann bygdi n\u00f3gvar elevatorar og \"brekkusporvognar\" (portugisiskt: funiculares), sum eru sporvognar, i\u00f0 koyra oman/ni\u00f0an eina bratta brekku, sum til d\u00f8mis \u00ed Lisboa. Vognarnir eru bygdir \"\u00e1 sk\u00e1k\" til ta halli\u00f0, sum er \u00e1 brekkuni, og kunnu altso ikki koyra \u00e1 beinum strekkjum.\n\nKendasta verk hansara man vera Elevador de Santa Justa (1902) \u00ed Lisboa, Portugal.\n\nKeldur \n\n Jalser, Nina: Turen g\u00e5r til Lissabon. Politiken (2002)\n Raul Mesnier\n Funicular\n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i\nPortugisar\nFraklendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1848"}
{"id": "6359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joachim%20%28prinsur%29", "title": "Joachim (prinsur)", "text": "Joachim prinsur (Joachim Holger Waldemar Christian, f. 7. juni 1969) er yngri sonur Margrethe II drotning og Henrik prins (1934-2018). Eldri beiggi hansara eitur Frederik.\n\nJoachim prinsur er doyptur \u00ed d\u00f3mkirkjuni \u00ed \u00c5rhus 15. juli 1969 og konfirmera\u00f0ur \u00ed Fredensborg Slotskirkju 10. juni 1982.\n\nJoachim giftist 18. november 1995 vi\u00f0 Alexandru Christinu Manley (f. 1964 \u00ed Hongkong), sum hann eigur synirnar Nikolai (Nikolai William Alexander Frederik, f. 1999) og Felix (Felix Henrik Valdemar Christian f. 2002) saman vi\u00f0. Tey skildust \u00ed 2005. \nJoachim prinsur var\u00f0 giftur \u00e1 \u00f8\u00f0rum sinni hin 24. mai 2008 \u00ed M\u00f8gelt\u00f8nder Kirkju vi\u00f0 fr\u00f8ken Marie Cavallier, sum t\u00e1 gj\u00f8rdist Prinsessa Marie.\n\nJoachim er greivi av Schackenborg \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi, har hann b\u00fai \u00ed fleiri \u00e1r. N\u00fa b\u00fdr hann \u00e1 Emiliekildevej, Gentofte Sj\u00e6lland.\n\nB\u00f8rn \n Prins Nikolai William Alexander Frederik, f\u00f8ddur hin 28. august 1999. Sonur Prins Joachim og greivinnu Alexandru.\n Prins Felix Henrik Valdemar Christian, f\u00f8ddur hin 22. juli 2002. Sonur Prins Joachim og greivinnu Alexandru.\n Prins Henrik Carl Joachim Alain, f\u00f8ddur hin 4. mai 2009. Sonur Prins Joachim og Prinsessu Marie.\n Prinsessa Athena (Athena Marguerite Fran\u00e7oise Marie, prinsesse til Danmark, komtesse af Monpezat), f\u00f8dd 24. januar 2012. D\u00f3ttir Prins Joachim og Prinsessu Marie.\n\nKeldur \n Kongehuset - HKH Prins Joachim\n Tema: Skilsmisse i kongehuset\n\nKongalig \u00far Danmark\nDanskir prinsar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "6360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexandra%2C%20greivinna%20av%20Frederiksborg", "title": "Alexandra, greivinna av Frederiksborg", "text": "Alexandra Christina Manley (f. 30. juni 1964 \u00ed Hong Kong) gj\u00f8rdist donsk prinsessa, t\u00e1 hon \u00ed 1995 giftist vi\u00f0 Joachim prinsi (f. 1969). Hj\u00fanini fingu tveir synir, Nikolai (f. 1999) og Felix (f. 2002), \u00e1\u00f0renn tey skildust \u00ed 2005.\n\nT\u00e1 Alexandra 3. mars 2007 giftist vi\u00f0 Martin J\u00f8rgensen (f. 2. mars 1978), misti hon tittulin prinsessa og gj\u00f8rdist \u00ed sta\u00f0in greivinna av Frederiksborg. Hj\u00fanini kunngj\u00f8rdu stutt eftir v\u00edgsluna, at Alexandra var vi\u00f0 barn. Tey b\u00fagva \u00ed eini villa \u00e1 \u00d8sterbro \u00ed Keypmannahavn.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Han har charme og selvtillid\n\nKeldur \n Kongehuset - Aktuelt - Nyheder\n Martin J\u00f8rgensen (fotograf)\n Tema: Skilsmisse i kongehuset\n\nDanir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nKongalig \u00far Danmark"}
{"id": "6365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikolai%20%28prinsur%29", "title": "Nikolai (prinsur)", "text": "Nikolai prinsur (Nikolai William Alexander Frederik, f. 28. august 1999) er sonur Joachim prins og Alexandru prinsessu. Yngri beiggi hansara eitur Felix.\n\nKeldur \n Kongehuset - Kongehuset - HKH Prins Joachim\n\nKongalig \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1999\nDanskir prinsar"}
{"id": "6366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Felix%20%28prinsur%29", "title": "Felix (prinsur)", "text": "Felix prinsur (Felix Henrik Valdemar Christian, f. 22. juli 2002) er sonur Joachim prins og Alexandru prinsessu. Eldri beiggi hansara eitur Nikolai.\n\nKeldur \n Kongehuset - Kongehuset - HKH Prins Joachim\n\nDanskir prinsar\nKongalig \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2002"}
{"id": "6368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nym.fo", "title": "Nym.fo", "text": "Nym.fo s\u00e1 fyrstu fer\u00f0 dagsins lj\u00f3s \u00e1 sumri 2005. Upprunaliga var Nym.fo \u00e6tla\u00f0 sum ein almenn t\u00e6nasta hj\u00e1 starvsf\u00f3lkum \u00e1 stovnum og fyrit\u00f8kum, i\u00f0 h\u00f8vdu br\u00fak fyri at sm\u00edlast og stytta s\u00e6r stundir framman fyri telduskerminum, t\u00e1 arbei\u00f0sdagurin gj\u00f8rdist ov langur og ke\u00f0iligur. \u00cd dag er Nym.fo vor\u00f0i\u00f0 eitt kent v\u00f8rumerki og hevur ment seg til eitt fastan part av internetn\u00fdtsluni hj\u00e1 fleiri t\u00fasund f\u00f8royingum heima og uttanlands, i\u00f0 leita s\u00e6r inn \u00e1 s\u00ed\u00f0una dagliga at s\u00edggja skemt, speisemi og samfelagskritikk hv\u00f8rt um anna\u00f0 \u2013 og geva s\u00edtt \u00edkast til hesa br\u00fakaraskaptu s\u00ed\u00f0una. Hv\u00f8nn dag senda tey vitjandi stuttligar, \u00e1hugaverdar ella l\u00f8gnar leinkjur og myndir inn \u00e1 s\u00ed\u00f0una, sum allar ver\u00f0a v\u00edstar \u00e1 s\u00ed\u00f0uni, um t\u00e6r l\u00faka treytirnar.\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0ir \n\n Nym.fo. \n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "6369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Peder%20Christiansen", "title": "Daniel Peder Christiansen", "text": "Daniel Peder Christiansen var b\u00f3ndi \u00e1 Heygsgar\u00f0i \u00e1 Toftum og tingma\u00f0ur. Gav synunum  eftirnavni\u00f0 H\u00f8jgaard (Heygsgar\u00f0ur). Langabbi Hans Jacob H\u00f8jgaard t\u00f3naskald.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir"}
{"id": "6370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Jacob%20H%C3%B8jgaard", "title": "Hans Jacob H\u00f8jgaard", "text": "Hans Jacob H\u00f8jgaard  (* 11. september 1904 \u00e1 Toftum - \u2020 10. juni 1992 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein av st\u00f3ru t\u00f3nask\u00f8ldunum \u00ed F\u00f8royum \u00ed 20. \u00f8ld. \nForeldur hansara v\u00f3ru Daniel Jacob H\u00f8jgaard, kongsb\u00f3ndi \u00e1 Regni og Hansine Marie Petersen \u00far Saltnesi.\n\nL\u00edv og virki \n\nP\u00e1pin, D\u00e1njal J\u00e1kup, var tiltikin kingosangari og kv\u00e6\u00f0akempa. Mamman, Hansina, var systir Fr\u00ed\u00f0rik Petersen pr\u00f3st, i\u00f0 eisini var politikari og sangh\u00f8vundur.\n\nSum a\u00f0rir unglingar f\u00f3r Hans Jacob til sj\u00f3s sum 15 \u00e1ra gamal \u00ed 1919. Hann t\u00f3k seturskipara eksamiu \u00ed 1923, men gj\u00f8rdi \u00ed 1924 av at venda sj\u00f3l\u00edvinum baki\u00f0 fyri at fara \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala \u00ed Danmark. \u00c1 f\u00f3lkah\u00e1sk\u00falanum \u00ed Karise gj\u00f8rdist hann fyri fyrstu fer\u00f0 aktivur \u00ed k\u00f3rsangi.\nEftir at hava loki\u00f0 l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 Jonstrup Statsseminarium, vendi Hans Jacob aftur til F\u00f8roya sum 25 \u00e1ra gamal \u00ed 1929.\n\nHann gj\u00f8rdist l\u00e6rari vi\u00f0 Tofta sk\u00fala, har hann stovna\u00f0i Toftak\u00f3ri\u00f0, sum hann eisini vandi til hann flutti til Havnar \u00ed 1952.\nFyrsta almenna konsertin hann hev\u00f0i vi\u00f0 Toftak\u00f3rinum uttanfyri heimbygdina, var \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed Havn, tann 19 desember 1937. \n\nHans Jacob H\u00f8jgaard sm\u00ed\u00f0a\u00f0i h\u00f3pin av n\u00fdggjum l\u00f8gum til f\u00f8royskan k\u00f3rsang, eins og hann setti gomul l\u00f8g upp av n\u00fdggjum.\n\n 1924-1925 F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala \u00ed Karise, Danmark.\n 1929 Kandidatur fr\u00e1 Jonstrup Statsseminarium, Danmark.\n 1929-1933 Annarl\u00e6rari \u00ed Tofta Sk\u00fala.\n 1934-1952 Fyrstil\u00e6rari \u00ed Tofta Sk\u00fala.\n 1953 - L\u00e6rari \u00ed Kommunusk\u00falanum \u00ed Havn.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 1951 - F\u00f8roysk Songl\u00f8g I (n\u00f3tab\u00f3k)\n 1977 - F\u00f8roysk Songl\u00f8g II (n\u00f3tab\u00f3k)\n\nT\u00f3nleikur \n\n 1976 - LP: \"\u00cd hesi s\u00e6lu j\u00f3lat\u00ed\u00f0\", (Toftak\u00f3ri\u00f0, HJH stj\u00f3rnar), HCW T\u00d3RGAR\u00d0 \n 2003 - Fl\u00f8ga: \"\u00cd hesi s\u00e6lu j\u00f3lat\u00ed\u00f0\", (Toftak\u00f3ri\u00f0, HJH stj\u00f3rnar), HCW T\u00d3RGAR\u00d0 \n 2003 - Komponisten Hans J\u00e1kup H\u00f8jgaard, musikeksempel, RAES, \u00datvarp F\u00f8roya\n 2004 - Hans Jacob H\u00f8jgaard 100 \u00e1r, TUTL\n\nB\u00f3kmentir \n\n Thomas S. Anderssohn: Komponisten Hans J\u00e1kup H\u00f8jgaard, et liv som traditionsb\u00e6rer, nyskaber og l\u00e6rer, Research Archive for Ethnomusicological Studies [RAES], Arendal 2003\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Tutl.com - Hans Jacob H\u00f8jgaard 100 \u00e1r\n Sangtekstir.com\n SangAppen.dk\n\nH\u00f8jgaard, Hans Jacob\nH\u00f8jgaard, Hans Jacob\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1904\nAndl\u00e1t \u00ed 1992"}
{"id": "6371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kingosangur", "title": "Kingosangur", "text": "Kingosangur er serf\u00f8royskur kirkjusangur uttan lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Navn eftir danska s\u00e1lmaskaldinum Thomas Kingo, sum hevur yrkt s\u00e1lmarnar.\n\nSerligi sangh\u00e1tturin er serliga blivin hildin vi\u00f0l\u00edka \u00ed kirkjum uttan orgul ella uttan organist. Millum anna\u00f0 Tj\u00f8rnuv\u00edk er kend fyri s\u00edn kingosang.\n\nF\u00f3lkasangarin Niels Midjord \u00far Fuglafir\u00f0i hevur millum anna\u00f0 kingosangir \u00ed s\u00ednari sangskr\u00e1.\n\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "6372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%A6%C3%B0i", "title": "Kv\u00e6\u00f0i", "text": "Kv\u00e6\u00f0i - felagssangur sum ver\u00f0ur sungin \u00ed samband vi\u00f0 f\u00f8royskan dans. Eitt kv\u00e6\u00f0i hevur sum oftast n\u00f3gv vers og eitt ni\u00f0urlag. Ta\u00f0 fortelur ofta eina s\u00f8gu um hetjur \u00far gomlum s\u00f8gnum. Fyrsti skaldskapur f\u00f8royinga var\u00f0 borin munn av munni, fr\u00e1 \u00e6ttarli\u00f0i til \u00e6ttarli\u00f0. St\u00f3ri kv\u00e6\u00f0askattur f\u00f8royinga er fremsta ey\u00f0kenni fyri fr\u00e1s\u00f8gu og mentan fr\u00e1 farnum t\u00ed\u00f0um. Kv\u00e6\u00f0ini hava uppruna \u00ed eini felagsevropeiskari fornt\u00ed\u00f0, fr\u00e1 m\u00fdtum um hetjur og hetjuger\u00f0ir ni\u00f0ri \u00ed Evropa fr\u00e1 fyri \u00e1r 1000. Hesin st\u00f3ri mentanararvur, sum kv\u00e6\u00f0ini eru, hava veri\u00f0 vi\u00f0 til at givi\u00f0 f\u00f8royingum ta barlast, sum ein tj\u00f3\u00f0 byggir s\u00edn m\u00e1lsliga og mentanarliga samleika \u00e1. T\u00fddningarmesti kv\u00e6\u00f0ab\u00f3lkurin er Sj\u00far\u00f0arkv\u00e6\u00f0ini, sum byggja \u00e1 forngermanska sagnarkringin Niebenlungenlied. Onnur kv\u00e6\u00f0i eru yrkt \u00far \u00edslendingas\u00f8gum, m.a. \"Heimskringlu\" og \"V\u00f8lsungas\u00f8gu\". N\u00f8kur kv\u00e6\u00f0i hava tilfar \u00far F\u00f8royum, m.a. \u00far F\u00f8royingas\u00f8gu. H\u00f8vundarnir til tey eldru kv\u00e6\u00f0ini eru \u00f3kendir, men \u00ed teimum yngru kv\u00e6\u00f0unum eru yrkjararnir \u00ed flestum f\u00f8rum kendir. Jens Christian Djurhuus (1773\u20131853) og Jens Hendrik Djurhuus (1799\u20131892), fa\u00f0ir og sonur og b\u00f8ndur vi\u00f0 Sj\u00f3gv \u00ed Kollafir\u00f0i v\u00f3ru sera evnar\u00edkir kv\u00e6\u00f0ayrkjarar. \u00cd n\u00fdggari t\u00ed\u00f0 hava J\u00f3annes Patursson (1866\u20131946), Mikkjal \u00e1 Ryggi (1879\u20131956) og Poul F. Joensen (1898-1970) yrkt kv\u00e6\u00f0i. \n\nT\u00e1ttayrkingin, sum var\u00f0 n\u00fdtt til teitis, og sum mangan var bers\u00f8gi\u00f0 og ni\u00f0randi skemt \u00far gerandishendingum, st\u00f3\u00f0 \u00ed besta bl\u00f3ma um 1800. Kendasti t\u00e1ttayrkjari okkara var N\u00f3lsoyar P\u00e1ll (1766\u20131809) og t\u00e1tturin Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0, sum umr\u00f8\u00f0ur emb\u00e6tismisn\u00fdtsluna hj\u00e1 donsku emb\u00e6tismonnunum \u00ed samt\u00ed\u00f0 P\u00e1ls, er enn \u00ed dag \u00edmyndin av t\u00ed str\u00ed\u00f0i, sum f\u00f8royingar \u00ed farnum t\u00ed\u00f0um str\u00edddu vi\u00f0 donsku yvirv\u00f8ldina.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Tjatsi (kv\u00e6\u00f0istekstir og fr\u00edmerki fr\u00e1 Postverki F\u00f8roya))\n T\u00f3nleiksheimasi\u00f0a hj\u00e1 Finni Hansen\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "6373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nes", "title": "Nes", "text": "Nes hevur fleiri t\u00fddningar.\n Nes er eitt landafr\u00f8\u00f0iligt fyribrigdi. S\u00ed Nes (landafr\u00f8\u00f0iligt fyribrigdi)\n Nes er ein bygd \u00ed Eysturoy. S\u00ed Nes, Eysturoy\n Bygdur \u00ed Su\u00f0uroy. S\u00ed Nes, V\u00e1gur og Nes, Hvalba"}
{"id": "6377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saudiarabia", "title": "Saudiarabia", "text": "Saudi-Arabia (ar\u00e1biskt: \u0627\u0644\u0645\u0645\u0644\u0643\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0633\u0639\u0648\u062f\u064a\u0629, al-Mamlaka al-\u02bbArabiyya as-Su\u02bb\u016bdiyya), eisini nevnt Saudiarabia ella Saudi-Ar\u00e1bia, er st\u00f8rsta landi\u00f0 \u00e1 ar\u00e1bisku h\u00e1lvoynni. Ta\u00f0 er heimsins 13. st\u00f8rsta land. Saudi-Ar\u00e1bia hevur mark vi\u00f0 7 lond: \u00cd eystri hevur Saudi-Ar\u00e1bia mark vi\u00f0 Kuveit, Katar og Sameindu Emirr\u00edkini, \u00ed su\u00f0uri vi\u00f0 Oman og Jemen, \u00ed nor\u00f0ri Irak og Jordan og vesturi er Rey\u00f0ahav. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 25 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Riyadh og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er ar\u00e1biskt.\n\nB\u00faskapur \n\nSaudi-Ar\u00e1bia er st\u00f8rsta oljuland \u00ed heiminum og vinnur \u00fat 25 % av allari olju, n\u00fdtt ver\u00f0ur \u00ed heiminum. N\u00e6stan 90 % av landsins \u00fatflutningi er olja. Saudi-Ar\u00e1bia er eitt av h\u00f8vu\u00f0sslondunum \u00ed OPEC (altj\u00f3\u00f0a oljulandafelagsskapur). OPEC \u00e1setur, hvussu st\u00f3r olju\u00fatvinningin og olju\u00fatflutningurin skulu vera og verjir \u00e1hugam\u00e1l limalandanna. \n\nN\u00e6stan alt Saudi-Ar\u00e1bia er turr oy\u00f0im\u00f8rk og berligt runnalendi, p\u00fara \u00f3n\u00fdtiligt sum dyrkilendi. Eingin landb\u00fana\u00f0ur f\u00e6r veri\u00f0, uttan at vatn ver\u00f0ur veitt. N\u00fdgj\u00f8rdar vatnveitingarskipanir gera, at saudiar\u00e1bar n\u00fa dyrka mel\u00f3nir, tomatir, hveiti og bygg \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini.\n\nPolitikkur \n\nTa\u00f0 er l\u00f3garkrav \u00ed Saudi Arabia, t\u00fa skalt vera muslimur. Ta\u00f0 er \u00f3l\u00f3gligt at tr\u00fagva naka\u00f0 anna\u00f0. Saudi Arabia er eitt hitt strangasta muslimska landi\u00f0 \u00ed Mi\u00f0eystri \u2013 n\u00f3gv strangari enn eitt n\u00fa Irak og Afghanistan, og brotini \u00e1 altj\u00f3\u00f0a mannar\u00e6ttindi eru mong \u00ed tali. Saudi Arabia og Abdullah kongur ver\u00f0a t\u00f3 sj\u00e1ldan nevnd fyri ta\u00f0 ringa \u00ed altj\u00f3\u00f0a politikki, m.a. t\u00ed Saudi Arabia er eitt ta\u00f0 r\u00edkasta land \u00ed heiminum og situr \u00e1 einum avgerandi st\u00f3rum parti av heimsins oljuframlei\u00f0slu. \n\nSaudi-Arabia hevur strangar l\u00f3gir um at menn og kvinnur ikki kunna umgangast alment, uttan so at tey eru gift. Samstundis eru l\u00f3gir um, at kvinnur heldur ikki sleppa at arbei\u00f0a \u00ed handlum ella koyra bil. Saudi Arabia hevur tiki\u00f0 undir vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lanum um barnar\u00e6ttindi, sum kl\u00e1rt setir forbo\u00f0 fyri at n\u00fdta dey\u00f0arevsing m\u00f3ti ungmennum. \n\nMyndugleikarnir \u00ed Saudiarabia hava sett f\u00f3lki forbo\u00f0 fyri at skipa fyri m\u00f3tm\u00e6lisgongum ella \u00f8\u00f0rum m\u00f3tm\u00e6listilt\u00f8kum \u00edm\u00f3ti landsins st\u00fdri.\n\nDey\u00f0arevsing \n\nN\u00fdtslan av dey\u00f0arevsing er h\u00e6kka\u00f0 \u00ed st\u00f3ran mun \u00ed Saudi Arabia seinastu \u00e1rini. Landi\u00f0 avr\u00e6ttar n\u00fa yvir tvey f\u00f3lk um vikuna \u2013 ofta vi\u00f0 almennum h\u00e1lsh\u00f8ggingum. \u00cd 2008 eru \u00ed minsta lagi 71 f\u00f3lk blivin avr\u00e6tta\u00f0 \u00ed Saudi Arabia. Saudi-Arabia hevur um vikuskifti\u00f0 1. mars 2015 avr\u00e6tta\u00f0 ein dr\u00e1psd\u00f8mdan mann. Hann bleiv h\u00e1lsh\u00f8gdur. Ma\u00f0urin er tann 35, i\u00f0 er avr\u00e6tta\u00f0ur i landinum higartil \u00ed 2015. Narkotikas\u00f8la, ney\u00f0t\u00f8kur, dr\u00e1p, v\u00e1pn\u00f0 r\u00e1n og fr\u00e1fall fr\u00e1 Islam er brotsger\u00f0ir sum f\u00f8ra til dey\u00f0ad\u00f3m \u00ed Saudi-Arabia. Ofta ver\u00f0a tey d\u00f8md til dey\u00f0a vi\u00f0 \u00f3fullf\u00edggja\u00f0um pr\u00f3gvum og vi\u00f0 lutv\u00edst loyniligum r\u00e6ttarm\u00e1lum, har tey \u00e1k\u00e6rdu sj\u00e1ldan f\u00e1a m\u00f8guleika at n\u00fdta sakf\u00f8rara ella tulk. D\u00f8mi eru um dey\u00f0ad\u00f8md, sum ikki hava kent lagnu s\u00edna fyrr enn tann morgunin, t\u00e1 tey ver\u00f0a f\u00f8rd til almennu avr\u00e6ttingina. Saudi Arabia skilir seg \u00fat fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum, sum n\u00fdta dey\u00f0arevsing, vi\u00f0 eisini at avr\u00e6tta ung, sum hava framt brotsverk teirra, \u00e1\u00f0renn tey eru blivin 18 \u00e1r \u2013 og hetta er brot \u00e1 altj\u00f3\u00f0a l\u00f3gg\u00e1vu.\n\nSaudi Arabia hevur tiki\u00f0 undir vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lanum um barnar\u00e6ttindi, sum setir forbo\u00f0 fyri n\u00fdtslu av p\u00edning og dey\u00f0arevsing vi\u00f0v\u00edkjandi pers\u00f3num undir 18 \u00e1r. Vi\u00f0 at n\u00fdta hesar revsingar m\u00f3ti b\u00f8rnum br\u00fdtur Saudi Arabia t\u00ed skyldur s\u00ednar samb\u00e6rt altj\u00f3\u00f0a l\u00f3gg\u00e1vu. Dey\u00f0arevsing ver\u00f0ur n\u00fdtt fyri n\u00f3gv l\u00f3garbrot, har\u00edmillum n\u00f8kur, sum eins og \u00ed hesum m\u00e1li ikki hava dey\u00f0a vi\u00f0 s\u00e6r. R\u00e6ttarm\u00e1lini eru ofta \u00f3r\u00e6ttv\u00eds og liva ikki upp til altj\u00f3\u00f0a kr\u00f8v.\n\nLandal\u00e6ra \n\nUm 90% av landinum er heit og turr sandoy\u00f0im\u00f8rk. St\u00f8rstu oy\u00f0imerkurnar eru Nafudoy\u00f0im\u00f8rk fyri nor\u00f0an og Rub al Kali fyri sunnan. Veruligar \u00e1ir eru ongar, men bara \u00e1arf\u00f8r, sum sum fyllast vi\u00f0 vatni, t\u00e1 i\u00f0 regnar, og ta\u00f0 er so sj\u00e1ldan, at ta\u00f0 kunnu vera gj\u00f8rt landi\u00f0 ovurr\u00edkt og \u00f3gvuliga m\u00e1ttmiki\u00f0 og hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at ment \u00eddna\u00f0in og landb\u00fana\u00f0in og l\u00edvskorini hj\u00e1 f\u00f3lkinum munandi. \n\nMekka, har Muhammed profetur var\u00f0 borin \u00ed heim, og sum er halgasti b\u00fdur islams, er vestarlaga \u00ed Saudi-Ar\u00e1bia.\n\nLanslutir \u00ed Saudi-Ar\u00e1bia \n\n1. Al Bahah\n2. Al Hudud ash Shamaliyah\n3. Al Jawf\n4. Al Madinah\n5. Al Qasim\n6. Ar Riyad\n7. Ash Sharqiyah\n8. 'Asir\n9. Ha'il\n10. Jizan\n11. Makkah\n12. Najran\n13. Tabuk\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd mong t\u00fasund \u00e1r hava beduinar, i\u00f0 eru flakkf\u00f3lk \u00ed Saudi-Ar\u00e1bia, fari\u00f0 um oy\u00f0im\u00f8rkina \u00ed Saudi-Ar\u00e1bia eftir vatni og beiti til fena\u00f0 s\u00edn. Summir beduinar halda kamelar, a\u00f0rir sey\u00f0 og Geitir. Beduinar b\u00fagva \u00ed tj\u00f8ldum, i\u00f0 eru l\u00f8tt at seta upp, taka ni\u00f0ur og flyta vi\u00f0 s\u00e6r. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum f\u00e6kkast beduinarnir \u00ed st\u00f3rum, t\u00ed at myndugleikarnir eggja teimum at b\u00faseta seg \u00ed bygdum og b\u00fdum. \n\n\u00cd okkara eygum liva mong muslimsk konuf\u00f3lk \u00ed Saudi-Ar\u00e1bia o.\u00f8. ar\u00e1biskum londum \u00f3gvuliga \u00f3fr\u00e6ls. Mong ganga \u00ed s\u00ed\u00f0um kl\u00e6\u00f0um og vi\u00f0 sl\u00f8ri ella burku ni\u00f0ur fyri eyguni. \u00cd Saudi-Ar\u00e1bia hava konuf\u00f3lk hv\u00f8rki loyvi at koyra bil ella at arbei\u00f0a saman vi\u00f0 mannf\u00f3lki. T\u00f3 hava allar gentur r\u00e6tt til h\u00e6gri sk\u00falagongd. \u00cd Saudi-Ar\u00e1bia er eisini p\u00fara vanligt, at sm\u00e1gentur ver\u00f0a giftar burtur fyri pengar. \n\nOsama bin Laden sigst vera f\u00f8ddur tann 10. mars \u00ed 1957 \u00ed Saudi-Ar\u00e1biska b\u00fdnum Jeddah, hann var\u00f0 skotin hin 3. mai 2011.\n\nS\u00ed eisini \n\n Mi\u00f0eystur\n Asia\n\nMi\u00f0eystur\nAsia"}
{"id": "6388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1rskot", "title": "V\u00e1rskot", "text": "V\u00e1rskot er eitt bla\u00f0, sum kom \u00fat fr\u00e1 mai 1904 til august 1905.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nVestnord - t\u00ed\u00f0arrit - F\u00f8roysk, \u00edslendsk og gr\u00f8nlendsk talgild t\u00ed\u00f0arrit og bl\u00f8\u00f0.\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "6393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bloggur", "title": "Bloggur", "text": "Bloggur ella blogga (blog \u00e1 enskum) er stytting fyri weblog. Fenomeni\u00f0 kom \u00ed einafer\u00f0 \u00ed 1990'unum, men n\u00e1greiniliga t\u00ed\u00f0arfestingin er ring at \u00e1seta, av t\u00ed at ta\u00f0 eisini er ein definiti\u00f3nsspurningur, j\u00fast hvat ger, at ein blog er ein blog.\n\nHeiti\u00f0 \nUpprunaliga heiti\u00f0 weblog er samansett av web (fyri internet) og log (eins og \u00ed or\u00f0inum logb\u00f3k). \nTann sum skrivar ein blog, nevnist ein bloggari. Sagnor\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur nevnt \"at blogga\", og hann ella hon bloggar.\n\n\u00datsj\u00f3nd og innihald \n\u00datsj\u00f3ndin \u00e1 eini bloggu er eisini grundleggjandi l\u00edk eini logb\u00f3k; Bloggarin skrivar vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum innlegg \u00ed blogguna.\n\nBloggarin velur sj\u00e1lvur, hvat innihaldi\u00f0 skal vera. Summi velja at skriva pers\u00f3nligar fr\u00e1grei\u00f0ingar um dagliga l\u00edvi\u00f0 - onnur velja at geva bloggur \u00fat \u00ed b\u00f3k, m.a. er ein \u00fatgivin, sum nevnist The Baghdad Blog og er ein fr\u00e1s\u00f8gn hj\u00e1 einum pers\u00f3ni, sum upplivir seinasta Irakkr\u00edggi\u00f0 innan\u00edfr\u00e1. Onnur f\u00f3lk skriva um evni, sum tey hava serligan \u00e1huga \u00ed. Solei\u00f0is kunnu onnur, sum hava hendan serliga \u00e1huga, n\u00fdta hesar bloggur til at fylgja vi\u00f0 \u00e1 ser\u00f8kjum.\n\nEitt, sum ger, at bloggur br\u00f3ta fr\u00e1 heimas\u00ed\u00f0um innihaldsliga, er, at lesarin hevur m\u00f8guleika fyri at skriva vi\u00f0merkingar beinlei\u00f0is \u00e1 blogguna. T\u00f3 er ta\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 alt meira vanligt, at heimas\u00ed\u00f0ur hava ein innbygdan blog, so ofta munnu heimas\u00ed\u00f0ur n\u00fa \u00ed veruleikanum vera hybridar av gomlu formunum heimas\u00ed\u00f0u og bloggu.\n\nTa\u00f0 finnast n\u00f3gvar internett\u00e6nastur, har t\u00fa kanst leita eftir bloggum eftir evni, og sum eisini bj\u00f3\u00f0a t\u00e6r at tekna \"hald\" til \u00e1v\u00edsar bloggur. F\u00f3lk kring allan heim skapa \u00e1 hendan h\u00e1tt ein virtuellan umheim, sum tykist n\u00e6r, h\u00f3ast landafr\u00f8\u00f0iliga langt burturi.\n\nDimmal\u00e6tting byrja\u00f0i fyri n\u00f8krum m\u00e1na\u00f0um s\u00ed\u00f0ani ein fastan t\u00e1tt, sum kallast Bloggan, har f\u00fdra f\u00f8royskar kvinnur skiftast um at skriva eina pers\u00f3nliga klummu um okkurt, t\u00e6r hava \u00e1huga fyri. Navni\u00f0 Bloggan sigur Dimmal\u00e6tting vera eina konstruera\u00f0a kvennkyns\u00fatg\u00e1vu av blog, og formurin \u00e1 klummuni er undirhaldandi, samstundis sum innihaldi\u00f0 er tankavekjandi og ofta provokerandi - eins og ta\u00f0 ofta er \u00ed teimum bloggum, i\u00f0 veruliga f\u00e1a fastar lesarar \u00e1 internetinum.\n\nBloggur \u00fatgivnar \u00ed b\u00f3k \n Salam Pax: The Baghdad Blog. Guardian Books (2003)\n\nBlogger Templates \n\n myBlogspotTemplates \n MyXMLTemplates\n\n SummerTemplates\n Autumn Templates\n WinterTemplates\n\n ChristmasTemplates\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Ger eina bloggu \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Dimmal\u00e6tting\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nSamskifti\nInterneti\u00f0"}
{"id": "6399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adolf%20Hitler", "title": "Adolf Hitler", "text": "Adolf Hitler (20. apr\u00edl 1889 - 30. apr\u00edl 1945 var t\u00fdskur politikari og lei\u00f0ari av t\u00ed tj\u00f3\u00f0skaparsosialistiska t\u00fdska arbei\u00f0araflokkinum (\u00e1 t\u00fdskum: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP), vanliga kendur sum nasistaflokkurin). Hitler var t\u00fdskur r\u00edkiskanslari fr\u00e1 1933 til 1945 og einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed T\u00fdsklandi (vi\u00f0 heitinum F\u00fchrer und Reichskanzler) \u00e1rini 1934-1945. Hann hev\u00f0i ein avgerandi h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed stovnanini av Nazismuni, \u00ed Seinna heimsbardaga og \u00ed Holocaust.\n\nHitler var borin \u00ed heim \u00ed Eysturr\u00edki-Ungarn. Hann fekk seinni t\u00fdsk r\u00edkisborgarar\u00e6ttindi og stilla\u00f0i upp til t\u00fdska forsetavali\u00f0 \u00ed 1932. Hann vann t\u00f3 ikki, men \u00ed 1933 gj\u00f8rdist hann r\u00edkiskanslari. Hetta var eitt fet \u00e1 lei\u00f0ini til einaveldi\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 forsetin Hindenburg doy\u00f0i \u00ed 1934 gj\u00f8rdist Hitler b\u00e6\u00f0i kanslari og forseti og \u00fatnevndi seg sj\u00e1lvan til r\u00edkisf\u00f8rari, harav t\u00fdska heiti\u00f0 F\u00fchrer und Reichskanzler. T\u00e1 hann n\u00fa var einaveldisharri avgj\u00f8rdi hann, at b\u00f3lkar av \u00f8\u00f0rv\u00edsi f\u00f3lki skuldu avr\u00e6ttast, herundir j\u00f8dar og samkynd. Eisini gj\u00f8rdust fakr\u00f8rslurnar \u00f3l\u00f3gligar, og umfatandi sensurur var\u00f0 framdur.\n\nHitler ver\u00f0ur mest settur \u00ed samband vi\u00f0 seinna heimsbardaga, Holocaust og nasistisku r\u00f8rsluna \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n29. apr\u00edl 1945 var\u00f0 hann giftur vi\u00f0 Evu Braun. Tey t\u00f3ku s\u00edtt egna l\u00edv saman \u00ed seinastu d\u00f8gunum \u00ed seinna heimsbardaga.\n\nKeldur \n\n Adolf Hitler - Wikipedia (danskt). \n Eva Braun - Wikipedia (t\u00fdskt).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nPolitikarar \u00far T\u00fdsklandi\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889\nAndl\u00e1t \u00ed 1945\nSeinni heimsbardagi"}
{"id": "6400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%20Portuguesa", "title": "A Portuguesa", "text": "A Portuguesa er tj\u00f3\u00f0sangurin \u00ed Portugal. Tittulin merkir hin portugisiska. Henrique Lopes de Mendon\u00e7a yrkti tekstin, Alfredo Keil setti lag til. Sangurin var\u00f0 vi\u00f0urkendur sum tj\u00f3\u00f0sangur \u00ed 1910 ella 1911.\n\nSangurin var\u00f0 yrktur av tj\u00f3\u00f0skaparsinna\u00f0um portugisum, i\u00f0 v\u00f3ru upp\u00f8stir um, at bretar settu fram kr\u00f8v til portugisar vi\u00f0v\u00edkjandi Afrika, har Portugal \u00ed n\u00f3gv \u00e1r hev\u00f0i havt hj\u00e1lond.\n\nSangurin hevur framvegis sama innihald, og sn\u00fdr seg millum anna\u00f0 um fornermilsi og p\u00ednligheit, t\u00ed solei\u00f0is uppfata\u00f0u portugisar bretsku kr\u00f8vini. Seinasta reglan \u00ed ni\u00f0urlagnum var upprunaliga Contra os bret\u00f5es marchar, marchar, sum merkir M\u00f3ti bretunum marchera vit, marchera vit. N\u00fa er bretunum broytt til byrsunum.\n\nEins og f\u00f8royingar ofta gera, syngja portugisar ofta bara fyrsta \u00f8rindi umframt ni\u00f0urlag, t\u00e1 tj\u00f3\u00f0sangurin ver\u00f0ur sungin. \u00d8rindi\u00f0 og ein leyslig umseting eru at lesa ni\u00f0anfyri.\n\n\u00cd 1956 v\u00f3ru fleiri \u00fatg\u00e1vur at hoyra av lagnum, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0v\u00edkjandi n\u00f3tum og hv\u00f8rji lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri v\u00f3ru sett til. T\u00ed setti stj\u00f3rnin eina nevnd at \u00e1seta eina almenna \u00fatg\u00e1vu av A Portuguesa. R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0 g\u00f3\u00f0kendi uppskoti\u00f0 16. juli 1957, og almenna \u00fatg\u00e1van er framvegis galdandi \u00ed dag.\n\nA Portuguesa (fyrsta \u00f8rindi)\nHero'is do mar, nobre povo / Na\u00e7ao valente, imortal / Levantai hoje de novo / Os esplendor de Portugal / Entre as brumas da mem\u00f3ria / \u00d3 P\u00e1tria sente-se a voz / Dos teus egr\u00e9gios av\u00f3s / Que ha'-de guiar-te 'a vito'ria / Ni\u00f0urlag: \u00c0s armas! \u00c0s armas! / Sobre a terra, sobre o mar! / \u00c0s armas! \u00c0s armas! / Pela P\u00e1tria lutar! / Contra os canh\u00f5es marchar, marchar! \n\nLeysliga umsett til f\u00f8royskt (fyrsta \u00f8rindi)\nHetjur \u00e1 sj\u00f3num, hei\u00f0urliga f\u00f3lk / (valente) og \u00f3dey\u00f0iliga tj\u00f3\u00f0 / N\u00fa er t\u00ed\u00f0in komin at r\u00edsa aftur / (Os esplendor) hj\u00e1 Portugal / \u00dar tokutu minnunum / \u00c1h fa\u00f0irland, vit hoyra r\u00f8ddirnar / Hj\u00e1 t\u00ednum st\u00f3ru forfedrum / Sum skulu f\u00f8ra teg til sigurin / Ni\u00f0urlag: Til v\u00e1pnini! Til v\u00e1pnini! / \u00c1 landi og \u00e1 sj\u00f3num! / Til v\u00e1pnini! Til v\u00e1pnini! / At berjast fyri okkara fa\u00f0irland! / At marchera m\u00f3ti byrsunum!\n\nKeldur \n\n david.national-anthems.net Her s\u00e6st eisini allur teksturin \u00e1 portugisiskum og \u00e1 enskum\n\nPortugal\nTj\u00f3\u00f0arsangur"}
{"id": "6404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markusarmessa", "title": "Markusarmessa", "text": "Markusarmessa er 25. apr\u00edl, sum eisini er f\u00f8royskur flaggdagur. Markusarmessa er minnisdagur fyri evangelistin Markus, i\u00f0 hevur skriva\u00f0 Markusar evangelium \u00ed B\u00edblini.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flaggdagur", "title": "Flaggdagur", "text": "Flaggdagur er 25. apr\u00edl til minnis um, at f\u00f8royska flaggi\u00f0, Merki\u00f0, tann 25. apr\u00edl 1940 var\u00f0 vi\u00f0urkent sum tj\u00f3\u00f0armerki f\u00f8royinga. Hetta hendi undir bretsku hersetingini av F\u00f8royum, sum byrja\u00f0i 13. apr\u00edl. Danmark var\u00f0 hertiki\u00f0 av t\u00fdskarum 9. apr\u00edl. 25. apr\u00edl \u00ed 1940 gav bretska stj\u00f3rnin bo\u00f0 um \u00ed bretska \u00fatvarpinum, BBC, at n\u00fa skuldu f\u00f8roysk skip sigla undir f\u00f8royska flagginum, Merkinum. T\u00e1 v\u00f3ru F\u00f8royar hersettar av bretum og Danmark av t\u00fdskarum.\u2028Flaggi\u00f0 var t\u00f3 ikki \u00f3kent millum f\u00f8royingar. S\u00ed\u00f0an 1947 hevur 25. apr\u00edl veri\u00f0 hildin sum flaggdagur f\u00f8royinga, og \u00ed heimast\u00fdrisl\u00f3gini fr\u00e1 1948 var\u00f0 Merki\u00f0 vi\u00f0urkent av donsku stj\u00f3rnini sum tj\u00f3\u00f0arflagg f\u00f8royinga. L\u00f8gtingsl\u00f3g sigur, hvussu Merki\u00f0 skal br\u00fakast og hv\u00f8rjir litirnir eru. \n\nLongu \u00ed 1919 var\u00f0 Merki\u00f0 fyrstu fer\u00f0 bori\u00f0 fram av f\u00f8roysku studentunum Jens Olivur Lisberg. Dagurin 25. apr\u00edl ver\u00f0ur eisini nevndur markusarmessa.\n\nB\u00f3kmentir \n\n Niels Juel Arge: Merki\u00f0 - Flaggs\u00f8gan, T\u00f3rshavn 1980. (3. \u00f8kta \u00fatg\u00e1va v/ J\u00f3gvan Arge, 2005).\n\nS\u00ed eisini \n\n Flaggdagar\n\nF\u00f8royskir flaggdagar\nMerkisdagar"}
{"id": "6406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1skadagur", "title": "P\u00e1skadagur", "text": "P\u00e1skadagur er kristin halgidagur til minnis um uppreisn Jesusar, sum sagt ver\u00f0ur fr\u00e1 \u00ed B\u00edbliuni, \u00ed Matteusar evangelium kap. 28; Markusar evangelium kap. 16; Lukasar evangelium kap. 24 og J\u00f3hannesar evangelium kap. 20. \nP\u00e1skadagur er ikki sama dato hv\u00f8r \u00e1r, men er alt\u00ed\u00f0 fyrsta sunnudag eftir fyrsta fullm\u00e1na eftir v\u00e1rjavnd\u00f8gur. P\u00e1skadagur kann sostatt \u00ed fyrsta lagi vera 22. mars (1818, 2285) og \u00ed seinasta lagi 25. apr\u00edl (1886, 1943, 2038). Navni\u00f0 kemur av hebr\u00e1iska or\u00f0inum pasah, sum merkir \"at fara um\" ella \"at leypa um\", og sipar til at dey\u00f0seingilin skuldi leypa um h\u00fas hebreara \u00ed Egyptalandi. Summir halda, at or\u00f0i\u00f0 kanska merkir \"at fara yvirum\", og skipar til \u00fatfer\u00f0ina \u00far Egyptalandi, t\u00e1 i\u00f0 \u00edsraelsmenn gingu turrsk\u00f8ddir um Rey\u00f0ahavi\u00f0. \u00cd hvussu so er gj\u00f8rdust p\u00e1skir t\u00fddningarmesta h\u00e1t\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 j\u00f8dum, til minnis um hesar hendingar. Hon var\u00f0 hildin \u00ed m\u00e1na\u00f0inum nisan (mars/apr\u00edl). Vi\u00f0 uppreisn Krists ver\u00f0a p\u00e1skir eisini t\u00fddningarmesta h\u00f8gt\u00ed\u00f0in hj\u00e1 kristnu kirkjuni, men n\u00fa vi\u00f0 einum \u00f8\u00f0rum d\u00e1mi. \n\nTa\u00f0 var kortini ikki fyrr enn \u00e1 einum kirkjufundi \u00ed Nikea \u00ed \u00e1rinum 325, at teir samdust um, at p\u00e1skadagur skuldi vera fyrsta sunnudag eftir fyrsta fullm\u00e1na eftir v\u00e1rjavnd\u00f8gur ella fyrsta sunnudag eftir v\u00e1rjavnd\u00f8gur, um fullm\u00e1ni er henda dagin.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halgidagur", "title": "Halgidagur", "text": "Halgidagur er dagur til almenna gudsdyrkan, ofta til minnis um einhv\u00f8rja \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga hending. \u00cd kristind\u00f3minum er sunnudagur vikuligur halgidagur. \u00cd j\u00f8dad\u00f3mi er leygardagurin (sabbat) vikuligur halgidagur. Islam heldur fr\u00edggjadagin sum vikuligan halgidag. Afturat vikuligu halgid\u00f8gunum hava ymsu \u00e1tr\u00fana\u00f0irnir fleiri a\u00f0rar halgidagar, i\u00f0 sum oftast eru til minnis um \u00e1v\u00edsar t\u00fd\u00f0andi hendingar. \u00cd kristind\u00f3minum eru j\u00f3ladagur, p\u00e1skadagur, Kristi himmalsfer\u00f0ardagur og hv\u00edtusunnudagur mest t\u00fd\u00f0andi halgidagarnir.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Durita%20Holm", "title": "Durita Holm", "text": "Durita Holm (f\u00f8dd 10. juni 1975) er uppvaksin \u00e1 Sandi. Foreldur hennara eru Anna Katrin og T\u00f3rstein Holm.\n\n21 \u00e1ra gomul leg\u00f0i Durita \u00fat \u00ed hav \u00e1 heimsumsigling s\u00edni vi\u00f0 b\u00e1tinum Salku Valku, fer\u00f0in vardi \u00ed tr\u00fd \u00e1r. \u00c1 fer\u00f0ini hitti hon nor\u00f0mannin Erik Torjusen, sum eisini var \u00e1 \u00e6vint\u00fdrarfer\u00f0 \u00ed b\u00e1ti s\u00ednum, og \u00e1\u00f0renn heimsumsiglingin var av, v\u00f3ru tey b\u00e6\u00f0i par og \u00e1ttu d\u00f3ttrina Freyju.\n\nHon f\u00f3r undir at lesa antropologi \u00ed Oslo og hevur s\u00ed\u00f0ani keypt h\u00fas \u00ed eini l\u00edtlari bygd \u00ed spanska landspartinum Andalusia, har hon b\u00fdr vi\u00f0 manni og tveimum d\u00f8trum.\n\nDurita hevur higartil \u00fatgivi\u00f0 f\u00fdra b\u00f8kur, harav eru tv\u00e6r b\u00f8kur um upplivingar hennara, og eru hesar t\u00fdddar til fleiri onnur m\u00e1l. \u00cd 2013 gav hon \u00fat s\u00edna fyrstu skalds\u00f8gu, sum er ein krimiskalds\u00f8ga vi\u00f0 heitinum Offurmor\u00f0i\u00f0. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed november 2014, gav hon \u00fat n\u00e6stu krimiskalds\u00f8guna, i\u00f0 ber heiti\u00f0 Zapatista. H\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin \u00ed krimiskalds\u00f8gunum eitur Alisa og er ein mannfr\u00f8\u00f0ingur (antropologur) \u00far Noregi. Krimis\u00f8gur hennara hava fingi\u00f0 g\u00f3\u00f0 umm\u00e6li \u00ed F\u00f8royum. Offurmor\u00f0i\u00f0 er fyrsta f\u00f8royska krimiskalds\u00f8ga, i\u00f0 er skriva\u00f0 av kvinnu.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n Fer\u00f0in um bl\u00e1u gongustj\u00f8rnuna. Freyja (1999)\n \u00c1 sm\u00f8lum andalusiskum g\u00f8tum. Freyja (2003)\n Offurmor\u00f0i\u00f0. Krimiskalds\u00f8ga. Freyja (2013)\n Zapatista. Krimiskalds\u00f8ga. Freya (2014)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar"}
{"id": "6412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andalusia", "title": "Andalusia", "text": "Andalusia er ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi landspartur \u00ed Su\u00f0urspania. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Sevilla. Landsparturin fevnir um 87.600 ferkilometrar og hevur 7,4 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar (2005). N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er fer\u00f0avinnan ein st\u00f3r innt\u00f8kukelda fyri Andalusia, og n\u00f3gvir f\u00f8royingar hava hoyrt um ella ennt\u00e1 veri\u00f0 \u00e1 Costa del Sol (s\u00f3lstrondini).\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00e1 i\u00f0 maurarnir komu til Spaniu var Andalusia n\u00e6rum oy\u00f0in. Teir f\u00f3ru undir at veita vatn oman \u00e1 l\u00e1glendi\u00f0 og \u00fat um fl\u00f8tuna, har teir ums\u00ed\u00f0ir kundu v\u00e6lta b\u00e6\u00f0i r\u00eds, bummull, morberjatr\u00f8 og allar su\u00f0r\u00f8nar fruktir. Arabar (maurar) hava sett s\u00edn d\u00e1m \u00e1 Andalusia, millum anna\u00f0 vi\u00f0 at byggja navnframa Alhambra, sum framvegis er at s\u00edggja, t\u00f3 \u00ed sterkt endurskaptum formi, av t\u00ed at meginparturin av anlegginum brendi \u00ed 1800-\u00e1runum. Andalusia var mi\u00f0depilin \u00ed Maurarar\u00edkinum \u00ed 7-800 \u00e1r, har C\u00f3rdoba var mentanarmi\u00f0st\u00f8\u00f0.\n\nLandal\u00e6ra \n\nSu\u00f0uri \u00ed Spaniu er l\u00e1glendi\u00f0 Andalusia, sum \u00e1in Guadalquivir rennur \u00edgj\u00f8gnum. Andalusia er l\u00fdggjasti blettur \u00ed allari Evropu (30\u00a0\u00b0C \u00ed mi\u00f0al \u00ed juli). Andalusia er ein v\u00e6lveltur sl\u00e6tti, har alskyns fruktir eru at f\u00e1a.\n\nB\u00f8kur um l\u00edvi\u00f0 \u00ed Andalusia \n\nF\u00f8royski \u00e6vint\u00fdrarin og rith\u00f8vundurin Durita Holm flutti fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani til eina l\u00edtla andalusiska bygd, og hon hevur skriva\u00f0 b\u00f3kina \"\u00c1 Sm\u00f8lum Andalusiskum G\u00f8tum\" (2003) um f\u00f3lki\u00f0 og l\u00edvi\u00f0 har, umframt s\u00f8guna hj\u00e1 landspartinum.\n\n Holm, Durita: \u00c1 Sm\u00f8lum Andalusiskum G\u00f8tum (2003). Freyja.\n Stewart, Chris: Driving over Lemons (1999), A Parrot in the Pepper Tree (2002), The Almond Blossom Appreciation Society (2006). Sort of Books.\n\nKeldur \n\n Den lille danske encyklop\u00e6di. Gyldendal (2005).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official tourism website of Andalusia\n\nSpania"}
{"id": "6415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Naser%20Khader", "title": "Naser Khader", "text": "Naser Khader (arabiskt:(\u0646\u0627\u0635\u0631 \u062e\u0627\u0636\u0631) (f\u00f8ddur 1. juli 1963 \u00ed Damaskus) er ein danskur-s\u00fdriskur skribentur, fyrilestrarhaldari og politikari. Hann var f\u00f3lkatingslimur fyri Radikala Vinstra 2001-07. Hann var ein av stovnarunum av flokkinum Ny Alliance. Hann stovna\u00f0i felagsskapin Demokratiske Muslimer \u00ed sambandi vi\u00f0 g\u00f8luna um Muhammedtekningarnar.\n\n4.-5. apr\u00edl 2007 v\u00f3ru Naser Khader og Bente Dalsb\u00e6k, sum t\u00e1 v\u00f3ru par, \u00ed F\u00f8royum og hildu hv\u00f8nn s\u00edn fyrilestur \u00ed Mi\u00f0lah\u00fasinum \u00ed Havn.\n\n\u00datb\u00fagving \n\u00c1rini 1975-80 gekk Naser Khader \u00ed f\u00f3lkask\u00fala og 1980-83 \u00e1 studentask\u00fala \u00ed Keypmannahavn. Hann var tann fyrsti danin vi\u00f0 \u00fatlendskari bakgrund, sum fekk stundentspr\u00f3gv. Hann er cand.polit. fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universiteti, har hann var innskriva\u00f0ur 1986-93.\n\nHarumframt hevur hann lisi\u00f0 mellem\u00f8ststudier \u00e1 Odense Universiteti 1991-93, fjarlestur \u00ed islam, m.a. summarskei\u00f0 \u00e1 al-Azhar Universitetinum i Kairo 1997, og er \u00fatb\u00fagvin innan retorikk og mi\u00f0lan \u00e1 Aarhus Universiteti 1994-95. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00e1 n\u00e1msfer\u00f0 \u00ed Mi\u00f0eystri og hevur veri\u00f0 \u00e1 fleiri tulkaskei\u00f0um.\n\nArbei\u00f0sl\u00edv \n 1983-98 arabiskur tulkur og t\u00fd\u00f0ari\n 1989-97 t\u00fd\u00f0ari/konsulentur fyri DR\n 1996-97 konsulentur \u00ed Dansk Almennyttigt Boligselskab\n\nPolitiskt l\u00edv \nNaser Khader hevur veri\u00f0 limur \u00ed Radikala Vinstra \u00e1rini 1984-2007 og veri\u00f0 Keypmannahavnskur b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00e1rini 1997-2000.\n7. mai 2007 stovna\u00f0i Naser Khader saman vi\u00f0 politikarunum Gitte Seeberg og Anders Samuelsen n\u00fdggja flokkin Ny Alliance.\n\nNevndararbei\u00f0i \n 1998-2001 limur \u00ed etiska r\u00e1\u00f0num \n 2000-2001 limur \u00ed \u00bbt\u00e6nketankinum\u00ab um integrati\u00f3n hj\u00e1 danska innanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num\n 1999-2000 nevndarlimur \u00ed Lokale- og Anl\u00e6gsfonden\n 1998-? limur \u00ed nevndini hj\u00e1 Nyt Europa\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n \u00c6re og Skam, Borgen (1996)\n khader.dk (saman vi\u00f0 Jakob Kvist), Aschehoug 2000\n Nasers Brevkasse. Interview ved Elisabeth Svane, Gyldendal Uddannelse (2001)\n Naser Khader og folkestyret - de f\u00f8rste fire \u00e5r. Politiken (2005)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n Forfatterforeningens pris for Fred og Mellemfolkelig Forst\u00e5else, aug. 1998\n HK's Kulturpris, 1998\n AFS-Interkulturs Interkulturprisen 1999\n Moderm\u00e5l-Selskabets Modersm\u00e5l-Prisen 2000\n Junior Chambers pris som The Outstanding Young Person 2001\n P.A. Heiberg Prisen, Dansk Pen's ytringsfrihedspris, 2002.\n Jyllands-Postens Fonds Ytringsfrihedspris, 2006.\n\nPrivat \nForeldur hansara eita Ahmed Abu Khader og Sada Abu Khader. Hann livdi saman vi\u00f0 l\u00f8gfr\u00f8\u00f0inginum og rith\u00f8vundanum Bente Dalsb\u00e6k fr\u00e1 2003 til 2010 saman vi\u00f0 trimum b\u00f8rnum, hann \u00e1tti eina d\u00f3ttir frammanundan og hon \u00e1tti ein son, \u00ed 2004 fingu tey ein son saman. Hon flutti fr\u00e1 honum \u00ed 2010. Hann var f\u00f3lkatingslimur fyri Radikale Venstre, t\u00e1 tey komu saman, og hon var t\u00e1 taluskrivari fyri Christian Majdahl, sum var F\u00f3lkatingsins forma\u00f0ur t\u00e1.\n\nKeldur \n\n Folketinget.dk Dato: 21. juli 2003.\n Naser Khader\n Ny Alliance\n Nyhedsmagasinet Danske Kommuners tema om VL-grupper (bert atgeingi fyri haldarar)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Det Konservative Folkeparti\nPolitikarar \u00far Ny Alliance\nPolitikarar \u00far Radikale Venstre"}
{"id": "6417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDr", "title": "T\u00fdr", "text": "T\u00fdr hevur fleiri t\u00fddningar:\nT\u00fdr er ein norr\u00f8nur gudur. S\u00ed T\u00fdr (gudur).\nT\u00fdr er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. S\u00ed T\u00fdr (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)."}
{"id": "6418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDr%20%28gudur%29", "title": "T\u00fdr (gudur)", "text": "T\u00fdr er kr\u00edgsgudur \u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi. Hann misti h\u00f8gru hond, t\u00e1 hann leg\u00f0i Fenris\u00falvin \u00ed fj\u00f8tur.\n\nVit hitta T\u00fdr \u00ed Hymiskvi\u00f0u \u00ed eldru Eddu, har hann hj\u00e1lpir T\u00f3ri at f\u00e1a eitt kar, i\u00f0 er n\u00f3g st\u00f3rt til at bryggja \u00f8l til allar gudar \u00ed einum.\n\nSamb\u00e6rt yngru Eddu er T\u00fdr sonur \u00d3\u00f0ins, men samb\u00e6rt Hymiskvi\u00f0u er hann sonur jatnans Hymis.\n\nT\u00fdsdagur er uppkalla\u00f0ur eftir T\u00fdr, eins og \u00f3nsdagur og t\u00f3rsdagur (su\u00f0uroyarm\u00e1l) eru uppkalla\u00f0ir eftir \u00d3\u00f0ini og T\u00f3ri.\n\nKeldur \n\n Michelsen, \u00d3lavur: Norr\u00f8n gudal\u00e6ra. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur (1968)\n Tyr (krigsgud) - Wikipedia (danskt)\n\n\u00c1satr\u00fagv\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "6422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingeborg%20Vinther", "title": "Ingeborg Vinther", "text": "Ingeborg Vinther (f\u00f8dd 11. mai 1945 \u00ed V\u00e1gi) var forkvinna \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag 1980 - 2011. Stj\u00f3rnarlimur s\u00ed\u00f0an 1977. L\u00f8gtingskvinna fyri Verkamannafylkingina 1994\u20131998, var\u00f0 vald \u00ed Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi sum fyrsta tingkvinna hagani. Hevur starvast \u00e1 flakavirkjum \u00ed \u00cdslandi og F\u00f8royum 1964\u20131984. \u00cd 1976 var\u00f0 hon vald \u00ed nevndina fyri arbei\u00f0skvinnufelagi\u00f0 Fjallbr\u00fa\u00f0ur, har hon var forkvinna 1977-1984. \u00c1 v\u00e1ri 2011 kom \u00fat b\u00f3k um Ingeborg Vinther fyri at hei\u00f0ra hana, t\u00e1 hon leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r eftir at hava veri\u00f0 forkvinna \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag \u00ed 31 \u00e1r. B\u00f3kin ber heiti\u00f0 \"Ingeborg\", ta\u00f0 var Ingolf S. Olsen, bla\u00f0ma\u00f0ur, sum skriva\u00f0i b\u00f3kina.\n\nKeldur \n\n Thomsen, Brynhild: \u00bbSkj\u00f3tt havi eg gj\u00f8rt m\u00edna verjuskyldu\u00ab. \u00cd: Kvinna 2/2007, s. 4\u20138. \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "6423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Unn%20Patursson", "title": "Unn Patursson", "text": "Unn Patursson (f\u00f8dd 1974) er f\u00f8roysk songkvinna. Hon b\u00fdr \u00ed Havn saman vi\u00f0 manninum R\u00f3gva \u00e1 R\u00f3gvu og d\u00f3ttur teirra Ey\u00f0l\u00edn. Unn er d\u00f3ttir S\u00f3lrun og R\u00f3a Patursson.\n\nUnn er sera virkin t\u00f3nlistarliga. Umframt at virka sum einstaklingur hevur hon sungi\u00f0 vi\u00f0 k\u00f3rinum Tarira, og eisini hevur hon sungi\u00f0 k\u00f3r hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikarum, millum anna\u00f0 Enekk, Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og Haldurs Caf\u00e9.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur \n Enekk: Andlit hins tigandi\n Haldurs Caf\u00e9: Fjart \u00ed ringr\u00e1s (2000)\n Patursson, Unn: Gloymska vi\u00f0 grape (2000)\n Patursson, Unn: Run (2003)\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \n Meginsorg:\n\nYmiskt \n Fjart \u00ed ringr\u00e1s - : Fjart \u00ed ringr\u00e1s\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Unn Patursson, composers.fo (\u00e1 enskum)\n\nPatursson, Unn\nPatursson, Unn\nF\u00f8royskar songkvinnur\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "6424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3gvi%20%C3%A1%20R%C3%B3gvu", "title": "R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu", "text": "R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu (f\u00f8ddur 1968) er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. Hann er kendur sum trummuleikari \u00ed b\u00f3lkum sum Terji og F\u00f8stufressar, GoGo Blues, Headache Blues Treo,  Magnus Johannessen og Lossingarmonnum. Hann b\u00fdr \u00ed Havn saman vi\u00f0 konuni Unn Patursson, og saman eiga tey d\u00f3ttrina Ey\u00f0l\u00edn. \u00cd 2012 stilla\u00f0i hann upp til b\u00fdr\u00e1\u00f0svali\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, hann fekk 130 atkv\u00f8\u00f0ur.\n\nFl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \nR\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu hevur sp\u00e6lt trummur \u00e1 n\u00f3gvum ymiskum t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum.\n\nHeadache Blues Treo \n\u00datg\u00e1vur hj\u00e1 Headache Blues Treo, har R\u00f3gvi sp\u00e6lir trumur:\n 2004 - Mr. Puffman, saman vi\u00f0 Una Reinert Debess og Edvard Nyholm Debess\n 2004 - Popplist 3 - Sangurin You in the Night\n\nGoGo Blues \n\u00datg\u00e1vur hj\u00e1 GoGo Blues, har R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvi sp\u00e6lir trummur:\n 2004 - GoGo Blues\n Popplist 4 - sangurin I'm Gone\n 2006 - Face to Face with the Devil\n\nTerji & F\u00f8stufressar \n 1990 - Terji & F\u00f8stufressar\n 1999 - Komi \u00f8ll vi\u00f0 (Uppsamlingsfl\u00f8ga), sangurin lj\u00f3\u00f0mynd\n 2010 - Terji & F\u00f8stufressar, Tvey\n 2000 - Ey\u00f0un og Terji - Eitt nummar...og seytjan onnur (fleiri sangir hj\u00e1 Terja og F\u00f8stufressum eru \u00e1 hesi uppsamlingsfl\u00f8guni)\n 2003 - Popp List 2 - sangurin \u00c1 fer\u00f0 til dreymaland\n 2004 - Kvinna - \u00farvaldir sangir fr\u00e1 f\u00f8royskum kvinnum, sangurin H\u00e1kunardrongur, sum R\u00fana \u00e1 Heygum syngur\n 2005 - Popp List 4, Tutl, sangurin Lj\u00f3\u00f0mynd\n\nVi\u00f0 Haldurs Caf\u00e9 \n1997 - Fjart \u00ed ringr\u00e1s, Haldurs Caf\u00e9\n2000 - Tutl2000 - Folk/Ethnic, Tutl, sangurin Fjart \u00ed ringr\u00e1s\n2002 - Popp List, Tutl\n\nHei\u00f0ur \n 2005 - Atlantic Music Event - Besti trummusl\u00e1ari\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sangtekstir.com\n\nR\u00f3gvu, R\u00f3gvi \u00e1\nR\u00f3gvu, R\u00f3gvi \u00e1\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "6425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarira%20%28k%C3%B3r%29", "title": "Tarira (k\u00f3r)", "text": "Tarira er f\u00f8royskt \u00farm\u00e6lingak\u00f3r vi\u00f0 basa \u00ed Havn. K\u00f3ri\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2002, og k\u00f3rlei\u00f0ari er t\u00f3naskaldi\u00f0 Sunleif Rasmussen.\n\n\u00datg\u00e1vur \nK\u00f3ri\u00f0 Tarira hevur \u00ed august 2007 tiki\u00f0 upp fl\u00f8gu \u00ed Mariendakskirkjuni \u00e1 Frederiksberg\nFl\u00f8gan kemur \u00fat \u00e1 v\u00e1ri 2008\n\nKeldur \n Tarira\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Tarira\n\nF\u00f8roysk k\u00f3r"}
{"id": "6426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarira", "title": "Tarira", "text": "Tarira hevur fleiri t\u00fddningar:\nTarira er eitt kamark\u00f3r \u00ed Havn. S\u00ed Tarira (k\u00f3r).\nTarira er ein standmynd \u00ed vi\u00f0arlundini \u00ed Havn. S\u00ed Tarira (standmynd).\nTarira er eitt myndevni, sum gongur aftur fleirista\u00f0ni \u00ed skaldskapi William Heinesens. S\u00ed Tarira (myndevni)."}
{"id": "6429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B3ndur%20Djurhuus", "title": "Tr\u00f3ndur Djurhuus", "text": "Tr\u00f3ndur Djurhuus (f\u00f8ddur \u00ed 1958) er ein f\u00f8royskur t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur og vinnul\u00edvsma\u00f0ur. Hann er uppvaksin \u00ed Tr\u00f3ndarg\u00f8tu \u00ed Havn. T\u00e1 F\u00f8roya Tele setti \u00e1 stovn d\u00f3tturfelagi\u00f0 Televarpi\u00f0, gj\u00f8rdist hann stj\u00f3ri \u00ed hesum felagi. Hann hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 stj\u00f3ri \u00ed Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya, var vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn eydnusp\u00e6li\u00f0 Gekkin. Hann var nevndarforma\u00f0ur \u00ed Bitlandi fyrstu \u00e1rini. Hann var vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn Fr\u00edsk\u00falan \u00ed Havn. Tr\u00f3ndur hevur eisini veri\u00f0 virkin innan politikk, hann var valevni fyri Frams\u00f3kn til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2011.\n\nKeldur \n\n Joensen, Dagny: Televarpi\u00f0 - ein positiv avbj\u00f3\u00f0ing til SvF. \u00cd: Tr\u00e1\u00f0urin 11/2002\n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "6430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nick%20Drake", "title": "Nick Drake", "text": "Nick Drake hevur fleiri t\u00fddningar:\nNick Drake var sangari og t\u00f3nleikari. S\u00ed Nick Drake (sangari).\nNick Drake er rith\u00f8vundur. S\u00ed Nick Drake (rith\u00f8vundur)."}
{"id": "6432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A6tur%20vi%C3%B0%20Keldu", "title": "P\u00e6tur vi\u00f0 Keldu", "text": "P\u00e6tur vi\u00f0 Keldu (f. 1970) er f\u00f8royskur sangari og sangskrivari. Hann er sonur J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu og Betty Skaale, og beiggi svimjaran T\u00f3ru vi\u00f0 Keldu. 9. Februar 2002 lutt\u00f3k hann \u00ed donsku t\u00f3nleikakappingini \"Melodi Grand Prix\", sum er innlei\u00f0andi kapping til altj\u00f3\u00f0a sang kappingina Eurovision. P\u00e6tur gj\u00f8rdist nummar 5 \u00ed donsku kappingini. P\u00e6tur syngur saman vi\u00f0 Evi Djurhuus \u00e1 stakfl\u00f8gu hennara, sum kom \u00fat \u00ed 2010. Tey syngja sangin How's the World Treating You.\n\nFl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \n\n Ti\u00f0na\u00f0\n Simplicity\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nSangurin Som en dr\u00f8m vi\u00f0 P\u00e6tur vi\u00f0 Keldu \u00e1 YouTube\n Sangtekstir.com\n\nKeldu, P\u00e6tur vi\u00f0\nKeldu, P\u00e6tur vi\u00f0"}
{"id": "6433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3ra%20vi%C3%B0%20Keldu", "title": "T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu", "text": "T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu (f. 1974) er f\u00f8royskur svimjari \u00far Klaksv\u00edk. Hon er d\u00f3ttir J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu, fyrrverandi borgarstj\u00f3ra og Betty Skaale. Hon lutt\u00f3k \u00ed Paralympisku Leikunum \u00ed Seoul, Su\u00f0urkorea \u00ed 1988, men gavst at svimja, t\u00e1 hon var 21 \u00e1ra gomul. Hon starvast sum l\u00e6rari \u00ed \u00d3s\u00e1sk\u00falanum \u00ed Klaksv\u00edk. T\u00e1 beiggin P\u00e6tur vi\u00f0 Keldu lutt\u00f3k \u00ed danska Melodi Grand Prix'num, var T\u00f3ra vi\u00f0 sum k\u00f3rsangari. Systir T\u00f3ru, Gunv\u00e1 vi\u00f0 Keldu var borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edk 2009-2012 og p\u00e1pi hennara, J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu, var borgarst\u00f3ri \u00ed Klakv\u00edkar kommunu 1981-88 og 1993-2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \nT\u00f3ra vann fleiri hei\u00f0ursmerki \u00e1 Paralympisku Leikunum \u00ed Seoul \u00ed 1988, tvey bronsu og eitt silvur.\n\nKeldur \n\n Joensen, Dagny: Tvey systkin \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd: Tr\u00e1\u00f0urin 10/2002.\n\nKeldu, T\u00f3ra vi\u00f0\nKeldu, T\u00f3ra vi\u00f0\nLuttakarar \u00e1 Paralympisku Leikunum\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "6434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3na%20Rasmussen", "title": "J\u00f3na Rasmussen", "text": "J\u00f3na Rasmussen (f. 1946 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8roysk listakvinna. Hon er upprunaliga \u00fatb\u00fagvin laborantur, men hevur \u00ed n\u00f3gv \u00e1r veri\u00f0 heimagangandi h\u00fasm\u00f3\u00f0ir. Hon er sj\u00e1lvl\u00e6rd, og hevur m.a. veri\u00f0 \u00e1 skei\u00f0i hj\u00e1 Ib Agger \u00ed 1988.\nMyndevnini tekur J\u00f3na \u00far gerandisdegnum, ofta mynda verk hennara t.d. okkurt \u00far sj\u00f3l\u00edvinum.\nJ\u00f3na undirv\u00edsir \u00ed grafiskari list \u00ed T\u00f3rshavnar Kv\u00f8ld- og Ungd\u00f3mssk\u00fala. Hon hevur sni\u00f0givi\u00f0 fjarrit fyri F\u00f8roya Tele.\n\nFrams\u00fdningar \n B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Havn august 2012\n\nKeldur \n\n Joensen, Dagny: Gerandisdagurin gevur m\u00e6r \u00edbl\u00e1stur. \u00cd: Tr\u00e1\u00f0urin 9/2001.\n\nRasmussen, J\u00f3na\nRasmussen, J\u00f3na"}
{"id": "6437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elspa%20M%C3%B8rk%C3%B8re", "title": "Elspa M\u00f8rk\u00f8re", "text": "Elspa M\u00f8rk\u00f8re (f. 22. oktober 1991) er f\u00f8royskur svimjari. Elspa er fyrsta f\u00f8royska kvinnan sum svam 100 m fr\u00ed undir eitt minutt. Elspa flutti heimaftur til F\u00f8roya \u00ed august 2009 og svimur n\u00fa fyri \u00c6gir \u00ed Klaksv\u00edk og fyri F\u00f8royar. \u00cd eina t\u00ed\u00f0 b\u00fa\u00f0i hon ni\u00f0ri \u00ed Danmark, har hon vandi og svam fyri West Swim \u00ed Esbjerg og fyri danska landsli\u00f0i\u00f0.\n\nAvrik\n\nF\u00f8roysk met \nElspa M\u00f8rk\u00f8re hevur sett fleiri f\u00f8roysk met. Metini kunnu ver\u00f0a tikin (betra\u00f0i) av \u00f8\u00f0rum, s\u00ed\u00f0an hetta bleiv skriva\u00f0. V\u00edst ver\u00f0ur annars til heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 Svimjisambandi F\u00f8roya. Hesi f\u00f8roysku met \u00e1tti Elspa M\u00f8rk\u00f8re \u00ed august 2010:\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 langbana:\n 100m rygg - 1:06.75\n 200m rygg - 2:24.41\n 200m blanda\u00f0 - 2:31.16\n 400m blanda\u00f0 - 5:27.85\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 stuttbana:\n 100m fr\u00ed - 57.41\n 200m fr\u00ed - 2:03.15\n 50m rygg - 28.94\n 100m rygg - 1:03.78\n 200m rygg - 2:15.15\n 200m blanda\u00f0 - 2:21.22\n\nDanmarksmeistaraheiti\u00f0 \nDM 2009: Elspa M\u00f8rk\u00f8re vann gull \u00ed 50 m og 100 m rygg svimjing, silvur \u00ed 200 m rygg og 200 m fr\u00ed.\n\nOyggjaleikir \nElspa M\u00f8rk\u00f8re vann 8 gull hei\u00f0ursmerki og eitt silvur \u00e1 Oyggjaleikumun \u00e1 Rhodos \u00ed 2007. \u00c1 Oyggjaleikunum \u00ed 2005 vann hon 1 gull hei\u00f0ursmerki, eitt silvur og tr\u00fd bronsu hei\u00f0ursmerki.\n\n\u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttarbragd 2005 \nElspa M\u00f8rk\u00f8re vann hei\u00f0urin \"\u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttarbragd\" \u00ed 2005. He\u00f0in Mortensen helt r\u00f8\u00f0u fyri henni og nevndi m.a. at hon hev\u00f0i sett 25 f\u00f8roysk met ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0.\n\nKeldur \nsport.fo\nsvimjing.com\nOyggjaleikir \u00e1 Rhodos 2007, Elspa M\u00f8rk\u00f8re.\nOyggjaleikir \u00e1 Shetlandi 2005, Elspa M\u00f8rk\u00f8re.\n\u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttarbragd 2005, r\u00f8\u00f0an hj\u00e1 He\u00f0in Mortensen.\n\nM\u00f8rk\u00f8re, Elspa\nM\u00f8rk\u00f8re, Elspa"}
{"id": "6438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristoffur%20Hentze", "title": "Kristoffur Hentze", "text": "Kristoffur Hentze (f. 1982) er f\u00f8royskur svimjari. Hann svam fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikunum \u00ed 1997, 1999 og 2003. Hann vann ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikunum. Hann og tr\u00edggir a\u00f0rir hava sett f\u00f8royskt met \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed \u00e1 langbana, hinir svimjararnir eru: Aksal Nor\u00f0foss, J\u00f3annes \u00e1 Fl\u00f8tti og Andrass Thomsen, teir settu met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:57.08, t\u00ed\u00f0in er enn (mai 2013) tann skj\u00f3tasta fyri ikki-landsli\u00f0, skj\u00f3tasta t\u00ed\u00f0in sum eitt f\u00f8royskt landsli\u00f0 hevur sett er 3:46.49. \u00c1 FM-stevnu \u00ed 1999 settu Kristoffur og tr\u00edggir a\u00f0rir f\u00f8royskt met \u00ed 4 x 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:11.62, hinir tr\u00edggir v\u00f3ru: Bogi Lenvig, Heini Harryson og Kristian Martin Joensen. Meti\u00f0 var tiki\u00f0 11 \u00e1r seinni, t\u00e1 teir f\u00fdra \u00far Susvim Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, J\u00f3n Hofgaard, Sofus Bech og P\u00e1l Joensen svumu teinin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:11.26.\n\nKeldur \n\nHentze, Kristoffur\nHentze, Kristoffur"}
{"id": "6439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sveinur%20Magnason", "title": "Sveinur Magnason", "text": "Sveinur Magnason (f. 29. oktober 1990) er f\u00f8royskur svimjari.\n\nSveinur er \u00far Fuglafir\u00f0i. Hann gekk \u00e1 student \u00e1 Kambsdali og slapp so inn \u00e1 United World College \u00ed Noregi, sum er ein altj\u00f3\u00f0a studentask\u00fali.\n\nHann svimur fyri Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag, og hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at vinna felagnum F\u00f8royameistaraheiti\u00f0 fleiri fer\u00f0ir.\nRyggsvimjing hansara sergrein. \u00cd 2007 var hann n\u00e6stbesti ryggsvimjari \u00ed F\u00f8royum, og 8. besti \u00ed r\u00edkinum. \nHann var silvurvinnari \u00ed 50 m og 100 m rygg b\u00e6\u00f0i til FM \u00ed 2006 og 2007, og UM (unglingameistari)-gullvinnari \u00ed somu greinum, somu \u00e1r.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nMagnason, Sveinur\nMagnason, Sveinur"}
{"id": "6440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klippfiskur", "title": "Klippfiskur", "text": "Klippfiskur hevur fleiri t\u00fddningar:\nKlippfiskur er eitt serligt slag av saltfiski. S\u00ed Klippfiskur (matur).\nKlippfisk er ein filmsk\u00fali \u00ed Havn. S\u00ed Klippfisk (sk\u00fali)."}
{"id": "6441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bacalao", "title": "Bacalao", "text": "Bacalao hevur fleiri t\u00fddningar:\nBacalao er spanska heiti\u00f0 fyri klippfisk. S\u00ed Klippfiskur (matur).\nBacalao er eitt flakavirki \u00ed Havn. S\u00ed Bacalao (flakavirki)."}
{"id": "6443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klippfiskur%20%28matur%29", "title": "Klippfiskur (matur)", "text": "Klippfiskur er eitt serligt slag av turrum saltfiski. Klippfiskur var\u00f0 fyrr framleiddur \u00ed F\u00f8royum til \u00fatflutnings serliga til Su\u00f0urevropa, men f\u00f8royska framlei\u00f0slan er n\u00fa ste\u00f0ga\u00f0. Klippfiskurin, sum f\u00e6st til keyps \u00ed Spania og Portugal, er ofta framleiddur \u00ed Noregi, ha\u00f0ani hann eisini var\u00f0 innfluttur fr\u00e1 fyrstan t\u00ed\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nGreinir \n\n Brasilia. \u00cd: Gluggin, juni 1956.\n Spania. \u00cd: Gluggin, mars 1956.\n\nWebsites \n Galleri Nor\n Kokk.no - uppskriftir upp \u00e1 klippfiskar\u00e6ttir\n\nMatur og drekka\nFiskar"}
{"id": "6451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summart%C3%AD%C3%B0", "title": "Summart\u00ed\u00f0", "text": "Summart\u00ed\u00f0 er, at klokkan summarh\u00e1lv\u00e1ri\u00f0 ver\u00f0ur flutt ein t\u00edma fram fyri at gagnn\u00fdta dagsl\u00fdsi\u00f0 betri. Vi\u00f0 at flyta klokkuna ein t\u00edma fram, er seinni lj\u00f3st um morgunin og longri lj\u00f3st um kv\u00f8ldi\u00f0. Dagsl\u00fdsi\u00f0 ver\u00f0ur t\u00e1 meira \u00ed samsvari vi\u00f0 vanligu dagsr\u00fatmuna hj\u00e1 f\u00f3lki. \n\nBenjamin Franklin skeyt av fyrstan t\u00ed\u00f0 - og kanska h\u00e1lvavegna \u00ed skemti - upp at flyta klokkuna. Ta\u00f0 var gj\u00f8rt \u00ed greinini \"An Economical Project\" \u00ed 1784. Summart\u00ed\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 br\u00fakt \u00ed Eysturr\u00edki og T\u00fdsklandi undir fyrra heimsbardaga - 30. apr\u00edl 1916 - fyri at spara olju, me\u00f0an kr\u00edggj var. Fleiri evropeisk lond, teirra millum Danmark, f\u00f3ru yvir til summart\u00ed\u00f0 21. mai sama \u00e1ri\u00f0.\n\nSummart\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00ed gildi \u00ed Danmark \u00ed fleiri umf\u00f8rum. Fyrst \u00ed 1916, s\u00ed\u00f0ani aftur \u00ed 1940 - 1948. Summart\u00ed\u00f0, sum vit kenna hana \u00ed dag, hevur veri\u00f0 \u00ed gildi \u00ed Danmark s\u00ed\u00f0ani 1980. \u00cd F\u00f8royum var\u00f0 fari\u00f0 yvir til summart\u00ed\u00f0 vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed \"L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 66 fr\u00e1 21. mai 1980 um summart\u00ed\u00f0\". Neyvari ver\u00f0ur \u00e1sett \u00ed kunnger\u00f0um; n\u00fa er galdandi \"Kunnger\u00f0 nr. 87 fr\u00e1 29. august 2016 um summart\u00ed\u00f0 2017, 2018, 2019, 2020 og 2021\". Fyrstu \u00e1rini var\u00f0 flutt til summart\u00ed\u00f0 seinast \u00ed apr\u00edl og aftur til vetrart\u00ed\u00f0 (vanliga t\u00ed\u00f0) seinast \u00ed september. S\u00ed\u00f0an 1996 hava vit flutt til summart\u00ed\u00f0 samstundis sum ES-londini, fr\u00e1 seinasta sunnudegi \u00ed mars til seinasta sunnudag \u00ed oktober. \n\nFormliga eitur ta\u00f0, at klokkan 01.00 seinasta sunnudag \u00ed mars ver\u00f0ur klokkan flutt til 02.00. Seinasta sunnudag \u00ed oktober ver\u00f0ur flutt aftur hin vegin. Klokkan 02.00 ver\u00f0ur klokkan flutt aftur til 01.00. Ein h\u00e1ttur at minnast, hv\u00f8nn veg klokkan skal flytast, er at hugsa um, at vit vilja gagnn\u00fdta summarlj\u00f3si\u00f0. Klokkan skal t\u00ed alt\u00ed\u00f0 flytast m\u00f3ti sumrinum: fram um v\u00e1ri\u00f0 og aftur um heysti\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 66 fr\u00e1 21. mai 1980 um summart\u00ed\u00f0\n Kunnger\u00f0 nr. 87 fr\u00e1 29. august 2016 um summart\u00ed\u00f0 2017, 2018, 2019, 2020 og 2021\n\u00c1ki Bertholdsen: N\u00e6sta \u00e1r eigur at ver\u00f0a s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0, in.fo, 26.03.2022\n\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "6453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evropeiska%20Samveldi%C3%B0", "title": "Evropeiska Samveldi\u00f0", "text": "ES er stytting fyri Evropasamveldi\u00f0 ella Evropeiska samveldi\u00f0, \u00e1 donskum og flestu evropeiskum m\u00e1lum ver\u00f0ur br\u00fakt styttingin EU, stytting fyri Europ\u00e6iske Union ella European Union, er eitt samveldi \u00ed Evropa. Hugsanin um at stovna eitt samveldi \u00ed Evropa kom upp eftir Seinna heimsbardaga, t\u00ed evropeisku londini hildu hetta vera einastu lei\u00f0 at sleppa undan fleiri kr\u00edggjum \u00ed heimspartinum. Felagsskapurin, i\u00f0 upprunaliga \u00e6t EEC (stytting fyri B\u00faskaparligi Felagsmarkna\u00f0ur Evropa), hevur skipa\u00f0 \u00f8ll limalondini sum ein markna\u00f0. V\u00f8ra, t\u00e6nastur og arbei\u00f0smegi hava fr\u00edtt at fara limalandanna millum. ES skipar seg n\u00fa sum b\u00faskaparligt samveldi vi\u00f0 einum gjaldoyra, evru, \u00ed \u00f8llum londunum. Ein onnur framt\u00ed\u00f0arhugsj\u00f3n er ES sum politiskt samveldi. Ta\u00f0 v\u00f3ru tey seks londini, Frakland, Luksemborg, Belgia, Ni\u00f0urlond, Vesturt\u00fdskland og Italia, sum stovna\u00f0u henda felagsskap \u00ed R\u00f3m \u00ed Italia \u00ed 1957, og t\u00ed ver\u00f0ur sj\u00e1lvur s\u00e1ttm\u00e1lin nevndur R\u00f3ms\u00e1ttm\u00e1lin. \u00cd 1973 komu St\u00f3ra Bretland, Danmark og \u00cdrland upp\u00ed, \u00ed 1981 Grikkaland, \u00ed 1986 Spania og Portugal og um \u00e1rsskifti\u00f0 1995 Sv\u00f8r\u00edki og Finnland. F\u00f8royar eru ikki vi\u00f0, men hava serligan s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 ES. Sama er vi\u00f0 til d\u00f8mis \u00cdslandi, Sveis og Noregi. Gr\u00f8nland fylgdi Danm\u00f8rk inn \u00ed ES. T\u00e1 i\u00f0 Gr\u00f8nland fekk heimast\u00fdri, v\u00f3r\u00f0u vi\u00f0urskiftini vi\u00f0 ES endursko\u00f0a\u00f0, og Gr\u00f8nland seg\u00f0i seg \u00far felagsskapinum. Eftir broytingarnar \u00ed Eysturevropa seinastu \u00e1rini, vilja n\u00f3gv av teimum londunum sleppa upp \u00ed Evropasamveldi\u00f0, og summi hava longu s\u00f8kt um limaskap. Efir at limalondin g\u00f3\u00f0t\u00f3ku Maastricht-s\u00e1ttm\u00e1lan \u00ed 1993, er lagt upp til n\u00f3gv meira v\u00ed\u00f0fevnandi samstarv enn upprunaliga \u00e6tla\u00f0.\n\n\u00cd 2014 v\u00f3ru 28 lond \u00ed ES, f\u00f3lkatali\u00f0 506 mi\u00f3. og \u00ed v\u00eddd umlei\u00f0 4,38 mi\u00f3. km2. T\u00e1 i\u00f0 Japan er fr\u00e1, er ongasta\u00f0ni so n\u00f3gv f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum km2 sum \u00ed ES. 24 almenn m\u00e1l eru \u00ed ES og fleiri \u00f3almenn m\u00e1l. ES-londini eru \u00eddna\u00f0arlond burturav og n\u00f3gv r\u00edkari enn lond flest. Ta\u00f0 er a\u00f0alm\u00e1l ES at gera eitt Evropa vi\u00f0 ongum landam\u00f8rkum, har v\u00f8ra og peningur hava fr\u00edtt at fara. \u00cd ES- og EBS-londunum hava v\u00f8rur, t\u00e6nastur, f\u00f3lk og kapitalur fr\u00edtt at fara. Hesi \u201cf\u00fdra fr\u00e6lsini\u201d gera ta\u00f0 l\u00e6ttari at virka. F\u00f8royar hava ein handilss\u00e1ttm\u00e1la, sum gevur \u00e1v\u00edsum fiskav\u00f8rum at kalla fr\u00eda atgongd til ES markna\u00f0in. Mangt og miki\u00f0 sn\u00fdr seg um pening, men ES er meira enn ta\u00f0. Samstarv er \u00e1 n\u00f3gvum \u00f8kjum: v\u00edsindi, handil, umhv\u00f8rvi, undirv\u00edsing og uttanr\u00edkispolitikkur er n\u00f8kur d\u00f8mi. N\u00f3gv halda, at ES er stigi\u00f0 fram \u00edm\u00f3ti sameindu tj\u00f3\u00f0um Evropa, vi\u00f0 felags gjaldoyra og eisini felags verju og l\u00f8greglu.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 1957 gingu fimm lond saman og stovna\u00f0u Evropeiska B\u00faskaparliga Felagsmarkna\u00f0in (EEC). Tey hildu, at neyvt b\u00faskparligt samstarv f\u00f3r at avmarka\u00f0 vandan fyri kr\u00edggi \u00edmillum limalondini og at skapa v\u00e6lfer\u00f0 \u00ed Evropa. Seinni komu fleiri onnur lond upp\u00ed, og n\u00fa eitur felagsskapurin Evropasamveldi\u00f0 (ES). 28 lond eru limir, og umframt b\u00faskaparliga samstarvi\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fa virka\u00f0 fyri at gera ES til politiskt samveldi. \n\nSeinni veraldarbardagi t\u00f3k milli\u00f3nir mannal\u00edv og syndra\u00f0i Evropa. Evropeiski felagsmarkna\u00f0urin var\u00f0 settur \u00e1 stovn, so at kr\u00edggj og \u00f3semjur ikki aftur skuldu vera millum lond \u00ed Evropa. Tey seks (sum tey t\u00e1 v\u00f3r\u00f0u nevnd) europeisku londini Belgia, Ni\u00f0urlond, Luksemborg, Frakland, Vesturt\u00fdskland og Italia skriva\u00f0u \u00ed 1957 undir R\u00f3ms\u00e1ttm\u00e1lan og skipa\u00f0u harvi\u00f0 Europeiska Felagsmarkna\u00f0in, stytt EF. Endam\u00e1li\u00f0 var \u00ed fyrstu syftu, at hesi londini skuldu hava felags tollmark, felags arbei\u00f0smarkna\u00f0 og fr\u00edan innanh\u00fdsis kapitalflutning landanna millum. \u00cd a\u00f0ru syftu var\u00f0 \u00e6tlanin, at EF skuldi mennast til eitt b\u00faskaparligt og politiskt samveldi. Fyri at standa seg \u00edm\u00f3ti hesum felagsskapi t\u00f3ku tey sjey europeisku londini Danmark, Sv\u00f8r\u00edki, Noreg, St\u00f3ra Bretland, Portugal, Eysturr\u00edki og Sveis seg saman \u00ed felagsskapin EFTA (stytting fyri European Free Trade Association \u00e1 enskum). S\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur \u00ed Stokkh\u00f3lmi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed november 1959. EFTA er eitt fr\u00edhandils\u00f8ki, har allur tollur \u00edmillum limalondini er avtikin, samstundis sum hv\u00f8rt limaland s\u00e6r kann var\u00f0veita tann toll, tey h\u00f8vdu vi\u00f0 tri\u00f0jalond. F\u00f8royar gj\u00f8rdist limur \u00ed EFTA \u00ed 1967, men f\u00f3r \u00ed 1972 burtur\u00far aftur, t\u00e1 i\u00f0 Danmark gj\u00f8rdist limur \u00ed ES. Tey EFTA-lond, i\u00f0 ikki eru farin upp \u00ed ES, skriva\u00f0u \u00ed 1992 undir ein sokalla\u00f0an EBS-s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 ES. EBS er stytting fyri Europeiska B\u00faskapar Samstarvi\u00f0, sum merkir, at Innmarkna\u00f0urin \u00ed ES eisini kom at fevna um EFTA londini. N\u00fa er einki eftir av EFTA, og tey lond, sum ikki hava fingi\u00f0 limaskap \u00ed ES, hava \u00ed sta\u00f0in fingi\u00f0 handilss\u00e1ttm\u00e1la, EBS-avtaluna.\n\nStj\u00f8rnurnar \u00ed flagginum hj\u00e1 ES siga fr\u00e1, hvussu mong lond v\u00f3ru limir, men n\u00fa eru fleiri lond komin afturat.\n\nSkipan \n\nValdi\u00f0 \u00ed ES ver\u00f0ur b\u00fdtt \u00ed tr\u00edggjar partar. L\u00f3ggevandi valdi\u00f0 hevur r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0, \u00fatinnandi valdi\u00f0 hevur kommissi\u00f3nin, og d\u00f3msvaldi\u00f0 hevur d\u00f3mst\u00f3lurin. Haraftrat er r\u00e1\u00f0gevandi ting, sum eitur Evropatingi\u00f0.\n\n R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0 ella ES-R\u00e1\u00f0i\u00f0 (enskt: Council of the European Union) hevur skrivstovur s\u00ednar \u00ed Br\u00fassel. \u00cd r\u00e1\u00f0num eru 28 r\u00e1\u00f0harrar, ein \u00far hv\u00f8rjum limalandi. Ta\u00f0 er r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0, sum samtykkir l\u00f3girnar \u00ed ES.\n\n Kommissi\u00f3nin (enskt: European Commission) hevur skrivstovu \u00ed Br\u00fassel. \u00cd kommissi\u00f3nini eru 28 limir, 2 \u00far teimum st\u00f3ru limalondunum og 1 \u00far teimum sm\u00e1u. Kommissi\u00f3nin skal koma vi\u00f0 uppskoti um n\u00fdggjan politikk og n\u00fdggjar l\u00f3gir. T\u00e1 i\u00f0 l\u00f3girnar eru samtyktar, skal kommissi\u00f3nin s\u00edggja til, at t\u00e6r ver\u00f0a hildnar.\u2028\n\n ES-d\u00f3mst\u00f3lurin (enskt: European Court of Justice) hevur s\u00e6ti \u00ed Luksemborg. \u00cd honum er 1 d\u00f3mari \u00far hv\u00f8rjum limalandi, og avger\u00f0ir, tiknar \u00ed ES-d\u00f3mst\u00f3linum, skuldu ver\u00f0a tiknar fram um d\u00f3marnar \u00ed limalondunum.\u2028\n\n ES-Parlamenti\u00f0 ella Evropatingi\u00f0 (enskt: European Parliament) heldur s\u00ednar fundir \u00ed Strassborg, Fraklandi. \u00cd tinginum eru 751 limir, sum ver\u00f0a valdir fyri fimm \u00e1r \u00ed senn av borgarunum \u00ed limalondunum. \u00dar Danmark eru 13 limir. Tingi\u00f0 umbo\u00f0ar f\u00f3lki\u00f0, og politikarar \u00far n\u00f3gvum ymiskum flokkum \u00ed Evropa hava s\u00e6ti har. Tingi\u00f0 skal til d\u00f8mis taka st\u00f8\u00f0u til \u00f8ll uppskotini fr\u00e1 kommissi\u00f3nini um f\u00edggjarpolitikkin \u00ed ES.\n\nSambandi\u00f0 millum F\u00f8royar og ES \n\nF\u00f8royar er ikki limur \u00ed ES, men ta\u00f0 er Danmark, sum F\u00f8royar er \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0. B\u00e6\u00f0i \u00e1\u00f0renn og aftan\u00e1 at Danmark f\u00f3r upp \u00ed ES, hava anst\u00f8\u00f0ingar har, eins og \u00ed F\u00f8royum, hildi\u00f0 fundir og gingi\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lisgongur. \u00cd \u00f8llum Nor\u00f0urlondum eru f\u00f3lk b\u00e6\u00f0i \u00edm\u00f3ti og fyri ES. Vid\u00f0haldsf\u00f3lk halda, at ES hevur bundi\u00f0 londini \u00ed Evropa fastari saman, og tey 28 ES londini hava fingi\u00f0 st\u00f8rri \u00e1virkan \u00e1 heimin. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ES er til gagns fyri til d\u00f8mis \u00fatflutning og fyri f\u00f3lk flest. Andst\u00f8\u00f0ingar halda, at landi\u00f0 missir ein part av st\u00f8\u00f0u s\u00edni sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki. Tey vilja hava fr\u00e6lsi sj\u00e1lvi at r\u00e1\u00f0a og vilja ikki, at landi\u00f0 skal ver\u00f0a stj\u00f3rna\u00f0 \u00far Br\u00fassel. \n\n\u00cd 1970 f\u00f3ru Danmark, St\u00f3rabretland, \u00cdrland og Noreg undir samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 EF um m\u00f8guligan limaskap. Undir samr\u00e1\u00f0ingunum seg\u00f0i danski markna\u00f0arr\u00e1\u00f0harrin, at fyri F\u00f8royar og Gr\u00f8nland kundu taka seg upp serligir spurningar, sum gj\u00f8rdu ta\u00f0 ney\u00f0ugt, at serskipanir av ymsum slagi v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar fyri hesar partar av r\u00edkinum. Hetta setti av \u00e1lvara fer\u00f0 \u00e1 kjaki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum um, hv\u00f8rt F\u00f8royar skuldu fylgja Danmark inn \u00ed felagsskapin\n\n2. oktober 1972 var\u00f0 sta\u00f0fest vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u, at Danmark skuldi gerast partur av EF. Danski uppt\u00f8kus\u00e1ttm\u00e1lin \u00ed EF fevndi ikki um F\u00f8royar. Eisini St\u00f3rabretland og \u00cdrland valdu at gerast limir. Samb\u00e6rt r\u00e1\u00f0gevandi f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u \u00ed Noregi, har meirilutin av f\u00f3lkinum var \u00edm\u00f3ti limaskapi, avgj\u00f8rdi norska stj\u00f3rnin at m\u00e6la St\u00f3rtinginum til ikki at samtykkja lutt\u00f8ku \u00ed EF. S\u00ed\u00f0ani l\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed januar 1972 hev\u00f0i vi\u00f0gj\u00f8rt EF m\u00e1li\u00f0 v\u00f3ru n\u00fa farnar hendingar fram av st\u00f3rum t\u00fddningi fyri st\u00f8\u00f0u F\u00f8roya m\u00f3tvegis EF. EFTA londini, sum ikki s\u00f8ktu um limaskap \u00ed EF, h\u00f8vdu \u00f8ll fingi\u00f0 fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 EF; og Noreg ynskti ikki longur limaskap, men samr\u00e1ddist n\u00fa vi\u00f0 EF um fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1la. \n\nT\u00e1 l\u00f8gtingi\u00f0 fyrst \u00ed sjeyti\u00e1runum skuldi taka st\u00f8\u00f0u til, um F\u00f8royar skuldu fara vi\u00f0 Danmark inn \u00ed Evropeiska Felagsmarkna\u00f0in (EF), birtist ein tann st\u00f8rsta politiska r\u00f8rsla, sum hevur veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum: F\u00f3lkafylkingin m\u00f3ti EEC. Fylkingin - v\u00e6l stu\u00f0la\u00f0 av serliga Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum - f\u00f8rdi eina kampanju, i\u00f0 l\u00fdsti felagsmarkna\u00f0in sum naka\u00f0 st\u00f3rt og fremmant, i\u00f0 f\u00f3r at t\u00fdna F\u00f8royar, gj\u00f8rdust vit limir. M\u00e1li\u00f0 um f\u00f8royskan EF limaskap var\u00f0 endaliga avgreitt, t\u00e1 i\u00f0 eitt samt l\u00f8gting \u00ed 1974 gj\u00f8rdi av, at F\u00f8royar skuldu standa uttanfyri, h\u00f3ast Danmark var fari\u00f0 inn \u00ed felagsskapin. \n\n\u00cd 1992 atkv\u00f8ddi ein meirluti av d\u00f8num \u00edm\u00f3ti t\u00e6ttari ES-samarbei\u00f0i. Danska f\u00f3lki\u00f0 er 1 % av f\u00f3lkinum \u00ed ES, og danir eiga bert ein l\u00edtlan part av atkv\u00f8\u00f0unum \u00ed ES-r\u00e1\u00f0num og 1,7 % \u00ed ES-parlamentinum.\n\nSendistova F\u00f8roya \u00ed Evropasamveldinum \n\nSendistovan \u00ed Br\u00fassel starvast mest vi\u00f0 vi\u00f0urskiftum F\u00f8roya vi\u00f0 ES. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 sendistovum F\u00f8roya er \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum, eins og hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum, at skapa og r\u00f8kja sambond \u00ed vertslandinum og mi\u00f0la kunning og sambond millum mentanarl\u00edv og a\u00f0rar samfelagsb\u00f3lkar \u00ed vertslandinum. Kate Sanderson er fyrsta sendikvinna F\u00f8roya \u00ed Br\u00fassel.\n\nES-boykott \u00edm\u00f3ti F\u00f8royum \n\n28. august 2013 valdi ES at fremja boykott m\u00f3ti F\u00f8royum \u00e1 tann h\u00e1tt, at f\u00f8roysk skip vi\u00f0 makreli og sild ikki sluppu \u00ed ES-havn ella ES-land yvirh\u00f8vur. Hetta orsaka\u00f0 av \u00f3semju um hvussu st\u00f3ran part av makrelkvotuni, i\u00f0 F\u00f8royar skal hava. ES metti, at F\u00f8royar ikki fiska\u00f0i bur\u00f0ardygt. F\u00f8royar stevndu ES til WTO. Hin 11. juni 2014 kunngj\u00f8rdi Maria Damanaki, fiski- og vinnum\u00e1lakommiserur hj\u00e1 ES, at avtala um sildakvotu var\u00f0 gj\u00f8rd millum F\u00f8royar og ES, og at ES n\u00fa f\u00f3r at enda handilsforingunum m\u00f3ti F\u00f8royum, sum hev\u00f0i vart s\u00ed\u00f0an 28. august 2013. Sum partur \u00ed n\u00fdggju semjuni lova\u00f0i Jacob Vestergaard, fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri F\u00f8roya, at F\u00f8royar f\u00f3ru at taka aftur stevningina \u00ed WTO m\u00f3ti ES.\n\nLimalond \n\nEvropasamveldi\u00f0 er vaksi\u00f0 sera n\u00f3gv s\u00ed\u00f0an R\u00f3ms\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur av Vesturt\u00fdsklandi, Fraklandi, Italia, Ni\u00f0urlondum, Belgia og Luksemborg \u00ed 1957. Tey seks stovnandi londini ver\u00f0a ofta umr\u00f8dd sum tey seks ella kjarnu-Evropa. \n\n22 onnur lond blivin innlima\u00f0 \u00ed ES s\u00ed\u00f0an stovnanina, hetta er hent \u00ed seks umf\u00f8rum (limalond, i\u00f0 eisini eru vi\u00f0 \u00ed Evru-samstarvinum, eru merkt vi\u00f0 \"\u20ac\"):\n\n  \u20ac (1958)\n  \u20ac (1958)\n  \u20ac (1958)\n  \u20ac (1958)\n  \u20ac (1958)\n  \u20ac (1958)\n  (1973)\n  \u20ac (1973)\n  (1973)\n  \u20ac (1981)\n  \u20ac (1986)\n  \u20ac (1986)\n  \u20ac (1995)\n  \u20ac (1995)\n  (1995)\n  \u20ac (2004)\n  (2004)\n  \u20ac (2004)\n  (2004)\n  \u20ac (2004)\n  \u20ac (2004)\n  \u20ac (2004)\n  (2004)\n  \u20ac (2004)\n  \u20ac (2004)\n  (2007)\n  (2007)\n  (2013)\n\nFri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \n\nES fekk Nobel fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed 2012. \u00cd hennara grundgevingum var\u00f0 m.a. sagt, at ES \u00ed yvir seks \u00e1rat\u00edggju hevur virka\u00f0 fyri fri\u00f0i, f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i og mannar\u00e6ttindum \u00ed Evropa. Nevndin v\u00edsti \u00e1, at \u00e1\u00f0renn Seinna heimsbardaga h\u00f8vdu T\u00fdskland og Frakland, \u00ed eitt 70 \u00e1ra skei\u00f0, veri\u00f0 \u00ed kr\u00edggi tr\u00edggjar fer\u00f0ir. Eisini t\u00f3k Nobelnevndin fram, at ES hevur sl\u00f3\u00f0a\u00f0 fyri f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, ikki minst \u00ed Eystur- og Su\u00f0urevropa er f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i styrkt, og fleiri str\u00ed\u00f0 millum etniskar b\u00f3lkar eru loyst \u00e1 fri\u00f0arligan h\u00e1tt. Samanumtiki\u00f0 hevur ES, samb\u00e6rt Nobelnevndini, stabilisera\u00f0 Evropa, og broytt ta\u00f0 fr\u00e1 at vera ein heimspartur, sum var merktur av kr\u00edggi, til at vera ein heimspartur, har fri\u00f0ur valdar. \u201cEvropeiska Samveldi\u00f0 hevur \u00ed 60 \u00e1r borga\u00f0 fyri st\u00f8\u00f0ufesti, trygd og fri\u00f0i \u00ed Evropa s\u00ed\u00f0ani Seinna heimsbardaga, og hevur eisini styrkt mannar\u00e6ttindini \u00ed Evropa\", seg\u00f0i Thorbj\u00f8rn Jagland, forma\u00f0ur \u00ed Nobelnevndini, t\u00e1 hann \u00ed okt. 2012 kunngj\u00f8rdi, hv\u00f8r f\u00e6r fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina 2012. \n\nES hevur \u00ed fleiri \u00e1r veri\u00f0 \u00ed uppskoti at f\u00e1a fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina. Nobelnevndin var\u00f0 samd um at lata ES hei\u00f0ursl\u00f8nina.\n\nS\u00ed eisini \n\n Evropa\n\nKeldur \n\nEvropa"}
{"id": "6456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkakirkjan", "title": "F\u00f3lkakirkjan", "text": "F\u00f3lkakirkjan er almenna kirkjan \u00ed F\u00f8royum, og ta\u00f0 vi\u00f0f\u00f8rir millum anna\u00f0, at ta\u00f0 er l\u00e6ra f\u00f3lkakirkjunnar, i\u00f0 ver\u00f0ur l\u00e6rd n\u00e6mingum \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum. Eisini byrjar tingsetan \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku vi\u00f0 at landsins politikarar og prestar fara til gudst\u00e6nastu \u00ed Havnar kirkju. F\u00f3lkakirkjan er evangelisk-luthersk. \n\nFlestu f\u00f8royingar eru \u00ed f\u00f3lkakirkjuni, t\u00f3 at grundl\u00f3gin \u00ed 1849 tryggja\u00f0i tr\u00faarfr\u00e6lsi. \u00cd F\u00f8royum eru 14 prestagj\u00f8ld og 20 prestar. Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r er kirkjur\u00e1\u00f0sval. R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur r\u00e6ttiliga st\u00f3rar heimildir. Ta\u00f0 velur prest, klokkara, dekn og urguleikara. Ta\u00f0 ansar eftir, at kirkjan ver\u00f0ur hildin \u00ed g\u00f3\u00f0um standi, og gevur loyvi til sangframf\u00f8rslur og t\u00f3nlistaframf\u00f8rslur \u00ed kirkjuni.\n\nkristind\u00f3mur\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 1963 var\u00f0 pr\u00f3staemb\u00e6ti\u00f0 avtiki\u00f0, og varabispur settur \u00ed sta\u00f0in. \u00cd 1990 gj\u00f8rdust F\u00f8royar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt bispad\u00f8mi, og bispurin ovasti myndugleiki kirkjunnar. \u00d3lavs\u00f8kudag 2007 var\u00f0 F\u00f3lkakirkjan yvirtikin.\n\nPrestar \n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya hevur fyrireikandi presta\u00fatb\u00fagving. Flestu prestarnir f\u00e1a endaliga \u00fatb\u00fagving \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed \u00c5rhus, Keypmannahavn ella Reykjav\u00edk.\n\nL\u00e6ra\n\nAltargangur\n\nBarnad\u00f3pur \n\nBarnad\u00f3pur ver\u00f0ur praktisera\u00f0ur \u00ed F\u00f3lkakirkjuni. B\u00f8rn og vaksin, sum ver\u00f0a doypt \u00ed kirkjuni, gerast limir \u00ed f\u00f3lkakirkjuni. B\u00f8rnini ver\u00f0a borin til doypifuntin inni \u00ed k\u00f3ri, har prestur doypir tey. T\u00e1 eitt barn fer til d\u00f3pin, hevur ta\u00f0 fleiri gummur og gubbar - hesi eru oftast familja og vinir hj\u00e1 foreldrunum. Formliga er uppg\u00e1van hj\u00e1 gudforeldrum at hava \u00e1byrgdina av kristnu uppalingini hj\u00e1 barninum, skuldi so bori\u00f0 \u00e1, at foreldrini fella fr\u00e1, \u00e1\u00f0renn barni\u00f0 er konfirmera\u00f0. T\u00f3 er ta\u00f0 ofta eisini so, at forv\u00e6nta\u00f0 ver\u00f0ur, at gummur og gubbar taka seg eitt sindur eyka av barninum \u00ed t\u00edmiliga l\u00edvinum, geva j\u00f3la- og f\u00f8\u00f0ingardagsg\u00e1vur o.s.fr. Formliga treytin fyri at kunna gerast gumma ella gubbi er vanliga, at man tilhoyrir f\u00f3lkakirkjuna og er konfirmera\u00f0ur. Fr\u00e1vik ver\u00f0a t\u00f3 vi\u00f0hv\u00f8rt gj\u00f8rd fr\u00e1 hesi reglu.\n\nKonfirmati\u00f3n\n\nBr\u00fadleyp\n\nJar\u00f0arfer\u00f0\n\nTr\u00faarj\u00e1ttanir og j\u00e1ttanarrit \n\n Apost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin\n Nik\u00e6no-konstantinopolitanska tr\u00faarj\u00e1ttanin\n Athanasianska tr\u00faarj\u00e1ttanin\n Augsburgska tr\u00faarj\u00e1ttanin\n L\u00edtla katekismus hj\u00e1 Martin Luther\n\nPrestagj\u00f8ld \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Prestagj\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum\n\u00d8ll, sum eru \u00ed f\u00f3lkakirkjuni, eru \u00ed einum kirkjuli\u00f0i \u00ed einum prestagjaldi. \u00cd einum prestagjaldi er ein kirkja ella fleiri. Hv\u00f8r kirkja hevur kirkjur\u00e1\u00f0, klokkara, dekn og urguleikara. Prestagj\u00f8ldini \u00ed f\u00f8roysku F\u00f3lkakirkjuni eru 14 \u00ed tali:\n\n Nor\u00f0oya eystara prestagjald.\n Nor\u00f0oya vestara prestagjald. \n Nes prestagjald.\n Glyvra prestagjald.\n Fuglafjar\u00f0ar prestagjald.\n Ei\u00f0is prestagjald.\n Sj\u00f3var prestagjald.\n Nor\u00f0urstreymoyar prestagjald.\n Su\u00f0urstreymoyar eystara prestagjald.\n Su\u00f0urstreymoyar vestara prestagjald.\n V\u00e1ga prestagjald.\n Sandoyar prestagjald.\n Su\u00f0uroyar nor\u00f0ara prestagjald.\n Su\u00f0uroyar sunnara prestagjald.\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Kirkjur \u00ed F\u00f8royum\n\n Christianskirkjan\n F\u00e1mjins kirkja\n Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan\n Funnings kirkja\n Havnar Kirkja\n Hovs kirkja\n H\u00fasa kirkja\n Porkeris kirkja\n Tv\u00f8royrar kirkja\n Vesturkirkjan\n V\u00e1gs kirkja\n Glyvra kirkja\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n http://www.folkakirkjan.fo\n\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan"}
{"id": "6459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anatolia", "title": "Anatolia", "text": "Anatolia (grikskt: \u03b1\u03bd\u03b1\u03c4\u03bf\u03bb\u03b9\u03b1v, turkiskt: Anadolu, eisini kent sum L\u00edtla \u00c1sia (Grikskt: \u039c\u03b9\u03ba\u03c1\u03ac \u1f08\u03c3\u03af\u03b1 Mikr\u00e1 As\u00eda)) er eitt \u00f8ki\u00f0 \u00ed \u00fatsynningshorninum \u00e1 \u00c1sia og er \u00ed dag ein partur av Turkalandi. Anatolia var landi\u00f0 hj\u00e1 hittittum \u00ed 2. \u00f8ld \u00e1.Kr.\n\nTurkaland\nMi\u00f0eystur\nS\u00f8ga"}
{"id": "6460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hittittar", "title": "Hittittar", "text": "Hittittarnir b\u00fa\u00f0u \u00ed Anatolia \u00ed n\u00faverandi Turkalandi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur teirra var Hattusha.\n\nKeldur \n\n Bryce, Trevor: The Kingdom of the Hittites\n Ceram, C. W.: Hittiternes g\u00e5de - Opdagelsen af hittiternes rige, Berlingske (1956)\n\nB\u00f3kmentir um hittitar \n\n Bech, Sussi: Rejsen til Hattusas (teknir\u00f8\u00f0), Carlsen (1991)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHattusas/Bogazk\u00f6y \nMyndir hj\u00e1 Bo\u011fazk\u00f6y\nMyndir hj\u00e1 Yaz\u0131l\u0131kaya\nDer Anitta Text (hj\u00e1 TITUS) \n\nF\u00f3lk\nMi\u00f0eystur\nFornfr\u00f8\u00f0i\nS\u00f8ga"}
{"id": "6461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hattusha", "title": "Hattusha", "text": "Hattusha var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur hittittanna. Hetta var \u00ed Anatolia \u00ed n\u00faverandi Turkalandi.\n\nKeldur\n\nB\u00f3kmentir um Hattusha \n\n Bech, Sussi: Rejsen til Hattusas (teknir\u00f8\u00f0), Carlsen (1991)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Hattusha\n Hattusha Photo Album\n Hattusha: the Hittite Capital - UNESCO World Heritage Centre\n\nFornfr\u00f8\u00f0i\nMi\u00f0eystur\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "6462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gudforeldur", "title": "Gudforeldur", "text": "Gudforeldur er savniheiti fyri gummur (gudmammur) og gubbar (gudp\u00e1par).\n\nGudforeldur \u00ed F\u00f3lkakirkjuni \n\nKirkjusi\u00f0ur var, at elsta gumman bar barni\u00f0 fram til d\u00f3pin og vegna barni\u00f0 j\u00e1tta\u00f0i kristnu tr\u00fanna.\n\nKeldur \n\n H\u00e1berg, Petur: Gumma m\u00edn og eg, Kristiligar b\u00f3kmentir (1976)\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "6463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristiligi%20F%C3%B3lkaflokkurin", "title": "Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin", "text": "Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin, F\u00f8roya Frambur\u00f0s- og Fiskivinnuflokkur var\u00f0 vanliga bert nevndur Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin. Flokkurin stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsval fr\u00e1 1958 til 1998.\n\nFormenn\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir flokkar"}
{"id": "6464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tey%20dansa%20eins%20og%20skuggar", "title": "Tey dansa eins og skuggar", "text": "Sangurin Tey dansa eins og skuggar var\u00f0 yrktur til kapping, sum Amnesty International F\u00f8roya deild \u00fatskriva\u00f0i umlei\u00f0 1990. Til frumframf\u00f8rsluna \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum var\u00f0 hann sungin av Ey\u00f0uni Nols\u00f8e, og Finnur Hansen sp\u00e6ldi undir. Fuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3r stj\u00f3rna\u00f0 av Frits Johannesen \u00e1tti k\u00f3rsangin aftanfyri. Fyrstu fer\u00f0irnar, sangurin var\u00f0 sp\u00e6ldur \u00ed \u00fatvarpinum, var ta\u00f0 ein liveuppt\u00f8ka fr\u00e1 hesari framf\u00f8rslu, men seinni var\u00f0 sangurin endurinnsp\u00e6ldur vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum k\u00f3ri.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskur k\u00f3rsangur"}
{"id": "6465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafjar%C3%B0ar%20Gentuk%C3%B3r", "title": "Fuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3r", "text": "Fuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3r er sum navni\u00f0 sigur eitt gentuk\u00f3r \u00far Fuglafir\u00f0i. K\u00f3ri\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1982 av Frits Johannesen, og hevur s\u00ed\u00f0ani havt ymiskar k\u00f3rlei\u00f0arar og klaverleikarar.\n\nK\u00f3rlei\u00f0sla \nFrits Johannesen\n\nKlaverfylgisp\u00e6l \nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni\nEy\u00f0un \u00e1 Lakjuni\n\nVirksemi \nK\u00f3ri\u00f0 hevur havt st\u00f3rt konsertvirksemi, b\u00e6\u00f0i innan- og uttanlands. Eisini hevur k\u00f3ri\u00f0 vi\u00f0 millumbilum \u00fatgivi\u00f0 bond og seinni fl\u00f8gur.\n\nF\u00f8royar \n\nT\u00e1 k\u00f3rverki\u00f0 Carmina Burana eftir Carl Orff var\u00f0 uppf\u00f8rt \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, var gentuk\u00f3ri\u00f0 eitt av luttakandi k\u00f3runum. \n\nT\u00e1 Sissel Kyrkjeb\u00f8 var \u00e1 konsertfer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1991, var k\u00f3ri\u00f0 bakgrundsk\u00f3r \u00ed onkrum einstakum lagi \u00e1 konsertini \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, og harumframt mynda\u00f0u umlei\u00f0 10 gentur fr\u00e1 Fuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3ri saman vi\u00f0 10 gentum fr\u00e1 Gentuk\u00f3rinum hj\u00e1 Paula \u00ed Sandager\u00f0i eitt \u00farvalsk\u00f3r, i\u00f0 fylgdi Sissel Kyrkjeb\u00f8 \u00e1 \u00f8llum konsertunum \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00ed Havn og \u00ed Christianskirkjuni \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nFuglafjar\u00f0ar Gentuk\u00f3r sang eisini k\u00f3r til frumframf\u00f8rsluna av \"Tey dansa eins og skuggar\", sum Ey\u00f0un Nols\u00f8e syngur.\n\n\u00cd 1992 lutt\u00f3k k\u00f3ri\u00f0 undir lei\u00f0slu av John H\u00f8ybye \u00e1 T\u00f3rshavnar Jazz-, F\u00f3lka- og Bluesfestivali; ta\u00f0 var eisini John H\u00f8ybye sum stj\u00f3rna\u00f0i k\u00f3rinum til jazzkendu 10 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardagskonsertini, sum var \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Kirkju \u00ed august sama \u00e1r.\n\nUttanlandsfer\u00f0ir \n1990 Vesturnoreg\n1991 Nor\u00f0ursv\u00f8r\u00edki\n1992 Danmark\n1993 Danmark og T\u00fdskland\n\n\u00datg\u00e1vur og uppt\u00f8kur\nKrokus\n\nF\u00f8royskur k\u00f3rsangur"}
{"id": "6466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kavar%C3%B0afelagi%C3%B0", "title": "B\u00f3kavar\u00f0afelagi\u00f0", "text": "B\u00f3kavar\u00f0afelagi\u00f0 er felagi\u00f0 fyri allar b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 b\u00f3kasavnsfakligari \u00fatb\u00fagving. \u00cd nevndini sita H\u00f8gni Bech, Herluf Hansen og Kartni Ravnsfjall \n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1986, og er eitt \u00e1hugafelag. \n\nFyri at gerast limur \u00ed B\u00f3kavar\u00f0afelagnum, krevst b\u00f3kasavnsfaklig \u00fatb\u00fagving fr\u00e1 h\u00e6gri l\u00e6rustovni sum Bibliotekar DB, cand. scient.bibl., cand.mag. \u00ed mentan og mi\u00f0lan ella onnur vi\u00f0komandi \u00fatb\u00fagving.  \n\n\u00cd 2019 eru umlei\u00f0 25 limir \u00ed B\u00f3kavar\u00f0afelagnum. Nevndarlimir \u00ed B\u00f3kavar\u00f0afelagnum ver\u00f0a valdir fyri tvey \u00e1r \u00ed senn \u00e1 \u00e1rliga a\u00f0alfundinum. Nevndin skipar seg sj\u00e1lv vi\u00f0 formanni, skrivara og kassameistara. Flestu limir \u00ed B\u00f3kavar\u00f0afelagnum eru limir \u00ed Magistarafelagi F\u00f8roya \u00ed AKF, og summir eru limir \u00ed Starvsmannafelagnum.\n\nFormenn \n\n ?? - 2007 Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0\n 2007 - 2009Kristina Petersen\n 2009 - 2012Laura Vinther\n 2012 - 2014 Svend H\u00f8jgaard\n 2014 - 2015 Oyv\u00f8r Dam Lassen\n 2015-2016  Sof\u00eda Olsen\n2017  Unn Paturson\n2018-2019 H\u00f8gni Bech\n\nSkrivarar \n\n ?? - V\u00f3nbj\u00f8rt Vang\n ?? - V\u00edgdis Bjarnad\u00f3ttir\n  - 2014 Johanna Cathrina M\u00f8rk\u00f8re\n  2014 -  Kristina Petersen\n2016 Unn Paturson\n2017  H\u00f8gni Bech\n\nKassameistarar \n\n ?? - 2008 Kartni Ravnsfjall\n 2008  Laura Vinther\n 2013 - 2015 Sof\u00eda Olsen\n 2015  V\u00f3nbj\u00f8rt Vang\n2016 Malan Hilmarsd\u00f3ttir\n2017  Malan Hilmarsd\u00f3ttir\n\nB\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum \nB\u00f3kasavnsfaklig \u00fatb\u00fagving fr\u00e1 h\u00e6gri l\u00e6ristovni er kravd fyri at kunna setast \u00ed starv sum b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 almennu b\u00f3kas\u00f8vnunum \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n\nYrkisfelag\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "6468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnbj%C3%B8rn%20%C3%93.%20Dalsgar%C3%B0", "title": "Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0", "text": "Arnbj\u00f8rn \u00d3lavsson Dalsgar\u00f0 (f. 28. august 1971, \u00e6tta\u00f0ur av Velbasta\u00f0) er rith\u00f8vundur, b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og t\u00f3nleikari, guitarleikari. \u00cd 2012 var\u00f0 hann settur \u00ed starv sum lei\u00f0ari \u00e1 B\u00fdarb\u00f3kasavninum. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 starva\u00f0ist hann \u00e1 F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavni. Hann gj\u00f8rdist li\u00f0ugur vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving sum b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00ed 1999. Hann er f\u00f8ddur \u00ed 1971, er uppvaksin \u00e1 Velbasta\u00f0 og b\u00fdr \u00ed Havn. Er ritstj\u00f3ri \u00e1 b\u00f3kmentat\u00ed\u00f0arritinum Vencili saman vi\u00f0 Oddfr\u00ed\u00f0a M. Rasmussen. \u00c1rini 2003-2007 hevur hann veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed B\u00f3kavar\u00f0afelagnum, og \u00ed mars 2007 bleiv hann valdur til formann \u00ed Rith\u00f8vundafelagnum og leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed B\u00f3kavar\u00f0afelagnum, hann var\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelagnum til 2009. Me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1990-\u00e1runum var hann onkunt\u00ed\u00f0 bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 bla\u00f0num Oyggjaskeggi, sum er bla\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 f\u00f8royskum lesandi uttanlands, serliga \u00ed Danmark. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt sum guitarleikari \u00ed fleiri f\u00f8royskum orkestrum, ta\u00f0 var \u00ed 1980-\u00e1runum. Hann sp\u00e6ldi eitt n\u00fa saman vi\u00f0 James Olsen og \u00d3la Hans Andreasen. Arnbj\u00f8rn er giftur vi\u00f0 Rigmor Dam, sum er l\u00f8gtingskvinna (2011-), l\u00e6rari og bla\u00f0kvinna. Tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn saman.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStutts\u00f8gus\u00f8vn \n2015 So hon starir inn \u00ed veggin\n2016 Albert\n\nStutts\u00f8gur \u00ed t\u00ed\u00f0arritum vm. \n 2005 Hygg hasin j\u00f3lama\u00f0urin, \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2005 Mausan er horvin, \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2006 Toftin hinumegin, \u00fatgivin \u00ed savninum \"Svartidey\u00f0i og a\u00f0rar sp\u00f8kilsiss\u00f8gur\"\n 2006 Skuggarnir \u00e1 Skarvatanga, \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2006 So hon starir inn \u00ed veggin, \u00ed Vencili 1\n 2007 Ivin,  \u00ed Vencili 2\n 2007 Eisini sl\u00edkt, sum n\u00edvir \u00ed Vencili 2\n 2008 Lj\u00f3si\u00f0 \u00ed Vencili 5\n 2008 Ein misskiljing \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2010 Triglav \u00ed Vencil 8\n 2010 Br\u00f8\u00f0ur \u00ed Vencil 9\n 2010 Hann sj\u00e1lvur \u00ed Horni \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2011 Eitt satt undur \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2012 Albert og uttanroyndarv\u00edsindini, Albert og skaparin, Albert og almenni\u00f0 \u00ed Vencili 11\n 2012 H\u00e1si Andersen \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2013 Tr\u00edggjar s\u00f8gur \u00ed Vencili nr. 13\n2015 S\u00f8ga s\u00f8kir maka \u00ed Vencili nr. 15\n2015 P\u00e1pi tekir, \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n\nYrkingar \n 2009 Tv\u00e6r yrkingar \u00ed Vencili 7\n\n\u00c6vint\u00fdr \n2014 Einafer\u00f0 var ta\u00f0 ..., Savn vi\u00f0 15 f\u00f8royskum \u00e6vint\u00fdrum, sum Jakob Jakobsen savna\u00f0i \u00e1 fer\u00f0um s\u00ednum \u00ed F\u00f8royum seinast \u00ed 19. \u00f8ld. Rith\u00f8vundar: Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0, Lydia Didriksen, Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen, Oddv\u00f8r Johansen. Tekningar: Ann-Mari Egholm, Edward Fugl\u00f8, Herdis Jakobsen, J\u00f3n Sonni Jensen, ISBN 978-99972-0-112-6\n\nKeldur \n\n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya\n B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nf\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nVelbasta\u00f0f\u00f3lk\nHavnaf\u00f3lk\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "6469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0un%20Nols%C3%B8e", "title": "Ey\u00f0un Nols\u00f8e", "text": "Ey\u00f0un Nols\u00f8e er f\u00f8ddur \u00ed 1966. Hann er ein av frontfigurunum \u00ed Fr\u00e6ndum. Hann b\u00fdr n\u00fa \u00e1 Tv\u00f8royri og eigur tr\u00edggjar d\u00f8tur. Umframt at vera t\u00f3nleikari, er Ey\u00f0un Nols\u00f8e eisini g\u00f3\u00f0ur telvari. Hann vann FM \u00ed talvi \u00ed 1995.\n\n\u00datg\u00e1vur sum einstaklingur \n\n Dansa\n So n\u00f3gvar r\u00f8ddir (2007)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sangtekstir.com\n\nNols\u00f8e, Ey\u00f0un\nNols\u00f8e, Ey\u00f0un\nF\u00f8royskir telvarir\nFr\u00e6ndur\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "6472", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orknoyggjar", "title": "Orknoyggjar", "text": "Orknoyggjar (skotskt g\u00e6liskt: Arcaibh, enskt: the Orkney Islands) eru ein oyggjab\u00f3lkur millum Hetland og skotska meginlandi\u00f0. Oyggjab\u00f3lkurin er ein av 32 skotskum regi\u00f3nunum. Ta\u00f0 eru 200 sm\u00e1ar oyggjar 16 km \u00ed ein nor\u00f0an \u00far Caithness \u00ed Nor\u00f0urskotlandi. St\u00f8rsta oyggin nevnist Mainland (sama or\u00f0 sum f\u00f8royskt meginland). F\u00f3lk b\u00fdr \u00e1 umlei\u00f0 20 oyggjum. \n\nOrkney hevur umlei\u00f0 20\u202f100 \u00edb\u00fagvar, harav b\u00fagva 7000 \u00ed h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdnum Kirkwall. \u00cd ferjub\u00fdnum Stromness b\u00fagva umlei\u00f0 2000 f\u00f3lk.\n\nS\u00f8ga \n\nLongu \u00ed 8. \u00f8ld settu fyrstu nor\u00f0menninir b\u00fagv her. Oyggjarnar komu sum fr\u00e1 lei\u00f0 undir norskt vald, og norsk mentan, m\u00e1l og virksemi gj\u00f8rdist r\u00e1\u00f0andi.\n\nSkara Brae \n\nBygdin Skara Brae var\u00f0 bygd \u00ed yngru stein\u00f8ld um 3000 f.Kr. Hon var\u00f0 funnin av tilvild \u00ed 1850, t\u00e1 i\u00f0 sandurin, sum hev\u00f0i fjalt bygdina \u00f8ld eftir \u00f8ld, feyk burtur \u00ed einum herviligum \u00f3dnarve\u00f0ri. \u00cd bygdini eru eini t\u00edggju la\u00f0a\u00f0 h\u00fas. Veggirnir v\u00f3ru la\u00f0a\u00f0ir av fl\u00f8tum hellum, g\u00f3lvini v\u00f3ru steinsett vi\u00f0 st\u00f3rum hellum. Innb\u00fagvi\u00f0 var la\u00f0a\u00f0 av gr\u00f3ti ella h\u00f8gt inn \u00ed veggin. B\u00fanyttur og ambo\u00f0 v\u00f3ru eisini av steini, sumt av beini. Vi\u00f0ur var eingin, t\u00ed sk\u00f3gur veksur ikki \u00ed Orknoyggjum. \n\nSkara Brae var\u00f0 sett \u00e1 heimsmentanararvslistan hj\u00e1 UNESCO \u00ed 1999.\n\nLandal\u00e6ra \n\n Auskerry er ein l\u00edtil oyggj vi\u00f0 vita og fuglareservati. \n Burray er ein l\u00edtil oyggj, sum hevur eitt savn vi\u00f0 steinrenningum. \n Eday\n Egilsay \n Eynhallow \n Flotta \n Graemsay \n Holm of Papa \n Hoy \n Mainland \n North RonaldsayMainland\n Papa Stronsay \n Papa Westray \n Rousay\n Sanday \n Shapinsay \n South Ronaldsay\n Stronsay\n Westray\n Wyre\n\nF\u00f8royar og Orknoyggjar \n\nTa\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 alt meira vanligt, at f\u00f8royingar vitja Orknoyggjar, hetta kemst millum anna\u00f0 av t\u00ed at stuttleikab\u00e1tar eru vor\u00f0nir alramannaogn, og at n\u00f3gvur av b\u00e1taeigarunum d\u00e1mar v\u00e6l at vitja n\u00e6stu grannalondini.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\n Orkney\u00f8erne - Wikipedia (danskt).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Orkneyjar - The Heritage of the Orkney Islands\n VisitOrkney - the official Orkney tourism website\n\nEvropa\nOyggjar \u00ed Skotlandi\nOrknoyar"}
{"id": "6475", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fair%20Isle", "title": "Fair Isle", "text": "Fair Isle (norr\u00f8nt: Frj\u00f3ey, skotskt g\u00e6liskt Fara, nevnd F\u00e6r\u00f8y \u00ed einum dokumenti fr\u00e1 14'du \u00f8ld), er ein oyggj, sum liggur einsam\u00f8ll mi\u00f0skei\u00f0is millum Orknoyggjar og Hetland. Hon liggur \u00ed ein n\u00e6stan beinan sunnan \u00far Sumburgh Head og hoyrir fyrisitingarliga til Hetland, h\u00f3ast hon \u00ed veruleikanum liggur n\u00e6rri Orknoyum.\n \nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Ward Hill (f\u00f8r. Var\u00f0hald) 217 m.\n\nHondverk og hondarbei\u00f0i \n\nEin serligur bindist\u00edlur stavar fr\u00e1 Fair Isle og kallast Fair Isle bindist\u00edlur.\n\nFuglafr\u00f8\u00f0i \nOyggin er fuglareservat, og n\u00f3gvir ornitologar ynskja s\u00e6r einafer\u00f0 \u00ed s\u00ednum l\u00edvi at koma til Fair Isle.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Fair Isle Home Page\n Fair Isle Lodge and Bird Observatory\n Fair Isle Electricity\n Airstrip\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "6477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Hutchence", "title": "Michael Hutchence", "text": "Michael Hutchence (22. januar 1960 \u2013 22. november 1997) var sangari \u00ed avstralska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum INXS. Hann gekk einafer\u00f0 saman vi\u00f0 toppmodellini Helenu Christensen.\n\nT\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nAndl\u00e1t \u00ed 1997"}
{"id": "6479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Midjord", "title": "Niels Midjord", "text": "Niels Midjord (f\u00f8ddur 13. juni 1949, dey\u00f0ur 4. juni 2022) var f\u00f8royskur arkitektur, l\u00e6rari, sangskrivari og sangari.\n\nNiels Midjord vaks upp \u00ed Fuglafir\u00f0i. Hann var \u00fatb\u00fagvin arkitektur og l\u00e6rari og hann starva\u00f0ist \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Sk\u00fala \u00ed mong \u00e1r. Sum arkitektur hevur hann m.a. tekna\u00f0 Mentanarh\u00fasi\u00f0 \u00ed Fuglafir\u00f0i, og hev\u00f0i eisini eitt uppskot um kirkjubygging, t\u00e1 i\u00f0 Fuglafj\u00f8r\u00f0ur skuldi f\u00e1a n\u00fdggja kirkju \u00ed 80'unum. \n\n\u00cd 2020 stilla\u00f0i hann upp til kommunust\u00fdrisval \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Kommunu fyri lista \u00c1. \n\nHann anda\u00f0ist, 72 \u00e1ra gamal, leygardagin fyri hv\u00edtusunnu, hin 4. juni 2022.\n\nT\u00f3nleikarligt virksemi \n\nSeinnu \u00e1rini er Niels farin at gera alt meira vi\u00f0 sangframf\u00f8rslur. Hann byrja\u00f0i vi\u00f0 at syngja skemtiligar sangir sum \"M\u00edn gr\u00e1i fordur\" og \"Fimm feitar flugur\", men s\u00ed\u00f0ani er hann farin at framf\u00f8ra meira traditionellan t\u00f3nleik, millum anna\u00f0 kingos\u00e1lmar. \n\n\u00cd 2009 gav hann \u00fat fl\u00f8gu saman vi\u00f0 L\u00edv N\u00e6s, fl\u00f8gan var\u00f0 v\u00e6l m\u00f3ttikin. \n\n\u00cd 2012 \u00fatgav L\u00edv N\u00e6s s\u00edna egnu fl\u00f8gu, Niels Midjord syngur ein av sangunum M\u00edn lynglitta l\u00e1 saman vi\u00f0 henni.\n\n\u00cd 2013 \u00fatgav hann tulkingar av Leonard Cohen, sum hann seng saman vi\u00f0 Eilini Hansen.\n\n\u00datg\u00e1vur \n(2010) Bingo. Niels syngur Gunleif live.\n(2009) T\u00fa skalt eiga morgindagin. Niels Midjord & L\u00edv N\u00e6s tulka Alf Proysen.\n(2013) Leonard Cohen tulkingar.\n(2016) Fa\u00f0ir v\u00e1r. Niels Midjord og Eilin Hansen framf\u00f8ra.\n(2018) B\u00edbilskar v\u00edsur og katekismussangir. Niels Midjord og Eilin Hansen framf\u00f8ra.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Leonard Cohen tulkingar - Niels Midjord, leonardcohenfiles.com\n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nFuglfir\u00f0ingar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "6481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Debrecen", "title": "Debrecen", "text": "Debrecen (IPA: ) er n\u00e6st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ungarn og hevur umlei\u00f0 207.270 \u00edb\u00fagvar (2010). Debrecen er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum Hajd\u00fa-Bihar og liggur umlei\u00f0 35 kilometrar fr\u00e1 markinum til Rumenia og umlei\u00f0 220 kilometrar eystanfyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Budapest. B\u00fdurin er ein st\u00f3rur universitetsb\u00fdur vi\u00f0 lesandi \u00far \u00f8llum heiminum.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed 1235 sum \"Debrezun\".\n\nJ\u00f8diskt samfelag\n\nJ\u00f8dar fingu fyri fyrstu fer\u00f0 loyvi til at b\u00faseta seg \u00ed Debrecen \u00ed 1814. Vi\u00f0 f\u00f3lkateljing v\u00f3ru 118 j\u00f8diskir menn taldir eftir f\u00fdra \u00e1rum. Tj\u00fagu \u00e1r seinni fingu j\u00f8dar loyvi til at keypa j\u00f8r\u00f0 og b\u00fasta\u00f0arh\u00fas. \u00cd 1919 var 10% av \u00edb\u00fagvunum \u00ed b\u00fdnum j\u00f8dar, t\u00e1 v\u00f3ru yvir 10.000 skr\u00e1sett \u00ed j\u00f8diska samfelagnum \u00ed b\u00fdnum, og tey \u00e1ttu n\u00e6rum helmingin av st\u00f8rri ognum \u00ed og kring b\u00fdin.\n\nT\u00e6r ungarsku antisemitisku l\u00f3girnar fr\u00e1 1938 f\u00f8rdu til at n\u00f3gvar fyrit\u00f8kur noyddust at lata aftur, og \u00ed 1939 v\u00f3ru n\u00f3gvir j\u00f8dar senir til arbei\u00f0sleir \u00ed Ukraina, har i\u00f0 mong teirra doy\u00f0u \u00ed minu\u00f8kjum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "6484", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bonaire", "title": "Bonaire", "text": "Bonaire er ein ni\u00f0urlendsk oyggj \u00ed Karibiska havinum. Oyggin er ein av teimum trimum ABC-oyggjunum og liggur 20 km eystan fyri Cura\u00e7ao. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Kralendijk.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd 2001 var f\u00f3lkatali\u00f0 10 791, \u00ed 2004 var ta\u00f0 minka\u00f0 til 10 185, 2010 13 389. Mesta f\u00f3lki\u00f0 er afrikanarar, men eisini er ein hv\u00edtur minniluti. Almenna m\u00e1li\u00f0 er ni\u00f0urlendskt, men enskt, papiamento og spanskt eru eisini vanlig m\u00e1l. Bonaire merkir \"g\u00f3\u00f0 luft\".\n\nLandal\u00e6ra \n\nOyggin er 288 km\u00b2 st\u00f3r. H\u00f3ast strandarlinjan er fruktag\u00f3\u00f0, er mi\u00f0jan \u00e1 oynni at rokna sum oy\u00f0imarkarlendi. Ein st\u00f3rur partur av \u00f8kinum er lagt \u00fat sum n\u00e1tt\u00farupark, sum ta\u00f0 kostar at sleppa at vitja. Ein strond \u00e1 oynni kallast Pink Beach; har er sandurin lj\u00f3sarey\u00f0ur og mj\u00fakur, og gerst sj\u00e1ldan heitur.\n\nAv t\u00ed at oyggin hevur sera g\u00f3\u00f0 vi\u00f0urskifti til surfing, markna\u00f0arf\u00f8rir Bonaire seg sum \"Surfers' paradise\", sum eisini er tekstur \u00e1 nummarspj\u00f8ldrunum \u00e1 bilunum.\n\n\u00d3bygda grannaoyggin Klein Bonaire vestan fyri Bonaire er 6 km\u00b2 til st\u00f8ddar.\n\nKeldur \n\n Bonaire - Wikipedia (danskt)\n\nOyggjar\nNor\u00f0uramerika\nNi\u00f0urlendskar oyggjar\nKaribisku Ni\u00f0urlondini"}
{"id": "6485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ABC-oyggjarnar", "title": "ABC-oyggjarnar", "text": "ABC-oyggjarnar (ofta eisini nevndar Windward Islands) eru Aruba, Bonaire og Cura\u00e7ao. \nOyggjab\u00f3lkurin er annar av teimum tveimum oyggjab\u00f3lkunum, sum mynda Ni\u00f0urlendsku Antillurnar \u00ed Karibiska havinum. Oyggjab\u00f3lkurin liggur \u00ed ein nor\u00f0an \u00far Venesuelansku strandarlinjuni og er partur \u00ed Sm\u00e1u Antilloyggjum.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\n\nOyggjar\nNi\u00f0urlendskar oyggjar\nKaribisku Ni\u00f0urlondini"}
{"id": "6488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cura%C3%A7ao", "title": "Cura\u00e7ao", "text": "Cura\u00e7ao (\u00fattalast Kurasaw; Papiamento: K\u00f2rsou) er ein oyggj og eitt sj\u00e1lvst\u00fdrandi land \u00ed Su\u00f0urkaribiska havinum t\u00e6tt vi\u00f0 strondina \u00e1 Venezuela. Oyggin er partur av Ni\u00f0urlendska Karibia og fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 2010 og er ein partur av Ni\u00f0urlendska kongsr\u00edkinum, men er eins og F\u00f8royar ikki partur av ES. Landi\u00f0 Cura\u00e7ao er h\u00f8vu\u00f0soyggin og tann l\u00edtla \u00f3bygda oyggin i\u00f0 nevnist Klein Cura\u00e7ao (L\u00edtla Cura\u00e7ao). \n\nCura\u00e7ao er ein av teimum trimum ABC-oyggjunum. F\u00f3lkatali\u00f0 er gott 150.000, landi\u00f0 fevnir um 444 km2. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Willemstad.\n\nCura\u00e7ao\nOyggjar\nNor\u00f0uramerika\nNi\u00f0urlendskar oyggjar\nKaribisku Ni\u00f0urlondini"}
{"id": "6489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miskolc", "title": "Miskolc", "text": "Miskolc (IPA: ) er ein b\u00fdur \u00ed Ungarn. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 179.000 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "6490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baja", "title": "Baja", "text": "Baja (IPA: ) er ein b\u00fdur \u00ed Ungarn. B\u00fdurin hevur hevur umlei\u00f0 37.690 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nKeldur \n\n Bacskai Sport: Baja & Bacska sportnews\n Baja Story: Baja Hungary online magazine\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "6491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aruba", "title": "Aruba", "text": "Aruba er ein ni\u00f0urlendsk oyggj beint \u00fati fyri strondina \u00ed Venesuela. Aruba er ein av ABC-oyggjunum, i\u00f0 eru \u00ed Karibiska havinum. Oyggin er 179 km2 til st\u00f8ddar og liggur bara 27 km fr\u00e1 su\u00f0uramerikanska meginlandinum \u00ed Venesuela. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Oranjestad. \u00cd januar 2000 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Aruba 90,506; \u00ed januar 2013 var ta\u00f0 vaksi\u00f0 til 109,153 . Mesta f\u00f3lki\u00f0 er afrikanarar, men eisini er ein hv\u00edtur minniluti. Almennu m\u00e1lini \u00ed Aruba eru tvey, ni\u00f0urlendskt og papiamento . Upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Aruba eru indi\u00e1nar. Tann r\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan er st\u00f8rsti tr\u00faarb\u00f3lkur \u00ed Aruba; umlei\u00f0 81 % av f\u00f3lkinum eru r\u00f3mverskir katolikkar \u00ed 2013 .\u2028\u2028\n\nFer\u00f0avinnan hevur havt ein vaksandi t\u00fddning fyri Aruba; fer\u00f0avinnan hevur st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Aruba \u00ed 2013. T\u00f8lini hj\u00e1 CIA World Factbook v\u00edsa, at fer\u00f0avinnan stendur fyri umlei\u00f0 1/3 av samla\u00f0a BT\u00da \u00ed 2013 . H\u00f3ast landi\u00f0 er l\u00edti\u00f0 dregur ta\u00f0 n\u00f3gv fer\u00f0andi \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. Hetta kemst helst av, at ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Aruba er serstakliga lokkandi, har eru strendur so langt eyga\u00f0 r\u00f8kkur. St\u00f8rsta menningin og mesta virksemi\u00f0 er eisini fram vi\u00f0 strendurnar. H\u00f3ast strandarlinjan er fruktag\u00f3\u00f0, er mi\u00f0jan \u00e1 oynni at rokna sum oy\u00f0imarkarlendi. Flestu fer\u00f0af\u00f3lkini eru \u00far USA. \u2028\u2028\n\nOyggin er millum anna\u00f0 nevnd \u00ed sanginum Cocomo hj\u00e1 Beach Boys. Eisini ver\u00f0ur hon vi\u00f0hv\u00f8rt umtala\u00f0 sum fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0 \u00ed amerikanskum sp\u00e6lifilmum.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAruba\nHj\u00e1lond\nNi\u00f0urlendskar oyggjar\nKaribisku Ni\u00f0urlondini"}
{"id": "6492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karibiska%20Havi%C3%B0", "title": "Karibiska Havi\u00f0", "text": "Karibiska havi\u00f0 er tann parturin av Atlantshavinum, i\u00f0 er millum Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika. Kendar oyggjar og oyggjab\u00f3lkar \u00ed Karibiska havinum ert t.d. Barbados, Trinidad og Tobago, Isla Margarita, Kuba og Antillurnar, herundir ABC-oyggjarnar.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Karibia\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nH\u00f8v\nKaribia"}
{"id": "6493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlendsku%20Antillurnar", "title": "Ni\u00f0urlendsku Antillurnar", "text": "Ni\u00f0urlendsku Antillurnar ella Ni\u00f0urlendsku Antilloyggjar (ni\u00f0urlendskt: Nederlandse Antillen, papiamento: Antia Hulandes) var heiti\u00f0 \u00e1 einum b\u00f3lki av 6 meiri og minni sm\u00e1um oyggjum \u00ed Karibiska Havinum, sum allar eru partur av Sm\u00e1u Antilloyggjum.\n \nB\u00f3lkurin var\u00f0 mynda\u00f0ur av sunnuaru ABC-oyggjunum (Windward Islands) og nor\u00f0aru SSS-oyggjunum Sint Maarten, Sint Eustatius og Saba (Leeward Islands). \n\nSamanlagt v\u00f3ru oyggjarnar millum 1954 og 2010 eitt av teim stakr\u00edkjunum i\u00f0 mynda\u00f0u um hetta mundi\u00f0 Kongsr\u00edki Ni\u00f0urlond. Land binnen het Koninkrijk er ni\u00f0urlendska heiti\u00f0 fyri stakr\u00edki av hesum slagi. \u00cd 1986 var\u00f0 Aruba t\u00f3 fr\u00e1b\u00fdtt. Oyggin gj\u00f8rdist til eitt stakr\u00edki innan kongsr\u00edki og \u00ed 2010 fylgdu Cura\u00e7ao og Sint Maarten vi\u00f0. \n\nS\u00ed\u00f0an 2010 eru t\u00e6r seks oyggjarnar b\u00fdttar sundur \u00ed tr\u00edggjar kommunur vi\u00f0 serst\u00f8\u00f0u, t.e. Bonaire, Sint Eustatius og Saba, og \u00ed tr\u00fd stakr\u00edki t.e. Aruba, Cura\u00e7ao og Sint Maarten.\n\nT\u00e6r tr\u00edggjar kommunur vi\u00f0 serst\u00f8\u00f0u (bijzondere gemeenten \u00e1 ni\u00f0urlendskum) eru n\u00fa ein partur av stakr\u00edkinum Ni\u00f0urlond. \nHesar oyggjarnar, Bonaire, Sint Eustatius og Saba, kallast eisini BES-oyggjarnar ella Karibisku Ni\u00f0urlond.\n\n\u00cd dag er Kongsr\u00edki Ni\u00f0urlond mynda\u00f0 av f\u00fdra stakr\u00edkinum: 3 stakr\u00edki \u00ed Karibia og stakr\u00edki Ni\u00f0urlond sum er samansett av 12 landslutum \u00ed Evropa og teimum trimum kommununum vi\u00f0 serst\u00f8\u00f0u \u00ed Karibia.\n\nS\u00ed eisini \n Karibisku Ni\u00f0urlond\n Aruba\n Cura\u00e7ao\n Bonaire\n Sint Maarten\n Sint Eustatius\n Saba\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskar oyggjar\nKaribisku Ni\u00f0urlondini\nHj\u00e1lond"}
{"id": "6496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heidi%20Andreasen", "title": "Heidi Andreasen", "text": "Heidi Andreasen (f\u00f8dd 18. desember 1985) er f\u00f8royskur svimjari, \u00e6tta\u00f0 av Ei\u00f0i. Heidi hevur luttiki\u00f0 \u00e1 Paralympisku Leikunum tr\u00fdggjar fer\u00f0ir, \u00ed 2000, 2004 og 2008. Hon vann fleiri hei\u00f0ursmerki \u00e1 Paralympisku Leikunum \u00ed 2000 og 2004. \u00cd 2008 vann hon ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki, men hon fekk hei\u00f0urin at vera flaggberi.\n\nHei\u00f0ursmerki \u00e1 Paralympisku Leikunum \n Silvur \u00ed 50 metrum fr\u00ed, 2000 \u00ed Sydney\n Silvur \u00ed 100 metrum fr\u00ed, 2000 \u00ed Sydney\n Silvur \u00ed 400 metrum fr\u00ed, 2000 \u00ed Sydney\n Bronsu \u00ed 100 metrar rygg, 2000 \u00ed Sydney\n Bronsu \u00ed 400 metrum fr\u00ed, 2004 \u00ed Athen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nParalympic.com\n\nAndreasen, Heidi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nLuttakarar \u00e1 Paralympisku Leikunum\nEi\u00f0isf\u00f3lk"}
{"id": "6508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsinki", "title": "Helsinki", "text": "Helsinki (svenskt: ) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed tj\u00f3\u00f0veldinum Finnland. Hann er vakur b\u00fdur vi\u00f0 beinum g\u00f8tum og n\u00f3gvum pr\u00fd\u00f0iligum h\u00fasum. \u00cd b\u00fdnum er universitet, og har er st\u00f3rt fornminnissavn. Annars er hann mettur at vera st\u00f8rsti \u00eddna\u00f0arb\u00fdur \u00ed Finnlandi. \u00cd b\u00fdinum er eisini \u00f3f\u00f8ra g\u00f3\u00f0 havn, og fram vi\u00f0 havnalagnum er s\u00f8lug\u00f8ta, har f\u00f3lk selja gr\u00f8nmeti, frukt, fisk og bl\u00f3mur. \u00cd Helsinki eru mong spennandi og n\u00fdm\u00f3tans h\u00fas bygd solei\u00f0is, at tey h\u00f3ska saman vi\u00f0 t\u00ed gamla og skapa ein serligan finskan byggist\u00edl. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Finnlands er \u00fat \u00edm\u00f3ti havinum og liggur opin og fr\u00edtt fyri. \u00cd Finnlandi er meginlandave\u00f0urlag. \u00cd Helsinki er mi\u00f0alhitin kaldasta m\u00e1na\u00f0in -5\u00a0\u00b0C og heitasta +18\u00a0\u00b0C.\n\nHygg eisini at \n Tallinn\n Tampere\n Turku\n\nB\u00fdir \u00ed Finnlandi\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "6511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atlantshavi%C3%B0", "title": "Atlantshavi\u00f0", "text": "Atlantshavi\u00f0 strekkir seg fr\u00e1 Nor\u00f0p\u00f3linum til Su\u00f0urp\u00f3lin. Ta\u00f0 er heimsins n\u00e6stst\u00f8rsta hav. Ver\u00f0ur si\u00f0vant b\u00fdtt upp \u00ed Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uratlantshav. B\u00fdtislinjan er mi\u00f0kringur (Ekvator). F\u00f8royar liggja \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi.\n\nH\u00f8v"}
{"id": "6512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kecskem%C3%A9t", "title": "Kecskem\u00e9t", "text": "Kecskem\u00e9t (IPA: ) er ein b\u00fdur \u00ed Ungarn sum hevur umlei\u00f0 108.200 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin er tann 8. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ungarn. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed landslutinum B\u00e1cs-Kiskun liggur \u00ed b\u00fdnum.  B\u00fdurin liggur mitt \u00edmillum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Budapest og tann tri\u00f0st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Ungarn, Szeged, 86 kilometrar fr\u00e1 b\u00e1\u00f0um og hevur n\u00e6rum somu fr\u00e1st\u00f8\u00f0u til t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar st\u00f3ru \u00e1irnar \u00ed landinum, Danube og Tisza.\n\nB\u00fdarnavni\u00f0 Kecskem\u00e9t kemur av t\u00ed ungarska or\u00f0inum kecske, i\u00f0 merkir \"geit\".\n\nT\u00e6r elstu fornaldarfr\u00f8\u00f0iligu \u00fatgrevstirnir v\u00edsa tekin um, at f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num fyri umlei\u00f0 fimm t\u00fasund \u00e1rum s\u00ed\u00f0an.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "6514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Veszpr%C3%A9m", "title": "Veszpr\u00e9m", "text": "Veszpr\u00e9m er ein b\u00fdur \u00ed Ungarn. B\u00fdurin hevur 64 339 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "6517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seinni%20heimsbardagi", "title": "Seinni heimsbardagi", "text": "Seinni heimsbardagi (enskt: World War II, WW2) vardi fr\u00e1 1. september 1939 til 2. september 1945. Eingi kr\u00edggj s\u00ed\u00f0an hava veri\u00f0 so st\u00f3r sum Seinni heimsbardagi. Seinni heimsbardagi kom \u00ed av \u00e6tlanum Hitlers at leggja onnur lond undir T\u00fdskland, \u00ed fyrsta lagi Eysturevropa.\n\nKr\u00edggi\u00f0 brestur \u00e1 \n\n\u00cd 1936 t\u00f3k Hitler avv\u00e1pna\u00f0a R\u00edn\u00f8ki\u00f0. \u00cd mars 1938 tvinga\u00f0i hann Eysturr\u00edki at leggja saman vi\u00f0 T\u00fdsklandi, og \u00e1ri\u00f0 eftir t\u00f3k hann fyrst landslutin Sudetaland \u00ed Kekkoslovakia. Seinni var\u00f0 restin av Kekkia lagt undir T\u00fdskland, me\u00f0an Slovakia var\u00f0 gj\u00f8rt til sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land. Bretland og Frakland r\u00f3ku eftirl\u00e6tispolitikk, i\u00f0 gav Hitler fri\u00f0 at gera hetta. 1. sept. 1939 leyp Hitler \u00e1 P\u00f3lland. Frammanundan hev\u00f0i hann gj\u00f8rt s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Stalin um at b\u00fdta P\u00f3lland teirra millum. P\u00f3lland hev\u00f0i st\u00f3ran her, men hann var ov illa \u00fatgj\u00f8rdur og ov illa skipa\u00f0ur at standa seg \u00edm\u00f3ti t\u00fdskarum. Hitler v\u00e6nta\u00f0i ikki, at Bretland og Frakland vildu koma P\u00f3llandi til hj\u00e1lpar, men 3. sept. 1939 sendu tey T\u00fdsklandi kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing. T\u00fdskarar lupu \u00e1 vi\u00f0 str\u00ed\u00f0svognadeildum og \u00f8\u00f0rum brynja\u00f0um akf\u00f8rum, sum t\u00f3ku seg langt inn \u00ed f\u00edggindalandi\u00f0. \u00cd h\u00f8lunum \u00e1 teimum komu gonguherli\u00f0ini, i\u00f0 kringsettu st\u00f3rar deildir av f\u00edggindaherinum; \u00e1lopsdeildirnar fingu stu\u00f0ul fr\u00e1 str\u00ed\u00f0sflogf\u00f8rum. Hesin \u00e1lopsh\u00e1ttur var\u00f0 nevndur <<Blitzkrieg>> ella snarkr\u00edggj, og einki helt fyri t\u00fdskarum \u00ed fyrstuni. P\u00f3lland gav seg undir seinast \u00ed september \u00ed 1939. \u00c1ri\u00f0 eftir leyp Hitler \u00e1 Noreg og Danm\u00f8rk \u00ed 9. apr\u00edl, og um somu t\u00ed\u00f0 t\u00f3k Bretland F\u00f8royar og \u00cdsland. Ein m\u00e1na\u00f0 seinni leyp Hitler \u00e1 Ni\u00f0urlond, Belgia og Frakland. Um mi\u00f0jan juni 1940 h\u00f8vdu \u00f8ll hesi londini givi\u00f0 seg undir. Bretland var einsamalt eftir.\n\nHitler \u00e6tla\u00f0i at gera innr\u00e1s \u00ed Bretlandi \u00ed 1940, og fr\u00e1 juli til september gj\u00f8rdi hann \u00e1haldandi loft\u00e1lop \u00e1 skip, flogv\u00f8llir, havnir og b\u00fdir til tess at \"lemja\" bretska flogv\u00e1pni\u00f0, Royal Air Force). Ta\u00f0 var n\u00f3gv verri manna\u00f0 enn t\u00fdska flogv\u00e1pni\u00f0 Luftwaffe, men skeyt tvey t\u00fdsk flogf\u00f8r ni\u00f0ur fyri hv\u00f8rt bretskt flogfar, i\u00f0 f\u00f3rst, og noyddi Hitler at sleppa innr\u00e1sini.\n\nBeint fyri at Frakland gav seg undir, t\u00f3ku bretskar og franskar herdeildir seg aftur til strondina vi\u00f0 Dunkerque \u00ed Belgia, eftir ta\u00f0 at t\u00e6r har v\u00f3r\u00f0u vor\u00f0nar avbyrgdar \u00ed t\u00fdska \u00e1lopinum. Gj\u00f8rt var\u00f0 av at flyta t\u00e6r um Ermarsund til Onglands. Hv\u00f8rt einasta bretskt far var\u00f0 n\u00fdtt at flyta 200\u202f000 bretskar og 120\u202f000 franskar hermenn \u00ed um sundi\u00f0. \n\nUm alt Evropa v\u00f3r\u00f0u h\u00faski spjadd \u00ed allar \u00e6ttir, og mangar milli\u00f3nir gj\u00f8rdust fl\u00f3ttaf\u00f3lk. \u00cd Bretlandi v\u00f3r\u00f0u b\u00f8rnini flutt \u00far b\u00fdunum.\n\n\u00cd juni 1941 h\u00f8vdu \u00e1sarveldini (T\u00fdskland og Italia) tiki\u00f0 Jugoslavia, Albania og Grikkaland og noytt Rumenia, Ungarn og Bulgaria at hj\u00e1lpa s\u00e6r. Og 22. juni leyp T\u00fdskland vi\u00f0 allari megi \u00e1 Sovjetsamveldi\u00f0, h\u00f3ast teirra ikki-\u00e1lopss\u00e1ttm\u00e1la. \u00cd september kringsettu t\u00fdskar herdeildir Leningrad (n\u00fa St. P\u00e6tursborg), men megna\u00f0u ongant\u00ed\u00f0 at taka b\u00fdin. \u00c1lopi\u00f0 ste\u00f0ga\u00f0i \u00ed desember, stutt fr\u00e1 Moskva, av har\u00f0a vetrinum og russisku m\u00f3t\u00e1lopunum. \u00c1 fyrsta sinni v\u00f3ru t\u00fdskarar fyri \u00f8giligum tapum.\n\nUSA kemur upp\u00ed \n\nSamstundis lupu japanar \u00e1 Pearl Harbour. Japan hev\u00f0i ikki sent USA kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing, t\u00e1 i\u00f0 teir lupu \u00e1 Pearl Harbor \u00ed Hawaii, sum var t\u00fddningarmesta herflotahavnin hj\u00e1 USA \u00ed Kyrrahavinum. Fimm amerikonsk slagskip og 15 onnur skip v\u00f3r\u00f0u s\u00f8kt ella oy\u00f0il\u00f8gd. Beint eftir sendu T\u00fdskland og Italia USA kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing. Japan t\u00f3k skj\u00f3tt alt Landsynnings\u00e1sia og h\u00f3tti Avstralia og India.\n\n\u00cd 1940 hev\u00f0i bardagin breitt seg til Nor\u00f0urafrika, har italskar herdeildir \u00ed Libya lupu \u00e1 Egyptaland, sum var undir bretskum yvirvaldi. Bretar r\u00f3ku italsku herdeildirnar aftur, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at t\u00fdskarar komu italiamonnum til hj\u00e1lpar. Vi\u00f0 Rommel herovasta \u00e1 odda r\u00f3ku t\u00fdskarar bretar aftur til Egyptalands. Bardagin st\u00f3\u00f0 vi\u00f0, til bretskar herdeildir vi\u00f0 Montgomery \u00e1 odda vunnu avgerandi sigur \u00ed bardaganum vi\u00f0 El Alamein \u00ed Egyptalandi \u00ed oktober-november 1942. Eftir ta\u00f0 t\u00f3ku Montgomery og menn hansara seg skj\u00f3tt tv\u00f8rtur um Libya at sameina seg vi\u00f0 amerikanskar og bretskar herdeildir, sum v\u00f3ru farnar \u00ed land \u00ed Algeria og Marokko. Herurin hj\u00e1 \u00e1saveldunum var\u00f0 avbyrgdur \u00edmillum herar teirra sameindu og leg\u00f0i v\u00e1pnini \u00ed mai 1943. \n\n\u00cd 1941 gj\u00f8rdist Erwin Rommel (1891-1944) h\u00e6gstur fyri t\u00fdska herinum \u00ed Afrika. Hann gj\u00f8rdist alt atfinningarsamari \u00edm\u00f3ti Hitleri og evnum hans at st\u00edla fyri kr\u00edgnum, og \u00ed 1944 stu\u00f0la\u00f0i hann samansv\u00f8rjing \u00edm\u00f3ti Hitleri.\n\n\u00cd november 1942 h\u00f8vdu T\u00fdskland og Italia tiki\u00f0 r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed meginpartinum \u00ed Evropa. Ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 n\u00f3gv \u00e1 Bretlandi og Sovjetsamveldinum, til USA kom upp \u00ed bardagan saman vi\u00f0 teimum seinast \u00ed 1941.\n\nBardagin \u00ed Evropa gj\u00f8rdi, at bretsk, fronsk og ni\u00f0urlendsk hj\u00e1lond \u00ed Asia og Kyrrahavi onga verju h\u00f8vdu. Japanar l\u00f3tu ta\u00f0 ikki fara aftur vi\u00f0 bor\u00f0inum, og \u00ed 1941 og 1942 t\u00f3ku teir n\u00f3gv lond og n\u00f3gvar oyggjar \u00ed Kyrrahavi. Framgongdin hj\u00e1 teimum sameindu \u00e1 sj\u00f3navgerandi sigrar vi\u00f0 Korallhav og vi\u00f0 Midwayoy, b\u00e1\u00f0ir \u00ed 1942.\n\nHolocaust \n\n\u00c1ri\u00f0 1943 gj\u00f8rdist vanlagnu\u00e1r fyri t\u00fdskarar \u00e1 n\u00e6stan \u00f8llum herm\u00f3tum, og tr\u00f3ttugu bumbu\u00e1lopini \u00e1 t\u00fdskar b\u00fdir og \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r, at teir vikna\u00f0u. Kortini hildu teir fram sum ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur at p\u00edna og myr\u00f0a fangar \u00ed t\u00fdningarlegunum \u00ed T\u00fdsklandi og \u00ed evropeisku londunum, teir h\u00f8vdu hersett. Har s\u00f3tu politiskir fangar \u00far \u00f8llum Evropa, og har v\u00f3r\u00f0u j\u00f8dar og a\u00f0rir fangar h\u00f3pt\u00fdndir. T\u00fdningarlegurnar v\u00f3ru mi\u00f0depil \u00ed nazistisku \u00e6tlanunum at t\u00fdna j\u00f8darnar. Fleiri milli\u00f3nir j\u00f8dar v\u00f3r\u00f0u noyddir at gera tr\u00e6laarbei\u00f0i \u00ed t\u00fdningarlegunum, har teir v\u00f3r\u00f0u sv\u00f8lta\u00f0ir, p\u00edndir og at enda dripnir \u00ed gassk\u00f8mrunum. \n\nT\u00fdskarar t\u00f3ku p\u00f3lska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Warszawa \u00ed 1939. J\u00f8darnir v\u00f3r\u00f0u noyddir at b\u00fagva \u00ed einum l\u00edtlum b\u00fdlingi \u00ed b\u00fdnum, og hv\u00f8nn dag gj\u00f8rdu nazistarnir seg inn \u00e1 teir. \u00cd 1943 gj\u00f8rdu j\u00f8darnir \u00ed Warszawa uppreistur \u00edm\u00f3ti t\u00fdskarum. N\u00e6stan allir 40\u202f000 j\u00f8darnir \u00ed b\u00fdlinginum v\u00f3r\u00f0u dripnir.\n\nKr\u00edggi\u00f0 endar \n\n\u00cd 1944 f\u00f3ru t\u00fdskarar at missa taki\u00f0 \u00ed Evropa. Sameinda innr\u00e1sin \u00ed evropeiska meginlandi\u00f0 kom 6. juni \u00ed 1944, t\u00e1 i\u00f0 amerikanskar, bretskar, kanadiskar og a\u00f0rar herdeildir gj\u00f8rdu landgongd \u00e1 strondina \u00ed Normand\u00ednum undir amerikanska herovastanum Dwight D. Eisenhower. Eftir har\u00f0ar bardagar fingu teir f\u00f3tin fastan og brutu seg \u00edgj\u00f8gnum t\u00fdsku verndarvirkini. Me\u00f0an teir sameindu t\u00f3ku seg fram \u00ed bardaganum, fingu teir dyggan stu\u00f0ul fr\u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rslunum \u00ed til d\u00f8mis Belgia, Kekkoslovakia, Grikkalandi, Jugoslavia, P\u00f3llandi og handan herm\u00f3ti\u00f0 \u00ed Sovjetsamveldinum. \u00cd august gj\u00f8rdu sameindar herdeildir landgongd \u00ed Su\u00f0urfraklandi og t\u00f3ku seg nor\u00f0ureftir. Ein m\u00e1na\u00f0 seinni var n\u00e6stan alt Frakland fr\u00e6lst. \u00cd apr\u00edl 1945 h\u00f8vdu herdeildirnar vestaneftir tiki\u00f0 seg so langt inn \u00ed T\u00fdskland, at t\u00e6r m\u00f8ttu sovjetisku herdeildunum, i\u00f0 komu eystaneftir. T\u00fdskland var falli\u00f0.\n\n\u00cd 1943 broyttist gongdin \u00ed Kyrrahavi, t\u00e1 i\u00f0 amerikanskar herdeildir t\u00f3ku aftur nakrar oyggjar, og \u00ed 1944 t\u00f3ku amerikanarar og bretar Filipsoyggjar og Burma aftur fr\u00e1 japanarum. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 1945 t\u00f3ku amerikanarar japonsku oyggjarnar Iwojima og Okinawa. Hin 6. august tveitti eitt amerikanskt bumbuflogfar fyrstu kjarnorkubumbuna ni\u00f0ur yvir japanska b\u00fdin Hiroshima, og 80\u202f000 menniskju l\u00f3tu l\u00edv. Hitin fr\u00e1 spreingingini oy\u00f0ileg\u00f0i h\u00fas 7 km \u00ed radius \u00far spreingideplinum. Tr\u00edggir dagar seinni var aftur ein kjarnorkubumba tveitt, hesa fer\u00f0 yvir Nagasaki. Harafturat sendi Sovjetsamveldi\u00f0 Japan kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing, og hetta noyddi Hirohito keisara at geva seg undir. 15. august 1945 l\u00f8gdu japanarar v\u00e1pnini. Annar heimsbardagi var av.\n\nEftir kr\u00edggi\u00f0 \n\nT\u00fdskland gav seg treytaleyst undir teir sameindu 8. mai 1945. Eitt eftirlitsr\u00e1\u00f0 undir herovastunum hj\u00e1 teimum trimum sterkastu sigursveldunum Eisenhower (USA), Montgomery (Bretland) og Sjukov (Sovjetsamveldi\u00f0) t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi. T\u00fdskland var\u00f0 s\u00ed\u00f0an b\u00fdtt \u00ed f\u00fdra hersetingar\u00f8ki, og USA, Bretland, Frakland og Sovjetsamveldi\u00f0 st\u00fdrdu hv\u00f8r s\u00ednum \u00f8ki. R\u00e1\u00f0stevna \u00ed Potsdam \u00ed juli skuldi gera av framt\u00ed\u00f0 T\u00fdsklands. T\u00fdski h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Berlin var fullkomiliga oy\u00f0ilagdur, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fdskarar l\u00f8gdu v\u00e1pnini. Hitler hev\u00f0i beint fyri s\u00e6r \u00ed stj\u00f3rnarsk\u00fdli s\u00ednum. Sovjetisku herdeildirnar hersettu eystara part \u00ed T\u00fdsklandi, og USA, Bretland og Frakland hersettu vestara part. Berlin, i\u00f0 er \u00ed eystara parti, var\u00f0 b\u00fdttur \u00edmillum tey f\u00fdra sameindu veldini. Skj\u00f3tt s\u00e1st, at m\u00f3tsetningarnir \u00edmillum kommunistiska Sovjetsamveldi\u00f0 og vestanveldini var \u00f3gvuliga st\u00f3rur. \n\n\u00cd november 1945 v\u00f3r\u00f0u 21 av fremstu nazistisku oddamonnunum drignir fyri ein altj\u00f3\u00f0a d\u00f3mst\u00f3l \u00ed N\u00farnberg \u00ed T\u00fdsklandi. \u00c1k\u00e6rurnar \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum einstakum v\u00f3ru eitt ella fleiri av hesum m\u00e1lum: Kr\u00edgssamansv\u00f8rjing, kr\u00edgsbrotsverk, brot \u00e1 fri\u00f0aravtalu og brotsverk \u00edm\u00f3ti manna\u00e6ttini. R\u00e6ttarm\u00e1l v\u00f3ru eisini \u00edm\u00f3ti n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum nazistaovastum afturat, helst ovastum \u00ed t\u00fdningarlegunum og heryvirmonnum har. 11 av teimum 21 nazistunum v\u00f3r\u00f0u d\u00f8mdir til dey\u00f0a og hongdir \u00ed N\u00farnberg. A\u00f0rir fingu dr\u00fagva fongsulsrevsing, og bara tr\u00edggir v\u00f3r\u00f0u fr\u00edkendir. Mangir nazistiskir kr\u00edgsbrotsmenn fl\u00fdddu.\n\nAnnar heimsbardagi kravdi um 50 milli\u00f3nir mannal\u00edv. Sovjetsamveldi\u00f0 misti flest f\u00f3lk - einar 20 milli\u00f3nir (t\u00edggju % av sovjetiska f\u00f3lkinum). Fleiri milli\u00f3nir sivilf\u00f3lk doy\u00f0u \u00ed loft\u00e1lopum og minst 10 milli\u00f3nir \u00ed nazistisku t\u00fdningarlegunum, av teimum v\u00f3ru seks milli\u00f3nir j\u00f8dar. Uppaftur fleiri v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd og gj\u00f8rdust kryplingar b\u00e6\u00f0i til likams og s\u00e1lar ella mistu h\u00fas og heim og gj\u00f8rdust fl\u00f3ttaf\u00f3lk.\n\nKr\u00edggi\u00f0 her heima \n\nAnnar heimsbardagi broytti fullkomiliga F\u00f8roya st\u00f8\u00f0u politiskt og b\u00faskaparliga. T\u00fdskarar hersettu Danmark, og F\u00f8royar v\u00f3r\u00f0u hersettar av bretum, i\u00f0 onkunt\u00ed\u00f0 h\u00f8vdu um 8000 hermenn her. Fleiri hundra\u00f0 \u00e1ra gamla sambandi\u00f0 vi\u00f0 Danmark var n\u00fa p\u00fara kvett. Politiskar broytingar v\u00f3ru ney\u00f0ugar. Br\u00e1\u00f0feingisst\u00fdrisskipan var\u00f0 gj\u00f8rd. F\u00f8royar v\u00f3r\u00f0u st\u00fdrdar av l\u00f8gtingi og amtmanni \u00ed felag. F\u00f8royska flaggi\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0urkent. B\u00faskaparligu broytingarnar v\u00f3ru eisini st\u00f3rar. F\u00f8royski skipaflotin gavst \u00ed st\u00f3ran mun at fiska og sigldi \u00ed sta\u00f0in vi\u00f0 \u00edsfiski millum \u00cdslands og Bretlands. Av t\u00ed sera l\u00edtla \u00fatbo\u00f0num \u00e1 markna\u00f0inum fleirfalda\u00f0ust pr\u00edsirnir. Teir, i\u00f0 sigldu vi\u00f0, vunnu gylt av pengum, og rei\u00f0ararnir enn meir. Men sigling \u00e1 kr\u00edgsh\u00f8vunum var vandafull, og 205 f\u00f8royingar l\u00f3tu l\u00edv \u00e1 kr\u00edgsv\u00f8llum og vanlukkum \u00e1 f\u00f8royskum og \u00fatlendskum skipum. At fiskurin ikki bleiv fiska\u00f0ur og arbeiddur umbor\u00f0 og ikki kom upp \u00e1 land \u00ed F\u00f8royum til v\u00ed\u00f0ari virkingar, bar vi\u00f0 s\u00e6r st\u00f3rt arbei\u00f0sloysi. Bretska virksemi\u00f0 hj\u00e1lpti t\u00f3 naka\u00f0 upp \u00e1 ta\u00f0. Bretar h\u00f8vdu flotahavn \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum og floghavn \u00ed V\u00e1gum. S\u00ed eisini bretska hersetingin \u00ed F\u00f8royum.\n\nHygg eisini at \n\n Adolf Hitler\n Bretska hersetingin \u00ed F\u00f8royum\n Fyrri veraldarbardagi\n\nBardagar\nS\u00f8ga\nSeinni heimsbardagi\n1940-\u00e1rini\n1939"}
{"id": "6519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Renning", "title": "Renning", "text": "Renning hevur fleiri t\u00fddningar:\nRenning er eitt yrkisor\u00f0 innan veving. S\u00ed Veving.\nRenning er ein t\u00e1ttur innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. S\u00ed Renning (\u00edtr\u00f3ttur)."}
{"id": "6520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6lsur%20%C3%ADtr%C3%B3ttur", "title": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur", "text": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur er savnihugtak fyri fleiri \u00edtr\u00f3ttagreinir, m.a. k\u00faluvarp, h\u00e6ddarlop og renning.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Fr\u00e6lsur \u00cdtr\u00f3ttur F\u00f8roya\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nFr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur"}
{"id": "6521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Renning%20%28%C3%ADtr%C3%B3ttur%29", "title": "Renning (\u00edtr\u00f3ttur)", "text": "Renning er \u00edtr\u00f3ttargrein innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. \u00cd F\u00f8royum gerast alt fleiri f\u00f3lk rennarar, og \u00e1 fleiri merkisd\u00f8gum ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri rennikappingum, eitt n\u00fa Flaggdagsrenning og \u00d3lavs\u00f8kurenning.\n\nS\u00ed eisini\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nRenning"}
{"id": "6522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B3n", "title": "Gr\u00f3n", "text": "Gr\u00f3n hevur fleiri t\u00fddningar:\nGr\u00f3n er ein fyrit\u00f8ka, sum er sett saman av fleiri sm\u00e6rri bakar\u00edum. S\u00ed Gr\u00f3n (bakar\u00ed).\nGr\u00f3n er eitt hugtak innan mat\u00f8ki\u00f0. S\u00ed Gr\u00f3n (matv\u00f8ra)."}
{"id": "6529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3ans%C3%B8ka", "title": "J\u00f3ans\u00f8ka", "text": "J\u00f3ans\u00f8ka (\u00e1 donskum Sankt Hans) er h\u00f8gt\u00ed\u00f0 \u00e1 mi\u00f0sumri, 24. juni. J\u00f3ans\u00f8ka eitur eftir J\u00f3hannesi Doyparanum \u00ed B\u00edbliuni. Samb\u00e6rt Lukasar evangelium kap. 1, v. 36 var J\u00f3hannes 6 m\u00e1na\u00f0ir eldri enn Jesus, og solei\u00f0is er f\u00f8\u00f0ingardagurin \u00e1settur til 24. juni. \n\n\u00cd grannalondum okkara, eitt n\u00fa \u00ed Danmark, er si\u00f0ur at brenna b\u00e1l \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku - og ofta er b\u00e1li\u00f0 pr\u00fdtt vi\u00f0 eini dukku, i\u00f0 skal \u00edmynda eina heks. Hesin si\u00f0ur at brenna b\u00e1l hevur uppurnaliga til endam\u00e1ls at styggja ta\u00f0 \u00f3nda burtur. Vi\u00f0 eini \"heks\" \u00e1 b\u00e1linum er hetta gj\u00f8rt meira \u00edt\u00f8kiligt. Si\u00f0urin at brenna j\u00f3ans\u00f8kub\u00e1l er n\u00fdggjur \u00ed F\u00f8royum, men hevur \u00ed hvussu er veri\u00f0 vanligur seinnu \u00e1rini - sum eitt hugnaligt og sosialt tiltak eitt g\u00f3\u00f0ve\u00f0urskv\u00f8ld. \n\nAt stevna ver\u00f0ur hildin \u00ed Su\u00f0uroynni er ikki so gamal si\u00f0ur; ta\u00f0 var \u00ed 1923, at su\u00f0ringar avgj\u00f8rdu at halda \u00f3lavs\u00f8ku \u00e1 Tv\u00f8royri. M\u00f8guliga komst hetta av, at arbei\u00f0sgevarum ikki d\u00e1mdi, at st\u00f3rur partur av arbei\u00f0sstyrkini r\u00fdmdi til Havnar \u00ed fleiri dagar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1924, broyttist t\u00ed\u00f0spunkti\u00f0 fyri stevnuni kortini til s\u00ed\u00f0st \u00ed juni, samstundis sum danir halda Skt. Hans.\n\nJ\u00f3ans\u00f8ka ver\u00f0ur hildin sum bygdastevna \u00ed Su\u00f0uroy 24. juni ella n\u00e6rmasta vikuskifti beint eftir 24. juni. Vanliga er j\u00f3ans\u00f8kan seinasta vikuskifti \u00ed juni. Eins og fleiri av hinum summarstevnunum \u00ed F\u00f8royum er kappr\u00f3\u00f0ur ein t\u00fd\u00f0andi partur av stevnuni. Stevnan ver\u00f0ur hildin anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed V\u00e1gi (maka\u00f0 \u00e1rstal) og anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Tv\u00f8royri (stakt \u00e1rstal).\n\nVanligt er, at n\u00fdfloygdar pisur fara \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku at h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda pr\u00f3gvi\u00f0 og annars vera saman eina seinastu fer\u00f0. Pisufundur plagar eisini at vera fr\u00edggjadagin \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku.\n\n\u00cd 2006 var\u00f0 fyrsti J\u00f3ans\u00f8kufestivalurin hildin, ta\u00f0 var t\u00f3nleikatiltak \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku. Seinastu \u00e1rini hevur hann t\u00f3 bert veri\u00f0 hildin \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nJ\u00f3ans\u00f8kumyndir\n\nKeldur \n \u00d3lavs\u00f8kan, i\u00f0 gj\u00f8rdist j\u00f3ans\u00f8ka. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 4, 1984\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n RSF.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarsambandi F\u00f8roya\n Su\u00f0uroyar Kunningarstova\n V\u00e1gs Kommuna\n Tv\u00f8royrar Kommuna\n\nF\u00f8royar\nSu\u00f0uroy\nF\u00f8royskar stevnur\nMerkisdagar"}
{"id": "6530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pisa%20%28studentur%29", "title": "Pisa (studentur)", "text": "Or\u00f0i\u00f0 pisa ver\u00f0ur br\u00fakt um n\u00fdklaktan student, t.v.s. ein sum hevur gingi\u00f0 \u00ed studentask\u00fala \u00ed 3 \u00e1r og loki\u00f0 studentspr\u00f3gv.\n\nPisufundur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nOr\u00f0 og or\u00f0afelli"}
{"id": "6531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3ans%C3%B8kufestivalurin", "title": "J\u00f3ans\u00f8kufestivalurin", "text": "J\u00f3ans\u00f8kufestivalurin var\u00f0 \u00e1 fyrsta sinni hildin \u00e1 J\u00f3ans\u00f8ku 2006 \u00ed V\u00e1gi. Festivalurin var t\u00e1 aftursvar upp \u00e1 t\u00f3nleikafestivalin Mj\u00fas \u00e1 Sandi, sum \u00ed 2005 var\u00f0 hildin fyrstu fer\u00f0, j\u00fast \u00e1 J\u00f3ans\u00f8ku. Fyri at J\u00f3ans\u00f8kan ikki skuldi missa ov n\u00f3gvar stevnugestir til Mj\u00fas valdu su\u00f0ringar so at skipa fyri s\u00ednum egna t\u00f3nleikafestivali. \u00cd 2007 var\u00f0 hesin t\u00f3nleikafestivalur hildin \u00e1 Tv\u00f8royri, men \u00ed 2008, t\u00e1 J\u00f3ans\u00f8kan var \u00ed V\u00e1gi, bleiv ongin t\u00f3nleikafestivalur hildin. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 2009, t\u00e1 J\u00f3ans\u00f8kan var \u00e1 Tv\u00f8royri, var J\u00f3ans\u00f8kufestivalin aftur, hesafer\u00f0 ni\u00f0ri \u00e1 Havnalagnum vi\u00f0 Segllofti\u00f0.\n\nJ\u00f3ans\u00f8kufestivalurin 2009 - Stu\u00f0ulskonsert til frama fyri Saltsiloina \n\nJ\u00f3ans\u00f8kufestivalurin 2009 \u00e1 Tv\u00f8royri var\u00f0 stu\u00f0ulskonsert til frama fyri Project Salt, sum er verk\u00e6tlan til frama fyri at endurbyggja Saltsiloina \u00e1 Drelnesi til eina konserth\u00f8ll og mentanarh\u00fas. N\u00f3gvir f\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar og sangarir og ein danskur DJ framf\u00f8rdu uttan kostna\u00f0 \u00e1 J\u00f3ans\u00f8kufestivalinum 2009 \u00e1 Tv\u00f8royri. Teir luttakandi b\u00f3lkarnir og einstaklingarnir v\u00f3ru hesir:\n\n Martin Joensen & Band\n DJ Flemse\n Lena & Niclas\n Faroe 5\n Jens Marni Hansen & Faktor 4\n Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen & band \n Brandur Enni & Band\n Fro\u00f0biar S\u00f3knar Blues Orkestur\n Crawling Blue\n P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll\n Terji Rasmussen\n Fr\u00e6ndur\n\nKeldur \n\n Visitsuduroy.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFlickr.com, Myndasavn \u00e1 Flickr fr\u00e1 J\u00f3ans\u00f8kuni og J\u00f3ans\u00f8kufestivalinum 2009 \u00e1 Tv\u00f8royri\nF\u00f8royskir festivalar\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nSu\u00f0uroy\nTv\u00f8royri"}
{"id": "6532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mj%C3%BAs", "title": "Mj\u00fas", "text": "T\u00f3nleikafestivalurin  Mj\u00fas var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00e1 Sandi um j\u00f3ans\u00f8kuleiti\u00f0 \u00ed 2005. \u00c1ri\u00f0 eftir var\u00f0 festivalurin endurtikin.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMj\u00fas\nMj\u00fas"}
{"id": "6533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summarfestivalurin", "title": "Summarfestivalurin", "text": "Summarfestivalurin er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikafestivalur, sum var\u00f0 hildin fyrstu fer\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 2004. Steint\u00f3r Rasmussen var ein av stigtakarunum til henda festivalin, og samskipa\u00f0i hann at byrja vi\u00f0. Ta\u00f0 er ein festivalnevnd, i\u00f0 tekur s\u00e6r av at skipa fyri Summarfestivalinum. Festivalurin ver\u00f0ur hildin fyrsta vikuskifti \u00ed august. \u00cd 2012 ver\u00f0ur festivalurin hildin 2. - 4. august. Eitt av h\u00f8vu\u00f0sn\u00f8vnunum er danski t\u00f3nleikab\u00f3lkurin TV-2. Summarfestivalurin er ofta v\u00e6lumt\u00f3ktur hj\u00e1 familjum at fara til, me\u00f0an G-Festivalurin \u00ed G\u00f8tu er best umt\u00f3ktur millum tey ungu. Festivalnevndin skipar saman vi\u00f0 Kunningarstovuni \u00ed Klaksv\u00edk fyri kamping, har f\u00f3lk kunnu gista \u00ed kampingvognum teirra ella \u00ed teltum, sum tey sj\u00e1lvi hava vi\u00f0. Sj\u00e1lv konsertin ver\u00f0ur hildin \u00e1 V\u00e1gsb\u00f8i \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nSkr\u00e1in\n\n2012\n\n2011\n\n2010\n\n2009\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Summarfestivalurin\n\nSummarfestivalurin\nSummarfestivalurin"}
{"id": "6535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pisa", "title": "Pisa", "text": "Pisa hevur fleiri t\u00fddningar:\nPisa er ein fuglaungi. S\u00ed Pisa (fuglur).\nPISA er ein kanning av sk\u00falan\u00e6mingum. S\u00ed PISA (kanning). \nPisa er ein italskur b\u00fdur. S\u00ed Pisa (b\u00fdur).\nPisa ver\u00f0ur br\u00fakt um n\u00fdklaktan student. S\u00ed Pisa (studentur)"}
{"id": "6536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1lomonoyggjarnar", "title": "S\u00e1lomonoyggjarnar", "text": "S\u00e1lomonoyggjarnar eru oyggjab\u00f3lkur \u00ed Oseania \u00ed Kyrrahavinum, eystan fyri Papua N\u00fd Guinea og \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far Vanuatu. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 73,69 \u00e1r.\n\nS\u00f8ga \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00e1 S\u00e1lomonsoyggjum livdi \u00ed samfel\u00f8gum og v\u00f3ru saman um alt. Tey vildu ikki vita av fremmandaf\u00f3lki, sum tey hildu hava ilt \u00ed kvittanum. \n\nOyggjab\u00f3lkurin var\u00f0 2. apr\u00edl 2007 raktur av st\u00f3rari fl\u00f3\u00f0aldu, sum st\u00f3\u00f0st av einum jar\u00f0skj\u00e1lvta, i\u00f0 v\u00edsti 8,2 \u00e1 Richterstiganum.\n\nJar\u00f0skj\u00e1lvti \n\nS\u00e1lomonoyggjarnar eru \u00ed einum sera virknum jar\u00f0skj\u00e1lvta\u00f8ki. Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti vi\u00f0 S\u00e1lomonoyggjarnar 1. apr\u00edl \u00ed 2007 var so har\u00f0ur, at \u00e1varingarst\u00f8\u00f0irnar \u00ed \u00f8kinum settu \u00ed gongd eina tsunami\u00e1varing fyri st\u00f3rar partar av \u00fatsynnings\u00f8kinum \u00ed Kyrrahavinum, S\u00e1lomonoyggjarnar, Papua N\u00fd Guinea, Avstralia og N\u00fds\u00e6land. Jar\u00f0skj\u00e1lvtin var\u00f0 m\u00e1ldur at vera 8,2 \u00e1 Richterstiganum. \n\nJar\u00f0skj\u00e1lvtin elvdi til eina tsunamialdu, sum skola\u00f0i inn yvir fleiri av S\u00e1lomonoyggjunum og Papua N\u00fd Guinea. F\u00f3lk \u00e1 sta\u00f0num bo\u00f0a\u00f0u fr\u00e1, at aldan var fleiri metrar h\u00f8g summa sta\u00f0ni. \u00c1varingar um tsunami v\u00f3ru sendar \u00fat f\u00e1ar minuttir eftir hendingina, men tsunamialdan skola\u00f0i inn yvir S\u00e1lomonoyggjarnar so skj\u00f3tt, at tey n\u00e6rmastu f\u00f3lkini n\u00e1ddu ikki at f\u00e1a hesar \u00e1varingar. Tey kendu ristingarnar fr\u00e1 jar\u00f0skj\u00e1lvtanum og megna\u00f0u at bjarga l\u00edvinum vi\u00f0 at fl\u00fdggja ni\u00f0an \u00ed brekkurnar.\n\nPolitikkur \n\nS\u00e1lomonoyggjarnar eru limir \u00ed ST, WTO og The Commonwealth.\n\nLandal\u00e6ra\n\nLandslutir \n\nS\u00e1lomonoyggjarnar eru b\u00fdttar upp \u00ed n\u00edggju landslutir og eitt h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8ki:\n\n Central\n Choiseul\n Guadalcanal\n Honiara\n Isabel\n Makira\n Malaita\n Rennell and Bellona\n Temotu\n Western\n\nKeldur \n\n Portal.fo - Salomonoyggjarnar st\u00f3ran t\u00f8rv \u00e1 hj\u00e1lp\n Salomon\u00f8erne - Wikipedia (danskt)\n Salomon\u00f8erne var forberedt p\u00e5 katastrofe - Dansk R\u00f8de Kors\n Mange ofre stadig uden n\u00f8dhj\u00e6lp efter flodb\u00f8lge - Politiken.dk\n\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "6544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ararat", "title": "Ararat", "text": "Ararat (turkiskt: A\u011fr\u0131 Da\u011f\u0131, kurdiskt: \u00c7\u00eeyay\u00ea Agir\u00ee; armenskt \u0544\u0561\u057d\u056b\u057d / Masis ella \u0531\u0580\u0561\u0580\u0561\u057f / Ararat). ) er fjalli\u00f0, har N\u00f3a samb\u00e6rt B\u00edbliuni fann land aftur aftan \u00e1 syndafl\u00f3\u00f0ina.\n\nS\u00ed eisini \n B\u00edblian\n Turkaland\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur\nNotur\n\nSitat\n\nGosfj\u00f8ll\nFj\u00f8ll\nTurkaland"}
{"id": "6545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%ADblian", "title": "B\u00edblian", "text": "B\u00edblian, Halgab\u00f3k, er heimsins vi\u00f0gitnasta b\u00f3k. B\u00edblian er savn av heilagu skriftum j\u00f8danna og teirra kristnu. Kristna B\u00edblian er t\u00fddd til v\u00e6l fleiri enn 2.400 ymisk m\u00e1l . \u00cd B\u00edbliuni eru 66 b\u00f8kur. T\u00e6r eru b\u00fdttar upp \u00ed kapittul og vers, solei\u00f0is ta\u00f0 er l\u00e6ttari og einfaldari at leita \u00ed henni. Or\u00f0i\u00f0, biblia, er grikskt og merkir b\u00f3kasavn. \u00cd B\u00edbliuni eru Gamla Testamenti, i\u00f0 er \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum grunda\u00f0 \u00e1 halgitekstir j\u00f8danna, og umframt ta\u00f0 er N\u00fdggja Testamenti, i\u00f0 er halgitekstir teirra kristnu. Tulkingar av tekstunum og B\u00edbliuni eru ymisar. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 er ta\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 vanligari, at tulka b\u00edblius\u00f8gurnar sum myndam\u00e1l ella tulkar t\u00e6r sum frambornar \u00ed myndum og samanberingum, h\u00f3ast fleiri tulka s\u00f8gur b\u00f3kstavliga. \n\nB\u00edblian hevur veri\u00f0 \u00edbl\u00e1stur fyri fleiri listaf\u00f3lk, sum til d\u00f8mis Michaelangelo. Ta\u00f0 eru fleiri kirkjur vi\u00f0 m\u00e1lningum, glasbrotamyndum og telgdum lutum, i\u00f0 vi\u00f0gera b\u00edblisk evni. Harumframt hava fleiri rith\u00f8vundar skriva\u00f0 um evni \u00ed B\u00edbliuni.\n\nB\u00edbliut\u00fd\u00f0ingar \n\n\u00cd 5. \u00f8ld var\u00f0 B\u00edblian t\u00fddd til lat\u00edn, og \u00ed n\u00f3gv hundra\u00f0 \u00e1r var b\u00edblium\u00e1li\u00f0 lat\u00edn. Aftan \u00e1 tr\u00fab\u00f3tina \u00ed Mi\u00f0evropa var\u00f0 B\u00edblian t\u00fddd til alskyns m\u00e1l, og a\u00f0rar t\u00fd\u00f0ingar enn tann lat\u00ednska v\u00f3r\u00f0u tiknar \u00ed n\u00fdtslu. Til d\u00f8mis kom t\u00fdska t\u00fd\u00f0ingin eftir Martin Luther \u00fat \u00ed 1534. \u00cd 1550 kom fyrsta danska t\u00fd\u00f0ingin. T\u00f3 vardi leingi, \u00e1\u00f0renn B\u00edblian var\u00f0 t\u00fddd til f\u00f8royskt og \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r var kirkjum\u00e1l f\u00f8royinga danskt.\n\nB\u00edblian \u00e1 f\u00f8royskum\n\nSchr\u00f8ter \n\nFyrsta roynd at umseta B\u00edbliuna til f\u00f8royskt var umsetingin av Evangeliinum eftir Matteus eftir danska prestinum J.H. Schr\u00f8ter (1771 - 1851). Hendan t\u00fd\u00f0ingin kom \u00fat \u00ed 1823. Schr\u00f8ter skipa\u00f0i so fyri, at eitt eintak var\u00f0 prenta\u00f0 til hv\u00f8rt h\u00fas \u00ed F\u00f8royum, \u00edalt eini 1 500 eint\u00f8k. M\u00f3tt\u00f8kan var t\u00f3 misj\u00f8vn og sum heild ring. Vanliga f\u00f3lki\u00f0 vildi ikki vita av umsetingini, t\u00ed tey v\u00f3ru von vi\u00f0 danskt m\u00e1l \u00ed \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum samanhangi, og teir meira l\u00e6rdu funnust at v\u00e1naliga m\u00e1linum sum Schr\u00f8ter br\u00fakti. Einki f\u00f8royskt skriftm\u00e1l var t\u00e1, og Schr\u00f8ter hev\u00f0i gj\u00f8rt s\u00edtt egna heldur su\u00f0uroyakenda og lj\u00f3\u00f0liga skriftm\u00e1l. Sum d\u00f8mi kann v\u00edsast \u00e1 Matteus 25,3-4:\n\nDuvistunar tougu Kolur suinar, men tougu issje Luisi vi se\u00e2r. Men te\u00e2r vidiu tougu Luisi vi se\u00e2r ui Kj\u00e6run suinun atture\u00e2t Kolun taira.\n\nTil samanberingar eru her somu vers \u00ed umseting Danielsens:\n\nT\u00e6r, i\u00f0 d\u00e1rar v\u00f3ru, t\u00f3ku v\u00edst lampur s\u00ednar, men t\u00f3ku onga olju vi\u00f0 s\u00e6r. Men hinar kl\u00f3ku t\u00f3ku olju \u00ed \u00edl\u00f8t s\u00edni saman vi\u00f0 lampunum.Og s\u00ed\u00f0ani \u00ed Dahl/Vider\u00f8s:T\u00ed at hinar \u00f3hygnu t\u00f3ku lampur s\u00ednar, men t\u00f3ku onga olju vi\u00f0 s\u00e6r; men hinar hygnu t\u00f3ku olju vi\u00f0 \u00ed konnum s\u00ednum aftrat lompum s\u00ednum. \n\nUmsetingin hj\u00e1 Schr\u00f8ter er, h\u00f3ast hon ongant\u00ed\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt, eitt, vegna fonetiska skriftm\u00e1li\u00f0, \u00e1hugavert innlit \u00ed m\u00e1lsligu st\u00f8\u00f0una \u00ed F\u00f8royum fyrst \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nDanielsen, Dahl og Vider\u00f8 \n\nTa\u00f0 eru tv\u00e6r fullf\u00edggja\u00f0ar, f\u00f8royskar umsetingar av B\u00edbliuni, a\u00f0ra hevur Victori Danielsen (1894-1961) gj\u00f8rt, og hina hava J\u00e1kupi Dahl (1878-1944) og Kristiani Osvald Vider\u00f8 (1906-1991) gj\u00f8rt. Umsetingarnar v\u00f3r\u00f0u fullf\u00edggja\u00f0ar \u00e1vikavist \u00ed 1949 og 1961. T\u00e6r ver\u00f0a \u00ed h\u00f8v\u00f0usheitum br\u00faktar \u00ed br\u00f8\u00f0rasamkomuni (t\u00fd\u00f0ingin hj\u00e1 Victor Danielsen) og f\u00f3lkakirkjuni og hennara undirb\u00f3lkum, so sum heimamissi\u00f3nini (t\u00fd\u00f0ingin hj\u00e1 Dahl og Vider\u00f8). Umsetingin hj\u00e1 Danielsen var ikki \u00far frumm\u00e1lunum, grikskum og hebraiskum, men \u00far ymiskum evropeiskum m\u00e1lum (so sum t\u00fdskum, enskum og teimum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum), me\u00f0an tann hj\u00e1 Dahl og Vider\u00f8 var \u00far frumm\u00e1lunum. Vanliga ver\u00f0ur mett, at umsetingin hj\u00e1 Danielsen er tann l\u00e6ttara at lesa av b\u00e1\u00f0um umsetingunum. Endaliga arbei\u00f0sb\u00fdti\u00f0 \u00edmillum Dahl og Vider\u00f8 var, at Vider\u00f8 umsetti S\u00e1lmarnar, Or\u00f0t\u00f8kini, Pr\u00e6dikaran, Jobsb\u00f3k 1-23, Esaias 7,10-15; 9,6-7; 11,1-10; 12; 24,1-9; 40,1-8; 53; 55,6-7; 60,1-6. Dahl umsetti N\u00fdggja Testamenti\u00f0 og annars ta\u00f0, sum ikki er at finna \u00ed listanum hj\u00e1 umsetingum Vider\u00f8s omanfyri.\n\nJoensen \n\nHans Jacob Joensen (1938), fyrrverandi bispur, er \u00ed l\u00f8tuni \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at umseta B\u00edbliuna av n\u00fdggjum. M\u00e1l hansara er at gera eina \u00f8kumeniska umseting, sum allir kristnir b\u00f3lkar \u00ed F\u00f8royum kunnu semjast um at br\u00faka. Hetta hugskot hava allar samkomur tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti uttan br\u00f8\u00f0rasamkoman.\n\nH\u00f8jgaard \n\nSj\u00far\u00f0ur H\u00f8jgaard er farin \u00ed holt vi\u00f0 at t\u00fd\u00f0a ensku King James B\u00edbliuna til f\u00f8royskt, t\u00ed samb\u00e6rt honum eru hinar t\u00fd\u00f0ingarnar eftir \u00e1vikavist Victor Danielsen og J\u00e1kup Dahl/Kristian \u00ed Ger\u00f0abrekku skeivar ella hava t\u00fd\u00f0andi villur \u00ed umsetingini og or\u00f0avalinum. Higartil hevur Sj\u00far\u00f0ur t\u00fdtt N\u00fdggja Testamenti og veri\u00f0 v\u00ed\u00f0a um \u00ed F\u00f8royum og lagt tvey eint\u00f8k av s\u00ednum t\u00fd\u00f0ingum \u00ed hv\u00f8nn postkassa. \u00cd Amerika er ein st\u00f3r King Jamesr\u00f8rsla, har kirkjur, samkomur og einstaklingar einans n\u00fdta King James B\u00edbliuna og ongar a\u00f0rar t\u00fd\u00f0ingar, h\u00f3ast King James B\u00edblian ikki er skriva\u00f0 \u00e1 samt\u00ed\u00f0arenskum m\u00e1li og er fr\u00e1 fyrst \u00ed 17. \u00f8ld.\n\nB\u00f8kurnar \u00ed B\u00edbliuni \n\nHesi eru heitini av b\u00f3kunum \u00ed B\u00edbliuni, solei\u00f0is sum t\u00e6r eru nevndar \u00ed umseting Victor Danielsens. B\u00edblian er b\u00fdtt \u00ed tveir h\u00f8vu\u00f0spartar: Gamla Testamenti (heilaga skrift j\u00f8danna) og N\u00fdggja Testamenti, skriva\u00f0 \u00ed 1. \u00f8ld vi\u00f0 \u00e1postlunum sum heimildarmonnum. B\u00edblian er samansett av 66 einst\u00f8kum b\u00f3kum, 39 \u00ed Gamla Testamenti og 27 \u00ed N\u00fdggja Testamenti.\n\nGamla Testamenti\u00f0 \n\n Fyrsta M\u00f3seb\u00f3k\n Onnur M\u00f3seb\u00f3k\n Tri\u00f0ja M\u00f3seb\u00f3k\n Fj\u00f3r\u00f0a M\u00f3seb\u00f3k\n Fimta M\u00f3seb\u00f3k\n Josva (Dahl og Vider\u00f8: Josvab\u00f3k)\n D\u00f3mararnir (Dahl og Vider\u00f8: D\u00f3marab\u00f3kin)\n Rutt (Dahl og Vider\u00f8: Rutarb\u00f3k)\n Fyrra S\u00e1muelsb\u00f3k\n Seinna S\u00e1muelsb\u00f3k\n Fyrra Kongab\u00f3k\n Seinna Kongab\u00f3k\n Fyrra Kr\u00f8nikub\u00f3k (Dahl og Vider\u00f8: Fyrra Kr\u00fdnikub\u00f3k)\n Seinna Kr\u00f8nikub\u00f3k (Dahl og Vider\u00f8: Seinna Kr\u00fdnikub\u00f3k)\n Ezra\n Nehemias (Dahl og Vider\u00f8: Nehemia)\n Ester (Dahl og Vider\u00f8: Esterarb\u00f3k)\n Job (Dahl og Vider\u00f8: Jobsb\u00f3k)\n S\u00e1lmarnir \n Or\u00f0t\u00f8kini (Dahl og Vider\u00f8: Or\u00f0t\u00f8k S\u00e1lomons)\n Pr\u00e6dikarin \n H\u00e1songurin\n Esaias (Dahl og Vider\u00f8: Jesaja)\n Jeremias (Dahl og Vider\u00f8: Jeremia)\n Sorgarsongirnir (Dahl og Vider\u00f8: Harmlj\u00f3\u00f0ini)\n Ezekiel\n D\u00e1niel\n Hoseas (Dahl og Vider\u00f8: H\u00f3sea)\n J\u00f3el\n Amos (Dahl og Vider\u00f8: \u00c1mos)\n Obadias (Dahl og Vider\u00f8: \u00d3badia)\n J\u00f3nas\n Mika\n Nahum (Dahl og Vider\u00f8: N\u00e1hum)\n Habakkuk (Dahl og Vider\u00f8: H\u00e1bakkuk)\n Zefanias (Dahl og Vider\u00f8: Sefanja)\n Haggai\n Zakarias (Dahl og Vider\u00f8: Zakarja)\n Malakias (Dahl og Vider\u00f8: M\u00e1laki)\n\nN\u00fdggja Testamenti\u00f0 \n\n Evangelii\u00f0 eftir Matteus\n Evangelii\u00f0 eftir Markus\n Evangelii\u00f0 eftir Lukas\n Evangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes\n \u00c1postlas\u00f8gan\n Br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed R\u00f3m\n Fyrra br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Korint\n Seinna br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Korint\n Br\u00e6v Paulusar til samkomurnar \u00ed Galatia\n Br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Efesus\n Br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Filippi\n Br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Kolosse\n Fyrra br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Tessalonika\n Seinna br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Tessalonika\n Fyrra br\u00e6v Paulusar til Timoteus\n Seinna br\u00e6v Paulusar til Timoteus\n Br\u00e6v Paulusar til Titus\n Br\u00e6v Paulusar til Filemon\n Br\u00e6vi\u00f0 til Hebrearar\n Br\u00e6v J\u00e1kups\n Fyrra br\u00e6v P\u00e6turs\n Seinna br\u00e6v P\u00e6turs\n Fyrsta br\u00e6v J\u00f3hannesar\n Anna\u00f0 br\u00e6v J\u00f3hannesar\n Tri\u00f0ja br\u00e6v J\u00f3hannesar\n Br\u00e6v Judasar\n Opinbering J\u00f3hannesar\n\nKeldur \n\n Funding, Elsa. F\u00f8royskar b\u00edbliut\u00fd\u00f0ingar og t\u00fd\u00f0ingarroyndir. Setursrit nr. 4, 2007. Fr\u00f3\u00f0skapur, T\u00f3rshavn 2007.\n Zachariassen, Zacharias. B\u00edblian \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed h\u00e1lva \u00f8ld. Leirkeri\u00f0, G\u00f8ta 2000.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n B\u00edblian \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing Dahls og Vider\u00f8 (Det Danske Bibelselskab, 1961 og seinni)\n B\u00edblian \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing Victor Danielsens (Hin f\u00f8royski B\u00edbliugrunnurin, 1949 og seinni)\n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edblian"}
{"id": "6546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Koranin", "title": "Koranin", "text": "Koranin (ar\u00e1biskt  \u0627\u0644\u0642\u0631\u0622\u0646\u200e  al-qur'\u0101n, i\u00f0 merkir \"upplesturin\"), er heilaga skriftin hj\u00e1 muhammedsmonnum. Muhammedsmenn ella muslimar tr\u00fagva, at Koranin er opinbering, i\u00f0 Muhammed profetur fekk fr\u00e1 Gu\u00f0i (Allah) umvegis eingilin Gabriel \u00ed \u00e1runum 609 til dey\u00f0a s\u00edn \u00ed 632. Koranin er upprunaliga skriva\u00f0 \u00e1 fornar\u00e1biskum m\u00e1li, \u00f3l\u00edkt n\u00fat\u00ed\u00f0arar\u00e1biskum m\u00e1li, vi\u00f0 st\u00f3rari \u00e1virkan \u00far fornum ar\u00e1biskum bygdarm\u00e1lum \u00ed nor\u00f0ur Saudiar\u00e1bia. Munurin \u00e1 m\u00e1lunum kann berast saman vi\u00f0 gamalt spanskt m\u00e1l og n\u00fat\u00ed\u00f0arspanskt m\u00e1l, ella l\u00e1glat\u00edn og n\u00fat\u00ed\u00f0ar lat\u00ednsk m\u00e1l (franskt, portugiskiskt m\u00e1l, o.s.fr.). H\u00f3ast ar\u00e1biska m\u00e1li\u00f0 \u00ed Koranini er torf\u00f8rt at t\u00fd\u00f0a, m.a. t\u00ed at or\u00f0 hava ymiskar t\u00fddningar alt eftir samanhangi, var Koranin \u00ed 2010 t\u00fddd til 112 m\u00e1l, flestu teirra afrikonsk, \u00e1siatisk og evropeisk m\u00e1l. T\u00f3 bi\u00f0ja allir muslimar \u00e1 ar\u00e1biskum og upprunaliga Koranin er best umt\u00f3kt millum muslimar, millum anna\u00f0 t\u00ed muslimar tr\u00fagva, at upprunaliga Koranin er or\u00f0ar\u00f8tt og eins og Gu\u00f0 m\u00e6lti hana til Muhammed. \n\nKoranin hevur fleiri s\u00f8gur \u00ed felag vi\u00f0 B\u00edbliuna og Toruna vi\u00f0 sm\u00e1um munum. Harumframt eru til d\u00f8mis \u00cdsakur, Jesus og Elia profetar \u00ed Koranini. T\u00f3 tr\u00fagva muslimar, at Muhammed profetur er allars\u00ed\u00f0sti profetur \u00ed r\u00f8\u00f0ini av mongum. Koranin kallar kristin og j\u00f8dar b\u00f3karinnar f\u00f3lk, men muslimar halda, at B\u00edblian og Toran eru villeiddar og spiltar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Al-Quran (Koranin online)\n\nS\u00ed eisini \n\n Islam\n\nIslam\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "6547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Muslimar", "title": "Muslimar", "text": "Muslimar er heiti\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um f\u00f3lk, sum hoyra til tr\u00fanna Islam. Umlei\u00f0 1.57 mia. f\u00f3lk \u00ed heiminum kalla seg fyri muslim, samb\u00e6rt kanningini \"Mapping the Global Muslim Population.\" Hetta tali\u00f0 er umlei\u00f0 20 prosent av \u00f8llum heimsborgarum. Muslimar eru \u00ed 2 h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkum, Sunni (uml. 90 %) og Shia (uml. 10 %).\n\nMyndir\n\nIslam"}
{"id": "6549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gamla%20Testamenti", "title": "Gamla Testamenti", "text": "Gamla Testamenti er tann parturin av B\u00edbliuni, sum sn\u00fdr seg um t\u00ed\u00f0ina \u00e1\u00f0renn Jesu f\u00f8\u00f0ing. Tekstirnir \u00ed Gamla Testamenti v\u00f3r\u00f0u til \u00ed t\u00ed\u00f0ini 1300-150 f.Kr. Teir fyrstu v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0ir, me\u00f0an j\u00f8dar v\u00f3ru \u00ed \u00fatlegd \u00ed B\u00e1bylon.\n\nT\u00e6r heilagu b\u00f8kurnar \u00ed Gamla Testamenti \n\nB\u00edblian byrjar vi\u00f0 M\u00f3seb\u00f3kunum, sum eru fimm \u00ed tali. Tann fyrsta b\u00f3kin sigur okkum um skapanina, og hon endar vi\u00f0 dey\u00f0a J\u00f3sefs. \u00cd hinum f\u00fdra b\u00f3kunum stendur s\u00f8ga \u00edsraelsmanna, fr\u00e1 t\u00ed at M\u00f3ses var f\u00f8ddur, og til hann doy\u00f0i. J\u00f3svab\u00f3kin sigur okkum um J\u00f3sva, hvussu \u00edsraelsmenn komu inn \u00ed K\u00e1n\u00e1anland. D\u00f3marab\u00f3kin sigur fr\u00e1 d\u00f3marunum inntil Eli. Rutarb\u00f3k sigur s\u00f8guna um Rut, \u00e6ttarm\u00f3\u00f0ur D\u00e1vids. B\u00e1\u00f0ar S\u00e1muelsb\u00f8kurnar siga fr\u00e1 Eli og S\u00e1mueli, d\u00f3marunum b\u00e1\u00f0um, og fr\u00e1 kongunum, S\u00e1uli og D\u00e1vidi. Tv\u00e6r kongab\u00f8kur siga fr\u00e1 seinastu d\u00f8gum D\u00e1vids til \u00fatlegdina \u00ed B\u00e1bylon. Tv\u00e6r Kr\u00fdnikub\u00f8kur eru fr\u00e1sagnir um \u00e6ttarli\u00f0; s\u00ed\u00f0an siga t\u00e6r ta\u00f0 sama sum Kongub\u00f8kurnar. Ezrab\u00f3kin og Nehemiab\u00f3kin siga fr\u00e1 heimkomuni \u00far B\u00e1bylon. Ezterarb\u00f3kin sigur fr\u00e1 einari j\u00f8diskari gentu, sum ver\u00f0ur drotning \u00c1hasverusar (Kserkesar), kongin \u00ed Persar\u00edki. Jobsb\u00f3kin sigur okkum um ein sera tolnan mann, sum eitur Job. Hon l\u00e6rir okkum at taka alt av Guds hond. S\u00e1lmarnir, sum koma aftan \u00e1 Jobsb\u00f3k, eru andligir sangir. D\u00e1vid hevur yrkt n\u00f3gvar av teimum. Or\u00f0t\u00f8kini, Pr\u00e6dikaran og H\u00e1songin hevur S\u00e1lomon skriva\u00f0 partar av. At enda koma Harmlj\u00f3\u00f0ini og b\u00f8kurnar hj\u00e1 profetetunum: 4 st\u00f3rar og 12 sm\u00e1ar. Profetab\u00f8kurnar hava n\u00f3gvar sp\u00e1d\u00f3mar, l\u00e6rd\u00f3mar og \u00e1minningar.\n\nB\u00f8kurnar \n\n\u00cd Gamla Testamenti eru 39 b\u00f8kur:\n\n Fyrsta M\u00f3seb\u00f3k\n Onnur M\u00f3seb\u00f3k\n Tri\u00f0ja M\u00f3seb\u00f3k\n Fj\u00f3r\u00f0a M\u00f3seb\u00f3k\n Fimta M\u00f3seb\u00f3k\n Josva (Josvab\u00f3k)\n D\u00f3mararnir (D\u00f3marab\u00f3kin)\n Rutt (Rutarb\u00f3k)\n Fyrra S\u00e1muelsb\u00f3k\n Seinna S\u00e1muelsb\u00f3k\n Fyrra Kongab\u00f3k\n Seinna Kongab\u00f3k\n Fyrra Kr\u00f8nikub\u00f3k (Fyrra Kr\u00fdnikub\u00f3k)\n Seinna Kr\u00f8nikub\u00f3k (Seinna Kr\u00fdnikub\u00f3k)\n Ezra\n Nehemias (Nehemia)\n Ester (Esterarb\u00f3k)\n Job (Jobsb\u00f3k)\n S\u00e1lmarnir \n Or\u00f0t\u00f8kini (Or\u00f0t\u00f6k S\u00e1lomons)\n Pr\u00e6dikarin \n H\u00e1songurin\n Esaias (Jesaja)\n Jeremias (Jeremia)\n Sorgarsongirnir (Harmlj\u00f3\u00f0ini)\n Ezekiel\n D\u00e1niel\n Hoseas (H\u00f3sea)\n J\u00f3el\n Amos (\u00c1mos)\n Obadias (\u00d3badia)\n J\u00f3nas\n Mika\n Nahum (N\u00e1hum)\n Habakkuk (H\u00e1bakkuk)\n Zefanias (Sefanja)\n Haggai\n Zakarias (Zakarja)\n Malakias (M\u00e1laki)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edblian\nGamla Testamenti"}
{"id": "6552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Everton%20F.C.", "title": "Everton F.C.", "text": "Everton F.C. er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum sp\u00e6lir \u00ed Premier League. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1878 og var\u00f0 t\u00e1 nevnt St Domingo's F.C.. Everton hevur heimav\u00f8ll \u00e1 Goodison Park \u00ed Liverpool, teir hava havt heimav\u00f8ll har s\u00ed\u00f0an 1892. Litirnir \u00e1 heimav\u00f8lli eru kongabl\u00e1tt og hv\u00edtt. Everton eigur meti\u00f0 fyri at hava sp\u00e6lt longst \u00ed bestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, 110 fer\u00f0ir (dagf\u00f8rt \u00ed mai 2013). Teir hava vunni\u00f0 enska meistaraheiti\u00f0 9 fer\u00f0ir.\n\nH\u00f3purin\n\nToppskorarar\n\nHei\u00f0ur\n\n Vinnari av 2. deild: 1930/31.\n Finalistur \u00ed FA Cup: 1893, 1897, 1907, 1968, 1985, 1986, 1989 og 2009.\n Finalistur \u00ed Ligacup: 1977 og 1984.\n Finalistur \u00ed League Super Cup: 1986.\n Finalistur \u00ed Simod Cup: 1989.\n Finalistur \u00ed Zenith Data Systems Cup: 1991.\n\nVenjarar hj\u00e1 Everton\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n nsno.co.uk\n fjepparas\u00ed\u00f0a\n\nPremier League\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "6553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigur%C3%B0%20Joensen", "title": "Sigur\u00f0 Joensen", "text": "Sigur\u00f0 Joensen (27. apr\u00edl 1911 - 1. oktober 1993) var \u00e6tta\u00f0ur fr\u00e1 Gj\u00f3gv og f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Fleiri av b\u00f8rnum og abbab\u00f8rnum hansara hava gj\u00f8rt seg galdandi innan f\u00f8royskt m\u00e1l, skriving, sj\u00f3nleik og gransking. M.o. Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir, Sigri M. Ga\u00efni og Firouz Ga\u00efni. Fr\u00e1 1941 til 1945 var hann bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 B\u00fagvanum. \u00cd 1948 var hann vi\u00f0 til at stovna Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin saman vi\u00f0 Erlendur Patursson, J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu og Hanus vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1. Fr\u00e1 1958 til 1970 var hann l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Tj\u00f3\u00f0veldi.\n\nB\u00f3kmentir \n 1958 - Gr\u00e1a dunna (barnab\u00f3k)\n 1959 - K\u00e1lvamuan (barnab\u00f3k)\n 1959 - L\u00edtli Sj\u00far\u00f0ur (barnab\u00f3k)\n 1960 - Lambam\u00e6i\u00f0 (barnab\u00f3k)\n 1987 Eg stoyti heitt I\u2013II\n 1991 Hv\u00edti tarvur\n 1991 Sm\u00e1lombini\n 1998 Tekstir 1940\u20131992\n 1998 Kj\u00f8rbreyt\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1977 - Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri K\u00e1lvamuan, L\u00edtli Sj\u00far\u00f0ur og Lambam\u00e6i\u00f0.\n 1987 - M.A. Jacobsens vir\u00f0isl\u00f8n fyri Eg stoyti heitt, sum d\u00f3ttir hansara (Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir) savna\u00f0i og leg\u00f0i til r\u00e6ttis.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir politikarar\nGj\u00e1arf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 1993\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi"}
{"id": "6555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Veyhe", "title": "J\u00e1kup Veyhe", "text": "J\u00e1kup Veyhe (f\u00f8ddur 6. mai 1970) er sj\u00e1lvl\u00e6rdur. Hann hevur fingist vi\u00f0 sj\u00f3nleik og film s\u00ed\u00f0an umlei\u00f0 1990. Hann hevur egi\u00f0 l\u00fdsingarvirki og hevur javnan leiklutir \u00ed skemtiligum l\u00fdsingum fyri ymiskar fyrit\u00f8kur, eitt n\u00fa tryggingum og flogfer\u00f0um.\n\nJ\u00e1kup gj\u00f8rdist kendur um allar F\u00f8royar, t\u00e1 hann saman vi\u00f0 Sj\u00far\u00f0i Skaale gj\u00f8rdi skemtisendingarnar Pipar & Salt.\n\nS\u00ed\u00f0ani hevur hann millum anna\u00f0 starvast vi\u00f0 at gj\u00f8rt l\u00fdsingar, og seinast saman vi\u00f0 Jan Berg J\u00f8rgensen gj\u00f8rt filmverksta\u00f0in Klippfisk.\n\nJ\u00e1kup hevur eisini gj\u00f8rt sj\u00f3nleikin \"skeyk\" saman vi\u00f0 Gunnar Hoydal.\n\nHei\u00f0ur \n2015 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Agurk\n J\u00e1kup Veyhe fimmti, in.fo, 6. mai 2020\n\nKeldur \n\nVeyhe, J\u00e1kup\nVeyhe, J\u00e1kup"}
{"id": "6556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%BAr%C3%B0ur%20Skaale", "title": "Sj\u00far\u00f0ur Skaale", "text": "Sj\u00far\u00f0ur Skaale (f. 8. mars 1967 \u00ed Havn), \u00fatb\u00fagvin bachelor (BA) \u00ed Stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i, skemtari, sangari og politikari. Harumframt hevur hann veri\u00f0 t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur. Sj\u00far\u00f0ur er sonur J\u00f3annes og \u00d3luv\u00e1 Skaale. Hann er giftur vi\u00f0 S\u00fasonnu O. Skaale.\n\nPolitikarin Sj\u00far\u00f0ur Skaale \nSj\u00far\u00f0ur er virkin innan f\u00f8royskan og danskan politikk. Hann var\u00f0 valdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Tj\u00f3\u00f0veldi \u00ed 2008 og sat har til 2011. Hann var limur \u00ed L\u00f8gtinsins Mentanarnevnd. Sj\u00far\u00f0ur var eisini varalimur til F\u00f3lkatingi\u00f0 2007-2011 og m\u00f8tti fast fyri H\u00f8gna Hoydal fr\u00e1 19. februar 2007 til 8. september 2008. Eftir naka\u00f0 av skriving \u00ed bl\u00f8\u00f0unum, har hann og forma\u00f0ur floksins, H\u00f8gni Hoydal, ikki dr\u00f3gu somu l\u00ednu vi\u00f0v\u00edkjandi stj\u00f3rnarskipanini, t\u00f3k hann seg \u00far flokkinum \u00ed 2011. Hann var leysgangari \u00ed nakrir m\u00e1na\u00f0ir, s\u00ed\u00f0an melda\u00f0i hann seg inn \u00ed Javna\u00f0arflokkin og stilla\u00f0i upp fyri Javna\u00f0arflokkin til F\u00f3lkatingsvali\u00f0 sum var 15. september 2011. Hann gj\u00f8rdist toppskorari fyri flokkin vi\u00f0 1539 atkv\u00f8\u00f0um og var\u00f0 valdur \u00e1 F\u00f3lkating, sum anna\u00f0 av f\u00f8roysku umbo\u00f0unum. Hann er forma\u00f0ur fyri F\u00f3lkatinsins F\u00f8royanevnd (F\u00e6r\u00f8udvalg), limur \u00ed delegati\u00f3nini til Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 og varalimur \u00ed F\u00f3lkatingsins Uttanr\u00edkisnevnd.\n\nHann bleiv valdur aftur \u00e1 F\u00f3lkating  \u00ed juni 2015 vi\u00f0 2.495 atkv\u00f8\u00f0um. \n\n\u00cd 2019 vann hann sessin \u00ed F\u00f3lkatinginum tri\u00f0ja fer\u00f0 \u00e1 ra\u00f0. Hann fekk 3.331 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur.\n\nSkemtarin Sj\u00far\u00f0ur Skaale \n\nSj\u00far\u00f0ur er kendur fyri at hava gj\u00f8rt skemtisendingarnar Pipar & Salt saman vi\u00f0 vinmanninum J\u00e1kupi Veyhe og hevur eisini gj\u00f8rt skemtir\u00f8\u00f0ina 'E Elski F\u00f8rjar'.\n\nS\u00ed eisini \nListi yvir f\u00f3lkatingslimir \u00far F\u00f8royum\nF\u00f3lkatingslimir valdir \u00ed 2011\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sj\u00far\u00f0i Skaale\n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nF\u00f8royskir undirhaldarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "6557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Berg%20J%C3%B8rgensen", "title": "Jan Berg J\u00f8rgensen", "text": "Jan Berg J\u00f8rgensen (f\u00f8ddur 19. mars 1971) gj\u00f8rdi saman vi\u00f0 J\u00e1kupi Veyhe filmsk\u00falan Klippfisk. Hann starvast dagliga \u00e1 samskiftisfyrit\u00f8kuni Sendistovuni og undirv\u00edsir \u00ed fakinum Filmur og Sj\u00f3nvarp \u00ed Hoyd\u00f8lum. Jan hevur lisi\u00f0 enskt \u00ed Odense og films- og mi\u00f0lav\u00edsindi \u00ed Keypmannahavn. Eitt skifti b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Belfast. Saman vi\u00f0 J\u00e1kup Veyhe syngur hann sangin For lekkur til prixi\u00f0. \n\nJan er fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann hevur umbo\u00f0a NS\u00cd, \u00cdF, AB, Fram og FC Hoyv\u00edk.\n\nKeldur \n\nAgurk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8roysk filmsf\u00f3lk"}
{"id": "6559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klippfisk%20%28sk%C3%BAli%29", "title": "Klippfisk (sk\u00fali)", "text": "Klippfisk er film- og videoverksta\u00f0ur \u00ed Havn, stovna\u00f0ur av J\u00e1kupi Veyhe og Jan Berg J\u00f8rgensen \u00ed 2005. Klippfisk var stovna\u00f0 fyri at virka fyri m.a. at f\u00e1a films- og videoumst\u00f8\u00f0ur til vega og at virka fyri at reka ein filmsverksta\u00f0. Fr\u00e1 byrjan av hevur T\u00f3rshavnar kommuna stu\u00f0la\u00f0 virkseminum vi\u00f0 \u00e1rligum rakstrarstu\u00f0li til at keypa \u00fatger\u00f0, h\u00fdst virkseminum o.a. Klippfisk skipar hv\u00f8rt \u00e1r fyri filmssk\u00falanum N\u00f3llywood \u00ed N\u00f3lsoy, i\u00f0 er fyri ung millum 14 og 18 \u00e1r.\n\nEndam\u00e1l \nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Klippfisk er at virka fyri framhaldandi menning av einum filmsvakstrarumhv\u00f8rvi fyri filmssp\u00edrar. Klippfisk l\u00e6nir eisini films\u00fatger\u00f0, h\u00f8li til filmsklipping og veitir r\u00e1\u00f0geving.\n\nS\u00ed eisini \nAgurk\nN\u00f3llywood\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nKlippfisk.fo\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum\nFilmur"}
{"id": "6560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agurk%20%28sending%29", "title": "Agurk (sending)", "text": "Agurk var ein f\u00f8roysk sj\u00f3nvarpssending, har amat\u00f8rar kundu senda inn filmar. Agurk skipa\u00f0i javnan fyri kappingum vi\u00f0 ymiskum evni.\n\nManning \n\n Jan Berg J\u00f8rgensen\n J\u00e1kup Veyhe\n Edith Dahl Jakobsen\n Franklin Henriksen\n J\u00f3nfinn Stenberg\n Andrias H\u00f8genni\n John Ivar Venned\n Jannik Gade\n\nS\u00ed eisini \nKlippfisk (sk\u00fali)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Agurk\n\nMentan \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskar sj\u00f3nvarpssendingar"}
{"id": "6561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pipar%20%26%20Salt", "title": "Pipar & Salt", "text": "Pipar & Salt er heiti\u00f0 \u00e1 skemtisendingum, sum vinmenninir J\u00e1kup Veyhe og Sj\u00far\u00f0ur Skaale hava gj\u00f8rt seinastu \u00e1rini. Eisini hava veri\u00f0 live-framf\u00f8rslur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum og a\u00f0ra sta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum. Eftir at Sj\u00far\u00f0ur Skaale f\u00f3r upp\u00ed politikk og var\u00f0 varldur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting, hildu teir b\u00e1\u00f0ir pausu vi\u00f0 felags undirhaldi teirra \"Pipar og Salt\". J\u00e1kup Veyhe helt t\u00f3 fram einsamallur at skemtast. \u00cd 2011 f\u00f3r Sj\u00far\u00f0ur Skaale burtur\u00far Tj\u00f3\u00f0veldi og stutta t\u00ed\u00f0 seinni, \u00e1 J\u00f3ans\u00f8ku \u00e1 Tv\u00f8royri 26. juni 2011, f\u00f3ru teir aftur \u00e1 pall at framf\u00f8ra teirra skemt undir heitinum \"Pipar og Salt\". Tjaldi\u00f0 \u00e1 kaiini \u00e1 Tv\u00f8royri var fult av f\u00f3lki. Seinni framf\u00f8rdu teir so aftur fyri fullsettum h\u00fasi \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00ed Havn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nUndirhald"}
{"id": "6563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toskur", "title": "Toskur", "text": "Toskur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gadus) Toskur er b\u00e1\u00f0umegin Atlantshav. \u00cd Barentshavinum fr\u00e1 Novaja Semlja og Svalbar\u00f0i til Jan Mayen og su\u00f0ur til Biskeiav\u00edkina. \u00cd Eystarasalti, donskum sj\u00f3gvi, \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num, undir F\u00f8royum, \u00cdslandi og Gr\u00f8nlandi. Fr\u00e1 N\u00fdfundland og Labrador til Nor\u00f0urcarolina. Toskur ver\u00f0ur upp \u00ed 180-200 cm, valgr\u00f8nur um baki\u00f0 og s\u00ed\u00f0urnar, settur vi\u00f0 t\u00f8ttum, dimmum, gr\u00e1ligum ella br\u00fanligumblettum. Undir b\u00fakinum er hann lj\u00f3sur, hv\u00edtur ella gr\u00e1hv\u00edtur. Men eisini a\u00f0rar litir hevur hann, t.d. dimmbr\u00fanur (flotfiskur), rey\u00f0br\u00fanur (\u00ed taranum). Strikan er hv\u00edt/ gr\u00e1hv\u00edt.  Toskur hevur tr\u00edggjar ryggfja\u00f0rar og tv\u00e6r gotfja\u00f0rar, i\u00f0 allar eru naka\u00f0 avrunda\u00f0ar \u00ed skapi. Strikan er naka\u00f0 bogin yvir uggafj\u00f8\u00f0urini. Hann er kl\u00e6nur um klingruna, og sterturin er beinur aftan. Hann hevur yvirbit. Finnan er l\u00edka long sum eygnatv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0. Goti\u00f0 er undir fremra enda \u00e1 mittastu ryggfj\u00f8\u00f0urini. Kjaftklovin kemur aftur undir fremru trom \u00e1 eygnasteininum. Toskur er vir\u00f0ismikil fiskur og ver\u00f0ur n\u00f3gv veiddur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "6573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sameindu%20Tj%C3%B3%C3%B0ir", "title": "Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir", "text": "Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir er t\u00fddningarmesti altj\u00f3\u00f0a felagskapurin \u00ed heimskipanini. ST er stytting fyri Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir . \u00c1 donskum kallast felagsskapurin Forenede Nationer (FN), \u00e1 enskum United Nations (UN) og \u00e1 fronskum Organisation des Nations Unies (ONU). Alheimsfelagsskapurin Sameindu Tj\u00f3\u00f0a er ein felagsskapur, i\u00f0 arbei\u00f0ir fyri at beina burtur mismun millum tj\u00f3\u00f0ir, millum f\u00f3lkasl\u00f8g, millum borgarar og millum ymsar samfelagsb\u00f3lkar. Felagsskapurin virkar fyri javnbj\u00f3\u00f0is r\u00e6ttindum fyri \u00f8ll. Stovnurin Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir var\u00f0 stovna\u00f0ur fyri at for\u00f0a fyri fleiri kr\u00edggjum sum Fyrra- og Seinna heimsbardaga. Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir v\u00f3r\u00f0u settar \u00e1 stovn \u00ed 1945, beint eftir Seinna heimsbardaga. \n\nF\u00f8royar eru ikki sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0um, men eru partur av danska limaskapinum. H\u00f3ast F\u00f8royar ikki eru stj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur, so hava t\u00f3 atlimaskap \u00ed felagsskapum, sum eru kn\u00fdttir at ST. N\u00e6stan \u00f8ll fullveldislond eru \u00ed ST, har tey samstarva og samr\u00e1\u00f0ast um \u00f8ll heimsins vi\u00f0urskifti. \u00cd 2013 eru 193 lond limir \u00ed ST . Vatikanr\u00edki\u00f0 og Palestina hava eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u. Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir er ein millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapur, og meginreglan er, at bara fullveldislond kunnu ver\u00f0a limir. D\u00f8mi eru t\u00f3 um lond uttan fullveldi, sum hava veri\u00f0 limir. Hv\u00edtarussland og Ukreina v\u00f3ru limir \u00ed ST, h\u00f3ast tey v\u00f3ru partur av Sovjetsamveldinum undir Kalda kr\u00edgnum . Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Sovjetsamveldi\u00f0 kravdi at f\u00e1a st\u00f8rri vald \u00ed ST, og at hetta var\u00f0 gj\u00f8rt vi\u00f0 at geva Sovjetl\u00fd\u00f0veldunum Hv\u00edtarusslandi og Ukreina status sum ST-limir og harvi\u00f0 fullan atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. \n\nST hevur f\u00fdra a\u00f0alm\u00e1l: at verja fri\u00f0in og trygdina \u00ed heiminum, eggja londunum til r\u00e6ttv\u00edsi, at stu\u00f0la og menna samstarvi\u00f0 landanna millum og at virka sum stovnur, har londini \u00ed heiminum kunnu samstarva til tess at r\u00f8kka hesum m\u00e1lum . \u00d8ll limalond taka undir vi\u00f0 grundsj\u00f3narmi\u00f0unum um, at allar \u00f3semjur teirra millum skulu ver\u00f0a loystar fri\u00f0arliga, og at tey skulu ikki fara vi\u00f0 h\u00f8r\u00f0um \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum londum uttan \u00ed sj\u00e1lvverju.\n\nS\u00f8ga\n\nST stovna\u00f0ur \n\nT\u00e1 i\u00f0 Fyrri heimsbardagi var av, stovna\u00f0u londini, i\u00f0 vunnu, \u00ed 1919 ein millumtj\u00f3\u00f0a felagsskap, F\u00f3lkasamgonguna (FS), at tryggja fri\u00f0in. Men hesin felagsskapur hev\u00f0i einki at siga, t\u00e1 i\u00f0 Japan leyp \u00e1 Kina \u00ed 1931, og t\u00e1 i\u00f0 Italia leyp \u00e1 Etiopia \u00ed 1935. T\u00e1 Seinni heimsbardagi brast \u00e1, var\u00f0 hildi\u00f0, at ein av ors\u00f8kunum til kr\u00edggi\u00f0 var, at F\u00f3lkasamgongan hev\u00f0i ikki n\u00f3g st\u00f3rt vald til at for\u00f0a fyri st\u00f3rkr\u00edggi. T\u00e1 i\u00f0 Seinni heimsbardagi var av \u00ed 1945, gj\u00f8rdu teir sameindu av - t.e. tey londini, sum h\u00f8vdu barst \u00edm\u00f3ti T\u00fdskland, Japan og Italia - at alt skuldi gerast, at st\u00f3rbardagi ikki ver\u00f0a aftur. Teir settu \u00e1 stovn Sameindu Tj\u00f3\u00f0irnar (ST) og skriva\u00f0u s\u00e1ttm\u00e1la, sum skuldi tryggja fri\u00f0 og semju millum \u00f8ll heimsins lond. \"Vit f\u00f3lkasl\u00f8g Sameindu Tj\u00f3\u00f0a hava avgj\u00f8rt at bjarga komandi \u00e6ttarli\u00f0um fr\u00e1 pl\u00e1gu kr\u00edgsins, sum tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed okkara livit\u00ed\u00f0 hevur givi\u00f0 manna\u00e6ttini \u00f3sigandi l\u00fd\u00f0ing\". Hetta er fyrsti setningurin \u00ed stovningars\u00e1ttm\u00e1la Sameindu Tj\u00f3\u00f0a, sum 50 lond skriva\u00f0u undir 26. juni \u00ed 1945. Skipanin t\u00f3k lutv\u00edst st\u00f8\u00f0i \u00ed F\u00f3lkasamgonguni, men var\u00f0 bygd \u00e1 onnur vir\u00f0ir . F\u00f3lkasamgongan bygdi \u00e1 r\u00e6ttv\u00edsi, ST haraftur\u00edm\u00f3ti var\u00f0 grunda\u00f0 \u00e1 trygd og st\u00f8\u00f0ufesti. V\u00f3nin var at f\u00e1a fri\u00f0 og vir\u00f0ing fyri mannar\u00e6ttindum vi\u00f0 at steg\u00f0a kr\u00edggi, f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, sj\u00faku, analfabetismu og umhv\u00f8rvisoy\u00f0ilegging.\n\nMenningararbei\u00f0i \n\nUNESCO, UNICEF, WFP og WHO hava gj\u00f8rt vala arbei\u00f0i \u00ed Afrika. \u00cd st\u00f3rum p\u00f8rtum av Afrika var f\u00f3lki\u00f0 pl\u00e1ga\u00f0 av herviligum sj\u00fakum, til d\u00f8mis malaria, sum malariaflugan ber vi\u00f0 s\u00e6r. WHO sendir f\u00f3lk til Afrika vi\u00f0 drepandi flugueituri at spr\u00e6na \u00fat yvir teir v\u00ed\u00f0u v\u00f8llir, har sum malariaflugan heldur til . \u00c1 sama h\u00e1tt runna teir eisini \u00fat a\u00f0rar sj\u00fakur, eitt n\u00fa sovisj\u00fakuna. Sovisj\u00fakan ver\u00f0ur borin fr\u00e1 manni til mans av eini flugu, sum eitur tsetse-flugan. Ver\u00f0ur henda flugan \u00fatrudda\u00f0, hv\u00f8rvur sovisj\u00fakan. Fyrr v\u00f3ru n\u00f3gvar bygdir, har helmingurin av bygdarf\u00f3lkinum var \u00f3arbei\u00f0sf\u00f8rur av hesum sj\u00fakum. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lkini hava fingi\u00f0 heilsuna og eru arbei\u00f0sf\u00f8r aftur, batna l\u00edvil\u00edkindini munandi. Ta\u00f0 er ikki bara f\u00f3lki\u00f0, sum sj\u00fakan r\u00e1mar, hon r\u00e1mar eisini neytini. Ta\u00f0 hevur t\u00ed veri\u00f0 \u00f3m\u00f8guligt at hava neyt, har sum hesar smittuberandi flugur hava liva\u00f0, og veldug landa\u00f8kir hava ligi\u00f0 oy\u00f0in vi\u00f0 f\u00f3lk og f\u00e6. \n\nFleiri sta\u00f0ir eru f\u00f3lk sj\u00fak, t\u00ed tey f\u00e1a ov einst\u00e1tta\u00f0an mat og koma solei\u00f0is at tr\u00f3ta n\u00f8kur evni, sum kroppurin t\u00f8rvar. T\u00ed er WHO farin at l\u00e6ra hesi f\u00f3lkini at dyrka a\u00f0rar matplantur og hj\u00e1lpa teimum at selja naka\u00f0 av teimum matplantum, sum tey heysta, so at tey kunnu keypa naka\u00f0 av \u00f8\u00f0rum mati \u00ed sta\u00f0in fyri. Ein annar ST-stovnur, WFP, tekur s\u00e6r av b\u00f8rnunum og roynir at f\u00e1a teimum g\u00f3\u00f0an og gagnandi mat, so at tey kunnu f\u00e1a gott \u00ed beinini. \u00cd summum st\u00f8\u00f0um er ta\u00f0 ikki n\u00f3g miki\u00f0 at gr\u00f8\u00f0a tey sj\u00faku. Sj\u00fakurnar koma aftur, t\u00ed vatni\u00f0, sum tey drekka og hava til matger\u00f0, er fult av eitrandi bakterium. UNICEF ger megnararbei\u00f0i at \u00fatvega b\u00f8rnum heiliv\u00e1g fyri teim verstu barnasj\u00fakum . UNESCO hj\u00e1lpir eisini teimum afrikansku londunum at f\u00e1a \u00fatb\u00fagvi\u00f0 teimum l\u00e6rarar og at f\u00e1a teimum g\u00f3\u00f0ar sk\u00falab\u00f8kur til vega. Teir senda l\u00e6rarar \u00far ymsum londum at halda sk\u00fala fyri afrikanskum b\u00f8rnum.\n\nMannar\u00e6ttindi \n\nSameindu Tj\u00f3\u00f0ir er eisini ein mannar\u00e6ttindafelagsskapur, sum er grunda\u00f0ur \u00e1 Heimsyvirl\u00fdsing Sameindu Tj\u00f3\u00f0a um Mannar\u00e6ttindi fr\u00e1 1948. T\u00e1 ST var\u00f0 sett \u00e1 stovn, v\u00f3r\u00f0u limalondini samd um, at ta\u00f0 var ney\u00f0ugt at gera avtalur, sum skuldu verja heimsins \u00edb\u00fagvar. Hetta f\u00f8rdi til Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingina hj\u00e1 ST, sum var\u00f0 samtykt \u00ed 1948. Hendan yvirl\u00fdsing var sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi, t\u00ed vi\u00f0 henni sta\u00f0festu heimsins tj\u00f3\u00f0ir, at \u00f8ll menniskju hava r\u00e6tt til fr\u00e6lsi og vir\u00f0ing. Men limalondini v\u00f3ru ikki noydd at halda yvirl\u00fdsingina. T\u00ed var\u00f0 ney\u00f0ugt vi\u00f0 einum millumtj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1la. Ein sl\u00edkur s\u00e1ttm\u00e1li bindur einstaka landi\u00f0 til at halda ta\u00f0, sum samtykt ver\u00f0ur. \n\nTa\u00f0 t\u00f3k ST langa t\u00ed\u00f0 at finna fram til ein s\u00e1ttm\u00e1la, sum londini kundu semjast um. Semja var millum anna\u00f0 ikki um, hvat mannar\u00e6ttindi \u00ed grundini eru. R\u00e6ttindini v\u00f3ru t\u00ed b\u00fdtt sundur \u00ed tveir s\u00e1ttm\u00e1lar. Tann fyrri sn\u00fdr seg um sosial, b\u00faskaparlig og mentanarlig r\u00e6ttindi, tann seinni um borgarlig og politisk r\u00e6ttindi. 35 lond undirskriva\u00f0u s\u00e1ttm\u00e1larnir \u00ed 1976. \u00cd 2013 hava n\u00f3gv fleiri undirskriva\u00f0. Vit hava \u00ed F\u00f8royum samtykt 7 ymiskar ST mannar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lar: Semingina um borgarlig og politisk r\u00e6ttindi, semingina um b\u00faskaparlig, sosial og mentanarlig r\u00e6ttindi, kvinnurr\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lan, s\u00e1ttm\u00e1lan m\u00f3ti mismuni vegna rasu, barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lan, s\u00e1ttm\u00e1lan m\u00f3ti n\u00fdtslu av tortur og s\u00e1ttm\u00e1lan um r\u00e6ttindi hj\u00e1 einstaklingum, i\u00f0 bera brek. \n\nMannar\u00e6ttindi eru universel tvs. at tey eiga at vera ein \u00edbor\u00f0in r\u00e6ttur hj\u00e1 \u00f8llum menniskjum, og tey eru \u00f3missandi. Mannar\u00e6ttindi eru sostatt ikki naka\u00f0, sum er okkum givi\u00f0 av eini stj\u00f3rn ella \u00f8\u00f0rum landi. ST-yvirl\u00fdsingin um mannar\u00e6ttindi fevnir um vi\u00f0t\u00f8kur, sum skulu tryggja r\u00e6ttindi hj\u00e1 \u00f8llum menniskjum. Grundleggjandi mannar\u00e6ttindi eru r\u00e6tturin til fr\u00e6lsi, l\u00edv og javnl\u00edkindi. At sleppa at liva er t\u00fddningarmesti mannar\u00e6ttur. R\u00e6ttindi hj\u00e1 samkyndum eru t\u00ed eisini mannar\u00e6ttindi - Sudan, Jemen, M\u00f3ritania, Iran, Somalia, Nigeria og Saudiar\u00e1bia hava t.d. dey\u00f0arevsing \u00ed verk fyri samkyndleiki .\n\nFri\u00f0arherur \n\nST hevur ikki egnan her, men fri\u00f0arvarveitandi herli\u00f0, sum eru manna\u00f0 vi\u00f0 hermonnum \u00far limalondunum. ST-hermenn ver\u00f0a settir inn millum str\u00ed\u00f0andi partar, til d\u00f8mis fyri at steg\u00f0a bard\u00f8gum, me\u00f0an fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingar fara fram. Vi\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur heitt \u00e1 ST um at senda fri\u00f0arherli\u00f0 til eitt land, har \u00f3fri\u00f0ur er. \u00cd 1989 v\u00f3r\u00f0u herli\u00f0 send til Namibia \u00ed sy\u00f0ra parti \u00ed Afrika at kanna vali\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 Namibia fekk fullveldi . \n\nEftir at Kalda kr\u00edggi\u00f0 var av, er ST vor\u00f0i\u00f0 alsamt virknari \u00ed royndunum at loysa altj\u00f3\u00f0a \u00f3semjur. \u00c1 sumri \u00ed 2013 var ST til d\u00f8mis vi\u00f0 \u00ed 15 altj\u00f3\u00f0a str\u00ed\u00f0um . Til samanberingar var ST vi\u00f0 \u00ed til saman 19 str\u00ed\u00f0um alt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1945 til 1985.\n\nKr\u00edgsd\u00f3mst\u00f3lar \n\n\u00cd 1993 setti ST \u00e1 stovn ein kr\u00edgsbrotsmannad\u00f3mst\u00f3l, sum skuldi handtaka og r\u00e6ttars\u00f8kja kr\u00edgsbrotsmenn \u00far kr\u00edgnum \u00ed fyrrverandi Jugoslavia, \u00ed 1994 var kr\u00edgsbrotsmannad\u00f3mst\u00f3lurin fyri Ruanda settur \u00e1 stovn. Og \u00ed 1998 var\u00f0 Altj\u00f3\u00f0a Kr\u00edgsbrotsmannad\u00f3mst\u00f3lurin \u00ed Haag (ICC) stovna\u00f0ur . Hesin kundi handtaka og r\u00e6ttars\u00f8kja kr\u00edgsbrotsmenn \u00far \u00f8llum heiminum. Strangasti d\u00f3mur, sum d\u00f3mst\u00f3lurin kann \u00e1seta, er l\u00edvslong fongsulsrevsing.\n\nSkipan \n\nSt\u00f3rur partur av arbei\u00f0inum hj\u00e1 ST ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00e1 ymsum serstovnum. Til d\u00f8mis eru Millumtj\u00f3\u00f0a-arbei\u00f0arastovnurin ILO, Heimsheilsustovnurin WHO og Menningarstovnurin UNDP. Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 og A\u00f0alfundurin hava fundir s\u00ednar \u00ed h\u00f8vu\u00f0sborgini \u00ed New York City \u00ed USA. Eisini n\u00f3gvir serstovnar hava skrivstovur her. Politikarar og stj\u00f3rnarovastar \u00far \u00f8llum heimsins londum koma \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri til New York at halda r\u00f8\u00f0u \u00ed ST. \n\nSt\u00f3rur partur av \u00f8llum altj\u00f3\u00f0a samstarvi fer umvegis ST ella ein av stovnunum \u00ed sonevndu ST-familjuni, og stovningars\u00e1ttm\u00e1li Sameindu Tj\u00f3\u00f0a (\u00e1 enskum Charter of the United Nations) ver\u00f0ur mettur sum eitt slag av stj\u00f3rnarskipan fyri allan heimin. ST er skipa\u00f0 \u00ed seks h\u00f8vu\u00f0sstovnar: A\u00f0alfundur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a, Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0, B\u00faskapar- og Almannar\u00e1\u00f0i\u00f0, A\u00f0alskrivarin, Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin og Tilsj\u00f3narr\u00e1\u00f0i\u00f0 . Harumframt eru fleiri sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir stovnar, sum hoyra til ST-familjuna, t.d. UNICEF, Heimsbankin og UNESCO.\n\nH\u00f8vu\u00f0sstovnar \n\nAv st\u00f8rstum t\u00fddningi eru Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0, B\u00faskapar- og Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 og Millumtj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin, umframt teir n\u00f3gvu undirstovnarnar. \n\n A\u00f0alskrivstovan fevnir um \u00f8ll tey, sum dagliga arbei\u00f0a fyri ST kring allan heimin. Umframt h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 \u00ed New York hevur hon kunningarstovur kring heimin. \u00c1 odda fyri umsitingini er A\u00f0alskrivarin. Undir honum eru r\u00e1\u00f0skrivstovur vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednum varaa\u00f0alskrivara. Sl\u00f8k 9000 f\u00f3lk starvast \u00e1 Skrivstovuni, sum hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed USA.\n\n A\u00f0alfundurin hevur seks umbo\u00f0 \u00far \u00f8llum limalondum, t\u00f3 hevur hv\u00f8rt landi\u00f0 bara 1 atkv\u00f8\u00f0u. Avger\u00f0ir \u00e1 A\u00f0alfindinum eru ikki l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligar avger\u00f0ir, sum londini eru bundin at gera eftir. Men t\u00e6r leggja t\u00f3 st\u00f3rt tr\u00fdst \u00e1 tey einst\u00f8ku londini, sum t\u00ed \u00ed flestum f\u00f8rum gera eftir avger\u00f0um a\u00f0alfundarinnar. \n\n Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 er t\u00fddningarmesti stovnurin \u00ed ST.  \u00cd trygdarr\u00e1\u00f0num eru fimtan limir. Fimm lond eru fastir limir: USA, St\u00f3rabretland, Frakland, Kina og Russland . Hinir t\u00edggju limirnir ver\u00f0a valdur fyri 2 \u00e1r \u00ed senn av landab\u00f3lkum: Fimm \u00far \u00c1sia og Afrika, tveir \u00far Lat\u00ednamerika, tveir \u00far Vesturevropa og ein \u00far Eysturevropa. Avger\u00f0ir Trygdarr\u00e1\u00f0sins hava bert gildi, um \u00ed minsta lagi n\u00edggju limir atkv\u00f8\u00f0a fyri og bara, um allir teir fimm f\u00f8stu limirnir atkv\u00f8\u00f0a fyri. Hetta gevur hv\u00f8rjum av teim fimm vetor\u00e6tt, at fella onkra avger\u00f0, sum allir hinir limirnir kunnu vera fyri. \n\n B\u00faskapar- og almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 umsitur f\u00edggingina til undirstovnar \u00ed ST og virkar fyri at samskipa \u00edt\u00f8kiliga arbei\u00f0i\u00f0, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt um allan heim. R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur 54 limir, sum A\u00f0alfundurin velur vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed einum landafr\u00f8\u00f0iligum b\u00fdti millum ymsar partar av heiminum. Limirnir ver\u00f0a valdir fyri tr\u00fd \u00e1r \u00ed senn. \n\n Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin er r\u00e6ttarligi h\u00f8vu\u00f0stovnurin \u00ed ST skipanini. Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin er einasti av seks h\u00f8vu\u00f0stovnum Sameindu Tj\u00f3\u00f0a, sum ikki heldur til \u00ed USA. Hann heldur til \u00ed Haag \u00ed Ni\u00f0urlondum. \u00d3semjur landanna millum kunnu ver\u00f0a lagdar fyri d\u00f3mst\u00f3lin, i\u00f0 er h\u00e6gsti l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligi myndugleikin \u00ed ST.\n\nFelagsskapir \n\nUmframt hesar hevur ST a\u00f0rar 30 undirstovnar, sum hv\u00f8r virkar \u00e1 s\u00ednum \u00f8ki. \n\n Undirv\u00edsingar-, V\u00edsinda- og Mentanarstovnur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a (UNESCO): Virkar fyri betri \u00fatb\u00fagving, at \u00f8ll f\u00f3lk skulu vera lesif\u00f8r, fyri betri samskiftism\u00f8guleikum \u00ed menningarlondum (m.a. sj\u00f3nvarp og \u00fatvarp) umframt fyri v\u00edsindaligum kanningarvirksemi . \n\n Barnagrunnur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a (UNICEF): Roynir at gera vi\u00f0urskiftini hj\u00e1 mammum og b\u00f8rnum \u00ed menningarlondunum betri, sendir m.a. sj\u00fakrasystrar og l\u00e6knar, sum kunnu koppseta m\u00f3ti ymiskum sj\u00fakum, veita r\u00e1\u00f0 um mat, reinf\u00f8ri, o.a.\n\n Heilsufelagsskapur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a (WHO): Roynir \u00e1 mangan h\u00e1tt at betra l\u00edvskorini, serliga \u00ed teim londum, i\u00f0 eru mest tilafturskomin. Roynir m.a. at venja upp l\u00e6knar, str\u00ed\u00f0ist \u00edm\u00f3ti sj\u00fakum og smittukeldum, og \u00ed samstarvi vi\u00f0 a\u00f0rar undirstovnar (t.d. FAO og UNICEF), at skapa betri reinf\u00f8ri, \u00fatvega reint vatn og arbei\u00f0a fyri matv\u00f8rumenning. \n\n Matv\u00f8ru- og Landb\u00fana\u00f0arfelagsskapur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a (FAO): FAO virkar m.a. fyri at menna landb\u00fana\u00f0in, serliga \u00ed menningarlondum, og \u00e1 tann h\u00e1tt at \u00fatvega teimum, sum sv\u00f8lta, meira mat. F\u00f8royski \u00e1hugin er serliga fyri nevndini CoFi (stytting fyri \"Committee on Fisheries\"). Flestu fiskivinnulond hittast javnan \u00ed CoFi at vi\u00f0gera m\u00e1l, sum hava felags \u00e1huga, so sum felags meginreglur fyri bur\u00f0ardygga fiskivinnu. \n\n Heimsmatv\u00f8rufelagsskapur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a (WFP): Sum ney\u00f0hj\u00e1lparfelagsskapur, syrgir WFP fyri at br\u00e1\u00f0feingis hj\u00e1lp og matur kemur \u00fat til \u00f8ki, sum eru hungursrakt orsaka\u00f0 av n\u00e1tt\u00faruvanlukkum ella kr\u00edggi. Harumframt veitir WFP menningarhj\u00e1lp til \u00f8ki, sum st\u00f8\u00f0ugt eru rakt av hungri.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n United Nations. \n\nST\nAltj\u00f3\u00f0a politikkur\nNobelpr\u00edsvinnarar"}
{"id": "6574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UNESCO", "title": "UNESCO", "text": "Felagsskapur ST fyri undirv\u00edsing, v\u00edsindum og mentan (\u00e1 enskum: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, stytt UNESCO) er ein serstovnur undir Sameindu Tj\u00f3\u00f0um, stovna\u00f0ur \u00ed 1946. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 felagskapinum er at menna \u00fatb\u00fagving, gransking og mentan og at fremja samstarv millum tey 195 limalondini og teir 8 atlimirnar, i\u00f0 eru F\u00f8royar, Cura\u00e7ao, Aruba, Jomfr\u00faoyggjar, Caymanoyggjar, Makao, Ni\u00f0urlendsku Antillurnar og Tokelau. F\u00f8royar fingu atlimaskap \u00ed 2009 . Atlimaskapur gevur \u00f8ll tey somu r\u00e6ttindi sum limaskapur. Limalondini skipa seg vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00edni UNESCO nevnd. Fyrsta f\u00f8royska UNESCO nevndin var\u00f0 skipa\u00f0 \u00ed mai 2012. \n\nUNESCO tekur s\u00e6r millum anna\u00f0 av at meta um, hv\u00f8rji pl\u00e1ss \u00ed heiminum skulu f\u00e1a status sum World Heritage Sites (heimsarvur). Limalond UNESCO samtyktu \u00ed 1972 millumtj\u00f3\u00f0as\u00e1ttm\u00e1lan um at verja heimsins mentanar- og n\u00e1tt\u00faruarv. Ors\u00f8kin er vandin fyri, at n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki, fornfr\u00f8\u00f0ilig minnismerki og mentanarvir\u00f0i forfarast orsaka\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lkavinnu, d\u00e1lking, kr\u00edggi ella vanligari \u00f3r\u00f8kt.\n\nHygg eisini at \n\n Millumtj\u00f3\u00f0as\u00e1ttm\u00e1li UNESCO um vernd av heimsins mentanar- og n\u00e1tt\u00faruarvi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n UNESCO World Heritage Centre\n\nST\nHeimsarvar"}
{"id": "6576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ilulissat", "title": "Ilulissat", "text": "Ilulissat (danskt navn: Jakobshavn) er ein b\u00fdur \u00ed Gr\u00f8nlandi. B\u00fdurin er Vesturgr\u00f8nlandi \u00ed Diskov\u00edkini 2 km nor\u00f0anfyri munnan \u00e1 Ilulissat \u00cdsafj\u00f8r\u00f0inum. Ilulissat var\u00f0 \u00ed 2004 upptiki\u00f0 sum evni \u00e1 listanum yvir World Heritage Sites. Ilulissat er eitt einastandandi d\u00f8mi um ein \u00edsfj\u00f8r\u00f0. B\u00fdurin hevur eina st\u00f3ra havn, flogv\u00f8ll og tyrlupall. Um veturin br\u00faka tey hundasletur og kavaskutarar til fer\u00f0asamband \u00ed n\u00e6rumhv\u00f8rvinum. Fer\u00f0avinna er ein t\u00fddningarmikil vinna og innt\u00f8kukelda fyri b\u00fdin, annars er fiskivinna tann st\u00f8rsta vinnan. Um summari\u00f0 r\u00f3gva teir \u00fat vi\u00f0 sm\u00e6rri b\u00e1tum ella jollum, men um veturin er sj\u00f3gvurin frystur til \u00eds, og t\u00e1 ver\u00f0ur fiska\u00f0 gj\u00f8gnum \u00edsin. B\u00fdurin liggur nor\u00f0an fyri polarringin, og um summari\u00f0 fer s\u00f3lin ikki ni\u00f0ur. \u00cd 2006 v\u00f3ru eini 3-4000 sletuhundar \u00ed Ilulissat, f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 4.500 (2011).\n\nKeldur \n\n Ilulissat Icefjord - UNESCO World Heritage Centre\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Ilulissat Icefjord - UNESCO World Heritage Centre\n\nHeimsarvar\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "6580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marokko", "title": "Marokko", "text": "Marokko (arabiskt: \u0627\u0644\u0645\u063a\u0631\u0628; berbaram\u00e1l (tamazight): \u2d5c\u2d30\u2d33\u2d4d\u2d37\u2d49\u2d5c \u2d4f \u2d4d\u2d4e\u2d56\u2d54\u2d49\u2d31) er \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsafrika. Landi\u00f0 hevur landam\u00f8rk til Vestursahara og Algeria. Strandarlinjan er til Atlantshavi\u00f0 fyri vestan og Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 fyri nor\u00f0an.\n\nS\u00f8ga \n\nBerberf\u00f3lki\u00f0 var upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsafrika. Berberf\u00f3lki\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 muslimskari tr\u00fagv, t\u00e1 i\u00f0 ar\u00e1bar l\u00f8gdu Nor\u00f0urafrika undir seg \u00ed 7. \u00f8ld. Summi berberf\u00f3lk v\u00f3ru flakkf\u00f3lk, summi v\u00f3ru b\u00f8ndur. \u00cd Marokko byrja\u00f0i ein b\u00f3lkur av \u00f3gvuliga gudsr\u00f8knum berberum heilagt kr\u00edggj at umvenda grannatj\u00f3\u00f0ir s\u00ednar til gudr\u00f8knar muslimar. Teir bygdu s\u00e6r h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00ed Marrakech, sum gj\u00f8rdist av st\u00f8rstu b\u00fdum \u00ed Nor\u00f0urafrika. Langar og brei\u00f0ar g\u00f8tur vi\u00f0 s\u00f8lub\u00fa\u00f0um, ella basarum, sum teir nevndu ta\u00f0, v\u00f3r\u00f0u til \u00ed Marrakech, t\u00ed at handilsmenn komu hagar vi\u00f0 v\u00f8ru \u00far \u00f8llum almoravitar\u00edkinum. G\u00f8turnar \u00ed b\u00fdnum uddu \u00ed handilsmonnum og tr\u00e6lum teirra, g\u00f8tuseljarum, t\u00e6narum, biddarum og handverkarum. Herovastin hj\u00e1 berberum Abu Bakr st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri einum heri av vi\u00f0haldsmonnum, kalla\u00f0ir almoravitar, i\u00f0 f\u00f3r su\u00f0ureftir og gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed Gana. \u00cd 1076 t\u00f3ku teir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Kumbi. \n\nSystinabarn Bakrs Yusuf ibn Tasjfin vaks um Almoravitaveldi\u00f0 og leg\u00f0i alt Nor\u00f0urafrika undir seg og helt s\u00ed\u00f0an lei\u00f0ina fram til Spania, har hann vann sigur \u00e1 kristnum herdeildum, sum h\u00f3ttu sponsku muslimarnar. \u00cd 1100 var alt ta\u00f0 muslimska Spania lagt afturat Almoravitar\u00edkinum. Almoravitar\u00edki\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urafrika og Su\u00f0urspania st\u00f3\u00f0 ikki leingi. \u00cd 1120-\u00e1runum kykna\u00f0i ein onnur \u00e1tr\u00fana\u00f0arlig berberr\u00f8rsla, almohatar, \u00ed Marokko. Teir l\u00f8gdu almoravitarnar \u00ed Spania undir at liva \u00ed margl\u00e6ti. Oddama\u00f0ur teirra Ibn Tumart savna\u00f0i teir \u00ed sterkan her. Vi\u00f0 Abd al-Mumin kaliffi \u00e1 odda t\u00f3ku teir Marrakech fr\u00e1 almoravitum \u00ed 1147, og seinni l\u00f8gdu teir undir seg Marokko og muslimska partin \u00ed Spania. \u00cd 1163 hev\u00f0i Abd al-Mumin fingi\u00f0 valdi\u00f0 yvir meginpartinum Nor\u00f0urafrika eystur at Libya. Almohatar r\u00e1ddu \u00ed Spania \u00ed eini 60 \u00e1r, men \u00ed 1212 m\u00e1ttu teir l\u00fata fyri Alfonso 8. \u00ed bardagnum vi\u00f0 Las Navas de Tolosa. \n\nSpania hev\u00f0i s\u00ed\u00f0an 16. \u00f8ld havt tv\u00e6r st\u00f8\u00f0ir \u00e1 strondini vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhav. T\u00e6r v\u00f3ru grundin til, at partur \u00ed Marokko gj\u00f8rdist spanskt var\u00f0land \u00ed 1912; eftir ta\u00f0 t\u00f3ku spaniamenn seg inn \u00ed Riffj\u00f8ll fyri sunnan. Har fingu teir m\u00f3tst\u00f8\u00f0u fr\u00e1 berbum, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed Rif. Vi\u00f0 Mohammed Abd-el-Krim \u00e1 odda vunnu berbar \u00e1 einari spanskari herdeild vi\u00f0 Anual \u00ed 1921, og teir t\u00f3ku tveir havnab\u00fdir, so at teir kunda \u00fatvega s\u00e6r v\u00e1pn og a\u00f0ra herna\u00f0ar\u00fatger\u00f0. Ikki fyrr enn berbar lupu \u00e1 franska var\u00f0landi\u00f0 \u00ed Marokko, eydna\u00f0ist fronskum og sponskum herdeildum \u00ed felag at vinna \u00e1 teimum \u00ed 1925. \n\nTil 1956 var Marokko franskt hj\u00e1land, og hevur hetta vi\u00f0 s\u00e6r, at n\u00f3gvir marokkanarar duga franskt.\n\nMarokkanskur tj\u00f3\u00f0ardagur er 2. mars, til minnis um loysingina fr\u00e1 Fraklandi.\n\n\u00cd 1976 hersetti Marokko tveir tri\u00f0ingar av Vestursahara, og M\u00f3ritania hersetti tann seinasta tri\u00f0ingin. T\u00e1 M\u00f3ritania t\u00f3k seg aftur \u00ed 1979, hersetti Marokko alt Vestursahara. \u00cd spanska borgarakr\u00edgnum hersetti Franco Marokko.\n\nF\u00f3lk og m\u00e1l\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nF\u00f3lki\u00f0 er samansett av arabarum og berbarum.\n\nM\u00e1l \n\nUmframt almenna m\u00e1li\u00f0 arabiskt duga n\u00f3gvir marokkanar franskt, hetta er ein leivd fr\u00e1 hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini.Berbarnir tosa m\u00e1li\u00f0 berber, i\u00f0 ikki l\u00edkist arabiskum.\n\nLandal\u00e6ra \n\n \n Ja\u00f0ari: 2.017 km\n Landam\u00f8rk: Algeria 1.559 km\n Strandarlinja: 1.835 km\n H\u00e6ddarmunir: L\u00e6gst: Sebkha Tah -55 m, H\u00e6gst: Jebel Toubkal 4.165 m\n N\u00e1tt\u00farutilfeingi: fiskur, salt, jarn, zink\n\nB\u00fdir \n\nAv kendum b\u00fdum kunnu nevnast\n Agadir\n Casablanca\n Marrakech\n Rabat\n Tanger\n\nJar\u00f0arb\u00fdti \n\n Dyrka\u00f0 j\u00f8r\u00f0: 21%\n Ver\u00f0andi avgr\u00f8\u00f0ir: 1%\n Ver\u00f0andi grasgangir: 47%\n Sk\u00f3gur og sk\u00f3garstrekki: 20%\n Anna\u00f0: 11% (1993)\n Dyrka\u00f0 land: 12.580 km\u00b2 (1993)\n\nL\u00f3gloysi\nDanska Louisa Vesterager Jespersen og norska Maren Uelande v\u00f3r\u00f0u m\u00e1nadagin 17. des. 2018 funnar dripnar \u00ed tjaldi teirra \u00ed einum v\u00e6l umt\u00f3ktum fer\u00f0af\u00f3lka\u00f8ki n\u00e6rhendis bygdini Imlil \u00ed Atlasfj\u00f8llunum.  Gerningsmenninir skulu hava t\u00e6tt samband vi\u00f0 IS yvirgangsfelagsskapin. Kvinnurnar v\u00f3ru \u00e1 vallarafer\u00f0 um j\u00f3lini, og v\u00f3ru farnar til gongu uttan fer\u00f0alei\u00f0ara. Dr\u00e1psmenninir filma\u00f0u illger\u00f0ina.\n\nLandslutir \n\n16 landslutir eru \u00ed Marokko:\n Chaouia-Ouardigha\n Doukkala-Abda\n F\u00e8s-Boulemane\n Gharb-Chrarda-B\u00e9ni Hssen\n Grand Casablanca\n Guelmim-Es Semara\n La\u00e2youne-Boujdour-Sakia El Hamra\n Marrakech-Tensift-El Haouz\n Mekn\u00e8s-Tafilalet\n Oriental\n Oued Ed-Dahab-Lagouira\n Rabat-Sal\u00e9-Zemmour-Zaer\n Souss-Massa-Dra\u00e2\n Tadla-Azilal\n Tangier-T\u00e9touan\n Taza-Al Hoceima-Taounate\n\nKeldur \n\n Marokko - Wikipedia (danskt)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nMarokko\nAfrika"}
{"id": "6581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Istanbul", "title": "Istanbul", "text": "Istanbul (\u00e1 turkiskum \u0130stanbul) er st\u00f8rsti b\u00fdurin og t\u00fddningarmesti havnab\u00fdur Turkalands. Hann var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur landsins, til Ankara gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed 1923. B\u00fdurin hevur fyrr iti\u00f0 Konstantinopel og \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 Byzans - hesi n\u00f8vn eru ofta br\u00fakt \u00ed s\u00f8guligum keldum. \n\nIstanbul er sermerktur \u00e1 tann h\u00e1tt, at hann er b\u00e6\u00f0i \u00ed Evropa og Asia. Ta\u00f0 almenna f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Istanbul er knappar 17 milli\u00f3nir, men harafturat eru n\u00f3gv t\u00fasund f\u00f3lk, sum ikki eru skr\u00e1sett nakrasta\u00f0ni.\n\nS\u00f8ga\n\nKonstantinopel \n\nV\u00edkingar kalla\u00f0u Konstantinopel Miklagar\u00f0\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nIstanbul er einasti b\u00fdur \u00ed heiminum, sum er \u00ed tveimum heimsp\u00f8rtum. Bosporussund skilur b\u00fdin sundur \u00ed ein evropeiskan og ein \u00e1siatiskan part. N\u00f3gvar br\u00fdr eru um sundi\u00f0.\n\nMentan \n\n\u00cd Istanbul renna saman gamalt og n\u00fdtt, eysturlendskt og vesturlendskt, fagrar moskur og st\u00f3rir f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingar, i\u00f0 alsamt vaksa.\n\nRith\u00f8vundar \n\nNobelvir\u00f0isl\u00f8nti rith\u00f8vundurin Orhan Pamuk vaks upp \u00ed einum me\u00f0alst\u00e6ttarheimi \u00ed Istanbul.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\n Fenerbah\u00e7e var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1907\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Pamuk, Orhan: Istanbul - Erindringer og byen. Lindhardt og Ringhof, 2007. Sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8ga um rith\u00f8vundin og b\u00fdin\n\n Kjeld Mazanti S\u00f8rensen: Byzans - mellem sultan og pave - Kulturm\u00f8der og fjendebilleder, Columbus 2006.\n\nB\u00fdir \u00ed Turkalandi"}
{"id": "6587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evra", "title": "Evra", "text": "Gjaldoyra\u00f0 evra ella euro (symbol \u20ac ella EUR) er seinnu \u00e1rini innf\u00f8rt \u00ed n\u00f3gvum av ES-limalondunum. Danmark er ikki vi\u00f0 \u00ed gjaldoyrasamstarvinum, men danska kr\u00f3nan er kortini sterkt tengd at evruni - kursurin liggur alt\u00ed\u00f0 og ridlar um 7,45 DKK fyri eina EUR.\n\n\u00cd l\u00f8tuni eru 18 lond vi\u00f0 \u00ed evru\u00f8kinum (Euro Area ella Eurozone) . Afturat teimum n\u00fdta fimm lond evruna samb\u00e6rt formligum avtalum, teirra millum San Marino, Monako og Vatikani\u00f0 umframt oyggjalondini Saint-Pierre og Miquelon og Mayotte, seks lond n\u00fdta evruna uttan formligar avtalur, teirra millum Montenegro, Andorra, Kosovo og fleiri oyggjalond, afturat teimum eru minst ellivu gjaldoyru kn\u00fdtt at evruni.\n\nS\u00f8gan \n\n\u00cd 1979 fekst felags gjaldoyra, t\u00e1 i\u00f0 avroknast skuldi fyri landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur. Hetta gjaldoyra\u00f0 fekk navni\u00f0 ecu, sum er European Curreny Unit (ella \u00e1 f\u00f8royskum: \"evropeisk gjaldoyraeind\"). Samstundis er ecu eisini navni\u00f0 \u00e1 fronskum mynti \u00far mi\u00f0\u00f8ldini. Tann 1. januar 1999 kom \u00ed gildi n\u00fdtt felags ES-gjaldoyra, sum ver\u00f0ur nevnt evra, uppkalla\u00f0 eftir heimspartinum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Den Europ\u00e6iske Centralbank (ECB) (\u00e1 danskum).\n Evra (peningase\u00f0lar) (enskt) (t\u00fdskt)\n\nEvropa\nES\nGjaldoyra"}
{"id": "6588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sum", "title": "Sum", "text": "Sum (1997) er fyrsta \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Ma\u00f0ur:glotti. Hon er \u00fatgivin av TUTL.\n\nL\u00f8g \n\n 1. G\u00e6snar renna...\n 2. M\u00e1lningur\n 3. T\u00fa gongur gj\u00f8gnum m\u00farar t\u00fa\n 4. Hv\u00f8nn teskar t\u00fa vi\u00f0 n\u00fa?\n 5. Eldur \u00ed\n 6. Omma\n 7. ...eftir t\u00ednum ryggi\n 8. N\u00fa dryppar\n 9. Saknur\n 10. Medova\n 11. Hvat er ein menniskja\n 12. Ein langur vegur\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n www.tutl.com/madurglotti-sum\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "6590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tutl", "title": "Tutl", "text": "Tutl (TUTL) er eitt f\u00f8roysk pl\u00e1tufelag, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1977. Pl\u00e1tufelagi\u00f0 hevur heimsta\u00f0 \u00ed Havn og hevur ein handil, sum selur t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vurnar hj\u00e1 felagnum, handilin liggur \u00e1 K\u00e1ta Horninum \u00ed Havn. Av og \u00e1 eru \u00fatg\u00e1vukonsertir inni \u00ed handlinum. Ta\u00f0 eru f\u00f8royskir t\u00f3nleikarar og t\u00f3nasmi\u00f0ir, i\u00f0 eiga Tutl. Ta\u00f0 var t\u00f3nleikarin og t\u00f3nasmi\u00f0urin Kristian Blak, i\u00f0 t\u00f3k stig til at stovna Tutl, og stendur hann enn fyri felagnum. Tutl hevur \u00fatgivi\u00f0 n\u00f3gvar fl\u00f8gur, pl\u00e1tur og kasettubond hj\u00e1 f\u00f8royskum artistum og t\u00f3nleikab\u00f3lkum, umlei\u00f0 100 ymiskir einstaklingar innan f\u00f8royskan t\u00f3nleik hava fingi\u00f0 t\u00f3nleik teirra \u00fatgivnan av Tutl. 50. \u00fatg\u00e1van var ein fl\u00f8ga vi\u00f0 Mariu Guttesen.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n\n www.TUTL.com\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8roysk pl\u00e1tufel\u00f8g"}
{"id": "6591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Guttesen", "title": "Maria Guttesen", "text": "Maria Guttesen er f\u00f8roysk songkvinna b\u00fasitandi \u00ed Danmark. Hon hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed sendingini Room Service hj\u00e1 Mik Schack. Maria byrja\u00f0i t\u00f3nleika lei\u00f0ina sum 11 \u00e1ra gomul, t\u00e1 hon sang vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni \"Hj\u00f8rdis og genturnar\" \u00ed 1977. Maria flutti ni\u00f0ur til \u00c5rhus at b\u00fagva sum 20 \u00e1ra gomul. Hon las t\u00f3nleik \u00e1 Det Jyske Musikkonservatorium \u00ed \u00c5rhus \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1996-2001.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Wide open, 2008\n Maria Guttesen live, 2006\n Divided Minds, 2004\n Maria Guttesen, Where it all begins, 1994\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMariaGuttesen.dk\n\nGuttesen, Maria\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960-\u00e1runum\nF\u00f8royskir sangskrivarar"}
{"id": "6597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1skaregg", "title": "P\u00e1skaregg", "text": "\n\nRulla p\u00e1skaregg \n\nTa\u00f0 er f\u00f8royskur si\u00f0ur at rulla p\u00e1skaregg annan p\u00e1skadag. Hartk\u00f3ka\u00f0 egg, sum ofta eru m\u00e1la\u00f0 ella \u00e1 annan h\u00e1tt pr\u00fddd, ver\u00f0a rulla\u00f0 oman bakkan, til tey brotna, og s\u00ed\u00f0ani eiga tey at ver\u00f0a etin. Ta\u00f0 gerst t\u00f3 alt vanligari, at eggini ikki ver\u00f0a etin. T\u00e1 koma \u00e1tufreku likkurnar \u00edsta\u00f0in. \n\n\u00cd Havn eru Gamla Hoyv\u00edkin, Hoydalar og KFUK-b\u00f8urin (\u00ed Var\u00f0ag\u00f8tu) populer st\u00f8\u00f0 at rulla p\u00e1skaregg. \n\nEin sangur er gj\u00f8rdur um at rulla p\u00e1skaregg, hann eitur heilt einfalt \"Rulla p\u00e1skaregg\".\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nMatur og drekka"}
{"id": "6598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annar%20p%C3%A1skadagur", "title": "Annar p\u00e1skadagur", "text": "Annar p\u00e1skadagur er dagurin eftir p\u00e1skadag. Anna\u00f0 p\u00e1skakv\u00f8ld er st\u00f3rt dansikv\u00f8ld - hetta kemst av, at upprunaliga var\u00f0 ikki dansa\u00f0 \u00ed f\u00f8stu, og t\u00ed var anna\u00f0 p\u00e1skakv\u00f8ld fyrsta kv\u00f8ldi\u00f0, har f\u00f3lk aftur sluppu at dansa. Dagurin er m\u00e1nadagurin eftir p\u00e1skir.\n\nRulla p\u00e1skaregg \n\nTa\u00f0 er f\u00f8royskur si\u00f0ur at rulla p\u00e1skaregg annan p\u00e1skadag. Hartk\u00f3ka\u00f0 egg, sum ofta eru m\u00e1la\u00f0 ella \u00e1 annan h\u00e1tt pr\u00fddd, ver\u00f0a rulla\u00f0 oman bakkan, til tey brotna, og s\u00ed\u00f0ani eiga tey at ver\u00f0a etin. Ta\u00f0 gerst t\u00f3 alt vanligari, at eggini ikki ver\u00f0a etin. Flest b\u00f8rn gle\u00f0a seg til henda hugnaliga p\u00e1skasi\u00f0in, at m\u00e1la egg, fyri s\u00ed\u00f0ani at rulla egg \u00fati \u00ed n\u00e1tt\u00faruni saman vi\u00f0 foreldrunum og vinum. Men ta\u00f0 er t\u00f3 ein l\u00edtil vandi vi\u00f0 at rulla p\u00e1skaregg. Salmonella kann vera uttan \u00e1 skalinum og inni \u00ed egginum.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexander%20Fleming", "title": "Alexander Fleming", "text": "Alexander Fleming (6. august 1881 \u2013 11. mars 1955) vaks upp \u00e1 einum skotskum gar\u00f0i, n\u00e6styngstur av 8 systkjum.\nVi\u00f0 arva\u00f0um peningi hev\u00f0i hann r\u00e1\u00f0 til l\u00e6knalestur, sum hann byrja\u00f0i upp\u00e1 \u00ed 1901.\nUndir Fyrra heimsbardaga upplivdi hann trupulleikarnar vi\u00f0 at lekja bruna hj\u00e1 s\u00e6rdum hermonnum, og hann ynskti at framlei\u00f0a ein heiliv\u00e1g vi\u00f0 sama g\u00f3\u00f0a virkningi sum Salvarsan.\nHetta eydna\u00f0ist honum, og \u00ed 1945 fekk Fleming saman vi\u00f0 v\u00edsindamonnunum Florey og Chain Nobelhei\u00f0ursl\u00f8nina fyri at hava avd\u00faka\u00f0 gr\u00f8\u00f0andi virkningin av penicillini. T\u00e1 Fleming \u00ed 1953 fekk lungnabruna, hj\u00e1lptist hann sj\u00e1lvur av penicillininum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Hartmann-Petersen, Preben: Alexander Fleming og penicillinet. Polyteknisk forlag, 2006\n\nFleming, Alexander"}
{"id": "6621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salvarsan", "title": "Salvarsan", "text": "Salvarsan (Arsfenamin) var morfinheiliv\u00e1gur, sum undir Fyrra heimsbardaga var einasti heiliv\u00e1gur sum hj\u00e1lpti s\u00e6rdum og doyggjandi sj\u00faklingum. Heilv\u00e1gurin var\u00f0 br\u00faktur til at vi\u00f0gera syfilis vi\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeiliv\u00e1gur\nBardagar"}
{"id": "6624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Penicillin", "title": "Penicillin", "text": "Penicillin var\u00f0 \u00ed 1928 uppdaga\u00f0 sum antibiotiskur heiliv\u00e1gur m\u00f3ti bruna. \n\nPenicillin var\u00f0 upprunaliga framleitt fr\u00e1 bl\u00e1musoppinum (h\u00fdgginum) penicillium, men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gunum ver\u00f0ur ta\u00f0 framleitt syntetiskt. \n\nTa\u00f0 v\u00f3ru Alexander Fleming, Howard Walter Florey og Boris Chain, sum gj\u00f8rdu hetta risa framstig innan l\u00e6knav\u00edsind.\n\nPenicillin er uppbygt sum \u00e1 myndini til h\u00f8gru. Ymiskir b\u00f3lkar kunnu sita \u00e1 sta\u00f0num merkt vi\u00f0 R og harvi\u00f0 f\u00e1a vit tey ymisku sl\u00f8gini av penicillini.\n\nPenicillin virkar vi\u00f0 at for\u00f0a bakterium \u00ed at byggja s\u00edn kyknuvegg. Hetta hendur vi\u00f0 at penicillin bindur til ensymi\u00f0 transpeptidase, sum hevur til uppg\u00e1vu at byggja skr\u00e1st\u00edvarar \u00ed kyknuvegginum, og hetta f\u00f8rir vi\u00f0 s\u00e6r, at veggurin viknar og kyknan doyr.\n\nS\u00f8gan um penicillini\u00f0 \n\n\u00c1ri\u00f0 1928, var \u00e1ri\u00f0, har penicillini\u00f0 var\u00f0 uppdaga\u00f0. Ta\u00f0 var tann skotski l\u00e6knin, og seinni eisini professari \u00ed bakteriologi, Alexander Fleming, i\u00f0 var uppdagarin. M\u00e1tin Alexander Fleming uppdaga\u00f0i penicillini\u00f0 upp\u00e1, var \u00f8giliga tilvildarligur og heldigur. Arbei\u00f0sbor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Fleming var nemliga \u00f3ruddiligt, og hev\u00f0i hann t\u00ed sett s\u00e6r fyri, at hann skuldi rudda ta\u00f0. \u00cd t\u00ed, at hann ruddar bor\u00f0i\u00f0, finnur hann fram til eina royndarsk\u00e1l, sum hann hev\u00f0i gj\u00f8rt royndir vi\u00f0, og sum hann bara hev\u00f0i lati\u00f0 ligi\u00f0 \u00e1 s\u00ednum arbei\u00f0sbor\u00f0i\u00f0. \u00cd royndarsk\u00e1lini s\u00e6r hann ein bl\u00e1musopp, sum hann s\u00ed\u00f0ani byrjar at gera royndir vi\u00f0. Hann fann fram til, at svampurin \u00e6t Penicillium chrysogenum. Seinni gevur Fleming svampinum navni\u00f0 Penicillin. \n                                                                                             \nFleming kemur ongan veg vi\u00f0 kanningunum vi\u00f0 penicillininum, so hann leggur ta\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed eina t\u00ed\u00f0. \u00cd hesari t\u00ed\u00f0ini v\u00f3ru ta\u00f0 nakrar kanningarstovur, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1huga\u00f0ar \u00ed t\u00ed n\u00fdggja evninum, og spurdu Fleming, um tey kundu f\u00e1a royndir av penicillininum.\n\n\u00cd 1938 gj\u00f8rdu tveir menn s\u00e6r fyri, at teir vildu kanna evni\u00f0, sum Alexander Fleming \u00ed 1928 uppdaga\u00f0i. Tann eini var tann avstralski patologurin, Howard Walter Florey, og hin var tann t\u00fdski j\u00f8diski biokemikarin, Ernst Boris Chain. Hesir menninir gingu b\u00e1\u00f0ir \u00e1 universitetinum \u00ed Oxford \u00ed Onglandi. \nHesir b\u00e1\u00f0ir, Florey og Chain, h\u00f8vdu sum sagt sett s\u00e6r fyri at kanna penicillini\u00f0 n\u00e6rri, og eftir fleiri ymiskum v\u00e6l eydna\u00f0um royndum vi\u00f0 dj\u00f3rum, f\u00f3ru teir, t\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu nokk av penicillini, so sm\u00e1tt \u00ed holt vi\u00f0 at royna penicillini\u00f0 \u00e1 menniskjum. \n\n\u00cd 1941 f\u00f3ru Florey og Chain til Amerika, har teir fingu hj\u00e1lp til at framleiga penicillin \u00ed st\u00f8rri mongdum. Eftir intensiva gransking, v\u00f3ru s\u00ed\u00f0stu ney\u00f0ugu klinisku royndirnar \u00e1 menniskju gj\u00f8rdar \u00ed 1943, og eftir hettar ver\u00f0ur penicillini\u00f0 br\u00fakt upp\u00e1 hermenn, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u skaddir undir 2. heimsbardaga. Ska\u00f0ar og sj\u00fakur, i\u00f0 hermenn undir 1. heimsbardaga doy\u00f0u av, kundu n\u00fa lekjast av penicillini! \n                         \n\u00cd 1945 kundu enskir l\u00e6knar vi\u00f0gera ta\u00f0 vanliga f\u00f3lki vi\u00f0 penicillin. N\u00fa kundu \u00f8ll f\u00e1a \u00e1g\u00f3\u00f0an av t\u00ed. So um tey v\u00f3ru smitta\u00f0i vi\u00f0 bakteriellari infekti\u00f3n, kundu tey f\u00e1a penicillin sum vi\u00f0ger. Hetta bleiv ein st\u00f3rhending!\nSama \u00e1r, 10. desembur 1945, fingu teir tr\u00edggir, Fleming, Florey og Chain, Nobelpr\u00edsin \u00ed fysiologi og medicini, handa\u00f0an av t\u00ed svenska konginum \u00ed Konserth\u00fasinum \u00ed Stockholm. Pr\u00edsurin t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var umlei\u00f0 150.000 svenskar kr\u00f3nar, me\u00f0an pr\u00edsurin \u00ed dag er umlei\u00f0 10 mill\u00f3nir kr\u00f3nir. Pr\u00edsin fingu teir fyri ta\u00f0 st\u00f3ra arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 penicillininum.\n\u00cd dag er ta\u00f0 solei\u00f0is, at vit skulu til l\u00e6kna fyri at sta\u00f0festa bakteriella infekti\u00f3n fyri at f\u00e1a \u00fatfl\u00fdggja\u00f0 penicillin vi\u00f0 resept. Hetta er galdandi \u00ed flest \u00f8llum londunum rundanum okkum. Men solei\u00f0is er ikki allasta\u00f0ni. \nVansin vit standa vi\u00f0 \u00ed dag, er, at a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum kanst t\u00fa f\u00e1a penicillin sum handkeyp \u00ed lokalum matv\u00f8ruhandlum. Okkum nytist ikki, at fara longur vekk enn til til d\u00f8mis Turkaland ella Spania. Hesin vansin hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at bakteriurnar skj\u00f3tari bl\u00edva resistentar, og t\u00edskil er vandin at penicillini\u00f0 ikki hj\u00e1lpir, t\u00e1 i\u00f0 vit hava ta\u00f0 fyri ney\u00f0ini. \u00cd hesum sambandi, \u00e1vara l\u00e6knar rundan um okkum \u00edm\u00f3ti at br\u00faka penicillin sum best ber til.\n\nKeldur \n Gyldendals netleksikon - Penicillin\n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miklagar%C3%B0ur", "title": "Miklagar\u00f0ur", "text": "Miklagar\u00f0ur hevur fleiri t\u00fddningar:\nMiklagar\u00f0ur var ta\u00f0 navni\u00f0, v\u00edkingar br\u00faktu um Konstantinopel, sum seinni fekk navni\u00f0 Istanbul. S\u00ed Istanbul.\nMiklagar\u00f0ur er ein supermarkna\u00f0ur \u00ed SMS \u00ed Havn. S\u00ed Miklagar\u00f0ur (handil)."}
{"id": "6627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sms", "title": "Sms", "text": "SMS hevur fleiri t\u00fddningar:\nSMS er ein s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0 \u00ed Havn. S\u00ed SMS (s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0).\nSMS er eini tekstbo\u00f0, sum ver\u00f0a send vi\u00f0 fartelefon. S\u00ed SMS (fartelefoni)."}
{"id": "6628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ALS", "title": "ALS", "text": "ALS hevur fleiri t\u00fddningar:\nALS er stytting fyri Arbei\u00f0sLoysisSkipanin. S\u00ed Arbei\u00f0sloysisskipanin.\nALS er stytta navni\u00f0 \u00e1 einari sj\u00faku. S\u00ed Amyotrofisk lateral sklerosa. \nAls er ein oyggj \u00ed Danmark. S\u00ed Als (oyggj)."}
{"id": "6636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sy%C3%B0radalur", "title": "Sy\u00f0radalur", "text": "Sy\u00f0radalur er navni\u00f0 \u00e1 tveimum bygdum \u00ed F\u00f8royum:\nSy\u00f0radalur er ein bygd \u00ed Kalsoynni. S\u00ed Sy\u00f0radalur (Kalsoy). Her ver\u00f0ur sagt \u00e1 Sy\u00f0radali.\nSy\u00f0radalur er ein bygd \u00ed Streymoynni. S\u00ed Sy\u00f0radalur (Streymoy). Her ver\u00f0ur sagt \u00ed Sy\u00f0radali"}
{"id": "6641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3n", "title": "Sj\u00f3n", "text": "Sj\u00f3n hevur fleiri t\u00fddningar:\nSj\u00f3n er ein sansur. S\u00ed Sj\u00f3n (sansur).\nSj\u00f3n er naka\u00f0, sum man s\u00e6r. S\u00ed Sj\u00f3n (naka\u00f0 man s\u00e6r). \nSj\u00f3n er ein \u00edslendskur rith\u00f8vundur. S\u00ed Sj\u00f3n (rith\u00f8vundur)."}
{"id": "6642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglakv%C3%A6%C3%B0i", "title": "Fuglakv\u00e6\u00f0i", "text": "Fuglakv\u00e6\u00f0i er heiti \u00e1 fleiri kv\u00e6\u00f0um:\nS\u00ed Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 eldra.\nS\u00ed Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 yngra."}
{"id": "6649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Telefon%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Telefon \u00ed F\u00f8royum", "text": "Ta\u00f0 var \u00d3lavur B\u00f3ndi \u00e1 Heygum \u00ed Vestmanna, sum f\u00edggja\u00f0i og leg\u00f0i ta fyrstu telefonlinjuna \u00ed F\u00f8royum.\nHann skriva\u00f0i longu \u00ed 1901 til l\u00f8gtingi\u00f0 um tann t\u00fddning, telefonin vildi hava fyri f\u00f8royska samfelagi\u00f0. Hann v\u00edsti \u00e1, at ein linja millum Vestmanna og Havn kundi vera til st\u00f3ra nyttu, av t\u00ed at Vestmanna var g\u00f3\u00f0 skipahavn, og at ein telefonlinja kundi menna fiskivinnuna.\n\nBr\u00e6vi\u00f0 l\u00e6tst ikki gera inntrykk \u00e1 l\u00f8gtingi\u00f0, og t\u00e1 ta\u00f0 almenna ikki vildi taka stig til eina telefonlinju, s\u00f8kti \u00d3lavur b\u00f3ndi sj\u00e1lvur tingi\u00f0 um serloyvi til at leggja telefonlinjuna. M\u00e1li\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0gj\u00f8rt av fimmmannanevnd, har tr\u00edggir t\u00f3ku undir vi\u00f0 at geva loyvi\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed treyt, at danski staturin kundi taka loyvi\u00f0 aftur, og linja hansara gerast partur av einum eventuellum seinni almennum telefonkervi.\n\nFyrsta f\u00f8royska telefonlinjan kom sostatt \u00ed 1905, og k\u00e1plini l\u00f3gu \u00ed luftini. Kostna\u00f0urin var 28 281,14 kr\u00f3nur.\n\n\u00cd 1906 s\u00f8kti \u00d3lavur um loyvi til at gera eitt telefonnet, sum skuldi dekka allar F\u00f8royar, men sama \u00e1r samtykti l\u00f8gtingi\u00f0 sj\u00e1lvt at fara undir eina landsfevnandi \u00fatbygging, og \u00d3lavur t\u00f3k ums\u00f3kn s\u00edna aftur.\n\nFyrstu f\u00f8roysku h\u00fas vi\u00f0 telefonsambandi v\u00f3ru \u00ed Geil (Havn), hj\u00e1 Hans B\u00e6rentsen b\u00f3nda (Sund), hj\u00e1 \u00d3la Kristian Debess b\u00f3nda (Oyrareingir), hj\u00e1 \u00d3la Jacobsen (Kv\u00edv\u00edk) og \u00e1 Heygum (Vestmanna).\n\n\u00cd 1906 var\u00f0 ka\u00f0al lagdur \u00e1 land \u00ed Sandager\u00f0i \u00ed Havn, og harvi\u00f0 var eisini telegrafsamband vi\u00f0 \u00fatheimin. Sama \u00e1r f\u00f3r Telefonverk F\u00f8roya L\u00f8gtings at avgrei\u00f0a telefonsamr\u00f8\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\nAutomattelefon \n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1970-\u00e1runum var komi\u00f0 so langt \u00e1lei\u00f0is, at automattelefonin var\u00f0 innf\u00f8rd, og ta\u00f0 ikki longur var ney\u00f0ugt vi\u00f0 umstillingsbor\u00f0um og telefonst\u00f8\u00f0 \u00ed hv\u00f8rjari bygd. \u00cd 1976 var\u00f0 automatst\u00f8\u00f0in \u00ed Nesv\u00edk tikin \u00ed n\u00fdtslu, hetta automatisera\u00f0i telefonsambandi\u00f0 vi\u00f0 \u00c1ir, \u00ed Hvalv\u00edk, Streymnesi, Saksun, Sv\u00edn\u00e1um, \u00e1 Langasandi, Oyri, Oyrarbakka og Nor\u00f0sk\u00e1la.\n\nKeldur \n\n Automattelefonin \u00ed F\u00f8royum n\u00e6stan komin undir land. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 2, 1976\n Fyrsta telefonin. \u00cd: Tr\u00e1\u00f0urin (t\u00ed\u00f0arrit hj\u00e1 F\u00f8roya Tele) 2/1998\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00f8roya Tele\n\nGreinar \n\n Automattelefonin \u00ed F\u00f8royum n\u00e6stan komin undir land. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 2, 1976.\n Fyrsta telefonin. \u00cd: Tr\u00e1\u00f0urin (t\u00ed\u00f0arrit hj\u00e1 F\u00f8roya Tele) 2/1998\n\nF\u00f8royar\nTelesamskifti"}
{"id": "6651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fair%20Isle%20%28teknikkur%29", "title": "Fair Isle (teknikkur)", "text": "Fair Isle er ein si\u00f0bundin binditeknikkur, har man kann binda mynstur vi\u00f0 n\u00f3gvum litum. Teknikkurin er uppkalla\u00f0ur eftir Fair Isle, eini hetlendskari oyggj, sum liggur \u00ed ein beinan sunnan \u00far Sumburgh Head.\n\nFair Isle Knitting gj\u00f8rdist kent og moderna\u00f0 millum f\u00f3lk, t\u00e1 prinsurin av Wales (seinni Edward VIII) br\u00fakti Fair Isle-troyggjur alment \u00ed 1921.\n\nSi\u00f0bundin Fair Isle-mynstur eru samansett av umlei\u00f0 fimm litum, og bert tveimum \u00e1 hv\u00f8rjum stokki.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fair Isle & Norwegian Knitting Let's Get Started!\n Fearless Fair Isle Project\n FI 101\n Shetland Museum - Textiles - Fair Isle Knitting\n Wikipedia (enskt) - Fair Isle (technique)\n\nBinding"}
{"id": "6652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valborgarmessa", "title": "Valborgarmessa", "text": "Valborgarmessa er 1. mai. Dagurin eitur eftir einari Valborg, i\u00f0 var borin \u00ed heim \u00ed Wessex \u00ed Onglandi \u00e1r 710 og doy\u00f0i 25. februar 779. Hon var kosin halgimenni 1. mai 779, og hesin dagur er minnisdagur hennara \u00ed Nor\u00f0urlondum. \u00cd kat\u00f3lsku kirkjuni er ta\u00f0 t\u00f3 dey\u00f0sdagur hennara, 25. februar, i\u00f0 ver\u00f0ur minnisdagur. M\u00f8guliga er upprunin til dagin ein v\u00e1rfagna\u00f0ur, sum \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 hildin umlei\u00f0 25. februar. Dagurin ver\u00f0ur so helst fyrst kn\u00fdttur at dey\u00f0sdegi Valborgar, og eftir at hon er kosin halgimenni 1. mai, flytur fagnurin til henda dag. \n\n\u00cd Sv\u00f8r\u00edki ver\u00f0ur dagurin hildin sum studentadagur, og \u00ed Finnlandi ver\u00f0ur dagurin hildin vi\u00f0 fagna\u00f0i, i\u00f0 svarar til n\u00fdggj\u00e1rsaftan.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nMerkisdagar"}
{"id": "6653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krossmessa", "title": "Krossmessa", "text": "Krossmessa er 3. mai. Dagurin hevur upprunaliga veri\u00f0 hildin til minnis um, at Helena, m\u00f3\u00f0ir Konstantin St\u00f3ra, keisara, fann 3 krossar \u00ed Jer\u00fasalem \u00ed \u00e1r 326. Sagt ver\u00f0ur, at tjaldur hevur fult rei\u00f0ur \u00e1 krossmessu. \n\nMerkisdagar"}
{"id": "6657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halvar%C3%B0s%C3%B8ka", "title": "Halvar\u00f0s\u00f8ka", "text": "Halvar\u00f0s\u00f8ka er 15. mai. Halvar\u00f0s\u00f8ka er til minnis um norska halgimenni\u00f0 Hallvar\u00f0, f\u00f8ddur uml. 1020, i\u00f0 var\u00f0 dripin henda dag \u00ed 1043 vi\u00f0 Drammenfj\u00f8r\u00f0in, t\u00e1 hann royndi at hj\u00e1lpa eini kvinnu, i\u00f0 var\u00f0 l\u00f8gd undir stuldur. Hesin Hallvar\u00f0 var st\u00f3rb\u00f3ndasonur, og mamman var systkinabarn \u00d3lav Halga. Hallvar\u00f0 gj\u00f8rdist verndarhalgimenni fyri Oslo, og kirkja var\u00f0 bygd honum til minnis \u00ed Oslo, St. Hallvardskirkjan, har hann var skr\u00ednlagdur, t\u00e1 kirkjan var v\u00edgd i 1130. \n\nSagt ver\u00f0ur, at ternan kemur \u00e1 halvar\u00f0s\u00f8ku.\n\nKeldur \n\n Norsk wikipedia\n Norsk kat\u00f3lsk s\u00ed\u00f0a um Hallvar\u00f0\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Gibson%20Sloan", "title": "William Gibson Sloan", "text": "William Gibson Sloan (Gamli Sloan) var borin \u00ed heim 4. september 1838 \u00ed Dalry \u00ed North Ayrshire, Skotlandi. Foreldur hansara v\u00f3ru Nathanael og Elisabeth Sloane (Sloan), sum b\u00fa\u00f0u \u00ed b\u00fdarpartinum Bridgend \u00ed Dalry. William gj\u00f8rdist upprunaliga tr\u00fabo\u00f0ari, \u00fatsendur av The Religious Tract and Book Society of Scotland, \u00ed Hetlandi og Orkney. \n\nMe\u00f0an hann var \u00ed Hetlandi f\u00f3r Sloan at halda seg afturat baptistasamkomuni \u00ed Lerwick, og hann var\u00f0 doyptur \u00ed 1864 \u00ed Lerwick. H\u00f3ast hetta gj\u00f8rdist hann ongant\u00ed\u00f0 baptistur sj\u00e1lvur. Hann fann ongan skilna\u00f0 millum tr\u00fagvandi \u00ed skriftini; men var sannf\u00f8rdur um, at ta\u00f0 fanst bara ein samkoma, samkoma Guds. Ta\u00f0 var vi\u00f0 hesi sannf\u00f8ring at hann, eftir at hava hoyrt um F\u00f8royar fr\u00e1 hetlendskum sj\u00f3monnum, kendi Guds kall at koma til F\u00f8roya sum evangelistur \u00ed 1865. \n\nH\u00f3ast l\u00edti\u00f0 s\u00e1st til \u00farslit av evangeliska arbei\u00f0i Sloans tey n\u00f3gvu fyrstu \u00e1rini, so \"gav Gud v\u00f8kst\" \u00ed r\u00edkt m\u00e1t vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, og Br\u00f8\u00f0rasamkomurnar vuksu. N\u00fa hoyra uml. 12% av \u00f8llum f\u00f8royingum til hesar samkomur. 4. september 1914 anda\u00f0ist William Sloan \u00e1 s\u00ednum 76 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi \u00ed heimi s\u00ednum \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nFamilja \n\n11. oktober 1881 giftist William Sloan \u00ed Glasgow Elsebeth Isaksen (Elspa) \u00ed Geil, sum t\u00e1 var 24 \u00e1ra gomul. William og Elspa Sloan fingu seks b\u00f8rn: Poul (f. 1882), Elisabeth (Betty) (f. 1887), Archibald (f. 1890), Cathrine (f. 1892), Anna Elisabeth (f. 1895) og Andrew (f. 1896). Elspa sat einkja til hon doy\u00f0i 4. juni 1939.\n\nB\u00f3kmentir \n\n Sigurd Berghamar: -men Gud gav v\u00f8kst \u2013 um William Sloan og fyrstu samkomurnar, Forlagi\u00f0 Afturlj\u00f3\u00f0, T\u00f3rshavn 1992\n Fred Kelling: Fisherman of Faroe \u2013 William Gibson Sloan, Leirkeri\u00f0 Publications, G\u00f8ta Faroe Islands 1993\n T\u00f3r\u00f0ur J\u00f3ansson, PhD: Brethren in the Faroes - An Evangelical movement, its remarkable growth and lasting impact in a remote island community, T\u00f3rshavn 2012, ISBN 978-99918-65-46-1\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\nwww.ebenezer.fo\n GOD'S INDESCRIBABLE GIFT - \u00far dagb\u00f3k Sloans\n New Testament Assemblies in Shetland, a History - Sloan \u00ed Lerwick\n\nBretar\nSloan, William Gibson\nSloan, William Gibson\nSloan, William Gibson\nAndl\u00e1t \u00ed 1914"}
{"id": "6670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dalry", "title": "Dalry", "text": "Dalry (skotskt g\u00e6liskt: Dail Ruighe), er b\u00fdur \u00ed North Ayrshire \u00ed Skotlandi vi\u00f0 5 398 \u00edb\u00fagvar (2001). Stati\u00f3nsb\u00fdur \u00e1 jarnbreytini millum Glasgow og Prestwick.\n\nDalry er f\u00f8\u00f0ib\u00fdur William Sloans, i\u00f0 stovna\u00f0i Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed F\u00f8royum.\n\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi"}
{"id": "6671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glasgow", "title": "Glasgow", "text": "Glasgow (Glaschu \u00e1 G\u00e6liskum; ella Glesca/Glesga \u00e1 Skotskum (Scots)) er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Skotlandi, 1,2 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um).\nLiggur vi\u00f0 \u00e1nna Clyde.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi"}
{"id": "6672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prestwick", "title": "Prestwick", "text": "Prestwick er b\u00fdur \u00ed South Ayrshire, Skotlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 14.934 og liggur vi\u00f0 \u00fatsynningsstrond Skotlands umlei\u00f0 50 km \u00ed ein \u00fatsynning av   Glasgow. B\u00fdurin er eitt n\u00fa kendur fyri flogv\u00f8llin, Prestwick Airport. Prestwick var tann fyrsti heimsta\u00f0urin fyri golfkappingina Open Golf Championship, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00e1 Prestwick Old Course fr\u00e1 1860 til 1872.\n\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi"}
{"id": "6676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dublin", "title": "Dublin", "text": "Dublin (\u00edrskt Baile \u00c1tha Cliath, \"bygdin vi\u00f0 for\u00f0andi va\u00f0i\u00f0\") er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed \u00cdrsku republikkini. B\u00fdurin liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 eysturstrond \u00cdrlands, vi\u00f0 munnan \u00e1 \u00e1nni Liffey. Hann er grundlagdur av v\u00edkingum og hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00cdrlands s\u00ed\u00f0an mi\u00f0\u00f8ldina. \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 er 505 739 (2006), vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um 1 186 159 (2006).\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n Cork\n Limerick\n Galway\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official Dublin Tourist Board website\n Dublin City Council\n Dublin.ie \u2014 community portal for Dublin\n Irish Architecture \u2014 Dublin\n Map of Dublin City / Public Transport Network\n\n\u00cdrland\nSt\u00f3rb\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "6677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Drskt%20m%C3%A1l", "title": "\u00cdrskt m\u00e1l", "text": "\u00cdrskt (Gaeilge ella An Ghaeilge, Enskt: Irish) er eitt Goideliskt (G\u00e6liskt) m\u00e1l n\u00e6rskyldt vi\u00f0 Skotskt g\u00e6liskt og Manskt, sum tosa\u00f0 er \u00ed \u00cdrlandi. \u00cdrskt ver\u00f0ur framvegis tosa\u00f0 \u00ed sm\u00e1um enklavum, serliga \u00ed Connacht, har vesturi \u00ed \u00cdrlandi. \u00d8kini har \u00edrskt framvegis ver\u00f0ur tosa\u00f0 ver\u00f0a nevnd Gaeltachta\u00ed (eint. Gaeltacht), og f\u00f3lkini ver\u00f0a nevnd Gaeilgeoir\u00ed (or\u00f0ar\u00e6tt \"eldhuga\u00f0 \u00edrskm\u00e6lt f\u00f3lk\").\n\n\u00cdrskt m\u00e1l er, saman vi\u00f0 eingilskum, alment m\u00e1l \u00ed \u00cdrlandi, og tvungin l\u00e6rugrein \u00ed \u00f8llum almennum f\u00f3lkask\u00falum \u00ed \u00cdrsku Republikkini.\n\nS\u00f8ga \n\u00cdrskt m\u00e1l er fyrst skjalapr\u00f3gva\u00f0 vi\u00f0 Ogham \u00e1skriftum fr\u00e1 fj\u00f3\u00f0ru \u00f8ld e.Kr., og ver\u00f0ur hetta m\u00e1li\u00f0 kalla\u00f0 frum\u00edrskt. Hesar \u00e1skriftir eru funnar kring alt \u00cdrland og \u00e1 vesturstrondini av St\u00f3rabretlandi. Frum\u00edrskt broytist til forn\u00edrskt gj\u00f8gnum 5. \u00f8ld. Forn\u00edrskt n\u00fdtti fr\u00e1 6. \u00f8ld lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0, og uppt\u00f3k eisini n\u00f3gv lat\u00ednsk or\u00f0, serliga or\u00f0 i\u00f0 h\u00f8vdu vi\u00f0 kirkjum\u00e1li\u00f0 at gera. \u00cd 10. \u00f8ld hev\u00f0i forn\u00edrskt \u00fatvikla\u00f0 seg til mi\u00f0\u00edrskt, i\u00f0 var\u00f0 tosa\u00f0 \u00ed \u00cdrlandi, Skotlandi og \u00e1 oynni Mann. Fr\u00e1 12. \u00f8ld f\u00f3r mi\u00f0\u00edrskt \u00ed teimum trimum londunum at broytast til tey lokalu m\u00e1lini, \u00edrskt, skotskt g\u00e6liskt og manskt.\n\n\u00cdrskt Skriftm\u00e1l \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: \u00cdrskt skriftm\u00e1l\n\nTa\u00f0 \u00edrska skriftm\u00e1li\u00f0 gongur aftur til klassikst \u00edrskt, fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1100-1600. H\u00f3ast ein skriftm\u00e1lsbroyting (reformur) kom \u00ed seinna helmingi av 1940'unum, sum vi\u00f0f\u00f8rdi eina n\u00fat\u00edmansger\u00f0ing av skriftm\u00e1linum, so byggir ta\u00f0 framvegis (eins og f\u00f8royskt) \u00e1 upprunafr\u00f8\u00f0i, tvs. ta\u00f0 er framvegis st\u00f3rur munur \u00e1 talum\u00e1li og skriftm\u00e1li, eins og \u00ed f\u00f8royskum.\n\nM\u00e1lf\u00f8ri \n\u00cdrskt hevur \u00ed dag tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0sdialektir (m\u00e1lf\u00f8ri) hv\u00f8rs geografiska \u00fatbrei\u00f0sla st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 fylgir teim trimum landslutunum; Munster, Connacht og Ulster. Dialektin \u00ed t\u00ed fj\u00f3r\u00f0a landslutinum, Leinster, doy\u00f0i \u00fat \u00ed 20. \u00d8ld, men banduppt\u00f8kur v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar av henni \u00ed \u00e1runum 1928 og 1931.  Seinasti pers\u00f3nur i\u00f0 tosa\u00f0i Leinsterdialekt doy\u00f0i \u00ed 1960.\n\nGaeltacht \n\u00cdrsktm\u00e6ltu \u00f8kini Gaeltacht (An Ghaeltacht) \u00ed dag finnast \u00ed:\n Galway (Contae na Gaillimhe), har\u00edmillum Connemara (Conamara), Aran oyggjarnar (Oile\u00e1in \u00c1rann), Carraroe (An Cheathr\u00fa Rua) og Spiddal (An Spid\u00e9al); \n\u00e1 vesturstrondini av Donegal (Contae Dh\u00fan na nGall); \u00ed \u00f8kinum sum ver\u00f0ur r\u00f3pt Tyrconnell (T\u00edr Chonaill); \n\u00e1 Dingle h\u00e1lvoynni (Corca Dhuibhne) og Iveragh h\u00e1lvoynni (Uibh Rathach) \u00ed Kerry (Contae Chiarra\u00ed).\n\nSm\u00e6rri \u00f8ki finnast eisini \u00ed Mayo (Contae Mhaigh Eo), Meath (Contae na M\u00ed), Waterford (Contae Phort L\u00e1irge), og Cork (Contae Chorca\u00ed).\nGweedore (Gaoth Dobhair) \u00ed County Donegal er st\u00f8rsta Gaeltacht s\u00f3knin \u00ed \u00cdrlandi.\n\n\u00cdrland\nM\u00e1l \u00ed \u00cdrlandi\nKeltisk m\u00e1l"}
{"id": "6678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Goidelisk%20m%C3%A1l", "title": "Goidelisk m\u00e1l", "text": "Goidelisku m\u00e1lini (oftast kalla\u00f0 G\u00e6lisku m\u00e1lini, ella vi\u00f0 felagsheitinum G\u00e6liskt), er felagsheiti fyri upprunam\u00e1lini \u00ed \u00cdrlandi, \u00e1 Isle of Man og st\u00f3rum p\u00f8rtum av Skotlandi. Hetta eru tey sokalla\u00f0u Q-keltisku m\u00e1lini.\n\nHoyra saman vi\u00f0 Brythonisku m\u00e1lunum, tey sokalla\u00f0u P-keltisku m\u00e1lunum, til Keltisku m\u00e1l\u00e6ttina. \n\n \n\nGrein um Goideliskt, (G\u00e6liskt) finst \u00e1 enskum; vel English vinstrumegin\n\nS\u00ed eisini \u00cdrskt, Skotskt g\u00e6liskt og Manskt.\n\nKeltisk m\u00e1l"}
{"id": "6679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skotskt%20m%C3%A1l", "title": "Skotskt m\u00e1l", "text": "Skotskt m\u00e1l, (Scots) Angelsaxiskt (Germanskt) tungum\u00e1l, sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed p\u00f8rtum av Skotlandi og av protestantum \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi (Ulster Scots). N\u00e6r skylt vi\u00f0 enskt og ver\u00f0ur ofta rokna\u00f0 sum ein dialekt av enskum.\n\nIkki at blanda vi\u00f0 skotskt g\u00e6liskt.\n\n  \n\nM\u00e1lf\u00f8ri (dialektir):\nCentral\nSouthern\nUlster (\u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi)\nNorthern\nInsular (\u00ed Hetlandi og Orknoyggjum)\nUrban (b\u00fdarskotskt)\n\nD\u00f8mi um setning \u00e1 Scots: Aboot twa thirds o the words in a guid Scots text is Scots words that the English language skares. Baith thae languages got thae words maistly aboot the same time an baith languages haes an equal richt tae yaise them an tae cry them thair ain.\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nSkotland\nGermansk m\u00e1l\nNor\u00f0ur\u00edrland"}
{"id": "6680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Connacht", "title": "Connacht", "text": "Connacht (\u00cdrskt; Connachta / C\u00faige Chonnacht ['konn\u00e5ht']), ), er ein landslutur \u00ed Vestur\u00edrlandi. Connacht hevur 542.039 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nConnachta bet\u00fd\u00f0ir \"landi\u00f0 hj\u00e1 Conn\u00b4sa eftirkomarum\".\n\n\u00cdrland"}
{"id": "6681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gaeltacht", "title": "Gaeltacht", "text": "Gaeltacht (ft. Gaeltachtai) eru \u00f8ki \u00ed \u00cdrlandi har \u00edrskt g\u00e6liskt framvegis ver\u00f0ur tosa\u00f0. Tey hava eina serskipan, t.d. vi\u00f0v. partafelagsskatti, fyri at var\u00f0veita arbei\u00f0spl\u00e1ss \u00ed \u00f8kjunum og harvi\u00f0 ste\u00f0ga fr\u00e1flyting, so at m\u00e1li\u00f0 kann var\u00f0veitast.\nHetta hevur \u00ed summun f\u00f8rum havt \u00f8vugta \u00e1virkan, t\u00ed at \u00edrar i\u00f0 bara duga enskt, hava stundum flutt til Gaeltacht fyri at f\u00e1a arbei\u00f0i, og harvi\u00f0 hevur tali\u00f0 av teim i\u00f0 ikki duga \u00edrskt \u00ed \u00f8kinum, vaksi\u00f0 \u00ed mun til tey i\u00f0 tosa \u00edrska m\u00e1li\u00f0 dagligt.\n\n\u00cdrland"}
{"id": "6682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meginfelag%20F%C3%B8royskra%20Studenta", "title": "Meginfelag F\u00f8royskra Studenta", "text": "Meginfelag F\u00f8royskra Studenta, er ein nationalur studentafelagsskapur, fyri h\u00e6gri lestur. \n\nMFS er stovna\u00f0 \u00ed 1962, og umbo\u00f0ar f\u00f8roysk lesandi \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 felagnum er at arbei\u00f0a fyri at betra vi\u00f0urskifti teirra lesandi f\u00edggjarliga, politiskt og sosialt. Sostatt er talan um r\u00e6ttiliga v\u00edttfevnandi arbei\u00f0i, har kjakfundir, bla\u00f0\u00fatg\u00e1va, samskifti vi\u00f0 myndugleikar, hugnakv\u00f8ld, lestrarstevna osfr. hoyra til arbei\u00f0s\u00f8ki\u00f0.\n\nMFS hevur eitt yviror\u00f0na\u00f0 r\u00e1\u00f0, sum er ovasti mynduleiki \u00ed felagnum og tr\u00fdggjar lokalar nevndir. Nevndirnar eru R\u00e1\u00f0 teirra lesandi \u00ed T\u00f3rshavn, MFS \u00ed Keypmannahavn og MFS \u00ed Aalborg.\n\n\u00cd altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi er MFS vi\u00f0urkent sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt f\u00f8royskt studentafelag \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti vi\u00f0 eitt n\u00fa onnur nor\u00f0urlendsk studentafel\u00f8g og altj\u00f3\u00f0a studentafelagsskapir. MFS er vi\u00f0urkent samr\u00e1\u00f0ingarumbo\u00f0 teirra lesandi m\u00f3tvegis f\u00f8roysku myndugleikunum, og ver\u00f0ur tiki\u00f0 vi\u00f0 upp \u00e1 ra\u00f0, t\u00e1 vi\u00f0urskifti, sum vi\u00f0koma f\u00f3lki undir \u00fatb\u00fagving, ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd.\n\nMFS hevur fullan limaskap \u00ed Nordiskt Ordf\u00f6rande M\u00f6te (NOM), sum er eitt nor\u00f0urlendskt og baltiskt samstarvsnetverk, sum m.a. hevur til endam\u00e1l at vi\u00f0gera \u00fatb\u00fagvingarpolitisk m\u00e1l \u00ed brei\u00f0um h\u00f8pi. Eisini er MFS limur \u00ed samstarvsverkinum North-Atlantic Island Student co-operation (NAIS), sum er eitt \u00fatnor\u00f0ursamstarv, millum nationalu lestrarfelagsskapirnar \u00ed \u00cdslandi, Gr\u00f8nlandi og F\u00f8royum. \n\nMFS hevur eina j\u00e1ttan \u00e1 f\u00f8roysku f\u00edggjarl\u00f3gini, sum ger virksemi felagsins m\u00f8guligt. \u00cd 2012 var j\u00e1ttanin \u00e1 kr. 180.000.\n\nForf\u00f3lk \u00ed MFS \n\n Kristina H\u00e1foss (1999 - 2000)\nBirita \u00ed Dali (2010 - 2011)\n Regin Berg (2013 - 2014)\n Turid Christophersen (2014 - 2015)\n Torstein J\u00f3hannus Fr\u00ed\u00f0finnson (2015 - 2017)\n Helena J\u00f8rmundsson (2017 - 2018)\n Barbara Gaardlykke Apol (2018 - 2019)\n Sissal Heystoy (2019 - 2020)\n T\u00f3r Marni Weihe (2020 - 2022)\n Magnus vi\u00f0 Streym (2022 -)\nS\u00ed\u00f0an 2020 hevur heiti\u00f0 forseti veri\u00f0 n\u00fdtt, heldur enn forkvinna / forma\u00f0ur.\n\n\u00datg\u00e1vur: \nUpprunaliga v\u00f3ru tvey bl\u00f8\u00f0, sum MFS \u00fatgav \u00e1rliga. Hesi v\u00f3ru Pisan og Fj\u00f8lnir. \n\nS\u00ed\u00f0an 2012 og fram, hevur MFS einans \u00fatgivi\u00f0 eitt bla\u00f0, sum n\u00fdtir heiti\u00f0 Fj\u00f8lnir. Fj\u00f8lnir er ein samanrenning av gamla Fj\u00f8lni og Pisuni, og sn\u00fdr seg um lestrarvi\u00f0urskiftir, \u00fatb\u00fagvingarpolitik og anna\u00f0 vi\u00f0komandi fyri lesandi og \u00e1huga\u00f0i annars.\n\nMFS hevur ISBN nummar: 99918-988\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \n1966 - Message from the Faroese Students. Eftir \u00c1rna Olafsson og Zacharias Wang. Meginfelag F\u00f8royskra Studenta. (Eisini \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 fronskum)\n\n1995 - Ein varligur dr\u00e1ttur \u00ed tara: og a\u00f0rar stutts\u00f8gur. Meginfelag F\u00f8royskra Studenta.\n\nKeldulisti\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeims\u00ed\u00f0a hj\u00e1 MFS\n\nF\u00f8royskir felagsskapir\n\u00datb\u00fagving"}
{"id": "6683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Dubliners", "title": "The Dubliners", "text": "The Dubliners er ein heimskendur \u00edrskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00edrskan og annan f\u00f3lkat\u00f3nleik. Teir hava vitja\u00f0 \u00ed F\u00f8royum tv\u00e6r fer\u00f0ir; \u00ed 1987 og \u00ed 2000, b\u00e1\u00f0u fer\u00f0ir \u00ed H\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi \u00ed Havn.\n\nStovning \n\nB\u00f3lkurin The Dubliners var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1962. Hann gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 hann regluliga sp\u00e6ldi \u00ed O'Donoghue's Pub \u00ed Dublin.\n\nLimir \n\n Ronnie Drew (1962-1974; 1979-1995) sangur, guitar\n Luke Kelly (1962-1984) sangur, banjo\n Ciaran Bourke (1962-1974) sangur, guitar, blikkfloyta, munnharpa\n Barney McKenna (1962-) banjo, mandolin, accordeon, sangur\n John Sheahan (1964-) violin, mandolin, blikkfloyta\n Bobby Lynch (1964-1965) sangur, guitar\n Jim McCann (1974-1979) sangur, guitar\n Sean Cannon (1982-) sangur, guitar\n Eamonn Campbell (1987-) guitar, mandolin\n Paddy Reilly (1995-2005) sangur, guitar\n Patsy Watchorn (2005-) sangur, banjo, bodhr\u00e1n\n\nTeir, i\u00f0 stovna\u00f0u b\u00f3lkin v\u00f3ru: Ronnie Drew, Luke Kelly, Ciaran Bourke og Barney McKenna.\n\nDiskografi \nYvirliti\u00f0 er ikki fullkomi\u00f0.\n 1964 The Dubliners and Luke Kelly\n 1965 In Concert\n 1966 Finnegan Wakes\n 1967 A Drop of the Hard Stuff  (a.k.a. 7 Drunken Nights)\n 1967 More of the Hard Stuff\n 1968 Drinking and Courting (a.k.a. Seven Deadly Sins)\n 1968 At it again (a.k.a. Whiskey on a Sunday)\n 1969 Live at the Royal Albert Hall\n 1969 At Home with The Dubliners\n 1969 It's The Dubliners\n 1970 Revolution\n 1972 Hometown\n 1972 Double Dubliners\n 1973 Plain and Simple\n 1974 Live\n 1975 Now 1976 A Parcel of Rogues 1977 Live at Montreux ---- Home, Boys, Home 1977 15 Years On (reassembling)\n 1979 Together Again 1983 Prodigal Sons 1983 Live at Carre 1983 21 Years On (reassembling)\n 1987 25 Years Celebration (reassembling)\n 1988 Dubliner's Dublin 1992 30 Years A-Greying (reassembling)\n 1992 Off to Dublin Green 1996 Further Along 1997 Alive Alive-O 1997 The Definitive Transatlantic Collection\n 2000 Original Dubliners\n 2000 Collection (reassembling)\n 2002 The best of The Dubliners\n ---- At their best\n 2002 The Transatlantic Anthology\n ---- 40 Year Celebration (half reassembling)\n ---- Live at the Gaiety\n 2003 Spirit of the Irish\n 2006 The Dubliners Collection (reassembling)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Patsy Watchorn - Official website\n Dubliners Discographie\n The Dubliners Discography\n The Dubliners at the Balladeers \u2026 a brief history\n\n\u00cdrskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n\u00cdrland"}
{"id": "6686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3%C3%B0r%C3%A1n", "title": "B\u00f3\u00f0r\u00e1n", "text": "B\u00f3\u00f0r\u00e1n (\u00edrskt Bodhr\u00e1n [:Bauw-r\u00e5\u00e5n:]) er ein trumma, av vi\u00f0i og sum oftast geitaskinni. B\u00f3\u00f0r\u00e1nin ver\u00f0ur s\u00f8gd at ver\u00f0a hjartasl\u00e1ttur \u00edrska f\u00f3lkat\u00f3nleiksins.\n\nLj\u00f3\u00f0f\u00f8ri"}
{"id": "6694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0ur%C3%ADrland", "title": "Nor\u00f0ur\u00edrland", "text": "Nor\u00f0ur\u00edrland (enskt: Northern Ireland) (\u00edrskt: Tuaisceart \u00c9ireann) (ulster skotskt: Norlin Airlann) er nor\u00f0asti parturin av oynni \u00cdrland, og hoyrir framvegis til Sameinda Kongar\u00edki\u00f0. \u00cd umlei\u00f0 30 \u00e1r var bl\u00f3\u00f0ugt str\u00ed\u00f0 millum katolikkar og protestantar \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi, og umlei\u00f0 3500 f\u00f3lk l\u00f3gu eftir\u00e1. Men s\u00ed\u00f0ani fri\u00f0aravtaluna \u00ed 1998 hevur ta\u00f0 veri\u00f0 r\u00e6ttiliga fri\u00f0arligt burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 einst\u00f8kum hendingum.\n\n\u00d3fri\u00f0ur \n\nS\u00ed\u00f0an 1960-\u00e1rini hevur politiskur \u00f3fri\u00f0ur veri\u00f0 \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Belfast. Mongu protestantarnir, sum eru \u00e6tta\u00f0a\u00f0ir fr\u00e1 bretskum tilflytarum, vilja framvegis vera undir bretskum yvirvaldi, men \u00edrsku katolikkarnir, sum hava veri\u00f0 vi\u00f0 svi\u00f0uso\u00f0, b\u00e6\u00f0i hvat vi\u00f0v\u00edkur arbei\u00f0i og b\u00fasta\u00f0arvi\u00f0urskiftum, vilja sleppa upp \u00ed \u00edrska l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 (L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00cdrland). B\u00e1\u00f0ir partar hava v\u00e1pna\u00f0ar deildir, og \u00edrski l\u00fd\u00f0veldisherurin (IRA) hevur eisini fleiri fer\u00f0ir s\u00f8kt at \u00ed Onglandi. \u00cdrska og bretska stj\u00f3rnin hava roynt at fingi\u00f0 partarnar at semjast. \u00cd 1998 eydna\u00f0ist so at f\u00e1a fri\u00f0aravtalu \u00ed lag \u00edmillum partarnar. Fri\u00f0aravtalan var\u00f0 t\u00f3 ikki vi\u00f0urkend av fleiri limum \u00ed IRA og eini 1500 f\u00f3lk brutu \u00far Provisional Irish Republican Army, i\u00f0 er almenna navni\u00f0 \u00e1 guerilla her\u00f0inum i\u00f0 var virkin fr\u00e1 \u00e1lei\u00f0 1972-1997. \n\nHesir 1500 liminir stovna\u00f0u stutt eftir fri\u00f0aravtaluna ein annan guerilla her\u00f0 i\u00f0 nevnist The Real Irish Republican Army (RIRA) Hesin er virkin enn \u00ed dag.\n\nNor\u00f0ur\u00edrland"}
{"id": "6695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulster%20Scots", "title": "Ulster Scots", "text": "Ulster Skotskt, (enskt: Ulster Scots), eisini kent sum (Ullans), (Hiberno-Scots), ella (Scotch-Irish), ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed p\u00f8rtum av Ulster, sum umfatar 6 counties \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi og 3 counties \u00ed Donegal \u00ed \u00cdrlandi.\nM\u00e1li\u00f0 er n\u00e6r skylt vi\u00f0 skotskt og enskt, og kom til \u00cdrlands vi\u00f0 skotskum ni\u00f0ursetuf\u00f3lkum.\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\n\u00cdrland"}
{"id": "6696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skotskt%20g%C3%A6liskt%20%28m%C3%A1l%29", "title": "Skotskt g\u00e6liskt (m\u00e1l)", "text": "Skotskt g\u00e6liskt (G\u00e0idhlig, Scottish Gaelic, Gaelic) er eitt Goideliskt (g\u00e6liskt) m\u00e1l. Ta\u00f0 var uppruna tungum\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 H\u00e1landsskotum, men er n\u00fa avloyst av enskum flestasta\u00f0ni. Ta\u00f0 ver\u00f0ur framvegis tosa\u00f0 \u00ed Ytru og Innaru Su\u00f0uroyggjum. T\u00f3 eru flestu, i\u00f0 tosa skotskt g\u00e6liskt, b\u00fasett \u00ed Glasgow. Samb\u00e6rt skotskum manntali \u00ed 2001 s\u00f8gdu 1,9 prosent, i\u00f0 eru 92.400 av skotunum, seg antin duga ella skilja g\u00e6liskt. Av hesum dugdu 58.552 at tosa g\u00e6liskt. \n\nVi\u00f0 vi\u00f0t\u00f8kuni \"the Gaelic Language (Scotland) Act 2005\" hevur g\u00e6liskt fingi\u00f0 \u00e1v\u00edsan almennan status \u00ed Skotlandi. G\u00e6liska m\u00e1li\u00f0 er formliga vi\u00f0urkent sum tungum\u00e1l, i\u00f0 skotskir r\u00e1\u00f0harrar kunnu tosa \u00e1 fundum vi\u00f0 emb\u00e6tisf\u00f3lk \u00ed ES.\n\nG\u00e6lisk or\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum \n\nblak/bla\u00f0ak (av mj\u00f3lk) - bl\u00e0thac\ndrunnur - dronn\ndunna - tunnag\ngr\u00fakur - gruaig\nl\u00e1mur - l\u00e0mh\nsornur (sornh\u00fas) - sorn\ntarvur - tarbh\n\u00e6rgi - \u00e0irge\n\nMini or\u00f0ab\u00f3k:\n\n Fiskur - iasg\n krabbi - partan\n ma\u00f0ur - duine, fear\n kvinna - boireannach, bean\n hundur - c\u00f9\n oyggj - eilean, inis\n fjall - monadh, beinn\n fj\u00f8r\u00f0ur - loch, b\u00e0gh, \u00f2b\n vatn - loch, lochan, poll\n g\u00f3\u00f0ur - math\n hann er g\u00f3\u00f0ur - tha e math\n eg - mi\n t\u00fa - thu/tu\n hann - e\n hon - i\n vit - sinn\n tit - sibh\n tey - iad\n Hvussu eitir t\u00fa? - D\u00e8 an t-ainm a' th'ort?\n Eg eiti... - is mise...\n Hvussu gongur ta\u00f0? Ciamar a tha thu?/\n M\u00e6r gongst v\u00e6l, takk, og tygum? Tha mi gu math, tapadh leat, agus thu fh\u00e8in?\n Hvar b\u00fdrt t\u00fa? - C\u00e0ite bheil thu a' fuireach?\n Eg bugvi \u00ed... - tha mi a' fuireach ann...\n G\u00f3\u00f0an morgun - madainn mhath\n G\u00f3\u00f0an dagin - latha math\n Gott kv\u00f8ld - feasgar math\n G\u00f3\u00f0a n\u00e1tt - oidhche mhath\n Farv\u00e6l! - Beannachd leibh!\n\nN\u00e6r skyldt vi\u00f0 \u00cdrskt og Manskt. \n\nKeltisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nSkotland"}
{"id": "6702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%BAbo%C3%B0an", "title": "Tr\u00fabo\u00f0an", "text": "Tr\u00fabo\u00f0an, eisini kalla\u00f0 missi\u00f3n, er at bo\u00f0a s\u00edna egnu tr\u00fagv.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "6704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brethren", "title": "Brethren", "text": "Brethren (religi\u00f8st: br\u00f8\u00f0ur). Br\u00fakt um limir \u00ed Br\u00f8\u00f0rasamkomuni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman"}
{"id": "6708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20Ayrshire", "title": "North Ayrshire", "text": "North Ayrshire (S\u00ecorrachd Inbhir Air a Tuath \u00e1 G\u00e6liskum) er ein av 32 s\u00fdslum \u00ed Skotlandi.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed North Ayrshire\nArdrossan\nBeith\nDalry, Dreghorn\nFairlie\nIrvine\nKilbirnie \nKilwinning\nLargs\nMillport\nGreat Cumbrae\nSaltcoats \nSkelmorlie \nStevenston\nWest Kilbride\n\nSkotland\nSkotlandsstubbar"}
{"id": "6710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sprotin", "title": "Sprotin", "text": "Sprotin er eitt b\u00f3kaforlag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Vestmanna. Forlagi\u00f0 Sprotin hevur s\u00ed\u00f0an fyrst \u00ed 1990'unum givi\u00f0 \u00fat ein h\u00f3p av f\u00f8grum b\u00f3kmentum \u00e1 f\u00f8royskum, eina mest t\u00fd\u00f0ingar, umframt einstakar l\u00e6rub\u00f8kur \u00ed f\u00f8royskum. Oddama\u00f0ur forlagsins er vestmenningurin Jonhard Mikkelsen.\n\nOr\u00f0ab\u00f8kur Sprotans \nFr\u00e1 2010 til 2014 h\u00f8vdu n\u00e6mingar og l\u00e6rarar \u00ed F\u00f8royum \u00f3keypis atgongd til or\u00f0ab\u00f8kur Sprotans. Hetta var ein royndarskipan, og Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 f\u00edggja\u00f0i t\u00e6nastuna. Tann 1. januar 2015 gekk s\u00e1ttm\u00e1lin \u00fat, eftir at Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 hev\u00f0i sagt s\u00e1ttm\u00e1lan upp og kravdi, at Kommunufelagi\u00f0 rinda\u00f0i s\u00edn part. N\u00e6mingarnir mistu \u00f3keypis atgongdina til or\u00f0ab\u00f8kurnar, t\u00e1 i\u00f0 tey ikki v\u00f3ru \u00ed sk\u00fala. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r n\u00f3gv m\u00f3tm\u00e6li, m.a. settu studentask\u00falan\u00e6mingar \u00far Hoyd\u00f8lum og Su\u00f0uroynni seg \u00ed trappuna ein dag og m\u00f3tm\u00e6ltu. \u00cd sk\u00falanum \u00e1 Oyrarbakka v\u00f3ru n\u00e6mingar \u00ed framhaldsdeidini ikki \u00ed sk\u00fala \u00ed ein dag fyri at m\u00f3tm\u00e6la. \u00c1 Eystursk\u00falanum \u00ed Havn v\u00f3ru m\u00f3tm\u00e6li, og undirskriftir v\u00f3ru savna\u00f0ar og handa\u00f0ar borgarstj\u00f3ranum \u00ed Havn, He\u00f0in Mortensen. Hann lova\u00f0i, at ein loysn f\u00f3r at koma heilt skj\u00f3tt.\n\nOr\u00f0ab\u00f8kur Sprotans \u00f3keypis til allan heimin \nTann 16. januar 2015 var\u00f0 sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi semja gj\u00f8rd, t\u00e1 i\u00f0 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, Kommunufelagi\u00f0 og Sprotin gj\u00f8rdu avtalu um, at allur heimurin f\u00e6r \u00f3keypis atgongd til or\u00f0ab\u00f8kur Sprotans. Or\u00f0ab\u00f8kurnar eru 13 \u00ed tali \u00ed 2014.\n\nHeilsan fr\u00e1 stj\u00f3ra Sprotans til F\u00f8roya ungd\u00f3m \nTann 18. januar 2015 skriva\u00f0i in.fo, at Jonhard Mikkelsen, stj\u00f3ri Sprotans, hev\u00f0i eina heilsan til ungd\u00f3min \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u Sprotans. Greinin endurgav fr\u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni m.a.:\n\n\u00bbEin heilsan til ungd\u00f3min\nM\u00e1li\u00f0 hevur langar r\u00f8tur og dr\u00fagva s\u00f8gu.\nTa\u00f0 hevur laga\u00f0 seg eftir t\u00f8rvi og kr\u00f8vum.\nTa\u00f0 hevur veri\u00f0 fj\u00f3na\u00f0 og kroyst.\nMen ta\u00f0 hevur ikki lati\u00f0 seg k\u00faga.\n\n\u00c1hugin og alskurin fyri okkara m\u00e1li, vit s\u00edggja millum f\u00f8royskan ungd\u00f3m n\u00fa, man ikki vera s\u00e6ddur \u00e1\u00f0ur.\n \nAt hesin hugbur\u00f0ur skuldi hava so dyggiliga undirt\u00f8ku er einki minni enn ein dreymur, i\u00f0 n\u00fa er vor\u00f0in veruleiki.\n \nN\u00fdggja veruleikan hevur f\u00f8royskur ungd\u00f3mur skapt vi\u00f0 s\u00ednum hugbur\u00f0i til s\u00edn sj\u00e1lvs. Vi\u00f0 sama  hugbur\u00f0i, sum hevur fingi\u00f0 ung f\u00f3lk at bj\u00f3\u00f0a umheiminum av \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, t\u00f3nleiki, gransking hava tey kravt s\u00edn r\u00e6tt at sleppa at arbei\u00f0a vi\u00f0 s\u00ednum egna m\u00e1li vi\u00f0 teimum bestu ambo\u00f0unum, t\u00f8k eru.    \n \nM\u00e1lambo\u00f0ini, vit h\u00f8vdu til f\u00f8royskt fyrr, v\u00f3ru ofta \u00fassalig, og spurningur var, hv\u00f8r i\u00f0 t\u00edmdi at br\u00faka or\u00f0ab\u00f3k. Ta\u00f0 v\u00f3ru bara summi, i\u00f0 t\u00edmdu at sita og bla\u00f0a \u00ed gomlum og slitnum og ikki dagf\u00f8rdum b\u00f3kum. Og summi v\u00f3ru alt ov f\u00e1.\n \n\u00cd \u00f8llum stillum er ein kollvelting farin fram. N\u00fa fara sk\u00falan\u00e6mingar \u00ed verkfall fyri r\u00e6ttin at br\u00faka or\u00f0ab\u00f8kur. Ta\u00f0 man vera \u00f3hoyrt og bo\u00f0ar fr\u00e1 g\u00f3\u00f0um.\n \nSeinastu 10 \u00e1rini er kollveltingin farin fram. Fr\u00e1 einari teldut\u00f8kari or\u00f0ab\u00f3k til fyribils 13, fr\u00e1 fyrsta br\u00fakara til 20.000 og n\u00fa til allan heimin. \n\n\u00cd \u00f8llum stillum er ein kollvelting farin fram. N\u00fa fara sk\u00falan\u00e6mingar \u00ed verkfall fyri r\u00e6ttin at br\u00faka or\u00f0ab\u00f8kur. Ta\u00f0 man vera \u00f3hoyrt og bo\u00f0ar fr\u00e1 g\u00f3\u00f0um.\n \nSeinastu 10 \u00e1rini er kollveltingin farin fram. Fr\u00e1 einari teldut\u00f8kari or\u00f0ab\u00f3k til fyribils 13, fr\u00e1 fyrsta br\u00fakara til 20.000 og n\u00fa til allan heimin. \n\nT\u00f8kniliga standa netor\u00f0ab\u00f8kurnar \u00e1 sprotin.fo einki aftan fyri a\u00f0rar, og vi\u00f0 einum stillum, t\u00f8kniligum sveipi hevur okkara m\u00e1l fingi\u00f0 s\u00e6ti millum tey meiri br\u00faktu og tey mest br\u00faktu m\u00e1lini \u00ed heiminum. Og vit varnast, hvussu \u00f3fatiliga v\u00e6l ta\u00f0 stendur seg, hvussu alt kann ver\u00f0a sagt \u00e1 okkara, hvussu smidligt ta\u00f0 kann vera.\n \nT\u00f8knin hevur veri\u00f0 okkara holli stu\u00f0ul. T\u00f8knin leg\u00f0i n\u00fa ta\u00f0 arbei\u00f0i\u00f0, i\u00f0 fleiri \u00e6ttarli\u00f0 hava totast vi\u00f0 \u00ed so mong t\u00edggjutals \u00e1r, fyri eyguni \u00e1 ungum f\u00f8royingum. N\u00fa liggur allur hesin savna\u00f0i skattur fyri eygunum \u00e1 \u00f8llum.\n \nEndiliga kann f\u00f8royski ungd\u00f3murin, sum eigur arvin, og sum fer at eiga \u00e1byrgdina, nj\u00f3ta \u00e1g\u00f3\u00f0an av hesum \u00f3k\u00fagandi vilja til ikki at geva eftir og lata m\u00e1li\u00f0 fara fyri bakka. \n \nTa\u00f0 hevur mangan sta\u00f0i\u00f0 n\u00f3gv \u00e1, men vit hava treiskast. Vit v\u00f3ru um at k\u00f3dna m\u00e1lsliga, men so fingu vit skriftm\u00e1l og f\u00f3ru at skriva, og so slapp m\u00e1li\u00f0 inn \u00ed sk\u00falan og inn \u00ed kirkjuna, og vit fingu f\u00f8royskt \u00fatvarp og fr\u00f3\u00f0skaparsetur. N\u00fa eru eingi m\u00f8rk. \n \nUngu \u00e6ttarli\u00f0ini sita n\u00fa hugag\u00f3\u00f0 og lesa og sprota. \n \nUm stutta t\u00ed\u00f0 fer alt hetta arbei\u00f0i\u00f0 at s\u00edggjast aftur \u00ed n\u00fdggjum h\u00f8vundum, greinaskrivarum, t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lkum, yrkjarum, t\u00ed n\u00fa ver\u00f0ur s\u00e1tt, og vit fara at heysta v\u00e6l.\n \nAvmarkingar og gr\u00e1tt knarr eru broytt til hugaligt forvitni og n\u00fdfikni, sum eru bestu kveikar \u00ed m\u00e1linum. At \u00f8ll \u00f3darva\u00f0 sleppa at arbei\u00f0a vi\u00f0 f\u00f8royskum er ta\u00f0 allarbesta, i\u00f0 kundi henda okkara m\u00e1li og okkara sk\u00fala. N\u00fa fer at bragda.\n \nAt tit so \u00ed\u00f0in virka\u00f0u fyri, at hetta var\u00f0 veruleiki, takka vit \u00e1 Sprotanum tykkum hjartaliga fyri.\u00ab\n \nvinaliga \nJonhard Mikkelsen, Sprotin\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSprotin.fo\n\nF\u00f8roysk forl\u00f8g"}
{"id": "6714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sanna%20Jesuskirkjan", "title": "Sanna Jesuskirkjan", "text": "Sanna Jesuskirkjan (\u00e1 enskum: True Jesus Church) er ein \u00f3heft kirkja, sum var grunda\u00f0 \u00ed Beijing, Kina \u00ed 1917. \u00cd dag eru millum 1,5 og 2,5 mi\u00f3. limir \u00ed 45 londum \u00ed seks heimsp\u00f8rtum. Kirkjan hevur r\u00f3t \u00ed hv\u00edtusunnur\u00f8rsluni, sum spretti \u00ed USA fyrst \u00ed 1900-talinum. Kirkjan hevur sum endam\u00e1l at bo\u00f0a gudsor\u00f0i\u00f0 til allar tj\u00f3\u00f0ir \u00e1\u00f0renn Jesu afturkomu.\n\nTeir t\u00edggju l\u00e6rusetningarnir eru:\n\n Heilagi andin\n D\u00f3purin\n F\u00f3tatv\u00e1an\n Hin heilaga kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in\n Hv\u00edlidagurin\n Jesus Kristus\n B\u00edblian\n Frelsa\n Kirkjan\n Afturkoman\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "6718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Komplekst%20tal", "title": "Komplekst tal", "text": "Eitt komplekst tal, eisini nevnt samansett tal, er samansett av einum talpari, einum reellum ella \u00edt\u00f8kiligum tali og einum imaginerum ella \u00edmynda\u00f0um tali.\n\nMongdin av kompleksum t\u00f8lum hevur \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i symboli\u00f0."}
{"id": "6719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umsetari%20%28Teldufr%C3%B8%C3%B0i%29", "title": "Umsetari (Teldufr\u00f8\u00f0i)", "text": "Ein umsetari er eitt teldu forrit som umsetur ein tekst sum er skrivavur \u00ed einum teldu m\u00e1li (keldu m\u00e1li\u00f0) til eitt anna\u00f0 teldu m\u00e1l (m\u00e1l m\u00e1li\u00f0).\n\nMest vanliga grundin til at umseta eitt forrit til eitt anna\u00f0 er fyri at gera eitt forrit sum kan koyra \u00e1 eini teldu.\n\nS\u00ed eisini \n Tulkari\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Drland", "title": "\u00cdrland", "text": "\u00cdrland hevur fleiri t\u00fddningar:\n\t\t\t\n \u00cdrland\n L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00cdrland\n Nor\u00f0ur\u00edrland"}
{"id": "6744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blikkfloyta", "title": "Blikkfloyta", "text": "Blikkfloyta (\u00e1 enskum: tin whistle ella penny whistle) er ein simpul floyta, sum m.a. ver\u00f0ur br\u00fakt \u00ed bretskum f\u00f3lkat\u00f3nleiki. B\u00f3lkurin The Dubliners n\u00fdtir ofta blikkfloytu \u00ed t\u00f3nleiki s\u00ednum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nLj\u00f3\u00f0f\u00f8ri"}
{"id": "6770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3tb%C3%B3ltssamtaki%C3%B0%20V%C3%A1gar", "title": "F\u00f3tb\u00f3ltssamtaki\u00f0 V\u00e1gar", "text": "F\u00f3tb\u00f3ltssamtaki\u00f0 V\u00e1gar var upprunaliga stovna\u00f0 18. desembur \u00ed 1993. Felagi\u00f0 var t\u00e1 eitt samtak \u00edmillum tvey f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \u00ed V\u00e1gum, MB og S\u00cdF. \u00cd 1998 kom S\u00cd upp\u00ed, men teir f\u00f3ru burtur\u00far aftur \u00ed 2002. \u00cd 2004 gj\u00f8rdist greitt, at gamla samstarvi\u00f0 f\u00f3r ikki at yvirliva. Ov n\u00f3gvar \u00f3semjur v\u00f3ru millum s\u00e1ttm\u00e1lapartarnar \u00ed gamla samtakinum, og ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at samstarvi\u00f0 f\u00f3r fyri bakka. Seinni sama \u00e1r, 8. novembur 2004 var FS V\u00e1gar endurstovna\u00f0, hesufer\u00f0 sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt felag. \u00cd novembur 2007 l\u00f8gdu FS V\u00e1gar 2004 og S\u00cd f\u00f3tb\u00f3ltin saman \u00ed felagi\u00f0 07 Vestur. \nS\u00ed eisini: F\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "6788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Drland%20%28oyggj%29", "title": "\u00cdrland (oyggj)", "text": "\u00cdrland (\u00e1 \u00cdrsk \u00c9ire; Ulster Skotskt: Airlann) er aftan \u00e1 St\u00f3ra Bretland og \u00cdsland tri\u00f0st\u00f8rsta oyggj \u00ed Europa.\n\nPolitiskt er oyggin b\u00fdtt sundur \u00ed L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00cdrland, i\u00f0 er ein suverenur statur, sum umfatar fimm s\u00e6ttapartar av oynni, og Nor\u00f0ur\u00edrland, i\u00f0 umfatar tann s\u00e6ttapartin av oynni, sum er \u00ed landnor\u00f0ri, og sum er partur av St\u00f3ra Bretland.\n\n\u00cdrland ver\u00f0ur eisini nevnt \"Gr\u00f8na oyggin\" av n\u00f3gva, gr\u00f8na grasinum, sum veksur v\u00e6l \u00ed l\u00fdggja og slavna ve\u00f0urlagnum. Lendi\u00f0 er \u00f3f\u00f8ra gott beiti til neyt og sey\u00f0; og mj\u00f3lkarv\u00f8rur og kj\u00f8t eru \u00edmillum t\u00fddningarmestu \u00fatflutningsv\u00f8rurnar \u00ed einum landi, har landb\u00fana\u00f0urin alt\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svinna. Vakra n\u00e1tt\u00faran, helst st\u00f3rsligna vesturstrondin, hevur gj\u00f8rt \u00cdrland, L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00cdrland og Nor\u00f0ur\u00edrland, til v\u00e6l umt\u00f3kt fer\u00f0amannaland.\n\nS\u00ed eisini \n\n L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00cdrland\n Nor\u00f0ur\u00edrland\n\n\u00cdrland\nEvropa"}
{"id": "6789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ongland", "title": "Ongland", "text": "Ongland (enskt: England) er eitt land sum hongur saman vi\u00f0 Skotland, Wales og Nor\u00f0ur\u00edrland. Tey kalla ta\u00f0 St\u00f3ra Bretland. Ongland er st\u00f8rsti og fj\u00f8lbygdasti parturin \u00ed Bretandi. N\u00f3gv av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed st\u00f3rb\u00fdum: London, Birmingham og Manchester. N\u00f3gvir b\u00fdir eru gamlir \u00ed\u00f0na\u00f0arb\u00fdir. Landslagi\u00f0 skiftur \u00far gr\u00f3\u00f0ramiklum akurlendi har su\u00f0uri og har eysturi\u00ed heyggjutar hei\u00f0ar nor\u00f0antil og vestantil. Allasta\u00f0ni \u00ed Onglandi eru hugnaligar bygdir, og gomul h\u00fas og handlar eru ofta uttan um almenningin \u00ed bygdini.\n\nS\u00f8ga \n\nMe\u00f0an s\u00f3ttin svarta herja\u00f0i, doy\u00f0i so n\u00f3gv f\u00f3lk, at n\u00f3gv j\u00f8r\u00f0 var, sum eingin arvingini st\u00f3\u00f0 til. T\u00ed gj\u00f8rdist hon b\u00edlig samstundis sum trot var \u00e1 arbei\u00f0smegi. Ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at arbei\u00f0sl\u00f8nin h\u00e6kka\u00f0i, og hetta kom g\u00f3\u00f0seigarunum illa vi\u00f0. \u00cd Onglandi stu\u00f0la\u00f0i r\u00edki\u00f0 g\u00f3\u00f0seigarunum og \u00e1setti h\u00e1marksl\u00f8n og leg\u00f0i eykaskatt \u00e1 b\u00e6\u00f0i b\u00f8ndur og arbei\u00f0arar. Ta\u00f0 elvdi til, at b\u00f8ndurnir gj\u00f8rdu uppreistur \u00ed 1381 og f\u00f3ru \u00ed st\u00f3rum flokkum til London at m\u00f3tm\u00e6la hj\u00e1 kongi, t\u00ed fj\u00fartan \u00e1ra gamla Rikardi 2. Wat Tyler (1341-1381), i\u00f0 var fyrrverandi herma\u00f0ur, gekk \u00e1 odda fyri b\u00f3ndum \u00far Su\u00f0uronglandi til London at m\u00f3tm\u00e6la hj\u00e1 kongi. T\u00fasundtals a\u00f0rir b\u00f8ndur komu afturat \u00far Eysturonglandi. \u00c1 veg hagar r\u00e6ndu teir fr\u00e1 hond og brendu gar\u00f0ar \u00ed grund. T\u00e1 i\u00f0 bla\u00f0ungi kongurin st\u00f3\u00f0 fyri mannam\u00fagvuni, seg\u00f0i hann seg vilja j\u00e1tta\u00f0 \u00f8llum kr\u00f8vum teirra. T\u00e1 i\u00f0 b\u00f8ndurnir v\u00f3ru sissa\u00f0ir, breyt kongur lyfti s\u00edtt og gav bo\u00f0 um at drepa oddamenninar fyri uppreistrinum. At enda r\u00f3ku kongsins herdeildir b\u00f8ndurnar heim aftur. \n\nProtestantiska kongsd\u00f3ttirin Elisabeth (7. september 1533 \u2013 24. mars 1603) t\u00f3k vi\u00f0 ensku tr\u00fanuni \u00ed 1558. Til h\u00f8vu\u00f0sr\u00e1\u00f0harra fekk hon s\u00e6r ein emb\u00e6tismann \u00far mi\u00f0alst\u00e6ttini, William Cecil, sum telist \u00edmillum bestu r\u00e1\u00f0gevar, enska kongsh\u00fasi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 hevur havt. Kongsh\u00fasi\u00f0 l\u00fdsti Ongland at vera protestantiskt, men l\u00e6t katolikkar f\u00e1a fri\u00f0 so leingi, teir v\u00f3ru tr\u00fanuni tr\u00fagvir. \u00cd mong \u00e1r sat drotningin ikki trygg \u00e1 tr\u00fanuni, t\u00ed at kat\u00f3lska skotska drotningin kravdi, at hon skuldi vera drotning \u00ed Onglandi. A\u00f0rir valdsharrar h\u00f3ttu eisini Elisabeth, eina mest Filip 2., kongur av Spania, sum var \u00edtarsti talsma\u00f0ur fyri kat\u00f3lsku kirkjuni. \u00cd 1558 sendi hann st\u00f3ran herskipaflota, armaduna, \u00edm\u00f3ti Onglandi, men spaniamenn tapti so dyggiliga. T\u00e1 i\u00f0 Elisabeth doy\u00f0i \u00ed 1603, var eitt spennandi og hendingamiki\u00f0 skei\u00f0 \u00ed ensku s\u00f8guni komi\u00f0 at enda.\n\nPolitikkur\n\nRegi\u00f3nir Onglands \n\n\u00cd Onglandi eru regi\u00f3nirnar tann h\u00e6gsta sundurb\u00fdti av fyrisitingarligum eindum hj\u00e1 tj\u00f3\u00f0artingi St\u00f3ra Bretlands. Fr\u00e1 1994 til 2011 \u00fatf\u00f8rdu regi\u00f3nirnar ymiskar uppg\u00e1vur fyri stj\u00f3rnina, men solei\u00f0is er ikki longur. T\u00f3 ver\u00f0a regi\u00f3nirnar enn n\u00fdttar til ymisk fyrisitingarlig endam\u00e1l. Regi\u00f3nirnar eru vald\u00f8mi Onglands til Evropaparlamentsvalini.  Eurostat n\u00fdtir eisini regi\u00f3nirnar sum mark til ta\u00f0 fyrsta stigi av hagt\u00f8lum innan ES (Nomenclature of Territorial Units for Statistics, stytt NUTS).\n\nMentan\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nEysturs\u00ed\u00f0an av Onglandi er mest sl\u00e6ttlendi. N\u00f3gvasta\u00f0ni er landi\u00f0 so l\u00e1gt, at teir mugu hava gj\u00f8rt verjugar\u00f0ar sum \u00ed H\u00e1landi. Har er g\u00f3\u00f0 j\u00f8r\u00f0, helst \u00ed landsynningshorninum. Sk\u00f3gum er l\u00edti\u00f0 av n\u00fa, men allasta\u00f0ni s\u00edggjast tr\u00f8; ofta standa tey sum mark millum teir ymsu gar\u00f0arnar. \u00c1irnar, sum renna eystur \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3gvin, eru heldur stuttar, men brei\u00f0ar og f\u00f8ra n\u00f3gv vatn vi\u00f0 s\u00e6r. T\u00e6r eru reinar \u00ed munnanum, og \u00ed \u00e1ar\u00f3sunum eru g\u00f3\u00f0ar skipahavnir. Av v\u00edkum eru at nevna Thames og Humber. Fr\u00e1 Skotlandi gongur ein fjallaryggur, Penninsku fj\u00f8llini, langt su\u00f0ur \u00ed landi\u00f0. Tey eru l\u00e1g og berlig, mest hei\u00f0ar og m\u00fdrar. Vestan fyri fj\u00f8llini er so aftur eitt strekki av sl\u00e6ttlendi, men \u00ed Cumberlandi (og Wales) taka tey seg uppaftur. \u00cd Cumberlandi er fr\u00e1l\u00edka nat\u00farvakurt; millum tey l\u00e1gu, gr\u00f8nu fj\u00f8llini eru v\u00f8tn \u00ed h\u00f3patali. N\u00f3gv f\u00f3lk leita hagar um summari\u00f0. \u00cd Cornwall er eisini naka\u00f0 av fjallalendi, og l\u00e1gir hamrar ganga fram vi\u00f0 strondini. Fram vi\u00f0 Ermarsundi er eisini hamarsklettur fyri \u00e1 fleiri strekkjum, men teir hamrarnir eru mest av kriti. Har su\u00f0uri vi\u00f0 kanalina eru annars n\u00f3gv ba\u00f0ipl\u00e1ss, og um summari\u00f0 er y\u00f0jandi fult av f\u00f3lki.\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nT\u00f3 at j\u00f8r\u00f0in \u00ed eystara og sunnara parti av Onglandi ber v\u00e6l korn, hevur landb\u00fana\u00f0urin ikki so n\u00f3gv at siga sum \u00ed mongum \u00f8\u00f0rum londum. Hetta kemur fyri ein part av, at ta\u00f0 eru r\u00edkir a\u00f0almenn, i\u00f0 hava \u00e1tt ta\u00f0 mesta av j\u00f8r\u00f0ini, og teir hava heldur vilja\u00f0 lati\u00f0 hana ligi\u00f0 sum haga enn at velt \u00ed henni, so villini dj\u00f3r kunna hava hildi\u00f0 til har. Dj\u00f3ravei\u00f0a hevur veri\u00f0 ein tann besti stuttleiki teirra. Me\u00f0an s\u00ed\u00f0sta heimsorrustan var, f\u00f3ru onglendingar kortini at leggja meira dent \u00e1 jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0, og st\u00f3r lendir v\u00f3ru undanvelt. Kornsl\u00f8gini, teir velta mest av, eru bygg, hveiti og havri. Av f\u00f3\u00f0urr\u00f3tum velta teir eisini n\u00f3gv. Annars leggja teir st\u00f3ran dent \u00e1 at sita v\u00e6l um grasb\u00f8in, t\u00ed teir hava oftast b\u00e6\u00f0i n\u00f3gv neyt og n\u00f3gvan sey\u00f0; so ta\u00f0 skal n\u00f3gv hoyggj ella s\u00farhoyggj til. Eingilsku neytini eru g\u00f3\u00f0; helst eru fitisl\u00f8gini tiltikin. Vestan fyri Penninsku fj\u00f8llini er ve\u00f0urlagi\u00f0 so v\u00e1tligt, at ikki ber v\u00e6l til at dyrka korn, og har liggja t\u00ed st\u00f3r lendir til sey\u00f0. \u00cd sj\u00e1lvum fj\u00f8llunum er eisini n\u00f3gvur sey\u00f0ur. Fyri at hj\u00e1lpa til at f\u00e1a meira burtur \u00far j\u00f8r\u00f0ini hevur eingilska stj\u00f3rnin lati\u00f0 st\u00f3ran studning til b\u00f8ndurnar, so teir kunna hava fingi\u00f0 s\u00e6r tey n\u00fdggjastu maskinambo\u00f0. Men landi\u00f0 m\u00e1 t\u00f3 flyta n\u00f8gd inn av matvaru; n\u00f3gv av henni kemur \u00far Danmark og \u00far N\u00fds\u00e6landi.\n\nFiskiskapur \n\nFiskiskapurin hevur n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a, og onglendingar fiska allasta\u00f0ni rundan um sj\u00e1lvt Bretland, men teir royna eisini \u00e1 \u00f8llum fiskilei\u00f0um \u00ed nor\u00f0ara parti av Atlantshavinum. Til langfarafiskiskap hava teir st\u00f3rtrolarar, men \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num br\u00faka teir sm\u00e6rri f\u00f8r. Teir f\u00e1a kortini ikki so miki\u00f0 av fiski, sum t\u00f8rvur er \u00e1, men mugu keypa ein h\u00f3p afturat. Av londum, sum selja fisk til OngIands, skulu vit nevna F\u00f8royar, \u00cdsland, Danmark og Noreg.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nB\u00e6\u00f0i \u00ed Penninsku fj\u00f8llunum og \u00ed fj\u00f8llunum \u00ed Wales eru st\u00f3rar jarn- og kolalindir. Har er t\u00ed n\u00f3gv f\u00f3lk, sum livir av at h\u00f8gga kol ella jarn. At kalla alt jarni\u00f0 ver\u00f0ur tilgj\u00f8rt \u00ed landinum, og har eru t\u00ed \u00f3gvuliga n\u00f3gvar verksmi\u00f0jur og \u00eddna\u00f0arvirkir: umlei\u00f0 helvtin av f\u00f3lkinum arbei\u00f0ir \u00ed sl\u00edkum.  \u00cd summum p\u00f8rtum av landinum eru fabrikkirnar so t\u00e6ttar, at luftin er alt\u00ed\u00f0 svart av kolaroyki. T\u00e6ttastar eru t\u00e6r sunnan fyri Birmingham; har er alt so \u00fatd\u00e1lka\u00f0 \u00ed royki og s\u00f3ti, at onglendingar nevna ta\u00f0 \"svarta landi\u00f0\". Fyrr fluttu onglendingar n\u00f3gv kol burtur til onnur lond, men n\u00fa ver\u00f0ur ta\u00f0 mesta br\u00fakt \u00ed landinum. N\u00f3gv tok hava kol til drivmegi, og \u00e1 fabrikkum og damparum ver\u00f0ur ta\u00f0 eisini br\u00fakt, umframt til brenni. Onglendingar v\u00f3ru teir fyrstu, sum f\u00f3ru at gera nyttu burtur \u00far dampmaskinuni.  \u00c1 verksmi\u00f0junum og \u00eddna\u00f0arvirkjunum ver\u00f0a gj\u00f8rd flogf\u00f8r, tok, bilar, motorar, traktorar, skotv\u00e1pn og annars \u00f8ll ambo\u00f0, i\u00f0 hugsast kunna. Men umframt fabrikkir, sum gera jarnvaru, eru \u00ed Onglandi eisini n\u00f3gv virkir, sum gera kl\u00e6dnavaru. Ullin \u00far Onglandi ger ikki n\u00f3gmiki\u00f0 \u00fat, og t\u00ed flyta teir n\u00f3gva ull \u00far Avstralia og N\u00fds\u00e6landi: bummullin ver\u00f0ur flutt \u00far USA ella a\u00f0rasta\u00f0ni. Eingilsk vara er gitin fyri g\u00f3\u00f0sku, og stendur \"made in England\" \u00e1 plaggi ella ambo\u00f0i, kann keyparin vera toliliga v\u00edsur \u00ed, at hann f\u00e6r vir\u00f0i fyri pengarnar. \n\nTil at flyta varu burtur og f\u00f8ra a\u00f0ra aftur hevur Ongland st\u00f3ran farmaskipaflota, tann n\u00e6stst\u00f8rsta \u00ed heiminum. Eingilsk skip s\u00edggjast \u00e1 \u00f8llum h\u00f8vum og \u00ed \u00f8llum havnum, og eingilskt m\u00e1l heyrist \u00ed \u00f8llum havnab\u00fdum \u00ed ver\u00f0ini. Til at verja farmaskipaflotan og for\u00f0a fyri, at skipasambandi\u00f0 millum teir ymsu partarnar av eingilska heimsveldinum ver\u00f0ur kvett \u00ed \u00f3fri\u00f0art\u00ed\u00f0um, hava teir ein st\u00f3ran herskipaflota.\n\nHygg eisini at \n\n St\u00f3ra Bretland\n\n \nEvropa\nES\nBretland"}
{"id": "6791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunur%20%C3%AD%20Noregi", "title": "Kommunur \u00ed Noregi", "text": "Ni\u00f0anfyri s\u00e6st eitt yvirlit yvir kommunur \u00ed Noregi:\n\nViken fylki\nAsker\nAurskog-H\u00f8land\nB\u00e6rum\nEidsvoll\nEnebakk\nLillestr\u00f8m\nFrogn\nGjerdrum\nHurdal\nL\u00f8renskog\nNannestad\nNesodden\nNittedal\nNordre Follo\nR\u00e6lingen\nUllensaker\nVestby\n\u00c5s\nDrammen\nFlesberg\nFl\u00e5\nGol\nHemsedal\nHol\nHole\nKongsberg\nKr\u00f8dsherad\nLier\nModum\nNes\nNore og Uvdal\nRingerike\nRollag\nSigdal\n\u00d8ver Eiker\n\u00c5l\nJevnaker\nLunner\nAremark \nFredrikstad \nHalden \nHvaler \nMarker \nMoss \nRakkestad \nR\u00e5de \nSarpsborg \nSkiptvet \nIndre \u00d8stfold \nV\u00e5ler\n\nAgder fylki\nArendal\nBirkenes\nBygland\nBykle\nEvje og Hornnes\nFroland\nGjerstad\nGrimstad\nIveland\nLillesand\nRis\u00f8r\nTvedestrand\nValle\nVeg\u00e5rshei\n\u00c5mli\nAudnedal\nFarsund\nFlekkefjord\nH\u00e6gebostad\nKristiansand\nKvinesdal\nLindesnes\nLyngdal\nMandal\nMarnardal\nSirdal\nSongdalen\nS\u00f8gne\nVennesla\n\u00c5seral\n\nTroms og Finnmark fylki\nAlta  \nBerlev\u00e5g\nB\u00e5tsfjord  \nGamvik  \nHammerfest  \nHasvik  \nKarasjok  \nKautokeino  \nKvalsund \nLebesby  \nLoppa\nM\u00e5s\u00f8y  \nNesseby  \nNordkapp  \nPorsanger\nS\u00f8r-Varanger  \nTana\nVads\u00f8  \nVard\u00f8\nBalsfjord\nBardu\nBerg\nBjark\u00f8y\nDyr\u00f8y\nGratangen\nHarstad\nIbestad\nKarls\u00f8y\nKv\u00e6fjord\nKv\u00e6nangen\nK\u00e5fjord\nLavangen\nLenvik\nLyngen\nM\u00e5lselv\nNordreisa\nSalangen\nSkjerv\u00f8y\nSk\u00e5nland\nStorfjord\nS\u00f8rreisa\nTorsken\nTran\u00f8y\nTroms\u00f8\n\nInnlandet fylki\nAlvdal\nEidskog\nElverum\nEngerdal\nFolldal\nGrue\nHamar\nKongsvinger\nL\u00f8ten\nNord-Odal\nOs\nRendalen\nRingsaker\nStange\nStor-Elvdal\nS\u00f8r-Odal\nTolga\nTrysil\nTynset\nV\u00e5ler\n\u00c5mot\n\u00c5snes\nDovre\nEtnedal\nGausdal\nGj\u00f8vik\nGran\nLesja\nLillehammer\nLom\nNord-Aurdal\nNord-Fron\nNordre Land\nRingebu\nSel\nSkj\u00e5k\nS\u00f8ndre Land\nS\u00f8r-Aurdal\nS\u00f8r-Fron\nVang\nVestre Slidre\nVestre Toten\nV\u00e5g\u00e5\n\u00d8stre Toten\n\u00d8yer\n\u00d8ystre Slidre\n\nVestland fylki\nAsk\u00f8y\nAustevoll\nAustrheim\nBergen\nB\u00f8mlo\nEidfjord\nEtne\nFedje\nFitjar\nFjell\nFusa\nGranvin\nJondal\nKvam\nKvinnherad\nLind\u00e5s\nMasfjorden\nMeland\nModalen\nOdda\nOs\nOster\u00f8y\nRad\u00f8y\nSamnanger\nStord\nSund\nSveio\nTysnes\nUllensvang\nUlvik\nVaksdal\nVoss\n\u00d8ygarden\nAskvoll\nAurland\nBalestrand\nBremanger\nEid\nFjaler\nFlora\nF\u00f8rde\nGaular\nGloppen\nGulen\nHornindal\nHyllestad\nH\u00f8yanger\nJ\u00f8lster\nLeikanger\nLuster\nL\u00e6rdal\nNaustdal\nSelje\nSogndal\nSolund\nStryn\nVik\nV\u00e5gs\u00f8y\n\u00c5rdal\n\nM\u00f8re og Romsdal fylki\nAukra\nAure\nAver\u00f8y\nEide\nFr\u00e6na\nGiske\nGjemnes\nHalsa\nHaram\nHareid\nHer\u00f8y\nKristiansund\nMidsund\nMolde\nNesset\nNorddal\nRauma\nRindal\nSande\nSand\u00f8y\nSkodje\nSm\u00f8la\nStordal\nStranda\nSula\nSunndal\nSurnadal\nSykkylven\nTingvoll\nTustna\nUlstein\nVanylven\nVestnes\nVolda\n\u00d8rskog\n\u00d8rsta\n\u00c5lesund\n\nNordland fylki\nAlstahaug\nAnd\u00f8y\nBallangen\nBeiarn\nBindal\nBod\u00f8\nBr\u00f8nn\u00f8y\nB\u00f8\nD\u00f8nna\nEvenes\nFauske\nFlakstad\nGildesk\u00e5l\nGrane\nHadsel\nHamar\u00f8y\nHattfjelldal\nHemnes\nHer\u00f8y\nLeirfjord\nLur\u00f8y\nL\u00f8dingen\nMel\u00f8y\nRana\nMoskenes\nNarvik\nNesna\nR\u00f8d\u00f8y\nR\u00f8st\nSaltdal\nSortland\nSteigen\nS\u00f8mna\nS\u00f8rfold\nTjeldsund\nTr\u00e6na\nTysfjord\nVefsn\nVega\nVestv\u00e5g\u00f8y\nVevelstad\nV\u00e6r\u00f8y\nV\u00e5gan\n\u00d8ksnes\n\nOslo kommuna\n\nRogaland fylki\n Bjerkreim\n Bokn\n Eigersund\n Finn\u00f8y\n Forsand\n Gjesdal\n Haugesund\n Hjelmeland\n H\u00e5\n Karm\u00f8y\n Klepp\n Kvits\u00f8y\n Lund\n Randaberg\n Rennes\u00f8y\n Sandnes\n Sauda\n Sokndal\n Sola\n Stavanger\n Strand\n Suldal\n Time\n Tysv\u00e6r\n Utsira\n Vindafjord\n\nVestfold og Telemark fylki\nSkien\nPorsgrunn\nBamble\nNotodden\nKrager\u00f8\nNome\nTinn\nB\u00f8\nSauherad\nDrangedal\nVinje\nSeljord\nKviteseid\nTokke\nSiljan\nHjartdal\nNissedal\nFyresdal\nAndebu\nHof\nHolmestrand\nHorten\nLardal\nLarvik\nN\u00f8tter\u00f8y\nRe\nSande\nSandefjord\nStokke\nTj\u00f8me\nT\u00f8nsberg\n\nTr\u00f8ndelag fylki\nAgdenes\nBjugn\nFlatanger\nFosnes\nFrosta\nFr\u00f8ya\nGrong\nHemne\nHitra\nHolt\u00e5len\nH\u00f8ylandet\nInder\u00f8y\nKl\u00e6bu\nLeka\nLeksvik\nLevanger\nLierne\nMalvik\nMeldal\nMelhus\nMer\u00e5ker\nMidtre Gauldal\nNamdalseid\nNamsos\nNamsskogan\nN\u00e6r\u00f8y\nOppdal\nOrkdal\nOsen\nOverhalla\nRennebu\nRissa\nRoan\nR\u00f8ros\nR\u00f8yrvik\nSelbu\nSkaun\nSnillfjord\nSn\u00e5sa\nSteinkjer\nStj\u00f8rdal\nTrondheim\nTydal\nVerdal\nVerran\nVikna\n\u00d8rland\n\u00c5fjord\n\nKommunur \u00ed Noregi\nFylkir \u00ed Noregi"}
{"id": "6792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asker%20kommuna", "title": "Asker kommuna", "text": "Asker kommuna er ein kommuna \u00ed Viken fylki \u00ed Noregi. Asker og T\u00f3rshavn eru vinarb\u00fdir.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Asker.kommune.no\n\nKommunur \u00ed Viken"}
{"id": "6793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Italia", "title": "Italia", "text": "Italia (italskt: Repubblica Italiana) er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. Italia hevur mark vi\u00f0 Frakland \u00ed vestri, Sveis og Eysturr\u00edki \u00ed nor\u00f0i og Slovenia \u00ed eystri. Tveir l\u00edtlir statir eru \u00ed Italia, San Marino liggur mitt \u00ed Italia \u00ed fjallar\u00f8\u00f0ini Apenninunum, umlei\u00f0 mitt \u00edmillum R\u00f3m og Venesia. Vatikani\u00f0 liggur \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i Italiu, R\u00f3m. Nakrir av st\u00f8rru b\u00fdunum \u00ed Italia eru Milano, Firense, Torino, Napoli, R\u00f3m og Venesia. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 60 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er italskt. \u00c1\u00f0renn 1861 v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri sm\u00e1 lond \u00ed t\u00ed sum n\u00fa er Italia, men \u00ed 1861 savna\u00f0i kongurin \u00e1 Sardina, Victor Emanuel 2, \u00f8ll hesi til eitt st\u00f3rt kongsr\u00edki. Italia var eitt kongsr\u00edki til 1946, t\u00e1 landi\u00f0 gj\u00f8rdist l\u00fd\u00f0veldi.\n\nItalia er land vi\u00f0 r\u00edkari s\u00f8gu, og serliga tvey t\u00ed\u00f0arskei\u00f0: R\u00f3mverjat\u00ed\u00f0in \u00ed forn\u00f8ld og endur reinart\u00ed\u00f0in, sum t\u00f3k seg upp \u00ed 15. \u00f8ld, hava veitt landinum d\u00fdran mentanararv. H\u00f3ast Italia n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er av fremstu \u00eddna\u00f0arlondum \u00ed heimunum, er st\u00f3rur munur \u00e1 r\u00edku \u00eddna\u00f0ar\u00f8kjunum fyri nor\u00f0an og f\u00e1takaru landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kjum fyri sunnan. St\u00f3ri b\u00faskaparligi munurin elvir til spenning \u00ed landinum og er ein av atvoldunum til mongu stj\u00f3rnarskiftini. \n\nFlestu f\u00f3lk \u00ed Italia eru katolikkar.\n\nS\u00f8ga \n\nSt\u00f3ran part av s\u00f8gu s\u00ednari hevur Italia veri\u00f0 sundurb\u00fdtt land. Fyrstu fer\u00f0 r\u00edki\u00f0 var\u00f0 sameint var \u00ed r\u00f3mverjat\u00ed\u00f0ini \u00ed m\u00e1ttmikla R\u00f3mverjar\u00edkinum. \u00cd mi\u00f0\u00f8ld var landi\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed mong r\u00edki, og ta\u00f0 var\u00f0 ikki savna\u00f0 aftur fyrr enn \u00ed 1861. Tey fyrstu \u00e1rini var Torino h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. Fra 1864 til 1871 var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Firenze, og seinni gj\u00f8rdist R\u00f3m h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin.\n\nEldri s\u00f8ga \n\u00cd 8. og 7. \u00f8ld f.Kr. settu grikkar b\u00fagv \u00ed sy\u00f0ra parti av Italiu og nevdu ta\u00f0 Magna Graecia (St\u00f3r-Grikkaland). Um n\u00f8kulunda somu t\u00ed\u00f0 mentist tann etruskiska mentanin \u00ed nor\u00f0ara parti av t\u00ed italsu h\u00e1lvoynni. Fr\u00e1 7. til 5. \u00f8ld f.Kr. st\u00fdrdu teir r\u00f3mversku kongarnir og s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 r\u00f3mverska l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 og R\u00f3mverska keisaraveldi\u00f0, Imperium Romanum og R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0. T\u00ed\u00f0in fr\u00e1 6. \u00f8ld og til samlingina \u00ed 1861 var pl\u00e1ga\u00f0 av str\u00ed\u00f0andi sm\u00e1statum. Henda t\u00ed\u00f0in var t\u00f3 eisini merkt av r\u00edkum handilsb\u00fdum sum Venesia og Firenze og Renessansuni, la rinacimento (endurf\u00f8\u00f0ingin, renaissance er tann franska t\u00fd\u00f0ingin av hesum), tvs. av t\u00ed antikku st\u00f3rb\u00e6ri (R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0). Tann italska renessansan metin s\u00edna byrjan fr\u00e1 \u00e1rinum 1300, vi\u00f0 t\u00ed gudommuliga sj\u00f3nleikinum hj\u00e1 Dante (La Divina Commedia). Renessansan, sum \u00ed l\u00edka so st\u00f3ran mun var eitt b\u00faskaparligt-civilisatoriskt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 sum eitt mentanarligt ella listas\u00f8guligt, bl\u00f3ma\u00f0i fyrst \u00ed 1500-talinum, og hev\u00f0i longu t\u00e1 spjatt s\u00edni ideal kring allan vesturheimin ella tann kristna heimin. Columbus, sum fann Amerika, var f\u00f8ddur italienari (f\u00f8ddur \u00ed Genova). Amerika sum heimspartur var\u00f0 seinni uppkalla\u00f0 eftir t\u00ed italska katografinum Amerigo Vespucci. Renessansan kom til Danmarkar og onnnur Nor\u00f0urlond via Ni\u00f0urlond eftir handilsrutunum gj\u00f8gnum Rhinen og serliga \u00far Fraklandi.\n\nJar\u00f0skj\u00e1lvti 2008 \n\nM\u00e1nadagin 6. apr\u00edl \u00ed 2009 var\u00f0 Abruzzo-landsparturin \u00ed Italia raktur av einum jar\u00f0skj\u00e1lvta, i\u00f0 var\u00f0 m\u00e1ldur til 6,3 \u00e1 richterstiganum. 308 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv. Skj\u00e1lvtin leg\u00f0i m.a. \u00ed oy\u00f0i s\u00f8guliga mi\u00f0b\u00fdin \u00ed landspartah\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num L\u2019Aquila, i\u00f0 var\u00f0 har\u00f0ast rakti b\u00fdurin \u00ed landspartinum.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i \n\nItalia hevur 60.626.442 \u00edb\u00fagvar samb\u00e6rt hagt\u00f8lum fr\u00e1 kommununum 1. januar 2011 (Anagrafe). F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed Italia \u00e1 201/km\u00b2, er h\u00e6gri enn \u00ed flestu vesturevropeisku londunum. T\u00f3 er ta\u00f0 sera \u00f3javnt, hvar i\u00f0 f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er st\u00f8rstu. Tey t\u00e6ttast bygdu \u00f8kini eru Po-dalurin, har n\u00e6rum helmingurin av f\u00f3lkunum b\u00fagva, og st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kini \u00ed R\u00f3m og Napoli, me\u00f0an \u00f8ki vi\u00f0 h\u00f8gum fl\u00f8llum, sum t.d. Alpurnar og Apenninafj\u00f8llini, Basilikata og oyggin Sardinia ikki eru t\u00e6tt bygd.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed 20. \u00f8ld \u00ed Italia bleiv n\u00e6rum dupult so st\u00f3rt, men mynstri\u00f0 fyri f\u00f3lkav\u00f8kstri var sera \u00f3javnt, orsaka\u00f0 av innlendis flyting fr\u00e1 land\u00f8kjum \u00ed su\u00f0ri til \u00eddna\u00f0arb\u00fdir \u00ed nor\u00f0i. Hetta hendi serlig a\u00ed 1950-60'\u00e1runum. Harafturat er st\u00f3r f\u00f3lkatilflyting til landi\u00f0 farin fram \u00ed 1980'unum fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Samb\u00e6rt italsku stj\u00f3rnini, b\u00fa\u00f0u 4.570.317 \u00fatlendingar \u00ed Italia \u00ed januar 2011.\n\nLandfr\u00f8\u00f0i \nStivlaskapa\u00f0a landi\u00f0 er nor\u00f0an \u00far h\u00f8gu, j\u00f8kulkl\u00e6ddu Alpunum su\u00f0ur \u00ed turra, heita fjallalendi\u00f0, langt su\u00f0uri \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi. Sardinia og Silkioy, i\u00f0 eru st\u00f8rstu oyggjar \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi, hoyra b\u00e1\u00f0ar til Italia. Beint sunnan fyri Sikiloy er l\u00edtla sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga oyggjalandi\u00f0 Malta. \u00c1 italska meginlandinum eru tvey sm\u00e1 r\u00edki, San Marino og Vatikanr\u00edki\u00f0. R\u00f3m, eisini kalla\u00f0ur tann \u00e6vigi b\u00fdurin, er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir (f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum pr. 1. januar 2007):\nR\u00f3m\t\t4\u00a0010\u00a0000 \u00edb\u00fagvar\nMilano\t\t3\u00a0890\u00a0000 \u00edb\u00fagvar \nNapoli\t\t3\u00a0090\u00a0000 \u00edb\u00fagvar\nTorino              2\u00a0250\u00a0000 \u00edb\u00fagvar\nPalermo             1\u00a0240\u00a0000 \u00edb\u00fagvar\n\nSt\u00f8rstu oyggjar:\nSisilia\t\t25\u00a0708 km\u00b2\nSardinia\t\t24\u00a0090 km\u00b2\nElba\t\t223 km\u00b2\n\nLongstu \u00e1ir:\nPo\t\t\t670 km\nAdige\t\t410 km\nTiber\t\t405 km\n\nSt\u00f8rstu v\u00f8tn:\nGardasj\u00f3gvurin\t370 km\u00b2\nLago Maggiore\t212 km\u00b2\nLago di Como\t146 km\u00b2\n\nH\u00e6gstu fj\u00f8ll:\nMonte Bianco\t4\u00a0810 m\nMonte Rosa \t\t4\u00a0634 m\nMonte Cervino\t4\u00a0478 m\nGran Paradiso 4\u00a0061 myh.\n\nSt\u00f8rstu vulkanir:\nEtna\t\t3\u00a0323 m\nVesuv\t\t1\u00a0277 m\n\nPolitikkur \n\nItalia hevur veri\u00f0 ein einarstatur og parlamentariskt l\u00fd\u00f0veldi s\u00ed\u00f0an 2. juni 1946, t\u00e1 tey f\u00f3ru burtur fr\u00e1 kongsr\u00edkinum sum st\u00fdrisformi, hetta hendi vi\u00f0 einari f\u00f3lkatkv\u00f8\u00f0u \u00ed 1946. Forsetin \u00ed Italia, sum \u00ed l\u00f8tuni er Sergio Mattarella, sum hevur siti\u00f0 s\u00ed\u00f0in 2015, er h\u00e6gsti myndugleiki \u00ed landinum. Forsetin er valdur \u00ed eitt 7 \u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 av tj\u00f3\u00f0artinginum \u00ed Italia. Italia hevur eina skriva\u00f0a f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga grundl\u00f3g, sum var \u00farslit av arbei\u00f0inum hj\u00e1 t\u00ed grundl\u00f3gargevandi forsamlingini, i\u00f0 arbeiddi vi\u00f0 hesum fr\u00e1 1946 til 1948, ta\u00f0 var ein samantvinnan av \u00f8llum anti-fasista kreftunum sum lutt\u00f3ku \u00ed at str\u00ed\u00f0num fyri at berja ni\u00f0ur Nazistar og Fasistar undir borgarakr\u00edgnum \u00ed Italia.\n\nStj\u00f3rn \n\nItalia hevur eina parlamentariska stj\u00f3rn, sum er grunda\u00f0 \u00e1 proportionala atkv\u00f8\u00f0uskipan. Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 (parlamenti\u00f0) hevur tvey k\u00f8mur: tey tvey h\u00fasini, umbo\u00f0smannatingi\u00f0 (\u00e1 enskum: Chamber of Deputies) (sum m\u00f8tist \u00ed Palazzo Montecitorio) og Senati\u00f0 (\u00e1 enskum: Senate of the Republic), sum heldur til \u00ed Palazzo Madama. Hesi b\u00e6\u00f0i k\u00f8murini hava l\u00edka st\u00f3rt vald. Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, almenni Forsetin fyri R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0 (President of the Council of Ministers / Presidente del Consiglio dei Ministri), er stj\u00f3rnarlei\u00f0ari. Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin og stj\u00f3rnin ver\u00f0a sett av Forsetanum fyri L\u00fd\u00f0veldi\u00f0, (President of the Republic), men m\u00e1 \u00edgj\u00f8gnum \u00e1litisatkv\u00f8\u00f0u\u00f0grei\u00f0slu \u00ed stj\u00f3rnartinginum fyri at kunna taka vi\u00f0 sessunum.\n\nFl\u00f3ttaf\u00f3lk \n\nT\u00fasundtals fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Afrika royna \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at sleppa inn \u00ed Italia fyri at sleppa burtur\u00far f\u00e1t\u00e6krad\u00f8minum \u00ed heimlandinum. \u00dar Italia fer\u00f0ast tey v\u00ed\u00f0ari, har tey leita eftir st\u00f8rvum. Fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Afrika royna javnan at koma s\u00e6r inn \u00ed Evropa umvegis Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. Serliga italska oyggin Lampedusa er v\u00e6l umt\u00f3kt hj\u00e1 fl\u00f3ttaf\u00f3lkunum. Italia er fyrsta ste\u00f0gista\u00f0 hj\u00e1 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum \u00far Nor\u00f0urafrika, i\u00f0 \u00e6tla at leita s\u00e6r fri\u00f0skj\u00f3l \u00ed Evropa. T\u00ed str\u00ed\u00f0ast myndugleikarnir \u00ed Italia javnt og samt vi\u00f0 fl\u00f3ttaf\u00f3lk, i\u00f0 royna at koma s\u00e6r inn \u00ed landi\u00f0. Italia hevur \u00ed fleiri umf\u00f8rum bi\u00f0i\u00f0 um hj\u00e1lp fr\u00e1 ES, fyri at basa vaksandi trupulleikanum vi\u00f0 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum, i\u00f0 royna at koma s\u00e6r inn \u00ed landi\u00f0. Higartil uttan eydnu . \u00cd oktober 2013 l\u00f3tu 550 fl\u00f3ttaf\u00f3lk l\u00edv \u00ed tveimum b\u00e1tsvanlukkum, t\u00e1 b\u00e1tarnir, tey v\u00f3ru \u00ed, koppa\u00f0u \u00ed farvatninum millum Libya og Lampedusa \u00ed Italia. \u00cd 2013 t\u00f3k kjaki\u00f0 um fl\u00f3ttaf\u00f3lk seg upp aftur, eftir at eldur kom \u00ed ein b\u00e1t vi\u00f0 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum \u00far Afrika beint vi\u00f0 oynna Lampedusa. \u00cd minsta lagi 520 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv, og 155 v\u00f3r\u00f0u bjarga\u00f0 . Bert eina viku seinni sakk enn ein b\u00e1tur vi\u00f0 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum stutt fr\u00e1 Sisilia. T\u00e1 sj\u00f3l\u00f3tust 27 f\u00f3lk, men meir enn 200 v\u00f3r\u00f0u bjarga\u00f0. Allarflestu fl\u00f3ttaf\u00f3lkini v\u00f3ru \u00far Eritrea, Somalia og Gana.\n\nFyrisitingarligar eindir \n\nItalia er b\u00fdtt sundur \u00ed 20 fyrisitingarligar regi\u00f3nir:\n\nMentan \n\nItalia er kent fyri s\u00edna list og mentan. Her eru ein r\u00f8\u00f0 av kendum bygningsverkum fr\u00e1 fornt\u00ed\u00f0ini og st\u00f3rheitst\u00ed\u00f0ini hj\u00e1 R\u00f3mverjar\u00edkinum. Tey kendastu og t\u00fddningarmestu bygningsverkini \u00ed Italia eru: Skeiva torni\u00f0 \u00ed Pisa, Kolosseum, Castel Sant'Angelo, Forum Romanum og Pantheon \u00ed R\u00f3m og d\u00f3mkirkjurnar \u00ed Firenze og Venesia. Italskur matur, v\u00edn, design, b\u00f3kmentir, list, t\u00f3nleikur (sertakliga opera) v.m. er kent kring allan heimin. Serliga er \u00f8ki\u00f0 Toscana v\u00e6ld\u00e1mt sum eitt feriu-, arbei\u00f0s- og uppl\u00f8\u00f0ingarsta\u00f0ur (rekreasj\u00f3n) av mentanarligum pers\u00f3num kring heimin. \n\nRenessansan vant upp\u00e1 seg \u00ed Italia \u00ed 13- og 1400-tallinum. Sk\u00f8ld sum Dante Alighieri, Francesco Petrarca, Torquato Tasso og Ludovico Ariosto, og rith\u00f8vundar sum Giovanni Boccaccio, Niccol\u00f2 Machiavelli og Baldassare Castiglione fingu sera st\u00f3ra og varandi \u00e1virkan \u00e1 menningina av t\u00ed evropeisku mentanini. Ta\u00f0 sama fingu italskir m\u00e1larar, myndah\u00f8ggarar og arkitektar sum Filippo Brunelleschi, Leonardo da Vinci, Rafael, Sandro Botticelli, Fra Angelico og Michelangelo Buonarroti. Freskurnar hj\u00e1 Michelangelo undir takinum \u00ed t\u00ed Sixtinska kapellnum \u00ed Vatikaninum er saman vi\u00f0 hansara standmynd av David sum tey allarfremstu s\u00fambolini \u00e1 renessansuna.\n\nT\u00f3nasmi\u00f0ir sum Giovanni da Palestrina, Claudio Monteverdi, Arcangelo Corelli og Antonio Vivaldi settu s\u00edn d\u00e1m \u00e1 barokk-t\u00ed\u00f0ina, me\u00f0an romantikarar sum Gioacchino Rossini, Giuseppe Verdi og Giacomo Puccini v\u00ed\u00f0arimentu ta\u00f0 italsku operuna, solei\u00f0is sum vit kenna hana \u00ed dag.\n\nHygg eisini at \n R\u00f3m\n Otrantostr\u00e6ti\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 italsku stj\u00f3rnini: governo.it (\u00e1 italskum)\n\nKeldur \n\nEvropa\nES"}
{"id": "6798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADlur", "title": "F\u00edlur", "text": "Ein f\u00edlur (\u00far arab. fil) talum\u00e1l elefantur, kv\u00e6\u00f0am\u00e1l \u00f3livantur (\u00far mi\u00f0enskum olifant) er eitt s\u00fagdj\u00f3r, i\u00f0 livir \u00ed Afrika og Asia. Ta\u00f0 eru tr\u00fd n\u00falivandi sl\u00f8g av f\u00edlum \u00ed heiminum: Afrikanski runnaf\u00edlurin, Afrikanski sk\u00f3gaf\u00edlurin og Asiatiski f\u00edlurin - eisini ofta umr\u00f8ddur sum indiskur f\u00edlur.  Groft sagt er munurin f\u00edlanna \u00edmillum, at afrikansku f\u00edlarnir hava st\u00f3r oyru, me\u00f0an indisku f\u00edlarnir hava minni oyru. Afrikanski f\u00edlurin er st\u00f8rsta s\u00fagdj\u00f3r \u00e1 landi. Kvennf\u00edlurin og ungarnir halda t\u00e6tt saman. St\u00f8rsti kvennf\u00edlurin er oddaf\u00edlurin og hinir elta hann. Afrikanski f\u00edlarnir fara \u00edgj\u00f8gnum regnsk\u00f3gin \u00ed Afrika \u00ed flokki einir 20 saman.\n\nD\u00f8mi um \u00fatdey\u00f0 f\u00edlasl\u00f8g eru t.d. S\u00fdriskur f\u00edlur, Mammutur og Mastodontur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "6802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1li", "title": "Sk\u00e1li", "text": "Sk\u00e1li hevur fleiri t\u00fddningar\n Sk\u00e1li er navni\u00f0 \u00e1 eini bygd \u00ed Eysturoynni. S\u00ed Sk\u00e1li (bygd)"}
{"id": "6805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Petur%20Weihe", "title": "Hans Petur Weihe", "text": "Hans Petur Weihe (f\u00f8ddur 15. august 1868 \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i, dey\u00f0ur 25. apr\u00edl 1953) var \u00e6tta\u00f0ur av Selatra\u00f0, sonur Lassen b\u00f3nda. Hans Petur Weihe var rei\u00f0ari og keypma\u00f0ur. Hann var l\u00f8gtingslimur 1899-1903.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir keypmenn\nF\u00f8royskir rei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1868\nAndl\u00e1t \u00ed 1953\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "6829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Var%C3%B0in%20%28t%C3%AD%C3%B0arrit%29", "title": "Var\u00f0in (t\u00ed\u00f0arrit)", "text": "Var\u00f0in er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0arrit, serliga vi\u00f0 b\u00f3kmentaligum og si\u00f0s\u00f8guligum innihaldi, sum er komi\u00f0 n\u00f8kulunda regluliga \u00fat s\u00ed\u00f0an 1921.\n\nVar\u00f0in byrja\u00f0i sum mentanarligur felagsskapur \u00ed 1912. \u00cd 1919 gj\u00f8rdist Var\u00f0in eitt b\u00f3kmentaligt felag, sum s\u00ed\u00f0ani 1921 hevur givi\u00f0 \u00fat t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Var\u00f0in. Flest allir f\u00f8royskir rith\u00f8vundar hava millum \u00e1r og dag prenta\u00f0 s\u00ednar tekstir \u00ed Var\u00f0anum. Mads Andreas Jacobsen var forma\u00f0ur \u00ed felagnum Var\u00f0in fr\u00e1 1918 til 1934.\n\nRitstj\u00f3rar Var\u00f0ans \n 1921 - 1931 Rikard Long\n 1931 - 1935 Christian Matras\n 1935 - 1943 Rikard Long\n 1944 - 1949 Hans Andrias Djurhuus\n 1949 - 1951 Hans Andrias Djurhuus og T\u00f3rarinn Evensen\n 1957 - bind 32 og 33 T\u00f3rarinn Evensen \n 1961-70 - 34. til 39. bind - He\u00f0in Br\u00fa, William Heinesen og Karsten Hoydal\n 1971 -72 bind 40 - Karsten Hoydal\n 1973 - bind 41 Christian Matras\n 1977 - 1981 Gunnar Hoydal og Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen\n 1987 - Poul Andreasen\n 2013 - Agnar Art\u00favertin\n 2015 - Dorit Hansen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit"}
{"id": "6847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frakland", "title": "Frakland", "text": "Frakland ella Frankar\u00edki er st\u00f8rsta land \u00ed Vesturevropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Frakland mark vi\u00f0 Belgia, Luksemburg, \u00ed eystri vi\u00f0 T\u00fdskland, Sveis og Italia, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Spania og Andorra. Paris er h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur Fraklands og a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Lyon, Marseille, Toulouse og Bordeaux. Ta\u00f0 var \u00ed mai \u00ed 2017, at Emmanuel Macron t\u00f3k vi\u00f0 sum franskur forseti.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd \u00f8ldir var Frakland kongsveldi. Kongarnir l\u00f3tu n\u00f3gvar vakrar borgir byggja, sum til d\u00f8mis Chenonceaux vi\u00f0 \u00e1nna Loire. Alt hetta fekk br\u00e1\u00f0an enda \u00ed kollveltingini \u00ed 1789. Kongsveldi\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 av, og Ludv\u00edk 16. kongur og Maria Antoinette drotning v\u00f3r\u00f0u h\u00e1lsh\u00f8gd alment. \u00cd 1792 var\u00f0 Frakland l\u00fdst tj\u00f3\u00f0veldi.\n\nFranska Kollveltingin \n\nFranska Kollveltingin var ein fullkomilig uppger\u00f0 vi\u00f0 feudalu samfelagsskipanina. S\u00ed\u00f0an 1740 hev\u00f0i Frakland veri\u00f0 \u00ed trimum st\u00f3rum kr\u00edggjum og var avmergja\u00f0, og n\u00fa, i\u00f0 gr\u00f8\u00f0in sveik, ruku matv\u00f8rupr\u00edsirnir upp. Kongur hev\u00f0i einaveldi, og banna\u00f0 var at finnast at st\u00fdrinum. A\u00f0alin, i\u00f0 enn st\u00fdrdi sum skattafr\u00e6lsir feudalharrar, kroysti enn h\u00e6gri avgj\u00f8ld \u00far f\u00e1t\u00e6ku og alsamt \u00f3n\u00f8gdaru b\u00f3ndunum, i\u00f0 oman \u00e1 alt guldu meginpartin av landsskattinum. Eisini mi\u00f0alst\u00e6tturin var \u00f3n\u00f8gdur. \u00cdmillum teirra, sum t\u00f3ku undir vi\u00f0 kollveltingini, v\u00f3ru keypmenn, arbei\u00f0arar, hermenn og b\u00f8ndur. \u00d8ll v\u00f3ru tey samd um, at valdsharrarnir v\u00f3ru farnir illa vi\u00f0 teimum. Vaktur av uppl\u00fdsingarheimspekini kravdi hann r\u00e6tt og vald \u00ed samfelagnum. \u00cd 1789 stevndi Ludv\u00edk 16. kongur st\u00e6ttatinginum saman fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 150 \u00e1r at grei\u00f0a b\u00faskaparst\u00f8\u00f0una \u00ed landinum. \u00cd st\u00e6ttatinginum var prestast\u00e6tturin h\u00e6gst, so a\u00f0alst\u00e6tturin og l\u00e6gst tri\u00f0ist\u00e6tturin, har \u00f8ll hini v\u00f3ru. Tri\u00f0ist\u00e6tturin kravdi st\u00e6ttatingi\u00f0 tiki\u00f0 av og tj\u00f3\u00f0arting sett \u00ed sta\u00f0in. T\u00e1 i\u00f0 kongur og hinir b\u00e1\u00f0ir st\u00e6ttirnir nokta\u00f0u fyri hesum, kunngj\u00f8rdi tri\u00f0ist\u00e6ttur, at hann var tj\u00f3\u00f0arting Fraklands. St\u00f3r mannam\u00fagva herja\u00f0i \u00e1 fangah\u00fasi\u00f0 \u00ed Par\u00eds, Bastilluna, 14. juli, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an hevur veri\u00f0 tj\u00f3\u00f0ardagur Fraklands. Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 gj\u00f8rdi \u00ed skj\u00f3tari vending n\u00f3gvar broytingar, i\u00f0 t\u00f3ku av feudalskipanina. M.a. vi\u00f0gitnu yvirl\u00fdsingina um mannar\u00e6ttindi og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga grundl\u00f3g, sum var grunda\u00f0 \u00e1 javna\u00f0, fr\u00e6lsi og br\u00f8\u00f0ralag. \n\nSo hv\u00f8rt sum teir v\u00ed\u00f0gongdu kollveltingarmenninir fingu meiri vald, v\u00f3r\u00f0u alt fleiri og fleiri f\u00f3lk avr\u00e6tta\u00f0 \u00ed fall\u00f8ksini. Ta\u00f0 galt eisini tey, sum h\u00f8vdu sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri kollveltingini. V\u00ed\u00f0gongda kvinnur\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0skonan Maria Olymp de Gouges, var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0 \u00ed 1793. Tveir kendir kollveltingarmenn, l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingurin Georges Jacques Danton og ritstj\u00f3rin Jacques Ren\u00e9 H\u00e9bert, v\u00f3r\u00f0u avr\u00e6tta\u00f0ir eftir bo\u00f0um fr\u00e1 h\u00e6gsta kollveltingarmanninum, Maximilien Robespierre, sum sj\u00e1lvur fekk somu lagnu \u00ed 1794. Fall\u00f8ksin, sum l\u00e6knin J.I. Guillotin gj\u00f8rdi, gj\u00f8rdist \u00edmyndin um fronsku kollveltingini. Hon st\u00f3\u00f0 \u00e1 t\u00ed, sum n\u00fa er Place de la Concorde \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Par\u00eds. Undir r\u00e6\u00f0slust\u00fdrinum v\u00f3ru avr\u00e6ttingarnar ein bl\u00f3\u00f0ig sj\u00f3n, sum dr\u00f3 st\u00f3ra \u00e1sko\u00f0arafj\u00f8ld. Hvassa bla\u00f0i\u00f0 \u00e1 fall\u00f8ksini gj\u00f8rdi, at tann dey\u00f0ad\u00f8mdi var\u00f0 skj\u00f3tt og menniskjaliga avr\u00e6tta\u00f0ur. Bla\u00f0i\u00f0 fell ni\u00f0ur \u00e1 h\u00e1lsin \u00e1 t\u00ed dey\u00f0ad\u00f8mda, t\u00e1 i\u00f0 b\u00f8\u00f0ilin slepti tognum. H\u00f8vd og kroppur \u00e1 t\u00ed avr\u00e6tta\u00f0a v\u00f3r\u00f0u borin burtur \u00ed kurvum og grivin \u00ed \u00f3merktum h\u00f3pgr\u00f8vum.\n\nPolitikkur\n\nStj\u00f3rnarskipan \n\nLandi\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt \u00far h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Paris av forseta og f\u00f3lkavaldari stj\u00f3rn. S\u00ed\u00f0ani 5. franska republikkin var\u00f0 stovna\u00f0 4. oktober 1958 undir Charles de Gaulle, hevur Frankar\u00edki havt b\u00e6\u00f0i ein forseta og ein fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra. Forsetin ver\u00f0ur valdur beinlei\u00f0is av f\u00f3lkinum, og tilnevnir s\u00ed\u00f0ani fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran og hinar r\u00e1\u00f0harrarnar. Forsetin ver\u00f0ur valdur fyri fimm \u00e1r \u00ed senn. Vali\u00f0 gongur fyri seg \u00ed tveimum umf\u00f8rum. Til fyrra umfari\u00f0 kunnu \u00f8ll stilla upp. Um eingin av teimum sum stilla upp, f\u00e6r meiri enn helmingin av \u00f8llum atkv\u00f8\u00f0unum, ver\u00f0ur fari\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til anna\u00f0 umfar. Men n\u00fa er ta\u00f0 bert tey b\u00e6\u00f0i umbo\u00f0ini, sum fingu flestar atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed fyrra umfarinum, sum standa fyri vali. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 hesi tv\u00edb\u00fdttu skipanini er at for\u00f0a fyri, at ov v\u00ed\u00f0gongdar politiskar kreftir vinna valdi\u00f0.\n\nS\u00ed\u00f0ani stovnanina av 5. republikkin \u00ed 1958, so hava ta\u00f0 veri\u00f0 tveir st\u00f3rir politiskir flokkar \u00ed Frankar\u00edki \u2013 Sosialistarnir og Republikanararnir. Og hava hesir flokkar \u00ed st\u00f3ran mun skiftst um at havt valdi\u00f0. Hv\u00f8rgin av hesum flokkum kom v\u00ed\u00f0ari til anna\u00f0 umfar \u00ed 2017.\n\nSamkynd \n\n\u00c1\u00f0renn kristna kirkjan f\u00f3r at umsita hj\u00fanabandi\u00f0, v\u00f3ru parl\u00f8g og hj\u00fanabond millum tvey av sama kyndi ikki \u00f3vanlig; hj\u00fanabond millum f\u00f3lk av sama kyndi v\u00f3ru vanlig \u00ed gamla Fraklandi. \u00cd mi\u00f0\u00f8ldini \u00ed Fraklandi kundu menn l\u00f3gliga undirskriva ein almennan \u201caffr\u00e9rement\u201d s\u00e1ttm\u00e1la s\u00edna millum . Hesin s\u00e1ttm\u00e1li kravdi, at teir livdu saman og deildu \u201dun pain, un vin, et une bourse\u201d (eitt brey\u00f0, eitt v\u00edn og eina pengamappu). Hesin s\u00e1ttm\u00e1li ver\u00f0ur mettur at vera eitt ta\u00f0 fyrsta d\u00f8mi\u00f0 um eitt alment g\u00f3\u00f0kent skr\u00e1sett parlag. \u00cd 1791 ver\u00f0ur Frakland fyrsta landi\u00f0 \u00ed heimin, sum aftur ger samkyndleika l\u00f3gligan.\n\n\u00cd s\u00ednum valstr\u00ed\u00f0i lova\u00f0i sosialistiski forsetin Fran\u00e7ois Hollande at f\u00e1a l\u00f3gina samtykta um hj\u00fanabond, og ta\u00f0 lyfti er uppfylt \u00ed 2013; fronsk samkynd kunnu giftast fr\u00e1 2013 . Samb\u00e6rt n\u00fdggjum hagt\u00f8lum eru samkynd 6,5 prosent av veljaraskaranum \u00ed Fraklandi.\n\nMentan \n\nFronsk mentan, t.d. franskur matur og kl\u00e6dnam\u00f3ti, hevur havt \u00e1virkan um allan heim. Frakland er framkomi\u00f0 og r\u00edkt \u00eddna\u00f0arland, hevur st\u00f3ran leiklut \u00ed altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urskiftum og var eitt av teimun 6 londum, i\u00f0 t\u00f3ku stig til at stovna ES. Seinastu fimti \u00e1rini er landi\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 st\u00f8rsta landb\u00fana\u00f0arland \u00ed Evropa. H\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0in er hveiti, sukurr\u00f8tur, s\u00f3lbl\u00f3mufr\u00e6, s\u00farepli og v\u00ednber. \n\nFraklendingar kunnu erpa s\u00e6r av at eiga heimsins skj\u00f3tasta tok, TGV-toki\u00f0, sum kann koyra 515 km/h.\n\nParis, i\u00f0 er b\u00e1\u00f0umegin Seine\u00e1, er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Fraklands og mentanarligur og polotiskur mi\u00f0depil \u00ed landinum. Hann er ein tann b\u00fdurin \u00ed heiminum, har flest fer\u00f0af\u00f3lk koma, t.d. at s\u00edggja Eiffeltorni\u00f0, Louvre-savni\u00f0 og Notre Dame-kirkjuna. Har eru eisini mong onnur kend s\u00f8vn og st\u00f3rir handlar og f\u00ednar matstovur. \u00c1 hv\u00f8rjum v\u00e1ri s\u00fdna gitnastu m\u00f3taskaparar \u00ed heiminum fram n\u00fdggjastu kl\u00e6\u00f0i s\u00edni.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTil samans b\u00fagva 66 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed Fraklandi. Av fraklendingunum, i\u00f0 hoyra til eina kirkju, hoyra teir flestu til kat\u00f3lsku kirkjuna. 2 prosent hoyra til protestantisku kirkjuna. Frakland er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed Evropa, har ta\u00f0 b\u00fagva flest j\u00f8dar \u00ed 2015, nevniliga 700.000.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nFrakland er st\u00f8rsta landi\u00f0 \u00ed Vesturevropa. Nor\u00f0ureftir og eystureftir hevur Frakland langt mark \u00edm\u00f3ti b\u00e6\u00f0i Belgia, T\u00fdsklandi, Italia, Sveis og Luksemburg. Andorra, Spania og Mi\u00f0jar\u00f0arhav eru sunnanfyri, og vestanfyri er marki\u00f0 Ermarsund og Atlantshav. \n\n\u00cd landinum eru v\u00ed\u00f0ar, gr\u00f8nar fl\u00f8tur og litfargir sm\u00e1ir og st\u00f3rir b\u00fdir og bygdir um alt landi\u00f0. T\u00e6r v\u00f8kru, n\u00f3gvu borgirnar minna um ta spennandi og longu s\u00f8guna. \u00cd Nor\u00f0urfraklandi er ve\u00f0urlagi\u00f0 b\u00e6\u00f0i v\u00e1tligt og kaldligt. Sy\u00f0ri, fram vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi, er heitari og n\u00f3gv turrari. Um summari\u00f0 kemur hitin \u00ed Su\u00f0urfraklandi ofta upp um 25\u00a0\u00b0C. \u00cd b\u00fdunum skugga tr\u00f8ini fyri s\u00f3lini, og gosv\u00f8tn k\u00f8la luftina. H\u00f8gar brekkur eru fram vi\u00f0 strondini, og \u00ed d\u00f8lunum eru umst\u00f8\u00f0urnar g\u00f3\u00f0ar til landb\u00fana\u00f0. Inni \u00ed landinum er n\u00f3gv fjallalendi, Mi\u00f0fj\u00f8llini, har \u00fatk\u00f3lna\u00f0 gosfj\u00f8ll s\u00edggjast har og her. Eystanfyri eru Alpurnar vi\u00f0 h\u00e6gsta fjallinum \u00ed Evropa, Mont Blanc, og \u00e1 markinum \u00edm\u00f3ti Spania eru Pyrineafj\u00f8ll. \n\nFrakland eigur eisini Mi\u00f0jar\u00f0arhavsoynna Korsika umframt nakrar oyggjar \u00ed Kyrrahavi og \u00ed Karibia.\n\nB\u00fdir \n\n Paris \n Marseille \n Lyon \n Lille \n Bordeaux \n Toulouse \n Nice \n Nantes \n Strasbourg\n Rennes \n Grenoble \n Montpellier\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nH\u00f8vu\u00f0svinnuvegurin i Fraklandi er landb\u00fana\u00f0ur. \u00cd nor\u00f0ara og vestara parti av fronsku fl\u00f8tuni velta teir mest hveiti og sukurr\u00f8tun. Neytum hava teir n\u00f3gv av, og fronsku neytini bera or\u00f0 fyri at vera g\u00f3\u00f0. N\u00f3gv av mj\u00f3lkini ver\u00f0ur gj\u00f8rt til ost, og n\u00f3gvasta\u00f0ni er tann franski osturin v\u00e6l umt\u00f3ktur. Gar\u00f0arnir eru n\u00fa oftast ikki st\u00f8rri enn so, at ma\u00f0ur og kona vi\u00f0 b\u00f8rnum f\u00e1a gj\u00f8rt ta\u00f0 sum er at gera. \u00c1 franska h\u00e1lendinum og upp m\u00f3ti Pyrenearlj\u00f8llunum hava teir st\u00f3r fylgir av sey\u00f0i og naka\u00f0 av geitum eisini. Summasta\u00f0ni \u00ed Fraklandi, t. d. rundan um Bordeaux og \u00ed landspartinum Champagne eru st\u00f3rar fl\u00f8tur avplanta\u00f0ar vi\u00f0 v\u00edni. Ta\u00f0 l\u00fdggja ve\u00f0urlagi\u00f0 og tann g\u00f3\u00f0i s\u00f3largangurin ger, at vinvi\u00f0jurnar tr\u00edvast v\u00e6l, og einki anna\u00f0 land \u00ed ver\u00f0ini framlei\u00f0ir so n\u00f3gv v\u00edn sum Frakland. Teir flyta v\u00edn \u00fat \u00ed st\u00f3rum. men n\u00f3gv ver\u00f0ur eisini drukki\u00f0 \u00ed landinum, t\u00ed teir br\u00faka ta\u00f0 aftur vi\u00f0 mati. \u00cd Normandinum ber ikki til at dyrka vin, t\u00ed veturin er ov kaldur, men so hava teir st\u00f3rar s\u00fareplagar\u00f0ar i sta\u00f0in fyri. \u00cd Rhonedalinum er fult av morberjatr\u00f8um \u00e1 g\u00f8r\u00f0unum, og f\u00f3lk ala upp n\u00f8gd av silkiormum. Su\u00f0uri vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 dyrka teir naka\u00f0 av risi og su\u00f0ur\u00ed m\u00f3ti Pyreneunum mais.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\n\u00cd eystara parti av Fraklandi er b\u00e6\u00f0i n\u00f3gv kol og n\u00f3gv jam, mesta jarni\u00f0 er vestan fyri Vogesurnar og mesta koli\u00f0 eystur m\u00f3ti belgiska markinum. Teir stoyta so n\u00f3gv jarn \u00ed Fraklandi, at teir mugu flyta h\u00f3pin av koli inn \u00far T\u00fdsklandi og Belgia. I teimum st\u00f3ru verksmi\u00f0junum gera teir m. a. bilar, maskinur, br\u00fagvar, v\u00e1pn og ymisk ambo\u00f0. Harafturat flyta teir eisini \u00fat ein h\u00f3p av jarnbj\u00e1lkum og skinnarum. St\u00e1lsk\u00edpum sm\u00ed\u00f0a teir eisini n\u00f3gv av. T\u00f3 at ta\u00f0 eru n\u00f3gvar \u00eddna\u00f0arvirkir \u00ed Fraklandi, so er ikki so st\u00f3rt svar\u00f0loysi rundan um tey sum \u00ed Bretlandi. Summasta\u00f0ni \u00ed Alpunum eru tj\u00fakkar fl\u00e1ir av einum leirslagi, sum teir kalla bauxit; \u00far hesum gera teir aluminium, og ver\u00f0ur ta\u00f0 gj\u00f8rt vi\u00f0 elmegi. Einamest eru fraklendingar gitnir fyri kl\u00e6dnavarur s\u00ednar. Teir hava gl\u00f8gt eyga fyri vakurleika, og sum m\u00f3takongamir i Par\u00eds skipa fyri, fara konuf\u00f3lkini um ta\u00f0 mesta av Evropa at ganga kl\u00f8dd. N\u00f3gv av tilfarinum er silki, og t\u00f3 at v\u00e6l av silki ver\u00f0ur framleitt \u00ed Fraklandi, so flyta teir n\u00f3gv inn eisini, og ta\u00f0 mesta av lf er kunstsilk\u00ed. Umframt konuf\u00f3lkatoy flyta teir eisini \u00fat n\u00f3gv luktilsi, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far bl\u00f3mum.\n\nFiskiskapur \n\nFiskivei\u00f0an \u00ed Fraklandi er h\u00f3pin st\u00f3r. Flestu fiskif\u00f8rini eru \u00far Bretagne og Normandinum. Summi skipini eru heilt st\u00f3r, og teir royna b\u00e6\u00f0i undir Gr\u00f8nlandi, \u00cdslandi og N\u00fdfundlandi \u00ed Kanada.\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nEvropa\nES"}
{"id": "6848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rouen", "title": "Rouen", "text": "Rouen er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Normand\u00ednum \u00ed Frakland.\n\nS\u00f8vn \n Mus\u00e9e des beaux arts er eitt kunstmuseum\n Mus\u00e9e maritime fluvial et portuaire er eitt museum um s\u00f8guna hj\u00e1 Rouens-havnini.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Rouen\n Rouen Tourist Office\n\nB\u00fdir \u00ed Fraklandi"}
{"id": "6850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mus%C3%A9e%20maritime%20fluvial%20et%20portuaire%20de%20Rouen", "title": "Mus\u00e9e maritime fluvial et portuaire de Rouen", "text": "Mus\u00e9e maritime fluvial et portuaire er eitt museum um s\u00f8guna hj\u00e1 havnini \u00ed Rouen.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 savninum\n\nS\u00f8vn \u00ed Fraklandi"}
{"id": "6855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Heinason", "title": "Magnus Heinason", "text": "Magnus Heinason hevur fleiri t\u00fddningar.\nMagnus Heinason er sonur Heina Havreka. S\u00ed Magnus Heinason (pers\u00f3nur).\nMagnus Heinason er eitt skip. S\u00ed Magnus Heinason (skip)."}
{"id": "6867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%A4ngn%C3%A4s", "title": "Str\u00e4ngn\u00e4s", "text": "Str\u00e4ngn\u00e4s er ein b\u00fdur \u00ed Str\u00e4ngn\u00e4s kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. Str\u00e4ngn\u00e4s hevur umlei\u00f0 12 856 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "6872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danskt", "title": "Danskt", "text": "Danskt hevur fleiri t\u00fddningar:\ndanskt (l\u00fdsingaror\u00f0) merkir, at okkurt stavar \u00far Danmark\ndanskt (navnor\u00f0) er eitt m\u00e1l, s\u00ed danskt (m\u00e1l)"}
{"id": "6873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norskt", "title": "Norskt", "text": "Norskt hevur fleiri t\u00fddningar:\nnorskt (l\u00fdsingaror\u00f0) merkir, at okkurt stavar \u00far Noregi\nnorskt er eitt m\u00e1l, s\u00ed norskt m\u00e1l"}
{"id": "6875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SV%20Austria%20Salzburg", "title": "SV Austria Salzburg", "text": "SV Austria Salzburg ella Austria er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Salzburg sum var stovna\u00f0 \u00ed 1933.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n http://www.sv-austria.at/\n\nEysturr\u00edsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nEysturr\u00edki"}
{"id": "6878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1lf%C3%B8ri", "title": "M\u00e1lf\u00f8ri", "text": "M\u00e1lf\u00f8ri ver\u00f0ur ofta eisini umtala\u00f0 sum dialektir. Hugtaki\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt at l\u00fdsa ymiskleikarnar \u00ed, hvussu eitt m\u00e1l ver\u00f0ur tosa\u00f0 ymsasta\u00f0ni innan eitt landa\u00f8ki, ofta avmarka\u00f0 av landam\u00f8rkum. M\u00e1lf\u00f8ri fevnir um geolekt, sosiolekt og kronolekt. Geolekt er m\u00e1lf\u00f8ri, sum er kn\u00fdtt at \u00e1v\u00edsum \u00f8ki \u00ed landinum. Sosiolekt er m\u00e1lf\u00f8ri, sum er kn\u00fdtt at \u00e1v\u00edsum sosialum b\u00f3lki, til d\u00f8mis einum vinab\u00f3lki ella \u00e1v\u00edsum fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi. Kronolekt er m\u00e1lf\u00f8ri, sum er kn\u00fdtt at aldri, t.v.s. at munur kann vera \u00e1, hvussu ung og gomul tosa. \u00cd ymisku m\u00e1lf\u00f8runum er eisini eitt fj\u00f8lbroytni. Samanhangi\u00f0, ella samteksturin, sum vit br\u00faka m\u00e1li\u00f0 \u00ed, \u00e1virkar b\u00e6\u00f0i tala\u00f0 og skriva\u00f0 m\u00e1l. \u00cd einari formligari st\u00f8\u00f0u \u2013 b\u00e6\u00f0i \u00ed talum\u00e1li og skriftm\u00e1li \u2013 hava vit lyndi til at tosa \u201cf\u00ednari\u201d og br\u00faka eitt meira skipa\u00f0 talum\u00e1l ella skriva r\u00e6ttari, enn t\u00e1 i\u00f0 st\u00f8\u00f0an er \u00f3formlig. \n\n\u00cd F\u00f8royum finnast n\u00f3gv ymisk sta\u00f0bundin m\u00e1lf\u00f8ri, til d\u00f8mis su\u00f0uroyarm\u00e1l, sandoyarm\u00e1l, n\u00f3lsoyarm\u00e1l, havnarm\u00e1l, eysturoyarm\u00e1l, v\u00e1gam\u00e1l og nor\u00f0oyam\u00e1l.\n\nF\u00f8roysk m\u00e1lf\u00f8ri \n\n\u00cd F\u00f8royum hava vit n\u00f3gv ymisk sta\u00f0bundin m\u00e1lf\u00f8ri (geolektir). F\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00ed sm\u00e6rri og st\u00f8rri bygdum kring oyggjarnar, og samskifti\u00f0 vi\u00f0 onnur enn tey \u00ed somu bygd hevur veri\u00f0 avmarka\u00f0. Harafturat n\u00e6rkast vit 20. \u00f8ld, \u00e1\u00f0renn vit f\u00e1a eitt f\u00f8royskt skriftm\u00e1l, sum er felags fyri \u00f8ll sta\u00f0bundnu m\u00e1lf\u00f8rini. Hetta hevur givi\u00f0 sera g\u00f3\u00f0 gr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi hj\u00e1 ymiskum sta\u00f0bundnum geolektum at spretta fram. \u00cd dag hava vit ikki hesar avmarkingar; samfer\u00f0slukervi\u00f0 og \u00fatbrei\u00f0slan av mi\u00f0lum gera, at f\u00f3lk samskifta og fer\u00f0ast n\u00f3gv kring landi\u00f0, og ymisku sta\u00f0bundnu m\u00e1lf\u00f8rini hoyrast um alt landi\u00f0. \u00cd h\u00f8vu\u00f0sheitum kunnu vit b\u00fdta landi\u00f0 \u00ed seks ymisk m\u00e1lf\u00f8ris\u00f8ki:\n\n V\u00e1gam\u00e1lf\u00f8ri\n Nor\u00f0urstreymoyar- og eysturoyarm\u00e1lf\u00f8ri\n Nor\u00f0uroyarm\u00e1lf\u00f8ri\n Su\u00f0urstreymoyarm\u00e1lf\u00f8ri\n Sandoyarm\u00e1lf\u00f8ri\n Su\u00f0uroyarm\u00e1lf\u00f8ri\n\nEy\u00f0kennini fyri ymisku sta\u00f0bundnu m\u00e1lf\u00f8rini eru ymisk. Eitt sera t\u00fd\u00f0iligt d\u00f8mi er munurin \u00e1, hvat pers\u00f3nsfornavn ver\u00f0ur br\u00fakt. \u00cd meginpartinum av landinum ver\u00f0ur sagt \"eg\" \u00ed fyrsta pers\u00f3ni, eintali, \"vit\" \u00ed fyrsta pers\u00f3ni, fleirtali, og \"tit\" \u00ed \u00f8\u00f0rum pers\u00f3ni, fleirtali. Men flestu su\u00f0uroyingar siga \u00edsta\u00f0in \"jeg\" (\u00fattalast \"je\"), \"okur\" og \"tykur\", t\u00f3siga sumbingar og lopransf\u00f3lk \"eg\". A\u00f0rir t\u00fd\u00f0iligir munir eru at hoyra \u00ed sj\u00e1lvari lj\u00f3\u00f0skipanini, har sama lj\u00f3\u00f0i\u00f0 hevur ymiska \u00fattalu kring landi\u00f0. Talan er um ymiska \u00fattalu av tv\u00edlj\u00f3\u00f0inum <ei> og sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0unum <\u00e1> og <\u00f3>. \n\nTa\u00f0 er ein definiti\u00f3nsspurningur, hvussu n\u00f3gv skal til fyri at avmarka eitt m\u00e1lf\u00f8ri. Kann man til d\u00f8mis tosa um ymisk m\u00e1lf\u00f8ri \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og \u00ed Sandav\u00e1gi?\n\nIsoglossar \n\nTil ber at tekna linjur \u00e1 einum f\u00f8royakorti, hvar m\u00f8rkini ganga millum ymisk m\u00e1lf\u00f8rafyribrigdi. Hesar linjur kallast eisini isoglossar. \n\nIsoglossurin fyri \u00fattaluna av \u00f3 sum \u00e1vikavist /ou/ og /au/ gongur gj\u00f8gnum N\u00f3lsoyarfj\u00f8r\u00f0. Isoglossurin fyri n\u00fdtsluna av vit ella okur gongur millum St\u00f3ra D\u00edmun og Su\u00f0uroy.\n\nKeldur \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A6ttarhj%C3%A1lp%20F%C3%B8roya", "title": "R\u00e6ttarhj\u00e1lp F\u00f8roya", "text": "R\u00e6ttarhj\u00e1lp F\u00f8roya hevur veri\u00f0 virkin s\u00ed\u00f0ani 1995. R\u00e6ttarhj\u00e1lpin veitir hj\u00e1lp vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligum spurningum.\n\n\u00cd 2006 fekk R\u00e6ttarhj\u00e1lpin 483 fyrispurningar um alt fr\u00e1 hj\u00fanarskilna\u00f0i, setanarvi\u00f0urskiftum, arvi og skifti til fasta ogn. Partur av fyrispurningunum enda \u00ed r\u00e6ttarm\u00e1lum.\n\nStarvsf\u00f3lk \n21 l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar og ein skrivari eru kn\u00fdttir at R\u00e6ttarhj\u00e1lpini.\n\nF\u00edgging \nSt\u00f8rsti parturin av arbei\u00f0inum er f\u00edggja\u00f0 av danska l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0num, og ein partur er f\u00edggja\u00f0ur av Landsst\u00fdrinum.\n\nKeldur \n R\u00e6ttarhj\u00e1lp F\u00f8roya fekk \u00ed fj\u00f8r 483 fyrispurningar - \u00datvarp F\u00f8roya\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyrsti%20summardagur", "title": "Fyrsti summardagur", "text": "Fyrsti summardagur ver\u00f0ur \u00ed \u00e1lmanakkum vanliga sagdur at vera 25. mai. \n\nMerkisdagar"}
{"id": "6887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liverpool%20F.C.", "title": "Liverpool F.C.", "text": "Liverpool Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 b\u00fdnum Liverpool - millum manna ver\u00f0ur li\u00f0i\u00f0 mangan bert kalla\u00f0 Liverpool. \n\nLi\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed Premier League og er n\u00e6stmest vinnandi enska f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0. \n\nTilsamans hevur Liverpool FC vunni\u00f0 bestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildina 19 fer\u00f0ir.\n\nEisini hevur li\u00f0i\u00f0 hevur eina glitrandi s\u00f8gu \u00ed evropeiskum h\u00f8pi, har Liverpool eru vor\u00f0nir evropeiskir meistarar heilar 6 fer\u00f0ir. \nBert Real Madrid, 13 fer\u00f0ir, og AC Milan, 7 fer\u00f0ir, hava vunni\u00f0 meira \u00ed evropeiskum h\u00f8pi enn Liverpool. \n\n\u00cd desember 2019 vann Liverpool HM-kappingina fyri li\u00f0 \u00ed Katar og gj\u00f8rdist sostatt fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu felagsins heimsmeistari fyri li\u00f0.\n\nSeint \u00ed juni 2020 vann Liverpool enska meistaraheiti\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 30 \u00e1r.\n\nVenjarin hj\u00e1 Liverpool er J\u00fcrgen Klopp, sum t\u00f3k vi\u00f0 8. oktober 2015.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Liverpool F.C.\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Liverpool F\u00f8royar\n Liverpool lyfti Premier League-steypi\u00f0 eftir fr\u00e1l\u00edkan dyst \u00e1 Anfield, portal.fo, 23. juli 2020\n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "6888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christianskirkjan", "title": "Christianskirkjan", "text": "Christianskirkjan er f\u00f3lkakirkjan \u00ed Klaksv\u00edk og ver\u00f0ur av mongum mett at vera av sn\u00f8ggastu bygningsverkum \u00ed F\u00f8royum. Christianskirkjan var\u00f0 v\u00edgd 7. juli 1963, t\u00e1 hon kom \u00edsta\u00f0in fyri gomlu kirkjuna \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd dag eru ta\u00f0 Hanus \u00e1 G\u00f8r\u00f0um og Marjun L\u00f3maklett, i\u00f0 eru prestar vi\u00f0 Christianskirkjuna \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nAltartalvan \nTa\u00f0 er danski kirkjulistama\u00f0urin Joakim Skovgaard (1856-1933), sum \u00ed 1901 m\u00e1la\u00f0i altartalvuna \u00ed Christianskirkjuni. \u00c6tlanin var upprunaliga, at altartalvan skuldi n\u00fdtast \u00ed d\u00f3mkirkjuni \u00ed Viborg, men orsaka\u00f0 av slevji \u00ed k\u00e1lkinum var\u00f0 altartalvan tikin ni\u00f0ur \u00ed 1910. Seinni var\u00f0 altartalvan flutt til Christianskirkjuna \u00ed Klaksv\u00edk, har hon framvegis ver\u00f0ur n\u00fdtt sum altartalva.\n\nByggisni\u00f0 \n\u00cd f\u00f8royskum h\u00f8pi m\u00e1 Christianskirkjan sigast at vera ein serstakur bygningur, t\u00e1 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um byggisni\u00f0i\u00f0. Kirkjan sj\u00e1lv er bygd vi\u00f0 f\u00f8royskum gr\u00f3ti, naka\u00f0 i\u00f0 gevur kirkjuni f\u00f8royskan samleika. Ta\u00f0 er ey\u00f0kent fyri t\u00ed\u00f0ina, i\u00f0 kirkjan er bygd \u00ed, at f\u00f3lk leita\u00f0u aftur til upprunaligu mentanarligu byggisi\u00f0irnar, t\u00e1 bygningar v\u00f3ru bygdir.\n\nChristianskirkjan v\u00edkir fr\u00e1 mongum \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum kirkjum, t\u00e1 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um byggisni\u00f0i\u00f0. Kirkjan hevur einki torn, solei\u00f0is sum mangar a\u00f0rar f\u00f8royskar kirkjur hava. Seinni hevur kirkjan t\u00f3 fingi\u00f0 torn, men torni\u00f0 stendur \u00e1 grasv\u00f8llinum vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av kirkjuni.\n\nInni \u00ed kirkjuni eru svalar b\u00e1\u00f0umegin \u00ed tveimum h\u00e6ddum. Opi\u00f0 er upp \u00ed tr\u00f3\u00f0ri\u00f0, og ta\u00f0 ger, at lj\u00f3\u00f0g\u00f3\u00f0skan \u00ed kirkjuni ver\u00f0ur fram\u00far.\n\nDoypifunturin \nDoypifunturin \u00ed Christianskirkjuni er gj\u00f8rdur \u00far granitti, og hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 n\u00fdttur sum hei\u00f0in offursk\u00e1l. Sigast kann um doypifuntin, at hann er umlei\u00f0 4000 \u00e1ra gamalur, og var\u00f0 funnin \u00ed falnari kirkjutoft \u00ed Nor\u00f0urs\u00e6landi. Ta\u00f0 er danska Tj\u00f3\u00f0arsavni\u00f0 (Nationalmuseet), i\u00f0 hevur lati\u00f0 Christianskirkjuni doypifuntin.\n\nUrgan \nPeter Koch tekna\u00f0i urguna \u00ed Christianskirkjuni \u00ed Klaksv\u00edk. Urgan var\u00f0 bygd \u00ed 1974, og ta\u00f0 var virki\u00f0 Jensen og Thomsen, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri arbei\u00f0inum. Tilsamans hevur urgan 29 stemmur.\n\n\u00c1ttamannafari\u00f0 \nUppi \u00ed tr\u00f3\u00f0rinum \u00ed Christianskirkjuni hongur eitt f\u00f8royskt \u00e1ttamannafar. Talan er um \"modell\" av s\u00ed\u00f0sta b\u00e1tinum, i\u00f0 var\u00f0 bygdur til prestagar\u00f0in \u00ed \u00d3nager\u00f0i \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, sum vard n\u00fdtt sum prestb\u00e1tur \u00e1\u00f0ur \u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n\u00cd 1912 var\u00f0 b\u00e1turin seldur til Fugloyar. \u00c1ttamannafari\u00f0 var til \u00fatr\u00f3\u00f0rar tiltikna \u00f3ve\u00f0ursdagin \u00ed 1913, t\u00e1 skar\u00f0sb\u00e1turin f\u00f3rst. Allir teir vaksnu menninir \u00ed bygdini f\u00f3rust. Kvinnurnar og b\u00f8rnini fluttu s\u00ed\u00f0ani \u00ed bygdini, har s\u00ed\u00f0ani eingin hevur b\u00fa\u00f0.\nTann b\u00e1turin sum hongur \u00ed Christianskirkjuni er t\u00f3 ikki \u00ed materiale j\u00fast tann sami sum vard bygdur til prestagardin \u00ed \u00d3nagerdi. B\u00e1tasmidurin J\u00f3gvan Glerfoss, s\u00e1li, \u00far Mikladali, bygdi 8-mannafarid heilt av n\u00fdggjum, t\u00f3 eins \u00ed st\u00f8dd o.a. sum hann \u00e1dur var.\n\nMinningartalvurnar \n\u00cd Christianskirkjuni hanga tv\u00e6r minningartalvur. Ein teirra sigur fr\u00e1, at kirkjan er v\u00edgd minninum um f\u00f8roysku fiskimenninar, i\u00f0 sj\u00f3l\u00f3tust undir seinna heimsbardaga.\n\n\u00c1 hinari talvuni stendur, at kirkjan er bygd til minnis um danska kongin Christian X.\n\nKeldur\n\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "6892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grundtvigianisma", "title": "Grundtvigianisma", "text": "Grundtvigianisma er heita \u00e1 f\u00f3lkakirkjuligum vongi, i\u00f0 er bygdur \u00e1 fatan kristnifatanina hj\u00e1 h\u00e1sk\u00falamanninum, s\u00e1lmaskaldinum, prestinum og rith\u00f8vundinum N. F. S. Grundtvig. Grundtvigianisman var av t\u00fddningarmestu vekingarr\u00f8rslunum, i\u00f0 f\u00f3ru at gera um seg \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nGrundtvigianisman stendur sum ands\u00f8gn til pietismuna, i\u00f0 millum anna\u00f0 er umbo\u00f0a\u00f0 vi\u00f0 s\u00e1lmaskaldunum H. A. Brorson og Thomas Kingo. Innihaldsliga sn\u00fdr grundtvigianisman seg um, at ta\u00f0 er t\u00fddningarmiki\u00f0 at liva l\u00edvi\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini \u00ed gle\u00f0i og s\u00f3ma. Av teirri ors\u00f8k ver\u00f0ur grundtvigianisman mangan mett sum ein hugsj\u00f3n, i\u00f0 leggur dent \u00e1 l\u00edvsgle\u00f0i, gla\u00f0ur kristind\u00f3mur.\n\nHugsj\u00f3narliga hev\u00f0i grundtvigianisman sera st\u00f3ran t\u00fddning, t\u00ed millum anna\u00f0 f\u00f3lkah\u00e1sk\u00falarnir, f\u00f3lkakirkjan og a\u00f0rir felagsskapir mangan v\u00f3ru skipa\u00f0ir eftir grundtvigianskum leisti.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "6894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apost%C3%B3lska%20tr%C3%BAarj%C3%A1ttanin", "title": "Apost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin", "text": "Apost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin, eisini kalla\u00f0 Fyrsta tr\u00faarj\u00e1ttan (lat. Symbolum apostolicum) er ein frumkristin or\u00f0ing, sum \u00ed stuttum s\u00fdnir nakrar av t\u00fddningarmestu l\u00e6rusetningum kristind\u00f3msins. \u00c1post\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin ver\u00f0ur t.d. br\u00fakt \u00ed f\u00f3lkakirkjuni. \u00cd dag ver\u00f0ur Apost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin g\u00f3\u00f0tikin av n\u00e6rum \u00f8llum kristnum kirkjuli\u00f0um og kirkjufelagsskapum, og hon er ein av teimum 5 j\u00e1ttanarritunum \u00ed f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjuni. Millum anna\u00f0 n\u00fdtir f\u00f8royska f\u00f3lkakirkjan Apost\u00f3lsku tr\u00faarj\u00e1ttanina, har hon ver\u00f0ur messa\u00f0, upplisin ella sungin til flest allar gu\u00f0st\u00e6nasturnar. F\u00f3lkakirkjan n\u00fdtir eisini Apost\u00f3lsku tr\u00faarj\u00e1ttanina \u00ed d\u00f3ps- og konfirmati\u00f3nsritualinum.\n\nTr\u00edeindin \n\nApost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin er \u00ed trimum li\u00f0um \u00ed samsvari vi\u00f0 tr\u00edeindina. Ofta ver\u00f0ur \u00e1\u00f0renn sj\u00e1lva tr\u00faarj\u00e1ttanina byrja\u00f0 vi\u00f0 eini avnoktan av \u00f8llu t\u00ed \u00f3nda, men hetta er ikki ein partur av sj\u00e1lvari tr\u00faarj\u00e1ttanini. Hendan tr\u00faarj\u00e1ttanin hevur tr\u00edggjar greinir: \n\n Fyrsta grein er um Gud og skapanina. \n Onnur grein er um Jesus. \n Tri\u00f0ja grein er um heilaga andan.\n\nS\u00f8gan handan Apost\u00f3lsku tr\u00faarj\u00e1ttanina \n\nOrs\u00f8kin til, at tr\u00faarj\u00e1ttanin ver\u00f0ur kalla\u00f0 \"apost\u00f3lsk\" er hon, at teir t\u00f3lv apostlarnir hava or\u00f0a\u00f0 tr\u00faarj\u00e1ttanina. S\u00f8guliga letur hetta seg t\u00f3 ikki pr\u00f3gva. Hinvegin er tr\u00faarj\u00e1ttanin sprottin \u00far fleiri tr\u00faaror\u00f0ingum, i\u00f0 hava veri\u00f0 n\u00fdttar \u00ed ymiskum kirkjuli\u00f0um \u00ed fornkirkjuni. Tr\u00faarj\u00e1ttanin, j\u00fast solei\u00f0is sum hon er or\u00f0a\u00f0 n\u00fa, hevur helst veri\u00f0 at funni\u00f0 fyri \u00e1r 200 e.Kr.\n\nApost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin \n\n(Vit avnokta djevulin og allar gerningar hans og allan atbur\u00f0 hans.)\nVit tr\u00fagva \u00e1 Gu\u00f0 Fa\u00f0ir, hin alvalda,\nskapara himins og jar\u00f0ar.\nVit tr\u00fagva \u00e1 Jesus Kristus,\nGu\u00f0s einborna son, v\u00e1ran Harra,\nsum er gitin av heilagum anda,\nborin \u00ed heim av Mariu Moy,\np\u00ednsla\u00f0ur undir Pontiusi Pilatusi,\nkrossfestur, dey\u00f0ur og jar\u00f0a\u00f0ur,\nni\u00f0ur farin til heljar,\ntri\u00f0ja dagin sta\u00f0in upp fr\u00e1 dey\u00f0um,\nfarin til Himmals,\nsitandi vi\u00f0 h\u00f8gru hond, Gu\u00f0s Fa\u00f0irs, hins alvalda,\nha\u00f0ani hann kemur at d\u00f8ma livandi og dey\u00f0.\nVit tr\u00fagva \u00e1 heilagan anda,\neina heilaga almenna kirkju,\nsamfelag teirra heilagu, fyrigeving syndanna,\nuppreisn likamsins og l\u00edv um aldur og \u00e6vir.\nAmen!\n\nKelda \n \nTr\u00faarj\u00e1ttan f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjunnar, F\u00f8royskt kirkjum\u00e1l, 2000\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "6895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%AD%C3%B0rikskirkjan", "title": "Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan", "text": "Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan er f\u00f3lkakirkjan \u00e1 Nesi. Kirkjan var\u00f0 bygd \u00ed 1993 - 1994.\n\nFr\u00ed\u00f0rikskirkjan er uppkalla\u00f0 eftir Frederik Petersen, vanliga nevndur Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, i\u00f0 var pr\u00f3stur \u00e1 Nesi fr\u00e1 1900 til 1917. Hann var\u00f0 borin \u00ed heim \u00e1 Saltnesi \u00ed 1853, har p\u00e1pi hansara, J\u00f3hannes Petersen, var l\u00e6rari og deknur vi\u00f0 t\u00e1verandi kirkjuna \u00e1 Nesi.\n\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "6898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esperanto", "title": "Esperanto", "text": "Esperanto er eitt manngj\u00f8rt m\u00e1l, sum L. L. Zamenhof, eygnal\u00e6kni \u00ed Warszawa, \u00ed 1887 gav \u00fat \u00ed b\u00f3k undir dulnevninum \"d-ro Esperanto\". \u00cd b\u00f3kini eru m\u00e1ll\u00e6ra, or\u00f0alistar og tekstad\u00f8mi. Zamenhof leg\u00f0i st\u00f3ran dent \u00e1 b\u00f3kmentaliga t\u00fddningin, og hann t\u00fdddi fleiri kend verk til esperanto, m.a. eftir H. C. Andersen og Shakespeare. \n\nUpprunaliga innihelt esperanto 900 or\u00f0ar\u00f8tur, og vi\u00f0 undanskoytum og eftirskoytum kundu fleiri enn 10.000 or\u00f0 gerast burtur\u00far hesum. Harafturat koma samansetingar. S\u00ed\u00f0ani eru or\u00f0ar\u00f8turnar \u00f8ktar, og \u00ed dag er ikki \u00f3vanligt at gera n\u00fdggjar or\u00f0ar\u00f8tur burtur \u00far or\u00f0um, sum eru felags kjarni \u00ed fleiri m\u00e1lum. Esperanto er ey\u00f0kent \u00e1 tann h\u00e1tt, at ta\u00f0 er sera reglufast, og hv\u00f8r or\u00f0aflokkur hevur s\u00edna ending. Allar bendingar eru p\u00fara reglufastar og uttan undant\u00f8k. Td. ger -j fleirtal og -n hv\u00f8nnfall. Her\u00f0ingin er alt\u00ed\u00f0 \u00e1 n\u00e6staftasta stavilsi.\nEitt d\u00f8mi: \n\n vidi \"at s\u00edggja\" (sagnor\u00f0)\n vido \"sj\u00f3n\" (navnor\u00f0); vidoj (sj\u00f3nir); la vido (sj\u00f3nin); la vidon (sj\u00f3nina)\n vida \"sj\u00f3nligt, sum hevur vi\u00f0 sj\u00f3n at gera\" (l\u00fdsingaror\u00f0)\n vide \"sj\u00f3nliga, vi\u00f0 sj\u00f3nini\" (hj\u00e1or\u00f0)\n\nF\u00f8roysk l\u00e6rub\u00f3k \u00ed esperanto finst eftir Jeffrei Henriksen, l\u00e6rara. \nEsperanto hevur framvegis undirt\u00f8ku, t.d. hevur esperanto-\u00fatg\u00e1van av Wikipediu meiri enn 100.000 greinir (juni 2008).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nInterneti\u00f0 \n F\u00f8royska m\u00e1lnevndin hevur dr\u00fagva grein um Esperanto\n S\u00ed\u00f0a vi\u00f0 undirv\u00edsingartilfari \u00ed Esperanto\n Esperanto - Kynning \u00e1 tungum\u00e1li\n Esperanto - N\u00e1kv\u00e6m m\u00e1lfr\u00e6\u00f0i\n Esperanto - Fr\u00edtt n\u00e1mskei\u00f0\n\nB\u00f8kur \n Henriksen, Jeffrei: Esperantob\u00f3kin. L\u00e6rib\u00f3k. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 1987\n Henriksen, Jeffrei: Esperantob\u00f3kin II. Or\u00f0alisti / Vortaro. Egi\u00f0 forlag 2000\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ac", "title": ".ac", "text": ".ac er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Ascension.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#A"}
{"id": "6902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ad", "title": ".ad", "text": ".ad er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Andorra.\n\n\u00d8kisnavn\n\nhe:\u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05ea \u05d0\u05d9\u05e0\u05d8\u05e8\u05e0\u05d8#\u05d8\u05d1\u05dc\u05ea \u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05d5\u05ea \u05d4\u05de\u05d3\u05d9\u05e0\u05d5\u05ea\nsv:Toppdom\u00e4n#A"}
{"id": "6903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.se", "title": ".se", "text": ".se er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Sv\u00f8r\u00edki.\n\n\u00d8kisnavn\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "6904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.no", "title": ".no", "text": ".no er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Noregi.\n\n\u00d8kisnavn\nNoreg\n\nsv:Toppdom\u00e4n#N"}
{"id": "6905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.dk", "title": ".dk", "text": ".dk er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Danmark.\n\n\u00d8kisnavn\nDanmark\n\nsv:Toppdom\u00e4n#D"}
{"id": "6906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.fi", "title": ".fi", "text": ".fi er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Finnlandi.\n\n\u00d8kisnavn\nFinnland"}
{"id": "6907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gl", "title": ".gl", "text": ".gl er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Gr\u00f8nlandi.\n\n\u00d8kisnavn\nGr\u00f8nland\n\nsv:Toppdom\u00e4n#G"}
{"id": "6908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.fo", "title": ".fo", "text": ".fo er \u00f8kisnavn hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\n.fo umsitingin vi\u00f0l\u00edkaheldur fo \u00f8kisn\u00f8vnini.\n\n\u00d8kisnavn\nF\u00f8royar\n\nsv:Toppdom\u00e4n#F"}
{"id": "6909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ax", "title": ".ax", "text": ".ax er \u00f8kisnavn hj\u00e1 \u00c1landi.\n\n\u00d8kisnavn\n\u00c1land"}
{"id": "6910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.de", "title": ".de", "text": ".de er \u00f8kisnavn hj\u00e1 T\u00fdsklandi.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#D"}
{"id": "6911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.it", "title": ".it", "text": ".it er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Italia.\n\n\u00d8kisnavn\n\nhe:\u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05ea \u05d0\u05d9\u05e0\u05d8\u05e8\u05e0\u05d8#\u05d8\u05d1\u05dc\u05ea \u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05d5\u05ea \u05d4\u05de\u05d3\u05d9\u05e0\u05d5\u05ea\nsv:Toppdom\u00e4n#I"}
{"id": "6916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkal%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0%20Kina", "title": "F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina", "text": "Henda greinin er um F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina. S\u00ed Teivan fyri at lesa greinina um L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina.\n\nF\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina (kinesiskt: \u4e2d\u534e\u4eba\u6c11\u5171\u548c\u56fd Zh\u014dnghu\u00e1 R\u00e9nm\u00edn G\u00f2ngh\u00e9gu\u00f3) er eitt st\u00f3rt land \u00ed Asia. Kina er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed heiminum, sum hevur flestar \u00edb\u00fagvar (1,3 milliardir). Fimtahv\u00f8rt f\u00f3lk \u00ed heiminum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fdr \u00ed Kina. Hetta ovurst\u00f3ra landi\u00f0 er n\u00e6stan l\u00edka st\u00f3rt sum alt Evropa og tri\u00f0st\u00f8rsta land \u00ed heiminum, n\u00e6st Russlandi og Kanada. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Beijing og londinum hevur mark vi\u00f0 15 lond: Russland, Nor\u00f0urkorea, Mongolia, Kasakstan, Kirgisia, Tadsjikistan, Afghanistan, Pakistan, India, Nepal, Butan, Burma, Laos, Vjetnam og Hongkong. \u00cd Kina eru mong m\u00e1l. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er kinesiskt. \n\nKina skal brey\u00f0f\u00f8\u00f0a 20 prosent av heimsins menniskjum vi\u00f0 sjey prosentum av heimsins landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0, og ein tri\u00f0ingur av heimsins f\u00f3lkum f\u00e1a vatn \u00far kinverskum \u00e1um. Skj\u00f3tf\u00f8ra i\u00f0na\u00f0arger\u00f0in \u00ed Kina hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r d\u00e1lking og turk, og n\u00e1tt\u00faran \u00ed Kina er vor\u00f0in til eitt herm\u00f3t, har granskarar, umhv\u00f8rvisf\u00f3lk, stj\u00f8rn og tey 1,3 milliardirnar f\u00f3lk berjast. Kina er \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri, og v\u00f8kstur er ra\u00f0festur ovarlaga, t\u00ed hevur umhv\u00f8rvism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 ilt vi\u00f0 at t\u00e1lma \u00e1rinini av v\u00f8kstrinum.\n\nS\u00f8ga \n\nForna si\u00f0menningin, sum t\u00f3k seg upp \u00ed Kina, helst um 2200 f. Kr., var\u00f0 kalla\u00f0 Xia eftir Xia\u00e6ttini, sum eftir gomlum s\u00f8gnum hev\u00f0i valdi\u00f0 hesa t\u00ed\u00f0ina. Mi\u00f0depilin var \u00ed Gul\u00e1ardali, og fornfr\u00f8\u00f0ingar hava fingi\u00f0 pro\u00f3gv fyri, at Xiab\u00f8ndurnir n\u00fdttu steinambo\u00f0. Fr\u00e1 um 1700 f.Kr. b\u00fa\u00f0u kongarnir \u00ed Shang-r\u00edkinum t\u00e6tt vi\u00f0, har Anyang n\u00fa er, og r\u00edki\u00f0m teir r\u00e1ddu \u00ed, hev\u00f0i s\u00edna st\u00f3rt\u00ed\u00f0 um 1500 f.Kr. Kinverjar l\u00e6rdu at n\u00fdta bronsu og stoyttu heilag k\u00f8r \u00far bronsu, \u00fatb\u00fana\u00f0 til vognarnar, sum n\u00fdliga v\u00f3ru uppfunnir, og v\u00e1pn. Shang-f\u00f3lki\u00f0 vav silkikl\u00e6\u00f0i og hev\u00f0i eitt h\u00e1ment skriftm\u00e1l. H\u00fas, sum kunnu hava veri\u00f0 tempul, v\u00f3ru bygd av flagi, vi\u00f0i og m\u00farsteini. Shang-f\u00f3lki\u00f0 tilba\u00f0 kongsins forfedrar sum gudar. \u00cd st\u00f3rum kongsgravum v\u00f3ru d\u00fdrgripir og leivdir av menniskjum og d\u00fdrum, sum v\u00f3ru ofra\u00f0 fyri at vera saman vi\u00f0 kongi. Zhou-\u00e6ttin t\u00f3k r\u00e6\u00f0i fr\u00e1 Shang-\u00e6ttinium 1045 f. Kr.\n\n\u00cd 18. \u00f8ld v\u00f3ru fleiri f\u00f3lk \u00ed Kina enn \u00ed \u00f8llum Evropa tilsamans. Ta\u00f0 var st\u00f8rsta landi\u00f0 \u00ed heiminum og hevur heldur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 st\u00f8rri. Har b\u00fa\u00f0u fleiri enn 300 milli\u00f3nir (um hetta mundi\u00f0 b\u00fa\u00f0u 24 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed Fraklandi). Keisarin \u00ed Kina hev\u00f0i st\u00f3rt vald. Hann r\u00e1ddi yvir Vjetnam, Butan, Tibet, Teivan, Teilandi, Burma, Nepal, Nor\u00f0ur- og Su\u00f0urkorea. Kinverjar hildu s\u00edna mentan vera ta bestu \u00ed heiminum, og at eingin dugdi betur at st\u00fdra enn teir. Kina var mi\u00f0depilin. \"R\u00edki\u00f0 \u00ed mi\u00f0juni\". \n\nEvropearar, sum komu til Kina, v\u00f3ru ovfarnir og hugtiknir av \u00f8llum, teir s\u00f3u. Yvirst\u00e6tturin \u00ed Evropa kappa\u00f0ist um at f\u00e1a hendur \u00e1 kinverskum silki og m\u00e1la\u00f0um postal\u00edni. Evropearar f\u00f3ru eisini at drekka kinverskt te \u2013 serliga bretar. Kinverjar h\u00f8vdu hinvegin heilt a\u00f0ra \u00e1sko\u00f0an \u00e1 evropearar. Teir v\u00f3r\u00f0u nevndir \"rey\u00f0ir barb\u00e1rar\" ella \"fremmandir djevlar\". Ni\u00f0urlendskir handilsmenn v\u00f3ru uppi \u00ed teimum fyrstu \u00ed Evropa, sum komu til Kina. Teir h\u00f8vdu lj\u00f3st hold, og fleiri v\u00f3ru rey\u00f0h\u00e6rdir. Kinverjar hildu hesar menn, vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um h\u00e1ri, st\u00f3rari n\u00f8s og skeggi, vera b\u00e6\u00f0i grammar og \u00f3d\u00e1mligar. Handilsmenn v\u00f3ru annars ikki so v\u00e6l d\u00e1mdir \u00ed Kina. \u00cd kinverskari p\u00e1tr\u00fagv var rey\u00f0i liturin bundin at djevlum og illum andum. Ein \u00f8\u00f0rv\u00edsi luktur gongur eisini at evropearum. Hetta kemst av, at teir hava fleiri sveittakertlar. \u00c1siatar hildu t\u00ed, at evropearar v\u00f3ru sj\u00fakir. Fleirista\u00f0ni royndu f\u00f3lk at tv\u00e1a henda serliga kropslukt burtur. \n\nEftir at hava veri\u00f0 keisaraveldi \u00ed t\u00fasundtals \u00e1r, gj\u00f8rdist Kina l\u00fd\u00f0veldi \u00ed 1911 og kommunistiskt r\u00edki 1. oktobur \u00ed 1949. T\u00e1 kommunistaflokkurin t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed Kina \u00ed 1949, setti flokkurin eina massiva propagandaherfer\u00f0 \u00ed gongd fyri at vinna f\u00f3lki\u00f0 fyri Mao Zedong. Me\u00f0an kommunistarnir hava r\u00e1tt, hava r\u00edkismyndugleikarnir lagt seg eftir at hava eftirlit vi\u00f0 \u00f8llum vi\u00f0urskiftum landsins, og Kina er vor\u00f0i\u00f0 miki\u00f0 \u00eddna\u00f0ar- og herna\u00f0arveldi. Seinastu \u00e1rini hevur landi\u00f0 n\u00e6rka\u00f0 seg markna\u00f0arb\u00faskapi og hevur eggja\u00f0 \u00fatlendskum fyrit\u00f8kum at gera \u00edl\u00f8gur \u00ed landinum.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTveir tri\u00f0ingar av kinverska f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00e1 bygd og eru b\u00f8ndur. \n\nVestari partur av Kina er fjallalendi, og har b\u00fagva upp \u00e1 seg f\u00e1 f\u00f3lk, me\u00f0an eystan fyri millum Gulu \u00e1nna og Yangtze\u00e1nna eru teir st\u00f3ru b\u00fdirnir, \u00eddna\u00f0ur og landb\u00fana\u00f0ur. \n\nFleiri enn 250 milli\u00f3nir kinverjar b\u00fagva \u00ed sm\u00e1um og st\u00f3rum b\u00fdum; mangir teirra eru \u00f3gvuliga fj\u00f8lbygdir. St\u00f3rt \u00edb\u00fana\u00f0artrot er, og mong h\u00faski b\u00fagva \u00ed sm\u00e1um \u00edb\u00fa\u00f0um \u2013 eitt ella tvey r\u00fam \u2013 sum tey leiga fr\u00e1 fyrit\u00f8kuni, har tey arbei\u00f0a. G\u00f8turnar eru st\u00fagvandi fullar av s\u00fakklum, og almennu flutningsakf\u00f8rini koyra alt\u00ed\u00f0 fullsett. St\u00f8rsti \u00eddna\u00f0arb\u00fdur og handilsmi\u00f0depil er Shanghai, 18,4 (2007) milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed b\u00fdnum, sum er ein av teimum st\u00f8rstu \u00ed heiminum. \n\nAv t\u00ed at mong f\u00f3lk \u00ed b\u00fdunum b\u00fagva \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0arh\u00fasum, har einki er uttanum, er alt\u00ed\u00f0 n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed b\u00fdarlundunum. Kinverjar ver\u00f0a eggja\u00f0ir at r\u00f8ra seg n\u00f3gv, og t\u00ed ganga f\u00f3lk javnan t\u00far \u00ed lundunum at venja kroppin. T\u00ed\u00f0liga um morgunin \u00ed\u00f0ka f\u00f3lk \"tai chi\" ella \"kung-fu\". B\u00f8rn renna vi\u00f0 drekum, t\u00e1 i\u00f0 l\u00edkindi eru til tess, og vaksin f\u00f3lk sp\u00e6la bor\u00f0tennis, kort ella telva, ella sita bara og pr\u00e1ta vi\u00f0 vinir og kenningar. \n\n\u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, si\u00f0st \u00ed januar ella fyrst \u00ed februar, fara kinverjar at gera seg til at halda n\u00fdggj\u00e1r. Vaska\u00f0 ver\u00f0ur upp og ni\u00f0ur, hongdar ver\u00f0a upp rey\u00f0ar lyktir, i\u00f0 skulu veita h\u00fasf\u00f3lkinum eydnu, og b\u00f8rnini f\u00e1a n\u00fdggj kl\u00e6\u00f0i og leiku. N\u00fdggj\u00e1rshaldi\u00f0 stendur \u00ed fleiri dagar. Handlar og skrivstovur eru stongd, og f\u00f3lk eru \u00fati \u00e1 g\u00f8tunum og skj\u00f3ta f\u00fdrverk og hyggja at s\u00fdningum vi\u00f0 leyvu- og drekadansi. \n\nKinverjar halda, at f\u00f3lk gerast sj\u00fak, t\u00ed at andst\u00f8ddu m\u00e1ttirnir yin og yang eru ikki \u00ed javnv\u00e1g. L\u00e6knar f\u00e1a javnv\u00e1g \u00ed aftur kroppin vi\u00f0 akupunkturi, sum er, at n\u00e1lir ver\u00f0a stungnar ymsasta\u00f0ini \u00ed kroppin at linna p\u00ednu. Flestu f\u00f3lk, i\u00f0 t\u00f8rva l\u00e6knahj\u00e1lp, fara til n\u00e1tt\u00farul\u00e6knar, sum hava l\u00e6rt at n\u00fdta gomul heimar\u00e1\u00f0 at gr\u00f8\u00f0a vi\u00f0. \n\n\u00cd Kina halda tey fimi vera \u00edmyndin av tj\u00f3\u00f0ars\u00e1lini, h\u00f3ast hv\u00f8r einstakur akrobatur ikki er h\u00f8gt \u00ed metum ella f\u00e6r g\u00f3\u00f0a l\u00f8n. Sirkus eru um allan heim, men munur er \u00e1 vesturlendskum sirkus og teimum kinversku. \u00cd Kina sn\u00fdr alt fimi seg um at bj\u00f3\u00f0a kroppinum av. Kinverskir akrobatar byrja t\u00ed\u00f0liga at venja. Ta\u00f0 er eitt hart l\u00edv og ta\u00f0 ver\u00f0ur verandi hart til pensj\u00f3nina. \n\nKvinnurnar \u00ed Kina hava alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 undir tr\u00fdsti, fr\u00e1 monnum, fr\u00e1 familjuni og fr\u00e1 arbei\u00f0inum. \u00cd dag hava kvinnur \u00ed Kina eitt tr\u00fdst afturat, nevniliga teirra egni t\u00f8rvur \u00e1 at r\u00e1\u00f0a yvir teirra egna l\u00edvi, f\u00e1a eina \u00fatb\u00fagving og f\u00e1a s\u00e6r eitt arbei\u00f0i og gifta seg av k\u00e6rleika. Ta\u00f0 er ein long og trupul lei\u00f0, sum fer at broyta kinverska samfelagi\u00f0. St\u00f3ra f\u00f3lkaflytingin av bygd \u00ed b\u00fd hevur givi\u00f0 betri liviumst\u00f8\u00f0ur, men syndrar familjurnar. Samstundis hevur ta\u00f0 givi\u00f0 kvinnunum ein n\u00fdggjan leiklut, hv\u00f8rt t\u00e6r reka gar\u00f0in heima ella hava l\u00f8nt arbei\u00f0i \u00ed b\u00fdnum. Tr\u00fdsti\u00f0 s\u00e6st eisini \u00ed sj\u00e1lvmor\u00f0shagt\u00f8lunum. Hv\u00f8rt \u00e1r forgera 150 000 kvinnur s\u00e6r. \n\nKina er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed heiminum, har flest f\u00f3lk roykja. Mett ver\u00f0ur, at 350 milli\u00f3nir f\u00f3lk javnan festa s\u00e6r \u00ed, og ta\u00f0 er ikki sum at siga ta\u00f0 at f\u00e1a f\u00f3lki\u00f0 at broyta s\u00ednar vanar. \u00cd januar 2008 sendu heilsumyndugleikarnar eina skrivliga \u00e1heitan \u00fat til 30 000 matstovur um at seta roykibann \u00ed verk, men ikki ein tann einasta fylgdi \u00e1heitanini.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nF\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina hevur n\u00f3gvar st\u00f3rb\u00fdir (yvir 1 milli\u00f3n \u00edb\u00fagvar), av hesum teljast fleiri millum 100 f\u00f3lkar\u00edkastu b\u00fdir \u00ed heiminum. Talvan ni\u00f0anfyri v\u00edsir 20 av st\u00f8rstu b\u00fdunum og metta f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed milli\u00f3num f\u00f3lkum:\n\n(\u00d8ll kinesisk tekn \u00ed talvuni omanfyri eru \u00ed einfaldari kinesiskari skrift)\n\nB\u00faskapur \n\nKina hevur havt st\u00f3ra b\u00faskaparliga framgongd seinastu \u00e1rini, men kortini r\u00fdma f\u00f3lk \u00ed besta aldri \u00far landinum sum ongant\u00ed\u00f0 fyrr. F\u00f3lk \u00ed h\u00f3patali r\u00fdma \u00far Kina til onnur meira demokratisk lond, h\u00f3ast Kina seinastu \u00e1rini hevur havt risast\u00f3ra b\u00faskaparliga framgongd. Bara \u00ed 2011 fluttu 87 000 kinverjar til USA. Tey st\u00fara fyri framt\u00ed\u00f0ini hj\u00e1 s\u00e6r og b\u00f8rnunum \u00ed einum landi vi\u00f0 frambur\u00f0i, sum ikki \u00f8ll f\u00e1a lut \u00ed. \n\n\u00d3gvuliga n\u00f3gv kol er \u00ed Kina, og flestu steinsl\u00f8g eru eisini \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. Eftir at kommunistarnir t\u00f3ku valdi\u00f0 \u00ed 1949, leg\u00f0i st\u00fdri\u00f0 st\u00f3ran dent \u00e1 at menna tung\u00eddna\u00f0in og l\u00e6t byggja ovurst\u00f3r jarn- og st\u00e1lverk og evnafr\u00f8\u00f0iverksmi\u00f0jur. Seinastu \u00e1rini hevur st\u00fdri\u00f0 eggja\u00f0 til at menna l\u00e6ttan maskin\u00eddna\u00f0 og n\u00fdtsluv\u00f8ru\u00eddna\u00f0. Kina er n\u00fa \u00edmillum tey lond \u00ed heiminum, sum ger mest av handilst\u00f8\u00f0um, kl\u00e6\u00f0um, ravmagnslutum og ravt\u00f8kni. \n\nFruktabesta lendi\u00f0 er fyri sunnan. H\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0in er r\u00eds, te, bummull, frukt og gr\u00f8nmeti. R\u00edsi\u00f0 ver\u00f0ur s\u00e1a\u00f0 \u00ed akrar, sum fyrstu t\u00ed\u00f0ina standa undir vatni. G\u00f3\u00f0 \u00e1r heysta kinverjar r\u00eds tv\u00e6r fer\u00f0ir av sama akri, men gr\u00f8nmeti og anna\u00f0 korn enn r\u00eds ver\u00f0ur bara heysta\u00f0 eina fer\u00f0. \u00cd nor\u00f0ara og vestara parti \u00ed landinum, har ta\u00f0 er turrari og berligari, dyrka teir mest korn og epli og halda neyt og sey\u00f0.\n\n\u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 hevur eingin tj\u00f3\u00f0 veri\u00f0 \u00ed n\u00e1nd av Amerika vi\u00f0 atliti til b\u00faskaparstyrki, men kommunistiska Kina kann n\u00fa meta seg \u00e1javnt. \u00cd fleiri \u00e1r hevur Kina havt st\u00f3ran b\u00faskaparv\u00f8kstur, og altj\u00f3\u00f0a gjaldoyragrunnurin IMF sp\u00e1ar n\u00fa, at um fimm \u00e1r hevur landi\u00f0 lagt USA aftur um seg. USA hevur \u00e6tlanir um at k\u00e6ra Kina til WTO \u00ed 2012, t\u00ed kinverjar hava veitt \u00f3l\u00f3gligan stu\u00f0ul til teirra bilverksmi\u00f0jur \u00ed beinlei\u00f0is kapping vi\u00f0 t\u00e6r amerikansku.\n\nVinnul\u00edv\n\nKina hevur heimsins skj\u00f3tast vaksandi b\u00faskap vi\u00f0 9,5\u00a0% v\u00f8kstri um \u00e1ri\u00f0. \u00cd fyrstu f\u00fdra m\u00e1na\u00f0unum \u00ed 2007 var ta\u00f0 kinesiska handilsavlopi\u00f0 \u00e1 tilsamans 63,3 milliardir dollarar. Kina hevur heimsins fj\u00f3r\u00f0st\u00f3rsta b\u00faskap vi\u00f0 einum BNP \u00e1 2\u00a0000 milliarder USD. \u00c1l\u00edkav\u00e6l er Kina enn eitt f\u00e1t\u00e6kt land, sum fram til fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0an hevur m\u00f3ttiki\u00f0 stu\u00f0ul fr\u00e1 matv\u00f8ru\u00e6tlanini hj\u00e1 ST. \u00cd 2009 gj\u00f8rdist landi\u00f0 heimsins st\u00f8rsta \u00fatflytaratj\u00f3\u00f0. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 \u00fatfluttu tey v\u00f8rur fyri 1,2 billi\u00f3nir dollarar. T\u00fdskland \u00fatflutti fyri 1,13 billi\u00f3nir dollarar, me\u00f0an USA seldi v\u00f8rur til \u00fatlandi fyri 1,06 billi\u00f3nir dollarar.\n\nUmlei\u00f0 tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkunum \u00ed Kina arbei\u00f0a framvegis innan landb\u00fana\u00f0in, men landi\u00f0 hevur st\u00f3rt tal av arbei\u00f0sleysum \u00ed bygdunum og landb\u00fana\u00f0urin eigur bert 13\u00a0% av BNP.\n\nKina er r\u00edkt vi\u00f0 n\u00e1tt\u00farutilfeingi, eitt n\u00fa kol, olju og jarnm\u00e1lmi.\n\nH\u00f8vu\u00f0s\u00fatflutningsv\u00f8rur eru kl\u00e6\u00f0ir, elektroniskar v\u00f8rur, olja og oljuv\u00f8rur, evnafr\u00f8\u00f0ilig evni og l\u00e6ttari \u00eddna\u00f0arv\u00f8rur og v\u00e1pn. \n\nKina gj\u00f8rdist \u00ed 2001 limur \u00ed WTO (World Trade Organisation).\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nFyri vestan h\u00e6kkar oy\u00f0imarkarkenda lendi\u00f0 upp \u00ed dj\u00fapar dalar og h\u00f8g fj\u00f8ll. Tibet, sum \u00e1\u00f0ur var sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki, men sum Kina hert\u00f3k \u00ed 1950, ver\u00f0ur nevnt \"tekja heimsins\", t\u00ed at ta\u00f0 liggur so h\u00f8gt. \u00cd nor\u00f0ara parti \u00ed Kina \u00e1 markinum m\u00f3ti Mongolia er turra og oydna Gobioy\u00f0im\u00f8rk. \u00cd Eysturkina og Nor\u00f0ur- og Su\u00f0urkina er n\u00f3gvur landb\u00fana\u00f0ur \u00ed \u00e1ard\u00f8lunum og \u00e1 v\u00ed\u00f0a sl\u00e6ttlendinum. Ha\u00f0an kemur matur til allar milli\u00f3nirnar, sum b\u00fagva \u00ed mongu b\u00fdunum fram vi\u00f0 strondini og inni \u00ed landinum.\n\nHengduanfj\u00f8llini har su\u00f0uri \u00ed Kina spretta \u00far Himaleiafj\u00f8llunum, og \u00ed hesum fj\u00f8llunum og \u00ed d\u00f8lunum er r\u00edkt d\u00fdra- og plantul\u00edv. Gj\u00f8gnum dalirnar renna eisini tr\u00edggjar t\u00e6r st\u00f8rstu \u00e1irnar \u00ed fjareystri, og t\u00e6r eru Salween\u00e1in, Mekong\u00e1in og Yangtze\u00e1in. Her er eitt satt parad\u00eds \u00e1 j\u00f8r\u00f0 fyri apur, pandur, teir seinastu villu f\u00edlarnar \u00ed Kina og fyri eitt \u00f3tal av fuglasl\u00f8gum.\n\nKinverska strondin er 14.500 kilometrar long. Longdin ger sj\u00e1lvandi ta\u00f0, at st\u00f3rur munur er \u00e1 tilveruni hj\u00e1 f\u00f3lkinum, sum b\u00fdr vi\u00f0 sj\u00f3gvin. N\u00f3gv b\u00fagva \u00ed st\u00f3rb\u00fdum, og so eru ta\u00f0 tey, sum b\u00fagva \u00e1 sm\u00e1bygd vi\u00f0 sj\u00f3gvin og eru \u00fatr\u00f3\u00f0arf\u00f3lk. Eisini finst eitt r\u00edkt d\u00fdral\u00edv vi\u00f0 strendurnar, men d\u00e1lkingin er eisini ein st\u00f3rur trupulleiki b\u00e6\u00f0i fyri f\u00f3lk og f\u00e6. \n\nKina eigur hj\u00e1londini Hongkong og Makao. Teivan t\u00f3k loysing fr\u00e1 Kina \u00ed 1949, men f\u00e1 lond hava vi\u00f0urkent Teivan sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki.\n\nFyrisitingarligar eindir \nKina er b\u00fdtt sundur \u00ed 23 landslutir, 5 sj\u00e1lvst\u00fdrandi regi\u00f3nir og 4 kommunur. Hesar eindir eru tilsamans h\u00f8vu\u00f0landi\u00f0 Kina. Umframt 22 landslutir s\u00e6r tann kinverska stj\u00f3rnin eisini Teivan sum ein part av Kina og s\u00e6r t\u00ed Teivan sum s\u00edn 23. landslut.\n\nHarafturat koma tvey serst\u00f8k fyrisitingarlig \u00f8ki Makao og Hongkong, sum hoyra undir t\u00ed kinversku fyrisitingina, men sum hava st\u00f8rri sj\u00e1lvst\u00fdri enn hinir landslutirnir, regi\u00f3nirnar og kommunurnar.\n\nF\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina hevur 56 vi\u00f0urkent at landi\u00f0 hevur 56 ymisk etnisk f\u00f3lkasl\u00f8g.\n\nPolitikkur \n\nKina hevur seinnu \u00e1rini lati\u00f0 m\u00f8rk s\u00edni meira og meira upp fyri umheiminum, men Kina er framhaldandi eitt hart st\u00fdrt land, har n\u00f3gv r\u00e6\u00f0ast valdsharrarnar og ikki minst Hu Jintao. Kinesiski lei\u00f0arin hevur til d\u00f8mis har\u00f0rent jar\u00f0lagt og flutt milli\u00f3nir av f\u00f3lkum fyri at gera pl\u00e1ss fyri n\u00fdbygningum, Olympisku Leikunum og \u00f8\u00f0rum, sum hevur veri\u00f0 s\u00e6\u00f0 av umheiminum sum framgongd. Kina vi\u00f0 Hu Jintao \u00e1 odda er framhaldandi ta\u00f0 landi\u00f0, sum avr\u00e6ttar n\u00f3gv flest folk.\n\nEitt barn \n\nF\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed Kina er 15 milli\u00f3nir um \u00e1ri\u00f0; n\u00e6stan l\u00edka n\u00f3gv f\u00f3lk, sum b\u00fdr \u00ed Noregi, Sv\u00f8r\u00edki og Danm\u00f8rk. At t\u00e1lma hesum st\u00f3ran v\u00f8kstri settu myndugleikarnir \u00ed gildi, at ma\u00f0ur og kona bara skuldu hava loyvi til at eiga eitt barn. S\u00ed\u00f0ani \u00ed 1979 hava myndugleikarnir \u00ed Kina kravt, at foreldur bert f\u00e1a eitt barn. Hesi einkarb\u00f8rn ver\u00f0a stundum kalla\u00f0 sm\u00e1u keisararnir, t\u00ed at tey ofta eru ovurvard og spilt. Hesin politikkur hevur helst veri\u00f0 til gagns \u00ed ovf\u00f3lka\u00f0u b\u00fdunum, men ikki \u00e1 bygd, har mesta arbei\u00f0i \u00ed landb\u00fana\u00f0inum ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 hond. Barnapolitikkurin vi\u00f0 einum barni, gevur teimum sum halda seg til l\u00f3gina, fleiri fyrimunir. Tey f\u00e1a rei\u00f0an pening og betri b\u00fasta\u00f0ir. \u00cd mi\u00f0al f\u00e1a kinesiskar kvinnur bert 1,4 barn, sum er v\u00e6l undir markinum fyri at halda f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landinum. Ta\u00f0 marki\u00f0 er 2,1 barn. \u00cd Kina hevur eittbarnspolitikkurin gj\u00f8rt at dreingjab\u00f8rn ver\u00f0a vald framum gentub\u00f8rn. Hetta hevur skapt ein kyns\u00f3javna \u00ed landinum. \u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 er 1,36 milliardir f\u00f3lk \u00ed 2013. 697 milli\u00f3nir eru menn, me\u00f0an 663,5 milli\u00f3nir eru kvinnur. Hetta merkir at ta\u00f0 eru 35 milli\u00f3nir fleiri menn enn kvinnur \u00ed landinum. Ta\u00f0 vil so siga, at ta\u00f0 eru l\u00edka n\u00f3gvir single menn \u00ed Kina sum ta\u00f0 eru t. d. \u00edb\u00fagvar \u00ed \u00f8llum Kanada. Og teir allar flestu av teimum mugu liva s\u00edtt l\u00edv einsamallir, uttan eina konu ella kvinnuligan partnara. \u00d3javnin f\u00f3r at gera seg galdandi fyri t\u00edggju \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, men hann hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 so sj\u00f3nskur sum n\u00fa. \n\n\u00cd Kina ver\u00f0a foreldur fyri mismuni \u00e1 arbei\u00f0spl\u00e1ssinum og f\u00e1a b\u00f8tur, um tey f\u00e1a s\u00e6r meir enn eitt barn. Men 70 % av kvinnunum ynskja s\u00e6r fleiri b\u00f8rn. Kvinnurnar \u00ed Kina er p\u00fara \u00f3samdar vi\u00f0 eitt-barns-politikkinum hj\u00e1 stj\u00f3rnini. Samb\u00e6rt BBC News, v\u00edsir ein spurnarkanning, at 70 % av kvinnunum ynskja s\u00e6r tvey ella fleiri b\u00f8rn \u00ed Kina. H\u00f3ast hetta heldur stj\u00f3rnin fast \u00ed f\u00f8rda politikkinum. Myndugleikarnir siga, at l\u00f3gin, i\u00f0 var\u00f0 sett \u00ed gildi s\u00ed\u00f0st \u00ed 70'unum, hevur for\u00f0a\u00f0 fleiri 100 milli\u00f3num av f\u00f8\u00f0ingum, sum s\u00ed\u00f0ani hevur gj\u00f8rt \u00edb\u00fagvarnar r\u00edkari.\n\nDey\u00f0arevsing \n\nKina er ta\u00f0 landi\u00f0, sum avr\u00e6tta\u00f0i flest f\u00f3lk \u00ed 2008. Samb\u00e6rt fr\u00e1grei\u00f0ingini \"Death Sentences and Executions in 2008\" v\u00f3ru \u00ed minsta lagi 1718 f\u00f3lk avr\u00e6tta\u00f0i \u00ed Kina, men veruliga tali\u00f0 kann vera h\u00e6gri, t\u00ed \u00ed Kina eru dey\u00f0arevsingar loyniligar. Hetta svarar til 72 % av \u00f8llum avr\u00e6ttingum \u00ed 2008. Ta\u00f0 merkir, at ta\u00f0 \u00ed Kina tilsamans f\u00f3ru fleiri dey\u00f0arevsingar fram \u00ed enn \u00ed restnina av heiminum tilsamans. Asia er tann heimsparturin har flestu avr\u00e6ttingarnar v\u00f3ru framdar \u00ed 2008. Avr\u00e6ttingar v\u00f3ru framdar \u00ed 11 londum \u00ed Asia. Hesi londini eru Afghanistan, Bangladesj, Indonesia, Japan, Nor\u00f0urkorea, Maleisia, Mongolia, Pakistan, Singapor, Vjetnam og Kina.\n\nR\u00famdarfer\u00f0ir \n\nTann fyrsti kinesiski r\u00famdarma\u00f0urin, Yang Liwei (f. 21. juni 1965), var \u00fati \u00ed r\u00famdini \u00ed 2003 \u00ed r\u00famdarfarinum Shenzhou 5. Kinesiska r\u00famdarumsitingin hevur \u00e6tlanir um at seta eitt \u00f3manna\u00f0 r\u00famdarfar \u00e1 m\u00e1nan \u00ed 2013, og \u00e6tlanin er so at senda eitt manna\u00f0 far hagar seinni. Stutt eftir d\u00f8gur\u00f0at\u00ed\u00f0 14. des. 2013 setti eitt kinverskt r\u00famdarfar seg \u00e1 m\u00e1nan, og harvi\u00f0 gj\u00f8rdist Kina tri\u00f0ja tj\u00f3\u00f0 eftir USA og Sovjetsamveldi\u00f0 at lenda \u00e1 m\u00e1nanum. Hetta er fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 1976, at nakar lendir \u00e1 m\u00e1nanum. Talan er um eitt \u00f3manna\u00f0 kanningarfar, nevnt Chang'e 3 eftir m\u00e1nagudinnuni \u00ed kinverskari gudal\u00e6ru. Chang'e 3 setti seg \u00ed Sinus Iridum, ella \u00c6labogav\u00edkini, sum enn ikki er kanna\u00f0. Har er g\u00f3\u00f0ur s\u00f3largangur, og ta\u00f0 liggur v\u00e6l fyri at samskifta ha\u00f0ani ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina, skrivar kinverska t\u00ed\u00f0indastovan Xinhua.\n\nArbei\u00f0slegur \n\n\u00cd desember m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2013 hevur tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 \u00ed Kina formliga vi\u00f0tiki\u00f0 eina fyriskipan, sum endar n\u00fdtsluna av arbei\u00f0slegum sum eina revsing fyri politiskar fangar. Legurnar hava veri\u00f0 n\u00fdttar \u00ed meira enn fimmti \u00e1r sum ein h\u00e1ttur til at revsa \u00f8\u00f0rv\u00edsi hugsandi og f\u00e1a tey til at tiga. Millum hesi eru kristin, sum ikki vilja vera vi\u00f0 \u00ed statsg\u00f3\u00f0kendu tr\u00fanni. Revsingin \u00ed arbei\u00f0slegum var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1957 fyri at revsa atfinnarunum m\u00f3ti kommunistiska flokkinum. Men skipanin hevur eisini veri\u00f0 n\u00fdtt til at revsa onnur vi\u00f0, har\u00edmillum eisini h\u00faskirkjukristin og politikarar. Fyriskipanin er g\u00f3\u00f0 t\u00ed\u00f0indi fyri kristin, sum m\u00f8tast \u00ed h\u00faskirkjum, og a\u00f0rar b\u00f3lkar \u00ed landinum. F\u00f3lk \u00far hesum b\u00f3lkum hava regluliga veri\u00f0 d\u00f8md til upp \u00ed f\u00fdra \u00e1r \u00ed arbei\u00f0slegum uttan at hava veri\u00f0 fyri r\u00e6tti. Fyriskipanin er ein av fleiri skipanum, sum kinesiski kommunistaflokkurin leg\u00f0i fram \u00ed 2013, og t\u00e6r v\u00f3r\u00f0u g\u00f3\u00f0tiknar leygardagin 18. januar 2014 fyri n\u00fdggj\u00e1r \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum. Ein onnur fyriskipan sama dag var, at tingi\u00f0 avt\u00f3k \"laojiao\u201d, sum er endursi\u00f0ing gj\u00f8gnum arbei\u00f0i.\n\nTikarar \n\nAt drepa tikarar er stranglig banna\u00f0 og \u00f3l\u00f3gligt \u00ed Kina, og tikarin er sera h\u00f3ttur \u00ed f\u00f3lkar\u00edka landinum. Ta\u00f0 sigst, at tikararnir eru farnir fr\u00e1 at vera 100.000 \u00ed 1900-talinum til at vera uml. 50 \u00ed 2015. \u00cd Kina virkar Heimsn\u00e1tt\u00farustovnurin WWF fyri, at f\u00e1a tikararnar \u00fat aftur \u00ed n\u00e1tt\u00faruna. Einafer\u00f0 v\u00f3ru amurtikarar allasta\u00f0ni \u00ed Kina. Men teir v\u00f3ru so n\u00f3gv veiddir, at ta\u00f0 bara v\u00f3ru uml. 40 takarar eftir \u00ed 1940. \u00cd 2015 eru um 400 amurtikarar, sum liva fr\u00edir \u00fati \u00ed n\u00e1tt\u00faruni.\n\nMentan \n\nKina eigur g\u00f3\u00f0a, gamla mentan. \u00cd kinverskum gr\u00f8vum hava tey funni\u00f0 m\u00e1lningar eldri enn 6.000 \u00e1r. Listaligi si\u00f0aarvurin s\u00e6st enn aftur \u00ed dansinum og \u00ed t\u00f3nleikinum, og b\u00e6\u00f0i filmar, opera og sj\u00f3nleikur eru v\u00e6ld\u00e1mdar listagreinir. Listaf\u00f3lk ver\u00f0a eggja\u00f0 at l\u00fdsa avrik kinverska f\u00f3lksins. Mi\u00f0kina vi\u00f0 b\u00fdnum Beijing er mi\u00f0st\u00f8\u00f0 fyri eina 5.000 \u00e1ra gamla mentan, sum hevur skapt \u00f3tr\u00falig bygningsverk. \n\nYmiskar filosofiskar l\u00e6rur hav havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 kinverska mentan. Tr\u00edggjar av teimum elstu h\u00f8vu\u00f0sgreinunum komu fr\u00e1 konfusianismuni, taoismuni og buddhismuni.\n\nTa\u00f0 eru fleiri ymiskar tr\u00faarb\u00f3lkar \u00ed Kina, og fleiri av teimum eru r\u00e6ttiliga samansettir. Av tr\u00faarb\u00f3lkum, sum ver\u00f0a tvinna\u00f0ir saman vi\u00f0 Kina kunnu nevnast \u00c6ttfa\u00f0irskultin, buddhisma, kinesisk folkatr\u00fagv vi\u00f0 r\u00f3tum \u00ed elligomlum mytum, konfusianisman, taoisman og islam.\n\nKinesiskar b\u00f3kmentir hava eina langa og r\u00edka s\u00f8gu, ta\u00f0 var eisini \u00ed Kina at man fann fram til prentlistina undir Song-r\u00edkinum. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 t\u00ed\u00f0 v\u00f3ru t\u00e6r klassisku og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu hondskriftirnar netupp hondskriftir \u2013 hondskriva\u00f0ar vi\u00f0 blekkpensli. Talan var sum oftast um konfuciansk, taoistisk og buddhistisk verk. Fyri at granska hesar tekstir uppr\u00e6tta\u00f0u tey l\u00e6rdu akademiir \u00ed h\u00f3patali. N\u00f8kur av hesum akademiunum v\u00f3ru betald av herskaradynastiunum, og tey kongaligu kundu sj\u00e1lvi taka aktivt lut \u00ed kjakinum har. Av skj\u00f8lum sum eru skriva\u00f0i hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i heru fleiri t\u00fasund varveitt. Kinverskir heimspekingar, rith\u00f8vundar og yrkjarar hava sum oftast veri\u00f0 h\u00f8gt \u00ed metum \u00ed samfelagnum og sp\u00e6lt ein t\u00fd\u00f0andi leiklut sum mentanarberar.  \n\nKinversk skrift hevur havt n\u00f3gvar ymiskar variantar gj\u00f8gnum s\u00f8gu Kina, og mitt \u00ed 20. \u00f8ld mentist ein meira einfaldur kinverskur skrivih\u00e1ttur \u00e1 Meginlandskina. \u00cd Teivan og \u00e1 \u00f8\u00f0rum st\u00f8\u00f0um halda tey fast vi\u00f0 ein eldri skrivim\u00e1ta. Kalligrafi er ein t\u00fd\u00f0andi listagrein \u00ed Kina, eins og m\u00e1lningalist og t\u00f3nleikur.\nBonsai er ein elligomul listagrein, i\u00f0 eisini breiddi seg til Japan og Korea.\n\nKinverskur matur \n\nUmframt r\u00eds er mesta tilfari\u00f0 \u00ed kinverskum mati gr\u00f8nmeti og nudlur. Tey eta eisini n\u00f3gvan turran mat, soyab\u00f8nir, fisk og kj\u00f8t. Maturin kann vera sera ymiskur, alt eftir hvar \u00ed Kina t\u00fa ert. Kinverjar gera n\u00f3gv burtur \u00far matger\u00f0 og matsi\u00f0um \u00ed teimum ymsu landslutunum. \u00cd landslutinum Xinjiang er maturin sterkt krydda\u00f0ur; fyri nor\u00f0an um Beijing-lei\u00f0ina eru tey gitin fyri at duga v\u00e6l at steikja dunnu. V\u00e6lr\u00fakandi fiskar\u00e6ttirnir \u00ed landslutinum Kanton fyri sunnan eru vor\u00f0nir heimskendir. Har ver\u00f0ur maturin gj\u00f8rdur til \u00ed dj\u00fapari steikipannu vi\u00f0 loki, kalla\u00f0 wok. \u00cd Su\u00f0urkina ver\u00f0ur r\u00eds eti\u00f0 aftur vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sr\u00e6ttunum. \u00cd Nor\u00f0urkina anna\u00f0hv\u00f8rt hveitibollar ella hveitinudlar. Eti\u00f0 ver\u00f0ur \u00far sm\u00e1um sk\u00e1lum vi\u00f0 pinnum. R\u00eds, anna\u00f0hv\u00f8rt k\u00f3ka\u00f0, guvuk\u00f3ka\u00f0 ella stekt, er h\u00f8vu\u00f0skostur \u00ed mongum kinverskum r\u00e6ttum.\n\nKinverskar b\u00f3kmentir \nKinverskar b\u00f3kmentir hava eitt serstakt pl\u00e1ss \u00ed heimss\u00f8guni, vi\u00f0 t\u00ed kultinum i\u00f0 ognast t\u00ed skriva\u00f0a or\u00f0inum \u00ed Kina ta serstaka \u00ed teimum kinversku teknunum, sum hava s\u00edn uppruna \u00ed sp\u00e1d\u00f3mslist, og sum er fullkomiliga \u00f3l\u00edkt teimum fonetisku skipanunum, sum ver\u00f0a n\u00fdttar \u00e1 flestu \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum.\n\nVerk av filosofiskum slag hava ein t\u00fd\u00f0andi lut \u00ed kinverskum b\u00f3kmentum, serliga undir Zhou-r\u00edkinum, vi\u00f0 t\u00ed \"si\u00f0bundna\" konfusiansku ella teimum taoistisku klassikarunum. S\u00ed\u00f0an er ta\u00f0 kinversk yrkingalist, i\u00f0 gerst t\u00fddningarmiklari vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, serstakliga undir Tang-r\u00edkinum.\n\nS\u00ed\u00f0an veksur prosan framm vi\u00f0 kendum verkum sum Fer\u00f0in m\u00f3t Vestri \u00ed 1500-talinum, ella familjuskalds\u00f8gan Hong Lou Meng (\u7ea2\u697c\u68a6) fr\u00e1 18. \u00f8ld (Dreymurin um ta\u00f0 rey\u00f0a r\u00fami\u00f0).\n\nS\u00ed\u00f0an v\u00f3ru kinverskar b\u00f3kmentir raktar av afturgongd beint eftir at Qing-r\u00edki\u00f0 fall. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist endin \u00e1 t\u00ed klassisku mentanini. Hu Shih (f. 1891, d. 1962) og Lu Xun (f. 1881, d. 1936) gj\u00f8rdist undangongumenn til n\u00fat\u00ed\u00f0ar kinversku b\u00f3kmentirnar.\n\nLakkarbei\u00f0i \n\nD\u00f8mi um lakklist eru etipinnar.\n\nT\u00f3nleikur \n\nKinesiskur t\u00f3nleikur hevur eitt heilt serligt lj\u00f3\u00f0. Kinverjar hava ment lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri \u00ed st\u00f3rum tali, eitt n\u00fa zheng, xiao og erhu. Lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri\u00f0 sheng fekk eina r\u00f8\u00f0 av l\u00edknandi lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum \u00ed Vesturheiminum.\n\nSilkiframlei\u00f0sla \n\nKina hevur r\u00edka traditi\u00f3n fyri at framlei\u00f0a silki.\n\nM\u00e1li\u00f0 \n\nAlmenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Kina er kinverskt ella mandarin, sum \u00f8ll tosa uttan tey, sum b\u00fagva \u00fati vi\u00f0 strondina \u00ed \u00datsynnings\u00e1sia. Har tosa tey kanton ella onnur kinversk m\u00e1l. \u00cd hv\u00f8rjum m\u00e1li eru n\u00f3gv bygdarm\u00e1l. \u00d8ll kinversk m\u00e1l hava sama skriftm\u00e1l. Bori\u00f0 saman vi\u00f0 stavra\u00f0 okkara, sum er 32 b\u00f3kstavir, eru fleiri enn 50.000 tekn \u00ed kinverska skriftm\u00e1linum. Hv\u00f8rt tekn merkir eitt or\u00f0 ella eitt hugtak. Fyri einf\u00f8ld or\u00f0, til d\u00f8mis \"himmal\" og \"regn\", er eitt tekn. Fyri samansett or\u00f0 eru tvey ella fleiri tekn. \"Telefon\" ver\u00f0ur skriva\u00f0 vi\u00f0 tveimum teknum \u2013 teknunum fyri \"ravmagn\" og sagnor\u00f0inum \"tala\".\n\nKalligrafi \n\nKalligrafi er ein serligur skrivih\u00e1ttur, og v\u00f8kru kinesisku skriftteknini koma best til s\u00edn r\u00e6tt, t\u00e1 tey eru hondkalligrafera\u00f0.\n\nKalligrafi er h\u00f8gt mett list \u00ed Kina og javnsett vi\u00f0 m\u00e1lningalist, t\u00ed at skrivarin m\u00e1 leggja s\u00e6r n\u00e6r at skriva teknini r\u00f8tt og v\u00f8kur.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n Asia\n\nKeldur \n\nAsia\nKina"}
{"id": "6919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ecstasy", "title": "Ecstasy", "text": "Ecstasy er eitt r\u00fasevni vi\u00f0 kemiska heitinum MDMA (3,4-methylenedioxy-N-methylamphetamine). Ta\u00f0 er eitt ta\u00f0 vanligasta r\u00fasevni\u00f0 \u00ed vesturheiminum og ver\u00f0ur oftast selt sum lita\u00f0ar tablettir vi\u00f0 ymiskum b\u00famerkjum \u00e1. Ta\u00f0 er \u00f3l\u00f3gligt \u00ed flestu londum.\n\nN\u00fdtarin kennur seg opnan, erligan, ovurs\u00e6lan og f\u00e6r eyka orku. Ecstasy ver\u00f0ur hildi\u00f0 at virka vi\u00f0 at \u00f8kja um \u00farskiljingina av signalevninum serotonini (og, \u00ed minni mun, noradrenalin og dopamin) \u00ed heilanum og for\u00f0a fyri enduruppt\u00f8ku av t\u00ed. Ein vanlig dosa er 100-150 mg.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nR\u00fasevni"}
{"id": "6920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anholt", "title": "Anholt", "text": "<noinclude>\nAnholt er mest isolera\u00f0a oyggin \u00ed Danmark. Hon liggur mitt \u00ed Kattegat, og so fjart fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum landi, at ta\u00f0 ikki ber til at b\u00fagva \u00e1 Anholt og pendla til arbei\u00f0is ella \u00ed sk\u00fala.\nAnholt er ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Danmark, har s\u00f3lin sk\u00ednur mest.\n\nN\u00e1tt\u00fara \nAv t\u00ed at allur sk\u00f3garv\u00f8ksturin var\u00f0 feldur mi\u00f0skei\u00f0is 1600-talinum, t\u00e1 eitt sera kalt \u00e1rat\u00edggju var, er oyggin n\u00fa l\u00e1ghei\u00f0i n\u00e6stan \u00f8ll sum hon er - st\u00f8rsta l\u00e1ghei\u00f0i \u00ed Nor\u00f0urevropa. Av t\u00ed sama er plantul\u00edvi\u00f0 \u00e1 Anholt sermerkt. Har vaksa mest sk\u00f3nir og a\u00f0rar plantur, sum tr\u00edvast \u00ed turki.\nMeginparturin av oynni er fri\u00f0a\u00f0 lendi. Ikki er loyvt at koyra ella r\u00ed\u00f0a \u00ed l\u00e1ghei\u00f0alandslagnum, men \u00f8ll hava loyvi at ganga har.\n\nLandal\u00e6ra \nOyggin er 22 km2 til st\u00f8ddar. Tveir teir st\u00f8rstu heyggjarnir \u00e1 oynni nevnast S\u00f8nderbjerg (48 m) og Nordbjerg (39 m).\n\nKeldur \n Anholt F\u00e6rgefart\n\nB\u00f8kur \n Anholts flora (2007). Forlagi\u00f0 Anholt.\n\nOyggjar \u00ed Danmark"}
{"id": "6921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iran", "title": "Iran", "text": "Iran er eitt land \u00ed Mi\u00f0eystri og Asia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Teheran, og landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 75 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar.\n\nNavni\u00f0 \n\nNavni\u00f0 Iran er ein avlei\u00f0sla av Aryana Vaejo, sum merkir upprunin hj\u00e1 ariarunum. Persar og medar v\u00f3ru eftirkomarar eftir indoeuropeiska ni\u00f0ursetuf\u00f3lkinum (ariarunum). Medarnir grunda\u00f0u uml. 700 f.Kr. iransku tj\u00f3\u00f0ina, sum uml. 600 f.Kr. var\u00f0 lagt \u00ed oy\u00f0i av Kyrosi Mikla, sum \u00ed sta\u00f0in grunda\u00f0i persiska r\u00edki\u00f0, Persia. Landi\u00f0 kalla\u00f0is Persia heilt til 1935, t\u00e1 Reza Shah endurinnf\u00f8rdi navni\u00f0 Iran.\n\nS\u00f8ga \n\nAleksandur Mikli (356 f.Kr.-323 f.Kr.) gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed Iran (Persia) \u00ed 334 f.Kr., og t\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i, st\u00fdrdi ein av herovastum hansara, Selevkos (358 f.Kr.\u2013281 f.Kr.), landinum. Um 250 f.Kr. grunda\u00f0i ein herovasti \u00ed Mi\u00f0\u00e1sia, Arsakes (?-211 f.Kr.), kongsveldi\u00f0 Partia \u00ed Eysturiran. Ein skyldma\u00f0ur hansara, Mithridates 1. (195 f.Kr.-138 f.Kr.), t\u00f3k vi\u00f0 tr\u00fanuni \u00ed 171 f.Kr. og st\u00fdrdi \u00ed 33 \u00e1r. Hann t\u00f3k n\u00f3gv lond, sum Darius 1. persakongur (550 f.Kr.\u2013486 f.Kr.) hev\u00f0i tiki\u00f0 fyri meira enn 300 \u00e1rum frammanundan. \u00cd eini herfer\u00f0 fyri og a\u00f0rari eftir t\u00f3k Mithradates londini \u00edmillum Kaspiskahav og Persafl\u00f3gva og heilt eystur at indiamarkinum. Hann bygdi eina herna\u00f0arlegu vi\u00f0 \u00e1nna Tigris t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin Selevkeia, og tey v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd saman \u00ed ein b\u00fd, Ktesifon, sum gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Partia. Mithradates doy\u00f0i \u00ed 138 f.Kr., men arsakiska kongs\u00e6ttin r\u00e1ddi \u00ed st\u00edvliga 300 \u00e1r. Partia var\u00f0 verandi st\u00f3rveldi upp aftur longur. Grikska mentanin, sum hev\u00f0i breitt seg \u00ed Iran, t\u00e1 i\u00f0 Aleksandur leg\u00f0i r\u00edki\u00f0 undir seg, doy\u00f0i \u00fat, og persisk mentan, sum kykna\u00f0i upp aftur, kom \u00ed sta\u00f0in.\n\nB\u00faskapur\n\nHandilstilt\u00f8k m\u00f3tvegis Iran \n\nHandilstilt\u00f8kini \u00edm\u00f3ti Iran eru farin at virka av \u00e1lvara \u00ed 2012, og \u00ed oktober 2012 var \u00f3fri\u00f0ur \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Teheran, har f\u00f3lk m\u00f3tm\u00e6ltu teimum versna\u00f0u b\u00faskaparvi\u00f0urskiftunum. Tey v\u00f3ru serliga misn\u00f8gd vi\u00f0, at vir\u00f0i\u00f0 \u00e1 landsins gjaldoyra er minka\u00f0 sera n\u00f3gv. L\u00f8greglan leg\u00f0i upp\u00ed vi\u00f0 t\u00e1ragassi, og n\u00f3gv f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u tilin. Amerikanski uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin, Hillary Clinton, sigur \u00ed einari vi\u00f0merking, at ta\u00f0 er st\u00fdri\u00f0 \u00ed Iran, sum hevur skyldina av, at landsins b\u00faskaparst\u00f8\u00f0a er versna\u00f0. Hon sigur, at vil st\u00fdri\u00f0 sleppa s\u00ednum kjarnorku\u00e6tlanum og samstarva vi\u00f0 onnur lond og altj\u00f3\u00f0a stovnar, ver\u00f0a tilt\u00f8kini \u00edm\u00f3ti landinum sett \u00far gildi. Iranska gjaldoyra\u00f0, rialurin, er minka\u00f0ur umlei\u00f0 40 prosent \u00ed vir\u00f0i \u00ed seinastuni, men samb\u00e6rt USA kemst ta\u00f0 ikki av handilstilt\u00f8kunum, men av skeivum b\u00faskaparpolitikki hj\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Iran .\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nIranar elska f\u00f3tb\u00f3lt og teir forguda stj\u00f8rnusp\u00e6lararnar. F\u00f3tb\u00f3ltur er eitt av teimu f\u00e1u \u00f8kjunum \u00ed iranska samfelagnum, har b\u00e6\u00f0i menn og kvinnur kunnu v\u00edsa st\u00f3rar kenslur. S\u00ed\u00f0an Ayatollah Khomeini t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed Iran \u00ed 1979, hava f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir veri\u00f0 banna\u00f0 \u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 konuf\u00f3lki, men genturnar sn\u00edkja seg inn \u00edl\u00e6tnar sum menn, og t\u00e6r venja f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 tekjunum og renna aftan\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsstj\u00f8rnunum, t\u00e1 teir venja.\n\nOlja og politikkur \n\nT\u00e1 oljukeldurnar f\u00f3ru at spr\u00edkja \u00ed 1900-\u00e1runum, gj\u00f8rdist Iran t\u00e6tt kn\u00fdtt at Vesturheiminum, serliga Bretlandi, sum fekk st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 iranskan b\u00faskap. Undir seinna heimsbardaga eggja\u00f0u tey alliera\u00f0u Iran til at koma \u00ed teirra part m\u00f3ti T\u00fdsklandi, men av t\u00ed at Reza Shah t\u00f3k undir vi\u00f0 t\u00fdskarunum, avgj\u00f8rdi hann, at Iran skuldi vera uttanvelta\u00f0. Tey alliera\u00f0u hersettu Iran, og Reza Shah var\u00f0 sendur \u00ed eksil. Sonur hansara, Muhammad Reza Pahlavi (vanliga umr\u00f8ddur Shahurin), kom \u00ed hansara sta\u00f0.\n\nInntil 1979 var Iran eitt r\u00e6ttiliga fr\u00edtt samfelag, har sangur og dansur v\u00f3ru loyvd, og kvinnur ikki v\u00f3r\u00f0u noyddar at ganga vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0turrikl\u00e6\u00f0i. Men islamiska kollveltingin hetta \u00e1ri\u00f0, leidd av Ayatollah Khomeini, sum millum anna\u00f0 gj\u00f8rdi, at Shahurin var\u00f0 noyddur at fl\u00fdggja, vi\u00f0f\u00f8rdi eisini, at kvinnur og gentur n\u00fa skuldu ganga vi\u00f0 turrikl\u00e6\u00f0i. \n\nHoyrir t\u00fa t\u00ed\u00f0indi um Iran, so er ta\u00f0 alt\u00ed\u00f0 forsetin Mahmoud Ahmadinejad, i\u00f0 tosar ella ver\u00f0ur nevndur. Men veruligi lei\u00f0arin \u00ed Iran er muslimski lei\u00f0arin Seyed Ali Khamenei. Islamisk l\u00f3gg\u00e1va \u00ed Iran br\u00fakar enn almenna avr\u00e6tting, steining og t\u00fa kanst f\u00e1a dey\u00f0ad\u00f3m fyri \u00f3tr\u00faskap ella homoseksualitet \u00ed Iran. Seyed Ali Khamenei er Ayatollah (ovasti) \u00ed islamiska r\u00e1\u00f0num \u00ed Iran. \u00cd Iran er dey\u00f0ad\u00f3mur fyri manndr\u00e1\u00f0, \u00f3tr\u00faskap, ney\u00f0t\u00f8ku, v\u00e1pna\u00f0 r\u00e1n, narkotikasmugling og at konvertera fr\u00e1 islam til a\u00f0ra tr\u00fagv. Samb\u00e6rt Amnesty International er Iran ta\u00f0 landi\u00f0, sum tekur l\u00edvi\u00f0 av flestu f\u00f3lkum \u00ed heiminum, eftir Kina. \n\nIran hevur praktisera\u00f0 sokalla\u00f0u Sharia-l\u00f3g s\u00ed\u00f0ani kollveltingina \u00ed 1979.\n\nKeldur \n\n Satrapi, Marjane: Min Iranske Barndom, Forlaget Carlsen, 2005.\n Fimm hongdir eftir ney\u00f0t\u00f8ku - Vikublad.fo\n\nS\u00ed eisini \n\n Mi\u00f0eystur\n Asia\n\nIran\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "6952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Immunskipan", "title": "Immunskipan", "text": "Immunskipanin er verjuskipanin hj\u00e1 kropppinum \u00edm\u00f3ti sm\u00e1verum, so sum  bakterium og virusum. Immunskipanin er samansett av ymiskum sl\u00f8gum av hv\u00edtum bl\u00f3\u00f0kyknum. T\u00e1 kroppurin ver\u00f0ur smitta\u00f0ur av til d\u00f8mis eini bakteriu leypa hv\u00edtu bl\u00f3\u00f0kyknurnar \u00e1 og royna at drepa t\u00e6r fremmandu kyknurnar.\n\nImmunskipanin hevur minni, sum ger at n\u00e6stu fer\u00f0 kroppurin kemur \u00ed samband vi\u00f0 bakteriuna, er kl\u00e1rt vi\u00f0 andevnum sum kunnu merkja j\u00fast hesa bakteriuna so hon ver\u00f0ur dripin beinanvegin.\n\nImmunskipanin er deild upp \u00ed ta vi\u00f0f\u00f8ttu og ta tillaga\u00f0u immunskipanina.\n\nVi\u00f0f\u00f8dda immunskipanin \n\nTann vi\u00f0f\u00f8dda immunskipanin er ein skipan sum n\u00e6stan allir l\u00edvsformar hava og er tann skipanin sum virkar beinanvegin t\u00e1 ein fremmand kykna kemur \u00ed kroppin. Ta\u00f0 er ein \u00f3spesifikk skipan og er uppbygt av eini komplementskipan og ymiskum sl\u00f8gum av fagosyttum (kyknur i\u00f0 drepa fremmandar kyknur vi\u00f0 at eta t\u00e6r):\n\n Makrofagar\n N\u00e1t\u00farligar dreparakyknur\n Neutrofilar\n Dendritkyknur\n\nTa\u00f0 finnast eisini a\u00f0rar kyknur \n\n Mastkyknur\n Basofilar\n\nTillaga\u00f0a immunskipanin \n\nTann tillaga\u00f0a immunskipanin er ein skipan sum bert geisladj\u00f3r hava og virkar vi\u00f0, at ymiskar kyknur hava ymisk antigen. Solei\u00f0is ber til at tillaga verjuna \u00edm\u00f3ti bakteriur og virusum. Hetta elvir til eina sterkari verju, sum eisini hevur m\u00f8guleika at minnist bakteriur kroppurin hevur m\u00f8tt fyrr.\nSkipanin er samansett av tveimum sl\u00f8gum av lymfosyttum: T-kyknur og B-kyknur\n\n T-drepara kyknur (TC): Drepa kyknur vi\u00f0 fremmandum antigenum \u00e1 yvirflatuni, t.d. kyknur, i\u00f0 eru smitta\u00f0ar vi\u00f0 einum virusi\u00f0.\n T-hj\u00e1lpara kyknur (TH1): Gera makrofagar meiri virknar.\n T-hj\u00e1lpara kyknur (TH2): Stimbra B-kyknur til at framlei\u00f0a andevni.\n B-kyknur: Upprunalig B-kykna sum gerst til plasma- og minnikyknur, t\u00e1 hon ver\u00f0ur stimbra av TH2 kyknum.\n B-plasma kyknur: Stuttlivandi kykna sum framlei\u00f0ir andevni.\n B-minni kyknur: Minnast antigenir kroppurin hevur m\u00f8tt upp til fleiri \u00e1r. Gerst til plasma kyknu t\u00e1 hon m\u00f8tir antigeni aftur.\n\nKomplementskipanin er eisini ein partur av t\u00ed tillaga\u00f0u immunskipanini.\n\nAndevni \n\nAndevni (antistoffir), eisini kalla\u00f0i immunoglobulin (stytt Ig), eru evni framleidd av B-kyknum sum kenna \u00e1v\u00edsar partar av fremmandum kyknum aftur, nevnd antigenir. Kroppurin framlei\u00f0ir B-kyknur vi\u00f0 fleiri milliardum av ymiskum andevnum og n\u00f8kur av hesum passa so saman vi\u00f0 pettum \u00e1 fremmandum kyknum. T\u00e1 ein B-kykna hevur funni\u00f0 t.d. eina bakteriu vi\u00f0 einum antigeni\u00f0, i\u00f0 andevni hennara passar saman vi\u00f0, v\u00edsur hon antigeni til eina TH2-kyknu, sum stimbrar B-kyknuna so hon deilir seg og gerst til B-plasma kyknur sum framlei\u00f0a st\u00f3rar n\u00f8gdir av andevni \u00edm\u00f3ti j\u00fast hesi bakteriu.\n\nTa\u00f0 finnast fimm ymisk sl\u00f8g av andevni \n\n IgA: Finst mest \u00ed sl\u00edmhindum.\n IgD: Hevur ongan kendan leiklut, men er mest vanligt \u00e1 B-minni kyknum .\n IgE: Bindur til allergenir og stimbrar mastkyknur at \u00farskilja histamin og sp\u00e6lir harvi\u00f0 ein leiklut \u00ed ovurvi\u00f0kv\u00e6mi.\n IgG: Er ta\u00f0 mest vanliga andevni, men ver\u00f0ur mest framleitt seint \u00ed verjuni. Kann aktivera komplementskipanina.\n IgM: Er fyrsta verjan \u00edm\u00f3ti fremmandum kyknum. Kann aktivera komplementskipanina.\n\nKomplement skipanin \n\nKomplementskipanin er b\u00e6\u00f0i ein partur av vi\u00f0f\u00f8ddu og tillaga\u00f0u immunskipanini, sum hj\u00e1lpir kroppinum at  drepa fremmandar kyknur vi\u00f0 at gera hol \u00e1 membranin.\n\nAutoimmunar sj\u00fakur \n\nAutoimmunar sj\u00fakur koma av at kroppurin framlei\u00f0ir andevni \u00edm\u00f3ti s\u00ednum egnu kyknum og elvir til at t\u00e6r ver\u00f0a \u00e1lopnar av immunskipanini. D\u00f8mi um nakrar autoimmunar sj\u00fakur:\n Diabetes mellitus (typa 1): Andevni \u00edm\u00f3ti insulinframlei\u00f0andi kyknum \u00ed b\u00faksp\u00fdttkertlinum.\n Multipel sklerosa: Andevni \u00edm\u00f3ti meginnervaskipanini.\n Myasthenia gravis: Andevni \u00edm\u00f3ti \u00e1v\u00edsum reseptorum \u00ed musklunum.\n\nKeldur \n\n Michael T. Madigan, John M. Martinko, Brock Biology of Microorganisms, 11th Edition, 2006, Pearson Prentice Hall.\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salmonella", "title": "Salmonella", "text": "Salmonella er ein \u00e6tt av stavforma\u00f0um, gramnegativum bakterium, sum elva til tyfus, paratyfus og mateitran.\nT\u00e6r finnast fyrst og fremst \u00ed flogfena\u00f0i, eggum, mj\u00f3lk og kj\u00f8ti.\n\nD\u00f8mi um sl\u00f8g av salmonellabakterium:\n Salmonella typhi: Elvir til tyfus.\n Salmonella enterica: Elvir til mateitran.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKyknul\u00e6ra\nSm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boys%20In%20A%20Band", "title": "Boys In A Band", "text": "Boys In A Band er ein f\u00f8royskur rokkb\u00f3lkur. T\u00e1 i\u00f0 P\u00e6tur, Heri, Heini, R\u00f3gvi og S\u00edmun \u00e1 heysti 2006 stovna\u00f0u b\u00f3lkin vi\u00f0 heitinum Boys In A Band, settu teir somulei\u00f0is gongd \u00ed eitt n\u00fdtt r\u00e1k \u00ed f\u00f8royskum t\u00f3nleiki. Teir vistu bara ikki av t\u00ed. S\u00ed\u00f0ani hevur b\u00f3lkurin veri\u00f0 ein av aktivastu b\u00f3lkum \u00ed F\u00f8royum. \n\nBoys In a Band siga seg sp\u00e6la kovboyrokk, sum stutt sagt er ein blanding av aggandi gomlum bluest\u00f3nleiki og spildurn\u00fdggjum rokki. B\u00f3lkurin er fullkomiliga elektriskur \u00e1 palli. Eftir legendarisku framf\u00f8rsluna \u00ed Kagganum, har Boys In A Band sp\u00e6ldu \u00ed sambandi vi\u00f0 st\u00f3ra AME-tiltaki\u00f0, v\u00f3r\u00f0u teir b\u00f3ka\u00f0ir til ikki f\u00e6rri enn tr\u00edggjar festivalar ni\u00f0ri \u00ed summar 2007. Teir eru somulei\u00f0is v\u00e6lumt\u00f3ktir \u00e1 15 teim bestu, hava vunni\u00f0 Planet Awards fyri at vera besti n\u00fdggi b\u00f3lkurin \u00ed 2006.\n\nHei\u00f0ur \n2007 - Vunnu Global Battle of the Bands t\u00f3nleikakappingina \u00ed Onglandi\n\nKeldur \n\n Asfalt.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n MySpace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari"}
{"id": "6961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kykna", "title": "Kykna", "text": "Ein kykna er minsta sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga eindin \u00ed eini livandi veru.\n\nS\u00ed eisini \n Bakteria \n Salmonella\n T-kykna\n\nKyknul\u00e6ra\nSm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T-kykna", "title": "T-kykna", "text": "Ein T-kykna er eitt slag av hv\u00edtum bl\u00f3\u00f0kyknum og sostatt ein partur av immunskipanini. T-kyknur ver\u00f0a framleiddar \u00ed beinmerginum, men b\u00fana\u00f0ar \u00ed thymus (h\u00e1lseitlinum), ha\u00f0ani heiti\u00f0 stavar.\n\nT-kyknur kunnu kennast fr\u00e1 B-kyknum vi\u00f0 at t\u00e6r hava ein \u00e1v\u00edsan reseptor \u00e1 yvirflatuni, T-kyknu-reseptorin (TCR = T Cell Receptor).\n\nT-kyknur kunnu b\u00fdtast \u00ed:\n Hj\u00e1lpi-t-kyknur (TH1, TH2) senda signalir og stimbra harvi\u00f0 immunskipanina. T\u00e6r hava proteini\u00f0 CD4 \u00e1 yvirflatuni. Hesar kyknur eru \u00e1lopsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 HIV-virusinum.\n Drepara-t-kyknur (TC) drepa virussmitta\u00f0ar kyknur. T\u00e6r hava proteini\u00f0 CD8 \u00e1 yvirflatuni.\n\nKeldur \n Michael T. Madigan, John M. Martinko, Brock Biology of Microorganisms, 11th Edition, 2006, Pearson Prentice Hall.\n\nKyknul\u00e6ra\nSm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Almenn%20ogn", "title": "Almenn ogn", "text": "Public domain ofta stytt PD, merkir almenn ogn. Ta\u00f0 vil siga ongin eigari og t\u00ed ongin upphavsr\u00e6ttur.\n\nImmaterialr\u00e6ttur"}
{"id": "6976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antibiotika", "title": "Antibiotika", "text": "Antibiotika er heiliv\u00e1gur \u00edm\u00f3ti bakteriusmittum. Grundarlagi\u00f0 undir virkna\u00f0inum \u00e1 antibiotika er, at ta\u00f0 er munur \u00e1 bakteriukyknunum (prokaryotar) og vertkyknunum (eukaryotar). Ta\u00f0 fyrst uppdaga\u00f0a antibiotika\u00f0i\u00f0 var penisillin, og enn \u00ed dag eru tey ymisku sl\u00f8gini av penisillini tey mest n\u00fdttu antibiotika\u00f0ini.\n\nFlokking \nAntibiotika ver\u00f0a ofta flokka\u00f0 \u00ed fimm b\u00f3lkar eftir hvussu tey virka:\n \u00c1virka kyknuveggframlei\u00f0sluna:\n\u03b2-laktam antibiotika, her\u00edmillum tey ymisku penisillinini, t.d. Phenoxymethylpenisillin, Amoxicillin, Pivmecillinam\nGlykopeptidir, t.d. Vancomycin\n \u00c1virka proteinframlei\u00f0sluna:\nAminoglykosidir, t.d. Gentamicin\nTetracyklinir, t.d. Tetracyklin, Oxytetracyklin, Doxycyklin\nMakrolidir, t.d. Erythromycin, Roxithromycin, Azithromycin\nChloramphenicol\nFusidins\u00fdra\n \u00c1virka nukleins\u00fdruframlei\u00f0sluna:\nQuinolonir, t.d. Ciprofloxacin, Ofloxacin\nNitroimidazolir, t.d. Metronidazol\nNitrofuranir, t.d. Nitrofurantoin\n \u00c1virka folins\u00fdruframlei\u00f0sluna:\nSulfonamidir, t.d. Sulfamethizol\nTrimethoprim\n \u00c1virka kyknumembranframlei\u00f0sluna:\nPolymyxinir\n\n Bakteria\n\nKeldur \n\n S. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004, Blackwell Publishing.\n\nS\u00ed eisini\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aminoglykosid", "title": "Aminoglykosid", "text": "Aminoglykosidir eru eitt slag av antibiotika. Tey virka vi\u00f0 at binda til ribosomi\u00f0 hj\u00e1 bakteriuni og for\u00f0a sostatt fyri translati\u00f3nini av mRNA. Tey elva eisini til feillesing og harvi\u00f0 til \u00f3virkandi proteinir.\n\nTey t\u00fddningarmiklastu antibiotikaini \u00ed hesum flokkinum eru:\n Gentamicin\n Tobramycin\n Netilmicin\n Amikacin\n Streptomycin\n Kanamycin\n Paromomycin\n\nKeldur \n S. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004, Blackwell Publishing.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tetracyklin", "title": "Tetracyklin", "text": "Tetracyklinir eru ein b\u00f3lkur av antibiotika. Tey virka vi\u00f0 at binda til ribosomi\u00f0 og for\u00f0a fyri binding av aminoacyl-tRNA. Harvi\u00f0 ver\u00f0ur proteinframlei\u00f0slan ste\u00f0ga\u00f0.\n\nEitt av evnunum \u00ed hesum b\u00f3lki eitur sj\u00e1lvt tetracyklin.\n\nTey t\u00fddningarmiklastu antibiotikaini \u00ed hesum flokkinum eru:\n Tetracyklin\n Doxycyklin\n Lymecyklin\n Oxytetracyklin\n\nKeldur \n\n S. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004,  Blackwell Publishing.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ribosom", "title": "Ribosom", "text": "Eitt ribosom er eitt l\u00edti\u00f0 og t\u00e6tt organel \u00ed kyknum sum framlei\u00f0ur proteinir. Ribosom eru umlei\u00f0 20nm \u00ed tv\u00f8rm\u00e1t og eru samansett av 65% ribosomal RNA og 35% ribosomal proteinum. Ribosom t\u00fd\u00f0ur bo\u00f0 RNA (mRNA) og byggjur her vi\u00f0 eina polypeptid ketu (t.d. eitt protein) vi\u00f0 br\u00fak av aminos\u00fdru sum ver\u00f0ur \u00ed ver\u00f0a borin \u00fat av sendi RNA (tRNA)\n\nKyknul\u00e6ra\nSm\u00e1verul\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "6981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chloramphenicol", "title": "Chloramphenicol", "text": "Chloramphenicol er eitt slag av antibiotika. Ta\u00f0 virkar vi\u00f0 at binda til bakteriu ribosomi\u00f0 og for\u00f0a fyri ensyminum peptidyl transferase. Ta\u00f0 hevur tann fyrimunin eisini at \u00e1virka (eukaryotar) menniskjakyknur og kann t\u00ed n\u00fdtast \u00edm\u00f3ti bakterium, i\u00f0 goyma seg inni \u00ed menniskjakyknum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 sj\u00e1ldan n\u00fdtt longur \u00ed framkomnum londum, vegna sj\u00e1ldsama, men \u00e1lvarsliga hj\u00e1\u00e1rini\u00f0 bl\u00f3\u00f0mangul.\n\nKeldur \n S. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004, Blackwell Publishing.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Makrolid", "title": "Makrolid", "text": "Makrolidir eru ein b\u00f3lkur av antibiotika. Tey virka vi\u00f0 at binda til bakteriu ribosomi\u00f0, so ta\u00f0 ikki far flutt seg. Proteinframlei\u00f0slan ver\u00f0ur sostatt ste\u00f0ga.\n\nTey t\u00fddningarmiklastu evnini \u00ed hesum b\u00f3lki eru:\n Erythromycin\n Roxithromycin\n Azithromycin\n Clarithromycin\n Spiramycin\n\nKeldur \n S. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004, Blackwell Publishing.\n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fusidins%C3%BDra", "title": "Fusidins\u00fdra", "text": "Fusidins\u00fdra er eitt steroid antibiotika. Ta\u00f0 virkar vi\u00f0 at for\u00f0a fyri protein framlei\u00f0sluni. Ta\u00f0 er bakteriustatiskt.\n\nKeldur \n\n S. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004, Blackwell Publishing.\n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Quinolon", "title": "Quinolon", "text": "Quinolonir eru ein b\u00f3lkur av antibiotika. Tey virka vi\u00f0 at tarna einum ensymi\u00f0, i\u00f0 kallast DNA gyrase. Hetta ensym stendur fyri at vinda bakteriu kromosomi\u00f0 upp, sum vanliga er sn\u00fagvi\u00f0 saman. T\u00e1 ensymi\u00f0 ver\u00f0ur tarna, sleppur RNA polymerase ikki framat DNA-streinginum, og transkripti\u00f3nin sleppur sostatt ikki \u00ed gongd.\n\nQuinolonini, i\u00f0 n\u00fa ver\u00f0a n\u00fdtt, hoyra til ein n\u00fdggjari undirb\u00f3lk: Fluoroquinolonir.\n\nTey t\u00fddningarmestu evnini \u00ed hesum b\u00f3lkinum eru:\nCiprofloxacin\nOfloxacin\nMoxifloxacin\nNorfloxacin\n\nKeldur\nS. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004,  Blackwell Publishing.\n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nitroimidazol", "title": "Nitroimidazol", "text": "Nitroimidazolir eru ein b\u00f3lkur av antibiotika. Tey virka \u00edm\u00f3ti anaerobum bakterium. Tey oy\u00f0ileggja DNA-uppbygna\u00f0in og ste\u00f0ga harvi\u00f0 nukleins\u00fdruframlei\u00f0sluni.\n\nT\u00fddningarmiklastu evnini \u00ed hesum b\u00f3lki eru:\nMetronidazol\n\nKeldur\nS. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004,  Blackwell Publishing.\n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nitrofuran", "title": "Nitrofuran", "text": "Nitrofuranir eru ein b\u00f3lkur av antibiotika. Tey virka vi\u00f0 at oy\u00f0ileggja DNA-bygna\u00f0in og drepa harvi\u00f0 bakteriuna. \n\nT\u00fddningarmiklastu evnini \u00ed hesum b\u00f3lki eru: \n\n Nitrofurantoin. \n Nitrofurazon.\n\nKeldur  \n\n S. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004,  Blackwell Publishing.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trimethoprim", "title": "Trimethoprim", "text": "Trimethoprim er eitt antibiotikum. Ta\u00f0 virkar vi\u00f0 at t\u00e1lma ensymi\u00f0 dihydrofolat reduktase (DHFR), sum er eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 ensym \u00ed DNA framlei\u00f0sluni. Hetta elvir til at bakterian kemur at mangla byggisteinar til DNA, og far sostatt ikki deilt seg.\n\nKeldur\nS. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004,  Blackwell Publishing.\n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sulfonamid", "title": "Sulfonamid", "text": "Sulfonamidir eru ein b\u00f3lkur av antibiotika. Tey \u00e1virka DNA-replikati\u00f3nina, so bakterian ikki f\u00e6r deilt seg. Tey virka bakteriustatiskt.\n\nTey t\u00fddningarmestu evnini \u00ed hesum b\u00f3lkinum eru:\nSulfamethizol\nSulfamethoxazol\n\nKeldur\nS. P. Denyer, N. A. Hodges, S. P. Gorman, Hugo & Russel's Pharmaceutical Microbiology, 7th Edition, 2004, Blackwell Publishing.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "6993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3t%C3%B3lvs%C3%B8ka", "title": "B\u00f3t\u00f3lvs\u00f8ka", "text": "B\u00f3t\u00f3lvs\u00f8ka ella b\u00f3t\u00f3lvsmessa er 17. juni. Dagurin eitur eftir einum benadiktinaramunki, B\u00f3t\u00f3lvi ella Botholphus, sum seint \u00ed 7. \u00f8ld grunda\u00f0i eitt kleystur \u00ed Lincolnshire \u00ed Onglandi.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "6995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benediktsskipanin", "title": "Benediktsskipanin", "text": "Benediktsskipanin er ein kat\u00f3lsk kleysturskipan, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 av B\u00e6nadikti \u00far Nursia (Benedictus) \u00e1 fjallinum Monte Casino \u00ed Italia \u00ed 529.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "6999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyttingnes", "title": "Nyttingnes", "text": "Nyttingnes er ein bygd \u00ed Flora kommunu \u00ed Noregi.\nNyttingnes liggur eystan fyri Flor\u00f8. Bygdin hevur 24 \u00edb\u00fagvar (2007).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "7000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heraklit", "title": "Heraklit", "text": "Heraklit (540 - 480 f.kr.) var grikskur heimspekingur og kallast ofta \"Heraklit hin Torskildi\", av t\u00ed at verk hansara einans eru til \u00ed pettum og eru ring at skilja og seta saman \u00ed heild.\nHann er kendur fyri at hava sagt, at \u00f3gj\u00f8rligt er at st\u00edga ni\u00f0ur \u00ed somu \u00e1 tv\u00e6r fer\u00f0ir, av t\u00ed at \"alt broytist\".\n\nHeimspekingar"}
{"id": "7001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Parmenides", "title": "Parmenides", "text": "Parmenides \u00far Elea (\u00e1 grikskum: \u03a0\u03b1\u03c1\u03bc\u03b5\u03bd\u03af\u03b4\u03b7\u03c2 \u03bf \u0388\u03bb\u03b5\u03ac\u03c4\u03b7\u03c2) var grikskur heimspekingur, i\u00f0 livdi \u00ed 5. \u00f8ld f.kr og ein av teimum allrat\u00fddningarmestu presokratisku heimspekingunum. Hann var n\u00e6mingur hj\u00e1 Eimeinias og grundleg\u00f0i l\u00e6rda akademii\u00f0 \u00ed Elea, har Zeno \u00far Elea og Melissos \u00far Samos l\u00f3su. \n\nEinasta, i\u00f0 liggur eftir Parmenides, eru n\u00f8kur brot \u00far yrking, i\u00f0 nevnist \"Um n\u00e1tt\u00faruna\". Vit hava bara 150 reglur - upprunaliga sigst hon at hava veri\u00f0 3.000. Hon er b\u00fdtt upp \u00ed 3 partar. Fyrst er inngangur, fyrri partur nevnist \"Sannleikin\" (alateia), og annar partur nevnist \"Hvussu alt tykist vera\" (doxa).\n\nBrotini ver\u00f0a tulka\u00f0 \u00e1 tann h\u00e1tt, at Parmenides helt, at \u00ed veruleikanum er einki, sum ta\u00f0 tykist vera - vit fata umst\u00f8\u00f0ur okkara skeivt - (hetta l\u00fdsir hann \u00ed \"doxa\"), og at handan alt er Sannleikin Mikli (og hetta l\u00fdsir hann \u00ed \"alateiu\"). Hendan mikla sannleika nevnir Parmenides \"einveru\". Tessvegna er Parmenides fa\u00f0irin at dualismuni. L\u00e6ra Parmenidesar er hin \u00f8vugta av l\u00e6ru Heraklits.\n\nHeimspekingar"}
{"id": "7002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sokrates", "title": "Sokrates", "text": "Sokrates (470 f.Kr. - 399 f.Kr.) var grikskur heimspekingur. Hann skriva\u00f0i einki sj\u00e1lvur, og vit vita bara um hann fr\u00e1 Platon, Aristoteles, herf\u00f8raranum Xenofon og komediuskaldinum Aristofanes. Hesir menn hava ymsar fatanir av Sokratesi. Platon l\u00fdsir hann sum miklan v\u00edsmann og annars eitt st\u00e1sf\u00f3lk. Xenofon l\u00fdsir Sokrates sum eitt slag av vandaleysum mi\u00f0alhampamanni. Aristofanes ger \u00ed komediu s\u00edni Sk\u00fdggjunum gj\u00f8ldur burtur \u00far Sokratesi, sum gongur og spyr b\u00fdttar spurningar.\n\nSamb\u00e6rt Platoni gekk Sokrates einans og sp\u00e1ka\u00f0i runt \u00ed Athen og pr\u00e1ta\u00f0i vi\u00f0 f\u00f3lk, og kom so l\u00ed\u00f0andi inn \u00e1 heimspekiligar spurningar. Sokrates helt, at vit \u00f8ll innast inni eru alvitandi, og at vi\u00f0 at spyrja spurningar, kunnu vit koma fram \u00e1 hetta gudd\u00f3msliga innlit, sum vit \u00f8ll hava \u00ed s\u00e1lum okkara. Hesin m\u00e1ti nevnist \"more Socratico\" - Sokrateski m\u00e1tin. Sagt ver\u00f0ur, at mamma Sokrates var lj\u00f3sm\u00f3\u00f0ir, og at Sokrates uppfata\u00f0i s\u00edn spyrjandi framfer\u00f0arh\u00e1tt sum ein \"lj\u00f3sm\u00f8\u00f0rah\u00e1tt\", har hann fekk tankar at f\u00f8\u00f0ast.\n\nSokrates var biddari, og samb\u00e6rt keldum var hann ikki s\u00f8rt tufla\u00f0ur undir konuni Xantippu, r\u00fdmdi ofta heimanifr\u00e1 undan henni. Ta\u00f0 ver\u00f0ur stundum sagt um eina grussu, at hon er ein \"xantippa\".\n\n\u00cd verki Platons \"Verjur\u00f8\u00f0a Sokratessar\", sum J.H.O. Djurhuus t\u00fdddi til f\u00f8royskt, og sum skal vera Sokratessar veruliga verjur\u00f8\u00f0a, nevnir Sokrates, at s\u00edn g\u00f3\u00f0i vinur Karifon einafer\u00f0 spurdi orakli\u00f0 \u00ed Delfi, um nakar var v\u00edsari enn Sokrates. T\u00e1 seg\u00f0i orakli\u00f0 nei, og Karifon nevndi so hetta fyri Sokratesi. Sokrates undra\u00f0ist st\u00f3rliga \u00e1 hesa frams\u00f8gn hj\u00e1 oraklinum, til hann gj\u00f8rdi ta ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u, at orakli\u00f0 hev\u00f0i r\u00e6tt, av t\u00ed at Sokrates \"visti, hvussu l\u00edti\u00f0 hann visti\", me\u00f0an f\u00f3lk flest hildu seg vita n\u00f3gv, t\u00e1 tey \u00ed veruleikanum einki vistu.\n\n\u00cd \u00e1rinum 399 var\u00f0 Sokrates d\u00f8mdur til dey\u00f0is fyri at hava \"si\u00f0spilt\" ungd\u00f3min \u00ed Athen, og hann var\u00f0 d\u00f8mdur at drekka k\u00f3k av eini eitrandi plantu. Hetta gj\u00f8rdi hann uttan at blunka.\n\n\u00cd verki s\u00ednum \"Feidon\", sum J.H.O. Djurhuus t\u00fdddi til f\u00f8royskt, l\u00fdsir Platon gj\u00f8lla, hvussu Sokrates drekkur eitri\u00f0 og doyr - fyrst missir hann kensluna \u00ed f\u00f3tum, so beinunum, og so v\u00ed\u00f0ari allan vegin uppeftir, til hann doyr. Hesar l\u00fdsingar Platons tulka summi sum l\u00fdsing av heimspeki hansara - t\u00e1 s\u00e1lin fer \u00far likaminum, gerst fr\u00e6ls.\n\nHeimspekingar"}
{"id": "7003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guy%20de%20Maupassant", "title": "Guy de Maupassant", "text": "Guy de Maupassant (1850 - 1893) var ein franskur h\u00f8vundur og yrkjari sum skriva\u00f0i fleiri enn 300 stutts\u00f8gur. Hann ver\u00f0ur sagdur at hava skriva\u00f0 bestu stutts\u00f8gurnar \u00e1 fronskum yvirh\u00f8vur. T\u00e6r eru lutligar, m\u00e1lsliga fullkomiligar og speiskar. T\u00e6r flestu eru sera stuttar og sn\u00fagva seg um gerandishendingar, men eru t\u00f3 s\u00e1larfr\u00f8\u00f0iliga gl\u00f8ggar og lata n\u00f3gv vera \u00f3sagt.\n\nEin beiggi hansara gj\u00f8rdist svakur, og Guy hj\u00e1lpti til vi\u00f0 at f\u00e1a hann innlagdan; \u00ed hur\u00f0ini vendi beiggin s\u00e6r \u00e1 og seg\u00f0i vi\u00f0 Guy: \"Ta\u00f0 eri ikki eg, sum eri tann svaki \u00ed okkara familju - ta\u00f0 er t\u00fa!\" Maupassant fekk syfilis, t\u00e1 hann var ungur, og seinni \u00ed l\u00edvinum var\u00f0 hann innlagdur \u00e1 sinnissj\u00fakrah\u00fas, har hann doy\u00f0i. \"Horlin\" er kendasta stutts\u00f8ga Maupassants - hon er um ein, sum bl\u00edvur svakur - og hon var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1\u00f0renn hann visti av, at hann hev\u00f0i hesa serligu kynssj\u00faku.\n\nTv\u00e6r av s\u00f8gum hansara hevur Jakob Jakobsen, doktari, t\u00fdtt til f\u00f8royskt sum b\u00f3kmentaliga roynd vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0fr\u00f8\u00f0iligu stavseting s\u00edni fr\u00e1 1889. T\u00e6r eru \"\u00c1 H\u00e4venun\" og \"Tvair vinir\", b\u00e1\u00f0ar givnar \u00fat \u00ed 1891 \u00ed l\u00edtlu b\u00f3kini: Tv\u00e4r sm\u00e1s\u00f8vur av Guy de Maupassant, s\u00e6ttar \u00fat upp\u00e1 f\u00f8rist. T\u00f3rshavn 1891. (B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1977)\n\nFranskir rith\u00f8vundar\nFranskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1850\nAndl\u00e1t \u00ed 1893"}
{"id": "7004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edgar%20Allan%20Poe", "title": "Edgar Allan Poe", "text": "Edgar Allan Poe (1809 - 1849) var ein amerikanskur dypsomaniskur h\u00f8vundur og yrkjari. Hann hevur umd\u00f8mi\u00f0 at vera heimsins \u00f3lukkuligasti h\u00f8vundur. Hann menti stutts\u00f8gutekstaslagi\u00f0 til st\u00f8rsta skaldskap og skriva\u00f0i tey bestu umm\u00e6lini \u00ed Amerika \u00ed s\u00edni samt\u00ed\u00f0. Flestu s\u00f8gur hansara eru sera stuttar, og hetta er t\u00ed, at hann vildi skera alt \u00f3ney\u00f0ugt burtur, og einans at l\u00fdsa ta\u00f0, i\u00f0 hev\u00f0i t\u00fddning fyri s\u00f8gugongdina. Hansara st\u00edlur var at byrja vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed \u00f8\u00f0rum, til d\u00f8mis De Quincey, Feliciu Hemans, og serliga Hoffmann, og so at beina evnini hj\u00e1 teimum onkran annan veg og f\u00e1a anna\u00f0 og meir burtur\u00far. Eisini nevndi hann F\u00f8royar \u00ed eini av kendastu stutts\u00f8gum s\u00ednum, sum eitur Ni\u00f0ur \u00cd Meldurstreymin.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskir yrkjarar"}
{"id": "7005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franz%20Kafka", "title": "Franz Kafka", "text": "Franz Kafka (3. juli 1883 \u2013 3. juni 1924) var kekkiskur rith\u00f8vundur av j\u00f8diskum uppruna. Hann skriva\u00f0i \u00e1 t\u00fdskum. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Prag, Kekkia. P\u00e1pin var ein r\u00edkur, kekkiskur keypma\u00f0ur. Franz las l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i, men so l\u00ed\u00f0andi gj\u00f8rdist ta\u00f0 honum ein \u00f3tolandi byr\u00f0a at noy\u00f0ast at vinna til l\u00edvsins uppihald vi\u00f0 sl\u00edkum l\u00edti\u00f0 avbj\u00f3\u00f0andi skrivstovuarbei\u00f0i. Hann seg\u00f0i t\u00ed upp og halga\u00f0i seg skrivingini burturav. Hann tr\u00falova\u00f0ist nakrar fer\u00f0ir, men gj\u00f8rdist sj\u00fakur av tuberklum og flutti \u00e1 eitt sanatorium at b\u00fagva. \n\nKafka var sera kenslusamur, og hopleysu romansurnar hj\u00e1 honum, eins v\u00e6l og trupla sambandi\u00f0 vi\u00f0 p\u00e1pan, oy\u00f0il\u00f8gdu til endans heilsu hansara, og \"hungurs\u00e1rini\" \u00ed Berlin eftir 1918 v\u00f3ru dropin. Hann doy\u00f0i \u00ed 1924. H\u00f3ast Kafka var kekki, skriva\u00f0i hann allar s\u00ednar b\u00f8kur \u00e1 t\u00fdskum. Sjey teirra v\u00f3r\u00f0u \u00fatgivnar, me\u00f0an hann enn var \u00e1 l\u00edvi. Hann skriva\u00f0i tr\u00edggjar skalds\u00f8gur, sum allar komu \u00fat, eftir hann var dey\u00f0ur - \"Der Prozess\" kom \u00fat \u00ed 1925, \"Das Schloss\" \u00ed 1926 (\u00f3li\u00f0ug) og \"Amerika\" \u00ed 1927.\n\nB\u00f8kur \nUpprunaheiti\u00f0 stendur fremst, \u00ed klombrum er danska heiti\u00f0 og \u00fatg\u00e1vu\u00e1ri\u00f0, ni\u00f0ast ver\u00f0ur ein b\u00f3k nevnd, sum er t\u00fddd til f\u00f8royskt.\n Das Urteil (Dommen \u2013 1913) \n Die Verwandlung (Forvandlingen \u2013 1915) \n In der Strafkolonie (I Straffekolonien \u2013 1919) \n Ein Landarzt (En Landl\u00e6ge \u2013 1920) \n Ein Hungerk\u00fcnstler ( \u2013 1924) \n Der Prozess (Processen \u2013 1925) \n Das Schlo\u00df (Slottet \u2013 1926) \n Amerika (Amerika \u2013 1927)\n\nEin b\u00f3k hj\u00e1 Kafka eru t\u00fddd til f\u00f8royskt: \n Umskapanin (Die Verwandlung, 1912/1915), Agnar Art\u00favertin (fyrr: J\u00f3gvansson) t\u00fdddi 2007\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKekkiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1883\nAndl\u00e1t \u00ed 1924"}
{"id": "7006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kim%20Simonsen", "title": "Kim Simonsen", "text": "Kim Simonsen hevur veri\u00f0 lektari vi\u00f0 Bergens Universitet og er Senor Fellow vi\u00f0 Vossius Centre vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1k\u00falan \u00ed Amsterdam, har hann eisini arbei\u00f0ir \u00e1 sentrinum fyri Europan Studies \u00e1 deildini SPIN - Study Platform on Interlocking Nationalisms.    \n\nHann er ph.d.-veglei\u00f0ari \u00ed Amsterdam og hevur veri\u00f0 \u00ed ph.d.-nevndum td. \u00ed Onglandi.\n\nHann er f\u00f8royskur h\u00f8vundur, mag.art og Ph.d.  vi\u00f0 styrki fr\u00e1 Danska Granskingarr\u00e1\u00f0inum (FKK).    \n\n\u00cd 2013 gj\u00f8rdist hann ph.d. \u00e1 ph.d.-sk\u00falanum Evropeisk Mentanars\u00f8ga millum s\u00f8gudeildina og b\u00f3kmentir/nordiskt \u00e1 Roskilde Universitet. Veglei\u00f0arar v\u00f3ru s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingurin professarin ph.d. Anette Warring og professarin Dr. phil. Svend Erik Larsen fr\u00e1 Deildini fyri B\u00f3kmentas\u00f8gu vi\u00f0 Aarhus Universitet.        \n\nRoyndir \u00ed seinastuni   \n\n2020 Seniorgranskari.\n\n2019 Carlsberg Foundation\n\n2019- Faroese Grants for the Arts\n\n2019- Senor Fellow vi\u00f0 Vossius Centre vi\u00f0 l\u00e6rda H\u00e1k\u00falan \u00ed Amsterdam.   \n\n2018- Lektari vi\u00f0 Bergens Universitet har hann st\u00f3\u00f0 roynd \u00ed adjunktpedagogikum \u00ed janu\u00e1r 2019.   \n\n2016-2020 Ph.d.-veglei\u00f0ari fyri Tim van Gerven \u00e1 European Studies University of Amsterdam.   \n\n2017-2018 Lei\u00f0ari fyri v\u00edsundaliga netverki\u00f0 North Atlantic Digital Repatriation and Cultural Heritage Network. Supported by the Nordic Cultural Point.    \n\n2014-2017 Carlsberg Foundation Foreign Scholarship post.doc. University of Amsterdam, SPIN: Study Platform of Interlocking Nationalisms.    \n\n2014-2017 Lei\u00f0ari fyri netverki\u00f0: Network on Romantic Travel Writing to the Far North 1800-1900. Supported by the Nordic Cultural Point.    \n\n2015 Var hann \u00ed starvi sum coordinator of ERNiE (Encyclopedia of European Cultural Nationalism) \u00e1 University of Amsterdam fyri prof. Joep Leerssen.    \n\nAnna\u00f0: \n\n2019- Ritstj\u00f3ri og kurator m.a. av lista- og b\u00f3kmentafestivalinum Always Coming Home gj\u00f8rdur vi\u00f0 Laboratory for Aestetichs and Ecology 10-14 juli 2019. \n\n2019 Fyriskipari av V. U. Hammershaimb frams\u00fdning, fagna\u00f0i og seminari \u00e1 Landsb\u00f3kasavninum. Ritsj\u00f3rn av temabla\u00f0i av Fr\u00f8\u00f0i um V. U. Hammershaimb og fr\u00edmerkja\u00fatg\u00e1vu av V. U. Hammershaimb vi\u00f0 Posta og Ole Wich.    \n\n2019- H\u00f8vundi, t\u00fd\u00f0ari og sni\u00f0gevi av b\u00f3kum.   \n\nVeturin 2015 og v\u00e1ri\u00f0 2016 var hann vitjandi granskari \u00e1 Stanford University, Department of Comparative Literature and CESTA (Centre for Spatial and Textual Analysis).    \n\n\u00cd 2010 var hann vitjandi granskari \u00e1 Amsterdams Universitet, har hann arbei\u00f0ir \u00e1 sentrinum fyri Europan Studies \u00e1 deildini SPIN - Study Platform on Interlocking nationalisms hj\u00e1 granskarinum prof. Joep Leerssen.   \n\n\u00cd 2010 var hann vitjandi granskari \u00e1 Columbia University \u00ed New York hj\u00e1 Andreas Huyssen.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n \"Desemburmorgun\". 2015. Mentunargrunnur Studentafelagsins. \n \"Hvat hj\u00e1lpir einum menniskja at vakna hesumegin hetta \u00e1rat\u00fasind\". 2013. Mentunargrunnur Studentafelagsins. \n \"Literature, imagining and memory in the formation of a nation. Travel writing, canonization and the formation of a national self-image in the Faroe Islands\" PhD Dissertation, vard 2012.\n\n Dreymar um opin vindeygu (greinasavn), 2003, Mentunargrunnur Studentafelagsins. \n Kodakmyndir \u00far sjeyti\u00e1runum (yrkingasavn), 2005, Mentunargrunnur Studetafelagsins.\n N\u00e1\u00f0is\u00f3lin\", 2006, Mentunargrunnur Studentafelagsins.\n\nGreinar og anna\u00f0 \n\n2015. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Before the Library \u2013 A Wave in European History. Lyngbye, Davidsen & Rafn 1817-1828. Network for European Travel Writing to the Romantic Far North. University of Amsterdam & The National Library of the Faroe Islands.\n\nA\u00f0rar b\u00f8kur \n\n2003. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Dreymar um opin vindeygu. Mentunargrunnur Studentafelagsins, Copenhagen (Academic essays).\n\nRitstj\u00f3ri og samskipari av \"proceedings\"\u00a0 \n\n(Co.). 2015-2016. ERNIE \u2013 Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. Samskipari av skandinaviska partinum. \n\nEd. Forthcoming 2017, Travel Writing to the Romantic far North - How the Romantic North was rediscovered though Romantic Historicism, Antiquarianism and travelling European \u201cmen of science and letters. Brill: Leiden.\n\n\u00darval av seinastu \"peer-reviewed\" \u00fatg\u00e1vum \n\n(Kemur \u00fat \u00ed 2017). At redigere nationens erindring. Det Kongelige Nordiske \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Oldskrifts Selskabs internationale netv\u00e6rk set igennem Carl Christian Rafns og Rasmus Rasks breve 1825-1864. \u00cd: Skandinavisme. The N. F. S. Grundtvig Centre: \u00c5rhus. \n\n(Kemur \u00fat \u00ed 2017) The Royal Society of Northern Antiquaries and Carl Christian Rafn as a Forgotten Key Figure and Identity Entrepreneur of Pan-Scandinavianism. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u00cd: NISE Papers. NISE: Antwerpen. \n\n(Kemur \u00fat \u00ed 2017). V. U. Hammershaimb's Collections of Faroese Folk Legends and his Corporation\u00a0with Carl Christian Rafn and The Royal Society of Northern Antiquaries. \u00cd: The Grimm Ripples and the Genisis of Folk Legend Collection in the North. Ed. Joep Leerssen and Terry Gunnel. The Cultivation of Culture. Brill:Leiden. \n\n(Kemur \u00fat \u00ed 2017). Carl Christian Rafn and the Cultivation of Culture. In: Icelandic Philology and National Culture, 1780-1918. Ed. Joep Leerssen & Gylfi Gunnlaugsson. The Cultivation of Culture. Brill: Leiden. \n\n(Kemur \u00fat \u00ed 2017). Elevating the Early Modern North. Images of the North and the Use of Ballads and Sagas by Early Modern Scholars. In: Northern Visions in the pre Modern Era. Brepolis Press. \n\n(Kemur \u00fat \u00ed 2017) Paper Monuments of the North. The Royal Society of Northern Antiquaries, C.C. Rafn\u2019s Letters and the Case of creating a Literature. In: Building the North with words. Geographies of scientific knowledge in European philologies 1850\u20131950. FRIAS \u2013 USIAS. Freiburg.\n\nNy Skandinavisk poesi. Konceptpoesi, F\u00e6r\u00f8erne og Norden. \u00cd: Nordisk \u00a0\u00a0Samtidspoesi. Ed. Ole Carlsen. CERCOP: Centre for Research in Contemporary  Poetry. \n\nThe Creation of a Romantic Canon \u2013 Canonisation, Philology and the Making of Cultural Saints. In: Romantik \u2013 Journal for the Study of Romanticism.\n\n2013\n\nLitter\u00e6r kanon, arkiv og erindring: Litter\u00e6r kanon p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne, \u00cd: Kanon i Norden. Nordisk Ministerr\u00e5d.\n\nMigrationspoesi og litter\u00e6re stereotyper En imagologisk l\u00e6sning af Eva Tind Kristensens \u201dDo/_\u201d. In: Indvandreren i Dansk film og litteratur. Forlaget Spring.\n\nHvor blev det af dig F\u00e6r\u00f8erne i alt myldret?: - Fra postmodernisme til en global og erfaringsramt litteratur. Migration og det nationale i f\u00e6r\u00f8sk samtidslitteratur.', In: Millennium. Nye retninger i nordisk litteratur. Forlaget Spring. \n\nNetwerke bei der Entstehung der f\u00e4r\u00f6ischen Literatur. Hammershaimb, Schr\u00f8ter und Lyngbye. Eina Kartografie der Dynamik des gesellschaftlichen Umfelds, d... In: Tjaldur Mittelungsblatt des Deutch-F\u00e4r\u00f6ischen Freundeskreises, 13. januar 2013.\n\n\u041f\u0440\u0430\u0432\u043e \u0432\u043d\u043e\u0432\u044c \u0441\u043a\u0430\u0437\u0430\u0442\u044c \u0447\u0442\u043e-\u0442\u043e \u043a\u0440\u0430\u0441\u0438\u0432\u043e\u0435\u2026 \u041d\u0435\u0441\u043a\u043e\u043b\u044c\u043a\u043e \u0441\u043b\u043e\u0432 \u043e\u0431 \u0438\u0437\u043c\u0435\u043d\u0435\u043d\u0438\u044f\u0445 \u0432 \u043b\u0438\u0442\u0435\u0440\u0430\u0442\u0443\u0440\u0435 \u0421\u043a\u0430\u043d\u0434\u0438\u043d\u0430\u0432\u0441\u043a\u0438\u0445 \u0441\u0442\u0440\u0430\u043d \u0432 2000\u20132006. \u00cd: The new philological bulletin. No. 1 (24) 2013.\n\n2011\n\nNetworks in the Making of Faroese Literature: Hammershaimb, Schr\u00f8ter and Lyngbye - mapping the dynamics of social ambience, institutional infrastructure and cultural practice around the publication of \u201cF\u00e6r\u00f8iske Qv\u00e6der om Sigurd Fafnersbane\u201d in 1822., Published paper from the seminar on Clerics and the Vernacular, In: SPIN, Amsterdam, Holland.\n\n2010\n\nF\u00e6r\u00f8ske erindringssteder og erindringspolitik: Mellem trauma og sakralisering. Nationalisme og kristendom i f\u00e6r\u00f8sk erindringskultur, set gennem brugen af F\u00e6r\u00f8 Saga i nyere mindeh\u00f8jtideligheder. In: Den jyske historiker, 124, pp. 75-97\n\nAlfr\u00f8\u00f0i \n\n40 entries e.g. Carl Christian Rafn, Povl Frederik Barfod, Evald Tang Kristiansen, Universities Scandinavism \u2013 Institutions: Universities, University Chairs, Skandinavism. Culture-Historical Background, Political Development. In: Encyclop\u00e6dia of European Cultural Nationalism, Ed. Joep Leerssen. Amsterdam: Amsterdam University Press. See also: www.romanticnationalism.net\n\nAkademisk umm\u00e6li \n\n 2017 - J\u00f3n Karl Helgason & Marian Dovic. Cultural Saints. \n 2017 - \n 2013 - Turi\u00f0\u00a0Sigur\u00f0ard\u00f3ttir/Malan\u00a0Marnersd\u00f3ttir\u00a0(Eds.). F\u00f8roysk\u00a0b\u00f3kmentas\u00f8ga\u00a01. T\u00f3rshavn: N\u00e1m, 2011. \u00cd: European Journal of Scandinavian Studies. 43, 2.\n 2010 - Litteratur og globalisering?: Magnus Nilsson \"Den f\u00f6rest\u00e4llda m\u00e5ngkulturen - Klass och etnicitet i svensk samtidsprosa, In: Edda. Nordisk tidsskrift for \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 litteraturforskning, vol 4, 97.\n\n\u00datvaldar \"non peer-reviewed\" \u00fatg\u00e1vur \n\n2017    Var\u00f0in 1. 2017. \n\n2017 -Grein \u00ed.  Bag de teglr\u00f8de mure. Regensen. Gyldendal. \n\n2016\n  \nAt redigere Nationens Erindring - Det kongelige nordiske oldskriftsselskabs Internationale netv\u00e6rk. Set igennem Carl Christian Rafns og Rasmus Rasks breve  1825-1864. \u00cd: Carlsbergsfondets \u00c5rsskrift 2016. \n\n\u00c1\u00f0renn B\u00f3kasavni\u00f0. \u00cd: Fr\u00f8\u00f0i \u2013 The Faroese Academy of Sciences. \n\nWesterbeek. \u00cd: Posta Stamps, Nr. 26. \n\n2015\n\nFr\u00edmerkir og tj\u00f3\u00f0skaparligur samleiki \u2013 F\u00f8roysk fr\u00edmerki sum minnissta\u00f0ur. \u00cd: Fr\u00f8\u00f0i \u2013 The Faroese Academy of Sciences... \n\nH. N. Jacobsen B\u00f3khandil 150 \u00e1r. \u00cd: Posta Stamps, Nr. 24. \n\nAtkinson\u2019s Expedition to the Faroes 1833. \u00cd: Posta Stamps, Nr. 22. \n\n2014\n\nNor\u00f0i\u00f0 \u2013 T\u00ed\u00f0arinnar Ranns\u00f3knarstova. \u00cd: Var\u00f0in 1, 2014.\n\n2013\n\nFrim\u00e6rker og national identitet - F\u00e6r\u00f8ske frim\u00e6rker som erindringssted. \u00cd: \n\nPosta, T\u00f3rshavn. \n\nStamps and National Identity \u2013 Faroese Stamps and Cultural Memory. Posta, T\u00f3rshavn. \n\n2008\n\nFrom Post-Modernism to the New Modern Literary Scene in Faroese Poetry: An Insiders View. \u00cd: Scandinavian newsletter: a literary and cultural magazine, University of Groningen.\n\nSeinastu vi\u00f0komandi \"conference papers presented\"\n\n2016\n\nV. U. Hammershaimb's Collections of Faroese Folk Legends, and his Corporation\u00a0with Carl Christian Rafn and The Royal Society of Northern Antiquaries. \u00cd: The Grimm Ripples - The Genisis of Folk Legend Collection of the North.\u00a0Arranged by the University of Iceland and SPIN the University of Amsterdam. \n\nThe Antiquitates Americanae Ripples - Carl Christian Rafn, The Royal Society of Northern Antiquaries and the American Network. Ritstj\u00f3rna\u00f0 av: Icelandic Philology and National Culture, 1780-1918 & SPIN, University of Amsterdam.\n\nThe Royal Society of Northern Antiquaries and Carl Christian Rafn as a Forgotten Key Figure and Identity Entrepreneur of Pan-Scandinavianism. \u00cd: Protagonists of national movements A preliminary workshop. NISE. Prague, Charles University,  Institute of Political Studies, 8. september 2016\n\nAt redigere nationens erindring. Det Kongelige Nordiske Oldskrifts Selskabs internationale netv\u00e6rk set igennem Carl Christian Rafns og Rasmus Rasks breve 1825-1864. \u00cd: Skandinavisme i 1800-tallet. Lysebu, Oslo. Arranged by the University of Oslo and the Grundtvig Centre at the University of \u00c5rhus. \n\nThe Ideologies of Northern Landscapes. Travel Writing in the Romantic Far North. \u00cd: Transit \u00b4Norden\u00b4 och \u00b4Europa\u00b4 at the IASS Congress Groningen. International Association of Scandinavian Studies. University of Groningen, 9 \u2013 13 August 2016.\n\nRomantic Travel Writing to the Far North 1800-1900. \u00cd: The Travel Writing Seminar, Conference. University of Liverpool.\u00a0 Liverpool. 24th of September 2016.\n\n2015\n\nBefore the Library- A Wave in European Cultural History: Lyngbye, Davidsen and Rafn 1817-1828. The Discovery of the Romantic North- Historicism, Antiquarianism and Traveling European \u201cMen of Science and Letters\u201d 1800-1900. The NETWORK ON TRAVEL WRITING TO THE ROMANTIC FAR NORTH 1800-1900. University of Amsterdam and The National Library of the Faroe Islands, T\u00f3rshavn, Faroe Islands.\n\nCultural Memory and the Deep Freezer of Memory. Antiquarianism in the Faroe Islands, the Letters of C.C. Rafn to Faroese. Rethinking Cultural Memory 1700-1850. Copenhagen University, 4-5 December. The Nordic Association for Romantic Studies (NARS) and SPIN, University of Copenhagen.\n\nPaper Monuments of the North. Philology and the construction of the modern nation. The Royal Society of Northern Antiquaries and Carl Christian Rafn\u2019s letters. CFP Geographies of Knowledge and Imagination. Philological Research on Northern Europe 1800\u20131950. International conference. FRIAS, Freiburg Institute for Advanced Studies.\n\nTravel Writing to the Romantic North. Network on Travel Writing. University of Iceland and the National Library of Iceland.\n\nIslands: Nationalism and Literature in the Faroe Islands. StAnza Poetry Festival, St. Andrews Scotland.\n\n2014\n\nThe Cultivation of the pan-Scandinavian\u201dNation\u201d Cultural nationalism, pan-Scandinavism and C.C. Rafn\u2019s and Rasmus Rask\u2019s early philological work. Northern Myths, Modern Identities: The Nationalization of Mythologies in Northern Europe. University of Groningen, the Netherlands. \n\nPhilology, Antiquarianism among Network of Traveling Scholars in the North \u2013 C.C. Rafn and Rasmus Rask\u2019s letters in a European Context. Norden / The North: Anglo-Nordic Exchanges, 1700-1830 St. Mary's University, Strawberry Hill.\n\n(Key note speaker) Elevating the Early Modern North. Images of the North and the Use of Ballads and Sagas by Network of European Scholars \u2013 The case of C. C. Rafn and Rasmus Rask. Northern visions in the pre-modern era - Arctic Research Centre at Ume\u00e5 University.\n\nThe Pastoral as a Genre of Memory. Travel Writing to the North and C. C. Rafn. Hugv\u00edsundathing (Humanities Festival) 2014, University of Iceland.\n\n2013\n\nAre you Really Danish? Memory and Migration in new Avantgarde Danish Poetry. The Case of Eva Tind Kristensen\u2019s \u201cDo/-\u201c. Migration, Memory, and Place, The Danish Network for Cultural Memory Studies & Network for Migration and Culture. University of Copenhagen & Arken Museum of Modern Art, Ish\u00f8j, December 6th-7th \n\n2011\n\nThe Making of the Hagiography of a 19th Century Poet: Remembrance, Icons, Sacred Places and the Relics of Martyrdom in the life of N\u00f3lsoyar P\u00e1ll. CULTURAL SAINTS OF THE EUROPEAN NATION STATES - 4th International REELC/ENCLS Congress, Skopje & Ohrid Macedonia. September 1st-3rd.\n\nMemory Politics in the Case of National Stereotypes in the Canonization of a Faroese National Hero. Memory and/in Practice. Arranged by the Danish Network for Cultural Memory, University of Copenhagen, June 3rd-4th. \n\nPalimpsest, Memory and Agency in Faroese/Danish Memory Politics - In the Case of National Stereotypes in the Canonization of a Faroese National Hero. Norlit, University of Roskilde. August 4th-6th.\n\n2010\n\nWe Will Not Forget: Comparative Literature and Memory Studies \u2013 the Case of Memory and Forgetting in the Emergence of Migrant Literature. At the New School of Social Science at the The Limits of Memory, NSSR Memory Conference. New York.\n\nRemembrance, Icons, Sacred Places and the Relics of Martyrdom in the life of N\u00f3lsoyar P\u00e1ll. Memory and Forgetting in the Postcolonial Far North. University of Copenhagen and the University of Roskilde.\n\n2009\n\nRegions, Margins and the Avantgarde. HISTORIZING THE AVANT-GARDE. Copenhagen University. November 20th-22nd. \n\nLatest special invited academic talks and international lectures:\n\n2017\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 (Fortcoming). Contemporary Themes in Travel Writing Reasearch to the Far North. Nordic \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Network, TORCH. Oxford University.\u00a0\n\n2016\n\nTo Manage a Network on 19th Century Travel Writing. Nordic Cultural Point's Annual Meeting for Long Term Network's. Oslo. November 2016\n\nCarl Christian Rafns internationale netv\u00e6rk. Nationalmuset Danmark, The National Museum of Denmark. December 2016.\n\nThe new Vernacular. Nationalism and Poetry. University of Hong Kong & the Hong Kong House of Literature. 1st of June 2016.\n\nTravel Writing to the Romantic Far North 1800-1900. The Travel \n\nStudy Group, University of Amsterdam, European Studies. April, 2016.\n\nERNiE and Digital Humanities. CESTA, University of Stanford. March 2016.\n\nConceptual Poetry in Scandinavia. Mantis, Stanford University, California. February 2016.\n\n2015\n\nThe North Atlantic in Literature. Vild med Ord, \u00c5rhus Literary Festival.\n\nERNiE and Romantic Nationalism. The Faroese Research Council. Annual Research day - V\u00edsundav\u00f8ka. Granskingarr\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nStereotypes, Images in History and Self-understanding. European Screen Talent & \u00c5rhus Filmv\u00e6rksted and Klippfisk T\u00f3rshavn. July, 2015. \n\nThe North Atlantic Link in Poetry. At StAnza \u2013 Scotlands International Poetry Festival, St. Andrews, Scotland. \n\n2014\n\nThe International Networks of C.C. Rafn \u2013 Digital Humanities and Philology. In: Arnamagneansk Institut (The Arne Magn\u00fasson Institute),University of Copenhagen. \n\nTravel Writing to the Far North 1800-1900 \u2013 traveling philologists and Digital Humanities. Reykjav\u00edk Academian. \n\n2013\n\nSelf-images, exoticism and travel writing. The University of the Faroe Islands. \n\nTalk/interview with Kim Leine, the Winner of the Nordic Councils Literary Price 2013. Nordic House, T\u00f3rshavn, the Faroe Islands.\n\nNationalism, self-images, exoticism and travel writing. The Library in Sandur, Faroe Islands.\n\nImages and Self-images. The Nordic House, The Faroe Islands. (also held at Tv\u00f8royri, Klaksvik, Runav\u00edk).\u00a0 \n\nImages of the Faroese and Faroese Self-images. Library Runav\u00edk, Faroe Islands.\n\n2012\n\nNational Stereotypes in travel literature on the Faroe Islands and the Emergence of Faroese Identity. University of Copenhagen, June 21st.\n\nMinnismentan, \u00edmyndir og fer\u00f0afr\u00e1sagnir \u2013 \u00cdmyndir av f\u00f8royingum \u00ed \u00fatlenskum fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gnum og sj\u00e1lvsmyndir f\u00f8royinga. The Faroese House, Copenhagen. \n\n2011\n\nNationale Stereotyper i rejselitteratur. The Department of Scandinavian Studies. Ernst Moritz-Arndt University, Greifsvald, July 3rd.\n\n2008\n\nFrom Post-Modernism to the New Modern Literary Scene in Faroese Poetry: An Insiders View. In: Scandinavian newsletter: a literary and cultural magazine, University of Groningen.\n\nLatest relevant media experience:\n\n2016. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Expert in Danish Television in a series in four parts about Denmark and the North \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Atlantic. Danmarks Radio (DR). \n\n2015. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Expert helper to BBC series on Early Modern Travel Writers. \n\n2015. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Poetry is alive and well and a hit with the younger generation. 2. March. The Herald, \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Scotland.\n\n2015. \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 Mention in Fife Today 15. April 2015.\n\nLatest relevant newspaper articles: \n\n2015\n\nFr\u00edmerkir og f\u00f8royskur samleiki. In: PREI, nr. 2. \n\nFr\u00edmerkir og f\u00f8roysk minnismentan \u2013 George Clayton Atkinson \u00ed F\u00f8royum 1833. In: Dimmal\u00e6tting. \n\nEuropeiskar \u00edmyndir og sj\u00e1lvsmynd okkara. Sosialurin, 89.\n\nMinnismentan og list: Listin \u00ed almenna r\u00faminum, Dimmal\u00e6tting, 70.\n\nCaf\u00e9 Takksemi - og a\u00f0rir tankar \u00far San Francisco, Dimmal\u00e6tting, 113.\n\nAt br\u00faka s\u00f8guna og bardagan um minnismentan okkara: Eitt perspektiv til Virgar og hini, Sosialurin 54\n\nNevndararbei\u00f0i vm. \n\n2014 M.A. Jacobsensa Vir\u00f0isl\u00f8n fyri savni\u00f0 \"Hvat hj\u00e1lpir einum menniskja at vakna hesumegin hetta \u00e1rat\u00fasind\". 2013. Mentunargrunnur Studentafelagsins. \n2006 D\u00f3mari \u00ed einari SMS-yrkingakapping, sum Outsider Magazin, KALL og Dimmal\u00e6tting st\u00f3\u00f0u fyri. \n\n2004 Valdur sum umbo\u00f0 fyri F\u00f8royar \u00ed einari kapping um \u00c1rsins kritikara. Kappingin var\u00f0 fyriskipa\u00f0 av Nordisk Litteratur ein \u00e1rb\u00f3k, sum ver\u00f0ur \u00fatgivin av Nordbok sum hoyrir til Nordisk Ministerr\u00e5d.\n\n2003 nevndarlimur \u00ed Den F\u00e6r\u00f8ske Kunstfestival 2003. \n\n2003 Limur \u00ed b\u00f3lki um tann f\u00f8royska f\u00f3lkask\u00falan.\n\n1999 - 2001 Nevndarlimur \u00ed b\u00f3lkinum hj\u00e1 K\u00f8benhavns Universitets vi\u00f0v\u00edkjandi De gamle Kollegier: Regensen, Elers, Valkendorf.\n\n 1997-1998. Nevndarlimur \u00ed Kollegianerforeningen ved Gr\u00f8njordskollegiet.\n\nForlagi\u00f0 Eksil \nKim Simonsen eigur forlagi\u00f0 Eksil, i\u00f0 higartil hevur \u00fatgivi\u00f0 19 b\u00f8kur.  Eksil hevur m.a.  \u00fatgivi\u00f0 hesar b\u00f8kur\n\nFranz Kafka: Umskapanin. 2007 \n\nJohan Harstad: Buzz Aldrin hvar bleivst t\u00fa av \u00ed ru\u00f0uleikanum?. T\u00fdtt: Agnar Art\u00favertin. Forlagi\u00f0 Eksil, 2009. 355 s\u00ed\u00f0ur. - ISBN: 978-99918-807-1-6.\n\nSissal Kampmann: Endurt\u00f8kur. Forlagi\u00f0 Eksil, 2012. 56 s\u00ed\u00f0ur.\n\nV\u00f3nbj\u00f8rt Vang:  Millumlendingar, yrkingar. 48 s\u00ed\u00f0ur. Forlagi\u00f0 Eksil, 2011. - ISBN: 978-99918-807-5-4.\n\nDaniella Andreasen: Dilemma. Forlagi\u00f0 Eksil, 2011. 52 s\u00ed\u00f0ur. - ISBN: 978-99918-807-4-7.\n\nFranz Kafka: D\u00f3murin, 2012.\n\nSissal Kampmann: Ravnar \u00e1 lj\u00f3\u00f0leysum flogi. Yrkingar \u00far uppgongdini. 2. broytta \u00fatg\u00e1va. Forlagi\u00f0 Eksil, 2011. 64 s\u00ed\u00f0ur. ISBN: 978-99918-807-6-1.\nSissal Kampman: Endurt\u00f8kur. Forlagi\u00f0 Eksil. \nSissal Kampmann: 4D. Forlagi\u00f0 Eksil.\nDj\u00fapini, yrkingar. V\u00f3nbj\u00f8rt Vang. 2017.\nKoralbruni, yrkingar Anna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir, 2018.\nPsykosudrotningin sigur fr\u00e1. Skalds\u00f8ga. Anna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir, (komandi) 2019.\n4 a\u00f0rar b\u00f8kur eru \u00ed umb\u00fana.\n\nKeldur \nhttps://www.farlit.fo/kim-simonsen\n\nhttps://www.uva.nl/profiel/s/i/k.simonsen/k.simonsen.html\n\nhttps://lticanvas.uib.no/lti-reading-list/download/nn/NOLI311/2018H\n\nRucforsk.ruc.dk\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Facebook profilur\n Forlagideksil.blogspot.com\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar"}
{"id": "7008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flora%20kommuna", "title": "Flora kommuna", "text": "Flora kommuna er ein kommuna \u00ed Sogn og Fjordane fylki \u00ed Noregi. Flora kommuna fevnir um bygdirnar Norddalsfjord, Eikefjord, Brands\u00f8y, Stavang, H\u00f8ydalane, Nyttingnes, Steinhovden, Svardal og L\u00f8kkeb\u00f8.  \n\u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 tann 31. mars 2013: 11 733 f\u00f3lk.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i \n\u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 i Flora (i 1000)\n\nFjall\nH\u00e5steinen, er eitt fjall \u00ed Flora kommunu. \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Noregi\nKinn"}
{"id": "7011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Platon", "title": "Platon", "text": "Platon (\u00e1 grikskum: \u03a0\u03bb\u03ac\u03c4\u03c9\u03bd) (428/427 f.Kr. \u2013 348/347 f.Kr.) var grikskur heimspekingur. Hann \u00e6t upprunaliga Aristoklis, men var\u00f0 kalla\u00f0ur Platon (Pl\u00e0t\u014dn), i\u00f0 merkir \"ennisbrei\u00f0i\". Hann, Sokrates og Aristoteles l\u00f8gdu st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir vesturlendska heimspeki. Platon fekst eisini vi\u00f0 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i, og hann stovna\u00f0i Akademii\u00f0 \u00ed Athen, sum var allarfyrsti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed Vesturheiminum. \nHann skriva\u00f0i mest samr\u00f8\u00f0ur, sum nevnast \"sokratisku samr\u00f8\u00f0urnar\", av t\u00ed at Platon n\u00fdtir Sokrates sum h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3n, og kunnger umvegis hann bo\u00f0skap og heimspeki s\u00edna. Verk Platons eru \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir skilv\u00edsi, retorikki, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i og heimspeki sum heild.\n\nPlaton ver\u00f0ur ofta settur upp m\u00f3ti n\u00e6mingi s\u00ednum, Aristotelesi, hv\u00f8rs heimspeki var tann \u00f8vugta av Platonsa, av t\u00ed at hon einans var st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0islig og bygd \u00e1 eyglei\u00f0ingar.\n\nMi\u00f0\u00f8ldin var g\u00f3\u00f0 vi\u00f0 Aristoteles og t\u00f3k hann fram um Platon, men \u00ed B\u00fdsantiska r\u00edkinum var\u00f0 n\u00f3gv granska\u00f0 \u00ed Platoni.\n\nPlatonisma \nTa\u00f0 at nokta materiellu kringumst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 okkum og t\u00e6r avlei\u00f0ingar, i\u00f0 hetta hevur, eins og Sokrates ofta gj\u00f8rdi, nevnist oftani \"platonisma\". \u00cd fleiri av verkum Platons - serliga Politeiu - kemur Sokrates og vendir vanliga m\u00e1tanum, sum vit fata heimin kring okkum \u00e1, og ta\u00f0, vit kunnu vita, fullkomiliga \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0 - hann avnoktar sansirnar fullkomiliga. \u00cd verkinum Teatetos letur hann Sokrates siga, at sl\u00edk f\u00f3lk, sum tr\u00fagva \u00e1 sansirnar, eru \"eu a-musoi\", sum merkir \"gla\u00f0 uttan musurnar\". Hetta merkir \u00ed stuttum, at tey liva uttan gudd\u00f3msligan \u00edbl\u00e1stur, sum \u00ed einum glotta kann v\u00edsa teimum hin h\u00e6gra veruleikan.\n\n\u00cd holul\u00edknilsinum kunnger Platon b\u00e6\u00f0i vitanarfr\u00f8\u00f0i og politikk s\u00edn. Holul\u00edknilsi\u00f0 sn\u00fdr seg um, at tann, sum ger seg fr\u00edan av leinkjunum og fer \u00fat \u00far holuni og upp \u00ed s\u00f3larlj\u00f3si\u00f0, hann eigur at st\u00fdra samfelagnum. Tann uppl\u00fdsti hevur skyldu til at fara fr\u00e1 t\u00ed bara at sita og filosofera, og til at st\u00fdra samfelagnum, av t\u00ed at hesin hevur \"hitt h\u00e1leitta innliti\u00f0\". Hesir pers\u00f3nar nevnast \"heimspekiskongar\".\n\nHeimspekingar\nGrikkar"}
{"id": "7012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charles%20Bukowski", "title": "Charles Bukowski", "text": "Henry Charles Bukowski (16. august 1920 \u2013 9. mars 1994) var yrkjari og stutts\u00f8gurith\u00f8vundur \u00far Los Angeles, Kalifornia. Verk hansara bera sera n\u00f3gvan d\u00e1m av huglagnum \u00ed Los Angeles. Bukowski hevur \u00e1virka\u00f0 sera n\u00f3gvar rith\u00f8vundar, og hann ver\u00f0ur sera ofta endurgivin (eisini \u00ed F\u00f8royum). Hann yrkti fleiri t\u00fasund yrkingar, skriva\u00f0i seks skalds\u00f8gur og fleiri hundra\u00f0 stutts\u00f8gur. Hann \u00fatgav fleiri enn h\u00e1lvtr\u00fdss b\u00f8kur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nAndl\u00e1t \u00ed 1994"}
{"id": "7015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pseudov%C3%ADsindi", "title": "Pseudov\u00edsindi", "text": "Eitisv\u00edsindi ella pseudov\u00edsindi (pseudo- \u00far grikskum, falskt) eru evni, sum ver\u00f0a f\u00f8rd fram, sum um tey hava grundarlag \u00ed v\u00edsindaligum arbei\u00f0slagi, men ikki hava ta\u00f0.\n\nEy\u00f0kenni \nAt pseudov\u00edsindi ikki br\u00fakar v\u00edsindaligt arbei\u00f0slag kann v\u00edsa seg \u00e1 ymiskan h\u00e1tt, t.d. vi\u00f0 at hava eitt ella fleiri av hesum ey\u00f0kennum:\n\n Veikleikar, trot upp\u00e1 definiti\u00f3nir, trot upp\u00e1 neyvleika, so upp\u00e1hald illani kunnu roynast vi\u00f0 kanningum.\n Arbei\u00f0i\u00f0 s\u00f8kir ikki ta fr\u00e1grei\u00f0ingina, sum krevur f\u00e6star fortreytir (rakikn\u00edvur Ockhams).\n M\u00f3tst\u00f8\u00f0a m\u00f3ti at royna upp\u00e1haldini eftir veriligum visindaligum arbei\u00f0sh\u00e6ttum.\n Br\u00faka v\u00edsindaligt m\u00e1l misv\u00edsandi ella skeivt.\n Selektiv n\u00fdtsla av pr\u00f3vtilfari, ov st\u00f3r vekt \u00e1 einkulttilbur\u00f0ir.\n Upp\u00e1haldini eru av sl\u00edkum slagi, at tey kunnu ikki falsifiserast.\n \u00d8vugt pr\u00f3vf\u00f8rsla (ta\u00f0, at eitt upp\u00e1hald ikki kann m\u00f3tpr\u00f3gvast, ver\u00f0ur tiki\u00f0 sum pr\u00f3gv fyri upp\u00e1haldinum).\n S\u00f8kir ikki menning, broyting ella framstig innan \u00f8ki\u00f0.\n\nKeldur \n\nPseudov\u00edsindi"}
{"id": "7016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3gving", "title": "R\u00f3gving", "text": "R\u00f3gving er t\u00e1 ein ella fleiri pers\u00f3nar sita \u00ed einum \u00e1rab\u00e1ti og r\u00f3gva vi\u00f0 \u00e1rum. \u00c1rarnar eru festar \u00ed b\u00e1tin, ofta vi\u00f0 bandi. Talan kann vera um ymisk sl\u00f8g av b\u00e1tum, \u00ed f\u00f8royum er mest vanligi \u00e1rab\u00e1turinin f\u00f8royski tr\u00e6b\u00e1turin, sum ver\u00f0ur n\u00f3gv br\u00faktur til kappr\u00f3\u00f0ur. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini v\u00f3ru hesir \u00e1rab\u00e1tar vanligir til \u00fatr\u00f3\u00f0ur, teir v\u00f3ru eitt ney\u00f0ugt ambo\u00f0 til tess at skaffa f\u00f8\u00f0i. F\u00f8royingar hava kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l \u00ed ymiskum sl\u00f8gum av r\u00f3gving, t.d. hevur Livar Nysted sett heimsmet, t\u00e1 hann saman vi\u00f0 trimum \u00f8\u00f0rum r\u00f3\u00f0i fr\u00e1 New York til Scilly Oyggjarnar \u00e1 43 dagar, 21 t\u00edmar og 26 minuttir hin 31. juli 2010. Sverri Sandberg Nielsen gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00ed innir\u00f3\u00f0ri fyri ung \u00ed februar 2011. Katrin Olsen lutt\u00f3k fyri Danmark \u00e1 OL 2008 saman vi\u00f0 Juliane Elander, t\u00e6r r\u00f3u \u00ed dupultum l\u00e6ttvekts skullara og enda\u00f0u \u00e1 7. pl\u00e1ssi. Kappr\u00f3\u00f0ur er tj\u00f3\u00f0ar\u00edttr\u00f3ttur f\u00f8royinga.\n\nKeldur \n\nR\u00f3gving"}
{"id": "7017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3n%20%28rith%C3%B8vundur%29", "title": "Sj\u00f3n (rith\u00f8vundur)", "text": "Sj\u00f3n er stuttnevni hj\u00e1 \u00edslendska rith\u00f8vundinum Sigurj\u00f3n B. Sigur\u00f0sson (f. 27. august 1962).\n\nSj\u00f3n gav fyrsta yrkingasavn s\u00edtt \u00fat \u00e1 egnum forlagi \u00ed 1978. \u00cd 1986 gav hann \u00fat skalds\u00f8guna \"St\u00e1ln\u00f3tt\". Fyrsta b\u00f3k hansara, sum er t\u00fddd til danskt, er skalds\u00f8gan \"Augu \u00fe\u00edn s\u00e1u mig\" fr\u00e1 2002 (Dine \u00f8je s\u00e5 mig). Serliga kendur gj\u00f8rdist hann fyri b\u00f3kina Skugga-Baldur (2003), i\u00f0 hann vann b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri \u00ed 2005. Skugga-Baldur kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2006 \u00ed t\u00fd\u00f0ing eftir J\u00e1kup \u00ed Skemmuni. \u00cd 2005 gav hann \u00fat b\u00f3kina Arg\u00f3arfl\u00edsin (\u00e1 donskum: \"Splinten fra Argo\"), har hann fl\u00e6ttar saman gamlar \u00edslendskar sj\u00f3mannas\u00f8gur og forgrikskar gudas\u00f8gur. Sj\u00f3n hevur eisini skriva\u00f0 fleiri av sangunum til filmin Dancer in the Dark (2000) hj\u00e1 Lars von Trier, har \u00edslendska Bj\u00f6rk hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0sleiklutin.\n\nVerk\n\nBibliografi \nHeiti\u00f0 \u00e1 ensku t\u00fd\u00f0ingini stendur fremst og uppruna \u00edslendska heiti\u00f0 \u00ed klombrum\n Night of Steel (\"St\u00e1ln\u00f3tt\", M\u00e1l og menning, 1987)\n Angel, Stovehat and Strawberries (\"Engill, p\u00edpuhattur og jar\u00f0arber\", M\u00e1l og menning, 1989)\n Night of the Lemon (Greyhound Press, 1993)\n Made in Secret / Your Eyes Saw Me (\"Augu \u00fe\u00edn s\u00e1u mig\",  M\u00e1l og menning, 1994)\n The Story of the Great Cap (\"Sagan af h\u00fafunni f\u00ednu\", M\u00e1l og menning, 1995)\n N\u00fami and his Seven Heads (\"N\u00fami og h\u00f6fu\u00f0in sj\u00f6\", M\u00e1l og menning, 2000)\n With a Quivering Tear (\"Me\u00f0 titrandi t\u00e1r\", M\u00e1l og menning, 2001)\n The Story of the Strange Bird (\"Sagan af fur\u00f0ufugli\", M\u00e1l og menning, 2002)\n The Blue Fox (\"Skugga-Baldur\", Bjartur, 2003)\n The Whispering Muse / The Splinter from Argo (\"Arg\u00f3arfl\u00edsin\", Bjartur, 2005)\n From the Mouth of the Whale / The Marvels of Twilight (\"R\u00f6kkurb\u00fdsnir\", Bjartur, 2008)\n\nYrkingar \nHeiti\u00f0 \u00e1 ensku t\u00fd\u00f0ingini stendur fremst og uppruna \u00edslendska heiti\u00f0 \u00ed klombrum\n Visions (\"S\u00fdnir\", 1978)\n Madonna (1979)\n Birgitta (Med\u00fasa, 1979)\n How Does One Make Love to Hands? (with Matth\u00edas Sigur\u00f0ur Magn\u00fasson) (\"Hvernig elskar ma\u00f0ur hendur?\", Med\u00fasa, 1981)\n The Blind Man's Bicycle (\"Rei\u00f0hj\u00f3l blinda mannsins\", 1982)\n The Book of Illusions (\"Sj\u00f3nhverfingab\u00f3kin\", Med\u00fasa, 1983)\n Oh, Isn't it Wild? (Med\u00fasa, 1985)\n Toy Castles ... (\"Leikfangakastalar\", Med\u00fasa, 1986)\n The Boy with the X-Ray Eyes, poems from 1978 to 1986 (\"Drengurinn me\u00f0 r\u00f6ntgenaugun\", M\u00e1l og menning, 1986)\n there is something I can't remember about the clouds (\"\u00c9g man ekki eitthva\u00f0 um sk\u00fdin\", M\u00e1l og menning, 1991)\n obscure figures (\"myrkar f\u00edg\u00farur\", M\u00e1l og menning, 1998)\n the song of the stone collector (\"s\u00f6ngur steinasafnarans\", Bjartur, 2007)\n Collected Poems 1978-2008 (\"Lj\u00f3\u00f0asafn 1978-2008\", Bjartur, 2008)\n\nSj\u00f3nleikir \n\n \"Shadow Play\" (\"Skuggaleikur\") - ein libretto grunda\u00f0ur \u00e1 stutts\u00f8guna \"Skyggen\" eftir H. C. Andersen - Strengjaleikh\u00fasi\u00f0 - Reykjav\u00edk 2006\n \"Gargoyles\" (\"Ufsagr\u00fdlur\") - ein sj\u00f3nleikur - Lab Loki - Reykjav\u00edk 2010\n \"Tales from a Sea Journey\" - ein sj\u00f3nleikur, sum er skriva\u00f0ur \u00ed samstarvi vi\u00f0 sj\u00f3nleikab\u00f3lkin - New International Encounter - Oslo 2011\n \"The Motion Demon\" - ein libretto, sum er grunda\u00f0ur \u00e1 stutts\u00f8gur eftir Stefan Grabinski - Figura Ensemble - Keypmannahavn 2011\n \"Red Waters\" - ein libretto, sum er skriva\u00f0ur saman vi\u00f0 Keren Ann og Bar\u00f0ur J\u00f3hannsson - CDN Orleans - Rouen 2011\n\nSamstarv vi\u00f0 Bj\u00f6rk \n\n \"Isobel\" \u00e1 fl\u00f8guni Post (1995)\n \"Bachelorette\" \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Homogenic (1997)\n \"J\u00f3ga\" \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni  Homogenic (1997)\n \"Scary\", eitt eyka lag \u00e1 t\u00ed upprunaligu \"Bachelorette\" UK stakfl\u00f8guni (1997)\n Yrkingar til sangirnar \u00ed biografsp\u00e6lifilminum Dancer in the Dark og soundtrack til filmin, |Selmasongs, skriva\u00f0 \u00ed samstarvi vi\u00f0 Lars von Trier (2000)\n \"Oceania\", skriva\u00f0 til upplatingar veitsluna \u00ed sambandi vi\u00f0 2004 Summer Olympisku Leikirnir og er vi\u00f0 \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Med\u00falla (2004)\n \"Wanderlust\" \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Volta (2007)\n \"The Comet Song\" vi\u00f0 \u00ed filminum Moomins and the Comet Chase (2010)\n \"Cosmogony\", \"Virus\", og \"Solstice\" \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Biophilia (2011)\n \n\u00cdslendskir rith\u00f8vundar\n\u00cdslendskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nVinnarar av B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins"}
{"id": "7032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansifelagi%C3%B0%20%C3%AD%20Havn", "title": "Dansifelagi\u00f0 \u00ed Havn", "text": "Dansifelagi\u00f0 \u00ed Havn var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed oktober 1952, og er elsta dansifelag \u00ed landinum. Ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 vanligt vi\u00f0 f\u00f8royskum dansi \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum, men n\u00f8kur f\u00f3lk hildu hetta vera ov \u00f3skipa\u00f0 og t\u00f3ku seg t\u00ed saman at gera eitt r\u00e6ttiligt dansifelag. T\u00e1 felagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn, taldi ta\u00f0 20 limir. N\u00fa eru umlei\u00f0 110 limir \u00ed Dansifelagnum \u00ed Havn. Dansur er hv\u00f8rt fr\u00edggjakv\u00f8ld kl. 22.00 \u00ed vetrarh\u00e1lvuni, fr\u00e1 seinast \u00ed oktobur til f\u00f8stul\u00e1vint. Dansifelagi\u00f0 \u00ed Havn skipar eisini, saman vi\u00f0 Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, fyri barnadansi. Hesin er somulei\u00f0is hv\u00f8rt fr\u00edggjakv\u00f8ld kl. 20.00-21.00 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Dansit\u00ed\u00f0in byrjar vi\u00f0 a\u00f0alfundinum hj\u00e1 felagnum, sum vanliga er um 20. oktobur. T\u00e1 er eisini h\u00f8vi hj\u00e1 n\u00fdggjum limum at tekna seg.\n\nNevnd \nA\u00f0alfundur \u00ed oktober. (Dagf\u00f8rt 16/5-13).\nForma\u00f0ur: Niels \u00e1 Velbasta\u00f0, Velbasta\u00f0ur\nN\u00e6stforma\u00f0ur, skrivari: Birgir Djurhuus, T\u00f3rshavn\nKassameistari: Heini Mortensen.\nNevndarlimir: Janus B. Kamban, Johild Kamban, J\u00f3hanna Krosstein og Katrin Gullbein.\n\nKeldur \n\n Havnar Dansifelag 25 \u00e1r \u00e1 baki. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 3, 1978.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Dansifelagnum \u00ed Havn\n Facebooks\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Dansifelagnum \u00ed Havn\n YouTube kanal hj\u00e1 Dansifelagnum \u00ed Havn\n\nDansur\nFel\u00f8g\nT\u00f3rshavn\nF\u00f8royskur dansur"}
{"id": "7036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IKEA", "title": "IKEA", "text": "IKEA er ein svensk handilsketa, sum er skr\u00e1sett \u00ed Ni\u00f0urlondum, sum selur b\u00edligt innb\u00fagv og b\u00fanyttur. Fyrit\u00f8kan var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 1943, ta\u00f0 var tann t\u00e1 17-\u00e1ra gamli Ingvar Kamprad, i\u00f0 stovna\u00f0i IKEA. \u00cd januar 2008 var fyrit\u00f8kan heimsins st\u00f8rsti m\u00f8blahandil, og eigarin var t\u00e1 skr\u00e1settur sum ein av heimsins r\u00edkastu pers\u00f3num.\n\nSeinast \u00ed 1970-\u00e1runum bar til at keypa IKEA-v\u00f8rur \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 var ikki ein handil sum so men meiri ein s\u00fdnisgluggi fyri IKEA-v\u00f8rur, har f\u00f3lk kundu hyggja og s\u00ed\u00f0ani b\u00edleggja sj\u00e1lvi via postordra. Ongin IKEA handil er \u00ed F\u00f8royum. \n\n\"G\u00f3\u00f0 sni\u00f0geving skal ikki bara vera fyri tey r\u00edku\". Ta\u00f0 hevur \u00ed 100 \u00e1r veri\u00f0 hugsj\u00f3nin aftan fyri deseini\u00f0 hj\u00e1 t\u00fdska Bauhaus, danska FDB m\u00f8blar og svenska Ikea. Men bara Ikea hevur megna\u00f0 at selt hugsj\u00f3nina til f\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um \u00farsliti.\n\nKeldur \n\nSvenskar fyrit\u00f8kur\nNi\u00f0urlendskar fyrit\u00f8kur\n1943"}
{"id": "7042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andorra", "title": "Andorra", "text": "Andorra (katalanskt: Andorra), alment: Prinsad\u00f8mi\u00f0 Andorra (katalanskt: Principat d'Andorra) er eitt l\u00edti\u00f0 landfast land \u00ed \u00datsynningsevropa \u00ed eystaru Pyreneunum og hevur mark vi\u00f0 Spaniu og Frakland.\n\nH\u00f8gt uppi \u00ed Pyrineafj\u00f8llum, \u00e1 markinum \u00edmillum Fraklands og Spania, er l\u00edtla landi\u00f0 Andorra. Landi\u00f0 er fr\u00edr\u00edki, og stj\u00f8rnarovastar eru spanski biskupurin av Uruguel \u00ed landnyr\u00f0ingsspania og franski forsetin \u00ed felag. Katanlanskt er alment m\u00e1l; men mong tala eisini franskt og spanskt. Einasti st\u00f3ri b\u00fdur \u00ed landinum er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Andorra la Vella.\n\nNavnauppruni \n\nNavni\u00f0 \"Andorra\" er av \u00f3kendum uppruna, men (samb\u00e6rt Joan Coromines) heilt vist fyrir\u00f3mverskt.\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur \n\nLandi\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av einum tingi (Consell General) vi\u00f0 28 tingmonnum, sum velja ein syndikus og tveir hj\u00e1lparmenn til at hava umsitingina \u00ed hondum.\n\nKommunur \n\nAndorra hevur sjey kommunur, i\u00f0 ver\u00f0a nevndar comuns (eintal com\u00fa):\n\n Andorra la Vella\n Canillo\n Encamp\n Escaldes-Engordany\n La Massana\n Ordino\n Sant Juli\u00e0 de L\u00f2ria\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00c1 markinum millum Spania og Frakland er v\u00ed\u00f0f\u00f8rt fjallalendi, Pyreneurnar. Hetta eru h\u00f8g fj\u00f8ll, summir topparnir fara upp um 3,000 m. \u00cd einum dali uppi millum fj\u00f8llini er eitt l\u00edti\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land, Andorra.\n\nB\u00faskapur\n\nF\u00f3lkasamanseting \n\nTann r\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan er st\u00f8rsti tr\u00faarb\u00f3lkur \u00ed Andorra; umlei\u00f0 88 % av f\u00f3lkinum eru r\u00f3mverskir katolikkar \u00ed 2011.\n\nM\u00e1l \n\nTa\u00f0 almenna m\u00e1li\u00f0 er katalanskt, men t\u00f3 eru ta\u00f0 mong, i\u00f0 tosa spanskt. \u00cd Andorra hevur eisini spanskt st\u00f8\u00f0u sum alment vi\u00f0urkent minnilutam\u00e1l.\n\nMentan\n\nS\u00ed eisini\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n\nKeldur \n\nEvropa"}
{"id": "7044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filmseftirliti%C3%B0", "title": "Filmseftirliti\u00f0", "text": "Filmseftirliti\u00f0 var\u00f0 formliga sett \u00e1 stovn \u00ed 1976, og virka\u00f0i eftir eini l\u00f3g fr\u00e1 1938 og eini kunnger\u00f0 fr\u00e1 1960. Eftirliti\u00f0 hev\u00f0i til uppg\u00e1vu at meta um, um filmar, i\u00f0 s\u00fdndir v\u00f3r\u00f0u alment \u00ed F\u00f8royum, v\u00f3ru h\u00f3skandi. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Filmseftirliti\u00f0 kundi seta aldursmark \u00e1 filmar, og \u00ed summum f\u00f8rum klippa \u00f3h\u00f3skandi brot burtur\u00far filmum, um hetta ikki hev\u00f0i t\u00fddning fyri s\u00f8gugongdina.\n\nKeldur \n\nFilmseftirliti\u00f0 - ein vanlig nevnd undir landsst\u00fdrinum. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 4, 1979\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nFilmur"}
{"id": "7047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hestur", "title": "Hestur", "text": "Hestur hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Hestur er ein oyggj \u00ed F\u00f8royum. S\u00ed Hestur (oyggj)\n Hestur er eitt dj\u00f3r. S\u00ed Ross"}
{"id": "7064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antipasti", "title": "Antipasti", "text": "Antipasti er italienskt fyri \"forr\u00e6ttur\" - ella r\u00e6ttari sagt \"forr\u00e6ttir\", av t\u00ed at vanligt n\u00fdtti formurin antipasti er fleirtal av antipasto. Anti merkir \u00e1\u00f0renn.\nAntipasti er munnbitar av t.d. pylsum, skinku, osti, oliven og brey\u00f0i. Ta\u00f0 svarar n\u00f8kurlunda til spanska fyribrigdi\u00f0 tapas.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nMatur og drekka"}
{"id": "7071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roskilde%20Festival", "title": "Roskilde Festival", "text": "Roskilde Festival er ein tann kendasti t\u00f3nleika festivalurin \u00ed Nor\u00f0anlondum. Hesin festivalur hevur veri\u00f0 afturvendandi s\u00ed\u00f0an 1971. N\u00f3gv ver\u00f0ur gj\u00f8rt burtur\u00far honum og n\u00f3gv kend n\u00f8vn eru \u00e1 skr\u00e1nni hv\u00f8rt \u00e1r. Atgongumerki til festivalin kosta 1785 kr - 2800 kr. Pr\u00edsurin varierar alt eftir um t\u00fa ynskir teltpl\u00e1ss ella ikki. \n\n\u00cd 1979 var f\u00f8royska innslagi\u00f0 \u00e1 Roskilde-Festivalinum presturin J\u00f3hann Nielsen, sum helt alternativu gudst\u00e6nastuna \u00edlatin f\u00f8royska troyggju og cowboybuksur. \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Roskilde Festival har t\u00fa kanst lesa meira um festivalin kan s\u00edggjast her.\n\nFestival eftir \u00e1ri\n\nKeldur \n\n Snildir sum slangur og g\u00f3\u00f0varnir sum d\u00fagvur... \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 14, 1979.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Roskilde Festival kanst t\u00fa finna her. \n\nFestivalar"}
{"id": "7072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fer%C3%B0slulj%C3%B3s", "title": "Fer\u00f0slulj\u00f3s", "text": "\n\nLj\u00f3skurvar \n\n\u00cd F\u00f8royum eru f\u00fdra lj\u00f3skurvar; tr\u00edggjar teirra standa \u00e1 strekkinum B\u00f8kjarabrekka \u2013 Niels Winthers g\u00f8ta \u2013 J\u00f3annesar Paturssonar g\u00f8ta \u00ed Havn, og fj\u00f3r\u00f0a lj\u00f3skurvin er \u00ed Nor\u00f0depli.\n\nFyri at loysa fer\u00f0slutrupulleikar setti T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 \u00ed 1979 upp lj\u00f3skurvar uttan fyri Hotel Hafnia \u00ed Havn.\n\nKeldur \n\nFer\u00f0slulj\u00f3s. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 13, 1979\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "7073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Busslei%C3%B0in", "title": "Busslei\u00f0in", "text": "Busslei\u00f0in, sum er savna\u00f0a heiti\u00f0 fyri b\u00fdbussarnar \u00ed Havn, byrja\u00f0i \u00ed 1979. Fr\u00e1 fyrstan t\u00ed\u00f0 var \u00e6tlanin, at eingin skuldi hava longri enn 150m at ganga til n\u00e6rmasta bussste\u00f0gista\u00f0i\u00f0. Seinastu \u00e1rini hevur ta\u00f0 veri\u00f0 \u00f3keypis at koyra vi\u00f0 Busslei\u00f0ini \u00ed Havn. Hetta var ein roynd \u00ed 2007, og \u00e1ri\u00f0 eftir var\u00f0 avgj\u00f8rt at halda fram vi\u00f0 hesi skipan. Fer\u00f0a\u00e6tlanin ver\u00f0ur b\u00fdtt sundur \u00ed 5 busslei\u00f0ir og 6 sk\u00falalei\u00f0ir. \n\n\u00cd 2011 v\u00f3ru 14 n\u00fdggir bussar keyptir til b\u00fdbusskoyringini hj\u00e1 T\u00f3rshavnar kommunu. Teir n\u00fdggju bussarnir eru betri egna\u00f0ir til barnavognar o.a. Bussarnir eru n\u00fa \u00fatgj\u00f8rdir vi\u00f0 KT-t\u00f8kni. Umframt at teldusamband er \u00ed bussinum ber til vi\u00f0 fartelefon at s\u00edggja, hvar bussurin er.\n\nBusslei\u00f0irnar \nBusslei\u00f0irnar eita 1, 2, 3, 4, 5V og 5E. Lei\u00f0 eitt koyrir \u00fat \u00e1 Hamarin \u00ed Argjum, Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0, til Handilssk\u00falan, \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum og ni\u00f0an \u00e1 Ternurygg, lei\u00f0 2 koyrir til Argja sk\u00fala, Eystursk\u00falan, Studentask\u00falan, Inni \u00e1 G\u00f8tu, L\u00f8gmannabreyt, Hoyv\u00edkar Sk\u00fala, Berjabrekku, mi\u00f0b\u00fdin og Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0. Lei\u00f0 3 koyrir til Nor\u00f0asta Horn, Mi\u00f0b\u00fdin, Berjabrekku, Millum Gilja, Sk\u00falan vi\u00f0 L\u00f8gmannabreyt, Hoyv\u00edkar Sk\u00fala, Studentask\u00falan og Eystursk\u00falan. Lei\u00f0 4 koyrir eitt n\u00fa nor\u00f0ur til Kollafjar\u00f0ar, til Farst\u00f8\u00f0ina \u00ed Havn, Handilssk\u00falan, Svimjih\u00f8llina, \u00e1 H\u00e1lsi, Studentask\u00falan, Undir Kr\u00e1kugj\u00f3gv, Svimjih\u00f8llina, Signab\u00f8, Vi\u00f0 Sj\u00f3gv og Nor\u00f0uri \u00ed Sundum. Lei\u00f0 5V koyrir eitt n\u00fa til Kaldbak, Kaldbaksbotn, Sandv\u00edkarhjalla, Hv\u00edtanes, Studentask\u00falan, Nor\u00f0asta Horn, Velbasta\u00f0 (til Fr\u00edsk\u00falan), Kirkjub\u00f8 og Nor\u00f0asta Horn umframt ymsasta\u00f0ni \u00ed Mi\u00f0b\u00fdnum. Lei\u00f0 5E koyrir eitt n\u00fa til Kirkjub\u00f8, Gomlu R\u00e6tt, Velbasta\u00f0, Nor\u00f0asta Horn, Tekniska Sk\u00fala, Eystursk\u00falan, Studentask\u00falan, Hv\u00edtanes, Sandv\u00edkarhjalla og Kaldbak. Busslei\u00f0in koyrir ikki sunnu- og haldidagar, um ikki anna\u00f0 er l\u00fdst, lei\u00f0 5E og 5V koyra bert m\u00e1nadag til fr\u00edggjadag, um ikki anna\u00f0 er l\u00fdst.\n\nKeldur \n\n Bussrutan byrja\u00f0... \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 13, 1979\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nTorshavn.fo, Busslei\u00f0in\nhttp://www.countrybus.co.uk/busslei.htm\n\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "7075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%ADkilja", "title": "Tv\u00edkilja", "text": "Ein tv\u00edkilja er ein b\u00e1tur vi\u00f0 tveimum kj\u00f8lum.\n\nTv\u00edkiljur \u00ed F\u00f8royum \n\n\u00cd 1979 var norska tv\u00edkiljan Horn\u00f8y fr\u00e1 Hammerfest \u00ed F\u00f8royum og sigldi royndarsigling \u00ed tv\u00e6r vikur. Siglt var\u00f0 millum Havn, Klaksv\u00edk, V\u00e1g og Tv\u00f8royri. Ta\u00f0 var Strandfer\u00f0slan, sum hev\u00f0i leiga\u00f0 Horn\u00f8y, me\u00f0an Smyril var tikin \u00far innanoyggjasigling \u00ed summart\u00ed\u00f0ini.\n\nKeldur \n\n Bert 5 sp\u00fdggibakkar til 118 fer\u00f0af\u00f3lk. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 13, 1979\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSkip"}
{"id": "7077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ta%20Horni%C3%B0", "title": "K\u00e1ta Horni\u00f0", "text": "K\u00e1ta Horni\u00f0 (Glade Hj\u00f8rn) er mitt \u00ed Niels Finsens g\u00f8tu \u00ed Havn vi\u00f0 brunnin vi\u00f0 dansandi b\u00f8rnum.\n\nS\u00ed eisini \n K\u00e1ta Horni\u00f0 ver\u00f0ur nevnt \u00ed songum Leygarkv\u00f8ld \u00ed Havn eftir \u00d3lavur H\u00f8jgaard og K\u00e1ta Horni\u00f0 eftur Teiti\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "7081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klamydia", "title": "Klamydia", "text": "Klamydia er vanlig kynssj\u00faka, i\u00f0 kemur av smittu vi\u00f0 bakteriuni Chlamydia trachomatis. Klamydia er ein ein bakteria, sum er ors\u00f8kin til mest vanligu kynssj\u00fakuna millum ung, eisini \u00ed F\u00f8royum. Klamydia smittar vi\u00f0 samlegu. Klamydia\u00e1taki\u00f0 2010 v\u00edsti, at av teimum sum l\u00f3tu seg kanna\u00f0, h\u00f8vdu 7 % Klamydia. L\u00edknandi kanningar a\u00f0rasta\u00f0ni v\u00edsa, at millum 5 og 8 % hava Klamydia. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 7. hv\u00f8r ungur \u00ed F\u00f8royum antin hevur ella hevur havt Klamydia. \n\nKlamydia kann gera ta\u00f0 verri fyri kvinnuna at gerast vi\u00f0 barn, um hon ikki f\u00e6r vi\u00f0ger\u00f0, umframt, at graviditetur uttanfyri l\u00edvm\u00f3\u00f0urina kann vera sera vandamikil fyri kvinnuna. Hj\u00e1 monnunum hevur Klamydia ikki so \u00e1lvarsligar fylgjur, h\u00f3ast hon ikki ver\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rd, men kann ver\u00f0a \u00f3tespilig at ganga vi\u00f0. Hj\u00e1 n\u00f8krum f\u00f8rir hon t\u00f3 til bruna \u00ed eistrunum.\n\nSj\u00fakur\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "7084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Babsk", "title": "Babsk", "text": "Babsk er ein bygd, i\u00f0 liggur mitt \u00ed P\u00f3llandi umlei\u00f0 75 kilometrar \u00ed ein landsynning av Warszawa og 11 kilometrar \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Bia\u0142a Rawska. Bygdin liggur \u00ed landslutinum \u0141\u00f3d\u017a og hevur umlei\u00f0 700 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n Babsk (p\u00f3lskt)\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "7085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA", "title": "\u0141\u00f3d\u017a", "text": "\u0141\u00f3d\u017a (IPA: ) er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi. \u0141\u00f3d\u017a hevur 706 004 \u00edb\u00fagvar (2014) og var\u00f0 grunda\u00f0ur \u00ed 1332. B\u00fdartekni\u00f0 hj\u00e1 \u0141\u00f3d\u017a er ein b\u00e1tur, i\u00f0 peikar \u00e1 navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum, i\u00f0 merkir \"b\u00e1tur\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n lodz.pl\n uml.lodz.pl\n mapa.lodz.pl\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "7086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Byin.fo", "title": "Byin.fo", "text": "Byin.fo er samtak fyri dansi- og skeinkist\u00f8\u00f0ini Rex, Eclipse, Manhattan, Caf\u00e9 Nat\u00far og Cippo, \u00f8ll \u00ed Havn.\n\nRex og Eclipse halda til \u00ed bygninginum hj\u00e1 Havnar Klubba, Caf\u00e9 Nat\u00far er vi\u00f0 ni\u00f0ara enda \u00e1 \u00c1arvegnum, og Manhattan og Cippo h\u00fasast \u00ed sama bygningi sum matstovan Rio Bravo \u00e1 horninum Sverrisg\u00f8ta/T\u00f3rsg\u00f8ta.\n\nManhattan og Cippo \nHar sum Cippo er, st\u00f3\u00f0u inntil 1980 eini seth\u00fas, nevnd h\u00fasini hj\u00e1 Lamba-J\u00f3annesi. S. H. Jakobsen radiohandil keypti h\u00fasini \u00ed 1977, og reiv tey ni\u00f0ur \u00ed 1980 fyri at gera r\u00fam fyri einum n\u00fdggjum bygningi. \u00cd dag er partur av \u00f8kinum, har h\u00fasini st\u00f3\u00f0u, t\u00fan framman fyri Cippo.\n\nKeldur \nH\u00fasini hj\u00e1 Lamba-J\u00f3annesi ni\u00f0urtikin. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 5, 1980.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nByin.fo\n\nT\u00f3rshavn\nDansur\nMatur og drekka"}
{"id": "7088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81arvegurin", "title": "\u00c1arvegurin", "text": "\u00c1arvegurin er \u00ed Havn og gongur fr\u00e1 Vaglinum oman \u00e1 Kongabr\u00fanna. Har sum \u00c1arvegurin er, rann \u00e1\u00f0ur Havnar\u00e1 mitt gj\u00f8gnum b\u00fdin, men n\u00fa rennur hon undir vegnum. Tosa\u00f0 hevur veri\u00f0 um at lata Havnar\u00e1 upp aftur, men ta\u00f0 fer at kosta miki\u00f0 str\u00ed\u00f0 at reinsa hana, so hon ver\u00f0ur sn\u00f8gg \u00e1 at l\u00edta aftur.\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "7089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rsg%C3%B8ta", "title": "T\u00f3rsg\u00f8ta", "text": "T\u00f3rsg\u00f8ta er ein g\u00f8ta mitt \u00ed Havn, har t\u00f3nleikatilt\u00f8k og onnur tilt\u00f8k av og \u00e1 ver\u00f0a hildin. Umframt at g\u00f8tan eitur T\u00f3rsg\u00f8ta nevnir T\u00f3rshavnar kommuna eisini g\u00f8tuna mentanarg\u00f8tan. T\u00f3rsg\u00f8ta byrjar ni\u00f0ri \u00ed V\u00e1gsbotni, har sum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 og Hotel T\u00f3rshavn eru. \n\n\u00cd g\u00f8tuni eru millum anna\u00f0 Gamla Meiar\u00edi\u00f0, har Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya h\u00fasast, ungd\u00f3msh\u00fasi\u00f0 Margarinfabrikkin, kantinan hj\u00e1 T\u00f3rshavnar Kommunu \u00ed Posth\u00faskjallaranum, ni\u00f0ast \u00ed g\u00f8tuni eru Hotel T\u00f3rshavn vi\u00f0 matstovuni Hvonn og Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0.\n\n\u00d3lavs\u00f8kukonsertin \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \n\nSeinastu \u00e1rini hevur \u00d3lavs\u00f8kukonsertin veri\u00f0 hildin \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu.\n\nAsfalt \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \n\nT\u00f3nleikatiltaki\u00f0 Asfalt hevur eisini veri\u00f0 \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \u00ed fleiri \u00e1r fyrst \u00ed juni. \u00cd 2008 var ASFALT t\u00f3 avl\u00fdst. \u00cd 2009 var Asfalt t\u00f3nleikatiltaki\u00f0 aftur \u00e1 skr\u00e1nni, men hesafer\u00f0 t\u00ed\u00f0liga \u00ed juli. \u00cd 2007 var eisini eitt tiltak fyri b\u00f8rn \u00e1 Asfalt tiltakinum.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Torshavn.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 T\u00f3rshavnar kommunu\n Tjodpallur.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya\n Visittorshavn.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kunningarstovuni \u00ed Havn\n Hoteltorshavn.fo\n\nG\u00f8tur \u00ed T\u00f3rshavn"}
{"id": "7090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvonn", "title": "Hvonn", "text": "Hvonn hevur fleiri t\u00fddningar.\nHvonn er ein planta. S\u00ed Hvonn (planta)\nHvonn er ein matstova \u00ed Havn. S\u00ed Hvonn (matstova)"}
{"id": "7091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvonn%20%28matstova%29", "title": "Hvonn (matstova)", "text": "Hvonn er matstova \u00e1 Hotel T\u00f3rshavn \u00ed Havn, sum l\u00e6t upp \u00ed 2006. Matstovan er \u00ed tveimum h\u00e6ddum. Ovara h\u00e6ddin er ein n\u00fdm\u00f3tans restaurati\u00f3n vi\u00f0 moderna\u00f0ari matskr\u00e1, og ni\u00f0ara h\u00e6ddin er caf\u00e9 um dagin og barr um kv\u00f8ldi\u00f0.\n\nMatstova, caf\u00e9 og barr eru \u00f8ll roykfr\u00ed, royking er einans loyvd \u00e1 terrassuni uttan fyri caf\u00e9ina.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Hvonn\n Hvonn \u00e1 facebook\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nT\u00f3rshavn\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nMatstovur og kaffistovur \u00ed F\u00f8royum\nSp\u00e6list\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "7092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neistin", "title": "Neistin", "text": "Hondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Neistin \u00ed Havn var\u00f0 stovna\u00f0 21. mars 1931. \u00cd apr\u00edl 2011 vunnu b\u00e6\u00f0i mans- og kvinnuli\u00f0ini hj\u00e1 Neistanum f\u00f8royameistaraheiti\u00f0. Ta\u00f0 ver fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1978, at b\u00e6\u00f0i li\u00f0ini hj\u00e1 Neistanum vunnu f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 sama kappingar\u00e1r. \u00cd februar 2013 vunnu kvinnurnar hj\u00e1 Neistanum steypakappingina.\n\nSteypavinnarar\nSteypakappingin \u00ed hondb\u00f3lti hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1985 fyri menn og s\u00ed\u00f0an1987 fyri kvinnur. Neistin hevur vunni\u00f0 steypakappingina fleiri fer\u00f0ir, b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 kvinnum og monnum.\n\nNeistin kvinnur \u00ed Steypakappingini \nBesta kvinnuli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Neistanum hevur vunni\u00f0 Steypakappingina \u00ed hondb\u00f3lti 12 fer\u00f0ir: 1987, 1988, 1989, 1990, 1992, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 2006 og 2012.\n\nNeistin menn \u00ed Steypakappingini \nBesta mansli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Neistanum hevur vunni\u00f0 Steypakappingina \u00ed hondb\u00f3lti 6 fer\u00f0ir: 1992, 1994, 2009, 2010, 2011 og 2012.\n\nF\u00f8royameistarar\n\nNeistin kvinnur \u00ed FM \nBesta kvinnuli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Neistanum hevur vunni\u00f0 FM 38 fer\u00f0ir: 1943, 1946, 1948, 1952,  1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1959, 1966, 1967, 1969, 1970, 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1978, 1979, 1980,  1982,  1983,  1984,  1985,  1986,  1987,  1988,  1989,  1990,  1992, 1994, 1995, 1996, 1997, 2011 og 2012.\n\nNeistin menn \u00ed FM \nBesta mansli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Neistanum hevur vunni\u00f0 FM 8 fer\u00f0ir: 1949, 1953, 1955, 1978, 2000, 2008, 2010 og 2011.\n\nNeistin fyrsta f\u00f8royska hondb\u00f3ltsfelag sum kom v\u00ed\u00f0ari \u00ed Europa \n\u00cd 2011 sp\u00e6ldi Neistin tveir altj\u00f3\u00f0a dystir m\u00f3ti A C Latsia fr\u00e1 Kypros. Fyrri dysturin var\u00f0 leiktur \u00e1 Kypros 4. september 2011, Neistin vann tann dystin 17-30. Seinni dysturin var\u00f0 leiktur \u00ed H\u00f8llini \u00e1 Nabb hin 11. september 2011. Neistin vann heimadystin 37-25.\n\u00cd alt var \u00farsliti\u00f0: Neistin \u2013 A.C. Latsia 67 \u2013 42 (37-25) (30-17).\nN\u00e6sta li\u00f0i\u00f0, i\u00f0 Neistin skal sp\u00e6la \u00edm\u00f3ti ver\u00f0ur Madeira, sum var nummar tvey \u00ed portugisisku deildini \u00ed 2010.\nTeir sum v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed h\u00f3pinum t\u00e1 teir leiktu \u00fatidystin v\u00f3ru hesir: Eirikur Magnussen, Bogi Henriksen, Jugoslav Djumich, Andrias Nielsen, Heini Hanusarson, Sj\u00far\u00f0ur K. Thomassen, Gu\u00f0finnur Thorsteinsson, Carl Herup Olsen, Finnur Hansson, Eddie Joensen, \u00c1ki M\u00f8rk, Teitur Magnusson, R\u00f3sing Rasmussen, Josef Abrahamsen, \u00c1ri Dam, Bartal T. Kamban og J\u00f3n Ludvig.\n\nH\u00f3purin hj\u00e1 Neistanum \u00ed Sunsetdeildini (kvinnur) 2012/13 \nVenjari hj\u00e1 Neistakvinnum \u00ed Sunsetdeildini eru K\u00e1ri Horn,  hj\u00e1lparvenjari er J\u00e1kup Hanusson.\n(Pl\u00e1ssini ni\u00f0anfyri eru tilvildarlig uttan hj\u00e1 m\u00e1lmonnunum, hetta t\u00ed at fyrimyndin til talvuna er \u00far f\u00f3tb\u00f3ltinum, og ta\u00f0 er ringt at finna \u00fatav, hv\u00f8r i\u00f0 leikar sum verjuleikari og hv\u00f8r sum \u00e1lopsleikari \u00ed hondb\u00f3lti).\n\nH\u00f3purin hj\u00e1 Neistanum \u00ed Atlantic Airways kappingini (menn)  \nH\u00f3purin er dagf\u00f8rdir umvegis Burn Deildina 2020.\n\nVenjarar hj\u00e1 kvinnunum \nK\u00e1ri Horn\nK\u00e1ri Durhuus\nSigrun Mikkelsen \nBirgir Hansen - til januar 2012\n\nStovnarar \n\n Petra Rein\n Jenny Rein\n Edil Djurhuus\n Helge Michelsen\n Andreas Mouritsen\n Hanna Mouritsen\n Borghild Evensen\n Anna \u00e1 Lag\n Sanna \u00e1 Lag\n\nKeldur \n\n Neistin 50 \u00e1r. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 1, 1981.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nHondb\u00f3ltur\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "7093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pl", "title": ".pl", "text": ".pl er \u00f8kisnavn hj\u00e1 P\u00f3llandi.\n\n\u00d8kisnavn\nP\u00f3lland\n\nsv:Toppdom\u00e4n#P"}
{"id": "7094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.is", "title": ".is", "text": ".is er \u00f8kisnavn hj\u00e1 \u00cdslandi.\n\n\u00d8kisnavn\n\u00cdsland\n\nsv:Toppdom\u00e4n#I"}
{"id": "7095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ee", "title": ".ee", "text": ".ee er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Estlandi.\n\n\u00d8kisnavn\nEstland"}
{"id": "7096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.lv", "title": ".lv", "text": ".lv er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Lettlandi.\n\n\u00d8kisnavn\nLettland"}
{"id": "7097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ie", "title": ".ie", "text": ".ie er \u00f8kisnavn hj\u00e1 \u00cdrlandi.\n\n\u00d8kisnavn\n\u00cdrland"}
{"id": "7098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gr", "title": ".gr", "text": ".gr er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Grikkalandi.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#G"}
{"id": "7099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pt", "title": ".pt", "text": ".pt er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Portugal.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#P"}
{"id": "7100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.fr", "title": ".fr", "text": ".fr er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Fraklandi.\n\n\u00d8kisnavn\n\nhe:\u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05ea \u05d0\u05d9\u05e0\u05d8\u05e8\u05e0\u05d8#\u05d8\u05d1\u05dc\u05ea \u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05d5\u05ea \u05d4\u05de\u05d3\u05d9\u05e0\u05d5\u05ea\nsv:Toppdom\u00e4n#F"}
{"id": "7101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tr", "title": ".tr", "text": ".tr er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Turkalandi.\n\n\u00d8kisnavn\nTurkaland"}
{"id": "7102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ru", "title": ".ru", "text": ".ru er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Russlandi.\n\n\u00d8kisnavn\n\nhe:\u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05ea \u05d0\u05d9\u05e0\u05d8\u05e8\u05e0\u05d8#\u05d8\u05d1\u05dc\u05ea \u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05d5\u05ea \u05d4\u05de\u05d3\u05d9\u05e0\u05d5\u05ea\nsv:Toppdom\u00e4n#R"}
{"id": "7103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reykjav%C3%ADk", "title": "Reykjav\u00edk", "text": "\u00b4\n\nReykjav\u00edk er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed l\u00fd\u00f0veldinum \u00cdslandi. Reykjav\u00edk hevur umlei\u00f0 121\u00a0000 \u00edb\u00fagvar og er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed \u00cdslandi. St\u00f3ra Reykjav\u00edkar\u00f8ki\u00f0 hevur umlei\u00f0 202\u00a0000 \u00edb\u00fagvar. Borgarstj\u00f3ri er Dagur B. Eggertsson. Ta\u00f0 sigst, at Reykjav\u00edk er heimsins reinasti, gr\u00f8nasti, og tryggasti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur.\n\nS\u00f8ga \n\nIng\u00f3lfur Arnarson, sum kom \u00far Noregi, var fyrsti landn\u00e1msma\u00f0ur \u00cdslands og t\u00f3k land \u00ed \u00cdslandi \u00ed 874. Hann kom vi\u00f0 konu s\u00ednari, Hallveig Fr\u00f3\u00f0ad\u00f3ttur, syni s\u00ednum \u00deorsteini, og tveimum tr\u00e6lum s\u00ednum, sum itu V\u00edfill og Karl. V\u00edfill varpa\u00f0i \u00f6ndvegiss\u00falurnar fr\u00e1 b\u00e1tinum, t\u00e1 i\u00f0 Ing\u00f3lfur s\u00e1 landi\u00f0. V\u00edfill var n\u00fa fr\u00e6lsur, t\u00ed hann gj\u00f8rdi hetta, og Ing\u00f3lfur sendi hann \u00e1 V\u00edfilssta\u00f0ir, sum er n\u00fa \u00f8\u00f0rumegin bygdina Gar\u00f0ab\u00e6r. S\u00f8gan er, at Ing\u00f3lfur s\u00e1 royk \u00e1 v\u00edkini, sum hann var komin til, og hann kalla\u00f0i t\u00ed v\u00edkina \u201eReykjav\u00edk\u201c (Roykja + v\u00edk), har sum b\u00fdurin stendur n\u00fa. \n\nTa\u00f0 eru ikki n\u00f3gvar uppl\u00fdsingar um Reykjav\u00edk \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini. N\u00f3gvir tekstir um Reykjav\u00edk v\u00edsa bert \u00e1, at Reykjav\u00edk var ein b\u00f3ndagar\u00f0ur. \u00cd 18. \u00f8ld, hev\u00f0i Danmark hug at gera Reykjav\u00edk til ein st\u00f3ran b\u00fd. \u00cd 1752 gav kongurin Danmarkar lands\u00f3\u00f0al Reykjav\u00edk til Innr\u00e9ttingarnar. Forma\u00f0ur fyri Innr\u00e9ttingunum var Sk\u00fali Magn\u00fasson. Umlei\u00f0 \u00e1r 1750 v\u00f3ru h\u00fas og \u00edb\u00fa\u00f0apartar gj\u00f8rdir til ullarverksmi\u00f0jur. Ullarverksmi\u00f0ja var st\u00f8rsta verksmi\u00f0ja \u00ed Reykjav\u00edk, og ors\u00f8k til, at Reykjav\u00edk var ver\u00f0andi bygt \u00f8ki.\n\n\u00cd 1786 ste\u00f0ga\u00f0i Danmark einkar\u00e6tt \u00ed Reykjav\u00edk og \u00cdslandi. Reykjav\u00edk var n\u00fa keypsta\u00f0ur, og er 1786 mett sum f\u00f8\u00f0ingar\u00e1ri\u00f0 hj\u00e1 Reykjav\u00edk. Men Reykjav\u00edk var enn undir t\u00ed danska kongsr\u00edkinum. N\u00f3gv f\u00f3lk \u00far Danmark komu og h\u00f8vdu verkevni \u00ed \u00cdslandi. Men \u00ed 19. \u00f8ld bilgdust hugsanir um sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u millum \u00edslendingar. S\u00ed\u00f0an Reykjav\u00edk var st\u00f8rsta bygd \u00ed landinum, vaks hugsanin um sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u \u00ed Reykjav\u00edk. \u00cd 1845 endurstovna\u00f0u \u00edslendingar \u00ed Reykjav\u00edk Al\u00feingi\u00f0 (L\u00f8gtingi\u00f0 \u00cdslandi), sum var gamalt l\u00f8gting \u00ed \u00cdslandi \u00e1ri\u00f0 930. Hetta \u201eAl\u00feingi\u00f0\u201c var stovna\u00f0 \u00e1 Tingvellum fyrst, men \u00ed 1845 ta\u00f0 var \u00ed Reykjav\u00edk. Altingi\u00f0 var stovn\u00f0 \u00ed Reykjav\u00edk \u00ed 1845, t\u00ed hon var var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed \u00cdslands. \n\nAl\u00feingi\u00f0 ella hitt \u00edslendska l\u00f8gting fr\u00e1 1845 til 1874 hev\u00f0i ikki l\u00f8gstarv. Men \u00ed 1874 fekk \u00cdsland st\u00fdrslagi\u00f0 og i\u00f0 kom vi\u00f0 l\u00f8gstarv. Tann 1. desember 1918, \u00cdsland var sj\u00e1lvs\u00e1lits land, men enn undir t\u00ed danska kongar\u00edkinum. Hetta land \u00e6t Kongar\u00edki\u00f0 \u00cdslands.\n\nTa\u00f0 var heimskreppa \u00ed Reykjav\u00edk fr\u00e1 1920 til 1930. T\u00e1 var st\u00f3rt arbei\u00f0sloysi. Hin 10. mai 1940, me\u00f0an Danmark var hersett av T\u00fdsklandi, kom seinni heimsbardagi til \u00cdslands. Ta\u00f0 v\u00f3ru 4 bretskir b\u00e1tar sum komu \u00e1 Reykjav\u00edkar Havn. Eingin gj\u00f8rdi m\u00f3tst\u00f8\u00f0u. Bretland og Amerika gj\u00f8rdu Keflav\u00edk flogv\u00f8llin og Reykjav\u00edk flogv\u00f8llin. \u00cdsland vildi ikki luttaka \u00ed heimsbardaganum, og t\u00ed var landi\u00f0 og er enn \u00ed dag uttanvelta\u00f0. Ta\u00f0 var eingin m\u00f3tst\u00f8\u00f0a \u00ed Reykjav\u00edk. Ta\u00f0 b\u00fa\u00f0u l\u00edka n\u00f3gvir bretskir og amerikanskir hermenn \u00ed Reykjav\u00edk undir Seinna Heimsbardaga, sum ta\u00f0 b\u00fa\u00f0u \u00edslendingar. \u00cd 1904 fingu \u00edslendingar heimast\u00fdri, og var skrivstova forsetisr\u00e1\u00f0harrans \u00ed Reykjav\u00edk. \u00cd 1944 gj\u00f8rdist \u00cdsland l\u00fd\u00f0veldi. Forseti \u00cdslands fekk b\u00fasta\u00f0 \u00e1 Bessast\u00f8\u00f0um t\u00e6tt vi\u00f0 Reykjav\u00edk, \u00ed bygdini Gar\u00f0ab\u00e6r.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nVe\u00f0urlag\n\nB\u00faskapur\n\nSt\u00f3rar fyrit\u00f8kur\n66\u00b0NORTH - kl\u00e6dnaframlei\u00f0slufyrit\u00f8ka\n365 - mi\u00f0lafyrit\u00f8ka\nAdvania - kunningart\u00f8kni fyrit\u00f8ka\nAir Iceland - flogfelag\nArctic Trucks - fyrit\u00f8ka i\u00f0 veitir broytir akf\u00f8r, so tey passa betri til \u00edslendsk vi\u00f0urskifti\n\u00c1TVR - r\u00fasdrekka og tubbakss\u00f8la\nCarbon Recycling International - metanol endurn\u00fdtslu fyrit\u00f8ka\nCCP Games - videosp\u00e6l-mennari og \u00fatgevari\nDagsbr\u00fan - telesamskifti\nEimskipaf\u00e9lag \u00cdslands - flutningsfyrit\u00f8ka\nFRISK Software International - ritbuna-fyrit\u00f8ka\nHagar - handil, holding-fyrit\u00f8ka\nHagkaup - handilsketa\nHB Grandi - fiskivinnu- og fiskaframlei\u00f0slufyrit\u00f8ka\nIcelandair - flogfelag\nIcelandair Group - flogfelag\n\u00cdslandsbanki - peningastovnur\n\u00cdslandsp\u00f3stur - postfyrit\u00f8ka\ndeCODE genetics - fyrit\u00f8ka i\u00f0 framlei\u00f0ir l\u00edvfr\u00f8\u00f0iligan heiliv\u00e1g\nMannvit Engineering - verkfr\u00f8\u00f0ingafyrit\u00f8ka, gr\u00f8n orka o.a.\nMarorka - orka \u00far havinum og granskingarfyrit\u00f8ka\nMP Bank - peningastovnur\nNBI - peningastovnur\nN\u00f3i S\u00edr\u00edus - sjokol\u00e1ta og slikk framlei\u00f0sla\nNyherji - kunningart\u00f8kni\n\u00d6ssur - ortopedisk framlei\u00f0sla\nR\u00daV - mi\u00f0lafyrit\u00f8ka\nS\u00edminn - telesamskiftis-fyrit\u00f8ka\nWOW air - flogfelag\n\nMentan \n\nHallgr\u00edmskirkja er st\u00f8rsta kirkjan \u00ed Reykjav\u00edk og \u00ed \u00cdslandi, og er 74,5 metrar h\u00f8g. Perlan liggur \u00e1 einum heyggi n\u00e6rindis, har ta\u00f0 er l\u00e6tt at s\u00edggja allan b\u00fdin Reykjav\u00edk. Ta\u00f0 eru eisini fleiri listas\u00f8vn \u00ed Reykjav\u00edk. Um n\u00e1ttina eru ta\u00f0 n\u00f3gv f\u00f3lk sum \"djamma\" \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum Reykjav\u00edk, ella 101 Reykjav\u00edk.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\n Fylkir\n Fram\n Knattspyrnuf\u00e9lag Reykjav\u00edkur (K.R.)\n \u00cd\u00fer\u00f3ttaf\u00e9lag fatla\u00f0ra \u00ed Reykjav\u00edk \u2014 fyri f\u00f3lk vi\u00f0 breki\n \u00cd\u00fer\u00f3ttaf\u00e9lag Reykjav\u00edkur (\u00cd.R.)\n Skautaf\u00e9lag Reykjav\u00edkur\n Skotf\u00e9lag Reykjav\u00edkur\n Skylmingaf\u00e9lag Reykjav\u00edkur\n Tennis- og badmintonf\u00e9lag Reykjav\u00edkur\n Ungmennaf\u00e9lagi\u00f0 Fj\u00f6lnir\n Knattspyrnuf\u00e9lagi\u00f0 Valur (Valur)\n V\u00edkingur\n \u00der\u00f3ttur\n\nKend f\u00f3lk \u00far Reykjav\u00edk \n\n Arnaldur Indri\u00f0ason\t \n Baltasar Korm\u00e1kur\n Bj\u00f6rg\u00f3lfur Gu\u00f0mundsson\n Bj\u00f6rg\u00f3lfur Thor Bj\u00f6rg\u00f3lfsson\t \n Bj\u00f6rk\n Dan\u00edel \u00c1g\u00fast Haraldsson\t \n Eggert Magn\u00fasson\t \t\n Ei\u00f0ur Sm\u00e1ri Gu\u00f0johnsen\t \n Emil\u00edana Torrini\t \n Fri\u00f0rik \u00de\u00f3r Fri\u00f0riksson\n Ghostigital\n Gus Gus\n Hafdis Huld\t \n Halld\u00f3r Kiljan Laxness\n J\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson\t \n K\u00e1ri Stef\u00e1nsson\n Magn\u00fas Scheving\t \n Magn\u00fas Ver Magn\u00fasson\n M\u00ednus\n M\u00fam\n Quarashi\n Sigur R\u00f3s\t \n Sigurj\u00f3n Sighvatsson\n Silvia Night\n Sj\u00f3n\n Trabant\n\nVinab\u00fdir \n\n  T\u00f3rshavn, F\u00f8royar\n  Helsinki, Finland\n  Keypmannahavn, Danmark\n  Kingston upon Hull, St\u00f3ra Bretland\n  Nuuk, Gr\u00f8nland\n  Oslo, Noreg\n  Seattle, Sambandsr\u00edki Amerika\n   St. Petersburg, Russland\n  Stokkh\u00f3lm, Sv\u00f8r\u00edki\n  Vilnius, Litava\n  Winnipeg, Kanada\n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi\n\u00cdsland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keltisk%20m%C3%A1l", "title": "Keltisk m\u00e1l", "text": "Keltisk m\u00e1l, felagsheiti fyri b\u00e6\u00f0i livandi og \u00fatdey\u00f0 m\u00e1l, i\u00f0 einafer\u00f0 rukku fr\u00e1 Mi\u00f0eystri til Vesturevropa.\n\nKeltisku m\u00e1lini i\u00f0 framvegis ver\u00f0a tosa\u00f0 \u00ed teim \"keltisku tj\u00f3\u00f0unum\" \u00ed dag, eru: Tey Goidelisku tvs. Skotskt g\u00e6liskt, \u00cdrskt og Manskt; og tey Brythonisku tvs. Walisiskt, Corniskt og Bretonskt.\n\nS\u00f8guliga var Proto-Keltiskt helst b\u00fdtt upp\u00ed \u00ed 4 undir-\u00e6ttir:\n\n Gauliskt og Lepontiskt, Noriskt og Galatiskt. Hesi m\u00e1l v\u00f3r\u00f0u einafer\u00f0 tosa\u00f0i \u00ed \u00f8kinum fr\u00e1 Fraklandi til Turkalands og fr\u00e1 Belgia til nor\u00f0ur Italia.\n\n Keltiberiskt, \u00ed for\u00f0um tosa\u00f0 \u00e1 Iberisku h\u00e1lvoynni, serliga \u00ed n\u00faverandi Portugal, Galicia, Asturias, Cantabria, Arag\u00f3n og Le\u00f3n. \n\n Goideliskt, tvs. \u00cdrskt, Skotskt g\u00e6liskt, og Manskt. Teir fyrstu \u00edb\u00fagvarnir \u00ed F\u00f8royum v\u00f3ru samb\u00e6rt Dicuil \u00edrskir munkar, og tala\u00f0u hesir t\u00ed \u00f3iva goideliskt.\n\n Brythoniskt (eisini kalla\u00f0 Brittoniskt, Bretskt), tvs. Walisiskt, Bretonskt, Corniskt, Cumbriskt, ta\u00f0 hypotetiska Iverniskt, og m\u00f8guliga eisini Piktiskt."}
{"id": "7108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walisiskt%20m%C3%A1l", "title": "Walisiskt m\u00e1l", "text": "Walisiskt, Kymriskt ella Bretskt (Cymraeg - y Gymraeg) i\u00f0 ver\u00f0ur tala\u00f0 \u00ed Wales og \u00ed Chubut landslutinum \u00ed Argentina, hoyrir til Brythonisku m\u00e1lini.\n\nEini 22% av f\u00f3lkinum \u00ed Wales, tvs. uml. 611.000, hava kunnleika til m\u00e1li\u00f0 \u00ed dag. Tey b\u00fagva \u00ed st\u00f8rstan mun \u00ed vestara parti av landinum, har m\u00e1li\u00f0 hoyrist alla sta\u00f0ni har menniskju hittast; \u00ed handlum, \u00e1 pubbum og til f\u00f3tb\u00f3ltsdystir t.d. Meginparturin tosar n\u00fa engskt, og \u00f8ll walisisktm\u00e6lt duga og skilja eisini engskt.\n\nFyri 200 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var walisiskt ta\u00f0 kl\u00e1rt r\u00e1\u00f0andi m\u00e1li\u00f0 \u00ed Wales. M.a. \u00eddna\u00f0arkollveltingin vi\u00f0f\u00f8rdi at engska m\u00e1li\u00f0 t\u00f3k seg fram, men so seint sum \u00ed 1891 var ta\u00f0 enn ein meiriluti upp\u00e1 54,4% av f\u00f3lkinum i\u00f0 tosa\u00f0i walisiskt. \u00cd 1911 var\u00f0 sta\u00f0fest, at walisiskt var vor\u00f0i\u00f0 eitt minnilutam\u00e1l, tosa\u00f0 av 43.5% av f\u00f3lkinum.\n\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ld var\u00f0 h\u00f3pin av fr\u00e6gum b\u00f3kmentum skriva\u00f0ar \u00e1 walisiskum.\n\nWalisiska stavra\u00f0i\u00f0 \n\nWalisiskt br\u00fakar lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0, men b\u00f3kstavirnir k, q, x og z ver\u00f0a vanliga ikki br\u00faktir. Haraftur\u00edm\u00f3ti finnast (tvinna\u00f0ir) b\u00f3kstavir sum antin eru sestakir fyri walisiskt, ella \u00fattalast \u00e1 ein serstakan h\u00e1tt: \n\n ch (\u00fattalst sum \"ch\" \u00ed t\u00fdskum Bach, ella sum \u00ed skotskum loch), \n dd (\u00fattalst sum engskt \"th\" \u00ed weather),\n ff (\u00fattalst sum f),  \n f \u2192 v \n j (bert \u00ed engskum l\u00e1nior\u00f0um; \u00fattalst sum \"j\" \u00ed juice), \n ll (\u00fattalst sum \"hl\" - ella sum \"ll\" \u00ed gr\u00f8nlenskum Kalaallit nunaat), \n si (\u00fattalst sum \"sj\")  \n th (\u00fattalst sum engskt \"th\" \u00ed thin).\n c \u2192 k (eisini framman fyri e, i og y)\n ph \u2192 f\n r \u2192 r (rullandi tungusp\u00ed\u00f0s-r)\n rh \u2192 \u00f3r\u00e6dda\u00f0 tungusp\u00ed\u00f0s-r\n w \u2192 u\n u \u2192 i\n y \u2192 i (t\u00f3 i stuttum or\u00f0um \u2192 \u00f8; t.d. \"Cymru\" [:K\u00f8mri])\n\nFyrsta regla \u00ed walisiska tj\u00f3\u00f0sanginum:\nMae hen wlad fy nhadau yn annwyl i mi\nlj\u00f3\u00f0ar fonetiskt umlei\u00f0 solei\u00f0is:\n[:Maj hen ulad v\u00f8 n-hadai \u00f8n annuil i mi]\n\nWalisiski tj\u00f3\u00f0sangurin \n\nGwlad, Gwlad\nMae hen wlad fy nhadau yn annwyl i mi,\nGwlad beirdd a chantorion, enwogion o fri;\nEi gwrol rywelwyr, gwladgarwyr tra mad;\nDros ryddid collasant eu gwaed.\n\nGwlad, gwlad, peidiol wyf i'm gwlad;\nTra mor yn fur i'r bur hoff bau\nO bydded i'r hen iaith barhau!\n\n\u00c1 f\u00f8royskum:\nLand, land \nGamla land fedra m\u00edna er m\u00e6r k\u00e6rt,\nLand yrkjara og sangara, menn tiltiknir v\u00ed\u00f0agitnir;\nHennar djarvu hermenn,  fosturlandsvinir fr\u00e6gir,\nFyri fr\u00e6lsi \u00fatheltu bl\u00f3\u00f0.\n\nHeimland, heimland, tr\u00fafastur eri eg landi m\u00ednum,\nSo leingi havi\u00f0 er m\u00farur kring hetta reina ,fagra land,\n\u00c1 g\u00e6vi satt ta\u00f0 gamla tungum\u00e1l m\u00e1 framvegis liva!\n\nAlmenn st\u00f8\u00f0a (status) \nH\u00f3ast walisiskt \u00ed dag er eitt minnilutam\u00e1l, so vaks stu\u00f0ulin til m\u00e1li\u00f0 \u00ed seinnu helvt av 20'du \u00f8ld, \u00ed samband vi\u00f0 at r\u00f8rslur sum tj\u00f3\u00f0skaparflokkurin Plaid Cymru fr\u00e1 1925, og Cymdeithas yr Iaith Gymraeg (walisiska m\u00e1lfelagi\u00f0) fr\u00e1 1962 t\u00f3ku seg upp\n\nWalisiska m\u00e1ll\u00f3gin fr\u00e1 1993 og walisiska stj\u00f3rnarskipanin fr\u00e1 1998 \u00e1seta at walisiskt og engskt m\u00e1l skulu vi\u00f0farast javnl\u00edkt \u00ed almenna sektorinum, \u00ed so v\u00ed\u00f0an mun hetta er forsvarligt og gj\u00f8rligt.\nAlmennir stovnar ver\u00f0a kravdir at hava eina fyriskipan fyri walisiskt m\u00e1l, i\u00f0 pr\u00f3gvar teirra tils\u00f8gn um javnb\u00f3\u00f0is vi\u00f0ger\u00f0.\n\n7 desember 2010 samtykti Walisiska tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 einm\u00e6lt n\u00f8kur tilt\u00f8k i\u00f0 skulu stu\u00f0la undir menningina av walisiska m\u00e1linum \u00ed Wales. 9 februar 2011 fingu hesi tilt\u00f8k kongliga sta\u00f0festing og v\u00f3r\u00f0u samtykt, og gera sostatt walisiskt til eitt alment vi\u00f0urkent m\u00e1l \u00ed Wales.\n\n\u00cd november 2008 var\u00f0 walisiskt fyri fyrstu fer\u00f0 br\u00fakt \u00e1 einum r\u00e1\u00f0harrafundi \u00ed ES-r\u00e1\u00f0num, har walisiskt gj\u00f8rdist ta\u00f0 23'da almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed ES.\n\nS\u00ed\u00f0an \u00e1r 2000 hevur fr\u00e1l\u00e6ra \u00ed walisiskum veri\u00f0 tvungin l\u00e6rugrein \u00ed \u00f8llum sk\u00falum \u00ed Wales, upp til 16 \u00e1ra aldur, og hevur hetta m\u00f3tvirka\u00f0 afturgongdini hj\u00e1 walisiskum, og vi\u00f0virka\u00f0 at eisini b\u00f8rn hj\u00e1 engsktm\u00e6ltum foreldrum a\u00f0rastan\u00f0i fr\u00e1 \u00ed UK hava kunnskap til, ella duga r\u00e6\u00f0i\u00f0 walisiskt.\n\nFlestu vegskeltir eru \u00ed dag \u00e1 b\u00e6\u00f0i engskum og walisiskum.\n\nLeinki \u00fateftir \n walisiskt \u00e1 wikimedia\n\nKeltisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nWales"}
{"id": "7115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brythonisk%20m%C3%A1l", "title": "Brythonisk m\u00e1l", "text": "Brythonisku m\u00e1lini, er felagsheiti\u00f0 fyri Walisiskt, Corniskt og Bretonskt. Hetta eru tey sokalla\u00f0u P-keltisku m\u00e1lini.\n\nHoyra saman vi\u00f0 Goidelisku m\u00e1lunum, tey sokalla\u00f0u Q-keltisku m\u00e1lunum, til Keltisku m\u00e1l\u00e6ttina.\n\n \n\nGrein um brytoniskt finst \u00e1 enskum; vel English vinstrumegin\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nKeltisk m\u00e1l"}
{"id": "7186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrew%20W.%20Sloan", "title": "Andrew W. Sloan", "text": "Andrew William Sloan (f\u00f8ddur 1896), sonur William Gibson Sloan, gj\u00f8rdist eins og p\u00e1pin, tr\u00fabo\u00f0ari fyri Br\u00f8\u00f0rasamkomuna \u00ed F\u00f8royum.\n\nSloan, Andrew W.\nSloan, Andrew W.\nSloan, Andrew W."}
{"id": "7190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjuliga%20Heimamissi%C3%B3nin%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Kirkjuliga Heimamissi\u00f3nin \u00ed F\u00f8royum", "text": "Hin Kirkjuliga Heimamissi\u00f3nin, (fyrr Indre Mission) er tann st\u00f8rsta vekingarr\u00f8rslan innanfyri f\u00f3lkakirkjuna vi\u00f0 missi\u00f3nsh\u00fasum \u00ed flestu st\u00f8rru bygdum. \n\nHeimamissi\u00f3nin er eisini, vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av Br\u00f8\u00f0rasamkomuni, tann st\u00f8rsta kristna  leikmannar\u00f8rslan \u00ed F\u00f8royum. \n\n\u00cd 1904 kom fyrsti tr\u00fabo\u00f0ari fr\u00e1 donsku Indre Mission til F\u00f8roya. \u00cd 1921 var\u00f0 eitt r\u00e1\u00f0gevandi samfelagsr\u00e1\u00f0 sett \u00e1 stovn fyri Heimamissi\u00f3nina \u00ed F\u00f8royum og \u00ed 1990 gj\u00f8rdist Heimamissi\u00f3nin sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug.\n\nHeimamissi\u00f3nin hevur \u00ed dag serliga tr\u00fd h\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki: \n\n Heimamissi\u00f3n\n Sj\u00f3mansmissi\u00f3n \n \u00datimissi\u00f3n\n\nHeimamissi\u00f3nin"}
{"id": "7192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ryving-Jensen", "title": "Ryving-Jensen", "text": "Ryving-Jensen danskur tr\u00fabo\u00f0ari hj\u00e1 Indre Mission (Heimamissi\u00f3nini) \u00ed F\u00f8royum.\n\nTr\u00fabo\u00f0arar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "7193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krossmerki", "title": "Krossmerki", "text": "Nor\u00f0urlendsk krossfl\u00f8gg, nor\u00f0urlendska krossmerki\u00f0, skandinaviski krossurin er flaggsni\u00f0, sum vanliga ver\u00f0ur sambor\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 fl\u00f8gg nor\u00f0urlanda, ha\u00f0ani upprunin eisini stavar. Nor\u00f0urlond flest hava flagg av sl\u00edkum sni\u00f0i, t\u00f3 undantikin eru Gr\u00f8nland og S\u00e1maland. Krossurin umbo\u00f0ar kristind\u00f3m, og er hann avmynda\u00f0ur \u00e1 grikskan h\u00e1tt. Fyrsta flagg vi\u00f0 hesum sni\u00f0i er hitt danska, Danabr\u00f3k; s\u00ed\u00f0ani, Svitj\u00f3\u00f0, Noreg, Finnland, \u00cdsland, og s\u00ed\u00f0ani F\u00f8royar og \u00c1land. Noregs flagg var hitt fyrsta tr\u00edlitta nor\u00f0urlendska krossmerki\u00f0. H\u00f3ast \u00f8ll nevndu fl\u00f8ggini bera sama upprunasni\u00f0, hava tey \u00f8ll serstaka s\u00f8gu og serstakt myndam\u00e1l. \n\nN\u00f8kur av fl\u00f8ggunum \u00ed hesum lista hava ikki vunni\u00f0 almenna vi\u00f0urkenning. Leggi\u00f0 eisini til merkis, at lutf\u00f8ll, sni\u00f0 og st\u00f8ddir v\u00edsa fr\u00e1brigdi, eisini h\u00f3ast flaggi\u00f0 er hitt sama bert til anna\u00f0 endam\u00e1l.\n\nForbo\u00f0 \n\nFl\u00f8gg vi\u00f0 kristnum s\u00fambolum, s.s. krossinum, kunna enda vi\u00f0 at vera forbj\u00f3\u00f0a. Avlei\u00f0ingin av, at Evropeiski Mannar\u00e6ttard\u00f3mst\u00f3lurin \u00ed 2009 forbj\u00f3\u00f0a\u00f0i kristnum s\u00fambolum \u00ed sk\u00falastovum, kann vera, at nor\u00f0urlendsku fl\u00f8ggini enda fyri Mannar\u00e6ttard\u00f3mst\u00f3linum. \n\nHetta halda 37 ymiskir professarar \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i, sum hava skriva\u00f0 \u00e1lit til k\u00e6rur\u00e6ttin \u00ed Haag. Teir halda, at forbo\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti kristnu s\u00fambolunum kann raka nor\u00f0urlendsku tj\u00f3\u00f0arfl\u00f8ggini. T\u00ed ein avlei\u00f0ing av d\u00f3minum um at forbj\u00f3\u00f0a religi\u00f8sum s\u00fambolum \u00ed sk\u00falastovum m\u00e1 vera, at \u00f8ll religi\u00f8s s\u00fambol \u00ed almenna r\u00faminum skulu \u00fatruddast. \n\nHetta kann raka 17 ymisk evropeisk fl\u00f8gg, harundir tey nor\u00f0urlendsku krossfl\u00f8ggini.\n\nTj\u00f3\u00f0arfl\u00f8gg nor\u00f0urlanda\n\nTj\u00f3\u00f0arfl\u00f8gg nor\u00f0urlanda (sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8ki vi\u00f0 krossmerki)\n\nOnnur nor\u00f0urlendsk fl\u00f8gg krossmerkinum \n\nN\u00f8kur av fl\u00f8ggunum eru s\u00f8gulig ella hava ikki vunni\u00f0 almenna vi\u00f0urkenning, sostatt er talan um avmarka\u00f0a n\u00fdtslu.\n\nDanmark\n\nFinnland\n\n\u00cdsland\n\nNoreg\n\nSv\u00f8r\u00edki\n\nNor\u00f0urlendsk krossmerki\u00f0 hj\u00e1 T\u00fdsklandi \n\nNor\u00f0urlendsk fl\u00f8gg \u00ed T\u00fdsklandi v\u00f3ru s\u00f8guliga n\u00fdtt  fyri at v\u00edsa til nor\u00f0urlendskan uppruna. Nor\u00f0urlendsku fl\u00f8ggsni\u00f0ini hj\u00e1 T\u00fdsklandi v\u00f3ru l\u00edk teimum hj\u00e1 Danmark, Sv\u00f8r\u00edki, og Noregi. Tj\u00f3\u00f0arfl\u00f8gg v\u00f3ru \u00ed uppskoti til T\u00fdsklands tj\u00f3\u00f0arflagg b\u00e6\u00f0i \u00ed 1919 og 1948, eftir fyrra og seinna heimsbardaga. \u00cd dag er nor\u00f0urlendski krossurin \u00e1 summum b\u00fdar og \u00f8kisfl\u00f8ggum.\n\nFl\u00f8gg fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum, sum v\u00edsa Nor\u00f0urlendska krossin ella l\u00edknandi sni\u00f0\n\nNor\u00f0urlendsk fl\u00f8gg uttan nor\u00f0urlendska krossin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Kelda\n\nMerkjalistar\nSkandinavia\nNor\u00f0urlond\nFl\u00f8gg"}
{"id": "7196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oskar%20Hermannsson", "title": "Oskar Hermannsson", "text": "Oskar Hermannsson var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed 1920 og anda\u00f0ist \u00ed 1995. Hann yrkti m.a. Beinta til lag eftir C. Wahl, og hesin barnasangurin er at finna \u00e1 pl\u00e1tuni Annika og J\u00f3gvan vi\u00f0 Anniku Hoydal og J\u00f3gvani Telling. \n\nEisini hevur hann yrkt sangtekstin \"Skiparin l\u00edtli\"\n\nT\u00f3nleikarar"}
{"id": "7197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einar%20Waag", "title": "Einar Waag", "text": "Einar Waag er navni\u00f0 \u00e1 tveimum monnum handan F\u00f8roya Bj\u00f3r.\n\nEinar Waag eldri (f\u00f8ddur 29. juni 1894) t\u00f3k fyrit\u00f8kuna eftir fa\u00f0ir s\u00edn, S\u00edmun \u00ed V\u00e1gi. N\u00fa eigur sonur hansara, Einar Waag yngri, fyrit\u00f8kuna, eftir at br\u00f3\u00f0urin Heini Waag hevur valt at selja Einari s\u00edna helvt (\u00e1r 2008).\n\nKeldur \n\n \u00cd f\u00f8\u00f0ingardegi hj\u00e1 Einari. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 5, 1984\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nGreinir \n\n \u00cd f\u00f8\u00f0ingardegi hj\u00e1 Einari. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 5, 1984\n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk"}
{"id": "7199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hests%20kirkja", "title": "Hests kirkja", "text": "Hests kirkja er ein kirkja \u00ed bygdini Hestur \u00e1 Hestoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd 2. hv\u00edtusunnudag 5. juni 1911 av Fr\u00ed\u00f0riki Petersen, pr\u00f3sti.\n\n\u00c1 fundi \u00ed kirkjur\u00e1\u00f0num fyri Kirkjub\u00f8ar s\u00f3kn \u00ed 1908, vi\u00f0m\u00e6lir r\u00e1\u00f0i\u00f0 einum ynski fr\u00e1 bygdarf\u00f3lkinum \u00ed Hesti um at f\u00e1a n\u00fdggja kirkju. Hetta f\u00e6st at vita \u00far fundarb\u00f3kini, og helst er fari\u00f0 \u00ed holt vi\u00f0 arbei\u00f0i\u00f0 beinanvegin, t\u00ed longu tvey \u00e1r seinni,  \u00ed 1910 er kirkjan li\u00f0ug.\nHestmenn valdu Rasmus Lemvig til formann fyri gr\u00f3tarbei\u00f0inum. Hann var\u00f0 l\u00f8ntur av kirkjugrunninum, men avgj\u00f8rt var\u00f0 millum hann og bygdarmennirnar, at l\u00f8nin skuldi falla til kirkjuna. Fyri henda pening var\u00f0 lj\u00f3sakr\u00fana keypt. Annars var alt anna\u00f0 arbei\u00f0i sj\u00e1lvbo\u00f0i\u00f0.\n\nMagnus Jacobsen arkitektur \u00ed Havn, vanliga nevndur Magnus \u00e1 Kamarinum, tekna\u00f0i kirkjuna. Kirkjan, sum er bygd dygst vi\u00f0 bakkatrom, nor\u00f0an fyri Kv\u00edggjar\u00e1, er la\u00f0a\u00f0 av gr\u00f3ti uttan og kl\u00f8dd vi\u00f0 timbri at innan og er, m\u00e1ld uttan, 12x24 alin.\n\nTa\u00f0 sigst, at kirkjan er la\u00f0a\u00f0 av 7777 steinum. La\u00f0ingin s\u00e6st t\u00f3 ikki, t\u00ed kirkjan er pussa\u00f0 uttan. Uttan er kirkjan hv\u00edttm\u00e1la\u00f0 vi\u00f0 svartari grund og hevur reytt asbesttak. Torni\u00f0 er hv\u00edtt og reytt og er bygt \u00ed p\u00edll.\n\nS\u00ed eisini \nHestur (oyggj)\n\nKeldur \n\n J. P. Gregoriussen, Yngru Hv\u00e1lvirkjurnar\n Nybo, Poul: Hests kirkja 75 \u00e1r. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 1, 1986\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nHestoy"}
{"id": "7204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SMS%20%28s%C3%B8lumi%C3%B0st%C3%B8%C3%B0%29", "title": "SMS (s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0)", "text": "S\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0in SMS var\u00f0 latin upp 2. november 1977 og er broytt og vaksin st\u00f8\u00f0ugt s\u00ed\u00f0ani. Har eru handlar av ymiskum slag, matv\u00f8ruhandil, kl\u00e6dnahandlar, t\u00f3nleikahandil, b\u00f3kahandil, brilluhandil, t\u00f3gvhandil, \u00edtr\u00f3ttarhandil osfr. Har eru eisini matstovur, nevnast kunnu t.d. Burger King, Baresso og Sunset Boulevard.\n\nParkering fyri bilar er \u00e1 \u00f8kinum rundanum SMS og \u00ed einum parkeringskjallara undir parkeringspl\u00e1ssinum. Bilar kunnu parkera har \u00ed 2 t\u00edmar.\n\nS\u00f8ga\n\n\u00cd 1986 byrja\u00f0i SMS at hava barnaparkering, har nakrar kvinnur fr\u00e1 pensi\u00f3nistafelagnum \u00ed Havn \u00e1t\u00f3ku s\u00e6r at ansa b\u00f8rnum hj\u00e1 kundunum \u00ed SMS. Henda t\u00e6nasta er ikki til longur.\n\nS\u00ed\u00f0ani SMS l\u00e6t upp \u00e1 heysti 1977, hevur h\u00fasi\u00f0 veri\u00f0 undir st\u00f8\u00f0ugari menning, og fleiri byggistig eru tikin s\u00ed\u00f0ani SMS kom upp at standa. Tann 26. oktober 2006 l\u00e6t SMS upp aftur eftir umbygging vi\u00f0 fleiri handlum og tilbo\u00f0um. Endaliga umbyggingin vi\u00f0 n\u00fdggjum millumbygnini millum Apoteki\u00f0 og S\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ina var li\u00f0ug \u00e1 sumri \u00ed 2007.\n\nKeldur \n\n Barnaparkeringin \u00ed S.M.S. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 4, 1985.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n SMS.fo.\n\nGreinir \n\n Barnaparkeringin \u00ed S.M.S. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 4, 1985. \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "7206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innb%C3%BAgv", "title": "Innb\u00fagv", "text": "Innb\u00fagv er eitt felagsheiti fyri ting, i\u00f0 eru gj\u00f8rd til at stu\u00f0la menniskjakroppin, t.d. innb\u00fagv til at sita \u00ed ella sengur til at sova \u00ed og hv\u00edla seg \u00ed. Innb\u00fagv kann eisini hava til endam\u00e1l at goyma ting ella mat \u00ed. Innb\u00fagv kann t.d. vera: bor\u00f0, st\u00f3lur, lenist\u00f3lur, sofa, song, sk\u00e1p, kommoda, re\u00f3l osfr.\n\nF\u00f8royskt innb\u00fagv \nH\u00f3ast ta\u00f0 kann vera ringt at \u00edmynda s\u00e6r \u00ed dag, hava m\u00f8blar veri\u00f0 framleiddir \u00ed F\u00f8royum. N\u00f3gvir av m\u00f8blunum fr\u00e1 1940-\u00e1runum, sum framvegis standa \u00ed f\u00f8royskum heimum, eru framleiddir av f\u00f8royskum m\u00f8blasnikkarum.\n\nModul OK \n\nSeinni hevur eisini meira skipa\u00f0 m\u00f8blaframlei\u00f0sla veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1970-\u00e1runum fekk Annfinnur Zachariassen, sum \u00e1tti N\u00fdggja B\u00f3khandil, \u00e1 egnum f\u00f8royskum virki skapa\u00f0 og framleitt Modul OK-m\u00f8blarnar. Ta\u00f0 v\u00f3ru bor\u00f0, st\u00f3lar, sofur, hillar og anna\u00f0, sum keyparin sj\u00e1lvur setti saman og s\u00ed\u00f0ani kundi m\u00e1la.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Meistarligt f\u00f8royskt framlei\u00f0slutiltak. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 2, 1976.\n\nInnb\u00fagv\nF\u00f8roysk framlei\u00f0sla"}
{"id": "7208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A/S%20Thorshavns%20M%C3%A6lkeforsyning%20%26%20Margarinefabrik", "title": "A/S Thorshavns M\u00e6lkeforsyning & Margarinefabrik", "text": "Thorshavns M\u00e6lkeforsyning & Margarinefabrik framleiddi fleiri v\u00f8rur, sum ikki ver\u00f0a framleiddar \u00ed F\u00f8royum longur. Kendast er helst Vita-margarin, men eisini framleiddi fabrikkin m.a. Quargo, sum var mj\u00f3lka\u00fardr\u00e1ttur vi\u00f0 smakki til at smyrja \u00e1 brey\u00f0.\n\nH\u00f8lini hj\u00e1 fabrikkini h\u00fdsa \u00ed dag ungd\u00f3msh\u00fasinum Margarinfabrikkin og Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya.\n\nKeldur \n\n L\u00fdsingar \u00ed Myndabla\u00f0num N\u00da \u00ed 1970-\u00e1runum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "7211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ejvind%20Vilhelm", "title": "Ejvind Vilhelm", "text": "Ejvind Vilhelm var\u00f0 f\u00f8ddur tann 26. apr\u00edl  \u00ed 1923. Hann var prestur \u00ed T\u00f3rshavnar eystara prestagjaldi til hann gj\u00f8rdist varabispur \u00ed 1973 og sat \u00ed emb\u00e6tinum til 1990. \u00c1rini fr\u00e1 1973 til 1978 var hann b\u00e6\u00f0i varabiskupur og prestur \u00ed T\u00f3rshavnar eystara prestagjaldi.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1989 - Er barnad\u00f3pur evangeliskur? Heimamissi\u00f3nsfelagi\u00f0.\n\nKeldur \n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923"}
{"id": "7212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bulgaria", "title": "Bulgaria", "text": "Bulgaria er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Bulgaria mark vi\u00f0 Rumenia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Turkaland og Grikkaland, og \u00ed vestri vi\u00f0 L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Maked\u00f3nia og Serbia. Landa\u00f8ki, i\u00f0 n\u00fa er Bulgaria, hevur mestsum alla t\u00ed\u00f0 s\u00edna sta\u00f0i\u00f0 \u00ed skugganum av sterku grannum s\u00ednum. B\u00e6\u00f0i grikkar, r\u00f3mverjar og turkar hava r\u00e1tt her, og fr\u00e1 1944 til 1989 var Bulgaria partur \u00ed kommunistiska Eysturevropa.\n\nS\u00f8ga \n\nBulgaria var \u00ed gomlum d\u00f8gum m\u00e1ttmiki\u00f0 r\u00edki, men seinni l\u00f8gdu b\u00fdsantiskar og s\u00ed\u00f0an osmanniskar herdeildir landi\u00f0 undir seg. \u00cd 1870-\u00e1runum f\u00f3ru bulgarar at krevja fr\u00e6lsi. Turkar f\u00f3ru \u00f3gvuliga har\u00f0liga fram \u00edm\u00f3ti sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rsluni, og ta\u00f0 elvdi til vre\u00f0i \u00ed Evropa, helst \u00ed Russlandi. \u00cd 1877 leyp Russland \u00e1 Turkaland. Bretar stu\u00f0la\u00f0u turkum, og \u00ed 1878 var\u00f0 v\u00e1pnahv\u00edld fingin \u00ed lag \u00edmillum londini vi\u00f0 San Stefano-avtalini. Eftir avtaluni gj\u00f8rdist Bulgaria v\u00e6l st\u00f8rri, men ikki lei\u00f0 long t\u00ed\u00f0, so var sy\u00f0ri partur \u00ed landinum aftur undir turkiskum yvirr\u00e6\u00f0i. \u00cd 1887 sameindu bulgarar vi\u00f0 Stefani Stambulov \u00e1 odda (1854-1895) nor\u00f0ara og sy\u00f0ra part og valdu Ferdinand av Coburg, skyldmann Victoriu drotning, til valdsharra. Men \u00ed sjey \u00e1r var Stambulov veruligi valdsharrin \u00ed Bulgaria, sum n\u00fa gj\u00f8rdist sterkasta Balkanlandi\u00f0 og hildi\u00f0 at vera sterkasta bulverki\u00f0 fyri russiskari landt\u00f8ku \u00e1 Balkan. Stambulov leg\u00f0i alla orku \u00ed at f\u00e1a semju \u00ed lag vi\u00f0 Turkaland, gamla f\u00edgginda Russlands, ta\u00f0 h\u00f3va\u00f0i ikki Ferdnandi, sum setti hann fr\u00e1 \u00ed 1894. Stambulov var\u00f0 myrdur \u00ed 1895, kanska v\u00f3ru Ferdinand og russar vor\u00f0nir samdir um at beina fyri honum.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMesta f\u00f3lki\u00f0 er bulgarar; l\u00edtil partur turkar og maked\u00f3nar.\n\nPolitikkur\n\nMentan \n\nF\u00f3lki\u00f0 hevur alt\u00ed\u00f0 lagt dent \u00e1 at goyma gamlar bulgarskar si\u00f0ir. T\u00ed hava mangir b\u00fdir s\u00ednar sermerktu stevnur vi\u00f0 t\u00f3nleiki og skr\u00fa\u00f0gongu. Si\u00f0ur er mangasta\u00f0ni, at stevnuf\u00f3lkini lata seg \u00ed skreytb\u00fana og gekkaskort, i\u00f0 tey sj\u00e1lvi hava gj\u00f8rt.\n\nT\u00f3nleikarar \n\n Anna-Maria Ravnopolska-Dean\n Nikolai Giaurov\n Boris Hristov\n Valia Balkanska\n\nB\u00faskapur \n\nS\u00ed\u00f0an 1989 hevur ein li\u00f0ur fram \u00edm\u00f3ti f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i og at umskipa b\u00faskapin veri\u00f0 at skifta r\u00edkisriknu st\u00f3rgar\u00f0arnar sundur \u00ed sm\u00e1ar gar\u00f0ar. N\u00f3gv hevur eisini veri\u00f0 gj\u00f8rt at f\u00e1a \u00fatlendsk fer\u00f0af\u00f3lk at koma til gomlu b\u00fdirnar og til strendurnar vi\u00f0 Svartahav. Jarnm\u00e1lmurin og koli\u00f0 \u00ed Bulgaria eru ikki so g\u00f3\u00f0, sum krevst at gera jarn, i\u00f0 kann n\u00fdtast \u00ed tung\u00eddna\u00f0inum. Fyrr keypti Bulgaria jarn, kol og olju b\u00edliga \u00far Sovjetsamveldinum, men n\u00fa m\u00e1 hetta ver\u00f0a keypt \u00e1 fr\u00eda markna\u00f0inum. Seinastu \u00e1rini hevur Vesturevropa l\u00e6nt Bulgaria n\u00f3gvan pening at umskipa og menna \u00eddna\u00f0in, til d\u00f8mis teldu\u00eddna\u00f0in. Kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0ur og matv\u00f8ru\u00eddna\u00f0ur eru ty\u00f0andi vinnuvegir.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nFleiri enn ein milli\u00f3n f\u00f3lk b\u00fdr \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Sofia. B\u00fdurin er t\u00fd\u00f0andi \u00eddna\u00f0armi\u00f0depil, og b\u00e6\u00f0i \u00e1 l\u00e1glendinum og \u00ed h\u00e1lendinum uttan um b\u00fdin hava b\u00f8ndurnir n\u00f3gv d\u00fdrahald. Mangir gamlir og vakrir bygningar eru \u00ed b\u00fdnum, til d\u00f8mis Alexander Nevsky-kirkjan, bygd teimum russisku hermonnum til minnis, i\u00f0 r\u00f3ku turkar \u00far Sofia \u00ed 1878. Vegakervi\u00f0 \u00ed Bulgaria er gott. \u00cd Sofia koyrir meginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed tr\u00e1\u00f0bussum.\n\nB\u00fdir \n\n Sofia \n Plovdiv \n Varna \n Burgas \n Ruse \n Stara Zagora \n Pleven \n Sliven\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nEvropa\nES"}
{"id": "7214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtarussland", "title": "Hv\u00edtarussland", "text": "Hv\u00edtarussland er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Hv\u00edtarussland mark vi\u00f0 Letland, \u00ed eystri vi\u00f0 Russland, i su\u00f0ri vi\u00f0 Ukraina, og \u00ed vestri vi\u00f0 P\u00f3lland og Litava. Hv\u00edtarussland er f\u00e1t\u00e6kt landb\u00fana\u00f0arland, ta\u00f0 er str\u00e1lbygt, og n\u00e1tt\u00farutilfeingi\u00f0 er l\u00edti\u00f0. Kortini eru korini n\u00f3gv batna\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1960-\u00e1rini, t\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 var\u00f0 at menna \u00eddna\u00f0in og byggja betri h\u00fas. Spreingingin \u00e1 kjarnorkuverkinum \u00ed ukrainska b\u00fdnum Tjernobyl \u00ed 1986 elvdi st\u00f3ran ska\u00f0a \u00ed Hv\u00edtarusslandi, mong f\u00f3lk m\u00e1ttu ver\u00f0a flutt heiman, og mong gj\u00f8rdust og gerast alsamt sj\u00fak av geislavirknu d\u00e1lkingini, i\u00f0 st\u00f3\u00f0st av vanlukkuni. Tveyhundra\u00f0 \u00e1r vi\u00f0 russiskum yvirr\u00e6\u00f0i enda\u00f0u \u00ed 1991 vi\u00f0 falli Sovjetsamveldisins, og Hv\u00edtarussland gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land.\n\nMinsk er mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum. H\u00f3ast b\u00fdurin var skotin \u00ed sor \u00ed seinna heimsbardaga, hevur hann \u00ed fri\u00f0art\u00ed\u00f0 veri\u00f0 stj\u00f3rnarb\u00fdur og mi\u00f0depil \u00ed \u00fatb\u00fagving, mentan og samskifti. Seinastu \u00e1rini hevur menningin \u00ed \u00eddna\u00f0inum havt vi\u00f0 s\u00e6r, at b\u00fdurin er n\u00f3gv vaksin. Minsk er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 SNG, i\u00f0 er r\u00edkjasamband vi\u00f0 12 sovjetl\u00fd\u00f0veldum, i\u00f0 v\u00f3ru.\n\nTung\u00eddna\u00f0ur, sum oljureinsing og maskinur, hava st\u00f3ran t\u00fddning fyri Hv\u00edtarussland. T\u00e1 i\u00f0 sovjetst\u00fdri\u00f0 r\u00e1ddi, v\u00f3r\u00f0u bygdar st\u00f3rar verksmi\u00f0jur, sum virka\u00f0u r\u00e1evni \u00far Russlandi og Ukraina. Vir\u00f0ismikil r\u00e1evni, t.d. olja, steinsalt og ymisk sandsl\u00f8g, eru funnin \u00ed landinum. Sandurin ver\u00f0ur n\u00fdttur til glasger\u00f0.\n\nT\u00e1 i\u00f0 sovjetst\u00fdri\u00f0 r\u00e1ddi, l\u00e6rdu n\u00e6stan allir hv\u00edtarussar at lesa og skriva, og n\u00e6mingarnir h\u00f8vdu undirv\u00edsingarskyldu \u00ed 10 \u00e1r. G\u00f3\u00f0a sk\u00falagrundarlagi\u00f0 hevur r\u00edka\u00f0 mentanina, og b\u00f3kmentir og t\u00f3nleikur eru h\u00f8gt \u00ed metum \u00edmillum manna.\n\nSt\u00f3r \u00f8ki \u00ed \u00ed sy\u00f0ra parti \u00ed Hv\u00edtarusslandi eru m\u00fdrilendi, og Pripetm\u00fdrarnar b\u00e1\u00f0umegin Pripet\u00e1nna eru st\u00f8rstu m\u00fdrar \u00ed Evropa. Her veksur n\u00f3gvur sk\u00f3gur, t.d. fura, eik, elri og askur, og sk\u00f3garvinna er t\u00fd\u00f0andi \u00eddna\u00f0ur \u00e1 hesum lei\u00f0um. N\u00f3gv d\u00fdr, t.d. elgur, geypa, villsv\u00edn og r\u00fdpa, halda til \u00ed m\u00fdrunum og \u00ed  sk\u00f3gunum.\n\nN\u00f3gvur soppur veksur \u00ed t\u00e6ttu og slavnu sk\u00f3gunum; og so v\u00e6l d\u00e1mar f\u00f3lki at henta soppar, at ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt tj\u00f3\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt Hv\u00edtarusslands. Soppar og epli eru h\u00f8vu\u00f0sf\u00f8\u00f0sla. K\u00f3ka\u00f0 epli, gj\u00f8rd til \u00e1 ymsan h\u00e1tt, ver\u00f0a etin til morgunmat, d\u00f8gur\u00f0a og n\u00e1ttur\u00f0a. Soppar \u00ed s\u00farr\u00f3ma ver\u00f0a etnir aftur vi\u00f0 steiktum kj\u00f8ti av t.d. kanin og sv\u00edni. Hv\u00edtarussar b\u00e6\u00f0i salta, turka og s\u00falta soppar, men teir ver\u00f0a eisini etnir feskir.\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur\n\nDey\u00f0arevsing \n\nHv\u00edtarussland er einasta land \u00ed Evropa, i\u00f0 hevur dey\u00f0arevsing. \u00cd mai 2010 t\u00f3ku mynduleikarnar stig \u00edm\u00f3ti at stega\u00f0 dey\u00f0arevsing. Bert tveir dagar aftan\u00e1 v\u00f3ru tveir menn d\u00f8mdir til dey\u00f0a vegna mor\u00f0. \n\nOleg Alkev hevur starvast sum fangav\u00f8rur \u00ed Hv\u00edtarusslandi, hann grei\u00f0ur fr\u00e1 hvussu ein dey\u00f0arevsing vanliga fer fram: \"Fangin hevur bind fyri eyguni, hendurnar eru bundnar aftan fyri ryggin. Hann ver\u00f0ur leiddur inn \u00ed eitt r\u00fam. Hann f\u00e6r at vita, at hann ver\u00f0ur hildin, so hann ikki situr skeivt. Hann ver\u00f0ur tvungin ni\u00f0ur \u00e1 kn\u00f8, ta\u00f0 tekur einans n\u00f8kur f\u00e1 sekund, so er hann skotin .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nSt\u00f8rri b\u00fdir \n Minsk \n Gomel \n Vitebsk \n Grodno\n Mogilev\n Br\u011bst\n Pinsk\n Babrujsk\n\nFyrisitingarligar eindir \nHv\u00edtarussland er b\u00fdtt sundur \u00ed seks voblast (s\u00f3knir ella landslutir):\n Brests voblast \n Gomels voblast \n Hrodnas voblast \n Mahiljo\u016ds voblast \n Minsks voblast\n Vitsebsks voblast\n\nHarumframt hevur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Minsk serstaka st\u00f8\u00f0u.\n\nB\u00faskapur\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nEvropa"}
{"id": "7216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lettland", "title": "Lettland", "text": "Lettland er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Lettland mark vi\u00f0 Estland, \u00ed eystri vi\u00f0 Russland, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Hv\u00edtarussland og Litava.\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur\n\nMentan\n\nB\u00faskapur \n\nS\u00ed\u00f0an landi\u00f0 gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed 1991, hevur veri\u00f0 roynt at menna landb\u00fana\u00f0, sk\u00f3garvinnu og fiskivinnu, vinnuvegir, sum tung\u00eddna\u00f0ar\u00e6tlanir sovjetst\u00fdrisins h\u00f8vdu troka\u00f0 burtur.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nLettland er mitt \u00edmillum hini b\u00e6\u00f0i Baltalondini. Landi\u00f0 hevur langa strond, har eru tr\u00edggir st\u00f3rir havnab\u00fdir, sum s\u00ed\u00f0an \u00ed mi\u00f0\u00f8ld hava veri\u00f0 t\u00fddningarmiklir handilsb\u00fdir. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er kaldligt og slavi\u00f0, og t\u00ed leggja b\u00f8ndurnir mest dent \u00e1 at halda mj\u00f3lkneyt og sl\u00e1turneyt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Lettlandi, Riga, hevur veri\u00f0 t\u00fd\u00f0andi handilsb\u00fdur s\u00ed\u00f0an \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Hann er helst l\u00edvligasti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Baltalondum og er virkin mentanarmi\u00f0depil.\n\nB\u00fdir \n\n Riga (605 802)\n Daugavpils (79 120)\n Liep\u0101ja (67 360)\n Jelgava (54 694)\n J\u016brmala (50 561)\n Ventspils (32 955)\n R\u0113zekne (26 481)\n Ogre (22 872)\n Valmiera (22 757)\n J\u0113kabpils (21 418)\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nEvropa\nES"}
{"id": "7218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kekkia", "title": "Kekkia", "text": "Kekkia er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Mi\u00f0evropa. \u00cd ein landnyr\u00f0ing hevur Kekkia mark vi\u00f0 P\u00f3lland, \u00ed ein landsynning vi\u00f0 Slovakia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Eysturr\u00edki og \u00ed vestri vi\u00f0 T\u00fdskland. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Prag, landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 10,5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er kekkiskt. Kekkia gj\u00f8rdist limur \u00ed ES 1. mai 2004. \n\n\u00cddna\u00f0urin \u00ed Kekkia er tann framkomnasti \u00ed teimum f\u00fdra londunum \u00ed hjartanum \u00ed Mi\u00f0evropa. B\u00faskapurin er n\u00fat\u00edmansgj\u00f8rdur og l\u00edvskorini r\u00e6ttiliga g\u00f3\u00f0. Fr\u00e1 1918 til 1993 v\u00f3ru Kekkia og Slovakia eitt samveldisr\u00edki, nevnt Kekkoslovakia. \u00cd 1950-\u00e1runum kom landi\u00f0 undir sovjetiskt eftirlit. T\u00e1 i\u00f0 kommunistastyri\u00f0 \u00ed samveldisr\u00edkinum fall, gj\u00f8rdi f\u00f3lki\u00f0 av, at r\u00edki\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt \u00ed tvey - Kekkia og Slovakia. St\u00f3rur partur av landinum er h\u00e1sl\u00e6tti, girdur av r\u00e6ttiliga h\u00f8gum fj\u00f8llum. Kekkar eru tj\u00f3\u00f0skaparsinna\u00f0 f\u00f3lk.\n\nIkki langt fr\u00e1 s\u00f8guliga b\u00fdarkjarnanum \u00ed Prag, sum er ein av vakrastu h\u00f8vu\u00f0usst\u00f8\u00f0um \u00ed Evropa, hevur bl\u00f3mandi handilsl\u00edv tiki\u00f0 seg upp. Mong koma til Prag, b\u00e6\u00f0i at s\u00edggja vakra b\u00fdin og \u00ed handils\u00f8rindum. Men sum so n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Mi\u00f0evropa er luftd\u00e1lking \u00e1lvarsligur trupulleiki. D\u00e1lkingin stendst mest av verksmi\u00f0junum \u00ed st\u00f3ru \u00eddna\u00f0ar\u00f8kjunum \u00ed b\u00fdunum uttan um hann.\n\n\u00d8l er ein tann gitnasta v\u00f8ran \u00far hesum fram komna \u00eddna\u00f0arlandinum. Kekkar hava bryggja\u00f0 \u00ed \u00f8ldir, og kendasta \u00f8li\u00f0 er Pilsner, bryggja\u00f0 \u00ed Plzen s\u00ed\u00f0an 1925, og Budweiser, bryggja\u00f0 \u00ed Budvar. \u00cddna\u00f0ur hevur eisini mong \u00e1r \u00e1 baki. Longu \u00ed 13. \u00f8ld t\u00f3k n\u00e1msvinna seg upp \u00ed fj\u00f8llunum, og enn arbei\u00f0a mong \u00ed n\u00e1msvinnuni. T\u00fddningarmestu \u00eddna\u00f0arv\u00f8rurnar eru akf\u00f8r, spreingievni, plast og kl\u00e6\u00f0i.\n\nJar\u00f0arvi\u00f0urskiftini \u00ed Kekkia eru n\u00f3gv \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn \u00ed P\u00f3llandi. J\u00f8r\u00f0in er l\u00f8gd saman \u00ed st\u00f3rgar\u00f0ar, i\u00f0 eru landsj\u00f8r\u00f0, ella \u00ed felagsgar\u00f0ar, i\u00f0 eru \u00f3\u00f0al. Men sum \u00ed P\u00f3llandi hevur skifti\u00f0 fr\u00e1 mi\u00f0styrdum kommunistab\u00faskapi til markna\u00f0arb\u00faskap veri\u00f0 trupul t\u00ed\u00f0 hj\u00e1 b\u00f3ndunum, t\u00ed at teir hava ikki veri\u00f0 vanir vi\u00f0 opnan markna\u00f0arb\u00faskap. \u00dart\u00f8kan er st\u00f3r \u00e1 kekkisku g\u00f8r\u00f0unum, og teir f\u00e1a mest korn burtur\u00far \u00ed \u00f8llum Mi\u00f0evropa. Sum \u00ed grannalondunum ver\u00f0ur mesta korni\u00f0 br\u00fakt til f\u00f3\u00f0ur, t\u00ed at b\u00f8ndurnir hava lagt seg mest eftir at halda sl\u00e1turneyt og mj\u00f3lkneyt.\n\nSj\u00f3nleikarlistin er h\u00e1tt \u00ed metum \u00ed hesum londum og hevur r\u00f8tur eini 800 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina; t\u00ed var ta\u00f0 ikki anna\u00f0 enn samb\u00e6rligt, at fyrsti forsetin \u00ed Kekkia, Vaclav Havel, er gitin sj\u00f3nleikah\u00f8vundi. Kekkia hevur eisini \u00e1tt mong m\u00e6t listaf\u00f3lk \u00ed  \u00f8\u00f0rum listagreinum, serliga t\u00f3nleiki, b\u00f3kmentum og filmi.\n\n\u00cd \u00f8ldir hevur g\u00f3\u00f0i sandurin, i\u00f0 er \u00ed B\u00f6hmen \u00ed Su\u00f0urkekkia, veri\u00f0 n\u00fdttur sum r\u00e1evni \u00ed glasger\u00f0. \u00cd mi\u00f0\u00f8ld var\u00f0 glashandverk \u00far B\u00f6hmen h\u00e1mett fyri s\u00ednar fram\u00far v\u00f8kru glasm\u00e1lningar. B\u00f6hmiskt glas er giti\u00f0 fyri dygd og vakurleika og ver\u00f0ur framvegis gj\u00f8rt n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum.\n\nS\u00f8ga \n\nFr\u00e1 1918 til 1993 v\u00f3ru Kekkia og Slovakia eitt samveldisr\u00edki, nevnt Kekkoslovakia. \u00cd 1950-\u00e1runum kom landi\u00f0 undir sovjetiskt eftirlit. T\u00e1 i\u00f0 kommunistast\u00fdri\u00f0 \u00ed samveldisr\u00edkinum fall, gj\u00f8rdi f\u00f3lki\u00f0 av, at r\u00edki\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt \u00ed tvey - Kekkia og Slovakia.\n\nLandal\u00e6ra\n\nB\u00fdir \n Prag \n Brno \n Ostrava \n Plze\u0148 \n Olomouc \n Liberec \n \u010cesk\u00e9 Bud\u011bjovice \n Hradec Kr\u00e1lov\u00e9\n\nS\u00ed eisini \n\n Prag\n Brno\n Ostrava\n Kekkiskt\n\nKeldur \n\nEvropa\nES"}
{"id": "7220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rumenia", "title": "Rumenia", "text": "Rumenia er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Rumenia mark vi\u00f0 Ukraina, \u00ed eystri vi\u00f0 Moldova og Ukraina, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Bulgaria, og \u00ed vestri vi\u00f0 Serbia og Ungarn. \n\nNicolae Ceau\u015fescu \u00ed Rumenia var, til hann var\u00f0 koyrdur fr\u00e1 \u00ed 1989, seinasti kommunistiski einr\u00e6\u00f0isharrin \u00ed Evropa.\n\nS\u00f8ga \n\nLandi\u00f0 t\u00f3k loysing fr\u00e1 Osmanska r\u00edkinum \u00ed 1878, men kr\u00edggj hava havt vi\u00f0 s\u00e6r, at landam\u00f8rkini fleiri fer\u00f0ir eru flutt s\u00ed\u00f0an t\u00e1. \n\nFr\u00e1 1965, til hann var\u00f0 rendur fr\u00e1 og avr\u00e6tta\u00f0ur \u00ed 1989, st\u00fdrdi kommuninstaovastin Nicolae Ceau\u015fescu (26. januar 1918 \u2013 25. desember 1989) Rumenia. Hann var eirindaleysur einar\u00e6\u00f0isharri. Eitt av m\u00e1lum hansara var, at meiri f\u00f3lk skuldi vera \u00ed landinum, og t\u00ed eggja\u00f0i hann konum at eiga mong b\u00f8rn, men mong v\u00f3r\u00f0u so ni\u00f0urundirkomin, at tey kundu ikki hava b\u00f8rnini og sendu tey \u00e1 barnaheim. Summi b\u00f8rn v\u00f3r\u00f0u \u00e6ttleidd burtur, men enn eru mong b\u00f8rn \u00e1 barnaheimi.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd Rumenia eru mong ymisk f\u00f3lkasl\u00f8g; fj\u00f8lmentastir eru rumenar, men har eru eisini ungarar, t\u00fdskarar og sigoynarar, og vi\u00f0 strondina vi\u00f0 Svartahav, har i\u00f0 n\u00fa eru mangir fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0ir, hava turkar og ukreinar b\u00fasett seg. Fyrr b\u00fa\u00f0i mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 bygd og livdi av landb\u00fana\u00f0i, men so hv\u00f8rt \u00eddna\u00f0urin hevur ment seg, eru alt fleiri og fleiri f\u00f3lk flutt til b\u00fdirnar at b\u00fagva.\n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fagva um 250 000 sigoynarar \u00ed Rumenia. Fyrr v\u00f3ru sigoynarar flakkf\u00f3lk, i\u00f0 f\u00f3ru v\u00ed\u00f0a um, men n\u00fa b\u00fagva teir flestu \u00ed \u00fatry\u00f0junum \u00ed b\u00fdunum og liva til d\u00f8mis av at selja ross og gamalt jarn. Sigoynarar hava l\u00edvliga mentan, og teimum d\u00e1mar v\u00e6l dans og t\u00f3nleik.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nRumenia er av st\u00f8rstu londum \u00ed Evropa. Karpatafj\u00f8ll eru sum ein ovurst\u00f3rur bugur su\u00f0ur og eystur \u00edgj\u00f8gnum landslutin Transsylvania. Nor\u00f0an fyri og vestan fyri fj\u00f8llini er landsluturin Transsylvania. Lendi\u00f0 sunnan fyri og eystan fyri fj\u00f8llini er avbera fruktagott.\n\nB\u00fdir \n Bukarest (1 928 000)\n Ia\u015fi (318 000)\n Constan\u0163a (307 000)\n Timi\u015foara (307 000)\n Gala\u0163i (299 000)\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd kollvelting \u00ed 1989 var\u00f0 fyrilitsleysa kommunistsst\u00fdri\u00f0, i\u00f0 hev\u00f0i vanr\u00f8kt landi\u00f0, felt. S\u00ed\u00f0an kollveltingina eru vi\u00f0urskiftini batna\u00f0, men enn er Rumenia f\u00e1t\u00e6kt land, vinnuloysi\u00f0 er st\u00f3rt og matur \u00f3gvuliga d\u00fdrur.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nEvropa\nES"}
{"id": "7222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kroatia", "title": "Kroatia", "text": "Kroatia er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Kroatia mark vi\u00f0 Slovenia og Ungarn, \u00ed eystri vi\u00f0 Serbia, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Bosnia-Herzegovina og Montenegro. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Zagreb og a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Split, Rijeka og Osijek. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 5 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. 1. juli 2013 gj\u00f8rdist Kroatia limur \u00ed ES.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd mong hundra\u00f0 \u00e1r var Kroatia partur \u00ed keisaraveldinum Eysturr\u00edki-Ungarn, til ta\u00f0 f\u00f3r upp \u00ed Jugoslavia \u00ed 1918. T\u00e1 i\u00f0 Jugoslavia f\u00f3r sundur \u00ed 1991, var Kroatia fyrsta land, i\u00f0 l\u00fdsti seg sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki. N\u00e6stan beinanvegin t\u00f3ku serbiskar herderdeildir seg inn \u00ed landi\u00f0, og aldargamla h\u00e1tri\u00f0 \u00edmillum kroatar og serbar elvditil kr\u00edggj og \u00f3fri\u00f0, sum t\u00f3k seg upp \u00ed \u00f8llum londunum \u00ed gamla Jugoslavia. \u00cd Kroatia er n\u00f3gv olja, kol og bauxit.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 var \u00e1 4,190,700 \u00ed januar 2016. 90.4 % kroatar, 4.5 % serbar, 5.1 % onnur (italiumenn, slovenar, ungverjar, albanar, kekkar, montegrinar, maked\u00f3nar, sigoynarar, ruthenar).\n\n \u00c1tr\u00fana\u00f0ur: R\u00f3mversk-kat\u00f3lskur (86.2 %), ortodoksur (4.4 %), muslimskur (1.4 %), j\u00f8dar (0.01 %).\n\nPolitikkur \n\n Vals\u00f8ga: Fyrsta f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga val \u00ed 1990, eitt \u00e1r \u00e1\u00f0renn loysingina fr\u00e1 Jugoslavia.\n Tingsessir: 140, sum skulu mannast \u00far 10 vald\u00f8mum. \u00datisetarnir telja sum eitt 11. vald\u00f8mi, og umbo\u00f0anin av teirra atkv\u00f8\u00f0um ver\u00f0ur rokna\u00f0 \u00fat eftir vallutt\u00f8kuni uttanlands. Fimm sessir eru eisini til minnilutar.\n Skr\u00e1settir flokkar: 67. Av hesum stilla 55 upp til vali\u00f0.\n Veljarar: 3,7 mi\u00f3.\n Valb\u00e6ri: Fyri at stilla upp m\u00e1st t\u00fa vera eldri enn 18 \u00e1r. \u00d3heft valevni mugu savna 500 undirskriftir fyri at f\u00e1a loyvi at stilla upp.\n F\u00edgging av valstr\u00ed\u00f0i: Ongar avmarkingar av, hvussu n\u00f3gv ver\u00f0ur br\u00fakt. Flokkarnir f\u00edggja s\u00edni valstr\u00ed\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum \u00far egnum kassa.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nB\u00fdir \u00ed Kroatia \n Zagreb (779 000)\n Split (206 000)\n Rijeka (144 000)\n Osijek (115 000)\n Zadar (73 000)\n Slavonski Brod (65 000)\n Velika Gorica (64 000)\n Karlovac (59 000)\n\nB\u00faskapur\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nEvropa"}
{"id": "7224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0%20Nor%C3%B0urmaked%C3%B3nia", "title": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Nor\u00f0urmaked\u00f3nia", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Nor\u00f0urmaked\u00f3nia (maked\u00f3nskt: \u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430 \u041c\u0430\u043a\u0435\u0434\u043e\u043d\u0438\u0458\u0430 (Republika Severna Makedonija)\nenskt: Republic of North Macedonia), er land \u00ed Eysturevropa.\n\nS\u00f8ga \nMaked\u00f3nia l\u00fdsti seg fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed 1991, h\u00f3ast Serbia nokta\u00f0i at vi\u00f0urkenna granna s\u00edn sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land. Sama gj\u00f8rdi Grikkaland, i\u00f0 sigur seg hava hevdsr\u00e6tt at n\u00fdta navni\u00f0 Maked\u00f3nia um Nor\u00f0urgrikkaland - hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at t\u00e1 landi\u00f0 fekk ST limaskap var ta\u00f0 undir enska heitinum \"The former Yugoslav Republic of Macedonia\". Avlei\u00f0ingarnar av \u00f3semjuni eru, at b\u00e6\u00f0i Serbia og Grikkaland hava stongt marki\u00f0 til Maked\u00f3nia.\n\nB\u00faskapur \nL\u00fdggja mi\u00f0jar\u00f0arhavsve\u00f0urlagi\u00f0 ger, at fruktgr\u00f8\u00f0in er t\u00ed\u00f0liga sta\u00f0in, og bummull, tubbak og r\u00eds vaksa eisini v\u00e6l. Mongu vatnorkuverkini veita kl\u00e6dna-, evnfr\u00f8\u00f0i- og st\u00e1l\u00eddna\u00f0inum ravmagnsorku.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\u00cd h\u00e1lendinum \u00ed \u00fatsynningspartinum \u00ed Maked\u00f3nia eru av vakrastu v\u00f8tnum \u00ed Evropa. Fyri kr\u00edggi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 fer\u00f0avinnan bl\u00f3ma\u00f0i \u00ed gamla Jugoslavia, komu mong fer\u00f0af\u00f3lk til Ohridvatn og Prespavatn, i\u00f0 er heldur minni, at nj\u00f3ta yndisligu n\u00e1tt\u00faruna og s\u00edggja gomlu sm\u00e1b\u00fdirnar fram vi\u00f0 v\u00f8tnunum. N\u00f3gvur fiskur er \u00ed b\u00e1\u00f0um v\u00f8tnunum, vanligastu sl\u00f8gini eru karpa, ey\u00f0rri\u00f0i og \u00e1lur. \u00c1 Prespavatni er st\u00f3rt fuglameingi, m.a. pelikanur og skarvur.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Skopje er bygdur beint har, i\u00f0 fleiri jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligar umskaringar ganga saman, og t\u00ed er vandin fyri jar\u00f0skj\u00e1lvta st\u00f3rur. F\u00fdra fer\u00f0ir er b\u00fdurin illa farin av jar\u00f0skj\u00e1lvta. Seinast var \u00ed 1963, t\u00e1 var\u00f0 b\u00fdurin mest sum oy\u00f0ilagdur i \u00ed einum skj\u00e1lvta, i\u00f0 var\u00f0 m\u00e1ldur til 6,8 \u00e1 Richter-talvuni. Gamli turkiski b\u00fdarparturin - elstu h\u00fasini eru fr\u00e1 1392 - fekk t\u00edbetur ongan ska\u00f0a.\n\nB\u00fdir \n Skopje (507 000)\n Kumanovo (105 000)\n Bitola (95 000)\n Tetovo (87 000)\n Gostivar (81 000)\n Prilep (77 000)\n Ohrid (56 000)\n Veles (55 000)\n\nEvropa"}
{"id": "7226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Serbia", "title": "Serbia", "text": "Serbia er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Serbia mark vi\u00f0 Ungarn, \u00ed eystri vi\u00f0 Rumenia og Bulgaria, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Maked\u00f3nia, Albania og Kosovo, og \u00ed vestri vi\u00f0 Montenegro og Bosnia-Hersegovina.\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00e1 Jugoslavia syndra\u00f0ist \u00ed 1991, l\u00f8gdu l\u00fd\u00f0veldini Serbia og Montenegro saman og stovna\u00f0u n\u00fdtt samveldisr\u00edki, sum at Jugoslavia. N\u00fdggja samveldisr\u00edki\u00f0 hj\u00e1lpti serbiska f\u00f3lkinum \u00ed Kroatia og Bosnia at kr\u00edggjast: ta\u00f0 elvdi til, at mong lond settu revsitilt\u00f8k \u00ed verk \u00edm\u00f3ti Jugoslavia og ste\u00f0ga\u00f0u \u00f8llum samhandli vi\u00f0 n\u00fdggja samveldisr\u00edki\u00f0. \u00cd 2003 skifti samveldisr\u00edki\u00f0 navn fr\u00e1 Jugoslavia til Serbia og Montenegro, og eftir at f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a var\u00f0 hildin \u00ed Montenegro \u00ed 2006 og \u00farsliti\u00f0 var, at Montenegro vildi loysa fr\u00e1 Serbia v\u00f3r\u00f0u londini b\u00e6\u00f0i sundurlisin.\n\nPolitikkur \n\nTa\u00f0 at landi\u00f0 hv\u00f8rki hevur megna\u00f0 at samstarva fult vi\u00f0 ST-kr\u00edgsd\u00f3msd\u00f3mst\u00f3lin ella at vir\u00f0a mannar\u00e6ttindi og pressufr\u00e6lsi hevur hildi\u00f0 ta\u00f0 uttanfyri tey fyrstu eysturevropeisku londini, sum fingu bj\u00f3\u00f0a\u00f0 ES-limaskap.\n\nMentan\n\nMatur \n\nSerbar gera smakkg\u00f3\u00f0an og fj\u00f8lbroyttan mat. Raznjici, spritusteikt lambskj\u00f8t vi\u00f0 piparfrukt, ver\u00f0ur ofta eti\u00f0 aftur vi\u00f0 einari sk\u00e1l av jogurti. Kj\u00f8tbollar vi\u00f0 leyki og r\u00f3ma, nevnt cevapcici, og k\u00e1lrullur fyltar vi\u00f0 kj\u00f8ti, leyki, ertrum og hv\u00edtleyki eru v\u00e6l d\u00e1mdir r\u00e6ttir.\n\nB\u00faskapur\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Serbia, Beograd, er vi\u00f0 Donau, sum rennur \u00edgj\u00f8gnum fruktag\u00f3\u00f0a akurlendi\u00f0 nor\u00f0ast \u00ed landinum.\n\nB\u00fdir \n\n Beograd (1 114 000)\n Novi Sad (196 000)\n hjd\u00f3edy (174 000)\n geudiub (165 000)\n Kragujevac (150 000)\n Subotica (100 000)\n Uro\u0161evac (98 000)\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nEvropa"}
{"id": "7228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prag", "title": "Prag", "text": "Prag (Kekkiskt Praha) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Kekkiu og hevur umlei\u00f0 1.243.000 \u00edb\u00fagvar. (50\u00b005' gradir nor\u00f0ur, 14\u00b025' gradir eystur)\n\nB\u00fdir \u00ed Kekkia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beograd", "title": "Beograd", "text": "Beograd (Kyrilliskt \u0411\u0435\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Serbia og var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Jugoslavia fr\u00e1 1918 til februar 2003. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 166 763 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 fram vi\u00f0 \u00e1unum Sava og Donau Har i\u00f0 t\u00e6r m\u00f8tast undir Kalemegdan.\n\nBeograd hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Serbia s\u00ed\u00f0an \u00e1r 1403 og er ein av elstu b\u00fdunum \u00ed Evropa, vi\u00f0 s\u00f8gu i\u00f0 er 7000 \u00e1ra gomul. Navni\u00f0 merkir \"Fagri hv\u00edti b\u00fdur\", og t\u00e6r t\u00fddningarmiklastu g\u00f8turnar eru Revolutionsboulevarden og K\u00f1ez Mihailova. \n\nTvey f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g hava heimsta\u00f0 \u00ed b\u00fdnum, tey eru Rey\u00f0a Stj\u00f8rna Beograd (FK Crvena Zvezda) og Partizan (FK Partizan).\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, beograd.rs\n\nKeldur \n\nSerbia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uroyar", "title": "Su\u00f0uroyar", "text": "Su\u00f0uroyggjar ella Hebridurnar eru tveir oyggjab\u00f3lkar vestanfyri Skotland. \u00cd Su\u00f0uroyum er st\u00f8rsti b\u00fdurin Stornoway. Oyggjarnar v\u00f3ru einafer\u00f0 undir norskum valdi, og enn finnast spor fr\u00e1 teirri t\u00ed\u00f0ini.\n\nS\u00f8ga \n\nHetland, Orknoyggjar og Hebridurnar ella Su\u00f0uroyar, sum nor\u00f0b\u00fagvar kalla\u00f0u t\u00e6r, v\u00f3ru \u00ed gomlum d\u00f8gum \u00ed t\u00ed norska r\u00edkinum eins og F\u00f8royar, Gr\u00f8nland og \u00cdsland. Landi\u00f0 kom undir Skotlands kong, t\u00e1 i\u00f0 Kristian 1. var kongur \u00ed Danmark-Noregi. Hann setti oyggjarnar \u00ed ve\u00f0 til kongin av Skotlandi fyri heimanfylgju, sum d\u00f3ttir hansara, sum var gift skotska konginum, skuldi hava. Ve\u00f0i\u00f0 var ongant\u00ed\u00f0 loyst. Seinni kom Hetland, saman vi\u00f0 Skotlandi, undir kongin av Onglandi.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n Innaru Su\u00f0uroyggjar eru n\u00e6rri landi. T\u00e6r eru fleiri st\u00f8rri og sm\u00e6rri oyggjar spjaddar su\u00f0ur vi\u00f0 skotsku vesturstrondini su\u00f0ur m\u00f3ti \u00cdrlandi. T\u00e6r fevna um Skye, Mull, Islay, Jura, Staff og fleiri sm\u00e1ar oyggjar. \n\n Ytru Su\u00f0uroyggjar eru longri \u00far landi. T\u00e6r eru fleiri oyggjar, i\u00f0 mest liggja enda \u00ed enda su\u00f0ur og nor\u00f0 \u00e1 7 stigum vestur (ta\u00f0 er beint \u00e1raka F\u00f8royar, bara einar 500 km. sunnari. T\u00e6r fevna um nor\u00f0an \u00edfr\u00e1: Lewis og Harris, sum \u00ed grundini eru ein oyggj. Sunnanfyri eitt sund eru s\u00ed\u00f0ani Berneray, North Uist, Benbecula, South Uist og Eriskay, i\u00f0 allar eru sambundar vi\u00f0 byrgingum. Sunnanfyri Barrasund er oyggin Barra, og einar 40 fj\u00f3r\u00f0ingar vestur \u00far North Uist er St. Kilda.\n\nSamfelag\n\nM\u00e1l \n\nG\u00e6liskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 st\u00f3rum parti av f\u00f3lkinum \u00e1 ytru Hebridunum, og g\u00e6liskt er l\u00e6rugrein \u00ed sk\u00falanum. Undirv\u00edsingin fer t\u00f3 mest fram \u00e1 enskum. F\u00f3lki\u00f0, sum fyrr tala\u00f0i norr\u00f8nt m\u00e1l, talar n\u00fa enskt.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nNor\u00f0ari helmingur av Hebridunum er fyri ta\u00f0 mesta protestantiskur, sy\u00f0ri helmingur fyri ta\u00f0 mesta kat\u00f3lskur. Nor\u00f0urendin \u00e1 South Uist og Benbecula er blandings\u00f8ki, har summi eru protestantar, onnur katolikkar.\n\nOyggjar \u00ed Skotlandi"}
{"id": "7274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zagreb", "title": "Zagreb", "text": "Zagreb er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Kroatiu. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 790.017 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nKroatia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bratislava", "title": "Bratislava", "text": "Bratislava (T\u00fdskt: Pressburg, ungarskt: Pozsony) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Slovakiu. Hann hevur umlei\u00f0 462 603 \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdir \u00ed Slovakia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljubljana", "title": "Ljubljana", "text": "Ljubljana (T\u00fdskt: Laibach) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Sloveniu. \u00cd 2007 var f\u00f3lkatali\u00f0 278.638. B\u00fdurin liggur millum Alpurnar og Adriatarhavi\u00f0. B\u00fdurin hevur eitt universitet fr\u00e1 1595. \n\nB\u00fdurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed skj\u00f8lum \u00ed 1144 (vi\u00f0 t\u00fdska navninum Laibach) og \u00ed 1146 (vi\u00f0 navninum Luwigana). B\u00fdurin hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 raktur av jar\u00f0skj\u00e1lvta.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, ljubljana.si\n\nKeldur \n\nSlovenia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tirana", "title": "Tirana", "text": "Tirana er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Albaniu. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 621 286 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nAlbania\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sofia", "title": "Sofia", "text": "Sofia (bulgarskt: \u0421\u043e\u0444\u0438\u044f) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Bulgaria. \u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 er 1,2 milli\u00f3nir.\n\nBulgaria\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tallinn", "title": "Tallinn", "text": "Tallinn er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Estland, og hevur umlei\u00f0 429.899 \u00edb\u00fagvar. Um tri\u00f0ingur av estlendska f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Tallinn ella t\u00e6tt vi\u00f0 hann. Mong fer\u00f0af\u00f3lk, helst \u00far Finnlandi, koma til b\u00fdin, og serliga eru ta\u00f0 gomlu mi\u00f0aldarb\u00fdlingarnir, i\u00f0 draga f\u00f3lk til s\u00edn.\n\nHygg eisini at \n Helsinki\n\nEstland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris", "title": "Paris", "text": "Paris, i\u00f0 er b\u00e1\u00f0umegin Seine\u00e1, er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Fraklands og mentanarligur og politiskur mi\u00f0depil \u00ed landinum. Hann er ein tann b\u00fdurin \u00ed heiminum, har flest fer\u00f0af\u00f3lk koma, til d\u00f8mis at s\u00edggja Louvre-savni\u00f0, Eiffeltorni\u00f0 og Notre Dame-kirkjuna. Har eru eisini mong onnur kend s\u00f8vn og st\u00f3rir handlar og f\u00ednar matstovur. \u00c1 hv\u00f8rjum v\u00e1ri s\u00fdna gitnastu m\u00f3taskaparar \u00ed heiminum fram n\u00fdggjastu kl\u00e6\u00f0i s\u00edni. \n\nS\u00ed\u00f0an forn\u00f8ld hevur f\u00f3lk b\u00fa\u00f0 \u00e1 \u00e1arbakkunum fram vi\u00f0 \u00e1nni Seine\u00e1, har h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Par\u00eds n\u00fa er. \u00cd Fraklandi b\u00fagva 65 mi\u00f3. f\u00f3lk, og fimtingurin b\u00fdr \u00ed og uttan um Par\u00eds. Ta\u00f0 er ein av fremstu st\u00f3rb\u00fdum \u00ed Evropa vi\u00f0 brei\u00f0um g\u00f8tum og n\u00f3gvum vi\u00f0gitnum minnisvar\u00f0um og forngripas\u00f8vnum. St\u00f3rir partar \u00ed gamla b\u00fdarpartinum v\u00f3r\u00f0u umbygdir og n\u00fatimansgj\u00f8rdir \u00ed farnu \u00f8ld. \n\nAt fer\u00f0ast til og fr\u00e1 Par\u00eds liggur v\u00e6l fyri, t\u00ed n\u00f3gvar jarnbreytir m\u00f8tast \u00ed b\u00fdnum, og uttanfyri hann er st\u00f3r flogst\u00f8\u00f0, har flogf\u00f8r \u00far \u00f8llum Evropa setast. Ta\u00f0 er siglandi l\u00edka ni\u00f0an til Par\u00eds eftir Seine, men t\u00f3 ikki vi\u00f0 st\u00f3rum skipum.\n\nS\u00f8ga\n\nYvirgangur \u00ed 21. \u00f8ld \n12 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u myrd 7. januar 2015, t\u00e1 tveir yvirgangsmenn t\u00f3ku seg inn \u00ed h\u00f8lini hj\u00e1 franska satirubla\u00f0num, Charlie Hebdo. St\u00f3r mannajagstran var \u00ed Fraklandi eftir tveimum br\u00f8\u00f0rum, i\u00f0 v\u00f3ru undir illgruna fyri at hava framt \u00e1lopi\u00f0. Teir v\u00f3r\u00f0u seinni skotnir av l\u00f8gregluni. 129 f\u00f3lk l\u00f3tu f\u00f3lk l\u00edv undir einari yvirgangsats\u00f3kn m\u00f3ti fleiri st\u00f8\u00f0um \u00ed Par\u00eds 13. november 2015. Millum anna\u00f0 t\u00f3ku yvirgangsmennirnir seg inn \u00e1 sp\u00e6lista\u00f0i\u00f0 Bataclan, brustu sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbur og skutu fr\u00e1 hond undir einari konsert, og drupu 80 f\u00f3lk. Samstundis var\u00f0 lopi\u00f0 \u00e1 fimm matstovur har f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin og s\u00e6rd.\n\n\u00c1hugaverd st\u00f8\u00f0\nMitt \u00ed b\u00fdnum stendur tann so nevndi Fagna\u00f0arbogin, sum Napoleon keisari bygdi; fr\u00e1 hesum pl\u00e1ssi ganga brei\u00f0ir vegir \u00ed ymsar \u00e6ttir. Gitnasta kirkjan er Notre Dame. \u00cd Louvre eru ver\u00f8ldargitin s\u00f8vn av forngripum og listarlutum av \u00f8llum slagum; upp \u00ed Eiffeltorni\u00f0 fer n\u00f8gd av f\u00f3lki at nj\u00f3ta ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a \u00fats\u00fdni\u00f0 ha\u00f0ani. Annars eru \u00f3gvuliga n\u00f3gvir pr\u00fd\u00f0iligir bygningar at s\u00edggja \u00ed b\u00fdnum, b\u00e6\u00f0i sj\u00f3nleikarh\u00fas, myndah\u00f8llir og handlar.\n\nMyndasavn\n\nB\u00fdir \u00ed Fraklandi\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nPar\u00eds"}
{"id": "7304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minsk", "title": "Minsk", "text": "Minsk (\u041c\u0456\u043d\u0441\u043a) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Hv\u00edtarusslands. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum er umlei\u00f0 1,9 milli\u00f3nir, \u00ed \u00f8llum st\u00f3rb\u00fdnum Minsk er f\u00f3lkatali\u00f0 umlei\u00f0 2,1 milli\u00f3nir. B\u00fdurin Minsk var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1047.\n\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum\n\n* Census\n\nHv\u00edtarussland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3m", "title": "R\u00f3m", "text": "R\u00f3m (italskt Roma), eisini kalla\u00f0ur \"tann \u00e6vigi b\u00fdurin\" er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Italia. Navni\u00f0 \"tann \u00e6vigi\" ber hann av sonnum. Longu 700 \u00e1r fyri Kr. f\u00f8\u00f0ing var hann bygdur; um ta\u00f0 mundi\u00f0, ta i\u00f0 okkara t\u00ed\u00f0arrokning byrjar, var hann h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed heiminum, og r\u00f3marsku keisararnir r\u00e1ddu fyri t\u00ed mesta av t\u00ed, sum t\u00e1 var kent av ver\u00f0ini. Fr\u00e1 hesi s\u00f8gur\u00edku t\u00ed\u00f0 s\u00edggjast enn b\u00e6\u00f0i n\u00f3gvar og st\u00f3rar toftir. \u00cd Colosseum, t\u00ed st\u00f8rsta leikh\u00fasinum, kundu r\u00famast 50 000 f\u00f3lk. Romaraveldi\u00f0 v\u00edkna\u00f0i, men R\u00f3m kom kortini at ver\u00f0a h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed Evropa, t\u00ed har b\u00fa\u00f0u p\u00e1varnir. Um veldi teirra siga t\u00e6r mongu st\u00f3ru og st\u00e1siligu kirkjurnar fr\u00e1. Enn r\u00e6\u00f0ur p\u00e1vin fyri einum l\u00edtlum parti av b\u00fdnum, Vatikanr\u00edkinum: hetta riki\u00f0 hevur s\u00edna egnu radiost\u00f8\u00f0, flagg og fr\u00edmerkir og er i allar m\u00e1tar at rokna sum eitt egi\u00f0 land, men v\u00edddin er l\u00edtil. \u00cd P\u00e1vaborgini, Vatikaninum, eru fleiri t\u00fasund stovur. St\u00f3rt tal av fremmandum fer\u00f0af\u00f3lki kemur \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri til R\u00f3m at s\u00edggja tey mongu minnini b\u00e6\u00f0i fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0 og fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r sj\u00e1ldsama v\u00f8kru kirkjurnar v\u00f3ru bygdar. Summar av hesum kirkjum, har \u00edmillum P\u00e6turskirkjan, st\u00f8rsta kirkja l heiminum, eru pr\u00fdddar vi\u00f0 myndum av bestu m\u00e1larum og myndah\u00f8ggarum, i\u00f0 Iiva\u00f0 hava. \u00c1 okkara d\u00f8gum er R\u00f3m st\u00f3rur \u00eddna\u00f0arb\u00fdur og veksur \u00ed heilum. \n\nR\u00f3m\nItalia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Riga", "title": "Riga", "text": "Riga (lettiskt: R\u012bga) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Lettlandi, og hevur umlei\u00f0 (2022) 605.802 \u00edb\u00fagvar. Hann er helst l\u00edvligasti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Baltalondum og er virkin mentanarmi\u00f0depil. Lettland hevur sterk s\u00f8gulig bond til T\u00fdsklands, hetta s\u00e6st t\u00fd\u00f0iliga \u00e1 hv\u00f8rjum horni \u00ed Riga - \u00ed byggilistini, \u00e1 m\u00f3tanum, og her eru mong t\u00fdsk fer\u00f0af\u00f3lk. Riga hevur veri\u00f0 t\u00fd\u00f0andi handilsb\u00fdur s\u00ed\u00f0an \u00ed mi\u00f0\u00f8ld.\n\nKeldur \n\nLettland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skopje", "title": "Skopje", "text": "Skopje (k\u00fdrilliskt \u0421\u043a\u043e\u043f\u0458\u0435, Albanskt Shkup) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Maked\u00f3niu. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 umlei\u00f0 537.478 \u00edb\u00fagvar (2012).\n\nMaked\u00f3nia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oslo", "title": "Oslo", "text": "Oslo er Noregs h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur, og uml. 10 % av landsins f\u00f3lki b\u00fdr \u00ed b\u00fdnum. Ta\u00f0 b\u00fagva 626 953 f\u00f3lk \u00ed Oslo. Oslofj\u00f8r\u00f0urin er t\u00e6ttast f\u00f3lka\u00f0i fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed Noregi. B\u00fdurin, sum upprunaliga \u00e6t Christiania, er 1000 \u00e1ra gamal. Norski h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin ver\u00f0ur eisini nevndur v\u00edkingah\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin. Hetta er ein b\u00fdur, sum er t\u00e6tt vi\u00f0 hav og strond, n\u00e1tt\u00far\u00f0una og sk\u00ed\u00f8kir. \u00cd Oslo er St\u00f3rtingi\u00f0, har eru stj\u00f3rnarbygningarnir, kongsborgin og almennir stovnar, til d\u00f8mis \u00fatvarpi\u00f0 (NRK), R\u00edkissj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 og Landsbanki Noregs. Longu um \u00e1r 500 e.Kr. var Oslo handilssta\u00f0ur. Spakuliga vaks sta\u00f0urin og fekk keypsta\u00f0arheiti\u00f0 1048, t\u00e1 i\u00f0 Haraldur kongur Har\u00f0r\u00e6\u00f0i l\u00e6t gera keypsta\u00f0 har. B\u00fdurin hevur g\u00f3\u00f0a havn, og har er alt\u00ed\u00f0 fult av fer\u00f0amanna- og farmaskipum; meira enn helvtin av t\u00ed, sum ver\u00f0ur flutt inn til Noregs, ver\u00f0ur uppskipa\u00f0 \u00ed Oslo. \u00cd Oslo b\u00fdr kongurin, og har kemur st\u00f3rtingi\u00f0 saman, har er l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali og n\u00f3gvir a\u00f0rir sk\u00falar. R\u00e1\u00f0h\u00fasi\u00f0 \u00ed Oslo er b\u00e6\u00f0i st\u00f3rt og pr\u00fd\u00f0iligt. Ta\u00f0 stendur ni\u00f0ri vi\u00f0 havnina, og er bygt av rey\u00f0um m\u00farsteini. Inni \u00ed teirri st\u00f3ru h\u00f8llini hanga myndir, sum l\u00fdsa h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ars\u00f8guna.\n\nTri\u00f0ja hv\u00f8rt barn \u00ed Oslo kemur fr\u00e1 ikki-norskari bakgrund. Norskir mi\u00f0lar hava eina uppger\u00f0 yvir mest n\u00fdttu n\u00f8vn \u00ed 2008. Henda uppger\u00f0 v\u00edsir, at n\u00f3gv mest n\u00fdtta navn \u00ed Oslo er Mohammed, me\u00f0an fremsta gentunavni\u00f0 er Sara. \u00cd Oslo komu 120 dreingir vi\u00f0 navninum Mohammed til ver\u00f0ina \u00ed 2008, me\u00f0an nummar tvey \u00e1 listanum er navni\u00f0 Jakob, i\u00f0 76 sm\u00e1dreingir fingu. Mest n\u00fdttu gentun\u00f8vn \u00ed Oslo v\u00f3ru \u00ed fj\u00f8r Sara, Sofie, Nora og Selma. \n\nOslo er heimsins d\u00fdrasti b\u00fdur at b\u00fagva \u00ed, frammanfyri London og Keypmannahavn.\n\nVinarb\u00fdir \n\n  G\u00f8teborg, Sv\u00f8r\u00edki\n  Schleswig-Holstein, T\u00fdskland\n  Shanghai, Kina\n  St. P\u00e6tursborg, Russland\n  Vilnius, Litava\n  Warszawa, P\u00f3lland\n\nS\u00ed eisini \n\n Noreg\n\nNoreg\nKommunur \u00ed Noregi\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nOslo"}
{"id": "7310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moskva", "title": "Moskva", "text": "Moskva (Kyrilliskt \u041c\u043e\u0441\u043a\u0432\u0430\u0301) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Russlands, og hevur umlei\u00f0 11.503.500 \u00edb\u00fagvar. Mitt \u00ed Moskva er Kreml, russiska tinginum. Har er eisini mi\u00f0st\u00f8\u00f0in hj\u00e1 ortodoksu kirkjuni. H\u00f8gur klingruskapa\u00f0ur m\u00farur vi\u00f0 tornum \u00far 16. \u00f8ld er uttan um borgir, listas\u00f8vn, kirkjur og stj\u00f3rnarbygningar. Har er zarklokkan, tann st\u00f8rsta \u00ed heiminum (211 tons). \n\nRussland\nB\u00fdir \u00ed Russlandi\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Warszawa", "title": "Warszawa", "text": "Varsjava (P\u00f3lskt: Warszawa, Lat\u00edn: Varsovia) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur P\u00f3llands og eisini st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed landinum. \u00cd 2014 hev\u00f0i Varsjava umlei\u00f0 1,7 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdarpartar \n\n Bemowo\n Bia\u0142o\u0142\u0119ka\n Bielany\n Mokot\u00f3w\n Ochota\n Praga P\u00f3\u0142noc\n Praga Po\u0142udnie\n Rembert\u00f3w\n \u015ar\u00f3dmie\u015bcie\n Targ\u00f3wek\n Ursus\n Ursyn\u00f3w\n Wawer\n Weso\u0142a\n Wilan\u00f3w\n W\u0142ochy\n Wola\n \u017boliborz\n\nS\u00ed eisini \n Varsjavasamgongan\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n warsawguide.com\n Warszawa online guide\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bukarest", "title": "Bukarest", "text": "Bukarest (Rumenskt Bucure\u015fti) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Rumeniu, og hevur umlei\u00f0 1.628.426 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Rumenia og s\u00e6tt st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed ES.\n\nKeldur \n\nRumenia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madrid", "title": "Madrid", "text": "Madrid er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Spaniu, og hevur umlei\u00f0 3,2 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar (2005). Madrid er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Spania, um upplandi\u00f0 ver\u00f0ur talt vi\u00f0, kemur f\u00f3lkatali\u00f0 upp \u00e1 6 milli\u00f3nir og gerst b\u00fdurin harvi\u00f0 tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed ES, n\u00e6st eftir London og Paris. Madrid gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Spania, t\u00ed Filipi kongi 2. d\u00e1mdi so v\u00e6l ve\u00f0urlagi\u00f0 har, eisini helt hann b\u00fdin liggja v\u00e6l fyri, mitt \u00ed landinum. N\u00fa b\u00fagva 3,2 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum, og hann er f\u00edggjarmi\u00f0depil og stj\u00f3rnarb\u00fdur landsins. Madrid er mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum \u00e1 Kastilla-h\u00e1sl\u00e6tta \u00ed 640 metra h\u00e6dd. \u00cd b\u00fdnum eru stj\u00f3rnarh\u00fasini og kongsborgin, Escorial. Hann er n\u00fa mikil \u00eddna\u00f0ar- og handilsb\u00fdur. Gamli og vakri mi\u00f0b\u00fdurin ver\u00f0ur nevndur Plaza del Sol. \n\nMadrid, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Spaniu, stendur uppi \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum sunnan fyri fj\u00f8llini. B\u00fdurin stendur \u00e1 sera turrum lendi 600 m oman fyri sj\u00f3varm\u00e1lan. Ta\u00f0 hevur veri\u00f0 str\u00edggi\u00f0 at f\u00e1a b\u00fdnum vatn; men n\u00fa hava teir lagt vatnveitingar oman \u00far fj\u00f8llunum og solei\u00f0is fingi\u00f0 vatn til n\u00fdtslu \u00ed h\u00fasarhaldinum og eisini til gosv\u00f8tnini og teir n\u00f3gvu grasagar\u00f0arnar, sum eru \u00ed b\u00fdnum. Sum allir su\u00f0urlendskir b\u00fdur er Madrid oy\u00f0in vi\u00f0 f\u00f3lk, t\u00e1 i\u00f0 heitast er mitt um dagin, t\u00ed t\u00e1 er alt f\u00f3lki\u00f0 innandura og hv\u00edlir. Men svalligari er \u00e1 morgni og kv\u00f8ldi. Hv\u00f8rt kv\u00f8ld y\u00f0ur av f\u00f3lki \u00e1 geilunum; summi sp\u00e1ka, summi sita og pr\u00e1ta \u00e1 gongubreytum og geilarhornum, me\u00f0an onnur sp\u00e6la onkran streingjaleik. \n\n\u00cd Madrid er ein st\u00f3rur leikv\u00f8llur ella arena, sum spaniumenn siga, i\u00f0 tekur 14.000 f\u00f3lk og eitur Plaza de Toros (f\u00f8royskt: Tarvagar\u00f0urin). \u00cd Tarvagar\u00f0inum eru teir st\u00f3ru tarva-bardagarnir, sum spaniumonnum d\u00e1mar so v\u00e6l at s\u00edggja. \n\n\u00dar Madrid ganga jarnbreytir \u00fat um alt landi\u00f0.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nMadrid er heimb\u00fdur hj\u00e1 Real Madrid, sum er ein av kendastu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum \u00ed heiminum og samb\u00e6rt FIFA er felagi\u00f0 eisini heimsins mest vinnandi \u00ed 20. \u00f8ld. Real Madrid sp\u00e6lir \u00e1 Estadio Santiago Bernab\u00e9u. Atl\u00e9tico de Madrid hevur eisini s\u00edn heimsta\u00f0 \u00ed Madrid. B\u00fdurin var vertsb\u00fdur fyri finaluna \u00ed HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 1982.\n\n\u00cd b\u00fdnum eru eisini tvey kurvb\u00f3ltsli\u00f0 Asociaci\u00f3n de Clubs de Baloncesto (ACB league) og Circuito Permanente del Jarama), ein motorsportv\u00f8llur, sum fyrr hevur veri\u00f0vertur fyri ta\u00f0 Spanska formel 1 Grand Prix'i\u00f0.\n\nS\u00fakklukappingin Spania Runt endar \u00ed Madrid \u00e1 sama h\u00e1tt sum Tour de France endar \u00ed Par\u00eds.\n\nTa\u00f0 er m\u00f8guligt at \u00ed\u00f0ka sk\u00ed \u00edtr\u00f3tt \u00ed Sierra de Guadarrama fj\u00f8llunum, sum eru t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin, har liggja sk\u00edst\u00f8\u00f0ini Valdesqu\u00ed og Navacerrada.\n\nHygg eisini at \n Spania\n\nB\u00fdir \u00ed Spania\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/London", "title": "London", "text": "London er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur St\u00f3ra Bretlands, og hevur umlei\u00f0 8 308 000 \u00edb\u00fagvar. R\u00f3mverjar bygdu London \u00ed 43 e.Kr.f. St\u00edvliga 7,5 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed b\u00fdnum, sum er ein av teimum st\u00f8rstu \u00ed Evropa. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er ein av f\u00edggjarligu og mentanarligu mi\u00f0deplunum \u00ed heiminum og er v\u00e6l umt\u00f3ktur fer\u00f0amannab\u00fdur. Hv\u00f8rt \u00e1r koma fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk til London og fara til d\u00f8mis \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fas, \u00e1 s\u00f8vn og at s\u00edggja s\u00f8guligar bygningar.\n\nIkki \u00ed n\u00f8krum st\u00f3rb\u00fdi \u00ed heiminum er so st\u00f3rur gjaldoyrahandil sum \u00ed London. \u00cd City of London ella \"Square Mile\", sum mi\u00f0b\u00fdurin eisini ver\u00f0ur nevndur, eru fleiri enn 500 bankar, og London er ein av f\u00edggjarmi\u00f0deplum heimsins. Atvoldin er lutv\u00edst tann, at St\u00f3ra Bretland \u00e1\u00f0ur var heimsveldi, men meiri er, at London liggur v\u00e6l fyri - mitt \u00edmillum New York City \u00ed USA og Tokyo \u00ed Japan, sum eru hinir st\u00f3ru f\u00edggjarmi\u00f0deplarnir \u00ed heiminum. Eisini hava teir vunni\u00f0 s\u00e6r serkunnleika, i\u00f0 er bygdur upp, sum \u00e1rini eru li\u00f0in. \n\nN\u00f3gv f\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum flyta til Bretska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed styttri ella longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Av t\u00ed at f\u00f3lkatali\u00f0 er so h\u00f8gt, kann ta\u00f0 vera torf\u00f8rt at f\u00e1a naka\u00f0 at b\u00fagva \u00ed fyri ein h\u00f3skandi kostna\u00f0, og sum samstundis hevur g\u00f3\u00f0ar hentleikar og er v\u00e6l hildi\u00f0. \n\nMong m\u00e1ttmikil fleiritj\u00f3\u00f0afel\u00f8g hava h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed London.\n\nHygg eisini at \n\n Ongland\n St\u00f3ra Bretland\n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi\nBretland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nLondon"}
{"id": "7315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nuuk", "title": "Nuuk", "text": "Nuuk (Danska navni\u00f0 er Godth\u00e5b. Fyrr eisini skriva\u00f0: N\u00fbk) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Gr\u00f8nlandi og hevur umlei\u00f0 16 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar (\u00ed 2014). Tilsamans b\u00fagva 22.673 f\u00f3lk \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommununi Sermersooq. Eins og allir gr\u00f8nlendskir b\u00fdir liggur Nuuk fram vi\u00f0 sj\u00f3num. Nuuk er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Gr\u00f8nlandi og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur landsins. Her eru landsst\u00fdrisskrivstovurnar og fyrisitingin, og her kemur Landstingi\u00f0 saman. Nuuk er n\u00fat\u00ed\u00f0arb\u00fdur \u00ed menning. N\u00f3gv f\u00f3lk flytur av bygd til b\u00fdin og v\u00f3nar at f\u00e1a lut \u00ed v\u00e6lfer\u00f0ini. \n\nNorski presturin, Hans Egede, grunda\u00f0i b\u00fdin \u00ed 1728. Bert 50 \u00e1r seinni var \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 rokki\u00f0 upp um 1000. Nuuk hevur b\u00e6\u00f0i flogv\u00f8ll og tyrlupall. Flogv\u00f8llurin liggur bert eitt sindur uttan fyri b\u00fdin, \u00e1 einum \u00f8ki, har heimsins elstu fj\u00f8ll standa. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at tey ery meira enn 3500 milli\u00f3nir \u00e1ra gomul. Tann gamli b\u00fdarparturin er ni\u00f0ri vi\u00f0 sj\u00f3gvin. Her eru fleiri gomul, v\u00f8kur h\u00fas, og \u00ed einum teirra Forngripasavn Gr\u00f8nlands innivist. \u00c1 savninum f\u00e6st ein g\u00f3\u00f0 mynd av, hvussu tey baldust \u00ed for\u00f0um \u00ed hesum \u00edsbarda landinum. Skamt fr\u00e1 teimum gomlu h\u00fasunum stendur standmynd av Hans Egede. Hann l\u00edtur oman yvir ta gomlu bygdina, har hann kendi hv\u00f8rja steinpirru \u00ed t\u00fanunum. Hann varnast eisini alt ta\u00f0 n\u00fdggja, i\u00f0 bygt ver\u00f0ur millum dag og \u00e1r. \n\nHer eru bankar, \u00fatvarp, skrivstovur, kirkjur, kykmyndahallir, grillbarrir, gistingarh\u00fas, steikarh\u00fas, sj\u00fakrah\u00fas og handlar. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed b\u00fdnum s\u00edggjast st\u00f3rir kranar, i\u00f0 n\u00fdttir ver\u00f0a \u00ed st\u00f3rh\u00fasabyggingini. Nuuk er \u00ed st\u00f8\u00f0ugum v\u00f8kstri. V\u00f8ksturin er br\u00e1\u00f0ari, enn nakar hev\u00f0i gj\u00f8tla\u00f0 um fyri einum 20 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Ta\u00f0 er dr\u00fagf\u00f8rt at ganga \u00far enda \u00ed enda \u00e1 b\u00fdnum. \u00c1vegis gj\u00f8gnum b\u00fdin s\u00edggjast mong sera v\u00f8kur seth\u00fas og fleiri st\u00f3r ra\u00f0h\u00fas. \u00cd so mongum er Nuuk l\u00edkur einum l\u00edtlum st\u00f3rb\u00fdi. Og hann hevur sum allir a\u00f0rir st\u00f3rb\u00fdir s\u00ednar ringu og g\u00f3\u00f0u s\u00ed\u00f0ur. \n\nTey flestu, t\u00fa hittir ella s\u00e6rt \u00ed b\u00fdnum, eru gr\u00f8nlendingar. Men har er h\u00f3pur av d\u00f8num og \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 hagar er komin at leita s\u00e6r arbei\u00f0i.\n\nVinab\u00fdir \n\n  Cuxhaven, T\u00fdskland\n  Aalborg, Danmark\n  Vantaa, Finnland\n  Barrow, Alaska, USA\n  Askim, Noreg\n  Changchun, Kina\n  Huddinge, Sv\u00f8r\u00edki\n  Illoqqortoormiut, Gr\u00f8nland\n  Lyngby-T\u00e5rb\u00e6k, Danmark\n  Pangnirtung, Kanada\n  Sey\u00f0isfj\u00f6r\u00f0ur, \u00cdsland\n  Amasya, Turkaland\n\nMyndasavn \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi\nGr\u00f8nland"}
{"id": "7433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helgi%20Breiner", "title": "Helgi Breiner", "text": "Helgi Breiner (f. 1971) er urguleikari \u00ed Frederikssund og er b\u00fasitandi \u00ed Keypmannahavn. Hann er diplomorganistur fr\u00e1 Kgl. Danska Musikkonservatoriinum \u00ed Keypmannahavn og hevur 2 b\u00f8rn. Helgi skrivar eisnini \u00ed donsku bl\u00f8\u00f0unum um kirkju, \u00e1tr\u00fana\u00f0 og politikk\u00b9.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n HelgiBreiner.dk\n\nBreiner, Helgi\nBreiner, Helgi"}
{"id": "7436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%BAr%C3%B0ur", "title": "Sj\u00far\u00f0ur", "text": "Sj\u00far\u00f0ur hevur fleiri t\u00fddningar\nSj\u00far\u00f0ur er eitt mansnavn. S\u00ed Sj\u00far\u00f0ur (navn)\nSj\u00far\u00f0ur er eitt forrit til f\u00f8royska talusyntesu. S\u00ed Sj\u00far\u00f0ur (forrit)"}
{"id": "7437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talusyntesa", "title": "Talusyntesa", "text": "Talusyntesa er eitt m\u00e1lt\u00f8kniligt forrit, sum umsetir skriva\u00f0an tekst til lj\u00f3\u00f0. F\u00f8royska forriti\u00f0 Sj\u00far\u00f0ur er eitt d\u00f8mi um talusyntesuforrit.\n\nTalusyntesa ver\u00f0ur millum anna\u00f0 n\u00fdtt av blindum, sj\u00f3nveikum og lesiveikum til at lesa tekstir. Til d\u00f8mis kann talusyntesan lesa upp innihaldi\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0um.\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nM\u00e1l"}
{"id": "7438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%BAr%C3%B0ur%20%28forrit%29", "title": "Sj\u00far\u00f0ur (forrit)", "text": "Sj\u00far\u00f0ur er eitt f\u00f8royskt ment talusyntesuforrit. Aftan fyri forriti\u00f0 stendur millum anna\u00f0 Sj\u00far\u00f0ur Gullbein.\n\nKeldur \n\n Smith, T\u00f3rfinn: \u00d8ll eru gla\u00f0 fyri Sj\u00far\u00f0. \u00cd: MBF bla\u00f0i\u00f0 nr. 1, 2006\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nGreinir\n Smith, T\u00f3rfinn: \u00d8ll eru gla\u00f0 fyri Sj\u00far\u00f0. \u00cd: MBF bla\u00f0i\u00f0 nr. 1, 2006\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "7439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sada%20Abu%20Khader", "title": "Sada Abu Khader", "text": "Sada Khader (f. 1944) er mamma danska politikaran Naser Khader. Kona Naser Khaders Bente Dalsb\u00e6k hevur skriva\u00f0 eina b\u00f3k um vermammuna, b\u00f3kin kallast Med underkop.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nB\u00f8kur \n Dalsb\u00e6k, Bente: Med underkop. Livet med min muslimske svigermor. Ekstrabladet 2006.\n\nKhader, Sada Abu"}
{"id": "7440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bente%20Dalsb%C3%A6k", "title": "Bente Dalsb\u00e6k", "text": "Bente Dalsb\u00e6k (f. 1966) er ein danskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, rith\u00f8vundur og bla\u00f0kvinna.  Hin 5. apr\u00edl 2007 helt hon fyrilestur \u00ed Mi\u00f0lah\u00fasinum \u00ed Havn um l\u00edv s\u00edtt. Hon hevur skriva\u00f0 eina b\u00f3k um n\u00fa fyrrverandi vermammu s\u00edna Sadu Khader og eina b\u00f3k um umskering av dreingjum. Hon hevur arbeitt hj\u00e1 DSB og \u00ed Fer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0num (Trafikministeriet) og sum skrivari \u00ed F\u00f3lkatinginum (udvalgssekret\u00e6r). Hon b\u00fa\u00f0i saman vi\u00f0 Naser Khader til 2010.\n\nEftir Muhammed-kreppuna skriva\u00f0i hon b\u00f3kina Med underkop - Livet med min muslimiske svigermor, har hon fortelur um t\u00e1 hon m\u00f8tti mammu Naser Khader og um l\u00edvi\u00f0 sum donsk-arabisk familja. \n\nDalsb\u00e6k arbei\u00f0ir \u00ed dag sum freelance bla\u00f0kvinna og fyrilestrahaldari.\n\nVerk \n 2006 - Med underkop - Livet med min muslimiske svigermor. Ekstra Bladets forlag, K\u00f8benhavn. ISBN 87-7731-276-7\n 2009 - Med eller uden skr\u00e6l: en debatbog om drengeomsk\u00e6ring. ISBN 978-87-92336-11-8\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Framl\u00f8ga hj\u00e1 ARTE booking\n Danmarks Radio (sending fr\u00e1 20. november 2006)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nDanskir rith\u00f8vundar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "7441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20F%C3%B3lkah%C3%A1sk%C3%BAli", "title": "F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali", "text": "F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali byrja\u00f0i s\u00edtt virksemi \u00ed leiga\u00f0um h\u00f8lum \u00e1 Stongunum \u00ed Klaksv\u00edk 5. november 1899. \u00c1ri\u00f0 eftir var\u00f0 flutt \u00ed n\u00fdbygd h\u00fas \u00ed F\u00f8grul\u00ed\u00f0 vestanfyri Klakk - \u00fat m\u00f3ti Leirv\u00edksfir\u00f0i. \u00cd 1909 v\u00f3r\u00f0u b\u00e6\u00f0i bygningurin og h\u00e1sk\u00falavirksemi\u00f0 flutt \u00fat \u00ed Hornab\u00f8 \u00ed Havn, og har heldur F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali til enn.\n\nF\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali er ein grein av h\u00e1sk\u00falar\u00f8rsluni, sum t\u00f3k seg upp \u00ed Danmark um mi\u00f0ja 19. \u00f8ld.  H\u00e1sk\u00falar\u00f8rslan leg\u00f0i alst\u00f3ran dent \u00e1 \"ta\u00f0 livandi or\u00f0i\u00f0\", ella um vit br\u00faka eina n\u00fat\u00ed\u00f0arliga or\u00f0ing: pers\u00f3nliga menning og almenna uppl\u00fdsing. Stovnararnir, Rasmus Rasmussen \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi 1871 - 1962) og S\u00edmun av Skar\u00f0i, \u00e6tta\u00f0ur av Skar\u00f0i \u00ed Kunoy, (1872 - 1942), h\u00f8vdu b\u00e1\u00f0ir veri\u00f0 \u00e1 Askov H\u00f8jskole sk\u00fala\u00e1rini 1896/1897 og 1897/1898. S\u00edmun var frammanundan \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari, og Rasmus var h\u00fasasmi\u00f0ur. \u00cd 1898 f\u00f3r Rasmus so \u00e1 Danmarks L\u00e6rerh\u00f8jskole at f\u00e1a s\u00e6r h\u00e6gri \u00fatb\u00fagving. Um summari\u00f0 1899 komu teir b\u00e1\u00f0ir heim til F\u00f8roya og f\u00f3ru undir at fyrireika fyrsta h\u00e1sk\u00falaskei\u00f0i\u00f0, sum so byrja\u00f0i um heysti\u00f0 1899 vi\u00f0 16 n\u00e6mingum.\n\nStj\u00f3rar \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala \n Hedvig Westerlund-Kapnas 2019-\n Annfinnur Heinesen 2014-2019 \n R\u00f3i Patursson 1988-2014\n Thorben Johannesen 1980-1988\n Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen 1970\u20131980\n Marius Johannesen 1953\u20131970\n J\u00f3hannes av Skar\u00f0i 1942\u20131953\n S\u00edmun av Skar\u00f0i 1889\u20131942\n\nKeldur \n\n\u00c1rni Dahl: B\u00f3kmentas\u00f8ga II, s. 48ff\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "7442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moldova", "title": "Moldova", "text": "Moldova er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Eysturevropa. \u00cd nor\u00f0ri, eystri og su\u00f0ri hevur Moldova mark vi\u00f0 Ukraina, og \u00ed vestri vi\u00f0 Rumenia. Landi\u00f0 er fruktagott, og v\u00e6l f\u00e6st av fruktum, v\u00edni og gr\u00f8nmeti. Moldova er t\u00f3 f\u00e1t\u00e6kasta landi\u00f0 \u00ed Evropa . Ta\u00f0 almenna m\u00e1li\u00f0 er rumenskt, men t\u00f3 eru ta\u00f0 mong, i\u00f0 tosa russiskt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Chisinau.\n\nS\u00f8ga \n\nMoldova er gamalt rumenskt f\u00farstad\u00f8mi; hetta l\u00edtla lanb\u00fana\u00f0arlandi\u00f0 var partur av Rumenia, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 og lagt undir Sovjetsamveldi\u00f0 \u00ed 1940. H\u00f3ast ta\u00f0 var fj\u00f8lbygdasta l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00ed gamla Sovjetsamveldinum, eru f\u00e6rri enn tveir tri\u00f0ingar av f\u00f3lkinum moldavar. \u00d3fri\u00f0arligt hevur veri\u00f0 \u00ed landinum, s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 1991. Ukreinar og russarar, i\u00f0 eru hin tri\u00f0ingurin, vilja loysa fr\u00e1 Moldava, og v\u00ed\u00f0gongdir moldaviskir tj\u00f3\u00f0skaparmenn vilja, at Moldava aftur gerst partur \u00ed Rumenia.\n\nPolitikkur\n\nMentan\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMoldova liggur millum Ukreina og Rumenia \u00ed Eysturevropa. Ta\u00f0 er \u00f3gvuliga st\u00f3rur munur \u00e1 hitanum um veturin og summari\u00f0 \u00ed Rumenia.\n\nB\u00fdir \n\n Chi\u015fin\u0103u \n Tiraspol \n B\u0103l\u0163i \n Tighina \n R\u00eebni\u0163a \n Cahul \n Ungheni \n Soroca\n\nB\u00faskapur \n\nMoldova er ta\u00f0 f\u00e1t\u00e6kasta landi\u00f0 \u00ed Evropa .\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nEvropa"}
{"id": "7443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chi%C5%9Fin%C4%83u", "title": "Chi\u015fin\u0103u", "text": "Chi\u015fin\u0103u (russiskt; \u041a\u0438\u0448\u0438\u043d\u0451\u0432) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Moldovu. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 594 000 \u00edb\u00fagvar.\n\nMoldova\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "7461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20deild", "title": "1. deild", "text": "1. deild er heiti\u00f0 \u00e1 n\u00e6stbestu deildini \u00ed f\u00f8royskum mansf\u00f3tb\u00f3lti. \n\nFr\u00e1 1976 til 2004 var\u00f0 besta deildin r\u00f3pt 1. deild, men av t\u00ed at hendan \u00ed 2005 broytti navn til Formuladeildin og seinni til Vodafonedeildin, var\u00f0 avgj\u00f8rt at n\u00e6stbesta deildin fr\u00e1 2006 skuldi vera kalla\u00f0 1. deild.\n\nVinnarar av 1. deild\n\nH\u00f8vu\u00f0s m\u00e1lskj\u00fattar \u00ed 1. deild hj\u00e1 monnum \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "7471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sti%C3%B0in", "title": "Sti\u00f0in", "text": "Sti\u00f0in er eitt b\u00f3kaforlag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Hoyv\u00edk. Forlagi\u00f0 Sti\u00f0in hevur serliga givi\u00f0 \u00fat t\u00fd\u00f0ingar av klassiskum b\u00f3kmentum, her uppi\u00ed t\u00fd\u00f0ingar eftir Axel T\u00f3rgar\u00f0, og or\u00f0ab\u00f8kur. H\u00f8vu\u00f0sma\u00f0urin handan forlagi\u00f0 er Zakarias Wang, samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n www.stidin.fo\n\nF\u00f8roysk forl\u00f8g\nStreymoy"}
{"id": "7538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Fuglar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Yvirlit yvir F\u00f8roya fuglar.\n\nAnseriformes\n\nGalliformes\n\nGaviiformes\n\nPodicipediformes\n\nProcellariiformes\n\nPelecaniformes\n\nCiconiiformes\n\nAccipitriformes / Falconiformes\n\nGruiformes\n\nCharadriiformes\n\nColumbiformes\n\nCuculiformes\n\nStrigiformes\n\nCaprimulgiformes\n\nApodiformes\n\nCoraciiformes\n\nPiciformes\n\nPasseriformes\n\nKelda \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n Fuglalistin 2005\n GOOGLE BOOKS: Fuglar \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum, S\u00f8ren S\u00f8rensen og Dorete Bloch, 1990\n SU-listen for F\u00e6r\u00f8erne, Opdateret pr. 1.1 2010\n SU-listen for F\u00e6r\u00f8erne maj 2003\nAvibase\n\n \n\nde:F\u00e4r\u00f6er#Tierwelt"}
{"id": "7541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leirv%C3%ADksfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0ur kallast sundi\u00f0 millum Eysturoynna og su\u00f0urendan \u00e1 Kalsoy. Eysturoyarmegin liggur bygdin Leirv\u00edk og Kalsoyarmegin var avtofta\u00f0a bygdin Blanksk\u00e1li. Sera streymhart er \u00ed Leirv\u00edksfir\u00f0i.\n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nKalsoy"}
{"id": "7542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blanksk%C3%A1li", "title": "Blanksk\u00e1li", "text": "Blanksk\u00e1li eisini nevd Blankask\u00e1li \u00e6t bygd \u00e1 su\u00f0urendanum \u00e1 Kalsoy, \u00fat m\u00f3ti Leirv\u00edksfir\u00f0i, sum n\u00fa er avtofta\u00f0. Eftir herviligt skalvalop \u00ed 1809 flutti f\u00f3lki\u00f0 av Blanksk\u00e1la og b\u00fasettist \u00e1 Sy\u00f0radali, sunnast \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Kalsoy. Bygdin var\u00f0 avtofta\u00f0 \u00ed 1816.\n\nSagnir \nHar eru eisini nakran sagnir fr\u00e1 Blankask\u00e1li. Her eru t\u00e6r.\n\nFr\u00e1 Blankask\u00e1la \n\u00dar Mittstovuni \u00e1 Blankask\u00e1la f\u00f3r ein ma\u00f0ur ein dagin eini \u00f8rindi til H\u00fasa. \u00c6tlanin var hj\u00e1 honum at ver\u00f0a aftur um kv\u00f8ldi\u00f0. Men hann kom ikki.\n\nLeita\u00f0 var\u00f0 b\u00e6\u00f0i leingi og v\u00e6l av blankask\u00e1lamonnum og h\u00fasamonnum, men alt var til onga nyttu.\n\nEina t\u00ed\u00f0 eftir, at ma\u00f0urin var horvin, f\u00f8rdu blankask\u00e1lamenn prest fr\u00e1 bygd teirra og til Oyndarfjar\u00f0ar. T\u00e1 i\u00f0 teir komu nor\u00f0ur fyri L\u00ed\u00f0armunna, helt prestur fyri: \u201cHer ganger et af vore Faar!\u201d\n\nManningin spurdi t\u00e1 prest, um tann, hann nevndi, og sum teir gruna\u00f0u mundi vera tann burturblivni blankask\u00e1lama\u00f0urin, ikki kundi bjargast aftur. J\u00fa, ta\u00f0 helt hann, men hann hev\u00f0i n\u00fa veri\u00f0 so leingi burtur, at eingin gle\u00f0i mundi vera at f\u00e1a hann aftur - best mundi vera, sum var.\n\nGamli oyrarb\u00f3ndin \nEin morgun, t\u00e1 i\u00f0 avtektsma\u00f0ur J\u00f3gvan \u00e1 Oyri vakna\u00f0i, spurdi hann, hvar mannf\u00f3lki\u00f0 var fari\u00f0; ta\u00f0 var so kvirt inni, har annars plagdi at vera st\u00f3rur gleimur. Kona son hansara, sum mist hev\u00f0i mannin, og sum n\u00fa var uppafturgift vi\u00f0 einum av Blankask\u00e1la, sum \u00e6t J\u00e1kup, svara\u00f0i honum, at teir v\u00f3ru farnir til T\u00f3rshavnar t\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni.\n\nJ\u00f3gvan gruna\u00f0i vi\u00f0 ta\u00f0 sama, hv\u00f8rji \u00f8rindi tann tilkomandi festarin mundi hava \u00ed T\u00f3rshavn, og hann gj\u00f8rdist \u00ed d\u00f8purhuga um, hvussu gangast skuldi sonarsoninum, um hann einki fekk av gar\u00f0inum.\n\nEinastu r\u00e1\u00f0ini fyri at fyribyrgja hetta v\u00f3ru at fara til Havnar alt \u00ed einum, so skj\u00f3tt at J\u00e1kup ikki \u00e1\u00f0renn hev\u00f0i fingi\u00f0 \u00fatr\u00e6tta\u00f0 s\u00edni \u00f8rindi hj\u00e1 f\u00fatanum um festi\u00f0. Men torf\u00f8rt var at fylgja hesum r\u00e1\u00f0um, t\u00ed ikki var meira \u00e1 Oyri av mannf\u00f3lki enn til eina b\u00e1tsskipan, og hon var \u00f8ll \u00e1 hesum morgni farin vi\u00f0 J\u00e1kupi til T\u00f3rshavnar.\n\nHann m\u00e1tti royna at f\u00e1a fatur \u00ed hvalv\u00edkingar, so teir \u00ed br\u00e6\u00f0i kundu koma honum til hj\u00e1lpar.\n\nUpp vi\u00f0 li\u00f0ina av t\u00ed sta\u00f0i, hvar oyrarmenn plagdu at gla\u00f0a fyri grind \u00ed sundinum, kyndi hann b\u00e1l.\n\nT\u00e1 i\u00f0 hvalv\u00edkingar s\u00f3u, at gla\u00f0a\u00f0 var\u00f0 \u00e1 Oyri, f\u00f3ru teir at skifta or\u00f0 saman. Gla\u00f0an var ikki r\u00e6ttiliga har, hvar hon plagdi at vera, og v\u00f3ru menn t\u00ed av ymiskum hugsanum um, antin ta\u00f0 var fyri grind ella ikki. St\u00f8rsti parturin helt t\u00f3, at grindabo\u00f0 mundu ta\u00f0 vera. So f\u00f3ru \u00e1tta v\u00e6l \u00fatgj\u00f8rdir menn avsta\u00f0 vi\u00f0 b\u00e1ti yvir \u00e1 Oyrar at fr\u00e6tta, hvar grindin var.\n\nJ\u00f3gvan st\u00f3\u00f0 fyri teimum, t\u00e1 i\u00f0 teir komu til lands, seg\u00f0i teimum fr\u00e1 skilinum og spurdi, um teir ikki vildu gera so v\u00e6l at flyta seg su\u00f0ur til T\u00f3rshavnar. Hann hev\u00f0i alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 v\u00e6l vi\u00f0 hvalv\u00edkingar, og teir j\u00e1tta\u00f0u alt fyri eitt. Hann slapp s\u00e6r so beinanvegin \u00ed b\u00e1tin og ba\u00f0 teir r\u00f3gva, so skj\u00f3tt sum teir kundu.\n\nT\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan kom til Havnar og hev\u00f0i lati\u00f0 b\u00e1tsskipanina fingi\u00f0 ein g\u00f3\u00f0an dramm, f\u00f3r hann beinanvegin ni\u00f0an til f\u00fatans. Har uppi fann hann teir, J\u00e1kup og menn hansara, og festibr\u00e6vi\u00f0 var n\u00e6rum skriva\u00f0 li\u00f0ugt. - J\u00f3gvan seg\u00f0i so \u00f8rindi s\u00edni.\n\nF\u00fatin st\u00f3\u00f0 og iva\u00f0ist eina stund, og blankask\u00e1la-J\u00e1kup byrja\u00f0i at siga \u00edm\u00f3ti or\u00f0um J\u00f3gvans.\n\nJ\u00fa, seg\u00f0i f\u00fatin at enda (hann visti, at J\u00f3gvan var r\u00edkur ma\u00f0ur), um J\u00f3gvan vildi rinda 600 rbd. umframt festi\u00fatrei\u00f0slurnar, skuldi sonarsonurin f\u00e1a h\u00e1lvan gar\u00f0in.\n\n600 rbd. var st\u00f3rur peningur \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini. Og J\u00f3gvan helt eitt sindur \u00edm\u00f3ti; helvtin av hesum peningi, helt hann fyri, mundi kortini vera g\u00f3\u00f0 dagl\u00f8n fyri f\u00fatan. Men f\u00fatin helt upp \u00e1 s\u00edtt, og J\u00f3gvan m\u00e1tti ganga undir f\u00fatabo\u00f0ini og gjalda honum teir 600 rbd.\n\nT\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan b\u00f3ndi f\u00f3r \u00fat, var \u00f8\u00f0in komin \u00ed hann. Hann klamsa\u00f0i hur\u00f0ina aftur eftir s\u00e6r og r\u00f3pa\u00f0i: \u201cF\u00e1ur syrgir f\u00fatadey\u00f0a!\u201d\n\n\u201cIkki er f\u00fatin so b\u00edligur sum tit,\" seg\u00f0i hann vi\u00f0 hvalv\u00edkingarnar, t\u00e1 i\u00f0 hann aftur f\u00f3r til b\u00e1ts. T\u00e1 i\u00f0 J\u00f3gvan kom aftur til Oyrar, st\u00f3\u00f0 abbasonurin fyri honum \u00e1 sleipist\u00f8\u00f0ini at hj\u00e1lpa abbanum \u00far b\u00e1tinum.\n\n\u201cGott, abbasonurin,\u201d seg\u00f0i tann gamli. \u201cTil l\u00f8n fyri hetta havi eg eisini b\u00e6\u00f0i fest og keypt t\u00e6r h\u00e1lvar Oyrar.\u201d Solei\u00f0is f\u00f3r Oyragar\u00f0ur \u00ed helvt.\n\nKambsrisin \nKambsrisin b\u00fa\u00f0i \u00ed Kaldbakshaga. Hann gj\u00f8rdi seg einafer\u00f0 til at fara \u00ed Nor\u00f0uroyggjar. Av G\u00f8tunestindi \u00e6tla\u00f0i hann at leypa yvir \u00e1 Kalsoyargalv; annar f\u00f3turin kom \u00e1 helluna vestan fyri Foringaklett vi\u00f0 Galvsr\u00e6tt, spori\u00f0 eftir honum stendur har enn tann dag \u00ed dag og skal vera so st\u00f3rt sum leggsta\u00f0i\u00f0 eftir einum sey\u00f0. So illa bar til, at hann var um at fara baklei\u00f0is \u00e1 sj\u00f3gvin. Fyri at handa s\u00e6r, t\u00f3k hann \u00ed hv\u00f8rjumegin fjalli\u00f0 oman fyri Galvin. Har er n\u00fa ein klettur, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0ur Risah\u00f8vdi\u00f0.\n\nMen hvat hendi ikki! Kalsoyggin rivna\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hann best hev\u00f0i fingi\u00f0 hendurnar fyri seg - ein riva kom \u00e1 hv\u00f8rjumegin fjalli\u00f0 og gekk l\u00edka ni\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum og er blivin til tv\u00e6r gj\u00e1ir. Gj\u00f3gvin eystanfyri kallast Nesgj\u00f3gv, og hin vestanfyri ver\u00f0ur nevnd R\u00e6ttargr\u00f8v.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Kalsoyggin sveik og t\u00f3k \u00e1 at rivna, misti kambsrisin tak \u00ed hana, og hann f\u00f3r eftir rygginum \u00ed Leirv\u00edksfj\u00f8r\u00f0. And\u00f8vs\u00ed\u00f0an, i\u00f0 gongur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing fram vi\u00f0 Kalsoynni, fekk t\u00e1 fatur \u00ed hann og beindi fyri honum.\n\nTa\u00f0 var missur \u00ed einum sl\u00edkum menni!\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "7544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ve%C3%B0urmerki", "title": "Ve\u00f0urmerki", "text": "Ve\u00f0urmerki er tekin ella merki, i\u00f0 kann eyglei\u00f0ast \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, og sum var hildi\u00f0 at geva \u00e1bending um ve\u00f0urlagi\u00f0. Ta\u00f0 kundi vera at eyglei\u00f0a, hvussu kr\u00edat\u00far b\u00f3ru seg at, t.d. at sey\u00f0ur stoytir uppundir kulda, ella ta\u00f0 kundi vera at meta um komandi \u00e1rst\u00ed\u00f0 eftir hvussu ve\u00f0ri\u00f0 roynist ein \u00e1v\u00edsan dag, t.d. at sum fyrsti hundadagur er, solei\u00f0is fer summari\u00f0 at vera.\n\nVe\u00f0urmerki kn\u00fdtt at d\u00f8gum:\n sum fyrsti hundadagur er, solei\u00f0is fer summari\u00f0 at vera.\n\nVe\u00f0urmerki kn\u00fdtt at dj\u00f3rum:\n T\u00e1 sey\u00f0ur stoytir, er kuldi v\u00e6ntandi.\n T\u00e1 ketta vaskar s\u00e6r upp um oyruni, er regn v\u00e6ntandi\n\nF\u00f3lkaminni\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "7545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hundadagar", "title": "Hundadagar", "text": "Hundadagar kallast t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 23. juli (fyrsti hundadagur) til 23. august (hundadagar enda). Sum ve\u00f0ri\u00f0 er, tann dagin hundadagarnir byrja, solei\u00f0is skal summari\u00f0 vera, var eitt gamalt ve\u00f0urmerki.\n\nT\u00ed\u00f0arskei\u00f0"}
{"id": "7552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Julian%20Johnsson", "title": "Julian Johnsson", "text": "Julian Schantz Johnsson (24. februar 1975) er fyrrverandi f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0sleikari. Leikari sum fyri ta\u00f0 mesta sp\u00e6ldi\u00f0 mitt \u00e1 mi\u00f0juni. Hann hevur sp\u00e6lt 62 landsdystir og skoti\u00f0 4 m\u00e1l fyri F\u00f8royar (1995-2006). Hevur harumframt sp\u00e6lt fleiri U-landsdystir. Julian hevur eisini roynt seg sum f\u00f3tb\u00f3ltsvenjara, hann var venjari hj\u00e1 B68 \u00ed 2005 (22 dystir, leikandi venjari) og 2006 (2 dystir, leikandi hj\u00e1lparvenjari).\n\nFel\u00f8g \n 1993-1995 :  HB\n 1996-1997 :  B36\n 1998-1999 :  Kongsvinger IL\n 1999-2001 :  Sogndal IL\n 2001-2002 :  Hull City\n 2002-2003 :  B36\n 2003-2004 :  \u00cdA Akranes\n 2005 :  B68 (leikandi venjari) \n 2006 :  B68 (leikandi hj\u00e1lparvenjari)\n 2006-2010 :  Svendborg FB\n\n\u00datg\u00e1vur \nGav \u00ed 2006 \u00fat b\u00f3kina \"F\u00f8royingurin \u00far Danmark\", um l\u00edv s\u00edtt sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \n Vangamynd \u00e1 B68.fo\n National Football Teams\n FaroeSoccer.com, Julian S. Johnsson\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar\nB36 leikarar\nB68 leikarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "7556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1felli", "title": "Gr\u00e1felli", "text": "Gr\u00e1felli er n\u00e6sth\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 er nor\u00f0ast \u00ed Eysturoynni millum Ei\u00f0i, Funning og Gj\u00e1ar, beint nor\u00f0anfyri Sl\u00e6ttaratind, sum er F\u00f8roya h\u00e6gsta fjall. Gr\u00e1felli er 857 m h\u00f8gt. Vestur \u00far Gr\u00e1felli er ein l\u00edtil tindur, i\u00f0 kallast Kr\u00e1kan. Skar\u00f0i\u00f0 millum Sl\u00e6ttaratind og Gr\u00e1felli kallast Bl\u00e1aberg og er \u00ed 640 metra h\u00e6dd.\n\nEysturoy\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "7563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Menningarl%C3%A6ran", "title": "Menningarl\u00e6ran", "text": "Menningarl\u00e6ran, eisini nevnd evoluti\u00f3n, fyrr darwinisma ella darwinsl\u00e6ra, er \u00ed l\u00edvfr\u00f8\u00f0i l\u00e6ran um eina menning, i\u00f0 l\u00fdsir stigv\u00edsa broyting \u00ed l\u00edvverum orsaka\u00f0 av arvi, afturskapan og \u00farveljing. Menningarl\u00e6ran er eitt v\u00edsindaligt \u00e1st\u00f8\u00f0i, t.e. er pr\u00f3gva\u00f0 vi\u00f0 v\u00edsindaligum grundreglum, reglubundi\u00f0 og skipa\u00f0, i\u00f0 grei\u00f0ir fr\u00e1 l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga fj\u00f8lbroytninum \u00e1 j\u00f8r\u00f0, og hvussu n\u00fdggj dj\u00f3rasl\u00f8g og l\u00edvverur ver\u00f0a til vegna broyting \u00ed m.a. umhv\u00f8rvi og r\u00e1ndj\u00f3rum. \n\nMeginparturin av v\u00edsindaf\u00f3lkum eru samd \u00ed, at menningarl\u00e6ran er fr\u00e1grei\u00f0ingin, hv\u00ed l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga fj\u00f8lbroytni\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 til. T\u00f3 er \u00f3semja \u00edmillum \u00e1tr\u00fana\u00f0arligir b\u00f3lkar. Til d\u00f8mis hava fleiri p\u00e1var vi\u00f0urkent menningarl\u00e6ru, \u00edme\u00f0an a\u00f0rir tr\u00faarb\u00f3lkar hava avnokta\u00f0 menningarl\u00e6ru. Ta\u00f0 eru serliga protestantar \u00ed USA, i\u00f0 avnokta menningarl\u00e6ru \u00ed vesturheiminum. Hinvegin, g\u00f3\u00f0taka flestu f\u00f3lk \u00ed protestantiskum londum \u00ed Evropa menningarl\u00e6ru sum sannleiki. \n\n\u00cd 19 amerikanskum statum hava r\u00e6ttarm\u00e1l veri\u00f0 um hetta evni\u00f0 \u00ed l\u00edvfr\u00f8\u00f0iundirv\u00edsingini . Spurningurin hevur veri\u00f0 uppi at venda \u00ed fleiri f\u00f8royskum sk\u00falum, men okkum kunnnugt er eingin veglei\u00f0ing um, hvussu l\u00e6rarar \u00ed l\u00edvfr\u00f8\u00f0i skulu fyrihalda seg . \u00cd b\u00e6\u00f0i USA og St\u00f3ra Bretlandi tr\u00fagva ikki meir enn helvtin av f\u00f3lkinum upp\u00e1, at menningarl\u00e6ran er sonn . \n\nBuddhistar er tann b\u00f3lkurin, sum g\u00f3\u00f0tekur menningarl\u00e6runa \u00ed st\u00f8rsta mun, me\u00f0an Jehova vitnir eru tann, sum g\u00f3\u00f0tekur hana minst .\n\nKjak \u00ed USA \n\nKjaki\u00f0 um menningarl\u00e6ru og skapanarl\u00e6ru t\u00f3k seg av \u00e1lvara upp \u00e1 vetri 1999 \u00ed USA, t\u00e1 i\u00f0 eitt sk\u00falar\u00e1\u00f0 \u00ed einum landsluti \u00ed Kansas ynskti at v\u00ed\u00f0ka undirv\u00edsingarskr\u00e1nna, solei\u00f0is at n\u00e6mingar eisini, umframt menningarl\u00e6runa, fingu at hoyra fr\u00e1grei\u00f0ingar, har ein m\u00e1ttur uttan\u00edfr\u00e1 kundi havt eina \u00e1virkan \u00e1 upprunan til alheimin og menniskjuna. N\u00e6mingarnir kundu so sj\u00e1lvir gera s\u00edna meting . \u00cd b\u00e1\u00f0um undirv\u00edsingarskr\u00e1unum skuldu fr\u00e1grei\u00f0ingarnar byggja \u00e1 eyglei\u00f0ingar, kanningar vi\u00f0 royndum og logiskari grundgeving, i\u00f0 sta\u00f0iliga halda fast vi\u00f0 fyrisetingar og eitt sunt skeptiskt sj\u00f3narmi\u00f0 . R\u00e6ttuligur uppreistur var\u00f0 \u00ed USA, t\u00ed man metti hetta ver\u00f0a eina samanblanding av religi\u00f3n og v\u00edsindi. Seinastu \u00e1rini hevur eisini veri\u00f0 r\u00e6ttuligt kjak \u00ed Nor\u00f0anlondum, t\u00ed \u00e1v\u00edsir fr\u00edsk\u00falar hava ynskt at l\u00e6ra n\u00e6mingar onnur alternativ til menningarl\u00e6runa .\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "7564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Galatasaray", "title": "Galatasaray", "text": "Galatasaray Spor Kul\u00fcb\u00fc ella GS er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Istanbul \u00ed Turkalandi. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1905. Umframt at vera eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag er Galatasarey eisini eitt \u00edtr\u00f3ttarfelag vi\u00f0 fleiri \u00edtr\u00f3ttargreinum. Felagi\u00f0 hevur flogb\u00f3lt fyri menn og kvinnur, kurvab\u00f3lt fyri menn og kvinnur og fyri f\u00f3lk vi\u00f0 breki, fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt, bridge, judo, r\u00f3gving, sigling, svimjing, vatnpolo fyri menn og kvinnur, tennis, hondb\u00f3lt, r\u00ed\u00f0ing og rasarakoyring.\n\nHei\u00f0ur\n\nAltj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingar\n UEFA Super Cup:\n Vinnari (1): 2000\n\n UEFA Champions League:\n Semifinalir (1): 1988\u20131989\n Kvartfinalur (5): 1962\u20131963, 1969\u20131970, 1993\u20131994, 2000\u20132001, 2012\u20132013\n\n UEFA Europa League:\n Vinnari (1): 1999\u20132000\n\n UEFA Cup Winners' Cup:\n Kvartfinalur (1): 1991\u20131992\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Turkalandi\n S\u00fcper Lig:\n Vinnari (22): (deilt met) 1961\u201362, 1962\u201363, 1968\u201369, 1970\u201371, 1971\u201372, 1972\u201373,  1986\u201387, 1987\u201388, 1992\u201393, 1993\u201394, 1996\u201397, 1997\u201398, 1998\u201399, 1999\u20132000, 2001\u201302, 2005\u201306, 2007\u201308, 2011\u20132012, 2012/13, 2014/15, 2017/18, 2018/19\n Nummar tvey (9): 1959, 1960\u201361, 1965\u201366, 1974\u201375, 1978\u201379, 1985\u201386, 1990\u201391, 2000\u201301, 2002\u201303\n\n T\u00fcrkiye Kupas\u0131: (met)\n Vinnari (14): 1963, 1964, 1965, 1966, 1973, 1976, 1982, 1985, 1991, 1993, 1996, 1999, 2000, 2005\n Nummar tvey (5): 1969, 1980, 1994, 1995, 1998\n\n S\u00fcper Kupa: (met)\n Vinnari (14): 1966, 1969, 1972, 1982, 1987, 1988, 1991, 1993, 1996, 1997, 2008, 2012, 2013, 2015\n Nummar tvey (8): 1971, 1973, 1976, 1985, 1994, 1998, 2006, 2014\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Galatasaray Spor Kul\u00fcb\u00fc\n\nTurkisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "7566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lavrasmessa", "title": "Lavrasmessa", "text": "Lavrasmessa er 10. august. Lavrasmessa er til minnis um Santa Laurentius, kirkjut\u00e6nara \u00ed Rom, sum 10. august 258 lei\u00f0 bl\u00f3\u00f0vitnisdey\u00f0an. Av navninum Laurentius f\u00e1a vit n\u00f8vnini Laurits, Lars og Laars.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "7600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Argja%20B%C3%B3ltfelag", "title": "Argja B\u00f3ltfelag", "text": "Argja B\u00f3ltfelag (stytt AB) er eitt f\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum var\u00f0 stovna\u00f0 15. august 1973.\n\nS\u00f8ga \nTa\u00f0 var danin Johnny Nyby saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \u00edtr\u00f3ttar\u00e1huga\u00f0um \u00e1 Argjum, sum breyt sl\u00f3\u00f0 fyri AB.\n\n\u00c1 v\u00e1ri 1974 fekk AB s\u00edna fyrstu nevnd. \u00cd henni s\u00f3tu: Johnny Nyby, forma\u00f0ur, Fr\u00f3\u00f0i Olsen, n\u00e6stforma\u00f0ur, Sonja \u00e1 Argjabo\u00f0a, kassameistari og Kristian Arge, skrivari. Hinir stj\u00f3rnarlimirnir v\u00f3ru: Erling Olsen, S\u00e6mundur Mortenen og Jens Hansen. Sama \u00e1ri\u00f0 lutt\u00f3k felagi\u00f0 \u00ed teimum regluligu kappingunum. \n\nV\u00e1naligar venjingarumst\u00f8\u00f0ur v\u00f3ru at byrja vi\u00f0 - bert ein trongligur sk\u00falagar\u00f0ur. Seinni fekst eitt stykki ni\u00f0an fyri sk\u00falan at \u00ed\u00f0ka \u00e1, sum var 20 x 40 fermetrar til st\u00f8ddar.\n\nEingin v\u00f8llur var \u00e1 Argjum t\u00e1, men vi\u00f0 v\u00e6lvild fr\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gunum \u00ed Havn og T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0, kundi AB l\u00e6na v\u00f8llin \u00ed Gundadali at venja og leika dyst \u00e1, og solei\u00f0is var gj\u00f8rligt at halda l\u00edv \u00ed felagnum.\n\n\u00cd 1983 var\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur gj\u00f8rdur \u00e1 Argjum. Hetta betra\u00f0i munandi um umst\u00f8\u00f0urna hj\u00e1 felagnumr. \u00cd 1985 bleiv AB h\u00fasi\u00f0 bygt. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt t\u00ed innr\u00e6tta\u00f0 h\u00f8listrupuleikar v\u00f3ru \u00ed sk\u00falanum. Ovara h\u00e6ddin \u00ed h\u00fasinum var\u00f0 gj\u00f8rt til tv\u00e6r sk\u00falastovur. AB h\u00fasast solei\u00f0is \u00ed ne\u00f0ra \u00ed h\u00fasinum. N\u00fa \u00ed n\u00f8kur \u00e1r hevur fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falin h\u00fasast \u00ed ovaru h\u00e6ddini.\n\n\u00cd 1998 var\u00f0 grasl\u00edki\u00f0 lagt \u00e1 v\u00f8llin, og felagi\u00f0 fekk somu umst\u00f8\u00f0ur sum flest \u00f8ll fel\u00f8g \u00ed landinum.\n\n\u00cd 2010 var\u00f0 aftur n\u00fdtt grasl\u00edki lagt \u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llin \u00e1 Argjum og harumframt var eitt \u00e1sko\u00f0arask\u00fdli bygt. B\u00e6\u00f0i grasl\u00edkisv\u00f8llurin og n\u00fdggja \u00e1sko\u00f0arask\u00fdli\u00f0 v\u00f3ru tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nAB.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 AB\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nArgir\nAB"}
{"id": "7601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B71", "title": "B71", "text": "B71 (stytting fyri B\u00f3ltfelagi\u00f0 1971) er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Sandoy sum var stovna\u00f0 1. januar 1970. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 B71 er Inni \u00ed Dal.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur\n\nVenjarar\n\nFyrrverandi leikarar \n\n Eli Hentze\n Torbj\u00f8rn Jensen\n K\u00e1ri Nielsen\n P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu\n Piotr Krakowski\n Waldemar Nowicki\n K\u00e1ri Reynheim\n Brandur Sandoy\n S\u00edmin Hansen\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n B71-Sandoy.com\t\t\t\t\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nSandoy"}
{"id": "7602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EB/Streymur", "title": "EB/Streymur", "text": "EB/Streymur er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Sundalagnum, sum var stovna\u00f0 \u00ed 1993 vi\u00f0 at Ei\u00f0is B\u00f3ltfelag (EB) av Ei\u00f0i (stovna\u00f0 1913) og \u00cdtr\u00f3ttarfelagi\u00f0 Streymur (stovna\u00f0 1976) l\u00f8gdu saman. Heimav\u00f8llurin var fyrstu \u00e1rini \u00e1 M\u00f8lini \u00e1 Ei\u00f0i, men fr\u00e1 2006 til 2017 v\u00f3ru heimadystirnir leiktir frammi vi\u00f0 Marg\u00e1ir \u00ed Streymnesi. \u00cd 2017 st\u00f3\u00f0 snotiliga stadion\u00f8ki\u00f0 kl\u00e1rt \u00ed H\u00f3lmanum \u00e1 Ei\u00f0i, og fyrstali\u00f0 leikti s\u00ednar heimadystir har \u00ed 2018 og 2019, me\u00f0an \u00edtr\u00f3ttar\u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 Marg\u00e1ir var\u00f0 umv\u00e6lt. \u00cd 2020 v\u00f3ru heimadystirnir vi\u00f0 Marg\u00e1ir og \u00ed 2021 aftur \u00ed H\u00f3lmanum.\n\nEB/Streymur var fyrstu fer\u00f0 \u00ed bestu deildini \u00ed 1994, men enda\u00f0i ni\u00f0ast, og flutti ni\u00f0ur. \u00cd 2001 v\u00f3ru teir aftur \u00ed bestu deildini hj\u00e1 monnum, og har hildu teir s\u00e6r \u00ed fleiri \u00e1r, men \u00ed 2015 enda\u00f0i li\u00f0i\u00f0 \u00e1 aftasta pl\u00e1ssi \u00ed Effodeildini og flutti ni\u00f0ur \u00ed 1. deild. \u00cd 2016 vann EB/Streymur 1. deild vi\u00f0 67 stigum og flutti upp aftur \u00ed bestu deildina.\n\nSigrar\n\nEffodeildin: 2\n 2008, 2012\nL\u00f8gmanssteypi\u00f0: 4\n 2007, 2008, 2010, 2011\nSt\u00f3rsteypadystur: 3\n 2011, 2012, 2013\n1. deild: 1\n 2000\n\nUEFA Cup, UEFA Champions League og Europa League\nEB/Streymur hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed UEFA Europa League. \u00cd 2013 komu teir v\u00ed\u00f0ari eftir 1. innlei\u00f0andi rundu (1. kvalifikasj\u00f3nsrunda).\n\nQ= Kvalifikati\u00f3n (Qualification)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 EB/Streymi\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nEB/Streymur"}
{"id": "7603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B8tu%20%C3%8Dtr%C3%B3ttarfelag", "title": "G\u00f8tu \u00cdtr\u00f3ttarfelag", "text": "G\u00f8tu \u00cdtr\u00f3ttarfelag var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far G\u00f8tu sum var stovna\u00f0 \u00ed 1926. Felagi\u00f0 er ikki til longur sum f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, ta\u00f0 leg\u00f0i saman vi\u00f0 L\u00cdF \u00ed 2008 og bleiv til n\u00fdggja felagi\u00f0 V\u00edkingur.\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "7604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkar%20%C3%8Dtr%C3%B3ttarfelag", "title": "Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag", "text": "{{Infobox football club\n| clubname = K\u00cd\n| image    = \n| fullname = Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag\n| short_name = K\u00cd\n| founded = \n| ground   = Dj\u00fapum\u00fdra Stadium\n| capacity = 530 (2600)\n| chairman = Tummas Lervig\n| manager  = Mikkjal Thomassen | assistant manager = \n| league   = Effodeildin\n| season   = 2022\n| position = 1.\n| website  = http://www.ki.fo/\n| pattern_la1   = _schalke1415h\n| pattern_b1    = _schalke1416h\n| pattern_ra1   = _schalke1415h\n| pattern_sh1   = _adidasblue\n| socks1 = 113ED7\n| leftarm1      = FFFFFF\n| body1         = FFFFFF\n| rightarm1     = FFFFFF\n pattern_la2= \n| pattern_b2= _fsvmainz1516a\n| pattern_ra2=\n| pattern_sh2=\n| leftarm2=FFFFFF\n| body2=FFFFFF\n| rightarm2=FFFFFF\n| shorts2=FFFFFF\n| socks2=FFFFFF\n}}Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Klaksv\u00edk, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1904. Felagi\u00f0 hevur b\u00e6\u00f0i mansf\u00f3tb\u00f3lt og kvinnuf\u00f3tb\u00f3lt. K\u00cd kvinnurnar hava vunni\u00f0 14 FM heiti \u00e1 ra\u00f0 og so hava t\u00e6r vunni\u00f0 steypakappingina 10 fer\u00f0ir. K\u00cd menninir hava fyri ta\u00f0 mesta sp\u00e6lt \u00ed bestu mansdeildini, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 2010, t\u00e1 teir sp\u00e6ldu \u00ed 1. deild.\n\n Hei\u00f0ur \n\nHesi t\u00f8lini eru fyri mansf\u00f3tb\u00f3ltin \u00ed Klaksv\u00edk, fyri at s\u00edggja \u00farslitini hj\u00e1 K\u00cd kvinnunum, s\u00ed K\u00cd (kvinnur).\n\n Effodeildin (besta mandsdeildin)\n Vinnarar (20): 1942, 1945, 1952, 1953, 1954, 1956, 1957, 1958, 1961, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1972, 1991, 1999, 2019, 2021, 2022\n L\u00f8gmanssteypi\u00f0 Vinnarar (5): 1966, 1967, 1990, 1994, 1999, 2016\n Finalistar (7): 1955, 1957, 1973, 1979, 1992, 1998, 2001\n\n F\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3purin hj\u00e1 li\u00f0num \u00ed Effodeildini \n\n \n\n Brot \u00far s\u00f8guni hj\u00e1 Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag1 \n\n\u00cd 1904 - \u00e1\u00f0renn Klaksv\u00edkar kommuna var\u00f0 sett \u00e1 stovn - var\u00f0 Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag, \u00ed dagligari talu nevnt K\u00cd, stovna\u00f0 og tvey \u00e1r eftir stovnsetanina av kommununi, \u00ed 1910, var\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur gj\u00f8rdur. B\u00e6\u00f0i \u00ed 1932 og \u00ed 1950 v\u00f3ru st\u00f3rar umv\u00e6lingar gj\u00f8rdar av v\u00f8llinum og \u00ed 1951 var hondb\u00f3ltsv\u00f8llur gj\u00f8rdur vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llinum. Fimm \u00e1r seinni var felagsh\u00fas gj\u00f8rt til K\u00cd. Hetta var gj\u00f8rt \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu, sum samtykti stadion\u00e6tlan \u00ed 1949. Eftir hetta \u2013 \u00ed 1960-unum - fekk K\u00cd n\u00f8kur g\u00f3\u00f0 \u00e1r og vann fleiri f\u00f8royameistaraheiti \u00e1 ra\u00f0. \n\n\u00cd 1968 var\u00f0 st\u00f3r \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll bygd \u00ed Klaksv\u00edk. H\u00f8llin fekk st\u00f3rar umv\u00e6lingar \u00ed 1980-unum og hon var\u00f0 eisini \u00fatbygd. Samstundis fekk f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin st\u00f3rar umv\u00e6lingar og \u00ed 1988 var grasl\u00edki lagt \u00e1 v\u00f8llin. N\u00fdliga er n\u00fdtt sk\u00fdli\u00f0 bygt vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llin.\n\nHarvi\u00f0 v\u00f3ru ikki einans umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltinum gj\u00f8rdar n\u00f3gv betri, men eisini hondb\u00f3lturin og innandura \u00edtr\u00f3ttargreinar sum heild fingu n\u00f3gv betri kor. Tey seinastu \u00e1rini hava b\u00e6\u00f0i flogb\u00f3lturin, kvinnuf\u00f3tb\u00f3lturin og kvinnuhondb\u00f3lturin havt g\u00f3\u00f0 \u00farslit at v\u00edst \u00e1.\n\n \u00darslit \u00far evropeiskum kappingum \n Dystir \n\nVi\u00f0merkingar\n PR: Undanumfar\n QR: Innlei\u00f0andi umfar\n 1QR: Fyrsta innlei\u00f0andi umfar\n 2QR: Anna\u00f0 innlei\u00f0andi umfar\n 3QR: Tri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfar\n PO''': Playoff umfar\n\nS\u00ed eisini \nK\u00cd (kvinnur)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 K\u00cd \n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nKlaksv\u00edk\nK\u00cd"}
{"id": "7605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1la%20%C3%8Dtr%C3%B3ttarfelag", "title": "Sk\u00e1la \u00cdtr\u00f3ttarfelag", "text": "Sk\u00e1la \u00cdtr\u00f3ttarfelag er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Sk\u00e1la sum var stovna\u00f0 \u00ed 1965. Sk\u00e1la leikti \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum fr\u00e1 2003 til 2008, t\u00e1 li\u00f0i\u00f0 flutti ni\u00f0ur \u00ed 1. deild. Ta\u00f0 eru kvinnurnar, sum hava fingi\u00f0 bestu \u00farslitini hj\u00e1 Sk\u00e1la \u00cdtr\u00f3ttarfelag. T\u00e6r vunnu FM \u00ed 1990 og 1992. \u00cd 1992 vunnu t\u00e6r eisini steypakappingina.\n\nSk\u00e1la megna\u00f0i \u00ed 2005 anna\u00f0 pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed bestu deildini, og var hettar teirra besta avrik nakrant\u00ed\u00f0. Sk\u00e1la sp\u00e6ldi hervi\u00f0 \u00ed UEFA CUP 2006-07.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sk\u00e1la \u00cdtr\u00f3ttarfelag\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "7606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8DF", "title": "\u00cdF", "text": "\u00cdtr\u00f3ttarfelag Fuglafjar\u00f0ar er eitt \u00edtr\u00f3ttarfelag \u00far Fuglafir\u00f0i sum var\u00f0 stovna\u00f0 25. mars 1946. \u00cdF var ta\u00f0 fyrsta felagi\u00f0 \u00far Eysturoynni, sum vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, ta\u00f0 var \u00ed 1979. \u00cd 2010 gj\u00f8rdist \u00cdF nummar 2 \u00ed steypakappingini og nummar 4 \u00ed Effodeildini (sum t\u00e1 nevndist Vodafonedeildin), og vann s\u00e6r harvi\u00f0 atgongd \u00fat \u00ed Evropa at sp\u00e6la fyri fyrstu fer\u00f0. \u00cdF hevur eisini fevnt um a\u00f0rar \u00edtr\u00f3ttargreinar - flogb\u00f3lt, kappr\u00f3\u00f0ur og badminton. Men fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani blivi fel\u00f8gini skild sundur so tey eita \u00e1vikavist \u00cdF (sum framvegis tekur s\u00e6r av f\u00f3tb\u00f3ltinum), \u00cdF-Flogb\u00f3ltur, \u00cdF-Kappr\u00f3\u00f0ur og \u00cdF-Badminton. \n\nLitirnir hj\u00e1 \u00cdF eru rey\u00f0ir og hv\u00edtir.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3purin hj\u00e1 besta mansli\u00f0num \nDagf\u00f8rt 09. august 2022\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 \u00cdF\n\u00cdF hagtalss\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nF\u00f8roysk flogb\u00f3ltsfel\u00f8g\n\u00cdF"}
{"id": "7607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/VB", "title": "VB", "text": "VB, V\u00e1gs B\u00f3ltfelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 5. juni 1905 \u00ed V\u00e1gi. Felagi\u00f0 hevur veri\u00f0 b\u00e6\u00f0i f\u00f3tb\u00f3ltsfelag og hondb\u00f3ltsfelag. Eitt skifti \u00ed 1980'unum og 90'unum var eisini eitt flogb\u00f3ltsfelag sum n\u00fdtti navni\u00f0 VB. Badminton hevur eisini veri\u00f0 \u00ed\u00f0ka\u00f0 vi\u00f0 navninum VB. Einasta \u00edtr\u00f3ttargrein sum \u00ed dag br\u00fakar navni\u00f0 VB er hondb\u00f3lturin. VB er sostatt eitt hondb\u00f3ltsfelag \u00ed Su\u00f0uroynni. VB hevur havt eitt li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed bestu deildini hj\u00e1 kvinnum \u00ed mong \u00e1r.\n\nVB kvinnur \u00ed Sunsetdeildini 2012/13 \nPl\u00e1ssini \u00ed talvuni ni\u00f0anfyri eru bert veglei\u00f0andi.\n{|\n|valign=\"top\" width=50%|\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 eitur n\u00fa FC Su\u00f0uroy \nVB f\u00f3tb\u00f3ltur er ikki til longur. Felagi\u00f0 broytti navn nakrar fer\u00f0ir \u00ed samband vi\u00f0 samanlegging vi\u00f0 Sumbiar \u00cdtr\u00f3ttarfelag. \u00cd 1995 nevndist felagsli\u00f0i\u00f0 Sumba/VB. Ta\u00f0 samstarvi\u00f0 vardi bert eitt \u00e1r, so f\u00f3ru tey sundur aftur. Men 10 \u00e1r seinni l\u00f8gdu VB og Sumbiar \u00cdtr\u00f3ttarfelag aftur saman. F\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 kom t\u00e1 at eita VB/Sumba \u00e1rini 2005-2009. Sumba var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Sumba, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1949. VB og Sumba hava sum nevnt lagt li\u00f0ini saman til eitt felagsli\u00f0 sum nevndist VB/Sumba fram til 31. desember 2009. Fr\u00e1 1. januar 2010 skifti\u00f0 felagsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 VB/Sumba navn til FC Su\u00f0uroy. FC Su\u00f0uroy sp\u00e6ldi \u00ed bestu deildini, Effodeildini, \u00ed 2010 og 2012, \u00ed 2013 og 2014 hevur felagi\u00f0 leikt \u00ed n\u00e6stbestu deildini. Kvinnurnar hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy sp\u00e6la heldur ikki \u00ed bestu deildini \u00ed l\u00f8tuni (2014).\n\nVB F\u00f8royameistari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \n\nVB hevur einafer\u00f0 vunni\u00f0 f\u00f8royameistarheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, ta\u00f0 var \u00ed 2000.\n\nVB f\u00f8royameistari \u00ed hondb\u00f3lti \nKvinnuli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 VB hondb\u00f3lti hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir veri\u00f0 f\u00f8royameistari:\n\n 1950 \n 2003\n 2005\n\nVB steypavinnari \u00ed hondb\u00f3lti \nVB kvinnurnar hava tv\u00e6r fer\u00f0ir vunni\u00f0 steypakappingina \u00ed hondb\u00f3lti:\n 1993\n 2003\n\nKeldur \n\n HSF.fo, Hondb\u00f3ltsamband F\u00f8roya\n HSF.fo\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\n\nV\u00e1gur\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "7608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nes%20S%C3%B3knar%20%C3%8Dtr%C3%B3ttarfelag", "title": "Nes S\u00f3knar \u00cdtr\u00f3ttarfelag", "text": "Nes S\u00f3knar \u00cdtr\u00f3ttarfelag er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Runav\u00edk sum var stovna\u00f0 \u00ed 24. mars 1957.\nNS\u00cd vann 21. oktober 2007 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu felagsins f\u00f8royska meistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, h\u00f3ast seinasta umfari\u00f0 ikki var\u00f0 leikt fyrr enn 27. oktober.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3purin \nDagf\u00f8rt 9. mai 2020\n\nEvropeisk lutt\u00f8ka \n\nVi\u00f0merkingar\n 1R: Fyrsta umfar\n QR: Innlei\u00f0andi umfar\n 1Q: Fyrsta innlei\u00f0andi umfar\n\n\u00cd 2011 sp\u00e6ldu teir 0-0 m\u00f3ti 2009-10 finalistunum Fulham men taptu samla\u00f0 0-3.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 NS\u00cd\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nEysturoy\nNS\u00cd"}
{"id": "7610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADkingur%202008", "title": "V\u00edkingur 2008", "text": "V\u00edkingur er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Eysturoy, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2008, sum ein samanlegging av G\u00f8tu \u00cdtr\u00f3ttarfelag (stovna\u00f0 \u00ed 1926) og Leirv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag (stovna\u00f0 \u00ed 1928).\n\n24. juli skriva\u00f0i V\u00edkingur f\u00f8royska og evropiska f\u00f3tb\u00f3ltss\u00f8gu, t\u00e1 li\u00f0i\u00f0 vann seinna dystin \u00ed \u00f8\u00f0rum undanumfari \u00ed Europa League 2-1 m\u00f3ti Troms\u00f8 IL \u00e1 \u00fativ\u00f8lli og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsta f\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 megna\u00f0i at leika seg \u00ed tri\u00f0ja undanumfar til Europa League kappingina. M\u00e1lini hj\u00e1 V\u00edkingi gj\u00f8rdu B\u00e1r\u00f0ur Hansen og Hallur Hansson.\n\nV\u00edkingur vann s\u00edtt fyrsta f\u00f8royameistaraheiti \u00ed mansf\u00f3tb\u00f3tli hin 22. oktober 2016 vi\u00f0 61 stigum, eitt stig frammanfyri K\u00cd, i\u00f0 fekk 60 stig. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 2017, endurvann felagi\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3purin hj\u00e1 besta li\u00f0num \n\t\t\t\t\t\t\nDagf\u00f8rt 28. juni 2017\n\nV\u00edkingur \u00ed Evropa\n\nHei\u00f0ur \n\nEffodeildin, f\u00f8royameistarar: 2\n 2016, 2017\n\nL\u00f8gmanssteypi\u00f0: 6\n 2009, 2012, 2013, 2014, 2015, 2022\n\nSt\u00f3rsteypakappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti: 5\n 2014, 2015, 2016, 2017, 2018\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Vikingur.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 felagnum.\n V\u00edkingur \u00e1 Faroesoccer.com\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "7611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0v%C3%A1gs%20B%C3%B3ltfelag", "title": "Mi\u00f0v\u00e1gs B\u00f3ltfelag", "text": "Mi\u00f0v\u00e1gs B\u00f3ltfelagi\u00f0 er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1905.\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "7641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1892", "title": "1892", "text": "1892 (MDCCCXCII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n\n F\u00f8roysk skipatrygging ver\u00f0ur stovna\u00f0, og b\u00edligari ver\u00f0ur at tryggja skip. \n 13. mai - Fyrsta f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0, Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag (TB), ver\u00f0ur stovna\u00f0. \u00cd 1904 koma HB og K\u00cd afturat.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 3. januar - J.R.R. Tolkien, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1973)\n 10. mars - Arthur Honegger, sveisiskt t\u00f3naskald (d. 1955)\n 7. mai - Josip Broz Tito, jugoslaviskur einar\u00e6\u00f0isharri (d. 1980)\n 23. juli - Haile Selassie, etiopiskur keisari (d. 1975)\n 4. september - Darius Milhaud, franskt t\u00f3naskald (d. 1974)\n 10. september - Arthur Compton, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1962)\n 4. desember - Francisco Franco, spanskur einar\u00e6\u00f0isharri (d. 1975)\n\nAndl\u00e1t \n 12. februar - Jens Hendrik Djurhuus, f\u00f8royskur b\u00f3ndi og politikari (f. 1799)\n 24. februar - Niels Christopher Winther, f\u00f8royskur sakf\u00f8rari, politikari og ritstj\u00f3ri (f. 1822)\n 26. mars - Walt Whitman, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1819)\n 27. september - Peter Holten, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1861-1871.\n 6. oktober - Alfred Tennyson, bretskur yrkjari (f. 1809)\n 18. november - Hannes Finsen, f\u00fati \u00ed F\u00f8royum 1858-71 og amtma\u00f0ur 1871-84 (f. 1828)\n 6. desember - Werner von Siemens, t\u00fdskur uppfinnari og \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur (f. 1816)"}
{"id": "7660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keisari", "title": "Keisari", "text": "Keisari kallast r\u00edkislei\u00f0arin \u00ed summum londum. Or\u00f0i\u00f0 keisari kemur \u00far lat\u00edni. Vit kenna ta\u00f0 eisini sum navni\u00f0 C\u00e6sar. Umframt \u00ed r\u00f3mverjar\u00edkinum hava eisini r\u00edkislei\u00f0arar \u00ed fleiri evropeiskum londum r\u00f3pt seg keisara, m.a. Russlandi (russakeisari ella sarur), Fraklandi (Napoleon Bonaparte), \u00ed Eysturr\u00edki og \u00ed T\u00fdsklandi. Fleiri lond uttanfyri Evropa h\u00f8vdu eisini einafer\u00f0 ein keisara sum r\u00edkislei\u00f0ara, m.a. Etiopia, Persia, Kina, Japan, India, Brasil og Meksiko.\n\nR\u00f3mverskir keisarar \n\n 31 f.Kr - 14. e.Kr: Augustus (Gajus Julius C\u00e6sar Octavianus)\n 14 - 37 e.Kr: Tiberius, stj\u00faksonur Augustus. \n 37 - 41 e.Kr: Galigula\n 41 - 54 e.Kr: Klaudius\n 54 - 68 e.Kr: Nero. Umfatandi ats\u00f3knir v\u00f3ru m\u00f3ti teimum kristnu undir Nero keisara, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Paulus \u00e1postul m\u00f8guliga er dripin undir Nero. \n 68 - 69 e.Kr: Galba\n 69 e.Kr: Otho\n 69 e.Kr: Vitellius\n 69 - 79 e.Kr: Vespasianus\n 70 - 81: Titus. Ta\u00f0 var undir Titusi, at Jerusalem var lagt \u00ed oy\u00f0i \u00ed sambandi vi\u00f0 j\u00f8diska uppreisturin \u00e1r 70 - 74 e.Kr., og Titusbogin \u00ed Rom er reistur til minnis um sigurin \u00e1 Jer\u00fasalem. \n 81 - 96 e.Kr.: Domitianus\n\nR\u00edkisstj\u00f3rn\nS\u00f8ga\nListar"}
{"id": "7661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkju%C3%A1r", "title": "Kirkju\u00e1r", "text": "Kirkju\u00e1ri\u00f0 byrjar vi\u00f0 adventini 4. sunnudagin undan j\u00f3lum og gongur til n\u00e6sta adventin byrjar. Til kirkju\u00e1ri\u00f0 hoyrir ein tekstar\u00f8\u00f0, sum pr\u00e6dika ver\u00f0ur \u00far \u00ed f\u00f3lkakirkjuni. Fyrra tekstarr\u00f8\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt tey \u00e1rini, t\u00e1 meginparturin av kirkju\u00e1rinum er eitt \u00e1rstal, sum er staktal (\u00f3l\u00edkatal), td. 2001, 2003, 2005, 2007), og seinna tekstarr\u00f8\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt tey \u00e1rini, t\u00e1 meginparturin av kirkju\u00e1rinum er eitt \u00e1rstal, sum er makatal (l\u00edkatal), td. 2002, 2004, 2006, 2008.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "7662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ber%C3%B8a", "title": "Ber\u00f8a", "text": "Ber\u00f8a kallast samkomuh\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed Saltangar\u00e1. Navni\u00f0 er b\u00edbilskt sta\u00f0arnavn. Ta\u00f0 kemur \u00far grikskum og sipar til b\u00fd \u00ed Maked\u00f3nia.\n\nM\u00f8tir \nUnd\u00f3msm\u00f8ti: Hv\u00f8nn leygardag klokkan 20:00. Skr\u00e1in \u00e1 ungd\u00f3msm\u00f8tinum er: 2 t\u00edmar sp\u00e6l, 20 minuttir tala og so er ta\u00f0 drekkamun. Seinni fer ungd\u00f3murin at fylgjast \u00e1 vegnum.\n\nHatta er eitt gott og stuttlingt m\u00f8ti, til kristlig b\u00f8rn.\n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman"}
{"id": "7664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/El%20Salvador", "title": "El Salvador", "text": "El Salvador (spanskt: Rep\u00fablica de El Salvador) er eitt land \u00ed Mi\u00f0amerika vi\u00f0 marki m\u00f3ti Guatemala og Honduras. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed El Salvador er spanskt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed El Salvador eitur San Salvador.\n\nFr\u00e1 1979 til 1991 var bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj \u00edmillum stj\u00f3rnarherin, sum USA stu\u00f0la\u00f0i, og vinstrasinna\u00f0ar uppreistrardeildir. Eini 75 000 f\u00f3lk doy\u00f0u. 16. januar \u00ed 1992 kom fri\u00f0aravtala \u00ed gildi.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd \u00f8ldir \u00e1ttu nakrar f\u00e1ar r\u00edkar \u00e6ttir alla j\u00f8r\u00f0ina \u00ed landinum, og mesta f\u00f3lki\u00f0 lei\u00f0 hungur og hall.\n\n\u00cd 1970-\u00e1runum kravdu f\u00f3lk \u00ed El Salvador j\u00f8r\u00f0 og arbei\u00f0i til tey f\u00e1t\u00e6ku; kat\u00f3lska kirkjan vi\u00f0 \u00d3scar Romero (15. august 1917 \u2013 24. mars 1980) erkibiskuppi \u00e1 odda stu\u00f0la\u00f0i hesum. \u00cd 1979 t\u00f3ku nakrir herovastar valdi\u00f0. Teir lova\u00f0u at b\u00f8ta um vi\u00f0urskiftini, men k\u00faga\u00f0u alla andst\u00f8\u00f0u vi\u00f0 har\u00f0ari hond. Romero var\u00f0 myrdur \u00ed 1980. Borgarakr\u00edggj brast \u00e1 \u00edmillum stj\u00f3rnarherin, i\u00f0 fekk stu\u00f0ul \u00far USA, og uppreistrardeildir. 75 000 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv. Fri\u00f0aravtala var\u00f0 undirrita\u00f0 \u00ed 1992.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nEin fjallaryggur vi\u00f0 n\u00f3gvum gosfj\u00f8llum ey\u00f0kennir landslagi\u00f0. \n\nSk\u00f3girnir, har n\u00f3gvur setrisvi\u00f0ur, mahogni og eik vuksu, eru rudda\u00f0ir til landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n\n Mi\u00f0amerika\n\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "7665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0amerika", "title": "Mi\u00f0amerika", "text": "Mi\u00f0amerika er smalt ei\u00f0i \u00edmillum Meksiko fyri nor\u00f0an og Su\u00f0uramerika fyri sunnan. Meginparturin er fjallalendi su\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0, og har eru n\u00f3gv gosfj\u00f8ll. \u00cd Karibiahavi \u00fati fyri eysturstrondini eru n\u00f3gvar vakrar, p\u00e1lmavaksnar oyggjar. M\u00e1li\u00f0, s\u00f8gan og mentan \u00ed Mi\u00f0amerika hava sum heild r\u00f8tur aftur \u00ed hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ina. Til 1492, t\u00e1 i\u00f0 Kristoffur Kolumbus kom til Bahamaoyggjar, b\u00fa\u00f0u bara indi\u00e1nar \u00ed Mi\u00f0amerika.\n\nLond \u00ed Mi\u00f0amerika \n\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "7666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guatemala", "title": "Guatemala", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Guatemala er eitt land \u00ed Mi\u00f0amerika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Guatemala mark vi\u00f0 Meksiko og Belis , \u00ed eystri vi\u00f0 Honduras, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 El Salvador. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Guatemala spanskt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Guatemala eitur Guatemalab\u00fdur. Avtofta\u00f0ir b\u00fdir \u00far st\u00f3rt\u00ed\u00f0 Mayar\u00edkisins og kat\u00f3lskar kirkjur \u00ed sponskum sni\u00f0i bera bo\u00f0 um, at mentanin \u00ed Guatemala er fj\u00f8lbroytt. Helmingurin av f\u00f3lkinum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er \u00e6tta\u00f0ur fr\u00e1 mayaindi\u00e1nunum, og flestu teirra b\u00fagva \u00ed bygdum \u00ed h\u00e1lendinum. Hin helmingurin er lutv\u00edst indi\u00e1nskur, lutv\u00edst spanskur. Mangir mayaindi\u00e1nar arbei\u00f0a hj\u00e1 r\u00edkum g\u00f3\u00f0seigarum, sum dyrka kaffi, sukur og bananir, sum er t\u00fddningarmesta \u00fatflutningsv\u00f8ra \u00ed landinum. Guatemala flytur eisini \u00fat n\u00fdhenta\u00f0ar bl\u00f3mur, mest r\u00f3sur, i\u00f0 ver\u00f0a dyrka\u00f0ar \u00ed d\u00f8lunum vi\u00f0 Antigua. Flestu f\u00f3lk \u00ed Guatemala eru r\u00f3mversk kat\u00f3lsk, i\u00f0 var \u00e1tr\u00fana\u00f0urin, sum spaniamenn b\u00f3ru vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 teir komu hagar \u00ed 15. \u00f8ld. Alt fleiri f\u00f3lk taka n\u00fa vi\u00f0 protestantiskari tr\u00fagv, men f\u00f3lki\u00f0 hevur eisini a\u00f0ra gudsd\u00fdrkan, i\u00f0 hevur r\u00f8tur aftur \u00ed gamla mayaindi\u00e1nska tr\u00fagv. Skr\u00fa\u00f0gongan \u00ed Antigua er eitt av h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldunum \u00ed halgu vikuni. \u00cd Sankta Tomaskirkju ver\u00f0ur bi\u00f0i\u00f0 b\u00e6\u00f0i til kat\u00f3lsk halgimenni og gamlar indi\u00e1nskar gudar.\n\nFer\u00f0avinnan er tann vinna, sum veksur skj\u00f3tast \u00ed Guatemala. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri koma st\u00edvliga h\u00e1lv milli\u00f3n f\u00f3lk til landi\u00f0 at s\u00edggja gomlu mayab\u00fdirnar. Tempultoftirnar av mikla mayab\u00fdnum Tikal eru \u00ed einum st\u00f3rum tropusk\u00f3gi. Enn veit eingin, hv\u00ed f\u00f3lki\u00f0 br\u00e1dliga f\u00f3r \u00far b\u00fdnum fyri um 1000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Mangir mayaindi\u00e1nar \u00ed Guatemala eiga sm\u00e1ar jar\u00f0arteigar, har teir dyrka mais, b\u00f8nir, grasker og frukt. Tey, i\u00f0 b\u00fagva avs\u00ed\u00f0is, ganga langan veg at selja gr\u00f8\u00f0i s\u00edna. \u00c1 markna\u00f0inum ver\u00f0a eisini seldar bl\u00f3mur og handgj\u00f8rdar v\u00f8rur og ymsir lutir, i\u00f0 handvei karar hava gj\u00f8rt, t.d. leirv\u00f8rur og kurvar. Liljur og r\u00f3sur, nelikar og gladi\u00f3lir ver\u00f0a dyrka\u00f0ar \u00ed d\u00f8lunum. Ta\u00f0 mesta ver\u00f0ur selt til USA. Konurnar \u00e1 bygd ganga \u00ed \u00f8klas\u00ed\u00f0um skj\u00farti, sum t\u00e6r sj\u00e1lvar veva. Mynstrini eru fleiri hundra\u00f0 \u00e1ra gomul. Veving er gamalt handverk. Vovi\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 litf\u00f8grum t\u00f3gvi og tr\u00e1\u00f0i, og somu mynstur eru gingin \u00ed arv \u00e6tt eftir \u00e6tt. Fleiri enn 300 ymisk mynstur eru, sum \u00f8ll hava s\u00edna serligu s\u00f8gu. Vevkonurnar n\u00fdta einfaldar vevar, sum eru l\u00e6ttir at taka vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r flyta \u00far einum sta\u00f0i \u00ed annan. Mayaf\u00f3lki\u00f0 m\u00e1 alsamt str\u00ed\u00f0ast til tess at l\u00edvbjarga\u00f0 s\u00e6r, og mong hava tolt n\u00f3gv og eru dripin, t\u00e1 i\u00f0 tey hava roynt at hildi\u00f0 fast um s\u00edn gamla l\u00edvsh\u00e1tt. Ringast var fyrst \u00ed 1980-\u00e1runum, t\u00e1 i\u00f0 herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0, sum t\u00e1 var, setti s\u00e6r fyri at t\u00fdna mayaf\u00f3lki\u00f0. Eini 60.000 f\u00f3lk fl\u00fdddu til Meksiko og hava liva\u00f0 har \u00ed fl\u00f3ttaf\u00f3lkalegum. N\u00fa flyta tey heim aftur til Guatemala, men vi\u00f0urskifti teirra eru \u00f3viss, og mesta j\u00f8r\u00f0in er tikin fr\u00e1 teimum.\n\n\u00cd Guatemalab\u00fdi gerast alt fleiri g\u00f8tub\u00f8rn. Ta\u00f0 eru b\u00f8rn, sum eru farin heiman undan ney\u00f0 og f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi. \u00c1 g\u00f8tunum l\u00edvbjarga tey s\u00e6r; tey stjala, bidda og selja ta\u00f0, tey finna \u00e1 ruskdungum. Mannar\u00e6ttindafelagsskapir, t.d. Amnesty International, eru n\u00fa farnir at arbei\u00f0a fyri at b\u00f8ta um vi\u00f0urskftini hj\u00e1 hesum b\u00f8rnum.\n\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "7681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barnamentanarhei%C3%B0ursl%C3%B8n%20T%C3%B3rshavnar%20b%C3%BDr%C3%A1%C3%B0s", "title": "Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s", "text": "Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s  er b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8n, sum T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 letur fyri barnab\u00f8kur. Hei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur latin sama dag sum Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens, 17. september, ella ein av d\u00f8gunum beint \u00e1\u00f0renn ella beint eftir f\u00f8\u00f0ingardag Mads Andreas Jacobsens, \u00ed 2011 v\u00f3ru vir\u00f0isl\u00f8nirnar latnar 22. september og \u00ed 2012 v\u00f3ru t\u00e6r latnar hin 20. september. Tv\u00e6r vir\u00f0isl\u00f8nir kunnu latast, men nevndin hevur eisini heimild til bert at lata eina ella onga. Vir\u00f0isl\u00f8nirnar eru 20 000 kr. hv\u00f8r. \u00cd nevndini fyri hei\u00f0ursl\u00f8nina eru fimm limir, sum umbo\u00f0a b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0, B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Havn og sk\u00falab\u00f3kav\u00f8r\u00f0arnir \u00ed kommunalu sk\u00falunum. Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s var\u00f0 latin fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1976. \u00cd 2010 var\u00f0 regluger\u00f0in naka\u00f0 v\u00ed\u00f0ka\u00f0 og broytt, og heiti\u00f0 Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n var\u00f0 broytt til Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n.\n\nHigartil hava hesi fingi\u00f0 hei\u00f0ursl\u00f8nina\n 2022 J\u00e1kup Veyhe fyri \u00fatvarpsleikr\u00f8\u00f0ina Tey \u00ed M\u00f3rug\u00f8tu\n 2022 Annika \u00d8yrab\u00f8 Jacobsen og D\u00e1nial Hoydal fyri b\u00f3kina Abbi og eg og abbi\n 2020 Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s fyri b\u00f3kina \u201cSum r\u00f3tskot\u201d og Rakel Helmsdal fyri myndab\u00f3kina \u201cLoftar t\u00fa m\u00e6r\u201c\n 2019 Bergur Rasmussen\n 2018 V\u00e1r Berghamar Jacobsen\n 2017 Hj\u00e1lmar Dam og Hanna Fl\u00f3vinsd\u00f3ttir\n 2016 Joan S\u00f8rinard\u00f3ttir fyri Hvannpoppkorn og summard\u00e1afruktsalat, sum er ein b\u00f3k vi\u00f0 s\u00f8gum og uppl\u00fdsandi tilfari um notu, v\u00e1rhagas\u00f3lju, summard\u00e1a, hvonn, sm\u00e6ru og s\u00fdru krydda\u00f0 vi\u00f0 uppskriftum.\n 2016 Beinta Johannesen fyri s\u00edtt \u00e1haldandi arbei\u00f0i at skapa b\u00f8rnum \u00e1hugavert tilfar \u00e1 B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags.\n 2015 Eingin\n 2014 Elin \u00e1 R\u00f3gvi\n 2013 Rakel Helmsdal fyri Vei\u00f0a vind og b\u00f8kurnar um Skr\u00edmslini\n 2013 Hilmar Joensen\n 2012 Hj\u00f8rdis Johansen, nevndin seg\u00f0i m.a.: Fj\u00f8lbroytta og virkna leiklistakvinnan er \u00edbirtari og stigtakari til Dramaverksta\u00f0i\u00f0, i\u00f0 hevur mong \u00e1r \u00e1 baki.\n 2011  F\u00f8roya Symfoniorkestur, ta\u00f0 var\u00f0 m.a. lagt til grund at: Okkara symfoniorkestur hevur vi\u00f0 konsertum fyri barnag\u00f8r\u00f0um og sk\u00falum og s\u00ednum beinrakna t\u00f3nleika\u00farvali lofta\u00f0 teimum yngstu \u00e1hoyrarunum kring alt landi\u00f0.\n 2010 Jensina Olsen fyri ta\u00f0 serliga, hon hevur givi\u00f0 b\u00f8rnunum \u00ed t\u00f3nleiki og sj\u00f3nleiki.\n 2010 Janus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i fyri m.a. b\u00f8kurnar um Mosamolis og Mosalisu. \n2009 D\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8\n2009 B\u00fai Dam\n 2008 Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s\n 2008 Hanni Bjartal\u00ed\u00f0\n 2007 B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson\n 2006 Steint\u00f3r Rasmussen\n 2005 Theodor Hansen \n 2005 Grafik Studio vi\u00f0 Inga Joensen\n 2004 Eingin\n 2003 Alexandur Kristiansen\n 2002 S\u00f3lr\u00fan Michelsen\n 2001 Maud Heinesen fyri barnaskaldskap s\u00edn\n2000 Effie Campbell\n1999 Eli Smith\n1998 Lydia Didriksen \n1998 Kn\u00fat Olsen\n1997 Gr\u00edma\n 1996 Rakul Helmsdal fyri b\u00f3kina Tey kalla meg bara Hugo.\n1995 Edward Fugl\u00f8\n1994 Ella Smith Clementsen \n1994 Niels J\u00e1kup Thomsen Sum \u00e1byrgdarstj\u00f3ri \u00e1 Barnabla\u00f0num hevur Niels J\u00e1kup Thomsen \u00ed fleiri \u00e1r sta\u00f0i\u00f0 fyri einum forvitnisligum, fj\u00f8lbroyttum og dygdarg\u00f3\u00f0um bla\u00f0i og hevur hann duga\u00f0 v\u00e6l at fylgt t\u00ed\u00f0ini.\n1993 J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvu Joensen hevur s\u00fdnt serstaka gott hegni og hug at gera l\u00f8g til f\u00f8royskar barnar\u00edmur og -yrkingar.\n1993 Dansifelagi\u00f0 \u00ed Havn v/ Sonju Danielsen og T\u00f3rhild Justinussen - \u00cd samfull t\u00edggju \u00e1r hava t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar uttan \u00edhald bori\u00f0 undir barnadansin \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num.\n1992 Eingin\n1991 Bj\u00f8rg Matras Jensen\n1990     Olivur vi\u00f0 Neyst\n1990     Elin Mortensen fyri b\u00f3kina Barn undir kr\u00edgnum og fyri arbei\u00f0i hennara at skriva til b\u00f8rn yvirh\u00f8vur.\n1989     \u00d3li Petersen fyri tekningar hansara \u00ed Grindav\u00edsuni og J\u00e1kup \u00e1 M\u00f8n\n1989     J\u00e1kup Berg fyri at hava givi\u00f0 \u00fat Barnat\u00ed\u00f0indi so at siga uttan slit \u00ed n\u00e6stan fimti \u00e1r.\n1988     Oddv\u00f8r Johansen fyri b\u00f3kina Skip \u00ed eygsj\u00f3n\n1987     Pauli Nielsen fyri t\u00fd\u00f0ingar hansara av b\u00f3kunum Abbi er sj\u00f3r\u00e6nari, S\u00f8gan um bl\u00f3\u00f0rey\u00f0a s\u00farepli, Gummi-Tarzan, Hodja \u00far Pjort og Albert.\n1986     Dropin - forlag vi\u00f0 Ingri\u00f0 Sondum, Bj\u00f8rg Matras Jensen og Niels Nattestad.\n1986     N\u00fdlendi - forlag vi\u00f0 J\u00e1kupi \u00ed Skemmuni.\n1985     Marius Johannesen fyri b\u00f8kurnar F\u00f8roysk barnasp\u00f8l, J\u00f3lab\u00f3kin og t\u00fd\u00f0ingar av \u00e6vint\u00fdrum.\n1985     Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen fyri b\u00f8kurnar Hin rey\u00f0a ryssan (1979), Maria og rossi\u00f0 (1980) L\u00edv og d\u00fdrini (1981), Mia og Ey\u00f0 (1981), Rey\u00f0a (1983)og Si og S\u00fa (1985)\n1984     Ebba Hentze fyri b\u00f8kurnar Antonia og Morgunstj\u00f8rnan, Antonia mitt \u00ed ver\u00f0ini og Mamman eigur meg.\n1984     Elin S\u00fasanna Jacobsen fyri t\u00fd\u00f0ingar hennara av b\u00f3kunum Antonia mitt \u00ed ver\u00f0ini og Mamman eigur meg\n1984     William Heinesen\n1983     Gu\u00f0run Gaard\n1983     Alexandur Kristiansen\n1982     Petur Andreassen\n1982 Christian H\u00f8j\n1981 Martin N\u00e6s og Martin Joensen\n1980 He\u00f0in Br\u00fa\n1979 \u00d3li Dahl\n1979 Andreas Andreasen\n 1978 Marianna Debes Dahl fyri b\u00f3kina Burtur \u00e1 hei\u00f0i\n 1977 Sigur\u00f0 Joensen fyri b\u00f8kurnar Gr\u00e1a dunna, K\u00e1lvamuan, Lambam\u00e6i\u00f0\n 1976 Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen\n\nNevndin fyri Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s \n\u00cd nevndini fyri Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s eru J\u00f3gvan Arge, forma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lanevndini og fastur limur, Malan Hilmarsd\u00f3ttir, barnab\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 B\u00fdarb\u00f3kasavninum, skrivari og fastur limur, Poulina Sl\u00e6ttanes og Irdi Danielsen, valdar av b\u00fdr\u00e1\u00f0num og Hansina Huusgaard, vald av sk\u00falab\u00f3kav\u00f8r\u00f0unum vi\u00f0 kommunalu sk\u00falarnar \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu.\n\nKeldur \n\nB\u00f8rn\nT\u00f3rshavn\nListar\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "7683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haraldur%20H%C3%A1rfagri", "title": "Haraldur H\u00e1rfagri", "text": "Haraldur H\u00e1rfagri (uml. 850\u2013933) (Haraldr h\u00e1rfagri) var Noregs kongur umlei\u00f0 \u00e1r 872\u2013933, eftir at hava veri\u00f0 kongur yvir p\u00f8rtum av landinum s\u00ed\u00f0ani 860/865. Summi rokna t\u00ed kongst\u00ed\u00f0 hansara fr\u00e1 hesum \u00e1rum. Hesi \u00e1rst\u00f8l eru t\u00f3 \u00e1sett vi\u00f0 st\u00f3rari \u00f3vissu. Eyknevni H\u00e1rfagri fekk hann, t\u00ed hann sv\u00f3r ikki at klippa s\u00e6r h\u00e1ri\u00f0 fyrr enn Noreg var savna\u00f0 \u00ed eitt r\u00edki. Ta\u00f0 sigst, at ungur bar fram b\u00f8naror\u00f0 til Gy\u00f0ju, d\u00f3ttir Eirik kong \u00ed Hordalandi, men hon vildi ikki hava ein so \"l\u00edtlan\" kong. \u00d8\u00f0rv\u00edsi var\u00f0, um hann hev\u00f0i veri\u00f0 kongur yvir \u00f8llum Noregi.\n\nNorskir kongar\nNoregs s\u00f8ga\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in"}
{"id": "7686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vogar", "title": "Vogar", "text": "Vogar er ein l\u00edtil bygd, sum liggur \u00e1 Reykjanes h\u00e1lvoynni \u00ed \u00cdslandi. Har b\u00fagva umlei\u00f0 1000 \u00edb\u00fagvar. \n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristnastova", "title": "Kristnastova", "text": "Kristnastova kallast samkomuh\u00fas hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed Keypmannahavn. Hj\u00fanini Susan og \u00d8ssur Berghamar byrja\u00f0u virksemi\u00f0 millum f\u00f8royingar \u00ed Keypmannahavn \u00ed eini \u00edb\u00fa\u00f0 \u00e1 Oxford All\u00e9 \u00ed 1973, men skj\u00f3tt gj\u00f8rdust h\u00f8lini ov sm\u00e1, og \u00e1 sumri 1979 v\u00f3ru eini st\u00f3r seth\u00fas keypt \u00e1 Birmavej 36 \u00e1 Amager; har hevur virksemi\u00f0 hildi\u00f0 til s\u00ed\u00f0ani.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Kristnastova\n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman\nKirkjur"}
{"id": "7690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nik%C3%A6no-konstantinopolitanska%20tr%C3%BAarj%C3%A1ttanin", "title": "Nik\u00e6no-konstantinopolitanska tr\u00faarj\u00e1ttanin", "text": "Nik\u00e6no-konstantinopolitanska tr\u00faarj\u00e1ttanin ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0 2. tr\u00faarj\u00e1ttan (lat\u00edn: symbolum Nicaenum). Hon er ein av teimum 5 j\u00e1ttanarritunum \u00ed f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjuni. \n\nHeiti\u00f0 sipar til, at or\u00f0alj\u00f3\u00f0i\u00f0 er eitt \u00farslit av kirkjufundunum \u00ed Nicea \u00ed 325 og \u00ed Konstantinopel \u00ed 381. Hon er solei\u00f0is ein fornkirkjulig tr\u00faarj\u00e1ttan. Nik\u00e6no-konstantinopolitanska tr\u00faarj\u00e1ttanin ver\u00f0ur stundum br\u00fakt \u00ed gu\u00f0st\u00e6nastuni \u00ed f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjuni, h\u00f3ast apost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin er tann vanligara. \n\nStundum ver\u00f0ur byrja\u00f0 vi\u00f0 at avnokta alt ta\u00f0 \u00f3nda, men ta\u00f0 er ikki partur av sj\u00e1lvari tr\u00faarj\u00e1ttanini. \n\nNik\u00e6no-konstantinopolitanska tr\u00faarj\u00e1ttanin greinar l\u00e6runa eitt sindur gj\u00f8llari enn apost\u00f3lska tr\u00faarj\u00e1ttanin. Ein t\u00fd\u00f0andi munur er t\u00f3, at hon aftur at teimum trimum li\u00f0unum, i\u00f0 samsvara vi\u00f0 tr\u00edeindina, hevur fingi\u00f0 ein fj\u00f3r\u00f0a li\u00f0 um d\u00f3pin.  \n\n Eg tr\u00fagvi \u00e1 ein Gud, hin alvalda Fa\u00f0ir, sum hevur skapa\u00f0 himmal og j\u00f8r\u00f0, allar sj\u00f3nligar og \u00f3sj\u00f3nligar lutir. \n\n Og \u00e1 ein Harra, Jesus Krist, Guds einborna son, sum er f\u00f8ddur av Fa\u00f0irinum fyri upphav t\u00ed\u00f0arinnar, Gud av Gudi, lj\u00f3s av lj\u00f3si, sannur Gud av sonnum Gudi, f\u00f8ddur, ikki skapa\u00f0ur, av somu veru sum Fa\u00f0irin, i\u00f0 alt hevur skapa\u00f0, sum fyri okkum menniskju og frelsu okkara er komin ni\u00f0ur av himni og er vor\u00f0in hold vi\u00f0 Heilagum Anda av Mariu moy, sum eisini okkara vegna er krossfestur undir Pontiusi Pilatusi, p\u00edndur og jar\u00f0a\u00f0ur. Tri\u00f0ja dagin risin upp samsvarandi Skriftunum og farin til himmals, situr vi\u00f0 Fa\u00f0irsins h\u00f8gru hond og skal koma aftur \u00ed d\u00fdrd at d\u00f8ma livandi og dey\u00f0, og \u00e1 r\u00edki hansara skal eingin endi vera. \n\n Og \u00e1 Heilagan Anda, Harran og l\u00edvgevaran, sum gongur \u00fat fr\u00e1 Fa\u00f0irinum og Soninum, sum saman vi\u00f0 Fa\u00f0ir og Soni ver\u00f0ur tilbi\u00f0in og d\u00fdrmettur, og sum hevur tala\u00f0 vi\u00f0 profetunum. Og \u00e1 eina heilaga almenna og \u00e1post\u00f3lska kirkju. \n\n Eg j\u00e1tti ein d\u00f3p til fyrigevingar syndanna og v\u00e6nti uppreisn teirra dey\u00f0u og l\u00edvi\u00f0 \u00ed komandi heimi. Amen.\n\nKelda \n \nTr\u00faarj\u00e1ttan f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjunnar, F\u00f8royskt kirkjum\u00e1l, 2000\n\nKristind\u00f3mur\nF\u00f3lkakirkjan"}
{"id": "7695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undirh%C3%BAs", "title": "Undirh\u00fas", "text": "Undirh\u00fas ella Undirh\u00fasi\u00f0 hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Tilhaldssta\u00f0 hj\u00e1 (eldri) monnum \u00ed F\u00f8royum.\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gsbotni\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Argjum\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gi\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed Vestmanna\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed G\u00f8tu\n Undirh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Ei\u00f0i\n Ni\u00f0ara deild \u00ed bretska tinginum (House of Commons), s\u00ed Undirh\u00fasi\u00f0 (Bretland).\n \u00c1 Wikipedia ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 heitinum Wikipedia:Undirh\u00fasi\u00f0 n\u00fdtt sum sta\u00f0 har spurningar kunnu setas um Wikipedia."}
{"id": "7696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undirh%C3%BAsi%C3%B0%20%C3%AD%20V%C3%A1gsbotni", "title": "Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gsbotni", "text": "Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gsbotni hevur s\u00ed\u00f0an 1936 veri\u00f0 eitt savningarsta\u00f0i hj\u00e1 monnum \u00far Havn.\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "7697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undirh%C3%BAsi%C3%B0%20%C3%A1%20Argjum", "title": "Undirh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Argjum", "text": "Undirh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Argjum l\u00e6t upp \u00ed 1994 \u00ed Andrassarstovu \u00e1 Argjum. T\u00f3rshavnar kommuna l\u00e6t h\u00f8lini \u00f3keypis.\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "7707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bartalsmessa", "title": "Bartalsmessa", "text": "Bartalsmessa, eisini kalla\u00f0 bartals\u00f8ka, er 24. august. Bartalsmessa er minningardagur fyri l\u00e6rusvein Jesusar Bartolomeus (grikskt: Bartolomaios), i\u00f0 vanliga ver\u00f0ur hildin at vera tann sami, sum eisini kallast Natanael, vinma\u00f0ur Filip (J\u00f3h. 1:45-51). \n\n\u00cd B\u00edbliuni ver\u00f0ur Bartolomeus bara nevndur saman vi\u00f0 hinum l\u00e6risveinunum, og samb\u00e6rt kristnari traditi\u00f3n var hann tr\u00fabo\u00f0ari \u00ed India og Mesopotamia, \u00e1\u00f0renn hann lei\u00f0 bl\u00f3\u00f0vitnisdey\u00f0an \u00ed Armenia vi\u00f0 at vera skr\u00e6dla\u00f0ur livandi.\n\nBartalsmessun\u00e1ttin \u00ed 1572 er kend fyri f\u00f3lkamor\u00f0i\u00f0 \u00e1 umlei\u00f0 20.000 reformertum hugenottum \u00ed religi\u00f3nsstr\u00ed\u00f0i \u00ed Fraklandi eftir si\u00f0askifti\u00f0. \n\nMerkisdagar"}
{"id": "7710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADramariumessa", "title": "L\u00edramariumessa", "text": "L\u00edramariumessa er ein av mongu mariumessunum. Hon er 26. august, og vi\u00f0 ta\u00f0 at dagurin eisini kallast l\u00edradagur, eru n\u00f8vnini samanrunnin til navni\u00f0 l\u00edramariumessu. \n\nMerkisdagar"}
{"id": "7753", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dilkadagur", "title": "Dilkadagur", "text": "Dilkadagur er h\u00f8gt\u00ed\u00f0ardagur um heysti\u00f0, t\u00e1 okkurt serliga gott var\u00f0 havt til matna. Tr\u00edggir dagar um heysti\u00f0 bera hetta heiti\u00f0: mariumessa 8. september, mikkjalsmessa 29. september og allahalgannadagur 1. november. \n\nNavni\u00f0 dilkadagur kemur av or\u00f0inum dilkur, sum hevur ymsa merking ymsasta\u00f0ni \u00ed oyggjunum, men fyri ta\u00f0 mesta merkir gott lamb ella g\u00f3\u00f0ur matur av lambi, eitt n\u00fa bl\u00f3\u00f0m\u00f8rur og lambskj\u00f8t, i\u00f0 man sipa til, at hesir dagar hava veri\u00f0 hildnir sum h\u00f8gt\u00ed\u00f0ardagar.\n\nMerkisdagar\nMatur og drekka"}
{"id": "7754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkjalsmessa", "title": "Mikkjalsmessa", "text": "Mikkjalsmessa er 29. september. Dagurin ver\u00f0ur eisini r\u00f3ptur dilkadagur.\n\nLekkje\n Bibelsk gjennomgang av Mikkelsmess (og h\u00f8sttakkefest) - (norsk spr\u00e5k - bokm\u00e5l) Det Norske Bibelselskap\n\nMerkisdagar\n\nde:Michael (Erzengel)#Festtag"}
{"id": "7755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PADI", "title": "PADI", "text": "PADI (Professional Association of Diving Instructors), er eitt yrkisfelag fyri kavara l\u00e6rarar og ta\u00f0 er heimsins st\u00f8rsti fr\u00edt\u00ed\u00f0arkavara limafelag og \u00fatb\u00fagvari av fr\u00edt\u00ed\u00f0arkavarum stovna \u00ed 1966 av John Cronin og Ralph Erikson. \n\nPADI limir, (kavarami\u00f0st\u00f8\u00f0ir, kavarafr\u00edt\u00ed\u00f0arst\u00f8\u00f0, kavarask\u00falar, kavvenjarir, kavfr\u00f8\u00f0ingar) \u00fatb\u00fagva st\u00f8rsta partin av fr\u00edt\u00ed\u00f0arkavarum \u00ed heiminum (uml. 65 %). PADI hevur skrivstovur \u00ed Avstralia, Kanada, Sveis, Japan, Sv\u00f8r\u00edki, St\u00f3ra Bretland og Sameindu Statunum USA. H\u00f8vu\u00f0sskrivstovan, PADI Worldwide, er \u00ed Kaliforniu, USA. PADI skrivstovur avgrei\u00f0a meira enn 130.000 yrkis limir og meira enn 5.300 kavarasentru og kavarsk\u00falar \u00ed meira enn 180 londum pg \u00f8kjum. PADI \u00fatb\u00fagvingar tilfar\u00f0 er t\u00f8kt \u00ed meira enn 26 ymsum m\u00e1lum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n PADI\n\nKaving"}
{"id": "7762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luciano%20Pavarotti", "title": "Luciano Pavarotti", "text": "Luciano Pavarotti (12. oktober 1935 - 6. september 2007) var italskur tenorsangari, doy\u00f0i av krabbameini eftir fleiri \u00e1ra sj\u00fakralegu. Fram um nakran annan megna\u00f0i Pavarotti at gera operuna f\u00f3lksliga, og hann hev\u00f0i fleiri st\u00f3rar konsertir saman vi\u00f0 kendum poppt\u00f3nleikarum.\n\nItaliarar\nItalskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2007"}
{"id": "7763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tangafj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Tangafj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Tangafj\u00f8r\u00f0ur er sunnasti og brei\u00f0ari parturin av sundinum millum Eysturoy og Streymoy - nor\u00f0an\u00edfr\u00e1 millum Ve\u00f0ranes vestanfyri Selatra\u00f0 og H\u00f3sv\u00edk, og su\u00f0ur millum Eystnes og Hv\u00edtanes. D\u00fdpi\u00f0 \u00ed Tangafir\u00f0i eru um 60 - 70 metrar. Sunnarlaga \u00ed Tangafir\u00f0i eru Flesjarnar. \n\nSund \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nStreymoy"}
{"id": "7764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flesjarnar%20%28Eysturoy%29", "title": "Flesjarnar (Eysturoy)", "text": "Flesjarnar eru  ein st\u00f3r grynna vi\u00f0 fleiri flesjum \u00ed sunnan \u00far Raktanga og l\u00e1gan eystan \u00far Kaldbaksnesi, umlei\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum Eysturoy og Streymoy. Fleiri skip eru farin \u00e1 Flesjunum, har d\u00fdpi um eitt st\u00f3rt \u00f8ki bert er heilt f\u00e1ar metrar. \n\n Uml. 1957 f\u00f3rst skipi\u00f0 Go\u00f0anes (?) \u00e1 flesjunum. \n 10. januar 1984 fer farmaskipi\u00f0 \u00d3lavur Gregersen \u00far G\u00f8tu \u00e1 Flesjarnar og ver\u00f0ur vrak. \n 2. august 2007 siglir russiski trolarin Olshana \u00e1 Flesjarnar og stendur fastur. T\u00e1 hann ver\u00f0ur toga\u00f0ur av aftur um n\u00e1ttina, s\u00f8kkur skipi\u00f0 vestanfyri Flesjarnar \u00e1 70 metra d\u00fdpi.\n2. august 2021 rennur l\u00ednuskipi\u00f0 Eivind \u00e1 flesjarnar. Hann bleiv sleipa\u00f0ur av, og sleipa\u00f0ur til Havnar\n\nKeldur \n\nEysturoy\nStreymoy\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "7769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0ursetubygd", "title": "Ni\u00f0ursetubygd", "text": "Ni\u00f0ursetubygdir kallast t\u00e6r bygdir, sum eru bygdar seinastu \u00f8ldirnar, serliga \u00ed 19. \u00f8ld, vi\u00f0 at menn fingu tra\u00f0ir burturav kongsj\u00f8r\u00f0ini burturi \u00ed \u00f3bygdum, og so bygdu s\u00e6r h\u00fas \u00e1 tr\u00f8\u00f0ni, veltu hana og b\u00fasettust har. Ni\u00f0ursetubygdir eru t\u00ed ikki gamlar bygdir, og har er \u00ed flestu f\u00f8rum ongin kongsgar\u00f0ur. \u00cd summum f\u00f8rum er bygdin t\u00f3 bygd vi\u00f0 at b\u00f3ndi hevur b\u00fasett seg \u00ed s\u00ednum hagaparti, og t\u00e1 er eisini uttangar\u00f0s j\u00f8r\u00f0 til bygdina. \n\nNakrar ni\u00f0ursetubygdir:\n Hv\u00edtanes, bygd \u00ed 1830unum \n Rituv\u00edk, bygd \u00ed 1873\n \u00c6\u00f0uv\u00edk, bygd \u00ed 1897\n Langasandur, bygd \u00ed 1839\n Nesv\u00edk (\u00fatdey\u00f0 sum bygd, men Leguh\u00fasi\u00f0 \u00ed Nesv\u00edk er har n\u00fa.\n Oyrarbakki\n Lj\u00f3s\u00e1\n Lopra, bygd \u00ed 1834\n Akrar\n V\u00edkarbyrgi, (endur)bygd \u00ed 1830unum. V\u00edkarbyrgi er helst landn\u00e1msbygd, i\u00f0 avtoftast eftir Svartadey\u00f0a 1349\n Hamrabyrgi\n Sl\u00e6ttanes, bygd \u00ed 1835, avtofta\u00f0 \u00ed 1964\n Nor\u00f0depil, bygd \u00ed 1866\n Foss\u00e1, bygd \u00ed 1867, avtofta\u00f0 uml. 1945\nKambsdalur, bygd 1985. Hetta er ikki tra\u00f0arbygd men \u00fatstykking fr\u00e1 Fuglafir\u00f0i. \n\nF\u00f8royar"}
{"id": "7770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8%C3%B0", "title": "Tr\u00f8\u00f0", "text": "Ein tr\u00f8\u00f0 er jar\u00f0arlutur, td. einir 10 000 m2, i\u00f0 ver\u00f0ur latin til leigu ella s\u00f8lu burtur av kongsj\u00f8r\u00f0. Tann, i\u00f0 fekk tr\u00f8\u00f0na, kundi vanliga keypa hana, t\u00e1 hann hev\u00f0i velt \u00e1v\u00edsan part av tr\u00f8\u00f0ni. Vanliga bygdu f\u00f3lk \u00e1 tr\u00f8\u00f0ni, h\u00f8vdu k\u00fagv, h\u00f8sn og kanska sey\u00f0, og l\u00edvbjarga\u00f0u s\u00e6r solei\u00f0is av j\u00f8r\u00f0ini og av t\u00ed, sum fekst \u00far sj\u00f3num. \u00cd dag eru flestu tra\u00f0ir \u00ed mi\u00f0\u00f8kjunum luta\u00f0ar sundur til grundstykki og bygdar, og t\u00e6r, i\u00f0 eftir eru, ver\u00f0a havdar til sey\u00f0ahald sum \u00edtriv, at hava nakrar tra\u00f0arsey\u00f0ir. \n\nFleiri n\u00fdggjar bygdir eru bygdar vi\u00f0 at tra\u00f0ir eru luta\u00f0ar \u00fat. Hesar bygdir kallast ni\u00f0ursetubygdir.\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "7771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%ADeindin", "title": "Tr\u00edeindin", "text": "Heilaga tr\u00edeindin (enskt: trinity) v\u00edsir til Gu\u00f0 Fa\u00f0ir, Sonin og Heilaga andan. T\u00e1 i\u00f0 Maria fann Jesus \u00ed templinum \u00ed Jer\u00fasalem, talar hann um templi\u00f0 sum \"h\u00fas fa\u00f0irs m\u00edns\". Og t\u00e1 i\u00f0 Jesus var\u00f0 doyptur, seg\u00f0i Gu\u00f0: \"Hesin er sonur m\u00edn, hin elska\u00f0i, sum eg havi g\u00f3\u00f0an tokka til\". Heilagi andin vitja\u00f0i Mariu og greiddi henni fr\u00e1, at hon skuldi eiga Jesus, og at hon skuldi vera vi\u00f0 til d\u00f3p hansara.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "7772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gyllin", "title": "Gyllin", "text": "Gyllin hevur ymsar merkingar:\n gomul mynteind\n jar\u00f0arein\n st\u00f8dd \u00e1 grindahvali. \n\nSum jar\u00f0areind er ein gyllin 1/16  av eini m\u00f8rk. Gyllinin ver\u00f0ur b\u00fdttur \u00ed 20 skinn. 1 m\u00f8rk = 16 gyllin \u00e1 20 skinn. \nYmiskt er, hvussu n\u00f3gvur sey\u00f0ur gongur \u00e1 gyllinin \u00ed F\u00f8royum, men n\u00f3gvasta\u00f0ni er ta\u00f0 um 2 sey\u00f0ir \u00e1 gyllinin."}
{"id": "7773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/OpenOffice", "title": "OpenOffice", "text": "OpenOffice er telduforrit, i\u00f0 er givi\u00f0 \u00fat undir sonevnda open source license. Hetta forrit byggir \u00e1 somu grundhugsj\u00f3n sum wikipedia, at serk\u00f8n \u00e1 ymsum \u00f8kjum um allan heim samstarva um eina felags v\u00f8ru, sum fj\u00f8ldin kann br\u00faka \u00f3keypis ella sera b\u00edliga. \n\nForriti\u00f0, i\u00f0 er \u00f3keypis og v\u00e6l egna\u00f0 til sk\u00falabr\u00faks, hevur \u00e1 lei\u00f0 somu m\u00f8guleikar sum forritapakkin Microsoft Office. OpenOffice f\u00e6st b\u00e6\u00f0i til Windows, Linux og Mac. F\u00f8royskur stavari f\u00e6st eisini \u00f3keypis til OpenOffice.\n\nTil Mac / Apple teldur f\u00e6st sama forriti\u00f0 \u00ed eitt sindur broyttari \u00fatg\u00e1vu, i\u00f0 kallast NeoOffice.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n OpenOffice\n NeoOffice\n\nForrit"}
{"id": "7775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDs%C3%A6land", "title": "N\u00fds\u00e6land", "text": "N\u00fds\u00e6land (enskt; New Zealand; maoriskt: Aotearoa, \u00fattala: [a\u0254\u02c8t\u025ba\u027e\u0254a]), er eitt st\u00f3rt land \u00ed Oseania. \nLandi\u00f0 er um 1600 km \u00ed ein landsynning \u00far Avstralia. \n\nN\u00fds\u00e6land er mest sum bara tv\u00e6r st\u00f3rar oyggjar \u2013 Nor\u00f0uroy og Su\u00f0uroy, men eisini eru fleiri sm\u00e1ar oyggjar. Wellington er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur, og st\u00f8rsta \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki\u00f0 er \u00ed Auckland, sum liggur \u00ed nor\u00f0ara parti landinum. \n\nUm lei\u00f0 5 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed N\u00fds\u00e6landi; n\u00f3gv minni enn \u00ed New York ella London. \nN\u00e6stan tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar b\u00fagva \u00ed Nor\u00f0uroynni, flestu teirra \u00ed b\u00fdum. Umframt Wellington og Auckland eru a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir Christchurch, Hamilton, Dunedin og Palmertson North. \n\nN\u00fds\u00e6land gj\u00f8rdist bretskt hj\u00e1land \u00ed 1820. Waitanis\u00e1ttm\u00e1lin \u00ed 1840 tryggja\u00f0i bretum valdi\u00f0 \u00e1 oynni. \u00cd 1907 fekk N\u00fds\u00e6land st\u00f8\u00f0u sum r\u00edki, og \u00ed 1947 fekk ta\u00f0 fullveldi. \u00cd N\u00fds\u00e6landi eru 20 fer\u00f0ir so n\u00f3gvir sey\u00f0ir sum f\u00f3lk.\n\nS\u00f8ga \n\nUm 1280 sigldu nakrir polynesar mangar hundra\u00f0 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00ed opnum b\u00e1tum og b\u00fasettu seg \u00e1 b\u00e1\u00f0um teimum st\u00f3ru oyggjunum \u00ed N\u00fds\u00e6landi, Nor\u00f0uroynni og Su\u00f0uroynni. Vi\u00f0 s\u00e6r h\u00f8vdu teir plantur, sum teir h\u00f8vdu dyrka\u00f0, har teir b\u00fa\u00f0u frammanundan til d\u00f8mis s\u00f8tepli, jamsr\u00f3t, taro og grasker. Bara s\u00f8teplini vuksu, men \u00ed N\u00fds\u00e6landi funnu teir anna\u00f0 etandi, til d\u00f8mis moafuglin, skeljar og \u00e1tuligar tr\u00f8llakampar. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroynni livdi sum \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenn og savnarar, til bretski ranns\u00f3knarfarin James Cook kom hagar \u00ed 1769. \u00cd Nor\u00f0uroynni bar v\u00e6l til at velta epli, men hv\u00f8rt \u00e1r kom spilla \u00ed gr\u00f8\u00f0ina, t\u00e1 i\u00f0 naka\u00f0 lei\u00f0 fr\u00e1. T\u00ed gr\u00f3vu maoriar st\u00f3r hol ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina, so at eplini kundu goymast \u00ed j\u00f8vnum hita, so at tey ikki spiltust. Solei\u00f0is gj\u00f8rdist b\u00f8ndurnir sj\u00e1lvbjargnir vi\u00f0 mati. \n\nEvropeiskar handilsmenn komu til N\u00fds\u00e6lands \u00ed 1790-\u00e1runum. Maoriar, sum h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 har \u00ed \u00f8ldir, g\u00f3vu s\u00e6r ikki st\u00f3rvegis far um teir \u00ed fyrstuni, men um 1800 f\u00f3ru teir at handla vi\u00f0 teir. \u00cd 1840 settu fyrstu bretarnir seg ni\u00f0ur \u00ed N\u00fds\u00e6landi og grunda\u00f0u b\u00fdin Wellington \u00ed einum \u00f8ki, teir h\u00f8vdu keypt fr\u00e1 maoriarum. St\u00f3ra Bretland kravdi yvirvaldsr\u00e6tt yvir N\u00fds\u00e6landi og sendi ein landsh\u00f8vding, William Hobson, kapteyn, hagar. Hann gj\u00f8rdi semju vi\u00f0 maorih\u00f8vdingarnar, nevnd Waitangiavtalan, sum vissa\u00f0i teimum ognarr\u00e6tt at eiga j\u00f8r\u00f0 og bey\u00f0 teimum bretskan r\u00edkisborgarar\u00e6tt. Avtalan var\u00f0 ikki hildin \u00fat \u00ed \u00e6sir, og ta\u00f0 elvdi til kr\u00edggj. Fr\u00e1 1840 til 1907 var N\u00fds\u00e6land bretskt hj\u00e1land, men landi\u00f0 gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 \u00ed 1947. Upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u2013 maoriar \u2013 eru enn um t\u00edggjundaparturin av f\u00f3lkinum. N\u00fds\u00e6land er frambur\u00f0ssinna\u00f0 land og var\u00f0 fyrsta land \u00ed heiminum, sum veitti konuf\u00f3lki\u00f0 valr\u00e6tt og setti v\u00e6lfer\u00f0arskipan \u00ed gildi.\n\nMe\u00f0an ein afturhaldsstj\u00f3rn, sum l\u00edvga\u00f0i r\u00edku g\u00f3\u00f0seigararnar, hev\u00f0i valdi\u00f0, var st\u00f3r f\u00edggjarkreppa \u00ed N\u00fds\u00e6landi n\u00e6stan \u00f8ll \u00e1rini fr\u00e1 1870 til 1890. Eftir hart str\u00ed\u00f0 fyri at fleiri skuldu f\u00e1a valr\u00e6tt, j\u00e1tta\u00f0i stj\u00f3rnin \u00ed 1889 ums\u00ed\u00f0ir \u00f8llum monnum yvir 21 \u00e1r valr\u00e6tt. \u00c1ri\u00f0 eftir var tj\u00f3\u00f0artingsval og meiriluti var fyri einari fr\u00edlyntari stj\u00f3rn, sum alt fyry eitt setti \u00ed gildi sosialar \u00e1b\u00f8tur. \u00cdmillum teirra v\u00f3ru \u00eddna\u00f0arl\u00f3gir, sum h\u00f8vdu eftirlit vi\u00f0 arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0um og arbei\u00f0st\u00ed\u00f0, stigvaksandi skattaskipan, ger\u00f0ard\u00f3mst\u00f3lar \u00ed \u00eddna\u00f0inum, ellisrentu og 19. september \u00ed 1893 valr\u00e6tt fyri konuf\u00f3lk. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8guni, at eitt land hev\u00f0i givi\u00f0 konuf\u00f3lki valr\u00e6tt.\n\nBretska hj\u00e1landi\u00f0 N\u00fds\u00e6land fekk st\u00fdrisskipanarl\u00f3g \u00ed 1852 og var\u00f0 b\u00fdtt \u00ed seks landslutir. \u00cd 1856 var\u00f0 stj\u00f3rn stovna\u00f0, sum fekk myndugleika yvir \u00f8llum landslutunum, og N\u00fds\u00e6land var enn verandi sj\u00e1lvst\u00fdrandi hj\u00e1land \u00ed h\u00e1lva \u00f8ld. Hesa t\u00ed\u00f0ina f\u00f8rdi landi\u00f0 ein samfelagspolitikk, sum mundi vera ein hin mest framtakssinna\u00f0i \u00ed heiminum. \u00cd 1901 nokta\u00f0i N\u00fds\u00e6land at fara upp \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a Avstraliasamveldi\u00f0, og \u00ed 1907 gj\u00f8rdist landi\u00f0 sj\u00e1lvst\u00fdrandi partur \u00ed Bretska Heimsveldinum.\n\nHeimskreppan s\u00ed\u00f0st \u00ed 1920-\u00e1runum, elvdi til st\u00f3ra afturgongd \u00ed n\u00fds\u00e6lendska b\u00faskapinum. Pr\u00edsurin \u00e1 \u00fatflutningsv\u00f8rum f\u00f3r ni\u00f0ur \u00ed helvt, landi\u00f0 fekk ikki l\u00e1n, og arbei\u00f0sloysi\u00f0 vaks \u00f3gvuliga skj\u00f3tt. Stj\u00f3rnin, sum hev\u00f0i valdi\u00f0, t\u00f3ktist ikki at ver\u00f0a f\u00f8r fyri at vinna \u00e1 kreppuni, og t\u00ed vann arbei\u00f0araflokkurin \u00ed N\u00fds\u00e6landi tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 \u00ed 1935 \u00e1 fyrsta sinni. Flokkurin vann st\u00f3rsigur, t\u00ed hann \u00ed valstr\u00ed\u00f0num hev\u00f0i hann lova\u00f0 at loysa trupulleikarnar \u00ed landinum. R\u00edki\u00f0 t\u00f3k beinan vegin st\u00f3r l\u00e1n, tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 \u00e1setti fastan pr\u00eds \u00e1 landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur, og arbei\u00f0svikan var\u00f0 stytt ni\u00f0ur \u00ed 40 t\u00edmar. \u00cd 1938 vi\u00f0t\u00f3k tingi\u00f0 l\u00f3g um almannaveitingar til \u00f8ll, sum ikki h\u00f8vdu n\u00f3g miki\u00f0 til l\u00edvsins uppihald.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nN\u00fds\u00e6land var eitt av seinastu londum \u00ed heiminum, sum var\u00f0 \u00f3nomi\u00f0. Fyrstu f\u00f3lk at seta seg ni\u00f0ur her v\u00f3r\u00f0u maoriar, i\u00f0 komu higar \u00far Polynesia um \u00e1r 950. H\u00f3ast flestu maoriar n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hava laga\u00f0 seg til at liva sum f\u00f3lki\u00f0 \u00ed vesturheiminum, hava teir goymt mentan s\u00edna - m\u00e1li\u00f0, listina og st\u00f3rh\u00faski\u00f0. Maoriar hava umbo\u00f0 \u00ed tinginum, og stig eru tikin til at tryggja teimum somu r\u00e6ttindi og m\u00f8guleikar sum onnur, t\u00e1 i\u00f0 tala\u00f0 ver\u00f0ur um heilsur\u00f8kt, \u00fatb\u00fagving og arbei\u00f0i - r\u00e6ttindi, teir ikki hava havt \u00e1\u00f0ur. \n\n\u00cd juni 2008 b\u00fa\u00f0u 4.268.000 f\u00f3lk \u00ed N\u00fds\u00e6landi. Um 9 % v\u00f3ru maorar (heimaf\u00f3lki\u00f0), 80 % v\u00f3ru av evropeiskari \u00e6tt, og hini v\u00f3ru \u00far Asia og ymiskum oyggjab\u00f3lkum \u00ed Kyrrahavi. Meginparturin av f\u00f3lkinum er protestantar, og eini 15 % eru katolikkar. Heili 80 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum, og N\u00fds\u00e6land ver\u00f0ur eisini mett at vera ta\u00f0 mest urbanisera\u00f0a landi\u00f0 \u00ed heiminum. \n\nL\u00fdtt ve\u00f0ur og v\u00f8kur, st\u00f3rfingin n\u00e1tt\u00fara gera, at f\u00f3lk eru n\u00f3gv \u00fati, og at n\u00f3gv fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi eisini er uttandura \u00ed N\u00fds\u00e6landi. N\u00fds\u00e6lendingum d\u00e1mar v\u00e6l alla \u00edtr\u00f3tt, til d\u00f8mis at ganga og kl\u00edva \u00ed fj\u00f8llunum, sigla \u00ed kano, sigla vi\u00f0 seglb\u00e1ti og at sp\u00e6la rugby.\n\nB\u00faskapur \n\nSt\u00f3rar albeittar fl\u00f8tur og l\u00fdtt og v\u00e1tligt ve\u00f0urlag gera, at N\u00fds\u00e6land er gott landb\u00fana\u00f0arland; helst til d\u00fdrahald, neyt og sey\u00f0. Sey\u00f0askipanin er 60 milli\u00f3nir (um 20 til hv\u00f8rt f\u00f3lk) og 8 milli\u00f3nir neyt. Tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av n\u00fds\u00e6lendska \u00fatflutninginum eru b\u00fana\u00f0arv\u00f8rur. N\u00fds\u00e6land er \u00edmillum tey lond \u00ed heiminum, sum flytur mest \u00fat av ull, frystum kj\u00f8ti, osti og sm\u00f8ri. Ein onnur t\u00fddningarmikil vinna er fiskiskapur. Av t\u00ed at N\u00fds\u00e6land er \u00e1 su\u00f0urh\u00e1lvu, kunnu b\u00f8ndurnir har dyrka frukt, me\u00f0an vetur er \u00ed keyparalondunum \u00e1 nor\u00f0urh\u00e1lvu. Mong fer\u00f0af\u00f3lk koma til N\u00fds\u00e6lands, helst at nj\u00f3ta n\u00e1tt\u00faruna og sunna uttandural\u00edvi\u00f0.\n\nPolitikkur \n\nN\u00fds\u00e6land er kongsveldi vi\u00f0 parlamentariskari stj\u00f3rn \u00ed The Commonwealth, og vi\u00f0urkennir bretsku drotninga sum ovasta myndugleika \u00ed landinum. Kongsh\u00fasi\u00f0 er umbo\u00f0a\u00f0 av einum generalguvern\u00f8ri, sum hevur s\u00e6ti \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Wellington. \n\nL\u00f3ggevandi valdi\u00f0 hevur tingi\u00f0 (The New Zealand House of Representatives), sum hevur 120 limir. Val er tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r. St\u00f8rstu politisku flokkarnir eru Labour og National Party. Tveir a\u00f0rir sm\u00e6rri flokkar eru eisini, The Allice og New Zealand First. National Party t\u00f3k vi\u00f0 stj\u00f3rnarlei\u00f0sluni \u00ed 1990, eftir at Labour hev\u00f0i siti\u00f0 vi\u00f0 valdinum s\u00ed\u00f0an 1984.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nN\u00fds\u00e6land liggur \u00ed \u00fatsynningspartinum av Kyrrahavi, um 1600 km \u00far Avstralia. N\u00fds\u00e6land er tv\u00e6r st\u00f3rar oyggjar, Nor\u00f0oy og Su\u00f0uroy. \u00cd Nor\u00f0uroy er ve\u00f0urlagi\u00f0 l\u00fdtt og milt, og har eru mong gosfj\u00f8ll. \u00cd Su\u00f0uroy er kaldari, og har eru j\u00f8lar, h\u00f8g fj\u00f8ll og st\u00f3rir sk\u00f3gir. Aftur at hesum koma nakrar sm\u00e6rri oyggjar. Millum t\u00e6r sm\u00e6stu er hj\u00e1landi\u00f0 Cooksoyggjar. Til samans er N\u00fds\u00e6land 270.000 ferkilometrar. Helvtin av landinum er graslendi, bert l\u00edtil partur veltur, og ein fj\u00f3r\u00f0ingur er sk\u00f3gur. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er l\u00fdtt, og t\u00ed hava g\u00f3\u00f0ir m\u00f8guleikar veri\u00f0 at ment landb\u00fana\u00f0arvinnu og sk\u00f3garvinnu. So langt su\u00f0uri er sj\u00e1lvandi summar, t\u00e1 vetur er hj\u00e1 okkum, og N\u00fds\u00e6land kann t\u00ed selja Evropa g\u00f3\u00f0ar landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur um veturin.\n\nLandslutir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: govt.nz  (\u00e1 enskum ) \n N\u00fds\u00e6land, snar.fo \n BERT 100 KILO ERU EFTIR AV HEIMSINS TYNGSTA PAPAGEYKI, jenskjeld.info\n New Zealand, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nN\u00fds\u00e6land\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "7778", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olshana", "title": "Olshana", "text": "Olshana \u00e6t russiskur trolari, sum \u00ed d\u00fdrdarve\u00f0ri um kv\u00f8ldi\u00f0 2. august 2007 sigldi \u00e1 Flesjarnar. T\u00e1 trolarin var toga\u00f0ur av aftur flesjunum m\u00f3ti morgni, sakk hann vestanfyri Flesjarnar vi\u00f0 270 tonsum av dieselolju umbor\u00f0. Hetta m\u00e1l f\u00f8rdi til n\u00f3gv politiskt kjak um \u00e1byrgd.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n \nOlshana Shipwreck, youtube.com\nOlshana hard aground. Flesjarnar, Faroe Islands, pbase.com\nOLSHANA - IMO 8422864, shipspotting.com\nAssistance til trawleren Olshana, forsvaret.dk\n\nKeldur \n\nSkip\nBurturgingin skip og b\u00e1tar"}
{"id": "7786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fri%C3%B0arbogin", "title": "Fri\u00f0arbogin", "text": "Fri\u00f0arbogin er felag, i\u00f0 tekst vi\u00f0 evni vi\u00f0v\u00edkjandi samkyndum og tv\u00edkyndum \u00ed F\u00f8royum. Fri\u00f0arbogin var settur \u00e1 stovn 17. oktober 2003 vi\u00f0 a\u00f0alendam\u00e1lum at arbei\u00f0a fyri politiskari, mentanarligari og sosialari javnv\u00e1g fyri sam- og tv\u00edkynd \u00ed F\u00f8royum. Upprunanavni\u00f0 hj\u00e1 felagnum var \u00c6labogin, men var seinni broytt til Fri\u00f0arbogin \u00e1 fyrsta a\u00f0alfundi hj\u00e1 felagnum \u00ed januar 2004.\n\n\u00cd november 2004 var Fri\u00f0arbogin vi\u00f0 til at stovna ANSO  - sum er felagsskapurin hj\u00e1 STT studentafel\u00f8gum \u00ed Nor\u00f0urlondum, P\u00f3llandi og Baltisku londunum.\n\nTilt\u00f8k \n 2005 22-27. august var fyrsta r\u00e1\u00f0stevnan hj\u00e1 ANSO, Canaries in the Coal Mines, hildin \u00ed T\u00f3rshavn. Henda nor\u00f0urlendska LGBT r\u00e1\u00f0stevnan var fyriskipa\u00f0 av ANSO, Fri\u00f0arboganum og felagnum Bogin. R\u00e1\u00f0stevnan enda\u00f0i vi\u00f0 fyrstu skr\u00fa\u00f0gonguni fyri STT (sam-, tv\u00ed- og transkynd) \u00ed F\u00f8royum. R\u00f8\u00f0arar til r\u00e1\u00f0stevnuna v\u00f3ru millum anna\u00f0: Judith Halberstam (US) , Jens Rydstr\u00f6m (SE) , David Megathlin (US) , Arthur Thiry  (SE) , Britta Swenson (SE) og Don Kulic (SE).\n 2005 22. august - r\u00e1\u00f0stevnan \"Canaries in the Coal Mines\" sett\n 2005 27. august - Fyrsta F\u00f8roya Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2007 17-19. august  fekk Fri\u00f0arbogin vitjan av ANSO, STT r\u00e1\u00f0stevnan (sam-, tv\u00ed- og transkynd) var fyriskipa\u00f0 undir heitinum \"Hevur k\u00e6rleiki kyn?\" Ta\u00f0 er Fri\u00f0arbogin saman vi\u00f0 ANSO, i\u00f0 skipar fyri festivalinum. \n 2007 15. desember - \u00a7266b \n 2007 17. august - r\u00e1\u00f0stevnan \"Hevur k\u00e6rleiki kyn?\" sett\n 2007 18. august - Onnur F\u00f8roya Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2008 19. juli - Tri\u00f0ja F\u00f8roya Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n\nKeldur \n\nFelagskapur\nFel\u00f8g"}
{"id": "7787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3vinnubankin", "title": "Sj\u00f3vinnubankin", "text": "Sj\u00f3vinnubankin var\u00f0 stovna\u00f0ur 6. oktober 1932 fyri at b\u00f8ta um f\u00edggingarm\u00f8guleikarnar \u00ed fiskivinnuni. Stigtakari var F\u00f8roya Skipara- og Navigat\u00f8rfelag.  Bankin l\u00e6t fyrstu fer\u00f0 upp 15. desember 1932, vi\u00f0 Thorstein Petersen sum stj\u00f3ra. Sj\u00f3vinnubankin kom \u00ed f\u00edggjarliga kreppu \u00ed 1951, men var\u00f0 hann t\u00f3 endurreistur. Kreppan \u00ed 1951 kosta\u00f0i Thorstein Petersen starvi\u00f0 sum stj\u00f3ri \u00ed bankanum.\n\n6. oktober 1992 - 60 \u00e1ra stovningardagin - var Sj\u00f3vinnubankin aftur um at fara \u00e1 h\u00fasagang, men var\u00f0 bjarga\u00f0ur vi\u00f0 at F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992 - vi\u00f0 f\u00edgging fr\u00e1 F\u00f8roya Landsst\u00fdri vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 donsku stj\u00f3rnin - setti n\u00fdggjan partapening \u00ed bankan. 11. apr\u00edl 1994 avgj\u00f8rdu nevndirnar \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum og F\u00f8roya Banka, at bankarnir skuldu leggja saman fr\u00e1 1. januar 1994 at rokna. Sj\u00f3vinnubankin var\u00f0 framhaldandi partafelag, og samanlagdi bankin t\u00f3k navni\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8roya Banka og b\u00famerki\u00f0 hj\u00e1 Sj\u00f3vinnubankanum.\n\nS\u00ed eisini \nGrein um F\u00f8roya Banka.\n\nKeldur: \n N.J. Arge og J\u00f3gvan Arge: Bankab\u00f3kin - Sj\u00f3vinnubankin 50 \u00e1r; Sj\u00f3vinnubankin, T\u00f3rshavn 1983\n J\u00f8rn Astrup Hansen og J\u00f3an Pauli Joensen: F\u00f8royar og bankarnir \u00ed 100 \u00e1r; F\u00f8roya Banki, T\u00f3rshavn 2006\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskir peningastovnar"}
{"id": "7788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/BankNordik", "title": "BankNordik", "text": "BankNordik er eitt sterkt f\u00edggjarsamtak vi\u00f0 bankavirksemi \u00ed F\u00f8royum, Danmark og Gr\u00f8nlandi umframt tryggingarvirksemi og ognarmeklaravirksemi \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2018 starvast umlei\u00f0 400 starvsf\u00f3lk \u00ed BankNordik samtakinum spjadd yvir 5 deildir \u00ed F\u00f8royum, 14 \u00ed Danmark og 1 \u00ed Gr\u00f8nlandi. BankNordik hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed T\u00f3rshavn og er b\u00f8rsskr\u00e1sett \u00e1 Nasdaq Copenhagen. dab\n\nBankNordik (F\u00f8roya Banki) var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1906. Frammanundan var ein annar peningastovnur \u00ed F\u00f8royum, F\u00f8roya Sparikassi (n\u00fa Betri Banki). \u00cd sambandi vi\u00f0 bankakreppuna v\u00f3ru Sj\u00f3vinnubankin og F\u00f8roya Banki lagdir saman \u00ed ein banka undir navninum F\u00f8roya Banki fr\u00e1 1. januar 1994 at rokna. N\u00fdggi bankin t\u00f3k b\u00famerki\u00f0 hj\u00e1 Sj\u00f3vinnubankanum og navni\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8roya Banka. dab\n\n\u00cd 2007 var\u00f0 grafiski samleiki bankans endursko\u00f0a\u00f0ur, og F\u00f8roya Banki gj\u00f8rdi av at lata seg \u00ed n\u00fdggjan b\u00fana vi\u00f0 n\u00fat\u00edmans grafiskari \u00fatsj\u00f3nd. B\u00famerki\u00f0 vi\u00f0 gamla sj\u00f3manninum f\u00f3r \u00ed s\u00f8guna, men navni\u00f0 F\u00f8roya Banki var\u00f0 var\u00f0veitt. H\u00f8vu\u00f0sliturin gj\u00f8rdist bl\u00e1ur, og navni\u00f0 var\u00f0 n\u00fa skriva\u00f0 vi\u00f0 hv\u00edtum \u00e1 eina svarta t\u00ed\u00f0arlinju. dab\n\n\u00c1 \u00e1rsa\u00f0alfundi bankans tann 29. mars 2010 var\u00f0 avger\u00f0 tikin um at broyta navn bankans til BankNordik. Sj\u00e1lvt navnaskifti\u00f0 f\u00f3r fram tann 1. september 2010. Nevnd og stj\u00f3rn mettu navnabroytingina vera ein nat\u00farligan og t\u00fddningarmiklan li\u00f0 \u00ed menningini av bankanum, og vi\u00f0 n\u00fdggja navninum var\u00f0 landafr\u00f8\u00f0iliga og strategiska v\u00ed\u00f0kanin av virkis\u00f8ki bankans endurspegla\u00f0. Felags navn og samleiki \u00e1 \u00f8llum markna\u00f0um sty\u00f0jar uppundir strategi bankans um at vera ein sterkur vi\u00f0leikari \u00ed \u00fatnor\u00f0ri og Danmark. dab \n\nStj\u00f3ri \u00ed BankNordik er \u00c1rni Ellefsen og nevndarforkvinna er Stine Bosse. dab\n\nB\u00f8rsskr\u00e1seting \n\nTann 2. mai 2006 samtykti L\u00f8gtingi\u00f0 uppskot fr\u00e1 t\u00e1verandi f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harra um at einskilja F\u00f8roya Banka. F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992 \u00e1tti undan b\u00f8rsskr\u00e1setingini 99,4% av bankanum. Aftan \u00e1 s\u00f8luna eigur F\u00edggingargrunnurin 33,4%. F\u00f8roya Banki kom \u00e1 tann danska (K\u00f8benhavns Fondsb\u00f8rs) og \u00edslendska (ICEX) vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0in tann 26. juni 2007.dfsdf\n\nBankakreppan \u00ed 90'unum og bankam\u00e1li\u00f0 \n\nB\u00faskaparkreppan \u00ed F\u00f8royum fyrst \u00ed 90'unum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at b\u00e6\u00f0i Sj\u00f3vinnubankin og F\u00f8roya Banki v\u00f3ru fyri st\u00f3rum bakk\u00f8stum og komu t\u00ed \u00ed f\u00edggjarligar trupulleikar. Tann 6. oktober 1992 ver\u00f0ur kunngj\u00f8rt, at landst\u00fdri\u00f0 saman vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnuni vildi bjarga Sj\u00f3vinnubankanum undan h\u00fasagangi. Allur partapeningurin \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum var um at vera horvin, so f\u00edggingin var\u00f0 veitt vi\u00f0, at F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992 spr\u00e6ndi pening \u00ed Sj\u00f3vinnubankan. F\u00edggingargrunnurin gj\u00f8rdist t\u00edskil st\u00f8rsti eigarin \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum.\n\nTrupulleikarnir \u00ed F\u00f8roya Banka f\u00f8rdu eisini vi\u00f0 s\u00e6r, at n\u00fdggjur partapeningur m\u00e1tti teknast. Her var ta\u00f0 st\u00f8rsti partaeigarin \u00ed F\u00f8roya Banka - Danske Bank - sum tekna\u00f0i partapeningin. Danske Bank \u00e1tti n\u00fa 82% av partapeninginum.\n\nEin b\u00fdtishandil millum F\u00edggingargrunnin og Danske Bank bleiv gj\u00f8rdur 22. mars 1993, har Danske Bank \"seldi\" 52% av partabr\u00f8vunum \u00ed F\u00f8roya Banka til F\u00edggingargrunnin, sum rinda\u00f0i vi\u00f0 at geva Danske Bank 30% av partapeninginum \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum og 3,12 mi\u00f3. kr \u00ed rei\u00f0um peningi. Avtalan bleiv g\u00f3\u00f0kend b\u00e6\u00f0i av landst\u00fdrinum og donsku stj\u00f3rnini. F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992 og Danske Bank b\u00fdttu solei\u00f0is v\u00e1\u00f0an s\u00edn\u00e1millum. Hesin b\u00fdtishandilin gj\u00f8rdist seinni til tiltikna\u00f0 bankam\u00e1li\u00f0.\n \nF\u00edggingargrunnurin kundi ikki eiga tveir bankar, sum kappa\u00f0ust \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, og t\u00ed v\u00f3r\u00f0u bankarnir lagdir saman \u00ed 1994.\n\nS\u00ed eisini\nStj\u00f3rar \u00ed BankNordik (og F\u00f8roya Banka og Sj\u00f3vinnubankanum) fr\u00e1 1906 til d.d.\n\nKeldur \n\n J\u00f8rn Astrup Hansen og J\u00f3an Pauli Joensen: F\u00f8royar og bankarnir \u00ed 100 \u00e1r; F\u00f8roya Banki, T\u00f3rshavn 2006\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 BankNordik\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskir peningastovnar"}
{"id": "7797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunur%20%C3%AD%20%C3%8Dslandi", "title": "Kommunur \u00ed \u00cdslandi", "text": "Kommunur \u00ed \u00cdslandi eru 72 (15. j\u00fan\u00ed 2018.).\n\nSamband \u00edslenskra sveitarf\u00e9laga\nKommunur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lied%20der%20Deutschen", "title": "Lied der Deutschen", "text": "S\u00ed\u00f0an 1991 hevur t\u00fdski tj\u00f3\u00f0sangurin bert veri\u00f0 tri\u00f0ja \u00f8rindi\u00f0 \u00ed yrkingini Deutschlandlied, eisini kend sum Das Lied der Deutschen, eftir August Heinrich Hoffmann von Fallersleben.\n\nTekstur \n\nEinigkeit und Recht und Freiheit\nf\u00fcr das deutsche Vaterland!\nDanach lasst uns alle streben\nbr\u00fcderlich mit Herz und Hand!\nEinigkeit und Recht und Freiheit\nsind des Gl\u00fcckes Unterpfand;\n|:Bl\u00fch im Glanze dieses Gl\u00fcckes,\nbl\u00fche, deutsches Vaterland!:|\n\nTj\u00f3\u00f0arsangur\nT\u00fdsk mentan"}
{"id": "7808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urvesturvald%C3%B8mi", "title": "Su\u00f0urvesturvald\u00f8mi", "text": "Su\u00f0urvesturvald\u00f8mi (\u00edslendskt: Su\u00f0vesturkj\u00f6rd\u00e6mi) er eitt vald\u00f8mi \u00e1 \u00fatsynningshorni \u00cdslands. Ta\u00f0 eru 7 kommunur \u00ed Su\u00f0urvesturvald\u00f8minum. Hetta vald\u00f8mi\u00f0 er n\u00e6st Reykjav\u00edk, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i \u00cdslendska l\u00fd\u00f0veldisins. \u00cdb\u00fagvatali\u00f0 \u00ed vald\u00f8minum eru umlei\u00f0 80.000. \u00cdsland er b\u00fdtt upp \u00ed 6 vald\u00f8mi, Su\u00f0urvesturvald\u00f8mi er eitt teirra.\n\nKommunur \u00ed vald\u00f8minum \nGar\u00f0ab\u00e6r\nHafnarfjar\u00f0arkaupsta\u00f0ur\nKj\u00f3sarhreppur\nK\u00f3pavogsb\u00e6r\nMosfellsb\u00e6r\nSeltjarnarneskaupsta\u00f0ur\nSveitarf\u00e9lagi\u00f0 \u00c1lftanes\n\nVald\u00f8mir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urvald%C3%B8mi", "title": "Su\u00f0urvald\u00f8mi", "text": "Su\u00f0urvald\u00f8mi (\u00edslendskt: Su\u00f0urkj\u00f6rd\u00e6mi) er vald\u00f8mi \u00e1 Su\u00f0urlandi \u00cdslands. Ta\u00f0 eru 20 kommunur \u00ed Su\u00f0urvald\u00f8minum og \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 var 47.810 \u00ed 2009. St\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urvald\u00f8minum er Keflav\u00edk.\n\nKommunur \u00ed vald\u00f8minum \n\u00c1sahreppur\nBl\u00e1sk\u00f3gabygg\u00f0\nFl\u00f3ahreppur\nGr\u00edmsnes- og Grafningshreppur\nGrindav\u00edkurkaupsta\u00f0ur\nHrunamannahreppur\nHverager\u00f0isb\u00e6r\nM\u00fdrdalshreppur\nRang\u00e1r\u00feing eystra\nRang\u00e1r\u00feing ytra\nReykjanesb\u00e6r\nSandger\u00f0isb\u00e6r\nSkaft\u00e1rhreppur\nSkei\u00f0a- og Gn\u00fapverjahreppur\nSveitarf\u00e9lagi\u00f0 \u00c1rborg\nSveitarf\u00e9lagi\u00f0 Gar\u00f0ur\nSveitarf\u00e9lagi\u00f0 Hornafj\u00f6r\u00f0ur\nSveitarf\u00e9lagi\u00f0 \u00d6lfus\nSveitarf\u00e9lagi\u00f0 Vogar\nVestmannaeyjab\u00e6r\n\nVald\u00f8mir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0eysturvald%C3%B8mi%C3%B0", "title": "Nor\u00f0eysturvald\u00f8mi\u00f0", "text": "Nor\u00f0eysturvald\u00f8mi\u00f0 (\u00edslendskt: Nor\u00f0austurkj\u00f6rd\u00e6mi) er eitt vald\u00f8mi \u00ed landnyr\u00f0ings \u00cdslandi. Ta\u00f0 eru 24 kommunur \u00ed Nor\u00f0eysturvald\u00f8minum. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed vald\u00f8minum er 42.147.\n\nKommunur \u00ed vald\u00f8minum \nA\u00f0ald\u00e6lahreppur \nAkureyrarkaupsta\u00f0ur \nArnarneshreppur\nBorgarfjar\u00f0arhreppur \nBrei\u00f0dalshreppur \nDalv\u00edkurbygg\u00f0 \nDj\u00fapavogshreppur\nEyjafjar\u00f0arsveit \nFjallabygg\u00f0\nFjar\u00f0abygg\u00f0 \nFlj\u00f3tsdalsh\u00e9ra\u00f0 \nFlj\u00f3tsdalshreppur \nGr\u00edmseyjarhreppur\nGr\u00fdtubakkahreppur \nH\u00f6rg\u00e1rbygg\u00f0 \nLanganesbygg\u00f0 \nNor\u00f0ur\u00feing \nSey\u00f0isfjar\u00f0arkaupsta\u00f0ur \nSk\u00fatusta\u00f0ahreppur \nSvalbar\u00f0shreppur \nSvalbar\u00f0sstrandarhreppur \nTj\u00f6rneshreppur \nVopnafjar\u00f0arhreppur \n\u00deingeyjarsveit \n\nVald\u00f8mir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0vesturvald%C3%B8mi%C3%B0", "title": "Nor\u00f0vesturvald\u00f8mi\u00f0", "text": "Nor\u00f0vesturvald\u00f8mi\u00f0 (\u00edslendskt: Nor\u00f0vesturkj\u00f6rd\u00e6mi) er eitt vald\u00f8mi \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings \u00cdslandi. Ta\u00f0 eru 27 kommunur \u00ed Nor\u00f0vesturvald\u00f8minum. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed vald\u00f8minum er 30.025.\n\nKommunur \u00ed vald\u00f8minum \nAkrahreppur \nAkraneskaupsta\u00f0ur\n\u00c1rneshreppur \nBl\u00f6ndu\u00f3sb\u00e6r \nBolungarv\u00edkurkaupsta\u00f0ur \nBorgarbygg\u00f0 \nB\u00e6jarhreppur \nDalabygg\u00f0 \nEyja- og Miklaholtshreppur \nGrundarfjar\u00f0arb\u00e6r \nHelgafellssveit \nH\u00fana\u00feing vestra \nHvalfjar\u00f0arsveit \nH\u00fanavatnshreppur \nH\u00f6f\u00f0ahreppur \n\u00cdsafjar\u00f0arb\u00e6r \nKaldrananeshreppur \nReykh\u00f3lahreppur \nSkagabygg\u00f0 \nSkagafj\u00f6r\u00f0ur \nSkorradalshreppur \nSn\u00e6fellsb\u00e6r \nStrandabygg\u00f0 \nStykkish\u00f3lmsb\u00e6r \nS\u00fa\u00f0av\u00edkurhreppur \nSveitarf\u00e9lagi\u00f0 \nT\u00e1lknafjar\u00f0arhreppur \nVesturbygg\u00f0 \n\nVald\u00f8mir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reykjav%C3%ADkurvald%C3%B8mi%20su%C3%B0ur", "title": "Reykjav\u00edkurvald\u00f8mi su\u00f0ur", "text": "Reykjav\u00edkurvald\u00f8mi su\u00f0ur (\u00edslendskt: Reykjav\u00edkurkj\u00f6rd\u00e6mi su\u00f0ur) er vald\u00f8mi \u00ed Reykjav\u00edk, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00cdslands. \u00cdb\u00fagvar \u00ed vald\u00f8minu er 117.800.\n\nKommunur \u00ed vald\u00f8minu \nReykjav\u00edk \n\nVald\u00f8mir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reykjav%C3%ADkurvald%C3%B8mi%20nor%C3%B0ur", "title": "Reykjav\u00edkurvald\u00f8mi nor\u00f0ur", "text": "Reykjav\u00edkurvald\u00f8mi nor\u00f0ur (\u00edslendskt: Reykjav\u00edkurkj\u00f6rd\u00e6mi nor\u00f0ur) er vald\u00f8mi \u00ed Reykjav\u00edk, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00cdslands. \u00cdb\u00fagvar \u00ed Reykjav\u00edkurvald\u00f8minu, nor\u00f0ri og su\u00f0ri, er 117.800.\n\nKommunur \u00ed vald\u00f8minum \nReykjav\u00edk \n\nVald\u00f8mir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vald%C3%B8mi", "title": "Vald\u00f8mi", "text": "Or\u00f0i\u00f0 vald\u00f8mi er naka\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0ur sett \u00ed samband vi\u00f0 politisk val. Eitt land kann hava fleiri vald\u00f8mi ella bara eitt vald\u00f8mi. T\u00e1 talan er um eitt land, sum hevur fleiri vald\u00f8mi, so er talan um eina kvotuskipan, har eitt \u00e1v\u00edst \u00f8ki \u00ed landinum hevur r\u00e6tt til so og so n\u00f3gvar tinglimir fr\u00e1 teirra \u00f8ki. F\u00f3lkini i\u00f0 b\u00fagva \u00ed vald\u00f8minum kunnu t\u00e1 bert velja eitt av valevnunum, sum er uppstilla \u00ed teirra vald\u00f8mi.  F\u00f8royar plagdi at hava fleiri vald\u00f8mir, hesi v\u00f3ru: Su\u00f0uroyar, Sandoyar, Su\u00f0urstreymoyar, Nor\u00f0streymoyar, Eysturoyar, Nor\u00f0oyar og V\u00e1ga vald\u00f8mi. T\u00e1 \u00e1tti Sandoyggin t.d. r\u00e6tt til tveir tinglimir. Henda skipan var\u00f0 broytt 25. oktobur 2007, t\u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting samtykti, at F\u00f8royar framyvir skuldi vera eitt vald\u00f8mi. Atkv\u00f8\u00f0ub\u00fdti var solei\u00f0is, at 19 tinglimir atkv\u00f8ddu fyri at gera F\u00f8royar til eitt vald\u00f8mi og 13 atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti.\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8royar sum eitt vald\u00f8mi\n\nValskipan\nTj\u00f3\u00f0ardeildir"}
{"id": "7828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BDslur%20%C3%AD%20%C3%8Dslandi", "title": "S\u00fdslur \u00ed \u00cdslandi", "text": "\u00cdsland"}
{"id": "7849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0veldi", "title": "Tj\u00f3\u00f0veldi", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1 fundi 22. og 23. mai 1948 vi\u00f0 navninum Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin. Flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur av t\u00ed at f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 ikki var\u00f0 stovnsett eftir f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una 14. september 1946. Hugsj\u00f3nin er at f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i skal galda \u00ed \u00f8llum vi\u00f0urskiftum \u00ed f\u00f8royska samfelagnum, \"politiska, vinnuliga, sosiala og mentanarliga l\u00edvi landsins\". Flokkurin vil at F\u00f8royar skulu taka lut \u00ed altj\u00f3\u00f0a samfelagnum sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i r\u00e6ttindum og skyldum sum a\u00f0rar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar tj\u00f3\u00f0ir. Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin kom fyrstu fer\u00f0 \u00e1 ting \u00ed 1950 og hevur veri\u00f0 \u00e1 tingi s\u00ed\u00f0ani. 14. september 2007 broytti flokkurin navn til Tj\u00f3\u00f0veldi. \n\nTj\u00f3\u00f0veldi er ein sosialistiskur flokkur. Tj\u00f3\u00f0veldi er limur \u00ed nor\u00f0urlendska felagsskapinum NGLA, sum stendur fyri Nordic Green Left Alliance. S\u00ed\u00f0an fimmti\u00e1rini hevur flokkurin st\u00f8\u00f0ugt veri\u00f0 millum f\u00fdra teir st\u00f3ru flokkarnar \u00ed F\u00f8royum og hevur oftast fingi\u00f0 millum 20 og 24 % av atkv\u00f8\u00f0unum til l\u00f8gtingsval. \n\n\u2028Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1948 sum eitt beinlei\u00f0is \u00farslit av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni \u00ed 1946.\n\nS\u00f8ga\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an \u00ed 1946 \n\nT\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a var\u00f0 \u00fatskriva\u00f0 \u00ed 1946, var eingin politiskur flokkur fegin um hetta. F\u00f3lkaflokkurin, sum t\u00e1 vildi hava f\u00f8royskt fullveldi, vildi ikki hava ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um antin loysing ella heimast\u00fdrisskipan. Hann vildi hava fleiri valm\u00f8guleikar \u2013 har ein m\u00f8guleiki var ein skipan, har F\u00f8royar h\u00f8vdu fullveldi, men v\u00f3ru \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danmark. Javna\u00f0arflokkurin og Sambandsflokkurin vildu t\u00f3 saman vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnini hava f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una at sn\u00fagva seg um eitt danskt stj\u00f3rnaruppskot sum l\u00edktist heimast\u00fdrisskipanini. Sostatt var eingin politiskur flokkur, sum beinlei\u00f0is arbeiddi fyri, at f\u00f8royingar skuldu velja loysing \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni 14. september 1946. Javna\u00f0artingma\u00f0urin J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu var t\u00f3 fyri loysing. T\u00ed atkv\u00f8ddi hann fyri \u00f8llum uppskotum \u00ed tinginum, sum mi\u00f0a\u00f0u eftir at skipa F\u00f8royar sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land.\n\nFlokkurin stovna\u00f0ur \n\nTj\u00f3\u00f0veldisflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1 fundi 22. og 23. mai \u00ed 1948. Flokkurin skuldi hava sum endam\u00e1l at fremja \u00farsliti\u00f0 av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni \u00ed 1946 og virka fyri, at veruligt f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i kom at galda \u00ed F\u00f8royum \u00ed einum sosialt r\u00e6ttv\u00edsum samfelag. Teirra hugsj\u00f3n var, at eingin st\u00e6tt skuldi hava nakran fram\u00edhj\u00e1r\u00e6tt. Tey vildu stovnseta f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0, so at farast kundi undir at endurreisa og menna samfelagi\u00f0 \u00e1 egnum grundarlagi, vi\u00f0 javnbj\u00f3\u00f0is samstarvi vi\u00f0 a\u00f0rar tj\u00f3\u00f0ir. Navni\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin merkir \u00ed or\u00f0sins t\u00fddningi, at tj\u00f3\u00f0in skal hava valdi\u00f0 \u00ed egnum landi. \u00cd floksins stevnu var\u00f0 gj\u00f8rt greitt, at tj\u00f3\u00f0arfr\u00e6lsi\u00f0 er ambo\u00f0i\u00f0 til at skipa eitt samhaldsfast samfelag, har korini hj\u00e1 verkaf\u00f3lki og fiskimonnum skuldu betrast.\n\n\u00c1 ting \u00ed 1950 \n\nTj\u00f3\u00f0veldisflokkurin bj\u00f3\u00f0a\u00f0i seg fram \u00e1 l\u00f8gtingsvali fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1950 og fekk tvey umbo\u00f0 vald \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0. Flokkurin vaks \u00e1 valinum \u00ed 1954 og fekk seks umbo\u00f0 \u00e1 ting. \u00cd 1958 vann Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin sjey umbo\u00f0. Fyrstu umbo\u00f0 floksins \u00e1 tingi v\u00f3ru Hanus vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1 og D.P. Danielsen. Samstundis v\u00f3ru oddaf\u00f3lk \u00ed flokkinum sera virkin \u00ed fakfelagsarbei\u00f0i, mentanararbei\u00f0i og vinnul\u00edvsmenning. Nevnast kunnu f\u00f3lk sum D.P. Danielsen, Frederik Hansen, Erlendur Patursson, J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu, Andrea \u00c1rting, Andreas Ziska, Hanus vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1, Hans Debes Joensen, J\u00f3han Simonsen, Karsten Hoydal, Sigur\u00f0 Joensen og onnur.\n\nFlokkurin \u00ed samgongu \n\nFyrstu 12 \u00e1rini var Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin ikki \u00ed samgongu um at skipa landsst\u00fdri, men eftir vali\u00f0 \u00ed 1962 skipa\u00f0i flokkurin samgongu saman vi\u00f0 F\u00f3lkaflokkinum og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum. Hetta landsst\u00fdri\u00f0 var\u00f0 nevnt sj\u00e1lvst\u00fdrislandsst\u00fdri\u00f0 og setti s\u00e6r fyri at taka yvir fleiri m\u00e1l fr\u00e1 Danmark. Kortini var, t\u00e1 samanum kom, ikki semja \u00ed samgonguni til at fremja \u00e6tla\u00f0u yvirt\u00f8kurnar.\n\nS\u00ed\u00f0an hevur flokkurin veri\u00f0 \u00ed samgongu fleiri fer\u00f0ir saman vi\u00f0 skiftandi flokkum.\n\nPolitikkur\n\nLoysing \n\nH\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l \u00ed politikki floksins \u00e1 tingi hava veri\u00f0 at skipa F\u00f8royar sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga tj\u00f3\u00f0 og at tryggja \u00f8ll r\u00e6ttindi hj\u00e1 f\u00f8roysku tj\u00f3\u00f0ini. Tj\u00f3\u00f0veldi vil stovnseta f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 sum eitt f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i vi\u00f0 egnum forseta sum r\u00edkisovasta. F\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur tryggja\u00f0 vi\u00f0 fr\u00e6lsari stj\u00f3rnarskipan og vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0um um m\u00e1l, i\u00f0 hava t\u00fddning fyri sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed landinum. Tj\u00f3\u00f0arfr\u00e6lsi er fortreytin fyri at tryggja javnst\u00f8\u00f0u millum heimsins tj\u00f3\u00f0ir.\n\nUmhv\u00f8rvism\u00e1l \n\nUmhv\u00f8rvisskrivstova ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn til tess at samskipa umhv\u00f8rvispolitikkin. Royndir vi\u00f0 alternativum orkukeldum, eitt n\u00fa vind-, aldu- og streymorku, skulu fremjast, so at orkut\u00f8rvurin kann n\u00f8ktast varandi, og so at dieselorkuverkini ver\u00f0a avloyst. Almennar byggisamtyktir skulu \u00e1seta kr\u00f8v um orkusparing. Uppl\u00fdsing um orkusparandi tilt\u00f8k og umleggingar av orkun\u00fdtslu skulu gerast. Kr\u00f8v skulu setast um at allir almennir n\u00fdbyggningar eru orkuvinarligir. Seta tilt\u00f8k \u00ed verk at for\u00f0a fyri jar\u00f0lopi \u00ed landslagnum og t\u00fdning av plantuv\u00f8kstri og dj\u00f3ral\u00edvi. Gj\u00f8ld skulu latast fyri vinnuligari n\u00fdtslu av almennum tilfeingi. Kr\u00f8v skulu eisini setast um at gagnn\u00fdta alt tilfeingi \u00ed vinnuligari n\u00fdtslu. Har\u00f0ar revsitreytir skulu eisini setast fyri d\u00e1lking hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i fyrit\u00f8kum og einstaklingum. Eggja\u00f0 skal ver\u00f0a til lokal tilt\u00f8k vi\u00f0v\u00edkjandi orkusparing, umhv\u00f8rvisundirv\u00edsing og fr\u00ed\u00f0kan; avgjaldspolitikkur eigur at geva fyrimun fyri orkusparing og minkandi n\u00fdtslu, ikki avsl\u00e1ttur fyri st\u00f3ra n\u00fdtslu.\n\n\u00datb\u00fagving \n\nTj\u00f3\u00f0veldi virkar fyri munandi \u00f8ktum \u00edl\u00f8gum \u00ed \u00fatb\u00fagving og gransking og mi\u00f0v\u00edsari endursko\u00f0an og samskipan av undirv\u00edsingar- og granskingarverkinum. Hetta ver\u00f0a gj\u00f8rt vi\u00f0 \u00fatb\u00fagvingarskipan, sum er \u00f3keypis fyri \u00f8ll, og vi\u00f0 eftir\u00fatb\u00fagvingum og granskingarframt\u00f8kum \u00ed samstarvi millum vinnul\u00edvi\u00f0 og ta\u00f0 almenna.\n\nMentanarpolitikkur \n\nEitt \u00f3heft Mentanarr\u00e1\u00f0 F\u00f8roya ver\u00f0ur sett \u00e1 stovn vi\u00f0 fj\u00f8lbroyttari umbo\u00f0an \u00far mentanarl\u00edvinum \u2013 fr\u00e1 \u00edtr\u00f3tti og fr\u00edt\u00ed\u00f0arfel\u00f8gum til rith\u00f8vundar, t\u00f3nleika- og m\u00e1lningalist o.s.fr. Mentanarr\u00e1\u00f0 F\u00f8roya skal gera \u00e1rligar metingar og tilr\u00e1\u00f0ingar um f\u00f8royskan mentanarpolitikk, \u00e1 sama h\u00e1tt sum B\u00faskaparr\u00e1\u00f0i\u00f0 ger um b\u00faskap. Fari\u00f0 ver\u00f0ur at byggja og skipa Tj\u00f3\u00f0leikpall F\u00f8roya, sum skal gerast karmur um b\u00e6\u00f0i leiklist og t\u00f3nleik \u00e1 professionellum stigi, og sum samstundis skal stu\u00f0la \u00e1hugaleiki. Til pallin skulu kn\u00fdtast f\u00f3lk vi\u00f0 ney\u00f0ugum tekniskum og listarligum f\u00f8rleikum. Lista- og t\u00f3nleikask\u00fali ver\u00f0ur eisini settur \u00e1 stovn.\n\nSj\u00f3nvarp F\u00f8roya og \u00datvarp F\u00f8roya ver\u00f0a skipa\u00f0 sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir stovnar, ikki sum KvF, og stu\u00f0la\u00f0ir f\u00edggjarliga til burturav at framlei\u00f0a f\u00f8royskt og f\u00f8royska\u00f0 tilfar og at goyma mynda- og lj\u00f3\u00f0s\u00f8vnini fyri tj\u00f3\u00f0ina. Stovnarnir eiga at virka sum mi\u00f0lah\u00fas, har royndir vi\u00f0 margmi\u00f0lum og samstarv vi\u00f0 privatar framlei\u00f0arar ver\u00f0a skipa\u00f0. Stu\u00f0ul til f\u00f8royska b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vu og \u00fatg\u00e1vu av elektroniskum tilfari \u00e1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur styrkt munandi. Fyriskipanir fyri b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vu skulu gerast li\u00f0iligari, og stu\u00f0ulsskipanirnar skulu eisini fevna um t\u00fd\u00f0ing av b\u00f3kmentum, filmum, sp\u00f8lum, telduforritum o.s.fr. Harafturat skal stu\u00f0ulin til or\u00f0ab\u00f3kager\u00f0 \u00f8kjast.\n\nFornminnapolitikkurin ver\u00f0ur styrktur, solei\u00f0is at fornminni kunnu fri\u00f0ast og var\u00f0veitast, men samstundis ver\u00f0a partur av eini livandi mentan \u00ed lokal\u00f8kjunum, eitt n\u00fa vi\u00f0 at stu\u00f0la lokalt fornminnisarbei\u00f0i. Samsvarandi hesum endam\u00e1li skal fri\u00f0ingarl\u00f3gg\u00e1van endursko\u00f0ast og ney\u00f0uga arbei\u00f0i\u00f0 at skr\u00e1seta \u00f8ll fornminni \u00ed F\u00f8royum gerast sum skj\u00f3tast.\n\nUttanr\u00edkism\u00e1l \n\nF\u00f8royar skulu menna beinlei\u00f0is samstarv vi\u00f0 so n\u00f3gvar tj\u00f3\u00f0ir sum gj\u00f8rligt mentanarliga, politiskt og b\u00faskaparliga. F\u00f8royar skulu leggja dent \u00e1 at tryggja mannar\u00e6ttindi og r\u00e6ttindi hj\u00e1 f\u00f8roysku tj\u00f3\u00f0ini og \u00f8\u00f0rum sm\u00e1tj\u00f3\u00f0um \u00ed heiminum. F\u00f8royar skulu virka mi\u00f0v\u00edst fyri altj\u00f3\u00f0a reglum og samstarvi um havumhv\u00f8rvisvernd og bur\u00f0ardygga tilfeingisn\u00fdtslu. F\u00f8royar stovna sendistovur \u00ed \u00fatvaldum londum og samstarva annars vi\u00f0 Nor\u00f0urlond um uttanlandsumbo\u00f0an. Konslar ver\u00f0a settir \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. F\u00f8royar gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0um (ST). Samstarvi\u00f0 millum londini \u00ed \u00fatnor\u00f0ri ver\u00f0ur styrkt, og \u00f8ll londini og \u00f8kini kring Nor\u00f0uratlantshav samstarva um havumhv\u00f8rvisvernd og tilfeingisumsiting. F\u00f8royar f\u00e1a sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan limaskap \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num og \u00ed nor\u00f0urlendskum s\u00e1ttm\u00e1lum, sum hava vi\u00f0 s\u00e6r javnbj\u00f3\u00f0is r\u00e6ttindi til \u00fatb\u00fagving, arbei\u00f0i og sosialar skipanir og r\u00e6ttindi til at hava fr\u00edtt at fara. F\u00f8royar taka lut \u00ed samstarvi vi\u00f0 a\u00f0rar sm\u00e1tj\u00f3\u00f0ir kring allan heim.\n\nF\u00f8royar skulu virka fyri at f\u00e1a limaskap og virka \u00ed altj\u00f3\u00f0a felagsskapum, og at nor\u00f0urlendskt samstarv ver\u00f0ur v\u00ed\u00f0ka\u00f0 til eisini at fevna um grannalond okkara vestanfyri og sunnanfyri (Kanadisku \u00f8kini, Skotland, \u00cdrland, Hetland, Orknoyggjar o.s.fr.). Vit gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0um.\n\nEvropasamveldi\u00f0 \n\nTj\u00f3\u00f0veldi er \u00edm\u00f3ti limaskapi \u00ed ES. F\u00f8royar skulu saman vi\u00f0 hinum londunum \u00ed \u00fatnor\u00f0ri mi\u00f0a eftir at \u00f8kja um samstarvi\u00f0 \u00ed londini \u00fatnor\u00f0ri, solei\u00f0is at tey kunnu gerast ein m\u00f3tvekt og samstarvsfelagi hj\u00e1 ES. Vit gerast limur \u00ed EFTA og f\u00e1a harvi\u00f0 fr\u00eda atgongd til ES-markna\u00f0in og til \u00fatb\u00fagvingar-, granskingar, og mentanarsamstarvi\u00f0 \u00ed Evropasamveldinum. Vit fara undir at br\u00faka Evro sum gjaldoyra.\n\nHerna\u00f0arm\u00e1l \n\nM\u00f8guligar bindingar \u00ed verjupolitiskum spurningum skulu avgerast vi\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u; F\u00f8royar skulu taka upp beinlei\u00f0is samband vi\u00f0 s\u00edni grannalond og vi\u00f0 NATO til tess at gera avtalu um skipanina av verjum\u00e1lum. F\u00f8royar virka fyri fri\u00f0i og herna\u00f0arligari avdubbing \u00ed heiminum. F\u00f8royar skulu vera kjarnorkufr\u00edtt \u00f8ki. F\u00f8royar skulu taka lut \u00ed altj\u00f3\u00f0a samstarvi vi\u00f0v\u00edkjandi sivilari tilb\u00fagving.\n\nFormenn \n\n 1948\u20131971 Erlendur Patursson\n 1994\u20132000 Heini O. Heinesen\n 2000\u2013\u00ed dag H\u00f8gni Hoydal\n\nUmbo\u00f0 \u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0\n\n2019-2023  \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august 2019 fekk Tj\u00f3\u00f0veldi 6 tingf\u00f3lk vald.\n H\u00f8gni Hoydal\n Siri\u00f0 Stenberg \n Bj\u00f8rt Samuelsen \n Kristina H\u00e1foss \n Beinta L\u00f8we \n Herv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n\n2015-2019  \n H\u00f8gni Hoydal (Bj\u00f8rt Samuelsen)\n Siri\u00f0 Stenberg (\u00d3luva Klettskar\u00f0)\n Kristina H\u00e1foss (Pauli Trond Petersen)\n Magni Arge (Ingolf S. Olsen)\n Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk \n Katrin Kallsberg \n P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu\n\n2011-2015\n\nS\u00ed eisini \n Vinstrahallur politikkur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Tj\u00f3\u00f0veldi\n Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0\n\nTj\u00f3\u00f0veldi\nTj\u00f3\u00f0veldi"}
{"id": "7856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ichirou%20Mizuki", "title": "Ichirou Mizuki", "text": "Ichirou Mizuki (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce, Mizuki Ichirou), f\u00f8ddur Toshio Hayakawa (\u65e9\u5ddd\u4fca\u592b, Hayakawa Toshio), er ein japanskur anison-popsangari, t\u00f3naskald, sj\u00f3nleikari og limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum JAM Project. Hann er f\u00f8ddur 7. januar 1948 \u00ed Tokyo, Japan.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n1989: OTAKEBI Sanjou! Hoeru Otoko Ichiro Mizuki Best (OTAKEBI\u53c2\u4e0a!\u5420\u3048\u308b\u7537 \u6c34\u6728\u4e00\u90ce\u30d9\u30b9\u30c8)\n1990: Ichiro Mizuki OTAKEBI 2 (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce OTAKEBI2)\n1990: Ichiro Mizuki All Hits Vol.1 (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u5927\u5168\u96c6Vol.1)\n1991: Ichiro Mizuki All Hits Vol.2 (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u5927\u5168\u96c6Vol.2)\n1991: Ichiro Mizuki Ballade Collection ~SASAYAKI~ Vol.1 (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce\u30d0\u30e9\u30fc\u30c9\u30fb\u30b3\u30ec\u30af\u30b7\u30e7\u30f3\uff5eSASAYAKI\uff5eVol.1)\n1991: Ichiro Mizuki All Hits Vol.3 (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u5927\u5168\u96c6Vol.3)\n1992: Ichiro Mizuki All Hits Vol.4 (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u5927\u5168\u96c6Vol.4)\n1992: Ichiro Mizuki All Hits Vol.5 (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u5927\u5168\u96c6Vol.5)\n1993: Dear Friend\n1994: Ichiro Mizuki no Tanoshii Asobi Uta (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce\u306e\u305f\u306e\u3057\u3044\u3042\u305d\u3073\u3046\u305f)\n1995: Ichiro Mizuki Best & Best (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u30d9\u30b9\u30c8&\u30d9\u30b9\u30c8)\n1997: ROBONATION Ichiro Mizuki Super Robot Complete (ROBONATION \u6c34\u6728\u4e00\u90ce\u30b9\u30fc\u30d1\u30fc\u30ed\u30dc\u30c3\u30c8\u30b3\u30f3\u30d7\u30ea\u30fc\u30c8)\n1998: Neppuu Densetsu (\u71b1\u98a8\u4f1d\u8aac)\n1999: Neppuu Gaiden -Romantic Master Pieces- (\u71b1\u98a8\u5916\u4f1d-Romantic Master Pieces-)\n2001: Aniki Jishin ~30th Anniversary BEST~ (\u30a2\u30cb\u30ad\u81ea\u8eab~30th Anniversary BEST~)\n2004: Ichiro Mizuki Best of Aniking -Red Spirits- (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u30d9\u30b9\u30c8\u30fb\u30aa\u30d6\u30fb\u30a2\u30cb\u30ad\u30f3\u30b0 -\u8d64\u306e\u9b42-)\n2004: Ichiro Mizuki Best of Aniking -Blue Spirits- (\u6c34\u6728\u4e00\u90ce \u30d9\u30b9\u30c8\u30fb\u30aa\u30d6\u30fb\u30a2\u30cb\u30ad\u30f3\u30b0 -\u9752\u306e\u9b42-)\n\nListi yvir sangir fr\u00e1 sj\u00f3nvarpi\n\nAnime \n\nGenshi Shounen Ryuu ga Yuku (\u539f\u59cb\u5c11\u5e74\u30ea\u30e5\u30a6\u304c\u884c\u304f) (Geshi Shounen Ryuu OP)\nMazinger Z (\u30de\u30b8\u30f3\u30ac\u30fcZ) (Mazinger Z OP)\nBokura no Mazinger Z (\u307c\u304f\u3089\u306e\u30de\u30b8\u30f3\u30ac\u30fcZ) (Mazinger Z ED)\nBabel Nisei (\u30d0\u30d3\u30eb2\u4e16) (Babel II OP)\nSeigi no Chou Nouryoku Shounen (\u6b63\u7fa9\u306e\u8d85\u80fd\u529b\u5c11\u5e74) (Babel II ED)\nOre wa Great Mazinger (\u304a\u308c\u306f\u30b0\u30ec\u30fc\u30c8\u30de\u30b8\u30f3\u30ac\u30fc) (Great Mazinger OP)\nYuusha wa Mazinger (\u52c7\u8005\u306f\u30de\u30b8\u30f3\u30ac\u30fc) (Great Mazinger ED)\nTekkaman no Uta (\u30c6\u30c3\u30ab\u30de\u30f3\u306e\u6b4c) (Tekkaman: The Space Knight OP)\nSpace Knights no Uta (\u30b9\u30da\u30fc\u30b9\u30ca\u30a4\u30c4\u306e\u6b4c) (Tekkaman: The Space Knight ED)\nKoutetsu Jeeg no Uta (\u92fc\u9244\u30b8\u30fc\u30b0\u306e\u3046\u305f) (Steel Jeeg OP)\nHiroshi no Theme (\u3072\u308d\u3057\u306e\u30c6\u30fc\u30de) (Steel Jeeg ED)\nCombattler V no Theme (\u30b3\u30f3\u30fb\u30d0\u30c8\u30e9\u30fcV\u306e\u30c6\u30fc\u30de) (Combattler V OP)\nYuke! Combattler V (\u884c\u3051!\u30b3\u30f3\u30fb\u30d0\u30c8\u30e9\u30fcV) (Combattler V ED)\nTatakae! Gakeen (\u305f\u305f\u304b\u3048!\u30ac\u30fb\u30ad\u30fc\u30f3) (Magne Robo Gakeen OP, vi\u00f0 Mitsuko Horie)\nTakeru to Mai no Uta (\u731b\u3068\u821e\u306e\u3046\u305f) (Magne Robo Gakeen ED, vi\u0111 Mitsuko Horie)\nTry Attack! Mechander Robo (\u30c8\u30e9\u30a4\u30a2\u30bf\u30c3\u30af!\u30e1\u30ab\u30f3\u30c0\u30fc\u30ed\u30dc) (Mechander Robo OP)\nSasurai no Hoshi Jimmy Orion (\u3055\u3059\u3089\u3044\u306e\u661f \u30b8\u30df\u30fc\u30aa\u30ea\u30aa\u30f3) (Mechander Robo ED)\nHyouga Senshi Guyslugger (\u6c37\u6cb3\u6226\u58eb\u30ac\u30a4\u30b9\u30e9\u30c3\u30ac\u30fc) (Hyouga Senshi Guyslugger OP)\nChichi wo Motomete (\u7236\u3092\u3082\u3068\u3081\u3066) (Voltes V ED)\nChoujin Sentai Baratack (\u8d85\u4eba\u6226\u968a\u30d0\u30e9\u30bf\u30c3\u30af) (Baratack OP)\nGrand Prix no Taka (\u30b0\u30e9\u30f3\u30d7\u30ea\u306e\u9df9) (Arrow Emblem Grand Prix no Taka OP)\nLaser Blues (\u30ec\u30fc\u30b5\u30fc\u30d6\u30eb\u30fc\u30b9) (Arrow Emblem Grand Prix no Taka ED)\nCaptain Harlock (\u30ad\u30e3\u30d7\u30c6\u30f3\u30cf\u30fc\u30ed\u30c3\u30af) (Captain Harlock OP)\nWarera no Tabidachi (\u308f\u308c\u3089\u306e\u65c5\u7acb\u3061) (Captain Harlock ED)\nLupin Sansei Ai no Theme (\u30eb\u30d1\u30f3\u4e09\u4e16\u611b\u306e\u30c6\u30fc\u30de) (Lupin III ED)  \nTatakae! Golion (\u6597\u3048!\u30b4\u30e9\u30a4\u30aa\u30f3) (Golion OP)\nGonin de Hitotsu (\u4e94\u4eba\u3067\u3072\u3068\u3064) (Golion ED)\nGame Center Arashi (\u30b2\u30fc\u30e0\u30bb\u30f3\u30bf\u30fc\u3042\u3089\u3057) (Game Center Arashi OP)\nMawari Himawari Hero Hero-kun (\u307e\u308f\u308a\u3072\u307e\u308f\u308a\u3078\u308d\u3078\u308d\u304f\u3093) (Hero Hero-kun OP)\nSOULTAKER (The SoulTaker OP, vi\u00f0 JAM Project)\nSangou no Hitsugi (\u5879\u58d5\u306e\u68fa) (Godannar ED og OP (episode 13), vi\u00f0 Mitsuko Horie)\nENGAGE!!! Godannar (ENGAGE!!!\u30b4\u30fc\u30c0\u30f3\u30ca\u30fc) (Godannar OP, vi\u00f0 Mitsuko Horie)\nSTORMBRINGER (Koutetsushin Jeeg OP, eisini partur av JAM Project)\n\nVideosp\u00f8l \n\nDouble Impact (\u30c0\u30d6\u30eb\u30fb\u30a4\u30f3\u30d1\u30af\u30c8) (Ganbare Goemon ~Neo Momoyama Bakufu no Odori~ heitissangur)\nAra buru Damashii (\u8352\u3076\u308b\u9b42+\u03b1) (Super Robot Wars Alpha imagesangur)\nSTEEL SOUL FOR YOU (Super Robot Wars Alpha imagesang, vi\u0111 Hironobu Kageyama)\nTomo yo ~Super Robot Wars Alpha~ (\u6226\u53cb\u3088\u3002~SUPER ROBOT WARS \u03b1~) (Super Robot Wars Alpha imagesangur)\nWa ni Teki Nashi (\u6211\u30cb\u6575\u30ca\u30b7) (Super Robot Wars Alpha imagesangur)\nDenkou Sekka Volder (\u96fb\u5149\u77f3\u706b\u30f4\u30a9\u30eb\u30c0\u30fc) (Tatsunoko Fight evnissang)\nGattai! Donranger Robo (\u5408\u4f53!\u30c9\u30f3\u30ec\u30f3\u30b8\u30e3\u30fc\u30ed\u30dc) (Taiko no Tatsujin: Tobikkiri! Anime Special insertsangur)\nKitto Motto Zutto (\u304d\u3063\u3068 \u3082\u3063\u3068 \u305a\u3063\u3068) (Taiko no Tatsujin: Tobikkiri! Anime Special insertsangur, vi\u00f0 Mitsuko Horie og Hironobu Kageyama)\nHibike! Taiko no Tatsujin (\u97ff\u3051!\u592a\u9f13\u306e\u9054\u4eba) (Taiko no Tatsujin: Tobikkiri! Anime Special insertsang, vi\u00f0 Mitsuko Horie og Hironobu Kageyama)\n\nTokusatsu \n\nBokura no Barom One (\u307c\u304f\u3089\u306e\u30d0\u30ed\u30e01) (Choujin Barom One OP)\nYuujou no Barom Cross (\u53cb\u60c5\u306e\u30d0\u30ed\u30e0\u30fb\u30af\u30ed\u30b9) (Choujin Barom One ED)\nArashi yo Sakebe (\u5d50\u3088\u53eb\u3079) (Henshin Ninja Arashi OP)\nWarera wa Ninja (\u308f\u308c\u3089\u306f\u5fcd\u8005) (Henshin Ninja Arashi ED)\nHakaider no Uta (\u30cf\u30ab\u30a4\u30c0\u30fc\u306e\u6b4c) (Android Kikaider insertsang)\nSaburou no Theme (\u4e09\u90ce\u306e\u30c6\u30fc\u30de) (Android Kikaider insertsang)\nShounen Kamen Rider Tai no Uta (\u5c11\u5e74\u4eee\u9762\u30e9\u30a4\u30c0\u30fc\u968a\u306e\u6b4c) (Kamen Rider V3 ED1)\nRobot Keiji (\u30ed\u30dc\u30c3\u30c8\u5211\u4e8b) (Robot Keiji OP)\nSusume Robot Keiji (\u9032\u3081\u30ed\u30dc\u30c3\u30c8\u5211\u4e8b) (Robot Keiji ED)\nShiro Shishi Kamen no Uta (\u767d\u7345\u5b50\u4eee\u9762\u306e\u6b4c) (Shiro Shishi Kamen OP)\nChest! Chest! Inazuman (\u30c1\u30a7\u30b9\u30c8!\u30c1\u30a7\u30b9\u30c8!\u30a4\u30ca\u30ba\u30de\u30f3) (Inazuman ED)\nSetup! Kamen Rider X (\u30bb\u30bf\u30c3\u30d7!\u4eee\u9762\u30e9\u30a4\u30c0\u30fcX) (Kamen Rider X OP)\nOre wa X Kaizorg (\u304a\u308c\u306fX\u30ab\u30a4\u30be\u30fc\u30b0) (Kamen Rider X ED)\nInazuman Action (\u30a4\u30ca\u30ba\u30de\u30f3\u30fb\u30a2\u30af\u30b7\u30e7\u30f3) (Inazuman F ED)\nGanbare Robocon (\u304c\u3093\u3070\u308c\u30ed\u30dc\u30b3\u30f3) (Ganbare!! Robocon OP1)\nOira Robocon Robot dai! (\u304a\u3044\u3089\u30ed\u30dc\u30b3\u30f3\u30ed\u30dc\u30c3\u30c8\u3060\u3044!) (Ganbare!! Robocon OP2)\nOira Robocon Sekai Ichi (\u304a\u3044\u3089\u30ed\u30dc\u30b3\u30f3\u4e16\u754c\u4e00) (Ganbare!! Robocon ED1)\nRobocon Ondou (\u30ed\u30dc\u30b3\u30f3\u97f3\u982d) (Ganbare!! Robocon ED2)\nHashire!! Robcon Undoukai (\u8d70\u308c!!\u30ed\u30dc\u30b3\u30f3\u904b\u52d5\u4f1a) (Ganbare!! Robocon ED3)\nRobocon Gattsuracon (\u30ed\u30dc\u30b3\u30f3 \u30ac\u30c3\u30c4\u30e9\u30b3\u30f3) (Ganbare!! Robocon ED4)\nBouken Rockbat (\u5192\u967a\u30ed\u30c3\u30af\u30d0\u30c3\u30c8) (Bouken Rockbat OP)\nTetsu no Prince Blazer (\u9244\u306e\u30d7\u30ea\u30f3\u30b9\u30fb\u30d6\u30ec\u30a4\u30b6\u30fc) (Bouken Rockbat ED)\nKamen Rider Stronger no Uta (\u4eee\u9762\u30e9\u30a4\u30c0\u30fc\u30b9\u30c8\u30ed\u30f3\u30ac\u30fc\u306e\u3046\u305f) (Kamen Rider Stronger OP)\nKyou mo Tatakau Stronger (\u304d\u3087\u3046\u3082\u305f\u305f\u304b\u3046\u30b9\u30c8\u30ed\u30f3\u30ac\u30fc) (Kamen Rider Stronger ED2, vi\u0111 Mitsuko Horie)\nStronger Action (\u30b9\u30c8\u30ed\u30f3\u30ac\u30fc\u30a2\u30af\u30b7\u30e7\u30f3) (Kamen Rider Stronger ED3, vi\u0111 Mitsuko Horie)\nYukuzo! BD7 (\u884c\u304f\u305e!BD7) (Shounen Tantei Dan OP)\nShounen Tantei Dan no Uta (\u5c11\u5e74\u63a2\u5075\u56e3\u306e\u3046\u305f) (Shounen Tantei Dan ED)\nShouri da! Akumaizer 3 (\u52dd\u5229\u3060!\u30a2\u30af\u30de\u30a4\u30b6\u30fc3) (Akumaizer 3 OP)\nSusume Zaiderbeck (\u3059\u3059\u3081\u30b6\u30a4\u30c0\u30d9\u30c3\u30af) (Akumaizer 3 ED)\nKagayaku Taiyou Kagestar (\u8f1d\u304f\u592a\u967d\u30ab\u30b2\u30b9\u30bf\u30fc) (The Kagestar OP)\nStar! Star! Kagestar (\u30b9\u30bf\u30fc!\u30b9\u30bf\u30fc!\u30ab\u30b2\u30b9\u30bf\u30fc) (The Kagestar ED)\nTatakae! Ninja Captor (\u6597\u3048!\u5fcd\u8005\u30ad\u30e3\u30d7\u30bf\u30fc) (Ninja Captor OP, vi\u0111 Mitsuko Horie)\nOozora no Captor (\u5927\u7a7a\u306e\u30ad\u30e3\u30d7\u30bf\u30fc) (Ninja Captor ED, vi\u0111 Mitsuko Horie)\nJigoku no Zubat (\u5730\u7344\u306e\u30ba\u30d0\u30c3\u30c8) (Kaiketsu Zubat OP)\nOtoko wa Hitori Michi wo Yuku (\u7537\u306f\u3072\u3068\u308a\u9053\u3092\u3086\u304f) (Kaiketsu Zubat ED)\nOh!! Daitetsujin One Seven (\u30aa\u30fc!!\u5927\u9244\u4eba\u30ef\u30f3\u30bb\u30d6\u30f3) (Daitetsujin 17 OP)\nOne Seven Sanka (\u30ef\u30f3\u30bb\u30d6\u30f3\u8b83\u6b4c) (Daitetsujin 17 ED)\nKyouryuu Sentai Koseidon (\u6050\u7adc\u6226\u968a\u30b3\u30bb\u30a4\u30c9\u30f3) (Kyouryuu Sentai Koseidon OP)\nKoseidon March (\u30b3\u30bb\u30a4\u30c9\u30f3\u30de\u30fc\u30c1) (Kyouryuu Sentai Koseidon ED)\nBattle Fever Sanka (\u30d0\u30c8\u30eb\u30d5\u30a3\u30fc\u30d0\u30fc\u8b83\u6b4c) (Battle Fever J insertsang)\nBattle Fever Dai Shutsugeki (\u30d0\u30c8\u30eb\u30d5\u30a3\u30fc\u30d0\u30fc\u5927\u51fa\u6483) (Battle Fever J insertsang)\nYuke! Yuke! Megaloman (\u884c\u3051!\u884c\u3051!\u30e1\u30ac\u30ed\u30de\u30f3) (Megaloman OP)\nWaga Kokoro no Rozetta Hoshi (\u6211\u304c\u5fc3\u306e\u30ed\u30bc\u30c3\u30bf\u661f) (Megaloman ED)\nMoero! Kamen Rider (\u71c3\u3048\u308d!\u4eee\u9762\u30e9\u30a4\u30c0\u30fc) (Kamen Rider (Skyrider) OP1)\nOtoko no Na wa Kamen Rider (\u7537\u306e\u540d\u306f\u4eee\u9762\u30e9\u30a4\u30c0\u30fc) (Kamen Rider (Skyrider) OP2)\nHaruka naru Ai ni Kakete (\u306f\u308b\u304b\u306a\u308b\u611b\u306b\u304b\u3051\u3066) (Kamen Rider (Skyrider) ED1)\nKagayake! 8-Nin Rider (\u8f1d\u3051!8\u4eba\u30e9\u30a4\u30c0\u30fc) (Kamen Rider (Skyrider) ED2)\nJunior Rider Tai no Uta (\u30b8\u30e5\u30cb\u30a2\u30e9\u30a4\u30c0\u30fc\u968a\u306e\u6b4c) (Kamen Rider Super 1 ED2)\nAshita ga Arusa (\u3042\u3057\u305f\u304c\u3042\u308b\u3055) (Taiyou Sentai Sun Vulcan insertsang)\nUmi ga Yondeiru (\u6d77\u304c\u547c\u3093\u3067\u3044\u308b) (Taiyou Sentai Sun Vulcan insertsang)\nKagayake! Sun Vulcan (\u8f1d\u3051!\u30b5\u30f3\u30d0\u30eb\u30ab\u30f3) (Taiyou Sentai Sun Vulcan insertsang)\nKimi wa Panther (\u541b\u306f\u30d1\u30f3\u30b5\u30fc) (Taiyou Sentai Sun Vulcan insertsang)\nTaiyou March (\u592a\u967d\u30de\u30fc\u30c1) (Taiyou Sentai Sun Vulcan insertsang)\nAndro Melos (\u30a2\u30f3\u30c9\u30ed\u30e1\u30ed\u30b9) (Andro Melos OP)\nKaette Koiyo Andro Melos (\u5e30\u3063\u3066\u3053\u3044\u3088\u30a2\u30f3\u30c9\u30ed\u30e1\u30ed\u30b9) (Andro Melos ED)\nJikuu Senshi Spielvan (\u6642\u7a7a\u6226\u58eb\u30b9\u30d4\u30eb\u30d0\u30f3) (Jikuu Senshi Spielvan OP)\nKimi on Nakama da Spielvan (\u541b\u306e\u4ef2\u9593\u3060\u30b9\u30d4\u30eb\u30d0\u30f3) (Jikuu Senshi Spielvan ED1)\nKesshou da! Spielvan (\u7d50\u6676\u3060!\u30b9\u30d4\u30eb\u30d0\u30f3) (Jikuu Senshi Spielvan ED2)\nTime Limit (\u30bf\u30a4\u30e0\u30ea\u30df\u30c3\u30c8) (Choujinki Metalder ED)\nEien no Tameni Kimi no Tameni (\u6c38\u9060\u306e\u305f\u3081\u306b\u541b\u306e\u305f\u3081\u306b) (Kamen Rider BLACK RX insertsang)\nJust Gigastreamer (\u30b8\u30e3\u30b9\u30c8\u30fb\u30ae\u30ac\u30b9\u30c8\u30ea\u30fc\u30de\u30fc) (Tokkei Winspector insertsang)\nYuusha Winspector (\u52c7\u8005\u30a6\u30a4\u30f3\u30b9\u30da\u30af\u30bf\u30fc) (Tokkei Winspector insertsang)\nYume mo Hitotsu no Nakama-Tachi (\u5922\u3082\u3072\u3068\u3064\u306e\u4ef2\u9593\u305f\u3061) (Tokkei Winspector insertsang)\nHoero! Voicelugger (\u307b\u3048\u308d!\u30dc\u30a4\u30b9\u30e9\u30c3\u30ac\u30fc) (Voicelugger OP)\nSamba de Gaoren (\u30b5\u30f3\u30d0 de \u30ac\u30aa\u30ec\u30f3) (Hyakujuu Sentai Gaoranger insertsang)\nHyakujuu Gattai! Gaoking (\u767e\u7363\u5408\u4f53!\u30ac\u30aa\u30ad\u30f3\u30b0) (Hyakujuu Sentai Gaoranger insertsang)\nTao (\u9053) (Juuken Sentai Gekiranger ED)\n\nV\u00ed\u00f0agitnir leiklutir \nAnime\n 1979:Koraru no Tanken - Rat Hector\n 1979:Space Carrier Blue Noah - B\u00f3lkakommand\u00f8rur\n 1987:Dangaioh (OVA) - Yoldo\n 2007:Happy Lucky Bikkuriman - La\u2606Keen\nTokusatsu\n 1986:Jikuu Senshi Spielvan - Dr. Ben\n 1999:Voicelugger - Voicelugger Gold\n 2007:Chou Ninja Tai Inazuma!! SPARK - Shouryuusai Mizuki\nVideosp\u00e6l\n ????:Super Robot Wars Alpha 3 - Keisar Ephes\n\nB\u00f3kmentir \n Hitoshi Hasebe: Anison - Kashu Ichiro Mizuki Sanjuu Shuunen Kinen Nekketsu Shashinshuu (\u5144\u5c0a(\u30a2\u30cb\u30bd\u30f3)\u2015\u6b4c\u624b\u6c34\u6728\u4e00\u90ce\u4e09\u5341\u5468\u5e74\u8a18\u5ff5\u71b1\u8840\u5199\u771f\u96c6) (1999, Oakla Publishing) ISBN 4-87278-461-8\n Ichiro Mizuki & Project Ichiro: Aniki Damashii ~Anime Song no Teiou / Mizuki Ichirou no Sho~ (\u30a2\u30cb\u30ad\u9b42~\u30a2\u30cb\u30e1\u30bd\u30f3\u30b0\u306e\u5e1d\u738b\u30fb\u6c34\u6728\u4e00\u90ce\u306e\u66f8~) (2000, Aspect) ISBN 4-7572-0719-0\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Ichirou Mizuki Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n Ichirou Mizuki - Anison Database\n evden eve nakliyat\n Ichirou Mizuki - Anime News Network\n Ichirou Mizuki - Henshin Hall of Fame\n\nJapanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948"}
{"id": "7878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kekkiskt%20m%C3%A1l", "title": "Kekkiskt m\u00e1l", "text": "Kekkiskt (kekkiskt: \u010de\u0161tina) er Indo-evropeisk m\u00e1l. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur tala\u00f0 \u00ed ES, Kekkia og Slovakia. \u00cd Kekkia tosa 10.300.000 f\u00f3lk kekkiskt.\n\nPers\u00f3nur og sagnor\u00f0 vera \n\n j\u00e1 jsem (eg eri)\n ty jsi (t\u00fa ert)\n on je (hann er)\n ona je (hon er)\n ono je (ta\u00f0 er)\n my jsme (vit eru)\n vy jste (tit eru)\n oni jsou (teir eru)\n ony jsou (t\u00e6r eru)\n ona jsou (tey eru)\n\nStavra\u00f0i\u00f0 \n\nA a, \u00c1 \u00e1, B b, C c, \u010c \u010d, D d, \u010e \u010f, E e, \u00c9 \u00e9, \u011a \u011b, F f, G g, H h, CH ch, I i, \u00cd \u00ed, J j, K k, L l, M m, N n, \u0147 \u0148, O o, \u00d3 \u00f3, P p, Q q, R r, \u0158 \u0159, S s, \u0160 \u0161, T t, \u0164 \u0165, U u, \u00da \u00fa, \u016e \u016f, V v, W w, X x, Y y, \u00dd \u00fd, Z z, \u017d \u017e\n\nTalor\u00f0 \n\n jeden, jedna; jedno (ein; eitt)\n dva, dv\u011b (tveir)\n t\u0159i (tr\u00edggir)\n \u010dty\u0159i (f\u00fdra)\n p\u011bt (fimm)\n \u0161est (seks)\n sedm (sjey)\n osm (\u00e1tta)\n dev\u011bt (n\u00edggju)\n deset (t\u00edggju)\n\nSlavisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "7881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brno", "title": "Brno", "text": "Brno (t\u00fdskt: Br\u00fcnn) er ein b\u00fdur \u00ed Kekkia. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 377.508 \u00edb\u00fagvar. (49\u00b012' nor\u00f0urbreidd, 16\u00b037' eysturlongd)\n\nB\u00fdir \u00ed Kekkia"}
{"id": "7882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C4%83l%C5%A3i", "title": "B\u0103l\u0163i", "text": "B\u0103l\u0163i (russiskt; \u0411\u0435\u043b\u044c\u0446\u044b) er ein b\u00fdur \u00ed Moldova, sum hevur umlei\u00f0 102 457 \u00edb\u00fagvar (2014). B\u00fdurin er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Moldova n\u00e6st eftir Chi\u0219in\u0103u og Tiraspol. Hann var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1620 og fekk b\u00fdarr\u00e6ttindi \u00ed 1818.\n\nMoldova"}
{"id": "7886", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hafnarfjar%C3%B0arkaupsta%C3%B0ur", "title": "Hafnarfjar\u00f0arkaupsta\u00f0ur", "text": "Hafnarfjar\u00f0arkaupsta\u00f0ur (ella Hafnarfj\u00f6r\u00f0ur) er ein keypsta\u00f0ur \u00ed \u00cdslandi som liggur \u00ed Su\u00f0vesturvald\u00f8minum \u00ed \u00cdslandi, og hevur umlei\u00f0 25.800 \u00edb\u00fagvar. Borgarstj\u00f3ri er L\u00fa\u00f0v\u00edk Geirsson. \n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gar%C3%B0ab%C3%A6r", "title": "Gar\u00f0ab\u00e6r", "text": "Gar\u00f0ab\u00e6r er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Reykjav\u00edkar\u00f8kinum \u00ed \u00cdslandi. Kommunan er \u00ed Su\u00f0urvesturvald\u00f8minum, sum er eitt av seks vald\u00f8mum. \u00cd januar 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 10.909, b\u00fdurin er s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed \u00cdslandi. Borgarstj\u00f3ri er Gunnar Einarsson. Kenda filmsr\u00f8\u00f0in fyri b\u00f8rn, Lazytown, var tikin upp \u00ed Gar\u00f0ab\u00e6r kommunu \u00e1 einum 5,067 m\u00b2 st\u00f3rum filmsstudio. \u00cd b\u00fdnum er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag sum eitur Stjarnan. Li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnunum rykti upp \u00far 1. deild til bestu deildina, sum nevnist \u00darvalsdeildin (og Pepsideildin) \u00ed 2008. Besta kvinnuli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 felagnum vann \u00cdslendska meistaraheiti\u00f0 \u00ed 2011. Gar\u00f0ab\u00e6r er vinarb\u00fdur vi\u00f0 T\u00f3rshavn.\n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "7888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ostrava", "title": "Ostrava", "text": "Ostrava (t\u00fdskt: Ostrau, P\u00f3lskt m\u00e1l: Ostrawa) er ein bygd i Kekkia. (49\u00b050' nor\u00f0urbreidd, 18\u00b017' eysturlongd) B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 297.400 \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdir \u00ed Kekkia"}
{"id": "7890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Arbei%C3%B0arafelag", "title": "F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag", "text": "F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag er felag fyri arbei\u00f0smannafel\u00f8g og arbei\u00f0skvinnufel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag umbo\u00f0ar limafel\u00f8gini, t\u00e1 tey skulu samr\u00e1\u00f0ast um l\u00f8narvi\u00f0urskifti vi\u00f0 F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag og onnur vinnufel\u00f8g. F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag er limur \u00ed Samtak. Hini arbei\u00f0arafel\u00f8gini sum eru limir \u00ed Samtak eru: Havnar Arbei\u00f0smannafelag, Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag og F\u00f8roya Fiskimannafelag. Samtak umbo\u00f0ar knappar 8000 l\u00f8nm\u00f3ttakarar \u00ed F\u00f8royum.\n\nFormenn\n\nLimafel\u00f8g \nArbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Beinisv\u00f8r\u00f0, Sumba\nArbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Framt\u00ed\u00f0in, V\u00e1gur\nF\u00e1mjins Arbei\u00f0arafelag, F\u00e1mjin\nHald\u00f3rsv\u00edkar S\u00f3knar Arbei\u00f0arafelag, Hald\u00f3rsv\u00edk\nHvannasunds S\u00f3knar Arbei\u00f0arafelag, Nor\u00f0depil\nSkopunar Arbei\u00f0smannafelag, Skopun\nSandav\u00e1gs Arbei\u00f0arafelag, Sandav\u00e1gur\nArbei\u00f0arafelagi\u00f0 H\u00e6ddin, Saltangar\u00e1\nVestmanna Arbei\u00f0arafelag, Vestmanna\nTofta Arbei\u00f0arafelag, Toftir\nSunda S\u00f3knar Arbei\u00f0arafelag, Oyrarbakki \nS\u00f8rv\u00e1gs Arbei\u00f0arafelag, S\u00f8rv\u00e1gur\nSj\u00f3ar S\u00f3knar Arbei\u00f0arafelag\nSands Arbei\u00f0arafelag, Sandur \nArbei\u00f0arafelagi\u00f0 Rubbishella, Porkeri\nOyndafjar\u00f0ar Arbei\u00f0arafelag, Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur\nMi\u00f0v\u00e1gs Arbei\u00f0arafelag, Mi\u00f0v\u00e1gur\nLeirv\u00edkar Arbei\u00f0arafelag, Leirv\u00edk\nKollafjar\u00f0ar Arbei\u00f0arafelag, Kollafj\u00f8r\u00f0ur\nKalsoyar Arbei\u00f0arafelag, H\u00fasar\nH\u00f3sv\u00edkar Arbei\u00f0arafelag, H\u00f3sv\u00edk \nG\u00f8tu Arbei\u00f0arafelag, G\u00f8ta \nFuglafjar\u00f0ar Arbei\u00f0smannafelag, Fuglafj\u00f8r\u00f0ur\nFuglafjar\u00f0ar Arbei\u00f0skvinnufelag, Fuglafj\u00f8r\u00f0ur \nFiskepigernes Fagforening, Tv\u00f8royri\nEi\u00f0is Arbei\u00f0smannafelag, Ei\u00f0i\nArbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Roynd, Hvalba\nArbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Klettur, S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur\nArbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Hov, Hov\nArbei\u00f0skvinnufelagi\u00f0 V\u00f3nin, Skopun\nArbei\u00f0skvinnufelagi\u00f0 Roynd, Hvalba\nArbei\u00f0skvinnufelagi\u00f0 Fjallbr\u00fa\u00f0ur, V\u00e1gur\nArbei\u00f0skvinnufelagi\u00f0 Dr\u00f3san, \u00d8rav\u00edk \nArbei\u00f0arafelagi\u00f0 L\u00fdsing, Sk\u00e1la\n\nKeldur \n\n Halga stund, ber signing og fri\u00f0. \u00cd: J\u00f3labo\u00f0 2005\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag\nSamtak.fo\n\nYrkisfelag\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g\nArbei\u00f0smarkna\u00f0ur"}
{"id": "7891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hannes%20Olsen", "title": "J\u00f3hannes Olsen", "text": "J\u00f3hannes Olsen (15. desember 1914 - 2002) b\u00fa\u00f0i \u00ed Sandav\u00e1gi. Hann var p\u00e1pi t\u00f3naskaldi\u00f0 Kn\u00fat Olsen.\nHann var limur \u00ed n\u00f3gvum fel\u00f8gum, m.a. Sandav\u00e1gs Arbei\u00f0smannafelagi (seinni Sandav\u00e1gs Arbei\u00f0afelag), Sandav\u00e1gs Sj\u00fakrakassa (seinni V\u00e1ga Sj\u00fakrakassi), barnaverndarnevnd og sk\u00falanevnd, Bl\u00e1krossi, kirkjur\u00e1\u00f0i og F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelagi. Eisini stj\u00f3rna\u00f0i hann eina t\u00ed\u00f0 Sandav\u00e1gs sangk\u00f3ri.\n\nKeldur \n\n Halga stund, ber signing og fri\u00f0. \u00cd: J\u00f3labo\u00f0 2005\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskur k\u00f3rsangur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1914\nAndl\u00e1t \u00ed 2002"}
{"id": "7894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mount%20Everest", "title": "Mount Everest", "text": "Mount Everest (tibetanskt: \u0f47\u0f7c\u0f0b\u0f58\u0f7c\u0f0b\u0f42\u0fb3\u0f44\u0f0b\u0f58 Qomolangma, nepalskt: \u0938\u0917\u0930\u092e\u093e\u0925\u093e Sagarmatha) er h\u00e6gsta fjall \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Fjalli\u00f0 er 8.848 m h\u00f8gt og er mark millum Nepal og Tibet (Kina). Edmund Hillary \u00far N\u00fds\u00e6landi og Tenzing Norgay \u00far Nepal v\u00f3ru fyrstir upp \u00e1 toppin \u00e1 Mt. Everest, ta\u00f0 hendi hin 29. mai \u00ed 1953.\n\nLeirv\u00edkingurin Arne Vatnhamar klintra\u00f0i upp \u00e1 Mount Everest \u00ed 2014 og n\u00e1ddi toppin hin 25. mai 2014 sum tann fyrsti f\u00f8royingurin nakrant\u00ed\u00f0.\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "7910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flogm%C3%BDs", "title": "Flogm\u00fds", "text": "Flogm\u00fds (fr\u00f8\u00f0iheiti: Chiroptera) eru einastu s\u00fagd\u00fdr, i\u00f0 fl\u00fagva, og ta\u00f0 eru eini 1100 sl\u00f8g \u00ed flogm\u00fasa\u00e6ttini. 51 av teimum eru funnin \u00ed Evropa. Hesi lodnu flogd\u00fdrini ver\u00f0a skift \u00ed tveir b\u00f3lkar: T\u00e6r sm\u00e1u, sum eta kj\u00f8t, sm\u00e1flogm\u00fdsnar, og t\u00e6r st\u00f3ru, sum eta plantur, st\u00f3r-flogm\u00fdsnar. Veingirnir \u00e1 flogm\u00fasini eru tunn h\u00fa\u00f0, sum er tand \u00fat \u00edmillum \u00f3gvuliga longu kl\u00f8rnar. Veingirnir eru naknir og tunnir sum sigarettpapp\u00edr. Hon ballar teir sum eitt teppi um s\u00edn mj\u00faka kropp, t\u00e1 i\u00f0 hon fer at sova. Um dagin hanga flogm\u00fdsnar eftir h\u00f8vdinum \u00ed holum ella tr\u00f8um, t\u00e6r sova ella sn\u00e1ka s\u00e6r. Sl\u00f8gini \u00ed \u00datnor\u00f0ri liva \u00f8ll av skord\u00fdrum, men a\u00f0rasta\u00f0ni eta tey sera ymiska f\u00f8\u00f0i sum skri\u00f0d\u00fdr, frukt, sm\u00e6rri s\u00fagd\u00fdr og fisk. T\u00e6r s\u00fagva so miki\u00f0 sum upp \u00ed ein eggjakopp av bl\u00f3\u00f0i hv\u00f8rja n\u00e1tt. Flestu flogm\u00fdsnar fl\u00fagva \u00ed myrkri, og sj\u00e1lvt um t\u00e6r hava eygu, st\u00fdra t\u00e6r vi\u00f0 h\u00f8gum lj\u00f3\u00f0bylgjum, sum menniskju \u00ed flestum f\u00f8rum ikki hoyra. Vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0bylgjum kunnu t\u00e6r st\u00fdra uttan um alt, i\u00f0 for\u00f0ar teimum \u00e1 lei\u00f0ini, og hv\u00f8rt flogm\u00fasaslag hevur s\u00edna egnu lj\u00f3\u00f0mynd. T\u00ed er ta\u00f0 m\u00f8guligt hj\u00e1 okkum at kenna sl\u00f8gini aftur \u00e1 lj\u00f3\u00f0myndini.\n\nFlogm\u00fas hava veri\u00f0 til \u00ed umlei\u00f0 70 mill. \u00e1r. St\u00f8rsta flogm\u00fasin \u00ed heminum er maleisiski flogrevurin. Flogi\u00f0 er l\u00edka breitt sum ein bilur - 1,5 m. Hann etur fruktir og bl\u00f3mus\u00e1\u00f0. Minsta flogm\u00fasin er humlufluguflogm\u00fasin. Hon er bara 3 cm long og vigar 2 gramm.\n\nFlogm\u00fds \u00ed F\u00f8royum \n\nEin grein \u00far altj\u00f3\u00f0a t\u00ed\u00f0arritinum Acta Chiropterologica hevur savna\u00f0 allar flogm\u00fds, sum eru s\u00e6ddar \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num. Hetta er gj\u00f8rt \u00ed samstarvi millum granskarar \u00ed Skotlandi, \u00cdslandi og F\u00f8royum. Umr\u00f8ddar eru flogm\u00fds, i\u00f0 til og vi\u00f0 2014 v\u00f3r\u00f0u s\u00e6ddar \u00ed Orknoyggjum, F\u00f8royum, \u00cdslandi, Hetlandi og \u00e1 boripallum \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num. 12 ymisk sl\u00f8g eru greina\u00f0. F\u00fdra sl\u00f8g eru komin \u00far Nor\u00f0uramerika til \u00cdslands, me\u00f0an hini \u00e1tta sl\u00f8gini eru evropeisk. Av teimum 12 sl\u00f8gunum eru fimm ymisk funnin \u00ed F\u00f8royum.\n\nTann fyrsta fr\u00e1bo\u00f0anin um flogm\u00fas \u00ed F\u00f8royum kom fr\u00e1 Ey\u00f0uni Winther \u00ed 1964 \u00e1 Tr\u00f8\u00f0um \u00e1 Sandi. Men tali\u00f0 \u00e1 s\u00e6ddum flogm\u00fasum er vaksi\u00f0 tey seinastu tr\u00edati \u00e1rini. \u00cd 2010 h\u00f8vdu vit eina innr\u00e1s av flogm\u00fasum \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 minst 45 v\u00f3r\u00f0u s\u00e6ddar. \u00c1lei\u00f0 70 ymiskar fr\u00e1bo\u00f0anir um flogm\u00fds komu hetta \u00e1ri\u00f0. Flestu flogm\u00fds hava veri\u00f0 s\u00e6ddar um heysti\u00f0, f\u00e6rri um v\u00e1ri\u00f0.\n\nTey fimm sl\u00f8gini, i\u00f0 eru funnin \u00ed F\u00f8royum:\n\n Tr\u00f8llflogm\u00fas (Pipistrellus nathusii) er funnin minst 17 fer\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum. Flogm\u00fasin er kl\u00f8n, long, 44-48 mm., og vigar bara 6-9 gramm. \u00datbrei\u00f0slan er mest \u00ed landsynningspartinum av Su\u00f0urevropa, men slagi\u00f0 hevur breitt seg nor\u00f0ur eftir, og eigur \u00ed dag b\u00e6\u00f0i \u00ed Danmark og St\u00f3ra Bretlandi.\n H\u00fdggiflogm\u00fas (Vespertilio murinus) er funnin tv\u00e6r fer\u00f0ir her. Kroppurin er 55-63 mm. langur og vigar 12-14 gramm. H\u00fdggiflogm\u00fasin er tann n\u00e6stvanligasta \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum aftan \u00e1 tr\u00f8llflogm\u00fasina. Finst eins og tr\u00f8llflogm\u00fasin mest \u00ed landsynningspartinum \u00ed Evropa, men t\u00f3 eisini \u00ed sy\u00f0ra parti av b\u00e6\u00f0i Norra og Sv\u00f8r\u00edki.\n Nor\u00f0flogm\u00fas (Eptesicus nilssonii) er s\u00e6dd eina fer\u00f0. Kroppurin er 48-54 mm. og vigar 8-13 gramm. Nor\u00f0flogm\u00fasin er tann vanligsta flogm\u00fasin \u00ed Nor\u00f0urlondum og er funnin heilt nor\u00f0ur til p\u00f3lkringin.\n Ni\u00f0uflogm\u00fas (Eptesicus serotinus) er somulei\u00f0is bara s\u00e6dd eina fer\u00f0. Ni\u00f0uflogm\u00fasin er eitt sindur st\u00f8rri enn nor\u00f0flogm\u00fasin. Kroppurin er 62-88 mm. langur og vigar 17-35 gramm. Flogm\u00fasin var funnin \u00ed eini timburgoymslu. Ni\u00f0uflogm\u00fasin livir annars \u00ed \u00f8llum Evrasia nor\u00f0ur til 55 \u00b0.\n Leislerflogm\u00fas (Nyctalus leisleri) er eisini bara s\u00e6dd eina fer\u00f0 her. Hetta er ein st\u00f3r flogm\u00fas vi\u00f0 einum kroppi millum 54-64 mm. og eini vekt, sum er 14-20 gramm. Flogm\u00fasin er ikki vanlig og finst mest \u00ed \u00cdrlandi, Onglandi og nor\u00f0ur til Skotlands, har hon eisini er sj\u00e1ldsom. Hetta slagi\u00f0 fl\u00fdgur eisini um dagin.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nS\u00fagdj\u00f3r\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "7912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regnsk%C3%B3gur", "title": "Regnsk\u00f3gur", "text": "Regnsk\u00f3girnir reinsa luftina og vatni\u00f0, og dyggur heiliv\u00e1gur at gr\u00f8\u00f0a sj\u00fakur ver\u00f0ur gj\u00f8rdur \u00far regnsk\u00f3garplantum. Regnsk\u00f3girnir eru \u00f3gvuliga t\u00fddningarmiklir \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, men teir minka hv\u00f8nn dag - av sk\u00f3garvinnu og landb\u00fana\u00f0i. Vit mega vir\u00f0a og verja hesar sk\u00f3gir og fj\u00f8lbroytta d\u00fdrameingi\u00f0 \u00ed teimum. St\u00f8rstu regnsk\u00f3garnir ur heimin eru kring Mi\u00f0- og Su\u00f0uramerika (Amasonas).\n\nD\u00fdrameingi \nMeiri enn helvtin av \u00f8llum d\u00fdrum \u00ed heminum er \u00ed Amasonlendinum \u00ed Su\u00f0uramerika. Alskyns d\u00fdr liva \u00ed tropusk\u00f3gunum. Flestu teirra eru b\u00e6\u00f0i stygg og st\u00f8kkin og duga duga avbera v\u00e6l at kr\u00f3ga seg \u00ed sk\u00f3ginum. Rey\u00f0tenningurin hevur met fyri at vera r\u00e6\u00f0uligasti fiskur \u00ed heminum. \u00cd 1981 var\u00f0 sagt fr\u00e1, at ein torva leg\u00f0ist \u00e1 og \u00e1t eini 300 f\u00f3lk, t\u00e1 i\u00f0 ein ovfyltur b\u00e1tur sakk \u00e1 Obidos\u00e1 \u00ed Brasil. Allir tenningar eru ikki vandamiklir - bara 4 av 18 sl\u00f8gum leggjast \u00e1 f\u00f3lk.\n\nVe\u00f0urlag \nTropisku regnsk\u00f3girnir eru b\u00e1\u00f0umegin mi\u00f0kring - kringin, i\u00f0 er um mi\u00f0juna \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, sum eitt belti. Ongasta\u00f0ni eru so g\u00f3\u00f0 gr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi til sk\u00f3garv\u00f8kstur sum her, t\u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 er so heitt og v\u00e1tligt. Lett er hv\u00f8nn dag at siga, hvussu ve\u00f0ri\u00f0 ver\u00f0ur - heitt, slavi\u00f0 og oysregn. Summasta\u00f0ni \u00ed regnsk\u00f3gunum regnar 4 m um \u00e1ri\u00f0, og hitin er alt\u00ed\u00f0 \u00far 24C* upp \u00ed 27C*.\n\nD\u00fdravernd \nSummi d\u00fdr \u00ed regnsk\u00f3ginum eru h\u00f3tt, og bara heilt f\u00e1 av teimum eru eftir \u00ed heiminum. Hesi d\u00fdr mega ver\u00f0a vard, skulu tey ikki doyggja \u00fat.\n\nVert at vita \n Um bara 7% av allari j\u00f8r\u00f0ini veksur regnsk\u00f3gur.\n St\u00f8rsta tropiska regnsk\u00f3gar\u00f8ki \u00ed heminum er \u00ed Amasonlendinum \u00ed Su\u00f0uramerika.\n J\u00f8r\u00f0ildi\u00f0 \u00ed regnsk\u00f3gunum er grunt, vanliga bara einar 10 cm, men har vaksa n\u00f8kur av h\u00e6gstu tr\u00f8um \u00ed heiminum.\n Meiri enn helvtin av \u00f8llum d\u00fdrum \u00ed heiminum liva \u00ed regnsk\u00f3gunum.\n Hv\u00f8nn dag ver\u00f0ur komi\u00f0 fram \u00e1 \u00f3kend skord\u00fdr \u00ed regnsk\u00f3ginum.\n D\u00fdral\u00edvi\u00f0 \u00ed tropuregnsk\u00f3gunum er fj\u00f8lbroyttari enn nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n Gorillur\n Orangutangur\n Su\u00f0uramerika\n\nRegnsk\u00f3gur"}
{"id": "7922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henrik%20Ibsen", "title": "Henrik Ibsen", "text": "Henrik Johan Ibsen (20. mars 1828 \u00ed Skien, Telemark - 23. mai 1906 \u00ed Kristiania) var ein norskur rith\u00f8vundur.\n\n\u00datgivi\u00f0: \n 1864: Kongs-Emnerne\n 1866: Brand\n 1867: Peer Gynt\n 1869: De Unges Forbund\n 1873: Kejser Og Galil\u00e6er\n 1877: Samfundets St\u00f8tter\n 1879: Et Dukkehjem (\u00e1 f\u00f8royskum: Eitt Dukkuheim)\n 1881: Gengangere\n 1882: En Folkefiende\n 1884: Vildanden\n 1886: Rosmersholm\n 1888: Fruen Fra Havet\n 1890: Hedda Gabler\n 1892: Byggmester Solness\n\nNorskir rith\u00f8vundar\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1828\nAndl\u00e1t \u00ed 1906"}
{"id": "7923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/USA", "title": "USA", "text": "Sameindu Statirnir \u00ed Amerika (stytt SSA; alment enskt heiti: United States of America, stytt USA, eisini America frambori\u00f0  ) ella Sameindu Statirnir (\u00e1 enskum United States, stytt U.S.) er heimsins tri\u00f0st\u00f8rsta land, b\u00e6\u00f0i \u00ed st\u00f8dd (minni enn Kanada og Russland) og f\u00f3lkatali (f\u00e6rri enn \u00ed India og \u00ed Kina). Landi\u00f0 er b\u00fdtt \u00ed 50 lutstatir, eindardistrikti\u00f0 Washington DC (sum eisini er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur) og fleiri partar handan hav. Av teimum er oyggin Puerto Riko \u00ed Karibiska havinum st\u00f8rsti parturin og har ta\u00f0 b\u00fagva flest f\u00f3lk. A\u00f0rar oyggjar, sum USA eigur, eru t. d. Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar, Amerikanska S\u00e1moa, Guam, Nor\u00f0urmarianoyggjar og n\u00f3gvar oyggjar vi\u00f0 ongum f\u00f3lki (t. d. Midwayoyggjar, Palmyraoyggj, Johnstonoyggj, Bakeroyggj, Wakeoyggj, Howlandoyggj, v. fl.). \u00c1 mongum oyggjum eru amerikanskar herna\u00f0arst\u00f8\u00f0ir. S\u00ed\u00f0ani 1898 hevur USA havt eina st\u00f3ra marinust\u00f8\u00f0 \u00e1 Kuba \u2013 Guant\u00e1namofl\u00f3gvi. Guant\u00e1namofl\u00f3gvin hevur serligan leiklut og ver\u00f0ur st\u00fdrdur av amerikonsku verjuni. \n\nUSA er heimsins m\u00e1ttmiklasta  og r\u00edkasta land (BT\u00da) . St\u00f3rt tilfeingi av kilo, olju og steinsl\u00f8gum, umframt \u00f3gvisliga tilflytingin \u00ed 19. og 20. \u00f8ld, hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0satvoldin til br\u00e1\u00f0a v\u00f8ksturin \u00ed \u00eddna\u00f0inum og g\u00f3\u00f0u l\u00edvskorini. Amerikonsk v\u00f8ra og amerikonsk mentan eru n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum kend um allan heimin. Marki\u00f0 \u00edmillum USA og Kanada er heimsins longsta \u00f3varda landamark . New York City \u00ed New York er st\u00f8rsti b\u00fdur, har b\u00fagva 8 milli\u00f3nir f\u00f3lk, s\u00ed\u00f0an eru ta\u00f0 Los Angeles \u00ed Kalifornia og Chicago \u00ed Illinois. Landslagi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt, her eru oy\u00f0imerkur, sk\u00f3gir, sl\u00e6ttlendi, grasfl\u00f8tur og h\u00f8g fj\u00f8ll. \n\nEftir at USA \u00ed 1776 fekk fullveldi fr\u00e1 Bretlandi, bleiv USA eitt av fyrstu moderna\u00f0u og umbo\u00f0anarf\u00f3lkar\u00e6\u00f0um \u00ed heiminum. Upprunaliga politiska skipanin var eitt samveldi millum statirnar. Eftir n\u00f3gv kjak var\u00f0 eitt mi\u00f0sett st\u00fdri sett \u00ed sta\u00f0in; hetta var \u00ed 1789. \u00cd 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u fleiri n\u00fdggir statir tiknir upp\u00ed, antin av fr\u00edum vilja ella eftir kr\u00edggj, og USA vaks vestureftir og su\u00f0ureftir (j\u00f8r\u00f0 \u00ed Meksiko) \u00e1 Nor\u00f0uramerikanska meginlandinum. Tv\u00e6r st\u00f3rar kreppur me\u00f0an hetta var\u00f0, v\u00f3ru borgarakr\u00edggi\u00f0 (1861-1865) og Depressi\u00f3nin Mikla (1929-1939). Eftir Anna\u00f0 heimskr\u00edggj var USA onnur av tveimum risaveldum; hin var Sovjetsamveldi\u00f0. Hesar b\u00e1\u00f0ar risaveldirnar str\u00edddust n\u00f3gv gj\u00f8gnum ta\u00f0 Kalda kr\u00edggi\u00f0. Eftir at Kalda kr\u00edggi\u00f0 \u00ed 1991 enda\u00f0i \u00f3avgj\u00f8rt, upploystist Sovjetsamveldi\u00f0 og USA var einasta risaveldi eftir.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Amerikonsk s\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed USA v\u00f3ru indi\u00e1nar. \u00cd 17. \u00f8ld komu f\u00f3lk \u00far ymsum hera\u00f0shornum at seta b\u00fagv. Bretar, skotar og \u00edrar komu \u00e1 eysturstrondina, fraklendingar at teimum st\u00f3ru v\u00f8tnunum, og spani\u00f3lar \u00ed \u00fatsynningslendi\u00f0. \u00cd 18. \u00f8ld misti Frakland s\u00edni hj\u00e1lond. Hesi londini komu n\u00fa undir bretskt vald. Um sama mundi\u00f0 komu fyrstu tr\u00e6lirnir til Amerika. Naka\u00f0 upp \u00ed 18. \u00f8ld, t\u00e1 i\u00f0 l\u00edti\u00f0 lendi var eftir, v\u00f3r\u00f0u vi\u00f0urskiftini millum indi\u00e1nar og hj\u00e1landaf\u00f3lki\u00f0 \u00f3gvuliga ring. \n\nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Beringssundi\u00f0 var ikki til fyri 20.000-30.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Ta\u00f0 var landfast \u00edmillum \u00c1sia og Amerika. Vei\u00f0imenn og savnarar komu \u00far \u00c1sia henda vegin. Hetta f\u00f3lkaslagi\u00f0 f\u00f3r um alt Amerika og var ey\u00f0kent. Sl\u00e6tt, svart h\u00e1r og rey\u00f0br\u00fanan h\u00fa\u00f0arlit. Tey v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0 indi\u00e1nar, t\u00ed Kolumbus helt, at hann var komin til India. \n\nFyri 10.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani komu onnur f\u00f3lkasl\u00f8g sama veg, og b\u00fasettust har nor\u00f0uri \u00ed kuldalondunum \u00ed Amerika. Hetta eru forfedrarnir hj\u00e1 inuittum. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at einar 15-20 milli\u00f3nir indi\u00e1nar v\u00f3ru \u00ed \u00f8llum Amerika, t\u00e1 i\u00f0 Kolumbus kom hagar \u00ed 1492. Av teimum v\u00f3ru bara 2 milli\u00f3nir \u00ed USA. \n\n\u00cd USA v\u00f3ru einir 300 \u00e6ttarb\u00f3lkar, og teir tala\u00f0u 200 ymisk m\u00e1l. Lendi\u00f0 vestan fyri Mississippi vestur \u00edm\u00f3ti Klettafj\u00f8llum var grasfl\u00f8ta. Vanliga ver\u00f0ur hon kalla\u00f0 prerian, og har b\u00fa\u00f0i l\u00edti\u00f0 f\u00f3lk. Nakrir \u00e6ttarb\u00f3lkar b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00fatja\u00f0aranum, teir livdu av j\u00f8r\u00f0ini og vei\u00f0i. \n\nTey flestu hildu l\u00edti\u00f0 um indi\u00e1nar. J\u00fast sum um afrikanar. \"Einasti g\u00f3\u00f0i indi\u00e1nin er ein dey\u00f0ur indi\u00e1ni\". Solei\u00f0is t\u00f3k ein generalur til, hann hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed fleiri bard\u00f8gum \u00edm\u00f3ti indi\u00e1num . \n\n\u00cd sk\u00f3garlendunum eystanfyri livdu indi\u00e1nskir \u00e6ttarb\u00f3lkar, sum vit hava s\u00e6\u00f0 \u00ed cowboyfilmum og lisi\u00f0 um \u00ed b\u00f3kum: Mohikanar, huronar, irokesar og shavahoar. \u00cd sk\u00f3gunum v\u00f3ru n\u00f3gv r\u00e1dj\u00f3r, bjarnir, hj\u00f8rtir, elgar og b\u00e6vrar. Eisini var ovmiki\u00f0 av fugli og fiski. \u00cd hesum filmunum og b\u00f3kunum v\u00f3ru f\u00e1ir indi\u00e1nar, sum nakar dugur var \u00ed. Nevnast kann, at \u201dHjartarf\u00f3tur\u201d var ein av f\u00e1u hetjunum. \u00cd flestu f\u00f8rum v\u00f3ru teir l\u00fdstir sum bl\u00f3\u00f0tystir r\u00e1nsmenn bara vi\u00f0 einum \u00ed huga \u2013 at skr\u00e6\u00f0a h\u00fa\u00f0ina av h\u00f8vdinum \u00e1 teimum hv\u00edtu. Heilt upp at okkara d\u00f8gum hevur l\u00edti\u00f0 veri\u00f0 skriva\u00f0 um, hvussu teir hv\u00edtu t\u00f3ku land teirra. \n\n\u00c1 mangan h\u00e1tt v\u00f3ru teir hv\u00edtu betur fyri, men indi\u00e1narnir st\u00f3\u00f0u ikki aftari, sum fleiri hildu. Ikki dugdu teir at gera jarn, men mentanarliga v\u00f3ru teir ikki aftari. Teir yrktu, m\u00e1la\u00f0u, h\u00f8vdu s\u00edna egnu tr\u00fagv, og felagsskapurin var g\u00f3\u00f0ur. Indi\u00e1narnir livdu so t\u00e6tt upp at n\u00e1tt\u00faruni og vistu, hvussu teir skuldu f\u00e1a gagn burtur \u00far henni. \n\nFyrst \u00ed 18. \u00f8ld komu fleiri og fleiri indi\u00e1nar \u00fat \u00e1 grasfl\u00f8tuna. Bisonin var\u00f0 mest veiddur, t\u00ed av honum var ovmiki\u00f0. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 70 milli\u00f3nir bisonar v\u00f3ru til \u00e1 grasfl\u00f8tuni \u00ed USA. Ein fullvaksin bisonur viga\u00f0i o.u. 1100 kilo, og av honum fingu indi\u00e1nar alt ta\u00f0, teimum n\u00fdttist. Kj\u00f8ti\u00f0 og avro\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u etin. Skinni\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt til tj\u00f8ld, kl\u00e6\u00f0i, mokkasinir og togverk. Spengurnar v\u00f3r\u00f0u n\u00fdttar til tr\u00e1\u00f0 og bogastreingir. Beini\u00f0 til kn\u00edvar og \u00f8rvaroddar. \u00dar kleyvum og hornum gj\u00f8rdu teir l\u00edm, og \u00ed vombini goymdu teir vatn. Myrkjuna turka\u00f0u teir at brenna. \u00cd g\u00f3\u00f0um samstarvi millum ross og vei\u00f0imann bar til hj\u00e1 100 indi\u00e1num at fella 300-500 bisonoksar um t\u00edman. Teir veiddu bara vi\u00f0 boga og p\u00edli. F\u00f3r nakar \u00e1 vei\u00f0ifer\u00f0 einsamallur, var\u00f0 hann revsa\u00f0ur. \u00c1 vei\u00f0ifer\u00f0um hild uteir saman. \n\nIndi\u00e1nasamfel\u00f8gini \u00ed USA v\u00f3ru sm\u00e6rri enn tey \u00ed Meksiko og Peru. Men fleiri fer\u00f0ir var\u00f0 roynt at ganga saman \u00ed st\u00f8rri eindir. Kendast man vera irokesasamgongan, sum var sterkast um 1700. Fyri betur at kunna standa \u00edm\u00f3ti \u00e1gangi uttan\u00edfr\u00e1, v\u00f3ru 5 \u00e6ttarb\u00f3lkar gingnir saman \u00ed eina samgongu. Hv\u00f8r \u00e6ttarb\u00f3lkur hev\u00f0i egi\u00f0 sj\u00e1lvst\u00fdri, men \u00ed serligum felagsm\u00e1lum, og t\u00e1 i\u00f0 trupulleikar t\u00f3ku seg upp vi\u00f0 a\u00f0rar \u00e6ttarb\u00f3lkar, var\u00f0 pr\u00e1ta\u00f0 saman til trupulleikarnir v\u00f3ru loystir. \n\nIrokesar h\u00f8vdu st\u00f3ra vir\u00f0ing fyri konuf\u00f3lki. R\u00e6tturin at arva var fr\u00e1 mammuni. Hon hev\u00f0i eisini eitt or\u00f0 at siga, t\u00e1 i\u00f0 h\u00f8vdingar v\u00f3r\u00f0u valdir ella v\u00f3r\u00f0u settir fr\u00e1. Vildi kona skiljast, gav hon manninum bo\u00f0 um at fara. Kortini var\u00f0 ma\u00f0urin verandi \u00ed grannalagnum. Konurnar v\u00f3ru eisini uppi \u00ed fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingum, og t\u00e1 i\u00f0 tey skuldu gera av, um farast skuldi \u00ed kr\u00edggj. Irokesar livdu mest av j\u00f8r\u00f0ini, men v\u00f3ru eisini d\u00fagligir vei\u00f0imenn. \n\n\u00cd Arizona, Utah, Kalifornia og Nevada v\u00f3ru eisini fleiri \u00e6ttarb\u00f3lkar, sum dyrka\u00f0u j\u00f8r\u00f0ina. Puebloindi\u00e1narnir h\u00f8vdu byrgt \u00e1ir og grivi\u00f0 veitir. T\u00e1 i\u00f0 so turkur kom, veittu teir vatni\u00f0 \u00fat \u00e1 lendi\u00f0. Puebloindi\u00e1narnir v\u00f3ru fri\u00f0arf\u00f3lk, men teir r\u00e6ddust at apasjarnar skuldu leypa \u00e1. Teir v\u00f3ru grannar.\n\nNi\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 \n\nFlestu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00ed USA \u00ed 17. og 18. \u00f8ld komu \u00far Onglandi. \u00cd Onglandi h\u00f8vdu tey mist r\u00e6ttin til j\u00f8r\u00f0ina, og s\u00f8kt var\u00f0 at mongum fyri tr\u00faarsakir. Ikki bara f\u00e1t\u00e6kraf\u00f3lk r\u00fdmdu heiman\u00edfr\u00e1. Eisini f\u00f3lk, sum ikki v\u00f3ru n\u00f8gd vi\u00f0 l\u00edvi\u00f0 heima, fluttu til USA. A\u00f0alsf\u00f3lk f\u00f3ru eisini og b\u00fasettust sunnanfyri. Har komu t\u00e6r fyrstu gr\u00f3\u00f0rarlundirnar. Nor\u00f0anfyri, har umst\u00f8\u00f0ur ikki v\u00f3ru fyri st\u00f3rum gr\u00f3\u00f0rarlundum, b\u00fasettust at kalla bara b\u00f8ndur, fiskimenn og handverkarar. \u00cd teimum puritansku samkomunum, sum vuksu \u00ed tali, var eingin st\u00e6ttarmunur, og f\u00f3lki\u00f0 livdi \u00ed fri\u00f0i og n\u00e1\u00f0um. \n\nNi\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 og indi\u00e1narnir s\u00f3tu v\u00e6l um s\u00e1tt \u00ed fyrstuni. Teir hv\u00edtu fingu g\u00f3\u00f0 r\u00e1\u00f0, hvussu teir skuldu vei\u00f0a, hvar best var at velta; men \u00ed seinnu helvt av 18. \u00f8ld, t\u00e1 i\u00f0 minni var at b\u00fdta, gj\u00f8rdust vi\u00f0urskiftini \u00f3trygg. Fraklendingar, sum mest hugsa\u00f0u um handil, h\u00f8vdu gott samband vi\u00f0 indi\u00e1narnar fyrstu t\u00ed\u00f0ina. \n\n\u00cd fyrstani var l\u00edvi\u00f0 strevi\u00f0. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 sunnanfyri visti l\u00edti\u00f0 um landb\u00fana\u00f0, og torf\u00f8rt var at \u00fatvega mat. Mong doy\u00f0u av svongd fyrst \u00ed 17. \u00f8ld, og s\u00f8gur ganga um, at summi l\u00f8gdust \u00e1 l\u00edk. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0, sum arbeiddi \u00ed gr\u00f3\u00f0rarlundunum, hev\u00f0i skriva\u00f0 undir s\u00e1ttm\u00e1la, og t\u00e1 i\u00f0 so ein t\u00ed\u00f0 var umli\u00f0in, suttust tey ni\u00f0ur sum sm\u00e1b\u00f8ndur. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 visti, at tey sv\u00f8rtu \u00far Afrika v\u00f3ru tr\u00e6lir \u00ed Su\u00f0uramerika og \u00e1 oyggjunum \u00ed Karibiahavi. \u00cd 17. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u tr\u00e6lir tiknir at arbei\u00f0a \u00ed gr\u00f3\u00f0rarlundunum. At byrja vi\u00f0 v\u00f3ru tr\u00e6lirnir \u00ed minniluta, men mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 18. \u00f8ld v\u00f3ru 170 000 tr\u00e6lir \u00ed Virginia. Hetta var um helvtin av \u00f8llum f\u00f3lkinum har. \n\nTr\u00e6lirnir, sum komu livandi um havi\u00f0, v\u00f3ru illa fyri b\u00e6\u00f0i til likams og s\u00e1lar, t\u00e1 i\u00f0 teir at enda komu til Amerika. Tey hv\u00edtu virdu teir l\u00edti\u00f0 og f\u00f3ru vi\u00f0 teimum, sum best bar til. Hesi ney\u00f0ars f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u seld \u00e1 uppbo\u00f0i og vi\u00f0farin sum dj\u00f3r. Tey, sum v\u00f3ru best fyri, f\u00f3ru fyri h\u00e6gsta bo\u00f0. Ma\u00f0ur og kona v\u00f3r\u00f0u atskild, og b\u00f8rn s\u00f3u ongant\u00ed\u00f0 foreldrini aftur. \n\nT\u00e1 i\u00f0 tr\u00e6lirnir komu hagar, teir skuldu vera, var\u00f0 merki brent \u00e1 kroppin \u00e1 teimum. Fleiri konuf\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u sett til h\u00fasligt arbei\u00f0i, sum ikki var so strevi\u00f0. Men ofta v\u00f3r\u00f0u tey fyri kynsligum \u00e1gangi fr\u00e1 eigara og \u00f8\u00f0rum arbei\u00f0ismonnum \u00ed h\u00fasinum. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, l\u00f3tu teir konuf\u00f3lk og mannf\u00f3lk b\u00fagva saman. Ta\u00f0 r\u00e1ddi um at vaksa um barnatali\u00f0, t\u00ed troti\u00f0 \u00e1 tr\u00e6lum vaks. Kortini arbeiddu flestu konuf\u00f3lkini \u00ed gr\u00f3\u00f0rarlundunum. Tey h\u00f8vdu eisini \u00e1byrgdina av, at n\u00f3g miki\u00f0 var\u00f0 dyrka\u00f0 til matna. \n\nTr\u00e6lir, sum settu seg upp \u00edm\u00f3ti eigaranum ella royndu at r\u00fdma, v\u00f3r\u00f0u har\u00f0liga revsa\u00f0ir. Ta\u00f0 var ikki \u00f3vanligt, at sl\u00edkir tr\u00e6lir v\u00f3r\u00f0u buka\u00f0ir til dey\u00f0a. \u00cd Maryland kom l\u00f3g \u00ed gildi, hon seg\u00f0i, at sl\u00f3 ein svartur ein hv\u00edtan, v\u00f3r\u00f0u oyruni skorin av honum. Men \u00ed flestu f\u00f8rum f\u00f3ru teir hampiliga vi\u00f0 tr\u00e6lunum. Eigaranum t\u00f8rva\u00f0i teir. T\u00ed vildi hann hava teir so kropsliga v\u00e6l fyri sum gj\u00f8rligt. \n\nStr\u00edggi\u00f0 var hj\u00e1 teimum hv\u00edtu, sum settu b\u00fagv \u00ed hj\u00e1londunum. Men tey livdu \u00ed \u00e1litinum og v\u00f3nini, at her h\u00f8vdu \u00f8ll ein m\u00f8guleika at koma fram og gerast lukkulig. Um ikki eydna\u00f0ist so v\u00e6l einasta\u00f0ni, so var m\u00f8guleiki at flyta vestureftir og royna eydnuna har. \n\nT\u00e6nastuf\u00f3lk, sum vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1la h\u00f8vdu bundi\u00f0 seg at vera \u00e1v\u00edsa t\u00ed\u00f0, v\u00f3ru verst fyri. Hesi f\u00f3lkini v\u00f3ru f\u00e1t\u00e6k f\u00f3lk \u00far Bretlandi. Tey m\u00e1ttu binda seg \u00ed 5-7 \u00e1r, og so var fer\u00f0in goldin. \u00c1 fer\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u tey innil\u00e6st, so at eingin m\u00f8guleiki var at r\u00fdma, angra\u00f0u tey. Tey v\u00f3r\u00f0u st\u00fava\u00f0 saman umbor\u00f0 \u00e1 skipinum, og hetta minti n\u00f3gv tr\u00e6lafer\u00f0irnar. \u00cd 1741 f\u00f3r sluppin \u201dSeaflower\u201d \u00far Belfast \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi vi\u00f0 106 f\u00f3lkum, sum h\u00f8vdu bundi\u00f0 seg vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1la. Fer\u00f0in vardi 16 vikur, og t\u00e1 i\u00f0 tey komu til Boston \u00ed Massachusetts, v\u00f3ru 46 dey\u00f0 \u00ed hungri. \n\nTey fyrstu \u00e1rini v\u00f3ru fleiri mannf\u00f3lk enn konuf\u00f3lk. Ofta v\u00f3ru l\u00fdsingar at s\u00edggja, har s\u00f8kt var\u00f0 eftir konuf\u00f3lkum. Fer\u00f0in var\u00f0 goldin, vildu t\u00e6r gifta seg vi\u00f0 ni\u00f0ursetumanninum. Ta\u00f0 bar eisini til at keypa s\u00e6r arbei\u00f0skonu, og \u00ed bl\u00f8\u00f0unum st\u00f3\u00f0 at lesa, hvat hon dugdi. Til d\u00f8mis: \u201dR\u00f8sk genta, i\u00f0 dugir v\u00e6l at seyma. Drekkur ikki og er eitt satt konubrot\u201d. \n\nN\u00f3gv konuf\u00f3lk arbeiddu ikki \u00ed teimum st\u00f3ru lundunum sunnanfyri. Men hj\u00e1 ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum nor\u00f0anfyri var ney\u00f0ugt, at konur og b\u00f8rn t\u00f3ku hond \u00ed. Tey v\u00f3r\u00f0u ofta sett at veva og spinna. \n\nAv t\u00ed at arbei\u00f0smegi treyt, fingu konuf\u00f3lk betri l\u00f8n \u00ed hj\u00e1londunum. Me\u00f0an Amerika enn var saman vi\u00f0 Onglandi, v\u00f3ru somu javnst\u00f8\u00f0ul\u00f3gir galdandi \u00ed b\u00e1\u00f0um londunum. \u00cd N\u00fdonglandi, har n\u00f3gvir puritanar b\u00fa\u00f0u, skuldi konan laga seg eftir manninum. Ma\u00f0urin kravdi, at konan skuldi vera l\u00fd\u00f0in, arbei\u00f0ssom og sparin. Gekk hon ikki undir hesar treytir, var vanlig, at tey skildust. \n\nEisini var l\u00e6ttari hj\u00e1 konuf\u00f3lkunum at f\u00e1a \u00fatb\u00fagving \u00ed hj\u00e1londunum. Tey v\u00f3ru \u00ed minniluta, og hetta gj\u00f8rdi kanska, at vir\u00f0ingin fyri teimum var st\u00f8rri.\n\nHj\u00e1londini og Bretland \n\nLes eisini greinina Amerikanska Kollveltingin\n\n\u00cd 18. \u00f8ld h\u00f8vdu hj\u00e1londini \u00ed USA minni samband vi\u00f0 Bretland enn \u00e1\u00f0ur. N\u00fdggj \u00e6ttarli\u00f0 v\u00f3ru komin, og n\u00fa v\u00f3ru flestu innflytararnir \u00edrar, skotar, t\u00fdskarar og fraklendingar. H\u00f3ast hj\u00e1londini enn v\u00f3ru undir bretskum harraveldi, hev\u00f0i tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslan ment seg. Hv\u00edtir ognarmenn valdu ting. Har var\u00f0 peningur j\u00e1tta\u00f0ur, skattur \u00e1settur og l\u00f3gir samtyktar. \n\nBretar v\u00f3ru ikki sinna\u00f0ir at lata hj\u00e1londini gera og vinna s\u00ednar egnu v\u00f8rur. Teir vildu hava \u00f3tilvirka\u00f0ar v\u00f8rur \u00far hesum londum, helst bummull. Bretska tingi\u00f0 gj\u00f8rdi av, at tollur skuldi ver\u00f0a lagdur \u00e1 allar lidnar v\u00f8rur, sum v\u00f3r\u00f0u innfluttar, til d\u00f8mis glas, papp\u00edr og v\u00edn. Men tingi\u00f0 kravdi eisini, at t\u00e6r v\u00f8rur, sum Vesturindia sendi hj\u00e1londunum, skuldu ver\u00f0a tolla\u00f0ar. \n\nTollurin f\u00f3r til Bretlands. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 var \u00ed \u00f8dini um hetta krav, og ta\u00f0 b\u00f8tti ikki um, at tingi\u00f0 samtykti l\u00f3gir, sum skuldu galda \u00ed hj\u00e1londini, h\u00f3ast tey h\u00f8vdu ikki umbo\u00f0 \u00ed bretska tinginum. \n\nD\u00fagliga var\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lt, og at enda var\u00f0 tollurin tikin av. Men kortini var\u00f0 tollur lagdur \u00e1 te, sum bretar fluttu inn og aftur seldu hj\u00e1londunum. Tollurin var\u00f0 t\u00edskil standandi sum tekin um, at bretska tingi\u00f0 t\u00f3k s\u00e6r r\u00e6ttin at skatta hj\u00e1londini. \n\n\u00cd 1773 f\u00f3ru nakrir bostonb\u00fagvar, \u00edlatnir sum ind\u00e1nar, umbor\u00f0 \u00e1 tr\u00fd skip, sum v\u00f3ru fermd vi\u00f0 tei, og tveittu alt fyri bor\u00f0. Vi\u00f0urskiftini, millum ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 og bretar, gj\u00f8rdust n\u00fa sera \u00e1lvarslig. \n\nTvey \u00e1r seinni brast fr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0 \u00e1, og 4. juli 1776 samtykti tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 fyribils Amerikonsku Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingina. Trettan hj\u00e1lond h\u00f8vdu tiki\u00f0 loysing fr\u00e1 Bretlandi. \n\nKr\u00edggi\u00f0 vardi \u00ed 5 \u00e1r. Ein tri\u00f0ingur av f\u00f3lkinum stu\u00f0la\u00f0i bretum, ein tri\u00f0ingur var uttanvelta\u00f0ur, og ein tri\u00f0ingur var beinlei\u00f0is vi\u00f0 \u00ed str\u00ed\u00f0num fyri loysing. Ta\u00f0 v\u00f3ru serliga handilsmenn, i\u00f0 s\u00f3u fyri s\u00e6r teir st\u00f3ru fyrimunur at kvetta vi\u00f0 Bretland. Flestu indi\u00e1nsku \u00e6ttarb\u00f3lkarnir hj\u00e1lptu bretum, og Frakland, gamli f\u00edggindi Bretlands, stu\u00f0la\u00f0i ni\u00f0ursetuf\u00f3lkinum. Bretar h\u00f8vdu eisini leiguhermenn \u2013 20 000 t\u00fdskarar v\u00f3ru \u00ed ein g\u00f3\u00f0seigari \u00far Virginia, st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri hj\u00e1landaherinum. \n\nSkamt eftir, at Amerikanski Fr\u00e6lsisbardagin \u00edm\u00f3ti bretum var brostin \u00e1, \u00fatnevndi tingi\u00f0 \u00ed hj\u00e1londunum herovastin George Washington \u00far Virginia sum h\u00e6gstr\u00e1\u00f0andi fyri herinum. Hann rak bretar \u00far Boston, og fyri tingini var hetta tekin um formliga at loysa seg fr\u00e1 bretska yvirvaldsr\u00e6ttinum. Hin 4. juli g\u00f3\u00f0t\u00f3k Kongressin Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingina, sum umbo\u00f0smenn fyri \u00f8ll 13 hj\u00e1londini h\u00f8vdu skriva\u00f0 undir. Hon seg\u00f0i, at sameindu hj\u00e1londini v\u00f3r\u00f0u og skuldu ver\u00f0a fr\u00e6ls og \u00f3heft r\u00edki. Kr\u00edggi\u00f0 vardi \u00ed 5 \u00e1r, men Washington og herli\u00f0 hansara vunnu flestu bardagarnar. \n\nEin g\u00e1vur\u00edkur, dugandi ungur tingma\u00f0ur \u00far Virginia, Thomas Jefferson (13. apr\u00edl 1743 \u2013 4. juli 1826), skriva\u00f0i Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingina. Sum fyrimynd hev\u00f0i hann hugsanina hj\u00e1 enska heimspekinginum John Locke (29. august 1632 \u2013 28. oktober 1704), sum seg\u00f0i politiska valdi\u00f0 gera s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 um tilverur\u00e6tt teirra, fr\u00e6lsi og \u2013 skoytti Jefferson upp\u00ed \u2013 eydnu. Hann skr\u00e1setti misbrotini Bretlandskongur hev\u00f0i gj\u00f8rt, og seg\u00f0i hann hava broti\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lan vi\u00f0 tegnar s\u00ednar \u00ed hj\u00e1londunum. \u00d8ll ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini vildu ikki hava fr\u00e6lsi. Mong av teimum kongstr\u00fagvu fluttu til Kanada. Hugsanin um, at \u00f8ll skuldu vera fr\u00e6ls, fekk summi f\u00f3lk at str\u00ed\u00f0ast fyri, at tr\u00e6lirnir eisini skuldu gerast fr\u00e6lsir. \u00c1 eysturstrondini \u00ed USA var\u00f0 tr\u00e6lahaldi\u00f0 tiki\u00f0 av vi\u00f0 l\u00f3g \u00ed 1804. \n\nUndir Fr\u00e6lsisbardaganum fingust konuf\u00f3lk \u00ed hj\u00e1londunum vi\u00f0 arbei\u00f0i, sum f\u00f3lk flest bara hildu vera mannf\u00f3lkaarbei\u00f0i burturhav til d\u00f8mis Molly Pitcher i\u00f0 str\u00edddist \u00e1 v\u00edgv\u00f8llinum. \n\nLond \u00ed Evropa n\u00fdttu amerikonsku grundl\u00f3gina sum fyrimynd. Hesir tankar um fr\u00e6lsi og sj\u00e1lvbjargni birtu n\u00fdggja v\u00f3n hj\u00e1 teimum, sum vildu hava einaveldiskongarnar settar fr\u00e1. Men Amerikanska Kollveltingin broytti ikki st\u00f3rvegis vi\u00f0urskiftini hj\u00e1 teim sv\u00f8rtu. Tey v\u00f3ru enn tr\u00e6lir, og indi\u00e1nar m\u00e1ttu framvegis lata lendi. Heldur ikki konuf\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i somu r\u00e6ttindi sum mannf\u00f3lki\u00f0. \n\n\u00c1 v\u00e1ri 1781, eftir bardagan \u00edmillum bretsk og amerikansk herli\u00f0 vi\u00f0 Guilford Court House \u00ed North Carolina, gav Corwallis herovasti hj\u00e1 bretsku herli\u00f0unum bo\u00f0 um at taka seg aftur til Yorktown \u00ed Virginia. Amerikanski herurin stongdi allar lei\u00f0ir til Yorktown, og bretsku herli\u00f0ini fingu hv\u00f8rki \u00fatger\u00f0 ella ney\u00f0synjarv\u00f8rur. \u00cd oktober gav Cornwallis seg upp \u00ed hendurnar \u00e1 Washington herovasta, og kr\u00edggi\u00f0 var av. \u00cd fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingunum \u00ed Par\u00eds \u00ed 1783 v\u00f3r\u00f0u hj\u00e1londini, ella USA, vi\u00f0urkend sum fr\u00e6lst r\u00edki. Mangir trupulleikar b\u00ed\u00f0a\u00f0u n\u00fdggja r\u00edkinum. Samveldisstj\u00f3rnin var veik. \u00cd mai 1787 bu\u00f0u tingini \u00f8llum sambandssr\u00edkjunum til fundar at evna til eina st\u00fdrisskipanarl\u00f3g. \u00c1 fundinum var\u00f0 gj\u00f8rd tann sterka st\u00fdrisskipanin, sum enn er galdandi \u00ed USA.\n\nBorgarakr\u00edggj \nLes eisini greinina Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0\n\nH\u00f8vu\u00f0svinnan \u00ed nor\u00f0urr\u00edkjunum \u00ed USA var \u00eddna\u00f0ur, og tr\u00e6lahaldi\u00f0 var avtiki\u00f0. \u00cd su\u00f0urr\u00edkjunum var landb\u00fana\u00f0ur h\u00f8vu\u00f0svinna og tr\u00e6lirnir gj\u00f8rdu enn mesta arbei\u00f0i\u00f0 \u00e1 g\u00f8r\u00f0unum. \u00cd 1860 var\u00f0 Abraham Lincoln (12. februar 1809 \u2013 15. apr\u00edl 1865) valdur forseti. Hann s\u00fdttu fyri, at tr\u00e6lahald skuldi brei\u00f0a seg \u00ed \u00f8kjunum vestanfyri. Sjey su\u00f0urr\u00edki, sum st\u00fardu fyri, at Lincoln f\u00f3r at geva \u00f8llum tr\u00e6lum \u00ed USA fr\u00e6lsi, t\u00f3ku seg \u00far sambansr\u00edkinum og stovna\u00f0u Sameindu Amerikonsku Su\u00f0urr\u00edkini (CSA). \u00cd apr\u00edl 1861 var fyrsti samanbresturin vi\u00f0 Fort Sumter \u00ed South Carolina. F\u00fdra r\u00edki afturat f\u00f3ru \u00ed part vi\u00f0 uppreistrarmonnunum, og kr\u00edggj brast \u00e1 \u00edmillum nor\u00f0ur og su\u00f0ur. \u00cd fyrstuni vunnu su\u00f0urr\u00edkin \u2013 til d\u00f8mis vi\u00f0 Stonewall Jackson (21. januar 1824 \u2013 10. mai 1863) \u2013 \u00e1 odda, men nor\u00f0urr\u00edkini h\u00f8vdu fleiri hermenn og v\u00f3ru betur \u00fatgj\u00f8rdir. Teir avbyrgdu havnirnar \u00ed su\u00f0urr\u00edkinum, og sum fr\u00e1 lei\u00f0, m\u00e1ttu su\u00f0urr\u00edkini dv\u00edna og \u00ed 1865 leg\u00f0i herovasti teirra, Robert E. Lee (19. januar 1807 \u2013 12. oktober 1870), v\u00e1pnini. Fleiri enn 600 000 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv. \u00cd 1865 t\u00f3ku tingini undir vi\u00f0 yvirl\u00fdsingini um, at allir tr\u00e6lir v\u00f3ru fr\u00e6lsir. \n\nGrundarlagi\u00f0 undir b\u00faskapinum \u00ed su\u00f0urr\u00edkjunum var bummull, og teir, sum \u00e1ttu bummullarlundirnar, h\u00f8vdu har\u00f0liga br\u00fak fyri tr\u00e6lunum. Tey hv\u00edtu fyri sunnan tv\u00edhildu um hesa samfelgsskipan, men sluppu ikki at var\u00f0veita hana, og t\u00e1 i\u00f0 borgarastr\u00ed\u00f0i\u00f0 var av, var\u00f0 tr\u00e6lahald banna\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3g - \u00cd januar 1863 var\u00f0 tr\u00e6lahald banna\u00f0 vi\u00f0 \"the\nEmancipation Proclamation\". Fr\u00e6lsisloysingin gav teimum r\u00e6tt til egi\u00f0 arbei\u00f0i og r\u00e6ttin til at eiga j\u00f8r\u00f0, men ta\u00f0 v\u00f3ru st\u00f3rir trupulleikar kn\u00fdttir at hesum fr\u00e6lsi, tey v\u00f3ru \u00f3l\u00e6rd og tey flestu v\u00f3ru analfabetar. Fr\u00e6lsir tr\u00e6lir fingu j\u00f8r\u00f0 at velta \u00ed, men \u00e1ttu hv\u00f8rki ambo\u00f0 ella s\u00e1\u00f0, og kor teirra v\u00f3ru l\u00edti\u00f0 fr\u00e6gari enn frammanundan. \n\nBorgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed USA var \u00ed mongum lutum l\u00edkt kr\u00edggjunum \u00ed 20. \u00f8ld: jarnbreytir og st\u00e1lskip h\u00f8vdu alst\u00f3ran t\u00fddning, t\u00e1 i\u00f0 hermenn og \u00fatger\u00f0 skuldi ver\u00f0a flutt; b\u00e1\u00f0ir partar gj\u00f8rdu st\u00f3rar fangalegur, har mangir hermenn doy\u00f0u, helst av bl\u00f3\u00f0s\u00f3tt; heryvirmenninir sendu t\u00fd\u00f0andi bo\u00f0 um fjarritaran; bl\u00f8\u00f0ini greiddu n\u00e1greiniliga fr\u00e1 kr\u00edgnum, og myndir v\u00f3r\u00f0u tiknar av r\u00e6\u00f0uleikunum \u00e1 v\u00edgv\u00f8llinum.\n\nFramgongd \n\nSeinna helming \u00ed 19. \u00f8ld b\u00fasettu fleiri milli\u00f3nir f\u00e1t\u00e6kir amerikanarar og innflytarar \u00far Evropa seg vestan fyri Mississippi. V\u00f3nr\u00edkir gullgravarar f\u00f3ru til Kalifornia, har gull var\u00f0 funni\u00f0 \u00ed 1848, og st\u00f3rb\u00f8ndur l\u00f8gdu lendi inn \u00e1 grasfl\u00f8tunum og hildu st\u00f3r neytafylgi. Ta\u00f0 var l\u00f3gin Homestead Act fr\u00e1 1862, sum eggja\u00f0i b\u00f3ndunum at fara vestureftir. B\u00f8ndur fingu um 650 000 m\u00b2 at velta, og t\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu dyrka\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina \u00ed 5 \u00e1r, \u00e1ttu teir hana. Arbei\u00f0arar l\u00f8gdu jarnbreytir til Kyrrahav, og vi\u00f0 jarnbreytini enn fleiri arbei\u00f0arar og gr\u00f8\u00f0in var\u00f0 flutt til marka\u00f0irnar. \n\nSt\u00f3r framgongd var \u00ed \u00eddna\u00f0inum \u00ed USA \u00edmillum 1900-1919. H\u00f3ast landi\u00f0 helt vi\u00f0 Bretlandi og Fraklandi, f\u00f3ru amerikanar ikki upp\u00ed Fyrra heimsbardaga, fyrr enn t\u00fdska kavb\u00e1takr\u00edggi\u00f0 fekk so ilt \u00ed myndugleikarnar, at teir kendu seg noyddar upp \u00ed bardagan. \u00cd Su\u00f0uramerika og Mi\u00f0amerika gj\u00f8rdust fleiri stj\u00f3rnir \u00f3n\u00f8gdar vi\u00f0, at USA hev\u00f0i so st\u00f3ra \u00e1virkan \u00ed land teirra. \u00cd Argentina miseydna\u00f0ust fleiri n\u00fdskipanar\u00e6tlanir av rotinskapi og dugnaloysi. \n\nMongu jarnbreytirnar bundu longu teinarnar \u00ed USA saman. \u00cd 1900 var alt jarnbreytakervi\u00f0 \u00ed USA 405.000 km langt. \n\nUm aldam\u00f3ti\u00f0 var USA heimsins framkomnasta \u00eddna\u00f0arland, men ta\u00f0 prutla\u00f0i mangan undir lokinum \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum, t\u00ed at l\u00f8nirnar v\u00f3ru l\u00e1gar og arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0urnar v\u00e1naligar. \n\n\u00cd 1904 v\u00f3ru komnir um ein milli\u00f3n innflytarir til USA um \u00e1ri\u00f0. Men n\u00fa v\u00f3r\u00f0u protestantiskir innflytarar vi\u00f0 lutfalsliga h\u00f8gari \u00fatb\u00fagving \u00far Nor\u00f0urevropa fyri har\u00f0ari kapping fr\u00e1 \u00f3l\u00e6rdum katolikkum og \u00f8\u00f0rum innflytarum \u00far Su\u00f0urevropa, sum komu hagar at leita eftir amerikanska dreyminum \u2013 at sleppa burtur \u00far f\u00e1t\u00e6krad\u00f8minum og vinna s\u00e6r r\u00edkid\u00f8mi og eydnu. \n\n\u00cd 1903 taka br\u00f8\u00f0urnir Wright seg \u00e1 flog \u00ed North Carolina og eru teir fyrstu, i\u00f0 fl\u00fagva vi\u00f0 motorriknum flogfari. F\u00f3lk varnast ikki veruliga, hv\u00f8nn t\u00fddning henda st\u00f3rhending hevur, fyrr enn fyrri heimsbardagi brestur \u00e1 \u00ed Evropa \u00e1 sumri 1914. Hetta er fysta kr\u00edggj, har alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed landinum er partur \u00ed kr\u00edgsf\u00f8rsluni ella kr\u00edgsframlei\u00f0sluni. Flogf\u00f8r, str\u00ed\u00f0svognar, kavb\u00e1tar og eiturv\u00e1pn ver\u00f0a n\u00fdtt \u00edm\u00f3ti hermonnum og vanligum f\u00f3lki \u00ed heimsumfatandi bardaga.\n\nFord setur heimin \u00e1 hj\u00f3l \n\nAmerikanski \u00eddna\u00f0arma\u00f0urin Henry Ford (30. juli 1863 \u2013 7. apr\u00edl 1947) f\u00f3r at h\u00f3pframlei\u00f0a bilar, so at teir skuldu gerast b\u00edligari. Bilarnir v\u00f3r\u00f0u settir saman av lutum, sum komu til arbei\u00f0aran \u00e1 flutningsbandi. Lutirnir v\u00f3ru so meinl\u00edkir \u00ed \u00fatsj\u00f3nd og sni\u00f0i. Og so einfalt og eint\u00e1tta\u00f0 var hetta arbei\u00f0i\u00f0, at \u00f3fakl\u00e6rdir arbei\u00f0arar kundu gera ta\u00f0. Hetta stytti n\u00f3gv um framlei\u00f0slut\u00ed\u00f0ina fyri hv\u00f8nn bil, \u00far fleiri d\u00f8gum ni\u00f0ur \u00ed 12 t\u00edmar ella f\u00e6rri. Seinni hevur mannagongd hansara veri\u00f0 fyrid\u00f8mi \u00ed framlei\u00f0slu\u00eddna\u00f0inum um allan heim. Ford stovna\u00f0i bilverksmi\u00f0ju s\u00edna \u00ed Detroit \u00ed Michigan \u00ed 1903. Fimm \u00e1r seinni kom hann \u00e1 markna\u00f0in vi\u00f0 einum l\u00edtlum b\u00edli, Modell T. Hann var sterkur, \u00e1l\u00edtandi og b\u00edligur. Bilurin var fyribo\u00f0an um eina mikla samfer\u00f0slukollvelting. \u00cd 1920 var annar hv\u00f8r bilur \u00ed \u00f8llum heiminum Ford Modell T. Sum arbei\u00f0sgevari var hann eisini sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari. \u00cd 1914 setti hann \u00ed gildi minstul\u00f8n \u2013 5 dollarar \u2013 fyri at arbei\u00f0a 8 t\u00edmar, og hann hev\u00f0i \u00e6tlanir um, at arbei\u00f0arnir skuldu f\u00e1a burtur av vinnings\u00fdtinum. \n\nHenry Ford setti s\u00e6r fyri at gera \u201dein bil, sum skuldi ver\u00f0a hv\u00f8rsmans ogn\u201d. \u00cd 1908 h\u00f8vdu f\u00e6rri enn 200 000 amerikanarar bil, \u00ed 1930 v\u00f3r\u00f0u seldir fleiri enn 15 milli\u00f3nir bilar av slagnum Modell T. F\u00f3lk flest kundu koma skj\u00f3tari fram enn tey allar r\u00edkastu 50 \u00e1r frammanudan.\n\nHeimskreppan \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Heimskreppan 1929\n\nEftir fyrra heimsbardaga var b\u00faskaparlig framgongd \u00ed USA \u00ed n\u00f8kur f\u00e1 \u00e1r, til kreppa \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, sum st\u00f3\u00f0st av ov n\u00f3gvum korni og \u00f8\u00f0rum b\u00fana\u00f0arv\u00f8rum, tr\u00fdsti pr\u00edsirnar ni\u00f0ur. Vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0urin \u00ed New York rapa\u00f0i \u00ed 1929, og ta\u00f0 elvdi til eina b\u00faskaparkreppu, sum breiddi seg um allan heimin. Lond \u00ed Lat\u00ednamerika, til d\u00f8mis Meksiko og Peru, royndu at fremja umfatandi b\u00faskaparligar og samfelagsligar n\u00fdskipanir. \u00cd Brasil gj\u00f8rdist \u00e1lvarslig b\u00faskaparkreppa, t\u00e1 i\u00f0 pr\u00edsurin fall \u00e1 kaffi og gummi. Politisk kollvelting st\u00f3\u00f0st av hesum, og Getulio Vargas gj\u00f8rdist einar\u00e6\u00f0isharri.\n\n\u00cd 1920 var\u00f0 bann sett fyri at gera og selja r\u00fasdrekka \u00ed USA. Avlei\u00f0ingarnar av t\u00ed v\u00f3ru svarts\u00f8la og kr\u00edggj \u00edmillum r\u00e1nsmannli\u00f0ini, sum skipa\u00f0u fyri s\u00f8luni. L\u00f8greglan l\u00e6t eyguni aftur. R\u00e1nsmannaovastin Al Capone (17. januar 1899 \u2013 25. januar 1947) hev\u00f0i \u00ed mong \u00e1r eftirlit vi\u00f0 r\u00fasdrekkas\u00f8luni \u00ed Chicago \u00ed Illinois, og myndugleikarnir gj\u00f8rdu einki vi\u00f0 ta\u00f0. \u00cd kreppuni broyttist almenna hugsanin um r\u00e1nsmenninar, og Al Capone var\u00f0 settur \u00ed fongsul.\n\nSt\u00f3ra heimskreppan hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at milli\u00f3nir f\u00f3lk mistu h\u00fas og arbei\u00f0i. \u00cd mongum st\u00f3rb\u00fdum v\u00f3ru st\u00f3rir s\u00fapanark\u00f8kar, i\u00f0 g\u00f3vu teimum, i\u00f0 sv\u00f8lta\u00f0u, mat \u00f3keypis.\n\nB\u00faskaparkreppan \u00e1virka\u00f0i allar samfelagsb\u00f3lkar \u00ed USA, men serliga illa fyri v\u00f3r\u00f0u b\u00f8ndurnir. Landb\u00fana\u00f0urin hev\u00f0i veri\u00f0i illa fyri \u00ed 1920-\u00e1runum, og n\u00fa elvdi herviligur turkur til upp aftur st\u00f8rri trupulleikar. Mangir b\u00f8ndur m\u00e1ttu r\u00fdma av gar\u00f0i. St\u00f8\u00f0an batna\u00f0i eitt sindur, t\u00e1 i\u00f0 n\u00fdvaldi forsetin Franklin D. Roosevelt (30. januar 1882 \u2013 12. apr\u00edl 1945) t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 1933. Hann setti \u00ed gildi \u201dNew Deal\u201d -m\u00e1liskan er \u00far kortsp\u00e6li- har mi\u00f0a\u00f0 var\u00f0 eftir at hava gomlu b\u00faskaparskipanina og samstundis seta \u00ed verk dj\u00fapt\u00f8knar n\u00fdskipanir, sum skuldu var\u00f0a \u00ed fleiri \u00e1r. New Deal skuldi skapa framgongd \u00ed \u00eddna\u00f0inum og st\u00f3rar almennar byggiverk\u00e6tlanir skuldu geva fleiri milli\u00f3num arbei\u00f0sleysum arbei\u00f0i. Lagalig l\u00e1n til b\u00f8ndur skuldu eggja teimum til at f\u00e1a landb\u00fana\u00f0in \u00e1 f\u00f8tur aftur. Eisini uppskot v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8r dum eftirl\u00f8n og arbei\u00f0sloysisstu\u00f0ul og at rudda og endurreisa f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingarnar \u00ed b\u00fdnum. Arbei\u00f0arar fingu st\u00f8rri \u00e1virkan \u00e1 arbei\u00f0svi\u00f0urskiftini. Lykilin at loysa kreppuna var at \u00f8kja eftirspurningin.\n\n\u00cd mi\u00f0vestri var so n\u00f3gvur turkur, at akrarnir gj\u00f8rdust oy\u00f0imerkur, og t\u00fasundtals b\u00f8ndur mistu gar\u00f0ar s\u00ednar og f\u00f3ru til Kalifornia at s\u00f3knast eftir arbei\u00f0i. John Steinbeck (27. februar 1902 \u2014 20. desember 1968) l\u00fdsir h\u00f8r\u00f0u kor teirra \u00ed st\u00f3ru skalds\u00f8guni The Grapes Of Wrath, i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rd til film.\n\nAlt fyri eitt, Roosevelt t\u00f3k vi\u00f0, setti hann \u00ed verk \u00e6tlanir, sum skuldu minka um arbei\u00f0sloysi\u00f0. \u00cd 1933 var\u00f0 n\u00fdggj landb\u00fana\u00f0arl\u00f3g vi\u00f0tikin. B\u00f8ndurnir fingu f\u00edggjarligan stu\u00f0ul at minka framlei\u00f0sluna. L\u00f3gir um samfelagsliga trygd og betri arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0ur v\u00f3r\u00f0u eisini vi\u00f0tiknar. Hann setti eisini \u00e1 stovn n\u00e1tt\u00faruli\u00f0 og fri\u00f0ingarli\u00f0, manna\u00f0 vi\u00f0 ungum monnum, i\u00f0 gr\u00f3\u00f0ursettu tr\u00f8 og anna\u00f0 t\u00edl\u00edkt arbei\u00f0i. Best eydna\u00f0a verk\u00e6tlanin var Tennessee Valley Authority. T\u00fasundtals f\u00f3lk sluppu til arbei\u00f0is, t\u00e1 i\u00f0 sett var\u00f0 \u00e1 \u00ed 1933, og allur Tennesseedalur gj\u00f8rdist st\u00f3r innt\u00f8kukeldu, b\u00e6\u00f0i hvat landb\u00fana\u00f0i og ravmagnsveiting vi\u00f0v\u00edkur.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 Tennessee Valley-\u00e6tlanini var at gera byrgingar til tess at temja \u00e1nna og sleppa undan vatnfl\u00f3\u00f0, b\u00f8ta um landb\u00fana\u00f0in, gera siglingarveitir og gera ravmagn. Fleiri enn 20 byrgingar v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar, og \u00ed 1960-\u00e1runum veitti skipanin 6 prosent av allari ravmagnsn\u00fdtsluni \u00ed USA.\n\nTalufilmarnir komu um somu t\u00ed\u00f0, sum heimskreppan t\u00f3k seg upp. Hj\u00e1 mongum gj\u00f8rdust kykmyndirnar v\u00f8kkultur uggi at fl\u00fdggja undan har\u00f0a og gle\u00f0ileysa gerandisl\u00edvinum. Filmstr\u00ed\u00f0arritini h\u00f8vdu g\u00f3\u00f0ar dagar. \u00cdspunnu, prangandi fr\u00e1sagnir teirra um margl\u00e6tisl\u00edv filmsleikaranna fingu lesararnar at halda, at teir eisini skuldu uppliva \u201damerikanska dreymin\u201d.\n\nSeinni heimsbardagi og kalda kr\u00edggi\u00f0 \nLes eisini Seinni heimsbardagi og Kalda kr\u00edggi\u00f0\n\nJapan hev\u00f0i ikki sent USA kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing, t\u00e1 i\u00f0 teir lupu \u00e1 Pearl Harbor \u00ed Hawaii, sum var t\u00fddningarmesta herflotahavnin hj\u00e1 USA \u00ed Kyrrahavinum. Fimm amerikonsk slagskip og 15 onnur skip v\u00f3r\u00f0u s\u00f8kt ella oy\u00f0il\u00f8gd. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 1945 t\u00f3ku amerikanarar japonsku oyggjarnar Iwojima og Okinawa. Hin 6. august tveitti eitt amerikanskt bumbuflogfar fyrstu kjarnorkubumbuna ni\u00f0ur yvir japanska b\u00fdin Hiroshima, og 80 000 menniskju l\u00f3tu l\u00edv. Tr\u00edggir dagar seinni var aftur ein kjarnorkubumba tveitt ni\u00f0ur yvir Nagasaki. 15. august 1945 l\u00f8gdu japanarar v\u00e1pnini. Annar heimsbardagi var av.\n\nT\u00ed\u00f0in eftir bardagan er \u00f3trygg og spenningur st\u00f3rur, t\u00ed tey b\u00e6\u00f0i sterkastu sigursveldini \u2013 USA og Sovjetsamveldi\u00f0 \u2013 str\u00ed\u00f0ast um at gerast sterkasta veldi\u00f0 \u00ed heiminum. B\u00e6\u00f0i st\u00f3rveldini aldubba seg vi\u00f0 kjarnorkuv\u00e1pnum og \u00f8\u00f0rum v\u00e1pnum og gera heimsumfatandi herna\u00f0arligar og b\u00faskaparligar samgongur. H\u00e1rf\u00edna javnv\u00e1gin \u00edmillum teirra stendur vi\u00f0 \u00ed yvir 40 \u00e1r og ver\u00f0ur nevnd Kalda kr\u00edggi\u00f0, t\u00ed at ongant\u00ed\u00f0 brestur kr\u00edggj \u00e1 partanna millum. Men b\u00e6\u00f0i st\u00f3rveldini hj\u00e1lpa hv\u00f8r s\u00ednum parti \u00ed ymsum kr\u00edggjum, til d\u00f8mis \u00ed Korea, Vjetnam, Mi\u00f0eystri og Afrika.\n\nMe\u00f0an londini \u00ed Lat\u00ednamerika kanna\u00f0u s\u00e6r \u00fatvegir at menna b\u00faskap s\u00edn, gj\u00f8rdust USA r\u00edkasta land \u00ed heiminum. Men r\u00edkid\u00f8mi\u00f0 var\u00f0 \u00f3javnt b\u00fdtt: Svartir amerikanarar v\u00f3r\u00f0u javnan fyri b\u00e6\u00f0i f\u00edggjarligum og samfelagsligum vanb\u00fdti. USA kappa\u00f0ist vi\u00f0 Sovjetsamveldi\u00f0 um at vinna s\u00e6r vald og \u00e1virkan \u00ed hv\u00f8rjum kr\u00f3ki \u00ed heiminum og n\u00fdtti mangar milliardir dollarar til v\u00e1pn og b\u00faskaparhj\u00e1lp til sameindu lond s\u00edni.\n\nJavnr\u00e6ttindi \n\nBorgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed 1950-\u00e1runum og 60-\u00e1runum er ein av st\u00f8rstu hendingunum \u00ed amerikanskari s\u00f8gu \u00ed 20. \u00f8ld. R\u00e6ttindi og l\u00edvskor teirra sv\u00f8rtu samsvara\u00f0u ikki lyftunum \u00ed Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingini og Grundl\u00f3gini. Tey sv\u00f8rtu v\u00f3ru \u2013 100 \u00e1r eftir at tr\u00e6lahaldi\u00f0 var\u00f0 avtiki\u00f0 \u2013 enn bundin av t\u00ed tr\u00e6ld\u00f3mi, i\u00f0 teirra forfedrar \u00ed so mong \u00e1r, sum tr\u00e6lir hj\u00e1 hv\u00edta manninum, h\u00f8vdu liva\u00f0 vi\u00f0. \u00cd su\u00f0urstatunum var segregati\u00f3n og tey sv\u00f8rtu \u00ed nor\u00f0urstatunum v\u00f3ru partv\u00eds integrera\u00f0 \u00ed ver\u00f0ina hj\u00e1 hv\u00edta manninum. \n\n\u00cd 1950-\u00e1runum herdu svartir amerikanarar str\u00ed\u00f0i\u00f0 fyri samfelagsligum, f\u00edggjarligum og politiskum javnr\u00e6ttindum. Fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed fri\u00f0arligu m\u00f3tm\u00e6listilt\u00f8kunum \u00edm\u00f3ti rasuskilna\u00f0i. Til d\u00f8mis nokta\u00f0u f\u00f3lk \u00ed Alabama \u00ed eitt heilt \u00e1r (1955-56) at koyra vi\u00f0 teimum bussum, sum h\u00f8vdu serligar sessir til sv\u00f8rt og hv\u00edt. Fyri \u00e1takinum st\u00f3\u00f0 baptistpresturin Martin Luther King (25. januar 1929 \u2013 4. apr\u00edl 1968). \u00cd 1963 gingu King og vi\u00f0haldsf\u00f3lk hansara dag um dag m\u00f3tm\u00e6lisgongu til r\u00e1\u00f0h\u00fasi\u00f0 \u00ed Birmingham \u00ed Alabama, t\u00f3 at myndugleikarnir \u00ed b\u00fdnum beittu hundar eftir teimum og spula\u00f0u tey vi\u00f0 brandslangum. Seinni sama \u00e1r f\u00f3ru n\u00f8kur 100 000 borgarar\u00e6ttindaf\u00f3lk m\u00f3tm\u00e6lisgongu til Washington DC. Tingi\u00f0 gav eftir, og \u00ed 1964-65 vi\u00f0t\u00f3k ta\u00f0 l\u00f3girnar um borgarar\u00e6ttindi, sum banna\u00f0u, at mannamunur var gj\u00f8rdur \u00e1 sv\u00f8rtum og hv\u00edtum. \n\nFleiri mi\u00f3. sv\u00f8rt f\u00f3lk fluttu til nor\u00f0ara og vestara part \u00ed USA \u00ed 1950- og 1960-\u00e1runum. F\u00e1 fingu gott arbei\u00f0i, og b\u00fdarpartarnir, har tey b\u00fasettu seg, gj\u00f8rdist f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingar. Summi f\u00f3ru \u00ed part vi\u00f0 oddamonnum sum Malcom X (19. mai 1925 \u2013 21. februar 1965), i\u00f0 m\u00e6lti til, at tey sv\u00f8rtu skuldu taka handlar og sk\u00falar, har i\u00f0 tey b\u00fa\u00f0u, og seta hart \u00ed m\u00f3ti h\u00f8r\u00f0um. \u00cd n\u00f3gvum b\u00fdum var\u00f0 \u00f3fri\u00f0ur (1965-1968), men l\u00edti\u00f0 batti. \u00cd USA hava vit n\u00fa havt 2 littar uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar undir George W. Bush (R), hin fyrri Colin Powell og s\u00ed\u00f0an Condoleezza Rice. Og sj\u00e1lvandi, so kulminera\u00f0i ta\u00f0 tann 20. januar \u00ed 2009, t\u00e1 Barack Obama, sum er littur, gj\u00f8rdist tann 44. amerikanski forsetin.  \n\nBorgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 teimum sv\u00f8rtu \u00ed 1960-\u00e1runum eggja\u00f0i eisini \u00f8\u00f0rum til at str\u00ed\u00f0ast \u00edm\u00f3ti \u00f3r\u00e6ttv\u00edsi. Eftir at National Organization For Women var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1966, gingu konuf\u00f3lk saman \u00ed str\u00ed\u00f0num fyri somu l\u00f8n og somu arbei\u00f0sm\u00f8guleikum, betri heilsuverki og r\u00e6tti til fr\u00eda fosturt\u00f8ku. N\u00fdggjar l\u00f3gir banna\u00f0u kyns\u00e1gangi \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum, men javnar\u00e6ttindal\u00f3gin var\u00f0 ikki vi\u00f0tikin \u00ed so mongum r\u00edkjum, at hon var\u00f0 tikin vi\u00f0 \u00ed stj\u00f3rnarskipanarl\u00f3gina \u00ed USA. \n\nSeinast \u00ed 1960-\u00e1runum f\u00f3ru samkynd konuf\u00f3lk og mannf\u00f3lk at str\u00ed\u00f0ast fyri javnr\u00e6ttindum. Einkjan eftir Martin Luther King, Coretta King, arbei\u00f0ir enn fyri borgarar\u00e6ttindum \u00ed USA. Hon sigur at Martin Luther King \u00ed s\u00edni dreymasj\u00f3n eisini hev\u00f0i samkynd vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0. Hon samanber homofobi vi\u00f0 antisemitismu og rasismu .\n\nKubakreppan \n\n\u00cd 1945 tveitti USA kjarnorkubumbur ni\u00f0ur yvir Hiroshima og Nagasaki \u00ed Japan, b\u00e1\u00f0ir b\u00fdir v\u00f3r\u00f0u fullkomiliga lagdir \u00ed oy\u00f0i. Hetta pr\u00f3gva\u00f0i, hv\u00f8rja megi hesi n\u00fdggju v\u00e1pn h\u00f8vdu. Annar heimsbardagi enda\u00f0i t\u00ed alt fyri eitt av hesi ors\u00f8k, men br\u00e1tt var fri\u00f0urin aftur \u00ed vanda av spentu st\u00f8\u00f0uni \u00edmillum USA og Sovjetsamveldi\u00f0. Vi\u00f0 ringum tannabiti s\u00f3u amerikanarar, hvussu Sovjetsamveldi\u00f0 t\u00f3k s\u00e6r harrad\u00f8mi\u00f0 \u00ed Eysturevropa, og \u00ed 1947 gj\u00f8rdi USA av at stu\u00f0la \u00f8llum londum, sum settu seg upp \u00edm\u00f3ti sovjetiskum tr\u00fdsti. B\u00e6\u00f0i st\u00f3rveldini gj\u00f8rdu n\u00f3gv kjarnorkuv\u00e1pn, i\u00f0 v\u00f3ru so sterk, at einki anna\u00f0 land v\u00e1ga\u00f0i s\u00e6r at leypa \u00e1 tey. Henda \u201dr\u00e6\u00f0slujavnv\u00e1gin\u201d var vernd fyri fri\u00f0i. \u00cd 1959 t\u00f3k Fidel Castro (f. 13. august 1926) r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Kuba. Hann kn\u00fdtti samband vi\u00f0 Sovjetsamveldi\u00f0 og ba\u00f0 um sovjetiska verju, t\u00e1 i\u00f0 fl\u00fdddir kubanar, hervandir \u00ed USA, royndu at gera innr\u00e1s \u00ed 1961. \u00cd 1962 varna\u00f0ist amerikanska fregnart\u00e6nastan sovjetskar kjarnorkurakettir \u00ed Kuba. Kennedy gav flotanum bo\u00f0 um at avbyrgja Kuba. Allur heimurin biva\u00f0i av r\u00e6\u00f0slu fyri kjarnorkukr\u00edggi, men Sovjetsamveldi\u00f0 slaka\u00f0i og t\u00f3k v\u00e1pnini ni\u00f0uraftur. R\u00edkisovastar um allan heim s\u00f3u, hv\u00f8rjum vanda heimurin hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed, og \u00ed 1963 skriva\u00f0u teir undir at minka um kjarnorku-royndarspreingingarnar.\n\nR\u00famdarmenn \u00e1 m\u00e1nanum \n\n\u00cd \u00f8ldir h\u00f8vdu f\u00f3lk droymt um at fara \u00fat \u00ed r\u00famdina. S\u00ed\u00f0an \u00ed 17. \u00f8ld h\u00f8vdu v\u00edsindamenn eygleitt og granska\u00f0 r\u00famdina vi\u00f0 landkikara, men ikki fyrr enn eftir annan heimsbardaga, t\u00e1 i\u00f0 fer\u00f0 kom \u00e1 rakettmenningina, bar til at granska r\u00famdina beinlei\u00f0is. \u00cd 1957 sendi Sovjetsamveldi\u00f0 fyrsta gj\u00f8rda fylgissveinin, Sputnik 1, \u00ed ringr\u00e1s um j\u00f8r\u00f0ina. Amerikanarar v\u00f3r\u00f0u \u00f3gvuliga illa vi\u00f0, og ta\u00f0 var ein dyggur smeitur fyri stoltleika teirra. Teir kv\u00edddu fyri, at st\u00f3ra rakettin, sum bar fylgissveinin, eisini kundi bera eina kjarnorkubumbu vestur um Atlantshav. \u201dKappingin um r\u00famdina\u201d \u00edmillum st\u00f3rveldini t\u00f3k dik \u00e1 seg. Sovjetiski r\u00famdarma\u00f0urin Jurij Gagarin (9. mars 1934 \u2013 27. mars 1968) var fyrsti ma\u00f0ur, sum \u00ed r\u00famdarfari f\u00f3r ringr\u00e1s um j\u00f8r\u00f0ina (1961), men \u00ed 1969 var amerikanski r\u00famdarma\u00f0urin Neil Armstrong (f. 5. august 1930) fyrsti ma\u00f0ur \u00e1 m\u00e1nanum. Seinni hava amerikanskir v\u00edsindamenn lagt dent \u00e1 at skj\u00f3ta fylgissveinar \u00fat \u00ed r\u00famdina, sum til d\u00f8mis ver\u00f0a n\u00fdttir at granska ver\u00f0urlagi\u00f0, at eyglei\u00f0a herna\u00f0arvirksemi og til samskiftiskervi\u00f0, til d\u00f8mis sj\u00f3nvarp.\n\nV\u00e6lfer\u00f0arsamfelagi\u00f0 \n\nB\u00faskapurin \u00ed USA ferfalda\u00f0ist fr\u00e1 1945-1970, og keypiorkan hj\u00e1 einum amerikonskum mi\u00f0alh\u00faski meira enn tv\u00edfalda\u00f0ist. Amerikanarar fingu r\u00e1\u00f0 til at keypa meira av \u00f8llum. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri v\u00f3r\u00f0u fleiri enn ein mi\u00f3. h\u00fas bygd, mest \u00ed forst\u00f8\u00f0unum \u00ed st\u00f3rb\u00fdunum. Bils\u00f8lan var\u00f0 tv\u00edfalda\u00f0, og tingi\u00f0 j\u00e1tta\u00f0i, at t\u00fasundtals kilometrar av h\u00f8vu\u00f0svegi v\u00f3r\u00f0u lagdir. Amerikanarar keyptu n\u00fdtsluv\u00f8rur fyri milliardir dollarar, til d\u00f8mis vaskimaskinur, sj\u00f3nvarpst\u00f3l, uppvaskimaskinur og myndat\u00f3l. Men \u00f8ll \u00e1ttu ikki lut \u00ed v\u00e6lfer\u00f0ini. \u00cd hv\u00f8rjum einasta b\u00fdi v\u00f3ru f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingar, har f\u00e1t\u00e6k og arbei\u00f0sleys b\u00fa\u00f0u, eins og l\u00e6gri innt\u00f8kur \u00ed landb\u00fana\u00f0inum elvdu til f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi \u00ed landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kjunum. \n\n\u00cd 1990 \u00e1ttu hundra\u00f0 milli\u00f3nir h\u00faski \u00ed USA litsj\u00f3nvarp, og hv\u00f8rt f\u00f3lk hugdi \u00ed sj\u00f3nvarp f\u00fdra t\u00edmar \u00ed mi\u00f0al um dagin. Sj\u00f3nvarpi\u00f0 gav s\u00edggjarum s\u00ednum h\u00f8vi til vi\u00f0 egnum eygum at fylgja vi\u00f0 t\u00fd\u00f0andi tilbur\u00f0um, politikki, \u00edtr\u00f3tt og undirhaldi. Heimurin tyktist at vera minka\u00f0ur, n\u00fa f\u00f3lk kunnu kaga inn \u00ed \u00f8ll her\u00f0ashorn. \n\n\u00cd 1960-\u00e1runum nokta\u00f0u summi ungf\u00f3lk at arbei\u00f0a sum foreldur s\u00edni at f\u00e1a s\u00e6r pening til h\u00fas og bilar. Hippiarnir, i\u00f0 teir v\u00f3r\u00f0u nevndir, l\u00f8gdu dent \u00e1 eitt l\u00edv \u00ed fri\u00f0i og k\u00e6rleika, vi\u00f0 dr\u00f8gg, virknum kynsl\u00edvi og t\u00f3nleiki. Hesin l\u00edvsh\u00e1ttur \u00e1virka\u00f0 milli\u00f3nir um allan heim. A\u00f0rir ungd\u00f3mar f\u00f3ru upp \u00ed politiskar b\u00f3lkar, til d\u00f8mis Studentar Fyri F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligum Samfelagi, sum var \u00edm\u00f3ti, at USA kr\u00edggja\u00f0ist \u00ed Vjetnam. \n\nR\u00edkar fyrit\u00f8kur \u00ed USA n\u00fdttu n\u00f3gvar milli\u00f3nir dollarar at menna n\u00fdggjar v\u00f8rur. \u00cd 1970-\u00e1runum l\u00e6rdu granskarar at brenna t\u00fasundtals elektr\u00f3niskar ravr\u00e1sir, sum kundu goyma og vi\u00f0gera \u00f3gvuliga mangar uppl\u00fdsingar inni \u00ed erfl\u00edsum. T\u00e6r v\u00f3r\u00f0u b\u00edligar at gera og v\u00f3r\u00f0u n\u00fdttar \u00ed t\u00f3lum, sum kollveltu tilveruna heima og \u00ed arbei\u00f0sl\u00edvinum, til d\u00f8mis teldur, \u00eddna\u00f0art\u00f3lmenni og telefaks.\n\nEy\u00f0kv\u00e6mi \n\nAmerikanarar v\u00f3r\u00f0u skelka\u00f0ir, t\u00e1 i\u00f0 granskarar gj\u00f8rdu vart vi\u00f0 \u00ed 1980, at ein n\u00fdggj sj\u00faka hev\u00f0i tiki\u00f0 seg upp \u00ed USA. F\u00f3lk, i\u00f0 annars h\u00f8vdu veri\u00f0 fr\u00edsk og fer\u00f0ig, fingu br\u00e1dliga eina \u00e1v\u00edsa, \u00f3kenda krabbasj\u00faku ella sj\u00e1ldsamar \u00edger\u00f0arsj\u00fakur, og \u00ed 1981 var\u00f0 skriva\u00f0 um n\u00fdggju sj\u00fakuna \u00ed einum amerikonskum l\u00e6knav\u00edsindariti. \u00cd 1982 fekk\u00f0 sj\u00fakan navni\u00f0 \u2013 Acquired Immune Deficiency Syndrome (AIDS), \u00e1 f\u00f8royskum nevnd ey\u00f0kv\u00e6mi. Sj\u00fakan breiddi seg skj\u00f3tt. \u00cd 2010 v\u00f3r\u00f0u fleiri enn 583 298 f\u00f3lk \u00ed USA dey\u00f0 av ey\u00f0kv\u00e6mi, alt fleiri f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u smitta\u00f0 um allan heim. Ey\u00f0kv\u00e6mi stendst av, at eitt virus, - Human Immunodeficiency Virus (HIV), oy\u00f0ileggur m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8ri \u00ed mannakroppinum. L\u00e6knar sta\u00f0festu fyrst ey\u00f0kv\u00e6mi \u00edmillum samkynd og tv\u00edkynd mannf\u00f3lk. Skj\u00f3tt kom fram, at bl\u00f8\u00f0arar og tey, i\u00f0 spr\u00e6ndu seg vi\u00f0 dr\u00f8gg, og onnur, i\u00f0 h\u00f8vdu fingi\u00f0 bl\u00f3\u00f0, eisini v\u00f3r\u00f0u HIV-smitta\u00f0. S\u00ed\u00f0an er sta\u00f0fest, at HIV smittar vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0flutningi og kynsligum sambandi. Enn vita granskarar ongan heiliv\u00e1g, sum kann lekja ey\u00f0kv\u00e6missmitta\u00f0, t\u00f3 kunnu tey n\u00fa liva n\u00f3gv longri vi\u00f0 sj\u00fakuni, enn tey kundu \u00ed fyrstani. Vi\u00f0 r\u00f8ttu vi\u00f0ger\u00f0ini gongur eisini longri t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn AIDS sj\u00fakan br\u00fdtur \u00fat hj\u00e1 teimum sum hava fingi\u00f0 sta\u00f0fest, at tey eru HIV-positiv. \u00c1t\u00f8k v\u00f3ru gj\u00f8rd og ver\u00f0a enn gj\u00f8rd, fyri at f\u00e1a f\u00f3lk at verja seg m\u00f3ti smittuni eitt n\u00fa vi\u00f0 at n\u00fdta h\u00edt og vi\u00f0 at lata vera vi\u00f0 at br\u00faka sproytur ella n\u00e1lir, sum onnur hava br\u00fakt \u00e1\u00f0renn.\n\nFelagsskapir hj\u00e1 samkyndum monnum t\u00f3ku skj\u00f3tt grei\u00f0a st\u00f8\u00f0u \u00ed spurninginum um ey\u00f0kv\u00e6mi og stovna\u00f0u grunnar og v\u00edstu \u00e1, hvussu f\u00f3lk kundu verja seg fyri smittuni. Kortini v\u00f3r\u00f0u b\u00e6\u00f0i f\u00f3lk og mi\u00f0lar \u00ed USA merkt av ford\u00f3mum \u00edm\u00f3ti samkyndum. Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Ronald Reagan (6. februar 1911 \u2013 5. juni 2004) t\u00f3k heldur ikki m\u00e1li\u00f0 \u00ed \u00e1lvara. Og ikki fyrr kenda filmstj\u00f8rnan Rock Hudson (17. november 1925 \u2013 2. oktober 1985) doy\u00f0i av ey\u00f0kv\u00e6mi \u00ed 1985, og hann og vinf\u00f3lk hansara tosa\u00f0u opi\u00f0 og \u00e6rliga um sj\u00fakuna, kom broyting \u00ed.\n\n\u00cd 2010 v\u00f3ru \u00ed USA fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0ir 1 106 400 tilbur\u00f0ir av ey\u00f0kv\u00e6mi, og av hesum v\u00f3ru 25,2 % kvinnur, 583 298 v\u00f3ru dey\u00f0 . \u00c1hugavert er at vita, at av teimum AIDS-sj\u00faku b\u00fagva 184 429 \u00ed Los Angeles-\u00f8kinum, 92 669 \u00ed New York City og til d\u00f8mis bara 40 \u00ed North Dakota . Samkyndir menn fingu sj\u00fakuna fyrst. Men n\u00fa eru eisini onnur enn samkyndir menn, i\u00f0 f\u00e1a AIDS. Av hv\u00f8rjum f\u00fdra tilbur\u00f0um eru n\u00fa bert 2 samkyndir menn . Hinir tilbur\u00f0irnir fyrst og fremst \u00ed teimum serligu vandab\u00f3lkunum, t.d. bl\u00f8\u00f0arar, sproytunarkomanar og b\u00f8rn hj\u00e1 narkomanum. T\u00f3 eru myndugleikarnir vi\u00f0 at fara burtur fr\u00e1 at tosa um vandab\u00f3lkar, t\u00ed sj\u00fakan n\u00fa er so \u00fatbreidd millum f\u00f3lk sum ikki hoyra til nakran av so-nevndu vandab\u00f3lkunum. Ein annar kendur amerikanari, sum doy\u00f0i av ey\u00f0kv\u00e6mi er sangarin og t\u00f3nleikarin Freddie Mercury, sum doy\u00f0i \u00ed 1991. Hann var forsangari \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Queen.\n\nYvirgangsats\u00f3knin 9/11 \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 9/11\n\nYvirgangsats\u00f3knin 9/11 kosta\u00f0i uml. 3000 mannal\u00edv. Ta\u00f0 var 11 septembur \u00ed 2001, at 2 flogf\u00f8r rendu \u00ed bygningarnar World Trade Center, eisini nevnt, The Twin Towers (Tv\u00edbur\u00f0at\u00f3rnini) \u00e1 Manhattan \u00ed New York City, New York. Hetta v\u00f3ru yvirgangsmenn hj\u00e1 Al-Qaeda, sum h\u00f8vdu yvirtiki\u00f0 flogf\u00f8r og rendu \u00e1 bygningarnar. Tvey teirra flugu inn \u00ed b\u00e6\u00f0i World Trade Center tornini og gj\u00f8rdust \u00e1 tann h\u00e1tt \u00edmyndin um sj\u00e1lvt \u00e1lopi\u00f0, men eitt anna\u00f0 flogfar rendi \u00e1 Pentagon-bygningin \u00ed Arlington, Virginia (n\u00e6r vi\u00f0 Washington, D.C.) . L\u00edka s\u00ed\u00f0an hevur veri\u00f0 leita\u00f0 eftir Osama bin Laden, fyrrverandi lei\u00f0ari \u00ed b\u00f3lkinum. \u00cd eini beinlei\u00f0is r\u00f8\u00f0u \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum greiddi Barack Obama forseti fr\u00e1 hvussu Osama bin Laden 2. mai 2011 var\u00f0 dripin \u00ed Abbottabad, sum liggur nor\u00f0anfyri Islamabad \u00ed Pakistan. \n\nYvirgangsats\u00f3knin 11. september var byrjanin til eina n\u00fdggja t\u00ed\u00f0. Amerikanar grunda\u00f0u Kr\u00edggi\u00f0 m\u00f3ti yvirgangi eftir hetta. USA v\u00f3ru fast avgj\u00f8rdur um at fara \u00ed herna m\u00f3ti yvirgangi og m\u00f3ti teimum, sum vardu yvirgang. Kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Afganistan og Irak var grunda\u00f0 \u00e1 \u00e1lopini 9/11.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Amerikonsk landafr\u00f8\u00f0i\n\nUSA er st\u00f3rur partur \u00e1 nor\u00f0uramerikanska meginlandinum. USA er vestan \u00far Atlantshavi, eystur \u00ed Kyrrahav, nor\u00f0an \u00far Meksiko og su\u00f0ur \u00far Kanada. Tilsamans er USA 9,8 mi\u00f3 km\u00b2 st\u00f3rt, 7024 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn F\u00f8royar.\n\u00cd so st\u00f3rum landi er st\u00f3rur munur \u00e1 ve\u00f0urlagnum. \u00cd Nor\u00f0uralaska er ta\u00f0 kaldasta, i\u00f0 ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0ingar hava m\u00e1lt, heilt ni\u00f0ur \u00e1 -62,2 \u00b0C (-80\u00b0F), me\u00f0an ta\u00f0 hinvegin \u00ed Death Valley, Kalifornia er m\u00e1lt upp \u00e1 56,7 \u00b0C (134 \u00b0F), i\u00f0 er tann n\u00e6sth\u00e6gsta hitam\u00e1ting \u00ed \u00f8llum heiminum.\n\nFimmti lutstatir eru \u00ed sambandsr\u00edkinum, t\u00e1 eru Alaska, i\u00f0 fer langt nor\u00f0ur um p\u00f3lkring, og Hawaii, langt vesturi \u00ed Kyrrahavi, vi\u00f0. Tveir st\u00f3rir fjallaryggir eru, Appalakkufj\u00f8ll eystantil og Klettafj\u00f8ll vestantil; st\u00f3rur partur av landslagnum eru v\u00ed\u00f0ar grasfl\u00f8tur. \n\nLandslagi\u00f0 og ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed vesturr\u00edkjunum \u00ed USA eru \u00f3gvuliga skiftandi. \u00cdsur og kavi \u00ed Alaska og Colorado, oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Nevada og Arizona og l\u00fdsbeltisve\u00f0urlag \u00ed Hawaii og Guam. \u00cd Kyrrahavsstrondini flyta st\u00f3rb\u00fdir sum Seattle, Portland og San Francisco \u00fat fisk, frukt og vi\u00f0 um allan heim. Fyri vestan er eisini Hollywood, h\u00e1borgin hj\u00e1 film\u00eddna\u00f0inum, og Silicon Valley \u00ed Nor\u00f0urkalifornia, sum er mi\u00f0depil fyri h\u00e1t\u00f8kniligari teldumenning. Sun Valley \u00ed Idaho, har t\u00fa kanst s\u00f3la t\u00e6r um summari\u00f0 og standa \u00e1 sk\u00ed\u00f0um um veturin, er ein av kendastu fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0unum \u00ed USA. \n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed USA og Kanada eru St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar (enskt: Great Plains) ella prerian, sum lendi\u00f0 eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0. \u00c1 hesum \u00f3f\u00f8ra v\u00ed\u00f0a lendi\u00f0 er heitt og turt um summari\u00f0 og kuldi og kavi um veturin. Tr\u00f8 vaksa bara vi\u00f0 \u00e1ir og v\u00f8tn. Fyrr, t\u00e1 i\u00f0 fl\u00f8turnar v\u00f3ru albeittar vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um grasi, gingu fleiri milli\u00f3nir visundar har. N\u00fa eru fl\u00f8turnar veltar. Mesta gr\u00f8\u00f0in er hveiti og mais. \n\nMi\u00f0r\u00edkini \u00ed USA eru best kend fyri cowboyl\u00edvi\u00f0 og st\u00f3rar neytagar\u00f0ar, men har er eisini besta kornlendi\u00f0 \u00ed USA og n\u00f3gv st\u00f3r oljureinsiverk. Her eru h\u00f8g fj\u00f8ll, fruktag\u00f3\u00f0ar fl\u00f8tur, og her renna Mississippi og allar \u00e1irnar, sum renna \u00ed hana. \u00cd Texas og Oklahoma er n\u00f3gv olja og gass, og \u00ed Wyoming og Montana er n\u00f3gv kol. \u00cd Klettafj\u00f8llum eru st\u00f3rir tj\u00f3\u00f0argar\u00f0ar, til d\u00f8mis Yellowstone National Park og Glacier National Park, og \u00ed fj\u00f8llunum eru mong steinsl\u00f8g. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed mi\u00f0r\u00edkjunum skiftir vi\u00f0 \u00e1rst\u00ed\u00f0unum; kalt um veturin og brennandi heitt um summari\u00f0, og har eru javnan meldur\u00f3dnir og heglingsstormar. \n\nG\u00f3\u00f0ar havnir, fruktag\u00f3\u00f0 j\u00f8r\u00f0 og n\u00f3gv r\u00e1evni hava gj\u00f8rt, eysturr\u00edkini er eitt hitt fj\u00f8lbygdasta \u00ed landinum. Ta\u00f0 var \u00e1 eysturstrondina, at ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00far Evropa komu \u00ed 16. \u00f8ld. N\u00fa eru nakrir av st\u00f8rstu b\u00fdunum \u00ed landinum her, m.a. New York City og Washington DC, umframt teir \u00e1\u00f0ur so t\u00fddningarmiklu \u00eddna\u00f0ardeplarnir Chicago, Detroit og Cleveland vi\u00f0 St\u00f3ruv\u00f8tn. \n\nSt\u00f8rstu fjallaryggirnir \u00ed USA, kavataktu Klettafj\u00f8ll og sk\u00f3garkl\u00e6ddu Appalakkufj\u00f8ll, eru \u00f3l\u00edkir \u00ed \u00fatsj\u00f3nd og \u00ed skapi. Atvoldin til ta\u00f0 er aldur. Klettafj\u00f8ll eru ung fj\u00f8ll, sum enn ikki eru br\u00fdnd ni\u00f0ur og broytt \u00ed skapi. Appalakkufj\u00f8ll eru \u00edmillum elstu fj\u00f8ll \u00ed heiminum, og vindur, regn og skri\u00f0\u00edsur \u00ed farnum \u00edst\u00ed\u00f0um hava br\u00fdnt tey ni\u00f0ur.\n\nMeldur\u00f3dnarbelti\u00f0 \n\nFleiri hundra\u00f0 meldur\u00f3dnir eru \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri \u00ed meldur\u00f3dnarbeltinum, sum gongur \u00edgj\u00f8gnum Kansas, Oklahoma og Missouri. Meldu\u00f3dnirnar taka seg upp, har i\u00f0 heit luft \u00far Meksikofl\u00f3gva og turr, k\u00f8ld luft \u00far Kanada reka saman. H\u00f8r\u00f0u meldur\u00f3dnirnar sl\u00e6tta alt, sum fyri er, vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina. Meldur\u00f3dnir kunnu ganga upp \u00ed 180 km/t. Hv\u00f8rt \u00e1r volda \u00f3dnir teimum, sum b\u00fagva fram vi\u00f0 strondini vi\u00f0 Meksikofl\u00f3gva og Atlantshav, st\u00f3ran ska\u00f0a. \n\nN\u00f3gvar meldur\u00f3dnir hava veri\u00f0 \u00ed USA \u00ed 2011. Amerikanska ve\u00f0urstovan sigur, at 2011 kann enda sum ta\u00f0 ringasta meldurhvirlu\u00e1ri\u00f0, sum f\u00f3lk vita um at siga. H\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kin er ver\u00f0urfyribrigdi\u00f0 La Nina, sum ger vart vi\u00f0 seg vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum. Ve\u00f0urstovan sigur, at \u00ed apr\u00edl 2011 v\u00f3ru meiri enn 900 meldurhvirlur, og at tann eina dagin v\u00f3ru 164 meldurhvirlur \u00ed statunum Mississippi og Virginia .\n\nB\u00fdir \nSj\u00e1 eisini listi yvir amerikanskar b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n\nHeili 82 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum , og USA ver\u00f0ur eisini mett at vera eitt ta\u00f0 mest urbanisera\u00f0a landi\u00f0 \u00ed heiminum. New York City \u00ed New York er st\u00f8rsti b\u00fdur, har b\u00fagva 8 milli\u00f3nir f\u00f3lk, s\u00ed\u00f0an eru ta\u00f0 Los Angeles \u00ed Kalifornia og Chicago \u00ed Illinois. \u00cd teimum flestu b\u00fdunum hevur f\u00f3lki\u00f0 ymsan uppruna og er n\u00f3gv blanda\u00f0, og f\u00f3lk, i\u00f0 eru \u00far sama landi, b\u00fagva ofta saman \u00ed b\u00fdarp\u00f8rtum, nevndir t.d. Little Italy ella Chinatown. N\u00fa b\u00fagva flestir amerikanarar \u00ed b\u00fdum, men fyri hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an b\u00fa\u00f0u tveir fimtingar av f\u00f3lkinum \u00e1 bygd. Enn eru n\u00f3gvar bygdir og n\u00f3gvir sm\u00e1ir b\u00fdir \u00ed USA, har f\u00e6rri enn 10 000 f\u00f3lk b\u00fagva. Hesir b\u00fdir eru mest \u00ed landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kinum, og f\u00f3lk fara hagar til handils, \u00ed sk\u00fala ella \u00ed kirkju.\n\nLandafr\u00f8\u00f0iligt sundurb\u00fdti \nSj\u00e1 eisini listi yvir \u00f8kir og lut\u00f8kir \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika.\n\nFimmti stakr\u00edki eru \u00ed sambandsr\u00edkjunum, t\u00e1 eru Alaska, i\u00f0 fer langt nor\u00f0ur um p\u00f3lkring, og Hawaii, langt vesturi \u00ed Kyrrahavi, vi\u00f0. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Washington er staddur \u00ed samveldis\u00f8kinum District of Columbia (DC), sum ikki er stakr\u00edki.\n\n{|\n\nB\u00faskapur \n\nAmerikanski b\u00faskapurin er heimsins st\u00f8rsti b\u00faskapur, og ta\u00f0 ger, at broytist hesin \u00ed styrki, ella broyta amerikumenn atbur\u00f0, so merkjast \u00e1rinini kring allan heim. Amerikanski b\u00faskapurin er ikki lutfalsliga eins st\u00f3rur n\u00fa, sum hann hevur veri\u00f0. Men kemur b\u00faskaparligur st\u00edgur \u00ed, so fer ta\u00f0 merkist \u00ed Evropa og eisini \u00ed F\u00f8royum. USA er heimsins r\u00edkasta land, og amerikanarar eru \u00edmillum teir fremstu at vinna \u00far jarni, st\u00e1li, vi\u00f0i, umframt at gera elektr\u00f3niska \u00fatger\u00f0, bilar og flogf\u00f8r. Hesin \u00eddna\u00f0ur hevur n\u00f3gv arbei\u00f0i; n\u00e6stan helvtin av arbei\u00f0smegini \u00ed landinum er konuf\u00f3lk. F\u00edggjarst\u00f8\u00f0an \u00ed USA hevur st\u00f8\u00f0i \u00ed kapitalismu, og d\u00e1m av blandingsb\u00faskapi. Landi\u00f0 er fremsta f\u00edggjarliga st\u00f3rmakt \u00ed heiminum, og amerikanarir hava yvirh\u00f8vur eitt h\u00f8gt livist\u00f8\u00f0i. Privati geirin hevur st\u00f8rsta partin av b\u00faskapinum um hendi. Uppileggingar fr\u00e1 statinum eru naka\u00f0 f\u00e6rri enn \u00ed flest \u00f8\u00f0rum londum \u00ed Vesturheiminum.\n\n\u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 hevur eingin tj\u00f3\u00f0 veri\u00f0 \u00ed n\u00e1nd av USA vi\u00f0 atliti til b\u00faskaparstyrki, men kommunistiska Kina kann n\u00fa meta seg \u00e1javnt. \u00cd fleiri \u00e1r hevur Kina havt st\u00f3ran b\u00faskaparv\u00f8kstur, og altj\u00f3\u00f0a gjaldoyragrunnurin International Monetary Fund (IMF) sp\u00e1ar n\u00fa, at \u00ed 2018 hevur landi\u00f0 lagt USA aftur um seg. Og lagnunnar speisemi m\u00e1 ta\u00f0 sigast vera, at ta\u00f0 j\u00fast eru amerikanskir borgarar, i\u00f0 eru ors\u00f8k til, at Kina leggur seg \u00e1 odda, t\u00ed eingin keypir fleiri v\u00f8rur vi\u00f0 merkinum \"Made in China\" enn j\u00fast amerikanar. Til samanberingar nevnir The Daily Mail, at t\u00e1 b\u00faskapurin \u00ed Sovjetsamveldinum \u00e1 sinni n\u00e1ddi tindinum, framleiddi landi\u00f0 bert tri\u00f0ingin av t\u00ed, sum USA megna\u00f0i. Og t\u00e1 Japan n\u00e1ddi tindinum, var framlei\u00f0slan helvtina minni enn tann amerikanska. Fyri bert t\u00edggju \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var amerikanski b\u00faskapurin tr\u00edggjar fer\u00f0ir so sterkur sum tann kinverski. T\u00ed kemur metingin hj\u00e1 IMF \u00f3vart. \u00cd metingum s\u00ednum leggja b\u00faskapargreinarar hj\u00e1 IMF seg serstakliga eftir innt\u00f8ku og br\u00faki hj\u00e1 f\u00f3lki \u00ed londunum, teir kanna b\u00faskapin hj\u00e1. \n\nFura, grann og setrisvi\u00f0ur vaksa v\u00e6l \u00ed l\u00fdggja og slavna strandave\u00f0urlagnum \u00ed r\u00edkjunum Oregon og Washington. \u00cd hesum b\u00e1\u00f0um r\u00edkjum er mesta sk\u00f3garvinnan \u00ed USA. Tr\u00f8ini ver\u00f0a flutt heil til strondina vi\u00f0 lastbili. Umhv\u00f8rvisverndarfelagsskapir royna n\u00fa at verja partar \u00ed sk\u00f3gunum, har mong tr\u00f8 eru yvir 200 \u00e1ra gomul. \n\nUSA er ta\u00f0 land \u00ed heiminum, i\u00f0 letur mest \u00ed menningarhj\u00e1lp, meiri enn 22,7 milliardir dollarar \u00e1rliga .\n\nOljuvinna \n\nUSA er vor\u00f0i\u00f0 heimsins st\u00f8rsti framlei\u00f0ari av olju og gassi \u00ed 2014 og hevur harvi\u00f0 yvirh\u00e1la\u00f0 b\u00e6\u00f0i Russland og Saudiar\u00e1bia . USA er t\u00ed st\u00f8rsta oljuland \u00ed heiminum, og einki anna\u00f0 land ger so n\u00f3gvar olju\u00fardr\u00e1ttir, til d\u00f8mis bensin. Hetta var heilt \u00f3hugsandi fyri 10-20 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, n\u00fa Russland hevur r\u00e6\u00f0i \u00e1 n\u00e6rum \u00f3avmarka\u00f0um og risast\u00f3rum olju- og gassgoymslum. Exxon Mobil metir, at um 40 \u00e1r er framlei\u00f0slan av olju \u00ed USA 11 falda\u00f0 \u00ed mun til \u00ed dag. \u00cd eini langt\u00ed\u00f0arprognosu, sum Exxon Mobil hevur kunngj\u00f8rt \u00ed 2013, sigur forstj\u00f3rin, Kenneth Cohen, at t\u00ed\u00f0in vi\u00f0 oljutroti er farin. Hann grundgevur millum anna\u00f0 vi\u00f0 skiferoljuni, sum er eitt serligt slag av olju sum liggur sera dj\u00fapt \u00ed undirgrundini, og sum higartil ikki hevur veri\u00f0 gj\u00f8rligt at fingi\u00f0 hendur \u00e1 . Amerikanska oljuframlei\u00f0slan fer framvegis at veksa \u00ed komandi t\u00ed\u00f0um, og samb\u00e6rt teimum seinastu metingunum hj\u00e1 orkum\u00e1lar\u00e1\u00f0num (U.S. Energy Department) \u00ed District of Columbia kemur framlei\u00f0slan upp \u00e1 9,6 milli\u00f3nir tunnur um dagin \u00ed 2016 . Ta\u00f0 merkir, at amerikanska framlei\u00f0slan fer skj\u00f3tt at n\u00e6rkast met\u00e1runum \u00ed sjeyti\u00e1runum. Til sammetingar er framlei\u00f0slan \u00ed Kina 4,0 milli\u00f3nir um dagin. Tann dagliga norska framlei\u00f0slan er um tv\u00e6r milli\u00f3nir tunnur . Metingin hj\u00e1 amerikanska orkum\u00e1lara\u00f0num sigur, at oljuframlei\u00f0slan ver\u00f0ur r\u00e6ttiliga st\u00f8\u00f0ug fr\u00e1 2016 til 2020, men at hon so fer at minka eitt vet. Samstundis v\u00e6ntar orkum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, at framlei\u00f0slan av gassi fer at veksa \u00ed komandi \u00e1rum, og at v\u00f8ksturin hetta til 2040 ver\u00f0ur um 55 prosent.\n\nUSA, sum leingi hevur veri\u00f0 heimsins st\u00f8rsti br\u00fakari av orku, hevur seinastu \u00e1rini \u00f8kt munandi um framlei\u00f0sluna av olju og gassi fyri eitt n\u00fa at n\u00f8kta s\u00edn egna eftirspurning. Framlei\u00f0slan er vor\u00f0in so miki\u00f0 st\u00f3r, serstakliga orsaka\u00f0 n\u00fdggja skifurgassinum og skifuroljuni, at hetta hevur gj\u00f8rt USA til \u00fatflytara av orku eisini. Um somu t\u00ed\u00f0 er amerikanski innflutningurin av gassi og olju minka\u00f0ur munandi seinastu \u00e1rini; USA er \u00ed 2014 mestsum sj\u00e1lvhj\u00e1lpi\u00f0 vi\u00f0 olju. Fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 1982 hevur USA \u00ed 2013 tiki\u00f0 meira gass upp \u00far undirgrundini enn Russland, v\u00edsa t\u00f8l fr\u00e1 International Energy Agency (IEA) . Olja var\u00f0 fyrst funnin \u00ed Texas \u00ed 19. \u00f8ld, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Texas gj\u00f8rdist \u00f3gvuliga r\u00edkt r\u00edki. N\u00fa er Texas n\u00e6st Alaska at vinna \u00fat olju. Oljupr\u00edsurin \u00ed USA liggur v\u00e6l undir pr\u00edsinum \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum, t\u00ed USA \u00ed 40 \u00e1r hevur havt \u00fatflutningsforbo\u00f0 .\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nV\u00ed\u00f0u fl\u00f8turnar \u00edmillum Klettafj\u00f8ll og Mississippi, sum \u00e1\u00f0ur v\u00f3ru beitilendi hj\u00e1 milli\u00f3ntals visundum, eru n\u00e6stan allar lagdar undir pl\u00f3gv; og har ver\u00f0a meiri hveiti og mais velt enn nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. Landb\u00fana\u00f0urin er h\u00e1mekanisera\u00f0ur, og \u00f3gvuliga st\u00f3rar maskinur heysta gr\u00f8\u00f0ina. Har turrast er, veksur bara, ver\u00f0ur vatn veitt \u00e1 markirnar. N\u00f3gvasta\u00f0ni ver\u00f0ur vatn pumpa\u00f0 upp \u00far j\u00f8r\u00f0ini at v\u00e6ta vi\u00f0.\n\n\u00c1 grasfl\u00f8tunum og vestur at Klettafj\u00f8llum er n\u00f3gv neytahald. Fyrr r\u00f3ku cowboyar \u00e1 rossabaki neytafylgini av einum belti \u00e1 anna\u00f0 um summari\u00f0, og aftur \u00e1 gar\u00f0arnar um heysti\u00f0; har v\u00f3r\u00f0u sl\u00e1turneytini seld \u00e1 uppbo\u00f0i. Filmar \u00far Hollywood l\u00fdstu cowboyar sum sannar hetjur, men l\u00edvi\u00f0 \u00e1 rossabaki var alt anna\u00f0 enn l\u00e6tt. L\u00f8nin var v\u00e1nalig, og teir s\u00f3tu javnan \u00ed sa\u00f0linum einum 15 t\u00edmar um samd\u00f8gri\u00f0, \u00ed n\u00f3gvum hita ella oysregni. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru gar\u00f0arnar ikki so st\u00f3rir, og lastbilar koyra n\u00fa cowboyar og rossini \u00e1 beitilendini.\n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld veltu su\u00f0urr\u00edkini 80 % av allari bummull \u00ed heiminum, og tey vunnu s\u00e6r st\u00f3rt r\u00edkid\u00f8mi av henni. Bummullin var\u00f0 dyrka\u00f0 \u00ed ovurst\u00f3rum lundum, og ta\u00f0 v\u00f3ru tr\u00e6lir \u00far Afrika, sum henta\u00f0u hana vi\u00f0 hond. Tr\u00e6lahaldi\u00f0 \u00ed USA var\u00f0 avtiki\u00f0 \u00ed 1865. Bummull er enn t\u00fddningarmikil gr\u00f8\u00f0i; men n\u00fa gera maskinur alt ta\u00f0 tunga arbei\u00f0i\u00f0. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru soyab\u00f8nir t\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in \u00ed su\u00f0urr\u00edkjunum. T\u00e6r ver\u00f0a mest fergdar til olju.\n\nSunnanfyri ver\u00f0a dyrka\u00f0 tubbak, bummull og ymsar oljuplantur. Bummull ver\u00f0ur spunnin og vovin til kl\u00e6\u00f0i og til d\u00f8mis n\u00fdtt til skj\u00fartur, buksur og handkl\u00e6\u00f0i.\n\nUttanlandshandil \n\u00cd hagt\u00f8lum kalla vit innflutning og \u00fatflutning av v\u00f8rum fyri uttanlandshandil. Inn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum, skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2012, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA World Factbook:\n\nHandilsvi\u00f0urskiftini millum F\u00f8royar og USA \n\nUSA er ein sera t\u00fddningarmikil markna\u00f0ur fyri f\u00f8roysku alivinnuna. Tann amerikanski markna\u00f0urin er r\u00e6ttiliga t\u00fd\u00f0nandi fyri f\u00f8royskan \u00fatflutning av aldum laksi ; \u00ed 2013 \u00fatflutti f\u00f8royska alivinnan laks til USA fyri yvir 630 mi\u00f3. kr., tvs. at fj\u00f3r\u00f0ihv\u00f8r laksur enda\u00f0i \u00ed USA. Av v\u00f8rum, i\u00f0 F\u00f8royar \u00fatflyta til USA, telur laksurin heili 99 prosent av \u00fatflutninginum til USA, tvs. at bara 1% eru a\u00f0rar v\u00f8rur. \u00cd USA f\u00e6r f\u00f8royskur laksur eisini h\u00e6gri pr\u00eds enn annar laksur og \u00e1 matstovum \u00ed USA er f\u00f8royskur laksur ofta \u00e1 m\u00e1tskr\u00e1nni - serliga \u00e1 sushi matstovum har g\u00f3\u00f0skan skal vera \u00ed h\u00e1s\u00e6ti.\n\nMentan \n\nAmerikonsk mentan \u00e1virkar allan heimin. Snarf\u00f8\u00f0i, sum burgari, hot dogs og kola, umframt f\u00f3lk \u00far sj\u00f3nvarpsra\u00f0sendingum og filmum, eru kend \u00far Berlin til Beijing. F\u00f3lk i \u00f8llum londum hoyra amerikanskan t\u00f3nleik, og amerikanskir filmar ver\u00f0a s\u00fdndir um allan heim. Henda markna\u00f0arf\u00f8rslan vi\u00f0 amerikonskum l\u00edvsst\u00edli gevur milliardir og er \u00f3gvuliga t\u00fddningarmikil fyri b\u00faskapin \u00ed USA. \n\nN\u00f3gvar t\u00f3nleikagreinar, sum eru v\u00e6ld\u00e1mdar kring heimin, koma upprunaliga \u00far USA. Serliga su\u00f0urstatirnir hava havt n\u00f3gv vi\u00f0 t\u00f3nleik at gj\u00f8rt. T\u00f3nleikagreinar sum blues, country og rock koma upprunaliga harfr\u00e1; jazz- og bluest\u00f3nleikur eru spottnir \u00far arbei\u00f0arasangum og andaligum sangum hj\u00e1 svarta f\u00f3lkinum. Countryt\u00f3nleikur t\u00f3k seg upp sum f\u00f3lkat\u00f3nleikur \u00edmillum hv\u00edta, f\u00e1t\u00e6ka f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kentucky og Tennessee. \n\nBest d\u00e1mdu \u00edtr\u00f3ttir \u00ed USA eru amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur (NFL), hornab\u00f3ltur (MLB), kurvab\u00f3ltur (NBA) og \u00edshockey (NHL). St\u00f8rsta \u00edtr\u00f3ttarhendingin \u00ed USA er Super Bowl, sum er finalan \u00ed amerikanskum f\u00f3tb\u00f3lti. S\u00ed\u00f0ani boksing var\u00f0 til eina \u00edtr\u00f3ttargrein, hevur USA alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 ein av bestu tj\u00f3\u00f0unum \u00ed boksing. B\u00e6\u00f0i innan amat\u00f8r og professionella boksing.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nMi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 80,51 \u00e1r, og 1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r . Arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed USA var \u00ed januar m\u00e1na\u00f0 2014 6,6 prosent, i\u00f0 er ta\u00f0 l\u00e6gsta, ta\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00ed fimm \u00e1r - s\u00ed\u00f0ani 2008 . Arbei\u00f0sloysi\u00f0 er st\u00f8rst \u00ed Rhode Island (9,1 %). Arbei\u00f0sloysi\u00f0 er l\u00e6gst \u00ed North Dakota (1,9 prosent) fylgt av Nebraska (3,6 prosent). \n\n\u00cd 2013 v\u00f3ru skr\u00e1sett 630 000 heimsleys \u00ed USA .\n\nF\u00f3lkasl\u00f8g \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika er blandingur av ymsum f\u00f3lkasl\u00f8gum. Tey flestu eru eftirkomarar eftir tilflytarar - f\u00f3lk, sum komu hagar a\u00f0rasta\u00f0ni \u00far heiminum, til d\u00f8mis \u00far Evropa og \u00c1sia. Fleiri f\u00f3lkasl\u00f8g vi\u00f0 egnum m\u00e1li og serstakari mentan eru \u00ed USA. M\u00e1lini eru fleiri, til d\u00f8mis cherokesiskt \u00ed Oklahoma, franskt \u00ed Louisiana, spanskt \u00ed New Mexico og t\u00fdskt \u00ed Pennsylvania. \n\nAfroamerikanarar, sum tey sv\u00f8rtu ver\u00f0a nevnd, f\u00e1a st\u00f8rri og st\u00f8rri \u00e1virkan \u00ed nor\u00f0uramerikanska samfelagnum. Mangir afroamerikanarar eru \u00e6tta\u00f0ir fr\u00e1 tr\u00e6lum, sum v\u00f3r\u00f0u seldir til USA \u00ed 17., 18. og 19. \u00f8ld. 12 % av f\u00f3lkinum eru afroamerikanarar. Flestu tilflytararnir, sum b\u00fagva \u00ed vesturr\u00edkjunum, eru \u00far Meksiko. Teir ver\u00f0a nevndir hispanics (lat\u00ednoamerikanarar) og tala spansk, t\u00ed at forfedrar teirra komu \u00far Spania. Mangir halda enn fast vi\u00f0 gamlan si\u00f0 og egna mentan. Hispanics eru eisini fluttir hagar \u00far Puerto Riko, El Salvador og Kuba. \n\nTa\u00f0 f\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 talar spanskt, kemur \u00far Lat\u00ednamerika: Tey fj\u00f8lgast skj\u00f3tt, og somulei\u00f0is afroamerikanarar og \u00e1siatar. Fyri 2042 ver\u00f0a hesi f\u00f3lk st\u00edv helvtin av f\u00f3lkatalinum . Men samb\u00e6rt bla\u00f0num Los Angeles Times v\u00edsa t\u00f8l, at ta\u00f0 eru ikki so n\u00f3gvir lat\u00ednamerikanar, sum hava hug at fara nor\u00f0ur um marki\u00f0 longur . Ors\u00f8kin er samb\u00e6rt bla\u00f0num, at arbei\u00f0sloysi\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 so st\u00f3rt \u00ed USA, at ta\u00f0 er einki at fara hagar til. N\u00f3gvir av teimum \u00f3l\u00f3gligu innflytarunum hava vanliga fingi\u00f0 arbei\u00f0i \u00ed byggivinnuni ella matstovuvinnuni, men j\u00fast \u00ed teimum vinnugreinunum er arbei\u00f0sloysi\u00f0 vaksi\u00f0 n\u00f3gv, skrivar bla\u00f0i\u00f0. Keldurnar hj\u00e1 Los Angeles Times siga, at ta\u00f0 er ikki bara arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed USA, sum f\u00e6r meksikanar og onnur \u00ed Meksiko at setast aftur. Ein onnur ors\u00f8k er, at vaktarhaldi\u00f0 vi\u00f0 marki\u00f0 er styrkt n\u00f3gv, og harafturat r\u00e6\u00f0ast mong tey illa gitnu r\u00fasevnaharkali\u00f0ini, sum ofta gera um seg \u00e1 marknalei\u00f0ini.\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nEnn liva indi\u00e1nsk f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed USA. Upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Amerika og fyrsta f\u00f3lk \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa er USA, er n\u00fa bara uml. 1,5 % av \u00f8llum f\u00f3lkinum. S\u00ed\u00f0an evropeararnir komu \u00ed 16. \u00f8ld, hava indi\u00e1nsku f\u00f3lkasl\u00f8gini str\u00ed\u00f0st fyri lendi s\u00ednum. H\u00f3ast st\u00f3ran m\u00f3tgang hava mong teirra megna\u00f0 at var\u00f0veitt m\u00e1l s\u00edtt og gamlan si\u00f0. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er umlei\u00f0 ein fimtingur \u00ed fri\u00f0ingar\u00f8kjum - land - \u00f8ki, sum amerikanska tingi\u00f0 hevur lati\u00f0 indi\u00e1nunum aftur.\n\nFj\u00f8lmentastu f\u00f3lkasl\u00f8gini\n\nB\u00fdarl\u00edv \nN\u00fa b\u00fagva flestir amerikanarar \u00ed b\u00fdum, men fyri hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an b\u00fa\u00f0u tveir fimtingar av f\u00f3lkinum \u00e1 bygd. Enn eru n\u00f3gvar bygdir og n\u00f3gvir sm\u00e1ir b\u00fdir \u00ed USA, har f\u00e6rri enn 10 000 f\u00f3lk b\u00fagva. Hesir b\u00fdir eru mest \u00ed landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kinum, og f\u00f3lk fara hagar til handils, \u00ed sk\u00fala ella \u00ed kirkju. \n\nMeira enn 75 % av f\u00f3lkinum \u00ed USA b\u00fagva \u00ed b\u00fdum ella b\u00fdarforst\u00f8\u00f0um. Tey flestu, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed forst\u00f8\u00f0um, hava s\u00edni egnu h\u00fas og koyra \u00ed bili til arbei\u00f0is. \u00cd teimum flestu b\u00fdunum hevur f\u00f3lki\u00f0 ymsan uppruna og er n\u00f3gv blanda\u00f0, og f\u00f3lk, i\u00f0 hava r\u00f8tur \u00far sama landi, b\u00fagva ofta saman \u00ed b\u00fdarp\u00f8rtum, nevndir til d\u00f8mis Little Italy og Chinatown. N\u00f3gvar kirkjur eru \u00ed \u00f8llum st\u00f3rb\u00fdum.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: \u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed USA\n\nSeks av 10 amerikanarum meina at religi\u00f3n er umr\u00e1\u00f0andi \u00ed gerandisdegnum. \n\nKirkjan hevur st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 gerandisdag f\u00f3lksins. N\u00e6stan allir amerikanar eru kristnar. 1 % av teimum hoyra til ta\u00f0 grikskt-ortodoksu kirkjuna, og yvir 23 % eru katolikkar. Ta\u00f0 eru 51,3 prosent protestantar. \u00cd USA eru eisini umlei\u00f0 sjey milj\u00f3nir muslimar og hv\u00f8r einasti statur hevur minst eina mosku. \u00cd USA eru statur og kirkja skild sundur. \n\nSamb\u00e6rt Kat\u00f3lska B\u00edbliufelagnum l\u00f3su 75 prosent av \u00edb\u00fagvunum \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika \u00ed B\u00edbliuni \u00ed 2007. Einans 20 prosent av spani\u00f3lum hava gj\u00f8rt ta\u00f0 sama, me\u00f0an 21 prosent av franskmonnum l\u00f3su \u00ed henni \u00ed 2007. Kanningin, i\u00f0 umfata\u00f0i 9 lond \u2013 USA, St\u00f3ra Bretland, P\u00f3lland, T\u00fdskland, Spania, Frakland, Holland, Russland, og Italia - v\u00edsir harafturat, at amerikanarar eisini bi\u00f0ja meira enn \u00edb\u00fagvarnir \u00ed hinum londunum. 87 prosent s\u00f8gdu seg hava bi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2007, me\u00f0an 47 prosent av franskmonnum b\u00f3\u00f0u \u00ed 2007.\n\nSk\u00falaskapur \nUSA er kent fyri s\u00ednar g\u00f3\u00f0u \u00fatb\u00fagvingar. Sum s\u00e6st \u00e1 m.a. stu\u00f0ulsskipanum, leggur USA st\u00f3ran dent \u00e1, at f\u00f3lki\u00f0 \u00fatb\u00fagvir seg. Hv\u00f8rt r\u00edki skipar fyri s\u00ednum sk\u00falaskapi, og kommunur (municipalities) ella einst\u00f8k f\u00f3lk ella fel\u00f8g eiga n\u00f3gvar av sk\u00falunum. Ta\u00f0 kann t\u00ed vera r\u00e6ttiliga ymiskt, hvussu sk\u00falaskipanin er \u00ed teimum ymsu pl\u00e1ssunum. Men vanliga eru b\u00f8rnini \u00ed barnagar\u00f0i, fr\u00e1 t\u00ed at tey eru 4 til 6 \u00e1r, fr\u00e1 6 til 14 \u00e1r \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum (elementary school), og framhildi\u00f0 kann so ver\u00f0a fr\u00e1 14 til 18 \u00e1r \u00ed h\u00e6gri sk\u00fala (junior high school og high school) og s\u00ed\u00f0ani 18 til 22 \u00e1r \u00ed college og eftir ta\u00f0 \u00e1 universiteti. Tey gitnastu av hesum eru Harvard University \u00ed Boston, MA og Columbia University \u00ed New York City, NY.\n\nPolitikkur \nSj\u00e1 eisini lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika og forseti Sambandsr\u00edki Amerika.\n\nAmerikanskir politikarar taka avger\u00f0ir, sum \u00e1virka allan heimin. Hv\u00f8r statur hevur egi\u00f0 l\u00f3gg\u00e1vuvald og senda umbo\u00f0 til Kongressina (\u00e1 enskum Congress), so at \u00f8ll kunnu ver\u00f0a vi\u00f0 at gera av, hvussu landi\u00f0 skal ver\u00f0a st\u00fdrt. Kongressin er b\u00fdtt \u00ed tvey: Senati\u00f0 og Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 (\u00e1 enskum House of Representatives). Hv\u00f8r statur velur tveir limir \u00ed Senati\u00f0, men til Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 ver\u00f0ur valt eftir \u00edb\u00fagvatali. Onkunt\u00ed\u00f0 er \u00f3semja \u00edmillum summir statir og kongressina. \u00cd USA er f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i og talufr\u00e6lsi. Amerikanskur politikkur er mest tveir flokkar, Republikanski Flokkurin (GOP) og Demokratiski Flokkurin. Hesir b\u00e1\u00f0ir flokkar hava allir hugsj\u00f3nir \u00ed landinum, men lokalt stilla uttanvelta\u00f0 ofta upp. Yvirh\u00f8vur eru Republikanarar afturhaldssinna\u00f0ir og Demokratar ta\u00f0, sum amerikanarir kalla \u00abliberalir\u00bb (vinstrahallir). Liberali vongurin og afturhaldssinna\u00f0i vongurin eru polarisera\u00f0ir. Sj\u00f3nvarpsr\u00e1sirnar senda valfundir hj\u00e1 flokkunum, skipa\u00f0ar dystir millum valevni umframt l\u00fdsingar. Ta\u00f0 er t\u00ed\u00f0uligt at MSNBC er sera Demokratiskt lita\u00f0 , me\u00f0an til d\u00f8mis Fox News hellur meira til Republikanarnar . Annars eru strandastatirnir \u00ed vestri og New England meira Demokratiskir, me\u00f0an mi\u00f0statirnir og su\u00f0urstatirnir stu\u00f0la Republikanarnum.\n\nVallut\u00f8kan \u00ed USA er l\u00e1g \u00ed mun til onnur Vestanlond; vallutt\u00f8kan hevur veri\u00f0 minkandi s\u00ed\u00f0ani vali\u00f0 \u00ed 1964, t\u00e1 61,9 % av amerikanarum atkv\u00f8ddu. Vit kunnu \u00e1 l\u00f8gtingsvalum fegnast um, at vallutt\u00f8kan \u00ed F\u00f8royum er sera h\u00f8g. Fleiri enn 90 % av veljarunum velja at luttaka. \u00cd 2012 atkv\u00f8ddi 58,2 % prosent \u00ed USA, me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed 2008 v\u00f3ru 61,6 % prosent av \u00f8llum veljarum, i\u00f0 f\u00f3ru \u00e1 val. H\u00e6gsta vallutt\u00f8ka var \u00ed Minnesota, har fleiri enn 75 % v\u00f3ru \u00e1 vali. L\u00e6gst var vallutt\u00f8kan \u00ed Utah, nevniliga 52 %. H\u00e6gsta vallutt\u00f8ka \u00ed USA var til forsetavali\u00f0 \u00ed 1860 t\u00e1 81,2 % greiddu atkv\u00f8\u00f0u.\n\nStr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00cdm\u00f3ti Yvirgangi kostar amerikansku skattgjaldarunum n\u00f3gv.\n\nStj\u00f3rnarskipan \n\nValdi\u00f0 \u00ed USA kann b\u00fdtast \u00ed tr\u00edggjar partar: l\u00f3ggevandi, \u00fatinnandi og d\u00f8mandi vald. Hetta tr\u00edb\u00fdti\u00f0 av valdinum hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 amerikanska grund\u00adl\u00f3garsm\u00ed\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 James Madison \u00e1 odda. Hugsanirnar hj\u00e1 Montesquieu (1689-1755) og John Locke (1632-1704) v\u00f3ru t\u00fddningarmikil \u00edbl\u00e1st\u00adrarkelda hj\u00e1 amerikansku grundl\u00f3garsmi\u00f0unum. Amerikanska grundl\u00f3gin sta\u00f0festir \u00ed Grein 1 tr\u00edb\u00fdti\u00f0 av valdinum: All legislative Powers herein granted shall be vested in a Congress of the United States, which shall consist of a Senate and House of Representatives. L\u00f3ggevandi valdi\u00f0 hevur t\u00ed Kongressin vi\u00f0 Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 og Senati\u00f0, \u00fatinnandi valdi\u00f0 er \u00ed hondunum \u00e1 forsetanum, og d\u00f8mandi valdi\u00f0 liggur hj\u00e1 d\u00f3mst\u00f3lunum. Harumframt hevur amerikanska stj\u00f3rnarskipanin eitt \u00edbori\u00f0 vatnr\u00e6tt valdsb\u00fdti millum samveldi\u00f0 og londini. Forsetin er ikki bundin av einum meiriluta \u00ed Kongressini. T\u00ed er ta\u00f0 eisini ofta vanligt, at t.d. republikanarar hava meiriluta \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum ella/og \u00ed Senatinum, me\u00f0an forsetin er demokratur. L\u00f3ggevandi valdi\u00f0, Kongressin, og \u00fatinnandi valdi\u00f0, forsetin, eru beinlei\u00f0is vald av f\u00f3lkinum, t\u00ed hava v\u00f8ldini b\u00e6\u00f0i sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligan legitimitet. \u00cd Umbo\u00f0smannatinginum sita 435 umbo\u00f0, og eru hesi deild \u00fat \u00e1 statirnar \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed statinum. Valskei\u00f0i\u00f0 \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum er einans 2 \u00e1r, og ver\u00f0ur alt Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 endurvalt samstundis. \u00cd Senatinum eru 100 umbo\u00f0, har hv\u00f8r av teimum 50 statunum hevur 2 umbo\u00f0 \u00ed part. Valskei\u00f0i\u00f0 \u00ed Senatinum er 6 \u00e1r, men ein tri\u00f0ingur av hesum umbo\u00f0um standa fyri vali 2. hv\u00f8rt \u00e1r.\n\nSt\u00fdrism\u00e1tin \u00ed USA er sambandsl\u00fd\u00f0veldi vi\u00f0 einum forseta \u00e1 odda. USA er eitt r\u00edki samansett av fleiri r\u00edkjum sum hv\u00f8rt hevur \u00e1v\u00edst sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \u00ed innanlandsm\u00e1lum. \u00cd USA r\u00e1\u00f0a r\u00edkini sj\u00e1lv \u00ed serm\u00e1lum, tey eru til d\u00f8mis l\u00f8gregla, sj\u00fakrah\u00fasfyrisiting og vegakervi. \u00c1 odda fyri st\u00fdrinum \u00ed hv\u00f8rjum r\u00edki stendur ein guvern\u00f8rur. Statirnir hava heimast\u00fdri vi\u00f0 egnari stj\u00f3rn og egnum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i. Fyrr v\u00f3ru statirnir at kalla sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir, men s\u00ed\u00f0an er meiri vald lagt undir samveldisstj\u00f3rnina vi\u00f0 forsetanum \u00e1 odda. Felagsm\u00e1l, sum sambandsstj\u00f3rnin r\u00e6\u00f0ur fyri, eru til d\u00f8mis uttanr\u00edkispolitikkur, verjum\u00e1l og gjaldoyra. \u00c1 odda fyri stj\u00f3rnini stendur ein forseti, sum ver\u00f0ur valdur av \u00f8llum f\u00f3lkinum. Stj\u00f3rnin heldur til \u00ed Washington DC, har forsetin og h\u00faski hansara b\u00fagva \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum. Forsetin er h\u00e6gsti myndugleiki landsins, og hann ver\u00f0ur valdur fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. Joe Biden \u00far Delaware er 46. og n\u00faverandi forseti \u00ed USA. Hann hevur n\u00f3gv pers\u00f3nligt vald, til d\u00f8mis uttanr\u00edkisvi\u00f0urskiftum vi\u00f0v\u00edkjandi. \u00cd USA ver\u00f0ur ikki valt eins og \u00ed F\u00f8royum, har f\u00f3lk atkv\u00f8\u00f0a fyri hv\u00f8r s\u00ednum valevni. Amerikanarar hava tveir kandidatar at velja \u00edmillum: umbo\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Demokratiska flokkinum og umbo\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Republikanska flokkinum. \n\n\u00cd USA ver\u00f0ur ikki tala\u00f0 um einkultatkv\u00f8\u00f0ur, men heldur um samla\u00f0u atkv\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 hv\u00f8rjum stati. Hv\u00f8r statur hevur nevniliga eitt \u00e1v\u00edst tal av valmonnum (\u00e1 enskum \"'Electoral college'\"), alt eftir hvussu n\u00f3gvir \u00edb\u00fagvar eru \u00ed statinum \u2013 j\u00fa fleiri \u00edb\u00fagvar, j\u00fa fleiri valmenn. Tan l\u00edtli staturin, Vermont, har 626 000 f\u00f3lk b\u00fagva, hevur til d\u00f8mis bara 3 valmenn, me\u00f0an tann f\u00f3lkar\u00edkasta staturin, Kalifornia, hevur 55. Og gandatali\u00f0 fyri at vinna vali\u00f0 er 270 atkv\u00f8\u00f0ur av teimum samla\u00f0u 538. Kl\u00e1rar anna\u00f0 av valevnunum at koma upp\u00e1 hetta tali\u00f0, so er vali\u00f0 avgj\u00f8rt. T\u00e1 so funni\u00f0 er fram til, hv\u00f8nn meirilutin \u00ed statinum atkv\u00f8\u00f0ir fyri, hava hesir valmenninir skyldu til at atkv\u00f8\u00f0a fyri t\u00ed valevninum \u00e1 valdegnum. Hetta kann kallast fleirtalsval. Ta\u00f0 vil altso siga, at \u00ed \u00f8llum statum ver\u00f0a atkv\u00f8\u00f0urnar taldar saman, og ta\u00f0 forsetavald\u00f8mi\u00f0, sum hevur fingi\u00f0 flest valmenn, vinnur so allar valmenninar \u00ed t\u00ed statinum. Um eitt forsetavalevni altso f\u00e6r meirilutan (t.d. 50,1 %) av teimum 55 valmonnunum \u00ed Kalifornia, so vinnur hann allar t\u00e6r 55 atkv\u00f8\u00f0urnar. \u00cd USA hevur veri\u00f0 forsetaval sum t.d. \u00ed 2000, George W. Bush (R) vann (271 valmonnum, 47,9 % atkv\u00f8\u00f0um), me\u00f0an Al Gore (D) fekk samanlagt fleiri atkv\u00f8\u00f0ur enn Bush (266 valmonnum, 48,4 % atkv\u00f8\u00f0um). \u00cdalt eru 538 valmenn, so 270 skulu til fyri at vinna.\n\nFongsul \n\nEin av hv\u00f8rjum hundra\u00f0 sita fongsla\u00f0i \u00ed USA \u00ed 2008. Tali\u00f0 \u00e1 fangum er 1,6 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Umframt hetta sita 723 000 \u00ed sm\u00e6rri brummum kring landi\u00f0. Hetta er h\u00e6gsta tali\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 \u00ed USA og ta\u00f0 h\u00e6gsta \u00ed heiminum. Merkisverdur er eisini st\u00f3ri munurin millum samfelagsb\u00f3lkar. Av lat\u00ednamerikanarum situr 1 av 36 inni, me\u00f0an tali\u00f0 fyri afroamerikanarar er 1 av 15. Ver\u00f0ur so hugt at aldursb\u00f3lkum, so er tali\u00f0 fyri afroamerikanarar millum 20 og 34 \u00e1r 1 av 9 .\n\nDey\u00f0ad\u00f3mur \n\n\u00cd USA er dey\u00f0ad\u00f3mur; USA er einasta landi \u00e1 amerikanska meginlandinum, i\u00f0 hevur avr\u00e6tta\u00f0 s\u00ednar borgarar s\u00ed\u00f0ani 2003. \u00cd 1972 var\u00f0 dey\u00f0arevsing forbj\u00f3\u00f0a\u00f0 \u00ed \u00f8llum USA eftir at H\u00e6gstrir\u00e6ttur hev\u00f0i sta\u00f0fest, at hon str\u00edddi \u00edm\u00f3ti st\u00fdrisskipanini . Men eftir eina n\u00fdggja h\u00e6gstar\u00e6ttaravger\u00f0 var\u00f0 revsingin aftur loyvd \u00ed 1976. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 eru 1303 f\u00f3lk avr\u00e6tta\u00f0 \u00ed USA - av teimum umlei\u00f0 tri\u00f0ingurin \u00ed Texas . Texas er tann lutstaturin \u00ed USA, har flest dey\u00f0ad\u00f8md ver\u00f0a tikin av d\u00f8gum . T\u00e6r 53 avr\u00e6ttingarnar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u framdar \u00ed 2006 \u00ed USA, eru l\u00e6gsta tali\u00f0 av avr\u00e6ttingum s\u00ed\u00f0ani mitt \u00ed 1990-unum . Tveir tri\u00f0ingar av amerikanska f\u00f3lkinum halda, at ta\u00f0 er r\u00e6tt at hava dey\u00f0arevsing, og meiri enn annar hv\u00f8r amerikanari heldur, at ov f\u00e1 ver\u00f0a d\u00f8md til dey\u00f0a. \u00cd einari meiningakanning hj\u00e1 Gallup \u00ed 2006 siga 65 prosent, at tey eru fyri dey\u00f0arevsing, og 31 prosent halda, at uppaftur fleiri skuldu fingi\u00f0 dey\u00f0ad\u00f3m. Ta\u00f0 eru serliga republikanskir veljarar, sum eru fyri dey\u00f0arevsing. 81 prosent av teimum republikonsku veljarunum sty\u00f0ja dey\u00f0arevsing, me\u00f0an 49 prosent av teimum demokratisku veljarunum hava somu hugsan. \n\nMaryland avt\u00f3k dey\u00f0arevsing \u00ed 2013, og sostatt eru n\u00fa 18 amerikanskir statir, har dey\u00f0arevsing ikki er ein m\u00f8guleiki. Rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0, at 3 a\u00f0rir statir \u2013 New Hampshire, Delaware, og Colorado \u2013 komandi \u00e1r fara at taka dey\u00f0arevsingina upp til politiska vi\u00f0ger\u00f0 og m\u00f8guliga avtaka hana. Seinastu seks \u00e1rini hava seks statir \u2013 ein um \u00e1ri\u00f0 \u2013 avtiki\u00f0 dey\u00f0arevsingina, sum n\u00fa er galdandi \u00ed 32 av teimum 50 amerikansku statunum. \u00cd 2013 v\u00f3r\u00f0u 80 f\u00f3lk dey\u00f0ad\u00f8md \u00ed USA, og h\u00f3ast ta\u00f0 er eitt vet fleiri enn \u00ed 2012, er ta\u00f0 v\u00e6l f\u00e6rri enn mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1990-unum, t\u00e1 ta\u00f0 var vanligt, at fleiri enn 300 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u d\u00f8md til dey\u00f0an um \u00e1ri\u00f0.\n\nSamkynd \n\nHar\u00f0skapur orsaka\u00f0 av kynsligu orienteringini hj\u00e1 offrinum ver\u00f0ur b\u00f3lka\u00f0ur sum hatursbrotsverk \u00ed USA, og fer at hava vi\u00f0 s\u00e6r herda revsing. Hetta er \u00farslit av einari s\u00f8guligari n\u00fdggjari l\u00f3g, sum Senati\u00f0 h\u00f3ast st\u00f3ru m\u00f3tst\u00f8\u00f0u fekk g\u00f3\u00f0kent \u00ed 2010. Uppskoti\u00f0 kom fyri Senati\u00f0, eftir at 237 demokratar og 44 republikanarar \u00ed Kongressini h\u00f8vdu stu\u00f0la uppskotinum; 131 republikanarar og 15 demokratar v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti. \n\nVi\u00f0 n\u00fdggju l\u00f3gini ver\u00f0ur skilmarkingin av hatursbrotsverki fr\u00e1 1960unum, sum higartil hevur umfata\u00f0 rasu, h\u00fa\u00f0alit, religi\u00f3n og uppruna, v\u00ed\u00f0ka\u00f0 vi\u00f0 kynsligari orientering, kyn, kynssamleika og brek. Felagskapir fyri borgarar\u00e6ttindir hava str\u00ed\u00f0st fyri hesari v\u00ed\u00f0kan \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, og hava minni v\u00ed\u00f0gongd uppskot \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 feld \u00ed Kongressini. Afturhaldsinna\u00f0ir b\u00f3lkar hava t\u00f3 protestera m\u00f3ti l\u00f3gini, sum teir meta, er brot \u00e1 talifr\u00e6lsi, og vilja hesir b\u00f3lkar vera vi\u00f0, at hendan l\u00f3gin er bert eitt stig \u00e1 lei\u00f0ini fyri fleiri r\u00e6ttindum til samkynd. L\u00f3gin er uppkalla\u00f0 eftir tveimum offrum fyri hatursbrotsverk: Matthew Shephard, ein 21 \u00e1ra gamal samkyndur lesandi, sum \u00ed 1998 bleiv dripin \u00ed Wyoming, og James Byrd, ein littur ma\u00f0ur, sum doy\u00f0i \u00ed Texas \u00ed 1998, eftir at tr\u00edggir hv\u00edtir menn h\u00f8vdu bundi\u00f0 eina ketu um bein hansara og drigi\u00f0 hann eftir teirra pickupbili fleiri kilometrar. \n\nVi\u00f0 n\u00fdggju l\u00f3gini ver\u00f0ur eisini meir almennur peningur fluttur til lokalar myndugleikar, solei\u00f0is at teir kunna granska hatursbrotsverk, me\u00f0an landsmyndugleikarnir f\u00e1a m\u00f8guleika at blanda seg, um teir ikki halda, at lokala l\u00f8greglan ger nokk vi\u00f0 at basa haturbrotsverkum. Amerikanski h\u00e6gstir\u00e6tturin hevur avgj\u00f8rt \u00ed juni 2015, at samkynd sleppa at giftast \u00ed \u00f8llum 50 statunum. Av teimum n\u00edggju h\u00e6gstar\u00e6ttard\u00f3marunum \u00ed Amerika atkv\u00f8ddu fimm fyri og f\u00fdra \u00edm\u00f3ti eini boyting av hj\u00fanabandsl\u00f3gini. \u00c1\u00f0renn v\u00f3ru homohj\u00fanabond bert loyvd \u00ed 36 statum. \"Avger\u00f0in um homo-hj\u00fanabond er eitt st\u00f3rt stig m\u00f3ti javnr\u00e6ttindum\", skrivar amerikanski forsetin, Barack Obama, \u00e1 Twitter. \u00cd juni m\u00e1na\u00f0a 2013 avgj\u00f8rdi amerikanski h\u00e6gstir\u00e6ttur, at ein ikki kann definera hj\u00fanabandi\u00f0 sum bara verandi \u00edmillum mann og kvinnu. Hetta vi\u00f0f\u00f8rdi, at samkynd kundu f\u00e1a somu r\u00e6ttindi sum hinkynd. T\u00f3 var ta\u00f0 upp til hv\u00f8nn einstakan stat, um hj\u00fanaband millum samkynd var l\u00f3gligt. Men \u00ed 2015 er avgj\u00f8rt, at \u00f8ll samkynd sleppa at giftast.\n\n\u00cd USA hava samkynd loyvi at \u00e6ttlei\u00f0a \u00ed Hawaii, Connecticut, Minnesota, Indiana, Oregon, Florida, Arkansas, Iowa, Illinois, Vermont, New Hampshire, Rhode Island, Maine, Kolorado, Nevada, Kalifornia, Massachusetts, Delaware, New Jersey, New Mexico, New York, Ohio, Washington, Wisconsin, Maryland, Washington DC, Guam, Pennsylvania, og ein samkyndur partnari kann \u00e6ttlei\u00f0a b\u00f8rnini hj\u00e1 hinum partnaranum \u00ed Montana og Idaho.\n\nHeilsuskipanin \n\nHeilsuskipanin, sum var\u00f0 samtykt 21. mars \u00ed 2010, er st\u00f8rsta og umfatandi heilsuskipan \u00ed USA s\u00ed\u00f0ani Lyndon B. Johnson \u00ed 1965 fekk s\u00ednar heilsuskipanir \u00edgj\u00f8gnum. S\u00ed\u00f0ani hava fleiri forsetar roynt at endurn\u00fdggja skipanina, uttan at ta\u00f0 hevur eydnast. Heilsuskipanin var eitt st\u00f8rstu vallyftunum hj\u00e1 Obama \u00ed valstr\u00ed\u00f0num upp undir forsetavali\u00f0 \u00ed 2008. N\u00fdggja heilsuskipanin hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at allir amerikanskir borgarar fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu landsins n\u00fa hava eina almenna sj\u00fakratrygging. Higartil hava okkurt um 32 milli\u00f3nir amerikanarar ikki veri\u00f0 umfata\u00f0ir av sj\u00fakratrygging. \"Hetta er ein st\u00f3rur sigur fyri alt ta\u00f0 amerikanska f\u00f3lki\u00f0\", seg\u00f0i Barack Obama, forseti, \u00ed r\u00f8\u00f0u s\u00ednari, t\u00e1 Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 \u00ed mars 2010 samtykti heiluskipanina vi\u00f0 219 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 212 \u00edm\u00f3ti.\n\nLandsverja \n\nUSA er herna\u00f0arliga sterkasta r\u00edki\u00f0 \u00ed heiminum . Amerikanska verjan telur 1,4 milj\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed virknari t\u00e6nastu, og haraftrat fleiri hundra\u00f0 t\u00fasund \u00ed Tj\u00f3\u00f0argarduni og \u00ed trygdarherinum. USA hevur heimins bestu verju, og landi\u00f0 er heimins einasta risaveldi. Amerikanska verjan eigur meir enn 700 st\u00f8\u00f0ir runt um \u00ed heiminum og virka kring heimin. Annars eigur landi\u00f0 ellivu hangarskip \u00ed n\u00fdtslu og ein st\u00f3ran flota vi\u00f0 strategiskum kavb\u00e1tum, eitt, sum ger verjuna sera fleksibla.\n\n\u00cd 1949 var USA vi\u00f0 til at stovna NATO. Aftrat londunum \u00ed NATO eru tr\u00fd onnur lond, i\u00f0 eru sameind vi\u00f0 USA, umr\u00e1\u00f0andi hj\u00e1 USA: \u00cdsrael, Japan og Avstralia. Av NATO-londunum hevur St\u00f3ra Bretland inniligasta samband vi\u00f0 USA, og londini samstarva v\u00e6l \u00e1 verju\u00f8kinum.\n\n20.000 kvinnur eru \u00ed amerikanska herinum, og ta\u00f0 er umlei\u00f0 15 % av samla\u00f0a talinum. S\u00ed\u00f0an 20. september 2001, t\u00e1 Kr\u00edggi\u00f0 M\u00f3ti Yvirgangi brast \u00e1, hava 41.000 kvinnur veri\u00f0 vi\u00f0 herinum \u00ed Afghanistan og \u00ed Irak. Me\u00f0alaldurin er 23 \u00e1r og flestallar eru giftar og eiga b\u00f8rn. Fyri ikki at t\u00e6r skulu koma s\u00e6r \u00ed \u00f3ney\u00f0ugan vanda, skulu t\u00e6r samb\u00e6rt amerikanskari l\u00f3g ikki sendast til herm\u00f3ti ella arbei\u00f0a \u00ed servandum deildum, men \u00ed dag er ta\u00f0 ein st\u00f3rur spurningur, hvar herm\u00f3ti\u00f0 \u00ed grundini er. \u00cd mars \u00ed 2016 gav fyrrverandi amerikanski forsetin, Barack Obama, kvinnum atgongd at r\u00f8kja \u00f8ll st\u00f8rv og emb\u00e6ti innan amerikanska herin. \n\n\u00cd 2011 f\u00f8rir USA heimsumfatandi Kr\u00edggi\u00f0 M\u00f3ti Yvirgangi, serliga \u00ed Afghanistan og Irak. Hesi \u00e1tta \u00e1rini, USA hevur havt herf\u00f3lk \u00ed Irak, hava 4 432 lati\u00f0 l\u00edv . \u00c1lopi\u00f0 \u00e1 World Trade Center \u00ed New York \u00ed 2001 og Kr\u00edggi\u00f0 M\u00f3ti Yvirgangi hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r eina n\u00fdggja trygdarstrategi, sum sigur, at USA skal vera st\u00f8rsta herna\u00f0arveldi\u00f0 \u00ed heiminum, og ein og hv\u00f8r sum kemur \u00ed n\u00e1nd av USA \u00e1 hesum \u00f8kinum, ver\u00f0ur mettur at vera f\u00edggindi.\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n\n Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed USA\n Listi yvir \u00f8kir og lut\u00f8kir \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n Listi yvir amerikanskar b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n Listi yvir forsetarnar \u00ed USA\n \u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed USA\n Forseti Sambandsr\u00edki Amerika\n Tj\u00f3\u00f0ardagur USA\n Nor\u00f0uramerika\n Washington DC\n Tj\u00f3\u00f0arlundir \u00ed USA\n\nKeldur \n\nAmerika"}
{"id": "7926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osama%20bin%20Laden", "title": "Osama bin Laden", "text": "Osama bin Laden ella Osama bin Muhammad bin 'Awad bin Laden, sum hansara fulla navn er, (f. 10. mars \u00ed 1957 \u00ed Jeddah, Saudi-Ar\u00e1bia - d. 3. mai 2011 \u00ed Abbottabad, Pakistan) er fyrrverandi lei\u00f0aranum fyri Al-Qaeda. Sum mastermind \u00ed Al-Qaeda bleiv hann heimsins mest jakstra\u00f0i ma\u00f0ur eftir yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00e1 USA 11. september \u00ed 2001. \n\nS\u00ed\u00f0ani 11. september \u00ed 2001 hevur bin Laden veri\u00f0 mest jagstra\u00f0i ma\u00f0urin \u00ed heim\u00adi\u00adnum . Hann er lagdur undir at standa aftan fyri at\u00ads\u00f3kn\u00adirnar m\u00f3ti World Trade Center \u00ed New York, t\u00e1 i\u00f0 umlei\u00f0 3.000 f\u00f3lk doy\u00f0u. Hann lutt\u00f3k ikki sj\u00e1lvur \u00ed \u00e1lopinum, men hann ver\u00f0\u00adur sagdur at vera ideo\u00adlog\u00adur\u00adin og fyriskiparin aftan fyri \u00e1lopi\u00f0. Undan ats\u00f3knini \u00ed New York st\u00f3\u00f0 bin Laden eisini aftan fyri \u00e1lopi\u00f0 \u00e1 eitt ameri\u00adkanskt herskip \u00fatfyri Jemen, og seinni hevur hann og Al-Qaeda sta\u00f0i\u00f0 aft\u00adan fyri bumbuats\u00f3knir \u00ed Madrid  og London . \n\nOsama bin Laden l\u00e6t l\u00edv 2. mai 2011 \u00ed skotbardaga vi\u00f0 amerikanskar hermenn \u00ed Pakistan.\n\nDey\u00f0i hansara \n\nAmerikanski herurin hevur leita\u00f0 eftir Osama Bin Laden l\u00edka s\u00ed\u00f0an yvirgangsats\u00f3kn \u00edm\u00f3ti World Trade Center \u00ed New York og Pentagon \u00ed Washington DC \u00ed USA 11. september 2001. Amerikanski forsetin, Barack Obama, bar sj\u00e1lvur t\u00ed\u00f0indini fram um, at mest eftirl\u00fdsti yvirgangsma\u00f0urin \u00ed okk\u00adara t\u00ed\u00f0, Osama bin Laden, er dripin. \u00cd einari beinlei\u00f0is sj\u00f3n\u00advarps\u00adr\u00f8\u00f0u t\u00ed\u00f0liga 3. mai 2011 okkara t\u00ed\u00f0 bo\u00f0a\u00f0i ameri\u00adkan\u00adski forsetin fr\u00e1, at ta\u00f0 hevur eydnast ameri\u00adkansk\u00adum herdeildum at taka l\u00edv\u00adi\u00f0 av bin Laden. Hann var funnin og dripin \u00ed einari bygd, 150 kilometrar nor\u00f0\u00adan fyri pakistanska h\u00f8v\u00adu\u00f0s\u00adsta\u00f0\u00adin, Islamabad. Amerikanski forsetin viss\u00ada\u00f0i amerikansku borg\u00adar\u00adarnar um, at ta\u00f0 veruliga er Osama bin Laden, sum amerikansku serdeildirnar hava tiki\u00f0 l\u00edvi\u00f0 av. Hann seg\u00f0i, at amerikanarar h\u00f8vdu l\u00edki\u00f0 av manninum, og at DNA-royndir eru gj\u00f8rd\u00adar, sum pr\u00f3gva, at tal\u00adan er um heimskenda terror\u00ad\u00adistin .\n\nTa\u00f0 fr\u00e6ttist fr\u00e1 ameri\u00adkan\u00adsk\u00adum keldum, at bin Laden helt til \u00ed einum st\u00f3r\u00adum h\u00fasum \u00ed einum v\u00e6l\u00adhav\u00adarab\u00fdlingi \u00ed Pakistan. Sj\u00e1lvt \u00e1lopi\u00f0, sum Navy Seals-deildirnar st\u00f3\u00f0u fyri, vardi \u00ed 40 minuttir . Eingin amerikanskur herma\u00f0ur var\u00f0 skaddur \u00ed skotbardaganum. Bin Laden og hansara f\u00f3lk gj\u00f8rdu m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, og seinni hev\u00adur ta\u00f0 v\u00edst seg, at ein av syn\u00adum bin Laden, ein trygd\u00adar\u00adv\u00f8r\u00f0ur og ein kvinna eisini doy\u00f0u undir \u00e1lopi\u00adnum. Keldur \u00ed Pakistan hava v\u00e1tt\u00ada\u00f0, at amerikanskar deild\u00adir gj\u00f8rdu \u00e1lop \u00e1 h\u00fasini har bin Laden helt til. Hvussu n\u00f3gv Pakistan hev\u00adur veri\u00f0 uppi \u00ed ats\u00f3knini vita eyglei\u00f0arar ikki, men ameri\u00adkan\u00adarar hava hildi\u00f0, at pakistanska fregnart\u00e6n\u00adast\u00adan \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt hev\u00adur lati\u00f0 uppl\u00fdsingar far\u00adi\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til Al-Qaeda. \n\nT\u00e1 i\u00f0 bin Laden var skotin, t\u00f3ku amerikansku ser\u00addeild\u00adir\u00adnar l\u00edki\u00f0 av honum. Eftir hvat amerikanskar keldur siga, so bj\u00f3\u00f0a\u00f0u ameri\u00adkan\u00adar\u00adar Saudi-Arabia l\u00edki\u00f0. Ta\u00f0 vildi Saudi-Arabia ikki hava, og t\u00ed er bin Laden griv\u00adin til havs. Vesturlendskir stj\u00f3rn\u00adar\u00adlei\u00f0\u00adarar eru fegnir um hend\u00ading\u00adina, me\u00f0an ein tals\u00adma\u00f0ur fyri Al-Qaeda sig\u00adur, at hetta onga \u00e1virkan hev\u00adur \u00e1 teirra virksemi. Al-Qaeda fer at halda fram vi\u00f0 s\u00edn\u00adum virksemi, seg\u00f0i tals\u00adma\u00f0\u00adur\u00adin.\n\nFr\u00f8i \n So skj\u00f3tt ta\u00f0 fr\u00e6ttist, at amerikanskir hermenn h\u00f8vdu gj\u00f8rt av vi\u00f0 Osama bin Laden, savna\u00f0ust f\u00f3lk uttan fyri Hv\u00edtu H\u00fasini \u00ed Washington DC  og \u00e1 Times Square \u00ed New York City . F\u00f3lk gingu vi\u00f0 amerikanska flagginum og st\u00f3rum skeltum og sungu tj\u00f3\u00f0sangin. \n\nFleiri r\u00edkis- og stj\u00f3rnarlei\u00f0arar fegnast eisini um, at bin Laden er dey\u00f0ur. Fyrrverandi amerikanski forsetin George W. Bush (R) sigur, at ta\u00f0, sum er hent \u00ed Pakistan, er ein st\u00f3rur sigur fyri USA . \u00cdsraelski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, Benjamin Netanyahu, sigur, at dey\u00f0i bin Ladens hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri trygdina \u00ed heiminum. Bretski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, David Cameron, sigur, at ta\u00f0 er ein st\u00f3rur l\u00e6tti fyri heimin, at Osama bin Laden er dey\u00f0ur. Danski uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin, Lene Espersen, sigur, at at ta\u00f0 hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri bardagan \u00edm\u00f3ti yvirgangi, at lei\u00f0arin \u00ed Al-Qaeda er dey\u00f0ur, men hon leggur t\u00f3 afturat, at bardagin heldur fram.\n\nHar\u00f0skapi \n\nUSA \u00e1varar allar s\u00ednar r\u00edkisborgarar um m\u00f8gulig hevndar\u00e1lop eftir at Osama bin Laden er tikin av d\u00f8gum. Amerikanska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 heitir \u00e1 f\u00f3lk um at vera varin, um tey fer\u00f0ast uttan fyri USA. Eftir at Osama bin Laden er tikin av d\u00f8gum, er ein \u00e1v\u00edsur vandi fyri anti-amerikanskum har\u00f0skapi, sigur amerikanska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 . Amerikanskir r\u00edkisborgarar, sum eru \u00ed londum, har ta\u00f0 er vandi fyri, at f\u00f3lk fara at gera seg inn \u00e1 amerikanarar, ver\u00f0a bidnir um at halda seg innandura, og at halda seg burtur fr\u00e1 m\u00f3tm\u00e6lisgongum. Amerikansku sendistovurnar kring heimin kenna seg eisini h\u00f3ttar, og hava t\u00ed sett serlig trygdartilt\u00f8k \u00ed verk.\n\nKeldur \n\nSaudiarabi\nBrotsmenn\nYvirgangsf\u00f3lk"}
{"id": "7929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malta", "title": "Malta", "text": "Malta er eitt land \u00ed Su\u00f0urevropa. Malta er tr\u00edggjar oyggjar: Malta, Gozo og Comino; Malta er \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 Streymoynna, men ta\u00f0 b\u00fagva 400.000 f\u00f3lk \u00e1 Malta, so har er \u00f3gvuliga t\u00e6ttbygt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, sum eisini er mentanarligi og umsitingarligi mi\u00f0depilin, eitur Valetta. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Birkirkara, Qormi og Sliema. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, maltiskt og enskt. \n\nUml. 1 mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk vitja \u00e1rliga. Millum tey kendu, i\u00f0 hava veri\u00f0 \u00e1 Malta, er Paulus \u00e1postul.\n\nS\u00f8ga \n\nAv t\u00ed at Malta liggur solei\u00f0is fyri, at n\u00f3gv skipafer\u00f0sla \u00e1 mi\u00f0jar\u00f0arhavi er har \u00ed n\u00e1nd, hava ymisk fremmand r\u00edki r\u00e1tt har \u00ed \u00f8ldir. Men 21. september 1964 f\u00e6r Malta sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 St\u00f3ra Bretland. Ta\u00f0, at tir hava sta\u00f0i\u00f0 so leingi undir \u00f8\u00f0rum, er kanska atv\u00f8ld til, at maltesar eru so tj\u00f3\u00f0skaparsinna\u00f0 f\u00f3lk. Flestu f\u00f3lk eru katolikkar og tala s\u00edtt egna m\u00e1l. Malta er tv\u00e6r meginoyggjar, Malta og Gozo, og l\u00edtla oyggin Comino.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd Mi\u00f0jar\u00f0arhavi, 90 km sunnan fyri Sisiliu og 290 km eystan fyri Tunesia, liggur l\u00edtla oyggjalandi\u00f0 Malta. Oyggjarnar eru 320 ferkilometrar st\u00f3rar til samans, og sj\u00e1lv Malta er 246 ferkilometrar - t.e. eitt sindur minni enn Eysturoyggin. G\u00f3\u00f0 419.000 f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u \u00ed 2007 \u00ed oyggjunum, av teimum b\u00fa\u00f0u um 360.000 \u00e1 sj\u00e1lvari Malta.\n\nB\u00faskapur \n\nFer\u00f0avinna hevur st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Malta. Mest er ta\u00f0 heita ve\u00f0ri\u00f0, strendurnar og v\u00edkurnar, sum draga f\u00f3lk higar. Eitt anna\u00f0, fer\u00f0af\u00f3lk koma at s\u00edggja, eru v\u00f8kru bygningarnir, sum v\u00f3r\u00f0u reistir, me\u00f0an r\u00f3mverjar og seinni b\u00fdsantinar r\u00e1ddu \u00ed Malta. Seinni er byggilistin eisini \u00e1virka\u00f0 av italskari og bretskari byggilist. J\u00f8r\u00f0in er k\u00f8rg, og landb\u00fana\u00f0urin gevur l\u00edti\u00f0 av s\u00e6r. Malta hevur at kalla einki n\u00e1tt\u00farur\u00edkid\u00f8mi at byggja b\u00faskap s\u00edn \u00e1. H\u00f3ast hetta er Malta sj\u00e1lvfors\u00fdnandi vi\u00f0 fleiri landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rum. Seinastu \u00e1rini hevur ymiskur sm\u00e1\u00eddna\u00f0ur, t.d kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0ur, vundi\u00f0 n\u00f3gv upp \u00e1 seg.\n\nPolitikkur\n\nKynsleyst hj\u00fanalag \n\nM\u00e1nadagin 14. apr\u00edl 2014 samtykti maltesiska parlamenti\u00f0 eina n\u00fdggja l\u00f3g sum javnstillar samkynd parlag vi\u00f0 hj\u00fanabandi\u00f0 . Samkynd p\u00f8r f\u00e1a eisini r\u00e6ttin at \u00e6ttlei\u00f0a. L\u00f3gin var m\u00f3ttikin vi\u00f0 miklum fagna\u00f0i fr\u00e1 fleiri t\u00fasund f\u00f3lkum \u00e1 einum torgi uttanfyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Valletta. Samb\u00e6rt Reuters var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Joseph Muscat serdeilis v\u00e6ln\u00f8gdur vi\u00f0 n\u00fdggju l\u00f3gina: Malta er n\u00fa meira liberalt og meira europeiskt, og vit hava javnsett allar \u00edb\u00fagvarnar, seg\u00f0i hann .\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Valletta\n Evropa\n\n \nEvropa\nOyggjar"}
{"id": "7930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gambia", "title": "Gambia", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Gambia (enskt Republic of the Gambia) er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Vesturafrika. Eitt av teimum minstu. Banjul er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Serrekunda. Gambia hevur mark vi\u00f0 bara Senegal. M\u00e1li\u00f0 er enskt, mandinka, wolof og fula. Landi\u00f0 liggur \u00e1 vesturstrondini \u00ed Afrika og er (vi\u00f0 s\u00ednum uml. 1,7 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum) millum heimsins f\u00e1t\u00e6kastu lond. BT\u00da pr. innb\u00fagva er 290 USD, og landi\u00f0 hoyrir harvi\u00f0 til tey menningarlond, i\u00f0 hava minstu menning, minstu innt\u00f8ku og st\u00f8\u00f0ugt mattrot. Meginparturin av f\u00f3lkinum er muslimar.\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nFlestu f\u00f3lk liva av landb\u00fana\u00f0i; t\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in eru jar\u00f0n\u00f8tir. Konuf\u00f3lk hava t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, t\u00ed teirra arbei\u00f0i er at dyrka r\u00eds. Men n\u00fa er n\u00f3gv r\u00edslendi t\u00e6tt vi\u00f0 strondina vor\u00f0i\u00f0 oy\u00f0ilagt, t\u00ed at ov n\u00f3gv salt er \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. N\u00f3gv konuf\u00f3lk eru t\u00ed n\u00fa farin at dyrka gr\u00f8nmeti, sum tey selja \u00e1 torginum \u00ed bygdini.\n\nFer\u00f0avinna \n\nFer\u00f0avinna er tann vinna \u00ed Gambia, sum veksur skj\u00f3tast. H\u00f3ast landi\u00f0 er l\u00edti\u00f0 dregur ta\u00f0 n\u00f3gv fer\u00f0andi \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. Hetta kemst helst av, at ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Gambia er serstakliga lokkandi, har eru strendur so langt eyga\u00f0 r\u00f8kkur. Alt fleiri nor\u00f0urevropearar fara k\u00f8ldu vetrarm\u00e1na\u00f0irnar su\u00f0ur \u00e1 v\u00f8kru, l\u00fdggju strendurnar at fer\u00f0ast, men mong fara eisini inn \u00ed landi\u00f0 at s\u00edggja t.d. krokodillur, apur og fuglameingi\u00f0 \u00ed Gambia\u00e1. Flestu fer\u00f0af\u00f3lkini eru \u00far Bretlandi, t\u00ed at Gambia er gamalt bretskt hj\u00e1land, og mangir gambiar duga enskt. Men summi kv\u00ed\u00f0a fyri, at tekur fer\u00f0avinnan yvirhond, fer hon at beina fyri ey\u00f0kenda, sorgleysa l\u00edvshugbur\u00f0inum hj\u00e1 f\u00f3lkinum \u00ed Gambia.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nL\u00edtla strandalandi\u00f0 Gambia er smalur geiri ella smalur k\u00edli langt inn \u00ed Senegal. Har landi\u00f0 er brei\u00f0ast, er ta\u00f0 ikki meiri enn 80 km. nor\u00f0ur og su\u00f0ur.\n\nMentan\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nSum \u00ed Senegal b\u00fagva mong f\u00f3lkasl\u00f8g her, og islam er st\u00f8rsti \u00e1tr\u00fana\u00f0ur. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 9 prosent kristin \u00ed Gambia.\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n\nGambia\nAfrika"}
{"id": "7932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Letid%C3%BDr", "title": "Letid\u00fdr", "text": "Eitt letid\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti - Folivora) er eitt s\u00fagdj\u00f3r av Bradypodidae-\u00e6ttini sum livur \u00ed Su\u00f0uramerika og hongur \u00ed tr\u00f8um. Tey hava sterkan, buga\u00f0 an nagl \u00e1 t\u00f3num og fingrunum; t\u00ed kunnu tey hv\u00f8rki standa ella ganga. Tey flyta seg \u00f3gvuliga seint \u00ed tr\u00f8unum; eina fer\u00f0 um vikuna fara tey ni\u00f0ur \u00far tr\u00f8unum at hj\u00e1lpa s\u00e6r sj\u00e1lvum: umlei\u00f0 ein t\u00edma hava tey um fer\u00f0ina. Haraftrat vaksa algur \u00e1 feldinum, so hann tykist gr\u00f8nur. Leitid\u00fdrini eru tey s\u00fagd\u00fdrini, sum sova mest. Tey durva einar 15-18 t\u00edmar hv\u00f8nn dag.\n\nS\u00ed eisini \n\n Regnsk\u00f3gur\n \u00cdkornaapur\n Gorillur\n Orangutangur\n\nJagld\u00fdr"}
{"id": "7933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1pmi", "title": "S\u00e1pmi", "text": "S\u00e1pmi (s\u00e1miskt: S\u00e1pmi, S\u00e1mieatnan) er s\u00e1miska heiti\u00f0 fyri S\u00e1maland, sum er ein partur av Noregi, Sv\u00f8r\u00edki, Finnlandi og Russlandi. S\u00e1marnir hava b\u00fa\u00f0 \u00ed S\u00e1pmi \u00ed t\u00fasundtals \u00e1r, og teir hava leingi einki st\u00f3rvegis samband havt vi\u00f0 umheimin. S\u00e1marnir hava egi\u00f0 m\u00e1l og serstaka mentan og royna at vinna s\u00e6r st\u00f8rri sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \u00ed land\u00f8ki s\u00ednum. S\u00e1marnir hava eisini s\u00edtt flagg, sj\u00e1lvt um teir, landafr\u00f8\u00f0iligt, eru borgarar \u00ed fleiri ymiskum londum. S\u00e1miska flaggi\u00f0 hevur fleiri litir og eins og ta\u00f0 gr\u00f8nlendska, ein sirkul ella ein ring. Hj\u00e1 mongum s\u00e1mum er reinsdj\u00f3rahald enn h\u00f8vu\u00f0svinna, men gongdin er, at teir meir og meir liva sum \u00f8ll hini f\u00f3lkini \u00ed hesum londum.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 18. \u00f8ld royndi danska-norska r\u00edki\u00f0 at f\u00e1a betri eftirlit vi\u00f0 s\u00e1munum. Roynt var\u00f0 at f\u00e1a teir at taka vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv.\n\nS\u00e1marnir hava ongant\u00ed\u00f0 sj\u00e1lvir \u00e1tt kong ella h\u00f8vding. Teir flestu hava upp \u00edgj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar liva\u00f0 av reinsdj\u00f3ravei\u00f0i, fiskiskapi og landb\u00fana\u00f0i. Ein partur flytur \u00far einum sta\u00f0i \u00ed annan. Teir fara vi\u00f0 reinsdj\u00f3rafylgjunum, sum \u00e1 sumri halda til \u00ed fj\u00f8llum og \u00e1 graslendi, og um veturin leita inn \u00ed sk\u00f3gin ella oman at strondini.\n\nNorski presturin Thomas von Westen (13. september 1682 - 9. apr\u00edl 1727) f\u00f3r vi\u00f0 loyvi fr\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Keypmannahavn at bo\u00f0a kristind\u00f3min fyri s\u00e1munum. Hann var strangur \u00edm\u00f3ti teimum, sum ikki vildu taka vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv. Fleiri t\u00fasund r\u00fanatrummur v\u00f3r\u00f0u brendar, og tey, sum ikki vildu sleppa gomlu tr\u00fanni, v\u00f3r\u00f0u d\u00f8md til dey\u00f0a. Thomasi von Westen d\u00e1mdi ikki, at konuf\u00f3lk og mannf\u00f3lk h\u00f8vdu sama r\u00e6tt at taka samfelagsligar avger\u00f0ir. Men hann l\u00e6rdi seg s\u00e1miska m\u00e1li\u00f0, t\u00ed hann helt ta\u00f0 vera r\u00edmiligt, at kristind\u00f3murin var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0ur teimum \u00e1 teirra egna m\u00e1li. \u00cd 18. \u00f8ld t\u00f3ku fleiri og fleiri s\u00e1mar vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv b\u00e6\u00f0i \u00ed Noregi, Sv\u00f8r\u00edki og Finnlandi.\n\n\u00cd 1751 fingu Danm\u00f8rk, Noreg, Sv\u00f8r\u00edki og Finnland sett fast mark nor\u00f0anfyri. S\u00e1maland var\u00f0 b\u00fdtt eftir landam\u00f8rkunum. Men henda samtykt galt ikki teir s\u00e1mar, sum fluttu \u00far einum sta\u00f0i \u00ed annan. Teir sluppu um m\u00f8rkini vi\u00f0 reinsdj\u00f3rum s\u00ednum, og fingu vei\u00f0i- og fiskir\u00e6ttindi har, teir komu. Teir sluppu eisini undan hert\u00e6nastu. \n\nMen seinast \u00ed 18. \u00f8ld var n\u00fdggjur vandi \u00e1 fer\u00f0. Av vatnfl\u00f3\u00f0, felli og ov st\u00f3rum f\u00f3lkav\u00f8kstri fluttu b\u00f8ndur \u00ed hundra\u00f0tali \u00far Eysturdali og Gudbrandsdali til Nor\u00f0urlandi\u00f0, Troms og Finnm\u00f8rkina. Myndugleikarnir eggja\u00f0u f\u00f3lki at flyta. T\u00f8rvur var \u00e1 b\u00f3ndum nor\u00f0anfyri. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 fekk fastan b\u00fasta\u00f0 og eisini ognar\u00e6tt til j\u00f8r\u00f0ina. Hetta kom s\u00e1munum d\u00e1tt vi\u00f0. Teir v\u00f3r\u00f0u riknir burtur og mistu b\u00e6\u00f0i fiskir\u00e6ttindi og vei\u00f0ir\u00e6ttindi. Meira enn so, at ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini t\u00f3ku burtur av reinsdj\u00f3rafylgjunum og g\u00f3vu s\u00e1mum einki afturfyri.\n\nHv\u00f8r? \n\nS\u00e1miska b\u00fa\u00f8ki\u00f0, S\u00e1pmi, r\u00f8kkur fr\u00e1 eysturstrondini \u00e1 Kolah\u00e1lvoynni \u00ed (Russlandi), um alt Nor\u00f0urnoreg, inn \u00ed Nor\u00f0urfinnland og Nor\u00f0ursv\u00f8r\u00edki su\u00f0ur til J\u00e4mtlands og Idre. Ta\u00f0 eru um lei\u00f0 60 000 s\u00e1mar \u00ed S\u00e1pmi. Av teimum b\u00fagva umlei\u00f0 35\u201340.000 \u00ed Noregi, 6000 \u00ed Finnlandi, 15\u201320.000 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og 2000 \u00ed Russlandi. T\u00f8lini eru t\u00f3 \u00f3neyv og byggja \u00e1 metingar. Til eru kanningar, sum benda \u00e1, at tali\u00f0 er l\u00e1gt sett, og at n\u00f3gv fleiri hava r\u00f8tur \u00ed s\u00e1miska f\u00f3lkinum, men mong vita ta\u00f0 kanska ikki ella vilja ikki kennast vi\u00f0 ta\u00f0.\n\nSamiskt m\u00e1l \n\nS\u00e1miska m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur vanliga b\u00fdtt \u00ed tr\u00fd m\u00e1l\u00f8ki: eysturs\u00e1miskt, mi\u00f0s\u00e1miskt og su\u00f0urs\u00e1miskt. Mett ver\u00f0ur, at harumframt eru um lei\u00f0\n20 000 s\u00e1mar, sum duga naka\u00f0 av s\u00e1miskum. Kanska eini 85\u201390 % av \u00f8llum, i\u00f0 tala s\u00e1miskt, tala nor\u00f0urs\u00e1miskt. Ta\u00f0 eru or\u00f0 \u00ed s\u00e1miskum, sum ta\u00f0 ber til at fylgja fleiri enn 6000 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina, t.d. njuolla (p\u00edlur), juoksa (bogi), suotna (sina), guolli (fiskur), njoammil (hara) - D\u00f8mini eru \u00e1 nor\u00f0urs\u00e1miskum.\n\nJoyk \n\nVit f\u00f8royingar siga ikki, at vit syngja, t\u00e1 vit kv\u00f8\u00f0a. S\u00e1mar siga ikki, at teir syngja, t\u00e1 teir joyka.\nT\u00e1 ein s\u00e1mi joykar, ver\u00f0ur hann ta\u00f0, hann joykar, og ger sj\u00e1lvur b\u00e6\u00f0i lj\u00f3\u00f0 og or\u00f0. \nJoyki\u00f0 kann vera eitt \u00e1v\u00edst d\u00fdr, f\u00f3lk ella landslag, og vi\u00f0 s\u00ednum serligu lj\u00f3\u00f0um og f\u00e1um or\u00f0um joykar hann ta\u00f0, sum hann hevur at bera fram.\n\nB\u00f3kmentir og t\u00f3nleikur \n\nSj\u00e1lvt um tann fyrsta b\u00f3kin var\u00f0 prenta\u00f0 \u00e1 s\u00e1miskum \u00ed 1619, so lei\u00f0 heilt \u00fat \u00ed 1900-tali\u00f0, \u00e1\u00f0renn s\u00e1miskir rith\u00f8vundar f\u00f3ru at skriva \u00e1 s\u00e1miskum. \u00cd Noregi skriva\u00f0i Anders Larsen skalds\u00f8guna Beaivvi \u00c1lgu (S\u00f3larrenningin), sum var\u00f0 givin \u00fat \u00ed 1912. \u00cd Finnlandi kom yrkinga- og stutts\u00f8gusavn Peter Jalvits Muohta\u010dalmmit (Kavaflykrur) \u00fat \u00ed 1915. Upp aftur st\u00f8rri t\u00fddning hev\u00f0i b\u00f3k J\u00f3han Turkis Muitalus S\u00e1miid Birra (S\u00f8gan Um S\u00e1marnar), sum var\u00f0 givin \u00fat \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1910. Nevndu b\u00f8kur eru allar givnar \u00fat av n\u00fdggjum og ver\u00f0a n\u00fdttar eitt n\u00fa \u00ed undirv\u00edsing \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrum.\n\nS\u00f8gn \u00far S\u00e1malandi \n\nEinafer\u00f0 var ta\u00f0 ein s\u00e1mi, sum gekk einsamallur \u00fati \u00e1 hei\u00f0ini. T\u00e1 fingu nakrir tsjudar eyga \u00e1 hann og hildu eftir honum.\nMa\u00f0urin, ney\u00f0ard\u00fdri\u00f0, visti s\u00e6r eingi onnur r\u00e1\u00f0 enn at\nrenna undan. Hann helt til beins og slapp s\u00e6r til r\u00fdmingar. Hann\nrann og rann, men hvagar skuldi hann fara? \u00cd t\u00ed hann leyp upp um ein heygg, fekk hann eyga \u00e1 eina holu. \nMa\u00f0urin var kvikur og kreyp s\u00e6r inn \u00ed holuna. \n\nEin eiturkoppur sat uttan fyri holuna, og t\u00e1 ma\u00f0urin var kropin innum, spann hann eitt lokkanet fyri allan holumunnan.\nTsjudarnir undra\u00f0ust \u00e1,  hvar ma\u00f0urin kundi hava fjalt seg. Teir leita\u00f0u og leita\u00f0u. Ein teirra kom fram vi\u00f0 holuni,\nmen t\u00e1 hann s\u00e1 lokkaneti\u00f0, f\u00f3r hann framvi\u00f0 og vendi  aftur til hinar tsjudarnar. \n\n- Gamlir s\u00e1mar hava enn ta tr\u00fagv, at t\u00fa ikki skalt drepa ein eiturkopp, t\u00ed hann hevur bjarga\u00f0 mannal\u00edvi.\n\nFa\u00f0ir v\u00e1r \u00e1 s\u00e1miskum \n\n\u00c1h\u010d\u010di min,\n\ndon guhte leat almmis. \n\nBasuhuvvos du namma. \n\nBohtos du riika. \n\n\u0160addos du d\u00e1htu, mo almmis nu maidd\u00e1i eatnama alde. \n\nAtte midjiide odne min beaivv\u00e1la\u0161 l\u00e1ib\u00e1met. \n\nJa atte midjiide min suttuideamet \u00e1ndagassii \n\nnu go maidd\u00e1i mii \u00e1ndagassii addit min velggola\u010d\u010daidasamet; \n\nja ale doalvvo min geah\u010d\u010dalusa sisa, \n\nmuhto beastte min bah\u00e1s eret. \n\nDasgo du lea riika ja f\u00e1pmu ja gudni ag\u00e1lasvuhtii! \nAmen.\n\nAnna\u00f0 \n\n \n Dunnaldur Dunna \u00e1 s\u00e1miskum; Vulle Vuoja\u0161\n\n \u00cd 1980 vann \"Samii \u00c6dnan\" fr\u00e1 S\u00e1malandi (S\u00e1pmi) norska Melodi Grand Prixi\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n\n S\u00e1mar\n S\u00e1miskt\n Su\u00f0urs\u00e1miskt\n Umes\u00e1miskt\n\nSkandinavia\nRussland\nHj\u00e1lond"}
{"id": "7935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1misk%20m%C3%A1l", "title": "S\u00e1misk m\u00e1l", "text": "S\u00e1miskt (s\u00e1miskt: S\u00e1megielat) er ein m\u00e1l\u00e6tt, i\u00f0 tosa\u00f0i \u00ed S\u00e1malandi. S\u00e1misku m\u00e1lini ver\u00f0ur vanliga b\u00fdtt \u00ed tey m\u00e1l\u00f8ki: eysturs\u00e1miskt og vesturs\u00e1miskt. S\u00e1misku m\u00e1lini er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 ungarskt, finskt og estiskt. \n\nNor\u00f0urs\u00e1miskt er ta\u00f0 vanligasta av teimum n\u00edggju sta\u00f0bundnu m\u00e1lunum. Eini 85\u201390 % av \u00f8llum, i\u00f0 tala s\u00e1miskt, tala nor\u00f0urs\u00e1miskt. Nor\u00f0urs\u00e1miskt er ein partur av mi\u00f0s\u00e1miskum. Sta\u00f0bundnu m\u00e1lini og onnur mentanarey\u00f0kenni eru \u00edkomin eftir fer\u00f0ingarlei\u00f0unum hj\u00e1 reindj\u00f3runum heldur enn av landam\u00f8rkum.\n\nAv heimsins 60.000 s\u00e1mar duga umlei\u00f0 20-30.000 s\u00e1mar eitt av s\u00e1misku m\u00e1lunum.\n\nFlokking\n\nVesturs\u00e1miskt\n \u00datsynningss\u00e1miskt\n Su\u00f0urs\u00e1miskt (600)\n \u00e5selem\u00e1lf\u00f8ri\n jamtlandm\u00e1lf\u00f8ri\nUmes\u00e1miskt (20)\n \u00datnyr\u00f0ingss\u00e1miskt\n Veruligt \u00fatnyr\u00f0ingss\u00e1miskt\nPites\u00e1miskt (20)\nLules\u00e1miskt (2000)\nNor\u00f0urs\u00e1miskt (20,700)\ntornes\u00e1miskt\nfinnm\u00f8rks\u00e1miskt\nsj\u00f3s\u00e1miskt\n\nEysturs\u00e1miskt\nMeginlands\u00e1miskt\nInaris\u00e1miskt (300)\nKemis\u00e1miskt (\u00fatdeytt)\nSkolts\u00e1miskt (420)\nAkkalas\u00e1miskt (\u00fatdeytt)\nNess\u00e1miskt\nKildins\u00e1miskt (500)\nTers\u00e1miskt (2) -10)\n\nGG: Omanfyrinevdnu t\u00f8l eru metingar.\n\nS\u00ed eisini \n\n S\u00e1mar\n S\u00e1pmi\n Su\u00f0urs\u00e1miskt\n Umes\u00e1miskt\n\nTilsipingar\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "7946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Texas", "title": "Texas", "text": "Texas er stakr\u00edki \u00ed USA vi\u00f0 n\u00e6rum 29 milj\u00f3num innb\u00fagvum. Nor\u00f0ureftir liggur Texas m\u00f3ti Oklahoma, \u00ed landnyr\u00f0ingi m\u00f3ti Arkansas, eystri m\u00f3ti Louisiana og vestri m\u00f3ti New Mexico. Texas er n\u00e6stst\u00f8rsta stakr\u00edki\u00f0, b\u00e6\u00f0i landafr\u00f8\u00f0iliga (n\u00e6st eftir Alaska) og vi\u00f0 innb\u00fagvum (n\u00e6st eftir Kalifornia). Texas er st\u00f8rri enn T\u00fdskland, Ongland, \u00cdrland, Holland og Belgia \u2013 tilsamans. Austin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. Lutstaturin var fyrr partur av Meksiko, og \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00e1 n\u00e6stan 10 \u00e1r sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land (L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Texas), \u00e1\u00f0renn Texas \u00ed 1845 f\u00f3r upp\u00ed USA. Texas eru best kend fyri cowboyl\u00edvi\u00f0 og st\u00f3rar neytagar\u00f0ar, men har er eisini besta kornlendi\u00f0 \u00ed USA og n\u00f3gv st\u00f3r oljureinsiverk. Her eru h\u00f8g fj\u00f8ll og fruktag\u00f3\u00f0ar fl\u00f8tur. \n\nTexas er tann staturin \u00ed USA, har flest dey\u00f0ad\u00f8md ver\u00f0a tikin av d\u00f8gum.\n\nLandal\u00e6ra \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Texas skiftir vi\u00f0 \u00e1rst\u00ed\u00f0unum - kalt um veturin og brennandi heitt um summari\u00f0, og har eru javnan meldur\u00f3dnir og heglingsstormar. Inni \u00ed Texas er turt, og har eru \u00f3gvuliga st\u00f3rir neytagar\u00f0ar. Su\u00f0uri vi\u00f0 strondina og naka\u00f0 nor\u00f0ur regnar, og har dyrka teir heviti, mais, bummull og r\u00eds. Su\u00f0ur m\u00f3ti Meksiko er steikjandi heitt, og har eru st\u00f3r strekki, i\u00f0 liggja sum oy\u00f0imerkur. \u00cd Texas eru 254 fylki (landslutir), sum er fleiri enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum lutstat \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika.\n\nS\u00f8ga \n\nApache er felagsheiti \u00e1 fleiri mentanarliga skyldum indianaraf\u00f3lkum, sum eru tey upprunaligu f\u00f3lkini \u00ed Vestur-Texas. Or\u00f0i\u00f0 \"apache\" merkir kr\u00edgsma\u00f0ur og kemur \u00far yuman: apa (ma\u00f0ur), awha (kr\u00edgsma\u00f0ur, bardagi, handbr\u00e1), og tche, i\u00f0 formar or\u00f0asambindingina. F\u00f3lkasl\u00f8gini, i\u00f0 livdu \u00ed hesum turra landinum, v\u00f3ru upprunaliga vei\u00f0uf\u00f3lk, og helst v\u00f3ru tey \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 savnarar og l\u00e6gri vei\u00f0umenn og hava liva\u00f0 spjatt \u00ed heilt sm\u00e1um flokkum. Tey fyrstu lipan-apache f\u00f3lkini \u00ed vestara Texas v\u00f3ru nomadar, summir f\u00f3ru so langt su\u00f0ur sum til Meksiko. Tey veiddu mest bison, men h\u00f8vdu harafturat eitt avmarka\u00f0 jar\u00f0arbr\u00fak. Tann fyrsta skr\u00e1setingin vi\u00f0 navninum apache er fr\u00e1 1581, fr\u00e1 Espejo-ranns\u00f3knarfer\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 teir r\u00f3ptu \u00e6ttb\u00f3lkarnar apachi. Samb\u00e6rt Cortez, i\u00f0 skriva\u00f0i um apachararnar \u00ed 1799, umr\u00f8ddu og rokna\u00f0u spani\u00f3lar hesar \u00e6ttb\u00f3lkar sum apacharar. \u00cd \u00f8ldir v\u00f3ru apacharar \u00f8giligir kr\u00edgsmenn, i\u00f0 v\u00f3ru laga\u00f0ir eftir l\u00edvinum \u00e1 oy\u00f0im\u00f8rkini, og sum lupu \u00e1 teir, i\u00f0 troka\u00f0u seg inn\u00a0\u00e1 teirra \u00f8ki. Teir fyrstu, i\u00f0 komu inn \u00ed apachelandi\u00f0 \u00ed Texas, v\u00f3ru spani\u00f3lar seinast \u00ed 1500-talinum.\n\nTexas var einafer\u00f0 spanskt hj\u00e1land. T\u00e1 i\u00f0 Meksiko t\u00f3k loysing fr\u00e1 Spania 1821, var Texas partur av Meksiko. N\u00e6stu 15 \u00e1rini fluttu fleiri enn 25.000 nor\u00f0uramerikanarar til Texas. Meksiko var \u00edm\u00f3ti tr\u00e6lahaldi. Ta\u00f0 d\u00e1mdi f\u00f3lkinum \u00ed Texas l\u00edti\u00f0, t\u00ed at tey b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00fatry\u00f0juni \u00ed bummullarr\u00edkjinum og s\u00f8gdu seg hava br\u00fak fyri tr\u00e6laarbei\u00f0i. \u00cd 1835 gj\u00f8rdu tey uppreistur \u00edm\u00f3ti herna\u00f0areinar\u00e6\u00f0isharranum Antonio de Santa Anna (1974-1876) og skipa\u00f0u fyribilsstj\u00f3rn. Tey settu Sam Houston (1793-1863) at r\u00e1\u00f0a og t\u00f3ku b\u00fdin San Antonio \u00ed Texas. \u00cd februar 1836 gj\u00f8rdi meksikansk herdeild vi\u00f0 Santa Anna innr\u00e1s \u00ed Texas fyri at kn\u00fasa uppreisturin. Meksikanararnir kringsettu Alamo, sum fell 13 dagar seinni. Allir tveyhundra\u00f0 hermenninir, sum h\u00f8vdu vart skansan, v\u00f3ru dripnir. Teir m\u00e1na\u00f0ir m\u00e1ttu Santa Anna og herur hansara fl\u00fdggja \u00ed bardagnum vi\u00f0 San Jacinto. Texas var\u00f0 l\u00fdst l\u00fd\u00f0veldi, og Sam Houston kosin forseti. \u00cd 1845 ba\u00f0 Texas um at ver\u00f0a lima\u00f0 inn \u00ed USA. Ta\u00f0 var\u00f0 atvold til kr\u00edggj \u00edmillum Meksiko og USA \u00ed 1846-1848. Meksiko tapti. \n\n\u00cd 1870- og 1880\u2019unum v\u00f3r\u00f0u indianararnir riknir \u00fat vi\u00f0 makt, og jarnbreytin \u00fatbygd og sl\u00f3\u00f0a\u00f0i r\u00e6sur fyri b\u00fareisingarnar. Neytahaldi\u00f0 var\u00f0 meir og f\u00f8ddi m\u00fdtuna um Texas sum ta\u00f0 veruliga \"villa vesti\u00f0\". Fyrst \u00ed 1900-talinum fekk oljan st\u00f3ran t\u00fddning fyri Texas, og b\u00fdirnir Houston og Dallas v\u00f3r\u00f0u rokna\u00f0ir sum tveir teir r\u00edkastu b\u00fdirnir \u00ed heiminum. N\u00fa er Texas n\u00e6st Alaska at vinna \u00fat olju. Magnesium, jarn og uran ver\u00f0ur eisini vunni\u00f0 \u00ed Texas. \n\nForsetin \u00ed USA, John F. Kennedy, var\u00f0 tann 22. novembur 1963 skotin og doy\u00f0i \u00ed Dallas, Texas. \n\nH\u00f8gi oljupr\u00edsurin \u00ed 1970-\u00e1runum elvdi til b\u00faskaparligan v\u00f8kstur \u00ed Texas. L\u00fdggja ve\u00f0urlagi\u00f0 og dreymurin um betri kor freista\u00f0i eisini f\u00f3lk at fara vestureftir og \u00ed ein \u00fatsynning. B\u00edlig arbei\u00f0smegi \u00far Meksiko gj\u00f8rdi eisini s\u00edtt til, at f\u00f3lk f\u00f3ru tann vegin. \n\nFyrrverandi amerikanski forsetin George W. Bush var guvern\u00f8rur \u00ed Texas \u00ed \u00e1runum 1994-2000.\n\nPolitikkur\n\nUmframt at Texas er ein republikansk h\u00e1borg, so hevur Texas 38 sokalla\u00f0ar \"electoral college\" atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 er n\u00e6st h\u00e6gsta \u00ed Amerika. Forsetavali\u00f0 er sett saman \u00e1 tann h\u00e1tt, at veljarin velur eitt umbo\u00f0, \u00ed s\u00ed\u00f0ani velur forseta. Ta\u00f0 valevni\u00f0, i\u00f0 f\u00e6r flest umbo\u00f0satkv\u00f8\u00f0ur \u00ed einum stati, f\u00e6r s\u00ed\u00f0ani allar umbo\u00f0satkv\u00f8\u00f0urnar - \u00ed hesum f\u00f8ri 38. Texas er sostatt ein t\u00fddningarmikil statur.\n\nDemokratar hava sta\u00f0i\u00f0 seg r\u00edmiliga v\u00e6l ymsasta\u00f0ni \u00ed Texas fyrr. Barack Obama forseti vann eisini f\u00fdra st\u00f8rstu b\u00fdirnar \u00ed Texas umframt flestu kommunurnar \u00e1 markinum m\u00f3ti Meksiko \u00ed 2012. Men h\u00f3ast hetta vann Mitt Romney l\u00e6ttliga statin vi\u00f0 heili 57% av atkv\u00f8\u00f0unum. Donald Trump vann forsetavali\u00f0 \u00ed 2016 vi\u00f0 52.23% prosentum av atkv\u00f8\u00f0unum \u00ed Texas.\n\n\u00cd dag er Texas n\u00e6stst\u00f8rsti statur \u00ed USA (bara Alaska er st\u00f8rri), og ofta eru royndir gj\u00f8rdar at b\u00fdta Texas upp \u00ed fleiri sm\u00e6rri statir. Ein av hesum var \u00ed mars m\u00e1na\u00f0i 1845, t\u00e1 amerikanska kongressin vildi b\u00fdta Texas upp \u00ed f\u00fdra sm\u00e6rri statir. Tvey \u00e1r seinni var uppskot frammi um at skipa Texas \u00ed tveir partar - East Texas, sum var fyri tr\u00e6lahaldi, og West Texas, sum var \u00edm\u00f3ti. Men t\u00e1 ein av fremstu forspr\u00e1karunum doy\u00f0i, doy\u00f0i uppskoti\u00f0 eisini.\n\n\u00cd 1850 v\u00f3ru r\u00f8ddir frammi um at skipa statin Jacinto \u00ed Texas, men \u00e6tlanin fekk l\u00edtla og onga undirt\u00f8ku \u00ed kongressini, og heldur ikki \u00ed 1852 bleiv enn ein \u00e6tlan um at skipa Texas \u00ed vestur og eystur veruleika. Onnur uppskot \u00ed 1868-69, 1870 og \u00ed 1871 um at b\u00fdta Texas sundur vunnu heldur ikki frama. \u00cd 1914 var\u00f0 uppskot frammi um at gera statin Jefferson burtur \u00far einum parti av Texas, og millum kr\u00edggini var\u00f0 ein \u00e6tlan um at taka ein part av Texas og ein part av Oklahoma og stovna statin Texlahoma heldur ikki til naka\u00f0. Higartil seinasta \u00e6tlanin um at b\u00fdta Texas upp \u00ed n\u00fdggjar sm\u00e6rri statir var \u00ed 1991, men enn er Texas n\u00e6stst\u00f8rsti statur \u00ed USA.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali \u00ed Texas v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n\n Houston - 2\u00a0320\u00a0268\n San Antonio - 1\u00a0547\u00a0253\n Dallas - 1\u00a0343\u00a0573\n Austin - 978\u00a0908\n Fort Worth - 909\u00a0585\n\n El Paso - 681\u00a0728\n Arlington - 398\u00a0854\n Corpus Christi - 326\u00a0586\n Plano - 287\u00a0677\n Laredo - 262\u00a0491\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n Houston\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a: texas.gov \n Texas, wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nTexas"}
{"id": "7949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20W.%20Bush", "title": "George W. Bush", "text": "George Walker Bush (f\u00f8ddur \u00ed New Haven, Connecticut \u00ed USA 6. juli 1946) var 43. forseti \u00ed Sambandr\u00edki Amerika. Hann umbo\u00f0ar republikanararnar. Bush bleiv forseti \u00ed 2001, eftir at hava vunni\u00f0 \u00e1 Al Gore, forsetavalevninum hj\u00e1 demokratunum, \u00ed t\u00ed sonevnda javnasta valinum \u00ed amerikanskari s\u00f8gu. Bush bleiv afturvaldur \u00ed 2004, eftir at hava vunni\u00f0 \u00e1 John Kerry hj\u00e1 demokratunum, hesa fer\u00f0 so dyggiliga. Bush var forseti \u00ed USA til 2009, t\u00e1 Barack Obama kom til valdi\u00f0. \n\n\u00c1\u00f0renn Bush gj\u00f8rdist forseti var hann guvern\u00f8rur \u00ed Texas. Hann er sonur ein annan fyrrverandi forseta, George H. W. Bush, sum sat \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum fr\u00e1 1989 til 1993. George W. Bush er annar amerikanski forseti, sum er sonur ein annan forseta.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \n\nBush bleiv f\u00f8ddur \u00ed Connecticut, men vaks upp \u00ed Texas. Sum ungur gekk hann \u00e1 privata kostsk\u00falanum Phillips Academy \u00ed Andover \u00ed Massachusetts, sama sk\u00fala, sum p\u00e1pin \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0 las vi\u00f0. \u00cd 1968 t\u00f3k Bush bachelor\u00fatb\u00fagving \u00ed s\u00f8gu \u00e1 Yale University. Aftan\u00e1 leita\u00f0i hann s\u00e6r til Texas Air National Guard. Har bleiv hann militeroffiserur, og \u00ed 1970 var\u00f0 hann g\u00f3\u00f0kendur jekaraflogfarspilotur. Hann fleyg t\u00e1 Convair F-102 Delta Daggaran. \u00cd 1972 bleiv hann koyrdur, av t\u00ed at hann ikki m\u00f8tti upp til heilsukanning, og \u00e1ri\u00f0 eftir f\u00f3r hann \u00far flogverjuni. Militera karrieran hj\u00e1 Bush var\u00f0 havd \u00e1 lofti \u00ed valdystunum \u00ed 2000 og 2004. Aftan\u00e1 militeri\u00f0 t\u00f3k Bush MBA \u00e1 Harvard University. Hann bleiv li\u00f0ugur \u00ed 1975 og flutti aftur til Texas, har hann fekk starv innan olju. \u00cd 1977 giftist hann vi\u00f0 Lauru Bush, sum var b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og l\u00e6rari.\n\nS\u00ed eisini \n\n Listi yvir forsetarnar \u00ed USA\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "7950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Washington%20DC", "title": "Washington DC", "text": "Washington, D.C. (alment District of Columbia), ofta eisini bara nevnt Washington, er samveldish\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Sameindu Statunum, og hevur umlei\u00f0 632 000 \u00edb\u00fagvar. Hann var\u00f0 bygdur til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0, eftir at landi\u00f0 var\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt, og stendur beinlei\u00f0is undir felagsstj\u00f3rnini. Hann er vakur b\u00fdur vi\u00f0 pr\u00fd\u00f0iligum bygningum og vakstrarg\u00f8r\u00f0um. B\u00fdurin Washington brei\u00f0ir seg \u00fat vi\u00f0 n\u00f3gvum gr\u00f8num blettum. Serliga \u00fati vi\u00f0 Hv\u00edtu H\u00fasini, stj\u00f3rnarbygningarnar, Fr\u00e6lsisvar\u00f0an og har eru eisini risas\u00f8vnini. Vegirnir eru brei\u00f0ir og beinir. Borgin, sum kongressin kemur saman \u00ed, eitur Capitol. Amerikanska kongressin hevur tvey k\u00f8mur: Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 og Senati\u00f0. \n\nWashington DC var\u00f0 grunda\u00f0ur 16. juli 1790. B\u00fdurin bleiv doyptur Washington 9. septembur 1791 eftir George Washington forseta. Navni\u00f0 hevur tveir partar: Washington (ein b\u00fdur) og District of Columbia ella DC. Stj\u00f3rnin \u00ed USA heldur til \u00ed Washington DC, har forsetin og h\u00faski hansara b\u00fagva \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum. Her hava teir h\u00fasast t.d. George Washington, Thomas Jefferson, Abraham Lincoln, Theodore Roosevelt, John F. Kennedy, Jimmy Carter, Ronald Reagan, Bill Clinton, George W. Bush og Barack H. Obama. \n\n\u00cd 1790-1791 samtykti amerikanska tingi\u00f0 l\u00f3girnar at f\u00e1a skipa\u00f0 ein h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00ed \u00f8llum USA. Men tingi\u00f0 vildi sleppa undan \u00f3semju millum londini um, hvar hann skuldi vera. So t\u00e1 i\u00f0 George Washington, forseti, hev\u00f0i valt \u00f8ki\u00f0 til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in, sum var\u00f0 nevndur eftir honum, fekk b\u00fdurin og lendi\u00f0 serst\u00f8\u00f0u \u00ed samveldinum; District of Columbia, stytt DC. District of Columbia er t\u00ed ikki eitt stakr\u00edki \u00ed USA. \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Washington D.C. hevur valr\u00e6tt til umbo\u00f0smannatingi\u00f0, men tingmenn teirra hava ikki atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er eitt samveldis\u00f8ki, og tey i\u00f0 b\u00fagva har hava - m\u00f3tsett \u00edb\u00fagvunum \u00ed teimum 50 statunum \u2013 onki umbo\u00f0 vi\u00f0 atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tti \u00ed Kongressuni. So tey str\u00ed\u00f0ast fyri at f\u00e1a r\u00e6ttindi sum ein statur, uttan at hetta hevur eydnast higartil.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nWashington DC liggur vi\u00f0 \u00e1nna Potomac. Potomac er 652 km long og 21. longsta \u00e1 \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri og \u00ed eystri hevur Washington mark vi\u00f0 Maryland, og \u00ed su\u00f0ri og vestri vi\u00f0 Virginia.\u2028 B\u00fdurin er st\u00f3rur handilssta\u00f0ur, t\u00ed fer\u00f0asambandi\u00f0 er gott b\u00e6\u00f0i \u00fat \u00edgj\u00f8gnum Chesapeake v\u00edkina og ni\u00f0an eftir Potomac og siglirennunum inn \u00ed Atlantshavi\u00f0. \u00dar Washington liggja jarnbreytir \u00ed allar \u00e6ttir av landinum. Vegirnir eru b\u00e6\u00f0i g\u00f3\u00f0ir og n\u00f3gvir. Fr\u00e1 Washington gongur brei\u00f0ur bilvegur nor\u00f0ur vi\u00f0 strondini til m.a. Baltimore. Fyri at l\u00e6tta um samfer\u00f0sluna hava teir bygt tv\u00e6r \u00f3gvuliga st\u00f3rar br\u00fagvar: Theodore Roosevelt-br\u00fanna og Francis Scott Key-br\u00fanna. \u00cd Arlington t\u00e6tt vi\u00f0 Washington er \u00f3f\u00f8ra st\u00f3r flogst\u00f8\u00f0: Ronald Reagan Washington National Airport. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er fyri ta\u00f0 mesta meginlandsve\u00f0urlag; veturin kann vera kaldur, men um summari\u00f0 heilt heitt. Summari\u00f0 \u00ed Washington er n\u00f3gv heitari enn \u00ed F\u00f8royum, ofta kunna ta\u00f0 vera fleiri og tj\u00fagu hitastig.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i \n\n19 prosent ver\u00f0a s\u00f8gd at liva undir f\u00e1t\u00e6kramarkinum (2008). 6,2 % av f\u00f3lkinum eru arbei\u00f0sleys \u00ed 2011, og mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed District of Columbia er 76,5 \u00e1r. Undir 1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r. BT\u00da fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva er $55,755. \u00cd januar 2016 b\u00fa\u00f0u 681,170 f\u00f3lk \u00ed Washington. Meginparturin av f\u00f3lkinum er afroamerikanarar (50,7 %), og eini 38 % eru hv\u00edtar.\n\nF\u00f3lkateljingar \n\nTann fyrsta januar 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed DC 601 657. Hetta er ein v\u00f8kstur upp \u00e1 29 598 s\u00ed\u00f0ani 2000.\n\n\u00datb\u00fagving \n\nFyrsta universiteti\u00f0 \u00ed Washington (Georgetown University) var sett \u00e1 stovn \u00ed 1789.\n\nH\u00e6gri \u00fatb\u00fagving\n\n\u00cd Washington DC eru fleiri h\u00e6gri l\u00e6rustovnar, eitt n\u00fa American University (AU), Catholic University of America (CUA), Gallaudet University, George Washington University (GW), Georgetown University (GU), Howard University og Johns Hopkins University School of Advanced International Studies (SAIS).\n\nMyndasavn\n\nVinarb\u00fdir \n\n Accra, Gana\n  Athen, Grikkaland\n  Bangkok, Teiland\n  Beijing, F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina\n  Brassaville, Kongo\n Brussel, Belgia\n  Chongqing, F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina\n  Dakar, Senegal\n  Paris, Frakland\n  Pretoria, Su\u00f0urafrika\n  Seoul, Su\u00f0urkorea\n  Sunderland, St\u00f3ra Bretland\n\nS\u00ed eisini \n\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.dc.gov\n\nKeldur \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Nor\u00f0uramerika\nUSA"}
{"id": "7952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tsjudar", "title": "Tsjudar", "text": "Ein tsjudi er ein russi ella anna\u00f0 fremmandaf\u00f3lk, sum er eftir s\u00e1mum og vil teimum ilt.\n\nF\u00f3lk"}
{"id": "7954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eiturkoppur", "title": "Eiturkoppur", "text": "Eiturkoppur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Araneae) er l\u00edti\u00f0 \u00e1ttaf\u00f8tt kykt. N\u00f3gvir gera s\u00e6r n\u00f3t at vei\u00f0a flugur. Eiturkoppur eru li\u00f0ad\u00fdr; men ikki skord\u00fdr - teir hava \u00e1tta bein og eru spunarar. Leivdir av d\u00fdrum, sum l\u00edkjast eiturkoppum, eru funnar \u00far devont\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 fyrstu skord\u00fdrini krupu upp \u00e1 land. Fyrstu veruligu eiturkopparnir eru \u00far kolt\u00ed\u00f0ini (300-290 m.\u00e1.s.), til d\u00f8mis Grephorus. Eiturkopparnir eru l\u00edti\u00f0 broyttir, s\u00ed\u00f0an teir v\u00f3r\u00f0u til. Sum eiturkoppasl\u00f8gini n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hev\u00f0i Grephorus spunav\u00f8rtir, og \u00far teimum kemur silkievni, i\u00f0 storknar til tr\u00e1\u00f0. Av hesum tr\u00e1\u00f0i ver\u00f0ur spunni\u00f0 lokkaneti\u00f0, sum flugur og onnur skord\u00fdr renna seg \u00ed. N\u00e6stan allir eiturkoppar eru etrandi. Kanska er ta\u00f0 t\u00ed, at so n\u00f3gv r\u00e6\u00f0ast teir. Av teimum 35 000 sl\u00f8gunum, sum eru til, eru bert umlei\u00f0 30 vandamikil fyri okkum \u2013 og tey sl\u00f8gini eru ikki \u00ed F\u00f8royum. Teir vandamiklastu eru brasiliansku fuglaeiturkopparnir. Teir sn\u00edkja seg ofta inn \u00ed h\u00fas og kr\u00f3gva seg \u00ed myrkum kr\u00f3kum. Kanska \u00ed einum sk\u00f3gvi ella \u00ed einum sk\u00e1pi. Teir eru skild \u00ed n\u00f3gvum \u00f3lukkum \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. \n\nPurluth\u00e6rda tarantellan er st\u00f3r sum manshond.\n\nLi\u00f0ad\u00fdr"}
{"id": "7955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gorillur", "title": "Gorillur", "text": "Gorillur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gorilla gorilla) ver\u00f0ur um 2 m h\u00f8gar og eru t\u00e6r st\u00f8rstu mannapurnar. T\u00e6r eru seinf\u00f8rar og - f\u00e1a t\u00e6r fri\u00f0 - vinaligir skapningar, og t\u00e6r gera l\u00edti\u00f0 anna\u00f0 enn hv\u00edla seg og eta bl\u00f8\u00f0, leggir og sprotar. Gorillur liva \u00ed sm\u00e1um flokkum, i\u00f0 fara spakuliga gj\u00f8gnum sk\u00f3gin, me\u00f0an t\u00e6r eta ein part, men ikki alla f\u00f8\u00f0ina, i\u00f0 er har um lei\u00f0ir, og so leita t\u00e6r eftir n\u00fdggjum matkova. Gorillur liva \u00ed \u00e6ttb\u00f3lkum og eru saman um at verja lendi s\u00edtt og ungar s\u00ednar. Apur og gorillur eru tey dj\u00f3r, i\u00f0 l\u00edkjast okkum mest. \n\nL\u00e1glendis gorillan er eitt fri\u00f0arligt s\u00fagdj\u00f3r, og ta\u00f0, sum lj\u00f3\u00f0ar sum eitt r\u00e6\u00f0andi \u00fdl, er \u00ed veruleikanum bara eitt fj\u00e1ltrandi geisp. Ver\u00f0ur ein gorilluflokkur h\u00f3ttur, royna gorillurnar at sleppa undan vandanum, t\u00e6r fl\u00fdggja inn \u00ed tj\u00fakka sk\u00f3gin. Hetta ver\u00f0ur nevnt \"tigandi afturt\u00f8ka\". Kalld\u00fdri\u00f0 verjir b\u00f3lkin. Verjutekini eru til d\u00f8mis \u00fdl og at sl\u00e1a seg fyri bringuna. \n\nGorillur eru plantu\u00e1tarar og bl\u00edva normalt uml. 30 \u00e1ra gamla. Gorillur liva \u00ed sk\u00f3gunum \u00ed Afrika: Londinum Gabon, Kongo, Ekvatorguinea, Kamerun, Nigeria, Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0, F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo, Ruanda og Uganda.\n\nVert at vita \n\n Gorillur fara spakuliga um. T\u00e6r sova 13 t\u00edmar hv\u00f8rja n\u00e1tt, og t\u00e6r sita og hv\u00edla seg st\u00f3ran part av degnum.\n Gorillur eru intelligentar d\u00fdr. Men ikki naka\u00f0 nar so intelligentar sum menniskja. Sjalvt eitt 3 \u00e1ra gamalt barn er meira intelligent.\n Gorillur eta frukt, plantusp\u00edrar og bl\u00f8\u00f0 og vi\u00f0hv\u00f8rt termittar og meyrur.\n Gorillur halda til \u00ed frumsk\u00f3ginum \u00ed Afrika.\n Gorillur eru s\u00fagd\u00fdr og hoyra til mannapurnar.\n Kalldj\u00f3ri\u00f0 kann ver\u00f0a 1,6 metrar til h\u00e6ddar og viga upp \u00ed 180 kilo.\n Gorillur liva \u00ed flokki. Hv\u00f8r flokkur ver\u00f0ur st\u00fdrdur av einum st\u00f3rum kalldj\u00f3ri, sum nevnist silvurbak vegna silvurlitta h\u00e1ri\u00f0, sum veksur \u00e1 bakinum, fr\u00e1 t\u00ed at hann er 12 \u00e1ra gamal.\n Flokkurin br\u00fakar dagin til at hv\u00edla, eta og flyta til n\u00fdggj \u00f8ki, har matur er.\n\nS\u00ed eisini \n\n Regnsk\u00f3gur\n Orangutang\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "7957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandefjord%20kommuna", "title": "Sandefjord kommuna", "text": "Sandefjord kommuna er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Vestfold og Telemark fylke \u00ed Noregi. Sandefjord sentrum liggur vi\u00f0 endan \u00e1 Sandefjordsfjorden. Vi\u00f0 h\u00e1lvoynnum \u00d8ster\u00f8ya og Vester\u00f8ya er strondin hj\u00e1 kommununi so n\u00f3gvar sum 146\u00a0km, og tekur ein allar strendurnar og allar sm\u00e1ttu- og \u00fatfer\u00f0sturistrarnar vi\u00f0, er Sandefjord ein summarb\u00fdur. Sandefjord kommuna er st\u00f8rsta kommunan \u00ed Vestfold. \n\nNor\u00f0anfyri kommununa liggur Stokke, vestanfyri liggur Andebu, \u00ed ein \u00fatsynning liggur Larvik og eystan liggur T\u00f8nsbergsfjorden og Tj\u00f8me. \u00cd Sandefjord er ein l\u00edtil \"eksklave\" Himberg, sum liggur \u00ed larv\u00edkar\u00f8kinum beint har sum kommunan endar.\n\nKirkjur \u00ed Sandefjord \n\n Sandefjord kirke.\n Sandar kirke.\n Vester\u00f8y kirke.\n Bug\u00e5rden kirke,\n\nS\u00f8ga \n\nSandefjord er kend fyri sigling og kemiskan \u00eddna\u00f0. B\u00fdurin er eisini kendur fyri skipabygging og hvalavei\u00f0u. Hval\u00eddna\u00f0ur veri\u00f0 ein t\u00fd\u00f0andi partur av s\u00f8guni, eitt n\u00fa verksmi\u00f0urnar hj\u00e1 Anders Jahre. Jotun er \u00ed dag st\u00f8rsta virki \u00ed Sandefjord. B\u00e6\u00f0i eftirgj\u00f8rda Gokksta\u00f0arsskipi\u00f0 \u00abGaia\u00bb og hvalab\u00e1turin \u00abSouthern Actor\u00bb eru \u00far Sandefjord. Fullriggarin \u00abChristian Radich\u00bb var\u00f0 bygdur \u00e1 mekaniska verksta\u00f0num \u00ed Framnes. Ranns\u00f3knarskipi\u00f0 hj\u00e1 Ernest Shackleton, sum \u00e6t Endurance, byrja\u00f0i s\u00edna allarfyrstu fer\u00f0 \u00far Sandefjord, ta\u00f0 var \u00ed 1912. Sandefjords- og Sandarkommuna v\u00f3r\u00f0u samanlagdar \u00ed 1968.\n\nKendir pers\u00f3nar fr\u00e1 Sandefjord \n\n S\u00f8ren Anton S\u00f8rensen (1849-1910)\n Anton Fredrik Klaveness (1874-1958)\n Anders Jahre (1891-1982)\n Eline Nygaard (1913-)\n Astri Rynning (1915-2006)\n Jossie Pollard (1921-2000)\n Fredrik Friis (1923-)\n Thorbj\u00f8rn Svenssen (1924-)\n Sidsel M\u00f8rck (1937-)\n Karenanne Gussgard (1940-)\n Dag Solstad (1941-)\n Einar Hanseid (1943-)\n Roar L\u00f8ken (1945-)\n Per Erik Monsen (1946-)\n Tore Holden (1946-)\n Liv Jessen (1947-)\n Benny Virik (1953-)\n Karin Fossum (1954-)\n Terje Liver\u00f8d (1955-)\n Gunnar Pettersen (1955-)\n Turi Tarjem (1956-)\n Jone Salomonsen (1956-)\n Bent Hamer (1956-)\n Alf Rolin (1957-)\n Ole Christian Bach (1957-2005)\n Anita Hegerland (1961-)\n \u00d8ystein Stray Spetalen (1962-)\n Ole Mathisen (1965-)\n Rune Brynhildsen (1965-)\n Frederic Hauge (1965-)\n Roger Str\u00f8m (1966-)\n Tine Kj\u00e6r (1967-)\n Hans Mathisen (1967-)\n Petter Wettre (1967-)\n Per Mathisen (1969-)\n Thomas Numme (1970-)\n Espen Sandberg (1971-)\n Joachim R\u00f8nning (1972-)\n Fredrik Thorsen (1975-)\n Jan Fredrik Bj\u00f8rntvedt (1977-)\n J\u00f8rund Henning Rytman (1977-)\n Jon Midttun Lie (1980-)\n Geir Ludvig Fevang (1980-)\n Hedda Haakestad (1983-)\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n\n Noreg\n Yvirlit yvir kommunur \u00ed Noregi\n\nKommunur \u00ed Vestfold og Telemark"}
{"id": "7965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orangutang", "title": "Orangutang", "text": "Orangutang (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pongo pygmaeus) er st\u00f8rsta d\u00fdr \u00ed heiminum, sum heldur til uppi \u00ed tr\u00f8um. Orangutang - navni\u00f0 stavar fr\u00e1 maleisiska or\u00f0inum fyri \"Ma\u00f0urin \u00ed sk\u00f3ginum\". Orangutangungarnir eru ikki gamlir, t\u00e1 i\u00f0 teir l\u00e6ra at gera s\u00e6r b\u00f3l uppi \u00ed tr\u00f8unum. Teir l\u00e6ra av foreldrunum, royna aftur og aftur, til t\u00e6r duga at gera s\u00e6r b\u00f3l eftir l\u00edtlari l\u00f8tu. Teir benda leyvkl\u00e6ddar greinar uppeftir, fl\u00e6tta t\u00e6r og leggja seg v\u00e6l til r\u00e6ttis fyri n\u00e1ttina. Orangutangir liva \u00ed Landsynnings\u00e1sia. Indonesia og Maleisia. Orangutangin er h\u00f3tt d\u00fdr, t\u00ed eru fri\u00f0ingar\u00f8ki gj\u00f8rd \u00ed regnsk\u00f3ginum, har t\u00e6r kunnu liva \u00ed fri\u00f0i og n\u00e1\u00f0um. Orangutangir eru plantu\u00e1tarar og eta mest frukt. Orangutang etur mest frukt, men henni d\u00e1mar eisini annan gr\u00f3\u00f0ur, so sum b\u00f8rk. Hon etur eisini hunang, flogkykt og egg undan fugli.\n\nEins og gorillur og sjimpansur hoyra orangutangir til st\u00f3ru apurnar. Um dagin eru t\u00e6r uppi \u00ed tr\u00f8unum og eta frukt. Sm\u00e1u orangutang-apurnar eru saman vi\u00f0 mammuni \u00ed tvey \u00e1r, \u00e1\u00f0renn t\u00e6r fara nakrasta\u00f0ni einsamallar, og \u00ed byrjanini lei\u00f0a t\u00e6r ofta eina eldri orangutang. Vaksna kalldj\u00f3ri\u00f0 kann gerast 1,85 metrar til h\u00e6ddar og viga meiri enn 118 kilo. Navni\u00f0 orangutang kemur av malaisiska og indonesiska or\u00f0inum \"orang\", sum merkir \"pers\u00f3nur\", og \"hutan\", sum merkir \"sk\u00f3gur\". Orangutang merkir sostatt \"sk\u00f3garpers\u00f3nur\".\n\nS\u00ed eisini \n\n Regnsk\u00f3gur\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "7973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kanada", "title": "Kanada", "text": "Kanada er heimsins n\u00e6stst\u00f8rsta land, n\u00e6stan 10 milli\u00f3nir ferkilometrar, og har b\u00fagva uml. 35 milli\u00f3nir f\u00f3lk. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Ottawa, og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Toronto. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, enskt og franskt. Fimta hv\u00f8rt f\u00f3lk \u00ed Kanada hevur franskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. Kanada hevur mark vi\u00f0 USA og Gr\u00f8nland.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu amerikanararnir komu \u00far \u00c1sia um Beringssund fyri einum 50 000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru teir bara elal\u00edtil partur av f\u00f3lkinum \u00ed Kanada. \u00cd 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u mangir indi\u00e1nar beindir \u00ed egin fri\u00f0ingar\u00f8ki, t\u00e1 i\u00f0 ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i tiki\u00f0 j\u00f8r\u00f0 teirra. Evropearar hava sett seg ni\u00f0ur \u00ed Kanada s\u00ed\u00f0an \u00ed 16. \u00f8ld, men \u00ed 19. \u00f8ld f\u00f3ru \u00f3gvuliga n\u00f3gv f\u00f3lk at flyta hagar. Atvoldirnar v\u00f3ru mangan h\u00f8r\u00f0 kor, politiskt str\u00ed\u00f0, k\u00fagan og \u00e1tr\u00fana\u00f0arats\u00f3knir, har tey b\u00fa\u00f0u. Kanada dr\u00f3 f\u00f3lk at s\u00e6r, t\u00ed at har var ovmiki\u00f0 av b\u00edligari j\u00f8r\u00f0, og f\u00f3lkinum var\u00f0 lova\u00f0 fr\u00e6lsi. Fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini b\u00fasettu seg \u00e1 eysturstrondini, men f\u00f3lk f\u00f3ru vestureftir \u00ed 19. \u00f8ld, so hv\u00f8rt sum \u00eddna\u00f0urin menti seg. \n\nLitirnir, reytt og hv\u00edtt, v\u00f3ru vi\u00f0urkendir sum almennir litir \u00ed Kanada \u00ed 1921. Kanadiar t\u00f3ku flaggi\u00f0 til s\u00edn, sum s\u00edtt egna, 15. desember 1964. Flaggdagur ver\u00f0ur hildin 15. februar. Tann dagin \u00ed 1965 f\u00f3r flaggi\u00f0 av bakkastokki \u00fat \u00ed allan heim. \n\nKanada \u00e6tlar s\u00e6r \u00ed 2013 at gera krav upp\u00e1 Nor\u00f0p\u00f3lin og ta\u00f0 r\u00edka havi\u00f0 har. Kravi\u00f0 ver\u00f0ur sett fram \u00ed sambandi vi\u00f0 at Kanada fer at s\u00f8kja ST um munandi st\u00f8rri \u00f8ki nor\u00f0anfyri \u00ed Arktis. Kravi\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i Danmark og Russland, sum b\u00e6\u00f0i eisini fara at krevja r\u00e6ttindi til havi\u00f0 um Nor\u00f0urp\u00f3lin. Tey fara at grunda s\u00edtt krav vi\u00f0, at Nor\u00f0p\u00f3lurin liggur \u00ed teirra landgrunni. Samb\u00e6rt ST-havr\u00e6ttars\u00e1ttm\u00e1lanum mugu partarnir t\u00f3 leggja fram jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ilig pr\u00f3gv fyri n\u00e1turliga framhaldinum av landgrunninum \u00fat um 200 fj\u00f3r\u00f0ingar.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTil um 1600 b\u00fa\u00f0u bara indi\u00e1nar og inuittar \u00ed Kanada. Fraklendingar v\u00f3r\u00f0u fyrstu evropearar, sum settu seg ni\u00f0ur \u00ed Kanada, men eftir dr\u00fagt str\u00ed\u00f0 t\u00f3ku bretar valdi\u00f0 \u00ed 1763. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, l\u00f8gdu teir ta\u00f0, i\u00f0 eftir var av landinum, undir seg, so hv\u00f8rt sum bretsk ni\u00f0ursetuf\u00f3lk f\u00f3ru vestureftir og nor\u00f0ureftir. \n\nTilflytarar eru komnir \u00ed st\u00f3rum tali til Kanada, helst \u00far Evropa, \u00c1sia og Su\u00f0uramerika. \u00d8ll f\u00f3ru ikki, t\u00ed at tey \u00e6tla\u00f0u ta\u00f0. Svarta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kanada er \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 afrikonsku tr\u00e6lunum, sum vi\u00f0 valdi v\u00f3r\u00f0u fluttir til Nor\u00f0uramerika fr\u00e1 1619 til 1808 at arbei\u00f0a \u00ed lundunum. Tr\u00e6lahaldi\u00f0 var\u00f0 ikki avtiki\u00f0 fyrr enn \u00ed 1865. Fyri ikki so langari t\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru flestu f\u00f3lk \u00ed Kanada \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 bretskum og fronskum ni\u00f0ursetuf\u00f3lki. \n\nFlestu f\u00f3lk av franskari r\u00f3t, b\u00fagva \u00ed landslutinum Quebec. N\u00e6stafj\u00f8lmentasta f\u00f3lkaslagi\u00f0 er italiaf\u00f3lk \u2013 Toronto er fimtst\u00f8rsti italski b\u00fdur \u00ed heiminum. Seinastu t\u00ed\u00f0ina eru mangir tilflytarar komnir \u00far Eysturevropa, Landsynnings\u00e1sia og Su\u00f0uramerika. \n\nS\u00ed\u00f0an 1970 hava myndugleikarnir roynt at fingi\u00f0 upprunaf\u00f3lki\u00f0 upp \u00ed aftur kanadiska samfelagi\u00f0, men mong teirra hava heldur vilja\u00f0 hildi\u00f0 fast vi\u00f0 s\u00edna egnu mentan og si\u00f0venju. N\u00fdliga hava indi\u00e1nar og inuittar ymsasta\u00f0ni \u00ed Kanada vunni\u00f0 mist r\u00e6ttindi aftur og hava fingi\u00f0 r\u00e6tt til lendi\u00f0 hj\u00e1 forfedrum s\u00ednum - \u00cd 1999 fekk Nunavutlandi\u00f0 heimast\u00fdri.\n\nMentan \n\nFyri einum 25 \u00e1rum si\u00f0an peiggja\u00f0u st\u00f3rir sj\u00f3nvarpskampar h\u00f8gt upp um mangar h\u00fasatekjur \u00ed Kanada, teir skuldu taka \u00edm\u00f3ti sendingum \u00far USA. Ka\u00f0alsj\u00f3nvarpi fyri at takka eru grefligu kamparnir tiknir ni\u00f0ur; men mentanin \u00far USA hevur enn st\u00f3ra \u00e1virkan. Sj\u00f3nvarps- og \u00fatvarpssendingar, t\u00f3nleikur og b\u00f8kur ha\u00f0an floyma inn \u00ed Kanada. Til tess at eggja f\u00f3lki at verja egna mentan og kanadiska samleika s\u00edn hava myndugleikarnir j\u00e1tta\u00f0 listaf\u00f3lkunum, \u00fatvarps- og sj\u00f3nvarpsfel\u00f8gum, forl\u00f8gum og filmslistaf\u00f3lkum n\u00f3gvan pening. \n\nBest d\u00e1mdu \u00edtr\u00f3ttir \u00ed Kanada eru \u00edshockey og lacrosse.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n \nKanada er n\u00e6stast\u00f8rsta land \u00ed heiminum. Ta\u00f0 er tveir fimtingur av nor\u00f0uramerikanska meginlandinum, fimm t\u00ed\u00f0arsonur eru, og landi\u00f0 er skift sundur \u00ed t\u00edggju landslutir og tr\u00fd megin\u00f8ki. Tr\u00ed\u00f0ingurin av Kanada er nor\u00f0an fyri Nor\u00f0urp\u00f3lkring, og har er javnan frost \u00ed j\u00f8r\u00f0ini n\u00edggju m\u00e1na\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. \u00cd hesum kalda og har\u00f0balna landslagi\u00f0, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0 frostm\u00fdrar, veksur bara mosi, gras og l\u00e1gir runnar og sm\u00e1 tr\u00f8. Sy\u00f0ri er st\u00f3ri n\u00e1lask\u00f3gurin. T\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 \u00ed USA er tempra\u00f0ur leyvsk\u00f3gur, n\u00e1lask\u00f3gur og v\u00ed\u00f0ar grasfl\u00f8tur. \n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Kanada og USA eru St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar ella prerian, sum lendi\u00f0 eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0 (St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar, ella \u00e1 enskum Great Plains). \u00c1 hesum \u00f3f\u00f8ra v\u00ed\u00f0a lendi\u00f0 er heitt og turt um summari\u00f0 og kuldi og kavi um veturin. Tr\u00f8 vaksa bara vi\u00f0 \u00e1ir og v\u00f8tn. Fyrr, t\u00e1 i\u00f0 fl\u00f8turnar v\u00f3ru albeittar vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um grasi, gingu fleiri milli\u00f3nir visundar har. N\u00fa eru fl\u00f8turnar veltar. Mesta gr\u00f8\u00f0in er hveiti og mais. \n\n\u00c1 markinum \u00edmillum Kanada og USA eru eisini St\u00f3ruv\u00f8tn (ella \u00e1 enskum Great Lakes). Hesi v\u00f8tn r\u00fama um fimtingin av \u00f8llum vatni \u00ed heiminum. Bara Michiganvatn, vinstrumegin, er sunnan fyri marki\u00f0. \u00cdmillum v\u00f8tnini eru grivnar siglingarveitir, og samband er vi\u00f0 St. Lawrence\u00e1, sum rennur \u00fat \u00ed Atlantshav. \u00cd Niagara\u00e1, sum rennur \u00far Erievatni \u00ed Ontariovatn, eru hinir vi\u00f0gitnu Niagarafossar (\u00e1 enskum Niagara Falls). \n\nH\u00f3ast Kanada er ovurst\u00f3rt land, er ta\u00f0 eitt av teimum mest oydnu, t\u00ed at \u00ed st\u00f3rum p\u00f8rtum \u00ed landinum ber ikki til at b\u00fagva, og \u00ed mi\u00f0al b\u00fagva bara 3 f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum km2. N\u00e6stan 75 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 \u00edmillum Kanada og USA \u2013 I b\u00fdum vi\u00f0 St\u00f3ruv\u00f8tn og fram vi\u00f0 St. Lawrencefl\u00f3gva. Marki\u00f0 \u00edmillum USA og Kanada er heimins longsta \u00f3varda landamark. F\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 eftir er, b\u00fdr \u00ed \u00fatr\u00f3\u00f0rarbygdum vi\u00f0 strondina, \u00e1 g\u00f8r\u00f0um og \u00ed sm\u00e1b\u00fdum inni \u00ed landinum. \u00cd st\u00f3rum p\u00f8rtum \u00ed Kanada (helst \u00ed \u00datnyr\u00f0ingspartinum og Yukon) liva fleiri d\u00fdr enn menniskju.\n\nLandslutir og megin\u00f8ki \u00ed Kanada \nLandi\u00f0 er skift sundur \u00ed t\u00edggju landslutir (provinces) og tr\u00fd megin\u00f8ki (territories).\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er Kanada framkomi\u00f0 \u00eddna\u00f0arland og eitt av r\u00edkastu londum \u00ed heiminum. Vi\u00f0ur, m\u00e1lmur og olja eru h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0larnir undir \u00eddna\u00f0inum. Kanada er ein av heimsins st\u00f8rstu b\u00faskapum og er limur \u00ed G7, sum er; sjey teir st\u00f8rstu b\u00faskapirnir \u00ed heiminum. Kr\u00edggj hevur ikki veri\u00f0 \u00edmillum londini \u00ed Nor\u00f0uramerika \u00ed yvir 150 \u00e1r. Stutt s\u00ed\u00f0an samdust Kanada vi\u00f0 USA og Meksiko um at taka av allar handilsfor\u00f0ingar og lata markna\u00f0in upp fyri \u00fatflutningi hv\u00f8r fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Enn er t\u00ed\u00f0liga at siga, hv\u00f8rja \u00e1virkan NAFTA-avtalan hevur havt \u00e1 b\u00faskapin \u00ed londunum.\n\nNakrir av teimum r\u00edkastu og f\u00e1t\u00e6kastu landslutunum \u00ed Kanada eru \u00ed eystara parti \u00ed landinum. Landslutirnir Ontario og Quebec, sum eru vi\u00f0 St\u00f3ruv\u00f8tn og St. Lawrencefl\u00f3gva, eru \u00eddna\u00f0armi\u00f0deplarnir \u00ed Kanada og \u00f3gvuliga r\u00edkir. Har b\u00fdr eisini mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed landinum. Landslutirnir \u00e1 ve\u00f0urringu og \u00f3mildu eysturstrondini eiga n\u00e6stan eingi r\u00e1evni \u00ed j\u00f8r\u00f0ini, og seinastu \u00e1rini hevur fiskiskapurin veri\u00f0 \u00f3gvuliga v\u00e1naligur \u00e1 hesum lei\u00f0um. Av t\u00ed at ve\u00f0urlagi\u00f0 er so har\u00f0f\u00f8rt og j\u00f8r\u00f0in k\u00f8rg, gevur landb\u00fana\u00f0urin l\u00edti\u00f0 av s\u00e6r, t\u00f3 er \u00f8\u00f0rv\u00edsi og mildari ve\u00f0urlag vi\u00f0 strendurnar longri su\u00f0uri og sunnarlaga \u00ed Ontario. \u00cd landnyr\u00f0ingsendanum \u00e1 Erievatni, \u00e1 markinum \u00edm\u00f3ti USA, er Niagarafossur; n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk koma at hyggja at st\u00f3rb\u00e6ra fossinum. \n\nGrasfl\u00f8turnar eru t\u00fddningarmesta landb\u00fana\u00f0arlendi\u00f0 \u00ed Kanada, mest ver\u00f0ur velt av hveiti, og har er n\u00f3gv neytahald. A\u00f0rasta\u00f0ni ver\u00f0ur n\u00f3gv frukt og gr\u00f8nmeti dyrka\u00f0. S\u00farepli eru t\u00fddningarmesta frukt \u00ed landinum. \u00cdmillum Ontariovatn og Erievatn er fruktag\u00f3\u00f0a lendi\u00f0 Niagara. V\u00f8tnini verja lendi\u00f0 fyri kalda ve\u00f0urlagnum nor\u00f0aneftir, og ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at til d\u00f8mis perur, blommur, ferskur og kirsiber vaksa v\u00e6l har \u00e1 lei\u00f0ini.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Nor\u00f0uramerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, canada.ca (\u00e1 enskum)\nWhere To Go, canada.travel (\u00e1 enskum)\nCanada, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur\n\nKanada"}
{"id": "7979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skri%C3%B0d%C3%BDr", "title": "Skri\u00f0d\u00fdr", "text": "Skri\u00f0d\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti: Reptilia) hava ro\u00f0slu og verpa egg. Slangur, krokodillur, skjaldb\u00f8kur, e\u00f0lur og onnur skeld\u00fdr ver\u00f0a nevnd skri\u00f0d\u00fdr. Summi liva \u00ed vatni, onnur \u00e1 landi. Flestu skri\u00f0d\u00fdr eru \u00ed hitalondum. Forfedrar skri\u00f0d\u00fdranna eru dinosaurarnir, i\u00f0 livdu \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini \u00ed 150 mi\u00f3. \u00e1r, men doy\u00f0u br\u00e1dliga \u00fat fyri 65 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru eini 8200 skri\u00f0d\u00fdrasl\u00f8g, fr\u00e1 um 7 m longu netpythonslanguni (Python reticulatus) \u00ed \u00c1sia til ta l\u00edtlu dv\u00f8rgagekkoina (Sphaerodactylus) \u00ed Amerika, i\u00f0 bara er 33 mm long. S\u00fagd\u00fdr hava heitt bl\u00f3\u00f0, men skri\u00f0d\u00fdr hava \u201ckalt\" bl\u00f3\u00f0 - s\u00f3larhitin veitir teimum orku at flyta seg \u00far sta\u00f0. Skri\u00f0d\u00fdr f\u00e1a ikki sj\u00e1lv skapa\u00f0 hita inni \u00ed kroppinum sum s\u00fagd\u00fdrini, men vi\u00f0 \u00e1v\u00edsari atfer\u00f0 kunnu tey stilla kropshitan. Tey s\u00f3la s\u00e6r t.d., so tey orna, og leita s\u00e6r \u00ed skugga, gerst ta\u00f0 ov heitt. Um s\u00f3larris vendir t.d. e\u00f0lan li\u00f0ina \u00edm\u00f3ti s\u00f3lini, so hon ornar skj\u00f3tari. T\u00e1 i\u00f0 heitast er um dagin, heldur e\u00f0lan seg \u00ed skugga, so hon ikki gerst ov heit. Um s\u00f3lsetur vendir e\u00f0lan h\u00f8vdinum \u00edm\u00f3ti s\u00f3lini, so hon heldur kropshitanum. \n\nFyrstu skri\u00f0d\u00fdrini v\u00f3r\u00f0u til fyri meira enn 300 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an og loystu t\u00e1 paddurnar av sum st\u00f8rstu landd\u00fdrini. Dinosaurar v\u00f3r\u00f0u til fyri 200-220 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. St\u00f8rsta skri\u00f0d\u00fdri\u00f0 \u00ed dag er oyrareingjar-krokodillan (Crocodylus porosus) \u00ed t.d. N\u00fd Guinea og Avstralia, men summar slangur ver\u00f0a longri. T.d. ver\u00f0ur netpythonslangan \u00ed onkrum f\u00f8ri 10 m long. Komodovaranurin (Varanus komodoensis) \u00ed Indonesia er st\u00f8rsta e\u00f0lan. Sm\u00e6stu skri\u00f0d\u00fdrini eru sm\u00e1ar gekkoir, fullvaksnar bara f\u00e1ar cm langar. Flestu skri\u00f0d\u00fdr verpa, og \u00far eggjunum klekjast ungarnir. E\u00f0lu- og slanguegg hava gyr\u00f0i\u00f0, le\u00f0urkent skal. Skjaldb\u00f8ku- og krokodilluegg hava hart, sterkt skal sum fuglaegg. Sj\u00f3fuglar og krabbi taka n\u00f3gvar skjaldb\u00f8kuungar, me\u00f0an teir royna at koma s\u00e6r oman at sj\u00f3num. Tungan \u00e1 skri\u00f0d\u00fdrum dugnar teimum v\u00e6l: slanga og e\u00f0la kanna uttan um seg vi\u00f0 tunguni. Teir l\u00e1ta vi\u00f0 tunguni at tevja. Har\u00f0a h\u00fa\u00f0in \u00e1 skri\u00f0d\u00fdrum verjir tey fyri r\u00e1nsd\u00fdrum og for\u00f0ar fyri, at tey skorpna. T\u00e1 i\u00f0 granskarar skulu greina sl\u00f8gini, kanna teir ofta ta\u00f0 ey\u00f0kenda pl\u00e1tumynstri\u00f0. Kameli\u00f3n (Chamaeleonidae) og onnur skri\u00f0d\u00fdr hava serligar kyknur \u00ed h\u00fa\u00f0ini. \u00cd kyknunum eru litkorn, i\u00f0 kunnu \u00fdvna ella t\u00f3dna, og t\u00ed skiftir kameli\u00f3ni\u00f0 lit eftir umst\u00f8\u00f0unum.\n\nFlokking \n\nTil eru tilsamans okkurt um 8200 sl\u00f8g. Tey ver\u00f0a greind sundur \u00ed 4 h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkar: Sphenodontia (br\u00fae\u00f0lur), Testudines (skjaldb\u00f8kur), Crocodilia (krokodillur) og Squamata (e\u00f0lur, ormae\u00f0lur og slangur). Bara skjaldb\u00f8kurnar hava skj\u00f8ldur. E\u00f0lur eru st\u00f8rsta skri\u00f0d\u00fdrab\u00f3lkurin, eini 3800 sl\u00f8g, men bara eitt br\u00fae\u00f0laslag er (Tuatara).\n\n Crocodilia (Krokodillur): Keimanur, gavialur, krokodilla og alligatorur teljast upp \u00ed crocodilia. Til eru 1 gavialslag, 2 alligatorsl\u00f8g, 8 keimansl\u00f8g og 13 krokodillusl\u00f8g - tilsamans 24 sl\u00f8g. Oyrareingjar-krokodillan (Crocodylus porosus) \u00ed Avstralia ver\u00f0ur millum 8 og 10 metrar long og er n\u00fa heimsins st\u00f8rsta skri\u00f0d\u00fdr. \u2028\n Sphenodontia (Br\u00fae\u00f0lan): Br\u00fae\u00f0lan tuataran er bara \u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um oyggjum \u00ed N\u00fds\u00e6landi. Kropsbygna\u00f0urin er l\u00edti\u00f0 broyttur seinastu n\u00f3gvu t\u00fasund \u00e1rini - hon er sera \u00e1t\u00f8k 140 mi\u00f3. \u00e1ra gomlum steinrenningum. Hon er n\u00fa fri\u00f0a\u00f0, t\u00ed hon er \u00ed vandi fyri at doyggja \u00fat. Br\u00fae\u00f0lan ver\u00f0ur einar 60 cm long. Hon etur ormar, sm\u00e1e\u00f0lur, klukkur og sniglar, men tekur eisini pisur og fuglaegg.\n Squamata (Ormae\u00f0lur, e\u00f0lur og slangur): Til eru 180 sl\u00f8g av ormae\u00f0lum, 3000 sl\u00f8g av e\u00f0lum og 3070 sl\u00f8g av slangum - tilsamans 7900 sl\u00f8g. Ormae\u00f0lan (Amphisbaenia) er blint skri\u00f0d\u00fdr og ver\u00f0ur millum 10 og 60 cm long. G\u00f3\u00f0a hoyrnin og fr\u00e1l\u00edka tevi\u00f0 gera, at hon finnur ormar, sm\u00e1e\u00f0lur, skord\u00fdr, gnagd\u00fdr og anna\u00f0 at eta. Hon livir \u00ed Afrika, Su\u00f0uramerika, Karibia, Florida, Iberia og Saudiar\u00e1bia. E\u00f0lur eru smidligar og hava hvassar kl\u00f8ur. E\u00f0la er sera vanlig \u00ed hitalondum, og hon er virknast um dagin. T\u00e6r sm\u00fagva s\u00e6r kvikliga inn \u00ed klettarivur ella undir steinar, ver\u00f0a t\u00e6r \u00f3r\u00f3gva\u00f0ar. Slangur svimja skj\u00f3tt, men \u00e1 landi mugu t\u00e6r skri\u00f0a, t\u00ed \u00fatlimir hava t\u00e6r ongar, kortini eru t\u00e6r skj\u00f3tar. Afrikanska eiturmamban (Dendroaspis polylepis), i\u00f0 ver\u00f0ur meira enn 2 m long, er av skj\u00f3tastu slangum og skr\u00ed\u00f0ur einar 16 km/h. \u2028\n Testudines (Skjaldb\u00f8kur): Uml. 300 sl\u00f8g. Skjaldb\u00f8kur eru ymiskar til st\u00f8ddar; tann st\u00f3ra le\u00f0urskjaldb\u00f8kan (Dermochelys coriacea) ver\u00f0ur 2-3 metrar long og vigar upp \u00edm\u00f3ti 920 kg. Tann vanliga eysturamerikanska m\u00f3ruskjaldb\u00f8kan ver\u00f0ur bara 8-12 cm. S\u00fapanarskjaldb\u00f8kan (Chelonia mydas) og a\u00f0rar havskjaldb\u00f8kur kunnu svimja \u00ed 30 km um t\u00edman. Landskjaldb\u00f8ka er l\u00edti\u00f0 broytt seinastu 200 mi\u00f3. \u00e1rini. Summar landskjaldb\u00f8kur ver\u00f0a eldri enn 100 \u00e1r. St\u00f8rsta slagi\u00f0 er st\u00f3rskjaldb\u00f8kan \u00e1 Galapagos (Chelonoidis nigra), hon kann viga meira enn 400 kg.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "7981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rafflesiabl%C3%B3mur", "title": "Rafflesiabl\u00f3mur", "text": "Rafflesiabl\u00f3man (fr\u00f8\u00f0iheiti: Rafflesia arnoldii) - ein metur \u00ed tv\u00f8rm\u00e1l og st\u00f8rsta bl\u00f3ma \u00ed heminum - letur seg upp mitt um n\u00e1ttina og livir bara \u00e1tta dagar. Hon r\u00fdkur r\u00e6\u00f0uliga illa, sum roti\u00f0 ra\u00f0, og ver\u00f0ur t\u00ed eyknevnd ra\u00f0bl\u00f3ma. Rafflesiabl\u00f3man er ein kj\u00f8t\u00e1tari og etur skord\u00fdr. Rafflesiabl\u00f3man hevur hv\u00f8rki greinar ella leyv. Hon er sn\u00edkur og tekur alt f\u00f8\u00f0sluevni, henni t\u00f8rvar, \u00far vertsplantuni. Rafflesiabl\u00f3man veksur dj\u00fapt inni \u00ed regnsk\u00f3gunum \u00ed Su\u00f0uramerika. Tann ovurst\u00f3ra rafflesiabl\u00f3man er sk\u00edkjaraplanta. Hon s\u00fdgur eisini f\u00f8\u00f0slu \u00far \u00e1v\u00edsum tr\u00f8um. Bl\u00f3man er 1 m. \u00ed tv\u00f8rm\u00e1l. Ringur roykur gongur at henni, hon ver\u00f0ur t\u00ed eisini nevnd \"stinkandi kempan\". \n\nRafflesiabl\u00f3man er kalla\u00f0 upp eftir Stamford Raffles, i\u00f0 var bretskur landsh\u00f8vdingur \u00ed \u00f8kinum \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nS\u00ed eisini \n\n Kj\u00f8tetandi plantur\n\nPlantur"}
{"id": "7988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Firvaldur", "title": "Firvaldur", "text": "Firvaldur er eitt skord\u00fdr, i\u00f0 livir \u00ed \u00f8llum heimsp\u00f8rtunum (uttan um Antarktis). Ta\u00f0 eru yvir 170 000 sl\u00f8g av firvaldum \u00ed heiminum. Firvaldarnir eru skj\u00f3tir og kvikir \u00e1 flog - L\u00e6ttir at s\u00edggja, men ringir at fanga. Firvaldar hava f\u00fdra st\u00f3rar veingir, antennur og ein langan sevil, sum oftast er samanrulla\u00f0ur undir h\u00f8vdi\u00f0. Veingirnir eru lagdir vi\u00f0 flusi - ikki h\u00e1ri sum hj\u00e1 fleiri \u00f8\u00f0rum skord\u00fdrum. Ta\u00f0 er \u00ed hesum lagi\u00f0 at mynstrini \u00ed veingjunum vera tekna\u00f0i. \n\nFlogi\u00f0 \u00e1 firvaldinum, Alexandru Drotning (Ornithoptera alexandrae), er 25 cm; hann er st\u00f8rsti firvaldur \u00ed heiminum.\n\n\u013a F\u00f8royum \n\nYvir 100 sl\u00f8g av firvaldum eru skr\u00e1sett \u00ed F\u00f8royum. Hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0a fleiri n\u00fdggj sl\u00f8g funnin. N\u00fdggju sl\u00f8gini, sum ver\u00f0a funnin, eru t\u00edl\u00edk sum koma til landi\u00f0 \u00ed hesum d\u00f8gum umframt tey sum hoyra heima her. Si eisini \"N\u00f8vn til firvaldar (Lepidoptera) \u00ed F\u00f8royum\".\n\nL\u00edvsstig \n\nFirvaldur hava f\u00fdra l\u00edvsstig:\n\n Egg\n Ormvera\n Reivvera\n Firvaldur\n\nF\u00f8\u00f0i \n\nFirvaldur eru plantu\u00e1tari og etur hunang.\n\nVert at vita \n\n Postmannafirvaldur (Heliconius erato) er eitt av teimum 2000 firvaldasl\u00f8gunum, sum s\u00e6dd eru \u00ed regnsk\u00f3gurin Amasonas \u00ed Brasil.\n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "7989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kj%C3%B8t%C3%A1tar", "title": "Kj\u00f8t\u00e1tar", "text": "Kj\u00f8t\u00e1tarar eru d\u00fdr, i\u00f0 eta onnur d\u00fdr, ella plantur, i\u00f0 eta d\u00fdr.\n\nS\u00ed eisini \n Plantu\u00e1tar\n\nDj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "7990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Plantu%C3%A1tar", "title": "Plantu\u00e1tar", "text": "Plantu\u00e1tarar eru d\u00fdr, i\u00f0 bara eta plantur.\n\nS\u00ed eisini \n Kj\u00f8t\u00e1tar\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "7995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dkornaapur", "title": "\u00cdkornaapur", "text": "\u00cdkornaapur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Saimiri sciureus) er k\u00e1t og sp\u00f8lin av lyndi og tr\u00edvst best \u00ed flokki - einar 30 ella fleiri - saman vi\u00f0 \u00e6tt s\u00edni og vinum. \u00cdkornaapur er alt\u00e1tin. T\u00e6r eta frukt, fuglar, egg og f\u00edra ikki fyri at gresja ein fittan, leskiligan eiturkopp. \u00cdkornaapur l\u00edva \u00ed tropisku regnsk\u00f3gur \u00ed Mi\u00f0- og Su\u00f0uramerika. Sum navnar s\u00ednir eru \u00edkornaapur \u00f3gvuliga kvikar og fara sum fok \u00edgj\u00f8gnum sk\u00f3gin. \u00cdkornaapur bl\u00edva normalt uml. 20 \u00e1ra gamla.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "7997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eitt%20dukkuheim", "title": "Eitt dukkuheim", "text": "Eitt dukkuheim (norskt: Et Dukkehjem) - sj\u00f3nleikur fr\u00e1 1879 \u00ed trimum p\u00f8rtum eftir rith\u00f8vundin Henrik Ibsen.\n\nHesin kendi sj\u00f3nleikurin finst \u00ed tveimum t\u00fd\u00f0ingum \u00e1 f\u00f8royskum \n\n 1978 Zakarias Wang\n 1984 Jens Pauli Heinesen\n\nNorskar b\u00f3kmentir\nSj\u00f3nleikir"}
{"id": "8000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatnsv%C3%ADn", "title": "Vatnsv\u00edn", "text": "Vatnsv\u00edni\u00f0 (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hydrochoerus hydrochaeris) er st\u00f8rsta gnagd\u00fdr \u00ed heiminum - Ta\u00f0 er l\u00edka st\u00f3rt sum sv\u00edn. Vatnsv\u00edni\u00f0, i\u00f0 er n\u00e6r skylt vi\u00f0 marsv\u00edni\u00f0, er \u00f3f\u00f8rur svimjari, t\u00ed at f\u00f8turnir eru skapa\u00f0ir sum fitjur; men tey eru \u00f3gvuliga seinf\u00f8r uppi \u00e1 landi. Tey liva \u00ed flokki eini 10-100 d\u00fdr saman. Vatnsv\u00edni\u00f0 er plantu\u00e1tari og etur plantuv\u00f8kstur \u00e1 \u00e1rbakkunum. Tey bl\u00edva vanliga uml. 4-8 \u00e1ra gomul.\nVatnsv\u00edni\u00f0 livir \u00ed Su\u00f0uramerika (Panama, Kolumbia, Venesuela, Brasil, Argentina, Franska Gujana, Uruguei, Peru og Paraguei).\n\nGnagd\u00fdr"}
{"id": "8005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gibraltar", "title": "Gibraltar", "text": "Gibraltar er bretskt hj\u00e1land \u00e1 su\u00f0urendanum \u00ed Spania. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Gibraltar (b\u00fdur), londinum hevur umlei\u00f0 29 400 \u00edb\u00fagvar og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er enskt. Gibraltar er ein k\u00e1lkklettur, sum bretar hava gj\u00f8rt til skansa at verja innsiglingina til Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 vi\u00f0 \u00ed \u00f3fri\u00f0art\u00ed\u00f0um. \n\nGibraltar hevur veri\u00f0 bretskt s\u00ed\u00f0ani 1713, men spaniumenn vilja hava \u00f8ki\u00f0 aftur. At spanska kongsh\u00fasi\u00f0 eisini er misn\u00f8gt s\u00e1st, t\u00e1 Elisabeth drotning h\u00e1t\u00ed\u00f0arhelt s\u00edni 60 \u00e1ra tr\u00fanuni \u00ed 2012, t\u00ed t\u00e1 var ta\u00f0 spanska kongsh\u00fasi\u00f0 ta\u00f0 einasta, sum ikki hev\u00f0i sent umbo\u00f0 til London . Umlei\u00f0 29 000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Gibraltar, og \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u \u00ed 1967 og aftur \u00ed 2002 s\u00f8gdu tey flestu, at tey vilja halda fram undir bretskum st\u00fdri. \u00cd mong \u00e1r var marki\u00f0 stongt, men \u00ed 1985 var\u00f0 ta\u00f0 lati\u00f0 uppaftur. \n\nL\u00edtla bretska hj\u00e1landi\u00f0 Gibraltar er bert 6,5 km2 \u00ed v\u00eddd, og um 30 000 f\u00f3lk b\u00fagva har. Flogv\u00f8llurin liggur \u00fat \u00ed sj\u00f3gvin b\u00e1\u00f0umegin og tv\u00f8rturum h\u00e1lvoynna inn m\u00f3ti Spania. Bilarnir koyra tv\u00f8rtur um flogv\u00f8llurin til og fr\u00e1 Gibraltar.\n\nS\u00f8ga \n\nBretar t\u00f3ku Gibraltar \u00ed 1704 at vissa s\u00e6r, at teir kundu f\u00e1a siglt inn \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhav. T\u00e1 St\u00f3ra Bretland var heimsveldi, og Evropa var heimsins har\u00f0asti str\u00ed\u00f0sv\u00f8llur, r\u00e1ddi um at hava Gibraltar sum skansa og herflotast\u00f8\u00f0 vi\u00f0 innsiglingina til Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. Undir \u00d8\u00f0rum heimsbardaga var Gibraltar l\u00edvsney\u00f0ug fyri teir sameindu \u00edm\u00f3ti Italia og t\u00fdska herflotanum. Men serliga s\u00ed\u00f0an Spania bleiv limur \u00ed ES og NATO saman vi\u00f0 St\u00f3ra Bretlandi, og s\u00ed\u00f0an Kalda kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i, er herm\u00e1lsliga nyttan hj\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi \u00ed Gibraltar n\u00f3gv minka\u00f0. \n\nTeir 25 000 \u00edb\u00fagvarnir \u00e1 Gibraltar vilja fegin hoyra til Bretland \u00ed f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um tj\u00f3\u00f0arst\u00f8\u00f0u s\u00edna \u00ed 2002, h\u00f3ast m\u00f3\u00f0urlandi\u00f0 er 3.000 km burtur. 17 900 (98.97 %) valdu at halda fram sum bretskt hj\u00e1land .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSu\u00f0ur \u00far Spania er h\u00e1lvoyggin Gibraltar, sum hoyrir til bretska r\u00edki\u00f0. Gibraltar er bert 6.5 ferkilometrar til umm\u00e1ls og fyri ta\u00f0 mesta eitt 250 m. h\u00f8gt k\u00e1lksteinsfjall (Gibraltar Kletturin) landfast vi\u00f0 Spania fyri nor\u00f0an.\n\nGibraltarsund \n\nTronga sundi\u00f0 vi\u00f0 Gibraltar er einasta farlei\u00f0 \u00far Mi\u00f0jar\u00f0arhavi \u00ed Atlantshav. \u00cd tronganum eru bara 13 km. \u00far Evropa \u00ed Afrika. S\u00f3larhitin ger, at vatn \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi guvar skj\u00f3tari burtur, so sj\u00f3gvurin ver\u00f0ur saltari enn \u00ed Atlantshavi. Sj\u00f3gvur \u00far Atlantshavi rennur t\u00ed \u00ed vatnsskorpuni inn \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhav gj\u00f8gnum Gibraltarsund, me\u00f0an tyngri og saltari sj\u00f3gvur rennur \u00fat eftir botninum hin vegin.\n\nS\u00ed eisini \n St\u00f3ra Bretland\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Gibraltar, wikivoyage.org\n F\u00f3lkaflokkurin - Aftur \u00f3vissa um Gibraltar.\n\nKeldur \n\nEvropa\nBretland\nHj\u00e1lond\nH\u00e1lvoyggjar"}
{"id": "8016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Avstralia", "title": "Avstralia", "text": "Samveldi\u00f0 Avstralia (Enskt: Commonwealth of Australia) er b\u00e6\u00f0i ein heimspartur og eitt land \u00ed Avstral\u00e1sia; landi\u00f0 fevnir um allan heimspartin og oynna Tasmania og summar minni oyggjar \u00ed Kyrrahavinum. Meginparturin av temum 22,2 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvunum b\u00fdr \u00ed teimum fruktag\u00f3\u00f0u \u00f8kjunum fram vi\u00f0 su\u00f0ur- og landsynningsstrondini. Har eru eisini teir b\u00e1\u00f0ir st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Avstralia, Melbourne og Sydney, eisini samveldish\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Canberra. Avstralia liggur \u00ed ein landsynning \u00far \u00c1sia. Eystanfyri er Kyrrahav, vestanfyri Indiahav. Nor\u00f0an Torressund, bara 75 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00far Avstralia, er Papua N\u00fd Guinea. \n\nFyri g\u00f3\u00f0um 200 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an b\u00fa\u00f0i bara upprunaf\u00f3lk, aboriginar, \u00ed Avstralia. \u00cd 1770 sigldi bretski ranns\u00f3knarfarin James Cook inn \u00ed Botanyfl\u00f3gva og l\u00fdsti n\u00fdfunna landi\u00f0 sum breskt land. \u00cd 1901 fekk Avstralia sj\u00e1lvst\u00fdri og gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00fdrandi partur \u00ed bretska heimsveldinum, t\u00e1 i\u00f0 tey seks hj\u00e1londini v\u00f3r\u00f0u savna\u00f0 undir eina samveldisstj\u00f3rn. Mangir tilflytarar komu higar; teir fyrstu \u00far St\u00f3rabretlandi og \u00f8\u00f0rum londum \u00ed Evropa, men seinni eisini \u00far \u00c1sia. \u00cdb\u00fagvatali\u00f0 \u00ed Avstralia var \u00ed juli 2013 22.262.501 .\n\nS\u00f8ga\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nTa\u00f0 var ikki fyrr enn aftan \u00e1 \u00e1r 1500, at menn \u00far Evropa vistu, at Avstralia var til; men teir hildu, at eitt land \u00e1tti at vera har, sum Avstralia er. \u00c1 einum 2000 \u00e1ra gomlum heimskorti stendur eisini hetta tekna\u00f0. Landi\u00f0 kalla\u00f0u teir Australis Incognita, sum merkir hitt \u00f3kenda landi\u00f0 fyri sunnan . \u00cd hesum \u00f3kenda landi fyri sunnan b\u00fa\u00f0i kortini f\u00f3lk, sum menn halda er komi\u00f0 hagar fyri einum 12000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an \u00far Eystur\u00e1sia, men hevur s\u00ed\u00f0ani l\u00edti\u00f0 og einki samband havt vi\u00f0 onnur f\u00f3lk. Hetta f\u00f3lki\u00f0 kalla vi\u00f0 aborginarar. Teir gomlu avstraliararnir fer\u00f0a\u00f0ust um alt landi\u00f0. Teir hv\u00f8rki veltu ella s\u00e1a\u00f0u, men konuf\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i sneis at r\u00edva r\u00f8tur \u00far j\u00f8r\u00f0ini vi\u00f0, t\u00e6r henta\u00f0u egg \u00e1 hei\u00f0unum og villar fruktir av tr\u00f8um og \u00f8\u00f0rum v\u00f8kstrum og fanga\u00f0u sm\u00e1d\u00fdr til matna, me\u00f0an mannf\u00f3lki\u00f0 veiddi d\u00fdr \u00ed sk\u00f3gunum, \u00e1 savannunum og \u00e1 steppunum. Vei\u00f0iambo\u00f0ini v\u00f3ru sleingisteinar, spj\u00f3t, net og boomerang; alt gj\u00f8rt \u00far gr\u00f3ti, vi\u00f0i ella beini. Boomerangin er av vi\u00f0i, tilevna\u00f0 sum ein st\u00fdrisarmur. Aborginarnir gingu mest sum naknir, eitt skinnskj\u00fart ella skinnfyrikl\u00e6\u00f0i, ta\u00f0 var alt, stundum kroppurin meiggja\u00f0ur \u00fat \u00ed m\u00e1lningum. H\u00fas h\u00f8vdu teir eingi, men baldust \u00ed hellum, holum ella \u00e1 l\u00edvdarg\u00f3\u00f0um st\u00f8\u00f0um \u00e1 hei\u00f0ini. Har sum teir v\u00f3ru, kyndu teir b\u00e1l. Eld fingu teir vi\u00f0 at bora eitt tr\u00e6 ni\u00f0ur \u00ed eitt anna\u00f0. Vi\u00f0 b\u00e1li\u00f0 offra\u00f0u teir til gudarnar ella dansa\u00f0u um ta\u00f0 gudiligar dansir, gudunum til hei\u00f0urs; teir s\u00f3tu og \u00f3tu vi\u00f0 b\u00e1li\u00f0 um dagin og sv\u00f3vu uttan um ta\u00f0 um n\u00e1ttina. Vi\u00f0 nor\u00f0urstrendurnar \u00ed Avstralia h\u00f8vdu teir \u00fathola\u00f0ar tr\u00e6bular til b\u00e1tar, sum teir f\u00f3ru \u00e1 flot vi\u00f0.\n\nNi\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 \n\nT\u00e1 i\u00f0 evropararnir \u00ed 1498 \u00e1 fyrsta sinni sigldu su\u00f0ur um Afrika og inn \u00ed Indiahavi\u00f0, gekk lei\u00f0in mest nor\u00f0ur \u00edm\u00f3ti India og teimum indisku oyggjunum, sum teir, sum \u00e1rini li\u00f0u, kanna\u00f0u s\u00e6r og settu b\u00fagv \u00e1. Vi\u00f0hv\u00f8rt komu teir so langt su\u00f0ur, at teir tektu ta\u00f0 \u00f3kenda landi\u00f0 fyri sunnan. Men ta\u00f0 skuldi ganga \u00f8ldir, \u00e1\u00f0renn tann fyrsti evroparin setti f\u00f3tin \u00e1 land \u00ed hesum \u00f3kenda landi. Ta\u00f0 var \u00e1 vesturstrondini fyrst, s\u00ed\u00f0an \u00e1 nor\u00f0urstrondini og nor\u00f0ara parti av eysturstrondini. Men ta\u00f0 v\u00f3ru ikki n\u00f8kur fegna\u00f0art\u00ed\u00f0ini, hesir menn vistu um hetta \u00f3kenda landi\u00f0. Har var ikki b\u00fagvandi, s\u00f8gdu teir. Ta\u00f0 var ikki so l\u00f8gi\u00f0, t\u00ed nor\u00f0urstrendurnar, vesturstrendurnar og su\u00f0urstrendurnar eru ringar at koma at og s\u00edggja n\u00f3gvasta\u00f0ir \u00fat sum oy\u00f0imerkur . Og fram vi\u00f0 nor\u00f0ara parti av eysturstrondini liggur eitt 2000 km. langt koralriv, sum illa er komandi innum, og hevur bert eitt so miki\u00f0 breitt sund, at st\u00f3r skip kunnu sigla \u00edgj\u00f8gnum. \u00cd 1642 kom hollendingurin Tasman til N\u00fds\u00e6land og Tasmania; men ikki fyrr enn \u00ed 1770 kom hin enski skiparin James Cook \u00ed land \u00ed sy\u00f0ra parti av eysturstrondini \u00ed Avstralia, inni \u00ed einari v\u00edk t\u00e6tt vi\u00f0 tann n\u00fa so st\u00f3ra b\u00fdin Sydney. James Cook vant bretska flaggi\u00f0 \u00e1 stong, og landi\u00f0 skuldi t\u00e1, sum si\u00f0ur var, vera ogn hj\u00e1 \nSt\u00f3rabretlands kongi. T\u00e1 i\u00f0 hann kom heim aftur til Bretlands, visti hann at siga fr\u00e1 g\u00f3\u00f0um havnum og fr\u00e1l\u00edkum dyrkilendi vi\u00f0 t\u00e6r sy\u00f0ru strendurnar \u00e1 Eysturavstralia. Men enn gingu 18 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn menn \u00far Evropa h\u00f8vdu hug at fara til Avstralia at b\u00fagva. \n\n\u00cd 1787 sigldu ellivu skip \u00fat av St\u00f3rabretlandi vi\u00f0 uml. 1500 f\u00f3lkum umbor\u00f0, av teimum v\u00f3ru 800 fangar \u00far teimum ovurfullu fongslunum \u00ed Bretlandi. Hesi skip lendu \u00ed 1788 \u00ed samma sta\u00f0, sum Cook \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i lent. Hetta v\u00f3ru fyrstu evroparar, sum b\u00fasettust \u00ed Avstralia. Seinni komu enn fleiri fangar og fr\u00edir menn, sum settu b\u00fagv \u00ed hesum \"n\u00fdggja\" landi . Til 1860 v\u00f3r\u00f0u fleiri enn 160 000 fangar sendir til Avstralia.  Tey fyrstu \u00e1rini m\u00e1ttu teir f\u00e1a mat heiman\u00edfr\u00e1, t\u00ed l\u00edti\u00f0 var av d\u00fdrum og minni vaks, sum kundi etast. Men ve\u00f0urlagi\u00f0 var fr\u00e1l\u00edkt, og j\u00f8r\u00f0in treyt ikki. Teir f\u00f8rdu t\u00ed ross, h\u00f8sn, sey\u00f0, neyt, geitir og onnur heimad\u00fdr vi\u00f0 s\u00e6r heiman og fingu s\u00e6r set og s\u00e1\u00f0 vi\u00f0 av teimum nyttuplantum, sum teir h\u00f8vdu heima \u00ed St\u00f3rabretlandi. Fena\u00f0in sleptu teir \u00e1 ta\u00f0 fr\u00e1l\u00edka beiti\u00f0, sum er \u00ed fj\u00f8llunum, me\u00f0an l\u00e1glendi\u00f0 var velt til b\u00e6\u00f0i korn og epli. Vi\u00f0urin treyt ikki at byggja h\u00fas av og til brenni og b\u00fanyttur, og skj\u00f3tt kendu hesir fyrstu ni\u00f0ursetumenninir seg heima \u00ed hesum n\u00fdggja landi. T\u00e1 i\u00f0 j\u00f8r\u00f0in f\u00f3r at tr\u00f3ta eystan fyri fj\u00f8llini, f\u00f3ru menn at royna at sleppa s\u00e6r vesturum. Men ta\u00f0 var l\u00e6ttari sagt enn gj\u00f8rt, t\u00ed regnsk\u00f3gurin var tj\u00fakkur \u00ed eysturl\u00ed\u00f0inum, og bratt og illgongt var. Ikki fyrr enn \u00ed 1813 eydna\u00f0ist ta\u00f0 teimum at gera ein so fr\u00e6gan veg vestur um fj\u00f8llini, at ein hestavognur kundu koyra \u00e1 honum. T\u00e1 f\u00f3ru menn vesturum at kanna landi\u00f0 og finna s\u00e6r n\u00fdggj beiti til fena\u00f0in. Hetta n\u00fdggja beiti\u00f0 kom at roynast serliga v\u00e6l til sey\u00f0, og helst var ta\u00f0 ullin, sum gj\u00f8rdist mj\u00fak og vaks fr\u00e1l\u00edka v\u00e6l. Heima \u00ed Bretlandi treyt ull \u00ed hesum \u00e1rum, og gravgangurin var st\u00f3rur eftir ull, so hon kom at ganga \u00ed g\u00f3\u00f0um pr\u00edsi. T\u00e1 fingu menn s\u00e6r g\u00f3\u00f0an ullarsey\u00f0 \u00far Su\u00f0urafrika og seldu ull \u00ed st\u00f3rum . Ull hevur higar til dags veri\u00f0 ein tann mesta \u00fatflutningsv\u00f8ra \u00ed Avstralia. \u00cd 1851 var t\u00f3 gull funni\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0ini \u00ed Avstralia. T\u00e1 fluttu menn hagar \u00ed st\u00f3rum at leita eftir gulli; men skj\u00f3tt kom gulli\u00f0 at tr\u00f3ta, og gullgravarnir fingu s\u00e6r j\u00f8r\u00f0 at velta \u00ed ella f\u00f3ru \u00fat til strendurnar og grunda\u00f0u b\u00fdir, har sum tey g\u00f3\u00f0u havnarl\u00f8gini v\u00f3ru. \u00cd 1860 b\u00fa\u00f0i okkurt um ein milli\u00f3n av f\u00f3lki \u00ed Avstralia .\n\nSj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \n\nUm 1880 var Avstralia \u00ed seks hj\u00e1londum. Hv\u00f8rt teirra hev\u00f0i egnu fyrisiting og var beinlei\u00f0is undir bretsku stj\u00f3rnini. Mong h\u00faski h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 har \u00ed f\u00fdra \u00e6ttarli\u00f0. Mentanarliga sambandi\u00f0 \u00edmillum Avstralia og St\u00f3rabretland var fari\u00f0 at dragna, og avstraliar h\u00f8vdu fingi\u00f0 s\u00edn egna samleika; teir skapa\u00f0u s\u00edna egnu list og h\u00f8vdu ennt\u00e1 kriketli\u00f0, sum sp\u00e6ldu \u00edm\u00f3ti bretskum li\u00f0um. Arbei\u00f0arafel\u00f8gini hildu fyrsta landsfund s\u00edn at skunda undir n\u00fdskipanir, til d\u00f8mis ar arbei\u00f0sdagurin skuldi ver\u00f0a \u00ed mesta lagi 8 t\u00edmar. Hj\u00e1londini samdust um at leggja saman. \u00cd 1901 var\u00f0 ein stj\u00f3rn stovna\u00f0, i\u00f0 hev\u00f0i myndugleika yvir Avstraliasamveldinum, sj\u00e1lvt um hv\u00f8rt hj\u00e1land hev\u00f0i s\u00edna egna \u00f8kisfyrisiting. Samveldisstj\u00f3rnin var enn undir bretskum yvirvaldi, men sum \u00e1rini li\u00f0u, fekk hon alt st\u00f8rri og st\u00f8rri sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i. Tey r\u00edku \u00ed Avstralia kendu seg enn sum bretar, men f\u00e1t\u00e6ku arbei\u00f0aranir kendu seg heldur sum avstraliar. Sterk arbei\u00f0arafel\u00f8g f\u00f8rdu sj\u00e1lvst\u00fdrispolitikk, umframt at tey str\u00edddist fyri at b\u00f8ta um kor arbei\u00f0aranna.\n\nPolitikkur \n\n\u00cd Avstralia eru seks lond, hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednari stj\u00f3rn. Hesi lond eita Tasmania, N\u00fd Su\u00f0ur Wales, Su\u00f0uravstralia, Vesturavstralia, Viktoria og Queensland. Londini h\u00f8vdu inntil 1901 einki samband hv\u00f8rt vi\u00f0 anna\u00f0, men v\u00f3ru st\u00fdrd sum bretsk hj\u00e1lond. \u00cd 1901 gingu londini saman \u00ed ein avmarka\u00f0an r\u00edkisfelagskap og gj\u00f8rdust limir \u00ed bretska heimsveldinum. Tey eintust um at grunda ein felags h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 og t\u00f3ku eitt 2500 km2 st\u00f3rt stykki burtur av Bl\u00e1u Fj\u00f8llunum \u00ed New South Wales til hansara. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin fekk navni\u00f0 Canberra. Hv\u00f8rt landi\u00f0 velur s\u00ednar menn \u00ed felagstingi\u00f0, sum situr \u00ed Canberra. Felagsstj\u00f3rnin umsitur \u00f8ll felagsm\u00e1l, til d\u00f8mis verju, uttanr\u00edkism\u00e1l, post, toll, skattir, flytif\u00f3lk, tryggingar, bankar og pengastovnar o. a., me\u00f0an t\u00e6r einstaku landastj\u00f3rnirnar taka s\u00e6r av l\u00f8gregla, vatnveitingum, sk\u00falum, sj\u00fakrar\u00f8kt, b\u00fana\u00f0i og sk\u00f3gvinnu o. \u00f8. Landsparturin Nor\u00f0urterritorium er so st\u00f3rur sum \u00f8ll Skandinavia, men har b\u00fdr ikki meira f\u00f3lk enn \u00ed Bergen (uml. 230 000). Hesin landsparturin, avstralski parturin av Antarktis og t\u00e6r avstralsku oyggjarnar \u00ed Kyrrahavinum (Koralhavsoyggjar og Norfolkoy) og \u00ed Indiahavinum (Ashmore og Kartieroyggjar, Heard- og McDonald-oyggjar, J\u00f3laoyggjin og Kokosoyggjar) liggja eisini undir felagsstj\u00f3rnini \u00ed Canberra . \n\n\u00cd 1901 var\u00f0 Avstralia sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt samveldisr\u00edki, men \u00ed n\u00f3gv \u00e1r h\u00f8vdu tey gott samband vi\u00f0 St\u00f3rabretland. Avstralskir hermann str\u00edddust t.d. \u00ed parti vi\u00f0 onglendingum \u00ed b\u00e1\u00f0um veraldarbard\u00f8gunum. Hesi seinastu \u00e1rini hevur sambandi\u00f0 vi\u00f0 St\u00f3rabretland ikki veri\u00f0 so n\u00f3gv. N\u00fa royna avstralar at f\u00e1a betri samband vi\u00f0 londini \u00ed Kyrrahavi og vi\u00f0 Kyrrahav. \u00cd mong \u00e1r handla\u00f0i eisini Avstralia mest vi\u00f0 Bretland, men t\u00e1 i\u00f0 Bretland f\u00f3r upp \u00ed ES, menti Avstralia handilssambandi\u00f0 vi\u00f0 USA og lond \u00ed \u00c1sia, helst Japan. Mangar \u00fatlendskar fyrit\u00f8kur hava n\u00fa sett pening \u00ed verksmi\u00f0jur, sum gera bilar og teldu\u00fatb\u00fana\u00f0. Avstralia er t\u00f3 enn limir \u00ed Bretska Samveldinum .\n\nSamkynd \n\n\u00cd fimm dagar \u00ed des. 2013 kundu samkynd giftast \u00ed avstralska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Canberra, eftir at landspartatingi\u00f0 samtykti eina l\u00f3g, sum loyvdi f\u00f3lki av sama kyni at giftast. Eftir fimm dagar seg\u00f0i h\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed Avstralia, at n\u00fdggja l\u00f3gin samsvara\u00f0i ikki vi\u00f0 eina a\u00f0ra l\u00f3g, sum \u00ed 2004 n\u00e1greinar, at bert ma\u00f0ur og kvinna kunnu giftast . Teir dagarnar v\u00f3r\u00f0u 27 samkynd p\u00f8r gift, men hj\u00fanarlagi\u00f0 hj\u00e1 hesum p\u00f8rum var\u00f0 \u00f3gilda\u00f0. H\u00e6gstir\u00e6ttur sigur, at hann hevur d\u00f8mt eftir l\u00f3gini, og ta\u00f0 stendur til tingi\u00f0 at gera av, um l\u00f3gin skal broytast. \u00cd fleiri landsp\u00f8rtum \u00ed Avstralia ber til hj\u00e1 tveimum av sama kyni at skr\u00e1seta seg \u00ed parlag, men tey kunnu ikki giftast.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nAvstralia er sera fj\u00f8lmenta\u00f0 samfelag. Inni \u00ed landinum er heitt og sl\u00e6tt, har eru ring gr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi. Har b\u00fdr l\u00edti\u00f0 f\u00f3lk n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum, h\u00f3ast avstralska upprunaf\u00f3lki\u00f0, aboriginarnir, dugdi at l\u00edvbjarga s\u00e6r \u00ed teimum v\u00e1naligu umst\u00f8\u00f0unum. N\u00fa eru um 300 000 aboriginar eftir. Summir b\u00fagva inni \u00ed landinum enn sum \u00ed gomlum d\u00f8gum, men a\u00f0rir eru fluttir til teir n\u00fat\u00edmans b\u00fdirnar. Teir flestu av hinum avstralunum eru eftirkomarar eftir bretskar og a\u00f0rar tilflytarar, og n\u00f3gvir eru eisini \u00e6tta\u00f0ir \u00far Landsynnings\u00e1sia og Mi\u00f0eystri. \n\n\u00cd mong \u00e1r sluppu bara hv\u00edt f\u00f3lk at flyta til Avstralia; tey flestu komu \u00far St\u00f3rabretlandi, Italia og Grikkalandi. \u00cd 1972 var\u00f0 henda vi\u00f0t\u00f8ka broytt, og s\u00ed\u00f0an eru f\u00f3lk flutt higar \u00far \u00f8llum heiminum. \"N\u00fdggju\" avstralarnir eru m. a. \u00far Vjetnam og Kina. Hesi f\u00f3lk hava vi\u00f0 s\u00e6r matsi\u00f0ir, h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir og m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 \u00ed gamla heimlandi s\u00ednum. \u00d8ll hava tey veri\u00f0 vi\u00f0 til at skapa fj\u00f8lbroyttu mentanina \u00ed hesum ovurst\u00f3ra landi. Ull, hveiti og steinsl\u00f8g sum t.d. jarnm\u00e1lmur, kol og kopar hava gj\u00f8rt Avstralia til m\u00fagvandi land, og flestu f\u00f3lk hava g\u00f3\u00f0 l\u00edvskor. Flestu avstralar liva eitt uttandural\u00edv og eru f\u00edggjarliga v\u00e6l fyri. \n\nUm 85 % av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed Avstralia b\u00fdr \u00ed b\u00fdum ella t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdirnar vi\u00f0 strondina. Flestu sk\u00falar, sj\u00fakrah\u00fas, skrivstovur og verksmi\u00f0jur eru her, og l\u00edvi\u00f0 er l\u00e6ttari her enn \u00ed fjarskotnu b\u00fdunum og g\u00f8r\u00f0unum. Seth\u00fasini \u00ed b\u00fdunum eru bygd \u00far vi\u00f0i ella av tigulsteini, flestu hava svala og s\u00f3lgar\u00f0 ella urtagar\u00f0, har h\u00fasf\u00f3lki\u00f0 kann nj\u00f3ta g\u00f3\u00f0ve\u00f0ri\u00f0 og gl\u00f3\u00f0asteikja s\u00e6r ein bita. \u00cd seksteimum st\u00f8rstu b\u00fdunum b\u00fagva 60 % av f\u00f3lkinum, ein teirra er Sydney vi\u00f0 vi\u00f0gitna Operah\u00fasinum, sum er bygt vi\u00f0 havnalagi\u00f0. Hinir eru Melbourne, Brisbane, Adelaide, Perth og Canberra.\n\nAboriginar \n\nFyrstu f\u00f3lk \u00ed hesum heimsparti v\u00f3ru aboriginarnir, sum komu til Avstralia fyri umlei\u00f0 50 000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an . T\u00e1 v\u00f3ru heimsh\u00f8vini grynri, og mest sum landfast var \u00edmillum N\u00fdguinea og Avstralia. Or\u00f0i\u00f0 aborigin merkir \"\u00far upphavi\", og upprunaf\u00f3lki\u00f0 sigur seg hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Avstralia, s\u00ed\u00f0an heimurin var\u00f0 til. Tey laga\u00f0u seg eftir n\u00e1tt\u00faruni, sum var teimun alkunnug. Grundarlagi\u00f0 undir mentan teirra er dreymat\u00ed\u00f0in, t\u00ed\u00f0in t\u00e1 i\u00f0 heimurin og alt livandi v\u00f3r\u00f0u skapa\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 bretar komu til Avstralia, broyttist l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 upprunaf\u00f3lkunum. Mong f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin ella doy\u00f0u av evropeiskum sj\u00fakum. \u00cd 19. \u00f8ld t\u00f3ku evropeararnir l\u00edvsgrundarlagi\u00f0 undan n\u00f3gvum upprunaf\u00f3lkum \u00ed Avstralia. B\u00f8rn v\u00f3r\u00f0u tikin fr\u00e1 foreldrunum og undirv\u00edst eftir evropeiskum si\u00f0i. \u00cd mong \u00e1r var undirv\u00edsingarm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 aboriginskum b\u00f8rnum bara enskt, og tey sluppu ikki at l\u00e6ra s\u00edtt m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. N\u00f3gv upprunam\u00e1l og upprunasi\u00f0ir hvurvu. Helvtin av \u00f8llum m\u00e1lum \u00ed Avstralia eru \u00fatdey\u00f0 seinastu 200 \u00e1rini  (105 eru \u00fatdey\u00f0 og 110 eru h\u00f3tt \u00ed 2013 ). \n\nSolei\u00f0is f\u00e6kka\u00f0ust aboriginarnir \u00far 300 000 \u00ed 1770 ni\u00f0ur \u00ed 70 000 \u00ed 1900. N\u00fa eru aftur einir 300 000+ aboriginar \u00ed Avstralia. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru ta\u00f0 t\u00f3 alsamt f\u00e6rri upprunaf\u00f3lk, i\u00f0 eru vei\u00f0if\u00f3lk og savnarar; flestu arbei\u00f0a \u00e1 verksmi\u00f0jum og \u00e1 b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um. Mong hava ringa heilsu og b\u00fagva illa. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru aboriginar \u00edmillum 2 og 3 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed Avstralia . N\u00f3gvir av aborginaranum eru blanda\u00f0ir saman vi\u00f0 ta\u00f0 n\u00fdggju f\u00f3lki\u00f0 og arbei\u00f0a \u00e1 b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um og \u00ed \u00eddna\u00f0arvirkjum \u00ed b\u00fdunum og ver\u00f0a mettir eins og a\u00f0rir borgarar \u00ed Avstralia. Fyri at verja teir gomlu avstraliararnar, sum enn liva teirra gamla l\u00edv, hevur riki\u00f0 lati\u00f0 teimum h\u00f3skandi stykki at b\u00fagva \u00e1. Seinastu \u00e1rini eru l\u00f3gir vi\u00f0tiknar, sum geva frumf\u00f3lkinum r\u00e6ttindi til partar av gamla lendi s\u00ednum. \u00cd 1967 fingu tey valr\u00e6tt.\n\nB\u00faskapur \n\nAvstralia hevur ein tann st\u00f8rsta b\u00faskaparv\u00f8ksturin \u00ed heiminum. Avstralia er eitt land, sum er sera f\u00edggjarliga framkomi\u00f0, sum er av t\u00ed, at atgongd er til n\u00f3gvar ressursir. Mineralir, petroleum, kol og gull er ta\u00f0, sum \u00fatflutt ver\u00f0ur mest av, og landi\u00f0 framlei\u00f0ir 95 % av ver\u00f0ins opalum. Avstralia framlei\u00f0ir eisini mest av ull \u00fatflytir mest neytakj\u00f8t. \u00cd landinum eru 140 milj\u00f3nir sey\u00f0ir og 24 milj\u00f3nir neyt. Mest handilssamband hava avstraliub\u00fagvar vi\u00f0 Japan, og teir hava fr\u00edhandilsavtalu vi\u00f0 USA. Tey seinastu \u00e1rini er turisman eisini farin at geva n\u00f3gvan pening av s\u00e6r.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n \n\nAvstralia, sum er \u00edmillum Indiahav og Kyrrahav, er st\u00f8rsta oyggj \u00ed heiminum, men minsti heimspartur. Landi\u00f0 er st\u00f3rt, n\u00e6stan l\u00edka st\u00f3rt sum Brasil. Har er l\u00edti\u00f0 avfall, og tveir tri\u00f0ingar av landinum eru oy\u00f0im\u00f8rk. Inni \u00ed Avstralia er turt og heitt. Har ta\u00f0 er eitt sindur av gr\u00f3\u00f0ri, ella har ta\u00f0 ber til at veita vatn \u00e1 lendi\u00f0, halda b\u00f8ndur neyt ella sey\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 regnar, er ta\u00f0 av gr\u00edmd, og plantur sum til d\u00f8mis oy\u00f0imarkarbl\u00f3man vaksa upp av fr\u00e6i, sum kann hava ligi\u00f0 \u00ed dvala. St\u00f3rir landspartar \u00ed Avstralia eru v\u00ed\u00f0ir sl\u00e6ttar, har hv\u00f8rki eru fj\u00f8ll, sk\u00f3gir ella \u00e1ir. Meginparturin av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed st\u00f3rum b\u00fdum vi\u00f0 strondina. Av t\u00ed at so langt er \u00edmillum bygdirnar, kunnu mong b\u00f8rn ikki ganga \u00ed vanligan sk\u00fala; tey f\u00e1a \u00edsta\u00f0in undirv\u00edsing um fjarskiftissamband. Teinurin Darwin til Sydney um Adelaide er 4822 km. H\u00f3ast koyrt ver\u00f0ur vi\u00f0 bili og ikki ste\u00f0ga\u00f0 \u00e1, hev\u00f0i fer\u00f0in vart h\u00e1lvt tri\u00f0ja samd\u00f8gur. \n\nTurrasti heimspartur, har f\u00f3lk b\u00fdr, er Avstralia \u2013 og eisini flatasti og har j\u00f8r\u00f0in gevur minst av s\u00e6r. Meiri enn helmingurin av Avstralia eru turrur fl\u00f8tur ella oy\u00f0imerkur. F\u00fdra t\u00e6r st\u00f8rstu oy\u00f0imerkurnar \u00ed Avstralia eru Simpson, Gibson, Great Sandy og Viktoria. N\u00f3gva sta\u00f0ni f\u00fdkur sandurin og legst \u00ed \u00f3metaliga st\u00f3rar heyggjar. L\u00edti\u00f0 f\u00f3lk b\u00fdr inni \u00ed landinum. Har eru \u00f3gvuliga f\u00e1ir b\u00fdir, og har b\u00fdr l\u00edti\u00f0 f\u00f3lk. Alice Springs, mi\u00f0skei\u00f0is inni \u00ed landinum, var \u00ed fyrstuni bara fjarritarast\u00f8\u00f0 \u00e1 fjarskiftislinjuni \u00edmillum Darwin og Adelaide. Sj\u00e1ldan regnar, og ta\u00f0 mesta er oy\u00f0im\u00f8rk . Bara \u00ed landssynningshorninum er liviligt \u00ed ve\u00f0rinum, og flest f\u00f3lk b\u00fagva har, har ta\u00f0 eisini er subtropiskt. \u00cd nor\u00f0urpartinum av landinum er tropiskt ve\u00f0ur, og har veksur sk\u00f3gur, regnsk\u00f3gur, landslag vi\u00f0 sl\u00e6ttum, mangrovublotar og oy\u00f0im\u00f8rk. Tropiski regnsk\u00f3gurin veksur sum ein rond fram vi\u00f0 nor\u00f0ur- og landnyr\u00f0ingsstrondini. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1virkast sera n\u00f3gv av havstreymum, og serliga fyribrigdinum El Ni\u00f1o, sum ger so ta\u00f0 stundum er turkur, og av tropiskum l\u00e1gtr\u00fdstsstreymum, sum gera syklonir har nor\u00f0uri \u00ed landinum. \n\nHeimsins st\u00f8rsta korallriv, Korallrivi\u00f0 Mikla, gongur 2000 km eftir landnyr\u00f0ingssj\u00f3varm\u00e1lanum . Ver\u00f0ins st\u00f8rsti monolittur, Mount Augustus, liggur \u00ed Vesturavstralia. H\u00e6gsti depil er Koscluskofjall, sum er 2229 m. N\u00e6stan mitt \u00ed Avstralia stendur st\u00f3ri sandsteinskletturin Uluru (Ayers Rock). Ni\u00f0ri vi\u00f0 v\u00f8llin er hann 9,4 km til umm\u00e1ls og 348 metrar h\u00f8gur. Upprunaf\u00f3lki\u00f0, aboriginarnir, kalla hann Uluru. Hann er ein hin st\u00f8rsti halgid\u00f3mur teirra og er nevndur \u00ed frumsagnum teirra. \u00cd mong \u00e1r var\u00f0 hann nevndur Ayers Rock eftir einum gomlum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra \u00ed Su\u00f0uravstralia, men \u00ed 1958 fekk hann upprunaliga navn s\u00edtt aftur.\n\nLandslag \n\nAvstralska landslagi\u00f0 er sera fj\u00f8lbroytt. \u00cd ein landnyr\u00f0ing eru guvandi, tropiskir regnsk\u00f3gir og m\u00fdrar. Inni \u00ed landinum eru heitar, st\u00f3rar sandoy\u00f0imerkur og oy\u00f0in fj\u00f8ll. Avstralia er ta\u00f0 meginlandi\u00f0, har flestu oy\u00f0imerkurnar eru, og vi\u00f0hv\u00f8rt er turringur \u00ed mong \u00e1r. Hetta ovurst\u00f3ran lendi \u00ed mi\u00f0jum landi, har nevnt \"The Outback\", oy\u00f0imerkur, er eitt hitt heitasta og turrasta \u00ed heiminum. Her eru f\u00fdra st\u00f3rar sand- og steinoy\u00f0imerkur: Simpsonoy\u00f0im\u00f8rk, Gibsonoy\u00f0im\u00f8rk, Sandoy\u00f0an Mikla og St\u00f3ra Viktoriuoy\u00f0im\u00f8rk; gl\u00f3\u00f0heitar um dagin og b\u00edtandi kaldar um n\u00e1ttina. \n\nAvstralsku Fj\u00f8llini eru ein fjallar\u00f8\u00f0 \u00ed eystari parti av Avstralia. Sy\u00f0ri partur av Avstralsku Fj\u00f8llunum eitur Avstralsku Alpur, me\u00f0an nor\u00f0ari parturin eitur Bl\u00e1u Fj\u00f8llini. Bl\u00e1u Fj\u00f8llini eru heldur l\u00e1g og avrunda\u00f0 oman\u00e1; tey bera t\u00fd\u00f0iligt merki av teimum st\u00f3ru j\u00f8klunum, sum har hava ligi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 \u00edst\u00ed\u00f0irnar herja\u00f0u hesi lond, t\u00ed \u00ed teimum eru dj\u00fapir dalar, gj\u00e1ir og botnar; men h\u00f8g eru tey ikki. Avstralsku Alpur eru heldur h\u00e6gri, har kunnu vera sp\u00edskir tindar. H\u00e6gsti tindurin eitur Mount Townsend, hann er 2241 m. h\u00f8gur. Avstralsku Fj\u00f8llini hava einafer\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0ini gingi\u00f0 heilt \u00fat \u00e1 Tasmania, men jar\u00f0skj\u00e1lvti og \u00f3r\u00f3gv \u00ed jar\u00f0skorpuni gj\u00f8rdu, at ein partur av fj\u00f8llunum seig \u00ed kavi\u00f0 og gj\u00f8rdist eitt sund, sum n\u00fa eitur Bass-sund. Eystan fyri fj\u00f8llini eru albeittar l\u00ed\u00f0ir, og undir fj\u00f8llunum \u00fat \u00edm\u00f3ti Kyrrahavinum er v\u00e6l av l\u00e1glendi. Ta\u00f0 var \u00e1 hesum l\u00e1glendi, at teir fyrstu ni\u00f0ursetumenninir settu b\u00fagv. Vestan fyri fj\u00f8llini er alt landi\u00f0 mest sum bara v\u00ed\u00f0ar hei\u00f0ar av l\u00e1gsl\u00e6ttum og h\u00e1sl\u00e6ttum vi\u00f0 einst\u00f8kum fjallar\u00f8\u00f0um upp\u00edmillum. Eyrevatn liggur \u00ed Su\u00f0uravstralia og er st\u00f8rsta vatn \u00ed Avstralia. Eyrevatn kann, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 er st\u00f8rst, vera sum V\u00e4nern \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Men \u00ed turrligum \u00e1rum kemur einki vatn \u00ed ta\u00f0, t\u00ed j\u00f8r\u00f0in hevur sogi\u00f0 alt vatni\u00f0 \u00ed seg, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 kom oman \u00ed l\u00e1gna. T\u00e1 minkar vatni\u00f0 sum saltdiki.\n\nVe\u00f0urlag \n\nAvstralia er \u00f8ll sunnan fyri ekvator og hevur t\u00ed summar, t\u00e1 vit hava vetur, og vetur, t\u00e1 vit hava summar. Summari\u00f0 hj\u00e1 teimum byrjar fyrst \u00ed desember og endar s\u00ed\u00f0st \u00ed mars. Avstralia hevur mest sum \u00f8ll subtropiskt ve\u00f0urlag, t\u00f3 naka\u00f0 av tropiskum ve\u00f0urlagi nor\u00f0ast \u00ed landinum og tempra\u00f0um ve\u00f0urlagi su\u00f0uri \u00e1 Tasmania. \u00cd t\u00ed parti av landinum, sum hevur tropiskt ve\u00f0urlag, liggur vindurin um summari\u00f0 mest sum alt\u00ed\u00f0 inn av havinum. Hesin parturin f\u00e6r t\u00ed n\u00f3gv regn um summari\u00f0. Men av t\u00ed at j\u00f8r\u00f0in ver\u00f0ur so heitt, guvar vatni\u00f0 eisini skj\u00f3tt av henni. Regni\u00f0 kemur t\u00ed ikki at muna so miki\u00f0, og t\u00e1 i\u00f0 vetrarnir eru regnleysir, ver\u00f0ur hetta landi\u00f0 vaksi\u00f0 vi\u00f0 savannu, \u00ed vestara parti grassvannu, \u00ed eystara parti sk\u00f3gsavannu. \u00cd teimum Avstralsku Fj\u00f8llunum, \u00e1 l\u00e1glendunum eystanfyri og \u00ed l\u00ed\u00f0unum vestan- og eystanfyri fj\u00f8llini er n\u00f3g mikiv av avfalli summar og vetur. Hesin partur av landinum er t\u00ed albeittur av s\u00ed\u00f0um grasi ella av tj\u00fakkum sk\u00f3gi. Hei\u00f0arnar vestanfyri fj\u00f8llini ver\u00f0a meira og meira regnleysar longur vestur, i\u00f0 kemur. T\u00e6r eru t\u00ed anna\u00f0hv\u00f8rt turr steppa vi\u00f0 einst\u00f8kum gr\u00f8num fl\u00f8tum, turrir runnar ella bara oy\u00f0im\u00f8rk. Helmingurin av oy\u00f0im\u00f8rkini er sandur og hella, sum aldrin koma at nytta til uppdyrkingar, me\u00f0an hin helmingurin er g\u00f3\u00f0 j\u00f8r\u00f0, sum er avsvi\u00f0in av s\u00f3l og skerpingi og kann koma til nyttu tann dag, sum menn duga at f\u00e1a n\u00f3g miki\u00f0 av vatni \u00e1 hana. \u00cd t\u00ed sy\u00f0ra vestara partinum av landinum, har sum st\u00f3rb\u00fdurin Perth er, er naka\u00f0 av fjallalendi. Um veturin liggur vindurin \u00ed hesum landi inn av havinum og noy\u00f0ist upp um fj\u00f8llini, t\u00ed er her naka\u00f0 av regni um veturin. Hetta landi\u00f0 er t\u00ed vaksi vi\u00f0 maki. \n\nSunnanfyri avstralska meginlandi\u00f0 er st\u00f3r oyggj, sum eitur Tasmania. Tasmania er minsta veldi \u00ed avstralska samveldinum. Tasmania hevur tempra\u00f0 ve\u00f0urlag. Oyggin er \u00f8ll avvaksin vi\u00f0 gras og sk\u00f3g.\n\nLandslutir\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nF\u00f3lkinum \u00ed Avstralia d\u00e1mar v\u00e6l uttandura\u00edtr\u00f3tt. St\u00f3rar sandstrendur og fl\u00f3gvur sj\u00f3gvur gera, at kappsigling, svimjing, og ta\u00f0 at standa \u00e1 vatnsk\u00ed\u00f0um og r\u00ed\u00f0a \u00e1 brimfj\u00f8l er v\u00e6l umt\u00f3kt fr\u00edt\u00ed\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt. At standa \u00e1 brimfj\u00f8l er v\u00e6l d\u00e1md avstralsk \u00edtr\u00f3tt. \u00cd n\u00f3gvum b\u00fdum eru javnan kappingar. Henda \u00edtr\u00f3tt hevur uppruna s\u00edn \u00ed Polynesia og er mong hundra\u00f0 \u00e1ra gomul. Men n\u00fa eru tey farin at standa \u00e1 seglfj\u00f8l og at kappast \u00e1 ymsum strekkjum. Serlig grein er, har tey royna at gera ymisk br\u00f8gd \u00e1 brimfj\u00f8llini (\u00e1 enskum \u2013 tricksurfing). Heita ve\u00f0urlagi\u00f0 og mongu s\u00f3lardagarnir gera, at n\u00f3gvir avstralar eru st\u00f3ran party av fr\u00edt\u00ed\u00f0ina vi\u00f0 strondina. Avstralar eru eisini kringir \u00ed krikket, tennis, fr\u00e6lsari \u00edtr\u00f3tt og rugby. \u00cd avstralskum f\u00f3tb\u00f3lti kunnu sp\u00e6lararnir sparka ella sl\u00e1a b\u00f3ltin, men ikki er loyvt at kasta hann. \n\n\u00c1r 2000 skipa\u00f0i Avstralia \u00e1 fyrsta sinni fyri Olympisku summarleikunum. Teir v\u00f3ru \u00ed Sydney.\n\nD\u00fdr og v\u00f8kstur \n\n\u00cd Avstralia eru fleiri enn 2000 tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ar og fri\u00f0lendi, sum tilsamans eru meira enn 800 000 km 2 til st\u00f8ddar. Uppi \u00ed hesum eru t. d. Lemington National Park og Seal Rock \u00ed New South Wales. Har vaksa eisini gr\u00f3\u00f0urfrektir p\u00e1lmar, krausaria-n\u00e1latr\u00f8, tr\u00e6tr\u00f8llakampar og litfagrir b\u00f8rkub\u00f8ndur. N\u00f3gvur annar sk\u00f3gur er, til d\u00f8mis subtropiskur regnsk\u00f3gur \u00e1 mi\u00f0jari eysturstrondini. \u00cd hesum sk\u00f3gum vaksa kaurin\u00e1latr\u00f8 og umisk sl\u00f8g av pittosoppum. \u00cd landsynningspartinum og \u00e1 Tasmania vaksa b\u00f3kask\u00f3gir. \u00cd Avstralia eru n\u00f3gv eiturd\u00fdr, til d\u00f8mis eiturkoppar, slangur og spor\u00f0drekar. D\u00fdrasl\u00f8gini, sum av fyrstan t\u00ed\u00f0 v\u00f3ru \u00ed Avstralia, l\u00edkjast ikki d\u00fdrunum \u00ed hinum p\u00f8rtunum av heiminum. Tey flestu eru pungd\u00fdr. Pungd\u00fdrini leggja so ney\u00f0arsligar ungar, at tey mugu hava teir eina langa t\u00ed\u00f0 liggjandi \u00ed einum pungi, sum tey hava undir b\u00fakinum. Har eru ymisk sl\u00f8g av pungd\u00fdrum, til d\u00f8mis pungbjarnir, pungharur og pungapur. Upp \u00ed posad\u00fdrini rokna vit eisini posarevar, kengurur, flogposa\u00edkornar og posagrevlingar. St\u00f8rsta pungd\u00fdri\u00f0 er kenguran. N\u00e6stan helmingurin av \u00f8llum 266 posad\u00fdrum \u00ed heiminum er bara \u00ed Avstralia . Eitt anna\u00f0 sj\u00e1ldsamt d\u00fdr er nevd\u00fdri\u00f0, sum hevur kropp sum s\u00fagd\u00fdr, men nev sum fuglur og verpur egg. Nevd\u00fdri\u00f0 og meyrutindasv\u00edni\u00f0 \u2013 tey einastu s\u00fagd\u00fdrini, sum verpa \u2013 eru eisini bara \u00ed Avstralia. Dingohundurin er eitt av teimum f\u00e1a s\u00fagd\u00fdrum, sum ikki er pungd\u00fdr. \u00cd \u00e1unum er eitt slag av krokodillum, og \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum svimja fiskar, sum hava lungu. \n\nEitt d\u00fdr er til \u00f3gvuligan ska\u00f0a fyri jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0 \u00ed Avstralia, og ta\u00f0 er kaninin. T\u00e6r v\u00f3ru av fyrstan t\u00ed\u00f0 f\u00f8rdar \u00far Evropa til stuttleika, men n\u00f8rdust so n\u00f3gv, at t\u00e6r hava veri\u00f0 ein sonn landapl\u00e1ga \u00ed Avstralia. Aftrat t\u00ed t\u00e6r eta - 5 kaninir ver\u00f0a rokna\u00f0ar at eta \u00edm\u00f3ti einum sey\u00f0i \u2013 grava t\u00e6r j\u00f8r\u00f0ina \u00e1 gos, so neyt og hestar fara \u00ed holurnar og beinbr\u00f3tast. Fuglarnir eru eisini sj\u00e1ldsamir; har eru t. d. svartir svanir og hv\u00edtar \u00f8rnir. Av strutsum eru tvey sl\u00f8g, emuin og kasuarin. L\u00e1turfuglurin heldur til \u00ed sk\u00f3gunum; hann er ikki heilt v\u00e6l l\u00fdddur, t\u00ed hann hevur eitt andskr\u00e6miligt neggjandi m\u00e1l, og er t\u00ed \u00f3gvuliga troyttandi at hoyra, men hann ger g\u00f3\u00f0a nyttu, t\u00ed hann drepur tann ska\u00f0iliga tikaraeiturormin. L\u00fa\u00f0rarveli\u00f0 er eisini sk\u00f3garfulglur, hann dugir at herma eftir hv\u00f8rjum d\u00fdri, ta\u00f0 skal vera. Evropararnir f\u00f8rdu \u00f8ll vanlig h\u00fasd\u00fdr vi\u00f0 s\u00e6r, og tey hava trivist \u00f3gvuliga v\u00e6l. \u00cd ongum heimsparti er plantu- og d\u00fdrameingi\u00f0 so \u00f3vanligt og fj\u00f8lbroytt sum \u00ed Avstralia. \n\nEini 50 kengurusl\u00f8g eru \u00ed Avstralia. Rey\u00f0a kenguran er av st\u00f8rstu kengurum; kallkenguran kann ver\u00f0a yvir tveir metrar h\u00f8g . Kenguran etur mest gras og bl\u00f8\u00f0. Kenguran heldur til \u00e1 vallfl\u00f8tunum. Hesar fl\u00f8tur eru mest sum avvaksnar vi\u00f0 kengurugrasi. Ta\u00f0 ver\u00f0ur 50 cm. h\u00f8gt og veksur \u00ed t\u00fagvum. Hv\u00f8ss grassl\u00f8g vaksa, har i\u00f0 turrasti er. N\u00f3gvar vallfl\u00f8tur eru n\u00fa veltar og liggja sum b\u00f8ur ella beiti hj\u00e1 fena\u00f0inum. Kenguran hevur f\u00f8r afturbein og f\u00f8ran hala. Tey sterku afturbeinini eru v\u00e6l skapa\u00f0 at leypa vi\u00f0. Kengura kann leypa einar 70 km. um t\u00edman. Kjarrkengura (wallaby) er l\u00edtil, rey\u00f0h\u00e1lsut kengura. Hon ver\u00f0ur eisini nevnd halabr\u00fana kenguran ella Bennet's kenguran. Avstralski villi hundurin, dingo, kom helst ikki til Avstralia fyrrenn fyri 40 000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, samstundis sum aboriginarnir settust ni\u00f0ur. F\u00f8\u00f0in hj\u00e1 dingohundinum er fj\u00f8lbroytt, til d\u00f8mis fuglur, kengura, kanin og skri\u00f0d\u00fdr. Hann tekur eisini sey\u00f0. \n\nTr\u00f8ini \u00ed Avstralia eru mest sum \u00f8ll av t\u00ed slagnum, sum teir kalla evkalyptus. Ta\u00f0 eru fleiri sl\u00f8g av evkalyptustr\u00f8um, og summi kunnu ver\u00f0a heilt h\u00f8g, einar 100 metrar og meir, okkurt einstakt tr\u00e6 kemur upp \u00ed 160 metrar og er t\u00e1 millum heimsins st\u00f8rstu tr\u00f8. Sunnarlaga \u00ed Avstralia \u00e1 teimum heyggjutu grasfl\u00f8tunum vaksa m.a. evkalyptustr\u00f8. Eini 500 sl\u00f8g av eykalyptustr\u00f8um eru til. At kalla \u00f8ll hava s\u00edn uppruna \u00ed Avstralia. Posabj\u00f8rnin (koalabj\u00f8rnin) etur t. d. so at siga bara bl\u00f8\u00f0 av evkalyptustr\u00e6inum. Posabj\u00f8rnin er bara \u00ed evkalyptussk\u00f3gunum \u00ed Avstralia. Ta\u00f0 mesta av \u00e6vi s\u00ednari heldur hon til uppi \u00ed tr\u00f8unum. Hon etur um n\u00e1ttina og svevur n\u00e6stan 18 t\u00edmar um samd\u00f8gri\u00f0.\n\nNotur\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Avstralia, snar.fo (\u00e1 f\u00f8royskum)\nAustralia, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nAvstralia\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "8017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B6rneshreppur", "title": "Tj\u00f6rneshreppur", "text": "Tj\u00f6rneshreppur er ein l\u00edtil kommuna (\u00edslendskt: hreppur) \u00ed \u00cdslandi sum liggur \u00ed Nor\u00f0eysturvald\u00f8minum \u00ed \u00cdslandi, og hevur umlei\u00f0 60 \u00edb\u00fagvar. Borgmeistari er Stein\u00fe\u00f3r Hei\u00f0arsson. Fr\u00e1 2006 til 2010 var J\u00f3n Hei\u00f0ar Stein\u00fe\u00f3rsson borgarstj\u00f3ri. \n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "8020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Hei%C3%B0ar%20Stein%C3%BE%C3%B3rsson", "title": "J\u00f3n Hei\u00f0ar Stein\u00fe\u00f3rsson", "text": "J\u00f3n Hei\u00f0ar Stein\u00fe\u00f3rsson var borgarstj\u00f3ri (oddviti) \u00ed \u00edslendsku kommununi Tj\u00f6rneshreppur fr\u00e1 2006 til 2010. Hann er b\u00f3ndi og b\u00fdr \u00ed Ytri-Tungu.  \u00cd 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed kommununi 57. Kommunan liggur \u00e1 Nor\u00f0urlandinum. N\u00faverandi borgarstj\u00f3rin eitur Stein\u00fe\u00f3r Hei\u00f0arsson.\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskir politikarar"}
{"id": "8024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestanstevna", "title": "Vestanstevna", "text": "Vestanstevna er stevna, sum ver\u00f0ur hildin \u00ed st\u00f8rru bygdunum \u00ed V\u00e1gum. Til \u00e1r 2000 var Vestanstevnan eisini hildin \u00ed Vestmanna. Bygdirnar \u00ed V\u00e1gum sum skiftast um at vera vertir eru: Sandav\u00e1gur, Mi\u00f0v\u00e1gur og Sandav\u00e1gur. Vestanstevnan er sostatt tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed hv\u00f8rjari av hesum bygdum. \u00cd 2012 ver\u00f0ur stevnan hildin \u00ed Sandav\u00e1gi 14. juli. \u00cd 2011 var stevnan \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi 9. juli, \u00ed 2010 var stevnan hildin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og \u00ed 2009 var Vestanstevnan hildin \u00ed Sandav\u00e1gi.\n\nFyrsta V\u00e1gastevnan var \u00ed Sandav\u00e1gi \u00ed 1945. Eisini t\u00e1 var kappr\u00f3\u00f0urin eitt av h\u00e6ddarpunktunum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nRSF.fo, R\u00f3\u00f0rarsamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskar stevnur\nV\u00e1gar\nStreymoy"}
{"id": "8025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Varmakelda", "title": "Varmakelda", "text": "Varmakelda hevur fleiri t\u00fddningar:\n\nVarmakelda er ein kelda undir Ritafjalli/Leirv\u00edksfjalli. S\u00ed Varmakelda (kelda)\nVarmakelda er ein bygdastevna \u00ed Fuglafir\u00f0i. S\u00ed Varmakelda (bygdastevna)"}
{"id": "8027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barnagar%C3%B0ur", "title": "Barnagar\u00f0ur", "text": "Ein barnagar\u00f0ur er ein ansingarstovnur fyri b\u00f8rn fr\u00e1 3 \u00e1r til sk\u00falaaldur. Inntil 1990-\u00e1rini v\u00f3ru barnagar\u00f0ar \u00f3vanligir \u00e1 bygd \u00ed F\u00f8royum. T\u00f3 h\u00f8vdu \u00ed n\u00f3gv \u00e1r veri\u00f0 barnagar\u00f0ar \u00ed Havn og \u00ed Klaksv\u00edk. N\u00fa eru barnagar\u00f0ar \u00ed flestu f\u00f8roysku bygdum, eisini teimum sm\u00e1u.\n\nS\u00f8guligt yvirlit \n\n Drotning Ingridar barnagar\u00f0ur \u00ed Havn l\u00e6t upp \u00ed 1950.\n\nB\u00f8rn"}
{"id": "8028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Inuit", "title": "Inuit", "text": "Inuk, \u00ed fleirtali inuit, er ta\u00f0 heiti, i\u00f0 gr\u00f8nlendingar og a\u00f0rar inuit-tj\u00f3\u00f0ir n\u00fdta um seg sj\u00e1lvar. Or\u00f0i\u00f0 merkir \"menniskja\". Av f\u00f3lki uttaneftir hava gr\u00f8nlendingar yvirh\u00f8vur veri\u00f0 nevndir eskimoar, men her \u00ed F\u00f8royum man heiti\u00f0 \"skr\u00e6lingar\" vera v\u00e6l kent. \n\nGr\u00f8nland"}
{"id": "8029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eskimo", "title": "Eskimo", "text": "Or\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 at stava fr\u00e1 indianska m\u00e1linum, sum n\u00fa ver\u00f0ur tala\u00f0 \u00ed landslutinum Quebec \u00ed Kanada. Teir fyrstu, i\u00f0 n\u00fdttu heiti\u00f0, v\u00f3ru jesuittatr\u00fabo\u00f0 arar \u00ed 17. \u00f8ld. Ein tulkingin av or\u00f0inum er \"tey i\u00f0 eta r\u00e1tt kj\u00f8t\", og hon er tann tr\u00faligasta. Ein onnur heldur margh\u00e1ttlig tulking setur or\u00f0i\u00f0 \u00ed samband vi\u00f0 or\u00f0i\u00f0 \"ekskommunikera\u00f0 ur\" (t.e. burturv\u00edstur fr\u00e1 kat\u00f3lsku kirkjuni).\n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "8030", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8nlendskt%20m%C3%A1l", "title": "Gr\u00f8nlendskt m\u00e1l", "text": "Gr\u00f8nlendska m\u00e1li\u00f0 (Gr\u00f8nlendskt: kalaallit oqaasii ella kalaallisut). Umlei\u00f0 50.000 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0; teirra millum eru eisini tv\u00edm\u00e6lingar, i\u00f0 hava danskt sum hitt m\u00e1li\u00f0. Kalaallisut er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 fleiri onnur eskimoisk m\u00e1l og er partur av eskaleutisku m\u00e1l\u00e6ttini, har eskimoiskt og aleutisk eru h\u00f8vu\u00f0sgreinarnar. \n\nSum \u00ed \u00f8llum \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum ver\u00f0ur skilt \u00edmillum talum\u00e1li\u00f0 kalaallisut vi\u00f0 fleiri h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1lf\u00f8rum, sum t\u00f3 eru s\u00edn\u00e1millum fatilig, og skriftm\u00e1li\u00f0 kalaallisut. Gr\u00f8nlendska skriftm\u00e1li\u00f0, i\u00f0 allir gr\u00f8nlendingar n\u00fdta, virkar sum \u00f8ll onnur standardm\u00e1l og ver\u00f0ur br\u00fakt \u00ed \u00fatb\u00fagvingarverkinum, \u00ed yrkis- og fagurb\u00f3kmentum, \u00ed prenta\u00f0um mi\u00f0lum og til teksting \u00ed sj\u00f3nvarpi. \n\nUpprunaliga var\u00f0 skriftm\u00e1li\u00f0 ment vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed m\u00e1lf\u00f8runum \u00ed Mi\u00f0vesturgr\u00f8nlandi, har i\u00f0 Nuuk liggur, og har var og er eisini t\u00fddningarmesti l\u00e6rustovnurin \u00ed Gr\u00f8nlandi, l\u00e6rarask\u00falin Ilinniarfissuaq. Ha\u00f0ani kom eisini fyrsta \u00edkasti\u00f0 \u00ed gr\u00f8nlendska b\u00f3kmentaheimin \u00ed 1860. \n\nAllir gr\u00f8nlendingar skilja ta\u00f0 n\u00faverandi skriftm\u00e1li\u00f0, t\u00ed at or\u00f0- feingi\u00f0 er ment vi\u00f0 \u00edkasti \u00far m\u00e1lf\u00f8runum fyri sunnan og fyri nor\u00f0an og fr\u00e1 Avenersuaq (Thule) og Tunu (Eysturgr\u00f8nlandi). \u00cd Eysturgr\u00f8nlandi eru tey b\u00e6\u00f0i r\u00e1\u00f0andi m\u00e1lf\u00f8ra\u00f8kini Ammasaliklei\u00f0in og Illoqqortoormiutlei\u00f0in (Scoresbysund). \n\n\u00cd Gr\u00f8nlandi eru tr\u00fd h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1lf\u00f8ri: \u00cd Aversuaq (Nor\u00f0urgr\u00f8nlandi), Tunu (Eysturgr\u00f8nlandi) og Kitaa (Vesturgr\u00f8nlandi).\n\nM\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Gr\u00f8nlandi\nM\u00e1l \u00ed Danmark"}
{"id": "8037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BD", "title": "B\u00fd", "text": "B\u00fdur, ella hunangsb\u00fdur (skeivt nevnt 'b\u00fdflugur' (Apidae) liva ikki vilt \u00ed F\u00f8royum, men b\u00e6\u00f0i \u00ed 19. og \u00ed 20. \u00f8ld hava menn hildi\u00f0 b\u00fdur. \n\nKat\u00f3lski presturin Georg Bauer, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed R\u00e6ttar\u00e1 \u00ed Havn \u00ed h\u00fasunum, sum \u00ed dag nevnast Christines Minde, var kendur fyri s\u00edn fram\u00farskarandi vakra urtagar\u00f0, har hann millum anna\u00f0 hev\u00f0i s\u00fareplatr\u00f8 og b\u00fdb\u00fdli. Bauer kom til F\u00f8roya \u00ed 1857, og m\u00e1 hetta t\u00ed hava veri\u00f0 \u00ed seinnu helvt av 1800-talinum.\n\nAftan \u00e1 seinna heimsbardaga hev\u00f0i Poul Skade (Schade?), sum var amtsfuldm\u00e6gtig \u00ed F\u00f8royum, saman vi\u00f0 r\u00edkisumbo\u00f0smanninum hunangsb\u00fdur \u00ed gar\u00f0i s\u00ednum undir Var\u00f0a \u00ed Havn. T\u00e1 Skade doy\u00f0i \u00ed 1951, v\u00f3r\u00f0u b\u00fdurnar sleptar leysar.\n\nT\u00e6r st\u00f8rru humlurnar livdu hinvegin vilt \u00ed F\u00f8royum \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini, og \u00ed 2011 var\u00f0 aftur sta\u00f0fest  , at humlur yngla\u00f0u \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\n Michelsen, Anna Cathrine: Katolikkarnir \u00ed Havn. \u00cd: Var\u00f0in 10, 1930\n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "8039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filipsoyggja%C3%B8rn", "title": "Filipsoyggja\u00f8rn", "text": "Henda sj\u00e1ldsama filipsoyggja\u00f8rnin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pithecophaga jefferyi) \u00far Filipsoyggjum er av st\u00f8rstu \u00f8rnum \u00ed heiminum, hon hevur brei\u00f0ar, kubbutar veingir, so at hon v\u00e6l f\u00e6r sveima\u00f0 og rent seg ni\u00f0ur \u00edmillum tr\u00e6greinarnar og tiki\u00f0 g\u00e1loysnar apur.\n\nFilipsoyggja\u00f8rnin ver\u00f0ur 1 m h\u00f8g og vigar upp \u00ed 8 kg.\n\nFuglar\nFalconiformes\nFilipsoyggjar"}
{"id": "8042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eiffeltorni%C3%B0", "title": "Eiffeltorni\u00f0", "text": "Eiffeltorni\u00f0 er 324 m h\u00f8gt og var\u00f0 bygt til heimsframs\u00fdningina \u00ed 1889. Pallurin ovast r\u00famar 800 f\u00f3lkum.\nAt sleppa upp \u00e1 annan pallin mega f\u00f3lk ganga upp h\u00f8gar trappur - 700 trappustig \u2013 ella fara \u00ed lyftu.\n360 trappustig eru upp \u00e1 fyrsta pallin \u2013 lyfta er eisini.\n\nBygningar\nPar\u00eds\u200e"}
{"id": "8043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keypsta%C3%B0ur", "title": "Keypsta\u00f0ur", "text": "Keypsta\u00f0ur er eitt anna\u00f0 or\u00f0 fyri bygd ella b\u00fd. \u00c1 \u00edslendskum eitur ta\u00f0 kaupsta\u00f0ur. Danska or\u00f0i\u00f0 fyri keypsta\u00f0 er k\u00f8bstad. Eftir danskari l\u00f3g hev\u00f0i ein bygd ella b\u00fdur sum var ein keypsst\u00f0aur serlig r\u00e6ttindi, til d\u00f8mis r\u00e6tt til egnan d\u00f3mst\u00f3l. Hetta var \u00e1\u00f0renn kommunalreformin \u00ed 1970. Sv\u00f8r\u00edki hev\u00f0i eisini naka\u00f0 l\u00edknandi, har nevndist ta\u00f0 Stad. Eins og \u00ed Danmark hev\u00f0i ein stad \u00ed Sv\u00f8r\u00edki fram\u00edhj\u00e1r\u00e6ttindi l\u00edka til svenska kommunalreformin \u00ed 1971.\n\nTj\u00f3\u00f0ardeildir\nSamfelag"}
{"id": "8045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Loretta%20Lynn", "title": "Loretta Lynn", "text": "Loretta Lynn (14. apr\u00edl 1932 &dash; 4. oktober 2022) var ein amerikanskur country-sangari, sangskrivari og rith\u00f8vundur \u00far Butcher Hollow, Kentucky, USA. Hon seldi yvir 45 milli\u00f3nir eint\u00f8k \u00e1 teimum 42 \u00fatg\u00e1vunum, i\u00f0 hon \u00fatgav. \nMillum hennara kendastu sangir eru \"Don't Come Home A' Drinkin'\", \"One's On The Way\", \"Fist City\", \"Coal Miner's Daughter\" og \"You Ain't Woman Enough To Take My Man\".\n\nHon var d\u00f3ttir Melvin \"Ted\" Webb (1906\u20131959) og Clara Marie (Ramey) Webb (1912\u20131981). Mamma hennara var av skotskum/\u00edrskum og cherokesiskum uppruna. P\u00e1pin arbeiddi \u00ed kolan\u00e1mi. Loretta bleiv gift longu sum 15-\u00e1ra gomul vi\u00f0 Oliver Vanetta Lynn, Jr. (1926\u20131996), vanliga nevndu \"Doo\". \nBert 18 \u00e1ra gomul \u00e1tti hon s\u00edtt tri\u00f0ja barn. T\u00e1 Loretta fylti 21 \u00e1r, gav ma\u00f0urin henni ein Harmony guitar, sum kosta\u00f0i $17.00 \u00ed f\u00f8\u00f0ingardagsg\u00e1vu. \n\nHon l\u00e6rdi seg sj\u00e1lva at sp\u00e6la guitar, og t\u00e1 hon var 24 \u00e1ra gomul eggja\u00f0i ma\u00f0ur hennara henni til at gera naka\u00f0 meira vi\u00f0 t\u00f3nleikin og gerast sangari. Hon byrja\u00f0i so at syngja \u00e1 Delta Grange Hall \u00ed Washington State saman vi\u00f0 orkestrinum hj\u00e1 the Pen Brothers og hj\u00e1 The Westerners, og t\u00e1 ein t\u00ed\u00f0 var fr\u00e1li\u00f0in innsp\u00e6ldi hon s\u00edna fyrstu pl\u00e1tu \u00ed februar 1960. Hon gj\u00f8rdist partur av country-t\u00f3nleikapallinum \u00ed Nashville \u00ed 1960-\u00e1runum, og \u00ed 1967 kom hennara fyrsta av 16 l\u00f8gum sum nummar eitt \u00e1 hittlistum. Hon skriva\u00f0i ein best-seljara \u00e6vis\u00f8gu, sum bleiv filmatisera\u00f0 til Academy Award (Oscar) vinnandi filmin, Coal Miner's Daughter, vi\u00f0 Sissy Spacek og Tommy Lee Jones \u00ed 1980. \n\nHon stu\u00f0la\u00f0i George W. Bush (R) \u00ed 2000.\n\nAmerikanska sangarinnan Crystal Gayle er l\u00edtlasystir hj\u00e1 Lorettu Lynn.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n LorettaLynn.com - Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Loretta Lynn\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nUppruna amerikanarar\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2022\nCountry sangarar"}
{"id": "8047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Conway%20Twitty", "title": "Conway Twitty", "text": "Conway Twitty (1. september 1933 - 5. juni 1993) var ein amerikanskur country-sangari \u00far Friars Point, Mississippi, USA.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n ConwayTwitty.com - Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Conway Twitty\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nCountry sangarar"}
{"id": "8048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1887", "title": "1887", "text": "1887 (MDCCCLXXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. januar - Wilhelm Canaris, t\u00fdskur herflotaovasti (d. 1945)\n 3. januar - August Macke, t\u00fdskur listam\u00e1lari (d. 1914)\n 28. januar - Arthur Rubinstein, amerikanskur klaverleikari (d. 1982)\n 5. mars - Heitor Villa-Lobos, brasilskt t\u00f3naskald (d. 1959)\n 20. juni - Kurt Schwitters, t\u00fdskur h\u00f8vundur og listama\u00f0ur (dadaisma) (d. 1948)\n 7. juli - Marc Chagall, russiskur listama\u00f0ur (d. 1985)\n 18. juli - Vidkun Quisling, norskur politikari (d. 1945)\n 22. juli - Gustav Ludwig Hertz, t\u00fdskur n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1975)\n 28. juli - Marcel Duchamp, franskur listama\u00f0ur (d. 1968)\n 12. august - Erwin Schr\u00f6dinger, eysturr\u00edkskur n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1961)\n 17. august - Karl I, seinasti keisarin \u00ed keisaraveldinum Eysturr\u00edki-Ungarn (1916-1918) (d. 1922)\n 21. september - Hans Marius Ejdesgaard, rith\u00f8vundur  (d. 1966)\n 6. oktober - Le Corbusier, sveisiskur arkitektur (d. 1965)\n 17. november - Bernard Montgomery, bretskur yvirherovasti (d. 1976)\n\nAndl\u00e1t \n 19. februar - Multatuli, ni\u00f0urlendskur rith\u00f8vundur (f. 1820)\n 27. februar - Aleksander Borodin, russiskt t\u00f3naskald (f. 1833)\n 17. oktober - Gustav Kirchhoff, t\u00fdskur n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1824)"}
{"id": "8050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilhj%C3%A1lmur%20%C3%9E.%20Vilhj%C3%A1lmsson", "title": "Vilhj\u00e1lmur \u00de. Vilhj\u00e1lmsson", "text": "Vilhj\u00e1lmur \u00de. Vilhj\u00e1lmsson var borgarstj\u00f3ri \u00ed \u00edslenskum h\u00f8vudsta\u00f0i Reykjav\u00edkur.  Hann er \u00ed Sj\u00e1lfst\u00e6\u00f0isflokkurinn \u00cdslands.\n\n\u00cdslendskir politikarar"}
{"id": "8056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nationalisma", "title": "Nationalisma", "text": "Nationalisma er ein ideologi, sum s\u00e6r tj\u00f3\u00f0ina sum tann primera samleikaskapandi faktorurin fyri b\u00f3lkar av f\u00f3lkum. Nationalisman er oftast tengd at uppfatanini um eitt \"heimland\", har tj\u00f3\u00f0in vi\u00f0 teimum serst\u00f8ku ey\u00f0kennunum sum t.d. m\u00e1l, livim\u00e1ta, mentan og felags uppruna, hevur s\u00edna kjarnu. \n\nNationalisman er eitt slag av kenslum av, at eins egna land, f\u00f3lk og mentunarligu vir\u00f0ir eru serst\u00f8k og sum sl\u00edk hava uppibori\u00f0 at ver\u00f0a vard m\u00f3ti h\u00f3ttanum uttan\u00edfr\u00e1. Nationalistar str\u00ed\u00f0ast fyri, ta\u00f0 i\u00f0 tey meta vera \u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 teirra tj\u00f3\u00f0, ella m\u00f8guliga reagera tey upp\u00e1 kolonisalismu.\n\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "8061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walcheren%20%28skip%29", "title": "Walcheren (skip)", "text": "Walcheren var flutningsskip hj\u00e1 hollendska eysturindiska felagnum.\n\nSkipi\u00f0 f\u00f3r \u00e1 land nor\u00f0an fyri Kv\u00edv\u00edk \u00ed 1667, og ein partur sakk undir Mykinesi. Tv\u00e6r kan\u00f3nir, i\u00f0 manningin umbor\u00f0 \u00e1 Tjaldrinum fann \u00ed 1979, ver\u00f0a hildnar at stava fr\u00e1 Walcheren.\n\nKeldur \n\n Ravnsfjall, J\u00f3gvan: 1667 - ta\u00f0 minniliga \u00e1ri\u00f0. \u00cd: Mondul nr. 2, 1979.\n\nSkip\nS\u00f8ga\nS\u00f8gan hj\u00e1 Ni\u00f0urlondum\u200e\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num"}
{"id": "8062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amtmansborgin", "title": "Amtmansborgin", "text": "Amtmansborgin \u00ed Havn var\u00f0 bygd \u00ed 1881.\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "8063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gummisk%C3%B3gvar", "title": "Gummisk\u00f3gvar", "text": "Gummisk\u00f3gvar ver\u00f0a av f\u00f8royingum rokna\u00f0ir sum serf\u00f8royskt sk\u00f3gvaslag.\n\nUndir seinna heimsbardaga r\u00f3ku stundum ballur av r\u00e1gummi \u00e1 land \u00ed F\u00f8royum. D\u00e1vid \u00ed Hesti (Hans David Poulsen) keypti hesar ballur fr\u00e1 f\u00f3lki og virka\u00f0i sk\u00f3gvar burtur\u00far teimum.\n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru gummisk\u00f3gvarnir, i\u00f0 f\u00e1ast til keyps, gj\u00f8rdir \u00e1 verksmi\u00f0ju.\n\nKeldur \n\n Sverri (Dahl?): Gummisk\u00f3gvar. \u00cd: Mondul nr. 2, 1978.\n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Tyril", "title": "J\u00f3n Tyril", "text": "J\u00f3n Tyril var\u00f0 f\u00f8ddur 23. desember 1973. Hann er sonur Sunnvu og Fl\u00f3vin Tyril. Hann er uppvaksin \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu. \n\nJ\u00f3n Tyril hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri G! Festivalinum l\u00edka s\u00ed\u00f0ani hesi byrja\u00f0i \u00ed 2002. T\u00e1 var festivalurin eitt eindagstiltak, men hevur s\u00ed\u00f0ani ment seg til eitt st\u00f3rt t\u00f3nleika- og mentanartiltak, sum var\u00f0ar tr\u00edggar dagar. G! Festivalurin ver\u00f0ur hildin \u00e1 hv\u00f6rjum \u00e1ri, vikuskifti\u00f0 \u00e1\u00f0renn \u00d3lavs\u00f8ku. G! Music, sum skipa\u00f0i fyri G! Festivalinum, f\u00f3r eftir festivalin \u00ed 2007 \u00e1 h\u00fasagang. J\u00f3n var forma\u00f0ur \u00ed t\u00ed felagnum.\n\nJ\u00f3n Tyril var ein av stovnarunum av b\u00f3lkinum Clickhaze, sum var sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi innan f\u00f8royskan t\u00f3nleik. J\u00f3n sp\u00e6ldi gittar \u00ed Clickhaze.\n\n\u00cd 1998 var J\u00f3n Tyril vi\u00f0 til at stovna t\u00f3nleikasamtaki\u00f0 Gr\u00f3t, sum hev\u00f0i til endam\u00e1ls at skipa fyri konsertum og at betra um umst\u00f8\u00f0ur hj\u00e1 t\u00f3nleiki og t\u00f3nleikarum. Gr\u00f3t og Losjan \u00ed G\u00f8tu hava l\u00edkas\u00ed\u00f0ani havt eitt t\u00e6tt samstarv, og flestu konsertirnar, sum Gr\u00f3t skipar fyri, ver\u00f0a hildnar \u00ed Losjuni. Hetta hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r at Losjan er vor\u00f0in eitt v\u00e6lumt\u00f3kt sta\u00f0 at hoyra n\u00fdggjan og spennandi t\u00f3nleik.\nT\u00f3 vera Gr\u00f3t konsertir n\u00fa vanliga \u00ed gamla t\u00f8ting bygninginum \u00ed Syr\u00f0ug\u00f8tu.\n\n\u00cd 2002 stilla\u00f0i J\u00f3n upp til l\u00f8gtingsval fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin, men hevur s\u00ed\u00f0ani melda\u00f0 seg \u00far flokkinum.\n\nHei\u00f0ur \n2014 - \u00c1rsins \u00e1tak \u00e1 Faroese Music Awards 2013 fyri t\u00f3nleika\u00e1taki\u00f0 HOYMA\n2005 - Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed b\u00f3lkinum Anna\u00f0 mentanarligt avrik\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nG\u00f8tuf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "8080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frambur%C3%B0sflokkurin%20%28FrP%29", "title": "Frambur\u00f0sflokkurin (FrP)", "text": "Framstigsflokkurin ella Frambur\u00f0sflokkurin (norskt b\u00f3km\u00e1l Fremskrittspartiet, n\u00fdnorskt Framstegspartiet) (stytt FrP) er ein politiskur flokkur \u00ed Norra. FrP var n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur \u00e1 st\u00f3rtingsvalinum \u00ed 2009 vi\u00f0 22,9 % av atkv\u00f8\u00f0unum. FrP er liberalistiskur og vil l\u00e6kka skattin og at ta\u00f0 almenna blandar seg upp\u00ed. FrP vil eisini br\u00faka meira av oljupengunum hj\u00e1 normonnum, og eisini samstarva meira vi\u00f0 USA. Flokkurin vil t\u00e1lma innflytarastreyminum \u00far eysturheiminum og stu\u00f0lar einari strangari integrasj\u00f3n av tilflytarum. Flokkurin gongur eisini serliga inn fyri strangari her\u00f0ing av l\u00f3gum landsins, eitt n\u00fa har\u00f0ari fongsulsd\u00f3mar, at l\u00f8greglan f\u00e6r v\u00e1pn, og m\u00f8guleika fyri at d\u00f8ma l\u00edvlangt fongsul. Flokkurin er vanliga \u00ed parti vi\u00f0 \u00cdsrael t\u00e1 talan er um \u00f3semjur \u00ed Mi\u00f0eystri. \u00c1 heysti 2005 var\u00f0 Siv Jensen valdur lei\u00f0ari og \u00e1 landsfundi \u00ed 2006 forkvinna. Annars hev\u00f0i Carl I. Hagen siti\u00f0 sum forma\u00f0ur \u00ed 28 \u00e1r. N\u00e6stforma\u00f0ur eru b\u00e6\u00f0i Per Sandberg og Ketil Solvik-Olsen. Ungd\u00f3msflokkurin hj\u00e1 FrPs eitur Framstigsungd\u00f3mur. Flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1976 . \n\n18 r\u00e1\u00f0harrar manna Solberg-stj\u00f3rnina \u00ed Noregi: 11 umbo\u00f0a H\u00f8graflokkin og sjey Frambur\u00f0sflokkin. Stj\u00f3rnarumbo\u00f0ini hj\u00e1 Frambur\u00f0sflokkinum eru Siv Jensen, sum er f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, Solveig Horne, sum er barnam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, Ketil Solvik-Olsen samfer\u00f0slur\u00e1\u00f0harri, Robert Eriksson arbei\u00f0sm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, Tord Lien olju- og orkum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, Anders Anundsen l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, og Sylvi Listhaug, sum er landb\u00fana\u00f0arr\u00e1\u00f0harri.\n\nFlokslei\u00f0slan\n\nFormenn\n Anders Lange  (1973\u20131974)\n Eivind Eckbo  (1974\u20131975) \n Arve L\u00f8nnum  (1975\u20131978)\n Carl I. Hagen (1978\u20132006)\n Siv Jensen  (2006\u2013)\n\nLei\u00f0arar fyri st\u00f3rtingsb\u00f3lkin hj\u00e1 Frambur\u00f0sflokkinum\n Anders Lange  (1973\u20131974)\n Erik Gjems-Onstad  (1974\u20131976)\n Harald Bjarne Sletteb\u00f8  (1976\u20131977)\n Carl I. Hagen (1981\u20132005)\n Siv Jensen  (2005\u20132013)\n Harald T. Nesvik  (2013\u2013)\n\nHygg eisini at \n\n Politiskir flokkar \u00ed Norra\n\nKeldur \n\nNorskir flokkar"}
{"id": "8082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Republikanski%20Flokkurin", "title": "Republikanski Flokkurin", "text": "Republikanski Flokkurin (enskt: Republican Party, Grand Old Party ella GOP) er ein konservativur, liberalur og kapitalistiskur flokkur, annar av b\u00e1\u00f0um st\u00f8rstu flokkunum \u00ed USA (hin eitur Demokratiski Flokkurin). Limirnir ver\u00f0a nevndir republikanarar. Hann roynir n\u00fa at linka v\u00e1pnal\u00f3girnar, stu\u00f0la Irakskr\u00edgnum, tala fyri dey\u00f0arevsing, t\u00e1lma almennari upp\u00edlegging, l\u00e1gan skatt og at USA skal ver\u00f0a sterkt \u00ed heiminum. Republikanski Flokkurin er eisini fyri at skerja t\u00e6r almennu \u00fatrei\u00f0slurnar. Flokkurin hevur \u00ed n\u00f3gv \u00e1r havt sum sj\u00f3narmi\u00f0 at manna\u00e6ttin ikki er ors\u00f8k til at heimurin gerst heitari. Flokkurin hevur millum anna\u00f0 mett at \u00f3ney\u00f0ugt er at avmarka oljun\u00fdtsluna. \n\nSummi vilja vera vi\u00f0, at flokkurin skal gerast meira konservativur, me\u00f0an onnur siga sum so, at fyri at f\u00e1a fleiri amerikanarar vi\u00f0, noy\u00f0ist flokkurin at sleppa konservativu vir\u00f0unum, og til d\u00f8mis stu\u00f0la samkyndum. Ein av teimum, sum leingi\u00f0 hevur gj\u00f8rt f\u00f3lki greitt, at Republikanski Flokkurin skal finna n\u00fdggj n\u00fdm\u00f3tans vir\u00f0i og taka \u00edm\u00f3ti ung\u00f3minum, er Cindy McCain. Hon hevur javnan skeldast vi\u00f0 konservativa politikarar og fj\u00f8lmi\u00f0laf\u00f3lk, og er serstakliga v\u00e6l d\u00e1md \u00e1 Twitter. Summi vilja ennt\u00e1 vera vi\u00f0, at hon er ein av teimum komandi st\u00f3rpolitikarunum \u00ed Republikanska Flokkinum. \n\nKend n\u00f8vn hava veri\u00f0 forsetarnir Abraham Lincoln, George W. Bush, Theodore Roosevelt, Dwight D. Eisenhower, Richard Nixon og Ronald Reagan. Reince Priebus er flokslei\u00f0ari fyri GOP.\n\n\u00darslit av valum\n\n\u00darslit av forsetavalum \n\nHenda talvan v\u00edsir \u00farsliti\u00f0 hj\u00e1 Republikanska Flokkinum \u00e1 forsetavalum s\u00ed\u00f0an 1856.\n\nS\u00ed eisini \n\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nPolitiskir flokkar \u00ed USA"}
{"id": "8086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jar%C3%B0skj%C3%A1lvti", "title": "Jar\u00f0skj\u00e1lvti", "text": "Jar\u00f0skj\u00e1lvti; br\u00e1dligar r\u00f8rslur \u00ed jar\u00f0arskorpuni, sum elva til har\u00f0ligar ristingar. Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti kemur av, at tv\u00e6r pl\u00e1tur gl\u00ed\u00f0a hv\u00f8r m\u00f3ti a\u00f0rari. Rivan, sum t\u00e6r gl\u00ed\u00f0a framvi\u00f0, ver\u00f0ur kalla\u00f0 umskaring. T\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r flyta seg, elva t\u00e6r til ristingar \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. Jar\u00f0skj\u00e1lvtar kunnu vera so har\u00f0ir, at teir f\u00e1a heilar bygningar at rapa. Har\u00f0astu jar\u00f0skj\u00e1lvtarnir eru \u00ed Japan. \u00cd 1923 doy\u00f0u 143 000 f\u00f3lk \u00ed einum jar\u00f0skj\u00e1lvta. F\u00f8royar eru langt fr\u00e1 einum pl\u00e1tum\u00f3ti, har har\u00f0ir jar\u00f0skj\u00e1lvtar kunnu vera. T\u00f3 kunnu veikir jar\u00f0skj\u00e1lvtar vera her. \u00cd 1967 var ein veikur jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Su\u00f0uroy, sum f\u00f3lk \u00ed oynni merktu. \u00c1 markinum millum jar\u00f0arpl\u00e1tur, eitt n\u00fa \u00ed Turkalandi, Japan ella \u00ed Kalifornia vi\u00f0 amerikonsku vesturstrondina, kann ein jar\u00f0skj\u00e1lvti f\u00e1a j\u00f8r\u00f0ina at skelva so har\u00f0liga, at h\u00fas rapa og vegir brotna. T\u00e1 st\u00f8kka ofta gasslei\u00f0ingar sundur og elva til n\u00f3gvan eld. Ofta doyggja fleiri f\u00f3lk av eldi enn av rapa\u00f0um h\u00fasum. \u00cd londum og b\u00fdum, har jar\u00f0skj\u00e1lvtar ofta eru, royna tey at verja seg so v\u00e6l sum gj\u00f8rligt. Til d\u00f8mis royna tey at byggja solei\u00f0is, at bygningarnir tola har\u00f0an skj\u00e1lvta. T\u00f3 ver\u00f0a neyvan allir bygningar bygdir solei\u00f0is, sum teir eiga. Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti kann koma uttan nakra \u00e1varing. T\u00f3 eru ofta sm\u00e1ir skj\u00e1lvtar undan einum st\u00f3rum skj\u00e1lvta.\n\nRistingar, elvdar av jar\u00f0skj\u00e1lvta, ver\u00f0a m\u00e1ldar vi\u00f0 einum t\u00f3li, sum nevnist seismografur. Fyri at kunna \u00e1vara f\u00f3lk so skj\u00f3tt sum gj\u00f8rligt, m\u00e1ta v\u00edsindaf\u00f3lk neyvt allar ristingar \u00ed jar\u00f0arskorpuni. Tey br\u00faka seismograf, eitt m\u00e1lit\u00f3l, sum er fest \u00ed f\u00f8stu helluna. Seismografurin er sera vi\u00f0kv\u00e6mur og m\u00e1tar allar ristingar, sj\u00e1lvt hinumegin \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur"}
{"id": "8094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Politiskir%20flokkar%20%C3%AD%20Norra", "title": "Politiskir flokkar \u00ed Norra", "text": "\n\nS\u00ed eisini \nFramstigsflokkurin (FrP) (Fremskrittspartiet)\nH\u00f8gri (H\u00f8yre)\nArbei\u00f0araflokkurin (Arbeiderpartiet)\nR\u00f6d (R\u00f8dt)"}
{"id": "8095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skatval", "title": "Skatval", "text": "Skatval er ein b\u00fdur \u00ed Stj\u00f8rdal kommunu \u00ed Noregi, og hevur umlei\u00f0 2 000 \u00edb\u00fagvar (um lei\u00f0 800 b\u00fagva inni \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum).\n\n\u00d3lavur Engelbrektssonur, a\u00f0alsma\u00f0ur og erkabiskupur \u00ed Trondheimi, l\u00e6t byggja eina borg \u00e1 Steinvikholminum 1525\u20131532.\n\nSkatval var sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna 1902\u20131962, men \u00ed dag er b\u00fdurin partur av Stj\u00f8rdal kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "8098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1853", "title": "1853", "text": "1853 (MDCCCLIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \n Krimkr\u00edggi\u00f0 byrjar.\n Gegli\u00f0 \u00ed Horsens (n\u00fa Horsens Statsf\u00e6ngsel) ver\u00f0ur bygt.\n 21. apr\u00edl\u200e - A.S. \u00d8rsted danskur r\u00edkislei\u00f0ari.\n\nBorin \u00ed heim \n 30. mars - Vincent van Gogh\n22. apr\u00edl - Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, pr\u00f3stur, yrkjari og fyrsti forma\u00f0ur Sambandsfloksins."}
{"id": "8100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Horsens", "title": "Horsens", "text": "Horsens er ein b\u00fdur \u00ed Horsens kommunu \u00ed Eysturj\u00fatlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 55 884 \u00ed (2014), ta\u00f0 er 8. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Danmark. Horsens kommuna er \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi.\nHorsens Statsf\u00e6ngsel er eitt av st\u00f3ru fongslunum \u00ed Danmark.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi"}
{"id": "8101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Horsens%20Statsf%C3%A6ngsel", "title": "Horsens Statsf\u00e6ngsel", "text": "Horsens Statsf\u00e6ngsel er eitt av st\u00f3ru fongslunum \u00ed Danmark.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nBygningar og bygningsverk \u00ed Danmark"}
{"id": "8105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elektrisitetsverki%C3%B0%20%C3%AD%20Botni", "title": "Elektrisitetsverki\u00f0 \u00ed Botni", "text": "Elektrisitetverki\u00f0 \u00ed Botni, Su\u00f0uroy, er ta\u00f0 fyrsta elektrisitetsverki\u00f0 i\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8gan\n\nLj\u00f3sfestin \n\n\u00cd b\u00f3kini hj\u00e1 Poul Andreasen byrjar hann vi\u00f0 at grei\u00f0a fr\u00e1 um lj\u00f3sfestin, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed gamlask\u00fala \u00e1 Oyrala\u00f0i, tann 18. juli 1921. Oddama\u00f0urin fyri hesum var Petur Dahl \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum, s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur. Hann helt talu, bj\u00f3\u00f0a\u00f0i f\u00f3lki v\u00e6lkomnan og tr\u00fdsti \u00e1 eina kontakt og sk\u00falastovan str\u00e1la\u00f0i vi\u00f0 elektriskum lj\u00f3si. \u00cd alt v\u00f3ru umlei\u00f0 100 f\u00f3lk til hetta tilhald.\n\n\u00c6tlanir um at f\u00e1a elektrisitetsverk \n\nF\u00f8royingar h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00ed Danmark, og har s\u00f3u teir alt hettar elektrisiteti\u00f0 i\u00f0 har var, og hettar vildu teir eisini hava \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1919 ba\u00f0 l\u00f8gtingi\u00f0 norska verkfr\u00f8\u00f0ingin H\u00e5kon Blaauw koma og kanna\u00f0 \u00e1ir og v\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum, og gera eina fr\u00e1grei\u00f0ing um vatnn\u00fdtslu og dr\u00edvmegi (hvussu til bar at f\u00e1a hettar at virka \u00ed F\u00f8royum). Eisini kom ein annar verkfr\u00f8\u00f0ingur, S\u00e6tersmoen. B\u00e1\u00f0ir komu vi\u00f0 fr\u00e1grei\u00f0ingini \u00ed 1922, men t\u00e1 var elektrisitetverki\u00f0 longu li\u00f0ugt, teirra fr\u00e1grei\u00f0ing var t\u00f3 eisini til alt F\u00f8royar.\n\nN\u00fdtt s\u00f3knarst\u00fdri,fundur og vi\u00f0urkenning \n\nN\u00fdtt s\u00f3knarst\u00fdri kom \u00ed 1918, Petur Dahl var\u00f0 valdur til s\u00f3knarst\u00fdrisformann. Teir h\u00f8vdu 11 m\u00e1l, i\u00f0 teir funda\u00f0ust um, har \u00edmillum v\u00f3ru at f\u00e1a verkfr\u00f8\u00f0ingar til F\u00f8roya at kanna m\u00f8guleikarnir til elektrisitetverki\u00f0. V\u00e1gs kommuna var v\u00e6l fyri f\u00edggjarliga, men ta\u00f0 bleiv tosa\u00f0 n\u00f3gv aftur og fram um l\u00e1nini, i\u00f0 mundu takast til hettar arbei\u00f0i, men alt bleiv vi\u00f0urkent, og skuldi farast \u00ed gongd beinanvegin, \u00e1\u00f0renn alt bleiv d\u00fdrari.\n\nArbei\u00f0i byrjar \n\nArbei\u00f0i f\u00f3r \u00ed gongd seint \u00ed 1919. \u00c1 odda var H\u00e5kon Blauuw og a\u00f0rir verkfr\u00f8\u00f0ingar, innstallat\u00f8rar & mont\u00f8rar. Tilfari\u00f0 teimum t\u00f8rva\u00f0u var\u00f0 flutt av Ei\u00f0inum og til Botn. Sj\u00e1lv st\u00f8\u00f0in var ni\u00f0ri \u00ed Botni, \u00e6tla\u00f0 var at byggja eina minni st\u00f8\u00f0 vi\u00f0 Mi\u00f0vatn, men ta\u00f0 bleiv til einki. Tey tr\u00fd v\u00f8tnini eita Ryskivatn, Mi\u00f0vatn og Tindal\u00ed\u00f0. Veruliga byggingin var vi\u00f0 Ryskivatn. Ta\u00f0 v\u00f3ru r\u00f8r bygd gj\u00f8gnum hesi tr\u00fd v\u00f8tn, og ni\u00f0ur \u00ed st\u00f8\u00f0ina \u00ed Botni. Vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum h\u00f8vdu teir eisini lagt ein elektrisitetslinju, so at \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenninir kundu l\u00e6ttari h\u00e1la b\u00e1tarnir upp \u00e1 land. Fyrsta h\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gi i\u00f0 var roynt til k\u00f3king vi\u00f0 elektrisiteti, var hj\u00e1 Trinu og \u00d3la hj\u00e1 Mikku.\n\nBotn \n\n\u00cd Botni b\u00fa\u00f0u eisini f\u00f3lk, men eingin vegur var (kom 40 \u00e1r aftan\u00e1 elektrisiteti\u00f0), so v\u00f8ran m\u00e1tti berast ella f\u00f8rast vi\u00f0 b\u00e1ti av Ei\u00f0inum. T\u00e1 Spanska sj\u00fakan gekk, slapp eingin \u00far ella \u00ed Botn. \u00cd Botni b\u00fa\u00f0u hj\u00fanini Anna og Christian Thomsen og tey \u00e1ttu 4 d\u00f8tur og 5 synir.\n\nL\u00e1n \n\nPr\u00edsirnir \u00f8ktist hesa t\u00ed\u00f0ina, ta\u00f0 var ikki gott fyri kommununa, i\u00f0 hev\u00f0i tiki\u00f0 fleiri l\u00e1n. Alt bleiv d\u00fdrari enn \u00e6tla\u00f0, og eisini var n\u00f3gv renta. L\u00e1n var fr\u00e1 privatum, sparikassanum og statsl\u00e1n, alt l\u00e1ni\u00f0 \u00edalt var 919.417.\n\nT\u00ed\u00f0irnar versna\u00f0u og kostna\u00f0ur \n\nT\u00ed\u00f0irnar versna\u00f0u fr\u00e1 t\u00ed elverki\u00f0 opna\u00f0i og framyvir 20-ini og 30-ini. V\u00e1gur l\u00e1 gott fyri vi\u00f0 fiskiskapi, men ikki \u00ed kr\u00edgnum. L\u00edti\u00f0 kom inn fyri elektrisiteti\u00f0, t\u00ed f\u00f3lk spardu, og ta\u00f0 bleiv l\u00edti\u00f0 br\u00fakt. Petur Dahl skriva\u00f0i amtmanninum eitt br\u00e6v um hvussu harmur hann var um vi\u00f0urskifti, og eingin peningur kom inn. Kostna\u00f0urin fyri eli\u00f0 var hettar, eitt fast \u00e1rligt gjald fyri innlagdar m\u00e1larar var 6 kr og var hann dupultur var ta\u00f0 12 kr. 40 oyru fyri lj\u00f3s, k\u00f3king var 5\u00bd oyra. Ta\u00f0 bleiv broytt av at t\u00ed\u00f0in var so ring, lj\u00f3si\u00f0 var ta\u00f0 sama men k\u00f3king minka\u00f0i til 3\u00bd oyra. Ta\u00f0 fasta gjaldi\u00f0 h\u00e6kka\u00f0i t\u00f3, ein einkultir 24 kr og dupultur 36 kr. Hetta d\u00e1mdi ikki f\u00f3lkinum, og tey sendu t\u00ed eitt skriv til s\u00f3knarst\u00fdri\u00f0, vi\u00f0 yvir 100 undirskriftum. Ta\u00f0 kosta\u00f0i ov n\u00f3gv, t\u00ed skattur var n\u00f3gvur og hettar var ein ke\u00f0ilig t\u00ed\u00f0.\n\nArbei\u00f0sf\u00f3lk \u00ed Botni \n\nFyrsti maskinmeistari var Christian Thomsen, s\u00ed\u00f0ani sonur hansara og n\u00f3gvir a\u00f0rir. Eisini v\u00f3ru n\u00f3gv hj\u00e1lparf\u00f3lk t.d. Akra-Petur, Johan Djurhuus og sonur hansara og n\u00f3gvir a\u00f0rir. Ta\u00f0 var Johan Djurhuus, i\u00f0 yrkti kv\u00e6\u00f0i um Huldugentuna, me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Botni.\n\nVatntrot \n\nUndir kr\u00edgnum var elektrisitetsn\u00fdtslan \u00f8kjandi. Ta\u00f0 regna\u00f0i n\u00f3gv og v\u00f8tnini v\u00f3ru full, men nakrir m\u00e1na\u00f0ir aftan\u00e1 bleiv vatntrot og teir m\u00e1ttu ste\u00f0ga elektrisitetinum um n\u00e1ttina. T\u00e1 m\u00e1tti pr\u00edsurin h\u00e6kkast \u00far 5 oyrum til 8.\n\nN\u00fdggj r\u00f8r \n\nN\u00fa var t\u00f8rvur \u00e1 n\u00fdggjum r\u00f8rum, so tey m\u00e1ttu aftur taka l\u00e1n, ta\u00f0 orna\u00f0i s\u00f3knarst\u00fdri\u00f0 fyri. Tey komu vi\u00f0 damparanum \u201cLingtroom\u201d, men tey l\u00f3gu \u00ed n\u00f3gv \u00e1r \u00e1 kei\u00f8kinum og ni\u00f0an fyri sk\u00falan. Vegur var lagdur ni\u00f0an til Botn, so tey kundu sleppa ni\u00f0an vi\u00f0 r\u00f8runum. Ta\u00f0 t\u00f3k eitt \u00e1r at gera li\u00f0ugt. Felagi\u00f0 \u00e6t Elfelagi\u00f0 Su\u00f0uroy fr\u00e1 1955.\n\nH\u00e1spenningslinjir \n\nBert ein h\u00e1spenningslinja var, hon var \u00ed V\u00e1gi. Men ein var gj\u00f8rd til Tv\u00f8royri og \u00d8rav\u00edk. Seinni til Lopra, so Porkeri. S\u00ed\u00f0ani var st\u00f3rt arbei\u00f0i gj\u00f8rt, til Sumbiar, V\u00edkarbyrgis, Akrar, Hovs, F\u00e1mjins, Hvalba og Sandv\u00edk. N\u00f3gvir upprunapelar standa enn.\n\nElfelagi\u00f0 Su\u00f0uroy \n\nN\u00fa skuldi fundur haldast um at allar kommununnar skuldu ver\u00f0a \u00ed einum elfelagi\u00f0, \u00f8ll komu vi\u00f0 uttan Hvalba, t\u00ed tey h\u00f8vdu eitt motorverk vi\u00f0 tveimum motorum, men komu t\u00f3 vi\u00f0 tvey \u00e1r seinni. Felagi\u00f0 yvirt\u00f3k alt uttan g\u00f8tulj\u00f3sini, t\u00e1 skuldu kommununnar enn hava.\n\nSEV \n\nN\u00fa var aftur fundur hildin um at alt F\u00f8royar skuldu ver\u00f0a \u00ed einum elfelagi\u00f0, SEV. Teir hildu at alt f\u00f3r at ganga betur \u00ed einum felagsskapi. SEV sendi so eitt skriv upp\u00e1 t\u00e6r treytir i\u00f0 f\u00f3ru at ver\u00f0a, \u00f8ll v\u00f3ru gla\u00f0 um \u00e6tlanina. \u00cdalt v\u00f3ru 6045 f\u00f3lk \u00ed Su\u00f0uroy. Elfelagi\u00f0 Su\u00f0uroy f\u00f3r upp\u00ed SEV \u00ed 1963.\n\nElverki\u00f0 \u00e1 Oyrunum \n\n\u00cd september 1982 var\u00f0 n\u00fdtt elektrisitetsverk bygt \u00e1 Oyrunum \u00ed V\u00e1gi, ta\u00f0 er \u00e1 sy\u00f0ru s\u00ed\u00f0u av fj\u00f8r\u00f0inum. Ta\u00f0 var\u00f0 li\u00f0ugt upp\u00e1 eitt \u00e1r. Settir v\u00f3ru tveir dieselmotorar, ta\u00f0 skuldi takast til t\u00e1 i\u00f0 elektrisitetverki\u00f0 \u00ed Botni ikki kundi kl\u00e1ra elektrsitetst\u00f8rvin \u00ed Su\u00f0uroy. Ein automatisering var eisini gj\u00f8rd, so at b\u00e6\u00f0i dieselverkini \u00ed Trongisv\u00e1gi og elektrisitetverki\u00f0 \u00ed Botni eru n\u00fa fjarst\u00fdrd fr\u00e1 verkinum \u00e1 Oyrunum.\n\nUmsitingarh\u00fasi\u00f0 \u00ed L\u00e1gab\u00f8 \n\nStutt eftir at elverki\u00f0 var\u00f0 bygt, var fari\u00f0 undir at byggja st\u00f3ran umsitingarbygning \u00ed L\u00e1gab\u00f8. Har var b\u00fasta\u00f0ur hj\u00e1 virkislei\u00f0aranum og til skrivstovur og goymslur\u00fam, eisini var telefonst\u00f8\u00f0in har. Fyrsti verkstj\u00f3ri var Hans H. Hamn\u00e6s, s\u00ed\u00f0ani K. H. Lystb\u00e6k og a\u00f0rir. Skrivstovuf\u00f3lk v\u00f3ru fyrst Petur Dahl vi\u00f0 Krossli\u00f0, so S\u00f8rin Madsen og fleiri onnur. B\u00f3khaldarar v\u00f3ru Bjarki Hjelm, Hans Andreasen og Anna Elisabeth Str\u00f8m.\n\nKeldur \n\n B\u00f3k: Elektrisitetverki\u00f0 \u00ed Botni, eftir Poul Andreasen, ISBN 9991892907\n SEV.fo um elektricitetsverki\u00f0 \u00ed Botni\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "8107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjallavatn", "title": "Fjallavatn", "text": "Fjallavatn er n\u00e6stst\u00f8rsta vatn \u00ed F\u00f8royum og ligur \u00ed V\u00e1gum. Vatni\u00f0 er 1 km\u00b2 til v\u00edddar.\n\nS\u00ed eisini \n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "8111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paraguai", "title": "Paraguai", "text": "Paraguei ella Paraguai er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika. Grannalond eru Argentina, Bolivia og Brasil. Landi\u00f0 er 406.752 m2. Tann st\u00f3ra \u00e1in Paraguei\u00e1 sker landi\u00f0 \u00ed tv\u00edningar. St\u00edvliga 6,8 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Paraguei, av teimum b\u00fagva 44 % \u00ed b\u00fdunum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Asunci\u00f3n, har b\u00fagva 519.000 f\u00f3lk. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Paraguei er spanskt, men flest \u00f8ll tosa eisini ta\u00f0 gamla indi\u00e1nam\u00e1li\u00f0, guarani, og \u00ed b\u00fdunum tosa summi bara spanskt. Paraguei gj\u00f8rdist \u00f3heft av Spania \u00ed 1827. Mesti \u00fatflutningurin er bummull og soyab\u00f8nir. \n\nT\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 partur \u00ed spanska hj\u00e1landar\u00edkinum \u00ed \u00fati vi\u00f0 300 \u00e1r, gj\u00f8rdist landi\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt \u00ed 1811. S\u00ed\u00f0an hava einar\u00e6\u00f0isharrar st\u00fdrt landinum n\u00e6stan alla t\u00ed\u00f0ina. Gitnastur var Alfredo Stroessner herovasti, sum r\u00e1ddi \u00ed 35 \u00e1r, til kvett var\u00f0 gj\u00f8rt \u00edm\u00f3ti honum \u00ed 1989, og hann var\u00f0 settur fr\u00e1. N\u00fa ver\u00f0ur roynt at byggja landi\u00f0 upp.\n\nS\u00f8ga\n\nChacokr\u00edggi\u00f0 \n\nS\u00ed\u00f0an mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u Paraguei og Bolivia \u00f3samd um, hv\u00f8r skuldi hava yvirvaldsr\u00e6tt yvir Chacolendinum, eitt oy\u00f0i\u00f0 \u00f8ki - 250.000 km2 - \u00edmillum tey b\u00e6\u00f0i londini. \u00cd 1920-\u00e1runum var\u00f0 hildi\u00f0, at st\u00f3rar oljukeldur v\u00f3ru har, og altj\u00f3\u00f0a \u00e1hugi var\u00f0 fyri \u00f8kinum. \u00cd 1928 v\u00f3r\u00f0u v\u00e1pna\u00f0ir samanbrestir \u00edmillum londini, og Paraguei, sum var n\u00f3gv minni og hev\u00f0i f\u00e6rri f\u00f3lk, ba\u00f0 F\u00f3lkasamgonguna f\u00e1a semju \u00ed lag. Men allar senmingsroyndir miseydna\u00f0ust, og \u00ed 1932 brast veruligt kr\u00edggj \u00e1. Paraguei, sum var\u00f0 hildi\u00f0 at ver\u00f0a \u00f3seki parturin \u00ed kr\u00edgnum, t\u00f3k seg skj\u00f3tt fram. T\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggj hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed tr\u00fd \u00e1r, i\u00f0 kosta\u00f0i trimum bolivianarum og tveimum paragueiarum l\u00edvi\u00f0 fyri hv\u00f8nn ferkilometur, sum tiki\u00f0 var\u00f0 til, hev\u00f0i Paraguei fingi\u00f0 r\u00e6\u00f0i\u00f0 yvir n\u00e6stan \u00f8llum \u00f8kinum. Umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 hermonnunum \u00ed Chacolendinum v\u00f3r\u00f0u r\u00e6\u00f0uligar. Stundum bardust 50 000 mans \u00far hv\u00f8rjum landi \u00ed t\u00e6ttasta regnsk\u00f3gi og kjarrlendi ella \u00ed vandamiklum m\u00fdrlendi. \u00cd turrt\u00ed\u00f0ini var\u00f0 n\u00e6stan ikki vatndropi at f\u00e1a. L\u00edka n\u00f3gvar hermenn doy\u00f0u av malaria og l\u00edvs\u00fdki sum \u00ed bard\u00f8gum. N\u00f3gvu eiturormarnir gj\u00f8rdu s\u00edtt til, at so mangir hermenn doy\u00f0i. Kr\u00edggi\u00f0 hev\u00f0i mergsogi\u00f0 b\u00e1\u00f0ar partar, og vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a hj\u00e1lp avtala\u00f0u tey v\u00e1pnahv\u00edld, og \u00ed 1938 var fri\u00f0ur. Chaco var\u00f0 b\u00fdtt sundur, og Paraguei fekk meginpartin.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, og einasti st\u00f3rb\u00fdurin \u00ed landinum, eitur Asunci\u00f3n, eini 540 000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed b\u00fdnum. Hann er eystan Paraguei\u00e1. Ta\u00f0, i\u00f0 ey\u00f0kennir b\u00fdin, eru r\u00e6tthyrnta vegakervi\u00f0 vi\u00f0 brei\u00f0um, tr\u00e6girdum vegum og mongu, v\u00f8kru vi\u00f0arlundirnar. Asunci\u00f3n hevur var\u00f0veitt sni\u00f0i\u00f0 og d\u00e1min \u00far sponsku hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini. \u00cd Nor\u00f0urparaguei er Gran Chaco, i\u00f0 er \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rt gras- og sk\u00f3garlendi. Einastu f\u00f3lk, sum b\u00fagva her, eru guran\u00ed- og mac\u00e1indi\u00e1narnir. Mac\u00e1indi\u00e1nar selja fer\u00f0af\u00f3lki t.d. handvovnar taskur.\n\nB\u00faskapur \n\nAv t\u00ed at Paraguei er langt inni \u00ed meginlandinum, st\u00f3r lendi eru \u00f3bygd og l\u00edti\u00f0 n\u00e1tt\u00farutilfeingi er at taka av, er landi\u00f0 eitt av fj\u00f3na\u00f0u londunum \u00ed heiminum. Helmingurin av f\u00f3lkinum \u00ed Paraguei er jar\u00f0yrkisf\u00f3lk. Ovurst\u00f3ra Itaip\u00fa-orkuverki\u00f0 ger so n\u00f3gv ravmagn, at st\u00f3rar n\u00f8gdir ver\u00f0a seldar Brasil. Roynt ver\u00f0ur eisini at menna ymsar n\u00fdggjar \u00eddna\u00f0argreinir, so at landi\u00f0 skal ikki ver\u00f0a so bundi\u00f0 at landb\u00fana\u00f0inum.\n\nMentan \n\n\u00cd Paraguei b\u00fagva umlei\u00f0 40 000 indi\u00e1nar. Teir hoyra til 18 ymsar \u00e6ttb\u00f3lkar, og hv\u00f8r \u00e6ttb\u00f3lkur tosar s\u00edtt m\u00e1l. Eini hundra\u00f0 \u00e1r eftir ta\u00f0, at Spania hev\u00f0i lagt Paraguei undir seg \u00ed 1536, f\u00f3ru jesuittatr\u00fabo\u00f0arar at kristna paragueiar. Jesuittar, kat\u00f3lskur tr\u00faarflokkur, bygdu tr\u00fabo\u00f0arast\u00f8\u00f0ir og st\u00f3rar steinkirkjur og vardu guaran\u00ed-indi\u00e1narnar fyri f\u00edggindum s\u00ednum. T\u00e1 i\u00f0 jesuittarnir v\u00f3r\u00f0u riknir av landinum \u00ed 1767, fullu bygningar teirra \u00ed \u00f3r\u00f8kt; teir ver\u00f0a n\u00fa umv\u00e6ldir.\n\nPolitikkur \n\n53 forsetar hava r\u00e1tt \u00ed landinum. Alfredo Str\u00f6ssner \u00far Coloradoflokkinum er tann, sum hevur siti\u00f0 longst vi\u00f0 r\u00e6\u00f0i. Hann sat sum forseti fr\u00e1 1954, til hann \u00ed 1989 var fr\u00e1koyrdur \u00ed statskvetti. \n\nParaguei\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "8112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjarta", "title": "Hjarta", "text": "Hjarta (lat\u00edn: cor, genitiv cordis) er gagn, i\u00f0 pumpar bl\u00f3\u00f0 runt \u00ed kroppinum \u00e1 menniskjum og dj\u00f3rum. Hjarta er ein v\u00f8ddi, men hevur eisini streymlei\u00f0andi vevna\u00f0 og hjartaklaffar. Uppbygna\u00f0urin \u00e1 hjartanum s\u00e6st \u00e1 myndini til h\u00f8gru.\n\nHjarta \u00e1 menniskjanum, s\u00fagdj\u00f3ri og fugli er b\u00fdtt sundur \u00ed f\u00fdra k\u00f8mur, sum eru skild sundur vi\u00f0 f\u00fdra klaffum, hj\u00e1 skri\u00f0dj\u00f3ri og paddu eru tr\u00fd k\u00f8mur og hj\u00e1 fiski eru tvey k\u00f8mur. Hjarta \u00e1 einum menniskja er n\u00f8kulunda l\u00edka st\u00f3rt sum ein kn\u00fdttur nevi og er mitt \u00ed br\u00f3stkassanum (thorax) eitt sindur til vinstru fyri mi\u00f0linjuna \u00e1 kroppinum.  \u00cd hv\u00edlu sl\u00e6r hjarta umlei\u00f0 60-100 sl\u00f8g um minutti. Ilta\u00f0 bl\u00f3\u00f0 ver\u00f0ur pumpa\u00f0 \u00fat \u00ed ringr\u00e1sina gj\u00f8gnum h\u00f8vu\u00f0spuls\u00e6\u00f0rina (aorta) og \u00f3filtra\u00f0 bl\u00f3\u00f0 gj\u00f8gnum lungnaarteriuna \u00fat \u00ed lungnaringr\u00e1sina.\n\nBygna\u00f0ur \nMenniskjahjarta\u00f0 vigar umlei\u00f0 300 gramm og er umlei\u00f0 12x9x6 cm til st\u00f8ddar. Hjarta er \u00ed bringukassanum beint uppi yvir diagphragma\n\nKanningar av hjartanum \n Klinisk kanning\n EKG\n Ekkokardiografi\n Myokardiescintigrafi\n Hjartakateterisasj\u00f3n\n\nHjartasj\u00fakur\n\nIskemiskar hjartasj\u00fakur \n Akutt myokardieinfarkt (AMI)\n Akutt koronar syndrom (AKS)\n Angina pectoris\n\nArytmi/r\u00fatmu\u00f3r\u00f3gv \n Greinblok \n AV-blok \n Atrie-flimren\n Eykasystoli\n Takykardi\n Adams-Stokes syndrom\n Hjartaklappfeilur\n\nBruni \u00ed hjartanum \n Endokardit\n Perikardit\n\nA\u00f0rar kardiologiskar sj\u00fakur \n Hjartastopp\n Hjartaflimran\n Hjartainsuffisiens\n Kardiogent sjokk\n\nG\u00f8gn"}
{"id": "8116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leguh%C3%BAs", "title": "Leguh\u00fas", "text": "Leguh\u00fas eru h\u00fas, i\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt til styttri ella longri legur serliga hj\u00e1 b\u00f8rnum og ungum. Kendastu leguh\u00fasini \u00ed F\u00f8royum eru: \n Zarepta \u00ed Vatnsoyrum, sum er leguh\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni. \n Leguh\u00fasi\u00f0 \u00ed Nesv\u00edk, sum er leguh\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 f\u00f8roysku heimamissi\u00f3nini. \n Sk\u00f3tadepilin \u00e1 Selatra\u00f0, sum er legu\u00f8ki hj\u00e1 f\u00f8roysku sk\u00f3tar\u00f8rsluni.\n Leguh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Kambsdali, sum er legu\u00f8ki hj\u00e1 f\u00f8roysku sk\u00f3tunum.\n\nBygningar"}
{"id": "8117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsa%20kirkja", "title": "H\u00fasa kirkja", "text": "H\u00fasa kirkja var\u00f0 v\u00edgd 11. juli 1920, og ta\u00f0 var J\u00e1kup Dahl, pr\u00f3stur, i\u00f0 v\u00edgdi kirkjuna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nKalsoy, jenskjeld.info\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nKalsoy"}
{"id": "8119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Mattsson", "title": "Anna Mattsson", "text": "Anna Mattsson er svenskur rith\u00f8vundur, f\u00f8dd 1966. Anna Mattsson hevur givi\u00f0 \u00fat 6 yrkingas\u00f8vn: \u00c5terv\u00e4ndo (1988), Till dagarna (1990), Sp\u00e5dom (1991), \u00c4nnu (1997), Det sn\u00f6ar i Kambodja (2005) og  Gr\u00e4nsglaset (2009). Best er hon t\u00f3 kend fyri skalds\u00f8guna Alexandras rum (1994), i\u00f0 T\u00f3roddur Poulsen hevur t\u00fdtt til f\u00f8royskt vi\u00f0 heitinum R\u00fam Alexandru, og framhaldi\u00f0 De ensammas hus (2004). Anna Mattsson hevur eisini  t\u00fdtt f\u00f8royskar b\u00f3kmentir til svenskt, m.a. yrkingar eftir T\u00f3rodd Poulsen. \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "8123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kapitalisma", "title": "Kapitalisma", "text": "Kapitalisma (eisini nevnd ey\u00f0vald) er ein b\u00faskaparskipan grunda\u00f0 \u00e1 privata ognarr\u00e6ttin av vinnut\u00f3lunum og vinningi. Sermerkt fyri kapitalistisku b\u00faskaparskipanina er privati ognarr\u00e6tturin, sams\u00fdning fyri arbei\u00f0i (t.d l\u00f8n), sj\u00e1lvbo\u00f0i b\u00fdti av v\u00f8rum og t\u00e6nastum og ein kappingarf\u00f8rur, pr\u00eds\u00e1setandi markna\u00f0ur. \u00cd s\u00ednum einfaldasta sni\u00f0i er kapitalisma sost\u00e6tt r\u00e6tturin at b\u00fdta um veitingar (t.d keyp og s\u00f8la) uttan avmarkingar.    \n\nB\u00faskapurin \u00ed einum kapitalistiskum samfelag kallast markna\u00f0arb\u00faskapur, og er ey\u00f0kend vi\u00f0, at pr\u00edsst\u00f8\u00f0i \u00ed samfelagnum ver\u00f0ur st\u00fdrt av \u00fatbo\u00f0i og eftirspurningi. Hetta merkir at vir\u00f0i (pr\u00edsurin) \u00e1 eini v\u00f8ru ella t\u00e6nastu sum \u00fatgangsst\u00f8\u00f0i ikki er h\u00e6gri enn ta\u00f0, sum keyparin er \u00e1huga\u00f0ur \u00ed at rinda, men heldur ikki l\u00e6gri enn ta\u00f0, sum seljarin er \u00e1huga\u00f0ur \u00ed at selja fyri. Er st\u00f3rur umsetningur av vi\u00f0komandi v\u00f8ru ella t\u00e6nastu, ver\u00f0ur pr\u00edsurin rokna\u00f0ur sum tann mi\u00f0alpr\u00edsur, i\u00f0 flestu keyparar \u00e1 markna\u00f0inum eru \u00e1huga\u00f0ir \u00ed at rinda, sammett vi\u00f0 tann pr\u00eds, i\u00f0 flestu seljarar eru \u00e1huga\u00f0ir \u00ed at selja fyri. Yvir t\u00ed\u00f0 fer pr\u00edsurin \u00e1 markna\u00f0inum sost\u00e6tt at leggja seg \u00ed eina pr\u00edslegu, i\u00f0 keypari og seljari eru samdir um.   \n\nTil tess at fremja kapitalistisku b\u00faskaparskipanina bera fortalarar fyri b\u00faskaparskipanini javnan fram, at ney\u00f0ugt er vi\u00f0 einum l\u00e1gum skattatr\u00fdsti \u00e1 einstaklingum og fyrit\u00f8kum, og at valdi hj\u00e1 landinum skal vera avmarka\u00f0.    \n\nPolitisku hugsj\u00f3nirnar sosialisma, anarkisma og kommunisma h\u00f8vdu s\u00edn uppruna sum eitt m\u00f3tsp\u00e6l til kapitalistisku b\u00faskaparskipaninar \u00ed Evropa \u00ed 18. og 19. \u00f8ld. St\u00f8rsti parturin av londinum \u00ed heiminum n\u00fdta t\u00f3 markna\u00f0arb\u00faskap, her\u00edmillum \u00ed USA og \u00f8ll lond \u00ed Evropa.     \n\n\u00cd F\u00f8royum og Danmark er ognarr\u00e6tturin vardur \u00ed grein 73 \u00ed grundl\u00f3gini og \u00ed Evropeiska Mannar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lanum. Grein 73 \u00ed grundl\u00f3gini \u00e1setur, at ognart\u00f8ka einans kann fara fram samb\u00e6rt l\u00f3g, vi\u00f0 almannagangligum virksemi sum endam\u00e1l, m\u00f3ti fullum endurgjaldi av markna\u00f0arvir\u00f0inum av t\u00ed ognartikna lutinum.          \n\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "8124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosialisma", "title": "Sosialisma", "text": "Sosialisma, eisini nevndir javna\u00f0arstevna, er ein politisk hugsj\u00f3n, sum kann sigast at hava s\u00f8guligar r\u00f8tur langt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina. Men teir fyrstu sosialistnir \u00ed moderna\u00f0ari t\u00ed\u00f0 v\u00f3ru Henri Saint Simon og Charles Fourier \u00ed Fraklandi og Robert Owen \u00ed Onglandi. Seinni kom Karl Marx og Friedrich Engels \u00e1 pallin. Teir grunnl\u00f8gdu ta\u00f0 v\u00edsindaligu sosialismuna \u00ed m\u00f3tsetning til sosialismuna hj\u00e1 Saint Simon og Owen sum teir kalla\u00f0u utopiska. Marx finst at kapitalistiska markna\u00f0arb\u00faskapinum og harvi\u00f0 privata ognar\u00e6ttinum til framlei\u00f0slut\u00f3lini. Hansara atfinnagar eru grunda\u00f0ar \u00e1 kanningar av kapitalistiska b\u00faskapinum. \u00cd s\u00ednum h\u00f8vu\u00f0sverki Kapitalurin v\u00edsur hann at fr\u00edi markna\u00f0urin skapar permanent afturvendandi kreppur og er ein for\u00f0ing fyri b\u00faskaparligum v\u00f8kstri og t\u00f8kniligum frambur\u00f0i. Afturat t\u00ed skapar kapitalisman f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi fyri serliga arbei\u00f0arast\u00e6ttina. Hansara alternativ til markna\u00f0arb\u00faskapin er \u00e6tlanarb\u00faskapurin, har staturin eigur meginpartin av framlei\u00f0slut\u00f3linum. Staturin skal st\u00fdra markna\u00f0arkreftinum. \u00c1 tann meinar Marx at ta\u00f0 kann sleppast undan afturvendandi kreppinum.\n\nM\u00e1li hj\u00e1 sosialsmuni er at avskaffa f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, samfelagsst\u00e6ttirnar og statin. Marx meinti at sosialisma bara kundi koma \u00edgj\u00f8gnum vi\u00f0 eini kollvelting. Marx greiddi fr\u00e1 at sosialismu fyrsta stigi \u00e1 lei\u00f0ini til kommunismu. Ein t\u00edl\u00edk kollvelting bleiv veruleiki \u00ed 1917 vi\u00f0 Vladimir Lenin \u00e1 odda. Seinni er kommunisma ofta sett \u00ed samband vi\u00f0 st\u00fdri \u00ed Sovjet.\n\nAr\u00f0ir sosialistar sum sosial-demokratarnir meina ikki at ta\u00f0 er ney\u00f0ugt at vi\u00f0 kollvelting fyri at innf\u00f8ra sosialsmu. Grei\u00f0astu m\u00f3tsetningar til sosialismu eru kapitalisma og liberalisma.\n\nPolitisk hugsj\u00f3n\nSt\u00fdrisskipanir"}
{"id": "8125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunisma", "title": "Kommunisma", "text": "Kommunisma (eisini nevnd samognarstevna) er ein er politisk hugsj\u00f3n, i\u00f0 byggir \u00e1 hugsj\u00f3nina um, at ognarr\u00e6tturin yvir framlei\u00f0slut\u00f3lunum og vinningi skal vera \u00e1 almennum hondum, og at privati ognarr\u00e6tturin skal vera forbo\u00f0in. \n\nOr\u00f0i\u00f0 \"kommunisma\" hevur s\u00edn uppruna \u00ed b\u00f3kini Projet de communaut\u00e9 philosophe eftir franska heimsspekingin Victor d'Hupay fr\u00e1 1777. Heiti kemur av franska or\u00f0inum commune, i\u00f0 merkir kommuna.   \n\nKendasta n\u00fat\u00edmans \u00fatleggingin av politisku hugsj\u00f3nini hevur s\u00edn uppruna \u00ed sm\u00e1ritinum Manifest der Kommunistischen Partei (kommunistiska stevnuskr\u00e1in), eftir t\u00fdsku heimsspekingunum Karl Marx og Friedrich Engels fr\u00e1 1848. Hugsj\u00f3nin hj\u00e1 Karl Marx kallast marxisma ella klassisk kommunisma.   \n\nFlestu \u00fatleggingarnar av kommunistisku samfelagshugsj\u00f3nini sko\u00f0a semfelagi\u00f0 sum eitt str\u00ed\u00f0 millum tv\u00e6r h\u00f8vu\u00f0sst\u00e6ttir: borgarast\u00e6ttin (bourgeoisie), og verkamannast\u00e6ttin (proletariati). Borgarast\u00e6ttin eigur vinnut\u00f3lini og r\u00e1v\u00f8rurnar, og r\u00e6\u00f0ur sost\u00e6tt yvir kapitalinum \u00ed samfelagnum. Vi\u00f0 hesum kapitali kann borgarast\u00e6ttin keypa arbei\u00f0smegi fr\u00e1 verkamannast\u00e6ttini, i\u00f0 vir\u00f0is\u00f8kir r\u00e1v\u00f8runa, sum s\u00ed\u00f0ani kann seljast v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 vinningi. Klassiska kommunisman heldur upp\u00e1, at hendan vir\u00f0is\u00f8king (vinningurin) ikki kemur verkamannast\u00e6ttini til g\u00f3\u00f0ar, eftirsum hon einans m\u00f3ttekur eina fasta sams\u00fdning (l\u00f8n) fyri arbei\u00f0i s\u00edtt. Kommunistiska loysnin upp\u00e1 trupulleikan er, at felagsskapurin skal ognartaka vinnut\u00f3lini, solei\u00f0is at allir landsins borgarar kunnu f\u00e1a lut \u00ed vir\u00f0is\u00f8kingini. Fyri at r\u00f8kka hesum m\u00e1li er ney\u00f0ugt at avtaka privata ognarr\u00e6ttin, og at stovna ein sterkan felagsskap, i\u00f0 gj\u00f8gnum s\u00edn fullkomna ognarr\u00e6tt tryggjar javnr\u00e6tt \u00ed samfelagnum. \n\nA\u00f0rar st\u00e6ttir innan klassisku kommunismuna er sm\u00e1borgarast\u00e6ttin (petite bourgeoisie), i\u00f0 eigur vinnut\u00f3l, men ikki keypur arbei\u00f0smegi fr\u00e1 verkamannast\u00e6ttini, og f\u00e1t\u00e6kraf\u00f3lki\u00f0 (lumpenproletariat).\n\nKommunisma \u00ed heiminum \u00ed dag \nMeginparturin av heiminum \u00ed dag, n\u00fdtur markna\u00f0arb\u00faskap ella blanda\u00f0an b\u00faskap. Undir hesi skipan hava b\u00e6\u00f0i ta\u00f0 privata og ta\u00f0 almenna ein virknan leiklut \u00ed b\u00faskapinum; Privatar fyrit\u00f8kur skapa kapital \u00ed samfelagnum vi\u00f0 framlei\u00f0slu og s\u00f8lu av v\u00f8rum og t\u00e6nastum, og rinda skatt og avgj\u00f8ld av vinningi s\u00ednum. Ta\u00f0 almenna n\u00fdtur s\u00ed\u00f0ani hesar innt\u00f8kur til at seta \u00e1 stovn almannagagnligt virksemi (t.d sk\u00falar og sj\u00fakrah\u00fas), ella til at keypa v\u00f8rur og t\u00e6nastur fr\u00e1 t\u00ed privata. Solei\u00f0is er eisini \u00ed londum sum Kina, hv\u00f8rs stj\u00f3rnarskipan formliga l\u00fdsur landi at vera kommunistiskt.   \n\nA\u00f0rir statir, hv\u00f8rs stj\u00f3rnarskipanir formliga hava l\u00fdst londini at vera kommunistisk, eru til d\u00f8mis Kuba, Nor\u00f0urkorea og Sovjetsamveldi\u00f0.   \n\nPolitisk hugsj\u00f3n\nKommunisma"}
{"id": "8126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liberalisma", "title": "Liberalisma", "text": "Liberalisma ella fr\u00e6lsistevna er ein politisk hugsj\u00f3n, har t\u00fddningarmest er at leggja dent \u00e1 fr\u00e6lsi og m\u00f8guleikar hins einstaka, veikan stat og l\u00e1gan skatt. Liberalisma ver\u00f0ur mett at vera r\u00e1\u00f0andi politiska hugsj\u00f3n \u00ed Vesturheiminum. Harafturat eru javnr\u00e6ttindi t\u00fddningarmikil li\u00f0ur \u00ed liberalismu, t.e. \u00f8ll skulu hava somu r\u00e6ttindi og somu m\u00f8guleikar. Allir borgarar og \u00f8ll vinna skulu hava fullan r\u00e6tt til at virka innanfyri somu galdandi l\u00f3garkarmar. T\u00fddningarmiki\u00f0 vi\u00f0 liberalismu er eisini, at tey, sum arbei\u00f0a, skulu f\u00e1a pengar, me\u00f0an tey, sum ikki arbei\u00f0a, meira ella minni ongar pengar skulu f\u00e1a. \u00cd fronsku kollveltingini v\u00f3ru loysanaror\u00f0ini \u2019\u2019fr\u00e6lsi, javna\u00f0ur og br\u00f8\u00f0ralag\u2019\u2019. Liberalisman setur fr\u00e6lsi \u00ed h\u00e1s\u00e6ti. \u00cd 1789 kom mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingin, sum \u00ed 17 greinum v\u00edsir \u00e1 grundleggjandi menniskjar\u00e6ttindi. \u00cd 19. \u00f8ld v\u00f3ru mong hugtikin av liberalismu. \u00d8ll skuldu hava sama r\u00e6tt at siga s\u00edna hugsan b\u00e6\u00f0i \u00ed skrift og talu. Liberalistisku sj\u00f3narmi\u00f0ini \u00e1virka\u00f0u eisini f\u00edggjarst\u00f8\u00f0u landanna. Grei\u00f0astu m\u00f3tsetningar til liberalismu eru sosialisma, kommunisma og marxisma. Me\u00f0an statirnir eru tann grundleggjandi eindin \u00ed merkantilismu og kommunismu, er einstaklingurin grundleggjandi eindin \u00ed liberalismu. \n\nHugsanir \u00ed liberalismu kunnu \u00ed st\u00f3ran mun kn\u00fdtast til hugsanir Johns Lockes (1632- 1704) og Adams Smiths (1723-1790). Smith vildi vera vi\u00f0, at tann einstaki er sj\u00e1lvs\u00f8kin, men at ta\u00f0 er ein fyrimunir fyri samfelagi\u00f0 sum heild. Adam Smith helt, at um \u00f8ll \u00ed einum landi gera ta\u00f0, sum loysir seg best fyri tey sj\u00e1lvi, so er hetta eisini gott fyri heildina. Smith skriva\u00f0i \u00ed 1776 b\u00f3kina The Wealth of Nations. Hetta verk var \u00e6tla\u00f0 sum ein atfinning at verandi merkantilistisku skipan. Um hetta mund v\u00f3ru n\u00f3gvar avmarkingar fyri b\u00faskaparligum virksemi galdandi. Merkantilistiska skipanin hev\u00f0i lagt upp til, at stj\u00f3rnir skuldu leggja seg \u00fat \u00ed b\u00faskaparligar st\u00fdringar av vinnul\u00edvi vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at veksa um \u00fatflutning og avmarka innflutning. \u00c1 henda h\u00e1tt f\u00f3ru lond at standa seg betur \u00ed kappingini m\u00f3tvegis \u00f8\u00f0rum londum, og hetta hev\u00f0i t\u00fddning fyri r\u00edkid\u00f8mi \u00ed einstaka landinum. Smith hev\u00f0i eina a\u00f0ra fatan. Hann grundgav fyri fr\u00edhandli og bert avmarka\u00f0ari upp\u00edlegging fr\u00e1 politiskari s\u00ed\u00f0u. \n\nTa\u00f0, at markna\u00f0urin skal vera fr\u00edur, merkir ikki, at \u00f8ll kunnu gera, sum tey vilja. Ein fortreyt fyri liberalismu er, at statirnir tryggja fr\u00e6lsi hins einstaka. Fr\u00e6lsi skal ikki n\u00fdtast til at sn\u00fdta onnur, og er ta\u00f0 solei\u00f0is, at vit \u00e1 einum \u00f8ki \u00ed samfelagnum f\u00e1a eina monopolfyrit\u00f8ku, so skal hon anna\u00f0hv\u00f8rt upploysast \u00ed fleiri sm\u00e6rri fyrit\u00f8kur. T\u00e6r strongu kappingarl\u00f3girnar, sum eru galdandi \u00ed Vesturheiminum, eru j\u00fast gj\u00f8rdar vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga at tryggja ein sterka kapping. Hetta er liberalistiskur vinnupolitikkur. Sj\u00e1lvur hornasteinurin \u00ed einum liberalum b\u00faskapi er privatur ognarr\u00e6ttur. T\u00e1 i\u00f0 tilfeingi\u00f0 er \u00e1 privatum hondum, er st\u00f8rri vilji at gagnn\u00fdta tilfeingi\u00f0 effektivt. Adam Smith var av t\u00ed \u00e1sko\u00f0an, at fr\u00edur handil er av st\u00f8rsta t\u00fddningi, og at staturin ikki eigur at leggja seg \u00fat \u00ed markna\u00f0in, t\u00ed at markna\u00f0urin er sj\u00e1lvregulerandi. Hann doypti hesa mekanismuna \u00f3sj\u00f3nliga hondin (enskt: The invisible hand).\n\nAftan\u00e1 Seinna heimsbardaga t\u00f3k av \u00e1lvara eitt liberalistiskt r\u00e1k seg upp \u00ed heimsb\u00faskapinum. Endam\u00e1li\u00f0 var m.a. at menna heimshandilin vi\u00f0 t\u00ed grundgeving, at handil er dr\u00edvmegin aftanfyri v\u00f8kstur og b\u00faskaparligari menning.  Ta\u00f0 finnast n\u00f3gv ymiskt sj\u00f3narmi\u00f0 innan liberalismu. Ta\u00f0 er tey, sum leggja dent \u00e1 b\u00faskaparliga javnst\u00f8\u00f0u og leggja seg upp \u00edm\u00f3ti sosialliberalistiskum sj\u00f3narmi\u00f0um, me\u00f0an onnur halda, at fr\u00e6lsi hins einstaka er t\u00fddningarmeiri enn sosialt r\u00e6ttv\u00edsi.\n\nKlassisk liberalisma leggur dent \u00e1 einstaklingin, ognarr\u00e6ttin, atomismu, laissez-faire kapitalismu (b\u00faskaparlig liberalisma ella kapitalisma). Tann moderna\u00f0a liberalisman hevur positivari \u00e1sko\u00f0an \u00e1 stj\u00f3rnina. G\u00f3\u00f0kenning av \u00e1v\u00edsari redistributi\u00f3n og laissez-faire kapitalisman vraka\u00f0. \u00cd USA eru demokratar ta\u00f0, sum amerikanarar kalla \u00abliberalir\u00bb (vinstrahallir). \u00c1 t\u00ed h\u00f8grahallu s\u00ed\u00f0uni \u00ed Evropa finnast fleiri r\u00e6tningar, eitt n\u00fa sosialliberalisma, liberalisma og klassisk liberalisma.\n\nKeldur \n\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "8127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anarkisma", "title": "Anarkisma", "text": "Anarkisma er heimspekilig og politisk hugsj\u00f3n, sum vil avtaka alla almenna st\u00fdring. Ofta er funnist at anarkismu fyri at bera d\u00e1m av l\u00f3gloysi og kaosi. Anarkisma merkir \"Uttan vald\" og h\u00f8vu\u00f0stankin aftanfyri hana er, at \u00f8ll skulu gera sum tey vilja. Eingi anarkistisk samfel\u00f8g eru til uttanFr\u00edsta\u00f0urin Christiania \u00ed Keypmannahavn, Danmark.\n\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "8128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Politisk%20hugsj%C3%B3n", "title": "Politisk hugsj\u00f3n", "text": "Ein politisk hugsj\u00f3n (danskt: Politisk ideologi) er skipan av samanhangandi hugt\u00f8kum.\n\nD\u00f8mi: Liberalisma, Kapitalisma, Sosialisma, Kommunisma, Anarkisma\n\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "8129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arlington", "title": "Arlington", "text": "Arlington er eitt fylki (county) \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Virginia. \u00cd fylkinum b\u00fagva umlei\u00f0 236 t\u00fasund f\u00f3lk. Ta\u00f0 liggur beint yvir av Potomac\u00e1nni \u00far Washington DC. Land\u00f8ki\u00f0 var upprunaliga partur av DC, men var\u00f0 Virginia afturgivi\u00f0 \u00ed 1847. Arlington fylki er vi\u00f0 einum land\u00f8ki \u00e1 67,3 ferkilometrar hitt minsta fylki\u00f0 \u00ed \u00f8llum USA landafr\u00f8\u00f0iliga. \n\n\u00cd fylkinum liggur millum anna\u00f0 Pentagon og Arlingtons Tj\u00f3\u00f0argravlund. Arlington kirkjugar\u00f0urin er ein hermannakirkjugar\u00f0ur, har allir hermenn eru grivnir s\u00ed\u00f0an Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed 1861-1865. Seinasta kr\u00edggi\u00f0 er ta\u00f0 \u00ed Afghanistan og Irak, og tey falnu \u00ed hesum kr\u00edgnum liggja \u00ed einari serligari deild, har teirra k\u00e6ru koma at minnast tey falnu og fyri at hitta onnur, sum hava fingi\u00f0 somu lagnu.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: arlingtonva.us\nArlington (Virginia), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nB\u00fdir \u00ed Virginia"}
{"id": "8132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hovstunnilin", "title": "Hovstunnilin", "text": "Hovstunnilin eitur tunnilin millum \u00d8rav\u00edk og Hov \u00ed Su\u00f0uroy. Tunnilin var\u00f0 alment tikin \u00ed n\u00fdtslu leygardagin 20. oktober 2007. Ta\u00f0 er \u00edslendska felagi\u00f0 \u00cdstak, sum hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri arbei\u00f0num. N\u00fdggi tunnilin er meginfer\u00f0slu\u00e6\u00f0rin, i\u00f0 bindur saman Su\u00f0uroyar nor\u00f0aru og sunnaru helvt, og hann avloysir gamla vegin um Hovsegg, sum var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu 1. oktober 1958.\nH\u00e1t\u00ed\u00f0arhald var\u00f0 hildi\u00f0 tann dagin t\u00e1 tunnilin l\u00e6t upp. Tv\u00f8royrar Hornorkestur sp\u00e6ldi, Oyvindur Brimnes, stj\u00f3ri \u00e1 Landsverk bj\u00f3\u00f0a\u00f0i v\u00e6lkomin, r\u00f8\u00f0ur v\u00f3ru hildnar av t\u00e1verandi l\u00f8gmanni J\u00f3annes Eidesgaard og av t\u00e1verandi landsst\u00fdrismanni \u00ed vinnum\u00e1lum Bjarna Djurholm, sum eisini slapp at skera silkibandi av, sum hekk tv\u00f8rtur um tunnilsmunnan, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann vi\u00f0 grindakn\u00edvi. Eftir r\u00f8\u00f0urnar gingu, runnu ella s\u00fakkla\u00f0u f\u00f3lk gj\u00f8gnum tunnilin, s\u00ed\u00f0an slapp fyrsti bilurin at koyra \u00ed gj\u00f8gnum tunnilin vi\u00f0 Poul Midjord \u00far Hovi handan ratti. Poul Midjord var t\u00e1 85 \u00e1ra gamal. Hann var\u00f0 eisini fyrstur at koyra eftir  gamla vegnum um Hovsegg \u00ed oktober 1958. Seinni var h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald b\u00e6\u00f0i \u00ed \u00d8rav\u00edk og \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nFer\u00f0slan \u00f8kt \nTa\u00f0 \u00e1ri\u00f0 t\u00e1 Hovstunnilin l\u00e6t upp seint \u00ed oktober 2007 koyrdu \u00ed me\u00f0al 1035 akf\u00f8r um Hovsegg (t\u00f8lini eru fr\u00e1 Landsverk). \u00c1ri\u00f0 eftir \u00ed 2008 var tali\u00f0 av bilum sum koyrdu \u00e1 strekkinum millum Hov og \u00d8rav\u00edk \u00f8kt vi\u00f0 30% til 1351 akf\u00f8rum \u00ed me\u00f0al um samd\u00f8gri\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Tunlar \u00ed F\u00f8royum\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nSu\u00f0uroy\nTunlar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8145", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tuberklar", "title": "Tuberklar", "text": "Tuberklar (tuberculosis) er smittandi sj\u00faka elvd av tuberklabakterium: Mycobacterium tuberculosis, Mycobacterium africanum ella Mycobacterium bovis. Bakterian kann loypa \u00e1 ein og hv\u00f8nn part \u00ed kroppinum, men sum oftast setur sj\u00fakan seg \u00ed lunguni. Bakterian, i\u00f0 elvir til sj\u00fakuna, var\u00f0 funnin av Roberti Koch \u00ed 1882.\n\nEitt f\u00f3lk vi\u00f0 ikki vi\u00f0gj\u00f8rdari lungnatuberklasj\u00faku kann smitta, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 harkar og hostar sl\u00edm upp. Ta\u00f0 er fyrst og fremst f\u00f3lk \u00ed h\u00faskinum, i\u00f0 ver\u00f0a smitta\u00f0. R\u00f8sk f\u00f3lk eru \u00f3gvuliga m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8r m\u00f3ti smittu, men er ein heilsuliga veikur, er l\u00e6ttari at ver\u00f0a smitta\u00f0ur. Eru 100 f\u00f3lk \u00ed smittuvanda, ver\u00f0a umlei\u00f0 30 smitta\u00f0. Men millum hesi 30 fer bert ein til tveir pers\u00f3nar at f\u00e1a tuberkulosu innan 1 til 2 \u00e1r, og afturat hesum fara 1 til 2 pers\u00f3nar seinni at f\u00e1a tuberkulosu. Hetta merkir, at millum 100 pers\u00f3nar, i\u00f0 vera fyri smittu vi\u00f0 tuberkulosu f\u00e1a bert 4 sj\u00fakuna. Restin f\u00e6r ongant\u00ed\u00f0 tuberkulosu.\n\nTuberklar \u00ed F\u00f8royum \n\n\u00cd fyrra helmingi av 20. \u00f8ld v\u00f3ru tuberklar r\u00e6ttiliga vanligir \u00ed F\u00f8royum, ta\u00f0 smitta\u00f0i serliga illa umbor\u00f0 \u00e1 f\u00f8roysku sluppunum, har menninir b\u00fa\u00f0u t\u00e6tt saman. T\u00e1 i\u00f0 teir komu heim smitta\u00f0u teir so konu og b\u00f8rn. N\u00f3gv doy\u00f0u av sj\u00fakuni. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 er sj\u00fakan ikki so dey\u00f0ilig sum fyrr, n\u00fa eru n\u00f3gv betri vi\u00f0ger\u00f0arm\u00f8guleikar. Ta\u00f0 hava ta\u00f0 veri\u00f0 einstakir tilbur\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, \u00ed 2013 v\u00f3ru tr\u00edggir n\u00fdggir tilbur\u00f0ir og n\u00f3gv f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u kanna\u00f0 fyri sj\u00fakuni. Tey, sum v\u00f3ru sj\u00fak, v\u00f3ru ein mamma og pinkubarn hennara, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed Streymoy og eitt sm\u00e1barn \u00ed Su\u00f0uroy.\n\nKeldur \n\nSj\u00fakur\nLungnasj\u00fakur"}
{"id": "8146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keldan", "title": "Keldan", "text": "Keldan hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Kristilig samkoma \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i, Eysturoy, s\u00ed Keldan (samkoma)\n Fr\u00edsk\u00fali \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i, Eysturoy, s\u00ed Fr\u00edsk\u00falin Keldan\n T\u00f3nleikab\u00f3lkur, s\u00ed Keldan Worship\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "8148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81arstova", "title": "\u00c1arstova", "text": "\u00c1arstova \u00ed Havn er serstakliga kend fyri at hava veri\u00f0 barnaheim Hans Andrias Djurhuusar og Janus Djurhuusar. Saman ganga teir eisini undir heitinum \u00c1arstovubr\u00f8\u00f0urnir.\n\n\u00c1arstova \u00ed Havn st\u00f3\u00f0 millum Gongina, Kn\u00fassstovu og C\u00e1fe Nat\u00far. \u00cd \u00c1arstovu v\u00f3ru koyggjusengur. Roykstovan hev\u00f0i moldg\u00f3lv, me\u00f0an glassstovan hev\u00f0i tr\u00e6g\u00f3lv. \u00cd erva var eitt kamar, har sv\u00f3vu br\u00f8\u00f0urnir Hans Andrias og Janus.\n\n\u00dat m\u00f3ti \u00e1nni var\u00f0 seinni ein \u00fatbygningur bygdur upp \u00ed h\u00fasini. Um veturin, t\u00e1 landsynningur var, kundi vera so n\u00f3gvur s\u00fagur, at ta\u00f0 breyt ni\u00f0an um h\u00fasini.\n\nT\u00f3rshavn\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B3pavogur", "title": "K\u00f3pavogur", "text": "\u00b4\nK\u00f3pavogur er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed \u00cdslandi og er partur av Su\u00f0vesturvald\u00f8minum \u00ed \u00cdslandi. K\u00f3pavogur hevur 30.779 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin liggur sunnanfyri Reykjav\u00edk \u00ed landslutinum (regi\u00f3nini) H\u00f6fu\u00f0borgarsv\u00e6\u00f0i\u00f0.\n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "8152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnbj%C3%B8rn%20Danielsen", "title": "Arnbj\u00f8rn Danielsen", "text": "Arnbj\u00f8rn Danielsen (f. 1947 \u00ed Havn, dey\u00f0ur 1980) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, \u00fatb\u00fagvin cand. mag. \u00ed donskum og filmsv\u00edsindum 1979 fr\u00e1 Keypmannahavnar Universiteti. Arnbj\u00f8rn Danielsen var politiskt virkin og var ein av oddamonnunum \u00ed at stovna Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 \u00ed 1964. Lestar\u00e1rini \u00ed Keypmannahavn var hann eisini virkin \u00e1 politiska vinstraveinginum og skriva\u00f0i d\u00fagliga \u00ed \u00fatisetabl\u00f8\u00f0ini Fj\u00f8lnir, Framanum og Oyggjaskeggja. \n\nArnbj\u00f8rn var f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Havn. Hann var eitt skifti\u00f0 til skips, men f\u00f3r so til Danmarkar at lesa. \u00cd 1979 t\u00f3k hann sk\u00falaemb\u00e6tispr\u00f3gv vi\u00f0 donskum sum h\u00f8vu\u00f0sgrein og filmslist sum hj\u00e1grein. T\u00e1 i\u00f0 hann br\u00e1dliga doy\u00f0i \u00ed 1980, var hann \u00ed starvi \u00ed studentask\u00falanum \u00ed Hoyd\u00f8lum. Arnbj\u00f8rn var virkin \u00ed politiska l\u00edvinum. Hann var m.a. undangonguma\u00f0ur at stovna Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 \u00ed 1964, og hann var eisini virkin \u00e1 politiska vinstravonginum sum \u00fatiseti \u00ed mong \u00e1r \u00ed Keypmannahavn. Danielsen skriva\u00f0i yrkingar, stutts\u00f8gur og huglei\u00f0ingar. Hann l\u00fdsti m.a. n\u00e1tt\u00faruna, barni\u00f0, k\u00e6rleikan, ta\u00f0 at vera \u00fatlagin, mannalyndi og politikk. Sm\u00e1dreingir og hugflog er \u00far yrkingasavninum \u201eMe\u00f0an eg tyggi nor\u00f0l\u00fdsi,\u201c sum kom \u00fat \u00ed 1968.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n V\u00e1rvindar, yrkingar 1966\n\n L\u00edvs\u00e6vint\u00fdri\u00f0, stutts\u00f8gur 1967\n\n Me\u00f0an eg tyggi nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0, yrkingar 1968\n\n Roynd 1, stutts\u00f8gur og yrkingar 1971\n\nKeldur \n\n \u00c1rni Dahl: B\u00f3kmentas\u00f8ga III (1940 - 1979), Forlagi\u00f0 Fannir 1983\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAndl\u00e1t \u00ed 1980"}
{"id": "8157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gestir", "title": "Gestir", "text": "F\u00f8royski rock b\u00f3lkurin Gestir var stovna\u00f0ur \u00ed 2002. Limirnir \u00ed b\u00f3lkinum v\u00f3ru \u00d3lavur J\u00e1kupsson (sang, gittar), Torfinnur J\u00e1kupsson (gittar, tekst), Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein (keys), Niels J\u00e1kup \u00ed J\u00f3gvanstovu (bass) og J\u00f3gvan Andreas \u00e1 Br\u00fanni (trummur). B\u00f3lkurin sp\u00e6lir s\u00edtt ey\u00f0kenda slag av sveimandi, huglagsr\u00edkum rocki, har f\u00f8roysku tekstirnir og eginsama r\u00f8ddin hj\u00e1 sangaranum \u00d3lavi J\u00e1kupssyni seta s\u00edtt t\u00fd\u00f0iliga fr\u00e1merki. Fyrsta pl\u00e1tan, \"Burtur fr\u00e1 toftunum\", var \u00fatgivin \u00ed 2006 av Pl\u00e1tufelagnum Tutl. Enska Plan C Management er management fyri Gestir. \n\nFyrsta Gestir framf\u00f8rslan var \u00ed 2002 \u00ed Losjuni \u00ed G\u00f8tu, har teir sp\u00e6ldu saman vi\u00f0 \u00edslendska rock b\u00f3lkinum \u00dalpa. Kv\u00f8ldi\u00f0 eftir sp\u00e6ldu Gestir til Tutl 25 \u00e1r konsert \u00ed \u00datvarpsh\u00f8llini, og eitt lag fr\u00e1 t\u00ed framf\u00f8rsluni kom vi\u00f0 \u00e1 \"Tutl 25 \u00e1r\" savnsfl\u00f8guna. \n\n8 m\u00e1na\u00f0ir seinni vunnu Gestir Prix F\u00f8royar 2003, eftir at teir fyrst gj\u00f8rdust nummar tvey \u00ed undanumfarinum og vunnu h\u00e1lvfinaluna. B\u00f3lkurin sp\u00e6ldi \u00fati sum heima ta\u00f0 summari\u00f0, og seinni \u00e1 \u00e1rinum var fari \u00ed Lundgaard Studios \u00ed Vejen, DK. Hetta var partur av vinningum fr\u00e1 Prix F\u00f8royum.\n\u00cd 2004 sp\u00e6ldi b\u00f3lkurin m.a \u00e1 G! Festival og til AME (Atlantic Music Event) \u00e1 sp\u00e6lista\u00f0num Vega \u00ed Keypmannahavn (saman vi\u00f0 Eiv\u00f8r og Makrel). Framf\u00f8rslan \u00ed Vega hetta \u00e1ri\u00f0, var n\u00f3gv r\u00f3st \u00ed f\u00f8royskum fj\u00f8lmi\u00f0lum. \u00cd 2005 sp\u00e6ldu Gestir til Prix F\u00f8royar/AME \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum (sum vinnarar fr\u00e1 2003), eins og at ein G! Festival framf\u00f8rsla somulei\u00f0is var hetta \u00e1ri\u00f0. Bragdi\u00f0 vi\u00f0 AME framf\u00f8rslu \u00ed Vega \u00ed Keypmannahavn var endurtikin hetta \u00e1ri\u00f0 (200 og Makrel v\u00f3ru eisini vi\u00f0 \u00e1 teirri konsertini). Aftan\u00e1 konsertina f\u00f3ru Gestir enn ein t\u00far \u00ed v\u00e6l \u00fatgj\u00f8rdu uppt\u00f8kuh\u00f8lini \u00ed Lundgaard Studios \u00ed Vejen, DK. Hesufer v\u00f3ru fleiri l\u00f8g tikin upp aftrat, og b\u00f3lkurin br\u00fakti restina av 2005 og fyrra helming av 2006 at arbei\u00f0a vi\u00f0 komandi Gestir fl\u00f8guni. Uppt\u00f8kur v\u00f3ru eisini gj\u00f8rdar \u00ed London, m.a \u00ed Vestry Hall Studios. \n\nLeingi var b\u00ed\u00f0a eftir fyrstu Gestir fl\u00f8guni, og mong v\u00f3ru spent um hana. Ums\u00ed\u00f0ir var kunngj\u00f8rt, at fl\u00f8gan f\u00f3r at bera heiti\u00f0 \"Burtur fr\u00e1 toftunum\", og eisini fr\u00e6ttist at hon f\u00f3r at koma \u00fat \u00e1 G! Festival 2006. Gestir v\u00f3ru vi\u00f0 \u00e1 AME \u00cd Reykjav\u00edk \u00e1 v\u00e1ri \u00ed 2006, og \u00ed juli h\u00f8vdu teir \u00fatg\u00e1vukonsert \u00e1 G! Festivalinum, har fl\u00f8gan var \u00fatgivin av fyrsta sinni. \"Burtur fr\u00e1 toftunum\" kom \u00e1 fyrsta sinni \u00fat \u00e1 Pl\u00e1tufelagnum Tutl. Seinni hetta summari\u00f0 v\u00f3ru \u00fatg\u00e1vukonsertir \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, og \u00e1 Nord Atlantiske Brygge \u00ed Keypmannahavn, har str\u00fakarar, st\u00f3rsk\u00edggi og anna\u00f0 gott var vi\u00f0 \u00ed framf\u00f8rslunum. \u00c1ri\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0 at Teitur bj\u00f3\u00f0a\u00f0i b\u00f3lkinum at hita upp fyri seg \u00ed Store Vega \u00ed Keypmannahavn. N\u00f3gv f\u00f3lk v\u00f3ru til konsertina, og eitt \u00farslit av henni var managements\u00e1ttm\u00e1li fyri allan heimin, b\u00f3kingars\u00e1ttm\u00e1li fyri fastlands Evropa og ein m\u00f8guligur b\u00f3kingars\u00e1ttm\u00e1li fyri Danmark. \n\n\u00cd 2007 sp\u00e6ldu Gestir \u00e1 AME \u00ed NASA \u00ed Reykjav\u00edk, og \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00ed T\u00f3rshavn. Gestir opna\u00f0u eisini st\u00f3ra pall \u00e1 \u00e1rsins G! Festivali. \u00cd l\u00f8tuni arbei\u00f0a Gestir vi\u00f0 n\u00fdggjum tilfari, har tekstirnir eru \u00e1 enskum.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n Phoenix FM - Interview with Gestir for Phoenix FM"}
{"id": "8165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indira%20Gandhi", "title": "Indira Gandhi", "text": "Indira Priyadarshini Gandhi (hindi: \u0907\u0928\u094d\u0926\u093f\u0930\u093e \u092a\u094d\u0930\u093f\u092f\u0926\u0930\u094d\u0936\u093f\u0928\u0940 \u0917\u093e\u0928\u094d\u0927\u0940) var fors\u00e6tir\u00e1\u00f0harri \u00ed India. \nF\u00f8dd 19. november 1917 i Allahabad, India.\nHon var\u00f0 myrd 31. oktober 1984.\n\nTa\u00f0 v\u00f3ru tveir av l\u00edvverjum hennara, tveir sikhar, i\u00f0 skutu hana. Mor\u00f0i\u00f0 elvdi til bl\u00f3\u00f0iga uppger\u00f0 vi\u00f0 sikhar um alt India, sum eina t\u00ed\u00f0 var \u00e1 markinum til borgarakr\u00edggj. Mor\u00f0i\u00f0 var framt eftir \u00f3fri\u00f0 \u00ed longri t\u00ed\u00f0 millum sikhisku andst\u00f8\u00f0una og Kongressflokkin hj\u00e1 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum. F\u00e1ar t\u00edmar eftir mor\u00f0i\u00f0 var\u00f0 sonur hennara, 40 \u00e1ra gamli Rajiv Gandhi, \u00fatnevndur til n\u00fdggjan fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra.\n\nIndarar\nKvinnur\nPolitikarar\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1917\nAndl\u00e1t \u00ed 1984"}
{"id": "8168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frimod%20Joensen", "title": "Frimod Joensen", "text": "Frimod Joensen er f\u00f8ddur \u00ed 1915, dey\u00f0ur \u00ed 1997. Hann var sj\u00e1lvl\u00e6rdur listam\u00e1lari. Frimod, \u00e6tta\u00f0ur av Sandi, s\u00e1 n\u00e1tt\u00faruna vi\u00f0 fr\u00edskum, \u00f3heftum eygum. Frimod leit \u00e1 ta\u00f0, hann sj\u00e1lvur s\u00e1 og endurgevur ta\u00f0 \u00ed einum beinlei\u00f0is og \u00f3tilgj\u00f8rdum listarligum m\u00e1li. Hann m\u00e1la\u00f0i myndir av f\u00f3lki \u00ed s\u00ednum dagliga yrki, og \u00ed summum myndum er hann sj\u00e1lvur hj\u00e1staddur sum ein h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nur.\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1915\nAndl\u00e1t \u00ed 1997"}
{"id": "8169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9%20Descartes", "title": "Ren\u00e9 Descartes", "text": "Ren\u00e9 Descartes ella (lat\u00ednskt) Renatus Cartesius (f\u00f8ddur 31. mars 1596 \u00ed La Haye (n\u00fav. Descartes), dey\u00f0ur 11. februar 1650 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) var franskur heimspekingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, sum grundleg\u00f0i anal\u00fdtisku geometriina, sum er st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir teirri k-skipan, sum vit n\u00fdta \u00ed dag. Ein kendur setningur hj\u00e1 honum er: Cogito, ergo sum (Principia Philosophiae, fyrsti partur, 7. t\u00e1ttur), sum merkir \u201dEg hugsi, t\u00ed eri eg til.\nHann n\u00fdtti ta\u00f0, hann nevndi \u201dmetodiska ivan\u201d, sum merkir, at hann iva\u00f0ist \u00ed \u00f8llum \u2013 sj\u00e1lvt t\u00ed, sum \u00f8ll t\u00f3ku fyri givi\u00f0, t.d. um naka\u00f0 var til uttan fyri egoi\u00f0 (egi\u00f0). Hesin framfer\u00f0arh\u00e1ttur nevnist v\u00ed\u00f0gongd skeptisisma. Hareftir kann pr\u00f3gvast a priori, t.v.s. vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed skilinum, um Gud er til. Descartes var t\u00edskil rationalistur\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0is- og heimspekishugt\u00f8kini \u201dkartesiskt\u201d og \u201dkartesianskt\u201d koma av, at Descartes eitur Cartesius \u00e1 lat\u00edni.\n\nKeldur \n\n Ren\u00e9 Descartes - Wikipedia (danskt)\n\nFranskir heimspekingar\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1590-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 17. \u00f8ld"}
{"id": "8170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flaggdagar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Flaggdagar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Samb\u00e6rt  kunnger\u00f0 nr. 52 fr\u00e1 23. apr\u00edl 2003 um flagging fr\u00e1 landsins bygningum, eigur at vera flagga\u00f0 fr\u00e1 landsins bygningum solei\u00f0is: \n\nFlaggi\u00f0 ver\u00f0ur vundi\u00f0 \u00e1 stong kl. 8, t\u00f3 ikki fyri s\u00f3larris, og tiki\u00f0 ni\u00f0uraftur fyrsta heila klokkuslag undan s\u00f3lsetri, t\u00f3 ikki seinni enn kl. 21.\n\n 1. januar - N\u00fdggj\u00e1rsdagur\n\n 6. februar - Samiskur flaggdagur\n\n 8. mars - Altj\u00f3\u00f0a kvinnudagur\n\n 12. mars - Gr\u00e6karismessa\n\n 23. mars - Nor\u00f0urlandadagur\n\n Langifr\u00edggjadagur (\u00e1 h\u00e1lvari stong)\n\n P\u00e1skadagur\n\t\n 16. apr\u00edl - F\u00f8\u00f0ingardagur drotningarinnar\n\n 25. apr\u00edl - Flaggdagur (Merki\u00f0 vi\u00f0urkent \u00ed 1940)\n\n 1. mai - Altj\u00f3\u00f0a arbei\u00f0aradagur\n\n 17. mai - Tj\u00f3\u00f0ardagur Noregs\n\n Kristi himmalfer\u00f0ardagur\n\t\n 26. mai - F\u00f8\u00f0ingardagur kr\u00fanprinsins\n\n Hv\u00edtusunnudagur\n\t\n 5. juni - Grundl\u00f3gardagur danska r\u00edkisins\n\n 6. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur Sv\u00f8r\u00edkis\n\n 9. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur \u00c1lands\n\n 17. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur \u00cdslands\n\n 21. juni - Tj\u00f3\u00f0ardagur Gr\u00f8nlands\n\n 24. juni - J\u00f3ans\u00f8ka\n\n 28. juli - \u00d3lavs\u00f8kuaftan\n\n 29. juli - \u00d3lavs\u00f8kudagur\n\n 24. oktober - Dagur Sameindu tj\u00f3\u00f0a\n\n 1. november - Minningardagur teirra sj\u00f3l\u00e1tnu (\u00e1 h\u00e1lvari stong)\n\n 6. desember - Tj\u00f3\u00f0ardagur Finnlands\n\n 25. desember - J\u00f3ladagur\n\nF\u00f8royskir flaggdagar\nListar"}
{"id": "8171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Luther", "title": "Martin Luther", "text": "Martin Luther (10. november 1483 - 18. februar 1546) var ein t\u00fdskur kristin munkur, gudfr\u00f8\u00f0ingur og reformatorur. Hann var ein av teimum fyrstu protestantunum.\nLuther setti spurning vi\u00f0 valdi\u00f0 og myndugleikan hj\u00e1 p\u00e1vanum vi\u00f0 at leggja dent \u00e1 B\u00edbliuna sum einastu galdandi keldu til andaligan myndugleika og \u00e1 prestaskapin hj\u00e1 \u00f8llum doyptum kristnum f\u00f3lki. Samb\u00e6rt Luther fekst frelsa einans vi\u00f0 tr\u00fagv \u00e1 Jesus, ein tr\u00fagv, i\u00f0 kirkjan onki r\u00e6\u00f0i hev\u00f0i yvir. protestantiska tr\u00fab\u00f3tin kom vi\u00f0 hesum l\u00e6rum og broyttu s\u00f8gugongdina \u00ed vesturheiminum.\n\nLuther bleiv f\u00f8ddur \u00ed Eisleben, T\u00fdskland, \u00ed 1483. Sum barn gekk hann \u00ed lat\u00ednsk\u00fala, og \u00ed 1501 f\u00f3r hann \u00e1 universitet \u00ed Erfurt. Hann fekk aldrin gj\u00f8rt s\u00edtt jurastudium li\u00f0ugt orsaka\u00f0 av einum skakandi upplivilsi, sum gj\u00f8rdi, at hann leg\u00f0i l\u00edv s\u00edtt um. \n\n\u00c1 eini fer\u00f0 kom Luther \u00ed vanda av toruni, og hann gav eitt lyfti til Gud um, at hann vildi bl\u00edva munkur, um hann yvirlivdi hetta, og t\u00ed f\u00f3r hann \u00ed 1505 av universitetinum fyri at bl\u00edva munkur. \n\nGer\u00f0ir Luthers v\u00f3ru t\u00f3 langt fr\u00e1 lidnar, t\u00e1 hann var \u00ed klostri \u00ed Erfurt. Eftir f\u00e1 \u00e1r f\u00f3r hann undir s\u00edtt prestastudium. \n\nTa\u00f0 er t\u00e6tt samband \u00edmillum pers\u00f3nliga l\u00edv Luthers og menningina \u00ed hansara andaligu tankum. Ta fyrstu t\u00ed\u00f0ina sum munkur helt Luther, at f\u00f3lk sj\u00e1lv skuldu gera seg uppiborin til frelsuna. \n\nFrelsan kom, t\u00e1 hann fekk heilt n\u00fdggjar tankar um, hvat kristind\u00f3murin var. Hann meinti, at tr\u00fagvin \u00e1 Gud var ta\u00f0, sum gav fr\u00e6lsi, og at gerningar v\u00f3ru avgerandi. Luther seg\u00f0i einafer\u00f0: \"Gu\u00f0 hevur ikki br\u00fak fyri t\u00ednum g\u00f3\u00f0u gerningum, men ta\u00f0 hevur tann f\u00e1t\u00e6ki n\u00e6sti t\u00edn.\"\n\nF\u00f8royskar \u00fatg\u00e1vur \n\n L\u00edtla katekismus (1922) - J\u00e1kup Dahl, pr\u00f3stur, t\u00fdddi.\n St\u00f3ra katekismus (1985) - Peter Martin Rasmussen, prestur, t\u00fdddi.\n Fr\u00e6lsi teirra kristnu (2007) - David Johannesen, prestur, t\u00fdddi.\n Kirkjan \u00ed b\u00e1bilskum fangilsi (2014) - David Johannesen, prestur, t\u00fdddi.\n Til dagin og vegin. Tankar um tr\u00fanna (2018) - David Johannesen, prestur, t\u00fdddi.\nSannleikans or\u00f0. Fortalur til Halgub\u00f3k (2019) - David Johannesen, prestur, t\u00fdddi.\n\nF\u00f8royskar b\u00f8kur um Luther og gudfr\u00f8\u00f0i hansara \n C.F. Balslev: Luthers katekismus (1955, 1961 og 1979) - J.Joensen, pr\u00f3stur, t\u00fdddi.\n J\u00f3hannes Andrias N\u00e6s: Martin Luther (1970).\n David Johannesen: Martin Luther, s\u00f8ga og gudfr\u00f8\u00f0i (2006).\nSvend Lerfeldt: Lutherb\u00f3kin (2015) - David Johannesen, prestur, t\u00fdddi.\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir \n\nDanskar s\u00ed\u00f0ur:\n LutherDansk.dk Martin Luther og hans skrifter\n MartinLuther.dk Martin Luther, liv og skrifter\n\nS\u00ed\u00f0ur \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum:\n Luther.de\n Luther Memorials Foundation of Saxony-Anhalt\n Martin Luther \u2013 Eine Bibliographie\n\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar\nT\u00fdskarar"}
{"id": "8173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urkorea", "title": "Nor\u00f0urkorea", "text": "F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Korea, vanliga nevnt Nor\u00f0urkorea, bleiv grunnlagt \u00ed 1948 vi\u00f0 Kim Il Sung sum ovasta lei\u00f0ara. Nor\u00f0urkorea er eitt sera isolera land, har eitt fer\u00f0f\u00f3lk ikki kann fer\u00f0ast fr\u00edtt, men skal hava 1-2 fer\u00f0alei\u00f0arar sum fylgja einum allasta\u00f0ni. \n\nS\u00ed\u00f0an \u00ed mi\u00f0juni av 1990'unum hevur Nor\u00f0urkorea str\u00ed\u00f0st vi\u00f0 avlei\u00f0ingum fr\u00e1 fleiri n\u00e1tt\u00faruvanlukkum, sum hava lagt landb\u00fana\u00f0in \u00ed oy\u00f0i. Hetta hevur elvt til hungursney\u00f0 \u00ed landinum, og sj\u00e1lvt um betringar eru hendar, er mattrot enn \u00ed landinum.\n\nNor\u00f0urkorea hevur framt fimm royndarspreingingar vi\u00f0 kjarnorkuv\u00e1pnum og hevur roynt eina r\u00f8\u00f0 av rakettum. Nor\u00f0urkorea hevur umlei\u00f0 t\u00fasund ballistiska rakettir.\n\nS\u00f8ga\n\nFr\u00e1 japanskari koloni til uppb\u00fdtt Korea \nKorea var ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 \u00ed mong hundra\u00f0 \u00e1r \u00e1\u00f0renn 20. \u00f8ld. Landi\u00f0 vildi vera fyri seg sj\u00e1lvt, men ta\u00f0 l\u00e1 millum fleiri st\u00f3rveldi, i\u00f0 v\u00f3ru gramm eftir st\u00f8rri \u00f8kjum. \u00cd 1910 var Korea gj\u00f8rt til eina japanska koloni, og var st\u00fdrt vi\u00f0 har\u00f0ari hond. Milli\u00f3nir av koreanarum mistu teirra samleika og navn, og fleiri t\u00fasund koreanskar kvinnur v\u00f3ru br\u00faktar sum \u201ctroysti kvinnur\u201d. Hetta f\u00f8rdi til n\u00f3gvan hatur m\u00f3ti japanarum. \n\nEftir annan veraldarbardaga v\u00f3ru koreanarar gla\u00f0ir um at Japan, sum hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 t\u00fdsku s\u00ed\u00f0uni \u00ed veraldarbardaganum, hev\u00f0i tapt og mist st\u00fdri\u00f0 \u00e1 n\u00f3gvum av s\u00ednum oyggjum og \u00f8kjum, har av Korea. Sj\u00e1lvt um Sovjetsamveldi\u00f0 kom langt \u00e1\u00f0renn Amerika til Korea, so var ein avtala gj\u00f8rd millum st\u00f3rveldini, at landi\u00f0 skuldi b\u00fdtast vi\u00f0 38. breiddarstigi\u00f0. \u00cd Nor\u00f0ur Korea bleiv Kim Il-sung forsetisr\u00e1\u00f0harri \u00ed 1948 og forma\u00f0ur \u00ed arbei\u00f0ara flokkinum \u00ed 1949. Kim Il-sung var ein 33 \u00e1ra gamal kommunistur, sum hev\u00f0i br\u00fakt mesta av \u00f8\u00f0rum veraldarbardaga \u00ed Sovjetsamveldinum. Har hev\u00f0i hann eisini millum anna\u00f0 fingi\u00f0 herna\u00f0ar og politiska \u00fatb\u00fagving. Kim f\u00f3r beinan vegin \u00ed gongd vi\u00f0 at skipa samfelagi\u00f0 av n\u00fdggjum eftir sovjetsamveldis mynstrum.\n\nKoreakr\u00edggi\u00f0 \nKoreakr\u00edggi\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1950 og enda\u00f0i \u00ed 1953 vi\u00f0 v\u00e1pnahv\u00edld, men ikki eini fri\u00f0aravtalu. Ta\u00f0 doy\u00f0u umlei\u00f0 3 milli\u00f3nir koreanarar \u00ed hesum kr\u00edggji. Nor\u00f0urkorea fekk hj\u00e1lp fr\u00e1 m.a. Kina og Su\u00f0urkorea fekk hj\u00e1lp fr\u00e1 USA. Formelt s\u00e6\u00f0 er ta\u00f0 enn kr\u00edggj millum USA og Su\u00f0urkorea \u00e1 eini s\u00ed\u00f0u og Nor\u00f0urkorea \u00e1 hinari, t\u00ed at eingin fri\u00f0aravtala er undirskriva.\n\nEftir Koreakr\u00edggji var \u00f8ll orka l\u00f8gd \u00ed at skapa b\u00faskaparligan v\u00f8kstur og st\u00fdri f\u00f8rdi kampanjur til at fremja hetta. Ein av hesum kampanjum var Chollima kampanjan. Chollima kemur mytologii\u00f0ni og er ofta mynda\u00f0ur sum ein hestur vi\u00f0 veingjum, sum r\u00ed\u00f0ur skj\u00f3tt. Hetta skuldi \u00edmynda ta\u00f0 fer\u00f0 sum b\u00faskaparligi v\u00f8ksturin skuldi hava.\n\nPolitikkur \n\nF\u00e1 lond eru so diplomatisk avbyrgd sum kommunistiska Nor\u00f0urkorea. Juche er politiska hugsj\u00f3nin \u00ed Nor\u00f0urkorea og er sm\u00ed\u00f0ja av Kim Il-sung. Juche stendur fyri at st\u00f3la upp\u00e1 egna megi sum tj\u00f3\u00f0. Ta\u00f0 vil siga at man hevur sj\u00e1lvfors\u00fdnandi b\u00faskap, uttanvelta\u00f0an uttanr\u00edkispolitik og harvi\u00f0 ein her\u00f0 sum er n\u00f3g sterkur til at verja landi\u00f0 m\u00f3ti \u00e1lopum. Songun er eitt hugtak, sum hevur ver\u00f0i br\u00fakt tey seinnu \u00e1rini\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urkorea. Ta\u00f0 merkir stutt sagt \"herurin fyrst\" og hevur havt ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r at herurin er voksin seinnu \u00e1rini og hevur fingi\u00f0 meira ressorsir at r\u00e1\u00f0a yvir. \n\nEingin veit serliga n\u00f3gv um ein av seinastu kommunistisku skansunum, nor\u00f0urkoreanska Kim Jong-il. Hann ver\u00f0ur so at siga bert avmynda\u00f0ur av nor\u00f0urkoreanskum statsmi\u00f0lum og alt\u00ed\u00f0 \u00ed eins kl\u00e6\u00f0um og brillum. Nor\u00f0urkorea hevur \u00ed \u00e1rav\u00eds veri\u00f0 mett sum ein tann st\u00f8rsta h\u00f3ttanin m\u00f3ti vesturheiminum, og \u00f3teljandi altj\u00f3\u00f0a royndir eru gj\u00f8rdar at ste\u00f0ga eitt n\u00fa \u00e6tlanunum vi\u00f0 kjarnorkuv\u00e1pnum hj\u00e1 Kim Jong-il. Sum lukka\u00f0 land er torf\u00f8rt at siga naka\u00f0 fyri vist, men \u00e1gangur, torturur og ekstremt f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi er gerandisdagur \u00ed Nor\u00f0urkorea. \n\nNor\u00f0urkorea og Su\u00f0urkorea hava ikki siti\u00f0 v\u00e6l um s\u00e1tt s\u00ed\u00f0ani Koreakr\u00edggi\u00f0 fyrst \u00ed fimmti\u00e1runum, og londini hava ongant\u00ed\u00f0 avtala\u00f0 at binda fri\u00f0. Einki samskifti er millum tey b\u00e6\u00f0i londini, og tey hava heldur onga \u201drey\u00f0a linju\u201d eins og USA og Sovjet h\u00f8vdu undir Kalda kr\u00edgnum. \u00cd mars 2013 sleit Nor\u00f0urkorea seinastu telefonlinjuna su\u00f0ur um marki\u00f0, eftir at Su\u00f0urkorea og USA h\u00f8vdu havt felags herna\u00f0arvenjingar.\n\nPolitiskir flokkar \n\nKoreanski Arbei\u00f0araflokkurin sum hevur dominerandi politiska makt. A\u00f0rir flokkar eru Chindokio Chongu flokkurin og Koreanski Social-demokratiski flokkurin. Hesir flokkar eru \u00ed tj\u00f3\u00f0skaparligari fylking saman vi\u00f0 Koreanska Arbei\u00f0araflokkinum.\n\nMannar\u00e6ttindi \n\nNor\u00f0urkorea ver\u00f0ur mett sum heimsins mest afturl\u00e6tna land. L\u00f3garverki\u00f0 \u00ed Nor\u00f0ur-Korea loyvir avr\u00e6ttingum, um illgruni eru um statskvett, svik ella terrorismu. Hinvegin eru mong d\u00f8mi um, at menniskju eru vor\u00f0in avr\u00e6tta\u00f0, t\u00ed tey v\u00f3ru virkin innan samkomur, tosa\u00f0u \u00ed fartelefon ella stj\u00f3lu. St\u00fdri\u00f0 v\u00f3nar, at avr\u00e6ttingar halda f\u00f3lki aftur \u00ed at gera upreistur m\u00f3ti Kim Jong-un og hansara st\u00fdri .\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nKorea\nNor\u00f0urkorea\nAsia"}
{"id": "8180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skord%C3%BDr", "title": "Skord\u00fdr", "text": "Skord\u00fdr eru d\u00fdr og hoyra undir li\u00f0ad\u00fdr. Skord\u00fdr er tann st\u00f8rsti dj\u00f3rah\u00f3pur sum er til. Hesin h\u00f3pur av l\u00edtlum verum, fyllur heili 80 % av \u00f8llum livandi skepnum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Umlei\u00f0 1 milli\u00f3n sl\u00f8g av skord\u00fdrum eru blivin skr\u00e1sett, og st\u00f8\u00f0ugt fleiri vera funnin, b\u00e6\u00f0i \u00ed teimum heitu londunum og \u00ed okkara Nor\u00f0urlondum. Hildi\u00f0 er, at millum 2-30 milli\u00f3nir av skord\u00fdrum eru ikki blivin skr\u00e1sett enn. Skord\u00fdr ver\u00f0a skift sundur \u00ed 30 h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkar. Klukkurnar eru st\u00f8rsti b\u00f3lkurin. Samb\u00e6rt skord\u00fdraserfr\u00f8\u00f0ingum (entomologum) eru sl\u00f8gini fleiri enn 300.000. Flestu skord\u00fdr hava veingir onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed l\u00edvskringinum. Summi eru t\u00f3 veingjaleys, t.d. frumskord\u00fdrini - dipl\u00farur, fj\u00f8rutr\u00f8ll og silvurfiskur. Loppur eru eisini veingjaleysar. T\u00e6r hava mist veingirnar, sum t\u00e6r eru mentar. Skord\u00fdr eru li\u00f0dj\u00f3r, \u00e1 lat\u00edni Arthropoda. \n\nTa\u00f0 eru n\u00f8kur felags ey\u00f0kenni fyri skord\u00fdr. \n\n Skord\u00fdr hava beinagrind uttan\u00e1. \n Hj\u00e1 vaksnum skord\u00fdrum er kroppurin b\u00fdttur \u00ed tr\u00fdggjar partar: h\u00f8vd, framkroppur og afturkroppur. \n Ta\u00f0 vaksna skord\u00fdri\u00f0 hevur 6 bein.\n\n \nLi\u00f0ad\u00fdr"}
{"id": "8181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigrun%20Gunnarsd%C3%B3ttir", "title": "Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir", "text": "Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir (f\u00f8dd 9. mars 1950 \u00e1 Ei\u00f0i) er f\u00f8royskur listam\u00e1lari. Hon er uppvaksin \u00e1 Ei\u00f0i og er abbad\u00f3ttir ein hin fyrsta f\u00f8royska listam\u00e1laran, Niels Andreas Kruse. \n\nSigrun hevur \u00fatb\u00fagving fr\u00e1 Glyptotekinum \u00ed Keypmannahavn (1971-1973) og fr\u00e1 kongliga danska Kunstakademinum (1973-1980). \nHon hevur veri\u00f0 v\u00ed\u00f0a um vi\u00f0 s\u00ednari list. Umframt \u00ed Nor\u00f0anlondum, so hevur hon s\u00fdnt fram \u00ed m.a. Japan, Kina og USA. Eisini er hon umbo\u00f0a\u00f0 \u00e1 listas\u00f8vnum.\n\nListakvinnan \nMirjam Joensen, listfr\u00f8\u00f0ingur, sigur solei\u00f0is um listakvinnuna: \n\nOg norski listfr\u00f8\u00f0ingurin Eva Furseth, sigur m.a. um Sigrun:\n\nFrams\u00fdningar (\u00farval) \n 2018 - JARFO Art Gallery, Kyoto, Japan, Nordic Waves.\n 2018 - Listasavn F\u00f8roya, F\u00f8royar. Retrospective exhibition, The Greatness In Little Things.\n 2017 - Dronningelund Kunstsenter, Dronningelund, Danmark. Glimt fra F\u00e6r\u00f8erne.\n 2017 - Augustiana Skulptur og kunstcenter, Augustenborg, Danmark. F\u00e6r\u00f8skt for\u00e5r p\u00e5 Augustiana.\n 2016 - Sigrun Art Studio, Ei\u00f0i, F\u00f8royar. Tey byggja land\n 2016 - Galleri Emmaus, Haslev, Danmark. Filled Tubs\n 2016 - Glyvra kirkja, Glyvrar, F\u00f8royar\n 2015 - Sunshine International Museum, Beijing, Kina. Art Cares\n 2015 - TCG Nordica, Kunming, Kina\n 2015 - Galleri Emmaus, Haslev, Danmark\n 2015 - Listasavn F\u00f8roya, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. Spring Exhibition\n 2014 - Sigrun Art Studio, Ei\u00f0i, F\u00f8royar\n 2013 - Nagoya University of Art, Nagoya, Japan. Laterna Magica\n 2013 - CASO Galleri, Osaka, Japan. Laterna Magica\n 2013 - Trondheims Art Association, Trondheim, Noreg. Laterna Magica\n 2013 - Gerdarsafn Art Museum, K\u00f3pavogur, \u00cdsland. Laterna Magica\n 2013 - S\u00f8rv\u00e1gs kirkja, S\u00f8rv\u00e1gur, F\u00f8royar\n 2012 - Vejle Art Museum, Vejle, Danmark. Laterna Magica\n 2012 - Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. Laterna Magica\n 2012 - Galleri Emmaus, Haslev, Danmark\n 2012 - Gallereria Finarte, Nagoya, Japan\n 2011 - Galleri Emmaus, Haslev, Danmark\n 2011 - \u00c6glageret, Holb\u00e6k, Danmark\n 2010 - Sigrun Art Studio, Ei\u00f0i, F\u00f8royar\n 2010 - Glyvra kirkja, Glyvrar, F\u00f8royar\n 2009 - Galler\u00ed Fold, Reykjavik, \u00cdsland\n 2009 - Galleri Emmaus, Haslev, Danmark. The daily Bread\n 2009 - Gallery Spor 1, Kulturremisen, Brande, Danmark. Art Is the Heart I Unclothe and Give to You\n 2009 - Listaframs\u00fdning \u00ed G\u00e1sadalssk\u00fala, G\u00e1sadalur, F\u00f8royar\n 2008 - Leopold Museum Wien, Eysturr\u00edki. Modern Art in the Faroe Islands - Man and Nature\n 2008 - Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. Summer Exhibition\n 2008 - Galleri Emmaus, Haslev, Danmark\n 2008 - Nagoya University of Art, Nagoya, Japan\n 2008 - Autumn Exhibition in Asker, Asker, Noreg\n 2007 - Hafnarborg, Hafnarfj\u00f6r\u00f0ur, \u00cdsland\n 2006 - Hamburg, T\u00fdskland\n 2006 - Trondheims Art Museum, Trondheim, Noreg\n 2006 - The North Atlantic House, Keypmannahavn, Danmark\n 2006 - The City Hall, Keypmannahavn, Danmark\n 2006 - Janus Bygningen, Vestjyllands Artmuseum, Danmark\n 2005 - Den Frie, Keypmannahavn, Danmark\n 2005-1995 - Listasavn F\u00f8roya, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. Spring Exhibition\n 2004 - Mikkelberg, Hattstedt, T\u00fdskland. Atlantic Visions\n 2003 - Den Frie, Keypmannahavn, Danmark\n 2003 - \u00c5lands Art Museum, Mariehamn, \u00c5land\n 2003 - Hafnarborg, Hafnarfj\u00f8r\u00f0ur, \u00cdsland\n 2003 - Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. Summer Exhibition - Faroese Art\n 2002 - The Nordic House, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. Summer Exhibition - Atlantic Visions\n 2002 - The City Hall,Hanstholm, On the Occasion of the Visit of the Royal Family\n 2001 - Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. Summer Exhibition - Faroese Art\n 2001 - Hafnarborg, Hafnarfj\u00f8r\u00f0ur, \u00cdsland\n 2000 - T.A.G. Gallery, American Scandinavian Society, New York, USA\n 2000 - Listasavn F\u00f8roya, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar\n\nHei\u00f0ur \n 2021 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins 2020.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a Sigrunar (\u00e1 enskum)\n List: Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir, stamps.fo\n Sigrun m\u00e1lar vi\u00f0 hjartanum, kvf.fo\n Sigrun Art Studio, whatson.fo (\u00e1 enskum)\n Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir: Det universelle i kunsten, i livet og i hverdagen, pov.international, 21.09.2019  (\u00e1 donskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "8187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Li%C3%B0ad%C3%BDr", "title": "Li\u00f0ad\u00fdr", "text": "Eitt li\u00f0ad\u00fdr ber\u00f0ur millum anna\u00f0 ey\u00f0kenni at ta\u00f0 hevur beinagrind uttan\u00e1 kroppinum, sum \u00ed h\u00f8vu\u00f0sdr\u00e1ttum er \u00far proteininum kitin. Li\u00f0ad\u00fdr hava ikki eina beinagrind innan\u00ed.\n\nLi\u00f0ad\u00fdr"}
{"id": "8188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%BDr", "title": "D\u00fdr", "text": "D\u00fdr ella dj\u00f3r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Animalia ella Metazoa) er ein b\u00f3lkur av fleirkyknu l\u00edvverum, sum kunna r\u00f8ra seg runt. D\u00fdr er eitt av teimun l\u00edvfr\u00f8\u00f0iligu r\u00edkinum. Flestu livandi verur eru d\u00fdr. V\u00edsindaf\u00f3lk halda, at til eru umlei\u00f0 10 mi\u00f3 sl\u00f8g. D\u00fdrini eru ymisk, fr\u00e1 teimum sm\u00e6stu, einf\u00f8ldu verunum, i\u00f0 l\u00edkjast \u00f8rsm\u00e1um sl\u00edmklattum, til t\u00e6r st\u00f8rstu r\u00e1nsd\u00fdr. \u00d8ll d\u00fdr eru skipa\u00f0 \u00ed fleiri b\u00f3lkar. Tindasv\u00edn eru t.d. \u00ed t\u00ed b\u00f3lkinum, i\u00f0 livir av skord\u00fdrum. Men ta\u00f0 er eisini \u00ed einum undirb\u00f3lki av s\u00fagd\u00fdrum innan s\u00fagd\u00fdraflokkin. \u00d8ll sugd\u00fdr eru s\u00ed\u00f0an \u00ed ryggd\u00fdrab\u00f3lkinum. \n\nD\u00fdr er livandi skapningur, sum etur, flytur seg og n\u00f8rist. Ta\u00f0 sansar alt uttan um seg vi\u00f0 tevi, kenslu, sj\u00f3n, hoyrn og smakki. Livumfari\u00f0 hj\u00e1 einum d\u00fdri er, at ta\u00f0 ver\u00f0ur bori\u00f0 \u00ed heim, veksur, ver\u00f0ur kynsb\u00fagvi\u00f0, n\u00f8rist og doyr. Ta\u00f0 etur, so kroppurin mennist og b\u00fanast. F\u00f8\u00f0in gevur d\u00fdrunum orku at flyta seg \u00far sta\u00f0. Bara f\u00e1ir d\u00fdrab\u00f3lkar flyta seg ongant\u00ed\u00f0, til d\u00f8mis standa soppar festir \u00e1 steinum alt l\u00edvi\u00f0. Bara ein l\u00edtil partur av \u00f8llum d\u00fdrasl\u00f8gum, i\u00f0 hava liva\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, er til n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. \u00d3teljandi sl\u00f8g, l\u00edka fr\u00e1 st\u00f3ru e\u00f0lunum til drontarnar, eru \u00fatdey\u00f0. N\u00f3gv d\u00fdr, sum t.d. f\u00edlar og tikarar, eru \u00ed st\u00f3rum vanda at doyggja \u00fat.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "8200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hoyv%C3%ADkar%20kirkja", "title": "Hoyv\u00edkar kirkja", "text": "Hoyv\u00edkar kirkja var\u00f0 v\u00edgd 4. november 2007 \u00e1 25 \u00e1ra degnum fyri fyrsta pr\u00e1t um kirkjubygging \u00ed Hoyv\u00edk. Ta\u00f0 var Hans Jacob Joensen, bispur, i\u00f0 v\u00edgdi kirkjuna.\n\nMargretha drotning leg\u00f0i grundarsteinin hin 20. juni \u00ed 2005. Innskriftin er \u00far 5. M\u00f3s: B\u00fasta\u00f0ur er hin \u00e6vigi Gu\u00f0, og her ni\u00f0ri eru hinir \u00e6vigu armar.\n\nKirkjur\u00fami\u00f0 at innan er kl\u00e6tt vi\u00f0 sp\u00f3nl\u00f8gdum Oregon Pine vi\u00f0i. G\u00f3lvi\u00f0 sj\u00e1lvt er \u00far askavi\u00f0i.\n\nKirkjuklokkan \nKirkjuklokkan er gj\u00f8rd \u00ed T\u00f8nsberg, Vestfold \u00ed Noregi, og hon er gj\u00f8rd \u00far m\u00e1lmi. \u00c1 kirkjuklokkuni stendur eitt \u00f8rindi, sum Gunnar Hoydal hevur yrkt:\n\nUM BYGDAN\nHAGA, V\u00cdK OG DAL\n\u00cd LJ\u00d3SINS VERKI EG\nLJ\u00d3\u00d0A SKAL\n\nUrgan\n\nAltartalvan \nAltartalvuna m\u00e1la\u00f0i Sven Havsteen-Mikkelsen, listm\u00e1lari, sum vaks upp \u00ed hvalast\u00f8\u00f0ini \u00ed Lopra. Eivind Vilhelm, varabiskupur, og onnur t\u00f3ku stig til at f\u00e1a altartalvuna til F\u00f8roya. \u00c6tlanin var at n\u00fdta altartalvuna \u00ed einari n\u00fdbygdari kirkju, og t\u00ed hevur altartalvan hingi\u00f0 til l\u00e1ns \u00ed Meinigheitsh\u00fasinum \u00ed Havn.\n\nAltarvindeygu \nListam\u00e1larin Hansina Iversen gj\u00f8rdi umger\u00f0ina um altari\u00f0 \u00far m\u00e1la\u00f0um og brendum glasi.\n\nDoypifunturin \nDoypifunturin er gj\u00f8rdur \u00far f\u00f8royskum gr\u00f3ti, og gj\u00f8rdur av Gr\u00f3tvirkinum \u00ed Skopun.\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Muhammed", "title": "Muhammed", "text": "Muhammad ibn \u2018Abdull\u0101h (eisini stava\u00f0 Muhammed ella Mohammed) (uml. 570/571 Mekka \u2013 8. juni 632) er tann mest t\u00fd\u00f0andi profeturin \u00ed Islam.\n\nBakgrund \n\u00cd umlei\u00f0 \u00e1r 500 e.Kr. \u00e1r var ta\u00f0 \u00f8giligur \u00f3fri\u00f0ur \u00ed Evropa, f\u00f3lk gj\u00f8rdu innr\u00e1s \u00ed R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0, og ta\u00f0 f\u00f3r so spakuliga \u00ed sundur. Me\u00f0an alt hetta hendi runt \u00ed Evropa, var alt sera fri\u00f0aligt \u00ed Arabianesi, sum er nesi\u00f0, har Saudiarabia, Katar, Sameindu Emirr\u00edkini, Oman og Jemen liggja. Handilsb\u00fdurin Mekka \u00ed Saudiarabia hev\u00f0i st\u00f3ran t\u00fddning fyri f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 Arabianesinum. B\u00fdurin var t\u00f3 ikki so n\u00f3gv at reypa av. Tey r\u00edku \u00fatnytta\u00f0u tey f\u00e1t\u00f8ku, kvinnur og b\u00f8rn v\u00f3ru sera illa vi\u00f0farin, \u00e1tr\u00fana\u00f0urin \u00ed b\u00fdnum hev\u00f0i eiheldur so st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 f\u00f3lki\u00f0, og tey b\u00f3\u00f0u bara til n\u00f3gvar ymiskar gudar. \n\n\u00cd \u00e1r 570 e. Kr. var\u00f0 Muhammed f\u00f8ddur \u00ed Mekka. Longu sum 6 \u00e1ra gamal misti hann b\u00e6\u00f0i foreldrini og m\u00e1tti t\u00ed liva \u00f3gvuliga f\u00e1t\u00e6ksliga \u00ed b\u00fdnum. Muhammed var alt\u00ed\u00f0 eitt sindur \u00f8rkymla\u00f0ur um korini \u00ed b\u00fdnum og helt eisini, at ta\u00f0 var skeivt, at f\u00f3lk b\u00f3\u00f0u til allar hesar sm\u00e1gudarnar. Ein dagin kom eingilin Gabriel fram fyri Muhammed. Muhammed seg\u00f0i f\u00f3lkinum \u00ed Mekka fr\u00e1 hesum, og at tann einasti eini gudurin var Allah, og at ta\u00f0 var hann, tey \u00f8ll skuldu bi\u00f0ja til. Muhammed kom vi\u00f0 \u00e1tr\u00fana\u00f0inum islam.\n\nTekningar \nIslamska tr\u00fagvin forbj\u00f3\u00f0ar myndum av Muhammed, og ta\u00f0 v\u00f3ru 12 keiputekningar av profetinum, sum hin 30. september 2005 v\u00f3ru prenta\u00f0ar \u00ed Jyllands Postinum sum \u00ed 2006 h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r \u00f3gvislig m\u00f3tm\u00e6li m\u00f3ti Danmark, og eitt n\u00fa v\u00f3ru ambassadurnar \u00ed Damaskus og Beirut brendar. \u00cd februar 2006 v\u00f3ru \u00ed minsta lagi 139 f\u00f3lk dey\u00f0 \u00ed m\u00f3tm\u00e6lisgongum \u00ed muslimskum londum. Kurt Westergaard var ein av teimum 12 teknarunum, hann tekna\u00f0i eina mynd av Muhammed sum ein terroristur vi\u00f0 eini bumbu \u00ed turbanini \u00e1 h\u00f8vdinum, eins og Aladdin hev\u00f0i eina appelsin \u00ed turbanini, og ta\u00f0 fekk muslimska heimin upp at koyra. Mor\u00f0roynd var\u00f0 eisini framd \u00edm\u00f3ti teknaranum, sum var\u00f0 noyddur at liva \u00e1 \u00f3kendum b\u00fasta\u00f0i \u00ed fleiri \u00e1r. \n\nF\u00f3lk v\u00f3ru eisini \u00ed \u00f8\u00f0ini um, at ein b\u00f3lkur \u00e1 Facebook m\u00e6lti f\u00f3lki til at tekna profetin Muhammed. Amerikanska flaggi\u00f0 bleiv m.a. brent \u00ed Pakistan, eins og donsk og norsk fl\u00f8gg eisini v\u00f3ru brend.\n\nIslam"}
{"id": "8207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stella%20Argus", "title": "Stella Argus", "text": "Stella Argus var f\u00f8royskt fiskiskip, kolf\u00fdrdur trolari, sum f\u00f3rst vi\u00f0 mann og m\u00fas 27. oktober ella 28. oktober 1957. \n\nHenda t\u00farin, skipi\u00f0 f\u00f3rst, h\u00f8vdu teir veri\u00f0 \u00e1 garnavei\u00f0u eftir sild nor\u00f0anfyri F\u00f8royar. Sunnudag 27. oktober fekk rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 fjarrit fr\u00e1 skiparanum um, at teir v\u00f3ru farnir at sigla inn vi\u00f0 828 tunnum av sild og v\u00e6nta\u00f0u at vera inni m\u00e1nakv\u00f8ld, 28. oktober. T\u00e1 skipi\u00f0 ikki var komi\u00f0 sum v\u00e6nta\u00f0, var fari\u00f0 at leita, og h\u00f3ast n\u00f3gv skip f\u00f3ru at leita, og fl\u00fagvari kom \u00far Danmark 2. november at leita, s\u00e1st ongant\u00ed\u00f0 naka\u00f0 aftur til skipi\u00f0. 3. november var givist vi\u00f0 at leita.  Vi\u00f0 Stella Argus f\u00f3rust 22 menn \u00ed aldrinum 15 til 53 \u00e1r; av teimum v\u00f3ru 8 \u00far Kv\u00edv\u00edk og 5 \u00far Vestmanna og av V\u00e1linum! Eingin veit vi\u00f0 vissu hvat hendi, men mett ver\u00f0ur, at skipi\u00f0 helst er koppa\u00f0 br\u00e1dliga og sokki\u00f0.\n\nMinnisvar\u00f0i \u00ed Kv\u00edv\u00edk  \nMinnisvar\u00f0i er reistur \u00ed Kv\u00edv\u00edk til minnis um teir, i\u00f0 f\u00f3rust \u00ed hesi vanlukku.\n\nTeir, i\u00f0 f\u00f3rust vi\u00f0 Stella Argus, v\u00f3ru:\n\n Sj\u00far\u00f0ur Magnussen, Leynar, 30 \u00e1r.\n Emil Poulsen, Vestmanna, 34 \u00e1r\n Her\u00e1vlur Nielsen, Vestmanna, 17 \u00e1r\n Hilbert Johannesen, Vestmanna, 30 \u00e1r\n D\u00e1njal Haraldsen, Vestmanna, 26 \u00e1r\n Oskar Jacobsen, \u00e1 V\u00e1linum, 47 \u00e1r\n P\u00e1ll Olsen, H\u00f3sv\u00edk, 15 \u00e1r\n Joakim Hansen, H\u00f3sv\u00edk, 36 \u00e1r\n J\u00f3annnes Rasmussen, Mi\u00f0v\u00e1gur, 22 \u00e1\n \u00d3li J\u00f3hannes Johannesen, Dalur, 20 \u00e1r\n Kitti Regin Davidsen, Sandur, 19 \u00e1r\n S\u00e6mund Frits Jensen, Sk\u00e1lav\u00edk, 18 \u00e1r\n S\u00edmun M. Zachariasen, T\u00f3rshavn\n Torleif Jacobsen, N\u00f3lsoy, 20 \u00e1r\n T\u00f3rur Andreasen, Kv\u00edv\u00edk, 15 \u00e1r\n Niels Andreasen, Kv\u00edv\u00edk, 29  \u00e1r\n Andreas Dam Andreasen, Kv\u00edv\u00edk, 32 \u00e1r\n \u00d3lavur Andreasen, Kv\u00edv\u00edk, 21 \u00e1r (Hesir 4, vi\u00f0 efturnavninum Andreasen, T\u00f3rur, Niels, Andreas og \u00d3lavur, v\u00f3ru br\u00f8\u00f0ur)\n J\u00e1kup Pauli J\u00f3annesarson Olsen, Kv\u00edv\u00edk, 20 \u00e1r\n Egil Jacobsen, Kv\u00edv\u00edk, 18 \u00e1r\n J\u00f3gvan Sofus Vang, Kv\u00edv\u00edk, 37 \u00e1r\n Emil Forn\u00e1, Kv\u00edv\u00edk, 53 \u00e1r.\n\nKeldur  \n \u00d3li Jacobsen: \"T\u00e1 Stella Argus f\u00f3r - eitt 50 \u00e1ra minni\" \u00ed Mi\u00f0vikuni \u00ed Sosialinum nr. 206, 24. oktober 2007\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nJoanisnielsen.fo\n\nSkip\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8roysk fiskiskip\nBurturgingin skip og b\u00e1tar"}
{"id": "8209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3nas%20Hallgr%C3%ADmsson", "title": "J\u00f3nas Hallgr\u00edmsson", "text": "J\u00f3nas Hallgr\u00edmsson (16. november 1807 \u00e1 Reyni \u00ed \u00d6xnadal \u2013 26. mai 1845 \u00ed Keypmannahavn) var \u00edslendskt skald og n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur. Hann var ein av stovnarum av t\u00ed\u00f0arritinum Fj\u00f6lnir, og har v\u00f3ru n\u00f3gvar av s\u00f8gum og yrkingum hansara prenta\u00f0ar. Hann doy\u00f0i \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1845 av bl\u00f3\u00f0eitran, sum stava\u00f0i fr\u00e1 f\u00f3tbroti, sum hann fekk av at detta ni\u00f0ur \u00far stiga. \u00cd 1946 v\u00f3ru leivdirnar av likami hansara fluttar av Assistenskirkjugar\u00f0inum \u00ed Keypmannahavn, og jar\u00f0a\u00f0ar aftur \u00e1 tj\u00f3\u00f0arkirkjugar\u00f0inum \u00e1 Tingv\u00f8llum \u00ed \u00cdslandi.\n\n\u00cdslendskir yrkjarar\n\u00cdslendskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1807\nAndl\u00e1t \u00ed 1845\nFr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "8211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Back%20to%20the%20Heavyweight%20Jam", "title": "Back to the Heavyweight Jam", "text": "Back to the Heavyweight Jam er s\u00e6tta fl\u00f8ga hj\u00e1 t\u00fdska techno b\u00f3lkinum Scooter og var\u00f0 givin \u00fat \u00ed 1999. Hon hevur tv\u00e6r stakfl\u00f8gur: \"Faster Harder Scooter\" og eitt remix av \"Fuck the Millennium\".\n\nSp\u00e6lilisti \n Keyser Soze - 1:12\n Watch Out - 4:15\n Faster Harder Scooter - 3:46\n Well Done, Peter - 3:53\n Fuck the Millennium - 4:14\n The Revolution - 4:05\n Psycho - 5:05\n The Learning Process - 4:55\n I'll Put You On The Guest List - 5:11\n Main Floor - 5:35\n Kashmir - 4:44\n No Release - 6:16\n\nNotes \n \"Keyser Soze\" samplar lj\u00f3\u00f0i\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at samskifta vi\u00f0 r\u00famdarverurnar \u00far filminum Close Encounters of the Third Kind fr\u00e1 1977 , og hetta lj\u00f3\u00f0i\u00f0 er eisini kent sum lj\u00f3\u00f0i\u00f0, i\u00f0 letur eina hur\u00f0 upp \u00ed James Bond-filminum Moonraker fr\u00e1 1979 . Ver\u00f0ur lagi\u00f0 sp\u00e6lt aftureftir, hoyrast or\u00f0ini \"Use your dildo\" (N\u00fdt dildoin hj\u00e1 t\u00e6r)\n Heiti\u00f0 \"Fuck the Millennium\" kemur fr\u00e1 einum sangi vi\u00f0 sama navni hj\u00e1 The KLF, givin \u00fat \u00ed 1997 vi\u00f0 dulnevninum 2K. \"Back to the Heavyweight JAMs\" kemur eisini fr\u00e1 verkum hj\u00e1 The KLF.\n \"The Revolution\" samplar \"Who Do I Care\" hj\u00e1 Hermen.\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "8214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eschweiler", "title": "Eschweiler", "text": "Eschweiler er b\u00fdur \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Eschweiler.de - Heimas\u00ed\u00f0a\n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "8215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siumut", "title": "Siumut", "text": "Siumut er gr\u00f8nlenski javna\u00f0arflokkur, stovna\u00f0ur 29. juli 1977.\nStovnarar og oddamenn \u00ed flokkinum v\u00f3ru Jonathan Motzfeldt, (valdur \u00ed Qaqortoq), Lars Emil Johansen (valdur \u00ed Nuuk), og Moses Olsen. Hin 2. juni 2009 gj\u00f8rdist Aleqa Hammond lei\u00f0ari fyri flokkin og gj\u00f8rdist \u00ed apr\u00edl 2013 Gr\u00f8nlands fyrsti kvinnuligi stj\u00f3rnarlei\u00f0ari.\n\nPolitiskir flokkar \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "8216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Qaqortoq", "title": "Qaqortoq", "text": "Qaqortoq er ein b\u00fdur \u00ed su\u00f0ur Gr\u00f8nlandi, i\u00f0 \u00e1 donskum var\u00f0 kalla\u00f0ur Julianeh\u00e5b.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "8218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimshav", "title": "Heimshav", "text": "Eitt heimshav er eitt st\u00f8rri saltvatns\u00f8ki. Meira enn 70 % (umlei\u00f0 360 mill. km\u00b2) av arealinum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini er dekka\u00f0 av samanhangandi mongdum av saltum vatni, sum ver\u00f0ur nevnt heimshavi\u00f0. Mi\u00f0ald\u00fdpdin \u00e1 heimshavinum er 3.800 metrar. Heimshavi\u00f0 kann b\u00fdtast sundur \u00ed 1 til 5 heimsh\u00f8v. Atlantshavi\u00f0, Kyrrahavi\u00f0 og Indiska Havi\u00f0 ver\u00f0a nevnd heimsh\u00f8v. Harumframt ver\u00f0ur \u00cdshavi\u00f0 onkunt\u00ed\u00f0 rokna\u00f0 sum eitt heimshav, og onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a b\u00e6\u00f0i h\u00f8vini, sum eru vi\u00f0 teir b\u00e1\u00f0ir p\u00f3larnar rokna\u00f0i sum heimsh\u00f8v. Havi\u00f0 vi\u00f0 Arktis ver\u00f0ur nevnt Nor\u00f0ur \u00cdshavi\u00f0, me\u00f0an havi\u00f0 vi\u00f0 Antarktis ver\u00f0ur nevnt Su\u00f0ur \u00cdshavi\u00f0.\n\nH\u00f8v"}
{"id": "8219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1lking", "title": "D\u00e1lking", "text": "D\u00e1lking; Tilfar og loftsl\u00f8g, sum eiga ikki at vera har, spilla umhv\u00f8rvi\u00f0 hj\u00e1 plantum og d\u00fdrum, sum liva har. J\u00f8r\u00f0in er serlig, men vi\u00f0kvom. T\u00e1 i\u00f0 vit d\u00e1lka vi\u00f0 evnav\u00f8rum, oy\u00f0a vit l\u00edvsney\u00f0ug vir\u00f0i.\n\nD\u00e1lkan stendst fyrst og fremst av \u00eddna\u00f0inum og \u00e1virkar allan heimin. Evni til landb\u00fana\u00f0in hava eitra\u00f0 moldina og ver\u00f0a ikki \u00farskild \u00ed f\u00f8\u00f0sluli\u00f0unum; \u00eddna\u00f0arburturkast og evnafr\u00f8\u00f0iligt avlop ver\u00f0a tveitt \u00ed havi\u00f0 ella \u00ed \u00e1irnar; eitrandi loftevni \u00far verksmi\u00f0jum og orkuverkum og bilroykur d\u00e1lka loftlagi\u00f0 og eru atvold til s\u00fart regn, sum t\u00fdnir sk\u00f3gir og v\u00f8tn og t\u00e6rir bygningar. Loftd\u00e1lkanin hevur eisini sett hol \u00e1 ozonlagi\u00f0, sum verjir j\u00f8r\u00f0ina fyri fagurbl\u00e1u s\u00f3largeislunum. Hesir geislar kunnu elva til krabbamein hj\u00e1 f\u00f3lki og d\u00fdrum. Vaksandi orkun\u00fdtslan og sk\u00f3gart\u00fdningin \u00f8kja um vakstrarh\u00fas\u00e1rini\u00f0, sum ger, at ta\u00f0 ver\u00f0ur heitari \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Ta\u00f0 kann elva til st\u00f3rar og \u00e1lvarsamar ve\u00f0urlagsbroytingar.\n\nD\u00e1lka\u00f0 luft \nVerksmi\u00f0jur, serliga t\u00e6r, sum n\u00fdta steinrunnin brennievni, goysa vandamiklan royk upp \u00ed luftina, sum ringur fyri lunguni. Hann ger eisini regni\u00f0 s\u00fart.\n\nBrennandi sk\u00f3gir \nS\u00ed\u00f0ani 1945 eru fleiri enn 40 % av tropiska regnsk\u00f3ginum feld til timbur og dyrkilendi. T\u00e1 i\u00f0 sk\u00f3gur hv\u00f8rvur, hv\u00f8rvur heimi\u00f0 hj\u00e1 n\u00f3gvum d\u00fdrum og plantum.\n\nVistfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B0im%C3%B8rk", "title": "Oy\u00f0im\u00f8rk", "text": "Oy\u00f0im\u00f8rk: \u00d3gvuliga turt sta\u00f0, har ta\u00f0 regnar minni enn 25 cm \u00e1rliga. Oy\u00f0imerkur eru turrastu st\u00f8\u00f0 \u00ed heminum. Ofta eru ta\u00f0 st\u00f8\u00f0 sum t.d. \u00ed Afrika. Oy\u00f0imerkurnar vaksa alla t\u00ed\u00f0ina. Eini 20 % av j\u00f8r\u00f0ini eru oy\u00f0im\u00f8rk. \n\nF\u00f3lk, sum b\u00fagva n\u00e6rindis oy\u00f0im\u00f8rk, n\u00fdta gr\u00f3\u00f0urin til f\u00f8\u00f0i ella brenni, so vi\u00f0 og vi\u00f0 ver\u00f0ur oy\u00f0i\u00f0, og torf\u00f8rt er at f\u00e1a naka\u00f0 at vaksa har aftur. Menniskju kl\u00e1ra seg bara \u00ed tveir m\u00e1na\u00f0ar vi\u00f0 ongum mati, men bara nakrar f\u00e1ar dagar vi\u00f0 ongum vatni. Kortini b\u00fagva tr\u00fdhundra\u00f0 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkum . Sum til d\u00f8mis dogonf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Sahara. \n\nT\u00e6r st\u00f8rstu oy\u00f0imerkurnar eru:\n\n Gobioy\u00f0im\u00f8rki \n Kalaharioy\u00f0im\u00f8rkin\n Libyaoy\u00f0im\u00f8rkin\n Oy\u00f0imerkurnar \u00ed Avstralia\n Saharaoy\u00f0im\u00f8rkin\n\nKeldur \n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nOy\u00f0imerkur"}
{"id": "8221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestursahara", "title": "Vestursahara", "text": "Vestursahara er oy\u00f0imarkarland sunnan fyri Marokko \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsafrika. Har b\u00fagva uml. 540 000 f\u00f3lk. St\u00f8rsi b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er El Aai\u00fan. Vestursahara er hersett av Marokko; Vestursahara bleiv \u00ed 1975 hersett av Marokko, eftir at Spania t\u00f3k seg \u00far landinum. Vestursahara er landi\u00f0 har flytif\u00f3lki\u00f0 saharawiar hava b\u00fa\u00f0 s\u00ed\u00f0ani langt \u00e1\u00f0renn nakar f\u00f3r at gera landam\u00f8rk \u00ed Afrika. \u00cd dag b\u00fdr ein st\u00f3rur partur av saharawiunum \u00ed fl\u00f3ttaf\u00f3lkalegum eystanfyri Vestursahara, \u00ed Algeria. Eitt har\u00f0rent marrokanskt st\u00fdri\u00f0 hevur fingi\u00f0 f\u00f3lk at fl\u00fdggja inn \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkinina \u00ed Algeria. Altj\u00f3\u00f0a samfelagi\u00f0 g\u00f3\u00f0tekur ikki at Marokko hevur lagt landi\u00f0 undir seg, og ST-samtyktir v\u00edsa \u00e1 at ta\u00f0 eru saharawiar sum eru r\u00f8ttu eigarar av landinum.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00c1\u00f0ur var ta\u00f0 undir sponskum yvirr\u00e6\u00f0i. S\u00ed\u00f0an 1976 hevur Marokko kr\u00edggjast her fyri at f\u00e1a yvirvaldsr\u00e6tt yvir \u00f8kinum og d\u00fdru steinsl\u00f8gunum \u00ed landinum. Marokko hert\u00f3k Vestursahara \u00ed 1979. \u00cdm\u00f3ti marokkanum er Polisario, geriljaeild av oy\u00f0imarkarf\u00f3lkum, i\u00f0 vilja vinna Vestursahara fult fr\u00e6lsi.\n\nLandal\u00e6ra \n\nAv kendum b\u00fdum kunnu nevnast\n\n El Aai\u00fan / La\u00e2youne (st\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur)\n\n Semara\n\n Bu Craa\n\n Cabo Bojador\n\n Guelta Zemmur\n\n Ad Dakhla\n\n Bir Gand\u00fas\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n Marokko\n\nAfrika"}
{"id": "8222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Korallrivi%C3%B0%20Mikla", "title": "Korallrivi\u00f0 Mikla", "text": "Korallrivi\u00f0 Mikla (enskt: Great Barrier Reef) fram vi\u00f0 landnyr\u00f0ingsstrondini \u00ed Avstralia er 2000 km langt og st\u00f8rsta livandi fyribrigdi \u00ed heiminum. Rivi\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 til av elasm\u00e1um koralld\u00fdrum. Fleiri enn 2000 fiskasl\u00f8g halda til her. \u00d3gvuliga mong fer\u00f0af\u00f3lk koma til Korallrivi\u00f0 Mikla, men n\u00f3gv fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi\u00f0 kann skj\u00f3tt d\u00e1lka og oy\u00f0ileggja rivi\u00f0. Til tess at verja ta\u00f0, er ta\u00f0 komi\u00f0 undir tey \u00f8ki, i\u00f0 ver\u00f0a rokna\u00f0 sum felagsogn hj\u00e1 manna\u00e6ttini.\n\nS\u00ed eisini \n\n Avstralia\n Korallriv\n\nAvstralia\nHeimsarvar\nH\u00f8v\nOyggjar\nQueensland"}
{"id": "8224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egyptaland", "title": "Egyptaland", "text": "Egyptaland (ar\u00e1biskt: Gumh\u016briyyat Mi\u1e63r al-\u02bfArabiyyah) er eitt st\u00f3rt land \u00ed Nor\u00f0urafrika. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 84.5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Keiro. Keiro hevur umlei\u00f0 17,8 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. Flestu f\u00f3lk tala ar\u00e1biskt og eru muslimar.\n\nS\u00f8ga \n\nSagt ver\u00f0ur, at Egyptaland er g\u00e1va fr\u00e1 Nil\u00e1. Og fram vi\u00f0 Nil\u00e1 kom upp ein av fyrstu st\u00f3ra mentanum \u00ed heminum undir st\u00fdri faraoanna fyri meiri enn 5.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. P\u00fdramidurnar v\u00f3r\u00f0u bygdar til gravsta\u00f0ir hj\u00e1 faraonum fyri meiri enn 4.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. T\u00e6r eru eitt av teimum sjey undurverkunum \u00ed heiminum \u00far forn\u00f8ld, og ta\u00f0 einasta, sum er eftir. \n\nT\u00e1 i\u00f0 Aleksandur Mikli doy\u00f0i \u00ed 323 f.Kr., st\u00fdrdi ein herovasti hansara, maked\u00f3narin Ptolemaios, Egyptalandi. \u00cd 305 f.Kr. gj\u00f8rdist hann kongur og flutti landsins h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 til Alexandria vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhav, har b\u00fdurin gj\u00f8rdist mi\u00f0depil fyri handilsskapi og v\u00edsindum. Fr\u00e1 285 f.Kr. st\u00fdrdi hann saman vi\u00f0 syni s\u00ednum, Ptolemaios 2., sum t\u00f3k vi\u00f0 eftir p\u00e1pa s\u00edn \u00ed 282 f.Kr. Me\u00f0an Ptolemaios 2. og Ptolemaios 3. r\u00e1ddu, styrkna\u00f0i landsins handil upp aftur meiri, men eftirmenn teirra v\u00f3ru veikir. Ptolemaiska r\u00edki\u00f0 f\u00f3r til grundar, t\u00e1 i\u00f0 ein sameindur egyptiskur og r\u00f3mverskur herfloti vi\u00f0 Markusi Antoniusi \u00e1 odda m\u00e1tti l\u00fata fyri Oktaviani, eftirmanni C\u00e6sars \u00ed bardaganum vi\u00f0 Actium \u00ed 31 f.Kr..\n\nN\u00fdggjari s\u00f8ga \n\n\u00cd 1970 anda\u00f0ist Nasser forseti, og Anwar Sadat gj\u00f8rdist n\u00fdggjur forseti. Sadat vendi ryggin til fyrrverandi st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 Egyptalandi, sum hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed parti vi\u00f0 Sovjetsamveldinum undir Kalda Kr\u00edgnum, og f\u00f3r \u00ed part vi\u00f0 USA. \u00cd 1973 byrja\u00f0i Egyptaland saman vi\u00f0 S\u00fdria Yom Kippur-str\u00ed\u00f0i\u00f0 fyri at f\u00e1a Sinai h\u00e1lvoynna aftur, sum \u00cdsrael hev\u00f0i tiki\u00f0 6 \u00e1r \u00e1\u00f0renn hetta. Sj\u00e1lvt um Egyptaland tapti kr\u00edggi\u00f0 vann Sadat ein t\u00fddningarmiklan politiskan si\u00f0ur, sum seinni f\u00f8rdi til at Sadat fekk Sinai aftur til Egyptalands aftur\u00edm\u00f3ti at geva \u00cdsrael fri\u00f0.\n\nSadat var \u00e1 einari s\u00f8guligari vitjan \u00ed \u00cdsrael \u00ed 1977, sum f\u00f8rdi til 1979 fri\u00f0ars\u00e1ttm\u00e1lan afturfyri at \u00cdsrael t\u00f3k seg aftur \u00far Sinai. Ta\u00f0 sum Sadat gj\u00f8rdi f\u00f8rdi til st\u00f3ra m\u00f3tst\u00f8\u00f0u \u00ed arabiska heiminum, og f\u00f8rdi til at Egyptaland var koyrt \u00far Arabisku Liguni, t\u00f3 v\u00f3ru ta\u00f0 teir flestu egyptarar i\u00f0 stu\u00f0la\u00f0u Sadat. H\u00f3ast ta\u00f0, so hendi ta\u00f0, at Sadat var\u00f0 myrdur av einum v\u00ed\u00f0gongdum islamisti. Hosni Mubarak kom til valdi\u00f0, eftir mor\u00f0i\u00f0 av Sadat.\n\n2011-13 Kollveltingin \n\n25. januar 2011 byrja\u00f0u v\u00ed\u00f0fevnandi m\u00f3tm\u00e6li m\u00f3ti stj\u00f3rnini hj\u00e1 Mubarak. Hin 11. februar 2011 leg\u00f0i Mubarak fr\u00e1 s\u00e6r og fl\u00fdddi \u00far Kairo. Hartr\u00f3pandi h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald f\u00f3r fram \u00e1  Tahrir Torginum, t\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0indini fr\u00e6ttist. Egyptiski herurin t\u00f3k s\u00ed\u00f0an valdi\u00f0 fyri at stj\u00f3rna landinum. Mohamed Hussein Tantawi, forma\u00f0ur fyri H\u00e6gsta herna\u00f0arr\u00e1\u00f0num, gj\u00f8rdist de facto fyribils tj\u00f3\u00f0arlei\u00f0ari. Hin 13. februar 2011, upploysti herurin stj\u00f3rnina og setti grundl\u00f3gina \u00far gildi.\n\nEin egyptisk f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a um grundl\u00f3gina var\u00f0 hildin hin 19. mars 2011. 28. november 2011 var stj\u00f3rnarval hildi\u00f0 \u00ed Egyptalandi fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an fyrrverandi st\u00fdri\u00f0 sat vi\u00f0 valdi\u00f0. Vallut\u00f8kan var h\u00f8g, og ta\u00f0 v\u00f3ru ikki st\u00f3rvegis av fr\u00e1bo\u00f0anum um st\u00f8rri \u00f3reglusemi ella harskap. Mohamed Morsi var\u00f0 valdur til forseta hin 24. juni 2012. Hin 2. august 2012 kunngj\u00f8rdi fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin, Hisham Qandil hansara kabinett vi\u00f0 35 limum, harav 28 v\u00f3ru n\u00fdvaldir, har\u00edmillum v\u00f3ru f\u00fdra fr\u00e1 Muslimska Br\u00f8\u00f0raskapinum.\n\n3. juli 2013 var\u00f0 eitt herna\u00f0arkvett framt \u00ed Egyptalandi, har herurin t\u00f3k valdi\u00f0 og koyrdi f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligt valda Mursi forseta fr\u00e1 og samstundis var \u00f8ll stj\u00f3rnin koyrd fr\u00e1.\n\nPolitikkur \n\n\u00c1 einum stuttum fundi 24. februar 2014 var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at stj\u00f3rnin \u00ed Egyptalandi leggur fr\u00e1 s\u00e6r. Og so er greitt hj\u00e1 herovastanum, Abdel Fattah al-Sisi, at bj\u00f3\u00f0a seg fram sum forsetavalevni. Ta\u00f0 var Hazem el-Beblawi, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, sum bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 t\u00ed\u00f0indunum um, at stj\u00f3rnin leggur fr\u00e1 s\u00e6r. Net\u00e1v\u00edsin, Al Ahram, skrivar, at avger\u00f0in var\u00f0 tikin \u00e1 einum 15 minuttir longum fundi. Herovastin \u00ed Egyptalandi, Abdel Fattah al-Sisi, sum flestu halda ver\u00f0ur n\u00e6sti forseti landsins, var innanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini .\n\nL\u00f3gloysi \n\nAnsar Beit al-Maqdis h\u00f3ttir vi\u00f0 herna\u00f0arligum ats\u00f3knum, um \u00fatlendsk fer\u00f0af\u00f3lk ikki fara \u00far Egyptalandi \u00ed seinasta lagi h\u00f3sdagin 20. februar 2014. Stj\u00f3rnin \u00ed Egyptalandi tekur h\u00f3ttanirnar \u00ed st\u00f3rum \u00e1lvara. Hazem Beblawi, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, vi\u00f0gongur, at Al-Qaeda-\u00e1virka\u00f0u islamistarnir eru vor\u00f0nir ein st\u00f3r h\u00f3ttan \u00ed 2014 - serliga \u00e1 Sinaih\u00e1lvoynni. S\u00ed\u00f0an fyrrverandi forsetin, Hosni Mubarak, noyddist fr\u00e1 valdinum \u00ed 2011, hevur l\u00f3gloysi ey\u00f0kent st\u00f8\u00f0una \u00e1 Sinaih\u00e1lvoynni. Islamistiski Ansar Beit al-Maqdis hevur m.a. tiki\u00f0 \u00e1byrgdini av eini bussats\u00f3kn, sum \u00ed februar 2014 kosta\u00f0u trimum koreanskum fer\u00f0af\u00f3lkum og bussf\u00f8raranum l\u00edvi\u00f0 . St\u00f8\u00f0an hj\u00e1 teimum kristnu \u00ed Egyptalandi versnar eisini; n\u00f3gvar s\u00f8gur eru um muslimar, sum leypa \u00e1 kristin \u00ed Egyptalandi. Framum a\u00f0rar b\u00f3lkar \u00ed Egyptalandi, hava teir kristnu koptarnir fingi\u00f0 skyldina fyri, at Mohamed Mursi fall sum forseti \u00ed Egyptalandi \u00ed 2013 . Ta\u00f0 stendur \u00ed eini fr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 Amnesty International, sum var\u00f0 almannakunngj\u00f8rd \u00ed 2014 . Fr\u00e1grei\u00f0ingin grei\u00f0ir fr\u00e1 sekteriskum \u00e1lopum og v\u00edsir, hvussu trygdarli\u00f0 hava lati\u00f0 vera vi\u00f0 at for\u00f0a \u00e1lop \u00e1 kristnar kirkjur, sk\u00falar og t\u00e6nastubygningar. \u00cd henni stendur, at meira enn 200 ognir hj\u00e1 kristnum v\u00f3ru \u00e1lopnar, og 43 kirkjur eru illa farnar s\u00ed\u00f0an juli 2013, t\u00e1 i\u00f0 Morsi var\u00f0 koyrdur fr\u00e1. \n\nEitt d\u00f8mi er Kasr El Dobara, i\u00f0 er st\u00f8rsta evangeliska kirkja \u00ed Egyptalandi og liggur \u00ed Keiro. Sum granni hj\u00e1 amerikonsku sendistovuni, f\u00e1a tey av og \u00e1 t\u00e1ragass tveitt inn til s\u00edn, sum partur av dagligu bard\u00f8gunum millum islamisk m\u00f3tm\u00e6lisf\u00f3lk og l\u00f8gregluna. 38 kirkjur eru brendar \u00ed grund og 23 lutv\u00edst oy\u00f0ilagdar. N\u00f3gv heim, sk\u00falar og handlar hj\u00e1 teimum kristnu eru eisini oy\u00f0il\u00f8gd. Sostatt eru fleiri enn 60 kirkjur \u00e1lopnar av v\u00edttgangandi islamistum. Men har\u00f0skapurin er v\u00ed\u00f0ka\u00f0ur til eisini at fevna um kristnar sk\u00falar, handlar og b\u00fasta\u00f0ir hj\u00e1 teimum kristnu . Amnesty International heldur, at um vilji var til sta\u00f0ar, kundi herlei\u00f0slan haft ste\u00f0ga \u00e1lopunum og har\u00f0skapinum m\u00f3ti teimum kristnu. Muslimska Br\u00f8\u00f0ralagi\u00f0 \u00ed Egyptalandi hevur lopi\u00f0 \u00e1 kristnan sk\u00fala og kleystur \u00ed Egyptalandi \u00ed 2013; \u00ed hv\u00f8rgum f\u00f8rinum verjur l\u00f8gregla ella trygdarli\u00f0 tey kristnu. Leygarn\u00e1ttina 17. august 2013 v\u00f3r\u00f0u St. Markus og El Tawfik sk\u00falarnir \u00ed Minya \u00e1lopnir av militantum, sum illgruni er um eru partur av Muslimska Br\u00f8\u00f0ralagnum. Tey lupu \u00e1 vaktirnar og sl\u00f3u og bundu teir. Ein l\u00e6rari \u00e1 St. Markus sk\u00falanum sigur, at teir t\u00f3ku alt \u00far sk\u00falanum og oy\u00f0il\u00f8gdu s\u00ed\u00f0an bygningin. \n\nTali\u00f0 av kristnum er minka\u00f0 n\u00f3gv; fr\u00e1 at hava veri\u00f0 13 milli\u00f3nir kristin \u00ed 2000, ver\u00f0ur \u00ed 2014 mett, at 4 milli\u00f3nir ella f\u00e6rri kristin eru eftir . Koptisk kristin \u00ed t\u00fasundatali fl\u00fdggja \u00far Egyptalandi til USA og onnur st\u00f8\u00f0, heldur enn at m\u00f8ta mismuni \u00ed s\u00ednum heimlandi. Elligamla kristna samfelagi\u00f0 \u00ed Egyptalandi, koptar, er st\u00f8rsti minnilutin \u00ed Egyptalandi. Tey eru \u00fatvi\u00f0 10 prosent av samla\u00f0a f\u00f3lkatalinum \u00e1 umlei\u00f0 85 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar. Men s\u00ed\u00f0an einar\u00e6\u00f0isharrin Hosni Mubarak var\u00f0 rikin \u00far landinum \u00ed 2011-2014 hava st\u00f8\u00f0ugur samanbrestir veri\u00f0 millum kristin og muslimar \u00ed landinum. Stj\u00f3rnin hevur eisini avmarka\u00f0 \u00fatbrei\u00f0sluna av kristni tr\u00fagv. Bara forsetin hevur r\u00e6tt til at geva byggiloyvi til kirkjur \u00ed Egyptalandi. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 \u00ed sessinum hevur Morsi bara loyvt at byggja eina kirkju .\n\nHamas \n\nAlt virksemi\u00f0 hj\u00e1 Hamas er banna\u00f0 \u00ed Egyptalandi; ein egyptiskur r\u00e6ttur hevur 4. mars 2014 banna\u00f0 \u00f8llum virksemi hj\u00e1 Hamas \u00ed Egyptalandi . Avger\u00f0in skal byggja \u00e1 royndina at f\u00e1a fri\u00f0 \u00ed lag \u00ed Egyptalandi, og at f\u00e1a Hamas burtur \u00far Gazageiranum . Hamas er sprotti\u00f0 \u00far Muslimska Br\u00f8\u00f0ralagnum, sum egyptiska stj\u00f3rnin sk\u00fdrir ein yvirgangsfelagsskap. Myndugleikarnir \u00ed Egyptalandi s\u00edggja Hamas sum ein st\u00f3ran vanda fyri trygdina \u00ed landinum, og stj\u00f3rnin \u00e1k\u00e6rir Hamas fyri at stu\u00f0la Al-Qaeda-\u00e1virka\u00f0um yvirgangsb\u00f3lkum \u00e1 Sinai-h\u00e1lvoynni. Myndugleikarnir hava longu syrgt fyri at stongja skrivstovuna hj\u00e1 Hamas \u00ed Kairo . Hamas ford\u00f8mir avger\u00f0ina og sigur hana fara at ganga \u00fat str\u00ed\u00f0i\u00f0 fyri einum palestinskum st\u00e1ti .\n\nFyrisitingarligar eindir \n\nEgyptaland er b\u00fdtt sundur \u00ed 27 landslutir (governorates \u00e1 enskum). Landslutirnir eru b\u00fdtt sundur \u00ed eindir (regi\u00f3nir), sum hava b\u00fdir og bygdir. Hv\u00f8r landslutur hevur ein h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0, sum onkunt\u00ed\u00f0 eitur ta\u00f0 sama sum landsluturin.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nUm 99 % av f\u00f3lkinum \u00ed Egyptalandi b\u00fdr \u00ed Nildali og \u00e1 Niloyrunum. \u00c1in er l\u00edv\u00e6\u00f0rin \u00ed landinum og veitir landb\u00fana\u00f0inum, \u00eddna\u00f0inum og b\u00fast\u00f8\u00f0unum vatn. T\u00e1 i\u00f0 Aswanbyrgingin var\u00f0 bygd um Nil\u00e1, var\u00f0 ovurst\u00f3rt lendi sett undir vatn. Enn er ta\u00f0 st\u00f8rsta byrgda vatn \u00ed heiminum og ver\u00f0ur kalla\u00f0 Nasservatn eftir forsetanum t\u00e1, Gamal Abdel Nasser. Flestu f\u00f3lk tala ar\u00e1biskt og eru muslimar. Egyptisk mannf\u00f3lk ganga ofta \u00ed t\u00edl\u00edkum bummullartunikum ella jelabas. Plaggi\u00f0 er l\u00e6tt og svalligt. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 71 \u00e1r. 28,6 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r. \n\nEin st\u00f3rur partur av \u00edb\u00fagvunum \u00ed Egyptalandi eru sunnimuslimar. Umlei\u00f0 10 prosent av teimum 80 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvunum eru kristin. Koptiski kristind\u00f3murin hoyrir til tey allar fyrstu kristnu tr\u00fagvandi, og teirra kirkja var\u00f0 sett \u00e1 stovn samsvarandi Markus evangelisti \u00ed Egyptalandi umlei\u00f0 \u00e1r 42 e.Kr. Koptiska kirkjan, sum n\u00fa er meira enn 1900 \u00e1ra gomul, hoyrir til orientalsku ortodoksu kirkjurnar, og koptiska h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 \u00ed Alexandria hevur veri\u00f0 har s\u00ed\u00f0an kirkjum\u00f8ti\u00f0 \u00ed Kalkedon \u00ed 451. Kirkjulei\u00f0arin ver\u00f0ur r\u00f3ptur \"P\u00e1vin av Alexandira og Patriarkur av Heilaga st\u00f3linum hj\u00e1 St. Markus\".\n\nB\u00faskapur \n\nGrundarlagi\u00f0 undir b\u00faskapinum er landb\u00fana\u00f0ur, olja, fer\u00f0avinna, innt\u00f8kurnar fr\u00e1 skipum (i\u00f0 sigla \u00edgj\u00f8gnum Suezveitina) og peningur fr\u00e1 egyptum, sum arbei\u00f0a uttanlands. \n\n\u00cd Egyptalandi eru mong fornminni. Hv\u00f8rt \u00e1r koma fleiri mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk til Egyptalands at s\u00edggja \u00e1 p\u00fdramidurnar og onnur fornminni, ella at sigla \u00e1 Nil\u00e1. \n\nMangir egyptiskir b\u00f8ndur, felahin, dyrka j\u00f8r\u00f0ina, so sum si\u00f0ur hevur veri\u00f0 leingi; teir dyrka bummull, hveiti, r\u00eds, sukur, frukt ella gr\u00f8nmeti. Egyptaland er ta\u00f0 land \u00ed heiminum, sum dyrkar mest av dadlum. Ein onnur t\u00fddningarmikil gr\u00f8\u00f0i er berseem, eitt sm\u00e6ruslag, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til d\u00fdraf\u00f3\u00f0ur. Egyptar dyrka eisini n\u00f3gva bummull. Mong f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00ed kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0inum, tey spinna, veva og lita bumullarkl\u00e6\u00f0i.\n\nLandal\u00e6ra \n\nMeginpartur av landinum er turr sandoy\u00f0im\u00f8rk, og bara fram vi\u00f0 \u00e1nni er fruktag\u00f3\u00f0ur geiri. Har \u00e1in rennur \u00ed havi\u00f0, eru st\u00f3rar fruktag\u00f3\u00f0ar oyrar. N\u00e6stan alt f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed Nildali og \u00e1 Nil\u00e1aroyrunum.\n\nHandil\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n\nKeldur \n\nAfrika\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "8226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nil%C3%A1", "title": "Nil\u00e1", "text": "Nil\u00e1 er longsta \u00e1 \u00ed heiminum og rennur \u00far Viktoriuvatni \u00ed Kenja og nor\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum Sahara og \u00fat \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhav. Hon rennur \u00edgj\u00f8gnum Etiopia, Sudan og Egyptaland. \u00dar \u00e1nni f\u00e6st drekkivatn, vatn \u00e1 akurlendi\u00f0 og fiskur. Nil\u00e1 hevur veri\u00f0 og er ein \u00f3gvuliga t\u00fddningarmikil flutningslei\u00f0 \u00ed Egyptalandi og Sudan. Harumframt ger vatni\u00f0 \u00ed Nil\u00e1, at ta\u00f0 ber til at velta j\u00f8r\u00f0ina \u00ed t\u00ed turra oy\u00f0imarkarve\u00f0urlagnum. \u00c1in er eisini v\u00e6l umt\u00f3kt \u00edmillum fer\u00f0af\u00f3lk. Tey sigla ni\u00f0an eftir \u00e1nni \u00ed fer\u00f0amannaskipum ella seglb\u00e1tum, nevndir felucca, at s\u00edggja mongu fornminnini \u00ed Egyptaland. Ein tann longsta og st\u00f8rsta \u00e1in \u00ed ver\u00f0ini er Nil\u00e1in. Nor\u00f0asti (ni\u00f0asti) partur av Nil\u00e1nni rennur gj\u00f8gnum oy\u00f0imarkar\u00f8ki, sum er millum tey fj\u00f8lbygdastu \u00ed heiminum. Har reka tey \u00f3gvuliga n\u00e6rt\u00f8knan landb\u00fana\u00f0. Ta\u00f0 ber til, t\u00ed at Nil\u00e1in hevur vi\u00f0 s\u00e6r f\u00f8\u00f0slur\u00edka m\u00f3ru \u00far fj\u00f8llunum \u00ed Uganda og Etiopia, og hendan m\u00f3ran hevur sum fr\u00e1 er li\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rt lendi\u00f0 \u00ed Egyptalandi v\u00e6l egna\u00f0 til akrar og veltur. Men s\u00ed\u00f0an Assuanbyrgingin var\u00f0 bygd, f\u00f8rir Nil\u00e1in ikki longur l\u00edka n\u00f3gva m\u00f3ru vi\u00f0 s\u00e6r. N\u00fa ta\u00f0a tey \u00ed sta\u00f0in akrar og veltur vi\u00f0 handilst\u00f8\u00f0um. Um 99 % av f\u00f3lkinum \u00ed Egyptalandi b\u00fdr \u00ed Nildali og \u00e1 Niloyrunum. \u00c1in er l\u00edv\u00e6\u00f0rin \u00ed landinum og veitir landb\u00fana\u00f0inum, \u00eddna\u00f0inum og b\u00fast\u00f8\u00f0unum vatn. T\u00e1 i\u00f0 Aswanbyrgingin var\u00f0 bygd um Nil\u00e1, var\u00f0 ovurst\u00f3rt lendi sett undir vatn. Enn er ta\u00f0 st\u00f8rsta byrgda vatn \u00ed heiminum og ver\u00f0ur kalla\u00f0 Nassarvatn eftir forsetanum t\u00e1, Gamal Abdel Nasser.\n\nKelda \n\n\u00c1ir\nAfrika\nEgyptaland\nSudan"}
{"id": "8227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keiro", "title": "Keiro", "text": "Keiro er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Egyptalands. \u00cd Keiro og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 17,8 mi\u00f3. f\u00f3lk. B\u00fdurin er st\u00f8rstur \u00ed Afrika og ein av teimum b\u00fdum sum veksur skj\u00f3tast. \u00cdb\u00fa\u00f0arney\u00f0in er ovurst\u00f3r, og mong av teimum, sum flyta til b\u00fdin, mega b\u00fagva \u00ed skitnum, ovbygdum f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingnum. Mong b\u00fagva \u00edmillum lei\u00f0ini \u00ed B\u00fdi Teirra Dey\u00f0u, sum er ovurst\u00f3rur lei\u00f0isgar\u00f0ur \u00ed \u00fatry\u00f0juni \u00ed b\u00fdnum. F\u00f3lk hava eisini b\u00fasett seg \u00e1 tekjunum \u00e1 mongu h\u00e1h\u00fasunum \u00ed Keiro.\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n Egyptaland\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nMi\u00f0eystur\nEgyptaland"}
{"id": "8228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apartheid", "title": "Apartheid", "text": "Apartheid; Rasuskilna\u00f0arpolitikkur. Politisk skipan, sum \u00e1\u00f0ur var \u00ed Su\u00f0urafrika. B\u00fdtti f\u00f3lk sundur eftir h\u00fa\u00f0arliti.\n\nS\u00ed eisini \n\n Su\u00f0urafrika\n\nAfrika\nS\u00f8ga"}
{"id": "8229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borgarakr%C3%ADggj", "title": "Borgarakr\u00edggj", "text": "Borgarakr\u00edggj (eisini nevnt: innanlandsstr\u00ed\u00f0); v\u00e1pna\u00f0ur bardagi \u00edmillum b\u00f3lkar, sum str\u00ed\u00f0ast um vald \u00ed sama landi.\n\nS\u00ed eisini\n Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0\n\nBardagar\nBorgarakr\u00edggj"}
{"id": "8230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasuskilna%C3%B0ur", "title": "Rasuskilna\u00f0ur", "text": "Rasuskilna\u00f0ur eisini nevnt Rasisma er tann \u00e1sko\u00f0an, at eins egna f\u00f3lkaslag er n\u00f3gv betri og m\u00e6tari enn onnur f\u00f3lkasl\u00f8g, og at ta\u00f0 r\u00e6ttv\u00edsger\u00f0, at onnur f\u00f3lkasl\u00f8g ikki ver\u00f0a vi\u00f0farin eins. N\u00fat\u00ed\u00f0ar n\u00fdtsla av or\u00f0inum rasisma ella rasuskilna\u00f0ur ver\u00f0ur ofta br\u00fakt \u00ed t\u00fddninginum \"rasudiskriminati\u00f3n\", tvs. t\u00e1 f\u00f3lk ver\u00f0a vi\u00f0farin annarlei\u00f0is orsaka\u00f0 av tj\u00f3\u00f0skapi, h\u00fa\u00f0arliti, tr\u00fagv ella \u00f8\u00f0rum l\u00edknandi vi\u00f0urskiftum. Or\u00f0ini rasisma og rasuskilna\u00f0ur ver\u00f0a ofta kn\u00fdtt at \u00f3l\u00f3gligum gerningum, sum kunnu ska\u00f0a onnur, ta\u00f0 kann t.d. vera ekstremisma, hatur, xenofobi, separatisma, h\u00f3pdr\u00e1p (orsaka\u00f0 av etniskum uppruna), terrorisma osfr. \u00cd 19. \u00f8ld var vanliga fatanin millum v\u00edsindaf\u00f3lk, at manna\u00e6ttin var b\u00fdtt sundur \u00ed ymiskar rasur (f\u00f3lkasl\u00f8g), og at summar rasur v\u00f3ru h\u00e6gri mentar enn a\u00f0rar, og at ta\u00f0 r\u00e6ttv\u00edsgj\u00f8rdi, at munur var gj\u00f8rdur millum hesi ymisku f\u00f3lkasl\u00f8gini. N\u00f8kur d\u00f8mi um rasismu og rasuskilna\u00f0 er apartheit \u00ed Su\u00f0urafrika, tr\u00e6lahandil, t\u00e1 f\u00f3lk \u00far Afrika v\u00f3ru tikin og f\u00f8rd til Amerika har tey v\u00f3ru seld sum tr\u00e6lir til hv\u00edt f\u00f3lk, serliga til plantasjueigarar. Eitt anna\u00f0 d\u00f8mi er nazisman og antisemitisman \u00ed T\u00fdsklandi, sum bleiv br\u00fakt til at r\u00e6ttv\u00edsgera, at j\u00f8dar, samkynd, f\u00f3lk vi\u00f0 breki og onnur f\u00f3lk sum onkursvegna v\u00f3ru \u00f8\u00f0rv\u00edsi, v\u00f3ru tikin og send \u00ed t\u00fdningarlegur at arbei\u00f0a hart ella fyri at ver\u00f0a dripin. \nFleiri lond hava n\u00fa l\u00f3gir sum skulu for\u00f0a fyri, at f\u00f3lk kunnu bl\u00edva vi\u00f0farin \u00f8\u00f0rv\u00edsi ella verri enn onnur orsaka\u00f0 av tr\u00fagv, h\u00fa\u00f0arliti, etniskum vi\u00f0urskiftum, seksuellari orientering osfr. Ta\u00f0 m\u00f3tsatta av rasismu er antirasisma. ST hevur s\u00ed\u00f0an 1948 arbeitt vi\u00f0 at minka um rasismu og at gera ta\u00f0 \u00f3l\u00f3gligt at vi\u00f0fara f\u00f3lk \u00f8\u00f0rv\u00edsi orsaka\u00f0 av tj\u00f3\u00f0skapi, h\u00fa\u00f0arliti, tr\u00fagv, seksuellari orientering ella \u00f8\u00f0rum l\u00edknandi vi\u00f0urskiftum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nRasuskilna\u00f0ur"}
{"id": "8231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADnamerika", "title": "Lat\u00ednamerika", "text": "Tey lond \u00ed Amerika, har almenna m\u00e1li\u00f0 er spanskt ella portugisiskt. Portugal fekk Brasil, og t\u00ed er m\u00e1li\u00f0 har portugisiskt. Spania fekk hini, og har er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 spanskt. B\u00e6\u00f0i m\u00e1lini eru \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 lat\u00edni, ha\u00f0an navni\u00f0 Lat\u00ednamerika. \n\nVanliga n\u00fdtt sum felagsnevni \u00e1 Meksiko, Mi\u00f0amerika og Su\u00f0uramerika.\n\nAmerika\nHeimspartar"}
{"id": "8232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/NATO", "title": "NATO", "text": "NATO er stytting fyri North Atlantic Treaty Organization (\u00e1 f\u00f8royskum Nor\u00f0uratlantiska S\u00e1ttm\u00e1lafelagsskapurin) og er nor\u00f0uratlantisk verjusamgonga \u00edmillum USA og flestu lond \u00ed Vesturevropa. NATO virkar solei\u00f0is, at eitt \u00e1lop \u00e1 eitt NATO-limaland, er ta\u00f0 sama sum eitt \u00e1lop \u00e1 \u00f8ll NATO-limalond. Sum er hevur Danmark allan myndugleika vi\u00f0v\u00edkjandi trygdarm\u00e1lum og verjum\u00e1lum \u00e1 f\u00f8royskum \u00f8ki. Danmark er limur \u00ed NATO og limaskapur Danmarkar fevnir um F\u00f8royar. F\u00f8royar eru t\u00ed fevndar av verjutrygdini \u00ed NATO-s\u00e1ttm\u00e1lanum. Ta\u00f0 er Danmark, i\u00f0 formliga var\u00f0ar av hesum F\u00f8royum vi\u00f0v\u00edkjandi. \u00cd veruleikanum ver\u00f0a ta\u00f0 kortini tey sterkaru NATO-londini, i\u00f0 koma til hj\u00e1lpar, skuldi t\u00f8rvur gj\u00f8rst \u00e1 t\u00ed . NATO hevur h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu s\u00edna \u00ed Br\u00fassel \u00ed Belgia.  NATO-R\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed Br\u00fassel er h\u00e6gsta r\u00e1\u00f0 \u00ed NATO. \u00cd r\u00e1\u00f0num eru r\u00e1\u00f0harrar \u00far \u00f8llum limalondunum. \n\nFelagsskapurin f\u00f3r til verka \u00ed 1949, og \u00ed 2014 eru 28 limalond . Ta\u00f0 n\u00fdggjasta her er, at NATO-a\u00f0alskrivarin Anders Fogh Rasmussen bj\u00f3\u00f0a\u00f0i apr\u00edl 2009 tvey londum limaskap \u00ed NATO. Tey eru Kroatia og Albania. L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Maked\u00f3nia, Georgia, Ukreina, Montenegro, Bosnia og Hersegovina og Serbia hava s\u00f8kt um limaskap \u00ed NATO. Onnur hava ynskt t\u00e6tt samstarv vi\u00f0 NATO, h\u00f3ast ikki, \u00ed fyrstu syftu, veruligan limaskap. B\u00e6\u00f0i at fyrireika s\u00f8kjaralond til NATO-limaskap og til tess at fremja betri samstarv vi\u00f0 ikki-s\u00f8kjaralond, var\u00f0 Felagsskapurin fyri Fri\u00f0i, Partnership for Peace (PfP), stovna\u00f0ur sum eitt tiltak undir NATO-skipanini. \n\nUndir Kalda kr\u00edgnum var hugsa\u00f0 um herna\u00f0arligu kappingina millum NATO og Warshawasamgonguna, og vandanum fyri beinlei\u00f0is kr\u00edggi partanna millum.\n\nLimalond \n Belgia (1949)\n Danmark (1949)\n Frakland (1949)\n Italia (1949)\n \u00cdsland (1949)\n Kanada (1949)\n Luksemborg (1949)\n Ni\u00f0urlond (1949)\n Noreg (1949)\n Portugal (1949)\n St\u00f3ra Bretland (1949)\n USA (1949)\n Grikkaland (1952)\n Turkaland (1952)\n T\u00fdskland (1955)\n Spania (1982)\n Kekkia (1999)\n P\u00f3lland (1999)\n Ungarn (1999)\n Bulgaria (2004)\n Estland (2004)\n Lettland (2004)\n Litava (2004)\n Rumenia (2004)\n Slovakia (2004)\n Slovenia (2004)\n Albania (2009)\n Kroatia (2009)\n Montenegro (2017)\n L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Nor\u00f0urmaked\u00f3nia (2020)\n\nF\u00f8royar \u00ed NATO-samstarvi \n\n\u00cd samband vi\u00f0 at NATO var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed apr\u00edl 1949, helt f\u00f8royski landstingsma\u00f0urin, sambandsma\u00f0urin Poul Niclasen, at m\u00e1li\u00f0 eisini \u00e1tti at veri\u00f0 lagt fyri l\u00f8gtingi\u00f0. Men fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, Hans Hedtoft, helt ikki, at hetta var ney\u00f0ugt. \u00cd juli 1951 l\u00fdsti landsst\u00fdri\u00f0 \u00ed Dagbla\u00f0num, at Torshavns Marinedistrikt (seinni F\u00e6r\u00f8ernes Kommando) bleiv sett \u00e1 stovn. L\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i \u00e1\u00f0ur gj\u00f8rt greitt, at F\u00f8royar skuldu standa uttanfyri \u00f3semjur landanna millum. Hetta bar t\u00ed vi\u00f0 s\u00e6r, at tingi\u00f0 var \u00edm\u00f3ti, at F\u00f8royar skuldi limast inn \u00ed NATO. Danir gj\u00f8rdu kortini av, at f\u00f8royingar skuldu fylgja vi\u00f0. \u00cd 1949 f\u00f3r Danmark upp \u00ed herna\u00f0arsamgonguna NATO. Fyrst 3. desember 1952 blivu F\u00f8royar vi\u00f0 kunnger\u00f0 \u00ed Dimmal\u00e6tting fr\u00e1 r\u00edkisumbo\u00f0num lima\u00f0ar inn \u00ed NATO. \n\n\u00cd 1958 gav landsst\u00fdri\u00f0 NATO loyvi at byggja \u00e1 Sornfelli, afturfyri at NATO rinda\u00f0i kostna\u00f0in av oyggjarvegnum. Sama \u00e1r v\u00f3ru eisini samr\u00e1\u00f0ingar um at byggja Loran C st\u00f8\u00f0ina \u00e1 Ei\u00f0i. Av skj\u00f8lum, sum danskir myndugleikar hava sent L\u00f8gmansskrivstovuni, framgongur, at Landsst\u00fdri\u00f0 \u00ed desembur 1959 g\u00f3\u00f0kendi, at virksemi\u00f0 \u00e1 Loran C-st\u00f8\u00f0ini \u00e1 Ei\u00f0i kundi byrja 15. desembur 1959. Samb\u00e6rt somu skj\u00f8lum v\u00f3ru menn fr\u00e1 U.S. Airforce i F\u00f8royum fyri at kanna m\u00f8guleikarnar fyri, at amerikonsk kommunikati\u00f3nsst\u00f8\u00f0 kundi ver\u00f0a bygd \u00ed F\u00f8royum . M\u00e1li\u00f0 var\u00f0 lagt fyri Peter Mohr Dam, sum t\u00e1 var l\u00f8gma\u00f0ur. Dam vildi ikki hava, at hetta m\u00e1l, um at byggja eina n\u00fdggja, amerikanska, kommunikati\u00f3nsst\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum afturat, kom alment fram. Heldur ikki vildi Dam, me\u00f0an m\u00e1li\u00f0 enn var \u00e1 fyrireikingarstigi, tosa vi\u00f0 hinar landsst\u00fdrismenninar um ta\u00f0, ella leggja ta\u00f0 fyri tingi\u00f0 . \u00cd desembur 1960 hev\u00f0i r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin eina samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Dam um, at umhugsa\u00f0 var\u00f0 at byggja eina radiost\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, sum skuldi n\u00fdtast av flotamegini hj\u00e1 NATO \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. \n\nVirksemi\u00f0 hj\u00e1 NATO \u00ed Mj\u00f8rkadali og \u00e1 Sornfelli var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed 2012. \u00cd 47 \u00e1r og tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir hevur st\u00f8\u00f0in \u00ed Mj\u00f8rkadali gj\u00f8rt uppg\u00e1vur fyri NATO vi\u00f0 eftirliti av skipum og flogf\u00f8rum \u00ed Nor\u00f0uratlants\u00f8kinum .\n\nM\u00f3tm\u00e6li \n\nT\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 var\u00f0 at byggja radar- og lurtingarst\u00f8\u00f0 \u00ed Mj\u00f8rkadali \u00ed 1963, komu m\u00f3tm\u00e6li fr\u00e1 f\u00f8royingum. Men byggingin helt fram, og st\u00f8\u00f0in f\u00f3r at virka \u00ed 1963. \u00cd F\u00f8royum var s\u00ed\u00f0ani 1970-\u00e1rini ein r\u00f8rsla, i\u00f0 nevndist \"Fylkingin m\u00f3ti NATO\", hv\u00f8rs h\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1l var at f\u00e1a F\u00f8royar \u00far NATO. \u00cd august 1987 kom ta\u00f0 amerikanska herskipi\u00f0 USS McCloy (FF-1038) inn \u00e1 Havnina. St\u00f3r m\u00f3tm\u00e6lisgonga t\u00f3k \u00edm\u00f3ti herskipinum, t\u00ed ta\u00f0 m\u00f8guliga hev\u00f0i kjarnorkuv\u00e1pn innanbor\u00f0a. Eisini kom m\u00f3tm\u00e6lisskriv fr\u00e1 l\u00f8gmanni v\u00edsandi til l\u00f8gtingssamtyktina um F\u00f8royar sum atomv\u00e1pnafr\u00edtt \u00f8ki. Umframt m\u00f3tm\u00e6lisgonguna var eisini ein vi\u00f0m\u00e6lisgonga, sum vi\u00f0 skeltum v\u00edsti \u00e1, at \"NATO tryggjar fri\u00f0in\u201d.\n\nS\u00f8ga \n\n12. mars 1947 helt amerikanski forsetin Harry S. Truman (D) r\u00f8\u00f0u \u00ed kongressini \u00ed USA. Vanliga ver\u00f0ur sagt, at Kalda kr\u00edggi\u00f0 byrjar vi\u00f0 hesi r\u00f8\u00f0u. Henda r\u00f8\u00f0a saman vi\u00f0 Marshall\u00e6tlanini um b\u00faskaparligu endurreisnina av Evropa gj\u00f8rdist m.a. grundarlagi\u00f0 undir herna\u00f0arsamgonguni NATO, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1949. Um somu t\u00ed\u00f0 skipa\u00f0i Sovjetsamveldi\u00f0 fyri, at londini \u00ed Eysturevropa fingu sosialistiskar einflokkaskipanir vi\u00f0 \u00e6tlanarb\u00faskapum. \u00cd 1955 stovna\u00f0i Sovjettsamveldi\u00f0 saman vi\u00f0 eysturevropeisku londunum eina herna\u00f0arsamgongu, Warszasamgonguna. Danmark bleiv limur \u00ed Nato \u00ed 1949. Og h\u00f3ast F\u00f8roya l\u00f8gting b\u00e6\u00f0i \u00e1\u00f0renn og aftan\u00e1 hetta hev\u00f0i samtykt, at F\u00f8royar skuldu haldast uttanfyri allar herna\u00f0arsamgongur, v\u00f3r\u00f0u F\u00f8royar \u00ed desembur 1952 l\u00fdstar at ver\u00f0a limur \u00ed NATO. Hervi\u00f0 var\u00f0 st\u00f8\u00f0a F\u00f8roya sum uttanvelta\u00f0 land slept. \u2028\u2028\n\nDanmark t\u00f3k ikki umveldisfyrivarni fyri F\u00f8royum, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 lima\u00f0i seg inn \u00ed NATO. F\u00f8royar eru t\u00edskil partar av t\u00ed \u00f8ki, i\u00f0 NATO metir seg hava skyldu til at verja.\n\nFelagsskapurin fyri Fri\u00f0i \n\nFelagsskapurin fyri Fri\u00f0i (Partnership for Peace, stytt PfP) er ein skipan, har i\u00f0 semja ver\u00f0ur gj\u00f8rd millum NATO og einstaka landi\u00f0 um samstarv og samskipan \u00e1 ymsum \u00f8kjum. Summi lond samstarva einans \u00e1 f\u00e1um \u00f8kjum, onnur hava eitt sera t\u00e6tt og v\u00ed\u00f0t\u00f8ki\u00f0 samstarv. Talan kann t.d. vera um beinlei\u00f0is herna\u00f0arligt samstarv, so sum herna\u00f0arligar venjingar, ella um avmarka\u00f0 samstarv um til d\u00f8mis ve\u00f0urt\u00e6nastu ella bjarging av f\u00f3lki \u00ed vanlukkust\u00f8\u00f0u. \u00cd 1999 sj\u00f3setti NATO eina virkis\u00e6tlan fyri at fremja limaskap, sonevnda Membership Action Plan (MAP), til tess at fyrireika uppt\u00f8ku av n\u00fdggjum limalondum \u00ed NATO. MAP kemur ikki \u00edsta\u00f0in fyri PfP, men byggir \u00e1 PfP- lutt\u00f8ku sum fyritreyt.\n\nKeldur"}
{"id": "8233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hawaii", "title": "Hawaii", "text": "Staturin Hawaiioyggjar (Hawaiianskt: Moku\u02bb\u0101ina o Hawai\u02bbi, Enskt: State of Hawaii) er ein lutstatur \u00ed USA vi\u00f0 1,4 milj\u00f3num innb\u00fagvum (2014). Hawaiioyggjar liggja langt \u00fati \u00ed Kyrrahavinum - millum Nor\u00f0uramerika og Japan \u2013 seks t\u00edma fl\u00fagving \u00far Los Angeles \u00ed Kalifornia. St\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Honolulu. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, hawaiianskt og enskt. \u00cd 8. \u00f8ld nomu polynesar land \u00e1 Hawaii. Enn b\u00fagva n\u00f3gvir eftirkomarar teirra har. Hawaiioyggjar v\u00f3ru til \u00e1r 1900 fr\u00e6lst kongar\u00edki, men gj\u00f8rdust t\u00e1 tj\u00f3\u00f0veldi og komu \u00ed r\u00edkisfelagskap vi\u00f0 USA. \u00cd 1959 gj\u00f8rdust t\u00e6r 50. veldi\u00f0 \u00ed USA. Flest f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Oahu, men st\u00f8rsta oyggin er Hawaii. \n\nAt Hawaii eisini hevur veri\u00f0 bretskt hj\u00e1land, s\u00e6st m.a. v\u00e6l \u00e1 hawaiianska flagginum. Hawaiianska flaggi\u00f0 hevur bretska flaggi\u00f0 \u00ed ovasta vinstra teigi og s\u00ed\u00f0an 6 linjur, eina fyri hv\u00f8nn oyggj (Hawai\u02bbi, O\u02bbahu, Kaua\u02bbi, Kaho\u02bbolawe, L\u0101na\u02bbi, Maui, Moloka\u02bbi og Ni\u02bbihau). Mesta f\u00f3lki\u00f0 er samankomi\u00f0 \u00far ymsum heraldshornum \u2013 amerikanar, kinesar og japanar eru flestir \u00ed tali. \u00c1 Hawaii dyrka tey n\u00f3gv ananas, sukur og kaffi.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00c1 O'ahu og \u00f8\u00f0rum oyggjum, sum polynesar b\u00fasettu seg \u00e1, var fruktagott og gott landb\u00fana\u00f0arlendi. Teir b\u00fasettu seg \u00e1 summum oyggjum og dyrka\u00f0u kokosn\u00f8tur, epli, bananir og tero, og veittu vatn \u00e1 markirnar. Hawaiianar sigldu \u00ed kanoskapa\u00f0um b\u00e1tum til fjarskotnar oyggjar. B\u00e1tarnir h\u00f8vdu tvinnanda kjalir, sum v\u00f3r\u00f0u bundir saman. B\u00e1tarnir h\u00f8vdu eisini \u00e1rar og segl. Teir f\u00f8rdu konuf\u00f3lk, menn og b\u00f8rn umframt b\u00e6\u00f0i plantur, d\u00fdr og fr\u00e6, sum f\u00f3lk h\u00f8vdu fyri ney\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 tey skuldi seta b\u00fagv \u00e1 oyggjunum, tey komu til. Hawaiianar v\u00f3ru sj\u00e1ldsama skilag\u00f3\u00f0ir og dugnaligir sj\u00f3menn. Teir sigldu eftir stj\u00f8rnunum \u00f3gvuliga langar lei\u00f0ir, og mi\u00f0ja\u00f0u seg eftir \u00e6tt og alduskoti. \n\nTeir, sum v\u00f3ru vi\u00f0 James Cook (1728\u20131779) \u00e1 tri\u00f0ju ranns\u00f3knarfer\u00f0 hansara, v\u00f3ru fyrstu evropearar, sum komu til Hawai'i. T\u00e1 i\u00f0 teir komu hagar, var\u00f0 tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti Cook, sum var hann ein gudur, men a\u00f0ru fer\u00f0, hann vitja\u00f0i oyggjarnar, gj\u00f8rdist \u00f3semja, og ein dagin, t\u00e1 i\u00f0 James Cook kegla\u00f0ist vi\u00f0 Hawaiib\u00fagvar \u00ed Kealakekua, var\u00f0 hann dripin. \n\n\u00cd 1959 v\u00f3r\u00f0u Alaska og Hawaii 49. og 50. stakr\u00edki\u00f0 \u00ed USA.\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n Uml. 500 \u2013 Fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini koma \u00far Polynesia.\n Um 1250 \u2013 Fari\u00f0 ver\u00f0ur at leggja st\u00f3rar vatnveitingar til b\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0ina \u00ed d\u00f8lunum \u00e1 Hawaiioyggjum.\n Um 1300 \u2013 \u00c1 Hawaii ver\u00f0ur st\u00e6ttarb\u00fdti. Atvoldin til ta\u00f0 er b\u00faskaparlig framgongd \u00ed landb\u00fana\u00f0inum.\n 1778 \u2013 Enski uppdagingarfer\u00f0andi James Cook ver\u00f0ur sagdur vera fyrsti evropeari \u00e1 oynnum. Hann kallar t\u00e6r Sandwich-oyggjarnar eftir einum av s\u00ednum sponsorum, John Montagu, 4. jalli av Sandwich.\n 1779, 14. februar \u2013 James Cook dripin av oyggjab\u00fagvunum.\n 1795 \u2013 Oynnar fyri fyrstu fer\u00f0 savna\u00f0ar undir kr\u00edgskonginum Kamehameha I (1758\u20131819). Kamehameha st\u00f3\u00f0 fyri mongum n\u00fdskipanum. Hann fekk tignarheiti Kamehameha Mikli. \n 1810 \u2013 Kamehameha I t\u00f3k at enda Kauai \u00ed 1810, ikki vi\u00f0 v\u00e1pnamegi, men vi\u00f0 fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingum. Ta\u00f0 gav honum valdi\u00f0 yvir \u00f8llum Hawaiioyggjum.\n 1819 \u2013 Kamehameha I doyr. Eftirma\u00f0ur hansara Kamehameha II (1797\u20131824) tekur av skipan, i\u00f0 avmarkar sambandi\u00f0 millum konur og menn.\n 1824 \u2013 Kamehameha II doyr \u00e1 fer\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n 1826 \u2013 USA vi\u00f0urkendi Hawaii sum eitt fr\u00e6lst, sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land.\n 1840 \u2013 Kamehameha III (1814\u20131854) setur \u00ed gildi st\u00fdrisskipanarkongsr\u00edki; fyrsta skrivliga st\u00fdrisskipanarl\u00f3gin \u00e1 Hawaii.\n 1848 \u2013 Kamehameha III lutar j\u00f8r\u00f0 sundir til f\u00f3lki\u00f0.\n 1851 \u2013 Kamehameha III leggur oyggjarnar undir vernd av USA. \n 1865 \u2013 Fyrstu kinverjarnir koma til Hawaii at arbei\u00f0a.\n 1874 \u2013 David Kalakaua ver\u00f0ur kongur \u00e1 Hawaii (til 1891).\n 1887 \u2013 Kongsvaldi\u00f0 formliga avtiki\u00f0. \n 1893 \u2013 Amerikanski herflotin hersetti Hawaii vi\u00f0 t\u00ed sum undanf\u00f8rslu, at ta\u00f0 var til fyrimuns fyri tryggleikan hj\u00e1 USA. Amerikanski r\u00e1\u00f0harrin vant amerikanska flaggi\u00f0 \u00e1 stong \u00e1 Hawaii og l\u00fdsti h\u00e1t\u00ed\u00f0arliga, at Hawaii n\u00fa var eitt hj\u00e1land hj\u00e1 USA.\n 1894 \u2013 L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Hawaii (1894-1898) sett \u00e1 stovn. Liliuokalani drotning rikin fr\u00e1 valdinum. USA vi\u00f0urkennir l\u00fd\u00f0veldi\u00f0. \n 1898 \u2013 USA tekur Hawaii (4. juli). USA innlima\u00f0i alment Hawaii.\n 1941 \u2013 7. desember loypa japanar \u00e1 Pearl Harbour. USA vi\u00f0 \u00ed kr\u00edggi\u00f0 \u00ed parti vi\u00f0 teimum sameindu. \n 1959 \u2013 USA skipa\u00f0i eina f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u fyri at spyrja hawaiib\u00fagvar, um teir ynsktu at var\u00f0veita s\u00edna st\u00f8\u00f0u sum amerikanskt hj\u00e1land ella ynsktu at gerast partur av USA sum ein lutstatur. 21. august bl\u00edvur Hawaii 50. statur \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika.\n\nLandal\u00e6ra \n\n\u00cd mi\u00f0juni av Kyrrahavinum liggur oyggjab\u00f3lkurin Hawai\u2019i, har lendi\u00f0 skiftir \u00edmillum fruktag\u00f3\u00f0an regnsk\u00f3g og gr\u00f3toy\u00f0u, og gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ing streymar \u00far bullandi rivum \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. Oyggjarnar eru 20 \u00ed tali, men bara sjey eru bygdar. \u00c1tta t\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed Hawaii eru einar 4.000 km \u00ed ein \u00fatsynning \u00far San Francisco, Kalifornia. Tann st\u00f8rsta oyggin eitur Hawaii, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Honolulu. Hawaiioyggjar eru av gosgr\u00f3ti. Gosfj\u00f8llini hava veri\u00f0 mong, men n\u00fa er bara l\u00edv \u00ed tveimum. Hesi b\u00e6\u00f0i r\u00faka \u00ed heilum og taka stundum \u00e1 at goysa, men eru t\u00f3 vandaleys at b\u00fagva vi\u00f0. Uppi \u00e1 gosfj\u00f8llunum standa fer\u00f0amannaheim, sum eru fullsett vi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lk alt \u00e1ri\u00f0. Tey vilja fegin \u00e1 myrkari n\u00e1tt s\u00edggja ni\u00f0ur \u00ed eitt gl\u00f8\u00f0andi gosop, og um dagin nj\u00f3ta ta\u00f0 fr\u00ed\u00f0a \u00fats\u00fdni\u00f0 av fj\u00f8llunum. Fleiri sta\u00f0ir er eisini m\u00f8guleiki at svimja \u00ed heitum keldum. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 er 4.207 metrar. Ein av teimum flottastu tropisku fossunum er at finna \u00e1 Kaua\u02bbi.\n\nHawaiioyggjar eru stutt nor\u00f0an fyri ekvator (mi\u00f0kring), og t\u00ed kundu vit hildi\u00f0, at ve\u00f0urlagi\u00f0 var heitt og kvali\u00f0; men so er ikki. Ta\u00f0 finst valla fagrari og fr\u00edskligari ve\u00f0urlag, t\u00ed havvindarnir svala so v\u00e6l, so at sumrini eru ikki heitari enn tey vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 og vetrarnir naka\u00f0 sum summar \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi. Ta\u00f0 fr\u00e1l\u00edka ve\u00f0urlagi\u00f0 og tann fruktag\u00f3\u00f0a j\u00f8r\u00f0in gera, at mong f\u00f3lk huga s\u00e6r v\u00e6l at b\u00fagva \u00ed oyggjunum. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 er 4.207 m. h\u00f8ga gosfjalli\u00f0 Mount Kea. \n\nFlotahavnin Pearl Harbour er gitin fr\u00e1 Seinna heimskr\u00edggi.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \n\nHawaii eru 132 gosoyggjar. Flestu gosfj\u00f8ll eru \u00e1 kantinum \u00e1 meginlandapl\u00e1tunum, sum jar\u00f0arskorpan er b\u00fdtt sundur \u00ed. Hesi gosfj\u00f8llini ver\u00f0a solei\u00f0is til, at groyti spr\u00edkir upp \u00edgj\u00f8gnum ein gosh\u00e1ls og ha\u00f0an upp \u00edgj\u00f8gnum rivur \u00ed havbotninum. T\u00e1 i\u00f0 pl\u00e1turnar \u00ed jar\u00f0arskorpuni flyta seg uppi yvir einum t\u00edl\u00edkum gosh\u00e1lsi, ver\u00f0a n\u00fdggj gosfj\u00f8ll til. N\u00fa er gosh\u00e1lsurin undir oynni Hawaii.\n\nOyggjar\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir\n\nB\u00faskapur \n\nB\u00f8ndurnir \u00e1 Hawaiioyggjum velta sukurr\u00f8r og ananas. N\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk koma alt \u00e1ri\u00f0 til oynna Mavi og hinar Hawaiioyggjar. Fer\u00f0af\u00f3lki\u00f0 er n\u00f3gv, sum hagar kemur, og mong eru tey, sum liva av at taka \u00edm\u00f3ti teimum. Tey arbei\u00f0a \u00e1 fer\u00f0amannastovum, gistih\u00fasum, handlum og gera sm\u00e1lutir at selja teimum mongu fer\u00f0amonnum, sum vi\u00f0 flogf\u00f8rum og st\u00f3rum skipum koma yvir um hav at s\u00f3la s\u00e6r vi\u00f0 strendurnar og at b\u00f3lta s\u00e6r \u00ed Kyrrahavinum.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTa\u00f0 b\u00fagva 1,3 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed oyggjunum. Upprunaliga b\u00fa\u00f0u har bara polynesarar, men n\u00fa eru teir ikki \u00f3blanda\u00f0ir, t\u00ed f\u00f3lk \u00far \u00f8llum \u00e6ttum eru komin hagar. Fj\u00f8ldin av teimum er japanarar, amerikanarar, filiparar, kinesarar o.a., og allir liva teir \u00ed g\u00f3\u00f0ari semju sum eitt f\u00f3lk. Av upprunaf\u00f3lkinum eru bara eini 20 000 eftir. N\u00f3gv f\u00f3lk \u00far USA kemur eisini til oyggjarnar at halda fr\u00ed.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nMyndasavn \n\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "8234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8dad%C3%B3mur", "title": "J\u00f8dad\u00f3mur", "text": "J\u00f8dad\u00f3murin var\u00f0 til um 2000 f.Kr., t\u00e1 i\u00f0 hebrear settu seg ni\u00f0ur \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa mest er \u00cdsrael. J\u00f8dad\u00f3murin er upprunin at hinum b\u00e1\u00f0um \u00e1tr\u00fana\u00f0unum, i\u00f0 bara hava ein gud, kristind\u00f3minum og islam. Eingin \u00e1v\u00edsur ma\u00f0ur ver\u00f0ur sagdur at hava stovna\u00f0 j\u00f8dad\u00f3min, men \u00c1braham var fyrsti oddama\u00f0urin. \n\nJ\u00f8dar v\u00e6nta, at sendibo\u00f0 Guds, Messias, skal koma og b\u00f8ta um l\u00edvkorini \u00ed heiminum. Messias skal endurstovna gamla kongsr\u00edki j\u00f8da. R\u00edki\u00f0 f\u00f3r til grundar \u00ed 6. \u00f8ld f.Kr. Halga b\u00f3k teirra er j\u00f8diska B\u00edblian - Gamla Testamenti\u00f0, og t\u00fddningarmest er Toran - t\u00e6r fyrstu fimm M\u00f3seb\u00f8kurnar. Eftir j\u00f8dajagstranirnar \u00ed Evropa, stovna\u00f0u j\u00f8darnir s\u00edtt egna r\u00edki \u00cdsrael \u00ed 1948, men enn b\u00fagva n\u00f3gv flestu j\u00f8dar v\u00ed\u00f0a um \u00ed heiminum. \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0arligur lei\u00f0ari eitur rabbinari. Hann l\u00e6rir j\u00f8dar l\u00f3girnar og leggur t\u00e6r \u00fat. Rabbinarar granska og lesa tv\u00e6r halgib\u00f8kur, Talmud og Tora, sum eru skriva\u00f0ur \u00e1 b\u00f3karullur. \u00cd Talmud stendur, hvussu j\u00f8dar eiga at liva, og hvussu l\u00f3girnar eru at skilja. Retttr\u00fagvandi j\u00f8dar (ortodoksir) liva eftir skriftunum og halda tey mongu bo\u00f0ini til l\u00edtar. Bo\u00f0ini eru m.a. um mat og kl\u00e6dnab\u00fana, til d\u00f8mis er ikki loyvt at eta skeljad\u00fdr ella sv\u00ednakj\u00f8t. J\u00f8dar, i\u00f0 ikki eru \"r\u00e6tttr\u00fagvandi\", halda ikki bo\u00f0ini so strangliga. \n\nJ\u00f8dar halda gudst\u00e6nastu \u00ed s\u00fdnagoguni.\n\nJ\u00f8datekn \n\nTekni\u00f0 hj\u00e1 j\u00f8dum er sekshyrnta d\u00e1vidsstj\u00f8rnan. \n\n\u00cd \u00f8ldir, \u00ed ringum og g\u00f3\u00f0um t\u00ed\u00f0um, hevur fr\u00e1s\u00f8gnin um makkabearar v\u00edst j\u00f8dum, at einki yvirvald megnar at t\u00fdna tey, sum str\u00ed\u00f0ast fyri s\u00edni tr\u00fagv og at liva, sum tey sj\u00e1lv vilja. Menorain er til minnis um hetta str\u00ed\u00f0 og sigurin.\n\nHalgidagar \n\n Hanukka: Lj\u00f3sanna h\u00f8gt\u00ed\u00f0, \u00e1tta dagar \u00e1 vetri. T\u00e1 i\u00f0 makkabearaherurin t\u00f3k Jer\u00fasalem, s\u00f3u teir, at templi\u00f0 var illa fari\u00f0 og van\u00e6rt. \u00c1 altarinum st\u00f3\u00f0 standmynd av grikskum gudi. Judas Makkabeus v\u00edgdi h\u00e1t\u00ed\u00f0arliga templi\u00f0 av n\u00fdggjum til Gud j\u00f8danna, me\u00f0an hann tendra\u00f0i lj\u00f3s \u00e1 einum menora, sum er sjeygreindur lj\u00f3sastaki. Hann gav bo\u00f0 um, at j\u00f8dar sama dag \u00e1 hv\u00f8nn \u00e1ri skuldu h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda v\u00edgsluna, halda h\u00f8gt\u00ed\u00f0, nevnd \"hanukka\". \u00cd \u00e1tta dagar, skuldu teir brenna lj\u00f3s, eitt lj\u00f3s fyri hv\u00f8nn dag, og syngja Harranum t\u00f8kk og lov. \n Sabbat: Hv\u00edlidagur hj\u00e1 j\u00f8dum fr\u00e1 fr\u00edggjakv\u00f8ldi til leygarkv\u00f8ld. \n Purim: H\u00f8gt\u00ed\u00f0, t\u00ed\u00f0liga um v\u00e1ri\u00f0. \n Pezach: P\u00e1skir, \u00e1tta dagar \u00e1 v\u00e1ri. \n Sukkoth: Leyvsk\u00e1lah\u00f8gt\u00ed\u00f0, n\u00edggju dagar \u00e1 heysti til minnis um fer\u00f0ina \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini \u00far Egyptalandi.\n Rosh Hashanah: N\u00fdggj\u00e1rsh\u00f8gt\u00ed\u00f0, t\u00ed\u00f0liga um heysti\u00f0. \n Shavour: B\u00fana\u00f0arh\u00f8gt\u00ed\u00f0 um v\u00e1ri\u00f0. \n Jom Kippur: I\u00f0ranardagur, t\u00edggjundi dagur \u00ed n\u00fdggja \u00e1rinum. Mesta h\u00f8gt\u00ed\u00f0, fasta\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed 24 t\u00edmar.\n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "8237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0i%20Krossur", "title": "Rey\u00f0i Krossur", "text": "Rey\u00f0i Krossur er altj\u00f3\u00f0a felagsskapur, i\u00f0 rekur hj\u00e1lpararbei\u00f0i \u00ed fri\u00f0art\u00ed\u00f0 og kr\u00edgst\u00ed\u00f0. Rey\u00f0i Krossur er heimsins st\u00f8rsti hj\u00e1lparfelagsskapur, i\u00f0 var settur \u00e1 stovn, at verja mannal\u00edv og heilsu, at tryggja vir\u00f0ing fyri \u00f8llum menniskjum og at fyribyrgja og linna um menniskja l\u00ed\u00f0ing. \u00cd islamskum londum eitur felagsskapurin Rey\u00f0i H\u00e1lvm\u00e1ni. Henri Dunant stovna\u00f0i henda felagsskap at hj\u00e1lpa l\u00f8sta\u00f0um hermonnum \u00ed kr\u00edggi. \u00cd seinnu helvt \u00ed 19. \u00f8ld komu n\u00f3gvir Rey\u00f0akrossfelagsskapir \u00ed ymsu londunum. 16. apr\u00edl \u00ed 1926 var Rey\u00f0ikrossur \u00ed F\u00f8royum settur \u00e1 stovn sum amtsdeild undir Dansk R\u00f8de Kors (1876), og 31. oktober \u00ed 1992 var\u00f0 navni\u00f0 broytt til F\u00f8roya Rey\u00f0ikrossur. Felagsins standur er n\u00fa sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt felag undir Dansk R\u00f8de Kors. Rey\u00f0ikrossur rekur menningarhj\u00e1lp og vanlukkuhj\u00e1lp og arbei\u00f0ir fyri mannar\u00e6ttindum.\n\nRey\u00f0i Krossur F\u00f8roya \n\nRey\u00f0i Krossur hevur virka \u00ed F\u00f8royum \u00ed 83 \u00e1r, og er mangt manngott arbei\u00f0i gj\u00f8rt \u00f8ll hesi \u00e1rini. Bjargingarringar hava veri\u00f0 settir upp kring landi\u00f0, br\u00fakt kl\u00e6\u00f0ir vera savna\u00f0i inn og latin teimum, i\u00f0 hava t\u00f8rv \u00e1 t\u00ed, endurn\u00fdtslu handlar eru, n\u00f3gv skei\u00f0 \u00ed fyrstuhj\u00e1lp vera hildin, samarittarnir hj\u00e1lpa til \u00e1 tilt\u00f8kum, vitjunart\u00e6nastan tryggjar g\u00f3\u00f0a samveru til tey, i\u00f0 eru einsam\u00f8ll og mangt anna\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt hv\u00f8nn dag her \u00e1 landi\u00f0. Eisini hevur Rey\u00f0i Krossur F\u00f8roya lati stu\u00f0ul til \u00fatheimin, b\u00e6\u00f0i til menningarhj\u00e1lp, eitt n\u00fa t\u00e1 jar\u00f0skj\u00e1lvtin rakti Haiti \u00ed 2010 og t\u00e1 hungursney\u00f0in rakti Eysturafrika \u00ed 2011. Og til menningarstu\u00f0ul, sum til d\u00f8mis heilsuprosjekti\u00f0 \u00ed Kambodja, har fleiri bygdir \u00ed nor\u00f0ur eystur Kambodja fingu stu\u00f0ul, at byggja vatnbrunnar og at f\u00e1a fr\u00e1l\u00e6ru \u00ed reinf\u00f8ri.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nRey\u00f0i Krossur F\u00f8roya \u00e1 Facebook\n Almenna danska heimas\u00ed\u00f0an\n International Red Cross og Red Crescent Movement\n Altj\u00f3\u00f0a Rey\u00f0a Kross-nevndin\n\nFelagsskapir"}
{"id": "8238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Taoisma", "title": "Taoisma", "text": "Taoisman, i\u00f0 t\u00f3k seg upp \u00ed Kina um 300 f.Kr., er vegurin (tao) til einfalt l\u00edv og levna\u00f0 leys av \u00f8llum jar\u00f0ligum strevi. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 teoistum er at liva \u00ed samlj\u00f3\u00f0i vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruna, so at javnv\u00e1g ver\u00f0ur \u00edmillum tann \u00f3virkna kvinnupartin av likaminum (yin) og tann virkna mannpartin (yang). Taoistar tr\u00fagva \u00e1 mangar gudar, og l\u00edvsendam\u00e1l teirra er at liva \u00ed samlj\u00f3\u00f0i vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruna. Kinverjin Lao-Tze stovna\u00f0i henda \u00e1tr\u00fana\u00f0 um \u00e1r 300 f.Kr. Taoisman er mest \u00ed Kina og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Eystur\u00e1sia. \n\nHeimspeki\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nKina"}
{"id": "8240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Stoltenberg", "title": "Jens Stoltenberg", "text": "Jens Stoltenberg (f\u00f8ddur 16. mars 1959 \u00ed Oslo) var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi fr\u00e1 2005 til 2013. Eisini fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 2000\u20132001. Forma\u00f0ur Arbei\u00f0arafloksins s\u00ed\u00f0an 2002, og st\u00f3rtingsma\u00f0ur fyri Oslo s\u00ed\u00f0an 1993. Vinnu- og orkur\u00e1\u00f0harri 1993\u20131996 og f\u00edggjarr\u00e1\u00f0harri 1996\u20131997. Stoltenberg hevur mangan nevnt m\u00f3\u00f0ur s\u00edna sum st\u00f8rstu fyrimynd s\u00edna; Karin Stoltenberg hevur sagt fr\u00e1, at hon \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r at vera granskari og var \u00ed holtur vi\u00f0 at \u00fatb\u00fagva seg innan \u00edlegugransking, t\u00e1 hon s\u00ed\u00f0st \u00ed fimmti\u00e1runum hitti Thorvald Stoltenberg og giftist honum. Tey fingu tr\u00fd b\u00f8rn, Jens, Ninni og Camilla. \n\nJens Stoltenberg ver\u00f0ur a\u00f0alskrivari \u00ed NATO; hann byrjar \u00ed starvinum tann 1. oktober 2014 og tekur vi\u00f0 eftir danan Anders Fogh Rasmussen. Samb\u00e6rt v\u00e6lvitandi keldum var ta\u00f0 t\u00fdski kanslarin, Angela Merkel, sum m\u00e6lti til at velja Jens Stoltenberg til a\u00f0alskrivara \u00ed NATO. Keldurnar vita eisini at siga, at Barack Obama t\u00f3k beinan vegin undir vi\u00f0 t\u00fdska kanslaranum.\n\nS\u00ed eisini \n Jens Stoltenbergs 1. stj\u00f3rn\n Jens Stoltenbergs 2. stj\u00f3rn\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Regjeringen - Statsministerens kontor\n Arbeiderpartiet\n\nNorskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Noregs\nSt\u00f3rtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "8249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dey%C3%B0arevsing", "title": "Dey\u00f0arevsing", "text": "Dey\u00f0arevsing er revsing vi\u00f0 l\u00edvl\u00e1ti. 133 ST-limalond hava avtiki\u00f0 n\u00fdtslu av dey\u00f0arevsing antin \u00ed praksis ella umvegis l\u00f3gg\u00e1vu. Bert 25 lond framdu avr\u00e6ttingar \u00ed 2006, og bert seks lond st\u00f3\u00f0u fyri 91 prosentum av \u00f8llum avr\u00e6ttingunum. Hesi v\u00f3ru: Iran, sum avr\u00e6tta\u00f0i \u00ed minsta lagi 177 f\u00f3lk, har\u00edmillum f\u00fdra ungd\u00f3mar; Irak, sum avr\u00e6tta\u00f0i \u00ed minsta lagi 65 f\u00f3lk, har\u00edmillum ein ungd\u00f3m; Sudan \u00ed minsta lagi 65 f\u00f3lk; Pakistan \u00ed minsta lagi 82 f\u00f3lk; USA 53 f\u00f3lk og Kina, sum avr\u00e6tta\u00f0i \u00ed minsta lagi 1010 f\u00f3lk. Avr\u00e6ttingar ver\u00f0a mettar at vera r\u00edkisloyndarm\u00e1l \u00ed Kina og t\u00ed eru veruligu t\u00f8lini n\u00f3gv h\u00e6gri, umlei\u00f0 8000 avr\u00e6ttingar \u00e1rliga. \n\nIran hevur undirskriva\u00f0 altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lan um sivil og politisk r\u00e6ttindi og altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lan um barnar\u00e6ttindi og hevur harvi\u00f0 plikta\u00f0 seg til ikki at avr\u00e6tta pers\u00f3nar fyri brotsverk, i\u00f0 pers\u00f3narnir framdu, t\u00e1 hesir v\u00f3ru undir 18 \u00e1r. H\u00f3ast hetta hevur Amnesty International s\u00ed\u00f0ani 1990 skjalpr\u00f3gva\u00f0 \u00ed minsta lagi 18 avr\u00e6ttingar av gerningsmonnum, i\u00f0 v\u00f3ru undir 18 \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 brotsverkini v\u00f3r\u00f0u framd. Bert \u00ed 2005 avr\u00e6tta\u00f0i Iran \u00ed minsta lagi 8 pers\u00f3nar, i\u00f0 v\u00f3ru undir 18 \u00e1r. \n\nHv\u00edtarussland er einasta land \u00ed Evropa, sum framhaldandi n\u00fdtur dey\u00f0arevsing. \u00cd Mi\u00f0asia er r\u00e1ki\u00f0 somulei\u00f0is vi\u00f0 at venda, og alt fleiri lond avtaka dey\u00f0arevsing. \u00cd juni 2007 avt\u00f3k Kirgisia dey\u00f0arevsing fyri vanlig brotsverk, og \u00ed Kasakstan hevur dey\u00f0arevsing ikki veri\u00f0 n\u00fdtt s\u00ed\u00f0ani 2003. \n\n\u00cd Afrika v\u00f3ru 23 avr\u00e6ttingar \u00ed 2011. Fleiri afrikonsk lond hava longu avtiki\u00f0 dey\u00f0arevsing. Av teimum 53 londunum \u00ed Afriku hava 12 lond heilt avtiki\u00f0 dey\u00f0arevsing. Senegal avt\u00f3k til d\u00f8mis dey\u00f0arevsing \u00ed 2004, F\u00edlabeinsstrondin \u00ed 2000, Su\u00f0urafrika \u00ed 1997 og Angola \u00ed 1992. Lond sum Mali, Algeria, Niger og Sambia teljast millum tey 14 londini, sum ikki hava framt nakra avr\u00e6tting seinastu 10 \u00e1rini, h\u00f3ast tey formliga ikki hava avtiki\u00f0 dey\u00f0arevsing. Ta\u00f0 eru sostatt helmingurin, 27 afrikonsk lond, sum enn fremja avr\u00e6ttingar. \n \nSambandsr\u00edki Amerika er einasta landi \u00e1 amerikanska meginlandinum, i\u00f0 hevur avr\u00e6tta\u00f0 f\u00f3lk s\u00ed\u00f0ani 2003. T\u00e6r 43 avr\u00e6ttingarnar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u framdar \u00ed 2011 \u00ed USA, eru l\u00e6gsta tali\u00f0 av avr\u00e6ttingum s\u00ed\u00f0ani mitt \u00ed 1990-unum. \n \n\u00c1 Filipsoyggjunum var\u00f0 dey\u00f0arevsing avtikin \u00ed 2006 og ta\u00f0 eru somulei\u00f0is onnur framstig at h\u00f3ma \u00ed Asia. Kina, i\u00f0 hevur heimsmet \u00ed dey\u00f0arevsing, hevur tiki\u00f0 dey\u00f0arevsing upp til kjak og v\u00e6nta\u00f0 ver\u00f0ur, at tali\u00f0 av avr\u00e6ttingum fer at minka vi\u00f0 20\u201330 % \u00ed Kina komandi \u00e1rini. \n\n\u00cd 1706 v\u00f3r\u00f0u tvey h\u00e1lvsystkin, l\u00edti\u00f0 meira enn b\u00f8rn, h\u00e1lsh\u00f8gd \u00ed T\u00f3rshavn fyri bl\u00f3\u00f0skemd, og hetta gj\u00f8rdist samstundis seinasta dey\u00f0arevsind \u00ed F\u00f8royum. Dey\u00f0ad\u00f3mur \u00ed fri\u00f0art\u00ed\u00f0 var\u00f0 avtikin \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 gildissetingini av borgaraligu revsil\u00f3gini fr\u00e1 1930.\n\nTey londini sum \u00ed 2010 h\u00f8vdu flestar avr\u00e6ttingar\n\nKeldur \n Amnesty fegnast um ST yvirl\u00fdsing m\u00f3ti dey\u00f0arevsing - Amnesty.fo\n Dey\u00f0arevsing 2005 - Amnesty.fo\n Herna\u00f0arlig revsi- og r\u00e6ttargangsl\u00f3g - Logting.fo\n Capital punishment - Ensk wikipedia\n Ste\u00f0gi\u00f0 dey\u00f0arevsing - Amnesty.fo\n Dey\u00f0arevsing \u00ed Iran - Kvinna.fo\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Barnamordari avr\u00e6tta\u00f0ur - Vikublad.fo\n Amnesty International F\u00f8roya Deild; arbei\u00f0a \u00edm\u00f3ti dey\u00f0arevsing og p\u00edning\n Capital punishment - Ensk wikipedia\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nSi\u00f0afr\u00f8\u00f0i\nDey\u00f0sors\u00f8kir"}
{"id": "8266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.us", "title": ".us", "text": ".us er \u00f8kisnavn hj\u00e1 USA.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#U"}
{"id": "8267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.uk", "title": ".uk", "text": ".uk er \u00f8kisnavn hj\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "8272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hav", "title": "Hav", "text": "Hav er sj\u00f3gvur landa millum, sj\u00f3gvurin uttansyndis. Hav fjalir 71 % av jar\u00f0arkn\u00f8ttinum, og alt ta\u00f0, vit rokna sum hav, hongur meira ella minni saman. \u00cd veruleikanum er alt eitt st\u00f3rt hav; men vanliga b\u00fdta vit ta\u00f0 sundur. Vit tosa um tr\u00fd heimsh\u00f8v: Atlantshavi\u00f0, Indiahavi\u00f0 og Kyrrahavi\u00f0. \u00d8ll onnur h\u00f8v kunnu roknast sum partar av hesum trimum; men ofta ver\u00f0a sm\u00e6rri hav\u00f8ki b\u00fdtt fr\u00e1.\n\nVert at vita \n\n Dj\u00fapasta hav \u00ed heiminum: Marian dj\u00fap\u00e1lur (enskt: Mariana Trench, danskt: Marianergraven) \u00ed Kyrrahavinum (10 924 m).\n\nS\u00ed eisini \nSj\u00f3gvur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nH\u00f8v\nLandafr\u00f8\u00f0i\nVatn"}
{"id": "8276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20Reistrup", "title": "H\u00f8gni Reistrup", "text": "H\u00f8gni Reistrup ella H\u00f6gni Reistrup sum er navni\u00f0 hann br\u00fakar sum t\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1984) er ein f\u00f8royskur sangari, sangskrivari, t\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur, \u00fatb\u00fagvin mi\u00f0lafr\u00f8\u00f0ingur (cand.mag \u00ed mi\u00f0lav\u00edsindum). Hann hevur givi\u00f0 \u00fat f\u00fdra fl\u00f8gur. \n\nFj\u00f3r\u00f0a \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 H\u00f6gna Reistrup vi\u00f0 heitinum \"\u00c1\u00f0renn vit hv\u00f8rva\" kom \u00fat 2. desember 2013. \u00datg\u00e1van er t\u00f8k \u00e1 pl\u00e1tu, fl\u00f8gu og talgilt. Uppt\u00f8kurnar eru framdar \u00ed Berlin og \u00ed Reykjav\u00edk. Framleitt tilfari\u00f0 \u00e1 \"\u00c1\u00f0renn vit hv\u00f6rva\" hava Janus Rasmussen og \u00d3lavur J\u00e1kupsson. \n\nFyrsta staklagi\u00f0 av \"\u00c1\u00f0renn vit hv\u00f6rva\" var Vegurin  \n\nHann gav \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu 11. juli 2007 vi\u00f0 heitinum \"Hugafar \u00e1 fer\u00f0\". Fl\u00f8gan fekk g\u00f3\u00f0 sko\u00f0sm\u00e1l og millum anna\u00f0 4/6 stj\u00f8rnur \u00ed vi\u00f0urkenda danska t\u00f3nleikabla\u00f0num Gaffa. Sangurin Vit vita at so er av fyrstu \u00fatg\u00e1vuni l\u00e1 ovast \u00e1 hittlistanum \u00ed f\u00f8roysku \u00fatvarpssendingini 15 t\u00e6r bestu i 8 vikur.\n\nH\u00f8gni er eisini rith\u00f8vundur. Hann gav \u00fat b\u00f3kina Vali\u00f0 og valdi\u00f0 \u00ed 2011 saman vi\u00f0 Stefani \u00ed Skorini. \u00cd b\u00f3kini greina 17 ymiskir fr\u00f8\u00f0ingar l\u00f8gtingsvali\u00f0 vi\u00f0 \u00fatgangsst\u00f8\u00f0i \u00ed servitan teirra. \u00cd 2012 g\u00f3vu H\u00f8gni og Heri \u00e1 R\u00f3gvi \u00fat b\u00f3kina Exit F\u00f8royar, i\u00f0 fekk sera n\u00f3gva umr\u00f8\u00f0u.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n \u00c1\u00f0renn vit hv\u00f8rva, 2013. Fl\u00f8gan er tikin upp \u00ed Berlin og Reykjav\u00edk og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0 \u00ed \u00cdslandi av Janusi Rasmussen. Janus Rasmussen og \u00d3lavur J\u00e1kupsson framleiddi fl\u00f8guna. Hon kom \u00fat 2. desember 2013. \u00c1 fl\u00f8guni eru ellivu skeringar. Tekstirnir eru \u00e1 f\u00f8royskum.\n Samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 framt\u00ed\u00f0ina, 2011. Fl\u00f8gan er tikin upp \u00ed F\u00f8royum og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0 \u00ed \u00cdslandi av \u00edslendinginum Styrmir Hauksson. Janus Rasmussen framleiddi fl\u00f8guna. Hon kom \u00fat \u00ed november 2011. Fl\u00f8gan telur t\u00edggju skeringar vi\u00f0 f\u00f8royskum tekstum.    \n Tr\u00fd fet fr\u00e1 tilveruni, 2010. T\u00f3nleikurin er tikin upp \u00ed F\u00f8royum og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0ur \u00ed Dublin av \u00edranum Kieran Lynch. Fl\u00f8gan kom \u00fat 1.mars 2010. Fl\u00f8gan telur t\u00edggju skeringar vi\u00f0 f\u00f8royskum tekstum. \n Hugafar \u00e1 fer\u00f0, 2007. T\u00f3nleikurin er tikin upp \u00ed F\u00f8royum. Fl\u00f8gan telur t\u00edggju skeringar vi\u00f0 f\u00f8royskum tekstum.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n2011 - Vali\u00f0 og valdi\u00f0, H\u00f8gni Reistrup, Stefan \u00ed Skorini, (17 ymsir fr\u00f8\u00f0ingar greina l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00fat fr\u00e1 ymiskum sj\u00f3narmi\u00f0um), 258 s\u00ed\u00f0ur, ISBN:978-99918-71-74-5\n2012 - Exit F\u00f8royar, Heri \u00e1 R\u00f3gvi og H\u00f8gni Reistrup, (um f\u00f3lkafr\u00e1flyting \u00far F\u00f8royum), Sprotin\n2015 - Framt\u00ed\u00f0in er okkara, H\u00f8gni Reistrup, (um f\u00f8royskan politikk og eitt sj\u00e1lvbjargi\u00f0 samfelag), Sprotin\n\n\u00datbrei\u00f0sla \nUmframt at t\u00f3nleikurin er n\u00f3gv sp\u00e6ldur \u00ed F\u00f8royum, hevur hann eisini veri\u00f0 at hoyrt \u00ed millum anna\u00f0 \u00cdslandi, T\u00fdsklandi, Onglandi, Skotlandi, Danm\u00f8rk, Gr\u00f8nlandi og Finnlandi.\n\nVinnuvirksemi \nH\u00f8gni Reistrup hevur stovna\u00f0 og er stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni Guide to Faroe Islands, sum er ein markna\u00f0arpallur fyri upplivingar til fer\u00f0af\u00f3lk.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir  \n Facebook s\u00ed\u00f0a.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nSangskrivarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nFr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "8277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klassiskar%20gudal%C3%A6rur", "title": "Klassiskar gudal\u00e6rur", "text": "T\u00e6r klassisku gudal\u00e6rurnar eru tann grikska og tann r\u00f3mverska gudal\u00e6ran. \u00c1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 mytologi br\u00fakt um hesar gudal\u00e6rur.\n\nGudar og pers\u00f3nar \u00far griksku og r\u00f3mversku gudal\u00e6runum\n\nAfrodita \nAfrodita (Afrodite ella Afroditi) K\u00e6rleiksgudinnan; \u00ed R\u00f3m tann sama sum Venus. Hon er ein av teimum t\u00f3lv miklu olympunum og gav vakurleika og kynsliga atdr\u00e1ttarmegi og var\u00f0 alt\u00ed\u00f0 l\u00fdst og avmynda\u00f0 brosandi, ofta ni\u00f0randi. Kulturin um hana var fremmandur og kom \u00far n\u00e6reystri um K\u00fdpros og Siteru. Tv\u00e6r sagnir eru um f\u00f8\u00f0ing hennara: hj\u00e1 Homeros er hon d\u00f3ttir Zevsar og Dionu, og kona Efeistos. Zevs var g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 hana, men hon hev\u00f0i seg undan; av vrei\u00f0i gav Zevs s\u00ed\u00f0ani lamna soni s\u00ednum, Efeistosi (\u00e1 r\u00f3mverskum \u00e6t hann Vulkan) hana. Men Hesiod sigur heldur \u00f8r\u00f0v\u00edsi fr\u00e1: Kronos skar kynsg\u00f8gnini av fa\u00f0iri s\u00ednum, Uranosi, tveitti tey \u00ed havi\u00f0, ta\u00f0 f\u00f3r at sk\u00fama um tey, og tey gj\u00f8rdust til Afroditu. (\u00c1 forngrikskum merkja tvey tey fyrstu stavilsini \u00ed navni hennara, afros, sk\u00famur.) T\u00e1 Afrodita steig upp \u00e1 land, spruttu bl\u00f3mur har, hon steig, og Eros (Kupito) fylgdi henni, og kanska a\u00f0rir gudd\u00f3mar eisini. Hon var\u00f0 nevnd Anadyomena, i\u00f0 merkir 'hin landstigna', og Sypris, i\u00f0 merkir 'k\u00fdprosinnan'. Platon sk\u00fdtur upp, at tv\u00e6r Afroditur v\u00f3ru: Afrodita Urania, fullkomna k\u00e6rleikans gudinna, og Afrodita Pandimos, vanliga k\u00e6rleikans gudinna. Hetta er sundurskiljing, i\u00f0 samsvarar Platons heimspeki.\nAfrodita var ikki Efeistosi tr\u00fagv, t\u00ed hon st\u00f3\u00f0 fyri kynsligum tankaloysi heldur enn hj\u00fanarlagsins strongu reglur (i\u00f0 Hera vildi verja), og \u00ed elstu forngriksku gudal\u00e6runi er hon \u00e1byrgdarleys. \u00cd Odusseiuni ('Odyssevsarkv\u00e6\u00f0num') grei\u00f0ir Homeros fr\u00e1, hvussu s\u00f3lgudurin Helios avd\u00faka\u00f0i fyri Efeistosi ta\u00f0, at hon var \u00f3tr\u00fagv vi\u00f0 Arevsi, og hvussu Efeistos fanga\u00f0i tey b\u00e6\u00f0i nakin \u00ed br\u00fa\u00f0arsong s\u00edni vi\u00f0 eini \u00f3sj\u00f3nligari n\u00f3t. S\u00ed\u00f0ani bj\u00f3\u00f0a\u00f0i hann \u00f8llum hinum gudunum heim til s\u00edn at flenna at teimum, og so komu teir, og flentu inntil Posidon vildi hava semju \u00ed. Hesi b\u00f8rn \u00e1tti hon var Arevsi: Deimos og Fopos, i\u00f0 merkja '\u00f3tti' og 'angist' (or\u00f0i\u00f0 fobi er avleitt av 'Fopos'), Harmoniu, i\u00f0 giftist Kadmosi \u00far Tepis, og kanska Eros eisini; hann var\u00f0 t\u00f3 oftast hildin hava f\u00f8tt seg sj\u00e1lvan, \u00e1\u00f0renn olympar komu til valdi\u00f0, t\u00f3 hann hev\u00f0i somu eginleikar, sum b\u00e6\u00f0i Afrodita og sum Arevs.\nAv t\u00ed, at Afrodita hev\u00f0i hildi\u00f0 tey \u00f3dey\u00f0iligu fyri gj\u00f8ldur, revsa\u00f0i Zevs hana vi\u00f0 at gera hana \u00e1sttikna \u00ed einum feigum, Ankusevsi. Hon maka\u00f0ist vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum gudum og f\u00f8ddi Priapos, gudin vi\u00f0 st\u00f3rum kynslimi, av Dionysosi, og samb\u00e6rt Apollodorosi, eisini Eryx av Posidoni. Hon vildi ikki geva Hermisi vilja s\u00edn, men Zevs hj\u00e1lpti honum vi\u00f0 at senda eina \u00f8rn, sum stj\u00f3l sandalina fr\u00e1 henni og gav Hermisi hana; so noyddist Afodita at geva Hermisi vilja s\u00edn fyri at f\u00e1a hana aftur. Hon f\u00f8ddi honum Hermafroditevs, i\u00f0 var b\u00e6\u00f0i drongur og genta. Afrodita hev\u00f0i megina at gera allar gudd\u00f3marnar \u00e1sttiknar ella sera girndarmiklar, allar uttan Pallas Atenu, Artumis og Hestiu. T\u00e1 Hera vildi hava s\u00edn vakurleika at f\u00e1a Zevs at luta og gloyma kr\u00edggi\u00f0 vi\u00f0 Troya, l\u00e6nti hon eitt belti fr\u00e1 Afroditu, so Zevs ikki fekk sta\u00f0i\u00f0 \u00edm\u00f3ti henni.\nAfrodita var drigin at Adonevsi og klandra\u00f0ist vi\u00f0 Persefonu um hann. T\u00e1 villsv\u00edni\u00f0 drap Adonevs, gj\u00f8rdi Afrodita so rey\u00f0a anemonin vaks har, i\u00f0 bl\u00f3\u00f0 hansara var.\nAfrodita elska\u00f0i feigar, so sum Ankusevs, og bar honum Eineias, og hon hj\u00e1lpti monnum, i\u00f0 elska\u00f0u feigar kvinnur. T\u00fddningarmiklasta gudas\u00f8gnin um hana er s\u00f8gnin um Paris, i\u00f0 var atvoldin \u00ed kr\u00edgnum vi\u00f0 Troya. \u00cd br\u00fa\u00f0arveitsluni hj\u00e1 Pelevsi og Tetis rulla\u00f0i Eris (i\u00f0 merkir 'kegl') eitt gylt s\u00farepli vi\u00f0 \u00e1skriftini 'til ta vakrastu' inn eftir g\u00f3lvinum. Hera, Pallas Atena og Afrodita vildu allar eiga ta\u00f0, og Zevs valdi Paris, vakrastan av monnum, at d\u00f8ma. Allar royndu vi\u00f0 mutri, og hann valdi mutri\u00f0 fr\u00e1 Afroditu, i\u00f0 var k\u00e6rleikin fr\u00e1 teirri vakrastu kvinnuni, og hon slapp at eiga s\u00farepli\u00f0.\nMillum onnur feig, i\u00f0 Afrodita hj\u00e1lpti, er Milanion (ella Hippominevs) i\u00f0 ynskti s\u00e6r Attalantu, Javson, i\u00f0 vildi hava Metiu, Paris, i\u00f0 hon hj\u00e1lpti b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 at burturflyta Helenu, og \u00f8ll \u00e1rini aftan\u00e1, me\u00f0an hann ikki vildi sleppa henni; hon fekk t\u00f3 hv\u00f8rki bjarga\u00f0 Troya fr\u00e1 at t\u00fdnast ella Paris fr\u00e1 at doyggja, t\u00ed ta\u00f0 var avgj\u00f8rt, at so skuldi ver\u00f0a. Men hon bjarga\u00f0i troyab\u00fagvum fr\u00e1 at t\u00fdnast vi\u00f0 at hj\u00e1lpa soni s\u00ednum Eineiasi at fl\u00fdggja \u00far t\u00ed brennandi b\u00fdnum at s\u00f8kja n\u00fdtt heimland - hon hj\u00e1lpti honum eisini \u00ed \u00e1starm\u00e1lum vi\u00f0 at f\u00e1a Dido at gerast \u00e1sttikna \u00ed honum\nHon revsa\u00f0i t\u00f3 eisini b\u00e6\u00f0i feig og \u00f3dey\u00f0ilig, i\u00f0 gj\u00f8rdu hana firtna ella s\u00f8gdu seg vera betri enn hon. Millum hesi v\u00f3ru m\u00f3\u00f0ir Myrru og tr\u00edggjar d\u00f8tur hennara (s\u00ed Kinyras), Glafkos (2), hv\u00f8rs ryssur \u00f3tu hann, t\u00ed hann ikki vildi lata t\u00e6r kvidnast, Pasifu, konu Minos kong av Kreta, sum hon fekk at girnast ein tarv og at f\u00f8\u00f0a minotaurin, kvinnurnar \u00e1 Lemnos, i\u00f0 ikki vildu vita av kultinum um hana, og t\u00ed gj\u00f8rdi hon so deymurin st\u00f3\u00f0 av teimum, so menninir r\u00fdmdu fr\u00e1 teimum, og so steina\u00f0u t\u00e6r teir til dey\u00f0is - men so til endans komu argonautarnir, og fyri at gera Efeistos gla\u00f0an, gj\u00f8rdi hon so k\u00e6rleikan, t\u00ed hon gj\u00f8rdi so Fedra, i\u00f0 var gift fa\u00f0ir hansara, gj\u00f8rdist \u00e1sttikin \u00ed honum, og t\u00e1 hann ikki vildi vita av henni, leyg Fedra fyri manni s\u00ednum at Hillolytos hev\u00f0i ney\u00f0tiki\u00f0 seg, og hongdi seg s\u00ed\u00f0ani. Tesevs banna\u00f0i sonin og gj\u00f8rdi hann \u00fatlagnan, og Hippolytos fekk eisini \u00f3gvusligan dey\u00f0a. Afrodita revsa\u00f0i eisini Klio d\u00eds, t\u00b4\u00b4i hon hev\u00f0i flenta at s\u00e6r fyri at elska feiga Adonevs: hon fekk eisini Klio at elska ein feigan, Pieros. Afrodita revsa\u00f0i eisini degningsgudinnuna Eos, t\u00ed hon hev\u00f0i ligi\u00f0 hj\u00e1 hj\u00e1 manni s\u00ednum, Arevsi, og fekk hana at elska tveir feigar, Kifalos og Titanos. Helios hevndi hon seg eisini inn\u00e1, t\u00ed hann hev\u00f0i slatra\u00f0 fyri Efeistosi um seg og Arevs; hann gj\u00f8rdist \u00e1sttikin \u00ed teirri feigu Levkotiu. Men Afrodita fekk t\u00f3 s\u00edtt \u00ed kr\u00edgnum vi\u00f0 Troya, t\u00e1 hin feigi Diomedevs s\u00e6rdi hana, so hon m\u00e1tti r\u00fdma av v\u00edgv\u00f8llinum.\n\u00cd grikskari gudal\u00e6ru var Afrodita ofta \u00f3nd og ennt\u00e1 l\u00e1turlig, men \u00ed r\u00f3mverskari var\u00f0 hon tikin n\u00f3gv meira \u00ed \u00e1lvara, og eisini s\u00f8gd at vera bl\u00ed\u00f0ari.\n\nAmulios \nAmulios Fimtandi kongur \u00ed Alba Longa, sonur Prokas og br\u00f3\u00f0ir Numitor. Prokas b\u00fdtti kongaliga arvin \u00ed tvey: annar var d\u00fdrgripirnir, hin kongar\u00edki\u00f0. Numitor valdi tann seinna, men Amulios leit \u00e1 r\u00edkid\u00f8mi s\u00edtt, rak hann burtur og settist \u00e1 tr\u00f3nuna. Hann noyddi br\u00f3\u00f0urd\u00f3ttur s\u00edna, Reu Silviu (1) \u00ed kleystur, so Numitor ongan arving skuldi f\u00e1a; Mars ney\u00f0t\u00f3k hana, og hon f\u00f8ddi teir b\u00e1\u00f0ar Remus og Romulus. T\u00e1 Amulios fr\u00e6tti hetta, ba\u00f0 hann hir\u00f0ar s\u00ednar drepa hana og drukna n\u00fdf\u00f8\u00f0ingarnar \u00ed tiber\u00e1nni. Hir\u00f0arnir drukna\u00f0u teir t\u00f3 ikki, men l\u00f8gdu teir bara \u00ed eina kurv og l\u00f8gdu kurvina \u00e1 \u00e1nna. Hir\u00f0in Faustulos fann teir og \u00f3l teir upp heima hj\u00e1 s\u00e6r. T\u00e1 tv\u00edbur\u00f0arnir v\u00f3ru vaksnir, gj\u00f8rdust teir sey\u00f0atj\u00f3var; \u00e1 eini r\u00e1nsfer\u00f0 at stjala sey\u00f0, var\u00f0 Remus fanga\u00f0ur og tikin fyri kong, i\u00f0 fann \u00fat av, at Numitor \u00e1tti sey\u00f0in, og gav br\u00f3\u00f0uri s\u00ednum hann. Numitor fann \u00fat av, hv\u00f8r hann var. Hann sendi eisini bo\u00f0 eftir Romulusi, og ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at tv\u00edbur\u00f0arnir r\u00f3ku Amulios av tr\u00f3nuni, drupu hann og g\u00f3vu abba s\u00ednum Numitori valdi\u00f0 aftur\n\nAndromakka \nAndromakka (Grikskt m\u00e1l: \u1f08\u03bd\u03b4\u03c1\u03bf\u03bc\u03ac\u03c7\u03b7 - Andromake) var d\u00f3ttir Eetion, kona Hektor og verd\u00f3ttir Priamos. Hon og Hektor \u00e1ttu bert ein son, Astyanax. Eftir at Troya fall og Hektor var dey\u00f0ur, var\u00f0 m\u00f3\u00f0ur Andromakku givin Akillevsi, sum part av r\u00e1ninum \u00far Troya, og Andromakka sj\u00e1lv fall \u00ed Neoptolumosar lut. Neoptolumos t\u00f3k hana vi\u00f0 s\u00e6r til Epiros, har hann var kongur, og har f\u00f8ddi hon honum tr\u00edggjar synir, Molossos, Pielos og Pergamos. Neoptolumos f\u00f3r seinni fr\u00e1 henni og giftist Hermionu, d\u00f3ttur Menilaos og Helenu, i\u00f0 ikki fekk \u00e1tt b\u00f8rn og t\u00ed bar agg til Andromakku, t\u00ed hon var so fruktag\u00f3\u00f0. Evripidevs sigur, at Hermiona vildi drepa Andromakku og b\u00f8rn hennara me\u00f0an Neoptolumos var burturi \u00ed Delfi, men at Pelevs vardi tey. Hetta hendi antin \u00ed Ftitia ella \u00ed Epiros. T\u00e1 Neoptolumos var\u00f0 myrdur \u00ed Delfi, arva\u00f0i s\u00edggjarin Helenos, br\u00f3\u00f0ir Hektor, b\u00e6\u00f0i kongar\u00edki\u00f0 \u00ed Epiros og Andromakku. Tey \u00e1ttu ein son, i\u00f0 tey nevndu Sestrinos (s\u00ed Molossos). T\u00e1 Eineias fer\u00f0a\u00f0ist \u00ed Epiros r\u00e1ddu Andromakka og Helenos har \u00ed fri\u00f0i. T\u00e1 Helenos doy\u00f0i, sigst, at hon f\u00f3r vi\u00f0 soni s\u00ednum Pergamosi heilt til Mysia, har hesin grundleg\u00f0i Pergamon. Samb\u00e6rt sagnunum var Andromakka h\u00f8g, myrk og r\u00e1\u00f0ar\u00edk.\n\nAskanios \nAskanios Sonur Eineiasar og Krevsu (4). Ein onnur s\u00f8gn sigur, at Eineias og Lavinia fingu hann t\u00e1 Eineias kom til Italia. Tann elsta s\u00f8gnin sigur, at Eineias r\u00fdmdi vi\u00f0 Askaniosi \u00far Troya, t\u00e1 b\u00fdurin fall, og sendi hann til Propontisoy, me\u00f0an hann f\u00f3r at leita eftir einum n\u00fdggjum heimlandi, n\u00fa i\u00f0 einki Troya var; seinni bygdu Askanios og Skamandrios (1) (s\u00ed Astyanax) Troya upp av n\u00fdggjum. Ein onnur s\u00f8gn sigur, at Askanios b\u00fa\u00f0i \u00ed Italia hj\u00e1 Eineiasi. \u00c1 gamalsaldri skal Eineias vera farin aftur til Troya at r\u00e1\u00f0a, og sonurin arva\u00f0i kongar\u00edki\u00f0 eftir hann. R\u00f3mversku sagnirnar um Eineias siga, at Askanios b\u00fa\u00f0i \u00ed Italia og var tann fyrsti av s\u00ednari \u00e6tt.\n\u00cd Eineiuni eftir Virgilius er Askanios vi\u00f0. Har er hann ungur og er vi\u00f0 \u00ed troyaleikunum, er \u00e1 vei\u00f0ifer\u00f0 \u00ed sk\u00f3gunum vi\u00f0 Latium, er b\u00e6\u00f0i Eineiasi og ommu s\u00edni, Venus, k\u00e6rur, t\u00ed hann eigur framt\u00ed\u00f0ina \u00ed troyab\u00fagvum. Eftir at Eineias doy\u00f0i, bar Askanios sigur av etruskum vi\u00f0 numikosvatn og grundleg\u00f0i b\u00fdin Alba Longa \u00e1 t\u00ed sta\u00f0num, har i\u00f0 Eineias hev\u00f0i ofra\u00f0 eina hv\u00edta s\u00fagv og hennara tr\u00edati ungar. Hetta noyddu lat\u00ednar hann at gera, t\u00ed teir v\u00f3ru \u00ed parti vi\u00f0 stj\u00fakm\u00f3\u00f0ir hansara, Laviniu, og \u00edm\u00f3ti honum. T\u00e1 Eineias var dey\u00f0ur, fl\u00fdddi Lavinia, i\u00f0 var upp \u00e1 vegin, t\u00ed hon \u00f3tta\u00f0ist, at Askanios f\u00f3r at drepa hennara \u00f3f\u00f8dda barn. Hon fl\u00fdddi til ein hir\u00f0a, i\u00f0 \u00e6t Tyrros, og \u00e1tti barn s\u00edtt, Silvius, heima hj\u00e1 honum. T\u00e1 Askanios doy\u00f0i, arva\u00f0i Silvius tr\u00f3nuna \u00ed Alba.\nAskanios eitur onkunt\u00ed\u00f0 Julos.\n\nAstyanax \nAstyanax Sonur Hektor og Andromakku. Fa\u00f0irin kalla\u00f0i hann Skamandrios (1) eftir \u00e1nni, i\u00f0 rann fram vi\u00f0 Troya, men vanliga f\u00f3lki\u00f0 kalla\u00f0i hann Astyanax, i\u00f0 merkir 'b\u00fdarinnar valdsharri'. T\u00e1 Troya var t\u00fdndur, tveittu antin Akillevs og Neoptolumevs, ella Menilaos og grikska herli\u00f0 hansara, hann av einum torni, so hann doy\u00f0i - t\u00ed Odyssevs hev\u00f0i vara\u00f0 teir vi\u00f0, at hv\u00f8rki dreingir ella menn av Priamosar \u00e6tt skuldu liva eftir. A\u00f0rar sagnir siga, at Astyanax ikki var\u00f0 dripin, men livdi at byggja Troya upp av n\u00fdggjum (s\u00ed Askanios)\n\nD\u00edsar \nd\u00edsar Kvenngudar ella ondir, sum b\u00fa\u00f0u ymsasta\u00f0ni \u00ed n\u00e1tt\u00faruni; t\u00e6r v\u00f3ru hildnar vera \u00f3dey\u00f0iligar, ella \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum livdu t\u00e6r sera leingi (s\u00ed 'hammadriturnar' ni\u00f0anfyri). T\u00e6r v\u00f3ru flogsur, sera vakrar og ungar, eldust ikki, og \u00e1ttu n\u00f3gv b\u00f8rn, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 gudum og monnum. Summar d\u00edsar dugdu at sp\u00e1a. \u00cd homerisku kv\u00e6\u00f0unum eru t\u00e6r d\u00f8tur Zevs. T\u00e6r b\u00fa\u00f0u \u00ed st\u00f3rum og sm\u00e1um holum, har t\u00e6r n\u00fdttu t\u00ed\u00f0ina til at syngja og spinna. T\u00e6r ganga ofta t\u00fddningarmiklari gudinnum (serliga Artumis) ella onkrari a\u00f0rari d\u00eds, i\u00f0 er t\u00fddningarmiklari enn t\u00e6r, til handa. Kalypso (1) og Kirka h\u00f8vdu solei\u00f0is fylgid\u00edsar.\nD\u00edsar kunnu b\u00f3lkast eftir dv\u00f8lst\u00f8\u00f0um s\u00ednum: meljur v\u00f3ru askard\u00edsar (tvs t\u00e6r b\u00fa\u00f0u \u00ed aski, sum er eitt tr\u00e6slag) og ikki d\u00f8tur Zevsar, men Uranosar: t\u00e6r f\u00f8ddust \u00far bl\u00f3\u00f0sdropunum fr\u00e1 evkvettu kynsg\u00f8gnum hansara. Neiur b\u00fa\u00f0u \u00ed keldum og \u00e1um og v\u00f3r\u00f0u ofta hildnar vera d\u00f8tur \u00e1argudin \u00ed \u00e1nni, har t\u00e6r b\u00fa\u00f0u. Nereiur v\u00f3ru havd\u00edsar (t\u00e6r v\u00f3ru d\u00f8tur Nerevsar, i\u00f0 var nevndur 'gamli \u00e1 havbotninum'). Tetis, mamma Akillevs, og Amfitrita, kona Posidon, eru tv\u00e6r kendar nereiur. Okuanurnar v\u00f3ru eisini havd\u00edsar, og d\u00f8tur Okuanos og Tetis. Oreiur b\u00fa\u00f0u \u00ed fj\u00f8llunum, alsur \u00ed vi\u00f0arlundum (\u00far grikskum alsos, i\u00f0 merkir 'heilagur sk\u00f3gur'), driturnar b\u00fa\u00f0u \u00ed tr\u00f8um, hammadriturnar b\u00fa\u00f0u hv\u00f8r \u00ed s\u00ednum einstaka tr\u00e6i, og t\u00e1 tr\u00f8ini doy\u00f0u, doy\u00f0u t\u00e6r eisini. N\u00f3gvar a\u00f0rar d\u00edsar v\u00f3ru nevndar eftir \u00e1v\u00edsum st\u00f8\u00f0um \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, til d\u00f8mis akkuloyurnar, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u \u00ed akkulos\u00e1nni. D\u00edsar eru ofta vi\u00f0 \u00ed sagnum um k\u00e6rleika (s\u00ed Dafnu, ekk\u00f3, Kallisto (1)). Teir, t\u00e6r maka\u00f0ust vi\u00f0, v\u00f3ru sum oftast gudar sum Pan, sat\u00fdrarnir og Priapos, men eisini dr\u00f3gu t\u00e6r sl\u00edkar t\u00fddningarmiklar gudar sum Zevs, Apollon, Hermis, Dionysos og a\u00f0rar. \u00cd summum sagnum gj\u00f8rdust t\u00e6r g\u00f3\u00f0ar vi\u00f0 og burturfluttu dreingir; Hylas var ein teirra.\n\nEetion \nEetion Ein kongur \u00ed Tepis \u00ed Mysialandi, p\u00e1pi at Andromakku. Hann og sjey synir hansara doy\u00f0u fyri Akillevsi, t\u00e1 hesin t\u00fdndi Tepis. Akillevs virdi Eetion somiki\u00f0 fyri dirvi og reystleika, at hann ikki t\u00f3k brynjuna av honum, men jar\u00f0a\u00f0i hann vi\u00f0 henni og gj\u00f8rdi n\u00f3gv burtur\u00far jar\u00f0arfer\u00f0 hansara. D\u00edsarnar planta\u00f0u ein \u00e1lm \u00e1 gr\u00f8v hansara\n\nEineias \nEineias (grikskt: \u0391\u1f30\u03bd\u03b5\u03af\u03b1\u03c2, Aineias) var troyab\u00fagvi og kappi; sonur Ankisevs og Afroditu. (S\u00ed Ankisevs um staklutirnar um, hvussu hann var\u00f0 f\u00f8ddur). \u00cd Ilionskv\u00e6\u00f0num sigst Eineias vera n\u00e6stdjarvasti ma\u00f0ur \u00ed Troya eftir Hektor. Ta\u00f0 var t\u00f3 eftir kr\u00edggi\u00f0, at hann muna\u00f0i eftirt\u00ed\u00f0ini vi\u00f0 at f\u00f8ra troyar til Italia at leita eftir n\u00fdggjum heimlandi. Eineias var einasti troyi, i\u00f0 framt\u00ed\u00f0arv\u00f3nir v\u00f3r\u00f0u givnar - Posidon seg\u00f0i, at hann skuldi valda troyum. Eineias var\u00f0 t\u00ed eftirma\u00f0ur Priamosar, h\u00f3ast ta\u00f0 Troya, i\u00f0 hann valda\u00f0i, ikki var ta\u00f0 r\u00e6tta. Eineias hoyrdi ikki til ta valdandi familjuna, men t\u00e1 Ankusevs og Afrodita h\u00f8vdu parast, avd\u00faka\u00f0i Afrodita seg og seg\u00f0i: 'T\u00fa fert at f\u00e1a ein son, sum fer at valda troyab\u00fagvum, og hann fer at eiga synir, og hansara synir aftur synir, og so framvegis \u00ed allar \u00e6vir'.\nEineias vaks upp \u00ed fj\u00f8llunum  hj\u00e1 d\u00edsum til hann var fimm \u00e1r; t\u00e1 f\u00f3r fa\u00f0ir hansara inn \u00ed b\u00fdin vi\u00f0 honum og leit Alkatosi, i\u00f0 antin var konubr\u00f3\u00f0ir ella konusystirma\u00f0ur hansara, honum upp \u00ed hendur, og hesin t\u00f3k s\u00e6r av hansara sk\u00falagongd. \u00cd troyakr\u00edgnum st\u00f3\u00f0 Eineias \u00e1 odda fyri dardaana herli\u00f0i (Dardaanos var b\u00fdur \u00ed l\u00ed\u00f0unum vi\u00f0 I\u00f0afjall). Eineias var \u00f3n\u00f8gdur vi\u00f0, at Hektor r\u00e1ddi meir enn hann, og at Priamos t\u00f3ktist hava lyndi til at ni\u00f0ra seg. \u00cd kr\u00edgnum vi\u00f0 Troya hittust Akillevs og Eineias \u00e1 I\u00f0afjalli, og Akillevs rak hann til Lyrnessos; og t\u00e1 Akillevs t\u00fdndi tann b\u00fdin, bjarga\u00f0i Zevs honum undan Akillevsi. Diomedevs (2) s\u00e6rdi eisini Eineias: t\u00e1 Afrodita vildi bjarga honum, var\u00f0 hon sj\u00e1lv s\u00e6rd, men Apollon fjaldi Eineias \u00ed toku og flutti hann av v\u00edgv\u00f8llinum. Seinni kom hann aftur, drap Kreton og Orsilokos, leyp \u00e1 leguna hj\u00e1 akeium, bardist m\u00f3ti Idominevsi, drap fleiri grikkar og st\u00f3\u00f0 undir li\u00f0ini \u00e1 Hektori, t\u00e1 hesin rak akeiarnar burtur. Hann var millum teirra, i\u00f0 bardust um l\u00edki\u00f0 av Patroklosi, og bardist aftur vi\u00f0 Akillevs: hesufer\u00f0 bjarga\u00f0i Posidon honum vi\u00f0 at gera mj\u00f8rka beint framman fyri Akillevsi, draga spj\u00f3ti\u00f0 \u00far skj\u00f8ldrinum hj\u00e1 Eineiasi og flyta kappan aftur millum s\u00edn egna her. Grundin til, at Posidon bjarga\u00f0i einum troyab\u00fagva var, at hann mintist sp\u00e1d\u00f3min hj\u00e1 Afroditu, at Eineias ein dag skuldi r\u00e1\u00f0a yvir troyab\u00fagvum, og at hansara eftirkomar skuldu taka vi\u00f0. Ein grund var kanska eisini, at Eineias ikki var av \u00e6tt Laomedons, men beinlei\u00f0is skyldur vi\u00f0 Tros umvegis Ankusevs, Kappis og Assarakos. Eineias hj\u00e1 Homerosi er t\u00ed ein kappi, sum gudarnir vardu (og hann virdi eisini teir n\u00f3gv) og hv\u00f8rs lagna var mikil: t\u00ed hann \u00e1tti l\u00edvi\u00f0 \u00ed \u00f8llum t\u00ed troyanska f\u00f3lkaslagnum. Alt hetta sambindir Virgil \u00ed s\u00ednum kv\u00e6\u00f0i, i\u00f0 eitur Eineian.\nT\u00e1 Hektor var dey\u00f0ur, t\u00f3k Eineias aftur \u00e1 seg at verja b\u00fdin. Man t\u00e1 Laokoon doy\u00f0i, skilti Eineias, at ta\u00f0 var jar\u00f0tekin, i\u00f0 s\u00fdndi, at Troya f\u00f3r at ver\u00f0a t\u00fdndur, og fl\u00fdddi saman vi\u00f0 Ankusevs, Krevsu (4) og soninum Askaniosi. Eitt anna\u00f0 brigdi av s\u00f8gnini sigur, at Eineias var\u00f0 tikin \u00e1 b\u00f3li av grikskum \u00e1lopi \u00e1 b\u00fdin og kl\u00e1ra\u00f0i at fl\u00fdggja vi\u00f0 Ankusevs \u00e1 rygginum og berandi Askanios, i\u00f0 aftur bar penatar, penatur, og palladiumi\u00f0. Krevsa gekk aftan\u00e1, men misti teir burtur; Eineias f\u00f3r at leita eftir henni, men s\u00e1 ham hennara fyri s\u00e6r, og hamurin ba\u00f0 hann uppgeva at leita. Hann f\u00f3r upp \u00e1 I\u00f0afjall og stevndi \u00f8llum teimum troyab\u00fagvum, i\u00f0 yvirlivdu, saman og grundleg\u00f0i ein annan b\u00fd og r\u00e1ddi \u00ed honum, og solei\u00f0is gekk sp\u00e1d\u00f3murin hj\u00e1 Afroditu \u00fat - i\u00f0 sigst var atvoldin til kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Troya, fyri at r\u00e6na tr\u00f3nuna fr\u00e1 Priamosi og geva s\u00ednum egnu eftirkomarum hana\nS\u00f8gnin, sum er grundarlagi\u00f0 undir Eineiuni eftir Virgilius er hon um fer\u00f0ir Eineiasar. Eftir ein stuttan ste\u00f0g \u00e1 I\u00f0afjalli (s\u00ed Oxynios) f\u00f3r hann til Hesperia, i\u00f0 er ta\u00f0 sama sum Italia. Hann ste\u00f0ga\u00f0i \u00ed Samotraki, Traku, har hann droymdi Polydoros, yngsta son Priamosar, i\u00f0 ba\u00f0 ahnn fara v\u00ed\u00f0ari sum skj\u00f3tast. S\u00ed\u00f0ani f\u00f3r hann til Makedonia, Delos, har Apollons orakkul ba\u00f0 hann s\u00f8kja r\u00f8tur s\u00ednar. T\u00edskil f\u00f3r hann til Kreta, ha\u00f0ani Tevkor var, hv\u00f8rs abbasonur, Ilos, grundleg\u00f0i Troya. \u00c1 Kreta var t\u00e1 hungurss\u00f3tt, og Eineias droymdi Penatos, i\u00f0 seg\u00f0i honum, at Apollon ikki meinti heimland Tevkors, men ta\u00f0 hj\u00e1 soni hansara, Dardanosi, fa\u00f0iri Ilos, i\u00f0 var \u00far Hesperia. Stormur kom, og tey ruku fyrst til Sitera, so Lakonia, so Arkadia, har harpurnar r\u00e6ndu fr\u00e1 teimum (harpurnar v\u00f3ru kvinnur, i\u00f0 l\u00edktust fuglum, og v\u00f3ru hildnar hava stoli\u00f0 alt, i\u00f0 hvarv sporleyst). Ein harpa, Selano, seg\u00f0i teimum, at t\u00e1 tey v\u00f3ru so svong, at tey f\u00f3ru at eta bor\u00f0ini eisini, t\u00e1stani v\u00f3ru tey \u00ed n\u00fdggja heimlandi s\u00ednum. \u00dar Arkadia f\u00f3ru troyar til Sakyntos, Levkas, Epiros, har Helenos og Andromakka r\u00e1ddu. Helenos dugdi at sp\u00e1a og sp\u00e1ddi, at Eineias f\u00f3r at grunda eina m\u00e6ta tj\u00f3\u00f0, og ba\u00f0 tey fara umvegis Drepanon. Tey l\u00f8gdu til havsaftur, sluppu undan Skyllu (1) og Karybdis og n\u00e1ttu at endans Drepanon, har Ankusevs doy\u00f0i. T\u00e1 Eineias leg\u00f0i til havsaftur, vildi (Juno \u00e1 r\u00f3mverskum) for\u00f0a fyri, at eitt n\u00fdtt Troya var\u00f0 bygt og gav Eiolosi bo\u00f0 um at sleppa vindunum eftir teimum. Posidon gj\u00f8rdi t\u00f3 logn aftur, og Eineias og hinir troyarnir ruku til Kartago (s\u00ed Dido). Ha\u00f0ani f\u00f3r hann aftur eftir bo\u00f0um fr\u00e1 gudunum, i\u00f0 ikki vildu, at hann \u00ed fri\u00f0um skuldi b\u00fasetast \u00ed b\u00fdi, i\u00f0 skuldi vera f\u00edggindi R\u00f3ms, og kom til Kumei, har hann seinni f\u00f3r at vitja sibyluna (i\u00f0 var sp\u00e1kvinna), og hon f\u00f3r vi\u00f0 honum ni\u00f0ur til Haddevs. Har hitti hann millum a\u00f0rar skuggar Didosa, i\u00f0 tagdi og vendi s\u00e6r fr\u00e1 honum. Skuggin av fa\u00f0ir hansara seg\u00f0i honum \u00ed n\u00fdtum or\u00f0um um framt\u00ed\u00f0 s\u00edna og framt\u00ed\u00f0 R\u00f3ms. Hesi or\u00f0 g\u00f3vu Eineiasi styrk, og hann f\u00f3r upp aftur \u00far dey\u00f0ans r\u00edki og leg\u00f0i fr\u00e1 Kumei vi\u00f0 skipum s\u00ednum og leg\u00f0i at \u00ed Keietu at jar\u00f0a gomlu br\u00f3stm\u00f3\u00f0ir s\u00edna, og nevndi oynna eftir henni, st\u00fdrdi undan oynni hj\u00e1 Kirku og kom at endans til har tiber\u00e1in rann \u00fat \u00ed havi\u00f0. Har l\u00f8gdu tey at og fingu s\u00e6r at eta; og so svong v\u00f3ru tey, at tey eisini \u00f3tu brettini, i\u00f0 tey h\u00f8vdu n\u00fdtt sum bor\u00f0. T\u00e1 mintist Eineias sp\u00e1d\u00f3m Selanos. Ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0, har tey v\u00f3ru, \u00e6t Latium, og Latinos kongur r\u00e1ddi. Hann og konan, Amata, h\u00f8vdu lova\u00f0 Turnosi rutulakongi einasta barn s\u00edtt, Laviniu. Men eitt orakkul hev\u00f0i langt \u00e1\u00f0renn Eineias kom sp\u00e1tt, at Lavinia skuldi giftast fremmandum manni. Latinosi kongi l\u00edktist v\u00e6l \u00e1 Eineias og bj\u00f3\u00f0a\u00f0i honum d\u00f3ttrina, men Hera leg\u00f0i upp\u00edaftur furiuna Alekto \u00far Haddevs at venda Amatu \u00edm\u00f3ti hesum. Alekto eggja\u00f0i eisini Turnosi at leypa \u00e1 tey fremmandu. Millum hansara sameindu var etruskin Mezentios - men bara Mezentios sj\u00e1lvur, t\u00ed f\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 so k\u00faga\u00f0 undir hansara r\u00e6\u00f0i, at tey f\u00f3ru upp \u00ed part vi\u00f0 Eineiasi og hansara troyab\u00fagvum. Eineias droymdi, at ein tiberiagudur ba\u00f0 hann fara til Pallantium, og at hann \u00e1 vegnum f\u00f3r at s\u00edggja eina hv\u00edta s\u00fagv vi\u00f0 tr\u00edati ungum, og at har skuldi Askanios byggja ein b\u00fd og nevna hann 'Alba Longa', i\u00f0 merkir 'langi hv\u00edti'. Eineias fann s\u00fanna, ofra\u00f0i Heru hana og v\u00f3na\u00f0i at bl\u00ed\u00f0ka hana, f\u00f3r eftir tiber\u00e1nni til Pallantium, har R\u00f3m seinni bygdist (\u00e1 Palatinheygi), og har s\u00f8kti hann um at sleppa upp \u00ed part vi\u00f0 Evandur kongi (3), i\u00f0 einafer\u00f0 hev\u00f0i gist Ankusevs. Evandur var bl\u00ed\u00f0ur vi\u00f0 Eineias og sendi alt fyri eitt herli\u00f0 undir lei\u00f0slu av soni s\u00ednum, Pallasi (4), at hj\u00e1lpa honum m\u00f3ti rutulakongi og Mezentiosi. Evandur r\u00e1ddi Eineiasi at fara til Agylla \u00ed Evtruria at \u00f8sa f\u00f3lki\u00f0 hj\u00e1 Mezentiosi til uppreistur. Men me\u00f0an hann var burturstaddur, leyp Turnos rutulakongur \u00e1 leguna hj\u00e1 troyab\u00fagvum vi\u00f0 li\u00f0i s\u00ednum. Men Eineias kom j\u00fast aftur vi\u00f0 s\u00ednum li\u00f0i \u00ed r\u00f8ttu l\u00f8tu og fekk riki\u00f0 teir burtur. Fyrst v\u00f3ru Turnos og Mezentios vi\u00f0 yvirlutan, men Eineias drap Mezentios og sonin Lavsos, og t\u00e1 vikna\u00f0u hinir n\u00f3gv. Bardagin enda\u00f0i vi\u00f0, at Eineias drap Turnos \u00ed einv\u00edggi. Eineian eftir Virgilius endar, t\u00e1 Turnos doyr.\nEineias giftist Laviniu og r\u00e1ddi teimum sameindu lat\u00ednum og troyum. Men Zevs l\u00fata\u00f0i fyri vrei\u00f0ini hj\u00e1 Heru og gj\u00f8rdi so troyar gloymdu tj\u00f3\u00f0skap s\u00edn og gj\u00f8rdust fult og heilt sum f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Italia - f\u00f3ru ennt\u00e1 at tosa teirra m\u00e1l. Oftast sigst, at Romulus grundleg\u00f0i R\u00f3m, at Eineias grundleg\u00f0i Lavinium, og at sonur Eineias, Askanios (ella Julos) grundleg\u00f0i Alba Longa, i\u00f0 gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur sameindu lat\u00edna og troya - til Remus og Romulus nakrar \u00f8ldir seinni grundl\u00f8gdu R\u00f3m, har Eineias hev\u00f0i vitja\u00f0 Evandur kong. \u00cd summum sagnum grundleg\u00f0i Eineias R\u00f3m (s\u00ed Odyssevs, iv); \u00ed \u00f8\u00f0rum hevur hann f\u00fdra synir - Askanios, Evryleon, Remus og Romulus.\nVirgiliusar brigdi av s\u00f8gnini, sum ta\u00f0 stendur skriva\u00f0 \u00ed verki hansara, Eineiuni, var\u00f0 st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir \u00f8llum ritum, i\u00f0 komu aftan\u00e1. S\u00f8gnin um Eineias gav R\u00f3m vir\u00f0ing vi\u00f0 at reka \u00e6ttina hj\u00e1 teimum, i\u00f0 grundl\u00f8gdu hann, heilt aftur til s\u00f8gunnar byrjan, og vi\u00f0 at geva teimum gudd\u00f3mligar forfedrar (Zevs og Afroditu). Haraftrat tykist ta\u00f0 sum um, at Homeros sj\u00e1lvur sp\u00e1ddi st\u00f3rt\u00ed\u00f0 R\u00f3ms. Julius Cesar sigst vera av Eineiasar \u00e6tt.\n\nHektor \nHektor Sonur Priamos og Hekubu - \u00f3iva\u00f0 elsti sonur. Summar sagnir gera hann t\u00f3 til son Apollons. H\u00f3ast Priamos var kongur \u00ed Troya, var ta\u00f0 Hektor, i\u00f0 av sonnum r\u00e1ddi. Hann skipa\u00f0i fyri kjakfundunum og stevndi herfer\u00f0ir. Hann var troyab\u00fagvum k\u00e6rur, og b\u00e6\u00f0i fyri vinir og \u00f3vinir var hann tann, sum av sonnum vardi b\u00fdin. Agamemnon vildi drepa Hektor so skj\u00f3tt sum gj\u00f8rligt, t\u00ed hann visti, at so leingi Hektor var \u00e1 l\u00edvi, kundi Troya ikki t\u00fdnast. Pers\u00f3nsmenskan hj\u00e1 Hektori er v\u00e6l l\u00fdst \u00ed longum broti \u00ed Ilionskv\u00e6\u00f0num. Hann var giftur vi\u00f0 Andromakku, og tey \u00e1ttu ein son, i\u00f0 troyar nevndu Astyanax og foreldrini Skamandrios (1). Ein s\u00f8gn, i\u00f0 er l\u00edti\u00f0 vird sigur, at Hektor og Andromakka \u00e1ttu ein annan son, i\u00f0 \u00e6t Laodamas. Ein onnur s\u00f8gn aftur nevnir ein son, i\u00f0 Oxynios.\nH\u00f3ast Hektori l\u00edti\u00f0 d\u00e1mdi, at Paris hev\u00f0i r\u00e6nt Helenu, var hann t\u00f3 tann fyrsti at drepa grikka, i\u00f0 stein \u00e1 troyaj\u00f8r\u00f0; ta\u00f0 var Protisilaos.\nTil kr\u00edggi\u00f0 hev\u00f0i vara\u00f0 \u00ed t\u00edggju \u00e1r, bar Hektor seg undan at berjast \u00fati \u00e1 v\u00edgv\u00f8llinum, t\u00ed hann visti, at Akillevs var millum grikkarnar. T\u00e1 Akillevs og Aggamemnon f\u00f3ru at skeldast og Akillevs t\u00f3k seg \u00far kr\u00edgnum, drap Hektor n\u00f3gvar grikkar. Akillevs royndi einafer\u00f0 at hitta Hektor andlit til andlits, men Hektor r\u00fdmdi inn \u00ed b\u00fdin. Arevs vardi hann, til Diomedevs (2) s\u00e6rdi Arevs. Millum teir fremstu av teimum, hann drap, v\u00f3ru Mnestis, Ankualos, Tevtras (2), Orestis (ikki son Aggamemnons), Trekos, Oynumevs (ikki p\u00e1pi Hippodamiu (1)), Helenos (ikki tv\u00edbur\u00f0i Kassandru) og Orespios. S\u00ed\u00f0ani bj\u00f3\u00f0a\u00f0i Hektor hv\u00f8rjum grikka ta\u00f0 skuldi vera, av \u00ed h\u00f3lmgongu. Menilaos reistist, men Aggamemnon helt honum aftur. At endans t\u00f3k Eas av. Teir bardust allan dagin og g\u00f3vu s\u00ed\u00f0ani hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum g\u00e1vur.\nHektorsa mest fram\u00farskarandi vandafer\u00f0 var, t\u00e1 hann leyp \u00e1 skipini hj\u00e1 grikkum. Gudarnir m\u00e1ttu leggja upp\u00ed, t\u00ed annars hev\u00f0i hann dripi\u00f0 sl\u00edkar kappar sum Nestor og Diomedevs (2). Posidon eggja\u00f0i grikkum at halda \u00edm\u00f3ti, og Patroklos st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri myrmidonum (herli\u00f0i Akillevsar) \u00ed brynju Akillevsar; t\u00e1 r\u00fdmdi Hektor. Apollon vardi t\u00f3 Hektor, og hj\u00e1lpti honum at drepa Patroklos. Og Zevs ba\u00f0 hinar gudarnar lata Hektor sleppa at drepa so leingi sum Akillevs ikki vildi koma upp \u00ed leikin. Men t\u00e1 Akillevs fr\u00e6tti, at vinma\u00f0urin Patroklos var dripin, kom hann upp\u00edaftur kr\u00edggi\u00f0. Hann drap Polydoros (2), ein br\u00f3\u00f0ir Hektors, og Hektor royndi til f\u00e1n\u00fdtis at hevna hann. Hektor var hj\u00e1lparleysur m\u00f3ti Akillevsi, t\u00ed hansara lagna var at doyggja fyri honum. Apollon fjaldi Hektor \u00ed toku, og Akillevs s\u00f8kti til f\u00e1n\u00fdtis at honum; men t\u00e1 herurin \u00far Troya t\u00f3k seg inn aftur \u00ed b\u00fdin, var\u00f0 Hektor verandi einsamallur eftir vi\u00f0 skeiaportri\u00f0. Mamman og p\u00e1pin b\u00f8na\u00f0u hann um at fl\u00fdggja og fjala seg, men hann nokta\u00f0i og b\u00ed\u00f0a\u00f0i eftir Akillevsi. Men t\u00e1 Akillevs so kom, fl\u00fdddi Hektor undan honum. Teir b\u00e1\u00f0ir runnu tr\u00edggjar fer\u00f0ir rundan um b\u00fdin \u00e1\u00f0renn Atena skapti seg \u00ed l\u00edki Deifoposar og eggja\u00f0i Hektori at str\u00ed\u00f0ast og halda \u00edm\u00f3ti. Me\u00f0an Hektor m\u00f8tti Akillevsi, hvarv Atena. T\u00e1 skilti Hektor, at s\u00edn s\u00ed\u00f0sta stund var komin. Uppi \u00e1 Olympos sat Zevs vi\u00f0 lagnunnar vekt og viga\u00f0i lagnurnar hj\u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um f\u00edggindunum, og Hektors var tyngri. Eisini Apollon vendi s\u00e6r fr\u00e1 Hektori, og Akillevs gav honum banah\u00f8gg. Sum Hektor l\u00e1 doyggjandi, ba\u00f0 hann Akillevs geva Priamosi l\u00edki\u00f0, men Akillevs nokta\u00f0i. T\u00e1 sp\u00e1ddi Hektor, at Akillevs eisini f\u00f3r at doyggja ungur. Akillevs festi l\u00edki\u00f0 av Hektori fast \u00ed vagn s\u00edn og dr\u00f3 ta\u00f0 runt um Troya, beint undir eygunum \u00e1 \u00f8llum troyum. S\u00ed\u00f0ani var\u00f0 l\u00edki\u00f0 lagt \u00f3vart \u00ed leguni hj\u00e1 grikkum, til villar hundar og rovfuglar at eta, til Zevs sendi Iris at geva Akillevsi bo\u00f0 um at geva Priamosi l\u00edki\u00f0 av Hektori. Priamos kom fyri seg sj\u00e1lvan til Akillevs og loysti l\u00edki\u00f0 av soni s\u00ednum fyri n\u00f3gvan pening. Grikkar drupu son Hektor, Astyanax, t\u00ed teir vildu ikki lata nakran, i\u00f0 kundi hevna Hektor, liva eftir. Ilionskv\u00e6\u00f0i\u00f0 endar vi\u00f0, at v\u00e1pnahv\u00edld er \u00ed ellivu ella t\u00f3lv dagar og troyar fingu jar\u00f0a\u00f0 verndara s\u00edn \u00e1 r\u00e6ttan h\u00e1tt. Andromakka, Hekuba og Helena syrgdu hann mest.\n\nHelenos \nHelenos Sonur Priamos og Hekubu, og tv\u00edbur\u00f0ur Kassandru. Tey fingu sp\u00e1d\u00f3msg\u00e1vuna samstundis: ta\u00f0 var t\u00e1 tey sv\u00f3vu \u00ed templi Apollons og slangur numu tey um oyru og munn vi\u00f0 tungum s\u00ednum (s\u00ed eisini Kassandru). Apollon var g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 Helenos og gav honum ein f\u00edlabeinsboga, og vi\u00f0 honum s\u00e6rdi hann Akillevs \u00ed hondina. Helenos sp\u00e1ddi Parisi allan sorgarleikin, i\u00f0 f\u00f3r at ver\u00f0a, um hann f\u00f3r fer\u00f0 s\u00edna til Grikkaland at r\u00e6na Helenu. \u00cd kr\u00edgnum vi\u00f0 Troya str\u00edddist Helenos undir li\u00f0ini \u00e1 Hektori; t\u00e1 Hektor var dey\u00f0ur, r\u00e1ddi Helenos str\u00ed\u00f0andi troyunum. Menilaos s\u00e6rdi hann. Eftir at Paris var dey\u00f0ur, hamskiftist Helenos. Priamos nokta\u00f0i honum Helenu og gav Deifoposi hana. Helenos t\u00f3k seg aftur og f\u00f3r ni\u00f0an \u00e1 I\u00f0afjall. Grikski s\u00edggjarin Kalkas (1) hev\u00f0i kunngj\u00f8rt, at einans Helenos dugdi at avd\u00faka, hvussu Troya kundi ver\u00f0a tikin. Odyssevs fanga\u00f0i Helenos og noyddi hann at avd\u00faka tr\u00edggjar treytir: sonur Akillevs, Neoptolumos, m\u00e1 str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 grikkum, grikkar mugu hava beinagrind Pelopsar um hendur, og teir mugu stjala palladiumi\u00f0, i\u00f0 er avmynd av Pallas Atenu, fr\u00e1 troyum. Ta\u00f0 sigst, at Helenos eisini seg\u00f0i, at Filoktetis m\u00e1tti koma aftur til grikkar og hava bogan og \u00f8rvarnar hj\u00e1 Heraklevsi vi\u00f0 s\u00e6r. Eisini sigst, at Helenos r\u00e1ddi grikkum til at n\u00fdta tr\u00e6rossi\u00f0. Fyri hesi r\u00e1\u00f0 og a\u00f0rar t\u00e6nastur, var\u00f0 Helenos leysgivin, eftir at Troya var fallin. Ein onnur s\u00f8gn sigur t\u00f3, at Helenos l\u00e6t seg fanga, t\u00ed hann var illur vi\u00f0 troyar, av t\u00ed at teir h\u00f8vdu givi\u00f0 Deifoposi Helenu, og ikki s\u00e6r; ella at hann bara f\u00f3r \u00far Troya og til Grikkalands, setti b\u00fagv \u00ed Epiros og fekk molossar at velja seg til valdsharra.\nEftir kr\u00edggi\u00f0 f\u00f3ru Helenos, Hekuba, Andromakka og Kassandra burtur \u00ed anna\u00f0 land at b\u00fasetast. Ta\u00f0 sigst, at Hekuba har var\u00f0 ganda\u00f0 til eina t\u00edk, og at hon doy\u00f0i. Helenos leg\u00f0i hana \u00ed 't\u00edkagr\u00f8vina'. Ein onnur s\u00f8gn heldur upp\u00e1, at hann og Andromakka v\u00f3r\u00f0u givin Neoptolumosi sum kr\u00edgsr\u00e1n.\nHelenos sp\u00e1ddi Neoptolumosi, at hann skuldi fara heim landvegis, og solei\u00f0is slapp Neoptolumos undan vrei\u00f0i Pallasar og Posidonar og at sj\u00f3l\u00e1tast vi\u00f0 meginpartinum av grikska herflotanum. T\u00e1 Orestis drap Neoptolumos, giftist Helenos einkjuni eftir hann, Andromakku. Tey fingu ein son, Sestrinos. Eisini sigst, at Neoptolumos gav Helenosi Andromakku.\nNeoptolumos loyvdi Helenosi at grundleggja Butrotum og n\u00fdggja Ilium \u00ed Epiros. Helenos bygdi eisini b\u00fdin Kaonia og nevndi hann hetta navn eftir br\u00f3\u00f0ir s\u00ednum, i\u00f0 \u00e6t Kaon. \u00cd Eineiuni er Helenos giftur vi\u00f0 Andromakku og tekur v\u00e6l \u00edm\u00f3ti \u00f8llum landsf\u00f3lki s\u00ednum, i\u00f0 fer\u00f0ast um Epiros, ikki minst Eineiasi, i\u00f0 hann gav holl r\u00e1\u00f0, hvagar hann skuldi stevna \u00e1 fer\u00f0 s\u00edni.\n\nHermiona Einasta d\u00f3ttir Menilaos og Helenu. \u00cd Odusseiuni lova\u00f0i Menilaos Neoptolumosi Hermionu, me\u00f0an hann var \u00ed Troya. Tey giftust t\u00e1 Neoptolumos kom aftur til Lakkudeimon. Men samb\u00e6rt griksku sorgarleikskaldunum hev\u00f0i Menilaos \u00e1\u00f0renn kr\u00edggi\u00f0 vi\u00f0 Troya lova\u00f0 Orestisi Hermionu. Men me\u00f0an kr\u00edggi\u00f0 var, hev\u00f0i Menilaos lova\u00f0 soni Akillevs hana \u00ed sta\u00f0in, t\u00ed hansara hj\u00e1lp var ney\u00f0ug um ta\u00f0 skuldi eydnast at taka Troya. Orestis noyddist t\u00ed at lata Neoptolumos f\u00e1a Hermionu. Hon var\u00f0 \u00e1 henda h\u00e1tt ors\u00f8k til agg teirra millum. Hermiona og Neoptolumos fingu eingi b\u00f8rn, og t\u00e1 Neoptolumos f\u00f3r til Delfi, antin at finna ors\u00f8kina til barnloysi\u00f0, ella at bi\u00f0ja Apollon um vi\u00f0urgjald fyri at hava dripi\u00f0 fa\u00f0ir s\u00edn Akillevs, var\u00f0 hann dripin \u00ed g\u00f8tu\u00f3fri\u00f0i. Antin gav Orestis bo\u00f0 um at drepa hann, ella drap hann hann sj\u00e1lvur. Ein s\u00f8gn sigur, at Hermiona leg\u00f0i Andromakku, i\u00f0 Neoptolumos hev\u00f0i til hj\u00e1konu, undir at hava ganda\u00f0 seg, so hon eingi b\u00f8rn fekk, og royndi at drepa b\u00e6\u00f0i hana og b\u00f8rn hennara, men at Pelevs vardi tey, og Hermiona fl\u00fdddi til Orestis, i\u00f0 antin var \u00ed Delfi ella Sparta. Orestis drap s\u00ed\u00f0ani Neoptolumos \u00ed Delfi. S\u00ed\u00f0ani giftust Orestis og Hermiona og fingu ein son, Tisamenos (1).\n\nJulos \nJulos Eitt anna\u00f0 navn fyri Askanios. Hetta navn kom solei\u00f0is: \u00ed bard\u00f8gunum, eftir at Eineias var horvin, st\u00f3\u00f0 Askanios fyri herli\u00f0num og bar sigur av rutulum og sameindu teirra, etruskum (s\u00ed Mezentios). Afturfyri fekk hann hj\u00e1navni\u00f0 Jobum, Jolum ella Jovlum, i\u00f0 er avleitt av Jupiter. S\u00f8gan um hetta navn er longu nevnt \u00ed ritinum 'Uppruna' eftir Kato. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a Julos og Askanios sagdir vera tveir, og t\u00e1 er Julos sonur Askanios. Eftir at fa\u00f0irin doy\u00f0i, rak farbr\u00f3\u00f0irin Silvius, ein sonur Eineias og Laviniu, hann fr\u00e1 tr\u00f3nuni \u00ed Alba og gav honum prestastarv. (S\u00ed eisini Afroditu.)\n\nKrevsa \n1. Ein \u00e1ard\u00eds, i\u00f0 peneios\u00e1 var \u00e1sttikin \u00ed. Hon \u00e1tti Hypsevs, i\u00f0 seinni gj\u00f8rdist kongur lapitta, Stilbu (1), Sirenu og Dafnu. Onkunt\u00ed\u00f0 er sagt, at hon eisini \u00e1tti Andrevs.\n2. Yngsta d\u00f3ttir Erektevs og Praxiteu (1). Apollon ney\u00f0t\u00f3k hana \u00ed eini holu \u00ed Akropolis \u00ed Aten, og hon \u00e1tti sonin J\u00f3n. Hon leg\u00f0i barni\u00f0 at doyggja \u00e1 t\u00ed sta\u00f0num, har gudurin hev\u00f0i tiki\u00f0 seg vi\u00f0 voldum. Krevsa giftist Xutusi. Leingi var hon barnleys, men eftir at hon \u00e1 eini p\u00edlagr\u00edmafer\u00f0 til Delfi hitti son s\u00edn aftur, bar hon manni s\u00ednum Diometa (Doros) og Akeios, i\u00f0 tr\u00edggjar t\u00e6r m\u00e6tastu griksku \u00e6ttirnar eru nevndar eftir: j\u00f3nar, doriar og akeiar.\n3. D\u00f3ttir Kreon (1), kong \u00ed Korint, og onkunt\u00ed\u00f0 nevnd Glafka (2).\n4. D\u00f3ttir Priamos og Hekubu, og kona Eineiasar. Onkunt\u00ed\u00f0 var hon s\u00f8gd vera mamma Askanios.\nVirgilius heldur, at Afrodita flutti Krevsu burtur me\u00f0an Eineias f\u00f3r \u00far b\u00fdnum saman vi\u00f0 Ankusevs og Askaniosi. Tey savna\u00f0ust vi\u00f0 halgid\u00f3min hj\u00e1 Demetur (Keris \u00e1 r\u00f3mverskum), og t\u00e1 varna\u00f0ist Eineias, at Krevsa mangla\u00f0i. Hann f\u00f3r inn aftur \u00ed b\u00fdin eftir henni, men t\u00e1 kom skuggi hennara fyri hann og seg\u00f0i honum, at Krevsa n\u00fa \u00ed \u00f8llum g\u00f3\u00f0um var hj\u00e1 Kibelu, og sp\u00e1ddi honum fer\u00f0ir hansara at leita eftir einum n\u00fdggjum landi. \u00cd elstu fr\u00e1s\u00f8gukv\u00e6\u00f0unum eitur kona Eineias Evrydika (7)\n\nLatinos \nLatinos Kongur aborigina og gav lat\u00ednum navn. Fleiri ymsar sagnir eru um, hvussu hann kom til. \u00cd griksku s\u00f8gnini, so sum Hesiodd grei\u00f0ir fr\u00e1, var hann sonur Kirku og antin Odyssevs ella Telumakkos. Onkunt\u00ed\u00f0 er hann sonur Heraklevs. T\u00e1 hesin fer\u00f0a\u00f0ist um Italia, hev\u00f0i hann eina unga gentu, Palanto, i\u00f0 var av hyperboreiskari \u00e6tt (ein sagnar\u00e6tt; navni\u00f0 merkir 'handan nor\u00f0anvindin') vi\u00f0 s\u00e6r, i\u00f0 hann gav Fafnosi til konu (s\u00ed Fafnu og Bonu Deu). T\u00e1 hon giftist Fafnosi, bar hon longu barn Heraklevsar. Ta\u00f0 var Latinos. Virgilius heldur, at hann var sonur Fafnos og Mavrikku (eini \u00e1ard\u00eds).\nTv\u00e6r sagnir eru um Latinos. \u00cd a\u00f0rari grei\u00f0ist fr\u00e1, at t\u00e1 Eineias kom til Italia, gav Latinos honum n\u00f3gv j\u00f8r\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, og d\u00f3ttur s\u00edna, Laviniu, til konu. Men av t\u00ed, at troyar stj\u00f3lu sey\u00f0 fr\u00e1 grannum Latinosar, noyddist hann at fara upp \u00ed part vi\u00f0 teimum og Turnosi, rutulakongi, \u00edm\u00f3ti Eineiasi og troyum. At enda v\u00f3r\u00f0u b\u00e6\u00f0i Latinos og Turnos dripnir. Troyar t\u00f3ku Lavrolavinium, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in hj\u00e1 aboriginum, og Eineiast r\u00e1ddi \u00ed honum. Seinni sameindust troyar og lat\u00ednar og nevndu land s\u00edtt Latium eftir Latinosi.\nOnnur s\u00f8gnin um Latinos grei\u00f0ir fr\u00e1, at Eineias kom \u00e1 strondina vi\u00f0 Latium og f\u00f3r beinanvegin undir at byggja ein b\u00fd. Latinos kom vi\u00f0 herli\u00f0i s\u00ednum at for\u00f0a hesum. N\u00e1ttina fyri str\u00ed\u00f0i\u00f0 skuldi ver\u00f0a, droymdi Latinos ein latiumskan gud, i\u00f0 seg\u00f0i honum, at ta\u00f0 f\u00f3r at ver\u00f0a til fyrimunar, um hann fekk sameint b\u00e1\u00f0ar partarnar. Eineias droymdi eisini s\u00ednar gudar, i\u00f0 b\u00f3\u00f0u hann royna at sameina partarnar. Morgunin eftir var\u00f0 semja fingin. Troyar fingu j\u00f8r\u00f0 fr\u00e1 aboriginum, og aboriginar fingu hj\u00e1lp fr\u00e1 troyum \u00edm\u00f3ti rutulum. Eineias giftist Laviniu og nevndi b\u00fd s\u00edn Lavinium. Men hetta d\u00e1mdi Turnosi einki, i\u00f0 var etruski og skyldur vi\u00f0 Amatu, konu Latinos. Latinos og Turnos doy\u00f0u \u00ed hesum kr\u00edggi, og Eineias gj\u00f8rdist t\u00ed kongur aborigina, i\u00f0 s\u00ed\u00f0ani nevndu seg lat\u00ednar.\nVirgilius n\u00fdtir b\u00e1\u00f0ar sagnir \u00ed Eineiuni. Hin sera gamli Latinos t\u00f3k v\u00e6l \u00edm\u00f3ti Eineiasi, i\u00f0 gj\u00f8rdi eftir sp\u00e1d\u00f3minum og gav t\u00ed fremmanda d\u00f3ttur s\u00edna Laviniu. Men \u00e1\u00f0renn tey giftust, drap Askanios, sonur Eineias, eitt d\u00e1dj\u00f3r. Hir\u00f0arnir har umlei\u00f0is ilska\u00f0ust og lupu \u00e1 troyar. Amata, i\u00f0 heldur vildi hava d\u00f3ttir s\u00edna at giftast Turnosi, eggja\u00f0i Latinosi at herja \u00e1 troyar; Turnos eggja\u00f0i honum eisini sj\u00e1lvur. Men hetta vildi Latinos ikki hoyra talan um og r\u00fdmdi inn \u00ed palass s\u00edtt. Hera kom upp\u00ed og l\u00e6t dyrnar inn \u00ed Janusar tempul (i\u00f0 einans v\u00f3ru aftur \u00ed fri\u00f0art\u00ed\u00f0um) upp \u00e1 v\u00ed\u00f0an vegg, og Turnos stevndi f\u00f3lkinum saman til kr\u00edggj. Kr\u00edggj var\u00f0, Lavinia var\u00f0 gift Turnosi, og Latinos helt seg uttan fyri kr\u00edggi\u00f0 og royndi bert at f\u00e1a v\u00e1pnahv\u00edld, so lat\u00ednar fingu jar\u00f0a\u00f0 s\u00edni dey\u00f0u, og royndi at tosa Turnos fr\u00e1, at bj\u00f3\u00f0a Eineiasi av \u00ed einv\u00edggi. Eftir at Turnos var dey\u00f0ur, fekk Latinos fri\u00f0 \u00ed.\nEin s\u00f8gn sigur, at Turnos ikki doy\u00f0i, men at Amata helt, at hann var dey\u00f0ur og gj\u00f8rdi sj\u00e1lvmor\u00f0, og at Latinos t\u00e1 gav Eineiasi d\u00f3ttur s\u00edna, Eineias bygdi b\u00fdin og nevndi hann Lavinium eftir gentuni.\nLivy sigur t\u00f3, at t\u00e1 Amata og Turnos vildu hava Latinos at geva Turnosi Laviniu, f\u00f3r Latinos upp \u00ed part vi\u00f0 Eineiasi og troyum og str\u00edddust m\u00f3ti Turnosi, sum drap hann, men sum sj\u00e1lvur doy\u00f0i fyri Eineiasi.\nTv\u00e6r keldur eru, i\u00f0 grei\u00f0a fr\u00e1, at Latinos hvarv t\u00e1 hann f\u00f3r vi\u00f0 li\u00f0i s\u00ednum m\u00f3ti Mezentiosi kongi \u00ed Keir, og gj\u00f8rdist gudurin Jupiter Latinos ella Jupiter Latiaris, i\u00f0 var\u00f0 tilbi\u00f0in \u00e1 fjallinum vi\u00f0 nemivatn. Latium var\u00f0 hildi\u00f0 vera nevnt eftir hesum sagnarkenda kongi.\n\nLavsos \n1. Ein sonur Mezentiosar, i\u00f0 var \u00ed parti vi\u00f0 Turnosi m\u00f3ti Eineiasi. Hann doyr fyri Eineiasi.\n2. Ein sonur Numitor, i\u00f0 doy\u00f0i fyri Amuliusi.\n\nLavinia \nLavinia D\u00f3ttir Latinos kong og Amatu. \u00c1renn Eineias kom til Latium, var hon tr\u00falova\u00f0 Turnosi. P\u00e1pi hennara gav troyanum hana. Til hei\u00f0urs fyri hana nevndi Eineias b\u00fdin, i\u00f0 hann grundleg\u00f0i, Lavinium. Ein s\u00f8gn sigur, at Askanios kom \u00far hj\u00fanarlagi Eineiasar og Laviniu, men \u00ed Eineiuni er Askanios sonur mann hennara og longu ungur, t\u00e1 Eineias kemur. Summi siga, at eftir at Eineias var dey\u00f0ur, \u00e1tti Lavinia t\u00ed anda\u00f0a kappanum sonin Silvius (s\u00ed eisini Askanios)  heima hj\u00e1 hir\u00f0anum Tyrrosi ella Tyrrunosi, hagar hon var fl\u00fddd. S\u00ed\u00f0ani gav Askanios h\u00e1lvbeiggja s\u00ednum Lavinium og f\u00f3r at grundleggja Alba. Og av t\u00ed at hann doy\u00f0i barnleysur, nevndi hann Silvius sum s\u00edn eftirmann.\n\nMezentios \nMezentios Ein etruskarakongur, i\u00f0 r\u00e1ddi fyri Keir og str\u00edddist m\u00f3ti Eineiasi. \u00cd elstu sagnunum sendir Turnos bo\u00f0 eftir honum, t\u00e1 hann hevur tapt s\u00edn fyrsta bardaga m\u00f3ti Eineiasi og Latinosi. Turnos lova\u00f0i Mezentiosi helvtina av \u00f8llum v\u00edninum, i\u00f0 ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 var\u00f0 bryggja\u00f0, b\u00e6\u00f0i \u00ed Latium og \u00ed s\u00ednum egna \u00f8ki. Eineias hev\u00f0i lova\u00f0 Jupiter ta\u00f0 sama; lyfti\u00f0 til gudin viga\u00f0i tyngri, og b\u00e6\u00f0i Mezentios og Turnos v\u00f3r\u00f0u dripnir.\n\u00cd s\u00f8gnini eftir Kato eldra m\u00e1ttu Eineias eftir at hava gift seg vi\u00f0 Laviniu og bygt b\u00fdin Lavinium, saman vi\u00f0 Latinosi berja Turnos og rutularnar ni\u00f0ur. \u00cd fyrsta samanbresti doy\u00f0u Turnos og Latinos. S\u00ed\u00f0ani sendu rutular bo\u00f0 eftir Mezentiosi at hj\u00e1lpa. \u00cd \u00f8\u00f0rum bardaga veit eingin, hv\u00f8r vann, uttan at Eineias hvarv. Askanios, sonur Eineias, vildi hava semju. Mezentios kravdi alt v\u00edni\u00f0, i\u00f0 var bryggja\u00f0 \u00ed Latium. Men Askanios lova\u00f0i Jupiter sama v\u00edni\u00f0, vann s\u00ed\u00f0ani l\u00e6ttliga og t\u00fdndi etruskar og drap \u00ed bardaganum Lavsos (1), son Mezentios. Mezentios setti hareftir linari fri\u00f0arkr\u00f8v, Askanios j\u00e1tta\u00f0i, og Mezentios var s\u00ed\u00f0ani verandi lat\u00ednum tr\u00fagvur.\nVirgilius skrivar, at f\u00f3lki\u00f0 rak Mezentios \u00far Keir, t\u00ed hann r\u00e1ddi ov har\u00f0liga, og at hann f\u00f3r at b\u00fagva hj\u00e1 Turnosi. Hann str\u00edddist vi\u00f0 li\u00f0 Turnosar og Lavsosar (1), men hesir b\u00e1\u00f0ir doy\u00f0u fyri Eineiasi.\nHendan frams\u00f8gn nevnir einki um lyftir ella v\u00edn, og bara Mezentios er f\u00edggindi Eineiasar; etruskar stu\u00f0la troyab\u00fagvum. (Grundin til hetta kann vera, at t\u00e1 hetta var\u00f0 skriva\u00f0, var Meikunevs patr\u00f3nur Virgiliusar; hann var etruski og g\u00f3\u00f0ur vinur vi\u00f0 Augustus.)\n\nMolossos \nMolossos Sonur Neoptolumos og abbasonur Akillevs. Hann var sonur Andromakku. \u00cd Andromakku skrivar Evripidevs, at t\u00e1 Molossos var n\u00fdf\u00f8\u00f0ingur, leg\u00f0i Andromakka hann \u00fat at doyggja, men at hann yvirlivdi, og t\u00e1 Neoptolumos var \u00ed Delfi, s\u00e1 hann hann og kendi hann aftur. Hermiona, kona Neoptolumos, var \u00f8vundsj\u00fak, t\u00ed hon fekk ikki sj\u00e1lvt \u00e1tt b\u00f8rn, og samb\u00e6rt Evripidevsi forfylgdi hon b\u00e6\u00f0i Andromakku og Molossosi og var um at drepa tey, t\u00e1 Pelevs bjarga\u00f0i teimum undan henni. T\u00e1 Orestis drap Neoptolumos, gav Tetis Andromakku bo\u00f0 umj at fara til Epiros vi\u00f0 Molossosi, t\u00ed hon visti, at hann var einasti eftir \u00e1 l\u00edvi av \u00e6tt Eiakosar. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi Andromakka, og har giftist hon Helenosi. T\u00e1 stj\u00fakp\u00e1pin doy\u00f0i, r\u00e1ddi Molossos \u00ed Epiros, og f\u00f3lki\u00f0 har eitur molossar eftir honum.\n\nNeoptolumos \nNeoptolumos Eisini nevndur 'ungi kappi' og Pyrros. Hann var sonur Akillevsar og Deidamiu, f\u00f8ddur me\u00f0an Akillevs fjaldi seg \u00e1 Skyros \u00ed kvinnub\u00fari Lykomedevsar eftir r\u00e1\u00f0um fr\u00e1 mammu s\u00edni, Tetis, so hann slapp fr\u00e1 at fara \u00ed kr\u00edggi\u00f0 vi\u00f0 Troya. Av t\u00ed at Akillevs t\u00e1 var \u00edlatin sum genta og nevndi seg Pyrra, hekk navni\u00f0 Pyrros vi\u00f0 soninum; eisini kann ta\u00f0 vera, av t\u00ed at Pyrros var rey\u00f0h\u00e6rdur, og 'pyrros' merkir j\u00fast 'rey\u00f0h\u00e6rdur' \u00e1 grikskum. Antin Lykomedevs ella Pyrra aldi Neoptolumos upp. T\u00e1 Akillevs var dey\u00f0ur, hoyrdu grikkar fr\u00e1 Helenosi, at b\u00fdurin ongant\u00ed\u00f0 kundi ver\u00f0a hertikin fyrr enn Neoptolumos kom at str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 grikkum. Grikkar sendu Odyssevs, Foynix (3) og Diomedevs (2) at finna Neoptolumos og f\u00e1a hann vi\u00f0 s\u00e6r. \u00c1 vegnum til Troya f\u00f3r Odyssevs vi\u00f0 sendimonnunum til Lemnos at royna at f\u00e1a Filoktetis at loyva teimum at hava v\u00e1pn Heraklevsar vi\u00f0 til Troya. Hetta eydna\u00f0ist honum til endans. Odyssevs gav Neoptolumosi v\u00e1pn Akillevsar, i\u00f0 hann hev\u00f0i vunni\u00f0 \u00ed kapping fr\u00e1 Easi, Telamons soni.\nNeoptolumos drap Evrypylos (4) og uppfann \u00ed ovfarak\u00e6ti pyrriska kr\u00edgsdansin, sum er nevndur eftir honum. Hann var millum kapparnar, i\u00f0 komu inn \u00ed Troya inni i tr\u00e6rossinum. \u00cd s\u00ed\u00f0stu og t\u00fddningarmestu bard\u00f8gunum drap hann Elasos og Astynos, s\u00e6rdi Korubos (2) og Aggunos, syfti s\u00ed\u00f0ani Astyanax av torninum, ovast uppi. Solei\u00f0is drap Akillevs Hektor og Neoptolumos son hansara. Neoptolumos drap eisini Priamos \u00e1 Zevsar altari, har hann hev\u00f0i s\u00f8kt um gudsins vernd. Sum part av r\u00e1ninum fekk Neoptolumos Andromakku, og \u00ed summum sagnum eisini Helenos. Til minnis um fa\u00f0ir s\u00edn ofra\u00f0i hann honum Polyxenu og drap hana \u00e1 gr\u00f8v hansara.\nFr\u00e1sagnirnar um heimkomu hansara \u00far Troya eru sera n\u00f3gvar og ymiskar. Hj\u00e1 Homeros kom Neoptolumos heim \u00ed \u00f8llum g\u00f3\u00f0um. Menilaos gifti d\u00f3ttir s\u00edna Hermionu burtur til hansara, og Neoptolumos og Hermiona f\u00f3ru til Ftiotis at b\u00fagva. Eitt, i\u00f0 er vi\u00f0 \u00ed onkrum sagnum er, at Akastos hev\u00f0i r\u00e6nt s\u00e6r tr\u00f3nuna fr\u00e1 Pelevsi, me\u00f0an Akillevs var burturstaddur, og at Neoptolumos vann honum tr\u00f3nuna aftur. \u00cd einari s\u00f8gn antin r\u00e1ddi Tetis Neoptolumosi til at b\u00ed\u00f0a \u00ed nakrar dagar vi\u00f0 at leggja fr\u00e1, og at hann t\u00ed slapp undan at sj\u00f3l\u00e1tast \u00ed storminum, i\u00f0 Pallas hev\u00f0i sent m\u00f3ti grikkum, ella r\u00e1ddi honum til at fara landvegis heim \u00far Troya, av t\u00ed at Apollon var illur vi\u00f0 hann fyri at hava vanhalgi\u00f0 heilaga altari\u00f0 vi\u00f0 Priamosar bl\u00f3\u00f0i. Ein onnur s\u00f8gn sigur, at Neoptolumos ongant\u00ed\u00f0 kom longur enn til Epiros, har hann b\u00fasettist og bygdi s\u00e6r eitt kongar\u00edki; hann loyvdi eisini Helenosi at grundleggja b\u00fdin Butrotum.\nEin s\u00f8gn, i\u00f0 Servius skriva\u00f0i ni\u00f0ur sigur, at ta\u00f0 var Helenos og ikki Pallas, i\u00f0 gav Neoptolumosi r\u00e1\u00f0i\u00f0 antin at b\u00ed\u00f0a vi\u00f0 at leggja fr\u00e1 ella at fara um land, og at Helenos bey\u00f0 s\u00e6r til at fara vi\u00f0 honum. Solei\u00f0is gj\u00f8rdust teir vinmenn, og vinskapurin teirra millum var\u00f0 so inniligur, at t\u00e1 Neoptolumos l\u00e1 \u00e1 dey\u00f0astr\u00e1 ba\u00f0 hann Helenos taka Andromakku til s\u00edn og gifta seg vi\u00f0 henni. \u00cd onkrum sagnum letur Neoptolumos Helenos ansa eftir Andromakku me\u00f0an hann fer til Menilaos eftir Hermionu.\nGrundin til, at Neoptolumos og Orestis klandra\u00f0ust var, at Orestis og Hermiona giftust me\u00f0an kr\u00edggi\u00f0 vi\u00f0 Troya var, h\u00f3ast Menilaos hev\u00f0i lova\u00f0 Neoptolumosi Hermionu, t\u00ed uttan Neoptolumos var\u00f0 Troya ikki tikin. Eftir kr\u00edggi\u00f0, t\u00e1 Orestis drap m\u00f3\u00f0ir s\u00edna, Klytemnestru, fyri at hava dripi\u00f0 fa\u00f0irin, Aggamemnon, afturfyri at hann hev\u00f0i ofra\u00f0 elstu d\u00f3ttrina Ifigeniu, fyri at f\u00e1a g\u00f3\u00f0an byr til Troya, gj\u00f8rdist Orestis svakur, og Neoptolumos f\u00f3r til Sparta at f\u00e1a Hermionu, og Hermiona var\u00f0 tikin fr\u00e1 Orestisi og gift Neoptolumosi.\nNeoptolumos og Hermiona fingu eingi b\u00f8rn, men vi\u00f0 Andromakku fekk Neoptolumos tr\u00edggjar synir, Molossos, Pielos og Pergamos. Molossar er eitt f\u00f3lkaslag, i\u00f0 er nevnt eftir Molossosi. Hinir b\u00e1\u00f0ir synirnir fluttu burtur \u00ed onnur lond. Hermiona gj\u00f8rdist \u00f8vundsj\u00fak, at ein hj\u00e1kona skuldi vera fruktabetri enn hon, og sendi bo\u00f0 eftir Orestisi, fyrrverandi manni s\u00ednum, og ba\u00f0 hann hevna seg. Ein onnur s\u00f8gn sigur, at Hermiona vendi s\u00e6r til Orestis, t\u00ed hon hata\u00f0i og r\u00e6ddist Neoptolumos, av t\u00ed at hann f\u00f3r so illa b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 henni og Andromakku. Orestis drap Neoptolumos, antin \u00ed Ftia ella \u00ed Epiros. \u00cd s\u00f8gnini, sum sorgarleikskaldini n\u00fdta, hevndi Orestis seg \u00ed Delfi, og hevndi ikki einans Hermonu, men eisini seg sj\u00e1lvan inn \u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0umann s\u00edn fyri at hava n\u00e1pa\u00f0 s\u00e6r konuna.\nGrundin til, at Neoptolumos var \u00ed Delfi var antin fyri at spyrja orakkli\u00f0, hv\u00ed hann og Hermiona eingi b\u00f8rn fingu, ella at ofra gudunum ein part av r\u00e1ninum \u00far Troya, ella at spyrja Apollon um, hv\u00ed hann var illur vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00edn Akillevs (Apollon hev\u00f0i f\u00f8rt tann Parisar \u00f8rv, i\u00f0 drap Akillevs), ella at umbera fyri at hava vanhalga\u00f0 eitt altar vi\u00f0 Priamosar bl\u00f3\u00f0i. Ta\u00f0 sigst, at Orestis eggja\u00f0i til \u00f3fri\u00f0, og at Neoptolumos doy\u00f0i \u00ed \u00f3fri\u00f0num.\nEin onnur s\u00f8gn um dey\u00f0a Neoptolumosar sigur, at si\u00f0ur var \u00ed Delfi, at prestarnir t\u00f3ku meginpartin av dj\u00f3rakj\u00f8tinum, i\u00f0 var\u00f0 ofra\u00f0. Neoptolumos ilska\u00f0ist inn \u00e1 henda si\u00f0 og royndi at for\u00f0a prestunum \u00ed at taka dj\u00f3ri\u00f0, i\u00f0 hann hev\u00f0i ofra\u00f0. Ein prestur, Makkurevs nevndur, drap hann. Ein seinasta s\u00f8gnin sigur, at ta\u00f0 var sj\u00e1lv pytan (prestinnan \u00ed templi), i\u00f0 gav delfib\u00fagvum um at drepa Neoptolumos, og at Apollon l\u00e6t vrei\u00f0i s\u00edna m\u00f3ti Akillevsi raka anna\u00f0 \u00e6ttarli\u00f0. Eisini sigst, at Neoptolumos brendi tempul Apollons, og at alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Delfi s\u00ed\u00f0ani leg\u00f0i \u00e1 hann og drap hann. Neoptolumos var\u00f0 grivin inni \u00ed ella uttan fyri templi\u00f0 \u00ed Delfi og fekk tignarliga jar\u00f0arfer\u00f0. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Delfi vanhalga\u00f0i t\u00f3 gr\u00f8v hansara, til hansara hamur hj\u00e1lpti teimum m\u00f3ti einum \u00e1lopi; hareftir var\u00f0 gr\u00f8vin hei\u00f0ra\u00f0, so sum si\u00f0ur er at hei\u00f0ra gr\u00f8vina hj\u00e1 einum dey\u00f0um kappa.\n\nNumitor \nNumitor Eldri sonur Prokas, kong \u00ed Alba. Yngri br\u00f3\u00f0ir hansara, Amulios, t\u00f3k valdi\u00f0 eftir dey\u00f0a fa\u00f0irins og gj\u00f8rdi Numitor \u00fatlagnan, drap son hansara og sendi d\u00f3ttir hansara, Reu Silviu (1), at t\u00e6na Vestu, so hon skuldi liva bl\u00fagv, til hon var ov gomul at eiga b\u00f8rn. Gudurin Mars elska\u00f0i t\u00f3 vi\u00f0 Reu og gav henni synirnar Remus og Romulus, i\u00f0 seinni g\u00f3vu Numitori tr\u00f3nuna aftur (s\u00ed Remus, Romulus og Faustos).\nEin onnur s\u00f8gn sigur, at Numitor visti, at d\u00f3ttirin var upp \u00e1 vegin og t\u00f3k s\u00e6r tvey onnur b\u00f8rn og seg\u00f0i tey vera b\u00f8rnini hj\u00e1 Reu. Hann sendi b\u00e1\u00f0ar synirnar hj\u00e1 Reu til Palatinheyg, til Faustulos, ein hir\u00f0a. Kona Faustulos, Akka Larentia (2), gav teimum br\u00f3st; hon hev\u00f0i fyrr veri\u00f0 sk\u00f8kja og fingi\u00f0 eyknevni\u00f0 'kvenn\u00falvur' (eitt eyknevni, i\u00f0 flogsur fingu). T\u00e1 teir v\u00f3ru vandir av vi\u00f0 at f\u00e1a br\u00f3st, v\u00f3r\u00f0u teir sendir til Gabia at ver\u00f0a undirv\u00edstir. T\u00e1 teir komu heimaftur til hansara, i\u00f0 teir hildu vera p\u00e1pa s\u00edn, skipa\u00f0i Numitor fyri, at ilt kom millum teir og hir\u00f0ar s\u00ednar; s\u00ed\u00f0ani k\u00e6rdi hann seg fyri Amuliosi, i\u00f0 einki ilt gruna\u00f0i, og i\u00f0 stevndi \u00f8llum til Alba at d\u00f8ma \u00ed m\u00e1linum. Eingin vansi var t\u00e1 hj\u00e1 Numitori og hesum ungu monnum at reka br\u00f3\u00f0urin fr\u00e1 valdinum og vinna tr\u00f3nuna aftur. S\u00ed\u00f0ani gav hann abbasynum s\u00ednum hv\u00f8r s\u00edna j\u00f8r\u00f0, og har, beint \u00e1 t\u00ed sta\u00f0num har teir h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 hj\u00e1 Faustulosi, grundl\u00f8gdu teir ein b\u00fd.\nTa\u00f0 eru fleiri sagnir um Amulios og Numitor. Til d\u00f8mis eru b\u00e1\u00f0ir eisini sagdir vera synir Aventios, kappan, ella ennt\u00e1 abbasynir hansara (og Prokas er t\u00e1 fa\u00f0ir teirra). \u00cd einari s\u00f8gn var\u00f0 arvur teirra b\u00fdttur sundur; Amulios valdi t\u00e1 at f\u00e1a valdi\u00f0, og Numitor valdi r\u00edkid\u00f8mi\u00f0. Og aftur ein onnur s\u00f8gn sigur, at Prokas r\u00e1ddi teimum til at valda \u00e1 sama h\u00e1tt sum r\u00f3mversku konslarnir vi\u00f0 at hava tvey kongsh\u00fas, i\u00f0 h\u00f8vdu eins st\u00f3rt vald, men at Amulios t\u00f3k alt valdi\u00f0 sj\u00e1lvur.\n\nOxynios  \nOxynios og Skamandrios (1) v\u00f3ru tveir synir Hektors, sum Priamos sendi burtur til Lydia t\u00e1 Troya t\u00fdndist, fyri at teir ikki skuldu doyggja. Eftir at Troya var\u00f0 t\u00fdnt, t\u00f3k Eineias, sum var fl\u00fdddur upp \u00e1 I\u00f0afjall, valdi\u00f0 \u00ed landinum; men Oxynios og Skamandrios komu skj\u00f3tt aftur og kravdu at f\u00e1a valdi\u00f0 \u00ed kongar\u00edkinum hj\u00e1 abbanum.\n\nPergamos \nPergamos Hetjan \u00ed s\u00ednum navnab\u00fdi Pergamon. Hann var yngsti sonur Neoptolumosar og Andromakku. Pergamos kom heimaftur \u00far Asiu vi\u00f0 mammu s\u00edni og drap Areios, kong \u00ed b\u00fdnum Tevtrania, \u00ed einv\u00edggi. Hann settist \u00e1 tr\u00f3nuna og nevndi b\u00fdin eftir s\u00e6r sj\u00e1lvum.\nPergamos er eisini navni\u00f0 \u00e1 fri\u00f0skj\u00f3linum \u00ed Troya, men s\u00f8gnin, i\u00f0 \u00ed stuttum er endurgivin omanfyri, er einans \u00e6tla\u00f0 grei\u00f0a fr\u00e1 navninum \u00e1 hellenistiska ella grikska b\u00fdnum Pergamon, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed kongar\u00edki attalita.\n\nPriamos \nPriamos Yngsti sonur Laomedons. Hansara r\u00e6tta navn var Podarkos. Hann sat vi\u00f0 valdi\u00f0 t\u00e1 kr\u00edggi\u00f0 vi\u00f0 Troya var, og var t\u00e1 gamalur. Ilionskv\u00e6\u00f0i\u00f0 nevnir ikki m\u00f3\u00f0ir hansara; yngri sagnirnar gera hana oftast d\u00f3ttur \u00e1argudin Skamandros og nevna hana Strymo, men a\u00f0rar sagnir nevna hana Plasiu ella Levkippu (1).\nT\u00e1 Heraklevs t\u00f3k Troya, t\u00ed Laomedon ikki vildi sams\u00fdna honum fyri at hava bjarga\u00f0 d\u00f3ttrini Hesionu, var Priamos barn, og kappin r\u00e6ndi b\u00e6\u00f0i hann og systir hansara. Heraklevs gav vini s\u00ednum Telamoni Hesionu at giftast vi\u00f0, og ba\u00f0 hana bara nevna ta\u00f0, hon kravdi \u00ed br\u00fa\u00f0arg\u00e1vu. Hon ba\u00f0 um br\u00f3\u00f0ur s\u00edn, i\u00f0 har var\u00f0 nevndur Podarkos. Heraklevs j\u00e1tta\u00f0i og seldi henni hann fyri sl\u00f8ri\u00f0. S\u00ed\u00f0ani var\u00f0 Podarkos nevndur 'Priamos', i\u00f0 r\u00e6tt og sl\u00e6tt merkir 'keyptur', og kemur av t\u00ed forngrikska priamei, i\u00f0 merkir 'eg keypi'. (Ta\u00f0 sigst t\u00f3 eisini, at upprunin til navni\u00f0 ikki er grikskur, men ta\u00f0 skal valla takast \u00ed \u00e1lvara). Av t\u00ed at hann var seinasti sonur Lanomedons eftir \u00e1 l\u00edvi, gav Heraklevs honum alt Troyaland at r\u00e1\u00f0a. Valdi\u00f0 hj\u00e1 Priamosi vaks so vi\u00f0 og vi\u00f0 um eitt sera st\u00f3rt land\u00f8ki, og eitt enn st\u00f8rri hav\u00f8ki, i\u00f0 eisini fevndi um fleiri oyggjar. T\u00e1 Priamos var ungur, h\u00f8vdu hann og Otrevs barst m\u00f3ti amasonunum vi\u00f0 sangarios\u00e1nna. Fyrst giftist Priamos Arispu, d\u00f3ttur Merops, og hon bar honum son, nevndan Eisakos (a\u00f0rasta\u00f0ni var ta\u00f0 Alexirroya, d\u00edsin hj\u00e1 granikos\u00e1, i\u00f0 var m\u00f3\u00f0ir Eisakosar; og t\u00e1 var Eisakos s\u00edggjari), men hann f\u00f3r fr\u00e1 henni og festi a\u00f0ru konu s\u00edna, Hekubu, d\u00f3ttir Dymas, kong frykeia. Ta\u00f0 var hon, i\u00f0 bar honum flestu b\u00f8rn hansara. Fyrstur var Hektor, s\u00ed\u00f0ani kom Paris. So komu Krevsa (4), Laodika (4), Polyxena, Kassandra, Deifopos, Helenos, Pammon, Politis (1), Antifoss, Hipponos, Polydoros (2), og Troylos, i\u00f0 eisini sigst vera sonur Apollons. Priamos \u00e1tti fleiri b\u00f8rn vi\u00f0 hj\u00e1konum, m.o. Lykaon (1) og Evandur (2). Sagnirnar gera Priamosi fimti synir og fimti d\u00f8tur, men eingin h\u00f8vdunfur j\u00e1ttar hesum neyva tali.\nSagt er, at t\u00e1 Hekuba bar Paris, droymdi hon, at hann f\u00f3r at \u00f8sa til r\u00e6\u00f0uligt kr\u00edggj; t\u00ed leg\u00f0i Priamos hann sum n\u00fdf\u00f8\u00f0ing \u00fat at doyggja, men Kassandra fann hann og bjarga\u00f0i honum.\n\u00cd Ilionskv\u00e6\u00f0num er Priamos ov gamalru at str\u00ed\u00f0ast, men hann stendur \u00e1 odda fyri teimum ra\u00f0hollu fundunum, t\u00e1 teir samr\u00e1ddust, hvat gerast kundi, men sj\u00e1lvt har f\u00e6r hann heldur ikki alt\u00ed\u00f0 s\u00edn vilja. Ta\u00f0 var hann, i\u00f0 var\u00f0 stevndur at f\u00e1a semju millum Menilaos og Paris, og krevja ei\u00f0 av b\u00e1\u00f0um. Hann tykist ikki vera \u00edm\u00f3ti \u00e6tlanum Parisar at r\u00e6na Helenu; honum l\u00edkst v\u00e6l \u00e1 s\u00ed\u00f0stnevndu og g\u00f3\u00f0tekur at endans, at tey giftast. Hansara fremsti eginleiki er fr\u00f3mi, i\u00f0 veitir honum Zevsar v\u00e6lvild. Hann s\u00e6r b\u00f8rn s\u00edni eitt fyri og anna\u00f0 eftir ver\u00f0a myrd, og Hektor, eitt ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta, gerst hann, i\u00f0 verjir kongar\u00edki hansarar djarvast. \u00c1 fer\u00f0 s\u00edni at loysa l\u00edki\u00f0 av Hektori, vardu gudarnir hann, t\u00ed hann var so fr\u00f3mur - h\u00f3ast hann kortini var d\u00f8mdur at t\u00fdnast saman vi\u00f0 b\u00fdi s\u00ednum.\nFr\u00e1s\u00f8gukv\u00e6\u00f0ir eldri enn Ilionskv\u00e6\u00f0i\u00f0 l\u00fdstu gj\u00f8lla dey\u00f0a Priamosar. T\u00e1 gamli kongurin hoyrdi f\u00edggindan \u00ed borg s\u00edni, vildi hann taka til v\u00e1pnini, men Hekuba leiddi hann oman \u00ed ni\u00f0astu h\u00e6dd \u00ed borgini til eitt altar, so gudarnir skuldu verja tey. Har s\u00e1 Priamos Neoptolumos drepa Politis (1), i\u00f0 eisini royndi at n\u00e1a trygdini vi\u00f0 altari\u00f0. S\u00ed\u00f0ani dr\u00f3 Neoptolumos tann gamla eftir h\u00e1rinum av altarinum og kvetti kv\u00f8rkrar hansara. Hann var\u00f0 ikki grivin. Eitt brigdi av hesari s\u00f8gn sigur, at Neoptolumos dr\u00f3 Priamos yvir \u00e1 gr\u00f8v Akillevsar og drap hann har. Eisini sigst, at hann drap hann \u00e1 sj\u00e1lvum altarinum \u00ed borgart\u00faninum (s\u00ed Neoptolumos).\n\nRea Silvia \n1. Rea ella Rea Silvia, m\u00f3\u00f0ir Remus og Romulus, stundum nevnd Ilia. Ein s\u00f8gn sigur, at hon var d\u00f3ttir Eineias og t\u00ed nevnd eftir heimlandi hansara, Troya (Ilium), og hin, at hon var d\u00f3ttir Numitor, kong \u00ed Alba. Mars elska\u00f0i vi\u00f0 henni \u00ed loyndum, h\u00f3ast summir h\u00f8vundar halda, at Rea gat tv\u00edbur\u00f0arnar antin av einum tilvildarligum m\u00f8ti ella vi\u00f0 farbr\u00f3\u00f0irinum, Amuliosi, i\u00f0 hev\u00f0i riki\u00f0 Numitor fr\u00e1 valdinum. T\u00e1 ta\u00f0 fr\u00e6ttist, at hon var upp \u00e1 vegin, setti Amulios hana \u00ed fongsul. Antin doy\u00f0i hon beint eftir, at hon hev\u00f0i \u00e1tt, ella doy\u00f0i hon av teirri h\u00f8r\u00f0u vi\u00f0fer\u00f0ini, hon fekk \u00ed fongslinum. Eisini er m\u00f8guligt, at Remus og Romulus bjarga\u00f0u henni, eftir at teir h\u00f8vdu tiki\u00f0 s\u00e6r av Amuliosi. \u00cd teirri s\u00f8gnini, har Amulios drap hana, tveitti hann hana s\u00ed\u00f0ani \u00ed tiber\u00e1nna. S\u00ed\u00f0ani s\u00e1st \u00e1argudurin koma upp \u00far \u00e1nni fyri at taka \u00edm\u00f3ti henni og festa hana. Ta\u00f0 sigst eisini onkunt\u00ed\u00f0, at ta\u00f0 var gudurin \u00ed anio\u00e1nni, i\u00f0 festi hana.\n2. Ein prestinna, i\u00f0 Herkulevs gj\u00f8rdist \u00e1sttikin \u00ed \u00e1 fer\u00f0 s\u00edni gj\u00f8gnum R\u00f3m, eftir str\u00ed\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 oksunum hj\u00e1 Gerion. Hon fekk ein son, Aventios, i\u00f0 Avantinheygurin er nevndur eftir.\n\nRemus \nRemus Tv\u00edbur\u00f0i Romulusar. Ein einsam\u00f8ll s\u00f8gn sigur, at hann var\u00f0 nevndur 'Remus', av t\u00ed at hann var so d\u00f8lskur til alt. \u00cd teirri s\u00f8gnini dugir Remus einki so v\u00e6l sum beiggin. (S\u00ed Romulus og Reu Silviu (1) um fyrstu \u00e1r teirra).\nEftir at Amulios hev\u00f0i fanga\u00f0 Remus \u00e1 sey\u00f0ar\u00e1nsfer\u00f0 og handa\u00f0 Numitori hann, av t\u00ed at ta\u00f0 var hansara sey\u00f0ir, og Romulus hev\u00f0i hoyrt s\u00f8guna um upprunan hj\u00e1 s\u00e6r og Remus og fr\u00eda\u00f0 hann aftur (s\u00ed Romulus, Amulios og Numitor), f\u00f3ru tv\u00edbur\u00f0arnir burtur at grundleggja ein b\u00fd. Teir samdust um, at byggja hann \u00e1 t\u00ed sta\u00f0num, har teir v\u00f3ru bjarga\u00f0ir \u00far kurvini (har R\u00f3m seinni bygdist), men vistu ikki neyvt, hvar ta\u00f0 var. Teir leita\u00f0u jar\u00f0tekin. Romulus setti seg \u00e1 Palatinheyg, Remus \u00e1 Avantinheyg. Remus s\u00e1 seks gammar; Romulus s\u00e1 t\u00f3lv. Gudarnir h\u00f8vdu avgj\u00f8rt at velja Palatinheygin og Romulus, og Romulus leg\u00f0i \u00ed va\u00f0i\u00f0 at gera b\u00fdarmarki\u00f0 vi\u00f0 at lata tveir oksar draga eina pl\u00f3gv og gera eina gr\u00f8v. Remus var v\u00f3nbrotin og f\u00f3r at h\u00e1\u00f0a marki\u00f0, t\u00ed ta\u00f0 ongum fekk hildi\u00f0 \u00fati, og leyp yvirum. Romulus ilska\u00f0ist yvir hetta halgibrot og drap Remus. Eisini sigst, at ta\u00f0 var Kelur (merkir 'snarur'), i\u00f0 gav honum banah\u00f8gg vi\u00f0 einum spaka. \u00cd einari s\u00f8gn leg\u00f0i Faustulos seg \u00edmillum at verja og var\u00f0 eisini dripin. Romulus heygsetti Remus \u00ed Avantinheygin, i\u00f0 l\u00e1 uttan fyri pomerium, \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga mark R\u00f3ms, til Klaudiusar t\u00ed\u00f0 \u00ed \u00e1r 49 e.kr., og vi\u00f0 jar\u00f0arfer\u00f0ina var\u00f0 hann eymur og gr\u00e6t illa. \u00cd elstu s\u00f8gnini drupu gudarnir t\u00f3 Remus beint t\u00e1 hann leyp yvir um gr\u00f8vina; t\u00ed ta\u00f0 var halgibrot. T\u00e1 var\u00f0 Romulus eydnuleysur og t\u00f3k l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r. Ein onnur s\u00f8gn sigur, at Remus doy\u00f0i \u00ed samanbrestinum millum hir\u00f0arnar hj\u00e1 s\u00e6r og br\u00f3\u00f0urinum, i\u00f0 f\u00f3ru at klandrast um, hv\u00f8nn br\u00f3\u00f0ur jar\u00f0tekinini \u00ed veruleikanum h\u00f8vdu veri\u00f0 til frama fyri.\n(S\u00ed Romulus um ymsar forfedrar Remusar.)\n\nRomulus \nRomulus merkir 'r\u00f3mverskur'. Grundleg\u00f0i R\u00f3m og nevndi hann eftir s\u00e6r. Hann ver\u00f0ur oftast sagdur vera av \u00e6tt Eineiasar og kongunum \u00ed Alba. Hann og tv\u00edbur\u00f0in Remus v\u00f3ru synir Reu Silviu (1) (ella Iliu) og abbasynir Numitorar, hv\u00f8rs yngri br\u00f3\u00f0ir hev\u00f0i r\u00e6nt tr\u00f3nuna fr\u00e1 honum. Fleiri sagnir eru t\u00f3 um uppruna Reu Silviu og sona hennara. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a kongarnir \u00ed Alba lopnir um og Rea er t\u00e1 d\u00f3ttir Eineias. Onkrir h\u00f8vundar hava gj\u00f8rt Remus og Romulus til synir Eineiasar og Dexiteu. \u00cd hesari s\u00f8gnini v\u00f3r\u00f0u tv\u00edbur\u00f0arnir fluttir til Italia \u00e1 ungum aldri. A\u00f0rar sagnir gera Romulus til son Romu og Latinosar. M\u00f3\u00f0ir hansara ver\u00f0ur stundum nevnd Emilia og var t\u00edskil d\u00f3ttir Eineiasar og Laviniu. (S\u00ed Tarketios um eina a\u00f0ra s\u00f8gn.)\nMars var fa\u00f0ir Remus og Romulus. Hann t\u00f8ldi Reu Silviu \u00ed t\u00ed halga sk\u00f3ginum, hagar hon var farin eftir vatni. Eisini sigst, at gudurin leg\u00f0i seg hj\u00e1 henni me\u00f0an hon svav. Farbr\u00f3\u00f0ir Reu, Amulios, varna\u00f0ist, at hon var upp \u00e1 vegin og setti hana \u00ed fongsul. T\u00e1 hon hev\u00f0i \u00e1tt, leg\u00f0i kongurin teir \u00fat \u00e1 bakkarnar vi\u00f0 tiber\u00e1nna vi\u00f0 f\u00f3tin \u00e1 Palatinheyg. Eisini sigst, at Amulios sendi ein h\u00faskall s\u00edn at drukna b\u00f8rnini \u00ed tiber\u00e1nni, men at hann ikki vildi drukna tey og leg\u00f0i tey \u00ed sta\u00f0in \u00ed eina kurv og leg\u00f0i kurvina \u00e1 \u00e1nna. S\u00ed\u00f0ani f\u00f3r kurvin vi\u00f0 streyminum, var\u00f0 syft upp \u00e1 land og enda\u00f0i undir einum fikutr\u00e6i (i\u00f0 var\u00f0 nevnt 'fikus ruminalis', og i\u00f0 seinni var\u00f0 gj\u00f8rt heilagt). Har fann ein kvenn\u00falvur, i\u00f0 j\u00fast hev\u00f0i lagt, Remus og Romulus. Honum t\u00f3kti synd \u00ed teimum og gav teimum at s\u00fagva. Kvenn\u00falvurin var eitt dj\u00f3r, i\u00f0 var Marsi heilagt, og hildi\u00f0 var, at gudurin hev\u00f0i sent hetta dj\u00f3ri\u00f0 at ansa eftir b\u00f8rnum s\u00ednum. Ein sp\u00e6ta (heilagi fuglurin hj\u00e1 Marsi) hj\u00e1lpti \u00falvinum at geva b\u00f8rnunum at eta. Faustulos, ein av kongsins hir\u00f0um, s\u00e1 s\u00ed\u00f0ani dreingjab\u00f8rnini og t\u00f3k tey \u00ed loyndum heim vi\u00f0 s\u00e6r, og hann og konan, Akka Larentia (2), h\u00f8vdu tey s\u00ed\u00f0ani til fosturs.\nFaustulos sendi b\u00e1\u00f0ar dreingirnar til Gabia at f\u00e1a undirv\u00edsing. Seinni komu Remus og Romulus aftur til Palatinheyg, har teir komu solei\u00f0is fyri, at teir gj\u00f8rdust sey\u00f0ar\u00e1nsmenn. Ein dagin \u00e1 Avantinheyggi leyp Remus \u00e1 hir\u00f0arnar hj\u00e1 Amuliosi, i\u00f0 s\u00f3tu fyri sey\u00f0inum hj\u00e1 kongi. Hir\u00f0arnir fanga\u00f0u Remus og f\u00f3ru til kong \u00ed Alba vi\u00f0 honum. \u00cdme\u00f0an seg\u00f0i Faustulos Romulusi fr\u00e1, hvussu teir v\u00f3r\u00f0u funnir og ba\u00f0 hann bjarga br\u00f3\u00f0uri s\u00ednum. Romulus f\u00f3r til Alba \u00ed skundi, t\u00f3k seg fj\u00f8lmanna\u00f0ur inn \u00ed borgina, nevndi seg fyri kongi, drap hann og fr\u00eda\u00f0i Remus. Hann gav abba s\u00ednum, Numitori, valdi\u00f0. A\u00f0rar sagnir siga t\u00f3, at Remus stj\u00f3l neyt fr\u00e1 Numitori, og at hir\u00f0arnir fanga\u00f0u hann og f\u00f3ru til Amulios kong vi\u00f0 honum, sum sendi hann v\u00ed\u00f0ari til Numitor, t\u00e1 hann fr\u00e6tii, at Remus hev\u00f0i roynt at r\u00e6nt hansara neyt. Numitor setti honum spurningar og fr\u00e6tti ta\u00f0, i\u00f0 Faustulos leingi hev\u00f0i vita\u00f0: at hetta var horvni abbasonur s\u00edn. Hann f\u00f3r s\u00ed\u00f0ani til Faustulos, i\u00f0 enn hev\u00f0i kurvina, og t\u00e1 Numitor s\u00e1 kurvina, var\u00f0 hann p\u00fara v\u00edsur. S\u00ed\u00f0ani skipa\u00f0u Remus og Romulus fyri \u00e1lopi \u00e1 Amulios, drupu hann og g\u00f3vu abba s\u00ednum, Numitori, valdi\u00f0 aftur.\nS\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rdu tv\u00edbur\u00f0arnir av at fara \u00far Alba Longa at grundleggja ein b\u00fd sj\u00e1lvir (s\u00ed Remus um, hvussu sta\u00f0i\u00f0 var\u00f0 valt, og um, hvussu gekst vi\u00f0 byggingini \u00ed fyrstani). At enda drap Romulus Remus. B\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur 21. apr\u00edl, pariliah\u00f8gti\u00f0 ella palisarh\u00f8gt\u00ed\u00f0. Ta\u00f0 var antin \u00e1r 754, 753 ella 772 f.kr.\nOftast er semja um, at b\u00fdur Romulusar einans fevndi um pomeriumi\u00f0 \u00e1 Palatinheygi, t.e. einans heyggin sj\u00e1lvan. Men fleiri brot \u00far s\u00f8gnini um Romulus sipa til, at b\u00fdurin eisini fevndi um Kapitolheyg, har asili\u00f0 var \u00ed l\u00e6gdini ovast \u00e1 heygnum. Plutark leggur ennt\u00e1 ritualini t\u00e1 b\u00fdurin var\u00f0 v\u00edgdur og t\u00e1 mundusini (sta\u00f0i\u00f0 \u00ed n\u00fdggja b\u00fdnum, har jar\u00f0tekin v\u00f3r\u00f0u \u00fatl\u00f8gd) v\u00f3r\u00f0u l\u00fdst heilag, \u00e1 Komitium.\nT\u00e1 b\u00fdurin var grundlagdur, f\u00f3r Romulus at hugsa um at f\u00f3lka hann. Av t\u00ed, at ov f\u00e1 f\u00f3lk v\u00f3ru har, gj\u00f8rdi hann eitt gri\u00f0sta\u00f0 \u00e1 Kapitolinum, beint millum tveir heilagar sk\u00f3gir. Har kundu allir italskir r\u00e1nsmenn f\u00e1a gri\u00f0: \u00fatlagnir, dr\u00e1psmenn, fl\u00fdddir tr\u00e6lir o.a. Hesir v\u00f3ru fyrstu \u00edb\u00fagvarnir \u00ed R\u00f3m. Men ongar kvinnur v\u00f3ru. T\u00ed f\u00f3r Romulus at hugsa um at r\u00e6na kvinnur fr\u00e1 n\u00e1b\u00fagvum s\u00ednum, sabbunum. 21. august, i\u00f0 var konsush\u00f8gt\u00ed\u00f0, skipa\u00f0i hann fyri rossakapprenning. F\u00f3lk \u00far \u00f8kjunum n\u00e6reindis komu og h\u00f8vdu kvinnur og b\u00f8rn vi\u00f0 s\u00e6r. T\u00e1 avr\u00e1tt tekin var\u00f0 gj\u00f8rt, burturfluttu menninir hj\u00e1 Romulusui allar t\u00e6r ungu genturnar, sum antin taldu 30, 527 ella so n\u00f3gvar sum 683. Bert ein teirra var gift - Hersilia. Menninir savna\u00f0u seg \u00ed sm\u00e1ar, \u00f3skipa\u00f0ar herar og f\u00f3ru m\u00f3ti R\u00f3m, men dugdu ongan mun at gera, og Romulus vann l\u00e6ttliga \u00e1 teimum. T\u00e1 hann drap Akron, h\u00f8vu\u00f0smannin hj\u00e1 keninum, \u00ed einv\u00edggi, ofra\u00f0i hann opima spolia (r\u00e1n fr\u00e1 kongi, i\u00f0 annar kongur vinnur \u00e1 \u00ed h\u00f3lmgongu). Hetta ver\u00f0ur hann hildin vera fyrstur at gera. Hann vann l\u00e6ttliga \u00e1 Krustumerium og Antemnu. Hersilia, i\u00f0 var kona Romulusar, fekk hann at loyva teimum sigra\u00f0u at b\u00fagva \u00ed R\u00f3m, um teir vildu. S\u00ed\u00f0ani kom sabbakongur, Titus Tatius, vi\u00f0 s\u00ednum heri m\u00f3ti R\u00f3m. Vi\u00f0 snildunum fr\u00e1 Tarpeiu, eydna\u00f0ist Titusi vi\u00f0 s\u00ednum heri \u00f3s\u00e6ddur at n\u00e6rkast herli\u00f0num, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00e1 var\u00f0haldi \u00e1 Kapitolinum. Eitt li\u00f0 av sabbaherinum royndi s\u00ed\u00f0ani at leypa \u00e1 \u00e1 r\u00f3mverska herin hj\u00e1 Romulusi, i\u00f0 var staddur har nor\u00f0uri beint \u00edmillum Kapitolheyggi og Palatinheygg, aftan\u00edfr\u00e1 (hetta sta\u00f0 var\u00f0 seinni nevnt 'Forum Romanum'). Teir h\u00f8vdu vunni\u00f0, hev\u00f0i Romulus ikki \u00e1kalla\u00f0 Janus og Jupiter og lova\u00f0 teimum eitt tempul \u00ed part. T\u00e1 sigst, at kvinnurnar, i\u00f0 r\u00f3mverjar h\u00f8vdu r\u00e6nt, tveittu seg \u00edmillum str\u00ed\u00f0andi partarnar og b\u00f8na\u00f0u fedrar, br\u00f8\u00f0ur og n\u00fdggju menn s\u00ednar um at ste\u00f0ga t\u00ed gudsspottandi kr\u00edgnum. S\u00ed\u00f0ani var\u00f0 fri\u00f0aravtala undirskriva\u00f0 og b\u00e6\u00f0i f\u00f3lkini sameind. Hetta var \u00ed Forum. Solei\u00f0is hendi ta\u00f0, at Titus Tatius og Romulus valda\u00f0u \u00ed semju. Men Titus doy\u00f0i stutt eftir, og Romulus valda\u00f0i b\u00e1\u00f0um f\u00f3lksl\u00f8gunum einsamallur.\nRomulus r\u00e1ddi \u00ed 33 \u00e1r og s\u00e1 unga R\u00f3m mennast n\u00f3gv; t\u00ed nevndi f\u00f3lki\u00f0 hann 'tj\u00f3\u00f0arfa\u00f0ir'. Romulus anda\u00f0ist 54 \u00e1ra gamalur. Ta\u00f0 sigst, at ta\u00f0 var 7. juli, at hann vitja\u00f0i her s\u00edn \u00e1 einum parti av Kampus Martius, nevndur palus Kapri (geitarskr\u00fa\u00f0gongan) t\u00e1 \u00f3ve\u00f0ur brast \u00e1 og eitt sk\u00fdggj kom ni\u00f0ur, t\u00f3k hann og f\u00f3r avsta\u00f0 upp \u00ed himmalin vi\u00f0 honum. \u00d8ll, i\u00f0 v\u00f3ru hj\u00e1st\u00f8dd, v\u00f3r\u00f0u sannf\u00f8rd um, at hann var vor\u00f0in gudur. A\u00f0rar sagnir nevna bara, at \u00f3dnarve\u00f0ur kom, og t\u00e1 ta\u00f0 h\u00e6sa\u00f0i av, var Romulus horvin. Ein r\u00f3mverji, i\u00f0 \u00e6t Julius Prokulus seg\u00f0i seg hava droymt Romulus, i\u00f0 hev\u00f0i sagt, at gudarnir h\u00f8vdu r\u00e6nt seg, og at hann n\u00fa var vor\u00f0in gudurin Kurinus, at b\u00fdurin f\u00f3r at f\u00e1a st\u00f3rfingna framt\u00ed\u00f0, so leingi r\u00f3mverjar vandu unglingar s\u00ednar og h\u00f8vdu sterkan her. Hann hev\u00f0i eisini bi\u00f0i\u00f0 um, at ein halgid\u00f3mur skuldi reisast s\u00e6r \u00e1 Kurinisarheyggi. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt. Fleiri brigdi eru av s\u00f8gnini um dey\u00f0a Romulusar. Tey v\u00f3ru ofta \u00edspunnin av politiskum og og skyldf\u00f3lka \u00e1hugam\u00e1lum. S\u00ed Filotis um Nona Kaprotinah\u00f8gt\u00ed\u00f0ina, i\u00f0 var til minnis um Romulus.\n\nRutular \nRutular ella rutuli. Ein \u00e6ttarb\u00f3lkur \u00far mi\u00f0italia, sum hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00ed Latium og nevndu hann Ardia. Teir vildu ikki, at Eineias skuldi koma hagar, og kongur teirra, Turnos, fekk teir at taka \u00edm\u00f3ti honum vi\u00f0 v\u00e1pnum.\n\nSkamandrios \nSkamandrios\n1. Ta\u00f0, i\u00f0 Hektor kalla\u00f0i son s\u00edn, Astyanax\n2. Ein troyab\u00fagvi, i\u00f0 doy\u00f0i fyri Menilaosi\n\nSilvius \nSilvius Ein sonur Eineiasar og Laviniu, og h\u00e1lvbr\u00f3\u00f0ir Askaniosar. Fyrst hev\u00f0i Askanios veitt Silviusi pl\u00e1ss s\u00edtt \u00ed Lavinium og var s\u00ed\u00f0ani farin at grundleggja Alba, fyri ikki at vera fyri. T\u00e1 Askanios doy\u00f0i, l\u00e6t hann Silviusi tr\u00f3nuna \u00ed Alba. Hesin valda\u00f0i \u00ed 29 \u00e1r og l\u00e6t vi\u00f0 dey\u00f0a s\u00edn sonin, Eineias Silviusi, kongar\u00edki\u00f0.\nA\u00f0rar sagnir gera Silvius til son Askaniosar, og Askanios til son Eineiasar og Laviniu. Til endans skal nevnast, at hann onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur hildin vera sonur Eineiasar og Silviu, konu Latinosar, i\u00f0 Eineias giftist vi\u00f0, eftir at Latinos var dey\u00f0ur.\n\nTisamenos \nTisamenos\n1. Sonur Orestis og Hermionu. Ein s\u00f8gn sigur, at hann t\u00f3k vi\u00f0 tr\u00f3nuni \u00ed Sparta og Argos eftir Orestis, men at hann doy\u00f0i \u00ed bardaga vi\u00f0 heraklidar. Ein onnur, at teir ruku hann burtur og loyvdu honum at fl\u00fdggja. Hann s\u00f8kti gri\u00f0 hj\u00e1 j\u00f3num heilt har nor\u00f0uri \u00e1 Pelops h\u00e1lvoy, men teir lupu \u00e1 hann og royndu at reka hann burtur. Teir drupu Tisamenos, men taptu fyri herli\u00f0i hansara, i\u00f0 kringsetti Helis, b\u00fdin hj\u00e1 j\u00f3num, men loyvdu teimum seinni at fara til Attika, har atenar t\u00f3ku \u00edm\u00f3ti teimum.\nMenninir hj\u00e1 Tisamenos jar\u00f0a\u00f0u hann vi\u00f0 st\u00f3rfingnari jar\u00f0arfer\u00f0 og r\u00e1ddu s\u00ed\u00f0ani \u00ed \u00f8kinum, sum teir h\u00f8vdu tiki\u00f0 fr\u00e1 j\u00f3num, og nevndu ta\u00f0 Akeia. Ein onnur s\u00f8gn sigur, at ta\u00f0 longu \u00e6t Akeia t\u00e1 Tisamenos brast saman vi\u00f0 heraklidar, i\u00f0 fylgdu aftan\u00e1 honum og drupu hann har, \u00ed Akeia. Elsti sonur Tisamenosar, Kometis (2), t\u00f3k vi\u00f0 valdinum eftir hann. Hinir synir hansara itu Diamenevs, Sparton, Tellis og Leontomunevs.\n2. Ein sonur Tersandros (2) og Demonassu, d\u00f3ttur Amfiraos. T\u00e1 teir a\u00f0ru fer\u00f0 s\u00f8ktu at Troya og l\u00f8gdu at \u00ed Mysia, doy\u00f0i fa\u00f0ir hansara longu heima hj\u00e1 Telufossi (s\u00ed Tersandros (2)), men Tisamenos var ov ungur at standa fyri herli\u00f0num \u00far Tepis. Ikki Tisamenos, men Peneleos, hevndi dey\u00f0a kongsins vi\u00f0 at drepa Evrypylos (4), son Telufoss. T\u00e1 Tisamenos vaks til mans, r\u00e1ddi hann \u00ed Tepis. Hann fekk ein son, Avtesion, i\u00f0 r\u00e1ddi eftir, at fa\u00f0irin doy\u00f0i. Summar sagnir siga t\u00f3, at hann m\u00e1tti gerast \u00fatlagin og f\u00f3r upp \u00ed part vi\u00f0 heraklidum. T\u00f3 t\u00f3k abbasonur Peneleosar, Damasikton, vi\u00f0 valdinum eftir Tisamenos.\n\nTyrros \nTyrros ella Tyrrunos. Hann var \u00far Meioniu \u00ed Lydialandi og var sonur Atys, kong \u00ed Lydia. Hann var eisini h\u00f8vu\u00f0shir\u00f0i Latinosar. Hann st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri lat\u00ednskum b\u00f3ndum at hevna ta\u00f0 heilaga kvennd\u00e1d\u00fdri\u00f0, i\u00f0 Askanios hev\u00f0i dripi\u00f0. Eftir at Eineias var dey\u00f0ur, \u00f3tta\u00f0ist Lavinia fyri soninum hj\u00e1 manninum og fl\u00fdddi til Tyrros at eiga Silvius. Eisini er sagt, at hann f\u00f8rdi lydiab\u00fagvar til Italia, t\u00e1 \u00f3gvuslig hungursney\u00f0 var \u00ed Lydia. Etruskar v\u00f3ru nevndir eftir honum, og Herodotus stendur vi\u00f0, at etruskar v\u00f3ru av \u00e6tt teirra, i\u00f0 fl\u00fdddu undan hungursney\u00f0ini. Eitt hav vestan fyri Italia eitur eisini eftir honum.\n\nVenus \nVenus Ein sera gomul lat\u00ednsk gudinna, i\u00f0 \u00e1tti ein halgid\u00f3m n\u00e6reindis Ardia, i\u00f0 var bygdur \u00e1\u00f0renn R\u00f3m. \u00cd a\u00f0ru \u00f8ld f.kr. var\u00f0 hon partur av gudas\u00f8gnini um ta griksku Afroditu. Sagnirnar um fer\u00f0ir Eineiasar, soni Venusar, ella Afroditu, h\u00f8vdu st\u00f3ran t\u00fddning hj\u00e1 r\u00f3mverjum, t\u00ed Eineias b\u00fasettist til endans \u00ed Italia, og r\u00f3mverjar hildu, at Augustus og hansara \u00e6tt, i\u00f0 t\u00f3 bert var \u00e6ttleidd, men i\u00f0 var\u00f0 nevnd gens Julia, var av Julosar \u00e6tt, og t\u00edskil eisini av Eineiasar og m\u00f3\u00f0ir hansara, Venusar \u00e6tt. Ta\u00f0 var Venus, i\u00f0 hj\u00e1lpti Eineiasi at sleppa \u00far Troya t\u00e1 eldur var settur \u00e1 b\u00fdin, og vardi hann m\u00f3ti vrei\u00f0ini hj\u00e1 Heru. Hon gj\u00f8rdi so Dido, drotning \u00ed Kartago, gj\u00f8rdist \u00e1sttikin \u00ed honum og veitti honum gri\u00f0skj\u00f3l t\u00e1 honum tarvdist ta\u00f0. Hon stu\u00f0la\u00f0i honum eisini \u00ed bard\u00f8gum s\u00ednum vi\u00f0 Turnos vi\u00f0 at geva honum spj\u00f3ti\u00f0 aftur, i\u00f0 sat fast \u00ed einum tr\u00e6i.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nGriksk gudal\u00e6ra\nR\u00f3mversk gudal\u00e6ra"}
{"id": "8278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samandr%C3%A1ttur%20av%20F%C3%B8royingas%C3%B8gu", "title": "Samandr\u00e1ttur av F\u00f8royingas\u00f8gu", "text": "G\u00f8tuskeggjar eru \u00e6tta\u00f0ir fr\u00e1 Torsteini Rey\u00f0a og Ey\u00f0 hini Findarr\u00edku. Torbj\u00f8rn G\u00f8tuskegg (f. uml. 920) festi Gu\u00f0runa. Tey \u00e1ttu Tollakk og Tr\u00f3nd (ff. uml. 950). Tr\u00f3ndur var st\u00f3rskorin. Tollakkur giftist \u00ed Eysturoynni; fa\u00f0irin Torbj\u00f8rn, anda\u00f0ist og var\u00f0 heygsettur; br\u00f8\u00f0urnir kasta\u00f0u lut um arvin, og Tr\u00f3ndur fekk j\u00f8r\u00f0ina \u00ed G\u00f8tu, i\u00f0 var tann besta. Tollakkur flutti \u00ed vrei\u00f0i. Tr\u00f3ndur leiga\u00f0i j\u00f8r\u00f0ina \u00fat, gj\u00f8rdist m\u00fagvandi, f\u00f3r til Noregs, har Haraldur Gr\u00e1feldur r\u00e1ddi, var t\u00f3 tunglyntur alla t\u00ed\u00f0ina. So f\u00f3r hann til H\u00e1loyrar keypsstevnu \u00ed Danm\u00f8rk, har Haraldur kongur Bl\u00e1tonn r\u00e1ddi. Hann var \u00e1 stevnuni, og br\u00f8\u00f0urnir Sj\u00far\u00f0ur og H\u00e1rekur vi\u00f0 honum; teir vilja keypa gullring fr\u00e1 Holmgeiri r\u00edka, skulu t\u00f3 savna n\u00f3g miki\u00f0 av silvuri saman til dagin eftir. \n\nSilvuri\u00f0 ver\u00f0ur lumpa\u00f0 fr\u00e1 teimum, kongur leggur fr\u00e1faringarforbo\u00f0 \u00e1 \u00f8ll skip. G\u00f8tu-Tr\u00f3ndur r\u00e6\u00f0ur kongi til at f\u00e1a allar menn \u00e1 stevnuni at leggja l\u00edti\u00f0 silvur vi\u00f0 l\u00edti\u00f0 og b\u00f8ta br\u00f8\u00f0runum ska\u00f0an aftur; ta\u00f0, sum eftir var, enda\u00f0u kongur og Tr\u00f3ndur at b\u00fdta s\u00edn\u00e1millum. Tr\u00f3ndur var hereftir r\u00edkur, keypti skip og setti b\u00fagv heima \u00ed G\u00f8tu.\n\nHavgr\u00edmur \u00ed Su\u00f0uroy var giftur vi\u00f0 Gu\u00f0ri\u00f0, i\u00f0 var d\u00f3ttir Sn\u00e6\u00falvs, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed Sandoy og hev\u00f0i veri\u00f0 n\u00f3gv \u00ed v\u00edking, og hev\u00f0i helvtina av F\u00f8royum fr\u00e1 Haraldi kongi Gr\u00e1feld. Tey \u00e1ttu ein son, \u00d8ssur, og tveir heimamenn, Einar Su\u00f0uroying, i\u00f0 var skyldma\u00f0ur Brestis, Beinis og Eldjarnar Kambh\u00f8tts. Teir b\u00e1\u00f0ir mettu einafer\u00f0 menn. Einar r\u00f3sti Bresti og Beini, og Eldjarn r\u00f3sti Havgr\u00edmi; ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at Einar breyt skallan \u00e1 Eldjarni. Eftir hetta tveitti Havgr\u00edmur hann \u00fat.\n\nBrestir og Beinir \u00ed Sk\u00fagvoy eru synir Sigmundar, br\u00f3\u00f0ur Torbj\u00f8rnar G\u00f8tuskegs. Teir \u00e1ttu helvtina av F\u00f8royum fr\u00e1 H\u00e1kuni jalli Sj\u00far\u00f0arsyni, sum t\u00e1 r\u00e1ddi \u00ed Tr\u00f3ndheimi. Millum systkynabarnanna G\u00f8tu-Tr\u00f3nd, Brestir og Beinir var kalt. Frilla Brestis \u00e6t Cecilia og var av norskari \u00e6tt. Frilla Beinis \u00e6t T\u00f3ra. Sonur Brestis \u00e6t Sigmundur, sonur Beinis \u00e6t T\u00f3rir (ff. uml. 970). Einar fl\u00fdggjar til teirra og b\u00fdr hj\u00e1 teimum. Brestir er l\u00f3gk\u00f8nur og vinnur sakarm\u00e1li\u00f0.\n\nHavgr\u00edmur og Gu\u00f0ri\u00f0 fara til Sn\u00e6\u00falvs at bi\u00f0ja l\u00f3gk\u00f8n r\u00e1\u00f0, men Sn\u00e6\u00falvur kastar spj\u00f3t eftir Havgr\u00edmi. Havgr\u00edmur fer so til G\u00f8tu-Tr\u00f3ndar, i\u00f0 j\u00e1ttar, men bi\u00f0ur hann fara til Sv\u00ednoyar-Bjarna, m\u00f3\u00f0irbr\u00f3\u00f0ur s\u00edn, G\u00f8tu-Tr\u00f3nds, at f\u00e1a fleiri menn vi\u00f0.\n\nBrestir og Beinir fara vi\u00f0 synum s\u00ednum eftir bjargasey\u00f0i, Havgr\u00edmur, G\u00f8tu-Tr\u00f3ndur og Sv\u00ednoyar-Bjarni herja \u00e1 teir; Havgr\u00edmur, Brestir og Beinir doyggja. G\u00f8tu-Tr\u00f3ndur vil drepa dreingirnar, Bjarni vil ikki, og Tr\u00f3ndur tekur teir til fosturs, f\u00e6r stutt eftir allar ognir Brestis og Beinis og hevur alt vald \u00ed F\u00f8royum.\n\nRavnur Holmgar\u00f0sfari siglir til F\u00f8roya, Tr\u00f3ndur selir honum dreingirnar, teir b\u00fagva hj\u00e1 honum eina t\u00ed\u00f0, til hann fer \u00e1 fer\u00f0, gevur teimum t\u00e1 silvur og letur teir fara.\n\nHaraldur Gr\u00e1feldur ver\u00f0ur n\u00fa feldur og H\u00e1kun jallur f\u00e6r valdi\u00f0, ver\u00f0ur t\u00f3 fyrst undir Haraldi kongi Gormssyni. Sigmundur og T\u00f3rir \u00e6tla at leita hj\u00e1lp fr\u00e1 H\u00e1kuni jalli, t\u00ed fedrar teirra h\u00f8vdu t\u00e6nt honum so v\u00e6l. Teir ganga \u00far V\u00edkini til Dovrafjalla, koma \u00e1 eitt einb\u00fdli og b\u00fagva har \u00ed seks \u00e1r tilsamans. B\u00f3ndin \u00e6t \u00dalvur, hann var r\u00e1nsma\u00f0ur, konan Ragnhild og d\u00f3ttirin Turi\u00f0. T\u00e1 teir fara, siga br\u00f8\u00f0urnir s\u00edna s\u00f8gu fyri \u00dalvi, og hann sigur teimum s\u00edna og hon er hendan:\n\n\u00e1 Upplondum b\u00fa\u00f0i b\u00f3ndi, sum \u00e6t T\u00f3r\u00e1lvur, konan \u00e6t \u00cd\u00f0un og d\u00f3ttirin Ragnhild. Grannarnir itu Steingr\u00edmur b\u00f3ndi, konan T\u00f3ra og sonurin Torkil, i\u00f0 fekk tilnavni\u00f0 Turrafrost, av t\u00ed at hann skeyt boga og \u00f8rv, t\u00e1 ta\u00f0 var turrafrost \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Torkil bi\u00f0ur um Ragnhild, men T\u00f3r\u00e1lvur s\u00fdtur honum hetta. Torkil r\u00e6nir t\u00e1 Ragnhild, Steingr\u00edmur, fa\u00f0ir hansara, bi\u00f0ur hann bera hana aftur, Torkil vil ikki, fa\u00f0ir hansara blakar hann t\u00e1 \u00fat. T\u00f3r\u00e1lvur savnar menn og fer at leita eftir d\u00f3ttrini, men s\u00e6rist \u00ed samanbresti vi\u00f0 Torkil og hansara menn. Ragnhild og T\u00f3r\u00e1lvur fara heim, T\u00f3r\u00e1lvur doyr av s\u00e1runum. Torkil fer heimaftur og ver\u00f0ur v\u00ed\u00f0agitin sum T\u00f3r\u00e1lvs bani, gj\u00f8rdur \u00fatlagin og kr\u00f3gvar seg \u00ed einum helli eina t\u00ed\u00f0, fer so og r\u00e6nir Ragnhild a\u00f0ru fer\u00f0 og heldur til fjals. Og har hevur hann veri\u00f0 s\u00ed\u00f0ani. Og Torkil og \u00dalvur eru sami ma\u00f0ur.\n\nSigmundur sigur \u00dalvi, at Turi\u00f0 er vi\u00f0 barn av s\u00e6r og bi\u00f0ur \u00dalv goyma s\u00e6r hana. \u00dalvur bi\u00f0ur Sigmund f\u00e1a h\u00f8vdingar at gera so hann ikki er \u00fatlagin longur, so hann aftur f\u00e6r b\u00fa\u00f0 millum f\u00f3lks.\n\nSigmundur og T\u00f3rir fara n\u00fa til H\u00e1kunar jals \u00e1 La\u00f0 og vera har. Sonur H\u00e1kunar jals, Sveinur, f\u00e6r Sigmund \u00ed herna\u00f0. Hin sonur H\u00e1kunar jals, Eirikur, kemur \u00far V\u00edkini \u00far s\u00e6ti s\u00ednum og Sigmundur bi\u00f0ur hann f\u00e1a seg \u00ed herna\u00f0 hj\u00e1 H\u00e1kuni jalli. Sigmundur fer sj\u00e1lvur til H\u00e1kunar og f\u00e6r skip, fer s\u00ed\u00f0ani til synir hansara, Eirik og Svein jall, og f\u00e6r hv\u00f8r s\u00edtt skip fr\u00e1 teimum. Sigmundur fer su\u00f0ur \u00ed V\u00edkina, gj\u00f8gnum Oyrasund og inn \u00ed Eystrasalt, fekk t\u00f3 l\u00edti\u00f0 r\u00e6nt, t\u00ed hann hev\u00f0i so f\u00e1ar menn. Hann fer vestur aftur undir Elvarsker, gongur upp \u00e1 ein h\u00f3lma og s\u00e6r fimm skip liggja hinumegin, har av eitt var eitt drekaskip. Randver \u00far Holmgar\u00f0i r\u00e1ddi fyri, barst ver\u00f0ur og Sigmundar menn vinna, sigla so aftur til V\u00edkina, hitta Eirik jall, fara so aftur til H\u00e1kunar, i\u00f0 ger Sigmund og T\u00f3rir til hir\u00f0menn.\n\nEirikur kongur hin sigurs\u00e6li Bjarnason Eiriksson Eyvindarson r\u00e6\u00f0ur fyri Sviar\u00edki. T\u00f3lv norr\u00f8nir keypmenn hildu s\u00f8lustevnu \u00ed Sviar\u00edki, har ein drap ein svia; Eirikur kongur fr\u00e6ttir hetta og sendir menn at drepa allar teir t\u00f3lv norr\u00f8nu. H\u00e1kun jallur bi\u00f0ur Sigmund hevna teir t\u00f3lv. Hann fer og r\u00e6nir svenskar bygdir. Bj\u00f8rn s\u00fdsluma\u00f0ur herjar \u00e1 at verja. Teir fara at berjast, Sigmundur drepur merkismann Bjarnar og Bj\u00f8rn sj\u00e1lvan. So fara teir ha\u00f0ani \u00ed Holmgar\u00f0ar og herja har.\n\nEirikur kongur sendur bo\u00f0 til sviarnar Vandil og Adil og bi\u00f0ur teir drepa Sigmund. Um heysti\u00f0 koma Sigmundur og teir aftur undir Sviar\u00edki, Vandil og Adil leypa \u00e1, Vandil doyr og Adil fl\u00fdggjar og Sigmundur eigur skipini. So sigla teir til Danakongs r\u00edkis og ha\u00f0ani \u00ed V\u00edkina til Eiriks jals, og ha\u00f0ani til Tr\u00f3ndheims til H\u00e1kunar jals.\n\n\u00c1 v\u00e1ri bi\u00f0ur H\u00e1kun jallur Sigmund fara til Orknoyar at drepa Harald Jarnheys, sum hann hev\u00f0i gj\u00f8rt \u00fatlagnan. Teir fara \u00ed v\u00edking, koma til Ongulsoyar, berjast m\u00f3ti Haraldi Jarnheysi, men semjast vi\u00f0 hann, og Sigmundur og Haraldur Jarnheys fara \u00ed v\u00edking saman. Sigmundur f\u00e6r Harald vi\u00f0 s\u00e6r til H\u00e1kunar jals, og ta\u00f0 endar vi\u00f0, at H\u00e1kun gevur Haraldi Jarnheysi gri\u00f0 og landavist \u00ed Noregi.\n\n\u00cd F\u00f8royum veksur \u00d8ssur Havgr\u00edmsson upp hj\u00e1 G\u00f8tu-Tr\u00f3ndi, sum f\u00e6r honum konu. Tr\u00f3ndur sigur vi\u00f0 hann, at teir skulu b\u00fdta oyggjarnar \u00ed helvt s\u00edn\u00e1millum, \u00d8ssur f\u00e6r ta helvtina, sum Havgr\u00edmur hev\u00f0i \u00e1tt, og Tr\u00f3ndur ta hj\u00e1 Bresti og Beini saman vi\u00f0 \u00f8llum landi og leysaf\u00e6i, i\u00f0 teir h\u00f8vdu \u00e1tt; og solei\u00f0is ver\u00f0ur ta\u00f0. \u00d8ssur \u00e1tti n\u00fa eitt b\u00fagv \u00ed Hovi \u00e1 fa\u00f0irarvi, anna\u00f0 \u00ed Sk\u00fagvoy, tri\u00f0ja \u00ed D\u00edmun \u00e1 fa\u00f0irarvi Sigmundar og T\u00f3ris. \u00d8ssur gj\u00f8rdi virkisgar\u00f0 \u00ed Sk\u00fagvoy (D\u00edmun?) til at verja seg m\u00f3ti Sigmundi, og var oftast har. Tr\u00f3ndur var r\u00edkastur \u00ed F\u00f8royum, \u00d8ssur n\u00e6str\u00edkastur.\n\nSigmundur vil hevna fa\u00f0ir s\u00edn, H\u00e1kun jallur ger honum tveir kn\u00f8rrir \u00ed sta\u00f0in fyri langfaraskip, og hann og Haraldur fara vi\u00f0. H\u00e1kun fer vi\u00f0 Sigmundi inn \u00ed ein sk\u00f3g til sm\u00e1ttu, har Torger\u00f0 H\u00f8r\u00f0abr\u00fa\u00f0ur b\u00fdr. Sigmundur n\u00edgur fyri henni tv\u00e6r fer\u00f0ir, f\u00e6r s\u00ed\u00f0ani ringin fr\u00e1 henni, f\u00e6r Sigmundi hann til g\u00f3\u00f0a eydnu. S\u00ed\u00f0ani skiljast teir, og H\u00e1kun er eftir hj\u00e1 Torger\u00f0. Sigmundur og Haraldur eru \u00e1 \u00f8\u00f0rum skipi, T\u00f3rir st\u00fdrir hinum, \u00f3ve\u00f0ur kemur og skipini skiljast og reka \u00ed fleiri samd\u00f8gur. Teir Sigmundur vinna ikki upp Eysturoynna, men koma til Sv\u00ednoyar, fara til Bjarna gar\u00f0, men geva honum gri\u00f0, t\u00ed hann bjarga\u00f0i l\u00edvi Sigmundar, t\u00e1 fa\u00f0ir hansara var\u00f0 dripin. Teir siga t\u00f3, at hann skal vi\u00f0 teimum til Eysturoyar, men Bjarni sigur, at ta\u00f0 er ov ringt ve\u00f0ur. So sigur Sigmundur, at teir skulu fara til Sk\u00fagvoyar (D\u00edmunar?) til \u00d8ssurs. \u00d8ssur \u00e1tti son, sum \u00e6t Leivur. Teir fara og koma hagar, Sigmundur lesir seg upp og drepur ein mann og sj\u00e1lvan \u00d8ssur. T\u00e1 geva \u00d8ssurs menn seg yvir.\n\nT\u00f3rir var\u00f0 rikin til Su\u00f0uroyar, men hann og Sigmundur hittast, \u00f3vist er hvar. Sigmundur og Tr\u00f3ndur avtala semju og skulu hittast \u00e1 tingi \u00ed T\u00f3rshavn. Teir eru \u00e1 tingi, og Tr\u00f3ndur bi\u00f0ur Sigmund avgera s\u00e1ttirnar teirra millum. Sigmundur sigur, at H\u00e1kun jallur skal gera av, hv\u00f8rjar s\u00e1ttir skulu vera. Tr\u00f3ndur sigur, at hann vil ikki missa naka\u00f0 av valdi s\u00ednum. Tr\u00f3ndur \u00f3ttast t\u00f3 Sigmund og gongur undir, at H\u00e1kun jallur skal avgera s\u00e1ttirnar teirra millum, og Sigmundur, T\u00f3rir og Haraldur Jarnheys eru \u00ed Sk\u00fagvoy til veturin er av, og teir fara at finna H\u00e1kun jall, men eingin Tr\u00f3ndur kemur, men menn, i\u00f0 siga, at Tr\u00f3ndur var rikin aftur til F\u00f8roya.\n\nH\u00e1kun jall ger t\u00f3 s\u00e1ttirnar av. Sigmundur hevur valdi\u00f0 \u00e1 einum fj\u00f3r\u00f0ingi av F\u00f8royum, og hann skal f\u00e1a valdi\u00f0 \u00e1 einum fj\u00f3r\u00f0ingi aftrat, b\u00e6\u00f0i av Tr\u00f3nda og \u00d8ssursa parti. Og H\u00e1kun skal r\u00e1\u00f0a hinum partinum afturfyri Brest og Bein, sum v\u00f3ru hir\u00f0menn hansara. Fyri Havgr\u00edm skal einki svarast, t\u00ed hann drap Brest, og \u00d8ssur heldur einki, t\u00ed hann t\u00f3k ognina hj\u00e1 Sigmundi og var dripin \u00e1 henni. Tr\u00f3ndur kann hava landavist s\u00edna. Sigmundur skal hava hina helvtina av F\u00f8royum \u00ed len.\n\nSigmundur og T\u00f3ri fara til F\u00f8roya at siga Tr\u00f3nda s\u00e1ttirnar, hann j\u00e1ttar, men sleppur at gjalda yvir tr\u00fd \u00e1r. Tr\u00f3ndur ynskir Sigmundi langa h\u00f8vdingat\u00ed\u00f0 sum hann, Tr\u00f3ndur, hev\u00f0i havt.\n\nTr\u00f3ndur tekur Leiv \u00d8ssurson til fosturs.\n\nSigmundur fer til H\u00e1kun jalls og er hj\u00e1 honum um veturin. Summari\u00f0 eftir at Sigmundur og T\u00f3ri gj\u00f8rdust hir\u00f0menn H\u00e1kun jalls f\u00f3ru teir til frostatings, og Sigmund f\u00e6r Torkili verfa\u00f0iri s\u00ednum landavist s\u00edna aftur. H\u00e1kun sendir bo\u00f0 eftir Torkili og konu og d\u00f3ttir, og Sigmundar og Turids d\u00f3ttir, sum \u00e6t T\u00f3ra (f. uml. 988), og tey vera \u00f8ll hj\u00e1 jallinum um veturin. Torkil fekk eina s\u00fdslu \u00ed Orkadali fr\u00e1 H\u00e1kuni og setti b\u00fagv har. Sigmundur bi\u00f0ur um Turid, og br\u00fadleypi\u00f0 ver\u00f0ur hj\u00e1 H\u00e1kun jalli \u00e1 La\u00f0. Torkil gj\u00f8rdist hir\u00f0ma\u00f0ur og vinma\u00f0ur H\u00e1kun jalls. Sigmundur fer vi\u00f0 konu og d\u00f3ttir til F\u00f8royar um heysti\u00f0 og hava fri\u00f0arligan vetur. Um v\u00e1ri\u00f0 er ting, Sigmundur krevur annan tri\u00f0ingin av Tr\u00f3nda, sum umber seg vi\u00f0, at hann hevur Leiv \u00d8ssurson til fosturs, og vil hava honum ta\u00f0, Sigmundur eigur hj\u00e1 s\u00e6r, \u00ed fa\u00f0irb\u00f8tur. Hetta vil Sigmundur ikki, og hann f\u00e6r at endans f\u00e6i\u00f0, sum hann \u00e1tti at f\u00e1a. Um summari\u00f0 fer Sigmundur vi\u00f0 skattinum, fer s\u00ed\u00f0ani aftur til F\u00f8roya um veturin. Sigmundur og Sv\u00ednoyar-Bjarni eru v\u00e6l, og Bjarni roynir at f\u00e1a Sigmund og Tr\u00f3nda at semjast. \u00c1 tingi krevur Sigmundur aftur f\u00e6i\u00f0 fr\u00e1 Tr\u00f3nda, sum krevur fa\u00f0irb\u00f8tur til Leiv \u00d8ssurson. Sigmundur letur f\u00e6i\u00f0 standa. Hann fer til H\u00e1kun jalls um summari\u00f0, Turid er eftir, teir koma til jallin um heysti\u00f0. Sigmundur er n\u00fa sjeyogtj\u00fagu \u00e1ra gamal og \u00e1ri\u00f0 er 997.\n\nSigmundur og T\u00f3ri eru vi\u00f0 H\u00e1kuni og syninum Eiriki vi\u00f0 \u00ed bardaga m\u00f3ti j\u00f3msv\u00edkingum. Sigmundur er fremst upp \u00e1 skei\u00f0 Bua Digra og h\u00f8ggur hendurnar av honum vi\u00f0 snildum s\u00ednum at blaka upp \u00ed loft. Um v\u00e1ri\u00f0 fer Sigmundur aftur til F\u00f8roya. N\u00fa r\u00e6\u00f0ur hann \u00f8llum F\u00f8royum.\n\n\u00d3lavur kongur hev\u00f0i veri\u00f0 tvey \u00e1r \u00ed Noregi og hev\u00f0i kristna\u00f0 um veturin allan Tr\u00f3ndheim. Hann sendur n\u00fa bo\u00f0 eftir Sigmundi, kemur til Summ\u00f8ri um summari\u00f0, og har hittast teir. \u00d3lavur kongur sigur teir vera l\u00edkar: b\u00e1\u00f0ir eru djarvir og nutu n\u00f3gv ilt, \u00e1\u00f0renn teir fingu tann hei\u00f0ur, teir v\u00f3ru bornir til, fedrarnir hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um v\u00f3r\u00f0u myrdir, harn\u00e6st teir b\u00e1\u00f0ir tr\u00e6lka\u00f0ust og vuksu upp \u00ed \u00fatlegd. \u00d3lavur var \u00ed Estlandi til hann var n\u00edggju \u00e1r, so var hann onnur n\u00edggju \u00ed Gar\u00f0ar\u00edki, og fekk somu vir\u00f0ing fr\u00e1 Valdimar kongi, sum Sigmundur hev\u00f0i fingi\u00f0 fr\u00e1 H\u00e1kun jalli. N\u00fa hava teir b\u00e1\u00f0ir ognast fa\u00f0irarv og fosturland ums\u00ed\u00f0ir. \u00d3lavur kongur umvendir Sigmund, og teir eru saman um veturin.\n\nKongur f\u00e6r Sigmund at kristna F\u00f8royar, ger hann t\u00e1 til h\u00f8vu\u00f0smann yvir F\u00f8royum. Hann fer til F\u00f8royar at kristna, men Tr\u00f3ndur f\u00e6r vent allar b\u00f8ndurnar fr\u00e1 honum, og teir herja \u00e1 og lova at drepa Sigmund, um hann ikki lovar ongant\u00ed\u00f0 aftur at vilja umvenda f\u00f8royingar. Sigmundur j\u00e1ttar hesum, t\u00ed hann er ov illa manna\u00f0ur. Um veturin 997-98 er hann heima \u00ed Sk\u00fagvoy.\n\nUm v\u00e1ri\u00f0 k\u00fagar Sigmundur Tr\u00f3nd, Tr\u00f3ndur tekur vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv, T\u00f3ri m\u00e6lir til at drepa Tr\u00f3nd kortini, men Sigmundur vil ikki. Sigmundur kristnar n\u00fa allar F\u00f8royar.\n\nUm summari\u00f0 fer Sigmundur til \u00d3lav kong vi\u00f0 skattum og Tr\u00f3nda, men Tr\u00f3ndur n\u00fdtir gand, so teir reka skipbrotnir aftur til F\u00f8roya tv\u00e6r fer\u00f0ir. Sigmundur letur t\u00e1 Tr\u00f3nda vera eftir \u00ed F\u00f8royum, og \u00e1leggur honum at halda kristna tr\u00fagv og ymiskt anna\u00f0. Hetta var t\u00f3 seint \u00e1 heysti, og t\u00ed sat Sigmundur \u00ed Sk\u00fagvoy um veturin 998-99. Um v\u00e1ri\u00f0 fer hann til kongs, i\u00f0 vil hava hann riknan burtur. \u00d3lavur Trygvason og Sigmundur royna \u00edtr\u00f3tt, \u00d3lavur hevur munin.\n\u00d3lavur bi\u00f0ur ringin fr\u00e1 Sigmundi, Sigmundur noktar, \u00d3lavur sigur, at ringurin ver\u00f0ur Sigmundi at bana, t\u00ed \u00d3lavur veit v\u00e6l, hva\u00f0an ringurin er komin. Eftir hetta eru teir minni vinir enn \u00e1\u00f0ur.\n\n\u00c1 sumri fer Sigmundur til F\u00f8roya og setist \u00ed Sk\u00fagvoy. Fer til La\u00f0 \u00ed Tr\u00f3ndheimi til jallarnar Eirik og Svein, Sigmundur gerst hir\u00f0ma\u00f0ur teirra og f\u00e6r F\u00f8royar \u00ed len, fer aftur til F\u00f8roya um heysti\u00f0.\n\nHj\u00e1 G\u00f8tu-Tr\u00f3nda vuksu Sj\u00far\u00f0ur Tollakson og T\u00f3r\u00f0ur L\u00e1gi, br\u00f3\u00f0ursynir Tr\u00f3nda, og Geyti Rey\u00f0i, systursonur Tr\u00f3nda, og teir og Leivur \u00d8ssurson v\u00f3ru javnaldrar.\n\nSigmundur og Turid \u00e1ttu T\u00f3ru, T\u00f3r\u00e1lv, Steingr\u00edm, Brand og Hera. Sigmundur byggir kirkju \u00ed Sk\u00fagvoy.\n\nN\u00fa er ting og Sigmundur og Tr\u00f3ndur hittast. Tr\u00f3ndur er fallin fr\u00e1 tr\u00fanni, hann krevur fa\u00f0irb\u00f8tur til Leiv av Sigmundi, i\u00f0 svarar, at H\u00e1kun jallur hevur longu d\u00f8mt teirra millum. Tr\u00f3ndur h\u00f3ttir hann vi\u00f0, at teir, sum n\u00fa veksa upp hj\u00e1 s\u00e6r, fara at hevna hetta. Teir eiga t\u00f3 meir enn helvt m\u00f3ti Sigmundi.\nUm summari\u00f0 fara Sigmundur, T\u00f3ri og Einar Su\u00f0ringur \u00ed L\u00edtlu D\u00edmun, G\u00f8tuskeggjar herja \u00e1 teir, Sigmundur og teir sleppa burtur vi\u00f0 b\u00e1\u00f0um b\u00e1tunum, senda f\u00f3lk \u00fat eftir teimum, men Tr\u00f3ndur og teir hava brunni\u00f0 vita og eru slopnir burtur ha\u00f0ani. Seinni um summari\u00f0 fara Sigmundur, T\u00f3ri og Einar at krevja skuld, Tr\u00f3ndur loypir \u00e1, Sigmundur og teir koppa g\u00f8tub\u00e1tin, T\u00f3ri vil drepa allar, Sigmundur m\u00e6lir fr\u00e1, Sj\u00far\u00f0ur Tollakson er illur, allir \u00far G\u00f8tu semjast um ikki at gevast fyrr enn Sigmundur er dey\u00f0ur. N\u00fa l\u00ed\u00f0ur summari\u00f0.\n\nT\u00ed\u00f0liga \u00e1 vetri droymir Tr\u00f3ndur, at n\u00fa er gott at leypa \u00e1 Sigmund, fer, vi\u00f0 eru Leivur \u00d8ssurson, Sj\u00far\u00f0ur Tollakson, T\u00f3r\u00f0ur L\u00e1gi, Geyti Rey\u00f0i, Steingr\u00edmur b\u00f3ndi \u00far Eysturoy og Eldjarn Kambh\u00f8ttur, i\u00f0 t\u00e1 hev\u00f0i veri\u00f0 leingi hj\u00e1 Tr\u00f3nda. Sv\u00ednoyar-Bjarni var ikki vi\u00f0, t\u00ed hann og Sigmundur s\u00e1ttust. Teir fara til Sk\u00fagvoy. Eldjarn Kambh\u00f8ttur doyr fyrst. Teir s\u00f8kja at gar\u00f0inum, Turid er mans maki at str\u00ed\u00f0ast, Tr\u00f3ndur og teir bera eld at, Turid spyr, hvussu leingi teir \u00e6tla at berjast vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0leysar menn. Tr\u00f3ndur luktar Sigmund, T\u00f3ra og Einars fet, Tr\u00f3ndur tevjar sum hundur, til hann kemur til eina gj\u00f3gv um alla oynna, Sigmundur man hava lopi\u00f0 um gj\u00f3nna, og teir skulu b\u00fdta seg sundur og fara eftir hv\u00f8r s\u00ednum enda av gj\u00f3nni. \u00dar ni\u00f0uni loypir Sigmundur og h\u00f8ggur Steingr\u00edm undir li\u00f0ini \u00e1 Tr\u00f3nda. Sigmundur missir sv\u00f8r\u00f0i\u00f0, og teir tr\u00edggir loypa \u00e1 sj\u00f3gv, svimja til Su\u00f0uroyar, Einar fellir fr\u00e1, Sigmundur tekur hann \u00e1 her\u00f0arnar, men hann doyr. N\u00fa fellir T\u00f3ri fr\u00e1, Sigmundur tekur hann \u00e1 her\u00f0arnar, svimur til Su\u00f0uroyar, t\u00e1 skolar T\u00f3ri av her\u00f0unum \u00e1 honum og druknar. Sigmundur kom upp og sovna\u00f0i \u00ed fj\u00f8runi. Torgr\u00edmur Illi var leigulendingur hj\u00e1 G\u00f8tu-Tr\u00f3nda og \u00e1tti synirnar Ormstein og Torstein. Hann finnur Sigmund, i\u00f0 nevnir seg. Torgr\u00edmur dregur \u00e1 at hj\u00e1lpa honum, s\u00e6r t\u00e1 gullringin og drepur t\u00e1 Sigmund fyri at f\u00e1a ringin. Synirnir muta t\u00f3 \u00edm\u00f3ti \u00ed fyrstuni. \u00c1ri\u00f0 er 1005.\n\nTr\u00f3ndur er farin heim \u00edme\u00f0an, Turid var\u00f0 n\u00fa kalla\u00f0 megineinkjan, og b\u00f8rnini vuksu upp hj\u00e1 henni enn.\n\nTr\u00f3ndur og Leivur \u00d8ssurson t\u00f3ku n\u00fa allar F\u00f8royar undir seg og bj\u00f3\u00f0a\u00f0u Turid megineinkju og synum hennara s\u00e1ttir, men tey vildu ikki taka vi\u00f0.\nSo gingu n\u00f8kur \u00e1r. Tr\u00f3ndur vil hava Leiv giftan vi\u00f0 T\u00f3ru Sigmundard\u00f3ttir, fingu kaldliga m\u00f3tt\u00f8ku, teir bjo\u00f0a Turid og synum hennara t\u00e6r s\u00e1ttir, at bestu menn \u00ed oyggjunum skulu d\u00f8ma teirra millum, og tey j\u00e1tta ums\u00ed\u00f0ir. Tr\u00f3ndur ber upp b\u00f8naror\u00f0, t\u00f3ktist hetta vera l\u00edkligast til fullar s\u00e1ttir, og bey\u00f0 s\u00e6r at b\u00f8ta um Leivs lut vi\u00f0 miklum f\u00e6. T\u00f3ra leggur t\u00f3 t\u00e6r treytir, at Leivur skal gera ei\u00f0, at hann ikki drap Sigmund og f\u00e1a uppspurt, hv\u00f8r drap hann, og t\u00e1 kunnu tey samr\u00e1\u00f0ast v\u00ed\u00f0ari.\n\nTr\u00f3ndur og Leivur fara til Su\u00f0uroyar til Torgr\u00edm Illa. Tr\u00f3ndur og Torgr\u00edmur fara innar \u00ed stovu, Tr\u00f3ndur spyr, hvat man hava veri\u00f0 teirra Sigmunds bani, Torgr\u00edmur heldur, at teir Tr\u00f3ndur hava dripi\u00f0 teir, men Tr\u00f3ndur svarar, at \u00f8ll vistu, at teir vildu teirra bana, og t\u00ed h\u00f8vdu teir ikki havt dult dr\u00e1pi\u00f0. Tr\u00f3ndur bi\u00f0ur menn s\u00ednar leggja Torgr\u00edm og synir hansara \u00ed fj\u00f8tur, gandar s\u00ed\u00f0ani teir tr\u00edggjar Einar, T\u00f3ra og Sigmund fram. Teir finna s\u00ed\u00f0ani ringin. Torgr\u00edmur j\u00e1ttar n\u00fa, og v\u00edsir teimum l\u00edkini, i\u00f0 teir jar\u00f0a \u00ed Sk\u00fagvoy vi\u00f0 kirkjuna hj\u00e1 Sigmundi. So f\u00e6r Tr\u00f3ndur Torgr\u00edmm og synir hansara at j\u00e1tta, og teir ver\u00f0a hongdir \u00ed Havn. Leivur f\u00e6r n\u00fa t\u00f3ru Sigmundard\u00f3ttir, og tey semjast \u00f8ll vi\u00f0 fullum s\u00e1ttum, og Leivur og T\u00f3ra seta b\u00fagv \u00e1 fa\u00f0irarvi Leivs \u00ed Hovi. T\u00f3r\u00e1lvur Sigmundarson giftist og setur b\u00fagv \u00e1 D\u00edmun.\n\n\u00d3lavur kongur hev\u00f0i lagt skatt \u00e1 alt Noregs r\u00edki, Orknoyar, Hetland, F\u00f8royar og Gr\u00f8nland, men ikki \u00cdsland. T\u00e1 hann hev\u00f0i veri\u00f0 kongur \u00ed n\u00edggju \u00e1r, sendi hann bo\u00f0 eftir Gilla l\u00f8gmanni, Leivi \u00d8ssurson, T\u00f3r\u00e1lvi \u00e1 D\u00edmun og \u00f8\u00f0rum b\u00f3ndasynum. Tr\u00f3ndur skuldi eisini fara, men var\u00f0 sj\u00fakur og f\u00f3r t\u00ed ikki. \u00d3lavur kongur sigur teimum, at hann vil hava skatt av F\u00f8royum og seta s\u00ednar l\u00f3gir \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum, og f\u00f8royingarnir tora ikki anna\u00f0 enn at j\u00e1tta, og Leivur, Gilli og T\u00f3r\u00e1lvur gj\u00f8rdust hir\u00f0menn \u00d3lavs. Teir fara heimaftur, og \u00d3lavur sendir s\u00ednar menn til F\u00f8roya eftir skatti, teir spurdust ikki aftur, f\u00f8royingar siga teir ikki vera komnir, hann sendir nakrar aftrat, sum heldur ikki koma aftur\u00edaftur. Hetta hevur veri\u00f0 um 1024.\n\n\u00d3lavur kongur sendir bo\u00f0 eftir hir\u00f0monnum s\u00ednum, og teir halda kong vilja fregnast um ta\u00f0 mundi passa\u00f0, at tey b\u00e6\u00f0i skipini, sum v\u00f3ru horvin, h\u00f8vdu siglt skeivt. T\u00f3r\u00e1lvur fer \u00ed 1026.\n\n\u00cdme\u00f0an skeldar Tr\u00f3ndur Sj\u00far\u00f0, T\u00f3r\u00f0a og Geyta fyri, at teir bara liggja og letast \u00e1 br\u00edkini \u00ed sta\u00f0in fyri at fara at selja ull. Hinir leypa so upp, og teir og T\u00f3r\u00e1lvur fara \u00fat \u00ed senn og koma at landi \u00ed Hernu t\u00e1 i\u00f0 sk\u00fdmt var. Um n\u00e1ttina fara T\u00f3r\u00e1lvur og ein annar ein n\u00e1ttart\u00far, T\u00f3r\u00e1lvur ver\u00f0ur myrdur og hin oman stoyttur, men doyr ikki. \u00d3lavur hoyrir hetta og stevnir \u00e1 ting. \u00d3lavur heldur sj\u00e1lvur, at Sj\u00far\u00f0ur Tollakson og T\u00f3r\u00f0ur L\u00e1gi hava dripi\u00f0 T\u00f3r\u00e1lv og roynt at dripi\u00f0 hin, t\u00ed teir vistu at siga, um at Sj\u00far\u00f0ur og T\u00f3r\u00f0ur h\u00f8vdu dripi\u00f0 sendimenninar, sum ongant\u00ed\u00f0 komu fram. Sj\u00far\u00f0ur Tollakson sigur hetta vera \u00f3nt slatur og at T\u00f3r\u00e1lvur var fosturbr\u00f3\u00f0ir s\u00edn og g\u00f3\u00f0i vinur, og um hann hev\u00f0i vilja\u00f0 dripi\u00f0 T\u00f3r\u00e1lv mundi hann heldur gj\u00f8rt ta\u00f0 heima \u00ed F\u00f8royum, og hann bj\u00f3\u00f0ar s\u00e6r til jarnbur\u00f0. F\u00f3lk halda hann tala satt, kongur illtr\u00fagvin, men avger, at Sj\u00far\u00f0ur skal bera jarn \u00ed Lygru morgunin eftir, og biskupur skuldi vera hj\u00e1 Tingi\u00f0 ver\u00f0ur sliti\u00f0, kongur fer til Lygru, Sj\u00far\u00f0ur og hinir fara til skip s\u00edtt, og Sj\u00far\u00f0ur heldur kong hava dripi\u00f0 T\u00f3r\u00e1lv og vilja hava teir d\u00f8mdar fyri ta\u00f0, og heldur vera best at r\u00fdma, og teir so gera. Tr\u00f3ndur er illur vi\u00f0 teir, og teir vi\u00f0 hann. \u00cd Noregi halda f\u00f3lk teir v\u00f3ru sekir, ikki minst kongur. Um v\u00e1ri\u00f0 fer hann \u00far Ni\u00f0ar\u00f3si at fer\u00f0ast um landi\u00f0, su\u00f0ur \u00e1 M\u00f8ri, \u00e1 Summ\u00f8ri, l\u00e1 \u00ed Heroyum, helt h\u00fasting og hoyrdi mangt og margt. \u00c1 einum h\u00fastingi klagar hann um skattin, sum f\u00f8royingar ikki vildu lata s\u00e6r, og vil hava menn at fara fyri seg, allir b\u00f3ru seg undan uttan Karl M\u00f8rski, t\u00f3 hann var \u00f3vinur kongs, fyri at f\u00e1a tokka aftur fr\u00e1 kongi, t\u00ed hann hev\u00f0i veri\u00f0 versti v\u00edkingur og kongur hev\u00f0i ofta roynt at fingi\u00f0 hann dripnan. Kongur fyrigav honum afturfyri, b\u00fa\u00f0i hann \u00fat og sendi Leivi \u00d8ssurson og Gilla l\u00f8gmanni bo\u00f0 um at taka v\u00e6l \u00edm\u00f3ti Karli og sendi teimum jartegnir s\u00ednar, sum eru pr\u00f3gv at sannf\u00f8ra vitnisbur\u00f0. So ver\u00f0ur ting um summari\u00f0 1027, og eru har b\u00e6\u00f0i Tr\u00f3ndur og Leivur og Gilli, vi\u00f0 st\u00f3rum mannfj\u00f8ldum. Leivur og Gilli og Karl finna saman og eru vinmenn, Karl ber fram bo\u00f0 fr\u00e1 \u00d3lavi, og hinir lova at hj\u00e1lpa honum. Tr\u00f3ndur letst vir\u00f0a kong og b\u00fd\u00f0ur Karli at gista hj\u00e1 s\u00e6r um veturin. Karl sigur seg heldur vilja gista hj\u00e1 Leivi, T\u00f3ndur b\u00fd\u00f0ur s\u00e6r til okkurt anna\u00f0, Karl bi\u00f0ur hann so krevja skatt av Eysturoy og Nor\u00f0oyum, Tr\u00f3ndur j\u00e1ttar fegin.\n\nLeivur kravdi skatt av Streymoy og su\u00f0ureftir. Um v\u00e1ri\u00f0 1028 gj\u00f8rdist Tr\u00f3ndur sj\u00fakur \u00ed br\u00f3sti og eygum, men f\u00f3r t\u00f3 \u00e1 ting og l\u00e6t tjalda b\u00fa\u00f0ina innan. Karl og Leivur koma inn eftir skattinum, Leivur vi\u00f0 monnum fremst, Karl vi\u00f0 monnum n\u00e6st. Teir f\u00e1a silvuri\u00f0, men ta\u00f0 er ikki gott, Tr\u00f3ndur sigur, at b\u00f8ndurnir hava mutra\u00f0 menn s\u00ednar, t\u00ed hann hevur veri\u00f0 sj\u00fakur alt v\u00e1r, handar Leivi ein annan pung, sum Tr\u00f3ndur hevur fingi\u00f0 \u00ed landskuld, men ta\u00f0 var heldur ikki gott. Geyti Rey\u00f0i ilskast inn \u00e1 Tr\u00f3nd, at hann finnur seg \u00ed sl\u00edkum, Tr\u00f3ndur ilskast aftur, gevur t\u00f3 Levi ein tri\u00f0ja pung. N\u00fa reisist T\u00f3r\u00f0ur L\u00e1gi og ilskast inn \u00e1 Karl. Leivur og Karl halda hetta vera gott silvur og viga ta\u00f0 \u00ed hj\u00e1lminum hj\u00e1 Karli uttanfyri \u00e1 grasinum. So koma nakrir menn og bi\u00f0ja Leiv \u00d8ssurson fara \u00ed b\u00fa\u00f0ina hj\u00e1 Gilla l\u00f8gmanni, t\u00ed at Sj\u00far\u00f0ur Tollakson hev\u00f0i dripi\u00f0 ein mann. Leivur fer vi\u00f0 monnum. Geyti Rey\u00f0i leypir gj\u00f8gnum eystmenn Karls og h\u00f8ggur Karl \u00ed h\u00f8vdi\u00f0, T\u00f3r\u00f0ur L\u00e1gi tr\u00fdstir \u00f8ksina heilt inn \u00ed skallan \u00e1 honum, so hann doyr. Menn \u00far b\u00fa\u00f0ini hj\u00e1 Tr\u00f3nda bera Karl ha\u00f0ani. Tr\u00f3ndur b\u00fd\u00f0ur f\u00e6 afturfyri, at Karl var dripin. Leivur og Gilli t\u00f3ku ikki vi\u00f0, Sj\u00far\u00f0ur, Geyti og T\u00f3r\u00f0i v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir \u00fatlagnir. Eystmenninir f\u00f3ru til Noregs at siga \u00d3lavi kongi fr\u00e1 um hetta, men kr\u00edggj var\u00f0 \u00ed Noregi, so ikki var\u00f0 hevnt. Tr\u00f3ndur gav teimum trimum skip og f\u00e6, men teir vildu hava meir og s\u00f8gdu at Tr\u00f3ndur hev\u00f0i drigi\u00f0 fa\u00f0irarv teirra inn undir seg, og teir f\u00f3ru at skeldast. Teir stevna til \u00cdslands, men sj\u00f3l\u00e1tast, og um heysti\u00f0 finnast rekar \u00ed Eysturoy, og um veturin ganga n\u00f3gvir teirra aftur \u00ed G\u00f8tu og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Eysturoy og gera ska\u00f0a, Tr\u00f3ndur torir ongasta\u00f0ni at fara einsamallur veturin 1028.\n\nTr\u00f3ndur sendir bo\u00f0 til Leiv \u00d8ssurson og teir semjast um at forbj\u00f3\u00f0a monnum at hava v\u00e1pn vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1 ting. Leivur spyr Gilla l\u00f8gmann um r\u00e1\u00f0. Teir v\u00f3ru systrasynir. Gilli tr\u00fdr ikki Tr\u00f3nda, semjast t\u00f3 um at almenningurin skal vera v\u00e1pnaleysur, handgingnir menn ikki. Um summari\u00f0 \u00e1 tingi ganga Leivur og Gilli burturfr\u00e1 og s\u00edggja Sj\u00far\u00f0a Tollakson, T\u00f3r\u00f0a L\u00e1ga og Geyta Rey\u00f0a fyri miklum herli\u00f0i, teir koma \u00e1 ting, Tr\u00f3ndur fer til teirra, og hann vil antin d\u00f8ma s\u00e1tt millum Leiv og Gilla, og Sj\u00far\u00f0a, T\u00f3r\u00f0a og Geyta. Leivur og Gilli j\u00e1tta, t\u00ed teir eru illa manna\u00f0ir. Tr\u00f3ndur vil, at Sj\u00far\u00f0ur, T\u00f3r\u00f0i og Geyti f\u00e1a landavist \u00ed F\u00f8royum, Tr\u00f3ndur skal r\u00e1\u00f0a \u00e1 tri\u00f0ingi av F\u00f8royum, Leivur \u00f8\u00f0rum tri\u00f0ingi, og synir Sigmundar tri\u00f0ja tri\u00f0ingi, og Tr\u00f3ndur b\u00fd\u00f0ur s\u00e6r til at fostra Sigmund, son Leivs. Leivur sigur, at T\u00f3ra skal r\u00e1\u00f0a \u00ed t\u00ed. T\u00f3ra vildi v\u00e6l, og so var\u00f0. Ta\u00f0 var um summari\u00f0 1029.\n\nKongur \u00ed Noregi var Sveinur, og Alfiva var m\u00f3\u00f0ir hansara. Tr\u00f3ndur, Sj\u00far\u00f0ur, T\u00f3r\u00f0i og Geyti v\u00f3ru heima \u00ed G\u00f8tu. Tr\u00f3ndur var \u00f3giftur, men \u00e1tti d\u00f3ttir, sum \u00e6t Gu\u00f0run. Tr\u00f3ndur blakar teir \u00fat, t\u00ed teir letast bara, Sj\u00far\u00f0ur sigur, at hann var lagstur \u00e1 fa\u00f0irarv teirra. Teir fara at skeldast og fara s\u00ed\u00f0ani til Streymoy. Har b\u00fa\u00f0i T\u00f3rhallur R\u00edki og konan Streymoyar-Birna. T\u00f3rhallur var gamal og g\u00f3\u00f0tr\u00fagvin, og Sj\u00far\u00f0ur, T\u00f3r\u00f0ur og Geyti fara til hansara og bj\u00f3\u00f0a s\u00e6r til at krevja inn fyri hann, t\u00ed hann \u00e1tti n\u00f3gv til g\u00f3\u00f0ar, men fekk l\u00edti\u00f0 aftur. T\u00f3rhallur j\u00e1ttar. Sj\u00far\u00f0ur ver\u00f0ur r\u00edkur, og teir tr\u00edggir b\u00fagva hj\u00e1 T\u00f3rhalli um veturin 1029. Sj\u00far\u00f0ur og Birna finna saman. Um v\u00e1ri\u00f0 vil Sj\u00far\u00f0ur, at hann og Torhallur skifta b\u00fagvi\u00f0 \u00edmillum s\u00edn, og Birna vil ta\u00f0 eisini. T\u00f3rhallur letur s\u00e6r eftirl\u00edka, og Sj\u00far\u00f0ur og Birna skumpa hann n\u00fa til viks og r\u00e1\u00f0a \u00f8llum sj\u00e1lvi.\n\nEitt skip ferst undir Su\u00f0uroynni. Tr\u00edggir br\u00f8\u00f0ur, Havgr\u00edmur, Bjarngr\u00edmur og Hergr\u00edmur koma l\u00edvs \u00e1 land. Sj\u00far\u00f0ur, T\u00f3r\u00f0ur og Geyti bjo\u00f0a teimum heim til T\u00f3rhalls, sum d\u00e1mdi hetta illa, men Sj\u00far\u00f0ur seg\u00f0i at ta\u00f0 skuldi einki kosta honum. Teir b\u00fagva har, Torhallur og Bjarngr\u00edmur fara at skeldast, Sj\u00far\u00f0ur f\u00e6r r\u00e6ttlag \u00ed, gevur teimum eitt skip, og so ganga teir og mala inn. Ein dagin Sj\u00far\u00f0ur er \u00fati, drepa teir T\u00f3rhall. Teir fara oman \u00e1 skipi\u00f0 og drepa teir og taka f\u00e6i\u00f0. Sj\u00far\u00f0ur og Birna giftast og f\u00e1a n\u00f3gv b\u00f8rn.\n\nTorvaldur \u00ed Sandoy og konan T\u00f3rbera, gamal og r\u00edkur. Geyti b\u00fd\u00f0ur s\u00e6r til at krevja skuldir inn fyri hann, b\u00fdr hj\u00e1 honum leggur \u00e1stir saman vi\u00f0 T\u00f3rberu, og f\u00e6r kravt n\u00f3gv inn. Ein fiskima\u00f0ur kemur inn, hann skyldar Torvaldi f\u00e6, men vil ikki lata ta\u00f0, ta\u00f0 endar vi\u00f0 at fiskima\u00f0urin drepur Torvald, Geyti drepur t\u00e1 fiskimannin. So giftast Geyti og T\u00f3rbera og eiga alt.\n\nT\u00f3ri Beinisson \u00e1tti son, i\u00f0 \u00e6t Leivur T\u00f3rason, og hann sigldi farmasigling millum F\u00f8royar og Noreg og b\u00fa\u00f0i anna\u00f0hv\u00f8rt hj\u00e1 Leivi \u00d8ssurson og Turid megineinkju og synum hennara. Men so einafer\u00f0 b\u00fd\u00f0ur Sj\u00far\u00f0ur Tollakson honum heim til s\u00edn \u00ed Streymoynna at gista. Hetta d\u00e1mar Leivi \u00d8ssurson illa. Men Leivur T\u00f3rason fer til Sj\u00far\u00f0 Tollakson at b\u00fagva um veturin. Ein dagin um v\u00e1ri\u00f0 fer Sj\u00far\u00f0ur at krevja skuldir fr\u00e1 granna s\u00ednum, Bj\u00f8rn, og vil hava Leiv vi\u00f0 s\u00e6r. Teir fara, ilt kemur og Bj\u00f8rn h\u00f8ggur eftir Sj\u00far\u00f0a, men Leivur leyp fyri og f\u00e6r h\u00f8gg Bjarna og doyr, harn\u00e6st Sj\u00far\u00f0ur drepur Bj\u00f8rn. Eingin tr\u00fdr Sj\u00far\u00f0a hesum. Turid megineinkja og T\u00f3ra d\u00f3ttir hennara \u00e1tala Leiv \u00d8ssurson, t\u00ed t\u00e6r syrgdu Leiv T\u00f3rason og h\u00f8vdu illbatan av, at Sj\u00far\u00f0ur Tollakson hev\u00f0i dripi\u00f0 hann. So droymdi Turid um Sigmund Brestisson og hann ba\u00f0 hana ikki vera illa vi\u00f0 Leiv \u00d8ssurson, t\u00ed hann f\u00f3r skjott at beina skommina fr\u00e1 teimum.\nSkip lendi \u00ed Streymoynni stutt fr\u00e1 Sj\u00far\u00f0a Tollaksons gar\u00f0i. Skiparin \u00e6t Arnlj\u00f3tur og kemur \u00e1 tal vi\u00f0 Skofta, sum b\u00fdr har, sum teir lenda og var \u00ed arbei\u00f0i hj\u00e1 keypmonnum, og sigur, at Bjarngr\u00edmur og hinir v\u00f3ru synir s\u00ednir, og vildi hevna teir. Skofti sigur at hann skal lata Arnlj\u00f3t fr\u00e6tta t\u00e1 ta\u00f0 liggur v\u00e6l fyri at s\u00f8kja at Sj\u00far\u00f0a Tollakson. Um summari\u00f0 1030 fara Sj\u00far\u00f0ur og hinir b\u00e1\u00f0ir \u00ed eina oyggj at taka skur\u00f0sey\u00f0, og Skofti sigur Arnlj\u00f3t fr\u00e1. Teir fara, men Sj\u00far\u00f0ur hevur somu r\u00e1\u00f0 sum Sigmund hev\u00f0i \u00e1 sinni m\u00f3ti Tr\u00f3nda, at leypa hv\u00f8r s\u00edn veg og s\u00ed\u00f0ani hittast aftur vi\u00f0 b\u00e1tin, har teir drepa hv\u00f8r s\u00edn mann, r\u00f3gva avsta\u00f0 til b\u00e1tin, drepa menninar umbor\u00f0 og fara vi\u00f0 b\u00e1\u00f0um b\u00e1tunum at savna menn og fara s\u00ed\u00f0an \u00fat aftur \u00ed oynna. T\u00f3r\u00f0ur L\u00e1gi vil geva teimum gri\u00f0, og Sj\u00far\u00f0ur vil hava trinnar mannb\u00f8tur. So f\u00f3r Arnlj\u00f3t \u00far aftur F\u00f8royum, og Sj\u00far\u00f0ur gj\u00f8rdi Skofta \u00fatlagnan til Noregs.\n\nSj\u00far\u00f0ur Tollakson vil hava T\u00f3r\u00f0a L\u00e1ga giftan vi\u00f0 Turid megineinkju 1034. Turid sigur seg vilja r\u00e1\u00f0ast um ta\u00f0 og senda bo\u00f0 seinni. Sj\u00far\u00f0ur er gla\u00f0ur T\u00f3r\u00f0a vegna, men T\u00f3r\u00f0ur er illgrunasamur. Turid hitti Leiv \u00d8ssurson T\u00f3ru d\u00f3ttir s\u00edna, T\u00f3ra sigur hetta vera gott agn at hevna vi\u00f0. Ta\u00f0 semjast \u00f8ll um. Tey fara t\u00f3 til Tr\u00f3nda eftir Sigmundi soni s\u00ednum, t\u00ed hann m\u00e1 ikki vera hj\u00e1 Tr\u00f3nda um ta\u00f0 kemur til skarpskeringar millum tey og Sj\u00far\u00f0a Tollakson\nTey fara til Tr\u00f3nda, og T\u00f3ra s\u00e6r Sigmund son s\u00edn, i\u00f0 t\u00e1 var n\u00edggju \u00e1ra gamal. Hann hev\u00f0i l\u00e6rt saks\u00f8king og r\u00e6ttargang, pater noster og kredduna hj\u00e1 Tr\u00f3nda, i\u00f0 T\u00f3ra helt l\u00edktist ongum, Tr\u00f3ndur sigur, at mangar eru kreddurnar, allar l\u00edka g\u00f3\u00f0ar. D\u00fagliga var\u00f0 drukki\u00f0, Tr\u00f3ndur var k\u00e1tur og bi\u00f0ur rei\u00f0a b\u00f3l til teirra, og Leivur sigur, at tey kundu v\u00e6l gista har. T\u00f3ra vil at Sigmundur skal liggja hj\u00e1 s\u00e6r um n\u00e1ttina at siga fr\u00e1 fer\u00f0um s\u00ednum. Um n\u00e1ttina bi\u00f0ur T\u00f3ra Leiv fara at hola hv\u00f8nn b\u00e1t \u00ed oynni. T\u00f3ra og Sigmundur fara \u00ed b\u00e1tin, Leivur fer til Tr\u00f3nda at takka fyri bl\u00ed\u00f0skapin, Tr\u00f3ndur vil ikki at Sigmundur skuldi fara, men Leivur fer, og tey fara heimaftur.\n\nSj\u00far\u00f0ur Tollakson og T\u00f3r\u00f0i L\u00e1gi koma dagin eftir, T\u00f3r\u00f0ur grunar ilt. Teir komu v\u00e6l til Sk\u00fagvoy, T\u00f3r\u00f0ur vil ikki vi\u00f0, Sj\u00far\u00f0ur fer einsamallur. Ta hann kemur upp eru allar hur\u00f0ar aftur, men at kirkjan er opin og ein kona gongur \u00fat \u00far heni. Ta\u00f0 var Turid, og tey setast \u00e1 eitt tr\u00e6 at tala saman. Hon vil venda s\u00e6r m\u00f3ti kirkjuni og f\u00e6r s\u00edn vilja. Hon sigur at Leivur er ikki heima, men synirnir eru heima. Og Turid sigur seg heldur vilja hava Sj\u00far\u00f0 sj\u00e1lvan. Sj\u00far\u00f0ur heldur um hana, men hon togar m\u00f8ttul hansara um seg, t\u00e1 kemur Heri Sigmundason vi\u00f0 sv\u00f8r\u00f0i \u00ed hendi, Sj\u00far\u00f0ur smoyggir seg \u00far m\u00f8ttlinum og rennur avsta\u00f0. Heri og fleiri a\u00f0rir renna aftan\u00e1, Heri kastar spj\u00f3t, Sj\u00far\u00f0ur fer undan, tekur spj\u00f3ti\u00f0 sendir ta\u00f0 aftur \u00ed mi\u00f0juna \u00e1 Hera. Leivur leypir oman \u00ed fj\u00f8runa og h\u00f8ggur Sj\u00far\u00f0a \u00ed s\u00ed\u00f0una, sum hann skal fara \u00ed b\u00e1tin. Leivur mannar b\u00e1t og fer aftan\u00e1 teimum. Sj\u00far\u00f0ur og teir koma \u00e1 land \u00ed Streymoy, Sj\u00far\u00f0ur gongur ni\u00f0an til eitt neyst og doyr har. Teir fluttu l\u00edki\u00f0 heim og setast at eta n\u00e1ttur\u00f0a. T\u00e1 kemur Leivur vi\u00f0 s\u00ednum monnum og bera eld at h\u00fasunum hj\u00e1 teimum. Geyti Rey\u00f0i loypir \u00fat og berjist vi\u00f0 Steingr\u00edm Sigmundarson, hj\u00f3 kn\u00e6skelina av honum. T\u00e1 kemur Leivur \u00d8ssurson og drepur Geyta. T\u00f3r\u00f0ur L\u00e1gi drepur Brand Sigmundarson, men Leivur drepur T\u00f3r\u00f0a.\n\nLeivur ver\u00f0ur v\u00ed\u00f0agtitin, Tr\u00f3ndur syrgdi seg \u00ed hel. Leivur r\u00e6\u00f0ur n\u00fa yvir \u00f8llum F\u00f8royum. Leivur fer n\u00fa til Noregs til Magnus kong \u00d3lavsson og tekur F\u00f8royar \u00ed len av honum og b\u00fdr har til ellis\u00e1r. Sigmundur sonur hansara b\u00fdr \u00ed Su\u00f0uroy. Turid og Leivur doyggja me\u00f0an Magnus var kongur, T\u00f3ra var hj\u00e1 Sigmundi soni s\u00ednum. Sonur Sigmunds \u00e6t Havgr\u00edmur, synir hansara Einar og Skeggi. Steingr\u00edmur halti Sigmundarson b\u00fa\u00f0i \u00ed Sk\u00fagvoy.\n\nF\u00f8royingas\u00f8ga"}
{"id": "8279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86gir", "title": "\u00c6gir", "text": "\u00c6gir var havgudur \u00ed nor\u00f0urlendskari gudal\u00e6ru, vanliga rokna\u00f0ur millum \u00e6sirnar, h\u00f3ast hann var av j\u00f8tun\u00e6tt; vi\u00f0 konu s\u00edni R\u00e1n \u00e1tti hann n\u00edggju d\u00f8tur, sum \u00edmynda aldur; teirra millum v\u00f3ru B\u00e1ra,  Bylgja, Dr\u00f8vn, D\u00fava, Ronn og Unn.\n\nF\u00f3lkanavn  \n\u00c6gir ver\u00f0ur n\u00fdtt sum f\u00f3lkanavn \u00ed F\u00f8royum, \u00cdslandi, Noregi og Danmark, og \u00ed sni\u00f0unum Aegir og \u00c4gir \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSvimjifelagi\u00f0 \u00c6gir \n\u00cd Klaksv\u00edk er eitt svimjifelag, sum eitur \u00c6gir, s\u00ed \u00c6gir (svimjifelag).\n\n\u00c1satr\u00fagv"}
{"id": "8281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teokrati", "title": "Teokrati", "text": "Teokrati, eisini nevndir gudast\u00fdri, er \u00ed landi, har prestaskapurin hevur alt vald, og st\u00fdrir eftir halgu b\u00f3kum s\u00ednum. \u00cd Iran eru ta\u00f0 mullaharnir - skriftl\u00e6rdir muslimar og prestar, sum hava valdi\u00f0, h\u00f3ast stj\u00f3rnarvaldi\u00f0 ikki er \u00e1 \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum hondum. St\u00fdrisskipanin \u00ed Vatikanr\u00edkinum, minsta r\u00edkinum \u00ed heiminum, er b\u00e6\u00f0i gudast\u00fdri og kongsveldi. R\u00edkisovasti er p\u00e1vin (Benadikt XVI), i\u00f0 eisini er oddama\u00f0ur fyri r\u00f3mversku kat\u00f3lsku kirkjuni.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nR\u00edkisstj\u00f3rn"}
{"id": "8282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vir%C3%B0ismongd", "title": "Vir\u00f0ismongd", "text": "Vir\u00f0ismongdin hj\u00e1 eini funkti\u00f3n er tann mongdin av vir\u00f0um, sum ein funkti\u00f3n hevur sum \u00farslit. Vir\u00f0ismongdin hj\u00e1 funkti\u00f3nini f skrivast: Vm(f).\n\n\u00cd eini krossskipan ver\u00f0a t\u00f8lini, i\u00f0 hoyra til vir\u00f0ismongdina, skriva upp eftir y-\u00e1sanum, eisini nevndur 2. \u00e1sur.\n\nAlso er vir\u00f0ismongdin tey y-vir\u00f0ini, i\u00f0 ein funkti\u00f3n kann hava.\n\nD\u00f8mi\n\u00darslitni hj\u00e1 sinusi eru einans innan eindarkringin, t\u00ed hevur sinus hesa vir\u00f0ismongdina:\n\nHendan funkti\u00f3nin hevur einans positiv t\u00f8l sum loysnir (um x er eitt reelt tal):\n\nMinnisl\u00f3g\nFrummongdin ver\u00f0ur alt\u00ed\u00f0 skriva eftir 1. \u00e1si, og vir\u00f0ismongdin alt\u00ed\u00f0 eftir 2. \u00e1si. Hetta kanst t\u00fa minnast til vi\u00f0 at n\u00fdta stavra\u00f0i\u00f0, Frummongd kemur j\u00fa \u00e1\u00f0renn Vir\u00f0ismongd.\n\nS\u00ed eisini\nFrummongd\n\nMongdarl\u00e6ra"}
{"id": "8285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birmaketta", "title": "Birmaketta", "text": "Birmakettan sigst stava fr\u00e1 Burma.\n\nBirmakettur finnast eisini \u00ed F\u00f8royum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Heilagu birmaketturnar\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalifornia", "title": "Kalifornia", "text": "Staturin Kalifornia (enskt: State of California) er ein lutstatur \u00ed vestri \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 38,3 milj\u00f3num \u00edb\u00fagvum. \u00cd su\u00f0ri hevur Kalifornia mark vi\u00f0 Meksiko, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Oregon, \u00ed eystri vi\u00f0 Nevada og Arizona og \u00ed vestri vi\u00f0 Kyrrahavi\u00f0. \u00cd september 1850 bleiv Kalifornia 31. stakr\u00edki \u00ed USA. Lutstaturin var fyrr partur av Meksiko. Sacramento er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin , og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Los Angeles. Brei\u00f0ir motorvegir og skj\u00f3ttgangandi jarnabreytir kn\u00fdta st\u00f3ru b\u00fdirnar saman, risast\u00f3rar br\u00fdr eru lidnar og fleiri eru \u00ed ger\u00f0. Landskj\u00e1lvtar eru vanligir har \u00e1 lei\u00f0, og ofta hava teir gj\u00f8rt st\u00f3ran ska\u00f0a. Eisini f\u00f3lki\u00f0 \u00ed st\u00f3rb\u00fdunum San Francisco og Los Angeles livir \u00ed vanda fyri landskj\u00e1lvta. Tilsamans er Kalifornia 423\u202f970\u00a0km\u00b2 st\u00f3rt, t.d. 1,2 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn T\u00fdskland.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd Kyrrahavsstrondini flyta st\u00f3rb\u00fdir sum San Francisco og Eureka \u00fat fisk, frukt og vi\u00f0 um allan heim. Fyri vestan er eisini Hollywood, h\u00e1borgin hj\u00e1 film\u00eddna\u00f0inum, og Silicon Valley \u00ed Nor\u00f0urkalifornia, sum er mi\u00f0depil fyri h\u00e1t\u00f8kniligari teldumenning. Inni \u00ed statinum er heitt og sl\u00e6tt, har eru ring gr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi. Har b\u00fdr l\u00edti\u00f0 f\u00f3lk n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum, h\u00f3ast kaliforniska upprunaf\u00f3lki\u00f0, indi\u00e1narnir, dugdu at l\u00edvbjarga s\u00e6r \u00ed teimum v\u00e1naligu umst\u00f8\u00f0unum. T\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar eru Santa Cruz Island (254 km2), Santa Rosa Island (209 km2) og Santa Catalina Island (194 km2). \n\nFjallagar\u00f0ar ganga fram vi\u00f0 strondini. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Whitneyfj\u00f8ll \u00ed Tulare County. Whitneyfj\u00f8ll er g\u00f3\u00f0ar 4\u202f421\u00a0metrar h\u00f8gt. Fj\u00f8llini eru sk\u00f3gvaksin, og har vaksa n\u00f8kur av st\u00f8rstu tr\u00f8unum \u00ed heiminum, 100\u00a0m h\u00f8g kunnu tey vera. Fleiri av hesum furutr\u00f8unum eru meira enn 7,5\u00a0m \u00ed tv\u00f8rm\u00e1t, og summi skulu vera eldri enn tr\u00fd t\u00fasund \u00e1r. Eystan fyri fj\u00f8llini, i\u00f0 ganga fram vi\u00f0 strondini, er ein g\u00f3\u00f0ur dalur, nevndur Kaliforniadalur. Eystanfyri dalin gongur aftur ein fjallagar\u00f0ur, Sierra Nevada, su\u00f0ur og nor\u00f0ur \u2013 hetta navni\u00f0 er spanskt og merkir \"kavafj\u00f8ll\". Sk\u00f3gareldar kosta Kalifornia d\u00fdrt. \u00cd Kalifornia er ta\u00f0 ikki \u00f3vanligt vi\u00f0 sk\u00f3gareldum, hesir plaga vanliga at herja \u00e1 \u00ed september-oktober. Torusl\u00e1ttur er ors\u00f8kin til mongu sk\u00f3gareldarnar. Lendi\u00f0 er skr\u00f3turt, og l\u00edti\u00f0 skal til, at ta\u00f0 festir \u00ed. \n\nDeath Valley er heitasta sta\u00f0 \u00ed heiminum. Sum eitt portur inn til Mojave-oy\u00f0im\u00f8rkina liggur hin st\u00f8rsta amerikanska tj\u00f3\u00f0lundin \u00ed teimum 48 ni\u00f0aru statunum, Death Valley National Park ella Tj\u00f3\u00f0lundin Dey\u00f0adalur. Dey\u00f0ans Dalur er tiltikin fyri s\u00edtt oy\u00f0ilandslag. Dalurin er eystanfyri \u00ed Kalifornia. Death Valley sigst vera oydnasta og stundum heitasta sta\u00f0 \u00ed ver\u00f0ini. Har trivast t\u00f3 m.a. ymisk slangusl\u00f8g og sm\u00e1kykt. Tv\u00e6r st\u00f3rar oy\u00f0imerkur ey\u00f0kenna landslagi\u00f0 \u00ed Su\u00f0urkalifornia; Mojaveoy\u00f0im\u00f8rk, i\u00f0 er fram vi\u00f0 \u00f8llum Nevada-markinum og \u00ed Nevada, og Sonoraoy\u00f0im\u00f8rk sunnast \u00ed statinum og \u00ed N\u00fdmeksiko og Meksiko. Mojave- og Sonoraoy\u00f0im\u00f8rkin eru av turrastu \u00f8kjum \u00ed heiminum. Hitin \u00ed skugganum er eini 55\u00a0\u00b0C, og t\u00e1 h\u00e6tta f\u00e6stu d\u00fdr s\u00e6r \u00fat. Men um s\u00f3lsetur, t\u00e1 i\u00f0 sandurin og luftin k\u00f3lna, tysja d\u00fdrini \u00far klettarivum og holum. Um n\u00e1ttina legst d\u00f8gg, og hon er k\u00e6rkomin v\u00e6ta hj\u00e1 plantum og d\u00fdrum. Tv\u00e6r a\u00f0rar st\u00f3rar oy\u00f0imerkur eru \u00ed Eystur- og Su\u00f0urkalifornia, Colorado-oy\u00f0im\u00f8rk og Great Basin-oy\u00f0im\u00f8rk.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kalifornia livir \u00ed st\u00f8\u00f0ugum \u00f3tta fyri jar\u00f0skj\u00e1lvta. \u00d8ki\u00f0 er beint \u00e1 markinum \u00edmillum tv\u00e6r meginlandapl\u00e1tur. T\u00e1 i\u00f0 hesar pl\u00e1tur renna saman, skelvur j\u00f8r\u00f0in, og ta\u00f0 kann vera atvold til, at h\u00fas og vegir ver\u00f0a oy\u00f0il\u00f8gd, og st\u00f3rska\u00f0i kann standast av t\u00ed. Ilt er at bo\u00f0a fr\u00e1 jar\u00f0ger\u00f0, skuldu tey komi\u00f0 illa fyri av jar\u00f0skj\u00e1lvta. San Andreas-umskaringin sker seg 1207\u00a0km \u00edgj\u00f8gnum Kalifornia og fer \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdirnar San Francisco og Los Angeles. Hundra\u00f0tals a\u00f0rar sm\u00e1ar rivur elva til, at ta\u00f0 javnan eru veikir skj\u00e1lvtar \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. \n\nDj\u00fapasti dalur \u00ed USA er \u00ed Kalifornia \u2013 Dey\u00f0adalur (\u00e1 enskum: Death Valley), 86\u00a0m l\u00e6gri enn sj\u00f3gvurin. Dey\u00f0adalur er eisini heitasta sta\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1nar \n\nN\u00f3gvar ymiskar indi\u00e1na\u00e6ttir v\u00f3ru \u00ed Kalifornia. Helst hava fors\u00f8gulig f\u00f3lk veri\u00f0 \u00ed Kalifornia fr\u00e1 um 10\u202f000\u00a0f.Kr. Flestu teirra veiddu, veltu og fiska\u00f0u. Kendar \u00e6ttir eru til d\u00f8mis mohave, shoshone, comanche, paiute og chumash, sum til d\u00f8mis b\u00fa\u00f0u \u00e1 Santa Catalina Island. Tey sigldu \u00ed sj\u00f3g\u00f3\u00f0um tr\u00e6b\u00e1tum. Tey v\u00f3ru ta\u00f0, vit r\u00f3pa savnarar og l\u00e6gri vei\u00f0umenn. Tey veiddu ta\u00f0, i\u00f0 var fyri av dj\u00f3rum, og ta\u00f0 v\u00f3ru mest \u00f8ll sm\u00e1dj\u00f3r, tey yvirh\u00f8vur kundu f\u00e1a fatur \u00e1. Tey savna\u00f0u so eisini saman t\u00e6r plantur, i\u00f0 bar at f\u00e1a fatur \u00e1. Tey gr\u00f3vu r\u00f8tur upp, men n\u00f3gvasta\u00f0ni har um vegir er gr\u00f3\u00f0urin so kargur, at sandur og eyrur er millum sj\u00e1lvt gr\u00f3\u00f0urbeltini, og vanliga vaksa planturnar bara \u00ed t\u00fagvum. Hetta v\u00edsti seg eisini \u00ed teirra samfelagsskipan. Hesir indianarar h\u00f8vdu helst eina fatan av, at teir hoyrdu saman, men teir livdu bara \u00ed heilt sm\u00e1um samfel\u00f8gum, sum heild sum st\u00f3rfamiljur. Og ofta hava hesir indianararnir, eitt n\u00fa shoshonarar, ikki veri\u00f0 meira enn einir fimtan \u00ed tali \u00ed hv\u00f8r s\u00ednum b\u00f3lki. Ta\u00f0 var ney\u00f0ugt hj\u00e1 hesum b\u00f3lkum, at halda saman, t\u00ed ta\u00f0 ber ikki til at hava st\u00f3ra f\u00f3lkami\u00f0savnan, har l\u00edti\u00f0 er at liva av. \n\nSpani\u00f3lar \u00ed Kalifornia h\u00f8vdu tann politikk m\u00f3tvegis indianarunum, at kat\u00f3lska kirkjan skuldi f\u00e1a indianararnar drignar upp \u00far hei\u00f0inskapinum, t\u00e1 i\u00f0 teir, spani\u00f3lar, ums\u00ed\u00f0ir komu \u00e1samt um s\u00edn\u00e1millum, at indianarin hev\u00f0i s\u00e1l, so at ta\u00f0 loysti seg at f\u00e1a hann umvendan. Ein m\u00e1ti at f\u00e1a indianararnar umvendar var at f\u00e1a teir at taka vi\u00f0 livih\u00e1ttinum hj\u00e1 t\u00ed hv\u00edta manninum. T\u00ed skipa\u00f0u spani\u00f3lar fyri missi\u00f3num ymsasta\u00f0ni \u00ed statinum. Spani\u00f3lar fingu nakrar indianarar at koma til hesar missi\u00f3nsst\u00f8\u00f0ir. Kirkja var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0, sk\u00fali var\u00f0 latin upp, og tey royndu at dyrka j\u00f8r\u00f0ina rundan um missi\u00f3nina, og her l\u00f8gdust so hesir indianararnir til. Og ha\u00f0an kemur eitt hugskot, i\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt missi\u00f3nsindianararnir. Teir v\u00f3ru n\u00f3gvir \u00ed tali \u00ed Kalifornia. Teir v\u00f3ru so n\u00e6r kn\u00fdttir at missi\u00f3nini, at teir mistu sum fr\u00e1 lei\u00f0 s\u00edn gamla livih\u00e1tt og vistu p\u00fart einki um, hvussu teir skuldu b\u00faleikast \u00ed hesum samfelagnum.\n\nGullfepur \n\nTann v\u00ed\u00f0agitna s\u00f8gan um gullfepurin byrja\u00f0i \u00ed 1848. F\u00e1ar dagar fyri at Guadalupe Hidalgo-s\u00e1ttm\u00e1lin, sum fekk fri\u00f0 \u00ed lag \u00edmillum Meksiko og USA, skuldi ver\u00f0a undirskriva\u00f0ur, var\u00f0 gull funni\u00f0 \u00ed Coloma \u00ed meksikanska landslutinum Kalifornia. Gullfepurin (1848-1855) byrja\u00f0i tann 24. januar 1848, t\u00e1 i\u00f0 James William Marshall fann gull vi\u00f0 Sutter's Mill \u00ed Coloma. Landsluturin hoyrdi enn til Meksiko, men amerikanskar flotadeildir og herdeildir h\u00f8vdu hersett hann \u00ed kr\u00edgnum og h\u00f8vdu sett \u00e1 stovn herna\u00f0arst\u00fdri. M\u00e1nadagin tann 24. januar 1848 funnu tveir gullgravarar ein tungan gullstein \u00ed j\u00f8r\u00f0ini \u00e1 einum oydnum lendi \u00ed Sacramentodalinum \u00ed Nor\u00f0urkalifornia. Annar teirra skriva\u00f0i um hetta \u00ed s\u00edni dagb\u00f3k. Sunnudagin skriva\u00f0i hann aftur \u00ed dagb\u00f3kina, at n\u00fa h\u00f8vdu teir kanna\u00f0 steinin gj\u00f8lligari, og teir v\u00f3ru v\u00edsir \u00ed, at ta\u00f0 var gull. Hann leggur so gla\u00f0ur afturat: \"Vit hava \u00ed farnu viku grivi\u00f0 gull fyri meira enn 100 dollarar\". T\u00ed\u00f0indi, um at gull var funni\u00f0 \u00ed Kalifornia, f\u00f3ru sum eldur um alt USA og ha\u00f0ani um heimin. \u00cd 1849 tustu t\u00fasundtals gullgravarar hagar. T\u00ed\u00f0indini um, at James W. Marshall hev\u00f0i funni\u00f0 gull, fingu eini 300.000 f\u00f3lk at fara til Kalifornia \u00far \u00f8llum USA og \u00far \u00fatlondum. Av teimum 300.000 kom uml. anna\u00f0 hv\u00f8rt sj\u00f3vegis, og hini komu til gongu.\n\nGullgravarar og a\u00f0rir eydnusmi\u00f0ir tustu n\u00fa teir n\u00e6stu m\u00e1na\u00f0irnar \u00ed st\u00f3rum tali til Kalifornia, so at hetta \u00e1\u00f0ur f\u00e1menta landi\u00f0 br\u00e1dliga uddi av f\u00f3lki. T\u00e1 i\u00f0 gulli\u00f0 var\u00f0 funni\u00f0, b\u00fa\u00f0u uml. 2000 f\u00f3lk \u00ed Kalifornia, men \u00e1\u00f0renn eitt \u00e1r var li\u00f0i\u00f0, hev\u00f0i gullfepurin drigi\u00f0 92.000 f\u00f3lk at seta b\u00fagv har. Yvirh\u00f8vur v\u00f3ru tey n\u00fdkomnu f\u00f3lkini amerikanarar, men annars dr\u00f3 gullfepurin f\u00f3lk \u00ed t\u00edggjut\u00fasundatali til s\u00edn \u00far Evropa, Kina, Lat\u00ednamerika og Avstralia. Hesi gr\u00f3vu eftir gulli, eins og v\u00f3ru tey heilt fr\u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvum. N\u00f3gv gull var\u00f0 funni\u00f0, og n\u00f8kur f\u00e1, i\u00f0 h\u00f8vdu eydnuna vi\u00f0 s\u00e6r, gj\u00f8rdust r\u00edk eftir stuttari t\u00ed\u00f0. Sacramentodalurin var \u00ed n\u00f8kur \u00e1r (1848-1855) satt parad\u00eds hj\u00e1 gullgravarunum. Allasta\u00f0ni var\u00f0 grivi\u00f0 og h\u00f8gt, og fleiri fer\u00f0ir v\u00f3ru st\u00f3rir klumpar funnir. \u00cd fyrstani vunnu gullgravararnir ta\u00f0 gylta metali\u00f0 \u00far \u00e1um vi\u00f0 einf\u00f8ldum ambo\u00f0um sum t.d. pannum. Meiri framkomnir m\u00e1tar at vinna \u00fat gull t\u00f3ku seg upp og v\u00f3r\u00f0u seinni br\u00faktir um alla ver\u00f0ina. T\u00e1 i\u00f0 tann t\u00f8kniligi frambur\u00f0urin var komin upp \u00e1 ta\u00f0 stig, at hann f\u00f3r at kosta r\u00e6ttiliga n\u00f3gv, v\u00f3r\u00f0u fleiri n\u00e1msfel\u00f8g stovna\u00f0, og tali\u00f0 \u00e1 einstaklingum minka\u00f0i. Teir vunnu \u00fat gull fyri fleiri milliardir dollarar, mett \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0ar pr\u00edsum, og ta\u00f0 bar \u00ed s\u00e6r \u00f3metaligt r\u00edkid\u00f8mi. \u00c1rini\u00f0 av gullfeprinum var \u00f8giligt. San Francisco vaks m.a. fr\u00e1 l\u00edtlari b\u00fasetning til ein st\u00f3rb\u00fd, og kirkjur, vegir, sk\u00falar og b\u00fdir v\u00f3r\u00f0u bygd um alt Kalifornia. N\u00fdggj flutningskervi v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rd, t\u00e1 i\u00f0 dampskip f\u00f3ru at sigla \u00ed fastari lei\u00f0, og jarnbreytir v\u00f3r\u00f0u lagdar. Jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0 og neytahaldi\u00f0 vuksu \u00ed \u00f8llum statinum til tess at n\u00f8kta t\u00f8rvin hj\u00e1 teimum mongu n\u00fdkomnu. \u00cd byrjanini av gullfepurt\u00ed\u00f0ini var eingin l\u00f3gg\u00e1va um ognarr\u00e6tt \u00e1 gull\u00f8kjunum, og ein skipan var\u00f0 gj\u00f8rd til at f\u00e1a skil \u00e1 ognarvi\u00f0urskiftunum.  \n\nMen livil\u00edkindini hj\u00e1 teimum mongu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum, sum ikki gj\u00f8rdust r\u00edk, v\u00f3r\u00f0u skj\u00f3tt \u00fat av lagi v\u00e1nalig. Gullfepurin hev\u00f0i eisini vanlukkuligar avlei\u00f0ingar vi\u00f0 s\u00e6r. Eingi h\u00fas v\u00f3ru at b\u00fagva \u00ed. Ongar kramb\u00fa\u00f0ir v\u00f3ru, sum matur og anna\u00f0 kundi f\u00e1ast \u00far, og ikki vardi leingi, fyrr enn l\u00f3gloysi valda\u00f0i vi\u00f0 teirri avlei\u00f0ing, at byrsan avgj\u00f8rdi hv\u00f8rja tr\u00e6tu og hv\u00f8rt str\u00ed\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 gullfepurin h\u00e6sa\u00f0i av, v\u00f3ru n\u00f3gv, sum f\u00f3ru at leita eftir gulli a\u00f0rasta\u00f0ni. T\u00f3 h\u00f8vdu tey flestu s\u00e6\u00f0, at Kalifornia var eitt fruktagott land vi\u00f0 avbera g\u00f3\u00f0um ve\u00f0urlagi, og ta\u00f0 v\u00f3ru t\u00ed ikki so f\u00e1ir gravarar, sum eydnan hev\u00f0i veri\u00f0 k\u00f8rg vi\u00f0, i\u00f0 n\u00fa gj\u00f8rdust dugandi og \u00e1gr\u00fdtnir landb\u00fana\u00f0armenn. Indianararnir v\u00f3r\u00f0u \u00e1lopnir og riknir \u00far s\u00ednum b\u00fapl\u00e1ssum og bygdum, og gullgrevsturin meinska\u00f0i n\u00e1tt\u00faruna illa. Samfelagi\u00f0, i\u00f0 var har frammanundan, var\u00f0 fullkomuliga kollrent. Missi\u00f3nsst\u00f8\u00f0irnar v\u00f3r\u00f0u meira ella minni kollrendar, t\u00ed hetta var ta\u00f0, vit plagdu at r\u00f3pa eitt klondyke-samfelag, eitt \u00fatja\u00f0ara\u00f8ki. Indianararnir \u00ed Kalifornia dugdu stutt ikki longur at liva upp \u00e1 tann m\u00e1tan, sum teir h\u00f8vdu frammanundan. Harumframt komu evropearar aftur n\u00fa, sum so mangan fyrr, vi\u00f0 \u00f8llum m\u00f8guligum ringum sj\u00fakum, sum beindu fyri n\u00f3gvum indianarum.\n\nInnliman \n\nHeilt s\u00ed\u00f0ani 1776, t\u00e1 i\u00f0 USA var vor\u00f0i\u00f0 eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki, h\u00f8vdu amerikanskir eydnusmi\u00f0ir leita\u00f0 vestureftir inn millum fl\u00f8turnar og fj\u00f8llini. Teir h\u00f8vdu har skipa\u00f0 ein stat fyri og annan eftir, sum s\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru innlima\u00f0ir \u00ed samveldi\u00f0. \u00cd fyrstuni v\u00f3ru ta\u00f0 13 statir, sum h\u00f8vdu vi\u00f0tiki\u00f0 Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingina, men \u00ed 1849 var USA vaksi\u00f0 til 31 statir. \n\nTil tess at hj\u00e1lpa teimum n\u00f3gvu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum var\u00f0 ein ma\u00f0ur eftir bo\u00f0um fr\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Washington DC sendur til Kalifornia at st\u00edla fyri skipanini av einum n\u00fdggjum stati, i\u00f0 kundi ver\u00f0a innlima\u00f0ur \u00ed Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika. Hetta var \u00ed 1849. Fyri at sleppa upp \u00ed samveldi\u00f0 skuldi ein grundl\u00f3g gerast fyri Kalifornia, i\u00f0 kundi g\u00f3\u00f0kennast av Washington DC. Umbo\u00f0sma\u00f0urin hj\u00e1 stj\u00f3rnini hj\u00e1lpti ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum at evna eitt l\u00f3garuppskot - men stutt vardi, so stakk eitt vandam\u00e1l seg upp, i\u00f0 ikki var so l\u00e6tt at loysa, skuldi n\u00fdggi staturin loyva tr\u00e6lahaldi ella skuldi sl\u00edkt bannast. \u00cd Kalifornia var ta\u00f0 ymiskt, sum teir hildu um tr\u00e6lahald. N\u00f3gvir gullgravarar v\u00f3ru komnir \u00far Su\u00f0urstatunum og kundu v\u00e6l hugsa\u00f0 s\u00e6r at fara undir at dyrka bummull, og t\u00ed vildu teir hava loyvi til at halda tr\u00e6lir. Hendingarnar skaptu st\u00f3ra \u00f8sing \u00ed Su\u00f0urstatunum. F\u00f3lk v\u00f3ru ill um at hava mist r\u00e6ttindini til ein stat, sum kundi gj\u00f8rst ein fr\u00e1l\u00edkur tr\u00e6lastatur, og var\u00f0 alment h\u00f3tt vi\u00f0 at siga limaskapin \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika upp. \u00cd 1850 eyda\u00f0ist ta\u00f0 t\u00f3 stj\u00f3rnini \u00ed Washington DC at sm\u00ed\u00f0a eina l\u00f3g, sum minka\u00f0i um \u00f3n\u00f8gdina eina t\u00ed\u00f0 \u2013 \u00cd Kalifornia skuldi ikki vera tr\u00e6lahald. \n\nNi\u00f0ursetuf\u00f3lkini, sum vildu hava fr\u00e6lsi og sj\u00e1lvst\u00fdri, kravdu at f\u00e1a f\u00f3lkast\u00fdri. Ein st\u00fdrisskipanarl\u00f3g var\u00f0 gj\u00f8rd og l\u00f8gd fyri kongressina \u00ed USA. Hon g\u00f3\u00f0kendi st\u00fdrisskipanarl\u00f3gina, og Kalifornia gj\u00f8rdist 31. lutstaturin \u00ed USA tann 9. september 1850. Floymurin av gullkubbum \u00far Kalifornia helt fram \u00ed mong \u00e1r.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 er indi\u00e1nar. \u00cd Kalifornia v\u00f3ru n\u00f3gv f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0. \u00cd Kalifornia eru \u00f3gvuliga f\u00e1ir eftir av teimum upprunaligu indianarunum. Spani\u00f3lar v\u00f3ru fyrstir \u00far Evropa, sum b\u00fasettust \u00ed Kalifornia. Kyrrahavsstrondin var ikki so v\u00e6l atkomilig sum hin, og t\u00ed kom at vera longri t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn naka\u00f0 munandi av f\u00f3lki settist ni\u00f0ur har. So seint sum \u00ed 1848 var heilt l\u00edti\u00f0 av f\u00f3lki \u00ed Kalifornia, men so fr\u00e6ttist, at gull var funni\u00f0 \u00ed landinum, og f\u00f3lk tustu til \u00far \u00f8llum \u00e6ttum - ta\u00f0 mesta kom eftir sj\u00f3num, t\u00ed \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini gingu hv\u00f8rki jarnbreytir ella vegir eystan\u00edfr\u00e1 til vesturstrondina \u00ed USA. Summi funnu gull og gj\u00f8rdust r\u00edk eftir stuttari t\u00ed\u00f0, men tey flestu funnu einki. Tey v\u00f3r\u00f0u kortini verandi, t\u00ed tey s\u00f3u, at landi\u00f0 var liviligt, ve\u00f0urlagi\u00f0 heitt, j\u00f8r\u00f0in g\u00f3\u00f0, og n\u00f3gvur fiskur \u00fati fyri strondini. Meginparturin av f\u00f3lkinum er protestantar, og eini 31 % eru katolikkar. At standa \u00e1 brimfj\u00f8l er v\u00e6l d\u00e1md kalifornisk \u00edtr\u00f3tt. \u00cd n\u00f3gvum b\u00fdum eru javnan kappingar. Hj\u00e1 n\u00f3gvum ungd\u00f3mi fer \u00f8ll fr\u00edt\u00ed\u00f0in at standa \u00e1 brimfj\u00f8l. Heita ve\u00f0urlagi\u00f0 og mongu s\u00f3lardagarnir gera, at n\u00f3gvir kalifornar eru st\u00f3ran part av fr\u00edt\u00ed\u00f0ini vi\u00f0 strondina.\n\n\u00cd januar 2014 b\u00fa\u00f0u 38\u202f340\u202f000 f\u00f3lk \u00ed Kalifornia. \u00cd amerikanska flagginum eru 50 stj\u00f8rnur, ein fyri hv\u00f8nn lutstat \u00ed USA. V\u00f3ru stj\u00f8rnurnar eftir f\u00f3lkatalinum, hev\u00f0i stj\u00f8rnan hj\u00e1 Wyoming veri\u00f0 tann minsta og stj\u00f8rnan hj\u00e1 Kalifornia, sum er fj\u00f8lmentasti lutstaturin, hev\u00f0i veri\u00f0 einar 60 fer\u00f0ir st\u00f8rri. Kalifornia er fj\u00f8lmenta\u00f0 samfelag. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kalifornia er \u00e6tta\u00f0 \u00far mongum londum - har eru afroamerikanar (6,7 %), lat\u00ednamerikanar (36,6 %), indi\u00e1nar (1,2 %), \u00e1siatar (12,5 %) og evropear (42,3 %) . Almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed statinum er enskt. Eisini eru st\u00f3rir spanskttalandi minnilutar \u00ed Su\u00f0urkalifornia; st\u00f8rsta minnilutam\u00e1li\u00f0 \u00ed Kalifornia er spanskt. \u00cd Los Angeles tosa meiri enn 46 prosent av f\u00f3lkinum spanskt. Tann spanskttalandi parturin av \u00edb\u00fagvum er \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri b\u00e6\u00f0i \u00ed f\u00f3lkatali og b\u00faskapi. Meksikanskur matur og t\u00f3nleikur er v\u00e6l d\u00e1mdur. N\u00e6stan helvtin (44,9 % \u00ed 2010) av f\u00f3kinum \u00ed Su\u00f0urkalifornia er \u00e6tta\u00f0 \u00far Meksiko. Tey flestu hava amerikanskan r\u00edkisborgarar\u00e6tt. N\u00f3gvir meksikanarar royna at sleppa tv\u00f8rtur um marki\u00f0 at leita eftir arbei\u00f0i \u00ed Kalifornia. Sterkt vaktarhald er \u00e1 markinum millum Meksiko og USA.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd 1848 var\u00f0 gull funni\u00f0 \u00ed Kalifornia, og skj\u00f3tt tusti f\u00f3lk hagar \u00far \u00f8llum \u00e6ttum at vinna s\u00e6r r\u00edkid\u00f8mi. T\u00e1 i\u00f0 gull var\u00f0 funni\u00f0 t\u00e6tt vi\u00f0 sagvirki\u00f0 hj\u00e1 sveisiska ni\u00f0ursetumanninum John Sutter \u00ed 1848, tustu gullgravarar hagar. Teir skola\u00f0u \u00e1areyrin og v\u00f3na\u00f0u at gull var \u00ed honum. Summir v\u00f3r\u00f0u hepnir, a\u00f0rir ikki. Sutter f\u00f3r \u00e1 heysin av \u00f8llum virkseminum, sum var \u00e1 ognum hansara, og r\u00fdmdi til Pennsylvania \u00ed 1873. N\u00fa b\u00fagva n\u00e6stan 39 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed Kalifornia, sum er fj\u00f8lbygdasti lutstaturin \u00ed Amerika. Fer\u00f0avinnan er t\u00fddningarmikil, og har er n\u00f3gvur h\u00e1t\u00f8kni\u00eddna\u00f0ur. Silicon Valley er heimsins mi\u00f0depil \u00ed teldut\u00f8kni. \u00cd Kalifornia er eisini heitt og g\u00f3\u00f0ur s\u00f3largangur, og har veksur n\u00f3gv frukt. Av t\u00ed at luftin \u00ed Kalifornia er so turr, og s\u00f3lin s\u00e6r at kalla hv\u00f8nn dag, ber sera v\u00e6l til at taka filmar upp har . Hetta gera teir \u00ed t\u00ed vi\u00f0gitna filmb\u00fdnum Hollywood \u00ed Los Angeles; ha\u00f0ani ver\u00f0a filmar sendir um allan heim. \n\n\u00cd Kalifornia er landb\u00fana\u00f0ur st\u00f3r vinnugrein. G\u00f3\u00f0 mold, n\u00f3gv s\u00f3l og r\u00edviligt av vatni, veitt \u00far \u00e1unum, i\u00f0 renna \u00far Sierra Nevada-fj\u00f8llum, gera, at Kalifornia er fremsta landb\u00fana\u00f0arr\u00edki \u00ed USA. Her ver\u00f0a dyrka\u00f0 fleiri enn 40 % av allari frukt og \u00f8llum gr\u00f8nmeti, i\u00f0 ver\u00f0a etin \u00ed USA, m.a. ferskur, appilsinir, jar\u00f0ber, artiskokk og r\u00f3suk\u00e1l. Her dyrka tey eisini v\u00edndr\u00faur, sitr\u00f3nir og a\u00f0rar fruktir, umframt korn. Fyritreytin fyri landb\u00fana\u00f0inum er ein vatningarskipan, t\u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 er so turt. Kalifornia er tann lutstaturin \u00ed USA, sum br\u00fakar mest vatn eftir f\u00f3lkatalinum; meira enn 78 % av vatninum ver\u00f0ur br\u00fakt til jar\u00f0arbr\u00fak, og bara 22 % ver\u00f0a br\u00fakt \u00ed h\u00fasar\u00ad haldinum. Kalifornia er giti\u00f0 fyri s\u00edtt g\u00f3\u00f0a v\u00edn. Napadalur nor\u00f0an fyri San Francisco er giti\u00f0 v\u00ednlendi. Meksikanarar fara ofta \u00f3l\u00f3gliga nor\u00f0ur um marki\u00f0 til Kalifornia at arbei\u00f0a \u00ed fruktlundunum.\n\nFer\u00f0avinna \n\nFer\u00f0avinnan hevur b\u00faskaparligan t\u00fddning. Seinastu \u00e1rini hevur Kalifornia ment seg n\u00f3gv sum fer\u00f0avinnustatur. Gongst fer\u00f0avinnuni v\u00e6l, og ta\u00f0 eydnast at f\u00e1a fleiri fer\u00f0af\u00f3lk til Kalifornia, og eydnast ta\u00f0 samstundis at f\u00e1a hesi at leggja meiri pening eftir seg \u00ed lutstatinum, gevur ta\u00f0 n\u00f3gvar \u00e1g\u00f3\u00f0ar \u2013 fyrst og fremst beinlei\u00f0is innt\u00f8kur, men eisini fleiri arbei\u00f0spl\u00e1ss, og tey fer\u00f0andi skapa solei\u00f0is grundarlag fyri eini meiri fj\u00f8lbroyttari matstovuvinnu og upplivingarb\u00faskap yvirh\u00f8vur. 900 000 arbei\u00f0a \u00ed fer\u00f0avinnuni \u00ed Kalifornia, ta\u00f0 er meiri enn nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed USA . N\u00f3gv f\u00f3lk liva av fer\u00f0avinnu, t\u00ed \u00ed Kalifornia eru st\u00f3rar og g\u00f3\u00f0ar strendur, sum draga fer\u00f0af\u00f3lk til stakr\u00edki\u00f0. \n\nMest er ta\u00f0 heita ve\u00f0ri\u00f0, strendurnar og v\u00edkirnar, sum draga f\u00f3lk higar. Flestu fer\u00f0af\u00f3lk, i\u00f0 koma til Kalifornia, eru amerikanar. 13,4 milli\u00f3nir \u00fatlendsk fer\u00f0af\u00f3lk koma eisini til Kalifornia \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at nj\u00f3ta g\u00f3\u00f0a ve\u00f0ri\u00f0 . Streymurin av fer\u00f0af\u00f3lki er st\u00f8\u00f0ugur alt \u00e1ri\u00f0 \u2013 serliga fr\u00e1 apr\u00edl og til august. Her eru eisini 90 000 \u00fatlendsk universitetslesandi fr\u00e1 \u00f8llum heiminum . Hesi s\u00edggjast aftur \u00ed b\u00fdarl\u00edvinum, \u00e1 strondini og \u00e1 barrum og teim mongu diskotekunum \u00ed n\u00e1ttarl\u00edvinum. \n\nFlestu fer\u00f0af\u00f3lk koma \u00far grannastatunum \u00ed USA. Um allan heim ver\u00f0ur flogfer\u00f0sla alsamt meira liberalisera\u00f0, og ta\u00f0 merkir pr\u00edsl\u00e6kkingar innan \u00f8ki\u00f0. B\u00edligir flogfer\u00f0ase\u00f0lar hava gj\u00f8rt, at n\u00f3gvir amerikanar fara til Kalifornia at fer\u00f0ast. L\u00fdtt ve\u00f0ur og v\u00f8kur, st\u00f3rfingin n\u00e1tt\u00fara gera, at f\u00f3lk eru n\u00f3gv \u00fati, og at n\u00f3gv fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi eisini er uttandura \u00ed Kalifornia. Fer\u00f0avinnan gevur eitt munagott \u00edkast til kaliforniska b\u00faskapin. Innt\u00f8kurnar fr\u00e1 f\u00f3lki b\u00fasitandi uttanlands, sum fer\u00f0ast til Kalifornia, t\u00e1tta \u00ed $ 95,1 milliardir \u00ed 2010. \u00d8ll eru eisini samd um, at ta\u00f0 ber v\u00e6l til at vaksa munandi um hesar innt\u00f8kur vi\u00f0 at vaksa um fer\u00f0avinnub\u00faskapin.\n\n\u00cd 2010 hava veri\u00f0 yvir 20 milli\u00f3nir vitjandi. N\u00f3gv tey flestu eru \u00far USA, me\u00f0an restin av top-listanum er Meksiko, Kanada, Japan, Bretland, Su\u00f0urkorea og T\u00fdskland . \n\n\u00c1hugavert at vitja: Hollywood (t. d. Walk of Fame), Beverly Hills, Santa Monica Beach, Catalinaoy, Golden Gate Bridge, Disneyland, Sierra Nevada, Yosemite National Park, Big Sur, Alcatrazoy, San Diego Zoo, Tahoevatn.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\n\u00cd Kalifornia er meginparturin av landinum oy\u00f0im\u00f8rk, men n\u00fa eru st\u00f3rir akrar har, og ta\u00f0 ber einans til vi\u00f0 vatningarskipanum. Vi\u00f0 vatningarskipanum ber til at velta \u00f8ki, sum annars h\u00f8vdu veri\u00f0 alt ov turr. T\u00e1 kann ymisk gr\u00f8\u00f0i vaksa, sum als ikki tr\u00edvist \u00ed turrum ve\u00f0urlagi. \u00cd Kalifornia driva teir \u00f3gvuliga n\u00f3gv upp \u00e1 at dyrka frukt. S\u00f3largangurin er g\u00f3\u00f0ur og moldin vi\u00f0, so tr\u00f8ini trivast av t\u00ed besta. Men summari\u00f0 er so turt, at vatn m\u00e1 veitast til tr\u00f8ini, og longu spani\u00f3larnir, sum h\u00f8vdu havt frukttr\u00f8 vi\u00f0 s\u00e6r \u00far Spania, byrgdu hyljar og veittu vatn oman \u00e1 b\u00f8in. N\u00fa eru st\u00f3rar byrgingar gj\u00f8rdar uppi \u00ed fj\u00f8llunum, og alt vatni\u00f0 \u00ed \u00e1unum ver\u00f0ur br\u00fakt til at veita til akrarnar og urtagar\u00f0arnar. Vatni\u00f0 fer \u00ed langar gryvjur ella r\u00f8r, og b\u00f8ndurnir ella urtagar\u00f0smenninir kunnu so keypa ta\u00f0 fr\u00e1 teimum fel\u00f8gunum, sum hava lagt r\u00f8rini og grivi\u00f0 gryvjurnar. T\u00fddningarmestu fruktirnar \u00ed subtropiska \u00f8kinum \u00ed Kalifornia eru sitrusfruktirnar, serliga greypfrukt, sitr\u00f3nir og appilsinir. Hesar fruktir hava allar sama vokskenda skali\u00f0, sevjumiki\u00f0 fruktkj\u00f8t og s\u00farligan smakk, og t\u00e6r hava \u00ed s\u00e6r n\u00f3gvar C-vitaminir. Upprunaliga vuksu sitrusfruktirnar \u00ed monsun\u00f8kjum \u00ed \u00c1sia, men n\u00fa ver\u00f0a t\u00e6r serliga dyrka\u00f0ar \u00ed subtropiska vetraregn\u00f8kinum \u00ed Su\u00f0urkalifornia og f\u00e1a vatn veitt til um summari\u00f0. Ein onnur t\u00fddningarmikil frukt \u00ed Kalifornia er olivin. Eisini avokado og ber er ey\u00f0kend frukt \u00ed Kalifornia. Uml. 80 % av v\u00ednberjunum ver\u00f0a n\u00fdtt at gera v\u00edn burtur\u00far. Hini 20 % ver\u00f0a anna\u00f0hv\u00f8rt etin, sum tey eru, ella turka\u00f0 til korennur ella rosinur.\n\nPolitikkur \n\nJerry Brown (f. 7. apr\u00edl 1938 \u00ed San Francisco) er guvern\u00f8rur . Hann umbo\u00f0ar Demokratarnar. 13,7 prosent av f\u00f3lkinum livir \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi (2012). 10,2 prosent av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys og mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed lutstatinum er 80,2. Statirnir Iowa, Vermont og New Hampshire g\u00f3\u00f0kentu \u00ed 2009 samkynd hj\u00fanarbond, me\u00f0an Kalifornia atkv\u00f8ddi \u00edmoti teimum. \u00cd 2013 avgj\u00f8rdi h\u00e6gsti d\u00f3mst\u00f3lurin \u00ed USA t\u00f3, at hetta l\u00f3garuppskoti\u00f0 var \u00ed str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 amerikansku grundl\u00f3gina. Kalifornia f\u00e6r t\u00ed kynsleyst hj\u00fanalag \u00ed juni 2013 . \n\nJerry Brown, guvern\u00f8rurin \u00ed California, samtykti 18. okt. 2017 eina l\u00f3g, i\u00f0 gevur f\u00f3lki m\u00f8guleikan fyri at flokkast undir einum tri\u00f0ja kyni, \u00e1 samleikakortum so sum f\u00f8\u00f0ibr\u00e6vi teirra ella \u00e1 koyrikortinum. Hendan l\u00f3gin gevur sostatt f\u00f3lki, i\u00f0 ikki kenna seg sum beinlei\u00f0is kallkyn ella kvennkyn, m\u00f8guleikan at flokka seg undir heiti\u00f0 \u201cnon-binary\". California er fyrsti staturin \u00ed USA at samtykkja eina sl\u00edka l\u00f3g.\n\nHillary Clinton (D) vann forsetavali\u00f0 2016 \u00ed California og fekk 61,7% prosent av atkv\u00f8\u00f0unum \u00ed California. Hetta er n\u00e6sth\u00e6gsta tali\u00f0 \u00ed USA. Donald Trump (R) fekk 31,6 prosent.\n\nMarijuana er l\u00f3gligt \u00ed Kalifornia um t\u00fa einans hevur l\u00e6knav\u00e1ttan . California avgj\u00f8rdi \u00ed 2017, at gera ta\u00f0 l\u00f3gligt fr\u00e1 januar 2018 (\"Adult Use of Marijuana Act\").\n\nUmhv\u00f8rvispolitikkur \n\n\u00cd Kalifornia, har flestir bilar eru \u00ed USA \u00ed mun til st\u00f8ddina \u00e1 statinum, eru strangar reglur settar \u00ed verk, sum skulu gera, at akf\u00f8rini ver\u00f0a betri fyri umhv\u00f8rvi\u00f0. Umhv\u00f8rvisfelagsskapir sum Greenpeace, hava fingi\u00f0 st\u00f3ra undirt\u00f8ku \u00edmillum manna og hava gj\u00f8rt umhv\u00f8rvism\u00e1l til st\u00f3rt\u00ed\u00f0indi. \u00cd 2004 vi\u00f0t\u00f3k staturin Kalifornia, at bensinn\u00fdtslan skuldi ver\u00f0a minka\u00f0 heili 30 % \u00ed 2016. Vindmylnur \u00ed Kalifornia vera m.a. meira og meira n\u00fdttar sum orkukelda. Ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur hava amerikanarar bygt so n\u00f3gvar vindmyllur sum \u00ed 2014. Ta\u00f0 er serstakliga \u00ed statunum Kalifornia og Texas, at ein st\u00f8\u00f0ugt st\u00f8rri partur av elveitingini kemur fr\u00e1 vindorku. Ta\u00f0 er \u00e1hugafelagsskapurin fyri vindorku \u00ed USA, American Wind Energy Association, sum \u00e1 s\u00edni heimas\u00ed\u00f0u sigur fr\u00e1, at USA \u00ed 2013 f\u00f3r undir uppsetan av vindmyllum og vindmylnulundum vi\u00f0 eini samla\u00f0um m\u00e1tti upp\u00e1 12\u202f000 megawatt (MW). Bloomberg skrivar, at tey 12\u202f000 MW eru 11 fer\u00f0ir meira enn tann m\u00e1ttur, sum var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 2012 . Ta\u00f0 var einans 1084 MW. \n\nS\u00f3lorka hevur fingi\u00f0 misjavna m\u00f3tt\u00f8ku kring heimin, men \u00ed USA tykist eisini hon at vinda n\u00f3gv upp\u00e1 seg. Staturin Kalifornia gongur \u00e1 odda, har meira enn ein h\u00e1lv million h\u00fasarhald ver\u00f0a rikin vi\u00f0 streymi fr\u00e1 s\u00f3lorku. St\u00f3ra loysunaror\u00f0i\u00f0 \u00ed sambandi vi\u00f0 s\u00f3lorku \u00ed Kalifornia er leasing. J\u00fast leasing, sum er eitt slag av leigu, er ein av ors\u00f8kunum til v\u00f8ksturin \u00ed br\u00fakinum av s\u00f3lpanelum stendur \u00ed fr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 stovninum Climate Policy Initiative . Tr\u00edggir av f\u00fdra privatkundum \u00ed Kalifornia velja at leiga s\u00f3lpanel heldur enn at keypa tey. Mark Jacobson, umhv\u00f8rvisprofessari fr\u00e1 Stanford Universitetinum sigur, at leasing hevur gj\u00f8rt s\u00f3lorku tilgongiliga fyri fleiri f\u00f3lk. Fyri f\u00f3lk vi\u00f0 avmarka\u00f0ari innt\u00f8ku er ta\u00f0 ein av gongdu lei\u00f0unum. Fyrit\u00f8kur sum Solar City, Sunrun, SunEdison og Sungevity hava allar b\u00fasta\u00f0 \u00ed heimsins mi\u00f0depli fyri elektronik og t\u00f8kni, Silicon Valley \u00ed Nor\u00f0urkalifornia. Hesar bj\u00f3\u00f0a f\u00f3lki at leiga s\u00f3lpanel \u00ed 20 \u00e1r.\n\nVatntrot \n\nTa\u00f0 er ikki l\u00e6tt at \u00fatvega n\u00f3g miki\u00f0 av vatni til b\u00fdirnar, i\u00f0 vaksa so skj\u00f3tt. Serliga \u00ed teimum s\u00f3lr\u00edku og turru \u00f8kjunum \u00ed Su\u00f0urkalifornia er ta\u00f0 ein trupulleiki. Tey f\u00e1a vatn \u00far \u00e1unum, men vatn ha\u00f0an ver\u00f0ur eisini n\u00fdtt \u00ed vatningar skipanum \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. T.d. ver\u00f0ur so n\u00f3gv vatn tiki\u00f0 \u00far t\u00ed st\u00f3ru Colorado River, at l\u00edti\u00f0 er eftir \u00ed \u00e1nni, t\u00e1 i\u00f0 hon kemur \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv. \u00cd undirgrundini eru alst\u00f3rar goymslur av vatni, sum v\u00f3r\u00f0u til undir seinastu \u00edst\u00ed\u00f0, fyri 10\u202f000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Men t\u00e6r goymslurnar minka \u00ed st\u00f3rum, og ta\u00f0 ver\u00f0ur alsamt d\u00fdrari at pumpa vatni\u00f0 upp.\n\nDey\u00f0arevsing \n\n\u00cd Kalifornia er dey\u00f0arevsing. Umlei\u00f0 725 dey\u00f0ad\u00f8mdir fangar eru \u00ed fongslum \u00ed Kalifornia, men eingin fangi er avr\u00e6tta\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani 2006. \u00cd 2012 ver\u00f0ur f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a \u00ed Kalifornia um at seta dey\u00f0arevsing \u00far gildi, men samb\u00e6rt meiningakanningunum er ein meiriluti fyri at var\u00f0veita hana . Myndugleikarnir siga, at 6\u202f460\u202f264 f\u00f3lk atkv\u00f8ddu 6. nov. 2012 fyri at var\u00f0veita dey\u00f0arevsing. Sostatt t\u00f3ku 52 % undir vi\u00f0 verandi st\u00f8\u00f0u .\n\nDj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \n\nDj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed Kalifornia er \u00f3gvuliga r\u00edkt og fj\u00f8lbroytt. \u00cd Su\u00f0urkalifornia eru n\u00f3gv eiturdj\u00f3r, til d\u00f8mis slangur, oydlur og spor\u00f0drekar. Amerikanska puman tr\u00edvist \u00ed tj\u00fakkum sk\u00f3gi \u00ed Nor\u00f0urkalifornia eins v\u00e6l og \u00ed h\u00e1lvgum oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Su\u00f0urkalifornia. Kalldj\u00f3ri\u00f0 kann vera 1,8 m langt og viga eini 100 kg. Helst um n\u00e1ttina reikar puman um \u00e1 vei\u00f0ifer\u00f0. Dj\u00f3rini, hon tekur, eru ymisk til st\u00f8ddar, eitt n\u00fa hara, rotta og hj\u00f8rtur. Fyrr jagstra\u00f0u og skutu teir pumuna, t\u00ed hon av og \u00e1 t\u00f3k dj\u00f3r fr\u00e1 bondunum. Amerikanski preriu\u00falvurin er vanligari at s\u00edggja; preriu\u00falvurin er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 sjakal, \u00falv og taman hund. Svartabj\u00f8rn heldur eisini til \u00ed sk\u00f3gum og fri\u00f0a\u00f0um \u00f8kjum \u00ed Kalifornia; \u00ed 2014 v\u00f3ru 25-35\u202f000 bjarnir \u00ed Kalifornia .   \n\nKolibriin heldur til um alt Kalifornia. Fuglurin vendir veingjunum, t\u00e1 i\u00f0 hann sl\u00e6r teir uppeftir, so luftin str\u00fdkur ni\u00f0urvi\u00f0, og upptr\u00fdsti\u00f0 ver\u00f0ur st\u00f8\u00f0ugt. Veli\u00f0 er \u00fattamba\u00f0 at b\u00f8ta um javnv\u00e1gina, t\u00e1 i\u00f0 kolibrin hongur \u00e1 surruflogi. Me\u00f0an t\u00e6r s\u00fagva hunang, flagsa t\u00e6r \u00e1 surruflogi beint uppeftir ella ni\u00f0ureftir, eisini aftureftir sum tyrlur. \u00c1 surruflogi l\u00e1ta veingirnir millum 20 og 50 fer\u00f0ir um sekundi\u00f0. Kaliforniska sj\u00f3leyvan er ta\u00f0 k\u00f3paslagi\u00f0, i\u00f0 mest ver\u00f0ur vant til frams\u00fdningar; t\u00e6r halda til \u00ed t\u00fasundatali vi\u00f0 kalifornisku strendurnar. T\u00e6r taka serliga h\u00f8gguslokk, fisk og onnur sj\u00f3d\u00fdr.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika."}
{"id": "8290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglakv%C3%A6%C3%B0i%C3%B0%20eldra", "title": "Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 eldra", "text": "Fuglakv\u00e6\u00f0i\u00f0 eldra 1. Kr\u00e1kukorn og henna fuglyppa tey s\u00edn sjong,helst um veturins t\u00edma,t\u00e1 n\u00e1ttin gerst so long.\u00dalvurin liggur og bylgist \u00e1.refr.Skulu (o)man dalin r\u00ed\u00f0a,drivur d\u00f8gg um fr\u00ed\u00f0an dal,undir lindini sattann jomfr\u00fain bl\u00ed\u00f0a,Skulu (o)man dalin r\u00ed\u00f0a.2.\u00dalvurin liggur og bylgist \u00e1,klerkar halda lest,hv\u00f8r tann mann, til offurs g\u00e1r,vildi vera v\u00e1r gest.Hv\u00f8r tann mann, til offurs g\u00e1r.3.Hv\u00f8r tann mann, til offurs g\u00e1r,s\u00e6r \u00e1 skj\u00f8ldri fr\u00ed\u00f0a,Heykur fl\u00fdgur \u00ed holtri\u00f0og stingur Stara ni\u00f0ur. Stari, Stari steikarh\u00fas.4.Stari, Stari steikarh\u00fas,rei\u00f0ir s\u00ednum harra mat,V\u00edpan vappar \u00fat og inn,hon goymir fullv\u00e6l at.Hegri stendur \u00ed kjallara.5.Hegri stendur \u00ed kjallara,blandar mj\u00f8\u00f0 og v\u00edn,stoytir \u00fat skakker,ber inn fyri harra s\u00edn.Ont og \u00c1lka \u00e1 g\u00f3lvi st\u00e1.6.Ont og \u00c1lka \u00e1 g\u00f3lvi st\u00e1,rei\u00f0a mat \u00e1 disk.Skaddan fl\u00fdgur \u00fat \u00ed hav,hon vei\u00f0ir feskan fisk.D\u00fagva situr \u00e1 mi\u00f0jum bekki.7.D\u00fagva situr \u00e1 mi\u00f0jum bekki,f\u00e1um fuglum l\u00edk,kemur so Uglan uttanavog onnur javnl\u00edk.Svara\u00f0i Uglu Uglub\u00f3ndi.8.Svara\u00f0i Uglu Uglub\u00f3ndi:\"Vit fara til hallar heim.\"T\u00e1 kom Kr\u00e1kan hoppandi, hon ger so miki\u00f0 mein.T\u00e1 kom Kr\u00e1kan hoppandi.9.T\u00e1 kom Kr\u00e1kan hoppandivi\u00f0 s\u00edni sv\u00f8rtu hettu:\"Siti\u00f0 n\u00fa allir fr\u00f3ir \u00ed s\u00e6ti,eru t\u00e6r naka\u00f0 mettir.\"Svara\u00f0i Gorpur gamal b\u00f3ndi.10.Svara\u00f0i Gorpur gamal b\u00f3ndi,brattur \u00e1 beinki sat:\"L\u00edti\u00f0 havi eg drekka fingi\u00f0,h\u00e1lvum minni mat.\"Svara\u00f0i Revur uttar \u00ed vr\u00e1.11.Svara\u00f0i Revur uttar \u00ed vr\u00e1av \u00f8llum s\u00ednum list:\"Hava t\u00e6r naka\u00f0 matartrot,so spreingi\u00f0 g\u00e1sadyst.\"Revur spreingir G\u00e1sina.12.Revur spreingir G\u00e1sina,so G\u00e1sin kvaklast vi\u00f0:\"Hev\u00f0i ta\u00f0 veri\u00f0 um j\u00f3lt\u00ed\u00f0,t\u00fa skuldi fari\u00f0 \u00ed sti.\"T\u00edtlingur kom fr\u00e1 vei\u00f0i heim.13.T\u00edtlingur kom fr\u00e1 vei\u00f0i heim,vi\u00f0 s\u00ednum l\u00e1gu beinum:\"Ikki skulu tit bor\u00f0rei\u00f0a,fyrr enn \u00d8rnin kemur heim.\"Stelkur titar titt um t\u00fan.14.Stelkur titar t\u00edtt um t\u00fan,bi\u00f0ur n\u00fa fara at rei\u00f0a,t\u00e1 kom Lundi lappandivi\u00f0 s\u00ednum nevi brei\u00f0a.T\u00e1 kom J\u00f3i, fr\u00ed\u00f0i fuglur.15.T\u00e1 kom J\u00f3i, fr\u00ed\u00f0i fuglur, fleyg so h\u00f8gt \u00ed sk\u00fd,\u00d3\u00f0inshani og R\u00f3kurin svarti reika runt um b\u00fd.Tjaldur og Skr\u00e1pur fylgdust at.16.Tjaldur og Skr\u00e1pur fylgdust at,t\u00f3ku so hart at gella.Gorfuglurin bringuhv\u00edtur,honum man einki bella.N\u00fa kemur Kj\u00f3gvi og Sp\u00f3gvi heim.17.N\u00fa kemur Kj\u00f3gvi og Sp\u00f3gvi heim,taka hart at sk\u00fdra,og hon S\u00falan vongsvartavi\u00f0 s\u00ednum nevi d\u00fdra.Hani og h\u00f8na sita s\u00e6r.18.Hani og h\u00f8na sita s\u00e6r,hans s\u00fdn k\u00e1pan rey\u00f0,'kemur so Skrukkan skr\u00ed\u00f0andi,dregur \u00e1 hv\u00f8nsmans dey\u00f0.Og so mangar Myrrusn\u00edpur.19.Og so mangar Myrrusn\u00edpur,nevi\u00f0 hava langt,Fjallmurra og Gr\u00e6lingurfalla so v\u00e6l \u00ed tang.Jar\u00f0akona rennur \u00e1.20.Jar\u00f0akona rennur \u00e1heim \u00ed fuglah\u00f8ll.Kemur so Skarvur skoppuvisin,rymur og r\u00f3par \u00ed h\u00f8ll.Ryta r\u00f3par \u00e1 Ternu tr\u00e1.21.Ryta r\u00f3par \u00e1 Ternu tr\u00e1:\"F\u00f8rum til okkara song.\"Kemur so Skr\u00e1pur og L\u00edri \u00fatvi\u00f0 s\u00edn mj\u00e1a vong.T\u00e1 kom L\u00f3mur og Langvigi.22.T\u00e1 kom L\u00f3mur og Langvigi,stika \u00e1 brei\u00f0u kn\u00edggja.Drunnhv\u00edti so vei\u00f0u s\u00e6lur,\u00e1\u00f0renn dagur gl\u00edggjar.Hiplingur gongur for bor\u00f0i bl\u00ed\u00f0ur.23.Hiplingur gongur for bor\u00f0i bl\u00ed\u00f0ur,s\u00e6r \u00e1 s\u00ednar sveinar.T\u00e1 kom Skarvur og \u00c6\u00f0a,bor\u00f0ini v\u00f3ru rein.Fuglur fr\u00e6gur fylgdi teim.24.Fuglur fr\u00e6gur fylgdi teimvi\u00f0 s\u00edtt brandgult nev,Steinst\u00f3lpa og Hv\u00f8rvkvikkjaog M\u00fasabr\u00f3\u00f0ir me\u00f0.N\u00fa havi eg kv\u00f8\u00f0i\u00f0 um hv\u00f8rt eitt dj\u00f3r.25.N\u00fa havi eg kv\u00f8\u00f0i\u00f0 um hv\u00f8rt eitt dj\u00f3r,i\u00f0 har var samla\u00f0 inni,Bakur og Beinsi \u00e1 g\u00f3lvi st\u00f3\u00f0u,drukku Mortans minni.Har v\u00f3ru inni Svalur og M\u00e1r.26.Har v\u00f3ru inni Svalur og M\u00e1rat dansa og at leika,hv\u00f8r, i\u00f0 henda leikin s\u00e6r,hann gerst um kinnir bleikur.Eg gekk heim fr\u00e1 \u00f8llum teim.27.Eg gekk heim fr\u00e1 \u00f8llum teim,seingin var m\u00e6r reidd,m\u00edni t\u00e1rini runnu,fell m\u00e6r mangt til mein.M\u00edn br\u00f3\u00f0ir og m\u00edn br\u00f3\u00f0urkona.28.M\u00edn br\u00f3\u00f0ir og m\u00edn br\u00f3\u00f0urkonaleika vi\u00f0 Hj\u00f8rt og Hind,Hj\u00f8rturin fleyt \u00ed bl\u00f3\u00f0i,sigist n\u00fa skemtan til.Havi\u00f0 n\u00fa t\u00f8kk, sum l\u00fdtt hava \u00e1.\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "8291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Berlinm%C3%BArurin", "title": "Berlinm\u00farurin", "text": "Berlinm\u00farurin nevnist m\u00farur, sum Eysturt\u00fdskland l\u00e6t byggja uttan um Vesturberlin fyri at for\u00f0a f\u00f3lki at fl\u00fdggja \u00far Eysturt\u00fdsklandi. Byrja\u00f0 var\u00f0 at gera m\u00farin 13. august 1961, og m\u00farurin fall 9. november 1989. Berlinm\u00farurin gekk eftir markinum millum Vesturt\u00fdskland og Eysturt\u00fdskland, og \u00e6tlanin var, at hann skuldi for\u00f0a eysturt\u00fdskarum at fl\u00fdggja vesturum, har livikorini v\u00f3ru n\u00f3gv betri, og har eisini meiri arbei\u00f0i var at f\u00e1a.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nChronik der Mauer, chronik-der-mauer.de (\u00e1 t\u00fdskum)\nChronicle of the Berlin Wall, chronik-der-mauer.de (\u00e1 enskum)\n\nT\u00fdskland\nS\u00f8ga\nS\u00f8ga T\u00fdsklands\nBerlin"}
{"id": "8293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kim%20Il%20Sung", "title": "Kim Il Sung", "text": "Kim Il Sung (\uae40 \uc77c\uc131, 15. apr\u00edl 1912 \u2013 8. juli 1994) var lei\u00f0ari \u00ed Nor\u00f0urkorea, f\u00f8ddur \u00ed 1912 og dey\u00f0ur 1994. Kalla\u00f0ur \"Tann st\u00f3ri lei\u00f0arin\". \n\nNor\u00f0urkorea"}
{"id": "8295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Floksmenninir", "title": "Floksmenninir", "text": "Floksmenninir itu H\u00f8gni Nev, R\u00f3gvi Skel, H\u00e1lvdan \u00dalvsson og Sj\u00far\u00f0ur vi\u00f0 Kellingar\u00e1 (ella Gellingar\u00e1). Teir b\u00fa\u00f0u \u00ed Hattarv\u00edk og \u00e6tla\u00f0u vi\u00f0 har\u00f0ari framfer\u00f0 at leggja allar F\u00f8royar undir seg.\nAt enda v\u00f3r\u00f0u teir tiknir og d\u00f8mdir at ver\u00f0a stoyttir oman av Valakn\u00fakum.\n\nKeldur \nV. U. Hammershaimb: F\u00e6r\u00f8sk anthologi. - Bind 1, 1969 (uppr. 1891)  s\u00ed\u00f0a 358-368\nPoul Johannes Poulsen (Poul \u00e1 Gaddinum): Flokksmenninir (kv\u00e6\u00f0i). \u00cd: Var\u00f0in bd. 4 (1976)\n\nF\u00f8royskar sagnir"}
{"id": "8297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vitamin", "title": "Vitamin", "text": "Neyvan hevur nakar kunnleiki um kost hugtiki\u00f0 menniskja\u00f0 so n\u00f3gv sum kunnleikin um vitaminir. T\u00e1 fyrstu vitaminirnar v\u00f3r\u00f0u uppdaga\u00f0ar fyrst \u00ed undanfarnu \u00f8ld, skaka\u00f0i hetta vitan okkara um sunnan kost. \n\n\u00cd l\u00edvevnafr\u00f8\u00f0ini eru vitaminir l\u00edvrunnin evnir, sum eru ney\u00f0ug fyri at menniskju og n\u00f8kur dj\u00f3r kunnu tr\u00edvast best m\u00f8guligt. Um ein ikki f\u00e6r t\u00e6r vitaminirnar, sum ein hevur t\u00f8rv \u00e1, er vandi fyri ey\u00f0kendum trotsj\u00fakum. Eisini eru vitaminir ney\u00f0ugar fyri stoffskifti\u00f0, og mugu t\u00e6r inntakast dagliga, av t\u00ed at kroppurin ikki sj\u00e1lvur kann framlei\u00f0a hesi evni \u00ed n\u00f3g st\u00f3rum mongdum.\n\nS\u00ed\u00f0an fyrstu vitaminirnar v\u00f3ru funnar, er, um allan heim, granska\u00f0 innan \u00f8ki\u00f0. Vegna hesari gransking hava vit n\u00fa tilr\u00e1\u00f0ingar fyri n\u00e6stan allar vitaminir. Nordic Nutrition Recommendations 2004 inniheldur tilr\u00e1\u00f0ingar fyri allar vitaminir fyriuttan vitamin K og pantotens\u00fdru.\n\nS\u00ed\u00f0ani 1948, t\u00e1 vitaminin B12 var\u00f0 isolera\u00f0 og identifisera\u00f0, hava vit ikki funni\u00f0 fram til fleiri vitaminir. Fleiri uppskot hava veri\u00f0 frammi, t.d. um vitaminina Q10. T\u00f3 er ta\u00f0 enn ikki evnafr\u00f8\u00f0iliga pr\u00f3gva\u00f0, at hetta evni\u00f0 kann definerast sum ein vitamin.\n\nS\u00f8gulig menning \nS\u00f8guliga bakgrundin fyri hvussu vit komu fram til vitaminirnar er ein spennandi si\u00f0s\u00f8ga. Hugtaki\u00f0 vitaminir kom fram \u00ed 1920'unum, men t\u00e6r fyrstu uppdagingarnar eiga s\u00e6r sta\u00f0 mitt \u00ed 1700-talinum. L\u00e6knar og a\u00f0rir granskarir royndu t\u00e1, at fyribyrgja tv\u00e6r v\u00e6lkendar og r\u00e6\u00f0andi sj\u00fakur \"beriberi\" og \"skyrbj\u00f3g,\" og komu solei\u00f0is fram til t\u00e6r fyrstu vitamin uppdagingarnar.\n\nTa\u00f0 var serliga umbor\u00f0 \u00e1 seglskipaflotum, at n\u00f3gvir sj\u00f3menn doy\u00f0u av hesum sj\u00fakum. Granskarir gj\u00f8rdu t\u00ed royndir umbor\u00f0 \u00e1 skipum, har teir broyttu upp\u00e1 kostin hj\u00e1 sj\u00f3monnunum. Vit vita um enskar og japanskar herflotar sum, vegna broytingar \u00ed kostinum, sluppu undan hesum sj\u00fakum.\n\n\u00cd 1890 fann hollendski l\u00e6knin Ejkman fram til, at polyneuritis hj\u00e1 fuglum (fugla beri-beri) kundi fyribyrgjast vi\u00f0 at geva teimum r\u00edsklit gj\u00f8gnum matin. Ejkman arbeiddi \u00ed einum fongsli \u00ed Java, har beri-beri var vanligt millum fangarnar. Hann gj\u00f8rdi eina roynd, har hann gav fangunum r\u00edsklit gj\u00f8gnum matin, sum s\u00ed\u00f0ani v\u00edsti seg at vera lekjandi. Sj\u00e1lvur visti Ejkman ikki hv\u00ed, at r\u00edskliti\u00f0 var lekjandi. \n10 \u00e1r seinni fann starvsfelagi hansara Grijns fram til eina teori, um at r\u00edsklit m\u00e1 innihalda eitt evni, sum er ney\u00f0ugt fyri at kroppurin skal tr\u00edvast. \u00cd 1910 var\u00f0 funni\u00f0 fram til hetta evni\u00f0, og \u00e1ri\u00f0 eftir isolera\u00f0i tann polski l\u00edvevnafr\u00f8\u00f0ingurin Funk hetta lekjandi evni\u00f0 fr\u00e1 r\u00edsklitinum. T\u00f3 var ta\u00f0 ikki fyrr enn \u00ed 1926, at Jansen og Donath fr\u00e1 Hollandi kl\u00e1ra\u00f0u at framlei\u00f0a evni\u00f0 \u00ed n\u00f3g st\u00f3rum mongdum, so at ta\u00f0 gav \u00farslit \u00e1 menniskjum. \u00cd 1936 var\u00f0 hetta evni\u00f0, thiamin, framleitt syntetiskt og formulin fastlagdur.\n\nAlmen vitan um vitaminir \nVitaminir kunnu b\u00fdtast upp \u00ed 2 b\u00f3lkar: Feittloysiligar vitaminir og vatnloysiligar vitaminir (s\u00ed skema\u00f0i omanfyri). Hvussu vitaminirnar eru uppbygdar evnafr\u00f8\u00f0iliga er avgerandi fyri at skilja hvussu t\u00e6r virka, eitt n\u00fa \u00ed tarmunum. T\u00e6r feittloysiligu vitaminirnar ver\u00f0a upptiknar saman vi\u00f0 feittinum \u00ed tarmunum, me\u00f0an t\u00e6r vatnloysiligu vitaminirnar vanliga hava l\u00e6ttari vi\u00f0 at ver\u00f0a upptiknar. T\u00f3, \u00ed summum f\u00f8rum ver\u00f0a t\u00e6r upptiknar \u00e1 serstakan h\u00e1tt. \nVitaminirnar fer\u00f0ast \u00ed bl\u00f3\u00f0inum anna\u00f0hv\u00f8rt einsamallar ella samanbundnar til protein ella protein l\u00edknandi evnir. T\u00e6r feittloysiligu vitaminirnar kunnu goymast \u00ed kroppinum \u00ed st\u00f8rri mongdum, me\u00f0an t\u00e6r vatnloysiligu hava minni goymslupl\u00e1ss \u00ed kroppinum.\n\nHv\u00f8r vitamin hevur s\u00ednar serst\u00f8ku eginleikar. T\u00e6r ver\u00f0a upptiknar \u00ed kroppinum \u00e1 ymiskan h\u00e1tt og summar kunnu vera eitrandi \u00ed ov st\u00f3rum mongdum. \n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i\nMatur og drekka"}
{"id": "8299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Honolulu", "title": "Honolulu", "text": "Honolulu er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00e1 Hawaii. Honolulu liggur \u00e1 oynni O'ahu. Honolulu, i\u00f0 liggur \u00ed sunnara partinum av O'ahu, er eitt av best umt\u00f3ktu fer\u00f0am\u00e1lunum \u00ed Hawai'i. \u00cd \u00f8kinum eru langar sandstrendur, reint ba\u00f0ivatn og eitt m\u00edlt ve\u00f0urlag. Ni\u00f0ri vi\u00f0 havnina Waikiki er ein \u00f8rgrynna av diskotekum, barrum, matstovum og kaf\u00e9um.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Hawaii\nHawaii\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Kyrrahavsoyggjunum"}
{"id": "8301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juche", "title": "Juche", "text": "Juche er ein politisk hugsj\u00f3n og heimspeki \u00fatvikla av Kim il Sung, sum eftir nor\u00f0urkoreanskari meting er marxisman n\u00fdtt til nor\u00f0urkoreansk vi\u00f0urskifti. Juche er ein menniskjasentrera heimspeki, sum sigur at menniskja er harri yvir s\u00ednum l\u00edvi. \nJuche stendur \u00ed politikki fyri at st\u00f3la upp\u00e1 s\u00edna megi\u00f0 sum tj\u00f3\u00f0 og stendur fyri skapa sj\u00e1lvfors\u00fdnandi \u00e6tlanarb\u00faskap, uttanvelta\u00f0an uttanr\u00edkispolitik til d\u00f8mis \u00ed mun til herna\u00f0arsamgongur sum NATO og Warszawasamgongan og at hava ein her\u00f0 sum er n\u00f3g sterkur at verja tj\u00f3\u00f0ina. Juche er ein t\u00e6ttur \u00ed grundarlagnum fyri at fasthalda Nor\u00f0urkorea isolera fr\u00e1 umheiminum. \n\nEftir dey\u00f0a Kim il Sungs bleiv \u00e1lmanakkin broyttur, solei\u00f0is at t\u00ed\u00f0arrokningin \u00ed Nor\u00f0urkorea byrjar \u00ed 1912 og \u00e1ri kallast Juche. \u00cd Nor\u00f0urkorea eitur 2007, Juche 97.\n\nS\u00ed eisini \n\n Nor\u00f0urkorea\n\nPolitisk hugsj\u00f3n\nNor\u00f0urkorea"}
{"id": "8302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans-Georg%20Gadamer", "title": "Hans-Georg Gadamer", "text": "Hans Georg Gadamer (11. februar 1900 - 13. mars 2002) var t\u00fdskur heimspekingur og var n\u00e6mingur hj\u00e1 Martin Heidegger. hann doy\u00f0i \u00ed Heidelberg, og bleiv 102 \u00e1r. \u00ed 1947 flutti hann til Frankfurt, og \u00ed 1949 flutti hann til Heidelberg har var bleiv.\n\nT\u00fdskir heimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1900\nAndl\u00e1t \u00ed 2002"}
{"id": "8303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Heidegger", "title": "Martin Heidegger", "text": "Martin Heidegger (f\u00f8ddur 26. september 1889, dey\u00f0ur 26. mai 1976) var ein av st\u00f8rstu t\u00fdsku heimspekingunum \u00ed 20. \u00f8ld. Kendasta verk hansara er Sein und Zeit, sum kom \u00fat \u00e1 t\u00fdskum \u00ed 1927 og \u00e1 donskum \u00ed 2007 vi\u00f0 heitinum V\u00e6ren og tid. Hann er av kat\u00f3lskari familju, var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed  Me\u00dfkirch. Foreldur hansara v\u00f3ru ikki m\u00fagvandi og h\u00f8vdu ikki r\u00e1\u00f0 at senda hann \u00e1 l\u00e6rdan h\u00e1sk\u00fala, hann kom t\u00ed \u00ed sta\u00f0in at ganga \u00e1 Jesuitarordanin. Ta\u00f0 v\u00edsti seg t\u00f3 skj\u00f3tt, at hann hev\u00f0i sera g\u00f3\u00f0 evnir, og slapp hann so at lesa \u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00fala, fyrst las hann gudfr\u00f8\u00f0i \u00ed Freiburg, s\u00ed\u00f0an skifti hann til filosofi og t\u00f3k ph.d. \u00ed 1914. Eftir at hava t\u00e6nt \u00ed 1. heimskr\u00edggi, var hann hj\u00e1lparf\u00f3lk \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum hj\u00e1 Edmund Husserl, sum sigst vera fa\u00f0ir at fenomonologi'ini, ta\u00f0 kom at hava st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 hansara hugsunarh\u00e1tt seinni. \n\nHeidegger fekk \u00ed 1923 eitt professorat vi\u00f0 ta\u00f0 protestantiska universiteti\u00f0 \u00ed Marburg, har hann arbeiddi li\u00f0 um li\u00f0 vi\u00f0 f\u00f3lkum sum Rudolf Bultmann og m.a. undirv\u00edsti hann  Hans-Georg Gadamer og Hannah Arendt.\n\n\u00cd 1933 gj\u00f8rdist Heidegger limur \u00ed NSDAP (stytting fyri Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (Nationalsosialistiski T\u00fdski Arbei\u00f0araflokkurin).\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nVerk hj\u00e1 Heidegger \u00e1 donskum \n \"Hvad vil t\u00e6nkning sige?\" (2012) (\"Was heisst Denken\" 1951-52)\n V\u00e6ren og tid (2007; Sein und Zeit, 1927)\n Hvad er metafysik? (Was ist Metaphysik?, 1929)\n Kunstv\u00e6rkets oprindelse (Der Ursprung des Kunstwerkes, 1936)\n Verdensbilledets tid (Die Zeit des Weltbildes, 1938)\n Et brev om \"humanismen\" (Brief \u00fcber den Humanismus, 1947)\n Til sagen for t\u00e6nkningen (Zur Frage nach der Bestimmung der Sache des Denkens, 1965/1984)\n\n Sproget og ordet (fire foredrag)\n Sp\u00f8rgsm\u00e5let om teknikken og andre skrifter (ymisk essays)\n\nVerk um Heidegger \u00e1 donskum \n G\u00f8rtz, Kim (2003): Tankens \u00e5benhed, Samfundslitteratur.\n Rendtorff, J. D. (2004). F\u00e6nomenologien og dens betydning. In: L. Fuglsang & P. Bitsch (eds.),  Videnskabsteori i samfundsvidenskaberne : p\u00e5 tv\u00e6rs af fagkulturer og paradigmer, 2. ed., pp. 277-309. Roskilde Universitetsforlag.\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir heimspekingar\nT\u00fdskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889"}
{"id": "8304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren%20Kierkegaard", "title": "S\u00f8ren Kierkegaard", "text": "S\u00f8ren Aabye Kierkegaard . F\u00f8ddur 5. mai 1813, dey\u00f0ur 11. november 1855. Danskur heimspekingur og tann t\u00fddningarmiklasti danski heimsspekingurin. Hevur sum heimsspekingur og rith\u00f8vundur t\u00fddning innan ymisk fak, sum til d\u00f8mis sj\u00fakrar\u00f8ktafr\u00f8\u00f0i, gudfr\u00f8\u00f0i, heimsspeki o.o. \n\u00datb\u00fagvin gudfr\u00f8\u00f0ingur vi\u00f0 ritger\u00f0ini Um hugtaki\u00f0 speisemi - vi\u00f0 st\u00f8\u00f0ugum atliti til Sokrates. Hann er fa\u00f0ir at eksistensialismuni.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \nKierkegaard var yngstur av einum systkinaflokki upp\u00e1 7 systkin. P\u00e1pin, Michael Pedersen Kierkegaard, kundi r\u00e6ttiliga t\u00ed\u00f0liga velja l\u00edvi\u00f0 sum arbei\u00f0sleysur, t\u00ed hann hev\u00f0i vunni\u00f0 n\u00f3gvan pening sum handilsma\u00f0ur. Kierkegaard arva\u00f0i t\u00edskil r\u00e6ttiliga n\u00f3gvan pening og hetta gj\u00f8rdi, at hann kundi skriva burturav. Kierkegaard var r\u00e6ttiliga tungsintur og upploysti t\u00edskil forlovilsi\u00f0 vi\u00f0 Reginu Olsen, sum hev\u00f0i vart \u00ed umlei\u00f0 1 \u00e1r. Hetta kom r\u00e6ttiliga at seta gongd \u00ed skrivingina. \nT\u00e1 Kierkegaard doy\u00f0i \u00ed 1855, hev\u00f0i hann br\u00fakt hv\u00f8rt oyra, hann arva\u00f0i.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n Af en endnu Levendes Papirer. Udgivet mod hans Villie, 1838. \n Om Begrebet Ironi med stadigt Hensyn til Socrates, 1841. \n Enten - Eller. Et Livs-Fragment udgivet af Victor Eremita, 1-2, 1843. \n To opbyggelige Taler, 1843. \n Frygt og B\u00e6ven. Dialektisk Lyrik af Johannes de Silentio, 1843. \n Gjentagelsen. Et Fors\u00f8g i den experimenterende Psychologi af Constantin Constantius, 1843. \n Tre opbyggelige Taler, 1843. \n Fire opbyggelige Taler, 1843. \n Begrebet Angest. En simpel psychologisk-paapegende Overveielse i Retning af det dogmatiske, 1843. \n To opbyggelige Taler, 1844. \n Tre opbyggelige Taler, 1844. \n Philosophiske Smuler eller En Smule Philosophi af Johannes Climacus, udgivet af S. Kierkegaard, 1844. \n Problem om Arvesynden af Vigilius Haufniensis, 1844. \n Forord. Morskabsl\u00e6sning for enkelte St\u00e6nder efter Tid og Leilighed af Nicolaus Notabene, 1844. \n Fire opbyggelige Taler, 1844. \n Tre Taler ved t\u00e6nkte Leiligheder,1845. \n Stadier paa Livets Vei. Studier af Forskjellige. Sammenbragte, befordrede til trykken og udgivne af Hilarius Bogbinder, 1845. \n Afsluttende uvidenskabelig Efterskrift til de philosophiske Smuler. Mimisk-pathetisk-dialektisk Sammenskrift, Existentielt Indl\u00e6g, af Johannes Climacus. Udgiven af S. Kierkegaard, 1846. \n En literair Anmeldelse. To Tidsaldre, Novelle af Forfatteren til \"en Hverdags-Historie\", udgiven af J. L. Heiberg, 1846. \n Opbyggelige Taler i forskjellig Aand, 1847. mega jill mega jill!!!\n Kjerlighedens Gjerninger. Nogle christelige Overveielser i Talers Form, 1847. \n Christelige Taler, 1848. \n Lilien paa Marken og Fuglen under Himlen. Tre gudelige Taler, 1849. \n Tvende ethisk-religieuse Smaa-Afhandlinger af H.H., 1849. \n Sygdommen til D\u00f8den. En christelig psychologisk Udvikling til Opbyggelse og Opv\u00e6kkelse. Af *Anti-Climacus, udgivet af S. Kierkegaard, 1849. \n \"Ypperstepr\u00e6sten - \"Tolderen\" - \"Synderinden\", tre Taler ved Altergangen om Fredagen, 1849. \n Ind\u00f8velse i Christendom af Anti-Climacus. Nr. I. II. III, utgivi\u00f0 av S. Kierkegaard, 1850. \n En opbyggelig Tale, 1850. \n To Taler ved Altergangen om Fredagen, 1851. \n Om min Forfatter-Virksomhed, 1851. \n Til Selvpr\u00f8velse. Samtiden anbefalet, 1851. \n Dette skal siges; saa v\u00e6re det da sagt, 1855. \n \u00d8ieblikket, t\u00ed\u00f0arrit nr. 1-10,1855\n Synspunktet for min Forfatter-Virksomhed. En ligefrem Meddelelse, Rapport til Historien, skrevet 1848. Udgivi\u00f0 eftir dey\u00f0a Kierkegaards \u00ed 1859. \n D\u00f8mmer selv. Til Selvpr\u00f8velse Samtiden anbefalet. Anden R\u00e6kke, skrevet 1851-52. Udgivi\u00f0 eftir dey\u00f0a Kierkegaards \u00ed 1876. \n Bogen om Adler skriva 1846-47. Utgivi\u00f0 eftir dey\u00f0a Kieregaards \u00ed 1916.\n\nB\u00f3kmentir \n Peter Thielst: Livet leves forl\u00e6ns - men forst\u00e5s bagl\u00e6ns - Historien om S\u00f8ren Kierkegaard, 1994\n Joakim Garf: SAK, 2000\n Peter Tudvad: Kierkegaards K\u00f8benhavn, 2004\n \u00d3lavur Rasmussen: Antin - ella, 2005\n\nHeimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1813\nAndl\u00e1t \u00ed 1855\nDanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "8305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hawaiianskt%20m%C3%A1l", "title": "Hawaiianskt m\u00e1l", "text": "Hawaiianskt (\u00e1 hawaiianskum: \u2018\u014clelo Hawai\u2018i) er eitt polynesiskt m\u00e1l, sum er almenna m\u00e1li\u00f0 \u00e1 Hawaii. Ta\u00f0 eru bara umlei\u00f0 8000 f\u00f3lk sum tosa ta\u00f0, men kortini er ta\u00f0 ta\u00f0 almenna m\u00e1li\u00f0. Ta\u00f0 er ikki h\u00f3tt, t\u00ed ta\u00f0 f\u00e6r gri\u00f0 \u00e1 oynni Ni'ihau, sum hevur veri\u00f0 privatogn \u00ed eina \u00f8ld, og \u00f8ll sum b\u00fagva har, tosa hawaiianskt. Seinastu t\u00edggju\u00e1rini hevur m\u00e1li\u00f0 veri\u00f0 \u00ed brennideplinum, og n\u00fa eru sk\u00falar stovna\u00f0ir, og ikki bara \u00e1 Ni'ihau, har b\u00f8rnini l\u00e6ra at hava ta\u00f0 sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00c1\u00f0renn 1820 var bara hawaiianskt tosa\u00f0 allasta\u00f0ni \u00e1 Hawaii, men onga a\u00f0rasta\u00f0ni. Fr\u00e1 1820 til 1887 v\u00f3r\u00f0u oyggjarnar kristna\u00f0ar og hawaiianska m\u00e1li\u00f0 broyttist. Kristnir missionerar vildu umvenda oyggjab\u00fagvarnar vi\u00f0 at umseta b\u00edbliuna til hawaiianskt og vi\u00f0 at pr\u00e6dika \u00e1 m\u00e1linum hj\u00e1 teimum innf\u00f8ddu. \u00cd 1826 fekk hawaiianska stavra\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rt. N\u00fa kundi m\u00e1li\u00f0 b\u00e6\u00f0i tosast og skrivast. Fr\u00e1 1839 til 1840 var\u00f0 fyrsta grundl\u00f3gin skriva\u00f0 \u00e1 hawaiianskum. \u00cd 114 \u00e1r (1834-1948) v\u00f3r\u00f0u t\u00ed\u00f0indabl\u00f8\u00f0 prenta\u00f0 \u00e1 hawaiianskum. M\u00e1ll\u00e6ran kom \u00ed 1834 og fyrsta or\u00f0ab\u00f3kin \u00ed 1865. N\u00f3gvar hawaiianskar b\u00f3kmentir v\u00f3ru. M\u00e1li\u00f0 er skumpa\u00f0 til viks av enskum, og \u00ed dag duga f\u00e6rri enn 0,1% av f\u00f3lkinum hawaiianskt. \u00cd 2000 bleiv ta\u00f0 v\u00e6ld\u00e1mdari at tosa og ta\u00f0 sigst vera heimsins mest romantiska m\u00e1l.\n\nSamanbur\u00f0ur\n\nKeldur \n\n 1. Ethnologuesa t\u00f8l fr\u00e1 1995.\n Hawaiisk - Norsk wikipedia\n Hawaiian language - Ensk wikipedia\n\nS\u00ed eisini \n\n Hawaii\n Wikipediu \u00e1 hawaiianskum\n\nKeldur \n\nHawaii\nM\u00e1l \u00ed Kyrrahavsoyggjunum\nM\u00e1l \u00ed USA"}
{"id": "8306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hornab%C3%B3ltur", "title": "Hornab\u00f3ltur", "text": "Hornab\u00f3ltur, \u00e1 donskum og fleiri \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum ver\u00f0ur Baseball br\u00fakt, er tj\u00f3\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt \u00ed USA. Fyrsti dysturin \u00edmillum skipa\u00f0 li\u00f0 var \u00ed New Jersey \u00ed 1846. Fyrsta landskappingin var \u00ed 1876, og n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er hornab\u00f3ltur n\u00e6stbest umt\u00f3kta \u00edtr\u00f3ttargrein \u00ed Amerika, beint aftanfyri amerikanskan f\u00f3tb\u00f3lt. Leikararnir hava handska \u00e1 hondini og rimagr\u00edmu fyri andlitinum. Baseball-leikarar br\u00faka b\u00f3lttr\u00e6 og har\u00f0an b\u00f3lt. Si\u00f0ur er, at forsetin kastar fyrsta b\u00f3ltin, t\u00e1 i\u00f0 landskappingin MLB (Major League Baseball) \u00ed hornab\u00f3lti byrjar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n mlb.com, Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 MLB\n wbsc.org, Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 WBSC\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "8307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20forsetarnar%20%C3%AD%20USA", "title": "Listi yvir forsetarnar \u00ed USA", "text": "\n\nVi\u00f0merkingar\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nUSA\n\nForsetar \u00ed USA\nPolitikkur \u00ed USA\nListar\n\nhe:\u05e0\u05e9\u05d9\u05d0 \u05d0\u05e8\u05e6\u05d5\u05ea \u05d4\u05d1\u05e8\u05d9\u05ea#\u05e8\u05e9\u05d9\u05de\u05ea \u05d4\u05e0\u05e9\u05d9\u05d0\u05d9\u05dd"}
{"id": "8308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matrikulstovan", "title": "Matrikulstovan", "text": "Matrikulstovan er ein stovnur, sum umsitur matrikulnummar \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur\n\nGreinir\n\n Beiti, J\u00f3gvan \u00ed: Hv\u00f8r er uppg\u00e1van hj\u00e1 Matrikulstovuni? \u00cd: \u00d3\u00f0alst\u00ed\u00f0indi nr. 1, 2004.\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "8310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20%C3%93%C3%B0alsfelag", "title": "F\u00f8roya \u00d3\u00f0alsfelag", "text": "F\u00f8roya \u00d3\u00f0alsfelag var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1985. Felagi\u00f0 er fyri tey, sum hava vi\u00f0 f\u00f8roysku \u00f3\u00f0alsmentanina at gera. Felagi\u00f0 gevur \u00fat bla\u00f0i\u00f0 \u00d3\u00f0alst\u00ed\u00f0indi.\n\nNiels Petersen er forma\u00f0ur \u00ed \u00d3\u00f0alsfelagnum.\n\nYrkisfelag"}
{"id": "8311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergur%20R%C3%B8nne%20Moberg", "title": "Bergur R\u00f8nne Moberg", "text": "Bergur R\u00f8nne Moberg (fyrr Hansen) er f\u00f8ddur \u00ed 1965, uppvaksin \u00ed Kollafir\u00f0i. Hann er \u00fatb\u00fagvin magistari \u00ed nor\u00f0urlendskum \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet, seinni bleiv hann eisini ph.d. Hann starvast sum eksternur lektari \u00e1 Institut for Nordiske Studier og Sprogvidenskab \u00ed Keypmannahavn.\n\n\"\u00c1 langbylgju\" er fyrsta yrkingasavni\u00f0 hj\u00e1 h\u00f8vundinum, sum \u00ed mong \u00e1r hevur veri\u00f0 kendur sum umm\u00e6lari og greinskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur \nBarn av grunds\u00f8gum. Greinir, 2008.\nOngar planir fyri n\u00e6sta sunnudag. Yrkingar, 2007.\nT\u00e1 s\u00f8gan byrjar \u00e1 sta\u00f0num. Greinasavn, 2006.\n\u00c1 langbylgju. Yrkingar, 2006.\nBundin av undirsj\u00f3num. Um yrkingarnar hj\u00e1 Karsten Hoydal, 1999.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "8312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saltfiskur", "title": "Saltfiskur", "text": "Saltfiskur er fiskur, i\u00f0 er salta\u00f0ur. Saltfiskur var \u00ed 20. \u00f8ld ein st\u00f3r \u00fatflutningsv\u00f8ra \u00far F\u00f8royum. Italia var st\u00f8rsti markna\u00f0urin fyri f\u00f8royskan saltfisk. \n\nKlippfiskur er turka\u00f0ur saltfiskur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nGreinir \n\n Grikkaland. \u00cd: Gluggin (t\u00ed\u00f0arrit), mai 1956.\n Italia. \u00cd: Gluggin (t\u00ed\u00f0arrit), apr\u00edl 1956.\n\nFyrit\u00f8kur\nMatur og drekka\nF\u00f8royskur matur\nFiskar"}
{"id": "8313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Landsskjalasavn", "title": "F\u00f8roya Landsskjalasavn", "text": "F\u00f8roya Landsskjalasavn broytti \u00ed 2018 navn til Tj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0. \n\nF\u00f8roya Landsskjalasavn er ein almennur stovnur, sum var\u00f0veitir n\u00e6rum \u00f8ll skj\u00f8l, sum kunnu hugsast at hava \u00e1huga antin n\u00fa ella \u00ed framt\u00ed\u00f0ini. Millum anna\u00f0 goyma tey kirkjub\u00f8kur og l\u00f3garb\u00f8kur.\n\nH\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Landsskjalasavninum er at savna, var\u00f0veita, skipa, l\u00fdsa og r\u00f8kja s\u00f8guligar keldur. Harafturat hevur Landsskjalasavni\u00f0 eisini til endam\u00e1ls at veglei\u00f0a stovnar, hvussu teir skipa og avhenda savnindini.\n\nOrs\u00f8kin er, at hesar s\u00f8guligu keldur eiga alt\u00ed\u00f0 at ver\u00f0a til taks fyri almenningi og myndugleika. \u00d8ll kunnu koma inn \u00e1 Landsskjalasavni\u00f0 og bi\u00f0ja um loyvi at s\u00edggja og arbei\u00f0a vi\u00f0 savnindum okkara, til d\u00f8mis kirkjub\u00f3kum, f\u00f3lkateljingum, manntalslistum og \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum og protokollum.\n\n\u00cd 2011 var n\u00fdggjur almennur stovnur nevndur S\u00f8vn Landsins settur \u00e1 stovn. S\u00f8vn Landsins er ein yvirskipa\u00f0 fyrisiting av s\u00f8vnunum undir Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num: F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, F\u00f8roya Landsskjalasavn, F\u00f8roya Fornminnissavn, F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavn og Havl\u00edvfr\u00f8\u00f0iligu Royndarst\u00f8\u00f0ina. Virkis\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 S\u00f8vnum Landsins er n\u00e1tt\u00faru- og mentanarsavnsvirksemi, skjalasavnsvirksemi og b\u00f3kasavnsvirksemi.\n\nKeldur\n\nGreinir \n\n Nols\u00f8e, P\u00e1ll J.: F\u00f8roya Landsskjalasavn. \u00cd: Gluggin, apr\u00edl 1956.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n F\u00f8roya Landsskjalasavn\n\nB\u00f3kas\u00f8vn\nF\u00f8royar\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nS\u00f8vn Landsins\nMentan \u00ed F\u00f8royum\nAlmennir stovnar \u00ed F\u00f8royum\nSkjalasavn\nAlmenn savnindi\nTj\u00f3\u00f0skjalasavn"}
{"id": "8314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20%C3%B8kir%20og%20lut%C3%B8kir%20%C3%AD%20Sambandsr%C3%ADki%20Amerika", "title": "Listi yvir \u00f8kir og lut\u00f8kir \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika", "text": "Listi yvir hj\u00e1lond og stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika\n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nUSA\nListar"}
{"id": "8315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gri", "title": "H\u00f8gri", "text": "H\u00f8gri (b\u00f3km\u00e1l: H\u00f8yre; n\u00fdnorskt: H\u00f8gre), stutt H, er ein politiskur flokkur \u00ed Noregi. H\u00f8gri var\u00f0 formliga stovna\u00f0ur \u00ed 1884 og er ein konservativur og borgarligur flokkur. Ungd\u00f3msflokkurin hj\u00e1 H\u00f8gra eitur Ungi H\u00f8gri (b\u00f3km\u00e1l: Unge H\u00f8yre, n\u00fdnorskt: Unge H\u00f8gre). \u00cd 2004 gj\u00f8rdist Erna Solberg lei\u00f0ari.\n\nNorskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00far H\u00f8gra hava veri\u00f0 advokatur Christian Schweigaard (1884), advokatur Emil Stang (1889\u20131891 og 1893\u20131895), professari Francis Hagerup (1895\u20131898 og 1903\u20131905), herma\u00f0ur Jens Bratlie (1912\u20131913), advokatur Otto B. Halvorsen (1920\u20131921 og 1923), keypma\u00f0ur Ivar Lykke (1926\u20131928), l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur John Lyng (1963), b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur K\u00e5re Willoch (1981\u20131986), l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur Jan P. Syse (1989\u20131990) og stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur Erna Solberg (2013\u2013).\n\nS\u00ed eisini \n Politiskir flokkar \u00ed Norra\n\nNorskir flokkar"}
{"id": "8317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lettiskt%20m%C3%A1l", "title": "Lettiskt m\u00e1l", "text": "Lettiskt (lettiskt: latvie\u0161u valoda) er allment m\u00e1l \u00ed Lettlandi.\n\nBaltisk m\u00e1l"}
{"id": "8321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlond", "title": "Ni\u00f0urlond", "text": "Ni\u00f0urlond ella H\u00e1land ella Holland er eitt kongar\u00edki \u00ed Evropa. \u00cd nor\u00f0ri hevur Ni\u00f0urlond mark vi\u00f0 Nor\u00f0sj\u00f3gvin, \u00ed eystri vi\u00f0 T\u00fdskland, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Belgia.\n\nNi\u00f0urlendingar eru kendir fyri at hava v\u00ed\u00f0skygda og fr\u00edlynta samfelags\u00e1sko\u00f0an.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 16. og 17. \u00f8ld sigldu ni\u00f0urlendskir sj\u00f3farar og keypmenn burtur \u00ed fjarskotin lond at finna r\u00edkid\u00f8mi. Ni\u00f0urlendingar t\u00f3ku mong hj\u00e1lond, og ni\u00f0urlendska hj\u00e1landar\u00edki\u00f0 var \u00far Landsynnings\u00e1sia til Nor\u00f0uramerika. Handil hevur enn st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\n\u00cd 1609 slitu sjey protestantiskir landslutir fyri nor\u00f0an \u00ed Ni\u00f0urlondum fr\u00e1 Habsborgarar\u00edkinum. \u00cd 1650-\u00e1runum v\u00f3ru hesir landslutir vor\u00f0nir ovurr\u00edkir av handli vi\u00f0 Asia og Amerika. Dugnaligir j\u00f8dar og protestantar fl\u00fdddu hagar \u00ed h\u00f3patali \u00far kat\u00f3lsku londunum Fraklandi og Spania. Fr\u00e6lsa ni\u00f0urlendska samfelagi\u00f0 eggja\u00f0i til, at uppfinningar og hugskot komu \u00fat \u00edmillum manna. V\u00edsindama\u00f0urin Christiaan Huygens (1629-1695) gj\u00f8rdi \u00f8ll bilsin, t\u00e1 i\u00f0 hann avd\u00faka\u00f0i, at lj\u00f3si\u00f0 flytur seg \u00ed bylgjum. Antonie van Leeuwenhoek (1632-1723) varna\u00f0ist, hvussu bl\u00f3\u00f0i\u00f0 er sett saman. M\u00fagvandi handilsmenn l\u00f3tu byggja h\u00f8g h\u00fas, galvarnir v\u00f3r\u00f0u la\u00f0a\u00f0ir sum r\u00f8kur, og teir b\u00edl\u00f8gdu listaverk hj\u00e1 m\u00e6tum listamonnum sum Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606-1669) og Johannes Vermeer (1632-1675) at hava til pr\u00fd\u00f0is.\n\nPolitikkur \n\n\u00cd Beneluks er aktiv dey\u00f0shj\u00e1lp l\u00f3glig. Ni\u00f0urlendska l\u00f3gg\u00e1van sigur, at \u00f8ll ni\u00f0ur til 12 \u00e1r kunnu n\u00fdta hendan m\u00f8guleikan .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nUm tri\u00f0ingur av Ni\u00f0urlondum hevur \u00e1\u00f0ur sta\u00f0i\u00f0 i sj\u00f3gvi. Meginparturin av hesum lendinum ver\u00f0ur n\u00fdttur sum akurlendi og beiti, men ein fj\u00f3r\u00f0ingur av t\u00ed er n\u00fdtt til byggilendi, vegir og fr\u00ed\u00f8ki. Av t\u00ed at st\u00f3rur partur av landinum er \u00e1javnt sj\u00f3varm\u00e1lan ella undir, er mangan st\u00f3rur vandi fyri vatnfl\u00f3\u00f0. Til tess at for\u00f0a fyri hesum eru gj\u00f8rdar ovurst\u00f3rar byrgingar, og \u00f3gvuliga v\u00e6l ver\u00f0ur fylgt vi\u00f0, hvussu h\u00f8gt sj\u00f3gvurin stendur.\n\nLandslutir\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nNi\u00f0urlendingar eru eitt blanda\u00f0 f\u00f3lk. Mong f\u00f3lk \u00far gomlu ni\u00f0urlendsku hj\u00e1londunum \u00ed Landsynnings\u00e1sia og Su\u00f0uramerika b\u00fasettu seg \u00ed Ni\u00f0urlondum \u00ed 1940- og 1950-\u00e1runum. Tilflytingin helt fram \u00ed 1960-\u00e1runum, t\u00e1 i\u00f0 mangir fremmandaverkamenn \u00far Su\u00f0urevropa, Marokko og Turkalandi komu til Ni\u00f0urlanda. Tilflutta f\u00f3lki\u00f0 er n\u00fa fimtingurin av f\u00f3lkinum \u00ed teimum st\u00f3ru b\u00fdunum. Ni\u00f0urlendingar eru erpnir av fr\u00edlynta tilflytara- og fl\u00f3ttaf\u00f3lkapolitikki s\u00ednum.\n\nB\u00faskapur \n\nMong fleirtj\u00f3\u00f0afel\u00f8g eru ni\u00f0urlendsk, og vinningurin hj\u00e1 hesum fel\u00f8gum er helvtin av innt\u00f8kum landsins. Havnin Europoort \u00ed Rotterdam \u00ed Ni\u00f0urlondum er ein tann st\u00f8rsta havnin \u00ed ver\u00f0ini. Higar koma b\u00e6\u00f0i r\u00e1v\u00f8rur og lidnar v\u00f8rur \u00far \u00f8llum heimi, til d\u00f8mis st\u00f3rar n\u00f8gdir av frukt og dj\u00fas. Dj\u00fasi\u00f0 kemur ofta vi\u00f0 st\u00f3rum tangaskipum \u00far Su\u00f0uramerika. Ta\u00f0 ver\u00f0ur koyrt \u00e1 serlig dj\u00fasvirki, har ta\u00f0 ver\u00f0ur pakka\u00f0 \u00ed sm\u00e6rri pakkar. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur dj\u00fasi\u00f0 flutt vi\u00f0 toki, lastbili ella skipi til ymisk lond \u00ed Europa. Europoort-havnin er \u00f8giliga st\u00f3r: 20 km brei\u00f0 og 40 km long. Alt er t\u00f3 ikki havnar\u00f8ki; har er eisini eitt ta\u00f0 st\u00f8rsta \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki\u00f0 \u00ed Europa, har tey framlei\u00f0a bensin, vaskipulvur og n\u00f3gv anna\u00f0. Havnin er ein t\u00fd\u00f0andi mi\u00f0depil fyri flutning \u00ed Europa. Samband er vi\u00f0 alt Europa eftir R\u00edn\u00e1nni, vegum, jarnbreytum og um flogv\u00f8llin.\n\nKeldur \n\n CIA World Factbook.\n\nHygg eisini at \n Ni\u00f0urlendsku Antillurnar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: \nrijksoverheid.nl (\u00e1 ni\u00f0urlendskum)\ngovernment.nl (\u00e1 enskum)\n\nNi\u00f0urlond\nEvropa\nES"}
{"id": "8322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverri%20Fon", "title": "Sverri Fon", "text": "Sverri Fon var f\u00f8royskur mentanarma\u00f0ur. Millum anna\u00f0 var hann b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og skriva\u00f0i s\u00f8gur, og hann var \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Glugganum, sum hann gav \u00fat saman vi\u00f0 Sverra Egholm.\n\nStutts\u00f8gur\nM\u00edtt dreymaslott... - ein sk\u00f3tas\u00f8ga. \u00cd: Gluggin, juni 1956.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ar\nB\u00f3kas\u00f8vn"}
{"id": "8324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gluggin", "title": "Gluggin", "text": "Gluggin hevur fleiri t\u00fddningar.\n\nGluggin er heiti\u00f0 \u00e1 byrjanars\u00ed\u00f0u (portali). Gevur l\u00e6tta atgongd til fleiri n\u00f3gv br\u00faktar heimas\u00ed\u00f0ur o.a. S\u00ed http://www.gluggin.net\nGluggin var fyrit\u00f8ka \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, i\u00f0 framleiddi plastvindeygu. Hon er n\u00fa ein partur av fyrit\u00f8kuni Grant. S\u00ed https://grant.fo\nGluggin var eitt t\u00ed\u00f0arrit, sum kom \u00fat fr\u00e1 1955. S\u00ed Gluggin (t\u00ed\u00f0arrit).\nGluggin var ein mentanarsending \u00ed Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya 1984-1990. S\u00ed Gluggin (sending)."}
{"id": "8325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gluggin%20%28t%C3%AD%C3%B0arrit%29", "title": "Gluggin (t\u00ed\u00f0arrit)", "text": "Gluggin var eitt f\u00f8royskt m\u00e1na\u00f0arbla\u00f0 vi\u00f0 blanda\u00f0um og almennum innihaldi. P/f Lestur gav bla\u00f0i\u00f0 \u00fat, og \u00ed fyrstuni var Sverri Fon \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ri, og Sverri Egholm var bla\u00f0stj\u00f3ri. Seinni gavst Sverri Egholm \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rnini, og Oskar Hermannsen kom fyri hann.\n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "8326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3ti", "title": "Sk\u00f3ti", "text": "Sk\u00f3taarbei\u00f0i er fr\u00edt\u00ed\u00f0ar\u00edtriv, sum hevur til endam\u00e1ls at venja sk\u00f3tarnar upp til g\u00f3\u00f0ar samfelagsborgarar.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nGreinir \n\n Enni, J\u00f3hs.: Sk\u00f3tar\u00f8rslan. \u00cd: Gluggin, september 1956.\n\nSk\u00f3tal\u00edv\nFelagsskapir"}
{"id": "8328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D.P.%20Danielsen", "title": "D.P. Danielsen", "text": "D\u00e1njal Pauli Danielsen, vanliga nevndur D.P. Danielsen. F\u00f8ddur 3. mars 1913 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi. Dey\u00f0ur 28. mars 1991. \u00datb\u00fagving \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00ed 1945. Sakf\u00f8rari og rith\u00f8vundur. Bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14. september (t\u00ed\u00f0indabla\u00f0) 1947-1949.  Sat \u00e1 l\u00f8gtingi fyri Tj\u00f3\u00f0veldi \u00ed fimti\u00e1runum, fr\u00e1 1950 til 1958. Stilla\u00f0i upp fyri Sosialistiska Loysingarflokkinum \u00ed 1990, uttan t\u00f3 at bl\u00edva valdur.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n Tj\u00f3\u00f0fundarlei\u00f0in, 1945\n\n Hvat f\u00e6st fr\u00e1 t\u00ed almenna, 1. \u00fatg\u00e1va 1971, 2 \u00fatgava 1983\n\n \u00cd \u00cdslandi: Summari\u00f0 1972, 1978\n\n Ro\u00f0in, t\u00ed\u00f0arrit, 1971 - 1982\n\n T\u00f8lini tala: talmyndir \u00far f\u00f8royska samfelagnum, 1974\n\n B\u00faskapur, s\u00f8guliga l\u00fdstur, 1989\n\n Hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednar n\u00e1\u00f0ir, 1990 (Skalds\u00f8ga um fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00e1 Hv\u00edtanesi).\n\nHei\u00f0ursl\u00f8n \n\n 1990 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens, fyri skalds\u00f8guna \"Hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednar n\u00e1\u00f0ir\".\n\nKeldur\n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 267-268 (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1913\nAndl\u00e1t \u00ed 1991"}
{"id": "8329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royingahavnin", "title": "F\u00f8royingahavnin", "text": "F\u00f8royingahavnin (danskt: F\u00e6ringehavn. gr\u00f8nlendskt: Kangerluarsoruseq), \u00ed Gr\u00f8nlandi hevur fingi\u00f0 navn eftir f\u00f8royingum, sum v\u00f3ru teir fyrstu, i\u00f0 koma at n\u00fdta hana \u00ed 1925.\n\nKeldur\nLamhauge, Poul: F\u00f8royingahavnin. \u00cd: Gluggin, oktober 1957.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nGreinir\nLamhauge, Poul: F\u00f8royingahavnin. \u00cd: Gluggin, oktober 1957.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi\nFiskipolitikkur\nS\u00f8ga"}
{"id": "8330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sacramento", "title": "Sacramento", "text": "Sacramento er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kalifornia. \u00cd Sacramento og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 2,1 mi\u00f3. f\u00f3lk. \n\nF\u00edggjarkreppan \u00ed Kalifornia hevur rakt h\u00fasapr\u00edsirnar hart. Millum b\u00fdirnar sum eru har\u00f0ast raktir, eru Sacramento og Los Angeles. H\u00fasamarkna\u00f0urin \u00ed Kalifornia er \u00ed l\u00f8tuni tann ringasti \u00ed 25 \u00e1r. Ta\u00f0 s\u00e6st eisini aftur \u00ed h\u00fasakeypum \u00ed Sacramento. S\u00f8lan \u00ed 2008 er ta\u00f0 l\u00e6gsta \u00ed 13 \u00e1r. \n\nCalifornia State University, Sacramento (eisini nevndur \"Sacramento State University\") var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1947. \u00c1 sk\u00falanum ganga samanlagt um 29 241 n\u00e6mingar (2009).\n\nMyndasavn \n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "8332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Breinigerberg", "title": "Breinigerberg", "text": "Breinigerberg er ein bygd \u00ed T\u00fdsklandi. Bygdin er ein av 17 sm\u00e6rri b\u00fdum og bygdum, i\u00f0 eru partar av b\u00fdnum Stolberg, i\u00f0 er ein av teimum st\u00f8rstu b\u00fdunum \u00ed Aachen. \u00cd 2005 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Breinigerberg 971.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Breinig + Breinigerberg\n Breinigerberg\n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "8333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faroe%20Pride%202005", "title": "Faroe Pride 2005", "text": "Faroe Pride 2005, fyrsta skr\u00fa\u00f0gongan 27. august 2005. \n\n22-27. august 2005 var fyrsta r\u00e1\u00f0stevnan hj\u00e1 ANSO, Canaries in the Coal Mines, hildin \u00ed T\u00f3rshavn. Henda nor\u00f0urlendska LGBT r\u00e1\u00f0stevnan var fyriskipa\u00f0 av ANSO, Fri\u00f0arboganum og felagnum Bogin. R\u00e1\u00f0stevnan enda\u00f0i vi\u00f0 fyrstu skr\u00fa\u00f0gonguni fyri STT (sam-, tv\u00ed- og transkynd) \u00ed F\u00f8royum. \nR\u00f8\u00f0arar til r\u00e1\u00f0stevnuna v\u00f3ru millum anna\u00f0: \nJudith Halberstam (US) , \nJens Rydstr\u00f6m (SE) , \nDavid Megathlin (US) , \nArthur Thiry  (SE) , \nBritta Swenson (SE) og \nDon Kulic (SE).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Fri\u00f0arbogin, felag fyri sam- og tv\u00edkyndar f\u00f8royingar\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir festivalar"}
{"id": "8334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faroe%20Pride", "title": "Faroe Pride", "text": "Faroe Pride er skr\u00fa\u00f0gonga, i\u00f0 er fyriskipa\u00f0 av LGBT F\u00f8royar, tey fyrstu \u00e1rini var skr\u00fagongan fyriskipa\u00f0 av Fri\u00f0arboganum. Faroe Pride skr\u00fa\u00f0gongan er til frama fyri samkyndum og tv\u00edkyndum. N\u00f3gv hinskynd luttaka eisini \u00ed skr\u00fa\u00f0gonguni fyri at v\u00edsa s\u00edn stu\u00f0ul. Fleiri av luttakarunum bera fl\u00f8gg, ball\u00f3nir, skelti og anna\u00f0 l\u00edknandi, sum oftast eru r\u00f8\u00f0ur og t\u00f3nleikaframf\u00f8rslur \u00e1 skr\u00e1nni. \n\nK\u00e1ri Jacobsen hevur gj\u00f8rt ein Faroe Pride sang vi\u00f0 heitinum \"Ymisk\". K\u00e1ri eigur b\u00e6\u00f0i or\u00f0 og lag. Tey i\u00f0 syngja eru: K\u00e1ri Jacobsen, Ey\u00f0 Berghamar Jacobsen, Jens Marni Hansen, Arnfr\u00ed\u00f0 L\u00fctzen og Niels Arge Gal\u00e1n.\n\nFaroe Pride skr\u00fa\u00f0gongur \n\n 2005 27. august - Fyrsta F\u00f8roya Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2007 18. august - Onnur F\u00f8roya Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2008 19. juli - Tri\u00f0ja F\u00f8roya Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2012 27. juli - Faroe Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2013 27. juli - Faroe Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2014 27. juli - Faroe Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n 2015 27. juli - Faroe Pride skr\u00fa\u00f0gonga.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n LGBT F\u00f8royar - almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8royskir festivalar\nLGBT"}
{"id": "8335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingunn%20Aamodt", "title": "Ingunn Aamodt", "text": "Ingunn Aamodt er f\u00f8dd \u00ed norska b\u00fdnum Honningsv\u00e5g \u00ed Finnmark, 1965. Hon er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari \u00ed list og handverki, men hevur s\u00ed\u00f0an 1998 starvast sum barnab\u00f3karith\u00f8vundur burturav. S\u00ed\u00f0an frambroti\u00f0 hevur hon skriva\u00f0 n\u00f3gvar barnab\u00f8kur og onkra yrkisb\u00f3k.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\nNorskir rith\u00f8vundar\n\n1998: Pulverheksa f\u00e5r bes\u00f8k\n1999: Pulverheksa p\u00e5 fisketur\n2000: Pulverheksa redder tyven\n2000: Klart du er en kunstner\n2001: Kaniner til salgs\n2001: Kaptein X og Fabedullas Magiske Tryllebok\n2002: Pulverheksa lager bursdag\n2002: N\u00e5r sola g\u00e5r ned i Limanaki\n2002: N\u00e5r latterbj\u00f8rner gr\u00e5ter\n2003: Jakten p\u00e5 spansk dronning\n2003: Pulverheksa p\u00e5 Frossenfjell\n2003: Ine og Morti Kofisi\n2004: Metall-Mats. Kan man stole p\u00e5 en svensk superhelt?\n2005: En s\u00f8ster i skapet\n2006: Pulverheksa og Plage\u00e5nden\n2006: Tutankhamon. Livet \u2013 kj\u00e6rligheten \u2013 d\u00f8den\n2007: Pulverheksa og Skattesnusk\n2007: Kannibalen\n2007: Marg & Bein: Grusom Sp\u00e5dom (f\u00f8royskt: Merg & Bein: R\u00e6\u00f0uligur Sp\u00e1d\u00f3mur)\n2007: Romeo og Javeria\n2008: Vampyrnatten\n2008: Siste Bane\n2009: Marlena Evensen\n2009: Hokus og Pokus, sier Pulverheksa\n2009: B\u00f8ddelen\n2010: Dukken\n2012: Kj\u00f8tt og blod\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "8336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jesus", "title": "Jesus", "text": "Jesus (griksk \u00fattala av navninum Joshua, sum merkir \"Harrin er Frelsarin\") Kristus (upprunaliga grikskt or\u00f0, sum t\u00fd\u00f0ir \"tann salva\u00f0i\", so sum ta\u00f0 hebr\u00e1iska Messias) var samb\u00e6rt t\u00ed kristnu l\u00e6runi sonur Guds og sum doy\u00f0i fyri syndir menniskjanna. Kristind\u00f3murin er heimsins st\u00f8rsti \u00e1tr\u00fana\u00f0ur og er tr\u00fagvin \u00e1 Jesus Krist sum harra og frelsara menniskjanna. Navni\u00f0 kristind\u00f3mur kemur eisini av or\u00f0inum \"Kristus\". Vit lesa um Jesus \u00ed evangeliunum \u00ed N\u00fdggja Testamenti. Evangeliini eru f\u00fdra \u00ed tali. Matteus, Markus, Lukas og J\u00f3hannes hava skriva\u00f0 hv\u00f8rt s\u00edtt. Teir kendu Jesus, sum var j\u00f8di, f\u00f8ddur \u00ed Betlehem \u00ed J\u00fadea. Vi\u00f0haldsf\u00f3lk Jesu tr\u00fa\u00f0u, at hann var sonur Guds. T\u00e1 i\u00f0 Jesus var um 30 \u00e1ra gamalur, gekk hann um \u00ed \u00cdsrael og bo\u00f0a\u00f0i n\u00fdggjan bo\u00f0skap. Hann greiddi fr\u00e1 hugsanum s\u00ednum \u00ed s\u00f8gum (l\u00edknilsum). Evangeliini siga fr\u00e1 undurverkum hansara, sj\u00fak gr\u00f8ddi hann og vakti upp dey\u00f0. \n\nSummi \u00f3tta\u00f0ust, at Jesus f\u00f3r at eggja til uppreistur m\u00f3ti r\u00f3mverjum, i\u00f0 r\u00e1ddu Palestina. Jesus var\u00f0 handtikin, avhoyrdur og d\u00f8mdur til dey\u00f0a. Hann s\u00fdndi seg fyri n\u00e6stu vi\u00f0haldsf\u00f3lkunum, eftir at hann var dey\u00f0ur. Teir tr\u00fa\u00f0u til fulnar, at Gud hev\u00f0i reist hann upp fr\u00e1 dey\u00f0um. Kristna kirkjan er grunda\u00f0 \u00e1 hesa tr\u00fagv. Bo\u00f0skapurin um Jesus var\u00f0 skj\u00f3tt borin um alt R\u00f3mverjar\u00edki. \n\nKristus er eitt grikskt or\u00f0. Ta\u00f0 merkir kongur. F\u00f3lk, i\u00f0 tr\u00fagva \u00e1 Jesus Kristus, ver\u00f0a r\u00f3pt kristin. Ta kristnu tr\u00fanna nevna vit kristind\u00f3m. \u00c1 ar\u00e1biskum m\u00e1li eitur Jesus Isa, og muslimarnir rokna hann sum profet.\n\nBakgrund \n\nJesus var \u00edsraelskur j\u00f8di og av f\u00e1t\u00e6kum f\u00f3lki \u00ed Nasaret \u00ed Galilea \u00ed Nor\u00f0ur\u00edsrael. Hann var f\u00f8ddur \u00ed einum fj\u00f3si \u00ed Betlehem t\u00e6tt vi\u00f0 Jer\u00fasalem \u00ed \u00cdsrael, me\u00f0an mamma hansara Maria og festarma\u00f0ur hennara J\u00f3sef v\u00f3ru \u00e1 fer\u00f0 at ver\u00f0a skriva\u00f0 \u00ed manntal. Hann var smi\u00f0ur, men 30 \u00e1ra gamal gavst hann at arbei\u00f0a og f\u00f3r um landi\u00f0 at bo\u00f0a l\u00e6ru s\u00edna og gr\u00f8\u00f0a sj\u00fak. Vi\u00f0haldsf\u00f3lk hansara v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0 l\u00e6rusveinar, og av teimum valdi hann s\u00e6r 12 h\u00f8vu\u00f0sl\u00e6rusveinarnar ella \u00e1postlarnar, sum teir eisini ver\u00f0a nevndir. Gitnastu l\u00e6rusetningar hansara eru \u00ed Fjallataluni, har Jesus sigur, at menniskjan skal \u00f3ttast og \u00e6ra Gud og elska n\u00e6sta s\u00edn sum sj\u00e1lvan seg. \n\nTey kristnu tr\u00fagva, at Jesus var\u00f0 borin \u00ed heim sum sonur Gu\u00f0s, og um tey gera eftir bo\u00f0um hansara, f\u00e1a tey fyrigeving syndanna og sleppa inn \u00ed himmir\u00edki\u00f0. Tey tala um Jesus sum Kristus, i\u00f0 kemur \u00far grikskum m\u00e1li og merkir \"hin salva\u00f0i\", ella \"Messias\" \u00e1 hebraiskum. Jesus livdi \u00ed \u00cdsrael fyri umlei\u00f0 2.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. T\u00e1 i\u00f0 hann var dey\u00f0ur, stovna\u00f0u tey, i\u00f0 t\u00f3ku undir vi\u00f0 l\u00e6ru hansara, ein felagsskap, sum var byrjanin til ta kristnu kirkjuna. Jesu l\u00edv hevur \u00ed \u00f8ldir hugtiki\u00f0 listaf\u00f3lk, og n\u00f8kur av st\u00f8rstu listaverkunum v\u00edsa hendingar \u00far l\u00edvi Jesusar. \n\nOr\u00f0i\u00f0 evangelium merkir \u201dg\u00f3\u00f0 t\u00ed\u00f0indi\u201d. Tey, i\u00f0 t\u00f3ku undir vi\u00f0 Jesu l\u00e6ru, n\u00fdttu ta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tey skuldu tala um hann, men seinni f\u00f3r ta\u00f0 at merkja ta\u00f0, sum evangelistarnir \u2013 Matteus, Markus, Lukas og J\u00f3hannes \u2013 h\u00f8vdu skriva\u00f0. Markus og J\u00f3hannes hoyrdu til teir t\u00f3lv fyrstu l\u00e6rusveinarnar; Markus og l\u00e6rusveinurin Barnabas v\u00f3ru systkinab\u00f8rn; Lukas var \u00ed t\u00ed fyrsta kirkjuli\u00f0num \u00ed Antiokia. \u00cd kristiligari list er \u00edmyndin av Matteusi ein eingil, Markus leyva, Lukas oksi, og J\u00f3hannes ein \u00f8rn.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nF\u00f8\u00f0ing Jesusar \n\nS\u00f8gan sigur, at Maria og J\u00f3sef v\u00f3ru tr\u00falova\u00f0 og skuldu giftast, t\u00e1 i\u00f0 Gabriel h\u00f8vu\u00f0seingil s\u00fdndi seg fyri Mariu og seg\u00f0i henni, at hon skuldi bera Gu\u00f0s son \u00ed heim. Hendingin er kend sum bo\u00f0anardagur Mariu, i\u00f0 er 25. mars; 9 m\u00e1na\u00f0ir fyri j\u00f3ladag. Gabriel ba\u00f0 Mariu kalla\u00f0 barni\u00f0 Jesus, sum kemur av t\u00ed hebraiska Joshua, i\u00f0 merkir \u201dJehova er frelsa\u201d. Bo\u00f0anin er eitt n\u00f3gv n\u00fdtt myndevni \u00ed kristiligari list. Barni\u00f0 var giti\u00f0 av Heilaga andanum, og \u00e1 mongum m\u00e1lningum s\u00e6st andin \u00ed d\u00fagvul\u00edki sveima ni\u00f0ur \u00e1 Mariu. \n\nHeilaga landi\u00f0 var r\u00f3mverskt um Jesu f\u00f8\u00f0ing, og t\u00e1 i\u00f0 Augustus keisari gav bo\u00f0 um manntal, m\u00e1tti ein og hv\u00f8r fara til \u00e6ttarbygd s\u00edna at vera taldur. J\u00f3sef og Maria f\u00f3ru \u00far Nasaret til Betlehems. T\u00e1 i\u00f0 tey komu hagar, var t\u00ed\u00f0in komin, at hon skuldi eiga. Einki r\u00fam var fyri teimum \u00ed tilhaldsh\u00fasinum, og t\u00ed f\u00f3ru tey \u00ed eitt fj\u00f3s \u00ed einum helli. Har var\u00f0 Jesus f\u00f8ddur, og Maria leg\u00f0i hann \u00ed krubbu ella trog hj\u00e1 kr\u00edat\u00farunum, og hagar komu einglar at kunngera f\u00f8\u00f0ingina og at tilbi\u00f0ja hann. Jesu f\u00f8\u00f0ing er eitt av h\u00f8vu\u00f0sevnunum \u00ed kristiligari list. Fr\u00e1 15. \u00f8ld ver\u00f0ur Jesus vi\u00f0hv\u00f8rt v\u00edstur sum heimsins lj\u00f3s. N\u00e6stan allir m\u00e1lningar, i\u00f0 l\u00fdsa f\u00f8\u00f0ingina, s\u00fdna ein oksa og ein asna, i\u00f0 tilbi\u00f0ja Jesubarni\u00f0. \n\nT\u00e1 i\u00f0 Jesus var f\u00f8ddur, kom ein eingil til hir\u00f0arnar \u00e1 markini. \u00cd fyrstuni v\u00f3ru hir\u00f0arnir bangnir, men t\u00e1 i\u00f0 eingilin kunngj\u00f8rdi teimum gle\u00f0ibo\u00f0ini, v\u00f3r\u00f0u teir gla\u00f0ir. Og \u00ed somu stund var hj\u00e1 einglinum ein fj\u00f8ld av himmalskum herskarum, sum lova\u00f0u Gu\u00f0i. Teir eggja\u00f0u hir\u00f0unum til at fara at finna Jesubarni\u00f0 og tilbi\u00f0ja ta\u00f0. Hir\u00f0arnir, i\u00f0 umbo\u00f0a ta\u00f0 vanliga f\u00f3lki\u00f0, eru bilsnir og ovurfegnir at hoyra um frelsaran.\n\nV\u00edsmenninir \u00far Eysturlondum \n\nV\u00edsmenninir, stundum umtala\u00f0ir sum teir tr\u00edggir kongarnir, fylgdu einari lei\u00f0arstj\u00f8rnu \u00far eystri til tess at bera Jesusbarninum g\u00e1vur. Her\u00f3des kongur \u00ed Jer\u00fasalem fr\u00e6tti hesi t\u00ed\u00f0indi, og honum d\u00e1mdi illa at hoyra um ein n\u00fdggjan j\u00f8dakong. Her\u00f3des ba\u00f0 v\u00edsmenninar siga s\u00e6r, hvar barni\u00f0 mundi vera, men teir v\u00f3r\u00f0u \u00e1vara\u00f0ir \u00ed dreymi og f\u00f3ru t\u00ed av sta\u00f0 aftur og s\u00f8gdu honum einki. Her\u00f3des var fr\u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvum og bey\u00f0, at \u00ed Betlehem skuldu \u00f8ll dreingjab\u00f8rn, yngri enn 2 \u00e1r, drepast. \n\nV\u00edsmenninir hoyrdu til ein prestaskap \u00ed gamla Persia. Teir fingust vi\u00f0 stj\u00f8rnusp\u00e1fr\u00f8\u00f0i og t\u00fdddu dreymar, og gj\u00f8rdust sosatt kendir sum \u201dv\u00edsir menn\u201d. \u00cd yngri fr\u00e1s\u00f8gum ver\u00f0a teir ofta nevndir kongar og eita Kaspar, Melkir og Baltasar. Seinni \u00ed mi\u00f0aldar- og renesansulistini eru teir eisini vor\u00f0nir umbo\u00f0 fyri teir tr\u00edggjar heimspartarnar Asia, Afrika og Evropa, sum t\u00e1 v\u00f3ru kendir.\n\nMaria og J\u00f3sef finna Jesus sitandi \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 teir skriftl\u00e6rdu \n\nT\u00e1 i\u00f0 Jesus var 12 \u00e1ra gamal, h\u00f8vdu Maria og J\u00f3sef hann vi\u00f0 til Jer\u00fasalems at halda p\u00e1skir. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 vardi eina viku og var til minnis um ta fer\u00f0ina, t\u00e1 i\u00f0 \u00edsraelsf\u00f3lk v\u00f3ru fr\u00eda\u00f0 fr\u00e1 tr\u00e6ld\u00f3minum \u00ed Egyptalandi. Tey f\u00f3ru heim aftur til Nasaret \u00ed fylgi vi\u00f0 n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum f\u00f3lkum, t\u00e1 i\u00f0 Maria knappliga skilti, at sonur teirra var ikki vi\u00f0 \u00ed fer\u00f0alagnum. Hon og J\u00f3sef skunda\u00f0u s\u00e6r t\u00ed aftur til Jer\u00fasalems og leita\u00f0u \u00ed samfullar tr\u00edggjar dagar, til tey at enda funnu Jesus \u00ed templinum. Har sat hann og skifti or\u00f0 vi\u00f0 teir j\u00f8disku l\u00e6rumeistararnar. \n\nMenninir, sum Jesus tala\u00f0i vi\u00f0 \u00ed templinum, ver\u00f0a stundum nevndir l\u00e6rarar, l\u00e6knar, v\u00edsmenn ella skriftl\u00e6rdir. Teir v\u00f3ru v\u00e6l l\u00e6rdir menn og h\u00f8vdu sum starv at \u00fatleggja j\u00f8diska l\u00f3gina. Teir fingu n\u00f3gv vald, kunna\u00f0u f\u00f3lki\u00f0 um l\u00f3gina og gj\u00f8rdust d\u00f3marar \u00ed Sanhedrin, sum var domst\u00f3lur og ovasta r\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem. Teir v\u00f3ru eisini kn\u00fdttir at tr\u00faarb\u00f3lki farisearanna.\n\nJesus ver\u00f0ur doyptur av J\u00f3hannesi doyparanum \n\nJ\u00f3hannes doypti f\u00f3lk \u00ed Jordan\u00e1nni til tess at v\u00edsa, at tey i\u00f0ra\u00f0u seg um allar syndir s\u00ednar, og at tey n\u00fa v\u00f3ru rein. Mong komu b\u00e6\u00f0i \u00far bygd og b\u00fd at s\u00edggja hann. Ein dagin kom Jesus at hoyra J\u00f3hannes pr\u00e6dika og at ver\u00f0a doyptur av honum. J\u00f3hannes helt, at hann sj\u00e1lvur \u00e1tti at vera doyptur av Jesusi, men l\u00e6t s\u00e6r kortini eftirl\u00edka. Eftir d\u00f3pin tala\u00f0i Gu\u00f0, solei\u00f0is at ein og hv\u00f8r skuldi vita, at Jesus var sonur hansara. Tey fyrstu kristnu t\u00f3ku d\u00f3pin til s\u00edn sum ein h\u00e1tt at v\u00edsa sambandi\u00f0 vi\u00f0 Jesus og kirkjuna. Einglar s\u00edggjast ofta \u00e1 m\u00e1lningum av d\u00f3pinum.\n\nJesus ver\u00f0ur freista\u00f0ur av djevlinum \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini \n\nEftir d\u00f3pin f\u00f3r Jesus \u00fat \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkina og fasta\u00f0i fj\u00f8ruti dagar. At enda h\u00e1\u00f0a\u00f0i S\u00e1tan hann vi\u00f0 trimum freistingum. Jesus skuldi s\u00fdna honum, at hann var sonur Gu\u00f0s, og at hann kundi gera steinar til brey\u00f0, stoyta seg oman h\u00e6gst av templinum \u00ed Jer\u00fasalem og at enda nj\u00f3ta alt heimsins r\u00edkid\u00f8mi, um hann vildi tilbi\u00f0ja S\u00e1tan. Men Jesus l\u00e6t seg ikki freista.\n\nJesus kallar s\u00ednar fyrstu l\u00e6rusveinar og fer undir at pr\u00e6dika \n\nT\u00e1 i\u00f0 Jesus f\u00f3r undir at pr\u00e6dika \u00ed Galileu, valdi hann s\u00e6r \u00fat t\u00f3lv menn at vera teir fyrstu l\u00e6rusveinarnir ella bo\u00f0berar. Teir fyrstvaldu v\u00f3ru br\u00f8\u00f0urnir P\u00e6tur og Andrias, sum royndu \u00e1 Genesaretsvatninum, men fingu l\u00edti\u00f0. Jesus bey\u00f0 teimum at seta g\u00f8rnini einafer\u00f0 afturat, og teir so gj\u00f8rdu og fingu so miki\u00f0, at ta\u00f0 fylti upp \u00ed tveir b\u00e1tar. \u00c1 hendan h\u00e1tt s\u00fdndi Jesus s\u00ednum fyrstu l\u00e6rusveinum, hvussu teir kundu hj\u00e1lpa honum at savna n\u00f3gvar l\u00e6rusveinar og f\u00e1a f\u00f3lk at venda um og tr\u00fagva \u00e1 hann.\n\nJesus ger fyrsta undirverki\u00f0 \n\n\u00cd N\u00fdggja Testamenti ver\u00f0ur fleiri fer\u00f0ir greitt fr\u00e1, at Jesus gj\u00f8rdi kraftager\u00f0ir. Hitt fyrsta almenna undri\u00f0 hendi \u00ed bygdini K\u00e1na, hagar Jesus, m\u00f3\u00f0irin og nakrir av l\u00e6rusveinum hansara v\u00f3ru bo\u00f0in \u00ed br\u00fadleyp. Undir bor\u00f0haldinum varna\u00f0ist Maria, at einki v\u00edn var eftir, og seg\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 son s\u00edn. Stillisliga bey\u00f0 Jesus t\u00e6narunum at fylla seks st\u00f3r ker vi\u00f0 vatni og s\u00ed\u00f0an lata h\u00f8vu\u00f0skokkin smakka \u00e1. Teir so gj\u00f8rdu og v\u00f3r\u00f0u st\u00f3rliga bilsnir, t\u00e1 i\u00f0 teir skiltu, at vatni\u00f0 var vor\u00f0i\u00f0 v\u00edn.\n\nJesus ri\u00f0ur inn \u00ed Jer\u00fasalem og rekur s\u00f8lumenninar \u00far templinum \n\nT\u00e1 i\u00f0 teir n\u00e6rka\u00f0ust Jer\u00fasalem, seg\u00f0i Jesus l\u00e6rusveinunum, hvar teir mundu finna eitt \u00e1sin vi\u00f0 fylli. S\u00ed\u00f0an rei\u00f0 Jesus \u00e1 fylinum tann seinasta partin \u00e1 fer\u00f0 s\u00ednari. F\u00f3lk h\u00f8vdu fr\u00e6tt, at Jesus skuldi koma, og komu \u00ed h\u00f3patali hagar at s\u00edggja hann. Sunnudagurin fyri p\u00e1skir, P\u00e1lmasunnudagur, ver\u00f0ur hildin til minnis um hesa hending. \n\nT\u00e1 i\u00f0 Jesus kom \u00ed templi\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem, reittist hann av at s\u00edggja, at ta\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 s\u00f8lutorg. Hann fekk s\u00e6r sn\u00f8ri \u00ed hond og rak handilsmenninir vi\u00f0 s\u00ednum neytum \u00e1 dyr og koyrdi \u00ed sama vi\u00f0fangi bor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 peningavekslarunum um koll. Hann seg\u00f0i vi\u00f0 teir, at \u201ch\u00fas m\u00edtt eigur at vera eitt b\u00f8nh\u00fas; men tit hava gj\u00f8rt ta\u00f0 til eitt r\u00e1nsmannab\u00f8li\u201d. Jesus var ikki vanur at fara solei\u00f0is fram, men hendingin v\u00edsti, at hann vildi beina henda \u00f3si\u00f0in burtur.\n\nP\u00ednslus\u00f8gan \n\nJesus bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hann f\u00f3r at vera svikin og tikin av d\u00f8gum. Teir seinastu \u2013 og t\u00fddningarmestu \u2013 dagarnir \u00ed l\u00edvi hansara \u00e1 fold ver\u00f0a nevndir p\u00ednslus\u00f8gan, sum eru l\u00ed\u00f0ingarnar og p\u00ednslurnar, hann m\u00e1tti tola, fr\u00e1 t\u00ed hann kom til Jer\u00fasalems og til krossfestingina og uppreisnina. P\u00e1skirnar og dymbildagavikan ver\u00f0a hildnar til minnis um hesar hendingar. T\u00e6r ymsu hendingarnar \u00ed p\u00ednslus\u00f8guni eru ofta og v\u00e6l vi\u00f0gj\u00f8rdar av listaf\u00f3lki.\n\nHeilaga kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in \n\nHeilaga kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in var seinastu fer\u00f0, Jesus sat til bor\u00f0s vi\u00f0 l\u00e6rusveinunum \u00ed Jer\u00fasalem, \u00e1\u00f0renn hann var tikin. Hendingin fekk seinni \u00f3metaligan t\u00fddning fyri tey kristnu og gj\u00f8rdist evni\u00f0 fyri mong listaverk. Vanliga v\u00f3ru tey m\u00e1la\u00f0 sum freskur (k\u00e1lkm\u00e1lningar) \u00e1 veggir \u00ed matarh\u00f8llum \u00ed t.d. kleystrum. Solei\u00f0is var eisini vi\u00f0 teirri v\u00ed\u00f0agitnu freskuni eftir Leonardo da Vinci (1452-1519). T\u00edverri byrja\u00f0i m\u00e1lningurin skj\u00f3tt at farast og er t\u00ed umv\u00e6ldur fleiri fer\u00f0ir. Kristni si\u00f0urin at fara til altars \u00ed kirkjuni er til minnis um heilagu kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0ina. Presturin gevur gestunum brey\u00f0 og v\u00edn til minnis um seinastu fer\u00f0ina, Jesus sat til bor\u00f0s saman vi\u00f0 \u00e1postlum s\u00ednum.\n\nSvikager\u00f0in \n\nJesus hev\u00f0i greitt fylgdarf\u00f3lki s\u00ednum fr\u00e1, at hann f\u00f3r at vera svikin og tikin av l\u00edvi. Ta\u00f0 var kortini ein skelkandi l\u00f8ta, t\u00e1 i\u00f0 hann seg\u00f0i teimum 12 l\u00e6rusveinunum, at ein teirra var svikjari. Evangeliini siga, at Judas Iskarjot hev\u00f0i gj\u00f8rt avtalu vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sprestarnar fyri m\u00e1lti\u00f0ina: \u201cTann, sum eg kyssi, hann er ta\u00f0; taki\u00f0 hann og fari\u00f0 tryggiliga avsta\u00f0 vi\u00f0 honum\u201d. Naka\u00f0 seinni visti hann h\u00f8vu\u00f0sprestunum \u00e1, hvar Jesus helt b\u00f8n saman vi\u00f0 hinum \u00e1postlunum. H\u00f8vu\u00f0sprestarnir guldu Judasi 30 silvurmyntir afturfyri.\n\nKrossfestingin \n\nJ\u00f8diska r\u00e1\u00f0i\u00f0 og h\u00f8vu\u00f0sprestarnir d\u00f3mfeldu Jesus fyri at siga seg vera son Gu\u00f0s. R\u00f3mverski landsh\u00f8vdingin, Pontius Pilatus, royndi at sleppa undan at d\u00f8ma Jesus, men l\u00e6t hann so upp \u00ed b\u00f8\u00f0ilshendur. Jesus var krossfestur saman vi\u00f0 tveimum r\u00e1nsmonnum. Krossfestingin hevur veri\u00f0 s\u00fdnd \u00e1 mangan h\u00e1tt \u00ed kristiligari list. Vi\u00f0 hv\u00f8rt er st\u00f3rur dentur lagdur \u00e1 r\u00e6\u00f0uleikan og sorgina.\n\nGravleggingin \n\nJ\u00f3sef \u00far Arimatea, sum sat \u00ed j\u00f8diska r\u00e1\u00f0num, og l\u00e6rusveinur \u00ed duldum, ba\u00f0 Pilatus um loyvi at jar\u00f0a l\u00edki\u00f0. Nikodemus, ein fariseari, sum eisini hev\u00f0i tiki\u00f0 vi\u00f0 tr\u00fanni, hj\u00e1lpti J\u00f3sefi at taka likami\u00f0 av krossinum. Teir vaska\u00f0u og sveipa\u00f0u ta\u00f0 \u00ed l\u00ednkl\u00e6\u00f0i. L\u00edki\u00f0 var bori\u00f0 \u00ed ein gar\u00f0 t\u00e6tt vi\u00f0 og lagt \u00ed eina n\u00fdh\u00f8gda gr\u00f8v.\n\nUppreisnin \n\nTri\u00f0ja dagin eftir s\u00edn dey\u00f0 \u00e1 krossinum reis Jesus uppaftur. Hendingarnar \u00ed sambandi vi\u00f0 uppreisnina eru umtala\u00f0ar \u00e1 ymsan h\u00e1tt \u00ed evangeliunum. Summar fr\u00e1sagnir siga, at hermenn hildu vakt vi\u00f0 gr\u00f8vina. Ta\u00f0 h\u00f8vdu teir j\u00f8disku h\u00f8vu\u00f0sprestarnir bi\u00f0i\u00f0 um, so at l\u00e6rusveinarnir ikki kunda stjala likami\u00f0 og siga, at Jesus var risin upp. Hj\u00e1 J\u00f3hannesi stendur, at Maria Magdalena hittir hin upprisna Jesus, i\u00f0 seinni eisini s\u00fdndi seg fyri l\u00e6rusveinunum. Eftir himmalfer\u00f0 Jesusar hildu \u00e1postlarnir \u00e1 at bo\u00f0a gle\u00f0ibo\u00f0skapin og grunda\u00f0u ta kristnu kirkjuna.\n\nHimmalsfer\u00f0in \n\nFj\u00f8ruti dagar eftir uppreisnina f\u00f3r Jesus til himmals, og ta\u00f0 s\u00f3u l\u00e6rusveinarnir. T\u00e1 st\u00f3\u00f0u teir \u00e1 Oljufjallinum og s\u00f3u hann ver\u00f0a tiknan upp, og eitt sk\u00fdggj huldi hann fyri eygum teirra. T\u00e1 knappiliga st\u00f3\u00f0u tveir menn \u00ed hv\u00edtum kl\u00e6\u00f0um hj\u00e1 teimum. \u201cHv\u00ed standa tit her og hyggja upp til himmals?\u201d spurdu teir. \u201cHesin Jesus, sum er upp er tikin fr\u00e1 tykkum til himmals, skal koma aftur \u00e1 sama h\u00e1tt, sum tit s\u00f3u hann fara\u201d.\n\nMerki kristind\u00f3msins \n\n\u00c1 Jesusar d\u00f8gum v\u00f3ru enn mong, sum settu seg upp \u00edm\u00f3ti r\u00f3mverska hersetingarvaldinum, og teir uppreistrarmenn, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u tiknir, v\u00f3r\u00f0u krossfestir. T\u00e1 i\u00f0 Jesus hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 l\u00e6ru s\u00edna \u00ed 3 \u00e1r, hev\u00f0i hann fingi\u00f0 so ilt \u00ed h\u00f8vu\u00f0sprestarnar, fariseararnar og teir skriftl\u00e6rdu, t\u00ed hann hev\u00f0i havt har\u00f0liga at teimum fyri falsl\u00e6ru, at teir fingu hann givnan upp fyri r\u00f3mverska yvirvaldinum, d\u00f8mdan til dey\u00f0a og krossfestan. Fr\u00e1 t\u00ed degi hevur krossurin ey\u00f0kent Jesusar l\u00e6ru - Kristind\u00f3min.\n\nJesus \u00ed Islam \n\nJesus er ein t\u00fddningarmikil pers\u00f3nur \u00ed Koranini (Al-Qur'an), har hansara navn (Isa) ver\u00f0ur nevnt 25 fer\u00f0ir. Jesus er ein av t\u00fddningarmestu bo\u00f0berunum hj\u00e1 Gudi (Allah), og hann m\u00e1 s\u00edggjast sum ein fundamentalur partur av veraldarmynd islams. Uppfatan islams av Jesusi hevur n\u00f3gv til felags vi\u00f0 t\u00e6r b\u00edbilsku fr\u00e1sagnirnar, so sum tr\u00fagvin \u00e1 jomfr\u00faf\u00f8\u00f0ingina, Jesus sum tann i\u00f0 gr\u00f8\u00f0ir og ger undurverk, Jesus sum l\u00e6rir o.s.fr.  Jesus reis eisini upp til Himmals samb\u00e6rt islam, og n\u00f3gvir muslimskir teologar tr\u00fagva, eins og tey kristnu, at Jesus skal koma aftur \u00ed sk\u00fdnum . Jesus ver\u00f0ur ellivu fer\u00f0ir nevndur al-Masih (Messias eller Kristus) og \u00ed Sura 3,45 ver\u00f0ur hann nevndur Kalimatullaah (Guds or\u00f0). \n\nMunurin millum islam og kristind\u00f3m er, at muslimar ikki tr\u00fagva \u00e1 Jesus sum 'Guds son'. \u00cd islam ver\u00f0ur Jesus mettur sum ein profetur, har tey kristnu tr\u00fagva, at Jesus tosar um 'Heilaga Andan' t\u00e1 hann nevnir talsmannin i\u00f0 hann skal senda, so tr\u00fagva muslimarnir, at hesin talsma\u00f0urin i\u00f0 Jesus seg\u00f0i at hann skuldi senda, var Muhammed profetur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Hv\u00f8r er Jesus?\n Jesus.fo\n\nHygg eisini at \n\n L\u00edkkl\u00e6\u00f0i \u00ed Torino\n Kristind\u00f3mur\n\nKristind\u00f3mur\nProfetar\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "8337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Jakobsen", "title": "\u00d3lavur Jakobsen", "text": "\u00d3lavur Jakobsen, f. 1964, er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og gittarleikari. Hann er av kendu lista- og t\u00f3nleikarafamiljuni av Kamarinum \u00ed Havn. Hann er sonur Ey\u00f0bj\u00f8rn av Kamarinum og \u00c1su (f. Nielsen) \u00far F\u00e1mjin.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00d3lavur f\u00f3r sum sm\u00e1drongur at sp\u00e6la gittara. Sp\u00e6ldi hj\u00e1 m.a. vi\u00f0 p\u00e1panum, Ey\u00f0bj\u00f8rn Jakobsen, i\u00f0 er ein av systkjunum \u00ed b\u00f3lkinum Tey av Kamarinum. Fyrstu gittarfyrimyndir \u00d3lavs v\u00f3ru Chet Atkins, Hank B. Marvin og allir fremstu rock-gittarleikarar \u00ed 1970'unum, men eftir at hava hoyrt spanska meistaran Andr\u00e9s Segovia og seinni hitt sir Julian Bream, so var lei\u00f0in l\u00f8gd inn \u00ed ein heilt annan t\u00f3nleikaheim. \n\nEingin fr\u00e1l\u00e6ra var \u00ed gittarleiki \u00e1 musikksk\u00fala, t\u00e1 i\u00f0 \u00d3lavur vaks upp \u00ed T\u00f3rshavn, og hann var so at siga sj\u00e1lvl\u00e6rdur innan klassiskt gittarsp\u00e6l, t\u00e1 i\u00f0 hann, \u00ed fyrstu roynd, kom gj\u00f8gnum n\u00e1lareyga\u00f0 \u00e1 t\u00f3nlistarsk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn.  \n\n\u00d3lavur hevur \u00fatb\u00fagving sum gittarleikari \u00e1 Kongaliga Danska Musikkonservatoriinum \u00ed Keypmannahavn. Hann t\u00f3k masterpr\u00f3gv \u00ed 1995. L\u00e6rari hansara var Ingolf Olsen. Harafturat hevur hann n\u00e1msfr\u00f8\u00f0iligt masterpr\u00f3gv \u00ed gittar og el-gittarafr\u00e1l\u00e6ru av sama sk\u00fala. \n\u00d3lavur var \u00e1rsskei\u00f0i\u00f0 93/94 \u00ed Frankar\u00edki. Hann var n\u00e6mingur \u00ed Par\u00eds hj\u00e1 franska gittarleikaranum Roland Dyens. \u00d3lavur hevur eisini luttiki\u00f0 \u00e1 master-classes vi\u00f0 navnframa sir Julian Bream, G\u00f8ran S\u00f8llscher og David Russell.  \n\nHann var \u00ed 2005 ein av teimum, i\u00f0 formliga var vi\u00f0 til at byrja Musikksk\u00fala Mi\u00f0n\u00e1m, i\u00f0 er ein fyrireikandi \u00fatb\u00fagving fyri evnar\u00edkar r\u00fatmiskar og klassiskar t\u00f3nleikarar, og er hann samskipari av hesi \u00fatb\u00fagving. Hann hevur starv sum gittarl\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya Musikksk\u00fala. og hava fleiri av hansara n\u00e6mingum tra\u00f0ka\u00f0 fram sum evnar\u00edkir gittarleikarar m.a. Ragnar Olsen, Benjamin Petersen, Alvi Joensen og Maria Olsen.\n\n\u00d3lavur Jakobsen hevur sp\u00e6lt saman vi\u00f0 n\u00f3gvum f\u00f8royskum solistum og orkestrum m.a. Nicolinu av Kamarinum, Hanus G. Johansen, F\u00f8roya Symfoniorkestri og Aldub\u00e1runi. Hann hevur harumframt sp\u00e6lt vi\u00f0 heimskendu Michalu Petri og eisini innsp\u00e6lt vi\u00f0 svenska sangaranum H\u00e5kan Hageg\u00e5rd, umframt vi\u00f0 \u00edslendska b\u00f3lkinum CAPUT og danska symfoniorkestrinum Collegium Musicum undir lei\u00f0slu Michael Sch\u00f8nwandt. Harafturat hevur hann innsp\u00e6lt t\u00f3nleik eftir Baroli Music saman vi\u00f0 t\u00fdska orkestrinum Brandenburgisches Staatsorchester \u00far Frankfurt. \n\nHann hevur frumframf\u00f8rt verk eftir flest\u00f8ll f\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld, og hevur m.a. Sunleif Rasmussen skriva\u00f0 fleiri verk til hansara. \u00d3lavur hevur eisini frumframf\u00f8rt t\u00f3nleik eftir kend \u00fatlendsk t\u00f3nask\u00f8ld m.a. Gavin Bryars, Per N\u00f8rg\u00e5rd, Hsueh-Yung Shen, Pierre D\u00f8rge, Axel Borup-J\u00f8rgensen.\n\nHann er sera virkin innan f\u00f8royskt t\u00f3nleikavl\u00edv, b\u00e6\u00f0i sum t\u00f3nleikari, fyriskipari, tilr\u00e6ttisleggjari og \u00edbirtari. Hann hevur sum solistur og kamartonleikari framf\u00f8rt \u00ed flest\u00f8llum evropeiskum londum, \u00ed Su\u00f0urafrika og \u00ed U.S.A.  \n\nEisini hevur hann veri\u00f0 vertur \u00e1 st\u00f3ru n\u00fdggj\u00e1rskonsertini hj\u00e1 F\u00f8roya Symfoniorkestri heilar 6 fer\u00f0ir. Fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2005. \n\u00cd dag er hann b\u00fasitandi \u00ed Hoyv\u00edk. \n\n\u00d3lavur gav \u00fat s\u00edna fyrstu solofl\u00f8gu vi\u00f0 guitarsp\u00e6li \u00ed november 2012. \u00datg\u00e1van kom \u00fat hj\u00e1 Pl\u00e1tufelagnum Tutl og er \u00e6tla\u00f0 altj\u00f3\u00f0a markna\u00f0inum. T\u00f3nleikurin er allur skriva\u00f0ur til \u00d3lavs, men n\u00f8kur l\u00f8g hevur hann sj\u00e1lvur sett \u00fat fyri sologittara.\n\nA\u00f0rir, i\u00f0 hava skriva\u00f0 t\u00f3nleikin, eru Sunleif Rasmussen, K\u00e1ri B\u00e6k og Kristian Blak. Harumframt hevur hann eisini tiki\u00f0 eldri t\u00f3nleik vi\u00f0, og \u00ed hesum sambandi hevur hann lagt til r\u00e6ttis l\u00f8g hj\u00e1 J\u00f3gvan Waagstein og William Heinesen. Eisini Kingolagi\u00f0 \u201dVaag op og slae paa dine Strenge\u201d er vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni, har \u00d3lavur Jakobsen sp\u00e6lir verki\u00f0 \u00ed egnari \u00fatseting vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed variati\u00f3nunum hj\u00e1 William Heinesen fyri solo bratsj. Fl\u00f8gan hevur fingi\u00f0 heiti\u00f0 eftir hesum lagi, men \u00ed enskari t\u00fd\u00f0ing: Awake, my Soul, and Sound your Strings.  \n\nFl\u00f8gan hevur fingi\u00f0 fram\u00far umm\u00e6li uttanlands og eru flest\u00f8ll gittart\u00ed\u00f0arrit \u00e1 einum m\u00e1li um, at \u00d3lavur og framf\u00f8rslur hansara eru t\u00f3nlistarliga \u00e1 h\u00e6gsta altj\u00f3\u00f0a stigi.  Les umm\u00e6li\n\nAldub\u00e1ran \n\u00d3lavur Jakobsen var vi\u00f0 til at stovna og er limur \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum, kamarorkestrinum Aldub\u00e1ran, sum sp\u00e6lir klassiskan t\u00f3nleik, b\u00e6\u00f0i n\u00fdggjan t\u00f3nleik, sum er skriva\u00f0ur til Aldub\u00e1runa, og eldri klassisk verk.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \nAwake, my Soul, and Sound your Strings. Tutl, november 2012.\nForever Gone (vi\u00f0 Brandenburgisches Staatsorchester) T\u00f3nleikur eftir \u00d3la J\u00f3gvansson/Baroli Music, staklag Mai 2015\n\n\u00datg\u00e1vur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \n\u00d3lavur Jakobsen hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at sp\u00e6lt og/ella komponera/arrangera/framleitt fleiri t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur:\n\nEftir Regni\u00f0 (L\u00edv Dam)  \n\nBoreas\n\nAdvents- og J\u00f3las\u00e1lmar (Ernst S. Dalsgar\u00f0)\n\nSurrounded (CAPUT)\n\nDedicated (Aldub\u00e1ran)\n\nT\u00fa l\u00fdsti (Regin Dahl)\n\nNicolina syngur \u00ed Sandav\u00e1gs kirkju (2003)\n\nSigna\u00f0a s\u00f3l (Sanna \u00ed Brekkunum)\n\nBouquet (Hanus/Aldub\u00e1ran) (2000)\n\nAfturundirger\u00f0 (Aldub\u00e1ran) \n\nJust Before the Dawn  (Corona Guitar Kvartet)\n\nD\u00e1mliga G\u00f8tan (Tvey av Kamarinum)\n\nDon Quixotte (Kim Helweg) (Collegium Musicum)\n\nGl\u00f3\u00f0 (P\u00e1ll S\u00f3lstein/Aldub\u00e1ran) \n\nfr\u00e5 leddiken (Hanus/Aldub\u00e1ran) (2006)\n\nF\u00fdra bjarkir (Peter Hentze Niclasen) (2009) \n\nDancing Raindrops (Sunleif Rasmussen) (mars 2011)\n\nJanus er ein stj\u00f8rna (Aldub\u00e1ran) (desember 2011)\n\nLight and Darkness (Anna Klett. T\u00f3nleikur eftir Kristian Blak) (desember 2012)\n\nIf you wait (Track 2 on Story Music by Teitur (2013) \n\nLost and Found (With Ensemble Svabonio) (2017) Music by Jens Christian Svabo TUTL\n\n\u00c1litisst\u00f8rv \n\u00d3lavur Jakobsen hevur / hevur havt fleiri \u00e1litisst\u00f8rv m.a.:\nNevndarlimur \u00ed Konsertfelagnum (2003-2009) Konsertfelagi\u00f0\nForma\u00f0ur \u00ed Einleikarafelag F\u00f8roya (2007-2013) Einleikarafelag F\u00f8roya\nF\u00f8royskt umbo\u00f0 \u00ed Nordisk R\u00e5ds Musikpris (2007/09) www.norden.org \nT\u00f3nleikaraumbo\u00f0 \u00ed fyrstu \u00fart\u00f8kunevndini (2007-08) \u00ed Listaleypinum www.nlh.fo \nForma\u00f0ur \u00ed Listaf\u00f3lkasamband F\u00f8roya, LISA, starvsnevndarlimur s\u00ed\u00f0an 2010, forma\u00f0ur  2012-13.\nNevndarforma\u00f0ur og dagligur lei\u00f0ari \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Aldub\u00e1runi, (1998-2005)\nEin av stigtakarunum til og samskipari (2005-) av Musikksk\u00fala Mi\u00f0n\u00e1mi, i\u00f0 er fyrireikingarskei\u00f0 til h\u00e6gri lesna\u00f0 fyri evnar\u00edkar t\u00f3nleikarar.  www.tm.fo\n\nKeldur \n\nComposers.fo\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nOlavurJakobsen.com\nAldubaran.com, \u00d3lavur Jakobsen\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "8338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Somalia", "title": "Somalia", "text": "Somalia (Somaliskt: Soomaaliya) er eitt land \u00ed Eysturafrika. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Mogadishu, londinum hevur umlei\u00f0 9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er somaliskt. Sj\u00f3r\u00e6narar herja \u00e1 havinum uttanfyri Somalia, og teir vinna milli\u00f3nir av kr\u00f3num upp\u00e1 hetta brotsmannavirksemi\u00f0. \n\nOy\u00f0imarkarlendi\u00f0 \u00ed Somalia er n\u00f3gv vaksi\u00f0 seinastu \u00e1rini. F\u00e1t\u00e6kir b\u00f8ndur brendu sk\u00f3gin at f\u00e1a dyrkilendi ella beitilendi. Teir gr\u00f3\u00f0ursettu ikki tr\u00f8 aftur, og t\u00ed gj\u00f8rdu teir landi\u00f0 til oy\u00f0im\u00f8rk og beindu fyri l\u00edvsgrundarlagi\u00f0 s\u00ednum.\n\nS\u00f8ga \n\nSomalia vann s\u00e6r sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i fr\u00e1 Italia \u00ed 1960, men illa gekst at f\u00e1a fri\u00f0 \u00ed lag \u00ed hesum margbroytta landi, sum hevur so r\u00edka s\u00f8gu at l\u00edta aftur \u00e1. \n\n\u00cd 1969 t\u00f3k Siad Barre forseti valdi\u00f0 og setti herna\u00f0arst\u00fdri \u00e1 stovn \u00ed Somalia. \u00cd 1988 gj\u00f8rdi somalska fr\u00e6lsisr\u00f8rslan (SNM) uppreistur \u00edm\u00f3ti einr\u00e6\u00f0isst\u00fdrinum. Herdeildir hj\u00e1 Siad Barre bardu uppreisturin ni\u00f0ur, men a\u00f0rir uppreistrarb\u00f3lkar komu upp\u00ed, og \u00ed 1991 t\u00f3ku uppreistrarli\u00f0 seg inn \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in, Mogadishu, og Barre fl\u00fdddi til Kenja. \n\n\u00cd 1991 brast \u00e1 herviligt borgarakr\u00edggj, i\u00f0 elvdi til r\u00e6\u00f0uliga hungursney\u00f0, og at Somalia var\u00f0 syndra\u00f0 stj\u00f3rnarliga. S\u00ed\u00f0an borgarakr\u00edggi\u00f0 brast \u00e1 , hava t\u00fasundtals somaliar b\u00fa\u00f0 \u00ed fl\u00f3ttaf\u00f3lkalegum, har tryggari er at vera, og teir f\u00e1a mat og tak yvir h\u00f8vdi\u00f0. ST skipa\u00f0i fyri st\u00f3rt\u00f8knari matv\u00f8ruhj\u00e1lp, men hon kom ikki fram til tey ney\u00f0st\u00f8ddu, t\u00ed at \u00e6ttirnar, i\u00f0 kr\u00edggja\u00f0ust, r\u00e6ndu matv\u00f8runa. Um ein mi\u00f3 fl\u00f3ttaf\u00f3lk eru \u00ed grannalondunum, og tey fara valla heim aftur, fyrr enn fri\u00f0ur er fingin \u00ed lag. \n\nEitt fleirtj\u00f3\u00f0aherli\u00f0 vi\u00f0 Sambansr\u00edki Amerika \u00e1 odda gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed 1993, og v\u00e1pnahv\u00edld var\u00f0 fingin \u00ed lag.\n\nYvirgangs\u00e1lop \u00ed 2017\n14. oktober 2017 v\u00f3ru tv\u00e6r \u00f3gvusligar bumbuspreingingar \u00ed Mogadishu, sum gj\u00f8rdu av vi\u00f0 fleiri enn 300 f\u00f3lk, og s\u00e6rdu yvir 200 onnur. Hetta er bl\u00f3\u00f0ugasta \u00e1lopi\u00f0 \u00ed t\u00edggju \u00e1r \u00ed Somalia. Talan er um \u00f3gvusligastu ats\u00f3knina, s\u00ed\u00f0ani ein islamistiskur b\u00f3lkur byrja\u00f0i ein uppreistur \u00ed 2007. L\u00f8greglan uppl\u00fdsir, at tann fyrra bumban brast vi\u00f0 eitt gistingarh\u00fas \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum, har eisini fleiri stj\u00f3rnarbygningar eru. Hotelli\u00f0 var\u00f0 lagt \u00ed oy\u00f0i av spreingingini. Tveir t\u00edmar seinni brast ein onnur bumba \u00ed einum \u00f8\u00f0rum b\u00fdarparti. Ongin hevur tiki\u00f0 \u00e1byrgdina av bumbuni, men somaliska stj\u00f3rnin er ikki \u00ed iva um, at v\u00ed\u00f0gongdi muslimski herna\u00f0arligi felagsskapurin, al-Shaabaab, stendur aftanfyri.\n\nPolitikkur \n\nSomalia hevur \u00ed mong \u00e1r ligi\u00f0 at kalla \u00ed stj\u00f3rnarloysi, men v\u00ed\u00f0gongdir islamskir b\u00f3lkar hava vunni\u00f0 s\u00e6r st\u00f3rt vald \u00ed landinum. Kendastur av hesum b\u00f3lkum er Hizbul al-Islam, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin at hava t\u00e6tt tilkn\u00fdti til Al-Qaeda. \n\nSamb\u00e6rt eini kanning gj\u00f8rd av Transparency International \u00ed 2013 eru Somalia, Nor\u00f0urkorea og Afganistan tey mest korruptu londini \u00ed heiminum. Kanningin hevur ein skala 0 til 100, har 0 sigur at almenni geirin \u00ed landinum er sera korruptur, me\u00f0an 100 sigur at hann er reinur. Av teimum 177 londunum sum eru vi\u00f0 \u00ed kanningini eru meira enn tveir tri\u00f0ingar undir 50-tali\u00f0. Somalia og Nor\u00f0urkorea hava t.d. eitt \u00farslit \u00e1 8. \"\u00d8ll hesi londini standa yvir fyri h\u00f3ttanini vi korrupsj\u00f3n allasta\u00f0ni \u00ed stj\u00f3rnini. Ta\u00f0 kann vera alt fr\u00e1 at deila \u00fat lokal loyvir til ta\u00f0 at halda l\u00f3gir\", sigur Huguette Labelle, st\u00fdrislei\u00f0ari \u00ed Transparency International \u00ed einum t\u00ed\u00f0indaskrivi .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nKeldur \n\nAfrika\nSomalia"}
{"id": "8339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mogadishu", "title": "Mogadishu", "text": "Mogadishu er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Somalia og t\u00fddningarmesti havna- og handilsb\u00fdur \u00ed landinum. Ar\u00e1bar b\u00fasettu seg \u00ed Mogadishu \u00ed 9. \u00f8ld.\nMogadishu hevur 1 mio. \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nHygg eisini at \n\n Somalia\n\nSomalia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika"}
{"id": "8341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Puerto%20Riko", "title": "Puerto Riko", "text": "Samveldi\u00f0 Puerto Riko (spanskt: Estado Libre Asociado de Puerto Rico, enskt: the Commonwealth of Puerto Rico) er eitt amerikanskt hj\u00e1land \u00ed Karibia. \u00c1 Puerto Riko hevur USA r\u00e6\u00f0i\u00f0, og hevur ta\u00f0 gj\u00f8rt n\u00f3gv fyri at b\u00f8ta um teir ymsu vinnuvegirnar; men landi\u00f0 er so t\u00e6ttbygt, at ta\u00f0 f\u00f8\u00f0ir ikki f\u00f3lki\u00f0, og n\u00f3gv f\u00f3lk flytur til USA. Hendan oyggin er \u00ed roynd og veru eitt statur \u00ed USA. Gjaldoyra\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur, er amerikanskur dollari (USD).\n\n\u00d3dnin Maria rakti Puerto Riko 20 sept. 2017 sum ein \u00f3dn \u00ed kategori 5. Maria er skr\u00e1sett sum kategori 5 \u00ed sokalla\u00f0a Saffir-Simpson \u00f3dnarskalanum, og ver\u00f0ur mett sum sj\u00e1ldsama vandamikil. Hetta er fyrsta fer\u00f0in \u00ed 85 \u00e1r, at ein \u00f3dn rakar oynna beinlei\u00f0is. \u00d3dnin hevur dripi\u00f0 minst 24 f\u00f3lk \u00ed Puerto Riko.\n\nPolitikkur \nPuerto Rico er ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi eind, men hoyrir undir USA.\n\nPolitiska st\u00f8\u00f0an \n\nPuerto Riko gj\u00f8rdist amerikanskt hj\u00e1land 17. januar \u00ed 1917. Puerto Riko seg\u00f0i nei til loysing fr\u00e1 USA 6. november \u00ed 2012; 61,16 prosent av teimum, i\u00f0 greiddu atkv\u00f8\u00f0u, valdu sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur lutstati \u00ed USA fram um fult sj\u00e1lvst\u00fdri. Bara 5,49 prosent av teimum, sum t\u00f3ku lut \u00ed f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni atkv\u00f8ddu ja fyri at Puerto Riko skuldi gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0. Fyri loysing atkv\u00f8ddu 74,895 veljarar. Men alt bendir \u00e1, at vallutt\u00f8kan var l\u00e1g; 78,19 prosent hava veri\u00f0 \u00e1 vali\u00f0, men 27,41 % atkv\u00f8ddu blankt. 33,34 prosent t\u00f3ku undir vi\u00f0 verandi hj\u00e1land-st\u00f8\u00f0u.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nFlestu puertorikanar eru av spanskari og afrikanskari \u00e6tt. Flestu f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed b\u00fdum, og ein tri\u00f0ingur av f\u00f3lkinum \u00ed landinum b\u00fdr \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num (San Juan). F\u00f3lkav\u00f8ksturin ger, at mong mega b\u00fagva \u00ed h\u00fasum, i\u00f0 ver\u00f0a reist stutt fr\u00e1 st\u00f3ru b\u00fdunum. Summi flyta til USA og b\u00faseta seg har. Flestu f\u00f3lk hava g\u00f3\u00f0 kor, og \u00fatb\u00fagvingarverki\u00f0 og heilsuverki\u00f0 eru v\u00e6l fyri.\n\nS\u00f8ga \n\nSpania leg\u00f0i landi\u00f0 undir seg stutt eftir, at Kolumbus kom hagar, og ta\u00f0 var spanskt hj\u00e1land til \u00ed 1890-\u00e1runum, t\u00e1 i\u00f0 USA leg\u00f0i landi\u00f0 undir seg. H\u00f3ast spanskt er alment m\u00e1l \u00ed Puerto Riko, er landi\u00f0 t\u00e6tt kn\u00fdtt aftur at USA.\n\nB\u00faskapur \n\nL\u00e1gur skattur og b\u00edlig arbei\u00f0smegi fingu mangar amerikanskar fyrit\u00f8kur at flyta higar, og hetta hevur elvt til st\u00f8\u00f0uga b\u00faskaparliga framgongd. T\u00fddningarmesti \u00eddna\u00f0urin \u00ed Puerto Riko er kl\u00e6dnavirking.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 er heitt tropuve\u00f0ur. Kort yvir Puerto Riko:\n\nS\u00ed eisini \n\n Listi yvir \u00f8kir og lut\u00f8kir \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n Sameindu Statirnir \u00cd Amerika\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed USA\nHj\u00e1lond\nKaribia"}
{"id": "8342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyrrahavi%C3%B0", "title": "Kyrrahavi\u00f0", "text": "St\u00f8rsta og dj\u00fapasta hav \u00ed heiminum, Kyrrahavi\u00f0, er tri\u00f0ingurin av jar\u00f0ar\u00fdtuni (179,7 mi\u00f3. km\u00b2) og er \u00far Asia og Avstralia til Amerika og Su\u00f0urkoll. Ta\u00f0 er 46 % av \u00f8llum heimsins h\u00f8vum. Har eru umlei\u00f0 25 000 oyggjar, gosoyggjar og koralloyggjar spjaddar um hesa ovurst\u00f3ru v\u00eddd, t.d. Samoa, Tonga, Cook-oyggjar, N\u00fds\u00e6land, Hawaii, P\u00e1skaoyggin, Tahiti og Chatham. \u00cd st\u00f3rum parti \u00ed Kyrrahavi er ve\u00f0urlagi\u00f0 l\u00fdtt og slavi\u00f0, t\u00ed er fruktagott og n\u00f3gvur v\u00f8kstur \u00e1 flestu oyggjum. \n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0, sum av fyrstant\u00ed\u00f0 kom \u00far Landsynnings\u00e1sia, ver\u00f0ur b\u00fdtt \u00ed tr\u00edggjar meginb\u00f3lkar: Polynesar, melanesar og mikronesar. \u00cd 16. \u00f8ld komu evropearar, og fyrst \u00ed 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u flestu oyggjarnar hj\u00e1land hj\u00e1 st\u00f3rum londum handan hav. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru nakrar oyggjar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar, men n\u00f3gvar standa undir \u00f8\u00f0rum londum (til d\u00f8mis Bretland, USA, Frakland). N\u00f8kur f\u00f3lk \u00ed hesum mongu oyggjum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum, men tey flestu l\u00edvbjarga s\u00e6r av landb\u00fana\u00f0i, til d\u00f8mis at velta jamsr\u00f3t og s\u00f8tepli og \u00fatr\u00f3\u00f0ri.\n\nS\u00ed eisini \n\n Hav\n Kyrrahavsoyggjar\n\nH\u00f8v"}
{"id": "8343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkar%C3%A6%C3%B0iliga%20L%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0%20Kongo", "title": "F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo", "text": "F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo (franskt: R\u00e9publique d\u00e9mocratique du Congo), eisini nevndir Kongo-Kinshasa ella Sair, er eitt st\u00f3rt land \u00ed Mi\u00f0afrika. Landi\u00f0 hevur mark \u00edm\u00f3ti n\u00edggju londum: Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0, Su\u00f0ursudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tansania, Sambia, Angola og Kongo. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Kinshasa. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 62 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er franskt. \n\nHungursney\u00f0in \u00ed Kongo er st\u00f3r (2012). \u00cd fimm landsp\u00f8rtum doyggja hv\u00f8nn dag \u00ed minsta lagi 700 b\u00f8rn yngri enn fimm \u00e1r. Einans eitt av fimm b\u00f8rnum hevur n\u00f8ktandi f\u00f8\u00f0slu. \u00dat vi\u00f0 530.000 b\u00f8rn yngri enn fimm \u00e1r og meira enn ein milj\u00f3n kvinnur hava t\u00f8rv \u00e1 matv\u00f8ruhj\u00e1lp. \u00d3fri\u00f0ur vi\u00f0 \u00f3gvisligum har\u00f0skapi, h\u00f8gir matv\u00f8rupr\u00edsir og heimskreppan hava samb\u00e6rt WFP \u00f8kt matv\u00f8rutroti\u00f0 \u00ed Kongo.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nKongo\u00e1in er sum ein ovurst\u00f3rur bugur \u00edgj\u00f8gnum alt landi\u00f0 og er sj\u00e1lv l\u00edv\u00e6\u00f0rin \u00ed landinum. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er l\u00fdtt og slavi\u00f0, mesta f\u00f3lki\u00f0 livir av landb\u00fana\u00f0i. F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo er ey\u00f0kent fyri sermerktu list s\u00edna. Kubaf\u00f3lki\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum n\u00fdtir skeljar, perlur og raffia - t\u00e6grir \u00far p\u00e1lmabl\u00f8\u00f0um, t\u00e1 i\u00f0 tey gera m\u00e1tingar - mynstur. Diamantar, kopar og kobolt eru 80 % av innt\u00f8kunum \u00ed landinum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nKongo er eitt \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rt r\u00edki, men har er f\u00e1tt vi\u00f0 f\u00f3lki. Hetta kemur av, at st\u00f3rir partar av landinum eru avvaksnir vi\u00f0 veldigum regnsk\u00f3gi, og \u00ed regnsk\u00f3ginum er \u00f3gvuliga tunnligt vi\u00f0 f\u00f3lki. Nor\u00f0uri \u00ed buginum \u00e1 Kongo\u00e1nni eru st\u00f3rar v\u00edddir av v\u00e1tlendi, sum eru y\u00f0jandi fullar av eitrandi m\u00fdggjum og flugum. Hesar v\u00edddir eru fullkomiliga mannleysar. Savannan nor\u00f0an fyri og sunnan fyri regnsk\u00f3gin er mangasta\u00f0ni heilt fj\u00f8lbygd, t\u00ed hon er ta\u00f0 besta b\u00fana\u00f0arlandi\u00f0, har belgiarnir hava havt urtagar\u00f0ar s\u00ednar og hava l\u00e6rt afrikanarnar at handfara j\u00f8r\u00f0ina t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi.\n\nLandslutir \n\n Bandundu\n Bas-Kongo\n \u00c9quateur\n Kasai-Occidental\n Kasai-Oriental\n Katanga\n Kinshasa (h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8ki)\n Maniema\n Nor\u00f0urkivu\n Orientale\n Su\u00f0urkivu\n\nS\u00f8ga \nKongolandi\u00f0 var \u00ed hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini skift \u00edmillum Frakland og Belgiu; Frakland \u00e1tti landi\u00f0 vestan fyri Kongo\u00e1nna, og Belgia \u00e1tti landi\u00f0 eystan fyri Kongo\u00e1nna. Hin belgiski parturin av Kongo gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00fdrandi tj\u00f3\u00f0veldi; hann fekk s\u00e6r Leopoldville til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 og kom t\u00ed at eita Kongo Leopoldville, men eitur n\u00fa Kinshasa. S\u00ed\u00f0an F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo ella Kongo Kinsaha sleit fr\u00e1 Belgia \u00ed 1960, hava borgarakr\u00edggj og har\u00f0rent einar\u00e6\u00f0isst\u00fdri\u00f0 pl\u00e1ga\u00f0 landi\u00f0. Hesir tv\u00f8rleikar og fallandi pr\u00edsur \u00e1 \u00fatflutningsv\u00f8rum hava gj\u00f8rt, at F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo er av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum.\n\nPolitikkur\n\nMannar\u00e6ttindabrot \nSj\u00fakrah\u00fas \u00ed F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldinum Kongo gera vart vi\u00f0, at higartil \u00ed \u00e1r (okt. 2012) eru umlei\u00f0 5000 kvinnur ney\u00f0tiknar har nor\u00f0uri \u00ed landinum. Ney\u00f0t\u00f8kur eru vor\u00f0nar st\u00f8\u00f0ugt meiri vanligar \u00ed Kivu-landspartinum. Myndugleikarnir siga, at ney\u00f0t\u00f8kumenninir eru fyrrverandi hermenn \u00far tutsi-\u00e6ttarb\u00f3lkinum, sum t\u00f3ku seg burtur \u00far stj\u00f3rnarherinum \u00ed apr\u00edl. Teir hava ney\u00f0tiki\u00f0 kvinnur og burturflutt menn og ungar dreingir og noytt teir at taka lut \u00ed bard\u00f8gum vi\u00f0 stj\u00f3rnarherin. Amnesty International sigur, at ney\u00f0t\u00f8kurnar og burturflytingarnar ver\u00f0a br\u00faktar til at r\u00e6\u00f0a f\u00f3lk vi\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Afrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\nDemokratiska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo, Snar.fo \nDemocratic Republic of the Congo, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo\nAfrika"}
{"id": "8345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A5re%20Willoch", "title": "K\u00e5re Willoch", "text": "K\u00e5re Isaachsen Willoch (f\u00f8ddur 3. oktober 1928 \u00ed Oslo, dey\u00f0ur 6. desember 2021 \u00ed Oslo) var ein fyrrverandi norskur politikar (H). Floksforma\u00f0ur 1970\u20131974, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 1981\u20131986, og handils- og skipafer\u00f0slur\u00e1\u00f0harri \u00ed 1963 og 1965\u20131970. St\u00f3rtingsma\u00f0ur fyri Oslo 1957\u20131989. Willochs st\u00f3ri politiski \u00bbf\u00edggindi\u00ab i 1980'unum var Gro Harlem Brundtland (Ap).\n\n1957\u20131989 St\u00f3rtingsma\u00f0ur fyri Oslo\n1963 Handils- og skipafer\u00f0slur\u00e1\u00f0harri\n1963\u20131965 Floksskrivari\n1965\u20131970 Handils- og skipafer\u00f0slur\u00e1\u00f0harri\n1970\u20131974 Floksforma\u00f0ur\n1981\u20131986 Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri\n\nB\u00f3kmentir \n Willoch, K\u00e5re: Minner og meninger, Chr. Schibsteds Forlag, Oslo 1988, ISBN 82-516-1231-4\n Willoch, K\u00e5re: Statsminister, Chr. Schibsteds Forlag, Oslo 1990, ISBN 82-516-1350-7\n Willoch, K\u00e5re: Tanker i tiden Cappelen, 1999, ISBN 82-02-18596-3\n Willoch, K\u00e5re: Myter og virkelighet, Cappelen, 2002, ISBN 82-02-20460-7\n Willoch, K\u00e5re: Utfordringer, Cappelen, 2004, ISBN 82-02-23572-3\n\nS\u00ed eisini \nK\u00e5re Willochs stj\u00f3rn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n St\u00f3rtingi\u00f0 \u2013 K\u00e5re Willoch\n\nNorskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Noregs\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "8346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kamel%C3%B3nir", "title": "Kamel\u00f3nir", "text": "Kamel\u00f3nir eru skri\u00f0dj\u00f3r og hoyra til oydluslagi\u00f0. Hesar l\u00f8gnu oydlurnar eru \u00f3gvuliga ymiskar \u00ed liti og st\u00f8dd. Eyguni kunnu snara runt og hyggja at tveimum ymsum lutum \u00ed senn. Oydlur fanga s\u00edn fong vi\u00f0 tunguni, sum er long og kleprut. Summar kamel\u00f3nir kunnu broyta h\u00fa\u00f0arlit. Hetta gera t\u00e6r fyri at senda bo\u00f0 til hv\u00f8rja a\u00f0ra og fyri at l\u00edkjast umhv\u00f8rvinum, t\u00e6r eru \u00ed. Ta\u00f0 besta kamel\u00f3nin veit at eta er skordj\u00f3r, men summum d\u00e1mar at eta sniglar, oydlur, ormar, froskar og ymiskar plantur. Kamel\u00f3nir halda til \u00ed tropiskum fjallalendi \u00ed regnsk\u00f3gum, \u00e1 grasfl\u00f8tum og eisini \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkum \u00ed Afrika, Mi\u00f0eystri, Su\u00f0urevropa og Su\u00f0ur\u00e1sia. T\u00e6r eru eisini innfluttar til m.a. Hawaii, Florida og California.\n\nHelvtin av \u00f8llum kamel\u00f3num (eitt slag av e\u00f0lum) \u00ed heiminum livir \u00ed Madagaskar \u00ed Afrika. H\u00f3ast t\u00e6r eru p\u00fara vandaleysar, \u00f3ttast f\u00f3lki\u00f0 har \u00ed landinum t\u00e6r, t\u00ed kamel\u00f3nir ver\u00f0a hildnar at vera mannaandar, i\u00f0 ikki hava funni\u00f0 hv\u00edlu. Kamel\u00f3nir eru best kendar fyri evni s\u00edni at skifta lit, um t\u00e6r eru bangnar ella illar.\n\n\u00cd dj\u00f3raheiminum eru f\u00e1 dj\u00f3r, i\u00f0 hava eins skj\u00f3ta tungu sum kamel\u00f3nin. Hon kann fanga eitt flogkykt vi\u00f0 tungum \u00ed 0,07 sekund.\n\nS\u00ed eisini \n\n Skri\u00f0d\u00fdr\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "8347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rdal", "title": "Stj\u00f8rdal", "text": "Stj\u00f8rdal er b\u00fd og kommuna \u00ed Tr\u00f8ndelag fylki \u00ed Noregi. Stj\u00f8rdal b\u00fd (eisini kalla\u00f0 Stj\u00f8rdalshalsen) \u00ed botni av Stj\u00f8rdalsf\u00edr\u00f0i, partur av Trondheimsf\u00edr\u00f0i.\n\nNavni\u00f0: Stj\u00f8r- (norr.: stj\u00f3r, \u00bbst\u00f3r\u00ab) og -dal (\u00bbdalur\u00ab).\n\nS\u00ed eisini \n\n Noreg\n Skatval (bygd)\n\nKommunur \u00ed Tr\u00f8ndelag"}
{"id": "8348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsrael", "title": "\u00cdsrael", "text": "\u00cdsrael ella \u00cdsraelsland (, Yisr\u0101'el; , ), alment kent sum \u00cdsraelsr\u00edki (, Med\u012bnat Yisr\u0101'el; , ), er eitt land \u00ed Mi\u00f0eystri, statt eystan fyri Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. Landi\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Libanon \u00ed nor\u00f0ri, S\u00fdria \u00ed ein landnyr\u00f0ing, Jordan og Vestara \u00c1arbakka \u00ed eystri, Egyptaland og Gasageiran \u00ed ein \u00fatsynning og hevur mong, landafr\u00f8\u00f0iliga ymisk ey\u00f0kenni \u00ed lutfalsliga sm\u00e1a \u00f8ki s\u00ednum . \u00cdsraelska r\u00edki\u00f0 var sett \u00e1 stovn \u00ed 1948, til tess at j\u00f8dar um allan heimin skuldu eiga eitt heimland. \u00cdsrael er einasta land \u00ed heiminum, har meginparturin av \u00edb\u00fagvunum eru j\u00f8dar, og er \u00e1sett av \u00edsraelsku stj\u00f3rnini at vera j\u00f8diskt f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i . \n\nLandsparturin hevur havt fleiri n\u00f8vn, sem Palestina, Judea, Samaria, Su\u00f0urs\u00fdria, S\u00fdria Palestina, kongsr\u00edki\u00f0 Jerusalem, landsparturin Judea, Coele-Syria, Retjenu og Kanaan. \u00cdsrael hevur umlei\u00f0 7,2 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar, og hevur tvey almenn m\u00e1l: hebraiskt og ar\u00e1biskt. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 82 \u00e1r. Av teimum 7,2 mi\u00f3. f\u00f3lkum, sum n\u00fa b\u00fagva \u00ed \u00cdsrael, eru 20,5 % palestinar\u00e1bar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Jer\u00fasalem og a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Tel Aviv-Jaffa, Haifa og Rishon LeZion.\n\nS\u00f8ga\n\nR\u00f3mverjar taka \u00cdsrael \n\n\u00cd 198 f.Kr. t\u00f3k Antiokius 3., eisini nevndur Antiokius Mikli, sum var kongur \u00ed Selevkia (S\u00fdria) r\u00e6\u00f0i \u00ed \u00cdsrael. Hann royndi at noy\u00f0a grikska mentan og tr\u00faarl\u00e6ru \u00ed j\u00f8diska f\u00f3lki\u00f0. J\u00f8dar h\u00f8vdu \u00e1v\u00edst sj\u00e1lvst\u00fdri, sum h\u00f8vu\u00f0sprestarnir st\u00f3\u00f0u \u00e1 odda fyri, men nakrir teirra brutu j\u00f8diska l\u00f3g fyri at toknast selevkum. \u00cd 168 f.Kr. gj\u00f8rdu j\u00f8dar uppreistur vi\u00f0 Judasi Makkabeusi og br\u00f8\u00f0rum hansara \u00e1 odda og settu \u00e1 stovn egi\u00f0 r\u00edki, sum var\u00f0 st\u00fdrt eftir strongum tr\u00faarl\u00f3gum. Teir t\u00f3ku h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in, Jer\u00fasalem, settu eitt r\u00e1\u00f0 at st\u00fdra og h\u00f8vdu valdi\u00f0 til 63 f.Kr., t\u00e1 i\u00f0 r\u00f3mverjar t\u00f3ku \u00cdsrael settu makkabearan Hyrkanus sum landsh\u00f8vdinga. \u00cd 37 f.Kr. settu r\u00f3mverjar r\u00e1\u00f0harra Hyrkanusar, Her\u00f3des, sum var h\u00e1lvur j\u00f8di, til kong, og landi\u00f0 fekk navni\u00f0 J\u00fadea. Her\u00f3des l\u00e6t m.a. st\u00f3ra templi\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem byggja upp aftur, men hesin pr\u00fd\u00f0iligi bygningurin var fullkomiliga lagdur \u00ed oy\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 r\u00f3mverjar bardu ni\u00f0ur ein uppreistur og r\u00e6ndu Jer\u00fasalem \u00ed 70 f.Kr. \u00cd mangar \u00f8ldir sluppu j\u00f8dar bara einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 inn \u00ed Jer\u00fasalem at bi\u00f0ja framman fyri t\u00ed, i\u00f0 eftir var av tempulm\u00farinum, Gr\u00e1tim\u00farinum, og syrgja um b\u00fdin, teir h\u00f8vdu mist . \n\nMakkabearar bygdu Masada, eitt verndarvirki ovast \u00e1 einum berligum fjalli sunnanfyri Jer\u00fasalem. Her\u00f3des l\u00e6t Masada byggja um til eina v\u00e6l varda borg vi\u00f0 heitum ba\u00f0i, goymslur\u00famum og s\u00fdnagogu. T\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i, var borgin ikki n\u00fdtt longur, men tey, sum livdu eftir, t\u00e1 i\u00f0 Jer\u00fasalem var\u00f0 lagdur oy\u00f0in, fl\u00fdddu hagar. \u00cd tr\u00fd \u00e1r vardu tey seg fyri r\u00f3mverskum \u00e1lopum. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ums\u00ed\u00f0ir eydna\u00f0ist r\u00f3mverjum at taka Masada \u00ed 73 f.Kr., s\u00f3u teir, at tey, sum h\u00f8vdu vart borgina, h\u00f8vdu beint fyri s\u00e6r, t\u00ed at tey vildu ikki falla \u00ed f\u00edggindahendur.\n\nUndir bretskum yvirr\u00e6\u00f0i \n\nR\u00f3mverska hersetingarvaldi\u00f0 rak j\u00f8diska f\u00f3lki\u00f0 \u00far heimlandi teirra \u00cdsrael fyrstu \u00f8ldirnar e.Kr. J\u00f8darnir b\u00fasettu seg \u00ed mongum londum \u00ed Evropa, men gloymdu ongant\u00ed\u00f0 at teir v\u00f3ru j\u00f8dar og hildu fast um samleika s\u00edn. Javnan s\u00f8ktu onnur f\u00f3lkasl\u00f8g at teimum. \u00cd 19. \u00f8ld h\u00f8vdu hesar ats\u00f3knir, ella j\u00f8dahatri\u00f0, vi\u00f0 s\u00e6r, at ein r\u00f8rsla, i\u00f0 hev\u00f0i til endam\u00e1ls at f\u00e1a j\u00f8dum gamla heimland teirra, Palestina, aftur, var\u00f0 stovna\u00f0. R\u00f8rslan var\u00f0 nevnd sionisma, og fekk st\u00f3ra undirt\u00f8ku \u00ed t.d. St\u00f3ra Bretlandi. \u00cd br\u00e6vi til Rothschild lord, ein av oddamonnunum fyri bretsku j\u00f8dunum, kunnger\u00f0 uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed Bretlandi Arthur Balfour alment, at stj\u00f3rnin stu\u00f0la\u00f0i kravinum. Br\u00e6vi\u00f0 gj\u00f8rdist kent sum Balfouryvirl\u00fdsingin. Eftir Fyrra Heimsbardaga gj\u00f8rdist Palestina bretskt yvirvalds\u00f8ki eftir at hava sta\u00f0i\u00f0 undir Osmannar\u00edki \u00ed f\u00fdrahundra\u00f0 \u00e1r. N\u00e6stan alt fyri eitt kykna\u00f0i str\u00ed\u00f0 \u00edmillum j\u00f8diskar innflytarar og ar\u00e1barar, sum h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 har \u00ed \u00f8ldir. \u00cd 1937 skutu bretar upp at b\u00fdta Palestina sundur \u00ed tvey r\u00edki, eitt ar\u00e1biskt og eitt j\u00f8diskt, men ar\u00e1bar g\u00f3\u00f0t\u00f3ku ikki uppskoti\u00f0.\n\nStovnan \n\n\u00cd \u00f8\u00f0rum heimsbardaga (1939-1945) t\u00fdndu t\u00fdsku nasistarnir einar 6 milli\u00f3nir j\u00f8dar . \u00cd 1947 vi\u00f0t\u00f3k ST at seta \u00e1 stovn eitt \u00edsraelskt og eitt palestinskt-ar\u00e1biskt r\u00edki \u00ed Palestina. \u00cdsrael var\u00f0 l\u00fdst sum j\u00f8diskt r\u00edki 14. mai \u00ed 1948. Fyri ta\u00f0 \u00e6t landi\u00f0 Palestina. St\u00f3rur partur av ar\u00e1biska f\u00f3lkinum var\u00f0 noyddur at fara \u00far \u00cdsrael og m\u00e1tti liva sum fl\u00f3ttaf\u00f3lk. Heimleysir palestinar fl\u00fdddu til fl\u00f3ttaf\u00f3lkalegur \u00ed t.d. Jordan, Gasa, Libanon og S\u00fdria. Ar\u00e1bisku grannalondini st\u00fdttu fyri, at ST skuldi leggja seg upp\u00ed, og lupu \u00e1 \u00cdsrael dagin eftir, men v\u00f3r\u00f0u vi\u00f0 undirlutan. Fleiri enn 600 000 palestinar gj\u00f8rdust heimleysir \u00ed kr\u00edgnum. T\u00ed er mikil og \u00e1haldandi f\u00edggindaskapur \u00edmillum \u00edsraelsmenn, palestinar og ar\u00e1bisku grannalondini. Fyri ta\u00f0, at \u00edsraelska r\u00edki\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn, b\u00fa\u00f0u j\u00f8dar spjaddir um allan heim. Mangan v\u00f3ru teir fyri herviligum ats\u00f3knum . Eftir annan heimsbardaga fluttu t\u00edggjut\u00fasundtals j\u00f8dar \u00far \u00f8llum heiminum til \u00cdsraels, heimlandi\u00f0 hj\u00e1 forfedrum s\u00ednum .\n\nFri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingar \n\n\u00cd fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingunum fekk \u00cdsrael alt \u00f8ki\u00f0, sum teimum var\u00f0 luta\u00f0 \u00ed 1947, og mong \u00f8ki, sum v\u00f3ru luta\u00f0 palestinum. \u00cdsrael nokta\u00f0i at lata palestinum ta\u00f0, teir kravdu, og ar\u00e1bisku londini nokta\u00f0u at vi\u00f0urkenna \u00cdsrael, og ta\u00f0 elvdi til kr\u00edggj \u00ed 1956, 1967 og \u00ed 1973. \u00cd Seksdagakr\u00edgnum \u00ed 1967 hersetti \u00cdsrael Gasageiran og Vestara \u00c1arbakka vi\u00f0 Jordan\u00e1, har yvir ein milli\u00f3n palestinar b\u00fa\u00f0u. Dr\u00fagva str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed hesum \u00f8kjum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at palestinar \u00ed 1987 birtu \u00ed uppreistur, nevndur intifada, \u00edm\u00f3ti \u00edsraelska hersetingarvaldinum, men hann var\u00f0 bardur ni\u00f0ur. \n\n\u00cd september \u00ed 1993 undirskriva\u00f0u PLO-forma\u00f0urin Yasser Arafat og \u00edsraelski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Yitzhak Rabin Oslo-avtaluna saman vi\u00f0 amerikanska forsetanum Bill Clinton. Teir v\u00f3ru samdur um palestinskt sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed b\u00e6\u00f0i Jeriko og Gasa, og at eitt palestinskt r\u00e1\u00f0 skuldi ver\u00f0a valt. T\u00e6tt b\u00faskaparligt samstarv skuldi ver\u00f0a millum partarnar. \u00cd 1993 vi\u00f0urkendi Palestina r\u00e6tt \u00cdsraels at ver\u00f0a til aftur fyri, at \u00edsraelsku myndugleikarnir lova\u00f0u at geva palestinum avmarka\u00f0 sj\u00e1lvst\u00fdri.\n\nRakett\u00e1lop \n\nS\u00ed\u00f0ani 2003 eru 9.400 rakettir og spreingivarparar sendir \u00far Gasa inn \u00ed \u00cdsrael (2009) . \u00cd 2005 t\u00f3k \u00cdsrael seg \u00far Gasa sum ein part av \"land fyri fri\u00f0\" politikkinum hj\u00e1 Ariel Sharon . T\u00fasundatals j\u00f8dar v\u00f3ru noyddir at flyta \u00far h\u00fasum s\u00ednum \u00ed Gasa t\u00ed \u00edsraelska stj\u00f3rning hev\u00f0i gj\u00f8rt eina avtalu vi\u00f0 palestinsku myndugleikarnar . Heilar \u00edsraelskar bygdir og bygdal\u00f8g, \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 Klaksv\u00edk, v\u00f3ru javna\u00f0ar vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina av j\u00f8diskum myndugleikum, t\u00ed \u00f8ki\u00f0 skuldi ver\u00f0a givi\u00f0 palestinsku myndugleikunum \u00ed Gasa . \n\nHamas hevur r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Gasageiranum. Teir hava sent rakettir \u00ed h\u00f3patali inn yvir \u00edsraelskar bygdir og s\u00e6rt og dripi\u00f0 n\u00f3gvar \u00edsraelar hesi seinastu \u00e1rini . Mestsum hv\u00f8nn tann einasta dag hava rakettir veri\u00f0 sendar \u00far Gasa inn \u00ed \u00cdsrael. \u00cd 2008 v\u00f3ru 3278 rakettir og spreingivarparar send \u00far Gasa inn \u00ed \u00cdsrael . Serstakliga b\u00fdurin Sderot hevur veri\u00f0 d\u00fdktur undir \u00ed rakettum fr\u00e1 Hamas . Mestsum hv\u00f8nn dag \u00ed 2008 so mong hava \u00edb\u00fagvararnir \u00ed Sdereot og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Su\u00f0ur\u00edsrael veri\u00f0 noyddir at fara \u00ed bumbusk\u00fdli . \n\n\u00cd v\u00e1pnahv\u00edldart\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum millum Hamas og \u00cdsrael 19. juni til 19. desember \u00ed 2008 sendi Hamas 543 rakettir og spreingivarparar inn \u00ed \u00cdsrael . \u00d8ll hesi raktett- og spreingivarpara\u00e1lopini \u00far Gasa hava veri\u00f0 gj\u00f8rd vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at oy\u00f0ileggja og drepa so n\u00f3gvar j\u00f8dar sum gj\u00f8rligt, b\u00f8rn, kvinnu og menn . Ongi herna\u00f0arm\u00e1l hava veri\u00f0 n\u00e6r \u00ed n\u00e1mind av har sum rakettirnar hava rakt . \n\nS\u00ed\u00f0ani \u00e1lopini \u00far Gasa byrja\u00f0u \u00ed 2001 hava 28 f\u00f3lk \u00ed \u00cdsrael lati\u00f0 l\u00edv, summi av hesum hava veri\u00f0 palestinar og arbei\u00f0arar \u00far \u00f8\u00f0rum londum, sum hava arbeitt \u00ed \u00cdsrael . \u00cd hesum sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum, 2001-2008 eru 1000 f\u00f3lk \u00ed Su\u00f0ur\u00edsrael s\u00e6rd av somu rakett\u00e1lopum . \u00cd heili 8 \u00e1r hava \u00edsraelsmenn veri\u00f0 d\u00fdktir undir \u00ed rakettum og spreingivarparum \u00far Gasa.\n\nPolitikkur \n\n\u00cdsrael hevur n\u00f3gv samband vi\u00f0 m.a. USA.\n\nKannabis \n\nMarijuana er l\u00f3gligt \u00ed \u00cdsrael um t\u00fa hevur l\u00e6knav\u00e1ttan. Tikun Olam-fyrit\u00f8kan hevur serloyvi til at selja marijuana til heilsuendam\u00e1l . \"\u00c6tlan 70 Pluss\" er ein roynd at hj\u00e1lpa eldri vi\u00f0 tunglyndi, sv\u00f8vnmangul, etingar\u00f3lagi, v.f. N\u00f3gv av teimum sum eru vi\u00f0 \u00ed \u00e6tlanini yvirlivdu t\u00fdningarlegurnar hj\u00e1 Adolf Hitler, men l\u00ed\u00f0a av sein\u00e1rinum. Hesi eru millum tey sum n\u00fa f\u00e1a marijuana fyri at f\u00e1a kroppin og sinni\u00f0 at slappa av .\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00f3gvar st\u00f3rar oy\u00f0imerkur eru veltar, og \u00eddna\u00f0urin er n\u00fat\u00edmans og fj\u00f8lbroyttur. \u00cdsraelsmenn br\u00fdna n\u00f3gvar diamantar, og fj\u00f3r\u00f0ingurin av \u00fatflutningsinnt\u00f8kum landsins eru fr\u00e1 diamanthandli. \u00d3br\u00fdndu diamantarnir ver\u00f0a innfluttir og s\u00ed\u00f0an skildir, br\u00fdndir og blanka\u00f0ir.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nN\u00e6stan helvtin av matinum \u00ed \u00cdsrael kemur \u00far st\u00f3rum samyrkisb\u00fagvum, Kibbutzum, har mong h\u00faski b\u00fagva og starva saman. Tey b\u00fdta alt gerandisarbei\u00f0i s\u00edn\u00e1millum, til d\u00f8mis reinger\u00f0, matger\u00f0 og b\u00fana\u00f0ararbei\u00f0i. Solei\u00f0is hava \u00edsraelmenn lagt inn st\u00f3rt oy\u00f0imarkarlendi, sum ver\u00f0ur v\u00e6ta\u00f0 vi\u00f0 teldust\u00fdrdum vatnveitingum. Av t\u00ed at st\u00f8\u00f0ugt str\u00ed\u00f0 hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00edmillum \u00cdsrael og palestinar, og landi\u00f0 ofta hevur kr\u00edggjast vi\u00f0 grannalond s\u00edni, eru herur og hert\u00e6nasta nat\u00farligur partur \u00ed l\u00edvi \u00edsraelsmanna. 18 \u00e1ra gomul mega b\u00e6\u00f0i dreingir og gentur gera hert\u00e6nastu \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Genturnar f\u00e1a somu hervenjing sum dreingirnir, men sleppa undan at fara \u00e1 v\u00edgv\u00f8llin \u00ed bardaga. \n\nAv teimum 7 milj\u00f3num \u00edb\u00fagvunum \u00ed \u00cdsrael, eru 20,5 prosent ar\u00e1bar; umlei\u00f0 ein fimtapartur av \u00edb\u00fagvum \u00cdsraels eru ar\u00e1bar, sum anna\u00f0hv\u00f8rt eru muslimar ella kristin. 1,6 prosent av j\u00f8diska f\u00f3lkatalinum, i\u00f0 er 8 milli\u00f3nir, eru kristnir ar\u00e1barar. Ar\u00e1biskir borgarar \u00ed \u00cdsrael eru fr\u00edtiknir fyri t\u00e6nastu \u00ed \u00edsraelska herinum. Hetta hevur veri\u00f0 so s\u00ed\u00f0ani 1948, t\u00e1 i\u00f0 fleiri ar\u00e1biskar bygdir og b\u00fdir gj\u00f8rdust partur av n\u00fdstovna\u00f0a \u00cdsraelska statinum, og f\u00f3lki\u00f0 \u00ed hesum bygdum og b\u00fdum fingu \u00edsraelskan borgarar\u00e6tt.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cdsrael liggur \u00fat \u00edm\u00f3ti eystaru Mi\u00f0jar\u00f0arhavsstrondini. Nor\u00f0anfyri er Libanon, eystanfyri eru Jordan og S\u00fdria, og \u00ed ein \u00fatsynning er Egyptaland. \u00cdsrael er langt, smalt land \u00e1 eysturstrondini vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhav. Landslagi\u00f0 er skiftandi, fruktag\u00f3\u00f0ir dalar, turrar oy\u00f0imerkur, fj\u00f8ll, v\u00f8tn og \u00e1ir. \u00cddna\u00f0urin \u00ed landinum er fj\u00f8lbroyttur, og landb\u00fana\u00f0urin er framkomin. Ein fjallaryggur nor\u00f0an \u00far Libanon og su\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum \u00cdsrael skilur strandalendi\u00f0 fr\u00e1 oy\u00f0im\u00f8rkunum eystanfyri. Fjallatindarnir eru kavataktir n\u00e6stan alt \u00e1ri\u00f0, og hagar fara mong \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk at aka \u00e1 sk\u00ed\u00f0um. \u00c1 markinum \u00edmillum \u00cdsrael og Jordan er st\u00f3rt vatn, i\u00f0 eitur Dey\u00f0ahav. Hetta er l\u00e6gsti sta\u00f0ur \u00ed heiminum (-395 m ni\u00f0an sj\u00f3var).\n\nLandslutir \u00ed \u00cdsrael \n\n 1. Nor\u00f0ur\u00edsrael\n 2. Haifa\n 3. Mi\u00f0\u00edsrael\n 4. Tel Aviv\n 5. Jer\u00fasalem\n 6. Su\u00f0ur\u00edsrael\n\n A. Golanheyggjar\n B. Vestari \u00c1arbakki\n C. Gasageirin\n\nKeldur \n\n\u00cdsrael\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "8349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kurdar", "title": "Kurdar", "text": "Kurdar, sum eru 25 milli\u00f3nir f\u00f3lk, er ein av fj\u00f8lmentastu tj\u00f3\u00f0um \u00ed heiminum, sum einki heimland eigur. Teir halda til \u00ed h\u00e1lendinum \u00ed marknalendinum \u00edmillum Turkaland, Iran, Irak og S\u00fdria. Kurdar hava leingi barst og berjast enn fyri et f\u00e1a egi\u00f0 r\u00edki, Kurdistan. Kurdar hevur eisini s\u00edtt egna m\u00e1l, kurdiskt. Kurdar hava \u00ed mong \u00e1r str\u00ed\u00f0st fyri egnum landi, og str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum kurdarnar og turkiska herin hevur kosta\u00f0 n\u00f3gv t\u00fasund mannal\u00edv. \n\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "8350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fl%C3%B3ttaf%C3%B3lk", "title": "Fl\u00f3ttaf\u00f3lk", "text": "Eitt fl\u00f3ttaf\u00f3lk er ein pers\u00f3nur, sum hevur ein v\u00e6lgrunda\u00f0an \u00f3tta fyri at ver\u00f0a forfylgdur vegna \u00e6ttarslag ella rasu, tj\u00f3\u00f0skap, tilkn\u00fdti til \u00e1v\u00edsan samfelagsb\u00f3lk vegna s\u00edna \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu ella politisku sannf\u00f8ring. F\u00f3lk, i\u00f0 eru fl\u00fddd \u00ed anna\u00f0 land undan kr\u00edggi ella politiskum, \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum ella mentanarligum ats\u00f3knum.\n\nKelda \n\nF\u00f3lk\nBardagar"}
{"id": "8351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tollaksmessa", "title": "Tollaksmessa", "text": "Tollaksmessa er 23. desember. Heiti\u00f0 tollaksmessa ella tollaksmessudagur ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00cdslandi. Danir og nor\u00f0menn r\u00f3pa dagin \"Lille juleaften\", og hetta heiti\u00f0, l\u00edtli j\u00f3laaftan, hevur eisini fest r\u00f3t \u00ed F\u00f8royum. \nTollaksmessudagur er uppkalla\u00f0ur eftir \u00edslendskum biskupi, nevndur Tollakur T\u00f3rhallsson, sum var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 L\u00ed\u00f0arenda \u00ed \u00cdslandi \u00ed 1133, og doy\u00f0i tann 23. desember 1193.\n\nTollaksmessudag l\u00f8gdu f\u00f3lk seinastu hond \u00e1 j\u00f3lafyrireikingarnar.  \u00cd F\u00f8royum gj\u00f8rdu konurnar kl\u00e6dnapl\u00f8ggini li\u00f0ug, sum skuldu latast b\u00f8rnunum \u00ed j\u00f3lag\u00e1vu.  Eisini munnu tey hava fyrireika j\u00f3lamatin og baking, sum skuldi n\u00fdtast \u00e1 j\u00f3lum.\n\nKeldur \n\n Tjatsi(Postverk F\u00f8roya)\n\nMerkisdagar"}
{"id": "8352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afrikaans%20m%C3%A1l", "title": "Afrikaans m\u00e1l", "text": "Afrikaans er eitt av vesturgermansku m\u00e1lunum, fr\u00e1brigdi av ni\u00f0urlendskum. M\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 sl\u00f8kum 6 000 000 f\u00f3lkum, harav g\u00f3\u00f0um 5 800 000 \u00ed Su\u00f0urafrika. Alment m\u00e1l \u00ed Su\u00f0urafrika og Namibia.\n\nTa\u00f0 er fyrst og fremst m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 teimum sonevndu boarunum, sum komu \u00far Ni\u00f0urlondum til Su\u00f0urafrika fr\u00e1 mi\u00f0jari 17. \u00f8ld og \u00fateftir.\n\nAfrikaans m\u00e1l"}
{"id": "8353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urafrika", "title": "Su\u00f0urafrika", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Su\u00f0urafrika (afrikaans: Republiek van Suid-Afrika, enskt: Republic of South Africa, v.f.) er st\u00f3rt land \u00ed sy\u00f0ra Afrika vi\u00f0 umlei\u00f0 48 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. \u00cd Su\u00f0urafrika eru tr\u00edggir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir: r\u00edkisfyrisitingin er \u00ed Pretoria, d\u00f3mst\u00f3larnir \u00ed Bloemfontein og tingi\u00f0 \u00ed H\u00f8vdasta\u00f0i. \u00cd nor\u00f0ri hevur Su\u00f0urafrika mark vi\u00f0 Namibia, Botsvana og Simbabvi, \u00ed eystri vi\u00f0 Svasiland og Mosambik, og \u00ed su\u00f0ri og vestri vi\u00f0 Atlantshav og Indiahav. Kongsveldi\u00f0 Lesoto liggur inni \u00ed landinum. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 48.89 \u00e1r. Johannesburg er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urafrika. \u00cd Johannesburg og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 9 mi\u00f3. f\u00f3lk. Su\u00f0urafrika er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed heiminum, i\u00f0 h\u00f8ggur mest gull. Landi\u00f0 er eisini eitt av r\u00edkastu londum \u00ed Afrika.\n\nS\u00f8ga\n\nApartheid-politikkur \n\nAlt fr\u00e1 fyrsta degi setti samveldisstj\u00f3rnin \u00ed Su\u00f0urafrika s\u00e6r fyri at skilja allar rasur \u00ed r\u00edkinum sundur: hv\u00edt, indarar, litt og svartar afrikanarar. \u00cd jar\u00f0arl\u00f3gini fyri tey innf\u00f8ddu fr\u00e1 1912 fekk svarta f\u00f3lki\u00f0 r\u00e6tt til 13 % av landb\u00fana\u00f0arlendinum \u00ed Su\u00f0urafrika. Meginparturin var \u00f3n\u00fdtilig landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0, og mangir afrikanar v\u00f3r\u00f0u noyddir at arbei\u00f0a hj\u00e1 teimum hv\u00edtu fyri sera l\u00e1ga l\u00f8n. Su\u00f0urafrikanski \u00eddna\u00f0urin, sum var\u00f0 bygdur \u00e1 gull og diamantn\u00e1msvinnu, vaks 600 % fr\u00e1 1930-1950. V\u00f8ksturin st\u00f3\u00f0st fyrst og fremst av b\u00edligari afrikanskari arbei\u00f0smegi. T\u00e1 i\u00f0 afrikanarar skuldu \u00far heimlondum s\u00ednum og inn \u00ed b\u00fdirnar, skuldu teir hava pass uppi \u00e1 s\u00e6r. \u00cd so at siga \u00f8llum st\u00f8rvum fyri tey hv\u00edtu, sluppu afrikanarar als ikki upp \u00ed part. Fr\u00e1 1936 kundu teir f\u00e1u sv\u00f8rtu afrikanararnir, sum enn h\u00f8vdu valr\u00e6tt \u00ed H\u00f8vdalandi, bara velja \u00e1 einst\u00f8kum valum, har teir fingu tr\u00fd hv\u00edt umbo\u00f0 \u00ed tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0. Ta\u00f0 l\u00f3gina hev\u00f0i su\u00f0urafrikanski flokkurin, i\u00f0 Jan Christian Smuts (24. mai 1870\u201311. september 1950) var forma\u00f0ur \u00ed, sett \u00ed gildi. Teir taptu tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 \u00ed 1948, og Tj\u00f3\u00f0skaparflokkurin vann. Stevnuskr\u00e1 hansara var at skipa eitt samfelag vi\u00f0 uppaftur st\u00f8rri skilna\u00f0i \u00edmillum f\u00f3lk. Hesin politikkur var\u00f0 n\u00fa nevndist apartheid, rasuskilna\u00f0ur.\n\nVend kemur \u00ed apartheid-politikkin \n\nApartheidskipanin var\u00f0 alla t\u00ed\u00f0ina valdsst\u00fdri. Men at enda kundu herurin og l\u00f8greglan hj\u00e1 hv\u00edtu minnilutastj\u00f3rnini ikki longur k\u00faga m\u00f3tm\u00e6lisr\u00f8rsluna, sum breyt seg fram \u00ed 1980-\u00e1runum. \u00cd 1980-\u00e1runum t\u00f3ku alsamt fleiri og fleiri undir vi\u00f0, b\u00e6\u00f0i innanlendis og \u00ed \u00fatlondum, at f\u00e1a enda \u00e1 apartheidskipanini \u00ed Su\u00f0urafrika. \u00cd 1989 valdi Tj\u00f3\u00f0skaparflokkurin, i\u00f0 manna\u00f0i stj\u00f3rn, n\u00fdggjan formann, Frederik Willem de Klerk (18. mars 1936-). \u00cd februar 1990 l\u00e6t hann Nelson Mandela (18. juli 1918-) leysan, sum var forma\u00f0ur \u00ed landsins st\u00f8rstu andst\u00f8\u00f0ur\u00f8rslu, Afrikonsku Tj\u00f3\u00f0skaparfylkingini ANC. Hann g\u00f3\u00f0kendi ANC og 30 a\u00f0rar politiskar felagsskapir. \u00cd 1991 f\u00f3r de Klerk at seta \u00far gildi apartheidl\u00f3girnar. \u00d3gvisligur politiskur har\u00f0skapur seinka\u00f0u framstigunum, og str\u00ed\u00f0 var\u00f0 \u00edmillum ANC, stj\u00f3rnina, v\u00ed\u00f0gongdar felagsskapir og tj\u00f3\u00f0skaparligar minnilutar\u00f8rslur, helst inkatha-fr\u00e6lsisflokkin hj\u00e1 sulum. Men uppskoti\u00f0 til st\u00fdrisskipanarl\u00f3g var\u00f0 li\u00f0ugt \u00ed november \u00ed 1993, og \u00ed desember var\u00f0 skiftisr\u00e1\u00f0 manna\u00f0 vi\u00f0 umbo\u00f0um \u00far mongum flokkum. Hetta r\u00e1\u00f0i\u00f0 st\u00fdrdi saman vi\u00f0 stj\u00f3rnini at gera alt til rei\u00f0ar seinastu m\u00e1na\u00f0irnar fyri vali\u00f0 \u00ed 1994, t\u00e1 i\u00f0 allir su\u00f0urafrikanarar \u00e1 fyrsta sinni h\u00f8vdu valr\u00e6tt. ANC vann vali\u00f0, og Nelson Mandela gj\u00f8rdist forseti \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\n\u00cd 1994 setti Su\u00f0urafrika hv\u00edtu minnilutast\u00fdrisskipan s\u00edna \u00far gildi og t\u00f3k vi\u00f0 fj\u00f8lmenta\u00f0ari meirilutast\u00fdrisskipan. Afrikanski Tj\u00f3\u00f0skaparflokkurin (ANC) st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri stj\u00f3rnini. S\u00ed\u00f0an 1948 hev\u00f0i su\u00f0urafrikanska stj\u00f3rnin riki\u00f0 rasuskilna\u00f0arpolitikk, og bara tey hv\u00edtu h\u00f8vdu havt alt valdi\u00f0. Sum fr\u00e1 lei\u00f0 avbyrgdi umheimurin Su\u00f0urafrika, og rasu\u00f3fri\u00f0urin \u00ed landinum vant upp \u00e1 seg. S\u00ed\u00f0an ANC-ovastin Nelson Mandela var valdur til forseta \u00ed Su\u00f0urafrika, er apartheidskipanin tikin av, og umheimurin hevur aftur tiki\u00f0 upp samband vi\u00f0 landi\u00f0. Politikkurin \u00ed Su\u00f0urafrika hevur \u00e1virka\u00f0 alt sy\u00f0ra Afrika. Su\u00f0urafrika royndi at ste\u00f0ga menningini \u00ed grannalondunum, i\u00f0 v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti apartheid. Landi\u00f0 stu\u00f0la\u00f0i uppreistrarli\u00f0um, sum bardust \u00edm\u00f3ti stj\u00f3rnini \u00ed Angola og Mosambik og hj\u00e1lpti teimum, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u \u00edm\u00f3ti, at tey sv\u00f8rtu fingu politiska valdi\u00f0 \u00ed Simbabvi og Namibia. T\u00e1 i\u00f0 apartheidpolitikkurin var\u00f0 tikin av av \u00ed 1994, batna\u00f0u vi\u00f0urskiftini \u00edmillum Su\u00f0urafrika og grannalondini.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nH\u00f3ast landi\u00f0 er r\u00edkt, livir st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. Ovurst\u00f3rur munur er \u00e1 v\u00e6lfer\u00f0 og l\u00edvskorum f\u00f3lksins. \u00cd Cape Town r\u00edkir \u00eddna\u00f0arharrar og st\u00f3rb\u00f8ndur; \u00ed Kalaharioy\u00f0im\u00f8rk vei\u00f0if\u00f3lk og savnarar. \u00cd Su\u00f0urafrika b\u00fagva \u00e1lei\u00f0 47 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Av teimum eru 79,6 % sv\u00f8rt. 9,1 % hv\u00edt, 8,9 % litt og 2,5 % indar. Mong f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fagva \u00ed Su\u00f0urafrika, og har eru 11 almenn m\u00e1l. Eitt av hesum f\u00f3lkasl\u00f8gum, ndebela, er giti\u00f0 fyri sermerktu h\u00fas s\u00edni, i\u00f0 eru pr\u00fddd vi\u00f0 litf\u00f8grum m\u00e1tingarligum myndum. Konuf\u00f3lkini r\u00f8kja h\u00fasini, og tey m\u00e1la \u00fatveggirnar \u00e1 hv\u00f8rjum v\u00e1ri. \u00cd Su\u00f0urafrika hevur veri\u00f0 vanligt, at konuf\u00f3lki\u00f0 hevur havt \u00e1byrgd av at hildi\u00f0 h\u00fas, umframt at dyrka j\u00f8r\u00f0ina. Mong mannf\u00f3lk \u00ed Su\u00f0urafrika eru heiman upp \u00ed eitt og tvey \u00e1r \u00ed senn og arbei\u00f0a \u00ed n\u00e1mum og \u00ed b\u00fdunum, t\u00ed eru n\u00e6stan bara konuf\u00f3lk eftir \u00ed bygdunum. Tey f\u00e1a t\u00ed alt meiri \u00e1byrgd av h\u00fasi og heimi. \n\nEin li\u00f0ur \u00ed illa l\u00fddda og \u00f3r\u00e6ttv\u00edsa apartheidpolitikkinum var, at svartir verkamenn og h\u00faski teirra v\u00f3r\u00f0u noydd at flyta \u00far st\u00f3ru b\u00fdunum og skuldu b\u00fagva \u00ed serligum b\u00fdar\u00f8kjum langt burtur fr\u00e1 arbei\u00f0spl\u00e1ssi s\u00ednum. St\u00f8rsta og kendasta b\u00fdar\u00f8ki\u00f0 er Soweto. Har b\u00fagva fleirri enn ein milli\u00f3n f\u00f3lk. Hv\u00f8nn einasta dag mega svartir arbei\u00f0arar koyra \u00ed t\u00edmar \u00ed fullum bussum og tokum \u00far Soweto til n\u00e1mini og \u00eddna\u00f0arvirkini \u00ed grannab\u00fdnum Johannesburg. T\u00e1 i\u00f0 apartheidskipan var \u00ed gildi, var eisini rasuskilna\u00f0ur \u00ed \u00edtrottarkappingum. Sv\u00f8rt og hv\u00edt sluppu ikki at vera \u00e1 sama li\u00f0i. Ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Su\u00f0urafrika slapp ikki vi\u00f0 \u00ed altj\u00f3\u00f0a \u00edtr\u00f3ttarkappingar. \u00cd 1995 vann Su\u00f0urafrika landsli\u00f0i\u00f0, nevnt Springboks, heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed rugby. Best d\u00e1mdu \u00edtr\u00f3ttir \u00ed Su\u00f0urafrika eru f\u00f3tb\u00f3ltur, kurvab\u00f3ltur og rugby.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd Su\u00f0urafrika eru tr\u00edggir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir: r\u00edkisfyrisitingin er \u00ed Pretoria, d\u00f3mst\u00f3larnir \u00ed Bloemfontein og tingi\u00f0 \u00ed H\u00f8vdasta\u00f0i. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er l\u00fdtt og turt, og j\u00f8r\u00f0in er fruktag\u00f3\u00f0. Landslagi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt, her eru oy\u00f0imerkur, regnsk\u00f3gir, sl\u00e6ttlendi, grasfl\u00f8tur og h\u00f8g fj\u00f8ll. \u00cd \u00f8llum Su\u00f0urafrika fara f\u00f3lk av bygd til b\u00fdirnar at f\u00e1a arbei\u00f0i. \u00cd Johannesburg b\u00fagva n\u00fa fleiri enn 9 milli\u00f3nir f\u00f3lk, og hann er n\u00e6st st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Afrika. Keiro er st\u00f8rstur.\n\nLandslutir\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur er \u00ed landinum, og har er n\u00f3gv f\u00edggjarvirksemi, t\u00ed er b\u00faskapurin \u00ed Su\u00f0urafrika tann sterkasti og fj\u00f8lbroyttasti \u00ed \u00f8llum Afrika. Men st\u00f3ri f\u00f3lkav\u00f8ksturin og vaksandi arbei\u00f0sloysi leggja tr\u00fdst \u00e1 v\u00e6lfer\u00f0ina. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 er st\u00f3rt. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er 24,3 % av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys (samb\u00e6rt CIA World Factbook \u00ed 2007). Alla 20. \u00f8ld er n\u00e6stan helvtin av \u00f8llum gulli \u00ed heiminum komin \u00far gulln\u00e1minum \u00ed Witwatersrand vi\u00f0 Johannesburg. Enn kemur tri\u00f0ingurin av \u00f8llum gulli, h\u00f8gt ver\u00f0ur \u00ed heiminum, ha\u00f0an. Diamantar og onnur d\u00fdr steinsl\u00f8g ver\u00f0a eisini vunnin \u00ed Su\u00f0urafrika. Fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum koma til Su\u00f0urafrika at s\u00edggja sj\u00e1ldsama d\u00fdrameingi\u00f0 og fagra, st\u00f3rsligna landslagi\u00f0.\n\nUttanlandshandil \n\n\u00cd hagt\u00f8lum kalla vit innflutning og \u00fatflutning av v\u00f8rum fyri uttanlandshandil. Handil er eisini vi\u00f0 t\u00e6nastum um landamark, men t\u00e6nastuhandilin ver\u00f0ur uppgj\u00f8rdur \u00ed gjaldsjavnanum og vanliga ikki \u00ed hagt\u00f8lum um uttanlandshandil. Su\u00f0urafrika flytur \u00fat n\u00f3gvar landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur. Aldinfruktir, epli og v\u00ednber ver\u00f0a flutt \u00fat til allan heimin. Su\u00f0urafrika er giti\u00f0 fyri s\u00edtt g\u00f3\u00f0a v\u00edn. Inn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2007, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat sbrt. CIA World Factbook:\n\nPolitikkur \nJacob Zuma var forseti \u00ed Su\u00f0urafrika fr\u00e1 2009-2018. Zuma var\u00f0 noyddur at leggja fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed februar \u00ed 2018, og s\u00ed\u00f0ani hevur Cyril Ramaphosa veri\u00f0 forseti \u00ed Su\u00f0urafrika. Zuma er millum anna\u00f0 \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti mutri fr\u00e1 einari franskari v\u00e1pnafyrit\u00f8ku \u00ed n\u00edti\u00e1runum. \u00c1k\u00e6rurnar eru \u00ed 16 punktum, og t\u00e6r eru um mutur, svik og peningahv\u00edtting.\n\nHar\u00f0skapur \n\nHar er n\u00f3gvur har\u00f0skapur. \u00cd Su\u00f0urafrika ver\u00f0ur eitt barn ney\u00f0tiki\u00f0 tri\u00f0ja hv\u00f8nn minutt, og aids spja\u00f0ist vi\u00f0 fer\u00f0. Ney\u00f0t\u00f8ka er so vanlig, at fj\u00f3r\u00f0i hv\u00f8r ma\u00f0ur vi\u00f0gongur at hava ney\u00f0tiki\u00f0 eina kvinnu. N\u00f3gvir dreingir halda ikki, at ta\u00f0 er har\u00f0skapur at noy\u00f0a gentur \u00ed song vi\u00f0 s\u00e6r, og ein tri\u00f0ingur av teimum halda seg ennt\u00e1 vita, at gentum d\u00e1mar at ver\u00f0a ney\u00f0tiknar. Hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0a 200.000 b\u00f8rn ney\u00f0tikin \u00ed landinum.\n\nMannar\u00e6ttindi \n\nH\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed Su\u00f0urafrika kom \u00ed desember 2005 vi\u00f0 einum \u00farskur\u00f0i sum seg\u00f0i at ta\u00f0 var \u00edm\u00f3ti grunnl\u00f3gini at for\u00f0a samkyndum \u00ed at gifta seg. Hetta gj\u00f8rdi at Su\u00f0urafrika er ta\u00f0 fyrsta landi\u00f0 \u00ed Afrika sum g\u00f3\u00f0tekur hj\u00fanal\u00f8g fyri samkynd, og hetta er \u00ed einum heimsparti har ta\u00f0 \u00ed flestu londum enn er eitt tabu at tosa um samkynd .\n\nKeldur \n \n\nAfrika\nSu\u00f0urafrika"}
{"id": "8355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cape%20Town", "title": "Cape Town", "text": "H\u00f8vdasta\u00f0ur (f\u00f8royskt heiti), Cape Town (enskt heiti), Kaapstad (afrikaans heiti) ella iKapa (xhosa heiti) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Su\u00f0urafrika. H\u00f8vdasta\u00f0ur \u00e1 H\u00f8vdanesi er undir st\u00f3rsligna Taffelfjallinum. \u00c1 H\u00f8vdanesi vaksa mangar plantur og bl\u00f3mur, sum ikki vaksa a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 1652 sendi Ni\u00f0urlendska Eysturindiafelagi\u00f0 80 ni\u00f0ursetumenn vi\u00f0 Jan van Riebeeck \u00e1 odda at leggja grundarlag undir eina handilsst\u00f8\u00f0 \u00e1 sy\u00f0sta \u00fatnesi \u00ed Su\u00f0urafrika. St\u00f8\u00f0in skuldi ver\u00f0a \u00fatger\u00f0arhavn hj\u00e1 skipum, sum sigldu \u00far Evropa til \u00c1sia og heimaftur. B\u00fdurin var t\u00e6tt vi\u00f0 G\u00f3\u00f0v\u00f3narh\u00f8vda, og var\u00f0 nevndur Cape Town. Ta\u00f0 var trupult hj\u00e1 ni\u00f0ursetumonnunum \u00ed fyrstuni, men \u00ed 1680-\u00e1runum komu hugenottar, sum v\u00f3r\u00f0u fl\u00fdddir undan \u00e1tr\u00fana\u00f0arjagstran \u00ed Fraklandi og b\u00fasettu seg har. T\u00e1 gj\u00f8rdist teir fj\u00f8lmentari og betur gekk \u00ed hond. Fr\u00e1 byrjan var kaldligt \u00edmillum evropear og afrikanar. Ni\u00f0ursetumenninir settu afrikanarar at arbei\u00f0a fyri seg og f\u00f3ru at keypa tr\u00e6lir \u00far Guinea, Madagaskar og Angola. \u00cd 1690-\u00e1runum l\u00f8gdu um 200 skip at \u00ed havnini \u00ed Cape Town um \u00e1ri\u00f0.\n\nHygg eisini at \n Su\u00f0urafrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna Heimas\u00ed\u00f0a, capetown.gov.za\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Su\u00f0urafrika\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika"}
{"id": "8356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johannesburg", "title": "Johannesburg", "text": "Johannesburg er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urafrika. \u00cd Su\u00f0urafrika eru tr\u00edggir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir: R\u00edkisfyrisitingin er \u00ed Pretoria, d\u00f3mst\u00f3larnir \u00ed Bloemfontein og tingi\u00f0 \u00ed H\u00f8vdasta\u00f0i. Men b\u00faskapar- og \u00eddna\u00f0armi\u00f0depilin \u00ed landinum er Johannesburg, eisini nevndur Gullb\u00fdurin. Gulln\u00e1mini dj\u00fapt undir j\u00f8r\u00f0 hava veitt b\u00fdnum \u00f8giligt r\u00edkid\u00f8mi, ta\u00f0 hevur so lutv\u00edst veri\u00f0 n\u00fdtt til at menna n\u00f3gva \u00eddna\u00f0in \u00ed b\u00fdnum, har teir gera bilar, meskinur, virka kl\u00e6\u00f0i og hava n\u00f3gvan h\u00e1t\u00f8kni\u00eddna\u00f0.\n\nHygg eisini at \n Su\u00f0urafrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: www.joburg.org.za\n\nB\u00fdir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "8358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Potter%20og%20vitramannasteinurin", "title": "Harry Potter og vitramannasteinurin", "text": "Harry Potter og vitramannasteinurin (enskt: Harry Potter and the Philosopher's Stone) er fyrsta av mets\u00f8lub\u00f3kunum um Harry Potter, sum 11 \u00e1ra gamal ver\u00f0ur bjarga\u00f0ur undan \u00f3reinu stj\u00fakforeldrunum og f\u00e6r at vita, at hann er ein gandakallur. Hann fer \u00ed Hogwarts, sk\u00falan fyri gandakynstur og galdralist og fer \u00ed bardaga m\u00f3ti teimum \u00f3ndu, i\u00f0 liggja honum eftir l\u00edvinum.\n\nHugflog\nHarry Potter\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "8359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mekka", "title": "Mekka", "text": "Mekka, har Muhammed profetur var\u00f0 borin \u00ed heim, og sum er halgasti b\u00fdur islams, er vestarlaga \u00ed Saudiar\u00e1bia. \u00c1 hv\u00f8jum \u00e1ri gera um ein milli\u00f3n muslimar \u00far \u00f8llum heiminum p\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0 til Mekka og fara \u00ed Kabuna \u00ed st\u00f3ru moskuni \u00ed b\u00fdnum. Hetta er st\u00f8rsti halgid\u00f3mur hj\u00e1 muslimum. Allir muslimar eiga at gera p\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0, hadj, til Mekka \u00ed minsta lagi einafer\u00f0.\n\nHygg eisini at \n Islam\n Muslimar\n Muhammed\n Saudiar\u00e1bia\n\nKeldur \n\nMi\u00f0eystur\nIslam"}
{"id": "8360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Riyadh", "title": "Riyadh", "text": "Riyadh (Ar\u00e1biskt: \u0627\u0644\u0631\u064a\u0627\u0636 ar-Riy\u0101\u1e0d) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Saudi-Ar\u00e1bias. Riyadh hevur 5,7 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar.\n\nS\u00ed eisini \n\n Saudi-Ar\u00e1bia\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "8362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meksiko", "title": "Meksiko", "text": "Sameindu Meksikonsku Statirnir (spanskt; Estados Unidos Mexicanos) er eitt land \u00ed Nor\u00f0uramerika vi\u00f0 umlei\u00f0 109 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvum. Meksiko hevur mark vi\u00f0 USA, Guatemala og Belis. \u00cd Meksiko talar f\u00f3lki\u00f0 spanskt, av t\u00ed at Meksiko fyrr var spanskt hj\u00e1land. H\u00f3ast n\u00f3gv olja og gass eru \u00ed Meksiko, er landi\u00f0 f\u00e1t\u00e6kt. \n\nHar\u00f0skapurin og l\u00f3gloysi\u00f0 \u00ed Meksiko versna st\u00f8\u00f0ugt, og st\u00f8\u00f0an hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 so ring sum n\u00fa, h\u00f3ast myndugleikarnir hava sett b\u00e6\u00f0i l\u00f8gregluna og herin inn \u00ed bardagan \u00edm\u00f3ti l\u00f3gloysinum. 13. januar 2009 bleiv kunngj\u00f8rt, at n\u00e6stan 5.400 meksikanskir l\u00f8greglumenn l\u00f3tu l\u00edv \u00ed t\u00e6nastu \u00ed 2008, og at ta\u00f0 var meiri enn tv\u00e6r fer\u00f0ir so n\u00f3gv sum \u00ed 2007.\n\nS\u00f8ga \n\nLandi\u00f0 hevur eina r\u00edka s\u00f8gu vi\u00f0 t.d. Maya- og Inkamentanini. T\u00e1 i\u00f0 spaniamenn komu hagar \u00ed fyrru helvt \u00ed 16. \u00f8ld, t\u00fdndu teir hesi gomlu r\u00edki og r\u00e1ddu \u00ed landinum, til ta\u00f0 t\u00f3k loysing fr\u00e1 Spania \u00ed 1821. \u00cd 1840-\u00e1runum leg\u00f0i USA st\u00f3r \u00f8ki undir seg \u00ed Meksiko, og t\u00e1 i\u00f0 av torna\u00f0i, h\u00f8v\u00f0u meksikanar mist helmingin av egnum landi. USA leg\u00f0i undir seg londini, sum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eita New Mexico, Arizona, Utah, Nevada, Texas og Kalifornia. \n\n\u00cd 1858 brast borgarakr\u00edggj \u00e1 \u00edmillum afturhaldssinna\u00f0 og fr\u00edlynt \u00ed Meksiko. Oddama\u00f0urin fyri teimum fr\u00edlyntu, Benito Juarez (21. mars 1806 \u2013 18. juli 1872), l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur av indi\u00e1nskari \u00e6tt, gj\u00f8rdist forseti. Herdeildir hansara sigra\u00f0u \u00e1 teimum afturhaldssinna\u00f0u \u00ed 1860, t\u00ed at hann hev\u00f0i l\u00e1nt pening til herna\u00f0ar\u00fatger\u00f0 \u00far \u00fatlondum. Frakland, Spania og St\u00f3ra Bretland gj\u00f8rdu innr\u00e1s \u00ed Meksiko at noy\u00f0a landi\u00f0 at gjalda teimum l\u00e1nini aftur. Spania og Bretland t\u00f3ku seg burtur \u00far str\u00ed\u00f0num; men \u00ed 1863 t\u00f3ku franskar herdeildir Meksikob\u00fd. Franski keisarin Napoleon 3. (20. apr\u00edl 1808 \u2013 9. januar 1873) setti eysturr\u00edkska erkihertugan Maximillian (6. juli 1832 \u2013 19. juni 1867) sum keisara \u00ed Meksiko. Herdeildirnar hj\u00e1 Juarezi vunnu \u00e1 fraklendingum \u00ed 1867, og Maximillian var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0ur. Juarez var\u00f0 aftur forseti og sat til hann doy\u00f0i \u00ed 1872. \n\nEftir fyrra heimsbardaga f\u00f3ru stj\u00f3rnirnar \u00ed londum \u00ed Lat\u00ednamerika at kv\u00ed\u00f0a fyri vaksandi megi USA, og at peningavaldi\u00f0 og \u00eddna\u00f0urin har skuldu f\u00e1a fastat\u00f8kur \u00e1 londum teirra. \u00cd Meksiko h\u00f8vdu oljufel\u00f8g \u00far Sambandsr\u00edki Amerika gj\u00f8rt so st\u00f3rar \u00edl\u00f8gur \u00ed oljuvinnu, at tey st\u00fdrdu meksikonsku stj\u00f3rnini og fingu m\u00f8guleika at h\u00f3tta vi\u00f0 at leggja seg upp \u00ed innanlandsvi\u00f0urskifti vi\u00f0 hermegi. \u00cd 1934 t\u00f3k n\u00fdggjur forseti L\u00e1zaro C\u00e1rdenas vi\u00f0 \u00ed Meksiko. Hann gj\u00f8rdi v\u00ed\u00f0t\u00f8knar n\u00fdskipanir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum og ognart\u00f3k og l\u00e6t til d\u00f8mis 18 milli\u00f3nir hektarar av j\u00f8r\u00f0 til felagsn\u00fdtslu \u00ed bygdunum. \u00cd 1938 tj\u00f3\u00f0art\u00f3k C\u00e1rdenas amerikonsku og bretsku oljufel\u00f8gini \u00ed Meksiko, og um alt landi\u00f0 fegna\u00f0ust f\u00f3lk um hesa ger\u00f0. C\u00e1rdenas gav ikki eftir fyri endurgjaldskravi og h\u00f3ttanum \u00far Sambandsr\u00edki Amerika og St\u00f3ra Bretlandi, men f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in at samr\u00e1\u00f0ast vi\u00f0 onnur lond um oljus\u00f8lu, til d\u00f8mis Italia og T\u00fdskland.\n\nB\u00faskapur \n\nKr\u00edggj hevur ikki veri\u00f0 \u00edmillum londini \u00ed Nor\u00f0uramerika \u00ed yvir 150 \u00e1r. Stutt s\u00ed\u00f0an samdust Meksiko vi\u00f0 USA og Kanada um at taka av allar handilsfor\u00f0ingar og lata markna\u00f0in upp fyri \u00fatflutningi hv\u00f8r fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Enn er t\u00ed\u00f0liga at siga, hv\u00f8rja \u00e1virkan avtalan hevur havt \u00e1 b\u00faskapin \u00ed londunum. Men hon er komin illa vi\u00f0 hj\u00e1 meksikonskum b\u00f3ndum, t\u00ed at b\u00edligar b\u00fana\u00f0arv\u00f8rur \u00far USA floyma inn \u00e1 markna\u00f0in \u00ed Meksiko. Fyrimunurin er, at matur ver\u00f0ur b\u00edligari at keypa hj\u00e1 f\u00e1t\u00e6ka f\u00f3lkinum.\n\nFer\u00f0amannavinnan er ein av st\u00f8rstu innt\u00f8kukeldunum \u00ed Meksiko. F\u00f3lk koma \u00far \u00f8llum heiminum at s\u00edggja Chich\u00e9n Itz\u00e1, Tenochtitl\u00e1n, Palenque og a\u00f0rar b\u00fdir \u00far gomlum d\u00f8gum, sum bl\u00f3ma\u00f0u \u00ed Mayar\u00edkinum og Astekar\u00edkinum. Heiti sj\u00f3gvurin og st\u00f3ru sandstrendurnar \u00ed fr\u00edt\u00ed\u00f0arb\u00fdunum Acapulco og Cancun draga eisini mong fer\u00f0af\u00f3lk til s\u00edn.\n\n\u00cd 1976 var\u00f0 n\u00f3gv olja funnin fram vi\u00f0 strondini \u00ed Meksikofl\u00f3gva, og n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er Meksiko fimtst\u00f8rsta oljuland \u00ed heiminum. Um 3000 oljuboripallar eru n\u00fa \u00ed fl\u00f3gvanum. T\u00e6tt sunnan fyri marki\u00f0 m\u00f3ti USA eru einar 2000 verksmi\u00f0jur, kalla\u00f0ar maquiladoras. Her ver\u00f0a bilar, teldur, sk\u00f3gvar og a\u00f0rar h\u00e1lvlidnar v\u00f8rur savna\u00f0ar og gj\u00f8rdar lidnar, n\u00e6stan alt ver\u00f0ur flutt \u00fat. \u00datlendingar eiga flestu verksmi\u00f0jurnar, og ta\u00f0 er b\u00edliga arbei\u00f0smegin \u00ed Meksiko, sum lokkar. Maquiladoras geva v\u00e6l av innt\u00f8ku hj\u00e1 Meksiko og gera s\u00edtt til, at b\u00faskapurin \u00ed landinum ikki bara byggir \u00e1 oljuna.\n\n\u00cd Meksiko eru eisini mong metal, til d\u00f8mis jarn, sink, kopar, og einki anna\u00f0 land \u00ed heiminum vinnur so n\u00f3gv silvur sum Meksiko.\n\nMentan\n\nMatur \n\nMaturin, meksikanar eta, er sterkt krydda\u00f0ur, helst vi\u00f0 rey\u00f0pipari ella chili. Gr\u00f8nmeti\u00f0 og fruktina dyrka teir mest sj\u00e1lvir, til d\u00f8mis avokado, b\u00f8nir, tomatir og mais. Tortilla er pannuk\u00f8ka, i\u00f0 ver\u00f0ur baka\u00f0 av maismj\u00f8li og fylt vi\u00f0 kj\u00f8ti ella gr\u00f8nmeti og osti. Aftur vi\u00f0 h\u00f8snarunga hava meksikanar sterka s\u00f3s, mole, gj\u00f8rd av rey\u00f0pipari og sjokul\u00e1tu.\n\nListhandverk \n\nIndi\u00e1nsku f\u00f3lkasl\u00f8gini \u00ed Meksiko eru gitin fyri at duga v\u00e6l at veva og bald\u00fdra. Bl\u00e1tt, reytt og svart eru vanligastu litirnir \u00ed gomlu meksikonsku mynstrunum.\n\nListaf\u00f3lk \nEin av kendastu listaf\u00f3lkunum \u00far Meksiko er listakvinnan Frida Kahlo (1907 - 1954). Hon m\u00e1la\u00f0i surrealistiskt og var serliga kend fyri t\u00e6r mongu sj\u00e1lvsmyndirnar, i\u00f0 hon m\u00e1la\u00f0i. Ma\u00f0ur hennara, Diego Rivera (1886 - 1957) var eisini ein kendur listama\u00f0ur.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nEnn liva indi\u00e1nsk f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed Meksiko, men mesta f\u00f3lki\u00f0 er mestitsar - F\u00f3lk \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 sponsku ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum og indi\u00e1num. Um helvtin av f\u00f3lkinum er undir 19 \u00e1r, og f\u00f3lki\u00f0 fj\u00f8lgast \u00f3gvuliga skj\u00f3tt. Ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at ov n\u00f3gv f\u00f3lk ver\u00f0ur \u00ed b\u00fdunum. Avmarka\u00f0 dyrkilendi er \u00ed Meksiko, og landi\u00f0 er ikki f\u00f8rt fyri at \u00fatvega n\u00f3g miki\u00f0 av mati til alt f\u00f3lki\u00f0. T\u00f3 at flestu meksikanar eru katolikkar, hava teir enn si\u00f0ir \u00far gomlum indi\u00e1nskum \u00e1tr\u00fana\u00f0um, og \u00e1 mongum stevnum vera kristnir og indi\u00e1nskir si\u00f0ir br\u00faktir hv\u00f8r um annan.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nLandi\u00f0 er umlei\u00f0 2 mill. ferkilometrar, ella 1.500 fer\u00f0ir so st\u00f3rt sum F\u00f8royar. Landslagi\u00f0 \u00ed Meksiko er fj\u00f8lbroytt. Fyri nor\u00f0an eru v\u00ed\u00f0ar oy\u00f0imerkur, \u00ed mi\u00f0jum landi fj\u00f8ll vi\u00f0 kava \u00e1 og st\u00f3rur h\u00e1sl\u00e6tti og tropiskur regnsk\u00f3gur fyri sunnan.\n\nLandslutir\n\nL\u00f3gloysi\n\n\u00cd 2017 v\u00f3ru fleiri enn 29.000 dr\u00e1p skr\u00e1sett \u00ed Meksiko. T\u00f8lini v\u00f3ru almannakunngj\u00f8rd av meksikanska innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00ed januar 2018 og er ta\u00f0 h\u00e6gsta tali\u00f0, i\u00f0 er skr\u00e1sett, s\u00ed\u00f0an landi\u00f0 byrja\u00f0i at skr\u00e1seta dr\u00e1pstal \u00ed 1997. Longu \u00ed november 2017 var\u00f0 sta\u00f0fest, at 2017 hev\u00f0i sligi\u00f0 gamla meti\u00f0 fr\u00e1 2011, har tali\u00f0 var 27.213.\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n\n Nor\u00f0uramerika\n Meksikob\u00fdur"}
{"id": "8363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%84skowola", "title": "Ko\u0144skowola", "text": "Ko\u0144skowola er ein bygd \u00ed landsynnings P\u00f3llandi. Ko\u0144skowola hevur 2 188 \u00edb\u00fagvar (2004). Hon var grunda\u00f0 \u00ed 12. \u00f8ld vi\u00f0 navninum Witowska Wola.\n\nNavni\u00f0 Koriskowola er fr\u00e1 1442, og kemur ta\u00f0 av or\u00f0inum Wola, sum var ein b\u00fdlingur, og av navninum hj\u00e1 t\u00e1verandi eigaranum, Jan Koniriski. Bygdin er ein landbr\u00faksbygd. \u00cd b\u00fdnum finnast ta\u00f0 tv\u00e6r kirkjur, sum v\u00f3ru bygdar \u00ed 1513 og 1670. Ta\u00f0 finnast enn leivdir at t\u00ed lutherska kirkjugar\u00f0inum.\n\nS\u00ed eisini \n\n P\u00f3lland\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "8364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meksikob%C3%BDur", "title": "Meksikob\u00fdur", "text": "Meksikob\u00fdur (Ciudad de M\u00e9xico) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Meksiko. Hesin b\u00fdur er heilt inni \u00ed landinum, og hann er 2.310 m yvir havinum. Meksikob\u00fdur er millum teir st\u00f8rstu b\u00fdirnar \u00ed ver\u00f0ini. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at har b\u00fagva fleiri enn 21 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed \u00f8llum Meksikob\u00fdi \u00ed 2014, sum fevnir um n\u00e6stan 8000 km2.  B\u00fdurin var eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur hj\u00e1 astekum, og t\u00e1 st\u00f3\u00f0 \u00e1 oyggjum \u00fati \u00ed einum st\u00f3rum vatni- n\u00fa er vatni\u00f0 fyri ta\u00f0 mesta uppturka\u00f0. B\u00fdurin er vaksin \u00f3f\u00f8ra skj\u00f3tt, og vi\u00f0 s\u00ednum 8,8 mill. er hann ein av st\u00f8rstu b\u00fdum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Ta\u00f0 eru n\u00f3gv \u00eddna\u00f0arvirki \u00ed b\u00fdnum, og n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk vitjar hagar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nS\u00f8ga \n\n 19. september 1985 leg\u00f0i har\u00f0ur jar\u00f0skj\u00e1lvti b\u00fdarpartar \u00ed Meksikob\u00fdi \u00ed oy\u00f0i.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: df.gob.mx\n\nKeldur \n\nMeksiko\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Nor\u00f0uramerika"}
{"id": "8365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Utah", "title": "Utah", "text": "Utah er ein lutstatur \u00ed USA vi\u00f0 2,7 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. Eyknevni er B\u00fdfluguh\u00fasstaturin (enskt: The Beehive State). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Salt Lake City. B\u00fdurin eitur eftir St\u00f3ra Saltvatni, sum er so salt, at fiskur kann ikki liva \u00ed t\u00ed, men so vinna teir harafturfyri n\u00f3gv salt \u00far t\u00ed. Eitt anna\u00f0 st\u00f3rt vatn, Utahvatn, er har \u00e1 lei\u00f0, men \u00ed t\u00ed er vatni\u00f0 ikki salt.\n\n\u00cd stakr\u00edkinum Utah hoyra 77 prosent av f\u00f3lkinum til Jesu Kirkju av Seinastu Daga Heilagu ella mormonkirkjuna, sum hon vanliga ver\u00f0ur nevnd.\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\n\u00c1\u00f0renn evropearar komu, b\u00fa\u00f0u indi\u00e1narnir \u00ed st\u00f8rsta partinum \u00ed statinum, sum n\u00fa ver\u00f0ur nevnt Utah. Indi\u00e1narnir v\u00f3ru v\u00e1pna\u00f0ir vi\u00f0 boga og \u00f8rvum, kn\u00edvum og g\u00f8ssum. N\u00f3gvir h\u00f8vdu eisini tomahawk. Tomahawk var \u00f8ks vi\u00f0 steinh\u00f8vdi ella jarnh\u00f8vi. \u00cd 18. \u00f8ld keyptu teir eisini skotv\u00e1pn fr\u00e1 evropeiskum keypmonnum. \n\n\u00cd tipunum var r\u00fams\u00e1tt. Har v\u00f3ru b\u00f3l, brenni og \u00f8ll ney\u00f0ug \u00fatger\u00f0. Tipurnar v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00far bisonh\u00fa\u00f0. Beinn\u00e1lir hildu h\u00fa\u00f0unum saman. N\u00f3gvir indi\u00e1nar \u00ed Utah v\u00f3ru eisini dugnaligir handverkarar. Teir gj\u00f8rdu vakurt skr\u00fddd pl\u00f8gg og h\u00f8vu\u00f0spr\u00fd\u00f0i. Konurnar h\u00f8vdu n\u00f3gv at siga \u00ed \u00e6ttini. T\u00e6r fingu til vega mat, seyma\u00f0u kl\u00e6\u00f0i og ansa\u00f0u b\u00f8rnum. \u00cd Hopi\u00e6ttini \u00ed Su\u00f0urutah \u00e1ttu konurnar eisini h\u00fasini og skipa\u00f0u fyri, hvussu bygt var\u00f0 \u00ed bygdini.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd S\u00falnadali, Monument Valley, \u00ed Su\u00f0urutah stinga merkisverdar gr\u00f3ts\u00falur seg upp \u00far lendinum v\u00ed\u00f0a hvar. Vindur og sandur hevur m\u00e1a\u00f0 burtur av helluni, men av t\u00ed at allur steinur er ikki l\u00edka har\u00f0ur, stendur har\u00f0i steinurin eftir. \n\n\u00cd \u00f8ldir hava f\u00f3lk byrgt \u00e1ir og grivi\u00f0 brunnar at veita vatn \u00e1 oy\u00f0imerkurnar \u00ed Utah. N\u00f3gvasta\u00f0ni, har oy\u00f0im\u00f8rk var fyrr, er n\u00fa valla\u00f0 og fruktagott lendi.\n\nKeldur"}
{"id": "8366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30%20Seconds%20To%20Mars", "title": "30 Seconds To Mars", "text": "30 Seconds To Mars er eitt amerikanskt alternativt metal orkestur i\u00f0 er manna\u00f0 av Jared Leto, Shannon Leto og Tomo Milicevic.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd 1998 komu beiggjarnir Jared og Shannon Leto saman at stovna b\u00f3lkin 30 Seconds To Mars. Jared Leto hevur leiklutin sum forsangari og gittarsp\u00e6lari, og br\u00f3\u00f0ur hansara, Shannon, sl\u00e6r trummur. Ta\u00f0 gekk ikki long t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn Matt Wachter kom vi\u00f0 sum bassistur og keyboardsp\u00e6lari. Hetta gj\u00f8rdi, at fer\u00f0 kom \u00e1, og b\u00f3lkurin fekk longu n\u00fa gyltar m\u00f8guleikar. T\u00e1 i\u00f0 Tomo Milicevic t\u00f3k vi\u00f0 sum guitaristur, var 30 Seconds To Mars fullmanna\u00f0.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 30 Seconds to Mars (2002)\n A Beautiful Lie (2005)\n This Is War (2009)\n Love, Lust, Faith and Dreams (2013)\n America (2018)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "8367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tunesia", "title": "Tunesia", "text": "Tunesia (ar\u00e1biskt: \u0627\u0644\u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u062a\u0648\u0646\u0633\u064a\u0629 ella Al-Jumh\u016briyyah at-T\u016bnisiyyah) er \u00edmillum Algeria og Libya og er minsta land \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsafrika. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er ar\u00e1biskt. Fer\u00f0avinnan hevur st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning. St\u00f8rsi b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Tunis. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Sfax, Ariana, Sousse og fornaldar b\u00fdurin Karthago.\n\nB\u00faskapur \n\nTil st\u00f3ra pr\u00edsfalli\u00f0 var \u00e1 olju \u00ed 1980-\u00e1runum, v\u00f3ru olja og gass n\u00f3gv st\u00f8rsta innt\u00f8kukelda hj\u00e1 Tunesia. N\u00fa eru kl\u00e6\u00f0i og landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur eisini vor\u00f0in t\u00fd\u00f0andi t\u00e1ttur \u00ed b\u00faskapinum. Tunesia er \u00edmillum tey lond \u00ed heiminum, sum gera mest av kalsium-fosfati, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i\u00eddna\u00f0i og til handilsst\u00f8\u00f0. Mesti \u00eddna\u00f0urin er \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Tunis og uttan um hann. \n\nUm tveir tri\u00f0ingar av landinum eru b\u00fana\u00f0arlendi, men l\u00edti\u00f0 avfall ger, at n\u00f3gvasta\u00f0ni hevur veri\u00f0 ney\u00f0ugt at leggja vatnveitingar. Mest ver\u00f0ur dyrka\u00f0 av hveti og byggi, aldinfruktum, v\u00ednberum, fikum, dadlum og oljuberum. Tunesia er \u00edmillum tey lond \u00ed heiminum, sum gera mest av olivinolju. H\u00f3ast n\u00f3gv hevur veri\u00f0 gj\u00f8rt til tess at menna landb\u00fana\u00f0in, m\u00e1 landi\u00f0 flyta inn t\u00fd\u00f0andi matv\u00f8rur. \n\nL\u00fdggir vetrar og mangir s\u00f8guligir sta\u00f0ir lokka \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri mong fer\u00f0af\u00f3lk til Tunesia. Til 1976 var fer\u00f0avinnan tann vinnugrein, i\u00f0 gav landinum mest av fremmandum gjaldoyra. Fyrst \u00ed 1980-\u00e1runum kom st\u00edgur \u00ed fer\u00f0avinnuna, men n\u00fa gongur fram\u00e1 aftur, og 4 milli\u00f3nir f\u00f3lk koma hagar um \u00e1ri\u00f0. Landsmyndugleikarnir hava stu\u00f0la\u00f0 at byggja \u00fat fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0ir og gistingarh\u00fas, t\u00ed vinnan veksur so skj\u00f3tt. Mangir t\u00fasund tunesar starvast \u00ed fer\u00f0avinnuni. \n\nFlestu fer\u00f0af\u00f3lk koma \u00far grannalondunum, Libya og Algeria, og \u00far Evropa. B\u00edligir flogfer\u00f0ase\u00f0lar og longsulin eftir fremmandum fr\u00edti\u00f0arsta\u00f0um hava gj\u00f8rt, at n\u00f3gvir evropearar fara til Tunesia at fer\u00f0ast.\n\nS\u00f8ga \n\nS\u00ed\u00f0an forn\u00f8ld hevur Tunesia havt t\u00e6tt samband vi\u00f0 Evropa. Ta\u00f0 var mi\u00f0depil \u00ed st\u00f3rveldinum Karthago \u00ed 4. \u00f8ld f. Kr. og gj\u00f8rdist seinni partur \u00ed m\u00e1ttmikla R\u00f3mverjar\u00edkinum. \u00cd 7. \u00f8ld e. Kr. gj\u00f8rdu muslimskir ar\u00e1bar innr\u00e1s \u00ed Tunesia, og fyrst \u00ed 1880-\u00e1runum t\u00f3ku franskar herdeildir landi\u00f0. Tunesia gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed 1956. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur landi\u00f0 fingi\u00f0 n\u00fdggja st\u00fdrisskipan, og fleirflokkatingr\u00e6\u00f0i er sett \u00ed gildi.\n\nPolitikkur\n\nTr\u00faarfr\u00e6lsi \n\n\u00cd 2014, tr\u00fd \u00e1r eftir, at Ar\u00e1biska v\u00e1ri\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed Tunesia, er grundl\u00f3gartingi\u00f0 n\u00e6r vi\u00f0 at sta\u00f0festa eina n\u00fdggja grundl\u00f3g. N\u00fdggja grundl\u00f3gin hevur ikki islam sum t\u00fddningarmestu r\u00e6ttarkeldu, men sum sigur, at landi\u00f0 skal verja ta\u00f0 heilaga. Pl\u00e1ss er ikki fyri sharial\u00f3g \u00ed grund\u00f3gini, og ta\u00f0 er naka\u00f0, sum \u00e1tr\u00fana\u00f0arligir minnilutar siga er k\u00e6rkomi\u00f0. Grein seks \u00ed l\u00f3gini bannar allari \u00e1k\u00e6ru um fr\u00e1fall og eggjan til har\u00f0skap, samstundis sum b\u00e6\u00f0i Koranin og Muhammedsl\u00e6ra ver\u00f0a fr\u00e1v\u00edstar sum r\u00e6ttarkelda. Umframt at landi\u00f0 \u00ed grundl\u00f3gini skal \u201cverja ta\u00f0 heilaga\u201d, so skal ta\u00f0 samb\u00e6rt henni eisini hava \u00e1byrgd av \u00e1tr\u00fana\u00f0i og samvitskufr\u00e6lsi. R\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan hevur sagt seg stu\u00f0la n\u00fdggju l\u00f3gini, t\u00ed hon s\u00e6r \u00fat til at tryggja tr\u00faarfr\u00e6lsi .\n\nMentan\n\nMatur \n\nTunesisk matger\u00f0 er \u00e1virka\u00f0 av ar\u00e1biskum, turkiskum og fronskum matsi\u00f0um. Tj\u00f3\u00f0arr\u00e6ttur er couscous, i\u00f0 er blandingur av semuljagr\u00fdnum, kj\u00f8ti og gr\u00f8nmeti. Sterkt krydda\u00f0ir gr\u00fdtur\u00e6ttir, tajines, k\u00f3ka\u00f0ir \u00ed leirgr\u00fdtu, er eisini v\u00e6l d\u00e1mdur matur. Oman\u00e1 eta tunesar frukt, dadlur fyltar vi\u00f0 mandludeiggi ella baklava, i\u00f0 er n\u00f8tar- og hunangsk\u00f8ka. Vanligasti drykkur er sterkt, svart kaffi ella myntte. Si\u00f0ur er, at eftir arbei\u00f0st\u00ed\u00f0 fara mong mannf\u00f3lk \u00e1 kaffistovu at hitta vinir og drekka kaffi.\n\nList og handverk \n\nL\u00edvligastu b\u00fdarpartarnir \u00ed einum tunesiskum b\u00fdi eru markna\u00f0irnir, nevndir souk. Teir eru sum villiniborg av sm\u00f8lum, kr\u00f3kutum g\u00f8tum, har i\u00f0 y\u00f0ur \u00ed keypmonnum og handverkarum, sum selja v\u00f8rur s\u00ednar. Her ber til at keypa alskyns lutir, i\u00f0 ey\u00f0kenna tunesiska list og handverk, til d\u00f8mis koparketlar, teppi, le\u00f0urv\u00f8rur, pr\u00fd\u00f0i og bald\u00fdrka\u00f0 kl\u00e6\u00f0i. \u00cd \u00f8\u00f0rum b\u00fa\u00f0um selja tey fisk, kj\u00f8t, frukt og gr\u00f8nmeti.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMeginparturin av teimum 10 milli\u00f3num f\u00f3lkunum \u00ed Tunesia b\u00fagva \u00ed smala strandgeiranum \u00fat \u00edm\u00f3ti Mi\u00f0jar\u00f0arhavi. Her er ve\u00f0urlagi\u00f0 l\u00fdtt og slavi\u00f0 um veturin og heitt og turt um summari\u00f0: t\u00ed er strandalendi\u00f0 betur egna\u00f0 til landb\u00fana\u00f0 enn lendi\u00f0 inni \u00ed landinum. Tunesia hevur mark vi\u00f0 Libya og Algeria.\n\nLandslutir \u00ed Tunesia \n\n1. Ariana\n2. B\u00e9ja\n3. Ben Arous\n4. Bizerte\n5. Gab\u00e8s\n6. Gafsa\n7. Jendouba\n8. Kairouan\n9. Kasserine\n10. Kebili\n11. Kef\n12. Mahdia\n13. Manouba\n14. Medenine\n15. Monastir\n16. Nabeul\n17. Sfax\n18. Sidi Bou Zid\n19. Siliana\n20. Sousse\n21. Tataouine\n22. Tozeur\n23. Tunis\n24. Zaghouan\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n\nAfrika"}
{"id": "8369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uroterapi", "title": "Uroterapi", "text": "Uroterapi (eisini nevnt amaroli) er vi\u00f0ger\u00f0arh\u00e1ttur, i\u00f0 vanliga ver\u00f0ur n\u00fdttur m\u00f3ti krabbameini. Framfer\u00f0arh\u00e1tturin er hann, at sj\u00faklingurin hv\u00f8nn morgun drekkur millum ein sjatt og upp \u00ed eitt glas av egnum landi. Ta\u00f0 er evni\u00f0 urea, i\u00f0 skal virka fyribyrgjandi. Ta\u00f0 sigst, at eins egna land er ta\u00f0 besta, t\u00ed ta\u00f0 passar best til ein sj\u00e1lvan.\n\u00cd 1950'unum granska\u00f0i grikski l\u00e6knin Evagelos Danopoulos \u00ed uroterapii og kl\u00e1ra\u00f0i \u00ed tveimum f\u00f8rum at gr\u00f8\u00f0a krabbasj\u00faklingar.\nUroterapi er fleiri t\u00fasund \u00e1ra gamal vi\u00f0ger\u00f0arh\u00e1ttur, og \u00ed summum samfel\u00f8gum ver\u00f0ur land enn \u00ed dag drukki\u00f0 sum heilsudrykkur.\n\nKeldur \n\n www.cancer.org\n\nPseudov\u00edsindi\nAlternativir vi\u00f0ger\u00f0arh\u00e6ttir"}
{"id": "8371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20York%20City", "title": "New York City", "text": "New York City (enskt: The City of New York), ella bara New York, eisini N\u00fdjorv\u00edk, er ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum New York \u00ed USA. B\u00fdurin, sum er ein av heimsins st\u00f8rstu b\u00fdum, hevur umlei\u00f0 8,4 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og ver\u00f0ur \u00fatja\u00f0arin rokna\u00f0ur upp\u00ed, b\u00fagva 19 mi\u00f3. f\u00f3lk har. \n\nNew York City er kendur sum b\u00fdurin, i\u00f0 aldri svevur ella the Big Apple (ta\u00f0 st\u00f3ra epli). Hann er eisini kendur fyri n\u00f3gvu s\u00f8vnini, sj\u00f3nleikarh\u00fasini, matstovurnar og vi\u00f0arlundirnar. Mong m\u00e1ttmikil fleirtj\u00f3\u00f0afel\u00f8g hava h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed New York City. Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir, ST, hava eisini h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti har. ST a\u00f0alfundurin ver\u00f0ur hildin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri \u00ed New York.\n\nS\u00f8ga \n\nNew York var\u00f0 fyrst bygdur av h\u00e1lendingum \u00ed 1624 \u00e1 eini oyggj \u00ed Hudson\u00e1, teir nevndu hann \"Nieuw Amsterdam\". \n\u00cd summari\u00f0 1639 kom J\u00f3nas Bronck (1600\u20131643) til h\u00e1lendska hj\u00e1landi\u00f0 Nieuw Nederland. Hann keypti eitt st\u00f3rt \u00f8ki hinumegin Harlem River, har b\u00fdarparturin Bronx liggur \u00ed dag. Bronck var tann fyrsti \u00ed hj\u00e1landinum Nieuw Nederland, sum bygdi h\u00fas \u00e1 nor\u00f0uramerikanska meginlandinum. Summir halda, at Bronck var f\u00f8royingur, \u00e6tta\u00f0ur \u00far T\u00f3rshavn . Men tey flestu halda n\u00fa, at hann er av svenskum uppruna.\n\n\u00cd \u00e1rinum 1664 t\u00f3ku onglendingar b\u00fdin, og fekk hann t\u00e1 navni\u00f0, hann n\u00fa hevur. Havnarpl\u00e1ssi\u00f0 var gott, og eftir at teir \u00ed \u00e1runum 1818-1825 h\u00f8vdu grivi\u00f0 eina langa skipagryvju millum Erievatn og Hudson\u00e1, l\u00e1 b\u00fdurin l\u00edka v\u00e6l fyri \u00fatflutningi sum innflutningi, so hann vaks skj\u00f3tt. \n\n\u00cd 1904 v\u00f3ru komnir um ein milli\u00f3n innflytarir til USA um \u00e1ri\u00f0. \nFlestu innflytararnir komu fyrst til Ellis Island \u00fati fyri New York, \u00e1\u00f0renn teir sluppu at halda fram fer\u00f0 s\u00edni. \n\nFyrsta, innflytarar fingu eyga \u00e1, t\u00e1 i\u00f0 teir sj\u00f3vegis komu til USA, var Fr\u00e6lsisgudinnuna (enskt: Statue of Liberty) vi\u00f0 t\u00ed l\u00fdsandi kyndlinum. Hon er 46 m. h\u00f8g, hon ver\u00f0ur eisini br\u00fakt til vita.\n\nT\u00e1 i\u00f0 amerikanarar bygdu s\u00edni tiltiknu h\u00e1h\u00fas, eitt n\u00fa Empire State Building \u00ed 1929-31, og tr\u00edggjar br\u00fdr um Harlem River \u00ed b\u00fdnum, varna\u00f0ust nakrir arbei\u00f0stakarar av tilvild, at mohawk-indianarar av irokesara-\u00e6tt toldu at arbei\u00f0a \u00ed fleiri hundra\u00f0 metra h\u00e6dd, uttan at \u00f8rilsi kom \u00e1 teir. Ofta v\u00f3ru ta\u00f0 indianarar og f\u00f3lk \u00far teimum l\u00e6gstu sosialu st\u00e6ttunum, i\u00f0 fingu tann h\u00e6ttisliga kjansin. Byggifyrit\u00f8kan skuldi br\u00faka lyftarar, i\u00f0 skuldu standa r\u00e6ttiliga langt uppi yvir Harlem River. Hesir indianarar gj\u00f8rdu so s\u00edtt til, at hesi veldigu bygningsverkini v\u00f3r\u00f0u li\u00f0ug eftir mett\u00ed\u00f0. Irokesarar og mohawkar r\u00e6\u00f0ast ikki h\u00e6ddir og v\u00f3r\u00f0u og ver\u00f0a br\u00faktir sum serl\u00e6rdir, sera fimir arbei\u00f0arar hj\u00e1 byggivinnuni.\n\n11. september 2001 \n\nTann 11. sept. \u00ed 2001 var Sambandsr\u00edki Amerika rakt av yvirgangsats\u00f3kn. Fyrst fleyg eitt flogfar inn \u00ed nor\u00f0ara torni\u00f0 \u00e1 Manhattan, men 15 minuttir seinni, \u00e1\u00f0renn nakar hev\u00f0i funni\u00f0 \u00fat av, hvat veruliga f\u00f3r fram, fleyg eitt anna\u00f0 flogfar inn \u00ed hitt torni\u00f0. Ein t\u00edma seinni rendi eitt tri\u00f0ja flogfar ni\u00f0ur \u00ed Pentagon \u00ed Washington D.C. Hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an hendingina hevur minningarhald veri\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed New York \u00e1 \u00e1rsdegnum\n\nPolitikkur \nNew York ver\u00f0ur vanliga rokna\u00f0ur sum ein av h\u00e1borgunum hj\u00e1 demokratunum, b\u00e6\u00f0i til forseta- og kongressval. N\u00faverandi borgarstj\u00f3rin er Eric Adams (s\u00ed\u00f0an 2022).\n\nB\u00faskapur \nNew York er ein t\u00fddningarmikil altj\u00f3\u00f0a b\u00fdur. B\u00fdurin hevur eina ta st\u00f8rstu havn \u00ed heiminum, og hagar stevna farmaskip \u00far \u00f8llum londum. Helvtin av \u00fatflutningum \u00far Amerika ver\u00f0ur framdur \u00ed New York. \u00cd b\u00fdin er st\u00f3rt tal av \u00eddna\u00f0arvirkjum, og har ver\u00f0a allar m\u00f8guligar varur tilverka\u00f0ar, ikki minst kl\u00e6dnavarur. Summi h\u00fasini, sum teir nevna h\u00f8gh\u00fas, eru \u00ed n\u00f3gvum h\u00e6ddum - ta\u00f0 h\u00e6gsta, Empire State Building, sum hevur 102 h\u00e6ddir, er 381 m. Hesi h\u00fas ver\u00f0a mest n\u00fdtt til skrivstovur, og har y\u00f0ur av f\u00f3lki \u00ed arbei\u00f0st\u00ed\u00f0ini. 60 000 f\u00f3lk ganga inn og \u00fat \u00far Empire State Building \u00e1 hv\u00f8rjum degi. Ein annar gitin bygningur er h\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Sameindu Tj\u00f3\u00f0unum (ST). \n\nNew York hevur eitt fj\u00f8lbroytt handilsl\u00edv, sum fevnir um b\u00e6\u00f0i sm\u00e1ar serhandlar og st\u00f3r v\u00f8ruh\u00fas. Allar t\u00e6r kendastu merkiv\u00f8rurnar f\u00e1ast \u00ed b\u00fdnum, og ofta eru t\u00e6r b\u00edligari enn \u00ed Evropa.\n\nFer\u00f0avinna \nSamb\u00e6rt fer\u00f0avinnustovninum hj\u00e1 ST telist New York City millum fimm teir st\u00f8rstu fer\u00f0avinnub\u00fdirnar \u00ed heiminum. Hinir b\u00fdirnir ovast \u00e1 listanum eru Par\u00eds, London og Singapor. Ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur hava so n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk vitja amerikanska st\u00f3rb\u00fdin sum \u00ed 2012; 52 milli\u00f3nir f\u00f3lk vitja\u00f0u New York \u00ed 2012, og ta\u00f0 var ein framgongd \u00e1 tvey prosent samanbori\u00f0 vi\u00f0 2011. Hetta er tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 vi\u00f0 framgongd \u00ed fer\u00f0af\u00f3lkatalinum. H\u00f8vu\u00f0sparturin av teimum vitjandi v\u00f3ru amerikanarar \u2013 41 milli\u00f3nir \u2013 og hinar 11 milli\u00f3nirnar v\u00f3ru \u00fatlendingar. Tey mongu vitjandi l\u00f8gdu samb\u00e6rt eini meting 36,9 milliardir dollarar eftir seg \u00ed New York, har \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 annars er umlei\u00f0 \u00e1tta milli\u00f3nir f\u00f3lk. Borgarstj\u00f3rin \u00ed New York, Michael Bloomberg er ikki heilt n\u00f8gdur vi\u00f0 tali\u00f0 \u00e1 fer\u00f0af\u00f3lk, og hann vil hava enn st\u00f8rri v\u00f8kstur. M\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 honum er, at 55 milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk vitja New York \u00ed 2015 .\n\nF\u00edggjarvinna \n\nNew York City er vi\u00f0 munnan \u00e1 Hudson\u00e1, var upprunaliga handilsmi\u00f0st\u00f8\u00f0 hj\u00e1 feldvei\u00f0imonnum. N\u00fa er b\u00fdurin f\u00edggjarh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed USA. \u00cd Wall Street, sum eitur solei\u00f0is, t\u00ed at g\u00f8tan er vi\u00f0 gamla b\u00fdarm\u00farin (City Wall), er vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0urin. Her ver\u00f0ur keypt og selt fyri n\u00f3gvar milliardir dollarar hv\u00f8nn dag, og st\u00f3ru teldusk\u00edggjarnir siga fr\u00e1 handil og f\u00edgging um allan heim. Har eru n\u00f3gvar skrivstovur, t\u00ed New York er f\u00edggjardepilin \u00ed Amerika, og n\u00f3gvar st\u00f3rfyrit\u00f8kur halda til har. \u00cd Wall Street eru eisini teir st\u00f3ru bankarnir.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nVi\u00f0 munnan \u00e1 Hudson\u00e1 \u00e1 eysturstrondini \u00ed USA er st\u00f8rsti og ein av elstu b\u00fdum \u00ed USA, New York. \u00cd New York eru n\u00f3gv sj\u00f3nleikarh\u00fas, s\u00f8vn og gr\u00f8nar lundir. Ein tann gitnasti vegurin er Broadway \u00e1 Manhattan, har eru tey st\u00f3ru sj\u00f3nleikah\u00fasini, og har er l\u00edv \u00ed b\u00e6\u00f0i \u00e1 n\u00e1tt og degi. \n\nVi\u00f0 ta\u00f0 at so n\u00f3gv av f\u00f3lkinum b\u00fdr vi\u00f0 \u00fatja\u00f0aran, men arbei\u00f0ir inni \u00ed b\u00fdnum, er fer\u00f0slan \u00f8gilig. Tv\u00f8rtur um Hudson\u00e1 og East River sigla ferjur, undir \u00e1unum eru tunlar, sum tokini koyra \u00edgj\u00f8gnum, \u00e1 vegunum gongur f\u00f3lki\u00f0, sum er til gongu, og har koyra bilarnir, har er fer\u00f0slan mest at l\u00edkna vi\u00f0 ein strong, sum alt\u00ed\u00f0 er uppi. Summasta\u00f0ni koyra so aftur tokini \u00ed tveimum h\u00e6ddum uppi yvir h\u00f8vdinum \u00e1 teimum, sum \u00e1 vegnum ganga ella koyra.\n\nB\u00fdarpartar \n\nNew York City er b\u00fdttur \u00ed fimm b\u00fdarpartar, sum eru Bronx, Manhattan, Staten Island, Brooklyn og Queens. \n\nBronx er sunnari parturin av meginlandinum millum Hudson\u00e1 og East River.\n\nB\u00fdarpartarnir Manhattan og Staten Island eru b\u00e1\u00f0ir oyggjar. Manhattan, mi\u00f0b\u00fdurin \u00ed New York, stendur \u00e1 l\u00edtlari oyggj, sum er umgyrd av \u00e1unum Hudson River, East River og Harlem River. Ey\u00f0kent fyri mi\u00f0b\u00fdin, Manhattan, eru sk\u00fdskravararnir, sum mangir eru h\u00e6gri enn 300 m. \n\nB\u00fdarpartarnir Brooklyn og Queens (Kings County og Queens County) eru vestari parturin av eini langari oyggj, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0 Long Island. \nMi\u00f0parturin og eystari partur av oynni (Nassau County og Suffolk County) eru ikki partur av New York City. \n\nH\u00fasini \u00ed teimum n\u00fdggju b\u00fdarp\u00f8rtunum eru st\u00e1silig, og har eru allir hentleikar, sum hugsast kunnu, men so eru eisini pl\u00e1ss \u00ed b\u00fdnum, har i\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 b\u00faleikast \u00ed \u00fassaligum h\u00f8lum og livir \u00ed v\u00e1naligum korum. \n\nMetroin bindur allan b\u00fdin saman og ger ta\u00f0 sera l\u00e6tt at fer\u00f0ast fr\u00e1 einum enda til annan av b\u00fdnum. Bussar koyra allan dagin og n\u00e1ttina vi\u00f0 og eisini er gott toksamband til b\u00fdir uttanfyri New York.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed b\u00fdnum (8,3 mill, vi\u00f0 \u00fatja\u00f0arunum 19 mill) er \u00e6tta\u00f0 \u00far ymsum heraldshornum - har er ein b\u00fdarpartur, Harlem, vi\u00f0 sv\u00f8rtum, ein vi\u00f0 kinesum, ein vi\u00f0 t\u00fdskarum, ein vi\u00f0 italum, o.s.fr. N\u00f3gvir j\u00f8dar b\u00fagva \u00ed New York; umlei\u00f0 5,435,000 j\u00f8dar b\u00fagva \u00ed USA \u00ed 2013 , harav 1,750,000  b\u00fagva \u00ed New York .\n\nSystursta\u00f0ir\n\nS\u00ed eisini \n New York (lutstatur)\n Sambandsr\u00edki Amerika.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n NYC.gov\n NYCvisit.com\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed New York\nNew York"}
{"id": "8372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B3r%C3%B0ingur", "title": "Fj\u00f3r\u00f0ingur", "text": "Ein fj\u00f3r\u00f0ingur ella ein fj\u00f3r\u00f0ingsm\u00edl var upprunaliga 1883 m, sum er ein fj\u00f3r\u00f0apartur av eini danskari m\u00edl. Eftir at t\u00e6r gomlu donsku eindirnar f\u00f3ru \u00far gildi, ver\u00f0ur heiti\u00f0 br\u00fakt um eina sj\u00f3m\u00edl, sum er 1852 m.\n\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "8373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%ADl", "title": "M\u00edl", "text": "Ein m\u00edl er eitt longdarm\u00e1t, sum er r\u00e6ttiliga ymiskt \u00far einum landi \u00ed anna\u00f0, og sama landi\u00f0 kann hava ymiskar m\u00edl. Or\u00f0i\u00f0 m\u00edl kemur umvegis mi\u00f0l\u00e1gt\u00fdskt \u00far lat\u00edni 'milia (passuum)', sum merkir t\u00fasund (fet).\n\nTann gamla danska m\u00edlin var formliga avtikin sum eind \u00ed Danmark (og F\u00f8royum) \u00ed 1907, t\u00e1 metrisk eindarm\u00e1t v\u00f3r\u00f0u sett \u00ed gildi.\n\nYmsar m\u00edl\n\nN\u00f3gv br\u00faktar \nHesar m\u00edlir ver\u00f0a enn n\u00f3gv br\u00faktar. Sj\u00f3m\u00edl (fj\u00f3r\u00f0ingur) ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00e1 sj\u00f3num og \u00ed flogfer\u00f0slu um allan heimin. Ensk m\u00edl ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed enskttalandi heiminum. Munurin millum enska og amerikanska m\u00edl er so l\u00edtil, at hann vanliga ikki ger nakran mun. Ensk m\u00edl ver\u00f0ur eisini nevnd international mile ella bara mile (\u00fattala\u00f0 meil).\nEftir at meturskipanin var\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed Noregi og Sv\u00f8r\u00edki, vi\u00f0t\u00f3ku londini b\u00e6\u00f0i \u00ed 1889, at ein m\u00edl hereftir skuldi vera 10 000 metrar. Tann m\u00edlin ver\u00f0ur framvegis br\u00fakt \u00ed hesum b\u00e1\u00f0um londunum, men so gott sum onga a\u00f0ra sta\u00f0ni.\n\nGamlar \nHesar eindirnar ver\u00f0a vanliga ikki br\u00faktar longur og hava mest s\u00f8guligan t\u00fddning.\n\nGamlar m\u00e1tieindir\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "8374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskimark", "title": "Fiskimark", "text": "Fiskimarki\u00f0 , eisini kalla\u00f0 sj\u00f3marki\u00f0, er mark um ta\u00f0 sj\u00f3\u00f8ki, eitt land kannar s\u00e6r og treytar s\u00e6r r\u00e6tt at r\u00e1\u00f0a yvir. \nF\u00f8royar fingu 3 fj\u00f3r\u00f0inga fiskimark \u00ed 1901. \u00cd 1961 var flutt \u00fat \u00e1 12 fj\u00f3r\u00f0ingar og \u00ed 1. januar 1977 \u00fat \u00e1 200 fj\u00f3r\u00f0ingar, eftir at m.a. \u00cdsland \u00ed 1972 hev\u00f0i sett s\u00e6r 50 fj\u00f3r\u00f0inga fiskimark og \u00ed 1975 v\u00ed\u00f0ka\u00f0 ta\u00f0 \u00fat \u00e1 200 fj\u00f3r\u00f0ingar. Fyri at tann flotin, serliga bretskir trolarar, i\u00f0 n\u00fa var\u00f0 troka\u00f0ur \u00fat av \u00edslendsku grunnunum, ikki skuldi leggjast \u00e1 f\u00f8roysku grunnarnar \u00ed sta\u00f0in, fluttu f\u00f8royingar eisini s\u00edtt fiskimark \u00fat \u00e1 200 fj\u00f3r\u00f0ingar.\n\nFiskipolitikkur"}
{"id": "8375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sansibar", "title": "Sansibar", "text": "Sansibar (swahili: Jamhuri ya Watu wa Zanzibar, ar\u00e1biskt: \u0632\u0646\u062c\u0628\u0627\u0631) er ein l\u00edtil oyggj sum hoyrir til Tansania. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00e1 Sansibar eitur Zanzibar City. Oyggin Sansibar er v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0amannam\u00e1l \u00ed Tansania. Oyggjarnar \u00ed Indiahavinum, sum eru gitnar fyri hv\u00edtar sandstrendur og s\u00f8guligar bygningar, eru fyri mesta partin muslimskar. 3 % av teim 1,2 \u00edb\u00fagvunum eru kristin. T\u00e6tt vi\u00f0 strondina \u00ed Tansania er oyggin Sansibar, og \u00e1 vestaru s\u00ed\u00f0u \u00ed oynni er havnab\u00fdurin Zanzibar, sum var ar\u00e1biskur handilssta\u00f0ur \u00ed 18. og 19. \u00f8ld. Mangir tr\u00e6lir v\u00f3r\u00f0u avskipa\u00f0ir hi\u00f0ani til ar\u00e1bisku londini. \u00c1 oynni h\u00f8vdu ar\u00e1bar s\u00edtt h\u00f8vdingasetur, og ha\u00f0ani r\u00f3ku teir tr\u00e6lahandil. T\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in \u00ed oynni, kryddnelikur, var\u00f0 eisini avskipa\u00f0ur hi\u00f0ani. Kryddnelikur kom ikki \u00ed oynna fyrr enn \u00ed 1818, kortini dyrkar einki anna\u00f0 land meiri kryddnelik enn Sansibar. \n\nTanganjika og Sansibar fingu sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 1960. Seinni hava Sansibar og Tanganjika kasta saman til eitt r\u00edki, sum eitur Tansania. Londini eru partar \u00ed t\u00ed bretska heimsveldinum.\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n Tansania\n\nTansania\nAfrika\nOyggjar"}
{"id": "8376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tansania", "title": "Tansania", "text": "Tansania (swahili: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, enskt: United Republic of Tanzania), ella Sameinda L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Tansania er st\u00f3rt land \u00ed Eysturafrika vi\u00f0 umlei\u00f0 41 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. \u00cd eystri hevur Tansania mark vi\u00f0 Indiahav, \u00ed su\u00f0uri vi\u00f0 Mosambik, Malavi og Sambia, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Kenja og Uganda og vesturi er Tanganyikavatn og Ruanda og Burundi. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, enskt og swahili. \n\nTansania var til sum r\u00edki, t\u00e1 i\u00f0 Tanganyika og oyggin Sansibar l\u00f8gdu saman.\n\nS\u00f8ga\n\nUpprunasamfelagi\u00f0 \n\nEngaruka var sj\u00e1lvbjargi\u00f0 landb\u00fana\u00f0arsamfelag \u00ed Tansania einar 160 km. vestanfyri Kilimanjaro. Lendi\u00f0 var bratt, so engarukar m\u00e1ttu la\u00f0a\u00f0 gar\u00f0 \u00e1 ni\u00f0aru s\u00ed\u00f0u og fylla upp omanfyri, \u00e1\u00f0renn teir bygdu s\u00e6r h\u00fas. B\u00fasetningarnar kundu vera upp \u00edm\u00f3ti 20 km2 \u00ed v\u00eddd, og \u00ed l\u00ed\u00f0unum la\u00f0a\u00f0u teir langar br\u00edkar at velta \u00ed. Br\u00edkarnar v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar solei\u00f0is, at la\u00f0a\u00f0 var\u00f0 upp vi\u00f0 gr\u00f3ti \u00ed ni\u00f0ara bor\u00f0i, og so var\u00f0 fylt upp \u00e1javnt gar\u00f0in vi\u00f0 leysum tilfari, mest mold, omanfyri. Vatn var\u00f0 veitt \u00e1 velturnar \u00ed gj\u00f8gnum steinsett r\u00e6si \u00far Engaruka\u00e1. Grivi\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00fat \u00ed b\u00fast\u00f8\u00f0unum s\u00ed\u00f0an \u00ed 1960-\u00e1runum, og alt bendir \u00e1, at f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 har leingi. Enn veit eingin, hv\u00ed engarukamentanin doy\u00f0i \u00fat, men ta\u00f0 kann hava veri\u00f0 av liggjandi skerpingi, sum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00f3gj\u00f8rligt var\u00f0 at dyrka j\u00f8r\u00f0ina. F\u00f3lk veltu t.d. korn og hirsa. Korni\u00f0 var\u00f0 kn\u00fast til mj\u00f8l \u00ed st\u00f3rum mortara og baka til brey\u00f0. Engarukar b\u00fa\u00f0u \u00ed rundum h\u00fasum av leiri og vi\u00f0i, og tey v\u00f3ru takt vi\u00f0 h\u00e1lmi. Teir la\u00f0a\u00f0u gr\u00f3tgar\u00f0ar uttan um bygdina at halda \u00f3bodnum gestum burtur. H\u00fasini v\u00f3r\u00f0u takt vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um grasi, sum vaks t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00fasini.\n\nUppreistur \n\n\u00cd \u00f8llum Afrika settu afrikanarar seg upp \u00edm\u00f3ti, at evropearar t\u00f3ku land teirra, l\u00f8gdu skatt \u00e1 teir, ey\u00f0m\u00fdktu og ey\u00f0r\u00e6ndu teir, noyddu teir at gera tvingsilsarbei\u00f0i, sn\u00fdttu og stj\u00f3lu, f\u00f3ru og \u00f3gvuliga har\u00f0liga fram og ney\u00f0t\u00f3ku konuf\u00f3lk. \u00cd T\u00fdska Eysturafrika (n\u00fa Tansania) var m\u00f3tst\u00f8\u00f0an st\u00f8rst \u00edm\u00f3ti h\u00f8gum skatti, tvingsilsarbei\u00f0i og skylduni at dyrka bummull, sum myndugleikarnir fluttu \u00fat. Ein andamanari seg\u00f0i seg kunna \u00fatvega vatn, sum vardi f\u00f3lk fyri k\u00falum, og um alt landi\u00f0 gj\u00f8rdu f\u00f3lk uppreistur. Vatn eitur \"maji\" \u00e1 swahili, og t\u00ed var uppreisturin nevndur Maji-Maji-Uppreisturin. Myndugleikarnir kn\u00fastu uppreisturin \u00ed 1905, drupu oddamenninar og elvdu til hungursney\u00f0. Hermenninir settu eld \u00e1 gr\u00f8\u00f0i, akrar og bygdir, og teir f\u00f3ru gj\u00f8lliga til verka. Fleiri enn 200 000 f\u00f3lk doy\u00f0u.\n\nPolitikkur \n\nTil fyri stuttum var Tansania undir sosialististiskum stj\u00f3rnarvaldi, i\u00f0 til d\u00f8mis eggja\u00f0i f\u00f3lki at gera samvinnufel\u00f8g og at arbei\u00f0a saman \u00ed st\u00f3rum r\u00edkisriknum gr\u00f3\u00f0rarlundum. H\u00f3ast summar av hesum verk\u00e6tlanum eydna\u00f0ust v\u00e6l, er Tansania n\u00f3gv f\u00e1t\u00e6kari enn grannalandi\u00f0 Kenja og er gott d\u00f8mi um, hvussu b\u00fasetingin er \u00ed einum f\u00e1t\u00e6kum landb\u00fana\u00f0arlandi - n\u00e6stan alt f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00e1 bygd.\n\nLandal\u00e6ra \n\nHeimsins h\u00e6gsta fr\u00edttstandandi fjall - tvs. fjall, i\u00f0 ikki er partur av fjallar\u00f8\u00f0 - er 5.895 metrar h\u00f8gt, eitur Kilimanjaro og stendur \u00ed Tansania. J\u00f8klar eru enn \u00e1 toppinum, men v\u00e6nta\u00f0 ver\u00f0ur t\u00edverri, at teir eru burturi um n\u00f8kur \u00e1r orsaka\u00f0 av heimsfevnandi upphitingini. Annars eru st\u00f3ru n\u00e1tturugar\u00f0arnir tann st\u00f8rsta turistattrakti\u00f3nin \u00ed Tansania. Fri\u00f0a\u00f0u \u00f8kini eru full av f\u00edlum, sebrum, giraffum, leyvum etc, sum liva fr\u00edtt, og sum til ber at eyglei\u00f0a \u00far bili.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nUm 120 f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fagva \u00ed landinum, tey flestu tala swahili, i\u00f0 n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur n\u00fdtt sum felagsm\u00e1l mangasta\u00f0ni \u00ed mi\u00f0- og eysturafrika. \n\nFyrr b\u00fa\u00f0i f\u00f3lki\u00f0 \u00ed landinum spjatt \u00ed mongum sm\u00e1um bygdum. \u00cd 1970 skipa\u00f0i stj\u00f3rnin fyri eini verk\u00e6tlan, i\u00f0 hev\u00f0i til endam\u00e1ls at f\u00e1a f\u00f3lki\u00f0 at flyta saman \u00ed st\u00f3rar bygdir, so at eini 250 h\u00faski f\u00f3ru at ver\u00f0a \u00ed hv\u00f8rjari bygd. At savna\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 meiri hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at l\u00e6ttari og b\u00edligari var\u00f0 at \u00fatvega bygdunum sk\u00falar, vatn og anna\u00f0 og at b\u00fdta \u00fat handilst\u00f8\u00f0 og s\u00e1\u00f0korn. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fagva tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed Tansania \u00e1 bygd, fleiri enn nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Afrika.\n\nHygg eisini at \n\n Sansibar\n Afrika\n\nAfrika\nTansania"}
{"id": "8377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sao%20Tomi%20og%20Prinsipi", "title": "Sao Tomi og Prinsipi", "text": "Gosoyggjarnar Sao Tomi og Prinsipi (portugisiskt: Rep\u00fablica Democr\u00e1tica de S\u00e3o Tom\u00e9 e Pr\u00edncipe) ella F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Sao Tomi og Prinsipi, eru \u00fati fyri strondini \u00e1 Ekvatorguinea og Gabon. St\u00f8rsi b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Sao Tome. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 167 000 \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er portugisiskt.\n\nS\u00f8ga \n\nOyggjarnar v\u00f3ru \u00f3bygdar, t\u00e1 i\u00f0 portugisar komu higar \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 15. \u00f8ld. Eftir ta\u00f0 var mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed oyggjunum tr\u00e6lir, fluttir higar av afrikanska meginlandinum. Oyggjarnar v\u00f3ru undir Portugal til 1975.\n\nB\u00faskapur \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum livir av landb\u00fana\u00f0i og fiskiskapi. Kakao er enn t\u00fddningarmesta \u00fatflutningsv\u00f8ran.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nFj\u00f8lmentasta f\u00f3lkaslagi\u00f0 eru kre\u00f3lar, i\u00f0 eru blanda\u00f0 f\u00f3lk av portugisiskari og afrikanskari \u00e6tt. Tey tala egi\u00f0 m\u00e1l og hava s\u00ednu egnu byggilist.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nFj\u00f8llini eru avtakin vi\u00f0 regnsk\u00f3gi, og ni\u00f0ri \u00e1 sl\u00e6ttlendinum eru b\u00f3ndagar\u00f0ar og st\u00f3rar kakao- og sukurlundir. Gos\u00f8skan ger, at j\u00f8r\u00f0in \u00ed oyggjunum er \u00f3gvuliga fruktag\u00f3\u00f0.\n\nHygg eisini at \n\n Afrika\n\nAfrika\nOyggjar"}
{"id": "8380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ekvatorguinea", "title": "Ekvatorguinea", "text": "Ekvatorguinea (spanskt: Rep\u00fablica de Guinea Ecuatorial, franskt: R\u00e9publique de Guin\u00e9e \u00e9quatoriale, portugisiskt: Rep\u00fablica da Guin\u00e9 Equatorial) ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Ekvatorguinea er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Vesturafrika. Eitt av teimum minstu. Ekvatorguinea hevur mark vi\u00f0 Gabon og Kamerun. Londinum hevur uml. 500 000 \u00edb\u00fagvar.\n\nForsetahj\u00fanini \u00ed Ekvatorguinea eita Teodoro Obiang Nguema og Constancia Mangue de Obiang, og umr\u00f8ddi sonur teirra er Teodorin Obiang, sum ver\u00f0ur mettur at skula taka yvir, t\u00e1 hin gamli ikki orkar at st\u00fdra longur. Teodoro Obiang Nguema t\u00f3k r\u00e6\u00f0i \u00ed landinum eftir bl\u00f3\u00f0ugt kvett \u00ed 1979 og s\u00ed\u00f0an hevur stj\u00f8rna\u00f0 landinum vi\u00f0 har\u00f0ari hond. Hann hevur fingi\u00f0 atgongd til st\u00f8rt r\u00edkid\u00f8mi, t\u00ed olju\u00eddna\u00f0ur vi\u00f0 landi\u00f0 hevur givi\u00f0 n\u00f3gv av s\u00e6r.\n\nNavnauppruni \n\nLandi\u00f0 eitur eftir mi\u00f0kringi, sum ver\u00f0ur nevndur equator \u00e1 fremmandum m\u00e1lum.\n\nS\u00f8ga \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Ekvatorguinea hevur tolt n\u00f3gv, og b\u00faskapurin hevur ligi\u00f0 \u00ed sori av har\u00f0r\u00e6\u00f0is\u00e1vum. \u00d8ll 1970-\u00e1runum st\u00fdrdi eirindaleysi einar\u00e6\u00f0isharrin Macias Nguema, men \u00ed 1990-\u00e1runum t\u00f3k h\u00f3vligari st\u00fdri vi\u00f0 valdinum. Hetta l\u00edtla, fagra landi\u00f0 - har eisini fimm oyggjar eru uppi\u00ed, m\u00e1 n\u00fa str\u00ed\u00f0ast til tess at f\u00e1a b\u00faskapin \u00e1 f\u00f8tur aftur.\n\nB\u00faskapur \n\nPinkul\u00edtla landi\u00f0 \u00ed Vestafrika gj\u00f8rdist kent av umheiminum, t\u00e1 i\u00f0 olja \u00ed hampiliga st\u00f3rum n\u00f8gdum var\u00f0 funnin \u00ed landinum \u00ed 1995. R\u00edkid\u00f8mi\u00f0 \u00e1tti av r\u00f8ttum at veri\u00f0 st\u00f3rt \u00ed sl\u00edkum landi, men al\u00edkav\u00e6l m\u00e1 meginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed landinum liva fyri minni enn 5-10 kr\u00f3nur um dagin. Peningurin fr\u00e1 oljur\u00edkid\u00f8minum fer \u00ed \u00e1v\u00edsan mun beint \u00ed lumman \u00e1 Obiang Nguema, sum pers\u00f3nliga er g\u00f3\u00f0ur fyri fleiri milliardir (av landsins pengum). Peningurin stendur \u00e1 konto uttanlands.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nL\u00fdggja ve\u00f0urlagi\u00f0 og fruktag\u00f3\u00f0a gos\u00f8skuj\u00f8r\u00f0in \u00ed st\u00f8rstu oynni Bioko gera, at oyggin er v\u00e6l egna\u00f0 til landb\u00fana\u00f0, men vegirnir eru f\u00e1ir, og verkaf\u00f3lki\u00f0 veit einki um n\u00fdggjar dyrkingarh\u00e6ttir. Mesta lendi\u00f0 er lagt inn til kakaolundir, t\u00edskil er n\u00e6stan eingin j\u00f8r\u00f0 eftir, har f\u00f3lki\u00f0 kann dyrka mat.\n\nLandslutir\n\nHygg eisini at \n\n Afrika\n\nAfrika"}
{"id": "8381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Qu%C3%A9bec", "title": "Qu\u00e9bec", "text": "Quebec (franskt: Qu\u00e9bec, enskt: Quebec) er ein landslutur \u00ed Kanada vi\u00f0 8,0 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvum. \u00cd su\u00f0ri hevur Quebec mark vi\u00f0 USA, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Hudsonfl\u00f3gvan, \u00ed vestri vi\u00f0 Ontario og eystri vi\u00f0 St. Lawrencefl\u00f3gvan og New Brunswick.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd 1608 bygdi fraklendingurin Samuel de Champlain eina mi\u00f0st\u00f8\u00f0 fyri feldhandil vi\u00f0 St. Lawrencefl\u00f3gva. Indi\u00e1narnir kalla\u00f0u sta\u00f0in K\u00e9bec. Hundra\u00f0 \u00e1r seinni b\u00fa\u00f0u 25.000 fraklendingar \u00ed Quebec. Me\u00f0an bretar r\u00e1ddu har, gj\u00f8rdist hesin franski landslutur t\u00fd\u00f0andi handilsmi\u00f0depil. \n\nStutt eftir at Jacques Cartier hev\u00f0i gj\u00f8rt ranns\u00f3knir \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa er Quebec vi\u00f0 St. Lawrence\u00e1 \u00ed Kanada, v\u00f3ru n\u00f3gvar royndir gj\u00f8rdar at grunda eina ni\u00f0ursetubygd har. \u00cd 1593 var fraklendingurin Samuel de Champlain vi\u00f0 \u00e1 ranns\u00f3knarfer\u00f0 \u00ed Kanada og kanna\u00f0i alla St. Lawrence\u00e1nna heilt ni\u00f0an undir Lachinefossin. T\u00e1 i\u00f0 hann kom heim aftur til Fraklands, fekk hann Heindrik 4. kong (1553-1610) at f\u00edggja eina ranns\u00f3knarfer\u00f0, sum skuldi \u00e6tla um m\u00f8guleikarnar at f\u00e1a fraklendingar at b\u00faseta seg fram vi\u00f0 St. Lawrence\u00e1nni. Champlain f\u00f3r av sta\u00f0 vi\u00f0 28 monnum, sigldi ni\u00f0an eftir \u00e1nni, og bygdi eina handilsst\u00f8\u00f0 \u00ed 1608, sum seinni gj\u00f8rdist Quebec, fyrsti b\u00fdur \u00ed Kanada. Hann helt fram at granska landi\u00f0 og var\u00f0 verandi \u00ed Kanada \u00e6vi s\u00edna \u00fat. \u00cd 1663, 28 \u00e1r eftir dey\u00f0a hansara, gj\u00f8rdist Quebec h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed N\u00fdfraklandi.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n90 % av \u00f8llum kanadiarum, i\u00f0 n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum tala franskt, b\u00fagva \u00ed Quebec. H\u00f3ast l\u00f3gin veitir kanadiarum, i\u00f0 tala franskt, fullan r\u00e6tt at n\u00fdta s\u00edtt egna m\u00e1l, egnar l\u00f3gir og at hava egna mentan, eru mangir quebecb\u00fagvar, i\u00f0 vilja loysa fr\u00e1 Kanada.\n\nHygg eisini at \n Kanada\n\nKanada"}
{"id": "8382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDfundland%20og%20Labrador", "title": "N\u00fdfundland og Labrador", "text": "N\u00fdfundland og Labrador (enskt: Newfoundland and Labrador) er ein landslutur \u00ed Kanada vi\u00f0 umlei\u00f0 514.000 \u00edb\u00fagvar. \u00c1 grunnunum vi\u00f0 N\u00fdfundland eru stak g\u00f3\u00f0ar fiskilei\u00f0ar, men \u00ed mong \u00e1 var vei\u00f0itr\u00fdsti\u00f0 alt ov st\u00f3rt, og mi\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u tr\u00e1roynd. T\u00ed hevur veri\u00f0 ney\u00f0ugt at minka fiskiskapin n\u00f3gv seinastu \u00e1rini. Ta\u00f0 er komi\u00f0 labrador- og n\u00fdfundlendingum illa vi\u00f0, t\u00ed at fiskivinnan er h\u00f8vu\u00f0svinna teirra.\n\nS\u00f8ga\n\nLeivur Eiriksson kemur til Kanada \n\nLeivur Eiriksson var sonur Eirik Rey\u00f0a, sum var fyrsti nor\u00f0b\u00fagvi, i\u00f0 kom til Gr\u00f8nlands. Um 1000 sigldi Leivur av Nuukfir\u00f0i og vestur \u00ed hav eftir \u00f3kunnugum landi, sum ein annar nor\u00f0b\u00fagvi hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 \u00e1 eini fer\u00f0 frammanundan. At enda kom hann til Amerika. Eftir at hava granska\u00f0 landi\u00f0, helt Leivur lei\u00f0ina heimaftur til Gr\u00f8nlands. \n\n\u00cd \u00edslendingas\u00f8gum ver\u00f0ur sagt, at Leivur Eiriksson og manning hansara bygdu nakrar sm\u00e1ttur at vera \u00ed fyribils. \u00cd 1960-\u00e1runum v\u00f3r\u00f0u leivdir av norr\u00f8num b\u00fasetningum funnar \u00ed N\u00fdfundlandi. T\u00e6r eru t\u00ed\u00f0festar at vera fr\u00e1 um 1000. \u00cd L'Anse aux Meadows \u00ed N\u00fdfundlandi eru funnar \u00e1tta h\u00fasatoftir, sum hava norr\u00f8nt sni\u00f0. \n\nLeivur Eiriksson kalla\u00f0i londini \"Helluland\", \"Markland\" og \"V\u00ednland\". V\u00ednland kann hava veri\u00f0 N\u00fdfundland.\n\nKanada"}
{"id": "8385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toronto", "title": "Toronto", "text": "Nor\u00f0an Ontariovatn er Toronto, i\u00f0 er fremsti \u00eddna\u00f0arb\u00fdur, st\u00f8rsti f\u00edggjardepil og tann b\u00fdur, sum veksur skj\u00f3tast \u00ed Kanada. B\u00fdurin er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kanada og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Ontario. Har ver\u00f0ur sagt at vera trygt at b\u00fagva, t\u00ed at har eru f\u00e6rri l\u00f3garbrot enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum st\u00f3rb\u00fdi \u00ed Nor\u00f0uramerika. B\u00fdarf\u00f3lki\u00f0 kann eisini erpa s\u00e6r av Skydome, heimins fyrsta leikv\u00f8lli vi\u00f0 dragtekju, og Canadian National Tower, heimins h\u00e6gsta h\u00fasi. F\u00e1asta\u00f0ni b\u00fagva so n\u00f3gvir kinverskir innflytarar sum \u00ed China Town \u00ed Toronto. \n\nToronto er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kanada vi\u00f0 5 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum og er samstundis mest etniskt blanda\u00f0i b\u00fdur \u00ed heiminum. T\u00e1 t\u00fa ringir 112 \u00ed Toronto kunnu tey svara t\u00e6r \u00e1 150 ymsikum m\u00e1lum. Kanada er eitt sindur av \u00f8llum heimsins londum og Toronto er mi\u00f0punkti\u00f0 \u00ed \u00f8llum.\n\nHygg eisini at \n Kanada\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Almenna heimas\u00ed\u00f0a, toronto.ca\n\nKeldur\n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "8386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ottawa", "title": "Ottawa", "text": "Ottawa (enskt; City of Ottawa, franskt; Ville d'Ottawa) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Kanada, i\u00f0 liggur \u00ed landslutinum Ontario, beint vi\u00f0 marki\u00f0 til landslutin Quebec.\n\u00cd 2016 hev\u00f0i Ottawa fleiri enn 934 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir indi\u00e1naf\u00f3lkinum Ottawa (Odawa) sum einafer\u00f0 b\u00fa\u00f0i har. Ottawa gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kanada \u00ed 1857. Ta\u00f0, i\u00f0 m.a. eykennir b\u00fdin n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum, eru mongu forvitnisligu s\u00f8vnini og almennu h\u00fasini vi\u00f0 pr\u00fd\u00f0iligum kopartekjum og ein siglingarveit vi\u00f0 vi\u00f0arlundum framvi\u00f0, sum, t\u00e1 i\u00f0 vetrarkuldin kemur, ver\u00f0ur heimsins longsta skoytibreyt.\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n Kanada\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, ottawa.ca\nOttawa, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Nor\u00f0uramerika"}
{"id": "8389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Warszawasamgongan", "title": "Warszawasamgongan", "text": "Warszawasamgongan (alment heiti: S\u00e1ttm\u00e1li um vinalag, samstarv og s\u00edn\u00e1millum stu\u00f0ul) var ein verjusamgonga \u00edmillum Sovjetsamveldi\u00f0 og flestu lond \u00ed Eysturevropa \u00ed seinnu helvt av 20. \u00f8ld. Henda herna\u00f0arliga samgongan var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1955 \u00ed Warszawa. Samgongan upploystist \u00ed 1991.\n \nLimalondini vi\u00f0 byrjan av virkseminum v\u00f3ru: Sovjetsamveldi\u00f0, Eysturt\u00fdskland, P\u00f3lland, Kekkoslovakia, Ungarn, Rumenia, Bulgaria og Albania.\n\nS\u00ed eisini \n NATO\n Seinni heimsbardagi\n\nS\u00f8ga\nS\u00e1ttm\u00e1lar"}
{"id": "8391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afghanistan", "title": "Afghanistan", "text": "Afghanistan (Pashtu: \u062f \u0627\u0641\u063a\u0627\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646 \u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u064a \u0627\u0645\u0627\u0631\u062a  D\u0259 Af\u0121\u0101nist\u0101n Isl\u0101m\u012b Im\u0101rat, Persiskt/Dari: \u0627\u0645\u0627\u0631\u062a \u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u06cc \u0627\u0641\u063a\u0627\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646  Im\u0101rat-i Isl\u0101m\u012b-yi Afgh\u0101nist\u0101n), ella Ta\u00f0 islamska emirati\u00f0 Afghanistan er land \u00ed Mi\u00f0eystur og Mi\u00f0\u00e1sia. Kabul er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin. Kabul hevur 2,99 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Qandahar (329 300 \u00edb\u00fagvar), Herat (161 700 \u00edb\u00fagvar) og Mazare-Sharif (232 800 \u00edb\u00fagvar). Landi\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Turkmenistan, Usbekistan, Tadsjikistan, Kina, Pakistan og Iran. Afghanistan er av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum. Afghanistan er eitt land, har kr\u00edggj er gerandisdagur, og hvar fleiri b\u00f8rn l\u00e6ra at br\u00faka eitt v\u00e1pn enn ganga \u00ed sk\u00fala. Ta\u00f0 eru n\u00f3gvir v\u00ed\u00f0gongdir islamistar \u00ed landinum, men einafer\u00f0 b\u00fa\u00f0u her fri\u00f0arelskandi buddhistar. \n\nAfghanistan hevur veri\u00f0 kr\u00edgsherja\u00f0 \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd n\u00f3gv \u00e1r var landi\u00f0 eisini st\u00fdrt av Taliban r\u00f8rsluni, til 2001, t\u00e1 teir v\u00f3r\u00f0u koyrdir fr\u00e1.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd \u00f8ldir hevur veri\u00f0 barst um yvirr\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed landinum, og serliga bretar og seinni russar hava veri\u00f0 grammir at taka landi\u00f0. Seinastu 30 \u00e1rini hevur bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj syndra\u00f0 landi\u00f0, og enn eru eingi \u00fatlit fyri fri\u00f0i. \n\nAfghanistan hevur eisini eina rokaliga s\u00f8gu. Afghanski staturin, sum vit kenna hann \u00ed dag, uppst\u00f3\u00f0 \u00ed 1746 undir Durrani-f\u00farsta\u00e6ttini, men yvirvaldi\u00f0 var\u00f0 lati\u00f0 St\u00f3rabretlandi, heilt fram til Amanullah Kongur loysti \u00ed 1919. S\u00ed\u00f0an eru ellivu afghanskir lei\u00f0arar tiknir av r\u00e6\u00f0i \u00e1 \u00f3demokratiskan h\u00e1tt. Seinasta st\u00f8\u00f0uga t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 \u00ed Afghanistan var millum 1933 og 1973, t\u00e1 landi\u00f0 var undir lei\u00f0slu av Zahir Shah kongi. Men \u00ed 1973 framdi sv\u00e1gur kong, Mohammed Daoud Khan, eitt stj\u00f3rnarkvett, i\u00f0 setti gongd \u00e1 enn eit \u00f3st\u00f8\u00f0ugt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. \u00cd 1978 v\u00f3r\u00f0u Daoud og \u00f8ll familja hansara tikin av d\u00f8gum \u00ed enn einum kvetti, i\u00f0 kommunistaflokkurin \u00ed landinum framdi. Longu \u00ed august sama \u00e1r byrja\u00f0i amerikanska stj\u00f3rnin umvegis pakistansku fregnart\u00e6nastuna, at stu\u00f0la mujahedin-hermonnum \u00ed bardaganum m\u00f3ti kommunistisku stj\u00f3rnini, og t\u00e1 stj\u00f3rnin var \u00ed vanda fyri at missa valdi\u00f0 \u00e1ri\u00f0 eftir, hersetti Sovjetsamveldi\u00f0 Afghanistan. Hetta hendi 24. desember 1979. Fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Mujahedin vardi \u00ed t\u00edggju \u00e1r og kosta\u00f0i umlei\u00f0 15.000 sovjetiskum hermonnum l\u00edvi\u00f0, \u00e1\u00f0renn viknandi samveldi\u00f0 \u00ed 1989 valdi at taka seg \u00far Afghanistan. Eftir hetta valda\u00f0i \u00ed st\u00f3ran mun borgarakr\u00edggj \u00ed landinum, \u00e1\u00f0renn Taliban, i\u00f0 merkir lesandi, \u00ed 1996 t\u00f3k r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed landinum og royndi at innf\u00f8ra strongu Sharia-l\u00f3gina. Harvi\u00f0 gj\u00f8rdist Afghanistan til eitt sta\u00f0 fyri Al-Qaeda. \u00cd tri\u00f0ju \u00f8ld gj\u00f8rdu tey tv\u00e6r standmyndir av Buddha nor\u00f0an fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Kabul. David Adams var tann seinasti vesturlendingurin, sum filma\u00f0i standmyndirnar, \u00e1\u00f0renn Talibanhermenn sprongdu t\u00e6r \u00ed sp\u00f8nir \u00ed 2001. \n\nTann amerikanska og bretska innr\u00e1sin byrja\u00f0i 7. oktober 2001. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 innr\u00e1sini \u00ed Afghanistan, i\u00f0 var eitt beinlei\u00f0is aftursvar til hendingarnar 11. september 2001, t\u00e1 Al-Qaeda framdi \u00e1lop \u00e1 World Trade Center og Pentagon \u00ed USA, var at fanga Osama bin Laden, sum helt til \u00ed landinum, gera enda \u00e1 Al-Qaeda og taka Taliban-st\u00fdri\u00f0 av r\u00e6\u00f0i. H\u00e1lvanannan m\u00e1na\u00f0 seinni var\u00f0 Taliban tiki\u00f0 av r\u00e6\u00f0i og ein afghansk stj\u00f3rn undir lei\u00f0slu av Hamid-Karzai innsett. H\u00f3ast ta\u00f0 eru yvir t\u00edggju \u00e1r s\u00ed\u00f0an, at USA leyp \u00e1 Afghanistan, er st\u00f8\u00f0an \u00ed landinum \u00f3fri\u00f0arlig og \u00f3trygg. Fri\u00f0arskapandi herdeildir, sum v\u00f3ru settar \u00e1 stovn av ST \u00ed 2001 og riknar av NATO s\u00ed\u00f0an 2003, International Security Assistance Force, eru enn \u00ed landinum, og ta\u00f0 kemur ofta fyri, at \u00fatlendskir hermenn og hj\u00e1lparf\u00f3lk ver\u00f0a dripin. \u00c6tlanin er, at seinastu amerikansku herdeildirnar skulu vera farnar \u00far Afghanistan 31. desember \u00ed 2014. Barack Obama hevur roynt at f\u00e1a afghanska forsetan Hamid-Karzai at ganga vi\u00f0 til eina avtalu, sum loyvir n\u00f8krum amerikanskum herdeildum at ver\u00f0a verandi aftan \u00e1 ta\u00f0. Valdi\u00f0 hj\u00e1 Hamid Karzai, i\u00f0 var\u00f0 valdur til forseta \u00ed 2004, avmarkar seg \u00ed st\u00f3ran mun til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Kabul, og restin av landinum ver\u00f0ur st\u00fdrd av valdsmiklum \u00e6ttarb\u00f3lkah\u00f8vdingum og kr\u00edgsharrum. Talan er um eitt sera samansett land vi\u00f0 ikki minni enn 34 landslutum \u00ed fjallar\u00edkum lendi, og ta\u00f0 ger ta\u00f0 torf\u00f8rt at st\u00fdra.\n\nB\u00faskapur \n\nAfghanistan er eitt f\u00e1t\u00e6kt land, i\u00f0 er tengt av, at f\u00f3lki\u00f0 hevur h\u00fasarhaldsdj\u00f3r og dyrkar j\u00f8r\u00f0ina. Eingin nevniverd \u00eddna\u00f0arframlei\u00f0sla er \u00ed landinum, i\u00f0 er heimins st\u00f8rsti framlei\u00f0ari av opium. Tveir tri\u00f0ingar av f\u00f3lkinum liva fyri undir tveir dollarar um dagin, og barnadey\u00f0in er st\u00f3rur --> 256 fyri hv\u00f8rjar 1000 f\u00f8\u00f0ingar, ver\u00f0ur sagt. Landi\u00f0 er turt og gr\u00fdtut, og t\u00fddningarmestu r\u00e1evnini eru kol, nat\u00fargass og jarnm\u00e1lmur. \u00cd 2010 livdu 40% undir f\u00e1takramerki\u00f0. Sovjetiska innr\u00e1sin \u00ed 1979 gj\u00f8rdi at b\u00faskaparliga st\u00f8\u00f0an \u00ed landinum versna\u00f0i. Fr\u00e1 1998 til 2001 var landi\u00f0 pl\u00e1ga\u00f0 av turki. \u00cd 1970-\u00e1runum var landi\u00f0 sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 matframlei\u00f0slu og \u00fatflutti eisini naka\u00f0. T\u00e1 sovjetisku herdeildirnar f\u00f3ru \u00far landinum \u00ed 1989 var matframlei\u00f0slan minka vi\u00f0 meira enn einari helvt og tali\u00f0 av h\u00fasdj\u00f3rum var n\u00fa bert 2/3 av t\u00ed sum ta\u00f0 var \u00e1\u00f0renn hersetingin byrja\u00f0i. Vinnul\u00edvi\u00f0 batna\u00f0i t\u00f3 eftir 2002 orsaka\u00f0 av altj\u00f3\u00f0a hj\u00e1lp og \u00edl\u00f8gur og at afghanar, sum v\u00f3ru b\u00fasitandi \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, sendu pengar heim. Ein t\u00fd\u00f0andi partur av framgondini \u00ed landinum skyldast eisini, at fimm milli\u00f3nir afghansk fl\u00f3ttaf\u00f3lk, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed grannalondunum, vendu heimaftur og hj\u00e1lptu vi\u00f0 til at byggja landi\u00f0 uppaftur. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 er st\u00f3rt, \u00ed 2005 v\u00f3ru 40% f\u00f3lk arbei\u00f0sleys. So miki\u00f0 sum ein tri\u00f0ingur av BNP hj\u00e1 Afghanistan kemur fr\u00e1 dyrkan av valmuum og \u00f3l\u00f3gligum narkotiskum evnum sum opium og avleiddum evnum fr\u00e1 opium morfin og heroin og fr\u00e1 hasjframlei\u00f0slu.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nUm 2 milli\u00f3nir flakkf\u00f3lk eru \u00ed Afghanistan.\n\nM\u00e1l \n\n Afghansk persisk / Dari 50%\n Pashtu 35%\n Uzbek 8%\n Balochi 4%\n Turkmen 3%\n\nF\u00f3lkasl\u00f8g \n\nFleiri enn 20 f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fagva \u00ed Afghanistan. Fyri sunnan eru pashtunar, ella afganar, i\u00f0 er fj\u00f8lmentasta f\u00f3lkaslagi\u00f0. Landi\u00f0 eitur eftir teimum, t\u00ed at teir hava havt r\u00e6\u00f0i \u00ed landinum seinastu 200 \u00e1rini. \u00cd st\u00f3rb\u00fdunum og \u00e1 bygd \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum b\u00fagva tadjsjikar, i\u00f0 tala dari, sum er skylt vi\u00f0 persiskt, flestu teirra eru keypmenn. Hazarar (o.f.) b\u00fagva mitt inni \u00ed landinum. \n\n Pashtunar 42%\n Tajikar 27%\n Hazaraar 9 %\n Uzbekar 9%\n Aimakar 4%\n Turkmenar 3%\n Balochar 2%\n Onnur 4%\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nN\u00e6stan allir afganar eru muslimar. B\u00f8rnini ver\u00f0a l\u00e6rd um islam b\u00e6\u00f0i \u00ed bygdarmoskuni og \u00ed sk\u00falanum. Ungd\u00f3murin gongur \u00ed madrasah (ein \u00e1tr\u00fana\u00f0arligan mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fala. Her l\u00e6rir hann at duga long brot \u00far Koranini uttanat og granska gudfr\u00f8\u00f0i, islamskar l\u00f3gir og skilv\u00edsi.\n\n Sunni-muslimar 80%\n Shi'a-muslimar 19%\n Onnur 1%\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nAfghanistan er \u00edmillum Mi\u00f0\u00e1sia og Indianes og hevur t\u00ed havt st\u00f3ran t\u00fddning herm\u00e1lsliga. Landslagi\u00f0 er \u00f3gvuliga fj\u00f8lbroytt og skiftandi, vi\u00f0 albeittum og grasfl\u00f8tum, sl\u00f8ttum steinoy\u00f0im\u00f8rkum, st\u00f3rum v\u00f8tnum og h\u00f8gum fj\u00f8llum. F\u00e1ir og v\u00e1naligir vegir eru \u00ed landinum, og har er eingin jarnbreyt.\n\nLandslutir \n\n 1. Badakhshan\n 2. Badghis\n 3. Baghlan\n 4. Balkh\n 5. Bamyan\n 6. Daykundi\n 7. Farah\n 8. Faryab\n 9. Ghazni\n 10. Ghor\n 11. Helmand\n 12. Herat\n 13. Jowzjan\n 14. Kabul\n 15. Kandahar\n 16. Kapisa\n 17. Khost\n 18. Konar\n 19. Kunduz\n 20. Laghman\n 21. Lowgar\n 22. Nangarhar\n 23. Nimruz\n 24. Nurestan\n 25. Oruzgan\n 26. Paktia\n 27. Paktika\n 28. Panjshir\n 29. Parvan\n 30. Samangan\n 31. Sare Pol\n 32. Takhar\n 33. Wardak\n 34. Zabol\n\nMentan\n\nT\u00f3nleikur \nT\u00f3nleikasi\u00f0venja \u00ed Afghanistan er fj\u00f8lbroytt og broytist alt eftir hv\u00f8rjum \u00f8ki ein er staddur og eftir etniskum b\u00f3lkum og v\u00edsir bond til mi\u00f0asiatiska, eysturlendska og indiska mentan. Hv\u00f8r etniskur b\u00f3lkur v\u00edsir s\u00edn serst\u00f8ka st\u00edl, serliga innan f\u00f3lkat\u00f3nleik. Luttinstrumentir \u00ed ymiskum skapi, st\u00f8dd og etniskum variantum (robab, tanbur, dambura og dutar) eru sera v\u00e6lumt\u00f3kt. Floytur og trummur eru onnur d\u00f8mi um vanlig lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Annars eru fleiri ymisk sl\u00f8g av floytum, obo-l\u00edknandi bl\u00e1suinstrument (zurna), munnharpa, fingrasymbalur, trummur og onnur r\u00fatmulj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Fr\u00e1 gamlar t\u00ed\u00f0 hevur ta\u00f0 veri\u00f0 vanligt, at ta\u00f0 eru flest menn i\u00f0 eru t\u00f3nleikarar, samstundis sum ta\u00f0 at vera t\u00f3nleikari hevur l\u00e1gan sosialan status. S\u00ed\u00f0an 1950-\u00e1rini hevur \u00fatbrei\u00f0sla av t\u00f3nleiki gj\u00f8gnum afghanskt radio f\u00f8rt til eitt meira jaligt s\u00fdn \u00e1 t\u00f3nleikaraleiklutin og samstundis eisini f\u00f8rt til eina sterkari \u00e1virkan av t\u00f3nleiki fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum, eitt n\u00fa fr\u00e1 indiskum popt\u00f3nleiki.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Afghanistan - Ensk wikipedia\n Provinces of Afghanistan - Ensk wikipedia\n Geography of Afghanistan - Ensk wikipedia\n Afghanistan - Norsk wikipedia\n Afghanistans geografi - Norsk wikipedia\n Dimmal\u00e6tting 21. desember 2007\n\nHygg eisini at \n\n Mi\u00f0eystur\n\nAsia\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "8392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sovjetsamveldi%C3%B0", "title": "Sovjetsamveldi\u00f0", "text": "Sovjetsamveldi\u00f0 var st\u00f8rsta r\u00edki \u00ed heiminum. Samveldi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn hin 30. desember 1922 og avtiki\u00f0 hin 26. desember 1991.\n\nS\u00f8ga \nSovjet merkir r\u00e1\u00f0. Hetta hugtak kom fram \u00ed russisku kollveltingi \u00ed 1905, sum zarurin bardi ni\u00f0ur. Men h\u00f3ast hetta hev\u00f0i henda kollvelting vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1v\u00edsar demokratiskar \u00e1b\u00f8tur. \u00cd februar 1917 var ta\u00f0 aftur kollvelting og zarurin bleiv koyrdur fr\u00e1 og Kerenski kom til. \u00cd oktober 1917 var aftur kollvelting, sum bolsjvikkaflokkurin st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri og her kemur hugtaki um sovjettir aftur fram. Eitt av slagor\u00f0unum hj\u00e1 Vladimir Lenin og bolsjevikkinum upp til kollveltingina var \"Alt vald til sovjettirnar\", sum v\u00f3ru uppr\u00e6tta\u00f0ar naka\u00f0 \u00e1\u00f0renn kollveltingina. Kerenski blev settur fr\u00e1 og Lenin bleiv lei\u00f0ari. \n\n\u00cd 1918 bl\u00edvur Russland \u00e1lopi av her\u00f0um uttan\u00edfr\u00e1, sum stu\u00f0la teimum \"hv\u00edtu\" og eitt bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj br\u00fdtur \u00fat. Ta\u00f0 eydnast teimum \"rey\u00f0u\"(bolsevikkinum) at vinna borgarakr\u00edggji, har i\u00f0 tey stovna Sovjetsamveldi\u00f0 \u00ed 1922. Lenin doyr \u00ed 1924 og eftir maktkamp millum serliga Trotskij og J\u00f3sef Stalin, vinnur Stalin maktkampin og setur \u00ed 1928 tann fyrsta fimm\u00e1rsplanin \u00ed verk, sum millum anna\u00f0 hevur eina bl\u00f3\u00f0uga tvingisilskollektivisering av landb\u00fana\u00f0inum vi\u00f0 s\u00e6r. Russland var eitt tilafturs\u00fatsilgt land hvat \u00eddna\u00f0i vi\u00f0v\u00edkti og ta\u00f0 eydna\u00f0ist J\u00f3sef Stalin \u00e1 har\u00f0ligan h\u00e1tt at seta fer\u00f0 \u00e1 \u00fatviklingin av \u00eddna\u00f0inum \u00ed Sovjetsamveldinum. \n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num vi\u00f0 Stalin \u00e1 odda v\u00f3ru eisni t\u00e6r kendu moskvaprosessirnar settar \u00ed verk, har f\u00f3lk blivu \u00e1k\u00e6rd og dey\u00f0ad\u00f8md fyri ger\u00f0ir sum tey \u00f8llum at d\u00f8ma ikki h\u00f8vdu framt. Amerikanski heimspekingurin John Dewey st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri eini kommisi\u00f3n sum kanna\u00f0i \u00e1k\u00e6rirnar m\u00f3ti Trotskij og kom til ta ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u at Trotskij ikki var sekur. Moskvaprossirnar eru vi\u00f0gj\u00f8rdar \u00ed teimum f\u00f8gru b\u00f3kmentinum m.a. vi\u00f0 skalds\u00f8guni hj\u00e1 Arthur Koestler \"Darkness at noon\" (\u00e1 donskum \u00fatgivin undir heitnum \"M\u00f8rke midt p\u00e5 dagen\")\n\nUndir Kalda Kr\u00edgnum (1945 \u2013 1991) kappa\u00f0ust risaveldini Sambandsr\u00edki Amerika og Sovjetsamveldi\u00f0 um, hv\u00f8rt var f\u00f8rt fyri at senda fyrsta menniskja\u00f0 \u00e1 m\u00e1nan. R\u00famdarkappingin byrja\u00f0i, t\u00e1 Kennedy (29. mai 1917 \u2013 22. november 1963) forseti seg\u00f0i, at \u00e1\u00f0renn 1970 skuldi USA hava eitt f\u00f3lk \u00e1 m\u00e1nanum. \u00d8ll vita, hv\u00f8r vann ta kappingina, men f\u00e1 eru tey, sum vita, at ta\u00f0 eydna\u00f0ist russum at senda tveir sm\u00e1ar robottar til m\u00e1nan, sum kundu st\u00fdrast fr\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Og ikki fyrrenn \u00ed 1986 fr\u00e6tti heimurin annars um hetta bragdi\u00f0, t\u00ed t\u00e1 var\u00f0 ein n\u00fdggjari robottur sendur inn \u00ed kjarnorkuverki\u00f0 \u00ed Tjernobyl at rudda.\n\n\u00cd 1991 f\u00f3r Sovjetsamveldi\u00f0 sundur \u00ed 15 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug l\u00fd\u00f0veldi, hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednari stj\u00f3rn. Sjey av hesum l\u00fd\u00f0veldum eru \u00ed Evropa, hini \u00e1tta \u00ed \u00c1sia. N\u00fa l\u00fd\u00f0veldini ikki longur eru partur \u00ed einum ovurst\u00f3rum, mi\u00f0st\u00fdrdum b\u00faskapi, mega tey laga seg til vi\u00f0urskifti og treytir \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum, og ta\u00f0 hevur ikki veri\u00f0 so l\u00e6tt. Fall Sovjetsamveldisins hev\u00f0i eisini vi\u00f0 s\u00e6r, at londini\u00ed Eysturevropa sluppu undan sovjetskum eftirliti.\n\nKekenia \n\nMangasta\u00f0ni \u00ed gamla Sovjetsamveldinum str\u00ed\u00f0ast f\u00f3lkasl\u00f8g hv\u00f8rt \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. \u00cd summum londum \u00ed russiska samveldinum eru mangir russar, onkusta\u00f0ni eru teir um 40 % av f\u00f3lkinum. Anna\u00f0 d\u00f8mi er Kekenia, har tri\u00f0ja hv\u00f8rt f\u00f3lk er russi. S\u00ed\u00f0an Sovjetsamveldi\u00f0 fall, hava kekenar str\u00ed\u00f0st fyri tj\u00f3\u00f0skaparligum fr\u00e6lsi, men Russland, i\u00f0 er samveldisr\u00edki, er hart \u00edm\u00f3ti hesum. Teir kv\u00ed\u00f0a fyri, at fer ein landspartur burtur\u00far, ver\u00f0ur alt ta\u00f0 russiska samveldi\u00f0 syndra\u00f0.\n\nGamla Sovjetsamveldi\u00f0 \n\n \u00c1sia\n 1. Armenia\n 2. Aserbadjan\n 5. Georgia\n 6. Kasakstan\n 7. Kirgisia\n 11. Russland\n 12. Tadsjikistan\n 13. Turkmenistan\n 15. Usbekistan\n Evropa\n 3. Hv\u00edtarussland\n 4. Estland\n 8. Lettland\n 9. Litava\n 10. Moldova\n 11. Russland\n 14. Ukraina\n\nFlokslei\u00f0arar \u00ed Kommunistaflokki Sovjetsamveldsins \n\n Vladimir Iljitj Lenin\n J\u00f3sef Stalin\n Nikita Khrusjtjov\n Leonid Bresjnev\n Jurij Andropov\n Konstantin Tjernenko\n Mikhail Gorbatjov\n\nHygg eisini at \n\n Kommunisma\n Russland\n\nS\u00f8ga\nSovjetsamveldi\u00f0"}
{"id": "8393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Himalaia", "title": "Himalaia", "text": "Himalaiafj\u00f8ll eru sum ein ovurst\u00f3rur og h\u00f8gur m\u00farur \u00edmillum India og Tibet (Kina). Fj\u00f8llini eru kavatakt alt \u00e1ri\u00f0, og her er h\u00e6gsta fjall \u00ed heiminum, Mount Everest (8850 m). Fj\u00f8llini v\u00f3r\u00f0u til fyri um 50 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 i\u00f0 Indiapl\u00e1ta stoytti saman vi\u00f0 Evr\u00e1siapl\u00e1tu. Sum pl\u00e1turnar stoyttu saman, var rondin \u00e1 Indiapl\u00e1tu kroyst inn undir Evr\u00e1siapl\u00e1tu, og havbotnurin \u00edmillum teirra var\u00f0 falda\u00f0ur saman og tr\u00fdstur upp til ta\u00f0, i\u00f0 n\u00fa er Himalaiafj\u00f8ll.\n\nHygg eisini at \n\n Fj\u00f8ll \u00ed heiminum\n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "8394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kabul", "title": "Kabul", "text": "Kabul (persiskt; \u06a9\u0627\u0628\u0644) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Afghanistans. Afganski h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin bleiv fleiri fer\u00f0ir raktur av bumbu\u00e1lopum \u00ed 2008 og hildi ver\u00f0ur at hetta er tekin um, at Talebanherurin er vi\u00f0 at f\u00e1a f\u00f3tafesti \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Afghanistan\n \u00c1sia\n Mi\u00f0eystur\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "8395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Joensen", "title": "Martin Joensen", "text": "Martin Joensen er navni\u00f0 \u00e1 tveimum f\u00f8royskum listamonnum:\n\n Martin Joensen (rith\u00f8vundur), f. 1902 \u00ed Sandv\u00edk\n Martin Joensen (1953), t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari, f. 1953 \u00ed Vestmanna"}
{"id": "8396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Joensen%20%281953%29", "title": "Martin Joensen (1953)", "text": "Martin Joensen (f\u00f8ddur 27. august 1953 \u00ed Vestmanna) er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari, sangskrivari og listam\u00e1lari. Martin er \u00fatb\u00fagvin grafikari, men er serliga vor\u00f0in kendur sum t\u00f3nleikari, sangskrivari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og sangari. Millum \u00e1r og dag hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri ymiskum t\u00f3nleikab\u00f3lkum, og yrkingar hansara eru givnar \u00fat \u00e1 ymsum pl\u00e1tum, bondum og fl\u00f8gum, og \u00ed 2006 savna\u00f0ar \u00ed heildarsavn. Martin var f\u00f8ddur \u00ed Vestmanna \u00ed 1953, og har vaks hann upp. Foreldur hansara v\u00f3ru Emil Joensen av Heygum, Vestmanna, og Maria Joensen (f\u00f8dd Jacobsen) av Vatnsoyrum. Hann var n\u00e6stelstur av f\u00fdra systkjum. Hann t\u00f3k realpr\u00f3gv \u00ed 1970, s\u00ed\u00f0an studentspr\u00f3gv \u00far Hoyd\u00f8lum \u00ed 1973. Hann er \u00fatb\u00fagvin teknari og grafikari \u00e1 Skolen for brugskunst \u00ed 1982. Martin hevur gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg \u00e1 ymiskum lista\u00f8kjum. Hann er t\u00f3nleikari, hevur skriva\u00f0 sangir og yrkingar, myndskr\u00fdtt, skriva\u00f0 sangleikir og gj\u00f8rt l\u00f8g. Fyrsti teksturin, sum var\u00f0 n\u00fdttur til \u00fatg\u00e1vu, var \u201cSvarti Ravnur\u201d, sum Kr\u00e6klingar sp\u00e6ldu inn \u00ed 1975-76. Hann hevur veri\u00f0 limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Vestmenn s\u00ed\u00f0ani fyrst \u00ed 1982, teir hava givi\u00f0 \u00fat fimm pl\u00e1tur.\n\nYrkingin Morgun er prenta\u00f0 \u00ed Gr\u00f8nu sangb\u00f3k, sum kom \u00fat \u00ed 1993. \u00cd Gr\u00f8nu songb\u00f3k er hann umbo\u00f0a\u00f0ur vi\u00f0 36 sangum, teir flestu av hesum hevur hann eisini sj\u00e1lvur gj\u00f8rt lag til.\n\n\u00cd 1986 gav Martin Joensen \u00fat bandi\u00f0 \u201eMorgun\u201c. Bandi\u00f0 hevur heiti\u00f0 eftir hesari yrkingini, sum Martin gj\u00f8rdi lag til og sj\u00e1lvur syngur \u00e1 bandinum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nMorgun, 1986\nSkuggagestir, 1991 \nBl\u00e1tt \u00ed st\u00f8\u00f0um, 1993\n\u00c1ral\u00f8g (savnsfl\u00f8ga), 2002\n\u00c1 Br\u00fanni, 2006\nKv\u00f8ld, 2010\n\nVi\u00f0 Vestmonnum \nBrot, 1983\nKanska \u00ed dag, 1985\nVestmenn 3, 1988\n\nB\u00f8kur \nMartin Joensen: Lat meg goyma teg - Tekstir, t\u00f3nar og tekningar 1970 - 2006, Sprotin 2006.\n\nYrkingar og t\u00fd\u00f0ingar til a\u00f0rar sangarar\n\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir \nHann hevur yrkt sangir til eitt n\u00fa Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir:\nMannabarn\nKavin kom\n\nHallur Joensen \nMartin Joensen hevur yrkt og umsett fleiri sangir, sum Hallur Joensen syngur: \n\"Kyss ein eingil hv\u00f8nn morgun\" (umsett)\n\"Eingin annar\" (yrkt), \n\"Enn stendur hur\u00f0 m\u00edn opin\" (yrkt saman vi\u00f0 J\u00e1kup Zachariassen),  \n\"Her \u00ed bygdini\" (umsett, upprunaheiti\u00f0: In a Town This Size), \n\"N\u00fa kanst t\u00fa hava ta\u00f0 so gott\" (yrkt), \n\"Gyltu Lj\u00f3sakr\u00fanurnar\" (umsett, upprunaheiti\u00f0: Crystal Chandeliers) \n\"T\u00e1 eg komi fram\"\n\nLinda Andrews \nKavaj\u00f3l (Let it snow) - Martin Joensen hevur umyrkt sangin. Or\u00f0: Sammy Cahn / Lag: Jule Styne. \nJ\u00f3l eru \u00ed hondum (happy xmas/war is over) Martin Joensen hevur umsett eftir John Lennon\n\nGunnar Justinussen \n L\u00edvi\u00f0 er ov stutt til klandur - F\u00f8royska\u00f0ur/umyrktur eftir \u201cWe Believe in Happy Endings\u201d eftir Bob McDill.\n Enn eina fer\u00f0 - Or\u00f0: Martin Joensen, 2008 / Lag: J\u00e1kup Zachariasen\n Luossabiddarin (Omkring tiggarn fr\u00e5n Luossa) Martin Joensen umsetti, Dan Andersson yrkti\n\nFamilja \nForeldrini v\u00f3ru Emil Joensen av Heygum, Vestmanna, og Maria Joensen (f\u00f8dd Jacobsen) av Vatnsoyrum. Martin vaks upp \u00ed Heygat\u00fani, hann er n\u00e6stelstur av 4 systkjum. Sonur Martin, Sakaris Emil Joensen, er eisini t\u00f3nleikari.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Listam\u00e1larin Martin Joensen \u00e1 Facebook\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nVestmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nVestmenningar"}
{"id": "8401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siberia", "title": "Siberia", "text": "Eystan Uralfj\u00f8ll er Siberia (russiskt; \u0421\u0438\u0431\u0438\u0301\u0440\u044c) - Russiski parturin \u00ed \u00c1sia. Ovurst\u00f3rur, mest sum \u00f3bygdur landspartur, i\u00f0 er heilt eystur at Kyrrahavi. Meginparturin av Siberia er t\u00e6ttur n\u00e1lask\u00f3gur, i\u00f0 russar nevna taiga. \u00cd hesum brei\u00f0a og langa sk\u00f3garbelti er fj\u00f3r\u00f0ingurin av \u00f8llum vi\u00f0i \u00ed heiminum. Longri nor\u00f0ur vir koma, tynri ver\u00f0ur sk\u00f3gurin, t\u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 ver\u00f0ur kaldari. Nor\u00f0an fyri sk\u00f3garmarki\u00f0 eru frostm\u00fdrarnar (tundra), har er frost \u00ed j\u00f8r\u00f0ini alt \u00e1ri\u00f0. \n\n\u00cd Siberia eru n\u00f3gv r\u00e1evni, til d\u00f8mis gull, olja, uran og gimsteinar.\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0 \n\nSk\u00f3girnir \u00ed Siberia eru sannur kovi og gott skj\u00f3l hj\u00e1 d\u00fdrum, til d\u00f8mis rein, bj\u00f8rn og \u00edkorni, teir longu og k\u00f8ldu veturm\u00e1na\u00f0irnar. Her livir eisini st\u00f8rsti tikari \u00ed heiminum, kongatikarin ella siberiatikarin. Hann hevur \u00f3gvuliga tj\u00fakkan feld.\n\nHygg eisini at \n\n Russland\n\nRussland"}
{"id": "8402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flagg%20Sambandsr%C3%ADki%C3%B0%20Amerika", "title": "Flagg Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika", "text": "USA hevur s\u00edtt egna flagg, sum ver\u00f0ur nevnt Stars And Stripes. \u00c1 amerikanska flagginum eru 50 stj\u00f8rnur, ein til hv\u00f8rt r\u00edki, og rey\u00f0u og hv\u00edtu rendurnar eru til minnis um tey 13 r\u00edkini, i\u00f0 stovna\u00f0u USA. \u00cd fyrsta amerikanska flagginum v\u00f3ru 13 stj\u00f8rnur og 13 str\u00edpur. Upprunaliga v\u00f3ru 13 st\u00e1tir \u00ed 1776. Ta\u00f0 er \u00f3l\u00f3gligt \u00ed USA at lata flaggi\u00f0 nerta vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina ella at vinda ta\u00f0 \u00e1 stong \u00ed v\u00e1naligum ve\u00f0ri. Flaggi\u00f0 m\u00e1 alt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a vi\u00f0fari\u00f0 vi\u00f0 vir\u00f0ing. Sk\u00falab\u00f8rn \u00ed Amerika skulu sv\u00f8rja, at tey eru tr\u00fagv \u00edm\u00f3ti hesum stykkinum av toyi hv\u00f8nn morgun. Betsy Ross er seymikona, sum samb\u00e6rt s\u00f8gnini tekna\u00f0i fyrstu skitsuna til amerikanska flaggi \u00ed 1770-unum.\n\nHygg eisini at \n USA.\n\nUSA\nFl\u00f8gg"}
{"id": "8403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dominikanal%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0", "title": "Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0", "text": "Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 (spanskt: Rep\u00fablica Dominicana) ella Dominikanska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0, er l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Karibia.\n\nS\u00f8ga \n\nLandi\u00f0 var undir Spania \u00ed mong \u00e1r, men n\u00fa er \u00e1virkanin \u00far USA st\u00f3r.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nF\u00f3lki\u00f0 og mentanin hava r\u00f8tur aftur \u00ed spanska, afrikanska og indi\u00e1nska mentan.\n\nB\u00faskapur \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Dominikanal\u00fd\u00f0veldinum hevur betri kor enn \u00ed Haiti, har \u00f3gvuliga f\u00e1 hava r\u00e1\u00f0 at s\u00f8kja s\u00e6r l\u00e6knahj\u00e1lp. Mest eru ta\u00f0 fer\u00f0avinnan og n\u00e1msvinnan, i\u00f0 hava styrkt b\u00faskapin \u00ed l\u00fd\u00f0veldinum. Eisini hava myndugleikarnir stu\u00f0la\u00f0 n\u00fdggjum vinnugreinum, til d\u00f8mis kl\u00e6dnavirkjum. Seinastu \u00e1rini eru bygdir mangir fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0ir, og hevur ta\u00f0 givi\u00f0 n\u00f3gv arbei\u00f0i. N\u00f3gv f\u00f3lk \u00far Haiti kemur eisini higar at arbei\u00f0a. \n\nHar er silvur, platin, uran og nikkul, og har er eisini st\u00f8rsta gulln\u00e1m \u00ed Karibia. Fer\u00f0avinna og sukur eru h\u00f8vu\u00f0sinnt\u00f8kukeldur.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSk\u00f3garkl\u00e6dda fjallalandslagi\u00f0 \u00ed Dominikanal\u00fd\u00f0veldinum l\u00edkist n\u00f3gv t\u00ed \u00ed grannalandinum fyri vestan. N\u00f3gv n\u00e1tt\u00farur\u00edkid\u00f8mi er \u00ed oynni.\n\nHygg eisini at \n\n Karibia\n Karibiahav\n\nKaribia"}
{"id": "8404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santo%20Domingo", "title": "Santo Domingo", "text": "Br\u00f3\u00f0ir Kolumbusar, Bartolom\u00e9, grunda\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0, Santo Domingo (Santo Domingo de Guzman), \u00ed 1496. B\u00fdurin gj\u00f8rdist mi\u00f0st\u00f8\u00f0 hj\u00e1 spaniamonnum, me\u00f0an teir l\u00f8gdu hj\u00e1lond undir seg. Har eru mong n\u00fdumv\u00e6ld h\u00fas, sum v\u00f3r\u00f0u bygd fyrst \u00ed hj\u00e1landst\u00ed\u00f0ini.\n\nS\u00ed eisini \n\n Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Karibia"}
{"id": "8405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Virginia", "title": "Virginia", "text": "Samveldi\u00f0 Virginia (enskt: Commonwealth of Virginia) er stakr\u00edki \u00ed USA vi\u00f0 8 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvum. Fyrst \u00ed 1600-talinum stovna\u00f0u tey fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini tann fyrsta b\u00fdin \u00ed n\u00fdggja heiminum, Jamestown \u00ed Virginia , uppkalla\u00f0ur eftir J\u00e1kup kongi I. Ta\u00f0 var t\u00f3gvi\u00f0 str\u00ed\u00f0, men so vi\u00f0 og vi\u00f0 sum velt var\u00f0 upp \u00far n\u00fdggjum, og tubbakshandilin vaks, stungu \u00f3semjur seg upp millum ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini og bretsku hj\u00e1landaharrarnar. \n\nUniversiteti\u00f0 Virginia Tech \u00ed Blacksburg var \u00ed apr\u00edl 2007 pallur fyri einari massakru, t\u00e1 su\u00f0urkoreanskt f\u00f8ddi Seung-Hui Cho drap 32 pers\u00f3nar, tey flestu n\u00e6mingar \u00e1 sk\u00falanum.\n\nS\u00f8ga\n\nFyrstu b\u00fasetingarnar \n\nSeinast \u00ed 16. \u00f8ld og 17. \u00f8ld flutti n\u00f3gv f\u00f3lk \u00far Bretlandi, Fraklandi og Ni\u00f0urlondum til Virginia at leita eftir gulli og silvri, men tey flestu funnu einki. \u00cd sta\u00f0in m\u00e1ttu tey l\u00edvbjarga s\u00e6r sum b\u00fana\u00f0arf\u00f3lk og dyrka landb\u00fana\u00f0arv\u00f8ru, sum tey kundu flyta \u00fat til Evropa. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini hildu eisini m.a. kalkunir, sum tey h\u00f8vdu til matna. \n\nSummi ni\u00f0ursetuf\u00f3lk v\u00f3ru reinleikabr\u00f8\u00f0ur (puritanur), sum royndu at f\u00e1a s\u00e6r eina betri og fri\u00f0arligari tilveru fjart fr\u00e1 \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum ats\u00f3knum \u00ed Evropa. Onnur v\u00f3na\u00f0u at gerast m\u00fagvandi av handli, og uppaftur onnur l\u00f8gdu inn st\u00f3rar tubbaks- og bummullarlundir. \u00cd fyrstuni var fri\u00f0ur og semja \u00edmillum indi\u00e1nar og ni\u00f0ursetuf\u00f3lk. Vins\u00e6lu indi\u00e1narnir hj\u00e1lptu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum at dyrka plantur, sum trivust, og tey skiftu v\u00f8rur s\u00edna\u00e1millum. Indi\u00e1nar l\u00f3tu evropearum lo\u00f0skinn aftur fyri byrsur, perlur og brenniv\u00edn. \n\nFyrstu evropeisku ni\u00f0ursetumenninir bygdu s\u00e6r einfaldar stokkastovur \u00e1 teimum jar\u00f0um, teir h\u00f8vdu rudda\u00f0. Uttan um b\u00fasetningarnar var\u00f0 sett gir\u00f0ing at verja fyri ve\u00f0ri\u00f0 og \u00f3bodnum gestum. H\u00fasini v\u00f3r\u00f0u sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \u00far vi\u00f0i, sum var\u00f0 feldur \u00ed sk\u00f3ginum t\u00e6tt vi\u00f0. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini h\u00f8vdu har\u00f0bali\u00f0 l\u00edv og mong doy\u00f0u av sj\u00faku og mattroti, og onnur settu til av kulda og m\u00f8\u00f0i.\n\n\u00cd 1607 l\u00f8gdu tr\u00fd bretsk skip at \u00ed Virginia at grundleggja koloniina Jamestown. Ein teirra, i\u00f0 var vi\u00f0, var John Smith, kapteynur (1580-1631). Hann var \u00e1k\u00e6rdur fyri uppreistur. Smith var\u00f0 n\u00e1\u00f0a\u00f0ur, men var\u00f0 sendur \u00fat at leita eftir mati. T\u00e1 i\u00f0 John Smith og hansara menn v\u00f3ru komnir naka\u00f0 ni\u00f0an eftir \u00e1nni Chickahominy, lupu innf\u00f8ddir \u00e1 teir. Allir v\u00f3r\u00f0u sl\u00e1tra\u00f0ir uttan John Smith, i\u00f0 aftur var\u00f0 n\u00e1\u00f0a\u00f0ur. Hesa fer\u00f0 var ta\u00f0 Pocahontas, d\u00f3ttir h\u00f8vdingin Powhatan, i\u00f0 fekk bjarga\u00f0 honum. Smith var\u00f0 hildin fangi eina t\u00ed\u00f0, og k\u00e6rleikin kykna\u00f0i millum Pocahontas og hann. T\u00e1 i\u00f0 Pocahontas \u00e1vara\u00f0i Smith um eitt indianara\u00e1lop, eftir at hann var afturkomin til koloniina, burturseg\u00f0i \u00e6ttb\u00f3lkurin hana fyri svikager\u00f0. John Smith r\u00fdmdi fr\u00e1 henni, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r \u00fat \u00e1 a\u00f0rar ranns\u00f3knarfer\u00f0ir. \u00cd sta\u00f0in m\u00f8tti hon a\u00f0alsmanninum John Rolfe, i\u00f0 tekur hana vi\u00f0 til Onglands at hitta kong og drotning. Pocahontas var\u00f0 seinni kend sum Rebecca Rolfe. Hon kom ongant\u00ed\u00f0 heimaftur, t\u00ed Pocahontas fekk pokur og doy\u00f0i \u00ed London.\n\nBorgarakr\u00edggi\u00f0 \n\n\u00c1 v\u00e1ri \u00ed 1781, eftir bardagan \u00edmillum amerikansk og bretsk herli\u00f0 vi\u00f0 Greensboro \u00ed North Carolina, gav Charles Cornwallis herovasti hj\u00e1 bretsku herli\u00f0unum bo\u00f0 um at taka seg aftur til Virginia. George Washington lokka\u00f0i bretar \u00ed eina fellu vi\u00f0 Yorktown. Sameind herdeild, manna\u00f0 vi\u00f0 fraklendingum og ni\u00f0ursetumonnum, f\u00f3r \u00far New York at sameina seg vi\u00f0 franska herovastan Lafayette (Gilbert du Motier, marquis de Lafayette) (1757\u20131834) vi\u00f0 Yorktown. Ein franskur floti sigldi inn \u00ed Chesapeake Bay og ni\u00f0an eftir York\u00e1. Amerikanski herurin stongdi allar lei\u00f0ir til Yorktown, og bretsku herli\u00f0ini fingu hv\u00f8rki \u00fatger\u00f0 ella ney\u00f0synjarv\u00f8rur. Bretar \u00e1sanna\u00f0u, at teir v\u00f3r\u00f0u kringsettir \u00far \u00f8llum \u00e6ttum og g\u00f3vu seg undir. \u00cd oktober gav Cornwallis seg upp \u00ed hendurnar \u00e1 Washington herovasta, og kr\u00edggi\u00f0 var av. T\u00e1 i\u00f0 teir l\u00f8gdu v\u00e1pnini, sta\u00f0festi eitt lj\u00f3mli\u00f0 hj\u00e1 amerikanska herinum bretska tapi\u00f0 vi\u00f0 at sp\u00e6la sangin \"the World Turn Upside Down\". Flestu menninir \u00ed gonguherli\u00f0unum \u00ed Fr\u00e6lsisbardaganum v\u00f3ru \u00ed s\u00ed\u00f0um, litf\u00f8grum rey\u00f0frakkum. Fyri ta\u00f0 mesta v\u00f3ru ni\u00f0ursetuhermenninir \u00ed bl\u00e1um frakkum og bretarnir \u00ed rey\u00f0um, so bretsku hermenninir v\u00f3r\u00f0u nevndir rey\u00f0frakkar.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nVirginia Historical Society"}
{"id": "8406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alaska", "title": "Alaska", "text": "Alaska er ein lutstatur \u00ed USA vi\u00f0 umlei\u00f0 737 t\u00fasund \u00edb\u00fagvum. Alaska, sum USA keypti fr\u00e1 Russlandi \u00ed 1867, er st\u00f3rt land, dupult so st\u00f3rt sum Noreg og Sv\u00f8r\u00edki tilsamans. Staturin er 1,5 mill. ferkilometrar ella umlei\u00f0 100 fer\u00f0ir so st\u00f3rur sum F\u00f8royar. \n\nN\u00fa eru ta\u00f0 Republikanarar, sum sita vi\u00f0 r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed lutstatinum. Sean Parnell (f\u00f8ddur 19. november 1962 \u00ed Hanford, Kalifornia) er guvern\u00f8rur. Hann umbo\u00f0ar republikanararnar. \n\nN\u00fa ver\u00f0a flogf\u00f8rini mest br\u00fakt til flutning, men enn d\u00e1mar alaskamonnum v\u00e6l at koyrakapp vi\u00f0 hundasle\u00f0um, og \u00ed st\u00f8\u00f0um ver\u00f0a t\u00e6r eisini br\u00faktar til at flyta v\u00f8ru vi\u00f0.\n\nS\u00f8ga \n\nTey fyrstu menniskjuni \u00ed Nor\u00f0ur-Amerika komu gong \u00far \u00c1sia til Alaska fyri kanska 30.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. T\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var landfast millum hesar b\u00e1\u00f0ar heimspartarnar. N\u00fa er eitt sund \u00edmillum, Beringssundi\u00f0. Til um 1800 b\u00fa\u00f0u bara inuittar \u00ed Alaska. Hesi f\u00f3lkini v\u00f3r\u00f0u leingi nevnd eskimoar ella skr\u00e6lingar, men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur heiti\u00f0 inuittar n\u00fdtt. Or\u00f0i\u00f0 inuit merkir heilt einfalt \"menniskja\". Um \u00e1r 1890 funnu teir gull \u00ed landinum, og t\u00e1 f\u00f3r n\u00f3gv f\u00f3lk hagar at leita eftir gulli. Men enn eru t\u00f3 bara 730.000 f\u00f3lk \u00ed \u00f8llum landinum. \u00cd 1959 fekk landi\u00f0 r\u00e6tt at teljast upp \u00ed hini r\u00edkini.\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n Um 13.000 f.Kr. - Vei\u00f0if\u00f3lk/savnarar v\u00f3ru teir fyrstu, sum gingu um Beringssund til Alaska. \n 1903 - Markna\u00f3semja um Alaska \u00edmillum Kanada og USA l\u00f8gd til viks. \n 1912 - Alaska ver\u00f0ur land\u00f8ki \u00ed USA.\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd lutstatinum b\u00fa\u00f0u, t\u00e1 i\u00f0 teir hv\u00edtu komu hagar, indi\u00e1nar og eskimoar. Helst hava f\u00f3lk veri\u00f0 \u00ed Alaska fr\u00e1 um 10.000 f.Kr. Fornfr\u00f8\u00f0ingar hava funni\u00f0 eina 11.500 \u00e1ra gamla barnagr\u00f8v \u00ed einum steinaldar b\u00fapl\u00e1ssi mitt \u00ed Alaska. \u00cd gr\u00f8vini, sum er millum n\u00f8kur tr\u00f8 beint vi\u00f0 eina \u00e1, v\u00f3ru brendar leivdir av einum barni. Barni\u00f0 var millum eitt og tr\u00fd \u00e1ra gamalt, t\u00e1 ta\u00f0 doy\u00f0i fyri 11.500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Hetta eru elstu leivdirnar av menniskjum \u00ed hesum partinum av Amerika. Sta\u00f0i\u00f0 har gr\u00f8vin er kallast Upward Sun River, og t\u00ed hevur barni\u00f0 fingi\u00f0 navni\u00f0 Xaasaa Cheege Ts\u2019eniin, sum merkir \"Upward Sun River Mouth Child\" . \n\nTennirnar hj\u00e1 barninum v\u00edsa, at ta\u00f0 er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 indi\u00e1narar og f\u00f3lk \u00far Eystur\u00e1sia. Granskarar hava enn ikki sta\u00f0fest hvat kyn barni\u00f0 er, t\u00ed leivdirnar eru ov illa farnar \u00ed eldinum. Amerika og Eystur\u00e1sia eru \u00e1 dag skild sundur vi\u00f0 einum sm\u00f8lum fir\u00f0i, men ta\u00f0 hava tey ikki alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0. Fara vit 14.000 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina, so vita vit, at havst\u00f8\u00f0an var l\u00e6gri enn hon er \u00ed dag. Og t\u00ed hava st\u00f3r \u00f8ki, sum \u00ed dag er hav, veri\u00f0 land t\u00e1. F\u00f3lk hava t\u00ed kunna\u00f0 fer\u00f0ast \u00far Eystur\u00e1sia til Nor\u00f0uramerika at b\u00faseta seg. Long t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed fors\u00f8guligari t\u00ed\u00f0 l\u00f3gu st\u00f3rir partar av Nor\u00f0uramerika og Eystur\u00e1sia undir \u00ed \u00f3metaliga tj\u00fakkum \u00edsi, kava og j\u00f8klum. Hesi k\u00f8ldu t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini, kalla \u00edst\u00ed\u00f0ir, v\u00f3ru 100 000 hv\u00f8rt \u00e1r. \u00cdmillum hv\u00f8rja \u00edst\u00ed\u00f0 var ve\u00f0urlagi\u00f0 l\u00fdggjari \u00ed eini 20 000 \u00e1r. Tann s\u00ed\u00f0sta \u00edst\u00ed\u00f0in kom 110 000 \u00e1r f.Kr. og var av umlei\u00f0 13 000 f.Kr. So n\u00f3gvur sj\u00f3gvur frysti, at h\u00f8vini fjar\u00f0a\u00f0u einar 90 m. Ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at landfast gj\u00f8rdist \u00edmillum meginlond, sum havi\u00f0 \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i skilt sundur, til d\u00f8mis l\u00e1 turt ta\u00f0 grynsta \u00edmillum Alaska og Russland, har Beringssund n\u00fa er. \n\nVei\u00f0if\u00f3lk, sum h\u00f8vdu b\u00fasett seg \u00ed Eystur\u00e1sia fluttu um 13 000 f.Kr. til ta\u00f0, i\u00f0 n\u00fa er Alaska. Eftir um 12 000 f.Kr. fl\u00f8ddi aftur, og havi\u00f0 stongdi lei\u00f0ina um Beringsund fyri ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum \u00far \u00c1sia. Tey f\u00f3ru longri og longri su\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum USA og ha\u00f0an til Su\u00f0uramerika.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nAlaska, sum er eitt land st\u00f8rri enn Skandinavia, er so at siga f\u00f3lkat\u00f3mt. Ta\u00f0 er ta\u00f0 st\u00f8rsta stakr\u00edki\u00f0 \u00ed USA, eitt sindur st\u00f8rri enn t.d. Texas. Men rokna\u00f0 eftir \u00edb\u00fagvatali er Alaska millum tey minstu londini \u00ed Amerika. Ta\u00f0 er ta\u00f0 kaldasta stakr\u00edki\u00f0 \u00ed USA. Hesi seinastu \u00e1rini er ta\u00f0 t\u00f3 vor\u00f0i\u00f0 l\u00fdggjari \u00ed Alaska. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ors\u00f8kin er ta\u00f0 vaksandi vakstrarh\u00fas\u00e1rini\u00f0, sum \u00e1virkar ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1 allari j\u00f8r\u00f0ini. Ta\u00f0 mesta av t\u00ed er fjallalendi, og har er h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Nor\u00f0uramerika, Mount Mac Kinley, 6187 m. Vestari partur av meginlandinum Nor\u00f0ur-Amerika er ey\u00f0kendur av fleiri fjallar\u00f8\u00f0um, sum til samans eita Kordillurnar (Cordilleran Highlands). Teir h\u00e6gstu tindarnir \u00ed Kordillunum eru meira enn 6100 metrar yvir sj\u00f3varm\u00e1lanum. Teir eru nor\u00f0uri \u00ed Alaska. Fj\u00f8llini r\u00f8kka um alt meginlandi\u00f0 og halda fram \u00ed Su\u00f0ur-Amerika. Har eita tey Andesfj\u00f8ll. Nor\u00f0uri vi\u00f0 \u00cdshavi\u00f0 og fram vi\u00f0 \u00e1unum er sl\u00e6tt. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er kalt uttan \u00fati vi\u00f0 vesturstrondina. Fram vi\u00f0 nor\u00f0urstrondini er tundralendi, men sunnari vaksa heilt st\u00f3rir n\u00e1lask\u00f3gir. St\u00f8rsta \u00e1in eitur Yukon, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Juneau. Strondin er umlei\u00f0 76.000 km.\n\nNor\u00f0ast \u00ed Alaska er \u00f3gvuliga kalt. Bara \u00ed august er mi\u00f0alhitin oman fyri frostmarki\u00f0. Har er p\u00f3lve\u00f0urlag, og her brei\u00f0ir tundran seg so ber og k\u00f8rg. St\u00f3rir partar av Alaska liggja undir innlands\u00edsi, i\u00f0 summasta\u00f0ni er 3000 metrar tj\u00fakkur. Sunnan fyri tundruna er kalt tempra\u00f0 ve\u00f0urlag. Har er n\u00e1lask\u00f3gar\u00f8ki\u00f0, sum r\u00f8kkur um st\u00f3rar partar av Alaska, Kanada og nor\u00f0ara part av USA.\n\nB\u00fdir\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed Alaska:\n\nB\u00faskapur \n\nUmframt gull eru fleiri onnur m\u00e1lmsl\u00f8g at finna, og hartil b\u00e6\u00f0i kol og olja. V\u00e6lfer\u00f0in fr\u00e1 oljuni er so miki\u00f0 st\u00f3r, at t\u00fa rindar ikki skatt \u00ed Alaska. Borgarar\n\u00ed Alaska gjalda ikki skatt til lutstatin, bara til samveldismyndugleikarnar. Me\u00f0al innt\u00f8kan hj\u00e1 einum \u00edb\u00fagva er millum 350.000 og 400.000 kr. Aftrat hesum f\u00e1a allir \u00edb\u00fagvar eina fer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 em kekk upp\u00e1 14.000 kr. sendandi. Men sagt ver\u00f0ur, at vanligar v\u00f8rur eru d\u00fdrari her enn \u00ed USA annars. Hetta er orsaka\u00f0 av flutningskostna\u00f0inum. Eins og hj\u00e1 nor\u00f0monnum fer ein st\u00f3rur partur av avgjaidinum fr\u00e1 oljufel\u00f8gunum \u00ed ein oljugrunn, sum er \u00e6tla\u00f0ur at br\u00faka \u00far, t\u00e1 verri t\u00ed\u00f0ir koma. Ta\u00f0 eru tvey st\u00f3r oljufel\u00f8g, sum arbei\u00f0a \u00ed Alaska. Umframt Arco er ta\u00f0 eisini BP. Hesi b\u00e6\u00f0i fel\u00f8gini royna at f\u00e1a loyvi til at bora eftir olju \u00ed n\u00fdggjum \u00f8kjum har nor\u00f0uri, \u00ed t\u00ed teir nevna ta\u00f0 \u00f3r\u00f8rda North Slope Borough. Ta\u00f0 er \u00f3vist um fel\u00f8gini f\u00e1a loyvi til tess. t\u00ed mong halda ta\u00f0 vera skeivt at nema tey n\u00e1tt\u00faruv\u00f8kru og fullkomiliga \u00f3spiltu \u00f8kini har nor\u00f0uri \u00ed Alaska.\n\nVi\u00f0i h\u00f8gga teir v\u00e6l av, og fiskur er n\u00f3gvur at f\u00e1a, helst laksur, men ta\u00f0 er eisini n\u00f3gv til av toski og kalva. Fiskivinnan ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum ein sera t\u00fddningarmikil vinna. Sitka, ein av h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdunum \u00ed Su\u00f0uralaska, var\u00f0 bygdur \u00ed \u00e1rinum 1804. Hann liggur \u00e1 Baranofoynni og er \u00ed dag heimsins fremsta laksahavn.\n\nSamfer\u00f0sla \n\nN\u00f3gvur legst kavin \u00ed Alaska, og fyrr m\u00e1tti farast millum bygdir vi\u00f0 hundasle\u00f0u. Torf\u00f8rt er at fer\u00f0ast, og t\u00ed hava teir bygt n\u00f3gvar flogst\u00f8\u00f0ir seinnu \u00e1rini, so at n\u00fa ver\u00f0a flogf\u00f8r \u00f3gvuliga n\u00f3gv br\u00fakt, b\u00e6\u00f0i til at flyta f\u00f3lk og varu. \u00cd Anchorage setast tey st\u00f3ru flogf\u00f8rini, sum fl\u00fagva millum Evropa og \u00c1sia tv\u00f8rtur yvir Nor\u00f0p\u00f3linum. 10 t\u00edmar tekur fer\u00f0in \u00far Keypmannahavn til Anchorage og 8 t\u00edmar ha\u00f0ani til Tokyo, Japan. \n\nFyri at gera fer\u00f0al\u00edkindini betri millum Alaska og hin partin av USA, hava teir lagt veg nor\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum Kanada, so n\u00fa ber til at koyra vi\u00f0 bili, i\u00f0 hvussu er um summari\u00f0. Marki\u00f0 millum Kanada og USA, sum gongur 49 breiddarstigi vestur fr\u00e1 v\u00f8tnunum, ver\u00f0ur ikki vart, so sum gj\u00f8rt ver\u00f0ur millum flest onnur lond. Har eru eingir tollarar ella vaktarmenn, og f\u00f3lk kunnu fara um marki\u00f0, sum teimum lystir.\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0\n\nHv\u00edtabj\u00f8rn og roysningur eru st\u00f8rstu d\u00fdrini, t\u00fa s\u00e6rt \u00ed Alaska. Ein st\u00f3rvaksin, gomul hv\u00edtabj\u00f8rn vigar ikki l\u00edti\u00f0. Hon kann toga upp \u00edm\u00f3ti teimum 1600 pundunum. Mest heldur hon seg uppi \u00e1 landi ella \u00fati \u00e1 reka\u00edsinum. Stundum balist hon eftir fongi \u00ed t\u00ed \u00edsakalda sj\u00f3num. T\u00e6r bleikgulu bjarnirnar bera or\u00f0 fyri at vera herviligastu r\u00e1nsd\u00fdr \u00ed landinum. T\u00e6r sl\u00faka alt kj\u00f8t- og tv\u00f8stkent, sum fyri kjaftin rekur. Grammastar eru t\u00e6r eftir k\u00f3patv\u00f8sti. Ofta leggur hv\u00edtabj\u00f8rnin seg \u00ed slys vi\u00f0 eitt \u00edshol - til rei\u00f0ar at taka k\u00f3p, i\u00f0 kemur upp at anda. Roysningurin er l\u00e6ttur at kenna av \u00fdvnu kompunum og teimum b\u00e1\u00f0um longu h\u00f8ggtonnunum. F\u00f8\u00f0slan hj\u00e1 roysningi er mest skeljafiskur. Roysningur er av k\u00f3pa\u00e6tt. Hann er t\u00f3 eitt sindur \u00f3l\u00edkur k\u00f3punum - eisini \u00ed l\u00edvsh\u00e1tti.\n\nTeir b\u00e1\u00f0ir st\u00f8rstu k\u00f3parnir \u00ed Alaska eru steink\u00f3purin og ringk\u00f3purin. Steink\u00f3pur er gr\u00e1ur vi\u00f0 dimmum blettum um allan kroppin. Ringk\u00f3pur er vanligasti k\u00f3pur vi\u00f0 nor\u00f0uramerikansku strendurnar. Navni\u00f0 hevur hann eftir ringmynstrinum \u00e1 kroppinum. \u00c1 nor\u00f0uramerikansku havlei\u00f0unum er eisini h\u00f3pur av hvali. Moskusneyt er s\u00ed\u00f0ulla\u00f0, morlitt, og hevur lj\u00f3san blett ni\u00f0ur \u00e1 ryggin. Moskusneytini eru ikki verulig neyt, men \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 sey\u00f0. Tey liva vill \u00fati \u00ed nor\u00f0uramerikansku n\u00e1tt\u00faruni. Revur er n\u00f3gvur \u00ed Alaska. Sl\u00f8gini eru tvey - hv\u00edtrevur og bl\u00e1revur.\n\nSkalla\u00f8rn er st\u00f8rsti r\u00e1nsfuglur \u00ed Alaska - flogi\u00f0 er st\u00edvar 2 metrar. F\u00f8\u00f0slan hj\u00e1 henni er mest fiskur, fuglur og hara. Falkur er v\u00e6l minni enn \u00f8rn. Hann fl\u00fdgur \u00f3f\u00f8ra skj\u00f3tt, skj\u00f3tari enn \u00f8rnin, og knappur er hann \u00ed vendini. Snj\u00f3uglan - vi\u00f0 teimum st\u00f3ru, gulu eygunum - livir mest av l\u00e6minga. Ravnur er eisini vanligur fuglur \u00ed Alaska. Hann er svartur, skyggir \u00ed gr\u00f8nligum og bl\u00e1um. Fisk og fugl, kj\u00f8t og egg koyrir hann \u00ed seg. Eitt vilt slag av h\u00f8sna\u00e6ttini livir \u00ed Alaska - r\u00fdpan (Lagopus leucura). F\u00f8\u00f0slan hj\u00e1 henni er bl\u00f8\u00f0, ber og knubbar av runnum og lyngi. Av \u00f8\u00f0rum fuglum, i\u00f0 balast vi\u00f0 Alaskas strendur, kunnu vit nevna l\u00f3m og \u00e6\u00f0u.\n\nKeldur"}
{"id": "8407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerika", "title": "Amerika", "text": "Amerika hevur fleiri t\u00fddningar:\n Amerika er felagsheiti i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um Su\u00f0ur- og Nor\u00f0uramerika.\n Landi\u00f0 Sambandsr\u00edki Amerika (stytt USA) ver\u00f0ur ofta nevnd Amerika. \n Amerika er ein kend stutts\u00f8ga eftir Franz Kafka. \n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "8410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landslutir%20%C3%AD%20Sudan", "title": "Landslutir \u00ed Sudan", "text": "Ash-Shamaliyah\n Nahr-an-Nil\n Al-Bahr-al-Ahmar\n Shamal-Darfoer\n Shamal-Kordofan\n Khartoum\n Kassala\n An-Nil-al-Abyad\n Al-Jazirah\n Al-Qadarif\n Gharb-Darfoer\n Gharb-Kordofan\n Sinnar\n Janub-Darfoer\n Janub-Kordofan\n An-Nil-al-Azraq\n Gharb-Bahr-al-Ghazal\n Shamal-Bahr-al-Ghazal\n Al-Wahdah\n A'ali-an-Nil\n Warab\n Junqali\n Al-Boehayrat\n Gharb-al-Istiwa'iyah\n Bahr-al-Jabal\n Sharq-al-Istiwa'iyah\n\nHygg eisini at \n\n Sudan\n\nSudan\nListar"}
{"id": "8411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sudan", "title": "Sudan", "text": "Sudan (ar\u00e1biskt; \u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0633\u0648\u062f\u0627\u0646) er tri\u00f0st\u00f8rsta land \u00ed Afrika, men ta\u00f0 er av f\u00e1t\u00e6kastu og minst mentu londum \u00ed heiminum. St\u00f3rir landspartar \u00ed Sudan hava veri\u00f0 meint raktir av turki og hungursney\u00f0 seinastu \u00e1rini.\n\nS\u00f8ga \n\nSunnan fyri gamla Egyptaland var Nubia. Fr\u00e1 um 2000 f.Kr. til 1600 f.Kr. r\u00e1ddu egyptar har. Ovara Nubia \u00e6t Kusj. Hesar \u00f8ldirnar kykna\u00f0i r\u00edk og sermerkt mentan \u00ed landslutinum Kerma, og eina t\u00ed\u00f0 v\u00f3ru kusjittar mest sum fr\u00e6lst f\u00f3lk. Fr\u00e1 uml. 1500 f.Kr. til 900 f.Kr. leg\u00f0i Egyptaland aftur Nubia undir seg, og egyptar floymdu inn \u00ed Nubia. Men so vikna\u00f0u egyptar og mistu r\u00e6\u00f0i\u00f0. Kusj kom fyri seg aftur, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur var\u00f0 bygdur til Napata nor\u00f0anfyri fj\u00f3r\u00f0a fossin \u00ed Nil\u00e1. Fr\u00e1 770 f.Kr. til 716 f.Kr. lupu tveir kusjittiskir herh\u00f8vdingar \u00e1 Egyptaland, r\u00f3ku valdsharrarnar fr\u00e1, t\u00f3ku sj\u00e1lvir valdi\u00f0, og h\u00f8vdu r\u00e6\u00f0i\u00f0 til 671 f.Kr. T\u00e1 i\u00f0 kusjittiska yvirvaldi\u00f0 \u00ed Egyptalandi vikna\u00f0i, flutti kusjittmentanin seg su\u00f0ureftir, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur gj\u00f8rdist n\u00fa b\u00fdurin Meroe. Um hetta mundi\u00f0 ver\u00f0ur fari\u00f0 at n\u00fdta jarn \u00ed Nubia. \u00cd t.d. Meroe var n\u00f3gvur jarnm\u00e1lmur og n\u00f3gvur vi\u00f0ur. Leirkeralistin og metalsm\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed Meroe eru v\u00ed\u00f0a gitin. \n\nFyri 300 f.Kr. v\u00f3ru kusjittar \u00ed Sudan bundnir at handlinum vi\u00f0 Egyptaland. Um 300 f.Kr. fluttu teir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in til Meroe, sum var longri su\u00f0uri, og funnu s\u00e6r a\u00f0rar handilsvegir. So hv\u00f8rt sum kongst\u00edki\u00f0 vaks, skapa\u00f0u kusjittar eina mentan, sum f\u00f3r longri burtur fr\u00e1 egyptisku mentanini. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, gj\u00f8rdu kusjittar s\u00e6r eina skrift burtur \u00far egyptisku hieroglyfunum, i\u00f0 eingin enn dugir at t\u00fd\u00f0a. Meroe gj\u00f8rdist st\u00f3rb\u00fdur vi\u00f0 borgum, templum og seth\u00fasum. Henda mentan var\u00f0 nevnd tann meroitiska. Meroitisku kongarnir v\u00f3ru virdir sum h\u00e1lvgudar og eru jar\u00f0a\u00f0ir \u00ed p\u00fdramyduskapa\u00f0um gravum, sum l\u00edkist egiptisku p\u00fdramidunum. So hv\u00f8rt sum meroitiska mentanin kom fyri seg, fingu kusjittar st\u00f8rri vir\u00f0ing fyri s\u00ednum egnu gudum enn fyri teimum egyptisku. Enn tann m\u00e6tasti meroitiski gudurin var lj\u00f3ngudurin Apedemek.\n\nPolitikkur\n\nSharia \n\nIslamiska st\u00fdri\u00f0 \u00ed Nor\u00f0ursudan setti \u00ed verk sharial\u00f3gg\u00e1vu \u00ed 1983. T\u00e1 Sudan \u00ed 2009 var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed Su\u00f0ursudan og Sudan, lova\u00f0i Omar Hassan al-Bashir, forsetin \u00ed nor\u00f0ara partinum, sum \u00ed dag er Sudan, at tj\u00f3\u00f0 hansara skuldi handhevja sharial\u00f3girnar strangari frameftir. Fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2014 s\u00ed\u00f0an n\u00fdggj revsil\u00f3g var\u00f0 sett \u00ed verk \u00ed Sudan \u00ed 1991 er eitt f\u00f3lk d\u00f8mt til dey\u00f0a fyri tr\u00faarskifti . D\u00f3murin var\u00f0 feldur \u00ed r\u00e6tti \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Khartoum \u00ed mai 2014. \"Vit g\u00f3vu t\u00e6r tr\u00edggjar dagar at avnokta tr\u00fagv t\u00edna, men t\u00fa heldur fast vi\u00f0 ikki at venda aftur til Islam. Eg d\u00f8mi teg til dey\u00f0a vi\u00f0 heinging\", seg\u00f0i d\u00f3marin Abbas Mohammed Al-Khalifa . Tann 27 \u00e1ra gamla Meriam Yehya Ibrahim var\u00f0 eisini d\u00f8md fyri \u00f3tr\u00faskap, t\u00ed hj\u00fanarband hennara vi\u00f0 kristnan mann ver\u00f0ur ikki g\u00f3\u00f0kent \u00ed Sudan. Revsingin fyri hetta broti\u00f0 var 100 koyrlasl\u00f8g. Kvinnan er vi\u00f0 barn og komin \u00ed \u00e1ttanda m\u00e1na\u00f0. D\u00f3murin b\u00ed\u00f0ar t\u00f3, til barni\u00f0 er bori\u00f0 \u00ed heim. Samb\u00e6rt Al Jazeera er p\u00e1pi hennara muslimur \u00far Sudan, og mamman er ortodoks kristin \u00far Etiopia. Kvinnan hevur tiki\u00f0 vi\u00f0 tr\u00fagv mammu s\u00ednar og er gift kristnum manni. T\u00e1 hon \u00ed r\u00e6ttarh\u00f8linum var\u00f0 avhoyrd, nokta\u00f0i hon, at hon hev\u00f0i skift tr\u00fagv. Hon greiddi fr\u00e1, at \"hon alt\u00ed\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 kristin og ongant\u00ed\u00f0 hev\u00f0i skift tr\u00fagv\" .\n\n2019 new president Ahmed Awad Ibn Auf.\n\nInnanlandsstr\u00ed\u00f0 \n\n\u00d3st\u00f8\u00f0ug vi\u00f0urskifti eru \u00ed sudanska landspartinum Darfur. V\u00e1pna\u00f0a str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed Darfurlandspartinum byrja\u00f0i \u00ed 2003, t\u00e1 Sudanska Fr\u00e6lsis\u00f8rslan, nevnd SLM/A, og R\u00e6ttv\u00edsis- og Javnr\u00e6ttindar\u00f8rslan, nevnd JEM, f\u00f3ru at kr\u00edggjast m\u00f3ti stj\u00f8rnini \u00ed Sudan. Og ta\u00f0 hevur ikki gingi\u00f0 stillisliga fyri seg; mor\u00f0, r\u00e1n, og dr\u00e1p hava merkt str\u00ed\u00f0i\u00f0. Grundgevingin fyri \u00e1lopinum var, at stj\u00f8rnin \u00ed Sudan t\u00f3k sudanesarar av ar\u00e1biskum uppruna fram um sudanesarar av ikki-ar\u00e1biskum uppruna. Sudanska stj\u00f8rnin og JEM skriva\u00f0u undir fri\u00f0ars\u00e1ttm\u00e1la \u00ed 2010, men avtalan helt ikki. St\u00f8\u00f0an er t\u00f3 meira fl\u00f8kt enn so, str\u00ed\u00f0i\u00f0 er eisini um at f\u00e1a bestu landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0ina, umframt anna\u00f0. Omar Bashir er eftir \u00f8llum at d\u00f8ma einasti einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed heiminum, sum enn situr vi\u00f0 valdi\u00f0, h\u00f3ast hann hevur \u00e1byrgdina av, at fleiri hundra\u00f0t\u00fasund folk eru tikin av d\u00f8gum. Omar al-Bashir ver\u00f0ur sj\u00e1ldan nevndur \u00ed sambandi vi\u00f0 menniskjaligu tragediuna \u00ed Darfur landspartinum, h\u00f3ast hann er h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nur.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nFyri nor\u00f0an er f\u00f3lki\u00f0 muslimskt og talar ar\u00e1biskt, \u00ed mi\u00f0jum landi og fyri sunnan b\u00fagva mong f\u00f3lkasl\u00f8g, i\u00f0 tala afrikonsk m\u00e1l og hava ymsar afrikanskar \u00e1tr\u00fana\u00f0ir, n\u00f8kur eru eisini kristin. Str\u00ed\u00f0 \u00edmillum f\u00f3lki\u00f0 fyri nor\u00f0an og sunnan hevur veri\u00f0 atvold til dr\u00fagvt borgarakr\u00edggj. \n\nNubiar fyri nor\u00f0an byggja ferhyrnd h\u00fas \u00far s\u00f3lturka\u00f0um tigulsteini vi\u00f0 flatari tekju. Nubanar, b\u00f8ndur \u00ed h\u00e1lendinum \u00ed Mi\u00f0sudan, byggja rundar sm\u00e1ttur av tr\u00e6streyrum, grasi og hirsuh\u00e1lmi, tekjan er str\u00fdtuskapa\u00f0. Mong \u00e6ttarf\u00f3lk l\u00edvbjarga s\u00e6r vi\u00f0 at halda d\u00fdr og eru alsamt \u00e1 fer\u00f0 eftir n\u00fdggjum beitilendi. Fleiri d\u00fdr, ma\u00f0ur eigur, m\u00e6tari og vir\u00f0ingarverdari er hann \u00edmillum \u00e6ttarf\u00f3lki\u00f0. Borgarakr\u00edggi\u00f0 hevur volt flakkf\u00f3lkinum miklan ska\u00f0a, n\u00f3gv beitilendi er fari\u00f0 fyri einki, og gomlu fer\u00f0alei\u00f0irnar eru stongdar. Dinkaflakkf\u00f3lki\u00f0, eystan fyri Nil\u00e1, livir av at halda neyt. \n\nS\u00ed\u00f0an Sudan gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed 1956, hevur muslimska stj\u00f3rnin \u00ed Khartoum roynt at noy\u00f0a f\u00f3lki\u00f0 \u00ed landinum at taka vi\u00f0 islam. Hetta hevur elvt til borgarakr\u00edggj og hungursney\u00f0.\n\nB\u00faskapur \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum b\u00fdr fram vi\u00f0 Nil\u00e1 og veitir vatn \u00far \u00e1nni \u00e1 akrarnar. Tveir tri\u00f0ingar av f\u00f3lkinum liva av landb\u00fana\u00f0i, h\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0i er bummull, jar\u00f0n\u00f8tir, ar\u00e1bagummi, hirsa og dadlur. Myndugleikarnir hava sett \u00ed verk st\u00f3ra vanveitingarverk\u00e6tlan til tess at menna landb\u00fana\u00f0in.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nSj\u00e1 eisini Khartoum og landslutir \u00ed Sudan\n\nNil\u00e1 rennur \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0, og mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed fruktag\u00f3\u00f0a lendinum fram vi\u00f0 \u00e1nni. Steinoy\u00f0im\u00f8rk er fyri nor\u00f0an og m\u00fdrilendi fyri sunnan. St\u00f3rir landspartar \u00ed Sudan eru alt ov turrir til, at f\u00f3lk kann b\u00fagva har, og \u00f3n\u00fdtiligir sum dyrkilendi. St\u00f3r akurlendi eru oy\u00f0il\u00f8gd \u00ed borgarakr\u00edgnum.\n\nHygg eisini at \n\n Khartoum\n Su\u00f0ursudan\n Afrika\n\nKeldur \n\n \nAfrika"}
{"id": "8413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guam", "title": "Guam", "text": "Guam (chamorro: Gu\u00e5han, enskt: Territory Of Guam) er eitt amerikanskt hj\u00e1land \u00ed Osiania. Hon er st\u00f8rsta oyggin \u00ed Mikronesia. Guam er annar av teimum tveimum oyggjab\u00f3lkunum, sum mynda Marianoyggjar \u00ed Mikronesia. Guam hevur umlei\u00f0 160 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Hag\u00e5t\u00f1a er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Dededo. Guam er 545 km\u00b2, \u00ed 2014 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni 161 000. Hon er naka\u00f0 st\u00f8rri enn Streymoy, sum er 373,5 km\u00b2. \u00cd Guam er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin uml. 320 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km\u00b2, og \u00ed Streymoynna uml. 60 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km\u00b2. BT\u00da fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed landinum er $ 28,700. Eddie Calvo (f\u00f8ddur 29. august 1961 \u00ed Tamuning, Guam) er guvern\u00f8rur . Hann umbo\u00f0ar republikanararnar. Guam eru limir \u00ed Compact of Free Association vi\u00f0 Sambandsr\u00edki Amerika. \n\nT\u00e1 i\u00f0 Spania tapti \u00ed Spanska-amerikanska kr\u00edggi \u00edm\u00f3ti USA \u00ed 1898, m\u00e1ttu teir selja Guam til USA 11. august 1898. Fr\u00e1 1668 og \u00ed 320 \u00e1r var Guam undir sponskum r\u00e6\u00f0i. Japanska hersetingin \u00ed Guam vardi fr\u00e1  8. desember 1941 til 21. juli 1944 undir Seinna heimsbardaga. Ta\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fa arbeitt vi\u00f0 og tosa um, um Guam skal vera ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug statur \u00ed USA saman vi\u00f0 Nor\u00f0aru Marianaoyggjum.\n\nOyggin er millum anna\u00f0 nevnd \u00ed sanginum Where America's Day Begins, sum eisini er tj\u00f3\u00f0arslagor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Guam. Eisini ver\u00f0ur hon vi\u00f0hv\u00f8rt umtala\u00f0 sum fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0 \u00ed amerikanskum sp\u00e6lifilmum. Sum partur av amerikansku umbo\u00f0anini hava Guam ein sessur \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum \u00ed Washington DC, i\u00f0 er samstarvi\u00f0 millum f\u00f3lkavaldu tingini (sambandstingi\u00f0) \u00ed USA.\n\nS\u00f8ga \n\nTr\u00fd skip \u00far spanska ranns\u00f3knarflotanum, sum skuldu sigla kring j\u00f8r\u00f0ina vi\u00f0 portugisiska sj\u00f3faranum Ferdinandi Magellan (1480 \u2013 27. apr\u00edl 1521) sum h\u00f8vu\u00f0smanni, sigldu um ta\u00f0 ovurst\u00f3ra Kyrrahav. Tey komu fram \u00e1 tv\u00e6r sm\u00e1ar polynesiskar oyggjar \u00e1 vegnum. At enda \u00ed mars 1521 kom Magellan til Guam, st\u00f8rstu oynna \u00e1 Marianoyggjum, t\u00e1 var manningin illa fyri, og n\u00f3gvir v\u00f3ru dey\u00f0ir .\n\nBardagin vi\u00f0 Guam \n\nLandi\u00f0 var ein partur av t\u00ed Spanska hj\u00e1landaveldinum til 1898, t\u00e1 USA leg\u00f0i landi\u00f0 undir seg. Undir Seinna heimsbardaga bleiv Guam hersett av Japan; 8. desember 1941 var\u00f0 Guam hersett av Japan. Japan hev\u00f0i ikki sent kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing, t\u00e1 i\u00f0 teir lupu \u00e1 Guam. \u00cd kr\u00edgs\u00e1runum 1941-1944 var Guam hersett av japanarum, og v\u00f3ru hetta h\u00f8r\u00f0 \u00e1r hj\u00e1 f\u00f3lkum. N\u00f3gv f\u00f3lk var\u00f0 sent av landinum og sett \u00ed fangatippir \u00ed Japan. Guam gj\u00f8rdi \u00ed 1944 uppreistur m\u00f3ti t\u00ed japanska hj\u00e1landaveldinum og skj\u00f3tt kom USA Guam til hj\u00e1lpar. Omanfyri 10 % av f\u00f3lkinum \u00e1 Guam l\u00f3tu l\u00edv undir japanska st\u00fdrinum fr\u00e1 1941 til 1944. Hermenn \u00far USA gera innr\u00e1s \u00ed Guam 21. juli \u00ed 1944 og koyra Takeshi Takashina herovasta fr\u00e1. Dagurin 21. juli h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldast enn sum Liberation Day. Amerikonsk str\u00ed\u00f0sflogf\u00f8r vi\u00f0 torpedobumbum s\u00f8ktu m.a. japonsk skip. Ikki vardi so leingi, so h\u00f8vdu amerikanskir herskip og hermenn sigra\u00f0 \u00e1 japanarum, og Guam var\u00f0 l\u00fdst at vera eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed USA. 18.000 japanskir hermenn l\u00f3tu l\u00edv. \u00cd minsta lagi 1783 amerikanarir l\u00f3tu l\u00edv.\n\nH\u00f3ttan \u00far Nor\u00f0urkorea \n\n\u00cd 2013 var kent at Nor\u00f0urkorea hevur flutt rakett\u00fatskj\u00f3tingar rampar til eysturstrondina . \u00cd apr\u00edl 2013 kom fram at politiska lei\u00f0slan \u00ed Nor\u00f0urkorea hev\u00f0i g\u00f3\u00f0kent \u00e6tlanir um eitt eirindaleyst kjarnorku\u00e1lop \u00e1 amerikonsk m\u00e1l. Ein t\u00e6nastuma\u00f0ur \u00ed amerikonsku fregnart\u00e6nastuni CIA sigur vi\u00f0 CNN at samb\u00e6rt teirra informasj\u00f3ndeira so kann ein rakett\u00fatskj\u00f3ting koma heilt skj\u00f3tt. Informasj\u00f3nin byggir \u00e1 avlurting av internum nor\u00f0urkoreanskum samskifti. Talan kann vera um eitt beinlei\u00f0is \u00e1lop \u00e1 amerikanskar basur \u00ed Asia, Guam ella Hawai'i. Amerikanska verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 Pentagon hevur gj\u00f8rt greitt, at teir fara at senda rakettverjuskipanir til kyrrahavsoynna Guam, har USA hevur eina st\u00f3ra herna\u00f0arst\u00f8\u00f0. USA hevur \u00e1\u00f0ur sent B-1B \u00abLancer\u00bb-flogf\u00f8r til Guam til tess at r\u00e6\u00f0a Nor\u00f0urkorea . Oyggin liggur \u00ed ein \u00fatsynning \u00far Nor\u00f0urkorea umlei\u00f0 3.500 kilometrar fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Pyongyang.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nGuam er sy\u00f0sta oyggin \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Marianoyggjum. Guam er tann st\u00f8rsta \u00ed oyggjab\u00f3lkinum og eisini st\u00f8rsta \u00ed Mikronesia. Hon er naka\u00f0 st\u00f8rri enn Streymoy, sum er 373,5 km\u00b2, men ta\u00f0 b\u00fagva 160.000 f\u00f3lk \u00e1 Guam, so har er \u00f3gvuliga t\u00e6ttbygt. Landa\u00f8ki er 541,3 ferkilometrar. Ta\u00f0 vil siga, at F\u00f8royar eru uml. 2-3 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn Guam. H\u00f3ast ta\u00f0 eru 13.000 km til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed USA, District of Columbia, hoyrir Guam til USA eins og Marianurnar, i\u00f0 liggja 2000 km eystur \u00far filipinsku strondini. Hon liggur 1280 km nor\u00f0anfyri Palau. Teir st\u00f8rstu b\u00fdirnir eru Dededo, Yigo, Tamuning og Mangilao. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Hag\u00e5t\u00f1a, men ta\u00f0 er bara 18. st\u00f8rsti b\u00fdur. H\u00e6gsta punkti\u00f0 eitur Mount Lamlam (407 m.). Har er tropuve\u00f0urlag; \u00ed meginpartinum av Marianoyggjum er mi\u00f0alhitin tann heitasta m\u00e1na\u00f0in um summari\u00f0 millum 30 og 35 \u00b0C, og tann kaldasta m\u00e1na\u00f0in millum 20 og 25 \u00b0C. Ein vetrardag \u00ed februar 1973 m\u00e1ldu teir 18 \u00b0C, hetta er mesti kuldi, m\u00e1ldur er \u00e1 Guam.\n\n19 kommunur eru \u00ed Guam: Agana Heights, Agat, Asan\u2011Maina, Barrigada, Chalan\u2011Pago\u2011Ordot, Dededo, Hag\u00e5t\u00f1a, Inarajan, Mangilao, Merizo, Mongmong\u2011Toto\u2011Maite, Piti, Santa Rita, Sinajana, Talofofo, Tamuning, Umatac, Yigo og Yona.\n\nB\u00faskapur \n\nFer\u00f0avinnan hevur havt ein vaksandi t\u00fddning fyri Guam. Umlei\u00f0 1 mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk vitja \u00e1rliga. Flestu fer\u00f0af\u00f3lk, i\u00f0 koma til Guam eru japanar (uml. 70 %). B\u00edligir flogfer\u00f0ase\u00f0lar hava gj\u00f8rt, at eisini n\u00f3gvir amerikanar fara til Guam at fer\u00f0ast. Mest er ta\u00f0 heita ve\u00f0ri\u00f0, strendurnar og v\u00edkurnar, sum draga f\u00f3lk higar. Fer\u00f0avinna er ein t\u00fddningarmikil vinna og innt\u00f8kukelda, annars er herurin hj\u00e1 USA tann st\u00f8rsta vinnan. Umlei\u00f0 6.000 amerikanskir hermenn eru \u00e1 Guam. N\u00e6stan ein tri\u00f0ingur av oynni er undir r\u00e6\u00f0i av amerikanska herinum. The Joint Region Marianas er ein amerikonsk herna\u00f0arkommando \u00e1 oynni vi\u00f0 herst\u00f8\u00f0unum Anderson Air Force Bace og Naval Base Guam. Anderson Air Force Base hevur B52-bumbuflogf\u00f8r og jagaraflogf\u00f8r. Ovastin \u00ed amerikanska herinum hevur nevnt Guam sum \"permanenti flogberin hj\u00e1 USA\".\n\nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2006, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA World Factbook :\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nAlmennu m\u00e1lini \u00ed Guam eru tvey, enskt og chamorro. Upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Guam eru chamorro-indi\u00e1nar. \u00cd 2014 var f\u00f3lkatali\u00f0 161,001 og f\u00f3lkat\u00e6ttleikin var 320 pr. km\u00b2. Allir \u00e1 Guam eru amerikanskir r\u00edkisborgarar. 11.4 prosent av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys og mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 78.93. Undir 1 prosent av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r . Tann R\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan er st\u00f8rsti tr\u00faarb\u00f3lkur \u00ed Guam; umlei\u00f0 85 prosent av f\u00f3lkinum eru r\u00f3mverskir katolikkar \u00ed 2014. 23 prosent av f\u00f3lkinum livir \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi (sbrt. CIA, 2001). \u00c1 Guam er n\u00f3gv f\u00f3lk av filipinskum uppruna.\n\nM\u00e1l \n\nH\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Guam er enskt, men flest \u00f8ll tosa eisini ta\u00f0 gamla m\u00e1li\u00f0, chamorro. \u00c1 bygd tosa n\u00f3gv bara chamorro, og \u00ed b\u00fdunum tosa summi bara enskt. \n\n Enskt 38,3%\n Chamorro 22,2%\n Filipinskt 22,2%\n Kyrrahav m\u00e1l 6,8%\n Asiatisk m\u00e1l 7%\n Onnur 3,5%\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nKeldur \n\nKyrrahavsoyggjarnar\nMikronesia\nOyggjar \u00ed USA\nHj\u00e1lond"}
{"id": "8414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20amerikanskar%20b%C3%BDir%20eftir%20%C3%ADb%C3%BAgvatali", "title": "Listi yvir amerikanskar b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali", "text": "Hetta er ein leisti yvir amerikanskum b\u00fdum vi\u00f0 yvir 100 000 \u00edb\u00fagvum.\n\n</onlyinclude>\n\nHygg eisini at \n\n Listi yvir heimsins st\u00f8rstu b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n Listi yvir \u00f8kir og lut\u00f8kir \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed USA\nListar"}
{"id": "8415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frostspreingingar", "title": "Frostspreingingar", "text": "Frostspreingingar; Vatn  \u00ed rivum \u00ed klettinum frysir og spreingir klettin. Eftir stendur eitt landslag vi\u00f0 \u00f3gvuliga sp\u00edskum tindum. Hetta sj\u00e1ldsama landslagi\u00f0 var\u00f0 d\u00e1na\u00f0 av frosti.\n\nJ\u00f8r\u00f0fr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Diamantar", "title": "Diamantar", "text": "Diamantar eru har\u00f0asta steinslag. Teir ver\u00f0a n\u00fdttir til fleiri ymisk endam\u00e1l, eitt n\u00fa til pr\u00fd\u00f0islutir, men teir eru eisini sera v\u00e6legna\u00f0ir at n\u00fdta til borir ella at skera glas.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olja", "title": "Olja", "text": "Olja og gass v\u00f3ru elasm\u00e1ar verur, sum doy\u00f0u fyri milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani og komu at liggja undir havbotninum. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, v\u00f3r\u00f0u tey til olju. Gass ver\u00f0ur ofta funni\u00f0 beint oman \u00e1 oljuni. Vi\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur olja leidd gj\u00f8gnum r\u00f8r inn \u00e1 meginlandi\u00f0; men veldiga st\u00f3r skip, nevnd oljutangaskip, sigla vanliga oljuna til lands. N\u00f3gv olja og gass er funni\u00f0 undir havbotninum, so einasti h\u00e1ttur at f\u00e1a fatur \u00e1 t\u00ed er at bora dj\u00fapt ni\u00f0ur. Oljuboripallar eru serliga gj\u00f8rdir til at bora eftir olju og gassi. Olja ver\u00f0ur n\u00fdtt til mangt og hvat, sum til d\u00f8mis bensin til tok og flogf\u00f8r og til elorkuverk. Arbei\u00f0sf\u00f3lki\u00f0 er \u00e1 boripallunum vikur \u00ed senn. \u00datger\u00f0 ver\u00f0ur flogin \u00fat vi\u00f0 tyrlum.\n\nVar oljan uppi, hev\u00f0i heimurin ste\u00f0ga\u00f0. \u00cddna\u00f0urin og samfer\u00f0slan h\u00f8v\u00f0u sta\u00f0i\u00f0 still, og mong h\u00fas sta\u00f0i\u00f0 k\u00f8ld. Olja er t\u00ed t\u00fddningarmesta stakv\u00f8ra, handla\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Bara f\u00e1 lond vinna og flyta \u00fat olju; tey flestu oljulondini eru \u00ed Mi\u00f0eystri, Nor\u00f0ur- og Vesturafrika og \u00ed Mi\u00f0- og Su\u00f0uramerika. Oljan ver\u00f0ur flutt \u00far einum landi \u00ed anna\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum r\u00f8rlei\u00f0ingar og vi\u00f0 tangaskipum.\n\nTey londini, i\u00f0 keypa mestu oljuna, eru USA, Evropa og Eystur\u00e1sia (Japan er uppi\u00ed).\n\nOljuvinna\nOrkukelda"}
{"id": "8418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Korallriv", "title": "Korallriv", "text": "Korallriv; Mongd av gr\u00f3tl\u00edkum tilfari skapa\u00f0 av leivdunum av koralld\u00fdrum \u00e1 botni \u00e1 grunnum vatni. Um dagin eru korallrivini full av v\u00f8krum, sj\u00e1ldsomum skapningum. Um n\u00e1ttina taka n\u00f3gvir seg aftur \u00ed holur og helli at hv\u00edla. Sm\u00e1u fiskarnir kunnu eisini leita s\u00e6r skj\u00f3l \u00ed korallrivunum undan teimum st\u00f8rru r\u00e1nsfiskunum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Korallrivi\u00f0 Mikla\n\nH\u00f8v\nOyggjar\nDj\u00f3r"}
{"id": "8420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meginlandar%C3%A1k", "title": "Meginlandar\u00e1k", "text": "\u00d3metaligir m\u00e1ttir inni \u00ed j\u00f8r\u00f0ini gera, at meginparturin av jar\u00f0arskorpuni aldri er \u00ed fri\u00f0. Meginlondini flyta seg \u00e1 ovurst\u00f3rum pl\u00e1tum. Hetta ver\u00f0ur nevnt meginlandar\u00e1k. Atvoldin til r\u00f8rsluna ella r\u00e1ki\u00f0 er, at tilfari\u00f0 inni \u00ed j\u00f8r\u00f0ini er \u00f3gvuliga heitt og partv\u00edst fl\u00f3tandi. Heita tilfari\u00f0 tr\u00fdstir upp undir k\u00f8ldu, h\u00f8r\u00f0u jar\u00f0arskorpuna og tr\u00fdstir \u00e1 pl\u00e1turnar, so at t\u00e6r flyta seg. Meginlondini f\u00f8rka seg um ein sentimetur um \u00e1ri\u00f0, ta\u00f0 dragnar \u00edmillum summi lond, dregur saman \u00edmillum onnur, og summi aka fram vi\u00f0 hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum. Har ta\u00f0 hendir, ver\u00f0ur landslagi\u00f0 broytt, til d\u00f8mis ver\u00f0a n\u00fdggj fj\u00f8ll til.\n\nJar\u00f0arskorpan er sett saman av \u00f3gvuliga st\u00f3rum pl\u00e1tum, sum fella saman sum putlisp\u00e6l. Pl\u00e1turnar hava \u00ed milli\u00f3nir \u00e1r flutt seg og gera ta\u00f0 enn vi\u00f0 \u00f8giligari \u00e1virkan \u00e1 jar\u00f0arflatan. Pl\u00e1turnar reka \u00ed \u00e1v\u00edsar \u00e6ttir. Me\u00f0an t\u00e6r flyta seg, broyta t\u00e6r skap og st\u00f8dd - Hetta varir milli\u00f3nir \u00e1r. Marki\u00f0, har pl\u00e1tur koma saman, ver\u00f0ur nevnt umskaring. Jar\u00f0skj\u00e1lvtar og eldgos eru av og \u00e1, og fj\u00f8ll r\u00edsa, t\u00e1 i\u00f0 pl\u00e1tur reka hv\u00f8r m\u00f3ti a\u00f0rari. \n\nKlettafj\u00f8ll \u00ed Nor\u00f0uramerika v\u00f3r\u00f0u til, t\u00e1 i\u00f0 tv\u00e6r pl\u00e1tur stoyttu saman, og st\u00f3ri Rivudalur \u00ed Afrika er vor\u00f0in til vi\u00f0 ta\u00f0, at Afrikapl\u00e1tan er um at skr\u00e6dna \u00ed tv\u00edningar. Eldgos og jar\u00f0skj\u00e1lvtar minna okkum \u00e1, at pl\u00e1turnar alsamt reka. Rivur ver\u00f0a \u00ed j\u00f8r\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 tv\u00e6r pl\u00e1tur fara hv\u00f8r fr\u00e1 a\u00f0rari, og gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ing spr\u00edkir upp \u00far k\u00e1puni og fyllir rivuna. \u00c1 Tingv\u00f8llum \u00ed \u00cdslandi er long riva \u00ed j\u00f8r\u00f0ini, t\u00ed at Nor\u00f0uramerikapl\u00e1ta og Evr\u00e1siapl\u00e1ta reka hv\u00f8r fr\u00e1 a\u00f0rari. Er hetta \u00e1 havbotninum, ver\u00f0ur ein fjallaryggur \u00e1 botni, vi\u00f0 dj\u00fapum dali eftir mi\u00f0juni, solei\u00f0is var Atlantsryggur til. Ta\u00f0 h\u00e6gsta \u00e1 hesum ryggjum kemur stundum upp \u00far sj\u00f3nim. \u00cdsland er solei\u00f0is vor\u00f0i\u00f0 til. Ganga pl\u00e1tur sundur uppi \u00e1 landi, ver\u00f0ur dj\u00fapur klyvdalur, vi\u00f0 br\u00f8ttum l\u00ed\u00f0um.\n\nHygg eisini at \n\n Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\n J\u00f8r\u00f0in\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franskt%20m%C3%A1l", "title": "Franskt m\u00e1l", "text": "Franskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 umlei\u00f0 64,8 mill. f\u00f3lkum, harav um 51 mill. \u00ed Fraklandi, um 6,7 mill. \u00ed Quebec \u00ed Kanada, um 4 mill. \u00ed Belgia og slakari 1,3 mill. \u00ed Sveis. Franskt er eitt av st\u00f3ru heimsm\u00e1lunum. Franskt er eisini eitt av h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1lunum, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 sn\u00fdr seg um evropeiska s\u00f8gu, mentan og n\u00fat\u00ed\u00f0ar vi\u00f0urskifti. Harumframt eru mong lond og \u00f8ki um allan heim, har franskt er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1l ella eitt av h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1lunum. Franskt er av t\u00ed romansku greinini, sum hevur ment seg \u00far lat\u00edni, sum er eitt sonevnt italiskt m\u00e1l."}
{"id": "8423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Shakespeare", "title": "William Shakespeare", "text": "William Shakespeare (26. apr\u00edl 1564 (doyptur) - 23. apr\u00edl 1616) var enskur rith\u00f8vundur, hann ver\u00f0ur sagdur at vera m\u00e6tasti sj\u00f3nleikarah\u00f8vundi, sum skriva\u00f0 hevur \u00e1 enskum m\u00e1li. Hann leikti ofta \u00ed Globe-sj\u00f3nleikarah\u00fasinum \u00ed London, har flestu leikir hansara v\u00f3ru framf\u00f8rdir. Hann var sannur m\u00e1lmeistari, og pers\u00f3nsl\u00fdsingarnar, speii\u00f0 og skemtiligi st\u00edlur hansara gera, at leikirnir siga l\u00edka n\u00f3gv n\u00fa, sum t\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3r\u00f0u sp\u00e6ldir \u00e1 fyrsta sinni fyri umlei\u00f0 400 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an.\n\nSj\u00f3nleikir eftir b\u00f3lki \nTali\u00f0 \u00ed klombrum er \u00e1rstali\u00f0 fyri n\u00e6r i\u00f0 hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at verkini eru skriva\u00f0i.\n\n Tragediurnar\n Titus Andronicus (1593)\n Romeo og Julia (1595)\n Julius C\u00e6sar (1599)\n Hamlet (1601-03)\n Troilus og Cressida (1602)\n Othello (1604)\n Macbeth (ca. 1605-06)\n Kong Lear (ca. 1605-06)\n Timon fr\u00e1 Athen (umlei\u00f0 1605-08)\n Antonius og Cleopatra (1607)\n Coriolanus (1608)\n\n Komediurnar (\u00e1 enskum)\n All's Well That Ends Well \u2021\n As You Like It\n The Comedy of Errors\n Love's Labour's Lost\n Measure for Measure \u2021\n The Merchant of Venice\n The Merry Wives of Windsor\n A Midsummer Night's Dream\n Much Ado About Nothing\n Pericles, Prince of Tyre *\u2020\n The Taming of the Shrew\n The Tempest *\n Twelfth Night\n The Two Gentlemen of Verona\n The Two Noble Kinsmen *\u2020\n The Winter's Tale *\n\n S\u00f8guligir sj\u00f3nleikir\n Henrik VI, partur 1 (1590-92)\n Henrik VI, partur 2 (1590-92)\n Henrik VI, partur 3 (1590-92)\n Richard III (1592)\n Kong Johan (1594)\n Richard II (1596)\n Henrik IV, del 1 (1597)\n Henrik IV, del 2 (1597)\n Henrik V (1599)\n Henrik VIII (umlei\u00f0 1613)\n\nFleiri uppl\u00fdsingar \n Peter Ackroyd, Shakespeare. The Biography, London 2006: Vintage, ISBN 978-0-7493-8655-9.\n RalphBerry, Changing Styles in Shakespeare, London 2005: Routledge, ISBN 0-415-35316-5.\n David Bevington, Shakespeare, Oxford 2002: Blackwell, ISBN 0-631-22719-9.\n Fausto Cercignani, Shakespeare's Works and Elizabethan Pronunciation, Oxford 1981: Clarendon Press, ISBN 0-19-811937-2.\n E. K. Chambers, The Elizabethan Stage, 2, Oxford 1923: Clarendon Press, ISBN 0-19-811511-3.\n David Cressy, Education in Tudor and Stuart England, New York 1975: St Martin's Press, ISBN 0-7131-5817-4.\n Roland Mushat Frye, The Art of the Dramatist, London 2005; New York: Routledge, ISBN 0-415-35289-4.\n Frank Kermode, The Age of Shakespeare, London 2004: Weidenfeld & Nicholson, ISBN 0-297-84881-X.\n Joseph Pequigney, Such Is My Love. A Study of Shakespeare's Sonnets, Chicago 1985: University of Chicago Press, ISBN 0-226-65563-6.\n Irving Ribner, The English History Play in the Age of Shakespeare, London 2005: Routledge, ISBN 0-415-35314-9.\n Samuel Schoenbaum, William Shakespeare: Records and Images, Oxford 1981: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-520234-2.\n Gary Taylor, William Shakespeare: A Textual Companion, Oxford 1987: Oxford University Press, ISBN 0-19-812914-9.\n Michael Wood, Shakespeare, New York 2003: Basic Books, ISBN 0-465-09264-0.\n\nS\u00ed eisini \n Sj\u00f3nleikur\n\nSj\u00f3nleikur\n \nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1560-\u00e1runum\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "8424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Francisco%20Franco", "title": "Francisco Franco", "text": "Francisco Paulino Hermenegildo Te\u00f3dulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo ella Francisco Franco (4. desember 1892 - 20. november 1975), var fram\u00far samskipari og h\u00e6kka\u00f0i skj\u00f3tt \u00ed tign \u00ed herinum og gj\u00f8rdist herovasti \u00ed Spania \u00ed 1935. T\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r upp \u00ed uppreisturin \u00ed 1936, fekk hann s\u00e6r italska og t\u00fdska hj\u00e1lp, afturfyri gj\u00f8rdist hann h\u00e6gstur \u00ed herinum og r\u00edkisovasti. Franco og hansara menn vunnu, og eftir borgarakr\u00edggi\u00f0 st\u00fdrdi hann Spania sum einar\u00e6\u00f0isharri til s\u00edn dey\u00f0. \n\nFrancisco Franco t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed Spania \u00ed 1939 eftir eitt tr\u00fd \u00e1ra langt borgarakr\u00edggj. Hann sat vi\u00f0 valdinum til s\u00edn dey\u00f0a \u00ed 1975.\n\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nHermenn\nSpani\u00f3lar"}
{"id": "8425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Los%20Angeles", "title": "Los Angeles", "text": "Los Angeles ella L.A. er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kalifornia. Los Angeles var\u00f0 grundlagdur \u00ed september 1781. Upprunanavni\u00f0 hj\u00e1 b\u00fdnum er El Pueblo de la Reina de los \u00c1ngeles (\u00e1 f\u00f8royskum \"Bygdin hj\u00e1 einglanna drotningini\"), og b\u00fdurin ver\u00f0ur eisini r\u00f3ptur City of Angels (f\u00f8royskt \"einglanna b\u00fdur\"). \u00cd sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva 3,8 milli\u00f3nir \u00ed 2014. Men L.A. er vaksin saman vi\u00f0 fleiri a\u00f0rar b\u00fdir, og til samans eru hesir b\u00fdir eitt veldiga st\u00f3rt samanrunni\u00f0 st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki, i\u00f0 er uml. 10.000 km2. \u00cd st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum b\u00fagva uml. 13 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Ta\u00f0 er meira enn 2 fer\u00f0ir so n\u00f3gv sum \u00ed Danmark. Stutt ha\u00f0ani eru strendur og snotiligir havnarb\u00fdir. Har er lutfalsliga heitt alt \u00e1ri\u00f0, og ikki so v\u00e1tt. Fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00far \u00f8llum heimi fer\u00f0ast hagar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. \n\nHann er \u00eddna\u00f0arb\u00fdur, har ver\u00f0a mest gj\u00f8rd bilar og flogf\u00f8r. Bilarnir \u00ed Los Angeles eru fleiri enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum b\u00fdi, og hetta kemur av, at b\u00fdurin er bygdur \u00e1 so \u00f3gvuliga st\u00f3rum \u00f8ki. N\u00f3gv av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed egnum h\u00fasum vi\u00f0 urtagar\u00f0i rundanum. Teir n\u00f3gvu bilarnir elva til \u00e1lvarsama luftd\u00e1lking. \u00cd Los Angeles og har um lei\u00f0ir fara motorvegir \u00ed h\u00f3patali \u00ed allar \u00e6ttir. Allir hesir bilarnir elva til \u00e1lvarsama d\u00e1lking. T\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin eru g\u00f3\u00f0ar oljukeldur. Landi\u00f0 rundan um b\u00fdin er sl\u00e6tt og v\u00e6l dyrka\u00f0, men teir mugu veita vatn til b\u00f8in.\n\nSt\u00f8rsta t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 er Los Angeles Times.\n\nS\u00f8ga \n\n\u2028Fyrst var ein l\u00edtil handilssta\u00f0ur, sum so vi\u00f0 og vi\u00f0 vaks til ein b\u00fd. Fyri 1920-\u00e1rini v\u00f3ru ikki n\u00f3gvir bilar og bussar. F\u00f3lk, sum arbeiddu \u00ed \u00eddna\u00f0inum, m\u00e1ttu fara til gongu til arbei\u00f0is. T\u00ed kundi ikki vera ov langt \u00edmillum b\u00fasta\u00f0ar\u00f8ki og \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki. \u00cddna\u00f0arfyrit\u00f8kur v\u00f3ru ofta mitt inni \u00ed b\u00fdinum, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1lvarsama d\u00e1lking og CO2-\u00fatl\u00e1t, til d\u00f8mis fr\u00e1 verkst\u00f8\u00f0um, st\u00e1lverkum og sl\u00e1turvirkjum. Tess fleiri f\u00f3lk flutu hagar at arbei\u00f0a, tess st\u00f8rri var\u00f0 t\u00f8rvurin \u00e1 handlum, sj\u00fakah\u00fasum, b\u00fast\u00f8\u00f0um, verkst\u00f8\u00f0um og samfer\u00f0slu. Fyri at gera pl\u00e1ss fyri \u00f8llum hesum f\u00f3lkunum hava tey bygt ymsar forsta\u00f0ir rundan um b\u00fdin. So hv\u00f8rt sum b\u00fdurin f\u00f3r at vaksa, vasks eisini t\u00f8rvurin \u00e1 b\u00fast\u00f8\u00f0um. \u00cd n\u00f3gvum b\u00fdarp\u00f8rtum var so trongligt, so heldur enn at byggja fleiri \u00edb\u00fa\u00f0arh\u00fas inni \u00ed b\u00fdnum, f\u00f3ru tey undir at byggja b\u00fasta\u00f0ir \u00ed \u00fatja\u00f0aranum \u00e1 b\u00fdinum. \u00cd 1950-\u00e1runum og 1960-\u00e1runum v\u00f3r\u00f0u n\u00f3gvir forsta\u00f0ir bygdir uttan um Los Angeles, serliga \u00ed Ventura- og Orange County. S\u00ed\u00f0an 1960-\u00e1rini eru flestu b\u00fasta\u00f0ir \u00ed bygdir uttan um mi\u00f0b\u00fdin. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er st\u00f8\u00f0an tann, at ein meiriluti av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed forst\u00f8\u00f0unum og arbei\u00f0ir inni \u00ed b\u00fdunum. At so n\u00f3gv f\u00f3lk eiga bil, hevur eisini havt vi\u00f0 s\u00e6r, at st\u00f3rar s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ir eru komnar uttan um.\n\n\u2028T\u00e1 i\u00f0 jarnbreytirnar seinast \u00ed 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u \u00fatbygdar, og vegirnir blivu betri, f\u00f3ru b\u00fdurin at vaksa, b\u00e6\u00f0i \u00ed v\u00eddd og \u00ed \u00edb\u00fagvatali. Samfer\u00f0slan gj\u00f8rdi eisini, at \u00fatsj\u00f3ndin \u00e1 b\u00fdinum broyttist. Gj\u00f8gnum alla 20. \u00f8ld eru arbei\u00f0spl\u00e1ss og b\u00fasta\u00f0ar\u00f8ki \u00ed b\u00fdinum flutt alsamt longri hv\u00f8rt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. T\u00e1 i\u00f0 fleiri bilar komu, og eisini almenn samfer\u00f0sla, so sum bussar, sporvognar og grundarbreytir, bar til at flyta \u00eddna\u00f0in \u00fat. \u00cd Downtown Los Angeles eru \u00ed sta\u00f0in bygdir fleiri bygningar til skrivstovur. So hv\u00f8rt sum jarnbreytirnar komu, gj\u00f8rdist ta\u00f0 m.a. n\u00f3gv l\u00e6ttari at flyta tungar v\u00f8rur yvir land. T\u00e1 bar n\u00f3gv betur til at f\u00e1a gagn av n\u00e1tt\u00faru\u00ad tilfeingi innan \u00far statinum, til d\u00f8mis jarnm\u00e1lmi og gull. Damp\u00admaskinan var\u00f0 upp\u00adfunnin, og hon var\u00f0 rikin vi\u00f0 koli. Men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hava teir ikki longur sama t\u00fddning. Ein ors\u00f8k er, at n\u00f3gv av n\u00e1ms\u00eddna\u00f0inum og st\u00e1l\u00eddna\u00f0inum USA er givin, og framlei\u00f0slan er \u00ed sta\u00f0in flutt til Lat\u00ednamerika og \u00c1sia.\n\nRasu\u00f3fri\u00f0urin \u00ed 1992 \n\n\u00cd 1980-\u00e1runum og fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum var b\u00faskaparlig afturgongd \u00ed USA, og n\u00f3gvasta\u00f0ni vaks spenningurin aftur \u00edmillum hv\u00edt og sv\u00f8rt. \u00cd 1992 enda\u00f0i hesin spenningur vi\u00f0 \u00f3gvusligum \u00f3fri\u00f0i \u00ed Los Angeles, t\u00e1 i\u00f0 eitt nevningating, bara hv\u00edt, fr\u00edkendi f\u00fdra hv\u00edtar l\u00f8greglumenn, sum v\u00f3r\u00f0u \u00e1k\u00e6rdir fyri grovan har\u00f0skap \u00edm\u00f3ti einum ungum afroamerikonskum manni. Avger\u00f0 nevningatingsins fekk \u00f8\u00f0i \u00ed tey sv\u00f8rtu \u00f8kjunum \u00ed Los Angeles. \u00d3fri\u00f0urin st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 \u00ed tvey samd\u00f8gur, eini 60 f\u00f3lk doy\u00f0u, og fleiri enn 2000 v\u00f3r\u00f0u skadd. Oy\u00f0ilagt var fyri einar 800 mi\u00f3. dollarar, og herurin og fleiri t\u00fasund l\u00f8gregluf\u00f3lk m\u00e1ttu leggja upp \u00ed. \u00d3fri\u00f0urin \u00ed Los Angeles \u00ed 1992 var ringasti rasu\u00f3fri\u00f0ur \u00ed USA \u00ed n\u00e6stan 30 \u00e1r og v\u00edsti, at h\u00f3ast n\u00f3gv var batna\u00f0, var st\u00f8rri f\u00edggindaskapur \u00edmillum hv\u00edt og sv\u00f8rt enn hildi\u00f0. \u00d3tti fyri \u00f3fri\u00f0i og r\u00e1ni og skotbard\u00f8gum v\u00f3ru \u00f3fr\u00e6ttat\u00ed\u00f0indi. Ein r\u00edkisnevnd, i\u00f0 var\u00f0 sett at kanna \u00f3fri\u00f0in, fanst at l\u00f8gregluni \u00ed Los Angeles og seg\u00f0i hana fara alt ov har\u00f0liga fram.\n\nNeistin sum festi \u00ed \u00f3fri\u00f0in \u00ed Los Angeles, var ein tilbur\u00f0ur \u00ed 1991. Nakrir hv\u00edtir l\u00f8greglumenn ste\u00f0ga\u00f0u einum sv\u00f8rtum bilf\u00f8rara, nevndur Rodney King, noyddu hann at leggja seg ni\u00f0ur, lupu s\u00ed\u00f0an \u00e1 hann og sl\u00f3gu hann og sparka\u00f0u hann. Rodney King, i\u00f0 einki hev\u00f0i gj\u00f8rt til saka, var fluttur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, illa skaddur. Ein eyglei\u00f0ari t\u00f3k \u00e1lopi\u00f0 upp \u00e1 sj\u00f3nband, og uppt\u00f8kan, i\u00f0 vardi 2 minuttir, var\u00f0 s\u00fdnd \u00ed amerikanska sj\u00f3nvarpinum, men h\u00f3ast \u00e1l\u00edtandi pr\u00f3gv, v\u00f3r\u00f0u l\u00f8greglumenninir fr\u00edkendir \u00ed Simi Valley.\n\nB\u00faskapur \n\nLos Angeles er st\u00f8rsti undirhalds\u00eddna\u00f0arb\u00fdur \u00ed heiminum. Av t\u00ed at luftin \u00ed Kalifornia er so turr, og s\u00f3lin s\u00e6r at kalla hv\u00f8nn dag, ber sera v\u00e6l til at taka film upp har. Hetta gera tey \u00ed t\u00ed vi\u00f0gitna filmb\u00fdnum Los Angeles; ha\u00f0ani ver\u00f0a filmar sendir um allan heim. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld byrja\u00f0u filmsfel\u00f8g \u00far b\u00e6\u00f0i New Jersey og New York at flyta til Kalifornia orsaka\u00f0 av t\u00ed s\u00f3lr\u00edka ve\u00f0urlagnum. Undirhalds-\u00eddna\u00f0urin er ein \u00eddna\u00f0argrein, sum veksur skj\u00f3tt \u00ed Los Angeles. Hann fevnir um til d\u00f8mis filmar, sj\u00f3nvarpssendingar, interneti\u00f0, teldusp\u00f8l, t\u00f3nleik, t\u00ed\u00f0arrit og b\u00f8kur. V\u00f8ksturin \u00ed undirhalds-\u00eddna\u00f0inum hevur samband vi\u00f0 ta t\u00f8kniligu menningina \u00e1 KT-\u00f8kinum, harundir sj\u00f3nvarp yvir fylgisveinar ella ka\u00f0al og interneti\u00f0. T\u00f8knin ger ta\u00f0 m\u00f8guligt at r\u00f8kka \u00fat til n\u00f3gv fleiri f\u00f3lk enn nakrant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur, og t\u00ed ber til at br\u00faka fyrimunirnar vi\u00f0 h\u00f3pframlei\u00f0slu og samvirkandi fyrimunir. Fyrimunir vi\u00f0 h\u00f3pframlei\u00f0slu og samvirkandi fyrimunir bera millum anna\u00f0 \u00ed s\u00e6r, at ein filmfyrit\u00f8ka, sum t.d. Warner Bros \u00ed Burbank, b\u00e6\u00f0i kann vinna pening av sj\u00e1lvum filminum (filmsfl\u00f8gur, atgongumerki \u00ed bioh\u00f8llum og s\u00f8la \u00e1 internetinum) og av teldusp\u00f8lum, leikum og b\u00f3kum. Eitt gott d\u00f8mi um hetta eru Star Wars-filmarnir, har s\u00f8lan av leikum hevur kasta\u00f0 n\u00e6stan l\u00edka n\u00f3gv av s\u00e6r sum filmarnir sj\u00e1lvir. Ta\u00f0 arbei\u00f0a 129,675 f\u00f3lk \u00ed undirhalds-\u00eddna\u00f0inum \u00ed Los Angeles \u00ed 2012.\n\nTa\u00f0 eru tey, sum halda, at vaksandi undirhalds\u00eddna\u00f0urin \u00ed Hollywood br\u00fdtur ni\u00f0ur landam\u00f8rk og elvir til eina mentanarliga alheimsger\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r somu sj\u00f3nvarpssendingarnar \u00far Hollywood ver\u00f0a v\u00edstar \u00ed t.d. Su\u00f0urafrika, F\u00f8royum og Su\u00f0urkorea, elvir ta\u00f0 til eitt slag av heimsmentan, har hugsarnir, r\u00e1k og br\u00fakaraatfer\u00f0 ver\u00f0a felags.\n\nUmhv\u00f8rvi \n\n\u2028\u2028Ofta hava Los Angeles trupulleikar vi\u00f0 umhv\u00f8rvinum, serliga vegna \u00fatl\u00e1t av ymsum slag. Tann n\u00f3gva bilfer\u00f0slan og \u00fatl\u00e1ti\u00f0 fr\u00e1 fabrikk\u00adunum elva til \u00e1lvarsliga luftd\u00e1lking. Vi\u00f0hv\u00f8rt er luftin so ring, at \u00e1varingar ver\u00f0a sendar \u00fat \u00ed sj\u00f3nvarpi og \u00fatvarpi, so at f\u00f3lk kunnu halda seg innandura. Ein tann st\u00f8rsta ors\u00f8kin til d\u00e1lkingina eru teir n\u00f3gvu bilarnir. Vegirnir eru ofta st\u00favstappa\u00f0ir vi\u00f0 bilum, og ta\u00f0 tekur alsamt longri t\u00ed\u00f0 at koma fram. \u00cd Los Angeles mugu n\u00f3gv f\u00f3lk fer\u00f0ast meira enn tveir t\u00edmar um dagin til arbei\u00f0is og \u00far arbei\u00f0i inni \u00ed b\u00fdnum. Harumframt flyta so n\u00f3gv f\u00f3lk til b\u00fdin, at har er st\u00f3rur t\u00f8rvur \u00e1 b\u00fast\u00f8\u00f0um. Eitt anna\u00f0 vandam\u00e1l eru r\u00fagvurnar av burturkasti, sum vaksa \u00ed hv\u00f8rjum.\u2028\u2028\n\nTa\u00f0 regnar n\u00e6stan ikki fr\u00e1 apr\u00edl til november. Og \u00ed sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i er tann h\u00e6gsti mi\u00f0alhitin uml. 30\u00a0\u00b0C. Um summari\u00f0 er hitin ofta oman fyri 40\u00a0\u00b0C. N\u00f3gv orka ver\u00f0ur br\u00fakt til at k\u00f8la luftina \u00e1 skrivstovum, gistingarh\u00fasum, \u00ed h\u00fasum og \u00edb\u00fa\u00f0um.\n\nKriminalitetur\u2028 \n\nSum vi\u00f0 \u00f8llum \u00f8\u00f0rum st\u00f3rb\u00fdum \u00ed USA, so myndar eisini har\u00f0skapur og anna\u00f0 l\u00edknandi l\u00edvi\u00f0 \u00ed b\u00fdnum, serliga n\u00e1ttarl\u00edvi\u00f0. L\u00f3gloysi\u00f0 \u00ed Los Angeles er st\u00f8rri her enn mi\u00f0altali\u00f0 fyri landi\u00f0; har v\u00f3r\u00f0u 298 mor\u00f0 skr\u00e1sett \u00ed 2012. L\u00f8greglan \u00ed Los Angeles, L.A.P.D., gav \u00ed 2012 \u00fat $200 innkeypsg\u00e1vukort til f\u00f3lk, i\u00f0 l\u00f3tu automatisk skotv\u00e1pn aftur, og $100 g\u00e1vukort til teirra, i\u00f0 l\u00f3tu eina hondpist\u00f3l, h\u00f8glbyrsu ella riflu. L\u00edknandi hevur veri\u00f0 gj\u00f8rt \u00ed fleiri \u00f8\u00f0rum b\u00fdum so sum Boston \u00ed Massachusetts og Detroit \u00ed Michigan. Nakrir serfr\u00f8\u00f0ingar meta, at ta\u00f0 at keypa skotv\u00e1pnini aftur hevur l\u00edtla \u00e1virkan \u00e1 at minka um har\u00f0skap vi\u00f0 skotv\u00e1pnum. Millum anna\u00f0 halda tey, at skotv\u00e1pnini, i\u00f0 ver\u00f0a givin vekk eru fyri ta\u00f0 mesta gomul ella arva\u00f0i skotv\u00e1pn, i\u00f0 eru \u00f3l\u00edk at ver\u00f0a br\u00fakt. So er ta\u00f0 eisini l\u00e6tt hj\u00e1 v\u00e1pnaeigarum \u00ed Kalifornia at keypa s\u00e6r n\u00fdggj aftur. Borgarstj\u00f3rin \u00ed Los Angeles, Antonio Villaraigosa (D), heldur ta\u00f0 haraftur\u00edm\u00f3ti vera eitt stig, i\u00f0 kann takast m\u00f3ti skj\u00f3tingini, sum var \u00ed Newtown \u00ed Connecticut \u00ed 2012.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 b\u00fdnum: www.ci.la.ca.us\n Los Angeles \u00e1 kortinum\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar\n\nS\u00ed eisini \n\n Kalifornia\n Sameindu Statirnir\n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "8426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20heimins%20lond%20eftir%20%C3%ADb%C3%BAgvatali", "title": "Listi yvir heimins lond eftir \u00edb\u00fagvatali", "text": "\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir heimsins st\u00f8rstu b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nListar"}
{"id": "8427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marianna%20Debes%20Dahl", "title": "Marianna Debes Dahl", "text": "Marianna Debes Dahl (var f\u00f8dd 24. november 1947) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur f\u00f8dd \u00ed 1947 \u00ed Vestmanna.\nHon hevur \u00fatb\u00fagving sum l\u00e6rari, men hevur starvast sum rith\u00f8vundur burturav n\u00fa \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hon hevur veri\u00f0 virkin \u00e1 vinstravonginum og var partur av l\u00edtla bla\u00f0b\u00f3lkinum, sum  fr\u00e1 1983 til 1993  gav \u00fat bla\u00f0i\u00f0 Fr\u00edu F\u00f8royar, hv\u00f8rs undirheiti var \"Fri\u00f0ur - umhv\u00f8rvisvernd - sosialistiskt tj\u00f3\u00f0veldi. Hon hevur umframt at skriva b\u00f8kur eisini framleitt ein h\u00f3p av sendingum til \u00datvarp F\u00f8roya. Fyrsta b\u00f3k hennara var Burtur \u00e1 hei\u00f0i, ein barnab\u00f3k, i\u00f0 vann fyrstu vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed kapping um at skriva barnab\u00f3k. \n\nMarianna er d\u00f3ttir gamla landsl\u00e6knan Hanus Debes Joensen (1913-1995). Hon f\u00f3r 12 \u00e1ra gomul til Danmarkar at ganga \u00ed sk\u00fala. \u00cd 1971 kom hon heim aftur og f\u00f3r \u00ed L\u00e6rarask\u00falan, ha\u00f0ani hon t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv. Hon starva\u00f0ist \u00ed mong \u00e1r sum l\u00e6rari, men hevur seinni roynt seg \u00ed \u00f8\u00f0rum st\u00f8rvum eisini. Marianna hevur veri\u00f0 virkin \u00e1 mongum \u00f8kjum, t.d. \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya, Listaf\u00f3lkasambandinum (LISA), innan fri\u00f0arr\u00f8rsluna og \u00ed r\u00f8rsluni \u00edm\u00f3ti rasuskilna\u00f0i (apartheid). Hon hevur veri\u00f0 sera virkin h\u00f8vundur innan mong tekstasl\u00f8g. Hon hevur skriva\u00f0 sm\u00e1barna- og barnab\u00f8kur, b\u00f8kur fyri ung, stutts\u00f8gur, skalds\u00f8gur, fer\u00f0afr\u00e1sagnir, leikir, hevur t\u00fdtt og umm\u00e6lt, skriva\u00f0, t\u00fdtt og lagt til r\u00e6ttis n\u00f3gvar lj\u00f3\u00f0myndir, sum \u00datvarp F\u00f8roya hevur sent. Hon er gift vi\u00f0 \u00c1rna Dahl, tey eiga tvey b\u00f8rn: T\u00f3ta \u00c1rnad\u00f3ttir, (f\u00f8dd 1970) og Teitur \u00c1rnason, (f\u00f8ddur 1972).\n\nRitverk\n\nSkalds\u00f8gur\nLokkalogi, Forlagi\u00f0 Fannir, 1984\nOnglalag, 1986\nFaldal\u00edn 1988\nV\u00edvil 1992\n\n\u00c6vis\u00f8gur\n\u00dati \u00e1 leysum oyggjum, 1997\n\nStutts\u00f8gus\u00f8vn\nLepar, 1980\nMillumleikur, 1978\nFl\u00f8kjan, 1978\nS\u00ed\u00f0sta sk\u00fala\u00e1ri\u00f0, 1980\n\nBarnab\u00f8kur\nBurtur \u00e1 hei\u00f0i, 1975\nDirdri, 1979\nSkilna\u00f0ur, 1981\nPrikkut v\u00e1r, 1989 (ikki \u00fatkomin enn)\n\nSm\u00e1barnab\u00f8kur\nBjarta og snigilin, 1983\nD\u00f8gg er dottin, 1984\nHanna og H\u00f3ri, 1984\nH\u00f3ri letur upp, 1986\nSturli s\u00fakklar, 1985\nAlvi er og fer\u00f0ast, 1986\nTunnuflakin, 1990\nFlosi fer \u00ed f\u00f8\u00f0ingardag, 1990 (ikki \u00fatkomin enn)\n\nMyndab\u00f8kur\nSonurin, 1990 (La Filo \u00e1 esperanto)\n\nLesib\u00f8kur\n\u00c1sa fer \u00ed sk\u00fala, 1983\n\nFer\u00f0afr\u00e1sagnir\nLati\u00f0 alt\u00ed\u00f0 s\u00f3lina sk\u00edna, 1982\n\nLeikir\nSk\u00e1latoftir, 1979 (saman vi\u00f0 J.S. Hansen)\nBardagab\u00f8rn, 1990\n\nT\u00fd\u00f0ingar\nUppreisnin, 1982, s\u00f8gur \u00far Su\u00f0urafrika\n\nT\u00fdtt og lagt til r\u00e6ttis lj\u00f3\u00f0myndir til \u00fatvarpi\u00f0\nVictor (um sangaran Jara \u00far Kili)\nMonir (\u00far Iran)\nChico Mendes (\u00far Brasilia)\nMiriam Makeba (\u00far Su\u00f0urafrika)\nMenn undir s\u00f3l (\u00far Palestina)\nZosia (sovjetisk s\u00f8ga \u00far 2. heimsbardaga)\nTa\u00f0 langa br\u00e6vi\u00f0 (\u00far Senegal)\nEdith Piaf (\u00far Fraklandi)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s, 1978\n\nKeldur\nRith\u00f8vundafelagi\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar"}
{"id": "8428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Washington", "title": "George Washington", "text": "George Washington (f. 22. februar 1732 \u00ed Virginia - d. 14. desember 1799 \u00ed Virginia) var fyrsti forseti hj\u00e1 USA, 1789-1797. Hann var eisini amerikanskur herovasti \u00ed amerikanska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0num. \n\nGeorge Washington var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Virginia og var langabbasonur ein enskan ni\u00f0ursetumann \u00ed USA. Fyrst gj\u00f8rdist hann landm\u00e1tari, men hann las eisini herstj\u00f3rnarfr\u00f8\u00f0i. \u00cd 1750-\u00e1runum var hann \u00ed hj\u00e1landaherinum. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Virginia fyrstu tingseturnar t\u00ed\u00f0liga \u00ed amerikanska fr\u00e6lsisbardaganum og gj\u00f8rdist h\u00e6gstr\u00e1\u00f0andi fyri amerikanska herinum. Washington var eisini valdur fyrsti forseti \u00ed USA \u00ed 1789 og sat \u00ed tvey f\u00fdra\u00e1raskei\u00f0. Seinastu \u00e1rini var hart str\u00ed\u00f0 \u00edmillum f\u00f8deralistarnar (samveldismenninar), sum t\u00f3ku undir vi\u00f0 einum sterkum samveldisst\u00fdri, og republikanarnar, sum l\u00f8gdu mest dent \u00e1 r\u00e6ttindini hj\u00e1 einstaka borgaranum og samveldisr\u00edkjunum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nHermenn\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1732\nAndl\u00e1t \u00ed 1799"}
{"id": "8429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abraham%20Lincoln", "title": "Abraham Lincoln", "text": "Abraham Lincoln (f. 12. februar 1809 - d. 15. apr\u00edl 1865), l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, f\u00f8ddur \u00ed Kentucky \u00ed USA, var \u00e1gr\u00fdtin forseti. 15. apr\u00edl 1865 var\u00f0 hann myrdur. Ein sj\u00f3nleikari, i\u00f0 helt vi\u00f0 su\u00f0urr\u00edkjunum, skeyt hann. Lincoln er ein hin m\u00e6tasti forseti \u00ed USA. Lincoln var kendur sum forseti, t\u00ed hann var forseti, t\u00e1 borgarakr\u00edggi\u00f0 var, og ta\u00f0 var eisini hann, sum t\u00f3k stig til at f\u00e1a enda \u00e1 tr\u00e6lahaldinum \u00ed USA. \n\nSum hin 16. forsetin \u00ed USA kom Lincoln at taka avger\u00f0ir, i\u00f0 fingu sera st\u00f3rar avlei\u00f0ingar fyri amerikanska f\u00f3lki\u00f0. Hann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum st\u00f8rsti og besti forseti, i\u00f0 USA nakrant\u00ed\u00f0 hevur havt. Avger\u00f0irnar, i\u00f0 hann t\u00f3k, komu eisini at kosta honum l\u00edvi\u00f0. Hann doy\u00f0i av skots\u00e1ri tann 15. apr\u00edl 1865 bert 56 \u00e1ra gamal. Allur heimurin syrgdi dey\u00f0a hansara. Lincoln var m.a. beinlei\u00f0is ors\u00f8kin til, at tr\u00e6lahaldi\u00f0 fekk m\u00f8nustingin, og at Sambandsr\u00edki Amerika sum samveldi yvirlivdi.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\nLincoln var f\u00f8ddur \u00ed Hardin County, Kentucky. Tann l\u00edtla stokkastovan, har hann var f\u00f8ddur, hev\u00f0i bert eitt vindeyga og eina hur\u00f0. Hesin h\u00e1vaksni drongurin fekk ikki st\u00f3rvegis sk\u00falagongd, men noyddist \u00ed sta\u00f0in at hj\u00e1lpa til \u00ed \u00f8llum fyrifallandi arbei\u00f0i. H\u00faski\u00f0 flutti ofta, og alt\u00ed\u00f0 vestureftir. \u00d8ll barna\u00e1rini livdi hann sostatt \u00e1 t\u00ed vandamikla markinum til ni\u00f0ursetulandi\u00f0. Sum ungur hev\u00f0i hann roynt hv\u00f8rt av s\u00ednum. Hann hev\u00f0i t.d. veri\u00f0 pr\u00e1mdragari \u00e1 Mississippi\u00e1nni og vi\u00f0ah\u00f8ggari \u00ed teimum st\u00f3ru sk\u00f3gunum \u00ed Kentucky. Eina t\u00ed\u00f0 var hann krambakallur. Hann var sera arbei\u00f0ssamur ma\u00f0ur og hev\u00f0i ein jarnvilja, so ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at gerast l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, og ha\u00f0ani var g\u00f8tan ikki so torgingin at gerast politikari.\n\nTr\u00e6lahald\n\u00cd n\u00f3gv \u00e1r s\u00f3tu Demokratarnir vi\u00f0 valdinum \u00ed USA, og t\u00ed hev\u00f0i forsetin alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 ein su\u00f0urstatsma\u00f0ur. Men \u00ed 1860 vendi, t\u00ed t\u00e1 vunnu Republikanararnir forsetavali\u00f0, og Lincoln gj\u00f8rdist forseti og flutti inn \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasini \u00ed Washington DC. Lincoln er s\u00ed\u00f0an vor\u00f0in hin best umt\u00f3kti av \u00f8llum amerikonsku forsetunum. Hann var kendur sum \u00ed\u00f0in m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur av tr\u00e6lahaldi, og t\u00e1 iv hann var valdur til forseta \u00ed 1860, var\u00f0 ta\u00f0 su\u00f0urstatsf\u00f3lkunum greitt, hvat tey h\u00f8vdu \u00ed v\u00e6ntu. Ellivu av Su\u00f0urstatunum gj\u00f8rdu ikki vandari enn so, at teir s\u00f8gdu limaskap s\u00edn \u00ed samveldinum upp vi\u00f0 t\u00ed \u00ed hyggju at skipa eitt egi\u00f0 samveldi. Fr\u00e1 t\u00ed fyrsta hev\u00f0i Lincoln ta \u00e1sko\u00f0an, at hetta f\u00f3r at gerast ein vanlukka fyri b\u00e6\u00f0i Su\u00f0ur- og Nor\u00f0urstatirnar, um Amerika f\u00f3r \u00ed tv\u00edningar. T\u00ed nokta\u00f0i hann at g\u00f3\u00f0kenna uppsagnirnar, og var hetta neistin, sum fekk Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0 at byrja. Tr\u00e6lahaldi\u00f0 var\u00f0 ikki avtiki\u00f0 fyrr enn \u00ed 1865. Hann hev\u00f0i rokki\u00f0 s\u00ednum m\u00e1li, hann hev\u00f0i megna\u00f0 at hildi\u00f0 Amerika saman, og hann hev\u00f0i vinni\u00f0 afroamerikanarunum fr\u00e6lsi. Sigursgle\u00f0in vardi t\u00f3 stutt hj\u00e1 honum.\n\nGettysburg-r\u00f8\u00f0an\n\n\u00cd 2013 eru li\u00f0in 150 \u00e1r s\u00ed\u00f0ani t\u00e1verandi amerikanski forsetin Lincoln flutti fram ta sonevndu Gettysburg-r\u00f8\u00f0una, sum \u00ed dag er ein tann kendasta r\u00f8\u00f0an \u00ed heimss\u00f8guni. Hetta var \u00ed sambandi vi\u00f0, at ein kirkjugar\u00f0ur til falnar hermenn var\u00f0 v\u00edgdur \u00ed Gettysburg \u00ed Pennsylvania tann 19. november \u00ed 1863, mitt undir amerikanska borgarakr\u00edgnum. Hetta var h\u00e1lvan fimta m\u00e1na\u00f0 eftir bardagan vi\u00f0 Gettysburg, i\u00f0 ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum vendin \u00ed borgarakr\u00edgnum. \u00cd r\u00f8\u00f0uni, sum vardi bert tveir minuttir, tala\u00f0i Lincoln um javnr\u00e6ttindi millum menniskju, og r\u00f8\u00f0an gj\u00f8rdi, at amerikanska borgarakr\u00edggi\u00f0 f\u00f3r fr\u00e1 at sn\u00fagva seg um at halda saman upp \u00e1 amerikanska sambandsr\u00edki\u00f0 til eisini at sn\u00fagva seg um fr\u00e6lsi og javnr\u00e6ttindi fyri allar borgarar \u00ed USA. Ta\u00f0 er ikki full semja um, j\u00fast hvat Lincoln seg\u00f0i \u00ed r\u00f8\u00f0uni. Ta\u00f0 eru fimm ymisk handrit til av r\u00f8\u00f0uni \u2013 tvey, sum v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0 \u00e1\u00f0renn r\u00f8\u00f0an var\u00f0 hildin, og tr\u00fd sum v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0 aftan\u00e1 \u2013 og tey eru ikki eins, umframt at fult samsvar heldur ikki er millum endurgevingarnar, sum t\u00ed\u00f0indabl\u00f8\u00f0ini h\u00f8vdu av r\u00f8\u00f0uni.\n\nDey\u00f0i hansara\nF\u00e1ar dagar efitir borgarakr\u00edggi\u00f0 var enda\u00f0, var Lincoln farin \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 \u00ed Washington DC saman vi\u00f0 h\u00faski s\u00ednum. \u00cd einum st\u00f8\u00f0gi \u00ed leikinum troka\u00f0i ein ma\u00f0ur seg inn, og bert tr\u00fd fet fr\u00e1 skeyt hann Lincoln gj\u00f8gnum h\u00f8vdi\u00f0. Tann 14. apr\u00edl \u00ed 1865 ver\u00f0ur Abraham Lincoln forseti \u00ed USA, myrdur. Ma\u00f0urin leyp s\u00ed\u00f0ani ni\u00f0ur \u00e1 leikpallin og hvarv. Seinni kom fram, at brotsma\u00f0urin var ein sinnissj\u00fakur sj\u00f3nleikari \u00far Su\u00f0urstatunum - John Wilkes Booth. Dr\u00e1psdagin hev\u00f0i Lincoln hildi\u00f0 eina r\u00f8\u00f0u, har hann hev\u00f0i sagt, at n\u00fa m\u00e1tti virkast fyri semju millum su\u00f0ur og nor\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini\n Listi yvir forsetarnar \u00ed USA\n Forseti Sambandsr\u00edki Amerika\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1809\nAndl\u00e1t \u00ed 1865\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "8430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Algeria", "title": "Algeria", "text": "Algeria (ar\u00e1biskt: \u0627\u0644\u062c\u0632\u0627\u0626\u0631\u200e\u200e\u00a0/ al-Jaz\u0101'ir, tamazight: \u2d37\u2d63\u2d30\u2d62\u2d3b\u2d54 / Dzayer ) er st\u00f8rsta land \u00ed Afrika. Algeria hevur mark vi\u00f0 Marokko og M\u00f3ritania \u00ed vestri, Mali og Niger \u00ed su\u00f0ri og Tunesia og Libya \u00ed eystri. \u00cd nor\u00f0ri liggur Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. St\u00f8rsi b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Alger. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Oran, Constantine, Annaba og Batna. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 73,77 \u00e1r. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er ar\u00e1biskt. \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Algeria b\u00fdr \u00ed b\u00fdum vi\u00f0 strendurnar. B\u00fdirnir v\u00f3r\u00f0u bygdir her, t\u00ed at havi\u00f0 og v\u00f8tnini v\u00f3ru t\u00fddningarmiklar samfer\u00f0lsulei\u00f0ir. 30,1 prosent av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r og 12,9 prosent av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 33,7 millionar \u00edb\u00fagvar. N\u00e6stan allir algeriar eru muslimar (99 prosent av f\u00f3lkinum). \n\nMe\u00f0an fraklendingar r\u00e1ddu, b\u00fasettu hundra\u00f0t\u00fasundtals evropearar seg \u00ed Algeria, men mangir teirra f\u00f3ru av aftur landinum, t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 fekk sj\u00e1lvst\u00fdri.\n\nS\u00f8ga\n\nOsmannar\u00edki\u00f0 \n\nMe\u00f0an Suleyman 1. (1520-1566) st\u00fdrdi, var Osmannar\u00edki\u00f0 so st\u00f3rt, at skuldi skil ver\u00f0a \u00e1, m\u00e1tti ta\u00f0 ver\u00f0a st\u00fdrt \u00ed landslutum. Sult\u00e1nurin \u00ed Istanbul setti pasjar (sta\u00f0bundar landsh\u00f8vdingar) at st\u00fdra. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, gj\u00f8rdust landslutirnir \u00f3heftari, og r\u00e1\u00f0andi emb\u00e6tismenninir bardust javnan um, hv\u00f8r skuldi r\u00e1\u00f0a, helst \u00ed landslutunum \u00ed Nor\u00f0urafrika. Alger var giti\u00f0 fyri at vera mi\u00f0depil hj\u00e1 sj\u00f3r\u00e6narum. Ta\u00f0 var stundum eisini kalla\u00f0 Barb\u00e1rastrondin. Teir r\u00e6ndu kristin skip og t\u00f3ku g\u00ed\u00f0slar, sum teir kravdu loysigjald fyri ella seldu teir sum tr\u00e6lir. Sj\u00f3r\u00e6nararnir, i\u00f0 r\u00e6ndu fleiri enn 30 f\u00f3lk \u00ed Hvalba \u00ed 1629, komu ha\u00f0andi. Eisini Tunis og Tripoli vunnu s\u00e6r st\u00f3rt r\u00edkid\u00f8mi av sj\u00f3r\u00e6naravirksemi s\u00ednum. Um 1700 gekk sj\u00f3r\u00e6naravirksemi\u00f0 aftur\u00e1, og hermenninir, sum vardu b\u00fdin, t\u00f3ku valdi\u00f0. Hesir hermenninir v\u00f3ru upprunaliga osmanniskar \u00farvaldsherdeildir, janitssj\u00e1rar, sum h\u00f8vdu b\u00fasett seg har, gift seg vi\u00f0 konuf\u00f3lki ha\u00f0an og skapa\u00f0 s\u00e6r s\u00edtt egi\u00f0 samfelag og v\u00f3ru ein r\u00e1\u00f0andi st\u00e6ttur \u00ed Alger. Teir skipa\u00f0u s\u00edni egnu vi\u00f0urskifti og valdu s\u00e6r herna\u00f0arligan oddamann, nevndur dey. \u00cd 1710 t\u00f3k oddama\u00f0urin s\u00e6r tignarheiti\u00f0 pasja, at sta\u00f0festa, at Alger hev\u00f0i loyst fr\u00e1 sult\u00e1ninum \u00ed Istanbul. At \u00fatvega\u00f0 r\u00edkinum pening, leg\u00f0i hann \u00f3gvuliga h\u00f8gan skatt \u00e1 f\u00f3lk inni \u00ed landinum, og hann stu\u00f0la\u00f0i sj\u00f3r\u00e6narunum. Algeria var \u00ed veruleikanum ikki longur partur av t\u00ed viknandi Osmannar\u00edkinum.\n\nSj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \n\nLandi\u00f0 vann s\u00e6r sj\u00e1lvst\u00fdri undan fronskum yvirr\u00e6\u00f0i \u00ed 1962. Fr\u00e6lsisbardagin st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 \u00ed \u00e1tta \u00e1r og t\u00fdndi eina milli\u00f3n mannal\u00edv.\n\nLandal\u00e6ra \n\nAlgeria er fr\u00e1 Mi\u00f0jar\u00f0arhavsstrondini og langt su\u00f0ur \u00ed Saharaoy\u00f0im\u00f8rk og er n\u00e6stst\u00f8rsta land \u00ed Afrika. Meginparturin av landinum er turr oy\u00f0im\u00f8rk. Meginparturin av teimum 33,76 milli\u00f3num f\u00f3lkunum \u00ed Algeria b\u00fagva \u00ed smala strandgeiranum \u00fat \u00edm\u00f3ti Mi\u00f0jar\u00f0arhavi. Her er ve\u00f0urlagi\u00f0 l\u00fdtt og slavi\u00f0 um veturin og heitt og turt og summari\u00f0; t\u00ed er strandalendi\u00f0 betur egna\u00f0 til landb\u00fana\u00f0 enn lendi\u00f0 inni \u00ed landinum. Mesta \u00f8ki \u00ed Algeria er gl\u00f3\u00f0heit oy\u00f0im\u00f8rk - Sahara - sum veksur \u00f3gvuliga skj\u00f3tt, t\u00ed at ov n\u00f3gvur fena\u00f0ur er uppi\u00e1 \u00ed graslendinum \u00ed \u00fatry\u00f0junum \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini. Yvirskipanin ger, at lendi\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3tbiti\u00f0, svar\u00f0losnar og ver\u00f0ur til dust og sand. H\u00f3ast hitin um dagin fer upp um 50\u00b0 C, h\u00f3ast n\u00e1ttarfrost og turk \u00ed mong \u00e1r, liva her d\u00fdr, sum hava laga\u00f0 seg til hesar \u00f3mildu l\u00edvsumst\u00f8\u00f0ur.\n\nLandslutir \n\n48 landslutir eru \u00ed Algeria:\n\nPolitikkur \n\nAlgeria hevur havt t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed heimspolitikkinum sum limur \u00ed ST og Ar\u00e1biasamgonguni. St\u00f8rsta avbj\u00f3\u00f0ingin hj\u00e1 herna\u00f0arst\u00fdrinum er, at alt fleiri f\u00f3lk fara upp \u00ed fundamentalistisku fylkingina, i\u00f0 hevur sum m\u00e1l, at Algeria skal hava islamska st\u00fdrisskipan. Islamskir fundamentalistar eru farnir \u00ed kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti herna\u00f0arst\u00fdrinum \u00ed Algeria. Eini 70.000 f\u00f3lk eru dey\u00f0 seinastu \u00e1rini \u00ed str\u00ed\u00f0num \u00edmillum partarnar. S\u00f8kt hevur eisini veri\u00f0 at \u00fatlendingum \u00ed Algeria, og bumbur hava veri\u00f0 lagdar \u00ed Par\u00eds og \u00f8\u00f0rum fronskum b\u00fdum. \n\nEitt hitt st\u00f8rsta vandam\u00e1li\u00f0 \u00ed Algeria er br\u00e1\u00f0i f\u00f3lkav\u00f8ksturin. \u00cd Algeria fj\u00f8lga\u00f0ist f\u00f3lki\u00f0 \u00far 12 milli\u00f3num upp \u00ed 25 fr\u00e1 1966 til 1990. Fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk eru flutt av bygd til b\u00fdirnar at arbei\u00f0a. Hetta hevur elvt til st\u00f3rt \u00edb\u00fa\u00f0artrot inni \u00ed b\u00fdunum og ovf\u00f3lka\u00f0ar f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingar \u00ed b\u00fdar\u00fatry\u00f0junum. So hv\u00f8rt oljuvinnan er vaksin, eru b\u00fdirnir eisini vaksnir; har hevur veri\u00f0 n\u00f3gv bygt, og vinnu- og t\u00e6nastust\u00f8\u00f0i\u00f0 eru munandi batna\u00f0. Um 60 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed Algeria b\u00fdr n\u00fa \u00ed b\u00fdum. Frammanundan b\u00fa\u00f0i meginparturin \u00e1 bygd og livdi sum flakkf\u00f3lk og b\u00f8ndur. \n\n\u00cd Algeria eru sera strangar l\u00f3gir vi\u00f0v\u00edkjandi tr\u00fa\u00f0arl\u00edvi. Til d\u00f8mis er ta\u00f0 strangliga forbo\u00f0i at royna at umvenda muslimar, samstundis eru allar religi\u00f8sar samlingar undir sterkum eftirliti.\n\nB\u00faskapur \n\nOljuvinnan hevur alt at siga \u00ed algeriska b\u00faskapinum, og 97 prosent av \u00fatflutninginum eru olja og gass. T\u00e1 i\u00f0 olja var\u00f0 funnin \u00ed 1958, gj\u00f8rdist Algeria eftir f\u00e1um \u00e1rum r\u00edkt land. \u00c1\u00f0renn olja var\u00f0 funnin, v\u00f3r\u00f0u t\u00fddningarmestu \u00fatflutningsv\u00f8rurnar sev og jarn. Olja og gass eru hjartat\u00e1tturin \u00ed b\u00faskapinum \u00ed Algeria, og landi\u00f0 eigur \u00f3gvuliga st\u00f3rar olju- og gasslei\u00f0ir inni \u00ed Sahara. Oljuvinnan t\u00f3k seg upp \u00ed 1958, og \u00ed 1979 v\u00f3r\u00f0u vunnin 1,2 milli\u00f3nir f\u00f8t um dagin. Fallandi oljupr\u00edsur \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum \u00ed 1980- og 1990-\u00e1runum hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r, at minni ver\u00f0ur vunni\u00f0 av olju n\u00fa, men teir vinna meiri gass enn \u00e1\u00f0ur. Algeria selur b\u00e6\u00f0i Fraklandi og Sambandsr\u00edki Amerika gass. \n\nAlgeria megnar ikki at dyrka n\u00f3g miki\u00f0 av gr\u00f8\u00f0i til f\u00f3lki\u00f0, sum fj\u00f8lgast skj\u00f3tt. Landi\u00f0 m\u00e1 flyta inn 75 prosent av matinum, landinum t\u00f8rvar. Kortini livir helvtin av f\u00f3lkinum av landb\u00fana\u00f0i. H\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0i er korn, aldinfrukt, v\u00ednber, oljuber og tubbak; fikur og dadlur eru eisini t\u00fd\u00f0andi gr\u00f8\u00f0i. Algeria er \u00edmillum tey lond \u00ed heiminum, i\u00f0 dyrka mest av dadlum og gera mest av tundri. Dadlur ver\u00f0a etnar feskar, turka\u00f0ar ella malnar til mj\u00f8l. Brendir og malnir dadlusteinar ver\u00f0a n\u00fdttir til dadlukaffi. Dadlup\u00e1lmin veksur \u00ed gr\u00f8num \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini, har vatni\u00f0 vellir upp \u00far j\u00f8r\u00f0ini. \u00dar tr\u00e6bulinum f\u00e6st vi\u00f0ur.\n\nUttanlandshandil \n\nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2007, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA Factbook:\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nEini 33 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Algeria. H\u00f3ast ar\u00e1bar eru \u00ed st\u00f3rum meiriluta, er fimtingurin av f\u00f3lkinum berbar, f\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 var undan ar\u00e1bum. Ar\u00e1biskt er alment m\u00e1l, og islam er h\u00f8vu\u00f0s\u00e1tr\u00fana\u00f0ur. Um ein milli\u00f3n evropearar b\u00fasettu seg \u00ed Algeria, me\u00f0an fraklendingar r\u00e1ddu har, men n\u00fa eru bara nakrir f\u00e1ir t\u00fasund eftir (undir 1 prosent av f\u00f3lkinum). Flestir teirra eru \u00e6tta\u00f0ir \u00far Fraklandi, Spania og Italia.\n\nM\u00e1l \n\n Arabiskt (alment)\n Franskt\n Berbiskt m\u00e1l\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n Islam 99 %\n Onnur 1 %\n\nMentan \n\nAlgerisk mentan hevur dj\u00fapar og n\u00f3gvar r\u00f8tur, b\u00e6\u00f0i islamiskar og \u00far mentanum, sum v\u00f3ru frammanundan, at Algeria gj\u00f8rdist islamskt land. Ar\u00e1bisku hert\u00f8kurnar \u00ed 7. og 11. \u00f8ld hava sett sj\u00f3nlig merki eftir seg \u00ed Algeria. Ar\u00e1bar gj\u00f8rdust br\u00e1tt fj\u00f8lmentari enn upprunaf\u00f3lki\u00f0, berbar, sum gj\u00f8rdu uppreistur \u00edm\u00f3ti n\u00fdggju valdsharrum s\u00ednum. Ar\u00e1bar settu skj\u00f3tt b\u00e6\u00f0i m\u00e1l s\u00edtt (arabiskt) og \u00e1tr\u00fana\u00f0 s\u00edn (islam) \u00ed gildi. F\u00f3lki\u00f0 inni \u00ed landinum \u00ed Algeria hev\u00f0i s\u00edna egnu avgomlu berbermentan, n\u00f3gv \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn mentanin hj\u00e1 f\u00f3lkinum \u00ed b\u00fdunum \u00fati vi\u00f0 strendurnar.\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n\n Alger\n Afrika\n\nAlgeria"}
{"id": "8431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wielu%C5%84", "title": "Wielu\u0144", "text": "Wielu\u0144 er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi, sum hevur umlei\u00f0 23 451 \u00edb\u00fagvar.\n\nMyndir \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "8433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agnar%20Art%C3%BAvertin", "title": "Agnar Art\u00favertin", "text": "Agnar Art\u00favertin (1979-) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, t\u00fd\u00f0ari, umm\u00e6lari og ritsj\u00f3ri. Hann hevur givi\u00f0 fleiri b\u00f8kur umframt ymiskt i\u00f0 er komi\u00f0 \u00e1 prent \u00ed ymiskum t\u00ed\u00f0arritum, bl\u00f8\u00f0um og \u00e1 netinum. Agnar var ritstj\u00f3ri \u00e1 Var\u00f0anum 2013-2015.\n\n\u00datg\u00e1vur \n F\u00f8roytraga, egi\u00f0 forlag, 2004\n Umskapanin, forlagi\u00f0 Eksil, 2007 (t\u00fd\u00f0ing)\n S\u00f8gur \u00far T\u00fasund og einari n\u00e1tt (t\u00fd\u00f0ing), forlagi\u00f0 Gwendalyn (2008)\n Smettihjarta\u00f0 og a\u00f0rar s\u00f8gur (t\u00fd\u00f0ing), forlagi\u00f0 Gwendalyn (2008)\n H\u00e1lsketan og a\u00f0rar stutts\u00f8gur (t\u00fd\u00f0ing), forlagi\u00f0 Gwendalyn (2008)\n Jahve kemur aftur. Yrkingar. 2009\n Kn\u00e6ler (t\u00fd\u00f0ing) Forlaget EC-Edition (2009)\n Buzz Aldrin, hvar bleivst t\u00fa av \u00ed ru\u00f0uleikanum? (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Eksil (2009)\n Revapassarin (s\u00f8gusavn) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2009)\n Lisa \u00ed Leikalandi (t\u00fd\u00f0ing) B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags (2010)\n Posth\u00fasi\u00f0 (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Fannir (2011)\n N\u00edgari (t\u00fd\u00f0ing) L/F Sprotin (2011)\n T\u00fasundtal (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2011)\n Smettihjarta\u00f0 (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2011)\n H\u00e1lsketan (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2011)\n Sporvognurin (skalds\u00f8ga) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2011)\n Nevni navn hennara (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2011)\n Navnleysir vegir (t\u00fd\u00f0ing) L/F Sprotin (2011)\n D\u00f3murin (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Eksil (2012)\n Ifreann (yrkingar og s\u00f8gur \u00ed \u00edrskari-g\u00e6liskari t\u00fd\u00f0ing; t\u00fd\u00f0: Gabriel Rosenstock) Coisc\u00e9im (2012)\n Sefer Jetsirah (t\u00fd\u00f0ing; hefti) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2012)\n \u00datlagin (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2012)\n Havnin var m\u00edtt n\u00e1\u00f0ileysa heim (skalds\u00f8ga; bind 1) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2013)\n Lj\u00f3sar t\u00ed\u00f0ir (skalds\u00f8ga; bind 2) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2013)\n Korallin \u00ed Tallinn (skalds\u00f8ga; bind 3) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2014)\n Einsam\u00f8ll \u00ed l\u00edtlu D\u00edmun (skalds\u00f8ga) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2015)\n 162 heikur (t\u00fd\u00f0ing; hefti) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2015)\n Tv\u00e6r upanisjadur (t\u00fd\u00f0ing) Forlagi\u00f0 Gwendalyn (2015)\n\nT\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Vencil \nHundurin (stutts\u00f8ga). Nr. 2/2007, s. 61-62.\nPestin (stutts\u00f8ga). Nr. 2/2007, s. 63-66.\nS\u00f8gan um Louis VI (stutts\u00f8ga). Nr. 2/2007, s. 67-74.\nPrometevs kv\u00f8\u00f0ur (yrking). Nr. 5/2008, s. 37.\nEg minnist onki (yrking). Nr. 5/2008, s. 38-39 (broytt \u00e1 redakti\u00f3nini).\n1922 (yrking). Nr. 5/2008, s. 40-41 (broytt \u00e1 redakti\u00f3nini).\nParis (yrking). Nr. 6/2009, s. 97.\nHann, i\u00f0 t\u00fdndi manna\u00e6ttina. Nr. 6/2009, s. 93-96.\n\nTv\u00e6r yrkingar / Charles Bukowski. Nr. 9/2010, s. 59-63.\nT\u00fa liggur \u00e1 rygginum \u00ed myrkri (s\u00f8ga) Nr. 7/2009\nTerrorhaiku (yrkingar) Nr. 11/2011\n\nDimmal\u00e6tting \nHv\u00ed kvinnan leyp \u00e1 sj\u00f3gv (s\u00f8ga \u00ed seks p\u00f8rtum) Sk\u00e1i, 7. feburar til 23. mars 2007\n\nt\u00fdddar yrkingar, Gustaf Fr\u00f8ding 26. mars 2007\n\nFer\u00f0 m\u00edn ni\u00f0an \u00e1 Cader Idris (s\u00f8ga \u00ed tveimum p\u00f8rtum) Sk\u00e1i januar 2007\n\nFer\u00f0 m\u00edn til Jorsala (s\u00f8ga \u00ed tveimum p\u00f8rtum) Sk\u00e1i 2004\n\nVar\u00f0in: \nNakrar yrkingar. 5 yrkingar Var\u00f0in nr 79 (2012)\n\nT\u00e6r g\u00e1tuf\u00f8ru piparmoyggjarnar og Um st\u00f8rsta fuppmakara \u00ed heimss\u00f8guni Var\u00f0in nr 78 (2011)\n\n5 prosabrot Var\u00f0in nr 77 (2010)\n\n\u00c1\u00f0ur enn Troya - ein farsa \u00far gamla Grikkalandi (s\u00f8ga) Var\u00f0in nr 76 (2009)\n\nEin fr\u00e1s\u00f8gn \u00far Mj\u00f8rkadali (s\u00f8ga) Var\u00f0in nr 75 (2008)\n\nSorgarlj\u00f3\u00f0 (s\u00f8ga) Var\u00f0in nr 75 (2008)\n\nS\u00f8gan um l\u00edvi\u00f0 og dey\u00f0an (s\u00f8ga) Var\u00f0in nr 67 (2000)\n\nYmiskt \nEitt bastardam\u00e1l! (umm\u00e6li av onkrum hj\u00e1 Hanus Kamban) 21.11.05\nUmm\u00e6li av Terradropar, Dagny J. 19.11.05\nUmm\u00e6lir: Horvnir menn, F Gaini, 25.12.12. William Wilson, t\u00fd\u00f0. H.Kamban 14.06.12\nSvar til Kamban um umm\u00e6li \u00ed In Mente 14.03.12: 21.03.12\nHin v\u00ed\u00f0feri hundurin (s\u00f8ga) www.beo.ie, apr\u00edl 2012\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar"}
{"id": "8434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kamehameha%20I", "title": "Kamehameha I", "text": "Kamehameha 1. var f\u00f8ddur \u00e1 Hawaii, sonur Ke\u014dua, sum var ein av h\u00f8vdingunum. Sum ungur var hann \u00ed 1770'unum \u00ed t\u00e6nastu hj\u00e1 fa\u00f0irbr\u00f3\u00f0ur s\u00ednum Kalaniopu'u, sum tinga\u00f0ist vi\u00f0 James Cook kaptein. Kamehameha helt ta\u00f0 vera fyrimun at savna oyggjarnar undir eitt meginst\u00fdri, og t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1790-\u00e1runum gj\u00f8rdi hann innr\u00e1s \u00e1 Maui, eina av st\u00f8rstu oyggjunum. \u00cd 1795 hev\u00f0i hann tiki\u00f0 flestu oyggjarnar. T\u00e6r, i\u00f0 eftir v\u00f3ru, vildu ikki lata valdi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, helst Kauai, sum ikki gav seg undir fyrrenn \u00ed 1810. T\u00e1 hev\u00f0i Kamehameha valdi\u00f0 yvir \u00f8llum Hawaiioyggjum. Eftir ta\u00f0 st\u00fdrdi hann fri\u00f0arliga og gj\u00f8rdi h\u00f8vdingar\u00e1\u00f0, sum hann r\u00e1\u00f0f\u00f8rdi seg vi\u00f0 regluliga. Hann stovna\u00f0i r\u00edkisst\u00fdrdan einahandil fyri sandilvi\u00f0i, sum st\u00f3rur eftirspurningur var eftir \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. Eisini eggja\u00f0i hann \u00f8\u00f0rum tj\u00f3\u00f0um at vitja oyggjarnar, og hann stu\u00f0la\u00f0i heima\u00eddna\u00f0i. Kamehameha 1. doy\u00f0i \u00ed 1819.\n\nHygg eisini at \n\n Hawaii\n\nHawaii\nKongalig\nS\u00f8ga\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1750-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1810-\u00e1runum"}
{"id": "8435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Monroe", "title": "James Monroe", "text": "James Monroe (28. apr\u00edl 1758 \u2013 4. juli 1831), fimti forseti \u00ed USA, skriva\u00f0i \u00ed eini yvirl\u00fdsing til kongressina \u00ed USA \u00ed 1823, at meginlondini Su\u00f0uramerika og Nor\u00f0uramerika v\u00f3ru ikki longur \u00f8ki, har evropearar kundu taka hj\u00e1lond. Setningurin hevur seinni havt vi\u00f0 s\u00e6r, at leggja fremmand lond seg upp \u00e1 politisk vi\u00f0urskifti \u00ed Lat\u00ednamerika, fatar USA ta\u00f0 sum f\u00edggindaligt virksemi, i\u00f0 kann elva til kr\u00edggj.\n\nHygg eisini at \n\n Sambandsr\u00edki USA\n Lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1750-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1830-\u00e1runum"}
{"id": "8436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%B3pur", "title": "D\u00f3pur", "text": "\u00cd kristna d\u00f3pinum \u00edmyndar vatni\u00f0, at s\u00e1lin \u00ed t\u00ed, sum tr\u00fdr, ver\u00f0ur reinsa\u00f0. Or\u00f0i\u00f0 d\u00f3pur er \u00far fornsaksiska or\u00f0inum dopi, sum merkir at dyppa ni\u00f0ur. Hetta er sama merking sum liggur \u00ed grikska or\u00f0inium baptismos, sum b\u00fdr aftanfyri enska baptize (at doypa) ella baptist.  \u00c1\u00f0renn tr\u00fab\u00f3tina var vanligt at dyppa barni\u00f0 heilt undir \u00ed vatni. \u00cd dag er vanligt at lata vatn \u00ed h\u00f8vdi\u00f0 \u00e1 barninum. A\u00f0rar tr\u00faarr\u00f8rslur til d\u00f8mis Br\u00f8\u00f0rasamkoman hava ikki barnad\u00f3p, men vaksnamannad\u00f3p.\n\nYmisk sj\u00f3narmi\u00f0\n\nFlestu kirkjurnar hava ymisk s\u00fdn \u00e1 d\u00f3pin. Serliga spurningarnir um b\u00f8rn kunnu doypast og um d\u00f3purin er naka\u00f0, i\u00f0 Gu\u00f0 ger ella naka\u00f0 menniskjan sj\u00e1lv ger.\n\nLutherska l\u00e6ran (f\u00f3lkakirkjan) sigur, at b\u00f8rn eiga at doypast, t\u00ed d\u00f3purin er endurf\u00f8\u00f0andi og veitir syndanna fyrigeving. Endurf\u00f8\u00f0ingin og fyrigevingin er t\u00f3 einast galdandi um man tr\u00fdr. St\u00f8rsti munurin \u00e1 R\u00f3mversku kat\u00f3lsku og luthersku l\u00e6runi er, at d\u00f3purin, sum tey luthersku s\u00edggja ta\u00f0, reinsar burtur alla synd (arvasynd og gerningasynd). Og afturat siga tey luthersku, at sm\u00e1b\u00f8rnini kunnu taka\u00f0 \u00edm\u00f3ti d\u00f3pinum \u00ed tr\u00fagv. D\u00f3purin \u00ed luthersku kirkjuni er eitt sakramenti og eitt n\u00e1\u00f0imi\u00f0il. \n\nR\u00f3mversk kat\u00f3lska l\u00e6ran sigur sum tann lutherska, at b\u00f8rn eiga at doypast, t\u00ed d\u00f3purin er endurf\u00f8\u00f0andi og veitir syndanna fyrigeving. \u00cd kat\u00f3lsku kirkjuni er tr\u00fagvin t\u00f3 ikki \u00ed fyrstu atl\u00f8gu ein individuel, men ein kollektiv tr\u00fagv. Ta\u00f0 merkir, at barni\u00f0 ver\u00f0ur doypt til kirkjunnar tr\u00fagv. T\u00e1 barni\u00f0 s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur gamalt nokk, byrjar ta\u00f0 at f\u00e1a eina individuella tr\u00fagv. D\u00f3purin \u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni er eitt sakramenti og eitt n\u00e1\u00f0imi\u00f0il. \n\nBaptistiska l\u00e6ran (br\u00f8\u00f0rasamkoman, adventistasamkoman, hv\u00edtusunnusamkoman o.l\u00edkn.) sigur, at bert tey, i\u00f0 kunnu taka\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt v\u00e6l eiga at doypast. D\u00f3purin er ikki eitt sakramenti og eitt n\u00e1\u00f0imi\u00f0il, men ein almenn j\u00e1ttan av pers\u00f3nligu tr\u00fanni. D\u00f3purin er ikki Gu\u00f0s gerningur, men gerningur av tr\u00faarl\u00fddni hj\u00e1 t\u00ed einkulta. \n\nTey, i\u00f0 siga seg hava eitt baptistist d\u00f3pss\u00fdn, eru ikki einig \u00ed hvussu hetta s\u00fdni\u00f0 er. Serliga um hvat d\u00f3purin gevur. Harvi\u00f0 er ein variati\u00f3n av d\u00f3ps\u00fdninum, at d\u00f3purin ikki bert er ein j\u00e1ttanargerningur, men eisini er naka\u00f0, sum Gu\u00f0 ger.\n \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "8437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aristoteles", "title": "Aristoteles", "text": "Aristoteles (384 f.Kr.\u2013 322 f.Kr.) var ein grikskur heimspekingur og v\u00edsindama\u00f0ur, i\u00f0 var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed makad\u00f3niska b\u00fdnum Stagira, Chalkidice. Fa\u00f0ir hansara, Nicomachus, doy\u00f0i t\u00e1 i\u00f0 Aristoteles var barn, og Proxenus av Atarneus bleiv verji hansara. \u00c1tjan \u00e1ra gamal slapp hann inn \u00e1 Platons Akademi \u00ed Athen og var verandi har til hann bleiv 37 \u00e1ra gamal (umlei\u00f0 347 f.kr.). Verk hansara fevna um fleiri evnir \u2013 har\u00edmillum alisfr\u00f8\u00f0i, l\u00edvfr\u00f8\u00f0i, dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i, metafysikk, skilv\u00edsi, s\u00ed\u00f0afr\u00f8\u00f0i, fagurfr\u00f8\u00f0i, skaldskap, sj\u00f3nleik, t\u00f3nleik, r\u00f8\u00f0ulist, m\u00e1lv\u00edsindi, politikk og statsv\u00edsindi. Stutt eftir Platon doy\u00f0i, f\u00f3r Aristoteles \u00far Athen eftir ynski fr\u00e1 Philipi kongi av Maked\u00f3nia til Maked\u00f3nia, har hann var\u00f0 l\u00e6rari hj\u00e1 Aleksandur Mikla fr\u00e1 343 f.kr.\n\nT\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 me\u00f0an hann var l\u00e6rari hj\u00e1 Aleksandur Mikla gav Aristotles fleiri m\u00f8guleikar og eitt yvirfl\u00f3\u00f0 av tilfeingi (\u00fatger\u00f0). Hann stovna\u00f0i eitt b\u00f3kasavn \u00ed Lyceum, sum hj\u00e1lpti framlei\u00f0sluni av fleiri hundratals av hansara b\u00f3kum. Ta\u00f0, at Aristoteles var ein n\u00e6mingur  hj\u00e1 Platon, hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at teir h\u00f8vdu somu \u00e1sko\u00f0an um platonismu, men eftir dey\u00f0a Platons leita\u00f0i Aristotle s\u00e6r fr\u00e1 platonismu til roynslustevnu (empiricism \u00e1 eingilskum).\n\nHeimspekingar"}
{"id": "8439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svalbar%C3%B0", "title": "Svalbar\u00f0", "text": "Svalbar\u00f0 (\u00e1 norskum Svalbard) er norskur oyggjaflokkur nor\u00f0uri \u00ed \u00cdshavinum. Svalbar\u00f0 hevur umlei\u00f0 2650 \u00edb\u00fagvar. St\u00f8rstu b\u00fapl\u00e1ssini eru Longyearb\u00fdurin, Barentsburg og N\u00fd \u00c5lesund. Sk\u00falar eru \u00e1 teim flestu b\u00fapl\u00e1ssunum. Fyrr var st\u00f3r lo\u00f0d\u00fdravei\u00f0a \u00ed oyggjunum, men einasta vinna n\u00fa er n\u00e1msvinna. Russar hava n\u00f8kur kolan\u00e1m \u00ed Spitsbergen. Kanningarst\u00f8\u00f0ir eru \u00ed oyggjunum. S\u00fdsluma\u00f0ur stj\u00f3rnar oyggjalandinum. Serstakar reglur eru \u00ed gildi, til d\u00f8mis skal einki hervald vera. L\u00edtil skattur f\u00e6r arbei\u00f0sf\u00f3lk at fara til Svalbar\u00f0s. 60 prosent av Svalbar\u00f0i eru undir j\u00f8klum. Sk\u00f3gur veksur ikki \u00ed arktiskum ve\u00f0urlagi. Bara d\u00fdr, sum hava laga\u00f0 seg eftir vi\u00f0urskifunum, eru har: hv\u00edtabj\u00f8rn, roysningur, tj\u00farur, k\u00f3pur, r\u00edpa, fjallarevur og svalbar\u00f0srein. Ansa\u00f0 ver\u00f0ur v\u00e6l eftir vi\u00f0kvomu n\u00e1tt\u00faruni. Fer\u00f0af\u00f3lkini ver\u00f0a alt fleiri, og tey eru havd undir strongum eftirliti.\n\nPolitikkur \n\n\u00cd 1925 var Svalbar\u00f0 vi\u00f0 semju millum st\u00f3rveldini og onnur avvarandi lond lagt undir norskt yvirvald og fyris\u00e6ti, t\u00f3 so at f\u00f3lk \u00far hinum semjulondunum kunna f\u00e1a virkisr\u00e6tt. Oyggjarnar mugu ikki b\u00fagvast \u00fat herna\u00f0arliga.\n\nFleiri lond hava troytt n\u00e1tt\u00farur\u00edkid\u00f8mi \u00ed og undir Svalbar\u00f0i, men \u00ed 1920 fekk Noreg yvirvaldsr\u00e6ttin, t\u00e1 i\u00f0 Svalbar\u00f0ss\u00e1ttm\u00e1lin var gj\u00f8rdur. \u00cd Svalbar\u00f0straktatini ver\u00f0ur sta\u00f0fest, at Norra hevur fullan og \u00f3r\u00f8rligan h\u00e6gstar\u00e6tt yvir Svalbar\u00f0i, at Svalbar\u00f0 er ein partur av kongr\u00edkinum Norra, og at ta\u00f0 er Norra, sum tryggjar, at l\u00f3girnar, sum fevna um oyggjab\u00f3lkin ver\u00f0a hildnar. Eisini ver\u00f0ur sta\u00f0fest, at borgarar og fel\u00f8g \u00far \u00f8llum londunum, sum hava skriva\u00f0 undir traktatina hava javnbj\u00f3\u00f0is r\u00e6ttindi til fiskivei\u00f0u og alt slag av sj\u00f3vinnu-, \u00eddna\u00f0ar-, n\u00e1ms- og handilsvirksemi \u00e1 oyggjunum. Hetta hava m.a. russar gj\u00f8rt br\u00fak av \u00ed Barentsburg og hava \u00fatvega\u00f0 Russlandi f\u00f3tafesti \u00e1 Svalbar\u00f0i. \u00d8ll \u00e1rini s\u00ed\u00f0ani traktatin var\u00f0 undirskriva\u00f0 hevur Norra riki\u00f0 n\u00e1msvinnu \u00e1 Svalbar\u00f0i, og hetta hevur veri\u00f0 grundarlagi\u00f0 undir b\u00fasetingini \u00ed Spitsbergen.\n\nS\u00f3larmyrking 2015 \n\nTa\u00f0 er bara \u00ed Svalbar\u00f0i og \u00ed F\u00f8royum at s\u00f3larmyrkingin fr\u00edggjadagin 20. mars 2015 kundi upplivast \u00e1 landi. Christin Kristoffersen, borgarstj\u00f3ri \u00ed Longyearb\u00fdnum, uppl\u00fdsti fyri Ritzau, at tey v\u00e6nta\u00f0u umlei\u00f0 1500 fer\u00f0af\u00f3lk til Svalbar\u00f0s \u00ed sambandi vi\u00f0 s\u00f3larmyrkingina. Frammanundan b\u00fa\u00f0u 2500 f\u00f3lk \u00e1 oynni og so var ikki pl\u00e1ss fyri fleiri, um trygdin framvegis skal haldast \u00ed h\u00e1s\u00e6ti. \"Trygdin kemur fyrst, sj\u00e1lvt t\u00e1 ta\u00f0 er s\u00f3larmyrking. Ta\u00f0 er s\u00f3larmyrking, ja, men her er kalt, hotellini eru full og her eru hv\u00edtabjarnir. So halt teg burtur\". Solei\u00f0is lj\u00f3\u00f0a\u00f0u bo\u00f0ini fr\u00e1 myndugleikunum \u00e1 Svalbar\u00f0i til tey fer\u00f0af\u00f3lk, sum h\u00f8vdu fingi\u00f0 hug at koma til Svalbar\u00f0s fyri at uppliva s\u00f3larmyrkingina. T\u00ed hotellini eru \u00f8ll fylt, og ta\u00f0 er b\u00edtandi kalt \u00ed mars m\u00e1na\u00f0i, og hv\u00edtabjarnirnar sn\u00edkja seg runt. \u00cd 2011 drap ein hv\u00edtabj\u00f8rn ein bretskan tann\u00e1ring \u00e1 Svalbar\u00f0i, og ta\u00f0 er seinastu fer\u00f0, at f\u00f3lk eru dripin av hesum st\u00f3ru dj\u00f3runum har. Men \u00ed mi\u00f0al ver\u00f0a tr\u00edggjar hv\u00edtabjarnir skotnar um \u00e1ri\u00f0 av f\u00f3lkum, sum skj\u00f3ta \u00ed sj\u00e1lvverju.\n\nSkalvalop \u00ed 2015 \nHin 19. desember 2015 hendi eitt skalvalop \u00e1 Svalbar\u00f0i, i\u00f0 kravdi \u00ed minsta lagi eitt mannal\u00edv, ein ma\u00f0ur \u00ed 40-unum doy\u00f0i. Skalvurin t\u00f3k fleiri h\u00fas vi\u00f0 s\u00e6r og flutti tey. F\u00f3lk \u00e1 oynni savna\u00f0ust vi\u00f0 spaka \u00ed hond fyri at leita eftir sakna\u00f0um f\u00f3lkum. H\u00fasini har i\u00f0 skalvalopi\u00f0 f\u00f3r fram v\u00f3ru evakuera\u00f0i. \u00cd minsta lagi 9 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u innl\u00f8gd \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Noreg\n\nNoreg\nOyggjar"}
{"id": "8441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nightwish", "title": "Nightwish", "text": "Nightwish er ein finskur rokkb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i \u00ed 1996.\n\nLimir \n\n Floor Jansen - sangur\n Tuomas Holopainen - keyboard\n Emppu Vuorinen - gittar\n Marco Hietala - bass\n Kai Hahto - trummur\n Troy Donockley\n\n\u00datg\u00e1vur \n\nFinskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nFinnar"}
{"id": "8446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liberia", "title": "Liberia", "text": "Liberia ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Liberia (enskt; Republic of Liberia), er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Vesturafrika. Liberia hevur mark vi\u00f0 Sierra Leona, Guinea og F\u00edlabeinsstrondin. Liberia er meint rakt av borgarakr\u00edgnum, sum hevur herja\u00f0 landi\u00f0 fram til 2005. Fleiri hundra\u00f0t\u00fasund f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u noydd at r\u00fdma \u00far landinum, og b\u00faskaparst\u00f8\u00f0an \u00ed landinum er h\u00e6ttislig. Landi\u00f0 er skuldarbundi\u00f0 upp um h\u00e1ls og her\u00f0ar, og er \u00ed dag bundi\u00f0 av \u00fatlendskari menningarhj\u00e1lp.\n\nS\u00f8ga \n\nLiberia gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed 1847 og hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 hj\u00e1land. T\u00ed er landi\u00f0 elsta fr\u00e6lsa l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00ed Afrika. \u00cd 19. \u00f8ld hj\u00e1lpti felagsskapurin American Colonization Society t\u00fasundtals leyslatnum tr\u00e6lum at fara \u00far USA og heim aftur til hetta landi\u00f0 \u00ed Afrika. Hetta var\u00f0 upprunin til landsnavni\u00f0 Liberia, sum merkir fr\u00e6lst land. Liberia hevur enn n\u00f3gv samband vi\u00f0 USA. \n\nF\u00f3lk, \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 leyslatnum tr\u00e6lum \u00ed USA, h\u00f8vdu havt valdi\u00f0 \u00ed Liberia, til herna\u00f0arkvett var\u00f0 gj\u00f8rt \u00ed 1980. H\u00f8vu\u00f0sma\u00f0ur fyri t\u00ed var Samuel Doe (f. 6. mai 1951 \u2013 d. 9. september 1990), i\u00f0 var av krahn\u00e6ttini. \u00c6ttarstr\u00ed\u00f0 brast \u00e1, og \u00ed 1990 elvdi uppreistur \u00edm\u00f3ti Doe til borgarakr\u00edggj. Doe var\u00f0 dripin, og eitt fleirtj\u00f3\u00f0a\u00f0 vesturafrikanskt herli\u00f0 gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed Liberia. Ta\u00f0 setti eina br\u00e1\u00f0feingisstj\u00f3rn at st\u00fdra, men bardagarnir hildu fram upp \u00edgj\u00f8gnum 1990-\u00e1rini. \n\n\u00cd 2001 samtykti\u00f0 ST at seta handilsbann m\u00f3ti \u00fatflutningi av timbri og diamantum \u00far Liberia. Hesin \u00fatflutningur var br\u00faktur til f\u00edgging av v\u00e1pna\u00f0um b\u00f3lkum til bardagar, sum kosta\u00f0u mongum sivilum l\u00edv og sorg. Dimantarnir ver\u00f0a \u00ed USA kalla\u00f0ir blood dimamonds ella bl\u00f3\u00f0ugu diamantarnir. ST setti krav um at mynduleikanir \u00ed Liberia skuldu ste\u00f0ga hesum sorgarleiki, so at \u00fatflutningurin kundi koma f\u00f3lkinum til g\u00f3\u00f0ar. \n\n\u00cd juni \u00ed 2007 var gj\u00f8rd avtala vi\u00f0 stj\u00f3rnina \u00ed Liberia um hvussu sorgarleikurin skuldi steg\u00f0ast, so handilsbanni kundi takast av. Landi\u00f0 fekk fyribils loyvi at \u00fatflyta timbur aftur. \u00c1 fundinum \u00ed ST-trygdarr\u00e1\u00f0num \u00ed 2007 kundi sta\u00f0festast at l\u00f3g og reglur sum ste\u00f0ga\u00f0u \u00f3skilinum vi\u00f0 timbri v\u00f3ru gj\u00f8rdar og kunngj\u00f8rdar, me\u00f0an trupuleikin vi\u00f0 diamantunum enn ikki var loystur . \n\nBorgarakr\u00edggj var \u00ed Liberia til 2005, og fleiri hundra\u00f0 t\u00fasund f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u noydd at r\u00fdma av landinum.\n\nB\u00faskapur \n\nEin av h\u00f8vu\u00f0satvoldunum, at Liberia hevur havt n\u00f3gv samband vi\u00f0 USA, er, at amerikanskar fyrit\u00f8kur eiga st\u00f3rar gummilundir \u00ed landinum. T\u00e6r hava \u00ed mong \u00e1 veri\u00f0 av st\u00f8rstu arbei\u00f0spl\u00e1ssum \u00ed landinum og hava veri\u00f0 t\u00fd\u00f0andi innt\u00f8ka hj\u00e1 Liberia. Kenda amerikanska dekkfyrit\u00f8kan Firestone hevur veri\u00f0 ein av fremstu fyrit\u00f8kunum \u00ed liberisku gummivinnuni, sum setur \u00far gummitr\u00e6num, t\u00e1 i\u00f0 dj\u00fapar flikur ver\u00f0a ristar \u00ed b\u00f8rkin \u00e1 t\u00ed. \n\nB\u00faskaparst\u00f8\u00f0an er h\u00e6ttislig, og landi\u00f0 er skuldarbundi\u00f0 upp um h\u00e1ls og her\u00f0ar. S\u00ed\u00f0an 1990 hevur veri\u00f0 borgarakr\u00edggj her, og b\u00faskapurin \u00ed landinum er fullkomiliga oy\u00f0ilagdur.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nSeinastu \u00e1rini hevur veri\u00f0 str\u00ed\u00f0 \u00edmillum ymisku f\u00f3lkasl\u00f8gini \u00ed Liberia, til d\u00f8mis \u00edmillum kpella-, bassa- og kruf\u00f3lki\u00f0. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 har\u00f0na\u00f0i, og \u00ed 1990 brast \u00e1 borgarakr\u00edggj \u00ed landinum. Kr\u00edggi\u00f0 hevur elvt til miklan ska\u00f0a og ste\u00f0ga\u00f0 b\u00faskapinum, sum var veikur frammanundan. Helvtin av f\u00f3lkinum hevur veri\u00f0 noydd at fl\u00fdggja heiman, og f\u00f3lk hava sv\u00f8lta\u00f0, t\u00ed at soilt hevur veri\u00f0 at \u00fatvega mat \u00ed kr\u00edgsherja\u00f0a landinum. 200 000 b\u00f8rn eru foreldraleys \u00ed Liberia.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nLandslutir \n\n1. Bomi\n2. Bong\n3. Gbarpolu\n4. Grand Bassa\n5. Grand Cape Mount\n6. Grand Gedeh\n7. Grand Kru\n8. Lofa\n9. Margibi\n10. Maryland\n11. Montserrado\n12. Nimba\n13. River Cess\n14. River Gee\n15. Sinoe\n\nKeldur\n\nHygg eisini at \n\n Afrika\n\nLiberia\nAfrika"}
{"id": "8448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svasiland", "title": "Svasiland", "text": "Svasiland ella Kongsveldi\u00f0 Svasiland er l\u00edti\u00f0 land \u00ed sy\u00f0ra-Afrika vi\u00f0 umlei\u00f0 1,3 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00cd 2018 var\u00f0 almenna navni\u00f0 broytt til Kongsveldi\u00f0 Eswatini (enskt: Kingdom of Eswatini, swazi Umbuso weSwatini.\n\nPolitikkur \n\nKongurin \u00ed Svasiland hevur st\u00f3rt vald: Han er r\u00edkisovasti og velur flestu tinglimirnar. Sum d\u00f8mi um, hvussu n\u00f3gv vald, hann hevur, er kongsheiti hansara, Ngwenyama, sum merkir leyva.\n\nB\u00faskapur \n\nKongsveldi\u00f0 Svasiland hevur n\u00f3gv samband vi\u00f0 m\u00e1ttmikla grannalandi\u00f0 - ta\u00f0 f\u00e6r alla orkuveiting s\u00edna \u00far Su\u00f0urafrika, og su\u00f0urafrikanarar eiga st\u00f3ran part av \u00eddna\u00f0inum. T\u00fddningarmesta \u00fatflutningsv\u00f8ran er sukurr\u00f8r, men landi\u00f0 flytur eisini \u00fat vi\u00f0, kol og asbest.\n\nS\u00ed eisini \n Afrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: gov.sz\n Eswatini, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAfrika"}
{"id": "8450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umskapanin%20%28t%C3%BD%C3%B0ing%29", "title": "Umskapanin (t\u00fd\u00f0ing)", "text": "Umskapanin (t\u00fdskt: Die Verwandlung) er ein sera kend stutts\u00f8ga eftir Franz Kafka. Hon sn\u00fdr seg um ein, sum eitur Gregor Samsa, og sum eina n\u00e1ttina umskapast til eitt st\u00f3rt skord\u00fdr\n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "8453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristiliga%20sangk%C3%B3ri%C3%B0", "title": "Kristiliga sangk\u00f3ri\u00f0", "text": "Kristiliga sangk\u00f3ri\u00f0 er eitt f\u00f8royskt k\u00f3r. K\u00f3ri\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1953 av dananum Borgen Hansen. Fyrstu \u00e1rini var\u00f0 vant \u00ed Sj\u00f3mansh\u00fasinum \u00ed Havn, seinni fekk k\u00f3ri\u00f0 st\u00f8rri tilkn\u00fdti til KFUM \u00ed Havn og venur har einafer\u00f0 um vikuna, onkunti\u00f0 meira. Kristiliga sangk\u00f3ri\u00f0 plagar at skipa fyri einari v\u00e1rkonsert og j\u00f3lakonsert \u00ed D\u00f3mkirkjuni \u00ed Havn.\n\nK\u00f3rlei\u00f0arar \n 1953-60 Borgen Hansen\n 1960-61 Frank Reines\n 1961-66 Alfred Dahl\n 1966-72 Eilif Samuelsen\n 1968-69 J\u00f3annes Nols\u00f8e\n 1972-73 Kn\u00fat Olsen\n 1973-83 J\u00f3annes Nols\u00f8e\n K\u00e1ri B\u00e6k\n Bjarni Restorff\n Pauli \u00ed Sandager\u00f0i\n\nKeldur \n\n T\u00f3nleikarsummari\u00f0. \u00cd: Gluggin nr. 4/1970.\n\nF\u00f8roysk k\u00f3r\n1953"}
{"id": "8454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafjar%C3%B0ar%20hornorkestur", "title": "Fuglafjar\u00f0ar hornorkestur", "text": "Fuglafjar\u00f0ar hornorkestur hevur eftirhondini n\u00f3gv \u00e1r \u00e1 baki. Ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt \u00ed grein \u00ed Glugganum \u00ed 1970.\n\nKeldur \n\n T\u00f3nleikarsummari\u00f0. \u00cd: Gluggin nr. 4/1970.\n\nF\u00f8royskir hornt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nEysturoy"}
{"id": "8455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnar%20hornorkestur", "title": "Havnar hornorkestur", "text": "Havnar hornorkestur er hornorkestur \u00far Havn. Ta\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1903 og er ta\u00f0 elsta hornorkestri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Ove Olsen stj\u00f3rna\u00f0i Havnar Hornorkestri \u00ed n\u00f3gv \u00e1r. \u00cd dag (2019) stj\u00f3rnar Tr\u00f3ndur Herason Olsen orkestrinum\n\nKeldur \n\n T\u00f3nleikarsummari\u00f0. \u00cd: Gluggin nr. 4 1970.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Myspace.com, Havnarhornorkestur.\n\nF\u00f8royskir hornt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHornorkestur"}
{"id": "8456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkar%20hornorkestur", "title": "Klaksv\u00edkar hornorkestur", "text": "Klaksv\u00edkar Hornorkestur hevur eftirhondini n\u00f3gv \u00e1r \u00e1 baki. Hornorkestri\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 5. mei 1950.\n\nKeldur \n\n Brot \u00far eldru s\u00f8gu Klaksv\u00edkar \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Klaksv\u00edkar kommunu \n\nF\u00f8royskir hornt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "8457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnark%C3%B3ri%C3%B0", "title": "Havnark\u00f3ri\u00f0", "text": "Havnark\u00f3ri\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1966 sum \u00datvarpsk\u00f3ri\u00f0. Ta\u00f0 var eftir \u00e1heitan fr\u00e1 \u00datvarpi F\u00f8roya, at k\u00f3ri\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 og var\u00f0 t\u00ed uppkalla\u00f0 eftir \u00datvarpinum. K\u00f3ri\u00f0 vandi fyrstu fer\u00f0 24. januar 1966 og framf\u00f8rdi fyrstu fer\u00f0 \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya \u00e1 gr\u00e6karismessu 1966. \u00cd 1969 helt samstarvi\u00f0 vi\u00f0 \u00datvarpi\u00f0 uppat, men k\u00f3ri\u00f0 helt t\u00f3 fram. K\u00f3ri\u00f0 fer\u00f0a\u00f0ist uttanlands longu fr\u00e1 fyrstu \u00e1runum. \u00cd 1973 f\u00f3r k\u00f3ri\u00f0 til Eysturr\u00edki til Europa Cantata, og t\u00e1 fingu tey s\u00e6r navni\u00f0 Havnark\u00f3ri\u00f0. K\u00f3rlei\u00f0ari tey fyrstu mongu \u00e1rini var \u00d3lavur H\u00e1t\u00fan. \u00cd 2014 t\u00f3k Leif Hansen vi\u00f0 sum k\u00f3rlei\u00f0ari.\n\nKeldur \n\n Brekkunum, Hans Erland \u00ed: Europa cantat - Europa syngur. \u00cd: Gluggin nr. 8-9/1970.\n T\u00f3nleikarsummari\u00f0. \u00cd: Gluggin nr. 4/1970.\n\nF\u00f8roysk k\u00f3r\n1966"}
{"id": "8459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kampala", "title": "Kampala", "text": "Kampala er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Ugandas. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0um \u00ed Uganda, fer n\u00e6stan ikki fr\u00e1 h\u00fasum, uttan at tey hava regnskj\u00f3l vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00ed n\u00e6stan hv\u00f8nn dag, seinnapart \u00e1 degi, kemur grovt \u00e6l. \u00cd Kampala er \u00ed mi\u00f0al eitt grovt toru\u00e6l 242 dagar um \u00e1ri\u00f0. \u00cdm\u00f3ti kv\u00f8ldi sl\u00edtur \u00ed, og luftin k\u00f3lnar. Kampala f\u00f3r illa \u00ed bard\u00f8gunum, t\u00e1 i\u00f0 Idi Amin var\u00f0 settur fr\u00e1 og \u00ed bard\u00f8gunum aftan\u00e1, men n\u00fa ver\u00f0ur b\u00fdurin bygdur upp aftur fyri menningarhj\u00e1lp og \u00edl\u00f8gur uttan\u00edfr\u00e1.\n\nS\u00ed eisini \n Afrika\n Uganda\n\nKeldur \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nUganda"}
{"id": "8460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Addis%20Ababa", "title": "Addis Ababa", "text": "H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Etiopia, Addis Abeba (amhariskt; \u0100dd\u012bs \u0100beb\u0101), er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Etiopia. Addis Abeba hevur 3,2 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin veksur skj\u00f3tt, og har b\u00fagva mong fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Nor\u00f0uretiopia og Eritrea. Alt ov f\u00e1 hus eru til alt f\u00f3lki\u00f0, og eini 20 000 b\u00f8rn eru heimleys. Mong f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum, har sum hv\u00f8rki er reint vatn ella toilett. Ikki er \u00f3vanligt, at st\u00f3r h\u00faski - eini 8 til 10 f\u00f3lk - b\u00fagva \u00ed einum r\u00fami.\n\nEtiopia"}
{"id": "8461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Khartoum", "title": "Khartoum", "text": "Khartoum (ar\u00e1biskt; \u0627\u0644\u062e\u0631\u0637\u0648\u0645 al-Khar\u1e6d\u016bm) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Sudans. Fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk eru komin til Khartoum sunnan og vestan \u00far landinum, ha\u00f0an tey eru fl\u00fddd undan bard\u00f8gunum og ney\u00f0ini. Mong teirra b\u00fagva n\u00fa \u00ed vesaligum f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum uttarlaga \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n Sudan\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nSudan"}
{"id": "8462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAla", "title": "S\u00fala", "text": "S\u00fala (fr\u00f8\u00f0iheiti - Morus bassanus) er sj\u00f3fuglur, sum heldur seg \u00fati \u00e1 v\u00ed\u00f0um havi, t\u00e1 hon ikki er \u00e1 landi. Hon leitar til klettaoyggjar \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi til at verpa. Ungin hj\u00e1 s\u00falu ver\u00f0ur nevndur ompul. St\u00f8rsta s\u00faluvarp \u00ed heiminum sigst vera \u00e1 Eldey \u00ed \u00cdslandi, men eisini eru st\u00f3r s\u00faluv\u00f8rp \u00e1 S\u00falnaskeri vi\u00f0 Vestmannaoyggjarnar og \u00e1 oyggjunum St. Kilda vi\u00f0 Skotland og Bonaventure oynni vi\u00f0 Kanada. \u00cd F\u00f8royum tekur s\u00falan land \u00e1 p\u00e1lsmessu, 25. januar og fer \u00ed bergi\u00f0 \u00e1 leyp\u00e1rsmessu, 24. februar. 2. oktober fer hon aftur fr\u00e1 landi. S\u00fala er st\u00f8rsti byggingarfuglur \u00ed F\u00f8royum. Flogi\u00f0 er favn langt \u00far einum veingjabroddinum \u00ed annan. So langt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina sum nakrar fr\u00e1sagnir r\u00f8kka og inntil n\u00fa fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, hevur hon \u00e1tt einans \u00e1 Mykinesh\u00f3lmi og tveimum drongum har vestanfyri. \u00c1\u00f0ur enn Sumbiarsteinur var ni\u00f0urlopin, hev\u00f0i hon setur har, men \u00e1tti ikki. Og \u00ed ongum \u00f8\u00f0rum sta\u00f0 setur hon seg ni\u00f0urat, uttan hon er dey\u00f0asj\u00fak \u2014 feig, s\u00f8gdu teir gomlu. \n\nPr\u00fa\u00f0 er hon at s\u00edggja, t\u00e1 i\u00f0 hon kemur stillisliga fl\u00fagvandi fram yvir sj\u00f3num, snj\u00f3hv\u00edt vi\u00f0 ytra helmingi av veingjunum sv\u00f8rtum. \u00c1 nakkanum og h\u00e1lsinum er hon gullig, og f\u00f8turnir eru svartir vi\u00f0 kl\u00e6nari gr\u00f8nari striku ni\u00f0ur eftir framr\u00f8\u00f0ini \u00e1 legginum og ha\u00f0ani oman\u00e1 hv\u00f8rjari t\u00e1 \u00fat \u00ed kl\u00f3nna. H\u00f8gt yvir sj\u00f3num fer hon, \u2014 eyguni mugu vera \u00f3f\u00f8ra g\u00f3\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hon \u00far t\u00ed h\u00e6dd kann s\u00edggja sei\u00f0 og sild ni\u00f0ri \u00ed sj\u00f3num \u2014 br\u00e1dliga stoytir hon s\u00e6r so ni\u00f0ur, eitt sindur \u00e1 sk\u00e1k; veingirnar heldur hon fyrst naka\u00f0 \u00fat fr\u00e1 s\u00e6r, alt sum hon kemur ni\u00f0ur, n\u00e6rkast teir kroppinum, og \u00ed t\u00ed hon fer undir, hevur hon teir t\u00e6tt at s\u00ed\u00f0uni; ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 ein dyggur stoytur, men nevi\u00f0 og h\u00f8vdi\u00f0 eru vaksin sum ein k\u00edli til at taka hann av. Bl\u00e1mandi fer hon nakrar favnar ni\u00f0ur \u2014 ta\u00f0 hendir, at hon kemur f\u00f8st \u00ed g\u00f8rn meir enn 12 favnar undir vatni \u2014 er burtur eina g\u00f3\u00f0a l\u00f8tu og kemur so undan aftur, stundum vi\u00f0 so har\u00f0ari fer\u00f0, at hon st\u00f8kkur leys \u00far sj\u00f3num. \u00c1 p\u00e1lsmessu kemur s\u00falan at landi. Um gr\u00e6karismessu fer hon at v\u00e6la s\u00e6r um rei\u00f0ri\u00f0, sum hon hev\u00f0i \u00ed fj\u00f8r. Ta\u00f0 er b\u00e6\u00f0i st\u00f3rt og sterkt, kl\u00ednt saman sum riturei\u00f0ur av grasi og tara og harafturat ymissum, t\u00e6r finna \u00e1 floti, sum sm\u00e1 tr\u00e6sprek, pettir av hvannj\u00f3lum og t\u00edl\u00edkt. Hon verpur eitt hv\u00edtt egg og vermir \u00ed 6 til 7 vikur. D\u00fanungin er hv\u00edtur; ompul er hann kalla\u00f0ur. Fja\u00f0ra\u00f0ur er hann dimmgr\u00e1ur vi\u00f0 hv\u00edtum prikkum og eitur t\u00e1 gr\u00e1s\u00fala. Ungarnir ver\u00f0a mata\u00f0ir solei\u00f0is, at s\u00falan stingur nevi\u00f0 inn \u00ed h\u00e1lsin \u00e1 teimum og sp\u00fdr f\u00f8\u00f0ina ni\u00f0ur \u00ed teir. Eftir mikkjalsmessu r\u00fdma b\u00e6\u00f0i gr\u00e1s\u00falan og hv\u00edts\u00falan.\n \nT\u00e1 i\u00f0 gr\u00e1s\u00falan kemur aftur fyrsta \u00e1ri\u00f0, er hon hv\u00edt um h\u00f8vur og h\u00e1ls; anna\u00f0 \u00e1ri\u00f0 hevur hon dimman kross oman\u00e1, og tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 er hon spr\u00f8klut eftir rygginum. Hesi \u00e1rini er hon \u00ed Mykinesi nevnd oy\u00f0is\u00fala, \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi grindub\u00f8ka. Um mi\u00f0jan september fara Mykinesmenn at taka gr\u00e1s\u00falu, sl\u00e1a hana vi\u00f0 einum tr\u00e6 \u00ed h\u00f8vdi\u00f0, so hon doyr. Hesa seinastu t\u00ed\u00f0ina hava teir fingi\u00f0 sum 900 um \u00e1ri\u00f0. Hon er \u00f3f\u00f8ra feit og smakkar v\u00e6l. Nakrar heingja teir upp at turka, men ta\u00f0 mesta salta teir. Fyrr t\u00f3ku teir eisini hv\u00edts\u00falu; men teir s\u00f3u, hon var \u00ed minking, og so n\u00f8kur \u00e1r herfyri l\u00f8gdu teir ta\u00f0 av. S\u00ed\u00f0ani t\u00e1 er hon v\u00e6l n\u00f8rd, og nakrar f\u00e1ar hava tiki\u00f0 n\u00fdtt land, eiga inni \u00e1 sj\u00e1lvari oynni. Nor\u00f0an fyri og vestan fyri Hebridurnar, langt burtur av landslei\u00f0, eru nakrir drangar og h\u00f3lmar, har s\u00falur eiga \u00ed \u00f3f\u00f8rum meingi. \u00c1 hv\u00f8rjum heysti fara menn \u00fat \u00e1 summar av teimum, liggja har \u00ed nakrar dagar og vei\u00f0a gr\u00e1s\u00falur \u00ed manga t\u00fasund tali.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPelecaniformes"}
{"id": "8467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20heimsins%20st%C3%B8rstu%20b%C3%BDir%20eftir%20%C3%ADb%C3%BAgvatali", "title": "Listi yvir heimsins st\u00f8rstu b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali", "text": "\n\nS\u00ed eisini \n\n Listi yvir heimins lond eftir \u00edb\u00fagvatali. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nListar"}
{"id": "8468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1802", "title": "1802", "text": "1802 (MDCCCII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 26. februar - Victor Hugo, franskur rith\u00f8vundur (d. 1885)\n 7. mars - Edwin Henry Landseer, enskur listam\u00e1lari (d. 1873)\n 26. mai - Gustav Adolph Lammers, norskur pr\u00e6dikuma\u00f0ur (d. 1878)\n 24. juli - Alexandre Dumas eldri, franskur rith\u00f8vundur (d. 1870)\n 15. desember - J\u00e1nos Bolyai, ungarskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1860)\n\nAndl\u00e1t \n 28. mai - Louis Delgr\u00e8s, fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur og uppreistrarma\u00f0ur \u00e1 Guadeloupe (f. 1766)\n 27. desember - Jens Juel, danskur listam\u00e1lari (f. 1745)"}
{"id": "8469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D-dagur", "title": "D-dagur", "text": "D-dagur var leynior\u00f0i\u00f0 fyrir fyrsta daginn \u00ed innr\u00e1sinni \u00e1 Normand\u00ed 6. j\u00fani 1944.\n\nHygg eisini at \n\n Seinni heimsbardagi\n\nSeinni heimsbardagi"}
{"id": "8499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Japan", "title": "Japan", "text": "Japan er eitt oyggjaland eystan fyri meginlandi\u00f0 \u00ed \u00c1sia. \u00c1 japanskum eitur landi\u00f0 Nihon ella Nippon. Tekinini, i\u00f0 vera n\u00fdtt \u00ed navninum Japan \u00e1 japanskum merkja s\u00f3l og r\u00f3t, og t\u00ed ver\u00f0ur Japan stundum nevnt s\u00f3larrisins land. Japan er um somu st\u00f8dd sum Finnland, men hevur 126 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Japans, Tokyo (japanskt: \u6771\u4eac\u90fd), er staddur \u00e1 st\u00f8rsti oynni, Honsh\u016b. Japanska flaggi\u00f0 er hv\u00edtt vi\u00f0 einum ey\u00f0kendum rey\u00f0um sirkli \u00ed mi\u00f0juni. Ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt, at Japan er landi\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed r\u00edsandi s\u00f3lini og at ta\u00f0 er hetta, flaggi\u00f0 skal \u00edmynda.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nJapan er eitt oyggjaland vi\u00f0 6.852 oyggjum, har f\u00fdra t\u00e6r st\u00f8rstu eru Honsh\u016b, Hokkaid\u014d, Ky\u016bsh\u016b og Shikoku. Innan fyri oyggjarnar eru st\u00f3r h\u00f8v: Okhotskarhavi\u00f0, Japanshavi\u00f0 og Eysturkinahavi\u00f0. Meiri enn tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av landinum er bergligt fjallalendi. Japan liggur \u00ed einum jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligum virknum \u00f8ki og t\u00ed er jar\u00f0skj\u00e1lvti eitt vanligt fyribrigdi. Til d\u00f8mis, so er st\u00f8rsta fjall \u00ed Japan 3.776 m h\u00f8gt, Fujiyama, eitt sovandi gosfjall. Si\u00f0stu fer\u00f0 ta\u00f0 goysti var \u00ed 1707. Har\u00f0ir jar\u00f0sk\u00e1lvtar, t\u00e1 h\u00fas rapa og br\u00fdr, vegir og jarnbreytir fara \u00ed sor, kunna eisini koma fyri og \u00ed 1995 var ein t\u00edl\u00edkur har\u00f0ur jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed havnab\u00fdnum, Kobe; yvir 5.000 f\u00f3lk l\u00f3u eftir\u00e1. Fujiyama er \u00f3f\u00f8ra vakurt fjall, og japanesarar meta ta\u00f0 sum teirra heilaga fjall. T\u00fasundtals f\u00f3lk hava \u00ed \u00f8ldir \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri gingi\u00f0 ni\u00f0an \u00e1 fjalli\u00f0 at f\u00e1a s\u00e6r s\u00e1larstyrk. N\u00fa hava menn lagt veg ni\u00f0an\u00e1, so n\u00fa streyma fer\u00f0af\u00f3lkini ni\u00f0an at s\u00edggja ni\u00f0ur \u00ed ta\u00f0 v\u00ed\u00f0a gosopi\u00f0 og at nj\u00f3ta ta fr\u00edsku luftina og ta\u00f0 vakra \u00fats\u00fdni\u00f0, sum har eru. \n\nJapanska ve\u00f0ulagi\u00f0 er ymiskt. \u00cd sy\u00f0ri oyggjunum er l\u00fdtt alt \u00e1ri\u00f0, men longur nor\u00f0ur t\u00fa kemur, kaldari gerst ta\u00f0. N\u00f3gvur kavi legst \u00e1 fj\u00f8llini fyri nor\u00f0an um veturin.\n\nPolitikkur \n\nSum eitt \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum konservativt land hevur Japan dey\u00f0ad\u00f3m. \u00cd september 2008 v\u00f3r\u00f0u tr\u00edggir menn avr\u00e6tta\u00f0ir \u00ed Japan, og hetta merkir, at 13 f\u00f3lk eru avr\u00e6tta\u00f0 \u00ed Japan \u00ed 2008, og \u00ed minsta lagi 102 fangar eru \u00ed dey\u00f0skliva.\n\n\u00cd 2009 vann vistravendi flokkurin \"Democratic Party Of Japan\", stytt til DPJ, (japanskt: \u6c11\u4e3b\u515a, Minshut\u014d), vali\u00f0 \u00ed Japan og fekk t\u00e1 stj\u00f3rnarvaldi\u00f0. H\u00f8gravendi flokkurin \"Liberal Democratic Party\", stytt til LDP, (japanskt: \u81ea\u7531\u6c11\u4e3b\u515a, Jiy\u016b-Minshut\u014d), misti stj\u00f3rnarvaldi\u00f0 eftir at havt ta\u00f0 \u00ed 54 \u00e1r.\n\nHvalavei\u00f0i \n\nJapanar vei\u00f0a vanliga fleiri hundra\u00f0 hval \u00e1rliga vi\u00f0 Antarktis til v\u00edsindalig endam\u00e1l, men Greenpeace, Sea Shepherd og a\u00f0rir felagsskapir hava m\u00f3tm\u00e6lt vei\u00f0ini, sum tey siga vera \u00f3ney\u00f0uga. Japan hevur veitt st\u00f3rhval \u00ed Su\u00f0ur\u00edshavinum \u00ed eini 25 \u00e1r; alment hava japanar sagt, at talan var um \"vei\u00f0i vi\u00f0 v\u00edsindaligum endam\u00e1li\", men hesa fr\u00e1grei\u00f0ingina g\u00f3\u00f0t\u00f3k Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin \u00ed Haag ikki \u00ed 2014. S\u00ed\u00f0ani 1987 hava japanar veitt hval \u00ed Su\u00f0ur\u00edshavinum vi\u00f0 v\u00edsindaligum endam\u00e1li, men fleiri halda, at ta\u00f0 vi\u00f0 v\u00edsindini er bara ein umbering fyri at sleppa at vei\u00f0a hval vi\u00f0 vinnuligum endam\u00e1li. Ta\u00f0 er Avstralia, sum hevur stevnt Japan fyri d\u00f3mst\u00f3lin \u00ed apr\u00edl 2014 vi\u00f0 kravi um, at japanska st\u00f3rhvalavei\u00f0an \u00ed Su\u00f0ur\u00edshavinum ver\u00f0ur d\u00f8md \u00f3l\u00f3glig. M\u00e1li\u00f0 sn\u00fdr seg bara um ta japonsku st\u00f3rhvalavei\u00f0ina \u00ed Su\u00f0ur\u00edshavinum, har japanar plaga at vei\u00f0a umlei\u00f0 1000 hvalir um \u00e1ri\u00f0. Ta\u00f0 merkir, at \u00farskur\u00f0urin hj\u00e1 d\u00f3mst\u00f3linum hevur onga \u00e1virkan \u00e1 ta japonsku hvalavei\u00f0ina har nor\u00f0uri \u00ed Kyrrahavinum ella \u00ed japonskum sj\u00f3gvi. T\u00ed hava myndugleikarnir \u00ed Tokyo bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 \u00ed apr\u00edl 2014, at \u00f8ll loyvini at vei\u00f0a hval har su\u00f0uri eru tikin aftur. Hinvegin \u00e6tla japanar at halda fram at vei\u00f0a hval har nor\u00f0uri \u00ed Kyrrahavinum og fram vi\u00f0 landi .\n\nB\u00faskapur \n\nJapan er ein av heimsins st\u00f8rstu b\u00faskapum og er limur \u00ed G7, sum er; sjey teir st\u00f8rstu b\u00faskapirnir \u00ed heiminum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Tokyo hevur ein av teimum st\u00f8rstu vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0unum \u00ed heiminum. Japan er eisini ein tann t\u00fddningarmesta fiskivinnutj\u00f3\u00f0in \u00ed heiminum.\n\n\u00datflutningur \n\nJapan er ikki nakrar st\u00f3rur markna\u00f0ur fyri f\u00f8royskan \u00fatflutning. Naka\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatflutt av millum anna\u00f0 frystum laksi, men talan er um sm\u00e6rri n\u00f8gdir. Men talan er um ein st\u00f3ran markna\u00f0 \u00ed heims\u00adh\u00f8pi, og ver\u00f0ur hann \u00f3r\u00f3gv\u00ada\u00f0ur kann ta\u00f0 hava v\u00ed\u00f0\u00adfevndar avlei\u00f0ingar, sum eisini kunnu raka f\u00f8r\u00adoyskan fiska\u00fatflutning. M.a. Noreg flytir st\u00f3rar n\u00f8gd\u00adir av laksi til Japan, og sleppur tann v\u00f8ran ikki fram, skal hon finna a\u00f0rar markna\u00f0ir.\n\nKeisarin \n\nElsta tr\u00fanarvingakeisaraveldi er \u00ed Japan. Upprunaliga \u00far 7. \u00f8ld f.Kr.  Flestu japanarar virdu keisaran sum gud, og t\u00ed hev\u00f0i hann st\u00f3rt vald. Men eftir seinna heimsbardaga, t\u00e1 Japan tapti og m\u00e1tti gevi seg yvir, noyddist keisarin at siga alt politiskt vald fr\u00e1 s\u00e6r.\n\nAkihito keisari er 125. tr\u00fanarvingin \u00ed somu \u00e6tt.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMi\u00f0allivialdurin \u00ed Japan, har \u00e1lei\u00f0 127 milli\u00f3nir b\u00fagva, er \u00edmillum teir h\u00e6gstu \u00ed \u00f8llum heiminum. Kvinnurnar gerast \u00ed mi\u00f0al 86 \u00e1r og menninir 79 \u00e1r. Seinastu seks \u00e1rini er tali\u00f0 av japanarum, i\u00f0 eru farnir um tey 100 \u00e1rini, tv\u00edfalda\u00f0 og eru teir n\u00fa tilsamans 36.000 \u00ed tali\u00f0. ST v\u00e6ntar, at yvir ein milli\u00f3n japanarar ver\u00f0a yvir 100 \u00e1ra gamlir \u00ed 2050. \n\nSumo-gl\u00edming er \u00f3gvuliga v\u00e6l umt\u00f3kt \u00edtr\u00f3tt \u00ed Japan.\n\nMentan \n\nFr\u00e1 fyrst \u00ed 17. \u00f8ld til mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld hev\u00f0i Japan l\u00edti\u00f0 samband vi\u00f0 umheimin. Ta\u00f0 gav japanarum h\u00f8vi til at menna n\u00fdggjar listagreinir, sum l\u00fdstu gerandisl\u00edv, v\u00e6lfer\u00f0, \u00e1tr\u00fana\u00f0ir (buddismu og shintoismu) og n\u00e1tt\u00farufatan teirra. \n\n\u00cd n\u00fdggju dukkusj\u00f3nleikaralistini \"bunraku\" r\u00f8rdu dukkurnar seg so nettliga og v\u00e6l, at \u00e1sko\u00f0ararnir n\u00e6stan hildu, at t\u00e6r v\u00f3ru livandi. \u00cdmillum a\u00f0rar n\u00fdggjar listagreinir var eisini \"kabuki\"-sj\u00f3nleikur. Ta\u00f0 v\u00f3ru sangleikir, leiktir \u00ed litf\u00f8grum b\u00fanum, sum vi\u00f0gj\u00f8rdu/umr\u00f8ddu n\u00falig evni \u00ed samfelagnum ella s\u00f8guligar hendingar. S\u00ed\u00f0la \u00ed 17. \u00f8ld f\u00f3ru japanar at gera tr\u00e6skur\u00f0arprent og at m\u00e1la m\u00e1lningar. Summi prent v\u00f3ru endurger\u00f0ir av gomlum listaverkum, onnur v\u00f3ru livandi myndir \u00far gerandisl\u00edvi. Tey v\u00f3r\u00f0u nevnd \"ukiyo-ye\". N\u00f8kur ukiyo-ye-listaf\u00f3lk, sum til t.d. Katsushika Hokusai (1760 - 1849), eru vor\u00f0in heimsgitin. \n\nJapanar v\u00edstu hugsan s\u00edna um n\u00e1tt\u00faruna og vakurleika hennara \u00e1 mangan h\u00e1tt. Ein h\u00e1ttur var \"bonsai\"-listin, pottaplanting, har \u00e1v\u00eds tr\u00e6sl\u00f8g v\u00f3r\u00f0u gr\u00f3\u00f0ursett \u00ed pottar og r\u00f8kt solei\u00f0is, at tey l\u00edktust vanligum tr\u00f8um. Sum fr\u00e1lei\u00f0 fingu teir tey at vaksa b\u00e6\u00f0i innandura og uttandura. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hava mong f\u00f3lk um allan heim bonsai-tr\u00f8. \n\nKenda prenti\u00f0 hj\u00e1 Hokusai \"\u00cd einum aldudali \u00fati fyri strondini \u00ed Kanagawa\" \u00far r\u00f8\u00f0ini \"Tr\u00edatiseks \u00fats\u00fdni at Fujifjalli\", er \u00far 1830-\u00e1runum. Ta\u00f0 setur m\u00e1ttloysi menniskjans upp \u00edm\u00f3ti n\u00e1tt\u00farunnar \u00f3fatiligu megi og v\u00edsir skip og manningar ver\u00f0a tveitt \u00ed kring \u00ed \u00f8giligum sj\u00f3gvi. \n\nTey, sum hoyra til shintontr\u00fanna, i\u00f0 er ein av st\u00f8rstu \u00e1tr\u00fana\u00f0unum \u00ed Japan, halda Fujifjalli\u00f0 (Fujiyama) ver\u00f0a heilagt. Fleiri t\u00fasund p\u00edlagr\u00edmar fara tungu lei\u00f0ina upp \u00e1 fjalli\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r at vitja shintoheilgid\u00f3min, sum er \u00e1 h\u00e6gst \u00e1 fjallinum. Fujiyama verur mett at vera tj\u00f3\u00f0armerki landsins og t\u00ed hava mangir japanar mynd ella m\u00e1lning av Fujiyama uppi \u00e1 br\u00f3stinum \u00ed h\u00fasum s\u00ednum. \n\nJapanar fara \u00ed kimono (merkir \"kl\u00e6\u00f0i\") h\u00f8gt\u00ed\u00f0ardagar og a\u00f0rar h\u00e1t\u00ed\u00f0arligar l\u00f8tur. Kimono er s\u00ed\u00f0ermd k\u00e1pa vi\u00f0 brei\u00f0um belti um mi\u00f0juna. Hann er vovin \u00far silki, bummull ella ull. Mangir silkikimonoar eru litfagrir og vakurt bald\u00fdra\u00f0ir.\n\nS\u00ed eisini \n Japanskt m\u00e1l\n Tokyo\n Asia\n\nKeldur \n\nJapan\nAsia"}
{"id": "8502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20Mikkelsen", "title": "Lars Mikkelsen", "text": "Lars Dittman Mikkelsen (f\u00f8ddur 6. mai 1964) er ein danskur sj\u00f3nleikari, i\u00f0 var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin \u00ed Statens Teaterskole \u00ed 1995 og sum s\u00ed\u00f0an arbeiddi \u00e1 Kongaliga sj\u00f3nleikarah\u00fasinum. Han er beiggi sj\u00f3nleikaran Mads Mikkelsen og er giftur vi\u00f0 sj\u00f3nleikaranum Anette St\u00f8velb\u00e6k. \u00cd 2007 m\u00f3tt\u00f3k hann vir\u00f0isl\u00f8nina Teaterpokalen.\n\nFilmar \n 9. april (2015) \u2013 Oberstl\u00f8jtnant Hintz\n Vicev\u00e6rten (2012) \u2013 Per\n Flugten (2009) \u2013 Thomas Jargil\n Headhunter (2009) \u2013 Martin Vinge\n Det som ingen ved (2008) \u2013 Marc Deleuran\n Flammen & Citronen (2008) \u2013 Frode Jacobsen aka Ravnen\n Cecilie, 2007\n Hjemve, 2007\n De fortabte sj\u00e6les \u00f8, 2007\n Nordkraft, 2005\n Kongekabale, 2004\n En k\u00e6rlighedshistorie, 2001\n Seth 1999 \n Under overfladen, 1999\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\n Sherlock (2014) \u2013 Charles Augustus Magnussen\n Den som dr\u00e6ber (2011) \u2013 Magnus Bisgaard\n Brotsger\u00f0in (Troels Hartmann)\n Kr\u00f8nikan (Jens Otto Krag)\n Nikolaj og Julie (Per K\u00f8ller)\n Edderkoppen (Ole Madsen)\n Fer\u00f0ali\u00f0i\u00f0 (tveir partar)\n Skjulte spor\n Taxa (8. partur)\n Strisser p\u00e5 Sams\u00f8\n Hannah Montana (R\u00f8dd: Robby Ray Stewert)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nDanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "8504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%BDrivolt", "title": "St\u00fdrivolt", "text": "St\u00fdrivolt (stundum St\u00fdrvolt) er eitt kortsp\u00e6l i\u00f0 n\u00fa bara ver\u00f0ur sp\u00e6lt \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 stavar fr\u00e1 l\u00e1gt\u00fdskum st\u00fcrewold i\u00f0 merkir \"vilt \u00f3sm\u00e6\u00f0i\u00f0 menniskja\".\n\nReglur \n\nReglurnar fyri sp\u00e6li\u00f0, sum ta\u00f0 var\u00f0 sp\u00e6lt \u00ed Kv\u00edv\u00edk, eru at finna \u00ed Var\u00f0anum bind 43, s. 162ff.\n\nKeldur \n\n B\u00e6rentsen, J\u00f3gvan: St\u00fdrivoltur (1975). \u00cd: Var\u00f0in, bind 43, s. 162ff\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n styrevolt. \u00cd: Indberetninger fra en Reise i F\u00e6r\u00f6e, 1781 - 1782 eftir Jens Christian Svabo\n Rules of Card Games: St\u00fdrivolt\n\nKortsp\u00f8l"}
{"id": "8505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Theodore%20Roosevelt", "title": "Theodore Roosevelt", "text": "Theodore Roosevelt (27. oktober 1858 - 6. januar 1919) var neytab\u00f3ndi, vei\u00f0ima\u00f0ur og ranns\u00f3knarfari, umframt at hann var politikari. Hann fekk innlit \u00ed politikk sum n\u00fdskipanar-republikanari \u00ed New York og gj\u00f8rdist v\u00e6l umt\u00f3ktur sum ovasti fyri sj\u00e1lvbodnu Rough Riders, eitt rei\u00f0li\u00f0, i\u00f0 gj\u00f8rdu t\u00e6nastu \u00ed spanska-amerikanska kr\u00edgnum 1898. Sama \u00e1r var\u00f0 hann valdur landsh\u00f8vdingi \u00ed New York, og \u00ed 1901 gj\u00f8rdist hann varaforseti. Eftir ta\u00f0 at William McKindley forseti var\u00f0 myrdur \u00ed september \u00ed 1901, gj\u00f8rdist Roosevelt forseti, og \u00ed 1904 var\u00f0 hann afturvaldur. Stj\u00f3rn hansara setti \u00ed verk eina n\u00fdskipanar\u00e6tlan, og t\u00fddningarmestu broytingarnar v\u00f3ru, at r\u00e6ttindi hj\u00e1 st\u00f3rfyrit\u00f8kunum v\u00f3r\u00f0u avmarka\u00f0, og tilt\u00f8k v\u00f3r\u00f0u sett \u00ed verk at verja n\u00e1tt\u00farutilfeingi\u00f0 \u00ed USA. Roosevelt t\u00e1lma\u00f0i eisini valdsmisn\u00fdtsluna hj\u00e1 jarnbreytafel\u00f8gunum og stytti arbei\u00f0st\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 b\u00f8rnum, sum arbeiddu \u00e1 verksmi\u00f0jum. \u00cd uttanr\u00edkspolitikki eggja\u00f0i hann Panama at taka loysing fr\u00e1 Kolumbia, og afturfyri \u00fatvega\u00f0i USA s\u00e6r r\u00e6ttindi til at gera Panamaveitina.\n\nMor\u00f0roynd\n\nTheodore Roosevelt hev\u00f0i longu siti\u00f0 tvey skei\u00f0 sum forseti, fr\u00e1 1901 til 1909, t\u00e1 hann, eftir at hava siti\u00f0 uttanfyri \u00ed f\u00fdra \u00e1r, gj\u00f8rdi av at stilla upp enn einafer\u00f0. Tann 14. oktober \u00ed 1912 var hann \u00e1 valfundi \u00ed Wisconsin og gj\u00f8rdi seg til at halda r\u00f8\u00f0u, t\u00e1 John Schrank skeyt fyrrverandi forsetan. K\u00falan f\u00f3r \u00edgj\u00f8gnum papp\u00edri\u00f0 vi\u00f0 r\u00f8\u00f0uni, gj\u00f8gnum hylki\u00f0 til eygnaglasi\u00f0 og rakti hann \u00ed bringuna. Theodore Roosevelt var royndur vei\u00f0uma\u00f0ur, og t\u00e1 hann ikki hosta\u00f0i bl\u00f3\u00f0, kundu hann sj\u00e1lvur sta\u00f0festa, at k\u00falan ikki hev\u00f0i rakt lunguni. Hann helt s\u00edna r\u00f8\u00f0u sum \u00e6tla\u00f0, me\u00f0an bl\u00f3\u00f0i\u00f0 rann \u00fat gj\u00f8gnum frakkan, og ta\u00f0 fyrsta hann seg\u00f0i vi\u00f0 fj\u00f8ldina, var \u201ceg veit ikki, um tit skilja, at eg akkur\u00e1t eri skotin. Men ta\u00f0 skal meira til at drepa ein elgtarv.\u201d Aftan \u00e1 r\u00f8\u00f0una kom hann undir l\u00e6knahond, har sta\u00f0fest var\u00f0, at s\u00e1ri\u00f0 ikki var l\u00edvsh\u00f3ttandi, men at ta\u00f0 f\u00f3r at vera h\u00e6ttisligari at royna at f\u00e1a k\u00faluna \u00fat heldur enn bara at lata hana vera har hon var, so Roosevelt gekk vi\u00f0 k\u00faluni \u00ed bringuni restina av \u00e6vi s\u00edni.\n\nJohn Schrank var\u00f0 d\u00f8mdur inn \u00e1 eitt sinnissj\u00fakrah\u00fas \u00ed Wisconsin. Hann seg\u00f0i, at sp\u00f8kilsi\u00f0 hj\u00e1 William McKinley hev\u00f0i givi\u00f0 honum bo\u00f0 um at taka Roosevelt av d\u00f8gum, og hann var eisini \u00edm\u00f3ti, at nakar skuldi sita sum forseti \u00ed meir enn tvey valskei\u00f0.\n\nHygg eisini at \n\n Sambandsr\u00edki Amerika\n Lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1858\nAndl\u00e1t \u00ed 1919"}
{"id": "8506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Luther%20King", "title": "Martin Luther King", "text": "Martin Luther King Jr. (15. januar 1929 - 4. apr\u00edl 1968) var f\u00f8ddur \u00ed Atlanta, Georgia \u00ed USA. Hann var prestur og gj\u00f8rdist gitin fyri javnst\u00f8\u00f0u \u00edmillum hv\u00edt og sv\u00f8rt. King var \u00e1virka\u00f0ur av Gandhi og fekk svartar amerikanarar at m\u00f3tm\u00e6la fri\u00f0arliga og vir\u00f0iliga. Sj\u00e1lvur var hann uppi \u00ed mongum m\u00f3tm\u00e6lisgongum og gj\u00f8rdist tann navngitnasti og vir\u00f0iligasti \u00ed borgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0num. Hann var\u00f0 myrdur \u00ed 1968, ta\u00f0 elvdi til harm og m\u00edkla vrei\u00f0i, og \u00f3rfri\u00f0ur brast \u00e1 \u00ed 125 b\u00fdum \u00ed USA.\n\nKing helt, at \"the Founding Fathers\" h\u00f8vdu B\u00edbliuna, tann kristna moralin sum grundv\u00f8ll, t\u00e1 USA var\u00f0 sett \u00e1 stovn. T\u00ed var ta\u00f0, at hann vildi integrera s\u00edtt f\u00f3lk \u00ed ta\u00f0 kapitalistiska Amerika. Hann s\u00e1 ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a vi\u00f0 t\u00ed politisku skipanini \u00ed USA, sum hann seg\u00f0i bygdi \u00e1 javna\u00f0arhugsj\u00f3nina \u00ed liberalismuni; hann s\u00e1 m\u00f8guleikar \u00ed at broyta skipanina innanfyri normarnar \u00ed t\u00ed amerikanska dreyminum. \n\nKing fekk Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed 1964, eftir at borgarar\u00e6ttindar\u00f8rslan hev\u00f0i fingi\u00f0 \"The Civil Rights Act 15\" samtykt. Hendan talan hevur, av fleiri ors\u00f8kum, \u00f3gvuliga st\u00f3ran t\u00fddning. Fyri ta\u00f0 fyrsta leggur hon st\u00f3ran dent \u00e1 b\u00faskapartrupulleikan, ikki bara \u00ed USA, men finst eisini at valdsb\u00fdtinum \u00ed heiminum sum heild. Fyri ta\u00f0 anna\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f8\u00f0an hildin \u00ed Oslo, og ver\u00f0ur t\u00ed send worldwide, og ikki einans \u00ed landsdekkandi amerikanskum sj\u00f3nvarpi. Ta\u00f0 tri\u00f0ja, sum ger hana sera t\u00fddningarmikla \u00ed hesum h\u00f8pi er, at hon ver\u00f0ur av talsmonnum fyri brot\u00e1st\u00f8\u00f0i mett sum umskifti\u00f0 \u00ed arbei\u00f0i Kings. Eftir hesa r\u00f8\u00f0u halda teir, at hann skiftir fokus fr\u00e1 rasujavna\u00f0 til f\u00e1t\u00e6kd\u00f8mi. Vincent Gordon Harding, ein vinma\u00f0ur Kings sigur, at King \u00ed 1966 hev\u00f0i halga\u00f0 teimum f\u00e1t\u00e6ku arbei\u00f0i s\u00edtt.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nMinnisdagur um Martin Luther King, Sosialurin, 30. januar 1986\n\nAmerikanarar\nAfroamerikanarar\nNobelpr\u00edsvinnarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 1968"}
{"id": "8508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gudloysi", "title": "Gudloysi", "text": "Gudloysi ella ateisma merkir uttan gud. Or\u00f0i\u00f0 \"ateisma\" stavar \u00far grikskum (a-theos) og merkir b\u00f3kstaviliga \"uttan gud\" og f\u00f8royska t\u00fd\u00f0ingin \"gudloysi\" merkir ta\u00f0 sama. F\u00f3lk, sum eru gudloysingar, tr\u00fagva ikki upp \u00e1 nakran gud ella gudar. Munur er \u00e1 gudloysi og skeptisismu ella at vera tortr\u00fagvin. N\u00f3gvir gudloysingar eru eisini skeptikarar, men ikki allir, og ta\u00f0 er gj\u00f8rligt at ikki tr\u00fagva upp \u00e1 ein gud el. gudar, me\u00f0an ein samstundis tr\u00fdr upp\u00e1 gand og ymiskt anna\u00f0. Ta\u00f0 einasta, sum allir gudloysingar hava til felags, er, at teir ikki tr\u00fagva upp \u00e1 nakran gud. Hetta ger ta\u00f0 trupult at samla allar gudloysingar \u00ed sama b\u00e1s. \u00d3semja finst millum gudloysingar um, hvat besta heiti\u00f0 er at ganga undir, j\u00fast hvat teir so tr\u00fagva og hv\u00f8rt gudloysi er eitt ov avgj\u00f8rt heiti. \u00cd F\u00f8royum er ein felagsskapur til fyri gudloysingar, sum eitur \"Gudloysi\". Hetta felag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed august 2008 og hevur s\u00ed\u00f0ani ment seg til ein l\u00edvligan luttakara \u00ed samfelagsligum kjaki, t\u00e1 talan er um ta \u00e1virkan, sum \u00e1tr\u00fana\u00f0ur hevur \u00e1 f\u00f8royska gerandisdagin. \n\n\u00cd 13 londum f\u00e1a gudloysingar dey\u00f0arevsing, um teir ver\u00f0a avd\u00faka\u00f0ir. Hetta kemur fram \u00ed einari kanning, sum altj\u00f3\u00f0a felagsskapurin IHEU (International Humanist and Ethical Union) hevur gj\u00f8rt \u00ed sambandi vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a mannar\u00e6ttindadagin \u00ed 2013. Kanningin v\u00edsir, at umframt hesi 13 londini (Afganistan, Iran, Malaisia, Maldivoyggjar, M\u00f3ritania, Nigeria, Pakistan, Katar, Saudiarabia, Somalia, Sudan, Jemen og U.A.E.) sum \u00f8ll eru muslimsk, eru eisini lond \u00ed Vesturheiminum, i\u00f0 fremja mismun m\u00f3ti teimum, sum ikki tr\u00fagva upp \u00e1 nakran gud ella gudar. L\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar og serfr\u00f8\u00f0ingar \u00ed mannar\u00e6ttindum hava \u00ed sambandi vi\u00f0 kanningina hugt eftir l\u00f3garverkum, r\u00e6ttarfr\u00e1sagnum og s\u00f8gum \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lum .\n\nKelda \n\nHeimspeki\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nTr\u00faloysi"}
{"id": "8510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uetersen", "title": "Uetersen", "text": "Uetersen () er b\u00fdur vi\u00f0 \u00e1nna Pinnau \u00ed Kreis Pinneberg \u00ed Schleswig-Holstein, T\u00fdskland. B\u00fdurin er 11,43 km\u00b2 til v\u00edddar. Har b\u00fagva 18,101 f\u00f3lk (31. desember 2015). B\u00fdurin er fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed keldum fr\u00e1 1224.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n uetersen.de - Heimas\u00ed\u00f0a. \n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "8512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Riddarakv%C3%A6%C3%B0i", "title": "Riddarakv\u00e6\u00f0i", "text": "Riddarakv\u00e6\u00f0i hava alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 v\u00e6l umt\u00f3ktur skaldskapur \u00ed F\u00f8royum, l\u00edka fr\u00e1 fyrstu t\u00ed\u00f0ini, kv\u00e6\u00f0i v\u00f3r\u00f0u yrkt. Talan er um h\u00f8viskan skaldskap um r\u00edk og/ella a\u00f0alborin f\u00f3lk, og vanligastu temu \u00ed teimum eru k\u00e6rleiki og hevnd.\n\nTSB-skr\u00e1setingin hevur hendan b\u00f3lkin vi\u00f0 sum b\u00f3lk D.\n\n\u00cd TSB eru skr\u00e1sett 45 f\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i av hesum slagi \n\n\u00cdvars v\u00edsa (TSB D 1) \nFr\u00fagvin Espal\u00edn (TSB D 11) \n\u00c1sbj\u00f8rn pr\u00fa\u00f0i (TSB D 16) \nMoyin og sveinurin (TSB D 71)\nHarra P\u00e6tur og Elinborg (TSB D 72)\nJunkarin Lo\u00f0in (TSB D 79)\nP\u00e6tur Kn\u00fatssons v\u00edsa (TSB D 80)\nMagnus kongur \u00ed Noregiella (TSB D 94)\nR\u00edki \u00c1lvur (TSB D 128)\nBi\u00f0ilin (TSB D 130)\nKongur og jomfr\u00fa (TSB D 136)\nR\u00edka fr\u00fa (TSB D 155)\nP\u00e1lnir B\u00fagvason (TSB D 163)\nSvein kongur (TSB D 172)\nEbbin kall (TSB D 178)\nHarra J\u00f3an Ingvarsson (TSB D 193)\nHerleivs kv\u00e6\u00f0i (TSB D 211)\nMagnus J\u00f3gvansson (TSB D 212)\nBr\u00f8\u00f0urnir (TSB D 222)\nRiddarin og festarmoyin (TSB D 224)\nGr\u00edmur \u00e1 A\u00f0alv\u00f8lli (TSB D 230)\nRoysningur (TSB D 231)\nHarra P\u00e6tur og Kirstin (TSB D 245)\nHarra T\u00edmars v\u00edsa (TSB D 247)\nSelamons r\u00edma (TSB D 256)\nValdiman og T\u00f3va (TSB D 258)\nBr\u00fansveins v\u00edsa (TSB D 259)\nPl\u00f3g og Ingimman (TSB D 310)\nFa\u00f0ir og sonur (TSB D 316)\nFa\u00f0ir og d\u00f3ttir (TSB D 324)\nP\u00e1lins t\u00e1ttur (TSB D 334)\nIngimann og Eirikur (TSB D 345)\nKong Valdiman og Sof\u00eda (TSB D 346)\nGunnars kv\u00e6\u00f0i (TSB D 355)\n\u00cdvar Skj\u00f8ldsvein (TSB D 362)\nEllindur b\u00f3ndi \u00e1 Ja\u00f0ri (TSB D 268)\nParisar v\u00edsa (TSB D 381)\nRagnars kv\u00e6\u00f0i (TSB D 401)\nGests r\u00edma (TSB D 402)\nFl\u00f3vin B\u00e6nadiktson (TSB D 424)\nKristin og keypmenninir (TSB D 426)\nB\u00e6nadikts kv\u00e6\u00f0i (TSB D 432)\nFr\u00fagvin Olrina (TSB D 437)\nBelfj\u00f3na (TSB D 440)\n\nSum d\u00f8mi um innihaldslig ey\u00f0kenni kann nevnast, at kv\u00e6\u00f0i\u00f0 Harra P\u00e6tur og Elinborg sn\u00fdr seg um tvey ung, i\u00f0 gj\u00f8rdust g\u00f3\u00f0. Elinborg vildi t\u00f3 ikki giftast beinanvegin, men vildi liva st\u00f8k \u00ed sjey \u00e1r afturat. Hetta l\u00edka\u00f0i ikki Harra P\u00e6turi, og hann forbj\u00f3\u00f0a\u00f0i hv\u00f8rjum manni at sova vi\u00f0 henni.\n\u00c1\u00f0renn hesi sjey \u00e1rini v\u00f3ru umli\u00f0in, var Harra P\u00e6tur fluttur av landinum til Danmarkar. Elinborg leingist so illa eftir honum, at hon at enda ger av at fara til Danmarkar eftir honum. Saman vi\u00f0 n\u00f8krum moyggjum fer hon vi\u00f0 b\u00e1ti avsta\u00f0. T\u00e6r h\u00f8vdu klipt s\u00e6r h\u00e1ri\u00f0, Elinborg gj\u00f8rdi teimum riddarakl\u00e6\u00f0i og l\u00e6rdi moyggjarnar j\u00fatska riddaram\u00e1li\u00f0. Aftan\u00e1 at hava siglt \u00ed tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ar kemur hon inn \u00ed h\u00f8llina hj\u00e1 Harra P\u00e6turi og konu hansara, i\u00f0 kalla\u00f0ist Ingibj\u00f8rg. T\u00f3 at Elinborg hev\u00f0i klipt h\u00e1ri\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r, s\u00e6r Harra P\u00e6tur, at hetta er Elinborg.At enda sigur Harra P\u00e6tur vi\u00f0 Ingibj\u00f8rg, at hann fer avsta\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum systursoni, sum hann kallar Elinborg, og um hann ikki kemur aftur innan f\u00fdra dagar, skal hon ikki v\u00e6nta hann meira. Men Ingibj\u00f8rg visti t\u00f3 v\u00e6l, at hon ikki var systirsonur hansara. Heimkomin lata Harra P\u00e6tur og Elinborg seg gifta.\n\n\u00cd Fl\u00f3vin B\u00e6nadiktssyni er ein kvinna, nevnd fr\u00fagvin Marita, gift vi\u00f0 Hermanni eftir vilja foreldranna. T\u00ed\u00f0liga ein morgunin m\u00f8tti hon, saman vi\u00f0 s\u00ednum t\u00f3lv fylgismoyggjum, Fl\u00f3vini B\u00e6nadiktsyni, i\u00f0 hev\u00f0i hug \u00e1 henni. Marita \u00f3tta\u00f0ist fyri, at Fl\u00f3vin skuldi drepa mann hennara, fyri at f\u00e1a hana, t\u00ed ta\u00f0 hev\u00f0i hann sagt; og so var\u00f0. Marita hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed kirkju og  s\u00e6\u00f0 Fl\u00f3vin har, men seg\u00f0i vi\u00f0 Hermann, at hann ikki var har, seinni var\u00f0 Hermann skotin av Fl\u00f3vini \u00ed sk\u00f3ginum.\nMarita f\u00e6r tey syrgiligu bo\u00f0ini, at ma\u00f0ur hennara er dey\u00f0ur. Eftir hetta r\u00ed\u00f0ur Fl\u00f3vin til hennara \u00e1 heysti, og bi\u00f0ur hana koma \u00ed song vi\u00f0 s\u00e6r (sum ni\u00f0urlagi\u00f0 sigur), men noktar hon hesum. Eftir hetta f\u00f3r Marita \u00ed nunnukleystur.\n\nHerleivs kv\u00e6\u00f0i sn\u00fdr seg um keisarasonin Herleiv, i\u00f0 ynskti s\u00e6r s\u00edn javnl\u00edka, eina konu, i\u00f0 ein av sveinum hansara nevnir v\u00e6nu d\u00f3ttir kong \u00cdvars \u00ed Danmark. Hetta eru hv\u00f8rki p\u00e1pi Herleiv ella Isger\u00f0, elskarinna hansara, gla\u00f0 fyri. H\u00f3ast hetta fer hann til Danmarkar, har hann \u00ed h\u00f8ll kongsins bi\u00f0ir um d\u00f3ttur hansara, vi\u00f0 t\u00ed svari, at hon sj\u00e1lv m\u00e1 svara fyri seg. Hon j\u00e1tta\u00f0i seg at giftast vi\u00f0 honum, og so var\u00f0. Eftir at tey v\u00f3ru gift, fekk hon s\u00f3ttina, hels\u00f3tt. Hon gj\u00f8rdist sj\u00fak og doy\u00f0i. S\u00ed\u00f0ani gav Herleivur seg \u00ed kloystur og ongant\u00ed\u00f0 livir hann betur enn n\u00fa.\nHarra P\u00e6tur og Elinborg og Fl\u00f3vin B\u00e6nadiktson hava fleiri felags innihaldslig ey\u00f0kenni; eitt n\u00fa afturvendandi k\u00e6rleikstr\u00fdhyrningin. Sum d\u00f8mi kann nevnast, at Harra P\u00e6tur og Ingibj\u00f8rg v\u00f3ru gift, men so kemur Elinborg \u00edmillum tey, og hon og Harra P\u00e6tur giftast. Innihaldslig ey\u00f0kenni eru eisini, at \u00f8ll riddarakv\u00e6\u00f0i hava ein riddara ella ein, i\u00f0 ber riddaraleiklutin \u00ed innihaldinum. Ta\u00f0 s\u00e6st eisini ofta \u00e1 heitinum \u00e1 kv\u00e6\u00f0unum. \nKv\u00e6\u00f0ini \u201cFl\u00f3vin B\u00e6nadiktson\u201d og \u201cHerleivskv\u00e6\u00f0i\u201d enda b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 t\u00ed, at h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin gevur seg \u00ed kleystur, t\u00ed makin doyr.\n\nKeldur: \n\nDahl, \u00c1rni: \u201cElstu skriftminni\u201d. \u00cd: B\u00f3kmentas\u00f8ga I - fr\u00e1 landn\u00e1mi til Hammershaimb. Fannir 1980.\nhttp://www.heimskringla.no/faeroysk/folkekvad2/paeturogelinborg.htm (30.01.08)\nhttp://www.midgaardsormen.dk/kvade/flovinbanadiktson.dk (31.01.08)\nhttp://www.slaid-ring.fo/eldri-kvaedi.html (28.01.08)\nhttp://www.hildarheygur.dk/?sprog=&side=2454b3da019d89d72c0dec97168472ca (04.02.08)\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i\nListar"}
{"id": "8516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallgr%C3%ADmskirkja", "title": "Hallgr\u00edmskirkja", "text": "Hallgr\u00edmskirkjan \u00ed Reykjav\u00edk er tann st\u00f8rsta kirkjan \u00ed \u00cdslandi. Ta\u00f0 t\u00f3k umlei\u00f0 30 \u00e1r at f\u00e1a hana lidna. Hon hevur eitt sera h\u00f8gt torn, og ein lyfta gongur upp \u00ed torni\u00f0. Har kanst t\u00fa s\u00edggja \u00fat yvir allan b\u00fdin, og ta\u00f0 eru n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk, sum velja hesa upplivingina. Uttanfyri kirkjuna er ein standmynd av Leivi Eirikssyni, sum fann V\u00ednland (Amerika). Hon er ein g\u00e1va \u00far Sambandsr\u00edki Amerika.\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n Hallgr\u00edmskirkja\n\n\u00cdsland\nKirkjur"}
{"id": "8518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akureyri", "title": "Akureyri", "text": "Akureyri (ella Akuroyri \u00e1 f\u00f8royskum) er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed \u00cdslandi. Har b\u00fagva umlei\u00f0 17.500 f\u00f3lk. Kommunan er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rst \u00ed \u00cdslandi, n\u00e6st eftir Reykjav\u00edk, Hafnarfir\u00f0i og K\u00f3pavogi). B\u00fdurin vi\u00f0 upplandi er n\u00e6stst\u00f8rst \u00ed landinum, n\u00e6st eftir Reykjav\u00edkar\u00f8kinum. Akureyri liggur v\u00e6l fyri inni \u00ed einum dj\u00fapum fir\u00f0i. Ve\u00f0urlagi\u00f0 har sigst vera n\u00f3gv betri enn a\u00f0ra sta\u00f0ni \u00ed \u00cdslandi, og av t\u00ed hava b\u00e6\u00f0i tr\u00f8 og bl\u00f3mur n\u00f3gv betri liviumst\u00f8\u00f0ur har. Havnin \u00e1 Akureyri er sera t\u00fddningar\u00admikil, og har koma \u00f8ll sl\u00f8g av skipum \u00e1ri\u00f0 runt. \n\n\u00datfer\u00f0arm\u00f8guleikar \u00e1 Akureyri eru stak g\u00f3\u00f0ir. Har ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri n\u00f3gvum \u00fatfer\u00f0um fyri fer\u00f0af\u00f3lki, men \u00ed b\u00fdnum eru eisini n\u00f3gv st\u00f8\u00f0, sum eru verd eina vitjan. Til d\u00f8mis Matthias Jochumsson kirkja, hon er \u00f3gvuliga v\u00f8kur, og hevur tvey torn. Sigurh\u00e6\u00f0ir, sum er forn-minnissavn Matthias Jochumssons, sum livdi fr\u00e1 1835 \u2013 1920, og sum yrkti tann \u00edslendska tj\u00f3\u00f0sangin. N\u00e1tt\u00farufr\u00e6\u00f0i\u00adstofnum Nor\u00f0urlands, har allir fuglar og allar plantur, sum eru \u00ed \u00cdslandi eru at s\u00edggja. Lystigar\u00f0urin, sum er vakrasta lund \u00ed \u00cdslandi, og sum hevur allan tann \u00edslendska v\u00f8ksturin at v\u00edsa. Hatta v\u00f3ru bert n\u00f8kur, men fleiri onnur merkisverd st\u00f8\u00f0 eru eisini.\n\n\u00cdsland\nKommunur \u00ed \u00cdslandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "8519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brynhildar%20t%C3%A1ttur", "title": "Brynhildar t\u00e1ttur", "text": "Kappakv\u00e6\u00f0i, i\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum 118 kv\u00e6\u00f0um eru st\u00f8rsti kv\u00e6\u00f0ab\u00f3lkur, vit eiga, eru ey\u00f0kend vi\u00f0 at sn\u00fagva seg um fysiska styrki, risar, gand og hetjur ella kappar. Millum kendastu kappakv\u00e6\u00f0ini teljast Sj\u00far\u00f0arkv\u00e6\u00f0ini, i\u00f0 hava 4 t\u00e6ttir, \u00e1v\u00edkavist Regin Smi\u00f0, Brynhildar t\u00e1tt, H\u00f8gna t\u00e1tt og 2. H\u00f8gna t\u00e1tt. \n\nBrynhildar t\u00e1ttur er ein t\u00e1ttur um k\u00e6rleika og hevnd. T\u00e1tturin er \u00ed einum varianti 232 \u00f8rindi til longdar, men er hetta ymiskt millum variantarnar. \u00d8rindisbygna\u00f0urin er hin vanligi \u00ed f\u00f8royskum kv\u00e6\u00f0um vi\u00f0 4 \u00f8rindisreglum, i\u00f0 bera upp\u00e1 r\u00edm \u00ed 2. og 4. reglu. Ni\u00f0urlagi\u00f0 er episkt og hevur vi\u00f0 innihaldi\u00f0 \u00ed kv\u00e6\u00f0num at gera. Ni\u00f0urlagi\u00f0 er ta\u00f0 sama \u00ed \u00f8llum Sj\u00far\u00f0arkv\u00e6\u00f0unum:\n\nGrani bar gulli\u00f0 av hei\u00f0i, \nbr\u00e1 hann s\u00ednum brandi av rei\u00f0i, \nSj\u00far\u00f0ur vann av orminum, \nGrani bar gulli\u00f0 av hei\u00f0i.'\n\nBrynhild er d\u00f3ttir Bu\u00f0la kong, og tann, i\u00f0 Sj\u00far\u00f0ur hevur kosi\u00f0 s\u00e6r sum konu. \nSj\u00far\u00f0ur Sigmundarson er sonur Sigmund og Hj\u00f8rdis drotning. Hann ver\u00f0ur \u00ed kv\u00e6\u00f0inum l\u00fdstur sum ein vakur, djarvur og r\u00edkur ma\u00f0ur.\nGu\u00f0run Gj\u00fakad\u00f3ttir er d\u00f3ttir Grimhild drotning, k\u00faga\u00f0 av m\u00f3\u00f0ur s\u00edni, i\u00f0 r\u00e6\u00f0ur \u00f8llum t\u00ed, sum Gu\u00f0run ger. Gu\u00f0run dugir eisini gand. Hon bryggjar ein drykk til Sj\u00far\u00f0, sum ger at hann gloymir alt um Brynhild.\n\nBrynhild, d\u00f3ttir Bu\u00f0la kong, vil ikki hava nakran annan bi\u00f0il enn Sj\u00far\u00f0, sum hon hevur b\u00ed\u00f0a\u00f0 eftir \u00ed n\u00edggju vetrar, men sum hon sj\u00e1lv ongant\u00ed\u00f0 hevur s\u00e6\u00f0. N\u00f3gvir bi\u00f0lar eru um bo\u00f0i\u00f0, men hon vil ikki hava nakran av teimum. \nEftir ynski fr\u00e1 Brynhild, letur kongur borg byggja vi\u00f0 eldi runt um.\nHetta fr\u00e6ttir Sj\u00far\u00f0ur fr\u00e1 tveimum fuglum, og fer beinlei\u00f0is til Hildarfjall, har Brynhild b\u00ed\u00f0ar eftir honum. \nMangir bi\u00f0lar royna at sleppa inn \u00ed borgina, men koma ikki \u00edgj\u00f8gnum eldin. Sj\u00far\u00f0ur er so djarvur, at hann r\u00ed\u00f0ur gj\u00f8gnum eldin \u00e1 hesti s\u00ednum, Grana, hann brennir seg eitt sindur, men kemur \u00edgj\u00f8gnum eldin og inn \u00ed borgina. \nSj\u00far\u00f0ur finnur Brynhild \u00ed songini og tekur brynjuna av henni, og s\u00ed\u00f0an fara tey saman \u00ed \u00e1starleik, og har ver\u00f0ur \u00c1sla Sj\u00far\u00f0ard\u00f3ttir gitin.\nSj\u00far\u00f0ur ver\u00f0ur hj\u00e1 Brynhild \u00ed sjey m\u00e1na\u00f0ar, og fer s\u00ed\u00f0ani til kongin at bi\u00f0ja um Brynhildar hond. \u00c1\u00f0renn hann fer, \u00e1varar Brynhild hann um Gu\u00f0runa, d\u00f3ttir Gj\u00faka kong. \u00c1 veg heim aftur, \u00e1varar Bu\u00f0li Sj\u00far\u00f0 fyri a\u00f0ru fer\u00f0, men Sj\u00far\u00f0ur heldur fram vi\u00f0 fer\u00f0 s\u00ednari. \nSj\u00far\u00f0ur m\u00f8tir einum beisti \u00e1 vegnum, sum f\u00e6r hann at ste\u00f0ga fer\u00f0ina og venda vi\u00f0 \u00edm\u00f3ti Gj\u00fakag\u00f8r\u00f0um. \nSj\u00far\u00f0ur ver\u00f0ur villleiddur av Grimhild, konu Gj\u00faka kong og Gu\u00f0runi d\u00f3ttir Grimhild og Gj\u00faka, i\u00f0 gera honum ein drykk, i\u00f0 f\u00e6r hann at gloyma alt um Brynhild. Gu\u00f0run vinnur Sj\u00far\u00f0, og hetta f\u00e6r \u00f8\u00f0i \u00ed Brynhild. Gu\u00f0run sigur at Brynhild hevur oy\u00f0ilagt umd\u00f8mi\u00f0 hj\u00e1 p\u00e1pa s\u00ednum, t\u00ed hon hevur spilt s\u00edn moyd\u00f3m. Hetta f\u00e6r Brynhild at krevja hevnd. \nSj\u00far\u00f0ur og Brynhild m\u00f8tast, og hann bi\u00f0ur um fyrigeving, men Brynhild vil ikki fyrigeva honum. \nBrynhild f\u00f8\u00f0ir \u00c1slu Sj\u00far\u00f0ad\u00f3ttir, men hon vil ikki s\u00edggja hana, og bi\u00f0ur onkran bera barni\u00f0 \u00fat \u00ed \u00e1nna. Ikki ver\u00f0ur sagt meir um \u00c1slu \u00ed hesum kv\u00e6\u00f0i, men hon livir v\u00ed\u00f0ari \u00ed einum \u00f8\u00f0rum kv\u00e6\u00f0i. \nBrynhild bi\u00f0ur Gunnar og H\u00f8gna Gj\u00fakason, br\u00f8\u00f0ur Gu\u00f0runa, taka Sj\u00far\u00f0a vi\u00f0 s\u00e6r \u00fat \u00ed sk\u00f3gin og taka l\u00edvi\u00f0 av honum vi\u00f0 at geva honum salt kj\u00f8t og einki at drekka. Sj\u00far\u00f0ur ver\u00f0ur tystur og legst \u00ed \u00e1arbakkan at drekka, og t\u00e1 er ta\u00f0 at H\u00f8gni og Gunnar leypa \u00e1 hann. H\u00f8gni stakk og Gunnar h\u00f8gdi vi\u00f0 hv\u00f8ssum sl\u00ed\u00f0rakn\u00edvi. \nT\u00e1 teir hava dripi\u00f0 Sj\u00far\u00f0, bera teir l\u00edki\u00f0 fyrst til Brynhild, men hon sigur vi\u00f0 teir, at teir skulu bera l\u00edki\u00f0 til Gu\u00f0runa. Hon syrgir dey\u00f0a Sj\u00far\u00f0a og lovar at hon skal hevna hann. Brynhild doyr av sorg, h\u00f3ast hon hevur givi\u00f0 bo\u00f0ini um at drepa Sj\u00far\u00f0.\nSj\u00far\u00f0arkv\u00e6\u00f0ini eru sta\u00f0sett fremst \u00ed F\u00f8roya kv\u00e6\u00f0i, og ver\u00f0a av summum mett at vera byrjanin til kv\u00e6\u00f0ainnsavningina \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 H. C. Lyngbye innsavna\u00f0i kv\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og sendi tey til P. E. M\u00fcller, professara \u00ed Keypmannahavn, v\u00f3ru ta\u00f0 Sj\u00far\u00f0arkv\u00e6\u00f0ini, i\u00f0 vaktu hansara \u00e1huga, og hann heitti t\u00e1 \u00e1 fleiri kv\u00e6\u00f0ainnsavnarar \u00ed F\u00f8royum at fara undir at innsavna kv\u00e6\u00f0i og senda uppskrivingarnar til Keypmannahavnar.\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "8522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dziecin%C3%B3w", "title": "Dziecin\u00f3w", "text": "Dziecin\u00f3w er ein bygd \u00ed Otwock landslutinum \u00ed P\u00f3llandi. Dziecin\u00f3w hevur umlei\u00f0 704 \u00edb\u00fagvar (2007). B\u00fdurin liggur n\u00e6rindis Vistula \u00e1nni (Wis\u0142a) og fevnir um 6 km2.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "8524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mar", "title": "S\u00e1mar", "text": "S\u00e1mar er f\u00f3lkaslag, sum b\u00fdr \u00ed Nor\u00f0urskandinavia, tv\u00f8rtur um nor\u00f0ara partin av Noregi, Sv\u00f8r\u00edki, Finnlandi og inn \u00ed Russland. Landi\u00f0 kalla s\u00e1mar sj\u00e1lvir S\u00e1pmi. Einir 30 000 s\u00e1mar eru \u00ed Noregi, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at \u00e1 \u00f8llum t\u00ed st\u00f3ra strekkinum eru einir 50 000 s\u00e1mar tilsamans. S\u00e1mar hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Finnm\u00f8rkini og kanska eisini n\u00f3gv eystari og sy\u00f0ri, s\u00ed\u00f0an okkara t\u00ed\u00f0arrokning byrja\u00f0i. Teir v\u00f3ru fri\u00f0arlig vei\u00f0if\u00f3lk, \u00edlatin skinnkl\u00e6\u00f0i, sum fluttu sta\u00f0 \u00far sta\u00f0. Um veturin f\u00f3ru teir \u00e1 sk\u00ed\u00f0, og um summari\u00f0 til gongu vi\u00f0 tj\u00f8ldum s\u00ednum. Mest veiddu tey vill reindj\u00f3r. Men t\u00e1 i\u00f0 villu reindj\u00f3rini f\u00e6kka\u00f0ust, f\u00f3ru teir at hava tey tom, og so f\u00f3ru s\u00e1mar at r\u00f3gva. \n\nSunnan\u00edfr\u00e1 komu skattakrevjarar og tr\u00fabo\u00f0ar, og seinast \u00ed 18. \u00f8ld fingu sk\u00falin og kirkjan st\u00f3ra \u00e1virkan \u00ed S\u00e1malandi. Alt s\u00e1miskt skuldi k\u00fagast. S\u00e1mar sluppu ikki at br\u00faka m\u00e1l s\u00edtt, mentan og tr\u00fagv s\u00edna. Kortini h\u00f3ra\u00f0i mangt unnan \u00ed t\u00ed dulda, og seinastu \u00e1rini hevur s\u00e1misk mentan sta\u00f0i\u00f0 \u00ed besta bl\u00f3ma aftur. N\u00fa vilja fleiri og fleiri v\u00edsa, at tey eru s\u00e1mar. \u00cd 1986 fingu s\u00e1mar s\u00edtt egna flagg, og n\u00fa royna teir av \u00f8llum alvi at draga undan sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0. \u00cd 1990 var\u00f0 l\u00f3g samtykt \u00ed Noregi, sum tryggjar s\u00e1mum r\u00e6tt at br\u00faka m\u00e1l s\u00edtt.\n\nS\u00ed eisini \n\n S\u00e1miskt m\u00e1l\n S\u00e1pmi\n\nSkandinavia\nF\u00f3lk"}
{"id": "8528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Entrena", "title": "Entrena", "text": "Entrena er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed La Rioja \u00ed Spania. B\u00fdurin liggur 558 metrar yvir havinum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n www.entrena.org\n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "8530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evangelium", "title": "Evangelium", "text": "Evangelium er heiti\u00f0, sum kristna frumkirkjan gav b\u00f3kum, sum v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0ar um l\u00edv Jesusar. Tey f\u00fdra kanonisku evangeliini eru tey eftir Matteus, Markus, Lukas og J\u00f3hannes.\n\nOr\u00f0afr\u00e1grei\u00f0ing \nOr\u00f0i\u00f0 \"evangelium\" kemur fr\u00e1 forngriska \u03b5\u03c5\u03b1\u03bd\u03b3\u03b3\u03ad\u03bb\u03b9\u03bf\u03bd, sum merkir g\u00f3\u00f0 (\"\u03b5\u03cd\") t\u00ed\u00f0indi (\"\u03b1\u03bd\u03b3\u03b3\u03b5\u03bb\u03af\u03bf\u03bd\"). Or\u00f0i\u00f0 var fyrst og fremst n\u00fdtt av r\u00f3mverska keisaraveldinum, t\u00e1 i\u00f0 ein n\u00fdggjur keisari var\u00f0 settur. Evangelii, g\u00f3\u00f0 t\u00ed\u00f0indi, v\u00f3ru send runt alt r\u00edki\u00f0, at bo\u00f0a fr\u00e1 hesi hending. Tey fyrstu kristnu br\u00faktu hetta or\u00f0i\u00f0 fyri at bo\u00f0a at tann, \u00ed teirra eygum, veruligi keisarin, Kongur konganna, Jesus var f\u00f8ddur. \u00cd 2. \u00f8ld fekk ta\u00f0 t\u00fddningin eitt skjal, sum \u00ed N.T. sigur fr\u00e1 Jesu or\u00f0um og ger\u00f0um, til d\u00f8mis Lukasar evangelium.\n\nSynoptisku evangeliini \nTey fyrstu tr\u00fd evangeliini, Matteus, Markus og Lukas, ver\u00f0a r\u00f3pt tey synoptisku evangeliini, t\u00ed tey eru \u00ed st\u00f3ran mun bygd \u00e1 hv\u00f8rt anna\u00f0. \u00cd st\u00f8\u00f0um sitera tey hv\u00f8rt anna\u00f0 beinlei\u00f0is, \u00ed \u00f8\u00f0rum f\u00f8rum sitera og leggja tey ymiskt aftrat ella taka\u00f0 ymiskt burtur. Ymiskar teoriir eru um hvussu hendan ritstj\u00f3ran er farin fram. Spurningurin um hesa ritstj\u00f3ran ver\u00f0ur r\u00f3ptur synoptiski trupulleikin. Summi v\u00edsa til eina \u00f3kenda keldu, kalla\u00f0 Q (stytting av t\u00fdska or\u00f0inum \"Quelle\", sum merkir kelda), sum evangelistarnir bygdu s\u00edna skriving \u00e1. Flest allir granskarar eru samdir um, at evangelii\u00f0 hj\u00e1 Markus var ta\u00f0 fyrsta, sum var\u00f0 skriva\u00f0. Samb\u00e6rt summum kemur s\u00ed\u00f0ani Matteus og so Lukas. \u00d3semja er um n\u00e6r synoptisku evangeliini v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0, men vanligt er at siga, at ta\u00f0 eftir Markus var\u00f0 skriva\u00f0 \u00ed 50-60, Matteus umlei\u00f0 70 og Lukas umlei\u00f0 80.\n\nJ\u00f3hannes \nFlest allir granskarar eru samdir um, at evangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes var ta\u00f0 seinasta evangelii\u00f0, sum var\u00f0 skriva\u00f0. Hetta t\u00ed, at J\u00f3hannes hevur mest mentu gudfr\u00f8\u00f0ina av \u00f8llum evangeliunum. Granskarar meta at J\u00f3hannesar evangelii\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 \u00ed 90-100.\n\nOnnur evangeliir \nTa\u00f0 v\u00f3ru n\u00f3gv onnur evangeliir skriva\u00f0 enn tey f\u00fdra kanonisku. Ta\u00f0 kendasta av hesum er \u00f3iva\u00f0 ta\u00f0 eftir Tummas. Onnur eru tey eftir Mariu Magdalenu, P\u00e6tur, J\u00e1kup og Judas, millum anna\u00f0. N\u00f3gv av hesum h\u00f8vdu s\u00edn uppruna \u00ed gnostisku r\u00f8rslunum, sum t\u00f3ku seg upp \u00ed 2. \u00f8ld e.Kr. So at siga allir granskarar eru samdir um, at hesi evangeliir ikki eru s\u00f8guliga eftirfarandi.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "8534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Microsoft%20Windows", "title": "Microsoft Windows", "text": "Windows er ein st\u00fdriskipan, sum Microsoft hevur gj\u00f8rt, og er tann mest br\u00faka um allan heimin.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\nS\u00ed\u00f0an 1985 hevur Microsoft \u00fatgivi\u00f0 regluligar dagf\u00f8ringar av st\u00fdrisskipanini, sum kunnu s\u00edggjast her:\n\nWindows 1.0 (Nov 1985)\nWindows 1.01 (?)\nWindows 1.02 (?)\nWindows 1.03 (?)\nWindows 1.04 (?)\nWindows 2.0 (Des 1987)\nWindows 2.1(?)\nWindows 2.03 (?)\nWindows 2.11 (?)\nWindows 3.0 (Mai 1990)\nWindows 3.1 (Okt 1992)\nWindows 3.11 (?)\nWindows for Workgroups 3.1 (Okt 1993)\nWindows for Workgroups 3.11 (Nov 1993)\nWindows NT 3.1 (Aug 1993)\nWindows NT 3.5 (Sep 1994)\nWindows NT 3.51 (Juni 1995)\nWindows 95 A (1995)\nWindows 95 B (1997)\nWindows NT 4.0 (?)\nWindows 98 (1998)\nWindows 98 SE* (1999)\nWindows ME (Juni 2000)\nWindows 2000 (Feb 2000)\nWindows Server 2000 (Feb 2000)\nWindows XP (2001)\nWindows Server 2003 (2003)\nWindows Vista (2006)\nWindows Server 2008 (2008)\nWindows 7 (2009)\nMicrosoft Windows Server 2008 R2 (2009)\nWindows 8 (2012) \nMicrosoft Phone 8 (2012) \nWindows RT (2012) \nWindows Server 2012 (2012) \nWindows 10 (2015) \n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gniezno", "title": "Gniezno", "text": "Gniezno er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi, sum hevur umlei\u00f0 69 810 \u00edb\u00fagvar (2014)\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "8543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kosovo", "title": "Kosovo", "text": "Kosovo (Albanskt; Kosov\u00eb/Kosova,  Kosovo hevur mark til Maked\u00f3nia, Albania, Montenegro og Serbia. 17. februar 2008 l\u00fdsti Kosovo seg sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fr\u00e1 Serbia. \u00cd vikuni eftir 17. februar vi\u00f0urkendu fleiri lond Kosovo sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land, fyrst USA og s\u00ed\u00f0ani Nor\u00f0urlond og fleiri lond \u00ed vesturevropa. Russland og Serbia, sum Kosovo fyrr hevur veri\u00f0 partur av, vi\u00f0urkenna ikki Kosovo sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land, men meta landi\u00f0 sum ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi landslut \u00ed Serbia. Kosovo var sy\u00f0sti landsluturin \u00ed Juguslavia. St\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Pri\u0161tina. 90% av f\u00f3lkinum albanar. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, albanskt og serbiskt.  \u00cd vikuni eftir 17. februar vi\u00f0urkenna fleiri lond Kosovo sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land, fyrst USA og s\u00ed\u00f0ani Nor\u00f0urlond og fleiri lond \u00ed vesturevropa. Eisini F\u00f8roya Landsst\u00fdri sendir Kosovo eina fagna\u00f0arheilsan. Russland og Serbia, sum Kosovo fyrr hevur veri\u00f0 partur av, m\u00f3tm\u00e6la hinvegin. \n\nSt\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Pri\u0161tina. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, albanskt og serbiskt. Kosovo hevur umlei\u00f0 1,7 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n F\u00f8royar vi\u00f0urkenna Kosovo - Vikublad.fo\n Kosovo l\u00fdst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt - Olivant.fo\n Eingin semja um Kosovo - Olivant.fo\n Kosovo h\u00f3ttir vi\u00f0 loysing fyri j\u00f3l - Olivant.fo\n \u00d3fri\u00f0urin \u00ed Kosovo brei\u00f0ir seg - Olivant.fo\n \u00d3fri\u00f0arligt \u00ed Serbia, eftir at Kosovo hevur tiki\u00f0 loysing - www.uf.fo\n USA vi\u00f0urkennir alment Kosovo sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan stat - www.uf.fo\n\nKosovo\nEvropa"}
{"id": "8544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kuba", "title": "Kuba", "text": "Kuba er eitt land \u00ed Karibiska havinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00e1 Kuba er Havanna. Flestu kubanar eru \u00e6tta\u00f0ir fr\u00e1 sponskum ni\u00f0ursetuf\u00f3lkum ella afrikonskum tr\u00e6lum \u00far Afrika, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u f\u00f8rdir hagar at arbei\u00f0a \u00ed b\u00fana\u00f0arlundunum. \u00cd g\u00f3\u00f0 fimmti \u00e1r hevur Fidel Castro styrt Kuba, men kommunistiska st\u00fdri hansara hevur elvt til, at landi\u00f0 hevur veri\u00f0 avbyrgt fr\u00e1 st\u00f3rum p\u00f8rtum av umheiminum. \n\nFleiri enn 200 \u00e1ir renna \u00edgj\u00f8gnum gr\u00f8nu dalarnar \u00ed st\u00f8rstu oynni \u00ed Karibia, Kuba. Annars ey\u00f0kenna fj\u00f8ll, heyggjar og v\u00ed\u00f0ar fl\u00f8tur landslagi\u00f0, og allasta\u00f0ni er j\u00f8r\u00f0in \u00f3gvuliga fruktag\u00f3\u00f0 og h\u00f3skar v\u00e6l til at dyrka sukur, tubbak og alskyns tropiskar fruktir og gr\u00f8nmeti.\n\nB\u00faskapur \n\nSukur - gj\u00f8rt \u00far sukurr\u00f8rum, sum er st\u00f3rvaksi\u00f0 grasslag, sum skal hava b\u00e6\u00f0i n\u00f3gv regn og n\u00f3gva s\u00f3l - hevur leingi veri\u00f0 t\u00fddningarmiki\u00f0 fyri Kuba og stendur enn fyri 75 % av \u00f8llum innflutningsinnt\u00f8kunum. Longu t\u00ed\u00f0liga \u00ed 19. \u00f8ld var sukurvinnan \u00f3f\u00f8ra g\u00f3\u00f0 innt\u00f8kukelda, mest at takka afrikonskum tr\u00e6lum, sum gj\u00f8rdu alt arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed st\u00f3ru sukurlundunum vi\u00f0 hond. N\u00fa eru arbei\u00f0svi\u00f0urskiftini \u00f8\u00f0rv\u00edsi og n\u00fat\u00edmansgj\u00f8rd, og sukurr\u00f8rini ver\u00f0a mest skorin vi\u00f0 maskinu. Men s\u00ed\u00f0an fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum er sukurgr\u00f8\u00f0in minka\u00f0, t\u00ed ve\u00f0ri\u00f0 hevur ikki veri\u00f0 til vildar, og trupult hevur veri\u00f0 at fingi\u00f0 brennievni \u00far gamla Sovjetsamveldinum. T\u00ed eru n\u00f3gvar sukurverksmi\u00f0jur farnar at br\u00faka ein sukurhj\u00e1\u00fardr\u00e1tt, nevndur \"bagasse\", sum brennievni til maskinriknu vinnut\u00f3l s\u00edni. Av \u00f8\u00f0rum sukurhj\u00e1\u00fardr\u00e1ttum kunnu nevnast putursukur, myrkur siropur, nevndur mellasi og brenniv\u00ednsslagi\u00f0 romm, i\u00f0 ver\u00f0ur dropadrivi\u00f0 \u00far sukurr\u00f3tasevju. \n\nHeita ve\u00f0ri\u00f0 um dagin og kaldar n\u00e6tur eru bestu vakstrarumst\u00f8\u00f0ur hj\u00e1 t\u00ed tubbaki, sum ver\u00f0ur n\u00fdtt til havanasigarir. Tubbaksbl\u00f8\u00f0ini ver\u00f0a tikin, me\u00f0an tey eru lj\u00f3sagr\u00f8n, og hanga so til turkingar \u00ed einar 6-7 vikur. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0a tey skild og pakka\u00f0 og sett at gera, so at tey ver\u00f0a mildari \u00ed smakkinum; eftir ta\u00f0 ver\u00f0a tey send til sigarverksmi\u00f0jurnar, har konuf\u00f3lk og mannf\u00f3lk standa vi\u00f0 long bor\u00f0 og rulla sigarir vi\u00f0 hond. Ein g\u00f3\u00f0 sigar er gj\u00f8rd \u00far \u00ed minsta lagi fimm tubbakssl\u00f8gum. Sigarirnar ver\u00f0a pakka\u00f0ar \u00ed eskjur av setrisvi\u00f0i, at t\u00e6r skulu ikki torna upp.\n\nPolitikkur\n\nKommunisma \n\n\u00cd 1959 feldu Fidel Castro og uppreistrarb\u00f3lkur hansara einar\u00e6\u00f0isharran Batista. S\u00ed\u00f0an hevur Kuba veri\u00f0 kommunistiskt land og fekk st\u00f3ran stu\u00f0ul \u00far Sovjetsamveldinum, til ta\u00f0 syndra\u00f0ist \u00ed 1991. Mangar samfelagsligar \u00e1b\u00f8tur og n\u00fdskipanir hj\u00e1 Castro hava eydnast v\u00e6l. \u00cdb\u00fa\u00f0arvi\u00f0urskiftini og heilsuverki\u00f0 eru munandi batna\u00f0, og n\u00e6stan alt f\u00f3lki\u00f0 dugir at lesa og skriva. Men USA kann framvegis ikki torga kommunistiska styri\u00f0 \u00ed Havanna. S\u00ed\u00f0ani Fidel Castro f\u00f3r fr\u00e1 sum lei\u00f0ari \u00ed apr\u00edl 2011, og br\u00f3\u00f0urin Ra\u00fal Castro t\u00f3k vi\u00f0, hava myndugleikarnir framt fleiri n\u00fdskipanir. Eitt n\u00fa hava f\u00f3lk fingi\u00f0 loyvi til at selja fasta ogn og bilar, bankarnir hava fingi\u00f0 st\u00f8rri r\u00e1sarr\u00fam, og reglurnar um at fer\u00f0ast uttanlands eru linka\u00f0ar.\n\nFosturt\u00f8ka \n\nUmframt Uruguei er Kuba ta\u00f0 einasta lat\u00ednamerikanska landi\u00f0, sum loyvir kvinnum fosturt\u00f8ku. Harumframt hava nakrir landspartar \u00ed Meksiko loyvt fosturt\u00f8ku.\n\nKvinnur\u00e6ttindi \n\nEftir kollveltingina \u00e1 Kuba bleiv javnst\u00f8\u00f0a millum kynini ein part\u00adur av n\u00fdggja l\u00f3g\u00adar\u00adverkinum \u00ed landi\u00adnum, og st\u00f3r framstig eru gj\u00f8rd. Men enn s\u00edggjast ikki n\u00f3gvar kubanskar kvinnur \u00ed t\u00fd\u00f0andi politiskum og vinnuligum st\u00f8rvum \u00e1 Kuba.\n\nS\u00f8ga \n\nAmerikanarar taka Kuba, eftir at uppreistur hevur veri\u00f0 har \u00ed 1906. Fyri 1955 v\u00f3ru ta\u00f0 r\u00edkir g\u00f3\u00f0seigarar og fel\u00f8g \u00ed USA, sum \u00e1ttu ta mestu j\u00f8r\u00f0ina \u00e1 Kuba. B\u00f8ndurnir og arbei\u00f0sf\u00f3lki\u00f0 v\u00f3ru f\u00e1t\u00e6k, og sk\u00falagangur var l\u00edtil, so ta\u00f0 n\u00f3gva av f\u00f3lkinum dugdi hv\u00f8rki at lesa ella skriva. \u00cd 1959 var kollvelting \u00ed landinum, einar\u00e6\u00f0isharrin var\u00f0 fr\u00e1koyrdur, og oyggin fekk n\u00fdtt st\u00fdrislag, sum \u00ed mongum l\u00edktist \u00ed kommunistalondum. Fidel Castro kom til valdi\u00f0 \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum 1959 og gj\u00f8rdi Kuba til ein komunistiskan stat.\n\nMentan\n\nT\u00f3nleikur \n\nL\u00edvligi t\u00f3nleikurin \u00ed Kuba er sprottin \u00far sponskum og afrikonskum t\u00f3nleiki. Spaniamenn h\u00f8vdu s\u00edni sermerktu l\u00f8g vi\u00f0 s\u00e6r og lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, sum gitara og violin; afrikanar h\u00f8vdu ein heilt annan t\u00f3nleik vi\u00f0 s\u00e6r og trummu og onnur r\u00fatmulj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. T\u00f3nleikurin er lutv\u00edst runnin saman og vor\u00f0in til r\u00fatmiskar t\u00f3nleikagreinir sum mambo og salsa. Ein onnur v\u00e6l umt\u00f3kt t\u00f3nleikagrein er afro-kubanski jazzst\u00edlurin. \n\nNor\u00f0uramerika\nKuba"}
{"id": "8546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havanna", "title": "Havanna", "text": "St\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed \u00f8llum Karibia er Havanna, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Kuba, og har b\u00fagva 2,3 milli\u00f3nir f\u00f3lk. \n\nSpaniamenn grunda\u00f0u b\u00fdin \u00ed 1515, og summir b\u00fdarpartar eru avgamlir, vi\u00f0 steinsettum g\u00f8tum og pr\u00fd\u00f0iligum h\u00fasum \u00ed gomlum hj\u00e1landast\u00edli. N\u00fa eru partar av Havanna illa farnir og falnir \u00ed \u00f3r\u00f8kt. Men \u00edb\u00fa\u00f0arpolitikkurin \u00ed Kuba hevur ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, at eingir skirvisligir f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingar ver\u00f0a reistir \u00ed \u00fatry\u00f0junum \u00ed Havanna. B\u00fdurin er t\u00fddningarmikil havn, og ta\u00f0 mesta, sum ver\u00f0ur flutt \u00fat, fer ha\u00f0an.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Karibia"}
{"id": "8547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%A6lur", "title": "Tr\u00e6lur", "text": "Tr\u00e6lur er \u00f3fr\u00e6lsur pers\u00f3nur, hertikin ella keyptur, sum eigarin hev\u00f0i fult r\u00e6\u00f0i \u00e1, at n\u00fdta til arbei\u00f0is ella s\u00f8lu. Alt s\u00ed\u00f0an forn\u00f8ld hava f\u00f3lk veri\u00f0 keypt og seld sum tr\u00e6lir. Tr\u00e6lir hava eingi r\u00e6ttindi, einki fr\u00e6lsi og eru ogn harra s\u00edns. Ar\u00e1bar v\u00f3ru teir fyrstu, sum av \u00e1lvara f\u00f3ru at selja afrikanarar sum tr\u00e6lir, t\u00e1 teir h\u00f8vdu r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed st\u00f3rum p\u00f8rtum \u00ed Afrika fyri um 1000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Eftirspurningurin eftir tr\u00e6lum vaks n\u00f3gv, t\u00e1 i\u00f0 evropearar skuldu br\u00faka b\u00edliga arbei\u00f0smegi \u00e1 st\u00f3rg\u00f8r\u00f0um og \u00ed n\u00e1mum \u00ed Amerika. Afrikanar v\u00f3ru vanir vi\u00f0 landb\u00fana\u00f0ararbei\u00f0i og n\u00e1msvinnu \u00ed tropiskum ve\u00f0urlagi. Tr\u00e6lahandilsmenninir fluttu afrikanar \u00far heimlandi s\u00ednum og sendu teir um allan heim - til Amerika, Karibia, \u00c1sia og Evropa, har einki b\u00ed\u00f0a\u00f0i teimum uttan strev, saknur og \u00f3sigiligar l\u00ed\u00f0ingar. Portugisar v\u00f3ru fyrstir \u00e1 n\u00fdggja tr\u00e6lamarkna\u00f0inum, men a\u00f0rir evropearar v\u00f3ru ikki seinir at gera sum teir.\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "8549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knut%20T.%20Storbuk%C3%A5s", "title": "Knut T. Storbuk\u00e5s", "text": "Knut T. Storbuk\u00e5s, eisini kendur sum Sputnik (f\u00f8ddur 23. apr\u00edl 1943) er ein norskur country-sangari \u00far Bostrak \u00ed T\u00f8rdal \u00ed Drangedal kommuna \u00ed Telemark, Noreg. Hann er kendur undir navninum Sputnik. Hansara mest kendu sangir eru \u00abSkilles Johanne\u00bb og \u00abLukk opp din hjerted\u00f8r\u00bb. Hann hevur havt konsertir \u00ed t.d. Sv\u00f8r\u00edki, Danmark, USA, Svalbar\u00f0, Sansibar (Tansania), Spania og Sovjetsamveldi\u00f0.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\nSputnik 1 (1986)\nSputnik 2 (1986)\nSputnik 3 (1987)\nSputnik 4 (1988)\nSputnik 5 (1989)\nRomjulsmusikken til Sputnik (1989)\nSputnik 6 (1990)\nSputnik 7 (1991)\nDen store festkassetten (1991)\nSputnik 8 (1992)\nBedehusmusikken til Sputnik (1993)\nSputnik 9 (1994)\nSputnik 10 (1995)\nGull og gr\u00f8nne skoger (1996)\nLykkelandet Zanzibar (1997)\nSputnik 11 (2001)\nSputnik 12 (2001)\nSputnik 13 (2003)\nSputnik 20 (2006)\nDet er vanskelig \u00e5 v\u00e6re beskjeden (2007)\n50 \u00e5r p\u00e5 veien (2009)\nHjemkomsten til Johanne (2011)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n sputnik.no\n\nNorskir t\u00f3nleikarar\nNorskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "8550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drangedal%20kommuna", "title": "Drangedal kommuna", "text": "Drangedal kommuna er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Vestfold og Telemark fylki \u00ed Noregi. \u00cd su\u00f0ri hevur Drangedal mark vi\u00f0 Bamble og Krager\u00f8, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Kviteseid, \u00ed vestri vi\u00f0 Gjerstad og Nissedal, og \u00ed eystri vi\u00f0 Nome og Skien.\n\nKommunur \u00ed Vestfold og Telemark"}
{"id": "8555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Telemark%20fylki", "title": "Telemark fylki", "text": "Telemark (norr\u00f8nt: \u00deelam\u01ebrk) er eitt fylki \u00ed Norra. Telemark hevur umlei\u00f0 170 000 \u00edb\u00fagvar (3.58 % av teimun norsku \u00edb\u00fagvarunum). Telemark hevur mark vi\u00f0 Vestfold, Buskerud, Hordaland, Rogaland og Aust-Agder.\n\nKommunurnar \u00ed Telemark \n\n1. Bamble\n2. B\u00f8\n3. Drangedal\n4. Fyresdal\n5. Hjartdal\n6. Krager\u00f8\n7. Kviteseid\n8. Nissedal\n9. Nome\n10. Notodden\n11. Porsgrunn\n12. Sauherad\n13. Seljord\n14. Siljan\n15. Skien\n16.Tinn\n17. Tokke\n18. Vinje\n\nKendir pers\u00f3nar fr\u00e1 Telemark \n\n Hallvard Gr\u00e5topp (1400\u20131475), Drangedal\n Myllarguten (1801\u20131872), Sauherad\n Aasmund Olavsson Vinje (1818\u20131870), Vinje\n Sondre Norheim (1825\u20131897), Kviteseid\n August Cappelen (1827\u20131852), Skien\n Henrik Ibsen (1828\u20131906), Skien\n Gunnar Knudsen (1848\u20131928), Skien\n Theodor Kittelsen (1857\u20131914), Krager\u00f8\n Vidkun Quisling (1887\u20131945), Fyresdal\n Aslaug Vaa (1889\u20131965), Vinje\n Tarjei Vesaas (1897\u20131970), Vinje\n Anne Grimdalen (1899\u20131961), Tokke\n Eivind Groven (1901\u20131977), Tokke\n Klaus Egge (1906\u20131979), Notodden\n Hans Herbj\u00f8rnsrud (f. 1938), Notodden\n Tor \u00c5ge Bringsv\u00e6rd (f. 1939), Skien\n Knut T. Storbuk\u00e5s (f. 1943), Drangedal\n Gisle Kverndokk (f. 1967), Skien\n Heidi Hauge (f. 1967), Skien\n Odd Nordstoga (f. 1972), Vinje\n Tommy Svindal Larsen (f. 1973), Skien\n Terje H\u00e5konsen (f. 1974), Vinje\n\nMyndir \n\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\u200e"}
{"id": "8559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1980-%C3%A1rini", "title": "1980-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini - 1980-\u00e1rini - 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989\n\nHendingar \n\n Glasnost og Perestrojka \u00ed Sovjetsamveldinum. \n\n \u00datbrei\u00f0sla av AIDS. \n\n B\u00faskaparlig afturgongd \u00ed Avstralia og N\u00fds\u00e6landi, b\u00e6\u00f0i londini menna handilssamstarvi\u00f0 vi\u00f0 Asia.\n\n Svenski statsministarin Olof Palme var\u00f0 myrdur.\n\n MTV og t\u00f3nleikavideo'ir broyta t\u00f3nleikaheimin\n\n Tjernobyl vanlukkan \u00ed Ukreina, Sovjetsamveldi\u00f0.\n\nL\u00f8gmenn \n\n Atli P\u00e6tursson Dam\n\n Pauli Ellefsen\n\n J\u00f3gvan Sundstein\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n\n Forseti \u00ed USA George H.W. Bush\n\n Forseti \u00ed USA Jimmy Carter\n\n Ronald Reagan, USA\n\n Margareth Thatcher, Bretland\n\n Mikhail Gorbatjov gj\u00f8rdist seinasti forseti \u00ed Sovjetsamveldinum\n\nT\u00f3nleikarar og t\u00f3nleikab\u00f3lkar \n\n Fr\u00e6ndur\n\n Science-Fiction\n\n Twisted Sister\n\nMichael Jackson\n\nMadonna\n\nDire Straights\n\nSj\u00f3nleikarar \n Dan Aykroyd, Harold Ramis og Bill Murray \u00ed Ghostbusters\n Matthew Broderick\n Phoebe Cates\n Tom Cruise\n Gerard Depardieu\n Matt Dillon\n Clint Eastwood\n Harrison Ford (sum Indiana Jones)\n Michael J. Fox\n Mel Gibson\n Paul Hogan (Crocodile Dundee) \n Michael Keaton (Batman)\n Eddie Murphy (Beverley Hills Cop) \n Jack Nicholson (Batman)\n Sean Penn\n Michelle Pfeiffer\n Molly Ringwald\n Meg Ryan\n Arnold Schwarzenegger (Terminator)\n Charlie Sheen\n Sylvester Stallone (First Blood, Rambo: First Blood II)\n Patrick Swayze (Dirty Dancing)\n Sigourney Weaver\n Bruce Willis (Die Hard)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1980-\u00e1rini"}
{"id": "8560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kekenia", "title": "Kekenia", "text": "Kekenia er landslutur \u00ed Russlandi. S\u00ed\u00f0an Sovjetsamveldi\u00f0 fall, hava kekenar str\u00ed\u00f0st fyri tj\u00f3\u00f0skaparligum fr\u00e6lsi, men Russland, i\u00f0 er samveldisr\u00edki, er hart \u00edm\u00f3ti hesum. Teir kv\u00ed\u00f0a fyri, at fer ein landspartur burtur\u00far, ver\u00f0ur alt ta\u00f0 russiska samveldi\u00f0 syndra\u00f0. Kekenia hevur sj\u00e1lvst\u00fdri, men er undir russiskum yvirr\u00e6\u00f0i.\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00e1 i\u00f0 russiska samveldi\u00f0 gj\u00f8rdist fr\u00e6lst \u00ed 1991, kravdu ymsar tj\u00f3\u00f0ir \u00ed r\u00edkinum at loysa fr\u00e1 Russlandi. Kekenia l\u00fdsti seg sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed desember 1991. Russisk herli\u00f0 t\u00f3ku seg inn \u00ed landi\u00f0 fyri j\u00f3l \u00ed 1994 og bumba\u00f0u h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Grosny \u00ed sor. Kekenar hildu \u00edm\u00f3ti, og geriljakr\u00edggi\u00f0 st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 \u00ed 1995-1996, og 90 000 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv. V\u00e1pnahv\u00edld var\u00f0 undirskriva\u00f0 \u00ed august 1996 - Russland skuldi taka herli\u00f0 s\u00edni aftur.\n\nHygg eisini at \n\n Russland\n\nRussland"}
{"id": "8562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siv%20Jensen", "title": "Siv Jensen", "text": "Siv Jensen (f\u00f8dd 1. juni 1969 \u00ed Oslo) er f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og forkvinna \u00ed Frambur\u00f0sflokkinum \u00ed Noregi. Hon er d\u00f3ttir Tore Jensen og Monica Kjelsberg. \u00cd 1976 byrja\u00f0i hon at lesa \u00e1 universitinum \u00ed Oslo. Hon er \u00fatb\u00fagvin diplom\u00f8konom.\n\nHygg eisini at \n\n Framstigsflokkurin\n\nKeldur \n\nNorskir politikarar\nSt\u00f3rtingslimir\nNorskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "8563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1970-%C3%A1rini", "title": "1970-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini - 1970-\u00e1rini - 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979\n\nHendingar \nWatergate g\u00f8lan\nOljukreppa\nVietnam-kr\u00edggi\u00f0 endar\nMicrosoft var\u00f0 stovna\u00f0\n\nL\u00f8gmenn \nAtli P\u00e6tursson Dam\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n Fidel Castro\n Anwar Sadat\n Golda Meir\n Gerald Ford\n James Earl Carter\n Leonid Brezhnev\n Mao Zedong\n Menachem Begin\n Muammar Gadaffi\n Nelson Rockefeller\n Richard Nixon\n Spiro Agnew\n Walter Mondale\n Salvador Allende\n Augusto Pinochet\n Anker J\u00f8rgensen\n Margaret Thatcher\n\nT\u00f3nleikarar og t\u00f3nleikab\u00f3lkar \n K\u00e1ri P.\n ABBA\n Bob Marley\n David Bowie\n Elton John\n Kiss\n Led Zeppelin\n Olivia Newton-John\n Pink Floyd\n The Carpenters\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1970-\u00e1rini"}
{"id": "8564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samuel%20de%20Champlain", "title": "Samuel de Champlain", "text": "Samuel de Champlain (1567-1635) var sonur ein herflotaskipara. Hann v\u00edgdi l\u00edv s\u00edtt til at byggja eitt franskt hj\u00e1land \u00ed Nor\u00f0uramerika og kalla\u00f0i ta\u00f0 N\u00fdfrakland (Nouvelle-France). Ta\u00f0 er n\u00fa Kanada.\n\nKanada\nFraklendingar"}
{"id": "8565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3lin", "title": "S\u00f3lin", "text": "S\u00f3lin (symbol: ) er er ein stj\u00f8rna, t.e. ein \u00f3gvuliga st\u00f3r l\u00fdsandi k\u00fala av gl\u00f8\u00f0andi heitum gassi. Tv\u00f8rm\u00e1li\u00f0 \u00ed henni er um lei\u00f0 109 fer\u00f0ir tv\u00f8rm\u00e1li\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0ini , og fr\u00e1st\u00f8\u00f0an er knappliga 12\u00a0000 fer\u00f0ir tv\u00f8rm\u00e1li\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. S\u00f3lin kundi gloypt 1\u00a0303\u00a0600 j\u00f8r\u00f0um. Hon er tann stj\u00f8rnan, sum er t\u00e6ttast j\u00f8r\u00f0ini. S\u00f3lin hevur ein radius upp \u00e1 knappar 700\u00a0000 kilometrar, vigar 330\u00a0000 fer\u00f0ir meira enn j\u00f8r\u00f0in og evnisn\u00f8gdin er meira enn 99\u00a0% av s\u00f3lskipanini. \n\nHitin uttan\u00e1 er kn\u00f8pp 6\u00a0000\u00a0\u00b0C. \u00cd mi\u00f0deplinum er v\u00e6l heitari. Kjarnin \u00e1 s\u00f3lini er full av gl\u00f3\u00f0heitum gassi og er 15 milli\u00f3nir \u00b0C . Um lei\u00f0 3/4 av tilfarinum \u00ed s\u00f3lini eru hydrogen og um lei\u00f0 1/4 er helium. Ein st\u00f3rur partur av orkuni \u00far s\u00f3lin fer sendandi \u00fat \u00ed t\u00f3man heim. Bara ein evarska l\u00edtil partur kemur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina. Men h\u00f3ast s\u00f3lin er um 150 mi\u00f3. km fr\u00e1 okkum, merkja vit v\u00e6l l\u00edvgevandi hitan \u00far henni. Av hesum ger eitt y\u00f0jandi l\u00edv \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini s\u00e6r d\u00e6lt. Sum stj\u00f8rna millum stj\u00f8rnur hevur s\u00f3lin onga serst\u00f8\u00f0u. Hon er allar vegir ein mi\u00f0alstj\u00f8rna. Stj\u00f8rnur kunnu vera b\u00e6\u00f0i kaldari og heitari enn s\u00f3lin. T\u00e6r kunnu b\u00e6\u00f0i vera minni og n\u00f3gv st\u00f8rri enn s\u00f3lin. Hj\u00e1 okkum hevur s\u00f3lin t\u00f3 ta serst\u00f8\u00f0u, at hon er einasta stj\u00f8rna, sum er okkum so n\u00e6r. 150 mi\u00f3. km eru \u00ed r\u00famdarh\u00f8pi fyri einki at rokna . N\u00e6stu grannastj\u00f8rnurnar hj\u00e1 s\u00f3lini eru meiri enn 270\u00a0000 fer\u00f0ir so langt fr\u00e1 okkum sum s\u00f3lin.\n\nKeldur \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jodm3d", "title": "Jodm3d", "text": "Yod'm3D er eitt teldu forrit sum ger at st\u00fdriskipanin Windows kann hava 4 skrivibord, \u00ed sta\u00f0in fyri 1.\n\nYod'm3D er ein eftirl\u00edknan av st\u00fdriskipani Linux sum er ein \u00f3keypis st\u00fdriskipan sum fast vi\u00f0 at heinta hana av internetinum.\n\nYod'm3D fast her www.download3k.com/DownloadLink1-Yod-m-3D.html\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Windows%20Server%202003", "title": "Windows Server 2003", "text": "Windows Server 2003 (kotunavn Whistler Server, eisini kent sum Windows NT 5.2) er eftirfylgjarin til Windows 2000 Server og var\u00f0 \u00fatgivin 24. apr\u00edl 2003.\nvar tann mest br\u00fakta str\u00fdriskipanin til servara \u00ed \u00f8llum heiminum. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 eru n\u00fdggjari \u00fatg\u00e1vur av Windows komnar.\n\nHon kundi br\u00fakast til mangt og hvat, tild\u00f8mis: teldupost m\u00f3ttakara og til at standa sum ein FTP servara, og mangt anna\u00f0.\n\nHon ver\u00f0ur eisini n\u00f3gv br\u00fakt til heimas\u00ed\u00f0ur, l\u00edka sum ein st\u00f3r heimas\u00ed\u00f0a sum \"www.google.com\" m\u00e1 hava fleiri amb\u00e6tarar at goyma alt tilhoyri til heims\u00ed\u00f0una.\n\nWindows 2003 s\u00e6r n\u00e6stan akkur\u00e1t l\u00edka \u00fat sum Windows XP, men ta\u00f0 sum skillur Windows 2003 Server og Windows XP fr\u00e1, er bara ta\u00f0 at Windows 2003 Server hevur allar server f\u00f8rleikarnir.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\nMicrosoft.com\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/MS-DOS", "title": "MS-DOS", "text": "Microsoft DOS er fr\u00e1 1981, og ta\u00f0 eru 19 versj\u00f3nir av Microsoft DOS.\n\nMicrosoft DOS 1.0 \n\nBleiv so tann fyrsta versj\u00f3nin av Microsoft DOS.\n\nOg kom alment \u00fat \u00ed 8/12/81 \n\n(\u00f9tgivi samman vi\u00f0 IBM)\n\nMicrosoft DOS 1.1 \n\nHev\u00f0i so eitt n\u00fdtt ting sum eg havi funni um, og ta\u00f0 er at Microsoft DOS 1.1\n\nhev\u00f0i m\u00f8guleika fyri at hava 2 disketti drev.\n\n(\u00f9tgivi samman vi\u00f0 IBM)\n\nMicrosoft DOS 1.25 \n\nHev\u00f0i onkrar f\u00e1 n\u00fdggj ting, men Microsoft Dos 1.25 var so ta\u00f0 fyrsta DOS sum Microsoft hevur \u00fatgivi einsamalt\n\nMicrosoft DOS 2.0 \n\nTa\u00f0 eru 2 \u00e1r farin s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 fyrsta DOS kom alment \u00fat, so n\u00fa eru vit \u00ed 1983.\n\nMicrosoft DOS 2.1 \n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Windows%20XP", "title": "Windows XP", "text": "Windows XP er ein st\u00fdriskipan sum Microsoft hevur gj\u00f8rt.\n\n\u00cd 2001 gav Microsoft eina styriskipan \u00fat sum eitur Windows XP.\n\n\u00cd mun til Windows 2000 er Windows XP n\u00f3gv penari, og n\u00f3gv stabilari.\n\n\u00cd Windows 2000 s\u00edggja vit at alt er n\u00f3gv meria kantut, men hevur nastan allir teir somu m\u00f8\u00f0uleikanir\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3ltfelagi%C3%B0%20Royn", "title": "B\u00f3ltfelagi\u00f0 Royn", "text": "B\u00f3ltfelagi\u00f0 Royn ella Royn er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Hvalba, sum var\u00f0 stovna\u00f0 23. oktober 1923. Forma\u00f0ur \u00ed felagnum er Maud N\u00e6s. Venjari hj\u00e1 2. deild er Ingi Mortensen, venjari hj\u00e1 ungd\u00f3msli\u00f0unum hj\u00e1 Royn og TB 2011 er Milan Cimburovic. Samskipari hj\u00e1 Royn er R\u00fani Thomsen. Royn hev\u00f0i eitt li\u00f0 \u00ed 3. deild hj\u00e1 monnum \u00ed 2010. Li\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist nummar 3, og av t\u00ed at n\u00e6stbesta li\u00f0i\u00f0 longu hev\u00f0i eitt li\u00f0 \u00ed 2. deild frammanundan, so gj\u00f8rdist ta\u00f0 Royn sum skuldi sp\u00e6la \u00ed 2. deild \u00ed 2011. Sostatt v\u00f3ru ta\u00f0 \u00f8ll tr\u00fd f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini \u00ed Su\u00f0uroynni, sum h\u00f8vdu li\u00f0 \u00ed 2. deild \u00ed 2011, t\u00ed TB og FC Su\u00f0uroy h\u00f8vdu li\u00f0 har frammanundan. Umframt li\u00f0i\u00f0 \u00ed 2. deild hevur Royn n\u00f8kur li\u00f0 \u00ed barnadeildunum b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 gentum og dreingjum.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin og Roynh\u00f8llin \nRoyn sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 grasv\u00f8llinum \u00ed Hvalba. F\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin hj\u00e1 Royn er beint vi\u00f0 sandstrondina \u00ed Hvalba og vi\u00f0 Roynh\u00f8llina, sum er mitt \u00ed bygdini. Roynh\u00f8llin er ein av fyrstu \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llunum, sum var\u00f0 bygd \u00ed F\u00f8royum. Bara K\u00cd-h\u00f8llin \u00ed Klaksv\u00edk er eldri. B\u00e1\u00f0ar h\u00f8llirnar v\u00f3r\u00f0u bygdar fyrst \u00ed 1970'unum.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3purin hj\u00e1 Royn 2. deild menn\n\nN\u00f8kur hagt\u00f8l fr\u00e1 mansf\u00f3tb\u00f3lti 1992 til 2009 \n \u00cd 1992 sp\u00e6ldi Royn \u00ed 2. Deild, li\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist nummar 4 vi\u00f0 23 stigum, L\u00cdF og \u00cdF gj\u00f8rdust nummar eitt og tvey, b\u00e6\u00f0i li\u00f0ini fingu t\u00e1 24 stig. MB var nummar tr\u00fd vi\u00f0 23 stigum. pdf-f\u00edla\n \u00cd 1993 enda\u00f0i Royn n\u00e6stni\u00f0ast men slapp undan ni\u00f0urflyting, t\u00ed MB og S\u00cdF l\u00f8gdu saman til FS V\u00e1gar og kundi ikki hava tvey li\u00f0 \u00ed 2. Deild, so MB flutti ni\u00f0ur og Royn bleiv verandi \u00ed 2. Deild. pdf-f\u00edla\n \u00cd 1994 gj\u00f8rdist Royn nummar 6 \u00ed 2. Deild vi\u00f0 16 stigum. pdf-f\u00edla\n \u00cd 1995 enda\u00f0i Royn n\u00e6stni\u00f0ast og flutti ni\u00f0ur \u00ed 3. Deild. pdf-f\u00edla\n \u00cd 1997 sp\u00e6ldi Royn aftur \u00ed 2. Deild og gj\u00f8rdist nummar 4 vi\u00f0 33 stigum. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 vann Sumba 2. Deild vi\u00f0 39 stigum, B36 gj\u00f8rdist nummar 2 vi\u00f0 36 stigum og TB nummar 3 vi\u00f0 34 stigum. Av t\u00ed at B36 frammanundan hev\u00f0i li\u00f0 \u00ed bestu deildini v\u00f3ru ta\u00f0 Sumba og TB sum fluttu upp til bestu deildina. pdf-f\u00edla \n \u00cd 1998 gj\u00f8rdist Royn nummar 4 \u00ed 2. Deild vi\u00f0 29 stigum. B71 gj\u00f8rdist vinnari av deildini vi\u00f0 41 stigum og rykti upp \u00ed 1. Deild.  L\u00cdF gj\u00f8rdist nummar tvey vi\u00f0 33 stigum og FS V\u00e1gar gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd vi\u00f0 sama stigatali sum Royn, nevniliga 29 stig. pdf-f\u00edla\n \u00cd 1999 gj\u00f8rdist Royn nummar 5 \u00ed 2. Deild vi\u00f0 24 stigum. Vinnarin ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 gj\u00f8rdist FS V\u00e1gar vi\u00f0 48 stigum. pdf-f\u00edla\n \u00cd 2000 sp\u00e6ldi Royn \u00ed 2. deild men enda\u00f0i ni\u00f0ast vi\u00f0 17 stigum og rykti ni\u00f0ur \u00ed 3. Deild. pdf-f\u00edla\n \u00cd 2003 gj\u00f8rdist Royn vinnari av 3. Deild vi\u00f0 49 stigum og rykti upp \u00ed 2. Deild. EB/Streymur gj\u00f8rdist nummar 2 vi\u00f0 35 stigum. pdf-f\u00edla\n \u00cd 2004 gj\u00f8rdist Royn nummar 5 \u00ed 2. Deild vi\u00f0 28 stigum. TB gj\u00f8rdist vinnari av deildini vi\u00f0 38 stigum og rykti upp \u00ed 1. Deild. VB enda\u00f0i aftast vi\u00f0 7 stigum og rykti ni\u00f0ur \u00ed 3. deild. (VB hev\u00f0i t\u00f3 eitt li\u00f0 \u00ed bestu deildini ta \u00e1ri\u00f0). pdf-f\u00edla\n \u00cd 2005 skiftir besta deildin navn fr\u00e1 1. Deild til Formuladeildin, n\u00e6stbesta deildin skifti ikki navn fyrr enn seinni.\n\u00cd 2005 sp\u00e6ldi Royn \u00ed 2. deild og gj\u00f8rdist nummar 7 vi\u00f0 20 stigum. pdf-f\u00edla\n\u00cd 2009 sp\u00e6ldi Royn \u00ed 3. Deild \u00ed b\u00f3lki B. Royn gj\u00f8rdist 3 \u00ed b\u00f3lkinum vi\u00f0 21 stigum. \n\u00cd 2010 sp\u00e6ldi Royn \u00ed 3. deild og gj\u00f8rdist nummar 3 \u00ed finalurunduni. Av t\u00ed at B36, sum gj\u00f8rdist nummar 2, longu hev\u00f0i eitt li\u00f0 \u00ed 2. deild, so ver\u00f0ur ta\u00f0 Royn sum flytir upp \u00ed 2. deild \u00ed 2011.\n\nKeldur \n\n Football.fo F\u00f3tb\u00f3lt Samband F\u00f8roya\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Royn.fo Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Royn\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nSu\u00f0uroy\nHvalba"}
{"id": "8580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3gvi%20Jacobsen", "title": "R\u00f3gvi Jacobsen", "text": "R\u00f3gvi Jacobsen (f. 5. mars 1979 \u00ed Klaksv\u00edk) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari. N\u00fa sp\u00e6lir hann vi\u00f0 \u00cdF, men hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 K\u00cd, IL H\u00f8dd \u00ed Norra, vi\u00f0 KR \u00ed \u00cdslandi, vi\u00f0 HB \u00ed F\u00f8royum og harumframt vi\u00f0 li\u00f0num hj\u00e1 Haderslev, S\u00f8nderjyske, \u00ed Danmark.\n\nToppskorari fyri F\u00f8royar \nR\u00f3gvi Jacobsen hevur skora\u00f0 10 m\u00e1l fyri f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0, og ta\u00f0 er til n\u00fa (sep. 2012) met.\n\nKeldur \n\nJacobsen, R\u00f3gvi\nJacobsen, R\u00f3gvi\nJacobsen, R\u00f3gvi\n\u00cdF leikarar"}
{"id": "8582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belgia", "title": "Belgia", "text": "Belgia (ni\u00f0urlendskt: Belgi\u00eb, franskt: Belgique, t\u00fdskt: Belgien) er eitt land \u00ed Evropa. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Brussel, og landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 11 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar. M\u00f3t nor\u00f0ri hevur Belgia mark vi\u00f0 Ni\u00f0urlond, \u00ed eystri vi\u00f0 T\u00fdskland og Luksemburg, \u00ed sur\u00f0ri vi\u00f0 Frakland og m\u00f3ti vestri er Nor\u00f0sj\u00f3gvurin, strandarlinjan er bert 65 km. Tr\u00fd m\u00e1l ver\u00f0a tala\u00f0 \u00ed Belgia. Sunnanfyri, vi\u00f0 franska marki\u00f0, talar f\u00f3lki\u00f0 franskt. Nor\u00f0anfyri Br\u00fassel er m\u00e1li\u00f0 flamskt, i\u00f0 er n\u00e6r skylt vi\u00f0 ni\u00f0urlendskt. Eystast \u00ed landinum er almenna m\u00e1li\u00f0 t\u00fdskt. \u00cd Br\u00fassel talar mesta f\u00f3lki\u00f0 franskt, men mong tala eisini flamskt. Belgia var fyrst undir sponskum og so undir eysturr\u00edkskum r\u00e6\u00f0i. \u00cd 1815 var\u00f0 landi\u00f0 sameint vi\u00f0 Ni\u00f0urlond. \u00cd 1830 gj\u00f8rdu belgiamenn uppreistur og t\u00f3ku loysing, og Belgia gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongsd\u00f8mi.\n\nS\u00f8ga \n\nBelgia gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land \u00ed 1830, t\u00e1 ta\u00f0 loysti fr\u00e1 Ni\u00f0urlondum. Landam\u00f8rkini, i\u00f0 n\u00fa eru, v\u00f3r\u00f0u sett \u00ed 1919.\n\nPolitikkur \n\nBelgia var vi\u00f0 til at seta ES \u00e1 stovn, og h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 ES er \u00ed Brussel. NATO hevur eisini s\u00edtt h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Belgia.\n\nMentan \nFlamskir og franskir matsi\u00f0ir hava \u00e1virka\u00f0 belgiska matger\u00f0. S\u00fapan er v\u00e6lumt\u00f3kt, og mangir landslutir hava s\u00ednar egnu uppskriftir. Ein serr\u00e6ttur er skeld\u00fdr og kips, sum b\u00e6\u00f0i f\u00e6st \u00e1 d\u00fdrum matstovum og \u00far sm\u00e1um mats\u00f8lub\u00fa\u00f0um \u00e1 g\u00f8tunum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nMeuse\u00e1 skilur landi\u00f0 \u00ed tv\u00edningar. Fyri nor\u00f0an er fl\u00e1ur, fruktag\u00f3\u00f0ur sl\u00e6tti heilt \u00fat at strondini.  \u00cd landsynningspartinum eru Ardennufj\u00f8ll; har er j\u00f8r\u00f0in k\u00f8rg, og gar\u00f0arnir eru spjaddir.\n\nLandslutir \nVlaanderen (Flandre, Flandern)\n\nWallonie (Walloni\u00eb, Wallonien)\n\nB\u00fdir \n\n Antwerpen\n Brugge\n Brussel \n Charleroi\n Gent\n Hasselt\n Li\u00e8ge\n Mons\n Namur\n\nB\u00faskapur \n\nLongu \u00ed 16. \u00f8ld t\u00f3k st\u00f3rur kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0ur seg upp uttan um b\u00fdir sum til d\u00f8mis Br\u00fagge, i\u00f0 er kendur fyri s\u00edni knipplingamynstur. \u00cd mong \u00e1r hevur tung\u00eddna\u00f0ur, serliga kolavinna og st\u00e1l\u00eddna\u00f0ur, veri\u00f0 t\u00fddningarmikil vinnuvegur, men hann er n\u00fa um at hv\u00f8rva. \u00cd sta\u00f0in er komin annar \u00eddna\u00f0ur, til d\u00f8mis evnafr\u00f8\u00f0i\u00eddna\u00f0ur og ravmagns\u00eddna\u00f0ur. T\u00e6nastuvinnan, t.d. bankavirksemi og fyrisiting, er so n\u00f3gv vaksin, at har starvast tveir tri\u00f0ingar av belgisku verkafj\u00f8ldini.\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nEvropa\nES\nBelgia"}
{"id": "8583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amsterdam", "title": "Amsterdam", "text": "Amsterdam er ein kommuna og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Ni\u00f0urlondum. \u00cd 17. \u00f8ld var Amsterdam uppi \u00ed \u00f8llum m\u00f8guligum heimshandli. M\u00fagvandi keypmenn l\u00f3tu grava siglingarveitir, sum krossskera seg \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin, og bygdu h\u00f8gu, sm\u00f8lu h\u00fasini, i\u00f0 standa fram vi\u00f0 veitunum. Siglingarveitir, st\u00edvar 80 km langar, eru grivnar \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin. Skal fer\u00f0ama\u00f0urin hyggja seg um \u00ed b\u00fdnum, ger hann r\u00e6ttast at fara vi\u00f0 b\u00e1ti eftir vatnvegunum. Veitir kn\u00fdta Amsterdam saman vi\u00f0 R\u00edn\u00e1 og hin partin \u00ed Ni\u00f0urlondum. Amsterdam er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og landsins st\u00f8rsti b\u00fdur. \u00cd b\u00fdnum eru eisini gitin listas\u00f8vn, til d\u00f8mis van Gogh listasavni\u00f0 og Rijkmuseum. Har eru m\u00e1lningar, sum m\u00e6tir listamenn hava m\u00e1la\u00f0, eitt n\u00fa Rembrandt (1606-1669).   \n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er Amsterdam heimsgitin mi\u00f0depil fyri diamantbr\u00fdning; har eru heimsins fremstu virki at br\u00fdna og sl\u00edpa diamantar.\n\nB\u00fdarpartar\n\n Centrum\n Noord\n West\n Nieuw-West\n Zuid\n Oost\n Zuidoost\n Westpoort\n\nKend f\u00f3lk \u00far Amsterdam \n\n Anne Frank\n Theo van Gogh\n Rembrandt Harmenszoon van Rijn\n Baruch Spinoza\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum (amsterdam.nl) \u00e1 ni\u00f0urlendskum og \u00e1 enskum\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Amsterdam eru fingnar til vega fr\u00e1 ni\u00f0urlendsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nAmsterdam\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "8584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brussel", "title": "Brussel", "text": "Br\u00fassel (franskt: Bruxelles; ni\u00f0urlendskt: Brussel) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Belgia; h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Flandern og b\u00e6\u00f0i stj\u00f3rnar- og handilsmi\u00f0depil. Sum fyrisitingarligur mi\u00f0depil \u00ed Benelukslondunum hevur b\u00fdurin dr\u00fagvar royndir \u00ed altj\u00f3\u00f0a samstarvi. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er Br\u00fassel helst best kendur fyri, at ES-fyrisitingin eisini hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed b\u00fdnum. \n\n35 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv og meira enn 300 f\u00f3lk fingu l\u00f8stir, teirra millum ein f\u00f8royingur, t\u00e1 yvirgangsats\u00f3knir v\u00f3r\u00f0u framdar \u00e1 flogv\u00f8llinum og \u00ed undirgrundarbreytini \u00ed Br\u00fassel 22. mars 2016.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: \n www.brussels.be (\u00e1 enskum)\n www.brussel.be (\u00e1 ni\u00f0urlendskum)\n www.bruxelles.be (\u00e1 fronskum)\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nB\u00fdir \u00ed Belgia"}
{"id": "8585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bern", "title": "Bern", "text": "Bern er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Sveis.\n\nB\u00fdurin, i\u00f0 liggur mitt \u00ed landinum, hev\u00f0i 142.792 \u00edb\u00fagvar \u00ed apr\u00edl 2019. \n\n\u00c1in Aare rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a: bern.ch\n\nKeldur \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nB\u00fdir \u00ed Sveis"}
{"id": "8589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luksemborg", "title": "Luksemborg", "text": "Luksemborg (Luksemborgskt: L\u00ebtzebuerg) er eitt land \u00ed Evropa. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Luksemborgb\u00fdur. Har eru n\u00f3gv \u00eddna\u00f0arvirkir, og har hevur h\u00f8vu\u00f0sumsitingarr\u00e1\u00f0i\u00f0 fyri felagsmarkna\u00f0in s\u00e6ti. Luksemburg hevur mark vi\u00f0 Belgia, Frakland og T\u00fdskland.\n\nS\u00f8ga \n\nHetta l\u00edtla landi\u00f0 hevur \u00ed \u00f8ldir veri\u00f0 mi\u00f0depil \u00ed Evropa. V\u00e6l vardar borgir og v\u00edggirdir b\u00fdir, bygd at verja seg fyri herdeildum, i\u00f0 f\u00f3ru \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0, eru at s\u00edggja v\u00ed\u00f0a um.\n\nPolitikkur \n\nM\u00e1li\u00f0 er luksemborgskt, franskt og t\u00fdskt, og landi\u00f0 er eitt st\u00f3rhertogad\u00f8mi.\n\nMentan\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nInnibyrgt \u00edmillum T\u00fdskland, Frakland og Belgia er l\u00edtla st\u00f3rhertogad\u00f8mi\u00f0 Luksemburg. Luksemburg er eitt av minstu londunum \u00ed Evropa, men eisini eitt av teimum vakrastu. Ta\u00f0 mesta av landinum er fjallalendi, og ofta eru fj\u00f8llini sk\u00f3gvaksin. \u00cd teimum dj\u00fapu d\u00f8lunum renna fleiri r\u00e6ttiliga st\u00f3rar \u00e1ir. St\u00f3rir partar av Luksemburg eru \u00ed Ardennufj\u00f8llum; landslagi\u00f0 har er heyggjut og sk\u00f3gvaksi\u00f0.\n\nB\u00faskapur \n\nLandi\u00f0 er eitt hitt r\u00edkasta \u00ed Evropa og giti\u00f0 sum altj\u00f3\u00f0a f\u00edggjarmi\u00f0depil og skattaparad\u00eds. Meginparturin av innt\u00f8kunum eru fr\u00e1 tung\u00eddna\u00f0inum og t\u00e6nastuvinnuni. H\u00f3ast landi\u00f0 er l\u00edti\u00f0, hevur ta\u00f0 st\u00f3ran leiklut \u00ed ES, t\u00ed at ES-d\u00f3mst\u00f3lurin og a\u00f0rar ES-skrivstovur eru har. Fer\u00f0avinnan veksur st\u00f8\u00f0ugt, t\u00ed at mong f\u00f3lk vilja fegin s\u00edggja \u00f3spiltu n\u00e1tt\u00faruna og v\u00f8kru borgirnar og gomlu, v\u00edggirdu b\u00fdirnar.\n\nHygg eisini at \nLuksemborgskt m\u00e1l\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Luxembourg, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nEvropa"}
{"id": "8590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luxembourg%20%28b%C3%BDur%29", "title": "Luxembourg (b\u00fdur)", "text": "Luksemborgb\u00fdur (luksemborgskt Stad L\u00ebtzebuerg, L\u00ebtzebuerg ella d'Stad; franskt Ville de Luxembourg ella Luxembourg; t\u00fdskt Stadt Luxemburg, Luxemburg-Stadt ella Luxemburg) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Luksemburgs. Luksemborgb\u00fdur hevur 116.328 \u00edb\u00fagvar (2018).\n\nKeldur \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "8591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandsvatn", "title": "Sandsvatn", "text": "Sandsvatn er vatn \u00ed F\u00f8royum \u00ed Sandoynni, 0,8 km\u00b2 til v\u00edddar. Sandsvatn er st\u00f8rsta vatn \u00ed Sandoynni og tri\u00f0st\u00f8rsta vatn \u00ed F\u00f8royum. Lendi\u00f0 vi\u00f0 tey st\u00f3ru f\u00f8roysku v\u00f8tnini er ofta n\u00e1tt\u00faruvakurt, og umhv\u00f8rvi\u00f0 vi\u00f0 tri\u00f0st\u00f8rsta vatn \u00ed landinum, Sandsvatn, er onki undantak. Vi\u00f0 sunnara enda liggur bygdin Sandur \u2013 og ha\u00f0ani strekkir vatni\u00f0 seg nor\u00f0 gj\u00f8gnum ein langan dal ni\u00f0an \u00edm\u00f3ti Skopun.\n\nSandsvatn er uml. 2 kilometrar langt og har ta\u00f0 er brei\u00f0ast uml. 640 metrar. Umm\u00e1li\u00f0 er 0,82km2 og st\u00f8rsta d\u00fdpi\u00f0 uml. fimm metrar undir vatnskorpuni. Avlanga vatni\u00f0 var upprunaliga ein \u00e1arr\u00e1s, \u00edkomin av ni\u00f0urbr\u00f3ting og m\u00e1an av gosrunnum legugr\u00fdti. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er vatni\u00f0 typt fr\u00e1 havinum av einari uml. 400 metrar brei\u00f0ari strond, sum fyri st\u00f3ran part er av sandi. \u00c1 strondini, serliga ni\u00f0an m\u00f3ti vatninum, eru vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini grasvaksnir sandheygar \u00edkomnir \u2013 teir sokalla\u00f0u M\u00f8lheyggjarnir, har plantur og sm\u00e1kykt tr\u00edvast, sum annars ikki finnast \u00ed F\u00f8royum. Sandsvatn er annars v\u00e6lumt\u00f3kt millum stuttleikafiskimenn, b\u00e6\u00f0i laksur og s\u00edl finnast \u00ed vatninum.\n\nUmframt einum h\u00f3pi av sm\u00e6rri \u00e1arl\u00f8kum, renna tv\u00e6r st\u00f3rar \u00e1ir \u00ed vatni\u00f0 \u2013 Dals\u00e1 nor\u00f0an\u00edfr\u00e1 og Tra\u00f0ar\u00e1 eystan\u00edfr\u00e1. Fr\u00e1rensli\u00f0 er \u00ed sunnara enda og ringir seg millum M\u00f8lheyggjar og \u00fat \u00e1 hav. \u00cd nor\u00f0ara parti av Sandsvatni liggur ein l\u00edtil h\u00f3lmur, Vatnsoyrarh\u00f3lmur. Vi\u00f0 nor\u00f0urendan liggur annars Sandoyar meginsk\u00fali fyri eldru f\u00f3lkask\u00falan\u00e6mingarnar, vi\u00f0 hentleikum sum f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8lli, \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll og svimjih\u00f8ll.\n\nEysturs\u00ed\u00f0an av vatninum er n\u00f8kulunda \u00f3brotin fr\u00e1 su\u00f0ur \u00ed nor\u00f0. Men \u00e1 vesturstrondini er ein v\u00edk vi\u00f0 einum l\u00edtlum nesi. Hetta er Todnes, har prestagar\u00f0ur hevur ligi\u00f0 \u00ed \u00f8ldir. Tveir teir kendastu og mest illkendu prestar \u00ed F\u00f8royum hava b\u00faleikast har.\n\nS\u00ed eisini \n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nSandur"}
{"id": "8592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toftavatn", "title": "Toftavatn", "text": "Toftavatn er vatn \u00ed F\u00f8royum \u00ed Eysturoynni, 0,51 km\u00b2 til v\u00edddar. Fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta vatn \u00ed F\u00f8royum er Toftavatn, sum liggur \u00ed heyggjalendinum millum Runav\u00edk og Rituv\u00edk. Vatni\u00f0 er tv\u00edb\u00fdtt millum grannakommunurnar b\u00e1\u00f0ar; sunnara h\u00e1lvan av vatninum er heimahoyrandi \u00ed Nes Kommunu, \u00ed me\u00f0an partur av nor\u00f0aru h\u00e1lvuni hoyrir heima \u00ed Runav\u00edkar kommunu. \n\nUmgirt av lyngvaksnum heygum og t\u00fagvum er Toftavatn eitt av vakrastu st\u00f8\u00f0um \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 liggur uml. 75 metrar yvir havfl\u00f8tuni og st\u00f8rsta d\u00fdpd er uml. 22 metrar. Framvi\u00f0 vatnbakkanum stinga klettar seg \u00fat sum sm\u00e1 nes og pr\u00fd\u00f0a um vatni\u00f0.\n\nVi\u00f0 nor\u00f0urendan er Toftavatn skilt av einari manngj\u00f8rdari byrging, sum var\u00f0 bygd fyrst \u00ed 20. \u00f8ld. Fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hava menn skori\u00f0 torv har um lei\u00f0ir og byrgingin var l\u00f8gd fyri at stytta um vegin, t\u00e1 torvi\u00f0 var\u00f0 flutt oman til Toftir.\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0 og plantul\u00edvi\u00f0\n\nVatni\u00f0 liggur \u00ed st\u00f8rsta lynghei\u00f0i \u00e1 oyggjunum \u2013 og \u00e1 heygunum vaksa tr\u00fd sl\u00f8g av lyngi. Hei\u00f0alyngur (Calluna vulgaris), sum bl\u00f3mar seint um summari\u00f0, er ta\u00f0 mest vanliga lyngslagi\u00f0 \u00ed \u00f8kinum. Sj\u00e1ldsamari er klokkulyngurin (Erica tetralix) vi\u00f0 s\u00ednum v\u00f8kru bl\u00f3muklokkum. Harafturat er so tann vanligi kr\u00e1kuberjalyngurin (Empetrum nigrum), sum bl\u00f3mar \u00ed mai. Av \u00f8\u00f0rum plantum kunnu vit nevna m\u00fdrigras (Eriphorum angustifolium), b\u00f8rkuv\u00edsa (Potentila erecta) og t\u00favu-sk\u00fasgras (Scirpus caespitosus) \u2013 umframt mangar a\u00f0rar vanligar og \u00f3vanligari plantur. \n\n\u00d8ki\u00f0 rundan um Toftavatn, H\u00fashagi og M\u00fdrurnar, hoyrir til undir F\u00f8roya Jar\u00f0argrunni, og er st\u00f3rur partur av \u00f8kinum, av s\u00ednum sertakliga r\u00edka plantu -og lyngv\u00f8kstri, fri\u00f0a\u00f0 fyri sey\u00f0i og \u00f8\u00f0rum kr\u00edat\u00fari. Hetta er samstundis st\u00f8rsta ors\u00f8kin til, at \u00f8ki\u00f0, sum eitt av teimum f\u00e1u her \u00e1 landi, hevur megna\u00f0 at var\u00f0veitt serst\u00f8ku \u00f3r\u00f8rtu \u00fatsj\u00f3ndina vi\u00f0 lyngi og r\u00edkum plantul\u00edvi, i\u00f0 mestur annars er \u00f3s\u00e6tt her \u00e1 landi.\n\nUmframt r\u00edka plantul\u00edvi\u00f0 er Toftavatn eisini kent fyri s\u00edtt r\u00edka fuglameingi. Umframt likkurnar i\u00f0 eru allasta\u00f0ni, tann freka sk\u00fagvin og onnur m\u00e1sasl\u00f8g, finnast eisini fleiri sl\u00f8g av hei\u00f0afugli, sum til d\u00f8mis m\u00fdrisn\u00edpa og tjaldur. L\u00f3murin finst eisini her, sum vi\u00f0 v\u00f8tn flest \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1985 var fyrsta gr\u00e1g\u00e1sapari\u00f0 vi\u00f0 ungum skr\u00e1sett \u00e1 Toftavatni. S\u00ed\u00f0an hevur gr\u00e1g\u00e1sastovnurin ment seg \u00ed st\u00f3rum. \u00cd juli, t\u00e1 gr\u00e1g\u00e6snar eru fja\u00f0urs\u00e1rar, savnast t\u00e6r vi\u00f0 Toftavatn \u2013 og t\u00e1 er ikki \u00f3vanligt at s\u00edggja yvir 1000 g\u00e6s \u00e1 vatninum.\n\nGrannakommunurnar Nes og Runav\u00edk, hava s\u00ed\u00f0an 2007 bygt eina gongug\u00f8tu \u00ed \u00f8kinum kring Toftavatn.\n\nS\u00ed eisini \n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0isvatn", "title": "Ei\u00f0isvatn", "text": "Ei\u00f0isvatn er vatn \u00ed F\u00f8royum \u00ed Eysturoynni, 0,5 km\u00b2 til v\u00edddar.\n\nS\u00ed eisini \n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leynavatn", "title": "Leynavatn", "text": "Leynavatn er vatn \u00ed F\u00f8royum \u00ed Streymoynni, 0,2 km\u00b2 til v\u00edddar. Vatni\u00f0 er \u00ed Kollfjar\u00f0ardali og er mark millum hagarnar \u00ed Kollafir\u00f0i, Leynum og Kv\u00edv\u00edk. \u00cd gomlum d\u00f8gum hevur navni\u00f0 Leynavatn helst bara veri\u00f0 br\u00fakt av fer\u00f0af\u00f3lki til gongu gj\u00f8gnum Kollfjar\u00f0ardal. Leyningar r\u00f3ptu ta\u00f0 bara \"Vatni\u00f0\" og s\u00f8gdu \"Frammi \u00e1 Vatni\". \u00cd Kollafir\u00f0i eitur ta\u00f0 Brei\u00f0avatn, og kollfir\u00f0ingar siga \"Frammi vi\u00f0 Brei\u00f0avatn\" ella \"Frammi \u00e1 Brei\u00f0avatni\". Her skal nevnast at hini b\u00e6\u00f0i v\u00f8tnini \u00ed Kollfjar\u00f0ardali ver\u00f0a saman r\u00f3pt Mj\u00e1uv\u00f8tn.\n\nS\u00ed eisini \n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B3th%C3%BAsvatn", "title": "Gr\u00f3th\u00fasvatn", "text": "Gr\u00f3th\u00fasvatn er vatn \u00ed F\u00f8royum \u00ed Sandoynni, 0,2 km\u00b2 til v\u00edddar. Gr\u00f3th\u00fasvatn er beint vestanfyri Sandsbygd. Vatni\u00f0 er t\u00e6tt vi\u00f0 havi\u00f0, bert ein smalur tangi er millum vatni\u00f0 og havi\u00f0. Ein vegur f\u00f8rir eftir hesum tanga framvi\u00f0 vatninum av Sandi til S\u00f8ltuv\u00edkar.\n\nS\u00ed eisini \n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nSandur"}
{"id": "8596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ravatn", "title": "St\u00f3ravatn", "text": "St\u00f3ravatn er vatn \u00ed F\u00f8royum \u00ed Sandoynni, 0,2 km\u00b2 til v\u00edddar.\n\nS\u00ed eisini \n\n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjuvatn", "title": "Kirkjuvatn", "text": "Kirkjuvatn er vatn \u00ed F\u00f8royum \u00ed Su\u00f0uroynni, 0,2 km\u00b2 til v\u00edddar. Kirkjuvatn er beint nor\u00f0anfyri bygdina F\u00e1mjin, sum er \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Su\u00f0uroynni. T\u00farar ver\u00f0a ofta gj\u00f8rdir um summari\u00f0 ni\u00f0an \u00e1 Kirkjuvatn . Kirkjuvatn er beint nor\u00f0anfyri F\u00e1mjin, ta\u00f0 tekur stutta t\u00ed\u00f0 at ganga til Kirkjuvatn. \n\nH\u00f8g fj\u00f8ll eru t\u00e6tt vi\u00f0 Kirkjuvatn. H\u00e6gsta fjall \u00ed Su\u00f0uroynni, Gluggarnir, sum er 610 metrar h\u00f8gt, er nor\u00f0anfyri Kirkjuvatn, har eru eisini onnur h\u00f8g fj\u00f8ll, m.a. Her\u00f0abla\u00f0i\u00f0 og Eystanfyri Her\u00f0abla\u00f0i\u00f0. N\u00e6rmasta fjalli\u00f0 er t\u00f3 tvey onnur fj\u00f8ll, sum ikki eru millum tey allar h\u00e6gstu \u00ed Su\u00f0uroynni. Kn\u00fakin, sum er 417 metrar h\u00f8gt, er nor\u00f0anfyri Kirkjuvatn. Fjalli\u00f0 Mikla, sum er 469 metrar h\u00f8gt, er eystanfyri Kirkjuvatn.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nF\u00e1mjin"}
{"id": "8599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAni%20Nols%C3%B8e", "title": "R\u00fani Nols\u00f8e", "text": "R\u00fani Nols\u00f8e (f. 21. mai 1971 \u00ed V\u00e1gi) er fyrrverandi f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari, landsli\u00f0sleikari. S\u00ed\u00f0an R\u00fani gavst at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i hevur hann veri\u00f0 venjari. \u00cd november 2012 gj\u00f8rdist hann venjari hj\u00e1 besta mansli\u00f0num hj\u00e1 EB/Streymi, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var hann eitt skifti hj\u00e1lparvenjari hj\u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num. R\u00fani sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 VB fr\u00e1 barna\u00e1rum og til 1992, s\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 HB til 2005.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nMetsp\u00e6lari hj\u00e1 HB \n\nR\u00fani er metsp\u00e6lari hj\u00e1 Havnar B\u00f3ltfelag, hann hevur sp\u00e6lt 344 dystir og skora\u00f0 56 m\u00e1l fyri besta mansli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 HB. R\u00fani sp\u00e6ldi vi\u00f0 HB 1993-2005. R\u00fani var li\u00f0skipari \u00e1 besta li\u00f0num hj\u00e1 HB fr\u00e1 1998.\n\nA-landsdystir fyri F\u00f8royar \n\nR\u00fani Nols\u00f8e hevur sp\u00e6lt 3 A-landsdystir fyri F\u00f8royar (1993-97).\n\n\u00c1rsins leikari, \u00e1rsins mi\u00f0vallaleikari og \u00e1rsins li\u00f0 \n\n\u00cd 2000 var\u00f0 R\u00fani Nols\u00f8e kosin \u00c1rsins leikari og \u00e1rsins mi\u00f0vallaleikari. \u00cd 2003 var\u00f0 R\u00fani ein av leikarunum sum var \u00e1 holdinum \"\u00c1risins li\u00f0\" hj\u00e1 Dimmal\u00e6tting.\n\nVenjari \n\nR\u00fani Nols\u00f8e gavst at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i \u00ed 2005. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hann veri\u00f0 venjari. R\u00fani hevur fleiri g\u00f3\u00f0 \u00farslit sum venjari, \u00ed 2006 var hann venjari hj\u00e1 AB, og ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 flutti AB upp \u00ed bestu deildina, ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 at AB flutti upp \u00ed bestu deildina. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 2007, var R\u00fani venjari hj\u00e1 B68, og aftur hesufer\u00f0 eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum og li\u00f0num at flyta upp \u00ed bestu deildina. R\u00fani var h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 HB \u00ed 2008, talan var um tvey \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la, men eftir einum \u00e1ri slitna\u00f0i samstarvi\u00f0. \u00cd 2009 var R\u00fani venjari hj\u00e1 n\u00e6stbesta li\u00f0num og ungd\u00f3msli\u00f0num hj\u00e1 07 Vestur.. R\u00fani Nols\u00f8e fekk B1 vejara\u00fatb\u00fagving \u00ed 2006. UEFA A-lisens fr\u00e1 FSF 2009. Tann 20. november 2012 var\u00f0 hann kunngj\u00f8rdur venjari hj\u00e1 EB/Streymi, hann skriva\u00f0i ein 2 \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 li\u00f0i\u00f0\n\nKeldur \n\n B68.fo\n Football.fo\n Sportal.fo - R\u00fani Nols\u00f8e skal venja 07 Vestur\n Dimma.fo - R\u00fani Nols\u00f8e li\u00f0ugur \u00ed HB\n Portal.fo - Ta\u00f0 kendist gott at sp\u00e6la aftur\n HB.fo - R\u00fani Nols\u00f8e aftur \u00e1 sl\u00f3\u00f0ina\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n HB.fo\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 EB/Streymi\n B68.fo\n Eufo.de\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar\nAB leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "8600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Argentina", "title": "Argentina", "text": "Argentina (Spanskt: Rep\u00fablica Argentina) er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika. \u00cd vestri hevur Argentina mark vi\u00f0 Kili, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Paraguei, Bolivia og Brasil, \u00ed eystri vi\u00f0 Uruguei. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Buenos Aires, og landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 40 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar. \n\nArgentina hevur kravt r\u00e6ttin til Falklandsoyggjar s\u00ed\u00f0an bretar hert\u00f3ku t\u00e6r \u00ed 1833. \u00cd 1982 gj\u00f8rdu argentiskar herdeildir innr\u00e1s \u00e1 oyggjunum, men v\u00f3r\u00f0u riknar avsta\u00f0 aftur av bretum eftir kr\u00edggj \u00ed tveir m\u00e1na\u00f0ir.\n\nS\u00f8ga \n\nTann 24. mars 1976 t\u00f3k herurin \u00ed Argentina valdi\u00f0 vi\u00f0 eitt kvett og f\u00f3r undir at forfylgja politiskum m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lkum vi\u00f0 har\u00f0ari hond. 30 000 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin ella hvurvu. Tj\u00fagu \u00e1r seinni stovna\u00f0u synir og d\u00f8tur hj\u00e1 teimum horvnu felagi\u00f0 Hijos, sum str\u00ed\u00f0ist fyri at f\u00e1a tey, sum h\u00f8vdu \u00e1byrgdina av dr\u00e1punum at standa til svars fyri s\u00ednar ger\u00f0ir. Herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0 hev\u00f0i vanr\u00f8kt landi\u00f0. B\u00faskapurin l\u00e1 \u00ed skeljum, og royndirnar hj\u00e1 Alfonsin at endurreisa hann miseydna\u00f0ust. \u00cd 1989 var javnan \u00f3fri\u00f0arligt, t\u00ed at mattrot var, og vir\u00f0isminkanin var 200 % um m\u00e1na\u00f0in. \u00cd mai 1989 var\u00f0 Peronisturin Carlos Menem (f. 2. juli 1930) valdur at taka vi\u00f0 eftir Alfons. Hann setti strong b\u00faskapartilt\u00f8k \u00ed verk, seldi tj\u00f3\u00f0arrikin \u00eddna\u00f0arvirki og mangt anna\u00f0, i\u00f0 tyngdi b\u00faskapin. Menem var\u00f0 aftur valdur sum forseti \u00ed 1995.\n\nMe\u00f0an Alfonsin var forseti, v\u00f3r\u00f0u mangir oddamenn fyri gamla herna\u00f0arst\u00fdrinum \u00e1k\u00e6rdir fyri at hava broti\u00f0 mannar\u00e6ttindini. Fleiri kvettroyndir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar \u00edm\u00f3ti Alfonsin sum hevnd fyri, at hann dr\u00f3 mangar teirra til svars, t\u00e1 i\u00f0 herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0 hev\u00f0i valdi\u00f0.\n\n\u00cd mong \u00e1r hev\u00f0i Argentina kravt yvirvaldsr\u00e6ttin yvir Falklandsoyggjum, har bretar r\u00e1\u00f0a, og \u00ed 1982 t\u00f3ku argentinskar herdeildir oyggjarnar. Eftir stutt, men hart kr\u00edggj, t\u00f3ku bretar oyggjarnar aftur. Forsetin \u00ed Argentina, Galteri herovasti, leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r, og stutt eftir loyvdi herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0 st\u00f8rri fr\u00e6lsi. Politiskar r\u00f8rslur fingu loyvi at virka og \u00ed 1983 var\u00f0 fr\u00e6lst val \u00ed landinum. Og \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 17 \u00e1r t\u00f3k ein f\u00f3lkavald stj\u00f3rn vi\u00f0 valdinum \u00ed landinum. N\u00fdvaldi forsetin, Ra\u00fal Alfonsin (f. 13. mars 1927), setti strong b\u00faskapartilt\u00f8k \u00ed gildi til tess at vinna \u00e1 ovurst\u00f3ru vir\u00f0isminkanini.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nArgentina hevur eina v\u00eddd \u00e1 umlei\u00f0 2,8 milli\u00f3nir kvadratkilometrar, og er harvi\u00f0 ta\u00f0 n\u00e6stst\u00f8rsta landi \u00ed Su\u00f0uramerika. Landi\u00f0 strekkir nor\u00f0ur-su\u00f0ur og er eftir longdini 3\u00a0694\u00a0km, me\u00f0an strekki\u00f0 fr\u00e1 vestri til eystur \u00e1 t\u00ed brei\u00f0asta sta\u00f0num er umlei\u00f0 1\u00a0423\u00a0km. Landi\u00f0 hevur \u00ed eystri mark til Atlantshavi\u00f0, \u00ed vestri til Kili, \u00ed nor\u00f0i til Bolivia og Paraguai, og \u00ed ein landnyr\u00f0ing til Brasil og Uruguai.\n\nFjallalandslag og kend fj\u00f8ll \n\u00cd argentinsku Andesfj\u00f8llunum eru fleiri sera h\u00f8g fj\u00f8ll, i\u00f0 eru yvir 6.000\u00a0m \u2013 eitt n\u00fa Amerikas h\u00e6gsta fjall, Aconcagua i\u00f0 er 6\u00a0962\u00a0m h\u00f8gt, umframt tv\u00e6r t\u00e6r h\u00e6gsu vulkanirnar \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, Ojos del Salado \u00e1 6\u00a0880\u00a0m og Monte Pissis \u00e1 6\u00a0795\u00a0m. \u00cd sy\u00f0ra parti av Andesfj\u00f8llunum eru fj\u00f8llini minni, og fleiri teirra eru fjald \u00ed kava orsaka\u00f0 av t\u00ed slavna og kalda ve\u00f0urlagnum. \n\n\u00cd Sierras Pampeanas eru h\u00f8g punkt sum Sierra de Famatina \u00ed landslutinum La Rioja i\u00f0 er yvir 6.000\u00a0m.\n\nB\u00faskapur \n\nFyri a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed 13 \u00e1r hevur Argentina ikki hildi\u00f0 kr\u00f8vini um at rinda aftur statsl\u00e1nsbr\u00f8v til \u00edleggjararnar, og ta\u00f0 er ors\u00f8kin til at Standard & Poor\u2019s \u00ed juli 2014 metti landi\u00f0 at vera fari\u00f0 \u00e1 h\u00fasagang. Talan er um eina lutfalsliga l\u00edtla upph\u00e6dd upp \u00e1 $539 milli\u00f3nir dollarar \u00ed rentum \u2013 umlei\u00f0 tr\u00edggjar milliardir kr\u00f3nur \u2013 sum amerikanski h\u00e6gstir\u00e6ttur hevur avgj\u00f8rt skuldi veri\u00f0 goldi\u00f0 \u00e1 midn\u00e1tt. D\u00f3mst\u00f3lurin sta\u00f0festi, at Argentina ikki kann rinda pengar til teir \u00edleggjarar, sum v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed skuldarsaneringini, uttan eisini at rinda til teir \u00edleggjarar, i\u00f0 s\u00fdttu fyri at vera vi\u00f0 \u00ed avtaluni. M\u00e1li\u00f0 var fyri \u00ed amerikanskum d\u00f3mst\u00f3lum, t\u00ed at l\u00e1nsbr\u00f8vini v\u00f3r\u00f0u \u00fatskriva\u00f0 samb\u00e6rt amerikanskari l\u00f3g. \u00cd 2002 f\u00f3r Argentina eisini \u00e1 h\u00fasagang. T\u00e1 fekk landi\u00f0 eina skuldarsanering - ta st\u00f8rstu av sl\u00edkum slag, sum nakrant\u00ed\u00f0 er givin. 70 prosent av skuldini var\u00f0 avskriva\u00f0, men einstakir \u00edleggjarar hava str\u00ed\u00f0st \u00edm\u00f3ti, og hava vi\u00f0 amerikanskar d\u00f3mst\u00f3lar vunni\u00f0 r\u00e6ttin til teirra pengar .\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\n\u00datb\u00fagving \n\nSagt ver\u00f0ur at Argentina hevur t\u00ed bestu \u00fatb\u00fagvanarskipanina \u00ed Su\u00f0uramerika. Tey st\u00f8rstu liggja \u00ed Buenos Aires, Cord\u00f3ba, Mar del Plata og Mendoza. Serligani er ta\u00f0 v\u00e6l umt\u00f3kt hj\u00e1 amerikumonnum at fara og f\u00e1a s\u00e6r \u00fatb\u00fagvin \u00ed Argentina, av t\u00ed hon er \u00f3keypis. Eisini fleiri evropear nema s\u00e6r \u00fatb\u00favin \u00ed Argentina.\n\nPolitikkur \n\nArgentinska grundl\u00f3gin nevnir ikki neyvt, um ta\u00f0 er ein treyt, at hj\u00fanarbond eru millum mann og kvinnu. T\u00ed er ta\u00f0 upp til hv\u00f8nn einstakan landslut, um tey loyva samkyndum p\u00f8rum at giftast, ella ei.\n\nLandslutir \n\nArgentina er b\u00fdtt sundur \u00ed 23 landslutir (provincias, eintal \u2013 provincia), og eitt f\u00f8deralt distrikt (distrito federal).\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nArgentina er ein av heimsins st\u00f8rstu f\u00f3tb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0um og F\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Argentina hevur vunni\u00f0 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti tv\u00e6r fer\u00f0ir (1978, 1986) og hevur harafturat veri\u00f0 \u00ed finaluni tv\u00e6r fer\u00f0ir. Teir vunnu ennt\u00e1 OL-gull \u00ed mansf\u00f3tb\u00f3lti \u00e1 Summar-OL 2004 \u00ed Athen \u00ed Grikkalandi og \u00ed 2008 \u00ed Peking, Kina. Argentinsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g sum CA Boca Juniors og CA Independiente hava havt st\u00f3ra altj\u00f3\u00f0a framgongd og eru saman vi\u00f0 CA River Plate, sum er ta\u00f0 felagi\u00f0 i\u00f0 hevur vunni\u00f0 argentinska meistaraheiti\u00f0 flestar fer\u00f0ir, millum tey kendastu og best umt\u00f3ktu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \u00ed Su\u00f0uramerika. F\u00f3tb\u00f3ltsstj\u00f8rnan Diego Maradona er sera kendur og v\u00e6lumt\u00f3ktur, men listin yvir framstandandi argentinskar f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar gj\u00f8gnum \u00e1rini er st\u00f3rur og hevur n\u00f8vn sum t.d. Alfredo Di Stefano, Enrique Omar Sivori, Antonio Sastre, Guillermo Stabile, Amadeo Carrizo, Ernesto Grillo, Omar Oreste Corbatta, Adolfo Pedernera, Mario Alberto Kempes, Angel Amadeo Labruna, Daniel Alberto Passarella, Ricardo Enrique Bochini, Gabriel Omar Batistuta, Juan Sebasti\u00e1n Ver\u00f3n, Lionel Messi og Gonzalo Higua\u00edn .\n \nArgentina hevur eisini kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l innan kurvab\u00f3lt og vann OL-gull \u00ed kurvab\u00f3lti hj\u00e1 monnum \u00e1 Summar-OL 2004 \u00ed Athen \u00ed Grikkalandi.\n\nA\u00f0rar v\u00e6ld\u00e1mdar \u00edtr\u00f3ttagreinar \u00ed Argentina eru: Tennis, hestapolo, rugby, landhockey, nevaleikur og golf.\n\nKeldur\n\nHygg eisini at \n\n Buenos Aires\n Falklandsoyggjar\n Su\u00f0uramerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c1lbum de Estampillas\n\nArgentina\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "8603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1865", "title": "1865", "text": "1865 (MDCCCLXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi\n\nHendingar \n 16. oktober -  B\u00edggjar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd. \n\"B\u00e1tsbandi\u00f0\" ver\u00f0ur avtiki\u00f0 - l\u00f3g, i\u00f0 \u00e1leg\u00f0i monnum \u00ed F\u00f8royum at manna b\u00f3ndans b\u00e1t - og solei\u00f0is for\u00f0a\u00f0i fyri, at menn fingu s\u00e6r egnan b\u00e1t til \u00fatr\u00f3\u00f0ur.\n\n\u00d3kend dagseting \n Havnar skansi ver\u00f0ur lagdur ni\u00f0ur. B\u00e1tsbandi\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 av, og eftir 6 \u00e1rum tr\u00edfaldast \u00fatr\u00f3\u00f0rarvei\u00f0an. \n Fiskimarki\u00f0 ver\u00f0ur aftur broytt, n\u00fa \u00far 4 \u00ed 3 fj\u00f3r\u00f0ingar. \n Br\u00f8\u00f0rasamkoman undir lei\u00f0slu av bretanum, William Sloan, fer undir tr\u00fabo\u00f0aravirki.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 26. januar - Sabino Arana, baskiskur politikari og h\u00f8vundur (d. 1903)\n 3. juni - Georg V av St\u00f3rabretlandi, bretskur kongur (d. 1936)\n 9. juni - Carl Nielsen, danskt t\u00f3naskald (d. 1931)\n 2. november - Warren G. Harding, amerikanskur forseti (d. 1923)\n 8. desember - Jean Sibelius, finskt t\u00f3naskald (d. 1957)\n\nAndl\u00e1t \n 15. apr\u00edl - Abraham Lincoln, amerikanskur forseti (f. 1809)\n 10. desember - Leopold I, belgiskur kongur (f. 1790)"}
{"id": "8604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1893", "title": "1893", "text": "1893 (MDCCCXCIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 17. januar - Liliuokalani drotning ver\u00f0ur sett fr\u00e1 hawaiiansku tr\u00fanuni.\n Undirv\u00edsing \u00ed navigasj\u00f3n byrjar \u00ed Havn.\n Judson \u00ed USA uppfinnur snarl\u00e1si\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. august - Mae West, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (d. 1980)\n 26. desember - Mao Zedong, kinverskur politikari (d. 1976)\n\nAndl\u00e1t \n 17. januar - Rutherford B. Hayes, amerikanskur forseti (f. 1822)\n 6. november - Pjotr Iljitj Tjajkovskij, russiskt t\u00f3naskald (f. 1840)"}
{"id": "8605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1891", "title": "1891", "text": "1891 (MDCCCXCI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 29. januar - Liliuokalani drotning tekur vi\u00f0 hawaiiansku tr\u00fanuni.\n Fiskat\u00edggjundin ver\u00f0ur avtikin. \n Borgarakr\u00edggi \u00ed Kili.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. apr\u00edl - Max Ernst, t\u00fdskur listam\u00e1lari og myndah\u00f8ggari (d. 1976)\n 23. apr\u00edl - Sergej Prokofjev, russiskt t\u00f3naskald (d. 1953)\n 26. desember - Henry Miller, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1980)\n\nAndl\u00e1t \n 4. januar - Konr\u00e1\u00f0 G\u00edslason, \u00edslendskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1808)\n 14. februar - William Tecumseh Sherman, amerikanskur herovasti (f. 1820) \n 5. desember - Pedro II, seinasti keisarin av Brasil (f. 1825)"}
{"id": "8606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1890", "title": "1890", "text": "1890 (MDCCCXC) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n20. mars - Otto von Bismarck ver\u00f0ur loystur \u00far starvi sum r\u00edkiskanslari \u00ed T\u00fdsklandi.\n 1. juli - St\u00f3rabretland b\u00fdtir Helgoland um vi\u00f0 Zanzibar fr\u00e1 T\u00fdsklandi. \n 3. juli - Idaho gerst 43. lutstaturin \u00ed USA \n 10. juli - Wyoming gerst 44. lutstaturin \u00ed USA\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 19. mai - Ho Ch\u00ed Minh, vjetnamesiskur kollveltingalei\u00f0ari (d. 1969)\n 12. juni - Egon Schiele, eysturr\u00edkskur listam\u00e1lari  (d. 1953)\n 15. september - Agatha Christie, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1976)\n 14. oktober - Dwight D. Eisenhower, amerikanskur forseti (d. 1969)\n 16. oktober - Michael Collins, \u00edrskur uppreistrarlei\u00f0ari og politikari (d. 1922)\n 5. desember - Fritz Lang, eysturr\u00edksk/amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (d. 1976)\n\nAndl\u00e1t \n 25. juli - Berit Hansdatter Gaup, ein av teimum samisku luttakarunum i Kautokeino-uppreistri (f. 1836)\n 29. juli - Vincent van Gogh, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari (f. 1853)\n 13. august - J\u00f3an Petur Hentze, f\u00f8royskur b\u00f3ndi og l\u00f8gtingsma\u00f0ur (f. 1831)\n 23. november - Vilhelm III, kongur av Ni\u00f0urlondum (f. 1817)\n 15. desember - Sitting Bull, oddama\u00f0ur hj\u00e1 amerikanska lakota-f\u00f3lkinum (f. um 1831)\n 26. desember - Heinrich Schliemann, t\u00fdskur fornfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1822)\n 29. desember - Big Foot, ein av h\u00f8vdingunum \u00ed amerikanska lakota-f\u00f3lkinum (f. um 1824)"}
{"id": "8607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1886", "title": "1886", "text": "1886 (MDCCCLXXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n V.U. Hammershaimb gevur \u00fat \u201cF\u00e6r\u00f8sk Anthologi\u201d. Er um f\u00f8royskt m\u00e1l og b\u00f3kmentir.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n2. januar - Apsley Cherry-Garrard, enskur p\u00f3lgranskari (d. 1959)\n8. mars - Tore \u00d8rjas\u00e6ter, norskur h\u00f8vundur (d. 1968)\n17. mai - Alfonso XIII av Spania, spanskur kongur (d 1941)\n18. juni - George Mallory, bretskur fjallaklintrari (d. 1924)\n\nAndl\u00e1t \n 23. mai - Leopold von Ranke, t\u00fdskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1795) \n 31. juli - Franz Liszt, ungarskt t\u00f3naskald og klaverleikari (f. 1811)\n 6. august - Ramakrishna, indiskur heimspekingur og tr\u00faarlei\u00f0ari (f. 1836)\n 18. november - Chester A. Arthur, amerikanskur forseti (f. 1829)"}
{"id": "8608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1885", "title": "1885", "text": "1885 (MDCCCLXXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 4. mars - Grover Cleveland gerst 22. forsetin \u00ed USA.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. januar - Umberto Nobile, italskur flogverkfr\u00f8\u00f0ingur og p\u00f3lfari. (d. 1978)\n 17. apr\u00edl - Karen Blixen, danskur h\u00f8vundur (d. 1962)\n 7. oktober - Niels Bohr, danskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1962)\n 11. november - George S. Patton, amerikanskur generalur (d. 1945)\n\nAndl\u00e1t \n\n 23. juli - Ulysses S. Grant, amerikanskur forseti (f. 1822)"}
{"id": "8609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1884", "title": "1884", "text": "1884 (MDCCCLXXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. mai - Harry S. Truman, amerikanskur forseti (d. 1972)\n\nAndl\u00e1t \n 12. mai - Bed\u0159ich Smetana, b\u00f8hmiskt t\u00f3naskald og t\u00f3nleikal\u00e6rari (f. 1824)"}
{"id": "8610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1883", "title": "1883", "text": "1883 (MDCCCLXXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 19. august - Coco Chanel\n 20. oktober - Hans Andrias Djurhuus f\u00f8royskt skald\n\nAndl\u00e1t \n 13. februar - Richard Wagner, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1813)\n 14. mars - Karl Marx"}
{"id": "8611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1882", "title": "1882", "text": "1882 (MDCCCLXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n 24. mars - T\u00fdski l\u00e6knin Robert Koch kunnger at hann hevur funni\u00f0 bakteriuna sum elvir til tuberklasj\u00fakuna.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. januar - Virginia Woolf, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1941)\n 30. januar - Franklin D. Roosevelt, amerikanskur forseti (d. 1945)\n 2. februar - James Joyce, \u00edrskur rith\u00f8vundur (d. 1941)\n 19. mai - Muhammed Mossadegh, persiskur/iranskur politikari (d. 1967)\n 20. mai - Sigrid Undset, norskur rith\u00f8vundur (d. 1949)\n 17. juni - Igor Stravinskij, russiskt t\u00f3naskald (d. 1971)\n 16. desember - Zolt\u00e1n Kod\u00e1ly, ungarskt t\u00f3naskald (d. 1967)\n\nAndl\u00e1t \n 31. januar - James Spriggs Payne, liberiskur forseti (f. 1819)\n 27. mars - J\u00f8rgen Moe, norskur prestur og rith\u00f8vundur (f. 1813)\n 3. apr\u00edl - Jesse James, amerikanskur brotsma\u00f0ur (f. 1847)"}
{"id": "8612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1878", "title": "1878", "text": "1878 (MDCCCLXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n \u201cDimmal\u00e6tting\u201d (Amtstidende for F\u00e6r\u00f8erne) byrjar at koma \u00fat 5. januar. Bla\u00f0i\u00f0 kemur \u00fat 1 fer\u00f0 um vikuna, og alt er skriva\u00f0 \u00e1 donskum. \n Serbia, Montenegro og Rumenia taka loysing fr\u00e1 t\u00ed Osmanska r\u00edkinum og gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug r\u00edki.\n Bosnia-Hersegovina gerst partur av keisaraveldinum Eysturr\u00edki-Ungarn. \n 9. januar - Humbert I av Italia gerst kongur \u00ed Italia.\n 3. mars - Eftir fr\u00e6lsisbardagar \u00ed mong \u00e1r tekur Bulgaria loysing fr\u00e1 t\u00ed Osmanska r\u00edkinum og gerst fr\u00e6lst r\u00edki.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 10. mai - Gustav Stresemann, t\u00fdskur politikari (d. 1929)\n 5. juni - Pancho Villa, meksikanskur generalur og kollveltingarma\u00f0ur (d. 1923) \n 18. desember - J\u00f3sef Stalin, sovjetiskur einr\u00e6\u00f0isharri (d. 1953)\n\nAndl\u00e1t \n 9. januar - Viktor Emmanuel II, italskur kongur (f. 1820)"}
{"id": "8613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1879", "title": "1879", "text": "1879 (MDCCCLXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n 26. mai - Russland og St\u00f3rabretland undirskriva ein s\u00e1ttm\u00e1la sum stovnsetur afghanska statin.\n 5. juni - Salpeturkr\u00edggi\u00f0: Kili l\u00fdsir kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Bolivia og Peru. Kr\u00edggi\u00f0 elvir til, at Kili yvirtekur st\u00f3rstu goymslur ella legust\u00f8\u00f0 av kilisalpetur \u00ed Peru og Bolivia, heimsins st\u00f8rstu goymslur av salpetur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 14. mars - Albert Einstein, t\u00fdsk-amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1955)\n 9. juli - Ottorino Respighi, italskt t\u00f3naskald (d. 1936)\n 17. oktober - Mikkjal \u00e1 Ryggi, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og s\u00e1lmaskald (d. 1956)\n 7. november - Lev Trotskij, sovjetiskur politikari (d. 1940) \n 10. november - Patrick Pearse, \u00edrskur yrkjari og uppreistrarlei\u00f0ari (d. 1916)\n 18. desember - Paul Klee, sveisisk-t\u00fdskur m\u00e1lari (d. 1940)\n\nAndl\u00e1t \n 5. november - James Clerk Maxwell, skotskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1831)"}
{"id": "8614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1881", "title": "1881", "text": "1881 (MDCCCLXXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \n 18. september - Ei\u00f0is kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n\n\u00d3kend dagseting \n Nevtollurin ver\u00f0ur avtikin. Hann er nevndur fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1539 og \u00e1leg\u00f0i hv\u00f8rjum manni millum 15 og 55 \u00e1r at lata 1 ravnsnev ella 2 kr\u00e1kunev um \u00e1ri\u00f0 \u2013 annars skuldi tollur, t.e. skattur, gjaldast.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. mars - B\u00e9la Bart\u00f3k, ungarskt t\u00f3naskald (d. 1945)\n 3. apr\u00edl - Alcide De Gasperi, italskur statsma\u00f0ur (d.1954)\n 19. mai - Mustafa Kemal Atat\u00fcrk, turkiskur statslei\u00f0ari (d. 1938)\n 11. september - Asta Nielsen, donsk stumfilmssj\u00f3nleikarinna (d. 1972)\n 25. oktober - Pablo Picasso, spanskur listama\u00f0ur (d. 1973)\n 25. november - Johannes XXIII, pavi (d. 1963)\n 28. november - Stefan Zweig, eysturr\u00edkskur rith\u00f8vundur (d. 1942)\n\nAndl\u00e1t \n Billy the Kid, amerikanskur brotsma\u00f0ur (f. 1859) \n 9. februar - Fjodor Dostojevskij, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1821)\n 28. mars - Modest Musorgskij, russiskt t\u00f3naskald (f. 1839)\n 19. september - James A. Garfield, amerikanskur forseti (f. 1831)"}
{"id": "8615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1880", "title": "1880", "text": "1880 (MDCCCLXXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er n\u00fa 11.220, av teimum b\u00fagva 984 \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 27. juni - Helen Keller, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1968)\n 30. august - Nikolai Astrup, norskur listam\u00e1lari (d. 1928)\n 31. august - Wilhelmina I, ni\u00f0urlendsk drotning (d. 1962)\n\nAndl\u00e1t \n 17. august - Ole Bull, norskur violinleikari og t\u00f3naskald (f. 1810)\n 5. oktober - Jacques Offenbach, t\u00fdskt-franskt t\u00f3naskald (f. 1819)"}
{"id": "8619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jamaika", "title": "Jamaika", "text": "Jamaika ella Jameika (enskt Jamaica) er ein oyggj \u00ed Karibiska havinum \u00ed Nor\u00f0uramerika. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Kingston.\n\nB\u00faskapur \n\nJameika er v\u00f8kur oyggj, men har eru st\u00f3rir m\u00f3tsetningar. Har eru f\u00f3lk, sum taka s\u00e6r av l\u00f8ttum og av heilum huga \u00ed\u00f0ka krikkit og sp\u00e6la reggaet\u00f3nleik. So er ta\u00f0 st\u00f3ri spenningurin \u00edmillum nakrar f\u00e1ar m\u00e1ttmiklar r\u00edkmanna\u00e6ttir og tey f\u00e1t\u00e6ku \u00ed mongu f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingunum \u00ed Kingston, har eisini n\u00f3gvur har\u00f0skapur valdar. Hesa skuggas\u00ed\u00f0u s\u00edggja f\u00e1 fer\u00f0af\u00f3lk, sum \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri koma at nj\u00f3ta l\u00edvi\u00f0 og tropuve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed hesum fagra landi. Ein annar t\u00fd\u00f0andi vinnuvegur \u00e1 Jameika er aluminiumsn\u00e1msvinnan, men hon fer \u00f3vuliga illa vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruni, t\u00ed at gomlu n\u00e1msopini standa full av vatni og s\u00fdrueitri. Ta\u00f0 drepur allan v\u00f8kstur.\n\n\u00cd\u00f0na\u00f0urin \u00ed Jameika er fj\u00f8lbroyttur. Har eru oljureinsiverk, telduvirki og kl\u00e6dnavirki. Mong steinsl\u00f8g ver\u00f0a brotin, av teimum er aluminiumsm\u00e1lmur ta\u00f0 t\u00fddningarmesta. Ein vinnuvegur, i\u00f0 vindur n\u00f3gv upp \u00e1 seg, er teldutilb\u00fana\u00f0ur, i\u00f0 til d\u00f8mis er at forrita og vi\u00f0gera teldulutir og s\u00ed\u00f0an senda teir til telduvirki \u00ed USA, har teldurnar ver\u00f0a gj\u00f8rdar lidnar. \u00cd Karibia er vanligt, at \u00fatlendsk fel\u00f8g eiga hesar teldufyrit\u00f8kur, men \u00ed Jameika eiga f\u00f3lk har meginpartin.\n\nUmframt \u00eddna\u00f0 og fer\u00f0avinnu hevur landb\u00fana\u00f0urin eisini st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning \u00ed Jameika, og mong f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00ed banan-, kaffi-, kakao- og sukurlundum. Mangir jameikanar liva eisini av fiskivei\u00f0i, ella teir eiga ein jar\u00f0arteig og dyrka s\u00e6r s\u00ednar egnu b\u00fana\u00f0arv\u00f8rur.\n\nHandil\n\nHygg eisini at \n\n Karibia\n\nNor\u00f0uramerika\nJamaika"}
{"id": "8620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lundi", "title": "Lundi", "text": "Lundi (\u00ed v\u00ed\u00f0ka\u00f0ari flokking Atlantslundi) (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fratercula arctica) er ein sj\u00f3fuglur av lunda\u00e6tt, i\u00f0 heldur til fram vi\u00f0 strondini \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. Lundi er alt \u00e1ri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, men teir eru ikki av sama stovni, t\u00ed lundin, i\u00f0 vit s\u00edggja um veturin, kemur \u00far Skotlandi ella Noregi, og lundin, vit s\u00edggja um summari\u00f0, er tann f\u00f8royski lundin, sum er her fr\u00e1 fyrst \u00ed apr\u00edl til endan \u00e1 september. \n\n\u00cd F\u00f8royum eru eini 550.000 p\u00f8r av f\u00f8royskum lunda . F\u00f8royski lundin er 26-29 cm til longdar, og longdin \u00e1 veingjunum er tilsamans 47-65 cm, og hann vigar o.u. 400 g, hevur eitt sera ey\u00f0kent nev reytt, gult og bl\u00e1tt, hann etur fisk (sild, lodnu, smolt o.s.f.), \u00e6ti og h\u00f8gguslokk. Eingin veit r\u00e6ttiliga at siga, hvussu gamlir teir ver\u00f0a, men tann elsti s\u00e6ddi var o.u. 68 \u00e1ra gamalur. \n\nLundin verpur um h\u00e1lvan mai. Hann grevur s\u00e6r eina holu so miki\u00f0 dj\u00fapa, at armurin \u00e1 einum manni ikki r\u00f8kkur \u00e1 botn, ella finnur hann eitt hol undir einum steini ella millum klettar. Vildu teir hava lundalandi\u00f0 st\u00f8rri, gr\u00f3vu teir eitt sindur ni\u00f0ur \u00ed tann seiga sv\u00f8r\u00f0in vi\u00f0 einum lundaknavara og l\u00f3tu so lundan grava ta\u00f0, i\u00f0 \u00ed resta\u00f0i. Lundin verpur so 1 egg og liggur \u00e1 egginum \u00ed 39-42 dagar, har i\u00f0 makarnir skiftast um at verma eggi\u00f0. S\u00ed\u00f0an fara pisurnar fr\u00e1 rei\u00f0rinum 35-56 dagar aftan \u00e1, at t\u00e6r eru komnar \u00far egginum.\n\nLundi er veiddur \u00ed meira enn 300 \u00e1r, og vit f\u00f8royingar f\u00f3ru at fleyga lunda, t\u00ed vit \u00e1ttu ikki so n\u00f3gv av mati her \u00ed F\u00f8royum, og lundi var so ta\u00f0, sum vit valdu at eta. Men so var\u00f0 hann ov n\u00f3gv veiddur, helst t\u00ed at teir t\u00f3ku ov n\u00f3gv p\u00f8r vi\u00f0 eggi at passa, so fyri at lundin skuldi ikki doyggja \u00fat av hesum, m\u00e1ttu teir seta eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, i\u00f0 var best fyri lundan, og har i\u00f0 pisan er komin \u00far egginum. Teir settu so eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fr\u00e1 2. juli til mi\u00f0jan august, og s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hava vit so veitt lunda \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i. \n\nLundin ver\u00f0ur veiddur \u00e1 tann h\u00e1tt, at vei\u00f0ima\u00f0urin situr \u00e1 eggini ella ver\u00f0ur hann sigin ni\u00f0ur \u00ed bergi\u00f0, har teir s\u00ed\u00f0an bera ta 6 alin (3,6 m) longu fleygasteingina upp. Fuglarnir fl\u00fagva so \u00ed neti\u00f0, men verri er, t\u00e1 i\u00f0 n\u00f3gvur gamal lundi er, t\u00ed gamli lundin sleppur meira enn einafer\u00f0 undan netinum. T\u00e1 i\u00f0 teir hava fingi\u00f0 ein lunda, yppa ella kippa teir hann, so at hann doyr, og stinga hann so ni\u00f0ur \u00ed ein posa, sum teir hava um mi\u00f0juna. T\u00e1 fleyga\u00f0 ver\u00f0ur, er ta\u00f0 vanligasta, at veiddir ver\u00f0a st\u00edvliga 100 um dagin, men 200 ella 400 ber eisini til, h\u00f3ast ta\u00f0 er sera \u00f3vanligt. Men ta\u00f0 sigst, at onkur hevur fingi\u00f0 950 lundar \u00ed Mykinesi og heili 1000 \u00ed L\u00edtlu D\u00edmun. \n\nLundarnir ver\u00f0a s\u00ed\u00f0an skornir \u00e1 tann h\u00e1tt, at teir skera bein og veingir av, kvista, og teir taka so skinni\u00f0 av, skera so bringuna upp og taka so inv\u00f8lirnar \u00far lundanum. So eru teir kl\u00e1rir at gera til. Vanligt er at lata fyllu \u00ed, so sum k\u00f8kudeiggj, men ta\u00f0 er \u00f3gvuliga ymiskt, hvussu f\u00f3lk gera.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nLundar\nCharadriiformes"}
{"id": "8621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81lka", "title": "\u00c1lka", "text": "\u00c1lka (fr\u00f8\u00f0iheiti: Alca torda) er sj\u00f3fuglur. B\u00fanin er sera reinlittur, n\u00e6stan svartur og hv\u00edtur. \u00cd b\u00fat\u00ed\u00f0ini eru til d\u00f8mis tv\u00e6r hv\u00edtar r\u00edpur, sum n\u00e6stan standa horn\u00e6ttar \u00e1 nevi\u00f0. \u00cd vetrarb\u00fana og 1. summarb\u00fana er \u00e1lka hv\u00edt um kj\u00f3sina, og ta\u00f0 svarta \u00e1 skallanum kemur aftur um eyga\u00f0. \u00cd oyggjaflokkunum \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi eru tilsaman 50 000 p\u00f8r, f\u00e6star \u00ed F\u00f8royum. \u00cd \u00cdslandi er stovnurin fleiri fer\u00f0ir so st\u00f3rur. T\u00e1 i\u00f0 \u00e1lka hevur kasta\u00f0 fja\u00f0rarnar, flyta n\u00f3gvar \u00ed onnur h\u00f8v. Ung\u00e1lka flytur langt su\u00f0ureftir, kanska til strendurnar \u00fati fyri Nor\u00f0urafrika og Su\u00f0urevropa. \n\nN\u00f8ring og fja\u00f0urskifti samsvara n\u00f8kulunda vi\u00f0 lomviga. \u00c1lka er eitt sindur minni enn lomvigi, hevur styttri h\u00e1ls, upp \u00e1 seg st\u00f8rri h\u00f8vd og h\u00e6gri nev. Veli\u00f0 er longri enn lomvigavel, og ta\u00f0 stendur ofta upp \u00ed r\u00f3gv, t\u00e1 i\u00f0 hon svimur. \u00c1 flogi tyktist hon t\u00e6ttari og sterkari \u00ed senn, og hon fl\u00fdgur til d\u00f8mis vi\u00f0 nevinum meira uppbendum enn lomvigarnir.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum. \n\nFuglar"}
{"id": "8623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pyongyang", "title": "Pyongyang", "text": "Pyongyang (\ud3c9\uc591, merkir: \"Flatt Land\") er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Nor\u00f0urkorea. B\u00fdurin, sum liggur vi\u00f0 \u00e1nna Taedong, er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 (2010) 4.138.187\n\nS\u00ed eisini \n Nor\u00f0urkorea\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nNor\u00f0urkorea"}
{"id": "8624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kingston", "title": "Kingston", "text": "Kingston, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og t\u00fddningarmesti havnab\u00fdurin \u00ed Jamaika, er ein av st\u00f8rstu b\u00fdum \u00ed Karibia. Bretar grunda\u00f0u b\u00fdin (1693), sum vaks skj\u00f3tt og gj\u00f8rdist t\u00fd\u00f0andi \u00fatflutningshavn, og ha\u00f0an var n\u00f3gv sukur flutt til Evropa. \u00cd 1907 f\u00f3r b\u00fdurin illa \u00ed jar\u00f0skj\u00e1lvta. Hann var\u00f0 bygdur upp aftur, og har eru n\u00fa n\u00fdm\u00f3tans gistingarh\u00fas, bankar og handilsh\u00fas. \u00cd vestara parti \u00ed b\u00fdnum eru ovf\u00f3lka\u00f0ir f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingar. Har er n\u00f3gvur har\u00f0skapur, og javnan er politiskur \u00f3fri\u00f0ur ella str\u00ed\u00f0 \u00edmillum dr\u00f8gghandlarar.\n\nS\u00ed eisini \n\n Jamaika\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Karibia"}
{"id": "8626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havhestur", "title": "Havhestur", "text": "Havhestur ella (\u00e1 su\u00f0uroyarm\u00e1li) n\u00e1ti (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fulmarus glacialis) er sj\u00f3fuglur. Havhestur \u00e1tti \u00e1 fyrsta sinni \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1839 og s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 er tali\u00f0 voksi\u00f0 n\u00f3gv, heili 600 000 p\u00f8r eru tey \u00ed tali \u00ed dag . Havhestur er ein sera st\u00f3rur fuglur og s\u00e6st n\u00e6stan alt \u00e1ri\u00f0, hann kemur her mi\u00f0an januar og s\u00e6st \u00ed \u00f8llum bj\u00f8rgum \u00ed F\u00f8royum og fer so longur su\u00f0ur t\u00ed\u00f0liga \u00ed septembur. Hann er 45-50 cm til longdar, og longdin \u00e1 b\u00e1\u00f0um veingjunum tilsamans er 102-112 cm og vigar gott 800 g. Etur fisk, krabbad\u00fdr og sl\u00f3gv, og kan bl\u00edva gott 40 \u00e1r. Havhestur verpur egg \u00ed mai, hann verpur 1 egg og passar ta\u00f0 \u00ed 52-53 dagar, og t\u00e1 i\u00f0 pisan er \u00fatkomin, ver\u00f0ur hon passa\u00f0 \u00ed einar 49 dagar.\n\nFyrstu fer vit hava lisi\u00f0 um at havhestur er br\u00faktur var \u00ed 1862, t\u00e1 i\u00f0 H. C. M\u00fcller skriva\u00f0i \"Nu derimod bygger den i temmelig og stedse stigende M\u00e6ngde paa 3 forskjellife Steder paa \u00d6erne og udbreder sig ogs\u00e5 til nye Ynglesteder, saasom til Myggen\u00e6sholm og Troldhoved, hvor den har indfundet sig i de sidste to til  tre Aar\", eisini skriva\u00f0i hann : \"Den fanges ikke, da Kj\u00f6det ikke spises, og Fjerene formedelst deres st\u00f6rke Lugt ere ubrugelige. Man er dog nu begyndt ar benytte Ungen ligesom Lujren\".  \n\nH\u00e1tturin at fanga gamlan havhest er onki broyttur \u00f8ll \u00e1rini, og ambo\u00f0ini eru n\u00e6stan \u00f8ll eisini l\u00edka, sum t\u00e1 i\u00f0 vit fleyga ella fara eftir \u00f8\u00f0rum fugli. Man fer bara eftir havhesti um veturin, t\u00ed t\u00e1 er hann feitast, leskiligast og eisini er einki anna\u00f0 feskt at f\u00e1a um ta t\u00ed\u00f0. Mest vanligt er at fara eftir pisunum hj\u00e1 havhesti. Teir fara eftir havhesti um 18. august, t\u00ed ta\u00f0 er beint \u00e1\u00f0renn pisan fer \u00far rei\u00f0rinum, t\u00e1 fara um fimm manns vi\u00f0 bandi og togi til eitt berg, og so bl\u00edvur ein ma\u00f0ur lora\u00f0ur ni\u00f0ur vi\u00f0 togi til havhestarei\u00f0urini og har hann tekur havhestapisur.\n\nT\u00e1 hann so hevur fingi\u00f0 um 30 havhestapisur, og vissi teir eru n\u00f3gvir taka teir um 50 havhestapisur hv\u00f8rja fer, bl\u00edvur hann lora\u00f0ur upp og ver\u00f0ur so koyrdur omanaftur, og tekur so meira havhestapisur.\n\nMen eisini ber til at fara eftir havhesti vi\u00f0 b\u00e1ti, men ta\u00f0 er um seinast \u00ed august og fyrst \u00ed september, og t\u00e1 i\u00f0 teir so koma \u00ed n\u00e1nd vi\u00f0 ein havhest, r\u00e6ttir ein ma\u00f0ur gl\u00fapin \u00fat og roynur at f\u00e1a ein havhest \u00ed neti\u00f0 \u00e1 gl\u00fapinum, s\u00ed\u00f0ani kippur ein ma\u00f0ur havhestin, so at hann doyr sum skj\u00f3tast, og tekur so h\u00f8vdi av havhestinum og koyrur hann \u00ed ein kassa vi\u00f0 neti \u00ed, so at bl\u00f3\u00f0i kann renna fr\u00e1. T\u00e1 i\u00f0 teir so koma heim, vera havhestarnir s\u00ed\u00f0ani royttir, kruvdir og salta\u00f0ir ella frystir, alt eftir hvussu man vil hava teir, og eru so kl\u00e1rir til at eta, og ta\u00f0 sum ikki ver\u00f0ur eti br\u00faka man so til agn.\n\nIkki fyrr enn seint \u00ed seinnu \u00f8ld byrja\u00f0i man at taka egg, t\u00ed f\u00f3lk meintu, at havhestur sp\u00fd\u00f0i \u00e1 eggi\u00f0 t\u00e1 ta\u00f0 kom \u00fat, men \u00ed dag er ta\u00f0 meira vanligt at eta havhestaegg. Onkur meinar at havhestaegg smakka l\u00edka sum h\u00f8snaregg ella dunnuegg. Ymiskt er hvussu n\u00f3gvar havhestar man f\u00e6r, men vanligt er um eini 100, og kanningar visa av vit drapa \u00ed mi\u00f0al 150 000 havhestar um \u00e1ri\u00f0.\n\nHavhestasj\u00fakan \n\nN\u00f3gv f\u00f3lk doy\u00f0i fyrst \u00ed 1900-talinum av einari \u00f3kendari sj\u00faku, onkur tr\u00fa\u00f0i so at henda sj\u00faka kom av hoyggjingini, so tey kalla\u00f0u hana septembursj\u00fakan. Men so \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1927 til 1934 var ein danskur l\u00e6kni, sum \u00e6t Arthur Asser Rasmussen, \u00ed F\u00f8royum at granska hesa sj\u00faku, og \u00ed 1934 fann hann \u00fatav, at havhestur hev\u00f0i eina dey\u00f0iliga bakteriu, og henda bakteria hev\u00f0i skyldina \u00ed, at septembursj\u00fakan ella n\u00fa nevnd havhestasj\u00fakan var komin til F\u00f8royar. Av hesum bleiv ta\u00f0 sett forbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum fyri havhestavei\u00f0u \u00ed 1936, men seinni t\u00e1 heiliv\u00e1gur kom, bleiv loyvi aftur at vei\u00f0a havhest. \n\nKanningar v\u00edsa, at henda bakteria er sera \u00fatbreidd enn, t\u00ed tey hava kanna\u00f0 100 000 havhestar, og heili 10 % av teimum h\u00f8vdu bakteriuna, men henda sj\u00fakan er sera n\u00f3gv fyribyrgd \u00ed dag, t\u00ed tann veiddi havhesturin ver\u00f0ur vaska\u00f0ur val og kanna\u00f0ur. Seinni fann man so \u00fatav, at onnur fuglasl\u00f8g eisini h\u00f8vdu l\u00edknandi sj\u00fakur, so hon bliv kalla ornitosis, sum kann fyribyrgjast, sum nevnt fyrr, vi\u00f0 heiliv\u00e1gi. \n\nEisini ver\u00f0a havhestar kanna\u00f0ir fyri, hvussu n\u00f3gv tungmetal og anna\u00f0 er \u00ed teimum, hesar kanningar fara fram \u00ed N\u00f3lsoy, og kanningar visa at havhestar eisini sum grind, f\u00e1a meir og meir av hesum farligu tungmetalunum, so sum kviksilvur og cadmium. Eisini v\u00edsa kanningar, at havhestur kann koma vi\u00f0 t\u00ed farligu bakteriuni Chlamydia psittaci, sum  \u00fatbrei\u00f0ur havhestasj\u00fakuna (psittacosis), eisini v\u00edstu kanningarnar at havhestasj\u00fakan er sera farlig fyri konur sum eru upp\u00e1 vegin. Men t\u00f3 er hetta ikki bara havhestur sum kemur vi\u00f0 hesi bakteriuni.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "8628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikaragua", "title": "Nikaragua", "text": "Nikaragua er eitt land \u00ed Nor\u00f0uramerika. \u00c1 Mi\u00f0amerikanska tanganum - millum Kosta Rika og Honduras - liggur Nikaragua, sum er st\u00f8rsta landi\u00f0 \u00ed Mi\u00f0amerika. Til st\u00f8ddar er landi\u00f0 sum Ongland, men f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er l\u00edtil, bert 50 \u00edb\u00fagvar/km2. \u00cd El Salvador, sum er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed Mi\u00f0amerika, har f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er st\u00f8rstur, b\u00fagva fimm fer\u00f0ir so n\u00f3gv f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum ferkilometri sum \u00ed Nikaragua. \n\nB\u00e6\u00f0i hvat landslagi, ve\u00f0urlagi og samfelagsvi\u00f0urskiftum vi\u00f0v\u00edkur, ber til at b\u00fdta Nikaragua \u00ed tveir partar: Vesturnikaragua og Atlantshavsstrondini, sum eystara helvt vanliga ver\u00f0ur nevnt. Ve\u00f0ur- og landslag broytast fr\u00e1 t\u00ed kaldliga fjalla\u00f8kinum nor\u00f0ur \u00edm\u00f3ti markinum vi\u00f0 Honduras til heita l\u00e1glendi\u00f0 vi\u00f0 Kyrrahavsstrondina. \u00c1 Atlantshavsstrondini regnar alt \u00e1ri\u00f0. Vestanfyri b\u00fagva 90 % av f\u00f3lkinum.\n\nNikaragua-veitin \n\nNikaragua hevur \u00e6tlanir um at grava eina veit \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0. Veitin skal kappast vi\u00f0 Panama-veitina . \u00c6tlanin, sum nevnist \"Grand Interoceanic Canal of Nicaragua\", kann gerast fyrr 2020. St\u00f3rur \u00edleggjari \u00far Kina stu\u00f0lar hesi verk\u00e6tlan. Umbo\u00f0 fyri Nikaragua hava fer\u00f0ast um og greitt fr\u00e1 um verk\u00e6tlanina. M\u00e1nadagin 7. apr\u00edl 2014 var ein sendinevnd \u00ed Danmark, har tey millum anna\u00f0 vitja\u00f0u danska rei\u00f0arafelagi\u00f0. Fr\u00e1 danska rei\u00f0arafelagnum ver\u00f0ur millum anna\u00f0 nevnt, at ein veit \u00ed Nikaragua hevur fyrimunir \u00ed mun til veitina \u00ed Panama . Ein fyrimunur er, at henda 200 kilometra langa veit fer at hava pl\u00e1ss fyri heimsins st\u00f8rstu skipum. Ta\u00f0 hevur Panama-veitin ikki.\n\nNikaragua-veitin er mett at kosta umlei\u00f0 40 milliardir dollarar . D\u00fdpi\u00f0 ver\u00f0ur 22 metrar, og til d\u00f8mis Triple-E skipini hj\u00e1 M\u00e6rsk kunnu sleppa \u00edgj\u00f8gnum tann vegin, um hon gerst veruleiki.\n\nKeldur \n \n\nNikaragua\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "8630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Missi%C3%B3nsh%C3%BAs", "title": "Missi\u00f3nsh\u00fas", "text": "Eitt missi\u00f3nsh\u00fas er eitt samkomuh\u00fas hj\u00e1 kristnu r\u00f8rslunum \"Heimamissi\u00f3nin\" ella \"Kirkjuliga Missi\u00f3nsfelagi\u00f0\". Summi missi\u00f3nsh\u00fas hava b\u00edbilsk n\u00f8vn, td. Thabor, Karmel.\n\nKirkjur"}
{"id": "8631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bris", "title": "Bris", "text": "Brisi\u00f0, ofta kalla\u00f0 b\u00faksp\u00fdttkertilin, (pancreas \u00e1 lat\u00edni) er eitt kertilgagn \u00ed sodningarlei\u00f0ini \u00ed t\u00ed endokrinu skipanini hj\u00e1 ryggdj\u00f3rum. Brisi\u00f0 hevur b\u00e6\u00f0i eina eksokrina skipan (hon letur fr\u00e1 s\u00e6r brissevju, sum inniheldur kveikar til sodningina) og eina endokrina skipan (hon ger n\u00f8kur umr\u00e1\u00f0andi hormon, sum t.d. insulin, glukagon og somatostatin). Brisi\u00f0 er uml. 15 cm langt og liggur undir magasekkinum, t\u00e6tt umfavna av t\u00f3lvfingurtarminum har ta\u00f0 hevur \u00fatbragd \u00ed, saman vi\u00f0 gallbl\u00f8\u00f0runi.\n\nFunkti\u00f3n \nBrisi\u00f0 hevur \u00ed st\u00f3ran mun bert tv\u00e6r funkti\u00f3nir \u00ed kroppinum; 99% av brisinum ger sodningarkveikar og brissevju, sum fara \u00fat \u00ed t\u00f3lvfingurtarmin \u00edgj\u00f8gnum Wirsung kanalina. Brissevjan, saman vi\u00f0 gallinum, fr\u00e1 livrini ni\u00f0urbr\u00f3ta feittevnir, sukurevnir og proteinir, sum koma fr\u00e1 magasekkinum. Hetta ger at tarmurin betri kann upptaka hesi evnini. Brissevjan er eisini ein l\u00fatur, sum \u00f3rinar s\u00fdruna fr\u00e1 magasekkinum.\n\nTa\u00f0 s\u00ed\u00f0sta prosenti\u00f0 av brisinum er hormonframlei\u00f0andi vevna\u00f0ur. Hesin vevna\u00f0ur er \u00ed sm\u00e1um oyggjum, sum ver\u00f0a kalla\u00f0ar t\u00e6r Langerhansku oyggjarnar. Hesar kyknirnar framlei\u00f0a hormonir sum regulera bl\u00f3\u00f0sukri \u00ed kroppinum. Tey mest umr\u00e1\u00f0andi hormonini sum brisi\u00f0 ger er insulin og glukagon. Insulini\u00f0, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed \u03b2-kyknunum (beta-kykna), \u00f8kir um sukuruppt\u00f8kuna \u00ed ymsum kyknum; hj\u00e1 t.d. v\u00f8ddakyknum t\u00e1 ein \u00ed\u00f0kar \u00edtr\u00f3tt ella l\u00edknandi, og hj\u00e1 livurkyknum har glukosan (eitt sukurevni) ver\u00f0ur goymd sum glykogen \u00ed sm\u00e1um goymslur\u00famum. Insulin tarnar samt\u00ed\u00f0is eisini \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av tilverandi goymslum av glykogeni. Insulin hevur eisini eina uppbyggjandi \u00e1virkan \u00e1 ymisk protein, og eina tarnandi \u00e1virkan \u00e1 ni\u00f0urbr\u00f3tingina av feitti og proteinum. \u00cd stuttum tekur insulini\u00f0 glukosu \u00far bl\u00f3\u00f0inum og inn \u00ed kyknirnar, og av t\u00ed sama minkar konsentrati\u00f3nin av glukosu \u00ed bl\u00f3\u00f0inum (bl\u00f3\u00f0sukri fellur). Hitt hormoni\u00f0, glukagon, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed \u03b1-kyknunum (alfa-kykna) hevur upp\u00e1 n\u00f3gvar h\u00e1ttir \u00f8vuta \u00e1virkan enn insulin, av t\u00ed at ta\u00f0 f\u00e6r bl\u00f3\u00f0sukri at h\u00e6kka. Ta\u00f0 stimulerar livrina at fr\u00edgeva glykogen goymslunar; glykogeni ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani aftur umgj\u00f8rt til glukosu. S\u00ed\u00f0ani stimulerar glukagon eisini \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av insulini, fyri at f\u00e1a kykninar \u00ed kroppinum at taka \u00edm\u00f3ti eitt sindur av glukosuni, i\u00f0 t\u00ed h\u00e6kkandi bl\u00f3\u00f0sukrinum.\n\nSukur (glukosa) er tann mest umr\u00e1\u00f0andi orkukeldan hj\u00e1 kroppinum, og ta\u00f0 er umr\u00e1\u00f0andi at ta\u00f0 liggur innanfyri eitt vist \u00f8ki, sum er uml. 4 - 6 mmol/L. Hetta er so t\u00ed t.d. heilin kann bert n\u00fdta glukosu sum eina orkukeldu, og ikki t.d. feitt. Um bl\u00f3\u00f0sukri fellur ov langt ni\u00f0ur kann ein fella \u00ed koma og f\u00e1a krampar.\n\nBrisi\u00f0 framlei\u00f0ir eisini ymisk hormon, sum hava \u00e1virkan \u00e1 hvussu tarmarnir flyta seg, og samanrykkingunum hj\u00e1 \u00e6\u00f0runum.\n\nSj\u00fakd\u00f3mafr\u00f8\u00f0i \nAv t\u00ed at brisi\u00f0 er eitt goymslur\u00fam fyri sodingarkveikar, ger at nakar ska\u00f0i til ta\u00f0 kann ver\u00f0a dey\u00f0aligur. Um hol kemur \u00e1 brisi, m\u00e1 ein f\u00e1a skj\u00f3ta l\u00e6knahj\u00e1lp.\n\nBris \u00edger\u00f0 \n(Pancreatitis \u00e1 enskum). Ta\u00f0 eru tvey sl\u00f8g av \u00edger\u00f0um, ein kann f\u00e1a \u00ed brisi\u00f0, b\u00e6\u00f0i hava ymisk sj\u00fakuey\u00f0kenni, og b\u00e6\u00f0i t\u00f8rva ymiska vi\u00f0ger\u00f0:\n\nAkutt \u00edger\u00f0 (acute pancreatitis) er ein \u00edger\u00f0, sum kemur sera skj\u00f3tt, og er ofta \u00farsliti\u00f0 av alkoholismu ella gallsteini.\nKronisk \u00edger\u00f0 (chronic pancreatitis) er ein langvarandi \u00edger\u00f0 \u00ed brisinum.\n\nDiabetes mellitus \nDiabetes mellitus er tann mest vanligi sj\u00fakd\u00f3murin \u00ed brisinum. B\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8gini av diabetes mellitus eru \u00farsliti\u00f0 av, at okkurt er gali\u00f0 vi\u00f0 brisinum. Vi\u00f0 t\u00fdpu 1 diabetes mellitus er ta\u00f0 beinlei\u00f0is ska\u00f0i hendir vi\u00f0 \u03b2-kyknunum, sum so gera ov l\u00edti av insulini. T\u00fdpa 2 diabetes mellitus hevur ein fyrst insulin m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, sum er kent vi\u00f0 at ein hevur ov l\u00edti\u00f0 av insulini fyri at \u00fatfylla t\u00f8rvin av t\u00ed. Hetta endar so vi\u00f0 at \u03b2-kyknirnar gera meira insulin, til t\u00e6r endaliga ste\u00f0ga at gera insulin, av yvirarbei\u00f0i. Men hetta kann taka fleiri \u00e1r.\n\nEksokrint bris trot \n(Exocrine pancreatic insufficiency, ella EPI \u00e1 enskum). Hetta er t\u00e1 brisi\u00f0 ikki kl\u00e1rar at gera nokk av sodningarkveikum, so sodningin ver\u00f0ur \u00f3fulgj\u00f8rd. F\u00f3lk vi\u00f0 EPI hava ofta systiska fibrosu (cystic fibrosis \u00e1 enskum) ella Shwachman-Diamond Syndrom. EPI kemur av at ta\u00f0 er eitt vaksandi tap av kyknunum sum gera sodningarkveikar. Kronisk \u00edger\u00f0 er tann mest vanliga ors\u00f8kin av EPI hj\u00e1 f\u00f3lkum. Tapi\u00f0 av sodningarkveikum ger at ein fer at mangla f\u00f8\u00f0sluevni.\n\nSystisk fibrosa \n(Cystic fibrosis, ella CF \u00e1 enskum) er ein arvalig sj\u00faka, sum \u00e1virkar allan kroppin, og f\u00f8rir vi\u00f0 s\u00e6r vaksandi avlamni og ov skj\u00f3tan dey\u00f0a. CF kemur av, at ein mutati\u00f3n er \u00ed cystic fibrosis transmembrane conductance regulator (CFTR) geninum. \u00dardr\u00e1tturin av hesin geninum hj\u00e1lpir vi\u00f0 at gera sveitta, sodningarevni og sl\u00edm. Tey flestu f\u00f3lkini uttan CF hava tvey virkandi kopi av geninum, men bert eitt er ney\u00f0ugt, fyri ikki at f\u00e1a CF; t\u00ed er CF ein autosomal resessiv (autosomal recessive \u00e1 enskum) sj\u00faka. Navni\u00f0 \"cystic fibrosis\" kemur av at ein f\u00e6r \"fibrosis\" (arrvevna\u00f0ur) og \"cysts\" (bl\u00f8\u00f0rir) innan\u00ed brisinum. CF ger varandi ska\u00f0a \u00ed brisi\u00f0, og ein kann eisini f\u00e1a p\u00ednifulla \u00edger\u00f0 \u00ed ta\u00f0.\n\nKelda \nSundhedsguiden\nSundhedslex\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20Matras%20Kristiansen", "title": "S\u00e1mal Matras Kristiansen", "text": "S\u00e1mal Matras Kristiansen, samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur. F\u00f8ddur 17. desember 1977 \u00ed Fuglafir\u00f0i. Hann starvast sum l\u00e6rari \u00ed studentarsk\u00falanum \u00ed Hoyd\u00f8lum og hevur l\u00e6rugreinirnar samfelagsfr\u00f8\u00f0i og landafr\u00f8\u00f0i. Hann og unnustan, i\u00f0 eitur Anina, sum er \u00e6tta\u00f0 \u00far Danm\u00f8rk, b\u00fagva b\u00e6\u00f0i \u00ed Hvalv\u00edk. \n\nF\u00f8royskir samfelagsfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "8641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenning%20Tausen", "title": "Svenning Tausen", "text": "Svenning Tausen (f\u00f8ddur \u00ed Hovi 12. apr\u00edl 1936, dey\u00f0ur 5. november 2013) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, l\u00e6rari og ritsj\u00f3ri. Hann starva\u00f0ist fyrst sum l\u00e6rari \u00ed F\u00f8roya Millum- og Realsk\u00fala til 1961, s\u00ed\u00f0an \u00ed F\u00f8roya Studentask\u00fala 1961-74 og eftir hetta sum varask\u00falastj\u00f3ri \u00ed n\u00fdggja Eystursk\u00falanum til 1996, t\u00e1 i\u00f0 hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r. Hann ritstj\u00f3rna\u00f0i M\u00edna j\u00f3lab\u00f3k \u00ed n\u00f3gv \u00e1r og var eisini bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Barnabla\u00f0num fr\u00e1 1959 til 1973.\n\nHann var nevndarlimur \u00ed B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags fr\u00e1 1958 til 1965 og aftur fr\u00e1 1987 til 2001. Hann var ein teirra, i\u00f0 fingu sett \u00e1 stovn B\u00f3kami\u00f0s\u00f8luna \u00ed 1968, og hann var forma\u00f0ur \u00ed nevndini fram til 1981.\n\nHann var giftur Amy (f. Olsen). Tey fingu tvey b\u00f8rn: Duritu og Magnus.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1962 B\u00edblius\u00f8gur\n1965 Hans Andrias Djurhuus \u00ed Barnaj\u00f3l \n1968 Gle\u00f0ilig j\u00f3l \u00ed Barnaj\u00f3l\n1969 Fri\u00f0ur \u00e1 foldum \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1971 At sp\u00e6la gr\u00fdla \u00ed Sig m\u00e6r eina s\u00f8gu 1\n1978 B\u00edblius\u00f8gur\n\nHei\u00f0ur \n1990 Vir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "8642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.es", "title": ".es", "text": ".es er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Spania. Ta\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 eisini \u00ed einst\u00f8kum f\u00f8rum br\u00fakt til ES-\u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ir.\n\n\u00d8kisnavn\nSpania\n\nsv:Toppdom\u00e4n#E"}
{"id": "8643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunalreformur%202007%20%28Danmark%29", "title": "Kommunalreformur 2007 (Danmark)", "text": "Kommunalreformurin ella Strukturreformurin ella er heiti\u00f0 \u00e1 avtaluni \u00ed Danmark um samanlegging av n\u00f3gvum kommunum, skifti\u00f0 av 13 amtum vi\u00f0 5 regi\u00f3num og skifti av 15 statsamtum vi\u00f0 5 statsforvaltningum eins og avt\u00f8ka av Hovedstadens Udviklingsr\u00e5d (HUR) og Hovedstadens Sygehusf\u00e6llesskab (H:S), sum var\u00f0 vi\u00f0tiki\u00f0 av flokkunum Venstre, Konservative, Dansk Folkeparti, Socialdemokraterne og Radikale Venstre 16. juni 2005, og sum kom \u00ed gildi 1. januar 2007.\n\nStrukturreformurin kom \u00edsta\u00f0in fyri strukturin vi\u00f0 kommunum og amtum, sum v\u00f3ru innf\u00f8rdar vi\u00f0 Kommunalreforminum \u00ed 1970 (s\u00ed eisini Kommunalreform um a\u00f0rar kommunalreformir \u00ed Danmark). \n\nEitt yvirlit yvir b\u00e6\u00f0i tann gamla og tann n\u00fdggja strukturin s\u00e6st \u00e1 s\u00ed\u00f0uni um danskar kommunur.\n\nSamanl\u00f8gdu kommunurnar v\u00f3ru bygdar \u00ed 2006 av eini samanleggingarnevnd, manna\u00f0 av t\u00ed gomlu kommunalnevndini, i\u00f0 er vald \u00e1 kommunulvali \u00ed november 2005. \u00cd hesum kommunum er valskei\u00f0i\u00f0 fyri gomlu kommununevndirnar longt vi\u00f0 einum \u00e1ri, so tann gamli struktururin framhaldandi kann virka, me\u00f0an tann n\u00fdggi ver\u00f0ur bygdur.\n\nTal av kommunum og \u00edb\u00fagvatal \u00edgj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar\n\nN\u00fdggju regi\u00f3nirnar\nRegi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin umfatar K\u00f8benhavns, Bornholms og Frederiksberg kommunur eins og fyrrverandi Frederiksborg og fyrrverandi K\u00f8benhavns Amt.\nRegi\u00f3n Sj\u00e6lland umfatar fyrrverandi Roskilde, Vestsj\u00e6llands og Storstr\u00f8ms amt.\nRegi\u00f3n Su\u00f0urdanmark umfatar fyrrverandi Fyns, S\u00f8nderjyllands og Ribe amt, eins og sy\u00f0ru helvt av Vejle Amt.\nRegi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland umfatar fyrrverandi Ringkj\u00f8bing Amt, Mariager Kommuna \u00c5rhus Amt t\u00f3 undantiki\u00f0 einum parti av Mariager Kommuna, sy\u00f0ru helvt av fyrrverandi Viborg Amt og nor\u00f0astu helvt av fyrrverandi Vejle Amt.\nRegi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland umfatar fyrrverandi Nordjyllands Amt, nor\u00f0astu helvt av fyrrverandi Viborg Amt eins og tann partin av Mariager kommunu, sum ikki kom undir Regi\u00f3n Mi\u00f0jylland.\n\nN\u00fdggju kommunurnar (1. januar 2008)\n\nKeldur/\u00e1v\u00edsingar \n Kraks kort (kann prentast; t\u00f3 ikki kommunumarki\u00f0) \n 98 n\u00fdggju kommunurnar pr. 1. januar 2007 visualisera\u00f0ar \u00e1 Google Map\n Danmarks Statistik: N\u00f8gle mellem gamle og nye kommuner.\n Lov nr. 537 af 24-06-2005 om regioner og om nedl\u00e6ggelse af amtskommunerne, Hovedstadens Udviklingsr\u00e5d og Hovedstadens Sygehusf\u00e6llesskab\n DR's tema om kommunalreformen\n Erik Harder: Dansk kommunestyre i grundtr\u00e6k. 4. udgave. K\u00f8benhavn 1985. Forlaget Kommuneinformation. ISBN 87-7316-211-6\n Ove Hansen: S\u00e5dan styres kommunen. 1. udgave. 1. oplag. 1978. AOF's Forlag og Forlaget Fremad. ISBN 87-7403-131-7 \n\n2007"}
{"id": "8645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0afrikal%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0", "title": "Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0", "text": "Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 (franskt R\u00e9publique Centrafricaine,Sango K\u00f6d\u00f6r\u00f6s\u00ease t\u00ee B\u00eaafr\u00eeka) er eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika vi\u00f0 umlei\u00f0 4 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Bangui og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er Sango, i\u00f0 n\u00e6stan \u00f8ll f\u00f3lk \u00ed landinum duga at tosa. Almennu m\u00e1lini eru franskt og Sango. Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 hevur mark vi\u00f0 5 lond: Kjad, Sudan, F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo, Kongo og Kamerun.\n\nB\u00faskapur \n\nSt\u00f3rur partur av innt\u00f8kunum \u00ed landinum er av diamantvinnuni. Her eru eisini g\u00f3\u00f0ir m\u00f8guleikar at menna a\u00f0ra vinnu, t\u00ed b\u00e6\u00f0i gull, jarn, kopar og uran eru \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. St\u00f3r vatnfl\u00f3\u00f0 \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini er kortini st\u00f3rur b\u00e1gi fyri allari n\u00e1msvinnu. \n\nMi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 kemur ikki \u00fat til havi\u00f0 - har er eingin strond, eingin jarnbreyt og asfaltera\u00f0u vegirnir f\u00e1ir. T\u00ed er mesti flutningurin og mesta sambandi \u00edmillum f\u00f3lk eftir \u00e1unum. N\u00e6stan tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av allari v\u00f8ru ver\u00f0a fluttir eftir \u00e1um og veitum, sum tilsamans eru 7000 km langar. Mesta \u00fatflutningsv\u00f8ran ver\u00f0ur flutt til Brazzaville \u00ed Kongo og ha\u00f0an koyrd vi\u00f0 toki \u00fat til havnab\u00fdir \u00e1 strondini vi\u00f0 Atlantshav. \n\nMi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 er av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum.\n\nS\u00f8ga \n\nTurkur og politiskur \u00f3fri\u00f0ur hava elvt til sv\u00e1ra ney\u00f0. \u00cd 1965 kom r\u00e6\u00f0slust\u00fdri\u00f0 hj\u00e1 Bokassa keisara til valdi\u00f0, og t\u00e1 i\u00f0 hann m\u00e1tti r\u00fdma av landinum, t\u00f3k herna\u00f0arst\u00fdri vi\u00f0. Fyrstu fer\u00f0, f\u00f3lki\u00f0 slapp at velja st\u00fdri s\u00edtt, var \u00ed 1993, men b\u00faskapurin \u00ed landinum liggur framvegis \u00ed skeljum, og landi\u00f0 er eitt ta\u00f0 f\u00e1t\u00e6kasta \u00ed heiminum.\n\nPolitikkur\n\n\u00d3fri\u00f0ur \n\n\u00cd CAR hava \u00ed 2014 veri\u00f0 n\u00f3gvir samanbrestir millum v\u00ed\u00f0gongdar muslimar og kristin. Anti-Balaka-militsin eru h\u00e1lvv\u00e1pna\u00f0ir uppreistrarmenn, sum fyri ta\u00f0 mesta hoyra til kristnar b\u00f3lkar \u00ed landinum. Teir hava veri\u00f0 skuldsettir fyri at hava dripi\u00f0 muslimar fr\u00e1 hond. Anti-Balaka-militsin var\u00f0 sett \u00e1 stovn eftir at muslimskir Seleka-uppreistrarb\u00f3lkar \u00ed longri t\u00ed\u00f0 h\u00f8vdu gj\u00f8rt seg inn \u00e1 og dripi\u00f0 kristin fr\u00e1 hond - ta\u00f0 gj\u00f8rdu teir millum anna\u00f0 \u00ed februar 2014.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMitt inni \u00ed Afrika er Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0. Nor\u00f0ari partur er turrur og berligur, sy\u00f0ri partur er v\u00e1tur og avtakin vi\u00f0 regnsk\u00f3gi.\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n\nAfrika"}
{"id": "8647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karolina%20Matras", "title": "Karolina Matras", "text": "Karolina Matras, lesigranskari \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala. F\u00f8dd 2. apr\u00edl 1955 \u00ed Haldarsv\u00edk.\n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar"}
{"id": "8650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3ttin%20svarta", "title": "S\u00f3ttin svarta", "text": "S\u00f3ttin svarta ella Svarti dey\u00f0i er st\u00f8rsta vanlukka, vit vita um, sum r\u00e1mt hevur manna\u00e6ttina. Hon var pest, og tey sj\u00faku fingu svartar svullir um kroppin, av t\u00ed er navni\u00f0. S\u00f3ttin var borin vi\u00f0 loppum av sv\u00f8rtu rottuni. Til samans t\u00fdndi s\u00f3ttin svarta helst helmingin av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed \u00c1sia, Evropa og Afrika. Hon kykna\u00f0i \u00ed Nor\u00f0urindia s\u00ed\u00f0la \u00ed 13. \u00f8ld, og smittan var\u00f0 borin vi\u00f0 keypmonnum eftir handilsvegunum \u00ed Mi\u00f0\u00e1sia. Til Evropa kom hon \u00ed 1347 vi\u00f0 einum italskum skipi, sum hev\u00f0i veri\u00f0 og tiki\u00f0 farm \u00ed s\u00f3ttrakta b\u00fdnum Kaffa innast \u00ed Svartahavi. \u00dar Italia f\u00f3r hon nor\u00f0ur \u00ed gj\u00f8gnum Evropa og kom til F\u00f8roya \u00far Noregi \u00ed 1349.\n\nSj\u00fakur\nS\u00f8ga"}
{"id": "8652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kamper%20Bas", "title": "Kamper Bas", "text": "Kamper Bas er eitt \u00edb\u00fa\u00f0arumr\u00e1\u00f0i \u00e1 Gokstad \u00ed Sandefjord, Vestfold \u00ed Noregi.\n\nKendir pers\u00f3nar fr\u00e1 Kamper Bas \n\n Emily Awuor, st\u00fdrislimur og politikkari \u00ed Sandefjords Vinstra flokki.\n\nNoreg"}
{"id": "8654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestfold%20fylki", "title": "Vestfold fylki", "text": "Vestfold er eitt fylki \u00ed Norra. Vestfold hevur umlei\u00f0 240 398 \u00edb\u00fagvar (2014) (4.72 % av teimun norsku \u00edb\u00fagvarunum). Vestfold hevur mark vi\u00f0 Buskerud, Telemark og \u00d8stfold.\n\nKommunur \u00ed Vestfold \n\n Andebu \n Hof \n Holmestrand \n Horten \n Lardal \n Larvik \n N\u00f8tter\u00f8y \n Re \n Sande\n Sandefjord \n Stokke\n Svelvik\n Tj\u00f8me\n T\u00f8nsberg\n\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\u200e"}
{"id": "8655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oddvar%20Torsheim", "title": "Oddvar Torsheim", "text": "Oddvar Torsheim (2. november 1938) er ein norskur m\u00e1lari, teknari, grafikari og sangari \u00far Herland, Naustdal, Sogn og Fjordane. Hansara mest kendu sangir eru \u00abEg og meg og Mona\u00bb og \u00abNo vil eg by deg opp\u00bb.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur \n Nynorskens Skog (1992)\n Tur-Retur Blues (2000)\n\nB\u00f8kur \n Syner i sytti\u00e5ra (1980)\n Svarte kvitingar i 80-\u00e5ra (1988)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \u00abEg Og Meg Og Mona\u00bb\n \u00abNo Vil Eg By Deg Opp\u00bb\n \u00abLov Meg Det No\u00bb\n\nNor\u00f0menn\nNorskir sangarar\nNorskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "8656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kansas", "title": "Kansas", "text": "Kansas (enskt State of Kansas) er stakr\u00edki \u00ed USA vi\u00f0 2,8 milj\u00f3num innb\u00fagvum . Mitt inni \u00ed USA er Kansas. \u00cd nor\u00f0ri hevur Kansas mark vi\u00f0 Nebraska, \u00ed eystri vi\u00f0 Missouri, \u00ed sy\u00f0ri vi\u00f0 Oklahoma, og \u00ed vestri vi\u00f0 Colorado. \u00cd Kansas er \u00f3gvuliga sl\u00e6tt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Kansas eitur Topeka. Har er \u00f8ll tann t\u00fddningarmesta umsitingin \u00ed lutstatinum, so sum stj\u00f3rn, ting og stj\u00f3rnarr\u00e1\u00f0. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru n\u00f3gvar fyrit\u00f8kur \u00ed Topeka, men b\u00faskaparligi mi\u00f0depilin \u00ed Kansas er \u00ed Wichita og Kansas City. Kansas City, i\u00f0 er b\u00e1\u00f0umegin Missouri\u00e1, er ein b\u00fdur eystarlaga \u00ed Kansas og \u00ed Missouri. Har er n\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur og t\u00fd\u00f0andi handilsvirksemi.\n\nS\u00f8ga\n\nNi\u00f0ursetub\u00f8ndir \n\nSeinna helming \u00ed 19. \u00f8ld b\u00fasettu fleiri milli\u00f3nir f\u00e1t\u00e6kir amerikanarar og innflytarar \u00far Evropa seg vestan fyri Mississippi \u00ed USA. V\u00f3nr\u00edkir gullgravarar f\u00f3ru til Nor\u00f0urkalifornia, har gull var\u00f0 funni\u00f0 \u00ed 1848, og st\u00f3rb\u00f8ndur l\u00f8gdu lendi inn \u00e1 grasfl\u00f8tunum \u00ed Kansas og hildu st\u00f3r neytafylgi. \n\nTa\u00f0 var l\u00f3gin Homestead Act fr\u00e1 1860, sum eggja\u00f0i b\u00f3ndunum at fara vestureftir til Kansas. B\u00f8ndur fingu um 650 000 m\u00b2 at velta, og t\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu dyrka\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina \u00ed 5 \u00e1r, \u00e1ttu teir hana. Arbei\u00f0arar l\u00f8gdu jarnbreytir, og vi\u00f0 jarnbreytini enn fleiri arbei\u00f0arar og gr\u00f8\u00f0in var\u00f0 flutt til markna\u00f0irnar. Mongu jarnbreytirnar bundu longu teinarnar \u00ed Amerika saman. \u00cd 1900 var jarnbreytakervi\u00f0 \u00ed alt USA 405\u202f000\u00a0km langt.\n\nB\u00faskapur \n\nKansas er kanska fremsta landb\u00fana\u00f0arr\u00edki \u00ed USA. Umlei\u00f0 90 % av landj\u00f8r\u00f0ini eru velt (191\u202f000\u00a0km2). Her velta tey m.a. mais, hveiti og epli. Onnur t\u00fd\u00f0andi gr\u00f8\u00f0i er soyab\u00f8nir og jar\u00f0n\u00f8tir, sum millum anna\u00f0 ver\u00f0a br\u00faktar at gera matolju \u00far. \u00dar hesum st\u00f3ru landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kjunum ver\u00f0a landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur fluttar \u00fat til n\u00f3gv statir kring allan USA. Hesi st\u00f8\u00f0ini hava so statt \u00f3gvuliga st\u00f3ran t\u00fddning fyri at \u00fatvega USA mat. N\u00f3gvir b\u00f8ndur velta mat til s\u00edn sj\u00e1lvs ella hava h\u00fasd\u00fdr, sum geva familjuni kj\u00f8t ella mj\u00f3lk. Summir teirra hava sm\u00e1ar veltur og akrar og n\u00fdta einf\u00f8ld ambo\u00f0. A\u00f0rir b\u00f8ndur reka st\u00f3rar gar\u00f0ar vi\u00f0 n\u00fat\u00edmans maskinum \u00e1 munag\u00f3\u00f0an h\u00e1tt. \u00cd \u00f8kjum vi\u00f0 n\u00f3gvum landb\u00fana\u00f0i eru einamest st\u00f3rir gar\u00f0ar. Har arbei\u00f0a f\u00e1 f\u00f3lk, men tey hava n\u00f3gvar maskinur. Ta\u00f0, sum ver\u00f0ur framleitt, t.d. kj\u00f8t, mj\u00f3lk ella korn, ver\u00f0ur selt, helst innanlands, men eisini uttanlands. Allasta\u00f0ni \u00ed Kansas br\u00faka menniskjuni j\u00f8r\u00f0ina, millum anna\u00f0 at velta ella at hava h\u00fasd\u00fdr \u00e1. Ta\u00f0 er bara ein t\u00edggjundapartur av landj\u00f8r\u00f0ini, sum ikki ver\u00f0ur br\u00faktur til akrar, veltur og beiti hj\u00e1 h\u00fasd\u00fdrum. Lendi\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt til n\u00f3gv anna\u00f0 eisini, til d\u00f8mis sk\u00f3garvinnu og vei\u00f0u. Fena\u00f0urin, sum gongur \u00e1 beiti, kann vera sey\u00f0ur, neyt ella geitir. Ull, kj\u00f8t og mj\u00f3lk hevur mest at siga av t\u00ed, sum f\u00e6st burtur \u00far h\u00fasd\u00fdrahaldi \u00ed Kansas. \u00cd n\u00f3gvum bygdum eru st\u00f3rir gar\u00f0ar vi\u00f0 h\u00fasd\u00fdrum. Teir ver\u00f0a nevndir ranchir (ranches). Har hava tey \u00f3vuliga n\u00f3gvan fena\u00f0, serliga neyt til at f\u00e1a kj\u00f8t. Teir flestu av hesum st\u00f3rg\u00f8r\u00f0unum flyta \u00fat kj\u00f8t til a\u00f0rar statum.\n\nPolitikkur \n\n\u00cd Kansas er dey\u00f0ad\u00f3mur. Seinasu t\u00edggju \u00e1rini er eingin avr\u00e6tta\u00f0ur \u00ed statinum .\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali \u00ed Kansas v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n\n Wichita - 389\u00a0938\n Overland Park - 195\u00a0494\n Kansas City - 152\u00a0960 \n Olathe - 140\u00a0545 \n Topeka - 125\u00a0310\n Lawrence - 98\u00a0193\n Shawnee - 65\u00a0807\n Manhattan - 54\u00a0604\n Lenexa - 55\u00a0625\n Salina - 46\u00a0550\n\nMyndasavn\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: kansas.gov\n Kansas, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "8670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peru", "title": "Peru", "text": "Peru, Per\u00fa ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Peru (spanskt: Rep\u00fablica del Per\u00fa) er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika. \u00cd su\u00f0ri hevur Peru mark vi\u00f0 Bolivia og Kili, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Ekvador og Kolumbia, \u00ed vestri vi\u00f0 Kyrrahavi\u00f0 og eystri vi\u00f0 Brasil. Peru hevur 28,6 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. \n\nS\u00ed\u00f0stu \u00e1rini hava vinnuloysi, f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi og a\u00f0rir samfelagsligir trupulleikar elvt til har\u00f0ligt politiskt str\u00ed\u00f0 og grovan har\u00f0skap. T\u00ed hava \u00fatlendskar vinnufyrit\u00f8kur aftra\u00f0 seg vi\u00f0 at seta pening \u00ed fyrit\u00f8kur \u00ed Peru, og landi\u00f0 er eitt ta\u00f0 f\u00e1t\u00e6kasta \u00ed Su\u00f0uramerika. N\u00e6stan helvtin av f\u00f3kinum \u00ed landinum er \u00e6tta\u00f0 av uppruna f\u00f3lkinum fr\u00e1 Quechua og Aymara, sum eru av teimum st\u00f8rstu f\u00f3lkab\u00f3lkum \u00ed landinum. St\u00f8rsi b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Lima. Tj\u00f3\u00f0ardagur er 28. juli.\n\nS\u00f8ga \n\nLongu fyri 8000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an b\u00fa\u00f0u vei\u00f0if\u00f3lk/savnarar \u00ed Andes \u00ed Su\u00f0uramerika. Um 3500 f.Kr. v\u00f3ru n\u00f3gvar bygdir bygdar fram vi\u00f0 strondini \u00ed Peru. H\u00f8vu\u00f0svinnuvegurin var fiskiskapur. Longri inni \u00ed landinum v\u00f3ru landb\u00fana\u00f0arsamfel\u00f8g, og f\u00f3lk livdu sum b\u00f8ndur og dyrka\u00f0u bummull og seinni mais, tey brutu eisini gr\u00f3t \u00far fj\u00f8llunum til h\u00fasabygging og pr\u00fd\u00f0islutir. Tey veittu vatn \u00fat \u00e1 velturnar og l\u00f8gdu n\u00f3gv inn av n\u00fdggjum. Um 2000 f.Kr. v\u00f3ru mangar st\u00f3rar b\u00fasetingar \u00ed Andesfj\u00f8llum. Tey bygdu st\u00f3rar bygningar til \u00e1tr\u00fana\u00f0arlig h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald ella alment virksemi. \u00cd El Paraiso t\u00e6tt vi\u00f0 Lima var \u00ed 1800 f.Kr. bygd ein veldig p\u00fdrmida \u00far fla\u00f0a\u00f0um, h\u00f8gdum gr\u00f3ti. \n\nMargbroytta paracas-mentanin st\u00f3\u00f0 \u00ed h\u00e6gsta bl\u00f3ma fr\u00e1 um 500 f.Kr. til um 200 e.Kr. \u00e1 einum avbyrgdum, ve\u00f0urbardum geira sunnan fyri Lima. Landb\u00fana\u00f0urin hj\u00e1 paracas-f\u00f3lkinum var fj\u00f8lbroyttur, og tey dyrka\u00f0u mais, b\u00f8nir, jar\u00f0n\u00f8tir, epli og yucca. Tey dugdu sj\u00e1ldsama v\u00e6l at bald\u00fdra og veva, og t\u00f8kni og arbei\u00f0sh\u00e1ttur teirra v\u00f3ru \u00f3kend a\u00f0rasta\u00f0ni. \u00c1 kl\u00e6\u00f0um, sum eru st\u00edvliga 2000 \u00e1ra gomul, eru funnin yvir 100 litir. Bald\u00fdra\u00f0u myndirnar eru av menniskjum, fuglum, k\u00f8ttum, revum og andum. Paraces-f\u00f3lki\u00f0 balsamera\u00f0i tey dey\u00f0u og hev\u00f0i h\u00e1t\u00ed\u00f0arligar og dr\u00fagvar jar\u00f0arfer\u00f0ir. L\u00edkini v\u00f3ru helst roykt ella turka\u00f0, so at tey ikki skuldu rotna, og s\u00ed\u00f0an l\u00f8gd \u00ed gravk\u00f8mur undir j\u00f8r\u00f0; vi\u00f0 s\u00e6r fingu tey kl\u00e6\u00f0i, h\u00f8vu\u00f0myndir og lutir \u00far leiri. \n\nFyri f\u00fdra hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var Peru mi\u00f0depil \u00ed mikla Inkar\u00edkinum, sum rakk n\u00e6stan su\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum alt Su\u00f0uramerika. Eftirkomarar inkaf\u00f3lksins liva enn upp \u00ed h\u00e1lendinum \u00ed Andesfj\u00f8llunum og eru um helvtin av f\u00f3lkinum \u00ed Peru. \n\nFyrsti veruligi uppreisturin \u00edm\u00f3ti spanska yvirvaldinum \u00ed Su\u00f0uramerika var \u00ed 18. \u00f8ld. \u00cd Andesfj\u00f8llunum \u00ed Peru v\u00f3ru indi\u00e1nar noyddir at arbei\u00f0a \u00ed n\u00e1mum og verksmi\u00f0jum hj\u00e1 spaniamonnum. Arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0urnar v\u00f3ru r\u00e6\u00f0uligar, og \u00ed 1780 gj\u00f8rdu indi\u00e1narnir uppreistur. Oddama\u00f0ur teirra var Jos\u00e9 Gabriel Condorcanqui (19. mars 1742 - 18. mai 1781), ein m\u00fagvandi spanskur amerikanari, sum seg\u00f0i seg vera \u00e6tta\u00f0an fr\u00e1 inka-keisaranum Tupac Amaru, i\u00f0 r\u00e1ddi \u00ed 16. \u00f8ld. Jos\u00e9 fekk s\u00e6r sj\u00e1lvur hetta navni\u00f0 \u00ed 1771. Uppreistrarmenninir t\u00f3ku st\u00f3rar partar av h\u00e1lendinum og lupu \u00e1 b\u00fdin Cuzco. \u00cd loyndum sendu teir vi\u00f0haldsmonnum \u00ed Bolivia bo\u00f0 um uppreisturin vi\u00f0 kn\u00fatastavra\u00f0um (quipu), sum inkar n\u00fdttu \u00ed gomlum d\u00f8gum. \u00cd mars 1781 fingu spaniamenn hendur \u00e1 Tupac Amaru og p\u00edndu hann til dey\u00f0a. Men uppreisturin helt fram, til hann var ni\u00f0urbardur \u00ed 1782, t\u00e1 i\u00f0 uppreistrarli\u00f0ini tv\u00e6r reisur h\u00f8vdu herja\u00f0 \u00e1 b\u00fdin La Paz \u00ed Bolivia. \n\nT\u00e1 i\u00f0 San Martin hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri argentinskum fr\u00e6lsisherdeildum, leg\u00f0i hann \u00e6tlaninr um at vinna Peru fr\u00e6lsi. \u00cd Kili l\u00e6t hann b\u00fagva \u00fat ein herflota, og \u00ed 1820 gj\u00f8rdi hann innr\u00e1s \u00ed Peru b\u00e6\u00f0i av sj\u00f3num og av landi. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Peru stu\u00f0la\u00f0i honum, og hann t\u00f3k upp samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 spanska varakongin og ba\u00f0 hann geva seg undir. Varakongur leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 herdeildir San Martins komu til Lima \u00ed 1821. San Martin gj\u00f8rdist r\u00edkisfyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur \u00ed Peru og l\u00fdsti landi\u00f0 at vera fr\u00e6lst r\u00edki. Hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r \u00e1ri\u00f0 eftir, t\u00ed at hann vildi ikki fara upp \u00ed politiskt str\u00ed\u00f0 \u00edmillum oddamenninar \u00ed l\u00fd\u00f0veldisflokkinum. \n\nKyrrahavskr\u00edggi\u00f0 \u00edmillum Peru og Kili (1879-1884) t\u00f3k Peru \u00f3gvuliga fast, og mong \u00e1r gingu, til landi\u00f0 kom fyri seg aftur. \u00cd 1920-\u00e1runum t\u00f3k n\u00fdggj kollveltingarr\u00f8rsla seg upp, oddamenn hannara v\u00f3ru Jos\u00e9 Carlos Mari\u00e1tegui (1895-1930) og V\u00edctor Ra\u00fal Haya de la Torre. Haya var\u00f0 sendur \u00ed \u00fatlegd fyri virksemi s\u00edtt \u00ed 1923, og \u00ed 1924 stovna\u00f0i hann r\u00f8rsluna Amerikonsku F\u00f3lkakollveltingarfylkingina (APRA), i\u00f0 skuldi berjast \u00edm\u00f3ti hj\u00e1landapolitikki USA \u00ed Lat\u00ednamerika, tj\u00f3\u00f0artaka j\u00f8r\u00f0ina og \u00eddna\u00f0in og sameina indi\u00e1nararnar \u00ed \u00f8llum Lat\u00ednamerika. APRA-deildir v\u00f3r\u00f0u settar \u00e1 stovn \u00ed n\u00f3gvum su\u00f0uramerikonskum londum, men ta\u00f0 var bara \u00ed Peru, at mong f\u00f3lk t\u00f3ku undir vi\u00f0 fylkingini. Haya kom aftur til Peru \u00ed 1930 og gj\u00f8rdist forsetavalevni hj\u00e1 APRA. M\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur hansara Sanchez Cherro vann vali\u00f0, men ein aprista (APRA-vi\u00f0haldsma\u00f0ur) gj\u00f8rdi av vi\u00f0 hann \u00ed 1933. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00edmillum stj\u00f3rnina og APRA st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 \u00ed mong \u00e1r. \n\n\u00d8ll lond \u00ed Su\u00f0uramerika hava kr\u00edggjast vi\u00f0 grannalond s\u00edni um, hvussu landam\u00f8rkini skuldu vera, og enn eru ikki allar marknatr\u00e6tur loystar. \u00cd kr\u00edggjunum \u00edmillum Ekvador og Peru \u00ed 1940-\u00e1runum doy\u00f0u fleiri t\u00fasund f\u00f3lk. \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Lima, b\u00fdur vi\u00f0 brei\u00f0um og pr\u00fd\u00f0iligum g\u00f8tum og borgum, atkv\u00f8ddi fyri Jos\u00e9 Luis Bustamante, valevni, sum APRA stu\u00f0la\u00f0i, \u00e1 forsetavalinum \u00ed 1945. Hann var\u00f0 valdur. Haya st\u00fdrdi \u00f3alment stj\u00f3rnini \u00ed tvey \u00e1r, h\u00f3ast hann ikki var\u00f0 valdur, men n\u00e6rri kom hann ikki forsetaemb\u00e6tinum tey mongu \u00e1rini, hann var upp \u00ed politikki. \n\nAv fyrstant\u00ed\u00f0 fekk APRA dygga undirt\u00f8ku \u00ed Peru, men \u00ed mong \u00e1r var\u00f0 r\u00f8rslan banna\u00f0. B\u00e6\u00f0i herur og l\u00f8gregla hildu hana mata st\u00f8\u00f0i\u00f0 undan landsins trygd og bardust \u00edm\u00f3ti henni. Men h\u00f3ast ta\u00f0 gj\u00f8rdist r\u00f8rslan tann politiski flokkurin, sum hevur veri\u00f0 longst \u00ed Peru. \n\n\u00cd 1980-\u00e1runum gj\u00f8rdi kommunistiski uppreistrarb\u00f3lkurin, L\u00fdsandi G\u00f8tan, n\u00f3gv um seg \u00ed Peru. Endam\u00e1li\u00f0 var at seta \u00e1 stovn kommunistiskt st\u00fdri \u00ed landinum. R\u00f8rslan f\u00f3r har\u00f0liga fram - flutti burtur og myrdi f\u00f3lk og leg\u00f0i bumbur \u00ed b\u00fdunum \u00ed Peru. Oddama\u00f0ur r\u00f8rslunnar, Abimael Guzman (f. 3. desember 1934), var\u00f0 tikin og settur fastur \u00ed 1993.\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00f3gv f\u00f3lk b\u00fdr \u00e1 sm\u00e1um g\u00f8r\u00f0um \u00ed fj\u00f8llunum, og tey eru sera f\u00e1t\u00f8k. Onnur arbei\u00f0a \u00e1 st\u00f3rg\u00f8r\u00f0um og dyrka kaffi, sukur og bummull til \u00fatflutnings. \u00cd undirgrundini er olja og anna\u00f0 n\u00e1tt\u00farutilfeingi, sum b\u00f8tir um gjaldf\u00f8ri landsins. \n\nTa\u00f0 er so l\u00edti\u00f0 dyrkilendi \u00ed Andesfj\u00f8llum, at hv\u00f8r jar\u00f0arskeki ver\u00f0ur veltur. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed l\u00ed\u00f0unum la\u00f0a b\u00f8ndurnir br\u00edkar, at teir kunnu n\u00fdta alt lendi\u00f0, teir eiga. S\u00e1a\u00f0 ver\u00f0ur, sum ve\u00f0urlagi\u00f0 er. Ni\u00f0ri \u00e1 sl\u00f8ttum er l\u00fdtt og slavi\u00f0, men h\u00e6gri upp t\u00fa kemur, kaldari ver\u00f0ur. \u00c1 h\u00e1sl\u00e6ttunum \u00ed Andesfj\u00f8llum er einasta frukt, i\u00f0 veksur v\u00e6l, epli. \n\n\u00d3gvuliga n\u00f3gv \u00e6ti er \u00ed t\u00ed kalda sj\u00f3num vi\u00f0 Peru. \u00c6ti\u00f0 er f\u00f8\u00f0sla hj\u00e1 ansj\u00f3sum, makreli og sardinum, sum n\u00f3gv er til av \u00e1 hesum lei\u00f0um. Fiskamj\u00f8l \u00far ansj\u00f3sum er st\u00f3r \u00fatflutningsv\u00f8ra hj\u00e1 Peru. N\u00edggjunda ella t\u00edggjunda hv\u00f8rt \u00e1r kemur fl\u00f3gvi havstreymurin, nevndur El Ni\u00f1o, og \u00f3r\u00f3gvar tilgongdina av \u00e6ti, og fiskurin fer a\u00f0rar lei\u00f0ir at s\u00f8kja s\u00e6r f\u00f8\u00f0slu. \u00cd 1992 og aftur \u00ed 1998 elvdi hetta til sv\u00e1ra kreppu \u00ed fiskivinnuni. \n\nSt\u00f8rstu fiskivei\u00f0itj\u00f3\u00f0irnar eru Peru, Kina og Indonesia. Kina einsamalt fiska\u00f0i \u00ed 2003 n\u00e6stan 10 miljardir tons, sum er 15 % av \u00f8llum heimsins fiskiskapi upp \u00e1 67 miljardir tons, n\u00e6st teimum Peru, sum fiska\u00f0i 9 %.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nPeru er eitt av teimum st\u00f3ru londunum \u00ed Su\u00f0uramerika. N\u00f3gvasta\u00f0ni er t\u00e6ttur regnsk\u00f3gur. Andesfj\u00f8llini skilja landi\u00f0 \u00ed tr\u00fdggjar partar: strandar\u00f8ki, h\u00e1landi\u00f0 og Amasonassk\u00f3gurin. \n\nFram vi\u00f0 strondini \u00ed Peru er fyri ta\u00f0 mesta sl\u00e6ttlendi, men sum \u00ed nor\u00f0ara parti av Kili regnar ta\u00f0 sj\u00e1ldan ella ongant\u00ed\u00f0, og t\u00ed ber ikki til at dyrka korn ella a\u00f0rar fruktir, uttan har sum \u00e1ir koma oman \u00far fj\u00f8llunum. Sl\u00edk pl\u00e1ss eru n\u00f3gv fram vi\u00f0 strondini, og har dyrka teir mais, r\u00eds, sukurr\u00f8r, bummull og a\u00f0rar fruktir. \u00cd havinum vestanfyri er \u00f8rgrynni av fiski og fugli. Inni \u00ed landinum eru fleiri fjallaryggir og st\u00f3rir h\u00e1sl\u00e6ttar og dalar millum teirra. \n\nSt\u00f8rsta fl\u00f8tan er eystur m\u00f3ti Bolivia. Har er \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rt vatn, Titicacavatn, 3.810 m yvir havinum. N\u00f3gv nes skera seg \u00fat \u00ed vatni\u00f0, og \u00ed sy\u00f0ra endanum eru tv\u00e6r fittliga st\u00f3rar oyggjar, har toftir av fyrndargomlum templum eru at finna. Fleiri \u00e1ir renna \u00ed vatni\u00f0, og ein st\u00f3r rennur \u00far t\u00ed, og t\u00ed er vatni\u00f0 ikki salt. Har \u00e1 lei\u00f0 er b\u00fdurin Cuzco, sum einafer\u00f0 var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed einum st\u00f3rum indianar\u00edki. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Lima, st\u00f8rsta skipahavnin er Callao. \n\nPeru eru b\u00fdttar upp \u00ed 25 landslutir og eitt h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8ki:\n\nMyndasavn\n\nHygg eisini at \n Lima\n Su\u00f0uramerika\n\n \nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "8671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0pallur%20F%C3%B8roya", "title": "Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya", "text": "Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya er ein almennur stovnur, i\u00f0 er skipa\u00f0ur vi\u00f0 L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 68 fr\u00e1 2. mai 2003. Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 2004 og h\u00fasast \u00ed bygningi \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \u00ed Havn. Ta\u00f0 er Jenny C. Petersen, i\u00f0 er virkandi stj\u00f3ri \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya.\n\nL\u00f3g um tj\u00f3\u00f0pallin \nTj\u00f3\u00f0pallurin skal (samb\u00e6rt l\u00f3gini)\n \u00cd virksemi s\u00ednum leggja dent \u00e1 f\u00f8roysk verk \u00e1 dygdarg\u00f3\u00f0um listaligum st\u00f8\u00f0i eins og stovnurin skal framf\u00f8ra klassisk so v\u00e6l sum n\u00fat\u00edmans altj\u00f3\u00f0a verk.\n Geva borgarunum \u00ed \u00f8llum landinum eitt breitt og dygdargott tilbo\u00f0 av leiklist - sj\u00f3nleiki so v\u00e6l sum a\u00f0rari palllist.\n Tryggja sj\u00f3nleikarum, dansarum og \u00f8\u00f0rum leikh\u00fasstarvsf\u00f3lki h\u00f3skandi arbei\u00f0sm\u00f8guleikar til tess at menna yrkisf\u00f8rleikar teirra.\n Skipa fyri leiklistaligum \u00fatb\u00fagvingum og eftir\u00fatb\u00fagvingum.\n Fremja og menna yrkis- og \u00e1hugaleiklistina \u00ed F\u00f8royum.\n\nLeikverk \nYvirliti\u00f0 er ikki fullf\u00edggja\u00f0\n\nLeikverk 2014 \nT\u00f3m r\u00fam. Frumframf\u00f8rdur 15. februar 2014\n\nLeikverk 2013 \nKeisarans n\u00fdggju kl\u00e6\u00f0ir, Hans T\u00f3rgar\u00f0 og Katarina Nols\u00f8e hava gj\u00f8rt \u00e6vint\u00fdri\u00f0 hj\u00e1 H.C. Andersen til leik og sp\u00e6la allar\nleiklutirnar.\nMyrkursins b\u00f8rn, frumframf\u00f8rdur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum 13. apr\u00edl 2013. Leikrit og leikstj\u00f3rna\u00f0: S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0.\nS\u00e1r \u00e1 S\u00e1l - leikrit og leikstj\u00f3ri: Kristina S. Hansen, leikarar: Annika Johannessen og Sof\u00eda Nols\u00f8e, frums\u00fdning \u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum 9. februar 2013.\n\nLeikverk 2012 \nTak teg saman - ungd\u00f3msleikur/musical-lestur, framf\u00f8rdur \u00ed Perluni \u00ed oktober 2012 orsaka\u00f0 av at herverk var framt \u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallin. Tey leikandi: Beinta Clothier, Kjartan Hansen og Bartal Augustinussen. Leikriti\u00f0 er skriva\u00f0 \u00ed 2007 av dananum Heinrich Christensen.\nBreaking the waves - frumframf\u00f8rdur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum 24. mars 2012. Leikrit: Vivian Nielsen eftir filmshandriti hj\u00e1 Lars von Trier, Peter Asmussen og David Pirie, t\u00fd\u00f0ing til f\u00f8royskt: Laura Joensen, leikstj\u00f3rna\u00f0: Gu\u00f0j\u00f3n Pedersen. H\u00f8vu\u00f0sleiklutirnar sum Bess og Jan h\u00f8vdu Beinta Clothier og Hj\u00e1lmar Dam.\n\nLeikverk 2011\n\nLeikverk 2010 \nHeimsins bestu jar\u00f0arfer\u00f0ir \u2013 s\u00fdningar \u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum og \u00e1 turn\u00e9 \u2013 27 s\u00fdningar og 1.782 \u00e1sko\u00f0arar\nDanny Crowe Show \u2013 20 s\u00fdningar og 1.236 \u00e1sko\u00f0arar\nKirsiberjagar\u00f0urin \u2013 30 s\u00fdningar og 2.472\nVatni\u00f0 vinnur har\u00f0ar hellur \u2013 11 s\u00fdningar \u00ed Beitish\u00fasinum og 623 \u00e1sko\u00f0arar\nBrot \u00far leikinum Logi, logi eldur m\u00edn og huglei\u00f0ingar um Johannu Mariu Skylv Hansen \u2013 s\u00fdningar \u00ed T\u00f3rshavn og \u00e1 Sandi - 4 s\u00fdningar \u2013 250 \u00e1sko\u00f0arar\n\nTilsamans hava 92 s\u00fdningar veri\u00f0 og 6.363 \u00e1sko\u00f0arar. 57 f\u00f3lk hava veri\u00f0 kn\u00fdtt at Tj\u00f3\u00f0pallinum \u00ed styttri ella longri t\u00ed\u00f0, av hesum v\u00f3ru 41 l\u00f8nt av Tj\u00f3\u00f0pallinum. Umframt hetta hava 4 n\u00e6mingar veri\u00f0 \u00ed starvsvenjing. \nTvey leikverk, sum v\u00f3ru stu\u00f0la\u00f0 av kontuni Stu\u00f0ul til Yrkisleiklist, hava vant og sp\u00e6lt \u00ed h\u00f8lunum hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum. Leikb\u00f3lkurin Gr\u00edma: \u201cApan\u201d 9 s\u00fdningar og leikb\u00f3lkurin Grugg: \u201cGoym moralin til seinni\u201d 15 s\u00fdningar. Det Fer\u00f6sche Compagnie f\u00f3r undir venjingar av \u201cIndberetninger fra en rejse i F\u00e6r\u00f8\u201d\n\nHarumframt v\u00f3ru 2 s\u00fdningar av gestaleikinum \u201cDuvorna\u201d fr\u00e1 Sj\u00f3nleikarask\u00falanum \u00ed Lule\u00e5, t\u00f3nleikatilt\u00f8k o.l.\n\nLeikverk 2009 \nNordost \u2013 turn\u00e9 \u2013 9 s\u00fdningar og 567 \u00e1sko\u00f0arar\nKvinnan \u00ed sv\u00f8rtum \u2013 22 s\u00fdningar og 1.488 \u00e1sko\u00f0arar\n\u00cd \u00d3\u00f0amansgar\u00f0i \u2013 2 s\u00fdningar \u00e1 \u00dej\u00f3\u00f0leikh\u00fasinum \u00ed Reykjav\u00edk\nPostkort \u00far Havn \u2013 saman vi\u00f0 Havnar Sj\u00f3nleikarfelag \u2013 16 s\u00fdningar og 1.200 \u00e1sko\u00f0arar\nAftan\u00e1 Undri\u00f0 \u2013 28 s\u00fdningar og 2.061 \u00e1sko\u00f0arar, frums\u00fdning 24. oktober 2009\n\nTilsamans hava 89 s\u00fdningar veri\u00f0 og 6.275 \u00e1sko\u00f0arar. 71 f\u00f3lk hava veri\u00f0 kn\u00fdtt at Tj\u00f3\u00f0pallinum \u00ed styttri ella longri t\u00ed\u00f0, av hesum v\u00f3ru 46 l\u00f8nt av Tj\u00f3\u00f0pallinum. Umframt hetta hava 3 n\u00e6mingar veri\u00f0 \u00ed starvsvenjing.\nEitt leikverk, sum var\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 av kontuni Stu\u00f0ul til Yrkisleiklist, hevur vant og sp\u00e6lt \u00ed h\u00f8lunum hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum. Leikb\u00f3lkurin Gr\u00edma \u201cPiet\u00e1\u201d 16 s\u00fdningar \u2013 792 \u00e1sko\u00f0arar.\n\nLeikverk 2008 \nEg eri m\u00edn egna kona \u2013 20 s\u00fdningar og 1743 \u00e1sko\u00f0arar - \u00c1 Meiar\u00ednum, frums\u00fdning 9. mars 2008\nCaf\u00e9 Grugg - 6 s\u00fdningar og 576 \u00e1sko\u00f0arar - \u00c1 Meiar\u00ednum\nNordost \u2013 22 s\u00fdningar og 2093 \u00e1sko\u00f0arar - \u00c1 Meiar\u00ednum\n\u00cd Geyma \u2013 18 s\u00fdningar og 2.538 \u00e1sko\u00f0arar - \u00cd Nor\u00f0urlandah\u00fasinum\n\nTilsamans hava 69 s\u00fdningar veri\u00f0 og 7693 \u00e1sko\u00f0arar. 49 f\u00f3lk hava veri\u00f0 kn\u00fdtt at Tj\u00f3\u00f0pallinum \u00ed styttri ella longri t\u00ed\u00f0, av hesum v\u00f3ru 39 l\u00f8nt av Tj\u00f3\u00f0pallinum. Umframt hetta hava 3 n\u00e6mingar veri\u00f0 \u00ed starvsvenjing.\n\nLeikverk 2007 \nS\u00f8gan um ein sold\u00e1t \u2013 turn\u00e9 \u2013 10 s\u00fdningar og 1.003 \u00e1sko\u00f0arar\nN\u00e1ttarherbergi\u00f0 \u2013 17 s\u00fdningar og 1.302 \u00e1sko\u00f0arar, \u00e1 Meiar\u00ednum\nN\u00e1ttin \u00e1\u00f0renn sk\u00f3gin \u2013 19 s\u00fdningar og 656 \u00e1sko\u00f0arar\nCaf\u00e9 Grugg \u2013 4 s\u00fdningar og 365 \u00e1sko\u00f0arar\nFer\u00f0slu\u00e1lvurin M\u00f3rrey\u00f0a \u2013 turn\u00e9 - 36 s\u00fdningar og 2.494 \u00e1sko\u00f0arar\n\n53 f\u00f3lk hava veri\u00f0 kn\u00fdtt at Tj\u00f3\u00f0pallinum \u00ed styttri ella longri t\u00ed\u00f0, av hesum v\u00f3ru 37 l\u00f8nt av Tj\u00f3\u00f0pallinum. Umframt hetta hava 4 n\u00e6mingar veri\u00f0 \u00ed starvsvenjing.\n\nLeikverk 2006 \nLimbo (Margareta Garpe) \u2013 22 s\u00fdningar og 1.547 \u00e1sko\u00f0arar, \u00e1 Meiar\u00ednum\n\u00cd \u00d3\u00f0amansgar\u00f0i \u2013 6 s\u00fdningar og 2.221 \u00e1sko\u00f0arar, \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum\nS\u00f8gan um ein sold\u00e1t \u2013 1 s\u00fdning og 84 \u00e1sko\u00f0arar, Posth\u00faskjallarin\n\nTilsamans hava 32 s\u00fdningar veri\u00f0 og 5.617 \u00e1sko\u00f0arar. 108 f\u00f3lk hava veri\u00f0 kn\u00fdtt at Tj\u00f3\u00f0pallinum \u00ed styttri ella longri t\u00ed\u00f0, av hesum v\u00f3ru 78 l\u00f8nt av Tj\u00f3\u00f0pallinum. Umframt hetta hava 6 n\u00e6mingar veri\u00f0 \u00ed starvsvenjing.\n\nLeikverk 2005 \nMomo \u2013 30 s\u00fdningar og 2.554 \u00e1sko\u00f0arar, \u00e1 Meiar\u00ednum, frums\u00fdning 13. mars 2005\nSellofan \u2013 26 s\u00fdningar og 2.502 \u00e1sko\u00f0arar, \u00e1 Meiar\u00ednum\nRonja R\u00e1nsmansd\u00f3ttir \u2013 20 s\u00fdningar og 7.142 \u00e1sko\u00f0arar, \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum\n\nTilsamans hava 76 s\u00fdningar veri\u00f0 og 12.198 \u00e1sko\u00f0arar. 112 f\u00f3lk hava veri\u00f0 kn\u00fdtt at Tj\u00f3\u00f0pallinum \u00ed styttri ella longri t\u00ed\u00f0, av hesum v\u00f3ru 57 l\u00f8nt av Tj\u00f3\u00f0pallinum. Umframt hetta hava 6 n\u00e6mingar veri\u00f0 \u00ed starvsvenjing\n\nTilv\u00edsingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Tjodpallur.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya\n\nT\u00f3rshavn\nAlmennir stovnar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lima", "title": "Lima", "text": "Lima er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Perus. N\u00e6stan alt \u00e1ri\u00f0 er \u00e1drigi\u00f0, mj\u00f8rki og slavin luft \u00ed Lima. Kortini er f\u00f3lki\u00f0 n\u00f3gv fj\u00f8lga\u00f0 seinastu \u00e1rini. N\u00fa b\u00fagva fleiri enn 7,6 milli\u00f3nir har, t\u00ed f\u00f3lk leita s\u00e6r eftir arbei\u00f0i \u00ed b\u00fdnum. St\u00e6ttarmunurin er \u00f8giligur; tey r\u00edku b\u00fagva \u00ed n\u00fdggjum \u00edb\u00fa\u00f0arh\u00fasum ella forsta\u00f0arh\u00fasum, tey f\u00e1t\u00e6ku b\u00fagva \u00ed \u00fassaligum, ovf\u00f3lka\u00f0um f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum, nevndir calampas, i\u00f0 ver\u00f0a reistir allasta\u00f0ni \u00ed \u00fatry\u00f0juni \u00ed b\u00fdnum. Spanski hertakarin Francisco Pizarro grunda\u00f0i b\u00fdin \u00ed 1535.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Su\u00f0uramerika\nPeru"}
{"id": "8673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9%20de%20San%20Mart%C3%ADn", "title": "Jos\u00e9 de San Mart\u00edn", "text": "Jos\u00e9 Francisco de San Mart\u00edn Matorras, Jose de San Mart\u00edn ella bara San Martin (25. februar 1778 \u2013 17. august 1850) var f\u00f8ddur \u00ed Yapey\u00fa, Corrientes \u00ed Argentina og var\u00f0 sendur \u00e1 herna\u00f0arsk\u00fala \u00ed Spania. Hann f\u00f3r heim aftur, t\u00e1 i\u00f0 hann fr\u00e6tti um fr\u00e6lsisbardagarnar.\n\nArgentinar\nS\u00f8ga\nBardagar"}
{"id": "8674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Everglades", "title": "Everglades", "text": "Everglades \u00ed Florida \u00ed USA er fri\u00f0a\u00f0 m\u00fdrilendi vi\u00f0 mongum sj\u00e1ldsomum plantum og d\u00fdrum. Fyrr var lendi\u00f0 n\u00f3gv st\u00f8rri, men partar av Everglades eru drena\u00f0ir og ver\u00f0a n\u00fdttir til sukurlundir. Nor\u00f0ari partur er v\u00ed\u00f0f\u00f8rar sevm\u00fdrar vi\u00f0 h\u00f3lmum og grynkum. Sunnan fyri er va\u00f0il (lendi\u00f0, sum liggur turt \u00e1 fj\u00f8ru). \u00c1 oyrareingjunum eru saltar m\u00fdrar vi\u00f0 mangrovugr\u00f3\u00f0ri. Tj\u00f3\u00f0argar\u00f0urin Everglades National Park \u00ed Su\u00f0urflorida var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1947 og hevur altj\u00f3\u00f0a t\u00fddning sum var\u00f0veitsla av m\u00fdrilendi og granskingar\u00f8ki vi\u00f0 upprunask\u00f3gi og \u00e1um.\n\nS\u00ed eisini \n\n Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed USA\n\nMyndir \n\nFlorida\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nHeimsarvar"}
{"id": "8675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1skaoy", "title": "P\u00e1skaoy", "text": "P\u00e1skaoy (spanskt: Isla de Pascua, rapa nui: Rapa Nui ) er ein kyrrahavsoyggj, i\u00f0 er hj\u00e1land til Kili. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, spanskt og rapa nui. Oyggin er gitin fyri veldugu standmyndirnar \u00ed t\u00ed berliga landslagnum. Standmyndirnar kallast Moai. Forfedrar polynesiamanna h\u00f8gdu t\u00e6r \u00ed gr\u00f3t fyri st\u00edvliga 1000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an.\n\nHvussu oyggin fekk navni\u00f0 P\u00e1skaoy \n\nNi\u00f0urlendski sj\u00f3farin Jacob Roggeveen (1659-1729) gj\u00f8rdi eina ranns\u00f3knarfer\u00f0 til Kyrrahavi\u00f0 \u00e1rini 1721 og 1722.\nHann leita\u00f0i eftir einum m\u00f8guligum \u00f3kendum heimsparti i\u00f0 hann kalla\u00f0i \"Zuydland\" \u00e1 kortinum, sum var\u00f0 gj\u00f8rd aftan\u00e1 fer\u00f0ina.\nLat\u00ednska heiti var Terra Australis Incognita, i\u00f0 merkir '\u00d3kenda landi\u00f0 fyri sunnan'.\n\nMe\u00f0an Roggeveen leita\u00f0i, fann hann eina \u00f3kenda oyggj tann 5. apr\u00edl 1722.\nAv t\u00ed at ta\u00f0 var p\u00e1skadagur hendan dagin, kalla\u00f0i hann oynna \"Paasschen eiland\", \nsum merkir P\u00e1skaoy \u00e1 ni\u00f0urlendskum.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, sum eitur Hanga Roa, liggur \u00ed \u00fatsynningspartinum av oynni. Her b\u00fagva n\u00e6stan \u00f8ll f\u00f3lk, og sostatt er hann tann einasti b\u00fdur \u00e1 oynni. \u00c1 allari oynni eru umlei\u00f0 7800 f\u00f3lk. \n\nAltj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8llurin Mataveri International Airport er beint uttanfyri b\u00fdin. \nSunnanfyri flogv\u00f8llin liggur ta\u00f0 320 metrar h\u00f8ga gosfjalli\u00f0, sum kallast Rano Kao.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nP\u00e1skaoyggin er \u00ed \u00fatry\u00f0juni \u00ed eystara parti \u00ed Polynesia, \nhundra\u00f0tals fj\u00f3r\u00f0ingar fr\u00e1 n\u00e6sta granna. \n\nEystasta oyggin \u00ed Kyrrahavi er 24 km til longdar og 16 km brei\u00f0. Gosfjalli\u00f0 Ma'unga Terevaka, vi\u00f0 s\u00ednum 507 m er h\u00e6gsta punkti\u00f0 \u00e1 oynni. Hetta fjalli\u00f0 liggur \u00ed nor\u00f0ara partinum. \u00d8ll gosfj\u00f8llini \u00e1 oynni eru \u00f3virkin \u00ed dag.\n\nS\u00f8ga \n\nPolynesar b\u00fasettu seg \u00e1 oynni \u00ed 6. \u00f8ld. Tey livdu av taro, s\u00f8teplum, bananum og graskerum, sum tey sjalv dyrka\u00f0u, og tey hildu eisini b\u00e6\u00f0i sv\u00edn og h\u00f8sn. Tey bygdu r\u00e6tthyrntar pallar, nevndir ahu, fram vi\u00f0 strendurnar. Men gull\u00f8ldin vi\u00f0 minnisvar\u00f0um og standmyndum \u00e1 P\u00e1skaoynni var ikki fyrr enn seinni, um 1300, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 oynni gj\u00f8rdu hundra\u00f0tals pallar og reistu st\u00f3rar, h\u00f8gdar standmyndi \u00e1 teimum. Pallarnir v\u00f3ru st\u00f3rir og s\u00ed\u00f0an, sum vendi \u00fat \u00edm\u00f3ti sj\u00f3num, var h\u00e1l og sl\u00e6tt, t\u00ed sj\u00f3gvurin alsamt runa\u00f0i eftir henni. Hv\u00f8r pallur var 45 m. langur, og \u00e1 honum st\u00f3\u00f0u 15 standmyndir. Eingin veit, hv\u00ed standmyndirnar v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar, men t\u00e6r eru helst gj\u00f8rdar av \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum grundum. \n\nFlestu standmyndirnar \u00e1 P\u00e1skaoynni v\u00f3ru h\u00f8gdar \u00ed gr\u00f3tbrotum \u00ed slokna\u00f0um gosopum. T\u00e6r v\u00f3r\u00f0u h\u00f8gdar \u00ed heilum l\u00edki \u00far berginum, bara ein partur av bakinum var fastur og helt teimum, so at t\u00e6r duttu ikki. T\u00e1 i\u00f0 standmyndirnar v\u00f3ru lidnar, var\u00f0 festi\u00f0 \u00ed bakinum h\u00f8gt leyst, og t\u00e6r v\u00f3r\u00f0u signar ni\u00f0ur \u00e1 sl\u00e6tt og blanka\u00f0ar og sn\u00f8gga\u00f0ar. S\u00ed\u00f0an v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r drignar til pallarnar og reistar, einsamallar ella li\u00f0 um li\u00f0. N\u00f3gvar h\u00f8vdu str\u00fduskapa\u00f0 h\u00f8vu\u00f0spr\u00fd\u00f0i av roy\u00f0igr\u00f3ti. Mangar standmyndir h\u00f8vdu enn h\u00f8vu\u00f0spr\u00fd\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 evropear \u00e1 fyrsta sinni s\u00f3u t\u00e6r mong hundra\u00f0 \u00e1r eftir, at t\u00e6r v\u00f3r\u00f0u reistar.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "8678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Taivan", "title": "Taivan", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina (kinesiskt: \u4e2d\u83ef\u6c11\u570b Zh\u014dngh\u00faa m\u00edng\u00fao) ella Taivan, \u00c1 hesi oyggj b\u00fagva um 23,5 mi\u00f3. f\u00f3lk.\n\nL\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina hevur veri\u00f0 avbyrgt fr\u00e1 kinesiska meginlandinum s\u00ed\u00f0an 1949, t\u00e1 i\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparstj\u00f3rnin fl\u00fdddi \u00fat \u00ed oynna, eftir at hon hev\u00f0i tapt borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00edm\u00f3ti kommunistunum. St\u00fdri\u00f0 \u00ed Taivan sigur seg enn ver\u00f0a l\u00f3gliga stj\u00f3rnarvaldi\u00f0 \u00ed \u00f8llum Kina, og F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina sigur Taivan ver\u00f0a kinverskan landslut. F\u00e1 lond hava vi\u00f0urkent Taivan sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki.\n\nStavseting \n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur landi\u00f0 vi\u00f0 hv\u00f8rt stava\u00f0 Teivan, men eftir f\u00f8royskum stavsetingarreglum eigur ta\u00f0 at ver\u00f0a stava\u00f0 Taivan.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nOyggin liggur \u00ed Eysturkinesiska havinum, nor\u00f0anfyri Filipsoyggjar og eystanfyri kinesiska meginlandi\u00f0. Taivansundi\u00f0 skilur oynna fr\u00e1 meginlandinum.\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00e1 i\u00f0 portugisiskir sj\u00f3farar fyrstu fer\u00f0 komu til Taivan \u00ed 1590, nevndu teir oynna Ilha Formosa (\"Oyggin Vakra\"),  t\u00ed hon var so fruktag\u00f3\u00f0, og fj\u00f8llini v\u00f3ru so v\u00f8kur.\n\nPolitikkur \n\nH\u00f3ast Taivan loysti fr\u00e1 Kina undir borgarakr\u00edgnum \u00ed 1949, so metir Kina enn, at Taivan er ein partur av Kinesiska R\u00edkinum, og landi\u00f0 hevur h\u00f3tt Taivan, hv\u00f8rja fer\u00f0 ta\u00f0 hevur haft \u00e6tlanir um at taka formelt sj\u00e1lvst\u00fdri.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nLangt fyri at kinverjar komu til Taivans, b\u00fa\u00f0u mong f\u00f3lkasl\u00f8g har. Tey tala\u00f0u egi\u00f0 m\u00e1l, men mangir si\u00f0ir og gerandisl\u00edv l\u00edktist. Kinverjar komu hagar \u00ed 17. \u00f8ld, og sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, l\u00f8gdu teir oynna undir seg og troka\u00f0u burtur upprunaf\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum bara er 2 % av f\u00f3lkinum \u00ed Taivan. Fj\u00f8lmentasta upprunaf\u00f3lki\u00f0 n\u00fa er amif\u00f3lki\u00f0, sum eru dugnaligir leirkerasmi\u00f0ir og b\u00f8ndur. Amif\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed st\u00f3rum bygdum, og heima eru ta\u00f0 konuf\u00f3lkini, i\u00f0 r\u00e1\u00f0a.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \nSt\u00f8rstu \u00e1tr\u00fana\u00f0irnir \u00ed Taivan eru buddisma, taoisma og konfusianisma. Hesir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir l\u00edkjast n\u00f3gv, og mong f\u00f3lk tr\u00fagva \u00e1 partar \u00far \u00f8llum trimum. Taoisman, i\u00f0 t\u00f3k seg upp \u00ed Kina um 300 f.Kr., er vegurin (tao) til einfalt l\u00edv og levna\u00f0 leys av \u00f8llum jar\u00f0ligum strevi. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 taoistum er at liva \u00ed samlj\u00f3\u00f0i vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruna, so at javnv\u00e1g ver\u00f0ur \u00edmillum tann \u00f3virkna kvinnupartin av likaminum (yin) og tann virkna mannpartin (yang).\n\nHygg eisini at \n Asia\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Taiwan, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nTaivan\nAsia"}
{"id": "8683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%28sangurin%29", "title": "F\u00f8royar (sangurin)", "text": "Sangurin F\u00f8royar er sungin, innsp\u00e6ldur og gj\u00f8rdur av f\u00f8royska b\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur. Sangurin var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuni Fr\u00e6ndur II \u00ed 1986. Ta\u00f0 er Steint\u00f3r Rasmussen, i\u00f0 syngur. Sangurin var eitt st\u00f3rt hitt \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0st \u00ed 1980'\u00e1runum og ver\u00f0ur ofta sungin til felagssang. Or\u00f0 og lag eigur Steint\u00f3r Rasmussen.\n\nTekstur \n\nKaga upp \u00ed himmalin\nS\u00e6rt t\u00fa fuglin har\nFr\u00e6lsur vil hann fl\u00fagva\nMong t\u00fasund m\u00edl fr\u00e1 t\u00e6r\nHann brei\u00f0ir s\u00ednar veingir \u00fat\nVeittrar t\u00e6r farv\u00e6l\nT\u00e1 fer\u00f0in er at enda\nT\u00fa aftur fuglin s\u00e6r\nT\u00e1 er hann komin heim\nTil F\u00f8royar\n\n\u00c1 k\u00f8ldum opnum havi\nSpjaddar liggja tit\nGr\u00f8nar vakrar oyggjar\nHetta landi\u00f0 eiga vit\nT\u00fa dregur, t\u00fa argar\nTa\u00f0 er t\u00edtt sinnalag\nT\u00edtt freka bl\u00ed\u00f0a lyndi\nSjarmerandi er ta\u00f0\nSolei\u00f0is kenna vit teg \nF\u00f8royar\n\nFl\u00fagva fagrir fuglar\nByggja rei\u00f0ur her\nOg fiskur b\u00fdr \u00ed sj\u00f3num\nSo langt sum eyga\u00f0 ber\nAt vitja fjallatindar\nMangur gle\u00f0ir seg\nOg spr\u00fdkja goymdar keldur\nUm vit bora \u00edgj\u00f8gnum teg\nOg ver\u00f0a vit r\u00edkari t\u00e1 F\u00f8royar\nOg hv\u00f8r ver\u00f0ur r\u00edkari t\u00e1\nF\u00f8royar\n\nHvat heldur t\u00fa um okkum\nVit r\u00f3pa okkum tj\u00f3\u00f0\n\u00c1 flaggdegi um v\u00e1rarnar\nT\u00e1 tj\u00f8ldur setast m\u00f3\u00f0\nHvar eru tey, sum lova\u00f0u\nAt lekja t\u00edni s\u00e1r\nSum mispr\u00fd\u00f0a og vannvir\u00f0a\n\u00c1r eftir \u00e1r eftir \u00e1r eftir \u00e1r\nHvat heldur t\u00fa um f\u00f8royingar\nF\u00f8royar?\n\nVi\u00f0 gittara og sangi\nEg sp\u00e6li n\u00fa m\u00edtt lag\nSum um F\u00f8royar var m\u00edn m\u00f3\u00f0ir\nOg ba\u00f0 meg skriva ta\u00f0\nSo eiggilig og gomul\nHon teskar: \u201cbarni\u00f0 m\u00edtt,\nEg vildi at m\u00edtt r\u00edkid\u00f8mi\nSo v\u00e6l var\u00f0 b\u00fdtt\n\u00cdmillum tey sum b\u00fagva her \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdmillum tey sum b\u00fagva her \u00ed F\u00f8royum\nSo javnt millum f\u00f8royingar, F\u00f8royar\u201d\n\nKeldur \n\nFr\u00e6ndur\n1986"}
{"id": "8686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kitee", "title": "Kitee", "text": "Kitee er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6stra Finlands l\u00e4n \u00ed Eysturfinnlandi. Kitee hevur 11 355 \u00edb\u00fagvar (2012).\n\nKendir pers\u00f3nar fr\u00e1 Kitee \n\n Ky\u00f6sti Laasonen\n Tuomas Holopainen\n Jukka Nevalainen\n Tarja Turunen\n Emppu Vuorinen\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n\n Finnland\n\nB\u00fdir \u00ed Finnlandi"}
{"id": "8688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edenbridge%20%28t%C3%B3nleikab%C3%B3lkur%29", "title": "Edenbridge (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)", "text": "Edenbridge er ein eysturr\u00edkskur metal-b\u00f3lkur \u00far Linz, Eysturr\u00edki. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i \u00ed 1998.\n\nLimir\n\nN\u00faverandi limir\n Sabine Edelsbacher \u2013 sangur (1998\u2013present)\n Lanvall \u2013 guitar, keyboards, piano, akkustiskur guitar, bass, bouzouki (1998\u2013n\u00fa)\n Max Pointner \u2013 drums (2008\u2013n\u00fa)\n Dominik Sebastian \u2013 guitar (2009\u2013n\u00fa)\n Wolfgang Rothbauer \u2013 bass (2013\u2013n\u00fa)\n\nFyrrverandi limir\n Kurt Bednarsky \u2013 bass (1998\u20132002)\n Roland Navratil \u2013 trummur (1998\u20132007)\n Georg Edelmann \u2013 guitar (2000\u20132001)\n Andreas Eibler \u2013 guitar (2000\u20132004)\n Frank Bindig \u2013 bass (2004\u20132008)\n Martin Mayr \u2013 guitar (2005\u20132006)\n Robert Schoenleitner \u2013 guitar (2006\u20132008)\n Sebastian Lanser \u2013 trummur (2007\u20132008)\n Simon Holzknecht \u2013 bass (2009\u20132010)\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Sunrise in Eden (2000)\n Arcana (2001)\n Aphelion (2003)\n A Livetime in Eden (2004)\n Shine (2004)\n The Grand Design (2006)\n The Chronicles of Eden (2007)\n MyEarthDream (2008)\n Solitaire (2010)\n The Bonding (2013)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Edenbridge - Official website\n Edenbridge - Official fanclub\n\nEysturr\u00edkskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "8689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edenbridge", "title": "Edenbridge", "text": "Edenbridge hevur fleiri t\u00fddningar:\nEdenbridge er ein b\u00fdur \u00ed Kent \u00ed Onglandi. S\u00ed Edenbridge, Kent.\nEdenbridge er ein eysturr\u00edkskur metal-b\u00f3lkur. S\u00ed Edenbridge (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)."}
{"id": "8691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Botsvana", "title": "Botsvana", "text": "Botsvana er land \u00ed sy\u00f0ra-Afrika vi\u00f0 2,1 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar \u00ed 2014. \u00cd su\u00f0ri hevur Botsvana mark vi\u00f0 Su\u00f0urafrika, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Sambia, \u00ed vestri vi\u00f0 Namibia og eystri vi\u00f0 Simbabvi. \u00cd Botsvana er trygt f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligt st\u00fdri. Botsvana er eitt av f\u00e1u londunum \u00ed Afrika, har ta\u00f0 hevur gingi\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt fram\u00e1 b\u00faskaparliga. T\u00e1 i\u00f0 Botsvana gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed 1966 var ta\u00f0 \u00f8rf\u00e1t\u00e6kt landb\u00fana\u00f0arland, f\u00f3lki\u00f0 livdi av sj\u00e1lvbjargnisb\u00fana\u00f0i. R\u00e6ttilig fer\u00f0 kom \u00e1 b\u00faskaparligu menningina, t\u00e1 i\u00f0 diamantar v\u00f3r\u00f0u funnir \u00ed 1967. Ein onnur t\u00fddningarmikil vinna eru st\u00f3ru neytagar\u00f0arnir, sum eru komnir s\u00ed\u00f0stu 30 \u00e1rini. T\u00e1 i\u00f0 Botsvana gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed 1966, var eingin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur, t\u00ed at ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 st\u00fdrt \u00far Mafikeng \u00ed Su\u00f0urafrika. N\u00fdstovna\u00f0a r\u00edki\u00f0 bygdi t\u00ed n\u00fdggjan h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0, Gaborone. Um 200.000 f\u00f3lk b\u00fagva n\u00fa \u00ed b\u00fdnum (2010), sum umframt at vera h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur eisini er mi\u00f0depil fyri \u00eddna\u00f0i og samfer\u00f0slu.\n\nBotsvana hevur \u00ed fleiri \u00e1r veri\u00f0 illa pl\u00e1ga\u00f0 av ey\u00f0kv\u00e6mi. Ey\u00f0kv\u00e6mi var ein t\u00fd\u00f0andi ors\u00f8k til, at f\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed Botsvana eftir t\u00edggju \u00e1rum minka\u00f0i \u00far trimum prosentum ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stan einki. \u00cd Botsvana doyggja n\u00f3gv ung f\u00f3lk av AIDS, mi\u00f0al livialdurin er bert 66 \u00e1r \u00ed 2014, sbrt. WHO. \u00cd Botsvana er 23.4 % vaksin smitta\u00f0ur av hesi herviligu sj\u00faku \u00ed 2014.\n\nB\u00faskapur \n\nBotsvana er eitt d\u00f8mi um eitt land \u00ed Afrika, har ta\u00f0 hevur eydnast at skipa vi\u00f0urskiftini v\u00e6l. Har hevur man eitt risast\u00f3rt tilfeingi, men man hevur skipa\u00f0 ta\u00f0 \u00e1 ein h\u00e1tt, at ta\u00f0 ikki skeiklar samfelagi\u00f0. Fyri eitt land sum Sierra Leona ella Kongo Kinshasa hevur st\u00f3ra diamantr\u00edkid\u00f8mi\u00f0 veri\u00f0 ein vanlukka, men Botsvana, sum hevur st\u00f3rt diamantr\u00edkid\u00f8mi, hevur havt st\u00f8rsta b\u00faskaparv\u00f8kstur \u00ed heiminum seinastu 40 \u00e1rini. \u00cd Botsvana taka myndugleikarnir ognarr\u00e6ttin hj\u00e1 almenninginum til tilfeingi\u00f0 fyri fult. Teir krevja inn tilfeingisrentuna fr\u00e1 \u00e1vikavist olju og diamantum og goyma hana til seinni \u00e6ttarli\u00f0 ella br\u00faka hana til at f\u00edggja \u00edl\u00f8gur \u00ed \u00fatb\u00fagving, vegir og tunlar osfr. \u00cd t.d. b\u00e6\u00f0i Kongo og Sierra Leona st\u00f3\u00f0st hinvegin borgarakr\u00edggj um tilfeingisrentuna.\n\n\u00cd Selebi-Phikwe (Selibe Phikwe) \u00ed Botsvana var n\u00f3gv nikkul og kopar funni\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. Har var\u00f0 fari\u00f0 undir n\u00e1msvinnu, og t\u00ed sambandi var\u00f0 bygdur ein n\u00fdggjur n\u00e1msb\u00fdur vi\u00f0 b\u00fdarp\u00f8rtum, har stj\u00f3rar skuldu b\u00fagva einasta\u00f0ni og arbei\u00f0arar eina a\u00f0ra sta\u00f0ni. N\u00e1msb\u00fdurin er n\u00e6r vi\u00f0 marki\u00f0 til Simbabvi. Tey, sum gj\u00f8rdu b\u00fdarskipanina, vistu, at n\u00e1ms\u00eddna\u00f0urin f\u00f3r at hava d\u00e1lking vi\u00f0 s\u00e6r. \u00c6tlanin var, at stj\u00f3rarnir skuldu b\u00fagva har, sum teir ikki f\u00f3ru at ver\u00f0a \u00f3r\u00f3gva\u00f0ir av roykinum \u00far teimum st\u00f3ru skorsteinunum. Eingin hev\u00f0i kanna\u00f0 ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Selebi-Phikwe, so tey, sum gj\u00f8rdu b\u00fdarskipanina, n\u00fdttu uppl\u00fdsingar um ve\u00f0ur og vind, sum ta\u00f0 var \u00ed einum b\u00fdi har n\u00e6rindis. Seinni v\u00edsti ta\u00f0 seg, at ve\u00f0ri\u00f0 var heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi \u00ed Selebi-Phikwe. Har var \u00e6ttin sum oftast beint \u00f8vut. T\u00ed v\u00f3ru ta\u00f0 stj\u00f3rarnir, sum m\u00e1ttu b\u00fagva har, sum luftin var ring, og arbei\u00f0ararnir b\u00fa\u00f0u har, sum luftin var n\u00f3gv betri.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Botsvana \n\nSouthern District\nSouth-East District\nKweneng District\nKgatleng District\nCentral District \nNorth-East District\nNgamiland District\nKgalagadi District \nChobe District\nGhanzi District\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTsvanar, i\u00f0 er fj\u00f8lmentasta f\u00f3lkaslagi\u00f0 \u00ed Botsvana, hava \u00ed \u00f8ldir skipa\u00f0 seg \u00ed h\u00f8vdingad\u00f8mi. Hv\u00f8rt h\u00f8vdingad\u00f8mi hevur egi\u00f0 h\u00f8vdingasetur, og uttan um ta\u00f0 eru gar\u00f0arnir, i\u00f0 hoyra til ta\u00f0. Hv\u00f8rt h\u00faski\u00f0 b\u00fdr \u00e1 s\u00ednum gar\u00f0i. Gar\u00f0urin er eini 3-4 h\u00fas vi\u00f0 la\u00f0a\u00f0ari gir\u00f0ing uttanum. T\u00fani\u00f0 innan fyri gir\u00f0ingina ver\u00f0ur nevnt lolwapa.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nBotsvana"}
{"id": "8694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mr.%20%26%20Mrs.%20Smith%20%282005%29", "title": "Mr. & Mrs. Smith (2005)", "text": "Mr. & Mrs. Smith er ein amerikanskur action-skemtifilmur fr\u00e1 2005. Allur filmurin er sp\u00e6ldur inn \u00ed San Marino, Kalifornia. H\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filminum eru Brad Pitt (John Smith), Angelina Jolie (Jane Smith) og Vince Vaughn (Eddie). Filmurin eru framleiddur \u00ed USA.\n\nS\u00f8gugongd \n\nHarra og fr\u00fa Smith eru at s\u00edggja til eini vanlig hj\u00fan, sum liva eitt vanligt l\u00edv. Men \u00ed veruleikanum eru John- og Jane Smith \u00f3gvuliga dugnaligir leigumordarar, sum starvast \u00ed hv\u00f8r s\u00ednum felag. Harra og fr\u00fa Smith vita onki um dupultl\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Tey droyma b\u00e6\u00f0i um at f\u00e1a eitt sindur av spenningi \u00ed hj\u00fanalagnum og teirra ynski gongur \u00fat t\u00e1 tey ver\u00f0a bi\u00f0in um at myr\u00f0a \u2013 hv\u00f8nnannan!\n\nLeikarar \n\n Brad Pitt - John Smith\n Angelina Jolie - Jane Smith\n Adam Brody - Benjamin Danz\n Vince Vaughn - Eddie\n Kerry Washington - Jasmine \n Keith David - P\u00e1pi \n Chris Weitz - Martin Coleman \n Rachael Huntley - Suzy Coleman \n Michelle Monaghan - Gwen \n Stephanie March - Julie \n Jennifer Morrison - Jade\n Theresa Barrera - Janet\n Perrey Reeves - Jessie \n Melanie Tolbert - Jamie \n Jerry T. Adams - Vakt\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official website\n Mr. & Mrs. Smith - Internet Movie Database\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "8695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lafsv%C3%ADk", "title": "\u00d3lafsv\u00edk", "text": "\u00d3lafsv\u00edk er ein bygd \u00ed Sn\u00e6fellsb\u00e6r kommunu \u00ed Nor\u00f0vesturvald\u00f8minum \u00e1 Vesturlandinum \u00ed \u00cdslandi. \u00d3lafsv\u00edk hevur 1 008 \u00edb\u00fagvar (desember 2004).\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "8696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sapporo", "title": "Sapporo", "text": "Sapporo er ein av st\u00f8rstu b\u00fdum \u00ed Japan og hevur umlei\u00f0 1,9 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. \u00cd 1972 v\u00f3ru OL-veturleikirnir \u00ed b\u00fdnum.\n\nMyndir \n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "8697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cork", "title": "Cork", "text": "Cork (\u00cdrskt Corcaigh) er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed \u00cdrsku republikkini og tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00e1 oynni \u00cdrland. Cork er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Munster og hevur umlei\u00f0 120 000 \u00edb\u00fagvar.\n\nMyndir \n\n\u00cdrland\nSt\u00f3rb\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "8698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lordi", "title": "Lordi", "text": "Lordi er ein finskur rokkb\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1992.\n\nLimir\n\nN\u00faverandi limir \n\n Mr. Lordi (Tomi Putaansuu); sangur\n Amen (Jussi Syd\u00e4nmaa); gittar\n Hiisi; bass\n Mana; trummur\n Hella; keyboard\n\nFyrrverandi limir \n\n G-Stealer (Sami Kein\u00e4nen); bass (1996-1999)\n Magnum (Sami Wolking); bass (1999-2002)\n Kalma (Niko Hurme); bass (2002-2005)\n Enary (Erna Siikavirta); keyboard (1997-2005)\n Kita (Sampsa Astala); trummur (2000-2010)\n Otus (Tonmi Lillman); trummur (2010-2012)\n Awa (Leena Peisa); keyboard (2005-2012)\n OX (Samer el Nahhal); bass (2005-2019)\n\n\u00datg\u00e1vur \n\nFinnar\nFinskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nVinnarar av Eurovision Song Contest"}
{"id": "8699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barcelona", "title": "Barcelona", "text": "Barcelona er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Spania. Barcelona er vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhav \u00ed Nor\u00f0urspania. Hann er t\u00fddningarmikil havnab\u00fdur vi\u00f0 tveimum mi\u00f3. f\u00f3lkum. Hann er eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Katal\u00f3nia. M\u00e1li\u00f0 er katal\u00f3nskt, sum er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 spanskt. B\u00fdurin er gitin fyri st\u00e1siligu h\u00fasini og vakra byggilist.  B\u00fdurin er mitt \u00ed st\u00f3rum \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki. \u00cd 1992 v\u00f3ru OL-summarleikirnir \u00ed b\u00fdnum. Barcelona hevur 1,6 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar, og \u00ed 2016 vitja\u00f0u meira enn 30 milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk. Mett er, at fer\u00f0avinnan er 11,5 prosent av b\u00faskapinum \u00ed Barcelona, og hon eigur 14 prosent av arbei\u00f0spl\u00e1ssunum \u00ed b\u00fdnum.\n\nLa Rambla er handilsg\u00f8tan, har mesta fer\u00f0slan er \u00ed Barcelona, og n\u00f3gv f\u00f3lk eru eisini til gongu, serliga fer\u00f0af\u00f3lk. G\u00f8tan er meira enn ein kilometur long.\n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "8700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torrevieja", "title": "Torrevieja", "text": "Torrevieja er ein fer\u00f0amannab\u00fdur \u00ed Eysturspania. Nor\u00f0menn kalla gjarna b\u00fdin Norrevieja orsaka\u00f0 av st\u00f3ru mongdini av nor\u00f0monnum \u00ed b\u00fdnum. Framstigsflokkurin hevur s\u00edtt egna li\u00f0 \u00ed b\u00fdnum og fyrrverandi lei\u00f0arin \u00ed flokkinum Carl I. Hagen hevur eitt summarh\u00fas \u00ed b\u00fdnum. Ta\u00f0 finnast eisini norskir sk\u00falar og kirkjur \u00ed b\u00fdnum.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official website\n Torrevieja.com\n Thisistorrevieja.com\n Torreviejainformation.com\n Torrevieja2008.eu\n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "8702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98strogen", "title": "\u00d8strogen", "text": "\u00d8strogen eru ein b\u00f3lkur av steroidhormonum, i\u00f0 virka\u00f0 sum kvinnulig kynshormonir. Ta\u00f0 eru tr\u00fd t\u00fddningarmikil menniskjalig \u00f8strogenir: \u00d8stradiol, \u00f8stron og \u00f8striol. \u00d8stradiol er ta\u00f0 m\u00e1ttmiklasta og ta\u00f0 sum mest ver\u00f0ur \u00farskilt av.\n\n\u00d8strogen eru t\u00fd\u00f0andi fyri menningina av sekunderu kynssermerkunum so sum br\u00f3stum, og eru vi\u00f0 til at st\u00fdra m\u00e1nasj\u00fakusyklus. Ta\u00f0 finnast fleiri kunstiga framleidd \u00f8strogen, t.d. ethinylestradiol, og ver\u00f0a hesi m.a. n\u00fdtt sum gitna\u00f0arfor\u00f0ing saman vi\u00f0 einum progestogeni\u00f0 \u00ed sonevndu P-pillarunum.\n\nS\u00ed eisini \nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i\n\nKeldur \nH. P. Rang, M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, Rang and Dale's Pharmacology, 6th Edition, 2007, Churchill Livingstone.\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brobergen", "title": "Brobergen", "text": "Brobergen (platt\u00fdskt Brobargen) er ein bygd vi\u00f0 \u00e1nna Oste \u00ed Landkreis Stade \u00ed Niedersachsen, T\u00fdskland. Bygdin er 6,06 km\u00b2 til v\u00edddar og hevur 226 \u00edb\u00fagvar (31. desember 2003). Brobergen var til 1972 ein kommuna og hoyrir n\u00fa til kommuna Kranenburg. Bygdin er fyrst nevnd \u00ed heimildum \u00ed 1286 (Brocberge).\n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "8721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Locke", "title": "John Locke", "text": "John Locke (29. august 1632 - 28. oktober 1704) var bretskur heimspekingur og l\u00e6kni. H\u00f8vu\u00f0sverk hansara, An Essay Concerning Human Understanding fr\u00e1 1690, ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum inngangurin til uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ina.\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0\n\nJohn Locke tosa\u00f0i um ein h\u00e1tt fyri f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, sum kann kallast verndarliberalisma. Staturin er ein ramma, sum skal tryggja borgarunum fr\u00e6lsi at velja \u00ed samfelagnum. Hugsanarh\u00e1tturin er her, at menniskja\u00f0 gott kann menna seg sj\u00e1lvt. \u00cd m\u00f3tsetning til sj\u00f3narhorni\u00f0 hj\u00e1 John Stuart Mill, so er endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0inum at tryggja, at borgarin hevur r\u00fam til at menna seg \u00ed, uttan at ta\u00f0 skal vera n\u00f8kur upp\u00edblanding \u00ed menningini. Verndarliberalisma er mett at hava vi\u00f0 s\u00e6r \"negativt fr\u00e6lsi\".\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1630-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1700-\u00e1runum\nBretskir heimspekingar"}
{"id": "8722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uppl%C3%BDsingart%C3%AD%C3%B0in", "title": "Uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0in", "text": "Uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0in er heiti \u00e1 mentanarligum r\u00e1ki \u00ed Evropa, sum fylgdi eftir renesansuna. Uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0in ver\u00f0ur rokna\u00f0 at byrja vi\u00f0 John Locke (1632 - 1704) og enda vi\u00f0 Immanuel Kant (1724 - 1804). Meginhugsanin \u00ed uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ini er bjartskygd fatan av mannavitinum og v\u00f3n um eina bjarta framt\u00ed\u00f0 fyri manna\u00e6ttina. Longu \u00ed renesansuni var heimspekin byrja\u00f0 at gera seg leysa av gudfr\u00f8\u00f0iliga grundarlagnum, og henda gongd ver\u00f0ur fullf\u00f8rd vi\u00f0 uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ini.\nTa\u00f0 eru serliga Ongland, Skotland, T\u00fdskland og Frakland, sum eru h\u00e1borgin \u00ed uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ini.\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "8723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Immanuel%20Kant", "title": "Immanuel Kant", "text": "Immanuel Kant (1724 - 1804) var t\u00fdskur heimspekingur. H\u00f8vu\u00f0sverk hansara, Kritik der reinen Vernunft fr\u00e1 1781 ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum endin \u00e1 uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ini.\n\nT\u00fdskarar\nHeimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1720-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1800-\u00e1runum"}
{"id": "8724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Renesansan", "title": "Renesansan", "text": "Renesansan,  eisini nevnd Endurreisnin, er heiti \u00e1 mentanarligum r\u00e1ki \u00ed Evropa \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num umlei\u00f0 1400 til umlei\u00f0 1600. Or\u00f0i\u00f0 renesansa kemur umvegis franskt av lat\u00ednsku or\u00f0unum re, sum merkir aftur og nascere, sum merkir at f\u00f8\u00f0ast; renesansa merkir sostatt at endurf\u00f8\u00f0ast. \u00cd hesum liggur, at renesansan tekur ta klassisku mentanina, forngrikska og fornromverska mentan, fram aftur. Renesansan endurtekur ikki bara ta\u00f0 klassiska, men n\u00fdtir ta\u00f0 og arbei\u00f0ir v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 t\u00ed. \n\n\u00cd hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i ver\u00f0ur evropeiski sj\u00f3narringurin v\u00ed\u00f0ka\u00f0ur. Krossfer\u00f0irnar hava veri\u00f0 eini 200 \u00e1r frammanundan, og vi\u00f0 teimum \u00f8ktist kunnleikin til j\u00f8diska og arabiska mentan. Ta\u00f0 gav \u00edbl\u00e1stur til at leita eftir fornum handritum, og fleiri handrit eftir klassisku h\u00f8vundarnar komu undan kavi - summi \u00ed klosturb\u00f3kas\u00f8vnum og onnur umvegis j\u00f8disku ella arabisku mentanirnar. \u00cd 1492 var\u00f0 Amerika funni\u00f0 og ein n\u00fdggjur heimur letur seg upp. At Johan Gutenberg uppfann prentlistina umlei\u00f0 1450 gav samstundis heilt n\u00fdggjar m\u00f8guleikar at spja\u00f0a vitan og kunnleika. \n\nTa\u00f0 er ilt at siga, n\u00e6r renesansan sum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 endar, men \u00ed hvussu er umlei\u00f0 1700 hevur eitt anna\u00f0 r\u00e1k, uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0in, tiki\u00f0 yvir.\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "8733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3tb%C3%B3ltssamband%20F%C3%B8roya", "title": "F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya", "text": "F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya ella FSF er ovasta lei\u00f0slan innan f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed F\u00f8royum. FSF var\u00f0 stovna\u00f0 13. januar 1979. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0, \u00e1rini 1942 til 1978 var ta\u00f0 \u00cdSF i\u00f0 hev\u00f0i \u00e1byrgdina av f\u00f3tb\u00f3ltinum \u00ed F\u00f8royum. FSF er vi\u00f0 til at menna f\u00f8royskan f\u00f3tb\u00f3lt, m.a. vi\u00f0 at skipa fyri skei\u00f0um fyri venjarar og d\u00f3marar. FSF hevur eisini \u00e1byrgdina fyri f\u00f8roysku landsli\u00f0unum b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 monnum, kvinnum og unglingum. Meistaradeildin hj\u00e1 monnum byrja\u00f0i \u00ed 1942. Skipa\u00f0ur kvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum byrja\u00f0i \u00ed 1985. 2. juli 1988 gj\u00f8rdist F\u00f8royar limur \u00ed FIFA og 18. apr\u00edl 1990 gj\u00f8rdist F\u00f8royar limur \u00ed UEFA. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur F\u00f8royar luttiki\u00f0 \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum.\n\nFormenn \u00ed F\u00f3tb\u00f3ltssambandi F\u00f8roya\n\nA\u00f0alskrivarar \n\n1995-2009 - \u00cdsak Mikladal, Klaksv\u00edk\n2009- Virgar Hvidbro, T\u00f3rshavn\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0i\u00f0\n L\u00f8gmanssteypi\u00f0\n Effodeildin\n 1. deild\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nFel\u00f8g\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sumo-gl%C3%ADming", "title": "Sumo-gl\u00edming", "text": "Sumo-gl\u00edming er japansk \u00edtr\u00f3ttargrein og var \u00ed fyrstant\u00ed\u00f0 partur \u00ed aldagomlum h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi vi\u00f0 dansi og leiki, sum var\u00f0 hildi\u00f0 \u00e1 keisaraborgini, so at j\u00f8r\u00f0in skuldi geva g\u00f3\u00f0a gr\u00f8\u00f0i. \u00cd sumo-gl\u00edming roynir annar gl\u00edmarin at syfta ella tr\u00fdsta m\u00f3tst\u00f8\u00f0umannin \u00fat av pallinum ella at f\u00e1a a\u00f0rar partar av honum enn bara iljarnar ar nerta vi\u00f0 g\u00f3lvi\u00f0. Skal gl\u00edmari standa seg v\u00e6l, m\u00e1 hann ver\u00f0a b\u00e6\u00f0i tungur og sterkur, so sumogl\u00edmarar eta n\u00f3gvan og g\u00f3\u00f0an mat.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "8736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingolf%20Jacobsen", "title": "Ingolf Jacobsen", "text": "Ingolf Jacobsen (f\u00f8ddur 1916, dey\u00f0ur 15. juni 1946) var f\u00f8royskur listama\u00f0ur. Hann var yngstur av b\u00f8rnunum hj\u00e1 Nicolinu Dam og Magnus Jacobsen (sum vanliga var\u00f0 nevndur Magnus \u00e1 Kamarinum, byggimeistari \u00ed T\u00f3rshavn).\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nFa\u00f0irin anda\u00f0ist, t\u00e1 i\u00f0 Ingolf var bara 5 \u00e1ra gamal. Hetta hevur merkt heimi\u00f0 og umst\u00f8\u00f0ur teirra, men h\u00f3ast hetta, so fer Ingolf \u00ed realsk\u00fala at ganga. Rikard Long var l\u00e6rari hansara og seg\u00f0i hann, at Ingolf skara\u00f0i fram\u00far. Hann var \u00farm\u00e6lingur, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 umr\u00e1ddi tekning. Longu 16 \u00e1ra gamal tekna\u00f0i hann til sm\u00e1rit og m.a. til j\u00f3lab\u00f8kur Var\u00f0ans. \n\nEvnini v\u00f3ru ey\u00f0s\u00fdnd, men umst\u00f8\u00f0urnar v\u00f3ru ikki t\u00e6r bestu. Hetta tykist ikki at hava nerva\u00f0 Ingolf. Bla\u00f0ungur fer hann av landinum til Keypmannahavnar at nema s\u00e6r l\u00e6rd\u00f3m innan tekning og list. \u00cd br\u00f8vum hansara til br\u00f3\u00f0urin, Jens, f\u00e1a vit innlit \u00ed, hvussu str\u00e6vi\u00f0 ta\u00f0 mangan var hj\u00e1 honum \u00ed fyrstuni.  \n\nIngolf str\u00ed\u00f0ist \u00ed Keypmannahavn. Hann kl\u00e1rar seg vi\u00f0 fyrifallandi arbei\u00f0i og vi\u00f0 at selja tekningar og myndir til bl\u00f8\u00f0ini tey fyrstu \u00e1rini. \u00cd 1940 s\u00f8kir hann inn \u00e1 Kunstakademiet og kemur hann inn. L\u00e6rari hansara var\u00f0 kendi professarin Aksel J\u00f8rgensen.\n\nTa\u00f0 fer at ganga fram\u00e1 hj\u00e1 Ingolfi. Hann er sera virkin. Hann leitar s\u00e6r inn \u00ed sj\u00f3nleik og virkar eitt skifti sum teaturm\u00e1lari \u00e1 Kongaliga Teatrinum \u00ed Keypmannahavn. Framgongd tykist vera \u00e1 \u00f8llum \u00f8kjum hj\u00e1 honum. Hann skrivar og pr\u00fd\u00f0ir greinar, i\u00f0 ver\u00f0a prenta\u00f0ar  \u00ed donskum og norskum bl\u00f8\u00f0um, og eisini ver\u00f0ur hoyrisp\u00e6l hansara \"Under Fjeldet\" framf\u00f8rt \u00ed danska \u00fatvarpinum. Millum sj\u00f3nleikararnar eru Holger Reenberg og Mogens Wieth. \n\nIngolf flytir \u00ed 1943 til \u00c5rhus. Hetta var sera br\u00e1dliga og samb\u00e6rt listarmanninum Janusi Kamban, i\u00f0 var n\u00f3gv saman vi\u00f0 Ingolf \u00ed Keypmannahavn, so var Ingolf virkin \u00ed m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rsluni, og hann kendi seg \u00f3tryggan \u00ed Keypmannahavn. Stutt eftir at hann er komin til \u00c5rhus, giftist hann Klara-Marie. Tey fingu tvey b\u00f8rn, Stein og Ingun. Ingolf gerst h\u00f8vu\u00f0steknari \u00e1 Aalborg Stiftstidende. Men hann f\u00e6st eisini vi\u00f0 n\u00f3gv anna\u00f0: endurstovna\u00f0i f\u00f8royingafelag \u00ed J\u00fatlandi og er forma\u00f0ur har, forlagsarbei\u00f0i, fyrireiking til endurstovnan av bla\u00f0num \"Ungu F\u00f8royum\", prentarbei\u00f0i, \u00fatvarpsleikir og mangt anna\u00f0. At stovnseta f\u00f8royskt \u00fatvarp er eisini eitt hugskot, og hevur hann \u00edt\u00f8kiligar \u00e6tlanir um hetta. Hann er eisini virkin \u00e1 satirubla\u00f0num Cimbrer-Hylet \u00ed Aalborg. Me\u00f0an hersetingin er, er hetta bla\u00f0 undir strongum sensuri, men eftir mai 1945 eru tekningar Ingolfs sera speiandi m\u00f3tvegis t\u00fdska hersetingarvaldinum, i\u00f0 eisini eftir kr\u00edgslok, framvegis hev\u00f0i  str\u00ed\u00f0sdeildir \u00ed Danmark.  \n\nAvskorin fr\u00e1 heimlandinum vegna seinna heimsbardaga, hevur hann ikki vitja\u00f0 heim s\u00ed\u00f0ani hann f\u00f3r av landinum. Hann er \u00e1 tremur vi\u00f0 hugskotum, at fara til F\u00f8royar vi\u00f0. \n\nMen Ingolf gerst sj\u00fakur av krabba \u00ed kj\u00e1lkarholuni. \n\n\u00cd br\u00e6vi til br\u00f3\u00f0urin Jens, dagfest 7. apr\u00edl 1946 \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum \u00ed \u00c5rhus, skrivar Ingolf: \n\n\"Last og skam \u00ed hetta h\u00f8vdi\u00f0, sum ta\u00f0 f\u00f3r at seinka m\u00e6r \u00ed \u00f8llum. Mesta av apr\u00edli mann eisini fara, \u00e1\u00f0renn eg sleppi hi\u00f0ani \u00edfr\u00e1. N\u00fa skulu teir enn einafer\u00f0 skera upp \u00ed kj\u00e1lkan og leggja radiumpatr\u00f3nirnar har ni\u00f0an. Hetta er eisini ein beistat\u00ed\u00f0, eg havi so n\u00f3gv at gera - b\u00e6\u00f0i her og vi\u00f0 f\u00f8roysk evni .... J\u00fa, henda kj\u00e1lkaholan gj\u00f8rdi st\u00f3rt brek \u00ed \u00f8llum hj\u00e1 okkum. Gud viti eisini, hvussu ver\u00f0ur vi\u00f0 F\u00f8roya-fer\u00f0ini, sj\u00e1lvur eri eg so \u00f3gvuliga veikur aftan \u00e1 alt hetta hetta r\u00f8ntgen. Mergurin ver\u00f0ur kroystur \u00far einum, og eg gerist m\u00f3\u00f0ur \u00ed sveittabroti bert eg gangi \u00ed 10 minuttir. Men v\u00f3nandi ver\u00f0ur ta\u00f0 gj\u00f8rligt onkursvegna at sleppa heim \u00ed \u00e1r .... kanska til heystar ella alrahelst \u00ed hoyna, ta\u00f0 hev\u00f0i d\u00e1mt m\u00e6r v\u00e6l at sloppi\u00f0 at hoyggja eina l\u00f8tu  .. Men n\u00fa fari eg at enda, n\u00fa leingjast vit skj\u00f3tt eftir at tosa, ikki at skriva, ta\u00f0 er t\u00f3 ikki ta\u00f0 sama!\"\n\n\u00cd b\u00f3klingi, i\u00f0 Mentunargrunnur Studentafelagsins gav \u00fat \u00ed 1972, skrivar rith\u00f8vundurin Gunnar Hoydal m.a. um Ingolf: \n\n\"Eingin var \u00ed iva um, at Ingolf \u00e1tti \u00f3vanligar g\u00e1vur, heldur ikki hann sj\u00e1lvur, og hann hev\u00f0i hug at f\u00e1a meira burtur \u00far teimum. Men ha\u00f0ani, og so til at leita \u00fat \u00ed eina \u00f3vissa framt\u00ed\u00f0 \u00ed einum \u00f3tryggum starvi \u00ed fremmandum landi, ta\u00f0 er eitt st\u00f3rt stig, sum krevur einastandandi sj\u00e1lvs\u00e1lit og \u00e1gr\u00fdtni. Ingolf bila\u00f0i hv\u00f8rki, og a\u00f0rir m\u00f8guleikar v\u00f3ru ikki, so 19 \u00e1ra gamal tekur hann stigi\u00f0 og fer til Keypmannahavnar vi\u00f0 l\u00edtlum \u00f8\u00f0rum \u00ed vi\u00f0f\u00f8ri enn einari mappu vi\u00f0 tekningum. Hann hev\u00f0i skriva\u00f0 til Kunstakademiet, \u00e1\u00f0renn hann f\u00f3r avsta\u00f0, og ni\u00f0urkomin gongur hann eitt skifti \u00e1 fyrireikingarskei\u00f0i til listah\u00e1sk\u00falan. Men \u00e1hugin tykist \u00ed fyrsta umfari at vera bla\u00f0tekningin, sum um hetta mundi\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00ed besta bl\u00f3ma \u00ed nor\u00f0urlondum\"\n\nGunnar Hoydal endar inngangin \u00ed b\u00f3kini solei\u00f0is:\n\n\".... Ingolf doy\u00f0i sama summari\u00f0, 15. juni 1946. Av t\u00ed tilfari, sum l\u00e1 eftir hann, gj\u00f8rdi Listafelag F\u00f8roya \u00ed 1952 eina minnisframs\u00fdning .... At meta \u00fat fr\u00e1 hesum um tey \u00farslit, i\u00f0 kundu komi\u00f0 burtur\u00far hansara g\u00e1vum er h\u00e6ttisligt, ivaleyst eisini \u00f3ney\u00f0ugt. V\u00f3nin hj\u00e1 t\u00ed, i\u00f0 hevur savna\u00f0 tilfari\u00f0, hevur veri\u00f0 at geva s\u00edna egnu mynd av einum g\u00e1vur\u00edkum landsmanni, sum f\u00f3r so merkiliga opin, hugag\u00f3\u00f0ur og \u00f3spiltur gj\u00f8gnum s\u00edtt stutta l\u00edv\"\n\n....\n\nIngolf er nevndur \u00ed Myndlist \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 B\u00e1r\u00f0i J\u00e1kupssyni: \n\n\"Tann fyrsta f\u00f8royska listaframs\u00fdningin \u00ed Keypmannahavn var\u00f0 fyrireika\u00f0 \u00ed skemmuni hj\u00e1 Janusi Kamban \u00ed N\u00f8rrebrogade. Frams\u00fdnararnir v\u00f3ru Janus Kamban, Gudmund Hentze, Elinborg Lutzen, Ruth Smith, Mikines og Ingolf Jacobsen. Hesin seinast nevndi, av Kamarinum \u00ed Havn (1916-46), i\u00f0 var upptikin \u00e1 listaakademii\u00f0, hev\u00f0i arbeitt sum bla\u00f0teknari. men ungur fekk hann tuberklar (sic), og \u00e1\u00f0renn hann r\u00e6ttiliga n\u00e1ddi at koma \u00ed gongd, anda\u00f0ist hann, bert 29 \u00e1ra gamal\" \n\n- Ta\u00f0 er ikki r\u00e6tt, sum stendur \u00ed b\u00f3kini Myndlist. Ingold doy\u00f0i av krabbasj\u00faku \u00ed kj\u00e1lkarholini. Hetta var sj\u00faka, i\u00f0 hann hev\u00f0i pl\u00e1gast av leingi. \n\n- William Heinesen, var n\u00f3gv \u00fati \u00ed Konradsbrekkuni (\u00ed dag Gr\u00edms Kanbansg\u00f8ta), saman vi\u00f0 J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen, i\u00f0 var granni hj\u00e1 byggimeistaranum Magnusi og g\u00e1va\u00f0u b\u00f8rnum hansara. William skriva\u00f0i \u00ed br\u00e6vi til br\u00f3\u00f0ursystur Ingolfs um s\u00edni minni um hesar b\u00e1\u00f0ar \u00farm\u00e6lingar, fa\u00f0irin Magnus og sonin Ingolf, og at teir b\u00e1\u00f0ir v\u00f3ru fyrimyndir til Marselius \u00ed stutts\u00f8guni Det fortryllede lys.\n\nSkriva\u00f0 grein:   \u00d3lavur Jakobsen\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1916\nAndl\u00e1t \u00ed 1946"}
{"id": "8738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H.C.W.%20T%C3%B3rgar%C3%B0", "title": "H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0", "text": "Hans Christoffer Wenningsted T\u00f3rgar\u00f0 (f\u00f8ddur 14. august 1885 \u00ed T\u00f3rshavn, dey\u00f0ur 18. mars 1957), ella H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, var arkitektur og politikari (SB). Tekna\u00f0i Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0. Hann tekna\u00f0i kirkjurnar \u00ed  \u00c1rnafir\u00f0i, Hvannasund, Sk\u00e1la, Elduv\u00edk, Tj\u00f8rnuv\u00edk og Sk\u00favoy. Hann var eisini aktivur at byggja kirkjuna \u00ed Sandav\u00e1gi.\n\n Forma\u00f0ur \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarfelag 1918\u20131924\n B\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavn 1922\u20131924\n B\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Havn 1917-24 og 1945-57\n L\u00f8gtingslimur 1918-24\n\nFamilja \nForeldur hansara v\u00f3ru Anna Paulina (f\u00f8dd Poulsen) og Jens Wenningsted Jacobsen, b\u00e6\u00f0i \u00far Havn. Hann giftist Valborg Eide \u00far N\u00f3lsoy. Tey eru foreldur Axel T\u00f3rgar\u00f0, sum var prestur og t\u00fd\u00f0ari. Tr\u00fd av abbab\u00f8rnunum hj\u00e1 Hansemann eru sj\u00f3nleikarar eins og abbin, tey eru S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0, Ria T\u00f3rgar\u00f0 og Hans T\u00f3rgar\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir arkitektar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1885\nAndl\u00e1t \u00ed 1957"}
{"id": "8739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ri%20Petersen", "title": "K\u00e1ri Petersen", "text": "K\u00e1ri Petersen hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n K\u00e1ri Leivsson (K\u00e1ri P., fyrr K\u00e1ri Petersen) \u2013 t\u00f3nleikari\n K\u00e1ri D. Petersen \u2013 filmsma\u00f0ur\n K\u00e1ri Petersen (politikari) \u2013 politikari fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "8741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norr%C3%B8nt%20Atlantssamstarv", "title": "Norr\u00f8nt Atlantssamstarv", "text": "Nor\u00f0urlendskt Atlantssamstarv ella NORA er nevnd undir Nor\u00f0urlendska R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0num, sum arbei\u00f0ir vi\u00f0 \u00f8kissamstarvi \u00ed Nor\u00f0uratlantshavinum. Nevndin er partur av markna\u00f8kispolitiska samstarvinum hj\u00e1 R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0num. Nor\u00f0urlendska st\u00f8\u00f0i\u00f0 og verk\u00e6tlanarskipa\u00f0a arbei\u00f0i\u00f0 gevur NORA g\u00f3\u00f0ar m\u00f8guleikar at seta \u00ed verk altj\u00f3\u00f0a samstarv \u00ed \u00f8kinum, samstarv sum byggir \u00e1 nor\u00f0urlendsk vir\u00f0i og m\u00e1l.\n\nNORA ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0 av Nor\u00f0urlendska R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0num og vi\u00f0 partv\u00edsari f\u00edgging \u00far teimum f\u00fdra NORA londunum, F\u00f8royum, Gr\u00f8nland, \u00cdslandi og Noregi.\n\nNevndin \u00ed NORA er manna\u00f0 vi\u00f0 trimum umbo\u00f0um fyri hv\u00f8rt landi\u00f0. Vi\u00f0 strategi, sum fevnir yvir fleiri \u00e1r, \u00e1setir nevndin yvirskipa\u00f0a arbei\u00f0ssetningin hj\u00e1 NORA.\n\nH\u00f8vu\u00f0sskrivstovan hj\u00e1 NORA er \u00ed Havn. \u00cd Gr\u00f8nlandi, \u00cdslandi og Nor\u00f0ur- og Vesturnoregi eru kontaktpers\u00f3nar, sum arbei\u00f0a fyri NORA.\n\nNORA virkar fyri at styrkja samstarvi\u00f0 \u00ed \u00f8kinum, so at Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0 ver\u00f0ur eitt sterkt \u00f8ki\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlondum, ey\u00f0kent av g\u00f3\u00f0ari, bur\u00f0ardyggari og f\u00edggjarligari menning. Hetta ver\u00f0ur millum anna\u00f0 gj\u00f8rt vi\u00f0 at styrkja samstarvi\u00f0 millum vinnufyrit\u00f8kur og granskingar- og menningarstovnar \u00ed teimum f\u00fdra NORA londunum.\n\nUppg\u00e1van hj\u00e1 NORA er \n\n At skapa politiskar og fakligar karmar har kjak kann vera um felags nor\u00f0uratlantiskar trupulleikar og menna felags \u00e6tlanir og \u00e1t\u00f8k.\n At mi\u00f0la og seta \u00ed verk verk\u00e6tlanarsamstarv.\n At virka fyri menning \u00ed tr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 nor\u00f0urlendsku Sl\u00f3\u00f0arheiti hugsanina um bur\u00f0ardygga menning.\n At menna NORA til ein \u00e1hugaverdan vi\u00f0leikara \u00ed nor\u00f0urlendskum samstarvi vi\u00f0 grannalondini \u00ed \u00f8kinum.\n\nNor\u00f0uratlantiska Tankasmi\u00f0jan \n\u00cd november 2011 kunngj\u00f8rdi Nor\u00f0urlendska Tankasmi\u00f0jan s\u00edtt fyrsta tilm\u00e6li. Tey m\u00e6la til, at at ein tv\u00f8rfaklig master\u00fatb\u00fagving ver\u00f0ur skipa\u00f0 \u00ed samstarvi millum universitetini \u00ed Gr\u00f8nlandi, \u00cdslandi, F\u00f8royum og Strandar-Noregi vi\u00f0 heitinum Management and Development in the High North. Ta\u00f0 er NORA, i\u00f0 hevur stovna\u00f0 Nor\u00f0uratlantisku Tankasmi\u00f0juna. Tvey umbo\u00f0 \u00far hv\u00f8rjum limalandi eru limir \u00ed nevndini, tey eru:  \nTine Pars, rektari \u00e1 Ilisimatusarfik, universiteti\u00f0 \u00ed Gr\u00f8nlandi.\nHenrik Leth, stj\u00f3ri \u00ed Sulisitsisut, gr\u00f8nlandska arbei\u00f0sgevarafelagi\u00f0.\nHalla Helgad\u00f3ttir, stj\u00f3ri \u00e1 H\u00f6nnunarmi\u00f0st\u00f6\u00f0, \u00edslendska Design Center.\nKarl Benediktsson, professari \u00ed samfelagsgeografi, H\u00e1sk\u00f3li \u00cdslands, \u00edslendska universiteti\u00f0.\nFrank Aarebrot, professari \u00ed komparativum politikki, universiteti\u00f0 \u00ed Bergen.\nArne O. Holm, serr\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 Nordomr\u00e5desenteret \u00ed Bod\u00f8.\nHermann Oskarsson, st\u00f3ri \u00e1 Hagstovu F\u00f8roya.\nSonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir, samskipari hj\u00e1 SAMTAKI,\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nNorr\u00f8nt Atlantssamstarv\n\nHeimspolitikkur\nNor\u00f0urlond\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "8745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20Mortensen", "title": "He\u00f0in Mortensen", "text": "He\u00f0in Mortensen (f\u00f8ddur 7. apr\u00edl 1946 \u00ed Trongisv\u00e1gi) er f\u00f8royskur politikar, l\u00f8gtingslimur fyri Javna\u00f0arflokkin og b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0. Hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu fr\u00e1 2005 til 2016.\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0slimur s\u00ed\u00f0an 1973 \n\nHe\u00f0in Mortensen hevur veri\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0i s\u00ed\u00f0an 1973, varaborgarstj\u00f3ri 2001-2005 og borgarstj\u00f3ri fr\u00e1 2005-2016. \u00c1 b\u00fdr\u00e1\u00f0svalinum \u00ed novembur 2012 sl\u00f3\u00f0 hann \u00f8ll met vi\u00f0 pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um, t\u00e1 hann fekk 2637 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur. Listi C, Javna\u00f0arflokkurin, fekk 7 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimir valdar og kundi har vi\u00f0 st\u00fdra einsamallur um tey l\u00f8gdu \u00ed, borgarstj\u00f3rin valdi t\u00f3 at fara \u00ed eitt breitt samstarv vi\u00f0 allar flokkarnar. T\u00f3 f\u00f3r Tj\u00f3\u00f0veldi \u00far samgonguni naka\u00f0 seinni. Ta\u00f0 v\u00f3ru f\u00fdra flokkar/listar, i\u00f0 fingu umbo\u00f0an \u00ed T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0i, sum t\u00f3k vi\u00f0 1. januar 2013.\n\nL\u00f8gtingsma\u00f0ur \n\nHe\u00f0in Mortensen var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Sambandsflokkin \u00ed Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi \u00ed 1998 og umbo\u00f0a\u00f0i flokkin \u00e1 tingi til 2004. Harumframt hevur He\u00f0in Mortensen veri\u00f0 varama\u00f0ur fleiri fer\u00f0ir \u00ed styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1989. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hann valdur \u00e1 F\u00f8roya l\u00f8gting fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nSambandsflokkurin og Javna\u00f0arflokkurin \n\nHe\u00f0in Mortensen var limur \u00ed Sambandsflokkinum 1988-2004. S\u00ed\u00f0an 2005 hevur hann veri\u00f0 limur \u00ed Javna\u00f0arflokkinum.\n\n\u00c1litissessir \n\n Forseti \u00ed \u00cdtr\u00f3ttarsambandi F\u00f8roya (\u00cdSF) 1980-2008\nForma\u00f0ur \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarfelag 1997\u20132003.\n Forma\u00f0ur \u00ed Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag 1997-2003\n Forma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavnar \u00cdtr\u00f3ttarr\u00e1\u00f0 1975-1978\n\nHei\u00f0urstekin \n\n Danskan DIF hei\u00f0urskross 2005\n Riddari av Dannebrog 1. grad 2003\n F\u00f8royskan \u00cdSF hei\u00f0urskross 1999\n \u00cdslendskan ISI hei\u00f0urskross 1996\n Riddari av Dannebrog 1991\n Svenskan RF hei\u00f0urskross 1989\n \u00cdslendskan ISF hei\u00f0ursn\u00e1l 1989\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n j.fo\n hedinmortensen.com\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "8750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna-Maria%20Ravnopolska-Dean", "title": "Anna-Maria Ravnopolska-Dean", "text": "Anna-Maria Ravnopolska-Dean (bulgarskt: \u0410\u043d\u043d\u0430-\u041c\u0430\u0440\u0438\u044f \u0420\u0430\u0432\u043d\u043e\u043f\u043e\u043b\u0441\u043a\u0430-\u0414\u0438\u0439\u043d) (f\u00f8dd 3. august 1960) er ein bulgarskur t\u00f3nleikari og t\u00f3naskald.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Bulgarian Harp Favorites, Arpa d\u2019oro, CD 2003 \n\n Legende: French Music for Harp, Gega compact disc, 1999 \n\n Harpist at the Opera (honoring the Donizetti bicentennial), Arpa d'oro CD, 1997 \n\n Harps of the Americas (Paraguayan and pedal harps), Arpa d'oro CD, 1996 \n\n Erich Schubert Pop Harp Festival, Gega CD, 1994 \n\n A Harpist's Invitation to the Dance, Gega CD, 1992\n\nT\u00f3nleikarar\nT\u00f3nask\u00f8ld\nBulgarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960"}
{"id": "8756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsta%C3%B0i%C3%B0%20%28Eg%20minnist%20m%C3%ADtt%20heim%20m%C3%ADn%20b%C3%BD%29", "title": "Heimsta\u00f0i\u00f0 (Eg minnist m\u00edtt heim m\u00edn b\u00fd)", "text": "Heimsta\u00f0i\u00f0 er ein sangur hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur.\n\nTekstur \n\nEg minnist m\u00edn heim, m\u00edn b\u00fd - og m\u00edna ungd\u00f3mst\u00ed\u00f0,\nsummarkv\u00f8ld, dans og a\u00f0rar l\u00f8tur,\nt\u00e1 fullm\u00e1nin flenti at t\u00e6r, og elskhug' \u00ed luftini var,\n\u00ed kv\u00f8ld vit skulu ganga gamlar g\u00f8tur.\n\nN\u00fa v\u00e1gin er spegilskl\u00e1r, \u00ed lotinum fl\u00e1krar t\u00edtt h\u00e1r,\ngras og steinar nema t\u00ednar f\u00f8tur,\nher gingu vit hond \u00ed hond, mong kv\u00f8ldini fram vi\u00f0 strond,\nher vit b\u00e6\u00f0i festu sterkar r\u00f8tur.            \n\n\u00c1 m\u00ednum cowboyjakka eitt fri\u00f0armerki st\u00f3\u00f0,\nog vit sungu saman t\u00e1 \"All you need is love\"\nl\u00edvi\u00f0 ta\u00f0 var okkara - vit \u00e1ttu hesa t\u00ed\u00f0,\nvit h\u00f8vdu egnar taknar, og vit vildu vera fr\u00ed\n\nVit eiga eitt heim, ein b\u00fd, - men n\u00fa er ein onnur t\u00ed\u00f0,\neg sakni fj\u00f8rusand og gr\u00f8nar fl\u00f8tur\nt\u00e1 dagsins st\u00ed\u00f0 er av, at b\u00fdurin ikki svav,\nmen f\u00f3lk tey funnu \u00fat til hugnal\u00f8tur.\n\nTa\u00f0 vakra hugtekur \u00f8ll - v\u00edkirnar, ei\u00f0i og fj\u00f8ll\nsum skaptu l\u00edv og kor, ja henda b\u00fdin:\nhetta var fedranna v\u00f3n, \u00ed dag er ein onnur sj\u00f3n;\nhvat bj\u00f3\u00f0ar okkum n\u00fa tann n\u00fdggja t\u00ed\u00f0in?\n\nEg sliti\u00f0 havi jakkan, har m\u00edtt fri\u00f0armerki st\u00f3\u00f0,\nmen inni \u00ed m\u00e6r sj\u00e1lvum dansa enn tey somu lj\u00f3\u00f0,\nta\u00f0 er n\u00fa, vit skulu liva, ta\u00f0 er n\u00fa, vit eiga t\u00ed\u00f0\nog k\u00e6rleika til heimlandi\u00f0, til f\u00f3lk og hendan b\u00fd.\n\nEg alt\u00ed\u00f0 vil kenna ta\u00f0 v\u00e6l, eg elski j\u00fa haga og dal\nog alt, sum \u00ed n\u00e1tt\u00faru t\u00edni dregur,\nv\u00f8kur ert t\u00fa \u00e1 n\u00e1tt, dagurin l\u00fdsir br\u00e1tt,\n\u00ed \u00f8rmum m\u00ednum liggur t\u00fa og svevur.\n\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "8757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ja%2C%20vi%20elsker%20dette%20landet", "title": "Ja, vi elsker dette landet", "text": "Ja, vi elsker dette landet er tj\u00f3\u00f0sangur hj\u00e1 Noregi. \u00cd Noregi hava veri\u00f0 fleiri enn ein tj\u00f3\u00f0sangur s\u00ed\u00f0an 1814, t\u00e1 i\u00f0 Noreg fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed kongssambandi vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki, minst tr\u00edggir: \u201cFor Norge, kj\u00e6mpers f\u00f8deland\u201d eftir Johan Nordahl Brun (1745-1816), \u201cS\u00f8nner af Norge, det \u00e6ldgamle rige\u201d fr\u00e1 1820 eftir Henrik Anker Bjerregaard, og at enda \u201cJa, vi elsker dette landet\u201d fr\u00e1 1859 eftir Bj\u00f8rnstjerne Bj\u00f8rnson (8. desember 1832 \u2013 26. apr\u00edl 1910) vi\u00f0 lagi eftir Richard Nordraak (1842\u20131866).\n\nTekstur \n\nNoreg"}
{"id": "8758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Star-Spangled%20Banner", "title": "The Star-Spangled Banner", "text": "The Star-Spangled Banner er tj\u00f3\u00f0arsangur hj\u00e1 USA. Sangurin var\u00f0 vi\u00f0urkendur sum tj\u00f3\u00f0sangur \u00ed 1931. Teksten blev skrevet i 1814 af den 35-\u00e5rige Francis Scott Key efter at han havde overv\u00e6ret bombardementet af Baltimores Fort McHenry under 1812-krigen. Key havde entret et britisk krigsskib for at forhandle frigivelsen af en ven som var blevet anklaget for at huse britiske desert\u00f8rer. Den britiske kommandant var villig til at frigive begge, men af sikkerhedsgrunde f\u00f8rst dagen efter, da den britiske fl\u00e5de angreb fortet i l\u00f8bet af natten.\n\nDen n\u00e6ste dag skrev Key et digt, The Defense of Fort McHenry. Musikken til teksten var en dengang popul\u00e6r melodi, To Anacreon in Heaven, som blev skrevet omkring 1800 af John Stafford Smith. Denne har ogs\u00e5 v\u00e6ret nationalmelodi for Luxembourg.\n\nMelodien blev USA's nationalmelodi den 3. marts 1931.\n\nN\u00e5r den synges offentligt (f\u00f8r st\u00f8rre sportsbegivenheder) bliver versene efter det f\u00f8rste ofte udeladt.\n\nAmerica the Beautiful, My Country, Tis of Thee og God Bless America bliver ofte opfattet som uofficielle amerikanske nationalmelodier.\n\nTekstur \nO! say can you see by the dawn's early light\nWhat so proudly we hailed at the twilight's last gleaming?\nWhose broad stripes and bright stars through the perilous fight,\nO'er the ramparts we watched were so gallantly streaming?\nAnd the rockets' red glare, the bombs bursting in air,\nGave proof through the night that our flag was still there.\nOh, say does that star-spangled banner yet wave\nO'er the land of the free and the home of the brave?\n\nOn the shore, dimly seen through the mists of the deep,\nWhere the foe's haughty host in dread silence reposes,\nWhat is that which the breeze, o'er the towering steep,\nAs it fitfully blows, half conceals, half discloses?\nNow it catches the gleam of the morning's first beam,\nIn full glory reflected now shines in the stream:\n'Tis the star-spangled banner! Oh long may it wave\nO'er the land of the free and the home of the brave!\n\nAnd where is that band who so vauntingly swore\nThat the havoc of war and the battle's confusion,\nA home and a country should leave us no more!\nTheir blood has washed out their foul footsteps' pollution.\nNo refuge could save the hireling and slave\nFrom the terror of flight, or the gloom of the grave:\nAnd the star-spangled banner in triumph doth wave\nO'er the land of the free and the home of the brave!\n\nO! thus be it ever, when freemen shall stand\nBetween their loved home and the war's desolation!\nBlest with victory and peace, may the heav'n rescued land\nPraise the Power that hath made and preserved us a nation.\nThen conquer we must, when our cause it is just,\nAnd this be our motto: 'In God is our trust.'\nAnd the star-spangled banner in triumph shall wave\nO'er the land of the free and the home of the brave!\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0 \n\n The Star-Spangled Banner\n\nTj\u00f3\u00f0arsangur\nUSA"}
{"id": "8759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Inno%20e%20Marcia%20Pontificale", "title": "Inno e Marcia Pontificale", "text": "Inno e Marcia Pontificale er tj\u00f3\u00f0arsangur hj\u00e1 Vatikanr\u00edki\u00f0.\n\nTekstur \n\nO felix Roma \u2013 o Roma nobilis:\nSedes es Petri, qui Romae effudit sanguinem,\nPetri cui claves datae sunt regni caelorum.\nPontifex, Tu successor es Petri;\nPontifex, Tu magister es tuos confirmans fratres;\nPontifex, Tu qui Servus servorum Dei,\nhominumque piscator, pastor es gregis,\nligans caelum et terram.\nPontifex, Tu Christi es Vicarius super terram,\nrupes inter fluctus, Tu es pharus in tenebris;\nTu pacis es vindex, Tu es unitatis custos,\nvigil libertatis defensor; in Te potestas.\n\nTu Pontifex, firma es petra, et super petram\nhanc aedificata est Ecclesia Dei.\n\nPontifex, Tu Christi es Vicarius super terram,\nrupes inter fluctus, Tu es pharus in tenebris;\nTu pacis es vindex, Tu es unitatis custos,\nvigil libertatis defensor; in Te potestas.\n\nO felix Roma \u2013 O Roma nobilis.\n\nVatikani\u00f0"}
{"id": "8760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.va", "title": ".va", "text": ".va er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Vatikanr\u00edki\u00f0.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#V"}
{"id": "8761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Der%20er%20et%20yndigt%20land", "title": "Der er et yndigt land", "text": "Der er er et yndigt land nevnist annar danski tj\u00f3\u00f0sangurin. Ein annar danskur tj\u00f3\u00f0sangur, Kong Christan stod ved h\u00f8jen mast, ver\u00f0ur n\u00fdttur vi\u00f0 kongalig h\u00f8vi. Den anden nationalsang, Kong Christian stod ved h\u00f8jen Mast, bruges ved officielle lejligheder, s\u00e5som kongebes\u00f8g, fl\u00e5debes\u00f8g, milit\u00e6re sportsst\u00e6vner og h\u00f8jtideligheder i al almindelighed, hvor medlemmer af det danske kongehus eller den danske eller fremmede regeringer er til stede i embeds medf\u00f8r mv., enten alene eller efterfulgt af Der er et yndigt Land. Ved andre lejligheder, s\u00e5som ikke-milit\u00e6re sportsbegivenheder, kan arrang\u00f8ren frit v\u00e6lge mellem de to nationalsange.\nTeksten er skrevet i 1819 af Adam Gottlob Oehlenschl\u00e4ger med mottoet: \"Ille terrarum mihi praeter omnes Angulus ridet\" (Horats, Dette hj\u00f8rne af jorden smiler for mig mere end noget andet).\nHan skrev \u00f8jensynligt teksten til en konkurrence om en f\u00e6drelandssang udskrevet af Selskabet til de skj\u00f8nne Videnskabers Forfremmelse.\nOehlenschl\u00e4ger vandt ikke; det gjorde derimod Juliane Marie Jessens Dannemark, Dannemark, hellige Lyd, efter signende fordi teksten var skrevet i en h\u00e5ndskrift der lignede Oehlenschl\u00e4gers.<\n\nTekstur \n\nDer er et yndigt land,\ndet st\u00e5r med brede b\u00f8ge\nn\u00e6r salten \u00f8sterstrand\nDet bugter sig i bakke, dal,\ndet hedder gamle Danmark\nog det er Frejas sal\n\nDer sad i fordums tid\nde harniskkl\u00e6dte k\u00e6mper,\nudhvilede fra strid\nS\u00e5 drog de frem til fjenders m\u00e9n,\nnu hvile deres bene\nbag h\u00f8jens bautasten\n\nDet land endnu er sk\u00f8nt,\nthi bl\u00e5 sig s\u00f8en b\u00e6lter,\nog l\u00f8vet st\u00e5r s\u00e5 gr\u00f8nt\nOg \u00e6dle kvinder, sk\u00f8nne m\u00f8'r\nog m\u00e6nd og raske svende\nbebo de danskes \u00f8er\n\nHil drot og f\u00e6dreland!\nHil hver en danneborger,\nsom virker, hvad han kan!\nVort gamle Danmark skal best\u00e5,\ns\u00e5 l\u00e6nge b\u00f8gen spejler\nsin top i b\u00f8lgen bl\u00e5\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Lurta eftir Der er et yndigt land\n\nDanmark"}
{"id": "8764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norr%C3%B8nt", "title": "Norr\u00f8nt", "text": "Navni\u00f0 norr\u00f8nt ver\u00f0ur vanliga br\u00fakt um m\u00e1li\u00f0 \u00ed Noregi, Hetlandi, Orknoyum, F\u00f8royum og \u00cdslandi fr\u00e1 10. \u00f8ld og fram at umlei\u00f0 1350. T\u00e1 var m\u00e1li\u00f0 \u00ed hesum londum n\u00e6stan ta\u00f0 sama, t\u00ed f\u00f8royingar og \u00edslendingar v\u00f3ru upprunaliga norskir \u00fatfarar \u2013 flestir av Vesturlandinum. N\u00fat\u00ed\u00f0ar \u00edslendskt og f\u00f8royskt hava t\u00ed eisini ey\u00f0s\u00fdndan l\u00edkskap vi\u00f0 m\u00e1lf\u00f8rini \u00ed Vesturnoregi, sum kanska partv\u00edst kemur av teirra felags upphavi, men onnur vilja vera vi\u00f0, at ta\u00f0 eisini kann stava fr\u00e1 sambandi vi\u00f0 Noreg seinni \u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n\n\u00c1 norr\u00f8num m\u00e1li eru til st\u00f3rar b\u00f3kmentir, sum fyrst og fremst eru verk eftir \u00edslendingar \u2013 t\u00e6r \u00edslendsku mi\u00f0aldarb\u00f3kmentirnar \u00e1 m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum eru munandi st\u00f8rri og t\u00fddningarmeiri enn \u00e1 \u00f8llum \u00f8\u00f0rum nor\u00f0urlendskum m\u00e1lum til samans. Tey flestu b\u00f3kmentaligu verkini eru var\u00f0veitt \u00ed handritum, sum fyri ta\u00f0 mesta r\u00f8kka aftur til 13. \u00f8ld.\n\nDanskt og svenskt m\u00e1l v\u00f3ru longu hesa t\u00ed\u00f0ina naka\u00f0 \u00f3l\u00edk norr\u00f8num, t.e. at m\u00e1lf\u00f8raskilna\u00f0urin millum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lini var longu \u00e1 veg \u2013 serliga s\u00e1st, at danskt t\u00f3k at skilja seg burtur\u00far.\n\nHygg eisini at \n Norn\n\nGermansk m\u00e1l\nNor\u00f0urlendsk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uralsk%20m%C3%A1l", "title": "Uralsk m\u00e1l", "text": "Heiti\u00f0 uralsk m\u00e1l hevur veri\u00f0 n\u00fdtt s\u00ed\u00f0an fyrst \u00ed 19. \u00f8ld og stavar fr\u00e1, at meirilutin av nevndu m\u00e1lum ver\u00f0ur tala\u00f0ur n\u00e6rindis Uralfj\u00f8llunum \u2013 \u00e1 marknalei\u00f0ini millum Asia og Evropa. Keldan til m\u00e1l\u00e6ttina ver\u00f0ur hildin at vera antin n\u00e6rindis Volgabuginum ella \u00ed n\u00faverandi Hv\u00edtarusslandi.\n\nTann uralska m\u00e1l\u00e6ttin ver\u00f0ur vanliga b\u00fdtt \u00ed tv\u00e6r h\u00f8vu\u00f0sgreinar. Eystara greinin er samojedisk m\u00e1l, sum ver\u00f0a tala\u00f0 \u00ed Siberia, og vestara greinin er tann finsk-ugriska. \n\nHenda seinna greinin er \u00e1 annan b\u00f3gvin tey eystursj\u00f3varfinsku m\u00e1lini og \u00e1 hin tann ugriska greinin vi\u00f0 teimum b\u00e1\u00f0um ob-ugrisku m\u00e1lunum mansi og chanti og t\u00ed n\u00e6rskylda ungarska m\u00e1linum. Ungarar b\u00fagva n\u00fa langt fr\u00e1 s\u00ednum m\u00e1lfr\u00e6ndum, t\u00ed at forfedrar teirra eru komnir til Mi\u00f0evropa saman vi\u00f0 turkiskum \u00e6ttb\u00f3lkum um fyrsta t\u00fasund\u00e1raskifti\u00f0 e.Kr. A\u00f0rar finsk-ugriskar greinar eru s\u00e1miskt, volgafinskt, mordvinskt og mari og tey permisku m\u00e1lini komi og udmurtiskt. \n\nEystursj\u00f3varfinsku m\u00e1lini eru, umframt ta\u00f0 finska: kareliskt, vepsiskt, votiskt, estiskt og livonskt. Hesi m\u00e1lini minna n\u00f3gv um hv\u00f8rt anna\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed bygna\u00f0i og or\u00f0feingi, sj\u00e1lvt um m\u00e1lini ikki eru s\u00edn\u00e1millum fatilig sum tey meginnor\u00f0urlendsku m\u00e1lini. \n\nL\u00edkskapurin stavar \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum fr\u00e1 langari sams\u00f8gu. Tey uralsku m\u00e1lini fram vi\u00f0 Eystursj\u00f3num hava veri\u00f0 eitt m\u00e1l, ta\u00f0 sonevnda frumfinska, sum \u00ed sm\u00e1um hevur greina\u00f0 seg sundur. Ein gomul grein av frumfinskum er frums\u00e1miskt, men eystursj\u00f3varm\u00e1lini eru ein yngri grein av frumfinskum, nevnd fornfinskt.Tey serkendu dr\u00f8gini \u00ed finska m\u00e1lbygna\u00f0inum hava ment seg \u00ed eystursj\u00f3varfinsku eindart\u00ed\u00f0ini.\n\nFinno-ugrisk m\u00e1l\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barnabla%C3%B0i%C3%B0", "title": "Barnabla\u00f0i\u00f0", "text": "Barnabla\u00f0i\u00f0 er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0arrit fyri b\u00f8rn.\nN\u00f3gvar kendar s\u00f8gur hava veri\u00f0 \u00ed bla\u00f0num, m.a. teknir\u00f8\u00f0irnar Baldrian og Dunnaldur Dunna.\n\nS\u00f8ga \nFyrsta Barnabla\u00f0i\u00f0 kom \u00fat til j\u00f3la \u00ed 1928. S\u00ed\u00f0an kom ta\u00f0 regluliga \u00fat \u00ed tr\u00fd \u00e1r, men so g\u00f3vu bla\u00f0stj\u00f3rarnir skarvin yvir, og \u00ed desember 1931 kom seinasta bla\u00f0i\u00f0 \u00ed hesum umfari. Ta\u00f0 v\u00f3ru l\u00e6rarar \u00far Su\u00f0uroy, i\u00f0 st\u00f3\u00f0u fyri bla\u00f0num, og F\u00f8roya L\u00e6rarafelag gav \u00fat. \u00cd bla\u00f0stj\u00f3rnini v\u00f3ru fyrst Samuel Jacob Sesanus Olsen og S\u00e1mal Johansen, men \u00ed september \u00ed 1930 kom Martin Joensen fyri S\u00e1mal Johansen. Barnabla\u00f0i\u00f0 skiftir navn \u00ed 1980 hetta \u00e1ri\u00f0. N\u00fa eitur ta\u00f0: Barna- og ungd\u00f3msbla\u00f0i\u00f0. Bla\u00f0i\u00f0 skiftir s\u00ed\u00f0an navn \u00ed 1983 til Barnabla\u00f0i\u00f0. Eftir summarfr\u00edt\u00ed\u00f0ina \u00ed 1998 skiftir bla\u00f0i\u00f0 navn til Strok & Snirr. So er aftur umskifti \u00e1 skr\u00e1nni. H\u00f3ast hugskoti\u00f0 vi\u00f0 Strok & Snirr bla\u00f0num at venda fekk g\u00f3\u00f0a undirt\u00f8ku millum lesararnar, og bla\u00f0i\u00f0 neyvan hevur havt st\u00f8rri haldaraskara enn hesi \u00e1rini, \u00e1sanna\u00f0i bla\u00f0stj\u00f3rnin, at meira fekst burtur \u00far vi\u00f0 bara einum bla\u00f0i. N\u00fa eitur bla\u00f0i\u00f0 Strok, ta\u00f0 er 44 bla\u00f0s\u00ed\u00f0ur og kemur \u00fat 8 fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rn  \n 1928-1931 v\u00f3ru Samuel Jacob Sesanus Olsen, S\u00e1mal Johansen og Martin Joensen  bla\u00f0stj\u00f3rar.\n 1959-1966 J\u00e1kup B\u00e6rentsen, Jens Pauli Heinesen, J\u00e1kup M. Kjeld og Svenning Tausen\n 1966-1973 Theodor Hansen, Steingr\u00edm Niclasen og Svenning Tausen\n 1973-1980  Theodor Hansen, Steingr\u00edm Niclasen og J\u00f3annes Enni. Fr\u00e1 1977 kom Magnus Hansen \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rnina.\n 1980-1986 Magnus Hansen bla\u00f0stj\u00f3ri, J\u00f3annes Enni, \u00ed 1981 kom Niels J\u00e1kup Thomsen \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rnina. \u00cd 1983 var Rannveig Hovgaard fyrsta konuf\u00f3lk, sum kom \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rnina\n 1986-1989 Niels J\u00e1kup Thomsen bla\u00f0stj\u00f3ri, Regin Debess og Erhard Jacobsen (Niels J\u00e1kup Thomsen t\u00f3k vi\u00f0 sum bla\u00f0stj\u00f3ri \u00ed 1987)\n 1989 Niels J\u00e1kup Thomsen bla\u00f0stj\u00f3ri, Regin Debess og Dj\u00f3ni Dalsgar\u00f0\n 1994 Niels J\u00e1kup Thomsen bla\u00f0stj\u00f3ri, Dj\u00f3ni Dalsgar\u00f0, Beinta Johannessen Dorthe Gyldenk\u00e6rne (Dorthe gavst \u00ed 1996)\n 1998 Niels J\u00e1kup Thomsen bla\u00f0stj\u00f3ri, Beinta Johannessen, Jonna Olsen og Ey\u00f0na Magnussen (P\u00e1ll Isholm var eitt stutt skifti \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rnini)\n 2005- Beinta Johannessen bla\u00f0stj\u00f3ri, Niels J\u00e1kup Thomsen \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ri, Eydna Magnussen og Bergur Dalsgaard.\n\nKeldur \n\n Jacobsen, M. A.: Barnabla\u00f0i\u00f0. \u00cd: Var\u00f0in, bd. 10, 1930\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Strok\n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit\nB\u00f8rn"}
{"id": "8769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Singapor", "title": "Singapor", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Singapor (Maleisiskt; Republik Singapura, Kinverskt; \u65b0\u52a0\u5761\u5171\u548c\u56fd, Tamilskt; \u0b9a\u0bbf\u0b99\u0bcd\u0b95\u0baa\u0bcd\u0baa\u0bc2\u0bb0\u0bcd \u0b95\u0bc1\u0b9f\u0bbf\u0baf\u0bb0\u0b9a\u0bc1, Enskt; Republic of Singapore) er ein l\u00edtil oyggj, sum liggur mitt \u00ed Su\u00f0urkinahavi, n\u00e6r vi\u00f0 Maleisia. \u00c1 hesi oyggj b\u00fagva um 4,9 mi\u00f3. f\u00f3lk (2011). Singapor hevur bara mark vi\u00f0 Maleisia. Singapor var fyrstan t\u00ed\u00f0 keypssta\u00f0ur \u00e1 siglingarlei\u00f0ini \u00edmillum India og Kina. Bretin Stamford Raffles, i\u00f0 starva\u00f0ist \u00ed bretska eysturindiafelagnum grunda\u00f0i b\u00fdin \u00ed 1819. \n\nSingapor hevur havt miklan b\u00faskaparv\u00f8kstur, ta\u00f0 er r\u00edkt og er ein av st\u00f3ru f\u00edggjarmi\u00f0deplunum \u00ed heiminum. Landi\u00f0 er \u00ed 2015 fj\u00f3r\u00f0r\u00edkasta land \u00ed heiminum rokna\u00f0 pr. \u00edb\u00fagva og er lopi\u00f0 \u00far tri\u00f0ja heiminum og inn \u00ed fyrsta eftir einum \u00e6ttarli\u00f0i.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd gomlum d\u00f8gum f\u00f3r \u00f8ll skipafer\u00f0sla \u00far Indiahavi \u00ed Kinahav \u00edgj\u00f8gnum tronga Malakkafj\u00f8r\u00f0 \u00edmillum Sumatra og Malakkanes. Hann, sum r\u00e1ddi \u00ed fir\u00f0inum, hev\u00f0i eftirlit vi\u00f0 \u00f8llum handli \u00edmillum hesi h\u00f8v. \u00cd 15. \u00f8ld hev\u00f0i sult\u00e1nurin \u00ed b\u00fdnum Malakka valdi\u00f0 \u00ed fir\u00f0inum; b\u00fdurin var t\u00e1 ein av st\u00f8rstu og vakrastu b\u00fdum \u00ed heiminum. \u00cd 1511 t\u00f3ku portugisar b\u00fdin, og \u00ed 1641 t\u00f3ku ni\u00f0urlendingar hann. Men me\u00f0an ni\u00f0urlendingar r\u00e1ddu har, misti b\u00fdurin t\u00fddning s\u00edn, t\u00ed at ni\u00f0urlendingarnir heldur vildu hava eftirlit vi\u00f0 skipafer\u00f0sluni har um vegir \u00far h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 s\u00edni \u00e1 Java. \u00cd 1819 t\u00f3k so enski hj\u00e1landaumbo\u00f0sma\u00f0urin Stamford Raffles Singapor, i\u00f0 t\u00e1 var l\u00edtil b\u00fdur \u00e1 eini oyggj vi\u00f0 su\u00f0urstrondina \u00e1 Maleisia. Og undir enskum yvirr\u00e6\u00f0i fekk Singapor sama t\u00fddning, sum Malakka hev\u00f0i havt nakrar \u00f8ldir frammanundan, og gj\u00f8rdist mi\u00f0depil fyri handlinum \u00edgj\u00f8gnum Malakkafj\u00f8r\u00f0.\n\n\u00cd 1965 var\u00f0 landi\u00f0 tveitt \u00fat \u00far m\u00f3\u00f0irlandinum Maleisia, t\u00ed teir mongu kinesararnir \u00ed Singapor v\u00f3ru ein politisk h\u00f3ttan upprunaf\u00f3lkinum \u00ed Maleisia.\n\nB\u00faskapur \n\nLandi\u00f0 er eitt av r\u00edkastu londum \u00ed heiminum. Tri\u00f0ja hv\u00f8nn minutt siglir eitt skip inn \u00ed havnina ella \u00fat \u00far havnini \u00ed Singapor, sum er skundmesta havn \u00ed heiminum. Tangab\u00e1tar koma av Persafl\u00f3gva fullfermdir vi\u00f0 r\u00e1olju, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rd til bensin og a\u00f0rar olju\u00fardr\u00e1ttir, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an ver\u00f0a fluttir til a\u00f0rar havnab\u00fdir \u00ed \u00f8llum Landsynnings\u00e1sia. Meginparturin av st\u00f3ra \u00fatflutninginum hj\u00e1 Maleisia ver\u00f0ur avskipa\u00f0ur \u00ed Singapor. Um 25 % innt\u00f8kum landsins koma fr\u00e1 bankum og gjaldoyra- og vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum \u00ed Singaporb\u00fdi.\n\nLee Kuan Yew (1923-2015) var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Singapor \u00ed 31 \u00e1r (1959-1990), ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum landsfa\u00f0ir og framdi eina sanna b\u00faskaparkollvelting. \u00c1rini fr\u00e1 1960 til 1980 fimtanfalda\u00f0ist bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kan, og b\u00fdarstaturin gj\u00f8rdist eitt framkomi\u00f0 v\u00e6lfer\u00f0arsamfelag. H\u00f3ast hann f\u00f3r \u00far emb\u00e6tinum \u00ed 1990 hev\u00f0i Yew alla t\u00ed\u00f0ina \u00e1virkan \u00e1 politisku k\u00f3sina \u00ed Singapor, har sonur hansara, Lee Hsein Loong, n\u00fa er fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed Singapor eru kinverjar; hini eru maleiar ella \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 f\u00f3lki\u00f0 \u00far India. Flestu f\u00f3lk hava g\u00f3\u00f0 l\u00edvskor, t\u00ed at Singapor er r\u00edkt land. Men myndugleikarnir halda gj\u00f8lla eyga vi\u00f0 \u00f8llum vi\u00f0urskiftum; teir st\u00fdra fj\u00f8lmi\u00f0lunum, eiga sj\u00f3nvarps- og \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ir og hava avmarka\u00f0 r\u00e6ttindini hj\u00e1 f\u00f3lki at eiga bil, fyri at sleppa undan fer\u00f0sluru\u00f0uleika. F\u00f3lk ver\u00f0a revsa\u00f0, tveita tey rusk \u00e1 g\u00f8tuna, eta \u00ed ni\u00f0anjar\u00f0artokbreytini ella tyggja tyggigummi \u00e1 almennum st\u00f8\u00f0um. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 81 \u00e1r. 7,5 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r. Um 77 % eru kinverjar, 14,2 malaiar, 7,1 % eru indarar og 1,2 % onnur f\u00f3lkasl\u00f8g. N\u00f3gvir ymiskir tr\u00faarb\u00f3lkar eru, og hinduistar, buddistar, taoistar, muhamedanarar og kristin liva li\u00f0 um li\u00f0. \n\nHeimsins sunnasta land er Singapor; ta\u00f0 v\u00edsir ein uppger\u00f0 fr\u00e1 WHO og ST  \u00ed 2015. Kanningin er gj\u00f8rd vi\u00f0 at hyggja eftir heilsust\u00f8\u00f0uni \u00ed ymsu londunum. Fyrst og fremst er hugt eftir mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vi og dey\u00f0sors\u00f8kum. Harafturat er kanna\u00f0, hvat ta\u00f0 er, sum \u00e1virkar heilsust\u00f8\u00f0una, til d\u00f8mis tali\u00f0 av roykjarum, tali\u00f0 av f\u00f3lki vi\u00f0 h\u00f8gum kolesteroltali og tali\u00f0 av koppsetingum. \u00dat fr\u00e1 hesum eru \u00fatrokna\u00f0i stig til hv\u00f8rt landi\u00f0, har 100 er ta\u00f0 h\u00e6gsta, sum til ber at f\u00e1a.cSingapor fekk 89,45 prosent og beint \u00ed h\u00f8lunum er Italia og Avstralia.\n\nF\u00f3lkatal\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nBeint su\u00f0ur \u00far Malakkanesi eystast \u00ed Malakkafir\u00f0i er l\u00edtla oyggjar\u00edki\u00f0 Singapor, sum er \u00edmillum fj\u00f8lbygdastu lond \u00ed heiminum. Til samans er Singapor 641 ferkilometrar til st\u00f8ddar. H\u00f8vu\u00f0soyggin er 583 ferkilometrar; um lei\u00f0 42 km long og 23 km brei\u00f0, og er sum Streymoyggin og V\u00e1garnar til samans.\n\nMyndasavn\n\nHygg eisini at \n\n Landsynnings\u00e1sia. \n\nAsia\nSingapor"}
{"id": "8772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0all%C3%ADvs%C3%A6vi", "title": "Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vi", "text": "Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vi er heiti fyri, hvussu leingi f\u00f3lki\u00f0 livir \u00ed mi\u00f0al \u00ed einum landi. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vi er mi\u00f0alaldurin \u00e1 teimum, sum doyggja. V\u00e6nta\u00f0 mi\u00f0al l\u00edvs\u00e6vi er tali\u00f0 \u00e1 \u00e1rum, sum f\u00f3lk \u00ed \u00e1v\u00edsum aldri \u00ed mi\u00f0al v\u00e6ntast at hava eftir at liva. Hon er ymisk fyri ymiskar aldursb\u00f3lkar. T.d. kunnu n\u00fdf\u00f8\u00f0ingar \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2014 v\u00e6nta at liva \u00ed 80,11 \u00e1r. \u00cd 1950 var mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed \u00f8llum heiminum 40 \u00e1r. Betri heilsuvi\u00f0urskifti og betri og meiri matur hava gj\u00f8rt, at mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er 65 \u00e1r. Men hetta tal sigur einki um ovurst\u00f3ra munin \u00e1 r\u00edkum og f\u00e1t\u00e6kum londum og munin \u00edmillum st\u00e6ttirnar \u00ed einum landi. R\u00edk f\u00f3lk hava vanliga betri heilsu enn f\u00e1t\u00e6k f\u00f3lk, og t\u00ed er f\u00f3lki\u00f0 fr\u00edskari og livir longur \u00ed r\u00edkum londum enn \u00ed f\u00e1t\u00e6kum londum.\n\nKeldur \n\nHagfr\u00f8\u00f0i\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i\nSamfelag\nListar"}
{"id": "8774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Kuban%20Krasnodar", "title": "FC Kuban Krasnodar", "text": "F\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Kuban Krasnodar ella FC Kuban Krasnodar er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Krasnodar \u00ed  Russlandi. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1928 og sp\u00e6lir \u00ed fremstu russisku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini (2013).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Kuban Krasnodar \n Kuban Krasnodar fan\n Fan forum GREENMILE\n\nRussisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nKuban"}
{"id": "8777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filip%202.", "title": "Filip 2.", "text": "Sonur Karl 5. keisara, Filip 2. (21. mai 1527 \u2013 13. september 1598), var f\u00f8ddur \u00ed Valladolid \u00ed Spania \u00e1r 1527. T\u00e1 i\u00f0 Karl skifti r\u00edki\u00f0 sundur \u00edmillum Filip og farbr\u00f3\u00f0ir hansara Ferdinand, fekk Filip valdi\u00f0 yvir Spania, sponsku Ni\u00f0urlondunum og sponsku hj\u00e1londunum \u00ed Amerika. Filip var n\u00e6rlagdur og gudr\u00f8kin ma\u00f0ur, men hann var eisini trongskygdur og skilti ikki skemt. N\u00f3gv av t\u00ed, hann setti s\u00e6r fyri, miseydna\u00f0ist, serliga royndirnar at for\u00f0a fyri, at Ni\u00f0urlond fingu fr\u00e6lsi\u00f0, og so royndin at taka Ongland vi\u00f0 st\u00f3ru armaduni. Hann doy\u00f0i \u00ed Madrid \u00ed 1598.\n\nSpani\u00f3lar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1520-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1590-\u00e1runum"}
{"id": "8781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arktis", "title": "Arktis", "text": "Nor\u00f0asta stj\u00f8rnumyndin undir nor\u00f0urhv\u00e1lvi, Arktos (\u00far grikskum) ella St\u00f3rabj\u00f8rn (fr\u00e1 lat\u00edn), er upprunin at navninum \u00e1 Arktis, sum \u00e1 okkara m\u00e1li eitur Nor\u00f0urkollur og er havi\u00f0 - \u00cdshavi\u00f0 - kring Nor\u00f0urp\u00f3lin. \u00cdshavi\u00f0 er su\u00f0ur at nor\u00f0astu p\u00f8rtunum \u00ed Evropa, Asia, Nor\u00f0uramerika og Gr\u00f8nlandi. Meginparturin av Nor\u00f0ur\u00edshavinum er fryst, h\u00f3ast heitir havstreymar ganga nor\u00f0ur higar \u00far Atlantshavi og Kyrrahavi og gera, at luftin hitnar, og \u00edsurin ti\u00f0nar vi\u00f0 strendurnar vi\u00f0 \u00cdshavi\u00f0. L\u00edti\u00f0 f\u00f3lk b\u00fdr \u00e1 Nor\u00f0urkolli, h\u00f3ast har er n\u00f3gv tilfeingi og st\u00f3rt d\u00fdrameingi.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 16. \u00f8ld f\u00f3ru evropeiskir sj\u00f3farar at gera ranns\u00f3knarfer\u00f0ir til Nor\u00f0urkoll til tess at finna eina a\u00f0ra siglingarlei\u00f0 til Asia. Bretar f\u00f3ru at kortleggja \u00fatnyr\u00f0ingslei\u00f0ina \u00edmillum Kanada og p\u00f3l\u00edsin, og ni\u00f0urlendskir sj\u00f3farar granska\u00f0u landnyr\u00f0ingslei\u00f0ina \u00edmillum Siberia og p\u00f3l\u00edsin. Men ikki fyrr enn \u00ed 1906 v\u00f3r\u00f0u b\u00e1\u00f0ar lei\u00f0irnar sigldar. Tr\u00fd \u00e1r seinni kunngj\u00f8rdi amerikanski p\u00f3lfarin Robert Peary (6. mai 1856 \u2013 20. februar 1920), at hann hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 Nor\u00f0urp\u00f3linum. Summi ivast \u00ed, um Peary nakrant\u00ed\u00f0 var \u00e1 Nor\u00f0urp\u00f3linum, t\u00ed fer\u00f0in vardi so stutt. \n\nLeingi hildu summir p\u00f3lfarar, at p\u00f3l\u00edsurin l\u00e1 oman \u00e1 einum st\u00f3rum meginlandi. \u00cd 1958 pr\u00f3gva\u00f0i amerikanski kjarnorkurikni kavb\u00e1turin Nautilus, at ta\u00f0 ikki var so, t\u00e1 i\u00f0 hann sigldi undir \u00edsinum \u00far Alaska til Svalbar\u00f0. Seinni hava havranns\u00f3knir kortlagt havbotnin.\n\nD\u00fdr og v\u00f8kstur \n\nSatt d\u00fdrameingi er \u00ed \u00cdshavinum. K\u00f3pur, roysningur og mong hvalasl\u00f8g tola v\u00e6l glerkalda sj\u00f3gvin, t\u00ed undir h\u00fa\u00f0ini og undir hv\u00f8ljuni er tj\u00fakt spik, sum l\u00edvir v\u00e6l fyri kulda. Uppi \u00e1 landi eru reinsd\u00fdr, moskusneyt, hara, p\u00f3lrevur og \u00falvur; alsamt \u00e1 fer\u00f0 eftir mati. Um veturin leita hesi d\u00fdr su\u00f0ur eftir undan ringasta vetrarkuldanum. Stutta summari\u00f0 bl\u00f3ma n\u00f3gvar har\u00f0f\u00f8rar plantur og veita \u00f8llum skord\u00fdrameinginum \u00e1 frostm\u00fdrunum f\u00f8\u00f0slu. Her eigur eisini n\u00f3gvur fuglur um summari\u00f0, til d\u00f8mis helsig\u00e1s, terna, entur og ymisk m\u00e1sasl\u00f8g.\n\nF\u00f3lki\u00f0 og samfelagi\u00f0 \n\nL\u00edti\u00f0 f\u00f3lk b\u00fdr \u00ed k\u00f8ldu, har\u00f0f\u00f8ru londunum vi\u00f0 \u00cdshavi\u00f0. S\u00e1mar \u00ed S\u00e1malandi, jakutar og nenetsar \u00ed Siberia og inuittar \u00ed Kanada, Alaska og Gr\u00f8nlandi livdu fyrr av at vei\u00f0a. N\u00f3gv reind\u00fdr halda til \u00e1 hesum lei\u00f0um og av teimum fekk f\u00f3lki\u00f0 til d\u00f8mis mat, kl\u00e6\u00f0i, ambo\u00f0 og lutir til b\u00fdtishandil. N\u00f8kur f\u00f3lk liva enn solei\u00f0is, men tey flestu hava n\u00fa b\u00fasett seg \u00ed bygdum og hava fast arbei\u00f0i. \n\nUm veturin liggur lendi\u00f0 undir \u00ed dj\u00fapum kava, og um summari\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 kavin ti\u00f0nar, gerast st\u00f3r lendi bleytar m\u00fdrar. F\u00f3lk eru \u00ed kavask\u00f3m ella \u00e1 sk\u00ed\u00f0um, at tey skulu ikki s\u00f8kka ni\u00f0ur \u00ed kavan. \u00c1 gleri og h\u00f8r\u00f0um kava ganga f\u00f3lk \u00ed sk\u00f3m vi\u00f0 tj\u00fakkum, grovum botni, ella tey hava p\u00edkar undir sk\u00f3num, at tey ikki gl\u00ed\u00f0a. Fyrr var\u00f0 hundasleta \u00e1liti\u00f0 til allan flutning langvegis; men n\u00fa n\u00fdta tey flestu kavaskutara. Hann er l\u00e6ttur at handafara, ekur skj\u00f3tt og orkar v\u00e6l at draga. \n\n\u00cdsurin \u00ed \u00cdshavi er vanliga 2 metrar tj\u00fakkur. Skal ver\u00f0a siglt har nor\u00f0uri, m\u00e1 \u00edsbr\u00f3tari ver\u00f0a n\u00fdttur, ella hann m\u00e1 sigla undan \u00f8\u00f0rum skipum og br\u00f3ta teimum eina rennu at sigla \u00edgj\u00f8gnum. \u00cdsbr\u00f3tarar hava \u00f3gvuliga sterka maskinu og \u00edsstyrktan skrokk. B\u00f3gvur og stevni eru sergj\u00f8rd. \u00cdsbr\u00f3tarin setur fer\u00f0 \u00e1, siglir framskipi\u00f0 upp \u00e1 \u00edsin, i\u00f0 so brotnar undan skipinum.\n\nLandal\u00e6ra \n\nArktis er eitt \u00f3metaliga st\u00f3rt \u00f8ki, i\u00f0 fevnir um partar av Alaska, Russlandi, Kanada, Finnlandi, Sv\u00f8r\u00edki og Noregi, og harumframt Gr\u00f8nland, \u00cdsland og F\u00f8royar. Arktis ver\u00f0ur l\u00fdst \u00e1 ymsan h\u00e1tt. Landafr\u00f8\u00f0iliga ver\u00f0ur l\u00fdsingin ofta avmarka\u00f0 til \u00f8ki\u00f0 nor\u00f0an fyri p\u00f3lkringin, ella har i\u00f0 marki\u00f0 gongur su\u00f0ur til \u00f8ki vi\u00f0 permafrost, ella har mi\u00f0alhitin \u00ed juli er \u00ed mesta lagi 10 hitastig. Men t\u00e1 ta\u00f0 sn\u00fdr seg um politiskt samstarv, fevnir Arktis um \u00f8ll londini og f\u00f3lkini \u00e1 nor\u00f0urlei\u00f0um, m.a. F\u00f8royar. F\u00f8royar eru partur av sendinevndini hj\u00e1 kongsr\u00edkinum \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num saman vi\u00f0 Gr\u00f8nlandi og Danmark. Hini limalondini \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num eru USA, Kanada, Russland, Sv\u00f8r\u00edki, Finnland, \u00cdsland og Noreg.\n\nLond og oyggjar \u00ed Arktis \n\n  Alaska\n  Aleutoyggjar\n  Siberia\n  Novaja Semlja\n  Frans J\u00f3sefsland\n  N\u00fdsibiriaoyggjar\n  Finnmark\n  Troms\n  Nordland\n  Svalbar\u00f0\n  Jan Mayen\n  S\u00e1pmi\n  Yukon\n  Nunavut\n  Northwest Territories\n  Gr\u00f8nland\n  Lappland\n  Norrbotten\n  Lappland\n\nS\u00ed eisini \n\n Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nArktis"}
{"id": "8784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturt%C3%BDskland", "title": "Eysturt\u00fdskland", "text": "DDR er stytting fyri Deutsche Demokratische Republik, vanliga kent sum Eysturt\u00fdskland. DDR var eftir seinna heimsbardaga b\u00fdtt burturav T\u00fdsklandi, men eftir at Berlinm\u00farurin fall, var eystur- og vestur T\u00fdskland aftur savna\u00f0 til eitt r\u00edki.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nDDR-Museum (t\u00fdskt) \n German Democratic Republic 1990, CIA World Factbook (enskt)\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nT\u00fdskland\nS\u00f8ga T\u00fdsklands"}
{"id": "8788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Papua%20N%C3%BDguinea", "title": "Papua N\u00fdguinea", "text": "Papua N\u00fdguinea ella Papua N\u00fd Guinea (enskt; Independent State of Papua New Guinea, tok pisin; Papua Niugini) er st\u00f8rsta tj\u00f3\u00f0 \u00ed Melanesia. Landi\u00f0 var avstralskt hj\u00e1land til 1975 og er eystrari partur \u00ed oynni N\u00fd Guinea umframt 600 a\u00f0rar oyggjar skamt nor\u00f0ur, su\u00f0ur og eystur \u00far N\u00fd Guinea. Port Morresby er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur. Papua N\u00fd Guinea hevur bara mark vi\u00f0 Indonesia. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 66 \u00e1r. Landi\u00f0 er limur \u00ed Bretska Samveldinum. Har er n\u00f3gv gull og kopar.\n\nSamfelagi\u00f0 \n\nF\u00e6rri enn 6 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Papua N\u00fd Guinea; flestu teirra b\u00fagva \u00ed sm\u00e1um, fjarskotnum bygdum. \u00cd eygum vesturlendinga eru mong f\u00f3lk har f\u00e1t\u00e6k. Flestu f\u00f3lk \u00ed Papua N\u00fd Guinea liva av landb\u00fana\u00f0i. Papua N\u00fdguinea vi\u00f0 5,8 milli\u00f3num f\u00f3lkum og fleiri enn 700 tungum\u00e1lum t\u00f3k lysing fr\u00e1 Avstralia \u00ed 1975. S\u00ed\u00f0an hevur st\u00f3r framgongd veri\u00f0 \u00ed landinum, men gamli si\u00f0vandi l\u00edvsh\u00e1tturin er enn vanligur. N\u00fdt\u00ed\u00f0ar fj\u00f8lmi\u00f0lar, helst sj\u00f3nvarp og \u00fatvarp, geva teimum ungu \u00ed Papua N\u00fdguinea innlit \u00ed okkara heim, men ikki t\u00f8kni ella pening, sum er treyt fyri, at tey kunnu liva sum f\u00f3lki\u00f0 \u00ed framkomnu \u00eddna\u00f0arlondunum. Vaksandi \u00f3n\u00f8gd helvur elvt til st\u00f3ran samfelagsligan spenning. Fyri stuttari t\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru fjarskotnastu \u00f8kini \u00ed Papua N\u00fdguinea fullkomiliga avbyrd fr\u00e1 umheimurin. N\u00fa er n\u00fdggja t\u00ed\u00f0in komin vi\u00f0 fer\u00f0 inn \u00ed tilveru teirra.\n\n\u00c6ttarb\u00f3lkar \n\nAv t\u00ed at so illa er framkomandi um h\u00f8gu fj\u00f8llini og \u00edgj\u00f8gnum t\u00e6ttu sk\u00f3girnar, hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 l\u00edti\u00f0 samband \u00edmillum mongu \u00e6ttarb\u00f3lkarnar, i\u00f0 b\u00fagva her, til d\u00f8mis sorimi. Hetta ger, at n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru fleiri enn 1000 \u00e6ttarb\u00f3lkar \u00ed landinum, og fleiri enn 700 m\u00e1l og bygdam\u00e1l ver\u00f0a tala\u00f0.\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00f3gv tilfeingi er \u00ed landinum, helst steinsl\u00f8g til d\u00f8mis kopar og gull. Koparn\u00e1mi\u00f0 \u00ed Panguna \u00ed oynni Bougainville er \u00edmillum tey st\u00f8rstu \u00ed heiminum. \u00c1 oynni Bougainville, har st\u00f3r koparn\u00e1m eru, er meiriluti fyri at loysa fr\u00e1 hinum partinum av landinum. Vi\u00f0ur \u00far st\u00f3ru regnsk\u00f3gunum er eisini t\u00fddningarmikil \u00fatflutningur. Ta\u00f0, sum r\u00e6\u00f0ur um her, er at vinna \u00fat tilfeingi\u00f0 og ikki ska\u00f0a vi\u00f0kvomu n\u00e1tt\u00faruna. Meginparturin av j\u00f8r\u00f0ini hoyrir til bygdasamfel\u00f8gini, ikki til hv\u00f8nn einstakan.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nPapua N\u00fd Guinea er beint sunnan Mi\u00f0kring, og t\u00ed er ve\u00f0urlagi\u00f0 heitt og slavi\u00f0. H\u00f8g fj\u00f8ll eru eystur og vestur alla oynna; fj\u00f8llini eru avtakin vi\u00f0 t\u00f8ttum regnsk\u00f3gi langt ni\u00f0an \u00ed l\u00ed\u00f0irnar. \u00cd hesum mest sum \u00f3gongdu sk\u00f3gum er satt meingi av d\u00fdrum og v\u00f8kstrum, og mong d\u00fdr og plantur eru ikki nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. Vi\u00f0 strendurnar eru st\u00f3rar mangrovum\u00fdrar. \u00cd landinum er st\u00f3rur sk\u00f3gur og n\u00f3gv fj\u00f8ll, og ta\u00f0 er \u00f3t\u00e6tt bygt.\n\nLandslutir\n\nS\u00ed eisini \n\n Port Morresby\n N\u00fd Guinea\n Kyrrahavsoyggjarnar\n\nPapua N\u00fdguinea\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "8791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Northern%20Cape", "title": "Northern Cape", "text": "Northern Cape (afrikaans: Noord-Kaap) er st\u00f8rsti landslutur \u00ed Su\u00f0urafrika. \u00cd su\u00f0ri hevur Northern Cape mark vi\u00f0 Western Cape og Eastern Cape, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Namibia, \u00ed vestri vi\u00f0 Atlantshav og eystri vi\u00f0 North West og Free State. Kimberley er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum. 53,8% av f\u00f3lkunum tosa afrikaans.\n\nLandslutir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "8798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Houston", "title": "Houston", "text": "Houston er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska statinum Texas og fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA. B\u00fdurin liggur \u00ed landsynningspartinum av Texas, t\u00e6tt vi\u00f0 strondina vi\u00f0 Meksikofl\u00f3gva. \n\nTexas er st\u00f8rri enn T\u00fdskland, Ongland, \u00cdrland, Holland og Belgia \u2013 tilsamans. Sagt ver\u00f0ur haryviri, at \"Alt er st\u00f8rri \u00ed Texas\", eisini mi\u00f0jum\u00e1ti\u00f0 og ta\u00f0 hevur \u00ed fleiri \u00e1r givi\u00f0 Houston heiti\u00f0: Feitasti b\u00fdur \u00ed Amerika. Houston hevur umlei\u00f0 2,3 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. 24,7 prosent av f\u00f3lkinum eru afroamerikanarar. \n\nHouston, sum gj\u00f8gnum fleiri \u00e6ttarli\u00f0 hevur veri\u00f0 kent sum f\u00edggjar- og oljuharranna sp\u00e6lipl\u00e1ss, hevur valt s\u00edn fyrsta lesbiska borgarstj\u00f3ra, Annise Parker.\n\nS\u00ed eisini \n Texas\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.houstontx.gov\nHouston, Texas, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "8807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UTC", "title": "UTC", "text": "UTC er stytting fyri Coordinated Universal Time (\u00ed grundini Universal Time, Coordinated). Ra\u00f0fylgjan \u00e1 b\u00f3kst\u00f8vunum er b\u00fdtt um fyri hv\u00f8rki at fylja ra\u00f0fylgjuni \u00ed ensku (CUT) ella fronsku (TUC)or\u00f0ingini. Samstundis er heiti\u00f0 eisini fari\u00f0 at l\u00edkjast astronomisku t\u00ed\u00f0areindini UT1. \n\nUTC er mestsum sama t\u00ed\u00f0areind sum GMT (Greenwich Mean Time). T\u00f3 er UTC n\u00f3gv neyvari t\u00ed\u00f0areind, t\u00ed UTC er ein samskipan av fleiri ymiskum atomurum. UTC (og GMT) ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0 Zulut\u00ed\u00f0 eftir b\u00f3kstavinum Z \u00ed morsialfabetinum. UTC er grundeindin \u00ed t\u00ed\u00f0arfesting \u00ed heiminum. \n\nT\u00ed\u00f0arfestingin \u00ed ymsum londum ver\u00f0ur so \u00e1sett \u00ed t\u00edmum, sum antin ver\u00f0a lagdir afturat UTC (eystanfyri 0 stig longdar\u00e1sin) ella drigin fr\u00e1 UTC (vestanfyri 0 stig longdar\u00e1sin. Danmark hevur solei\u00f0is UTC +1 um veturin og UTC + 2 um summari\u00f0 (summart\u00ed\u00f0). \u00cdsland hevur UTC minus 1. \n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0 er UTC (ella GMT) um veturin. Summart\u00ed\u00f0 er UTC pluss 1 t\u00edma.\n\nM\u00e1tieindir\nT\u00ed\u00f0\n\nfi:Aikaj\u00e4rjestelm\u00e4#UTC"}
{"id": "8808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GMT", "title": "GMT", "text": "GMT er stytting fyri Greenwich Mean Time, sum er grundeindin \u00ed t\u00ed\u00f0arfesting \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Greenwich er b\u00fdur \u00ed Onglandi, n\u00fa partur av London, har 0 stig \u00e1sin (Greenwichmeridianin) gongur \u00edgj\u00f8gnum. \u00cd dag ver\u00f0ur hugtaki\u00f0 UTC vanliga br\u00fakt til t\u00ed\u00f0arfesting \u00edsta\u00f0in.\n\nM\u00e1tieindir\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "8809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greenwichmeridianin", "title": "Greenwichmeridianin", "text": "Greenwichmeridianin ella nullmeridianin er tann longdarmeridianin, sum longdarstigini \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini ver\u00f0a rokna\u00f0 \u00fat fr\u00e1. S\u00ed\u00f0ani 1884 hevur veri\u00f0 \u00e1sett, at 0 (null) stig ganga gj\u00f8gnum Greenwich observatorii\u00f0 \u00ed London. \u00d8ll kort rokna stig eystureftir og vestureftir \u00fat fr\u00e1 Greenwichmeridianini.\n\u00dat fr\u00e1 hesum er eisini komin t\u00ed\u00f0arfestingin GMT (Greenwich Mean Time), sum \u00ed dag er avloyst av UTC.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i\nM\u00e1tieindir\nOngland"}
{"id": "8812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Melanie%20Chisholm", "title": "Melanie Chisholm", "text": "Melanie Jayne Chisholm ella bara Melanie C (f\u00f8dd Melanie Jayne Chisholm) er ein enskur popsangari og t\u00f3nleikari. Hon er f\u00f8dd 12. januar 1974 \u00ed Widnes, Cheshire \u00ed St\u00f3ra Bretland. Melanie C er ein av st\u00f3ru stj\u00f8rnunum \u00ed gentub\u00f3lkinum Spice Girls. Melanie C telist millum st\u00f8rstu poppstj\u00f8rnur \u00ed Bretlandi seinastu 10 \u00e1rini. Gj\u00f8gnumbroti\u00f0 kom \u00ed m\u00e6tasta gentub\u00f3lkinum nakrant\u00ed\u00f0, Spice Girls, men eftir at Spice Girls g\u00f3vust at sp\u00e6la, hevur Melanie C eisini gj\u00f8rt um seg sum solistur. Hon hevur selt 3 milli\u00f3nir fl\u00f8gur, hevur havt seks sangir \u00e1 topp-10 \u00ed Bretlandi, og samanlagt hevur hon veri\u00f0 \u00e1 bretska hitlistanum \u00ed meira enn 200 vikur.\nMillum hennara kendastu sangir sum solistur eru I Turn To You, Northern Star og Never Be The Same Again.\nMelanie C hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva 11 sangir, sum hava veri\u00f0 nummar 1 \u00ed Onglandi, og hon er einasta kvinnan, sum hevur veri\u00f0 ovast \u00e1 hitlistanum \u00ed Bretlandi b\u00e6\u00f0i sum solistur og partur av einum b\u00f3lki.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n\u00c1r - Fl\u00f8gu - UK - S - D\n 1999 - Northern Star - 4 - 1 - 7\n 2003 - Reason - 5 - 38 - 13\n 2005 - Beautiful Intentions - 24 - 31 - 15\n 2007 - This Time - 57 - 48 - 15\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Officielle hjemmeside\n Melanie C fan side\n Officielle side \u00ed MySpace\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nEnskar songkvinnur\nSpice Girls"}
{"id": "8813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Todi%20J%C3%B3nsson", "title": "Todi J\u00f3nsson", "text": "Todi Adam J\u00f3nsson (f\u00f8ddur 2. februar 1972 \u00ed Vejle, Danmark) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari, i\u00f0 hevur leikt fyri fleiri fel\u00f8g, m.a. fyri barnd\u00f3msfelagi\u00f0 K\u00cd har hann byrja\u00f0i og enda\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3lts l\u00edvslei\u00f0. Hann leikti fleiri \u00e1r sum professionellur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari fyri superliga li\u00f0 \u00ed Danmark, m.a. fyri Lyngby FC og fyri FC K\u00f8benhavn. Hin 13. apr\u00edl 2014 var\u00f0 Todi hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 at gerast limur \u00ed Legends Club hj\u00e1 FCK.\n\nYrkisf\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari \n\n Todi byrja\u00f0i hann s\u00edna yrkislei\u00f0 \u00ed K\u00cd. Har var hann eisini vi\u00f0 til at vinna FM \u00ed 1991. Hann skifti seinni til B36.\n \u00cd 1993 gekk t\u00farurin til Lyngby FC og donsku Superliguna. Har sp\u00e6ldi hann 76 dystir og gj\u00f8rdi 18 m\u00e1l. \n \u00cd 1997 var hann ein av fleiri Lyngbysp\u00e6larum, sum fylgdu Flemming \u00d8stergaard til FC K\u00f8benhavn. Hansara besta t\u00ed\u00f0 var ivaleyst hj\u00e1 FCK, har hann var v\u00e6l umt\u00f3ktur av vi\u00f0haldsf\u00f3lkunum, ikki minst av hansara st\u00ed\u00f0svilja. Todi sp\u00e6ldi 166 dystir fyri FCK og skora\u00f0i 54 m\u00e1l, \u00ed alt 207 dystir og skora\u00f0i 68 m\u00e1l um alt ver\u00f0ur tal vi\u00f0. Hann var vi\u00f0 til at vinna donsku Superligaina 3 fer\u00f0ir og donsku steypakappingina 2 fer\u00f0ir. \n \u00cd 2005 f\u00f3r hann til IK Start \u00ed Kristiansand \u00ed Norra. Har vann hann silvur, t\u00e1 i\u00f0 Start bleiv nummar 2 \u00ed Tippeligaini kappingar\u00e1ri\u00f0 2005/2006.\n \u00cd 2007 skifti hann til Fremad Amager. Samstundis bleiv hann limur \u00ed nevndini og ein av h\u00f8vu\u00f0s\u00edleggjarunum \u00ed felagnum.\n \u00cd 2009 f\u00f3r Todi J\u00f3nsson aftur at leika vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 barnd\u00f3msfelagnum K\u00cd. Hann sp\u00e6ldi 8 dystir vi\u00f0 K\u00cd ta\u00f0 kappingar\u00e1ri\u00f0 og skora\u00f0i eitt m\u00e1l. S\u00ed\u00f0an gavst hann at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i.\n \u00cd 2014 gj\u00f8rdist hann limur \u00ed Legends Club hj\u00e1 FCK.\n\nLandsli\u00f0i\u00f0 \n\nTodi sp\u00e6ldi 45 dystir og skora\u00f0i 9 m\u00e1l fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 1991-2005.\n\nKeldur \n\n Football.fo\n FSF.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n FaroeSoccer.com\n\nf\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nFCK leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "8815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sorimi", "title": "Sorimi", "text": "Sorimi er ein stamma inni \u00ed jungluni \u00ed Papua N\u00fd Guinea, har ta\u00f0 b\u00fagva umlei\u00f0 200 f\u00f3lk. Hetta eru ikki so n\u00f3gv f\u00f3lk, og ta\u00f0 kemst h\u00f8vudsakliga av, at tey v\u00f3ru \u00ed bardaga vi\u00f0 granna stammuna fyri ikki so n\u00f3gvum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, og tey taptu bardagan. Hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed stammuni doy\u00f0i.\n\nSorimi er ein vanlig junglustamma, i\u00f0 hevur n\u00f3gvar av teimum mentanum, i\u00f0 vit kanska vanliga forbinda vi\u00f0 t\u00edl\u00edkar simplar stammir. Teir eru vei\u00f0umenn, i\u00f0 ganga \u00fati \u00ed jungluni og skaffa s\u00e6r f\u00f8\u00f0i.\n\nAndaliga tr\u00fagva teir upp\u00e1 andar, har \u00f8ll livandi ting hava hv\u00f8r s\u00edn anda. Tey tr\u00fagva eisini, at alt sum hendir hevur ein anda forkl\u00e1ring, so um t\u00fa ert farin \u00fat at vei\u00f0a, og einki fart, so er ta\u00f0 t\u00ed at onkur hevur ganda teg. T\u00fa m\u00e1st so finna \u00fat av, hv\u00f8r ta\u00f0 er sum hevur ganda teg. Um onkur ver\u00f0ur sj\u00fakur ella doyr, so er ta\u00f0 eisini t\u00ed, at onkur annar \u00ed stammuni hevur ganda teg. \n\nTeir hava s\u00edtt egna m\u00e1l.\n\nKelda \n\n joensen.okkara.net\n\nPapua N\u00fdguinea"}
{"id": "8816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belis", "title": "Belis", "text": "Belis (enskt: Belize) er eitt land \u00ed Mi\u00f0amerika vi\u00f0 mark \u00edm\u00f3ti Guatemala og Meksiko. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Belis eitur Belmopan. Almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed landinum er enskt, men f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Belis er \u00e6tta\u00f0 \u00far mongum londum - har eru karibar, afrikanar, mayar, \u00e1siatar og evropear - og mong f\u00f3lk tosa kre\u00f3lskt ella afrikonsk m\u00e1l. Karibiskur matur og t\u00f3nleikur er v\u00e6l d\u00e1mdur, og landi\u00f0 er vi\u00f0giti\u00f0 fyri s\u00edtt fj\u00f8lbroytta og n\u00f3gva d\u00fdral\u00edv.\n\nS\u00f8ga \n\nBelis er b\u00e6\u00f0i gamalt og n\u00fdtt land. Gamlar torftir eru v\u00ed\u00f0a um \u00ed landinum og eru d\u00f8mi um gomlu mayamentanina. Landi\u00f0 fekk fr\u00e6lsi \u00ed 1981. \u00cd mong \u00e1r var Belis bretskt hj\u00e1land (\"Bretska Honduras\"); ta\u00f0 einasta \u00ed Mi\u00f0amerika. \n\n\u00cd 1961 var hervilig \u00f3dn og \u00f8giligur uppgangur \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Belisb\u00fdi, \u00fati vi\u00f0 strondina, og hann f\u00f3r illa. \u00cd 1970 var\u00f0 fari\u00f0 at byggja n\u00fdggjan h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0, Belmopan, 80 km inni \u00ed landinum, t\u00ed at har var tryggari. Belisb\u00fdur er enn st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum, men alt fleiri og fleiri f\u00f3lk flyta til Belmopan, og n\u00f3gvar vinnufyrit\u00f8kur ver\u00f0a eisini fluttar hagar.\n\nB\u00faskapur \n\nR\u00f3suvi\u00f0ur, mahogni og annar \u00fardr\u00e1ttur \u00far sk\u00f3ginum, m.a. chicle, n\u00fdtt sum r\u00e1evni til tyggigummi, og kapokk, i\u00f0 er silkibummull, \u00far t\u00ed ovurst\u00f3ra Ceiptr\u00e6num, hava st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed b\u00faskapi landsins. Sama er vi\u00f0 aldinfruktum, sum ver\u00f0a n\u00f3gv dyrka\u00f0ar. Men landb\u00fana\u00f0urin er avmarka\u00f0ur, t\u00ed at st\u00f3rur partur av regnsk\u00f3ginum er fri\u00f0a\u00f0ur, av t\u00ed at har eru n\u00f3gv sj\u00e1ldsom d\u00fdr og n\u00f3gvar sj\u00e1ldsamar plantur.\n\nUttanlandshandil \n\nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum, skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2007, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA World Factbook:\n\nDj\u00f3ra- og plantul\u00edv \n\n\u00cd sk\u00f3gunum er satt d\u00fdrameingi. Og mong d\u00fdr, sum eru \u00ed vanda fyri at ver\u00f0a t\u00fdnd, liva eisini \u00ed regnsk\u00f3gunum \u00ed Belis, til d\u00f8mis jaguarur, tapirur, br\u00f8lapa og nasabj\u00f8rn. Firvaldar og ymsir tropufuglar fl\u00fagva tr\u00e6 av tr\u00e6i. Og har eru 250 ymisk b\u00f8rkub\u00f3ndasl\u00f8g; \u00edmillum teirra svarti b\u00f8rkub\u00f3ndi, i\u00f0 er tj\u00f3\u00f0arbl\u00f3ma \u00ed Belis.\n\nLandal\u00e6ra \n\nHelmingurin av Belis er t\u00e6ttur tropuregnsk\u00f3gur. \n\nFram vi\u00f0 strondini \u00ed Belis er eitt 290 km langt korallriv vi\u00f0 n\u00f3gvum sandgrynnum og oyggjum. Ta\u00f0 er n\u00e6stlongsta korallriv \u00ed heiminum - bara Korallrivi\u00f0 Mikla \u00ed Avstralia er longri, har eru skjaldb\u00f8kur, sj\u00f3notur og tindhummari og mong f\u00f8gur tropufiskasl\u00f8g. Hagar koma kavarar \u00far \u00f8llum heiminum at kava \u00ed kl\u00e1ra, fl\u00f3gva sj\u00f3num. \n\n\u00d3dnir og vatnfl\u00f3\u00f0 elva mangari til st\u00f3ran ska\u00f0a vi\u00f0 strondina \u00ed Belis. T\u00ed hava teir bygt n\u00fdggjan h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0, Belmopan, longri inni \u00ed landinum. Gamli h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Belisb\u00fdur, er dygst \u00fati vi\u00f0 strondina.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n Belmopan\n Mi\u00f0amerika\n\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "8817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belmopan", "title": "Belmopan", "text": "Belmopan er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Belis. B\u00fdurin hevur 16 451 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\n \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Mi\u00f0amerika"}
{"id": "8827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiski%C3%B8rn", "title": "Fiski\u00f8rn", "text": "Fiski\u00f8rn ella gj\u00f3\u00f0ur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pandion haliaetus) hevur ikki vanligt tilhaldssta\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, men er stundum s\u00e6dd her \u00e1 landi. Millum anna\u00f0 \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i 2008 helt ein fiski\u00f8rn til \u00e1 H\u00e1lsv\u00f8tnum \u00e1 Sandoynni. Fiski\u00f8rnin hoyrir til b\u00f3lkin av rovfuglum, men livir n\u00e6stan 100% av fiski. Fiski\u00f8rnin er n\u00f3gv minni enn hav\u00f8rn og land\u00f8rn. Oman\u00e1 er hon dimmbr\u00fan, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edt; f\u00f8turnir eru gr\u00e1ir. Hon s\u00e6st um allan heim, heldur seg mest vi\u00f0 v\u00f8tn og st\u00f3rar \u00e1ir, men eisini \u00fati vi\u00f0 sj\u00f3gv. Hon livir av fiski. Seigliga fl\u00fdgur hon, einar 10 favnar yvir vatninum, ste\u00f0gar n\u00fa og t\u00e1 at skimast. Fuglum ger hon aldri naka\u00f0, og teir liggja l\u00edka tryggir, um teir s\u00edggja hana uppi yvir s\u00e6r. So f\u00e6r hon eyga \u00e1 ein fisk, og \u00ed stundini stoytir hon s\u00e6r ni\u00f0ur, ofta so hart, at hon fer heilt undir kav, men vatn r\u00ednur ikki vi\u00f0 hana. Skj\u00f3tt kemur hon upp aftur, aloftast vi\u00f0 fiski \u00ed kl\u00f3num. Ofta baksar hon leingi, \u00e1\u00f0renn hon sleppur \u00e1 flog; ja, ta\u00f0 hendir, af fiskurin vinnur og dregur hana undir kav, so hon k\u00f3dnar \u2014 kl\u00f8rnar kr\u00f8kir hon so fast \u00ed, at hon f\u00e6r t\u00e6r ikki \u00far \u00ed br\u00e6\u00f0i, og mangar fer\u00f0ir hava menn veitt fisk vi\u00f0 \u00f8rnakl\u00f3m \u00ed rygginum. \u2014 \u00cd F\u00f8royum s\u00e6st hon sj\u00e1ldan; minst tv\u00e6r fer\u00f0ir er hon t\u00f3 skotin.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar"}
{"id": "8828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katalanskt%20m%C3%A1l", "title": "Katalanskt m\u00e1l", "text": "Katalanskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 sl\u00f8kum 6 700 000 f\u00f3lkum, harav um 6 500 000 Spania (Katal\u00f3nia, Valencia og Balearoyggjar) og um 31 000 \u00ed Andorra.\n\nSpania\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "8829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elgur", "title": "Elgur", "text": "Elgurin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Alces alces) er st\u00f8rsti hj\u00f8rturin, i\u00f0 til er. Elgtarvurin er ovurst\u00f3rur. Greindu hornini kunnu gerast einar 2 m long. \u00cd m\u00fdrlendum \u00ed sk\u00f3gunum finnur elgurin n\u00f3g miki\u00f0 til matna.\n\nJ\u00f3turd\u00fdr"}
{"id": "8831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kamelur", "title": "Kamelur", "text": "Kamelar (fr\u00f8\u00f0iheiti - Camelus) eru fyrimyndarlig oy\u00f0imarkard\u00fdr. Dromedarur hevur eina k\u00falu \u00e1 bakinum, og kamelurin hevur tv\u00e6r. Teir kl\u00e1ra seg \u00ed fleiri vikur og ganga long strekki og hv\u00f8rki eta ella drekka. Ein fyrimunur, i\u00f0 ger teir fr\u00e1l\u00edkar at bera farm. T\u00ed ver\u00f0a teir nevndir oy\u00f0imarkarskip.\n\nVanliga ver\u00f0ur hildi\u00f0, at k\u00falan \u00e1 kamelinum er full av vatni, men hetta er ikki so. \u00cd veruleikanum er hon ein feittk\u00fala, sum kamelurin f\u00e6r f\u00f8\u00f0slu \u00far, t\u00e1 i\u00f0 hv\u00f8rki matur ella vatn er at f\u00e1a. Kamelinum n\u00fdtist ikki vatn \u00ed 10 m\u00e1na\u00f0ir, men so kann hann eisini drekka \u00f3metaliga n\u00f3gv \u00ed stutta t\u00ed\u00f0 - einar 340 kannur av vatni \u00ed 10 minuttir.\n\nKamelur hevur tvey r\u00f8\u00f0 av eygnah\u00e1rum at verja eyguni fyri sandroki.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jaguarur", "title": "Jaguarur", "text": "Jaguarur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Panthera onca) er r\u00e1nd\u00fdr av kattarslag. Jaguarurin vei\u00f0ir einsamallur \u00ed Amasonas frumsk\u00f3ginum, b\u00e6\u00f0i \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, uppi \u00ed tr\u00f8unum og \u00ed vatninum. Hetta merkir, at hann etur b\u00e6\u00f0i hj\u00f8rtir, apur og skjaldb\u00f8kur. Hesin st\u00f3ri k\u00f8tturin hevur ongan, i\u00f0 h\u00f3ttir hansara vei\u00f0i\u00f8ki. Skinni\u00f0 \u00e1 jaguarinum er solei\u00f0is litt, at hann er ringur at s\u00edggja \u00ed gr\u00f3\u00f0rarmikla frumsk\u00f3ginum.\n\nJaguarurin sn\u00edkir seg t\u00e6tt at fonginum \u00e1 sama h\u00e1tt sum tikarin. Jaguarin b\u00edtur so fast, at t\u00e1 i\u00f0 hann drepur s\u00edn fong, b\u00edtur hann d\u00fdri\u00f0 beinlei\u00f0is \u00ed h\u00f8vdi\u00f0 heldur enn at b\u00edta ta\u00f0 \u00ed h\u00e1lsin. Jaguarur tekur n\u00f3gv ymisk d\u00fdr, t.d. tapirar, froskar, fisk, leitid\u00fdr, gnagd\u00fdr og sm\u00e1ar keimanar, su\u00f0uramerikansk krokodilla.\n\nMyndir \n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A1nsdj%C3%B3r", "title": "R\u00e1nsdj\u00f3r", "text": "R\u00e1nsdj\u00f3r (lat\u00edn - Carnivora) eru dj\u00f3r, i\u00f0 vei\u00f0a onnur dj\u00f3r.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalur", "title": "Hvalur", "text": "Hvalur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cetacea) er fiskal\u00edkt s\u00fagdj\u00f3r i\u00f0 livir \u00ed havinum. Hvalur er st\u00f8rsti skapningur \u00ed havinum. Hvalir eru einastu s\u00fagdj\u00f3r, sum eru \u00ed sj\u00f3num burturav. Eins og \u00f8ll onnur s\u00fagd\u00fdr andar hann luft ni\u00f0ur \u00ed seg. Hvalur bl\u00e6sur gj\u00f8gnum bl\u00e1stri\u00f0, i\u00f0 er \u00e1 k\u00faluni. Vit skifta hval \u00ed barduhval og tannhval. \u00cd hvala\u00e6ttini eru allir hvalir, delfinir og n\u00edsur. Allir eru smidligir, kava dj\u00fapt og kunnu vera leingi undir. Allir hvalir anda gj\u00f8gnum bl\u00e1stri\u00f0 ovast \u00e1 k\u00faluni.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \u00ed F\u00f8royum\n\nAv hvali eru fleiri sl\u00f8g, sum eru heilt sj\u00e1ldsom at s\u00edggja vi\u00f0 F\u00f8royar, t\u00ed at tey bert leggja lei\u00f0ina framvi\u00f0, \u00e1 veg su\u00f0ureftir ella nor\u00f0ureftir, \u00ed teirra nat\u00farligu \u00f8rindum. Av hesum hava vit s\u00e6\u00f0 sl\u00f8g sum roy\u00f0, nebbafisk, sildreka og august, sum s\u00e6st her millum oyggjarnar eins og um allan heimin. Teir hvalir, sum eru oftari at s\u00edggja um okkara lei\u00f0ir eru b\u00f3ghv\u00edtuhvalur og grindahvalur.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giraffur", "title": "Giraffur", "text": "Giraffur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Giraffa camelopardalis) er h\u00e1lslangt afrikanskt j\u00f3turd\u00fdr. Giraffurin er heimsins h\u00e6gsta d\u00fdr; einki s\u00fagdj\u00f3r hevur longri h\u00e1ls enn giraffurin. Girafarnir ver\u00f0a einar 4,5-5,8 m h\u00f8gir og viga 800 - 1.900 kg. Langi h\u00e1lsurin ger, at giraffurin r\u00f8kkur eftir teimum sevjumiklu bl\u00f8\u00f0unum uppi \u00e1 tr\u00f8unum. Hann hevur li\u00f0iliga tungu, sum hann skr\u00e6\u00f0ir bl\u00f8\u00f0 og sm\u00e1greinar av vi\u00f0. Vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 s\u00ednari deiligu h\u00e6dd kann giraffurin eta bl\u00f8\u00f0ini, sum veksa h\u00f8gt uppi \u00ed tr\u00f8unum, og sum eingin onnur dj\u00f3r r\u00f8kka upp eftir. Men t\u00f3 at h\u00e1lsurin er so langur, so hevur hann bara sjey h\u00e1lsgeislar, akkur\u00e1t l\u00edka n\u00f3gvar sum menniskju. Munurin er bara tann, at giraffurin hevur st\u00f8rri h\u00e1lsgeislar, og teir eru meira langir. T\u00e1 i\u00f0 giraffarnir parast, n\u00fdtur hanngiraffurin eisini h\u00e1lsin at berjast vi\u00f0 vi\u00f0 hinar hannarnar, t\u00e1 i\u00f0 teir kappast um honirnar. \n\nHann hevur sm\u00e1 horn, knavar, langan hala og s\u00edtt halatagl. Vi\u00f0 halanum kveistrar hann flogkyktini burtur. Hv\u00f8r einstakur giraffur er sermerkt littur. Giraffar kunnu tv\u00edspora upp \u00ed 50 km/t. Teir ver\u00f0a kynsb\u00fagvnir t\u00e1 teir eru 3 \u00e1r. Teir eru upp\u00e1 vegin \u00ed 14-15 \u00bd m\u00e1na\u00f0 og f\u00e1a ein unga.\n\nS\u00ed eisini \n\n D\u00fdr\n S\u00fagdj\u00f3r\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pungd%C3%BDr", "title": "Pungd\u00fdr", "text": "Pungd\u00fdr ella posad\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti - Marsupialia) er s\u00fagdj\u00f3r, i\u00f0 leggja \u00f3fullb\u00fanar ungar. Teir b\u00fanast meira \u00ed posinum. Teir liva \u00ed Avstralia (til d\u00f8mis kengurur) og Amerika.\n\nPosad\u00fdr"}
{"id": "8844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eik%20Banki", "title": "Eik Banki", "text": "Eik Banki ella bara Eik er eitt f\u00f8royskt partafelag, sum rekur bankavirksemi \u00ed F\u00f8royum. Eik Banki var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1832 undir navninum F\u00e6r\u00f8 Amts Sparekasse. \u00cd 1963 fekk F\u00e6r\u00f8 Amts Sparekasse n\u00fdtt navn og var\u00f0 kalla\u00f0ur F\u00f8roya Sparikassi. Hetta navni\u00f0 helt fram til 18. desember 2006, t\u00e1 i\u00f0 bankin fekk navni\u00f0 Eik Banki.\n\nEik hev\u00f0i \u00ed 2007 354 fullt\u00ed\u00f0ar starvsf\u00f3lk og 16 deildir kring landi\u00f0. \u00cd 2012 hevur Eik 210 fullt\u00ed\u00f0ar starvsf\u00f3lk og 9 privatdeildir kring landi\u00f0.\n\nEik Banki, og serliga danski parturin av Eik Banka, var\u00f0 hart raktur av f\u00edggjarkreppuni, sum rakti \u00ed september 2008. Tvey \u00e1r seinni m\u00e1tti bankin \u00e1sanna, at ikki bar til at halda fram \u00ed verandi l\u00edki. Eik Banki l\u00e6t Eik Bank Danmark fara, og var\u00f0 yvirtikin av Finansiel Stabilitet A/S.\nFinansiel Stabilitet A/S, sum hev\u00f0i skoti\u00f0 2 milliardir kr\u00f3nur \u00ed Eik Banka \u00ed n\u00fdggjum partapeningi, seldi 6. apr\u00edl 2011 70 prosent av partapeninginum til TF Holding P/F. Tey seinastu 30% eigur Finansiel Stabilitet enn, men TF Holding hevur m\u00f8guleika fyri at keypa henda partin seinni.\n\nVirksemi \n\nEik Banki eigur d\u00f3ttirfelagi\u00f0 P/f Inni. \n\nHarumframt hevur Eik fyrr keypt, men hesi fel\u00f8g eru ikki longur partur av Eik:\n\n SkandiaBanken, i\u00f0 var st\u00f8rsti internetbanki \u00ed Danmark (\u00ed mai 2007)\n Privestor Fondsm\u00e6glerselskab (\u00ed august 2007)\n FinansNyt (\u00ed august 2007)\n F\u00f8roysku deildini hj\u00e1 Kaupthing Bank hf. (\u00ed desember 2007)\n\nHarumframt hevur Eik veri\u00f0 st\u00f3rpartaeigari \u00ed Investea A/S og Spron.\n\nS\u00ed eisini\nStj\u00f3rar og stj\u00f3rnarlimir \u00ed Eik Banka/F\u00f8roya Sparikassa/ F\u00e6r\u00f8 Amts Sparekasse\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1visingar \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Eik Banka\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskir peningastovnar"}
{"id": "8846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eik", "title": "Eik", "text": "Eik (Fr\u00f8\u00f0iheiti - Quercus) er ein \u00e6tt av leyvtr\u00f8um og runnum \u00ed B\u00f3ka-familjuni, \u00e6ttin telur meir enn 500 sl\u00f8g, i\u00f0 vaksa \u00ed temperera\u00f0um og subtropiskum p\u00f8rtum av nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu.\n\nRoyndir vi\u00f0 at gr\u00f3\u00f0urseta eikitr\u00f8 \u00ed F\u00f8royum hava higartil ikki givi\u00f0 g\u00f3\u00f0 \u00farslit.\n\nL\u00fdst sl\u00f8g:\n D\u00fan-Eik (Quercus pubescens)\n Stein-Eik (Quercus ilex)\n Stilka-Eik (Quercus robur)\n Vetrar-Eik (Quercus petraea)\n\nTr\u00e6plantur\nB\u00f3ka-familjan"}
{"id": "8847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atlantic%20Petroleum", "title": "Atlantic Petroleum", "text": "P/F Atlantic Petroleum (f\u00f8royskt: Atlantskolvetni) er f\u00f8roysk olju og kolvetnis fyrit\u00f8ka. Stj\u00f3ri \u00ed felagnum er Ben Arabo. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed februar 1998 av 18 f\u00f8royskum \u00edleggjarum:\n\n P/f Kongshavnar \u00datger\u00f0arfelag  \t\t\n Hildigunn Johannesen\n P/F F\u00f8roya Bj\u00f3r\n Mortan Johannesen\n P/f J.F.K. Trol\n P/f Smyril Line\n P/f Farodane\n P/f Havnar Timburhandil\n P/f Svend Krosstein\n P/f Vestlax\n P/f Teymavirki\u00f0\n P/f Havsbr\u00fan\n P/f S\u00fasi\n P/f T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ja\n S/f F\u00f8roya Sj\u00f3v\u00e1trygging\n F\u00f8roya Sparikassi (n\u00fa Eik Banki)\n P/f Poul Hansen\n P/F Hvilvtenni \n\n\u00cd juni 2005 var\u00f0 Atlantic Petroleum skr\u00e1sett \u00e1 \u00edslendska vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum (ICEX), i\u00f0 samarbei\u00f0ir vi\u00f0 f\u00f8royska vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0in (VMF). \u00cd oktober 2006 var\u00f0 Atlantic Petroleum skr\u00e1sett \u00e1 danska vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum (OMX).\n\n\u00cd 2012 v\u00f3ru 17 fullt\u00ed\u00f0ar starvsf\u00f3lk \u00ed Atlantic Petroleum.\n\nVirksemi \nAtlantic Petroleum er vi\u00f0 \u00ed trimum leitingarloyvum vi\u00f0 F\u00f8royar: Stella Kristina (40%), Marselius(40%) og Brugdan(0,025% (m\u00f8guleika at f\u00e1a 1,2905%)). Harumframt er Atlantic Petroleum \u00ed 2008 vi\u00f0 \u00ed 8 loyvum \u00ed bretskum sj\u00f3gvi og 3 \u00ed \u00edrskum sj\u00f3gvi.\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0 \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Atlantic Petroleum\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nOljuvinna"}
{"id": "8856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faroe%20Petroleum", "title": "Faroe Petroleum", "text": "Faroe Petroleum ella F\u00f8roya Kolvetni er f\u00f8royskt oljufelag, i\u00f0 rekur olju og kolvetnisvinnu \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. F\u00f8roya Kolvetni var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1997 og skr\u00e1sett \u00ed F\u00f8royum \u00ed januar 1998. \u00cd desember 2002 var\u00f0 stovna\u00f0 m\u00f3\u00f0urfelagi\u00f0 (holdingfelagi\u00f0) Faroe Petroleum \u00ed Onglandi. Forstj\u00f3ri \u00ed felagnum er Graham Stewart og stj\u00f3ri er Nils S\u00f8rensen. Faroe Petroleum hevur skrivstovur \u00ed T\u00f3rshavn, Aberdeen (h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti) og Stavanger.\n\n\u00cd juni 2003 var\u00f0 Faroe Petroleum skr\u00e1sett \u00e1 AIM (Alternative Investment Market) vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum \u00ed London, i\u00f0 er ein av teimum l\u00edtlu partabr\u00e6vamarkna\u00f0unum \u00ed London.\n\nVirksemi \n\nFaroe Petroleum er vi\u00f0 \u00ed 5 leitingarloyvum vi\u00f0 F\u00f8royar: Orodruin (100%), Anne Marie (12,5%), Brugdan( 4%), Sildrekin (10%) og Rannv\u00e1 (100%). Tali\u00f0 \u00ed klombrum sigur, hvussu st\u00f3ran part Faroe Petroleum eigur \u00ed loyvunum.\n\nHarumframt er Faroe Petroleum vi\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum loyvum \u00ed bretskum sj\u00f3gvi, \u00ed norskum sj\u00f3gvi og onkrum einst\u00f8kum \u00ed hollendskum sj\u00f3gvi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Faroe Petroleum\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nOljuvinna"}
{"id": "8859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A6vrar", "title": "B\u00e6vrar", "text": "B\u00e6vur (fr\u00f8\u00f0iheiti Castor) er s\u00fagdj\u00f3r av gnagd\u00fdra\u00e6tt. B\u00e6vrar eru n\u00e1tt\u00farunnar timburmenn. Teir byggja s\u00e6r vandaligar b\u00fasta\u00f0ir av m\u00f3ru og greinum, og inngongdin er undir vatni. Teir byggja fleiri byrgingar n\u00e6r tilhaldinum, so at vatni\u00f0 stendur alt\u00ed\u00f0 l\u00edka h\u00f8gt, og er g\u00f3\u00f0ur svimjihylur. B\u00e6vrar ver\u00f0a ofta hildnir at vera ska\u00f0ad\u00fdr, t\u00ed teir gera st\u00f3rar byrgingar \u00ed \u00e1um og \u00e1arstreymum. B\u00e6vurin dregur greinar saman vi\u00f0 sterka kjaftinum. Tvey sl\u00f8g eru av b\u00e6vrum, anna\u00f0 \u00ed Evr\u00e1sia, hitt \u00ed Nor\u00f0uramerika. Amerikanski b\u00e6vurin (fr\u00f8\u00f0iheiti Castor canadensis) livir \u00ed \u00f8llum USA (uttan Florida, Nevada og Su\u00f0urkalifornia) og \u00ed Kanada. Evropeiski b\u00e6vurin (fr\u00f8\u00f0iheiti Castor fiber) livir \u00ed Evr\u00e1sia \u00ed t.d. Skandinavia, Russlandi og P\u00f3llandi. B\u00e6\u00f0i sl\u00f8gini eru gnagd\u00fdr. Gnagd\u00fdr eru s\u00fagd\u00fdr. B\u00e6vrar hava hvassar og langar framtenn; t\u00e6r b\u00edta v\u00e6l \u00e1 vi\u00f0arbulum og greinum. Framtenninar b\u00edta eisini l\u00e6ttliga \u00e1 b\u00f8rki og vi\u00f0i. Vi\u00f0urin ver\u00f0ur etin ella br\u00faktur til byrgingar. Meginpartin av t\u00ed\u00f0ini eru teir \u00ed vatni ella n\u00e6rindis vatni, men f\u00f8\u00f0ina finna teir uppi \u00e1 turrum. Teir svimja \u00f3gvuliga v\u00e6l, duga at kava og kunnu ver\u00f0a undir kavi \u00ed n\u00f3gvar minuttir. \u00c1 afturlabbunum eru fitjur. Halin er flusutur og flatur, b\u00e6vurin st\u00fdrir vi\u00f0 honum. T\u00e1 i\u00f0 b\u00e6vurin letur vi\u00f0 halanum upp og ni\u00f0ur \u00ed vatninum, er hann sum tv\u00edbla\u00f0a\u00f0 \u00e1r, og b\u00e6vurin svimur skj\u00f3tari. B\u00e6vrar \u00e1vara hv\u00f8r annan um vanda og sl\u00e1a t\u00e1 halan har\u00f0liga ni\u00f0ur \u00ed vatnskorpuna. Ullfer\u00f0in er tr\u00f8tt og mj\u00fak, skinnini eru d\u00fdr. \u00cd 19. og 20. \u00f8ld v\u00f3ru so n\u00f3gvir b\u00e6vrar veiddir, at teir mundu veri\u00f0 avoyddir. Men n\u00fa ver\u00f0ur veitt flestusta\u00f0ni undir eftirliti, og b\u00e6vrarnir menna seg aftur. \n\nB\u00e6vrar eru dugnaligir smi\u00f0ir og gera byrgingar og sm\u00e1ttur \u00ed v\u00f8tnum ella \u00ed \u00e1um. B\u00e6vrasm\u00e1ttur kunnu vera h\u00e6gri enn 3 metrar. B\u00e6vrar flyta sm\u00e1ar steinar og greinar vi\u00f0 framlabbunum. \u00c1ir ver\u00f0a byrgdar av vi\u00f0 greinum, gr\u00f3ti og flag. \u00cd vatninum oman fyri byrgingina gera b\u00e6vrar sm\u00e1ttur. T\u00e1 eingi tr\u00f8 eru eftir, har b\u00e6vrarnir eru, mugu teir longri burtur eftir tilfari. Teir grava veitir, so greinar og bular kunnu floytast heim til byrgingina. B\u00e6vurin leggur um v\u00e1ri\u00f0. Ungarnir eru lodnir og s\u00edggja beinanvegin. F\u00e1ar dagar gamlir duga teir at svimja. B\u00e6vrah\u00faski\u00f0 b\u00fdr \u00ed holu, nevnd b\u00e6vrasm\u00e1tta. Hon er gj\u00f8rd \u00far flag og greinum. Inni \u00ed sm\u00e1ttuni gera b\u00e6vrar eitt kamar yvir vatnskorpuni. Ta\u00f0 er lurt, og her sova og hv\u00edla teir. Um heysti\u00f0 kl\u00edna b\u00e6vrar m\u00f3ru \u00e1 sm\u00e1ttuna uttan. M\u00f3ran frystir um veturin og verjir fyri r\u00e1nsd\u00fdrum. Ikki slepst \u00ed b\u00e6vrasm\u00e1ttuna uttan undir vatni. Hetta for\u00f0ar r\u00e1nsd\u00fdrum at koma inn \u00ed sm\u00e1ttuna. \u00dalvar kunnu heldur ikki grava seg gj\u00f8gnum tj\u00fakku veggirnar ella svimja inn \u00ed sm\u00e1ttuna. \n\nB\u00e6vrar eta plantur. Um heysti\u00f0 og veturin eta teir bleytan vi\u00f0 og b\u00f8rk, mest b\u00e6vra\u00f8sp og p\u00edl. F\u00f8\u00f0ina goyma teir \u00ed goymslu undir kavi. \u00cdsur \u00e1 vatninum for\u00f0ar teimum ikki at koma til goymsluna, t\u00ed teir hava inngongdir undir kavi. Um v\u00e1ri\u00f0 og summari\u00f0 eta b\u00e6vrar gras, bl\u00f8\u00f0 og vatnplantur.\n\nGnagd\u00fdr"}
{"id": "8860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gnagd%C3%BDr", "title": "Gnagd\u00fdr", "text": "Gnagd\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti - Rodentia) er s\u00fagdj\u00f3r vi\u00f0 tveimum longum hv\u00f8ssum framtonnum. Otur og b\u00e6vur hoyra til gnagd\u00fdra\u00e6ttina; eisini minkur, hermal\u00edni\u00f0, skunkur og grevlingur eru \u00ed somu \u00e6tt. Vatnsv\u00edni\u00f0 er st\u00f8rsta gnagd\u00fdr \u00ed heiminum.\n\nGnagd\u00fdr"}
{"id": "8861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Otur", "title": "Otur", "text": "Otur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lutra lutra) er s\u00fagdj\u00f3r av mar\u00f0ar\u00e6tt vi\u00f0 fitjum. Otrarnir eru v\u00e6l egna\u00f0ir at vera \u00ed vatni. Teir hava fitjulabbar, eru smidliga vaksnir og f\u00e1a lati\u00f0 oyru og n\u00f8s aftur, t\u00e1 i\u00f0 teir kava. Hetta eru sp\u00f8lin d\u00fdr, og teir kava eftir steinum og skeljad\u00fdrum.\n\nOturin er st\u00f3rt m\u00e1raslag, i\u00f0 mest livir av fiski. Hann grevur s\u00e6r holur inn \u00ed \u00e1arbakkar, men opi\u00f0 er um 1 m. undir vatnskorpuini. N\u00f3gvasta\u00f0ni ver\u00f0ur b\u00fasta\u00f0ur hansara t\u00fdndur, so hann er n\u00f3gv minka\u00f0ur. Oturin var\u00f0 fri\u00f0a\u00f0ur \u00ed Danmark \u00ed 1967, men er \u00e1 altj\u00f3\u00f0a listanum vi\u00f0 d\u00fdrum, i\u00f0 eru \u00ed t\u00fdningarvanda.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sey%C3%B0ur", "title": "Sey\u00f0ur", "text": "Sey\u00f0ur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ovis aries) er slag av ulla\u00f0um j\u00f3turd\u00fdri. Sey\u00f0ur var\u00f0 tamdur fyri mongum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, b\u00e6\u00f0i fyri ullina, kj\u00f8ti\u00f0 og t\u00e1 eisini mj\u00f3lkina. Um summari\u00f0 ver\u00f0ur sey\u00f0urin royttur. Ullin ver\u00f0ur spunnin til t\u00f3gv, sum s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur bundi\u00f0 til troyggjur, hosur og anna\u00f0. Um heysti\u00f0 ver\u00f0ur n\u00f3gvur sey\u00f0ur flettir. \n\nTa\u00f0 finnast yvir 1,000,000,000 sey\u00f0ir \u00ed heiminum harav meginparturin er tamdur. Sey\u00f0ur kann b\u00f3lkast \u00ed umlei\u00f0 200 sey\u00f0asl\u00f8g.\n\n\u00cd F\u00f8royum eru umlei\u00f0 75.000 sey\u00f0ir av slagnum, sum \u00e1 enskum ver\u00f0ur kalla\u00f0, Faroese Sheep.\n\nVillur mufflonsey\u00f0ur, sum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gnum einans livir \u00e1 Mi\u00f0jar\u00f0arhavsoyggjunum Korsika og Sardina, ver\u00f0ur hildin at vera n\u00e6sti \u00e6ttfa\u00f0ir at tomum sey\u00f0um. T\u00e6r elstu leivinar av sey\u00f0i, i\u00f0 helst hevur veri\u00f0 tamur, eru 11000 \u00e1r.\n\nSey\u00f0urin kom til Skandinavia fyri uml. 12000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 i\u00f0 landb\u00fana\u00f0armentanin kom henda vegin vi\u00f0 sey\u00f0i, sv\u00ednum, geitum og neytum. N\u00e6r sey\u00f0ur er komin til F\u00f8roya, er ilt at siga. Fr\u00e1 hj\u00e1 \u00edrska munkinum Dicuil kann metast, at sey\u00f0ur var \u00ed F\u00f8royum \u00e1 800.\n\n\u00c1 L\u00edtla D\u00edmun plagdi at liva eitt slag av sey\u00f0i fr\u00e1 s\u00ed\u00f0stein\u00f8ldini, i\u00f0 kallast d\u00edmunarsey\u00f0ur (\u00e1 enskum L\u00edtla D\u00edmun sheep). Tr\u00edggir sovor\u00f0nir sey\u00f0ir eru var\u00f0veittir, og teir ver\u00f0a s\u00fdndir \u00e1 F\u00f8roya Forminnissavni. Teir s\u00ed\u00f0stu d\u00edmunarsey\u00f0irnir v\u00f3ru skotnir \u00ed 1860unum. D\u00edmunarsey\u00f0urin l\u00edktist Soay sey\u00f0inum (\u00e1 enskum Soay sheep) b\u00e6\u00f0i \u00ed \u00fatsj\u00f3nd og uppruna.\n\n \u00f0 \u00e1 \u00ed \u00f3 \u00fd  \u00fa\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kanin", "title": "Kanin", "text": "Kanin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oryctolagus ) er l\u00edtil gnagari av haru\u00e6tt. Kaninir eru floksd\u00fdr og halda saman \u00ed st\u00f3rum flokkum. Holur teirra eru langar og torgreindar. T\u00e6r gera s\u00e6r eisini fleiri ney\u00f0\u00fatgongdir. Kanin leggur minst 20 ungar um \u00e1ri\u00f0, og t\u00ed eru kaninir n\u00f3gvasta\u00f0ni vanligastu s\u00fagd\u00fdr. Kaninin kemur upprunaliga \u00far \u00datsynningsevropa, men er n\u00fa um allan heim uttan \u00ed Antarktis. Um aldaskifti\u00f0 l\u00f8gdust t\u00e6r \u00fat \u00ed Su\u00f0uroy og n\u00f8rdust skj\u00f3tt, men so f\u00e6kka\u00f0ust t\u00e6r aftur, og n\u00fa er eingin eftir. N\u00f3gvasta\u00f0ni er kaninin ska\u00f0ad\u00fdr \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, t\u00ed hon etur gr\u00f8\u00f0ina.\n\nVillkanin er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 haru.\n\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00fasdj\u00f3r"}
{"id": "8864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sebra", "title": "Sebra", "text": "Sebra (fr\u00f8\u00f0iheiti - Equus zebra) er slag av hv\u00edt- og svartrondutum afrikonskum villrossi. Einasta ronduta d\u00fdri\u00f0 \u00ed rossa\u00e6ttini er sebran. H\u00f3ast allar sebrur l\u00edkjast, so hevur hv\u00f8r sebra serstaka svarthv\u00edta litseting. Eins og rossini ganga sebrur \u00ed flokkum, men ungu sebragre\u00f0ingarnir eru stakir, til teir eru fullvaksnir. Fullvaksnir berjast teir um ryssuflotarnar. T\u00e1 i\u00f0 sebra rennur undan r\u00e1nsd\u00fdrum, til d\u00f8mis leyvu, rennur hon einar 65 km um t\u00edman. Sebrur ganga vanliga millum gn\u00fdur, so flokkurin ver\u00f0ur st\u00f8rri. Eingin veit, hv\u00ed sebrur hava r\u00edpur, men ta\u00f0 er kanska fyri at \u00f8rkymla r\u00e1nsd\u00fdrini ella kanska fyri hitastillingina. Hv\u00f8r einst\u00f8k sebra hevur s\u00edtt ey\u00f0kenda r\u00edpumynstur. \n\nSebra heldur til \u00e1 st\u00f3ru grasfl\u00f8tunum \u00ed Afrika, savannuni.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leyva", "title": "Leyva", "text": "Leyva, (eldri b\u00edblium\u00e1l: lj\u00f3n, talum\u00e1l: l\u00f8va) (fr\u00f8\u00f0iheiti - Panthera leo) er eitt st\u00f3rt r\u00e1nd\u00fdr av kattar\u00e6tt. \n\nBest kenda leyvan \u00ed dag er Afrikanska leyvan\n\nAfrikanskar kvennleyvur halda til \u00ed f\u00f8stum saml\u00f8gum og ansa ungunum hj\u00e1 hv\u00f8r a\u00f0rari. Ungarnir berjast \u00ed sp\u00f8lni, og solei\u00f0is venja teir seg at vei\u00f0a sj\u00e1lvir. Leyvur taka n\u00f3gv ymisk s\u00fagdj\u00f3r \u00e1 grasfl\u00f8tunum, t\u00e6r leggja til d\u00f8mis eftir ungum f\u00edlum, gn\u00fdum og giraffum. T\u00e6r halda seg \u00ed b\u00f3lkum, einar 5-40 saman. Har eru nakrar f\u00e1ar kallleyvur og n\u00f3gvar vaksnar kvennleyvur vi\u00f0 ungum s\u00ednum. \n\nLeyva er einasti st\u00f3rk\u00f8tturin, i\u00f0 heldur saman \u00ed flokkum ella \u00e6ttarb\u00f3lkum, upp \u00ed einar 40 \u00ed hv\u00f8rjum. Flokkurin r\u00e6\u00f0ur \u00e1 einum 100 km2 st\u00f3rum \u00f8ki ella st\u00f8rri, alt eftir, hvussu vei\u00f0im\u00f8guleikarnir eru. St\u00f3ra kallleyvan verjir b\u00fa\u00f8ki\u00f0 og kvennleyvurnar. Leyvur halda mest til \u00e1 grasfl\u00f8tum, og ta\u00f0 eru serliga kvennleyvurnar, i\u00f0 vei\u00f0a. \n\nLeyva tekur oftast st\u00f3r d\u00fdr, t.d. antilopu og sebru. Ein giraffur er n\u00f3g miki\u00f0 at metta st\u00f3ran leyvufl\u00f3kk. Ein leyva kann skr\u00e6\u00f0a \u00ed seg 23 kg av kj\u00f8ti \u00ed einum - ta\u00f0 sama sum 350 pylsur! Leyvur og a\u00f0rir st\u00f3rk\u00f8ttir hava sterkan, stuttan sk\u00f8lt av b\u00edta fast. Tey taka vi\u00f0 st\u00f3ru, h\u00e1rhv\u00f8ssu t\u00f8kutonnunum. Teir st\u00f3ru jakslarnir b\u00edta v\u00e6l \u00e1 br\u00f3ski og v\u00f8ddum. \n\nKallleyvan er tann sterkasta \u00ed flokkinum. Hon ver\u00f0ur 2,5 metrar long og h\u00e6gri enn metur upp \u00e1 h\u00e1ryggin. Kallleyvan hevur st\u00f3rt \u00fdvi\u00f0 framvaks.\n\nUpp til 12 ymisk undirsl\u00f8g av leyvu (lj\u00f3ni) eru ey\u00f0merkt, m.o. Asiatisk leyva, Berbaraleyva og Kappleyva.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Potter%20og%20kamari%C3%B0%20vi%C3%B0%20loynid%C3%B3mum", "title": "Harry Potter og kamari\u00f0 vi\u00f0 loynid\u00f3mum", "text": "Harry Potter og kamari\u00f0 vi\u00f0 loynid\u00f3mum (enskt: Harry Potter and the Chamber of Secrets) er onnur b\u00f3kin um unga gandakallin, Harry Potter. Hann gle\u00f0ir seg til anna\u00f0 \u00e1ri\u00f0 \u00e1 Hogwarts, sk\u00falanum fyri gandakynstur og galdralist, men ikki gongst, sum \u00e6tla\u00f0: \u00ed fyrsta lagi roynur onkur at for\u00f0a honum at sleppa \u00ed sk\u00falan aftur, og t\u00e1 ta\u00f0 h\u00f3ast alt eydnast, ver\u00f0ur onki sum \u00e6tla\u00f0, t\u00ed \u00f3ndar maktir gera um seg og leggja eftir n\u00e6mingum av muglara\u00e6tt.\n\nHugflog\nHarry Potter\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "8870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Potter%20og%20fangin%20%C3%BAr%20Azkaban", "title": "Harry Potter og fangin \u00far Azkaban", "text": "Eins og b\u00e1\u00f0ar t\u00e6r undanfanu b\u00f8kurnar um Harry Potter byrjar eisini henda, t\u00e1 i\u00f0 summarfr\u00edt\u00ed\u00f0in er um at vera li\u00f0ug. Harry gle\u00f0ir seg at fara aftur til Hogwarts at ganga \u00ed sk\u00fala. Hann er spentur og gla\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00e6r vinir s\u00ednar, Ron og Hermione, aftur. Harry skal n\u00fa \u00ed tri\u00f0ja flokk \u00ed sk\u00falanum, har hann l\u00e6rir gandakynstur og galdralist. Men \u00e1vegis til Hogwarts, leggja tey til merkis, at alt ruggar ikki r\u00e6tt. Skj\u00f3tt finna tey \u00fat av, at ein st\u00f3rbrotsma\u00f0ur er r\u00fdmdur \u00far fangatippinum, Azkaban, og \u00f3hugnaligu fangav\u00f8r\u00f0arnir \u00ed Azkaban eru bidnir um at koma til Hogwarts og ansa eftir n\u00e6mingum, l\u00e6rarum og sk\u00fala.\n\n\u00cd hesari b\u00f3kini f\u00e6r Harry n\u00f3gv at vita um foreldrini hj\u00e1 s\u00e6r og umst\u00f8\u00f0urnar, t\u00e1 i\u00f0 Voldemort drap tey.\n\nHugflog\nHarry Potter\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "8874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADggingargrunnurin%20fr%C3%A1%201992", "title": "F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992", "text": "F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992 (\u00e1 donskum Finansieringsfonden af 1992) er f\u00f8royskur grunnur, i\u00f0 hevur sum endam\u00e1l at seta \u00ed og eiga partapening og eftirstilla\u00f0an kapital \u00ed BankNordik (fyrr \u00e6t F\u00f8roya Banki). F\u00f8roya Landsst\u00fdri velur formann og 3 limir \u00ed nevndini fyri grunnin, og s\u00ed\u00f0ani velja hesir ein fimta lim til nevndina.\n\nGrunnurin var\u00f0 stovna\u00f0ur av Landsst\u00fdrinum og t\u00ed donsku stj\u00f3rnini tann 2. november 1992 sum partur av bjargingini av teimum st\u00f3ru f\u00f8roysku bankunum F\u00f8roya Banka og Sj\u00f3vinnubankanum. F\u00edggingargrunnurin hev\u00f0i ein h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed bankakreppuni \u00ed 90-\u00e1runum vegna s\u00edn ognarlut \u00ed f\u00f8royska bankakervinum, og av t\u00ed at danska stj\u00f3rnin t\u00e1 valdi meirilutan av nevndini \u00ed grunninum, me\u00f0an landsst\u00fdri\u00f0 bara valdi minnilutan.\u00a0\n\n\u00cd avtalu fr\u00e1 10. juni 1998 millum donsku stj\u00f3rnina og landsst\u00fdri\u00f0 var\u00f0 avgj\u00f8rt, at landsst\u00fdri framyvir skuldi velja nevndina \u00ed grunninum.\u00a0\n\n\u00cd mun til vanligir vinnurekandi sj\u00e1lvsognargrunnar er\u00a0F\u00edggingargrunnurin serligur av t\u00ed, at vi\u00f0 l\u00f3g til ber hj\u00e1 honum at \u00fatluta vinningsb\u00fdti til ein stovnara, F\u00f8roya Landsst\u00fdri.\n\nLeiklutur \u00ed Bankakreppuni \n\nUpprunaliga endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 grunninum var:\n\n At innskj\u00f3ta og eiga ognarkapital \u00ed st\u00f8rri f\u00f8royskum bankum\n At luttaka \u00ed bygna\u00f0arbroytingum \u00ed f\u00f8royska vinnul\u00edvinum. \n\nFyrsta uppg\u00e1van hj\u00e1 grunninum var \u00ed 1992 at skj\u00f3ta pening \u00e1 475 mi\u00f3. kr. \u00ed Sj\u00f3vinnubankan, sum var komin \u00ed st\u00f3rar f\u00edggjarligar trupulleikar. \u00cd 1993 setti F\u00edggngargrunnurin n\u00fdggjar 1.185 mi\u00f3. kr. \u00ed Sj\u00f3vinnubankan, og a\u00f0rar 1.025 mi\u00f3. kr. \u00ed F\u00f8roya Banka. Harvi\u00f0 hev\u00f0i grunnurin sett tilsamans 2.685 mi\u00f3. kr. \u00ed hesar b\u00e1\u00f0ar bankarnar. Upph\u00e6ddina hev\u00f0i grunnurin fingi\u00f0 sum innskot fr\u00e1 F\u00f8roya Landsst\u00fdri, i\u00f0 hev\u00f0i f\u00edggja\u00f0 innskoti\u00f0 vi\u00f0 at l\u00e1na peningin fr\u00e1 donsku stj\u00f3rnini (t\u00f3 v\u00f3ru 200 mi\u00f3. kr. komnar fr\u00e1 \u00cdleggingargrunninum beinlei\u00f0is sum l\u00e1n til F\u00edggingargrunnin). Landskassaskuldin var sostatt vaksin sera n\u00f3gv av bankabjargingunum.\n\nAt Figgingargrunnurin var eigari av b\u00e1\u00f0um bankunum f\u00f8rdi so til, at bankarnir avgj\u00f8rdu tann 11. apr\u00edl 1994 vi\u00f0 virkna\u00f0i fr\u00e1 1. januar 1994 at leggja saman \u00ed ein banka, har Sj\u00f3vinnubankin var\u00f0 tann framhaldandi bankin, men at navni\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8roya Banka var\u00f0 br\u00fakt. Hesin samanlagdi bankin broytti seinni navn til BankNordik.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00edggingargrunninum var upprunaliga bara at skj\u00f3ta kapital \u00ed st\u00f8rri bankar \u00ed F\u00f8royum. Hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at t\u00e1 i\u00f0 Fossbankin kom \u00ed f\u00edggjarliga trupulleikar \u00e1 heysti 1993, var ta\u00f0 eingin, sum st\u00f3\u00f0 honum til bjarging.\n\nHildi\u00f0 var \u00ed F\u00f8royum, at grunnurin hev\u00f0i ov st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 f\u00f8royskt vinnul\u00edv, serliga s\u00e6\u00f0 \u00ed mun til at stj\u00f3rnin valdi meirilutan \u00ed grunninum. Grunnurin hev\u00f0i t\u00ed ein avgerandi leiklut \u00ed t\u00ed r\u00edkisr\u00e6ttarligu kreppu, sum var millum F\u00f8royar og Danmark \u00ed 90-\u00e1runum. Vi\u00f0 avtaluni tann 10. juni 1998 misti danska stj\u00f3rnin r\u00e6ttin at velja nevnarlimir til F\u00edggingargrunnin, me\u00f0an landsst\u00fdri framyvir skuldi velja formann og 3 nevndarlimur. Hetta loysti \u00ed st\u00f3ran mun mis\u00e1liti\u00f0 millum F\u00f8royar og Danmark. Samstundis var\u00f0 endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 grunninum broytt solei\u00f0is, at endam\u00e1li\u00f0 einans var at eiga partapening \u00ed F\u00f8roya Banka.\n\nLex F\u00f8roya Banki\nF\u00edggingargrunnurin er formliga skipa\u00f0ur sum eitt sj\u00e1lvsst\u00f8\u00f0ugt r\u00e6ttarsubjekt. Eftir vanligum grunnar\u00e6ttarligum reglum eigur t\u00ed ikki at bera til at luta \u00fat til stovnara ella tann, i\u00f0 velur nevndina, fyri at var\u00f0veita \u00f3heftni hj\u00e1 t\u00ed sj\u00e1lveigandi grunninum. T\u00e1 F\u00f8roya Banki aftur byrja\u00f0i at f\u00e1a yvirskot og lata \u00fat vinningsb\u00fdti \u00ed 1996, bar t\u00ed ikki til hj\u00e1 grunninum at lata vinnngsb\u00fdti v\u00ed\u00f0ari til landsst\u00fdri. Gj\u00f8rt var t\u00ed ein serlig om Finansieringsfonden af 1992 (ofta millum manna kalla\u00f0 \"Lex F\u00f8roya Banki\"), har ta\u00f0 vi\u00f0 F\u00f3lkatingsl\u00f3g var\u00f0 heimila\u00f0 F\u00edggingargrunninum at luta \u00fat vinningsb\u00fdti til Landsst\u00fdri\u00f0.\n\nF\u00edggingargrunnurin \u00ed dag\n\u00cd n\u00f3gv \u00e1r eftir bankabjargingarnar \u00e1tti F\u00edggingargrunnurin \u00fatvi\u00f0 100% av F\u00f8roya Banka. \u00cd samband vi\u00f0 b\u00f8rsskr\u00e1setingini hj\u00e1 F\u00f8roya Banka 26. juni 2007 seldi F\u00edggingargrunnurin 66% av partapeninginum \u00ed F\u00f8roya Banka og l\u00e6t innkomnu upph\u00e6ddina v\u00ed\u00f0ari til Landsst\u00fdri\u00f0. Ognarluturin hj\u00e1 grunninum \u00ed F\u00f8roya Banka hevur s\u00ed\u00f0ani veri\u00f0 33%.\n\nFormenn \u00ed grunninum \n\n 1992-1995 Richard Mikkelsen (fyrrverandi danskur tj\u00f3\u00f0arbankastj\u00f3ri)\n 1996-1998 Knud Heinesen (fyrrverandi danskur f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\n 1998-2005 John P. Danielsen (t\u00e1verandi f\u00edggjarstj\u00f3ri \u00ed SEV, seinni nevndarforma\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0oya Sparikassa)\n 2005- Ey\u00f0un \u00e1 R\u00f3gvi (fyrrverandi stj\u00f3ri \u00ed F\u00f8roya Sparikassa)\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8roya Banki\n Sj\u00f3vinnubankin\n\nKeldur\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fossbankin", "title": "Fossbankin", "text": "Fossbankin var f\u00f8royskur banki, i\u00f0 byrja\u00f0i s\u00edtt virksemi \u00ed januar 1986 og l\u00e6t aftur seint \u00ed 1993. Ta\u00f0 var Helgi Foss\u00e1dal, i\u00f0 var stigtakari og stj\u00f3ri \u00ed bankanum.\n\nVirksemi \n\nFyri at koma inn \u00e1 markna\u00f0in valdi bankin at h\u00e6kka\u00f0 s\u00edna innl\u00e1nsrentu \u00ed mun til hinar bankarnar, solei\u00f0is at f\u00f3lk settu pening \u00ed Fossbankan. Hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at bankin fekk n\u00f3gvan pening um hendi. T\u00e1 i\u00f0 gjaldf\u00f8ri hj\u00e1 bankanum bleiv gott, vildi hann t\u00edskil l\u00e1na pening \u00fat aftur til onnur. F\u00f3lk fingu l\u00e6tt vi\u00f0 at l\u00e1na pening og gj\u00f8rdist hetta ein \u00f3nd ringr\u00e1s. Hetta var vi\u00f0 til at leggja brenni \u00e1 b\u00e1li\u00f0, har f\u00f8royingar frammanundan h\u00f8vdu l\u00e1nt n\u00f3gvan pening \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num.\n\nBankin l\u00e6t t\u00f3 aftur 30. november 1993, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r \u00e1 h\u00fasagang. F\u00edggingargrunnurin fr\u00e1 1992, i\u00f0 hj\u00e1lpti teimum st\u00f8rru bankunum um sama mundi, veitti Fossbankanum onga hj\u00e1lp.\n\nKelda \n\n J\u00f8rn Astrup Hansen og J\u00f3an Pauli Joensen: F\u00f8royar og bankarnir \u00ed 100 \u00e1r; F\u00f8roya Banki, T\u00f3rshavn 2006\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskir peningastovnar"}
{"id": "8880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jallurin", "title": "Jallurin", "text": "Jallurin er fimmmannafar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri (RK) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nHann er bl\u00e1ur vi\u00f0 hv\u00edtari rond og hevur f\u00f8royskan stavn.\n\nNavni\u00f0 stavar fr\u00e1 kv\u00e6\u00f0inum um Ormin Langa, sum er navnakelda til allar b\u00e1tarnar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri. R\u00f3gvarar \u00e1 Jallinum hava sum hinir r\u00f3gvarar felagsins eina \u00f8rindisreglu \u00far kv\u00e6\u00f0inum \u00e1 b\u00fana s\u00ednum.\n\nFyrsti Jallurin kom \u00ed 2006. Verandi b\u00e1tur er annar \u00ed r\u00f8\u00f0ini og var\u00f0 bygdur \u00ed 2011. A\u00f0rir b\u00e1tar \u00ed R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri eru fimmmannaf\u00f8rini Tambar og P\u00edlur, seksmannaf\u00f8rini Jarnbardur og Herningur, \u00e1ttamannafari\u00f0 Kn\u00f8rrur og t\u00edggjumanna\u00f8rini Ormurin Langi og Kongurin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri\n\nR\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar"}
{"id": "8881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tambar", "title": "Tambar", "text": "Tambar er fimmmannafar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri (RK) \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nHann er bl\u00e1ur vi\u00f0 hv\u00edtari rond og hevur f\u00f8royskan stavn.\n\nNavni\u00f0 stavar fr\u00e1 kv\u00e6\u00f0inum um Ormin Langa, sum er navnakelda til allar b\u00e1tarnar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri. R\u00f3gvarar \u00e1 Tambar hava sum hinir r\u00f3gvarar felagsins eina \u00f8rindisreglu \u00far kv\u00e6\u00f0inum \u00e1 b\u00fana s\u00ednum.\n\nTambar r\u00f3\u00f0i fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2007. Verandi Tambar er tann tri\u00f0i \u00ed r\u00f8\u00f0ini og var\u00f0 bygdur \u00ed 2018. A\u00f0rir b\u00e1tar \u00ed R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri eru fimmmannaf\u00f8rini Jallurin og P\u00edlur, seksmannaf\u00f8rini Jarnbardur og Herningur, \u00e1ttamannafari\u00f0 Kn\u00f8rrur og t\u00edggjumannaf\u00f8rini Ormurin Langi og Kongurin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri\n\nR\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar"}
{"id": "8882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jarnbardur", "title": "Jarnbardur", "text": "Jarnbardur er eitt seksmannafar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri (RK) \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nHann er bl\u00e1ur vi\u00f0 hv\u00edtari rond og hevur f\u00f8royskan stavn, sum eisini er eitt av sermerkjum felagsins.\n\nNavni\u00f0 Jarnbardur stavar fr\u00e1 kv\u00e6\u00f0inum um Ormin Langa, sum er navnakelda til allar b\u00e1tarnar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri, og r\u00f3gvarar \u00e1 Jarnbardi hava sum allir r\u00f3gvarar \u00ed felagnum eina \u00f8rindisreglu \u00far kv\u00e6\u00f0inum \u00e1 b\u00fana s\u00ednum.\n\nVerandi Jarnbardur er tann tri\u00f0i \u00ed r\u00f8\u00f0ini; tann fyrsti kom \u00ed 1990. Hinir b\u00e1tarnir \u00ed R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri eru fimmmannaf\u00f8rini Jallurin, Tambar og P\u00edlur (b\u00e1tur), seksmannafari\u00f0 Herningur, \u00e1ttamannafari\u00f0 Kn\u00f8rrur og t\u00edggjumannafari\u00f0 Ormurin Langi.\n\nF\u00f8royameistari \nJarnbardur hevur vunni\u00f0 FM heili 11 fer\u00f0ir fer\u00f0ir \u00ed b\u00f3lkinum 6-mannaf\u00f8r kvinnur:\n1991\n1992\n1993\n1997\n1999\n2000\n2002\n2004\n2005\n2007\n2008\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri\n\nR\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar"}
{"id": "8883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kn%C3%B8rrur", "title": "Kn\u00f8rrur", "text": "Kn\u00f8rrur er eitt \u00e1ttamannafar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri (RK) \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nHann er bl\u00e1ur vi\u00f0 hv\u00edtari rond og hevur f\u00f8royskan stavn, sum eisini er eitt av sermerkjum felagsins.\n\nNavni\u00f0 Kn\u00f8rrur stavar fr\u00e1 kv\u00e6\u00f0inum um Ormin Langa, sum er navnakelda til allar b\u00e1tarnar hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri, og r\u00f3gvarar \u00e1 Kn\u00f8rri hava sum allir r\u00f3gvarar \u00ed felagnum eina \u00f8rindisreglu \u00far kv\u00e6\u00f0inum \u00e1 b\u00fana s\u00ednum.\n\nVerandi Kn\u00f8rrur er hin annar \u00ed r\u00f8\u00f0ini; tann fyrsti kom \u00ed 1985. Hinir b\u00e1tarnir \u00ed R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri eru fimmmannaf\u00f8rini Jallurin, Tambar og P\u00edlur, seksmannaf\u00f8rini Jarnbardur og Herningur og t\u00edggjumannaf\u00f8rini Ormurin Langi og Kongurin.\n\nF\u00f8royameistari \nKn\u00f8rrur hevur vunni\u00f0 FM f\u00fdra fer\u00f0ir \u00ed b\u00f3lkinum 8 mannaf\u00f8r:\n1985\n1989\n1990\n2006\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri\n\nR\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar"}
{"id": "8884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ormurin%20Langi%20%28t%C3%ADggjumannafar%29", "title": "Ormurin Langi (t\u00edggjumannafar)", "text": "Ormurin Langi er eitt f\u00f8royskt 10-mannafar, sum R\u00f3\u00f0rafelagi\u00f0 kn\u00f8rrur eigur. Ormurin Langi var f\u00f8royameistari \u00ed 2018, 2019 og 2020.\n\nR\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar"}
{"id": "8889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3lhara", "title": "P\u00f3lhara", "text": "P\u00f3lharur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lepus arcticus) eru hv\u00edtar um veturin, so t\u00e6r s\u00edggjast ikki so v\u00e6l fr\u00e1 kavanum. Harufrensarnir boksast um l\u00f8gurnar.\n\nS\u00ed eisini \n\n Hara\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Alvur", "title": "\u00dalvur", "text": "\u00dalvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Canis lupus) er eitt r\u00e1nsdj\u00f3r av hunda\u00e6tt. Sum ein av best kendu kj\u00f8t\u00e1tarum er hann skj\u00f3tur og v\u00e6l bygdur at vei\u00f0a onnur d\u00fdr. \u00dalvur hevur sterkan kjaft og hvassar tenn. \u00dalvar kunnu eta upp \u00ed 9 kg av kj\u00f8ti hv\u00f8rja fer\u00f0. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at \u00falvur er \u00e6ttfa\u00f0ir at n\u00fat\u00ed\u00f0ar tomu hundunum. Hann er st\u00f8rsta hundaslag og ver\u00f0ur minst 2 m \u00far halasnippi \u00ed tr\u00fdni. Er n\u00f3g miki\u00f0 at eta, kunnu einir 20 \u00falvar halda saman \u00ed flokki, men er matney\u00f0, b\u00fdta teir seg sundur \u00ed sm\u00e1ar flokkar, einir 7 \u00ed hv\u00f8rjum. Hv\u00f8r flokkur hevur s\u00edn oddahund, sum allir hinir \u00ed flokkinum akta.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "8891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meyrusl%C3%BAkur", "title": "Meyrusl\u00fakur", "text": "Meyrusl\u00fakur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Myrmecophagidae) er su\u00f0uramerikanskt jagld\u00fdr \u00ed \u00e6ttini Myrmecophagidae. Teir br\u00faka 60 cm longu, sp\u00edsku og kleimnu tunguna at fanga termittur og meyrur; men fyrst skr\u00e6\u00f0a teir b\u00fagvi\u00f0 upp vi\u00f0 sterku kl\u00f3num. St\u00f3ri meyrusl\u00fakurin skj\u00fdtur tunguna \u00fat einar 150 fer\u00f0ir um minuttin. \n\nJagld\u00fdr"}
{"id": "8892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jagld%C3%BDr", "title": "Jagld\u00fdr", "text": "Jagld\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti - Xenarthra ella (eldri) Edentata) er dj\u00f3rayvirh\u00f3pur vi\u00f0 sm\u00e1vaksnum tonnum, til d\u00f8mis beltisd\u00fdr, letid\u00fdr og meyrusl\u00fakur."}
{"id": "8893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samkyndleiki", "title": "Samkyndleiki", "text": "Samkyndleiki ella Samkynd er heiti, i\u00f0 l\u00fdsur kynsligt saml\u00edv, ey\u00f0kent vi\u00f0 kensluligum og/ella kropsligum atdr\u00e1tti at pers\u00f3ni av sama kyni. Hugt\u00f8kini samkynd og hinskynd kunnu skiljast sum lutfalslig hugt\u00f8k \u00ed hv\u00f8r s\u00ednum enda av eini samanhangandi r\u00f8\u00f0, har \u00ed tv\u00edkynd er eitt sta\u00f0 \u00ed mi\u00f0juni. Grundin til, at summi f\u00f3lk eru samkynd, hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 ein umstr\u00edddur spurningur, i\u00f0 kjakast hevur veri\u00f0 d\u00fagligani um. Ta\u00f0 er eitt klassiskt d\u00f8mi um spurningin um arv ella umhv\u00f8rvi, l\u00edvfr\u00f8\u00f0i ella s\u00e1larfr\u00f8\u00f0i.\n\nUm 4 % av \u00f8llum menniskjum eru samkynd . Eitt tal, sum t\u00f3 broytist fr\u00e1 kanning til kanning. Eisini dj\u00f3r eru samkynd.\n\nHeiti \n\n Samkynd l\u00fdsur b\u00e6\u00f0i mann og kvinnu, hv\u00f8rs kynsliga saml\u00edv er vi\u00f0 ein av sama kyni. \n Ein samkynd kvinna kan nevnast lesbisk. Heiti stavar fr\u00e1 t\u00ed gr\u00edksku oynni Lesbos, har kvinnuligi yrkjarin Sapfo skriva\u00f0i k\u00e6rleiksyrkingar til gentur. \n Ein samkyndur ma\u00f0ur kan nevnast gjeikari ella b\u00f8ssi. Fyrr v\u00f3ru or\u00f0ini ni\u00f0randi, men roknast n\u00fa sum partaleyst (sum svenskt b\u00f6g, enskt: gay og t\u00fdskt: Schwul). \n Kynsvillingar er eitt or\u00f0, i\u00f0 sipar til, at atdr\u00e1tturin hj\u00e1 samkyndum vi\u00f0 ein av sama kyni er orsaka\u00f0 av, at ein er vilstur \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt. Or\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur vanliga rokna\u00f0 sum ni\u00f0randi.\n\nDj\u00f3r \n\nTa\u00f0 finnast pr\u00f3gv fyri samkyndleiki \u00ed 1500 ymiskum sl\u00f8gum av dj\u00f3rum, har\u00edmillum fiskar, insektir, fuglar og sey\u00f0ir, oksar og apur . Dj\u00f3r, sum hava fleiri makar, og dj\u00f3r, sum eru monogam, kunnu hava samkynd forhold.\n\nF\u00f8royar og Danmark \n\nAt vera samkyndur hevur veri\u00f0 loyvt \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1933, t\u00e1 ta\u00f0 bleiv gj\u00f8rt l\u00f3gligt \u00ed Danmark. Samstundis bleiv aldursmark fyri samkynd parlag set til 18 \u00e1r. S\u00ed\u00f0an bleiv ta\u00f0 \u00ed 1988 gj\u00f8rt kynspartaleyst og harvi\u00f0 sett til 15 \u00e1r. Grein 266b \u00ed revsil\u00f3gini kom \u00ed gildi 15. desember 2006 vi\u00f0 17 stemmun fyri og 15 \u00edm\u00f3ti, hon sta\u00f0festir at samkynd skuldu ver\u00f0a vard \u00edm\u00f3ti ni\u00f0urger\u00f0. Mi\u00f0flokkurin hevur fleiri fer\u00f0ir tosa \u00edm\u00f3ti, at grein 266b skuldi koma \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum. \u00cd F\u00f8royum arbei\u00f0ir felagi\u00f0 LGBT F\u00f8royar fyri r\u00e6ttindum og trivna\u00f0i fyri sam- og tv\u00edkyndar f\u00f8royingar. \n\nFyrsta juli \u00ed 2010 kom l\u00f3garbroyting \u00ed gildi \u00ed Danmark, sum gav skr\u00e1settum samkyndum p\u00f8rum sama r\u00e6tt sum hj\u00fanum at \u00e6ttlei\u00f0a b\u00f8rn. 15. juni 2012 var\u00f0 l\u00f3gin um skr\u00e1sett parlag avtikin \u00ed Danm\u00f8rk, og samkynd kundu fr\u00e1 t\u00ed degi giftast eftir somu l\u00f3g sum hinskynd p\u00f8r, eftir Hj\u00fanabandsl\u00f3gini (\u00c6gteskabsloven).  Samkynd p\u00f8r kunnu n\u00fa b\u00e6\u00f0i \u00e6ttlei\u00f0a b\u00f8rn hj\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum og s\u00f8kja um at \u00e6ttlei\u00f0a fremmand b\u00f8rn eftir somu reglum, sum galda fyri hj\u00fan. Samkyndar kvinnur, i\u00f0 f\u00e1a b\u00f8rn vi\u00f0 \u00eds\u00e1ing, f\u00e1a felags foreldramynduleika yvir barninum saman vi\u00f0 hj\u00fanafelagnum. \u00cd F\u00f8royum var onki av hesum galdandi fram til 2016, t\u00e1 i\u00f0 uppskot um at seta \u00ed gildi fyri F\u00f8royar donsku hj\u00fanabandsl\u00f3gina var\u00f0 samtykt \u00ed L\u00f8gtinginum. Munurin er t\u00f3, at danska l\u00f3gin ikki skal koma \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum fyrr enn vissa er fingin fyri, at samkynd p\u00f8r ikki kunnu f\u00e1a borgarliga hj\u00fanarband s\u00edtt signa \u00ed kirkjuni.\n\nSamkyndir menn kunnu framvegis ikki lata bl\u00f3\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nSeinni heimsbardagi \n\nT\u00e1 Adolf Hitler var einaveldisharri, avgj\u00f8rdi hann, at b\u00f3lkar av \u00f8\u00f0rv\u00edsi f\u00f3lkum skuldu avr\u00e6ttast, herundir j\u00f8dar og samkynd. Me\u00f0an j\u00f8darnir fingu eina gula d\u00e1vidsstj\u00f8rnu \u00e1 bringuna, fingu samkyndir ein lj\u00f3sarey\u00f0an tr\u00edkant. Teir, sum yvirlivdu kr\u00edgst\u00ed\u00f0ina, v\u00f3r\u00f0u ikki leyslatnir, t\u00e1 i\u00f0 tey sameindu t\u00f3ku valdi\u00f0 \u00ed T\u00fdskland. \u00cd sta\u00f0in v\u00f3ru teir fluttir til onnur fongsul at sita d\u00f3min fyri at vera samkyndir, i\u00f0 teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 \u00e1\u00f0renn kr\u00edggi\u00f0. R\u00e6ttargongdin \u00ed N\u00fcrnberg vildi aldrin vi\u00f0gera m\u00e1l vi\u00f0v\u00edkjandi samkyndu fangunum, og teir fingu heldur einki endurgjald eftir kr\u00edggi\u00f0. Tey \u00e1rini, samkyndir kr\u00edgsfangar h\u00f8vdu siti\u00f0 \u00ed fangatippi, v\u00f3ru ennt\u00e1 drigin fr\u00e1 \u00ed f\u00f3lkapensj\u00f3nini.\n\nSj\u00e1lvmor\u00f0 \n\nTa\u00f0 er eitt sindur s\u00ed\u00f0ani, at granskingar\u00fatslit fyrst gj\u00f8rdu vart vi\u00f0, at sj\u00e1lvmor\u00f0sroyndir eru n\u00f3gvar fer\u00f0ir vanligari millum samkynd enn millum onnur f\u00f3lk . Ein amerikonsk kanning fr\u00e1 1998 av samkyndum dreingjum \u00ed framhaldssk\u00falunum \u00ed aldrinum 15 til 22 v\u00edsti, at \u00ed mun til restina av f\u00f3lkinum, t.e. javngamlar dreingir, royndu n\u00e6stan sjey fer\u00f0ir so n\u00f3gvir av hesum dreingjum at beina fyri s\u00e6r, ella \u00e1vikavist 28 % og 4 % . \n\nHigartil mest umfatandi nor\u00f0urlendska kanningin av v\u00e6lfer\u00f0 og umst\u00f8\u00f0um hj\u00e1 samkyndum var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed 1999 \u00ed Noregi. Har kom fram, at 16 % av gjeikarunum og 20 % av teimum lesbisku h\u00f8vdu onkunt\u00ed\u00f0 roynt at forkomi\u00f0 s\u00e6r . 88 % v\u00f3ru undir 25 \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 tey gj\u00f8rdu hesa roynd. Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8r menniskja undir 25 \u00e1r hev\u00f0i minst eina sj\u00e1lvmor\u00f0sroynd \u00e1 baki. T\u00f8l siga ikki allan sannleika, men tey, sum eru nevnd her, benda \u00e1, at t\u00ed\u00f0leikin av sj\u00e1lvmor\u00f0sroyndum \u00ed Nor\u00f0urlondum er upp til fimm fer\u00f0ir so h\u00f8gur millum samkynd sum millum f\u00f3lk annars.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n LGBT F\u00f8royar\n Fri\u00f0arbogin\n\nKeldur \n\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i\nLGBT"}
{"id": "8894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%ADkynd", "title": "Tv\u00edkynd", "text": "Tv\u00edkynd (\u00e1 danskum: biseksualitet) er kynsligur hugur \u00e1 f\u00f3lki av b\u00e1\u00f0um kynjum. \u00c1 altj\u00f3\u00f0a m\u00e1li biseksuellur - ein i\u00f0 er drigin l\u00edka n\u00f3gv at b\u00e1\u00f0um kynum, men bert at lata seg \u00ed sum hitt kyni\u00f0. Ein n\u00fdtist heldur ikki at vera samkyndur, h\u00f3ast ein er transvestittur. N\u00f3gv ung sp\u00e6la vi\u00f0 tankan um at ver\u00f0a saman vi\u00f0 onkrum av sama kyni sum tey sj\u00e1lvi. Ofta finna tey vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini fram til, at tey eru mest til kvinnur ella mest til menn.\n\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%BAst%20Sivertsen", "title": "J\u00fast Sivertsen", "text": "J\u00fast Sivertsen \u00ed Havn var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed 1892. Hann keypti tann fyrsta bilin, sum kom til F\u00f8royar 6. mai \u00ed 1922, saman vi\u00f0 Johannes Olsen undir Kletti \u00ed Havn. Johannes Olsen fekk koyrikort nr. 1 \u00ed F\u00f8royum tann 23. august \u00ed 1923, me\u00f0an J\u00fast Sivertsen sama dag fekk koyrikort nr. 2.\n\nKeldur \n\n Sosialurin\n\nF\u00f8royingar\nAkf\u00f8r"}
{"id": "8901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Tele", "title": "F\u00f8roya Tele", "text": "F\u00f8roya Tele er st\u00f8rsti veitari av kunningar- og fjarskiftist\u00e6nastum \u00ed F\u00f8royum. Samtaki\u00f0 F\u00f8roya Tele er m\u00f3\u00f0urfyrit\u00f8ka, sum hevur d\u00f3ttirfel\u00f8gini FT Net, FT Samskifti og Televarpi\u00f0. Stj\u00f3ri \u00ed F\u00f8roya Tele er Jan Ziskasen.\n\nS\u00f8gan \n\nFyrsta telefonlinjan bleiv sett upp \u00ed 1905 av \u00d3lavi \u00e1 Heygum \u00ed Vestmanna (s\u00ed meiri \u00e1 Telefon \u00ed F\u00f8royum). F\u00f8roya L\u00f8gting yvirt\u00f3k \u00ed 1906 hesa linjuna og stovna\u00f0i felag, i\u00f0 fekk navni\u00f0 \"F\u00e6r\u00f8ernes Amtskommunes Telefonv\u00e6sen\". Seinni fekk felagi\u00f0 navni\u00f0 \"Telefonverk F\u00f8roya L\u00f8gtings\" (vanliga nevnt \"Telefonverki\u00f0\").\n\n\u00cd 1930 v\u00f3ru allar bygdir \u00ed F\u00f8royum kn\u00fdttar \u00e1 telefonneti\u00f0, t\u00f3 undantiki\u00f0 Su\u00f0uroyggin, sum bert hev\u00f0i radiotelegrafsamband vi\u00f0 T\u00f3rshavn.\n\n\u00cd 1954 kundi man \u00e1 fyrsta sinni ringja til \u00fatlandi\u00f0 - fyrst var ta\u00f0 bert til Danmarkar.\n\n\u00cd 1989 kom fartelefoni til F\u00f8roya.\n\n\u00cd apr\u00edl 1998 var\u00f0 stovnandi a\u00f0alfundur hildin fyri at stovna Telefonverki\u00f0 sum alment partafelag. Hetta n\u00fdggja partafelagi\u00f0 fekk navni\u00f0 F\u00f8roya Tele. F\u00f8roya L\u00f8gting eigur framvegis allan partapeningin \u00ed F\u00f8roya Tele.\n\nFr\u00e1 1. januar 1999 avt\u00f3k L\u00f8gtingi\u00f0 einkar\u00e6ttin hj\u00e1 F\u00f8roya Tele at reka fjarskiftist\u00e6nastur \u00ed F\u00f8royum. Hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at onnur fel\u00f8g stungu seg upp og bj\u00f3\u00f0a\u00f0u fram fjarskiftist\u00e6nastur.\n\n\u00cd 2002 var\u00f0 Televarpi\u00f0 stovna\u00f0.\n \n\u00c1 sumri 2004 flutti h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 F\u00f8roya Tele \u00ed Havn inn \u00ed n\u00fdggjan snotiligan bygning, i\u00f0 hevur fingi\u00f0 navni\u00f0 Klingran.\n\n\u00cd 2005 v\u00f3ru d\u00f3tturfel\u00f8gini FT Net og FT Samskifti stovna\u00f0.\n\n\u00cd 2007 keypti F\u00f8roya Tele meirilutan av Formula.fo\n\n\u00cd 2008 var\u00f0 SHEFA-2 ka\u00f0alin tikin \u00ed n\u00fdslu, sum FT hevur lagt millum F\u00f8roya, Hetland, Orknoyggjar og v\u00ed\u00f0ari til meginlandi\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n\n Grein um Kall\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00f8roya Tele\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nTelesamskifti"}
{"id": "8902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20New%20York%20Times", "title": "The New York Times", "text": "The New York Times er eitt amerikansk t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 vi\u00f0 nationalum og internationalum t\u00ed\u00f0indum. Papp\u00edrs\u00fatg\u00e1van ver\u00f0ur prenta\u00f0 \u00ed 900.000 eint\u00f8kum gerandisdagar og sunnudagar ver\u00f0a 1,4 mi\u00f3 eint\u00f8k av New York Times prenta\u00f0. Bla\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1851 og hevur vunni\u00f0 122 Pulitzer vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n www.nytimes.com\n\nAmerikanskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nT\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "8903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mozilla%20Firefox", "title": "Mozilla Firefox", "text": "Mozilla Firefox er ein internet kagi, eitt forrit, sum ger ta\u00f0 m\u00f8guligt at s\u00edggja heimas\u00ed\u00f0ur. Flest \u00f8ll kenna til Internet Explorer fr\u00e1 Microsoft, sum eisini er ein sl\u00edkur brovsari. A\u00f0rir kendir internet kagar eru t.d. Google Chrome, Safari og Opera.\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nInternetkagar"}
{"id": "8904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Japan%20Today", "title": "Japan Today", "text": "Japan Today er eitt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 \u00e1 internetinum, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2000 \u00ed Tokyo, Japan. Japan Today skrivar greinar um ymisk evni \u00e1 enskum.\n\nT\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nJapan"}
{"id": "8905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagbladet%20Information", "title": "Dagbladet Information", "text": "Dagbladet Information er eitt danskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 5. mai 1945 av B\u00f8rge Outze.\n\n\u00c1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3rar \n 2010: Christian Jensen\n 2010: Bent Winther (fyribilssettur)\n 2004-2010: Palle Weis\n 2004: Henrik Bo Nielsen (fyribilssettur)\n 2002-2004: David Trads\n 1996-2001: Jacob Mollerup\n 1995-2002: J\u00f8rgen Steen Nielsen\n 1994-1996: Georg Metz\n 1990-1994: Lasse Ellegaard\n 1987-1990: Lars Hedegaard\n 1977-1979: Knud Vilby\n 1964-1965: Ole Bernt Henriksen\n\nA\u00f0rir fyrrverandi \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3rar \n B\u00f8rge Outze \n Erik Seidenfaden\n Hans Edvard Teglers\n Ejvind Larsen\n Torben Krogh\n Bente Hansen\n Philip Lauritzen\n Erik Meier Carlsen\n Peter Wivel\n Bent Winther\n\nKeldur \n\nDanskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "8906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DesignPhoto", "title": "DesignPhoto", "text": "DesignPhoto er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt virki, sum bj\u00f3\u00f0ar loysnir til fyrit\u00f8kur og einstaklingar, innan fotografering, webdesign, heimas\u00ed\u00f0usm\u00ed\u00f0, netumsiting og l\u00fdsingara til faldarar og bl\u00f8\u00f0.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n www.DesignPhoto.fo\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "8907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Arbei%C3%B0sgevarafelag", "title": "F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag", "text": "F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag er eitt meginfelag fyri vinnuna. F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag heldur til \u00ed Vinnuh\u00fasinum \u00ed Havn.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nIndustri.fo\n\nF\u00f8royskir felagsskapir\nB\u00faskapur\nVinnul\u00edv\nVinnufel\u00f8g"}
{"id": "8909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Phuket", "title": "Phuket", "text": "Phuket  (Tailandskt: \u0e20\u0e39\u0e40\u0e01\u0e47\u0e15) (fyrr: Tha-Laang ella Talang) er ein oyggj og ein landslutur \u00ed Tailandi, Phuket liggur har su\u00f0uri \u00ed landinum. Oyggin er tann st\u00f8rsta \u00ed Tailandi og er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0am\u00e1l. Buddisma er tann st\u00f8rsti \u00e1tr\u00fana\u00f0urin \u00ed Phuket. S\u00ed\u00f0an 1980'ini hevur Phuket ment seg sum fer\u00f0avinnuoyggj, har eru fleiri v\u00e6lumt\u00f3ktar strendur, eitt n\u00fa Patong Strondin, Karon Beach, Kata Beach, Nai Harn Beach og Bang Tao Beach. \n\nHin 26. desember 2004 var\u00f0 oyggin hart rakt av einari tsunami, sum skola\u00f0i inn yvir oynna og leg\u00f0i st\u00f3rar partar av oynni \u00ed oy\u00f0i og kosta\u00f0i umlei\u00f0 250 mannal\u00edv. Uppaftur fleiri l\u00f3tu l\u00edv \u00ed grannalandslutinum Phang Nga, har umlei\u00f0 4000 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv. Phuket er bundi\u00f0 saman vi\u00f0 meginlandi\u00f0 vi\u00f0 tveimum br\u00fagvum. Oyggin liggur t\u00e6tt vi\u00f0 vesturstrond Tailands. Oyggin var v\u00e6l fyri fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini orsaka\u00f0 av tin- og gummi\u00eddna\u00f0i. Oyggin l\u00e1 \u00e1 einari st\u00f3rari handilsrutu millum India og Kina og var\u00f0 ofta nevnd \u00ed loggb\u00f3kunum hj\u00e1 fronskum, enskum, hollendskum og portugisiskum sj\u00f3fararum. \u00cd dag er fer\u00f0avinna h\u00f8vu\u00f0svinnan. Phuket er 576 km2 til st\u00f8ddar, \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 er umlei\u00f0 500.000. Oyggin hevur tropiskt klima, ella tropiskt monsunve\u00f0urlag, har ta\u00f0 er turt fr\u00e1 november til apr\u00edl og regnt\u00ed\u00f0 fr\u00e1 mai til oktober. Hitin er \u00e1 lei\u00f0 tann sami \u00e1ri\u00f0 runt, t\u00e1 ta\u00f0 er heitast er um 29 til 33 \u00b0C, t\u00e1 ta\u00f0 er kaldast er um 23 til 26 \u00b0C. \n\nTailand\nOyggjar"}
{"id": "8914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gb", "title": ".gb", "text": ".gb var \u00f8kisnavn hj\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi, men ver\u00f0ur ikki longur n\u00fdtt. \u00cd sta\u00f0in n\u00fdtir St\u00f3ra Bretland \u00f8kisnavni\u00f0 .uk.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#G"}
{"id": "8915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pag-Asa", "title": "Pag-Asa", "text": "Oyggin Pag-Asa er hersett av filipinskum hermonnum. F\u00fdra onnur lond hava sett fram krav upp\u00e1 oynna, sum er \u00ed Spratly oyggjab\u00f3lkinum \u00ed Su\u00f0urkinahavinum. Oyggin er so oy\u00f0in, at filipinsku hermenninir f\u00e1a eyka gjald fyri at t\u00edma at vera har. Umframt Filipsoyggjar hava Kina, Maleisia, Teivan og Vjetnam kravt yvirvaldsr\u00e6tt til oynna.\n\nKeldur \n\n Hermenn \u00e1 hesi oynni f\u00e1a einsemisgjald - 123.fo\n\nOyggjar"}
{"id": "8916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spratly%20oyggjar", "title": "Spratly oyggjar", "text": "Spratly oyggjarnar (kinesiskt; \u5357\u6c99\u7fa4\u5cf6, fillipskt; Kapuluan ng Kalayaan, maleisiskt; Kepulauan Spratly, vjetnamesiskt; \tQu\u1ea7n \u0110\u1ea3o Tr\u01b0\u1eddng Sa) liggja \u00ed Su\u00f0urkinahavinum, og eru hesar meira enn hundra\u00f0 oyggjar og h\u00f3lmar, sum liggja \u00ed ein \u00f8ki, sum er kent fyri fiskir\u00edkid\u00f8mi. Eisini eru m\u00f8guleikar at finna olju og gass \u00ed \u00f8kinum. Umlei\u00f0 45 av oyggjunum eru hersettar av sm\u00e6rri herdeildum \u00far Filipsoyggjar, Kina, Maleisia, Teivan og Vjetnam, sum halda seg eiga.\n\nKeldur \n\n Hermenn \u00e1 hesi oynni f\u00e1a einsemisgjald - 123.fo\n\nOyggjar\nAsia"}
{"id": "8917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggj", "title": "Oyggj", "text": "Ein oyggj er land vi\u00f0 sj\u00f3gvi \u00ed allar \u00e6ttir. Ein oyggj er st\u00f8rri enn h\u00f3lmur og sker. Ta\u00f0 er ymiskt hvussu ein oyggj ver\u00f0ur definera\u00f0. \u00cd F\u00f8royum siga vit, at L\u00edtli D\u00edmun er minsta oyggin, L\u00edtla D\u00edmun er 0,82 km\u00b2 og 414 metrar h\u00f8gur. Mykinesh\u00f3lmur og Tindh\u00f3lmur eru r\u00e6ttiliga st\u00f3rir, og vildu kanska ver\u00f0i nevndir oyggj onkra a\u00f0ra sta\u00f0ni, men \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a hesir h\u00f3lmar s\u00e6ddir sum h\u00f3lmar og ikki sum oyggjar.\n\nKeldur \n\nOyggjar"}
{"id": "8918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3gvur", "title": "Sj\u00f3gvur", "text": "Sj\u00f3gvur er samfeld heild av s\u00f8ltum vatni i\u00f0 fevnir um jar\u00f0arkn\u00f8ttin og skilur meginlondini hv\u00f8rt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Havi\u00f0 fevnir um 70 prosent av heimsins \u00fdti og er av umlei\u00f0 1,368 milliardum kubikkilometrum av vatni. Mi\u00f0ald\u00fdpdin \u00ed havinum er umlei\u00f0 3\u00a0729 metrar; umlei\u00f0 60 prosent av havinum er dj\u00faphav. St\u00f8rsta d\u00fdpi er Challengerd\u00fdpi\u00f0 \u00ed Marianugr\u00f8vini i\u00f0 er umlei\u00f0 10\u00a0971 metrar undir havfl\u00f8tuni. Saltinnihaldi\u00f0 \u00ed heimsh\u00f8vunum er lutfalsliga st\u00f8\u00f0ugt, 3,5 prosent.\n\nS\u00ed eisini \n Hav\n\nKeldur \n\nH\u00f8v\nVatn"}
{"id": "8920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saint%20Martin", "title": "Saint Martin", "text": "Saint Martin  (ni\u00f0urlendskt Sint Maarten; franskt Saint-Martin) er ein l\u00edtil oyggj \u00ed Karibia. \nOyggin, i\u00f0 er partur av Sm\u00e1u Antilloyggjum, liggur 240 km eystanfyri Puerto Rico og beint sunnanfyri Anguilla.\n\nSunnari partur og nor\u00f0ari partur \n\nOyggin er b\u00fdtt sundur \u00ed tveir partar. Sunnari parturin av oynni eitur \"het land Sint Maarten\" og er eitt \"land\" \u00ed Kongad\u00f8mi \u00ed Ni\u00f0urlondum. Sint Maarten hoyrir t\u00f3 ikki til sj\u00e1lv Ni\u00f0urlond, i\u00f0 er, l\u00edkasum Aruba og Cura\u00e7ao, einans eitt av teimum f\u00fdra londum \u00ed Kongad\u00f8minum. Sint Maarten hoyrir heldur ikki til ES og n\u00fdtir b\u00e6\u00f0i egi\u00f0 gjaldoyra (antillanskur gyllin, ANG) og amerikanska gjaldoyra (USD). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Sint Maarten eitur Philipsburg. \n\nNor\u00f0ari parturin av oynni eitur \"Collectivit\u00e9 de Saint-Martin\", hoyrir politiskt til Frakland og er ein partur av ES, men ikki av Schengen-\u00f8kinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Saint-Martin eitur Marigot. Franski parturin n\u00fdtir evruna sum gjaldoyra.\n\nOyggin sum fer\u00f0af\u00f3lkam\u00e1l \n\nS\u00f3lfullar strendur lokka fer\u00f0af\u00f3lk til, men \u00f3gvusligu lendingarnar r\u00e6\u00f0a eisini summi, i\u00f0 als ikki halda ta\u00f0 vera stuttligt at flogf\u00f8rini undir lending bert eru metur yvir h\u00f8vdi teirra. Har aftur \u00edm\u00f3ti er oyggin vor\u00f0in fer\u00f0am\u00e1l hj\u00e1 flogfjepparum, sum fegnir vilja vera n\u00e6rhendis flogf\u00f8rum, t\u00e1 tey lenda.\n\n\u00d3dnin Irma\nEftir at \u00f3dnin Irma, ein av ringastu \u00f3dnunum sum f\u00f3lk vita um \u00ed \u00f8kinum, hev\u00f0i herja\u00f0 \u00ed 2017, v\u00f3ru 95 prosent av franska partinum av karibisku oynni St. Martin l\u00f8gd \u00ed oy\u00f0i..\n\nHygg eisini at \nSint Maarten\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Saint Martin, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nSint Maarten\nOyggjar\nFrakland\nHj\u00e1lond\nKaribia"}
{"id": "8922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ri%20P%C3%A1pi", "title": "St\u00f3ri P\u00e1pi", "text": "St\u00f3ri P\u00e1pi (enskt: Big Daddy) er ein amerikanskur skemtifilmur \u00far 1999. Allur filmurin er sp\u00e6ldur inn \u00ed Manhattan, New York City. H\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filmurin eru Adam Sandler (Sonny), Joey Lauren Adams (Layla) og Jon Stewart (Kevin). Filmurin eru framleiddur \u00ed USA.\n\nS\u00f8gugongd \n\nSonny sum er 32 \u00e1ra gamal vil ikki ver\u00f0a vaksin. Hann rennur undan \u00f8llum, sum bara l\u00edkist \u00e1byrgd, til unnustan h\u00f3ttir vi\u00f0 at gera ta\u00f0 li\u00f0ugt.N\u00fa \u00e6ttlei\u00f0ir Sonny ein fimm \u00e1ra gamlan drong bara fyri at pr\u00f3gva, at hann saktans kann vera \u00e1byrgdarfullur og vaksin. Men Sonnysa fatan av p\u00e1paleiklutinum er ikki \u00ed samsvar vi\u00f0 ta\u00f0, sum onnur halda.\n\nLeikarar \n\n Adam Sandler - Sonny Koufax\n Dylan and Cole Sprouse - Julian 'Frankenstein' McGrath\n Joey Lauren Adams - Layla Maloney\n Jon Stewart - Kevin Gerrity\n Josh Mostel - Arthur Brooks\n Leslie Mann - Corinne Maloney\n Rob Schneider - Nazo\n Kristy Swanson - Vanessa\n Joseph Bologna - Lenny Koufax\n Allen Covert - Phil D'Amato\n Peter Dante - Tommy Grayton\n Jonathan Loughran - Mike\n Steve Buscemi - Homeless Guy\n Tim Herlihy - Singing Kangaroo\n Larkin Malloy - Restaurant Owner\n Samantha Brown - Employee\n Neal Huff - Customer\n Geoffrey Horne - Sid\n Edmund Lyndeck - Mr. Herlihy\n Greg Haberny - New York University Student\n Jackie Sandler - Waitress \n George Hall - Elderly Driver\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Big Daddy - Internet Movie Database\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "8923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filipsoyggjar", "title": "Filipsoyggjar", "text": "Filipsoyggjar (filipinskt: Rep\u00fablik\u00e1 ng\u0303 Pilipinas, enskt: Republic of the Philippines) er eitt st\u00f3rt land \u00ed Landsynnings\u00e1sia. Filipsoyggjar hava 100 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar \u00ed 2014. Ta\u00f0 hevur veri\u00f0 ein st\u00f3rur f\u00f3lkav\u00f8kstur \u00e1 Filippinunum seinastu \u00e1rini. Fr\u00e1 1990 til 2008 vaks f\u00f3lkatali\u00f0 vi\u00f0 28 milli\u00f3num, sum er 45 prosent. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin nevnist Manila, og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Quezon City. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, tagalog og enskt. \u00cd n\u00e6stan 400 \u00e1r v\u00f3ru Filipsoyggjar undir Spania, og landi\u00f0 er kalla\u00f0 upp eftir spanska konginum Filipi 2. \u00cd 1898 leg\u00f0i USA Filipsoyggjar undir seg og hev\u00f0i r\u00e6\u00f0i\u00f0, til landi\u00f0 gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed 1946. Einki land \u00ed heiminum ver\u00f0ur so illa pl\u00e1ga\u00f0 av n\u00e1tt\u00faruvanlukkum sum Filipsoyggjarnar. Har eru umlei\u00f0 20 \u00f3dnir um \u00e1ri\u00f0, og jar\u00f0skj\u00e1lvtar eru r\u00e6ttiliga ofta.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nHar b\u00fagva yvir 90\u202f000\u202f000 f\u00f3lk, og almenna m\u00e1li\u00f0 har er tagalog, men tey flestu f\u00f3lkini duga enskt. H\u00f8v\u00f0ussta\u00f0urin eitur Manila og har b\u00fagva yvir 1\u202f600\u202f000 f\u00f3lk. Flestu filipinar eru av maleiskari \u00e6tt, men har eru eisini kinverskir tilflytarar og mestitsar, f\u00f3lk av blanda\u00f0um bl\u00f3\u00f0i. \u00cd summum fjarskotnum og avbyrgdum oyggjum \u00ed Filipsoyggjum b\u00fagva f\u00f3lk, i\u00f0 liva sum vei\u00f0if\u00f3lk og savnarar og l\u00edvbjarga s\u00e6r vi\u00f0 at fiska, vei\u00f0a d\u00fdr, henta ber, savna frukt og gr\u00f8nmeti. Hesi upprunaf\u00f3lk eru \u00edmillum tey seinastu \u00ed heiminum, sum liva solei\u00f0is, men tilvera teirra er h\u00f3tt, t\u00ed at sk\u00f3girnir, har tey halda til, ver\u00f0a h\u00f8gdir ni\u00f0ur.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nVi\u00f0gitni ranns\u00f3knarfarin Magellan var fyrsi ma\u00f0ur, i\u00f0 bo\u00f0a\u00f0i filipinum kat\u00f3lska tr\u00fagv, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00e1 fer\u00f0 s\u00edni kring j\u00f8r\u00f0ina f\u00f3r \u00ed land \u00ed oynni Cebu \u00ed 1521. Me\u00f0an spaniamenn r\u00e1ddu, t\u00f3ku mangir filipinar vi\u00f0 kat\u00f3lskari tr\u00fagv, og hon gj\u00f8rdist \u00e1tr\u00fana\u00f0ur um alt landi\u00f0 uttan \u00ed sy\u00f0stu oynni Mindanao, har st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum er muslimskt. Ymiskir tr\u00faarb\u00f3lkar eru \u00ed Filippinunum, og n\u00f3gv tann st\u00f8rsti er katolikkar umlei\u00f0 83 %, s\u00ed\u00f0an protestantar 8 %, muslimar 5 %, \u00f3heft filippinsk kirkja 3 % og animistar 3 % og buddistar 3 %.\n\nB\u00faskapur \n\nFyrr v\u00f3ru Filipsoyggjar \u00edmillum tey r\u00edkastu londini \u00ed Asia, men seinastu 50 \u00e1rini eru t\u00e6r heilt dotnar burtur \u00edmillum, skulu t\u00e6r bera seg saman vi\u00f0 grannalond s\u00edni. Helvtin av f\u00f3lkinum livir \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, og mangir filipinar ver\u00f0a noyddir at fara av landinum at arbei\u00f0a, so at teir kunnu brey\u00f0f\u00f8\u00f0a seg og s\u00edni. Um 2 % av vinnuf\u00f8ra f\u00f3lkinum arbei\u00f0a uttanlands og senda pening heim til h\u00faski s\u00edtt at liva fyri. Hv\u00f8rt \u00e1r senda filipinskir fremmandaarbei\u00f0arar um 7 milliardir kr\u00f3nur heim til landi\u00f0. \n\nKokosp\u00e1lmin tr\u00edvst v\u00e6l \u00ed heita og slavna ve\u00f0urlagnum \u00ed Filipsoyggjum og ber frukt \u00ed n\u00e6stan 70 \u00e1r. N\u00f8tirnar hanga \u00ed tyssum, einar 15-20 n\u00f8tir \u00ed hv\u00f8rjum, og t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r eru b\u00fanar, ver\u00f0a t\u00e6r slignar ni\u00f0ur vi\u00f0 bambusstongum. Bara Indonesia dyrkar meiri meiri kokosn\u00f8tir enn Filipsoyggjar, og einki anna\u00f0 land \u00ed heiminum ger so n\u00f3gv kopra, sum fr\u00e6hv\u00edtin inni \u00ed n\u00f8tini ver\u00f0ur nevndur. Filipsoyggjar flyta \u00fat n\u00f3gva v\u00f8ru, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rd \u00far kokosn\u00f8tum. Alt \u00e1 kokosp\u00e1lmanum kann ver\u00f0a n\u00fdtt. R\u00f8turnar ver\u00f0a n\u00fdttar til heiliv\u00e1g og litevni, bulurin til vi\u00f0 og tr\u00e6kol, bl\u00f8\u00f0ini til tekjur og fl\u00e6tta\u00f0 til kurvar og mottur. \u00dar n\u00f8tini f\u00e6st matur og r\u00e1evni til mottur, smyrsl og s\u00e1pu. \n\nIfugaof\u00f3lki\u00f0 hevur \u00ed mong t\u00fasund \u00e1r velt \u00ed fjallalendinum \u00ed nor\u00f0ara parti \u00ed oynni Luzon. Ta\u00f0, sum ey\u00f0kennir landslagi\u00f0 her, eru vandaliga l\u00f8gdu r\u00edsbr\u00edkarnar, sum eru la\u00f0a\u00f0ar langt ni\u00f0an \u00ed br\u00f8ttu l\u00ed\u00f0irnar. Mong fer\u00f0af\u00f3lk koma eisini at s\u00edggja fornu r\u00edsbr\u00edkarnar, i\u00f0 eisini ver\u00f0a kalla\u00f0ar \u00e1ttanda undurverk heimsins. Men allir r\u00edsb\u00f8ndur \u00ed Filipsoyggjum dyrka ikki r\u00eds sum ifugaaof\u00f3lki\u00f0. Altj\u00f3\u00f0a R\u00edsgranskingarstovnurin hevur s\u00e6ti\u00f0 \u00ed Filipsoyggjum og hevur alt fram n\u00fdggj r\u00edssl\u00f8g, sum hava fleiri korn \u00e1 aksinum; stovnurin hevur eisini ment maskinur at s\u00e1a og heysta vi\u00f0. \n\nN\u00f3gv n\u00e1tt\u00farutilfeingi er \u00ed landinum, m.a. gull, kopar og krom. T\u00fddningarmestu landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rurnar, i\u00f0 ver\u00f0a fluttar \u00fat, eru tubbak, sukur og frukt.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nFilippinirnar eru umlei\u00f0 300\u202f000 km2> til st\u00f8ddar. Filippinirnar eru sum F\u00f8royar eitt oyggjaland. T\u00f3 eru naka\u00f0 fleiri oyggjar har. Har eru 7107 oyggjar, men bert 2773 av teimum hava navn. Har eru 37 gosfj\u00f8ll, og av teimum eru ta\u00f0 18, i\u00f0 enn eru virkin. Landslagi\u00f0 er sera vakurt vi\u00f0 gr\u00f8num ongum pr\u00fdddar vi\u00f0 fossum og tropiskum bl\u00f3mum. Oyggjarnar eru h\u00f8gar og eldbrunnar sum Indonesia og Japan; har er t\u00ed\u00f0um jar\u00f0skj\u00e1lvti, sum stundum ger st\u00f3ran ska\u00f0a. Filipsoyggjar hava tropiskt ve\u00f0urlag, og helmingurin av oyggjunum er sk\u00f3gvaksin. Tann parturin av oyggjunum, har turrt\u00ed\u00f0in er \u00ed longra lagi, er savannuvaksin. Sl\u00e6ttlendini og ni\u00f0ari parturin av brekkunum eru velt til r\u00eds, mais og sukurr\u00f8r. Oyggjarnar eru t\u00e6r flestu avvaksnar vi\u00f0 kokusp\u00e1lmum fram vi\u00f0 \u00f8llum bakkanum, t\u00ed kokusp\u00e1lmanum d\u00e1mar v\u00e6l tann n\u00f3gva sj\u00f3r\u00e1man. \n\nFilipsoyggjar eru mitt \u00ed eldkringi, sum hinar oyggjarnar \u00ed Landsynnings\u00e1sia eru uppi\u00ed. T\u00e6r eru eisini beint \u00e1 lei\u00f0ini, har h\u00f8r\u00f0u tropisku \u00f3dnirnar ganga. T\u00ed hevur filipinska f\u00f3lki\u00f0 veri\u00f0 hart roynt av n\u00e1tt\u00faruvanlukkum. 7107 oyggjar eru \u00ed landinum, av teimum eru um 1000 bygdar. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed oynni Luzon fyri nor\u00f0an, og har er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Manila.  \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri eru einar 20 tropiskar meldur\u00f3dnir, nevndar t\u00fdfonir, \u00ed Filipsoyggjum. \u00d3dnirnar eru har\u00f0ar, og vindfer\u00f0in kemur upp \u00ed einar 100 km/t; og \u00f8giligur uppgangur. Mong f\u00f3lk umkomast, og t\u00fasundtals h\u00fas ver\u00f0a tikin av grundum. Ringast statt er alt\u00ed\u00f0 \u00e1 l\u00e1glendinum, men f\u00f3lk mega vera har, t\u00ed at l\u00edti\u00f0 er av dyrkilendi a\u00f0rasta\u00f0ni. J\u00f8r\u00f0in \u00ed l\u00e1glendinum er eisini b\u00edlig at keypa.\n\nS\u00f8ga \n\nFilipsoyggjar eru einasta kristna land \u00ed \u00c1sia, og kat\u00f3lska kirkjan hevur st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 gerandisdag f\u00f3lksins. Ors\u00f8kin til, at kristind\u00f3murin er so markantur har, er at landi\u00f0 bleiv hertiki\u00f0 av spani\u00f3lum \u00ed 1565 og var hersett \u00ed 333 \u00e1r til 1898. Oyggjarnar eita eftir spanska konginum Filip 2. T\u00e1 i\u00f0 spania tapti \u00ed kr\u00edggi \u00edm\u00f3ti USA, m\u00e1ttu teir selja Filippinirnar til USA. Filippinirnar fingu sj\u00e1lvst\u00fdri 4. juli 1946. \n\nS\u00ed\u00f0an 1965 hev\u00f0i Ferdinand Marcos (11. september 1917 \u2013 28. september 1989) havt valdi\u00f0 \u00ed Filipsoyggjum; har\u00f0r\u00e6\u00f0isst\u00fdri hansara k\u00f8vdi alla m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, arma\u00f0i landi\u00f0 og elvdi til mikla misn\u00f8gd \u00edmillum f\u00f3lki\u00f0. Hann st\u00fdrdi vi\u00f0 har\u00f0ari hond, svika\u00f0i hv\u00f8rja fer\u00f0, val var, til tess at hava valdi\u00f0, og stj\u00f3l til s\u00edn sj\u00e1lvs ovurst\u00f3rar ognir fr\u00e1 landi og f\u00f3lki. Fremsti andst\u00f8\u00f0ingur hansara var Benigno Aquino (27. november 1932 \u2013 21. august 1983), i\u00f0 vi\u00f0haldsmenn Marcos drupu \u00ed 1986. Andst\u00f8\u00f0an \u00edm\u00f3ti einr\u00e6\u00f0isst\u00fdrinum flyktist s\u00ed\u00f0an um einkjuna eftir Benigno, Corazon. \u00cd 1986 gj\u00f8rdi Marcos grovt valsvik \u00e1 tj\u00f3\u00f0artingsvalinum. Herurin setti seg upp \u00edm\u00f3ti honum, og hann m\u00e1tti fl\u00fdggja til USA. Fr\u00fa Aquino t\u00f3k vi\u00f0 valdinum og vann st\u00f3rsigur \u00e1 valinum \u00e1ri\u00f0 eftir, og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i var\u00f0 aftur sett \u00ed gildi.\n\nPolitikkur\n\nFyrisitingarligt b\u00fdti\n\nHandil\n\nHygg eisini at \n\n Manila\n Asia\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Philippines, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nFilipsoyggjar\nAsia"}
{"id": "8925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ferdinand%20Marcos", "title": "Ferdinand Marcos", "text": "Ferdinand Emmanuel Edral\u00edn Marcos (11. september 1917 \u2013 28. september 1989) og kona hansara, Imelda Marcos, st\u00fdrdu Filipsoyggjum, sum \u00e1ttu tey alt landi\u00f0 einsam\u00f8ll. Tey st\u00fdrdu \u00f8llum politiskum og f\u00edggjarligum vi\u00f0urskiftum og stj\u00f3lu ovurst\u00f3rar ognir fr\u00e1 filipinska f\u00f3lkinum. Me\u00f0an Marcos var \u00ed \u00fatlegd \u00ed USA, skuldsetti n\u00fdggja filipinska stj\u00f3rnin hann fyri at hava lagt s\u00e6r og s\u00ednum 100-tals milli\u00f3nir til s\u00ed\u00f0is.\n\nFilipsoyingar\nPolitikarar \u00far Filipsoyggjum\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1917\nAndl\u00e1t \u00ed 1989"}
{"id": "8927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Corazon%20Aquino", "title": "Corazon Aquino", "text": "Mar\u00eda Coraz\u00f3n Sumulong Cojuangco-Aquino (25. januar 1933 - 1. august 2009) var ein filipinskur politikari. Hon f\u00f3r trey\u00f0ug upp \u00ed politiskt virksemi, t\u00e1 i\u00f0 ma\u00f0ur hennara, andst\u00f8\u00f0ingurin Benigno Aquino var myrdur \u00ed somu l\u00f8tu, hann steig \u00fat \u00far flogfarinum \u00e1 flogv\u00f8llinum \u00ed Manila, j\u00fast afturkomin \u00far \u00fatlegd, sum hann hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed s\u00ed\u00f0an 1983. Men Corazon kom at ganga undan \u00ed uppreistrinum \u00edm\u00f3ti Marcosi. T\u00e1 i\u00f0 Marcos fl\u00fdddi, t\u00f3k hon vi\u00f0 og gj\u00f8rdist forseti \u00ed Filipsoyggjum, til hon t\u00f3k seg aftur \u00ed 1992.\n\nFilipsoyingar\nPolitikarar \u00far Filipsoyggjum\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nStatslei\u00f0arar"}
{"id": "8928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manila", "title": "Manila", "text": "Manila (filipinskt Lungsod ng Maynila ella Siyudad ng Maynila)  er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Filipsoyggjunum. Manila er ein av heimsins mest f\u00f3lka\u00f0u b\u00fdum og har b\u00fagva 21,2 milli\u00f3nir f\u00f3lk, t\u00e1 i\u00f0 forsta\u00f0irnir eru taldir vi\u00f0. Umlei\u00f0 35 prosent av hesum b\u00fagva \u00ed slummum, samb\u00e6rt Heims Heilsustovninum WHO . St\u00f3rir partar av h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed Filipsoyggjum eru ni\u00f0an sj\u00f3var, t\u00ed er javnan vatnfl\u00f3\u00f0 \u00ed b\u00fdnum \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini. T\u00e6r um 21 milli\u00f3nirnar \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00e1 Filippinunum ver\u00f0a oftari og oftari raktar av vatnfl\u00f3\u00f0. F\u00f3lk sum b\u00fagva \u00fati vi\u00f0 strondina \u00ed Manila eru millum tey sum ver\u00f0a har\u00f0ast rakt av globalu upphitingini. Ta\u00f0 stendur millum anna\u00f0 \u00ed einum uppriti til eina ST-rapport um ve\u00f0urlagstrupulleikar \u00ed 2014 . Fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk fara helst at mista heimini av vatnfl\u00f3\u00f0, hungursney\u00f0 og h\u00e6gri sj\u00f3gvi, \u00e1varar fr\u00e1grei\u00f0ingin. Fleiri broytingar av ve\u00f0urlagsbroytingunum eru longu sj\u00f3nligar. \n\nSpaniamenn t\u00f3ku Manila \u00ed 1571, styrktu b\u00fdarm\u00farin og gj\u00f8rdu b\u00fdin til h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 \u00ed \u00e1siatiska hj\u00e1landar\u00edki s\u00ednum. Manila hevur \u00ed \u00f8ldir veri\u00f0 t\u00fddningarmikil handilsb\u00fdur, og higar komu keypmenn \u00far so fjarskotnum londum sum Mi\u00f0eystur, India og Japan. N\u00fa er Manila l\u00edvligur st\u00f3rb\u00fdur, har b\u00fagva 21 milli\u00f3nir f\u00f3lk.\n\n\u00cd juni 1991 f\u00f3r gosfjalli\u00f0 Pinatubu nor\u00f0an fyri Manila at goysa. Gosfjalli\u00f0 goysti \u00f8sku og gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ing \u00f3gvisliga \u00ed 10 dagar. Eftir stuttari t\u00ed\u00f0 var\u00f0 landslagi\u00f0 hult undir eini 7 m. tj\u00fakkari ur\u00f0. \u00d3gvisligt avfall broytti landslagi\u00f0 til eitt veldugt runud\u00edki, sum fylti dalar og tipti \u00e1ir. Aetaf\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i har, misti h\u00fas og j\u00f8r\u00f0 eftir einari n\u00e1tt.\n\n\u00cd Manilla er st\u00f3rt fjall. \u00d3likt \u00f8\u00f0rum fj\u00f8llum er ta\u00f0 ikki av gr\u00f3ti, men av ruski. Hv\u00f8nn dag koyra ruskbilar \u00far Manila \u00fat hagar vi\u00f0 h\u00fasarhaldsruski. H\u00f3pin av f\u00f3lki, ennt\u00e1 b\u00f8rn heilt ni\u00f0ur \u00ed f\u00fdra \u00e1ra aldur, halda til \u00e1 hesum fjalli og vinna s\u00e6r til l\u00edvsins uppuhald; leita eftir fl\u00f8skum, pappi, plasti og t\u00edll\u00edkum, i\u00f0 tey selja til endurn\u00fdtslu.\n\nKeldur \n\nFilipsoyggjar\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "8929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergen", "title": "Bergen", "text": "Bergen er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Noregi. B\u00fdurin liggur \u00e1 Vestlandinum \u00ed Norra.  \u00c1 fornnorr\u00f8num var\u00f0 b\u00fdurin nevndur Bj\u00f8rgvin. \u00cd 2020 hev\u00f0i Bergen 283.929 \u00edb\u00fagvar.\n\nS\u00f8ga\nSamb\u00e6rt s\u00f8gunum grundleg\u00f0i \u00d3lavur Kyrri kongur Bergen \u00e1 einum gr\u00f8num sl\u00e6tta millum tey 7 fj\u00f8llini, sum liggja rundanum b\u00fdin. \nTa\u00f0 hendi samb\u00e6rt s\u00f8gunum \u00ed 1070. \u00cd mi\u00f0\u00f8ldini var hann ein h\u00f8vu\u00f0shandilsb\u00fdurin \u00ed Nor\u00f0urlondum, og har hildu t\u00fdsku keypmenninir (hansarnir) til. Enn s\u00edggjast \u00e1 bryggjuni h\u00fas, i\u00f0 teir bygdu. B\u00fdurin var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Noregi 1217-1314. \u00cd \u00e1r 1600 var Bergen st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urlondum vi\u00f0 umlei\u00f0 15 000 \u00edb\u00fagvum. Hann hevur l\u00edka upp til okkara dagar veri\u00f0 ein n\u00e1tturligur mi\u00f0depil fyri handil. \u00cd 2020 hev\u00f0i Bergen 950 \u00e1ra h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald.\n\nB\u00fdurin \nV\u00f8kur tr\u00e6h\u00fas og flisalagdar g\u00f8tur ey\u00f0kenna Bergen. \u00cd gamla b\u00fdarpartinum framvi\u00f0 bryggjuni eru fleiri gomul tr\u00e6h\u00fas varveitt, og finna vit \u00ed dag \u00ed hesum h\u00fasum g\u00f3\u00f0ar matstovur, kl\u00e6dnahandlar o.l. Hesin b\u00fdarparturin er eitt av best umt\u00f3ktu fer\u00f0am\u00e1lunum \u00ed b\u00fdnum. Bergen liggur eisini bert umlei\u00f0 1,5 t\u00edma \u00ed bili fr\u00e1 kenda sk\u00ed\u00f8kinum Voss. N\u00e1tt\u00faran er v\u00f8kur vi\u00f0 Bergen, og skj\u00f3tt er at uppliva vakrar fir\u00f0ir, h\u00f8g fj\u00f8ll ella opi\u00f0 hav. \u00cd \u00f8kinum er eisini eitt r\u00edkt byggilist, mentanarl\u00edv og spennandi forminniss\u00f8vn. Eisini m\u00e1 nevnast st\u00f3rsligna konserth\u00fasi\u00f0  Grieg-hallen. \n\nUttan fyri b\u00fdin eru fleiri oyggjar, sum verja fyri havalduni, so har er avbera g\u00f3\u00f0 skipahavn. \u00d3gvuliga n\u00f3gvur fiskur ver\u00f0ur upplagdur \u00ed Bergen og s\u00ed\u00f0an avskipa\u00f0ur til su\u00f0urlond. Millum og F\u00f8royar var n\u00f3gv samband fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n\nMyndasavn\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: bergen.kommune.no\nBergen, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Noregi\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\nKommunur \u00ed Vestland\u200e"}
{"id": "8930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Suzanne%20Fisher%20Staples", "title": "Suzanne Fisher Staples", "text": "Suzanne Fisher Staples er amerikanskur rith\u00f8vundur, f\u00f8dd 27. august 1945 \u00ed Philadelphia \u00ed Pennsylvania. Hon hevur \u00fatb\u00fagving \u00ed enskum b\u00f3kmentum og politologi. Hon hevur starvast sum t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk fyri United Press International \u00ed t\u00edggju \u00e1r. Har hon hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed Hongkong, India, Bangladesj, Pakistan, Afghanistan, Nepal, Sri Lanka, New York og Washington DC. Hon hevur s\u00ed\u00f0an starvast \u00e1 Washington Post. Hon b\u00fdr n\u00fa \u00ed Chatanooga \u00ed Tennessee.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8n \n\n 1990 - The John Newbery Medal fyri Shabanu\n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "8931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roald%20Dahl", "title": "Roald Dahl", "text": "Roald Dahl (13. september 1916 \u2013 23. november 1990) var bretskur rith\u00f8vundur, f\u00f8ddur \u00ed Llandaff \u00ed Wales. Foreldrini v\u00f3ru norsk, og p\u00e1pin og ein systir doy\u00f0u longu, t\u00e1 i\u00f0 Roald var tr\u00fd \u00e1ra gamal. Hann hev\u00f0i st\u00f3ra vir\u00f0ing fyri mammuni sum var gift tv\u00e6r fer\u00f0ir og \u00e1tti f\u00fdra b\u00f8rn, umframt tvey stj\u00fakb\u00f8rn. Hann hevur br\u00fakt mammuna sum fyrimynd fyri ommuna \u00ed b\u00f3kini Heksirnar. \u00cd 1942 hitti hann C. S. Forester sum skriva\u00f0i Captain Hornblower. Hann eggja\u00f0i honum til at skriva. Fyrstu fimtan \u00e1rini skriva\u00f0i Roald Dahl stutts\u00f8gur til vaksin, men so f\u00f3r hann at skriva til b\u00f8rn. T\u00e6r fyrstu s\u00f8gurnar v\u00f3ru s\u00f8gur, hann fann upp\u00e1 at fortelja fyri d\u00f8trunum Oliviu og Tessu. Hann hevur sj\u00e1lvur sagt at: \u201dTa\u00f0 er torf\u00f8rari at skriva barnab\u00f8kur (enn b\u00f8kur til vaksin). Ta\u00f0 er verri at halda \u00e1huganum hj\u00e1 einum barni fastum, t\u00ed eitt barn f\u00e6r ikki hugsavna\u00f0 seg sum ein vaksin. Barni\u00f0 veit, at sj\u00f3nvarpi\u00f0 er inni vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av. Ta\u00f0 er hart at fanga hugin hj\u00e1 einum barni, men ta\u00f0 er stuttligt at royna.\u201d Hann hevur skriva\u00f0 ein h\u00f3p av barnab\u00f3kum m.a. James And The Giant Peach (1961), filmatisera\u00f0 \u00ed 1996, Charlie And The Chocolate Factory (1964), filmatisera\u00f0 \u00ed 1971 og 2005, D\u00e1njal \u00c1 Fuglavei\u00f0u (1975 \u00e1 f\u00f8royskum 1997) var gj\u00f8rdur til sj\u00f3nvarpsfilm \u00ed 1989, Heksirnar (1983 \u00e1 f\u00f8royskum 1998) var filmatisera\u00f0 \u00ed 1990. T\u00e1 i\u00f0 b\u00f3kin Matilda kom \u00fat \u00ed Onglandi \u00ed 1988, sl\u00f3 hon \u00f8ll s\u00f8lumet vi\u00f0 h\u00e1lvari milli\u00f3n eftir h\u00e1lvum \u00e1ri. Hon er s\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rd til film \u00ed 1996. Roald Dahl tr\u00fa\u00f0i fult og fast upp\u00e1, at ta\u00f0 var sera t\u00fd\u00f0andi at f\u00e1a b\u00f8rn at lesa b\u00f8kur. Hann ver\u00f0ur eisini hildin at vera h\u00f8vundur, sum hevur duga\u00f0 sera v\u00e6l at funni\u00f0 evni, sum fangar b\u00f8rn og at br\u00faka eitt m\u00e1l, sum er l\u00e6tt og spennandi at lesa.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1997 - D\u00e1njal \u00c1 Fuglavei\u00f0u\n 1998 - Heksirnar\n\nHei\u00f0ur \n\n 1983 - The Whitbread Award fyri Heksirnar.\n 1988 - The Children\u00b4s Book Award fyri Matildu.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n www.roalddahl.com\n\nBretskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "8935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nema", "title": "Nema", "text": "Nema er partafelag, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0ar fjarskiftist\u00e6nastur \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 fyrit\u00f8kan var\u00f0 stovna\u00f0 nevndist hon Kall. Fyrsti stj\u00f3rin \u00ed Kall var Bjarni A. Bjarnason. Verandi stj\u00f3ri er Gudny Langgaard. Vodafone var h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul hj\u00e1 bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum \u00ed tr\u00fd \u00e1r, fr\u00e1 2008 til og vi\u00f0 2011. Deildin var t\u00e1 nevnd Vodafonedeildin.\n\nS\u00f8ga \n\nEftir at F\u00f8roya L\u00f8gting hev\u00f0i avtiki\u00f0 einkar\u00e6ttin \u00e1 fjarskiftis\u00f8kinum \u00ed 1999, kundu onnur koma inn \u00e1 markna\u00f0in og kappast vi\u00f0 t\u00e1verandi Telefonverk F\u00f8roya L\u00f8gting (n\u00fa F\u00f8roya Tele). \n\nKall var\u00f0 stovna\u00f0 summari\u00f0 1999 av \u00d3lavi Ellefsen, \u00d3lavi Gregersen, J\u00f3nsveini Joensen og Terja Durhuus. \n\n\u00cd juni 2000 komu f\u00edggjarligir \u00edleggjarar upp\u00ed Kall, har\u00edmillum Framtaksgrunnur F\u00f8roya. \n\n\u00cd 2001 leg\u00f0i felagi\u00f0 Tele F saman vi\u00f0 Kall.\n\n\u00cd juli 2005 seldu nakrir av t\u00e1verandi eigarum av Kall - Framtaksgrunnur F\u00f8roya og Notio - s\u00edn partapening til Vodafone \u00cdsland. Felagi\u00f0 kom solei\u00f0is at eiga 82,1% av felagnum. Kall er n\u00fa d\u00f3ttirfelag hj\u00e1 Vodafone \u00cdsland. Ta\u00f0 er \u00edslendska felagi\u00f0 Dagsbr\u00fan, i\u00f0 eigur Vodafone \u00cdsland.\n\n\u00cd apr\u00edl 2006 stovna\u00f0u Kall og Elektron felag, i\u00f0 skuldi bj\u00f3\u00f0a f\u00f8royingum brei\u00f0band. Felagi\u00f0 kalla\u00f0ist P/F F\u00f8roya Brei\u00f0band og fekk seinni navni\u00f0 EITT. \u00cd mars 2007 yvirt\u00f3k Kall partapeningin hj\u00e1 Elektron \u00ed EITT.\n\n29. mai 2008 var\u00f0 navni\u00f0 Kall slept, og felagi\u00f0 t\u00f3k navni\u00f0 Vodafone, sum er navni\u00f0 \u00e1 h\u00f8vu\u00f0spartaeigaranum.\n\nKeldur \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hey\n Grein um Kall \u00e1 Portalinum \n Grein um Kall \u00e1 Portalinum \n Grein um Kall \u00e1 Portalinum \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nTelesamskifti"}
{"id": "8936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Firouz%20Ga%C3%AFni", "title": "Firouz Ga\u00efni", "text": "Firouz Gaini, f\u00f8ddur 1972, er f\u00f8royskur antropologur og granskari. Hann hevur f\u00f8royska mammu of iranskan p\u00e1pa, og vaks upp \u00ed Noregi og \u00ed F\u00f8royum. Hann las antropologi \u00e1 universitetunum \u00ed Oslo og Keypmannahavn innan hann flutti heimaftur til F\u00f8royar og vardi s\u00edna doktararitger\u00f0 \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya \u00ed 2007. Hann var lektari \u00ed antropologi \u00e1 Setrinum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 2011-2019. Hann var\u00f0 tilnevndur professari \u00ed antropologi \u00e1 S\u00f8gu- og Samfelagsdeildini (SSD), Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya, \u00ed 2019. Hann hevur gj\u00f8rt feltarbei\u00f0i \u00ed Su\u00f0urfraklandi, Japan, Gr\u00f8nlandi og F\u00f8royum. Hann hevur arbeitt n\u00f3gv vi\u00f0 barna- og ungd\u00f3msgransking, men eisini kyns- og familjugransking. Hann var \u00ed einum postdoc-granskingarstarvi \u00e1 Norsk Senter for Barneforskning, Norges Teknisk-Naturvitenskapelige Universitet \u00ed Tr\u00f3ndheimi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 2012-2015. Hann er granskingarlei\u00f0ari \u00e1 SSD og varaumbo\u00f0 \u00ed St\u00fdrinum fyri Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya. Hann hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag og Amnesty International F\u00f8royadeild. Firouz Gaini er abbasonur Sigur\u00f0 Joensen. Umframt granskingar\u00fatg\u00e1vurnar, so hevur hann eisini \u00fatgivi\u00f0 fleiri stutts\u00f8gu og essay-s\u00f8vn \u00e1 f\u00f8royskum. Firouz Gaini hevur veri\u00f0 ritsj\u00f3ri \u00ed fleiri v\u00edsindaligum t\u00ed\u00f0arritum, t.d. Island Studies Journal og Fr\u00f3\u00f0skaparrit. Hann b\u00fdr \u00ed Havn saman vi\u00f0 familju s\u00edni. Hann eigur f\u00fdra b\u00f8rn.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n\n 2002 - F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag 1952-2002\n 2004 - Urbscriptum - fimtan tekstir \n 2006 - G\u00e1vur skulu rindast aftur - s\u00f8gur og greinir \n 2007 - Ungd\u00f3mur og ungd\u00f3msgransking\n 2007 - Ungd\u00f3mur og seinmodernitetur\n 2008 - Mynstur broytast - Landsverk bygt land \u00ed 60 \u00e1r \n 2008 - Mi\u00f0lar, mentan & seinmodernitetur - Ein antropologisk l\u00fdsing av f\u00f8royskum ungd\u00f3mi\n 2010 - Oy\u00f0imarkarbr\u00fa\u00f0urin - Fimtan fer\u00f0afjarrit\n 2011 - Horvnir menn, s\u00f8gur. T\u00f3rshavn, Mentunargrunnur Studentafelagsins, 2011. 125 s\u00ed\u00f0ur. ISBN: 978-99918-43-96-4\n 2011 - Among the Islanders of the North. An Anthropology of the Faroe Islands\n 2013 - Lessons of Islands - place and identity in the Faroe Islands\n 2015 - Atlantic Wayfarers\n 2015 - Gonguverk samfelagsins. Huglei\u00f0ing um t\u00ed\u00f0 og samfelag\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nFr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya\n\nNTNU Universitet\n\nFr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir granskarar"}
{"id": "8939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rinkeby", "title": "Rinkeby", "text": "Rinkeby er ein b\u00fdarpartur \u00ed Rinkeby-Kista, Stockholm, Sv\u00f8r\u00edki. Rinkeby hev\u00f0i 15.051 \u00edb\u00fagvar 31. desember 2007.\n\nRinkeby er m.a. kent fyri ta\u00f0 h\u00f8ga tali\u00f0 av tilflytarum vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum uppruna enn svenskum. 89.1% av \u00edb\u00fagvunum \u00ed Rinkeby h\u00f8vdu antin fyrsta ella anna\u00f0 \u00e6ttarli\u00f0s tilflytarabakgrund hin 31. desember 2007.\n\nRinkebyskolan \nRinkebyskolan liggur \u00ed einum b\u00fdarparti vi\u00f0 Stokkh\u00f3lmur (V\u00e4sterort), har flestu \u00ed b\u00fagvar eru innflytarar. N\u00e6mingarnir eru \u00far 62 ymsum londum og tosa 30 ymisk m\u00e1l. Mest v\u00e6leydna\u00f0a sk\u00falaverk\u00e6tlan \u00ed Nor\u00f0anlondum hevur onkur nevnt henda sk\u00falan.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Rinkebyskolan.se\n\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "8940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krea", "title": "Krea", "text": "Krea er ein f\u00f8roysk l\u00fdsingarfyrit\u00f8ka \u00ed Runav\u00edk, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2003. Fyrit\u00f8kan hj\u00e1lpir stovnum og virkjum vi\u00f0 teirra markna\u00f0arf\u00f8ring. Arbei\u00f0i teirra fevnir um alla grafiska sni\u00f0gevan, hetta inniheldur b\u00e6\u00f0i b\u00famerkir, heimas\u00ed\u00f0ur, l\u00fdsingar og eisini prentlutir. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Krea er at n\u00f8kta tann vaksandi t\u00f8rvin hj\u00e1 einstaklingum og virkjum innan internett\u00e6nastur. \n\nKrea var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2003 av Egil Olsen, Oddmar Suna Olsen, Ey\u00f0un Anthoniussen og B\u00e1r\u00f0ur Hammer og hava teir \u00e1tt fyrit\u00f8kuna fr\u00e1 2003 til 2015, t\u00e1 i\u00f0 fyrit\u00f8kan var seld til n\u00fdggjar eigarar. N\u00fdggju eigararnir eru Reimund og Jaspur Langgaard og Kajsten H\u00f8jgaard. Kajsten hevur starvast sum forritari \u00ed fyrit\u00f8kuni \u00f8ll \u00e1rini. Jaspur Langgaard er n\u00fdggjur stj\u00f3ri \u00ed felagnum.\n\nHj\u00e1 Krea starvast \u00ed 2016 t\u00edggju f\u00f3lk.\n\nKeldur\n\nLeinkjur \u00fateftir \n\n Krea.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Business-Line", "title": "Business-Line", "text": "Business-Line veitir vitan um \u00f8ll parta- og sm\u00e1partafel\u00f8g, i\u00f0 eru skr\u00e1sett \u00ed F\u00f8royum. Business-Line er ein datagrunnur, i\u00f0 inniheldur upl\u00fdsingar um m.a. roknskapart\u00f8l og a\u00f0rar vi\u00f0komandi uppl\u00fdsingar um fel\u00f8gini. Teir mongu leitim\u00f8guleikarnir gera ta\u00f0 skj\u00f3tt og l\u00e6tt at arbei\u00f0a vi\u00f0 Business-Line.\n\nStj\u00f3rin \u00e1 Business-Line eitur Finnur Sivertsen, i\u00f0 hevur \u00fatb\u00fagving sum b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur og vinnul\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur fr\u00e1 Aalborg Universiteti.  \u00cd 2007 t\u00f3k hann topplei\u00f0ara\u00fatb\u00fagvingina Top Governance innan stj\u00f3rn og nevnd.\n\nS\u00ed eisini \n\n www.business-line.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fossabrugv.fo", "title": "Fossabrugv.fo", "text": "Fossabrugv.fo er ein s\u00ed\u00f0a, i\u00f0 sigur eitt sindur um felagi\u00f0, i\u00f0 arbei\u00f0ir innan timburarbei\u00f0i, og anna\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n\n www.fossabrugv.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johnny%20Cash", "title": "Johnny Cash", "text": "John R. \"Johnny\" Cash (26. februar 1932 \u00ed Kingsland, Arkansas - 12. september 2003 \u00ed Nashville, Tennessee) var ein v\u00ed\u00f0agitin og v\u00e6l umt\u00f3ktur countrysangari og mettur at vera ein av heimsins kendastu countrysangarum nakrant\u00ed\u00f0. Til samans hevur Johnny Cash givi\u00f0 meira enn 200 \u00fatg\u00e1vur \u00fat, harav 55 studio\u00fatg\u00e1vur. \n\nSum sm\u00e1drongur misti hann beiggja s\u00edn \u00ed eini vanlukku, og p\u00e1pin brigda\u00f0i Johnny fyri vanlukkuna. Hetta hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 l\u00edv hansara. Longu sum ungur \u00e1 bummullarb\u00f3ndagar\u00f0inum \u00ed Arkansas var hann kendur fyri at vera sera avgj\u00f8rdur og mi\u00f0v\u00edsur, sum seinni gj\u00f8rdist hansara v\u00f8rumerki. Eftir at hava veri\u00f0 \u00ed flogherinum royndi hann at koma s\u00e6r fram sum sangari og t\u00f3nleikari, og um somu t\u00ed\u00f0 var\u00f0 hann g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 June Carter, sum longu er kend sum sangari. \n\nJohnny Cash var aktivur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1950-unum til hann doy\u00f0i \u00ed 2003. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 1990-unum f\u00f3r hann undir ta\u00f0, sum fekk navni\u00f0 American Recordings, har hann sp\u00e6ldi l\u00f8g hj\u00e1 kendum amerikanskum b\u00f3lkum. Millum ta\u00f0, sum er vor\u00f0i\u00f0 kendast eru Rusty Cage hj\u00e1 Soundgarden, One hj\u00e1 U2, Hurt hja NIN og fleiri a\u00f0rir. Har komu 5 American Recordings, og eftir dey\u00f0a hansara kom Unearthed, sum er ein kassi vi\u00f0 eini 6 fl\u00f8gum. \n\nJohnny hevur eisini vunni\u00f0 12 Grammy Awards, havt 9 fl\u00f8gur nr. 1 \u00e1 Billboard, og 15 stakl\u00f8g nr. 1 \u00e1 Billboard. Hann hevur selt til samans 90 milli\u00f3nir fl\u00f8gur.\n\nHit-stakl\u00f8g \nJohnny Cash hevur havt hesi hitt-stakl\u00f8gini sum nummar 1 \u00e1 teimum amerikonsku hittlistunum:\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n www.JohnnyCash.com. \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2003"}
{"id": "8947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0ardagur%20Noregs", "title": "Tj\u00f3\u00f0ardagur Noregs", "text": "Tj\u00f3\u00f0ardagur Noregs er 17. mai. Norski tj\u00f3\u00f0ardagurin minnir um \u00f3lavs\u00f8kuna vi\u00f0 n\u00f3gvum f\u00f3lki, tj\u00f3\u00f0arb\u00fanum, skr\u00fa\u00f0gongum, hornbl\u00e1stri, ball\u00f3num og gla\u00f0um f\u00f3lkum. B\u00f8rnini hava t\u00f3 ein st\u00f8rri leiklut har enn \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku.\n\n17. mai 1814 bleiv Noreg leyst fr\u00e1 Danmark og fekk egna grundl\u00f3g. Noreg kom t\u00f3 at hoyra til Sv\u00f8r\u00edki l\u00edka til 7. juni 1905.  Her eru tveir t\u00fddningarmiklir dagar \u00ed s\u00f8gu Noregs, men hj\u00e1 nor\u00f0monnum er eingin ivi um, at 17. mai er tann dagurin, sum hevur st\u00f8rst t\u00fddning, t\u00ed t\u00e1 bleiv grundin til sj\u00e1lvst\u00fdri l\u00f8gd.\n\n\u00cd mun til \u00f3lavs\u00f8kuna, sum vit bert halda \u00ed h\u00f8vus\u00f0sta\u00f0num, ver\u00f0ur norski tj\u00f3\u00f0ardagurin hildin kring alt Noreg.\n\nB\u00f8rn \u00far \u00f8llum barnag\u00f8r\u00f0um og sk\u00falum ganga skr\u00fagongu 17. mai.\n\nNor\u00f0menn eru stoltir av s\u00ednum tj\u00f3\u00f0ardegi.\n\nNoreg"}
{"id": "8950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ecser", "title": "Ecser", "text": "Ecser (IPA: //, slovakskt: E\u010der) er ein b\u00fdur \u00ed Pest landslutinum \u00ed Ungarn, n\u00e6rvi\u00f0 Budapest. Grannab\u00fdir eru Magl\u00f3d, Vecs\u00e9s, Gy\u00f6mr\u0151 og \u00dcll\u0151.\n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "8951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrea%20Doria", "title": "Andrea Doria", "text": "Andrea Doria var eitt vakurt fer\u00f0amannaskip. Fyri italiumenn var hon ein \u00edmynd av endurf\u00f8\u00f0ingini av italska flotanum eftir Seinna Heimsbardaga. Um n\u00e1ttina tann 25. juli 1956 var Andrea Doria \u00e1 veg um Atlantshav og skuldi sigla inn \u00ed New York morgunin eftir. Kjaftsvart var \u00ed mj\u00f8rka. Nakrar sj\u00f3m\u00edl fr\u00e1 var svenska fer\u00f0amannskipi\u00f0 \"Stockholm\" \u00e1 veg til Evropa. Eisini \"Ile de France\", eitt gamalt franskt fer\u00f0amannaskip, var \u00e1 somu lei\u00f0. Uttan at vita av n\u00f8krum sigldu hesi tr\u00fd skipini vi\u00f0 skiparunum Piero Calamai, Harry Gunnar Nordenson og Raoul de Beaud\u00e9an \u00e1 br\u00fanni vi\u00f0 beinari k\u00f3s m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. H\u00e1lvtr\u00fdss \u00e1r seinni koma hendingarnar fram \u00ed lj\u00f3s.\n\nSkip\nBurturgingin skip og b\u00e1tar\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num"}
{"id": "8952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Hagee", "title": "John Hagee", "text": "John Hagee (12. apr\u00edl 1940 \u00ed Baytown, Texas), sj\u00f3nvarpsprestur og stu\u00f0ul hj\u00e1 John McCain. Hann hevur sagt Adolf Hitler vera eingil Guds, sum hj\u00e1lpti j\u00f8dum at f\u00e1a heimlands s\u00edtt \u2013 \u00cdsrael. Kirkjuli\u00f0 hansara telur fleiri t\u00fasund limir. Hann hevur sk\u00edrt kat\u00f3lsku kirkjuna eina st\u00f3ra sk\u00f8kju og seg\u00f0i \u00f3dnina Katrinu vera revsing Guds fyri samkynji.\n\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940"}
{"id": "8953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Daily%20Show", "title": "The Daily Show", "text": "The Daily Show er Emmy vir\u00f0isl\u00f8nt amerikonsk speisending. Verturin John Stewart og hansara li\u00f0 av hv\u00f8ssum reportarum og grovligum vi\u00f0merkjarum seta speisamt lj\u00f3s \u00e1 politisku hendingarnar \u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n\nSj\u00f3nvarpssendingar"}
{"id": "8954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ankara", "title": "Ankara", "text": "Ankara er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Turkalands og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur, st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Turkalandi er Istanbul. Ankara var\u00f0 fyrr kendur sum Angora. \u00cd 2013 b\u00fa\u00f0u 5.045.083 f\u00f3lk \u00ed Ankara. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 900-1.050 metrar yvir havi\u00f0, hann liggur mitt \u00ed Anatolia. Turkiska stj\u00f8rnin hevur s\u00e6ti \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin er ein t\u00fddningarmikil handils og \u00eddna\u00f0arb\u00fdur og fleiri jarnbreytir og h\u00f8vu\u00f0svegir m\u00f8tast har. Fleiri dj\u00f3rasl\u00f8g eita eftir b\u00fdnum, eitt n\u00fa Angora-geitin, Angora-kettan og Angora-kaninin.\n\nS\u00f8ga \nAnkara er ein sera gamal b\u00fdur vi\u00f0 fornminnum fr\u00e1 Hittittunum, Frygia, Hellenistisku t\u00ed\u00f0ini, R\u00f3mverjar\u00edkinum, Bysantinska R\u00edkinum, og fr\u00e1 Osmaniska R\u00edkinum. Heyggurin i\u00f0 er \u00ed b\u00fdnum, er kr\u00fdndur vi\u00f0 leivdum av einari gamlari borg, men bert f\u00e1ir s\u00f8guligir bygningar fr\u00e1 t\u00ed gamla b\u00fdarpartinum hava yvirliva\u00f0 til dagin \u00ed dag. Men ta\u00f0 eru t\u00f3 fleiri v\u00e6l var\u00f0veittir bygningar av Hellenistiskum, r\u00f3mverskum og bysantinskum arkitektururi, har ta\u00f0 t\u00fddningarmesta er Augustus og R\u00f3m templi\u00f0 (20 \u00e1.Kr.) sum eisini er ver\u00f0ur nevnt Monumentum Ancyranum.\n\n\u00cd 1923 avloysti Ankara s\u00f8guliga b\u00fdin Konstantinopel sum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur landsins.\nN\u00f8kur \u00e1r seinni var\u00f0 Konstantinopel n\u00fdnevndur og s\u00ed\u00f0an eitur hann Istanbul.\n\nKeldur \n\nTurkaland\nB\u00fdir \u00ed Turkalandi\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "8955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bretska%20Samveldi%C3%B0", "title": "Bretska Samveldi\u00f0", "text": "The Commonwealth ella Commonwealth of Nations (f\u00f8royskt: Bretska Samveldi\u00f0) er samgonga \u00edmillum St\u00f3ra Bretland og 50 av gomlu hj\u00e1londum tess. Onglendingar hava alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 eitt siglandi f\u00f3lk, og v\u00e6l hevur d\u00e1mt teimum at leggja lond undir seg. F\u00f3lk \u00far Bretlandi flutti til tey n\u00fdggju londini, og enskt kom at ver\u00f0a h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum av teimum. Um \u00e1r 1900 r\u00e1ddu teir fyri Avstralia, N\u00fds\u00e6land, Kanada, India og einum st\u00f3rum parti av Afrika, umframt fleiri sm\u00e6rri landsp\u00f8rtum og oyggjum. Tey flestu av hesum londum hava n\u00fa fingi\u00f0 sj\u00e1lvst\u00fdri, men eru kortini upp \u00ed einum felagsskapi vi\u00f0 Bretlandi, solei\u00f0is at Bretlands kongur eisini er kongur \u00ed teimum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "8959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chicago", "title": "Chicago", "text": "Chicago er ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Illinois \u00ed USA. Hann hevur umlei\u00f0 2,9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA. Or\u00f0i\u00f0 Chicago kemur \u00far Illinois-Miami \"shikaakwa\" og merkir villleykur. Millum anna\u00f0 liggur fyrrverandi heimsins h\u00e6gsti bygningur, Sears Tower, \u00ed b\u00fdnum. Men Chicago er sj\u00e1lvandi n\u00f3gv meir enn ta\u00f0. \u00cd 1850 b\u00fa\u00f0u bert 30 000 f\u00f3lk \u00ed Chicago, men \u00ed 1890 var \u00edb\u00fagvatali\u00f0 meira enn ein milli\u00f3n f\u00f3lk.\n\nMentan \n\nListarliga er b\u00fdurin \u00f3metaliga r\u00edkur, og umframt \u00f8ll hugsandi t\u00f3nleikan\u00f8vn, sum koma hendavegin, eru n\u00f3gv listas\u00f8vn vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i klassiskari og n\u00fat\u00edmans list. Fj\u00f8lbroyttu b\u00fdarpartarnir Belmont og Wicker Park eru \u00e1 tremur vi\u00f0 barrum og kaf\u00e9um, har tey ungu hittast, l\u00edtlum s\u00f8lub\u00fa\u00f0um, har t\u00fa f\u00e6rt alt fr\u00e1 vatnp\u00edpum og br\u00faktum b\u00f3kum til heimagj\u00f8rd kl\u00e6\u00f0i, og b\u00edligum konsertst\u00f8\u00f0um, har alt fr\u00e1 etniskum t\u00f3nleiki og jazzi til Heavy Metal og elektroniskan t\u00f3nleik ver\u00f0ur sp\u00e6lt. \n\nUm 1910 t\u00f3k jazzurin s\u00e6r n\u00fdggjan h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0, st\u00f3rb\u00fdin Chicago, nor\u00f0arlaga \u00ed Amerika. N\u00f3gvir afroamerikanarar fluttu nor\u00f0ureftir, t\u00ed \u00ed verksmi\u00f0jum \u00e1 Chicagolei\u00f0ini var arbei\u00f0i at f\u00e1a. Tey t\u00f3ku jazzin vi\u00f0 s\u00e6r. Mangir t\u00f3nleikarar, eitt n\u00fa Joe King Oliver, Louis Armstrong og Kid Ory sp\u00e6ldu s\u00edn besta New Orleans-jazz \u00ed Chicago. Hv\u00edtir t\u00f3nleikarar f\u00f3ru at taka eftir teimum. Hesin jazzur var\u00f0 eyknevndur dixieland. Dixieland er \u00ed m.a. Louisiana.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\n Amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur: Chicago Bears. \n Hornab\u00f3ltur: Chicago Cubs og Chicago White Socks. \n Kurvab\u00f3ltur: Chicago Bulls.\n\nS\u00ed eisini \nIllinois\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a - City of Chicago.\n\nKeldur \n\nIllinois\nB\u00fdir \u00ed Illinois"}
{"id": "8965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0agr%C3%ADsur", "title": "Ni\u00f0agr\u00edsur", "text": "Ni\u00f0agr\u00edsur er yvirn\u00e1tt\u00farlig sagnvera, i\u00f0 er hamur av barni, i\u00f0 er fyribeint \u00f3doypt (\u00f3kristna\u00f0). Eitt sovor\u00f0i\u00f0 barn gongur samb\u00e6rt sagnunum ofta aftur, til ta\u00f0 hevur fingi\u00f0 navn. \n\n\u00cd F\u00e6r\u00f8sk Anthologi hevur V. U. Hammershaimb s\u00f8gn vi\u00f0 heitinum Ni\u00f0agr\u00edsur og Loddasar steinur. S\u00f8gnin er solj\u00f3\u00f0andi: \n\nNi\u00f0agr\u00edsur er l\u00edtil, tj\u00fakkur og b\u00f8llutur, sum eitt l\u00edti\u00f0 reivabarn ella st\u00f3rt no\u00f0a, dimm\u00f3rey\u00f0ur av liti. Hann sigist at vera, hvar n\u00fdf\u00f8dd leysingab\u00f8rn eru dripin og grivin uttan at hava fingi\u00f0 navn. Hann liggur t\u00ed og veltist fyri f\u00f3tum \u00e1 monnum, at villa teir burtur av lei\u00f0; sleppur hann \u00edmillum f\u00f8turnar \u00e1 manni, gongur ma\u00f0urin ikki av \u00e1ri. \u00cd b\u00f8num vi\u00f0 bygdina \u00e1 Sk\u00e1la \u00ed Eysturoy stendur ein steinur, sum kallast Loddasasteinur; har l\u00e1 ofta ein ni\u00f0agr\u00edsur fyri f\u00f3tum \u00e1 f\u00f3lki, sum fer\u00f0a\u00f0ist har \u00ed myrkri; ein ma\u00f0ur, sum gekk har eina fer\u00f0ina og hev\u00f0i mein av ni\u00f0agr\u00edsinum, var illur og seg\u00f0i t\u00e1 \" Hasin Loddasin!\", og t\u00e1 gr\u00f3v hann seg ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina vi\u00f0 steinin og s\u00e1st onga t\u00ed\u00f0 aftur, t\u00ed t\u00e1 hev\u00f0i hann fingi\u00f0 navn. (F\u00e6r\u00f8sk Anthologi s. 332f)\n\n\u00cd s\u00f8gnini um Guttorm \u00ed M\u00fala ver\u00f0ur sagt solei\u00f0is fr\u00e1: Ein arbei\u00f0skona \u00ed \u00d3nager\u00f0i (prestagar\u00f0inum \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i) hev\u00f0\u00ed dripi\u00f0 eitt leysingabarn og grivi\u00f0 ta\u00f0 ni\u00f0ur. Ta\u00f0 gekk aftur sum ni\u00f0agr\u00edsur og f\u00f3r til Kl\u00e6mint prest at krevja s\u00edn r\u00e6tt av honum. Kristna j\u00f8r\u00f0 vildi ta\u00f0 hava. Ongant\u00ed\u00f0 fekk hann fri\u00f0 fyri t\u00ed; um n\u00e6turnar l\u00e1 ta\u00f0 og seyg f\u00f8turnar \u00e1 honum. Prestur var heilt ney\u00f0arsligur, kom upp \u00ed tussarak og var illa mentur at ganga. Hann sendi bo\u00f0 eftir Guttormi og k\u00e6rdi s\u00edna ney\u00f0 fyri honum; hann f\u00f3r skj\u00f3tt at doyggja, helt hann. Guttormur ba\u00f0 prestin lata seg f\u00e1a kj\u00f3la og p\u00edpukraga at fara \u00ed og geva s\u00e6r kirkjulyklarnar. Men ikki eitt eyga m\u00e1tti s\u00edggja, skipa\u00f0i hann fyri; hv\u00f8r l\u00faka skuldi \u00ed topp og eingin hur\u00f0 gloppast. So miki\u00f0 var t\u00f3 kaga\u00f0, at ein arbei\u00f0skona \u00ed \u00d3nager\u00f0i fekk at s\u00edggja alt ei\u00f0i\u00f0 standa sum \u00ed einum loga, me\u00f0an hann fekst vi\u00f0 at beina ni\u00f0agr\u00edsin burtur. T\u00e1 i\u00f0 Guttormur kom aftur, var prestakj\u00f3lin brendur uppi \u00e1 honum. Eina k\u00fagv gav harra Kl\u00e6mint honum \u00ed l\u00f8n aftur fyri hj\u00e1lpina, og s\u00ed\u00f0ani hev\u00f0i hann fri\u00f0. (\u00dar Jakob Jakobsen: Sagnir og \u00e6vint\u00fdr)\n\nF\u00f8royskar sagnir"}
{"id": "8966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guttormur%20%C3%AD%20M%C3%BAla", "title": "Guttormur \u00ed M\u00fala", "text": "Guttormur \u00ed M\u00fala (1657 til 1737) var b\u00f3ndi \u00ed M\u00fala \u00e1 Bor\u00f0oynni, sonur Rasmus \u00ed Haraldsundi, og t\u00ed ver\u00f0ur Guttormur skriva\u00f0ur Guttorm Rasmussen. Guttormur \u00ed M\u00fala var tiltikin stinnur \u00ed gandi, sum s\u00f8gnin hj\u00e1 Jakob Jakobsen um Guttorm \u00ed M\u00fala sigur fr\u00e1. \n\nStutt um l\u00edv Guttorms\nGuttormur Rasmusson var f\u00f8ddur \u00ed Haraldssundi uml. 1657, sonur Rasmus Magnusson, men navni\u00f0 \u00e1 mammuni er ikki at finna. Men ta\u00f0 sigst at mamma Guttorms, var \u00ed slekt vi\u00f0 Hans J\u00f8rgensen Fynbo prest, t\u00ed \u00ed einum sakarm\u00e1li millum Rasmus og ein kunoying var eitt vitni, sonur Hans J\u00f8rgensen Fynbo, i\u00f0 ikki kundi vitna, t\u00ed hann og Rasmus v\u00f3ru \u00ed sv\u00e1garskapi. \nForeldur Guttorms doy\u00f0u, \u00e1\u00f0renn hann var\u00f0 tilkomin. T\u00ed m\u00e1tti onkur taka s\u00e6r av Guttormi. Guttormur f\u00f3r allarhelst nor\u00f0ur til M\u00fala, at b\u00fagva hj\u00e1 skyldf\u00f3lki. Men eisini Hanus \u00ed Ger\u00f0um, sum var ma\u00f0ur Annu Berintsd\u00f3ttir, i\u00f0 var slekta\u00f0 fr\u00e1 Fynbo presti, sigst at hava tiki\u00f0 s\u00e6r av Guttormi. Hetta v\u00f3ru m\u00fagvandi, h\u00f8gt menta\u00f0 og b\u00f3kak\u00f8n f\u00f3lk, i\u00f0 Guttormur hev\u00f0i tilkn\u00fdti til. \n\u00c1 l\u00edvslei\u00f0 Guttorms hendi mangt. Hann var\u00f0 bo\u00f0in at fara ni\u00f0ur upp\u00e1 landsins besta, men f\u00f3r ikki vegna forfall, bleiv melda\u00f0ur av konu s\u00edni \u00e1 v\u00e1rtingi fyri at hava veri\u00f0 vi\u00f0 a\u00f0rari kvinnu, hj\u00e1lpti presti vi\u00f0 s\u00e1larligum trupulleika og bjarga\u00f0i vi\u00f0ingum \u00far Drangi nor\u00f0antil \u00e1 Vi\u00f0oynni. Kona Guttorms \u00e6t Billa og tey b\u00e6\u00f0i fingu \u00e1tta b\u00f8rn saman, tr\u00edggjar dreingir og fimm gentur.\nEftir eitt hendingar\u00edkt l\u00edv, anda\u00f0ist Guttormur \u00ed 1737.\n\nKeldur \n\n Ey\u00f0un Andreassen: \u00dar s\u00f8gn og s\u00f8gu, F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 1986, s. 166ff.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimskringla\n Freydis Poulsen\n\n\u00ed M\u00fala, Guttormur\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir"}
{"id": "8968", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harra%20Kl%C3%A6mint", "title": "Harra Kl\u00e6mint", "text": "Clemen Laugesen Follerup (1602 \u00ed Vollerup - 30. januar 1688 \u00e1 Sandi) vanliga nevndur Harra Kl\u00e6mint \u00far J\u00fatlandi, var prestur \u00e1 Sandi fr\u00e1 1648 til 1688. Harra Kl\u00e6mint var eisini r\u00f3ptur r\u00e1dni prestur\u00b4, t\u00ed hann var stinnur \u00ed gandi.\n\nHarra Kl\u00e6mint hevur sostatt veri\u00f0 samt\u00ed\u00f0arma\u00f0ur vi\u00f0 Guttorm \u00ed M\u00fala, og einafer\u00f0 Harra Kl\u00e6mint var illa sperdur av ni\u00f0agr\u00edsi, sendi hann bo\u00f0 eftir Guttormi, sum var stinnur \u00ed gandi, at hj\u00e1lpa s\u00e6r, sigur s\u00f8gnin.\n\nSagt ver\u00f0ur um Harra Kl\u00e6mint, at hann l\u00e6ttliga bar s\u00edtt jar\u00f0arg\u00f3\u00f0s \u00e1 her\u00f0unum, t\u00e1 hann kom til F\u00f8roya, men t\u00e1 hann doy\u00f0i, var hann r\u00edkasti ma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. Minni\u00f0 um hansara gr\u00edskni livir enn \u00ed s\u00f8gn og s\u00f8gu, og sj\u00e1ldan var ta\u00f0 vi\u00f0 hei\u00f0urligari atfer\u00f0, at hann ogna\u00f0ist jar\u00f0arg\u00f3\u00f0si\u00f0. S\u00f8gnin sigur at Harra Kl\u00e6mint \u00e1tti ikki minni enn 23 b\u00f8rn. Men \u00ed skiftinum eftir Harra Kl\u00e6mint stendur at hann \"bert\" \u00e1tti 15 b\u00f8rn.\n\nB\u00f8rn \n Peder Clemensen Follerup (1639 - 15. juli 1719 \u00e1 Sandi) var prestur \u00ed fj\u00f3r\u00f0ru kirkju \u00ed Sands bygd.\n\nKeldur \n Ey\u00f0un Andreassen: \u00dar s\u00f8gn og s\u00f8gu, F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 1986, s. 167.\n N. Andersen: F\u00e6r\u00f8erne 1600 - 1709, (1895) Helge Justinussens B\u00f3kahandil, 1964, s. 372f & 443, 444)\n Anetavle\n\nF\u00f8royingar\nDanir"}
{"id": "8969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93nager%C3%B0i", "title": "\u00d3nager\u00f0i", "text": "\u00d3nager\u00f0i er prestagar\u00f0urin \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i.\n\nBygningar\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nVi\u00f0oy"}
{"id": "8971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Japanskt%20m%C3%A1l", "title": "Japanskt m\u00e1l", "text": "Japanskt er alment m\u00e1l \u00ed Japan. Verur kalla\u00f0 Nihongo (\u65e5\u672c\u8a9e) \u00e1 japanskum, sum merkir \"japanskt m\u00e1l\". \"Nihon\" merkir Japan, me\u00f0an \"go\" merkir m\u00e1l. Egin m\u00e1l\u00e6tt, ella m\u00f8guligan skyldskap vi\u00f0 koreiskt. M\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 yvir 130 milli\u00f3num f\u00f3lkum, meginparturin \u00ed Japan. \n\nTa\u00f0 japanska m\u00e1li\u00f0 hevur n\u00f3gv l\u00e1nior\u00f0 fr\u00e1 Evropa, serliga \u00far Onglandi fr\u00e1 19. \u00f8ld. Til d\u00f8mis, so eitur ein matstova \u00e1 japanskum Resutoran (\u30ec\u30b9\u30c8\u30e9\u30f3).\n\nJapanska skriftm\u00e1li\u00f0 \n\nJapanskt skriftm\u00e1l ver\u00f0ur skriva\u00f0 vi\u00f0 einari samanseting av trimum sl\u00f8gum av stavra\u00f0um, kinversk tekin Kanji (\u6f22\u5b57) og tvey sl\u00f8g av fonetiskum stavra\u00f0um, r\u00f3pt kana, sum einans vera br\u00fakt \u00ed japanskum skriftm\u00e1li, Hiragana (\u3072\u3089\u304c\u306a) og Katakana (\u30ab\u30bf\u30ab\u30ca). \n\nN\u00fdm\u00f3tans japanskt skriftm\u00e1l hevur ofta lat\u00ednskt b\u00f3kstavara\u00f0, nevnt r\u014dmaji (\u30ed\u30fc\u30de\u5b57). Til d\u00f8mis, t\u00e1 fyrit\u00f8kur ver\u00f0a navngivnar, br\u00fakt \u00ed l\u00fdsingum og t\u00e1 japanskur tekstur ver\u00f0ur tasta\u00f0ur inn \u00ed telduna.\n\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "8972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skjaldb%C3%B8kur", "title": "Skjaldb\u00f8kur", "text": "Skjaldb\u00f8kur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chelonia, Testudines ella Testudinata) er ein b\u00f3lkur av skri\u00f0dj\u00f3rum. Skjaldb\u00f8kur eru b\u00fdttir sundur \u00ed 270 ymisk sl\u00f8g. Tey halda til \u00ed heitum sj\u00f3gvi \u00ed Atlantshavi, Indiahavi og Kyrrahavi. Skjaldb\u00f8kur eru ymiskar til st\u00f8ddar; tann st\u00f3ra le\u00f0urskjaldb\u00f8kan ver\u00f0ur 1-3 metrar long og vigar upp \u00edm\u00f3ti 920 kg. Tann vanliga eysturamerikanska m\u00f3ruskjaldb\u00f8kan ver\u00f0ur bara 7-12 cm. S\u00fapanarskjaldb\u00f8kan og a\u00f0rar havskjaldb\u00f8kur kunnu svimja 30 km/t. Skj\u00f8ldurin er umlei\u00f0 60 samanvaksnar beinpl\u00e1tur. Bakskj\u00f8ldurin er k\u00faputur; b\u00fakskj\u00f8ldurin er flatari. Landskjaldb\u00f8ka er l\u00edti\u00f0 broytt seinastu 200 mi\u00f3. \u00e1rini. Summar landskjaldb\u00f8kur ver\u00f0a eldri enn 100 \u00e1r. \n\n\u00cd \u00f8llum heiminum ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0, at yvir 1 milli\u00f3n sj\u00f3fuglar og 100.000 havs\u00fagdj\u00f3r og skjaldb\u00f8kur doyggja \u00e1rliga, t\u00ed tey ger\u00f0ast f\u00f8st \u00ed ella eta burturkast.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "8973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elektron", "title": "Elektron", "text": "Elektron er partafelag, i\u00f0 veitur KT-t\u00e6nastur til f\u00edggjarfyrit\u00f8kur, almennar stovnar og vinnuvirkir - b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. \u00c1 Elektron starvast umlei\u00f0 70 f\u00f3lk. .\n\nS\u00f8ga \n\nElektron var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1965 av F\u00f8roysku Peningastovnunum og Tryggingarsambandinum (n\u00faverandi Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar). Endam\u00e1li\u00f0 var at hj\u00e1lpa stovnunum vi\u00f0 KT-t\u00e6nastum.\n\n\u00cd sjeyti\u00e1runum gj\u00f8rdust n\u00f3gvar vinnufyrit\u00f8kur kundar hj\u00e1 Elektron. Eitt skifti v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri enn 100 fyrit\u00f8kur, sum fingu teirra b\u00f3khald elektroniskt vi\u00f0gj\u00f8rt \u00e1 Elektron.\n \n\u00cd samband vi\u00f0 at skattaskipanin \u00ed 1982 var\u00f0 l\u00f8gd \u00e1 Elektron, gj\u00f8rdist F\u00f8roya Landsst\u00fdri med\u00e1nari av felagnum.\n \nGj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina hevur Elektron veitt KT-t\u00e6nastur til tryggingar, vinnufyrit\u00f8kur, almennar stovnar og kommunur, umframt peningastovnarnar.\n \nTa\u00f0, sum hevur v\u00edst seg at vera kjarnuf\u00f8rleikin hj\u00e1 Elektron, er at \u00fatvega, v\u00ed\u00f0arimenna og reka skipanir fyri fyrit\u00f8kur, serliga f\u00edggjarstovnar og almennar stovnar, umframt at menna og reka undirst\u00f8\u00f0ukervi.\n\n\u00cd 2005 var endam\u00e1lsgreinin hj\u00e1 Elektron broytt, solei\u00f0is at felagi\u00f0 kann bj\u00f3\u00f0a s\u00ednar t\u00e6nastur fram til allan markna\u00f0in, ikki bert eigararnar.\n\n\u00cd apr\u00edl 2006 stovna\u00f0u Elektron og telefyrit\u00f8kan Kall felag, i\u00f0 skuldi bj\u00f3\u00f0a f\u00f8royingum brei\u00f0band. Felagi\u00f0 kalla\u00f0ist P/F F\u00f8roya Brei\u00f0band og fekk seinni navni\u00f0 EITT. \u00cd mars 2007 yvirt\u00f3k Kall partapeningin hj\u00e1 Elektron \u00ed EITT.\n\n\u00cd mai 2007 keypt Elektron partapeningin \u00ed KT-fyrit\u00f8kuni Sam~teld. Hetta var fyri at styrkja s\u00edna st\u00f8\u00f0u \u00e1 f\u00f8royska markna\u00f0inum.\n\n\u00cd mai 2008 fekk Elektron n\u00fdggjan samleika vi\u00f0 n\u00fdggjum b\u00famerki og n\u00fdggjari heimas\u00ed\u00f0u. Hetta var fyri at v\u00edsa, at Elektron er ein n\u00fat\u00ed\u00f0ar virkisf\u00fasin og seri\u00f8s KT-fyrit\u00f8ka - b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og uttanlands.\n\nKeldur \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Elektron\n Grein \u00e1 Portalinum\n Grein \u00e1 Portalinum\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fl%C3%B3gvakr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0", "text": "Vi\u00f0 t\u00ed \u00ed hyggju at leggja mikla oljur\u00edkid\u00f8mi\u00f0 \u00ed Kuveit undir seg og f\u00e1a atgongd til Persafl\u00f3gva, gj\u00f8rdi Irak innr\u00e1s \u00ed Kuveit \u00ed august 1990. Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0 brestur \u00e1. Eitt fleiritj\u00f3\u00f0aherli\u00f0 - 29 lond v\u00f3ru uppi\u00ed - vi\u00f0 USA \u00e1 odda rak irakar \u00far Kuveit \u00ed februar 1991, og eftir bardagar \u00ed 100 t\u00edmar, vi\u00f0urkendi Irak eina v\u00e1pnahv\u00edld.\n\nMi\u00f0eystur\nBardagar"}
{"id": "8975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%ADggi%C3%B0%20%C3%ADmillum%20Iran%20og%20Irak", "title": "Kr\u00edggi\u00f0 \u00edmillum Iran og Irak", "text": "\u00cd september \u00ed 1980 brast kr\u00edggj \u00e1 \u00edmillum Iran og Irak, t\u00e1 i\u00f0 Irak royndi at taka herm\u00e1lsliga t\u00fddningarmiklu Shatt al Ar\u00e1b-veitina \u00ed Persafl\u00f3gva. Kr\u00edggi\u00f0 gj\u00f8rdist skj\u00f3tt eitt skotgravakr\u00edggj, har londini skutu vi\u00f0 tungum v\u00e1pnum og br\u00faktu eiturgass, men hv\u00f8rgin parturin t\u00f3k seg inn \u00e1 hin. Kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i \u00ed 1988 eftir bardagar \u00ed \u00e1tta \u00e1r; meir enn ein milli\u00f3n f\u00f3lk doy\u00f0u \u00ed kr\u00edgnum.\n\nBardagar\nMi\u00f0eystur\nS\u00f8ga"}
{"id": "8976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EITT", "title": "EITT", "text": "EITT er navni\u00f0 \u00e1 brei\u00f0bandsfelag, sum telefyrit\u00f8kan Kall og teldufyrit\u00f8kan Elektron stovna\u00f0u saman \u00ed apr\u00edl 2006. Felagi\u00f0 kalla\u00f0ist P/F F\u00f8roya Brei\u00f0band og fekk seinni navni\u00f0 EITT. \u00cd mars 2007 yvirt\u00f3k Kall partapeningin hj\u00e1 Elektron \u00ed EITT. Eitt er n\u00fa fari\u00f0 \u00ed s\u00f8guna og Vodafone hevur yvirtiki\u00f0 alt virksemi.\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P/F%20F%C3%B8roya%20Brei%C3%B0band", "title": "P/F F\u00f8roya Brei\u00f0band", "text": "P/F F\u00f8roya Brei\u00f0band er navni\u00f0 \u00e1 eini fyrit\u00f8ku, i\u00f0 selur brei\u00f0bandssamband \u00ed F\u00f8royum, betri kend undir handilsnavninum EITT.\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagmar%20Overby", "title": "Dagmar Overby", "text": "Dagmar Johanne Amalie Overbye (23. apr\u00edl 1887 \u00ed N\u00e6stved - 6. mai 1929 \u00ed Keypmannahavn) er r\u00e6\u00f0uligasti danski h\u00f3pmordarin nakrant\u00ed\u00f0.\n\n\u00cd 1921 ver\u00f0ur hon d\u00f8md fyri at hava dripi\u00f0 8 n\u00fdf\u00f8\u00f0ingar, men hon drap n\u00f3gv fleiri, eini 25 hava tey mett. Hon kvaldi b\u00f8rnini, og l\u00edkini brendi hon \u00ed stovuovninum.\n\nDanir"}
{"id": "8979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1vur", "title": "H\u00e1vur", "text": "H\u00e1vur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Selachimorpha) er st\u00f3rt fiskaslag vi\u00f0 ongari ro\u00f0slu og hv\u00f8ssum tonnum. H\u00e1var tola n\u00f3gv av, og teir hava veri\u00f0 til \u00ed milli\u00f3nir \u00e1r. H\u00e1vurin er st\u00f8rstur av \u00f8llum fiskum, hann er smidligur, hoyrir v\u00e6l og hevur sera gott tev at finna f\u00f8\u00f0i. \n\nH\u00e1var ver\u00f0a sagdir at vera livandi steinrenningar. Teir f\u00f3ru at vei\u00f0a \u00ed sj\u00f3num \u00ed devont\u00ed\u00f0ini. H\u00e1varnir, sum n\u00fa eru, l\u00edkjast teimum, i\u00f0 livdu \u00ed jurat\u00ed\u00f0ini (208-146 m.\u00e1.s.), h\u00f3ast ta\u00f0 v\u00f3ru fleiri sl\u00f8g t\u00e1 enn n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum.\n\nBeinagrindin \u00ed h\u00e1vi er br\u00f3sk, hon er bleytari enn bein og rennur t\u00ed sj\u00e1ldan \u00ed stein. Ta\u00f0, sum oftast hevur veri\u00f0 var\u00f0veitt, eru beinini \u00ed fja\u00f0runum og tenninar. H\u00e1var eru r\u00e1nsd\u00fdr, og h\u00e1rhv\u00f8ssu tenninar eru dey\u00f0iligu v\u00e1pn teirra.\n\n\u00cd sterku kj\u00e1lkabeinunum \u00e1 h\u00e1vi eru n\u00f3gvir tanngar\u00f0ar, og losna ella brotna tenn, vaksa a\u00f0rar aftur eftir heilt stuttari t\u00ed\u00f0.\n\n\u00datbrei\u00f0slu\u00f8ki\n\nBert f\u00e1 h\u00e1vasl\u00f8g eru vanlig \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num og \u00e1 F\u00f8royalei\u00f0ini. H\u00e1vasl\u00f8g eru \u00e1 v\u00ed\u00f0um havi um alla jar\u00f0arkl\u00f3tuna og flest \u00ed tropunum. Men tey gera rend nor\u00f0ureftir eisini, til d\u00f8mis h\u00e1brandur og revah\u00e1vur. Tey eru vi\u00f0hv\u00f8rt nor\u00f0arlaga \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num. Revah\u00e1vur er eisini fingin undir F\u00f8royum. Brugdan er vanligari undir F\u00f8royum og nor\u00f0arlaga \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num. Tvey h\u00e1vasl\u00f8g eru t\u00f3 vanlig b\u00e6\u00f0i undir F\u00f8royum og \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num. Anna\u00f0 er h\u00e1vur, sum \u00ed Danmark ver\u00f0ur seldur sum matfiskur, nevndur konga\u00e1llur.\n\nFiskar"}
{"id": "8980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BAskapur", "title": "B\u00faskapur", "text": "B\u00faskapur er hvussu eitt land n\u00fdtir tilfeingi s\u00edtt, hvussu ta\u00f0 virkar og b\u00fdtir v\u00f8rur s\u00ednar og skipar og veitir t\u00e6nastur s\u00ednar. Oftast definera sum eitt sosialt \u00f8ki i\u00f0 umfevnir breitt tilfarisli\u00f0a framlei\u00f0slu, n\u00fdtslu og umsiting av avmarka\u00f0um tilfeingi.\n\nB\u00faskaparligir umbo\u00f0ar eru einstaklingar, fyrit\u00f8kur, fel\u00f8g ella stj\u00f3rnir. Eitt handilstiltak er t\u00e1 i\u00f0 tveir b\u00f3lkar (ella einstaklingar) vera samdir um pr\u00eds ella vi\u00f0ri \u00e1 t\u00ed\u00f0 ognarluti ella t\u00e6nastu verur handla vi\u00f0, sum oftast er tann pr\u00edsurin uppgivin \u00ed einum valuta(T.d Kr\u00f3na). Men, peningahandil er vanligt bara ein l\u00edtil partur av t\u00ed b\u00faskaparliga \u00f8kinum.\n\nTvey tey mest nenvdu yrkisor\u00f0ini i\u00f0 vera n\u00fdtt innan b\u00faskap eru \u00fatbo\u00f0 og eftirspurningur, \u00fatbo\u00f0 er hvussu n\u00f3gv av einum tilfeingi ella v\u00f8ru er til \u00e1 markna\u00f0inum, og eftirspurningur er hvussu n\u00f3gv av t\u00ed\u00f0 tilfeinginum ella v\u00f8runi f\u00f3lk vilja keypa, um har er meira \u00fatbo\u00f0 enn eftirspurningur hevur ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r at pr\u00edsir l\u00e6kka, um eftirspurningurin er h\u00e6gri enn \u00fatbo\u00f0i so hevur ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r at pr\u00edsir h\u00e6kka. Allar v\u00f8rur og allur tilfeingi hevur b\u00e6\u00f0i \u00fatbo\u00f0 og eftirspurning, og allar v\u00f8rur hava ymiskar mongdir av b\u00e1\u00f0um, onkrar v\u00f8rur \u00e1virka \u00fatbo\u00f0 og eftirspurning hj\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, til d\u00f8mis ver\u00f0ur jarn br\u00fakt til at gera st\u00e1l, so um jarn \u00fabo\u00f0i l\u00e6kkar hevur ta\u00f0 vanligt vi\u00f0 s\u00e6r at st\u00e1l \u00fatbo\u00f0i eisini l\u00e6kkar. Ella um \u00fatbo\u00f0i hj\u00e1 Coca Cola l\u00e6kkar so veksur allarhelst eftirspurningur eftir Pepsi ella Jolly, t\u00ed t\u00e6r v\u00f8rurnar fylla somu n\u00fdtslu hj\u00e1 markna\u00f0inum.\n\nSt\u00f3rsta kjaki innan b\u00faskapin er um ymisk ting skullu hoyra til ta\u00f0 almenna ella ta\u00f0 privata, \u00ed f\u00f8royum eru summi sum halda at SEV skal vera privat heldur enn alment, og onkur heldur at vit skullu gera fiskivinnuna almenna.\n\nHar eru fleiri B\u00faskaparligir flokkar sum hava ymsar hugsj\u00f3nir um hvussu ein b\u00faskapur skal haldast.\n\n Eysturr\u00edkis Flokkurin\n Keynsiski Flokkurin\n Marxista Flokkurin\n Monetaristiski Flokkurin\n Neo-Liberalisman\n\nB\u00faskapur"}
{"id": "8983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%A1land", "title": "Hj\u00e1land", "text": "Hj\u00e1land er land i\u00f0 anna\u00f0 land r\u00e6\u00f0ur yvir. \u00d3fr\u00e6lst land. Um 10 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed heiminum eru til d\u00f8mis undir bretskum, donskum, norskum, fronskum, portugisiskum, amerikonskum, n\u00fds\u00e6landskum ella avstralskum yvirr\u00e6\u00f0i. Henda skipan er leivd fr\u00e1 hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini, og \u00f3sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugu londini eru enn undir hj\u00e1landaharrum s\u00ednum. \u00cd n\u00f8krum londum ver\u00f0a hesi vi\u00f0urskifti broytt, til d\u00f8mis var\u00f0 Hongkong lati\u00f0 Kina aftur \u00ed 1997. N\u00f8kur lond og land\u00f8ki ver\u00f0a verandi undir \u00fatlendskum yvirvaldi av herna\u00f0arligum ella f\u00edggjarligum ors\u00f8kum; onnur ver\u00f0a verandi, t\u00ed at yvirvaldi\u00f0 og meirilutin av f\u00f3lkinum \u00ed \u00f3sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga landinum halda ta\u00f0 ver\u00f0a ov f\u00e1ment, veikt ella ov fjarskoti\u00f0 til at standa \u00e1 egnum beinum.\n\nHj\u00e1landat\u00ed\u00f0in fr\u00e1 1870 til 2. heimsbardaga ver\u00f0ur ofta nevnd imperialisman (t\u00fd\u00f0ir harrad\u00f8mi ella veldi). T.d. verjuleysa Afrika var\u00f0 l\u00e6ttur fongur hj\u00e1 imperialismuni. \u00c1 fundi \u00ed Berlin \u00ed 1884 til 1885 b\u00fdttu st\u00f3rveldini \u00ed Evropa Afrika s\u00edna\u00e1millum. Eftir Seinna heimsbardaga t\u00f3ku hj\u00e1londini \u00ed Afrika og Asia s\u00e6r sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i, eitt fyri og anna\u00f0 eftir. Hj\u00e1londini \u00ed Amerika t\u00f3ku s\u00e6r eisini sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \u00ed 18. og 19. \u00f8ld. St\u00f8rsta hj\u00e1landi\u00f0, India, t\u00f3k s\u00e6r sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \u00ed 1947.\n\nN\u00f8kur lond kring heimin hoyra til onnur lond og eru so statt ikki sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug. Flestu teirra eru sm\u00e1ar oyggjar. Men talan er eisini um st\u00f3r lond, so sum Tibet, Gr\u00f8nland, Puerto Riko, Vestursahara og Franska Gujana. Summi lond, i\u00f0 ikki eru sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug, hava eitt \u00e1v\u00edst sj\u00e1lvst\u00fdri. F\u00f8royar og Gr\u00f8n\u00adland, i\u00f0 hoyra undir Danmark, hava til d\u00f8mis hv\u00f8rt s\u00e6r heimast\u00fdri og kunnu sj\u00e1lv taka avger\u00f0ir innan fyri \u00e1v\u00eds m\u00f8rk. Onnur lond hoyra heilt og fult til m\u00f3\u00f0urlandi\u00f0, og kunnu ongar avger\u00f0ir taka sj\u00e1lv. Avger\u00f0irnar ver\u00f0a tiknar \u00ed st\u00fdrandi landinum, og ta\u00f0 kann vera langt burtur, kanska hinumegin j\u00f8r\u00f0ina. Til d\u00f8mis ver\u00f0ur Franska Gujana st\u00fdrt \u00far Par\u00eds \u00ed Fraklandi.\n\nAmerikanska hj\u00e1landaveldi\u00f0 \n\nUndir l\u00fdsingartiltakinum \"Amerika fyri amerikanarar\" \u00ed 1823 hev\u00f0i landi\u00f0 v\u00edst fr\u00e1 s\u00e6r kr\u00f8v fr\u00e1 Sovjet um hj\u00e1land \u00e1 amerikonsku Kyrrahavsstrondini, og \u00ed 1867 keyptu teir Alaska fr\u00e1 russum. Kuba gj\u00f8rdi \u00ed 1895 uppreistur m\u00f3ti t\u00ed spanska hj\u00e1landaveldinum og skj\u00f3tt kom USA Kuba til hj\u00e1lpar. Ikki vardi so leingi, so h\u00f8vdu amerikanskir herskip og hermenn sigra\u00f0 \u00e1 spani\u00f3lum, og Kuba var\u00f0 l\u00fdst at vera eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00e1 papp\u00edrinum. Amerikanarar settu t\u00f3 krav fram um, at teimum skuldi ver\u00f0a loyvt at luttaka \u00ed kubanskum politikki, b\u00e6\u00f0i \u00ed verjupolitikki, uttanr\u00edkispolitikki og peningavi\u00f0urskiftum. Undir kr\u00edgnum vi\u00f0 Spania um Kuba hev\u00f0i USA hersett fleiri sponsk hj\u00e1lond, sl\u00edk sum Filipsoyggjarnar, i\u00f0 l\u00f3gu heilt yviri \u00ed Su\u00f0ur\u00e1sia, og Puerto Riko \u00ed Karibia. Hesi londini h\u00f8vdu teir sum hj\u00e1lond, eftir kr\u00edggi\u00f0 var enda\u00f0. \n\nN\u00e6rum samstundis hersettu teir t\u00e6r fr\u00e6lsu Hawaiioyggjarnar, S\u00e1moaoyggjunum, Wake og Guam \u00ed Kyrrahavinum vi\u00f0 teirri avlei\u00f0ing, at amerikanski herflotin n\u00fa hev\u00f0i valdi\u00f0 \u00ed \u00f8llum Kyrrahavinum og \u00ed st\u00f3rum p\u00f8rtum av Atlantshavinum. \u00cd 1903 kom \u00f8ll tann amerikanska imperialisman \u00ed h\u00e6ddina. Og ta\u00f0 r\u00edma\u00f0i ikki serliga v\u00e6l vi\u00f0 fr\u00e6lsishugsj\u00f3nirnar hj\u00e1 teimum sj\u00e1lvum, t\u00e1 i\u00f0 USA ogna\u00f0i s\u00e6r eitt landa\u00f8ki inni \u00ed Panama, har Panamaveitin var\u00f0 grivin. Veitin var\u00f0 opna\u00f0 \u00ed 1913. \n\nT\u00e6tt eystan fyri Puerto Riko \u00e1tti Danmark 3 oyggjar, St. Thomas, St. Croix og St. John (\u00e1 donskum: De dansk-vestindiske \u00f8er). T\u00e1 so f\u00f3lki\u00f0 \u00ed J\u00f3mfr\u00faoyggjunum kravdi at ver\u00f0a leyst fr\u00e1 Danmark, v\u00f3ru oyggjarnar \u00ed 1917 latnar til USA fyri 70 mill. kr\u00f3nur (DDK). Nor\u00f0urmarianoyggjar hevur sj\u00e1lvst\u00fdri, men er eisini undir amerikonskum yvirr\u00e6\u00f0i.\n\nDanska hj\u00e1landaveldi\u00f0 \n\nDanmark v\u00f3ru uppi \u00ed evropeiska hj\u00e1landa\u00e6vint\u00fdrinum og l\u00f8gdu F\u00f8royar, \u00cdsland og Gr\u00f8nland undir seg. 1672 til 1733 keyptu og hersettu danir tr\u00edggjar vesturindiskar oyggjar - St. John, St. Thomas og St. Croix (n\u00fa Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar) \u00ed Karibia, ha\u00f0an teir fingu romm og sukur. Oyggjarnar v\u00f3r\u00f0u seldar USA \u00ed 1917. \u00cd 17. \u00f8ld fingu Danmark s\u00e6r hj\u00e1lond \u00ed Eysturindia, t\u00ed teir vildu m.a. hava kryddurtir, silki, te og bummull. Kendasta hj\u00e1landi\u00f0 var Trankebar \u00e1 eysturstrond India (selt St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1845). \u00cd Donskum Guinea (n\u00fa Gana) \u00e1 Gullstrondini \u00ed Afrika h\u00f8vdu teir \u00ed 17. og 18. \u00f8ld skansa og handilsst\u00f8\u00f0ir til tr\u00e6lahandil (selt \u00ed 1850). Tr\u00e6lahandilin \u00e1 Gullstrondini og tr\u00e6lahaldi\u00f0 \u00ed Donskum Vesturindia eru daprastu brotini \u00ed donsku hj\u00e1landas\u00f8guni.\n\nListi yvir hj\u00e1lond\n\nAvstralia \n\n Ashmore og Kartieroyggjar\n Australian Antarctic Territory\n Heard- og McDonald-oyggjar\n J\u00f3laoyggjin\n Kokosoyggjar\n Koralhavsoyggjar\n Norfolkoy\n\nDanmark\n\n\u00d8ki \u00ed \n\n Gana\n India\n Indonesia\n Nikobar oyggjunum 1754 - 1869\n Sierra Leona\n Sri Lanka\n Vestindisku oyggjunum\n\n\u00cd Karibia (Dansk Vestindien): \n\n Sankt Thomas 1671 - 1917\n Saint John 1718 - 1917 (Fyrr: \"Sankt Jan\")\n Sankt Croix 1733 - 1917\n\n\u00cd India (fr\u00e1 1620): \n\n Trankebar 1620 - 1845\n Serampor 1755 - 1845\n Pirapur uml. 1755 - 1845\n Achne uml. 1755 - 1845\n\nFrakland \n\n Clippertonoy\n Franska Polynesia\n Mayotte\n N\u00fd-Kaledonia\n St. Barthelemy\n Saint Martin\n Saint-Pierre og Miquelon\n Wallis og Futuna\n\nKili \n\n P\u00e1skaoy\n Juan Fernandes-oyggjar\n\nNi\u00f0urlond \n\n Aruba\n Ni\u00f0urlendsku Antilloyggjar\n\nNoreg \n\n Bouvetoy\n Peteroy\n Maudland\n\nN\u00fds\u00e6land \n\n Cooksoyggjar\n Niue\n Ross Dependency\n Tokelau\n\nSambandsr\u00edki Amerika \n\n Amerikanska S\u00e1moa\n Bakeroy\n Guam\n Howlandoy\n Jarvisoy\n Johnstonoy\n J\u00f3mfr\u00faoyggjar\n Kingman Reef\n Midwayoyggjar\n Navassaoy\n Nor\u00f0urmarianoyggjar\n Palmyraoy\n Puerto Riko\n Wakeoy\n\nSt\u00f3ra Bretland \n\n Anguilla\n Bermuda\n Bretska Antarktis\n Bretsku Indiahavsoyggjar\n Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar\n Caymanoyggjar\n Falklandsoyggjar\n Gibraltar\n Montserrat\n Pitcairnoyggjar\n St. Helena\n Su\u00f0ursandwichoyggjar og Su\u00f0urgeorgia\n Turks- og Caicosoyggjar\n Akrotiri og Dhekelia\n Guernsey\n Jersey\n Mann\n\nS\u00ed eisini \n\n Tj\u00f3\u00f0\n\n \nPolitikkur\nLandafr\u00f8\u00f0i\nListar"}
{"id": "8985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buenos%20Aires", "title": "Buenos Aires", "text": "Buenos Aires er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Argentina. \u00cd Buenos Aires og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 12.741.364 f\u00f3lk.N\u00e6stan 40 % av f\u00f3lkinum \u00ed Argentina b\u00fagva \u00ed Buenos Aires ella t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin, sum er ein hin st\u00f8rsti \u00e1 su\u00f0urh\u00e1lvuni.\n\nSpaniamenn grunda\u00f0u Buenos Aires sum havnab\u00fd \u00ed munnanum \u00e1 \u00e1nni Rio de la Plata \u00ed 1536; og f\u00f3lki\u00f0 \u00ed b\u00fdnumver\u00f0ur enn kalla\u00f0 \"portenos\", i\u00f0 merkir \"havnab\u00fdarf\u00f3lk\". N\u00fa er Buenos Aires n\u00fdm\u00f3tans b\u00fdur vi\u00f0 brei\u00f0um vegum,tunlum og d\u00fdrum handlum.\n\nB\u00fdurin er handilsmi\u00f0depil \u00ed Argentina, og meginparturin av \u00fatflutningi landsins ver\u00f0ur avskipa\u00f0ur ha\u00f0an.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: Buenosaires.gov\nBuenos Aires, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Su\u00f0uramerika\nB\u00fdir \u00ed Argentina"}
{"id": "8987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pol%20Pot", "title": "Pol Pot", "text": "N\u00e1\u00f0ileysir einar\u00e6\u00f0isharrar \u00ed farnu \u00f8ld hava dripi\u00f0 milli\u00f3nir menniskju, men f\u00e1ir hava skatt s\u00edtt land so illa, sum Pol Pot (19. mai 1928 \u2013 15. apr\u00edl 1998), sum tey f\u00fdra \u00e1rini hann r\u00e1ddi fyri borgum, t\u00fdndi meira enn ein tri\u00f0ing av f\u00f3lkinum \u00ed landinum. Pol Pot st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri Rey\u00f0u Kmerununum, sum me\u00f0an Vjetnamkr\u00edggi\u00f0 leika\u00f0i \u00e1 bardust m\u00f3ti stj\u00f8rnini \u00ed Kambodja og m\u00f3ti amerikumonnum. Rey\u00f0u Kmerarnir t\u00f3ku h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Phnom Pen \u00ed 1975. F\u00e1ar dagar seinni v\u00f3r\u00f0u \u00f8ll f\u00f3lkini \u00ed b\u00fdnum rikin \u00fat \u00e1 bygd fyri at arbei\u00f0a \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. Allir \u00fatlendingar v\u00f3r\u00f0u v\u00edsitir av landinum, pengar v\u00f3r\u00f0u avtiknir, markan\u00f0ir, sk\u00falar og dagbl\u00f8\u00f0 v\u00f3r\u00f0u stongd og privat ogn og \u00e1tr\u00fana\u00f0ur var\u00f0 banna\u00f0ur. Forelskilsi var\u00f0 banna\u00f0, og \u00f8ll vi\u00f0 brillum v\u00f3r\u00f0u dripin \u00e1 sta\u00f0num. Ikki fyrrenn \u00ed 1978, t\u00e1 Nor\u00f0urvjetnam gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed landi\u00f0, var\u00f0 hetta r\u00e6\u00f0uliga einar\u00e6\u00f0i\u00f0 avtiki\u00f0.\n\nKambodar"}
{"id": "8988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sam~teld", "title": "Sam~teld", "text": "Sam~teld er f\u00f8roysk KT-fyrit\u00f8ka, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1985. Sam~teld hevur fj\u00f8lbroyttar royndir \u00ed at menna skipanir og veita t\u00f8kniligar t\u00e6nastur. Stj\u00f3ri \u00e1 Sam~teld er Kjartan Thomassen. Ta\u00f0 starvast \u00ed dag um 16 f\u00f3lk \u00e1 Sam~teld.\n\n\u00cd mai 2007 keypti Elektron partapeningin \u00ed Sam~teld, og er solei\u00f0is einsamallur eigari av Sam~teld.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sam~teld\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "8991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aleksandur%20Mikli", "title": "Aleksandur Mikli", "text": "Eftir bara 13 \u00e1rum gj\u00f8rdi Aleksandur Mikli (\u00e1 grikskum; \u0391\u03bb\u03ad\u03be\u03b1\u03bd\u03b4\u03c1\u03bf\u03c2 \u03bf \u039c\u03ad\u03b3\u03b1\u03c2 ella \u039c\u03ad\u03b3\u03b1\u03c2 A\u03bb\u03ad\u03be\u03b1\u03bd\u03b4\u03c1\u03bf\u03c2) (juli 356 f.Kr. - juni 323 f.Kr.) grikska kongsr\u00edki s\u00edtt til st\u00f3rveldi heilt eystur \u00edm\u00f3ti India. Hann var sonur Filip 2. \u00ed Maked\u00f3nia (382-336 f.Kr.) og var fr\u00e1 ungum \u00e1rum \u00e1 herfer\u00f0 vi\u00f0 p\u00e1panum. T\u00e1 i\u00f0 hann t\u00f3k vi\u00f0 eftir p\u00e1pan, var hann virdur fyri s\u00edtt dirvi\u00f0 sum herma\u00f0ur og s\u00edni fram\u00farskarandi evni sum herovasti. Hann setti s\u00e6r fyri at r\u00f8kka t\u00ed m\u00e1li, p\u00e1pin hev\u00f0i mi\u00f0a\u00f0 \u00edm\u00f3ti, at sleppa grikskum londum undan persiskum yvirr\u00e6\u00f0i, og fr\u00e1 334 til 330 f.Kr. t\u00f3k hann S\u00fdria, L\u00edtla\u00e1sia, F\u00f8nika, Persia og Egyptaland. \u00cd Egyptalandi bygdi hann b\u00fdin Alexandria. Hann helt lei\u00f0ina eystur til Indialands, men m\u00e1tti venda aftur, t\u00ed at persar h\u00f8vdu gj\u00f8rt uppreistur. Aleksandur doy\u00f0i \u00ed 323 f.Kr., barnaleysur, so r\u00edki\u00f0 var skift \u00edmillum fremstu herovastar hansara.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Aleksandur doy\u00f0i, var r\u00edki\u00f0 hansara vestan \u00far Maked\u00f3nia og eystur at \u00e1nni Indus. Til tess at styrkja um valdi\u00f0 \u00ed londunum, hann hev\u00f0i tiki\u00f0, eggja\u00f0i hann teimum til at gifta seg vi\u00f0 gentum \u00far hersettu londunum.\n\nSum ungur fekk Aleksandur bestu \u00fatb\u00fagving, p\u00e1pi hansara kundi \u00fatvega honum. L\u00e6rari hansara var m\u00e6ti athenski heimspekingurin Aristoteles, sum gr\u00f3\u00f0ursetti \u00ed Aleksanduri hugsj\u00f3nina um talifr\u00e6lsi. Alla s\u00edna t\u00ed\u00f0 sum kongur stu\u00f0la\u00f0i Aleksandur grikska list og mentan.\n\nAleksandur Mikli var av m\u00e6tastu herovastum og var mikil pers\u00f3nmenska. Mangir av hermonnum hansara mettu hann sum ein gud. Alt\u00ed\u00f0 var hann fremstur \u00ed bardaga, til gongu, ella hann rei\u00f0 \u00e1 st\u00f3ra, svarta hestinum Bukefalosi. Aleksandur var\u00f0 mangan s\u00e6rdur \u00ed str\u00ed\u00f0i og var alt\u00ed\u00f0 f\u00fasur at str\u00ed\u00f0ast og eisini b\u00fdta herfong vi\u00f0 menn s\u00ednar. Hann doy\u00f0i av hitas\u00f3tt 33 \u00e1ra gamal.\n\nMaked\u00f3nskir kongar\nHermenn"}
{"id": "8994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20F.%20Kennedy", "title": "John F. Kennedy", "text": "John Fitzgerald \"Jack\" Kennedy (29. mai 1917 \u2013 22. november 1963) var 35. og yngsti forseti, amerikanarar nakrant\u00ed\u00f0 h\u00f8vdu valt \u00ed 1960. Demokraturin Kennedy, sum var katolikkur \u00far Boston \u00ed Massachusetts og av \u00edrskari \u00e6tt, vann amerikanska forsetavali\u00f0 \u00e1 Richard Nixon (R) \u00ed 1960 og t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti sum bert 43 \u00e1ra gamal \u00ed januar 1961. Hann setti s\u00e6r fyri at gera st\u00f3rar n\u00fdskipanir, nevndar \"New Frontier\", ella \"n\u00fdggj m\u00f8rk\", men mangar av hesum n\u00fdggju l\u00f3gunum ste\u00f0ga\u00f0u \u00ed tinginum. Kennedy leg\u00f0i st\u00f3ran dent \u00e1 uttanr\u00edkispolitikk USA og hev\u00f0i eina fasta og grei\u00f0a st\u00f8\u00f0u \u00edm\u00f3ti kommunismuni \u00ed Kubakreppuni og hj\u00e1lpti valdsharrunum \u00ed Su\u00f0urvjetnam \u00edm\u00f3ti kommunistisku m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rsluni. Hann fekk seg royndan m\u00f3ti sovjetska lei\u00f0aranum Nikita Krustjev undir Kalda kr\u00edgnum og bleiv serliga kendur fyri miseydna\u00f0u innr\u00e1sina \u00e1 Kuba \u00ed apr\u00edl 1961 og t\u00e1 sonevndu Kuba-kreppuna \u00ed oktober 1962, har hann fekk st\u00f8rsta hei\u00f0urin fyri at hava for\u00f0a\u00f0 fyri einum kjarnorkukr\u00edggi millum USA og Sovjetsamveldi\u00f0. Hann gj\u00f8rdi eisini s\u00edtt til, at amerikanarar av afrikanskum uppruna fingu betri r\u00e6ttindi, og hann setti fer\u00f0 \u00e1 amerikansku r\u00famdargranskingina, i\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at amerikanarar \u00ed 1969 sum teir fyrstu settu f\u00f3lk \u00e1 M\u00e1nan.\n\nAllur heimurin var\u00f0 skelka\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 Kennedy var\u00f0 myrdur \u00ed Texas \u00ed 1963, og hugsj\u00f3nir og styrki hansara eru enn ikki farnar f\u00f3lki \u00far minni. Amerikanski forsetin var \u00ed einum bilafylgi, sum koyrdi gj\u00f8gnum Dallas, t\u00e1 hann klokkan 12:30 lokala t\u00ed\u00f0 var\u00f0 skotin \u00ed h\u00f8vdi\u00f0. Hann var\u00f0 \u00ed skundi fluttur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, har l\u00e6knarnir ein h\u00e1lvan t\u00edma seinni sta\u00f0festu, at hann var dey\u00f0ur, 46 \u00e1ra gamal. G\u00f3\u00f0ar 70 minuttir eftir at Kennedy var\u00f0 skotin, var\u00f0 Lee Harvey Oswald handtikin og stutt seinni skuldsettur fyri mor\u00f0i\u00f0 \u00e1 forsetan. Men hann kom ongant\u00ed\u00f0 fyri ein d\u00f3mst\u00f3l, t\u00ed bert tveir dagar seinni var\u00f0 eisini hann skotin av n\u00e1ttklubbaeigaranum Jack Ruby, sum trein fram \u00far eini mannam\u00fagvu og skeyt hann. Hetta hendi samstundis sum amerikanskt sj\u00f3nvarp sendi beinlei\u00f0is. Sj\u00e1lvur seg\u00f0i Oswald, at hann var \u00f3sekur og ein syndabukkur, og enn eru f\u00f3lk ymisk \u00e1 m\u00e1li um, hvat veruliga hendi \u00ed Dallas 22. november 1963. Fleiri \u00e1st\u00f8\u00f0i hava veri\u00f0 frammi um, hv\u00f8r \u00ed veruleikanum st\u00f3\u00f0 aftan fyri mor\u00f0i\u00f0 \u00e1 Kennedy.\n\nDey\u00f0i hansara \n\nTa\u00f0 var fr\u00edggjadagin 22. november 1963 klokkan 12:30 lokala t\u00ed\u00f0, at skot runga\u00f0u \u00e1 Dealey Plaza \u00ed downtown Dallas \u00ed Texas, og Kennedy var\u00f0 raktur av minst tveimum k\u00falum. Mor\u00f0i\u00f0 er vor\u00f0ii\u00f0 ta\u00f0 mest kontroversiella nakrant\u00ed\u00f0 \u00ed s\u00f8guni, og amerikanarar eru enn ikki \u00ed dag sannf\u00f8rdir um, at tann einsamalli Lee Harvey Oswald var ma\u00f0urin, i\u00f0 gj\u00f8rdi av vi\u00f0 yngsta forseta landsins nakrant\u00ed\u00f0. Ta\u00f0 eru ikki skriva\u00f0ar n\u00e6r n\u00e1mind so n\u00f3gvar b\u00f8kur um eitt mor\u00f0, sum um Kennedy-mor\u00f0i\u00f0, og enn \u00ed dag er \u00f3semjan millum tey, i\u00f0 tr\u00fagva sonevndu Warren-fr\u00e1grei\u00f0ingini og tey, sum halda talan var um eina samansv\u00f8rjing. Mor\u00f0i\u00f0 var\u00f0 kanna\u00f0 av FBI beinanvegin, og 14 dagar eftir mor\u00f0i\u00f0 setti Lyndon B. Johnson eina serliga nevnd vi\u00f0 Earl Warren sum formanni at kanna mor\u00f0i\u00f0. Fleiri vilja ver\u00f0a vi\u00f0, at Johnson skunda\u00f0i s\u00e6r at seta hesa nevnd \u2013 sum hann hev\u00f0i tamarhald \u00e1 \u2013 fyri at for\u00f0a fyri einari senatsnevnd. FBI kom longu \u00ed desember 1963 vi\u00f0 s\u00ednari ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u, og \u00ed september 1964 kom so nevndin hj\u00e1 Johnson vi\u00f0 h\u00e6gstar\u00e6ttarforsetanum Earl Warren \u00e1 odda vi\u00f0 j\u00fast somu ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u.\n\nBrennandi spurningurin \u00ed mor\u00f0inum er, um dey\u00f0iliga k\u00falan kom aftan \u00edfr\u00e1, so sum Warren-nevndin seg\u00f0i, ella hon kom framman \u00edfr\u00e1, so sum a\u00f0rir granskarar halda. N\u00fa so long t\u00ed\u00f0 er li\u00f0in, og eingin s\u00fdnist koma n\u00e6rri einum endaligum svari, er vandi fyri, at mor\u00f0i\u00f0 \u00e1 John Fitzgerald Kennedy \u2013 millum vinir nevndir Jack \u2013 ver\u00f0ur fult uppkl\u00e1ra\u00f0. Myndin er v\u00ed\u00f0agitna og n\u00f3gv umstr\u00eddda \"frame 313\", har drepandi skoti\u00f0 rakar Kennedy. Myndin passar vi\u00f0 eitt skot, sum rakar Kennedy aftan \u00edfr\u00e1, men hv\u00ed er so eingin ska\u00f0i at s\u00edggja \u00e1 andlitinum \u00e1 Kennedy, samstundis sum allur nakkin er burturi, spyrja skeptikarar. Frame 313 er mynd nummar 313 \u00e1 sonevnda Zapruter-filminum, ein av mongum smalfilmum, sum uppt\u00f3ku mor\u00f0i\u00f0.\n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1917\nAndl\u00e1t \u00ed 1963"}
{"id": "8995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samvit", "title": "Samvit", "text": "Samvit var stovnur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2006, eftir at Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya var\u00f0 lagt saman vi\u00f0 Menningarstovuni. Samanlagdi stovnurin gj\u00f8rdist so grundarlagi\u00f0 undir Samvit, sum hev\u00f0i til endam\u00e1ls at vera m\u00e1lr\u00e6tta\u00f0 m\u00f3ti \u00e1t\u00f8kum, sum fremja og menna \u00edverksetan, F\u00f8royar sum fer\u00f0avinnuland, F\u00f8royar sum \u00edl\u00f8guland og sum heild at styrkja \u00fatflutningsf\u00f8rleikan hj\u00e1 f\u00f8royskum fyri\u00adt\u00f8kum. Stj\u00f3ri fyri Samvit var Elin Heinesen. Samvit var\u00f0 avtiki\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3g \u00ed 2008. \u00cd sta\u00f0in var fer\u00f0avinnan flutt fr\u00e1 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num til n\u00fdstovna\u00f0a Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0. \u00cd oktober 2011 var\u00f0 Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya endurstovna\u00f0 og fer\u00f0avinnan var\u00f0 aftur flutt til Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nH\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1vurnar hj\u00e1 Samvit v\u00f3ru \n\n At birta upp undir n\u00fdskapan og \u00edverksetan\n \u00cd samstarvi vi\u00f0 a\u00f0rar myndugleikar at samskipa mannagongdir innan fyrisiting, sum hava t\u00fddning fyri \u00edverksetarar\n At r\u00e1\u00f0geva um \u00edverksetan og gera \u00edverksetaraportal\n At markna\u00f0arf\u00f8ra f\u00f8royskar v\u00f8rur og t\u00e6nastur og F\u00f8royar sum eitt land at gera \u00edl\u00f8gur \u00ed\n At menna fer\u00f0avinnuna \u00ed F\u00f8royum og at markna\u00f0arf\u00f8ra F\u00f8royar sum fer\u00f0amannaland\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Samvit\n\nAlmennar nevndir og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "8998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mission%20Aviation%20Fellowship", "title": "Mission Aviation Fellowship", "text": "Mission Aviation Fellowship (MAF), er ein altj\u00f3\u00f0a missi\u00f3nsfelagsskapur, sum fl\u00fdgur kring kn\u00f8ttin vi\u00f0 heiliv\u00e1gi, ney\u00f0hj\u00e1lp, sj\u00fakrar\u00f8ktarum, l\u00e6knum, sj\u00faklingum, tr\u00fabo\u00f0arum og evangelistum.\n\nAv t\u00ed at MAF n\u00fdtir flogf\u00f8r, ber teimum til at r\u00f8kka fjarskotnum \u00f8kjum, sum kunnu liggja b\u00e6\u00f0i \u00ed oy\u00f0im\u00f8rk og frumsk\u00f3gi. Hv\u00f8rt fimta minutt l\u00e6ttir eitt flogfar hj\u00e1 MAF onkusta\u00f0ni \u00ed heiminum, so virksemi er umfatandi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n MAF Danmark\n\nFelagsskapir"}
{"id": "8999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Jacobsen", "title": "Niels Jacobsen", "text": "Niels Jacobsen er lestrarveglei\u00f0ari \u00e1 Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falanum \u00ed Su\u00f0uroy. Hann hevur veri\u00f0 l\u00e6rari \u00ed 18 \u00e1r. Fyrstu \u00e1rini \u00e1 HF-skei\u00f0num \u00ed V\u00e1gi og seinni \u00e1rini \u00e1 Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falanum.\n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar"}
{"id": "9001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglur", "title": "Fuglur", "text": "Fuglur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aves) er tv\u00edf\u00f8tt ryggd\u00fdr i\u00f0 hevur fj\u00f8\u00f0ur, veingir og nev, og verpur egg. Fuglar eru einastu dj\u00f3r, i\u00f0 hava fra\u00f0rar. Teir hava heitt bl\u00f3\u00f0 sum s\u00fagdj\u00f3rini. Til eru eini 9.000 fuglasl\u00f8g, og tey liva um allan kn\u00f8ttin. \u00cd heitum londum eru til d\u00f8mis litfagrir pappageykar, \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um bringurey\u00f0ar og tr\u00f8star, av sj\u00f3fuglum kunnu nevnast pingvin og lundi. Flestu fuglar eru v\u00e6l bygdir at f\u00fagva og hava sterkar bringuv\u00f8ddar. Kropsbeinini eru l\u00f8tt, poknut og opin innan. Ta\u00f0 l\u00e6ttir um vektina. Eisini fja\u00f0rarnar eru l\u00e6ttar. Teir verja kroppin og halda hann heitan. Veingjarfja\u00f0rarnar sita so t\u00e6ttar, at vongurin ver\u00f0ur sl\u00e6ttur, og luft sleppur ikki inn \u00edmillum fja\u00f0rarnar, hv\u00f8rki undir ella \u00e1. Veli\u00f0 gevur javnv\u00e1g og st\u00fdrir flognum. Nakrir f\u00e1ir fuglar f\u00e1a ikki flogi\u00f0. Sum d\u00f8mi kunnu nevnast pingvinir, strutsar og tann sj\u00e1ldsami uglupappageykurin \u00ed N\u00fd S\u00e6landi. Fuglar hava ikki tenn, men n\u00f3gvir hava sterkt nev. Flestir fuglar, helst \u00f8rnir og a\u00f0rir r\u00e1nsfuglar, s\u00edggja og hoyra v\u00e6l, men teir tevja l\u00edti\u00f0. Tann l\u00edtla humlukolibriin er heimsins minsti fulgur. Hon er bara 5 cm. long og vigar bara 2 g. Strutsurin er heimsins st\u00f8rsti fuglur og ver\u00f0ur yvir 2,5 m. h\u00f8gur og vigar eini 150 kg. Fuglar f\u00e1a ikki sum s\u00fagdj\u00f3r livandi ungar. Teir verpa egg, sum teir so noy\u00f0ast at b\u00f8la, so at tey eru heit. Ungin b\u00fanast \u00ed egginum og livir av rey\u00f0anum. Nakrar vikur seinni brestur fyri nev og ungin kemur \u00fat. N\u00f3gvir fuglar gera s\u00e6r rei\u00f0ur, men verpur \u00e1 r\u00f3kina. Geykar verpa \u00ed rei\u00f0ur hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum fuglum og lata so teir ala ungarnar upp. Vanliga eru n\u00fdklaktu ungarnir p\u00fara hj\u00e1parleysir, naknir og blindir. Vit siga, at teir eru rei\u00f0urfastir, og foreldrini mugu bera \u00ed teimum mat og verja teir fyri f\u00edggindum, til teir eru floygdir.\n\n\u2028\u2028Fja\u00f0arb\u00fanin er ymiskur \u00ed liti og \u00fatsj\u00f3nd. M\u00fasabr\u00f8\u00f0ur, spurvar og a\u00f0rir fuglar hava hyljandi morrey\u00f0an lit. A\u00f0rir fuglar hava bjartar, \u00e1s\u00fdniligar litir. \u00cd verpingart\u00ed\u00f0ini gera litirnir ta\u00f0 l\u00e6ttari hj\u00e1 hesum fuglum at velja og finna s\u00e6r maka og l\u00e6tta eisini um at halda flokkinum saman. Sm\u00e1ar kolibriir hava einar 1.000 fja\u00f0rar, savnur fleiri enn 25.000. Fja\u00f0rar eru \u00far keratini eins og h\u00e1r og negl \u00e1 f\u00f3lki. Fj\u00f8\u00f0urin er stinnur leggur \u00ed mi\u00f0juni, b\u00e1\u00f0umegin ganga teinar \u00far legginum, og teinarnir eru bundnir saman av t\u00f8ttum hj\u00e1teinum, i\u00f0 eru tengdir saman vi\u00f0 sm\u00e1um kr\u00f3kum. Leggur og teinar eru skeggi\u00f0 \u00e1 fj\u00f8\u00f0urini. Undir verndarfja\u00f0runum er d\u00fan; ta\u00f0 l\u00edvir v\u00e6l. Um dagin hava fuglar \u00far at gera at ansa ungunum, eta og reinska fja\u00f0rarnar. Sumt av t\u00ed, i\u00f0 fuglur ger, er \u00edbori\u00f0 og n\u00fdtist ikki at l\u00e6rast fyrst, til d\u00f8mis at leita s\u00e6r f\u00f8\u00f0i ella at fl\u00fagva. Men fuglal\u00e1t m\u00e1 l\u00e6rast, teir herma eftir \u00f8\u00f0rum fuglum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\n \nDj\u00f3r"}
{"id": "9002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Illinois", "title": "Illinois", "text": "Staturin Illinois (alment enskt heiti: State of Illinois) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 12,8 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. \u00cd nor\u00f0ri hevur Illinois mark vi\u00f0 Wisconsin, \u00ed su\u00f0uri vi\u00f0 Kentucky, \u00ed eystri vi\u00f0 Indiana og \u00ed vestri vi\u00f0 Iowa og Missouri. Springfield er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Chicago. \u00cd desember 1818 bleiv Illinois stakr\u00edki \u00ed USA. \n\nFj\u00f8rutiundi forsetin, Ronald Reagan (1911-2004), Republikanski Flokkurin, var f\u00f8ddur \u00ed Illinois. \n\nEyknevni er Graslendisstaturin (enskt: The Prairie State).\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\n\u00cd Illinois v\u00f3r\u00f0u \u00ed 1200-1400 bygdir st\u00f3rir b\u00fdir og andaligir mi\u00f0deplar fram vi\u00f0 Mississippi\u00e1. Tann t\u00fddningarmesti var\u00f0 bygdur \u00ed Cahokia \u00ed St. Clair County. Ta\u00f0, sum ey\u00f0kendi b\u00fasetningarnar fram vi\u00f0 Mississippi\u00e1 \u00ed Su\u00f0urillinois, var allir ferhyrntu heyggjarnir, i\u00f0 v\u00f3ru flatir oman\u00e1 og v\u00f3r\u00f0u seinni br\u00faktir sum grundir undir templum og h\u00fasum hj\u00e1 tignarligum monnum. Heyggjarnir st\u00f3\u00f0u \u00e1 v\u00ed\u00f0um, innigirdum v\u00f8llum ella fram vi\u00f0 brei\u00f0um vegum. Fj\u00f8lbygdasta b\u00fasetingin var Cahokia \u00ed Su\u00f0urillinois, har fleiri enn 100 heyggjar v\u00f3ru. Moldin til heyggjarnar var\u00f0 borin \u00ed kurvum. G\u00e1ggur og a\u00f0rar skeljar v\u00f3r\u00f0u brotnar og eltar upp \u00ed leirin, so at hann skuldi ver\u00f0a sterkari. \n\nSamfelagsskipanina \u00ed Cahokia vita vit einki um, men helst var ta\u00f0 h\u00f8vdingad\u00f8mi, og f\u00f3lki\u00f0 d\u00fdrka\u00f0i h\u00f8vdingarnar sum gudar. Grivnar eru \u00fat nakrar pr\u00fd\u00f0iligar h\u00f8vdingagravir: ein h\u00f8vdingur fekk 20.000 perlur vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed gr\u00f8vina, og l\u00edkini uttan um hann v\u00edsa, at alt h\u00faski\u00f0 og t\u00e6nararnir v\u00f3r\u00f0u grivin vi\u00f0 honum. \n\nFlestu f\u00f3lk \u00ed Su\u00f0urillinois v\u00f3ru b\u00f8ndur. Tey b\u00fa\u00f0u \u00ed leirkl\u00edndum h\u00fasum av fl\u00e6tta\u00f0um greinum, sum st\u00f3\u00f0u uttan um heyggjarnar og \u00ed bygdum fram vi\u00f0 \u00e1nni, har fruktabesta j\u00f8r\u00f0in var. B\u00f8ndurnir dyrka\u00f0u mais, b\u00f8nir og grasker - moldin var\u00f0 loyst vi\u00f0 hakkara. B\u00f8ndur veiddu eisini hj\u00f8rt vi\u00f0 \u00f8rv og boga. \n\nVi\u00f0 hv\u00f8rt h\u00fas var\u00f0 dj\u00fapt hol grivi\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0ina, har i\u00f0 meginparturin av matinum var\u00f0 goymdur. Gr\u00f8\u00f0in, sum leyp, var\u00f0 borin inn \u00ed b\u00fdin og skift \u00edmillum emb\u00e6tisf\u00f3lk og handverkarar, ella hon var\u00f0 latin fremmandum handilsmonnum \u00ed b\u00fdti vi\u00f0 mariuglas, kopar og skeljar. Hv\u00f8rt h\u00faski gj\u00f8rdi s\u00e6r b\u00fanyttur og ambo\u00f0 til egna n\u00fdtslu og at selja.\n\nMyndir\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Illinois eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2018 hesir:\n Chicago \u2013 2 705 994 \n Aurora \u2013 199 602\n Naperville \u2013 148 304\n Joliet \u2013 148 099\n Rockford \u2013 146 526\n Springfield \u2013 114 694\n Elgin \u2013 111 683\n Peoria \u2013 111 388\n Champaign \u2013 88 029\n Waukegan \u2013 86 792\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: illinois.gov\n Illinois, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallo.fo", "title": "Hallo.fo", "text": "Hallo.fo var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00e1 v\u00e1ri 2000. S\u00ed\u00f0an 10. mai 2000 hevur Hallo.fo virka\u00f0 sum ein internethandil, i\u00f0 ynskir at bj\u00f3\u00f0a kundum s\u00ednum eitt gott \u00farval av GSM-fartelefonum, tr\u00e1\u00f0leysum telefonum og tilhoyri.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n www.hallo.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "9004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nokia%20N93i", "title": "Nokia N93i", "text": "Nokia N93i er Symbian klapp-fartelefon fr\u00e1 Nokia vi\u00f0 \u00f8llum hentleikum. N93i hevur 3.2 megapixel myndat\u00f3l, MP3 og m\u00f8guleika fyri at taka minniskort. N93i er partur av N-Gage seriuni hj\u00e1 Nokia, i\u00f0 leggur dent \u00e1 undirhald. Sp\u00f8l og t\u00f3nleikur er naka\u00f0 av t\u00ed, i\u00f0 N93i er gj\u00f8rd til. N93i, sum er n\u00fdggja \u00fatg\u00e1van av Nokia N93, gevur t\u00e6r m\u00f8guleika at filma og leggja filmin beinlei\u00f0is \u00e1 videoblog-t\u00e6nastuna www.VOX.com, bara vi\u00f0 at tr\u00fdsta \u00e1 ein kn\u00f8tt. Nokia N93i f\u00e6st \u00ed silvur og sv\u00f8rtum.\n\nNakrir av hentleikunum \n\n Hevur 240 x 320 pixel sk\u00edggja vi\u00f0 16,7 mill. litum\n Gott battar\u00ed vi\u00f0 3.9 t\u00edma talut\u00ed\u00f0 og 11.8 dagar standby\n 3.2 megapixel myndat\u00f3l og video vi\u00f0 blitzi og 8x zoom\n T\u00f3nleikasp\u00e6lara vi\u00f0 flest \u00f8llum formatum\n 50 MB innbygt minni og Micro SD upp til 4 GB\n MP3-sp\u00e6lari\n Bluetooth 2.0\n Tr\u00e1\u00f0leyst net (WLAN)\n USB 2.0 \"full speed\" stikk\n FM radio\n Ymisk sp\u00f8l og forrit fylgja vi\u00f0\n\nFartelefonir fr\u00e1 Nokia"}
{"id": "9005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kreyserskj%C3%A6r", "title": "Kreyserskj\u00e6r", "text": "Kreyserskj\u00e6r er ein l\u00edtil privat oyggj vi\u00f0 h\u00fasum, bryggju og b\u00e1tadr\u00e1tti \u00ed Oslofj\u00f8r\u00f0inum. Ognin er 1498 fermetrar til v\u00edddar og hevur hugnaliga strond allan vegin runt. H\u00fasini \u00e1 oynni eru 107 fermetrar, bygd \u00ed 1932 og hava st\u00f3ra terassu og urtagar\u00f0. \n\nNoreg\nOyggjar"}
{"id": "9006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20York", "title": "New York", "text": "New York er eitt stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 19 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Albany er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, og st\u00f8rsti b\u00fdurin er New York City. \u00cd vestri og nor\u00f0ri hevur New York mark vi\u00f0 Erievatn, Ontariovatn og Kanada (landslutir Ontario, Quebec), \u00ed eystri vi\u00f0 New Hampshire, Massachusetts og Connecticut, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Pennsylvania. \n\nStakr\u00edki\u00f0 New York ver\u00f0ur onkunt\u00ed\u00f0 nevndur the Empire State.\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir\n\u00cd stakr\u00edkunum Pennsylvania og New York fyri nor\u00f0an \u00ed USA b\u00fagva, sum indianararnir har r\u00f3ptu seg sj\u00e1lvar, T\u00e6r Seks Tj\u00f3\u00f0irnar, irokesarnir. Navni\u00f0 irokesarar er komi\u00f0 \u00far t\u00ed franska iroquois. Ta\u00f0 eru f\u00e1ir irokesarar eftir. Nakrir eru \u00ed Kanada, og nakrir eru nor\u00f0arlara \u00ed stakr\u00edkinum New York, t\u00ed at ta\u00f0 hendi vi\u00f0 hesum indianarum, sum ta\u00f0 hendi vi\u00f0 so mongum \u00f8\u00f0rum f\u00f3lkum, at teir v\u00f3r\u00f0u drignir upp \u00ed klandri\u00f0, sum var \u00edmillum evropeiskar tj\u00f3\u00f0ir. Fransmenn h\u00f8vdu b\u00fasett seg \u00ed landinum, sum var\u00f0 til Kanada, og bretar h\u00f8vdu b\u00fasett seg \u00ed teimum upprunaligu stakr\u00edkunum \u00ed USA, ta\u00f0, vit vanliga r\u00f3pa N\u00fdongland. Kr\u00edgsst\u00f8\u00f0a var\u00f0 millum Bretland og Frakland \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0, og henda kr\u00edgsst\u00f8\u00f0a breiddi seg b\u00e6\u00f0i \u00ed Kanada og USA. Hetta str\u00ed\u00f0 v\u00f3r\u00f0u millum anna\u00f0 irokesarar drignir upp\u00ed.\n\nFyrstu lyfturnar \n\n\u00cd st\u00f3rb\u00fdum \u00ed New York hev\u00f0i veri\u00f0 sera trupult at arbeitt ella at fari\u00f0 til handils, um ikki lyftur ella rullitrappur v\u00f3ru. F\u00f3lk h\u00f8vdu veri\u00f0 noydd at gingi\u00f0 trappur upp og trappur ni\u00f0ur \u00ed h\u00e1h\u00fasum og \u00ed st\u00f8\u00f0um undir j\u00f8r\u00f0, og trupult hev\u00f0i veri\u00f0 hj\u00e1 illa gongdum f\u00f3lki at sloppi\u00f0 upp og ni\u00f0ur. Otis Elevator Company (OTIS) gj\u00f8rdi \u00ed Yonkers, New York \u00ed 1852 fyrstu lyftuna, hon gekk vi\u00f0 dampsp\u00e6li. \n\n\u00cd 1854 s\u00fdndi verkfr\u00f8\u00f0ingurin Elisha Graves Otis (3. august 1811 \u2013 8. apr\u00edl 1861) \u00e1 fyrsta sinni fram trygdarlyftu s\u00edna. Standandi \u00e1 henni h\u00f8gt uppi, gav hann bo\u00f0 um at kvetta l\u00ednuna, i\u00f0 helt lyftuni. Bremsurnar t\u00f3ku straks um st\u00fdrisskinnarnar, so hon ikki datt ni\u00f0ur. S\u00ed\u00f0an hava allar lyftur \u00ed New York havt hesa trygdarskipan. \u00cd 1872 var\u00f0 oljutr\u00fdstlyftan uppfunnin eisini \u00ed New York, og \u00ed 1907 uppfann t\u00fdska fyrit\u00f8kan Siemens elektrisku lyftuna.\n\nKreppa \n\nEftir fyrra veraldarbardaga var b\u00faskaparlig framgongd \u00ed USA \u00ed n\u00f8kur f\u00e1 \u00e1r, til kreppa \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, sum st\u00f3\u00f0st av ov n\u00f3gvum korni og \u00f8\u00f0rum b\u00fana\u00f0arv\u00f8rum, tr\u00fdsti pr\u00edsirnar ni\u00f0ur. Vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0urin \u00ed New York City rapa\u00f0i \u00ed 1929, og ta\u00f0 elvdi til eina b\u00faskaparkreppu, sum breiddi seg um alt USA og allan heimin. \u00cd t.d. Brasil gj\u00f8rdist \u00e1lvarslig b\u00faskaparkreppa, t\u00e1 i\u00f0 pr\u00edsurin fall \u00e1 gummi og kaffi. Mong f\u00f3lk \u00ed USA f\u00f3ru \u00e1 h\u00fasagang eftir skr\u00e6dli\u00f0 \u00ed New York. F\u00f3lk seldu bilar og a\u00f0rir vir\u00f0islutir fyri l\u00edti\u00f0 og einki til tess at f\u00e1a s\u00e6r rei\u00f0an pening.\n\n11. september 2001 \n\nHin 11. september 2001 gj\u00f8rdist ein dagur, i\u00f0 setti st\u00f3r spor fyri eftirt\u00ed\u00f0ina. Tann dagin f\u00f3ru fleiri yvirgangs\u00e1lop og ats\u00f3knir fram m\u00f3ti USA innanfyri f\u00e1ir t\u00edmar. F\u00fdra flogf\u00f8r v\u00f3ru r\u00e6nd, og s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru tr\u00fd av teimum br\u00fakt til at raka bygningar \u00ed USA meint. Tann mest \u00e1lvarsama av ats\u00f3knunum, og sum eydna\u00f0ist til fulnar fyri yvirgangsmenninar, var \u00e1lopi\u00f0 \u00e1 World Trade Center \u00e1 Manhattan \u00ed New York City. Har st\u00f3\u00f0u tvey h\u00f8gh\u00fas, sum v\u00f3ru kend sum Twin Towers (Tv\u00edbur\u00f0at\u00f3rnini). Har v\u00f3ru n\u00f3gvar skrivstovur inni \u00ed b\u00e1\u00f0um bygningunum, matstovur og mangt anna\u00f0. Hendingarnar f\u00f3ru fram um morgunin, amerikanska t\u00ed\u00f0. Fyrst fleyg eitt flogfar inn \u00ed ta\u00f0 eina torni\u00f0, sum alt \u00ed einum st\u00f3\u00f0 \u00ed loga. Umlei\u00f0 ein h\u00e1lvan t\u00edma seinni kom eitt anna\u00f0 flogfar og rendi inn \u00ed hitt torni\u00f0. \u00c1\u00f0renn tveir t\u00edmar v\u00f3ru farnir fr\u00e1 t\u00ed at fyrra torni\u00f0 var rakt, rapa\u00f0u b\u00e1\u00f0ir bygningarnir og n\u00f3gv f\u00f3lk doy\u00f0u. Ta\u00f0 v\u00edsti seg t\u00e1, at talan var um sj\u00e1lvmor\u00f0sats\u00f3knir, har yvirgangamenn h\u00f8vdu tiki\u00f0 r\u00e6\u00f0i \u00e1 flogf\u00f8rum og st\u00fdrdu tey beint inn \u00ed t\u00fddningarmikil m\u00e1l \u00ed USA. Eitt flogfar fleyg inn \u00ed Pentagon-bygningin \u00ed Virginia. \n\nMeiningin var at \u00f8ll f\u00fdra flogf\u00f8rini skuldu br\u00fakast upp\u00e1 sama m\u00e1ta m\u00f3ti f\u00fdra bygningum, men \u00ed t\u00ed fj\u00f3r\u00f0a flogfarinum varna\u00f0ust n\u00f8kur av fer\u00f0af\u00f3lkunum, hvat i\u00f0 f\u00f3r at henda og t\u00f3ku t\u00ed r\u00e6\u00f0i \u00e1 flogr\u00e6narunum, \u00farsliti\u00f0 var, at flogfari\u00f0 datt ni\u00f0ur \u00e1 ein b\u00f8 \u00ed Pennsylvania. \u00cd alt doy\u00f0u n\u00e6rum 3000 f\u00f3lk \u00ed \u00f8llum f\u00fdra yvirgangs\u00e1lopunum, \u00edrokna\u00f0 tey 246 sivilu fer\u00f0af\u00f3lkini \u00ed flogf\u00f8runum og teir 19 flogr\u00e1nararnir. Ta\u00f0 vardi ikki longi, \u00e1\u00f0renn illgruni var um, at arabiski yvirgangsfelagskapurin al-Qaeda st\u00f3\u00f0 aftanfyri yvirgangsats\u00f3knunum, og \u00ed 2004, \u00e1t\u00f3k al-Qaeda lei\u00f0arin Osama bin Laden, sum til t\u00e1 hev\u00f0i nokta\u00f0 at hava naka\u00f0 vi\u00f0 atk\u00f3knirnar at gera, s\u00e6r \u00e1byrgdina. \u00cd mai 2002 v\u00f3ru tey li\u00f0ug vi\u00f0 uppruddingina av sta\u00f0num, har World Trade Center st\u00f3\u00f0. \u00c6tlanin er at byggja ein n\u00fdggjan h\u00f8gan bygning, sum skal standa li\u00f0ugur \u00ed 2013 \u00e1 Ground Zero, sum sta\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt, har tv\u00edbur\u00f0at\u00f3rnini st\u00f3\u00f0u. Bygningurin skal eita One World Trade Center. Bygningurin ver\u00f0ur 541,3 metrar h\u00f8gur \u00edrokna\u00f0 sp\u00edri\u00f0, og ver\u00f0ur harvi\u00f0 tri\u00f0h\u00e6gsti bygningur \u00ed heiminum og h\u00e6gsti bygningur \u00ed vestaru hemisferu..\n\nPolitikkur\n\nSamkynd \nSenati\u00f0 \u00ed New York samtykti \u00ed 2011 at vi\u00f0urkenna r\u00e6ttin hj\u00e1 samkyndum at ganga saman \u00ed hj\u00fanarlag. Uppskoti\u00f0 var\u00f0 samtykt vi\u00f0 33 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 29 \u00edm\u00f3ti. New York er tann s\u00e6tti amerikanski staturin, sum vi\u00f0urkennir hj\u00fanarlag millum samkynd.\n\nV\u00e6lkendir b\u00fdir og bygdir \n New York City\n Buffalo\n Rochester \n Yonkers\n Albany\n Niagara Falls\n Plattsburgh \n Lake Placid\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, ny.gov\nStakr\u00edki\u00f0 New York \u00e1 kortinum, openstreetmap.org\n\nKeldur"}
{"id": "9008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Florida", "title": "Florida", "text": "Florida er ein lutstatur \u00ed Sameindu Statunum vi\u00f0 19,893,297 \u00edb\u00fagvum (2015). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Tallahassee. St\u00f8rsti b\u00fdur er Jacksonville, s\u00ed\u00f0an er ta\u00f0 Miami. \u00cd nor\u00f0ri hevur Florida mark vi\u00f0 Georgia og Alabama. \u00cd eystri er Atlantshavi\u00f0 og \u00ed vestri Meksikofl\u00f3gva. Eyknevni er S\u00f3lskinstaturin (enskt: The Sunshine State). \n\n\u00c1 einum nesi har, sum n\u00fa nevnist Cape Canaveral (fyrr Cape Cape Kennedy), er tann gitna rakettst\u00f8\u00f0in, sum r\u00famdarf\u00f8r ver\u00f0a skotin upp fr\u00e1. H\u00e1t\u00f8kniliga eru f\u00e1 lond fremri enn Florida, serliga \u00ed r\u00famdarkanningum. Florida Keys er eitt v\u00e6l d\u00e1mt strandar\u00f8ki \u00e1 su\u00f0urendanum \u00e1 Florida.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nFlorida er ein fl\u00f8ta, \u00f8ll sum hon er. Har er ovurheitt. \u00cd st\u00f8\u00f0um eru st\u00f3rar m\u00fdrar, sum kunnu vera avvaksnar vi\u00f0 t\u00e6ttum sk\u00f3gi. Av t\u00ed at so st\u00f3rur munur er \u00e1 ve\u00f0urlagnum nor\u00f0uri \u00ed USA og \u00ed Florida, kemur n\u00f3gv f\u00f3lk nor\u00f0aneftir hagar at fer\u00f0ast um veturin. Tey halda t\u00e1 til \u00fati vi\u00f0 strondina og stuttleika s\u00e6r vi\u00f0 at svimja \u00ed t\u00ed fl\u00f3gva sj\u00f3num. Su\u00f0uri \u00e1 Florida \u00fat m\u00f3ti Atlantshavi er sandstrond, og heitt og turt er ve\u00f0urlagi\u00f0; har er t\u00ed eitt \u00fatvalt ba\u00f0ipl\u00e1ss, og ta\u00f0 n\u00f3gva fr\u00edt\u00ed\u00f0arf\u00f3lki\u00f0, sum leitar hagar, hevur gj\u00f8rt, at b\u00fdurin Miami er \u00f3gvuliga skj\u00f3tt vaksin hesi seinastu \u00e1rini.\n\nVe\u00f0urlag \n\n\u00cd Florida er vanliga heitt alt \u00e1ri\u00f0. T\u00f3 kann ta\u00f0 henda seg, at kaldur vindur er nor\u00f0aneftir \u00ed stutt t\u00ed\u00f0arbil. Ta\u00f0 er ikki gott fyri tey n\u00f3gvu appilsintr\u00f8ini, sum har eru. Har er alla t\u00ed\u00f0ina sera slavi\u00f0 og heitt, og hitin er \u00e1 lei\u00f0 tann sama alt \u00e1ri\u00f0. Har er tropiskt regnsk\u00f3garve\u00f0urlag, og tann n\u00e1t\u00farligi gr\u00f3\u00f0urin er tropiskur regnsk\u00f3gur. Men n\u00f3gvasta\u00f0ni er regnsk\u00f3gurin h\u00f8gdur, og j\u00f8r\u00f0in er velt ella n\u00fdtt sum beitilendi. Nor\u00f0ast \u00ed Florida er heitt-tempra\u00f0 ve\u00f0urlag, har leyvtr\u00f8 vaksa. Her v\u00f3ru \u00e1\u00f0ur st\u00f3rir leyvsk\u00f3gir, men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru \u00ed sta\u00f0in veldiga st\u00f3rir akrar. Sunnast \u00ed Florida er landslagi\u00f0 heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi. \u00cd Karibiahavi \u00fati fyri su\u00f0urstrondini eru n\u00f3gvar vakrar, p\u00e1lmavaksnar oyggjar. Til d\u00f8mis koma milli\u00f3nir av f\u00f3lki \u00far \u00f8llum heimi at vitja ba\u00f0istrendurnar \u00ed Florida Keys.\n\nM\u00fdrlendi \n\nSt\u00edvur fimtingur av Florida er m\u00fdrlendi. Her er tj\u00f3\u00f0argar\u00f0urin Everglades, har mong sj\u00e1ldsom d\u00fdr halda til, til d\u00f8mis floridapantarin og manatein, sum er eitt sj\u00f3neytaslag. Amerikanski alligatorurin livir eisini \u00ed m\u00fdrunum \u00ed Florida. Hann kann gerast upp \u00edm\u00f3ti 3,6 m langur. \u00cd Florida er ta\u00f0 \u00f3l\u00f3gligt at ala aligatorar \u00ed s\u00ednum egna heimi. \n\nMeginparturin av Everglades er \u00ed vanda fyri at hv\u00f8rva, t\u00ed at m\u00fdrarnar ver\u00f0a skornar upp og veittar at n\u00fdta til byggilendi og landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. \u00cd 1994 j\u00e1tta\u00f0u myndugleikarnir \u00ed Florida at bjarga m\u00fdrunum, i\u00f0 eftir eru, og at gera a\u00f0rar m\u00fdrar.\n\nB\u00faskapur\n\nFer\u00f0avinna \n\nFer\u00f0af\u00f3lkavinnan hevur st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Florida. Fort Lauderdale, Orlando, Miami, Florida Keys, Daytona Beach, Panama City og Pensacola eru vi\u00f0gitnir fer\u00f0af\u00f3lkasta\u00f0ir.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nFyrr b\u00fa\u00f0i mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 bygd og livdi av landb\u00fana\u00f0i, men so hv\u00f8rt \u00eddna\u00f0urin hevur ment seg, eru alt fleiri og fleiri f\u00f3lk flutt til b\u00fdirnar at b\u00fagva. Fruktir sum appilsinir, sitr\u00f3nir og a\u00f0rar fruktir vaksa v\u00e6l \u00ed Florida. Ymiskt ve\u00f0urlag og ymiskt j\u00f8r\u00f0ildi \u00ed Florida gera, at har er sera fj\u00f8lbroyttur landb\u00fana\u00f0ur. N\u00f3gv sl\u00f8g av gr\u00f8\u00f0i ver\u00f0a velt. \u00cd Florida eru sitrusfruktir ein t\u00fd\u00f0andi gr\u00f8\u00f0i.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nSum fremsta \u00eddna\u00f0arland \u00ed heiminum hevur USA sj\u00e1lvandi n\u00f3gvan ymiskan \u00eddna\u00f0. Millum teir t\u00fddningarmestu eru flog\u00eddna\u00f0ur, heili\u00adv\u00e1gs\u00ad\u00eddna\u00f0ur og KT-\u00eddna\u00f0ur. Ein h\u00f3pur av fyrit\u00f8kunum \u00ed USA eru \u00f3gvuliga st\u00f3rar, og virksemi\u00f0 hj\u00e1 teimum fevnir um n\u00f3gv lond. Leingi var ta\u00f0 solei\u00f0is, at meginparturin av framlei\u00f0slu\u00ad \u00eddna\u00f0\u00adinum, t.d. bil\u00eddna\u00f0urin \u00ed Detroit, var mi\u00f0savna\u00f0ur \u00ed land\u00adnyr\u00f0ingspartinum \u00ed USA. Hetta \u00f8ki\u00f0 var\u00f0 nevnt rustbelti\u00f0. Talan var um \u00f8ki\u00f0 rundan um teir st\u00f3ru b\u00fdirnar New York City, Boston, Philadelphia, Baltimore, Chicago, Cleveland, Cincinnati, Indianapolis og Detroit. Hetta er n\u00e6r vi\u00f0 tey st\u00f3ru kolan\u00e1mini \u00ed Appalachiafj\u00f8llunum, og g\u00f3\u00f0ir m\u00f8guleikar fyri samskifti og flutningi v\u00f3ru eisini ein ors\u00f8k til, at so n\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur var\u00f0 bygdur j\u00fast har. N\u00fa er ein st\u00f3rur partur av framlei\u00f0slu\u00eddna\u00f0inum fluttur vestureftir til Kalifornia ella su\u00f0ureftir til Florida, til ta\u00f0 sonevnda s\u00f3lbelti\u00f0, sum er statir har ta\u00f0 er heitt og n\u00f3gv s\u00f3lskin. Har vaksa b\u00fdir sum Jacksonville, Miami, Tampa, Orlando, Tallahassee og Fort Lauderdale.\n\nPolitikkur \n\nHj\u00fanabond millum samkynd eru galdandi \u00ed Florida.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Florida eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n\n Jacksonville \u2013 911 507\n Miami \u2013 467 963\n Tampa \u2013 399 700\n Orlando \u2013 287 442\n St. Petersburg \u2013 265 351\n Hialeah \u2013 233 339\n Port St. Lucie \u2013 201 846\n Tallahassee \u2013 194 500\n Cape Coral \u2013 194 495\n Ft. Lauderdale \u2013 182 437\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nEverglades\nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: myflorida.com\n Florida, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A6tur%20Mikli", "title": "P\u00e6tur Mikli", "text": "P\u00e6tur Mikli (russiskt: \u041f\u0451\u0442\u0440 \u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0435\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0420\u043e\u043c\u0430\u043d\u043e\u0432 Pjotr Aleksejevitsj Romanov; f\u00f8ddur 30. mai 1672, dey\u00f0ur 8. februar 1725) st\u00fdrdi Russlandi saman vi\u00f0 h\u00e1lvbeiggja s\u00ednum Ivani 5. (1682-96) og st\u00fdrdi s\u00ed\u00f0an einsamallur til 1725. Hann setti s\u00e6r fyri at gera avbyrgda og aftur\u00fatsiglda landi\u00f0 til eitt st\u00f3rveldi\u00f0 \u00ed Evropa. \u00c1 fer\u00f0 \u00ed Vesturevropa, sum vardi \u00ed 18 m\u00e1na\u00f0ir (1697-98), fekk hann s\u00e6r vitan um alskyns vi\u00f0urskifti. Heimafturkomin n\u00fdtti hann vitanina sum fyrimynd fyri at broyta almennar russiskar stovnar og si\u00f0ir. Hann setti \u00ed gildi n\u00fdggjar st\u00fdrisskipanir, stu\u00f0la\u00f0i \u00fatb\u00fagving, umskipa\u00f0i kirkjuna, og t\u00e1 i\u00f0 emb\u00e6tismenn v\u00f3r\u00f0u fluttir upp \u00ed starvi, var n\u00fa oftari hugt eftir dugnaskapi enn eftir \u00e6ttarvi\u00f0urskiftum. Hann sendi ungar russar til Vesturevropa at nema s\u00e6r kunnleika um herlist, herflota og \u00eddna, og hann bygdi upp ein yrkisher vi\u00f0 300 000 monnum og l\u00e6t skipa landsins fyrsta herflota. P\u00e6tur kr\u00edggja\u00f0ist vi\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki (1700-21) og vann sigur, og t\u00e1 l\u00e1 lei\u00f0in opin til Eystarasalt. \u00cd 1703 grunda\u00f0i hann St. P\u00e6tursborg innast \u00ed Finnlandsv\u00edk \u00ed Eystarasalti. \u00cd 1712 gj\u00f8rdi hann b\u00fdin til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00ed r\u00edkinum, og \u00ed 1721 \u00fatnevndi hann seg til zar \u00ed \u00f8llum Russlandi.\n\nP\u00e6tur var meira enn 2 m h\u00f8gur og av allar sterkastu monnum b\u00e6\u00f0i til liksams og s\u00e1lar. Hann var arbei\u00f0ssamur og viljasterkur, men kundi eisini vera \u00f3gvuliga har\u00f0rendur. Tey, sum v\u00e1ga\u00f0u s\u00e6r at seta seg upp \u00edm\u00f3ti honum, fingu ikki n\u00e1\u00f0i, ennt\u00e1 ikki hansara egni sonur var eirdur. P\u00e6tur var \u00e1huga\u00f0ur \u00ed \u00f8llum arbei\u00f0i og \u00ed\u00f0in at gera alt sj\u00e1lvur og l\u00e6rdi seg t\u00ed at sm\u00ed\u00f0a skip, at v\u00e6la um klokkur, at seyma sk\u00f3gvar, at skera \u00fat, at taka \u00fat tenn og skotv\u00e1pnasm\u00ed\u00f0.\n\nRussar\nS\u00f8ga\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1670-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1720-\u00e1runum"}
{"id": "9010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St.%20P%C3%A6tursborg", "title": "St. P\u00e6tursborg", "text": "St. P\u00e6tursborg (russiskt; \u0421\u0430\u043d\u043a\u0442-\u041f\u0435\u0442\u0435\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433) er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Russlandi og fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Evropa. Vi\u00f0 s\u00ednum uml. fimm milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum er hann tann milli\u00f3nab\u00fdurin \u00ed heiminum, sum liggur longst nor\u00f0uri.\n\nS\u00f8ga \nP\u00e6tur Mikli grunda\u00f0i b\u00fdin \u00ed 1703. T\u00fasundtals russiskir b\u00f8ndur doy\u00f0u \u00ed m\u00fdrulendinum fram vi\u00f0 Neva, t\u00e1 i\u00f0 teir bygdu St. P\u00e6tursborg. P\u00e6tur Mikli kalla\u00f0i b\u00fdin \"vindeyga\u00f0 vestur \u00edm\u00f3ti Evropa\". Longu \u00ed 1712 gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Russlands \u00edsta\u00f0in fyri Moskva. Burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 f\u00fdra \u00e1rum (1728\u20131732), var hendan st\u00f8\u00f0an \u00f3broytt l\u00edka til 1918, t\u00e1 Moskva gj\u00f8rdist uppaftur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin. \n\n\u00cd 1914 var\u00f0 navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum broytt til Petrograd (Russiskt: \u041f\u0435\u0442\u0440\u043e\u0433\u0440\u0430\u0434; IPA: [p\u02b2\u026atr\u0250\u02c8grat]), \u00ed 1924 var\u00f0 ta\u00f0 broytt til Leningrad (Russiskt: \u041b\u0435\u043d\u0438\u043d\u0433\u0440\u0430\u0434; IPA: [l\u02b2\u026an\u02b2\u026an\u02c8grat]) og \u00ed 1991 fekk b\u00fdurin aftur s\u00edtt gamla navn St. P\u00e6tursborg. \n\nSt. P\u00e6tursborg er \u00ed dag kendur sum livandi b\u00fdur innan vinnul\u00edv, mentan, \u00fatb\u00fagving, list og \u00edtr\u00f3tt. B\u00fdurin er eisini heimsta\u00f0ur hj\u00e1 russiska forsetanum Vladimir Putin.\n\nS\u00ed eisini \n\n P\u00e6tur Mikli\n Russland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, st-petersburg.ru\nBorg Sankta P\u00e6turs, nordlysid.fo\n\nKeldur \n\nRussland\nB\u00fdir \u00ed Russlandi\n1703"}
{"id": "9011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkja%20%28h%C3%BAs%29", "title": "Kirkja (h\u00fas)", "text": "Ein kirkja er eitt h\u00fas (vanl. vi\u00f0 torni) til kristna gudst\u00e6nastu og halgiger\u00f0ir. Or\u00f0i\u00f0 \"kirkja\" kemur av grikska or\u00f0inum kyriakon og merkir, \"Vigt Harranum\" og ver\u00f0ur sagt b\u00e6\u00f0i um h\u00fasi\u00f0, har gudst\u00e6nasta ver\u00f0ur hildin, um kirkjusamfelagi\u00f0 og limirnar \u00ed kirkjuni. \u00cd kirkjuni eru jar\u00f0arfer\u00f0ir, br\u00fa\u00f0arv\u00edgslur, t\u00f3nleikaframf\u00f8rslur og m\u00f8ti. \u00cd kirkjuni ver\u00f0a eisini s\u00e1lmar sungnir. Fleiri kirkjur \u00ed F\u00f8royum eru gamlar, og bygdar \u00ed serst\u00f8kum sni\u00f0i. A\u00f0rar eru n\u00fdggjar og \u00f8\u00f0rv\u00edsi, til d\u00f8mis tann \u00ed Fuglafir\u00f0i. \u00cd \u00fatlondum eru kirkjur, sum eru fleiri enn 1000 \u00e1ra gamlar, \u00ed F\u00f8royum bert ein, tann \u00ed Kirkjub\u00f8.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKirkjur\nBygningar"}
{"id": "9013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arizona", "title": "Arizona", "text": "Arizona (enskt: State of Arizona), \u00e1 f\u00f8royskum ofta stava\u00f0ur Arisona, er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 6,39 millionum \u00edb\u00fagvum (2010). \u00cd su\u00f0ri hevur Arizona mark vi\u00f0 Meksiko, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Utah, \u00ed eystri vi\u00f0 New Mexico og \u00ed vestri vi\u00f0 Kalifornia og Nevada. Fleiri enn 5 m\u00e1l ver\u00f0a tala\u00f0, men h\u00f8vu\u00f0ssm\u00e1li\u00f0 er enskt, sum er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 75 % av f\u00f3lkinum. Enskt er alment m\u00e1l; men mong tala eisini spanskt og navaho. Spanskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 umlei\u00f0 20 %. \n\nSt\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Phoenix. \u00cd Phoenix og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 4,17 mi\u00f3. f\u00f3lk. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Tucson, Mesa, Glendale, Chandler og Scottsdale. Har er eisini Grand Canyon. Ta\u00f0 er ein 16 kilometrar long og upp til 1800 metrar dj\u00fap gj\u00f3gv, \u00e1 enskum nevnd canyon. Grand Canyon er vor\u00f0in til av Kolorado\u00e1nni, sum \u00ed milliardir av \u00e1rum hevur m\u00e1a\u00f0 seg dj\u00fapt ni\u00f0ur \u00ed lendi\u00f0. Eyknevni hj\u00e1 Arizona er Grand-Canyon-staturin (enskt: The Grand Canyon State).\n\nLandal\u00e6ra \n\nUm 90 % av statinum er heit og turr sandoy\u00f0im\u00f8rk. St\u00f8rstu oy\u00f0imerkurnar eru Paintedoy\u00f0im\u00f8rk (enskt; Painted Desert) fyri nor\u00f0an og Sonoranoy\u00f0im\u00f8rk (enskt; Sonoran Desert) fyri sunnan. Einafer\u00f0 livdu bara d\u00fdr, sum h\u00f8vdu laga\u00f0 seg til hitan, \u00ed Sonoroanoy\u00f0im\u00f8rk. N\u00fa er Phoenix \u00ed Su\u00f0urarizona \u00edmillum teir b\u00fdir \u00ed USA, sum vaksa skj\u00f3tast, h\u00f3ast hann er m\u00edtt \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini. F\u00f3lkav\u00f8ksturin fr\u00e1 1960 til 1990 var heili 300 %. Ein av atvoldunum til, at Colorado\u00e1 er byrgd og ikki longur rennur \u00ed havi\u00f0, er n\u00f3gva vatnn\u00fdtslan \u00ed Phoenix. \n\nDj\u00fapa og brei\u00f0a gj\u00f3gvin Grand Canyon \u00ed Nor\u00f0urarizona var\u00f0 til fyri milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, so hv\u00f8rt sum vatni\u00f0 \u00far Colorado\u00e1nni m\u00e1a\u00f0i seg ni\u00f0ur \u00ed klettin. \u00cd st\u00f8\u00f0um er gj\u00f3gvin 1600 metrar dj\u00fap og hevur m\u00e1a\u00f0 seg ni\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum klett, sum er 2000 milli\u00f3nir \u00e1ra gamal. Fj\u00f8lbroyttar steinrenningar, funnar \u00ed bergvegginum, siga fr\u00e1 skiftandi jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ini \u00ed Grand Canyon. \n\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Humphreys Peak \u00ed Kachina Peaks Wilderness \u00ed Mi\u00f0arizona. Humphreys Peak er g\u00f3\u00f0ar 3 800 metrar h\u00f8gt.\n\nLandslutir \n\nArizona hevur 15 counties (landslutir):\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\n\u00cd Arizona v\u00f3ru fleiri \u00e6ttarb\u00f3lkar, sum dyrka\u00f0u j\u00f8r\u00f0ina. Puebloindi\u00e1narnir h\u00f8vdu byrgt \u00e1ir og grivi\u00f0 veitir. T\u00e1 i\u00f0 so turkur kom, veittu teir vatni\u00f0 \u00fat \u00e1 lendi\u00f0. Puebloindi\u00e1narnir v\u00f3ru fri\u00f0arf\u00f3lk, men teir r\u00e6ddust at apasjarnar skuldu leypa \u00e1. Teir v\u00f3ru grannar. Pueblo merkir \"bygd\". Su\u00f0uri hev\u00f0i hohokamf\u00f3lki\u00f0 st\u00f3ra framgongd, t\u00ed at tey v\u00f3ru dugandi b\u00f8ndur. Grannatj\u00f3\u00f0 teirra, pueblof\u00f3lki\u00f0, bygdi st\u00f3r h\u00fas, sum v\u00f3ru \u00e1f\u00f8st og \u00ed fleiri h\u00e6ddum. H\u00fasini v\u00f3ru av leiri og fl\u00e6tta\u00f0um kvistum og st\u00f3\u00f0u \u00ed grunnum gryvjum. Hohokamf\u00f3lki\u00f0 livdi \u00ed Su\u00f0urarizona fr\u00e1 um 100 f.Kr. til um 1400. Flestu teirra hildu til \u00ed t\u00ed fruktag\u00f3\u00f0a Gila\u00e1ardali. \n\nUm 800 b\u00fasettu tey seg a\u00f0rasta\u00f0ni - st\u00f8rsta b\u00fasetingin ver\u00f0ur n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum kalla\u00f0 Snaketown (\u00ed Pinal County). Tey v\u00f3r\u00f0u \u00e1virka\u00f0 av mentanum longri su\u00f0uri \u00ed Meksiko. Ta\u00f0 s\u00e6st \u00e1 lutum og \u00fatb\u00fana\u00f0i \u00far leiri, vovnum kl\u00e6\u00f0i og v\u00f8llunum, teir gj\u00f8rdu til meksikanskar b\u00f3ltleikir. Fornfr\u00f8\u00f0ingar vita ikki, hv\u00f8r lagna teirra var. T\u00ed ver\u00f0ur mentanin nevnd hohokam, i\u00f0 merkir \"tey horvnu\". \u00c1 hohokamverkst\u00f8\u00f0unum v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir lutir \u00far rey\u00f0um og br\u00fangulum leiri, sum v\u00f3r\u00f0u pr\u00fdddir vi\u00f0 myndum av d\u00fdrum og f\u00f3lki. Mynstrini \u00ed hohokamkl\u00e6\u00f0unum v\u00f3ru t\u00fd\u00f0iliga eftir meksikanskari list. Vi\u00f0 ta\u00f0, at hohokam b\u00f8ndurnir veittu vatn \u00e1 velturnar, heysta\u00f0u teir tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0: fyrru fer\u00f0 um v\u00e1ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 kavin t\u00ed\u00f0na\u00f0i, og \u00e1irnar floymdu upp um \u00e1arbakkarnar, a\u00f0ru fer seint \u00e1 sumri, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 regna\u00f0i illa. Teir veltu korn, tubakk, b\u00f8nir og bummull. Hohokamf\u00f3lki\u00f0 velti eisini mais. \n\nHohokamar funnu upp kynstri\u00f0 at brenna myndir vi\u00f0 s\u00fdru. Teir s\u00fdrubrendu skeljar, sum teir keyptu fr\u00e1 f\u00f3lki \u00e1 vesturstrondini. Dj\u00f3r v\u00f3r\u00f0u m\u00e1la\u00f0 vi\u00f0 tj\u00f8ru \u00e1 skeljar. So var\u00f0 skelin dyppa\u00f0 \u00ed tynta s\u00fdru, sum brendi burtur ta\u00f0 \u00f3m\u00e1la\u00f0a, og ta\u00f0 m\u00e1la\u00f0a var\u00f0 verandi eftir. Hohokamf\u00f3lki\u00f0 m\u00e1la\u00f0i seg um kroppin, t\u00e1 i\u00f0 tey skuldu til kappleikir og halda \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar h\u00f8gt\u00ed\u00f0sdagar. Hohokamb\u00f8ndurnir byrgdu veitirnar vi\u00f0 fl\u00e6tta\u00f0um mottum. Solei\u00f0is veittu teir vatni\u00f0 av einari veltu \u00e1 a\u00f0ra.\n\nInnliman \n\nArizona var einafer\u00f0 spanskt hj\u00e1land. T\u00e1 i\u00f0 Meksiko t\u00f3k loysing fr\u00e1 Spania 1821, var Arizona partur av Meksiko. \u00cd 1845 ba\u00f0 Arizona um at ver\u00f0a lima\u00f0 inn \u00ed USA. Ta\u00f0 var\u00f0 atvold til kr\u00edggj \u00edmillum Meksiko og USA \u00ed 1846-1848. Meksiko tapti. Arizona bleiv alment lutstatur \u00ed USA 14. februar \u00ed 1912.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n15,2 % ver\u00f0a s\u00f8gd at liva undir f\u00e1t\u00e6kramarkinum (2011). 4,1 % av f\u00f3lkinum eru arbei\u00f0sleys, og mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed lutstatinum er 78,93 \u00e1r. Undir 1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r. BT\u00da fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed lutstatinum er 31 485 USD. \u00cd januar 2009 b\u00fa\u00f0u 6 500 180 f\u00f3lk \u00ed Arizona. Um 5,63 % v\u00f3ru indi\u00e1nar (heimaf\u00f3lki\u00f0), 88,74 % v\u00f3ru av evropeiskari \u00e6tt, og hini v\u00f3ru \u00far Asia, Afrika og ymiskum oyggjab\u00f3lkum \u00ed Kyrrahavi. Meginparturin av f\u00f3lkinum er katolikkar, og eini 15 % eru protestantar. 58 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum vi\u00f0 fleiri enn 100 000 \u00edb\u00fagvum.\n\nM\u00e1l \n\n Enskt 74,1 %\n Spanskt 19,5 %\n Navaho 1,9 %\n Onnur 4,5 %\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ir \n\n Katolikkar - 25 % \n Evangelistar - 23 % \n Ateistar - 22 % \n Protestantiskar - 15 % \n Mormonar - 4 % \n J\u00f8dar - 1 % \n Onnur - 11 %\n\nF\u00f3lkasamansetning \n\n Hv\u00edt 88,74 %\n Lat\u00ednoamerikanarar 29,6 %\n Sv\u00f8rt 4,20 %\n Indi\u00e1nar 5,63 %\n Asiatar 2,75 %\n Hawaiianar 0,31 %\n\nVi\u00f0giti\u00f0 f\u00f3lk \u00far Arizona \n\n Bruce Babbitt\n Alice Cooper\n Barry Goldwater\n Marty Robbins\n John McCain\n Frank Lloyd Wright\n\nPolitikkur \n\nJan Brewer (f\u00f8ddur 26. september 1944 \u00ed Hollywood, Kalifornia) er guvern\u00f8rur. Hon umbo\u00f0ar republikanararnar. \n\nStaturin hevur \u00ed 2010 samtykt eina l\u00f3g, i\u00f0 krevur at innflytarar skulu hava skj\u00f8l \u00e1 s\u00e6r, sum pr\u00f3gva at teir hava loyvi til at vera \u00ed USA. L\u00f8greglan skal spyrja \u00f8ll tey, sum hon kortini ste\u00f0gar av einhv\u00f8rjari ors\u00f8k, og heldur s\u00e6r \u00fat til at kunna vera ein innflytari, hv\u00f8rt tey hava hesi papp\u00edrini. Hava innflytarar ikki papp\u00edrini \u00e1 s\u00e6r, f\u00e1a teir b\u00f3t. Fleiri b\u00fdir \u00ed USA hava sett handilsforbo\u00f0 m\u00f3ti Arizona, og Barack Obama hevur funnist har\u00f0liga at l\u00f3gg\u00e1vuni. L\u00edknandi l\u00f3gg\u00e1vur eru hinvegin galdandi \u00ed fleiri evropeiskum londum.\n\nHygg eisini at \n\n Phoenix\n Grand Canyon\n Sameindu Statirnir \u00cd Amerika\n\nB\u00f8kur \n\n Bayless, Betsy, 1998, Arizona Blue Book, 1997-1998. Phoenix, Arizona.\n McIntyre, Allan J., 2008, The Tohono O'odham and Pimeria Alta. Arcadia Publishing, Charleston, South Carolina. (ISBN 978-0-7385-5633-8).\n Miller, Tom (editor), 1986, Arizona: The Land and the People. University of Arizona Press, Tucson. (ISBN 0-8165-1004-0).\n Officer, James E., 1987, Hispanic Arizona, 1536-1856. University of Arizona Press, Tucson. (ISBN 0-8165-0981-6).\n Thomas, David M. (editor), 2003, Arizona Legislative Manual. In Arizona Phoenix, Arizona, Arizona Legislative Council. Google Print. Retrieved January 16, 2006.\n Trimble, Marshall, 1998, Arizona, A Cavalcade of History. Treasure Chest Publications, Tucson, Arizona. (ISBN 0-918080-43-6).\n Woosley, Anne I., 2008, Early Tucson. Arcadia Publishing, Charleston, South Carolina. (ISBN 0-7385-5646-7).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Official Website of the State of Arizona\n\nKeldur \n\n Wikipedia (enskt)\n Census Bureau Home Page\n The World Almanac 2008\n The World Factbook 2006\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\nArizona"}
{"id": "9014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indiana", "title": "Indiana", "text": "Indiana (enskt: The State of Indiana) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 6 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Indianapolis. \u00cd nor\u00f0ri hevur Indiana mark vi\u00f0 Michigan, \u00ed eystri vi\u00f0 Ohio, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Kentucky og \u00ed vestri vi\u00f0 Illinois. \u00cd desember 1816 bleiv Indiana lutstatur \u00ed USA. Eyknevni er The Hoosier State. Upprunaavger\u00f0i\u00f0 av or\u00f0i\u00f0 Hoosier er \u00f3kendur.\n\nSt\u00f3rur munur er \u00e1 vetri og sumri. Um summari\u00f0 er slavi\u00f0 og heitt, og um veturin er turt og kalt. Har eru t\u00e6r st\u00f3ru grasfl\u00f8turnar. Tess longri vestureftir fari\u00f0 ver\u00f0ur, tess turrari ver\u00f0ur. \u00cd hesum \u00f8kinum var \u00e1\u00f0ur tann amerikanska prerian vi\u00f0 s\u00ednum veldigu grasfl\u00f8tum og st\u00f3rum b\u00faflafylgjum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er n\u00e6stan \u00f8ll prerian burtur. Bara n\u00f8kur sm\u00e1, var \u00f8ki eru eftir, og bara sm\u00e1ar leivdir av b\u00faflafylgjunum. Har, sum prerian \u00e1\u00f0ur var \u00ed Indiana, eru n\u00fa st\u00f3rir kornakrar. Tey turrastu \u00f8kini ver\u00f0a n\u00fdtt at hava neyt gangandi \u00e1  beiti. Flest\u00f8ll jar\u00f0arbr\u00fak eru sera st\u00f3r. N\u00f3gv sl\u00f8g av gr\u00f8\u00f0i ver\u00f0a velt, og har, sum ov turt er at velta, hava tey kj\u00f8t-framlei\u00f0slu \u00e1 veldiga st\u00f3rum ranchum.\n\nS\u00ed eisini \n\nSambandsr\u00edki Amerika"}
{"id": "9024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hagstova%20F%C3%B8roya", "title": "Hagstova F\u00f8roya", "text": "Hagstova F\u00f8roya er almenni hagtalsmyndugleikin \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 er sostatt Hagstovan, sum kunnger almenn hagt\u00f8l \u00ed tann mun, sum tey eru t\u00f8k. A\u00f0rir almennir myndugleikar, sum fremja hagtalsuppger\u00f0ir eiga at samskipa hetta virksemi vi\u00f0 Hagstovuna.\n\nHagstovan er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur stovnur undir F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num, sum innan j\u00e1ttanarkarmarnar sj\u00e1lvur leggur virksemi\u00f0 til r\u00e6ttis. \u00cd l\u00f3gini um Hagstovu er tryggja\u00f0 almenninginum, at hagt\u00f8lini fr\u00e1 stovninum eru framd uttan politiska \u00e1virkan. Somulei\u00f0is tryggjar l\u00f3gin, at t\u00e6r uppl\u00fdsingar, Hagstovan hevur um hendi, einans ver\u00f0a br\u00faktar til hagtalsuppger\u00f0ir og ikki latnar \u00f8\u00f0rum - hv\u00f8rki myndugleikum ella einstaklingum.\n\nHagstova F\u00f8roya virkar samb\u00e6rt l\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 33 fr\u00e1 7. mai 1991. Frammanundan var Hagdeild undir Landsst\u00fdrinum, sum r\u00f8kti hagtalsuppg\u00e1vur.\n\nEin avgerandi uppg\u00e1va hj\u00e1 Hagstovuni er \u00fatg\u00e1va.\n\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "9025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wisconsin", "title": "Wisconsin", "text": "Wisconsin er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 5,6 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Madison og Milwaukee er st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd nor\u00f0ri hevur Wisconsin mark vi\u00f0 Michigan, \u00ed vestri vi\u00f0 Minnesota og Iowa, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Illinois. \u00cd nor\u00f0ri liggur Superiorvatn og \u00ed eystri liggur Michiganvatn. Fr\u00e1 2011 til 2019 var Scott Walker (ein republikanari) guvern\u00f8rur \u00ed statinum Wisconsin, og hann kom til valdi\u00f0 upp\u00e1 at skapa fleiri arbei\u00f0spl\u00e1ss. 250\u00a0000 arbei\u00f0spl\u00e1ss eftir f\u00fdra \u00e1ra valskei\u00f0num hj\u00e1 guvern\u00f8rinum, lova\u00f0i hann . Eitt sum Walker hevur gj\u00f8rt er at fara \u00ed herna\u00f0 \u00edm\u00f3ti fakfel\u00f8gum hj\u00e1 alment l\u00f8ntum. \n\nS\u00ed\u00f0an 2019 hevur Tony Evers veri\u00f0 guvern\u00f8rur. Hann er limur \u00ed Demokratiska flokkinum.\n\nEyknevni er Grevlingurstaturin (enskt: The Badger State).\n\nS\u00f8ga\nPeshtigo-eldurin, sum hildi\u00f0 ver\u00f0ur byrja\u00f0i \u00ed Peshtigo \u00ed Wisconsin 8. oktober 1871, er tann sk\u00f3gareldurin \u00ed USA, sum hevur kravt flest mannal\u00edv. Eldurin kravdi n\u00e6rum 2.500 mannal\u00edv, t\u00e1 eitt \u00f8ki \u00e1 n\u00e6rum 5,000 ferkilometrar st\u00f3\u00f0 \u00ed lj\u00f3sum loga. Ta\u00f0 bleiv ongant\u00ed\u00f0 sta\u00f0fest vi\u00f0 vissu, hv\u00ed eldurin byrja\u00f0i, men skerpingur og n\u00f3gvur hiti \u00ed langa t\u00ed\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at vandin fyri eldi var st\u00f3rur. Ein st\u00f3rur partur av b\u00e6\u00f0i Wisconsin og Michigan h\u00f8vdu eldstormar - eitt fyribrigdi, sum hendir, t\u00e1 ein eldur er so sterkur, at hann ger s\u00edna egnu vindskipan og ver\u00f0ur sum ein tornado.\n\nB\u00faskapur \nDugnaligir jar\u00f0armenn, sum hava tiki\u00f0 eftir teimum royndum, amerikanska b\u00fana\u00f0arr\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur lati\u00f0 gera, hava gj\u00f8rt Wisconsin til eitt av h\u00f8vu\u00f0sb\u00fana\u00f0arlondunum \u00ed USA. Ta\u00f0 vaksa ymisk sl\u00f8g av gr\u00f8\u00f0i \u00e1 teimum ymisku teigunum, so sum moldin h\u00f3var seg best til. J\u00f8r\u00f0in er pl\u00f8gd, so at vatni\u00f0 skal ikki taka moldina vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 grovt regn er, men heldur ikki seta ov skj\u00f3tt fr\u00e1. \u00cd str\u00e6vnastu innheystingart\u00ed\u00f0ini, seinnapartin \u00ed juli og fyrrapartin \u00ed august, er ikki sj\u00e1ldan, at manningin \u00e1 skur\u00f0treskjarunum arbei\u00f0ir alt samd\u00f8gri\u00f0, helst t\u00e1 i\u00f0 illve\u00f0ur h\u00f3ttir vi\u00f0 at oy\u00f0ileggja hveitina. Hv\u00f8r treskjarin arbei\u00f0ir m\u00f3ti 40 monnum. \n\nMj\u00f3lkarv\u00f8rur eru eisini ein st\u00f3rur partur av Wisconsins b\u00faskapur.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Wisconsin eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2018 hesir:\n Milwaukee \u2013 595 351\n Madison \u2013 255 214\n Green Bay \u2013 105 116\n Kenosha \u2013 99 877\n Racine \u2013 77 542\n Appleton \u2013 74 653\n Waukesha \u2013 72 489\n Eau Claire \u2013 68 587\n Oshkosh \u2013 66 665\n Janesville \u2013 64 359\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: Wisconsin.gov\n Wisconsin, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rotterdam", "title": "Rotterdam", "text": "Rotterdam  er ein kommuna, ein havnab\u00fdur og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ni\u00f0urlondum. \n\nRotterdam er landsins st\u00f8rsti havnab\u00fdur. Ein dj\u00fap \u00e1 rennir \u00e1 sj\u00f3gv 28 km ha\u00f0ani. Saman vi\u00f0 Europoort er Rotterdam eisini heimsins st\u00f8rsta havn. N\u00fat\u00ed\u00f0arhavnin Europoort \u00ed Rotterdam kann avgrei\u00f0a 300 farmaskip \u00ed senn. N\u00f3gv vara, sum flutt ver\u00f0ur inn \u00e1 meginlandi\u00f0, ver\u00f0ur fyrst uppskipa\u00f0 \u00ed Rotterdam og s\u00ed\u00f0an flutt eftir \u00e1unum \u00ed pr\u00e1mum ella lektarum eystur \u00ed T\u00fdskland. \u00c1 heimvegnum taka teir so aftur t\u00fdskar varur vi\u00f0 s\u00e6r, sum skulu \u00fatskipast \u00ed Rotterdam.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nSt\u00f3rir f\u00f3tb\u00f3ltfelag \u00ed Rotterdam eru Feyenoord, Sparta Rotterdam og SBV Excelsior.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum: rotterdam.nl (\u00e1 ni\u00f0urlendskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Rotterdam eru fingnar til vega fr\u00e1 ni\u00f0urlendsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "9031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iowa", "title": "Iowa", "text": "Iowa (enskt: State of Iowa) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 3,0 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. \u00cd nor\u00f0ri hevur Iowa mark vi\u00f0 Minnesota, \u00ed eystri vi\u00f0 Wisconsin og Illinois, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Missouri, og \u00ed vestri vi\u00f0 South Dakota og Nebraska. \n\nEyknevni er Heykurseygastaturin (enskt: The Hawkeye State).\n\nPolitikkur \n\nIowa er ein t\u00fddningarmikil statur hj\u00e1 teimum, sum vilja gerast forsetavalevni hj\u00e1 einum flokki \u00ed USA, t\u00ed har byrja undanvalini \u00ed februar. Ta\u00f0 er \u00e1 undanvalunum, at st\u00f3ru flokkarnir, demokratarnir og republikanararnir, finna fram til hv\u00f8r gerst forsetavalevni. Stendur eitt valevni seg v\u00e6l \u00ed Iowa, kann ta\u00f0 styrkja hann ella hana \u00ed hinum statunum. Hetta hendi hj\u00e1 Barack Obama, t\u00e1 demokratiski flokkurin hev\u00f0i undanval \u00ed 2008.\n\nStaturin hevur vanliga veri\u00f0 ein tryggur republikanskur statur, men Barack Obama vann statin \u00ed b\u00e6\u00f0i 2008 og \u00ed 2012.\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nAlt stakr\u00edki\u00f0, sum ta\u00f0 er, er ein akur. N\u00fa er at kalla \u00f8ll tann ovurst\u00f3ra fl\u00f8tan uppdyrka\u00f0, og hon er av bestu j\u00f8r\u00f0, f\u00e1a ella ongasta\u00f0ni \u00ed heiminum heysta teir so n\u00f3gv korn sum \u00ed Iowa. Summir gar\u00f0arnir eru ovurhonds st\u00f3rir, og teir hava eingi neyt ella onnur kr\u00edat\u00far. Alt arbei\u00f0i ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 maskinambo\u00f0um, teir pl\u00f8ga og saksa vi\u00f0 harvum og traktorum, sum taka fleiri metrar fyri \u00edsenn, s\u00e1a vi\u00f0 st\u00f3rum s\u00e1\u00f0maskinum og heysta vi\u00f0 st\u00f3rum skur\u00f0treskjarum, sum skera korni\u00f0, treskja ta\u00f0 og fylla ta\u00f0 \u00ed bilar, sum koyra aftan\u00e1, s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur ta\u00f0 koyrt heim og bl\u00e1st upp \u00ed tey st\u00f3ru goymslubingini. \n\nNor\u00f0uri \u00ed statinum ver\u00f0ur hveitin s\u00e1a\u00f0 um v\u00e1ri\u00f0, men sunnari, har kuldin er minni, ver\u00f0ur hon s\u00e1a\u00f0 um heysti\u00f0. Ta\u00f0 r\u00e6\u00f0ur um, at ve\u00f0urlagi\u00f0 ver\u00f0ur ikki ov turt, fr\u00e1 t\u00ed hveitin fer at n\u00e6la, og til hon er r\u00e6ttiliga samanskotin. Men sj\u00e1lvt um hetta lukkast, og korn\u00e1ri\u00f0 s\u00fdnist at fara at ver\u00f0a av t\u00ed besta, so kann b\u00f3ndin ikki vera v\u00edsur \u00ed, at \u00e1ri\u00f0 kemur at vignast, st\u00f3rir flokkar av ongsprettum kunnu setast \u00ed akrarnar, og so gera t\u00e6r alt svart eftir einari l\u00f8tu. Ta\u00f0 kann eisini henda, at ta\u00f0 ver\u00f0ur stormur og frekur heglings\u00e6lingur, t\u00e1 i\u00f0 korni\u00f0 er um at ver\u00f0a b\u00fagvi\u00f0, og so legsast alt ni\u00f0ur, so ta\u00f0 ikki kann skerast. \u00cd august og juli fara teir at heysta inn, og t\u00e1 r\u00e6\u00f0ur um at f\u00e1a turt ve\u00f0ur.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Iowa eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n\n Des Moines \u2013 214 237\n Cedar Rapids \u2013 133 562\n Davenport \u2013 101 590\n Sioux City \u2013 82 651 \n Iowa City \u2013 75 130\n West Des Moines \u2013 67 899\n Ankeny \u2013 67 355\n Waterloo \u2013 67 328\n Ames \u2013 66 258\n Council Bluffs \u2013 62 166\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: iowa.gov\n Iowa, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Missouri", "title": "Missouri", "text": "Missouri (Enskt: State of Missouri) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 5,9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Jefferson City er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Kansas City. \u00cd nor\u00f0ri hevur Missouri mark vi\u00f0 Iowa, \u00ed eystri vi\u00f0 Illinois og Kentucky, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Tennessee, Arkansas, og Oklahoma, og \u00ed vestri vi\u00f0 Nebraska og Kansas. \n\nEyknevni er V\u00edsa-Meg-Staturin (enskt: The Show-Me-State).\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nAlt stakr\u00edki\u00f0, sum ta\u00f0 er, er ein akur. Teir pl\u00f8ga heilt dj\u00fapt, s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur tung trumla drigin eftir veltuni, og til seinast ver\u00f0ur saksa\u00f0 vi\u00f0 einari heilt l\u00e6ttari harvu. Regni\u00f0 setir n\u00fa beinanvegin ni\u00f0ur \u00ed ta f\u00f8stu moldina, og hon heldur v\u00e6tuni \u00ed s\u00e6r, til korni\u00f0 fer at n\u00e6la. Summasta\u00f0ni, har avfalli\u00f0 er l\u00edti\u00f0, n\u00fdta teir ein veltingarm\u00e1ta, sum teir nevna turrvelting (\u00e1 enskum dry farming). \n\nMen ein vandi er vi\u00f0 hesum m\u00e1ti, um veturin, t\u00e1 i\u00f0 akrarnir liggja svartir, kann ta\u00f0 henda, at j\u00f8r\u00f0in ver\u00f0ur so uppturka\u00f0 av frostinum, at moldin fer at f\u00faka. So herviligt kann moldroki\u00f0 vera \u00ed teimum turrastu pl\u00e1ssunum, at menn, sum vi\u00f0 st\u00f3rum str\u00ed\u00f0i hava velt j\u00f8r\u00f0 s\u00edna upp fr\u00e1 heilum, noy\u00f0ast helt at geva uppat at velta korn, t\u00ed eingin mold er eftir. Eisini kann ta\u00f0 henda, t\u00e1 i\u00f0 regni\u00f0 er av t\u00ed grova, at str\u00ed\u00f0ar \u00e1ir gerast \u00ed l\u00e6gdunum, og t\u00e6r taka so moldina vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 \u00ed Missouri hesir: \n Kansas City \u2013 495\u00a0327 \n Saint Louis \u2013 300\u00a0576 \n Springfield \u2013 167\u00a0882 \n Columbia \u2013 123\u00a0195 \n Independence \u2013 116\u00a0672 \n Lee's Summit \u2013 99\u00a0357 \n O'Fallon \u2013 88\u00a0673 \n St. Joseph \u2013 74\u00a0875 \n St. Charles \u2013 71\u00a0028 \n St. Peters \u2013 58\u00a0212 \n\n\u00cd h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Jefferson City b\u00fa\u00f0u \u00ed 2019 bara 42\u00a0708 f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Missouri \n Mark Twain (1835-1910), rith\u00f8vundur\n Calamity Jane (1852-1903), herna\u00f0arligur sk\u00f3ti\n Jesse James (1847-1882), brotsma\u00f0ur\n John Pershing (1860-1948), herma\u00f0ur\n Harry S. Truman (1884-1972), forseti \u00ed USA\n T.S. Eliot (1888-1965), rith\u00f8vundur\n Langston Hughes (1902-1967), yrkjari \n Josephine Baker (1906-1975), dansarinnna\n Jean Harlow (1911-1937), sj\u00f3nleikarinna\n Ginger Rogers (1911-1995), sj\u00f3nleikarinna\n William S. Burroughs (1914-1997), rith\u00f8vundur\n Walter Cronkite (1916-2009), sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur\n Porter Wagoner (1927-2007), countrysangari\n Eminem (*1972), rappari\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki\u00f0 Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: mo.gov\n Missouri, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nMissouri"}
{"id": "9033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kentucky", "title": "Kentucky", "text": "Samveldi\u00f0 Kentucky (enskt: Commonwealth of Kentucky) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 4,3 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. \nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Frankfort, st\u00f8rsti b\u00fdurin er Louisville og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur er Lexington.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\u00cd nor\u00f0ri hevur Kentucky mark vi\u00f0 Indiana og Ohio, \u00ed eystri vi\u00f0 West Virginia og Virginia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Tennessee, og \u00ed vestri vi\u00f0 Illinois og Missouri. Har eru langar sk\u00f3gir, fjallar\u00f8\u00f0ir og st\u00f3rar \u00e1ir, l\u00e1g fj\u00f8ll vi\u00f0 d\u00f8lum, tr\u00f8um og fl\u00f8tur vi\u00f0 tubbaks-, mais- og bluegrassmarkum, sum Kentucky er kent fyri. Hesar st\u00f3ru fl\u00f8turnar vi\u00f0 bl\u00e1ligum grasi, har teir hava st\u00f3rt rossahald, og hi\u00f0ani koma skj\u00f3tastu rossini \u00ed USA til t\u00e6r ymsu kappingarnar. \u00cd Appalachiafj\u00f8llunum er v\u00e6l av b\u00e6\u00f0i koli og ymsum m\u00e1lmi.\n\nEyknevni er Bl\u00e1grasstaturin (enskt: Blue Grass State).\n\nS\u00f8ga \n\nKentucky liggur \u00e1 markinum millum Su\u00f0ur- og Nor\u00f0urstatirnar. Ikki fyrr enn 1966 kom l\u00f3g um, at sv\u00f8rt og hv\u00edt skuldu ganga \u00ed sama sk\u00fala.\n\nIndi\u00e1narnir \n\n\u00cd Kentucky f\u00f3ru f\u00f3lk at velta j\u00f8r\u00f0ina og dyrka ymiskar plantur, sum vuksu har. Hesin n\u00fdggi vinnuvegurin, at f\u00f3lk dyrka\u00f0u matin og ikki bara veiddu og savna\u00f0u hann, hev\u00f0i st\u00f3ra framgongd vi\u00f0 s\u00e6r fyri adenaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urkentucky. Adenaf\u00f3lki\u00f0 b\u00fa\u00f0i fram vi\u00f0 Ohio\u00e1, tey veiddu savna\u00f0u plantur og dyrka\u00f0u til d\u00f8mis mais, b\u00f8nir, s\u00f3lbl\u00f3mur og grasker , og tey b\u00fa\u00f0u saman \u00ed sm\u00e1um bygdum. \n\nAdenaf\u00f3lki\u00f0 var fyrsta f\u00f3lk \u00ed USA, sum reisti st\u00f3rar gravheyggjar, har teir pers\u00f3nar, i\u00f0 h\u00f8vdu havt at siga \u00ed samfelagum, v\u00f3ru gravsettir . Inni \u00ed gravheyggjunum v\u00f3ru sm\u00e1 vanlig k\u00f8mur vi\u00f0 leirkl\u00edndum veggjum og st\u00f3r k\u00f8mur, br\u00f3sta\u00f0, har l\u00edkini l\u00f3gu. Vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed gr\u00f8vina fingu tey dey\u00f0u m.a. kopararmbond, \u00fath\u00f8gdar steintalvur og \u00fatskornar tubbaksp\u00edpur, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 n\u00fdttar um roykih\u00f8gt\u00ed\u00f0ir. Adenah\u00fasini v\u00f3ru \u00far 4 m upp \u00ed 10 m \u00ed tv\u00f8rm\u00e1ti. Veggirnir v\u00f3ru av st\u00f3lpum, sum v\u00f3r\u00f0u bundnir saman vi\u00f0 greinum. Reisingin var str\u00fdtuskapa\u00f0 og takt vi\u00f0 b\u00f8rki. Eldsta\u00f0urin var \u00e1 mi\u00f0jum g\u00f3lvi.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Kentucky eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n Louisville \u2013 617 638\n Lexington \u2013 323 152\n Bowling Green \u2013 70 543\n Owensboro \u2013 60 131\n Covington \u2013 40 341\n Richmond \u2013 36 157\n Georgetown \u2013 34 992\n Florence \u2013 33 004\n Nicholasville \u2013 30 865\n Hopkinsville \u2013 30 680\n\n\u00cd h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Frankfort b\u00fagva bara 27 680 f\u00f3lk.\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\nKeldur"}
{"id": "9039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vjetnam", "title": "Vjetnam", "text": "Vjetnam (vjetnamesiskt; C\u1ed9ng h\u00f2a X\u00e3 h\u1ed9i Ch\u1ee7 ngh\u0129a Vi\u1ec7t Nam) er eitt land \u00ed Su\u00f0ur\u00e1sia. Vjetnam hevur 96 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nLondini i\u00f0 avmarka Vjetnam eru Kambodja, Kina og Laos. N\u00e1tt\u00faran \u00ed Vjetnam er st\u00f3rsligin vi\u00f0 teimum st\u00f3ru Mekong-\u00e1ar\u00f3sunum, k\u00e1lksteinafj\u00f8llunum \u00ed Halong-v\u00edkini, longu stranda\u00f8kjunum, gr\u00f8nu r\u00edsakrunum og fjallas\u00ed\u00f0unum kl\u00f8ddum vi\u00f0 teak-tr\u00f8\u00f0um. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Vjetnam eitur Hanoi, men hetta er ikki tann st\u00f8rsti b\u00fdurin. St\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Vjetnam eitur Ho Chi Minh City. N\u00e1tt\u00faran \u00ed landinum er \u00f3gvuliga ymisk alt eftir hvar \u00ed landinum t\u00fa fer\u00f0ast. Hetta kemst m.a. av at su\u00f0urlendska ve\u00f0urlagi\u00f0 er tropiskt, me\u00f0an nor\u00f0urlendska ve\u00f0urlagi\u00f0 er eitt sindur meira svalligt. Vjetnam hevur eitt tropiskt monsun-ve\u00f0urlag. Tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av landinum eru kl\u00e6ddir vi\u00f0 fj\u00f8llum og brekkum, me\u00f0an s\u00ed\u00f0sti fj\u00f3r\u00f0ingurin liggur rundan um t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar h\u00f8vu\u00f0s\u00e1irnar Song Hong og Mekong. Framvi\u00f0 n\u00e6stan \u00f8llum landinum og \u00e1ar\u00f3sunum eru fult av gr\u00f8num r\u00edsakrum.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Vjetnam \n\nVjetnam hevur 8 regionir:\n T\u00e2y B\u1eafc B\u1ed9\n \u0110\u00f4ng B\u1eafc B\u1ed9\n \u0110\u1ed3ng B\u1eb1ng S\u00f4ng H\u1ed3ng\n B\u1eafc Trung B\u1ed9\n Nam Trung B\u1ed9\n T\u00e2y Nguy\u00ean\n \u0110\u00f4ng Nam B\u1ed9\n \u0110\u1ed3ng B\u1eb1ng S\u00f4ng C\u1eedu Long\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av vjetnamesarum b\u00fagva \u00e1 bygd. Av t\u00ed at f\u00e1 eiga bil, og bara ein h\u00f8vu\u00f0sjarnbreyt er \u00ed landinum, er ta\u00f0 \u00f3gvuliga sj\u00e1ldsamt, at bygdaf\u00f3lk fara til st\u00f3ru b\u00fdirnar Hanoi ella Ho Chi Minh. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed sm\u00e1um bygdum og livir sum jar\u00f0yrkisf\u00f3lk og verkaf\u00f3lk. H\u00fasini eru sm\u00e1 og stoypt upp, la\u00f0a\u00f0 av m\u00farsteini, ella av vi\u00f0i og takt vi\u00f0 h\u00e1lmi og p\u00e1lmabl\u00f8\u00f0um. \u00cd flestum h\u00fasum eru tvey r\u00fam; anna\u00f0 er k\u00f8kur og bor\u00f0stova \u00ed einum, hitt sovikamar. Vatn er ikki lagt inn \u00ed h\u00fasini, ta\u00f0 ver\u00f0ur bori\u00f0 \u00far brunninum ella undan l\u00e6kjuni, sum er t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00fasini. \u00cd flestum bygdum er ravmagn, og summi f\u00f3lk hava sj\u00f3nvarp.\n\nFyrr doy\u00f0u so mangir n\u00fd\u00f0f\u00f8\u00f0ingar \u00ed Vjetnam, stutt eftir at teir v\u00f3r\u00f0u f\u00f8ddir, at foreldrini h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildu ikki, at barni\u00f0 var f\u00f8tt, men b\u00ed\u00f0a\u00f0u, til ta\u00f0 var f\u00fdra vikur gamalt. Hesin si\u00f0ur ver\u00f0ur enn hildin. T\u00e1 i\u00f0 barni\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1rsgamalt, halda foreldrini dagin, i\u00f0 ver\u00f0ur nevndur thoi noi. Tey halda eini fj\u00f8l vi\u00f0 ymsum lutum framman fyri barni\u00f0. Tann lutur, barni\u00f0 tekur \u00ed hondina, sigur, hvat ta\u00f0 fer at gera, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 er tilkomi\u00f0.\n\nT\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 var av, royndu mangir vjetnamesar at r\u00fdma av landinum at leita eftir arbei\u00f0i ella av \u00f3tta fyri, at s\u00f8kt var\u00f0 at teimum. Tey hildu til havs \u00ed b\u00e1ti og v\u00f3na\u00f0u at sleppa til Vesturheimin um Hongkong, Maleisia ella Singapor. Eftir kr\u00edggi\u00f0 og fram til 1980 fl\u00fdddu h\u00e1lv mi\u00f3. F\u00e6rri f\u00f3lk fl\u00fdddu, t\u00e1 i\u00f0 grannalondini f\u00f3ru at senda fl\u00fdddar vjetnamesar heimaftur.\n\n\u00cd flestum st\u00f3rb\u00fdum \u00ed heiminum er bilurin vanligur \u00e1 vegnum; men \u00ed Vjetnam er ta\u00f0 s\u00fakklan. Heilt f\u00e1ir vjetnamesar eru so m\u00fagvandi, at teir hava r\u00e1\u00f0 at keypa bil, og t\u00ed s\u00fakkla n\u00e6stan \u00f8ll til arbei\u00f0is ella til handils. \u00cd trokingart\u00ed\u00f0ini \u00e1 morgni og \u00e1 kv\u00f8ldi eru g\u00f8turnar \u00ed Ho Chi Minh- b\u00fdi og \u00f8\u00f0rum st\u00f3rb\u00fdum fullar av f\u00f3lki \u00e1 s\u00fakklu, sum ringja vi\u00f0 klokkunum og r\u00f3pa \u00e1 hini, i\u00f0 s\u00fakkla og ganga, um ikki at vera fyri.\n\nF\u00f3lk liva mest av frukt og gr\u00f8nmeti, i\u00f0 tey sj\u00e1lvi dyrka \u00e1 g\u00f8r\u00f0unum. Kj\u00f8t ver\u00f0ur bara eti\u00f0 um h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir.\n\nB\u00faskapur \n\nHv\u00f8nn dag \u00ed 13 \u00e1r b\u00f3ru fj\u00f8lmi\u00f0lar um allan heim t\u00ed\u00f0indi fr\u00e1 r\u00e6\u00f0uliga Vjetnamkr\u00edgnum, sum var \u00edmillum kommunistiska Nor\u00f0urvjetnam og Su\u00f0urvjetnam, i\u00f0 amerikanarar stu\u00f0la\u00f0u. T\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i \u00ed 1975 vi\u00f0 Nor\u00f0urvjetnamesiskum sigri, var landi\u00f0 p\u00fara ni\u00f0urundirkomi\u00f0 og \u00fatarma\u00f0, og mong f\u00f3lk royndu at sleppa s\u00e6r av landinum. Mong teirra, i\u00f0 fl\u00fdddu \u00ed b\u00e1ti, doy\u00f0u \u00e1 fer\u00f0ini av sj\u00faku ella gingu burtur. B\u00e1tarnir v\u00f3ru mangan so ovfyltir, veikir og v\u00e1naligir, at teir sukku. N\u00fa ver\u00f0ur landi\u00f0 umr\u00f8tt, t\u00ed at ta\u00f0 ber skj\u00f3tt fram\u00e1 b\u00faskaparliga. B\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingar hava kalla\u00f0 landi\u00f0 \"tikaran \u00e1 s\u00fakklu\", t\u00ed b\u00faskapurin er sterkur, men f\u00f3lki\u00f0 er f\u00e1t\u00e6kt, og einasta akfar, tey hava r\u00e1\u00f0 at keypa, er s\u00fakkla. \u00datlendskar fyrit\u00f8kur gera \u00edl\u00f8gur \u00ed n\u00fdggjan \u00eddna\u00f0, og fer\u00f0af\u00f3lk vilja n\u00fa aftur.\n\nTveir tri\u00f0ingar av landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0ini \u00ed Vjetnam standa undir \u00ed vatni meginpartin av \u00e1rinum; men ta\u00f0 er vi\u00f0 vilja, t\u00ed at lendi\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til r\u00edsakrar. \u00cd regnt\u00ed\u00f0ini floymir vatni\u00f0 yvir r\u00edsmarkirnar, i\u00f0 ver\u00f0a byrgdar vi\u00f0 l\u00e1gum v\u00f8llgar\u00f0um, so at vatni\u00f0 rennur ikki burtur. T\u00e1 i\u00f0 fjarar, koma runutu r\u00edsmarkirnar undan. S\u00e1\u00f0a\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 hond; ta\u00f0 er konuf\u00f3lkarbei\u00f0i. Tveir til tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir seinna ver\u00f0a r\u00edsakrarnir skornir.\n\nS\u00ed eisini \n\n Asia\n\nVjetnam\nAsia"}
{"id": "9040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manuel%20Uribe", "title": "Manuel Uribe", "text": "Manuel Uribe (11. juni 1965 \u00ed Monterrey, Meksiko - 26. mai 2014) hev\u00f0i meti\u00f0 sum heimsins tyngsti pers\u00f3nur. \u00cd Metb\u00f3k Guinnessar var hann skr\u00e1settur at viga 560 kg, men \u00ed apr\u00edl 2008 hev\u00f0i hann megna\u00f0 at koma ni\u00f0ur \u00e1 317 kg.\n\nHann \u00e1t fimm m\u00e1lt\u00ed\u00f0ir um dagin, og \u00e1 matarskr\u00e1nni v\u00f3ru h\u00f8snarungi, omelett, skinka, frukt og gr\u00f8nmeti.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Nekrologur \u00ed The Washington Post\n\nMeksikanar\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Pro%20Vita", "title": "F\u00f8roya Pro Vita", "text": "F\u00f8roya Pro Vita er ein felagsskapur, stovna\u00f0ur 12. juni 1992, i\u00f0 arbei\u00f0ir fyri at verja r\u00e6ttindini hj\u00e1 barninum \u00ed m\u00f3\u00f0url\u00edvi - ella vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um: \u00edm\u00f3ti fosturt\u00f8ku. Pro vita er lat\u00edn og merkir fyri l\u00edv, og hetta sipar til endam\u00e1l felagsins.  Felagsskapurin byggir \u00e1 kristiligt grundst\u00f8\u00f0i og menniskjas\u00fdni, men er ikki kn\u00fdttur at nakrari \u00e1v\u00edsari samkomu. \n\nGrundarlagi\u00f0 undir Pro Vita r\u00f8rsluni er Lejeune yvirl\u00fdsingin, i\u00f0 er or\u00f0a\u00f0 av franska \u00e6ttarbreg\u00f0isgranskaranum Jerome Lejeune fr\u00e1 Par\u00eds.\n\nF\u00f8royskir felagsskapir"}
{"id": "9042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pro%20Vita", "title": "Pro Vita", "text": "Pro Vita er r\u00f8rsla \u00ed ymsum londum, i\u00f0 arbei\u00f0ir fyri at verja b\u00f8rn \u00ed m\u00f3\u00f0url\u00edvi - ella vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um: \u00edm\u00f3ti fosturt\u00f8ku. \u00cd F\u00f8royum er felag, i\u00f0 kallast F\u00f8roya Pro Vita. Sl\u00edk fel\u00f8g um allan heim eru leysliga kn\u00fdtt saman \u00ed samstarvinum Right to Life Federation. \n\nFelagsskapir\nPolitikkur"}
{"id": "9043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grevlingur", "title": "Grevlingur", "text": "Grevlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Meles meles) er r\u00e1nd\u00fdr av m\u00e1ra\u00e6tt vi\u00f0 hv\u00edtt h\u00f8vd vi\u00f0 svartari r\u00edpu hv\u00f8rjumegin. Grevlingur grevur s\u00e6r gongskipan, grevlingagr\u00f8v. Hann grevur ofta inn \u00ed brekku ella millum tr\u00e6r\u00f8tur. Hv\u00f8rt \u00e1r veksur hann s\u00e6r holurnar. St\u00f3r gr\u00f8v kann vera rei\u00f0iliga 100 \u00e1r og hava einar 20 dyr. Einir 15 grevlingar kunnu vera \u00ed somu gr\u00f8v. B\u00f3li\u00f0 gera teir \u00far grasi, mosa og bl\u00f8\u00f0um, og javnan leggja teir n\u00fdtt \u00ed b\u00f3li\u00f0. Grevlingur leggur \u00ed feb.-mars upp\u00ed 5 ungar. Um summari\u00f0 sp\u00e6la ungarnir vi\u00f0 holumunnan.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "9045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Etiopia", "title": "Etiopia", "text": "Etiopia (amhariskt; ye-\u012aty\u014d\u1e57\u1e57y\u0101 F\u0113d\u0113ral\u0101w\u012b D\u012bm\u014dkr\u0101s\u012by\u0101w\u012b R\u012bpebl\u012bk) er eitt land \u00ed Eysturafrika vi\u00f0 umlei\u00f0 75 millionar \u00edb\u00fagvar. Etiopia er av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 49.43 \u00e1r. \u00cd nor\u00f0ri hevur Etiopia mark vi\u00f0 Eritrea og Djibuti, \u00ed eystri vi\u00f0 Somalia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Kenja og \u00ed vestri vi\u00f0 Sudan. Seinastu \u00e1rini hava turkur, hungursney\u00f0 og kr\u00edggj gingi\u00f0 \u00e1 Etiopia, i\u00f0 er land vi\u00f0 sj\u00e1ldsomum og gomlum si\u00f0um. 57.3 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r.\n\nS\u00f8ga \n\nAksumr\u00edki\u00f0, sum var vi\u00f0 Rey\u00f0ahavsstrondina \u00ed Landnyr\u00f0ingsafrika \u00ed Etiopia, var\u00f0 bygt \u00ed 2. \u00f8ld. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Aksum hev\u00f0i fyrstan t\u00ed\u00f0 s\u00ednar egnu gudar, men t\u00ed\u00f0liga \u00ed 4. \u00f8ld gj\u00f8rdist ein av landsins valdsharrum, Ezana kongur, kristin. Seinast \u00ed 5. \u00f8ld hev\u00f0i meginparturin av f\u00f3lkinum tiki\u00f0 vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv, sum so l\u00ed\u00f0andi breiddi seg til grannalondini. S\u00ed\u00f0an bl\u00f3ma\u00f0i kristind\u00f3murin \u00ed hesum londum, og n\u00f3gvar merkisverdar kirkjur, tann kendasta var Santa Georgskirkjan \u00ed Lalibela \u00ed Nor\u00f0uretiopia, hon var h\u00f8gd inn \u00ed sj\u00e1lvan klettin. Aksum var t\u00fddningarmiki\u00f0 handilsr\u00edki\u00f0, sum hev\u00f0i handilssamband vi\u00f0 fjarskotin lond, eitt n\u00fa India, Persia, Egyptaland og Ar\u00e1bia. Aksum var m\u00e6tasta r\u00edki\u00f0 \u00ed Landnyr\u00f0ingsafrika til mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 7. \u00f8ld, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 f\u00f3r at ganga \u00far hond, av t\u00ed at ar\u00e1biska \u00e1virkanin t\u00f3k at vaksa \u00ed r\u00edkinum. \n\nN\u00e6stan alla 20. \u00f8ld var Etiopia einasta st\u00f3ra r\u00edki\u00f0 \u00ed Afrika, har tey sv\u00f8rtu h\u00f8vdu sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i s\u00edtt. Menelik keisari (17. august 1844 \u2013 12. desember 1913) r\u00e1ddi \u00ed Etiopia fr\u00e1 1889 til 1913. Me\u00f0an evropearar t\u00f3ku meginpartin av Afrika, tv\u00edfalda\u00f0i hann r\u00edki s\u00edtt, og \u00ed 1896 vann hann \u00e1 einari italskari \u00e1lopsherdeild vi\u00f0 Adua. \u00cd 1917 t\u00f3k ein skyldma\u00f0ur hansara, Ras Tafari (merkir f\u00farsti) (23. juli 1892 \u2013 27. august 1975), vi\u00f0 valdinum, fyrst sum r\u00edkisstj\u00f3ri fyri d\u00f3ttur Meneliks, Judith, og fr\u00e1 1930 sum keisari undir navninum Haile Selassie (\"Tr\u00edeinda lj\u00f3si\u00f0\"). Haile Selassie setti s\u00e6r sum m\u00e1l at n\u00fdskipa Etiopia, helst herin, og hann banna\u00f0i tr\u00e6lahaldi. Italiamenn t\u00f3ku landi\u00f0 \u00ed 1935-1936, men \u00ed 1941 r\u00f3ku bretar teir burtur ha\u00f0an, og keisarin kom aftur \u00ed tr\u00fanuna.\n\n\u00cd 1984-1985 var r\u00e6\u00f0ulig hungursney\u00f0 \u00ed h\u00e1lendinum fyri nor\u00f0an; ney\u00f0an kom av borgarakr\u00edggi, turki, ovf\u00f3lkan, og at b\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0in var\u00f0 \u00fatarma\u00f0. Um somu t\u00ed\u00f0 kr\u00edggja\u00f0ist Etiopia vi\u00f0 Eritrea. Kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i \u00ed 1991.\n\nEtiopiski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, Abiy Ahmed, f\u00e6r fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed 2019. Ahmed t\u00f3k vi\u00f0 sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Etiopia \u00ed 2018. Hann f\u00e6r fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina, t\u00ed hann hevur megna\u00f0 at fingi\u00f0 fri\u00f0 \u00ed lag millum Etiopia og Eritrea. Hann hevur leyslati\u00f0 politiskar fangar, og hevur undirskriva\u00f0 fri\u00f0aravtalu vi\u00f0 forsetan \u00ed Eritrea, Isaias Afwerki. Hann hevur eisini arbeitt fyri at f\u00e1a kvinnur upp \u00ed politikk, og helvtin at stj\u00f3rnini hj\u00e1 honum eru kvinnur. Sum si\u00f0ur er, ver\u00f0ur Nobel-fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nin handa\u00f0 10. desember \u00e1 r\u00e1\u00f0h\u00fasinum \u00ed Oslo.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd Etiopia eru mong f\u00f3lkasl\u00f8g, sum \u00f8ll hava egi\u00f0 m\u00e1l og s\u00ednar egnu fr\u00e1sagna-, t\u00f3nleika- og dansisi\u00f0ir. F\u00f3lkadansarar siga s\u00f8gur \u00far gerandisl\u00edvinum. T\u00f3nleikur og sangur eiga st\u00f3ran leiklut, t\u00e1 i\u00f0 bygdaf\u00f3lk siga fr\u00e1 si\u00f0um s\u00ednum og mentan.\n\nF\u00fdra av fimm etiopiarum liva av landb\u00fana\u00f0i og dyrka til d\u00f8mis teff (eitt kornslag) ella halda h\u00fasd\u00fdr.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nEtiopiska ortodoksa kirkjan hevur r\u00f8tur s\u00ednar aftur \u00ed 4. \u00f8ld. St\u00f3rslignastu minnismerki hennara eru kirkjurnar \u00ed b\u00fdnum Lalibela; t\u00e6r v\u00f3r\u00f0u h\u00f8gdar inn \u00ed klettin \u00ed 12. \u00f8ld. Kirkjan \u00ed Etiopia l\u00edkist kirkjunum \u00ed Eysturevropa og hevur eisini goymt einstakar j\u00f8diskar si\u00f0ir; men hon hevur s\u00edni egnu st\u00f3rslignu h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald og s\u00ednar egnu h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir.\n\nB\u00faskapur \n\nKonuf\u00f3lkini h\u00f8gga brenni og bera til h\u00fas, anna\u00f0hv\u00f8rt at n\u00fdta heima ella at selja. Trupulleikin er, at sk\u00f3gurin \u00ed Etiopia ver\u00f0ur t\u00fdndur. T\u00e1 i\u00f0 eingi tr\u00f8 eru, rennur moldin burtur \u00ed \u00e1arf\u00f8ri, ella hon f\u00fdkur burtur \u00ed vindi. Solei\u00f0is er n\u00f3gv b\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0 oy\u00f0il\u00f8gd og vor\u00f0in til oy\u00f0i\u00f0 skridnalendi.\n\nT\u00fddningarmesta \u00fatflutningsgr\u00f8\u00f0in er kaffi, sum mest ver\u00f0ur dyrka\u00f0 \u00ed fj\u00f8llunum \u00ed landslutinum Kaffa, sum hevur givi\u00f0 hesi vi\u00f0gitnu nj\u00f3tingarplantu navn.\n\nMentan\n\nMatur \n\nTj\u00f3\u00f0arr\u00e6tturin \u00ed Etiopia er enjera, i\u00f0 er bleytt flatbrey\u00f0, baka\u00f0 av teffmj\u00f8li, eti\u00f0 aftur vi\u00f0 st\u00favningi av kj\u00f8ti og gr\u00f8nmeti. Sterk, v\u00e6lkrydda\u00f0 s\u00f3s, nevnd wot, ver\u00f0ur stoytt oman yvir r\u00e6ttin. R\u00e1tt neytakj\u00f8t vi\u00f0 sterkum kryddi og br\u00e6ddum sm\u00f8ri er gildismatur. Vanligt er at eta har\u00f0k\u00f3ka\u00f0 egg aftur vi\u00f0 r\u00e6ttinum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n Addis Ababa\n\nAfrika\nEtiopia"}
{"id": "9046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tennessee", "title": "Tennessee", "text": "Tennessee (enskt; State of Tennessee) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 6,5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Nashville er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. N\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin er Memphis. \n\nEyknevni er Sj\u00e1lvbo\u00f0insstaturin (enskt: The Volunteer State).\n\nLandslagi\u00f0 og s\u00f8ga \n\u00cd nor\u00f0ri hevur Tennessee mark vi\u00f0 Kentucky og Virginia, \u00ed eystri vi\u00f0 North Carolina, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Georgia, Alabama og Mississippi, og \u00ed vestri vi\u00f0 Missouri og Arkansas. \n\nHar er landslagi\u00f0 ey\u00f0kent av st\u00f3rum g\u00f8r\u00f0um, sum hava st\u00f3rar v\u00edddir til beitilendi. Summir av hesum g\u00f8r\u00f0um, i\u00f0 eisini ver\u00f0a nevndir ranches, hava t\u00edggjut\u00fasundtals neyt gangandi \u00e1 beiti. Kj\u00f8ti\u00f0 ver\u00f0ur flutt \u00fat til allan heim. \u2028Um lei\u00f0 48 prosent av landj\u00f8r\u00f0ini \u00ed Tennessee eru velt.\n\nTennessee bleiv lutstatur \u00ed USA \u00ed juni 1796. \nCountryt\u00f3nleikur t\u00f3k seg upp sum f\u00f3lkat\u00f3nleikur \u00edmillum hv\u00edta, f\u00e1t\u00e6ka f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Tennessee.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Tennessee eru b\u00e6\u00f0i n\u00f3gv og g\u00f3\u00f0 landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. T\u00fddningarmesti \u00fatflutningurin er b\u00fana\u00f0arv\u00f8rur: bummull, tubbak, hveiti, mais, korn og kj\u00f8t. Onnur t\u00fd\u00f0andi gr\u00f8\u00f0i er soyab\u00f8nir og jar\u00f0n\u00f8tir. B\u00f8ndurnir dyrka eisini frukt og hava eisini sk\u00f3garvinnu. \u00cd \u00f8llum statinum eru ovurst\u00f3rir gar\u00f0ar. Summar fyrit\u00f8kur \u00ed landb\u00fana\u00f0inum \u00ed Tennessee eru sera st\u00f3rar. N\u00f3gvasta\u00f0ni eru st\u00f3rar gr\u00f3\u00f0rarlundir. Gr\u00f3\u00f0rarlundirnar hava framvegis st\u00f3ran t\u00fddning fyri b\u00faskapin. N\u00f3gv jar\u00f0arbr\u00fak eru \u00f3metaliga st\u00f3r. Ein gar\u00f0ur kann vera tr\u00edggjar fer\u00f0ir so st\u00f3rur sum allar F\u00f8royar. Har hava tey \u00f3gvuliga n\u00f3gvan fena\u00f0, serliga neyt til at f\u00e1a kj\u00f8t. \u00dar hesum st\u00f3ru landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kjunum ver\u00f0a landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur flutt\u00adar \u00fat til n\u00f3gv lond kring allan heim. Hesi st\u00f8\u00f0ini hava so statt \u00f3gvu\u00adliga st\u00f3ran t\u00fddning fyri at \u00fatvega heiminum mat. Landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0 og sk\u00f3gir eru n\u00e6stan 90 % av \u00f8kinum \u00ed Tennessee. \u2028\u00cd Tennessee eru fleiri enn 91.000 gar\u00f0ar.\u2028\u2028  Landb\u00fana\u00f0arframlei\u00f0slan \u00ed 2014 liggur um g\u00f3\u00f0ar $2,2 mrd. um \u00e1ri\u00f0.\n\nN\u00e6stan allasta\u00f0ni \u00ed Tennessee gerast gar\u00f0arnir st\u00f8rri og st\u00f8rri. Ta\u00f0 ber illa til hj\u00e1 b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um, sum ein familja rekur, at kl\u00e1ra seg f\u00edggjarliga, og t\u00ed ver\u00f0a fleiri gar\u00f0ar lagdir saman \u00ed st\u00f8rri jar\u00f0arbr\u00fak. Alsamt f\u00e6rri b\u00f8ndur framlei\u00f0a alsamt meira mat. Ta\u00f0 ber til, millum anna\u00f0 t\u00ed at betri t\u00f8kni til landb\u00fana\u00f0 ver\u00f0ur ment, og t\u00ed at n\u00f3gv ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 at kynb\u00f8ta plantur og h\u00fasd\u00fdr. N\u00f3gv jar\u00f0arbr\u00fak hava eisini lagt seg eftir einari \u00e1v\u00edsari gr\u00f8\u00f0i ella kanska tveimum. Harumframt n\u00fdta tey flestu n\u00f3gv handilst\u00f8\u00f0 og eitur m\u00f3ti loki og ska\u00f0ad\u00fdrum. Alt hetta ger, at meira f\u00e6st burtur\u00far. \u2028\n\nEitt anna\u00f0 t\u00fddningarmiki\u00f0 n\u00e1tt\u00farutilfeingi \u00ed Tennessee er teir st\u00f3ru sk\u00f3girnir. \u2028\u2028Sk\u00f3garlendi fevna um umlei\u00f0 52 % av landa\u00f8ki \u00ed 2014.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Tennessee eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n Nashville - 670 820 \n Memphis - 651 073 \n Knoxville - 187 603 \n Chattanooga - 182 799 \n Clarksville - 158 146 \n Murfreesboro - 146 900 \n Franklin - 83 097 \n Jackson - 67 191 \n Johnson City - 66 906 \n Bartlett - 59 440\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika\n Tennessee\u00e1\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: Tennessee.gov\n Tennessee, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oklahoma", "title": "Oklahoma", "text": "Oklahoma (enskt: State of Oklahoma) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 3,7 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Oklahoma City. \u00cd nor\u00f0ri hevur Oklahoma mark vi\u00f0 Kansas og Colorado, \u00ed eystri vi\u00f0 Missouri og Arkansas, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Texas, og \u00ed vestri vi\u00f0 New Mexico. Eyknevni er Skj\u00f3ttaristaturin (enskt: The Sooner State). Or\u00f0i\u00f0 Oklahoma kemur \u00far Choctaw og merkir rey\u00f0manslandi\u00f0. \n\nGuvern\u00f8rurin er s\u00ed\u00f0an januar 2019 Kevin Stitt, sum er limur \u00ed Cherokee-\u00e6ttb\u00f3lkinum. Fyrrverandi guvern\u00f8rurin, Mary Fallin, var tann fyrsta kvinnan \u00ed guvern\u00f8rsessinum \u00ed Oklahoma. Hon var republikanari; hart \u00ed m\u00f3ti fosturt\u00f8ku, hon vildi ikki hoyra tala\u00f0 um, at samkynd sleppa at giftast, og hon var limur \u00ed NRA, sterka felagsskapinum, sum virkar fyri, at amerikanarar sleppa at bera skotv\u00e1pn. \n\n\u00cd Oklahoma eru tey sera von vi\u00f0 meldur\u00f3dnir. Fleiri hundra\u00f0 meldur\u00f3dnir eru \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri \u00ed meldu\u00f3dnarbeltinum, sum gongur \u00edgj\u00f8gnum Oklahoma og Kansas. \u00cd st\u00f3rari meldur\u00f3dn kann vindfer\u00f0in vera 350-400 km um t\u00edman, og tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 kann vera 200 m ella meira. Meldu\u00f3dnin flytur seg einar 25 km um t\u00edman. Sl\u00edkur vindur r\u00edvur l\u00e6ttiliga b\u00e6\u00f0i h\u00fas, bilar og f\u00f3lk um koll. \u00d3dnin Moore kravdi t.d. 24 mannal\u00edv \u00ed 2013 . Oklahoma var betri fyrireika hesafer\u00f0 enn \u00ed 1999, t\u00e1 ein l\u00edknandi \u00f3dn rakti stakr\u00edki\u00f0, og t\u00f3k l\u00edvi\u00f0 av 55.\n\nS\u00f8ga\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nFyrstu f\u00f3lk, i\u00f0 settu b\u00fagv \u00ed Oklahoma, komu \u00far Asia fyri fleiri enn 12 000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an . Tey eltu dj\u00f3rini, i\u00f0 tey veiddu. Sum fr\u00e1 lei\u00f0 livdu \u00e6ttirnir \u00ed skipa\u00f0um samfel\u00f8gum. Fja\u00f0rar v\u00edstu, hvussu raskur indi\u00e1ni hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed bard\u00f8gum. 1 v\u00edsti, at hann hev\u00f0i dripi\u00f0 ein f\u00edgginda; 2 v\u00edsti, at hann hev\u00f0i dripi\u00f0 ein f\u00edgginda og tiki\u00f0 h\u00e1rsv\u00f8r\u00f0in vi\u00f0 s\u00e6r; 3 v\u00edsti, at hann hev\u00f0i skori\u00f0 ein f\u00edgginda \u00e1 h\u00e1ls; og 4 bar bo\u00f0 um, at hann var sj\u00e1lvur s\u00e6rdur \u00ed bardaga. \n\n\u00cd 1541 komu \u00e1 fyrsta sinni f\u00f3lk \u00far Spania til Oklahoma. Tey vildu hava lendi og h\u00f3ttu solei\u00f0is l\u00edvsgrundarlagi\u00f0 hj\u00e1 upprunaf\u00f3lkinum. Indi\u00e1narnir \u00ed Oklahoma v\u00f3ru ofta \u00ed bardaga vi\u00f0 ni\u00f0ursetumenninar. Serliga \u00ed 19. \u00f8ld gj\u00f8rdu indi\u00e1narnir m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, t\u00e1 i\u00f0 oklahomska stj\u00f3rnin vildi hava teir burtur av lei\u00f0unum, har teir hildu til. Eftir har\u00f0ligt str\u00ed\u00f0 v\u00f3ru indi\u00e1narnir fluttir \u00ed fri\u00f0ingar\u00f8ki, land\u00f8ki, \u00e6tla\u00f0 teimum burturav. Teir 392 t\u00fasund indi\u00e1narnir  \u00ed Oklahoma b\u00fagva n\u00fa \u00ed fri\u00f0ingar\u00f8kjum, sum teir sj\u00e1lvir st\u00fdra. Fyri stuttum hava n\u00f3gvar \u00e6ttir gj\u00f8rt um seg og vunni\u00f0 s\u00e6r eftur land, sum t\u00e6r \u00e1\u00f0ur h\u00f8vdu mist. Fri\u00f0ingar\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 osaga, st\u00f8rstu indi\u00e1na\u00e6ttini \u00ed Oklahoma , er meira enn 5;792&#966,80\u00a0km2 \u00ed Osage County.\n\nIndian Territory\n\nStaturin, i\u00f0 fekk navni\u00f0 Oklahoma, var\u00f0 \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0 avmarka\u00f0ur ella avbyrgdur fr\u00e1 hinum statunum og fekk navni\u00f0 Indian Territory \u00ed 1834. Hagar v\u00f3r\u00f0u allir indianarar, sum upprunaliga b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00f8llum USA, savna\u00f0ir saman. \u00cd hesum skr\u00f3vturra landi vestan fyri tiltikna hundra\u00f0nda longarstig v\u00f3r\u00f0u indianaraf\u00f3lk savna\u00f0 saman og flutt til Indian Territory, antin tey v\u00f3ru av preriuni, \u00far fj\u00f8llunum fyri vestan, \u00far sk\u00f3gunum fyri eystan, \u00far Florida ella av m\u00fdrilendinum vi\u00f0 Mississippi. Filosofiin var tann, at ein indianari var ein indianari, antin hann b\u00fa\u00f0i \u00ed m\u00fdrlendinum \u00ed Everglades heilt su\u00f0uri \u00ed Florida ella \u00ed sk\u00f3garlendinum sunnan fyri tey st\u00f3ru v\u00f8tnini, ella hann var sioux, cheyenne ella irokesari. Teir h\u00f8vdu ongan kjans at matskaffa s\u00e6r sj\u00e1lvir. Ta\u00f0 vil siga, ta\u00f0 var bara ein m\u00e1ti at gera ta\u00f0 upp\u00e1, og ta\u00f0 var at liva av t\u00ed, sum amerikanska stj\u00f3rnin \u00fatvega\u00f0i teimum. Her var talan um ta\u00f0, sum vit n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum \u00ed \u00f8\u00f0rum sambandi r\u00f3pa veitingarinnt\u00f8kur. Vi\u00f0 hv\u00f8rt eitur ta\u00f0 blokkstu\u00f0ul, vi\u00f0 hv\u00f8rt eitur ta\u00f0 heildarveiting. Heilsuvi\u00f0urskiftini hj\u00e1 indianaranum v\u00f3ru so \u00fat av lagi v\u00e1nalig, at t.d. eitt kent f\u00f3lk sum cheyenne-f\u00f3lki\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0 at vera minni enn tr\u00fd hundra\u00f0 eftir til samans. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var minst eftir, var tali\u00f0 tvey hundra\u00f0 og ein og f\u00fdrs.\n\nTa\u00f0 var banna\u00f0 at selja indianarum \u00ed Indian Territory eldvatn, brenniv\u00edn. Hetta land, indianararnir v\u00f3ru savna\u00f0ir og passivisera\u00f0ir \u00ed, var r\u00e6ttiliga str\u00e1lbygt, og t\u00ed bar als ikki til at hava eftirlit vi\u00f0 hesum loynihandli vi\u00f0 brenniv\u00edni. Og ta\u00f0 var ikki bara \"eldvatn\", i\u00f0 var\u00f0 selt teimum \u00f3l\u00f3gliga. Alt m\u00f8guligt anna\u00f0, sum vanliga var \u00f3l\u00f3gligt, var\u00f0 selt har, uttan at amerikanska stj\u00f3rnin hev\u00f0i m\u00f8guleika fyri at gera naka\u00f0 vi\u00f0 ta\u00f0. Indianararnir \u00ed Oklahoma v\u00f3r\u00f0u \u00ed st\u00f3rum tali t\u00fdndir av hungri og sj\u00faku.\n\nInnliman\n\u00cd november 1907 bleiv Territory of Oklahoma 46. staturin \u00ed USA og broytti t\u00e1 navn til State of Oklahoma. Men \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 royndi umr\u00e1\u00f0i\u00f0 at koma upp \u00ed USA sum tveir ymiskir statir: Oklahoma og Sequoyah, sum \u00ed dag er eystari partur av Oklahoma. Hev\u00f0i Sequoyah havt eydnu vi\u00f0 at gerast ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur lutstatur, hev\u00f0i meirlutin av f\u00f3lkinum har veri\u00f0 \u00far fimm ymsum indi\u00e1nara\u00e6ttb\u00f3lkum, sum \u00ed 1830 v\u00f3r\u00f0u flutt higar \u00far Mississippi. Fyrstu fer\u00f0, at talan var um at gera ein stat her, var \u00ed 1902, t\u00e1 umbo\u00f0 fyri Cherokee, Choctaw, Creek, Chickasaw og Seminole m\u00f8ttust at umr\u00f8\u00f0a hugskoti\u00f0 um ein indi\u00e1nara-stat. Staturin fekk navni\u00f0 Sequoyah eftir Cherokee lei\u00f0aranum Sequoyah, sum millum anna\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri at gera Cherokee-stavra\u00f0i\u00f0. \u00c6ttb\u00f3lkarnir m\u00f8ttust aftur \u00ed 1903 og \u00ed 1905, t\u00e1 teir gj\u00f8rdu eina grundl\u00f3g og l\u00f8gdu umb\u00f8nina um s\u00edn egna stat fyri amerikansku kongressina.\n\nTa\u00f0 var um reppi\u00f0, at staturin bleiv veruleiki. Men tr\u00edggir politikarar \u00far eystara parti av USA m\u00e6ltu forsetanum Theodore Roosevelt fr\u00e1 at taka tveir n\u00fdggjar statir \u00far t\u00e1 vestara parti upp \u00ed USA av \u00f3tta fyri, at vestari parturin f\u00f3r at f\u00e1a st\u00f8rri vald og \u00e1virkan enn eystari parturin. Harvi\u00f0 enda\u00f0u royndirnar at gera ein stat vi\u00f0 indi\u00e1nskum meiriluta, men grundl\u00f3gin hj\u00e1 statinum Oklahoma er bygd \u00e1 grundl\u00f3gina, sum teir fimm \u00e6ttb\u00f3lkarnir settu saman til ta\u00f0, sum skuldi ver\u00f0a staturin Sequoyah.\n\nYvirgangs\u00e1lop \n\n\u00cd 1996 vaks \u00f3ttin fyri ats\u00f3knum fr\u00e1 v\u00ed\u00f0gongdum herna\u00f0arligum h\u00f8grab\u00f3lkum, sum str\u00ed\u00f0ast fyri hv\u00edtum yvirr\u00e6\u00f0i \u00ed Oklahoma. \u00cd 1995 sorla\u00f0i ein bilbumba eini samveldish\u00fas \u00ed Oklahoma City \u00ed Oklahoma, og 167 b\u00f8rn og vaksin doy\u00f0u. H\u00f8grav\u00ed\u00f0gongdi Timothy McVeigh (23. apr\u00edl 1968 \u2013 11. juni 2001), i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 amerikanskur herma\u00f0ur, var\u00f0 seinni d\u00f8mdur fr\u00e1 l\u00edvinum fyri r\u00e6\u00f0uligu bumbuats\u00f3knina.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali \u00ed Oklahoma v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n\n Oklahoma City - 655\u00a0057\n Tulsa - 401\u00a0190\n Norman - 124\u00a0880\n Broken Arrow - 110\u00a0198\n Edmond - 94\u00a0054\n Lawton - 93\u00a0025\n Moore - 62\u00a0055\n Midwest City - 57\u00a0407\n Stillwater - 50\u00a0299\n Enid - 49\u00a0688\n\nKend f\u00f3lk \u00far Oklahoma \n Chet Baker, jazzt\u00f3nleikari\n Garth Brooks, countrysangari\n Woody Guthrie, sangari (folk)\n Toby Keith, countrysangari\n Carrie Underwood, countrysangarinna\n Brad Pitt, sj\u00f3nleikari\n Dr. Phil, sj\u00f3nvarpsvertur\n Tony Randall, sj\u00f3nleikari\n John Michael Talbot, t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari\n\nMyndasavn\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: ok.gov\n Oklahoma, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Selfoss", "title": "Selfoss", "text": "Selfoss er ein b\u00fdur \u00e1 Su\u00f0urlandinum \u00ed \u00cdslandi vi\u00f0 6512 \u00edb\u00fagvum. Selfoss er ein partur av \u00c1rborg kommunu, sum er st\u00f8rsta kommuna \u00e1 Su\u00f0urlandinum vi\u00f0 7827 \u00edb\u00fagvum (januar 2011). Selfoss liggur 50 km fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Reykjav\u00edk.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\nHeimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 \u00c1rborgar kommunu (Sveitarf\u00e9lagi\u00f0 \u00c1rborg), arborg.is\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "9052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andesfj%C3%B8ll", "title": "Andesfj\u00f8ll", "text": "Andesfj\u00f8ll eru heimsins longsta fjallar\u00f8\u00f0. Summi fj\u00f8ll eru 3000 metrar og h\u00e6gri. Andesfjallar\u00f8\u00f0in er 7250 km long, og er fram vi\u00f0 allari vesturstrondini \u00ed Su\u00f0uramerika. \u00cd d\u00f8lunum og \u00e1 Altiplano-h\u00e1sl\u00e6ttanum \u00edmillum Bolivia og Per\u00fa er fruktag\u00f3\u00f0 landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. \u00cd Andesfj\u00f8llum eru n\u00f3gv r\u00e1evni \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og mong virkin eldgos.\n\nMyndasavn \n\nFj\u00f8ll\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "9053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akraneskaupsta%C3%B0ur", "title": "Akraneskaupsta\u00f0ur", "text": "Akranes er ein b\u00fdur vi\u00f0 6 609  \u00edb\u00fagvum (januar, 2009) \u00e1 Vesturlandinum \u00ed \u00cdslandi.\n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "9055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bolivia", "title": "Bolivia", "text": "Bolivia ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Bolivia (spanskt: Rep\u00fablica de Bolivia, quechua: Bulibya Republika, aymara: Wuliwya Suyu) er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika vi\u00f0 10,0 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. \n\nHeimsins vandamiklasti vegur er ein veg \u00far bolivianska h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0num Sucre, til eitt \u00f8ki kalla Yungas, \u00ed fimm kilometra h\u00e6dd og steyrr\u00e6ttum bergi. Ein bilur fer\u00f0 \u00fatav umlei\u00f0 a\u00f0ru hv\u00f8rja viku, og \u00e1rliga doyggja t\u00ed eini 200 til 300 f\u00f3lk \u00e1 hesum 80 kilometra langa vegastrekki.\n\nS\u00f8ga\n\nStovnan \n\nSim\u00f3n Bol\u00edvar (24. juli 1783 \u2013 17. desember 1830) fer\u00f0a\u00f0ist \u00ed Evropa, t\u00e1 i\u00f0 hugsj\u00f3nirnar fr\u00e1 fronsku kollveltingini breiddu seg, og ha\u00f0an fekk hann \u00edbl\u00e1stur til at vinna \u00f8llum Su\u00f0uramerika fr\u00e6lsi. Bol\u00edvar gj\u00f8rdist oddama\u00f0ur fyri tj\u00f3\u00f0veldisr\u00f8rsluni \u00ed Venesuela \u00ed 1812. Hann st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri uppreistri \u00ed 1816 og l\u00fdsti Venesuela fr\u00e6lst, h\u00f3ast Spania g\u00f3\u00f0t\u00f3k ta\u00f0 ikki. \u00cd 1819 helt hann fram \u00ed Kolombia, vann \u00e1 spaniamonnum, og gj\u00f8rdist fyrsti forseti \u00ed landinum. Hann f\u00f3r aftur til Venesuela, sigra\u00f0i \u00e1 spaniamonnum \u00ed Carabobo \u00ed 1821 og t\u00f3k Caracas. Ta\u00f0 sta\u00f0festi, at Venesuela var fr\u00e6lst og \u00f3heft. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r Bol\u00edvar su\u00f0ureftir at hj\u00e1lpa \u00f8\u00f0rum hj\u00e1londum at gera uppreistur. T\u00e1 i\u00f0 San Martin leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r sum r\u00edkislei\u00f0ari \u00ed Per\u00fa \u00ed 1822, b\u00f3\u00f0u tj\u00f3\u00f0veldismenninir Bol\u00edvar hj\u00e1lpa teimum at reka sponsku herdeildirnar, i\u00f0 eftir v\u00f3ru, av landinum. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann, og \u00ed 1824 var\u00f0 hann \u00fatnevndur einar\u00e6\u00f0isharri. \u00c1ri\u00f0 eftir f\u00f3r Bol\u00edvar til Ovara Per\u00fa og grunda\u00f0i eitt tj\u00f3\u00f0veldi, sum seinni var\u00f0 kalla\u00f0 Bolivia eftir honum.\n\nDr\u00f8gghandil \n\n\u00cd \u00f8ldir hevur f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Bolivia tugt kokabl\u00f8\u00f0, sum stimbra\u00f0, og sum stilla svongd. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur kokain vunni\u00f0 \u00far bl\u00f8\u00f0num, eitt \u00f3l\u00f3gligt dr\u00f8ggevni, sum gravgangur er eftir, helst \u00ed Nor\u00f0uramerika og Evropa. Kokarunnurin veksur \u00ed rakj\u00f8r\u00f0 og krevur l\u00edtla og onga r\u00f8kt, sum matplantur. Eisini loysir seg n\u00f3gv betur f\u00edggjarliga at dyrka koka enn vanliga gr\u00f8\u00f0i. T\u00ed ver\u00f0ur n\u00f3gv koka dyrka\u00f0, serliga \u00ed oydnum p\u00f8rtum \u00ed Andesfj\u00f8llum. T\u00e1 i\u00f0 kokain er vunni\u00f0 burtur \u00far kokabl\u00f8\u00f0num, ver\u00f0ur ta\u00f0 smugla\u00f0. Kokarunnurin tr\u00edvst v\u00e6l \u00ed fjallad\u00f8lunum \u00ed Bolivia og er g\u00f3\u00f0 innt\u00f8kukelda hj\u00e1 f\u00f3lkinum, sum b\u00fdr har. Myndugleikarnir hava roynt at ste\u00f0ga kokadyrkingini og bo\u00f0i\u00f0 b\u00f3ndunum pening fyri at leggja um til annan landb\u00fana\u00f0, til d\u00f8mis sukur, bananir og kakao. Hetta hevur ikki bori\u00f0 til, og koka er enn h\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0i \u00ed Bolivia.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd 1883 misti Bolivia strandalendi s\u00edtt til Kili, ta\u00f0 var \u00ed kyrrahavskr\u00edggjunum; t\u00ed fer n\u00e6stan allur \u00fatflutningur n\u00fa vi\u00f0 bili ella toki \u00edgj\u00f8gnum Kili og Peru. St\u00f3rt n\u00e1tt\u00farurtilfeingi er \u00ed Bolivia, til d\u00f8mis silvur og tin, men vi\u00f0 ta\u00f0 at landi\u00f0 hevur veri\u00f0 so avbyrgt, og at stj\u00f3rnarskifti hevur veri\u00f0 \u00ed heilum, er Bolivia f\u00e1t\u00e6kt. \n\n\u00cd Bolivia er n\u00f3gv tin, silvur, bl\u00fdggj, sink og onnur steinsl\u00f8g. Tinvinnan er t\u00fddningarmikil vinnuvegur, og h\u00f3ast afturgongd er Bolivia enn \u00edmillum tey fimm londini \u00ed heiminum, i\u00f0 vinna mest tin. T\u00fasundtals f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00ed n\u00e1munum; arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0urnar eru v\u00e1naligar, trygdin ring og l\u00f8nin l\u00e1g. Mangir n\u00e1msmenn tr\u00fagva, at ein andi, nevndur El Tio, heldur til \u00ed n\u00e1munum og leggja honum sigarettir sum offurg\u00e1vu fyri tini\u00f0.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nEini 70 % av f\u00f3lkinum eru aymar\u00e1indi\u00e1nar og quechuaindi\u00e1nar, sum b\u00fagva \u00e1 vindbarda h\u00e1sl\u00e6ttanum, nevndur altiplano. Teir eiga ikki meiri j\u00f8r\u00f0, enn at teir so d\u00e1nt f\u00e1a dyrka\u00f0 so miki\u00f0, at teir brey\u00f0f\u00f8\u00f0a seg og s\u00edni. Kalt er \u00e1 h\u00e1lendinum \u00ed Bolivia. J\u00f8r\u00f0in er k\u00f8rg, og n\u00f3gvasta\u00f0ni eru epli einasta gr\u00f8\u00f0i, i\u00f0 veksur.\n\nAymar\u00e1indi\u00e1nar hava tronglig kor, og arbei\u00f0sdagurin er strevin, hv\u00f8rki ravmagn ella vatn er lagt inn \u00ed h\u00fasini. Flestu f\u00f3lk eru f\u00e1t\u00e6kir b\u00f8ndur, sum dyrka epli, mais og bygg og hava nakrar k\u00fdr, sey\u00f0ir, lamur og h\u00f8sn. \u00dar lamuullini virka teir heit kl\u00e6\u00f0i, og lamut\u00f8\u00f0ini ver\u00f0a n\u00fdtt til brenni. Aymar\u00e1konurnar og genturnar ganga undir myrkagr\u00f8num, sv\u00f8rtum ella br\u00fanum hatti. Mangir aymar\u00e1indi\u00e1nar ganga \u00ed plastsk\u00f3m, nevndir ojotas.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nH\u00f3ast Bolivia er kat\u00f3lskt land, eru gamlir \u00e1tr\u00fana\u00f0arsi\u00f0ir ikki heilt gloymdir. \u00cd Titicacavatni er oyggin Isla la Sol (f\u00f8royskt; s\u00f3loy), og gomul tr\u00fagv er, at har var\u00f0 s\u00f3lin borin \u00ed heim. T\u00f3nleikur eigur st\u00f3ran leiklut \u00e1 stevnum og h\u00f8gt\u00ed\u00f0um \u00ed Bolivia; sp\u00e6lt ver\u00f0ur \u00e1 panfloytu, trummu og messinglj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Vanligar panfloytur ver\u00f0a gj\u00f8rdar \u00far sevi.\n\nHygg eisini at \n\n Su\u00f0uramerika\n\nBolivia\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "9056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3naoyggjar", "title": "J\u00f3naoyggjar", "text": "J\u00f3naoyggjar ella Jonisku Oyggjarnar (grikskt; \u0395\u03c0\u03c4\u03ac\u03bd\u03b7\u03c3\u03b1 ella \u0399\u03cc\u03bd\u03b9\u03b1 \u03bd\u03b7\u03c3\u03b9\u03ac) eru ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Grikkalandi. Landsluturin nevnist \u00e1 grikskum \u03a0\u03b5\u03c1\u03b9\u03c6\u03ad\u03c1\u03b5\u03b9\u03b1 \u0399\u03bf\u03bd\u03af\u03c9\u03bd \u039d\u03ae\u03c3\u03c9\u03bd, \u00e1 enskum eitur landsparturin Ionian Islands Periphery. Grikska navni\u00f0 Eptanisa merkir Sjeyoyggjarnar. Hitt grikska navni\u00f0 og ta\u00f0 sum \u00fatlendingar oftast n\u00fdta til henda oyggjab\u00f3lk kemur av navninum \u00e1 havinum, har oyggjarnir eru, J\u00f3niska havi\u00f0 ella J\u00f3nahavi\u00f0. St\u00f8rsta oyggin kallast Kefalonia. J\u00f3naoyggjar hava umlei\u00f0 220 097 \u00edb\u00fagvar (2005). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Korfu og er \u00e1 oynni vi\u00f0 sama navni. Grundarlagi\u00f0 undir b\u00faskapinum er fer\u00f0avinna. M\u00e1li\u00f0 er griskskt. \n\u00c1lvarsamir jar\u00f0skj\u00e1lvtar raktu oyggjarnar \u00ed 1953, serliga Kefalonia var hart rakt, st\u00f8rsti parturin av oynni var\u00f0 lagdur \u00ed oy\u00f0i. \nL\u00edtla oyggin Ithaka er m.a. kend t\u00ed hon er t\u00fddningarmikil partur av s\u00f8guni \u00ed Odyseini hj\u00e1 Homer, Itaka var heimsta\u00f0urin hj\u00e1 Odysseus.\n\nOyggjarnar \n\n Korfu (\u039a\u03ad\u03c1\u03ba\u03c5\u03c1\u03b1)\n Paxos (\u03a0\u03b1\u03be\u03bf\u03af)\n Lefkada (\u039b\u03b5\u03c5\u03ba\u03ac\u03b4\u03b1)\n Ithaka (\u0399\u03b8\u03ac\u03ba\u03b7)\n Kefalonia (\u039a\u03b5\u03c6\u03b1\u03bb\u03bf\u03bd\u03b9\u03ac)\n Zakynthos (\u0396\u03ac\u03ba\u03c5\u03bd\u03b8\u03bf\u03c2)\n Kythira (\u039a\u03cd\u03b8\u03b7\u03c1\u03b1)\n\nHygg eisini at \n\n Grikkaland\n\nKeldur \n\nOyggjar\nGrikkaland\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nLandslutir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "9057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0lingurin%20Malcolm", "title": "Mi\u00f0lingurin Malcolm", "text": "Mi\u00f0lingurin Malcolm (upprunaheiti: Malcolm in the Middle) er ein amerikonsk ungd\u00f3mssj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0.\n\nS\u00f8gugongd \n\n12 \u00e1ra gamli Malcolm er ein p\u00fara vanligur drongur \u2013 ta\u00f0 er bara ta\u00f0, at hann hevur IQ sum flogvit. Eins og hinir tr\u00edggir br\u00f8\u00f0urnir hevur hann lyndi til at vera rokaligur, so ofta og t\u00edtt er h\u00fasatekjan um at fara uppfr\u00e1. Mamma Malcolm strevast og str\u00ed\u00f0ist fyri at halda skil \u00e1 dreingjunum og ikki minst p\u00e1pa teirra. Malcolm m\u00e1 ofta sanna, at ta\u00f0 er ikki alt\u00ed\u00f0 l\u00e6tt at vera kl\u00f3kur \u00ed einum vitleysum heimi, men hann ver\u00f0ur skj\u00f3tt kringur \u00ed at handfara tilveruna sum undurbarn.\n\nLeikarar \n\n Malcolm Wilkerson: Frankie Muniz\n Lois Wilkerson: Jane Kaczmarek\n Hal Wilkerson: Bryan Cranston\n Francis Wilkerson: Christopher Masterson\n Reese Wilkerson: Justin Berfield\n Dewey Wilkerson: Erik Per Sullivan\n Caroline Miller: Catherine Lloyd Burns\n\nS\u00ed eisini \n\n Official website\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "9058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20McCartney", "title": "Paul McCartney", "text": "Paul McCartney (f\u00f8ddur 18. juni 1942 \u00ed Liverpool) er ein av heimsins kendastu sangskrivarum. Hann byrja\u00f0i yrkislei\u00f0 s\u00edna \u00ed The Beatles saman vi\u00f0 John Lennon, George Harrison og Ringo Starr. Saman skriva\u00f0u Lennon og McCartney teir flestu sangirnar hj\u00e1 The Beatles. \n\nThe Beatles v\u00f3ru virknir millum 1962 og 1970. \u00cd 1970'unum fekk Paul McCartney s\u00e6r ein n\u00fdggjan b\u00f3lk, so hann aftur fekk sp\u00e6lt konsertir. B\u00f3lkurin nevndist Wings. Einastu t\u00f3nleikararnir, sum eru vi\u00f0 \u00e1 \u00f8llum pl\u00e1tunum hj\u00e1 Wings, eru, umframt Paul McCartney, kona hansara Linda McCartney og gittarleikarin Denny Lane, sum eitt skifti hev\u00f0i sp\u00e6lt \u00ed enska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Moody Blues. B\u00f3lkurin Wings var\u00f0 upploystur um \u00e1rsskifti\u00f0 1980-1981, og s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur Paul McCartney virka\u00f0 sum solistur. \n\nSamb\u00e6rt metb\u00f3kini hj\u00e1 Guinness er Paul McCartney r\u00edkasti t\u00f3nleikari \u00ed heiminum.\n\nPaul McCartney pl\u00e1turnar \n\n The Family Way - 1967\n McCartney - 1970\n Ram - 1971\n Wild Life - 1971\n Red Rose Speedway - 1973\n Band On The Run - 1973\n Venus And Mars - 1975\n Wings At The Speed Of Sound - 1976\n Wings Over America - 1977\n London Town - 1978\n Wings' Greatest - 1978\n Back To The Egg - 1979\n McCartney II - 1980\n Tug Of War - 1982\n Pipes Of Peace - 1983\n Give My Regards To Broad Street - 1984\n Press To Play - 1985\n Flowers In The Dirt - 1987\n All The Best - 1987\n Choba V CCCP - 1987\n\nS\u00ed eisini \n\n The Beatles\n John Lennon\n George Harrison\n Ringo Starr\n Wings\n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nEnskir sangarar\nThe Beatles\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942"}
{"id": "9062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arkansas", "title": "Arkansas", "text": "Staturin Arkansas (enskt: State of Arkansas) er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 2,9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Little Rock er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd nor\u00f0ri hevur staturin mark vi\u00f0 Missouri, \u00ed eystri vi\u00f0 Tennessee og Mississippi, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Louisiana, og \u00ed vestri vi\u00f0 Oklahoma og Texas. Eyknevni er N\u00e1tt\u00farustaturin (enskt: The Natural State). \u00d8ki\u00f0 er eitt ta\u00f0 t\u00fddningarmesta, har m.a. r\u00eds ver\u00f0ur dyrka\u00f0 \u00ed USA. \u2028Til st\u00f8ddar er Arkansas sum Ongland, men f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er l\u00edtil, bert 22 \u00edb\u00fagvar/km\u00b2.\n\nFleiri kend f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Arkansas; t.d. eru b\u00e6\u00f0i Johnny Cash og Bill Clinton \u00far Arkansas.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Arkansas er fyri ta\u00f0 mesta meginlandsve\u00f0urlag. Her er summari\u00f0 heitt. Vetur\u00adin er ofta \u00f3gvuliga kaldur og turrur, t\u00ed langt er til varman og v\u00e6t\u00aduna \u00ed sj\u00f3num. Meginlandsve\u00f0urlagi\u00f0 er sostatt ey\u00f0kent av heitum sumrum og k\u00f8ldum vetrum. Har eru langar fjallar\u00f8\u00f0ir, sk\u00f3gir, v\u00ed\u00f0ar fl\u00f8tur, h\u00e1sl\u00e6ttar og st\u00f3rar \u00e1ir. Nor\u00f0ari partur av statinum er ey\u00f0kendur av fleiri fjallar\u00f8\u00f0um, m.a. Ouachita Mountains og Ozark Mountains. Fj\u00f8llini, i\u00f0 eru kl\u00f8dd vi\u00f0 st\u00f3rum sk\u00f3gum, gera ta\u00f0 til eitt sta\u00f0 vi\u00f0 einastandandi n\u00e1tt\u00faru. Tann h\u00e6gsti tindurin, Mount Magazine, er 839 metrar h\u00f8gur. Meiri enn 23 % av Arkansas eru berlig fj\u00f8ll, og n\u00e6stan alt, sum eftir er, er sk\u00f3gur. Grasfl\u00f8turnar \u00ed Eystur-Arkansas eru t\u00fddningarmesta landb\u00fana\u00f0arlendi\u00f0.\n\nS\u00e6\u00f0 undir einum er Arkansas eitt sera str\u00e1lbygt stakr\u00edki. Ta\u00f0 vil siga, at mi\u00f0al\u00adtali\u00f0 av f\u00f3lki fyri hv\u00f8nn km\u00b2 er sera l\u00e1gt. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin er \u00ed mi\u00f0al um lei\u00f0 22 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km\u00b2. Ta\u00f0 vil siga, at um alt slag av lendi ver\u00f0ur tiki\u00f0 vi\u00f0, so hevur hv\u00f8rt f\u00f3lk so n\u00f3gv pl\u00e1ss \u00ed part, sum svarar til um lei\u00f0 fimm f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir. Men ta\u00f0 er misjavnt, hvussu n\u00f3gv pl\u00e1ss er \u00ed part kring stakr\u00edki\u00f0. Eini 56\u00a0% b\u00fagva \u00ed b\u00fdum ella \u00ed \u00f8\u00f0rum t\u00e6ttbygdum \u00f8kjum. G\u00f3\u00f0 44\u00a0% b\u00fagva \u00ed f\u00e1mentum \u00f8kjum \u00ed 2010. H\u00f3ast samla\u00f0a nettotali\u00f0 sigur, at Arkansas spakuliga ver\u00f0ur urbanisera\u00f0, so er staturin framvegis sera ruralur. Ta\u00f0 er ikki bara \u00ed Little Rock, at urbaniseringin er farin fram, men eisini \u00fati \u00e1 bygd.\n\nSt\u00f8rsta vatni\u00f0 \u00ed Arkansas er \u00ed Hot Springs. Ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Lake Ouachita. Vatni\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt sum drekkivatn og er sostatt st\u00f8rsta drekki\u00advatnsgoymsla \u00ed statinum. Mississippi River er tann longsta \u00e1in \u00ed Arkansas (3734 km). \u00c1in Arkansas River er n\u00e6stlongsta, hon er 2364 km.\n\nB\u00faskapur \n\n\u2028Landb\u00fana\u00f0urin hevur alst\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Arkansas; umlei\u00f0 43\u00a0% av landj\u00f8r\u00f0ini eru velt. Ve\u00f0urlag og j\u00f8r\u00f0ildi hava n\u00f3gv at siga fyri, hvussu j\u00f8r\u00f0in ver\u00f0ur br\u00fakt. \u00cd statinum er n\u00f3gv fj\u00f8ll og st\u00f3rur sk\u00f3gur, og ta\u00f0 er sera \u00f3t\u00e6tt bygt. At kalla allur nor\u00f0ari partur av Arkansas er fjallalendi, h\u00f8gar eggjar vi\u00f0 dj\u00fapum d\u00f8lum \u00edmillum. Tey st\u00f8rstu dyrkilendini eru at finna sunnarlaga \u00ed Arkansas. Her velta tey m.a. r\u00eds, hveiti, mais og bummull. So hv\u00f8rt sum maskin\u00adurnar gera meiri og meiri av arbei\u00f0inum \u00ed landb\u00fana\u00f0\u00adinum, skulu alt f\u00e6rri f\u00f3lk til at framlei\u00f0a tann matin, sum okkum t\u00f8rvar. Vi\u00f0 at n\u00fdta maskinur kann ein einsamallur b\u00f3ndi t\u00ed arbei\u00f0a st\u00f3rar v\u00edddir. \u00cd Arkansas arbei\u00f0a 287\u202f000 (uml. 20\u00a0%) f\u00f3lk \u00ed landb\u00fana\u00f0inum.\n\n\u00cd Arkansas ver\u00f0ur n\u00f3gv kj\u00f8t fram\u00adleitt. Fena\u00f0urin, sum gongur \u00e1 beiti, kann vera neyt, sey\u00f0ur, geitir, jakkneyt ella lamur. Kj\u00f8t, ull og mj\u00f3lk hevur mest at siga av t\u00ed, sum f\u00e6st burtur \u00far h\u00fasd\u00fdrahaldi. Leingi var ta\u00f0 solei\u00f0is, at bara \u00ed Arkansas l\u00f3gu n\u00e6stan tvey prosent av allari landb\u00fa\u00adna\u00f0ar\u00adj\u00f8r\u00f0 \u00f3br\u00fakt vegna sonevnda ovfram\u00adlei\u00f0slu. Av og \u00e1 v\u00f3r\u00f0u st\u00f3rar r\u00fagvur av korni brendar. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur alsamt st\u00f8rri partur av landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0ini br\u00fakt til gr\u00f8\u00f0i, sum til ber at vinna etanol \u00far. Ta\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt sum brennievni til bilar \u00ed sta\u00f0in fyri bensin. Ta\u00f0 ber til at velta hesa gr\u00f8\u00f0ina umaftur og umaftur, og t\u00ed er etanol ein r\u00e1v\u00f8ra, sum kann ver\u00f0a endurn\u00fdggja\u00f0. Eingin semja er um, at etanol sum brennievni til bilar er gott fyri umhv\u00f8rvi\u00f0. Ein ors\u00f8k er, at ta\u00f0 fer so n\u00f3gv orka til at gera etanoli\u00f0. Ver\u00f0ur ta\u00f0 gj\u00f8rt \u00far til d\u00f8mis hveiti, so skal n\u00f3gv orka ver\u00f0a br\u00fakt til handilst\u00f8\u00f0, til maskinurnar, sum skera akurin, og til verksmi\u00f0jurnar, sum gera etanoli\u00f0. Ta\u00f0 skulu st\u00f3rar n\u00f8gdir av r\u00e1v\u00f8ru til at \u00fatvinna etanol. Ta\u00f0 vil siga, at har skulu st\u00f3rir akrar til.\u2028\n\nH\u00f3ast landb\u00fana\u00f0ur er h\u00f8vu\u00f0svinnuvegurin, so hevur \u00eddna\u00f0urin eisini n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a fyri Arkansas.\n\nS\u00f8ga \n\n Um 7 500 f.Kr. - Elsti gravsta\u00f0ur, f\u00f3lk vita um, funnin \u00ed Arkansas.\n\nRasu\u00f3fri\u00f0ur \n\n\u00cd 1954 eydna\u00f0ist teimum, sum str\u00edddust s\u00f8k teirra sv\u00f8rtu, at f\u00e1a h\u00e6gstar\u00e6tt at vi\u00f0urkenna, at sv\u00f8rt og hv\u00edt b\u00f8rn skuldu ganga \u00ed sama sk\u00fala \u00ed USA. \u00cd Little Rock \u00ed Arkansas setti statsovastin statshir\u00f0ina at halda skil \u00e1 og v\u00edsti 9 sv\u00f8rtum n\u00e6mingum \u00far sk\u00falanum. Forsetin \u00ed USA sendi samveldisherdeildir til Little Rock at ansa eftir, at svartir n\u00e6mingar sluppu \u00ed sk\u00fala.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 \u00ed Arkansas hesir: \n Little Rock - 197\u00a0312\n Fort Smith - 87\u00a0891\n Fayetteville - 87\u00a0590\n Springdale - 81\u00a0125\n Jonesboro - 78\u00a0394\n Rogers - 68\u00a0669\n Conway - 67\u00a0638\n North Little Rock -  65\u00a0903\n Bentonville -  54\u00a0909\n Pine Bluff -  41\u00a0474\n\nKend f\u00f3lk \u00far Arkansas \n Scott Joplin (1868-1917), klaverleikari og t\u00f3naskald\n Sonny Liston (1932-1970), heimsmeistari \u00ed tungvekt \u00ed nevaleiki\n Johnny Cash (1932-2003), countrysangari \n Glen Campbell (1936-2017), country- og poppsangari \n Bill Clinton (* 1946), fyrrverandi forseti \u00ed USA\n Barbara Hendricks (* 1948), operasangarinna \n John Grisham (* 1955), rith\u00f8vundur\n\nS\u00ed eisini \nWilliam Cameron Townsend\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: arkansas.gov\n Arkansas, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar"}
{"id": "9063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgia%20%28USA%29", "title": "Georgia (USA)", "text": "Georgia (enskt: State of Georgia) er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 10 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Atlanta er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. Eyknevni er Ferskustaturin (enskt: The Peach State). Staturin liggur \u00ed su\u00f0ureystara parti av USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Georgia mark vi\u00f0 Tennessee og North Carolina, \u00ed eystri vi\u00f0 South Carolina, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Florida, og \u00ed vestri vi\u00f0 Alabama. Atlantshavi\u00f0 liggur \u00ed eystri. H\u00e6gsta punkti\u00f0 eitur Brasstown Bald. Brasstown Bald er \u00e1 markinum til North Carolina \u00ed Nor\u00f0urgeorgia. Sonny Perdue (f\u00f8ddur 20. desember 1946 \u00ed Perry, Georgia) er guvern\u00f8rur \u00ed Georgia. Hann umbo\u00f0ar republikanararnar.\n\n\u00cd Georgia eru ofta meldur\u00f3dnir. Sl\u00edkar meldur\u00f3dnir kunnu elva til st\u00f3ran ska\u00f0a, men vanliga bara \u00e1 einum l\u00edtlum \u00f8ki. Tropiskar \u00f3dnir ver\u00f0a til uppi yvir heitum sj\u00f3gvi, t\u00e1 i\u00f0 slavin, heit luft fer uppeftir og fer at mala \u00ed ring. Fyrst melur \u00f3dnin spakuliga runt, men t\u00e1 i\u00f0 hon kemur inn yvir land, kann fer\u00f0in vera komin upp \u00ed 300 kilometrar um t\u00edman. Ta\u00f0 svarar til um lei\u00f0 83 m/s. Ein \u00f3gvislig \u00f3dn, sum fer inn yvir land, kann oy\u00f0ileggja alt, sum fyri er - bilar, sk\u00f3gir, h\u00fas, akrar. \u00cd apr\u00edl 2011 gj\u00f8rdi \u00f3dnin st\u00f3ran ska\u00f0a, serliga \u00ed Ringgold og Cedartown. Um lei\u00f0 15 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv \u00ed \u00f3dnini.\n\nS\u00f8ga\n\n\u00cd mai m\u00e1na\u00f0i 1794 f\u00f3r Elijah Clarke um marki\u00f0 inn \u00ed vestara part av Georgia, sum var\u00f0 \u00e6tla\u00f0 Creek-indi\u00e1narunum, og stovna\u00f0i l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Trans-Oconee. Creek-\u00e6ttin hev\u00f0i havt r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 \u00f8kinum s\u00ed\u00f0ani 1790, t\u00e1 Treaty of New York var\u00f0 undirskriva\u00f0, og avtalan gav teimum eisini heimild til at taka s\u00e6r av teimum, sum \u00ed heimildarloysi komu inn \u00e1 \u00f8ki\u00f0 - sonevndir \"trespassers\". Men Elijah Clarke helt upp\u00e1, at um Creek-\u00e6ttin ikki megna\u00f0i at reka f\u00f3lk burtur, \u00e1ttu tey eisini r\u00e6tt til at seta seg ni\u00f0ur \u00ed \u00f8kinum. So saman vi\u00f0 n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum monnum gj\u00f8rdi hann innr\u00e1s, og t\u00e1 Creek-f\u00f3lki\u00f0 ikki gj\u00f8rdi naka\u00f0 vi\u00f0 teir, f\u00f3ru teir undir at b\u00fdta landi\u00f0 s\u00edna\u00e1millum, gera skansar, or\u00f0a grundl\u00f3g og halda val.\n\nForsetin George Washington helt l\u00edti\u00f0 um ger\u00f0irnar hj\u00e1 Clarke og tr\u00fdsti guvern\u00f8rin \u00ed Georgia, George Mathews, til at noy\u00f0a Clarke burtur av landinum. Hervi\u00f0 kom Mathews \u00ed eina kroysta st\u00f8\u00f0u, t\u00ed n\u00f3gvir georgiarar d\u00e1mdu ikki Creek-\u00e6ttina og v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti, at hon hev\u00f0i fingi\u00f0 landi\u00f0. Men t\u00e1 hann fekk at vita, at ger\u00f0irnar hj\u00e1 Clarke kundu eggja \u00f8\u00f0rum til at gera ta\u00f0 sama runt um \u00ed Georgia, sendi George Mathews \u00ed september 1794 1,200 menn eftir Elijah Clarke og hansara vi\u00f0haldsf\u00f3lkum. Clarke valdi at yvirgeva seg og fara, og ta\u00f0 var\u00f0 endin \u00e1 Trans-Oconee l\u00fd\u00f0veldinum \u00ed vestara parti av Georgia.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u2028\u2028Sunnarlaga \u00ed Georgia eru st\u00f3rur grasfl\u00f8tur. Av t\u00ed landi\u00f0 er so sl\u00e6tt, renna \u00e1irnar \u00f3gvuliga kr\u00f3kutar og makar. \u00cd m\u00f3runi fram vi\u00f0 \u00e1arbakkunum vaksa heilir sk\u00f3gir av sevi, og har er eisini eitt \u00fatvalt tilhaldspl\u00e1ss hj\u00e1 ymsum d\u00fdrasl\u00f8gum (m.a. Amerikanski alligatorurin). Har er eisini eitt ta\u00f0 besta kornlendi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0ur-Amerika. Atlanta er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri samfer\u00f0slu og handil. Annars er hann mettur at vera st\u00f8rsti \u00eddna\u00f0arb\u00fdur \u00ed Georgia. Atlanta er naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed lutstatinum og er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Georgia. Ein annar st\u00f3rur b\u00fdur er Savannah. Har er besta skipahavnin. Savannah er eisini tann elsti b\u00fdurin \u00ed Georgia. \u00cd Georgia er r\u00e6ttiliga n\u00f3gvur sk\u00f3gur, heyggjalendi og n\u00f3gv v\u00f8tn. Fram vi\u00f0 v\u00f8tnunum vaksa n\u00e6stan allasta\u00f0ni sk\u00f3gir, og ofta skera sk\u00f3gvaksin nes seg \u00fat \u00ed v\u00f8tnini. N\u00f3gvir h\u00f3lmar eru eisini \u00fati \u00ed v\u00f8tnunum, og summir kunna vera r\u00e6ttiliga st\u00f3rir. Sumrini har eru heit, og j\u00f8r\u00f0in ber v\u00e6l korn. St\u00f3rir sk\u00f3gir vaksa ymsasta\u00f0ni. Teir h\u00f8gga n\u00f3gvan vi\u00f0 \u00ed Georgia, og n\u00f3gv av honum ver\u00f0ur \u00fatflutt. Sk\u00f3gbr\u00faki\u00f0 hevur ovurhonds n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a; um tveir tri\u00f0ingar av statinum er sk\u00f3gvaksi\u00f0. Afturat teimum, sum h\u00f8gga vi\u00f0in, halda n\u00f3gvir vei\u00f0imenn til \u00e1 sk\u00f3gunum, og teir skj\u00f3ta \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri n\u00f3gv av minkum, bjarnum, r\u00e1d\u00fdrum, revum og \u00f8\u00f0rum d\u00fdrum, sum hava vir\u00f0ismikil skinn. Fyri nor\u00f0an eru Blue Ridge-fj\u00f8llini. Har eru \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rar fjallahei\u00f0ar, sum ganga nor\u00f0ur \u00edm\u00f3ti Carolina-markinum. Ta\u00f0 eru heldur h\u00f8g fj\u00f8ll, fyri ta\u00f0 mesta sk\u00f3gvaksin. Veturin er kaldur, men summari\u00f0 er heitt; ta\u00f0 kann henda, at ta\u00f0 eru 40 hitastig. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Georgia er heitt, og teir dyrka eina n\u00f8gd av bummull. Ve\u00f0urlagi\u00f0 fram vi\u00f0 Atlantshavinum er so l\u00fdtt, at tr\u00f8ini missa ikki bl\u00f8\u00f0ini, har dyrka teir m.a. v\u00edn. Ta\u00f0 l\u00fdggja ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1 Cumberland Island (st\u00f8rsta oyggin \u00ed Georgia) og fram vi\u00f0 Atlantshavinum ger, at n\u00f3gv f\u00f3lk allasta\u00f0ni \u00far Georgia leitar hagar, summi til gaman og summi til at s\u00f8kja heilsub\u00f3t. Til teirra, sum bert koma at halda feriu, hevur t.d. Cumberland Island lati\u00f0 byggja st\u00e1silig gistingarh\u00fas.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Georgia eru b\u00e6\u00f0i n\u00f3gv og g\u00f3\u00f0 landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. \u00cd Georgia eru their einst\u00f8ku b\u00f3ndagar\u00f0arnir ofta spjaddir \u00fati \u00ed landslagnum, men vi\u00f0hv\u00f8rt eru teir saman \u00ed einari bygd. Fyrr var vanligt \u00ed \u00f8llum USA, at gar\u00f0arnir v\u00f3ru t\u00e6tt saman \u00ed bygdum ella sm\u00e1um b\u00fdum, men n\u00fdggir m\u00e1tar reka landb\u00fana\u00f0 hava broytt hetta. T.d. hevur hv\u00f8r gar\u00f0ur n\u00fa n\u00f3gvar st\u00f3rar maskinur, og teimum t\u00f8rvar meira pl\u00e1ss enn ta\u00f0, sum var \u00ed teimum sm\u00f8lu g\u00f8tunum inni \u00ed bygdini. Hallir maskinur og st\u00f3r fj\u00f3s krevja pl\u00e1ss, og ta\u00f0 er ein ors\u00f8k til, at gar\u00f0arnir mangan eru fluttir \u00fat og standa fyri seg sj\u00e1lvar. St\u00f3r beitilendi eru v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed Georgia. Um n\u00e6stan alt Georgia hava tey neyt, b\u00e6\u00f0i mj\u00f3lkneyt og kj\u00f8tneyt. N\u00f3gv er eisini til av gr\u00edsum, men teir ganga sj\u00e1ldan \u00fati \u00e1 beiti. Flestu gr\u00edsar eru alt\u00ed\u00f0 innandura.\n\nKendir pers\u00f3nar fr\u00e1 Georgia \n\n Kim Basinger\n James Bowie\n Erskine Caldwell\n Jimmy Carter\n Ray Charles\n Newt Gingrich\n Doc Holliday\n Martin Luther King\n Little Richard\n Sam Nunn\n Burt Reynolds\n Julia Roberts\n Ted Turner\n Joanne Woodward\n Andrew Young\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika"}
{"id": "9065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harriet%20Beecher%20Stowe", "title": "Harriet Beecher Stowe", "text": "Harriet Beecher Stowe (14. juni 1811 \u2013 1. juli 1896) var amerikanskur rith\u00f8vundur og abolitionistur, sum gj\u00f8rdist kend um allan heim av b\u00f3kini Tummasarsm\u00e1ttu (enskt; Uncle Tom\u00b4s Cabin).\n\nHarriet vaks upp \u00ed einum kristnum heimi, p\u00e1pin var prestur. Hon f\u00f3r at arbei\u00f0a saman vi\u00f0 systur s\u00ednari Cathrine sum l\u00e6rari og giftist \u00ed 1836 vi\u00f0 Calvin Stowe sum eisini var prestur. Tey fingu sjey b\u00f8rn, men fleiri doy\u00f0i me\u00f0an tey v\u00f3ru sm\u00e1. Harriet hj\u00e1lpti til vi\u00f0 at uppihalda familjuni vi\u00f0 at skriva.\n\nSkalds\u00f8gan um Tummas byrja\u00f0i sum framhaldss\u00f8ga \u00ed anti-tr\u00e6la t\u00ed\u00f0arritinum National Era. Stowe kendi v\u00e6l til tr\u00e6lahald, anti-tr\u00e6lahaldsr\u00f8rsluna og vi\u00f0 undargrundarjarnbreytina. Kentucky, sum l\u00e1 beint yvirav Cincinnati, har Harriet og familjan b\u00fa\u00f0i, var ein tr\u00e6lastatur.\n\nL\u00f3gin um vi\u00f0fer\u00f0 av tr\u00e6lum, i\u00f0 fl\u00fdddu, sum kom \u00ed gildi \u00ed 1850, fekk Harriet Beecher Stowe at taka aktivian lut \u00edm\u00f3ti tr\u00e6lahaldi. T\u00e1 i\u00f0 br\u00f3\u00f0urkona hennara einafer\u00f0 skriva\u00f0i til hennara: \"Harriet, um eg hev\u00f0i duga at br\u00fakt ein penn so v\u00e6l sum t\u00fa, hev\u00f0i eg skriva\u00f0 okkurt, sum fekk alt landi\u00f0 at kenna \u00e1 s\u00e6r, hvussu forbanna\u00f0ur tr\u00e6ld\u00f3mur er,\" gj\u00f8rdist hon fullviss \u00ed at hon skuldi skriva okkurt um tr\u00e6lahald.\n\nHon f\u00f3r \u00ed holt vi\u00f0 at tosa vi\u00f0 fl\u00fdddar tr\u00e6lir og tr\u00e6laeigarar og las ein h\u00f3p av b\u00f3kum um evni\u00f0. Hon l\u00e6t fyrst s\u00f8gurnar prenta sum framhaldss\u00f8gur, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin \u00ed mangar m\u00e1tar er grunda\u00f0ur \u00e1 Josiah Henson, sum sj\u00e1lvur hev\u00f0i veri\u00f0 tr\u00e6lur og hev\u00f0i skriva\u00f0 um upplivingar s\u00ednar.\n\nT\u00e1 i\u00f0 b\u00f3kin kom \u00fat \u00ed 1852, var\u00f0 hon seld \u00ed 10 000 eint\u00f8kum eftir einari viku. Longu \u00ed 1854 var hon t\u00fddd til 60 ymisk m\u00e1l.\n\nHarriet Beecher Stowe anda\u00f0ist tann 1. juli 1896 \u00ed Hartford, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Connecticut.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Harriet Beecher Stowe Center\n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1811\nAndl\u00e1t \u00ed 1896"}
{"id": "9066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J.K.%20Rowling", "title": "J.K. Rowling", "text": "Joanne Rowling, betur kend sum J.K. Rowling (f\u00f8dd 31. juli 1965 \u00ed Yate, Gloucestershire) er enskur rith\u00f8vundur. \n\nRowling vaks upp \u00ed Gloucestershire, fyrst i Winterbourne \u00ed n\u00f8kur \u00e1r og seinni \u00ed Tutshill, n\u00e6rindis Chepstow \u00ed Monmouthshire. Hon las franskt og b\u00f3kmentir \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Exeter. Seinni flutti hon til London og arbeiddi hj\u00e1 Amnesty International og f\u00f3r s\u00ed\u00f0an til Portug\u00e1ls at undirv\u00edsa \u00ed enskum. Eftir hetta b\u00fasetti hon seg \u00ed Edinburgh.\n\nHon fekk hugskoti\u00f0 til Harry Potter \u00ed einum toki millum Manchester og Kings Cross \u00ed London. Hon skunda\u00f0i s\u00e6r til h\u00fas og skriva\u00f0i hugskotini ni\u00f0ur, og n\u00e6stu fimm \u00e1rini arbeiddi hon vi\u00f0 at finna upp\u00e1 s\u00f8gur um Harry Potter.\n\nHandriti\u00f0 til fyrstu b\u00f3kina Harry Potter og Vitramannasteinurin var\u00f0 li\u00f0ugt \u00ed 1995 og var\u00f0 sent til 12 forl\u00f8g, sum \u00f8ll takka\u00f0u nei. Eitt \u00e1r seinni j\u00e1tta\u00f0i forlagi\u00f0 Bloomsbury at geva handriti\u00f0 \u00fat og ta\u00f0 var serliga t\u00ed, at \u00e1tta \u00e1ra gamla Alice Newton, i\u00f0 var d\u00f3ttir formannin \u00e1 forlagnum, fekk fyrsta part av handritinum at lesa og beinanvegin ba\u00f0 um at sleppa at lesa meira. Ta\u00f0, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an hendi, er ein vi\u00f0gangss\u00f8ga. J. K. Rowling gj\u00f8rdist kend um allan heim, b\u00f8kurnar um Harry Potter selja sum heitt brey\u00f0, filmar eru gj\u00f8rdir, sp\u00f8l og onnur v\u00f8ra vi\u00f0 Harry Potter v\u00f8rumerki \u00e1 ver\u00f0ur selt um allan heim. Sj\u00e1lv er hon ein av r\u00edkastu kvinnum \u00ed heiminum, allar b\u00f8kurnar hava sligi\u00f0 met \u00e1 s\u00f8lulistum. Tann s\u00e6tta b\u00f3kin, Harry Potter og H\u00e1lvbl\u00f3\u00f0sprinsurin seldi fleiri ent\u00f8k \u00ed eitt d\u00f8gn enn Da Vinci Code \u00ed eitt \u00e1r.\n\nSjeynda b\u00f3kin um Harry Potter kom \u00fat \u00e1 enskum 21. juli \u00ed 2007, ta\u00f0 er eisini seinasta b\u00f3kin um Harry.\n\nVi\u00f0merkingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\nEnskir hugflogs rith\u00f8vundar\nEnskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nHarry Potter"}
{"id": "9067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maine", "title": "Maine", "text": "Maine (enskt: State of Maine) er stakr\u00edki \u00ed landnyr\u00f0ingsparti av Sambandsr\u00edkinum Amerika. Maine er st\u00f8rsta stakr\u00edki\u00f0 \u00ed N\u00fdonglandi.\n\nMaine hevur umlei\u00f0 1,3 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Augusta og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Portland. \n\n\u00cd nor\u00f0ri, eystri og vestri hevur Maine mark vi\u00f0 Kanada (landslutur Quebec og New Brunswick). Eisini \u00ed vestri hevur Maine mark vi\u00f0 New Hampshire. \u00cd eystri liggur Atlantshavi\u00f0. Eyknevni er Furutr\u00e6staturin (enskt: The Pine Tree State). \n\n\u00cd 1620 komu p\u00edlagr\u00edmarnir til Maine. \u00c1tr\u00fana\u00f0arlig vi\u00f0urskifti h\u00f8vdu noytt teir at r\u00fdma \u00far Onglandi.\n\nLandal\u00e6ra \n\nNor\u00f0ari partur av eysturstrondini l\u00edkist n\u00f3gv aftur \u00ed landslagi\u00f0 \u00ed Vesturevropa. Har eru heilt dj\u00fapir \u00e1ar\u00f3sar sum fir\u00f0ir, og av t\u00ed at munurin millum fj\u00f8ru og fl\u00f3\u00f0 er \u00f3gvuliga st\u00f3rur, 15 m. \u00ed st\u00f8\u00f0um, so legst runan ikki \u00ed \u00e1armunnunum, men munurin ger eisini, at ta\u00f0 hevur veri\u00f0 st\u00f3rt arbei\u00f0i at byggja t\u00e6r n\u00f3gvu g\u00f3\u00f0u havnirnar, sum eru har. \n\nSummasta\u00f0ni er v\u00f8kur strandstrond, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til ba\u00f0ipl\u00e1ss. \u00cd fyrstani, t\u00e1 i\u00f0 evropear komu til stakr\u00edki\u00f0, vaks sk\u00f3gur heilt \u00fat til strondina n\u00f3gvasta\u00f0ni, men teir rudda\u00f0u sk\u00f3girnar, so teir kundu f\u00e1a dyrka\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina. Moldin er g\u00f3\u00f0, og hav\u00e6ttin f\u00f8rir v\u00e6tu vi\u00f0 s\u00e6r, so har er gott kornlendi.\n\nT\u00e6r st\u00f8rstu \u00e1irnar \u00ed Maine eru Kennebec\u00e1 og Penobscot\u00e1.\n\nSt\u00f8rstu  b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir (cities & towns) \u00ed Maine eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2018 hesir: \n\n Portland - 66 417\n Lewiston - 35 944 \n Bangor - 31 997 \n South Portland - 25 606 \n Auburn - 23 196 \n Biddeford - 21 514 \n Sanford - 21 183 \t\n Saco - 19 748 \n Westbrook - 18 974 \n Augusta - 18 681\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nN\u00fdongland\nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a: maine.gov \n Maine, wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur"}
{"id": "9069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grand%20Canyon", "title": "Grand Canyon", "text": "Grand Canyon liggur \u00ed eini oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Nor\u00f0urarizona \u00ed USA. Hon er ein \u00f3gvuliga st\u00f3r og dj\u00fap gj\u00f3gv, i\u00f0 hevur n\u00f3gv gr\u00f3tl\u00f8g. Einafer\u00f0 \u00ed fyrndini hava rembingar \u00ed jar\u00f0arskorpuni tr\u00fdst hesi gr\u00f3tl\u00f8gini uppeftir. Grand Canyon gj\u00f3gvin er n\u00fa \u00ed st\u00f8\u00f0um 1,6 km dj\u00fap. Colorado\u00e1 rennur \u00ed botninum \u00e1 gj\u00f3nni. \u00cd gj\u00e1arvegginum s\u00edggjast fleiri ymisk l\u00f8g av gr\u00f3ti.\n\nArizona\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA"}
{"id": "9070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20Hampshire", "title": "New Hampshire", "text": "Staturin New Hampshire (enskt: State of New Hampshire) er stakr\u00edki \u00ed N\u00fdonglandi, \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum av Sambandsr\u00edkinum Amerika. New Hampshire er ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta stakr\u00edki\u00f0 \u00ed N\u00fdonglandi, n\u00e6st eftir Maine, Massachusetts og Vermont. Her \u00ed New Hampshire b\u00fagva umlei\u00f0 1,3 mi\u00f3. f\u00f3lk. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Concord og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Manchester. \n\n\u00cd nor\u00f0ri hevur New Hampshire mark vi\u00f0 Kanada (Quebec), \u00ed eystri vi\u00f0 Maine, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Massachusetts, og \u00ed vestri vi\u00f0 Vermont. \u00cd eystri liggur Atlantshavi\u00f0. Eyknavni er Granittstaturin (enskt: The Granite State). St\u00f3rur partur av landi er hagi og sk\u00f3gur. St\u00f8rsti parturin av statinum er sk\u00f3gur \u2013 g\u00f3\u00f0 89 prosent. Nor\u00f0an fyri bygdina Jackson r\u00f8kkur Mount Washington upp \u00ed 1917 m h\u00e6dd, ta\u00f0 h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed N\u00fdonglandi (og \u00ed New Hampshire). Stakr\u00edki\u00f0 hevur 29 kilometrar vi\u00f0 strond \u00ed Rockingham County.\n\nPolitikkur \n\nNew Hampshire er ein t\u00fddningarmikil statur hj\u00e1 teimum, sum vilja gerast forsetavalevni hj\u00e1 einum flokki \u00ed USA; New Hampshire er annar staturin vi\u00f0 undanvali. Ta\u00f0 er \u00e1 undanvalunum, at st\u00f3ru flokkarnir, demokratarnir og republikanararnir (GOP), finna fram til hv\u00f8r gerst forsetavalevni. Stendur eitt valevni seg v\u00e6l \u00ed New Hampshire, kann ta\u00f0 styrkja hann ella hana \u00ed hinum statunum. New Hampshire er eitt av mest konservativu statum \u00ed N\u00fdonglandi. \u00cd New Hampshire er m.a. dey\u00f0ad\u00f3mur. \u00cd 1734 til 1939 eru \u00ed minsta lagi 24 f\u00f3lk d\u00f8md til dey\u00f0a. Ongin hevur veri\u00f0 tikin av d\u00f8gum tey seinastu 76 \u00e1rini, h\u00f3ast revsil\u00f3gin hevur loyvt dey\u00f0arevsing. Heinging er eisini ongant\u00ed\u00f0 strika\u00f0 \u00ed New Hampshire-l\u00f3gg\u00e1vu, og d\u00f3mararnir hava framhaldandi m\u00f8guleika at d\u00f8ma dey\u00f0arevsing.\n\nSamkynt hj\u00fanaband \n1. januar 2010 samtykti stj\u00f3rnin at broyta v\u00edgslul\u00f3gina solei\u00f0is, at samkynd n\u00fa hava r\u00e6tt til at giftast \u00ed statinum. L\u00f3gin er broytt solei\u00f0is, at hj\u00fanaband er millum mann og kvinnu, mann og mann og kvinnu og kvinnu . \u00cd New Hampshire hava samkynd eisini fingi\u00f0 loyvi til at adoptera. Sostatt er l\u00f3gin samtykt, og samkynd kunnu n\u00fa \u00e6ttlei\u00f0a \u00ed New Hampshire, \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti vi\u00f0 hetroseksuell.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Sameindu Statirnir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stakr\u00edkinum, nh.gov\n New Hampshire \u00e1 kortinum, openstreetmap.org\n\nKelda"}
{"id": "9071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbara%20Park", "title": "Barbara Park", "text": "Barbara Park er amerikanskur rith\u00f8vundur, f\u00f8dd \u00ed 1949 og vaks upp \u00ed Mount Holly \u00ed New Jersey og b\u00fdr n\u00fa vi\u00f0 manni og tveimum synum \u00ed Phoenix \u00ed Arizona. Hon er serliga kend fyri b\u00f8kurnar um Junie B. Jones, sum eru sera skemtiligar.\n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "9072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Scott%20Corbett", "title": "Scott Corbett", "text": "Scott Corbett (1914-2006) var amerikanskur rith\u00f8vundur, f\u00f8ddur \u00ed Kansas City, Missouri. Hann t\u00f3k journalist\u00fatb\u00fagving \u00ed 1934 og flutti til New York at starvast sum journalistur.\n\n\u00cd \u00f8\u00f0rum veraldarbardaga var Corbett \u00ed 42. gonguherli\u00f0i, var t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk hj\u00e1 Stars And Stripes, eitt amerikanskt herna\u00f0arligt bla\u00f0 \u00ed Evropa og var seinasti ritstj\u00f3ri \u00e1 Yank, einum herna\u00f0art\u00ed\u00f0arriti, sum hev\u00f0i s\u00e6ti \u00ed Par\u00eds. Hann var eina av fyrstu t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lkunum, sum kom \u00ed t\u00fdningarleguna Dachau, t\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 var um at vera av.\n\nHann skriva\u00f0i fyrst b\u00f8kur til vaksin. Fyrsta b\u00f3kin The Reluctant Landlord, sum kom \u00fat \u00ed 1950, var\u00f0 filmatisera\u00f0 \u00ed 1951 og fekk heiti\u00f0 Love Nest. \u00cd filminum hev\u00f0i m.a. Marilyn Monroe ein leiklut.\n\nHann skriva\u00f0i fyrstu barnab\u00f3kina Susie Sneakers \u00ed 1956 og skriva\u00f0i framyvir n\u00e6stan bara fyri b\u00f8rn. \u00cd 1957 flutti hann til Providence \u00e1 Rhode Island og f\u00f3r at starvast sum l\u00e6rari.\n\n\u00cd 1965 gavst hann sum l\u00e6rari og gj\u00f8rdist rith\u00f8vundur burturav.\n\nHei\u00f0ur \n\n 1962 - Edgar Allan Poe Award\n 1976 - Mark Twain Award\n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "9073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madonna", "title": "Madonna", "text": "Madonna Louise Ciccone er f\u00f8dd 16. august 1958 \u00ed Bay City \u00ed Michigan \u00ed USA. Hon er ein av \u00e1tta b\u00f8rnum \u00ed eini st\u00f3rari italskari familju.\n\nHon er fyrst og fremst sangari og sangskrivari, men eisini filmsleikari, dansari og rith\u00f8vundur.\n\nMadonna skriva\u00f0i s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Sire Records \u00ed 1982 og hevur s\u00ed\u00f0an selt tvey hundra\u00f0 milli\u00f3nir fl\u00f8gur um allan heim.\n\nSum sangari er hon kend og fagna\u00f0 um allan heim. Hon ver\u00f0ur s\u00f8gd at vera tann sangarinnan, sum hevur vunni\u00f0 flest pengar \u00ed yrki s\u00ednum. Sagt ver\u00f0ur, at konsertfer\u00f0in hon gj\u00f8rdi \u00ed 2006, Confession Tour, er mest v\u00e6leydna\u00f0a konsertfer\u00f0, n\u00f8kur sangarinna hevur gj\u00f8rt.\n\nHon er eisini dansari. Var vi\u00f0 \u00ed dansib\u00f3lkinum hj\u00e1 Marthu Graham og Alvin Ailey Dance Troop \u00ed New York.\n\nHon er filmsleikari. Hon hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed Desperately Seeking Susan, Dick Tracy, A League Of Their Own, Truth Or Dare og \u00ed Evita, har hon vann eina Golden Globe.\n\nHon er eisini rith\u00f8vundur og hevur skriva\u00f0 fimm b\u00f8kur til b\u00f8rn. Fyrsta b\u00f3kin Ensku R\u00f3surnar kom \u00fat \u00ed 2003.\n\nMadonna b\u00fdr vi\u00f0 manni og b\u00f8rnum \u00ed London og Los Angeles.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1983: Madonna\n 1984: Like a Virgin\n 1986: True Blue\n 1989: Like a Prayer\n 1992: Erotica\n 1994: Bedtime Stories\n 1998: Ray of Light\n 2000: Music\n 2003: American Life\n 2005: Confessions on a Dance Floor\n 2008: Hard Candy\n 2012: MDNA\n 2015: Rebel Heart\n 2019: Madame X\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Madonnu\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskar songkvinnur\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "9074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Isaac%20Bashevis%20Singer", "title": "Isaac Bashevis Singer", "text": "Isaac Bashevis Singer (21. november 1902 \u2013 24. juli 1991) var amerikanskur rith\u00f8vundur, f\u00f8ddur \u00ed P\u00f3lland og ein av lei\u00f0andi rith\u00f8vundunum innan jiddiskan skaldskap.\n\nFamiljan b\u00fa\u00f0i \u00ed Warszawa, men m\u00e1tti flyta til heimbygdina hj\u00e1 mammuni \u00ed 1917 orsaka\u00f0 av t\u00ed, i\u00f0 f\u00f3r fram undir fyrra veraldarbardaga.\n\n\u00cd 1923 flutti Singer aftur til Warszawa og f\u00f3r at arbei\u00f0a \u00e1 einum b\u00f3kmentaligum t\u00ed\u00f0arriti har.\n\n\u00cd 1935 f\u00f3r hann til USA fyri at sleppa undan vaksandi fasismuni \u00ed P\u00f3lland.\n\nSinger gav \u00fat einar 18 skalds\u00f8gur, 14 barnab\u00f8kur, ritroyndir og greinar, men er serliga kendur sum stutts\u00f8guh\u00f8vundur.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n 1978 - Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum\n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1902\nAndl\u00e1t \u00ed 1991"}
{"id": "9076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Naddoddur%20%28b%C3%A1tur%29", "title": "Naddoddur (b\u00e1tur)", "text": "Naddoddur er seks\u00e6ringur, sum b\u00e1tasmi\u00f0urin J\u00f3han Olsen \u00e1 Tv\u00f8royri hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0. B\u00e1turin var flota\u00f0ur 31. mai 1997. Nadoddur er sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur sum r\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur vi\u00f0 gomlum sni\u00f0i, og er ein roynd at var\u00f0veita fornt f\u00f8royskt b\u00e1tasni\u00f0. Ta\u00f0 er eitt \u00e1hugafelag, B\u00e1tafelagi\u00f0 Naddoddur, i\u00f0 hevur lati\u00f0 b\u00e1tin sm\u00ed\u00f0a og eigur b\u00e1tin. \n\nNaddoddur hevur veri\u00f0 fleiri uttanlandsfer\u00f0ir. Fyrsta \u00e1ri\u00f0, \u00ed 1997, var r\u00f3\u00f0 og siglt til Noregs, har b\u00e1turin var vi\u00f0 til t\u00fasund\u00e1rahaldi\u00f0 \u00ed Trondheimi. Fer\u00f0in t\u00f3k 3 samd\u00f8gur hv\u00f8nn vegin. Eitt anna\u00f0 summar hevur Naddoddur vitja\u00f0 \u00e1 eysturlandinum \u00ed \u00cdslandi. Seinastu \u00e1rini hevur b\u00e1turin ikki veri\u00f0 uttanlands.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Vikubla\u00f0i\u00f0 10. juni 2008, s. 18.\n\nSkip\nB\u00e1tar"}
{"id": "9077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1tafelagi%C3%B0%20Naddoddur", "title": "B\u00e1tafelagi\u00f0 Naddoddur", "text": "B\u00e1tafelagi\u00f0 Naddoddur er \u00e1hugafelag, i\u00f0 eigur seks\u00e6ringin Naddodd. Felagi\u00f0 vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00e1 Tv\u00f8royri, var stovna\u00f0 19. november 1995 og hevur umlei\u00f0 120 limir. Endam\u00e1l felagsins er at var\u00f0veita gomlu f\u00f8roysku b\u00e1tamentanina.\n\nFelagi\u00f0 hevur ogna\u00f0 s\u00e6r eitt st\u00f3rt gamalt neyst at goyma b\u00e1tin \u00ed. Neysti\u00f0 er st\u00f3rt og ver\u00f0ur samstundis n\u00fdtt sum felagsh\u00fas.\n\nKelda \n\n Vikubla\u00f0i\u00f0 10. juni 2008, s. 18\n\nB\u00e1tar\nFel\u00f8g"}
{"id": "9078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vermont", "title": "Vermont", "text": "Stakr\u00edki Vermont (enskt: State of Vermont) er stakr\u00edki \u00ed N\u00fdonglandi, \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum av Sambandsr\u00edkinum Amerika. Vermont er ta\u00f0 tri\u00f0st\u00f8rsta stakr\u00edki\u00f0 \u00ed N\u00fdonglandi, n\u00e6st eftir Maine og Massachusetts. Her \u00ed Vermont b\u00fagva umlei\u00f0 626 000 f\u00f3lk. Montpelier er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Burlington. \n\nVermont er eitt av minstu stakr\u00edkunum \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Vermont mark vi\u00f0 Kanada (Quebec), \u00ed eystri vi\u00f0 New Hampshire, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Massachusetts, og \u00ed vestri vi\u00f0 New York. \u00cd 1791 bleiv Vermont stakr\u00edki \u00ed USA. Eyknevni er Gr\u00f8nfjallstaturin (enskt: The Green Mountain State). Ta\u00f0 mesta av stakr\u00edkinum er fjallalendi, og ofta eru fj\u00f8llini sk\u00f3gvaksin. Umhv\u00f8rvi\u00f0 er sera gr\u00f8nt. Vermont er mest sum bara sk\u00f3garlendi (78,2 % \u00ed 2015) vi\u00f0 n\u00f8krum fruktag\u00f3\u00f0um d\u00f8lum upp \u00edmillum. Bygdirnar \u00ed Vermont eru ofta heldur sm\u00e1ar. Tey dyrka b\u00e6\u00f0i hunangur, mais og landb\u00fana\u00f0arvara. Neytum hava teir n\u00f3gv av; n\u00f3gv av mj\u00f3lkini ver\u00f0ur gj\u00f8rt til ost. Men gitnast er Vermont fyri siropur. Upprunaliga var ta\u00f0 kalla\u00f0 \u201cVermont siropur\u201d. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Vermont er Montpelier. Hann er kendur sum ein av vakrastu b\u00fdunum \u00ed New England, og f\u00f3lk \u00ed hundrat\u00fasundatali s\u00f8kir hagar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nHer er heitt-tempra\u00f0 ve\u00f0urlag og leyvsk\u00f3gir vi\u00f0 ymsum leyvtr\u00f8um. Eins og \u00ed \u00f8\u00f0rum vakstrarbeltum \u2013 serliga \u00ed Evropa \u2013 hava menniskju havt \u00e1virkan \u00e1 n\u00f3gv. Fyrr h\u00f8gdu f\u00f3lk leyvsk\u00f3g fyri at f\u00e1a vi\u00f0 og byggitilfar til h\u00fas og b\u00e1tar. Eisini sumrini eru l\u00fdggj og long til, at har kunnu vaksa b\u00e6\u00f0i leyv- og n\u00e1latr\u00f8. Men leyvtr\u00f8ini standa ikki gr\u00f8n alt \u00e1ri\u00f0, t\u00ed vetrarnir eru ikki n\u00f3g mildir, bl\u00f8\u00f0ini falla av um heysti\u00f0 og koma aftur um v\u00e1ri\u00f0. Hesi tr\u00f8 kalla vit t\u00ed leyvfallandi tr\u00f8. \u00cd New England er \u00e1rligi hitamunurin so st\u00f3rur, at f\u00fdra \u00e1rst\u00ed\u00f0ir eru: heyst, v\u00e1r, summar og vetur. Harumframt regnar allar t\u00ed\u00f0ir \u00e1 \u00e1rinum.\n\n\u2028\u2028\u00cd fleiri \u00f8ldir fyri okkara t\u00ed\u00f0arrokning v\u00f3ru mohawk-indi\u00e1nar h\u00f8vu\u00f0sf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Vermont.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 8 st\u00f8rstu b\u00fdirnir (cities) \u00ed Vermont eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n\n Burlington  42 819\n South Burlington  19 509\n Rutland  15 074\n Barre  8 528\n Montpelier  7 372\n Winooski 7 333\n St. Albans 6 801\n Newport 4 257\n\nBygdir \nT\u00e6r 4 st\u00f8rstu bygdirnar (towns) \u00ed Vermont eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2010 hesir:\n\n Essex 19 587\n Colchester 17 067\n Bennington 15 764\n Brattleboro 12 046\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: vermont.gov\n Vermont, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar"}
{"id": "9079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pennsylvania", "title": "Pennsylvania", "text": "Samveldi\u00f0 Pennsylvania (enskt: Commonwealth of Pennsylvania) er eitt stakr\u00edki \u00ed Sameindu Statunum vi\u00f0 umlei\u00f0 12,7 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Harrisburg og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Philadelphia. \u00cd 1787 bleiv Pennsylvania lutstatur \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Pennsylvania mark vi\u00f0 New York, \u00ed eystri vi\u00f0 New Jersey, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Delaware, Maryland og West Virginia, og \u00ed vestri vi\u00f0 Ohio og West Virginia. \u00cd \u00fatnor\u00f0ri liggur Erievatn. Eyknevni er Lokasteinstaturin (enskt: The Keystone State). \n\nH\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Pennsylvania er enskt. Eisini eru st\u00f3rir t\u00fdskttalandi minnilutar \u00ed Pennsylvania (\"Pennsylvania Dutch\").\n\nNavnauppruni\nStakr\u00edki\u00f0 Pennsylvania eitur solei\u00f0is, t\u00ed at ein teirra, i\u00f0 grundleg\u00f0i hesa koloniina, var eingilskma\u00f0urin William Penn (1644-1718).\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\nT\u00e1 i\u00f0 evropearar komu til Pennsylvania, v\u00f3ru mangar ymiskar indi\u00e1namentanir har, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at har b\u00fa\u00f0i eini 300.000 f\u00f3lk \u00edalt. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 18. \u00f8ld v\u00f3ru tey n\u00f3gv f\u00e6kka\u00f0, m.a. av pokum. Mangir indi\u00e1nar doy\u00f0u eisini \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 ni\u00f0urlendskar, bretskar og franskar ni\u00f0ursetumenn eystantil. Fyrstu \u00e1rini var sum oftast gott vinalag og samstarv \u00edmillum indi\u00e1nar og ni\u00f0ursetumenninar. Men protestantiskir og kat\u00f3lskir ni\u00f0ursetumenn royndu at umvenda indi\u00e1narnar til kristna tr\u00fagv og at f\u00e1a teir at liva og hugsa sum evropearar. Ta\u00f0 vildu teir ikki, og t\u00e1 hildu ni\u00f0ursetumenninir einki skeivt vera \u00ed at drepa teir. \n\n\u00cd 18. \u00f8ld t\u00f8rva\u00f0i ni\u00f0ursetumonnunum meiri dyrkilendi, og indi\u00e1nararnir j\u00e1tta\u00f0u teimum ta\u00f0. Eftir teirra hugsan kundi eingin eiga j\u00f8r\u00f0, teir g\u00f3vu bara ni\u00f0ursetumonnunum r\u00e6tt til at n\u00fdta hana. Men ni\u00f0ursetumenninir hildu seg hava r\u00e6tt til at ognartaka j\u00f8r\u00f0ina og girdu hana inni og r\u00f3ku indi\u00e1nararnar langt vestureftir, fjart fr\u00e1 heimlondum s\u00ednum \u00ed Pennsylvania. \u00cd 1770 b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 430 000 f\u00f3lk \u00ed Pennsylvania.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nAmishf\u00f3lkini b\u00fagva uttanfyri Philadelphia - \u00fati \u00e1 landinum \u00ed m.a. Lancaster County, har i\u00f0 tey eru \u00e1 b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um vi\u00f0 ongum ravmagni. Amishf\u00f3lki\u00f0 liva uttan n\u00fdm\u00f3tans hentleikar; tey ynskja einki n\u00fat\u00edmans produkt, so streymur er forbo\u00f0in. Fyri tey merkir amerikanski dreymurin um v\u00e6lfer\u00f0 og vi\u00f0gongd ta\u00f0 sama sum at liva vi\u00f0 brotsverkum, har\u00f0skapi, r\u00fasdrekkamisn\u00fdtslu og hj\u00fanaskilna\u00f0um. Amishf\u00f3lki\u00f0 hevur \u00ed sta\u00f0in valt ta\u00f0 einfalda l\u00edvi\u00f0. Ta\u00f0 s\u00e6st, hvar i\u00f0 ein amish-b\u00f3ndagar\u00f0ur er, um bert eitt kertilj\u00f3s er \u00ed vindeyganum um kv\u00f8ldi\u00f0, og ta\u00f0 annars er myrkt. Tey selja vistfr\u00f8\u00f0iligt gr\u00f8nmeti og a\u00f0rar hondgj\u00f8rdar v\u00f8rur so sum st\u00f3lar, hondfl\u00e6tta\u00f0ar kurvar og a\u00f0rar h\u00fasv\u00f8rur, og pynt eisini. Mong amishf\u00f3lk b\u00fagva \u00ed r\u00e6ttiliga avbyrgdum d\u00f8lum, og amishf\u00f3lki\u00f0 talar pennsylvaniat\u00fdskt.\n\nB\u00faskapur\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nPennsylvania er eitt ta\u00f0 fremsta \u00eddna\u00f0arlandi\u00f0 \u00ed USA, og ors\u00f8kin til ta\u00f0 eru tey n\u00f3gvu r\u00e1evni, sum eru \u00ed statinum. Har er kopar, bl\u00fdggj, silvur, gull, sink, jarn, o.a. Mesta jarni\u00f0 var\u00f0 h\u00f8gt n\u00e6rhendis b\u00fdnum Johnstown (n\u00fa mest sum undangingi\u00f0), me\u00f0an bestu kolalindirnar eru enn n\u00e6r Pittsburgh. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Pennsylvania byggja tey st\u00f3ru fel\u00f8gini, sum eiga \u00eddna\u00f0arvirkini og n\u00e1mini, h\u00fas til arbei\u00f0sf\u00f3lki\u00f0. \n\nAv t\u00ed at einki kol er \u00ed t.d. Minnesota, ver\u00f0ur m\u00e1lmurin f\u00f8rdur vi\u00f0 skipum til havnir vi\u00f0 Erievatn og ha\u00f0ani koyrdur til Pittsburgh. Har ver\u00f0ur so jarni\u00f0 stoytt. Men h\u00f3ast Pennsylvania hevur meiri jarnm\u00e1lm enn naka\u00f0 anna\u00f0 stat, so er ta\u00f0 so n\u00f3gv ov l\u00edti\u00f0. N\u00fdtslan er so st\u00f3r \u00ed USA, at teir mugu flyta n\u00f3gvan m\u00e1lm inn \u00far \u00f8\u00f0rum londum sum til d\u00f8mis Venesuela og Kanada.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Pennsylvania eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2018 hesir: \n Philadelphia \u2013 1 584 138\n Pittsburgh \u2013 301 048\n Allentown \u2013 121 433\n Erie \u2013 96 471\n Reading \u2013 88 495\n Scranton \u2013 77 182\n Bethlehem \u2013 75 790\n Lancaster \u2013 59 420\n Harrisburg \u2013 49 229\n York \u2013 44 118\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: pa.gov\n\nKeldur"}
{"id": "9082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimskreppan%201929", "title": "Heimskreppan 1929", "text": "Eftir fyrra heimsbardaga, var USA r\u00edkasta og sterkasta land \u00ed heiminum, og \u00fatflutningurin til kr\u00edgsherja\u00f0a Evropa vaks \u00f3gvuliga n\u00f3gv. Skj\u00f3tt hev\u00f0i ta\u00f0 ovurframlei\u00f0slu vi\u00f0 s\u00e6r, \u00fatbo\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist st\u00f8rri enn eftirspurningurin. \u00datflutningurin minka\u00f0i, \u00eddna\u00f0urin avmarka\u00f0i framlei\u00f0sluna, flutningsfel\u00f8gini minka\u00f0u virksemi\u00f0, og ikki lei\u00f0 long t\u00ed\u00f0, til fleiri milli\u00f3nir arbei\u00f0spl\u00e1ss v\u00f3r\u00f0u burtur. Samstundis hildu peningamenn og bankar fram at keypa og selja \u00e1 vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0unum. \u00cd oktober \u00ed 1929 gj\u00f8rdist br\u00e1dliga ru\u00f0uleiki \u00e1 vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum \u00ed Wall Street \u00ed New York, t\u00e1 i\u00f0 fleiri milli\u00f3nir vir\u00f0isbr\u00f8v v\u00f3r\u00f0u seld \u00ed einum. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0, at fyrit\u00f8kur, bankar og einstaklingar f\u00f3ru \u00e1 heysin. Eftir einum degi feyk alt \u00e1lit \u00e1 f\u00edggjarskipanina, og br\u00e1tt var\u00f0 allur Vesturheimurin lamdur av \u00e1lvarsligari b\u00faskaparkreppu. \u00cd Evropa royndu stj\u00f3rnirnar \u00ed teimum ymsu londunum at berjast \u00edm\u00f3ti kreppuni \u00e1 ymsan h\u00e1tt. \u00cd T\u00fdsklandi hev\u00f0i kreppan vi\u00f0 s\u00e6r, at T\u00fdski b\u00faskapurin kl\u00e1ra\u00f0i seg met illa, hettar skapti st\u00f3ra misn\u00f8gd \u00edmillum t\u00fdska f\u00f3lki hettar f\u00f8rdi til at Hitler og nasistaflokkur hansara fingu dygga undirt\u00f8ku.\n\nUSA\nB\u00faskapur"}
{"id": "9083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ohio", "title": "Ohio", "text": "Staturin Ohio (enskt: State of Ohio) er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 11,5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Columbus. \u00cd 1803 bleiv Ohio lutstatur \u00ed USA. \u00cd \u00fatnor\u00f0ri hevur Ohio mark vi\u00f0 Michigan, \u00ed eystri vi\u00f0 Pennsylvania og West Virginia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 West Virginia og Kentucky, og \u00ed vestri vi\u00f0 Indiana. \u00cd nor\u00f0ri liggur Erievatn. Eyknevni er Hestkastanjutr\u00e6staturin (enskt: The Buckeye State). Or\u00f0i\u00f0 Ohio kemur \u00far Seneca og merkir st\u00f3rur streymur.\n\nPolitikkur \n\nStaturin Ohio ver\u00f0ur mettur sum ein tann t\u00fddningarmesti \u00ed amerikanska forsetavalstr\u00ed\u00f0num. Ohio er ein av teimum sokalla\u00f0u sveigstatunum, og tann, sum vinnur har, f\u00e6r 18 valmenn, og t\u00ed hevur staturin st\u00f3ran t\u00fddning fyri \u00farsliti\u00f0. Valsigurin \u00ed 2012 bleiv sta\u00f0festur, t\u00e1 myndugleikarnir \u00ed statinum kunngj\u00f8rdu, at Barack Obama (D) hev\u00f0i vunni\u00f0 har, t\u00ed vi\u00f0 hesum sigrinum hev\u00f0i hann tryggja\u00f0 s\u00e6r meiri enn teir 270 valmenninar, sum eru ney\u00f0ugir fyri at vinna.\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\nHopewellf\u00f3lki\u00f0 helt til \u00ed Ohio fr\u00e1 um 300 f.Kr. til uml. 700 e.Kr. Mentanin er kalla\u00f0 upp eftir Hopewell-skipara, t\u00e1 at \u00ed 19. \u00f8ld v\u00f3ru einir 30 gravheyggjar funnir \u00e1 ogn hansara. Hopewellf\u00f3lki\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 mongum si\u00f0um eftir Adenaf\u00f3lkinum, serstakliga jar\u00f0arfer\u00f0ir. L\u00edki\u00f0 av vanliga hopewellborgaranum var\u00f0 brent, men tey m\u00fagvandi v\u00f3r\u00f0u jar\u00f0a\u00f0 vi\u00f0 miklari d\u00fdrd \u00ed st\u00f3rum gravum vi\u00f0 mongum k\u00f8mrum. Gravirnar v\u00f3r\u00f0u fyltar vi\u00f0 alskyns lutum og gripum, gj\u00f8rdir av tilfari \u00far \u00f8llum USA. Hopewellf\u00f3lki\u00f0 flutti m.a. inn kopar, silvur, skjeljar og alligatortenn \u00far \u00f8llum USA at gera gravarf\u00e6 til tey dey\u00f0u. Andamanarar v\u00f3ru serfr\u00f8\u00f0ingar \u00ed gandi og at mana og skipa\u00f0u eisini fyri, t\u00e1 i\u00f0 arbei\u00f0i skuldu gerast \u00ed felag til d\u00f8mis at gera gravheyggjar. \n\nHopewellf\u00f3lki livdi \u00ed fri\u00f0i og v\u00e6lfer\u00f0. Tey dyrka\u00f0u n\u00f3gva mais, og tykjast at hava havt v\u00e6lskipa\u00f0 st\u00fdri, stj\u00f3rnarovastin arva\u00f0i s\u00edn myndugleika. Mentan teirra f\u00f3r at vikna um \u00e1r 700 e. Kr.\n\nEvropearar leggja Ohio undir seg \n\nFyri 1750 bardust bretar og fraklendingar \u00ed Nor\u00f0uramerika javnan um handilsr\u00e6ttindi, og str\u00ed\u00f0i\u00f0 var eisini framhald av \u00f3semjuni landanna millum \u00ed Evropa. \u00cd 1753 f\u00f3ru fraklendingar su\u00f0ureftir \u00far Kanada og hersettu part av Ohio. Bretskir hermenn og ni\u00f0ursetumenn av eysturstrondini v\u00f3r\u00f0u sendir \u00edm\u00f3ti teimum. B\u00e1\u00f0ir partar vunnu nakrar bardagar, men hv\u00f8rgin vann avgerandi sigur.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Ohio dyrka teir \u00f3gvuliga n\u00f3gv tubbak umframt korn og longri su\u00f0uri bummull. Ikki er sj\u00e1ldsamt, at vindur og regn kunnu gera st\u00f3ran ska\u00f0a upp \u00e1 b\u00f8in \u00ed Ohiodalinum, og til at for\u00f0a fyri, at moldin f\u00fdkur ella skolast burtur, hava teir tann m\u00e1ta, at teir pl\u00f8ga velturnar \u00ed longum fl\u00f8ttum \u00e1 tv\u00f8ran undir brekkunum og skifta so gr\u00f8\u00f0i \u00ed \u00f8\u00f0rumhv\u00f8rjum fl\u00f8tti.\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, ohio.com\n\nKeldur"}
{"id": "9085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20Mexico", "title": "New Mexico", "text": "New Mexico (spanskt: Estado de Nuevo M\u00e9xico, enskt: State of New Mexico), \u00e1 f\u00f8royskum stundum nevndur N\u00fdmeksiko, er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 2 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Santa Fe er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, og Albuquerque er st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd nor\u00f0ri hevur N\u00fdmeksiko mark vi\u00f0 Colorado, \u00ed eystri vi\u00f0 Oklahoma og Texas, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Meksiko (landslutir Sonora og Chihuahua), og \u00ed vestri vi\u00f0 Arizona. \u00cd 1912 bleiv N\u00fdmeksiko stakr\u00edki \u00ed USA. \n\nEyknevni er \u00c6vint\u00fdralandi\u00f0 (spanskt: La Tierra del Encanto, enskt: The Land of Enchantment).\n\nS\u00f8ga\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n Um 9.000 f.Kr. - Fornleivdir \u00ed Clovis \u00ed Eystur-New Mexico v\u00edsa, at vei\u00f0if\u00f3lk/savnarar \u00e1 teimum v\u00ed\u00f0u grasfl\u00f8tunum eru farnir at vei\u00f0a visundar.\n\nIndi\u00e1narnir \n\nFarvegur er funnin eftir menniskjum, sum hava b\u00fasett seg so langt su\u00f0uri sum \u00ed New Mexico fyri meira enn 20.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Millum anna\u00f0 \u00ed New Mexico, Colorado og Arizona hava tey ymsasta\u00f0ni funni\u00f0 spj\u00f3tsoddar, sum eru umlei\u00f0 10.000 \u00e1ra gamlir. Tey hava eisini funni\u00f0 ymiskt, sum bendir \u00e1, at f\u00f3lk fyri umlei\u00f0 8.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an f\u00f3ru undir at dyrka mais, b\u00f8nir og grasker. Longu fyri 2.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an h\u00f8vdu ymisk f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed New Mexico v\u00e6l skipa\u00f0an landb\u00fana\u00f0 og st\u00f3rar b\u00fdir. Fyri 1.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, sum er langt fyri ta t\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 europearar komu til Amerika, livdu f\u00f3lk \u00ed New Mexico, sum bygdu fram\u00far g\u00f3\u00f0 h\u00fas og h\u00f8vdu framkomnar vatningarskipanir. Eitt d\u00f8mi er mentanin hj\u00e1 anasazi\u00ad-f\u00f3lkinum, har h\u00fasatoftir framvegis eru at s\u00edggja \u00ed statunum New Mexico, Arizona og Colorado. N\u00f3gvir bygningar standa framvegis, og teir ver\u00f0a n\u00f3gv vitja\u00f0ir av fer\u00f0af\u00f3lki.\n\nMogollonf\u00f3lki\u00f0 v\u00f3ru b\u00f8ndur, sum mest b\u00fa\u00f0u \u00e1 h\u00e1lendinum \u00ed New Mexico. Teir v\u00f3ru grannar hj\u00e1 anasasif\u00f3lkinum og b\u00fa\u00f0u \u00ed bygdum. H\u00fas teirra st\u00f3\u00f0u h\u00e1lv ni\u00f0ri \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og v\u00f3ru takt vi\u00f0 fl\u00f8tum hellum og leiri. Mogollonf\u00f3lki\u00f0 var giti\u00f0 fyri s\u00ednar sn\u00f8ggu, m\u00e1la\u00f0u lutir av leiri. Flestu leirkerasmi\u00f0irnir v\u00f3r\u00f0u konuf\u00f3lk, og teir bestu v\u00f3ru Mimbressmi\u00f0irnir, sum b\u00fa\u00f0u fram vi\u00f0 \u00e1nni Mimbres . Bollarnir v\u00f3r\u00f0u h\u00f8gt \u00ed metum og f\u00f3lk fingu teir vi\u00f0 \u00ed gr\u00f8vina. T\u00e1 i\u00f0 jar\u00f0arfer\u00f0 var, var hol sligi\u00f0 \u00ed botnin \u00e1 bollanum, kanska so andarnir \u00ed m\u00e1la\u00f0u f\u00f3lkunum skuldu sleppa burtur. Leirkerasmi\u00f0irnir av mogollonf\u00f3lkinum ver\u00f0a taldir \u00edmillum heimsins bestu.\n\nFyri g\u00f3\u00f0um 300 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an f\u00f3ru europearar at leggja New Mexico undir seg. F\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fa\u00f0i har frammanundan, m\u00e1tti dv\u00edna. Tey mistu n\u00e6stan alla j\u00f8r\u00f0 s\u00edna og v\u00f3r\u00f0u sera illa vi\u00f0farin. F\u00f3lk \u00ed h\u00f3patali doy\u00f0u, anna\u00f0hv\u00f8rt av har\u00f0skapinum hj\u00e1 europearunum, \u00ed kr\u00edggi ella av sj\u00fakum, sum komu vi\u00f0 tilflytarunum \u00far Europa. \u00cd t\u00ed \u00f8kinum, sum n\u00fa er New Mexico, noyddust so at siga \u00f8ll upprunaf\u00f3lkini at flyta fr\u00e1 h\u00fasi og heimi til serlig \u00f8ki, sum ver\u00f0a nevnd reservat. Ta\u00f0 bar \u00ed s\u00e6r, at tey m\u00e1ttu venja seg vi\u00f0 at liva \u00ed heilt \u00f8\u00f0rum umhv\u00f8rvi, ofta langt heiman\u00edfr\u00e1.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika"}
{"id": "9087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Isotopar", "title": "Isotopar", "text": "Ein isotopur er eitt frumevni sum \u00ed s\u00edni kjarnu hevur eitt \u00f3l\u00edkt tal av neutronir \u00ed mun til protonir til d\u00f8mis frumevni karbon finnist vanliga sum karbon-12 i\u00f0 hevur 6 protonir og 6 neutronir, men ta\u00f0 finnist eisini karbon-13 (6 protonir 7 neutronir) og karbon-14 (6 protonoro 8 neutronir). Isotopar av einum frumevni kunnu vera \u00ed \u00f3javnva og henfalla vi\u00f0 millum anna\u00f0 at \u00fatsenda vandamikla str\u00e1ling ella partiklar - hetta er v\u00e6l kent fyri t.d. uranium-238 i\u00f0 hevur 92 protonir og 146 neutronir. Fyri at \u00e1seta hvussu sannl\u00edkt ta\u00f0 er at ein isotopur fer\u00f0 at henfalla nevnir man ofta teirra h\u00e1lveringst\u00ed\u00f0.\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Colorado", "title": "Colorado", "text": "Staturin Colorado (enskt: State of Colorado), \u00e1 f\u00f8royskum ofta nevndur Kolorado, er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 5,2 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Denver er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd 1876 bleiv Colorado lutstatur \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Colorado mark vi\u00f0 Wyoming og Nebraska, \u00ed eystri vi\u00f0 Nebraska og Kansas, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Oklahoma og New Mexico, og \u00ed vestri vi\u00f0 Utah. \n\nEyknevni er Hundra\u00f0\u00e1rastaturin (enskt: The Centennial State).\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd Colorado eru veldiga st\u00f3r fj\u00f8ll, og eisini st\u00f3rir, fruktag\u00f3\u00f0ir sl\u00e6ttar. Landb\u00fana\u00f0urin \u00ed Colorado er t.d. sera fj\u00f8lbroyttur. Ta\u00f0 kemur av ymiskum j\u00f8r\u00f0ildi, ve\u00f0urlagi og matarhaldi. Eystur-Colorado og Kansas hava n\u00f3gvan landb\u00fana\u00f0. Har er meira enn 80 % av lendinum veltir akrar og beiti hj\u00e1 h\u00fasdj\u00f3rum. Har eru t\u00e6r st\u00f3ru grasfl\u00f8turnar. \u00cd Vestur-Colorado ver\u00f0a minni enn 1 % av lendinum n\u00fdtt til landb\u00fana\u00f0. St\u00f3rir partar av Vestur-Colorado eru h\u00f8gar fjallar\u00f8\u00f0ir. N\u00e6stan alt Vestur-Colorado er fjallalendi. T\u00ed er n\u00f3gvasta\u00f0ni ey\u00f0s\u00fdnt fjallave\u00f0urlag. Har broytist ve\u00f0urlagi\u00f0 n\u00f3gv \u00ed einum l\u00edtlum \u00f8ki. Ni\u00f0ri \u00ed dalinum kann vera sk\u00f3garve\u00f0urlag. Men uppi \u00e1 teimum h\u00f8gu tindanum kunnu vera j\u00f8klar, har ta\u00f0 alt\u00ed\u00f0 frystir. Ta\u00f0 kann eisini vera st\u00f3rur munur \u00e1 avfallinum \u00ed einum fjallalendi. Summasta\u00f0ni regnar n\u00f3gv, a\u00f0rasta\u00f0ni so at siga einki. H\u00f8gt uppi \u00ed fjallar\u00f8\u00f0ini Rocky Mountains kemur r\u00e6ttiliga n\u00f3gvur kavi ni\u00f0ur. Inni \u00ed lutstatinum kunnu vera ni\u00f0ur \u00ed minus tj\u00fagu stig, og kavi er alt \u00e1ri\u00f0 \u00ed teimum h\u00f8gu fj\u00f8llunum. Allur kavin, sum kemur ni\u00f0ur \u00ed teimum h\u00f8gu fj\u00f8llunum n\u00e6r ikki at br\u00e1\u00f0na um summari\u00f0. T\u00ed eru fleiri st\u00f3rir j\u00f8klar har. Hesir j\u00f8klarnir broytast n\u00f3gv skj\u00f3tari enn til d\u00f8mis j\u00f8klarnir \u00ed Nor\u00f0ur-Europa. Ta\u00f0, sum avger, hvussu skj\u00f3tt j\u00f8klarnir vaksa ella minka, er, hvussu n\u00f3gvur kavi kom ni\u00f0ur n\u00f8kur \u00e1r frammanundan, og hvussu n\u00f3gvur kavi br\u00e1\u00f0nar. Stundum kann ein skri\u00f0j\u00f8kul vaksa ella minka meira enn ein metur um dagin.\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\nFyri 5000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, sum er langt fyri ta t\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 europearar komu til USA, livdu f\u00f3lk \u00ed Colorado, sum bygdu fram\u00far g\u00f3\u00f0 h\u00fas og h\u00f8vdu framkomnar vatningarskipanir. Eitt d\u00f8mi er mentanin hj\u00e1 anasazi-f\u00f3lkinum, har h\u00fasatoftir framvegis eru at s\u00edggja \u00ed statunum Colorado, New Mexico og Arizona. Anasazi-mentanin, navni\u00f0 merkir \"tey avgomlu\", t\u00f3k seg upp \u00ed Su\u00f0urcolorado um 700 . Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, f\u00f3ru teir at byggja h\u00fas s\u00edni hv\u00f8rt oman \u00e1 anna\u00f0, bygt var\u00f0 vi\u00f0 fl\u00f8tum m\u00farsteinum, sum v\u00f3r\u00f0u turka\u00f0ir \u00ed s\u00f3lini. B\u00fa\u00f0irnir v\u00f3r\u00f0u til bygdir ella sm\u00e1ar b\u00fdir, nevndir puebloir. Um 1100 flutti anasazi-f\u00f3lki\u00f0 ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini, kanska t\u00ed at har l\u00e1 betur fyri at byggja puebloir undir h\u00f8gum loftum \u00ed reystum homrum. Ovast \u00e1 fj\u00f8llunum v\u00f3ru maismarkirnar, sum teir m\u00e1ttu bera vatn \u00e1. Handverkarar gj\u00f8rdu b\u00fanyttur \u00far leiri og a\u00f0rar vakrar pr\u00fd\u00f0islutir av d\u00fdrum steini, til d\u00f8mis turkissteini. \n\nAnasazikonuf\u00f3lkini skapa\u00f0u leir vi\u00f0 hondunum, t\u00ed t\u00e1 \u00e1 d\u00f8gum visti f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Amerika ikki um leirkerahj\u00f3li\u00f0. Tey rulla\u00f0u leirlongdir og l\u00f8gdu t\u00e6r hv\u00f8r oman \u00e1 a\u00f0ra. Framman fyri h\u00fas s\u00edni bygdu anasaziar rund halgir\u00fam, nevnd \"kivar\", vi\u00f0 beinkjum fram vi\u00f0 veggirnar. Hesi r\u00famini v\u00f3ru bara til mannf\u00f3lk, har teir komu saman at tingast og at bi\u00f0ja til gudar s\u00edna. Undirv\u00edst var eisini \u00ed hesum r\u00famum. Kivaveggirnir v\u00f3ru eisini pr\u00fdddir vi\u00f0 k\u00e1lkm\u00e1lningum. Anasazif\u00f3lki\u00f0 helt til \u00ed teimum f\u00fdra grannar\u00edkjunum: Colorado, Arizona, New Mexico og Utah. St\u00f3rar b\u00fasetningar v\u00f3ru til d\u00f8mis \u00ed Mesa Verde (\u00ed Montezuma County, Colorado), Chaco Canyon (\u00ed San Juan County, New Mexico) og Canyon de Chelly (\u00ed Apache County, Arizona) .\n\nPolitikkur\n\nKannabis \n\nFyrsta januar \u00ed 2014 gj\u00f8rdist Colorado tann fyrsti deilstaturin \u00ed USA sum legalisera\u00f0i kannabis til privat br\u00fak . Produktini skuldu skattast, og \u00ed mars 2014 er roknskapurin fyri \u00e1rsins fyrsta m\u00e1na\u00f0a almannakunngj\u00f8rdur: roknskapurin v\u00edsur at 59 s\u00f8lur umsettu fyri 14 milli\u00f3nir dollarar, eina 80 milli\u00f3nir kr\u00f3nur . T\u00e6r n\u00fdggju marihuanas\u00f8lurnar rinda\u00f0i tilsamans tv\u00e6r milli\u00f3nir dollarar \u00ed skatti, me\u00f0an \u00fats\u00f8lust\u00f8\u00f0ini fyri medisinskt kannabis skatta\u00f0ust fyri 1,5 milli\u00f3nir dollarar. Kannabis til privat br\u00fak hevur fingi\u00f0 egnan skatt \u00e1 t\u00edggju prosent, sum kemur umframt tann vanliga skattin \u00e1 2,9 prosent og lokal avgj\u00f8ld. Pengarnir eru oyramerktir, og skula br\u00fakast til almannaheilsu og sk\u00falar \u00ed deilstatinum. Guvern\u00f8rurin John Hickenlooper (D) hevur avgj\u00f8rt at t\u00e6r fyrstu 40 milli\u00f3nirnar sum koma inn skula br\u00fakast til at byggja og umv\u00e6la sk\u00falar . Barack H. Obama, forseti, hevur stu\u00f0la\u00f0 Hickenlooper  og sigur m.a. at hann \u00ed s\u00ednum endurminningum roykti marijuana sum tann\u00e1ringur .\n\nKeldur"}
{"id": "9098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forseti%20Sambandsr%C3%ADki%20Amerika", "title": "Forseti Sambandsr\u00edki Amerika", "text": "Forsetin \u00ed USA hevur tann st\u00f8rsta stj\u00f3rasessin \u00ed USA. Joe Biden er n\u00faverandi forseti \u00ed USA, hann var\u00f0 valdur tann 3. november 2020. USA er ta\u00f0 fyrsta landi\u00f0 sum fekk s\u00e6r forseta. \u00cd USA eru fleiri politiskir flokkar, men s\u00ed\u00f0ani 1853 hava allar forsetarnir komnir fr\u00e1 entin Republikanska Flokkinum ella Demokratiska Flokkinum. Stj\u00f3rnin heldur til \u00ed Washington DC, har forsetin og h\u00faski hansara b\u00fagva \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum. Um t\u00fa ikki ert f\u00f8ddur \u00ed USA, kanst t\u00fa ikki vera forseti \u00ed landinum. Eisini er krav um, at forsetin skal vera minst 35 \u00e1ra gamal og hava b\u00fa\u00f0 \u00ed USA \u00ed meira enn fj\u00fartan \u00e1r. Solei\u00f0is sigur amerikanska grundl\u00f3gin.\n\nR\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l\n\n\u00cd USA eru tveir h\u00e6ttir at reka forsetar \u00far s\u00ednum emb\u00e6ti m\u00f3ti teirra vilja. Annar er, at r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l (en.: impeachment) ver\u00f0ur f\u00f8rt m\u00f3ti forsetanum, og at hann har ver\u00f0ur funnin sekur. Hin er, at forsetin ver\u00f0ur mettur at ver\u00f0a \u00f3egna\u00f0ur, av ein-hv\u00f8rjari ors\u00f8k, at r\u00f8kja starv s\u00edtt. Fyri at f\u00e1a forsetan mettan sum \u00f3egna\u00f0an krevst, at varaforsetin, saman vi\u00f0 helmingurin av r\u00e1\u00f0harrunum \u00ed stj\u00f3rnini, geva bo\u00f0 til Kongressina um, at forsetin ikki longur er egna\u00f0ur at r\u00f8kja emb\u00e6ti s\u00edtt. Henda \u00e1seting er at finna \u00ed stykki 4 \u00ed 25. \u00edskoytinum til amerikonsku grundl\u00f3gina, men hon hevur ongant\u00ed\u00f0 enn veri\u00f0 nYtt.\n\n\u2028\u2028Men r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l hava t\u00f3 veri\u00f0 roynd m\u00f3ti forsetum \u00ed USA. S\u00ed\u00f0ani stovnanina av forsetaemb\u00e6tinum \u00ed 1789 eru r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l innleidd m\u00f3ti trimum forsetum, har tvey av hesum enda\u00f0u vi\u00f0 d\u00f3mi - og b\u00e1\u00f0u fer\u00f0irnar blivu forsetarnir fr\u00edd\u00f8mdir. Fyri at reka ein forseta \u00far s\u00ednum emb\u00e6ti vi\u00f0 r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1li krevst, at forsetin ver\u00f0ur funnin sekur \u00ed at hava framt sv\u00edk, tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti mutri, ella hevur framt onnur brotsverk ella misbrot. Men h\u00f3ast or\u00f0ingin er \u00f3gvuliga brei\u00f0, so er hon bert \u00e6tla\u00f0 til \u00e1lvarslig brot \u00e1 emb\u00e6tisf\u00f8rsluna hj\u00e1 forsetanum.\u2028\u2028\n\nVer\u00f0ur ein funnin sekur \u00ed einum r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1li, ver\u00f0ur ein rikin \u00far s\u00ednum emb\u00e6ti, og ver\u00f0ur banna\u00f0ur at f\u00e1a nYtt f\u00f8deralt emb\u00e6ti fyri l\u00edvst\u00ed\u00f0. Men r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l taka einans st\u00f8\u00f0u til emb\u00e6tisspurningin, r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l taka ikki st\u00f8\u00f0u til, um ein eisini skal d\u00f8mast at rinda endurgjald, ella kanska ennt\u00e1 d\u00f8mast \u00ed fongsul. Men ta\u00f0 er einki sum for\u00f0ar fyri, at fr\u00e1koyrdi forsetin seinni ver\u00f0ur d\u00f8mdur at rinda endurgjald ella d\u00f8mdur fongsulsrevsing fyri tey brot, hann framdi \u00ed s\u00ednum emb\u00e6ti.\n\nTann fyrsti forsetin, sum var \u00e1k\u00e6rdur \u00ed r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1li, var\u00f0 Andrew Johnson \u00ed 1868, og tann n\u00e6sti og seinasti forsetin higartil, var Bill Clinton \u00ed 1998. B\u00e1\u00f0ir blivu funnir \u00f3sekir \u00ed teirra r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1lum.\n\nB\u00f3kasavn \n\nB\u00f3kasavn sum s\u00edna stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 ymisku forsetunum eru bygd s\u00ed\u00f0an Franklin D. Roosevelt var\u00f0 forseti. Eftir st\u00f3ra krakki \u00ed Wallstreet sta\u00f0festi t\u00e1verandi forsetin Roosevelt at hann hev\u00f0i n\u00f3gv \u00e1hugavert s\u00f8guligt skjalatilfar \u00e1 kont\u00f3ri s\u00ednum. \"Vit mugu lata almenningin s\u00edggja hvat ta\u00f0 er sum forsetar f\u00e1ast vi\u00f0, hv\u00f8rja r\u00e1\u00f0geving hann f\u00e6r og hv\u00f8rji m\u00e1l v\u00f3ru framd og ikki\", sta\u00f0festi Roosevelt. S\u00ed\u00f0ani var ein l\u00f3g samtykt har ta\u00f0 \u00e1liggur forsetanum sj\u00e1lvum at \u00fatvega f\u00edgging til byggingina av b\u00f3kasavninum og s\u00ed\u00f0ani tekur staturin yvir raksturin.\n\nDr\u00e1psroyndir \n\n\u00cdalt hava 17 forsetar i USA veri\u00f0 fyri dr\u00e1psroynd. F\u00fdra teirra v\u00f3r\u00f0u dripnir, me\u00f0an tveir fingu mein.\n\nV\u00e6leydna\u00f0ar dr\u00e1psroyndir \n\n Abraham Lincoln\n James A. Garfield\n William McKinley\n John F. Kennedy\n\nMiseydna\u00f0ar dr\u00e1psroyndir \n\n Andrew Jackson\n Theodore Roosevelt\n Franklin D. Roosevelt\n Harry S Truman\n John F. Kennedy\n Richard M. Nixon\n Gerald R. Ford\n Jimmy Carter\n Ronald Reagan\n George H. W. Bush\n Bill Clinton\n George W. Bush\n\nS\u00ed eisini \n Lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n\nKeldur \n\nUSA\nForsetar\nStatslei\u00f0arar"}
{"id": "9099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Mayen", "title": "Jan Mayen", "text": "Jan Mayen er ein l\u00edtil oyggj \u00ed Arktis sum hoyrir til Noreg. Landa\u00f8ki er 375 ferkilometrar og hav\u00f8ki og botnurin kring oynna, er umlei\u00f0 4315 ferkilometrar.\n\nOljuvinna \n\nOlja fyri 6000 milliardir kr er at finna \u00ed \u00f8kinum \u00edmillum \u00cdsland og Jan Mayen. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at 10 milliardir tunnur av olju eru \u00ed \u00f8kinum. Noreg eigur s\u00edn part av lei\u00f0ini, men hevur ongar \u00e6tlanir um at bora eftir olju vi\u00f0 Jan Mayen. Fyri fyrstu fer\u00f0 hava t\u00f3 norsku oljumyndugleikarnir \u00ed 2014 tiki\u00f0 Jan Mayen vi\u00f0 \u00ed almennu metingina um landsins komandi oljulei\u00f0ir . Tann n\u00fdggja metingin er knappar 600 milli\u00f3nir r\u00fammetrar st\u00f8rri enn tann seinasta, og 60 prosent av v\u00f8kstrinum stava fr\u00e1 landssynningspartinum av Barentshavinum og Jan Mayen-lei\u00f0ini . Tann vanliga uppfatanin er, at teir norsku oljumyndugleikarnir eru r\u00e6ttiliga varnir, t\u00e1 teir skulu meta um tilfeingi\u00f0 \u00ed norskum \u00f8ki. At myndugleikarnir n\u00fa taka Jan Mayen-\u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 \u00ed metingina v\u00edsir, at serfr\u00f8\u00f0ingarnir hj\u00e1 myndugleikunum eru komnir til ta ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u, at grundarlag er fyri at v\u00e6nta munandi olju og gass ha\u00f0ani. Metingin hj\u00e1 norsku myndugleikunum er, at 90 milli\u00f3nir r\u00fammetrar kunnu f\u00e1ast \u00far norska partinum av Jan Mayen-lei\u00f0ini. Hetta er munandi minni enn fyrr mett, t\u00ed onkur meting hevur lj\u00f3\u00f0a\u00f0 upp \u00e1 heilar 640 milli\u00f3nir r\u00fammetrar ella einar f\u00fdra milliardir tunnur av olju .\n\n\u00cdsland eigur part av Jan Mayen-lei\u00f0ini, tann sokalla\u00f0a Drekalei\u00f0in, men \u00edslendsku myndugleikarnir hava ongant\u00ed\u00f0 kunngj\u00f8rt, hvussu n\u00f3gv kolvetni man vera \u00ed \u00edslendskum \u00f8ki. Tann einasta t\u00f8ka metingin er tann, sum koma fr\u00e1 felagnum Eykon \u00ed 2013. T\u00e1 metti felagi\u00f0, at einar seks milliardir tunnur av olju eru \u00ed t\u00ed \u00edslendska \u00f8kinum vi\u00f0 Jan Mayen. Men eftir eini avtalu fr\u00e1 1981, skal Noreg hava 25 prosent av oljuni sum \u00edslendingar finna \u00ed \u00f8kinum .\n\nS\u00ed eisini \n\n Noreg\n\nKeldur \n\nNoreg\nOyggjar"}
{"id": "9102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heidi%20Hauge", "title": "Heidi Hauge", "text": "Heidi Hauge (f\u00f8dd 14. oktober 1967), sum er \u00far norska b\u00fdnum Skien \u00ed Telemark, er ein av best umt\u00f3ktu sangarum \u00ed Norra, og eisini her \u00e1 landi hevur hon mangar fjepparar. Sj\u00e1lv sigur hon, at hon ongant\u00ed\u00f0 hevur kent seg v\u00e6l sum sangari, og hon hevur eisini veri\u00f0 r\u00f8dd fyri at framf\u00f8ra.\n\nTa\u00f0 var \u00ed 2000, at hon veruliga gj\u00f8rdist kend, t\u00e1 fyrsta \u00fatg\u00e1va hennara kom \u00e1 markna\u00f0in. S\u00ed\u00f0an eru komnar 9 egnar \u00fatg\u00e1vur \u00edalt. Umframt hetta hevur hon veri\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 eini r\u00f8\u00f0 av \u00fatg\u00e1vum hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Klandur \u00ed bransjuni, f\u00edggjarligir trupulleikar og hj\u00fanarskilna\u00f0ur hava gj\u00f8rt seinastu \u00e1rini tung at koma \u00edgj\u00f8gnum. \u00cd 2006 f\u00f3r hon pers\u00f3nliga \u00e1 h\u00fasagang.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2000 - Country Time (Showtime Records)\n 2001 - Country Rose (Showtime Records)\n 2001 - Country Girl (Showtime Records)\n 2002 - Country Blue (Showtime Records)\n 2002 - Country Dance (Showtime Records)\n 2003 - Country Perler (Showtime Records)\n 2003 - Country Jul (Showtime Records) vi\u00f0 Jenny Jenssen & Liv Marit Wedvik\n 2004 - Country Jewels (Showtime Records)\n 2005 - Movin' On (Scana)\n 2007 - Some Broken Hearts (Scana)\n 2007 Julekveld p\u00e5 landet\n 2009 Best of Heidi Hauge\n\nHygg eisini at \n\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Heidi Hauge\n\nNor\u00f0menn\nT\u00f3nleikarar\nNorskir sangarar\nCountry sangarar"}
{"id": "9103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Paterson", "title": "David Paterson", "text": "David Alexander Paterson (f\u00f8ddur 20. mai 1954) er fyrrverandi guvern\u00f8rur \u00ed New York. Hann er fyrsti afroamerikanski guvern\u00f8rurin \u00ed New York, og eisini er han fyrsti blindi guvern\u00f8rur \u00ed USA. Pateson var varama\u00f0ur hj\u00e1 Eliot Spitzer \u00e1 valinum \u00ed 2006, har Spitzer fekk 70 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum.\n\nSamb\u00e6rt CNN gj\u00f8rdist Paterson blindur longu tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir gamal vegna bruna \u00ed eygunum. Hann s\u00e6r eitt pinkal\u00edti\u00f0 sindur vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum eyganum, men hetta er so miki\u00f0 veikt, at hann er juridiskt blindur. \u00cd samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 CNN var\u00f0 hann spurdur, um hann nakrant\u00ed\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 saman vi\u00f0 eini sk\u00f8kju. T\u00e1 svara\u00f0i hann: \"Nei, bara lobbyistum\".\n\nS\u00ed eisini \n\n New York\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nAmerikanskir politikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "9105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grenada", "title": "Grenada", "text": "Grenada (enskt; Grenada) er oyggjar\u00edki \u00ed Karibia. St. George\u2019s er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Grenville og Gouyave. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 65.6 \u00e1r. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er enskt.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nOyggjar\u00edki\u00f0 Grenada fevnir um sy\u00f0ra partin av Grenadisku oyggjunum (enskt: Grenadines) \u00ed Karibiska Havinum. \nOyggjar\u00edki\u00f0 St. Vincent og Grenadisku oyggjarnar eigur oyggjarnar \u00ed nor\u00f0ara parti. \nOyggjar\u00edki\u00f0 Grenada er kalla\u00f0 eftir st\u00f8rstu oynni, sum liggur sunnanfyri.  \nHinar sm\u00e6rru oyggjar eru nor\u00f0anfyri.\n\nGosfjalli\u00f0 Mount Saint Catherine, vi\u00f0 840 metrum til h\u00e6ddar, liggur \u00ed nor\u00f0ara parti \u00e1 h\u00f8vu\u00f0soynni og ta\u00f0 er eisini h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed r\u00edkinum.\n\nS\u00f8ga \n\nFr\u00e1 1762 til 1974 var Grenada bretskt hj\u00e1land, men landi\u00f0 gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land \u00ed 1974. \u00cd 1979 t\u00f3k Maurice Bishop forseti valdi\u00f0 og eitt fleirtj\u00f3\u00f0aherli\u00f0 vi\u00f0 USA \u00e1 odda gj\u00f8rdi innr\u00e1s.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nF\u00f3lki\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 \u00far Afrika, Evropa og Asia, og burtur \u00far t\u00ed er sprottin egin og l\u00edvligan mentan, sum leggur st\u00f3ran dent \u00e1 t\u00f3nleik og dans. 4 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r.\n\nB\u00faskapur \n\nT\u00fd\u00f0andi vinnuvegir eru bananir, kakao og fer\u00f0avinna. \n\nBara Indonesia dyrkar meira av muskatn\u00f8t enn Grenada, sum dyrkar um fj\u00f3r\u00f0ingin av allari muskatn\u00f8t, n\u00fdtt ver\u00f0ur \u00ed heiminum. Muskatn\u00f8t ver\u00f0ur n\u00fdtt sum krydd \u00ed heitum r\u00e6ttum og bakstri. Muskattr\u00e6i\u00f0 er komi\u00f0 \u00far Indonesia, og ta\u00f0 v\u00f3ru ni\u00f0urlendingar, i\u00f0 t\u00f3ku ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r til Grenada \u00ed 19. \u00f8ld. Tr\u00e6i\u00f0 tr\u00edvst v\u00e6l \u00ed fruktag\u00f3\u00f0u gos\u00f8skuj\u00f8r\u00f0ini, og har er eisini l\u00fdtt og n\u00f3gv avfall. Oljan \u00far muskatn\u00f8tini ver\u00f0ur n\u00fdtt til luktilsi og s\u00e1pu. Malin muskatn\u00f8t ver\u00f0ur n\u00fdtt til matger\u00f0. \n\nBananir, sum vaksa v\u00e6l \u00ed n\u00f3gvum hita og n\u00f3gvum regni, eru t\u00fddningarmikil \u00fatflutningsv\u00f8ra. Men javnan er vandi fyri, at banangr\u00f8\u00f0in misferst, t\u00e1 i\u00f0 \u00f3dnir herja. \n\nIngifer, kanel, pipar og kryddnelikur vaksa eisini \u00ed oynni. Ingiferr\u00f3tin ver\u00f0ur n\u00fdtt fesk ella turka\u00f0 og ofta malin. R\u00f3tin ver\u00f0ur n\u00fdtt til krydd. \n\nFer\u00f0avinna hevur eisini st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Grenada.\n\nUttanlandshandil\n\nS\u00ed eisini \n\n Karibia\n Karibiahav\n\nOyggjar"}
{"id": "9106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alabama", "title": "Alabama", "text": "Alabama (enskt: State of Alabama) er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 4,7 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Montgomery og st\u00f8rsti b\u00fdur er Birmingham. \u00cd nor\u00f0ri hevur Alabama mark vi\u00f0 Tennessee, \u00ed eystri vi\u00f0 Georgia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Florida, og \u00ed vestri vi\u00f0 Mississippi. \u00cd 1819 bleiv Alabama stakr\u00edki \u00ed USA. Eyknevni er Gulhamarstaturin (enskt: The Yellowhammer State).\n\nB\u00faskapur \n\nBummull ver\u00f0ur slitin \u00ed alt Alabama. Su\u00f0ur m\u00f3ti Meksikohavi er \u00f3gvuliga heitt og v\u00e1ligt vi\u00f0 hv\u00f8rt, og ta\u00f0 er ve\u00f0urlag, sum h\u00f3skar bummullini, me\u00f0an hon stendur \u00ed v\u00f8kstri, kulda tolir hon ikki, og ta\u00f0 kann henda, t\u00e1 i\u00f0 hann legst vi\u00f0 h\u00f8g\u00e6tt, at hon kann gera st\u00f3ran ska\u00f0a upp \u00e1 bummullina. Bummullargar\u00f0arnir eru oftast \u00f3gvuliga st\u00f3rir \u00ed Alabama, og fyrr t\u00f8rva\u00f0i teimum heilt n\u00f3gv arbei\u00f0sf\u00f3lk. N\u00fa n\u00fdta teir maskinur at heysta bummullina vi\u00f0, og hetta hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r, at arbei\u00f0sf\u00f3lki\u00f0 \u00e1 g\u00f8r\u00f0unum er n\u00f3gv minka\u00f0 \u00ed tali. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini h\u00f8vdu teir tr\u00e6lir, sum teir f\u00f8rdu \u00far Liberia, \u00ed 1863 gj\u00f8rdust menninir fr\u00e6lsir. \n\nAnnars ver\u00f0ur n\u00f3gv av soyab\u00f8num dyrka\u00f0 \u00ed Alabama, og su\u00f0ur m\u00f3ti Meksikohavi er so \u00f3gvuliga heitt, at har veksur b\u00e6\u00f0i appilsinir, sukurr\u00f8r, r\u00eds og a\u00f0rar fruktir. Um summari\u00f0 liggur hann mest inn av Meksikohavinum, og luftin ver\u00f0ur t\u00e1 b\u00e6\u00f0i slavin og heit. T\u00e1 er ta\u00f0, teir herviligu meldurstormarnir, sum eru l\u00e1gtr\u00fdststormar, taka seg upp og sora alt, sum fyri er.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed Alabama \u00ed 2018 hesir:\n Birmingham \u2013 209 880 \n Montgomery \u2013 198 218\n Huntsville \u2013 197 318\n Mobile \u2013 189 572\n Tuscaloosa \u2013 101 113 \t\n Hoover \u2013 85 108 \n Dothan \u2013 68 247 \t\n Auburn \u2013 65 738\n Decatur \u2013 54 264\n Madison \u2013 50 244\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika"}
{"id": "9108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Global%20Chemical%20Tankers", "title": "Global Chemical Tankers", "text": "Global Chemical Tankers var navni\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum rei\u00f0ar\u00ed, i\u00f0 bygdi kemikaliutangaskip fyrst \u00ed \u00e1ttati\u00e1runum. Felagi\u00f0 \u00e1tti \u00ed hvussu er tvey  skip, m\u00f8guliga fleiri: \n\n Cape Island, latin eigarunum 22. desember 1982.\n Crest Island, latin eigarunum 22. mars 1983. \n\nFelagnum var ikki langt l\u00edv laga\u00f0. Ov bjartskygdar f\u00edggarmetingar saman vi\u00f0 v\u00edkjandi markna\u00f0i f\u00f8rdu til, at felagi\u00f0 skj\u00f3tt f\u00f3r \u00e1 h\u00fasagang og h\u00f3pur av \u00edleggjarum misti pening. \n\nVerk\u00e6tlanin Global Chemical Tankers var bert ein av umfatandi skipa\u00edl\u00f8gunum \u00ed \u00e1ttati\u00e1runum, sum v\u00f3ru partur av bakgrundini fyri f\u00f8roysku b\u00faskaparkreppuni \u00ed n\u00edti\u00e1runum.\n\nRei\u00f0ar\u00ed"}
{"id": "9110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minnesota", "title": "Minnesota", "text": "Staturin Minnesota (enskt: State of Minnesota) er ein lutstatur \u00ed Sameindu Statunum vi\u00f0 umlei\u00f0 5,4 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. \u00cd nor\u00f0ri hevur Minnesota mark vi\u00f0 Kanada (landslutur Manitoba og Ontario), \u00ed eystri vi\u00f0 Wisconsin, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Iowa, og \u00ed vestri vi\u00f0 North Dakota og South Dakota. \u00cd landnyr\u00f0ingi liggur Superiorvatn. Eyknevni er Nor\u00f0stj\u00f8rnastaturin (enskt: The North Star State).\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Saint Paul og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Minneapolis. \u00cd Saint Paul og Minneapolis eru nakrar av teimum st\u00f8rstu myllunum \u00ed heiminum.\n\nS\u00f8ga\nEftir eitt heitt og turt summar \u00ed 1918 var b\u00fdurin Cloquet at rokna sum ein sv\u00e1vuld\u00f3s, og 12. oktober settu neistar fr\u00e1 einum toki eld \u00ed uppturka\u00f0u runnarnar framvi\u00f0 jarnbreytarsporinum. Vindurin fekk eldin at brei\u00f0a seg vi\u00f0 f\u00fakandi fer\u00f0, og 25 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv \u00ed einum svingi \u00e1 Highway 73, t\u00e1 eldurin knappliga byrgdi tey inni. Svingi\u00f0 fekk seinni eyknevni\u00f0 Dead Man\u2019s Curve. N\u00f3gv v\u00f3r\u00f0u fanga\u00f0 \u00ed eldinum. Summi bjarga\u00f0u s\u00e6r vi\u00f0 at grava seg ni\u00f0ur \u00ed v\u00e1tu moldina \u00e1 uppdyrka\u00f0u fl\u00f8tunum, og onnur leita\u00f0u s\u00e6r skj\u00f3l \u00ed brunnum og kjallarum, men fleiri av teimum kvaldust, t\u00e1 eldurin kom og t\u00f3k alt s\u00farevni\u00f0. B\u00fdirnir Cioquet, Kettle River og Moose Lake mistu 453 f\u00f3lk og 52,000 heim, og materielli ska\u00f0an var 7,3 milli\u00f3nir dollarar, sum svarar til meir enn 100 milli\u00f3nir dollarar \u00ed dagsins peningi.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMinnesota er heldur l\u00e1gt land vi\u00f0 n\u00f3gvum v\u00f8tnum, 10.000 sigast tey at vera \u00ed tali. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 Eagle Mountain vi\u00f0 kanadiska marki\u00f0 er 701 m. h\u00f8gt. St\u00f3rir partar av Minnesota eru sk\u00f3gvaksnir - uml. 32 %, og har eru mong v\u00f8tn. Um 8,5 % av Minnesota eru v\u00f8tn, og tilsamans eru tey um 10.000, og t\u00ed ver\u00f0ur Minnesota javnan nevnt \"landi\u00f0 vi\u00f0 teimum 10.000 v\u00f8tnunum.\u201d Fram vi\u00f0 v\u00f8tnunum vaksa n\u00e6stan allasta\u00f0ni sk\u00f3gir, og ofta skera sk\u00f3gvaksin nes seg \u00fat \u00ed v\u00f8tnini. N\u00f3gvir h\u00f3lmar eru eisini \u00fati \u00ed v\u00f8tnunum, og summir kunna vera r\u00e6ttiliga st\u00f3rir. St\u00f8rsta vatni\u00f0 er Red Lake. \u00c1irnar eru ikki av teimum heilt st\u00f3ru, og ofta eru fossar og sker \u00ed teimum. N\u00f3gvur fiskur er \u00ed v\u00f8tnunum \u00ed Minnesota. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er meginlandsve\u00f0urlag; vetrarnir eru kaldir, og \u00f3f\u00f8rur kavi legst ni\u00f0ur. Ikki fyrr enn \u00ed mai ti\u00f0nar s\u00ed\u00f0sti \u00edsurin av v\u00f8tnunum, men t\u00e1 kemur summari\u00f0 fyri \u00e1lvara, og bl\u00f3mur og gras renna upp. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Saint Paul, men hetta er ikki tann st\u00f8rsti b\u00fdurin. St\u00f8rsti b\u00fdurin eitur Minneapolis. Superiorvatn \u00ed Great Lakes liggur vi\u00f0 Nor\u00f0urminnesota og er st\u00f8rsta vatn \u00ed USA.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Minnesota eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n\n Minneapolis \u2013 429 606\n Saint Paul \u2013 308 096 \n Rochester \u2013 118 935 \n Duluth \u2013  85 618 \n Bloomington \u2013 84 943 \n Brooklyn Park \u2013 80 389 \n Plymouth \u2013  79 768 \n Woodbury \u2013 72 828 \n Maple Grove \u2013 72 622 \n St. Cloud \u2013 68 462\n\nS\u00ed eisini \nSameindu Statirnir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: mn.gov\n Minnesota, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maryland", "title": "Maryland", "text": "Staturin Maryland (enskt: State of Maryland) er ein lutstatur har eysturi \u00ed USA og hevur mark vi\u00f0 District of Columbia, Pennsylvania, Delaware, Virginia og West Virginia. Maryland hevur umlei\u00f0 5,9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Eyknevni er Hin fr\u00e6lsi staturin (enskt: The Free State). \u00cd 1788 bleiv Maryland stakr\u00edki \u00ed USA. Marylands flagg var eitt hitt fyrsta \u00ed USA. Flaggi\u00f0 er ey\u00f0kent vi\u00f0 s\u00ednum \u00f3l\u00edk sni\u00f0i og reinu linjum.\n\nS\u00f8ga\n\nNor\u00f0b\u00fagvar \u00e1 ranns\u00f3knarfer\u00f0 \n\nNor\u00f0b\u00fagvar \u00ed Gr\u00f8nlandi sigldu vestur um Labradorhav til Amerika. Teir komu til N\u00fdfundlands og granska\u00f0u strondina heilt su\u00f0ur til Chesapeake Bay \u00ed Marylandi. Ta\u00f0 pr\u00f3gvar, at v\u00edkingar komu til USA 500 \u00e1r undan Kolumbusi.\n\nPolitikkur\n\nDey\u00f0arevsing \n\nSum tann 18. staturin \u00ed USA hevur Maryland \u00ed apr\u00edl 2013 gj\u00f8rt av at strika dey\u00f0arevsingina. Frameftir ver\u00f0ur l\u00edvlangt fongsul uttan r\u00e6tt til royndarleyslating tann har\u00f0asta revsing, sum f\u00f3lk kunnu f\u00e1a har, og avger\u00f0in ber \u00ed s\u00e6r, at fimm dey\u00f0ad\u00f8mdir fangar f\u00e1a d\u00f3min broyttan. Maryland hevur havt dey\u00f0arevsing l\u00edka s\u00ed\u00f0ani 1683, t\u00e1 \u00f8ki\u00f0 var bretskt hj\u00e1land, men d\u00f3msvaldi\u00f0 hevur ikki br\u00fakt revsingina s\u00ed\u00f0ani 2005. Guvern\u00f8rurin \u00ed Maryland, demokraturin Martin O'Malley, hevur veri\u00f0 \u00ed\u00f0in talsma\u00f0ur fyri at seta dey\u00f0arevsingina \u00far gildi.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd nor\u00f0ri hevur Maryland mark vi\u00f0 Pennsylvania, \u00ed eystri vi\u00f0 Delaware, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Virginia, og \u00ed vestri vi\u00f0 West Virginia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Annapolis og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Baltimore. Baltimore er st\u00f3rur havnab\u00fdur; ha\u00f0ani var\u00f0 fyrr n\u00f3gv kol \u00fatflutt til Evropa. \u00dat fyri Annapolis \u00ed Marylandi er ein oyggj, Kent Island (81.9 km2). Hon er st\u00f8rsta oyggin og eisini tann f\u00f3lkar\u00edkasta oyggin \u00ed Marylandi. N\u00f3gvar a\u00f0rar st\u00f3rar oyggjar eru, t.d. Bloodsworth Island (64,7 km2), Smith Island (23,8 km2), Deal Island (13,9 km2), Taylors Island (10,78 km2), Tilghman Island (7,4 km2), Assateague Island (partv\u00eds \u00ed Virginia), Poplar Island, Tangier Island, Hooper's Island, v.f."}
{"id": "9114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/West%20Virginia", "title": "West Virginia", "text": "West Virginia ella Vesturvirginia (enskt: State of West Virginia) er stakr\u00edki \u00ed USA. Charleston er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. Har b\u00fagva umlei\u00f0 1,8 mi\u00f3. f\u00f3lk, sum eru millum tey f\u00e1t\u00e6kastu \u00ed USA. Av hesum b\u00fagva eini 225 t\u00fasund \u00ed Charleston. \u00cd 1863 bleiv West Virginia lutstatur \u00ed USA.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\u00cd nor\u00f0ri hevur Vestur Virginia mark vi\u00f0 Pennsylvania, \u00ed eystri vi\u00f0 Maryland og Virginia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Virginia, og \u00ed vestri vi\u00f0 Kentucky og Ohio. West Virginia liggur \u00ed Appalachiufj\u00f8llunum. Eyknevni er Fjallstaturin (enskt: Mountain State). Appalachiufj\u00f8ll fara \u00edgj\u00f8gnum West Virginia, Virginia og North Carolina.\n\n\u00cd mong \u00e1r var n\u00f3gv kol h\u00f8gt her og n\u00fdtt til brenni \u00ed st\u00e1lvirkjunum. N\u00fa eru mong n\u00e1m og st\u00e1lvirki latin aftur, og mong arbei\u00f0spl\u00e1ss farin fyri skeyti\u00f0. H\u00f3ast n\u00f3gv hevur veri\u00f0 gj\u00f8rt til tess at menna fer\u00f0amannavinnuna har, er \u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 Appalachufj\u00f8ll eitt hitt f\u00e1t\u00e6kasta \u00ed USA. \u00cd West Virginia er t\u00f3 n\u00f3gv og fj\u00f8lbroytt n\u00e1tt\u00farutilfeingi, millum anna\u00f0 kol og sk\u00f3gur. West Virginia eru eitt skurvut fjallaland vi\u00f0 h\u00f8gum tindum, br\u00f8ttum bergum og gr\u00f8num l\u00ed\u00f0um. Tann h\u00e6gsti tindurin, Spruce Knob, er n\u00e6stan 1500 metrar h\u00f8gur. West Virginia liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Appalachia, og vanliga liggur kavi har longu fr\u00e1 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed november til fyrst \u00ed mai.\n\nS\u00f8ga\n\n\u00cd 1770-\u00e1runum str\u00edddust statirnir Pennsylvania og Virginia um r\u00e6\u00f0i\u00f0 yvir landa\u00f8kjum, sum \u00ed dag eru West Virginia og Vestur-Pennsylvania. Um hetta mundi\u00f0 leika\u00f0i amerikanska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed, og kanska var ta\u00f0 eisini ein ors\u00f8k til, at f\u00f3lk \u00ed umr\u00e1\u00f0num st\u00fardu fyri einum borgarakr\u00edggi millum statirnar og t\u00edskil valdu at stovna s\u00edn egna stat undir navninum Province and Government of Westsylvania. Ein ums\u00f3kn var\u00f0 send til kongressina um at gerast 14. statur \u00ed USA, men kongressin s\u00fdtti fyri hesum.\n\n\u2028\u00cd 1780 var marknatr\u00e6tan millum Virginia og Pennsylvania so loyst. Men ta\u00f0 f\u00f8rdi til n\u00fdggjar \u00e6tlanir um at gera Westsylvania til veruleika, t\u00ed n\u00f3gv, sum h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 \u00ed Virginia, v\u00f3ru misn\u00f8gd vi\u00f0, at tey n\u00fa v\u00f3ru blivin borgarar \u00ed Pennsylvania. Hesir r\u00f8ddirnar v\u00f3r\u00f0u k\u00f8vdar, t\u00e1 staturin Pennsylvania valdi at b\u00f3lka alt tos um ein n\u00fdggjan stat sum landasvik, sum kundi hava dey\u00f0arevsing vi\u00f0 s\u00e6r. Og t\u00e1 Pennsylvania so h\u00f3tti vi\u00f0 at selja j\u00f8r\u00f0ina hj\u00e1 teimum, sum tosa\u00f0u um ein n\u00fdggjan stat, tagna\u00f0u r\u00f8ddirnar heilt.\n\nMentan \n\nBluegrass-t\u00f3nleikur t\u00f3k seg upp sum f\u00f3lkat\u00f3nleikur \u00edmillum f\u00e1t\u00e6ka f\u00f3lki\u00f0 \u00ed West Virginia. Hetta t\u00f3nleikaslagi\u00f0 er partur av einari gamlari si\u00f0venju \u00ed eystara parti av Nor\u00f0uramerika nevnt Appalachia. Ta\u00f0 er \u00e1virka\u00f0 av enskum sangi, \u00edrskum og skotskum violinsp\u00e6li, hymnum og blues fr\u00e1 afrikansku amerikanarunum, sum v\u00f3ru kendir sum fram\u00far banjosp\u00e6larar. \u00d8ki\u00f0 \u00ed Appalachunum gj\u00f8rdist eitt kolan\u00e1ms\u00f8ki \u00ed 20. \u00f8ld, og har var \u00f3gvusligt f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, hungur og hall, men eisini str\u00ed\u00f0svilji. \u00d8ki\u00f0 var \u00e1 sinni kent fyri tey mongu verkfallini og n\u00e1msabei\u00f0arafel\u00f8g, sum str\u00edddust fyri r\u00e6ttindi hj\u00e1 teimum mongu kolan\u00e1msfamiljunum \u00ed Appalachunum. Eitt \u00f3tal av t\u00f3nleikarum hevur s\u00ednar r\u00f8tur og s\u00edn \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 j\u00fast hesum t\u00f3nleikaslagnum \u00far Appalachunum: Stanley Brothers g\u00f3vu sangin \u201cMan of Constant Sorrow\u201d \u00fat \u00ed 1951, \u00ed 1960 sp\u00e6ldi Joan Baez ein annan variant av sanginum inn, sum \u00e6t \u201cGirl of Constant Sorrow\u201d, Bob Dylan hev\u00f0i sangin \u00e1 s\u00ednari fyrstu pl\u00e1tu \u00ed 1962 og Rolling Stones hava partar av tekstinum vi\u00f0 \u00ed \u201cLet it Loose\u201d, sum er \u00e1 pl\u00e1tuni Excile On Main Street, sum kom \u00fat \u00ed 1972.\n\nWest Virginia er millum anna\u00f0 nevnd \u00ed sanginum \"Take Me Home, Country Roads\" hj\u00e1 John Denver (1972).\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0 \n\nWest Virginia er giti\u00f0 fyri s\u00ednar h\u00f8gu, br\u00f8ttu fj\u00f8llini og fj\u00f8lbroytta d\u00fdral\u00edvi\u00f0, i\u00f0 f\u00e6r mong fer\u00f0af\u00f3lk at koma hagar. Har eru til d\u00f8mis \u00falvur, bj\u00f8rn, revur, hj\u00f8rtur og konga\u00f8rn. \u00cd sk\u00f3ginum eru eisini til d\u00f8mis hara og elgur. Har byggja rovfuglar, til d\u00f8mis heykur, falkur og ugla, og sm\u00e1fuglar \u00ed st\u00f3rum tali.\u2028\u2028 Bj\u00f8rnin er sk\u00f3gard\u00fdr og d\u00e1mar v\u00e6l \u00ed brattlendi. Bj\u00f8rnin er st\u00f8rsta rovd\u00fdri\u00f0 \u00ed West Virginia. \u00cd 2009 v\u00f3ru 8000 bjarnir \u00ed West Virginia. Bj\u00f8rnin etur alt m\u00f8guligt, men t\u00f3 mest r\u00f8tur, ber og a\u00f0rar plantur. Ta\u00f0 hendir t\u00f3, at hon b\u00e6\u00f0i tekur elg og reinsd\u00fdr. Bj\u00f8rnin rennur sera skj\u00f3tt, t\u00e1 hon vei\u00f0ir, og hon megnar at fylgja fonginum fleiri kilometrar. Um veturin liggur bj\u00f8rnin \u00ed h\u00ed\u00f0. H\u00ed\u00f0i\u00f0 kann t.d. vera eitt helli ella ein hola. Bj\u00f8rnin er yvir 2 metrar long og vigar um lei\u00f0 300 kg. Hon kann bl\u00edva 12-20 \u00e1ra gomul. Bj\u00f8rnin er ikki fri\u00f0a\u00f0 \u00ed West Virginia.\u2028\u2028\n\nHj\u00f8rturin er vanligur \u00ed st\u00f3rum p\u00f8rtum av West Virginia. Hann livir \u00ed flokkum. Hj\u00f8rturin kl\u00e1rar seg best \u00e1 opnum b\u00f8i, men livir eisini \u00ed sk\u00f3gi og ni\u00f0an m\u00f3ti fj\u00f8llunum. Honum d\u00e1mar ikki so v\u00e6l at koma n\u00e6r menniskjum. Um dagin bindur hann fri\u00f0, men um n\u00e1ttina fer hann at finna s\u00e6r okkurt etandi. Hj\u00f8rturin etur plantur. Um summari\u00f0 etur hann lyng, gras, leyv og r\u00f8tur, og um veturin etur hann m.a. lyng og sk\u00f3n. Hj\u00f8rtur er 120-150 cm h\u00f8gur og kann viga upp til 800 kg. Hann kann gerast 25 \u00e1ra gamal. Hj\u00f8rtur ver\u00f0ur veiddur um alt West Virginia \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num september-desember.\n\nPolitikkur\nDonald Trump (R) vann forsetavali\u00f0 2016 og fekk 68,7% prosent av atkv\u00f8\u00f0unum \u00ed West Virginia. Hetta er h\u00e6gsta tali\u00f0 \u00ed USA. Hillary Clinton (D) fekk 26,5 prosent.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Kentucky eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n Charleston - 46 536\n Huntington - 45 110\n Morgantown - 30 549\n Parkersburg - 29 306\n Wheeling - 26 430\n Fairmont - 18 388\n Weirton - 18 266\n Martinsburg - 17 454\n Beckley - 15 940\n Clarksburg - 15 225\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\nKeldur"}
{"id": "9115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michigan", "title": "Michigan", "text": "Michigan (enskt: State of Michigan) er ein lutstatur \u00ed Samveldisr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 9,8 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Lansing er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og Detroit er st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd 1837 bleiv Michigan lutstatur \u00ed USA. Ovara H\u00e1lvoyggj (\u00e1 enskum Upper Peninsula ella UP) hevur mark vi\u00f0 Wisconsin og Ni\u00f0ara H\u00e1lvoyggj (\u00e1 enskum Lower Peninsula) hevur mark vi\u00f0 Indiana og Ohio. \n\nArbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed Michigan er 11,7 % (januar 2011), og t\u00edskil v\u00e6l st\u00f8rri enn mi\u00f0al fyri alt landi\u00f0, i\u00f0 er 8,9 %. \u00cd Michigan eru st\u00f8rstu bilverksmi\u00f0jur \u00ed heiminum: Ford og General Motors. Av Ford-smi\u00f0junum lata teir 15 500 n\u00fdggjar bilar um dagin.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nMichigan er umgyrdur av Great Lakes \u00e1 \u00f8llum s\u00ed\u00f0um. Eyknevni er St\u00f3ruv\u00f8tnstaturin (enskt: The Great Lakes State). Sunnarlaga \u00ed Kanada og nor\u00f0arlaga \u00ed USA, m.a. \u00ed Michigan og Wisconsin, eru fimm st\u00f3r v\u00f8tn, sum eru samanhangandi: Michiganvatn, Huronvatn, Erievatn, Superiorvatn og Ontariovatn. The Great Lakes, sum v\u00f8tnini ver\u00f0a nevnd \u00e1 enskum, eru til samans ta\u00f0 st\u00f8rsta \u00f8ki\u00f0 \u00ed heiminum vi\u00f0 feskvatni.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00c1 einum st\u00f3rum strekki vestan fyri Erievatn \u00ed Eystur-Michigan dyrka teir bara soyab\u00f8nir, jar\u00f0n\u00f8tir og mais. Um t\u00fa siglir eftir onkrari \u00e1 har, so s\u00e6rt t\u00fa teir h\u00f8gu maisleggirnar, i\u00f0 ver\u00f0a upp til 3 metrar, standa \u00e1 \u00e1arbakkanum, og koyrir t\u00fa vi\u00f0 toki, so koma maisleggirnir upp fyri vindeyguni \u00e1 fer\u00f0amannavognunum, so t\u00fa leingi ikki s\u00e6rt anna\u00f0 enn maisbl\u00f8\u00f0. Naka\u00f0 av maisini ver\u00f0ur m.a. n\u00fdtt til matna, vit kenna \"corn flakes\". \n\nArbei\u00f0sf\u00f3lki\u00f0 er ofta l\u00edti\u00f0, ta\u00f0 kunnu vera heilt ovurst\u00f3rir gar\u00f0ar, har i\u00f0 kona og ma\u00f0ur eru einsam\u00f8ll uttan ta allarstr\u00e6vnastu t\u00ed\u00f0ina um heysti\u00f0. Vi\u00f0 ta\u00f0 at gar\u00f0arnir oftast eru so \u00f3gvuliga st\u00f3rir, leggja b\u00f8ndurnir ikki \u00ed at br\u00faka st\u00f3rvegis av t\u00f8\u00f0um, summir ta\u00f0a yvirh\u00f8vur ikki, komi\u00f0 veksur kortini, men so velta teir heldur ikki sama stykki \u00e1r um \u00e1r; t\u00e1 i\u00f0 teir hava havt korn \u00ed einum stykki eitt \u00e1r, ver\u00f0ur ta\u00f0 bara liggjandi til gras \u00ed n\u00f8kur \u00e1r.\n\nBil\u00eddna\u00f0ur \n\nBil\u00eddna\u00f0urin hevur serliga tiki\u00f0 seg fram \u00ed Michigan. Fyrst \u00ed 20. \u00f8ld f\u00f3ru bilverksmi\u00f0jurnar hj\u00e1 Henry Ford \u00ed Detroit, Michigan undir at n\u00fdta flutningsbond. Arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 flutningsbandi fer solei\u00f0is fram, at hv\u00f8r arbei\u00f0ari ger bara ein l\u00edtlan part av t\u00ed arbei\u00f0i, sum skal til fyri at gera lutin, sum t.d. kann vera ein bilur. Bilurin, sum er \u00ed ger\u00f0, ver\u00f0ur so fluttur vi\u00f0 flutningsbandinum v\u00ed\u00f0ari til tann n\u00e6sta arbei\u00f0aran, sum so ger s\u00edn part av arbei\u00f0inum. \u00c1\u00f0ur var ta\u00f0 so, at allir arbei\u00f0smenninir v\u00f3ru vi\u00f0 til at gera n\u00e6stan allan bilin. N\u00fa v\u00f3r\u00f0u bilarnir hj\u00e1 Ford, General Motors og Chrysler settir saman av lidnum lutum. \u00cd fyrstani var bara eitt modell at f\u00e1a, og bara ein litur, sum var svart. S\u00ed\u00f0an dagarnar hj\u00e1 Henry Ford er n\u00f3gv hent \u00ed bil\u00eddna\u00f0inum \u00ed Michigan. \u00c1 einari bilverk smi\u00f0ju ver\u00f0a teir einst\u00f8ku lutirnir framvegis settir saman til ein bil, men meginparturin av t\u00ed arbei\u00f0inum \u00ed USA ver\u00f0ur n\u00fa gj\u00f8rt av maskinum. Einst\u00f8ku lutirnir ver\u00f0a gj\u00f8rdir \u00e1 ymiskum verksmi\u00f0jum, og t\u00e6r kunnu vera \u00ed hv\u00f8r s\u00ednum landi, kanska langt burturi fr\u00e1 t\u00ed verksmi\u00f0juni \u00ed Detroit ella Lansing, har bilurin ver\u00f0ur settur saman. \u00cd 2013 var\u00f0 n\u00e6stan fj\u00f3r\u00f0i hv\u00f8r bilur gj\u00f8rdur \u00ed USA, gj\u00f8rdur \u00ed Michigan (22 %). Michigan hevur \u00ed 2011 framleitt 1.9 mi\u00f3. bilar, 1.5 mi\u00f3. framleitt \u00ed Detroit ella Lansing.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Michigan eftir \u00edb\u00fagvatali \u00ed 2018 v\u00f3ru hesir:\n Detroit \u2013 672 662 \n Grand Rapids \u2013 200 217\n Warren \u2013 134 587\n Sterling Heights \u2013  132 964\n Ann Arbor \u2013 121 890\n Lansing \u2013 118 427\n Clinton Township \u2013  100 800\n Flint \u2013 95 943\n Dearborn \u2013 94 333\n Livonia \u2013 93 971\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.michigan.gov\n Michigan, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevada", "title": "Nevada", "text": "Nevada (enskt: State of Nevada) er eitt stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 2,8 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Carson City og Las Vegas er st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd 1864 bleiv Nevada stakr\u00edki (statur) \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Nevada mark vi\u00f0 Oregon og Idaho, \u00ed eystri vi\u00f0 Utah, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Arizona, og \u00ed vestri vi\u00f0 Kalifornia. \u00cd oy\u00f0im\u00f8rkini \u00ed Nevada er Las Vegas vor\u00f0in til ein st\u00f3rb\u00fd, fer\u00f0avinnuni fyri at takka. Har b\u00fdr meiri enn ein milli\u00f3n f\u00f3lk. Tey flestu fer\u00f0af\u00f3lkini fara hagar at vitja sp\u00e6lisk\u00e1lar (casinos) og t\u00edl\u00edkt. St\u00f8rsta oy\u00f0im\u00f8rkin \u00ed Nor\u00f0ur Amerika er \u00ed Nevada, Great Basin Desert. \u00cd Great Basin bakar s\u00f3lin n\u00e1\u00f0ileyst, sandstormar leika, og \u00e1r kunnu ganga \u00edmillum regn\u00e6lini. Kortini er l\u00edv her, h\u00f3ast summi av dj\u00f3runum hava veri\u00f0 noydd at menna heilt l\u00f8gnar h\u00e6ttir at yvirliva tann brennandi hitan. Hitin um dagin liggur omanfyri 40 stig um summari\u00f0, me\u00f0an vetrarn\u00e6turnar kunnu vera sera kaldar. Sandstormar herja vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum, og avfalli\u00f0 er bert 22 cm um \u00e1ri\u00f0. Minst \u00ed USA regnar ta\u00f0 \u00ed Nevada. Nevada er eisini eitt ta\u00f0 varmasta \u00f8ki\u00f0 \u00ed heiminum, og er turrasta \u00f8ki\u00f0 \u00ed USA.\n\n\u00cd 19.- og 20. \u00f8ld v\u00f3ru silvur og gull tey t\u00fddningarmestu metalini \u00ed Nevada. Heilt s\u00ed\u00f0an 1860 hevur Nevada framleitt mest silvur \u00ed USA, men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er ta\u00f0 Alaska. Eyknevni er Silvurstaturin (enskt: The Silver State). \u00cd Nevada ver\u00f0ur flest\u00f8ll t\u00fd\u00f0andi mineral fingin til vega - kopar, jarn, sink og onnur. \u00cd 19. \u00f8ld dr\u00f3 gulli\u00f0 n\u00f3gv f\u00f3lk vestureftir \u00ed Amerika. N\u00f3gvir b\u00fdir v\u00f3r\u00f0u til \u00ed sambandi vi\u00f0 gulln\u00e1mini, m.a. Virginia City. Enn kemur 79 % av \u00f8llum gulli, h\u00f8gt ver\u00f0ur \u00ed USA, ha\u00f0an.\n\nHv\u00f8rt \u00e1r vitja milli\u00f3nir av fer\u00f0af\u00f3lkum tann ikoniska sp\u00e6lib\u00fdin Las Vegas.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nAlmenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Nevada er enskt. Harumframt eru n\u00f3gv \u00ed Nevada, sum tosa spanskt, serliga sunnarlaga \u00ed statinum og \u00ed st\u00f3rb\u00fdunum. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Nevada veksur \u00edb\u00fagvatali\u00f0 ikki \u00fati \u00e1 bygd. Ta\u00f0 er, t\u00ed at so n\u00f3gv f\u00f3lk flyta til b\u00fdirnar. \u00cd mi\u00f0al b\u00fagva tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed USA \u00ed b\u00fdum. \u00cd Nevada er talan um 94,2 prosent \u00ed 2015, sum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum. F\u00e1 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkunum. St\u00f3r \u00f8ki eru oy\u00f0imerkur, har eingin b\u00fdr. Hesar oy\u00f0imerkurnar eru einamest steinar, gr\u00f3t og gr\u00fas. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed Nevada er \u00ed mi\u00f0al um lei\u00f0 9,5 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km2 (\u00cd F\u00f8royum b\u00fagva 34 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn ferkilometur). \u00cd Nevada b\u00fagva um lei\u00f0 2,8 mi\u00f3 f\u00f3lk. Hetta kann ver\u00f0a samanbori\u00f0 vi\u00f0 Maryland og Massachusetts, sum til samans eru minni enn Nevada, men har eru um lei\u00f0 13 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nEystarlaga \u00ed California og \u00ed Nevada regnar so at siga aldri. Har er oy\u00f0imarkarve\u00f0urlag ella steppuve\u00f0urlag. Sama ve\u00f0urlag er eisini n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed USA, til d\u00f8mis \u00ed meginpartinum av Arizona. Har regnar sera sj\u00e1ldan og \u00f3regluliga. Summi \u00e1r regnar als ikki. \u00cd teimum fj\u00f8lbygdu \u00f8kjunum \u00ed Su\u00f0ur-Nevada regnar ov l\u00edti\u00f0. Fyri at f\u00e1a st\u00f8rri gagn av t\u00ed regninum, sum kemur ni\u00f0ur \u00ed fjallal\u00ed\u00f0unum \u00ed Sierra Nevada, hava tey bygt veitir, vatnveitingar og vatnbyrgingar. Ein partur av Nevada ver\u00f0ur nevndur h\u00e1lvoy\u00f0im\u00f8rk, t\u00ed har veksur eitt l\u00edti\u00f0 sindur av grasi. Inni \u00ed statinum er \u00f8giliga turt, og st\u00f3rur munur er ofta \u00e1 hitanum kaldastu og heitastu \u00e1rst\u00ed\u00f0ina. Har er heitt alt \u00e1ri\u00f0. N\u00e6stan allasta\u00f0ni inni \u00ed statinum er oy\u00f0imarkarve\u00f0urlag. Har er heitar, st\u00f3rar oy\u00f0imerkur. A\u00f0rasta\u00f0ni inni \u00ed statinum er steppuve\u00f0urlag. Mesti v\u00f8ksturin har er runnar og einst\u00f8k tr\u00f8.\n\nVe\u00f0urlag \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Nevada er sera heitt, t\u00ed har s\u00e6r s\u00f3lin hv\u00f8nn einasta dag fr\u00e1 morgni til myrkurs fr\u00e1 sk\u00fdleysum himli. Hitin ver\u00f0ur t\u00ed \u00f3f\u00f8rur um dagin, eini 30-40\u00a0\u00b0C (86-104\u00b0F) stig \u00ed skugganum. \u00cd sl\u00edkum hita ver\u00f0ur j\u00f8r\u00f0in \u00f3gvuliga heit. Men t\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lin fer ni\u00f0ur, k\u00f3lnar br\u00e1dliga, og n\u00e1ttin er ofta so k\u00f8ld, at hon liggur um frostmarki\u00f0. Hesin st\u00f3ri munur \u00e1 hitanum \u00e1 degi og n\u00e1tt ger, at tann bera hellan spreingist \u00ed \u00f3f\u00f8rar klettar, sum aftur molna sundur til sand, eyr og m\u00f8l. L\u00edti\u00f0 f\u00f3lk b\u00fdr inni \u00ed statinum. Sj\u00e1ldan regnar, og ta\u00f0 mesta er oy\u00f0im\u00f8rk. N\u00f3gva sta\u00f0ni f\u00fdkur sandurin og legst \u00ed \u00f3metaliga st\u00f3rar heyggjar.\n\nPolitikkur \n\nNevada er ein t\u00fddningarmikil statur hj\u00e1 teimum, sum vilja gerast forsetavalevni hj\u00e1 einum flokki \u00ed USA, Nevada er fj\u00f3r\u00f0i staturin vi\u00f0 undanvali (\u00ed februar). Valskipanin \u00ed USA er eisini solei\u00f0is skr\u00fava\u00f0 saman, at fyri at sleppa h\u00f8gt upp \u00e1 uppstillingarlistan, m\u00e1st t\u00fa f\u00e1a n\u00f3gvar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 t\u00ed, sum ver\u00f0ur r\u00f3pt undanvalinum. Hetta vali\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00e1\u00f0renn veruliga forsetavali\u00f0. Ta\u00f0 er \u00e1 undanvalunum, at st\u00f3ru flokkarnir, demokratarnir og republikanararnir, finna fram til hv\u00f8r gerst forsetavalevni. Stendur eitt valevni seg v\u00e6l \u00ed Nevada, kann ta\u00f0 styrkja hann ella hana \u00ed hinum statunum \u00ed USA. \u00cd Nevada skulu seks valf\u00f3lk veljast.\n\nNevada er ein svingstatur. \u00cd lutstatinum er Steve Sisolak guvern\u00f8rur. Hann er limur \u00ed Demokratiska flokkinum.\n\n\u00cd 1972 var\u00f0 dey\u00f0arevsing forbj\u00f3\u00f0a\u00f0 \u00ed \u00f8llum USA eftir at H\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed USA hev\u00f0i sta\u00f0fest, at hon str\u00edddi \u00edm\u00f3ti st\u00fdrisskipanini. Men eftir eina n\u00fdggja h\u00e6gstar\u00e6ttaravger\u00f0 var\u00f0 revsingin aftur loyvd \u00ed 1976. Dey\u00f0arevsing er \u00ed gildi \u00ed Nevada. S\u00ed\u00f0an 1976 eru 1303 f\u00f3lk avr\u00e6tta\u00f0 \u00ed U.S.A. - av teimum 12 \u00ed Nevada. Uml. 80 f\u00f3lk hava n\u00fa dey\u00f0ad\u00f3m \u00ed Nevada - 83 dey\u00f0ad\u00f8md f\u00f3lk sita \u00ed fongsli (death row) har \u00ed 2013.\n\nNevada er einasta stakr\u00edki \u00ed USA, har sum sk\u00f8kjulevna\u00f0ur er l\u00f3gligt.. Sk\u00f8kjuvirksemi er \u00f3l\u00f3gligt allasta\u00f0ni \u00ed USA uttan um \u00ed Nevada.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Nevada eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n\n Las Vegas - 651 319\n Henderson - 320 189\n Reno - 255 601\n North Las Vegas - 251 974\n Paradise - 240 000\n Spring Valley - 220 000\n Sunrise Manor - 200 000\n Enterprise - 180 000\n Sparks - 104 246\n Carson City - 55 414\n\nMyndasavn\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a:  www.nv.gov\n Nevada, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Delaware", "title": "Delaware", "text": "Stakr\u00edki\u00f0 Delaware (enskt: State of Delaware) er eitt av minstu stakr\u00edkunum \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika, men er eisini eitt av teimum vakrastu. \u00cdb\u00fagvat\u00e6ttleikin \u00ed Delaware \u00e1 179/km\u00b2, er h\u00e6gri enn \u00ed flestu amerikansku statunum. Tann 1. jan. 2015 var \u00edb\u00fagvatali\u00f0 935 614. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Dover. St\u00f8rsti b\u00fdur er Wilmington (71 305 f\u00f3lk) \u00e1 eysturstrondini vi\u00f0 Atlantshav. N\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin er Dover. Eyknevni er Hin Fyrsta Staturin (enskt: The First State).\n\nLandal\u00e6ra \nDelaware liggur \u00e1 Delmarva-h\u00e1lvoynni millum Maryland og Delaware-v\u00edkina. \u00cd nor\u00f0ri hevur Delaware mark vi\u00f0 Pennsylvania, \u00ed su\u00f0ri og \u00ed vestri vi\u00f0 Maryland. \u00cd eystri liggur Atlantshavi\u00f0. Samla\u00f0a st\u00f8ddin er einans 6452 km\u00b2. \nDelaware er millum l\u00e6gsta og sl\u00e6ttasta h\u00e1lvoyggin \u00ed USA. H\u00e6gsta lendi\u00f0 er ikki meir enn 136 m yvir vatnskorpuni (Ebright Azimuth). \u00cd Delaware er n\u00f3gv avfall um veturin, og har kann ofta vera kavi. \n\nDelaware plaga amerikanir at b\u00fdta \u00ed 3 partar: New Castle County, Sussex County og Kent County. Stakr\u00edki\u00f0 er vakurt, langir fir\u00f0ir ganga inn \u00ed stakr\u00edki\u00f0 og fram vi\u00f0 teimum eru ofta st\u00f3rar sk\u00f3gvaksnar her\u00f0ar. \u00c1irnar eru n\u00f3gvir, og av t\u00ed n\u00f3gva avfalli kunna t\u00e6r ofta vera heilt str\u00ed\u00f0ar. Tann longsta er Delaware River (484 km).\n\nS\u00f8ga \nDelaware er nevndur eftir Thomas West, 3. baron \u201cDe La Warr\u201d (1577-1618), i\u00f0 var guvern\u00f8rur \u00ed bretska hj\u00e1landinum Virginia. \n\u00cd 1787 bleiv Delaware lutstatur \u00ed USA. Delaware var fyrsta stakr\u00edki\u00f0 \u00ed USA. Stakr\u00edki\u00f0 er eisini eitt av r\u00edkastu statum \u00ed USA.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nSameindu Statirnir\n\nKeldur \n\n1787"}
{"id": "9120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nebraska", "title": "Nebraska", "text": "Nebraska (enskt: State of Nebraska) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 1,82 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum \u00ed 2014. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Lincoln og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Omaha. Or\u00f0i\u00f0 Nebraska kemur \u00far Chiwere og merkir vatnr\u00e6ttur. \u00cd nor\u00f0ri hevur Nebraska mark vi\u00f0 South Dakota, \u00ed eystri vi\u00f0 Iowa og Missouri, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Kansas og Colorado, og \u00ed vestri vi\u00f0 Wyoming. \u00cd 1867 bleiv Nebraska stakr\u00edki \u00ed USA. Eyknevni er Cornhusker State. Dave Heineman (f. 12. mai 1948 \u00ed Nebraska) er republikanari og var\u00f0 valdur til guvern\u00f8r \u00ed stakr\u00edkinum \u00ed 2005. \n\nInni \u00ed statinum b\u00fdr l\u00edti\u00f0 f\u00f3lk. Ta\u00f0 turra landslagi\u00f0 h\u00f3skar best til neytahald. Hv\u00f8r gar\u00f0urin er ofta n\u00f3gvar km\u00b2 st\u00f3rur, so ta\u00f0 er langt til n\u00e6sta granna. Av t\u00ed sama er f\u00f3lki\u00f0 avbyrgt og br\u00fakar ofta sendara at f\u00e1a samband vi\u00f0 umheimin. B\u00f8ndurnir koyra ofta \u00e1 motors\u00fakklu, ella teir sita \u00e1 hestbaki, t\u00e1 i\u00f0 teir reka.\n\nS\u00f8ga\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nEftir at hava fingi\u00f0 hestin fr\u00e1 evropearum f\u00f3ru indi\u00e1nskar tj\u00f3\u00f0ir inn \u00e1 st\u00f3ru grasfl\u00f8turnar \u00ed Nebraska og f\u00f3ru at vei\u00f0a bisonneyt. Teir f\u00f3ru v\u00e6l um landi\u00f0, har teir tjalda\u00f0u, men \u00ed 19. \u00f8ld b\u00fasettu ni\u00f0ursetuf\u00f3lk \u00far Evropa seg \u00e1 fl\u00f8tunum. Tey sl\u00e1tra\u00f0u bisonneytini og girdu j\u00f8r\u00f0ina inni. Tilverugrundarlag indi\u00e1na \u00ed Nebraska var burtur. Siouxindi\u00e1nararnir n\u00fdttu alt av einum bisoni. Einki f\u00f3r til spillis. Teir \u00f3tu kj\u00f8ti\u00f0, gj\u00f8rdu sp\u00f3nar av hornunum, evna\u00f0u beinini til skavarar ella kn\u00edvar og k\u00f3ka\u00f0u og goymdu mat \u00ed bl\u00f8runi, og skallin var n\u00fdttur \u00ed halgum h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi til d\u00f8mis bisondansi, \u00e1\u00f0renn teir f\u00f3ru at vei\u00f0a. H\u00fa\u00f0in var\u00f0 seyma\u00f0 til tj\u00f8ld. \n\nUm 1850 v\u00f3ru siouxindi\u00e1narnir \u00ed Nor\u00f0urnebraska st\u00f8rsta tj\u00f3\u00f0in \u00e1 grasfl\u00f8tunum \u00ed Nor\u00f0uramerika. Teir livdu \u00ed samfel\u00f8gum, sum skiftu seg \u00ed \u00e6ttb\u00f3lkar um veturin. Hv\u00f8rt h\u00faski b\u00fa\u00f0i \u00ed s\u00ednum tjaldi, og hv\u00f8r b\u00f3lkur hev\u00f0i s\u00edn h\u00f8vding, men hann noyddi ikki f\u00f3lki\u00f0 at gera naka\u00f0, sum var \u00edm\u00f3ti teirra vilja. Siouxindi\u00e1narnir tilb\u00f3\u00f0u n\u00e1tt\u00faruandarnar - S\u00f3lin, j\u00f8r\u00f0ina og himmalin - teir hildu, at Andin Mikli r\u00e1ddi \u00f8llum.\n\nB\u00faskapur \n\nLandb\u00fana\u00f0ur er t\u00fddningarmesti vinnuvegur. Nebraska er betur dyrka\u00f0 enn hini londini \u00ed USA; umlei\u00f0 93 prosent av landj\u00f8r\u00f0ini \u00ed Nebraska eru velt. \u00cd Nebraska eru ta\u00f0 t\u00f3 einans f\u00e1 prosent av f\u00f3lkinum, i\u00f0 arbei\u00f0a \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, og tey framlei\u00f0a n\u00f3gv av ta\u00f0, sum s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur selt kring USA. Hinvegin hevur t\u00f8rvur veri\u00f0 \u00e1 n\u00f3gvum f\u00f3lki til at gera allar maskinurnar, sum ver\u00f0a n\u00fdttar \u00ed landb\u00fana\u00f0inum har. Harumframt br\u00faka tey \u00e1 st\u00f3ru g\u00f8r\u00f0unum n\u00f3gva orku, t.d. olju, og arbei\u00f0smegi krevst eisini til at framlei\u00f0a og flyta oljuna. Vi\u00f0 at n\u00fdta maskinur kann ein einsamallur b\u00f3ndi arbei\u00f0a st\u00f3rar v\u00edddir. Og vi\u00f0 at n\u00fdta ivaleyst av handilst\u00f8\u00f0um umframt eiturevni m\u00f3ti ska\u00f0ad\u00fdrum og loki kann hann f\u00e1a st\u00f3ra \u00fart\u00f8ku \u00far j\u00f8r\u00f0ini. \u00cd Nebraska eru gar\u00f0arnir ofta familjufyrit\u00f8kur.\n\nFyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini var vanligt, at hv\u00f8r b\u00f3ndagar\u00f0ur \u00ed Nebraska hev\u00f0i eina fj\u00f8lbroytta framlei\u00f0slu. B\u00f3ndin velti b\u00e6\u00f0i gr\u00f8nmeti, korn og hev\u00f0i eisini ofta neyt ella mj\u00f3lkneyt. Og t\u00f8\u00f0ini, sum b\u00f8urin skuldi hava, komu fr\u00e1 h\u00fasd\u00fdrunum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hava at kalla allir st\u00f3rir gar\u00f0ar eina einsh\u00e1tta\u00f0a framlei\u00f0slu, ta\u00f0 vil siga, at har ver\u00f0a bara framleidd eitt ella kanska tvey sl\u00f8g av landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rum. N\u00e6stan alt, sum ver\u00f0ur framleitt, ver\u00f0ur selt. Ein einsamallur b\u00f3ndi \u00ed Nebraska framlei\u00f0a mat, sum r\u00f8kkur til fleiri t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nPolitikkur\n\nKeystone XL\u2028\u2028 \n\nEin \u00farskur\u00f0ur \u00ed februar 2014 hj\u00e1 einum d\u00f3mst\u00f3li \u00ed statinum ger, at Barack Obama, forseti, kann \u00fatseta avger\u00f0ina um ta umstr\u00edddu oljulei\u00f0ingina \u00far Kanada til Nebraska, til aftan \u00e1 mi\u00f0vali\u00f0 \u00ed nov. 2014. \u00c6tlanin at leggja ta ovurst\u00f3ru oljulei\u00f0ingina Keystone XL fr\u00e1 oljusandlei\u00f0unum \u00ed Alberta \u00ed Kanada til Nebraska hevur leingi veri\u00f0 eitt av teimum umr\u00f8ddu umhv\u00f8rvism\u00e1lunum \u00ed USA. Eftir \u00e6tlanini skal lei\u00f0ingin bindast \u00ed ra\u00f0 amerikanska kervi\u00f0, so oljan kann flytast heilt su\u00f0ur til tey st\u00f3ru reinsiverkini \u00ed Texas. Norska Statoil er \u00f3beinlei\u00f0is tengt at Keystone XL-\u00e6tlanini. Felagi\u00f0 framlei\u00f0ir olju \u00far tj\u00f8rusandi \u00ed Alberta, og ta\u00f0 er hugsandi, at olja ha\u00f0ani skal flytast \u00edgj\u00f8gnum Keystone XL-lei\u00f0ingina. Amerikanska umhv\u00f8rvisr\u00f8rslan hevur leingi kravt, at Barack Obama, forseti, skal ste\u00f0ga \u00e6tlanini og \u00e1 tann h\u00e1tt pr\u00f3gva, at hann tekur umhv\u00f8rvispolitikkin \u00ed \u00e1lvara, og at hann vil loysa USA fr\u00e1 oljuni. Hinvegin v\u00edsa Republikanararnir og afturhaldssinna\u00f0ir Demokratar \u00e1, at Keystone XL-verk\u00e6tlanin fer at \u00fatvega n\u00f3gv arbei\u00f0spl\u00e1ss, og at hon fer at vi\u00f0virka til at seta fer\u00f0 \u00e1 amerikanska b\u00faskapin. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 um Keystone XL var eitt t\u00fd\u00f0andi evni \u00ed valstr\u00ed\u00f0num upp undir forsetavali\u00f0 \u00ed 2012. Republikanska valevni\u00f0, Mitt Romney, var heitur talsma\u00f0ur fyri at fremja verk\u00e6tlanina og v\u00edsti \u00e1, at vi\u00f0 r\u00f8rlei\u00f0ingini ver\u00f0ur USA ikki so bundi\u00f0 av at innflyta olju \u00far Mi\u00f0eystri.\n\n\u2028\u2028Mett ver\u00f0ur, at ta\u00f0 fer at kosta 5,3 milliardir dollarar at leggja Keystone XL-lei\u00f0ingina, og m\u00e1li\u00f0 er, at ta\u00f0 fer at bera til at senda 800.000 tunnur av olju um dagin \u00edgj\u00f8gnum hana til reinsiverkini \u00ed Steele City \u00ed Nebraska. Til samanberingar kann nevnast, at n\u00f8gdin svarar til uml. helmingin av teirri dagligu framlei\u00f0sluni \u00e1 norskum \u00f8ki. L\u00edka s\u00ed\u00f0ani hann bleiv forseti, hevur Obama sk\u00fagva\u00f0 ta\u00f0 umstr\u00eddda m\u00e1li\u00f0 um Keystone XL undan s\u00e6r. Obama hevur fleiri fer\u00f0ir sagt, at hann fer ikki at g\u00f3\u00f0kenna \u00e6tlanina, um hon \u00f8kir ve\u00f0urgass\u00fatl\u00e1ti\u00f0. \u00cd Nebraska eru fleiri vistfr\u00f8\u00f0iliga vi\u00f0kvom \u00f8ki, og t\u00ed hevur \u00e6tlanin um r\u00f8rlei\u00f0ingina elvt til n\u00f3gv kjak \u00ed statinum. Eyglei\u00f0arar v\u00e6nta ikki, at h\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed Nebraska fer at taka st\u00f8\u00f0u til Keystone XL fyrr enn eina fer\u00f0 seint \u00ed 2014 og helst ikki fyrr enn aftan \u00e1 Kongressvali\u00f0 \u00ed nov. 2014. Ta\u00f0 kemur serliga Demokratunum v\u00e6l vi\u00f0. Fleiri av teirra t\u00fddningarmestu f\u00edggjarligu stu\u00f0lum hava h\u00f3tt vi\u00f0 at ste\u00f0ga stu\u00f0linum, um forsetin g\u00f3\u00f0kennir r\u00f8rlei\u00f0ingina. Eftir \u00farskur\u00f0in hj\u00e1 r\u00e6ttinum \u00ed februar 2014 kunnu Demokratarnir heingja seg \u00ed, at teir b\u00ed\u00f0a eftir einari l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligari avger\u00f0. Republikanararnir og olju\u00eddna\u00f0urin eru hinvegin misn\u00f8gd vi\u00f0, at m\u00e1li\u00f0 er \u00fatsett eina fer\u00f0 enn.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Nebraska eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n\n Omaha - 478 192\n Lincoln - 289 102\n Bellevue - 53 544\n Grand Island - 51 267\n Kearney - 33 867\n Fremont - 26 383\n Norfolk - 24 449\n North Platte - 23 639\n Hastings - 24 692\n Columbus - 23 468\n\nS\u00ed eisini \nSameindu Statirnir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a: nebraska.gov \n Nebraska, wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur"}
{"id": "9121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20Jersey", "title": "New Jersey", "text": "Staturin New Jersey (enskt: State of New Jersey) er ein\u00a0av teimum 50 statunum \u00ed Sameindu Statunum og er eitt\u00a0sindur minni \u00ed st\u00f8dd enn\u00a0Danmark, men har b\u00fagva\u00a0umlei\u00f0 9 mi\u00f3. f\u00f3lk. V\u00edddin \u00e1 lutstatinum er n\u00e6rum 22\u202f600\u00a0km\u00b2 (Danmark er 42\u202f915\u00a0ferkilometrar til st\u00f8ddar). F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00e1 467/km\u00b2 er h\u00e6gri enn \u00ed flestu amerikonsku statunum. T\u00f3 er ta\u00f0 sera \u00f3javnt, hvar i\u00f0 f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er st\u00f8rstur. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed Salem County er t.d. bara 195 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn ferkilometur. \u00cd Hudson County, har f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er st\u00f8rstur, b\u00fagva 154 fer\u00f0ir so n\u00f3gv f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum ferkilometri sum \u00ed USA. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Trenton og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Newark. \u00cd 1787 bleiv New Jersey lutstatur \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur New Jersey mark vi\u00f0 New York og \u00ed vestri vi\u00f0 Pennsylvania. \u00cd eystri og su\u00f0ri liggur Atlantshavi\u00f0. Eyknevni er Urtagar\u00f0staturin (enskt: Garden State). Teir st\u00f8rstu b\u00fdirnir eru Newark, Jersey City, Paterson og Elizabeth. New Jersey ver\u00f0ur eisini mett at vera ta\u00f0 mest urbanisera\u00f0a stakr\u00edki\u00f0 \u00ed USA; 94,7 % b\u00fagva \u00ed b\u00fdum og 5,3 % b\u00fagva \u00e1 bygd. \n\nF\u00f3lki\u00f0 er sera fj\u00f8lbroytt og n\u00f3gvar ymiskar mentanir eru at finna. \u00cd nor\u00f0ri eru ta\u00f0 \u00ed st\u00f3ran mun f\u00f3lk sum eru eftirkomarar av evropearum fr\u00e1 hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini, fyrst og fremst fr\u00e1 italiumonnum, men eisini fr\u00e1 tilflytarum eftir hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ina. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed b\u00fdum er \u00e6tta\u00f0 \u00far mongum londum - har eru afroamerikanar, lat\u00ednoamerikanar og \u00e1siatar; 52 % av f\u00f3lkinum \u00ed b\u00fdnum Newark eru t.d. sv\u00f8rt. Umlei\u00f0 18 % av f\u00f3kinum \u00ed New Jersey er \u00e6tta\u00f0 \u00far Italia. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er enskt, men n\u00f3gv f\u00f3lk duga eisini v\u00e6l italskt ella spanskt. Meginparturin av f\u00f3lkinum er katolikkar, og eini 30 % eru protestantar. N\u00f3gvir j\u00f8dar b\u00fagva \u00ed New Jersey; umlei\u00f0 436\u202f000 (5,5 %) j\u00f8dar b\u00fagva \u00ed New Jersey.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed New Jersey eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2018 hesir: \n\n Newark - 282\u00a0090 \n Jersey City - 265\u00a0549\n Paterson - 145\u00a0627\n Elizabeth - 128\u00a0885\n Lakewood Township - 104\u00a0157\n Edison - 100\u00a0693\n Woodbridge Township - 100\u00a0450\n Toms River - 93\u00a0717\n Hamilton Township - 87\u00a0552\n Clifton - 85\u00a0273\n\t\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Trenton hev\u00f0i \u00ed 2018 bara 83\u00a0973 \u00edb\u00fagvar.\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n Sameindu Statirnir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: nj.gov \n New Jersey, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/South%20Dakota", "title": "South Dakota", "text": "South Dakota (enskt: State of South Dakota) er lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 814.000 \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Pierre og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Sioux Falls. \u00cd 1889 bleiv South Dakota stakr\u00edki \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur South Dakota mark vi\u00f0 North Dakota, \u00ed eystri vi\u00f0 Minnesota og Iowa, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Nebraska, og \u00ed vestri vi\u00f0 Wyoming og Montana. \n\nEyknevni er The Mount Rushmore State.\n\nS\u00f8ga\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nSiouxindi\u00e1narnir b\u00fa\u00f0u \u00e1 grasfl\u00f8tunum \u00ed South Dakota. Teir s\u00f3tu \u00e1 hestbaki og veiddu bison. H\u00fa\u00f0ina br\u00faktu teir til tj\u00f8ld og kl\u00e6\u00f0i, kj\u00f8ti\u00f0 til matna og horn og bein til ambo\u00f0. Teir v\u00f3ru raskir at berjast og gitnir fyri dirvi, og teir v\u00f3ru \u00ed mongum v\u00edggi vi\u00f0 gullgravarar og ni\u00f0ursetumenn, sum t\u00f3ku land fr\u00e1 indi\u00e1nunum \u00ed Dakota \u00ed 1880-\u00e1runum. \u00cd 1876 vunnu siouxindi\u00e1narnir \u00e1 t\u00ed amerikanska herli\u00f0inum \u00ed t\u00ed n\u00f3gv umr\u00f8dda bardaganum vi\u00f0 Little Bighorn, Montana. Men seinni v\u00f3r\u00f0u teir riknir inn \u00e1 fri\u00f0ingar\u00f8kini. N\u00f3gvir indi\u00e1nar \u00ed Dakota b\u00fagva har tann dag \u00ed dag.\n\nBl\u00f3\u00f0ba\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Wounded Knee \n\nTa\u00f0 v\u00f3ru hv\u00edtir, amerikanskir hermenn, i\u00f0 framdu bl\u00f3\u00f0ba\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Wounded Knee m\u00f3ti siouxf\u00f3lkinum (lakota-f\u00f3lkinum) tann 29. desember 1890 vi\u00f0 \u00e1nna Wounded Knee \u00ed Su\u00f0urdakota. Bl\u00f3\u00f0ba\u00f0i\u00f0 var \u00ed sambandi vi\u00f0, at sioux-kr\u00edgsmenn, sum langt s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru sendir \u00ed eitt reservat, v\u00f3ru farnir at dansa andadans. Dansurin f\u00f3r samb\u00e6rt indianarunum at f\u00e1a tey hv\u00edtu at hv\u00f8rva av preriuni og bisonarnar at koma aftur. Tey hv\u00edtu fata\u00f0u haraftur\u00edm\u00f3ti dansin sum kr\u00edgsdans og sendu 7. rei\u00f0li\u00f0 vi\u00f0 James Forsyth, obersti, \u00e1 odda at ste\u00f0ga dansinum. Um morgunin tann 29. desember 1890 f\u00f3ru hermenninir at skj\u00f3ta eftir leguni uttan \u00e1varing, millum anna\u00f0 vi\u00f0 Hotchkiss-kan\u00f3num, i\u00f0 v\u00f3ru moderna\u00f0 snarskotv\u00e1pn. \u00darsliti\u00f0 var h\u00e1lvtanna\u00f0 hundra\u00f0 dey\u00f0ir indianarar eftir minni enn einum t\u00edma, her\u00edmillum kvinnur og b\u00f8rn og \u00e6tth\u00f8vdingurin, Big Foot. Rei\u00f0li\u00f0i\u00f0 haraftur\u00edm\u00f3ti misti fimm og tj\u00fagu mans.\n\nSl\u00e1turin ver\u00f0ur hildin at vera tann seinasti st\u00f3ri bardagin millum upprunaamerikanarar og hv\u00edtar, men \u00ed 1973 var\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 aftur br\u00fakt \u00ed samanbresti vi\u00f0 teir hv\u00edtu myndugleikarnar. Her leyp tj\u00f3\u00f0arhir\u00f0in \u00e1 nakrar eftirkomarar hj\u00e1 Siouxf\u00f3lkinum, sum \u00ed eini roynd at noy\u00f0a stj\u00f3rnina at kanna ymisk indiansk vi\u00f0urskifti, h\u00f8vdu tiki\u00f0 n\u00f3gvar g\u00edslar. Ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r kringsetingina av Wounded Knee, sum vardi \u00ed tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir, og sum enda\u00f0i vi\u00f0, at upprunaamerikanararnir fingu mong av s\u00ednum kr\u00f8vum eftirl\u00edka\u00f0.\n\nMyndir\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali \u00ed South Dakota v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n Sioux Falls \u2013 183 793 \n Rapid City \u2013 77 503 \n Aberdeen \u2013 28 257 \n Brookings \u2013 24 415\n Watertown \u2013 22 174 \n Mitchell \u2013 15 679 \n Yankton \u2013 14 687 \n Pierre \u2013 13 867 \n Huron \u2013 13 380 \n Spearfish \u2013 11 756\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: sd.gov\n South Dakota, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar"}
{"id": "9125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20Dakota", "title": "North Dakota", "text": "North Dakota, \u00e1 f\u00f8royskum ofta nevndur Nor\u00f0urdakota (enskt: State of North Dakota), er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 672 t\u00fasund \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Bismarck og Fargo er st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd 1889 gj\u00f8rdist North Dakota stakr\u00edki \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Nor\u00f0ur Dakota mark vi\u00f0 Kanada (landslutir: Saskatchewan og Manitoba), \u00ed eystri vi\u00f0 Minnesota, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 South Dakota, og \u00ed vestri vi\u00f0 Montana. Eyknevni er Fri\u00f0urtagar\u00f0staturin (enskt: The Peace Garden State). \n\nF\u00f3lki\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 \u00far T\u00fdsklandi (46,9 %), Noregi (30,1 %), \u00cdrlandi (8,2 %) og Sv\u00f8r\u00edki (4,8 %).\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nNor\u00f0urdakota er ein fl\u00f8ta, \u00f8ll sum hon er. Veturin er kaldur og kavin ovurhonds n\u00f3gvur, hann legst ni\u00f0ur t\u00ed\u00f0liga um heysti\u00f0 og liggur so langt \u00fat \u00e1 v\u00e1ri\u00f0, men summari\u00f0 er heitt. \u00c1\u00f0renn evropear komu til Dakota \u00ed 1738, l\u00e1 fl\u00f8tan sum hagi, men n\u00fa er ta\u00f0 mesta av henni undanvelt, og har sum indi\u00e1nar fyrr eltu d\u00fdrini, standa n\u00fa maisakrar og hveitiakrar, so langt eyga\u00f0 r\u00f8kkur. Til at pl\u00f8ga hesar st\u00f3ru akrar hava teir sterkar traktorar, og korni\u00f0 ver\u00f0ur innheysta\u00f0 vi\u00f0 skur\u00f0treskjara. \n\n\u00d3f\u00f8ra st\u00f3rir eru n\u00f3gvir av gj\u00f8r\u00f0unum, og hetta ger, at b\u00f3ndunum n\u00fdtist ikki at t\u00f8\u00f0a j\u00f8r\u00f0ina so n\u00f3gv, sum teir gera \u00ed b\u00fana\u00f0arlondum \u00ed t.d. Evropa. Teir velta bara ikki korn ella a\u00f0ra gr\u00f8\u00f0i \u00ed sama stykki meir enn eitt \u00e1r og lata so liggja\u00f3velt aftur \u00ed tvey ella fleiri \u00e1r. Eplum og r\u00f3tum velta teir eisini n\u00f3gv av har nor\u00f0uri.\n\nOljuvinna \n\nOljuvinnan er uttan iva ein framt\u00ed\u00f0arvinna \u00ed Nor\u00f0urdakota. H\u00f3ast Nor\u00f0urdakota hevur veri\u00f0 eitt olju- og gassland \u00ed skj\u00f3tt h\u00e1lvthundra\u00f0 \u00e1r , so ver\u00f0a framhaldandi funnin n\u00fdggjar olju- og gasslei\u00f0ir . T\u00fd\u00f0andi n\u00f8gdir av olju og gassi eru enn \u00ed Nor\u00f0urdakota, og m\u00f8guleiki er fyri at framlei\u00f0ast kann \u00ed yvir 20 \u00e1r afturat. \n\nAlsamt fleiri og fleiri amerikanarar\u200e \u00ed Dakota velja s\u00e6r arbei\u00f0i \u00ed olju. Vinnan skapar n\u00f3gv arbei\u00f0spl\u00e1ss; einki anna\u00f0 stakr\u00edki hevur so l\u00e1gt arbei\u00f0sloysi sum Nor\u00f0urdakota. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed januar 2014 var 2.6 % . Fleiri b\u00faskaparlig lyklat\u00f8l peika r\u00e6ttan vegin; hetta b\u00e6\u00f0i t\u00ed at arbei\u00f0sm\u00f8guleikarnir \u00ed Nor\u00f0urdakota eru veksandi og arbei\u00f0sloysi\u00f0 minkandi, men eisini t\u00ed at talan er um sera v\u00e6l l\u00f8nt og v\u00e6l skipa\u00f0 st\u00f8rv. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 er l\u00e1gt og l\u00e6kkar. Bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kan veksur. Fleiri l\u00f8ntakarar eru \u00ed privata vinnul\u00edvinum, og samla\u00f0u l\u00f8nargjaldingarnar vaksa. \u00cd kjalarv\u00f8rrinum \u00e1 altj\u00f3\u00f0a b\u00faskaparkreppuni, sum brast \u00e1 \u00ed New York \u00ed 2008, hava Nor\u00f0urdakota veruliga fingi\u00f0 f\u00f3tafesti\u00f0 aftur. Hagtalsgrunnurin Bureau of Labor Statistics almannakunngj\u00f8rdi \u00ed 2014, at \u00ed mi\u00f0al er arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed teimum 50 USA londum 6.7 % ; Rhode Island (9.1 %) og Nevada (8.8 %) hava h\u00e6gsta arbei\u00f0sloysi, me\u00f0an Nor\u00f0urdakota (2.6 %), Su\u00f0urdakota (3.6 %) og Nebraska (3.6 %) hava ta\u00f0 l\u00e6gsta.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali \u00ed North Dakota v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir: \n Fargo - 124 662\n Bismarck - 73 529\n Grand Forks - 55 839\n Minot - 47 382\n West Fargo - 37 058\n Williston - 29 033\n Dickinson - 23 133\n Mandan - 22 752\n Jamestown - 15 084\n Wahpeton - 7 734\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: nd.gov\n North Dakota, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wyoming", "title": "Wyoming", "text": "Wyoming (enskt: State of Wyoming) er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 552 t\u00fasund \u00edb\u00fagvum. Cheyenne er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd nor\u00f0ri hevur Wyoming mark vi\u00f0 Montana, \u00ed eystri vi\u00f0 South Dakota og Nebraska, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Colorado og Utah, og \u00ed vestri vi\u00f0 Utah og Idaho. \u00cd 1890 bleiv Wyoming lutstatur \u00ed USA. Eyknevni er Javnr\u00e6ttstaturin (enskt: Equality State) og Neytadrongsstaturin (enskt: Cowboy State). H\u00e6gsta punkti\u00f0 eitur Gannett Peak (2157 m). \n\nSt\u00f3r fylgi av bisonoksum ganga trygt \u00e1 biti \u00ed Nor\u00f0urvestur-Wyoming, t\u00ed har er ikki loyvt at skj\u00f3ta teir. Eisini onnur s\u00fagdj\u00f3r sum til d\u00f8mis bj\u00f8rnin, f\u00e1a fri\u00f0skj\u00f3l har.\n\nLandal\u00e6ra \n\nSt\u00f3ri lutstaturin Wyoming er umgyrdur av \u00f8\u00f0rum lutstatum og hevur ikki mark \u00fat \u00edm\u00f3ti sj\u00f3num. Wyoming hevur mark vi\u00f0 Montana \u00ed nor\u00f0ri, Idaho og Utah \u00ed vestri, Utah og Colorado \u00ed su\u00f0ri, og Nebraska og South Dakota \u00ed eystri. Landslagi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt, her eru sl\u00e6ttlendi, grasfl\u00f8tur og h\u00f8g fj\u00f8ll \u00ed Rocky Mountains. \u00cd Wyoming er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin lutfalsliga l\u00e1gur og \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 er lutfalsliga l\u00e1gt. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin er bara 2,08 pers\u00f3nar fyri ferkilometurin. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed t.d. b\u00e6\u00f0i USA og F\u00f8royum er 35/km\u00b2.\n\n\u00cd Wyoming liggur tj\u00f3\u00f0arlundin Yellowstone National Park. Yellowstone liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 statinum, \u00e1 markinum m\u00f3ti statinum Idaho. \u00d8ki\u00f0 alt er tj\u00f3\u00f0arogn og \u00e1 st\u00f8dd sum S\u00e6land, men t\u00e1 er at minnast til, at ta\u00f0 eru fleiri onnur st\u00f3r \u00f8ki, sum eru fri\u00f0a\u00f0 og hava mark vi\u00f0 Yellowstone. Tilsamans er alt v\u00e6l st\u00f8rri enn Danmark. Tj\u00f3\u00f0arlundin er tann fyrsta tj\u00f3\u00f0arlundin \u00ed USA og eisini tann fyrsta tj\u00f3\u00f0arlundin \u00ed \u00f8llum heiminum. Hon er 8987 km\u00b2 til v\u00edddar. Har liva b\u00e6\u00f0i bisonoksar, kr\u00fanhj\u00f8rtar, \u00falvar, bjarnir, elgar og n\u00f3gv onnur. Yellowstone Caldera er eisini \u00ed sama \u00f8ki.\n\nMentan\n\nCowboyar \n\n\u00cd n\u00f3gvum amerikonskum filmum s\u00e6rt t\u00fa cowboyar, i\u00f0 liva eitt sera spennandi l\u00edv og doyggja sum hetjur. Men \u00ed veruleikanum var l\u00edv teirra skittligt, hart og vandamiki\u00f0. Millum 1860 og 1895 savna\u00f0u teir saman villar bisonoksar \u00ed st\u00f3r neytafylgi \u00e1 teimum st\u00f3ru vallfl\u00f8tunum \u00ed Wyoming, og r\u00f3ku tey til b\u00fdirnar at drepa og selja. \n\nTeir s\u00f3tu \u00e1 hestbaki n\u00e6stan allan dagin og m\u00e1ttu tola storm, kulda og hita og str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 neytatj\u00f3var, indi\u00e1nar og ni\u00f0ursetumenn. Um \u00e1r 1900 f\u00f3ru n\u00f3gvir gar\u00f0ar at ala dr\u00e1psneyt. Samstundis v\u00f3ru jarnbreytir lagdar, so neytaflutningurin var\u00f0 h\u00f8gligari. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at cowboyarnir h\u00f8vdu minni at gera \u00ed Wyoming. \n\nEnn eru cowboyar \u00ed Wyoming. Teir arbei\u00f0a \u00e1 st\u00f3ru g\u00f8r\u00f0unum, i\u00f0 ala dr\u00e1psneyt. Summir gar\u00f0ar eru so st\u00f3rir, at ta\u00f0 hev\u00f0i vart fleiri dagar at ri\u00f0i\u00f0 tv\u00f8rtur um \u00f8ki\u00f0. T\u00ed n\u00fdta n\u00fat\u00ed\u00f0ar \"cowboyar\" tyrlur og akf\u00f8r, i\u00f0 kunnu koyra \u00e1 \u00f3sl\u00f8ttum lendi, t\u00e1 i\u00f0 teir skulu r\u00f8kta neytini. \n\nV\u00e1r og heyst v\u00f3r\u00f0u stevnur hildnar, har cowboyar h\u00f8vdu kappingar og s\u00fdningar s\u00edn\u00e1millum. Hesar s\u00fdningar ver\u00f0a n\u00fa nevndar rodeo. \u00c1 sl\u00edkari stevnu eru kappingarnar hesar - at taka k\u00e1lvar vi\u00f0 snarulykkju, tarvari\u00f0ing, tarvadystur (benda tarvin um rygg), ri\u00f0a \u00e1 \u00f3tamdum hesti, sa\u00f0la\u00f0um og \u00f3sa\u00f0la\u00f0um. N\u00fat\u00ed\u00f0ar rodeo \u00ed Wyoming er eisini kappkoyring vi\u00f0 for\u00f0ingum, vatngravum, o.t.\n\nPolitikkur\nDonald Trump (R) vann forsetavali\u00f0 2016 og fekk 68,2 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum \u00ed Wyoming. Hetta er n\u00e6sth\u00e6gsta tali\u00f0 \u00ed USA. Hillary Clinton (D) fekk 21,9 prosent.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir f\u00fdra st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Wyoming eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n\n Cheyenne - 64 235\n Casper - 57 931\n Laramie - 32 711\n Gillette - 32 030\n Rock Springs - 22 653\n Sheridan - 17 849\n Green River - 11 978\n Evanston - 11 704\n Riverton - 10 996\n Jackson - 10 429\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a:  www.wyoming.gov\n Wyoming, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nWyoming"}
{"id": "9127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maskinmeistarafelagi%C3%B0", "title": "Maskinmeistarafelagi\u00f0", "text": "Maskinmeistarafelagi\u00f0 er felag fyri maskinmeistarar og maskinistar. Limatali\u00f0 er \u00ed l\u00f8tuni umlei\u00f0 600.\n\nFelagi\u00f0 hevur s\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 rei\u00f0arafel\u00f8g, arbei\u00f0sgevarafel\u00f8g og almennar arbei\u00f0isgevarar b\u00e6\u00f0i innan sj\u00f3vinnu og \u00e1 landi.\n\nFelagi\u00f0 samstarvar harafturat vi\u00f0 onnur fakfel\u00f8g og vi\u00f0 stovnar, fyrit\u00f8kur og myndugleikar har maskinmeistarar hava s\u00edni \u00e1hugam\u00e1l.\n\nKelda \n\n  Maskinmestrarafelagi\u00f0\n\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g\nYrkisfelag"}
{"id": "9131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edinburgh", "title": "Edinburgh", "text": "Edinburgh ella Edinborg (enskt: City of Edinburgh, skotskt g\u00e6liskt: D\u00f9n \u00c8ideann) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur Skotlands. Edinborg hevur veri\u00f0 Skotlands h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur s\u00ed\u00f0an 14. \u00f8ld. Av n\u00f3gv h\u00e6gstu nevndum og stj\u00f3rnum \u00ed Skotlandi hava h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Edinborg til d\u00f8mis skotska tingi\u00f0, kirkjunevndin og kongsh\u00fasi\u00f0. Edinborg liggur \u00e1 sy\u00f0ra armi \u00ed Forthfir\u00f0i \u00ed Skotlandi. \n\nEdinborg er serliga kend fyri at vera ein \u00fatb\u00fagvingarsta\u00f0ur og Edinborgar universitet er \u00ed dag nr. 17 \u00ed heiminum vi\u00f0 serkunnleika og fr\u00e1l\u00e6ru \u00ed l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i og verkfr\u00f8\u00f0i. \n\nUmlei\u00f0 1. mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk vitja \u00e1rliga Edinborg og dregur so statt n\u00e6stflest fer\u00f0af\u00f3lk til s\u00edn \u00ed \u00f8llum St\u00f3ra Bretlandi aftan\u00e1 London. \n\nAv heygnum, har Edinburgh Castle stendur, er fr\u00e1l\u00edkt \u00fats\u00fdni oman yvir st\u00f3rb\u00fdin vi\u00f0 kr\u00f3kutum mi\u00f0aldarg\u00f8tum og f\u00f8grum georgianskum h\u00fasum. \n\nHv\u00f8rt summar er st\u00f3r altj\u00f3\u00f0a mentanarstevna \u00ed b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: Edinburgh.gov.uk\nEdinburgh), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi\nBretland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "9134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kokain", "title": "Kokain", "text": "Kokain (fr\u00f8\u00f0iheiti: benzoylmethyl ecgonine) er slag av r\u00fasevni vunni\u00f0 \u00far kokabl\u00f8\u00f0um. Kokain ver\u00f0ur eisini r\u00f3pt coke, kavi ella C. Kokain f\u00e6st sum pulvur, i\u00f0 er hv\u00edtt ella gr\u00e1hv\u00edtt og flykrut av \u00fatsj\u00f3nd, men sokalla\u00f0 crack-kokain, i\u00f0 er sera \u00f3d\u00fdrt kokain, er haraftur\u00edm\u00f3ti sm\u00e1ir, har\u00f0ir gr\u00f3tl\u00edkir klumpar, hv\u00edtir ella br\u00fanir \u00e1 liti.\n\nKokain kann sn\u00fasast, roykjast ella spr\u00e6nast inn. Virkna\u00f0urin av kokaini v\u00edsir seg eftir f\u00e1ar minuttir, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ver\u00f0ur sn\u00fasa\u00f0 inn og beinan vegin, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ver\u00f0ur roykt og spr\u00e6nt inn. Ta\u00f0 virkar \u00ed 1-2 t\u00edmar.\n\nVirkna\u00f0urin av kokaini er \u00f3gvuliga l\u00edkur virkna\u00f0inum av amfetamini, men styttri og \u00f3gvisligari. Ta\u00f0 gevur eina kenslu av orku, \u00e1r\u00e6\u00f0i, eydnus\u00e6lu, kynsligum hugi og gle\u00f0i. Hj\u00e1\u00e1rin eru etingar\u00f3lag og \u00f3tti, umframt skisofrenil\u00edkar st\u00f8\u00f0ur, har misn\u00fdtarin ikki longur er tann, hann eigur at vera. Ta\u00f0 er \u00f3gvuliga stutt \u00edmillum tann skamtin, sum gevur r\u00fasin, og tann skamtin, sum gevur br\u00e1\u00f0an yvirskamt, i\u00f0 hevur dey\u00f0a vi\u00f0 s\u00e6r, og t\u00ed er ta\u00f0 l\u00edvsh\u00e6ttisligt at royna seg vi\u00f0 kokaini. T\u00fa f\u00e6rt h\u00f8gt bl\u00f3\u00f0tr\u00fdst, skj\u00e1lvta og hjartablaktran, sum kann hava hjartaste\u00f0g og br\u00e1\u00f0dey\u00f0a vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nKokain ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far kokaplantuni, sum veksur og ver\u00f0ur dyrka\u00f0 \u00ed Andesfj\u00f8llunum \u00ed Peru, Bolivia og Kolumbia. T\u00e1 i\u00f0 kokain er vunni\u00f0 \u00far plantuni, ver\u00f0ur ta\u00f0 smugla\u00f0 til Nor\u00f0uramerika og Evropa. S\u00ed\u00f0stu 30 \u00e1rini hevur n\u00f3gv veri\u00f0 lagt fyri at minka innflutningin av hesum ovurd\u00fdra r\u00fasevni, men strilti\u00f0 hevur gingi\u00f0. Millum anna\u00f0 t\u00ed at m\u00e1ttmiklir dr\u00f8ggbar\u00f3nar, til d\u00f8mis Medellin Kartelli\u00f0 \u00ed Kolumbia hava gj\u00f8rt alt fyri for\u00f0a hesum, og t\u00ed at ta\u00f0 loysir seg v\u00e6l hj\u00e1 f\u00e1t\u00e6ku b\u00f3ndunum at dyrka kokaplantuna. Stj\u00f3rnirnar \u00ed Peru og Bolivia hava eggja\u00f0 og stu\u00f0la\u00f0 b\u00f3ndunum at velta a\u00f0ra gr\u00f8\u00f0i, og Sambandsr\u00edki Amerika hevur veitt londunum f\u00edggjarligan stu\u00f0ul fyri f\u00e1a tey tamarhald \u00e1 dr\u00f8gghandlinum, men \u00ed b\u00e1\u00f0um f\u00f8rum er l\u00edti\u00f0 komi\u00f0 burtur\u00far.\n\n\u00cd 1990-\u00e1runum hev\u00f0i \u00f3l\u00f3glig dr\u00f8ggvinna, helst kokainvinnan st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 politikk og vinnul\u00edv \u00ed p\u00f8rtum \u00ed Su\u00f0uramerika.\n\n0,8 % av \u00f8llum n\u00e6mingum \u00ed 9. flokki \u00ed F\u00f8royum hava, samb\u00e6rt kanningum hj\u00e1 ESPAD, roynt kokain.\n\nS\u00ed eisini \n\n Narkotika\n\nR\u00fasevni"}
{"id": "9135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanskur%20dollari", "title": "Amerikanskur dollari", "text": "USA dollari (USD, $) er mynteind \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika.\nEin amerikanskur dollari ($) svarar til 100 amerikanskar sentar (\u00a2).\n\nMyntir og se\u00f0lar \nGaldandi myntir eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:  \n 1\u00a2 (cent), 5\u00a2 (nickel), 10\u00a2 (dime), 25\u00a2 (quarter dollar) \n 50\u00a2 (half dollar), 100\u00a2 (dollar)\n\nGaldandi pengase\u00f0lar, sum ofta ver\u00f0a br\u00faktir:\n$1, $5, $10, $20, $50, $100\nGaldandi pengase\u00f0lar, sum sj\u00e1ldan ver\u00f0a br\u00faktir:\n$2, $500, $1,000, $5,000, $10,000\n\nN\u00fdtslan av mynteindini \u00ed \u00f8\u00f0rum londum\nMynteindin ver\u00f0ur eisini br\u00fakt \u00ed amerikonskum hj\u00e1londum og ymsum \u00f8\u00f0rum londum: \n\nPuerto Riko, Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar, Amerikanska S\u00e1moa, Guam, Marshalloyggjar, Nor\u00f0urmarianoyggjar, Mikronesia, Palau, Eysturtimor, Karibisku Ni\u00f0urlond (Bonaire, Sint Eustatius og Saba), Turks- og Caicosoyggjarnar, Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar, Bermuda, Ekvador, El Salvador, Panama, Belis, og Simbabvi.\n\nS\u00ed eisini \nKanadiskur dollari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nU.S. Currency, moneyfactory.gov (\u00e1 enskum)\nUS Mint, usmint.gov (\u00e1 enskum)\nCoin Specifications, usmint.gov (\u00e1 enskum)\n Amerikanskur dollari (peningase\u00f0lar) (enskt) (t\u00fdskt)\n\nKeldur\n\nGjaldoyra\nUSA"}
{"id": "9136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kuvait", "title": "Kuvait", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kuvait (arabiskt; \u062f\u0648\u0644\u0629 \u0627\u0644\u0643\u0648\u064a\u062a ella Dawlat al-Kuwayt) er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Mi\u00f0eystri. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Kuwait City, og londinum hevur umlei\u00f0 3,5 millionar \u00edb\u00fagvar. \u00cd vestri hevur Kuvait mark vi\u00f0 Saudi-Arabia, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Irak, og \u00ed su\u00f0ri er Persafl\u00f3gvi.\n\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur landi\u00f0 vi\u00f0 hv\u00f8rt stava\u00f0 Kuveit, men eftir f\u00f8royskum stavsetingarreglum eigur ta\u00f0 at ver\u00f0a stava\u00f0 Kuvait.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 1990 t\u00f3k Irak Kuvait. Innr\u00e1sin var atvold til Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 altj\u00f3\u00f0a herli\u00f0 vi\u00f0 USA \u00e1 odda r\u00f3ku irakar nor\u00f0ur um aftur marki\u00f0.\n\nB\u00faskapur \n\nSt\u00f3rar oljukeldur hava gj\u00f8rt Kuvait ovurr\u00edkt, og olju\u00eddna\u00f0ur er h\u00f8vu\u00f0svinna. \u00c1\u00f0renn olja var\u00f0 funnin har \u00ed 1940-\u00e1runum, var landi\u00f0 f\u00e1t\u00e6kt og l\u00edti\u00f0 framkomi\u00f0. Men st\u00f3ri olju\u00fatflutningurin hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 til eitt av r\u00edkastu londum \u00ed heiminum. Ovurst\u00f3ra r\u00edkid\u00f8mi\u00f0 \u00ed Kuvait s\u00e6st aftur \u00ed til d\u00f8mis d\u00fdrum bilum og st\u00f3rsligum byggingum sum vatntornunum \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. \n\nIrakska innr\u00e1sin var sonn vanlukka fyri Kuvait. T\u00e1 i\u00f0 irakar t\u00f3ku seg aftur, settu teir eld \u00e1 n\u00f3gvar oljubrunnar, og hetta fekk \u00e1lvarsligar avlei\u00f0ingar fyri alt har um vegir og b\u00faskap landsins. N\u00f3gv olja rann \u00ed havi\u00f0, og fuglur og sj\u00f3d\u00fdr doy\u00f0i. N\u00f3gv spreingievni og \u00f3brostnar minur l\u00f3gu eftir \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini. Enn er ikki li\u00f0ugt at rudda upp eftir fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nL\u00edvskorini eru g\u00f3\u00f0; f\u00f3lki\u00f0 rindar ikki skatt, og sk\u00falagongd, sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0 og mangar a\u00f0rar samfelagsveitingar eru \u00f3keypis.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nKuvait er innast \u00ed Persafl\u00f3gva. Landi\u00f0 er l\u00edti\u00f0, og meginparturin er oy\u00f0im\u00f8rk.\n\nKeldur \n\nMi\u00f0eystur\nAsia"}
{"id": "9142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Las%20Vegas", "title": "Las Vegas", "text": "Las Vegas er ein amerikanskur st\u00f3rb\u00fdur, sum liggur \u00ed statinum Nevada. Las Vegas er eisini tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Nevada. B\u00fdurin er kendur fyri t\u00e6r mongu kasino'ini, og sum tann b\u00fdurin sum ongant\u00ed\u00f0 svevur. Hann er eisini ein av teimun f\u00f8randi b\u00fdunum fyri r\u00e1\u00f0stevnum og messum. B\u00fdurin hev\u00f0i \u00ed 2004, 37 mi\u00f3. vitjandi.\n\nLas Vegas er eisini kent fyri teirra n\u00f3gvu br\u00fadleypskapellir. \u00cd Las Vegas er allasta\u00f0ni alskyns t\u00f3l, har t\u00fa kanst sp\u00e6la um pengar, og handlar av ymsum slag. \n\nLas Vegas City hev\u00f0i \u00ed 2009 567.641 \u00edb\u00fagvar. Alt Las Vegas \u00f8ki\u00f0 hev\u00f0i \u00ed 2010 uml. 2.000.000 \u00edb\u00fagvar. Las Vegas er ein av teimum skj\u00f3tt vaksandi b\u00fdunum \u00ed USA. \u00cd 2005 fluttu umlei\u00f0 5.000 f\u00f3lk til b\u00fd\u00f0in hv\u00f8nn m\u00e1na\u00f0.\n\nB\u00fdurin hevur eitt \u00f8\u00f0iligt elektrisitet br\u00fak, og hervi\u00f0 kann man siga, at Las Vegas er b\u00fdurin sum ongant\u00ed\u00f0 svevur.\n\nCarolyn Goodman hevur veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri s\u00ed\u00f0an 2011.\n\nS\u00f8ga\n\u00cd 1855 komu tr\u00fabo\u00f0arar hj\u00e1 mormonunum til dalin at umvenda og kristna upprunaf\u00f3lkini.\nTeir b\u00fagva eitt fort n\u00e6rindis n\u00faverandi mi\u00f0b\u00fdnum. \u00cd 1905 opnar jarnbreytast\u00f8\u00f0in og s\u00ed\u00f0an 19. mars 1931 er ta\u00f0 loyvt at skipa fyri eydnusp\u00e6li \u00ed b\u00fdnum.\n\n\u00c1lopi\u00f0 \u00e1 The Strip\n\nEin countrykonsert 1. okt. 2017, i\u00f0 var hildin \u00e1 h\u00f8vu\u00f0sg\u00f8tuni The Strip, fekk ein br\u00e1dligan enda. Ein ma\u00f0ur hevur sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 einum automatv\u00e1pni \u00ed einum hotelli, vi\u00f0 \u00fats\u00fdni yvir konsertina, og skoti\u00f0 eftir lurtarum \u00e1 konsertini. Talan var um countryfestivalin Route 91 Harvest, sum vardi \u00ed tr\u00edggjar dagar. Sangarin Jason Aldean var \u00ed holt vi\u00f0 seinastu konsertina \u00e1 festivalinum, t\u00e1 skotini lj\u00f3\u00f0a\u00f0u seint sunnukv\u00f8ld 1. okt., amerikanska t\u00ed\u00f0. Kl. 22.08 blivu fyrstu skotini latin av. Skjotingin helt \u00e1fram \u00ed heili 10-15 minuttir.\n\n\u201cHann var \u00e1 32. h\u00e6dd \u00e1 Hotel Mandalay Bay, og har var\u00f0 ma\u00f0urin dripin av l\u00f8gregluf\u00f3lki,\u201d uppl\u00fdsir Joseph Lombardo, sheriffur hj\u00e1 Las Vegas L\u00f8gregluni, og hann leg\u00f0i afturat, at gerningsma\u00f0urin ikki ver\u00f0ur hildin at hava samband vi\u00f0 nakran v\u00e1pna\u00f0an b\u00f3lk. Islamiskur Statur (IS) vil vera vi\u00f0, at yvirgangsfelagsskapurin stendur aftanfyri skotbl\u00f3\u00f0ba\u00f0i\u00f0. IS vil vera vi\u00f0, at 64 \u00e1ra gamli gerningsma\u00f0urin Stephen Paddock hevur veri\u00f0 islamist \u00ed nakrar m\u00e1na\u00f0ar. \u00c1\u00f0ur hevur felagsskapurin sagt seg standa aftanfyri \u00e1lop, sum ikki hava havt naka\u00f0 samband vi\u00f0 IS.\n\nL\u00f8greglan \u00ed Las Vegas kom fram til, at skoti\u00f0 var fr\u00e1 32. h\u00e6dd \u00far hotellinum Mandalay Bay. Mandalay Bay liggur \u00ed kenda \u00f8kinum The Strip \u00e1 Las Vegas Boulevard.\u00a0Eisini ver\u00f0ur sagt, at skoti\u00f0 var\u00f0 inni \u00ed hotellinum. L\u00f8greglan fann gerningsmannin dey\u00f0an \u00e1 hotellkamarinum eftir skottilbur\u00f0in. \u00cd r\u00faminum hev\u00f0i hann 23 skotv\u00e1pn. Gerningsma\u00f0urin er 64 \u00e1ra gamli Stephen Paddock. L\u00f8greglan vil ikki siga meira um mannin.\n\nDonald Trump hevur hildi\u00f0 r\u00f8\u00f0u fyri amerikanska f\u00f3lkinum 2. okt. \u201cVit eru savna\u00f0 \u00ed sorg og skelki\u201d, seg\u00f0i hann millum anna\u00f0. \u201cBrutalt myrdi hann 50 f\u00f3lk og s\u00e6rdi fleiri enn hundra\u00f0 f\u00f3lk. Hetta var ein ger\u00f0 \u00ed reinum \u00f3ndskapi,\u201d seg\u00f0i Trump.\n\nMinst 59 pers\u00f3nar eru dey\u00f0ir og 527 pers\u00f3nar koyrdir skaddir \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas eftir skj\u00f3tingina. Hetta er ikki fyrstu fer\u00f0 at t\u00edl\u00edk skj\u00f3ting er farin fram \u00ed Amerika. T\u00f3 er hetta tann \u00f3gvsuligasta hendingin higartil \u00ed amerikanskari s\u00f8gu.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, lasvegasnevada.gov\nLas Vegas, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNevada\nB\u00fdir \u00ed Nevada"}
{"id": "9143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjartakrampi", "title": "Hjartakrampi", "text": "Hjartakrampi (angina pectoris) eru her\u00f0indi av p\u00ednu \u00ed bringuni. P\u00ednan kann brei\u00f0a seg til h\u00e1ls, munn og \u00fat \u00ed armar. Henda p\u00ednan er tekin um s\u00farevnistrot (iltmangul) \u00ed hjartanum.\n\nHjarta\u00f0 hevur eins og kroppurin t\u00f8rv \u00e1 s\u00farevni, t\u00e1 ta\u00f0 skal pumpa bl\u00f3\u00f0i\u00f0 runt \u00ed kroppinum. S\u00farevni\u00f0 ver\u00f0ur flutt runt til allan kroppin og eisini til hjarta\u00f0.\n\nT\u00e6r \u00e6\u00f0rarnar, sum flyta bl\u00f3\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 s\u00farevni til hjarta\u00f0, kallast hjartapuls\u00e6\u00f0rar.\n\nFleiri ors\u00f8kir kunnu vera til, at hjarta\u00f0 ikki f\u00e6r nokk av s\u00farevni.\n\nEin ors\u00f8k er, at hjartapuls\u00e6\u00f0rarnar kunnu ver\u00f0a tilk\u00e1lka\u00f0ar, so at hjarta\u00f0 f\u00e6r minni bl\u00f3\u00f0, enn ta\u00f0 t\u00f8rvar.\n\nT\u00f8rvurin \u00e1 ilta\u00f0um bl\u00f3\u00f0i \u00f8kist, t\u00e1 t\u00fa arbei\u00f0ir n\u00f3gv, ella setur n\u00f3gv \u00e1, t\u00ed n\u00fa skal hjarta\u00f0 sl\u00e1a skj\u00f3tari, enn t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa hv\u00edlir teg. Av somu ors\u00f8k f\u00e1a f\u00f3lk ofta hjartakrampa, t\u00e1 i\u00f0 tey gera  hart kropsligt arbei\u00f0i. Eisini \u00ed \u00f8\u00f0rum f\u00f8rum kann hjarta\u00f0 t\u00f8rva meira s\u00farevni enn annars. Vit kunnu nevna s\u00e1larliga strongd, undir kynsligum sambandi og um t\u00fa bl\u00edvur kaldur/k\u00f8ld. Eitt hjartakrampaher\u00f0indi kanst t\u00fa meir enn so f\u00e1a undir sl\u00edkum umst\u00f8\u00f0um. \n\n\u00cd F\u00f8royum eru umlei\u00f0 1000 f\u00f3lk, sum hava hjartakrampa. Tey flestu eru mannf\u00f3lk, sum eru oman fyri 50 \u00e1r.\n\nHjartasj\u00fakur\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akne", "title": "Akne", "text": "Akne (vulgaris) er tann vanligasta h\u00fa\u00f0sj\u00fakan. So at siga \u00f8ll f\u00e1a ringa h\u00fa\u00f0 eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed l\u00edvinum, meira og minni. Sj\u00fakan (ella ilskan) byrjar vanliga um kynb\u00faningaraldur og er sj\u00f3nligast hj\u00e1 14-18 \u00e1ra gomlum, s\u00ed\u00f0an viknar sj\u00fakan so l\u00ed\u00f0andi. T\u00f3 er akne at s\u00edggja hj\u00e1 1 % av monnum og 5 % av kvinnum \u00ed 40 \u00e1ra aldri.\n\n\u00c1 kynb\u00faningaraldri \u00f8kist framlei\u00f0slan av kynshormonum \u00ed bl\u00f3\u00f0inum, m.a. ta\u00f0 mannliga kynshormoni\u00f0, testosteron. Hetta hormoni\u00f0 ver\u00f0ur broytt av enzymum \u00ed fiti kertlunum til eitt virknari hormon, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an elvir til st\u00f8rri fitikertlar, i\u00f0 vinda upp\u00e1 seg. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00fatl\u00e1ti\u00f0 \u00far fitikertlunum tippist av dey\u00f0um h\u00fa\u00f0kyknum (keratin). Ta\u00f0 er atvoldin til pirrurnar.\n\nPirrur kunnu vera opnar vi\u00f0 sv\u00f8rtum keratint\u00f8ppi ella afturlatnar og hv\u00edtar \u00e1 at l\u00edta. Bakteriugr\u00f3\u00f0urin \u00ed fitini broytist, og aknebakterian (proprionbacterium acnes) fer at n\u00f8rast.\n\nVanliga kemur bruni \u00ed pirrurnar og rundan um t\u00e6r, og h\u00fa\u00f0in kennist tj\u00fakkari enn vanligt; bl\u00f8\u00f0rur vi\u00f0 bruna og kanska eisini st\u00f8rri bl\u00f8\u00f0rur (cystur) koma fram.\n\nH\u00fa\u00f0sj\u00fakur"}
{"id": "9145", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montana", "title": "Montana", "text": "Stakr\u00edki Montana (enskt: State of Montana) er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika og hevur umlei\u00f0 989 t\u00fasund \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Helena og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Billings. \u00cd nor\u00f0ri hevur Montana mark vi\u00f0 Kanada (landslutir: British Columbia, Alberta og Saskatchewan), \u00ed eystri vi\u00f0 North Dakota og South Dakota, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Wyoming og Idaho, og \u00ed vestri vi\u00f0 Idaho. \u00cd 1889 bleiv Montana stakr\u00edki \u00ed USA. \n\nEyknevni er Skattstaturin (enskt: Treasure State).\n\nS\u00f8ga\n\nIndi\u00e1narnir \n\nUm mi\u00f0ju 19. \u00f8ld f\u00f3ru v\u00e1pna\u00f0 ni\u00f0ursetuf\u00f3lk at byggja gar\u00f0ar \u00e1 grasfl\u00f8tunum \u00ed Montana, herurin \u00ed USA veitti teimum stu\u00f0ul . Tey t\u00fdndu bisonneytini fyri at rudda lendi\u00f0. \u00cd 1859 livdu milli\u00f3natals bisonneyt \u00e1 fl\u00f8tunum \u00ed Montana, men \u00ed 1889 v\u00f3ru f\u00e6rri enn t\u00fasund eftir. Avlei\u00f0ingarnar v\u00f3ru, at indi\u00e1narnir h\u00f8vdu hv\u00f8rki mat ella b\u00fasta\u00f0. \n\nTeir v\u00f3ru vor\u00f0nir \u00f3f\u00f8rir at skj\u00f3ta av rossabaki eftir ta\u00f0, at spaniamenn h\u00f8vdu havt ross og byrsur vi\u00f0 s\u00e6r til USA \u00ed 16. \u00f8ld, og n\u00fa \u00ed 1866 noyddi siouxh\u00f8vdingin Red Cloud amerikonsk herli\u00f0 burtur av vei\u00f0ilendinum hj\u00e1 siouxindi\u00e1nunum. Vi\u00f0 Little Bighorn \u00ed Su\u00f0urmontana \u00ed 1876 drupu siouxkr\u00edgsmenn hj\u00e1 h\u00f8vdingunum Sitting Bull og Crazy Horse 250 hermenn hj\u00e1 USA, heryvirma\u00f0ur teirra var George Armstrong Custer . Men indi\u00e1narnir megna\u00f0u ikki at verja seg, og \u00f8ll m\u00f3tst\u00f8\u00f0a \u00ed Montana var\u00f0 bard ni\u00f0ur.\n\nMann Gulch eldurin\u2028\n\nTann 5. august 1949 sl\u00f3 toran ni\u00f0ur \u00ed kluftina Mann Gulch mitt \u00ed Helena National Forest. Eldur kom \u00ed, og skj\u00f3tt var\u00f0 talan um ein veruligan sk\u00f3gareld. Sl\u00f8kkili\u00f0 royndu at basa eldinum, men v\u00f8ksturin var ov turrur, og ov n\u00f3gvur vindur var \u00ed kluftini. \u00c1\u00f0renn langt var umli\u00f0i\u00f0, v\u00f3ru sl\u00f8kkili\u00f0smenninir bert f\u00e1ar metrar fr\u00e1 logunum, sum t\u00f3ku seg fram vi\u00f0 r\u00fakandi fer\u00f0. Sl\u00f8kkili\u00f0slei\u00f0arin Wagner Dodge gj\u00f8rdi ein sonevndan r\u00fdmingareld - ein l\u00edtil eldur, sum skuldi brenna eitt petti av landinum av, so tann st\u00f3ri eldurin ikki slapp tann vegin - men hinir menninir kendu ikki hendan m\u00e1tan at halda eldinum burtur, og \u00ed sta\u00f0in t\u00f3ku teir til r\u00fdmingar hv\u00f8r \u00ed s\u00ednum lagi. Bara Wagner Dodge og tveir a\u00f0rir sluppu livandi fr\u00e1 eldinum. Trettan a\u00f0rir doy\u00f0u.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nMontana er um somu st\u00f8dd sum Japan, men hevur umlei\u00f0 1 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. St\u00f3ra stakr\u00edki\u00f0 Montana er umgyrt av \u00f8\u00f0rum lutstatum og hevur ikki mark \u00fat \u00edm\u00f3ti sj\u00f3num. Stakr\u00edki hevur mark vi\u00f0 Kanada, Wyoming, Idaho og Dakota (Su\u00f0ur- og Nor\u00f0ur Dakota). \u00cd Montana er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin lutfalsliga l\u00e1gur og \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 er eisini lutfalsliga l\u00e1gt. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin er bara 2,65 pers\u00f3nar fyri ferkilometurin. Flestu b\u00fdir eru sm\u00e1ir. Landi\u00f0 goymir \u00f8rgrynni av r\u00e1evnum, men st\u00f8rsti trupulleikin hinvegin er ta\u00f0 kalda ve\u00f0urlagi\u00f0 og tey longu strekkini millum b\u00fdir og bygdarl\u00f8g. Hetta navni\u00f0, monta\u00f1a, er spanskt og merkir \"fj\u00f8ll\". Ein st\u00f3rur partur av Montana er fjallaland. Fjallaryggurin Rocky Mountains \u00ed vestara parti er \u00ed st\u00f8\u00f0um h\u00e6gri enn 3900 m. H\u00e6gsti tindurin eitur Granite Peak, 3,904 m. \u00c1 markinum \u00edmillum Wyoming og Montana er Granite Peak. Inni \u00ed lutstatinum eru t\u00e6r \u00f3metaliga v\u00ed\u00f0u grasfl\u00f8turnar, prerian, hundra\u00f0tals km. \u00ed allar \u00e6ttir. \u00cd Klettafj\u00f8llunum er eisini n\u00f3gv av rossum; tali\u00f0 av villrossum hevur veri\u00f0 mett til uml. 47,000 dj\u00f3r \u00ed USA. N\u00e1tt\u00faran er fj\u00f8lbroytt og st\u00f3rb\u00e6r, fuglameingi\u00f0 er st\u00f3rt eins og plantul\u00edvi\u00f0. Fer\u00f0af\u00f3lk koma til Montana at vera \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, at fiska s\u00edl og anna\u00f0. N\u00e1tt\u00faran hevur n\u00f3gv at siga, til d\u00f8mis ve\u00f0urlagi\u00f0. Nakrir eru enn eftir \u00ed fj\u00f8llunum og liva sum b\u00fana\u00f0arf\u00f3lk. N\u00e1tt\u00faruni liva tey av og eru sum eitt vi\u00f0 hana: allur rei\u00f0skapur teirra er sj\u00e1lvgj\u00f8rdur, tey fiska m.a. vi\u00f0 boga og \u00f8rvi, vei\u00f0a vi\u00f0 byrsu, f\u00e1a eld vi\u00f0 at gn\u00edggja tr\u00f8 hv\u00f8rt m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum, og kenna allan v\u00f8kstur og t\u00fddning av v\u00f8kstrinum. St\u00f3rir partar av Montana eru \u00ed n\u00e1lask\u00f3gar\u00f8kinum. Her er veturin \u00f3gvuliga kaldur. N\u00e1latr\u00f8 tr\u00edvast \u00ed kalt tempra\u00f0a ve\u00f0urlagnum. Tey kl\u00e1ra seg \u00edgj\u00f8gnum kalda veturin, og t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 frysta j\u00f8r\u00f0ildi\u00f0 ti\u00f0nar um summari\u00f0, f\u00e1a r\u00f8turnar f\u00f8\u00f0slu, og tr\u00f8ini vaksa v\u00e6l.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Montana eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n\n Billings - 109 577\n Missoula - 75 516\n Great Falls - 58 434\n Bozeman - 49 831\n Butte - 34 207\n Helena - 33 124\n Kalispell - 24 565\n Havre - 9 791\n Anaconda - 9 140\n Miles City - 8 264\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a:  www.montana.gov\n Montana, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika"}
{"id": "9146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heroin", "title": "Heroin", "text": "Heroin er sterkt r\u00faseitur vunni\u00f0 \u00far morfini. Heroin ver\u00f0ur eisini r\u00f3pt junk ella dope \u00e1 altj\u00f3\u00f0am\u00e1li. Heroin er anna\u00f0hv\u00f8rt br\u00fant ella gr\u00e1hv\u00edtt. Heroin, sum ver\u00f0ur selt \u00e1 g\u00f8tuni, er alt\u00ed\u00f0 blanda\u00f0 upp \u00ed onnur evni, so ein kann ongant\u00ed\u00f0 vita vi\u00f0 vissu, hvat ein f\u00e6r. Harumframt s\u00e6st eisini roykiheroin, sum er eitt br\u00fanligt, heldur grovari pulvur, at f\u00e1a.\n\nHeroin ver\u00f0ur spr\u00e6nt beinlei\u00f0is \u00ed bl\u00f3\u00f0i\u00f0. \u00c1 tann h\u00e1tt f\u00e6r n\u00fdtarin ein st\u00f8rri v\u00e6lverur\u00fas, enn um evni\u00f0 ver\u00f0ur sv\u00f8lgt. Ver\u00f0ur evni\u00f0 spr\u00e6nt inn, er vandi fyri \u00edger\u00f0, t\u00ed n\u00e1lirnar eru ikki alt\u00ed\u00f0 s\u00f3ttreinsa\u00f0ar. Heroin kann eisini ver\u00f0a sniffa\u00f0 ella roykt.\n\nVirkna\u00f0urin v\u00edsir seg eftir f\u00e1ar minuttir, um ta\u00f0 ver\u00f0ur anda\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed lunguni ella roykt, og eftir f\u00e1 sekund, um ta\u00f0 ver\u00f0ur spr\u00e6nt inn. Heroin virkar \u00ed uml. 3-6 t\u00edmar.\n\nFyrst upplivir n\u00fdtarin eina kenslu av \u00f3metaligari gle\u00f0i, sum ver\u00f0ur avloyst av einari kenslu av hita, hv\u00edld og gle\u00f0i. Pers\u00f3nurin upplivir, at allir trupulleikar, v\u00e6ntanir og tr\u00fdst fr\u00e1 umhv\u00f8rvinum ver\u00f0ur lagt aftur um bak. Tilvenjingin er br\u00e1\u00f0, og kroppurin ver\u00f0ur bundin av hesari n\u00fdtslu eftir bara 5-6 dagar. Harumframt hendir ein \u00f3gvuslig tolsemismenning, i\u00f0 merkir, at n\u00e6sta skot kemur bara at sn\u00fagva seg um at sleppa fj\u00e1ltrinum, ikki fyri at uppliva r\u00fasin.\n\nHeroin \u00e1virkar eitt \u00e1v\u00edst slag av nervakyknum, t\u00e6r opoidu nervakyknurnar. Harvi\u00f0 ver\u00f0a GABA-nervakyknurnar hind\u00acra\u00f0ar \u00ed at t\u00e1lma teimum nervakyknum, sum gera og \u00farskilja dopamin. GABA er eitt fr\u00e1bo\u00f0anarevni, sum sendir uppl\u00fdsingar v\u00ed\u00f0ari til heilan. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r eina \u00f8kta \u00farskiljing av dopamini, og heroin virkar t\u00ed r\u00fasandi. Men aftan\u00e1 ver\u00f0ur ein d\u00f8lskur og m\u00f3\u00f0ur. At n\u00fdta heroin hevur \u00f3regluligan og seinan andadr\u00e1tt vi\u00f0 s\u00e6r, og harumframt andar ein ikki so dj\u00fapt. F\u00e6r ein ov n\u00f3gv av heroini \u00ed seg, gevst vi\u00f0komandi at anda, t\u00ed heroin \u00e1virkar andadr\u00e1ttarmi\u00f0st\u00f8\u00f0ina \u00ed heilanum, og t\u00ed doyr n\u00fdtarin.\n\n0,6 % av \u00f8llum n\u00e6mingum \u00ed 9. flokki \u00ed F\u00f8royum hava, samb\u00e6rt kanningum hj\u00e1 ESPAD, roynt heroin.\n\nR\u00fasevni"}
{"id": "9147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Maze", "title": "Michael Maze", "text": "Michael Maze (f\u00f8ddur 1. september 1981 \u00ed Fakse, Danmark) var\u00f0 kosin besti \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur \u00ed Danmark og var sera v\u00e6l umt\u00f3ktur, t\u00e1 i\u00f0 hann til HM \u00ed Kina \u00ed 2005 var\u00f0 heimsins fj\u00f3r besti bor\u00f0tennisleikari. S\u00ed\u00f0ani var\u00f0 hann skaddur fleiri fer\u00f0ir og \u00e6tla\u00f0i at ste\u00f0ga at sp\u00e6la bor\u00f0tennis.\n\nMen hann hevur n\u00fa sett s\u00e6r fyri at str\u00ed\u00f0ast fyri aftur at n\u00e1a bestu \u00farslitum og vinna vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nN\u00f8kur \u00farslit \n 2004 - Bronsu \u00ed tv\u00edmansleiki \u00e1 Summar-OL 2004 \u00ed Athen\n 2005 - Bronsu \u00ed einmansleiki til HM \u00ed Shanghai\n 2005 - Gull \u00ed li\u00f0kapping til EM \u00ed \u00c5rhus\n 2007 - Bronsu \u00ed einmansleiki til EM \u00ed Beograd\n 2009 - Gull \u00ed einmansleiki til EM \u00ed Stuttgart\n 2009 - Silvur \u00ed li\u00f0kapping til EM \u00ed Stuttgart\n\nBor\u00f0tennisleikarar \u00far Danmark\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2008"}
{"id": "9148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fongsul", "title": "Fongsul", "text": "Fongsul ella fangah\u00fas er h\u00fas har i\u00f0 fangar ver\u00f0a settir sum revsing fyri l\u00f3garbrot.\n\nBygningar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%B0tennis", "title": "Bor\u00f0tennis", "text": "Bor\u00f0tennis er sp\u00e6l vi\u00f0 l\u00edtlum l\u00f8ttum b\u00f3lti i\u00f0 ver\u00f0ur sligin vi\u00f0 batti um net \u00e1 (st\u00f3rum) bor\u00f0i.\n\nBor\u00f0tennis\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "9150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Badminton", "title": "Badminton", "text": "Badminton er b\u00f3ltleikur vi\u00f0 fja\u00f0urb\u00f3lti i\u00f0 ver\u00f0ur sligin vi\u00f0 kettjara tv\u00f8rtur um net sum einmansleikur ella tv\u00edmansleikur.\n\nBadminton\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "9151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kurvab%C3%B3ltur", "title": "Kurvab\u00f3ltur", "text": "Kurvab\u00f3ltur er b\u00f3ltleikur millum tvey li\u00f0 \u00e1 fimm leikarum har sum m\u00e1lini eru upphongdar netkurvar. Hesar kurvar eru \u00ed eini h\u00e6dd sum er \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 3,048 m. Fyrsti dysturin \u00edmillum skipa\u00f0 li\u00f0 var \u00ed Springfield, Massachusetts \u00ed USA \u00ed 1891. \u00cd li\u00f0\u00edtr\u00f3tt, til d\u00f8mis \u00ed kurvab\u00f3lti, mugu leikarar arbei\u00f0a saman, skulu teir vinna. Hv\u00f8r leikari hevur s\u00edtt pl\u00e1ss \u00e1 li\u00f0num, og allir eru l\u00edka t\u00fd\u00f0andi, at li\u00f0i\u00f0 skal vinna. \n\nStu\u00f0lar og sj\u00f3nvarp \u00e1virka \u00edtr\u00f3ttina n\u00f3gv. Bestu leikararnir vinna milli\u00f3nir, og st\u00f8rstu \u00edtr\u00f3ttahendingarnar s\u00edggjast um allan heimin um fylgisvein. \n\nKurvatromin er 305 cm. upp fr\u00e1 g\u00f3lvinum.\n\nBrot/sn\u00fdting:\n\n\u00b7   B\u00f3lturin kann ver\u00f0a tveittur \u00ed kurvuna, tveittur \u00edmillum leikarar, rulla\u00f0ur, dribbla\u00f0ur osfr. \n\n\u00b7   B\u00f3lturin og tann i\u00f0 hevur b\u00f3ltin mugu ver\u00f0a innan v\u00f8llin.\n\n\u00b7   Um leikarin vi\u00f0 b\u00f3ltinum ver\u00f0ur dekka\u00f0ur t\u00e6tt, kann hann ikki standa stillur vi\u00f0 b\u00f3ltinum \u00ed meira enn 5 sek uttan at dribbla b\u00f3ltin ella tveita hann burt.\n\n\u00b7   B\u00f3lturin m\u00e1 ikki vera sparka\u00f0ur.\n\n\u00b7   T\u00ed\u00f0aravmarka (ta\u00f0 er avmarka hvussu leingi eitt li\u00f0 kann hava b\u00f3ltin \u00e1\u00f0renn kasta ver\u00f0ur).\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nKurvab\u00f3ltur"}
{"id": "9152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dart", "title": "Dart", "text": "Dart er p\u00edlasp\u00e6l.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "9153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flogb%C3%B3ltur", "title": "Flogb\u00f3ltur", "text": "Flogb\u00f3ltur, \u00e1 enskum og fleiri \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum ver\u00f0ur volleyball br\u00fakt. \u00cd flogb\u00f3lti eru ta\u00f0 tvey li\u00f0, seks \u00e1 hv\u00f8rjum li\u00f0i, i\u00f0 skulu royna at sl\u00e1a b\u00f3ltin yvir \u00e1 banan hj\u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0inum. L\u00edkasum tennis og badminton er banin deildur av einum neti. \n\n\u00c1 enskum og fleiri \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum ver\u00f0ur flogb\u00f3ltur r\u00f3ptur volleyball. Flogb\u00f3ltur er b\u00f3ltleikur, har i\u00f0 b\u00f3lturin vi\u00f0 hondunum ver\u00f0ur sendur aftur og fram um net, sum er spent um mi\u00f0jan v\u00f8ll. \u00cd flogb\u00f3lti eru ta\u00f0 tvey li\u00f0, seks \u00e1 hv\u00f8rjum li\u00f0i, i\u00f0 skulu royna at sl\u00e1a b\u00f3ltin \u00e1 banan hj\u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0inum, li\u00f0ini kunnu sp\u00e6la b\u00f3ltin tr\u00fdggjar fer\u00f0ir s\u00ednamillum, \u00e1\u00f0renn b\u00f3lturin ver\u00f0ur sendur yvirum til m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0i\u00f0, helst skal b\u00f3lturin koyrast yvirum solei\u00f0is at m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0i\u00f0 missir b\u00f3ltin ella ikki f\u00e6r fatur \u00e1 honum, hetta ver\u00f0ur ofta gj\u00f8rt vi\u00f0 at b\u00f3lturin ver\u00f0ur heva\u00f0ur til ein sum dugir v\u00e6l at smasja, ta\u00f0 er at sl\u00e1\u00f0a b\u00f3ltin hart vi\u00f0 arminum lyftum upp yvir h\u00f8vdi\u00f0. Flogb\u00f3ltur bleiv fyri fyrstu fer sp\u00e6ldur \u00ed 1864 \u00ed Tokyo. Fyrsti dysturin \u00edmillum skipa\u00f0 li\u00f0 var \u00ed Holyoke, Massachusetts \u00ed USA \u00ed 1895. \n\nFlogb\u00f3ltur ver\u00f0ur sp\u00e6ldur ymsa sta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum, nevnast kunnu fel\u00f8gini Fleyr \u00far T\u00f3rshavn, \u00cdF \u00far Fuglafir\u00f0i, Ternan av Toftum, S\u00cd og Dr\u00e1ttur \u00far V\u00e1gunum, Mj\u00f8lnir \u00far Klaksv\u00edk, TB av Tv\u00f8royri, K\u00cdF \u00far Kollafir\u00f0i og N\u00f8van av Oyrabakka. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0 ver\u00f0ur sp\u00e6lt um F\u00f8roymeistaraheiti og Steypakapping. B\u00e1\u00f0ar kappingarnar eru um veturin.\n\nBanin \n\nBanin er deildur upp \u00ed eitt \u00f8ki framman og eitt \u00f8ki aftan av einari \u00e1lopslinju. \u00c1lopslinjan, ver\u00f0ur eisini kalla tr\u00edggjar metra linjan. Hon er tr\u00edggjar metrar fr\u00e1, og javnt vi\u00f0 neti\u00f0. \u00c1lopslinjan er ein partur av \u00f8kinum framman. Umr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed fr\u00ed\u00f8kinum aftanfyri baks\u00ed\u00f0u\u00f8ki\u00f0 ver\u00f0ur eisini kalla fyri servu\u00f8ki\u00f0.\n\nReglar \n\nEitt li\u00f0 hevur seks sp\u00e6larir \u00fati \u00e1 bananum, og upp til 6 \u00fatskiftarar. Ta\u00f0 li\u00f0i, sum fyrst vinnur tr\u00fd sett, hevur vunni\u00f0 dystin. Fyri at vinna eitt sett, skal ein f\u00e1a 25 stig (5 sett, 15 stig), og samstundis vera 2 stig framman fyri m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0i\u00f0. Tvs, at um st\u00f8\u00f0an er 25-24, ver\u00f0ur dysturin ikki avgj\u00f8rdur fyrrenn anna\u00f0 li\u00f0i\u00f0 er tvey stig frammanfyri. Hv\u00f8rt li\u00f0 hevur loyvi til at r\u00f8ra b\u00f3ltin tr\u00edggjar fer\u00f0ir, men sami sp\u00e6larin hevur ikki loyvi at r\u00f8ra b\u00f3ltin tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00e1 ra\u00f0. Men ta\u00f0 eru n\u00f8kur undant\u00f8k. Um b\u00f3lturin ver\u00f0ur blokka\u00f0ur og blokkerandi li\u00f0i\u00f0 f\u00e6r b\u00f3ltin, so telur blokkurin ikki sum ein r\u00f8ring.\n\nT\u00e1 i\u00f0 ein sp\u00e6lur flogb\u00f3lt, er ta\u00f0 loyvi at br\u00faka fleiri partar av kroppinum. Ta\u00f0 vanliga er at br\u00faka hendurnar, men ta\u00f0 er eisini loyvi til at br\u00faka h\u00f8vdi\u00f0 og f\u00f8turnar.\n\nTa\u00f0 er ymiskt hvussu, annup\u00e1 aldur, hvussu h\u00f8gt uppi neti\u00f0 er:\nGentur 14 2,14 m\nDreingir 14 2,24 m\nGentur 16 2,20 m\nDreingir 16 2,35 m\nKvinnuunglingar 2,24 m\nMansunglingar 2,43 m\n\nBlokering \n\nEin blokering er, um ein sp\u00e6lari hoppar upp framman fyri neti\u00f0 og for\u00f0ar m\u00f3tsp\u00e6larinum at sl\u00e1a b\u00f3ltin yvir neti\u00f0. Ta\u00f0 er loyvt at hava hendurnar framman fyri neti\u00f0 hj\u00e1 m\u00f3tsp\u00e6larinum, t\u00e1 ein blokerar. Ta\u00f0 er loyvt, at tveir ella tr\u00edggir sp\u00e6larir blokera, um allir eru frams\u00ed\u00f0u\u00f8ki sp\u00e6larir. Hetta kallast ein felags blokering. Ein blokering telur ongant\u00ed\u00f0, sum ein r\u00f8ring, sum t\u00e6r tr\u00edggjar r\u00f8ringar eitt li\u00f0 kann hava.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n FBF.fo, Flogb\u00f3ltsamband F\u00f8roya\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nFlogb\u00f3ltur"}
{"id": "9154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsins%20elstu%20f%C3%B3lk", "title": "Heimsins elstu f\u00f3lk", "text": "\n\nKeldur \n\n GRG (enskt)\n\nListar\nF\u00f3lk"}
{"id": "9156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eg%20veit%2C%20hvat%20tit%20gj%C3%B8rdu%20%C3%AD%20fj%C3%B8r%20summar", "title": "Eg veit, hvat tit gj\u00f8rdu \u00ed fj\u00f8r summar", "text": "Eg veit, hvat tit gj\u00f8rdu \u00ed fj\u00f8r summar (enskt: I Know What You Did Last Summer) er ein amerikanskur r\u00e6\u00f0ufilmur fr\u00e1 1997. Filmurin er sp\u00e6ldur inn \u00ed Bodega Bay \u00ed Kalifornia. H\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filminum eru Jennifer Love Hewitt (Julie James), Sarah Michelle Gellar (Helen Shivers), Freddie Prinze Jr. (Ray Bronson) og Ryan Phillippe (Barry William Cox). Filmurin eru framleiddur \u00ed USA. Leikrit hevur Kevin Williamson skriva\u00f0 eftir skalds\u00f8gu hj\u00e1 Lois Duncan.\n\nS\u00f8gugongd \n\nF\u00fdra vinf\u00f3lk koyra ein mann yvir, og hann doyr. Tey sleppa s\u00e6r av vi\u00f0 l\u00edki\u00f0 og lova hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, at tey ongat\u00ed\u00f0 skulu fortelja n\u00f8krum um hendingina. Men eitt \u00e1r eftir f\u00e1a vinf\u00f3lkini eini \u00f3hugnalig bo\u00f0 um, at onkur veit, hvat tey gj\u00f8rdu \u00ed fj\u00f8r summar. Og so ver\u00f0ur alt til eina bl\u00f3\u00f0d\u00e1lka\u00f0a marru fyri \u00f8ll f\u00fdra.\n\nVir\u00f0irsl\u00f8nir\n\nLeikarar \n\n Jennifer Love Hewitt: Julie James\n Sarah Michelle Gellar: Helen Shivers\n Ryan Phillippe: Barry Cox\n Freddie Prinze Jr.: Ray Bronson\n Bridgette Wilson: Elsa Shivers\n Anne Heche: Melissa Egan\n Johnny Galecki: Max Neurick\n Muse Watson: Ben Willis / Fiskima\u00f0ur\n Stuart Greer: L\u00f8gregluma\u00f0ur David Caporizo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n www.allmovie.com\n Internet Movie Database\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "9159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Familjan%20Griffin", "title": "Familjan Griffin", "text": "Familjan Griffin (enskt: Family Guy) er ein amerikonsk sj\u00f3nvarpsteknifilmsr\u00f8\u00f0. \n\nFamiljan Griffin er ein n\u00e6stan vanlig, l\u00f8gin forsta\u00f0arfamilja \u00ed Quahog, Rhode Island, i\u00f0 er skapa\u00f0 av Seth MacFarlane.\n\nFamiljan \n\n Peter Griffin\n Lois Griffin\n Meg Griffin\n Chris Griffin\n Stewie Griffin\n Brian Griffin\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official Website\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "9160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pedda%20Post", "title": "Pedda Post", "text": "Pedda Post (enskt: Postman Pat) er bretsk teknifilmsr\u00f8\u00f0 fyri sm\u00e1 b\u00f8rn. Sj\u00f3nvarpsteknifilmsr\u00f8\u00f0in hevur veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya vi\u00f0 f\u00f8royskari talu.\n\nSj\u00f3nvarpssendingar\nB\u00f8rn"}
{"id": "9161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8dar", "title": "J\u00f8dar", "text": "J\u00f8dar (norr\u00f8nt: g\u00fd\u00f0ingar) er heiti, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um f\u00f3lk, sum hoyra til tr\u00fanna, j\u00f8dad\u00f3min. S\u00f8gan hj\u00e1 j\u00f8dum er n\u00e6r kn\u00fdtt at \u00e1tr\u00fana\u00f0i teirra, j\u00f8dad\u00f3min. J\u00f8dar tr\u00fagva \u00e1 ein Gud, sum gj\u00f8rdi s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 \u00e6ttfa\u00f0ir terirra, \u00c1braham, fyri uml. 4000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. J\u00f8dar skuldu bl\u00edva Guds \u00farvalda f\u00f3lk. Afturfyri lova\u00f0u teir at halda l\u00f3gir Guds og bo\u00f0a bo\u00f0skap hansara. \n\n\u00cd 1914 v\u00f3ru 13 milli\u00f3nir j\u00f8dar \u00ed \u00f8llum heiminum. Tr\u00edggjar milli\u00f3nir \u00ed USA, ein milli\u00f3n \u00ed Vestur- og Mi\u00f0evropa og f\u00e6rri enn ein milli\u00f3n \u00ed ar\u00e1bisku londunum. Restin, \u00e1tta milli\u00f3nir, b\u00fa\u00f0u undir r\u00e6\u00f0uligum umst\u00f8\u00f0um \u00ed Eysturevropa og \u00ed Russlandi . N\u00f3gvir j\u00f8dar bardust \u00ed russisku kollveltingini \u00ed teirri tr\u00fagv, at fr\u00e6lsi og javnr\u00e6ttur eisini var galdandi fyri teir. Men so var ikki . \n\nSovjetska st\u00fdri\u00f0 arva\u00f0i forfylgingina fr\u00e1 tsarveldinum. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 1920unum v\u00f3ru fleiri enn 1.000 j\u00f8daforfylgingar \u00ed Ukraina, og 17.000 j\u00f8dar l\u00f3tu l\u00edv. N\u00f3gvir, ungir j\u00f8dar r\u00fdmdu t\u00edskil \u00far Russlandi til Palestina. Hesi f\u00f3lkini droymdu um at byggja upp eitt samfelag eftir sosialistiskum hugmyndum um fr\u00e6lsi, javnr\u00e6ttindi og r\u00e6ttv\u00edsi. Men kreppan gj\u00f8rdi um seg, og \u00ed 1929 l\u00f8gdu ar\u00e1bar \u00ed Palestina eftir j\u00f8disku fl\u00f3ttaf\u00f3lkunum. \n\nS\u00ed eisini: Sam\u00e1riab\u00fagvar\n\nF\u00f3lk\nSemittar\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "9162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanska%20Borgarakr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0", "text": "Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0 (1861 \u2013 1865) brast av \u00e1lvara \u00e1 tann 12. apr\u00edl \u00ed 1861. Kr\u00edggi\u00f0 herja\u00f0i um st\u00f3ran part av USA. Tr\u00edggjar milli\u00f3nir amerikanarar kr\u00edggja\u00f0ust og 600 000, ta\u00f0 vil siga tvey prosent av f\u00f3lkinum \u00ed landinum, l\u00e6t l\u00edv. Heimini v\u00f3r\u00f0u hermannab\u00fa\u00f0ir og kirkjur og sk\u00falar v\u00f3r\u00f0u sj\u00fakrah\u00fas. Fr\u00e1 1861 til 1865 bardust amerikanarar sum \u00f3\u00f0ir m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Ors\u00f8kirnar v\u00f3ru mangar. Men ta\u00f0, sum byrja\u00f0i sum eitt str\u00ed\u00f0 um r\u00e6ttindi \u00ed einst\u00f8kum statum, enda\u00f0i sum eitt kr\u00edggj um, hvat fr\u00e6lsi \u00ed Amerika \u00ed grundini hev\u00f0i at t\u00fd\u00f0a.\n\nHerarnir \u00ed borgarakr\u00edgnum h\u00f8v\u00f0u g\u00f3\u00f0 v\u00e1pn. \u00d8ll framlei\u00f0sluvinna \u00ed Nor\u00f0urstatunum leg\u00f0i seg eftir at menna v\u00e1pnaframlei\u00f0sluna og bara \u00ed 1862 fingu tey 240 einkarr\u00e6ttir til v\u00e1pn. Fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00f3ust tokkan\u00f3nir, landminur, kikarasikti, herna\u00f0artelegrafar og byrsur sum skutu n\u00f3gv skot og skj\u00f3tt.\n\n\u00cd 1862 visti Lincoln, at ta\u00f0 ikki var gj\u00f8rligt at endurreisa gamla samveldi\u00f0. Ney\u00f0ugt var at gera eitt n\u00fdtt, og Lincoln metti, at bara avt\u00f8kan av tr\u00e6ld\u00f3minum kundi styrkja hugskoti\u00f0 um eitt n\u00fdtt samveldi. Hann b\u00ed\u00f0a\u00f0i eftir einum sigri, so hann kundi senda \u00fat bo\u00f0ini um avt\u00f8kuna av tr\u00e6ld\u00f3minum. Men hann noyddist at b\u00ed\u00f0a leingi. \n\nLes meira \u00e1 USA.\n\n19. \u00f8ld\nAmerikonsk s\u00f8ga\nBorgarakr\u00edggj\n1860-\u00e1rini"}
{"id": "9164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/San%20Francisco", "title": "San Francisco", "text": "San Francisco er 14. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika og 4. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska statinum Kalifornia. B\u00fdurin er tann t\u00e6ttast bygdi \u00ed Kalifornia og n\u00e6stt\u00e6ttast bygdi b\u00fdur \u00ed \u00f8llum USA, n\u00e6st eftir New York City. B\u00fdurin liggur \u00e1 San Francisco h\u00e1lvoynni millum Kyrrahavi\u00f0 og San Francisco-v\u00edkina. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir halgimenninum Frans av Assisi. B\u00fdurin var\u00f0 settur \u00e1 stovn hin 29. juni 1776, t\u00e1 sponsk ni\u00f0ursetuf\u00f3lk bygdu ein skansa vi\u00f0 Golden Gate og settu \u00e1 stovn eina missi\u00f3n, sum var uppkalla\u00f0 eftir Sankta Frans av Assisi, stutt hagani. Enn ver\u00f0a ka\u00f0alsporvognar br\u00faktir \u00ed almenna flutninginum \u00ed br\u00f8ttu brekkunum \u00ed San Francisco. \n\nLandskj\u00e1lvtar eru vanligir har \u00e1 lei\u00f0, og ofta hava teir gj\u00f8rt st\u00f3ran ska\u00f0a. M\u00e1nadagin 25. august \u00ed 2014 var\u00f0 San Francisco raktur av einum jar\u00f0skj\u00e1lvta, i\u00f0 var\u00f0 m\u00e1ldur til 6 \u00e1 richterstiganum. Hesin skj\u00e1lvtin var\u00f0 m\u00e1ldur klokkan 3 um n\u00e1ttina lokala t\u00ed\u00f0. Mi\u00f0depilin \u00ed skj\u00e1lvtanum l\u00e1 vi\u00f0 American Danyon \u00ed Napa Valley, \u00ed n\u00e1nd av San Francisco. Her merktust ristingarnar eisini sera n\u00f3gv. Eini 70 hava fingi\u00f0 ska\u00f0a orsaka\u00f0 av hesum, eins og fleiri s\u00f8guligir bygningar fingu ska\u00f0a. Eingin er kortini dey\u00f0ur av jar\u00f0skj\u00e1lvtanum .\n\nT\u00e6ttbygda \u00f8ki\u00f0 er rundan um San Franciscov\u00edk og gongur v\u00ed\u00f0ari su\u00f0ur til San Jose. Tr\u00edggjar br\u00fdr binda saman t\u00e6ttbygdu \u00f8kini tv\u00f8rtur um San Franciscov\u00edk. \u00d8ki vi\u00f0 t\u00f8ttum sk\u00f3garv\u00f8kstri eru um st\u00f3ran part av Santa Cruzfj\u00f8llum vestanfyri jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iliga umskaringar\u00f8ki\u00f0 \u00ed San Andreas. Onnur sk\u00f3gar\u00f8ki eru \u00e1 h\u00f8vdunum eystanfyri San Franciscov\u00edk.\n\nUniversity of California, Berkeley (UC Berkeley) er uttan fyri San Francisco og telist millum bestu universitetini \u00ed heiminum. Eitt av heimsins st\u00f8rstu fongslum, San Quentin State Prison, liggur \u00ed eini v\u00edk vi\u00f0 San Francisco.\n\n\u00cd heimsins d\u00fdrasta b\u00fdi, San Francisco, er mi\u00f0alleigupr\u00edsurin fyri eina l\u00edtla \u00edb\u00fa\u00f0 vi\u00f0 pl\u00e1ssi fyri einari familju upp \u00e1 f\u00fdra 4.000 dollarar um m\u00e1na\u00f0in, svarandi til g\u00f3\u00f0ar 28.000 DDK. Sostatt skal familjan vinna 163.000 dollarar \u2013 knappar 1,2 milli\u00f3nir kr\u00f3nur \u2013 um \u00e1ri\u00f0 fyri at hava r\u00e1\u00f0 til at b\u00fagva \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0ini. \u00datrokningarnar hj\u00e1 Nested byggja \u00e1 eina b\u00fasta\u00f0av\u00eddd upp \u00e1 39 fermetrar til ein einstakan pers\u00f3n og 75 fermetrar til eina familju upp \u00e1 f\u00fdra.\n\nSamkynd mentan \nS\u00ed\u00f0an Seinna heimskr\u00edggj var komi\u00f0 at enda hevur San Francisco drigi\u00f0 samkyndar menn \u00ed h\u00f3patali\u00f0 til s\u00edn. Ta\u00f0 byrja\u00f0i vi\u00f0, at amerikanski herurin skipa\u00f0 f\u00f3r \u00ed holt vi\u00f0 at senda menn i\u00f0 v\u00f3ru undir illgruna fyri at vera samkyndir til San Francisco. N\u00f3gvir av hesum monnunum blivu b\u00fagvandi \u00ed b\u00fdnum, eftirsum ta\u00f0 var l\u00e6ttari at hitta l\u00edkasinna\u00f0i har. Menninir l\u00f3tu upp barrir og m\u00f8tist\u00f8\u00f0 fyri samkynd. \u00cd 1950-\u00e1runum undir antikommunistisku lei\u00f0slunini hj\u00e1 Joseph McCarthy, f\u00f3r ein heksajagstran fram m\u00f3ti samkyndum, eitt n\u00fa \u00ed amerikonsku fyrisitingini, og hetta f\u00f8rdi til, at uppaftur fleiri samkynd fluttu til San Francisco. \u00cd 1969 b\u00fa\u00f0u ta\u00f0 fleiri samkynd f\u00f3lk per \u00edb\u00fagva \u00ed San Francisco enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum amerikanskum stati. \u00cd 1970-\u00e1runum b\u00fasettu uppaftur fleiri samkynd seg \u00ed \u00f8kinum sum nevnist Castro, sum kom at gerast ein mi\u00f0depil fyri samkynd, og San Francisco Pride byrja\u00f0i. Tann fyrsti politikarin \u00ed Kalifornia, i\u00f0 var opin um at hann var samkyndur, var Harvey Milk, i\u00f0 var\u00f0 valdur inn \u00ed San Francisco Board of Supervisors, sum er stj\u00f3rnin \u00ed City and County of San Francisco. Mikl var kendur fyri s\u00edtt arbei\u00f0i fyri at betra um r\u00e6ttindini hj\u00e1 teimum samkyndu.\n\n\u00cd San Francisco ver\u00f0ur spurningurin, hv\u00f8rt samkynd sleppa at giftast ella eiga b\u00f8rn ikki umr\u00f8ddur. T\u00ed \u00ed einum b\u00fdi, har n\u00e6rum 10. hv\u00f8r av \u00edb\u00fagvunum eru samkynd, ver\u00f0a b\u00f8rn hj\u00e1 samkyndum foreldrum ikki fata\u00f0 sum naka\u00f0 serligt, sum skal granskast. Fyrsta \u00e6ttarli\u00f0i er uppvaksi\u00f0 hj\u00e1 samkyndum foreldrum uttan naka\u00f0 h\u00f3vast\u00e1k.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n Kalifornia\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "9166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Idaho", "title": "Idaho", "text": "Idaho (enskt: State of Idaho) er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 1,5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Boise. \u00cd nor\u00f0ri hevur Idaho mark vi\u00f0 Kanada (British Columbia), \u00ed eystri vi\u00f0 Montana og Wyoming, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Utah og Wyoming, og \u00ed vestri vi\u00f0 Washington og Oregon. \u00cd 1890 bleiv Idaho stakr\u00edki \u00ed USA. \n\nEyknevni er Gimsteinstaturin (Enskt: The Gem State).\n\nLandal\u00e6ra\n\nN\u00e1tt\u00fara \n\nEystast m\u00f3ti fj\u00f8llunum ganga st\u00f3r fylgi av neytum, hetta eru kj\u00f8teyt, og eru tey h\u00e1lvvill. Fyrr h\u00f8vdu teir menn \u00e1 rossbaki at ansa eftir teimum. Har er eisini n\u00f3gv til av sey\u00f0i og rossum. Landslagi\u00f0 \u00ed Klettafj\u00f8llum \u00ed Eystur-Idaho er sera vakurt, og summasta\u00f0ni hava teir fri\u00f0a\u00f0 st\u00f3rar v\u00edddir, so har m\u00e1 ikki mannahond koma at. Her kanst t\u00fa s\u00edggja br\u00f8tt fj\u00f8ll, gj\u00e1ir, dimmar, l\u00ed\u00f0ir, v\u00f8kur vatn, har ta\u00f0 y\u00f0ur av s\u00edlum, sum t\u00fa kanst fiska, heitar goskeldur, risatr\u00f8 og ikki at gloyma - spakar visundar og bjarnir. \n\n\u00c1 hesum fri\u00f0a\u00f0a landi gongur n\u00f8gd av d\u00fdrum, sum sj\u00e1lvsagt eisini eru fri\u00f0a\u00f0. Har eru bjarnir, b\u00e6vrar, v\u00edsundar, o.o. Gitnasta av hesum parkunum, teir kalla, er Yellowstone National Park, sum er st\u00f8rri enn S\u00e6land. Til at gera ta\u00f0 meira atkomiligt hava teir lagt bilvegir gj\u00f8gnum parkirnar og bygt gistingarh\u00fas \u00ed teimum.\n\nS\u00ed eisini \n USA"}
{"id": "9168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pandora", "title": "Pandora", "text": "Pandora er ein sjeynda-generati\u00f3ns hondhildin sp\u00e6lkonsol, i\u00f0 vantandi ver\u00f0ur \u00fatgivin \u00ed august \u00ed 2008, og fer t\u00e1, \u00edfylgi framlei\u00f0arunum, at ver\u00f0a kraftigasta hondhildna sp\u00e6lkonsolin \u00e1 markna\u00f0inum.\n\nPandora er ein andaligur efturfylgjari til GP32 og GP2X, og er framleitt av trimum amerikanskum sp\u00e6l enthusiastar, og teirra m\u00e1l er \u00ed teirra egnu or\u00f0um at skapa \"the ultimate open source handheld device\". Maskinan er ment \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 \"forum community\" og vanligir br\u00fakarar hava kunna ynskt s\u00e6r features og tekniskar specifikati\u00f3nir og framlei\u00f0ararnir hava tiki\u00f0 hesi ynski til s\u00edn og designa Pandora eftir hesum. N\u00f3gvir software forritarar gera software til gomlu GP32 og GP2X og teir arbei\u00f0a eisini vi\u00f0 at flyta ta\u00f0 tey forritini til Pandora, og vi\u00f0 at gera n\u00fdtt system software hana.\n\nMaskinan megnar at koyra fleiri emulatorar og n\u00f3gv vanligt Linux software, og eisini alt sum er skapt til GP32 og GP2X. Av emulatorum kann hon til d\u00f8mis koyra Playstation 1, Sega, NES og SNES, Gameboy, DOSBox og ScummVM. Av t\u00ed at hon hevur ein GPU er hon eisini n\u00f3g m\u00e1ttmikil til at koyra Quake 3 og n\u00fdggi Firefox 3 er vorin so l\u00e6ttur \u00ed vendingini at hann koyrur v\u00e6l \u00e1 Pandora. Og so kann man br\u00faka VLC Media Player til at avsp\u00e6la n\u00e6r um allar video f\u00edlar \u00e1 henni.\n\n\u00cd fylgi heimas\u00ed\u00f0uni ver\u00f0ur pr\u00edsurin umkring \u00a3199 (inc. VAT), $330, \u20ac 212 (Ex.VAT).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official Website\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skotv%C3%A1pn", "title": "Skotv\u00e1pn", "text": "Skotv\u00e1pn er v\u00e1pn til at skj\u00f3ta vi\u00f0. V\u00e1pna\u00eddna\u00f0urin er ein av heimsins st\u00f8rstu \u00eddna\u00f0um. \n\nEitt mett mi\u00f0altal upp\u00e1 42 prosent av mor\u00f0um um allan heim, ver\u00f0a framd av einkultpers\u00f3num og brotsmannali\u00f0um, i\u00f0 n\u00fdta skotv\u00e1pn .\n\n\u00cd USA \n\nSkotv\u00e1pn er ein inngr\u00f3gva\u00f0ur partur av borgarar\u00e6ttindunim \u00ed USA, og stendur \u00ed grundl\u00f3guni. \u00cd USA ver\u00f0a 11 000 f\u00f3lk skotin til dey\u00f0is \u00e1rliga. \u00cd einum heimi \u00ed USA, har skotv\u00e1pn er \u00ed h\u00fasinum, \u00f8kist vandin fyri, at ein \u00ed h\u00fasinum ver\u00f0ur myrdur vi\u00f0 41 % (sbrt. Amnesty International). \n\nEin kanning hj\u00e1 Harvard School Of Public Health sta\u00f0festir, at fleiri mor\u00f0 henda \u00ed teimum amerikansku statum har f\u00f3lk eiga lutfalsliga fleiri skotv\u00e1pn.\n\nKelda \n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i\nBardagar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bill%20Clinton", "title": "Bill Clinton", "text": "William Jefferson \"Bill\" Clinton (f\u00f8ddur 19. august 1946 \u00ed Hope, Arkansas) var 42. forseti \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika. Clinton fekk eina umfatandi hjartaskur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0 \u00ed 2004. Hann var\u00f0 \u00ed 2009 tilnevndur ST umbo\u00f0 fyri Haiti, har hann hevur til uppg\u00e1vu at stu\u00f0la undir endurbygging og ney\u00f0hj\u00e1lp \u00ed vanlukkurakta landinum.\n\nR\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l \n19. desember \u00ed 1998 var r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l innleitt m\u00f3ti Clinton vi\u00f0 tveimum \u00e1k\u00e6rum - fyri at hava logi\u00f0 undir ei\u00f0i og fyri at hava for\u00f0a\u00f0 fyri r\u00e6ttv\u00edsi. \u00c1k\u00e6rurnar stava\u00f0u fr\u00e1 einum \u00f8\u00f0rum r\u00e6ttarm\u00e1li m\u00f3ti Clinton, har hann var \u00e1k\u00e6rdur fyri kynsligan \u00e1gang m\u00f3ti Paulu Jones, sum hev\u00f0i arbeitt hj\u00e1 honum, me\u00f0an hann var guvern\u00f8rur \u00ed lutstatinum Arkansas. \u00c1gangurin skuldi veri\u00f0 farin fram \u00e1 einum hotellkamari \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed Arkansas, Little Rock, tann 8. mai \u00ed 1991. Hetta me\u00f0an Bill Clinton var guvern\u00f8rur \u00ed Arkansas. \u00cd r\u00e6ttarm\u00e1linum royndi \u00e1k\u00e6rin at tekna ein mynd av Clinton sum ein ma\u00f0ur, i\u00f0 fleiri fer\u00f0ir hev\u00f0i framt kynsligan \u00e1gang m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum kvinnum, sum h\u00f8vdu arbeitt hj\u00e1 honum. \u00c1k\u00e6rin kalla\u00f0i t\u00ed inn fleiri kvinnur, sum tey v\u00e6nta\u00f0u, at Clinton hev\u00f0i havt kynsligt samband vi\u00f0.\n\n\u00cd r\u00e6ttarm\u00e1linum m\u00f3ti Paulu Jones nokta\u00f0i Clinton fyri at hava havt naka\u00f0 kynsligt samband vi\u00f0 praktikantin \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum, Monicu Lewinsky. Ein trupulleiki var t\u00f3, at Monica Lewinsky hev\u00f0i fortalt einum starvsfelaga hj\u00e1 s\u00e6r, Lindu Tripp, um t\u00e6r hugnal\u00f8tur, sum hon hev\u00f0i havt saman vi\u00f0 forsetanum. Linda Tripp hev\u00f0i tiki\u00f0 hesar samr\u00f8\u00f0ur upp \u00e1 band. Ta\u00f0 var ikki \u00f3tr\u00faskapurin hj\u00e1 Clinton, sum f\u00f8rdi til r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0, ta\u00f0 var hinvegin tann sannroynd, at hann hev\u00f0i logi\u00f0 undir ei\u00f0i um hesar hendingar. Hann bleiv t\u00f3 fr\u00edkendur \u00ed Senatinum fyri b\u00e1\u00f0ar \u00e1k\u00e6rurnar tann 12. februar \u00ed 1999.\n\nBill Clinton \u00ed F\u00f8royum \n\nFyrrverandi amerikanski forsetin vitja\u00f0i \u00ed landinum tann 1. oktober 2007, og \u00ed t\u00ed sambandinum helt hann fyrilestur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Hann b\u00e6\u00f0i skemta\u00f0i og umr\u00f8ddi \u00e1lvarsm\u00e1l, t\u00e1 hann helt fyrilestur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Hann fyrigav f\u00f8roysku nor\u00f0b\u00fagvunum, at teir \u00ed landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini tveittu \u00edrsku munkarnar \u00e1 dyr, og v\u00edsti \u00e1, at \u00f8ll lond og einstaklingar \u00ed felag hava \u00e1byrgd av at skapa ein betri heim.\n\nFyrrverandi amerikanski forsetin leg\u00f0i fyri vi\u00f0 at grei\u00f0a fr\u00e1, at t\u00e1 hann koyrdi av flogv\u00f8llinum \u00ed V\u00e1gum og s\u00e1 f\u00f3lk standa fram vi\u00f0 vegnum og veittra til s\u00edn, hugsa\u00f0i hann: \"Tit kl\u00e1ra tykkum f\u00ednt!\" Hann kendi seg t\u00ed ikki kalla\u00f0an at siga f\u00f8royingum, hvussu teir skulu liva.\n\nT\u00f3 var ein av h\u00f8vu\u00f0sbo\u00f0skapum hansara, at b\u00e6\u00f0i lond og einstaklingar hava eina felags \u00e1byrgd at skapa ein betri heim. Hann sta\u00f0festi, at heimurin stendur opin fyri f\u00f8royingum, og at F\u00f8royar hava tiki\u00f0 av m\u00f8guleikanum at gerast altj\u00f3\u00f0a fiskaframlei\u00f0ari, komandi oljuframlei\u00f0ari og kanska eisini \u00e1hugavert fer\u00f0am\u00e1l. Hetta ver\u00f0ur ofta kalla\u00f0 globalisering, men Bill Clinton vildi heldur br\u00faka or\u00f0i\u00f0 interdependence. Velja vit at st\u00edga \u00fat \u00ed heim, t\u00f8rvar okkum eisini heimin.\n\nBill Clinton helt, at hendan st\u00f8\u00f0a kann vera b\u00e6\u00f0i g\u00f3\u00f0 og ring. Sum oljuframlei\u00f0ari f\u00e1a F\u00f8royar \u00e1g\u00f3\u00f0a av, at onnur vilja keypa olju fr\u00e1 f\u00f8royingum. Men samstundis \u00e1taka f\u00f8royingar s\u00e6r felags avbj\u00f3\u00f0ingarnar hj\u00e1 heiminum. Hesar avbj\u00f3\u00f0ingar eru eitt n\u00fa bur\u00f0ardygg menning, ve\u00f0urlagsbroytingar og f\u00f3lkav\u00f8kstur.\n\n\"\u00d3gvusligi f\u00f3lkav\u00f8ksturin ger, at f\u00f3lkini \u00ed f\u00e1t\u00f8ku londunum gerast alsamt fleiri, og tey fara at ynskja s\u00e6r eitt betri sta\u00f0 at b\u00fagva, eitt n\u00fa F\u00f8royar,\" seg\u00f0i Bill Clinton.\n\nHann spurdi s\u00ed\u00f0an, hvat skal broytast \u00ed heiminum, og svara\u00f0i sj\u00e1lvur, at ney\u00f0ugt er at f\u00e1a heimin at arbei\u00f0a saman sum \u00ed einum l\u00edtlum samfelag sum t\u00ed f\u00f8royska. Ney\u00f0ugt er at f\u00e1a f\u00f3lk at kenna seg heima onkusta\u00f0ni og geva teimum ein sterkan samleika. Til tess krevjast samansj\u00f3\u00f0a\u00f0 samfel\u00f8g vi\u00f0 eins m\u00f8guleikum fyri \u00f8ll.\n\nBill Clinton \u00e1sanna\u00f0i, at g\u00f3\u00f0ur trygdarpolitikkur er ney\u00f0ugur, men v\u00edsti samstundis \u00e1, at ta\u00f0 fer ongant\u00ed\u00f0 at eydnast at basa \u00f8llum yvirgangsb\u00f3lkum. Hann helt, at \u00fatrei\u00f0slurnar til hermegi og trygd \u00ed USA eru ov st\u00f3rar, og at hetta for\u00f0ar fyri, at \u00e1t\u00f8k, i\u00f0 veruliga muna \u00ed tri\u00f0ja heiminum, ver\u00f0a framd.\n\nUm vakstrarh\u00fas\u00e1rini\u00f0 seg\u00f0i hann, at atfer\u00f0 okkara m\u00e1 broytast, t\u00ed ey\u00f0s\u00fdnt er, at hetta \u00e1rin hevur vi\u00f0 s\u00e6r \u00f3gvusligar ve\u00f0urlagsbroytingar. \u00cd hesum sambandi helt hann, at heimurin kann l\u00e6ra n\u00f3gv av f\u00f8roysku flagtekjunum. T\u00e6r spara n\u00f3gva orku og eru vor\u00f0nar n\u00fdggjasti m\u00f3ti \u00ed USA.\n\nSaman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum fyrit\u00f8kum var Eik ein av sponsorunum aftan fyri vitjanina hj\u00e1 Bill Clinton \u00ed F\u00f8royum, og vitjanin hj\u00e1 fyrrverandi forsetanum kann gerast partur av brandingini av F\u00f8royum og Eik uttanlands.\n \n\"Ein positiv spin-off effekt av forsetavitjanini, er, at kunnleikin til F\u00f8royar \u00f8kist. \u00cd takt vi\u00f0, at fleiri f\u00e1a at vita, at Bill Clinton hevur vitja\u00f0 F\u00f8royar, gekst l\u00e6ttari at grei\u00f0a fr\u00e1 okkara landi og fyrit\u00f8ku\" sigur Finn Danberg, undirstj\u00f3ri \u00ed Eik.\n\nHygg eisini at \n\n Lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "9172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Massachusetts", "title": "Massachusetts", "text": "Samveldi\u00f0 Massachusetts (enskt: Commonwealth of Massachusetts) er stakr\u00edki \u00ed N\u00fdonglandi, \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum av Sambandsr\u00edkinum Amerika. Massachusetts er n\u00e6stst\u00f8rsta stakr\u00edki\u00f0 \u00ed N\u00fdonglandi, n\u00e6st eftir Maine.\n\nHer \u00ed Massachusetts b\u00fagva umlei\u00f0 6,5 mi\u00f3. f\u00f3lk. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Boston, n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur eitur Worcester. \nElsti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed Amerika, Harvard, er staddur her \u00ed Massachusetts. \n\n\u00cd 1788 bleiv Massachusetts stakr\u00edki \u00ed USA. Nor\u00f0ari parturin \u00ed Massachusetts var\u00f0 seinni til statin Maine. Eyknevni av Massachusetts er V\u00edkstaturin (enskt: Bay State). \n\nKendi amerikanski rith\u00f8vundur Henry David Thoreau er f\u00f8ddur og dey\u00f0ur \u00ed b\u00fdnum Concord \u00ed Massachusetts. N\u00e1tt\u00fara og serliga fuglar hugtaka amerikanska rith\u00f8vundin, og hansara tankar um einfaldan livih\u00e1tt, sum v\u00f3r\u00f0u l\u00fdstir \u00ed v\u00ed\u00f0agitnu b\u00f3kini \"Walden - Life in the Woods\u201d (1854). Hann b\u00fa\u00f0i m.a. vi\u00f0 vatni\u00f0 Walden Pond \u00ed Massachusetts \u00e1rini 1847 til 1849.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\u00cd nor\u00f0ri hevur Massachusetts mark vi\u00f0 New Hampshire og Vermont, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Rhode Island og Connecticut, og \u00ed vestri vi\u00f0 New York. Atlantshavi\u00f0 liggur \u00ed eystri. \u00c1in Connecticut rennur \u00edgj\u00f8gnum Massachusetts. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Mount Greylock \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av landinum. Ta\u00f0 er 1.069 metrar h\u00f8gt.\n\nS\u00f8ga\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Massachusetts eru nor\u00f0uramerikanskir indi\u00e1nar av ymsum \u00e6ttb\u00f3lkum, i\u00f0 allir tosa\u00f0u tungum\u00e1l, sum hoyra til eysturalgonkinska b\u00f3lkin \u00ed algonkinsku m\u00e1l\u00e6ttini. Fyri 500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an b\u00fa\u00f0i \u00e6ttb\u00f3lkurin Massachusetts fram vi\u00f0 eysturstrondini. Hetta f\u00f3lki\u00f0 var partur av Wampanoag-sameiningini. \u00cd mi\u00f0partinum av Massachusetts b\u00fa\u00f0u f\u00f3lk av Nipmuck-\u00e6ttb\u00f3lkinum og \u00ed vestara parti livdi \u00e6ttb\u00f3lkurin Pocumtuc.\n\nNi\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 \n\nBretskir keypmenn og \u00e1tr\u00fana\u00f0arlig fl\u00f3ttaf\u00f3lk b\u00fasettu seg \u00ed ni\u00f0ursetu\u00f8kjum sum Plymouth (\u00ed 1620) og Massachusetts Bay (\u00ed 1630) \u00ed Massachusetts. Tey komu vi\u00f0 v\u00f3num um at r\u00f8kja s\u00edna tr\u00fagv uttan upp\u00edlegging av h\u00f8vu\u00f0kambum, biskupum, prestum og \u00f8\u00f0rum, sum tr\u00fdstu tey at hoyra til almennu kirkjuna. \n\nNi\u00f0ursetuf\u00f3lkini ella p\u00edlagr\u00edmarnir v\u00f3ru ein blandingur av f\u00f3lkum ymsasta\u00f0nis fr\u00e1: serliga t\u00fdskarar, fraklendingar og onglendingar. Teir s\u00ed\u00f0stnevndu b\u00fasettu seg \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum, t.d. \u00ed Boston. Ni\u00f0urlendskir og svenskir ni\u00f0ursetumenn komu eisini hagar. Fyrst \u00ed 17. \u00f8ld v\u00f3ru mangir protestantar \u00f3n\u00f8gdir vi\u00f0 bretsku kirkjuna. Ein protestantiskur sertr\u00faarflokkur, loysingarmenninir (separatistarnir), seinni nevndir p\u00edlagr\u00edmarnir, gj\u00f8rdi av at fara til Massachusetts. Teir v\u00f3na\u00f0u at kunna seta seg ni\u00f0ur og dyrka s\u00edna tr\u00fagv \u00ed fri\u00f0i og n\u00e1\u00f0um. \u00cd september \u00ed 1620 f\u00f3ru um 100 p\u00edlagr\u00edmar \u00far St\u00f3ra Bretlandi vi\u00f0 skipunum Mayflower. Mayflower var upprunaliga farmaskip og ikki bygt at flyta f\u00f3lk. Teir \u00e6tla\u00f0u at sigla til Virginia, men eftir har\u00f0balna fer\u00f0 komu teir til Massachusetts.\n\n\u00c1\u00f0renn teir stigu f\u00f3tin \u00e1 land, gj\u00f8rdu teir Mayflowers\u00e1ttm\u00e1lan, sum seg\u00f0i, hvussu teir skuldu st\u00fdra ni\u00f0ursetubygd s\u00edni , i\u00f0 teir nevndu Plymouthlundin. Helvtin av ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum livdu ikki fyrsta veturin av \u00ed Massachusetts, og ni\u00f0ursetubygdin Plymouth hev\u00f0i helst doy\u00f0 \u00fat, h\u00f8vdu indi\u00e1nararnir, sum b\u00fa\u00f0u t\u00e6tt vi\u00f0, ikki hj\u00e1lpt teimum. Men Plymouth h\u00f3ra\u00f0i undan, og sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, kom hon rei\u00f0iliga fyri seg. T\u00edggju \u00e1r eftir at p\u00edlagr\u00edmarnir komu til USA, f\u00f3ru reinleikabr\u00f8\u00f0urnir (puritanararnir) at flyta til Massachusetts \u00ed st\u00f3rum tali. Reinleikabr\u00f8\u00f0urnir stovna\u00f0u l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Harvard \u00ed 1636. Naka\u00f0 nor\u00f0an fyri Plymouth er Boston; hann er ein av teimum elstu b\u00fdunum \u00ed Amerika, og har er g\u00f3\u00f0 skipahavn. N\u00f3gv vara, sum kemur til Massachusetts, ver\u00f0ur uppskipa\u00f0 har.\n\nS\u00ed\u00f0an 18. \u00f8ld hevur Massachusetts tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti n\u00f3gvum f\u00f3lkum vi\u00f0 ymiskari mentan. Innflytarar eru komnir \u00far Evropa, Afrika og \u00c1sia.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir (incorporated places) \u00ed Massachusetts eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n\n Boston \u2013 692 600\n Worcester \u2013 185 428\n Springfield \u2013 153 606\n Cambridge \u2013 118 927 \n Lowell \u2013 110 997\n Brockton \u2013 95 708\n New Bedford \u2013 95 363\n Quincy \u2013 94 470\n Lynn \u2013 94 299\n Fall River \u2013 89 541\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n N\u00fdongland\nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: mass.gov\n Massachusetts, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1ga%20Floghavn", "title": "V\u00e1ga Floghavn", "text": "V\u00e1ga Floghavn er einasti flogv\u00f8llur \u00ed F\u00f8royum, og er hann sta\u00f0settur i V\u00e1gunum omanfyri S\u00f8rv\u00e1g. Flogv\u00f8llurin hevur eina flogbreyt, i\u00f0 er 1.799 metrar til longdar.\n\nFlogf\u00f8r fl\u00fagva hv\u00f8nn dag \u00edmillum F\u00f8royar og \u00fatlondini.\n\nS\u00f8gan \n\nV\u00e1ga Floghavn er upprunaliga herna\u00f0arfloghavn bygd undir Seinna heimsbardaga. Fyrst \u00ed seksti\u00e1runum gj\u00f8rdist t\u00f8rvurin \u00e1 flogfer\u00f0slu til F\u00f8royar so miki\u00f0 st\u00f3rur, at fari\u00f0 var\u00f0 undir at n\u00fat\u00edmansgera floghavnina vi\u00f0 m.\u00f8. hentleikum til fer\u00f0af\u00f3lk. 1. juli 1963 l\u00e6t floghavnin upp fyri vanligari flogfer\u00f0slu, og fyrsta flogfari\u00f0 eftir hetta lendi 17. juli. Fyrstu t\u00ed\u00f0ina v\u00f3ru einans skr\u00favuflogf\u00f8r n\u00fdtt. S\u00ed\u00f0ani 1977 hava eisini n\u00fdm\u00f3tans jettflogf\u00f8r r\u00f8kt rutusambandi\u00f0 til floghavnina. \n\nAtlantic Airways f\u00f3r \u00ed 1988 at fl\u00fagva millum Danmarkar og F\u00f8roya. Fyrstu t\u00ed\u00f0ina \u00e1tti danskt felag \u00ed flogfelagnum. Seinni gj\u00f8rdist ta\u00f0 f\u00f8royskt burturav og fl\u00fdgur n\u00fa eisini til t.d. Noregs, London, Reykjav\u00edkar og Barcelona.\n\n\u00cd 7 m\u00e1na\u00f0ir \u00ed 2006 fleyg FaroeJet millum V\u00e1ga Floghavn og Kastrup floghavn, men gavst vi\u00f0 hesum vegna f\u00edggjarligum trupulleikar.\n\nStatens Luftfartsv\u00e6sen hev\u00f0i umsitingina av floghavnini um hendi fr\u00e1 1963 til 30. apr\u00edl 2007. 1. mai 2007 yvirt\u00f3k F\u00f8roya Landsst\u00fdri V\u00e1ga Floghavn. Fr\u00e1 sama degi var\u00f0 floghavnin landsstovnur undir Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Fr\u00e1 24. juli 2008 hevur floghavnin veri\u00f0 skipa\u00f0 sum partafelag vi\u00f0 Landsst\u00fdrinum sum einasta eigara. \n\nTann 3. desember 2011 var\u00f0 longing av flogbreytini li\u00f0ug. Flogv\u00f8llurin f\u00f3r t\u00e1 fr\u00e1 at vera 1.200 m til at vera 1.799 m til longdar. 17. juni 2014 var n\u00fdggj farst\u00f8\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu, tekna\u00f0 av Selmar Nielsen, arkitekti.\n\nFer\u00f0sla um flogv\u00f8llin\n\nFer\u00f0slan um flogv\u00f8llin er yvirh\u00f8vur vaksin t\u00ed\u00f0ina s\u00ed\u00f0ani hann opna\u00f0i fyri sivilari flogfer\u00f0slu \u00ed 1963.\n\n\u00cd 1963 flugu 946 pers\u00f3nar um flogv\u00f8llin, og f\u00f3r fer\u00f0slan upp um 10.000 f\u00f3lk \u00ed 1967. \u00cd 1979 flugu fyri fyrstu fer\u00f0 yvir 50.000 fer\u00f0af\u00f3lk um flogv\u00f8llin, \u00ed 1988 f\u00f3r fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0 uppum 100.000, men fall ta\u00f0 aftur \u00ed samband vi\u00f0 b\u00faskaparkreppuna \u00ed fyrru helvt av 90-\u00e1runum. \u00cd 2001 f\u00f3r fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 upp um 150.000, me\u00f0an fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0 f\u00f3r upp um 200.000 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2006. \u00cd 2011 flugu 203.499 um V\u00e1ga floghavn.\n\nFer\u00f0slan um V\u00e1ga floghavn \u00ed mi\u00f0al fyri hv\u00f8rt 5 \u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 s\u00ed\u00f0ani hann opna\u00f0i hevur veri\u00f0:\n\nKeldur\n\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nFlogv\u00f8llir\nBygningar\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "9174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rhode%20Island", "title": "Rhode Island", "text": "Rhode Island (enskt: State of Rhode Island and Providence Plantations) er stakr\u00edki \u00ed Sameindu Statunum vi\u00f0 umlei\u00f0 1 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. \nRhode Island er ta\u00f0 minsta stakr\u00edki\u00f0, b\u00e6\u00f0i \u00ed N\u00fdonglandi og \u00ed USA. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Providence. \n\u00cd nor\u00f0ri og \u00ed eystri hevur Rhode Island mark vi\u00f0 Massachusetts, og \u00ed vestri vi\u00f0 Connecticut. \u00cd su\u00f0ri liggur Atlantshavi\u00f0. \u00cd 1790 bleiv Rhode Island lutstatur. Eyknevni er Hin Havstaturin (enskt: The Ocean State).\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nRhode Island er ta\u00f0 stakr\u00edki\u00f0 \u00ed USA, har f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er st\u00f8rstur. V\u00edddin \u00e1 lendinum er 3.140 km\u00b2. Til samanbering er F\u00f8royar 1.399 km\u00b2. Har b\u00fdr eisini meiri enn ein milli\u00f3n f\u00f3lk. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed F\u00f8royum er 34,5 \u00ed 2015. \u00cd Rhode Island er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin uml. 388 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km\u00b2 \u00ed 2015. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00e1 388/km\u00b2 er h\u00e6gri enn \u00ed flestu amerikonsku statunum. Tann r\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan er st\u00f8rsti tr\u00faarb\u00f3lkur \u00ed Rhode Island; umlei\u00f0 63 % av f\u00f3lkinum eru r\u00f3mverskir katolikkar \u00ed 2014. Hetta er h\u00e6gsta tali\u00f0 av katolikkum \u00ed USA. 27 prosent eru protestantar. F\u00f3lki\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 \u00far Italia (19 %), \u00cdrlandi (18,3 %), Onglandi (12,1 %), Portugal (8,2 %), og Fraklandi (8 %). Skift \u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 var bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kan umlei\u00f0 293.000 kr\u00f3nur (41,678 USD) \u00ed 2015. Eisini er Rhode Island millum r\u00edkastu stakr\u00edki \u00ed USA.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nState of Rhode Island and Providence Plantations er tann minsti lutstatur \u00ed Sameindu Statunum, USA. Til st\u00f8ddar er Rhode Island sum Luksemborg \u00ed Beneluks. Lutstaturin fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 4,002 km\u00b2. Rhode Island er eitt heilt l\u00edti\u00f0 stakr\u00edki \u00e1 eysturstrondini \u00ed N\u00fd Onglandi vi\u00f0 Atlantshav. Ta\u00f0 hevur mark \u00edm\u00f3ti Massachusetts og Connecticut. \u00cd Rhode Island eru umlei\u00f0 38 oyggjar; st\u00f8rsta oyggin kallast Aquidneck Island ella Rhode Island. A\u00f0rir st\u00f3rar oyggjar eru t.d. Conanicut Island, Block Island, Prudence Island, Goat Island, v.f. \u00c1 Aquidneck Island, sum eisini ver\u00f0ur nevnt Rhode Island og er 98 ferkilometrar til st\u00f8ddar, b\u00fagva 58.000 f\u00f3lk. Flestu f\u00f3lki\u00f0 b\u00fagva sosatt ikki \u00e1 oyggjunum, men \u00ed Providence Plantations (\u00e1 meginlandinum m.a. \u00ed st\u00f8rstu b\u00fdurin Providence og \u00f8kinum rundanum). Staturin er landafr\u00f8\u00f0iliga b\u00fdtt \u00ed tvey. Me\u00f0an eysturparturin av statinum hevur eitt landslag ey\u00f0kent vi\u00f0 s\u00ednum v\u00f8krum strondum, oyggjar og sker, er vesturparturin av Rhode Island mest sum alt sk\u00f3garlandslag. So l\u00e1gt er lendi\u00f0, at h\u00e6gsti heyggjurin, Jerimoth Hill, er ikki h\u00e6gri enn 247 m.\n\nOyggjar\n\nN\u00f3gvar oyggjar eru \u00ed Rhode Island. Summar oyggjarnar eru bara sm\u00e1ir og \u00f3bygdir h\u00f3lmar, a\u00f0rar eru st\u00f3rar og t\u00e6ttbygdir. Aquidneck Island er st\u00f8rsta oyggin og eisini tann f\u00f3lkar\u00edkasta oyggin. B\u00fdurin Newport liggur vi\u00f0 Easton-v\u00edkina \u00ed sy\u00f0ra parti av Aquidneck-oynni. Oyggin Block Island er hin n\u00e6stst\u00f8rsta. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00e1 Conanicut eitur Jamestown. Gott buss og ferjusamband er millum oyggjarnar.\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "9175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Connecticut", "title": "Connecticut", "text": "Connecticut (enskt: State of Connecticut) er stakr\u00edki \u00ed N\u00fdonglandi, \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum av Sambandsr\u00edkinum Amerika. \nHer b\u00fagva umlei\u00f0 3,5 mi\u00f3. f\u00f3lk. Connecticut er eitt av minstu stakr\u00edkunum \u00ed USA og ta\u00f0 n\u00e6stminsta \u00ed N\u00fdonglandi. Einans Rhode Island er minni.\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Connecticut kallast Hartford og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Bridgeport. Eyknevni er Stj\u00f3rnarskipansstaturin (enskt: Constitution State).\n\nS\u00f8ga \nUmlei\u00f0 1640 komu fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini til landslutin Connecticut. Hetta v\u00f3ru f\u00f3lk, sum v\u00f3ru flutt \u00far Bretlandi til USA fyri at finna eitt sta\u00f0, har tey kundu stovnseta og byggja upp eitt reint kristi\u00f0 samfelag. \u00cd 1788 bleiv Connecticut lutstatur \u00ed USA. \u00cd dag b\u00fagva 3,4 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed Connecticut og \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga myndin er sera spr\u00f8klut. Connecticut er eisini eitt av r\u00edkastu stakr\u00edkum \u00ed USA.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nConnecticut er eitt l\u00edti\u00f0 stakr\u00edki \u00e1 eysturstrondini \u00ed N\u00fd Onglandi vi\u00f0 Atlantshav. Ta\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Massachusetts \u00ed nor\u00f0ri, vi\u00f0 Rhode Island \u00ed eystri, og vi\u00f0 New York \u00ed vestri. \u00cd su\u00f0ri liggur Atlantshavi\u00f0. Connecticut er eitt av minstu londunum \u00ed USA, men har b\u00fagva umlei\u00f0 3,5 mi\u00f3. f\u00f3lk. Montana er til d\u00f8mis meiri enn 10 fer\u00f0ir so st\u00f3r sum Connecticut, men har b\u00fagva f\u00e6rri f\u00f3lk (uml. 1 mi\u00f3.). F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00e1 285/km2 er h\u00e6gri enn \u00ed flestu amerikonsku statunum. Tann st\u00f3ra \u00e1in Connecticut\u00e1 sker stakr\u00edki\u00f0 \u00ed tv\u00edningar. St\u00f8rsta vatni\u00f0 \u00ed Connecticut er \u00ed Litchfield- og Fairfield County. Ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Candlewood Lake. St\u00f8rsti havnab\u00fdur er Bridgeport \u00e1 eysturstrondini vi\u00f0 Atlantshav. Hartford er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru New Haven, Stamford, Waterbury, Norwalk, Danbury, New Britain, Greenwich og Bristol. Samla\u00f0a st\u00f8ddin er 14,357 km2. V\u00edddin er n\u00e6stan tann sama sum hj\u00e1 Montenegro (13,812 km2). Mount Frissell er h\u00e6gsta fjall \u00ed statinum - 725 m.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Connecticut eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2018 hesir:\n Bridgeport - 144 900 \n New Haven - 130 418\n Stamford - 129 775\n Hartford - 122 587\n Waterbury - 108 093\n Norwalk - 89 047\n Danbury - 84 730\n New Britain - 72 453\n Bristol - 60 032\n Meriden - 59 540\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, ct.gov\n Connecticut \u00e1 kortinum\n Connecticut, wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur"}
{"id": "9177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20Carolina", "title": "North Carolina", "text": "North Carolina (enskt: State of North Carolina) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 8 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Raleigh og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Charlotte. \u00cd 1789 bleiv North Carolina stakr\u00edki \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Nor\u00f0ur Carolina mark vi\u00f0 Virginia, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 South Carolina og Georgia, og \u00ed vestri vi\u00f0 Tennessee. \u00cd eystri liggur Atlantshavi\u00f0. \n\nEyknevni er \"Tj\u00f8rh\u00e6lstaturin\" (enskt: Tar Heel State). Upprunaavger\u00f0i\u00f0 av Tar Heel er \u00f3kendur. \n\nEin d\u00f3mari \u00ed North Carolina hevur avgj\u00f8rt at ta\u00f0 ikki bara skal vera loyvt at sv\u00f8rja \u00e1 B\u00edbliuna, men eisini \u00e1 einhv\u00f8rja a\u00f0ra \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga b\u00f3k, \u00ed sambandi vi\u00f0 r\u00e6ttarm\u00e1l \u00ed North Carolina.\n\nS\u00f8ga \n\nAftan \u00e1 amerikanska fr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0, sum enda\u00f0i \u00ed 1783, visti Nor\u00f0urcarolina ikki heilt, hvat skuldi henda vi\u00f0 t\u00ed umr\u00e1\u00f0num, sum \u00ed dag er eystari partur av Tennessee. Hetta skapti spentar st\u00f8\u00f0ur \u00ed umr\u00e1\u00f0num, t\u00ed \u00edb\u00fagvarnir st\u00fardu fyri, at Nor\u00f0urcarolina ikki f\u00f3r at verja tey fr\u00e1 indi\u00e1nara\u00e1lopum. So tann 23. august 1784 loystu tey fr\u00e1 Nor\u00f0urcarolina og stovna\u00f0u s\u00edtt egnu umr\u00e1\u00f0i, i\u00f0 fekk navni\u00f0 Frankland. \u00cd 1785 var\u00f0 ums\u00f3kn send um at gerast 14. statur \u00ed USA.\n\nNor\u00f0urcarolina var \u00edm\u00f3ti hesum, men f\u00f3lkini \u00ed Frankland vi\u00f0 John Sevier \u00e1 odda str\u00edddust fyri at f\u00e1a vi\u00f0urkenning fr\u00e1 hinum statunum. \u00cd eini roynd at f\u00e1a stu\u00f0ul fr\u00e1 Benjamin Franklin var\u00f0 navni\u00f0 ennt\u00e1 broytt fr\u00e1 Frankland til Franklin. Benjamin Franklin t\u00f3k ongant\u00ed\u00f0 undir vi\u00f0 hesum n\u00fdggja statinum, men sjey a\u00f0rir statir g\u00f3vu s\u00edn stu\u00f0ul til kennar. Hetta var t\u00f3 ikki n\u00f3g miki\u00f0 til at f\u00e1a ney\u00f0uga meirilutan at gerast ein n\u00fdggjur statur. Til ta\u00f0 kravdist, at tveir tri\u00f0ingar t\u00f3ku undir vi\u00f0 honum.\n\nJohn Sevier helt t\u00f3 fram vi\u00f0 at st\u00fdra \u00ed \u201cstatinum\u201d Franklin. Ein grundl\u00f3g var\u00f0 gj\u00f8rd, d\u00f3mst\u00f3lar settir \u00e1 stovn, og handilsavtalur v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar vi\u00f0 indi\u00e1narar \u00e1 lei\u00f0ini. Men \u00ed 1788 var h\u00f3ttanin fr\u00e1 indi\u00e1narum um at leypa \u00e1 Franklin st\u00f8rri enn nakrant\u00ed\u00f0, og eftirsum eingin av grannunum vildi hj\u00e1lpa, ba\u00f0 Sevier Spania um hj\u00e1lp. Hetta fall ikki \u00ed g\u00f3\u00f0a j\u00f8r\u00f0 hj\u00e1 Nor\u00f0urcarolina, sum handt\u00f3k John Sevier. Vi\u00f0halsf\u00f3lkini hj\u00e1 Sevier fingu hann \u00far fongslinum aftur, og s\u00ed\u00f0ani l\u00e6t Sevier valdi\u00f0 \u00ed Franklin upp \u00ed hendurnar \u00e1 Nor\u00f0urcarolina, sum rak indi\u00e1nararnar \u00ed umr\u00e1\u00f0num burtur.\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd 1711 - Tuscarora-kr\u00edggi\u00f0 \u00edmillum ni\u00f0ursetumenn og indi\u00e1nar \u00ed nor\u00f0ur-North Carolina.\n\nFlogf\u00f8r \n\n\u00cd 1903 taka br\u00f8\u00f0urnir Wright seg \u00e1 flog \u00ed North Carolina og eru teir fyrstu, i\u00f0 fl\u00fagva vi\u00f0 motorriknum flogfari. F\u00f3lk \u00ed North Carolina varnast ikki veruliga, hv\u00f8nn t\u00fddning henda st\u00f3rhending hevur, fyrr enn fyrri heimsbardagi brestur \u00e1 \u00ed Evropa \u00e1 sumri 1914. Hetta er fyrsta kr\u00edggj, har alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed statinum er partur \u00ed kr\u00edgsf\u00f8rsluni ella kr\u00edgsframlei\u00f0sluni.\n\nPolitikkur\n\nStaturin Nor\u00f0urcarolina ver\u00f0ur mettur sum ein tann t\u00fddningarmesti \u00ed amerikanska forsetavalstr\u00ed\u00f0num. Nor\u00f0urcarolina er ein av teimum sokalla\u00f0u svingstatunum. Ta\u00f0 serstaka vi\u00f0 amerikanska valinum er, at ta\u00f0 forsetavalevni\u00f0, i\u00f0 f\u00e6r flest atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed givna statinum, f\u00e6r allar valmenninar \u00ed t\u00ed statinum. Eitt n\u00fa vann Barack Obama \u00ed 2008 allar atkv\u00f8\u00f0urnar \u00ed statinum, t\u00e1 hann fekk 49.7% av atkv\u00f8\u00f0unum, me\u00f0an m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0urin, John McCain fekk 49.3% av atkv\u00f8\u00f0unum. Sostatt vann Barack Obama allar atkv\u00f8\u00f0urnar fr\u00e1 teimum 15 valmonnunum \u00ed Nor\u00f0urcarolina. \u00cd n\u00f3gvum statum eru republikanararnir ella demokratarnir so dominerandi, at m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lkini hava givi\u00f0 upp. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 er t\u00ed mest \u00ed teimum sokalla\u00f0u svingstatunum, har ta\u00f0 er meira ella minni javnt millum valevnini. \u00cd statum sum Nor\u00f0urcarolina og Florida er serliga n\u00f3gv str\u00ed\u00f0 um atkv\u00f8\u00f0ur, t\u00ed har leikar sera javnt \u00e1, og statirnir hava n\u00f3gvar valmenn.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir t\u00edggju st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Nor\u00f0urcarolina eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2018 hesir: \n Charlotte \u2013 872 498 \n Raleigh \u2013 469 298 \t\n Greensboro \u2013 294 722 \t\n Durham \u2013 274 291 \n Winston-Salem \u2013 246 328 \t\n Fayetteville \u2013 209 468 \n Cary \u2013 168 160 \t\n Wilmington \u2013 122 607 \t\n High Point \u2013 112 316 \t\n Concord \u2013 94 130\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.nc.gov\n North Carolina, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9179", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mak%C3%B3", "title": "Mak\u00f3", "text": "Mak\u00f3 er ein l\u00edtil b\u00fdur \u00ed Csongr\u00e1d landslutinum \u00ed Ungarn, n\u00e6rindis Szeged. Grannab\u00fdir eru H\u00f3dmez\u0151v\u00e1s\u00e1rhely og T\u00f3tkoml\u00f3s.\n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "9180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/South%20Carolina", "title": "South Carolina", "text": "South Carolina, \u00e1 f\u00f8royskum ofta nevndur Su\u00f0urcarolina, (enskt: State of South Carolina) er stakr\u00edki \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 4,3 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Columbia. \u00cd 1788 bleiv Su\u00f0urcarolina lutstatur \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Su\u00f0urcarolina mark vi\u00f0 North Carolina og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Georgia. \u00cd eystri liggur Atlantshavi\u00f0. Eyknevni er The Palmetto State (Palmetto er eitt slag av p\u00e1lmi). \n\nNikki Haley (f\u00f8dd 20. januar 1972 \u00ed Bamberg, Su\u00f0urcarolina) var guvern\u00f8rur fr\u00e1 2011 til 2017. Hon umbo\u00f0a\u00f0i republikanararnar. Haley er amerikanari, \u00e6tta\u00f0 \u00far India.\n\nS\u00f8ga \n\nEftir fer\u00f0ir Kolumbusar til Karibia gj\u00f8rdu n\u00f3gvir evropeiskir sj\u00f3farar ranns\u00f3knarfer\u00f0ir til USA. Teir f\u00f3ru at leita eftir gulli og \u00f8\u00f0rum r\u00e1evnum og at hyggja eftir londum, har evropearar kundu b\u00faseta seg. \u00cd Carolina funnu evropeiskir ranns\u00f3knarfarar \u00e1tuligar fruktir, sum teir ongant\u00ed\u00f0 h\u00f8vdu s\u00e6\u00f0 fyrr. Ta\u00f0 v\u00f3ru til d\u00f8mis chili, mais og kakao. Teir t\u00f3ku fruktirnar heim aftur vi\u00f0 s\u00e6r til Evropa. N\u00f3gvir \u00e6vint\u00fdrarar f\u00f3ru eisini til Carolina at leita eftir gulli. \n\nYamaseef\u00f3lki\u00f0 loypur \u00e1 ni\u00f0ursetubygd \u00ed Eystur-Su\u00f0urcarolina \u00ed apr\u00edl 1715, og mangir hundra\u00f0 enskir ni\u00f0ursetumenn ver\u00f0a dripnir. Tr\u00e6lauppreistur skakar Su\u00f0urcarolina \u00ed 1739.\n\nB\u00faskapur\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\n\u00cddna\u00f0urin \u00ed statinum er fj\u00f8lbroyttur, og landb\u00fana\u00f0urin er \u00f3gvuliga framkomin. Har ver\u00f0ur gj\u00f8rt millum anna\u00f0 flogf\u00f8r, jarnbreytarvognar, bilar, traktorar og a\u00f0rar landb\u00fana\u00f0armaskinur, alt ver\u00f0ur tilvirka\u00f0 vi\u00f0 bestu ambo\u00f0um og \u00ed best h\u00f3skandi sni\u00f0i. Carolinskur varur eru t\u00ed n\u00f3gv eftirspurdar, helst bilarnir og landb\u00fana\u00f0armaskinurnar eru v\u00e6l umt\u00f3kt. \n\nTa\u00f0 eru ofta st\u00f3r samt\u00f8k, sum eiga \u00eddna\u00f0arvirkini, og tey leggja st\u00f3ran dent \u00e1 at leggja fremlei\u00f0sluna solei\u00f0is til r\u00e6ttis, at ta\u00f0 mest m\u00f8guliga arbei\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 maskinum, og t\u00ed er tali\u00f0 \u00e1 arbei\u00f0sf\u00f3lki ofta l\u00edti\u00f0. Hesi fel\u00f8g hava eisini k\u00f8nar teknikarar og verkfr\u00f8\u00f0ingar at gera royndir til at f\u00e1a gj\u00f8rt fremlei\u00f0sluna betri og betri ella at finna t\u00f3l, sum kunnu spara f\u00f3lk, og solei\u00f0is gera ta\u00f0, i\u00f0 tey fremlei\u00f0a, b\u00edligari.\n\nPolitikkur\n\nVi\u00f0 st\u00f3rum meiriluta hevur amerikanski staturin Su\u00f0urcarolina samtykt at strika su\u00f0urstatsflaggi\u00f0 av stj\u00f3rnarbygninginum \u00ed juli 2015. Avger\u00f0in var\u00f0 tikin eftir ein 13 t\u00edma langan fund. Politikararnir hava samtykt eina l\u00f3g, sum merkir, at su\u00f0urstatsflaggi\u00f0 ikki longur skal veittra yvir stj\u00f3rnarbygningin \u00ed Columbia. L\u00f3gin var\u00f0 samtykt vi\u00f0 94 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 20 \u00edm\u00f3ti \u00ed umbo\u00f0smannatinginum. Su\u00f0urstatsflaggi\u00f0, i\u00f0 stavar fr\u00e1 Amerikanska Borgarakr\u00edgnum fr\u00e1 1861 til 1865, er fyri mong ein \u00edmynd av tr\u00e6lahaldi og rasismu.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Su\u00f0urcarolina eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n Charleston - 137 566\n Columbia - 131 674\n North Charleston - 115 382\n Mount Pleasant - 91 684\n Rock Hill - 75 048\n Greenville - 70 635\n Summerville - 52 549\n Goose Creek - 43 665\n Hilton Head Island - 39 861\n Sumter - 39 642\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: sc.gov\n South Carolina, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mississippi", "title": "Mississippi", "text": "Staturin Mississippi (enskt: State of Mississippi) er stakr\u00edki \u00ed Sameindu Statunum vi\u00f0 umlei\u00f0 3 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. Jackson er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd nor\u00f0ri hevur Mississippi mark vi\u00f0 Tennessee, \u00ed eystri vi\u00f0 Alabama, \u00ed su\u00f0ri og vestri vi\u00f0 Louisiana, og \u00ed vestri vi\u00f0 Arkansas. \u00cd su\u00f0ri liggur Meksikofl\u00f3gva. \u00cd 1790 bleiv Mississippi stakr\u00edki \u00ed USA. Eyknevni er Magnoliastaturin (enskt: The Magnolia State). Magnolia er eitt slag av kjarri.\n\nFramvegis er Mississippi str\u00e1lbygt \u00ed st\u00f3rum \u00f8kjum. \u00cdb\u00fagvat\u00e6ttleikin er 24,5 pers\u00f3nar fyri ferkilometurin (f\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed F\u00f8royum er \u00ed mi\u00f0al um lei\u00f0 35,5 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km2). Jackson er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Mississippi, og fyrisitingarligur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur fyri lutstatin. Har b\u00fagva fleiri enn 172,000 t\u00fasund f\u00f3lk. Johnny Cash-sangurin \u201cJackson\u201d sn\u00fdr seg um henda b\u00fdin. Gulfport er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur. Hann er t\u00fddningarmikil havnab\u00fdur vi\u00f0 uml. 70,000 f\u00f3lkum.\n\nNavnauppruni\nOr\u00f0i\u00f0 \"Mississippi\" er antin \u00far einum ojibwe-indianskum navni Messipi, i\u00f0 merkir \u201cst\u00f3r \u00e1\u201d, algonkin-indianskt, Missi Sepe, i\u00f0 merkir \u201cVatnanna fa\u00f0ir\u201d ella chippewa-indianskt, Mici Zipi, i\u00f0 merkir \u201cTann St\u00f3ra \u00c1in.\u201d\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u2028Ta\u00f0 mesta av Mississippi - uml. 65 % - er sk\u00f3garlendi. \u00cd Mississippi eru n\u00f3gvar \u00e1ir. \u00c1 vesturs\u00ed\u00f0uni er fyri ta\u00f0 mesta sl\u00e6ttlendi, og har eru fleiri g\u00f3\u00f0ar havnir. N\u00f3gvasta\u00f0ni eru st\u00f3r sl\u00e6ttlendi vi\u00f0 sera fruktag\u00f3\u00f0ari j\u00f8r\u00f0. Sandur, m\u00f3ra og leirur, sum \u00e1irnar bera vi\u00f0 s\u00e6r, gera, at \u00e1arlendi\u00f0 er avbera fruktagott og h\u00f3skar v\u00e6l til m.a. gr\u00f8nmetisdyrkan. Har j\u00f8r\u00f0in er kargari, ver\u00f0ur velt n\u00f8kur \u00e1r, og so liggur hon sum opinekra, til hon er vor\u00f0in fruktag\u00f3\u00f0 aftur nat\u00farliga. Nakrar av longstu \u00e1um \u00ed Mississippi eru Mississippi River, Pearl River, Pascagoula River og Tombigbee River. \u00c1in Mississippi River, sum er mark millum Mississippi og Louisiana og Arkansas, er ein tann st\u00f8rsta og longsta \u00e1in \u00ed Amerika. St\u00f3ru \u00e1irnar og m\u00fdrarnar eru tilhaldssta\u00f0ur hj\u00e1 n\u00f3gvum dj\u00f3ra- og plantumeingi. Meginparturin av Su\u00f0urmississippi eru Mississippi River-oyrarnar. Su\u00f0ur m\u00f3ti Meksikofl\u00f3gvin er \u00f3gvuliga heitt. Biloxi er ein av st\u00f3ru havnab\u00fdunum \u00ed Su\u00f0urmississippi.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu evropeisku ni\u00f0ursetumenninir \u00ed Mississippi gr\u00f3vu \u00ed analoysi \u00fat mest sum allar gravheyggjar \u00ed Mississippi og beindu fyri t\u00fddningarmiklum pr\u00f3gvum, sum s\u00f8gdu fr\u00e1 hvat var \u00ed teimum, og hvussu teir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed Mississippi \u00ed 2019 hesir:\n Jackson \u2013 160\u00a0628  \n Gulfport \u2013 71\u00a0705\n Southaven \u2013 55\u00a0780\n Biloxi \u2013 46\u00a0212\n Hattiesburg \u2013 45\u00a0863\n Tupelo \u2013 38\u00a0312\n Olive Branch \u2013 38\u00a0924\n Meridian \u2013 36\u00a0347\n Greenville \u2013 29\u00a0085\n Horn Lake \u2013  27\u00a0272\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: mississippi.gov\n Mississippi, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louisiana", "title": "Louisiana", "text": "Staturin Louisiana (enskt: State of Louisiana, franskt: \u00c9tat de Louisiane) er ein statur \u00ed Sameindu Statunum \u00ed Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 4,5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Baton Rouge og st\u00f8rsti b\u00fdurin er New Orleans. \u00cd 1812 bleiv Louisiana lutstatur \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Louisiana mark vi\u00f0 Arkansas, \u00ed eystri vi\u00f0 Mississippi, og vestri vi\u00f0 Texas. \u00cd su\u00f0ri liggur Meksikofl\u00f3gvin. Eyknevni er Bayou State. Bayou er eitt slag av streymi ella m\u00fdri. Or\u00f0i\u00f0 kemur \u00far Choctaw bajuk. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, franskt og enskt. John Bel Edwards (D) er guvern\u00f8rur.\n\n\u00cdb\u00fagvafr\u00f8\u00f0i \n\nF\u00f3lki\u00f0 er av blanda\u00f0um uppruna, \u00far n\u00e6stan \u00f8llum heiminum. \u00cd Fronskum Louisiana \u00ed Su\u00f0urlouisiana b\u00fdr ein st\u00f3rur b\u00f3lkur, sum er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Quebec \u00ed Kanada (i\u00f0 \u00e1\u00f0ur hoyrdi til Frakland sum partur av hj\u00e1landinum Fronskum Kanada). Hetta f\u00f3lki\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 Cajun. Teir tala egi\u00f0 m\u00e1l, kreolfranskt; 200.000 f\u00f3lk ella umlei\u00f0 fimm % av f\u00f3lkinum \u00ed Louisiana tosa franskt. Cajun-franskt er eitt r\u00edkt mentanarm\u00e1l vi\u00f0 st\u00f3rum og t\u00fddningarmiklum verkum innan b\u00f3kmentir, mati, list og t\u00f3nleiki. Tey flestu eru fiski- ella vei\u00f0if\u00f3lk. Cajun-franskur matur er fyri ta\u00f0 mesta matur av krabbadj\u00f3rum. Dj\u00fapt inni \u00ed sk\u00f3gini eru n\u00f3gv krabbadj\u00f3r; serstakliga eru n\u00f3gvar r\u00e6kjur, krabbag\u00e1ggur og hummarar, har slagi\u00f0 crawfish (Astacoidea) er hitt mest vanliga. Jambalaya er kreolfranskur matur, i\u00f0 er blanda\u00f0 saman av fiski, r\u00e6kjum og r\u00edsi. Cajun-t\u00f3nleikur er eitt slag av fronskum-amerikonskum t\u00f3nleiki, i\u00f0 byrja\u00f0i seint \u00ed 18. \u00f8ld og t\u00ed\u00f0liga \u00ed 19. \u00f8ld. Lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini eru oftast violin, banjo, gittari og mandolin. Sangurin \u201cAlligator Man\" er eitt d\u00f8mi um cajunt\u00f3nleikin hj\u00e1 Jimmy C. Newman.\u2028\u2028\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Louisiana eru indianarar. \u00c1 l\u00e1glendinum b\u00fa\u00f0u teir \u00ed sm\u00e1um bygdum og leita\u00f0u eftir mati t.d. \u00ed sk\u00f3gunum. Upprunaf\u00f3lki\u00f0, indianararnir, telur n\u00fa bert 1 prosent av \u00edb\u00fagvatalinum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nUmlei\u00f0 40-45 % av m\u00fdrilendinum \u00ed USA er \u00ed Louisiana; \u00ed Su\u00f0urlouisiana eru st\u00f3rar m\u00fdrar, sum kunnu vera avvaksnar vi\u00f0 t\u00e6ttum sk\u00f3gi. Eystanfyri v\u00e1tlendi\u00f0 byrjar hin st\u00f3ra Mississippi River-oyrin. T\u00e1 i\u00f0 Mississippi\u00e1in er komin \u00fat \u00edm\u00f3ti Meksikofl\u00f3gvan, hevur hon st\u00f3rar mongdir av leiri og sandi vi\u00f0 s\u00e6r. Gruggi\u00f0 leggur hon \u00ed \u00e1armunnan, og um ikki streymur ber ta\u00f0 \u00fat \u00ed Atlantshavi\u00f0, ver\u00f0ur ta\u00f0 liggjandi og h\u00f3past upp, til \u00e1in er komin \u00ed typpi. T\u00e1 i\u00f0 \u00e1in er typt, loypir hon \u00fat um alla oyrina. Hv\u00f8rt lopi\u00f0 ver\u00f0ur st\u00f3r \u00e1, sum aftur leggur grugg fyri munnan og typpist. Solei\u00f0is veksur Mississippi River-oyrin \u00fat \u00ed havi\u00f0. Mississippi River-oyrin er v\u00e6l st\u00f8rri enn allar F\u00f8royar \uff0d 12,000 km2. Mississippi River-oyrin er n\u00f3gvasta\u00f0ni avvaksin vi\u00f0 kjarri av takr\u00f8rum og sevi. \u00cd oyrini eru tjarnir, v\u00f8tn og h\u00f3lmar. H\u00f3lmarnir eru vaksnir vi\u00f0 h\u00f8gum plantum, undir teimum y\u00f0ur av ymiskum fiskum, og kring teir eitt \u00f3tal av ymiskum fuglum. Har eru m.a. pelikanar, sum eiga millum sevini \u00e1 oyrini. \u00c1 oyrini b\u00fagva ikki n\u00f3gv f\u00f3lk, men tey, sum b\u00fagva har, liva av fiskiskapi ella fuglavei\u00f0i.\n\nVi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum eru tropiskar \u00f3dnir \u00ed landsynningspartinum \u00ed USA. \u00cd august 2005 gj\u00f8rdi \u00d3dnin Katrina st\u00f3ran ska\u00f0a, serliga \u00ed Louisiana. Um lei\u00f0 1500 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv \u00ed \u00f3dnini, og l\u00edka so n\u00f3gv afturat doy\u00f0u av fylgjunum av henni. \u00d3dnin Katrina gj\u00f8rdi ska\u00f0a fyri 600 milliardir kr\u00f3nur. \u00cd 2015 eru t\u00edggju \u00e1r s\u00ed\u00f0ani \u00d3dnin Katarina oy\u00f0ileg\u00f0i st\u00f3rar partar av s\u00f8guliga jazz-t\u00f3nleikab\u00fdnum New Orleans \u00ed Su\u00f0ur-Louisiana.\n\nB\u00faskapur \n\nSkipasmi\u00f0jurnar eru n\u00f3gvar. Handilin er so ovurhonds st\u00f3rur, og hetta hevur gj\u00f8rt, at Louisiana n\u00fa eigur millum tann st\u00f8rsta skipaflota \u00ed USA. Mong t\u00fasund f\u00f3lk starva eisini \u00ed oljuvinnuni. N\u00fdtslan av reinolju og bensini og \u00f8\u00f0rum, sum gj\u00f8rt ver\u00f0ur \u00far jar\u00f0olju, veksur \u00ed hv\u00f8rjum, og t\u00ed noy\u00f0ast tey st\u00f3ru oljufel\u00f8gini \u00ed Louisiana at vaksa um oljureinsiverkini \u00ed heilum. Fiskiskapur er eisini t\u00fddningarmikil vinna.\n\nPolitikkur\nLouisiana hevur eina av linastu v\u00e1pnal\u00f3gg\u00e1vuna \u00ed USA. \u00cd Louisiana krevst einki loyvi fyri at keypa skotv\u00e1pn. V\u00e1pni\u00f0 ver\u00f0ur ikki skr\u00e1sett, og ta\u00f0 kann berast opi\u00f0 \u00e1 st\u00f8\u00f0um.\n\nDj\u00f3ra- og plantul\u00edv \n\nTjarnir, v\u00f8tn, blotar, \u00e1ir og m\u00fdrar eru v\u00e1tlendi \u00ed Louisiana, har mong d\u00fdr og mangir v\u00f8kstur eru. Alligatorur, froskar, bisamrottur, paddur, skjaldb\u00f8kur, fiskar og \u00f3teljandi plantur eru \u00ed Louisiana. \u00cd blotum og m\u00fdrum broytist vatnn\u00f8gdin alt eftir ve\u00f0rinum. Um summari\u00f0 torna st\u00f3r lendi, og um veturin stendur alt undir \u00ed vatni. Vanligastu v\u00f8kstirnir \u00e1 v\u00e1tlendi \u00ed Louisiana eru sev, vatnsarvi, tjarnaks, svanagras, st\u00f8r, ymisk steinbrot, d\u00fanurt og ymisk gr\u00f8s. \u00c1 v\u00e1tlendi vaksa eisini mangrovutr\u00f8. Mangrova er serligur vi\u00f0arv\u00f8kstur \u00ed m\u00f3rutum, tropiskum m\u00fdrum. Summi mangrovutr\u00f8 vaksa \u00ed vatni, onnur vaksa \u00ed sj\u00f3gvi fram vi\u00f0 landi og \u00ed \u00e1ar\u00f3sum. Hesin v\u00f8kstur ger, at m\u00f3ran ella moldin ver\u00f0ur ikki skola\u00f0 burtur. Fr\u00e6ini spira \u00e1 tr\u00f8unum, so t\u00e1 i\u00f0 tey detta ni\u00f0ur \u00ed m\u00f3runa, spira tey og festa r\u00f8tur beinanvegin, so tey skola ikki burtur. P\u00edlur og onnur sm\u00e6rri tr\u00f8, i\u00f0 tola m\u00f3ru, vaksa sumsta\u00f0ni vi\u00f0 v\u00f8tn \u00ed m\u00fdrum.\u2028\u2028\n\nLandb\u00fana\u00f0urin og \u00eddna\u00f0urin h\u00f3tta n\u00f3gv v\u00e1tlendisd\u00fdr og plantur. Gr\u00e1i pelikanurin er n\u00fa t.d. sj\u00e1ldsamir, t\u00ed b\u00fa\u00f8ki teirra eru oy\u00f0il\u00f8gd. Pelikanurin er eisini n\u00fdttur sum mynd \u00e1 flagginum. Hesir fuglarnir, i\u00f0 serliga taka fisk, eiga \u00e1 v\u00e1tlendi \u00ed Su\u00f0urlouisiana, har trupult er at koma at. Summi sl\u00f8g gera s\u00e6r rei\u00f0ur \u00e1 sl\u00f8ttum, summi eiga uppi \u00ed tr\u00f8unum. Flestu slangur b\u00e6\u00f0i kliva og svimja v\u00e6l og skr\u00ed\u00f0a l\u00e6ttliga \u00edgj\u00f8gnum m\u00fdrilendi\u00f0 eftir fongi. T.d. hevur eisini nor\u00f0uramerikanska vatnmokkasinin eitrandi bit. T\u00e6r st\u00f3ru, nor\u00f0uramerikonsku m\u00fdriharurnar duga b\u00e6\u00f0i at kava og at svimja. T\u00e6r spila t\u00e6rnar \u00fat og sparka aftureftir vi\u00f0 beinunum, so t\u00e6r sleppa skj\u00f3tt undan r\u00e1nsd\u00fdrum. T\u00e6r liva av vatnsplantum, grasi og \u00f8\u00f0rum v\u00f8kstri.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n\nTeir 10 st\u00f8rstu b\u00fdirnir \u00ed Louisiana eftir \u00edb\u00fagvatali v\u00f3ru \u00ed 2019 hesir:\n New Orleans \u2013 390\u00a0144\n Baton Rouge \u2013 220\u00a0236\n Shreveport \u2013 187\u00a0112\n Lafayette \u2013 144\u00a0390\n Lake Charles \u2013 78\u00a0396\n Bossier City \u2013 68\u00a0159\n Kenner \u2013 66\u00a0340\n Monroe \u2013 47\u00a0294\n Alexandria \u2013 46\u00a0180\n Houma \u2013 32\u00a0696\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 stj\u00f3rnini: louisiana.gov\n Louisiana, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "9183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oregon", "title": "Oregon", "text": "Oregon (enskt: State of Oregon) er ein lutstatur \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika vi\u00f0 umlei\u00f0 3,8 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin kallast Salem og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Portland. \u00cd 1859 bleiv Oregon stakr\u00edki \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Oregon mark vi\u00f0 Washington, \u00ed eystri vi\u00f0 Idaho, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Nevada og Kalifornia. \u00cd vestri liggur Kyrrahavi\u00f0. Eyknevni er B\u00e6vurstaturin (enskt: Beaver State). \u2028\u2028Eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 n\u00e1tt\u00farutilfeingi er teir st\u00f3ru sk\u00f3girnir. \u00cd sk\u00f3ginum vaksa n\u00f3gv vir\u00f0ismikil sl\u00f8g av vi\u00f0i. Vakra landslagi\u00f0 vi\u00f0 h\u00f8gum fj\u00f8llum, v\u00f8tnum og sk\u00f3gum dregur mong fer\u00f0af\u00f3lk.\n\nHesin partur av landinum er albeittur av tj\u00fakkum sk\u00f3gi. Sk\u00f3gi er n\u00f3gv til av \u00ed Oregon, 48 % av statinum, rokna teir vi\u00f0. Sk\u00f3girnir eru vakrir, og vi\u00f0urin ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed amerikanska byggi\u00eddna\u00f0inum.\n\nS\u00f8ga\n\nNez perce-indianararnir hildu til \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa er staturin Oregon. Nez perce-indianararnir v\u00f3r\u00f0u kendir, t\u00ed teir \u00e1ttu s\u00edn v\u00ed\u00f0agitna h\u00f8vding, Joseph. Hesir indianararnir, nez perce, vi\u00f0 Joseph h\u00f8vdingi \u00e1 odda, v\u00f3ru komnir \u00ed ta vanligu, v\u00e6l kendu st\u00f8\u00f0una at skula flyta \u00ed reservat. Teir h\u00f8vdu \u00ed samr\u00e1\u00f0i vi\u00f0 og vi\u00f0 tilr\u00e1\u00f0ing fr\u00e1 eitt n\u00fa Joseph tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti einum reservati. Grundin til, at teir h\u00f8vdu gj\u00f8rt ta\u00f0, var, at teir h\u00f8vdu ongan livandi kjans at seta seg upp \u00edm\u00f3ti t\u00ed hv\u00edta manninum. Fyri ta\u00f0 fyrsta, t\u00ed teir v\u00f3ru so f\u00e1ir aftur\u00edm\u00f3ti teimum hv\u00edtu. Fyri ta\u00f0 anna\u00f0, t\u00ed teir h\u00f8vdu ikki somu kr\u00edgs\u00fatger\u00f0 til at berjast \u00edm\u00f3ti teimum hv\u00edtu vi\u00f0. Sum so mangan fyrr var st\u00f8\u00f0an n\u00fa tann, at ta\u00f0 var ov l\u00edti\u00f0 hj\u00e1 t\u00ed hv\u00edta manninum bara at hava fingi\u00f0 eitt petti burtur av f\u00f8\u00f0ilandinum hj\u00e1 Joseph. Teir vildu hava alt. T\u00e1 s\u00f8gdu Joseph og hansara menn korta nei. Og bardagi st\u00f3\u00f0st av t\u00ed. Yvirvaldi\u00f0 hj\u00e1 teimum hv\u00edtu var so v\u00f3nleysa st\u00f3rt, at indianararnir komu \u00e1samt um, at teir m\u00e1ttu royna at r\u00fdma, og teir avr\u00e1ddu so, at teir skuldu taka seg aftur nor\u00f0ur \u00edm\u00f3ti Kanada.\n\nIndianararnir gj\u00f8rdu so ta\u00f0, at teir t\u00f3ku seg aftur, men ta\u00f0 var ikki uttan bardaga. Teir hv\u00edtu bj\u00f3\u00f0a\u00f0u Joseph, at hann skuldi geva seg yvir, og ta\u00f0 skuldi vera hei\u00f0urligt. Hann gav seg yvir, t\u00ed at kr\u00f8vini v\u00f3ru s\u00e1milig, treytirnar v\u00f3ru \u00ed lagi. Men \u00ed somu l\u00f8tu, hann hev\u00f0i lagt v\u00e1pnini, og hansara menn vi\u00f0 konum og b\u00f8rnum v\u00f3r\u00f0u tiknir fangar, var\u00f0 lyfti\u00f0 broti\u00f0, og Joseph og alt hansara f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u send til Oklahoma, til \"The Indian Territory\", har teir hv\u00edtu royndu at savna allar indianarar \u00e1 einum sta\u00f0i. Har doy\u00f0u teir flestu av teimum, t\u00ed teir toldu ikki ve\u00f0urlagi\u00f0. Teir v\u00f3ru fjallaf\u00f3lk, i\u00f0 v\u00f3ru von vi\u00f0 sk\u00f3garlendi\u00f0 uppi \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttunum og uppi \u00ed fj\u00f8llunum \u00ed Oregon. Tey komu oman \u00ed hetta heita l\u00e1glendi\u00f0, sum Oklahoma er, og ta\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0u tey ikki.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSt\u00f3rir partar av b\u00e6\u00f0i Oregon og Washington hoyra til n\u00e1lask\u00f3gar\u00f8ki\u00f0 \u00ed USA. \u00cd n\u00e1lask\u00f3gar\u00f8kinum hevur sk\u00f3garvinnan n\u00f3gv at siga. \u00dar sk\u00f3gunum f\u00e6st ikki bara timbur, men eisini r\u00e1v\u00f8ra til papp\u00edrs\u00eddna\u00f0in. Slakur helmingur av statinum er sk\u00f3garlendi og sk\u00f3gur. Av sk\u00f3garlendi eru uml. 95 % n\u00e1tt\u00farusk\u00f3gir, og hin parturin eru gr\u00f3\u00f0ursett \u00f8ki. \u00cd sk\u00f3garbr\u00faki ver\u00f0a tey feld, t\u00e1 tey ikki vaksa meira, og n\u00fdtt til m.a. papp\u00edr. Samstundis ver\u00f0ur minst eitt n\u00fdtt tr\u00e6 gr\u00f3\u00f0ursett. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini floyttu tey timbri\u00f0 oman eftir \u00e1unum til papp\u00edrs\u00eddna\u00f0 og sagverk. N\u00fa ver\u00f0ur ta\u00f0 einamest flutt vi\u00f0 lastbilum. Teir st\u00f8rstu sk\u00f3girnir eru \u00ed Vestur-Oregon. Men stakr\u00edki\u00f0 er so st\u00f3rt og oy\u00f0i\u00f0, at ta\u00f0 er torf\u00f8rt at flyta timbur og maskinur hagar, sum ta\u00f0 skal br\u00fakast. T\u00ed eru st\u00f3r \u00f8ki, i\u00f0 framvegis eru \u00f3r\u00f8rd av mannahond. Kendastu sk\u00f3girnir eru Willamette, Deschutes, Malheur og Umatilla. Summsta\u00f0ni reisa hvassar r\u00f8\u00f0ir seg vi\u00f0 h\u00f8gum kavataktum tindum. H\u00e6gstu tindarnir eru Mount Hood 3429 m., Mount Jefferson 3199 m. og South Sister 3157 m. \u2028\u2028Fr\u00e1l\u00edka nat\u00farvakurt er \u00e1 fj\u00f8llunum, og n\u00f8gd av f\u00f3lki, b\u00e6\u00f0i \u00far Oregon og a\u00f0rasta\u00f0ni, fer hagar til stuttleika. Fram vi\u00f0 vesturstrondini er ve\u00f0urlagi\u00f0 ikki so \u00f3l\u00edkt t\u00ed \u00ed F\u00f8royum, kortini er ta\u00f0 ikki so skiftandi sum her. Vetrarnir eru oftast heldur l\u00fdggir, og mesta avfalli\u00f0 fellur ni\u00f0ur sum regn.\n\nPolitikkur \n\nHer ber til at f\u00e1a aktiva dey\u00f0shj\u00e1lp. L\u00f3gin um aktiva dey\u00f0shj\u00e1lp, eutanasi, var\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed 1994. \n\nTey seinastu 30 \u00e1rini er eingin d\u00f8mdur til dey\u00f0a \u00ed Oregon, og h\u00f3ast umlei\u00f0 40 dey\u00f0ad\u00f8md f\u00f3lk sita \u00ed fongsli har, er eingin dey\u00f0ad\u00f3mur fullf\u00f8rdur s\u00ed\u00f0ani 1997.\n\nMyndasavn\n\nKeldur"}
{"id": "9184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Washington", "title": "Washington", "text": "{| class=\"infobox\"\n\nWashington (enskt: State of Washington) er eitt stakr\u00edki \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. Her b\u00fagva umlei\u00f0 6,7 mi\u00f3. f\u00f3lk. Olympia er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og Seattle er st\u00f8rsti b\u00fdurin. \u00cd 1889 bleiv Washington stakr\u00edki \u00ed USA. \u00cd nor\u00f0ri hevur Washington mark vi\u00f0 Kanada (landslutur: British Columbia), \u00ed eystri vi\u00f0 Idaho, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Oregon. \u00cd vestri liggur Kyrrahavi\u00f0. Eyknevni er Hin Veturgr\u00f8nstaturin (enskt: The Evergreen State). \n\nEin heitur streymur, sum kemur fr\u00e1 \u00c1sia, ger, at vetrarnir her ver\u00f0a l\u00fdggir. Sumrini eru eisini oftast g\u00f3\u00f0, men um heystarnar regnar \u00f3gvuliga illa, og ofta liggur skadda \u00e1 fj\u00f8llunum.\n\nS\u00f8ga\n\nIndianarar\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Seattle er uppkalla\u00f0ur eftir t\u00ed m\u00e6ta h\u00f8vdinginum Seattle (1780-1866). Seattle var av sequami-f\u00f3lkinum, sum b\u00fa\u00f0i \u00e1 strandarlei\u00f0unum \u00ed nor\u00f0urvestara parti av USA. H\u00f8vdingurin dugdi ikki at s\u00edggja nakra a\u00f0ra gongda lei\u00f0 hj\u00e1 indianarunum enn at liva saman vi\u00f0 t\u00ed hv\u00edta manninum. Seattle gav seg undir yvirvaldi\u00f0 hj\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Washington DC. Sum byrjan til s\u00e1ttm\u00e1latingingarnar vi\u00f0 USA helt hann r\u00f8\u00f0u fyri Isaac Stevens, guver\u00f8ri, og hetta er r\u00f8\u00f0an, i\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt talan hj\u00e1 Seattle h\u00f8vdingi. Isaac Ingalls Stevens (1818-62) var fyrsti guvern\u00f8rur \u00ed statinum. Hann hev\u00f0i s\u00e6ti \u00ed Kongressini \u00ed samveldish\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Washington og var brigadugeneralur \u00ed samveldisherinum hj\u00e1 nor\u00f0urstatunum \u00ed borgarakr\u00edgnum (1861-65), til hann fall \u00ed slagnum \u00ed Chantilly \u00ed Virginia 1. sept. \u00ed 1862. Seattle var tiltikin fyri s\u00ednar talug\u00e1vurm. T\u00e1 i\u00f0 hann helt s\u00edna v\u00ed\u00f0agitnu talu, skal hann hava lagt hondina \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0 \u00e1 guvern\u00f8rinum.\n\nTa\u00f0 v\u00f3ru n\u00f3gvir samskiftistrupulleikar vi\u00f0 hetta h\u00f8vi\u00f0. Hj\u00e1staddir v\u00f3ru n\u00f3gvir tj\u00f3\u00f0flokkar, i\u00f0 tala\u00f0u sera ymisk m\u00e1l, so talan hj\u00e1 guvern\u00f8rinum Stevens var\u00f0 fyrst t\u00fddd til ta\u00f0 pidginm\u00e1li\u00f0, blendingsm\u00e1li\u00f0, i\u00f0 hev\u00f0i ment seg vi\u00f0 sambandinum vi\u00f0 teir hv\u00edtu. M\u00e1li\u00f0 var r\u00f3pt chinookjargon, i\u00f0 var ein blanding av chinook, fronskum og eingilskum. S\u00ed\u00f0an umsettu onnur ta\u00f0 til tey ymisku indiansku m\u00e1lini. T\u00e1 i\u00f0 indianarnir tala\u00f0u, gekk tilgongdin hinvegin. Ta\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 vera \u00f3sannl\u00edkt, at Seattle f\u00f3r at tala chinookjargon. Hansara egna m\u00e1l var lushootseed. Ein hv\u00edtur, i\u00f0 var til sta\u00f0ar, 34 \u00e1ra gamli Dr. Henry Smith, skriva\u00f0i upp, men hvat hann skriva\u00f0i, er ikki heilt greitt. Sj\u00e1lvur seg\u00f0i hann, at ta\u00f0, hann skriva\u00f0i, var \u201cbara eitt brot \u00far taluni hj\u00e1 Seattle.\u201d Dr. Smith var kongressma\u00f0ur, l\u00e6kni, skald og ni\u00f0ursetuma\u00f0ur \u00ed b\u00fdnum Seattle, WA.\n\nDr. Henry A. Smith skriva\u00f0i nakrar greinar og yrkingar, men endurgevingin hj\u00e1 honum av taluni hj\u00e1 Seattle h\u00f8vdingi var\u00f0 ikki kunngj\u00f8rd fyrr enn 34 \u00e1r eftir. Heysti\u00f0 1887 st\u00f3\u00f0 talan endurgivin \u00ed eini greinar\u00f8\u00f0, sum hann skriva\u00f0i fyri Seattle Sunday Star um ni\u00f0ursetut\u00ed\u00f0ina. Tey n\u00e6stu mongu \u00e1rini var\u00f0 talan l\u00f8gd \u00fat og tulka\u00f0 meira ella minni sum best bar til. \u00cd kreppu\u00e1runum \u00ed 1930-unum var\u00f0 hon givin \u00fat vi\u00f0 \u00e1bendingum um at skula profetera um eitt komandi sosialt skr\u00e6dl. \u00cd Seinna heimskr\u00edggi var\u00f0 Seattle l\u00fdstur sum eitt slag av einum pasifisti. \u00cd 1960-unum var\u00f0 hann l\u00fdstur sum t\u00fd\u00f0andi katolikkur. S\u00f8gur gingu m.a. um, at katolikkar h\u00f8vdu doypt Seattle uml. 1830, men \u00ed taluni bendir einki \u00e1, at ta\u00f0 hev\u00f0i naka\u00f0 serligt upp \u00e1 seg.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\n\u00cd nor\u00f0urvesturhorninum av USA liggur staturin Washington. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed hesum statinum eitur Seattle. Har er ein strandarlei\u00f0, sum er einar 253 kilometrar long. Ta\u00f0 er ein long strond. Har gongur ein smalur strandargeiri millum fj\u00f8llini og havi\u00f0, sum nettupp har ganga r\u00e6tt su\u00f0ur og nor\u00f0ur, og sum hava veri\u00f0 ein for\u00f0ing fyri sambandinum inn \u00ed landi\u00f0. Ta\u00f0 er helst grundin til, at ein serstakur livih\u00e1ttur t\u00f3k seg upp j\u00fast \u00ed t\u00ed smala strandargeiranum, i\u00f0 strekti seg fr\u00e1 t\u00ed nor\u00f0ara Kalifornia allan vegin nor\u00f0ur gj\u00f8gnum Oregon og Washington og kanadiska landspartin, British Columbia, til ta\u00f0 sunnasta Alaska. N\u00f3gvar oyggjar liggja fram vi\u00f0 strondini \u00far Washington til kanadiska marki\u00f0. Hetta er ta\u00f0, vit kunnu r\u00f3pa ein skergar\u00f0ur \u00fati fyri strondini, naka\u00f0 nor\u00f0ur vi\u00f0 kanadastrondini. Eitt land, i\u00f0 kann berast saman vi\u00f0 Noreg, hvat n\u00e1tt\u00faru vi\u00f0v\u00edkir. Tey h\u00f8gu fj\u00f8llini v\u00f3ru ring at fara um. Tey st\u00f3\u00f0u sum ein m\u00farur, og t\u00ed var st\u00f8\u00f0an tann heilt serliga, at tey f\u00f3lkini, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed geiranum millum hesi h\u00f8gu fj\u00f8ll og Kyrrahavi\u00f0, v\u00f3ru at kalla \u00f3\u00e1virka\u00f0 av allari a\u00f0rari mentan \u00ed Nor\u00f0ur-Amerika. Fj\u00f8llini, i\u00f0 n\u00e6stan randa Kyrrahavi\u00f0 vestan fyri Rocky Mountains, eru \u00e1vikavist Cascade Mountains og Coast Range. Undir einum eita hesi fj\u00f8llini Cordillerurnar, i\u00f0 er spanska heildarnavni\u00f0, Cordillas, fyri tey \u00f8ll.\n\nB\u00faskapur\n\nSkogbr\u00fak \n\nS\u00f3 n\u00f3gvur sk\u00f3gur veksur \u00ed Washington, at hann er 3/5 av allari v\u00edddini, ta\u00f0 mesta er n\u00e1lask\u00f3gur. \u00cd sk\u00f3gunum b\u00fagva mest vei\u00f0imenn, og kann ta\u00f0 vera \u00f3gvuliga langt millum teirra. Summir av vei\u00f0imonnunum eru eisini indi\u00e1nar. D\u00fdrum er n\u00f3gv av. Har eru til d\u00f8mis m\u00e1rar, bisamrottur, geypur, elgsd\u00fdr, bjarnir, b\u00e6vrar, hj\u00f8rtir, o.o. \u00cd sk\u00f3ginum b\u00fagva eisini vi\u00f0ah\u00f8ggarar, og so n\u00f3gvur vi\u00f0ur ver\u00f0ur h\u00f8gdur, at einki stat \u00ed USA flytur sl\u00edka n\u00f8gd av timbri \u00fat sum Washington. N\u00f3gv av vi\u00f0inum ver\u00f0ur m\u00e1li\u00f0 til sellulosu og papp\u00edr. 1000 t. av papp\u00edri gera tey st\u00f8rstu virkini um dagin. \n\nVi\u00f0 hv\u00f8rt kann ta\u00f0 henda, at eldur kemur \u00ed sk\u00f3gin, og t\u00e1 kann brenna \u00ed fleiri dagar. Av sl\u00edkum eldi stendst ofta \u00f8giligur ska\u00f0i, og b\u00e6\u00f0i \u00ed Oregon og Washington ver\u00f0ur n\u00f3gv gj\u00f8rt fyri at f\u00e1a f\u00f3lk, sum fer\u00f0ast \u00e1 sk\u00f3ginum, at ansa v\u00e6l eftir eldi. Teir hava eisini bygt vakttorn \u00ed sk\u00f3ginum, har menn sita og bo\u00f0a fr\u00e1, t\u00e1 i\u00f0 eldur er \u00edkomin. Summasta\u00f0ni n\u00fdta teir flogf\u00f8r. Menn standa so alt\u00ed\u00f0 til rei\u00f0ar at fara at sl\u00f8kkja, og t\u00e1 i\u00f0 bo\u00f0ini koma, halda teir avsta\u00f0, og vegurin er langur og ringt at koma fram, ver\u00f0ur fari\u00f0 vi\u00f0 flogfari, og so mugu sl\u00f8kkingarmenninir fara ni\u00f0ur fr\u00e1 flogfarinum \u00ed fallsk\u00edggja.\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika"}
{"id": "9187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/World%20of%20Warcraft", "title": "World of Warcraft", "text": "World of Warcraft er eitt teldusp\u00e6l, sum fyrigongur online \u00e1 amb\u00e6tarum. Har hittast fleiri milli\u00f3nir f\u00f3lk. Fleiri kennast heilt v\u00e6l og fylgjast \u00ed \u00e6ttum (klanum).\n\nWorld of Warcraft hevur veri\u00f0 ein sonn peningamaskina hj\u00e1 felagnum Blizzard. Yvir 10 milli\u00f3nir br\u00fakarar gjalda fyri at vera vi\u00f0 \u00ed hesum sp\u00e6li, sum ver\u00f0ur sp\u00e6lt umvegis alneti\u00f0.\n\nTa\u00f0 skuldi upprunaliga vera \u00f3keypis, men so var\u00f0 ikki. T.e., at tey einans skuldu keypa fl\u00f8guna, og so var fr\u00edtt at sp\u00e6la \u00e1 alnetinum. Eftir kanningum \u00e1 markna\u00f0inum kom Blizzard fram til, at ta\u00f0 ikki loysti seg f\u00edggjarliga at lata br\u00fakarar sp\u00e6la \u00f3keypis.\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "9188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teldusp%C3%B8l", "title": "Teldusp\u00f8l", "text": "Teldusp\u00f8l ella Teldusp\u00e6l er sp\u00e6l sp\u00e6lt \u00ed teldu. Til d\u00f8mis \u00e6vint\u00fdrsp\u00e6l, talv o.a. T\u00e1 i\u00f0 t\u00fa sp\u00e6lir vi\u00f0 teldu, n\u00fdtir t\u00fa knappabor\u00f0 ella hald, tey nevna st\u00fdripinn. T\u00fa sp\u00e6lir anna\u00f0hv\u00f8rt vi\u00f0 telduna ella saman vi\u00f0 onkrum \u00f8\u00f0rum.\n\nEin svensk kanning v\u00edsti at ungir teldusp\u00e6larar drukku minni enn onnur ung. Hartil v\u00f3ru tey minni stressa\u00f0i, og gj\u00f8rdu faktiskt l\u00edka n\u00f3gvan \u00edtr\u00f3tt sum restin.\n\nD\u00fdrastu sp\u00f8lini \n\nDigital Battle hevur gj\u00f8rt ein lista yvir t\u00edggju tey d\u00fdrastu sp\u00f8lini vit vita um.\n\n Grand Theft Auto V \u2013 $ 100 milli\u00f3nir\n Call of duty Ghost \u2013 $ 8000 milli\u00f3nir\n Shenmue \u2013 $ 70 milli\u00f3nir\n Too Human \u2013 $ 60+ milli\u00f3nir\n Call of Duty Black ops \u2013 $ 60 milli\u00f3nir\n Halo 3 \u2013 $ 55 milli\u00f3nir\n APB: All Points Bulletin \u2013 $ 50+ milli\u00f3nir\n L.A. Noire \u2013 $ 50 milli\u00f3nir\n Final Fantasy XII \u2013 $ 48 milli\u00f3nir\n Killzone 2 \u2013 $ 45 milli\u00f3nir\n Call of Duty Black ops 3 - $ 9000+ milli\u00f3nir\n\nKeldur \n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "9191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tryggingarfelagi%C3%B0%20F%C3%B8royar", "title": "Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar", "text": "Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar ella TF er felag, i\u00f0 rekur tryggingarvirksemi \u00ed F\u00f8royum. Ofta millum manna kalla\u00f0 \"Tryggingin\". Forstj\u00f3ri \u00ed felagnum er Regin Hammer. \u00cd dag starvast umlei\u00f0 110 f\u00f3lk \u00e1 TF. H\u00f8v\u00f0usskrivstovan hj\u00e1 felagnum er \u00e1 Kongabr\u00fanni \u00ed Havn. Umframt h\u00f8vu\u00f0sskrivstovuna hevur TF deildir \u00ed Sandav\u00e1gi, Saltangar\u00e1, Klaksv\u00edk og \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nS\u00f8ga \n\nTryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar (TF) var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1940 og kalla\u00f0ist t\u00e1 Tryggingarsambandi\u00f0 F\u00f8royar. \u00c1\u00f0renn 1940 v\u00f3ru ta\u00f0 serliga donsk tryggingarfel\u00f8g og onnur tryggingarumbo\u00f0 uttanlands, i\u00f0 h\u00f8vdu tryggingar \u00ed F\u00f8royum. Sambandi\u00f0 vi\u00f0 hesa partar var\u00f0 kvett vi\u00f0 byrjan av seinna heimsbardaga og f\u00f8rdi ta\u00f0 til, at Tryggingarsambandi\u00f0 F\u00f8royar var\u00f0 sett \u00e1 stovn. Hetta hendi vi\u00f0 eini br\u00e1\u00f0feingis kunnger\u00f0 fr\u00e1 17. juni 1940 og f\u00f3r at virka 1. juli 1940. Tryggingarsambandi\u00f0 var\u00f0 skipa\u00f0 sum eitt s\u00edn\u00e1millum tryggingarsamtak, i\u00f0 fekk einkarr\u00e6tt til trygging av f\u00f8royskum ognum ella \u00f8\u00f0rum vir\u00f0um, t\u00f3 l\u00edvstrygging undantikin. Fel\u00f8gini F\u00f8roya Vanlukkutrygging, F\u00f8roya Brunatrygging og Kr\u00edgstryggingin fyri f\u00f8roysk fiskif\u00f8r v\u00f3ru tikin vi\u00f0 \u00ed \"n\u00fdggja\" samtaki\u00f0. T\u00f3 v\u00f3ru onnur fel\u00f8g, i\u00f0 fingust vi\u00f0 tryggingarvirksemi (t.d. F\u00f8roya Samvirkandi Sj\u00f3tryggingarfelag, Suder\u00f8 gensidige Forsikringsforening for Motor b\u00e5de til Fiskeribrug og P/f Trygd), i\u00f0 ikki fingu loyvi at tekna n\u00fdggjar tryggingar aftan \u00e1 1. januar 1943.\n\n\u00cd 1997 var\u00f0 einkarr\u00e6tturin hj\u00e1 Tryggingarsambandinum at tekna tryggingar avtikin. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Tryggingarsambandi\u00f0 skuldi kappast vi\u00f0 onnur tryggingarfel\u00f8g. Framvegis var ikki loyvi hj\u00e1 \u00fatlendskum tryggingarfel\u00f8gum at tekna tryggingar \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00cd 1998 valdu deildirnar \u00ed Tryggingarsambandinum at leggja saman \u00ed eitt s\u00edn\u00e1millum felag. Felagi\u00f0 skifti t\u00ed navn til Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar S/F. \n\n1. juli 2003 var\u00f0 bygna\u00f0urin aftur broyttur, solei\u00f0is at s\u00edn\u00e1millumfelagi\u00f0 Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar var\u00f0 broytt til eitt samtak. Tryggingarvirksemi\u00f0 var\u00f0 skilt \u00fat \u00ed partafelagi\u00f0 Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar P/F, i\u00f0 er eitt d\u00f3tturfelag hj\u00e1 TF Holding P/F.\n\n\u00cd 2007 stovna\u00f0i TF eitt pensj\u00f3ns- og l\u00edvstryggingarfelag, i\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Betri pensj\u00f3n.\n\n\u00cd apr\u00edl 2011 keypti TF Holding 70% av f\u00f8royska partinum av Eik Banka fr\u00e1 Finansiel Stabilitet. Eik Banki var komin \u00ed f\u00edggjarligar trupulleikar av f\u00edggjarkreppuni, sum herja\u00f0i fr\u00e1 heystinum 2008. Ta\u00f0 var serliga tann danski parturin av Eik Banka, sum var skyldin \u00ed fallinum av Eik Banka. Hini 30% av Eik Banka eigur Finansiel Stabilitet enn.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Tryggingarfelagnum F\u00f8royar\n\nKeldur \n\n B\u00f3kin: \"Trygging \u00ed F\u00f8royum - Tryggingarsambandi\u00f0 F\u00f8royar \u00ed fimti \u00e1r\" \u00fatgivin av Tryggingarsambandi F\u00f8roya \u00ed 1991\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Tryggingarfelagnum F\u00f8royar\n \u00c1rsroknskapurin hj\u00e1 TF fyri 2007\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "9194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trygging", "title": "Trygging", "text": "Trygging er ein skipan, sum skal skapa eina f\u00edggjarliga trygd m\u00f3ti vandum og \u00f3vissum, sum kunnu henda \u00f8llum. Eingin kann kenna allar teir vandar, i\u00f0 raka kunnu hin einstaka. Til ber at tryggja seg m\u00f3ti einum ella \u00f8llum.\n\nTrygging er t\u00ed \u00ed s\u00ednum uppruna ein skipan, har fleiri einstaklingar, sum eru \u00fatsettir fyri sama vanda, taka seg saman \u00ed b\u00f3lk til tess at tryggja missin, i\u00f0 ein ella fleiri av hesum einstaklingunum kann vera \u00fat fyri.\n\nTrygging er ein elligomul skipan. Handilsmenn \u00ed Babylon h\u00f8vdu tryggingar longu millum \u00e1r 4000 og 3000 f. Kr.\n\nHeimsins elsta var\u00f0veitta l\u00f3gsavn \"Hammurapis L\u00f3g\" fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 2000 f. Kr. hevur reglur um trygging av kamelfylgjum um oy\u00f0imerkurnar.\n\n\u00cd dag eru ta\u00f0 serliga privat fel\u00f8g, i\u00f0 taka s\u00e6r av at bj\u00f3\u00f0a s\u00ednum kundum tryggingar. \u00cd F\u00f8royum er best kendu tryggingarfel\u00f8gini Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar, Trygd og F\u00f8roya L\u00edvstrygging.\n\nKelda \n\n B\u00f3kin: \"Trygging \u00ed F\u00f8royum - Tryggingarsambandi\u00f0 F\u00f8royar \u00ed fimti \u00e1r\" \u00fatgivin av Tryggingarsambandi F\u00f8roya \u00ed 1991\n\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Phoenix", "title": "Phoenix", "text": "Phoenix er fimtst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA vi\u00f0 umlei\u00f0 1,66 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum (2018). Phoenix er eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Arizona. Eyknevni er S\u00f2linsdalur (ella \u00e1 enskum: Valley of the Sun). Umlei\u00f0 65 % av f\u00f3lkinum \u00ed Arizona b\u00fagva \u00ed Phoenix ella t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin. \u00cd Phoenix og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 4,17 millionar f\u00f3lk (2007). Borgmeistari er Phil Gordon (D). Phoenix er \u00edmillum teir b\u00fdir \u00ed USA, sum vaksa skj\u00f3tast, h\u00f3ast hann er m\u00edtt \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini. F\u00f3lkav\u00f8ksturin fr\u00e1 1960 til 1990 var heili 300 prosent. Ein av atvoldunum til, at Colorado\u00e1 er byrgd og ikki longur rennur \u00ed havi\u00f0, er n\u00f3gva vatnn\u00fdtslan \u00ed Phoenix.\n\nVinab\u00fdir \n  \u2013 Calgary (Alberta, Kanada)\n  \u2013 Catania (Sikiloy, Italia)\n  \u2013 Chengdu (Kina)\n  \u2013 Ennis (\u00cdrland)\n  \u2013 Grenoble (Rhone-Alpes, Frakland)\n  \u2013 Hermosillo (Sonora, Meksiko)\n  \u2013 Himeji (Hy\u014dgo, Japan)\n  \u2013 Prag (Kekkia)\n  \u2013 Ramat-Gan (\u00cdsrael)\n  \u2013 Taipei (L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina)\n\nS\u00ed eisini \n Arizona\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: phoenix.gov\n Phoenix, Arizona, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n\nArizona\nB\u00fdir \u00ed Arizona"}
{"id": "9206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saltonvatn", "title": "Saltonvatn", "text": "Saltonvatn (enskt: Salton Sea) er eitt vatn har su\u00f0uri \u00ed Kalifornia \u00ed USA, ikki so langt fr\u00e1 Palm Springs. \u00d8ki\u00f0 var kent sum Rivieran \u00ed Kalifornia, men ver\u00f0ur \u00ed dag mett sum ein av ringastu umhv\u00f8rvisvanlukkunum \u00ed USA. Ein stinkandi, saltur st\u00f8\u00f0uhylur, sum hv\u00f8rt \u00e1r er fullur av dey\u00f0um fiski og fugli. Vatni\u00f0 kom \u00ed av \u00f3vart \u00ed 1905 \u00ed sambandi vi\u00f0 at vatnveiting var\u00f0 gj\u00f8rd til landb\u00fana\u00f0in, og \u00ed 1950-\u00e1runum sveima\u00f0u tey ungu og v\u00f8kru um vatni\u00f0 Salton Sea. Men so komu meldur\u00f3dnir og vatnfl\u00f3\u00f0ir, sum gj\u00f8rdu av vi\u00f0 l\u00edvi\u00f0 \u00ed vatninum, og n\u00fa heldur ongin n\u00f3gv um ta\u00f0. Onkur roynir t\u00f3 enn at f\u00e1a l\u00edv \u00ed aftur.\n\nV\u00f8tn \u00ed USA\nKalifornia"}
{"id": "9209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/South%20Park", "title": "South Park", "text": "South Park (SP) er ein amerikonsk kult sj\u00f3nvarpsteknir\u00f8\u00f0. South Park, sum sn\u00fdr seg um f\u00fdra sm\u00e1dreingir \u00ed b\u00fdnum av sama navni \u00ed Colorado, hevur skapt st\u00f3ra \u00f8sing l\u00edka s\u00ed\u00f0ani r\u00f8\u00f0in byrja\u00f0i \u00ed 1997. Men, sum so ofta er st\u00f8\u00f0an vi\u00f0 \u00f8sandi tilfari, hevur hetta skapt ein st\u00f3ran skara av kult fjepparum. Teir b\u00e1\u00f0ir menninir handan South Park, Matt Stone og Trey Parker eru kendir fyri at arbei\u00f0a vi\u00f0 ymisku p\u00f8rtunum heilt til freistina solei\u00f0is, at teir f\u00e1a tiki\u00f0 n\u00fdggjastu samfelagsmenningina vi\u00f0. \n\nTey fyrstu fimm \u00e1rini, var\u00f0 Kenny, ein av h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nunum, dripin \u00e1 mangar ymsar groteskar h\u00e6ttir \u2013 og alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 \u00fats\u00f8gnini \"Oh my God, they killed Kenny!\" \u00ed kjalarv\u00f8rrinum. Men so aftan \u00e1 fimm \u00e1r, m\u00e1ttu Trey Parker og Matt Stone gera ein n\u00fdggjan pers\u00f3n, t\u00ed teir h\u00f8vdu ikki fleiri hugskot til, hvussu Kenny skuldi doyggja. Teir mangla\u00f0u kreativa inspirati\u00f3n. \n\nH\u00f3ast hyggjararnir ver\u00f0a noyddir at s\u00edggja tr\u00edggjar l\u00fdsingar \u00ed hv\u00f8rjum parti, so man ta\u00f0 \u00f3iva\u00f0 koma v\u00e6l vi\u00f0, at s\u00f8gan um l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 teimum f\u00fdra dreingjunum n\u00fa ver\u00f0ur t\u00f8k \u00e1 netinum \u2013 fullkomiliga \u00f3keypis og l\u00f3gligt. Ta\u00f0 er almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 South Park r\u00f8\u00f0ini, i\u00f0 hevur gj\u00f8rt partarnar t\u00f8kar fyri \u00f8ll at heinta. Heimas\u00ed\u00f0an er www.southparkstudios.com. \n\nSouth Park hevur gj\u00f8rt gj\u00f8ldur \u00far j\u00f8dum, katolikkum, mormonum, gudloysingum og n\u00f3gvum, n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum.\n\nAldursmark \n\nKanada - 18 \u00e1r\nN\u00fds\u00e6land - 16 \u00e1r\nP\u00f3lland - 18 \u00e1r\nSkandinavia - 15 \u00e1r\nSt\u00f3ra Bretland - 15 \u00e1r\nT\u00fdskland - 16 \u00e1r\nUngarn - 18 \u00e1r\nUSA - 18 \u00e1r\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n South Park Studios\n South Park \u00e1 Comedy Central\n South Park \u00e1 Internet Movie Database\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "9213", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Philadelphia", "title": "Philadelphia", "text": "Philadelphia er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Pennsylvania. B\u00fdurin liggur t\u00e6tt vi\u00f0 amerikonsku eysturstrondina.\nVi\u00f0 umlei\u00f0 1,4 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvum er Philadelphia st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed stakr\u00edkinum og s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA. \n\u00c1in Delaware rennur t\u00e6tt framvi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \nEnski kvekarin William Penn setti b\u00fdin \u00e1 stovn \u00ed 1682. Philadelphia var fyrsti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed USA: 5. september 1774 til 24. oktober 1774). Amerikanska Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingin var\u00f0 samtykt 4. juli 1776 \u00ed Philadelphia.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Pennsylvania\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: phila.gov\n\nKeldur \n\nPennsylvania\nB\u00fdir \u00ed Pennsylvania"}
{"id": "9217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/E%20Elski%20F%C3%B8rjar", "title": "E Elski F\u00f8rjar", "text": "E ELSKI F\u00d8RJAR er ein skemtisending, i\u00f0 var\u00f0 send \u00ed 6 p\u00f8rtum \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya. \u00cd r\u00f8\u00f0ini ver\u00f0ur hugt at F\u00f8royum og f\u00f8royingum \u00far einum naka\u00f0 \u00f8\u00f0rv\u00edsi, og kanska eitt sindur meira skemtiligum sj\u00f3narhorni enn vanligt. Her m\u00f8ta vit tj\u00f3\u00f0skaparmanninum Haraldi, konuni Pernille og d\u00f3ttrini S\u00f8s, sum \u00f8ll b\u00fagva \u00ed Keypmannahavn. Her er tann illi Sofus, tann einsami Niels, tann samkyndi Kjartan, tey lekru Remi og Rosely, teir sm\u00f8rtu reportararnir Olgar og Randi \u2013 og mong, mong onnur. \n\nTa\u00f0 er Sj\u00far\u00f0ur Skaale, sum hevur lagt sendir\u00f8\u00f0ina til r\u00e6ttis.\n\nUndirhald\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "9218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fartelefon", "title": "Fartelefon", "text": "Ein fartelefon er ein tr\u00e1\u00f0leys telefon at hava hj\u00e1 s\u00e6r, b\u00e6\u00f0i heima og t\u00e1 ein fer \u00fat ella at fer\u00f0ast. Umframt t\u00e6r vanligu funkti\u00f3nirnar, i\u00f0 ein vanlig telefon hevur, kann ein fartelefon eisini senda eini sms-bo\u00f0 til eina a\u00f0ra fartelefon. Summar fartelefonir kunnu taka myndir og video, sp\u00e6la t\u00f3nleik vi\u00f0 mp3-f\u00edlu, sp\u00e6la \u00fatvarp og mangt anna\u00f0. Menningin av fartelefonum hendir sera skj\u00f3tt, og n\u00fa er eitt n\u00fdtt slag av fartelefonum, sum \u00e1 enskum ver\u00f0a nevndar smartphones. Hesar eru sum ein l\u00edtil \u00fatg\u00e1va av einari teldu, t\u00e6r kunnu senda teldupost, hava ofta okkurt slag av brovsara, kunnu taka myndir og video. \n\nT\u00e6r fyrstu fartelefonirnar v\u00f3ru sera st\u00f3rar \u00ed mun til t\u00e6r n\u00fdggjaru \u00fatg\u00e1vurnar. N\u00fa f\u00e6r man t\u00e6r \u00ed n\u00f3gv minni st\u00f8ddum enn \u00ed fyrstani. Fartelefonir hava eitt battar\u00ed, sum av og \u00e1 skal l\u00f8\u00f0ast. Til hv\u00f8rja fartelefon hoyrir ein l\u00f8\u00f0ara, sum skal setast til vanligan streym, og so ver\u00f0ur battar\u00edi\u00f0 l\u00f8tt av n\u00fdggjum. T\u00e1 fartelefonin er n\u00f8kur \u00e1ra gomul heldur battar\u00edi\u00f0 ofta uppat at virka og m\u00e1 skiftast \u00fat. Ta\u00f0 er ymiskt hvussu leingi eitt battar\u00ed var\u00f0ir. Allar fartelefonir hava eitt simkort, sum inniheldur uppl\u00fdsingar sum fartelefonin hevur br\u00fak fyri, m.a. fartelefonnummari\u00f0. Ein fartelefon kann hava fast hald ella leyst hald. T\u00e1 ein hevur fast hald, so ver\u00f0ur goldin ein \u00e1v\u00eds upph\u00e6dd um m\u00e1na\u00f0in til ein \u00e1v\u00edsan veitara, \u00ed F\u00f8royum kann veitarin t.d. vera F\u00f8roya Tele ella Vodafone. Um ein hevur leyst hald, so kunnu pengar fyllast \u00e1 fartelefonina antin vi\u00f0 at keypa umvegis interneti\u00f0 ella vi\u00f0 at keypa eitt kort fr\u00e1 einum handli, har eitt \u00e1v\u00edst loynital stendur, sum so skal tastast inn \u00e1 telefonina.\n\nTa\u00f0 finnast fleiri ymiskar fyrit\u00f8kur, sum framlei\u00f0a og menna fartelefonir. Nakrar av teimum mest kendur fyrit\u00f8kunum eru: Nokia, iPhone (Apple), Samsung, LG, Apple, Sony Ericsson, Motorola, RIM, HTC og Huawei. Nokia er ein finsk fyrit\u00f8ka, og hon hevur havt st\u00f8rsta partin av markna\u00f0inum seinastu \u00e1rini. St\u00f8rsti kappingarneytin hj\u00e1 Nokia er Samsung, sum er ein fyrit\u00f8ka \u00far Su\u00f0urkorea.\n\n 1989: NMT fartelefoni kemur til F\u00f8roya. \n 1998: GSM.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrsta fartelefonin \u00far 1973 var 23 cm h\u00f8g og viga\u00f0i meira enn eitt kg. Um t\u00fa l\u00f8ddi hana \u00ed 10 t\u00edmar, bar til at tosa \u00ed 20 minuttir. Henda fyrsta fartelefonin var ein Motorola DynaTAC. Martin Cooper t\u00f3k eina t\u00edl\u00edka telefon vi\u00f0 s\u00e6r \u00fat \u00e1 Manhattan 3. apr\u00edl \u00ed 1973 og ringdi til Joel Engels, sum var h\u00f8vu\u00f0sverkfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed felagnum Bell Labs, sum t\u00e1 var argasti kappingarneyti hj\u00e1 Motorola. Solei\u00f0is kundi hann sta\u00f0festa sum stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni, at Motorola hev\u00f0i vunni\u00f0 kappingina um at ver\u00f0a fyrst vi\u00f0 fartelefonini .\n\nKeldur \n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i\nTelesamskifti\nFartelefonir"}
{"id": "9219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADsk%C3%BAlin%20%C3%AD%20T%C3%B3rshavn", "title": "Fr\u00edsk\u00falin \u00ed T\u00f3rshavn", "text": "Fr\u00edsk\u00falin \u00ed Havn l\u00e6t dyrnar upp \u00ed august 2007. Sk\u00falin liggur \u00e1 Velbasta\u00f0 og er grunda\u00f0ur \u00e1 n\u00e1msfr\u00f8\u00f0iligar \u00e1sko\u00f0anir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Fr\u00ed\u00f0sk\u00falanum \u00ed Havn\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "9226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/San%20Diego", "title": "San Diego", "text": "San Diego er \u00e1ttandi st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA. B\u00fdurin liggur \u00ed statinum Kalifornia, har hann er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Kalifornia\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: www.sandiego.gov\n San Diego \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "9228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1lmab%C3%B3k%20F%C3%B8roya%20Kirkju", "title": "S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya Kirkju", "text": "S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya Kirkju er s\u00e1lmab\u00f3kin, i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur \u00ed f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjuni.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHTML-\u00fatg\u00e1va\n\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nB\u00f3kmentir\nKirkjut\u00f3nleikur\nSangir"}
{"id": "9236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venesia", "title": "Venesia", "text": "Venesia (italskt: Venezia; venesianskt: Venes(s)ia; enskt: Venice; danskt, svenskt og t\u00fdskt: Venedig) er ein b\u00fdur \u00ed Italia. Venesia er sunnanfyri Alpurnar \u00e1 einum st\u00f3rum graslendi \u00ed Nor\u00f0uritalia, og hevur umlei\u00f0 259 263 \u00edb\u00fagvar (2012). Gamli havnarb\u00fdurin er ein av heimsins vakrastu b\u00fdum. \u00cd honum eru, sum \u00ed \u00f8\u00f0rum italskum b\u00fdum, n\u00f3gvir gamlir og vakrir bygningar. Venesia er bygdur \u00e1 118 sm\u00e1ar oyggjar \u00ed einum vatni, sum var skylt fr\u00e1 Adriahavinum vi\u00f0 Lido. \u00cd b\u00fdnum eru 150 veitir, og einar 400 br\u00fdr eru um t\u00e6r. \n\nGamli, venesiski r\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin, gondolin, ver\u00f0ur enn n\u00fdttur.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "9237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Windsurfing", "title": "Windsurfing", "text": "Windsurfing er \u00edtr\u00f3tt, sum ver\u00f0ur \u00ed\u00f0ka\u00f0 vi\u00f0 einum surfbretti og eini mastur vi\u00f0 segli.\n\n\u00cd 1978 plagdi Andrias Samuelsen \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i at windsurfa \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum.\n\nKeldur \n\n Vindsurfing. \u00cd: Magn, nr. 5/1978, s. 15\n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "9238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surfing", "title": "Surfing", "text": "Surfing er \u00edtr\u00f3ttur, har sta\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 eini brimfj\u00f8l \u00ed sj\u00f3num, me\u00f0an ein br\u00fakar orkuna \u00ed aldunum til at flyta seg vi\u00f0, ofta vi\u00f0 r\u00fakandi fer\u00f0. \n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "9239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surfing%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Surfing (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Surfing er \u00edtr\u00f3tt, har man stendur \u00e1 einum surfbretti \u00ed sj\u00f3num.\nFleiri sl\u00f8g av surfing eru, m.a.\nBodyboard\nSurfing\nWindsurfing"}
{"id": "9241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minneapolis", "title": "Minneapolis", "text": "Minneapolis er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Minnesota, USA og er tv\u00edburi sta\u00f0ur vi\u00f0 Saint Paul. Or\u00f0i\u00f0 Minneapolis kemur \u00far Dakota mni (vatn) og grikskt polis (sta\u00f0ur). Minneapolis er ein n\u00fdm\u00f3tans amerikanskur b\u00fdur. Sum mi\u00f0depil \u00ed einum st\u00f3rum landb\u00fana\u00f0ar\u00f8ki er Minneapolis t\u00fd\u00f0andi handilsb\u00fdur. Upprunaliga var Minneapolis tveir b\u00fdir \uff0d Minneapolis og Saint Paul, \uff0d sum eru samanvaksnir.\n\nEitt fleirtal av teim fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum her komu \u00far Skandinavia. \nMinneapolis er ta\u00f0 \u00f8ki\u00f0 \u00ed USA, har muslimar eru flestir \u00ed tali.\n\nSystursta\u00f0ir \n  Santiago de Chile (Kili)\n  Kuopio (Finnland) \n  Ibaraki (Japan)\n  Novosibirsk (Russland) \n  Tours (Frakland)\n  Harbin (Kina)\n  Eldoret (Kenja)\n  Uppsala (Sv\u00f8r\u00edki)\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Minnesota\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.minneapolismn.gov\n\nKeldur \n\nMinnesota\nB\u00fdir \u00ed Minnesota"}
{"id": "9242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saint%20Paul", "title": "Saint Paul", "text": "Saint Paul (ella St. Paul) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Minnesotas og er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin. Hann er eisini tv\u00edburi sta\u00f0ur vi\u00f0 Minneapolis. Hann hevur umlei\u00f0 287 t\u00fasund \u00edbugvar.\n\nMyndir\n\nSystursta\u00f0ir \n\n  Quito, Ekvador\n  Nagasaki, Japan, s\u00ed\u00f0an 1955\n  Hadera, \u00cdsrael, s\u00ed\u00f0an 1981\n  Culiac\u00e1n, Meksiko, s\u00ed\u00f0an 1983\n  Changsha, Kina, s\u00ed\u00f0an 1987\n  Lawaaikamp, Su\u00f0urafrika, s\u00ed\u00f0an 1988\n  Modena, Italia, s\u00ed\u00f0an 1989\n  Nowosibirsk, Russland, s\u00ed\u00f0an 1989\n  Ciudad Romero, El Salvador, s\u00ed\u00f0an 1991\n  Tiberias, \u00cdsrael, s\u00ed\u00f0an 1996\n  Neuss, T\u00fdskland, s\u00ed\u00f0an 1999\n  Manzanillo, Meksiko, s\u00ed\u00f0an 2002\n\nS\u00ed eisini \n Minnesota\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: www.stpaul.gov\n B\u00fdurin \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nMinnesota\nB\u00fdir \u00ed Minnesota"}
{"id": "9246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burkina%20Faso", "title": "Burkina Faso", "text": "Burkina Faso  (\u00e1\u00f0ur nevnt Ovara Volta) er eitt land \u00ed Vesturafrika vi\u00f0 umlei\u00f0 16,7 mi\u00f3. \u00edbugvar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Ougadougou. \u00cd nor\u00f0ri hevur hann mark vi\u00f0 Mali og Niger, \u00ed eystri vi\u00f0 Benin, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Gana og F\u00edlabeinsstrondin, og \u00ed vestri vi\u00f0 Mali. Burkina Faso er inni \u00ed landinum \u00ed Afrika. Ta\u00f0 er av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum.\n\nS\u00f8ga \n\nBurkina Faso gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fr\u00e1 Fraklandi \u00ed 1960. Blaise Compaor\u00e9 hevur siti\u00f0 vi\u00f0 valdi\u00f0 s\u00ed\u00f0ani herna\u00f0arkvetti\u00f0 \u00ed 1987. Fleiri val hava veri\u00f0, sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin hevur vunni\u00f0 greitt, men b\u00e6\u00f0i andst\u00f8\u00f0an \u00ed landinum og altj\u00f3\u00f0a samfelagi\u00f0 hava sett spurnatekin vi\u00f0 \u00f8ll valini, sum \u00f8ll hava veri\u00f0 merkt av illgruna um svik.\n\nHeruruin \u00ed Burkina Faso t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed landinum, t\u00e1 forsetin, Blaise Campaore, 29. okt. \u00ed 2014 var\u00f0 rikin fr\u00e1 valdinum, eftir m\u00f3tm\u00e6lisgongur og samanbrestir \u00ed fleiri dagar. \u00cd fyrstu atl\u00f8gu t\u00f3k Honor\u00e9 Traor\u00e9, herovasti, valdi\u00f0 og tilnevndi seg sj\u00e1lvan sum landsins lei\u00f0ara. Men dagin eftir var kvett framt m\u00f3ti honum, t\u00e1 Isaac Zida, oberstloytnantur, tilnevndi seg sum forseta og bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hann ver\u00f0ur lei\u00f0ari fyri fyribilsstj\u00f3rini, sum ver\u00f0ur fram til vali\u00f0 \u00ed nov. 2014.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSum \u00ed hinum londunum \u00ed Sahel\u00f8kinum er turkur st\u00f8\u00f0ug h\u00f3ttan. Seinastu \u00e1rini hevur Saharaoy\u00f0im\u00f8rk eti\u00f0 seg longri og longri su\u00f0ureftir, og n\u00f3gv gott beitilendi er vor\u00f0i\u00f0 oy\u00f0im\u00f8rk.\n\nB\u00faskapur \n\nF\u00e1ir b\u00fdir eru \u00ed Burkina Faso, og mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00e1 bygd og livir av at velta j\u00f8r\u00f0ina og at halda neyt. B\u00faskapurin \u00ed Burkina Faso er illa farin, t\u00ed at har hevur veri\u00f0 so \u00f3fri\u00f0arligt. Av t\u00ed at landi\u00f0 er so f\u00e1t\u00e6kt, fer tri\u00f0ja hv\u00f8rt vaksi\u00f0 f\u00f3lk av landinum at arbei\u00f0a. Burkina Faso f\u00e6r n\u00f3gva menningarhj\u00e1lp \u00far \u00fatlondum. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri lata Frakland, i\u00f0 fyrr hev\u00f0i valdi\u00f0 \u00ed landinum, og onnur lond \u00ed ES, Burkina Faso einar 2-3 milliardir kr\u00f3nur \u00ed menningarhj\u00e1lp. Hj\u00e1lpin ver\u00f0ur b\u00e6\u00f0i n\u00fdtt til st\u00f3rar verk\u00e6tlanir, til d\u00f8mis til vatnorkubyggingar, og sm\u00e1 hj\u00e1lpartilt\u00f8k, sum at grava vatnbrunnar, ha\u00f0an ein bygd f\u00e6r reint vatn. \n\nVatntrot og k\u00f8rg j\u00f8r\u00f0 eru b\u00f3ndunum mikil meinbogi. \u00c1\u00f0renn til ber at s\u00e1a ella seta ni\u00f0ur, m\u00e1 b\u00f3ndin fella tr\u00f8 og runnar og seta eld \u00e1 tey og pl\u00f8ga \u00f8skuna upp \u00ed moldina, so at ta\u00f0 ta\u00f0ar j\u00f8r\u00f0ina. Velt ver\u00f0ur \u00ed hesum n\u00fdlendi \u00ed eini 4-5 \u00e1r, men t\u00e1 er ta\u00f0 so p\u00farga\u00f0, at b\u00f3ndin m\u00e1 leggja inn av n\u00fdggjum, og gamla stykki\u00f0 liggur sum opinekra \u00ed minst 5 \u00e1r. Mangir b\u00f8ndur hava urtagar\u00f0ar, har teir dyrka gr\u00f8nmeti til s\u00edn sj\u00e1lvs.\n\nFolki\u00f0\n\nF\u00f3lkasl\u00f8g \n\n Mossi (47.9 %)\n Bobo (6.9 %)\n Gurunsi (5.0 %)\n Senufo (5.3 %)\n Lobi (6.9 %)\n Mande (6.7 %)\n Fulan (10.3 %): Fulaniar eru flakkf\u00f3lk og liva av at halda neyt. Teir fara v\u00ed\u00f0a um eftir beiti og seta upp sm\u00e1ttur s\u00ednar og tj\u00f8ld s\u00edni, t\u00e1 i\u00f0 teir skulu hv\u00edla seg. Fulaniar liva av t\u00ed, teir f\u00e1a av d\u00fdrum s\u00ednum, mj\u00f3lk, sm\u00f8ri og osti. Kj\u00f8t ver\u00f0ur n\u00e6stan aldri eti\u00f0, t\u00ed at teir unna s\u00e6r sj\u00e1ldan at taka eitt d\u00fdr \u00far fylginum og drepa ta\u00f0. Mangir fulaniar eru givnir at liva sum flakkf\u00f3lk og hava sett seg ni\u00f0ur sum b\u00f8ndur. \n Tuareg (3.1 %)\n\nKeldur \n\nBurkina Faso"}
{"id": "9250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simprentis", "title": "Simprentis", "text": "Simprentis er partafelag, i\u00f0 mennir og veitir skei\u00f0 til altj\u00f3\u00f0a olju\u00eddna\u00f0in. \u00cd Simprentis starvast 8 f\u00f3lk, harav 4 \u00ed F\u00f8royum, 1 \u00ed Noregi og 3 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Stj\u00f3ri \u00ed felagnum er \u00d3lavur Ellefsen.\n\nS\u00f8ga \n\nSimprentis var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2000 av \u00d3lavi Ellefsen.\n\n19. desember 2003 setti SET pening \u00ed felagi\u00f0, svarandi til at SET kom at eiga 20% av felagnum.\n\n31. januar 2007 settu Framtaksgrunnur F\u00f8roya og Royndin saman vi\u00f0 privatum \u00edleggjarum 4,6 mi\u00f3 kr \u00ed felagi\u00f0.\n\nNotur\n\nKeldur \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Simprentis\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "9251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Ellefsen", "title": "\u00d3lavur Ellefsen", "text": "\u00d3lavur Ellefsen er stj\u00f3ri \u00ed Simprentis. Hann var vi\u00f0 til at stovna samskiftisfyrit\u00f8kuna Kall, sum seinni broytti navn til Vodafone.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSimprentis\n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nEllefsen, \u00d3lavur"}
{"id": "9253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1l%20Joensen", "title": "P\u00e1l Joensen", "text": "P\u00e1l Vitalis Joensen (10. desember 1990, V\u00e1gur) er f\u00f8royskur svimjari \u00far V\u00e1gi, sum svimur fyri F\u00f8royar. Hann er annar f\u00f8royingurin, i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 \u00e1 Olympisku Leikunum, hann lutt\u00f3k \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London. Hann er fyrsti f\u00f8royingur, sum hevur kappast innan svimjing til OL, og annar f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 \u00e1 OL yvirh\u00f8vur. Tann fyrsti var r\u00f3gvarin Katrin Olsen. P\u00e1l Joensen flutti til Danmarkar at b\u00fagva eftir OL \u00ed august 2012. Hann venur n\u00fa saman vi\u00f0 donskum landsli\u00f0ssvimjarum \u00ed National Training Centre. Til lokalar kappingar svimur hann fyri Aalborg Sv\u00f8mmeklub. \u00c1\u00f0renn hann flutti, vandi hann vi\u00f0 Susvim \u00ed V\u00e1gs Svimjih\u00f8ll, har hylurin bert er 25 metrar langur. J\u00f3n Bjarnason var venjari hj\u00e1 P\u00e1li, me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i \u00ed V\u00e1gi. Teir b\u00e1\u00f0ir v\u00f3ru nakrar fer\u00f0ir \u00e1rliga uttanlands \u00e1 venjingarlegu \u00ed samband vi\u00f0 kappingar, sum P\u00e1l skuldi til, hetta fyri at P\u00e1l kundi venja \u00ed 50-metra hyli. P\u00e1l Joensen er sonur Turi\u00f0 Kj\u00e6rbo og Kaj Joensen. Beiggi P\u00e1l, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, er eisini svimjari, hann er n\u00f8kur \u00e1r yngri enn P\u00e1l, f\u00f8ddur \u00ed 1996, hann hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg sera v\u00e6l \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Danmark. P\u00e1l eigur st\u00f3ran part av f\u00f8roysku svimjimetunum. P\u00e1l eigur eisini tvey nor\u00f0urlendsk met \u00ed sviming. Meti\u00f0 \u00ed 1500 m fr\u00ed hevur hann betra fleiri fer\u00f0ir, seinast t\u00e1 hann gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed finaluni til HM \u00ed svimjing 2011 \u00ed Beijing, hann svam t\u00e1 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:46.33 (langgeil), ein betran av gamla metinum vi\u00f0 heili 10 sekundum. Meti\u00f0 \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 langbana setti hann fyri fyrstu fer\u00f0, t\u00e1 hann svam innlei\u00f0andi til HM \u00ed svimjing 2011 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:45.55. (Hesir uppl\u00fdsingar kunnu alt\u00ed\u00f0 broytast, s\u00ed vi\u00f0komandi heimas\u00ed\u00f0ur, t.d. ensku Wikipedia s\u00ed\u00f0una \"List of Nordic records in swimming\". Bestu \u00farslitini hj\u00e1 P\u00e1li higartil til EM og HM er eitt silvurhei\u00f0ursmerki fr\u00e1 EM 2010 \u00e1 langgeil, eitt silvurhei\u00f0ursmerki fr\u00e1 EM 2013 \u00e1 stuttgeil og eitt silvurhei\u00f0ursmerki fr\u00e1 HM 2012 \u00e1 stuttgeil, sum hann vann 16. desember 2012 \u00ed Istanbul. Upprunaliga vann hann bronsu \u00ed HM 2012 \u00e1 stuttgeil \u00ed 1500 m fr\u00ed, men eftir at gullvinnarin, Mads Gl\u00e6sner, misti s\u00edtt gullhei\u00f0ursmerki \u00ed juni 2013, t\u00ed hansara dopingroyndir v\u00edstu seg at vera positivar fyri eitt \u00e1v\u00edst evni, i\u00f0 ikki er loyvt, so bleiv P\u00e1lsa bronsa broytt til silvur. Men, \u00ed februar 2014 hendi ta\u00f0, at Gl\u00e6sner fekk s\u00edtt gullhei\u00f0ursmerki aftur, eftir at hann fekk vi\u00f0hald \u00ed k\u00e6runi um at missa gullhei\u00f0usmerki. Hetta f\u00f8rir vi\u00f0 s\u00e6r, at hei\u00f0rsmerki\u00f0 hj\u00e1 P\u00e1l \u00ed hesi kapping n\u00fa aftur er bronsa.\n\n\u00cd 2011 gj\u00f8rdist P\u00e1l nummar 4 og 5 til HM \u00e1 langgeil, nummar 4 \u00e1 1500 m fr\u00ed og nummar 5 \u00ed 4 m fr\u00ed.\n\u00cd desember 2014 gj\u00f8rdist P\u00e1l nummar 4 til HM \u00e1 stuttgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:26.54, i\u00f0 var n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met og ein betran av hansara pers\u00f3nliga bestu t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 n\u00e6rum seks sekundum. P\u00e1l var tann fyrsti svimjarin \u00ed heiminum, i\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0i A-kravt\u00ed\u00f0ina til 1500 metrar fr\u00ed hj\u00e1 monnum til OL 2016 og ein av tveimum monnum, i\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0ina til 400 metrar fr\u00ed til OL \u00ed Rio pr. 29. mars 2015, ta\u00f0 s\u00e6st \u00e1 einum yvirliti, i\u00f0 FINA kunngj\u00f8rdi fyri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1. til 29. mars 2015.\n\nHin 15. august 2015 giftist P\u00e1l vi\u00f0 Maluni Vitalis Joensen, i\u00f0 \u00e1\u00f0renn br\u00fadleypi\u00f0 nevndist Malan Vitalis B\u00e6rendsen. Hann fekk s\u00e6r Vitalis til millumnavn, og hon fekk s\u00e6r Joensen til eftirnavn. Tey giftust \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi, i\u00f0 hevur F\u00f8roya fyrsta langhyl. Vatn var ikki komi\u00f0 \u00ed hylin, \u00e1\u00f0renn br\u00fadleypi\u00f0, men tveir dagar seinni var\u00f0 byrja\u00f0 vi\u00f0 at fylla vatn \u00ed hylin.\n\n17. oktober 2015 letur F\u00f8roya fyrsti langhylur, ein 50-metra langur svimjihylur, \u00e1 Oyrunum \u00ed V\u00e1gi. Svimjih\u00f8llin eitur eftir P\u00e1l Joensen, hon eitur P\u00e1ls H\u00f8ll.\n\nL\u00edvslei\u00f0in \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjing \nP\u00e1l Joensen hevur luttiki\u00f0 \u00e1 fleiri ymiskum altj\u00f3\u00f0a svimjistevnum ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum umframt teimum lokalu stevnunum \u00ed F\u00f8royum, m.a. Oyggjaleikir, EM fyri ung \u00ed Ungarn, World Cup stevnur \u00ed Moskva, Berlin og Stokkh\u00f3lmi, EM \u00e1 langbana \u00ed Budapest, EM \u00ed Danmark, DM \u00ed Danmark, svimjistevnur \u00ed \u00cdslandi, HM \u00ed Italia, svimjistevna \u00ed Su\u00f0urafrika fyri at nevna nakrar av svimjistevnunum, sum P\u00e1l hevur luttiki\u00f0 \u00e1.\n\nSummar-OL 2016 \u00ed Rio de Janeiro \nP\u00e1l Joensen kvalifisera\u00f0i seg til 1500 metrar fr\u00ed til Summar-OL 2016 \u00ed Rio de Janeiro. Hann umbo\u00f0ar Danmark til OL, av t\u00ed at F\u00f8royar ikki eru g\u00f3\u00f0kendar sum tj\u00f3\u00f0 av UCI.\n\nDanish Open 2016 \nGull \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:04.18. Harvi\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0i hann kravt\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 d\u00f8num til OL 2016 \u00ed Rio.\n\nDanish Open 2015 \nS\u00ed\u00f0st \u00ed mars 2015 lutt\u00f3k P\u00e1l \u00e1 Danish Open \u00ed Keypmannahavn.\nGull \u00ed 800 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:52.82, sum var stevnumet og skj\u00f3tasta t\u00ed\u00f0in \u00ed heiminum til t\u00e1.\nGull \u00ed 1500 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:13.88.\nSilvur \u00ed 400 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:51.32.\n\nMeeting Open M\u00e9diterran\u00e9e 2015 \u00ed Marseille \nP\u00e1l lutt\u00f3k \u00e1 MOM Marseille 2015 svimjistevnuni. Hann vann gull \u00ed b\u00e6\u00f0i 1500 m fr\u00ed og \u00ed 400 metrum fr\u00ed og kl\u00e1ra\u00f0i A-kravt\u00ed\u00f0irnar til OL \u00ed Rio 2016. P\u00e1l vann kappingarnar 7. og 8. mars 2015.\nGull \u00ed 1500 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:10.35, sum var n\u00fdtt stevnumet og tri\u00f0besta t\u00ed\u00f0 \u00ed heiminum higartil \u00ed \u00e1r. A-kravt\u00ed\u00f0in hj\u00e1 FINA er 15:14.77, til at kunna kvalifisera seg til OL \u00ed Rio, Dansk Olympisk Komite hevur t\u00f3 har\u00f0ari kravt\u00ed\u00f0ir. P\u00e1l hevur sostatt kl\u00e1ra\u00f0 kravt\u00ed\u00f0ina til OL 2016, sum FINA og IOC seta, longu 8. mars 2015.\nGull \u00ed 400 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:50.22.\n\nHM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil \u00ed Doha, Qatar 2014 \nP\u00e1l lutt\u00f3k til HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil \u00ed Doha \u00ed Katar \u00ed desember 2014. Tann seinasta dagin, 7. desember, svam hann finaluna \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Hann gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:26.54, i\u00f0 var ein betran \u00e1 umlei\u00f0 6 sekund fr\u00e1 hansara bestu t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn hesa kappingina. Hann setti n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met og harvi\u00f0 sj\u00e1lvandi eisini n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Italiuma\u00f0urin Paltrinieri vann gull, Oussama Mellouli \u00far Tunesia vann silvur, me\u00f0an Ryan Cochrane \u00far Kanada vann bronsu.\nNr. 4 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:26.54 i\u00f0 var f\u00f8royskt og nor\u00f0urlendskt met\nNr. 17 in 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:42.31\n\nNorth Sea Swim Meet 2014 \nGull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:46.62 (n\u00fdtt stevnumet)\n\nEM 2014 \u00e1 langgeil \u00ed Berlin \nP\u00e1l Joensen luttekur \u00e1 EM \u00e1 langgeil \u00ed Berlin \u00ed august 2014. Hann luttekur \u00ed 1500 m fr\u00ed og \u00ed 800 m fr\u00ed. Hann vann silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:50.59. Vinnarin var italiuma\u00f0urin Gregorio Paltrinieri, i\u00f0 setti n\u00fdtt evropeiskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:39.93. Tveir dagar seinni vann hann aftur silvur, hesafer\u00f0 \u00ed 800 m fr\u00ed.\nSilvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:50.59.\nSilvur \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:48.49.\n\n100 FM gullhei\u00f0ursmerki \n\u00c1 FM \u00ed Havn \u00ed mai 2014 vann P\u00e1l Joensen fyrst s\u00edtt FM gullhei\u00f0ursmerki nummar hundra\u00f0 \u00edrokna\u00f0 li\u00f0kappingar hin 17. mai og dagin eftir, hin 18. mai vann hann eisini s\u00edtt FM gullhei\u00f0ursmerki nummar 100 \u00ed einstaklingakappingum og l\u00f8tu seinni vann hann eisini s\u00edtt FM gullhei\u00f0ursmerki nummar 101 \u00ed einstaklingakappingum.\n\nDanish Open 2014 \u00e1 langgeil \nGull \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:12.20\nSilvur \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:51.45, sum var hansara 6. besta t\u00ed\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 og tri\u00f0besta t\u00ed\u00f0 \u00ed stuttibuksum. Mads Gl\u00e6sner vann kappingina\nNr. 5 \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:51.05.\n\nEysturdanska meistarastevnan \u00e1 langgeil 2014 \nGull \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:26.86\nGull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:05.62\nGull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.64\nSilvur \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:52.87\n\nDuel in the pool 2013 - Evropa m\u00f3ti USA \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed svimjistevnuni Duel in the Pool, sum er kapping millum teir bestu svimjararnir \u00far Evropa og USA. \u00cd 2013 var\u00f0 kappingin hildin \u00ed Glasgow \u00ed Skotlandi. P\u00e1l Joensen er ein av teimum bestu mannligu svimjarunum \u00far Evropa, sum v\u00f3r\u00f0u tiknir \u00fat til hesa kapping. Ongin mannligur danskur svimjari var\u00f0 \u00fattikin, tv\u00e6r danskar kvinnur v\u00f3ru \u00fattiknar: Jeanette Ottesen og Lotte Friis. Fyrsta dagin gj\u00f8rdist P\u00e1l nummar 8 av 8 svimjarum \u00ed 400 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:45.80. Dagin eftir vann P\u00e1l eitt silvurhei\u00f0ursmerki \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:39.69, gull og bronsa f\u00f3r til USA. Samla\u00f0a kappingin enda\u00f0i vi\u00f0 at USA vann vi\u00f0 bert einum stigi 132 m\u00f3ti 131.\nSilvur \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:39.69\nNr. 8 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:45.80\n\nEM 2013 \u00e1 stuttbana \u00ed Herning \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00e1 EM 2013 \u00e1 stuttgeil \u00ed Herning \u00ed d\u00f8gunum 12. til 15. desember 2013. Har vann hann silvur \u00ed 1500 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum.\nSilvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:35.99\nNr. 21 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:45.92\nNr. 26 av 81 \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.47.03\n\nDM 2013 \u00e1 stuttbana \nGull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:44.49\nSilvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:41.17.\n\nDM 2013 \u00e1 langbana \n Bestu t\u00ed\u00f0 \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:03.77 (vann ikki gull orsaka\u00f0 av ov seinari tilmelding)\n Gull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.17\n Gull \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:50.63\n\nHM 2012 \u00e1 stuttgeil \u00ed Istanbul \n\n\u00cd desember 2012 lutt\u00f3k P\u00e1l Joensen \u00e1 HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil (25 m) \u00ed Istanbul. Sunnukv\u00f8ldi\u00f0 16. desember 2012 svam hann seinasta ri\u00f0il \u00ed 1500 m fr\u00ed, hann svam teinin somiki\u00f0 skj\u00f3tt, at ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at vinna s\u00edtt fyrsta HM hei\u00f0ursmerki. Hann kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:36.93. Nummar eitt gj\u00f8rdist upprunaliga danin Mads Gl\u00e6sner vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:30.01, men \u00ed juni 2013 misti hann gullhei\u00f0ursmerki\u00f0 orsaka\u00f0 av positivari dopingroynd, nummar tvey gj\u00f8rdist upprunaliga 18-\u00e1ra gamli italiuma\u00f0urin Gregorio Paltrinieri vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:31.13 \u00ed juni 2013 bleiv silvuri hj\u00e1 honum broytt til gull, , Men, \u00ed februar 2014 hendi ta\u00f0, at Gl\u00e6sner fekk s\u00edtt gull hei\u00f0ursmerki aftur, eftir at hava k\u00e6rt avger\u00f0ina um at hann skuldi missa gull hei\u00f0usmerki og fekk vi\u00f0hald. Hetta f\u00f8rir vi\u00f0 s\u00e6r at hei\u00f0rsmerki\u00f0 hj\u00e1 P\u00e1l \u00ed hesi kapping n\u00fa aftur er bronsa. P\u00e1l lutt\u00f3k eisini \u00ed 400 m fr\u00ed til hesa kapping, ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at koma \u00ed finaluna, sum hann svam 14. desember. Hann enda\u00f0i upprunaliga sum nummar seks vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:42.23. \u00cd juni 2013 misti Mads Gl\u00e6sner s\u00edtt hei\u00f0ursmerki \u00ed hesi kapping, og hinir sum komu honum n\u00e6stur rykkja sostatt eitt pl\u00e1ss upp. P\u00e1l f\u00e6r t\u00f3 ikki hei\u00f0ursmerki \u00ed hesi kapping, men gj\u00f8rdist n\u00fa nummar 5. Hetta \u00farsliti\u00f0 ver\u00f0ur ikki broytt orsaka\u00f0 av k\u00e6runi hj\u00e1 Gl\u00e6sner, hann fekk bara vi\u00f0hald vi\u00f0v\u00edkjandi gull hei\u00f0ursmerkinum \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00ed hesi kapping.\n\n nr. 2 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:36.93\n nr. 5 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:42.23\n\nSummar-OL 2012 \u00ed London \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London. Hann kvalifisera\u00f0i seg til tr\u00edggjar kappingar, tv\u00e6r einstaklingakappingar og eina li\u00f0kapping:  400 m fr\u00ed, 1500 m fr\u00ed og 4 x 200 m fr\u00ed. Hann svam seg ikki \u00ed nakra finalu. V\u00f3nirnar v\u00f3ru serliga st\u00f3rar til 1500 metrar fr\u00ed, men hann svam langt fr\u00e1 s\u00edni bestu t\u00ed\u00f0 og gj\u00f8rdist nummar 17. Besta \u00farsliti\u00f0 fekk hann \u00ed 400 metrar fr\u00ed, har hann gj\u00f8rdist nummar 10.\nNr. 10 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.36.\nNr. 13 \u00ed 4 x 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:15.04.\nNr. 17 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:18.42.\n\nDanish Open 2012 \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed d\u00f8gum fr\u00e1 22. mars til 25. mars 2012 \u00ed donsku svmjistevnuni Danish Open \u00ed Br\u00f8nsh\u00f8j. Hann svam somiki\u00f0 skj\u00f3tt \u00ed 400 metrum fr\u00ed, at hann kvalifisera\u00f0i seg til OL 2012 \u00e1 hesum teini. Hann svam tvey sekund undir kravt\u00ed\u00f0ina, sum er 3:48.92. Hann svam eisini 1500 m fr\u00ed og so svam hann upp\u00e1 t\u00ed\u00f0 \u00ed 200 m fr\u00ed, fyri at vita, um hann kundi luttaka \u00ed stafettini \u00ed 4x200 m fr\u00ed fyri Danmark \u00e1 OL 2012, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist.\nGull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:46.84 (n\u00fdtt f\u00f8royskt met)\nGull \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:48.98 (n\u00fdtt f\u00f8royskt met)\nGull \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:04.39 (Tryggja\u00f0i s\u00e6r pl\u00e1ssi\u00f0 til OL \u00ed 1500 m fr\u00ed, hann kl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0ina, t\u00e1 hann gj\u00f8rdist nummar 4 til HM 2011, men kravi\u00f0 er at kl\u00e1ra stabilitetst\u00ed\u00f0 undir 15:25.51, og ta\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0i hann v\u00e6l og vir\u00f0iliga)\n Kvalifisera\u00f0 t\u00ed\u00f0 til OL \u00ed 4x200 m fr\u00ed vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini 7:15.38, sum var n\u00fdtt danskt og nor\u00f0urlendskt met, saman vi\u00f0 Mads Gl\u00e6sner, Anders Lie og Daniel Skaaning.\n\nEM \u00ed svimjing \u00e1 stuttbana 2011 \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed 1500 m, 400 m og 200 m fr\u00edsvimjing \u00e1 Europameistarastevnu \u00e1 stuttbana \u00ed Szczecin (Stettin) \u00ed P\u00f3llandi \u00ed d\u00f8gunum 9. til 11. desember. Hann gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:41.05, vinnari gj\u00f8rdist Paul Biedermann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:38.65. P\u00e1l gj\u00f8rdist nummar fimm \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:37.83. Vinnari \u00ed 1500 m fr\u00ed gj\u00f8rdist Mateusz Sawrymowicz vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:29.81, danin Mads Gl\u00e6sner vann silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed og \u00ed 400 m fr\u00ed. Seinasta dagin \u00e1 EM svimjistevnuni svam P\u00e1l 200 m fr\u00ed. Hann gj\u00f8rdist nummar 32 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.56.\n\nWorld Cup 2011 \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00e1 einari World Cup svimjistevnu \u00ed 2011, ta\u00f0 var tann stevnan, sum var \u00ed Stokkh\u00f3lmi 15. og 16. oktober 2011. P\u00e1l vann gull \u00ed 1500 m fr\u00ed hj\u00e1 monnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:52.00 og bronsu \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:45.50. Vinnari \u00ed 400 m fr\u00ed gj\u00f8rdist t\u00fdskarin Paul Biedermann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:43.45.\n\nHM 2011 \u00ed svimjing \u00ed Shanghai \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00e1 heimsmeistara svimjistevnu \u00e1 langgeil \u00ed Shanghai \u00ed Kina \u00ed juli 2011. Hann lutt\u00f3k \u00ed 800 metrum og 1500 metrum fr\u00edsvimjing. Hann svam innlei\u00f0andi \u00ed 800m fr\u00ed 26. juli og svam vi\u00f0 n\u00e6stbestu t\u00ed\u00f0ini av \u00f8llum, t\u00ed\u00f0in var 7:45.55, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met. B\u00e6\u00f0i f\u00f8royska og nor\u00f0urlendska meti v\u00f3ru betra\u00f0i vi\u00f0 7-8 sekundum. P\u00e1l \u00e1tti sj\u00e1lvur gamla f\u00f8royska meti\u00f0, ta\u00f0 var fr\u00e1 EM 2010, gamla nor\u00f0urlendska meti\u00f0 \u00e1tti Mads Gl\u00e6sner. P\u00e1l var einsti nor\u00f0urlendingur, sum svam seg v\u00ed\u00f0ari \u00ed finaluna \u00ed 800m fr\u00ed. \u00cd innlei\u00f0indi ri\u00f0lunum var ta\u00f0 bara kinverjin Yang Sun sum svam skj\u00f3tari enn P\u00e1l, hann svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:45.29. 27. juli svam P\u00e1l finaluna \u00ed 800 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum, hann gj\u00f8rdist nummar fimm vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:46.51. Vinnari gj\u00f8rdist Yang Sun \u00far Kina vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:38.57, nummar tvey gj\u00f8rdist Ryan Cochrane \u00far Kanada vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:41.86, nummar tr\u00fd gj\u00f8rdist Kis Gergo \u00far Ungarn vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:44.94, nummar f\u00fdra gj\u00f8rdist Oussama Mellouli \u00far Tunesia vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:45.99. P\u00e1l var sum nevnt nummar fimm, Chad La Tourette \u00far USA nummar seks, Peter Vanderkaay nummar sjey og S\u00e9bastien Rouault nummar \u00e1tta.\n30. juli svam P\u00e1l 1500 metrar fr\u00ed \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum, hann svam s\u00e6tt skj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0ina av \u00f8llum ri\u00f0lunum, t\u00ed\u00f0in var 14:56.66, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt og nor\u00f0urlendskt met, P\u00e1l \u00e1tti sj\u00e1lvur b\u00e6\u00f0i metini \u00e1\u00f0renn. T\u00ed\u00f0in rakk til eitt finalupl\u00e1ss og tryggja\u00f0i P\u00e1l lutt\u00f8ku \u00ed Olympisku Leikunum 2012 fyri Danmark. Allir sum kvalifisera\u00f0u seg til finaluna svumu undir 15 minuttir, hetta er skj\u00f3tasta i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er svomi\u00f0 av \u00e1tta teimum skj\u00f3tastu \u00ed innlei\u00f0andi til HM \u00ed svimjing.\n31. juli svam P\u00e1l Joensen saman vi\u00f0 sjey \u00f8\u00f0rum svimjarum \u00ed HM finaluni \u00ed 1500 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum. P\u00e1l l\u00e1 \u00e1 einum tri\u00f0ja pl\u00e1ssi l\u00edka til teir h\u00f8vdu svomi\u00f0 umlei\u00f0 1300 metrar, t\u00e1 kom Gergo Kis \u00e1javnt vi\u00f0 P\u00e1l og stutt eftir svam hann eitt vet framum P\u00e1l og t\u00f3k bronsuna. P\u00e1l gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:46.33, sum var pers\u00f3nligt, nor\u00f0urlendskt og f\u00f8royskt met, hann svam heili 10 sekund skj\u00f3tari enn dagin fyri \u00ed innlei\u00f0andi og heili 25 sekund undir kravt\u00ed\u00f0ina til OL. Ta\u00f0 v\u00f3ru teir somu sum vunnu gull, silvur og bronsu \u00ed hesi kappingini, sum \u00ed 800 metrum fr\u00ed. Vinnarin Yang Sun setti n\u00fdtt heimsmet vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:34.14, harvi\u00f0 t\u00f3k hann elsta meti\u00f0 \u00ed svimjing, sum Grant Hackett setti 10 \u00e1r og tveir dagar frammanundan hin 29. juli 2001. \u00darsliti\u00f0 av HM-kappingini \u00ed 1500 m fr\u00ed 31. juli 2011:\n 1. Yang Sun \u00far Kina - 14:34.14 heimsmet\n 2. Ryan Cochrane \u00far Kanada - 14:44.46\n 3. Gergo Kis \u00far Ungarn - 14:45.66\n 4. P\u00e1l Joensen \u00far F\u00f8royum - 14:46.33\n 5. Chad La Tourette \u00far USA - 14:52.36\n 6. Peter Vanderkaay \u00far USA - 15:00.47\n 7. Samuel Pizzetti \u00far Italia - 15:15.81\n 8. Yohsuke Miyamoto \u00far Japan - 15:20.67\n\nOyggjaleikir 2011 \u00e1 Isle of Wight \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed 15 svimjikappingum til Oyggjaleikirnar \u00e1 Isle of Wight, sum v\u00f3ru \u00ed d\u00f8gunum 25. juni til 1. juli 2011. P\u00e1l vann 8 gull, 4 silvur og 1 bronsu hei\u00f0ursmerki.\n Menn 100m fr\u00ed, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 51.16\n Menn 200m fr\u00ed, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:49.83\n Menn 400m fr\u00ed, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.02\n Menn 1500m fr\u00ed, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:28.85\n Menn 400m blanda\u00f0, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:23.10\n Menn 200m bringu, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:15.96\n Menn 4x50m fr\u00ed (li\u00f0), gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:33.59 (hinir v\u00f3ru Magnus J\u00e1kupsson, He\u00f0in Lisberg Olsen og Pauli \u00d8ssursson Mohr\n Menn 4x100m fr\u00ed (li\u00f0), gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:23.10\n Menn 100m blanda\u00f0, silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.81\n Menn 200m blanda\u00f0, silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:03.18\n Menn 4x50m blanda\u00f0 (li\u00f0), silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:43.23\n Menn 4x100m blanda\u00f0 (li\u00f0), silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.81\n Menn 100m bringu, bronsu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:03.78\n\nWorld Cup 2010 \u00ed Stokkh\u00f3lmi \nP\u00e1l Joensen vann bronsu \u00ed 400 metrum fr\u00ed \u00e1 World Cup stevnuni \u00ed Stokkh\u00f3lmi 6. november 2010 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:46.13. Vinnarin av hesi kapping gj\u00f8rdist Paul Biedermann \u00far T\u00fdsklandi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:41.27, sum eisini er heimsmeistari \u00e1 hesum teini. Biedermann eigur eisini heimsmeti \u00ed 400 metrum fr\u00ed. Silvurvinnari gj\u00f8rdist Yannick Agnel \u00far Fraklandi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:41.42.\n\nWorld Cup 2010 \u00ed Moskva \nP\u00e1l Joensen vann tvey gull hei\u00f0ursmerki \u00ed Moskva 2. og 3. november \u00e1 World Cup svimjistevnu. Hann lutt\u00f3k \u00ed tveimum kappingum og vann b\u00e1\u00f0ar. Fyrst svam hann 400 metrar fr\u00ed \u00ed t\u00ed\u00f0ini 3:45.56. Dagin eftir, hin 3. november 2010, svam hann finaluna \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Hann vann gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:50.66.\n\nWorld Cup 2010 \u00ed Berlin \nP\u00e1l lutt\u00f3k \u00e1 World Cup svimjistevnu \u00ed Berlin \u00ed T\u00fdsklandi 30. og 31. oktober 2010. Fyrra dagin svam hann 400 metrar fr\u00ed. Hann svam innlei\u00f0andi um morgunin, har hann svam vi\u00f0 n\u00e6stbestu t\u00ed\u00f0ini, sum var 3:46.76. Bara ni\u00f0urlendingurin Job Kienhuis svam skj\u00f3tari enn P\u00e1l \u00ed innlei\u00f0andi kappingini, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann vi\u00f0 3/100 sekundi skj\u00f3tari, Kienhuis svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:46.73. Teir skj\u00f3tastu \u00e1tta svimjarnir komu v\u00ed\u00f0ari til finaluna, sum var seinnapartin sama dag. Vinnarin gj\u00f8rdist t\u00fdskarin Paul Biedermann, sum er heimsmeistari \u00e1 sama teini og sum eigur heimsmeti\u00f0 \u00ed 400 m fr\u00ed \u00e1 stuttbana og \u00e1 langbana. Hann vann gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:42.31. P\u00e1l vann silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:44.45 og Job Kienhuis vann bronsu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:45.27.  Dagin eftir, hin 31. oktober 2010, svam P\u00e1l finaluna \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Hann gj\u00f8rdist nummar tvey og vann sostatt silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:47.39. Vinnarin av 1500 m fr\u00ed \u00e1 stuttgeil gj\u00f8rdist ni\u00f0urlendski Job Kienhuis vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:40.11. Jan Wolfgarten \u00far T\u00fdsklandi vann bronsu.\n\n2010 European Swimming Championships - Svimjikapping um Europameistaraheiti\u00f0 2010 \u00ed Budapest \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed EM svimjikappingini \u00e1 langbana \u00ed Budapest \u00ed Ungarn \u00ed august 2010, har kappast var\u00f0 um europameistaraheiti\u00f0. P\u00e1l lutt\u00f3k \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Innlei\u00f0andi svimjingin var 10. august, og finalan vi\u00f0 8 luttakarum var svomin 11. august. P\u00e1l svam \u00ed fyrsta av trimum ri\u00f0lum. Hann vann s\u00edn ri\u00f0il \u00ed innlei\u00f0andi svimjingikappingini vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:04.05. \u00cd seinasta ri\u00f0linum svam ein italienari skj\u00f3tari enn P\u00e1l, ta\u00f0 var Samuel Pizzetti, sum svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:03.32. P\u00e1l svam sostatt vi\u00f0 n\u00e6stbestu t\u00ed\u00f0ini \u00ed innlei\u00f0andi svimjikappingini \u00ed 1500 m fr\u00ed hj\u00e1 monnum \u00e1 langbana. Danin Mads Gl\u00e6sner gj\u00f8rdist nummar 9 og kom t\u00ed ikki \u00ed finaluna. P\u00e1l var einasti nor\u00f0urlendingurin, sum svam \u00ed finaluni, sum var\u00f0 11. august. \u00darsliti\u00f0 av finaluni gj\u00f8rdist, at P\u00e1l vann silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:56.90, sum var ta\u00f0 skj\u00f3tasta, i\u00f0 P\u00e1l nakrant\u00ed\u00f0 hevur svomi\u00f0 \u00ed 50 metra hyli til t\u00e1, t\u00ed\u00f0in var eisini n\u00fdtt Nor\u00f0urlendskt met og sj\u00e1lvsagt eisini n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist franskma\u00f0urin S\u00e9bastien Rouault, i\u00f0 vann gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:55.17. Bronsu hei\u00f0ursmerki\u00f0 f\u00f3r til italienaran Samuel Pizzetti, sum dagin fyri var tann einasti sum svam skj\u00f3tari enn P\u00e1l. \u00darsliti\u00f0 av kappingini (navn, land og t\u00ed\u00f0ir hj\u00e1 gull, silvur og bronsu vinnarunum):\n\n 1 S\u00e9bastien Rouault, Frakland, 14:55.17.\n 2 P\u00e1l Joensen, F\u00f8royar, 14:56.90.\n 3 Samuel Pizzetti, Italia, 14:59.76.\n\nGreat London Swim 2010 - Havsvimjing fyri elitusvimjarar \nP\u00e1l Joensen var\u00f0 bo\u00f0in vi\u00f0 til \u00e1rligu svimjikappingina Great Swim \u00ed London, har umlei\u00f0 5000 f\u00f3lk lutt\u00f3ku. Elitusvimjarar svimja fyri seg sj\u00e1lvar, har lutt\u00f3ku olympiskir vinnarir, evropameistarir og heimsmeistarir. P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:47.45. T\u00ed\u00f0irnar hj\u00e1 4 teimum bestu v\u00f3ru hesar:\n Thomas Lurz, T\u00fdskland, 16:42:57\n Ky Hurst, Avstralia, 16:43:67\n Petar Stoychev, Bulgaria, 16:44:29\n P\u00e1l Joensen, F\u00f8royar, 16:47:45\n\nVann gull og bronsu \u00ed Su\u00f0urafrika \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00e1 altj\u00f3\u00f0a svimjistevnu \u00ed Durban \u00ed Su\u00f0urafrika \u00ed apr\u00edl 2010, sum nevnist Telkom SA National Aquatic Championships 2010. P\u00e1l lutt\u00f3k \u00ed 800 metrum fr\u00ed og 1500 metrum fr\u00ed \u00e1 langbana. P\u00e1l vann gull \u00e1 800 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:58.92. P\u00e1l vann bronsu \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:21.84. Vinnari av 1500 m fr\u00ed gj\u00f8rdist Heerden Herman \u00far Su\u00f0urafrika vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:06.75.\n\nFina World Cup 2009 \u00ed Berlin - Nor\u00f0urlendskt met \n15. november svam P\u00e1l Joensen finaluna \u00ed 1500m fr\u00ed \u00e1 stuttbana til World Cup \u00ed Berlin . P\u00e1l vann silvur og setti n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:32.15. Hann \u00e1tti sj\u00e1lvur meti\u00f0 frammanundan, ta\u00f0 setti hann \u00ed Stokkholmi 4 dagar frammanundan.\n\nFina World Cup 2009 \u00ed Stokholm - Nor\u00f0urlendskt met \n11. november svam P\u00e1l Joensen finaluna \u00ed 1500m fr\u00ed \u00e1 stuttbana til World Cup \u00ed Stokkholm . P\u00e1l vann silvur og setti n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:32.59. Hann \u00e1tti sj\u00e1lvur meti\u00f0 frammanundan, ta\u00f0 setti hann \u00ed Moskva 4 dagar frammanundan. T\u00e1 var hann fyrsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0, sum hevur sett nor\u00f0urlendskt met \u00ed svimjing. Italienarin Federico Colbertaldo vann kappingina og danin Mads Gl\u00e6sner gj\u00f8rdist nr. 3. T\u00ed\u00f0irnar s\u00f3u solei\u00f0is \u00fat hj\u00e1 teimum trimum:\n Federico Colbertaldo 14:28.35\n P\u00e1l Joensen 14:32.59 (Nor\u00f0urlendskt met)\n Mads Gl\u00e6sner 14:39.88\n\nFina World Cup 2009 \u00ed Moskva - Vann gull og setti nor\u00f0urlendskt met \n7. november 2009 vann P\u00e1l gull \u00ed Moskva \u00e1 1500m fr\u00ed \u00e1 stuttbana vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:32.64. Kappingin nevndist FINA World Cup. Samstundis setti P\u00e1l n\u00fdtt f\u00f8royskt met og n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met. Vi\u00f0 hesi t\u00ed\u00f0ini var P\u00e1l Joensen bert 3.13 sekund fr\u00e1 heimsmetinum. Inntil t\u00e1 (nov. 2009) m\u00e1 hetta sigast at vera st\u00f8rsta f\u00f8royska \u00edtr\u00f3ttarbragdi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0.\n\nFINA World Championships 2009 - Heimsmeistaraskapi\u00f0 \u00ed svimjing \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed svimjikapping um heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed Rom, Italia \u00ed 2009. P\u00e1l lutt\u00f3k \u00ed 400 m, 800 m og 1500 metrum \u00ed fr\u00edsvimjing. Hann svam ikki s\u00ednar bestu t\u00ed\u00f0ir og kom ikki v\u00ed\u00f0ari \u00ed finaluna. Besta \u00farsliti\u00f0 hj\u00e1 honum gj\u00f8rdist eitt 17. pl\u00e1ss \u00ed 1500 metrar fr\u00ed hj\u00e1 monnum. Ta\u00f0 var tunesiski Oussama Mellouli, sum gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00ed 1500 m fr\u00ed, Ryan Cochrane \u00far Kanada vann silvur og Sun Yang \u00far Kina vann bronsu. Danin Mads Gl\u00e6sner gj\u00f8rdist nummar 10.\n\nEuropean Short Course Swimming Championships 2009 - Svimjing um Europameitaraheiti\u00f0 \u00e1 stuttbana 2009 \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed svimjikapping um europameistaraheiti\u00f0, sum var \u00ed Istanbul \u00ed 2009. Hann svam innlei\u00f0andi 400 metrar og kom v\u00ed\u00f0ari til finaluna, men hann avl\u00fdsti finaluna. Hann svam eisini 1500 metrar fr\u00ed hj\u00e1 monnum og kom v\u00ed\u00f0ari \u00ed finaluna. Hann gj\u00f8rdist nummar 7 \u00ed 1500 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:38.00. Vinnarin gj\u00f8rdist Jan Wolfgarten \u00far T\u00fdsklandi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:20.44, italienarin Federico Colbertaldo vann silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:25.68, danin Mads Gl\u00e6sner vann bronsu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:26.74.\n\nOyggjaleikir 2009 \u00e1 \u00c1landi \nP\u00e1l Joensen vann fleiri gull hei\u00f0ursmerki og setti fleiri f\u00f8roysk met \u00e1 Oyggjaleikum 2009 \u00e1 \u00c1landi:\n Menn 100m Fr\u00ed 00:50.04\n Menn 1500m Fr\u00ed 15.44.68\n Menn 200m Bringu 02:16.06\n Menn 200m Fr\u00ed 1:47.76\n Menn 400m Fr\u00ed 03:45.87\n Menn 50m Fr\u00ed 23.19 (Deilt 1. pl\u00e1ss)\n\nEuropean Short Course swimming championship 2008 - EM \u00e1 stuttbana (fyri vaksin) \u00ed Kroatia \nF\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir aftan\u00e1 bragdi\u00f0 \u00ed Beograd, t\u00e1 P\u00e1l gj\u00f8rdist tr\u00fdfaldur junior europameistari, slapp hann at royna seg millum teir vaksnu svimjararnir. Hesafer\u00f0 var ta\u00f0 \u00ed Kroatia til kappingina um europameistaraheiti\u00f0 \u00e1 stuttbana \u00ed desember 2008. P\u00e1l gj\u00f8rdist nummar fimm \u00e1 1500 fr\u00ed. Fimm teir bestu v\u00f3ru hesir (navn, land og t\u00ed\u00f0ir):\n Federico Colbertaldo, Italia, 14:24.21\n Vitaly Romanovich, Rusland, 14:29.64\n Samuel Pizzetti, Italia, 14:31.60\n Mads Gl\u00e6sner, Danmark, 14:39.70\n P\u00e1l Joensen, F\u00f8royar, 14:39.99\n\nTr\u00fdfaldur Junior Europameistari 2008 \nVann 3 gullhei\u00f0ursmerki vi\u00f0 evropameistaraskapi\u00f0 fyri juniorar \u00ed svimjing \u00ed Beograd, Serbia \u00ed august 2008. 400m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3.51.44, 800m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7.56.90 og 1500m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15.18.37.\n\nOyggjaleikir 2007 \nP\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikunum 2007 \u00e1 Rodos \u00ed juli 2007. Hann vann 5 gull og 1 bronsu hei\u00f0ursmerki og gj\u00f8rdist eitt kent navn \u00ed F\u00f8royum\n Menn 200\u00a0m fr\u00ed, gull, 1:53.60\n Menn 400\u00a0m fr\u00ed, gull, 4:00.23\n Menn 1500\u00a0m fr\u00ed, gull, 15:48.25\n Menn 4x50\u00a0m fr\u00ed, gull, 1:36.01\n Menn 50\u00a0m blanda\u00f0, gull, 1:47.71\n Menn 100\u00a0m blanda\u00f0, bronsu, 4:00.38\n\nHM \u00ed svimjing 2007\nP\u00e1l Joensen kvalifisera\u00f0i seg til HM \u00ed svimjing 2007 (fyri vaksin), h\u00f3ast hann bert var 16 \u00e1ra gamal. Stevnan var\u00f0 hildin \u00ed Melbourne \u00ed Avstralia \u00ed d\u00f8gunum 17. mars - 1. apr\u00edl 2007. P\u00e1l svam \u00ed kappingunum \u00ed 50 m, 100 m, 200 m, 400 m og 800 m fr\u00ed. Hann svam seg ikki v\u00ed\u00f0ari til nakra finalu. Hann gj\u00f8rdist nummar 34 \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:30.31, 36 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:23.56, 52 \u00ed 400 m fr\u00ed.\n\nHei\u00f0ur\n\n\u00c1rsins f\u00f8royski svimjari 2013, flest FINA stig og FM  hei\u00f0ursmerki nummar 100 \nP\u00e1l vann hei\u00f0urin sum \u00c1rsins Svimjari 2013 eftir FM Stevnuna \u00ed Havn. Hann fekk eisini handa\u00f0 steyp, t\u00ed hann var tann svimjarin, i\u00f0 fekk flest FINA stig undir einari kapping, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00ed 800 metrum fr\u00ed. \u00c1 FM stevnuni fekk P\u00e1l handa\u00f0 s\u00edi FM hei\u00f0rsmerki nummar 100, og ta\u00f0 var gull. Av teimum 100 hei\u00f0ursmerkjunum v\u00f3ru yvir 80 av teimum gull hei\u00f0ursmerki. \u00c1 FM stevnuni setti P\u00e1l n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:03.00, og \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:35.06.\n\n\u00c1rsins f\u00f8royska \u00edtr\u00f3ttarnavn og \u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttarbragd \nSeinastu \u00e1rini hava f\u00f8royskir fj\u00f8lmi\u00f0lar \u00fatnevnt f\u00f8royingar sum hava skara\u00f0 fram\u00far innan ymisk \u00f8ki. Dimmal\u00e6tting hevur \u00fatnevnt \"\u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttarbragd\". P\u00e1l vann hei\u00f0urin \"\u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttarbragd 2007\" \u00ed  februar 2008 saman vi\u00f0 venjara s\u00ednum J\u00f3n Bjarnasyni. Kringvarpi\u00f0 hevur seinastu \u00e1rini skipa fyri sendingini Stj\u00f8rnuskot har m.a. \"\u00c1rsins F\u00f8royska \u00cdtr\u00f3ttarnavn\" ver\u00f0ur kosi\u00f0. P\u00e1l Joensen vann hei\u00f0urin \u00ed 2007, 2008 og 2009.  \u00cd 2010 var ongin \u00fatnevndur til \"\u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttarbragd\".\n\nKeldur \n\n Yvirlit yvir finaluna \u00ed World Cup \u00ed Berlin 2009 \u00ed 1500m fr\u00ed hj\u00e1 monnum.\n Omegatiming.com Yvirlit yvir finaluna \u00ed World Cup 2009 \u00ed Stokholm 1500m fr\u00ed hj\u00e1 monnum.\n Omegatiming.com, yvirlit yvir finalut\u00ed\u00f0irnar fr\u00e1 World Cup 2009 \u00far Moskva 1500m fr\u00ed hj\u00e1 monnum.\n Svimjisamband F\u00f8roya\n SwimmingWorldMagazine.com\n Island Games 2009 in \u00c5land\n Sportal.fo\n Sportal.fo\n Susvim\n Enska Wikipedia um \"2009 FINA Swimming World Cup\"\n Greatswim.org\n SSF.fo, P\u00e1l nr 4 av 5000 \u00ed London.\n Omegatiming.com, 30th LEN European Swimming Championships, Budapest, Hungary, August 4-15, 2010.\n The-Sports.org\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Swimrankings.net Pers\u00f3nlig met og \u00farslit hj\u00e1 P\u00e1l Joensen.\n Susvim.mono.net, Su\u00f0uroyar Svimjifelag (SUSVIM)\n Svimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "9254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Irak", "title": "Irak", "text": "Irak (ar\u00e1biskt: Jumh\u016briyat Al-\u02bfIr\u0101q, kurdiskt: Komar\u00ea Iraq) ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Irak er eitt hitt st\u00f8rsta og sterkasta landi\u00f0 \u00ed hesum parti \u00ed Mi\u00f0eystri. Meginparturin av landinum er turr oy\u00f0im\u00f8rk og berligt fjallalendi. Irak hevur mark vi\u00f0 seks lond: \u00cd vesturi hevur Irak mark vi\u00f0 Jordan og Saudi-Ar\u00e1bia, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 S\u00fdria og Turkaland, \u00ed eystri vi\u00f0 Iran, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Kuveit. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Bagdad og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er ar\u00e1biskt. Umlei\u00f0 19 milli\u00f3nir f\u00f3lk hava atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt \u00e1 irakska tj\u00f3\u00f0artingsvalinum. Teirra millum eru h\u00e1lv onnur milli\u00f3n irakar, sum b\u00fagva \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. 90 prosent av innt\u00f8kunum hj\u00e1 Irak koma fr\u00e1 oljuvinnuni.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum eru muslimar og tala ar\u00e1biskt. \u00cd nor\u00f0ara parti \u00ed landinum b\u00fagva eisini um 4 milli\u00f3nir kurdar.\n\nS\u00f8ga \n\nS\u00ed\u00f0an Irak gj\u00f8rdist l\u00fd\u00f0veldi \u00ed 1958, hevur politiskur \u00f3fri\u00f0ur javnan veri\u00f0. \u00cd 1980-\u00e1runum kr\u00edggja\u00f0ist Irak vi\u00f0 Iran \u00ed samfull 8 \u00e1r, og t\u00e1 i\u00f0 Irak leg\u00f0i Kuveit undir seg, leyp st\u00f3rt altj\u00f3\u00f0a herli\u00f0 \u00e1. Kr\u00edggi\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0 (2. august 1990\u201328. februar 1991), og Irak tapti so dyggiliga.\n\nIrak-kr\u00edggi\u00f0 \n\nTann amerikanska innr\u00e1sin byrja\u00f0i 20. mars 2003. Amerikonsku royndirnar at skapa demokrati og samstundis Kr\u00edggi\u00f0 M\u00f3ti Yvirgangi, hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r at landi\u00f0 er gj\u00f8gnumdrivi\u00f0 av har\u00f0skapi, dey\u00f0a og l\u00ed\u00f0ing. Ta\u00f0 rakar \u00f8ll, men mest kvinnurnar. Meira enn ein milli\u00f3n irakiskar kvinnur eru \u00ed dag einsamallar um at uppihalda familjunum, og arbei\u00f0sloysi\u00f0 er st\u00f3rt. \u00c1\u00f0renn kr\u00edggi\u00f0 gingu tey flestu b\u00f8rnini \u00ed sk\u00fala, og kvinnur arbeiddu \u00ed st\u00f3rum tali. \u00cd dag eru teir almennu stovnarnir, har kvinnurnar starva\u00f0ust ikki til. A\u00f0raste\u00f0s, sum til d\u00f8mis \u00ed Basra, hava tr\u00faarb\u00f3lkar, sum hava serliga fatan av, hvussu kvinnur skulu vera, tiki\u00f0 valdi\u00f0. \u00cd dag sleppa kvinnur \u00ed Basra ikki at \u00ed\u00f0ka \u00edtr\u00f3tt og noy\u00f0ast at ganga vi\u00f0 turrikl\u00e6\u00f0i.\n\nKr\u00edggi\u00f0 \u00ed Irak hevur kosta\u00f0 yvir 600 000 sivilum irakum l\u00edvi\u00f0, v\u00edsir ein kanning, sum amerikanskir og irakskir granskarar hava gj\u00f8rt \u00ed 2006 . Metingarnar hj\u00e1 granskarunum f\u00fdra fer\u00f0ir h\u00e6gri enn tey t\u00f8l, irakska stj\u00f3rnin higartil hevur almannakunngj\u00f8rt um sivilt mannfall, bygt \u00e1 uppl\u00fdsingar fr\u00e1 l\u00edkh\u00fasum og sj\u00fakrah\u00fasum. Granskararnir byggja hinvegin s\u00edni t\u00f8l \u00e1 spurnarkanningar, sum eru gj\u00f8rdar \u00e1 r\u00e6ttiliga brei\u00f0um grundarlagi kring alt Irak. At 600 000 sivilir irakar eru falnir undir kr\u00edgnum, svarar til, at 500 sivilf\u00f3lk eru dey\u00f0 hv\u00f8nn einasta dag s\u00ed\u00f0ani amerikansku innr\u00e1sina \u00ed mars m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2003.\n\nEin r\u00fagva av palestinensum eru vor\u00f0nir heimleysir av \u00f3fri\u00f0inum, sum hevur merkt landi\u00f0 s\u00ed\u00f0ani USA gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed 2003. \u00cd 2003 b\u00fa\u00f0u 34 000 palestinensar \u00ed Irak. ST hj\u00e1 kommessi\u00f3nin fyri fl\u00f3ttaf\u00f3lk metir, at tali\u00f0 n\u00fa er minka\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed 10 000-15 000. \n\nKr\u00edggi\u00f0 \u00ed Irak hevur n\u00e6rum kosta\u00f0 USA ta\u00f0 sama sum kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Vjetnam. Amerikanska kongressin hevur lati\u00f0 gj\u00f8rt eina n\u00fdggj fr\u00e1grei\u00f0ing um, hvussu n\u00f3gv kr\u00edggj hava kosta\u00f0 USA, l\u00edka afturi fr\u00e1 1775. Irak-kr\u00edggi\u00f0 veri\u00f0 l\u00edka d\u00fdrt fyri USA sum Vjetnamkr\u00edggi\u00f0. Uppger\u00f0in v\u00edsir, at Irak-kr\u00edggi\u00f0, sum higartil hevur vart \u00ed fimm \u00e1r, hevur kosta\u00f0 amerikansku skattagjaldarunum umlei\u00f0 3.074 milliardir kr\u00f3nur. Vjetnamkr\u00edggi\u00f0, sum vardi \u00ed 10 \u00e1r, kosta\u00f0i 3.170 milliardir kr\u00f3nur, vi\u00f0 vir\u00f0inum \u00e1 dollaranum \u00ed dag. Ta\u00f0 er t\u00f3 eitt sindur trupult at samanbera, millum anna\u00f0 orsaka\u00f0 av inflati\u00f3nsfaktorinum.\n\nH\u00f3ast ta\u00f0 eru 11 \u00e1r s\u00ed\u00f0an, at USA leyp \u00e1 Irak, er st\u00f8\u00f0an \u00ed landinum \u00f3fri\u00f0arlig og \u00f3trygg. Amerikanski forsetin, Barack Obama, leggur n\u00fa eftir USA og tess sameindu \u00ed Irak. Obama heldur, at londini hava gj\u00f8rt alt og l\u00edti\u00f0 til tess at loysa fl\u00f3ttaf\u00f3lkakreppuna, sum hevur tiki\u00f0 seg upp aftan \u00e1 kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Irak. Irakkr\u00edggi\u00f0 er av, \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum \u00e1 papp\u00ad\u00edrinum. H\u00f3sdagurin 29. des. \u00ed 2011 var almenni dagurin fyri endan \u00e1 kr\u00edgnum, sum byrja\u00f0i 20. mars 2003, men n\u00f3gv ivast \u00ed, um unga irakska f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 er n\u00f3g sterkt til at standa \u00e1 egnum beinum.\n\nPolitikkur\n\nHj\u00fanalag \n\nIrakiska stj\u00f3rnin hevur gj\u00f8rt eitt l\u00f3garuppskot \u00ed mars 2014, sum loyvir pedofili og ney\u00f0t\u00f8ku innan karmarnar \u00ed hj\u00fanalagi . Stj\u00f3rnin \u00e6tlar at loyva monnum at gifta seg vi\u00f0 9 \u00e1ra gomlum gentum, at gera ta\u00f0 l\u00f3gligt fyri mannin at ney\u00f0taka konu s\u00edna, umframt at ta\u00f0 skal tryggjast vi\u00f0 l\u00f3g, at menn alt\u00ed\u00f0 skulu f\u00e1a foreldramyndugleikan \u00ed samband vi\u00f0 hj\u00fanaskilna\u00f0. Umframt nevndu broytingarnar m\u00e6lir l\u00f3garuppskoti\u00f0 til, at ta\u00f0 ikki skal vera loyvt hj\u00e1 muslimum at gifta seg vi\u00f0 einum, sum ikki er muslimur, og so skulu kvinnur eisini hava avmarka\u00f0an arvar\u00e6tt . 21 av 29 umbo\u00f0um \u00ed stj\u00f3rnini taka undir vi\u00f0 uppskotinum, sum skal samtykkjast \u00ed irakiska tj\u00f3\u00f0artinginum, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 kemur \u00ed gildi. Higartil hava b\u00e6\u00f0i gentur og dreingir skula veri\u00f0 18 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn tey hava kunna\u00f0 gingi\u00f0 saman \u00ed hj\u00fanalag, men irakski l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin, Hassan al-Shimari, sigur, at hetta aldursmarki\u00f0 er brot \u00e1 Sharia, og at ta\u00f0 t\u00ed eigur at ver\u00f0a broytt .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nT\u00e1 i\u00f0 fruktag\u00f3\u00f0a lendi\u00f0 fram vi\u00f0 Evfrat og Tigris er fr\u00e1, er ta\u00f0 mesta av Irak fjalla- og oy\u00f0imarkarlendi. Bara s\u00e6ttingurin av v\u00edddini er n\u00fdtilig landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0, t\u00ed m\u00e1 Irak flyta inn st\u00f3ran part av matv\u00f8runum, landinum t\u00f8rvar.\n\nLandslutir \u00ed Irak \n\n1. Bagdad\n2. Salah ad Din\n3. Diyala\n4. Wasit\n5. Maysan\n6. Al Basrah\n7. Dhi Qar\n8. Al Muthanna\n9. Al-Q\u0101disiyyah\n10. Babil\n11. Karbala\n12. An Najaf\n13. Al Anbar\n14. Ninawa\n15. Dahuk\n16. Arbil\n17. At Ta'mim\n18. Sulaymaniyah\n\nHygg eisini at \n\n Bagdad\n Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0\n Kr\u00edggi\u00f0 \u00edmillum Iran og Irak\n Mi\u00f0eystur\n Asia\n\nKeldur \n\nAsia\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "9255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bagdad", "title": "Bagdad", "text": "H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Iraks, Bagdad (arabiskt; \u0628\u063a\u062f\u0627\u062f), er fram vi\u00f0 Tigris. Hann er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Irak og mi\u00f0depil \u00ed fyrisiting og handli. \u00cd b\u00fdnum renna saman gamalt og n\u00fdtt, avgamlar moskur, n\u00fat\u00edmans h\u00e1h\u00fas og trongligir basarar. Bagdad hevur veri\u00f0 mi\u00f0sta\u00f0ur \u00ed islamskari mentan \u00ed meiri enn t\u00fasund \u00e1r. Bagdad var \u00e1\u00f0ur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00ed veldiga arabiska r\u00edkinum. T\u00e1 bl\u00f3ma\u00f0i b\u00fdurin og var skr\u00fdddur vi\u00f0 pr\u00fd\u00f0iligum borgum og \u00f8\u00f0rum listaverkum. Meginparturin av t\u00ed gamla Bagdad er n\u00fa burtur, men \u00e1 grundini er vaksin upp ein t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi st\u00f3rb\u00fdur. \u00dar Bagdad gongur jarnbreyt til Basra vi\u00f0 Persarahavi\u00f0.\n\nVinab\u00fdir \n\n  Keiro,  Egyptaland, 1978\n  Amman,  Jordan, 1989\n\nS\u00ed eisini \n Irak\n Mi\u00f0eystur\n Asia\n\nKeldur \n\nIrak\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "9256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arabiskt%20m%C3%A1l", "title": "Arabiskt m\u00e1l", "text": "Arabiskt m\u00e1l (arabiskt; \u0627\u0644\u0652\u0639\u064e\u0631\u064e\u0628\u064a\u0651\u0629, al-\u02bfarabiyyah ella bara \u0639\u064e\u0631\u064e\u0628\u064a\u0652 \u02bfarab\u012b), er \u00ed afroasiatiska m\u00e1l\u00e6ttin, semitiska greinin. Um 206.000.000 f\u00f3lk tosa okkurt fr\u00e1brigdi av arabiskum. H\u00f3ast standardarabiskt, sum er eitt tillaga\u00f0 fr\u00e1brigdi av klassiskum ar\u00e1biskum, er alment m\u00e1l \u00ed arabiskum londum, eru ta\u00f0 vanliga bert f\u00f3lk vi\u00f0 g\u00f3\u00f0ari \u00fatb\u00fagving, sum duga ta\u00f0 hampiliga v\u00e6l. Koranin er skriva\u00f0 \u00e1 klassiskum arabiskum, sum er \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt m\u00e1l hj\u00e1 muslimum. Ta\u00f0 arabiska stavra\u00f0i\u00f0 hevur 28 b\u00f3kstavir og skriftm\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0 fr\u00e1 h\u00f8gru til vinstru. Arabiskar dialektir ver\u00f0a tala\u00f0ar \u00ed Nor\u00f0urafrika (fr\u00e1 Maghreb \u00ed Marokko til Egyptaland) og \u00ed Mi\u00f0eystri (fr\u00e1 Palestina/\u00cdsrael til Irak, og \u00far S\u00fdria til Jemen). Maltesiskt er eisini ein arabisk dialekt. H\u00f3ast felagsheiti\u00f0 \"arabiskt\" (av \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum og politiskum ors\u00f8kum) ver\u00f0ur br\u00fakt, so er talan \"de facto\" um fleiri ymiskt \"arabisk\" m\u00e1l, har f\u00f3lk ikki skilja hv\u00f8nn annan.\n\nStavra\u00f0i\u00f0 \n\nM\u00e1l \u00ed Afrika\nM\u00e1l \u00ed Asia\nSemitiskt m\u00e1l"}
{"id": "9257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kinesiskt%20m%C3%A1l", "title": "Kinesiskt m\u00e1l", "text": "Kinesiskt m\u00e1l ella kinverskt (kinesiskt; \u6c49\u8bed/\u6f22\u8a9e, H\u00e0ny\u01d4, \u4e2d\u6587 ella Zh\u014dngw\u00e9n) er \u00ed grundini fleiri skyld m\u00e1l, har mandarinskt, sum er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 875.000.000 f\u00f3lkum, er ta\u00f0 st\u00f8rsta, og ta\u00f0 er eisini standardm\u00e1l \u00ed Kina. Kinesisk m\u00e1l eru m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 meira enn 1.200.000.000 f\u00f3lkum, harav meginparturin b\u00fdr \u00ed Kina og um 22.000.000 \u00ed Teivan. \u00cd kinverska teknm\u00e1linum eru mong t\u00fasund tekn. Hv\u00f8rt tekn er or\u00f0 ella hugtak og ikki lj\u00f3\u00f0 sum \u00ed okkara skriftm\u00e1li. \n\nKinesiskt er st\u00f8rsta m\u00e1li\u00f0 \u00ed F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi Kina. Harumframt er kinesiskt h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina, Hongkong, Makao og Singapor.\n\nM\u00e1l \u00ed Asia\nKinesiskt skriftm\u00e1l"}
{"id": "9258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/God%20Save%20the%20Queen", "title": "God Save the Queen", "text": "God Save the Queen er tj\u00f3\u00f0sangur hj\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi, Avstralia, Kanada, Jamaika, Bahamaoyggjar, Tuvalu og N\u00fds\u00e6landi.\n\nTekstur \n\nGod save our gracious Queen,\nLong live our noble Queen,\nGod save the Queen:\nSend her victorious,\nHappy and glorious,\nLong to reign over us:\nGod save the Queen.\n\nO Lord, our God, arise,\nScatter her enemies,\nAnd make them fall.\nConfound their politics,\nFrustrate their knavish tricks,\nOn Thee our hopes we fix,\nGod save us all.\n\nThy choicest gifts in store,\nOn her be pleased to pour;\nLong may she reign:\nMay she defend our laws,\nAnd ever give us cause\nTo sing with heart and voice\nGod save the Queen.\n\nBretland"}
{"id": "9261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A6sesal%20Vest", "title": "L\u00e6sesal Vest", "text": "L\u00e6sesal Vest ella granskingarlesistovan \u00e1 Kongliga B\u00f3kasavninum (danskt: Det Kongelige Bibliotek) er partur av Danska Tj\u00f3\u00f0b\u00f3kasavninum (danskt: Danmarks Nationalbibliotek), sum heldur til \u00ed Den Sorte Diamant \u00e1 Slotsholmen \u00ed Keypmannahavn, Danmark. Lesistovan er fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 Fr\u00ed\u00f0rikur III kongur stovna\u00f0i Kongliga B\u00f3kasavni\u00f0, og hevur hildi\u00f0 til ymsasta\u00f0ni.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 lesistovuni er \n\n at gera ta\u00f0 gj\u00f8rligt at granska tilfar, i\u00f0 bert kann n\u00fdtast \u00e1 lesistovuni\n at veita br\u00fakarum atgongd til eitt st\u00f3rt handb\u00f3kasavn\n at veita br\u00fakarum fast granskingarpl\u00e1ss\n\nLesistovan er \u00e6tla\u00f0 \n\n l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn\n granskarum innan- og uttanlands\n \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 leita s\u00e6r vitan \u00e1 h\u00e6gri st\u00f8\u00f0i\n\nHandb\u00f3kasavni\u00f0 \u00e1 lesistovuni er \u00ed tveimum h\u00e6ddum og telur um 65.000 bind. Ta\u00f0 fevnir um fleiri yrkisgreinir hj\u00e1 Kongliga B\u00f3kasavninum, t\u00f3 serliga hugv\u00edsindi og gudfr\u00f8\u00f0i.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n L\u00e6sesal Vest\n Det Kongelige Bibliotek\n\nB\u00f3kas\u00f8vn\nDanmark\n\nda:Den Sorte Diamant#L\u00e6sesal Vest"}
{"id": "9263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tbilisi", "title": "Tbilisi", "text": "Tbilisi er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Georgias. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Georgia er bygdur \u00ed br\u00f8ttu l\u00ed\u00f0ini ni\u00f0an fr\u00e1 Kura\u00e1. Tbilisi er av sonnum fj\u00f8lmenta\u00f0ur b\u00fdur, stutt hv\u00f8rt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum eru s\u00fdnagoka, moska, georgisk basilika (fornkirkja), armensk kirkja og persisk eldtilbi\u00f0jaratempul.\n\nVinab\u00fdir \n\n Saarbr\u00fccken, T\u00fdskland (1975)\n Nantes, Frakland (1979)\n Ljubljana, Slovenia (1979)\n Innsbruck, Eysturr\u00edki (1982)\n Yerevan, Armenia (1996)\n Atlanta, USA (1987)\n Palermo, Italia (1987)\n Bristol, Ongland (1988)\n Bilbao, Spania (1989)\n Ankara, Turkaland\n Kiev, Ukraina (1999)\n Astana, Kasakstan (2005)\n Merdivenk\u00f6y, Turkaland\n\nS\u00ed eisini \n\n Georgia\n Evropa\n\nGeorgia"}
{"id": "9264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikael%20Blak", "title": "Mikael Blak", "text": "Mikael Blak (f\u00f8ddur 1979) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, t\u00f3naskald og t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari. Hann sp\u00e6lir \u00e1 fleiri ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri eitt n\u00fa bass og kontrabass. Hann er bassp\u00e6lari \u00ed punk-b\u00f3lkinum 200. Harumframt hevur hann sp\u00e6lt bass vi\u00f0 eitt n\u00fa Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir. Hann var ein av t\u00f3nleikarunum, sum sp\u00e6ldu til Summart\u00f3nar 2012. Mikael er sonur kenda t\u00f3nleikaran og t\u00f3nasmi\u00f0in Kristian Blak. Teir b\u00e1\u00f0ir eru, saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum, limir \u00ed klassiska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Yggdrasil, Kristian er lei\u00f0ari og sp\u00e6lir klaver, og Mikael sp\u00e6lir bass. Mikael hevur framleitt fl\u00f8guna \u00c1 fold eru t\u00fasund gudar hj\u00e1 Hanus G. Johansen, fl\u00f8gan kom \u00fat \u00ed november 2012.\n\nKomponera\u00f0 t\u00f3nleik til vir\u00f0isl\u00f8ntir filmar \nMikael Blak hevur komponera\u00f0 l\u00f8g til stuttfilmarnir Summarn\u00e1tt og Vetrarmorgun hj\u00e1 Sakaris St\u00f3r\u00e1. Summarn\u00e1tt vann tann allarfyrsta Geytan, i\u00f0 er ein f\u00f8roysk filmshei\u00f0ursl\u00f8n. Tey f\u00fdra l\u00f8gini sum mynda soundtracki\u00f0 \u00ed Summarn\u00e1tt hava hesi heiti: \u201dByrjan\u201d, \"D\u00fdrdarfall\u201d, \u201dSummard\u00e1ar\u201d og \u201dSummarn\u00e1tt\u201d. Stuttfilmurin Vetrarmorgun vann eina vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 einum av heimsins st\u00f8rtstu filmsfestivalum, \u00e1 Berlinaluni 2014. Filmurin vann \u00ed b\u00f3lkinum The Special Prize of the Generation 14plus International Jury.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nVi\u00f0 200 \n 2001 - Tveyhundrad Prosent, TUTL. Mikael sp\u00e6lir bass, keybords, guitar, Synthesizer [Moog]. Mikael, Uni \u00c1rting og Niels Arge Gal\u00e1n hava skriva\u00f0 sangirnir.\n 2005 Viva la Republica\n 2006 Graceland\n 2008 200 Decibel\n 2009 Stokkh\u00f3lmssyndromi\u00f0\n 2012 VENDETTA!\n\nSp\u00e6lir ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri \n Eiv\u00f8r, 2000, TUTL (kontrabass)\n Teitur \u200e\u2013 The Singer, 2008, Playground Music Scandinavia (bass)\n Clickhaze \u200e\u2013 EP, Tutl, 2002. Mikael sp\u00e6lir her: Acoustic Bass, Organ [Hammond], Synthesizer [Moog].\n Kristian Blak & Yggdrasil (8) \u200e\u2013 Risastova, Tutl, 2006. Mikael sp\u00e6lir bass.\n Tobias Fr\u00f6berg \u200e\u2013 Somewhere In The City, FireEgg Recordings , 2006. Bass.\n\nFilmst\u00f3nleikur \n2013 - Gj\u00f8rdi fleiri l\u00f8g til stuttfilmin Vetrarmorgun, sum vann vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2012 - Gj\u00f8rdi f\u00fdra l\u00f8g til stuttfilmin Summarn\u00e1tt, sum vann fyrstu f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8roysk filmsf\u00f3lk\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "9265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ruv%C3%B8tn", "title": "St\u00f3ruv\u00f8tn", "text": "\u00c1 markinum \u00edmillum Kanada og Sambandsr\u00edki Amerika eru St\u00f3ruv\u00f8tn (\u00e1 enskum: Great Lakes). \u00cd USA og Kanada eru fimm st\u00f3r fesk v\u00f8tn: Superior\u00ad vatn, Michiganvatn, Huronvatn, Erievatn og Ontariovatn. Tey eru bundin saman \u00ed eina st\u00f3ra skipan. Ha\u00f0ani rennur St. Lawrence\u00e1 gj\u00f8gnum Kanada \u00fat \u00ed Atlantshav. Hesi v\u00f8tn r\u00fama um fimtingin av \u00f8llum vatni \u00ed heiminum. Bara Michiganvatn, vinstrumegin, er sunnan fyri marki\u00f0. \u00cdmillum v\u00f8tnini eru grivnar siglingarveitir, og samband er vi\u00f0 St. Lawrence\u00e1, sum rennur \u00fat \u00ed Atlantshav. \u00cd Niagara\u00e1, sum rennur \u00far Erievatni \u00ed Ontariovatn, eru hinir vi\u00f0gitnu Niagarafossar. Rundan um tey st\u00f3ru v\u00f8tnini og fram vi\u00f0 \u00e1nni er n\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur, sum d\u00e1lkar vatni\u00f0. Serliga Erievatn er illa d\u00e1lka\u00f0. Har eru st\u00f3rir \u00eddna\u00f0arb\u00fdir, so sum Buffalo \u00ed New York, Cleveland \u00ed Ohio og Detroit \u00ed Michigan.\n\nKanada\nV\u00f8tn \u00ed USA"}
{"id": "9266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ru%20Grasfl%C3%B8turnar", "title": "St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar", "text": "Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Kanada og Sambandsr\u00edki Amerika eru St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar ella prerian, sum lendi\u00f0 eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0 (\u00e1 enskum: Great Plains). \u00c1 hesum \u00f3f\u00f8ra v\u00ed\u00f0a lendi\u00f0 er heitt og turt um summari\u00f0 og kuldi og kavi um veturin. Tr\u00f8 vaksa bara vi\u00f0 \u00e1ir og v\u00f8tn. Fyrr, t\u00e1 i\u00f0 fl\u00f8turnar v\u00f3ru albeittar vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um grasi, gingu fleiri milli\u00f3nir visundar har. N\u00fa eru fl\u00f8turnar veltar. Mesta gr\u00f8\u00f0in er hveiti og mais.\n\nKanada\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA"}
{"id": "9267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vancouver", "title": "Vancouver", "text": "Vancouver \u00ed British Columbia \u00e1 vesturstrondini \u00ed Kanada er ein v\u00e6l umt\u00f3ktur b\u00fdur. Mong vilja fegin sleppa at b\u00fagva har, og st\u00f3r framgongd er \u00ed \u00eddna\u00f0inum. Havnin frystir ikki um veturin og liggur t\u00ed v\u00e6l fyri til handilssamstarv vi\u00f0 lond \u00ed Asia hinumegin Kyrrahav. Mong kinversk h\u00faski, helst \u00far Hongkong, b\u00fasettu seg her, \u00e1\u00f0renn Hongkong f\u00f3r undir kinverskt yvirr\u00e6\u00f0i \u00ed 1997.\n\nVinab\u00fdir \n Odessa, Ukraina (1944)\n Yokohama, Japan (1965)\n Edinburgh, Skotland, St\u00f3ra Bretland (1978)\n Guangzhou, Kina (1985)\n Los Angeles, Kalifornia, USA (1986)\n Seoul, Su\u00f0urkorea (2007)\n\nS\u00ed eisini \n Victoria\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: www.vancouver.ca\nVancouver, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "9271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burma", "title": "Burma", "text": "Burma (burmesiskt: Pyi-daung-zu Myan-ma Naing-ngan-daw), eisini nevnt Myanmar, er eitt land \u00ed Su\u00f0urasia vi\u00f0 umlei\u00f0 55 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum. Burma hevur mark vi\u00f0 5 lond: \u00cd vesturi hevur Burma mark vi\u00f0 Bangladesj og India, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Kina, \u00ed eystri vi\u00f0 Laos og Teiland. Burma er sera f\u00e1t\u00e6kt land, sj\u00e1lvt um ta\u00f0 hevur n\u00e1tt\u00farur\u00edkid\u00f8mi, so er ta\u00f0 eftirland \u00e1 n\u00e6stan \u00f8llum \u00f8kjum. Heilsuskipanin \u00ed Burma er tann ringasta \u00ed heiminum, WHO setti Burma sum nummar 190 \u00e1 einum lista yvir lond b\u00f3lka\u00f0 eftir hvussu g\u00f3\u00f0a heilsuskipan tey h\u00f8vdu. ST hevur bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 barnaarbei\u00f0i, s\u00f8lu av menniskjum og manglandi t\u00e6lufr\u00e6lsi. Umheimurin veit l\u00edti\u00f0 um Burma, sum hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00ed skugganum av m\u00e1ttmiklu grannalondum s\u00ednum F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi Kina, India og Teilandi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Naypyidaw og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er burmesiskt. St\u00f8rsti b\u00fdur er Rangoon. Vi\u00f0 eini v\u00eddd \u00e1 676 578 km2 er Burma 40. st\u00f8rsta landi \u00ed heiminum.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 16. \u00f8ld royndu tveir sterkir valdsharrar at byggja eitt st\u00f3rt r\u00edki \u00ed Burma. Fyrst \u00ed 16. \u00f8ld var Burma \u00ed n\u00f3gvum sm\u00e1r\u00edkjum. \u00cd 1531 gj\u00f8rdist Tabinshwehti (1512 - 1550) kongur \u00ed einum r\u00edki, nevnt Toungoo, sunnarlaga \u00ed landinum. Fr\u00e1 1535 t\u00f3k hann valdi\u00f0 yvir f\u00f3lkinum, sum helt til \u00e1 Irrawaddy-oyrunum, og hann t\u00f3k eisini Pegu, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed kongsr\u00edkinum Mon fyri sunnan og gj\u00f8rdi hann til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00ed r\u00edkinum. Stutt eftir t\u00f3k hann kongsr\u00edki\u00f0 Pagan fyri nor\u00f0an, men kom ikki so langt, at hann fekk lopi\u00f0 \u00e1 Teiland, t\u00ed hann doy\u00f0i \u00ed bardaga vi\u00f0 monf\u00f3lki\u00f0, sum hev\u00f0i gj\u00f8rt uppreistur. \u00cd 1551 bardi sv\u00e1gur hansara Bayinnaung uppreisturin ni\u00f0ur og arva\u00f0i tr\u00fanuna. Hann var m\u00e6tastur av \u00f8llum burmesiskum hertakarum og t\u00f3k Teiland; men me\u00f0an hann var \u00e1 herfer\u00f0, gj\u00f8rdu f\u00f3lk \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Pegu uppreistur og l\u00f8gdu st\u00f3rar partar av b\u00fdnum \u00ed oy\u00f0i. Heimafturkomin kn\u00fasti hann uppreisturin og endurreisti b\u00fdin \u00ed miklari d\u00fdrd.\n\nT\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 fekk sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i fr\u00e1 St\u00f3ra Bretland \u00ed 1948, l\u00f8gdu myndugleikarnir seg eftir at f\u00f8ra ein politiskan og b\u00faskaparligan avbyrgingarpolitikk, sum hevur gj\u00f8rt Burma, i\u00f0 \u00e1\u00f0ur var so r\u00edkt, til eitt av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum. Dr\u00fagvi uppreistur fjallaf\u00f3lksins og eirindaleyst herna\u00f0arst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1962 hava hildi\u00f0 burtur alla \u00fatlendska \u00e1virkan. Herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0 var fr\u00e1 1962 til 2011.\n\nPolitikkur \n\nThan Shwe var oddama\u00f0ur \u00ed herna\u00f0arliga einar\u00e6\u00f0isvaldinum \u00ed Burma. Burma var eins og Nor\u00f0urkorea eitt serstakliga lukka\u00f0 land. Ta\u00f0 kom serstakliga til sj\u00f3ndar \u00ed 2008, t\u00e1 i\u00f0 ein \u00f3dn jar\u00f0leg\u00f0i st\u00f3rar partar av landinum. 100 000 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv, m.a. t\u00ed herna\u00f0arvaldi\u00f0 ikki vildi loyva ney\u00f0hj\u00e1lparfelagsskapum inn \u00ed landi\u00f0. Than Shwe og st\u00fdri\u00f0 hansara forfylgdi fleiri f\u00f3lkasl\u00f8gum \u00ed Burma. F\u00f3lk \u00ed vesturheiminum kenna kanska best Aung San Suu Kyi, i\u00f0 vann fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed 1991 fyri str\u00ed\u00f0 s\u00edtt fyri fr\u00e6lsi \u00ed Burma. Sj\u00e1lvt um flokkurin hj\u00e1 Aung San Suu Kyi NLD vann vali\u00f0 \u00ed 1990, gj\u00f8rdist hon ongant\u00ed\u00f0 forseti \u00ed landinum. Ta\u00f0 for\u00f0a\u00f0i herurin fyri. Herurin t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed landinum, broytti navni\u00f0 fr\u00e1 Burma til Myanmar og flutti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in fr\u00e1 Yangon til Naypyidaw. \u00cd 2011 var herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0 koyrt fr\u00e1, eftir at val hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed 2010. Enn hevur herurin grundl\u00f3gartryggja\u00f0an r\u00e6tt til s\u00edna umbo\u00f0an \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum, og Aung San Suu Kyi er enn ikki sannf\u00f8rd um, at f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i enn er \u00e1 veg \u00ed landi hennara.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd h\u00e1lendinum fyri nor\u00f0an, vestan og eystan b\u00fagva mong f\u00f3lkasl\u00f8g, til d\u00f8mis shan-, akha-, karen- og kachinf\u00f3lki\u00f0. Hesi f\u00f3lk eru meiri enn fj\u00f3r\u00f0ingurin av f\u00f3lkinum \u00ed Burma. Flestu teirra b\u00fagva \u00ed sm\u00e1um bygdum og liva av svi\u00f0jub\u00fana\u00f0i. Tey vilja ikki vita av, at fremmand leggja seg upp\u00ed, hvussu tey liva. Ta\u00f0 hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r, at yvir 200 000 f\u00f3lk (karenar og onnur f\u00f3lkasl\u00f8g) \u00e1 hesum lei\u00f0um hava lati\u00f0 l\u00edv \u00ed fr\u00e6lsisbardaganum \u00edm\u00f3ti burmesiska stj\u00f3rnarherinum. \n\nRohingya muslimar hava hildi\u00f0 til \u00ed Myanmar \u00ed mong \u00e6ttarli\u00f0. H\u00f3ast hetta, hava teir aldrin veri\u00f0 g\u00f3\u00f0kendir sum \u00edb\u00fagvar \u00ed Myanmar og eru leingi blivnir forfylgdir og illa vi\u00f0farnir. T\u00edskil er ta\u00f0 ikki \u00f3vanligt at rohingyaf\u00f3lkini velja at flyta \u00far Myanmar. Hendan forfylgingin er blivin so \u00f3gvuslig, at \u00ed 2018 er ein tri\u00f0ingur av teimum 1,1 milli\u00f3num rohingyaf\u00f3lkinum fl\u00fdggja \u00far Myanmar, tv\u00f8rtur um marki\u00f0 til Bangladesj. Ta\u00f0 er umlei\u00f0 300.000 f\u00f3lk. Rohingyaf\u00f3lkini eru ikki v\u00e6l l\u00fddd millum buddistiska fleirtali\u00f0 \u00ed Myanmar. T\u00ed kann hugsast, at myanmarski herurin hevur f\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, \u00ed s\u00ednu har\u00f0rendu vi\u00f0fer\u00f0 av rohingyaf\u00f3lkinum. Politiski lei\u00f0arin \u00ed Myanmar, Aung San Suu Kyi, er undir st\u00f3rum tr\u00fdsti fr\u00e1 \u00fatheiminum fyri at ikki handfara st\u00f8\u00f0una n\u00f3g v\u00e6l. \n\nMi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 65,28 \u00e1r. 10,1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r.\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00f3gv n\u00e1tt\u00farutilfeingi er \u00ed Burma; har er r\u00edkiligt av vatni, t\u00ed st\u00f3ra \u00e1in Irrawaddi rennur su\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum n\u00e6stan alt landi\u00f0, og lendi\u00f0 fram vi\u00f0 henni er \u00f3f\u00f8ra fruktagott. Landa\u00f8ki\u00f0 \u00e1 markinum \u00edmillum Burma, Teiland og Laos ver\u00f0ur nevnt Gylti Tr\u00fdkanturin. Har dyrka f\u00f3lk dreyms\u00f3lju, sum er ein av f\u00e1u innt\u00f8kum teirra. \u00dar dreyms\u00f3ljuni ver\u00f0ur gj\u00f8rt opium, sum er vir\u00f0ismiki\u00f0 evni, i\u00f0 linnar p\u00ednu; men ta\u00f0 ver\u00f0ur eisini n\u00fdtt til at gera har\u00f0vunnin dr\u00f8gg. Tveir tri\u00f0ingar av \u00f8llum heroini \u00ed heiminum kemur \u00far Gylta Tr\u00fdkanti. Dreyms\u00f3ljan hevur hv\u00edtar, lj\u00f3sarey\u00f0ar ella purpurlittar bl\u00f3mur og kann gerast einar 120 cm h\u00f8g. Opium ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far plantusevjuni, i\u00f0 rennur \u00far fr\u00e6hylkinum, t\u00e1 ein flika ver\u00f0ur skorin \u00ed ta\u00f0. \n\nRubinar og safirar eru \u00edmillum mongu a\u00f0alsteinarnar, sum ver\u00f0a vunnir \u00fat \u00ed Nor\u00f0urburma. Mong halda burmesisku rubinarnar vera teir fagrastu \u00ed heiminum, t\u00ed at teir hava ein so vakran dj\u00faprey\u00f0an lit. Krystallrubinar eru ofta \u00ed k\u00e1lkspatti. \u00cd Burma er eisini n\u00f3gv silvur, kopar, j\u00e1ta, bl\u00fdggj, sink og tin, og har er n\u00f3gv olja og gass. \n\nTekk er har\u00f0ur vi\u00f0ur, men g\u00f3\u00f0ur at arbei\u00f0a og t\u00ed n\u00f3gv eftirspurdur og v\u00e6l egna\u00f0ur til d\u00f8mis til hur\u00f0ar og vindeygu, h\u00fasb\u00fana\u00f0 og g\u00f3lv. \u00cd tekktr\u00e6num er olja, i\u00f0 stendur \u00edm\u00f3ti vatni og verjir v\u00e6l fyri rusti. Um 70 % av \u00f8llum tekksk\u00f3gi \u00ed heiminum veksur \u00ed h\u00e1lendinum \u00ed Burma; men so n\u00f3gv tr\u00f8 ver\u00f0a feld, at ver\u00f0ur ikki fari\u00f0 at gr\u00f3\u00f0urseta av n\u00fdggjum, er tekksk\u00f3gurin n\u00e6stan t\u00fdndur um 2010.\n\nHandil \n\nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2006, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA Factbook:\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nLandslutir \n\n Ayeyarwady\n Bago\n Magway\n Mandalay\n Sagaing\n Tanintharyi\n Yangon\n Chin\n Kachin\n Kayin\n Kayah\n Mon\n Rakhine\n Shan\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n\n Rangoon\n Asia\n\nAsia"}
{"id": "9272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marquesasoyggjar", "title": "Marquesasoyggjar", "text": "Marquesasoyggjar (franskt: \u00celes Marquises ella Archipel des Marquises, marquesiskt: Te Henua Kenana ella Te Fenua `Enata) eru oyggjab\u00f3lkur \u00ed Franska Polynesia \u00ed Kyrrahavinum. Marquesasoyggjar hevur bara umlei\u00f0 8600 \u00edb\u00fagvar. \n\nFyrstu f\u00f3lk, i\u00f0 settu seg ni\u00f0ur \u00e1 Marquesasoyggjum fluttu av S\u00e1moa um 100 f. Kr. T\u00e1 livdu tey mest av fiski, skjaldb\u00f8ku og sj\u00f3fugli; sum \u00e1rini li\u00f0u, f\u00f3ru tey eisini at dyrka j\u00f8r\u00f0ina. Tey bygdu s\u00e6r h\u00fas \u00e1 gr\u00f3tpallum og dyrka\u00f0u gudar s\u00ednar \u00ed templum t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00fasini. Marquesasoyggjar v\u00f3ru fyrstu oyggjar \u00ed Polynesia, sum evropear granska\u00f0u. \u00cd 1567 f\u00f3r spanski ranns\u00f3knarfarin \u00c1lvaro de Menda\u00f1a (1542 - oktober 1595) \u00far Callao \u00ed Peru \u00ed Su\u00f0uramerika at leita eftir oyggjum \u00ed Kyrrahavi. \u00c1ri\u00f0 eftir kom hann til S\u00e1lomonsoyggjar. Hann \u00e6tla\u00f0i at gera a\u00f0rar ranns\u00f3knarfer\u00f0ir og f\u00e1a f\u00f3lk vi\u00f0 s\u00e6r at b\u00faseta seg \u00e1 oyggjum \u00ed Kyrrahavi, t\u00ed f\u00f3r hann aftur til Amerika at b\u00fagva seg \u00fat til eina ranns\u00f3knarfer\u00f0 afturat. \u00cd apr\u00edl 1595 f\u00f3r hann ums\u00ed\u00f0ir av sta\u00f0 vi\u00f0 um 380 monnum og konum innanbor\u00f0a. Lo\u00f0sur \u00e1 fer\u00f0ini var portugisiski sj\u00f3farin Pedro Fern\u00e1ndez de Quir\u00f3s (1563 - 1615). \u00cd juli komu tey til Marquesasoyggjar, har komu tey \u00ed bardaga vi\u00f0 tey innf\u00f8ddu og drupu mong teirra. So var hildi\u00f0 fram, og \u00e1 fer\u00f0ini vestureftir leita\u00f0i Menda\u00f1a til f\u00e1n\u00fdtis eftir S\u00e1lomonsoyggjum, men fann t\u00e6r ikki og kom at enda til Santa Cruz. \u00c6tlanir Menda\u00f1as miseydna\u00f0ust, og \u00e1\u00f0renn \u00e1ri\u00f0 var \u00fati, doy\u00f0i hann og mangir skipsfelagar hansara av hitas\u00f3tt.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n Franska Polynesia\n Frakland\n Oseania\n\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "9281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Your%20Best%20Life%20Now%3A%207%20Steps%20to%20Living%20at%20Your%20Full%20Potential", "title": "Your Best Life Now: 7 Steps to Living at Your Full Potential", "text": "Your Best Life Now: 7 Steps to Living at Your Full Potential er ein b\u00f3k hj\u00e1 Joel Osteen (f. 5. mars 1963 \u00ed Houston, Texas). \n\n\u00cd b\u00f3kini tosar Osteen um, hvussu vit kunnu liva eitt r\u00edkt og undurfult l\u00edv, og hvussu hetta ikki einans er \u00e6tla\u00f0 teimum heilt f\u00e1u, men \u00f8llum sum l\u00edta \u00e1 Gud. T\u00ed tosar hann um at broyta l\u00edvs\u00e1sko\u00f0an okkara solei\u00f0is, at vit hyggja longur enn vanligu eygu okkara s\u00edggja. Vit mugu byrja at s\u00edggja, skilja og eisini l\u00edta \u00e1 teir sannleikar Or\u00f0 Guds tosar um og byrja at gera hesar til veruleika \u00ed l\u00edvi okkara. \n\n\u00c1 \u00f8llum st\u00f8\u00f0um har b\u00f8kur ver\u00f0a seldar s\u00e6rt t\u00fa b\u00f3kina sum Osteen hevur skriva\u00f0.\n\nB\u00f3kin er b\u00fdtt upp \u00ed sjey partar: \n\n Enlarge Your Vision. \n Develop A Healthy Self-Image. \n Discover The Power Of Your Thoughts And Words. \n Let Go Of The Past. \n Finding Strength Through Adversity. \n Live To Give. \n Choose To Be Happy. \n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "9282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tony%20Bennett", "title": "Tony Bennett", "text": "Tony Bennett (3. august 1926; upprunaliga navn: Anthony Dominick Benedetto) er ein amerikanskur st\u00f3rband/jazz-sangari. \u00cd august m\u00e1na\u00f0a 2006 fylti Tony Bennett 80 \u00e1r. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed august 1926 \u00ed New York City. Upprunaliga leikpalsnavn hansara var italienska/amerikanska navni\u00f0 Joe Bari, men sj\u00f3nleikarin Bob Hope m\u00e6lti honum til at br\u00faka s\u00edtt egit\u00f0 navn, \u00ed amerikanskum formi. \u00cd \u00e1rat\u00edggju hevur hann veri\u00f0 ein tann best umt\u00f3kti listarligi amerikanski sangarin \u00ed USA b\u00e6\u00f0i millum \u00e1hoyrarar og starvsfelagar. Hann er sangarin vi\u00f0 vakrastu \u00fatg\u00e1vuni av \"They Can\u00b4t Take That Away From Me\" hj\u00e1 George Gershwin, \"In My Solitude\" hj\u00e1 Duke Ellington og \"The Way You Look Tonight\" hj\u00e1 Jerome Kern.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "9283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Phil%20McGraw", "title": "Phil McGraw", "text": "Phillip Calvin McGraw (f\u00f8ddur 1. september 1950 \u00ed Vinita \u00ed Oklahoma) er ein amerikanskur sj\u00f3nvarpsvertur. Hann er kendur undir navninum Dr. Phil.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir"}
{"id": "9284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnold%20Schwarzenegger", "title": "Arnold Schwarzenegger", "text": "Arnold Schwarzenegger (f\u00f8ddur 30. juli 1947 \u00ed Thal \u00ed Styria, Eysturr\u00edki) var guvern\u00f8rur \u00ed statinum Kalifornia \u00ed USA. \u00cd 1980\u2019unum og 90\u2019unum var Schwarzenegger ein av teimum kendastu sj\u00f3nleikarunum \u00ed heiminum. Hann var kendur fyri s\u00ednar v\u00e6l umt\u00f3ktu actionfilmar, sum til d\u00f8mis \u201cTerminator 2\u201d og \u201cPredator\u201d. Hann gavst, t\u00e1 hann gj\u00f8rdist guvern\u00f8rur \u00ed Kalifornia \u00ed 2003, men \u00ed 2012 byrja\u00f0i hann aftur sum sj\u00f3nleikari vi\u00f0 filminum \u201cThe Expendables 2\u201d. \u201cThe Last Stand\u201d \u00ed 2013 er hansara fyrsti h\u00f8vu\u00f0sleiklutur \u00ed 10 \u00e1r. Fyri 2 \u00e1ri s\u00ed\u00f0ani (\u00ed 2011) bleiv hann skildur fr\u00e1 konuni, Mariu Schiver, eftir at hann hev\u00f0i vi\u00f0gingi\u00f0, at hann \u00e1tti eitt barn vi\u00f0 h\u00fashj\u00e1lpini . \n\nSchwarzenegger var\u00f0 heimskendur sum actionstj\u00f8rna \u00ed filminum \"Terminator\" fr\u00e1 \u201984. \u00cd \u201991 fylgdi hann hesum filminum upp vi\u00f0 \"Terminator 2: Judgement Day\" og \u00ed \u00b403 kom seinasti filmurin, \"Terminator 3: Rise of the Machines\", sum hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed. Eftir hetta var\u00f0 sj\u00f3nleikarin valdur til guvern\u00f8r \u00ed Kalifornia og hann seg\u00f0i t\u00ed fyribils farv\u00e6l vi\u00f0 Hollywoodheimin. \n\nCBS News vil vera vi\u00f0, at Arnold Schwarzenegger er ein av teimum mongu, sum er \u00edm\u00f3ti n\u00fdggju l\u00f3gg\u00e1vuni \u00ed Arizona \u00ed 2010, sum krevur, at innflytarar skulu hava papp\u00edr \u00e1 s\u00e6r, sum pr\u00f3gva, at teir hava loyvi til at b\u00fagva \u00ed USA.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a.\n\nKelda \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947"}
{"id": "9286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dead%20Rising", "title": "Dead Rising", "text": "Dead Rising er eitt zombie-sp\u00e6l til XBOX 360 sum kom \u00fat \u00ed september 2006. Ta\u00f0 var kunngj\u00f8rt t\u00e1, at sp\u00e6li\u00f0 eisini f\u00f3r at vera \u00fatgivi\u00f0 til Nintendo Wii. Sp\u00e6li\u00f0 til Wii kemur at eita Dead Rising: Chop Till You Drop. Myndir v\u00edsa at ta\u00f0 er \u00ed sama umhv\u00f8rvi sum XBOX 360-sp\u00e6li\u00f0, men hevur verri grafikk, og f\u00e6rri zombies \u00e1 skerminum.\n\n\u00cd sp\u00e6linum er mann Frank West, ein myndafr\u00e1s\u00f8guma\u00f0ur sum leitar eftir einum scoop. Hetta hevur f\u00f8rt hann til ein l\u00edtlan b\u00fd (nevnt Willamette) \u00ed Colorado sum er fullur av zombies. Hann ver\u00f0ur settur av av einari tyrlu, og er s\u00ed\u00f0ani fanga\u00f0ur \u00ed einum shoppingsentri.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Dead Rising - The Official European Site\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "9288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grand%20Theft%20Auto%20IV", "title": "Grand Theft Auto IV", "text": "Grand Theft Auto IV kom \u00fat \u00ed apr\u00edl 2008 til Xbox 360 og PlayStation 3. Ta\u00f0 er ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a \u00ed t\u00ed sera kontroversiellu GTA-r\u00f8\u00f0ini av sp\u00f8lum hj\u00e1 Rockstar Games.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Grand Theft Auto IV Official website\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "9290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Sims%202%20Stuff%20packs", "title": "The Sims 2 Stuff packs", "text": "Stuff packs eru eyka tilfar til The Sims 2 teldusp\u00e6li\u00f0, sum gevur m\u00f8guleika fyri eyka kl\u00e6\u00f0um, m\u00f8blum og \u00f8\u00f0rum. Nevnast kunnu t.d. Happy Holiday! Pack, Family Fun Stuff og Glamour Life Stuff.\n\nThe Sims 2: H&M Fashion Stuff \nThe Sims 2: H&M Fashion Stuff er ein eykapakki til The Sims 2. Umframt at br\u00faka kl\u00e6\u00f0ir fr\u00e1 H&M, so ber eisini til at lata upp egnan H&M handil og skipa fyri H&M m\u00f3taframs\u00fdning. Hetta er fyrstu fer\u00f0, H&M br\u00fakar teldusp\u00f8l sum li\u00f0 \u00ed s\u00ednari markna\u00f0arf\u00f8ring. N\u00fdggja Sims-sp\u00e6li\u00f0 \u00fatkom 31. juni 2007 og var\u00f0 ikki at f\u00e1a til keyps \u00ed handlunum hj\u00e1 H&M, men einans \u00ed vanligum telduhandlum. Man m\u00e1 hava The Sims 2 fyri at sp\u00e6la ta\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "9292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/It%27s%20a%20Wonderful%20Christmas", "title": "It's a Wonderful Christmas", "text": "It's a Wonderful Christmas er tri\u00f0ja j\u00f3lafl\u00f8gan hj\u00e1 Michael W. Smith. Henda fl\u00f8gan kom 16. oktober 2007. Fl\u00f8gan er j\u00f3lalig sum hon eigur, men Michael W. Smith hevur gj\u00f8rt serliga n\u00f3gv burtur\u00far at f\u00e1a j\u00f3lastemningin fram. Fl\u00f8gan er ein bland av j\u00f3las\u00e1lmum og poppi vi\u00f0 fleiri instrumentall\u00f8gum. Sangurin \"Christmas Day\" syngur hann duett saman vi\u00f0 American Idol vinnaranum Mandisa (Mandisa Lynn Hundley).\n\nSp\u00e6lilisti \n\n \"Christmas Angels\"\n \"It\u2019s A Wonderful Christmas\"  \t\n \"The Promise\"\n \"Song For The King\"\t\n \"Christmas Day\"\n \"A Highland Carol\"  \n \"Sing Noel, Sing Hallelujah\" \n \"Son of God\"\n \"What Child Is This\" \n \"Audrey\u2019s Gift\" \n \"All Year Long\"\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Michael W. Smith Official Website - IT'S A WONDERFUL CHRISTMAS\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "9294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fable%202", "title": "Fable 2", "text": "Fable 2 er eitt teldusp\u00e6l sum kemur \u00fat til Xbox 360 \u00ed oktober 2008. Fable 2 er eftirfylgjarin til Fable sum kom \u00fat \u00e1 Xbox \u00ed 2004. Sum \u00ed t\u00ed fyrsta sp\u00e6linum, so vera sp\u00e6larar ein hetja sum broytist alt eftir hvat sp\u00e6larin ger. Mann kan vera ein g\u00f3\u00f0 hetja, ein \u00f3ndur brotsma\u00f0ur, ella okkurt mitt \u00edmillum. N\u00f8kur n\u00fdggj ting koma til hesa \u00fatg\u00e1vuna, so sum ein hundur, m\u00f8guleikin at sp\u00e6la sum ma\u00f0ur ella kvinna, og ymiskt anna\u00f0.\n\nFable 2 ver\u00f0ur at f\u00e1a sum Limited \u00fatg\u00e1va, har mann f\u00e6r ymisk eyka ting. \u00cd henni er ein serligur diskil vi\u00f0 eyka materiali, ein Hobbe-figurur, eitt eyka sv\u00f8r\u00f0 og dungeon \u00ed sp\u00e6linum og fimm \"Fate Cards\".\n\nTann 13. august kemur Fable 2 Pub Games. Hetta er eitt kasino sp\u00e6l \u00e1 Xbox Live Arcade sum kostar umlei\u00f0 $10 (50 kr). Peningur sum ver\u00f0ur vunnin \u00ed hesum sp\u00e6linum kann br\u00fakast \u00ed Fable 2.\n\nFable 2 kemur \u00fat til Xbox 360 tann 21. oktobur. Ta\u00f0 kemur at kosta $60 (300 kr) fyri ta\u00f0 vanliga sp\u00e6li\u00f0, og $80 (400 kr) fyri Limited \u00fatg\u00e1vuna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Fable 2: The Official Webpage\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "9297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ka%C3%B0alma%C3%B0urin", "title": "Ka\u00f0alma\u00f0urin", "text": "Ka\u00f0alma\u00f0urin (enskt: The Cable Guy) er ein amerikanskur skemtifilmur \u00far 1996. H\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filminum eru Jim Carrey (Ernie \"Chip\" Douglas), Matthew Broderick (Steven M. Kovacs) og Leslie Mann (Robin Harris). Filmurin er framleiddur \u00ed USA.\n\nS\u00f8ga \n\nSteven er fluttur inn \u00ed eina n\u00fdggja \u00edb\u00fa\u00f0 og skal hava ka\u00f0alsj\u00f3nvarp lagt inn. Vanliga ber ta\u00f0 til, bara at geva innleggjaranum nakrar kr\u00f3nur, so f\u00e6rt t\u00fa atgongd til allar r\u00e1sir. Men Chip vil ikki hava pengar. Hann vil hava vinalag. \u00d3ans\u00e6\u00f0 hvat ta\u00f0 kostar!\n\nLeikarar \n\n Jim Carrey (Ernie \"Chip\" Douglas)\n Matthew Broderick (Steven M. Kovacs)\n Leslie Mann (Robin Harris)\n Jack Black (Rick)\n George Segal (Mr. Kovacs)\n Diane Baker (Mrs. Kovacs)\n Ben Stiller (Sam Sweet / Stan Sweet)\n Eric Roberts (Eric Roberts)\n Janeane Garofalo (Medieval Times Waitress)\n Andy Dick (Medieval Times Host)\n David Cross (Sales Manager)\n Amy Stiller (Stevens sekret\u00e6r)\n Owen Wilson (Robins date)\n Kathy Griffin sun (Mrs. Douglas)\n Bob Odenkirk (Br\u00f3\u00f0ir Steven)\n Kyle Gass (Couch Potato)\n Jeremy Applegate (Serf #4)\n Bill Clinton (Bill Clinton)\n\nT\u00f3nleikur \n\n I'll Juice You Up - Jim Carrey \t\n Leave Me Alone - Jerry Cantrell \t\n Standing Outside a Broken Phone Booth with Money in My Hand - Primitive Radio Gods \t\n Blind - Silverchair \t\n Oh! Sweet Nuthin' - $10,000 Gold Chain\n End of the World is Coming - David Hilder\t\n Satellite of Love - Porno For Pyros \t\t\n Get Outta My Head - Cracker \t\t\n Somebody to Love - Jim Carrey \t\n The Last Assassin - Cypress Hill \t\t\n This is - Ruby \t\t\n Hey Man, Nice Shot - Filter \t\n Unattractive - Toadies\t\t\n Download - Expanding Man \t\t\n This Concludes Our Broadcast Day - John Ottman\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Ka\u00f0alma\u00f0urin \u00e1 Internet Movie Database\n Ka\u00f0alma\u00f0urin l\u00fdsing \u00e1 YouTube\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "9298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jim%20Carrey", "title": "Jim Carrey", "text": "James Eugene \"Jim\" Carrey (f\u00f8ddur 17. januar 1962 \u00ed Ontario) er ein amerikanskur-kanadiskur filmsleikari. \n\n\u00cd februar m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2010 gj\u00f8rdist 48 \u00e1ra gamli Jim Carrey abbi. D\u00f3ttir hansara \u00e1tti ein son.\n\nFilmar\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\nGolden Globe Awards\n 1995 - Best Performance by an Actor in a Motion Picture - Musical or Comedy, The Mask (Nominera\u00f0)\n 1998 - Best Performance by an Actor in a Motion Picture - Musical or Comedy, Liar Liar (Nominera\u00f0)\n 1999 - Best Performance by an Actor in a Motion Picture - Drama, The Truman Show (Vunni\u00f0)\n 2000 - Best Performance by an Actor in a Motion Picture - Musical or Comedy, Man on the Moon (Vunni\u00f0)\n 2001 - Best Performance by an Actor in a Motion Picture - Musical or Comedy, How the Grinch Stole Christmas (Nominera\u00f0)\n 2005 - Best Performance by an Actor in a Motion Picture - Musical or Comedy, Eternal Sunshine of the Spotless Mind (Nominera\u00f0)\n\nScreen Actors Guild Awards\n 2000 - Best Performance by an Actor in a Leading Role, Man on the Moon (Nominera\u00f0)\n\nPeople's Choice Awards\n 2001 - Favorite Motion Picture Star in a Comedy (Vunni\u00f0)\n 2005 - Favorite Funny Male Star (Vunni\u00f0)\n\nMTV Movie Awards\n 1994 - Best Comedic Performance (Ace Ventura: Pet Detective) (Nominera\u00f0)\n 1995 - Best On-Screen Duo (Dumb and Dumber) (Nominera\u00f0)\n 1995 - Best Dance Sequence (The Mask) (Nominera\u00f0)\n 1995 - Best Comedic Performance (The Mask) (Nominera\u00f0)\n 1995 - Best Kiss with Lauren Holly (Dumb and Dumber) (Vunni\u00f0)\n 1995 - Best Comedic Performance (Dumb and Dumber) (Vunni\u00f0)\n 1996 - Best Villain (Batman Forever) (Nominera\u00f0)\n 1996 - Best Kiss with Sophie Okonedo (Ace Ventura: When Nature Calls) (Nominera\u00f0)\n 1996 - Best Comedic Performance (Ace Ventura: When Nature Calls) (Vunni\u00f0)\n 1996 - Best Male Performance (Ace Ventura: When Nature Calls) (Nominera\u00f0)\n 1996 - Best Performance\n 1997 - Best Fight with Matthew Broderick (The Cable Guy) (Nominera\u00f0)\n 1997 - Best Villain (The Cable Guy) (Vunni\u00f0)\n 1997 - Best Comedic Performance (The Cable Guy) (Vunni\u00f0)\n 1998 - Best Comedic Performance (Liar Liar) (Vunni\u00f0)\n 1999 - Best Male Performance (The Truman Show) (Vunni\u00f0)\n 1999 - Best Performance\n 2000 - Best Male Performance (Man on the Moon) (Nominera\u00f0)\n 2001 - Best Comedic Performance (Me, Myself, & Irene) (Nominera\u00f0)\n 2001 - Best Villain (How the Grinch Stole Christmas) (Vunni\u00f0)\n 2004 - Best Kiss with Jennifer Aniston (Bruce Almighty) (Nominera\u00f0)\n 2004 - Best Comedic Performance (Bruce Almighty) (Nominera\u00f0)\n 2005 - Best Villain (Lemony Snicket's A Series of Unfortunate Events) (Nominera\u00f0)\n 2006 - MTV Generation Award\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Jim Carrey Online\n Jim Carrey \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "9299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrin%20Olsen", "title": "Katrin Olsen", "text": "Katrin Olsen (f\u00f8dd 5. januar 1978 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8roysk \u00edtrottakvinna \u00ed r\u00f3gving. \u00ed 2008 r\u00f3i hon fyri Danmark \u00e1 Olympisku leikunum \u00ed Beijing, saman vi\u00f0 Juliane Elander, og t\u00e6r komu til h\u00e1lvfinaluna, men t\u00e6r l\u00f3gu sum nr. f\u00fdra, t\u00e1 t\u00e6r r\u00f3u \u00ed m\u00e1l i halvfinaluni. (Bert tey tr\u00fd bestu koma til finaluna.)\n\nHei\u00f0ursmerki og r\u00f3rar\n\n1997\nF\u00f8royameistari 6-mannaf\u00f8r kvinnur vi\u00f0 b\u00e1tinum Jarnbardur\n\n1999\nF\u00f8royameistari 6-mannaf\u00f8r kvinnur vi\u00f0 b\u00e1tinum Jarnbardur\n\n2000\nDanmarksmeistari \u00ed 4 \u00e1ra innriggara\n\n2001\n18. september 2. pl\u00e1ss \u00ed danska meistaraskapinum \u00ed Maribo, Danmark, \u00ed tungum dupult-f\u00fdrara\n18. september 1. pl\u00e1ss \u00ed danska meistaraskapinum \u00ed Maribo, Danmark, \u00ed tungum \u00e1ttara\n\n2002\n5. oktober 2. pl\u00e1ss \u00ed danska meistaraskapinum \u00ed Bagsv\u00e6rd, Danmark, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n\n2003\n5. juni 13. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed M\u00fcnchen, T\u00fdskland, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n5. juli 5. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Luzern, Sveis, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n1. september 6. pl\u00e1ss vi\u00f0 HM \u00ed World Cup \u00ed Milan, Italia, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdraran\n\n2004\n10. juli 16. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Luzern, Sveis, \u00ed l\u00e6ttvekts eittara\n\n2005\n19. juni 2. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Luzern, Sveis, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n4. september 2. pl\u00e1ss vi\u00f0 HM \u00ed Kaizu, Gifu, Japan, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n\n2006\n26. mai 15. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed M\u00fcnchen, T\u00fdskland, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n15. juni 2. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Poznan, P\u00f3lland, \u00ed l\u00e6ttvekts eittara\n9. juli 5. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Luzern, Sveis, \u00ed tungum dupult-f\u00fdrara\n27. august 2. pl\u00e1ss vi\u00f0 HM \u00ed Eaton, St\u00f3ra Bretland, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n16. september 3. pl\u00e1ss vi\u00f0 danska meistaraskapi \u00ed tungum eittara\n\n2007\n28. februar Lars og Katrin settu f\u00f8royskt met\n20. mai 1. pl\u00e1ss vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a regatta \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-f\u00fdrara\n3. juni 1. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Linz / Ottensheim \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-tveyara saman vi\u00f0 Juliane Rasmussen\n24. juni 4. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Amsterdam, Holland \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-tveyara saman vi\u00f0 Sine Christiansen\n15. juli 1. pl\u00e1ss vi\u00f0 World Cup \u00ed Luzern, Sveis, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-tveyara saman vi\u00f0 Juliane Rasmussen\n18. august Katrin Olsen \u00e1 Mi\u00f0v\u00e1gi \u00ed einmansb\u00e1ti\n2. september 2. pl\u00e1ss vi\u00f0 HM \u00ed M\u00fcnchen, T\u00fdskland, \u00ed l\u00e6ttvekts dupult-tveyara (somu t\u00ed\u00f0 sum T\u00fdskland)\n\n2008\n24. januar. Eik og Tryggingin kunngera at teir eru sponsorar hj\u00e1 Katrin\n14. juli Alexandra, greivinna av Frederiksborg doypur b\u00e1tin hj\u00e1 Katrin og [Julie Ellander] Alexandra\n august Myndir fr\u00e1 venjing \u00ed Kina\n4. august OL heilsan fr\u00e1 barnd\u00f3msfelagnum\n8. august OL setanin n\u00e6rkast\n12. august OL-myndafr\u00e1s\u00f8gn: Katrin gr\u00e6t \n16. august 1. pl\u00e1ss vi\u00f0 B-finaluna vi\u00f0 olympisku leikirnar \u00ed Beijing (7. pl\u00e1ss \u00ed samla\u00f0u uppger\u00f0ini)\nKandidat til \u00e1rsins \u00edtr\u00f3ttarnavn\n\n2009\nKatrin lutt\u00f3k \u00ed sendingini H\u00f8vdingebold \u00e1 DR.\n\n2010\nMai Katrin avloysir Juliane Elander\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2008"}
{"id": "9301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Passion%20of%20The%20Christ", "title": "The Passion of The Christ", "text": "The Passion of The Christ er ein amerikanskur filmur um 12 teir seinastu t\u00edmarnar av l\u00edvi Jesusar. Filmurin hevur fingi\u00f0 sera n\u00f3gva umr\u00f8\u00f0u \u00ed heimspressuni. Summi eru bergtikin, onnur v\u00f3nbrotin. Onkur heldur filmin l\u00fdsa l\u00ed\u00f0ingars\u00f8guna v\u00e6l, onnur halda, at ov n\u00f3gv bl\u00f3\u00f0 og p\u00edna eru \u00ed filminum. \n\nFilmurin byrjar \u00ed Getsemane urtagar\u00f0i, har Jesus eftir seinastu kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0ina er farin vi\u00f0 l\u00e6rusveinum s\u00ednum at bi\u00f0ja.\n\nHer stendur hann \u00edm\u00f3ti freistingum Satans og ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani svikin av Judasi. \n\nJesus ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0an leiddur fram fyri r\u00f3mverska landsh\u00f8vdingan Pontius Pilatus, sum skj\u00f3tt varnast, at talan er um politiskar str\u00ed\u00f0sspurningar, og sendir Jesus til Her\u00f3des. Her\u00f3des sendir Jesus aftur til Pilatus, sum gevur f\u00f3lkinum valm\u00f8guleikan at leysgeva Jesus ella brotsmannin Barrabas. F\u00f3lki\u00f0 velur Barrabas, og Jesus ver\u00f0ur givin upp at ver\u00f0a krossfestur. \n\nTa\u00f0 er Mel Gibson (f\u00f8ddur 3. januar 1956 \u00ed New York), sum b\u00e6\u00f0i hevur skriva\u00f0 og leikstj\u00f3rna\u00f0 filmin, i\u00f0 hevur elvt til r\u00e6ttiliga \u00f8sing millum f\u00f3lk. \n\nHandriti\u00f0 er skriva\u00f0 \u00ed samstarvi vi\u00f0 Benedict Fitzgerald, sum er kendur fyri eitt n\u00fa filmarnar, Wise Blood (1979), In Cold Blood (1996), Heart of Darkness (1994) og Zelda (1993). \n\nAllir leikararnir tosa ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, sum var\u00f0 n\u00fdtt \u00ed t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 hendingarnar fara fram. Jesus og l\u00e6rusveinarnir tosa arameiskt, eins og j\u00f8darnir. Romarnir tosa lat\u00edn. Grikst var\u00f0 eisini tosa\u00f0 har um lei\u00f0ir, men t\u00e1 \u00e1 d\u00f8gum var\u00f0 ta\u00f0 vanliga bara n\u00fdtt av teimum intellektuellu, og er t\u00ed ikki at hoyra \u00ed filminum. \n\nFilmurin er tikin upp \u00ed Italia. Sj\u00e1lv krossfestingin var\u00f0 filma\u00f0 \u00ed vakra b\u00fdnum, Matera, me\u00f0an senan har Judas var\u00f0 hongdur var\u00f0 filma\u00f0 \u00ed Craco \u00ed sunnara parti av Italiu. \n\nJer\u00fasalem er \u00ed filminum skapa\u00f0ur vi\u00f0 eini st\u00f3rslignari pallmynd og er konstruera\u00f0ur \u00e1 v\u00e6lkenda Cinecitta Studio, sum liggur \u00ed \u00fatja\u00f0aranum av Rom. \n\nHetta bergtakandi pallkompleksi\u00f0, sum kendi pallmeistarin, Francesco Frigeri og set-pr\u00fd\u00f0arin, Carlo Gervasi, hava gj\u00f8rt, umfatar eisini templi\u00f0, har r\u00e6ttargongd Jesusar f\u00f3r fram, gar\u00f0in, har t\u00e6r ymisku d\u00f3msvi\u00f0ger\u00f0irnar v\u00f3ru og sta\u00f0i\u00f0, har Jesus var\u00f0 p\u00edska\u00f0ur og p\u00edndur. \n\nH\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum Jesus, hevur James Caviezel. Hinir leikararnir eru, Monica Bellucci, Claudia Gerini, Maia Morgenstern, Sergio Rubini. \n\nVi\u00f0 filminum, The Passion of The Christ, hevur Mel Gibson sett eina feita striku undir s\u00edni evni sum filmsframlei\u00f0ari. Eingin vildi geva filmin \u00fat, \u00e1hugin at f\u00edggja var heldur ikki til sta\u00f0ar, og avgj\u00f8rt eingin tr\u00fa\u00f0i, at hesin filmur kom at vinna so n\u00f3gvan pening. Men Gibson tr\u00fa\u00f0i upp\u00e1 filmin, sum n\u00fa v\u00edsir seg at fara at ver\u00f0a ein av st\u00f8rstu eydnufilmunum \u00ed s\u00f8guni. \n\nUm Gibson ikki ristist \u00e1 hondunum, t\u00e1 hann skriva\u00f0i filmin, so hevur filmurin rist heimin. T\u00ed\u00f0indi fr\u00e6ttust um tveir prestar, sum kollapsa\u00f0u, t\u00e1 tey s\u00f3u filmin. Fleiri eru eisini kropin til krossin og farin til l\u00f8gregluna fyri at melda \u00e1ragomul brotsverk.\n\nLeikarar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n The Passion of The Christ l\u00fdsing \u00e1 YouTube.\n The Passion of The Christ \u00e1 Internet Movie Database.\n\nFilmur\n2004"}
{"id": "9302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maudland", "title": "Maudland", "text": "Drotning Maudland ella bara Maudland (norskt: Dronning Maud Land) er eitt norskt hj\u00e1land \u00ed Antarktis.\n\nLandslutir \n\n Kronprinsesse M\u00e4rtha Kyst (970,000 km\u00b2)\n Prinsesse Astrid Kyst (580,000 km\u00b2)\n Prinsesse Ragnhild Kyst (540,000 km\u00b2)\n Prins Harald Kyst (230,000 km\u00b2)\n Kronprins Olav Kyst (180,000 km\u00b2)\n Haakon VIIs vidde\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Norsk Polarinstitutt. \n\nNoreg\nHj\u00e1lond"}
{"id": "9304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0kv%C3%A6mi", "title": "Ey\u00f0kv\u00e6mi", "text": "Ey\u00f0kv\u00e6mi ella AIDS er sj\u00faka sum stendst av HIV-\u00edger\u00f0, sum beinir fyri m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8ri likamsins. Fyrstu tilbur\u00f0irnir skr\u00e1settir \u00ed 1970-\u00e1runum. Eingin heiliv\u00e1gur er enn at f\u00e1a i\u00f0 kan vi\u00f0gera ein sj\u00fakling fyri ey\u00f0kv\u00e6mi, men s\u00ed\u00f0ani 1995 hevur bori\u00f0 til at fingi\u00f0 heiliv\u00e1g i\u00f0 ger at sj\u00fakan ikki er eins dey\u00f0ilig, sokalla\u00f0ur l\u00edvsleingjandi heiliv\u00e1gur. \n\nHeims Heilsustovnurin (enskt \"World Health Organization\") sigur fr\u00e1, at 14 milli\u00f3nir afrikanarar eru longu dey\u00f0ir av AIDS, og at 10 milli\u00f3nir b\u00f8rn eru blivin foreldraleys. V\u00ed\u00f0ari ver\u00f0ur sagt, at HIV/AIDSpestin er so umfatandi, at 1/3 av b\u00f8rnum \u00ed Afrika undir 15 \u00e1r \u2013 koma at doyggja av AIDS. Fyri stuttum fr\u00e6ttist eisini, at AIDS ger um seg \u00ed Kina vi\u00f0 r\u00fakandi fer\u00f0.\n\nSj\u00fakur"}
{"id": "9305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malaria", "title": "Malaria", "text": "Malaria ella kalds\u00f3tt er ring hitabeltissj\u00faka. Malaria er avgomul sj\u00faka, sum smittar vi\u00f0 Anopheles-m\u00fdggjabitum. Krevur enn \u00f3gvuliga mong mannal\u00edv. \n\nSj\u00fakur"}
{"id": "9306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pl%C3%A1tusp%C3%A6lari", "title": "Pl\u00e1tusp\u00e6lari", "text": "Pl\u00e1tusp\u00e6lari er t\u00f3l, sum endurskapar lj\u00f3\u00f0 \u00far eini langari, samanhangandi foyru \u00e1 eini pl\u00e1tu.\n\nThomas Edison uppfann fonografin \u00ed 1877, har foyran er l\u00f8gd \u00e1 ein s\u00falindara.\n\n\u00cd 1887 uppfann Emile Berliner gramofonina (\u00far forngrikskum \u03b3\u03c1\u03ac\u03c6\u03b5\u03b9\u03bd gr\u00e1phein, skriva, og \u03c6\u03c9\u03bd\u03ae ph\u014dn\u00e9, lj\u00f3\u00f0), sum troka\u00f0i fonografin burtur fyrst \u00ed 1900-talinum.\n\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 pl\u00e1tusp\u00e6lari br\u00fakt um n\u00fdggjari, elektrisk t\u00f3l, me\u00f0an gomul t\u00f3l vanliga ver\u00f0a nevnd vi\u00f0 gamla heitinum grammofon.\n\nPl\u00e1turnar hava 4 ymiskar sn\u00fa\u00f0ningsfer\u00f0ir, 78, 45, 33 ella 16 sn\u00fa\u00f0ningar um minuttin. Fyrst \u00ed 1900-talinum v\u00f3r\u00f0u 78-pl\u00e1tur t\u00e6r einastu. Men seinni v\u00f3ru t\u00e6r troka\u00f0ar burtur av 45 og 33. 16 bleiv ongant\u00ed\u00f0 serliga vanligt.\n\n78-pl\u00e1turnar eru gj\u00f8rdar \u00far skellakki, me\u00f0an 45- og 33-pl\u00e1tur eru gj\u00f8rdar \u00far vinyli. Millum anna\u00f0 av t\u00ed at skellakk og vinyl eru sera ymisk \u00ed her\u00f0slu, skulu pl\u00e1turnar hava r\u00e6ttiliga ymiskar n\u00e1lir.\n\n\u00cd oktober 1982 komu fel\u00f8gini Philips og Sony \u00e1 markna\u00f0in vi\u00f0 Compact Disc, stytt CD og ofta nevnt fl\u00f8ga \u00e1 f\u00f8royskum. Hendan mundi troka pl\u00e1tuna burtur s\u00ed\u00f0st \u00ed 1990'unum, men pl\u00e1tan er blivin eitt sindur vanligari n\u00fa, enn hon var fyrst \u00ed hesi \u00f8ldini. \n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "9307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8lumi%C3%B0st%C3%B8%C3%B0", "title": "S\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0", "text": "S\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0 er mi\u00f0st\u00f8\u00f0 vi\u00f0 handlum av ymsum slag. \n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "9310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dinosaurur", "title": "Dinosaurur", "text": "Dinosaurar, ella dinosavrar, eru ein b\u00f3lkur av \u00fatdey\u00f0um risast\u00f3rum skri\u00f0dj\u00f3rum. Dinosaurar r\u00e1ddu uppi \u00e1 landi \u00ed n\u00f3gv milli\u00f3nir \u00e1r, fr\u00e1 triast\u00ed\u00f0 til seinast \u00ed kritt\u00ed\u00f0 (146-65 m.\u00e1.s.). Tyrannosaurus rex var st\u00f8rsti dinosaururin, i\u00f0 \u00e1t kj\u00f8t. Hann er st\u00f8rsta r\u00e1nsd\u00fdr, sum nakrant\u00ed\u00f0 hevur liva\u00f0 \u00e1 landi, ta\u00f0 nakar veit um. Hann var n\u00e6stan 12 m langur og 6 m h\u00f8gur, t\u00e1 i\u00f0 hann st\u00f3\u00f0 \u00e1 afturbeinunum. Tyrannosaurus rex hev\u00f0i st\u00f3rar, boga\u00f0ar tenn og sterkan undir- og yvirkjaft og hvassar kl\u00f8ur \u00e1 t\u00f3num. Hann jagstra\u00f0i helst a\u00f0rar dinosaurar, sum livdu \u00ed flokki og \u00f3tu plantur, og t\u00f3k teir sm\u00e6stu og veikastu burtur\u00far, umframt at hann \u00e1t r\u00e6 av dinosaurum. \n\nHornutur dinosaurar var\u00f0 til \u00ed kritt\u00ed\u00f0ini. Hann \u00e1t plantur og hev\u00f0i horn av beini, og st\u00f3ran beinkraga um h\u00e1lsin og her\u00f0arnar, sum vardi hann, leg\u00f0i okkurt r\u00e1nsd\u00fdr \u00e1 hann. Triceratops var ein av teimum seinastu dinosaurunum og doy\u00f0i ikki \u00fat fyrr enn seinast \u00ed kritt\u00ed\u00f0ini. N\u00f3gvir granskarar eru sannf\u00f8rdir um, at ta\u00f0 var ein risameteorur, sum beindi fyri dinosaurunum fyri 65 mill. \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r"}
{"id": "9313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevaleikur", "title": "Nevaleikur", "text": "Nevaleikur, eisini nevndur boksing, er dystur millum tveir leikarar vi\u00f0 nevasl\u00f8gum eftir serst\u00f8kum reglum. \n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "9314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hebraiskt%20m%C3%A1l", "title": "Hebraiskt m\u00e1l", "text": "Hebraiskt (hebraiskt \u05e2\u05b4\u05d1\u05b0\u05e8\u05b4\u05d9\u05ea Ivrit) er eitt Semitiskt m\u00e1l \u00far Afro-Asiatisku m\u00e1l\u00e6ttini. Mentanarliga er ta\u00f0 mett at vera \"m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 j\u00f8dunum\", men onnur j\u00f8disk m\u00e1l, so sum Jiddisj og Ladino finnast \u00ed j\u00f8disku diasporuni, og hebraiska m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur eisini n\u00fdtt av ikki-j\u00f8dum, so sum sam\u00e1riab\u00fagvum. Hebraiskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 g\u00f3\u00f0um 6 500 000 f\u00f3lkum, harav um 5 300 000 \u00ed \u00cdsrael og um 200 000 \u00ed USA. Ikki beinlei\u00f0is eftirkomari eftir klassiskum hebraiskum ella b\u00edbliuhebraiskum. Meginparturin av Gamla Testamenti er skriva\u00f0ur \u00e1 klassiskum hebraiskum, sum er \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt m\u00e1l hj\u00e1 j\u00f8dum og sam\u00e1riab\u00fagvum.\n\nHebraiska stavra\u00f0i\u00f0 \n\nShin og sin\n\nShin og sin eru sami b\u00f3kstavur, \u05e9, men \u00edmynda tvey ymisk fonem. Teir eru ikki s\u00edn\u00e1millum allofoniskir. T\u00e1 i\u00f0 diakritisk sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0stekn ver\u00f0a n\u00fdtt, ver\u00f0a hesi b\u00e6\u00f0i fonem sundurgreina\u00f0 vi\u00f0 einum  shin-prikki ella sin-prikki; shin-prikkurin er omanfyri h\u00f8gra horn \u00e1 b\u00f3kstavinum, og sin-prikkurin omanfyri vinstra horn \u00e1 b\u00f3kstavinum.\n\nSj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 (vokalir)\nUpprunaliga hev\u00f0i hebraiskt skriftm\u00e1l ikki sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0, men seinni, onkunt\u00ed\u00f0 eftir \u00e1r 200 e.kr. v\u00f3ru sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 l\u00f8gd aftrat vi\u00f0 at seta prikkar ella strikur omanfyri, \u00edmillum ella ni\u00f0anfyri hj\u00e1lj\u00f3\u00f0ini (konsonantarnar), tann sokalla\u00f0a niqqud-skipanin. Prikkar ver\u00f0a t\u00f3 oftast ikki br\u00faktir uttan \u00ed barnab\u00f3kum, b\u00f8narb\u00f3kum, fremmandaor\u00f0um og or\u00f0um vi\u00f0 tv\u00edt\u00fdddari \u00fattalu. \u00cdsraelskt-hebraiskt hevur fimm sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 (i e a o u) men v\u00e6l fleiri b\u00f3kstavir at l\u00fdsa tey. \n\n \n\n<small>Nota 1: S\u00fdmboli\u00f0 \"O\" umbo\u00f0ar einhv\u00f8nn hebraiskan b\u00f3kstav (hj\u00e1lj\u00f3\u00f0).\nNota 2: \u00dattalan av zeire og vi\u00f0hv\u00f8rt segol - vi\u00f0 ella uttan b\u00f3kstavin jod - er vi\u00f0hv\u00f8rt ei \u00ed n\u00fdm\u00f3tans hebraiskum. Hetta er ikki r\u00e6tt \u00ed t\u00ed normativu \u00fattaluni og ikki \u00ed samsvar vi\u00f0 tosa\u00f0a m\u00e1li\u00f0}}\nNota 3: Dagesh, mappiq, og shuruk hava ymsar funkti\u00f3nir, sj\u00e1lvt um tey l\u00edkjast av \u00fatsj\u00f3nd.\nNota 4: B\u00f3kstavurin \u05d5 (vav) er br\u00faktur t\u00ed at hatta kann bara ver\u00f0a \u00edmynda\u00f0 av honum.\n\nFleiri uppl\u00fdsingar\n Zuckermann, Ghil'ad, 2003. Language Contact and Lexical Enrichment in Israeli Hebrew. Palgrave Macmillan. (ISBN 9781403917232 / ISBN 9781403938695)\n\nM\u00e1l \u00ed Asia\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "9315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Michael%20Talbot", "title": "John Michael Talbot", "text": "John Michael Talbot, (f. 8. mai 1954) er ein amerikanskur r\u00f3mversk-kat\u00f3lskur munkur, t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari, sum er f\u00f8ddur 8. mai 1954 \u00ed Oklahoma City, Oklahoma, USA. Hann er \u00f3gvuliga v\u00e6l l\u00fdddur \u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni. Hann hevur eisini grunda\u00f0i eitt kleystur, The Brothers and Sisters of Charity, \u00ed Eureka Springs, Arkansas, USA, sum er kn\u00fdtt at fransiskanaraordaninum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1. Reborn (1972) vi\u00f0 Terry Talbot \n 2. John Michael Talbot (1976)\n 3. The New Earth (1977)\n 4. The Lord's Supper (1979)\n 5. Beginnings / The Early Years (1980)\n 6. Come to the Quiet (1980)\n 7. The Painter (1980) vi\u00f0 Terry Talbot\n 8. For the Bride (1981)\n 9. Troubadour of the Great King (1981)\n 10. Light Eternal (1982)\n 11. Songs For Worship Vol. 1 (1982)\n 12. No Longer Strangers (1983) vi\u00f0 Terry Talbot\n 13. The God of Life (1984)\n 14. Songs For Worship Vol. 2 (1985)\n 15. The Quiet (1985)\n 16. Be Exalted (1986)\n 17. Empty Canvas (1986)\n 18. The Heart of the Shepherd (1987)\n 19. Quiet Reflections (1987)\n 20. The Regathering (1988)\n 21. Master Collection (1988)\n 22. The Lover and the Beloved (1989)\n 23. Come Worship the Lord Vol. 1 (1990)\n 24. Come Worship the Lord Vol. 2 (1990)\n 25. Hiding Place (1990)\n 26. The Birth of Jesus (1990)\n 27. The Master Musician (1992)\n 28. Meditations in the Spirit (1993)\n 29. Meditations from Solitude (1994)\n 30. Chant from the Hermitage (1995)\n 31. The John Michael Talbot Collection (1995)\n 32. The Talbot Brothers Collection (1995)\n 33. Brother to Brother (1996) vi\u00f0 Michael Card\n 34. Our Blessing Cup (1996)\n 35. Troubadour for the Lord (1996)\n 36. Table of Plenty (1997)\n 37. Hidden Pathways (1998)\n 38. Pathways of the Shepherd (1998)\n 39. Pathways to Solitude (1998)\n 40. Pathways to Wisdom (1998)\n 41. Quiet Pathways (1998)\n 42. Spirit Pathways (1998)\n 43. Cave of the Heart (1999)\n 44. Simple Heart (2000)\n 45. Wisdom (2001)\n 46. Signatures (2003)\n 47. City of God (2005)\n 48. Monk Rock (2005)\n 49. The Beautiful City (2006)\n 50. Living Water 50th (2007)\n 51. Troubadour Years (2008)\n\nS\u00ed eisini \n\nKat\u00f3lsk kirkja \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \nSimplicity (with Dan O'Neill) \u2014 (Troubadour For The Lord) ISBN 0-89283-635-0</\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n Official website\n The Brothers and Sisters of Charity\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "9318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oklahoma%20City", "title": "Oklahoma City", "text": "Oklahoma City er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Oklahoma, USA og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Oklahoma. Hann hevur umlei\u00f0 580 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: okc.gov\n Oklahoma City, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Oklahoma"}
{"id": "9323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A6turskirkjan", "title": "P\u00e6turskirkjan", "text": "P\u00e9turskirkjan (lat\u00edn: Basilica Sancti Petri) er d\u00f3mkirkja p\u00e1vans \u00ed Vatikanr\u00edkinum \u00ed R\u00f3m. P\u00e6turskirkjan er heimsins st\u00f8rsta kirkja. Hon hevur skap sum krossur og er 212 metrar long og 133 metrar h\u00f8g. Hv\u00e1lvi\u00f0 \u00e1 P\u00e6turskirkju er st\u00edvliga 120 m uppi yvir kirkjug\u00f3lvinum. Hon var\u00f0 v\u00edgd \u00ed 1626. \u00cd 150 \u00e1r st\u00f3\u00f0 vakra P\u00e6turskirkjan \u00ed ger\u00f0. 10 ymsir byggilistafr\u00f8\u00f0ingar v\u00f3ru uppi\u00ed, \u00e1\u00f0renn li\u00f0ugt var. Bramante var fyrstur, Michelangelo tekna\u00f0i ta\u00f0 st\u00f3rfingna hv\u00e1lvi\u00f0, og byggilistama\u00f0urin og myndah\u00f8ggarin Bernini mynda\u00f0i kirkjuna innan og st\u00e1siliga torgi\u00f0 uttanfyri. \u00cd P\u00e6turskirkju eru v\u00f8kur listaverk m.a. marmarastandmyndir og brotamyndir \u00e1 vegginum.\n\nKirkjur\nVatikani\u00f0\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan"}
{"id": "9324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3mversk-kat%C3%B3lska%20kirkjan", "title": "R\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan", "text": "Tann R\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan er st\u00f8rsti tr\u00faarb\u00f3lkur \u00ed heiminum og tann langst\u00f8rsta kristna kirkjan. K\u00e1tolska kirkjan er ein heimsumfatandi felagsskapur av kristnum, i\u00f0 telur uml. 1 160 000 000 limir  \u00ed 2010. Bispurin \u00ed R\u00f3m (p\u00e1vin), i\u00f0 ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum eftirfylgjari P\u00e6turs, \u00e1postul, er sj\u00f3nliga tekini\u00f0 um einleika kirkjunnar. Katolikkar tr\u00fagva, at h\u00f8vur kirkjunnar, p\u00e1vin, er umbo\u00f0sma\u00f0ur Guds \u00e1 j\u00f8r\u00f0. \u00cd tr\u00faarm\u00e1lum er hann h\u00e6gsti myndugleiki. Ein \u00fats\u00f8gn fr\u00e1 p\u00e1vanum, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00fattalar seg ex cathedra (lat\u00edn: \"\u00far l\u00e6rist\u00f3linum\") um tr\u00fagv og si\u00f0al\u00e6ru, er l\u00fdtaleys. P\u00e1vin b\u00fdr \u00ed Vatikanr\u00edkinum, sum er elal\u00edti\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed R\u00f3m. \n\nKat\u00f3lska kirkjan er um allan heim og er h\u00f8vu\u00f0str\u00fagvin \u00ed m.a. Fraklandi, Meksiko, Eysturtimor, P\u00f3llandi, \u00cdrlandi og mongum \u00f8\u00f0rum londum. N\u00f3gvir katolikkar ganga til messu sunnudag, og teir kunnu j\u00e1tta presti syndir s\u00ednar. Teir hava serliga st\u00f3ra vir\u00f0ing fyri Mariu Moy, m\u00f3\u00f0ur Jesu, og bi\u00f0ja b\u00e6\u00f0i hana og onnur halgimenni um forb\u00f8nhj\u00e1 Gudi. Halgimenni eru kristin f\u00f3lk, sum hava li\u00f0i\u00f0 \u00ed bl\u00f3\u00f0vitnisdey\u00f0a, ella tey eru eftir s\u00edtt kristna l\u00edv tikin upp \u00ed Guds r\u00edki. \n\nKat\u00f3lska kirkjan hevur 7 sakramenti: d\u00f3pur, altargangur, ferming, b\u00f3tarinnar sakramenti, salving teirra sj\u00faku, hj\u00fanalag og prestav\u00edgsla. Altargangsgudst\u00e6nastan eitur messa. Kirkjan er b\u00fdtt sundur \u00ed bispad\u00f8mi undir lei\u00f0slu av einum bispi. Bisparnir hava l\u00e6rumyndugleika. Uppg\u00e1van hj\u00e1 kirkjuni er at bo\u00f0a bo\u00f0skapin. Skrivliga keldan er B\u00edblian. Harumframt hevur kirkjan munnligar keldur, i\u00f0 r\u00f8kka aftur til frumkirkjuna. Tr\u00faarj\u00e1ttanin, i\u00f0 kirkjan n\u00fdtir, stavar fr\u00e1 konsiliinum \u00ed Nik\u00e6a og Konstantinopel. \n\nTil tess at loysa \u00e1trokandi andaligar og sosialar uppg\u00e1vur innan kirkjuna, ella \u00ed samfelagnum sum heild, loyvir kirkjan teimum tr\u00fagvandi at liva \u00ed felagsskapi vi\u00f0 serligum reglum (til d\u00f8mis lyfti um at liva \u00f3gift, \u00ed l\u00fddni og \u00ed pers\u00f3nligum f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi). Fransiskanasystrarnar eru eitt d\u00f8mi um hetta. Gudst\u00e6nastum\u00e1li\u00f0 er vanliga m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0, men lat\u00edn, sum fyrr var\u00f0 br\u00fakt, kann eisini n\u00fdtast. Katolikkar n\u00fdta r\u00f3sukransin, eitt perluband, at hj\u00e1lpa s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 teir bi\u00f0ja. Teir bi\u00f0ja eina b\u00f8n fyri hv\u00f8rja perluna. \n\nFremst av halgimenninum er Maria moy.\n\nKeldur \n\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "9326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beijing", "title": "Beijing", "text": "Bejing (fyrr Peking) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kina, og hevur umlei\u00f0 20,6 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. Beijing er mi\u00f0depil fyri r\u00edkisfyrisiting, f\u00edggjarvi\u00f0urskiftum, sk\u00falaverki og flutningi \u00ed Kina, landinum, har v\u00e6l fleiri enn ein milliard f\u00f3lk b\u00fdr, og \u00ed fleiri enn 30 b\u00fdum b\u00fagva meiri enn ein milli\u00f3n f\u00f3lk. Telur t\u00fa \u00fatja\u00f0aran upp\u00ed, b\u00fagva st\u00edvliga 21,1 mi\u00f3 f\u00f3lk \u00ed Beijing \u00ed 2014. F\u00f3lkatali\u00f0 veksur skj\u00f3tt. Vestar- og nor\u00f0arlaga er b\u00fasta\u00f0ar\u00f8ki og l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed Beijing. \u00cddna\u00f0ar\u00f8ki\u00f0 er eystanfyri mi\u00f0b\u00fdin. Tj\u00f3\u00f0arh\u00e1t\u00ed\u00f0ir og halgidagar ver\u00f0a hildnir \u00e1 Tien\u00e1nmen-torginum (Himmalfri\u00f0ar-torginum) mitt \u00ed gamla b\u00fdarpartinum. Elstu b\u00fdarpartarnir eru \u00ed veruleikanum tveir b\u00fdir, hv\u00f8r gyrdur inn vi\u00f0 m\u00farum: Ytri- og Innarib\u00fdur.\n\n\u00cd 2008 v\u00f3ru OL-summarleikirnir \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga\n\n\u00d3fri\u00f0ur \n\n\u00cd 1989 savna\u00f0ust hundra\u00f0t\u00fasundtals studentar \u00e1 Tian'an-men-torginum (Himmalfri\u00f0artorginum) \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Beijing at v\u00edsa \u00f3n\u00f8gd s\u00edna vi\u00f0 myndugleikarnar \u00ed Kina og krevja f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligar n\u00fdskipanir. Kinverska stj\u00f3rnin sendi herin at ste\u00f0ga m\u00f3tm\u00e6listilt\u00f8kunum. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at eini 1000 f\u00f3lk doy\u00f0u, t\u00e1 i\u00f0 herurin leg\u00f0i upp\u00ed.\n\nD\u00e1lking \n\nKinesiski h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Beijing, hevur \u00ed 2014 tann ivasama hei\u00f0urin at ver\u00f0a tann n\u00e6stskitnasti b\u00fdurin \u00ed heiminum . Luftd\u00e1lkingin er so umfatandi, at ta\u00f0 n\u00e6stan ikki er b\u00fagvandi \u00ed kinesiska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, um heilsan hj\u00e1 teimum 11,5 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvunum ikki skal vera \u00ed vanda.\nTa\u00f0 er ni\u00f0urst\u00f8\u00f0an \u00ed eini n\u00fdggjari fr\u00e1grei\u00f0ing, i\u00f0 tveir ymiskir samfelagsv\u00edsindaligir b\u00f3lkar hava gj\u00f8rt, og sum n\u00fa er kunngj\u00f8rd . Umfatandi luftd\u00e1lkingin \u00ed Beijing hevur longu kosta\u00f0 kinesiska samfelagnum n\u00f3gvan pening. L\u00edkt er eisini til, at meira peningur m\u00e1 br\u00fakast, til tess at basa d\u00e1lkingini. Politiskir lei\u00f0arar \u00ed Kina eru til rei\u00f0ar at j\u00e1tta slakar 8 milliardir kr\u00f3nur til ein grunn, sum skal f\u00e1a bilbugt vi\u00f0 luftd\u00e1lkingini \u00ed b\u00fdnum, sum n\u00fa er tann n\u00e6stskitnasti \u00ed heiminum.\nSamb\u00e6rt almennu, kinesisku t\u00ed\u00f0indastovuni, Xinhua, er \u00e6tlanin at steingja 300 verksmi\u00f0jur \u00ed Beijing, so luftd\u00e1lkingin \u00ed kinesiska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num kann basast . \n\nLuftd\u00e1lkingin h\u00f3ttir eisini fer\u00f0avinnuna \u00ed Beijing. Ta\u00f0 eru ikki bert \u00edb\u00fagvarnir \u00ed Beijing, sum eru \u00ed vanda orsaka\u00f0 av \u00f3gvusligu luftd\u00e1lkingini. Luftd\u00e1lkingin h\u00f3ttir eisini fer\u00f0avinnuna \u00ed Kina, einamest \u00ed Beijing. Fyrra h\u00e1lv\u00e1r \u00ed 2014 fall tali\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lki \u00ed Beijing vi\u00f0 14 prosentum, samanbori\u00f0 vi\u00f0 fyrra h\u00e1lv\u00e1r \u00ed 2013. Kinesiskir fj\u00f8lmi\u00f0lar skriva, at luftd\u00e1lkingin er ors\u00f8k til minkingina.\n\u00cd januar \u00ed 2014 var luftd\u00e1lkingin \u00ed Beijing 40 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn loyvdu markvir\u00f0ini hj\u00e1 heimsheilsustovninum, WHO .\n\nVinarb\u00fdir\n\nKeldur \n \n\nB\u00fdir \u00ed Kina\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "9327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Engelbrektssonur", "title": "\u00d3lavur Engelbrektssonur", "text": "\u00d3lavur Engelbrektssonur (f\u00f8ddur um lei\u00f0 1480 \u00e1 Trondenesi, doy\u00f0i 7. februar 1538 \u00ed Lier, Belgiu), ella Olav Engelbrektsson, var seinasti r\u00f3mverska-kat\u00f3lska erkabiskupurin \u00ed Noregi 1523\u20131537. Hann l\u00e6t ein borgur byggja \u00e1 Steinvikholminum vi\u00f0 Skatval \u00ed Trondheimsfir\u00f0i 1525\u20131532. Fleiri uppskot um norsk loysning fr\u00e1 Danmarkar kom fr\u00e1 Engelbrektssyni. N\u00e6r si\u00f0askifti\u00f0, ella tr\u00fab\u00f3tin (s\u00edggj: Martin Luther), kom til Norges, f\u00f3r Engelbrektsson til Belgiu. Han doy\u00f0i har \u00ed 1538.\n\nNor\u00f0menn\nPrestar"}
{"id": "9334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alan%20Jackson", "title": "Alan Jackson", "text": "Alan Jackson (f\u00f8ddur 17. oktober 1958 \u00ed Newnan \u00ed Georgia, USA) er ein amerikanskur countrysangari og t\u00f3naskald. Hann hevur selt tilsamans 50 milli\u00f3nur fl\u00f8gir. Alan hevur vunni\u00f0 1 Grammy Award. Hansara mest kendu sangir eru \u00abChattahoochie\u00bb, \u00abLittle Bitty\u00bb, \u00abThe Talking Song Repair Blues\u00bb, \u00abSummertime Blues\u00bb, \u00abFive o'clock somewhere\u00bb og \u00abWhere Were You (When the World Stopped Turning)\u00bb.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2008 - Good Time\n 2007 - Live at Texas Stadium (vi\u00f0 George Strait og Jimmy Buffett)\n 2007 - 16 Biggest Hits\n 2006 - Precious Memories \n 2006 - Like Red On A Rose \n 2004 - What I Do \n 2004 - The Very Best Of Alan Jackson \n 2003 - Greatest Hits Vol II \n 2002 - Let It Be Christmas \n 2002 - Drive \n 2000 - When Somebody Loves You \n 1999 - Super Hits \n 1999 - Under The Influence \n 1998 - High Mileage \n 1996 - Everything I Love \n 1995 - Greatest Hits \n 1994 - Who I Am \n 1993 - Honky Tonk Christmas \n 1992 - A Lot About Livin \n 1991 - Don't Rock The Jukebox \n 1990 - Here In The Real World \n 1987 - New Traditional\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n AlanJackson.com\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "9336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Precious%20Memories", "title": "Precious Memories", "text": "Precious Memories er 19. fl\u00f8ga hj\u00e1 amerikanska Alan Jackson og var\u00f0 givin \u00fat \u00ed februar 2006. \n\nSaman vi\u00f0 komuni Denise valdi Alan Jackson 15 av g\u00f3\u00f0u gomlu gospel songunum og sang teir inn til mammu sina, sum ofta hev\u00f0i spurt Alan, n\u00e6r hann f\u00f3r at geva eina gospel fl\u00f8gu \u00fat.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\n\"Blessed Assurance\" \u2013 1:56\n\"Softly and Tenderly\" \u2013 3:17\n\"I Love to Tell the Story\" \u2013 2:53\n\"When We All Get to Heaven\" \u2013 1:44\n\"'Tis So Sweet to Trust in Jesus\" \u2013 1:52\n\"In the Garden\" \u2013 2:54\n\"Are You Washed in the Blood?\" \u2013 1:15\n\"I'll Fly Away\" \u2013 2:13\n\"What a Friend We Have in Jesus\" \u2013 2:16\n\"Standing on the Promises\" \u2013 1:35\n\"Turn Your Eyes Upon Jesus\" \u2013 3:47\n\"Leaning on the Everlasting Arms\" \u2013 1:34\n\"The Old Rugged Cross\" \u2013 3:06\n\"How Great Thou Art\" \u2013 3:32\n\"I Want to Stroll Over Heaven with You\" \u2013 3:06\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "9340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lort%20%C3%AD%20b%C3%BDin", "title": "Lort \u00ed b\u00fdin", "text": "Lort \u00ed b\u00fdin er vor\u00f0i\u00f0 eitt v\u00e6l kent fyribrigdi. Tey b\u00e6\u00f0i Meyla og Kn\u00f8ttur eru frontfigurar, og tilt\u00f8k og framf\u00f8rslur byggja \u00e1 hugsj\u00f3nina um ikki at d\u00e1lka. Heiti\u00f0 er sprotti\u00f0 \u00far umhv\u00f8rvisvikuni hj\u00e1 T\u00f3rshavnar kommunu.\n\nFyrsta framf\u00f8rsla hj\u00e1 Meylu og Kn\u00f8tti var \u00ed SMS \u00ed Havn \u00ed samband vi\u00f0 50 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardagin hj\u00e1 barnabla\u00f0num Strok. S\u00ed\u00f0an hevur hetta breitt seg sum ringar \u00ed vatni. B\u00f8rn \u00ed \u00f8llum F\u00f8royum hava tiki\u00f0 hesi b\u00e6\u00f0i til s\u00edn, og fleiri st\u00f3rar framf\u00f8rslur hava veri\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum fyri fullsettum h\u00fasum, umframt at tey fer\u00f0ast ymsa sta\u00f0ni runt \u00ed F\u00f8royum at hava framf\u00f8rslur.\n\nN\u00fa er fl\u00f8ga vi\u00f0 ellivu b\u00e6\u00f0i gomlum, v\u00e6l kendum og spildurn\u00fdggjum sangum komin \u00fat.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "9342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lort%20%C3%AD%20b%C3%BDin%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Lort \u00ed b\u00fdin (fl\u00f8ga)", "text": "Lort \u00ed b\u00fdin er fl\u00f8ga hj\u00e1 f\u00f8royska Lort \u00ed b\u00fdin og var\u00f0 givin \u00fat \u00ed 2007.\n\nBeinta Johannessen, bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Strok, hevur lagt til r\u00e6ttis og samskipa\u00f0.\n\nSangirnir \u00e1 fl\u00f8guni eru: Slikk sj\u00fak, Lort \u00ed b\u00fdin, Heilt aleina, Upp \u00e1 t\u00e1, Gott \u00f3keypis ba\u00f0, Eitt \u00e1r st\u00f8rri, P\u00fara vekk, Eg eri sum eg eri, Vinalag, Strok-sangurin og Eg havi fr\u00ed.\n\nOr\u00f0ini til sangirnar eiga: Ey\u00f0finn Jensen, K\u00e1ri Jacobsen, Elin \u00e1 R\u00f3gvi, Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen, T\u00f3r Verland Johansen, og Jens Marni Hansen.\n\nL\u00f8gini eiga: K\u00e1ri Jacobsen, Ey\u00f0finn Jensen, Jens Marni Hansen, Kristoffur M\u00f8rk\u00f8re, J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvu Joensen og T\u00f3r Verland Johansen.\n\nTey, i\u00f0 syngja eru fyrst og fremst Meyla (Elin \u00e1 R\u00f3gvi), S\u00b4marni (Jens Marni Hansen), J\u00f3gvan L\u00edggjas J\u00f3annes Lamhauge og Kn\u00f8ttur (B\u00e1r\u00f0ur Persson).\n\nJ\u00f3annes Lamhauge hevur gj\u00f8rt h\u00fasan, og Per \u00e1 H\u00e6dd og Finnur Justinussen hava tiki\u00f0 myndirnar.\n\nFl\u00f8gan f\u00e6st til keyps kring landi\u00f0, og kostar 169,- kr\u00f3nur. Ta\u00f0 er B\u00f3kami\u00f0s\u00f8lan, sum stendur fyri s\u00f8luni av fl\u00f8guni.\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2007"}
{"id": "9343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stava%20vi%C3%B0%20Lugo", "title": "Stava vi\u00f0 Lugo", "text": "Stava vi\u00f0 Lugo er l\u00e6randi og mennandi f\u00f8roysk teldusp\u00e6l vi\u00f0 f\u00fdra uppg\u00e1vusl\u00f8gum, myndum og teknifilmi. \n\nLugo er ein animera\u00f0ur 3D figurur, sum hj\u00e1lpir barninum at stava. \n\n\u00cd teimum f\u00fdra uppg\u00e1vusl\u00f8gunum eru 20 uppg\u00e1vur til hv\u00f8rt uppg\u00e1vuslag, umframt 20 putlisp\u00f8l og myndir at skriva \u00fat. \n\nBarni\u00f0 f\u00e6r g\u00f3\u00f0a veglei\u00f0ing, me\u00f0an sp\u00e6lt ver\u00f0ur.\n\nStava vi\u00f0 Lugo kom \u00fat \u00ed 2002. \n\nTeldusp\u00e6l"}
{"id": "9344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tony%20Blair", "title": "Tony Blair", "text": "Tony Blair (f\u00f8ddur 6. mai 1953 \u00ed Edinburgh \u00ed Skotland) er fyrrverandi bretskur politikari. Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Bretlandi \u00ed 10 \u00e1r (2. mai 1997 til 27. juni 2007). Hann rudda\u00f0i marxismuna \u00far Arbei\u00f0araflokkinum. Hann fekk enda \u00e1 18 \u00e1ra longum konservativum st\u00fdri og vann tr\u00fd val \u00e1 ra\u00f0. Eftirma\u00f0ur hj\u00e1 Blair \u00ed emb\u00e6tinum sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri gj\u00f8rdist Gordon Brown.\n\nTony Blair sat vi\u00f0 valdi\u00f0 \u00ed t\u00edggju \u00e1r fr\u00e1 1997 til 2007. Hann sigra\u00f0i tr\u00edggjar fer\u00f0ir og er t\u00edskil lei\u00f0arin vi\u00f0 besta byrinum \u00ed Labour flokkinum. Hann braka\u00f0i \u00edgj\u00f8gnum og bl\u00e1sti n\u00fdtt l\u00edv \u00ed flokkin. Blair lova\u00f0i at n\u00fat\u00edmansgera og sameina St\u00f3ra Bretland og eftir t\u00edggju \u00e1r vi\u00f0 valdi, er Bretland vor\u00f0i\u00f0 r\u00edkari, men munurin millum f\u00e1t\u00e6k og r\u00edk er n\u00f3gv vaksin. Tony Blair hev\u00f0i \u00ed valstr\u00ed\u00f0num lova\u00f0 at pussa teir bretsku stovnarnar upp, sum til d\u00f8mis sk\u00falaverki\u00f0 og heilsuverki\u00f0. Hetta eydna\u00f0ist, og fram til 2003 var Tony Blair \u00f3gvuliga v\u00e6l umt\u00f3ktur. Avger\u00f0in at fara \u00ed kr\u00edggj \u00ed Irak vendi \u00f8llum upp og ni\u00f0ur og Blair skilti ikki m\u00f3tst\u00f8\u00f0una. Fyri hann hev\u00f0i ta\u00f0 veri\u00f0 \u00f3moralskt ikki at stu\u00f0la sameinda USA.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nPast Prime Ministers - Tony Blair, gov.uk (\u00e1 enskum)\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a \u00ed 2007: The Prime Minister Tony Charles Lynton Blair, pm.gov.uk  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSkotar\nBretskir politikarar\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "9347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sarah%20Palin", "title": "Sarah Palin", "text": "Sarah Louise Palin (f\u00f8dd 11. februar 1964 \u00ed Sandpoint, Idaho) var guvern\u00f8rur \u00ed Alaska fr\u00e1 desember 2006 til juli 2009. Hon hevur veri\u00f0 varaforsetaevni hj\u00e1 republikanska forsetavalevninum John McCain \u00ed 2008. S\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur hon millum anna\u00f0 veri\u00f0 politiskur vi\u00f0merkjari hj\u00e1 Fox News og havt s\u00edna egnu sj\u00f3nvarpssending, nevnd \"Sarah Palin's Alaska\". Hon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Idaho, men vaks upp \u00ed Alaska . Palin \u00fatih\u00fdsur ikki, at hon fer at stilla upp til forseta vali\u00f0 \u00ed 2016 . Hon er \u00ed l\u00f8tuni fremsta talskvinnan hj\u00e1 teirri sokalla\u00f0u Tea Party-r\u00f8rsluni , sum savnar misn\u00f8gdar amerikanarar og serliga republikanarar \u00edm\u00f3ti Barack Obama, forseta og hansara politikki. \n\nSarah Palin hevur av fyrstani t\u00ed\u00f0 veri\u00f0 ein pers\u00f3nur, i\u00f0 f\u00f3lk antin elska ella hata. Serstakliga h\u00f8gravend, byrsuskj\u00f3tandi og sterkt \u00edm\u00f3ti fosturt\u00f8ku og l\u00edknandi etiskum m\u00e1lum. N\u00fa t\u00e1 hon leggur fr\u00e1 s\u00e6r, er hon blivin meira kontroversiel enn nakrant\u00ed\u00f0. Antin er ta\u00f0 gott, at hon leggur fr\u00e1 s\u00e6r, t\u00ed at fj\u00f8lmi\u00f0larnir gera, at hon ikki f\u00e6r arbeitt. Ella eisini er ta\u00f0 v\u00e1naligt av henni, at hon rennur undan \u00e1byrgd, n\u00fa t\u00e1 ta\u00f0 s\u00e6r myrkt \u00fat f\u00edggjarliga. Harafturat er Palin \u00ed seinastuni \u00e1k\u00e6rd fyri, at bera seg skeivt at \u00ed fleiri f\u00f8rum, og misbr\u00fakt valdi\u00f0, sum hon hevur sum guvern\u00f8rur - t\u00f3 at hon og vi\u00f0haldsf\u00f3lk hennara siga, at hetta er ein veruleikafjar forfylging av henni. Sarah Palin sigur at hon er \u00ed iva um manna\u00e6ttin er ors\u00f8kin til ve\u00f0urlagsbroytingarnar sum henda n\u00fa. Republikanski Flokkurin hevur \u00ed n\u00f3gv \u00e1r havt sum sj\u00f3narmi\u00f0 at manna\u00e6ttin ikki er ors\u00f8k til at heimurin gerst heitari. Flokkurin hevur millum anna\u00f0 mett at \u00f3ney\u00f0ugt er at avmarka oljun\u00fdtsluna \u00ed USA. Flokkurin hevur havt eina st\u00f8\u00f0u har tey hava sagt at tey siga at manna\u00e6ttin ikki er ors\u00f8k til at heimurin gerst heitari, og at vit bara kunnu br\u00faka so n\u00f3gv bensin sum ta\u00f0 passar okkum, t\u00ed j\u00f8r\u00f0in tilpassar seg.\n\nGuvern\u00f8rur \n\nSarah er tann fyrsta kvinnan \u00ed guvern\u00f8rsessinum \u00ed Alaska . Hon er 46 \u00e1ra gomul, og hon hevur veri\u00f0 guvern\u00f8rur \u00ed Alaska \u00ed 5 \u00e1r. Sarah skriva\u00f0i amerikanska s\u00f8gu, t\u00e1 hon 4. desember \u00ed 2006 var\u00f0 vald til ellivta guven\u00f8rin \u00ed statinum Alaska. Ikki bara er hon fyrsta kvinnan \u00ed t\u00ed starvinum, hon er eisini yngsta f\u00f3lk, sum er vald \u00ed starvi\u00f0. Sarah Palin hevur sum guven\u00f8rur lagt dent \u00e1 \u00fatb\u00fagving, heilsum\u00e1l, trygd og undirst\u00f8\u00f0ukervi. Hon er hart \u00ed m\u00f3ti fosturt\u00f8ku , hon vil ikki hoyra tala\u00f0 um, at samkynd sleppa at giftast, og hon er limur \u00ed NRA, sterka felagsskapinum, sum virkar fyri, at amerikanarar sleppa at bera skotv\u00e1pn . \n\nFyrrverandi varaforsetaevni og guvern\u00f8rurin \u00ed Alaska, Sarah Palin, bo\u00f0a\u00f0i 3. juli 2009, at hon \u00e6tlar at leggja fr\u00e1 s\u00e6r sum guvern\u00f8rur \u00ed Alaska. Palin leggur fr\u00e1 s\u00e6r 26. juli 2009, og t\u00e1 tekur varama\u00f0ur hennara, Sean Parnell, vi\u00f0 sum guvern\u00f8rur. Palin hevur ikki sagt naka\u00f0 um, hv\u00ed hon \u00e6tlar at leggja fr\u00e1 s\u00e6r. At leggja fr\u00e1 s\u00e6r skuldi hj\u00e1lpt, av t\u00ed at hon so f\u00e6r betri t\u00ed\u00f0 til fj\u00f8lmi\u00f0lar og b\u00f8kur, me\u00f0an ta\u00f0 hinvegin kann vera ska\u00f0iligt, av t\u00ed at hon tykist blaka \u00e1byrgd fr\u00e1 s\u00e6r. A\u00f0rir eyglei\u00f0arar gita, at hon \u00e6tlar s\u00e6r \u00far politikki, av t\u00ed at hon ikki maktar \u00e1haldandi \u00e1lopini, kr\u00f8vini um at vera ein konservativ \u00edmynd, fer\u00f0ast kring landi\u00f0, vera mamma og guvern\u00f8rur \u00ed Alaska.\n\nUkreina \n\nSarah Palin seg\u00f0i \u00ed 2008, at Barack Obama var so veikur, at Russland f\u00f3r at gera innr\u00e1s \u00ed Ukreina . \u00cd einum kjaki \u00ed valstr\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Joe Biden, sum stilla\u00f0i upp saman vi\u00f0 Obama \u00ed 2008, var\u00f0 Sarah Palin spurd um m\u00f8guligar kreppust\u00f8\u00f0ur, sum f\u00f3ru at taka seg upp, um Obama bleiv amerikanskur forseti. Hetta var vali\u00f0, t\u00e1 Barack Obama stilla\u00f0i upp og var\u00f0 valdur til forseta \u00ed USA. \"T\u00e1 russiski herurin gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed Georgia, var Obama senatorur alt anna\u00f0 enn avgj\u00f8rdur. Hansara aftursvar var av t\u00ed slagnum, sum bara kann eggja Russlandi til at gera innr\u00e1s \u00ed Ukreina n\u00e6stu fer\u00f0\", seg\u00f0i Palin . St\u00f8\u00f0an er spent \u00e1 ukreinsku h\u00e1lvoynni Krim \u00ed mars 2014, har russiski herurin hevur tiki\u00f0 r\u00e6\u00f0i\u00f0.\n\nGallup \n\nVeljarakanningar \u00ed Alaska vilja vera vi\u00f0, at Palin var serstakliga v\u00e6l d\u00e1md \u00e1\u00f0renn hon bleiv varaforsetaevni \u00ed 2008, t\u00e1 eini 93 % av \u00edb\u00fagvunum \u00ed Alaska stu\u00f0la\u00f0u henni . N\u00fdggjar kanningar v\u00edsa t\u00f3 \u00ed 2013 at stu\u00f0ulin er fallin ni\u00f0ur \u00e1 54 % . Palin bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hon helt ta\u00f0 var skeivt av henni, at halda fram sum guvern\u00f8rur \u00ed Alaska, av t\u00ed at hon ikki stillar uppaftur \u00ed \u00e1r 2010. N\u00fdggjastu veljarakanningarnar \u00ed 2014 v\u00edsa, at Palin er verri d\u00e1md enn nakrant\u00ed\u00f0, og framvegis spja\u00f0ir amerikanska f\u00f3lki\u00f0. 53 % d\u00e1ma ikki Palin, 40 % d\u00e1ma hana, me\u00f0an 70 % av republikanarunum d\u00e1ma hana.\n\nKeldur \n<references>\n\nS\u00ed eisini \n\n Alaska\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "9348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bayonetta", "title": "Bayonetta", "text": "Bayonetta er eitt n\u00fdtt 3D action sp\u00e6l, i\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt til Playstation 3 og Xbox 360. Ta\u00f0 serliga \u00e1hugaverda vi\u00f0 hesum sp\u00e6li, er at ta\u00f0 ver\u00f0ur framleitt av PlatinumGames, undir lei\u00f0slu av Hideki Kamiya. Ma\u00f0urin hevur st\u00f3rar royndir \u00e1 \u00f8kinum. Hann er upprunaligi skaparin av v\u00e6ld\u00e1mdu Devil May Cry-r\u00f8\u00f0ini, men hevur als ikki havt naka\u00f0 at gj\u00f8rt vi\u00f0 eftirfylgjaranar. Eftirsum at Hideki n\u00fa ger eitt n\u00fdtt sp\u00e6l \u00ed somu genru sum Devil May Cry, v\u00e6nta f\u00f3lk s\u00e6r eitt slag av \"andaligum eftirfylgjara\" til upprunaliga sp\u00e6l hansara.\n\nEnn er ikki n\u00f3gv kunning komin um sp\u00e6li\u00f0, men vit vita at h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin er ein heks, vi\u00f0 revolvarum \u00e1 b\u00e6\u00f0i hondum og f\u00f8tum. Og so seg\u00f0i Hideki okkurt g\u00e1tuf\u00f8rt um at h\u00e1r hennara er dey\u00f0iligt.\n\nBayonetta kemur \u00fat \u00ed 2009.\n\nEin stuttur CG trailer kann s\u00edggjast \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 sp\u00e6linum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Official website\n\nTeldusp\u00e6l"}
{"id": "9356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minn%C3%A1%20og%20tey", "title": "Minn\u00e1 og tey", "text": "Minn\u00e1 og tey (enskt: Fifi & the Flowertots) er bretsk teknifilmsr\u00f8\u00f0 fyri sm\u00e1b\u00f8rn. Minn\u00e1 er ein gla\u00f0 og forvitin genta, sum b\u00fdr \u00ed einum litf\u00f8grum urtagar\u00f0i saman vi\u00f0 vinunum. Hv\u00f8nn dag hendir okkurt stuttligt \u00ed urtagar\u00f0inum. H\u00f3ast hon eitur Minn\u00e1 Gloym-Meg-Ei, so gloymir hon alt\u00ed\u00f0 okkurt. Framlei\u00f0ari: Keith Chapman, Framlei\u00f0sla: Chapman Entertainment og HiT Entertainment, 2005.\n\nHygg eisini at \n\n FifiAndTheFlowertots.com - Official website\n\nTeknifilmar"}
{"id": "9357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Little%20Rock", "title": "Little Rock", "text": "Little Rock er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Arkansas. \nEyknevni er Kletturin (enskt: The Rock). \n\u00cd 2018 hev\u00f0i b\u00fdurin um lei\u00f0 197 868 \u00edb\u00fagvar. \n\u00c1in Arkansas rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nSystursta\u00f0ir \n\n  Kaohsiung, Teivan, 1983\n  Hanam City, Su\u00f0urkorea, 1992\n  Changchun, Kina, 1994\n  Modena, Italia, 1997\n  Manzanillo, Meksiko\n  Mons, Belgia\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.littlerock.org\nLittle Rock, Arkansas, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Arkansas"}
{"id": "9359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Lisberg", "title": "Jens Lisberg", "text": "Jens Lisberg er millum f\u00f3lkak\u00e6rastu sangarar \u00ed F\u00f8royum. Sum forsangari \u00ed Tv\u00f8r\u00e1b\u00f3lkinum Sputnik, var hann \u00ed mong \u00e1r fastur t\u00e1ttur \u00ed kv\u00f8\u00f0ulj\u00f3masendingunum. Eftir dr\u00fagvan ste\u00f0g roynir hann seg \u00e1 egnum beinum. Hann sp\u00e6lir countryt\u00f3nkleik. Jens er fa\u00f0ir songkvinnuna Kristel Lisberg.\n\n\u00cd 2008 gav Jens Lisberg fl\u00f8guna Hope \u00fatg\u00e1vufelag: Tutl, og \u00e1 henni eru 12 l\u00f8g. \n\n\u00cd juni 2010 kom fl\u00f8gan \"syng ein g\u00f3\u00f0an\" \u00fat \u00e1 pl\u00e1tufelagnum TUTL, \u00e1 henni eru 13 l\u00f8g: \n\n1 Eg eri b\u00f3ndadrongur (Karl Eli/Jens Lisberg) - 2:28\n2. Far ikki fr\u00e1 m\u00e6r g\u00f3\u00f0a t\u00fa (Finneran/Lawrence) - 3:36\n3. Tak m\u00edtt hjarta (Fred Rose/Hy Heath) - 3:47\n4. Unnusta m\u00edn (Neptun N./Jens Lisberg) - 2:46\n5. Eg fyrstur \u00fat \u00e1 g\u00f3lvi\u00f0 fleyg (John Dolores Miller) - 2:59\n6. Teska til m\u00edn (Joe Allison/Audrey Allison) - 3:28\n7. Fyrr var eg so k\u00f8ld (Earl Shuman/Alden Shuman/Marshall Brown) - 3:31\n8. Havi\u00f0 \u00f8llum valdar (Scharfenberger/Bush) - 3:58\n9. Eg havi keypt m\u00e6r bil (Pitney/Mangiaracina) - 3:30\n10. Mamma (Freym\u00f3\u00f0ur J\u00f3hannesson) - 3:39\n11. Fagra bl\u00f3ma t\u00fa sum pr\u00fd\u00f0ir (Poul F. Joensen/Trad.) - 3:51\n12. \u00cd for\u00f0um f\u00f8royingar fr\u00edmenn v\u00f3ru (Hans Hendrik Str\u00f8m) - 1:52\n13. Summari\u00f0 kemur (Karl Eli/Trad.) - 2:16\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Jens Lisberg \u00e1 Myspace\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "9360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dong%20Hoi%20Floghavn", "title": "Dong Hoi Floghavn", "text": "\u0110\u1ed3ng H\u1edbi Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay \u0110\u1ed3ng H\u1edbi) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Dong Hoi, Quang Binh, Vjetnam. \u00cd s\u00ednum n\u00faverandi l\u00edki var\u00f0 flogv\u00f8llurin gj\u00f8rdur fr\u00e1 2004 til 2008, men \u00f8ki\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt til lendingarpl\u00e1ss \u00ed 1930-\u00e1runum av franska herinum. Undir Vjetnan-kr\u00edgnum var\u00f0 \u00f8ki\u00f0 n\u00fdtt av Nor\u00f0urvjetnam. Flogv\u00f8llurin liggur umlei\u00f0 500 kilometrar \u00ed ein landsynning av h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i Vjetnams, Hanoi. Landingar- og startbanin er 2400 metrar langur og 45 metrar brei\u00f0ur, og flogf\u00f8r av slagnum Airbus A320 kunnu lenda har.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "9364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FAROE5", "title": "FAROE5", "text": "FAROE5 er f\u00f8royskur gentub\u00f3lkur. Poppb\u00f3lkurin FAROE5 var\u00f0 samansettur eftir eini audition \u00ed apr\u00edl \u00ed 2008. Tveir m\u00e1na\u00f0ir seinni var fyrsta stakfl\u00f8gan \"Bara 1 Sp\u00e6l\" givin \u00fat, og hon gj\u00f8rdist st\u00f8rsta f\u00f8royska summarhitti\u00f0 ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. \u00datg\u00e1van er gj\u00f8rd \u00ed samstarvi vi\u00f0 MESS ungd\u00f3msbla\u00f0i\u00f0. N\u00e6sti sangurin \u00e1 fyrstu stakfl\u00f8guni vi\u00f0 FAROE5 eitur \"T\u00fa fert alt\u00ed\u00f0 at vera har\". Fl\u00f8gan f\u00e6st \u00f3keypis hj\u00e1 Gelluni \u00ed SMS. \n\nDebut \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 FAROE5 kom \u00fat h\u00f3sdagin 5. juni 2008. Hetta er j\u00fast tveir m\u00e1na\u00f0ir eftir at uppt\u00f8kuroyndin til b\u00f3lkin f\u00f3r fram tann 5. apr\u00edl 2008. Tv\u00e6r \u00fatg\u00e1vukonsertir v\u00f3ru hildnar \u00ed SMS, vi\u00f0 umlei\u00f0 1.200 \u00e1hoyrarum hv\u00f8rja fer\u00f0. \n\n\u00c1 sumri 2009 upptrakka\u00f0i FAROE5 \u00e1 flestu f\u00f8roysku festivalunum, og sta\u00f0festi seg t\u00e1 sum ein tann mest undirhaldandi b\u00f3lkurin \u00ed landinum. FAROE5 upptra\u00f0ka b\u00e6\u00f0i \u00e1 st\u00f3rum sum sm\u00e1um konsertum, og \u00e1 dansist\u00f8\u00f0um vi\u00f0 egnum tilfari\u00f0, umframt n\u00f8krum av t\u00ed\u00f0arinnar heitastu altj\u00f3\u00f0a hittum. Sangurin \"Bara 1 Sp\u00e6l\" kom fyrstu vikuna inn \u00e1 5. pl\u00e1ssi\u00f0 \u00e1 15 Teim Bestu, sum er hitlistin hj\u00e1 Kringvarpinum. N\u00e6stu vikuna gj\u00f8rdist sangurin nummar 2, og tri\u00f0ju vikuna atkv\u00f8ddu lurtarnir hj\u00e1 \u00fatvarpinum \"Bara 1 Sp\u00e6l\" upp \u00e1 ovasta tindin. FAROE5 var\u00f0 kosin \"Besti N\u00fdggi B\u00f3lkur\" \u00e1 Planet Awards 2008. \n\nT\u00e6r fimm \u00ed Faroe 5 eru J\u00f3nv\u00e1 Ellingsgaard, Lillian Dalsgaard, Asta H\u00f8jgaard, Ragnhild Dam og V\u00edgdis Fjallstein.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Faroe5.com\n Faroe 5 \u00e1 MySpace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari"}
{"id": "9365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PETA", "title": "PETA", "text": "PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) er amerikanskur dj\u00f3raverndarfelagsskapur. Lei\u00f0ari er Ingrid Newkirk. PETA ver\u00f0ur ofta umtala\u00f0ur sum ein b\u00f3lkur, sum tekur ov grovar metodur \u00ed br\u00fak, fyri at r\u00f8kka endam\u00e1li s\u00ednum. Og summi seta spurnartekin vi\u00f0 hetta endam\u00e1l yvirh\u00f8vur.\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 PETA\n\nFelagsskapir"}
{"id": "9366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%B3ravernd", "title": "Dj\u00f3ravernd", "text": "Dj\u00f3ravernd er ta\u00f0 at verja dj\u00f3r fyri ringari vi\u00f0fer\u00f0. \u00cd F\u00f8royum er ein dj\u00f3raverndarfelagskapur, nevnliga DVF (Dj\u00f3raverndarfelagi\u00f0), i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1975.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "9372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sink", "title": "Sink", "text": "Sink (lat\u00edn: zink) er ta\u00f0 30. frumevni \u00ed t\u00ed skei\u00f0bundnu skipanini og hevur ta\u00f0 evnafr\u00f8\u00f0iliga s\u00famboli\u00f0 Zn. Undir vanligum hita- og tr\u00fdstvi\u00f0urskiftum s\u00e6r hetta yvirgangsmetalli\u00f0 \u00fat sum eitt lj\u00f3st bl\u00e1gr\u00e1ligt metal.\n\nT\u00fddningur av sinki fyri kroppin \nSink er partur av fleiri enn 200 enzymprosessum \u00ed kroppinum og er t\u00edskil eitt sera t\u00fd\u00f0andi evni fyri kroppin. Eisini er sink ein t\u00fd\u00f0andi antioxidantur, i\u00f0 styrkir um immunverjuna, h\u00fa\u00f0ina, neglirnar og beinagrindina. Um t\u00fa hevur hv\u00edtar plettir \u00e1 neglunum ella hevur veikan smakk- og luktisans, kann hetta koma av sinkmangli. F\u00f3lk hava eisini st\u00f8rri t\u00f8rv \u00e1 sinki \u00ed stressa\u00f0um t\u00ed\u00f0um og t\u00e1 sukurn\u00fdtslan er st\u00f3r.\n\nKeldur \n\nFrumevni"}
{"id": "9375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lithium", "title": "Lithium", "text": "Lithium er eitt frumevni, nummar 3 \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini.\n\nFrumevni"}
{"id": "9376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valencia", "title": "Valencia", "text": "Valencia (spanskt: Comunidad Valenciana, katal\u00f3nskt Comunitat Valenciana) er ein landspartur \u00ed Eysturspania. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Valencia og a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir er Alicante, Torrevieja og Elx. Landsparturin fevnir um 23,255 ferkilometrar og hevur 4 806 908 \u00edb\u00fagvar (2005). Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, spanskt og katal\u00f3nskt. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er fer\u00f0avinnan ein st\u00f3r innt\u00f8kukelda fyri Valencia, og n\u00f3gvir f\u00f8royingar hava hoyrt um ella ennt\u00e1 veri\u00f0 \u00e1 Costa Blanca. \u00cd  Valencia er bygdur ein n\u00fdggjur b\u00fdarpartur vi\u00f0 bygningum til v\u00edsindi og mentan. Politikararnir og tey, sum gera b\u00fdarskipanir, v\u00f3na, at hesin n\u00fdggi b\u00fdarparturin skal draga fer\u00f0af\u00f3lk at s\u00e6r, umframt fyrit\u00f8kur og handilsf\u00f3lk.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official website of Valencia\n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "9377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaukasus", "title": "Kaukasus", "text": "Kaukasus eru (fj\u00f8ll \u00ed) Georgia, Armenia, Aserbadjan, Su\u00f0urrusslandi og Landnyr\u00f0ingsturkalandi. N\u00e6stan ongasta\u00f0ni \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini er munurin millum vakurleikan \u00ed landslagnum og f\u00f3lksins arm\u00f3\u00f0 so st\u00f3rur, sum \u00ed londunum vi\u00f0 Kaukasus, sum, s\u00ed\u00f0an tey fingu sj\u00e1lvst\u00fdri, eftir at Sovjetsamveldi\u00f0 datt sundur, hava veri\u00f0 pl\u00e1ga\u00f0 av kr\u00edggi og borgarakr\u00edggi. Men Kaukasus er eisini s\u00f8guland.\n\nFj\u00f8ll\nAsia\nEvropa"}
{"id": "9378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kangerluaarsuk%20Ungalleq", "title": "Kangerluaarsuk Ungalleq", "text": "Kangerluaarsuk Ungalleq liggur naka\u00f0 nor\u00f0anfyri Sisimiut \u00ed Gr\u00f8nlandi. \u00cd 2008 var ein st\u00f3rur eldur \u00ed goymslu- og verksta\u00f0arbygningum hj\u00e1 \u00edslendsku fyrit\u00f8kuni \u00cdstak, i\u00f0 var \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at byggja eitt vatnorkuverk \u00e1 sta\u00f0num. Maskinur og generatorar fyri fleiri milli\u00f3nir f\u00f3r fyri skeyti. Ongin pers\u00f3nur kom til ska\u00f0a undir eldinum. Eftir \u00e6tlan skuldi vatnorkuverki\u00f0 standa li\u00f0ugt \u00ed 2010. Eldurin seinka\u00f0i t\u00f3 ikki byggingini. Hin 29. september 2009 skriva\u00f0i KNR, at arbei\u00f0i gekk skj\u00f3tari enn v\u00e6nta\u00f0, og at teir n\u00fa l\u00f8gdu s\u00ed\u00f0stu hond \u00e1 arbei\u00f0i. Vatnorkuverki\u00f0 kom at kosta umlei\u00f0 500 milli\u00f3nir. Olja f\u00f3r at vera spard fyri fleiri milli\u00f3nir um \u00e1ri\u00f0. Vatnorkuverki\u00f0 er ta\u00f0 n\u00e6stst\u00f8rsta \u00ed Gr\u00f8nlandi og veitir steym til b\u00fdin Sisimiut.\n\nKeldur \n\nGr\u00f8nland"}
{"id": "9379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Carlsen", "title": "Magnus Carlsen", "text": "Sven Magnus \u00d8en Carlsen (f\u00f8ddur 30. november 1990 \u00ed T\u00f8nsberg) \u00far Noregi er heimsins fremsti telvari. \u00cd november 2013 vann hann heimsmeistaraheiti\u00f0, t\u00e1 hann vann \u00e1 Viswanathan Anand og \u00ed november 2014 endurvann hann heimsmeistaraheiti\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann telva\u00f0i \u00edm\u00f3ti Anand og vann hann 6,5 - 4,5.\n\n\u00cd januar 2013 n\u00e1ddi hann ta\u00f0 h\u00e6gstu FIDE-ratingina gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar vi\u00f0 2861 stigum, seinni \u00f8kt til 2870. Carlsen gj\u00f8rdist st\u00f3rmeistari (GM) \u00ed talvi \u00ed 2004, t\u00e1 var hann 13 \u00e1r, 4 m\u00e1na\u00f0ir og 27 dagar. Hann bleiv t\u00e1 tann n\u00e6styngsti st\u00f3rmeistarin gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar.  Carlsen var\u00f0 \u00ed januar 2006 fyri fyrstu fer\u00f0 mettur at vera ein av heimsins 100 bestu telvarum. \u00cd 2007 vann hann s\u00edna fyrstu superkapping \u00ed Biel og \u00ed apr\u00edl 2008 var hann fyri fyrstu fer\u00f0 styrkismettur sum ein av heimsins 10 bestu telvarum. Carlsen hevur vunni\u00f0 eina r\u00f8\u00f0 av superkappingum og hevur s\u00ed\u00f0an januar 2010 vi\u00f0 bara trimum undant\u00f8kum (t\u00e1 nr. 2 eftir Viswanathan Anand, s\u00ed\u00f0st \u00ed mai 2011) veri\u00f0 styrkismettur sum heimsins besti telvari.\nMagnus Carlsen hevur fingi\u00f0 Talv-Oscar sum heimsins besti telvari \u00ed 2009, 2010 og 2011. \u00cd 2009 fekk hann harumframt eina eyka vir\u00f0isl\u00f8n fr\u00e1 d\u00f3marunum undir \u00edtr\u00f3ttargallaveitsluni. \u00cd 2011 fekk hann Peer Gynt-vir\u00f0isl\u00f8nina sum tann yngsti vinnarin av vir\u00f0isl\u00f8nini nakrant\u00ed\u00f0.\n\nKeldur \n\nNor\u00f0menn\nNorskir telvarar\nTalvheimsmeistarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "9380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangsats%C3%B3kn%20%C3%AD%20Beslan", "title": "Yvirgangsats\u00f3kn \u00ed Beslan", "text": "Fyrsta september \u00ed 2004 l\u00f8g\u00f0u einir 30 v\u00e1pna\u00f0ir kekenskir yvirgangsmenn \u00e1 sk\u00falan \u00ed Beslan \u00ed Nor\u00f0urossetia og t\u00f3ku n\u00e6stan 1.200 b\u00f8rn, foreldur og l\u00e6rarar g\u00edslar. \u00cd tr\u00edggjar dagar hildu teir g\u00edslarnar inni \u00ed brennandi heitu fimleikarh\u00f8llini, har tey hv\u00f8rki sluppu at eta, drekka ella fara \u00e1 ves. Russiska l\u00f8greglan og servandar herdeildir kringsettu sk\u00falan og vanlukkan enda\u00f0i vi\u00f0, at 331 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv. Beslan var eitt serligt d\u00f8mi um ein \"n\u00fdggjan heim\", har yvirgangsmenn ikki f\u00edra fyri at br\u00faka b\u00f8rn sum offur \u00ed teirra markleysa kr\u00edggi.\n\nS\u00f8ga\nRussland\nYvirgangsats\u00f3knir\n2004\nH\u00f3pdr\u00e1p"}
{"id": "9381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amarillo", "title": "Amarillo", "text": "Amarillo er 14. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum Texas. Amarillo hevur 190 695 \u00edb\u00fagvum (2010). Amarillo er millum anna\u00f0 nevnd \u00ed sanginum \"Amarillo By Morning\" hj\u00e1 George Strait (1983).\n\nHygg eisini at \n State of Texas\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "9382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aril%20Edvardsen", "title": "Aril Edvardsen", "text": "Aril Edvardsen (15. november 1938 \u2013 6. september 2008) var ein av kendastu evangelistunum \u00ed Nor\u00f0urlondum, stovnarin av Troens Bevis og lei\u00f0ari hj\u00e1 samkomuni \u00ed Kvinesdal. Aril Snorre Edvardsen var\u00f0 f\u00f8ddur 15. novembur 1938 \u00ed Kvinesdal \u00ed Norra. Seytjan \u00e1ra gamal giftist hann vi\u00f0 Kari, sum var floksfelagi hansara \u00ed barnask\u00falanum. T\u00e1 Kari l\u00e1 \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi og \u00e1tti elstu d\u00f3ttir teirra, f\u00f3r Aril \u00e1 m\u00f8ti saman vi\u00f0 einum vini s\u00ednum. \u00c1 hesum m\u00f8ti m\u00f8tti hann Jesusi. Serliga er hann kendur gj\u00f8gnum felagsskapin Troens Bevis Verdens Evangelisering, sum hann setti \u00e1 stovn \u00ed 1965.\n\nAril Edvardsen er sera kendur \u00ed F\u00f8royum, men eisini um at kalla allan heim. Hann var sera virkin sum evangelistur serliga r\u00e6tta\u00f0 m\u00f3ti londum \u00ed tri\u00f0ja heiminum. Hann hevur arbeitt \u00ed Afrika og India \u00ed yvir 50 \u00e1r og er helst kendasti predikantur \u00ed Noregi. Hann stovna\u00f0i Troens Bevis Verdens Evangelisering \u00ed 1965, sum millum anna\u00f0 sendir kristi\u00f0 \u00fatvarp \u00ed fleiri enn 200 londum. \u00cd Noregi hevur hann veri\u00f0 mest sentrali pers\u00f3nurin \u00ed pinsameinigheitini, og alment ein sera n\u00f3gv umr\u00f8ddur pers\u00f3nur, serliga orsaka\u00f0 av s\u00edni konservativu b\u00edbliufatan. Aril Edvardsen var staddur \u00ed Mombasa \u00ed Kenja, n\u00fa hann doy\u00f0i. Aril hevur havt fleiri bl\u00f3\u00f0t\u00f8ppar \u00ed hjartanum. Hann var\u00f0 69 \u00e1ra gamal.\n\nNor\u00f0menn\nTr\u00fabo\u00f0arar"}
{"id": "9383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heath%20Ledger", "title": "Heath Ledger", "text": "Heath Ledger (f\u00f8ddur 4. apr\u00edl 1979, dey\u00f0ur 22. januar 2008) var ein avstralskur skuesp\u00e6lari \u00far Perth. Heath Ledger var 28 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann doy\u00f0i. Ledger er kendur fr\u00e1 fleiri filmum, sum til d\u00f8mis A Knight's Tale, men kanska mest fyri leiklut s\u00edn \u00ed filminum Brokeback Mountain \u00ed 2005, sum hann var\u00f0 innstilla\u00f0ur til eina Oscar vir\u00f0isl\u00f8n fyri, i\u00f0 hann kortini ikki vann. Seinasti leiklutur hansara var\u00f0 \u00ed filminum I'm Not There, sum er um Bob Dylan. Eisini skuldi hann hava leikutin sum The Joker \u00ed Batman filminum, nevndur The Dark Knight. Heath Ledger var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Perth \u00ed Avstralia, men b\u00fasettur \u00ed New York. Hann \u00e1tti eina d\u00f3ttir saman vi\u00f0 fyrrverandi tr\u00falova\u00f0u s\u00edni Michelle Williams.\n\nLedger var\u00f0 funnin l\u00edvleysur \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0 s\u00ednari \u00ed Manhattan, New York City \u00ed januar 2008, og sovipillarar v\u00f3r\u00f0u eisini funnir, so l\u00f8greglan hevur illgruna um ovurt\u00f8ku av soviheiliv\u00e1gi sum dey\u00f0sors\u00f8k.\n\nAvstraliarar\nAvstralskir sj\u00f3nleikarar\nAndl\u00e1t \u00ed 2008\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "9384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Dark%20Knight", "title": "The Dark Knight", "text": "The Dark Knight er ein amerikanskur Batman-filmur \u00far 2008. \u00cd filmsheiminum ver\u00f0ur ta\u00f0 \"magiska vinningsmarki\u00f0\" nevnt. Ta\u00f0 er, t\u00e1 ein filmur selur fyri meira enn 500 milli\u00f3nir dollarar \u00ed atgongumerkjum \u00ed USA. Bert tveir filmar hava megna\u00f0 ta\u00f0, og ta\u00f0 eru Titanic og \"The Dark Knight\". Eftir bert seks vikum hevur Batman megna\u00f0 at selt fyri 502,4 milli\u00f3nir dollarar, me\u00f0an hj\u00e1 Titanic t\u00f3k ta\u00f0 12 vikur um at vinna 500 milli\u00f3nir dollarar \u00ed atgongumerkjum. H\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum Batman, hevur Christian Bale. Heath Ledger hev\u00f0i leiklutin sum The Joker og fekk eftir dey\u00f0a s\u00edn ein Oscar fyri avrik s\u00edtt.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n Official website\n The Dark Knight \u00e1 Internet Movie Database\n\nFilmur"}
{"id": "9385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morgan%20Freeman", "title": "Morgan Freeman", "text": "Morgan Freeman (f\u00f8ddur 1. juni 1937 \u00ed Memphis, Tennessee \u00ed USA) er ein sera vi\u00f0urkendur sj\u00f3nleikari. \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "9386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dekkmaster", "title": "Dekkmaster", "text": "Dekkmaster var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed august 2005 vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at selja dekk og felgur v.m. \u00ed F\u00f8royum b\u00edliga um interneti\u00f0. \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "9387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baton%20Rouge", "title": "Baton Rouge", "text": "Baton Rouge er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Louisiana. Baton Rouge hevur umlei\u00f0 230 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Navni\u00f0 Baton Rouge kemur \u00far fronskum b\u00e2ton rouge og merkir rey\u00f0ur stavur ella rey\u00f0ur keppur. Eyknevni\u00f0 hj\u00e1 b\u00fdnum er eisini Red Stick. Baton Rouge er millum anna\u00f0 nevnd \u00ed sanginum \"Callin' Baton Rouge\" hj\u00e1 Garth Brooks (1994).\n\nS\u00ed eisini \n\n Louisiana\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nB\u00fdir \u00ed Louisiana"}
{"id": "9390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jackson", "title": "Jackson", "text": "Jackson er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Mississippi \u00ed USA. Jackson hevur umlei\u00f0 173 t\u00fasund \u00edbugvar. \n\nB\u00fdurin, i\u00f0 var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1822, bleiv uppkalla\u00f0ur eftir amerikanska generalinum Andrew Jackson, sum seinni var\u00f0 sjeyndi forseti \u00ed USA.\n\nS\u00ed eisini \n\n Mississippi\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: jacksonms.gov\n B\u00fdurin \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Mississippi"}
{"id": "9393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarnoyggin", "title": "Bjarnoyggin", "text": "Bjarnoyggin er sy\u00f0sta oyggin \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Svalbar\u00f0. Bjarnoyggin var\u00f0 funnin av h\u00e1lendsku sl\u00f3\u00f0arunum Willem Barents og Jacob van Heemskerk tann 10. juni 1596. Navni\u00f0 kemst av, at bj\u00f8rn var\u00f0 s\u00e6dd svimjandi n\u00e6rhendis, t\u00e1 oyggin var\u00f0 funnin. Oyggin var \u00f3heft land, sokalla\u00f0 terra nullis til Svalbar\u00f0s s\u00e1ttm\u00e1lin \u00ed 1920 leg\u00f0i oynna undir norsk fullveldi. Bjarnoyggin, sum er millum norska meginlandi\u00f0 og Spitsbergen, er fri\u00f0a\u00f0 burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 einum parti, sum h\u00fdsir einari ve\u00f0urst\u00f8\u00f0. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 at fri\u00f0a umhv\u00f8rvi\u00f0 \u00e1 oynni er at var\u00f0veita sj\u00f3fuglin og vistfr\u00f8\u00f0ina sum heild.\n\nNoreg\nOyggjar"}
{"id": "9400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Facebook", "title": "Facebook", "text": "Facebook er ein heimas\u00ed\u00f0a sum er eitt sosialt netverk, sum minnir n\u00f3gv um Myspace.com, i\u00f0 var n\u00f3gv br\u00fakt \u00e1\u00f0renn Facebook. Facebook stendur \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri. Facebook er eitt sosialt netverk, har f\u00f3lk l\u00e6tt kunnu koma \u00ed samband vi\u00f0 hv\u00f8nn annan. Ta\u00f0 var tann t\u00e1 20-\u00e1ra gamli Mark Zuckerberg (f\u00f8ddur 14. mai 1984 \u00ed New York, USA), sum fann upp\u00e1 Facebook \u00ed 2004. \u00cd mai 2013 hev\u00f0i t\u00e6nastan meira enn 1,1 milliardir aktivar br\u00fakarar um m\u00e1na\u00f0in um allan heim. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 ein h\u00e1lv milli\u00f3n danskir br\u00fakarar \u00e1 Facebook. \n\n\u00cd 2008 og 2009 fingu n\u00f3gvir f\u00f8royingar s\u00edn egna Facebook profil, og skj\u00f3tt var ta\u00f0 eisini m\u00f8guligt at n\u00fdta ta\u00f0 f\u00f8royska m\u00e1li \u00ed skipanini sum br\u00fakaram\u00e1l, og hetta hevur veruliga sett gongd \u00e1 hugin hj\u00e1 f\u00f8royingum at br\u00faka Facebook. Samstundis er tali\u00f0 \u00e1 teimum, sum hava skift fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum br\u00fakaram\u00e1li sum td. danskt, enskt, svenskt v.fl. til at n\u00fdta s\u00edtt egna m\u00e1l, alsamt vaksandi. F\u00f8royingar hava eisini v\u00edst seg at vera skj\u00f3tir at taka m\u00f8guleikarnar \u00e1 Facebook til s\u00edn og ikki minst, m\u00f8guleikan at deila t\u00ed\u00f0indi fr\u00e1 ymiskum t\u00ed\u00f0indaportalum \u00e1 Facebook.\n\nSp\u00e6lfyrit\u00f8kan Zynga eigur fleiri av best d\u00e1mdu sp\u00f8lunum, i\u00f0 eru at finna \u00e1 Facebook. Teirra millum eru FarmVille, Mafia Wars og FishVille. \n\nHollywood manuskripth\u00f8vundurin Aaron Sorkin (f\u00f8ddur 9. juni 1961 \u00ed New York, USA) hevur gj\u00f8rt ein film um stovnanina av Facebook, sum ber heiti \"The Social Network.\"\n\nFacebook ver\u00f0ur n\u00f3gv br\u00fakt til at deila t\u00ed\u00f0indi vi\u00f0 onnur vi\u00f0 at leggja leinkjur til t\u00ed\u00f0indastubba \u00e1 Facebook. Hetta kann ofta gerast vi\u00f0 at tr\u00fdsta \u00e1 ein \"D\u00e1mar\" kn\u00f8tt \u00e1 t\u00ed\u00f0indas\u00ed\u00f0uni ella um t\u00ed\u00f0indas\u00ed\u00f0an hevur m\u00f8guleikan fyri at deila leinkjuna, so er ta\u00f0 ein sera l\u00e6ttur m\u00e1ti hj\u00e1 f\u00f3lki at deila ein t\u00ed\u00f0indastubba, sum tey halda vera \u00e1hugaverdan. Facebook ver\u00f0ur eisini n\u00f3gv br\u00fakt til at deila t\u00f3nleikafilmar, skemtifilmar, \u00edtr\u00f3ttarfilmar og a\u00f0rir filmar sum liggja \u00e1 YouTube. F\u00f3lk leggja eisini myndir og filmsbrot \u00e1 Facebook og deila solei\u00f0is vi\u00f0 onnur. Til ber at velja, um bert vinir kunnu s\u00edggja myndirnar ella um \u00f8ll kunnu s\u00edggja t\u00e6r. Til ber at skriva \u00ed s\u00edni status linju, hvat i\u00f0 ein hugsar, at bera onkur bo\u00f0 ella bara at siga g\u00f3\u00f0an dagin o.s.fr. Onnur kunnu so gera vi\u00f0merkingar til bo\u00f0ini ella koyra tummilin upp, og solei\u00f0is kunnu vinir hj\u00e1 vinum f\u00e1a bo\u00f0ini eisini. Fleiri d\u00f8mir eru um t.d. politikkarar sum hava skriva\u00f0 okkurt \u00f3heppi\u00f0 antin \u00e1 s\u00edn egna status ella sum vi\u00f0merking til status hj\u00e1 onkrum \u00f8\u00f0rum, og eftirsum n\u00f3gv fj\u00f8lmi\u00f0laf\u00f3lk eisini eru \u00e1 Facebook, so f\u00e1a tey skj\u00f3tt fr\u00e6nir av hesum og bera hetta sum t\u00ed\u00f0indi \u00ed \u00fatvarpi, sj\u00f3nvarpi, bl\u00f8\u00f0um ella \u00e1 t\u00ed\u00f0inda heimas\u00ed\u00f0um.\n\nKeldur \n\nFacebook\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur\nSamskifti\n2004"}
{"id": "9401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Quiet%20Storm", "title": "Quiet Storm", "text": "Quiet Storm er fl\u00f8ga hj\u00e1 Gu\u00f0run S\u00f3lju Jacobsen. Gu\u00f0run hevur \u00edgj\u00f8gnum pl\u00e1tufelag s\u00edtt Universal Music \u00fatgivi\u00f0 fl\u00f8guna Quiet Storm. Fl\u00f8gan kom \u00fat \u00ed august 2003, g\u00f3\u00f0ar f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir aftan\u00e1 Gu\u00f0run sigra\u00f0i \u00ed sangkappingini Stjerne For En Aften. Fl\u00f8gan kom beinlei\u00f0is inn \u00e1 n\u00e6stovastu r\u00f3k \u00e1 danska s\u00f8lulistanum. \u00cd F\u00f8royum var Quiet Storm ein av mestu seldu fl\u00f8gunum \u00ed 2003. Fyrsta stakfl\u00f8gan av Quiet Storm var lagi\u00f0 \"You're Mine\". Hetta lagi\u00f0 \u00e1tti fast pl\u00e1ss ovast \u00e1 15 teimum bestu \u00ed fleiri vikur, og gj\u00f8dist eitt ta\u00f0 best umt\u00f3kta lagi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "9402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93dnin%20Katrina", "title": "\u00d3dnin Katrina", "text": "29. august 2005 rakti \u00d3dnin Katrina amerikanska b\u00fdin New Orleans \u00ed Louisiana. \u00d3dnin breyt byrgingarnar, floymdi inn \u00ed b\u00fdin og drap fleiri enn 1000 f\u00f3lk, sum antin ikki vildu fara \u00far b\u00fdnum ella ikki sluppu \u00far honum. Eisini amerikanski filmsleikstj\u00f3rin Spike Lee (f\u00f8ddur 20. mars 1957 \u00ed Georgia \u00ed USA) hugdi skelka\u00f0ur at, me\u00f0an st\u00f8rsta n\u00e1tt\u00faruvanlukkan \u00ed amerikanskari s\u00f8gu hendi. \n\nMe\u00f0an \u00f3dnin Katrina herjar har su\u00f0uri \u00ed Louisiana, og myndugleikarnir hava \u00far at gera vi\u00f0 at flyta f\u00f3lk burtur \u00far \u00f8kinum, eru ta\u00f0 n\u00f8kur sum ver\u00f0a \"gloymd\". Teir 7.000 fangarnir \u00ed Orleans Parish Fongslinum, sum var eitt ta\u00f0 st\u00f8rsta fongsli\u00f0 \u00ed USA, skuldu veri\u00f0 fluttir, men sj\u00e1lvt t\u00e1 \u00f3dnin herjar vi\u00f0 allari megi, ta\u00f0 fl\u00f8\u00f0ir og byrgingarnar brotna, velur sjeriffurin ikki at flyta fangarnar burtur. Ikki fyrrenn 4 dagar seinni, har fangarnir hv\u00f8rki hava fingi\u00f0 v\u00e1tt ella turt, gera myndugleikarnir av at gera naka\u00f0.\n\nNew Orleans \u00ed Su\u00f0urlouisiana er enn ikki komin seg heilt, eftir \u00d3dnina Katrinu, sum leg\u00f0i st\u00f3rar partar av b\u00fdnum \u00ed oy\u00f0i. Katrina var \u00ed styrkib\u00f3lki 5.\n\nKeldur \n\nUSA\n\u00d3dnir\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur\n2005"}
{"id": "9403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93ndskapurin", "title": "\u00d3ndskapurin", "text": "\u00d3ndskapurin (upprunaheiti: Ondskan) er svenskur filmur fr\u00e1 september 2003. Filmurin byggir \u00e1 b\u00f3kina hj\u00e1 Jan Guillou, sum eisini var upprunin til leikin \"\u00d3ndskapurin\", sum var\u00f0 sp\u00e6ldur \u00e1 Gamla Meiar\u00ednum \u00ed 1999. Svenski filmurin fekk vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og var\u00f0 eisini innstilla\u00f0ur til ein Oscar. Leikrit: Hans Gunnarsson og Mikael H\u00e5fstr\u00f6m eftir skalds\u00f8gu hj\u00e1 Jan Guillou. Leikstj\u00f3rn: Mikael H\u00e5fstr\u00f6m.\n\nS\u00f8gugongd \n\nSv\u00f8r\u00edki \u00ed fimti\u00e1runum. 16 \u00e1ra gamli Erik Ponti ver\u00f0ur illa vi\u00f0farin b\u00e6\u00f0i heima og \u00ed sk\u00falanum. T\u00e1 hann ver\u00f0ur v\u00edstur \u00far sk\u00falanum orsaka\u00f0 av bardaga, ver\u00f0ur hann sendur \u00e1 kostsk\u00fala. N\u00fa heldur hann, at hann kann byrja av n\u00fdggjum, men so ver\u00f0ur ikki. \u00c1 kostsk\u00falanum er har\u00f0skapurin meira umfatandi, og hann er skipa\u00f0ur undir heitinum \"kammeratuppaling\".\n\nLeikarar \n\n Erik Ponti: Andreas Wilson\n Pierre Tanguy: Henrik Lundstr\u00f6m\n Otto Silverhielm: Gustaf Skarsg\u00e5rd\n Marja: Linda Zilliacus\n Dahl\u00e9n: Jesper Sal\u00e9n\n Johan: Filip Berg\n Von Schenken: Fredrik af Trampe\n Karlberg: Richard Danielsson\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00d3ndskapurin \u00e1 IMD\n\nSvenskir filmar"}
{"id": "9404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20Orleans", "title": "New Orleans", "text": "New Orleans er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed Su\u00f0urlouisiana \u00ed USA. Hann er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Louisiana. New Orleans er enn ikki komin seg heilt, eftir \u00d3dnina Katrinu, sum \u00ed 2005 leg\u00f0i st\u00f3rar partar av b\u00fdnum \u00ed oy\u00f0i. New Orleans hevur umlei\u00f0 343 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. 67,3 prosent av f\u00f3lkinum eru afroamerikanarar . New Orleans er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urr\u00edkjunum. Hann var grunda\u00f0ur av fransmonnum; ha\u00f0ani ver\u00f0ur n\u00f3gv bummull \u00fatflutt. New Orleans er tann vandamesti b\u00fdurin \u00ed USA . \n\nN\u00fa, me\u00f0an f\u00edggjarkreppan herjar \u00ed \u00f8\u00f0rum londum so sum \u00ed USA, eru f\u00e1 \u00f8ki, sum kunnu nevnast vakstrar\u00f8ki. Men New Orleans er eitt teirra. S\u00ed\u00f0an vanlukkuna vi\u00f0 Hurricane Katrinu s\u00ed\u00f0st \u00ed august 2005 hevur New Orleans vunni\u00f0 s\u00e6r eitt sindur av f\u00f3lkinum aftur. N\u00fa hevur b\u00fdurin fingi\u00f0 hei\u00f0urin sum skj\u00f3tast vaksandi b\u00fdur \u00ed USA. \u00c1rligi v\u00f8ksturin \u00ed f\u00f3lkatalinum er n\u00fa 8,2 % og er n\u00fa 311.853. Men ta\u00f0 er framvegis v\u00e6l minni enn tey 484.674, sum v\u00f3ru \u00ed b\u00fdnum \u00e1\u00f0renn vanlukkuna \u00ed 2005. \n\n\u00cd st\u00f3ra havnarb\u00fdnum New Orleans, v\u00f3ru seinast \u00ed 19. \u00f8ld mangir t\u00f3nleikab\u00f3lkar, manna\u00f0ir vi\u00f0 afroamerikanskum leikarum. Teir sp\u00e6ldu i veitslu, \u00ed skr\u00fa\u00f0gongu og til jar\u00f0arfer\u00f0. T\u00ed\u00f0um sp\u00e6ldi sami b\u00f3lkur b\u00e6\u00f0i til dans og til jar\u00f0arfer\u00f0. L\u00f8gini v\u00f3ru tey somu, men teir leiktu tey ymiskt. Solei\u00f0is var\u00f0 jazzt\u00f3nleikur til. \u00cd jazzb\u00f3lki \u00far New Orleans v\u00f3ru upprunaliga trompet, klarinett, bas\u00fan, tupa, l\u00edtlatrumma, st\u00f3rtrumma og sk\u00e1ltrumma. Trompetin sp\u00e6lir lagi\u00f0. Klarinettin fl\u00e6ttar t\u00f3nar uttan um lagi\u00f0. Bas\u00fanin sp\u00e6lir dj\u00fapa andr\u00f8dd, og hini lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini gera r\u00fatmiskan botn .\n\nS\u00f8ga \n\n 1718 - New Orleans bygdur vi\u00f0 \u00e1rarmunnan \u00ed Mississippi\u00e1.\n\nHygg eisini at \n\n Louisiana\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Louisiana"}
{"id": "9406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falklandsoyggjar", "title": "Falklandsoyggjar", "text": "Falklandsoyggjar (enskt: Falkland Islands; spanskt: Islas Malvinas) er ein oyggjab\u00f3lkur sum hoyrir undir bretsku tr\u00fanuna. Falklandsb\u00fagvar hava naka\u00f0 av heimast\u00fdri og egnu st\u00fdrisskipan. Oyggjab\u00f3lkurin er naka\u00f0 umstr\u00edddur. Argentinar kanna s\u00e6r \u00f8ki\u00f0 og nevna oyggjarnar har Islas Malvinas. Oyggjarnar v\u00f3ru f\u00fdrst spanskar og si\u00f0an argentinskar fr\u00e1 1767 til 1833, t\u00e1 i\u00f0 bretar t\u00f3ku t\u00e6r og g\u00f3vu teimum navni\u00f0 Falklandsoyggjar. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hava Bretland og Argentina tr\u00e6tst um, hv\u00f8r eigur oyggjarnar. \u00cd 1982 hert\u00f3k Argentina oyggjarnar, men nakrar vikur seinni r\u00f3ku bretar teir aftur. \u00d3semjan er har\u00f0na\u00f0, s\u00ed\u00f0ani bretska stj\u00f3rnin loyvdi oljuleiting vi\u00f0 oyggjarnar fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. St\u00f8rsi b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Stanley. Argentinar vilja tingast um sj\u00e1lvst\u00fdri fyri Falklandsoyggjar, me\u00f0an bretar tilskila s\u00e6r yvirvaldsr\u00e6ttin har. \n\nMillum 3000 og 4000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Falklandsoyggjunum. Harafturat eru umlei\u00f0 1000 bretskir hermenn har.\n\nPolitikkur\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a 2013 \n\n\u00darsliti\u00f0 av f\u00f3lka\u00adatkv\u00f8\u00f0\u00aduni \u00ed 2013 \u00e1 Falk\u00adlands\u00adoyggjunum er greitt: N\u00e6stan 100 prosent av teimum, i\u00f0 greiddu atkv\u00f8\u00f0u, siga ja til, at oyggjalandi\u00f0 fram\u00adhald\u00adandi skal vera part\u00adur av St\u00f3ra Bretlandi . 99,8 prosent av falk\u00adlend\u00adingum hava atkv\u00f8tt ja til St\u00f3ra Bretland. Meirlutin er so st\u00f3rur, at hann n\u00e6stan er skemtiligur, men hetta gj\u00f8rdist \u00farsliti\u00f0 av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni \u00e1 Falk\u00adlandsoyggjunum, og ta\u00f0 kemur ikki \u00f3vart \u00e1: Falk\u00adlendingar vilja vera partur av St\u00f3ra Bretlandi, solei\u00f0is sum allar kanningar fram\u00adm\u00adanundan f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni eisini v\u00edstu p\u00fara greitt. 1517 f\u00f3lk greiddu at\u00adkv\u00f8\u00f0u, og hetta er ein val\u00adlutt\u00f8ka upp\u00e1 92 prosent. Og bara tr\u00edggir av teimum 1517 veljarunum s\u00f8gdu nei til St\u00f3ra Bretland. Falklendingar minn\u00adast enn serstakliga v\u00e6l, t\u00e1 Argentina gj\u00f8rdi inn\u00adr\u00e1s \u00ed 1982 og ta\u00f0 \u00f3hugna\u00adliga kr\u00edggi\u00f0, sum valda\u00f0i \u00ed tr\u00edggjar vikur, til St\u00f3ra Bretland hev\u00f0i bart argentinarar aftur. F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an var\u00f0 hild\u00adin, t\u00ed Argentina heldur fram at tr\u00fdsta \u00e1 fyri at f\u00e1a bretar at sessast vi\u00f0 samr\u00e1\u00f0ingarbor\u00f0i\u00f0. Argentina vil hava oyggja\u00adlandi\u00f0 undir s\u00edtt r\u00e6\u00f0i, men London hevur v\u00edst hesum fr\u00e1 s\u00e6r.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nArgentina\nBretland\nOyggjar\nHj\u00e1lond\nBardagar"}
{"id": "9409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Butan", "title": "Butan", "text": "Kongar\u00edki\u00f0 Bhutan ella Butan (dzongkha: Brug rGyal-Khab) er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongsr\u00edki \u00ed Himaleia millum Tibet \u00ed Vesturkina og India. Har b\u00fagva umlei\u00f0 700.000 f\u00f3lk, sum eru millum tey f\u00e1t\u00e6kastu \u00ed heiminum. Av hesum b\u00fagva eini 100 t\u00fasund \u00ed Thimphu. Thimphu er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Butan. Landi\u00f0 hevur valt at avbyrgja seg og hevur t\u00ed \u00ed \u00f8ldir gingi\u00f0 s\u00edna egnu lei\u00f0. \u00cd nor\u00f0ri hevur Butan mark vi\u00f0 Kina, \u00ed eystri, su\u00f0ri og \u00ed vestri vi\u00f0 India. Kongsr\u00edki\u00f0 Butan er g\u00e1tuf\u00f8rt og l\u00edti\u00f0 kent land, t\u00ed at ta\u00f0 var stongt fyri umheimurin langt upp \u00ed 1970-\u00e1rini. Eisini er ringt at koma fram \u00ed \u00f3f\u00f8ra fjallalendinum. Butan er buddistiskt land, og kongurin, nevndur drekakongurin (n\u00fa Jigme Khesar Namgyel Wangchuck), er einaveldugur. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 65.53 \u00e1r.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nUm 70 % av f\u00f3lkinum \u00ed Butan er drupukar, i\u00f0 eru \u00e6tta\u00f0ir \u00far Tibet. Drupukarnir tala dzongkha, almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Butan, sum er skylt vi\u00f0 tibetanskt. \u00cd 1990 elvdu samanbrestir \u00edmillum drupukar og lotsampaf\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 \u00far Nepal, til har\u00f0ligar m\u00f3tm\u00e6lisgongur \u00edm\u00f3ti kongsveldinum. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Butan var\u00f0 stongt fyri \u00fatlendingum. \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Butan b\u00fdr \u00e1 bygd og livir av landb\u00fana\u00f0i. Flestu f\u00f3lk \u00e1 bygd eru b\u00f8ndur, men n\u00f8kur eru eisini handverkarar, til d\u00f8mis vevarar ella leirkerasmi\u00f0ir. H\u00fasini eru sm\u00e1, og har eru bara eitt ella tvey r\u00fam. Flestu b\u00f8ndur \u00ed h\u00e1lendinum \u00ed Butan liva av neytahaldi. Har\u00f0f\u00f8ra, s\u00ed\u00f0ulla\u00f0a jakneyti\u00f0 er \u00f3f\u00f8rt rei\u00f0d\u00fdr og tolir \u00f3gvuliga v\u00e6l kulda. Jakullin ver\u00f0ur spunnin og vovin til kl\u00e6\u00f0i og tjaldd\u00fakar, og halin ver\u00f0ur n\u00fdttur sum veiftra ella kustur. Butanar eta jakkj\u00f8t, kirna sm\u00f8r og k\u00e6sa ost av mj\u00f3lkini og turka mykjuna til brenni. \n\n\u00cd Butan ver\u00f0ur vi\u00f0gongd m\u00e1ld \u00ed mun til \u00f8kologiska, etiska og andaliga menning. Moralur og uppl\u00fdsingarst\u00f8\u00f0i telja meira enn materiell v\u00e6lfer\u00f0. Buddhistisk vir\u00f0i eru var\u00f0veitt. Kongurin Wangchuk sigur, at \"brutto tj\u00f3\u00f0areydna hevur st\u00f8rri t\u00fddning enn bruttotj\u00f3\u00f0arframlei\u00f0sla\". \n\n53 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r.\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00e1tt\u00farutilfeingi er l\u00edti\u00f0; men har eru n\u00f3gvar str\u00ed\u00f0ar \u00e1ir, og tey eru farin at byggja vatnorkuverk. \n\nLandi\u00f0 kundi havt st\u00f3ra innt\u00f8ku av timbur\u00fatflutningi, men hevur nokta\u00f0 at h\u00f8gga tr\u00f8 ni\u00f0ur, t\u00ed ta\u00f0 ska\u00f0ar umhv\u00f8rvi\u00f0. Planleggingarr\u00e1\u00f0harrin hevur sagt: \"Vit vilja ikki kasta okkum treytaleyst inn \u00ed alt, sum er moderna\u00f0. Vit royna t\u00ed at var\u00f0veita okkara mentan, okkara si\u00f0aarv, okkara vir\u00f0isskipan og okkara mentanarstovnar\".\n\nUttanlandshandil \n\nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2006, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA World Factbook.\n\nPolitikkur \n\u00cd 1998 vitja\u00f0u 500.000 fer\u00f0af\u00f3lk grannalandi\u00f0 Nepal. Butan loyvdi ikki meira enn 6.000 fer\u00f0af\u00f3lkum inn \u00ed landi\u00f0. Hv\u00f8r einstakur fer\u00f0ama\u00f0ur fekk strong bo\u00f0 um, hvussu hann skuldi fyrihalda seg. Millum anna\u00f0 var\u00f0 forbo\u00f0i\u00f0 teimum at geva b\u00f8rnum g\u00f3\u00f0g\u00e6ti ella anna\u00f0, t\u00ed tey skuldu ikki ver\u00f0a l\u00e6rd at bidda. \n\nMen fangarmarnir hj\u00e1 altj\u00f3\u00f0a kapitalismuni r\u00f8kka langt. L\u00edka til Butan, har parabolantennur vaksa sum hundaland. \u00c1virkanin fr\u00e1 Vesturheiminum s\u00e6st longu v\u00e6l. Kurvab\u00f3ltur er vor\u00f0in tj\u00f3\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt \u00ed sta\u00f0in fyri bogaskj\u00f3ting. Boogie Woogie, eitt sj\u00f3nvarpsshow, sum Golcate stu\u00f0lar f\u00edggjarliga, kappast vi\u00f0 panorama\u00fats\u00fdni\u00f0 til Himaleia. Teldupostur er komin \u00ed sta\u00f0in fyri br\u00e6vskriving, h\u00f3ast tann elsta av teimum f\u00fdra konunum hj\u00e1 kongi bj\u00f3\u00f0a\u00f0i f\u00f3lki at senda br\u00f8v \u00f3keypis \u00ed 10 dagar fyri at for\u00f0a hesari gongd. B\u00f8rn, sum fara p\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0 til kleystur at bi\u00f0ja, eru \u00edlatin Spice Girls t-skj\u00fartur. \u00cd h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Thimphu selja 25 privatar s\u00f8lub\u00fa\u00f0ir sj\u00f3nbond. Sj\u00e1lvt Butan, ta\u00f0 seinasta Shangri-La, er falli\u00f0. Landi\u00f0 loyvir vesturlendskari \u00e1virkan, t\u00ed ta\u00f0 er ikki f\u00f8rt fyri at halda \u00edm\u00f3ti freistingunum og kann ikki halda fram vi\u00f0 avbyrgingarpolitikkinum.\n\nSt\u00f8\u00f0an reisir n\u00f3gvar spurningar. Hvussu long t\u00ed\u00f0 gongur, til altj\u00f3\u00f0ager\u00f0in og t\u00e6r fr\u00e6lsu markna\u00f0arkreftirnar hava v\u00edggirt seg so v\u00e6l, at ta\u00f0 vendist ikki aftur? Ver\u00f0ur Butan f\u00f8rt fyri at finna eina millumlei\u00f0? Fara mammon og MTV-mentanin skj\u00f3tt at yvirtaka tann fagna\u00f0, Budda hevur \u00e1tt? Hvussu leingi aftrat kunna kongur og hansara f\u00fdra konur st\u00fdra b\u00faskapinum og \u00e1taka s\u00e6r \u00e1byrgdina av v\u00e6lfer\u00f0ini hj\u00e1 borgarunum? \n\nNeyvan leingi, skula vit meta eftir gongdini a\u00f0rasta\u00f0ni. Men so leingi ta\u00f0 varar hevur butanski staturin ta\u00f0 st\u00f8rsta f\u00edggjarliga valdi\u00f0, til d\u00f8mis er ta\u00f0 mesta av \u00eddna\u00f0inum statsogn, og staturin r\u00f8kir f\u00f3lksins v\u00e6lfer\u00f0. Ta\u00f0 sama var galdandi \u00ed USA og Evropa st\u00f3ran part av farnu \u00f8ld, til lat-standa-til-kapitalisman t\u00f3k seg fram \u00ed 1970-unum og 80-unum. \u00c1\u00f0renn myndugleikarnir l\u00f8gdu saman \u00e1stir vi\u00f0 fr\u00eda markna\u00f0in.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nLandslutir\n\nHygg eisini at \n Nepal\n Sikkim\n Asia\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nbhutan.travel\n\nKeldur \n\nAsia\nButan"}
{"id": "9410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teldupostur", "title": "Teldupostur", "text": "Teldupostur er postur sendur millum teldur. \u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur ta\u00f0 stytt til t-postur, t\u00f3 ver\u00f0ur eisini enska heiti\u00f0 e-mail br\u00fakt \u00e1 f\u00f8royskum. Vi\u00f0 telduposti kann ein senda teldubr\u00f8v og vi\u00f0heftar f\u00edlur. Fyri at kunna senda og m\u00f3ttaka teldupost er ney\u00f0ugt at hava teldupostadressu. Felags fyri allar teldupostadressur er, at t\u00e6r innihalda tekni\u00f0 @. Eitt d\u00f8mi kann vera domi@domi.fo. Teldupostadressurnar kunnu ikki innihalda f\u00f8royskar b\u00f3kstavar sum t.d. \u00e1, \u00ed, \u00f3, \u00fa og \u00f0. F\u00f3lk br\u00faka ofta s\u00edtt navn ella stytting av navninum \u00ed teldupostadressuni. Ta\u00f0 finnast n\u00f3gvir ymiskir veitarar, har ein antin kann keypa s\u00e6r eina ella fleiri teldupostadressur, og so finnast ta\u00f0 eisini altj\u00f3\u00f0a veitarar, har ein kann f\u00e1a s\u00e6r eina \u00f3keypis teldupostadressu, t.d. Gmail fr\u00e1 Google ella Hotmail fr\u00e1 Microsoft. T\u00e1 talan er um \u00f3keypis teldupostadressur slepst ofta ikki undan l\u00fdsingum \u00e1 netinum, sum t.d. kunnu s\u00edggjast \u00ed h\u00f8gra bredda ella a\u00f0rasta\u00f0nis innbakkanum. Ein kann innstallera eina teldupostadressu \u00e1 teldu s\u00edni, men tey flestu ynskja eisini at hava atgongd til s\u00edn teldupost fr\u00e1 fleiri ymiskum teldum, t\u00e1 ver\u00f0ur innrita\u00f0 gj\u00f8gnum eina \u00e1v\u00edsa heimas\u00ed\u00f0u. Hotmail adressur sum tann fr\u00e1 Microsoft ella Google eru ikki kn\u00fdttar at nakrari \u00e1v\u00edsari teldu, ein kann rita inn fr\u00e1 hv\u00f8rjari sum helst teldu, um bert ein minnist til br\u00fakaranavni\u00f0, sum er teldupostadressan, og til loynior\u00f0i\u00f0.\nTeldupostkassin er ofta b\u00fdttur upp \u00ed fleiri partar. T.d. er innbakkin sum oftast ta\u00f0 fyrsta ein kemur til, har er allur inngangandi teldupostur at finna. Sendur postur er fyri seg, kladdur fyri seg, sletta\u00f0ur postur fyri seg, spammpostur fyri seg osfr. Hetta s\u00e6st sum oftast til vinstru ella ovast \u00e1 telduposts\u00ed\u00f0uni.\n\nT-postur \u00ed dag \nMan br\u00fakti t-post \u00e1\u00f0renn interneti\u00f0 var\u00f0 \u00fatbygt. \u00cd dag ver\u00f0a t-postar sum oftast sendir via SMTP (Simple Mail Transfer Protokol) \u00ed samstarvi vi\u00f0 DNS og POP3/IMAP. Ein vanligur t-postur inniheldur hesir teigar:\n Fr\u00e1\n Til\n Evni\n Innihald\n\nHarumframt er ein \"Send\" kn\u00f8ttur, sum br\u00fakarin skal tr\u00fdsta \u00e1 vi\u00f0 m\u00fasini, t\u00e1 teldubr\u00e6vi\u00f0 er kl\u00e1rt at ver\u00f0a sent til m\u00f3ttakran. Ein kann senda til ein ella fleiri m\u00f3ttakarar. Um talan er um fleiri m\u00f3ttakarar, so ver\u00f0a teldupostadressurnar sum oftast skildar sundur vi\u00f0 komma (,) ella semikolon (;). Til ber eisini at v\u00ed\u00f0arisenda eitt teldubr\u00e6v til ein annan m\u00f3ttakara vi\u00f0 at tr\u00fdsta \u00e1 \"V\u00ed\u00f0arisend\" og s\u00ed\u00f0an \u00fatfylla adressu teigin og so tr\u00fdsta \u00e1 Send kn\u00f8ttin.\n\nKeldur \n\n M\u00e1lr\u00e1\u00f0i\u00f0: Teldubr\u00e6v\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nSamskifti\nInterneti\u00f0"}
{"id": "9412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sendistovur", "title": "Sendistovur", "text": "Kring allan heim umbo\u00f0a sendistovur \u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 heimlondum s\u00ednum. T\u00e6r skapa fortreytir fyri samstarvi og veita f\u00f3lki og fyrit\u00f8kum r\u00e6ttindi og fortreytir at liva og virka \u00ed fremmandum londum.\n\nF\u00f8royskar sendistovur skulu setast \u00e1 stovn \u00ed New York, Moskva og Geneve. L\u00f8gma\u00f0ur, i\u00f0 higartil hevur umsiti\u00f0 uttanr\u00edkism\u00e1l, fer framvegis at hava umbo\u00f0andi funkti\u00f3nir, men hann fer n\u00fa eisini \u00ed st\u00f8rri mun at virka sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, ta\u00f0 vil siga hava politisku lei\u00f0sluna \u00ed landsst\u00fdrinum um hendi.\n\nHeimspolitikkur"}
{"id": "9413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%20vitamin", "title": "A vitamin", "text": "A vitamin er ein feittloysilig vitamin sum er ney\u00f0ug fyri sj\u00f3n, immunskipan, n\u00f8ring, sl\u00edmhinnu og v\u00f8kstur. St\u00f3rt trot av A vitaminum kann f\u00f8ra til infekti\u00f3n, n\u00e1ttarblindleika og blindleika.\n\nT\u00fddningarmestu sl\u00f8g av A vitaminum eru retinol, retinal og retins\u00fdra, sum f\u00e1ast fr\u00e1 dj\u00f3rum, og karotenir, sum f\u00e1ast fr\u00e1 plantum.\n\n\u00d3br\u00faktar A vitaminir kunnu var\u00f0veitast \u00ed livur og feittvevna til seinni n\u00fdtslu. Av t\u00ed at A vitaminir eru lutfalsliga leingi \u00ed kroppinum er ikki ney\u00f0ugt at t\u00e6r ver\u00f0a etnar hv\u00f8nn dag, t.d. kann t\u00f8rvurin ver\u00f0a n\u00f8kta\u00f0ur vi\u00f0 at eta livur eina fer\u00f0 um vikuna.\n\nT\u00fddningur \nA vitaminir eru t\u00fddningarmiklar fyri sj\u00f3nina. T\u00e6r ver\u00f0a n\u00fdttar til framlei\u00f0slu av einum litevni \u00ed nethinnuni (sj\u00f3narpurpur), sum er ney\u00f0ugt fyri at kunna s\u00edggja \u00ed dimmun lj\u00f3si. Sj\u00f3narpurpur ver\u00f0ur virki t\u00e1 lj\u00f3si\u00f0 rakar nethinnuna, sum s\u00ed\u00f0ani, gj\u00f8gnum nervalei\u00f0ina, skapar eitt elektriskt signal til heilan og ver\u00f0ur til eina mynd.\n\nUmframt hetta hava A vitaminir t\u00fddning fyri v\u00f8kstur, framlei\u00f0slu av n\u00fdggjum s\u00e1\u00f0kyknum, smakksansin, immunskipanina og m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8ri m\u00f3ti bakteriuinfekti\u00f3num. \n\nEisini hava A vitaminir t\u00fddning fyri regulering av genum, og t\u00ed eisini fyri hvussu fostur \u00fatvikla s\u00edni organ.\n\n\u00cd kostinum \nA vitaminir (retinol) f\u00e1a vit t.d. fr\u00e1 livur, fisk og egg, og A vitaminir (karotenir) f\u00e1a vit t.d. fr\u00e1 gular\u00f8tum, spinat, gr\u00f8nk\u00e1l, abrikosum og mel\u00f3num.\n\n\u00cd Danmark er ta\u00f0 sera sj\u00e1ldsamt at f\u00f3lk hava mangul upp\u00e1 A vitaminir. Haraftur\u00edm\u00f3ti f\u00e1a summi ov n\u00f3gvar A vitaminir, serliga gj\u00f8gnum ein feittr\u00edkan kost vi\u00f0 n\u00f3gv livur.\n\nOv n\u00f3gv A vitamin er ska\u00f0iligt og um kvinna er vi\u00f0 barn, veksur hetta um vandan fyri avskapan av fostrinum. Kvinnur sum eru vi\u00f0 barn ella geva br\u00f3st ver\u00f0a t\u00ed tilm\u00e6ltar ikki at eta livur.\n\nVitaminir"}
{"id": "9528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Puerto%20Rican%20Independence%20Party", "title": "Puerto Rican Independence Party", "text": "Puerto Rican Independence Party (spanskt: Partido Independentista Puertorrique\u00f1o) er ein politiskur flokkur \u00ed Puerto Riko, stovna\u00f0ur 20. oktober 1946. Rub\u00e9n Berr\u00edos Mart\u00ednez (f\u00f8ddur 21. juni 1939 \u00ed Aibonito \u00ed Puerto Riko) er lei\u00f0ari fyri The Puerto Rican Independence Party. Stj\u00f3rnin heldur til \u00ed San Juan, Puerto Riko.\n\nS\u00ed eisini \n\n Puerto Riko.\n\nPuerto Riko\nFlokkar"}
{"id": "9535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shangri-La", "title": "Shangri-La", "text": "S\u00f8gnin sigur fr\u00e1 einum kongar\u00edki \u00ed einum dali onkusta\u00f0ni \u00ed Himaleiafj\u00f8llunum. Eitt r\u00edki, sum minnir ikki s\u00f8rt um Parad\u00edsi\u00f0. Vestanfyri ver\u00f0ur hetta r\u00edki\u00f0 r\u00f3pt Shangri-La, og mong eru tey, sum hava sett l\u00edvi\u00f0 \u00ed v\u00e1\u00f0a til tess at finna landi\u00f0. \n\nEnski rith\u00f8vundurin James Hilton fortelur \u00ed roman s\u00edni Lost Horizon fr\u00e1 1933 um Shangri-La, sum \u00ed skalds\u00f8guni er ein \u00edspunnin dalur \u00ed Kunlun fj\u00f8llunum \u00ed Kina.\n\nKina"}
{"id": "9536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B0im%C3%B8rka%C3%ADkorn", "title": "Oy\u00f0im\u00f8rka\u00edkorn", "text": "Oy\u00f0im\u00f8rka\u00edkorn (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gerbillinae) er s\u00fagdj\u00f3r av gnagd\u00fdra\u00e6tt. Oy\u00f0im\u00f8rka\u00edkorn bl\u00edva normalt umlei\u00f0 2-5 \u00e1ra gomul. \n\nGnagd\u00fdr"}
{"id": "9541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kleopatra", "title": "Kleopatra", "text": "Egyptalandsdrotningin Kleopatra VII Filopator (grikskt: \u039a\u03bb\u03b5\u03bf\u03c0\u03ac\u03c4\u03c1\u03b1 \u03b8\u03b5\u03ac \u03c6\u03b9\u03bb\u03bf\u03c0\u03ac\u03c4\u03c9\u03c1, f\u00f8ddur 69 f.Kr., dey\u00f0ur 12. august 30 f.Kr.) var tann seinasta av ptolemaisku kongs\u00e6ttini, sum r\u00e1ddi \u00ed Egyptalandi. Hon var gitin fyri s\u00edn vakurleika og s\u00edtt vit. B\u00e6\u00f0i C\u00e6sar og Antonius tilb\u00f3\u00f0u hana. Kleopatra drotning er ein av mest kendu og best d\u00e1mdu pers\u00f3nunum \u00ed forn\u00f8ld. \u00cd 30 f.Kr. t\u00f3k hon seg av d\u00f8gum, helst hevur hon lati\u00f0 eiturorm b\u00edta seg, aftan\u00e1 at Antonius hev\u00f0i tapt vi\u00f0 Actium.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nEgyptar"}
{"id": "9565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louisiana%20State%20Penitentiary", "title": "Louisiana State Penitentiary", "text": "Louisiana State Penitentiary ella Angola, sum fongsli\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt orsaka\u00f0 av fort\u00ed\u00f0ini sum tr\u00e6laplantasja, liggur vakurt fyri vi\u00f0 Mississippi\u00e1nna \u00ed Louisiana, men n\u00e1tt\u00faruna hugsa fangarnir ikki so n\u00f3gv um. Fongsli\u00f0 er vi\u00f0 s\u00ednum 5.000 fangum st\u00f8rsta h\u00e1trygdarfonsli\u00f0 \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. 80 prosent av fangunum eru svartir \u00e1 liti, og tveir tri\u00f0ingar hava fingi\u00f0 \u00edvlanga\u00f0 fongsulsrevsing. \u00cd seksti\u00e1runum var Angola ta\u00f0 har\u00f0rendasta fongsli\u00f0 \u00ed USA, men eitt mi\u00f0v\u00edst arbei\u00f0i \u00ed \u00e1rat\u00edggjur hevur \u00ed dag gj\u00f8rt Angola til fyrimynd fyri onnur fongsul. Stj\u00f3rin \u00ed fongslinum, Burl Cain, hevur givi\u00f0 s\u00edtt l\u00edv til Jesus, stovna\u00f0 ein prestask\u00fala fyri fangar og hevur higartil fingi\u00f0 2.000 br\u00f8\u00f0ur \u00ed andanum millum fangarnar. Angola hevur \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0 og vir\u00f0isl\u00f8nta fangabla\u00f0i\u00f0 \"Angolite\", sum er p\u00farasta \u00f3heft. Burl Cain heldur, at hansara fri\u00f0aliga fongsul er eitt undur og l\u00fdsir seg sj\u00e1lvan sum ein \"hjartag\u00f3\u00f0an einar\u00e6\u00f0isharra einasta\u00f0ni millum Jesus og hunnaran Attila\".\n\nHygg eisini at \n\n Fongsul\n Louisiana\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Official website\n\nBygningar"}
{"id": "9582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvinnufelagi%C3%B0%20%C3%AD%20Havn", "title": "Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn", "text": "Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn var\u00f0 stovna\u00f0 31. mars 1952 og heldur til \u00ed Mettustovu \u00e1 Reyni \u00ed Havn. Longri ni\u00f0ri s\u00e6st yvirlit yvir nevndir i\u00f0 hava veri\u00f0 \u00ed Kvinnufelagnum. Kelda til yvirliti\u00f0 er heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kvinnufelagnum, sum hevur fundarb\u00f8kur og 25-\u00e1ra minningarrit hj\u00e1 Kvinnufelagnum til keldu. Yvirliti\u00f0 er fullf\u00edggja\u00f0 fr\u00e1 1952-1980 og fr\u00e1 2005-2010. Kvinnufelagi\u00f0 er limur \u00ed Kvinnufelagasamskipan F\u00f8royar, stytt KSF. KSF er eitt m\u00f3\u00f0urfelag (paraplyfelag) fyri kvinnufel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 hevur nevndarfundir regluliga og skipar av og \u00e1 fyri tilt\u00f8kum, onkunt\u00ed\u00f0 eru tilt\u00f8kini bert fyri kvinnur, men ofta hava eisini veri\u00f0 almenn tilt\u00f8k fyri \u00f8ll har ymisk aktuell evni ver\u00f0a umr\u00f8dd og kjakast um. Felagi\u00f0 plagar at skipa fyri fundum ella tilt\u00f8kum \u00e1 altj\u00f3\u00f0a kvinnudegnum 8. mars, \u00ed 2006 var\u00f0 skipa\u00f0 fyri kjakfundi \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed Havn har evni\u00f0 var \"Kvinnur \u00ed politikki - hvussu f\u00e1a vit fleiri kvinnur valdar \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 og \u00ed b\u00fd- og bygdar\u00e1\u00f0ini?\" T.d. hevur felagi\u00f0 skipa fyri kjakfundum vi\u00f0 lutt\u00f8ku av kvinnuligum valevnum, hetta fyri at vera vi\u00f0 til at hj\u00e1lpa kvinnunum fram, \u00f3ans\u00e6\u00f0 hv\u00f8nn flokk t\u00e6r hoyra til. Nakrar av teimum sum hava veri\u00f0 nevndirlimir \u00ed Kvinnufelagnum \u00ed Havn eru seinni blivnar aktivar \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0s- og ella landspolitikki. T.d. hava Malla Samuelsen, Karin Kj\u00f8lbro, Lisbeth L. Petersen og Rigmor Dam veri\u00f0 nevndarlimir. A\u00f0rar sum hava veri\u00f0 sera virknar \u00ed almenna kjakinum og sum hava veri\u00f0 virknar \u00ed Kvinnufelagnum \u00ed Havn, men ikki \u00ed lands- ella b\u00fdr\u00e1\u00f0spolitikki eru t.d. Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, sertannl\u00e6kni og rith\u00f8vundur, Inga Ellingsgaard, Turi\u00f0 Holm, kvinnul\u00e6kni, Birta Biskopst\u00f8, l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur Laufey Blaasv\u00e6r og Randi K\u00farberg m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n\nEndam\u00e1l \nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 felagnum er at arbei\u00f0a fyri javnst\u00f8\u00f0u millum kvinnur og menn, so tey javnbj\u00f3\u00f0is kunnu virka \u00ed heimi, yrki og samfelagi. Kvinnufelagi\u00f0 er einasta \u00e1hugafelag \u00ed F\u00f8royum, sum hevur bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at t\u00e6r taka undir vi\u00f0 fr\u00edari fosturt\u00f8ku.\n\nMettustova \n04. juni 1956 samtykti ein eykaa\u00f0alfundur at ogna s\u00e6r Mettustova og seta hana \u00ed stand. Kvinnufelagi\u00f0 keypti Mettustovu fyri 1 kr\u00f3nu. Hon st\u00f3\u00f0 at detta ni\u00f0ur, og mong hildu at hon ikki kundi setast \u00ed stand aftur. Hetta t\u00f3k eisini fleiri \u00e1r, og ikki fyrr enn \u00ed 1961 var hon so fr\u00e6g, at hon kundi br\u00fakast til fundir.\n\nS\u00f8ga \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 31. mars 1952. Ni\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit (t\u00f3 ikki fullf\u00edggja\u00f0.\n\nFyrsta nevndin \nFr\u00fa J\u00f3hanna Jensen var fyrsti forma\u00f0ur \u00ed felagnum. Hinar \u00ed fyrst valdu nevndini v\u00f3ru:\nFr\u00fa Malla Samuelsen\nFr\u00fa Lisa Rubeksen\nFr\u00fagv Berglj\u00f3t av Skar\u00f0i\nFr\u00fa Ninna Arge Jacobsen\nFr\u00fagv Helena \u00e1 Bakka\nFr\u00fa Petra Arge\n\nNevndin 2012 \nKatrin Gaard, forkvinna\nBj\u00f8rg Jacobsen, n\u00e6stforkvinna\nEyrith G. Leyni, kassakvinna. \nHelena Fr\u00ed\u00f0heim, nevndarlimur\nBeinta Festirstein, nevndarlimur\nTuri\u00f0 Holm, tiltakslimur\n\nNevndin 2011 \nBirta Biskopst\u00f8, forkvinna\nBarbara Berg, skrivari\nEyrith G. Leyni, kassameistari\nHelena Fr\u00ed\u00f0heim, nevndarlimur\nTuri\u00f0 Holm, tiltakslimur\nAnnika A. Gregoriussen, tiltakslimur\nEnna Mikkelsen, tiltakslimur\n\nNevndin 2010 \nTina K. Jakobsen, forkvinna\nBirta Biskopst\u00f8, n\u00e6stforkvinna\nRigmor Dam, skrivari\nAnnika Arge Gregoriussen, nevndarlimur\n\u00c1sa Johnsd\u00f3ttir, peningar\u00f8kil\nTuri\u00f0 Holm, tiltakslimur\nEyrith Guttesen Leyni, tiltakslimur \n\u00c1sa Johnsd\u00f3ttir valdi at fara \u00far nevndini \u00ed \u00fart\u00ed\u00f0, Eyrith Guttesen Leyni var\u00f0 vald til peningar\u00f8kil fr\u00e1 umlei\u00f0 h\u00e1lvum februar til n\u00e6stkomandi a\u00f0alfund.\n\nNevndin 2009 \nTina K. Jakobsen, forkvinna\nBirta Biskopst\u00f8, n\u00e6stforkvinna\nRigmor Dam, skrivari\nBirna Gaard, peningar\u00f8kil\nAnnika Arge Gregoriussen, nevndarlimur\nTuri\u00f0 Holm, tiltakslimur\nEyrith Guttesen Leyni, tiltakslimur\n\nNevndin 2008 \nTina K. Jakobsen, forkvinna\nBirta Biskopst\u00f8, n\u00e6stforkvinna\nRigmor Dam, skrivari\nHerborg Sloan, peningar\u00f8kil\nBirna Gaard, nevndarlimur\nLaufey Blaasv\u00e6r, tiltakslimur\nTuri\u00f0 Holm, tiltakslimur\n\nNevndin 2007 \nHanna Simonsen, forkvinna\nTina K. Jakobsen, n\u00e6stforkvinna\nGu\u00f0ri\u00f0 Joensen, skrivari\nGunnv\u00e1 Heinesen, peningar\u00f8kil\nLaufey Blaasv\u00e6r\nBirna Gaard, tiltakslimur\nRandi K\u00farberg, tiltakslimur\n\nNevndin 2006 \nGunnv\u00e1 Heinesen, kassameistari\nHanna Simonsen, skrivari\nTina K. Jakobsen, skrivari\nEileen Sand\u00e1, nevndarlimur\nGu\u00f0ri\u00f0 \u00ed Bartalsstovu, nevndarlimur\nBergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, tiltakslimur\nBerit Unn Petersen, tiltakslimur\nBirta Biskopst\u00f8, KSF-umbo\u00f0\nBergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, tiltakslimur KSF-umbo\u00f0, Eydna Djurhuus, grannsko\u00f0ari\nGunnv\u00e1 Haldansen, grannsko\u00f0ari\nNevndin skipa\u00f0i seg vi\u00f0 felags lei\u00f0slu og hev\u00f0i t\u00edskil onga forkvinnu og varaforkvinnu.\n\nNevndin fr\u00e1 3. oktober 2005 \nBergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, forkvinna\nInga Ellingsgaard, varaforkvinna\nMarjun Berg, kassameistari\nKarin Kj\u00f8lbro, nevndarlimur\nEileen Sand\u00e1, skrivari\nGu\u00f0ri \u00ed Bartalsstovu, nevndarlimur\nGunnv\u00e1 Haldansen, nevndarlimur\nBerit Unn Petersen, tiltakslimur\n\nEy\u00f0na Djurhuus, grannsko\u00f0ari\nBergliot Ihlen, grannsko\u00f0ari\nBirta Biskopst\u00f8, KSF-umbo\u00f0\n\nNevndin fr\u00e1 oktober 2003 \nBergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, forkvinna\nKarin Kj\u00f8lbro, skrivari\nMarjun Berg, kassameistari\nInga Ellingsgaard, nevndarlimur\nGunnv\u00e1 Haldansen, nevndarlimur\nNevndin skipa\u00f0i seg 18.10.2003\n\nNevndin fr\u00e1 1. oktober 2001, A\u00f0alfundur \u00ed Mettustovu \nBergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, forkvinna\nInga Ellingsgaard\nMarjun Berg\nGunnv\u00e1 Haldansen\nKarin Kj\u00f8lbro\nVilger\u00f0 Astri\u00f0ard\u00f3ttir, tiltakslimur\nLisbeth Petersen, tiltakslimur\nEy\u00f0na Djurhuus, grannsko\u00f0ari\nBergliot Ihlen, grannsko\u00f0ari\nKarin Kj\u00f8lbro, KSF-umbo\u00f0\nGunnv\u00e1 Haldansen, KSF-umbo\u00f0, tiltakslimur\n\nNevndin fr\u00e1 3. oktober 2000, A\u00f0alfundur \u00ed Mettustovu \nBergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir,\nInga Ellingsgaard,\nMarjun Berg,\nVilger\u00f0 Astri\u00f0ard\u00f3ttir, \nLisbeth L. Petersen,\nKarin Kj\u00f8lbro, tiltakslimur\nGunnv\u00e1 Haldansen, tiltakslimur\nEy\u00f0na Djurhuus, grannsko\u00f0ari\nBergliot Ihlen, grannsko\u00f0ari\nInga Ellingsgaard, KSF-umbo\u00f0\nGunnv\u00e1 Haldansen, KSF-umbo\u00f0, tiltakslimur\n\nNevndir \u00ed 1990-\u00e1runum (ikki fullf\u00edggja\u00f0 yvirlit) \n27.09.1999; A\u00f0alfundur\n Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, forkvinna\n Inga Ellingsgaard, skrivari\n Marjun Berg, kassameistari\n Lisbeth Petersen, nevndarlimur\n Valger\u00f0 Astridard\u00f3ttir, nevndarlimur\n Helena Fr\u00ed\u00f0heim, tiltakslimur\n Karin Kj\u00f8lbro, tiltakslimur\n Eydna Djurhuus, grannsko\u00f0ari\n Bergliot Ihlen, grannsko\u00f0ari\n Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, KSF-umbo\u00f0\n Gunnv\u00e1 Haldansen, KSF-umbo\u00f0, tiltakslimur\n\nNevndir \u00ed 1980-\u00e1runum (ikki fullf\u00edggja\u00f0 yvirlit)\n\n26.09.1988 A\u00f0alfundur \n Marjun Berg, nevndarlimur\n Gunnv\u00e1 Haldansen, nevndarlimur\n Valborg Rasmussen, nevndarlimur\n Kirsten Brix, nevndarlimur\n Jane Hoydal, nevndarlimur\n Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, nevndarlimur (?)\n Marjun Nielsen, tiltakslimur\n Helma Fr\u00fddal, tiltakslimur\n\nNevndin fr\u00e1 21. september 1987 - A\u00f0alfundur \u00ed Mettustovu \n\u00c1ri\u00f0 fyri var l\u00f3gin blivin broytt solei\u00f0is, at a\u00f0alfundur skuldi vera um heysti\u00f0 \u00ed sta\u00f0in fyri um v\u00e1ri\u00f0.\n Marjun Berg, forkvinna\n Gunnv\u00e1 Haldansen, kassameistari\n Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, nevndarlimur\n Frida Hansen, nevndarlimur\n Hj\u00f8rdis Thomsen, nevndarlimur\n Turid Justinussen, tiltakslimur\n Edith \u00ed J\u00e1kupsstovu, tiltakslimur\n Elinborg Tr\u00f3nd Johansen, KSF-umbo\u00f0\n Kirsten Brix, KSF-umbo\u00f0\n\nNevndin fr\u00e1 20. januar 1986 - A\u00f0alfundur \n Marjun Berg, forkvinna\n Gunnv\u00e1 Haldansen, kassameistari\n Frida Hansen, nevndarlimur\n Hj\u00f8rdis Thomsen, nevndarlimur\n Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, nevndarlimur\n Dagbj\u00f8rg Hjaltalin, tiltakslimur\n Camma Vang, tiltakslimur\n Hanna (Joensen?), KSF-umbo\u00f0\n Dagbj\u00f8rg Hjaltain, KSF-umbo\u00f0\n\nNevndin fr\u00e1 28. januar 1985 - A\u00f0alfundur \n Ey\u00f0na Djurhuus, forkvinna\n Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir, n\u00e6stforkvinna\n Marjun Berg, skrivari\n Gunnv\u00e1 Haldansen, kassameistari\n Turid Justinussen, nevndarlimur\n Frida Hansen, tiltakslimur\n Dagbj\u00f8rg Hjaltalin, tiltakslimur\n\nNevndin 13. februar 1984 - Eykaa\u00f0alfundur \n Hanna Joensen, forma\u00f0ur\n Edith \u00ed J\u00e1kupstovu, n\u00e6stforma\u00f0ur\n Ey\u00f0na Djurhuus, skrivari\n Gunnv\u00e1 Haldansen, kassameistari\n Turid Justinussen, nevndarlimur\n Frida Hansen, tiltakslimur\n Ingv\u00f8r Nols\u00f8e, tiltakslimur\n Elinborg Tr\u00f3nd Johansen, KSF-umbo\u00f0\n13.01.1984 A\u00f0alfundur \u00ed Mettustovu. Ov f\u00e1ar m\u00f8ttar - l\u00fdst var\u00f0 til eykaa\u00f0alfund\n\nNevndin 15. februar 1983 - A\u00f0alfundur \n Hanna Joensen, forma\u00f0ur\n Gunnv\u00e1 Haldansen, n\u00e6stforma\u00f0ur\n Edith \u00ed J\u00e1kupsstovu, skrivari\n Lina Arge, kassameistari\n Oktavia Holm, nevndarlimur\n Inger Mortensen, tiltakslimur\n Frida Hansen, tiltakslimur\n\nNevndin 21.01.1980 - Eyka-a\u00f0alfundur \u00e1 Panorama \n Inger Christiansen, forma\u00f0ur\n Elinborg Johannesen, n\u00e6stforma\u00f0ur\n Lina Arge, kassameistari\n Oktavia Holm, skrivari\n Thurid Justinussen, nevndarlimur\n Bergt\u00f3ra Jacobsen, tiltakslimur\n Hanna Joensen, tiltakslimur\n Inger Christiansen, KSF-umbo\u00f0*\n Lina Arge, KSF-umbo\u00f0*\n Rigmor Jacobsen, grannsko\u00f0ari\n Margretha Petersen, grannsko\u00f0ari\n\u00d3vist er, hv\u00f8r teirra var tiltakslimur \u00ed KSF.\n\nKvinnut\u00ed\u00f0indi \nFelagi\u00f0 gav \u00fat bla\u00f0i\u00f0 \"Kvinnut\u00ed\u00f0indi\".\n\nS\u00ed eisini \nKvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn 1952-1979\n\nKeldur \n\n25 \u00e1ra minnisrit hj\u00e1 Kvinnufelagnum \u00ed Havn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nKvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn. \n\nKvinnufel\u00f8g\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "9585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuerteventura", "title": "Fuerteventura", "text": "Fuerteventura er spansk oyggj sum liggur \u00edmillum Lanzarote og Gran Canaria og er tann n\u00e6stst\u00f8rsta av Kanararisku oyggjunum. Oyggin liggur \u00e1 sama breiddarstigi sum Florida og Meksiko og hevur sama ve\u00f0urlag \u2013 Millum 20-25 stig um veturin og eitt sindur heitari um summari\u00f0 \u2013 og 3000 t\u00edmar vi\u00f0 s\u00f3l hv\u00f8rt \u00e1r. Har eru ikki f\u00e6rri enn 152 strendir \u2013 50 km vi\u00f0 f\u00ednum, hv\u00edtum sandi og 25 km vi\u00f0 sv\u00f8rtum vulkanskum sm\u00e1steinum. Fuerteventura hevur umlei\u00f0 75 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Oyggin er 1,660 ferkilometrar til st\u00f8ddar. St\u00f8rsti b\u00fdur er Puerto del Rosario. Puerto del Rosario hevur umlei\u00f0 30 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. H\u00e6gsta fjall er Jandiafj\u00f8ll sum er 807 m h\u00f8gt.\n\nS\u00ed eisini \n\n Spania\n\nSpania"}
{"id": "9590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SOS-Kn%C3%BAkur", "title": "SOS-Kn\u00fakur", "text": "SOS-Kn\u00fakur er b\u00f3k \u00far 2004 um flogfari\u00f0, sum datt ni\u00f0ur \u00e1 Kn\u00faki \u00ed Mykinesi 26. september \u00ed 1970. 8 f\u00f3lk doy\u00f0u. Vit fylgja fer\u00f0af\u00f3lkunum og manningini, b\u00e6\u00f0i dagarnar undan vanlukkuni, \u00ed flogfarinum til F\u00f8roya, og eftir vanlukkuna. Vit fylgja eisini bjargingarf\u00f3lkum, l\u00e6knum og avvarandi, eins og skj\u00f8l eru fingin til vega, sum ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur hava veri\u00f0 \u00e1 prenti. Gr\u00e6karis Djurhuus Magnussen er rith\u00f8vundur.\n\nB\u00f3kmentir\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "9591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kn%C3%BAkur", "title": "Kn\u00fakur", "text": "Fleiri fj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum eita Kn\u00fakur: \n\n Kn\u00fakur (Mykines) 550m\n Kn\u00fakur (Bor\u00f0oy) 410m\n Kn\u00fakur (Oyri)\n Kn\u00fakur (Leirv\u00edk) 460m\n Kn\u00fakur (Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur)\n Kn\u00fakur (Sv\u00ednoy) 460m\n Kn\u00fakur, Vestari (Sv\u00ednoy)\n Kn\u00fakur (Sandoy)"}
{"id": "9592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaj%20Leo%20Holm%20Johannesen", "title": "Kaj Leo Holm Johannesen", "text": "Kaj Leo Holm Johannesen, eisini kendur sum Kaj Leo Johannesen (f\u00f8ddur 28. august 1964 \u00ed T\u00f3rshavn) var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur fr\u00e1 26. september 2008 til 2. september 2015. Hann er \u00fatb\u00fagvin sum skipsf\u00f8rari og var sameigari av Farex, i\u00f0 fekst vi\u00f0 fiska\u00fatflutning. Kaj Leo lima\u00f0i seg inn \u00ed Sambandsflokkin \u00ed 1988. Hann stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1994 og sat sama \u00e1ri\u00f0 eitt skifti \u00e1 tingi sum eykama\u00f0ur. Fr\u00e1 1996 til 2000 sat hann \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0i. Hann var \u00e1 fyrsta sinni valdur inn \u00e1 L\u00f8gting \u00ed 2002 og hevur veri\u00f0 afturvaldur s\u00ed\u00f0ani. S\u00ed\u00f0ani 2004 hevur Kaj Leo Holm Johannesen veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Sambandsflokkinum. T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2003-2004 var hann n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini og limur \u00ed Vinnunevndini. Fr\u00e1 2004 til 2008 var hann forma\u00f0ur \u00ed Uttanlandsnevndini og limur \u00ed f\u00edggjarnevndini. Hann var\u00f0 valdur til l\u00f8gmann 26. september \u00ed 2008.\n\nEftir loknan f\u00f3lkask\u00fala f\u00f3r Kaj Leo Holm Johannesen til skips sum 14 \u00e1ra gamal. \u00cd 1986 t\u00f3k hann pr\u00f3gv sum skipsf\u00f8rari \u00e1 F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fala. Hann hevur b\u00e6\u00f0i veri\u00f0 vi\u00f0 fiski og farmaskipi, umframt starvast sum bils\u00f8luma\u00f0ur. \u00cd 1989 kom hann \u00ed starv hj\u00e1 F\u00f8roya Fiskas\u00f8lu og fr\u00e1 1995 til 1997 starva\u00f0ist hann \u00e1 K\u00f3sini. S\u00ed\u00f0ani 1997 hevur hann veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur vinnurekandi.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nKaj Leo var fr\u00e1 1997-2000 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 og hevur s\u00ed\u00f0ani 2002 veri\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting. Hann var\u00f0 valdur til landst\u00fdrismann fyri uttanr\u00edkism\u00e1l \u00ed 2004, t\u00e1 hann eisini var\u00f0 valdur til floksformann. \u00cd politikki leggur hann leggur millum anna\u00f0 dent \u00e1 at kn\u00fdta F\u00f8royar t\u00e6ttari at ES. \n\n26. september 2008 bleiv Kaj Leo Johannesen valdur sum l\u00f8gma\u00f0ur fyri ABC-samgonguna. Eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 2011 helt hann fram sum l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed samgongu millum Sambandsflokkin, F\u00f3lkaflokkin, Mi\u00f0flokkin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. \u00cd oktober 2011 f\u00f3r Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin \u00far samgonguni, eftir at K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var koyrdur fr\u00e1 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur, men sangongan var st\u00f3r nokk til at halda fram vi\u00f0 hinum trimum flokkunum.\n\nTollm\u00e1li\u00f0 \n\u00cd desember 2013, stutt fyri j\u00f3l, varpa\u00f0u f\u00f8royskir fj\u00f8lmi\u00f0lar lj\u00f3s \u00e1 f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harran, J\u00f8rgen Niclasen, \u00far F\u00f3lkaflokkinum fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1989 og fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum, me\u00f0an hann var stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni P/F N. Niclasen. Samb\u00e6rt skj\u00f8lum, i\u00f0 mi\u00f0larnir l\u00f8gdu fram, hev\u00f0i virki\u00f0 hj\u00e1 J\u00f8geni Niclasen tiki\u00f0 v\u00f8ru \u00fat \u00far einari tollgoymslu sum ikki var tolla\u00f0 og selt hana \u00f3tolla\u00f0a og harvi\u00f0 sn\u00fdtt landskassan fyri fleiri hundra\u00f0t\u00fasund kr\u00f3nur. Fyrit\u00f8kan hev\u00f0i havt ein tollkreditt sum var\u00f0 uppsagdur, men helt t\u00f3 fram vi\u00f0 at selja \u00f3tolla\u00f0ar v\u00f8rur. J\u00f8rgen Niclasen v\u00edsti \u00f8llum \u00e1k\u00e6rum aftur. Kaj Leo Holm Johannesen stu\u00f0la\u00f0i t\u00f3 s\u00ednum f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harra og seg\u00f0i at hann hev\u00f0i fult \u00e1lit \u00e1 honum. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann eisini tann 28. mai 2014, t\u00e1 i\u00f0 andst\u00f8\u00f0an setti fram mis\u00e1lit \u00e1 J\u00f8rgen Niclasen. L\u00f8gma\u00f0ur var staddur \u00ed \u00cdslandi og ha\u00f0ani gav hann flokkinum bo\u00f0 um at atkv\u00f8\u00f0a \u00edm\u00f3ti mis\u00e1litinum. T\u00e1 i\u00f0 avtorna\u00f0i v\u00f3ru ta\u00f0 tveir sambandstingmenn, Reimund Langgaard og Helgi Abrahamsen, i\u00f0 atkv\u00f8ddu fyri uppskotinum fr\u00e1 andst\u00f8\u00f0uni, ta\u00f0 sama gj\u00f8rdi Jenis av Rana, forma\u00f0ur Mi\u00f0floksins, i\u00f0 eisini var vi\u00f0 \u00ed samgonguni. L\u00f8gma\u00f0ur fekk ein trupulleika og kom undir st\u00f3rt tr\u00fdst, t\u00e1 tveir av hansara floksfel\u00f8gunum gj\u00f8rdu \u00edm\u00f3ti bo\u00f0um hansara og \u00ed sta\u00f0in atkv\u00f8ddu eftir teirra egnu sannf\u00f8ring. A\u00f0rar kritiskar r\u00f8ddir v\u00f3ru eisini frammi \u00far Sambandsflokkinum, eitt n\u00fa Lisbeth L. Petersen, fyrrverandi forkvinna, l\u00f8gtingskvinna og f\u00f3lkatingslimur Sambandsfloksins, sum hin 10. februar 2014 melda\u00f0i seg \u00far Sambandsflokkinum orsaka\u00f0 av at hon var \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0, at Sambandsflokkurin g\u00f3\u00f0t\u00f3k, at ein landsst\u00fdrisma\u00f0ur, i\u00f0 hev\u00f0i sn\u00fdtt \u00ed tolli, slapp at vera sitandi sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hin 28. mai eftir atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sluna um mis\u00e1liti\u00f0 \u00e1 J\u00f8rgen Niclasen seg\u00f0i Lisbeth L. Petersen, at hon helt ta\u00f0 var gott fyri Sambandsflokkin, at Helgi Abrahamsen og Reimund Langaard valdu ikki at fylgja bo\u00f0unum fr\u00e1 l\u00f8gmanni.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan \u00edtr\u00f3tt \nKaj Leo Holm Johannesen er fyrrverandi landsli\u00f0sleikari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Hann leikti 4 dystir fyri F\u00f8royar \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1991-92   og so var hann eyka m\u00e1lma\u00f0ur fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 meira enn 20 fer\u00f0ir \u00ed \u00e1runum 1988-1994. Kaj Leo var annars HB leikari, hann er ein av mest leikandi HB leikarunum. Hann vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir vi\u00f0 HB, ta\u00f0 var \u00e1rini 1988, 1990 og 1998. B\u00e6\u00f0i \u00e1 landsli\u00f0num og \u00e1 HB li\u00f0num sp\u00e6ldi Kaj Leo sum m\u00e1lma\u00f0ur. Hann hevur ikki heilt slept f\u00f3tb\u00f3ltinum enn, men sp\u00e6lir f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 Oldboys hj\u00e1 HB av og \u00e1. \u00cd 2010 vann hann gull vi\u00f0 oldboys li\u00f0num hj\u00e1 HB, t\u00e1 teir vunnu finaludystirnir Inni \u00ed Dal \u00e1 Sandoynni 25. september 2010. \nKaj Leo Johannesen hevur eisini sp\u00e6lt hondb\u00f3lt. Hann leikti vi\u00f0 Kyndli, sum er hondb\u00f3ltsfelag \u00far Havn. Hann leikti 163 dystir og skora\u00f0i 625 m\u00e1l.\n\nSangari \nKaj Leo sang saman vi\u00f0 f\u00f8royska landsli\u00f0num og J\u00f3annes Jacobsen, t\u00e1 hann var m\u00e1lma\u00f0ur \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num. Vit herja \u00e1 kom \u00fat \u00ed 1990, Kaj Leo syngur sangin Vit syngja. Hesin sangurin var eisini \u00fatgivin \u00ed 1998 \u00e1 fl\u00f8guni T\u00f3lvti ma\u00f0ur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1990 - Vit herja \u00e1, Kaj Leo syngur sangin Vit syngja, kasettuband\n1998 - T\u00f3lvti ma\u00f0ur, CD\n\nFamilja \n\nForeldrini eru Leo Hans Johannesen (dey\u00f0ur 1991) og Karin Holm Johannesen, b\u00e6\u00f0i \u00e6tta\u00f0 \u00far Mykinesi. Hann er giftur vi\u00f0 J\u00f3run f\u00f8dd B\u00e6rentsen, d\u00f3ttir Jonnu og Ebba B\u00e6rentsen. Tey eiga synirnar Heina (f\u00f8ddur \u00ed 2000), J\u00e1kup (f\u00f8ddur \u00ed 2001) og J\u00f3nas (f\u00f8ddur \u00ed 2006). Hann og familjan b\u00fagva \u00ed dag \u00e1 Teigi \u00ed vesturb\u00fdnum \u00ed Havn. \u00cd uppv\u00f8kstri hansara b\u00faleika\u00f0ist familjan \u00ed b\u00e6\u00f0i vestur- og eysturb\u00fdnum. Solei\u00f0is b\u00fa\u00f0i Kaj Leo fyrstu 12 \u00e1rini \u00ed Br\u00f8ttul\u00ed\u00f0, og s\u00ed\u00f0ani tey n\u00e6stu 14 \u00ed Tjarnarl\u00e1g. Kaj Leo er einsamallur drongur \u00ed einum systkinaflokki \u00e1 fimm, i\u00f0 eisini telur systrarnar Liss, Marin, J\u00e1kubinu og Oddv\u00f8r.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 304 (PDF-Download)\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen\n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nJohannesen, Kaj Leo\nHB leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nF\u00f8royskir skiparar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "9593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moses%20Olsen", "title": "Moses Olsen", "text": "Moses Olsen (f\u00f8ddur 10. juni 1938 \u00ed Sisimiut \u2013 dey\u00f0ur 25. september 2008 \u00ed Nuuk) var gr\u00f8nlendskur politikari og yrkjari, stovna\u00f0i saman vi\u00f0 Jonathan Motzfeldt og Lars Emil Johansen  flokkin Siumut \u00ed 1977. Moses Olsen var fyrstu fer\u00f0 valdur \u00e1 F\u00f3lkating \u00ed 1971. Hann doy\u00f0i 24. september 2008. \n\nGr\u00f8nlendskir politikarar\nGr\u00f8nlendskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "9594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Menningarhj%C3%A1lp", "title": "Menningarhj\u00e1lp", "text": "Menningarhj\u00e1lp er ein hj\u00e1lp til byggja upp n\u00fat\u00ed\u00f0arsamfel\u00f8g \u00ed t\u00ed tilafturskomna heiminum. At hj\u00e1lpa f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed heiminum veita r\u00edku londini teimum peningahj\u00e1lp og l\u00e1n. Tey londini, sum veita menningarhj\u00e1lpina, seta seg vanliga \u00e1 odda fyri verk\u00e6tlanum, sum tey fremja saman vi\u00f0 f\u00f3lkinum \u00e1 sta\u00f0num. Eru n\u00e1tt\u00faruvanlukkur, til d\u00f8mis jar\u00f0skj\u00e1lvti, f\u00e1a vanlukkuraktu londini ney\u00f0hj\u00e1lp: mat, kl\u00e6\u00f0i, tj\u00f8ld og heiliv\u00e1g. \u00cd onkrum londum \u00ed Afrika, t.d. Mosambik, er menningarhj\u00e1lpin st\u00f8rsta innt\u00f8ka \u00ed landinum. Eftir 2. heimsbardaga f\u00f3ru tey f\u00e1t\u00e6ku og r\u00edku londini at \u00e1lvara at samstarva um at loysa nakrar av trupulleikunum \u00ed menningarlondunum. Menningarhj\u00e1lpin fer beinlei\u00f0is \u00far einum landi \u00ed anna\u00f0. Hon kann eisini koma \u00far altj\u00f3\u00f0a samtaki, til d\u00f8mis ST ella ES, sum umbo\u00f0a mong lond. Eisini a\u00f0rir felagsskapir hj\u00e1lpa menningarlondunum.\n\nS\u00ed\u00f0an 1970-\u00e1rini hevur ST \u00e1sett sum m\u00e1l, at tey r\u00edku londini skulu lata 0.7 prosent av bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kuni sum menningarhj\u00e1lp til f\u00e1t\u00e6k lond. \u00c6tlanin var, at londini skuldu hava rokki\u00f0 hesum m\u00e1li \u00ed 1980. Ta\u00f0 eru t\u00f3 bara n\u00f8kur f\u00e1 lond, sum hava rokki\u00f0 m\u00e1linum, teirra millum n\u00f8kur Nor\u00f0urlond. \u00cd mi\u00f0al lata tey r\u00edku londini n\u00fa umlei\u00f0 0.25 prosent av BT\u00da \u00ed menningar\u00adhj\u00e1lp. Menningarhj\u00e1lpin hevur t\u00fddning, men enn hevur hon ikki minka\u00f0 st\u00f3rvegis um f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi\u00f0 \u00ed ver\u00f0ini. \u00cd flestum f\u00f8rum hevur menningar\u00adhj\u00e1lpin ikki minka\u00f0 um \u00f3r\u00e6ttv\u00edsi\u00f0. Menningarlondini hava tiki\u00f0 l\u00e1n \u00ed teimum r\u00edku londunum, og rentur\u00adnar og avgj\u00f8ldini av hesum l\u00e1num eru ein upph\u00e6dd, sum leingi hevur veri\u00f0 meira enn t\u00edggju fer\u00f0ir so st\u00f3r sum menningarhj\u00e1lpin. T\u00ed eru ta\u00f0 n\u00f3gv, sum krevja, at tey f\u00e1t\u00e6ku londini skulu sleppa undan at rinda alla s\u00edna skuld. Ofta er ta\u00f0 ein stj\u00f3rn, sum langt s\u00ed\u00f0an hevur mist valdi\u00f0, i\u00f0 t\u00f3k hesi st\u00f3ru l\u00e1nini. \u00cd 2005 lova\u00f0u tey r\u00edkastu londini \u00ed heiminum, tey sonevndu G8-londini, at avskriva l\u00e1nini hj\u00e1 teimum f\u00e1t\u00e6kastu londunum, men hetta lyfti\u00f0 er ikki hildi\u00f0 enn \u00ed 2014.\n\nLond, i\u00f0 veita menningarhj\u00e1lp \n\nUSA er ta\u00f0 land \u00ed heiminum, i\u00f0 letur mest \u00ed menningarhj\u00e1lp \u00ed kr\u00f3num, meiri enn 31,5 milliardir dollarar, h\u00f3ast upph\u00e6ddin bara er 0.19 % av f\u00edggjarl\u00f3gini. Noreg er ta\u00f0 land \u00ed heiminum, i\u00f0 letur mest \u00ed menningarhj\u00e1lp \u00ed prosentum: 1.07 % av f\u00edggjarl\u00f3g landsins \u00ed 2013.\n\nSum er, lata F\u00f8royar um 4 mi\u00f3. kr ella 0.05 % av BT\u00da-num \u00ed menningarhj\u00e1lp. Menningarhj\u00e1lp er eisini partur \u00ed donskum uttanr\u00edkispolitikki. DANIDA eitur hj\u00e1lpfelagsskapurin hj\u00e1 donsku stj\u00f3rnini. Dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1, at donsk menningarhj\u00e1lp gagnar f\u00e1t\u00e6kastu f\u00f3lkunum og londunum.\n\nKeldur \n\nPolitikkur"}
{"id": "9596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malavi", "title": "Malavi", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Malavi ella bara Malavi (chichewa: Dziko la Mala\u0175i, enskt: Republic of Mala\u0175i), er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Eysturafrika. Malavi hevur mark vi\u00f0 Tansania \u00ed nor\u00f0ri, Sambia \u00ed vestri og Mosambik \u00ed su\u00f0ri. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Lilongwe. Lilongwe hevur umlei\u00f0 866 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Malavi hevur umlei\u00f0 17,6 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar (2018). Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, chichewa og enskt. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 43.45 \u00e1r. 37.30 prosent av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r. Sj\u00fakur sum malaria eru vanligar, heilsuverki\u00f0 er l\u00edti\u00f0 ment og sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0 er ikki \u00f3keypis. 28 % av teimum, sum doyggja \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi, doyggja av malariasj\u00faku. Ta\u00f0 eru ikki \u00f8ll, sum hava r\u00e1\u00f0 at fara \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, og t\u00ed koma n\u00f3gvir sj\u00faklingar ongant\u00ed\u00f0 \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas. B\u00f8rn og kvinnur vi\u00f0 barn eru \u00ed st\u00f8rsta vandab\u00f3lkinum at f\u00e1a malaria. Malavi hevur eisini \u00ed fleiri \u00e1r veri\u00f0 illa pl\u00e1ga\u00f0 av ey\u00f0kv\u00e6mi. Ta\u00f0 b\u00fagva 13,9 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed Malavi, og er eitt av f\u00e1takastu londum \u00ed heiminum. Eitt av teimum tryggastu og fri\u00f0arligastu londunum politiskt \u00ed hesum parti \u00ed Afrika er Malavi, i\u00f0 er \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum \u00ed sy\u00f0ra enda \u00e1 St\u00f3ra Rivudali. Tey seks st\u00f8rstu f\u00f3lkasl\u00f8gini semjast v\u00e6l. B\u00faskaparliga grundarlagi\u00f0 \u00ed Malavi er landb\u00fana\u00f0ur, men landi\u00f0 roynir at menna a\u00f0rar vinnur, t.d. matv\u00f8ru\u00eddna\u00f0in. Tey eru farnir at ni\u00f0ursj\u00f3\u00f0a frukt og gera matolju, framgongd er eisini \u00ed n\u00e1msvinnuni og \u00f8\u00f0rum \u00eddna\u00f0i. H\u00f3ast vi\u00f0urskiftini vi\u00f0 grannalondini hava veri\u00f0 ring, t\u00f3k Malavi \u00edm\u00f3ti meiri enn einari milli\u00f3n fl\u00f3ttaf\u00f3lkum, i\u00f0 fl\u00fdddu undan borgarakr\u00edgnum \u00ed Mosambik.\nMangir malaviar dyrka ikki meiri, enn teimum n\u00fdtist \u00ed h\u00fasarhaldinum. Ta\u00f0, i\u00f0 loypur av, ver\u00f0ur selt \u00e1 markna\u00f0inum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Malavi t\u00f3k sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i, gj\u00f8rdist Hastings Banda forseti \u00ed landinum og st\u00fdrdi mest sum einsamallur \u00ed 30 \u00e1r. \u00cd stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0 hansara menti landi\u00f0 seg n\u00f3gv og kom v\u00e6l \u00e1lei\u00f0is at gerast sj\u00e1lvbjargi\u00f0; men politisk andst\u00f8\u00f0a var\u00f0 ikki told, og mong f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u handtikin, p\u00ednd ella sett f\u00f8st. \u00cd 1993 var\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga andst\u00f8\u00f0an \u00edm\u00f3ti Banda so sterk, at hann m\u00e1tti leggja fr\u00e1 s\u00e6r.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur er t\u00fddningarmesti vinnuvegur \u00ed Malavi. Tubbak, te og sukur eru 85% av \u00f8llum \u00fatflutninginum, og 80% av f\u00f3lkinum liva av landb\u00fana\u00f0i. Til tess at leggja inn meiri dyrkilendi eru m\u00fdrar drena\u00f0ar og sk\u00f3gur rudda\u00f0ur. \u00c1ir eru byrgdar og brunnar grivnir, so at vatn kann ver\u00f0a veitt \u00e1 turru grasfl\u00f8turnar. O\u00e1r kunnu koma f\u00f3lkinum \u00ed Malavi \u00f3gvuliga illa vi\u00f0.\n\nSlakur helmingur av landinum er sk\u00f3gur og sk\u00f3garlendi, men n\u00f3gvur sk\u00f3gur ver\u00f0ur feldur til brenni og lagdur inn til dyrkilendi. Hv\u00f8rki olja ella kol eru \u00ed Malavi, so vanligasta brenni er tr\u00e6kol, i\u00f0 er brendur vi\u00f0ur, brendur makliga og sleppur ikki at r\u00faka. N\u00f3gv dyrkilendi\u00f0 ver\u00f0ur lagt inn solei\u00f0is, at sk\u00f3gur ver\u00f0ur h\u00f8gdur ni\u00f0ur, eldur settur \u00e1 tr\u00f8ini, og dyrka\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed \u00f8skuni. Men lendi\u00f0 kann bara ver\u00f0a n\u00fdtt stutta t\u00ed\u00f0, t\u00ed at vindur og regn taka moldina burtur.\n \nMalavivatn er meiri enn fimtingurin av v\u00edddini \u00ed Malavi. Ta\u00f0 er av st\u00f8rstu og dj\u00fapastu v\u00f8tnum \u00ed heiminum. N\u00f3gv ver\u00f0ur fiska\u00f0 \u00ed vatninum, og her eru fleiri enn 500 flskasl\u00f8g. Mest ver\u00f0ur veitt av fiskinum usipa, i\u00f0 er \u00e1t\u00f8kur sardin. Hann ver\u00f0ur turka\u00f0ur \u00e1 strondini og seldur um alt landi\u00f0. Hesin fiskur er t\u00fddningarmesti proteinkostur hj\u00e1 teimum st\u00edvliga 15 milli\u00f3num (2010) f\u00f3lkunum \u00ed\nMalavi. Fiskimenn fanga fagurlittar fiskar, nevndir cichlid. Teir ver\u00f0a fluttir \u00fat og havdir \u00ed fiskab\u00farum um alian heim.\n \nHeili 88% av f\u00f3lkinum \u00ed Malavi b\u00fagva \u00e1 bygd, og f\u00e1asta\u00f0ni \u00ed Afrika hevur b\u00fdarv\u00f8ksturin veri\u00f0 so l\u00edtil. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00e1 l\u00e1glendinum, kalla\u00f0 dambos, har j\u00f8r\u00f0in stendur undir \u00ed vatni \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini. Vanliga eru bygdirnar sm\u00e1ar, og bygdarf\u00f3lki\u00f0 n\u00e6r skylt. M\u00f3tsett \u00f8\u00f0rum londum \u00ed Afrika liva st\u00f8rstu f\u00f3lkasl\u00f8gini \u00ed Malavi - chewas, nyanja, tumbuka, tonga, ngonis og yao - saman \u00ed s\u00e1tt og semju.\n\nS\u00ed eisini \n\n Afrika\n\nMalavi\nAfrika"}
{"id": "9598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marshalloyggjar", "title": "Marshalloyggjar", "text": "Marshalloyggjar (marshalloyskt: Aolep\u0101n Aor\u014dkin M\u0327aje\u013c, enskt: Republic of the Marshall Islands) eru oyggjaland \u00ed Oseania. Marshalloyggjar hava bara umlei\u00f0 54 t\u00fasund \u00edb\u00fagvarar (des. 2011). St\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Majuro. Majuro hevur umlei\u00f0 26 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, marshalloyskt og enskt. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 73,03 \u00e1r. 6,3 prosent av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r.\n\nS\u00f8ga \n\nMarshalloyggjar hevur veri\u00f0 hj\u00e1land hj\u00e1 USA. Landi\u00f0 gj\u00f8rdist fullveldi og l\u00fd\u00f0veldi 21. oktober 1986. Marshalloyggjar hevur enn n\u00f3gv samband vi\u00f0 USA.\n\nPolitikkur \n\nMarshalloyggjarnar eru limir \u00ed Compact of Free Association vi\u00f0 Sambandsr\u00edki Amerika. \u00cdb\u00fagvar \u00e1 Marshalloyggjum hava r\u00e6tt at b\u00fasetast og arbei\u00f0a \u00ed USA og at gera sj\u00e1lvbodna t\u00e6nastu \u00ed amerikanska herinum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMarshalloyggjarnar eru tilsamans 1.152 oyggjar. Oyggjarnar eru 176 km2 spreiddar yvir eitt \u00f8ki p\u00e1 1 milli\u00f3n km2. M\u00f3ti su\u00f0ureystri finna vit millum anna\u00f0 Jaluit, Kwajalein, Rongelap, Bikini og Enewetak. Nor\u00f0aru oyggarnar f\u00e1a minni avfall enn t\u00e6r sunnaru oyggjarnar.\n\nHygg eisini at \n\n Sambandsr\u00edki Amerika\n Oseania\n\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "9599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Compact%20of%20Free%20Association", "title": "Compact of Free Association", "text": "The Compact of Free Association (COFA) er samgonga \u00edmillum Sambandsr\u00edki Amerika og 3 av gomlu hj\u00e1londum tess. USA hevur herna\u00f0arligu \u00e1byrgdina fyri oyggjunum, samstundis sum teir lata teimum menningarhj\u00e1lp og annan b\u00faskaparligu fyriskift, m.a. handilss\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 USA. Londini \u00ed Compact of Free Association atkv\u00f8\u00f0ir oftast vi\u00f0 USA \u00ed a\u00f0alfundinum \u00ed ST. Allar oyggjarnar hava fingi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1la um fr\u00e6lsan felagsskap, vi\u00f0 USA, sum s\u00e6r til, at b\u00faskaparligur stu\u00f0ul ver\u00f0ur veittur aftur fyri havnar\u00e6ttindi og r\u00e6ttindi til herna\u00f0arliga hj\u00e1veru. USA rindar oyggjar\u00edkjunum fyri at var\u00f0veita s\u00edna herm\u00e1lsligu st\u00f8\u00f0u \u00ed hesum p\u00f8rtum av Kyrrahavi. Ta\u00f0 merkir eisini, at USA er bundi\u00f0 til at verja oyggjarnar.\n\nHesi lond - Mikronesiasamveldi\u00f0, Marshalloyggjar og Palau -  hava \u00f8ll formligt fullveldi, men s\u00e1ttm\u00e1lin um fr\u00e6lsan felagsskap tilskilar amerikonskum myndugleikum \u00e1v\u00eds r\u00e6ttindi og \u00e1leggur teimum skyldur \u00e1 ymsum m\u00e1ls\u00f8kjum, eitt n\u00fa \u00ed uttanr\u00edkism\u00e1lum, verjum\u00e1lum, fjarskiftism\u00e1lum og \u00ed m\u00e1lum vi\u00f0v\u00edkjandi \u00fatlendingaeftirliti, umhv\u00f8rvisvernd, f\u00edggjarligum stu\u00f0li og gjaldoyra. Ta\u00f0 m\u00e1ls\u00f8ki, sum USA \u00ed \u00f8llum trimum londunum hevur tilskila\u00f0 s\u00e6r burturav, eru verjum\u00e1l, sum USA hevur fult r\u00e6\u00f0i \u00e1 og \u00e1byrgd av. H\u00f3ast s\u00e1ttm\u00e1larnir kunnu sigast upp, anna\u00f0hv\u00f8rt vi\u00f0 semju millum b\u00e1\u00f0ar partar ella eins\u00e6ris, ver\u00f0a \u00e1setingarnar um verjum\u00e1l kortini framvegis \u00ed gildi \u00ed eitt \u00e1v\u00edst \u00e1ram\u00e1l. \u00cd s\u00e1ttm\u00e1lanum vi\u00f0 Palau er ein \u00e1seting, sum \u00fatilokar alt hervald uttan hitt amerikanska, og hon er galdandi \u00ed \u00f3avmarka\u00f0a t\u00ed\u00f0, ella til londini s\u00edn\u00e1millum semjast um at seta hana \u00far gildi. Eitt t\u00e6ttari samband er hinvegin millum USA og m.a. Nor\u00f0urmarianoyggjar og Guam.\n\nLimalondini eru hesi \n\n  Mikronesiasamveldi\u00f0\n  L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Marshalloyggjar\n  L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Palau\n\nUmframt \n\n  Amerikanska S\u00e1moa\n  Guam\n  Hawaii\n  Nor\u00f0urmarianoyggjar\n\nS\u00ed eisini\n Ytru Sm\u00e1-\u00datoyggjarnar hj\u00e1 USA\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Compact of Free Association\n Compact of Free Association Renegotiations\n\nUSA"}
{"id": "9601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HU%C3%90RAR", "title": "HU\u00d0RAR", "text": "HU\u00d0RAR er ein f\u00f8royskur leikb\u00f3lkur, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed januar 2007 vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga at vera vi\u00f0 til at menna ungu f\u00f8roysku leiklistina. Tey \u00ed b\u00f3lkinum samdust s\u00ed\u00f0an um at seta upp gamla og navnframa leikin \"Othello\", i\u00f0 William Shakespeare hevur skriva\u00f0. Ors\u00f8kin, til at j\u00fast \"Othello\" var\u00f0 valdur, var hon, at Shakespeare - t\u00f3 at n\u00e6rum 500 \u00e1r eru li\u00f0in, s\u00ed\u00f0ani hann f\u00f3r foldum fr\u00e1 - skriva\u00f0i um sera grundleggjandi menniskjalig evni og fyribrigdi. Hansara hugsanir um menniskjuna eru gamlar, men velja vit at vi\u00f0gera hesar vi\u00f0 n\u00fdggjum \u00fatl\u00e1tsr\u00e1\u00f0um.\n\nHU\u00d0RAR, uttanlands og \u00ed F\u00f8royum \n\n2009: \"Modical du th\u00e9atre\". Leikb\u00f3lkurin var\u00f0 \u00fatvaldur, sum einasti nordurlenski b\u00f3lkur, at framf\u00f8ra Othello \u00e1 heimsfestivalinum \u00ed Monako. Hetta er st\u00f8rsti hei\u00f0ur at f\u00e1a innan \u00e1hugaleik, og b\u00e1\u00f0ar framf\u00f8rslurnar \u00e1 Grace Kelly Theatre fingu standandi l\u00f3gvabrest. \n\n2009: \"\u00cdsland\". Framf\u00f8rt var \u00ed Reykjav\u00edk og H\u00fasav\u00edk \u00ed \u00cdslandi. Fer\u00f0in ver v\u00e6leydna\u00f0 og ein g\u00f3\u00f0 upphiting til Monaco.\n\n2009: \"G! Festivalurin\". Leikb\u00f3lkurin frums\u00fdndi leikin \"Hann vil verda Prins Essa\" \u00e1 barnatiltakinum \u00e1 G! Eisini v\u00f3ru Hu\u00f0rar vi\u00f0 \u00ed listakrassji vid flottum b\u00fanum fr\u00e1 bARBARU \u00ed gONGINI og DJ\u00d2R \u00e1 undirgrundini.\n\n2009: \"Othello \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum og Mentanarh\u00fasinum \u00ed Fuglafir\u00f0i\". Long t\u00ed\u00f0 var li\u00f0in s\u00ed\u00f0an leikurin var s\u00fdndur seinast og leikb\u00f3lkurin valdi at samla pening inn til uttanlandsfer\u00f0ina vi\u00f0 at s\u00fdna leikin seinastu fer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.  \n\n2009: \"Manager og n\u00fdggjir limir\". N\u00f3gvur eftirspurningur er eftir leikb\u00f3lkinum uttanlands og summari\u00f0 framamfyri okkum var fult booka\u00f0 og kravdi n\u00f3gva fyrireiking. Pauli Nielsen, fyrrverandi stj\u00f3ri \u00e1 venjingarsk\u00falanum, takka\u00f0i ja til heiti sum okkara manager og hetta eru vit sera fegin um. Petur Meinhard Elleby Andersen, \u00e1hugaleikari og Jensia H\u00f8gaard Dam \u00e1 klaver eru sera dugnalig og vit eru sera heppin at tey vildu verda vid \u00ed leikb\u00f3lkinum.\n\n2009: \"MESS opnar heimas\u00ed\u00f0una\". Leikb\u00f3lkurin framf\u00f8rdi brot \u00far Othello t\u00e1 i\u00f0 MESS hev\u00f0i \u00f3keypis tiltak \u00ed Reinsar\u00ednum at v\u00edsa heimas\u00ed\u00f0una.\n\n2008: \"NEATA festival \u00ed Riga\". Hu\u00f0rar v\u00f3ru vald av M\u00e1f at umbo\u00f0a F\u00f8royar \u00e1 Baltiska festivalinum \u00ed Riga, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Letlandi.\n\n2008:\"Leikurin Othello var s\u00fdndur \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum 3. - 14. mai\". S\u00fdningarnar v\u00f3ru sera v\u00e6l vitja\u00f0ar, og leikb\u00f3lkurin fekk n\u00f3gva umtalu, b\u00e6\u00f0i g\u00f3\u00f0a og minni g\u00f3\u00f0a.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLeikb\u00f3lkurin HU\u00d0RAR \n\nSj\u00f3nleikur\nF\u00f8royar"}
{"id": "9602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bruttotj%C3%B3%C3%B0ar%C3%BArt%C3%B8ka", "title": "Bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8ka", "text": "Bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kan (BT\u00da) er vir\u00f0i\u00f0 \u00e1 \u00f8llum t\u00e6nastum, i\u00f0 ver\u00f0a veittar \u00ed einum landi, eina \u00e1v\u00edsa t\u00ed\u00f0.\n\nBT\u00da kann skilmarkast og \u00e1setast tr\u00edggjar vegir\n\nFramlei\u00f0sluh\u00e1ttur (I) \n\n Framlei\u00f0sluvir\u00f0i (st\u00f8\u00f0ispr\u00edsir) - N\u00fdtsla \u00ed framlei\u00f0sluni (keyparapr\u00edsir) + V\u00f8ruskattir - V\u00f8rustudningur - R\u00e6tting fyri FISIM\n\n\u00datrei\u00f0sluh\u00e1ttur (II) \n\n H\u00fasarhaldsn\u00fdtsla + Almenn n\u00fdtsla + Fastar brutto\u00edl\u00f8gur + Goymslubroytingar + \u00datflutningur - Innflutningur \n N\u00fdtsla samanlagt + Brutto\u00edl\u00f8gur + Netto\u00fatflutningur\n\nInnt\u00f8kuh\u00e1ttur (III) \n\n L\u00f8n og atkn\u00fdtt gj\u00f8ld + Rakstraravlop + Kapitalslit + Framlei\u00f0sluskattir - Framlei\u00f0slustudning - R\u00e6tting fyri FISIM\n\nS\u00ed eisini  \n\n Listi yvir heimins lond eftir BT\u00da \n Listi yvir heimins lond eftir BT\u00da fyri hv\u00f8rt f\u00f3lk\n\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gmanssteypi%C3%B0", "title": "L\u00f8gmanssteypi\u00f0", "text": "L\u00f8gmanssteypi\u00f0 er ein kapping \u00ed F\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti, nevnd eftir steypinum, i\u00f0 ver\u00f0ur lati\u00f0 vinnaranum. Steypi\u00f0 eitur eftir h\u00e6gsta emb\u00e6tinum \u00ed F\u00f8royum, sum er l\u00f8gmansemb\u00e6ti. Kappingin hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 nevnd Kappingin um \u00cdsafjar\u00f0ars\u00faluna. Kappingin byrjar t\u00ed\u00f0liga um v\u00e1ri\u00f0, \u00e1\u00f0renn vanliga f\u00f3tb\u00f3ltskappingin byrjar. Fyrst eru innlei\u00f0andi dystir, har li\u00f0 \u00far bestu deildini, 1. deild og 2. deild sp\u00e6la dystir m\u00f3ti hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum, og vinnarin kemur v\u00ed\u00f0ari. S\u00ed\u00f0an eru kvartfinalur, h\u00e1lvfinalur og at enda eru bert tvey li\u00f0 eftir, sum so sp\u00e6la finaluna. Vinnarin vinnur L\u00f8gmanssteypi\u00f0 og r\u00e6ttin til at sp\u00e6la \u00fati \u00ed Evropa. HB er ta\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0, sum oftast hevur vunni\u00f0 L\u00f8gmanssteypi\u00f0. Finalan hevur oftast veri\u00f0 sp\u00e6ld \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, men \u00ed 2010 og 2011 var\u00f0 finalan sp\u00e6ld \u00ed Klaksv\u00edk, sama vikuskifti\u00f0 sum Summarfestivalurin var hildin \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd 2012 var\u00f0 finalan t\u00f3 flutt aftur til Havnar, og var hon leikt \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli. Hetta var avgj\u00f8rt \u00ed februar 2012, t\u00e1 FSF gj\u00f8rdi avtalu vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu. Samstundis var sagt, at \u00e6tlanin var at hava hinar steypafinalurnar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, b\u00e6\u00f0i \u00ed vaksnamanna og ungd\u00f3msdeildunum, \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli sama vikuskifti sum finalurnar hj\u00e1 monnum og kvinnum bleiv leikt. Og solei\u00f0is bleiv ta\u00f0 eisini.\n\nHesi hava vunni\u00f0 L\u00f8gmanssteypi\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1955\n\nFinalurnar\n\nSteypafinalurnar 2012 \n\nAllar steypafinalurnar 2012 v\u00f3ru leiktar \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli vikusfti\u00f0 24. og 25. august 2012.\n\nFr\u00edggjadagin 24. august \n K\u00cd \u2013 HB - M\u00f3tasteypi\u00f0, Gentur U17 - 0-3 \n EB/Streymur - B36 - Thomas Dam Intersport Steypi\u00f0, Dreingir U18 - 0-3\n\nLeygardagin 25. august \n B36 \u2013 K\u00cd - Eilif Arge Steypi\u00f0, Gentur U14 - 1-1 eftir vanliga leikt\u00ed\u00f0, 1-2 eftir longda leikt\u00ed\u00f0.\n V\u00edkingur - EB/Streymur - Cadbury Steypi\u00f0, Dreingir U14 - 5-1\n FC Su\u00f0uroy \u2013 NS\u00cd - Bla\u00f0bera Steypi\u00f0, Dreingir U16 - 2-6\n K\u00cd - B36 - Steypafinalan hj\u00e1 kvinnum - 2-1\n EB/Streymur \u2013 V\u00edkingur - L\u00f8gmanssteypi\u00f0 (menn) - 2-2 eftir vanliga leikt\u00ed\u00f0, 3-3 eftir longdari leikt\u00ed\u00f0, 7-8 eftir brotssparkskapping.\n\nYvirlit \nYvirlit yvir finalur:\n\nKeldur \n Steypavinnarar 1955\u20132017: fsf.fo \u2013 L\u00f8gmanssteypi\u00f0 2019\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdtr\u00f3ttarkappingar \u00ed F\u00f8royum\nSteypakappingar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "9604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siloa", "title": "Siloa", "text": "Siloa er samkomuh\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed Fuglafir\u00f0i. Navni\u00f0 Siloa er b\u00edbilskt sta\u00f0arnavn, navni\u00f0 \u00e1 eini keldu vi\u00f0 Jer\u00fasalem. Ezekias (kongur uml. 715 - 687 f. Kr.) veitti hesa keldu gj\u00f8gnum 533 metrar langan tunnil inn um b\u00fdarm\u00farin, har hon rann \u00fat \u00ed hyl, i\u00f0 var\u00f0 kalla\u00f0ur Siloa. \n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman\nEysturoy"}
{"id": "9605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDvatn", "title": "M\u00fdvatn", "text": "M\u00fdvatn er 4. st\u00f8rsta vatn \u00ed \u00cdslandi. Ta\u00f0 liggur \u00e1 nor\u00f0urlandinum \u00ed 300 metra h\u00e6dd.\nVatni\u00f0 er 37 km2 til st\u00f8ddar, og er 4 metrar dj\u00fapt \u00ed t\u00ed dj\u00fapasta. \n\nNavni\u00f0 M\u00fdvatn hevur ta\u00f0 fingi\u00f0, t\u00ed har eru so n\u00f3gvir og st\u00f3rir m\u00fdggjabitar um summari\u00f0. Av t\u00ed at vatni\u00f0 er so grunt, eru g\u00f3\u00f0ar liviumst\u00f8\u00f0ur hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i fugli, fiski og plantum. Og fyri at umhv\u00f8rvi\u00f0 ikki skal oy\u00f0ileggjast av f\u00f3lki, er vakt \u00e1 \u00f8kinum alt\u00ed\u00f0. \n\nFuglar \u00ed t\u00fasundatali og av \u00f8llum sl\u00f8gum hava M\u00fdvatn \u00f8ki\u00f0 sum b\u00fapl\u00e1ss. \u00cd vatninum eru eisini n\u00f3gv s\u00edl, og ein \u00e1, sum rennur \u00far M\u00fdvatni, Laks\u00e1, er ein tann besta laksa\u00e1in \u00ed \u00cdslandi. N\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk, b\u00e6\u00f0i \u00edslendingar og \u00fatlendingar, vitja M\u00fdvatn, sum er eitt sera kent og vakurt \u00fatfer\u00f0arpl\u00e1ss \u00ed \u00cdslandi.\n\nM\u00fdvatn liggur \u00e1 eldgos\u00f8kinum, har marki\u00f0 gongur millum tveir av heimsins st\u00f8rstu jar\u00f0arflakum, Evrasiuflakan og tann nor\u00f0uramerikanska flakan. Seinast goysti her \u00ed n\u00edtjanhundra\u00f0sjeytifimm \u00ed samfull n\u00edggju \u00e1r \u00e1 einum ellivu kilometra longum teini. Har til ber at s\u00edggja avlei\u00f0ingar av eldgosum tey seinastu tvey hundra\u00f0t\u00fasund \u00e1rini\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nM\u00fdvatn, vefsafn.is\nM\u00fdvatn, wikivoyage.org\nM\u00fdvatn, lakepedia.com\n\nKeldur \n\nV\u00f8tn \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "9606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gullfossur", "title": "Gullfossur", "text": "Gullfossur (tann gylti fossurin) er tann kendasti fossurin \u00ed \u00cdslandi. Ta\u00f0 fossandi vatni\u00f0 fr\u00e1 Gullfossi hongur \u00ed luftini sum sirm, og \u00ed s\u00f3lskini s\u00e6st ein vakur \u00e6labogi \u00ed fossinum. Gullfossur er partur av t\u00ed vatnr\u00edku \u00e1nni Hv\u00edt\u00e1. \u00cd tveimum st\u00f8\u00f0um fossar vatni\u00f0 fr\u00e1 32 m h\u00e6dd ni\u00f0ur \u00ed eina 70 m dj\u00fapa og 2 \u00bd km langa gj\u00f3gv.\n\nGeysir er 9 km fr\u00e1 Gullfossur.\n\n\u00cdsland"}
{"id": "9609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eimskip", "title": "Eimskip", "text": "Eimskip, Eimskipaf\u00e9lag \u00cdslands, er ein \u00edslendskur rei\u00f0ar\u00ed. Fyrit\u00f8kan  byrja\u00f0i virksemi s\u00edtt \u00ed 1914, og hava spakuliga arbeitt seg upp. N\u00fa hava tey aftur \u00e6tlanir um at v\u00ed\u00f0ka virksemi. Eimskip hevur skrivstovu \u00ed Kanada, Ni\u00f0urlond, Danmark, Norra, Sv\u00f8r\u00edki, F\u00f8royum, USA og T\u00fdsklandi. Eimskip hevur 12 skip. Eimskip siglir til T\u00fdsklands, USA, F\u00f8royar, Sv\u00f8r\u00edki, Norra, Danmark, Ni\u00f0urlond, og Kanada \u00far \u00cdslandi. \u00cd felagnum arbei\u00f0a 1.200 f\u00f3lk tilsamans. \n\nRei\u00f0ar\u00ed\n\nhttp://fo.wikipedia.org/w/index.php?title=Eimskip&action=edit"}
{"id": "9610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perlan%20%28Reykjav%C3%ADk%29", "title": "Perlan (Reykjav\u00edk)", "text": "\u00cd 1991 var\u00f0 ein st\u00f3r matstova bygd \u00ed Reykjav\u00edk, sum kallast Perlan. Hon er bygd oman\u00e1 seks st\u00f3rum tangum, sum taka 24 milli\u00f3nir litrar av vatni og n\u00e6stan helvtin av \u00edb\u00fagvaru\u00adnum \u00ed Reykjav\u00edk f\u00e1a vatn \u00far tangunum. Matstovan sten\u00add\u00adur \u00e1 einum heyggi, sum eitur \u00d6skju\u00adhli\u00f0, og \u00far matstovuni er heilt \u00f3vanliga flott \u00fats\u00fdni.\n\nTenglar \n Perlan Museum Official Website\n \u00dat \u00ed bl\u00e1inn Restaurant\n Kaffit\u00e1r Caf\u00e9\n Rammager\u00f0in gift shop\n\n\u00cdsland"}
{"id": "9617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geysir", "title": "Geysir", "text": "Geysir liggur ikki so langt fr\u00e1 Reykjav\u00edk, og er eitt sera v\u00e6l vitja\u00f0 \u00fatfer\u00f0arm\u00e1l \u00ed \u00cdslandi. Geysir er ein av teimum kendastu heitu keldunum \u00ed \u00cdslandi, sum hevur goyst s\u00ed\u00f0an 1300 tali\u00f0. Men \u00ed dag er ta\u00f0 bert m\u00f8guligt at f\u00e1a kelduna at goysa, um s\u00e1pa ver\u00f0ur latin ni\u00f0ur\u00ed. Men t\u00e1 goysir eisini himmalh\u00f8gt, og fer\u00f0af\u00f3lkini f\u00e1a ta\u00f0 at s\u00edggja, sum tey vildu. Grundin til, at summar av teimum heitu keldunum ikki goysa longur, er t\u00ed at f\u00f3lk hava tveitt steinar og anna\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed opi\u00f0, og hetta er \u00ed dag strangliga banna\u00f0. Annars eru avmarkingar at halda seg til, t\u00e1 vitja\u00f0 ver\u00f0ur har, t\u00ed vandi er fyri at brenna seg av t\u00ed gl\u00f3\u00f0heita vatninum, sum prutlar \u00ed hesum heitu keldunum. 100 metrar fr\u00e1 Geysir er Strokkur, sum eisini er ein kend goskelda, men hon er ikki so st\u00f3r sum Geysir. Hon goysir t\u00f3 enn av s\u00e6r sj\u00e1lvum, og gosi\u00f0 kemur 30 m upp \u00ed loft.\n\n\u00cdsland"}
{"id": "9622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fosturt%C3%B8ka", "title": "Fosturt\u00f8ka", "text": "Fosturt\u00f8ka er ste\u00f0gur av barnsbur\u00f0artilgongdini, \u00e1\u00f0renn fostri\u00f0 sj\u00e1lvbjargi\u00f0. Fyrisitingarligi munurin \u00e1 einari fosturt\u00f8ku og einum dey\u00f0f\u00f8ddum barni er at dey\u00f0f\u00f8dd b\u00f8rn vera partur av f\u00f8\u00f0ingarhagt\u00f8lunum, f\u00e1a eitt navn, f\u00e1a \u00fatvega eina dey\u00f0av\u00e1ttan og ver\u00f0a jar\u00f0a.\n\nF\u00f8royar \n\u00cd F\u00f8royum er l\u00f3gin fr\u00e1 1959 vi\u00f0v\u00edkjandi fosturt\u00f8ku enn \u00ed gildi (anordning nr. 228 af 20. juni 1959 om ikrafttr\u00e6den p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne af lov om foranstaltninger i anledning af svangerskab m.m.\") Samb\u00e6rt hesi l\u00f3g kann avger\u00f0 um fosturt\u00f8ku ver\u00f0a tikin av einum sj\u00fakrah\u00fasyvirl\u00e6kna, sum er settur \u00e1 einum av teimum 3 sj\u00fakrah\u00fasunum \u00ed F\u00f8royum, \"dersom afbrydelsen er n\u00f8dvendig for at afv\u00e6rge alvorlig fare for kvindens liv eller helbred og s\u00e5fremt tilf\u00e6ldet er begrundet i sygdom, og dette er konstateret p\u00e5 et af de i loven omhandlede sygehuse\". \n\n\u00cd F\u00f8royum hevur tali\u00f0 \u00e1 fosturt\u00f8kum seinastu \u00e1rini ligi\u00f0 millum 29 og 59. \u00c1rsb\u00fdti s\u00e6st ni\u00f0anfyri:\n\nKeldir \n\nSi\u00f0afr\u00f8\u00f0i\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigurbj%C3%B6rn%20Einarsson", "title": "Sigurbj\u00f6rn Einarsson", "text": "Sigurbj\u00f6rn Einarsson (30. juni 1911 \u2013 28. august 2008) var biskupur \u00cdslands fr\u00e1 \u00e1rinum 1959 til \u00e1ri\u00f0 1981. Sonur hansara er Karl Sigurbj\u00f6rnsson. \n\n\u00cdslendskir prestar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "9629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjan%20%C3%AD%20Dali", "title": "Kirkjan \u00ed Dali", "text": "Kristoffur Kristoffersen, verkfr\u00f8\u00f0ingur, og Sverri Dahl, fornfr\u00f8\u00f0ingur, \u00ed Havn, tekna\u00f0u, og J\u00e1kup Oluf Jacobsen, byggimeistari \u00ed Fuglafir\u00f0i, st\u00f3\u00f0 fyri timburarbei\u00f0inum. Kirkjan er g\u00f3\u00f0ar 6 m brei\u00f0 og 11,9 m long. \u00c1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni er forkirkjan, ein \u00fatbygningur, sum er 3,8 m langur og 3,6 m brei\u00f0ur. \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "9631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joe%20Biden", "title": "Joe Biden", "text": "Joseph Robinette Biden (f\u00f8ddur 20. november 1942 \u00ed Scranton, Pennsylvania) er komandi forseti \u00ed USA, senatorur \u00far Delaware. Hann hevur st\u00f3ra uttanr\u00edkispolitiska vitan og er forma\u00f0ur \u00ed Uttanr\u00edkisnevndini hj\u00e1 senatinum. Biden sat \u00ed amerikanska senatinum fr\u00e1 1973, til hann t\u00f3k vi\u00f0 sum varaforseti hj\u00e1 Barack Obama \u00ed 2009. Han hevur stilla\u00f0 upp til forsetavali\u00f0 fleiri fer\u00f0ir, fyrst \u00ed 1988 og aftur \u00ed 2008 og \u00ed 2020 bleiv hann valdur til forseta.\n\n\"Hvussu kunnu republikanararnir verja \u00e6tlanina at h\u00e6kka skattin, t\u00e1 me\u00f0alst\u00e6ttin hevur veri\u00f0 jar\u00f0a\u00f0 tey seinastu f\u00fdra \u00e1rini\", spurdi Biden \u00ed einari r\u00f8\u00f0u fyri demokratiskum stu\u00f0lum \u00ed statinum North Carolina \u00ed okt. 2012. Seinni hevur Biden roynt at r\u00e6tta mistaki\u00f0 vi\u00f0 at siga, at hann var mism\u00e6ltur, og at hann skuldi siga, at me\u00f0alst\u00e6ttin var jar\u00f0a\u00f0 av t\u00ed politikki, sum Mitt Romney (R) sty\u00f0jar. Eisini Hv\u00edtu H\u00fasini hava roynt at r\u00e6tta mistaki\u00f0 hj\u00e1 varaforsetanum. Republikanararnir v\u00f3ru skj\u00f3tir at gera s\u00e6r d\u00e6lt av mistakinum hj\u00e1 Biden. \u00c1 einum veljarafundi \u00ed Iowa seg\u00f0i varaforsetaevni\u00f0 hj\u00e1 republikanarunum, Paul Ryan (R), at hann var p\u00fara samdur vi\u00f0 Joe Biden \u00ed, at me\u00f0alst\u00e6ttin er jar\u00f0a\u00f0 tey seinastu f\u00fdra \u00e1rini .\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna Senat-heimas\u00ed\u00f0an\n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942"}
{"id": "9632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Holm%20Johannesen", "title": "P\u00e1ll Holm Johannesen", "text": "P\u00e1ll Holm Johannesen er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, f\u00f8ddur \u00ed 1980, og hevur loki\u00f0 BA- pr\u00f3gv \u00ed stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i og MA - pr\u00f3gv \u00ed Evropav\u00edsund. \u00cd 2005 var P\u00e1ll \u00ed starvsvenjing \u00e1 f\u00f8roysku ES-sendistovuni \u00ed Brussel, og hann hevur eisini roynt seg sum t\u00ed\u00f0indamann \u00e1 Sosialinum og \u00ed sj\u00f3n- og \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya. Saman vi\u00f0 Heina \u00ed Skorini ritstj\u00f3rna\u00f0i hann Krossvegir, sum er eitt essay-savn um \u00e1tr\u00fana\u00f0 og politikk \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Krossvegir, Vestmanna , Sprotin, 2007.\n Tey s\u00f3u reytt, Sprotin, 2011. ISBN 978-99918-71-68-4 \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar"}
{"id": "9633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandur%20Enni", "title": "Brandur Enni", "text": "Brandur Helgason Enni er f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri 15. apr\u00edl 1989. Hann er virkin t\u00f3nleikari av Tv\u00f8royri, sangari og sangskrivari. Hann gj\u00f8rdist av fyrstan t\u00ed\u00f0 kendur sum partur av v\u00e6l umt\u00f3ktu barnafl\u00f8gunum vi\u00f0 Kulum R\u00f3tum. 12 \u00e1ra gamal \u00fatg\u00e1v hann \u00ed 2002 s\u00edna debutfl\u00f8gu, \"Waiting in the Moonlight\", i\u00f0 seldi fleiri enn 5.000 eint\u00f8k. S\u00ed\u00f0an 2005 hevur Brandur javnan vitja\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, har hann hevur arbeitt saman vi\u00f0 lagsmi\u00f0unum hj\u00e1 t\u00f3nlistaforlagi\u00f0 Air Chrysalis Scandinavia. Samstarvi\u00f0 vi\u00f0 Air Chrysalis enda\u00f0i vi\u00f0, at Brandur var\u00f0 upptikin \u00e1 t\u00f3nleikask\u00falan Musikmakarna \u00ed \u00d6rnsk\u00f6ldsvik \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Seinnu \u00e1rini hevur Brandur lagt seg alt meira eftir at skriva egnar sangir og framf\u00f8ra teir \u00e1 konsertum og festivalum. \nHann hevur havt framf\u00f8rslur \u00e1 eitt n\u00fa Summar Festivalinum,  \u00e1 G! Festivalinum,, \u00e1 J\u00f3ans\u00f8kufestivalinum., \u00e1 \u00d3-Festivalinum. Tr\u00f3ndur Enni sum eisini er t\u00f3nleikari og sangari er beiggi Brandur. Teir framf\u00f8ra ofta saman \u00e1 konsertum \u00ed F\u00f8royum. Ein av teimum royndu f\u00f8roysku poppkomponistunum hevur kalla\u00f0 Brand tann mest lovandi unga poppt\u00f3nasmi\u00f0jin \u00ed f\u00f8royskum t\u00f3nleiki.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nBrandur Enni gj\u00f8rdist barnastj\u00f8rna \u00ed F\u00f8royum og \u00cdslandi, og sum s\u00ed\u00f0ani hevur ment seg til sangskrivara og t\u00f3nleikara \u00e1 altj\u00f3\u00f0a stigi. Brandur byrja\u00f0i at syngja longu sum tvey \u00e1ra gamal, gav s\u00edna fyrstu pl\u00e1tu \u00fat t\u00e1 hann var 12 \u00e1r og gj\u00f8rdist straks eitt h\u00fasarhaldsnavn b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00cdslandi. Upprunaliga var ungi ma\u00f0urin av Tv\u00f8royri bert ein av fleiri sangarum \u00e1 Kular R\u00f8tur-fl\u00f8gunum, men ey\u00f0s\u00fdndu sangg\u00e1vurnar og smittandi sjarman gj\u00f8rdu Brandur til eitt upplagt evni til eina barnastj\u00f6rnu \u2013 eitt sera v\u00e6l umt\u00f3kt fyribrigdi \u00ed Nor\u00f0urlondum um aldarskifti\u00f0. \u00cd 2002 var\u00f0 13 \u00e1ra gamli Brandur av Tv\u00f8royri vor\u00f0in heimskendur \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 skr\u00edggjandi gentum \u00ed h\u00f3lunum og 5000 seldum eint\u00f8kum av debutfl\u00f8guni \"Waiting in the Moonlight\". S\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur hann veri\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 fleiri fl\u00f8gum \u2013 b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Brandur er av Tv\u00f8royri og kemur fr\u00e1 einari familju, har fleiri av teimum sp\u00e6la t\u00f3nleik. Beiggi Brand, Tr\u00f3ndur Enni, sum eisini er millum kendu f\u00f8roysku t\u00f3nleikararnar, plagdi at taka Brand vi\u00f0 s\u00e6r til venjingar \u00ed rokkb\u00f3lkinum hj\u00e1 honum, t\u00e1 Brandur var umlei\u00f0 tr\u00fd \u00e1r. Her plagdi Brandur at sovna h\u00f3ast larmin. Seinni byrja\u00f0i \u00e1hugin fyri poppt\u00f3nleiki t\u00f3 at vaksa, og Brandur f\u00f3r at l\u00e6ra seg at syngja eins v\u00e6l sum t\u00e6r fyrimyndirnar, hann hev\u00f0i fingi\u00f0 uttan \u00far heimi. Fyrsta fl\u00f8gan, \"Waiting in The Moonlight\", kom \u00fat \u00ed 2002, og s\u00ed\u00f0ani hetta hevur Brandur veri\u00f0 \u00e1 eini langari fer\u00f0. Hann var einans 13 \u00e1ra gamal, t\u00e1 fyrsta fl\u00f8gan kom \u00fat, og av somu ors\u00f8k var r\u00f8dd hansara ei heldur li\u00f0ugt ment.\n\nSum bara 17 \u00e1ra gamal flutti Brandur til Sv\u00f8r\u00edki, har hann gekk \u00e1 einum l\u00edtlum sangskrivarask\u00fala \u00ed Nor\u00f0ursv\u00f8r\u00edki, til hann var 19 \u00e1r\u00e1 gamal. Eftir hetta flutti hann til Stockholm, har hann hev\u00f0i fingi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1la \u00ed lag vi\u00f0 eitt st\u00f3rt pl\u00e1tufelag. Brandur hevur \u00ed 2008 veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed Eurovision-kappingini \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, men vann t\u00f3 ikki. Hann hevur eisini sungi\u00f0 ein sang \u00ed sambandi vi\u00f0 premieruna av ungd\u00f3msfilminum High School Musical 3. Brandur sang duet vi\u00f0 svensku sangarinnuni Molly Sand\u00e9n, sangurin eitur \"Just h\u00e4r, just nu\". Sangurin hevur ofta veri\u00f0 at hoyra \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini Disney Channel. \u00cd 2010 var\u00f0 hann hei\u00f0ra\u00f0ur sum besti sangari \u00e1 Planet Awards. Brandur hevur eisini veri\u00f0 ein av tr\u00faf\u00f8stu gestunum \u00e1 Summarfestivalinum. Brandur hevur fer\u00f0ast n\u00f3gv vi\u00f0 t\u00f3nleiki, hann hevur havt framf\u00f8rslur uttanlands, og eitt skifti b\u00faleika\u00f0ist hann \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, \u00e1\u00f0renn hann kom heim aftur til F\u00f8roya at b\u00fagva \u00ed 2012. \u00c1\u00f0renn Brandur Enni flutti aftur til F\u00f8roya, fekst hann n\u00f3gv vi\u00f0 t\u00f3nleik \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, har hann gekk \u00e1 t\u00f3nleikask\u00fala. Hann sang m.a. lagi\u00f0 \"Lullaby\" \u00ed innlei\u00f0andi sangkappingini \"Melodifestivalen\" \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 2008. S\u00ed\u00f0ani hevur hann t.d. luttiki\u00f0 \u00ed svenska Grand Prix'num, samstarva\u00f0 vi\u00f0 eini r\u00f8\u00f0 av svenskum singer-songwriters og veri\u00f0 \u00e1 konsertfer\u00f0um m.a. vi\u00f0 Evropeiska Melodi Grand Prix vinnaranum \u00ed 2009, Alexander Rybak. H\u00f3ast ungu \u00e1rini, hevur Brandur Enni dr\u00fagvar royndir \u00e1 nor\u00f0urlendskum t\u00f3nleikapallum. Umframt s\u00edna fram\u00far g\u00f3\u00f0u r\u00f6dd, sp\u00e6lir Brandur akustiskan gittar, klaver, trompet og horn.\n\nEgnar fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \n Funerals and celebrations, Tutl, 2014\n The Illusion Of, single, 2011\n Sometimes truth needs a lie, single, 2009 \n Lifelong Lovesong, single, 2008\n Lullaby, single, 2008\n Brandur, album, 2003\n Brandur, single, 2003\n Still Friends, single, 2003\n Perfect Summer, single, 2002\n The Way I am, documentary, 2002\n Waiting in the Moonlight, debut fl\u00f8ga, 2002\n\n\u00datg\u00e1vur vi\u00f0 fleiri sangarum \n Christmas Album, fleiri sangarar, 2007\n D\u00fdrd, fleiri sangarar, 2005\n Kular R\u00f8tur, barnafl\u00f8ga, 2000\n M\u00e1nadags Mortan, b\u00f8rn syngja, 1999\n\nHigh School Musical 3 sangurin \"Right here right now\" \n\u00cd 2008 sang Brandur duett vi\u00f0 Molly Sand\u00e9n sangin \u00far Disney filminum High School Musical 3: Senior Year, sum var\u00f0 umsettur til svenskt. Tey b\u00e6\u00f0i sungu sangin \u00e1 svenskum, svenska heiti\u00f0 er \"Just h\u00e4r, just nu\".\n\nSvenska sangkappingin Melodifestivalen 2008 \n\u00cd 2008 sang Brandur Enni sangin Lullaby \u00ed innlei\u00f0andi sangkappingini \"Melodifestivalen\" \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vinnarin kom v\u00ed\u00f0ari til  \"Eurovision Song Contest\". Brandur gj\u00f8rdist nummar 5 og kom ikki v\u00ed\u00f0ari til finaluna sum var \u00ed Beograd \u00ed Serbia. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Charlotte Perrelli, sum kom at umbo\u00f0a Sv\u00f8r\u00edki til Eurovision sang kappingina.\n\nPlanet Awards 2009 - Besti sangari \n\u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri beint \u00e1\u00f0renn n\u00fdggj\u00e1r, letur Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 (Sosialurin, Portalurin og R\u00e1s 2) vir\u00f0isl\u00f8nir fyri at hei\u00f0ra f\u00f8royskum t\u00f3nleiki og f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum. T\u00e6r sonevndu Planet Awards ver\u00f0a latnar til hesar kategoriir: \n Besti f\u00f8royski b\u00f3lkur ella einstaklingur \n Besta \u00fatg\u00e1va\n Besta songkvinna\n Besti sangari\n Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur\n Besta lagi\u00f0\n\nHarumframt ver\u00f0ur lati\u00f0 \"Planet Her\u00f0aklapp\".\n\nBrandur Enni vann Planet vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed b\u00f3lkinum \"Besti Sangari\" \u00ed Planet Awards 2009. \u00cd alt 6 vir\u00f0isl\u00f8nir v\u00f3ru latnar umframt eitt her\u00f0aklapp.  Brandur var eisini tilnevndur sum \"Besti sangari\" til Planet Awards 2010, t\u00f3 uttan at vinna.\n\nKeldur \n\n Grein fr\u00e1 portal.fo \"Brandur millum tey bestu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\"\n \"Musikmakarna\" - T\u00f3nleikarask\u00fali \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\n Student Radio Chart\n Air Chrysalis Scandinavia\n Planet Awards 2009\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Brandur Enni Official Website\n Brandur Enni \u00e1 MySpace\n \"Musikmakarna\" - T\u00f3nleikarask\u00fali \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\n Su\u00f0uroyar Kunningarstova - Um J\u00f3ans\u00f8kufestivalin\n last.fm\n Artist direct um Brandur Enni\n Hvonn Live: Samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 Brand Enni, portal.fo\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nMelodifestivalen luttakarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "9634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kular%20R%C3%B8tur", "title": "Kular R\u00f8tur", "text": "Kular R\u00f8tur er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. \u00c1 j\u00f3lum 1999 kom tann fyrsta av trimum fl\u00f8gum vi\u00f0 Kulum R\u00f3tum. N\u00f3gvir av sangunum gj\u00f8rdist alt fyri eitt sera v\u00e6l umt\u00f3ktir, og skj\u00f3tt var fyrsta fl\u00f8gan uppseld. Alt \u00e1ri\u00f0 2000 var\u00f0 n\u00f3gv spurt eftir teimum v\u00e6l umt\u00f3ktu Kulu R\u00f3tunum, og saman vi\u00f0 g\u00f3\u00f0u vinunum Tr\u00f8lla P\u00e6turi, ommuni og N\u00f3sa var\u00f0 sungi\u00f0 og dansa\u00f0 fyri b\u00f8rnum \u00ed \u00f8llum aldri. Til j\u00f3la ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 kom so onnur fl\u00f8gan. Summari\u00f0 2001 f\u00f3ru Kulu R\u00f8turnar eina minniliga fer\u00f0 til Gr\u00f8nlands, og eftir ta\u00f0 f\u00f3ru tr\u00f8ll og b\u00f8rn spakuliga hv\u00f8r til s\u00edtt. Kanska var ors\u00f8kin, at Tr\u00f8lla P\u00e6tur var vor\u00f0in filmsstj\u00f8rna, og ein av Kulu R\u00f3tunum, Brandur Enni, barnastj\u00f8rna. Men ein fl\u00f8ga kom kortini afturat \u00ed 2002. T\u00ed\u00f0in hevur v\u00edst, at sangir sum \"Hon er omma m\u00edn\", \"Karin\", \"Vera\" og \"Tey kalla meg Babe\" eru vor\u00f0nir f\u00f3lkaogn. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "9635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0n%C3%A1msflokkurin", "title": "Mi\u00f0n\u00e1msflokkurin", "text": "Mi\u00f0n\u00e1msflokkurin (L) er ein polittiskur flokkur \u00ed F\u00f8royum. Mi\u00f0n\u00e1msflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2007. Lei\u00f0ari er Bergur Johannesen.\n\nFormenn \n\n Bergur Johannesen\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir flokkar"}
{"id": "9636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alphabeat", "title": "Alphabeat", "text": "Alphabeat er ein danskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Alphabeat hevur s\u00edn uppruna \u00ed danska b\u00fdnum Silkeborg. Fyrstu \u00e1rini sp\u00e6ldu tey undir navninum Sodastar, men skiftu so til n\u00faverandi navn.  Alphabeat gav \u00ed 2007 s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00fat, og hon fekk sera g\u00f3\u00f0 umm\u00e6li \u00ed donskum mi\u00f0lum. Umm\u00e6larar v\u00f3ru ovurfegnir um tann gla\u00f0an og fangandi poppt\u00f3nleikin hj\u00e1 b\u00f3lkinum. Sangir sum 10.000 Nights Of Thunder og Fascination hava veri\u00f0 st\u00f3r hitt. \u00cd 2007 flutti b\u00f3lkurin til London, og har skuldi grundarlag skapast fyri einum st\u00f8rri evropeiskum gj\u00f8gnumbroti. Og ta\u00f0 er v\u00e6l \u00e1vegis. Alphabeat stormar fram, f\u00f3lk flokkast \u00e1 konsertunum hj\u00e1 teimum. T\u00f3nleikar\u00e1sin MTV roknar vi\u00f0, at Alphabeat fer at gerast eitt av teimum heilt st\u00f3ru n\u00f8vnunum \u00ed Evropa \u00ed 2008.\n\nLimir \n\n Anders SG - Sangur\n Stine Bramsen - Sangur\n Anders B - Gittar\n Rasmus Nagel -Keyboard\n Anders Reinholdt - Bass\n Troels Hansen - Trummur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Alphabeat\n\nDanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "9637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gu%C3%B0ri%C3%B0%20Hansd%C3%B3ttir", "title": "Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir", "text": "Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir (f\u00f8dd 6. oktober 1980 \u00ed T\u00f3rshavn sum Gu\u00f0ri\u00f0 Hansen) er ein f\u00f8roysk songkvinna, sangskrivari og t\u00f3nleikari. Hon er uppvaksin \u00e1 Argjum og hevur fingist vi\u00f0 t\u00f3nleik, s\u00ed\u00f0an hon var bla\u00f0ung.  Hon er d\u00f3ttir Louisu og Hans Carl Hansen. P\u00e1pi hennara er ein kendur guitarleikari \u00ed F\u00f8royum, hann hevur eitt n\u00fa sp\u00e6lt vi\u00f0 orkestrunum Straight Ahead og Streingjas\u00fapan. T\u00e1 Gu\u00f0ri\u00f0 var 14-\u00e1ra gomul l\u00e6rdi p\u00e1pi hennara hana at sp\u00e6la guittar, og so f\u00f3r hon \u00ed holt vi\u00f0 at gera s\u00ednar egnu sangir. Gu\u00f0ri\u00f0 hevur seinastu \u00e1rini veri\u00f0 ein tann best umt\u00f3kta f\u00f8royska songkvinnan. Hon flutti til \u00cdslands at b\u00fagva eftir \u00fatg\u00e1vuni av Beyond the Grey \u00ed 2011. Seinnu \u00e1rini hava alt fleiri f\u00f3lk lagt merki til hennara sangir og framf\u00f8rslur. Hon hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt \u00e1 Summar Festivalinum. Hon hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir vunni\u00f0 hei\u00f0ursl\u00f8nir \u00e1 Planet Awards. Fyrst var\u00f0 hon kosin \u00c1rsins songkvinna \u00ed 2007 og s\u00ed\u00f0an var\u00f0 fl\u00f8ga hennara The Sky is Opening kosin \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \u00e1 Planet Awards 2009. \n\nGu\u00f0ri\u00f0 er kend fyri at hava s\u00ednar framf\u00f8rslur \u00ed v\u00f8krum kj\u00f3lum, og sangirnir hj\u00e1 henni eru fr\u00e1l\u00edkir. S\u00ed\u00f0ani sangirnir komu \u00fat \u00e1 fl\u00f8gu, hava teir fingi\u00f0 ta vi\u00f0urkenning, sum teir hava uppibori\u00f0. \n\nTri\u00f0ja t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van hj\u00e1 Gu\u00f0ri\u00f0, Beyond the Grey, var\u00f0 \u00ed \u00cdslandi vald til nummar 9 \u00e1 einum topp-10 lista yvir bestu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00ed \u00cdslandi ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 (2011).\n\n\u00cd 2013 stova\u00f0u Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir og Janus Rasmussen elektro-duo'ina Byrta. Janus b\u00fdr \u00ed \u00cdslandi, har hann er ein av f\u00fdra limum \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Bloodgroup. Gu\u00f0ri\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed \u00cdslandi \u00ed 1\u00bd \u00e1r fr\u00e1 summarinum 2011 til umlei\u00f0 \u00e1rsskifti\u00f0 2012/13, og har funnu tey b\u00e6\u00f0i \u00fatav at samstarva um n\u00fdggja poppt\u00f3nleik, og n\u00fa hava tey stovna\u00f0 b\u00f3lkin Byrta. Gu\u00f0ri\u00f0 hevur skriva\u00f0 allan t\u00f3nleikin, me\u00f0an Janus sp\u00e6lir \u00f8ll lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini og hevur framleitt fl\u00f8guna, sum kom \u00fat \u00ed mai 2013.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n\n Love Is Dead, TUTL, 2007. \n The Sky is Opening, 2009.\n Beyond the Grey, 2011.\n Taking Ship, 2014, EP vi\u00f0 7 l\u00f8gum, tekstirnir eru yrkingar eftir t\u00fdska skaldi\u00f0 Heinrich Heine \u00ed enskari t\u00fd\u00f0ing, t\u00f3 er ein av yrkingunum \u00ed f\u00f8royskari t\u00fd\u00f0ing eftir Poul F. Joensen.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur vi\u00f0 Byrta \nByrta er ein t\u00f3nleikaduo vi\u00f0 Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir og Janus Rasmussen. Tey g\u00f3vu \u00fat fleiri stakl\u00f8g \u00ed 2013 og eina fl\u00f8gu \u00ed mai 2013. \n\n2013 Byrta (CD)\n2013 Loyndarm\u00e1l (staklag)\n2013 Andvekur (staklag)\n2013 Eydnan (staklag)\n\nHei\u00f0ur \n\n Planet Awards 2005 tilnevnd sum \u00c1rsins songkvinna\n Planet Awards 2006 tilnevnd sum \u00c1rsins songkvinna\n Planet Awards 2007 - \u00c1rsins songkvinna (vann)\n Planet Awards 2009 \u00c1rsins t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va fyri The Sky is Opening (vann)\n Planet Awards 2009 - Tilnevnd  Besta songkvinna (vann ikki)\n Planet Awards 2010 tilnevnd sum \u00c1rsins songkvinna (vann ikki)\n Planet Awards 2011 tilnevnd sum \u00c1rsins songkvinna (vann ikki)\n Planet Awards 2011 tilnevnd sum \u00c1rsins einstaklingur''' (vann ikki)\n Planet Awards 2011 tilnevnd \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va fyri fl\u00f8guna Beyond the Grey''\n\nKeldur \n\n Planet.fo, Hesi vunnu Planet vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \u00e1 Facebook (S\u00ed\u00f0a)\n Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \u00e1 MySpace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nArgjaf\u00f3lk"}
{"id": "9638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smokie", "title": "Smokie", "text": "Smokie er enskur rokkb\u00f3lkur \u00far Bradford. B\u00f3lkurin, sum hevur veri\u00f0 virkin \u00ed 40 \u00e1r og hevur havt \u00f3teljandi hitt, er framvegis \u00ed st\u00f3rformi. Smokie komu fram \u00ed sjeyti\u00e1runum, t\u00e1 i\u00f0 teirra l\u00f8ttu rokksangir gj\u00f8rdust v\u00ed\u00f0agitnir, men eisini \u00e1rini s\u00ed\u00f0ani hevur b\u00f3lkurin skriva\u00f0 og sp\u00e6lt kendar sangir. Burtur \u00far st\u00f3ru r\u00fagvuni av sangum, sum hava gj\u00f8rt Smokie til eitt v\u00ed\u00f0agiti\u00f0 navn, kunnu nevnast Livin' Next Door To Alice, Oh Carol, Needles And Pins, Mexican Girl, Lay Back In The Arms Of Someone, I'll Meet You At Midnight og Boulevard Of Broken Dreams.\n\nSmokie hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og framf\u00f8rt. Seinasta framf\u00f8r\u00f0sla \u00ed F\u00f8royum var \u00ed 2008 \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nLimir \n\n Terry Uttley - bass/sangur. \n Martin Bullard - keyboard. \n Steve Pinnell - trummur. \n Mike Craft - sangur. \n Mick McConnell - gittar.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n www.smokie.co.uk\n The Smokie Discography 1975-1982\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "9641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Basim", "title": "Basim", "text": "Basim (f\u00f8ddur Anis Basim Moujahid hin 4. juli 1992) er ein danskur sangari. \u00cd sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini X Factor \u00ed 2008 t\u00f3k hann pallin vi\u00f0 stormi og braka\u00f0i \u00edgj\u00f8gnum sj\u00f3nvarpssk\u00edggjan og \u00fat til danir og f\u00f8royingar, sum fylgdu vi\u00f0 sangkappingini. Basim b\u00fdr stutt uttanfyri Keypmannahavn. Hann hevur arbeitt \u00e1 McDonald's \u00ed fr\u00edt\u00ed\u00f0ini, men frameftir ver\u00f0ur alt meira t\u00ed\u00f0 n\u00fdtt til t\u00f3nleikin. Foreldrini hj\u00e1 Basim eru \u00far Marokko, og ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt, at sangevnini eru \u00ed familjuni. P\u00e1pin hevur sungi\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed heimlandinum og Spania. \n\n\u00cd 2014 vann hann Dansk Melodi Grand Prix sangkappingina og umbo\u00f0a\u00f0i Danmark \u00ed Eurovision Song Contest 2014 \u00ed Keypmannahavn, har hann enda\u00f0i \u00e1 9. pl\u00e1ssi vi\u00f0 74 stigum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur \n Alt det jeg ville have sagt (2008)\n Befri dig selv (2009)\n\nStakl\u00f8g \n2008: \"Alt det jeg ville have sagt\" (#34)\n2008: \"Jeg vil\" (#26) \n2009: \"Baby, jeg savner dig\"\n2009: \"Lad ikke solen g\u00e5 ned\" (#15)\n2009: \"Befri dig selv\" \n2011: \"Ta' mig tilbage\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBasim Facebook s\u00ed\u00f0a\nBasim Twitter s\u00ed\u00f0a\nBasim bloggur \u00e1 Tumblr\nBasim s\u00ed\u00f0a \u00e1 LastFM\n\nDanskir sangarar\nX Factor luttakarar\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014"}
{"id": "9642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8lva%20Ford", "title": "S\u00f8lva Ford", "text": "S\u00f8lva Ford hevur veri\u00f0 virkin \u00ed f\u00f8royskum t\u00f3nleiki \u00ed n\u00f3gv \u00e1r. Kendasti sangurin, sum hon hevur sungi\u00f0, man vera Troystart\u00e1mi, sum hevur veri\u00f0 ein ordans slagari. N\u00fa gongur S\u00f8lva n\u00fdggjar lei\u00f0ir. Hon hevur givi\u00f0 fl\u00f8guna \u00c1 K\u00e6rleikans G\u00f8tum \u00fat, og \u00e1 fl\u00f8guni er erligur og ekta\u00f0ur countrypoppur. S\u00f8lva vi\u00f0gongur, at hennara l\u00edv hevur ikki bara veri\u00f0 l\u00e6tt, men n\u00fa hevur endurfunn\u00f0 Gud og hevur eitt gott l\u00edv.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Eg treingi, treingi til t\u00edn, 2010 \n K\u00e6rleikans g\u00f8tur\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskar songkvinnur"}
{"id": "9643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bet%20You%20Are%20William", "title": "Bet You Are William", "text": "Bet You Are William er ein f\u00f8royskur rokkt\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Havn.\n\nUm b\u00f3lkin \nEin sangur. Eitt rimmar hitt. Ta\u00f0 er s\u00f8gan um b\u00f3lkin Bet You Are William higartil, men meira er \u00ed v\u00e6ntu, n\u00fa sangurin Here We Go Stereo hevur sl\u00f3\u00f0a\u00f0 fyri. H\u00f8vu\u00f0sma\u00f0ur \u00ed b\u00f3lkinum er Petur H\u00e1berg, sum hevur veri\u00f0 virkin t\u00f3nleikari seinnu \u00e1rini, og eisini hevur sp\u00e6lt \u00e1 Summar Festivalinum \u00e1\u00f0ur. T\u00f3nleikurin hj\u00e1 Bet You Are William er stundum l\u00edvligur og \u00e1gangandi, men stundum fri\u00f0arligur og inniligur. Ein evnar\u00edkur ungur sangskrivari og sangari stendur \u00e1 odda fyri b\u00f3lkinum, og \u00e1 pallinum r\u00f8kkur t\u00f3nleikurin og sjarman langt \u00fat yvir pallkantin.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum Bet You Are William \n Bartal Augustinussen - elektriskan guitar\n Hanus Mikal Andreasen - keys\n Ey\u00f0un Johannesen - bass\n Andreas Dalsgaard - trummur\n Gu\u00f0run H\u00e1berg - r\u00f8dd\n Petur H\u00e1berg - forsangari, akkustiskan og elektriskan guitar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Bet You Are William \u00e1 MySpace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "9644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eager%20To%20Please", "title": "Eager To Please", "text": "Eager To Please er f\u00f8royskur rockb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2005, og fimm t\u00f3nleikarar sp\u00e6la vi\u00f0. Eager To Please hevur sp\u00e6lt til Prix F\u00f8royar og Global Battle of the Bands, og fyri kortum g\u00f3vu teir fl\u00f8gu \u00fat \u2013 There's No Pleasin' Some People.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Eager To Please \u00e1 MySpace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "9645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reynagar%C3%B0ur", "title": "Reynagar\u00f0ur", "text": "Prestagar\u00f0urin Reynagar\u00f0ur er bygdur umlei\u00f0 1630 \u00ed f\u00fdra londum rundan um eitt steinsett t\u00fan. Vesturlonin, sum er n\u00fd\u00edstandsett, er gj\u00f8rd eftir donskum bindingsverksni\u00f0i, Su\u00f0urlonin er gj\u00f8rd \u00ed f\u00f8royskum stavsni\u00f0i vi\u00f0 samlingum, sum v\u00edsa, at hon neyvan er yngri enn fr\u00e1 1600-talinum.\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "9646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAluskeri%C3%B0", "title": "S\u00faluskeri\u00f0", "text": "Sula Sgeir (\u00e1 f\u00f8royskum S\u00faluskeri\u00f0 ) er ein l\u00edtil oyggj sum hoyrir til Skotland. Nor\u00f0anfyri Su\u00f0uroyggjarnar liggur S\u00faluskeri\u00f0, sum ber keltiska navni\u00f0 Sula Sgeir. Ofta ver\u00f0ur sagt, at S\u00faluskeri\u00f0 er okkara n\u00e6rmasti granni. Skulu  vit ver\u00f0a heilt neyv so er ta\u00f0 l\u00edtla oyggin Rona. Hon vinnur \u00e1 S\u00faluskerinum vi\u00f0 1 km. H\u00f3ast f\u00f8royskir sj\u00f3menn hava valt at kalla Sulu Sgeir fyri S\u00faluskeri\u00f0, so er \u00ed st\u00f8dd meira talan um ein h\u00f3lm, 15 ha. S\u00faluskeri\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Sula Sgeir \u00e1 geliskum, og pr\u00f3gvar ta\u00f0, at f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 og keltisku m\u00e1lini hava n\u00f8kur or\u00f0 til felags.  Enska or\u00f0i\u00f0 fyri s\u00falu er gannet. \n\nS\u00faluskeri\u00f0 ber 30.000 s\u00falur og 15.000 havhestar. Bretsku fri\u00f0ingarmyndugleikarnir hava givi\u00f0 monnunum \u00ed l\u00edtla b\u00fdnum, Port of Ness, loyvi at taka 2000 omplar eina fer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0. Ness liggur nor\u00f0ast \u00ed nor\u00f0astu su\u00f0uroynni Lewis. Har er mannt\u00f3mt n\u00e6rum alt \u00e1ri\u00f0, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 n\u00f8krum vikum um summari\u00f0. T\u00e1 fara 10 mans av oynni Lewis til S\u00faluskeri\u00f0 at taka 2000 omplar.\n\nS\u00faluvei\u00f0a \u00e1 S\u00faluskeri \n\nIkki er henda vei\u00f0an av 2000 omplum loyvd uttan treytir.  Treytirnar eru, at Nessmenn bert fara ta einu fer\u00f0ina um \u00e1ri\u00f0, og ver\u00f0ur hon gj\u00f8rd \u00e1 hv\u00f8rjum sumri. Ta\u00f0 er eisini ein treyt, at bert 10 Nessmenn kunnu fara vi\u00f0 hesa fer\u00f0ina, og skulu ta\u00f0 vera menn, i\u00f0 eru royndir \u00ed leikum. Aloftast ver\u00f0a pl\u00e1ssini til s\u00faluvei\u00f0ina arva\u00f0 fr\u00e1 fa\u00f0iri til son. T\u00e1 talan er um n\u00fdggjan mann, er alt\u00ed\u00f0 talan um ein \u00far Ness, ella \u00f8kinum har um lei\u00f0ir. Sj\u00e1ldan ver\u00f0ur roynt at sl\u00fasa meir enn ein n\u00fdggjan mann vi\u00f0 til hesa \u00ed Su\u00f0uroyggjum tiltiknu vei\u00f0ufer\u00f0ina. Nessmenn eru vanliga 2 til 3 vikur \u00fati \u00e1 S\u00fala Sgeir. Teir skulu hava n\u00f3gvan proviant og n\u00f3gva \u00fatger\u00f0 vi\u00f0, og t\u00ed plaga teir vanliga at leiga ein l\u00edtlan trolara til at f\u00f8ra \u00fatger\u00f0, proviant og manning \u00fat til S\u00faluskeri\u00f0. Sami trolari tekur so menninar, \u00fatger\u00f0ina og fongdin aftur til Ness, t\u00e1  li\u00f0ugt er, og omplarnir eru fingnir til h\u00f8ldar.\n\nKeldur \n\nSkotland\nOyggjar \u00ed Skotlandi"}
{"id": "9653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0depil", "title": "Nor\u00f0depil", "text": "Nor\u00f0depil er ein bygd \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Bor\u00f0oynni. Bygdin liggur beint yvirav Hvannasundi, sum er \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Vi\u00f0oynni. \u00cd 1974 kom byrging um Hvannasund, so Bor\u00f0oyggin og Vi\u00f0oyggin v\u00f3r\u00f0u samanbundnar. \u00cd 1963 v\u00f3ru tunlar gj\u00f8rdir, solei\u00f0is at koyrandi bleiv millum Nor\u00f0depil og Klaksv\u00edk. \u00cd 1895 var\u00f0 sk\u00fali bygdur \u00ed Nor\u00f0depli, og hesin er til enn, t\u00f3 ganga b\u00f8rnini \u00ed sk\u00fala \u00e1 Foss\u00e1nesi fr\u00e1 fyrsta til sjeynda flokk og \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed framhaldsdeildini. Nor\u00f0depil er partur av Hvannasunds kommunu.\n\nVinnul\u00edv \n\u00cd Nor\u00f0depli arbei\u00f0a tey flestu innan fiski- og alivinnuna, nakrir \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenn eru. S\u00ed\u00f0an tunlarnir komu \u00ed 1967 hava f\u00f3lk \u00ed Nor\u00f0depli eisini havt m\u00f8guleika fyri at arbei\u00f0a \u00ed Klaksv\u00edk og a\u00f0ra sta\u00f0ir \u00ed landinum. Eitt flakavirki var\u00f0 bygt \u00ed Nor\u00f0depli \u00ed 1963. Alibr\u00fak eru b\u00e1\u00f0umegin byrginina, sum er millum Bor\u00f0oy og Vi\u00f0oy (millum Nor\u00f0depil og Hvannasund).\n\nHvalast\u00f8\u00f0in \u00ed Nor\u00f0depli \n\u00cd 1898 bygdu nor\u00f0menn eina hvalast\u00f8\u00f0 \u00ed Nor\u00f0depli. Fyrstu eigararnir v\u00f3ru Andorsen & Neumann, fr\u00e1 1899 til 1912 v\u00f3ru ta\u00f0 P. Michelsen, Sandefjord i\u00f0 \u00e1ttu hvalast\u00f8\u00f0ina, fr\u00e1 1913-1920 var eigarin A/S Suder\u00f8, t\u00e1 var st\u00f8\u00f0i ikki \u00ed br\u00fak. E. Abrahamsen er seinasti eigarin, hvalast\u00f8\u00f0in l\u00e6t aftur \u00ed 1920.\n\nR\u00f3\u00f0rarfelag \nBygdirnar Nor\u00f0depil og Hvannasund eru felags um kappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Nor\u00f0depils-Hvannasunds R\u00f3\u00f0rarfelag. B\u00e1tarnir sum felagi\u00f0 eigur ella hevur \u00e1tt eru: Ritan, Lokkin, Sundab\u00e1turin og Nor\u00f0ingur. Sundab\u00e1turin vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 2004, 2007 og 2008.\n\nMinnisvar\u00f0i \nTollaksmessudag 23. desember 2013 var ein minnisvar\u00f0i avd\u00faka\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0depli, yvir tey sum farin eru \u00e1 sj\u00f3num, tann dagin v\u00f3ru li\u00f0in j\u00fast 100 \u00e1r, s\u00ed\u00f0ani Nor\u00f0depilsb\u00e1turin f\u00f3rst, saman vi\u00f0 tveimum \u00f8\u00f0rum b\u00e1tum \u00far Nor\u00f0oyggjum \u2013 b\u00e1tunum av Skar\u00f0i og \u00far Kunoy. Hvannasunds kommuna hev\u00f0i lati\u00f0 gera henda minnisvar\u00f0an til minnis um tey, sum farin eru \u00e1 sj\u00f3num.\n\nMinnisvar\u00f0in stendur nor\u00f0anfyri kirkjugar\u00f0in, \u00ed n\u00e1nd av gamla sk\u00fala \u00ed Nor\u00f0depli.\n\nKeldur \n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy\nHvalast\u00f8\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "9654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strond", "title": "Strond", "text": "Strond er ein er bygd \u00ed Bor\u00f0oynni. Um lei\u00f0 1930 gj\u00f8rdist bygdin f\u00f3lkaleys, og s\u00ed\u00f0ani hevur eingin b\u00fa\u00f0 har.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "9659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20Martin%20Rasmussen", "title": "Petur Martin Rasmussen", "text": "Petur Martin Rasmussen (f\u00f8ddur 1931 \u00e1 Sk\u00e1la er prestur og hevur skriva\u00f0 um f\u00f8royska kirkjus\u00f8gu og almenna s\u00f8gu. Petur Martin var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royska Studentafelagnum \u00ed Keypmannahavn 1956-57. Hann var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 \u00bbKirkjut\u00ed\u00f0indum\u00ab 1963-69 og 1974-76. \u00c1rini 1961-62 var hann prestur \u00ed Nor\u00f0uroya vestara prestagjaldi, hann var l\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala 1962-66, prestur \u00ed Su\u00f0urstreymoyar prestagjaldi 1965-71, og fr\u00e1 1971 prestur \u00e1 Ei\u00f0i. \n\n\u00cd 1987 gj\u00f8rdist hann doktari \u00ed gudfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 teologiska fakulteti\u00f0 vi\u00f0 Lunds universitet. Doktararitger\u00f0 hansara ber heiti\u00f0 Den f\u00e6r\u00f8ske sprogrejsning med s\u00e6rligt henblik p\u00e5 kampen om f\u00e6r\u00f8sk kirkesprog i national og partipolitisk belysning.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1965 F\u00f8roya S\u00f8ga (saman vi\u00f0 Hanusi A. Samuelsen)\n 1978 T\u00e6ttir \u00far F\u00f8roya Kirkjus\u00f8gu\n1983: Nicolaj Frederik Severin Grundtvig. Serbla\u00f0, Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0.\n1987: Den f\u00e6r\u00f8ske sprogrejsning.\n\nKeldur \n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nFr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nRasmussen, Petur Martin"}
{"id": "9660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eva%20Eriksson", "title": "Eva Eriksson", "text": "Eva Eriksson (f\u00f8dd 1949 \u00ed Halmstad) er svenskur myndpr\u00fd\u00f0ari og rith\u00f8vundur. Hevur serliga gj\u00f8rt humoristiskar og s\u00f8tleikafyltar myndir. Myndirnar eru av barnd\u00f3mi og familjul\u00edvi, kenslubornar og fj\u00e1lgar og alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 eitt sindur av \u00f8rskapi \u00ed. T\u00e6r eru realistiskar, klassiskt bygdar vi\u00f0 lj\u00f3s og skugga-virkna\u00f0i. Pers\u00f3nar og d\u00fdr hava eitt livandi kropsm\u00e1l og trillrund andlit. Hon arbei\u00f0ir deils vi\u00f0 tussj og akvarell, \u00ed sv\u00f8rt/hv\u00edtum og vi\u00f0 bl\u00fdanti og vi\u00f0 litbl\u00fdanti.\n\nMyndpr\u00fd\u00f0ingar \n\n 1990 Bilurin hj\u00e1 Peri, Vognurin hj\u00e1 Peri\n 1992 Ribbaldurin Bibbi og mamman\n 1997 Baljan hj\u00e1 Peri, Lampan hj\u00e1 Peri\n 2003 Potturin hj\u00e1 Peri, Barni\u00f0 hj\u00e1 R\u00f3su, Vit b\u00ed\u00f0a eftir storminum, Ein halastj\u00f8rna er komin,\nS\u00e6rt t\u00fa R\u00f3sa, sk\u00fdggini, R\u00f3sa hyggur at ver\u00f0ini \u00ed Ein halastj\u00f8rna er komin, Suttan hj\u00e1 Peri\n 2004 St\u00f3ra b\u00f3kin um ribbaldin Bibba\n 2006 Danditr\u00e6i\u00f0 \u00ed Sp\u00f8kilsi\u00f0 sum flenti\n\nHei\u00f0ur \n\n  1981 - Elsa Beskow-plaketten\n  1981 - Expressens Heffaklump \n 1983 - BMF-plaketten (saman vi\u00f0 Ulf Nilsson) fyri Lilla syster Kanin\n 1998 - BMF-plaketten fyri Malla handlar\n 1999 - Knut V Pettersson g\u00e1vug\u00f3\u00f0s \n 2001 - Astrid Lindgren-vir\u00f0isl\u00f8nin\n 2006 - Ottilia Adelborg-vir\u00f0isl\u00f8nin\n 2008 - Emil-vir\u00f0isl\u00f8nin \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "9661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gitte%20Klein", "title": "Gitte Klein", "text": "Gitte Klein (f\u00f8dd 5. januar 1974) er rith\u00f8vundur, l\u00e6rari og markna\u00f0arf\u00f8rings\u00f8konomur. Starvast \u00e1 Argja sk\u00fala. Hevur skriva\u00f0 s\u00f8gur \u00ed M\u00edna j\u00f3lab\u00f3k og STROK. Gitter er nevndarlimur \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2005 T\u00e6r horvnu j\u00f3lag\u00e1vurnar \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2006 Endursj\u00f3nin \u00ed Svartidey\u00f0i og a\u00f0rar sp\u00f8kilsiss\u00f8gur\n 2006 Sannir vinir \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2007 Advents\u00f8gur \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "9662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janus%20%C3%A1%20H%C3%BAsagar%C3%B0i", "title": "Janus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i", "text": "Janus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i (f\u00f8ddur \u00ed T\u00f3rshavn 13. desember 1975) er f\u00f8royskur teknari og rith\u00f8vundur. Hann hevur tekna\u00f0, s\u00ed\u00f0an hann var sm\u00e1drongur. T\u00e1 i\u00f0 Janus var li\u00f0ugur at ganga \u00ed sk\u00fala, arbeiddi hann umbor\u00f0 \u00e1 Norr\u00f8nu \u00ed seks summur, um veturin fjakka\u00f0i hann serliga \u00ed Asia. \u00c1 fjakkarafer\u00f0unum hevur hann tekna\u00f0 alla sta\u00f0ni, hann kom fram, og fekk n\u00f3gvan \u00edbl\u00e1stur, ha\u00f0ani hann fer\u00f0a\u00f0ist. S\u00ed\u00f0ani hevur Janus l\u00e6rt til snikkara og hevur b\u00fa\u00f0 \u00fati \u00e1 bygd \u00ed F\u00f8royum \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, men er n\u00fa fluttur til Havnar vi\u00f0 unnustu s\u00ednari og tveimum b\u00f8rnum. Janus arbei\u00f0ir n\u00fa sum snikkari, men br\u00fakar n\u00f3gv av s\u00ednum fr\u00edl\u00f8tum at tekna. Dreymurin er at kunna br\u00faka enn meira t\u00ed\u00f0 upp\u00e1 at tekna, m\u00e1la, dreya og telgja tr\u00e6lutir. \n\u00cd februar 2014 l\u00e6t hann upp gallar\u00ed \u00ed Jansstovug\u00f8tu 10 \u00ed Havn.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n2008 Fer\u00f0in hj\u00e1 Mosamollis (er eisini \u00fatkomin \u00e1 donskum og enskum) \n2010 Fer\u00f0in hj\u00e1 Mosalisu (er eisini \u00fatkomin \u00e1 donskum og enskum)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og g\u00e1vug\u00f3\u00f0s \n 2013 - G\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far Grunni Thorvalds Poulsen av Steinum\n 2010 - Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Janus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i \u00e1 MySpace\n\nf\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar"}
{"id": "9663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jorge%20Luis%20Borges", "title": "Jorge Luis Borges", "text": "Jorge Luis Borges ( audio) (24. august 1899 \u2013 14. juni 1986) var argentinskur rith\u00f8vundur. \u00cd 1914 flutti familja hansara til Evropa og var har til 1921, t\u00e1 i\u00f0 tey vendu aftur til Buenos Aires. Fr\u00e1 1956 til 1970 starva\u00f0ist hann sum professari \u00ed b\u00f3kmentum \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Buenos Aires. L\u00edv hansara var n\u00f3gv \u00e1virka\u00f0 av herna\u00f0arstj\u00f3rnini \u00ed Argentina. Mong hava eisini undrast \u00e1, hv\u00ed Borges ikki fekk Nobel hei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum og hava gitt, at ta\u00f0 kanska var orsaka\u00f0 av, at hann serliga \u00ed \u00e1ttati\u00e1runum ikki m\u00f3tm\u00e6lti herna\u00f0arst\u00fdrunum \u00ed Argentina, K\u00edli, Uruguei og a\u00f0rasta\u00f0ni. Hann misti so vi\u00f0 og vi\u00f0 sj\u00f3nina; av t\u00ed at hann ongant\u00ed\u00f0 l\u00e6rdi seg blindaskrift, gj\u00f8rdist mamma hansara skrivari hj\u00e1 honum, til hon doy\u00f0i. Hann var serliga kendur fyri s\u00ednar stutts\u00f8gur og yrkingar, men t\u00f3kst vi\u00f0 mangar a\u00f0rar greinir av b\u00f3kmentum, umframt at t\u00fd\u00f0a.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2002 L\u00edknilsi\u00f0 um slotti\u00f0 \u00ed Ta\u00f0 n\u00fdggja Atlantis\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 1956 National Prize fyri b\u00f3kmentir. Universiteti\u00f0 \u00ed Cuyo\n 1961 Prix Formentor. Altj\u00f3\u00f0a \u00fatgevarahei\u00f0ursl\u00f8n.\n 1965 Order of the British Empire\n 1971 The Jerusalem Prize\n 1976 Special Edgars\n 1979 Cervantes prize\n 1980 Prix Mondial Cino del Duca\n\nRith\u00f8vundar\nArgentinar\nProfessarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1986"}
{"id": "9664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Countryt%C3%B3nleikur", "title": "Countryt\u00f3nleikur", "text": "Countryt\u00f3nleikur er t\u00f3nleikar\u00f8\u00f0. Countryt\u00f3nleikur t\u00f3k seg upp sum f\u00f3lkat\u00f3nleikur \u00edmillum hv\u00edta, f\u00e1t\u00e6ka f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kentucky og Tennessee \u00ed USA. St\u00f3ru v\u00edddirnar, k\u00farekin og setandi s\u00f3lin eru afturvendandi partar \u00ed einum r\u00f8ttum amerikonskum countrysangi. Her hj\u00e1 okkum er ta\u00f0 havi\u00f0, i\u00f0 skapar v\u00edddirnar. Setningar sum \"Eg aftur pl\u00f8ga skal Atlantshav\" og \"L\u00edtlum b\u00e1ti rekist eg \u00e1\" kundu veri\u00f0 tiknir \u00far einum countrysangi. Gaman\u00ed var sj\u00f3ma\u00f0urin ein ors\u00f8k til at countryt\u00f3nleikur gj\u00f8rdist so v\u00e6l umt\u00f3ktur hj\u00e1 bygdafrellum \u00ed F\u00f8royum, men eisini onnur vi\u00f0urskfiti, sum r\u00f8kka \u00fat um sj\u00f3mannin gera seg galdandi. Sj\u00f3ma\u00f0ur ella landkrabbi, mannf\u00f3lk ella konuf\u00f3lk, so er kjarnin \u00ed einum ekta\u00f0um countrysangi heimlongsul.\n\nF\u00f8royskir countryt\u00f3nleikarar \n\n Hallur Joensen\n H\u00f8gni Fagraberg\n Magni Christiansen\n Jens Lisberg\n\nT\u00f3nleikur\nCountry"}
{"id": "9665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B6rg%20Haider", "title": "J\u00f6rg Haider", "text": "J\u00f6rg Haider (26. januar 1950 \u2013 11. oktober 2008) var ein eysturr\u00edkskur politikari. Hann var kendur \u00ed Evropa sum andliti\u00f0 hj\u00e1 teim ekstremt h\u00f8gravendu flokkunum. Kendi sera h\u00f8gravendi politikkarin l\u00e6t l\u00edv, t\u00e1 hann f\u00f3r \u00fat av vegnum n\u00e6rhendis b\u00fasta\u00f0i s\u00ednum \u00ed Eysturr\u00edki. \u00c1 valinum \u00ed september 2008 fekk flokkur hansara, Fr\u00e6lsisflokkurin, 10,7 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum. J\u00f6rg gj\u00f8rdi politiska karrieru \u00ed Eysturr\u00edkska Fr\u00e6lsisflokkinum, og \u00ed 1986 gj\u00f8rdist hann lei\u00f0ari \u00ed flokkinum. Undir hansara lei\u00f0slu flutti flokkurin seg \u00fat \u00e1 uttasta h\u00f8gra vong, og n\u00f3gv fleiri umstr\u00edddar \u00fatsagnir gj\u00f8rdu hann kendan \u00ed \u00f8llum Evropa. M.a. r\u00f3sti hann Waffen SS, og hei\u00f0ra\u00f0i fyrrverandi limum \u00ed nazistiska \u00farvalsher\u00f0li\u00f0num. J\u00f6rg Haider f\u00f3r fr\u00e1 sum lei\u00f0ari \u00ed Fr\u00e6lsisflokkinum \u00ed 2000, og \u00ed 2004 f\u00f3r hann \u00far flokkinum, og stovna\u00f0i s\u00edn egna flokk, Samgonguna Fyri Framt\u00ed\u00f0 Eysturr\u00edki. J\u00f6rg Haider var provinsguvern\u00f8rur \u00ed K\u00e4rnten n\u00fa hann doy\u00f0i. Samb\u00e6rt eysturr\u00edkskum mi\u00f0lum koyrdi hann \u00fat av vegnum og b\u00f3lta\u00f0i fleiri fer\u00f0ir. Samb\u00e6rt VG var J\u00f6rg Haider einsamallur \u00ed bilinum, sum koyrdi \u00fat av vegnum \u00ed Klagenfurt \u00ed deilstatinum K\u00e4rnten. J\u00f6rg Haider gj\u00f8rdist 58 \u00e1ra gamal. \n\nEysturr\u00edkskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "9666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Judas%20Priest", "title": "Judas Priest", "text": "Judas Priest er ein enskur heavy-metal-t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Birmingham. Judas Priest er eitt sera kent navn innan heavy metal-t\u00f3nleik. Judas Priest bleiv stovna\u00f0ur \u00ed mai 1969 av Al Atkins. \n\nB\u00f3lkurin er rokna\u00f0ur, sum ein av teimum mest indfluttningsr\u00edku heavy metal-b\u00f3lkunum \u00ed heiminum, og hevur selt meira enn 100 milli\u00f3nir pl\u00e1tur.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum\n\nn\u00faverandi limir\n Rob Halford (1973-1992, 2003-n\u00fa)\n Ritchie Faulkner (2011-n\u00fa)\n Glenn Tipton (1970-n\u00fa)\n Andy Sneap (2018-n\u00fa)\n Ian Hill (1969-n\u00fa)\n Scott Travis (1989-n\u00fa)\n\nfyrr limir\n Tim Owens (1996-2003)\n KK Downing (1969-2011)\n Dave Holland (1980-1990)\n Les Blinks (1977-1979)\n Al Atkins (1969-1973)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudiealbum\n\nRocka Rolla (1974)\nSad Wings of Destiny (1976)\nSin After Sin (1977)\nStained Class (1978)\nKilling Machine (1978)\nBritish Steel (1980)\nPoint of Entry (1981)\nScreaming for Vengeance (1982)\nDefenders of the Faith (1984)\n\nTurbo (1986)\nRam It Down (1988)\nPainkiller (1990)\nJugulator (1997)\nDemolition (2001)\nAngel of Retribution (2005)\nNostradamus (2008)\nRedeemer of Souls (2014)\nFirepower (2018)\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nIron Maiden\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "9667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/VG", "title": "VG", "text": "VG (stytting fyri Verdens Gang) er norskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0, sum hevur veri\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1945. Vi\u00f0 300 000 lesarum er VG mest lisna t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 \u00ed Noregi.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rar  \n\n 1945\u20131953: Christian A. R. Christensen\n 1953: Christian A. R. Christensen og Knut Greve\n 1953\u20131967: Oskar Hasselknippe og Christian A. R. Christensen\n 1967: Oskar Hasselknippe og Vegard Sletten\n 1967\u20131974: Oskar Hasselknippe, Arne Bonde og Vegard Sletten\n 1974\u20131977: Oskar Hasselknippe og Vegard Sletten\n 1977\u20131978: Oskar Hasselknippe, Andreas Norland og Vegard Sletten\n 1978\u20131986: Andreas Norland og Tim Greve\n 1986\u20131987: Andreas Norland\n 1987\u20131993: Einar Hanseid\n 1994\u20132011: Bernt Olufsen\n 2011- \u00ed dag: Torry Pedersen\n\nKelda: Eide, Martin: Blod, sverte og gledest\u00e5rer, 1995\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Verdens Gang\n\nNorskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "9668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagen%20Magazinet", "title": "Dagen Magazinet", "text": "Dagen Magazinet er kristiligt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 \u00far Noregi. Bla\u00f0stj\u00f3ri er Odd Sverre Hove. \n\nNorskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "9669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eggjarnar", "title": "Eggjarnar", "text": "Eggjarnar (Sk\u00favanes), sum eisini hoyrir til V\u00e1gsbj\u00f8rg, er sera ey\u00f0kent forberg, um 200 m h\u00f8gt, sunnanvert vi\u00f0 V\u00e1gsei\u00f0 vestanfyri V\u00e1g \u00ed Su\u00f0uroynni. Ta\u00f0 er ofta at s\u00edggja avmynda\u00f0 \u00e1 nat\u00farmyndum ella br\u00fakt sum motiv \u00ed listarverkum. Vegur er ni\u00f0an til Eggjarnar, hann byrjar \u00ed V\u00e1gi og eitur Eggjarvegur, ta\u00f0 er s\u00ed\u00f0ug\u00f8ta til L\u00ed\u00f0arveg \u00e1 sunnaru s\u00ed\u00f0u av V\u00e1gsfir\u00f0i. Vegurin st\u00f8\u00f0gar bert umlei\u00f0 25 metrar fr\u00e1 eggini, bergi\u00f0 er steyrr\u00e6tt ni\u00f0ur \u00ed Atlantshavi\u00f0. \u00dats\u00fdni\u00f0 er einastandandi av Eggjunum. \u00d8ll vesturs\u00ed\u00f0an av sunnaru helvt av oynni s\u00e6st. M\u00f3ti su\u00f0uri s\u00e6st Beinisv\u00f8r\u00f0, sum er h\u00e6gsa forberg \u00ed Su\u00f0uroynni og n\u00e6sth\u00e6gsta forberg \u00ed F\u00f8royum.\n\nLoranst\u00f8\u00f0in \u00e1 Eggjunum \n\nUndir seinna heimsbardaga bygdu amerikanarar eina loranst\u00f8\u00f0 \u00e1 Sk\u00favanesi og reistu 4 h\u00f8gar meistrar har uppi; fyrsta signali\u00f0 f\u00f3r \u00ed luftina 15. okt 1943. St\u00f8\u00f0in, i\u00f0 var peilist\u00f8\u00f0 og hev\u00f0i til uppg\u00e1vu at lei\u00f0beina skip og flogf\u00f8r, var\u00f0 drivin av bretum, i\u00f0 h\u00f8vdu F\u00f8royar hersettar undir kr\u00edgnum, men hon helt fram at virka aftan \u00e1 kr\u00edggi\u00f0 eisini. T\u00e1 i\u00f0 bretar t\u00f3ku seg aftur \u00ed 1946, yvirt\u00f3ku danir hana. Hon var \u00ed br\u00faki til desember 1977.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Faroestamps.fo\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nV\u00e1gur\nBj\u00f8rg \u00ed Su\u00f0uroynni\nBj\u00f8rg \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "9670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskur", "title": "Fiskur", "text": "Fiskur er ryggd\u00fdr vi\u00f0 fja\u00f0rum og sterti i\u00f0 livir \u00ed vatni el. sj\u00f3gvi og andar vanliga vi\u00f0 t\u00e1knum. Fiskar eru ofta eitrandi. T\u00ed eru fleiri sl\u00f8g vandamikil at eta. Tann h\u00e6ttisligasti fiskurin er bl\u00e1sifiskurin, sum hevur eitt eitur, sum kallast tetrodoxin. Ta\u00f0 skal bert 0,1 gramm av eitrinum til at drepa eitt vaksi\u00f0 folk eftir 20 minuttum. Fiskurin sj\u00e1lvur f\u00e6r ikki ska\u00f0a av eitrinum. Sj\u00e1lvt um fiskurin er eitrandi, ver\u00f0ur hann hildin at vera ein sannur leskibiti \u00ed m.a. Japan. Hesin serligi fiskar\u00e6tturin kallast fugu. Kokkar eru fleiri \u00e1r um at l\u00e6ra seg at skera eitrandi partin av fiksinum burtur uttan at eitra restina av fiskakj\u00f8tinum. H\u00f3ast st\u00f8rt varsemi, ver\u00f0a fleiri f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri eitra\u00f0i, t\u00ed tey eta fugu . \n\nOr\u00f0i\u00f0 fiskur ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed ymiskum t\u00fddningum. Fyrr merkti ta\u00f0 alt, sum kundi fiskast, eitt n\u00fa skejlad\u00fdr, h\u00f8gguslokkar, vanligur fiskur og vi\u00f0hv\u00f8rt eisini hvalur. \u00cd v\u00edsindaligum h\u00f8pi ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 n\u00fdtt um h\u00e1var og beinfiskar umframt a\u00f0rar b\u00f3lkar av fiski. \u00cd havinum eru funnin 59% av \u00f8llum fiskasl\u00f8gum, men heili 41% eru \u00ed v\u00f8tnum og \u00e1um, sum \u00ed vavi ikki eru meira enn umlei\u00f0 1% av jar\u00f0flatanum. Eitt prosent av fiskasl\u00f8gunum er ein part av l\u00edvinum \u00ed sj\u00f3gvi og seinni \u00ed vatni, til d\u00f8mis \u00e1llur. Onnur fiskasl\u00f8g sum t.d. s\u00edl og laksur eru fyrst \u00ed vatni og s\u00ed\u00f0an \u00ed sj\u00f3gvi. Okkurt fiskaslag kann skifta millum sj\u00f3gv og vatn eftir vild, eitt d\u00f8mi um t\u00edl\u00edkt fiskaslag er kombikk. \u00cd heimsh\u00f8pi eru skr\u00e1sett umlei\u00f0 26,000 fiskasl\u00f8g, og av teimum eru uml. 240 undir F\u00f8royum. Av teimum sl\u00f8gunum eru tey flestu beinfiskar.\n\nSt\u00f8ddin \u00e1 fiskasl\u00f8gunum er sera ymisk. Norskahvoysa (Phrynorhombus norvegicus) og stubbar (Gobiidae) ver\u00f0a ikki meira enn \u00e1vikav\u00edst umlei\u00f0 12 og 7 cm long, men kalvi er tann st\u00f8rsti beinfiskurin. Hann kann gerast upp til uml. 3 m. langur. Tunfiskar (1-3 m.) eru eisini st\u00f3rir, men eru bert \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3gvi \u00e1v\u00edsar partar av \u00e1rinum. Tann st\u00f8rsti br\u00f3skfiskurin \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3gvi er brugda, sum gerst yvir 12 m. long. Undir F\u00f8royum eru n\u00f8kur f\u00e1 fiskasl\u00f8g, sum eru at finna \u00ed st\u00f3rum n\u00f8gdum mett \u00ed vekt: Av teimum kunnu nevnast svartkjaftur, toskur, upsi, hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ir, svartkalvi, st\u00f3ri kongafiskur, nebbasild, gullaksur, trantkongafiskur og l\u00edtil kongafiskur. Fram til 1968 var n\u00f3gv av sild undir F\u00f8royum.\n\nFlokking\n\nFiskur ver\u00f0ur skipa\u00f0ur \u00ed tveir h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkar, annar uttan og hin vi\u00f0 veruligum kjafti vi\u00f0 kjaftbeinum. Fyrr nevndi b\u00f3lkur ver\u00f0ur nevndur rundmunnar, og bert sl\u00f8gini s\u00fagari og s\u00fag\u00e1lur eru undir F\u00f8royum. Seinni b\u00f3lkurin ver\u00f0ur aftur b\u00fdttur \u00ed tvey, br\u00f3skfiskar (tv\u00f8rmunnar) og beinfiskar. Br\u00f3skfiskar eru h\u00e1var, sk\u00f8tur og havm\u00fds, me\u00f0an beinfiskar er so n\u00f3gv tann st\u00f8rsti b\u00f3lkurin vi\u00f0 m.a. \u00f8llum teimum vanligu gagnfiskunum sum sild, laksi, toskafiskum og flatfiskum.\n\nVanligt er eisini at skilja millum botnfisk og uppsj\u00f3varfisk. Botnfiskur livir og etur \u00e1 ella n\u00e6r botni. Skilt ver\u00f0ur \u00edmillum tveir ymiskar b\u00f3lkar av botnfiski: Botnfiskur, sum hv\u00edlur \u00e1 botninum (bentiskur fiskur), og botnfiskur, sum sveimar \u00ed vatns\u00faluni beint yvir botninum (bentopelagiskur fiskur). D\u00f8mi um bentiskan fisk eru toskur, h\u00fdsa, hv\u00edtingur, longa, bl\u00e1longa, brosma, rey\u00f0spr\u00f8ka, skrubba, tunga og sk\u00f8ta. D\u00f8mi um bentopelagiskan fisk eru gullaksur, b\u00farfiskur og ymisk h\u00e1vasl\u00f8g \u00e1 dj\u00fapum vatni. Uppsj\u00f3varfiskur ver\u00f0ur eisini nevndur pelagiskur fiskur. D\u00f8mi um epipelagiskan fisk eru makrelur, sild og tunfiskur. D\u00f8mi um mesopelagiskan fisk eru svartkjaftur og prikkafiskur. \n\nEin tri\u00f0i h\u00e1ttur at b\u00fdta fiskar upp eftir er, hvussu og hvar teir liva. Feskvatnsfiskar liva bert \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum, saltvatnsfiskar liva bert \u00ed sj\u00f3gvi, me\u00f0an a\u00f0rir \u00e1 ymsum l\u00edvsstigum skifta millum feskt vatn og sj\u00f3gv; Anadromir fiskar, t. d. laksur, hava g\u00fdtingar- og uppvakstrar\u00f8ki \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum, me\u00f0an f\u00f8\u00f0i\u00f8ki\u00f0 er \u00ed sj\u00f3num; katadromir fiskar, t. d. \u00e1llur, ver\u00f0a g\u00fdttir \u00ed sj\u00f3num, me\u00f0an uppvakstrar\u00f8ki\u00f0 er \u00ed \u00f3sa- og feskvatni\n\nKelda \n\n \nDj\u00f3r"}
{"id": "9673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BDur", "title": "B\u00fdur", "text": "B\u00fdur er st\u00f3rt fj\u00f8lbygt \u00f8ki. \u00cd F\u00f8royum kunnu bygdir/b\u00fdir vi\u00f0 fleiri enn 1.500 \u00edb\u00fagvum nevna seg b\u00fdir. \u00cd Danmark ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 by ella landsby br\u00fakt um st\u00f8\u00f0, i\u00f0 hava \u00ed minsta lagi 200 \u00edb\u00fagvar, og har i\u00f0 avstandurin millum h\u00fasini er \u00ed mesta lagi 200 metrar, og har parturin av summarh\u00fasum ikki fer uppum 50%. \n\u00cd Sv\u00f8r\u00edki ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0  t\u00e4tort n\u00fdtt um mi\u00f0alst\u00f3rir b\u00fdir, me\u00f0an ort svarar n\u00f8kulunda til ta\u00f0 f\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 bygd og stad ver\u00f0ur n\u00fdtt um sera st\u00f3rir b\u00fdir.\n\nKeldur \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ga%20T%C3%BDsklands", "title": "S\u00f8ga T\u00fdsklands", "text": "R\u00edki\u00f0 Karlamagnusar f\u00f3r sundur \u00ed mong sm\u00e1 f\u00farstad\u00f8mi, t\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i \u00ed 814. Mi\u00f0evropa og Vesturevropa v\u00f3ru illa pl\u00e1ga\u00f0 av v\u00edkingum, sum herja\u00f0u og r\u00e6ndu, og um somu t\u00ed\u00f0 floymdu ungarnar eisini inn yvir Evropa. Ta\u00f0 t\u00f3ktist, sum kundi eingin ste\u00f0ga teimum. Otto Mikli (23. november 912 \u2013 7. mai 973) gj\u00f8rdist kongur \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed 936. \u00cd 955 sigra\u00f0i hann \u00e1 ungarum \u00ed bardaganum vi\u00f0 \u00e1nna Lech \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi. Teir fl\u00fdddu og h\u00f3ttu ikki longur Vesturevropa. Sigurin gav honum so st\u00f3ran myndugleika, at p\u00e1vin kr\u00fdndi hann til keisara \u00ed 962. T\u00e1 var\u00f0 t\u00fdska-r\u00f3mverska keisaraveldi\u00f0 stovna\u00f0. Hetta r\u00edki\u00f0 varir til 1806, t\u00e1 Napol\u00e9on 1. (15. august 1769 \u2013 5. mai 1821), keisari \u00ed Fraklandi, vinnur \u00e1 r\u00edkinum. \n\nT\u00e1 i\u00f0 napoleonskr\u00edggini v\u00f3ru av \u00ed 1815, v\u00f3ru mangir t\u00fdskarar, sum vildu hava eitt sameint T\u00fdskland. At sissa teir var ein leyslig r\u00edkjasamgonga stovna\u00f0. Royndirnar at savna T\u00fdskland \u00ed 1848 miseydna\u00f0ust. \u00cd 1861 gj\u00f8rdist Wilhelm 1. (22. mars 1797 \u2013 9. mars 1888) kongur \u00ed Proyslandi, st\u00f8rsta t\u00fdska r\u00edkinum. Fremsti politikari hansara, Otto von Bismarck (1. apr\u00edl 1815 \u2013 30. juli 1898), var sannf\u00f8rdur um, at skuldi T\u00fdskland ver\u00f0a savna\u00f0 vi\u00f0 proysum \u00e1 odda, slapst ikki undan kr\u00edggi. \u00cd 1864 leyp hann \u00e1 Danmark og \u00ed 1866 Eysturr\u00edki og vann \u00e1 b\u00e1\u00f0um, og Proysland fekk st\u00f3r land\u00f8ki. S\u00ed\u00f0an royndi hann at vinna nor\u00f0urt\u00fdskarar \u00ed s\u00edn part vi\u00f0 eini fr\u00edlyntari stj\u00f3rnarskipanarl\u00f3g. \u00cd 1870 eggja\u00f0i hann franska keisaranum Napoleoni 3. (20. apr\u00edl 1808 \u2013 9. januar 1873) at bj\u00f3\u00f0a Proyslandi av \u00ed kr\u00edggi. T\u00fdsku herdeildirnar vunnu l\u00e6ttliga \u00e1 fraklendingum. Teir t\u00f3ku Napoleon fanga og l\u00f8gdu landslutir \u00ed Eysturfraklandi undir seg. \u00cd 1871 \u00fatnevndi Bismarck Wilhelm kong til t\u00fdskan keisara. \n\nT\u00fdskland byrja\u00f0i anna\u00f0 ver\u00f0ins kr\u00edggi (1939-1945) - seinni heimsbardagi kom \u00ed av \u00e6tlanum Hitlers at leggja onnur lond undir T\u00fdskland. T\u00fdskland gav seg treytaleyst undir teir sameindu 8. mai 1945. Eitt eftirlitsr\u00e1\u00f0 undir herovastunum hj\u00e1 teimum trimum sterkastu sigursveldunum Eisenhower (USA), Montgomery (Bretland) og Sjukov (Sovjetsamveldi\u00f0) t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi. T\u00fdskland var\u00f0 s\u00ed\u00f0an b\u00fdtt \u00ed f\u00fdra hersetingar\u00f8ki, og USA, Bretland, Frakland og Sovjetsamveldi\u00f0 st\u00fdrdu hv\u00f8r s\u00ednum \u00f8ki. Eftir at teir f\u00fdra sigursharrarnir, St\u00f3ra Bretland, Frakland, USA og Sovjetsamveldi\u00f0 ikki kundu sameinast um framt\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 T\u00fdsklandi, v\u00f3r\u00f0u L\u00fd\u00f0veldini Vesturt\u00fdskland og Eysturt\u00fdskland stovna\u00f0. Dagsins T\u00fdskland var\u00f0 til, t\u00e1 londini Vesturt\u00fdskland og Eysturt\u00fdskland v\u00f3r\u00f0u sameind 3. oktober 1990.\n\nHygg eisini at \n\n T\u00fdskland\n Vesturt\u00fdskland\n Eysturt\u00fdskland\n Berlin\n Seinni heimsbardagi\n Adolf Hitler\n\nT\u00fdskland\nS\u00f8ga\nS\u00f8ga T\u00fdsklands"}
{"id": "9694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyiv", "title": "Kyiv", "text": "Kyiv er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Ukreina. Hon er vi\u00f0 \u00e1nna Dnepr\u00e1, st\u00f8rstu \u00e1 \u00ed Ukreina. Kiev hevur mangan veri\u00f0 \u00e1lopin uttan\u00edfr\u00e1. \u00cd 9. \u00f8ld var hann mi\u00f0depil \u00ed einum handilsr\u00edki, i\u00f0 v\u00edkingar h\u00f8vdu bygt. Seinni t\u00f3ku mongolar b\u00fdin, og \u00ed 14. \u00f8ld kom hann undir P\u00f3lska-litaviska r\u00edki\u00f0. \u00cd 17. \u00f8ld t\u00f3ku russar Kiev, og seinni v\u00f3r\u00f0u Kiev lima\u00f0 inn \u00ed Sovjetsamveldi\u00f0. B\u00fdurin f\u00f3r \u00f3gvuliga \u00ed \u00d8\u00f0rum heimsbardaga, men var bygdur uppaftur \u00ed 50- og 60-\u00e1runum og er n\u00fa t\u00fddningarmikil samfer\u00f0slu-, mentanar- og \u00fatb\u00fagvingarmi\u00f0depil.\n\nB\u00fdir \u00ed Ukraina"}
{"id": "9695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Odessa", "title": "Odessa", "text": "Odessa (ukrainskt: \u041e\u0434\u0435\u0441\u0430, russiskt: \u041e\u0434\u0435\u0301\u0441\u0441\u0430) er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ukraina. \u00cd 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 1.006.242. Fyrst \u00ed 20. \u00f8ld var b\u00fdurin tann st\u00f8rsti \u00ed Ukraina og \u00ed New Russia landslutinum. Odessa er ein st\u00f3rur havnab\u00fdur, sum liggur \u00e1 nor\u00f0urstrondini vi\u00f0 Svartahavi\u00f0 og ein fyrisitingarligur mi\u00f0depil \u00ed Odessa Oblast. B\u00fdurin er eisini ein mentanarmi\u00f0depil vi\u00f0 \u00edb\u00fagvum, sum eru av fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0um uppruna. \u00cd 19. \u00f8ld var Odessa fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Russiska Keisarar\u00edkinum n\u00e6st eftir Moskva, Sankta P\u00e6tursborg og Warszawa.\n\nS\u00f8ga \nUmlei\u00f0 550 \u00e1.Kr. var\u00f0 ein b\u00faseting \u00ed Odessa av grikkum. Fornaldarleivdir v\u00e1tta\u00f0 at ta\u00f0 er samband millum Eysturmi\u00f0alhavi\u00f0 og Odessa. \u00cd mi\u00f0\u00f8ld var Odessa undir ymiskum st\u00fdrum, t.d. var b\u00fdurin st\u00fdrdur av nomadum, petshenegum (turkiskt f\u00f3lkaslag) og Osmanniska R\u00edkinum.\n\nFyrsta havnin \u00ed Odessa var\u00f0 bygd \u00ed 1794.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nF\u00f3tb\u00f3ltur er best umt\u00f3kti \u00edtr\u00f3tturin \u00ed Odessa. Ta\u00f0 st\u00f8rsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 har eitur  FC Chornomorets Odesa, tey sp\u00e6la \u00ed bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed Ukraina.\n\nMyndir \n\nB\u00fdir \u00ed Ukraina"}
{"id": "9696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljviv", "title": "Ljviv", "text": "Ljviv er b\u00fdur \u00ed Ukraina. B\u00fdurin hevur 729 842 \u00edb\u00fagvar (2012).\n\nB\u00fdir \u00ed Ukraina"}
{"id": "9697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kharkiv", "title": "Kharkiv", "text": "Kharkiv er b\u00fdur \u00ed Ukraina. \u00cd 2007 var f\u00f3lkatali\u00f0 1.461.000. \n\nB\u00fdir \u00ed Ukraina"}
{"id": "9698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Donetsk", "title": "Donetsk", "text": "Donetsk (ukrainsk: \u0414\u043e\u043d\u0435\u0446\u044c\u043a, russisk: \u0414\u043e\u043d\u0435\u0446\u043a) er b\u00fdur \u00ed eystur Ukraina og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Donetsk oblast. Har b\u00fagva umlei\u00f0 965.800 f\u00f3lk (2011).\n\nB\u00fdir \u00ed Ukraina"}
{"id": "9699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tokyo", "title": "Tokyo", "text": "Tokyo er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Japan. Tokyo (japanskt: \u6771\u4eac ella T\u014dky\u014d), alment nevnt Tokyo Metropolis (japanskt: \u6771\u4eac\u90fd ella T\u014dky\u014d-to), finst \u00e1 eystari s\u00ed\u00f0u \u00ed h\u00f8vu\u00f0soynni Honsh\u016b. Tokyo er eitt ta\u00f0 f\u00f3lkar\u00edkasta \u00f8ki \u00ed heiminum vi\u00f0 yvir 35 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum. Hann er eisini mi\u00f0depil fyri \u00f8llum \u00eddna\u00f0 og handli \u00ed Japan. \n\nHann er mettur at vera st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed heiminum og veksur vi\u00f0 eini h\u00e1lvari milli\u00f3n um \u00e1ri\u00f0. Menn meta, at 12 mill. av f\u00f3lki b\u00fdr \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum, men vi\u00f0 teimum b\u00fdum, sum hann er vaksin saman vi\u00f0 (Yokohama og Kawasaki), kemur tali\u00f0 upp \u00ed 37 mill. ella meira. Tokyo er t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi b\u00fdur, sum stendur m\u00e1t \u00ed vakurleika og skynsamari bygging vi\u00f0 st\u00f3rb\u00fdirnar \u00ed Evropu og Ameriku; men fer\u00f0slan og mongd av f\u00f3lki \u00e1 g\u00f8tunum er v\u00e6l st\u00f8rri.\n\nB\u00fdir \u00ed Japan\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "9700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyoto", "title": "Kyoto", "text": "Kyoto er ein b\u00fdur og landslutur (prefektur) \u00ed Japan. B\u00fdurin var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Japans fr\u00e1 (794\u20131868). \u00cd dag ve\u00f0ur b\u00fdurin s\u00e6ddur sum mentanarh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Japans, t\u00ed umlei\u00f0 60% av mentanararvi Japans eru har. N\u00f3gv hava hoyrt um b\u00fdin \u00ed samband vi\u00f0 Kyoto s\u00e1ttm\u00e1lan fr\u00e1 1997 um at minka um n\u00fdtslu av dr\u00edvh\u00fasgassi, fyri at betra um alheims umhv\u00f8rvi\u00f0.\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nagoya", "title": "Nagoya", "text": "Nagoya er ein b\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin hevur 2 266 851 \u00edb\u00fagvar (2012).\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osaka", "title": "Osaka", "text": "Osaka (\u5927\u962a) er ein b\u00fdur \u00ed Japan. Har b\u00fagva umlei\u00f0 2,872 milli\u00f3nir f\u00f3lk. B\u00fdurin liggur \u00e1 Honshu oynni og er tri\u00f0st\u00f8rsyi b\u00fdur Japans, n\u00e6st eftir Tokyo og Yokohama.\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hiroshima", "title": "Hiroshima", "text": "Hiroshima (japanskt m\u00e1l: \u5e83\u5cf6) er ein b\u00fdur \u00e1 oynni Honsh\u00fb \u00ed Japan. \u00cd januar 2010 b\u00fa\u00f0u 1.173.980 f\u00f3lk har. St\u00f8ddin \u00e1 b\u00fdnum er 741,63 km\u00b2. Sum tann fyrsti b\u00fdurin \u00ed s\u00f8guni var\u00f0 Hirshima raktur av fyrstu atombumbuni nakrant\u00ed\u00f0, t\u00e1 USA hin 6. august 1945, undir Seinna heimsbardaga, slepti einari atombumbu yvir b\u00fdin. Ta\u00f0 var bumbuflogfari\u00f0 Enola Gay i\u00f0 kasta\u00f0i bumbuna. Bumban brast kl. 8.15, og f\u00e1 sekundir seinni s\u00e1st eitt kraftigt lj\u00f3s, ein sjokkbylgja kom og so s\u00e1st eitt risast\u00f3rt sk\u00fdggj, sum \u00ed formi l\u00edktist einum hundalandi. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur at millum 90.000 \u2013 166.000 doy\u00f0u beinanvegin ella \u00ed einum 2-4 m\u00e1na\u00f0a t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i eftir at atombumban var\u00f0 slept. Umlei\u00f0 helmingurin av hesum f\u00f3lkum doy\u00f0u sama dag, sum bumban brast, hini \u00ed d\u00f8gunum ella vikunum eftir. Tey flestu sum doy\u00f0u v\u00f3ru vanlig sivil f\u00f3lk, sj\u00e1lvt um ta\u00f0 var ein herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 \u00ed Hiroshima.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nagasaki", "title": "Nagasaki", "text": "Nagasaki er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Nagasaki prefektur \u00e1 oynni Kyushu \u00ed Japan. Hin 9. august 1945 undir Seinna heimsbardaga, bleiv onnur atombumban \u00ed s\u00f8guni slept ni\u00f0ur yvir b\u00fdin. N\u00f3gv f\u00f3lk doy\u00f0u, hildi\u00f0 ver\u00f0ur at millum 60.000 og 80.000 f\u00f3lk doy\u00f0u og umlei\u00f0 20.000 komu til ska\u00f0a. \n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kobe", "title": "Kobe", "text": "Kobe er ein havnab\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin hevur 1 530 000 \u00edb\u00fagvar (2007).\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yokohama", "title": "Yokohama", "text": "Yokohama er b\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin hevur 3 697 006 \u00edb\u00fagvar (2012).\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fukuoka", "title": "Fukuoka", "text": "Fukuoka er ein b\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin hevur 1 429 000 \u00edb\u00fagvar (2007).\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kawasaki", "title": "Kawasaki", "text": "Kawasaki er ein b\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin er tann 9. st\u00f8rsti \u00ed Japan, hann liggur millum Tokyo og Yokohama og er ein partur av Greater Tokyo. Tama \u00e1in skilir b\u00fdin fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. B\u00fdurin liggur framvi\u00f0 sy\u00f0ra \u00e1arbakka av Tama\u00e1nni og fevnir um eina str\u00edpu av land\u00f8ki \u00e1 umlei\u00f0 30 km. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 1,4 milli\u00f3nir. B\u00fdurin er sera t\u00e6tt bygdur, har b\u00fagva 10.070 f\u00f3lk pr. km2.\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9709", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saitama", "title": "Saitama", "text": "Saitama er ein b\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin hevur 1 235 428 \u00edb\u00fagvar (2012).\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sendai", "title": "Sendai", "text": "Sendai er ein b\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin hevur 1 060 877 \u00edb\u00fagvar (2007).\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nagano", "title": "Nagano", "text": "Nagano er ein b\u00fdur \u00e1 oynni  Honshu \u00ed Japan. \n\u00cd 1998 v\u00f3ru OL-veturleikirnir \u00ed b\u00fdnum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, city.nagano.nagano.jp\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montr%C3%A9al", "title": "Montr\u00e9al", "text": "Montr\u00e9al er ein b\u00fdur \u00ed Kanada, sum hevur umlei\u00f0 1.6 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Quebec og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kanada. Montr\u00e9al var vertsb\u00fdur fyri Summar-OL 1976. N\u00e6st eftir Par\u00eds \u00ed Fraklandi, er b\u00fdurin n\u00e6stst\u00f8rsti fransktalandi b\u00fdurin \u00ed heiminum.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "9777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kagoshima", "title": "Kagoshima", "text": "Kagoshima er ein b\u00fdur \u00ed Japan. B\u00fdurin hevur 604 571 \u00edb\u00fagvar (2007).\n\nB\u00fdir \u00ed Japan"}
{"id": "9779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tampere", "title": "Tampere", "text": "Tampere  (svenskt: Tammerfors) er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Finnlandi. Ta\u00f0 eru 210.000 \u00edb\u00fagvarar \u00ed Tampere, harav bert 1000 svensk-finnar eru \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin er kendur vinnub\u00fdur vi\u00f0 h\u00e1t\u00f8kni, r\u00edkum lestrarumhv\u00f8rvi, gransking, og er grannab\u00fdur vi\u00f0 Nokia. Mongu timbur- papp\u00edrs- og kl\u00e6dnaverksmi\u00f0jurnar, sum fyrr l\u00f3gu mitt \u00ed b\u00fdnum vegna st\u00f3ru \u00e1nna, i\u00f0 flutti timbri\u00f0, ver\u00f0a \u00ed dag \u00ed st\u00f3ran mun n\u00fdttar sum sum s\u00f8vn, matstovur, mi\u00f0laverksta\u00f0ir og til undirv\u00edsing av ymiskum slagi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: \u00e1 finskum og \u00e1 enskum\n V\u00e4rldens enda Muminmuseum ligger i Tammerforshuset!, muumimuseo.fi (\u00e1 svenskum)\n\nB\u00fdir \u00ed Finnlandi"}
{"id": "9783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Calgary", "title": "Calgary", "text": "Calgary er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum Alberta \u00ed Kanada og fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kanada sum heild.\nB\u00fdurin hev\u00f0i \u00ed 2011 umlei\u00f0 1 096 833 \u00edb\u00fagvar. \n\nCalgary liggur sunnarlaga \u00ed landslutinum, nakrar hundra\u00f0 kilometrar sunnan fyri Edmonton, sum er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Alberta.\n\n\u00cd 1988 var b\u00fdurin vertur fyri Vetrar-OL.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: calgary.ca\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "9785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edmonton", "title": "Edmonton", "text": "Edmonton er ein b\u00fdur \u00ed Kanada. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Alberta. \n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00ed Edmonton umlei\u00f0 932.000 f\u00f3lk.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, edmonton.ca\nEdmonton, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "9788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guangzhou", "title": "Guangzhou", "text": "Guangzhou (Kinesiskt: \u5e7f\u5dde)  er ein b\u00fdur \u00ed Kina, sum fyrr hevur veri\u00f0 kendur undir n\u00f8vnunum Canton ella Kwangchow. Guangzhou er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Guangdong landslutinum. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1arbakkan \u00e1 Zhujiang \u00e1nni, sum er tri\u00f0longsta \u00e1in \u00ed Kina, hon er 2.197 km long.\n\n\u00datb\u00fagving\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar og a\u00f0rir h\u00e6gri \u00fatb\u00fagvingarstovnar\n\n Sun Yat-sen University (\u4e2d\u5c71\u5927\u5b66) (stovna\u00f0 \u00ed 1924)\n Jinan University (\u66a8\u5357\u5927\u5b66) (stovna\u00f0 \u00ed 1906)\n South China University of Technology (\u534e\u5357\u7406\u5de5\u5927\u5b66)\n South China Normal University (\u534e\u5357\u5e08\u8303\u5927\u5b66)\n South China Agricultural University (\u534e\u5357\u519c\u4e1a\u5927\u5b66) (stovna\u00f0 \u00ed 1909)\n Southern Medical University (\u5357\u65b9\u533b\u79d1\u5927\u5b66) (stovna\u00f0 \u00ed 1951)\n Guangdong University of Foreign Studies (\u5e7f\u4e1c\u5916\u8bed\u5916\u8d38\u5927\u5b66)\n Guangdong University of Technology (\u5e7f\u4e1c\u5de5\u4e1a\u5927\u5b66)\n Guangdong Pharmaceutical University (\u5e7f\u4e1c\u836f\u5b66\u9662)\n Guangdong University of Business Studies (\u5e7f\u4e1c\u5546\u5b66\u9662)\n Guangzhou University of Chinese Medicine (\u5e7f\u5dde\u4e2d\u533b\u836f\u5927\u5b66)\n Guangzhou University (\u5e7f\u5dde\u5927\u5b66)\n Guangzhou Academy of Fine Arts (\u5e7f\u5dde\u7f8e\u672f\u5b66\u9662)\n Xinghai Conservatory of Music (\u661f\u6d77\u97f3\u4e50\u5b66\u9662)\n Guangdong Polytechnic Normal University (\u5e7f\u4e1c\u6280\u672f\u5e08\u8303\u5b66\u9662)\n Guangzhou Sports University (\u5e7f\u5dde\u4f53\u80b2\u5b66\u9662)\n Guangzhou Medical College (\u5e7f\u5dde\u533b\u5b66\u9662)\n Zhongkai University of Agriculture and Engineering (\u4ef2\u607a\u519c\u4e1a\u5de5\u7a0b\u5b66\u9662)\n Guangdong University of Finance (\u5e7f\u4e1c\u91d1\u878d\u5b66\u9662)\n Guangdong Institute of Science and Technology (\u5e7f\u4e1c\u7701\u79d1\u6280\u5e72\u90e8\u5b66\u9662)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kina"}
{"id": "9791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seoul", "title": "Seoul", "text": "Seoul (koreanskt: \uc11c\uc6b8; hanja m\u00e1l: \u9996\u723e/\u9996\u5c14) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Su\u00f0urkorea. Ta\u00f0 b\u00fagva umlei\u00f0 10 milli\u00f3nir \u00ed Seoul, men um forsta\u00f0irnir vera taldir vi\u00f0, so er f\u00f3lkatali\u00f0 25 milli\u00f3nir, sum ger Seoul til n\u00e6stst\u00f8rstsa b\u00fd \u00ed Asia, n\u00e6st eftir Tokyo. Seoul liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Su\u00f0urkorea, ikki so langt fr\u00e1 markinum til Nor\u00f0urkorea. Helmingurin av \u00edb\u00fagvunum \u00ed Su\u00f0urkorea b\u00fagva \u00ed Seoul. Olympisku leikirnir v\u00f3ru hildnir \u00ed Seoul \u00ed 1988. \uacfc\ub2e4\ub300\ucd9c\uc790\ub300\ucd9c\uac00\ub2a5\ud55c\uacf3 \n\nS\u00f8gan hj\u00e1 b\u00fdnum Seoul er yvir 2000 \u00e1ra gomul og gongur aftur til \u00e1r 18 \u00e1.Kr., t\u00e1 i\u00f0 b\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur av Baekje, ein av teimum trimum kongsveldunum \u00ed Korea. B\u00fdurin helt fram at vera h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Korea undir Joseon r\u00edkinum. Seoul h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8ki\u00f0 hevur fimm UNESCO heimsarvar: Changdeok slotti\u00f0, Hwaseong skansin, Jongmyo, Namhansanseong og Kongaligu gr\u00f8virnar hj\u00e1 Joseon r\u00edkinum. Seoul er umgirt av fj\u00f8llum, ta\u00f0 h\u00e6gsta er Bukhansan, i\u00f0 er heimsins mest vitja\u00f0a tj\u00f3\u00f0arlund pr. kvadratf\u00f3t. N\u00fat\u00ed\u00f0ar sta\u00f0armerki eru eitt n\u00fa ta\u00f0 sermerkta N Seoul Torni\u00f0, tann gull-kl\u00e6ddi\u00f0 63 Bygningurin, neofuturistiska Dongdaemun Design Plaza, Lotte World, i\u00f0 er heimsins st\u00f8rsta innandura temaparkin,  Moonlight Rainbow Fountain, the world's longest bridge fountain og Sevit Fl\u00f3tandi Oyggjarnar. Soul er sta\u00f0i\u00f0 har i\u00f0  K-popp og Koreanska Aldan byrja\u00f0u, Seoul hev\u00f0i meira enn 10 milli\u00f3nir altj\u00f3\u00f0a vitjandi \u00ed 2014, i\u00f0 gj\u00f8rdi b\u00fdin til heimsins 9. mest vitja\u00f0a b\u00fd og  4. st\u00f8rsti eftir inntjening fr\u00e1 fer\u00f0avinnu.\n\nS\u00f8ga \nB\u00faseting fram vi\u00f0 Han \u00e1nni, har i\u00f0 dagsins Seoul liggur, byrja\u00f0i umlei\u00f0 4000 \u00e1.Kr.\n\nSeoul ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 nevndur sum Wiryeseong, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Baekje (stovna\u00f0ur \u00ed 18 \u00e1.Kr.) \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum av Seoul-\u00f8kinum. Fleiri b\u00fdarm\u00farar eru var\u00f0veittir \u00ed \u00f8kinum, i\u00f0 eru fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini. Pungnaptoseong, ein leirm\u00farur beint uttanfyri Seoul, ver\u00f0ur av mongum hildin at hava veri\u00f0 \u00e1 h\u00f8vu\u00f0s Wiryeseong sta\u00f0num. Tr\u00fd Kongsveldi kappa\u00f0ist um hetta strategiska \u00f8ki\u00f0, og r\u00e6\u00f0i \u00e1 \u00f8kinum f\u00f3r fr\u00e1 Baekje til Goguryeo \u00ed 5. \u00f8ld, og fr\u00e1 Goguryeo til Silla \u00ed 6. \u00f8ld.\n\n\u00cd 11. \u00f8ld bygdi Goryeo, i\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 eftir Sameinda Silla, eina summarborg \u00ed Seoul, i\u00f0 var\u00f0 nevdur sum tann \"Sy\u00f0ri H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin\". Ta\u00f0 var ikki fyrr enn t\u00e1, at Seoul gj\u00f8rdist ein st\u00f8rri b\u00fdur.\nT\u00e1 i\u00f0 Joseon kom \u00ed sta\u00f0in fyri Goryeo, var\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin fluttur til Seoul (eisini kendur sum Hanyang og seinni sum Hanseong), og bleiv verandi har til r\u00edki\u00f0 fall. Gyeongbok Borgin, bygd \u00ed 14. \u00f8ld, var kongaligur b\u00fasta\u00f0ur til 1592. Hin st\u00f3ra borgin, Changdeokgung, i\u00f0 var\u00f0 bygd \u00ed 1405, virka\u00f0i sum h\u00f8vu\u00f0s kongsborg fr\u00e1 1611 til 1872.\n\nFyrisiting \nSeoul er b\u00fdtt upp \u00ed 25 gu (ella b\u00fdarpartar) sum aftur er b\u00fdttir upp \u00ed 522 dong sum eru b\u00fdttir upp \u00ed 13.787 tong sum at enda eru 102.796 ban. Teir 25 b\u00fdarpartarnir eru:\n\n Dongdaemun-gu (\ub3d9\ub300\ubb38\uad6c; \u6771\u5927\u9580\u5340)\n Dongjak-gu (\ub3d9\uc791\uad6c; \u9285\u96c0\u5340)\n Eunpyeong-gu (\uc740\ud3c9\uad6c; \u6069\u5e73\u5340)\n Gangbuk-gu (\uac15\ubd81\uad6c; \u6c5f\u5317\u5340)\n Gangdong-gu (\uac15\ub3d9\uad6c; \u6c5f\u6771\u5340)\n Gangnam-gu (\uac15\ub0a8\uad6c; \u6c5f\u5357\u5340)\n Gangseo-gu (\uac15\uc11c\uad6c; \u6c5f\u897f\u5340)\n Geumcheon-gu (\uae08\ucc9c\uad6c; \u887f\u5ddd\u5340)\n Guro-gu (\uad6c\ub85c\uad6c; \u4e5d\u8001\u5340)\n Gwanak-gu (\uad00\uc545\uad6c; \u51a0\u5cb3\u5340)\n Gwangjin-gu (\uad11\uc9c4\uad6c; \u5ee3\u6d25\u5340)\n Jongno-gu (\uc885\ub85c\uad6c; \u937e\u8def\u5340)\n Jung-gu (\uc911\uad6c; \u4e2d\u5340)\n Jungnang-gu (\uc911\ub791\uad6c; \u4e2d\u6d6a\u5340)\n Mapo-gu (\ub9c8\ud3ec\uad6c; \u9ebb\u6d66\u5340)\n Nowon-gu (\ub178\uc6d0\uad6c; \u8606\u539f\u5340)\n Seocho-gu (\uc11c\ucd08\uad6c; \u745e\u8349\u5340)\n Seodaemun-gu (\uc11c\ub300\ubb38\uad6c; \u897f\u5927\u9580\u5340)\n Seongbuk-gu (\uc131\ubd81\uad6c; \u57ce\u5317\u5340)\n Seongdong-gu (\uc131\ub3d9\uad6c; \u57ce\u6771\u5340)\n Songpa-gu (\uc1a1\ud30c\uad6c; \u677e\u5761\u5340)\n Yangcheon-gu (\uc591\ucc9c\uad6c; \u967d\u5ddd\u5340)\n Yeongdeungpo-gu (\uc601\ub4f1\ud3ec\uad6c; \u6c38\u767b\u6d66\u5340)\n Yongsan-gu (\uc6a9\uc0b0\uad6c; \u9f8d\u5c71\u5340)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nFer\u00f0avinna og kunning\ni Tour Seoul \u2013 Almenna Fer\u00f0avinnu Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Seoul \nVisitSeoul \u2013 Almenna YouTube kanalin hj\u00e1 VisitSeoul  \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nSu\u00f0urkorea"}
{"id": "9797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halifax", "title": "Halifax", "text": "Halifax er ein b\u00fdur \u00ed Kanada, h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Nova Scotia. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 350.000. \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "9798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fredericton", "title": "Fredericton", "text": "Fredericton er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed New Brunswick \u00ed Kanada. \nB\u00fdurin hevur 56.224 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2011.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum, fredericton.ca\nFredericton, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "9800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Winnipeg", "title": "Winnipeg", "text": "Winnipeg er ein st\u00f3rb\u00fdur, sum liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Kanada.\n\nWinnipeg er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum Manitoba. \nB\u00fdurin hevur umlei\u00f0 730 018 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2011.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, winnipeg.ca\nWinnipeg, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "9801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buffalo", "title": "Buffalo", "text": "Buffalo er b\u00fdur \u00ed New York \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. Buffalo hevur 261 310 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKavi um veturin \n\n\u00cd Buffalo kom h\u00e1lvurannar metrar av kava upp \u00e1 minni enn eitt samd\u00f8gur \u00ed nov. 2014. \nEitt skifti t\u00fdsdagin 18. nov. kava\u00f0i t\u00edggju sentimetrar um t\u00edman. 20. november ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0, at kavah\u00e6ddin kemur upp \u00e1 tveir metrar \u00ed Buffalo.Samb\u00e6rt borgarstj\u00f3ranum \u00ed b\u00fdnum, Byron Brown, vita tey ikki um sl\u00edkan kava \u00ed b\u00fdnum tey seinastu 40 \u00e1rini.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: city-buffalo.com\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed New York"}
{"id": "9805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cleveland", "title": "Cleveland", "text": "Cleveland er amerikanskur st\u00f3rb\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Ohio. \nCleveland er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ohio og hev\u00f0i umlei\u00f0 397.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2010.\nB\u00fdurin liggur \u00e1 su\u00f0urstrondini vi\u00f0 Erievatn, \u00ed landnyr\u00f0ingsparti av stakr\u00edkinum.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n John D. Rockefeller jr. (1874\u20131960), vinnul\u00edvsma\u00f0ur\n Henry Mancini (1924-1994), t\u00f3nasmi\u00f0ur \n Jim Lovell (1928), r\u00famdarma\u00f0ur (Apollo 13)\n Tracy Chapman (1964), sangarinna og sangskrivari\n Halle Berry (1966), sj\u00f3nleikarinna\n\nHygg eisini at \nColumbus\nCincinnati\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: city.cleveland.oh.us\nCleveland, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOhio\nB\u00fdir \u00ed Ohio"}
{"id": "9807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Denver", "title": "Denver", "text": "Denver er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Colorado. \n\nDenver er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Colorado; b\u00fdurin hev\u00f0i meiri enn 716.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2018.  \n\nB\u00fdurin liggur mi\u00f0skei\u00f0is millum Cheyenne nor\u00f0anfyri og Colorado Springs sunnanfyri.\nVestanfyri b\u00fdin eru Klettafj\u00f8ll og St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar liggja eystanfyri. \n\nVi\u00f0 f\u00f3tin av Klettafj\u00f8llum, umlei\u00f0 40 kilometrar \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far Denver, liggur universitetsb\u00fdurin Boulder.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: denvergov.org\n Denver, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nColorado\nB\u00fdir \u00ed Colorado"}
{"id": "9809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seattle", "title": "Seattle", "text": "Seattle er st\u00f3rb\u00fdur \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Washington. B\u00fdurin hev\u00f0i umlei\u00f0 688.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2017.\n\nSeattle hevur sera g\u00f3\u00f0a skipahavn, og ha\u00f0ani ver\u00f0ur flutt b\u00e6\u00f0i n\u00f3gv timbur og korn, long jarnbreyt gongur fr\u00e1 b\u00fdnum eystur \u00ed landi\u00f0. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir t\u00ed v\u00edsa h\u00f8vdinginum Seattle (1780-1866).\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: seattle.gov\n\nKeldur \n\nWashington\nB\u00fdir \u00ed Washington"}
{"id": "9812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portland", "title": "Portland", "text": "Portland er ein b\u00fdur \u00ed Oregon \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. B\u00fdurin hevur 583 776 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: portlandoregon.gov\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Oregon"}
{"id": "9815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sydney", "title": "Sydney", "text": "Sydney er b\u00fdur \u00ed Avstralia. \u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur b\u00fdurin ofta nevndur Sidney. Sydney er st\u00f8rsti og elsti b\u00fdurin \u00ed Avstralia. Hann var\u00f0 bygdur \u00ed 1788 sum ensk fangalega vi\u00f0 einum 1500 fangum. N\u00fa b\u00fagva yvir 4,6 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed Sydney. B\u00fdurin er bygdur b\u00e1\u00f0umegin ein langan fj\u00f8r\u00f0 og hevur t\u00ed eina g\u00f3\u00f0an skipahavn, og hagar koma skip \u00far \u00f8llum heimsins londum. Hann er t\u00ed ein st\u00f3rur handilssta\u00f0ur. B\u00fdurin er vi\u00f0 Port Jackson, ein \u00f8giliga st\u00f3r n\u00e1tt\u00faruhavn, sum m.a. Sydney Harbour Bridge gongur um t\u00e6tt vi\u00f0 Operah\u00fasi\u00f0. Sydney er eisini st\u00f3rur \u00eddna\u00f0arsta\u00f0ur; hann stendur \u00edmillum teir st\u00f3ru st\u00e1lvirkisb\u00fdirnar Port Kembla og Newcastle. \u00cd Sydney er tri\u00f0ingurin av \u00f8llum landsins \u00eddna\u00f0i; har gera teir vognar, jarnbreytir, traktorar, lastbilar, kranar, landb\u00fana\u00f0arambo\u00f0, skip og anna\u00f0, og har eru eisini st\u00f3r ullvirki, mj\u00f3lkarvirki, slaktihallir og le\u00f0urvirki. St\u00f3r kolan\u00e1m eru t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin, og n\u00f3gv kol umframt anna\u00f0, sum flutt ver\u00f0ur \u00fat \u00far Avstralia, ver\u00f0ur skipa\u00f0 inn \u00ed Sydney. Sydney er t\u00fd\u00f0andi \u00eddna\u00f0ar- og fer\u00f0amannab\u00fdur.\n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nN\u00fd Su\u00f0ur Wales"}
{"id": "9816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Melbourne", "title": "Melbourne", "text": "Melbourne, sum er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Viktoria, er st\u00f3rur b\u00fdur, og landi\u00f0 uttan um b\u00fdin er eitt ta\u00f0 fruktabesta \u00ed Avstralia. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 4,250 mi\u00f3 (2012). \n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nVictoria"}
{"id": "9818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brisbane", "title": "Brisbane", "text": "Brisbane er b\u00fdur \u00ed Avstralia og hevur 2 004 262 \u00edb\u00fagvar (2009). Brisbane er st\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Queenslandi. Hann er havnab\u00fdur vi\u00f0 munnan \u00e1 Brisbane\u00e1. Brisbane er g\u00f3\u00f0ur havnarb\u00fdur og st\u00f3rur \u00eddna\u00f0arb\u00fdur. \u00cd so m\u00e1ta l\u00edkist Brisbane h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed hinum londunum, sum allir eru t\u00e6tt vi\u00f0 \u00e1ir og vi\u00f0 sj\u00f3gvin. Sum hinir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0irnir er Brisbane mi\u00f0depilin fyri handlinum \u00ed landinum, hann er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed. Handils\u00f8ki\u00f0 er t\u00e6tt vi\u00f0 havnina. Ta\u00f0 eru serliga \u00eddna\u00f0arv\u00f8rurnar kj\u00f8t, sukur, ull og frukt, sum ver\u00f0a edla\u00f0ar og avskipa\u00f0ar her, og eisini metal og vi\u00f0ur. Brisbane hevur javnliga l\u00fdtt ve\u00f0urlag, mi\u00f0alhitin \u00e1 vetri er 17\u00a0\u00b0C og \u00e1 sumri 25\u00a0\u00b0C ; eingin dagur \u00ed Brisbane er kaldari enn ein g\u00f3\u00f0ur summardagur \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nQueensland"}
{"id": "9819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dallas", "title": "Dallas", "text": "Dallas er ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Texas \u00ed USA. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva knapt 1,2 milli\u00f3nir f\u00f3lk, me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed St\u00f3r-Dallas b\u00fagva yvir 5 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1841.\n\nHin 22. november 1963 var\u00f0 tann t\u00e1verandi amerikanski forsetin, John F. Kennedy, myr\u00f0ur, me\u00f0an hann koyrdi \u00ed opnari limousinu gj\u00f8gnum b\u00fdin saman vi\u00f0 konu s\u00edni. \n\nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "9820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wichita", "title": "Wichita", "text": "Wichita er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kansas. \n\nB\u00fdurin liggur b\u00e1\u00f0umegin Arkansas\u00e1, \u00ed sunnara parti av lutstatinum.\nHann var\u00f0 grundlagdur i 1864. \u00cd dag b\u00fagva har n\u00e6stan 390 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \n Wyatt Earp (1848-1929), s\u00fdsluma\u00f0ur\n Clyde Cessna (1879-1954), flogverkfr\u00f8\u00f0ingur \n Kirstie Alley (*1951), sj\u00f3nleikarinna\n Annette Bening (*1958), sj\u00f3nleikarinna\n\nS\u00ed eisini \nKansas\nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: wichita.gov\n Wichita, Kansas, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKansas\nB\u00fdir \u00ed Kansas"}
{"id": "9821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacksonville", "title": "Jacksonville", "text": "Jacksonville er amerikanskur st\u00f3rb\u00fdur \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum av stakr\u00edkinum Florida. \n\n\u00cd sj\u00e1lvum b\u00fdnum (city) b\u00fagva umlei\u00f0 903 t\u00fasund f\u00f3lk; her er Jacksonville st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Florida.\nVi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um og \u00fatja\u00f0aranum av b\u00fdnum (metropolitan area) b\u00fagva \u00ed Jacksonville meiri enn 1,5 milli\u00f3nir f\u00f3lk.\nHer eru Miami, Tampa/St. Petersburg (Tampa Bay Area) og Orlando st\u00f8rri.\n\nB\u00fdurin bleiv doyptur Jacksonville eftir Andrew Jackson, i\u00f0 var sjeyndi forseti \u00ed USA.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, coj.net\nJacksonville, wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Florida"}
{"id": "9822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perth", "title": "Perth", "text": "Perth er b\u00fdur \u00ed Avstralia og hevur 1,658,992 \u00edb\u00fagvar (2009). Perth er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed lutstatinum Vesturavstralia. Hann er mi\u00f0depilin \u00ed b\u00faskapi og \u00eddna\u00f0i \u00ed \u00f8llum vestara parti. Meira enn ein mi\u00f3. f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Perth. B\u00fdurin var\u00f0 bygdur \u00ed 1829, og st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Evropa eins og flestu a\u00f0rir avstralar n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. \n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nVesturavstralia"}
{"id": "9823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adelaide", "title": "Adelaide", "text": "Adelaide er ein b\u00fdur \u00ed Avstralia, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed lutstatinum Su\u00f0uravstralia. \u00cd juni 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum umlei\u00f0 1,29 milli\u00f3nir. B\u00fdurin er fimtst\u00f8rstur \u00ed Avstralia. Har eru tveir flogv\u00f8llir, Adelaide Airport og Parafield Airport. \u00c1\u00f0renn b\u00fdurin gj\u00f8rdist ein bretskur ni\u00f0ursetub\u00fdur \u00ed 1836, b\u00fa\u00f0u upprunaf\u00f3lk har \u00ed \u00f8kinum, tey vera nevnd Kaurna Aboriginal (\u00fattalast \"Garner\" ella \"Gowna\").\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nSu\u00f0uravstralia"}
{"id": "9824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Austin", "title": "Austin", "text": "Austin er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska deilstatinum Texas. \n\u00cd 2020 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 961 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1835 undir heitinum Waterloo, men longu \u00ed 1838 var\u00f0 ni\u00f0ursetingin uppkalla\u00f0 eftir Stephen F. Austin (1793-1836) og navni\u00f0 broytt til Austin.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.austintexas.gov\nAustin, Texas, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "9825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hobart", "title": "Hobart", "text": "Hobart er b\u00fdur \u00ed Tasmania \u00ed Avstralia. B\u00fdurin hevur 211 656 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nTasmania"}
{"id": "9826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Darwin%2C%20Avstralia", "title": "Darwin, Avstralia", "text": "Darwin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Nor\u00f0aru \u00d8ki \u00ed Avstralia. B\u00fdurin hevur 136.245 \u00edb\u00fagvar (2013). B\u00fdurin liggur vi\u00f0 Timorhavi\u00f0. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1869.\n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nNor\u00f0aru \u00d8ki"}
{"id": "9827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albany", "title": "Albany", "text": "Albany er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed New York. Albany hevur 97 856 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: albanyny.gov\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed New York"}
{"id": "9828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tallahassee", "title": "Tallahassee", "text": "Tallahassee er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Florida. \u00cd 2019 hev\u00f0i b\u00fdurin fleiri enn 194 t\u00fasund \u00edbugvar. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av lutstatinum, \u00ed sokalla\u00f0a Florida Panhandle.\n \nNavni\u00f0 Tallahassee kemur ur Muskogean, sum merkir gamal b\u00fdur ella gamlar markir.\n\nS\u00ed eisini \n Florida\n Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: City of Tallahassee\n Tallahassee, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Florida"}
{"id": "9829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Broken%20Hill%2C%20New%20South%20Wales", "title": "Broken Hill, New South Wales", "text": "Broken Hill er ein b\u00fdur \u00ed vestara partinum av N\u00fd Su\u00f0ur Wales \u00ed Avstralia. \u00cd 1880-\u00e1runum v\u00f3ru st\u00f3rar n\u00f8gdir funnar av eitt n\u00fa zink, bl\u00fdggj og silvur. Heimsins st\u00f8rsta n\u00e1msfyrit\u00f8ka, BHP Billiton, hevur s\u00ednar r\u00f8tur \u00ed b\u00fdnum.\n\nAvstralia\nN\u00fd Su\u00f0ur Wales"}
{"id": "9830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Springfield", "title": "Springfield", "text": "Springfield er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Illinois i USA. B\u00fdurin liggur mitt \u00ed stakr\u00edkinum. \n\u00cd 2018 hev\u00f0i Springfield um lei\u00f0 114\u00a0512 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00c1in Sangamon rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 b\u00fdinum.\n\nS\u00f8ga \nFyrsta b\u00faseting var har \u00e1 sta\u00f0num \u00ed 1821, undir heitinum Calhoun. \u00cd 1832 fekk b\u00fdurin navni\u00f0 Springfield.\nLongu sjey \u00e1r seinni, 1839, gj\u00f8rdist Springfield h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Illinois.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: springfield.il.us\n Springfield, Illinois, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nIllinois\nB\u00fdir \u00ed Illinois"}
{"id": "9831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harrisburg", "title": "Harrisburg", "text": "Harrisburg er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Pennsylvania, USA. Hann hevur umlei\u00f0 49 528 \u00edbugvar. \n\n\u00c1in Susquehanna rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd 1710 b\u00fasettist enski handilsma\u00f0urin John Harris, eldri. har \u00e1 sta\u00f0num. \n\u00cd 1785 \u00e6tla\u00f0i sonurin, John Harris, yngri, at byggja ein b\u00fd \u00e1 ognini hj\u00e1 fa\u00f0ir s\u00ednum.\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00cd 1791 og bleiv doyptur Harrisburg eftir fa\u00f0irin. \n\n\u00cd 1812 gj\u00f8rdist Harrisburg h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Pennsylvania.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, harrisburgpa.gov\nHarrisburg, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nPennsylvania\nB\u00fdir \u00ed Pennsylvania"}
{"id": "9832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Columbus", "title": "Columbus", "text": "Columbus er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Ohio. \nB\u00fdurin hev\u00f0i umlei\u00f0 787 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar \u00ed 2010.\n\nHygg eisini at \nCleveland\nCincinnati\nB\u00fdir \u00ed USA eftir \u00edb\u00fagvatali\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: columbus.gov\nColumbus, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOhio\nB\u00fdir \u00ed Ohio"}
{"id": "9833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lansing", "title": "Lansing", "text": "Lansing er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum Michigan \u00ed USA. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 114.297, ta\u00f0 ger b\u00fdin til s\u00e6ttst\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Michigan. Um forsta\u00f0ir vera taldir vi\u00f0 er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Lansing st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki 464.036. \u00cd t\u00ed kombinera\u00f0a hagtals\u00f8kinum hj\u00e1 Michigan (Combined Statistical Area), har Shiawassee County ver\u00f0ur talt vi\u00f0, var f\u00f3lkatali\u00f0 534.684 \u00ed 2010. Lansing er tann einasti b\u00fdurin av teimum 47 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0unum sum liggja \u00ed landslutum (counties), i\u00f0 ikki hevur s\u00e6ti hj\u00e1 county-umsitingini.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1835. Bara 12 \u00e1r seinni, \u00ed 1847, gj\u00f8rdist Lansing h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum.\n\nN\u00faverandi borgarstj\u00f3rin eitur Andy Schor (D). Hann t\u00f3k vi\u00f0 sum borgarstj\u00f3ri \u00ed  2018.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Burt Reynolds, sj\u00f3nleikari (1936\u20132018)\n Steven Seagal, sj\u00f3nleikari (* 1952)\n Gretchen Whitmer, politikari og sitandi guvern\u00f8rur \u00ed Michigan (* 1971)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna Heimas\u00ed\u00f0an: City Of Lansing, lansingmi.gov\n heimas\u00ed\u00f0a, lansing.org\n Lansing, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Michigan"}
{"id": "9834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atlanta", "title": "Atlanta", "text": "Atlanta er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Georgia. \n\u00cd Atlanta b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 498.000 f\u00f3lk \u00ed 2018. Atlanta liggur langt fr\u00e1 v\u00f8tnum ella sj\u00f3gvum, og t\u00ed m\u00e1 vatni\u00f0 heintast langvegis fr\u00e1.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Margaret Mitchell, amerikanskur rith\u00f8vundur (1900\u20131949)\n Martin Luther King, amerikanskur str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur fyri borgarar\u00e6ttindum (1929-1968)\n Spike Lee, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1957)\n Steven Soderbergh, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1963)\n Julia Roberts, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1967)\n Kanye West, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari (f. 1977)\n Cori Gauff, amerikonsk tennisleikarinna (f. 2004)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, atlantaga.gov\nAtlanta (Georgia), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Georgia (USA)\nGeorgia (USA)"}
{"id": "9835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Raleigh", "title": "Raleigh", "text": "Raleigh (\u00fattala: /\u02c8r\u0251\u02d0li/) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska lutstatinum North Carolina. \n\u00cd 2019 hev\u00f0i b\u00fdurin um lei\u00f0 474 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar.\nHervi\u00f0 er Raleigh n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed North Carolina, bara Charlotte er st\u00f8rri.\n\nS\u00f8ga \nRaleigh var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1792. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir enska ranns\u00f3knarlei\u00f0aranum Sir Walter Raleigh.\n\nKend f\u00f3lk\n Andrew Johnson (1808-1875), amerikanskur forseti\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: raleighnc.gov\n Raleigh, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNorth Carolina\nB\u00fdir \u00ed North Carolina"}
{"id": "9836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trenton", "title": "Trenton", "text": "Trenton er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur New Jersey i USA. B\u00fdurin hevur 83 973 \u00edb\u00fagvar (2018).\n\u00c1in Delaware rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: trentonnj.org\n Trenton, New Jersey, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNew Jersey\nB\u00fdir \u00ed New Jersey"}
{"id": "9837", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richmond", "title": "Richmond", "text": "Richmond er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Virginia. \n\u00cd 2019 hev\u00f0i b\u00fdurin um lei\u00f0 230 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Vi\u00f0 upplandi, forst\u00f8\u00f0um, ver\u00f0ur mett, at f\u00f3lkatali\u00f0 kemur upp \u00e1 1.282.509.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1637, men fekk ikki b\u00fdarstatus fyrr enn \u00ed 1737. \u00cd 1779 gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir enska b\u00fdinum Richmond, sum liggur t\u00e6tt vi\u00f0 London, og er n\u00fa ein partur av London.\n\nRichmond var fr\u00e1 1861 til 1865 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Sameindu Amerikonsku Su\u00f0urr\u00edkjunum (Confederate States of America, CSA).\n\nS\u00ed eisini \n Virginia\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: ci.richmond.va.us\nRichmond (Virginia), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Virginia"}
{"id": "9838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boston", "title": "Boston", "text": "Boston er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Massachusetts. Boston liggur \u00e1 eysturstrondini \u00ed Massachusetts \u00ed New England-\u00f8kinum, eitt sindur nor\u00f0an fyri New York b\u00fdin. Umframt at vera kendur fyri s\u00ednar g\u00f3\u00f0u og n\u00f3gvu h\u00e6gru l\u00e6rustovnar er Boston eisini kendur sum b\u00fdurin, har \"Declaration of Independence\" var\u00f0 undirskriva\u00f0 \u00ed 1776. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in Boston Legal, Cheers ella Sam's Bar er eisini upptikin \u00ed Boston . Tann barrin er opin enn og s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat, sum t\u00e1 i\u00f0 tey t\u00f3ku upp. Ally McBeal er somulei\u00f0is upptiki\u00f0 \u00ed Boston, b\u00fdnum sum eisini h\u00fdsir The Red Sox, i\u00f0 vann World Series \u00ed hornab\u00f3ltur \u00ed 2007 . Annars er Boston eisini kendur fyri vakra fj\u00f8r\u00f0in, \"The Big Dig\" og moderna\u00f0a listasavni\u00f0. \n\nSum vi\u00f0 \u00f8llum \u00f8\u00f0rum st\u00f3rb\u00fdum \u00ed USA, so myndar har\u00f0skapur og anna\u00f0 l\u00edknandi l\u00edvi\u00f0 \u00ed b\u00fdnum eisini, serliga n\u00e1ttarl\u00edvi\u00f0.\n\nSk\u00falaskapur \n\nBoston er ein universitetsb\u00fdur vi\u00f0 tveimum st\u00f3rum universitetum vi\u00f0 umlei\u00f0 250.000 lesandi tilsamans . Her sigst vera fleiri l\u00e6rustovnar enn \u00ed \u00f8llum St\u00f3ra Bretlandi. Deildirnar hj\u00e1 universitetinum eru spjaddar runt um allan b\u00fdin, sum er \u00f3gvuliga sermerktur av studental\u00edvi. Studentar s\u00edggjast vi\u00f0 f\u00fakandi fer\u00f0 \u00e1 s\u00fakklum, og kaf\u00e9irnar eru sum oftast st\u00fagvandi fullar \u00ed d\u00f8gur\u00f0at\u00edmanum og eftir sk\u00falat\u00ed\u00f0. \u00cd Boston er ta\u00f0 sum \u00ed flest \u00f8\u00f0rum lestrarb\u00fdum trupult at f\u00e1a b\u00fasta\u00f0. \u00cd Cambridge \u00ed Boston er me\u00f0alaldurin \u00e1 f\u00f3lki 30 \u00e1r .\n\nBoston Maraton \n\nHv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 1897 hevur Boston Maraton veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed b\u00fdnum. N\u00f3gv f\u00f3lk hava luttiki\u00f0, ikki bert f\u00f3lk \u00far USA men \u00far fleiri londum. Maraton renningin \u00ed Boston ver\u00f0ur alt\u00ed\u00f0 hildi\u00f0 \u00e1 Patriots' Day, sum er tri\u00f0ja m\u00e1nadag \u00ed apr\u00edl. Maraton'i\u00f0 fer fram \u00ed fleiri b\u00fdum \u00ed st\u00f3rb\u00fdnum Boston.\n\n15. apr\u00edl 2013 gj\u00f8rdist eitt bl\u00f3\u00f0ugt maraton \u00ed Boston. Umlei\u00f0 ein t\u00edma eftir at fyrsti rennarin var\u00f0 komin \u00e1 m\u00e1l, klokkan var t\u00e1 2:50 lokal t\u00ed\u00f0, brustu tv\u00e6r bumbur \u00e1 Copley Square t\u00e6tt vi\u00f0 m\u00e1lstrikuna. \u00cd minsta lagi tveir \u00e1sko\u00f0arir l\u00f3tu l\u00edv og minst 40 f\u00f3lk v\u00f3ru s\u00e6rd. Ein tri\u00f0ja bumba brast uttanfyri John F. Kennedy Presidential Library and Museum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, cityofboston.gov\nBoston, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Massachusetts"}
{"id": "9839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olympia%20%28Washington%29", "title": "Olympia (Washington)", "text": "Olympia er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Washington. \u00cd \u00e1r 2000 hev\u00f0i b\u00fdurin 42.514 \u00edb\u00fagvar.\n\nWashington\nB\u00fdir \u00ed Washington"}
{"id": "9840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indianapolis", "title": "Indianapolis", "text": "Indianapolis er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Indiana. B\u00fdurin hev\u00f0i 820 445 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2010.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: indy.gov\n\nKeldur \n\nIndiana\nB\u00fdir \u00ed Indiana"}
{"id": "9934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%A6r%20sjey%20dey%C3%B0ssyndirnar", "title": "T\u00e6r sjey dey\u00f0ssyndirnar", "text": "T\u00e6r sjey dey\u00f0ssyndirnar (peccatum mortiferum) v\u00f3ru sjey lastir, sum tey kristnu \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini funnu til tess at lei\u00f0beina menniskjunum til \u00e6viga s\u00e6lu. T\u00e6r sjey dey\u00f0ssyndirnar eita:\n\n Leti (acedia)\n Hugm\u00f3\u00f0 (superbia)\n Vrei\u00f0i (ira)\n Oy\u00f0slan (gula)\n Girnd (luxuria)\n Kraddan (avaritia)\n \u00d8vund (invidia)\n\nFyri at sl\u00f3\u00f0a menniskjunum vegin til Gud var\u00f0 roynt at gera t\u00e6r l\u00e6ttar at minnast vi\u00f0 at gera eitt akrostiskt or\u00f0 \u00far teimum, nevniliga SALIGIA, sum er fyrsti b\u00f3kstavur \u00ed teimum \u00f8llum \u00e1 lat\u00ednskum, t\u00f3 \u00ed eini a\u00f0rari ra\u00f0fylgju enn \u00e1 f\u00f8royskum, t\u00fdskum og hinum vanligu m\u00e1lunum, har ta\u00f0 hev\u00f0i blivi\u00f0 ASIGLAI \u00ed sta\u00f0in fyri.\n\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan fann sjey dygdir, sum eru m\u00f3tsettar syndunum. Hesar eita:\n\n \u00cddni\n Ey\u00f0m\u00fdkt\n Bl\u00eddni\n H\u00f3gv\n Fr\u00f3mi\n G\u00e1vumildi\n Tol\n\n\u00cd 1589 fann Peter Binsfield ein demon til hv\u00f8rja synd:\n\n Belfegor\n Lucifer\n S\u00e1tan/Amon\n Belsebubb\n Asmodeus\n Mammon\n Leviatan\n\nKeldur \n http://de.wikipedia.org/wiki/Tods%C3%BCnde\n\nKristind\u00f3mur\nSi\u00f0afr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "9965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ruanda", "title": "Ruanda", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Ruanda (enskt: Republic of Rwanda, franskt: R\u00e9publique du Rwanda og kinyarwanda: Repubulika y'u Rwanda) er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Mi\u00f0afrika. Ruanda hevur mark vi\u00f0 Burundi \u00ed su\u00f0ri, Tansania \u00ed eystri, Uganda \u00ed nor\u00f0ri og \u00ed vestri vi\u00f0 F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Ruanda er Kigali. Kigali er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur og hevur uml. 1 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. \n\nAlmennu m\u00e1lini eru f\u00fdra \u00ed tali, kinyarwanda, enskt, franskt og swahiliskt. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landinum er 11,7 milli\u00f3nir. Landi\u00f0 er eitt av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum. \u00c1 v\u00e1ri 1994 f\u00f3ru \u00f3sigandi r\u00e6\u00f0uleikar fram \u00ed Ruanda. \u00cd 100 dagar drupu hutuar eina milli\u00f3n tutsiar, me\u00f0an ST-herli\u00f0 hj\u00e1lparleys hugdu at. Tey h\u00f8vdu nevniliga fingi\u00f0 bo\u00f0 fr\u00e1 ST um at var\u00f0veita fri\u00f0in, ikki at skapa hann. Ruanda hevur st\u00f8rstu umbo\u00f0anina av kvinnum \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum, nevniliga 48,8 prosent. \u00cd F\u00f8royum er kvinnuliga umbo\u00f0anin \u00ed L\u00f8gtinginum bara 9,4 prosent.\n\nS\u00f8ga \n\nStr\u00ed\u00f0 \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8g hevur merkt s\u00f8gu Ruanda. \u00cd 1962 t\u00f3k fj\u00f8lmentara f\u00f3lki\u00f0, nevnt hutuf\u00f3lki\u00f0, r\u00e6\u00f0i fr\u00e1 tutsif\u00f3lkinum, i\u00f0 hev\u00f0i r\u00e1tt har \u00ed st\u00edvliga 500 \u00e1r. Mong tutsif\u00f3lk fl\u00fdddu til grannalondini. \u00cd 1990 leyp Fr\u00e6lsisr\u00f8rsla Ruanda (RPF), i\u00f0 tutsif\u00f3lki st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri, \u00e1 \u00far Uganda. Samr\u00e1\u00f0ingar v\u00f3ru um at br\u00fdta valdi\u00f0 \u00edmillum b\u00e6\u00f0i f\u00f3lkasl\u00f8gini, men \u00ed 1994 doy\u00f0i forsetin \u00ed Ruanda, Juvenal Habyarimana (8. mars 1937 \u2013 6. apr\u00edl 1994), \u00ed flogvanlukku; hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at menn \u00far forsetahir\u00f0ini, h\u00f8vdu skyldina \u00ed flogvanlukkuni. \u00d3gvisligt str\u00ed\u00f0 brast \u00e1 aftur partanna millum, ta\u00f0 enda\u00f0i \u00ed r\u00e6\u00f0uligum bl\u00f3\u00f0ba\u00f0i, og fleiri enn 200.000 f\u00f3lk - mest tutsiar - v\u00f3r\u00f0u dripin. Hundra\u00f0t\u00fasundtals f\u00f3lk, mest hutuf\u00f3lk, fl\u00fdddu til Tansania og Kongo.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd 1994 var f\u00f3lkadr\u00e1p framt \u00ed Ruanda, og um 800.000 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u myrd eftir bert 100 d\u00f8gum. \u00cd Ruanda eru tveir \u00e6ttarb\u00f3lkar, hutuar sum eru um 84 prosent av f\u00f3lkinum og tutsiar, sum eru um 15 prosent. Ein l\u00edtil b\u00f3lkur av hutuarum st\u00f3\u00f0u fyri dr\u00e1punum, og teir n\u00fdttu m.a. mi\u00f0larnar at heita \u00e1 hutuar um at gera s\u00edna skyldu at drepa tutsiar. Mi\u00f0larnir h\u00f8vdu t\u00ed ein r\u00e6\u00f0andi leiklut. M\u00e1li\u00f0 er n\u00fa at n\u00fdta mi\u00f0larnar positivt. Hetta skal gerast vi\u00f0 at f\u00f8rleikamenna b\u00f8rn, ung og fj\u00f8lmi\u00f0laf\u00f3lk, sum skulu l\u00fdsa og umr\u00f8\u00f0a evnir, sum hava vi\u00f0 b\u00f8rn og ung at gera. \n\nRuanda er av fj\u00f8lbygdastu londum \u00ed Afrika, og f\u00f3lki\u00f0 fj\u00f8lgast skj\u00f3tt. Flestu konur \u00ed Ruanda eiga seks b\u00f8rn; \u00ed r\u00edku \u00eddna\u00f0arlondunum eiga konurnar eitt ella tvey b\u00f8rn. Men f\u00e1 f\u00f3lk \u00ed Ruanda liva, til tey eru farin um 50 \u00e1r. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er bara 49 \u00e1r. Sj\u00fakur sum malaria og ey\u00f0kv\u00e6mi (AIDS) eru vanligar, heilsuverki\u00f0 er l\u00edti\u00f0 ment, sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0 er ikki \u00f3keypis, t\u00ed hava f\u00e1 r\u00e1\u00f0 at fara til l\u00e6kna. \n\nFlestu f\u00f3lk \u00ed Ruanda liva av landb\u00fana\u00f0i.\n\nPolitikkur\n\nJavnr\u00e6ttindi \n\nTutsi kvinnurnar \u00ed f\u00f3lkadr\u00e1pinum \u00ed Ruanda \u00ed 1994, v\u00f3r\u00f0u p\u00edndar, t\u00ed t\u00e6r v\u00f3ru kvinnur av serligum uppruna, ella \u00far serligum tj\u00f3\u00f0skaparligum ella \u00e1tr\u00fanarligum b\u00f3lkum. Eitt land \u00ed ver\u00f0ini hevur eina betri kvinnuumbo\u00f0an \u00e1 tingi enn tann svenska. Ta\u00f0 er Ruanda, har 39 av 80 sessum vi\u00f0 vali\u00f0 \u00ed september 2003 v\u00f3r\u00f0u settir vi\u00f0 konuf\u00f3lki. Ein n\u00fdggj stj\u00f3rnarskipan \u00ed Ruanda, sum leggur serligan dent \u00e1 javnst\u00f8\u00f0u, \u00e1setur m.a., at konuf\u00f3lkini eiga minst 24 sessir \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum.\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0 \n\nVirungagosfj\u00f8llini, i\u00f0 eru tj\u00f3\u00f0argar\u00f0ur \u00ed Ruanda, eru eitt av f\u00e1u \u00f8kjunum \u00ed heiminum, har fjallagorillan enn heldur til. H\u00f3ast gorillan er fri\u00f0a\u00f0, er vandi fyri, at hon ver\u00f0ur t\u00fdnd av r\u00e1nsvei\u00f0u og svi\u00f0jub\u00fana\u00f0i. N\u00fa eru bara einar 650 gorillur eftir \u00ed heiminum. Fjallagorilla er bara \u00ed hesum parti \u00ed Afrika.\n\nB\u00faskapur \n\nKr\u00edggi\u00f0 \u00edmillum tey b\u00e6\u00f0i st\u00f8rstu f\u00f3lkasl\u00f8gini - tutsiar og hutuar - hevur syndra\u00f0 Ruanda, oy\u00f0ilagt b\u00faskapin og gj\u00f8rt landi\u00f0 til eitt hitt f\u00e1t\u00e6kasta \u00ed heiminum. Fyri kr\u00edggi\u00f0 var mesti \u00fatflutningurin \u00ed Ruanda kaffi. N\u00fa ver\u00f0ur n\u00e6stan einki dyrka\u00f0 til \u00fatflutnings, h\u00f3ast 95 prosent av f\u00f3lkinum arbei\u00f0a \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. \u00d3tryggu vi\u00f0urskiftini hava gj\u00f8rt ta\u00f0 n\u00e6stan \u00f3m\u00f8guligt, sum er, at menna \u00eddna\u00f0 og n\u00e1msvinnu. N\u00e1msvinna og sm\u00e1ir b\u00f3ndagar\u00f0ar hava alt\u00ed\u00f0 havt st\u00f3ran t\u00fddning, og a\u00f0rar vinnur taka seg upp n\u00fa.\n\nMyndasavn \n\nAfrika\nRuanda"}
{"id": "9975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Feilur%2040", "title": "Feilur 40", "text": "Feilur 40 er ein feilkoda, i\u00f0 aloftast ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed samband vi\u00f0 feilum/trupuleikum vi\u00f0 teldu.\n\nFeilur 40 merkir \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum at feilurin er 40 centimetrar fr\u00e1 trupuleikanum. Er trupuleikin \u00ed telduni, ja so er feilurin 40 cm. fr\u00e1 telduna. \nHetta passar v\u00e6l saman vi\u00f0 t\u00ed fr\u00e1st\u00f8\u00f0u ein br\u00fakari vanliga situr fr\u00e1 s\u00ednari teldu og merkir hetta sostatt at feilurin liggur hj\u00e1 br\u00fakarinum av telduni, tvs. ein br\u00fakarafeilur.\n\nUpprunaliga var\u00f0 setningurin n\u00fdttur innanh\u00fdsis \u00ed ravmagnsvinnuni, solei\u00f0is kundin ikki f\u00f8ldi seg raktan \u00ed fall hann hoyrdi teknikarnir tosa um ein feilur 40. \u00cd dag er setningurin t\u00f3 so breitt kendur og hava a\u00f0rar vinnur, kanska einamest KT-vinnan, tiki\u00f0 hann til s\u00edn og er ta\u00f0 t\u00ed ikki gj\u00f8rligt at n\u00fdta hann \u00e1 sama h\u00e1tt sum fyrr.\n\nEin Skipan 60-feilur er av sama slagi. Feilurin er 60 cm. (uml. eina armslongd) fr\u00e1 skipanini.\n\nSlang\n\nen:User error#Acronyms and other names for a user error"}
{"id": "9986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dan%20Quayle", "title": "Dan Quayle", "text": "James Danforth \u00bbDan\u00ab Quayle (f\u00f8ddur 4. februar 1947) var 44. varaforseti \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika millum 1989 og 1993. \n\nHann er limur \u00ed Republikanska flokkinum. Quayle bleiv varaforseti \u00ed januar 1989, eftir at hann og George H. W. Bush h\u00f8vdu vunni\u00f0 \u00e1 Michael Dukakis, og forsetavalinum hj\u00e1 demokratunum, \u00ed t\u00ed sonevnda javnasta valinum \u00ed amerikanskari s\u00f8gu. Bush og Quayle blivu ikki afturvaldir \u00ed 1992. \n\n\u00cd dag b\u00fdr Quayle \u00ed Phoenix, Arizona, saman vi\u00f0 konu s\u00ednari, Marylin Quayle, og teirra trimum b\u00f8rn. \n\nHann er kendur fyri s\u00ednu mongu stuttligu mist\u00f8k sum varaforseti.\n\nS\u00ed eisini \n\n Sambandsr\u00edki Amerika\n Lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947"}
{"id": "10002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Restorffs%20Bryggjar%C3%AD", "title": "Restorffs Bryggjar\u00ed", "text": "Restorffs Bryggjar\u00ed var\u00f0 stovna\u00f0 av Martin Christian Restorff \u00ed seinnu helvt av 19. \u00f8ld \u00ed T\u00f3rshavn. \n\n\u00d8ll bj\u00f3rmerkini hj\u00e1 bryggjar\u00ednum h\u00f8vdu \u00e1rtali\u00f0 1849. Hetta v\u00edsur t\u00f3 ikki til stovningar\u00e1r Restorffs, t\u00ed framlei\u00f0sla av alkohol var banna\u00f0 \u00ed F\u00f8royum til 1856. Martin Christian flutti til F\u00f8roya  \u00ed 1848 vi\u00f0 konu s\u00edna Else Jacobine  f. Jacobsen. P\u00e1pi hennara var f\u00f8royingur Poul Andreas Jacobsen og mamman var svensk Helene Fagerholm. M.C. Restorff  hev\u00f0i l\u00e6rt til bakara og kondittara, t\u00e1 hann flutti til Havnar, sum fyrsti bakarasveinur \u00ed F\u00f8royum.   \n\nRestorffs Bryggjar\u00ed var \u00ed ogn hj\u00e1 Restorff familjuni til 2002, t\u00e1 tveir handilsmenn \u00far Havn keyptu partabr\u00f8vini. Teir settu bryggjar\u00edi\u00f0 til s\u00f8lu \u00ed januar 2007. T\u00e1 eingin keypari v\u00edsti \u00e1huga, var\u00f0 bryggjar\u00edi\u00f0 afturlati\u00f0 \u00ed august 2007. Ta\u00f0 var eitt av av teimum elstu bryggjar\u00edninum \u00ed Nor\u00f0urlondum.\n\n\u00d8l \n Restorffs Gull 5,7% alc. vol. \n Vargur (2002) 5,7% alc. vol. \n Tarvur N\u00fdpilsnar (2002) 4,6% alc. vol.: Kom \u00edsta\u00f0in fyri Silvur.\n Restorffs Pilsnar (2002) 4,6% alc. vol.: Kom \u00edsta\u00f0in fyri Silvur.\n Mung\u00e1t (2002): Mung\u00e1t er tiki\u00f0 \u00far Sey\u00f0abr\u00e6vinum og er 800 \u00e1ra gamla f\u00f8royska heiti\u00f0 fyri ta\u00f0 \u00f8li\u00f0 sum var\u00f0 bryggja\u00f0 \u00e1 \u00f8llum f\u00f8royskum b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um. Mung\u00e1t merkir ein positiv g\u00e1va til sinni\u00f0.\n J\u00f3la Gull 5,7% alc. vol.\n J\u00f3latr\u00f8lli\u00f0 (2002) 5,7% alc. vol.: Kom \u00edsta\u00f0in fyri J\u00f3la Gull. \n J\u00f3la \u00d8l: Myrk og s\u00f8tt \u00f8l vi\u00f0 l\u00e1gum alkoholi. \n \u00d3lavs\u00f8ku Gull 5,7% alc. vol. \n Silvur, 4,6% alc. vol.: L\u00e6tt pilsnar \u00f8l. \n Skarv, 5,7% alc. vol.: H\u00e1lv myrkt gull \u00f8l. \n Skansa \u00d8l, 4,6% alc. vol: H\u00e1lv myrkt pilsnar \u00f8l. \n P\u00e1ska Bryggj 5.7% alc. vol. \n V\u00edkingur: lj\u00f3st pilsnar.\n\nSodavatn \n ASSU\n SISU\n Club Soda\n Apollo HAWAII Dream\n Hindber\n Kola\n Peru\n Sport Vatn\n Apollinaris\n Jolly Cola\n\nKeldur \n \u00d8letikettirnar hj\u00e1 Restorffs Bryggjar\u00ed\n Restorffs.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nT\u00f3rshavn\nMatur og drekka"}
{"id": "10008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sands%20kirkja", "title": "Sands kirkja", "text": "Sands kirkja er ein gomul tr\u00e6kirkja fr\u00e1 1839. Henda kirkjan st\u00f3\u00f0 til 1988, t\u00e1 ein partur av kirkjuni vanlukkut\u00ed\u00f0 brann av \u00e1settum eldsbruna. Kirkjan var\u00f0 umv\u00e6ld og li\u00f0ug til 150 \u00e1ra dagin hj\u00e1 kirkjuni \u00ed 1989.\n\nKirkjurnar \u00e1 Sandi\n\nElsta kirkjan \n\nIlt er at siga, hvar fyrsta f\u00f8royska kirkjan hevur sta\u00f0i\u00f0. Samb\u00e6rt s\u00f8gnini var tann sokalla\u00f0i Sigmundarsteinurin partur av teirri kirkjuni, sum Sigmundur Brestisson skuldi hava reist \u00ed Sk\u00favoy. Ta\u00f0 var sum kunnugt Sigmundur, i\u00f0 kristna\u00f0i F\u00f8royar.\n\nReint \u00edt\u00f8kiligt er ta\u00f0 t\u00f3 \u00e1 Sandi, at vit finna elstu kirkjuna. Undir einum \u00fatgrevstri undir Sands kirkju funnu fornfr\u00f8\u00f0ingarnir leivdir fr\u00e1 ikki minni enn fimm eldri kirkjum. \u00cd ni\u00f0astu fl\u00e1nni v\u00f3ru steyrahol, steinseting og grundarsteinur fr\u00e1 einari stavkirkju, sum ver\u00f0ur mett at stava fr\u00e1 teirri fyrstu kristnu t\u00ed\u00f0ini, t.e. fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 1000. Sj\u00e1lvt kirkjur\u00fami\u00f0 var 5 x 4 m og k\u00f3ri\u00f0 2,5 x 2 m. Dyr v\u00f3ru \u00ed vestara endanum.\n\nOnnur kirkjan \n\nOnnur kirkjan var naka\u00f0 st\u00f8rri enn hin fyrra. Hetta var eisini ein stavkirkja, vi\u00f0 gr\u00f3tgar\u00f0i uttanum t\u00f3 ikki \u00ed vestara enda. Kirkjan hev\u00f0i sama sni\u00f0 sum gr\u00f8nlendsku mi\u00f0aldarkirkjurnar \u00far 11. \u2013 13. \u00f8ld, og ver\u00f0ur t\u00ed mett at vera fr\u00e1 t\u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum. \n\u00cd hesi kirkjuni funnu tey ymsar kirkjulutir fr\u00e1 kat\u00f3lsku t\u00ed\u00f0ini, m.a. eitt v\u00edgivatnsfat, eitt roykilsiskar \u00far bronsu og eina l\u00edtla oljulampu \u00far roy\u00f0ugr\u00f3ti. Undir tr\u00e6g\u00f3lvinum funnu fornfr\u00f8\u00f0ingarnir eisini 26 mi\u00f0aldargravir. Har v\u00f3ru b\u00e6\u00f0i menn, kvinnur og b\u00f8rn, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur t\u00ed, at kirkjan hevur veri\u00f0 \u00e6ttarogn, og at l\u00edkini stava fr\u00e1 teirri \u00e6tt, i\u00f0 \u00e1tti kirkjuna. Fleiri myntir v\u00f3ru eisini funnar, 33 av teimum fr\u00e1 t\u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum, t\u00e1 kirkjan var \u00ed n\u00fdtslu. Flestu myntirnir eru norskir og stava fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini millum 1220 og 1300. Ta\u00f0 var \u00ed hesi kirkjuni, at hin illa gitni sandoyarpresturin K\u00e1lvur l\u00edtli virka\u00f0i.\n\nTri\u00f0ja kirkjan \n\nTri\u00f0ja kirkjan stavar fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 1600 og skj\u00f8l fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini pr\u00f3gva, at hon enn st\u00f3\u00f0 uppi \u00ed 1709-10, t\u00e1 hon ver\u00f0ur umtala\u00f0 \u00ed einum nevndar\u00e1liti, har allar f\u00f8roysku kirkjurnar ver\u00f0a nevndar.\n\u00cd hesi tri\u00f0ju kirkjuni virka\u00f0i ein annar illa kendur sandoyarprestur, nevniliga Harra Kl\u00e6mint (Clemen Laugesen Follerup \u00far J\u00fatlandi). Sagt ver\u00f0ur um Harra Kl\u00e6mint, at hann l\u00e6ttliga bar s\u00edtt jar\u00f0arg\u00f3\u00f0s \u00e1 her\u00f0unum, t\u00e1 hann kom til F\u00f8roya, men t\u00e1 hann doy\u00f0i, var hann r\u00edkasti ma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. Minni\u00f0 um hansara gr\u00edskni livir enn \u00ed s\u00f8gn og s\u00f8gu, og sj\u00e1ldan var ta\u00f0 vi\u00f0 hei\u00f0urligari atfer\u00f0, at hann ogna\u00f0ist jar\u00f0arg\u00f3\u00f0si\u00f0. Harra Kl\u00e6mint \u00e1tti ikki minni enn 23 b\u00f8rn.\n\nFj\u00f3r\u00f0a kirkjan \n\nFj\u00f3r\u00f0a kirkjan var\u00f0 bygd stutt eftir \u00e1r 1710, og hetta var fyrsta kirkjan, i\u00f0 eisini hev\u00f0i forkirkju. Her virka\u00f0i Peder Clemensen, sonur Harra Kl\u00e6mint, sum t\u00f3, samb\u00e6rt s\u00f8gnini, var munin d\u00e1mligari enn fa\u00f0irin.\n\nFimta kirkjan \n\n\u00cd 1763 var\u00f0 n\u00fdggj kirkja aftur bygd. Ikki er naka\u00f0 at siga fr\u00e1 hesi kirkju anna\u00f0 enn, at hon var munin st\u00f8rri enn t\u00e6r undanfarnu og hev\u00f0i b\u00e6\u00f0i forkirkju og k\u00f3r.\n\nS\u00e6tta kirkjan \n\n\u00cd 1839 var\u00f0 so aftur n\u00fdggj kirkja bygd, enn st\u00f8rri enn t\u00e6r undanfarnu og vi\u00f0 klokkutorni. Henda kirkjan st\u00f3\u00f0 til 1988, t\u00e1 ein partur av kirkjuni vanlukkut\u00ed\u00f0 brann av \u00e1settum eldsbruna. Kirkjan var\u00f0 umv\u00e6ld og li\u00f0ug til 150 \u00e1ra dagin hj\u00e1 kirkjuni \u00ed 1989.\n\nMyntfundurin \n\n\u00cd 1863 kom M. A. Winther s\u00fdsluma\u00f0ur gangandi framvi\u00f0 kirkjugar\u00f0inum, har menn v\u00f3ru \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at grava eina gr\u00f8v. Hann rakti t\u00e1 vi\u00f0 okkurt \u00ed moldini, sum skuldi v\u00edsa seg at vera tann einasti st\u00f3ri myntfundurin \u00ed F\u00f8royum. Har v\u00f3ru 98 myntir fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum millum \u00e1r 1000 og 1090, altso ta\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, t\u00e1 fyrsta kirkjan st\u00f3\u00f0 uppi. N\u00e1greiniligar kanningar hava v\u00edst, at peningurin ikki var\u00f0 ni\u00f0urgrivin \u00ed sj\u00e1lvari kirkjuni, men \u00ed einum seth\u00fasum t\u00e6tt vi\u00f0. Myntirnir stava fr\u00e1 \u00cdrlandi, Onglandi, T\u00fdsklandi, Ungarn, Noregi og Danmark.\n\nKelda \n Postverk F\u00f8royar\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nSandur"}
{"id": "10011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1lvur%20l%C3%ADtli", "title": "K\u00e1lvur l\u00edtli", "text": "K\u00e1lvur l\u00edtli  var s\u00ed\u00f0sti kat\u00f3lski prestur \u00ed Sandoy \u00ed 14. \u00f8ld. Sagt ver\u00f0ur, at hann var sera grammur \u00ed skapi, h\u00e1dingsma\u00f0ur og ein r\u00e6ttur \u00f3fl\u00fdggjakroppur. Hann hevur, sum prestarnir enn \u00e1 d\u00f8gum, b\u00fa\u00f0 \u00ed prestagar\u00f0inum \u00ed Todnesi \u00e1 Sandi. N\u00e6r vi\u00f0 Todnes liggur ein aldargomul r\u00e6tt, sum hevur navni\u00f0 K\u00e1lvmannar\u00e6tt.\nK\u00e1lvur l\u00edtli hev\u00f0i tveir synir Harald og Rasmus. Haraldur var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum um 1412.\n\nKeldur \n\n \"F\u00e6r\u00f8ske Folkesagn og \u00c6ventyr\" hj\u00e1 Jacob Jacobsen\n snar.fo - Sagnir\n\nF\u00f8royingar\nPrestar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20%C3%B8ld", "title": "16. \u00f8ld", "text": "16. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 1501 (MDI) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum til 31. desember 1600 (MDC) antin \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum ella \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1530 - Ivan IV  \"Ivan hin r\u00e6\u00f0uligi\" \n1533 - Elisabet I av Onglandi\n1533 - Vilhelm I av Orania\n1533 - Erik 14. av Sv\u00f8r\u00edki\n1537 - Johan III av Sv\u00f8r\u00edki \n1541 - J\u00f3gvan Heinason\n1546 - Tycho Brahe\n1548 - Magnus Heinason\n1564 - William Shakespeare\n1566 - Sigismund\n\nAndl\u00e1t \n1506 - Christofer Columbus \n1519 - Leonardo da Vinci\n1546 - Martin Luther\n1560 - Gustav Vasa\n1577 - Erik 14. av Sv\u00f8r\u00edki\n1584 - Ivan IV  \"Ivan hin r\u00e6\u00f0uligi\"\n1584 - Vilhelm I av Orania\n1589 - Magnus Heinason\n1592 - Johan III av Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "10013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20%C3%B8ld", "title": "15. \u00f8ld", "text": "15. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 1401 (MCDI) til 31. desember 1500 (MD) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\nAbu Sa'id al-Afif, samariskur l\u00e6kni.\nAfonso de Albuquerque (1453\u20131515) var ein portugisiskur a\u00f0alma\u00f0ur, sj\u00f3herovasti.\n Matthias Corvinus av Ungarn, renessansu herskari (1443\u20131490).\n George Kastrioti, Skenderbeg, albanskur prinsur sum st\u00f3\u00f0 \u00edm\u00f3ti ottomanum \u00ed n\u00e6rum 30 \u00e1r (1443\u20131468).\n Ferdinand II av Aragon, regentur av Spania saman vi\u00f0 Isabella I av Castilia og hev\u00f0i saman vi\u00f0 henni \u00e1byrgdina fyri sameiningina av Spania (1452\u20131516).\n Konstantin XI, tann seinasti bysantinski og r\u00f3mverski keisarin. Hann livdi fr\u00e1 1404\u20131453.\n\n Henry VII av Onglandi, enskur kongur og stovnarin av Tudor r\u00edkinum (1457\u20131509).\n Isabella I av Castilia, co-herskari av Spania saman vi\u00f0 Ferdinand II av Aragon og hev\u00f0i saman vi\u00f0 honum \u00e1byrgdina fyri sameiningina av Spania og fyri at N\u00fdggi heimurin var\u00f0 funnin (1451\u20131504).\n Ivan III av Russlandi, russakeisari (1440-1505)\n Jeanne d'Arc, herlei\u00f0ari og tj\u00f3\u00f0arhetja Fraklands (1412\u20131431).\n Kazimierz IV Jagiellon, kongur \u00ed P\u00f3llandi og st\u00f3rhertogi av Litava (1427\u20131492).\n Ludv\u00edk XI, kongur \u00ed Fraklandi (1423\u20131483).\n Mehmed II, sultanur \u00ed Ottomanska r\u00edkinum og sigursharri av Konstantinopel (1432\u20131481).\n Guru Nanak, stovnari av Sikh tr\u00fanni (1469).\nStefan III av Moldavia, eisini kendur sum Stefan hin St\u00f3ri, regentur av Moldavia, tj\u00f3\u00f0arhetja hj\u00e1 Romania fyri at hava str\u00ed\u00f0st leingi m\u00f3ti Ottomanum (1437\u20131504)\n Richard III av Onglandi, seinasti enski kongur av H\u00fasi\u00f0 York, tann seinasti H\u00fasi\u00f0 Plantagenet (1452\u20131485).\n Mir Chakar Khan Rind (1468\u20131565), ein Balutsjar kongur.\nVlad Drakula, Prinsur av Valakia sum st\u00fdrdi verjuni av \u00f8ki hansara m\u00f3ti t\u00ed Ottomanska r\u00edkinum (1431\u20131476).\n Oba Ewuare, gj\u00f8rdi b\u00fdarstatin Benin til Benin R\u00edki\u00f0.\n\nAndl\u00e1t \n John Hunyadi, regentur av Kongar\u00edki\u00f0 Ungarn, vann Slagi\u00f0 um Beograd \u00ed 1456 (1387\u20131456)\n Jan Hus, prestur, heimspekingur og Bohemiskur tr\u00fagvandi, sum var\u00f0 brendur \u00e1 b\u00e1li (c. 1369\u20131415).\n Johannes Gutenberg, evropeiskur uppfinnari av prenting vi\u00f0 flytbarum t\u00fdpum (uml. 1398 \u2013 1468)\n Heindrikur Sj\u00f3fari \"Infante Henrique\", hertogi av Viseu (1394\u20131460); barna (prinsur) av Portugisiska Aviz h\u00fasinum.\n Henrik V av Onglandi, (1387\u20131422).\n Sejong hin st\u00f3ri av Joseon, ein koreanskur monarkur, sum menti hangul, sum er ta\u00f0 koreanska stavra\u00f0i\u00f0 (1397\u20131450)."}
{"id": "10014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20%C3%B8ld", "title": "14. \u00f8ld", "text": "14. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 1301 (MCCCI) til 31. desember 1400 (MCD) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Francesco Petrarca (1304-1374), italskur rith\u00f8vundur og skald.\n Giovanni Boccaccio (1313-1375), italskur rith\u00f8vundur og skald.\n Edward III (1312-1377). Hann var kongur \u00ed Onglandi \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1327 til 1377.\n Karl IV (1316 -1378). Hann var kongur \u00ed B\u00f8hmerland fr\u00e1 1346 til 1378 og t\u00fdsk-r\u00f3mverskur keisari fr\u00e1 1355 til 1378.\n Hafiz (c. 1310-1379), persiskt skald.\n Karl V (1338-1380), franskur kongur \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1364 til 1380.\n John Wycliffe (1320-1384), enskur gudfr\u00f8\u00f0ingur og heimspekingur.\n Richard II (1367-1400). Hann var kongur \u00ed Onglandi \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1377 til 1399.\n Geoffrey Chaucer (uml. 1343-1400), enskur rith\u00f8vundur. Hann skriva\u00f0i m.a. The Canterbury Tales.\n Margreta I drotning (1353-1412). Hon var drotning \u00ed Danmark, Noregi og Sv\u00f8r\u00edki fr\u00e1 1389 til 1412.\n Henrik IV kongur. Hann var kongur \u00ed Onglandi \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1399 til 1413.\n Johannes Gutenberg (1398-1468), t\u00fdskur prentari og uppfinnari av prenting vi\u00f0 flytbarum t\u00fdpum. \n Karl VI (1368-1422), franskur kongur \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1380 til 1422.\n\nAndl\u00e1t\n Dante Alighieri (1265-1321), italskur rith\u00f8vundur og skald. Hann skriva\u00f0i m.a. Tann gudgivna skemtileikin (La Divina Commedia).\n Edward II av Caernarfon (1284-1327?). Hann var kongur \u00ed Onglandi \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1307 til 1327.\n Robert I the Bruce (1274-1329). Hann var kongur \u00ed Skotlandi \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 1306 til 1329. \n William of Ockham (uml. 1285-1347), enskur munkur og heimspekingur."}
{"id": "10021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pierre", "title": "Pierre", "text": "Pierre ella City of Pierre er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin South Dakota, USA. Hann hevur umlei\u00f0 13 876 \u00edbugvar og liggur \u00ed mi\u00f0statinum. \nCity of Pierre var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed  1880.\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: ci.pierre.sd.us\n historicpierre.com\n City of Pierre \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nSouth Dakota\nB\u00fdir \u00ed South Dakota"}
{"id": "10025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bengalskt%20m%C3%A1l", "title": "Bengalskt m\u00e1l", "text": "Bengalskt er eitt indoevropeiskt m\u00e1l, sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Bangladesj og India. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 190 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed Bangladesh og teimum indisku lutstatunum Vesturbengalia og Assam og tilflytarar \u00ed Vesturheiminum og Mi\u00f0eystri, i\u00f0 tosa m\u00e1li, i\u00f0 harvi\u00f0 gerst ta\u00f0 fimmt mest tala\u00f0a m\u00e1li\u00f0 \u00ed heiminum (n\u00e6st eftir mandarinskt, hindi/Urdu, spanskt og enskt).\n\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "10029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karin%20Kj%C3%B8lbro", "title": "Karin Kj\u00f8lbro", "text": "Karin Ranv\u00e1 Kj\u00f8lbro (f\u00f8dd 27. mars 1944 \u00ed Klaksv\u00edk - ) er onnur av fyrstu kvinnunum, i\u00f0 var\u00f0 vald beinlei\u00f0is inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting, har hon sat fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin (n\u00fa: Tj\u00f3\u00f0veldi).\n\u00cd 1983-1984 var hon bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14.September, men f\u00f3r fr\u00e1 vi\u00f0 vali\u00f0 \u00ed 1990. Hon er \u00fatb\u00fagvin sosialr\u00e1\u00f0gevi. Karin eigur tr\u00fd b\u00f8rn, tv\u00e6r d\u00f8trar og ein son, onnur d\u00f3tturin, Bergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir var\u00f0 vald inn \u00e1 Ting \u00ed 2008.\n\n\u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0i\u00f0 \nForkvinna \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num 1990-1991\n\nJavnst\u00f8\u00f0ul\u00f3g \nLongu \u00ed 1979 leg\u00f0i Karin Kj\u00f8lbro fram uppskot um javnst\u00f8\u00f0ul\u00f3g fyri F\u00f8royar. Henda bleiv t\u00f3 ikki vi\u00f0tikin fyrr enn \u00ed 1996.\n\nT\u00e1 i\u00f0 uppskot um broytingar \u00ed \u00a7266b fyrstu fer\u00f0 var\u00f0 lagt fram \u00e1 Ting \u00ed 1989, var Karin Kj\u00f8lbro \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi einasti tinglimurin, i\u00f0 atkv\u00f8ddi fyri uppskotinum. L\u00f3garuppskoti\u00f0 f\u00f8rdi til, at t\u00e1verandi samgongan slitna\u00f0i, av t\u00ed at Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin f\u00f3r \u00far samgonguni.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Dansk Kvindebiografisk Leksikon\n\nKj\u00f8lbro, Karin\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "10042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emmy%20Rossum", "title": "Emmy Rossum", "text": "Emmanuelle Grey \"Emmy\" Rossum (f\u00f8dd 12. september 1986) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nFilmar\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\nGolden Globe Awards\n 2005 - Best Performance by an Actress in a Motion Picture - Musical or Comedy, The Phantom of the Opera (Nominera\u00f0)\n\nMTV Movie Awards\n 2005 - Breakthrough Female (The Day After Tomorrow) (Nominera\u00f0)\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "10047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Columbia", "title": "Columbia", "text": "Columbia er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin South Carolina \u00ed USA. Hann er eisini n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed lutstatinum. Columbia hevur umlei\u00f0 131 t\u00fasund \u00edbugvar. B\u00fdurin bleiv uppkalla\u00f0ur Columbia eftir Christopher Columbus, i\u00f0 var siglingarma\u00f0ur.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n South Carolina\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.columbiasc.net\n Columbia (South Carolina), wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSouth Carolina\nB\u00fdir \u00ed South Carolina"}
{"id": "10048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vierem%C3%A4", "title": "Vierem\u00e4", "text": "Vierem\u00e4 er ein kommuna \u00ed Norra Savolax \u00ed Eysturfinnlandi. Vierem\u00e4 hevur 3.490 \u00edb\u00fagvar (2021).\n\nHygg eisini at \n Finnland\n Kuopio\n\nB\u00fdir \u00ed Finnlandi\nKommunur \u00ed Finnlandi"}
{"id": "10055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rm%C3%B3%C3%B0ur%20Sigur%C3%B0sson", "title": "T\u00f3rm\u00f3\u00f0ur Sigur\u00f0sson", "text": "T\u00f3rm\u00f3\u00f0ur Sigur\u00f0sson var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum uml. 1531.\n\nKeldur \n\nSigur\u00f0sson, T\u00f3rm\u00f3\u00f0ur"}
{"id": "10056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rundur%20Sk%C3%B3gdr%C3%ADvsson", "title": "J\u00f8rundur Sk\u00f3gdr\u00edvsson", "text": "J\u00f8rundur Sk\u00f3gdr\u00edvsson var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum uml. 1479.\n\nSk\u00f3gdr\u00edvsson, J\u00f8rundur\nSk\u00f3gdr\u00edvsson, J\u00f8rundur"}
{"id": "10057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haraldur%20K%C3%A1lvsson", "title": "Haraldur K\u00e1lvsson", "text": "Haraldur K\u00e1lvsson var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum uml. 1412. Haraldur var sonur K\u00e1lv l\u00edtla.\n\nKeldur \n\nK\u00e1lvsson, Haraldur"}
{"id": "10058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsak%20Guttormsson", "title": "\u00cdsak Guttormsson", "text": "\u00cdsak Guttormsson var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1583 - 1588 og b\u00f3ndi \u00ed V\u00e1gi.\n\nT\u00e1 J\u00f3an Heinason var\u00f0 settur fr\u00e1 sum l\u00f8gma\u00f0ur, var\u00f0 (uttan tilm\u00e6li fr\u00e1 l\u00f8gtinginum) \n\u00cdsak Guttormsson \u00ed skundi settur \u00ed l\u00f8gmansstarvi\u00f0. Hesin ma\u00f0ur, sum helst hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8, var sonur Guttorm Andrasson og abbasonur Andras Guttormsson. Teir h\u00f8vdu b\u00e1\u00f0ir veri\u00f0 l\u00f8gmenn. \n\nGuttormsson, \u00cdsak\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\n16. \u00f8ld\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "10059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tummas%20S%C3%ADmunarson", "title": "Tummas S\u00edmunarson", "text": "Tummas S\u00edmunarson (Kaldbak) var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1601 - 1608.\n\nS\u00edmunarson, Tummas\nS\u00edmunarson, Tummas"}
{"id": "10060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Justinusson", "title": "J\u00f3gvan Justinusson", "text": "J\u00f3gvan Justinusson var l\u00f8gma\u00f0ur t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1629 - 1654.\n\nJ\u00f3gvan Justinusson var b\u00f3ndi \u00e6tta\u00f0ur \u00far Hattarv\u00edk. \u00c1\u00f0renn hann var\u00f0 l\u00f8gma\u00f0ur, var hann \u00ed n\u00f3gv \u00e1r l\u00f8gtingsma\u00f0ur. Hann var p\u00e1pi at konuni hj\u00e1 eftirmanni s\u00ednum, J\u00f3gvan Poulsen.\n\nKeldur \n G.V.C. Young: F\u00e6r\u00f8erne \u2013 fra vikingetiden til reformationen, 1982 \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, S. 366. (broti\u00f0 F\u00f8roya l\u00f8gmenn fram til 1816) (PDF-Download)\n\nJustinusson, J\u00f3gvan"}
{"id": "10061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Balzer%20Jacobsen", "title": "Balzer Jacobsen", "text": "Balzer Jacobsen var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1655 - 1661.\n\nL\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i valt J\u00f3gvan Poulsen sum l\u00f8gmann \u00ed 1654, men valdi kongur, Fr\u00ed\u00f0rikur III, \u00edm\u00f3ti si\u00f0venju at velja Balzer Jacobsen \u00edsta\u00f0in. Hann var\u00f0 tilnevndur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed 1655, sama \u00e1r, sum Kristoffur Gabel fekk F\u00f8royar sum len fr\u00e1 kongi.\n\nBalzer Jacobsen var r\u00f3ptur Illi l\u00f8gma\u00f0ur, var dani og hev\u00f0i veri\u00f0 f\u00fati frammanundan, hann var\u00f0 l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 365-366. (broti\u00f0 F\u00f8roya l\u00f8gmenn fram til 1816) ([http://www.logting.fo/Ymiskt/L\u00f8gtingss\u00f8gan%202.pdf PDF-Download\n\nJacobsen, Balzer\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagfinnur%20Halvdanarson", "title": "Dagfinnur Halvdanarson", "text": "Dagfinnur Halvdanarson var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum uml. 1400.\n\nKeldur \n\nHalvdanarson, Dagfinnur"}
{"id": "10063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmun%20%28L%C3%B8gma%C3%B0ur%29", "title": "S\u00edmun (L\u00f8gma\u00f0ur)", "text": "S\u00edmun var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum uml. 1350.\n\nKeldur \n\nS\u00edmun\nS\u00edmun"}
{"id": "10064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%BAr%C3%B0ur%20%28L%C3%B8gma%C3%B0ur%29", "title": "Sj\u00far\u00f0ur (L\u00f8gma\u00f0ur)", "text": "Sj\u00far\u00f0ur var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed Hetlandi uml. 1300 og ver\u00f0ur eisini meintur at hava veri\u00f0 l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. Sj\u00far\u00f0ur var saman vi\u00f0 Erlendi rith\u00f8vundur av Sey\u00f0abr\u00e6vinum \u00ed 1298 sum er elsta f\u00f8royska skjali\u00f0.\n\nSj\u00far\u00f0ur"}
{"id": "10065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roald%20%28L%C3%B8gma%C3%B0ur%29", "title": "Roald (L\u00f8gma\u00f0ur)", "text": "Roald var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum uml. 1450 og b\u00f3ndi \u00ed Dali.\n\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir"}
{"id": "10072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Poulsen%20%28L%C3%B8gma%C3%B0ur%29", "title": "J\u00f3gvan Poulsen (L\u00f8gma\u00f0ur)", "text": "J\u00f3gvan Poulsen var l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum  1654 - 1655 og 1662 - 1677.\n\nJ\u00f3gvan Poulsen var b\u00f3ndi \u00e1 Oyri, og var\u00f0 settur l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed 1654 av l\u00f8gr\u00e6ttumonnunum, men kongur valdi at ganga \u00edm\u00f3ti si\u00f0venjuni, og setti danan Balzer Jacobsen \u00ed 1655. \u00cd 1662 var J\u00f3gvan Poulsen t\u00f3 aftur settur sum l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nJ\u00f3gvan Poulsen var giftur vi\u00f0 d\u00f3ttir J\u00f3gvan Justinusson, i\u00f0 var l\u00f8gma\u00f0ur undan J\u00f3gvan Poulsen, og var hann p\u00e1pi J\u00e1kup J\u00f3gvansson, i\u00f0 var l\u00f8gma\u00f0ur 1677 - 1679.\n\nKeldur \n G.V.C. Young: F\u00e6r\u00f8erne \u2013 fra vikingetiden til reformationen, 1982 \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 365-366. (broti\u00f0 F\u00f8roya l\u00f8gmenn fram til 1816) (PDF-Download)\n\nPoulsen, J\u00f3gvan\nPoulsen, J\u00f3gvan"}
{"id": "10079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oppland%20fylki", "title": "Oppland fylki", "text": "Oppland var eitt fylki \u00ed Norra. Oppland hev\u00f0i \u00ed 2014 umlei\u00f0 187 820 \u00edb\u00fagvar.\n\nOppland hev\u00f0i mark vi\u00f0 Tr\u00f8ndelag, M\u00f8re og Romsdal, Sogn og Fjordane, Buskerud, Oslo, Hedmark og Akershus.\n\nKommunur \u00ed Oppland \n\n1. Dovre\n2. Etnedal\n3. Gausdal\n4. Gj\u00f8vik\n5. Gran\n6. Jevnaker\n7. Lesja\n8. Lillehammer\n9. Lom\n10. Lunner\n11. Nord-Aurdal\n12. Nord-Fron\n13. Nordre Land\n14. Ringebu\n15. Sel\n16. Skj\u00e5k\n17. S\u00f8ndre Land\n18. S\u00f8r-Aurdal\n19. S\u00f8r-Fron\n20. Vang\n21. Vestre Slidre\n22. Vestre Toten\n23. V\u00e5g\u00e5\n24. \u00d8stre Toten\n25. \u00d8yer\n26. \u00d8ystre Slidre\n\nMyndir \n\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\u200e"}
{"id": "10083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnmark%20fylki", "title": "Finnmark fylki", "text": "Finnmark (norr\u00f8nt: Finnm\u01ebrk) er eitt fylki \u00ed Norra. Finnmark hevur umlei\u00f0 74 710 \u00edb\u00fagvar. Nor\u00f0asti landsparturin \u00ed Noregi er Finnm\u00f8rkin. Finnmark hevur mark vi\u00f0 Troms, Finnland og Russland.\n\nKommunur \u00ed Finnmark \n\n1. Alta\n2. Berlev\u00e5g\n3. B\u00e5tsfjord\n4. Gamvik\n5. Hammerfest\n6. Hasvik\n7. Karasjok\n8. Kautokeino\n9. Kvalsund\n10. Lebesby\n11. Loppa\n12. M\u00e5s\u00f8y\n13. Nesseby\n14. Nordkapp\n15. Porsanger\n16. S\u00f8r-Varanger\n17. Tana\n18. Vads\u00f8\n19. Vard\u00f8\n\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\u200e"}
{"id": "10085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bismarck", "title": "Bismarck", "text": "Bismarck er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur, n\u00e6st eftir Fargo, \u00ed North Dakota, USA. \n\u00cd sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 73 t\u00fasund f\u00f3lk (2019); t\u00f3 b\u00fagva har meiri enn 129 t\u00fasund f\u00f3lk \u00edrokna\u00f0 forsta\u00f0ir og \u00fatja\u00f0aran av b\u00fdnum (\"metropolitan area\").\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin eitur Bismarck eftir Otto von Bismarck, i\u00f0 var t\u00fdskur r\u00edkiskanslari. Bismarck var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1872.\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: Bismarck\n Bismarck, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed North Dakota"}
{"id": "10086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Troms%20fylki", "title": "Troms fylki", "text": "Troms er eitt fylki \u00ed Norra. Troms hevur umlei\u00f0 162 050 \u00edb\u00fagvar. \n\nTroms hevur mark vi\u00f0 Finnmark, Nordland, Sv\u00f8r\u00edki og Finnland.\n\nKommunur \u00ed Troms \n\n1. Balsfjord\n2. Bardu\n3. Berg\n4. Bjark\u00f8y\n5. Dyr\u00f8y\n6. Gratangen\n7. Harstad\n8. Ibestad\n9. K\u00e5fjordd\n10. Karls\u00f8y\n11. Kv\u00e6fjord\n12. Kv\u00e6nangen\n13. Lavangen\n14. Lenvik\n15. Lyngen\n16. M\u00e5lselv\n17. Nordreisa\n18. Salangen\n19. Sk\u00e5nland\n20. Skjerv\u00f8y\n21. S\u00f8rreisa\n22. Storfjord\n23. Torsken\n24. Tran\u00f8y\n25. Troms\u00f8\n\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\u200e"}
{"id": "10088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8ndelag%20fylki", "title": "Tr\u00f8ndelag fylki", "text": "Tr\u00f8ndelag er eitt fylki \u00ed Norra. Tr\u00f8ndelag hevur umlei\u00f0 450 000 \u00edb\u00fagvar. \n\nTr\u00f8ndelag hevur mark vi\u00f0 Oppland, Hedmark, M\u00f8re og Romsdal, Nordland og Sv\u00f8r\u00edki.\n\nKommunur \u00ed Tr\u00f8ndelag \n\nFylkir \u00ed Noregi"}
{"id": "10090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nigeria", "title": "Nigeria", "text": "Nigeria, alment navn:  Federal Republic of Nigeria (Sambandstj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Nigeria) er st\u00f3rt land \u00ed Vesturafrika. \u00cd vestri hevur Nigeria mark vi\u00f0 Benin, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Niger, \u00ed eystri vi\u00f0 Kamerun og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Guinea-fl\u00f3gvan. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Abuja, og landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 174 millionir \u00edb\u00fagvar og er ta\u00f0 f\u00f3lkar\u00edkasta \u00ed Afrika og sjeyndf\u00f3lkar\u00edkasta landi \u00ed heiminum. Nigeria hevur fyrr veri\u00f0 bretskt hj\u00e1land og gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 \u00ed 1960, men sjey \u00e1r seinni var borgarakr\u00edggj \u00ed landinum, i\u00f0 vardi \u00ed tvey \u00e1r. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur ta\u00f0 skift \u00edmillum demokratiskt valdar stj\u00f3rnir og herna\u00f0arst\u00fdri. \u00cd 2011 var forsetaval, i\u00f0 var undir eftirliti og var r\u00edmuliga fr\u00edtt og r\u00e6ttv\u00edst.\n\nUmframt almenna m\u00e1li\u00f0 enskt duga n\u00f3gvir nigerianar igbo, hausa og joruba. \u00cd Nigeria b\u00fagva fleiri enn 500 f\u00f3lkasl\u00f8g og \u00e6ttarb\u00f3lkar. N\u00e6rum helmingurin av f\u00f3lkunum eru kristin, 48,2 %, og hin helmingurin er muslimar, 50,4 %, tey flestu sunnimuslimar. Tey kristnu b\u00fagva \u00ed st\u00f3ran mun \u00ed sy\u00f0ra partinum og \u00ed Mi\u00f0nigeria, me\u00f0an muslimar b\u00fagva \u00ed st\u00f3ran mun \u00ed nor\u00f0ara partinum og \u00ed \u00fatsynningspartinum av landinum. Umlei\u00f0 1,4 % hoyra til a\u00f0rir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir. Fleiri lutstatir har nor\u00f0uri \u00ed landinum hava sett Sharia-l\u00f3gina \u00ed gildi. Muslimski yvirgangsfelagsskapurin Boko Haram hevur framt yvirgangsats\u00f3knir \u00ed Nigeria.\n\n\u00cd 2014 gj\u00f8rdist b\u00faskapurin \u00ed Nigeria (BT\u00da) tann st\u00f8rsti \u00ed Afrika, vi\u00f0 einum vir\u00f0i \u00e1 yvir $500 milliardir, og yvirh\u00e1la\u00f0i harvi\u00f0 Su\u00f0urafrika i\u00f0 at gerast heimsins 21. st\u00f8rsti b\u00faskapur. Olju\u00eddna\u00f0urin \u00ed landinum er vi\u00f0 til at skapa b\u00faskaparliga v\u00f8ksturin. Tv\u00e6r f\u00f8royskar fyrit\u00f8kur, H\u00f8vdavirki\u00f0 \u00ed Leirv\u00edk, og Faroes Apama \u00ed V\u00e1gi, \u00fatflyta turka\u00f0i fiskah\u00f8vd til Nigeria.\n\nV\u00e6nta\u00f0i livialdurin \u00ed Nigeria er bert 52 \u00e1r. Gott helmingurin av f\u00f3lkinum hevur atgongd til reint drekkivatn og h\u00f3ska\u00f0i heilsufr\u00f8\u00f0ilig vi\u00f0urskifti. Pinkubarnadey\u00f0iligleikin er h\u00f8gur, 97,1 pinkub\u00f8rn fyri hv\u00f8rji 1000 livandif\u00f8dd doyggja. St\u00f8\u00f0an vi\u00f0v\u00edkjandi HIV/AIDS er ikki eins ring sum \u00ed fleiri \u00f8\u00f0rum afrikonskum londum, \u00ed 2003 v\u00f3ru 5,6 % av teimum 20-29 \u00e1ra gomlu HIV-smitta\u00f0.\n\nS\u00f8ga \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: S\u00f8gan hj\u00e1 Nigeria\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n 1200 f.Kr.: Nokmentanin tekur seg upp \u00ed Nigeria. \n 1000 f.Kr.: Jamsr\u00f3t ver\u00f0ur velt til matna \u00ed Nigeria.\n 900 f.Kr.: Nokfolki\u00f0 \u00ed Nigeria ger tarraskottamyndir.\n 600 f.Kr.: Nokf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Nigeria er fari\u00f0 at h\u00f8rra jarnm\u00e1lm.\n 500 f.Kr.: \u00cd Nigeria var nokf\u00f3lki\u00f0 fari\u00f0 at n\u00fdta jarn, eisini fingu leirb\u00fanyttur og a\u00f0rir mentagripir n\u00fdtt sni\u00f0 og mynstur.\n Um 900: Kasar Hausa (Hausaland), fruktag\u00f3\u00f0ar oyrar vi\u00f0 Nor\u00f0urnigeria, ver\u00f0ur m\u00fagvandi og r\u00edkar seg upp av vaksandi handilsskapi og \u00eddna\u00f0i.\n 1050: Yorubamentanin \u00ed Ife bl\u00f3mar \u00ed Nigeria. Hon varir til 15. \u00f8ld. \n 1300: Ifementanin \u00ed Nigeria fer vi\u00f0gitnar lutir \u00far messingi.\n Um 1530: Portugisar fara at flyta tr\u00e6lir \u00far Nigeria til Amerika. Summir nigerianskir kongar og keypmenn seldu evropearum tr\u00e6lir.\n Um 1598: Fyrstu ni\u00f0urlendsku handilssta\u00f0irnir \u00ed Nigeria.\n 1720: Yorubar\u00edki\u00f0 Oyo hevur enn valdi\u00f0 vestan fyri Niger\u00e1.\n 1750: Um 1750 flutti Nigeria helst 200 000 ella kanska fleiri byrsur inn um \u00e1ri\u00f0.\n 1800: Evropeiski Dysturin um Afrika byrjar.\n 1805: Mungo Park (1771-1806) rannsakar Niger\u00e1. Hann doy\u00f0i \u00e1ri\u00f0 eftir, t\u00e1 i\u00f0 hann royndi at fylgja \u00e1nni oman at sj\u00f3num.\n 1. oktober 1960: Nigeria f\u00e6r fullveldi.\n 1967-1970: Biafrakr\u00edggi\u00f0.\n 1974: Nigeria ver\u00f0ur st\u00f8rsta oljuland \u00ed Afrika.\n\nForna b\u00fasetingin \n\n\u00cd 1938 fann ein b\u00f3ndi \u00ed bygdini Igbo-Ukwu \u00ed Su\u00f0urnigeria nakrar bronsubollar \u00ed moldini. T\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 var\u00f0 at grava \u00fat har seinni, funnu menn eitt gravkamar vi\u00f0 lutum av jarni, kopari, bronsu og mongd av perlum. Bronsulutirnir v\u00f3ru stoyttir solei\u00f0is - Luturin, sum skuldi ver\u00f0a stoyptur, var\u00f0 evna\u00f0ur til \u00far voksi, fjaldur vi\u00f0 leiri og heita\u00f0ur. Voksi\u00f0 br\u00e1\u00f0na\u00f0i og rann \u00fat \u00ed gj\u00f8gnum eitt hol \u00ed leirinum, og br\u00e6dd bronsa var s\u00ed\u00f0an stoytt \u00ed leirformin, sum var\u00f0 brotin uttan av, t\u00e1 i\u00f0 bronsan var stadna\u00f0. \n\nHesir lutir v\u00edsa eina hugtakandi mentan \u00ed Igbo-Ukwu um 950 e.Kr. S\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar vita ikki n\u00f3gv um hesa mentan, men halda, at f\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i politiskt fr\u00e6lsi, javnr\u00e6tt og sj\u00e1lvt valdi ein mann at st\u00fdra. \u00cd gravkamarinum var eitt \u00edlati\u00f0 l\u00edk, sum var jar\u00f0a\u00f0 sitandi \u00e1 einum krakki. Hin dey\u00f0i var tignarligur ma\u00f0ur, t\u00ed at ein kr\u00fana var\u00f0 eisini funnin. S\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar halda, at hann hevur veri\u00f0 valdsharri vi\u00f0 sama valdi sum ein eze nri, eitt heiti, i\u00f0 hevur veri\u00f0 n\u00fdtt um oddamenn f\u00f3lksins \u00e1 hesum lei\u00f0um til fyrst \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nNokf\u00f3lki\u00f0 \n\nNokmentanin var \u00e1 Josh\u00e1sl\u00e6ttanum \u00ed Nor\u00f0urnigeria, einar 160 km nor\u00f0an fyri \u00e1nna Benue. Um 600 f.Kr. f\u00f3r hetta landb\u00fana\u00f0arf\u00f3lki\u00f0 at h\u00f8gga m\u00e1lm og br\u00e6\u00f0a hann til jarn \u00ed lagum ovnum, sum v\u00f3ru grivnar ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina. F\u00f3lki\u00f0 er uppkalla\u00f0 eftir bygdini Nok, har n\u00f3gvar terrakottamyndir v\u00f3ru funnar. Tey gj\u00f8rdu \u00f8varoddar, spj\u00f3tsoddar og \u00f8ksir og saksingarj\u00f8rn at rudda og dyrka tropiska sk\u00f3gin vi\u00f0. Tey dugdu v\u00e6l at gera steinambo\u00f0. \n\nGerandisdagur Nok-f\u00f3lksins ver\u00f0ur endurspegla\u00f0ur \u00ed mongu terrakotamyndum teirra. Til d\u00f8mis br\u00faktu teir perlubond og h\u00f8vdu tr\u00e6skaft \u00ed \u00f8ksunum. Nokmentanin endar helst 200 e.Kr., en n\u00f3gv av t\u00ed, sum ey\u00f0kendi hana, helst terrakottamyndlistin og a\u00f0rir mentalutir, s\u00e6st seinni aftur \u00ed afrikanskum mentanum, serstakliga \u00ed teirri meistarligu nat\u00faralistisku h\u00f8ggmyndini \u00ed Ife-mentanini. N\u00f3gvar terrakottamyndir eru funnar t\u00e6tt vi\u00f0 Jos, t\u00ed at teir hava h\u00f8gt tin har. Mangar teirra h\u00f8vdu undarligt tilevna\u00f0 h\u00e1rsni\u00f0 og eygu vi\u00f0 holum \u00ed.\n\nFulanif\u00f3lki\u00f0 \n\nFulanif\u00f3lki\u00f0 f\u00f3r vi\u00f0 fylgjum s\u00ednum um meginpartin av Nigeria. Mangir fulaniar settu seg ni\u00f0ur \u00ed Hausalondum \u00ed Nor\u00f0urnigeria. Summir fluttu til b\u00fdirnar og t\u00f3ku vi\u00f0 muslimskari tr\u00fagv. Usuman dan Fodio, islamskur prestur av fulanif\u00f3lkinum \u00ed Hausar\u00edkinum Gobir fanst um 1788 har\u00f0liga at kongi, t\u00ed hann st\u00fdrdi ikki eftir strongu muslimsku l\u00f3gunum. Hann fekk mong vi\u00f0haldsf\u00f3lk, og \u00ed 1790-\u00e1runum v\u00f3ru Usuman og vi\u00f0haldsmenn hans \u00e1lvarslig h\u00f3ttan \u00edm\u00f3ti Gobir\u00edkinum. \n\n\u00cd 1804 r\u00fdmdi Usuman \u00far Gobir og eggja\u00f0i f\u00f3lki til heilagt kr\u00edggj (jihad) \u00edm\u00f3ti \u00f8llum Hausakongum. \u00cd 1812 v\u00f3ru flestu Hausar\u00edkini lima\u00f0 inn \u00ed n\u00fdtt st\u00f3rveldi, sett saman av fulanir\u00edkjum. Usuman fekk s\u00e6r tignarheiti\u00f0 kaliffur, og t\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i, gekk ta\u00f0 \u00ed arv til son hansara, Muhammed Bello, sum st\u00fdrdi \u00far n\u00fdbygda b\u00fdnum Sokota. Fulaniar v\u00f3ru einasta flakkf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Vesturafrika og v\u00f3ru javnan \u00e1 fer\u00f0 vi\u00f0 fylgjum s\u00ednum. Teir f\u00f3ru eystureftir \u00far Senegal til Nor\u00f0urnigeria.\n\nYvirgangsfelagsskapurin Boko Haram \nBoko Haram er ein lutfalsliga n\u00fdggjur islamistiskur felagsskapur, sum fyrr hevur skipa\u00f0 fyri \u00e1lopum \u00e1 kristnar kirkjur, l\u00f8greglust\u00f8\u00f0ir og fongsul. Umlei\u00f0 367 menniskju eru dey\u00f0 \u00ed 22 \u00e1lopum fr\u00e1 Boko Haram t\u00e6r fyrstu seks vikurnar \u00ed 2014. Tann 15. februar lupu m.a. f\u00f3lk fr\u00e1 Boko Haram \u00e1 \u00e1tta bygdir \u00ed landslutunum Borno og Adamawa \u00ed Nor\u00f0urnigeria. Tey v\u00f3ru v\u00e1pna\u00f0 vi\u00f0 byrsum, kn\u00edvum og eldi, og tey drupu minst 200 f\u00f3lk og brendu b\u00e6\u00f0i b\u00fasta\u00f0ir og handlar. \u00cd bygdini Izghe \u00ed Borno, har tey flestu eru kristin, doy\u00f0u 121 f\u00f3lk. Tveir dagar frammanundan doy\u00f0u 10 hermenn eftir samanbrestir vi\u00f0 Boko Haram, men h\u00f8vdu s\u00ed\u00f0an tiki\u00f0 seg aftur. Tann 14. apr\u00edl \u00ed 2014 burturflutti Boko Haram meiri enn 270 gentur \u00far einum ungd\u00f3mssk\u00fala \u00ed bygdini Chibok og flutti t\u00e6r til eitt \u00f8ki n\u00e6rhendis markinum vi\u00f0 Kamerun. 57 av gentunum eru slopnar leysar, men 219 eru framvegis ikki komnar aftur\u00edaftur. Summar keldur vilja vera vi\u00f0, at umlei\u00f0 30 bygdarf\u00f3lk doy\u00f0u, t\u00e1 Boko Haram leyp \u00e1 bygdina. Lei\u00f0arin fyri Boko Haram, Abubakar Shekau, sigur, at ta\u00f0 kemur ikki upp \u00e1 tal at lata genturnar fara, t\u00ed t\u00e6r hava konvertera\u00f0 til islam, eru giftar monnum og eru n\u00fa \u00ed hj\u00fanarlagsliga heimi s\u00ednum. \"M\u00e1li\u00f0 um genturnar eru fari\u00f0, t\u00ed eg havi fyri langari t\u00ed\u00f0 gift t\u00e6r burtur. \u00cd hesum kr\u00edgnum kanst t\u00fa ikki broyta fort\u00ed\u00f0ina\", sigur lei\u00f0arin, Abubakar Shekau vi\u00f0 AP-t\u00ed\u00f0indastovuna.\n\nFr\u00e1 3. til 7. januar 2015 hevur Boko Haram framt h\u00f3pdr\u00e1p \u00ed b\u00fdnum Baga \u00ed lutstatinum Borno \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 Nigeria. Ta\u00f0 byrja\u00f0i vi\u00f0 at teir lupu \u00e1 eina herna\u00f0arliga st\u00f8\u00f0 \u00ed b\u00fdnum. Ta\u00f0 er \u00f3vist hvussu n\u00f3gv f\u00f3lk eru dripin, summi i\u00f0 eru fl\u00fddd siga, at talan er um umlei\u00f0 2000 f\u00f3lk, i\u00f0 antin eru dripin ella horvin, onnur siga at talan er um \u00ed minsta lagi 100 dripin. Samb\u00e6rt t\u00ed lokala lei\u00f0aranum, Baba Abba Hassan, v\u00f3ru \u00ed minsta lagi 100 f\u00f3lk dripin \u00ed t\u00ed fyrsta \u00e1lopinum, i\u00f0 f\u00f3r fram 3. januar 2015. Hann seg\u00f0i eisini, at fleiri kvinnur og b\u00f8rn v\u00f3ru millum tey dey\u00f0u. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at 35.000 f\u00f3lk eru fl\u00fddd \u00far Baga, fleiri teirra eru fl\u00fddd til grannalondini Cameroon og Chad.\n\nPolitikkur\n\nBretska Samveldi\u00f0 \n\u00cd 1995 handt\u00f3k herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0 \u00ed Nigeria navnframa rith\u00f8vdundin og andst\u00f8\u00f0ingin Ken Saro-Wiwa og \u00e1tta a\u00f0rar umhv\u00f8rvisstr\u00ed\u00f0smenn og d\u00f8mdi teir til dey\u00f0a. Saro-Wiwa hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri einum \u00e1taki \u00edm\u00f3ti miklu d\u00e1lkingini \u00e1 oyrunum \u00ed \u00e1nni Nigeria, har mong oljufel\u00f8g pumpa upp olju. H\u00f3ast altj\u00f3\u00f0a m\u00f3tm\u00e6li og \u00e1heitanir um at eira teimum dey\u00f0ad\u00f8mdu, v\u00f3ru allir n\u00edggju avr\u00e6tta\u00f0ir. Sum m\u00f3tm\u00e6li \u00edm\u00f3ti hesari beistager\u00f0 var\u00f0 Nigeria tveitt \u00fat \u00far Commonwealth of Nations. Sterkastu Commonwealth-londini gj\u00f8rdu av \u00ed 1997 ikki at seta fleiri atger\u00f0ir \u00ed verk \u00edm\u00f3ti Nigeria.\n\nForsetavali\u00f0 \u00ed 2011 \n\nTa\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00f3fri\u00f0arligt har nor\u00f0uri \u00ed Nigeria s\u00ed\u00f0ani forsetavali\u00f0 \u00ed 2011, har verandi forsetin, Goodluck Jonathan, var\u00f0 afturvaldur vi\u00f0 57 % av atkv\u00f8\u00f0unum. Rey\u00f0i Krossur sigur, at f\u00f3lk hava sett eld \u00e1 moskur, kirkjur og seth\u00fas. Felagsskapurin sigur eisini, at fleiri f\u00f3lk hava lati\u00f0 l\u00edv, og at minst 2000 f\u00f3lk eru fl\u00fddd fr\u00e1 h\u00fasi og heimi. Eyglei\u00f0arar hava sagt, at vali\u00f0 var ta\u00f0 best skipa\u00f0a \u00ed Nigeria \u00ed fleiri \u00e1rat\u00edggju, men vi\u00f0haldsf\u00f3lk hj\u00e1 andst\u00f8\u00f0uni leggja stj\u00f3rnarflokkin undir valsvik. \n\nEyglei\u00f0ararnir v\u00edsa \u00e1, at val\u00farsliti\u00f0 v\u00edsir, hvussu Nigeria er b\u00fdtt sundur \u00ed tveir partar. Goodluck, sum er kristin, vann har su\u00f0uri \u00ed landinum, me\u00f0an hitt valevni\u00f0, Butheri, vann \u00ed teimum muslimsku \u00f8kjunum har nor\u00f0uri, har ein st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum eru muslimar.\n\nSharia \n\nSharia-l\u00f3gin var\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed Nigeria \u00ed 2001, men ta\u00f0 er ymiskt, hvussu v\u00e6l hon ver\u00f0ur hildin. Nor\u00f0urnigeria er fyri ta\u00f0 mesta muslimskt, men har su\u00f0uri \u00ed landinum eru n\u00f3gv kristin. Ta\u00f0 er ta\u00f0 serliga l\u00f8gregluli\u00f0i\u00f0 Hisbah, sum hevur til uppg\u00e1vu at syrgja fyri, at l\u00f3girnar ver\u00f0a hildnar. Hetta moralpolitii\u00f0 er manna\u00f0 vi\u00f0 9000 f\u00f3lkum, sum arbei\u00f0a saman vi\u00f0 vanligu l\u00f8gregluni. Ta\u00f0 sigst, at umframt at handtaka f\u00f3lk, sum hava br\u00fakt r\u00fasdrekka, hevur Hisbah eisini veri\u00f0 eftir sk\u00f8kjum og samkyndum. Ta\u00f0 hevur leingi veri\u00f0 st\u00f3rur spenningur millum kristin og muslimar \u00ed Nor\u00f0urnigeria, og felagsskapurin Boko Haram, sum vil hava sharia-l\u00f3gg\u00e1vu \u00ed Nigeria, hevur skipa\u00f0 fyri fleiri bl\u00f3\u00f0ugum \u00e1lopum, sum tey kristnu so hava hevnt.\n\n\u00d3fri\u00f0ur \n\n\u00cd minsta lagi 800 f\u00f3lk hava lati\u00f0 l\u00edv \u00ed samanbrestum millum etniskar og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar b\u00f3lkar \u00ed 2010 . Corinne Dufka, sum er talskvinna hj\u00e1 Human Rights Watch, sigur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0indastovurnar, at tey fullkomiliga meiningsleysu dr\u00e1pini kunnu brei\u00f0a seg. Higartil hava teir flestu samanbrestirnir veri\u00f0 \u00ed statinum Plateau, sum er mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum. Samb\u00e6rt felagsskapinum hava partarnir veri\u00f0 eirindaleysir, og ta\u00f0 finnast d\u00f8mi um, at f\u00f3lk eru brend livandi \u00ed 2011 . \n\nSamb\u00e6rt talskvinnuni hj\u00e1 Human Rights Watch hava hv\u00f8rki teir lokalu ella landsmyndugleikarnir v\u00edst tann ney\u00f0uga viljan til at ste\u00f0ga har\u00f0skapinum. \u00cd 2009 v\u00f3ru eisini bl\u00f3\u00f0ugir samanbrestir millum etniskar og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar b\u00f3lkar \u00ed Nigera, og t\u00e1 doy\u00f0u umlei\u00f0 1500 f\u00f3lk.\n\nHungursney\u00f0 \n\nEingin veit, hvussu mong b\u00f8rn eru dey\u00f0 \u00ed hungursney\u00f0 \u00ed Nigeria. Sj\u00f3nvarpss\u00edggjarar um allan heim hava s\u00e6\u00f0 l\u00ed\u00f0ingar teirra.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nNigeria liggur \u00ed Vesturafrika vi\u00f0 Guinea fl\u00f3gvan og fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 923768 km2, i\u00f0 ger landi\u00f0 til ta\u00f0 32. st\u00f8rsta \u00ed heiminum (n\u00e6st eftir Tansania). St\u00f8ddin kann samanberast vi\u00f0 st\u00f8ddina \u00e1 Venezuela, og er umlei\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir so st\u00f3rt sum amerikanski lutstaturin Kalifornia. Nigeria hevur mark \u00e1 4047\u00a0km vi\u00f0 Benin (773\u00a0km), Niger (1497\u00a0km), Kjad (87\u00a0km), Kamerun (1690\u00a0km), og hevur eina strandalinju \u00e1 \u00ed minsta lagi 853\u00a0km. Nigeria liggur millum breiddargradir 4\u00b0 og 14\u00b0N, og longdargradir 2\u00b0 og 15\u00b0E.\n\nH\u00e6gsta sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Nigeria er Chappal Waddi, i\u00f0 er 2419 m h\u00f8gt. H\u00f8vu\u00f0s\u00e1irnar eru Niger og Benue, i\u00f0 renna saman og renna \u00fat \u00ed Niger \u00e1ar\u00f3san, i\u00f0 er ein av heimsins st\u00f8rstu \u00e1ar\u00f3sum, og fevnir um ein st\u00f3ran part av mi\u00f0afrikanska mangrovuv\u00f8kstri.\n\nB\u00fdurin Lagos er \u00e1 eini oyggj beint \u00fati fyri strondina \u00ed \u00fatsynningspartinum \u00ed Nigeria. Fyrstu f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fasettu seg \u00ed oynni, v\u00f3ru yorubar, i\u00f0 komu higar \u00ed 15. \u00f8ld. B\u00fdurin vaks skj\u00f3tt og gj\u00f8rdist st\u00f3rur handilssta\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 evropearar komu til Afrika. T\u00e1 i\u00f0 Nigeria loysti \u00ed 1960, gj\u00f8rdist Lagos h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landinum, \u00ed 1992 gj\u00f8rdist Abuja, inni \u00ed landinum, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur . Men enn er Lagos st\u00f8rsti b\u00fdur. \n\nStrondin vi\u00f0 Guineafl\u00f3gvan er \u00fatgrunn og tann beri sandur. Har er t\u00ed \u00f3m\u00f8guligt at koma at vi\u00f0 skipi, og t\u00e1 i\u00f0 havnirnar eru f\u00e1ar, mugu skipini varpa upp uttan fyri l\u00f3nna ofta fleiri kilometrar fr\u00e1 landi. F\u00f3lk og f\u00f8rningur ver\u00f0ur so f\u00f8rt \u00e1 land vi\u00f0 b\u00e1ti. Sandurin liggur inn \u00edm\u00f3ti brekkunum. \u00cd sandinum vaksa bara einstakir p\u00e1lmar. Men \u00ed brekkunum, sum ganga ni\u00f0an \u00edm\u00f3ti h\u00e1sl\u00e6ttunum, vaksa baobabtr\u00f8 og p\u00e1lmar. Har er n\u00f3g miki\u00f0 av avfalli, sum vindurin ber uttan av havinum. Uppi \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttunum regnar d\u00fagliga alt \u00e1ri\u00f0, har eru st\u00f3rar v\u00edddar avvaksnar vi\u00f0 kakaotr\u00f8um. Ta\u00f0 er vatnfl\u00f3\u00f0 \u00ed Nigeria \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri orsaka\u00f0 av teirri \u00e1rligu regnt\u00ed\u00f0ini.\n\nFyrisitingarligt b\u00fdti\n\nLutstatir \u00ed Nigeria\n\nB\u00faskapur \n\nT\u00e1 i\u00f0 evropeararnir komu hagar fyri einum 500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, f\u00f3ru teir at handla vi\u00f0 h\u00f8vdingarnar og keyptu fr\u00e1 teimum v\u00f8rur, sum v\u00f3ru sj\u00e1ldsamar \u00ed Evropa, mest f\u00edlabein, gull og kryddar\u00ed, men seinni kom tr\u00e6lahandilin vi\u00f0 USA at vera tann berandi. \n\nNiger\u00e1in er 4000 km long, hon er g\u00f3\u00f0 at sigla \u00e1 og kann, um hon ver\u00f0ur byrgd, veita landinum n\u00f3gva elmegi at virka teir n\u00f3gvu m\u00e1lmar, sum \u00ed j\u00f8r\u00f0ini eru, og at edla t\u00e6r n\u00f3gvu fruktir, sum \u00ed j\u00f8r\u00f0ini vaksa. Nigeria kundi veri\u00f0 r\u00edkt, t\u00ed at har eru n\u00f3gv gass, olja og steinsl\u00f8g, og har er n\u00f3gv g\u00f3\u00f0 landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. Knappliga 155 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Nigeria, meiri enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum landi \u00ed Afrika, sum heild er f\u00f3lki\u00f0 betur \u00fatb\u00fagvi\u00f0 enn n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed heimspartinum. \n\nMen Nigeria er spjatt \u00ed n\u00f3gvar \u00e6ttb\u00f3lkar vi\u00f0 n\u00f3gvum tungum\u00e1lum, so ta\u00f0 er str\u00edggi\u00f0 at halda r\u00edkinum saman \u00ed einum. Men eitt herna\u00f0arkvett fyri og anna\u00f0 eftir og str\u00ed\u00f0 \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8gini birtu \u00ed borgarakr\u00edggj \u00ed 1967. N\u00fa str\u00ed\u00f0ist Nigeria vi\u00f0 at gjalda aftur ovurst\u00f3ru uttanlandsskuld s\u00edna og at menna og n\u00fat\u00edmansgera \u00eddna\u00f0in og landb\u00fana\u00f0in. Arbei\u00f0sloysi er ein av st\u00f8rstu trupulleikunum \u00ed Nigeria \u00ed dag; arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed 2011 var 23,9\u00a0% . Arbei\u00f0sloysi er meth\u00f8gt \u00ed oljulandinum Nigeria; meir enn 38 prosent av \u00f8llum undir 25 \u00e1r hava onki arbei\u00f0i \u00ed 2014 .\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nOlja er t\u00fddningarmesta stakv\u00f8ra, handla\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Oljuvinnan \u00ed Nigeria t\u00f3k seg upp \u00ed 1956, og 20 \u00e1r var oljan h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulin undir \u00f8llum b\u00faskapinum \u00ed landinum. Oljan \u00ed Nigeria er rein og g\u00f3\u00f0, og t\u00ed er hon v\u00e6l egna\u00f0 at gera til brennievni \u00ed flogf\u00f8rum. Men ta\u00f0 er \u00f3gvuliga svikaligt, at b\u00faskapurin \u00ed einum landi hevur bara ein r\u00e1v\u00f8ra at l\u00edta \u00e1. T\u00e1 i\u00f0 oljupr\u00edsurin fall \u00ed 1980-\u00e1runum kom Nigeria \u00ed sv\u00e1ra b\u00faskaparkreppu. N\u00fa ver\u00f0ur roynt at menna annan \u00eddna\u00f0, so at landi\u00f0 hevur fleiri stu\u00f0lar at standa \u00e1 b\u00faskaparliga.\n\nFiskiskapur \n\nNiger\u00e1in rennur gj\u00f8gnum Niger og Mali, men \u00f3sin er \u00ed Nigeria. Fleiri enn 100\u00a0000 tons \u00ed fiski ver\u00f0a \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri veidd har uppi millum oyrarnar \u00ed Niger\u00e1nni. Oyrarnar eru eitt ta\u00f0 m\u00e6tasta n\u00e1tt\u00farulendi\u00f0 \u00ed Vesturafrika.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\n\u00cd 1990-\u00e1runum v\u00f3ru lagdar inn st\u00f3rar gr\u00f3\u00f0rarlundir n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Nigeria, har ymisk gr\u00f8\u00f0i, mest \u00e6tla\u00f0 til \u00fatflutnings, ver\u00f0ur dyrka\u00f0. Her ver\u00f0ur arbeitt vi\u00f0 maskinum og dyrka\u00f0 ver\u00f0a til d\u00f8mis kaffi, kakao, bummull, sukur og oljup\u00e1lmar. Kakaotr\u00e6i\u00f0 hevur uppruna s\u00edn \u00ed Brasil, men tr\u00edvist v\u00e6l vi\u00f0 Guineafl\u00f3gvan. Nigeria er ta\u00f0 land \u00ed heiminum, sum ger mestu p\u00e1lmaoljuna. P\u00e1lmaoljan ver\u00f0ur n\u00fdtt til matolju, s\u00e1pu, margarin, kertilj\u00f3s og m\u00e1ling. Oljup\u00e1lmarnir vaksa villir \u00ed regnsk\u00f3gunum, fruktirnareru oljukeldar, og oljan ver\u00f0ur eins og j\u00f8r\u00f0n\u00f8taoljan gj\u00f8rd til b\u00e6\u00f0i margarin og s\u00e1pu. Umframt hetta hava menn st\u00f3rar gar\u00f0ar vi\u00f0 teplantum, gummi- og kaffitr\u00f8um. \n\nKornsl\u00f8gini r\u00eds og hirsa ver\u00f0a dyrka\u00f0 v\u00ed\u00f0a um \u00ed Nigeria. Hirsa er vanlig gr\u00f8\u00f0i \u00ed turra lendinum fyri nor\u00f0an, men r\u00eds veksur best, har avfalli\u00f0 er n\u00f3gv, solei\u00f0is er eisini vi\u00f0 r\u00f3tplantum sum til d\u00f8mis maniok og jamsr\u00f3t. Jamsr\u00f3t og maniok ver\u00f0a k\u00f3ka\u00f0 og etin til d\u00f8mis aftur vi\u00f0 h\u00f8snarungum, fiski ella geitakj\u00f8ti. Gr\u00f3\u00f0urin hevur laga\u00f0 seg eftir, hvussu n\u00f3gv avfalli\u00f0 er. Su\u00f0uri vi\u00f0 strondina regnar illa, men fyri nor\u00f0an regnar l\u00edti\u00f0, og har er javnan ringur turkur. Sumsta\u00f0ni er regnt\u00ed\u00f0 einar 4-5 m\u00e1na\u00f0ir. Ta\u00f0, i\u00f0 eftir er av \u00e1rinum, kemur ikki dopi av luftini. \n\nFlestir b\u00f8ndur \u00ed Nigeria eiga sm\u00e1ar ognargar\u00f0ar. Teir velta j\u00f8r\u00f0ina vi\u00f0 tr\u00e6pl\u00f3gvi, hakkara og \u00f8\u00f0rum einf\u00f8ldum ambo\u00f0um. Til egna n\u00fdtslu ver\u00f0a velt maniok, r\u00eds, jamsr\u00f3t og mais. Kakao, p\u00e1lmaolja, gummi og jar\u00f0n\u00f8tir ver\u00f0a dyrka\u00f0 til \u00fatflutnings. H\u00f3ast myndugleikarnir \u00ed Nigeria hava lagt st\u00f3ran dent \u00e1 landb\u00fana\u00f0in \u00ed lundunum, ver\u00f0ur enn mesta gr\u00f8\u00f0in, i\u00f0 ver\u00f0ur flutt \u00fat, dyrka\u00f0 \u00e1 sm\u00e1u ognarg\u00f8r\u00f0unum. \n\nFlestir nigerianar liva alt l\u00edv s\u00edtt \u00ed heimbygdini, h\u00f3ast teir fara \u00ed b\u00fdin at arbei\u00f0a og l\u00e6ra eitt skifti \u00ed l\u00edvinum. F\u00f3lki\u00f0 \u00e1 bygd livir mest av j\u00f8r\u00f0ini, men har eru eisini smi\u00f0ir, snikkarar og f\u00f3lk, i\u00f0 duga \u00e1 at skyna heimar\u00e1\u00f0um. Bygdarf\u00f3lkini eru mest sum sj\u00e1lvbjargin - tey dyrka n\u00e6stan alt, tey eta, byggja sj\u00e1lv h\u00fas s\u00edni, veva og virka kl\u00e6\u00f0i og gera leir\u00edl\u00f8t at matgera \u00ed. Ta\u00f0, tey ikki gera sj\u00e1lv, ver\u00f0ur keypt fyri peningin, tey f\u00e1a fyri t\u00e6r v\u00f8rur, sum tey selja \u00e1 bygdarmarkna\u00f0inum.\n\nHandilsvi\u00f0urskifti vi\u00f0 \u00fatheimin \n\nN\u00fa eru 98 % av \u00fatflutninginum olja og gass .\n\nF\u00f8royar \n\nFaroe Marine Product (FMP), sum var \u00e1rsins virki \u00ed 2005, turkar h\u00f8vd og ryggir av ymsum fiskasl\u00f8gum og st\u00f8rsti parturin av framlei\u00f0sluni ver\u00f0ur seldur til Nigeria. Nigerianski markna\u00f0urin er ein b\u00edligur markna\u00f0ur og t\u00ed er sera umr\u00e1\u00f0andi fyri FMP at halda orku-, l\u00f8nar- og r\u00e1v\u00f8rukostna\u00f0inum ni\u00f0ri. Einasti markna\u00f0ur er Nigeria, og her eru turka\u00f0 toskarh\u00f8vd reint luksus. Eitt toskarh\u00f8vd kostar ta\u00f0 sama sum f\u00fdra t\u00edmal\u00f8nir. \n\nFaroes Apama \u00ed V\u00e1gi er eitt virki i\u00f0 arbei\u00f0ir vi\u00f0 turking av fiskah\u00f8vdum og ryggjum, i\u00f0 ver\u00f0a seld til matna \u00ed Nigeria.\n\nSvartkjafturin ver\u00f0ur skr\u00e1skorin umbor\u00f0 og s\u00ed\u00f0an seldur til FMP, vanliga kalla\u00f0 H\u00f8vdavirki\u00f0, \u00ed Leirv\u00edk. Har ver\u00f0ur hann turka\u00f0ur og s\u00ed\u00f0an seldur til Nigeria. H\u00f8vdini ver\u00f0a skorin sundur og ver\u00f0a so k\u00f3ka\u00f0. Hetta er eisini ein sunn f\u00f8\u00f0i, t\u00ed 70 % eru protein. At bert eitt land er markna\u00f0ur merkir, at ta\u00f0 er avmarka\u00f0, hvussu n\u00f3gv framlei\u00f0slan kann \u00f8kjast \u00ed einum, uttan at hetta gongur \u00fatyvir pr\u00edsin. Men hinvegin er Nigeria f\u00f3lkar\u00edkasta land \u00ed Afrika, og oljur\u00edkid\u00f8mi\u00f0 har merkir, at ta\u00f0 eru \u00ed hvussu er naka\u00f0 n\u00f3gv, sum hava r\u00e1\u00f0 til at keypa. \n\nMen so gj\u00f8rdist borgarakr\u00edggj \u00ed Nigeria, hv\u00f8r minnist ikki biafrakr\u00edggi\u00f0. Nigeria var h\u00f8vu\u00f0smarkna\u00f0urin, og hesin \u00fatflutningurin fall i\u00f0ur \u00ed l\u00edti\u00f0 og einki. Seinastu \u00e1rini er hann t\u00f3 \u00f8ktur eitt l\u00edti\u00f0 sindur og ta\u00f0 er hann vist \u00ed Noregi eisini.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMong ung f\u00f3lk fara til st\u00f3rb\u00fdirnar at l\u00e6ra ella arbei\u00f0a og senda foreldrum og systkjum pening, t\u00e1 i\u00f0 landb\u00fana\u00f0urin gevur ov l\u00edti\u00f0 av s\u00e6r. Peningurin ver\u00f0ur ofta n\u00fdttur at keypa mat ella sk\u00falab\u00f8kur fyri til eitt barn, sum gongur \u00ed sk\u00fala. T\u00e1 i\u00f0 tey ungu eru li\u00f0ug at l\u00e6ra, ella tey hava lagt n\u00f3g miki\u00f0 av peningi til s\u00ed\u00f0is, fara tey heim aftur \u00ed heimbygdina. \n\nTa\u00f0 eru n\u00f3gv sera f\u00e1t\u00f8k f\u00f3lk \u00ed Nigeria.\n\nF\u00f3lkasl\u00f8g \n\n\u00cd Nigeria eru fleiri enn 500 ymiskir \u00e6ttarb\u00f3lkar. Fj\u00f8lmentastu f\u00f3lkasl\u00f8gini eru hausafulani fyri nor\u00f0an, yoruba fyri vestan og ibo fyri eystan. St\u00f3ra f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi\u00f0 og str\u00ed\u00f0 \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8gini hava veri\u00f0 atvold til dr\u00fagvan politiskan \u00f3fri\u00f0 \u00ed Nigeria.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n\u00cd Nigeria eru mangir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir. Nigeria kann sigast at vera b\u00fdtt sundur \u00ed ein sunnara og ein nor\u00f0ara part, t\u00e1 i\u00f0 talan er um t.d. landslag og ve\u00f0urlag, sama kann ver\u00f0a sagt um ta\u00f0 \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga. Fyri nor\u00f0an eru flestu f\u00f3lk muslimar, fyri sunnan eru mong f\u00f3lk kristin. \u00cd \u00f8llum Nigeria eru eisini gamlir afrikanskir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir. \n\n\u00cd nor\u00f0ara parti \u00ed landinum eru flestu f\u00f3lk muslimar, ta\u00f0 v\u00f3ru ar\u00e1biskir keypmenn \u00far Nor\u00f0urafrika, i\u00f0 b\u00f3ru tr\u00fanna hagar vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed 11. \u00f8ld. \u00c1tr\u00fana\u00f0arligar h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir eru vanligar, til d\u00f8mis sallahskr\u00fa\u00f0gongan, i\u00f0 si\u00f0ur er at ganga, t\u00e1 i\u00f0 muslimski f\u00f8stum\u00e1na\u00f0urin, ramadan, er \u00fati. \n\nFimm hundra\u00f0 \u00e1r seinni h\u00f8vdu keypmenn \u00far Evropa kristind\u00f3min vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 teir komu til Su\u00f0urnigeria. Fyrsti tr\u00fabo\u00f0arin kom til Nigeria \u00ed 1913 og \u00ed 1916 var\u00f0 fyrsta kirkjan v\u00edgd. Ta\u00f0 var tann l\u00edtla St. Johns kirkjan \u00ed Numan. S\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur Mission Afrika sent n\u00f3gvar tr\u00fabo\u00f0arar \u00fat. Ein teirra er Kaja Nemuel, f\u00f8dd Lamhauge, sum er \u00e6tta\u00f0 \u00far Rituv\u00edk. Lutherska kirkjan \u00ed Nigeria er \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri. Afrikanskir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir eru eisini vanligir \u00ed Nigeria. \n\nBretska deildin av Aid to the Church in Need, hevur kanna\u00f0 33 lond, har \u00e1tr\u00fana\u00f0arlig forfylging er skr\u00e1sett. Lond sum Nigeria, Irak og Pakistan eru millum tey ringastu .\n\nMentan \n\nTveir heimar m\u00f8tast ofta \u00ed nigerianskari list og \u00ed gerandisdegi afrikanaranna, gamli si\u00f0bundni heimurin og n\u00fdggi. Arbei\u00f0i\u00f0, hugskot og dreymar, sum n\u00fdggja t\u00ed\u00f0in hevur vi\u00f0 s\u00e6r, gerast alt vanligari, men fornir si\u00f0ir og gamal l\u00edvsh\u00e1ttur hevur enn dj\u00fapar r\u00f8tur \u00ed f\u00f3lkinum. So er eisini, t\u00e1 um \u00e1tr\u00fana\u00f0 er at r\u00f8\u00f0a, h\u00f3ast kristind\u00f3mur og islam vinna skj\u00f3tt fram \u00ed Nigeria. \n\nYourubaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed \u00datsynningsnigeria dugir v\u00e6l at lita kl\u00e6\u00f0i, i\u00f0 tey pr\u00fd\u00f0a vi\u00f0 fj\u00f8lbroyttum mynstrum. Tey n\u00fdta litevni \u00far n\u00e1tt\u00faruni. Kl\u00e6\u00f0ini ver\u00f0a vanliga lita\u00f0 \u00ed st\u00f3rum leirk\u00f8rum. Hausaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kano \u00ed Nor\u00f0urnigeria hevur grivi\u00f0 og stoypt st\u00f3rar litingarbrunnar ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina at lita \u00ed.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur er tj\u00f3\u00f0ar\u00edtr\u00f3ttin \u00ed Nigeria, og landi\u00f0 hevur s\u00edna egnu Premier League \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Nigerianska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0, kent sum Super Eagles, er komi\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til endaumfari\u00f0 \u00ed HM fimm fer\u00f0ir: 1994, 1998, 2002, 2010 og 2014. Teir hava vunni\u00f0 Afrikanska meistaraskapin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti tr\u00edggjar fer\u00f0ir, 1980, 1994 og 2013.\n\nA\u00f0rar \u00edtr\u00f3ttargreinir \u00ed eru v\u00e6l d\u00e1mdar \u00ed Nigeria eru eitt n\u00fa kurvab\u00f3ltur, cricket, fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur og boksing.\n\nKeldur \n\nNigeria\nAfrika\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "10091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Jakka%20steinur", "title": "Hans Jakka steinur", "text": "Hans Jakka steinur er ein l\u00edtil steinur i\u00f0 stendur mitt \u00ed Klaksv\u00edkini. Ta\u00f0 var kendur ma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edk, i\u00f0 kalla\u00f0ist Hans Jacob, i\u00f0 plagdi at hv\u00edla \u00e1 hesum steini. Steinurin stendur \u00e1 Fornag\u00f8r\u00f0um og ver\u00f0ur enn tann dag n\u00f3gv n\u00fdttur. Hans Jakka steinur er fyri tey yngri \u00ed b\u00fdnum ein samlista\u00f0ur \u00ed vikuskiftunum.\n\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "10094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%A1lvmor%C3%B0", "title": "Sj\u00e1lvmor\u00f0", "text": "Sj\u00e1lvmor\u00f0 er ta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 ein vi\u00f0 vilja tekur seg sj\u00e1lvan av d\u00f8gum. Sj\u00e1lvmor\u00f0 er ofta orsaka\u00f0 v\u00f3nloysi, tunglyndi, sinnissj\u00faku ella/og r\u00fasevnis- og r\u00fasdrekkamisn\u00fdtslu. Harafturat kann sovor\u00f0i\u00f0 sum f\u00edggjarligir trupulleikar og v\u00e1nalig vi\u00f0urskifti vi\u00f0 onnur f\u00f3lk vera ein ors\u00f8k. \u00cd 2012 gj\u00f8rdu tr\u00fd f\u00f3lk vi\u00f0 f\u00f8stum b\u00fasta\u00f0i \u00ed F\u00f8royum sj\u00e1lvmor\u00f0. Fr\u00e1 2007 til 2012 hava 13 f\u00f3lk tiki\u00f0 seg av d\u00f8gum \u00ed F\u00f8royum og bara \u00ed 2010 v\u00f3ru heili 6 sj\u00e1lvmor\u00f0. Samb\u00e6rt heilsul\u00fdsing landsl\u00e6knans var eitt sj\u00e1lvmor\u00f0 framt \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2007. Hetta er eitt vet minni enn seinastu tr\u00fd \u00e1rini, t\u00ed \u00ed 2006 v\u00f3r\u00f0u tr\u00fd sj\u00e1lvmor\u00f0 framd, me\u00f0an seks v\u00f3r\u00f0u \u00ed 2005. St\u00f8rsta sj\u00e1lvmor\u00f0stali\u00f0 eitt einstakt \u00e1r \u00ed F\u00f8royum var \u00e1ri\u00f0 1985, t\u00e1 sjey f\u00f3lk doy\u00f0u fyri egnari hond. \u00cd 1984, 1986, 1988, 1992, 2005 og \u00ed 2010 t\u00f3ku seks f\u00f3lk l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r hv\u00f8rt av hesum \u00e1runum. Ta\u00f0 er bara \u00ed \u00e1runum 1999, 2001 og \u00ed 2009, at eingin f\u00f8royingur doy\u00f0i fyri egnari hond. Fr\u00e1 \u00e1rsbyrjan 1981 til og vi\u00f0 2007 eru tilsamans 88 sj\u00e1lvmor\u00f0 sta\u00f0fest her \u00e1 landi. Samanbori\u00f0 vi\u00f0 hini Nor\u00f0urlondini og londini \u00ed Evropa eru f\u00f8roysku sj\u00e1lvmor\u00f0st\u00f8lini sera l\u00e1g. T\u00f8lini yvir sj\u00e1lvmor\u00f0 \u00ed F\u00f8roym eru ikki \u00f8kt seinastu 30 \u00e1rini, men heldur eru t\u00f8lini minka\u00f0. \n\nFlest menn gera sj\u00e1lvmor\u00f0; \u00ed so at siga \u00f8llum aldursb\u00f3lkum eru menn teir, i\u00f0 liggja ovast \u00e1 listanum yvir sj\u00e1lvmor\u00f0. \u00cd 2012 gj\u00f8rdu 661 f\u00f3lk sj\u00e1lvmor\u00f0 \u00ed Danmark. Kanningin hj\u00e1 Jyllands-Posten v\u00edsir, at av teimum 661 sum gj\u00f8rdu sj\u00e1lvmor\u00f0 hetta \u00e1ri\u00f0, v\u00f3r\u00f0u 494 teirra menn . Ta\u00f0 er serliga menn \u00ed aldrinum 20 til 40 \u00e1r.\n\nKeldur \n\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i\nDey\u00f0sors\u00f8kir"}
{"id": "10095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Narsarsuaq", "title": "Narsarsuaq", "text": "Narsarsuaq er ein bygd \u00ed Su\u00f0urgr\u00f8nlandi. Narsarsuaq, sum liggur \u00ed Narsaq kommunu, er \u00ed dag ein altj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8llur, sum amerikumenn bygdu \u00ed 1941. Hetta var fyrsta amerikanska flogst\u00f8\u00f0 \u00ed Gr\u00f8nlandi, Blue West One av navni. Flogv\u00f8llurin var\u00f0 n\u00fdttur undir \u00f8llum seinna heimsbardaga sum millumlendingarst\u00f8\u00f0 \u00e1 teininum Evropa og Nor\u00f0uramerika. Umlei\u00f0 6.000 f\u00f3lk b\u00faleika\u00f0ust har t\u00e1. H\u00f3pur av sj\u00fakrabarakkum v\u00f3r\u00f0u bygdar har fr\u00e1 1943 til kr\u00edgslok at h\u00fdsa s\u00e6rdum str\u00ed\u00f0smonnum fr\u00e1 v\u00ed\u00f0v\u00f8llinum \u00ed Evropa. Ta\u00f0 er ein misskiljing, t\u00e1 sagt hevur veri\u00f0, at sj\u00fakrabarakkirnar eisini v\u00f3r\u00f0u n\u00fdttar undir Koreakr\u00edgnum, sum vardi fr\u00e1 1950 til 1953. \u00cd 1958 l\u00f3tu amerikumenn v\u00f8llin fr\u00e1 s\u00e6r. \u00cd \u00f8kinum er eitt \u00f3tr\u00faliga \u00e1hugavert fornminnissavn av lutum, sum amerikumenn br\u00faktu ta t\u00ed\u00f0ina teir v\u00f3ru har. \u00cd 1959 - aftan\u00e1 skipi\u00f0 \"Hans Hedtoft\" f\u00f3rst - t\u00f3ku danir yvir t\u00e6nasturnar \u00ed Narsarsuaq. \u00cdst\u00e6nastan hevur s\u00ed\u00f0ani h\u00fasast her.\n\nPl\u00e1ssi\u00f0 Narsarsuaq ver\u00f0ur \u00ed dag n\u00fdtt sum altj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8llur. Hotelli\u00f0 vi\u00f0 flogv\u00f8llin, sum umframt rekur vanligt hotellvirksemi, ver\u00f0ur eisini \u00ed st\u00f3ran mun n\u00fdtt til skei\u00f0virksemi, r\u00e1\u00f0stevnur o.a. \u00cd dag b\u00fagva bert eini 180 f\u00f3lk \u00ed Narsarsuaq, sum eru kn\u00fdtt til flogv\u00f8llin. Har b\u00fdr eisini onkur f\u00f8royingur. \u00cd allari Narsaq kommunu b\u00fagva umlei\u00f0 2.000 f\u00f3lk.\n\nS\u00ed eisini \n\n  Gr\u00f8nland\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "10096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Concord%2C%20New%20Hampshire", "title": "Concord, New Hampshire", "text": "Concord er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og tri\u00f0i st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed New Hampshire. Hann hevur umlei\u00f0 42 t\u00fasund \u00edbugvar. B\u00fdurin liggur \u00e1 \u00e1nni Merrimack. Concord var grunda\u00f0 1733.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: concordnh.gov\n\nKeldur \n\nNew Hampshire\nB\u00fdir \u00ed New Hampshire"}
{"id": "10098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tenerife", "title": "Tenerife", "text": "Tenerife er tann st\u00f8rsta av teimum sjey Kanarisku Oyggjunum og hevur fleiri enn fimm milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk \u00e1 vitjan um \u00e1ri\u00f0. \n\nSpania"}
{"id": "10099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alanya", "title": "Alanya", "text": "Alanya er ein tann best umt\u00f3kti fer\u00f0amannab\u00fdurin \u00ed Turkalandi. B\u00fdurin og upplandi\u00f0 til b\u00fdin er 1,598.51\u00a0km2. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum var 248,286 \u00ed 2010, harav b\u00fa\u00f0u 98,627 \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum.\nHar eru strendur, havnaumhv\u00f8rvi og ein spennandi b\u00fdarkjarna. Eystanfyri b\u00fdin liggur havnin og Keykubat strondin. Vestanfyri liggja Damlatas- og Kleopatrastrendurnar. \u00cdmillum strendurnar liggur eitt l\u00edti\u00f0 fjall vi\u00f0 eini borg, i\u00f0 var\u00f0 bygd \u00ed 1226. Alanya er \u00ed n\u00fdm\u00f3tans parturin av Turkalandi. Har eru n\u00f3gv hotellir og g\u00f3\u00f0ar strendur. Strandalinjan \u00ed Alanya er 70 km. Alanya liggur \u00fat til Mi\u00f0jarhavi\u00f0, m\u00f3ti nor\u00f0i eru Taurus fj\u00f8llini. B\u00fdurin er deildur sundur av einari h\u00e1lvoyggj. Havnin, mi\u00f0b\u00fdurin og Keykubat strondin, sum eitur eftir Sultan Kayqubad I, eru \u00e1 eystur s\u00ed\u00f0u \u00e1 h\u00e1lvoynni. Damlata\u015f strondin, sum eitur eftir teimum kendu drippandi holunum og Cleopatra strondin eru \u00e1 vestaru s\u00ed\u00f0u.\n\nN\u00f8vn\nB\u00fdurin hevur hoyrt til ymisk st\u00fdri seinastu \u00f8ldirnar, og ta\u00f0 s\u00e6st aftur \u00ed navninum. B\u00fdurin hevur skift navn fleiri fer\u00f0ir.  \nAlanya var kent sum Coracesium \u00e1 Lat\u00ednskum ella sum Korakesion \u00e1 grikskum sum \u00e1 Luwianskum m\u00e1li\u00f0 eitur Korakassa sum merkir \"framstandandi b\u00fdur\".  Undir t\u00ed Bysantinska R\u00edkinum gj\u00f8rdist b\u00fdurin kendur sum Kalonoros ella Kalon Oros, sum merkir \"vakurt fjall\" \u00e1 grikskum. Selsjukkarnir nevndu b\u00fdin Alaiye (\u0639\u0644\u0627\u0639\u064a\u0629), sum kemur av navninum \u00e1 sultaninum Alaeddin Kayqubad I. \u00ed 13. og 14. \u00f8ld nevndu italienskir handilsmenn b\u00fdin Candelore ella Cardelloro. T\u00e1 Mustafa Kemal Atat\u00fcrk \u00ed 1935 vitja\u00f0i b\u00fdin avgj\u00f8rdi hann at b\u00fdurin skuldi stavast Alanya vi\u00f0 t\u00ed turkiska alfabetinum. Hann broytti 'i' og 'e' \u00ed Alaiye, ta\u00f0 sigst, at hann gj\u00f8rdi hetta orsaka\u00f0 av ein skeivt stava\u00f0um telegrammi \u00ed 1933.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Turkalandi"}
{"id": "10100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edna%20Parker", "title": "Edna Parker", "text": "Edna Scott Parker (f\u00f8dd 20. apr\u00edl 1893 \u00ed Morgan County, Indiana \u2013 dey\u00f0 26. november 2008 \u00ed Shelbyville, Indiana) hevur s\u00ed\u00f0an 2007 veri\u00f0 skr\u00e1sett \u00ed Guinness World Records sum heimsins elsta kvinna. Samstundis er hon 14. elsta menniskja, sum hevur liva\u00f0, samb\u00e6rt Guinness met b\u00f3kini. Edna Parker gj\u00f8rdist einkja \u00ed 1939, og b\u00fa\u00f0i \u00e1 einum b\u00f3ndagar\u00f0i inntil hon var\u00f0 100 \u00e1r. T\u00e1 flutti hon til sonin at b\u00fagva, men f\u00f3r stutt eftir \u00e1 ellisheim. \u00c1 ellisheiminum b\u00fa\u00f0i eisini heimsins h\u00e6gsta kvinna, Sandy Allen (f\u00f8dd 18. juni 1955 \u00ed Chicago). Hon anda\u00f0ist \u00ed august \u00ed 2008. Edna Parker doy\u00f0i 26. november 2008 \u00ed b\u00fdnum Shelbyville \u00ed statinum Indiana.\n\nS\u00ed eisini \n\n Heimsins elstu f\u00f3lk\n\nKelda \n\n VG - Verdens eldste kvinne er d\u00f8d VG 27. november 2008\n\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1893\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "10101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ghm", "title": "Ghm", "text": "GHM er eitt f\u00f8royskt harmoniorkestur. GHM i\u00f0 merkir \"Georg Hansens Minni\", var stovna\u00f0 14. mars 1922. Felagi\u00f0 fekk navni\u00f0 eftir Georg Hansen bakara, i\u00f0 sl\u00f3\u00f0a\u00f0i fyri \u00f8llum t\u00f3nleikarl\u00edvi \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 v\u00f3ru n\u00e6mingar hj\u00e1 Bakara Hansen, sum t\u00e1 framvegis livdi, i\u00f0 stovnsettu orkestri\u00f0. Teir vildu, at orkestri\u00f0 skuldi vera honum, sum teir sk\u00fdrdu \"Fa\u00f0ir t\u00f3nleikin \u00ed F\u00f8royum\", ein livandi minnisvari. \n\nVirksemi\u00f0 hj\u00e1 GHM hevur veri\u00f0 misjavnt gj\u00f8gnum \u00e1rini, men eftir eina endurreistn \u00ed 1950 hevur gingi\u00f0 meira st\u00f8\u00f0ugt. Harmoniorkestri\u00f0 G.H.M. var \u00ed 1950\u2019unum og 1960\u2019unum kent fyri s\u00edn t\u00f3nleik \u00e1 \u00fatfer\u00f0um, konsertum og serliga sp\u00e6li til gamlar dansir b\u00e6\u00f0i \u00ed Havn og \u00fati \u00e1 bygd. \n\nMitt \u00ed 70\u2019unum kom ein bresktur venjari til F\u00f8royar, nevndur Hugh Watkins. Hann var \u00ed fyrstuni t\u00f3nleikaral\u00e6rari \u00ed Klaksv\u00edk, men seinni kom hann su\u00f0ur til Havnar. Hann setti n\u00f3gv ung \u00ed gongd at sp\u00e6la upp\u00e1 ymisk bl\u00e1silj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, og innan stutta t\u00ed\u00f0 vaks orkestri\u00f0 \u00far 18 til 38 sp\u00e6larar og sum naka\u00f0 n\u00fdtt,  komu 3 konuf\u00f3lk vi\u00f0 \u00ed orkestri\u00f0 tann 13. sep. 1976. \n\nOrkestri\u00f0 er n\u00f3gv broytt gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar. \u00cd fyrstani var GHM eitt l\u00edti\u00f0 orkestur manna vi\u00f0 tilkomnum havnamonnum, men fram til 2005 var GHM eitt orkestur vi\u00f0 uml. 25-30 sp\u00e6larum, b\u00e6\u00f0i konuf\u00f3lk og mannf\u00f3lk, og flest ungir sp\u00e6larar. \n\n\u00c1 v\u00e1ri 2005 v\u00f3ru GHM og T\u00f3rshavnar Ungd\u00f3msHarmiorkestur samanl\u00f8gd og eftir samanleggingina, taldi GHM 70-80 sp\u00e6larar.  \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 GHM er https://www.ghm.fo \n\nFelagsskapir\nF\u00f8royskir hornt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "10103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kak%C3%A1", "title": "Kak\u00e1", "text": "Ricardo Izecson dos Santos Leite er f\u00f8ddur 22. apr\u00edl 1982 \u00ed Brasilia, Brasil. Hann var\u00f0 kosin heimsins besti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed 2007. Kak\u00e1 hevur vunni\u00f0 Champions League og Seriu A vi\u00f0 AC Milan, samstundis sum hann eisini hevur vunni\u00f0 HM gull vi\u00f0 Brasilia. \u00cd 2007 valdi FIFA hann til heimsins besta f\u00f3tb\u00f3ltsleikara. Kak\u00e1 hevur ikki veri\u00f0 sm\u00e6\u00f0in um s\u00edna kristnu tr\u00fagv. Kak\u00e1 sigur, at t\u00e1 i\u00f0 hann ver\u00f0ur li\u00f0ugur sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, vil hann ver\u00f0a prestur. Kak\u00e1 er limur \u00ed samkomuni Reborn in Christ Evangelical Church \u00ed Brasil.\n\nBrasilskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "10107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%A1lan", "title": "Str\u00e1lan", "text": "Str\u00e1lan er ungmannafelag og kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00e1 Strondum. Felagi\u00f0 hevur eisini veri\u00f0 virki\u00f0 innan dart og badminton. Ingun Hansen vann FM fyri felagi\u00f0 fimm fer\u00f0ir. Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0ur FM stevna \u00ed kappr\u00f3\u00f0ri heldin \u00e1 Strondum, stevnan nevnist Fjar\u00f0astevnan. Stevnan skiftir millum bygdirnar Vestmanna, Sk\u00e1la og Strendur. T\u00e1 stevnan er \u00e1 Strondum, so eru ta\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8gini Str\u00e1lan og St\u00cdF i\u00f0 skipa fyri stevnuni.\n\nS\u00f8ga \nFelagi\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 24. mars 1989.\n\nB\u00e1tar \n Seksmannafari\u00f0 Str\u00e1lan\n Seksmannafari\u00f0 Stj\u00f8rnan\n Fimmmannafari\u00f0 Str\u00edpan\n\nFM heiti\u00f0 \nDreingirnir sum r\u00f3u vi\u00f0 Str\u00e1luni vunnu FM \u00ed 1991, 1992, 2000 og 2001\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nStr\u00e1lan.fo\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nEysturoy"}
{"id": "10114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1839", "title": "1839", "text": "1839 (MDCCCXXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n S\u00e6tta kirkja \u00e1 Sandi var\u00f0 bygd, hon st\u00f3\u00f0 til 1988, t\u00e1 ein partur av kirkjuni brann av \u00e1settum eldsbruna.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. januar: Hans Guido von B\u00fclow, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n 19. januar - Paul C\u00e9zanne, franskur listama\u00f0ur.\n 16. mars - Sully Prudhomme, franskur rith\u00f8vindur.\n 21. mars - Modest Mussorgskij, russiskur t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n 5. desember - George Armstrong Custer, generalur.\n\nAndl\u00e1t \n 3. desember - Frederik 6."}
{"id": "10120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wirsung%20kanalin", "title": "Wirsung kanalin", "text": "Bris kanalin ella Wirsung kanalin, nevnt eftir t\u00fdska kropsbygna\u00f0arfr\u00f8\u00f0inginum, Johann Georg Wirsung (1589 - 1643), er ein kanal, sum forbindir brisi\u00f0 til gall kanalina, sum s\u00ed\u00f0ani rennur \u00fat \u00ed t\u00f3lvfingurtarmin. Her rennur bris-saft \u00far, sum hj\u00e1lpir vi\u00f0 sodningini, \u00ed tarminum, fr\u00e1 t\u00ed eksokrina partinum \u00ed brisinum.\n\nHendan kanalin er sera umr\u00e1\u00f0andi, t\u00ed um kanalin ver\u00f0ur tipt av einari ella a\u00f0rari grund, ella um \u00edger\u00f0 kemur \u00ed hana, kann ein f\u00e1a akutta \u00edger\u00f0 \u00ed brisi\u00f0. Tann mest vanliga grundin fyri at wirsung kanalin ver\u00f0ur tipt, er gallsteinur \u00ed gall kanalini.\n\nEin kann eisini f\u00e1a krabbamein \u00ed wirsung kanalina (\"Pancreatic ductal carcinoma\" \u00e1 enskum). Hetta slagi\u00f0 av krabbameini, er ein av teimum, sum flest f\u00f3lk doyggja av \u00ed prosentum.\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ST-yvirl%C3%BDsingin%20um%20mannar%C3%A6ttindi", "title": "ST-yvirl\u00fdsingin um mannar\u00e6ttindi", "text": "ST-yvirl\u00fdsingin um mannar\u00e6ttindi - ofta nevnd Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingin var samtykt av ST (Sameindu Tj\u00f3\u00f0um) \u00e1 a\u00f0alfundi 10. desember 1948. Yvirl\u00fdsingin \u00e1setur grundleggjandi r\u00e6ttindi og trygd, sum \u00f8ll menniskju eiga uppibori\u00f0.\n\nYvirl\u00fdsingin \n\nHEIMSYVIRL\u00ddSING SAMEINDU TJ\u00d3\u00d0A UM MANNAR\u00c6TTINDI\n\nInngangur\n\nTa\u00f0 ver\u00f0ur at vi\u00f0urkenna, at menniskjuni er vir\u00f0ing \u00edborin, og at allir limir manna\u00e6ttarinnar eiga somu \u00f3missiligu r\u00e6ttindi, og hetta er st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir fr\u00e6lsi, r\u00e6ttv\u00edsi og fri\u00f0i \u00ed heiminum.\nHar sum mannar\u00e6ttindini hava veri\u00f0 fyri vanb\u00fdti og vanvir\u00f0ing, hevur ta\u00f0 havt vi\u00f0 s\u00e6r r\u00e6\u00f0uligar ger\u00f0ir, sum hava skaka\u00f0 samvitsku manna\u00e6ttarinnar, og ein heimskipan, har sum f\u00f8lk n\u00fdtur talu- og tr\u00faarfr\u00e6lsi og fr\u00e6lsi fr\u00e1 \u00f3tta og ney\u00f0, hevur veri\u00f0 bo\u00f0a\u00f0 sum menniskjunar h\u00e6gsta mi\u00f0 og m\u00e1l.\nTa\u00f0 var\u00f0ar almiki\u00f0 um, at mannar\u00e6ttindi ver\u00f0a var\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3gum, um f\u00f3lk ikki skal ver\u00f0a noytt til sum evstu r\u00e1\u00f0 at taka til uppreistur m\u00f3ti har\u00f0r\u00e6\u00f0i og k\u00fagan.\nTa\u00f0 var\u00f0ar almiki\u00f0 um at elva og stimbra vinalag tj\u00f3\u00f0anna millum.\n\u00cd s\u00e1ttm\u00e1la s\u00ednum hava Sameindu Tj\u00f3\u00f0irnar av n\u00fdggjum v\u00e1tta\u00f0 tr\u00fagv s\u00edna \u00e1 undirst\u00f8\u00f0ulig mannar\u00e6ttindi, \u00e1 s\u00f3ma menniskjans og vir\u00f0i, og \u00e1 javnr\u00e6ttindi fyri kvinnur og menn, og t\u00e6r hava r\u00e1tt av at fremja frambur\u00f0 \u00ed almannam\u00e1lum og b\u00f8ta um l\u00edvskor manna \u00ed alt meiri fr\u00e6lsi.\nLimar\u00edkini hava skyldubundi\u00f0 seg til, \u00ed samvinnu vi\u00f0 Sameindu Tj\u00f3\u00f0irnar, at virka fyri at f\u00e1a framt, at mannar\u00e6ttindini og undirst\u00f8\u00f0ilig fr\u00e6lsisr\u00e6ttindi ver\u00f0a alment vird og hildin.\nTa\u00f0 at allir partar skilja hesi r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi er fremsta treytin fyri, at henda skylda ver\u00f0ur framd \u00fat \u00ed \u00e6sur.\n\nTess vegna bj\u00f3\u00f0ar A\u00d0ALFUNDURIN\nhesa heimsyvirl\u00fdsing um mannar\u00e6ttindi sum felags mi\u00f0 fyri \u00f8ll f\u00f3lk og allar tj\u00f3\u00f0ir vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li, at hv\u00f8r einstakur og hv\u00f8r samfelagsstovnur alsamt vi\u00f0 hesi yvirl\u00fdsing \u00ed huga skal stremba fyri vi\u00f0 fr\u00e1l\u00e6ru og uppaling at fremja vir\u00f0ing fyri hesum r\u00e6ttindum og fr\u00e6lsism\u00e1lum og vi\u00f0 frams\u00f8knum atger\u00f0um innanlands og millumlanda at tryggja, at tey ver\u00f0a vi\u00f0urkend og hildin allasta\u00f0ni \u00e1 munag\u00f3\u00f0an h\u00e1tt, b\u00e6\u00f0i \u00ed f\u00f3lkinum \u00ed limar\u00edkjunum og \u00ed f\u00f3lkinum \u00ed teimum londum, sum eru innan l\u00f8gd\u00f8mi teirra.\n\n1. grein\n\u00d8ll menniskju eru f\u00f8dd fr\u00e6ls og j\u00f8vn til vir\u00f0ingar og mannar\u00e6ttindi. Tey hava skil og samvitsku og eiga at fara hv\u00f8rt um anna\u00f0 \u00ed br\u00f3\u00f0uranda.\n\n2. grein\n\u00d8ll hava krav um r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi, sum eru nevnd \u00ed hesi yvirl\u00fdsing, uttan mun til \u00e6ttarslag (rasu), h\u00fa\u00f0arlit, kyn, m\u00e1l, \u00e1tr\u00fana\u00f0, politiska ella a\u00f0ra sannf\u00f8ring, tj\u00f3\u00f0skaparligan ella samfelagsligan uppruna, ognarvi\u00f0urskifti, f\u00f8\u00f0ing ella a\u00f0ra st\u00f8\u00f0u.\nSomulei\u00f0is skal eingin mismunnur vera orsaka\u00f0 av politiskari, r\u00e6ttarligari ella millumtj\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0u hj\u00e1 t\u00ed landi, sum ein pers\u00f3nur hoyrir til, sama um landi\u00f0 er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt, undir tilsj\u00f3narvaldi, ella fullveldi tess \u00e1 annan h\u00e1tt er skert.\n\n3. grein\nEin og hv\u00f8r hevur r\u00e6tt til l\u00edv, fr\u00e6lsi og pers\u00f3nliga trygd.\n\n4. grein\nEingin skal liva \u00ed tr\u00e6ld\u00f3mi ella tr\u00e6lkan; tr\u00e6ld\u00f3mur og tr\u00e6lahandil av \u00f8llum slag skulu ver\u00f0a banna\u00f0.\n\n5. grein\nEingin skal ver\u00f0a p\u00edndur ella har\u00f0liga, \u00f3menniskjaliga ella van\u00e6ruliga vi\u00f0farin ella revsa\u00f0ur.\n\n6. grein \n\u00d8ll hava r\u00e6tt til, hvar tey eru st\u00f8dd, at ver\u00f0a vi\u00f0urkend sum pers\u00f3nar fyri l\u00f3gini.\n\n7. grein\n\u00d8ll eru j\u00f8vn fyri l\u00f3gini og hava r\u00e6tt til somu r\u00e6ttarvernd uttan mismun. \u00d8ll hava sama r\u00e6tt at ver\u00f0a vard fyri mismuni, sum er brot m\u00f3ti hesi samtykt, og at ver\u00f0a vard fyri allari \u00e1eggjan til at skapa t\u00edl\u00edkan mismun.\n\n8. grein\nUm onkur f\u00e6r vi\u00f0fer\u00f0, sum er tv\u00f8rtur \u00edm\u00f8ti teimum grundr\u00e6ttindum, sum honum eru tryggja\u00f0 samb\u00e6rt grundl\u00f3g og \u00f8\u00f0rum landsl\u00f3gum, skal hann hava r\u00e6tt til at f\u00e1a fullar s\u00f8mdir afturfyri vi\u00f0 d\u00f3mst\u00f3lar landsins.\n\n9. grein\nEingin skal ver\u00f0a tilvildarliga handtikin, settur \u00ed var\u00f0hald ella gj\u00f8rdur \u00fatlagin.\n\n10. grein\n\u00d8ll hava sannan javnr\u00e6tt til r\u00e6ttv\u00edsa og almenna r\u00e6ttarvi\u00f0ger\u00f0 fyri \u00f3heftum og \u00f3vildigum d\u00f3mst\u00f3li, sum skal taka avger\u00f0 um r\u00e6ttindi teirra og skyldur, og um \u00f8ll revsim\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0a reist.\n\n11. grein\n1. Hv\u00f8r, sum ver\u00f0ur \u00e1k\u00e6rdur fyri revsiverda ger\u00f0, eigur r\u00e6tt til at ver\u00f0a mettur \u00f3sekur, inntil hann er d\u00f8mdur sekur vi\u00f0 almenna r\u00e6ttargongd, har sum hann hevur fingi\u00f0 fulla trygd fyri verju.\n2. Eingin skal ver\u00f0a funnin sekur \u00ed revsim\u00e1li av n\u00f8krum slag, uttan so at ger\u00f0 ella \u00e1byrgdarloysi, sum hann var \u00e1k\u00e6rdur fyri, er at rokna sum brotsger\u00f0 samb\u00e6rt landsl\u00f3gum ella altj\u00f3\u00f0a l\u00f3gum, t\u00e1 i\u00f0 ger\u00f0in var\u00f0 framd. Ei heldur skal strangari revsing ver\u00f0a \u00e1sett enn hon, i\u00f0 var galdandi, t\u00e1 i\u00f0 tann revsiverda ger\u00f0in var\u00f0 framd.\n\n12. grein\nEingin eigur at vera fyri tilvildarligari upp\u00edlegging \u00ed pers\u00f3nlig vi\u00f0urskifti, heimal\u00edv ella br\u00e6vaskifti, ei heldur fyri \u00e6ruskemd ella \u00fatspilling. \u00d8ll eiga r\u00e6tt til l\u00f3garvernd fyri sl\u00edkari upp\u00edlegging ella \u00e1gangi.\n\n13. grein\n1. \u00d8ll hava r\u00e6tt til fr\u00edtt at fara og b\u00fasetast innan fyri landamark \u00ed hv\u00f8rjum r\u00edki s\u00e6r.\n2. \u00d8ll hava r\u00e6tt til at fara av landinum, hv\u00f8rjum sum er, eisini s\u00ednum egna og at fara heim after til s\u00edtt land.\n\n14. grein\n1. \u00d8ll hava r\u00e6tt at s\u00f8kja um og f\u00e1a fri\u00f0skj\u00f3l \u00ed \u00f8\u00f0rum londum fyri meins\u00f8knum.\n2. Sl\u00edkan r\u00e6tt ber ikki til at skj\u00f3ta seg undir, t\u00e1 i\u00f0 \u00e1k\u00e6ran av r\u00f8ttum er fyri \u00f3politiskar brotsger\u00f0ir ella ger\u00f0ir, sum eru \u00edm\u00f3ti endam\u00e1lum og grundreglum Sameindu Tj\u00f3\u00f0anna.\n\n15. grein\n1. \u00d8ll hava tj\u00f3\u00f0skaparr\u00e6tt.\n2. Eingin skal tilvildarliga missa s\u00edn tj\u00f3\u00f0skap, og ongum skal ver\u00f0a s\u00fdtt fyri at skifta tj\u00f3\u00f0skap.\n\n16. grein\n1. Menn og kvinnur, sum eru komin til l\u00f3galdur, skulu uttan mun til \u00e6ttarslag (rasu), tj\u00f3\u00f0skap ella \u00e1tr\u00fana\u00f0 hava r\u00e6tt at giftast og setast \u00ed b\u00fagv. Tey hava krav um javnr\u00e6ttindi at giftast, \u00ed hj\u00fanalagnum og til hj\u00fanaskilna\u00f0.\n2. Hj\u00fanaband kann ikki ver\u00f0a bundi\u00f0, uttan b\u00e1\u00f0ir partar samtykkja \u00ed t\u00ed av fr\u00edum vilja.\n3. H\u00faski\u00f0 er tann nat\u00farliga frumeindin \u00ed samfelagnum og hevur r\u00e6tt til vernd av samfelag og landi.\n\n17. grein\n1. \u00d8ll hava r\u00e6tt til at eiga ogn, anna\u00f0hv\u00f8rt einsam\u00f8ll ella \u00ed felag vi\u00f0 onnur.\n2.Eingin skal hissini vera fyri ognart\u00f8ku.\n\n18. grein\n\u00d8ll hava r\u00e6tt til hugsanar-, samvitsku- og tr\u00faarfr\u00e6lsi. Hesin r\u00e6ttur fatar eisini um fr\u00e6lsi at skifta \u00e1tr\u00fana\u00f0 ella tr\u00fagv, og fr\u00e6lsi til anna\u00f0hv\u00f8rt einsamallur ella \u00ed felag vi\u00f0 onnur og alment ella einskilt at inna tr\u00fagv s\u00edna \u00ed fr\u00e1l\u00e6ru, tilbi\u00f0ing, gudst\u00e6nastu og halgihaldi.\n\n19. grein\n\u00d8ll skulu vera fr\u00e6ls at hava s\u00ednar \u00e1sko\u00f0anir og bera t\u00e6r fram uttan for\u00f0an, og at s\u00f8kja s\u00e6r og brei\u00f0a \u00fat vitan og hugsanir \u00edgj\u00f8gnum hv\u00f8nn bo\u00f0mi\u00f0il, sum vera skal, og \u00f3heft av landamarki. \n\n20. grein\n1. \u00d8ll hava r\u00e6tt til fr\u00edtt og \u00e1 fri\u00f0arligan h\u00e1tt at koma saman og taka seg saman \u00ed felagsskapir.\n2. Eingin kann ver\u00f0a noyddur at vera limur \u00ed felag.\n\n21. grein\n1. \u00d8ll hava r\u00e6tt til at taka lut \u00ed stj\u00f3rn lands s\u00edns, anna\u00f0hv\u00f8rt beinlei\u00f0is ella gj\u00f8gnum fr\u00edtt vald umbo\u00f0.\n2. \u00d8ll hava r\u00e6tt til somu atgongd at emb\u00e6tum og almennum st\u00f8rvum i landi s\u00ednum.\n3. F\u00f3lksins vilji skal vera st\u00f8\u00f0i undir stj\u00f8rnarinnar valdi; hesin vilji skal ver\u00f0a borin fram vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum millumbilum og r\u00e6ttiligum valum vi\u00f0 almennum og j\u00f8vnum valr\u00e6tti, og skulu ver\u00f0a framd vi\u00f0 loyniligari atkv\u00f8\u00f0ing ella samsvarandi fr\u00e6lsum valh\u00e1ttum.\n\n22. grein\n\u00d8ll hava sum felagsborgarar r\u00e6tt til felagsliga trygd og kunnu krevja, at tey b\u00faskaparligu, felagsligu og mentanarligu r\u00e6ttindi, sum eru ney\u00f0ug fyri teirra vir\u00f0ing og fr\u00eda menning av pers\u00f3nleikanum, ver\u00f0a framd vi\u00f0 tilt\u00f8kum innanlands og \u00ed altj\u00f3\u00f0a samstarvi og \u00ed samsvari vi\u00f0 skipan og tilfeingi \u00ed hv\u00f8rjum landi.\n\n23. grein\n1. \u00d8ll eiga r\u00e6tt til arbei\u00f0i, til fr\u00edtt at velja starv, til r\u00e6ttv\u00eds og h\u00f3skandi arbei\u00f0sl\u00edkindi og til vernd fyri arbei\u00f0sloysi.\n2. \u00d8ll hava uttan mismun r\u00e6tt til somu l\u00f8n fyri sama arbe\u00f0i.\n3. Ein og hv\u00f8r, sum arbei\u00f0ir, hevur r\u00e6tt til r\u00e6ttv\u00edsa og h\u00f3skandi sams\u00fdning, i\u00f0 tryggjar honum og hansara eina manns\u00f8miliga tilveru, og harumframt um ney\u00f0ugt a\u00f0ra almennavernd. Ein og hv\u00f8r hevur r\u00e6tt til at stovna og gerast limur \u00ed yrkisfelag til at verja s\u00edni \u00e1hugam\u00e1l.\n\n24. grein\n\u00d8ll hava r\u00e6tt til hv\u00edld og fr\u00edt\u00ed\u00f0, har uppi \u00ed r\u00edmiliga avmarking av arbei\u00f0st\u00ed\u00f0ini og fr\u00edt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 l\u00f8n vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum millumbilum.\n\n25. grein\n1. Ein og hv\u00f8r hevur r\u00e6tt til l\u00edvsumst\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 tryggja honum og hansara heilsu og v\u00e6lveru, har uppi \u00ed mat, kl\u00e6\u00f0i, b\u00fasta\u00f0 og heilsur\u00f8kt og almennar t\u00e6nastur og r\u00e6tt til trygd vi\u00f0 m\u00f8guligum arbei\u00f0sloysi, sj\u00faku, \u00f3arbei\u00f0sf\u00f8ri, missi av maka, aldri ella a\u00f0rari skerjing av vinnum\u00f8guleikum orsaka\u00f0 av umst\u00f8\u00f0um, sum hann ikki hevur r\u00e6\u00f0i \u00e1.\n2. M\u00f8\u00f0ur og b\u00f8rn hava krav um serliga umsorgan og hj\u00e1lp. \u00d8ll b\u00f8rn, anna\u00f0hv\u00f8rt tey eru f\u00f8dd \u00ed hj\u00fanalagi ella uttan, nj\u00f3ta somu almannavernd.\n\n26. grein\n1. \u00d8ll hava r\u00e6tt til \u00fatb\u00fagving. \u00datb\u00fagvingin skal vera \u00f3keypis, \u00ed hvussu er \u00e1 byrjanar- og undirst\u00f8\u00f0ustigi. Undirv\u00edsing \u00e1 byrjanarstigi skal vera skyldubundin. T\u00f8knilig og yrkislig \u00fatb\u00fagving skal standa \u00f8llum \u00ed bo\u00f0i, og \u00f8ll skulu eftir f\u00f8rimuni hava somu atgongd at h\u00e6gri undirv\u00edsing.\n2. Undirvisingin skal mi\u00f0a \u00edm\u00f3ti at fullmenna pers\u00f3nleika einstaklingsings og at stimbra vir\u00f0ingina fyri mannar\u00e6ttindum og fr\u00e6lsi. Hon skal fremja fatan, tolsemi og vinalag millum tj\u00f3\u00f0ir, f\u00f3lkasl\u00f8g og tr\u00faarb\u00f3lkar, og skal fremja virki Sameindu Tj\u00f3\u00f0anna fyri at var\u00f0veita fri\u00f0in.\n3. Foreldur hava fyrsta r\u00e6tt at velja, hvat slag av undirv\u00edsing skal ver\u00f0a givin b\u00f8rnum teirra.\n\n27. grein\n1. \u00d8ll hava r\u00e6tt til fr\u00edtt at taka lut \u00ed mentanarl\u00edvi \u00ed samfelagnum, at nj\u00f3ta list og eiga lut \u00ed frambur\u00f0i v\u00edsinda og \u00e1g\u00f3\u00f0um teirra.\n2. \u00d8ll hava r\u00e6tt til vernd av andaligum og evnisligum \u00e1hugam\u00e1lum \u00ed sambandi vi\u00f0 eitt og hv\u00f8rt v\u00edsindaligt, b\u00f3kmentaligt ella listarligt verk, sum avvar\u00f0andi hevur greitt \u00far hondum.\n\n28. grein\n\u00d8ll hava r\u00e6tt til samfelags- og altj\u00f3\u00f0a skipan, har tey r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi, i\u00f0 nevnd eru \u00ed hesi yvirl\u00fdsing, kunnu ver\u00f0a framd \u00fat \u00ed \u00e6sir.\n\n29. grein\n1. \u00d8ll hava skyldur fyri samfelagnum; \u00ed t\u00ed einans er full og fr\u00e6ls menning pers\u00f3nleikans gj\u00f8rlig. \n2. Samfelagsborgarar skulu vi\u00f0v\u00edkjandi r\u00e6ttindum og fr\u00e6lsi einans ver\u00f0a bundnir av avmarkanum, sum eru settar \u00ed l\u00f3gum vi\u00f0 t\u00ed \u00ed hyggju at tryggja vi\u00f0urkenning av og vir\u00f0ing fyri fr\u00e6lsi og r\u00e6ttindum hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum og til tess at l\u00faka r\u00e6ttv\u00eds kr\u00f8v um si\u00f0alag, alment skil og v\u00e6lfer\u00f0 almenningsins \u00ed f\u00f3lkar\u00e6\u00f0issamfelag.\n3. Hesi r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi mega \u00ed ongum f\u00f8ri ver\u00f0a int \u00ed m\u00f3tst\u00f8\u00f0u vi\u00f0 endam\u00e1l og grundreglur Sameindu Tj\u00f3\u00f0anna.\n\n30. grein\nEinki \u00ed hesi yvirl\u00fdsing eigur at ver\u00f0a tulka\u00f0 tann veg, at n\u00f8krum r\u00edki, b\u00f3lki ella einstaklingi ver\u00f0ur loyvt at gera naka\u00f0, i\u00f0 mi\u00f0ar \u00edm\u00f3ti at beina fyri n\u00f8krum av teimum mannar\u00e6ttindum, sum her eru tald.\n\nKelda \n\n Amnesty International - F\u00f8roya deild.\n\nST\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nHeimspolitikkur\nMannar\u00e6ttindi\nYvirl\u00fdsingar"}
{"id": "10125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/YouTube", "title": "YouTube", "text": "YouTube er ein sera kend heimas\u00ed\u00f0a, har ein fr\u00edtt kann b\u00fdta kykmyndir s\u00ednar. Br\u00fakararnir kunnu leggja \u00fat (uploada) kykmyndir, s\u00edggja kykmyndir hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum og geva eitt umm\u00e6li av teimum. Men ikki ber til at leggja so n\u00f3gv megabyte (MB), sum ein hevur hug til. Allir br\u00fakarar kunnu upploada filmar, sum eru \u00ed mesta lagi 15 minuttir langir, \u00e1\u00f0renn juli 2010 var hetta marki\u00f0 \u00e1 10 minuttir. Br\u00fakarar, sum hava veri\u00f0 virknir \u00e1 Youtube eitt \u00e1v\u00edst t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 og sum fylgja reglunum, kunnu f\u00e1a \u00ed bo\u00f0i at leggja filmar \u00fat, sum eru longri enn 15 minuttir. Vanliga marki\u00f0 fyri st\u00f8ddina \u00e1 filmum, sum ver\u00f0a lagdir \u00e1 Youtube, er \u00e1 2 GB, men um ein n\u00fdtir tann n\u00fdggjasta internetkagan hj\u00e1 Google Crome, ella Firefox 4 ella Internet Explorer vi\u00f0 Silverlight, so kann ein leggja upp til 20 GB \u00e1 Youtube. Kykmyndirnar ver\u00f0a v\u00edstar vi\u00f0 \"flash\" avsp\u00e6lara (tild\u00f8mis: Adobe Flash Player \n\nYouTube bleiv stovna\u00f0 14. februar 2005. 23. apr\u00edl 2005 var\u00f0 fyrsta Youtube kykmyndin l\u00f8gd \u00fat. T\u00e1 starva\u00f0ust tr\u00edggir mans hj\u00e1 Youtube, teir h\u00f8vdu fyri hetta arbeitt hj\u00e1 PayPal. N\u00fa eru fleiri milli\u00f3nir br\u00fakarar og enn fleiri kykmyndir, og 67 f\u00f3lk starvast n\u00fa har. \n\nFyrr var\u00f0 hildi\u00f0, at YouTube var kappingarneyti hj\u00e1 Google Video, men Google l\u00fdsti \u00ed oktober 2006, at \u00e6tlan teirra var at keypa YouTube fyri 1,65 milliardir dollarar (USA) \u00ed Google-partabr\u00f8vum. Google yvirt\u00f3k YouTube sama m\u00e1na\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nYoutube.com\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nUndirhald\nT\u00f3nleikur\nSamskifti\nGoogle"}
{"id": "10129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einahandil", "title": "Einahandil", "text": "\u00cd F\u00f8royum hevur man haft naka\u00f0, i\u00f0 eitur einahandil. Ta\u00f0 er, at ein tj\u00f3\u00f0 st\u00fdrir- og avmarkar v\u00f8ruhandil \u00ed einum \u00f8\u00f0rum landi\u00f0.\n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed st\u00f3ra havnarlagnum \u00ed T\u00f3rshavn, millum Eystaru- og Vestaruv\u00e1g, liggur Tinganes, gamli tingsta\u00f0ur f\u00f8royinga. Vit vita fr\u00e1 F\u00f8royinga s\u00f8gu, at Tinganes longu \u00ed 900 talinum var tingsta\u00f0ur \u2013 fyrst sum \u201calting\u201d vi\u00f0 l\u00f3ggevandi og d\u00f8mandi myndugleika, men seinni \u00ed 1300 \u2013 1400 talinum sum \u201cl\u00f8gting\u201d einans vi\u00f0 d\u00f8mandi myndugleika.\n\n\u00cd 1271 stovna\u00f0i norski kongurin einahandil \u00ed T\u00f3rshavn, og fylgjandi \u00f8ldirnar var Tinganes handilssta\u00f0ur f\u00f8royinga, stundum rikin av einstaklingum ella handilsfelagskapum, men at enda aftur sum kongaligur einahandil, beinlei\u00f0is undir danakongi. \u00cd 1673 herja\u00f0i ein herviligur eldsbruni Tinganes og \u00f8ll h\u00fasini i\u00f0 st\u00f3\u00f0u uml. har myndin er tikin fr\u00e1, brendu \u00ed grund.\n\nTil vinstru \u00e1 fr\u00edmerkinum s\u00edggjast sokalla\u00f0u \u201cSeth\u00fasini\u201d ella \u201cSeth\u00fasi\u00f0 \u00fati \u00ed Havn\u201d. Hettar h\u00fasi\u00f0 var\u00f0 bygt sama \u00e1r sum eldurin hev\u00f0i herja\u00f0, og var upprunaliga kramb\u00fa\u00f0, skrivstova og b\u00fasta\u00f0ur hj\u00e1 emb\u00e6tisf\u00f3lkinum \u00e1 handlinum. H\u00fasi\u00f0 er s\u00ed\u00f0an n\u00fdtt til ymisk endam\u00e1l, m.a. var ta\u00f0 \u00ed 20. \u00f8ld gegl \u00e1 loftinum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum r\u00fama Seth\u00fasini Haldils- og Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0. \n\nAftanfyri Seth\u00fasini (ikki sj\u00f3nlig \u00e1 myndini) liggur sokalla\u00f0a \u201cStokkastovan\u201d, ein gamal goymslubygningur, sum var bygdur \u00ed 1673, stutt eftir eldsbrunan. Sum navni\u00f0 bendur \u00e1, er Stokkastovan bygd af vi\u00f0arstokkum, ein heldur sj\u00e1ldsamur bygningsh\u00e1ttur \u00ed F\u00f8royum. \n\nUttast \u00e1 nesinum l\u00e1 upprunaliga ein l\u00edtil skansi ella kan\u00f3nbattar\u00ed sum ein h\u00e1lvkringla, men umlei\u00f0 1750 var\u00f0 eitt goymsluh\u00fas \u201cSkansapakkh\u00fasi\u00f0\u201d bygt \u00e1 sta\u00f0num. Bygningurin, sum s\u00e6st aftast \u00ed myndini er n\u00fa h\u00f8vu\u00f0sskrivstova og fundarh\u00f8li hj\u00e1 l\u00f8gmanni og landsst\u00fdrismonnum.\n\nAfturat Skansapakk\u00fasinum stendur sokalla\u00f0i \u201cSalurin\u201d, sum var\u00f0 reistur \u00ed 1781. N\u00fa r\u00famar salurin einum b\u00f3kasavni, fundar og m\u00f3tt\u00f8kuh\u00f8li og virkar annars sum millumgongd millum Skansapakkh\u00fasi\u00f0 og fyrisitingarh\u00f8lini hj\u00e1 landst\u00fdrinum. \n\nSum framhald av Salinum standa \u201cVektarab\u00fa\u00f0in\u201d og \u201cSj\u00f3b\u00fa\u00f0in\u201d, upprunaliga tveir goymslubygningar fr\u00e1 17. \u00f8ld. Eitt skifti seint \u00ed 1800 talinum og til 1908 var posth\u00fas \u00ed Sj\u00f3b\u00fa\u00f0ini. \u00cd 1950 brendu b\u00e6\u00f0i h\u00fasini \u00ed grund orsaka av einum \u00e1settum eldsbruna, og tey v\u00f3ru ikki endurreist fyrr enn \u00ed 1991. H\u00fasini r\u00fama \u00ed dag landsst\u00fdrisfyrisitingina.\n\nOvast til h\u00f8gru \u00e1 fr\u00edmerkinum s\u00e6st partur av \u201cBakkapakkh\u00fasinum\u201d, eisini eitt gamalt goymsluh\u00fas fr\u00e1 1776. Hettar h\u00fasi\u00f0 er eisini partur av fyrisitingarh\u00f8lunum hj\u00e1 landsst\u00fdrinum.\n\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i\nPolitikkur"}
{"id": "10130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1866", "title": "1866", "text": "1866 (MDCCCLXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi\n\nHendingar \n \u00ed 1866 var\u00f0 T\u00f3rshavn formliga vi\u00f0urkendur sum sj\u00e1lvst\u00fdrandi eind, sum veruligur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 15. januar - Nathan S\u00f6derblom, svenskur erkibiskupur (d. 1931)\n 13. apr\u00edl - Butch Cassidy, amerikanskur brotsma\u00f0ur (d. 1909)\n 6. mai - J\u00f3annes Patursson, f\u00f8royskur yrkjari, h\u00f8vundur, sangskrivari, politikari og b\u00f3ndi (d. 1946)\n 17. mai - Erik Satie, franskt t\u00f3naskald (d. 1925)\n 25. september - Thomas Hunt Morgan, amerikanskur dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0ingur og genetikkari (d. 1945)\n 4. desember - Vasilij Kandinskij, russiskur m\u00e1lari (d. 1944)\n\nAndl\u00e1t \n 26. september \u2013 Carl Jonas Love Almqvist, svenskur rith\u00f8vundur og t\u00f3naskald (f. 1793)"}
{"id": "10131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskt%20%28l%C3%BDsingaror%C3%B0%29", "title": "F\u00f8royskt (l\u00fdsingaror\u00f0)", "text": "F\u00f8royskt er naka\u00f0, i\u00f0 sigur, hvagar eitt stavar. Til d\u00f8mis: F\u00f8roysk kl\u00e6\u00f0i ella f\u00f8royskur matur. F\u00f8royskir lutir eru fr\u00e1 F\u00f8royum. \n\nOr\u00f0 og or\u00f0afelli"}
{"id": "10132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjak", "title": "Kjak", "text": "Kjak.org er ein heimas\u00ed\u00f0a \u00ed t\u00fa kanst kjaka um okkurt evni. Kjak bleiv stovna \u00ed 2000.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Kjak.org\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "10134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gundadalur", "title": "Gundadalur", "text": "Gundadalur kann sigast at vera h\u00f8vusta\u00f0urin fyri \u00edtr\u00f3tt \u00ed F\u00f8royum. \u00cdtr\u00f3tturin bleiv akkur\u00e1t sum ein h\u00f8v\u00f0uspartur \u00ed Gundadali og m.o. He\u00f0in Mortensen hevur sl\u00f3\u00f0a\u00f0 fyri, at ta\u00f0 er blivi\u00f0 eitt sta\u00f0 fyri allan \u00edtr\u00f3tt, alt fr\u00e1 f\u00f3tb\u00f3lti til badminton, svimjing, renning, tennis og flogb\u00f3lt. Har eru bygdar 3 \u00edtrottarhallir, 3 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir og ein svimjih\u00f8ll. Tvey av teimun st\u00f8rstu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gunum \u00ed f\u00f8royum halda til \u00ed Gundadali, tey eru HB og B36. Ein rennibreyt til fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt er gj\u00f8rd \u00ed \u00f8kinum omanfyri Gundadal, beint vi\u00f0 Vestara Ringveg og Sundsvegin. Rennibreytin eitur T\u00f3rsbreyt.\n\n\u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llirnar \u00ed Gundadali og \u00e1 Nabb \nH\u00f8llin \u00e1 H\u00e1lsi er beint omanfyri f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llirnir \u00ed Gundadali, innkoyringin er beint vi\u00f0 rundkoyringina vi\u00f0 Vestara Ringveg/Eystara Ringveg/R.C.Effers\u00f8s g\u00f8tu. Gundadalsh\u00f8llin er beint vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llirnir, naka\u00f0 longri ni\u00f0ri enn H\u00f8llin \u00e1 H\u00e1lsi (H\u00f8llin \u00e1 Nabb). H\u00f8llin liggur \u00e1 horninum vi\u00f0 Gundadalsvegin og R.C. Effers\u00f8sg\u00f8tu. Badmintonh\u00f8llin er eisini \u00ed sama \u00f8ki, eitt sindur longri vesturi eftir Gundadalsvegnum, beint \u00e1\u00f0renn Heinag\u00f8tu.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llirnir \u00ed Gundadali \n\u00cd Gundadali eru 3 f\u00f3tb\u00f3ltsvallir: Ni\u00f0ariv\u00f8llur, Ovariv\u00f8llur og T\u00f3rsv\u00f8llur. HB og B36 sp\u00e6la teirra heimadystir \u00e1 Ovarav\u00f8lli \u00ed Gundadali. T\u00f3rsv\u00f8llur ver\u00f0ur br\u00faktur til f\u00f3tb\u00f3ltslandsdystir og onkunt\u00ed\u00f0 eisini til onnur endam\u00e1l, eitt n\u00fa til st\u00f3rar konsertir.\n\nMyndir\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n HB.fo, Havnar B\u00f3ltfelag\n B36.fo\n HS.fo, Havnar Svimjifelag\n HBF.fo, Havnar Badmintonfelag\n Kyndil.fo\n Neistin.fo\n\nT\u00f3rshavn\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\nBygningar\n\u00cdtr\u00f3ttarhallir \u00ed F\u00f8royum\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20H%C3%A1berg%2C%20t%C3%B3nleikari", "title": "Petur H\u00e1berg, t\u00f3nleikari", "text": "Petur William H\u00e1berg (f\u00f8ddur 8. januar 1982) gj\u00f8rdist kendur vi\u00f0 b\u00f3lkinum \"Bet You Are William\". Navni\u00f0 \u00e1 b\u00f3lkinum er eitt or\u00f0asp\u00e6l upp \u00e1 enska \u00fattalu av navninum Petur William - Pet-U-R-William. Petur H\u00e1berg hevur skriva\u00f0 sangirnar \u00ed \"Bet You Are William\" og stovna\u00f0 b\u00f3lkin.\n\nSystkinabarn Petur H\u00e1bergs eitur eisini Petur H\u00e1berg, so t\u00ed n\u00fdtir Petur H\u00e1berg vi\u00f0hv\u00f8rt millumnavni\u00f0 William fyri at ikki bland skal koma \u00ed.\n\nEftir t\u00f3gvi\u00f0 str\u00ed\u00f0 og dr\u00fagva sk\u00falagongd, st\u00f3\u00f0 Petur endaliga royndina \u00ed juni 2022 og kann n\u00fa loksins kalla seg master \u00ed sosialv\u00edsindi og samfelagsplanlegging.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nPeturMusic \u00e1 Myspace\nBet You Are William \u00e1 Facebook\nPetur H\u00e1berg bj\u00f3\u00f0ar seg fram fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, Tj\u00f3\u00f0veldi (mai 2015)\nPetur H\u00e1berg bj\u00f3\u00f0ar seg fram fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, Oyggjat\u00ed\u00f0indi (mai 2015)\n\nH\u00e1berg, Petur\nF\u00f8royskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "10136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forrest%20Gump", "title": "Forrest Gump", "text": "Forrest Gump er ein amerikanskur filmur eftir einari skalds\u00f8gu vi\u00f0 sama heiti. Winston Groom skriva\u00f0i b\u00f3kina, sum kom \u00fat \u00ed 1985. B\u00f3kin var\u00f0 gj\u00f8rd til sp\u00e6lifilm \u00ed 1994 vi\u00f0 sama heiti, ta\u00f0 var Robert Zemeckis sum gj\u00f8rdi filmin. Filmurin var ein st\u00f3r \"succes\", og gav 677,000,000 $ (3.723.500.000 DDK) \u00ed seldum biograf billettum. Filmurin fekk 13 Oscar vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir uttaneftir \n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "10138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8vu%C3%B0ssta%C3%B0ur", "title": "H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur", "text": "Ein h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er vanliga b\u00fdurin, har stj\u00f3rnin \u00ed einum landi (ella landsparti, t.d. lutstati) hevur s\u00e6ti . Men t\u00f3 eru undant\u00f8k. Eitt d\u00f8mi er Holland, har i\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Amsterdam, men stj\u00f3rnin hevur s\u00e6ti \u00ed Haag. \u00cd flestum londum er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin b\u00fdurin, har flest f\u00f3lk b\u00fagva, men her eru eisini undant\u00f8k. Eitt d\u00f8mi er USA, har st\u00f8rsti b\u00fdurin er New York City, men h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Washington DC. Vanliga er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin landsins st\u00f8rsti b\u00fdur og harumfrat b\u00faskaparligur og andligur mi\u00f0depil. T\u00f3rshavn er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum.\n\n \nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tennis", "title": "Tennis", "text": "Tennis er b\u00f3ltleikur vi\u00f0 l\u00edtlum b\u00f3lti i\u00f0 ver\u00f0ur sligin vi\u00f0 kettjara tv\u00f8rtur um net. Sum einmansleikur el. tv\u00edmansleikur. Tennis var upprunaliga eitt margh\u00e1ttligt, franskt sp\u00e6l, nevnt kongligt- ella r\u00e6tt tennis. Tennis var fyrstu fer\u00f0 sp\u00e6lt fyri n\u00e6rum 1.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. N\u00fat\u00ed\u00f0artennis ver\u00f0ur eisini nevnt vallatennis. Sp\u00e6lt ver\u00f0ur \u00e1 grasv\u00f8lli, oftast \u00e1 h\u00f8r\u00f0um v\u00f8lli sum til d\u00f8mis leirj\u00f8r\u00f0. \n\nAltj\u00f3\u00f0a tenniskappingar \u00e1 h\u00e6gsta stigi ver\u00f0a sp\u00e6ldar \u00ed USA, Onglandi, Avstralia, Sv\u00f8r\u00edki og Fraklandi. Heimsins bestu tennisleikarar f\u00e1a st\u00f3rar peningan\u00f8gdir \u00ed vinningi og l\u00fdsingaravtalum.\n\nKeldur \n\nTennis"}
{"id": "10144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DR", "title": "DR", "text": "DR stendur fyri Danmarks Radio. Danska kringvarp/\u00fatvarpi. \n\nDanskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "10149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sagrada%20Fam%C3%ADlia", "title": "Sagrada Fam\u00edlia", "text": "Sagrada Fam\u00edlia er kirkja \u00ed Barcelona \u00ed Katel\u00f3nia, Spania. Kirkjan \u00ed Barcelona er millum heimsins kendastu kirkjur, hetta h\u00f3ast hon ikki er li\u00f0ug enn. Hon hevur veri\u00f0 \u00ed ger\u00f0 \u00ed 125 \u00e1r. Kendi spanski arkitekturin, Antoni Gaud\u00ed (25. juni 1852 \u2013 10. juni 1926), tekna\u00f0i kirkjuna, og byggingin byrja\u00f0i \u00ed 1883. Gaud\u00ed doy\u00f0i \u00ed 1926, og fleiri av fremstu innan sponsku mentanarelituna halda, at byggingin skuldi veri\u00f0 ste\u00f0ga\u00f0 longu t\u00e1. Seinastu metingarnar siga, at kirkjan kann ver\u00f0a li\u00f0ug \u00ed 2030. \n\nEin b\u00f3lkur vi\u00f0 400 limum \u00far sponsku mentanarelituni krevur n\u00fa, at ste\u00f0gast skal beinanvegin, t\u00ed n\u00f3gvar broytingar eru framdar, sum samb\u00e6rt teimum ikki eru \u00ed tr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 andan hj\u00e1 Gaud\u00ed. Antoni Gaud\u00ed t\u00f3k \u00e6tlanir s\u00ednar vi\u00f0 \u00ed gr\u00f8vina, t\u00e1 hann \u00ed 1926 var\u00f0 yvirkoyrdur av einum sporvogni og l\u00e6t l\u00edv 74 \u00e1ra gamal. S\u00ed\u00f0an hava a\u00f0rir arkitektar strevast vi\u00f0 at fullf\u00f8ra verki\u00f0, men hetta hevur ikki veri\u00f0 l\u00e6tt, t\u00ed Gaud\u00ed broytti fleiri fer\u00f0ir \u00e6tlanir s\u00ednar. Eisini oy\u00f0il\u00f8gdu anarkistarnir tekningar undir borgarakr\u00edgnum \u00ed 30-unum, so arkitektar n\u00fa arbei\u00f0a vi\u00f0 endurskapanum av uppruna tekningunum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nKelda \n\n Times Online\n\nKirkjur"}
{"id": "10150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montpelier", "title": "Montpelier", "text": "Montpelier er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Vermont.\nB\u00fdurin, sum var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1787, hev\u00f0i \u00ed 2010 umlei\u00f0 7.855 \u00edbugvar. \nMontpelier, sum er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Vermont n\u00e6st eftir Burlington, er eisini minsti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed USA. \n\nB\u00fdurin, i\u00f0 liggur vi\u00f0 \u00e1nna Winooski, mitt \u00ed stakr\u00edkinum, er kendur sum ein av vakrastu b\u00fdunum \u00ed N\u00fdonglandi, og f\u00f3lk \u00ed hundra\u00f0t\u00fasundatali s\u00f8kir hagar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Vermont\n Burlington\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: montpelier-vt.org\nMontpelier, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Vermont"}
{"id": "10152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3laaftan", "title": "J\u00f3laaftan", "text": "J\u00f3laaftan er 24. desember - dagurin fyri j\u00f3ladag. Or\u00f0i\u00f0 aftan kann b\u00e6\u00f0i merkja kv\u00f8ld (sbr. da: aften) og dagurin fyri halgidag, td. j\u00f3laaftan, n\u00fdggj\u00e1rsaftan, p\u00e1skaaftan og hv\u00edtusunnuaftan. Vi\u00f0 fyrimynd \u00ed hesum or\u00f0um er eisini gj\u00f8rt skemtior\u00f0i\u00f0 budingsaftan, t\u00ed onkur skipskokkur alt\u00ed\u00f0 hev\u00f0i buding oman\u00e1 d\u00f8gur\u00f0a sunnudag. \n\n\u00cd F\u00f8royum hevur j\u00f3laaftan veri\u00f0 vanligur arbei\u00f0sdagur til klokkan 6 \u00e1 kv\u00f8ldi, t\u00e1 hildi\u00f0 var\u00f0 heilagt. Vanligt var fyrr at k\u00f3ka r\u00e6stan fisk til d\u00f8gur\u00f0a j\u00f3laaftan - og summi halda framvegis f\u00e6st vi\u00f0 henda si\u00f0 - og ha\u00f0ani er heiti\u00f0 aftansfiskur. \n\n\u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 er vanligt eftir danskari fyrimynd at byrja j\u00f3lahaldi\u00f0 j\u00f3laaftan, so bor\u00f0reitt ver\u00f0ur vi\u00f0 eini g\u00f3\u00f0ari m\u00e1lt\u00ed\u00f0, td. k\u00f3ka\u00f0um ella stoktum r\u00f8stum kj\u00f8ti, g\u00e1s ella dunnu og vi\u00f0 r\u00edsalamande oman\u00e1 - har mandla er latin \u00ed 1 ver\u00f0, og tann, i\u00f0 f\u00e6r hesa mandlu, f\u00e6r eina mandlug\u00e1vu.\n\nS\u00ed eisini \n\n Jesus Kristus\n J\u00f3l\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f3l\nStubbar"}
{"id": "10153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betlehem", "title": "Betlehem", "text": "Betlehem (31\u00b0 nor\u00f0urbreidd 35\u00b0 eysturlongd) (hebraiskt: \u05d1\u05d9\u05ea \u05dc\u05d7\u05dd\u200e, ar\u00e1biskt: \u0628\u064a\u062a \u0644\u062d\u0645) liggur \u00e1 Vestara \u00c1arbakka av Jordan\u00e1nni \u00ed Palestina, umlei\u00f0 fimm kilometrar fr\u00e1 markinum til \u00cdsrael og Jer\u00fasalem. Betlehem var\u00f0 grundlagdur \u00ed bronsualdrinum og var \u00ed jarnaldrinum ein stinnur skansi. B\u00fdurin var\u00f0 ein partur\nav Jordan \u00ed 1950 og hersettur av \u00cdsrael \u00ed 1967, t\u00e1 b\u00fdurin st\u00f3\u00f0 \u00ed b\u00faskaparligum bl\u00f3ma av st\u00f3ra \u00e1huganum fyri og s\u00f8kjanini til b\u00edbilsku st\u00f8\u00f0ini. Hetta broyttist \u00ed 1993, t\u00e1 fri\u00f0aravtalan millum \u00cdsrael og PLO (Palestinsku Fr\u00e6lsis fylkingina) bar \u00ed s\u00e6r, at Betlehem f\u00f3r undir palestinska sj\u00e1lvst\u00fdri\u00f0. \n\nKristind\u00f3murin byrja\u00f0i \u00ed Betlehem. Samb\u00e6rt N\u00fdggja Testamenti (Lukasevangeliinum 2, 4-7) er Betlehem Jesu f\u00f8\u00f0ib\u00fdur og heimsta\u00f0ur hj\u00e1 D\u00e1vids \u00e6ttini. Jesus sigst vera f\u00f8ddur \u00ed eini hellu \u00ed b\u00fdnum. Betlehem hevur \u00ed 2012 umlei\u00f0 29 000\n\u00edb\u00fagvar, harav st\u00f8\u00f0ugt f\u00e6rri og f\u00e6rri eru kristin, t\u00ed tey kristnu \u00ed st\u00f3rum tali flyta \u00far b\u00fdnum. Ors\u00f8kin er lutv\u00edst sokalla\u00f0i trygdarm\u00farurin, sum \u00cdsrael hevur sett upp uttan fyri b\u00fdin, og lutv\u00edst \u00f3semjur vi\u00f0 n\u00fdggju palestinsku myndugleikarnar. \u00cd Betlehem eru 20 % av f\u00f3lkinum kristin \u00ed 2012. Fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru umlei\u00f0 helvtin kristin.\n\nFer\u00f0avinna \n\nTali\u00f0 \u00e1 fer\u00f0af\u00f3lkum, sum koma til f\u00f8\u00f0ib\u00fd Jesusar, Betlehem, \u00f8kist \u00ed st\u00f3rum. Hetta ber eisini \u00ed s\u00e6r b\u00faskaparligan v\u00f8kstur \u00ed palestinsku sj\u00e1lvst\u00fdris\u00f8kjunum. \u00cd Betlehem er tali\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lki og p\u00edlagr\u00edmum \u00ed 2008 vaksi\u00f0 vi\u00f0 96,5 prosentum \u00ed mun til 2007. Meiri enn 1,1 milli\u00f3n fer\u00f0af\u00f3lk hava vitja\u00f0 b\u00fdin, og \u00ed h\u00e1\u00e1rst\u00ed\u00f0ini, sum er um j\u00f3lini, eru enn fleiri fer\u00f0af\u00f3lk v\u00e6ntandi til Betlehems. Eitt yvirlit yvir teir fyrstu n\u00edggju m\u00e1na\u00f0irnar \u00ed 2008, v\u00edsir, at \u00e1ri\u00f0 \u00ed \u00e1r ver\u00f0ur eitt met\u00e1r, t\u00e1 tali\u00f0 \u00e1 vitjandi umr\u00e6\u00f0ur, s\u00ed\u00f0ani tann sokalla\u00f0a \"intifadan\" byrja\u00f0i \u00ed 2000. Samb\u00e6rt \u00edsraelska fer\u00f0avinnur\u00e1\u00f0num er ors\u00f8kin til tann st\u00f3ra v\u00f8ksturin \u00ed fer\u00f0af\u00f3lkatalinum, at ta\u00f0 hevur veri\u00f0 hampiliga fri\u00f0arligt \u00ed Betlehem s\u00ed\u00f0ani 2006, men eisini t\u00ed, at ta\u00f0 n\u00fa gongur skj\u00f3tari at koma framvi\u00f0 \u00edsraelsku eftirlitsst\u00f8\u00f0unum kring b\u00fdin, og t\u00ed er ikki ney\u00f0ugt at standi \u00ed b\u00ed\u00f0ir\u00f8\u00f0um \u00ed t\u00edmav\u00eds. Saman vi\u00f0 Betlehem, er fer\u00f0af\u00f3lkastreymurin til Jeriko eisini vaksin vi\u00f0 umlei\u00f0 46 prosentum s\u00ed\u00f0ani 2007. Hesir b\u00e1\u00f0ir b\u00fdirnir ver\u00f0a mettir at vera teir fri\u00f0arligastu \u00ed palestinsku sj\u00e1lvst\u00fdris\u00f8kjunum, og eru lutfalsliga l\u00e6ttir at koma til og fr\u00e1 Jer\u00fasalem.\n\nS\u00ed eisini \n\n \u00cdsrael\n Jesus Kristus\n\nAsia\nMi\u00f0eystur\nPalestina\nB\u00edbilsk st\u00f8\u00f0"}
{"id": "10154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wham%21", "title": "Wham!", "text": "Wham! (ofta skriva sum WHAM!) var ein pop b\u00f3lkur sum bleiv gj\u00f8rdur \u00ed 1981 av George Michael (s\u00ed mynd h\u00f8grumegin) (f. 25. juni 1963) og Andrew Ridgeley (f. 26. januar 1963). Teir gj\u00f8rdu millum anna\u00f0 sangin \"Last Christmas\" (1984). George Michael doy\u00f0i fyrsta j\u00f3ladag 2016.\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "10156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tibia", "title": "Tibia", "text": "Tibia er eitt mmorpg sp\u00e6l, i\u00f0 er \u00f3keypis. Tibia er gj\u00f8rt av Cipsoft (\u00far T\u00fdsklandi) \u00ed 1997. Tibia er eitt av elstu online sp\u00f8lunum \u00ed heiminum. Hetta sp\u00e6li\u00f0 var sera v\u00e6l umt\u00f3kt tey fyrstu \u00e1rini, men ta\u00f0 et eitt 2D sp\u00e6l, og s\u00ed\u00f0an eru n\u00fdggjari l\u00edknandi sp\u00f8l \u00ed 3D komin og vera ofta vald frammum Tibia. \u00cd 2006 kom TibiaMe, i\u00f0 er fyrsta mmorpg sp\u00e6li\u00f0 til fartelefonir. \n\nSp\u00f8l"}
{"id": "10157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%AD%C3%B0bj%C3%B8rg%20Jensen", "title": "Fr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg Jensen", "text": "Fr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg Jensen, f\u00f8dd Hentze, er f\u00f8roysk songkvinna, f\u00f8dd 4. desember 1948 \u00ed Skopun, b\u00fasitandi \u00e1 Sandi. Fr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg byrja\u00f0i ung at f\u00e1ast vi\u00f0 t\u00f3nleik, og \u00ed 1965 var hon vi\u00f0 til at stovna t\u00f3nleikab\u00f3lkin Snowflakes. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 70'unum upplivdi Fr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg eina religi\u00f8sa umvending, og ta\u00f0 er serliga fyri kristiliga t\u00f3nleikin, hon hevur givi\u00f0 \u00fat s\u00ed\u00f0ani t\u00e1, at hon er vor\u00f0in kend. \n\nFr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg hevur veri\u00f0 fyri t\u00ed h\u00f8r\u00f0u lagnu at missa 4 av sjey b\u00f8rnum, tr\u00fd av sj\u00faku og ein son av fer\u00f0sluvanlukku. Hetta hevur eisini sett s\u00edni spor \u00ed t\u00f3nleik hennara.\n\n\u00datg\u00e1vur: \n \n Barnab\u00f8nin, 1985\n Himmalvegurin, 1988\n Ein smalur vegur, 1990\n Verndareingilin, 1992\n M\u00edni barnd\u00f3ms j\u00f3l, 1997\n 20 t\u00e6r bestu, savnsfl\u00f8ga, 2007\n Um t\u00e1r v\u00f3ru gull, 2008\n\nKeldur \n\n \n Tr\u00fabo\u00f0in nr. 24, 23. desember 2008\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nF\u00f8royskar songkvinnur\nSkopuningar\nSandingar"}
{"id": "10158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3labygd", "title": "J\u00f3labygd", "text": "Hugtaki\u00f0 j\u00f3labygd merkir, at ta\u00f0 er ein bygd, har vanligt var fyrr at fara at vitja og at dansa \u00e1 j\u00f3lum - 2. j\u00f3lakv\u00f8ld var fyrsta dansikv\u00f8ldi\u00f0 til f\u00f8royskan dans. T\u00e1 komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum \u00e1 vitjan. A\u00f0rar h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir var so fari\u00f0 til a\u00f0rar bygdir at dansa, og solei\u00f0is v\u00f3ru summar bygdir td. j\u00f3labygdir, n\u00fdggj\u00e1rsbygdir, trettandabygdir ella kyndilsmessubygdir. \n\nNakrar j\u00f3labygdir: \n\n Sv\u00ednoy\n Sy\u00f0radalur \u00e1 Kalsoynni (Blanksk\u00e1li)\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0sbygdir\nJ\u00f3l\nStubbar"}
{"id": "10159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDggj%C3%A1rsbygd", "title": "N\u00fdggj\u00e1rsbygd", "text": "Hugtaki\u00f0 n\u00fdggj\u00e1rsbygd merkir, at ta\u00f0 er ein bygd, har vanligt var fyrr at fara at vitja og at dansa  n\u00fdggj\u00e1rsaftan. T\u00e1 komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum \u00e1 vitjan. A\u00f0rar h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir var so fari\u00f0 til a\u00f0rar bygdir at dansa, og solei\u00f0is v\u00f3ru summar bygdir td. j\u00f3labygdir, n\u00fdggj\u00e1rsbygdir, trettandabygdir ella kyndilsmessubygdir.\n\nH\u00f3sv\u00edk var til d\u00f8mis n\u00fdggj\u00e1rsbygd, og t\u00e1 komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum til H\u00f3sv\u00edkar at dansa, men eisini so langt burturi sum \u00far Leynum og Kv\u00edv\u00edk. \u00cd Nor\u00f0uroyggjum v\u00f3ru Vi\u00f0arei\u00f0i og Kunoy n\u00fdggj\u00e1rsbygdir. \u00cd Eysturoy v\u00f3ru Funningur og Lamba n\u00fdggj\u00e1rsbygdir og \u00ed Nor\u00f0streymoy v\u00f3ru Hald\u00f3rsv\u00edk og H\u00f3sv\u00edk n\u00fdggj\u00e1rsbygdir. Um hetta fyribrigdi\u00f0 skrivar S\u00e1mal Johansen t.d. \u00ed b\u00f3k s\u00edni \u00c1 bygd fyrst \u00ed tj\u00fagundu \u00f8ld (V\u00e1gur 1970) solei\u00f0is: N\u00fdggj\u00e1ri\u00f0 var st\u00f8rsta h\u00f8gt\u00ed\u00f0arhald \u00ed V\u00edk. T\u00e1 komu f\u00f3lk \u00far \u00f8llum bygdum \u00ed Nor\u00f0streymoy og \u00far bygdunum \u00e1 Eystruoynni \u00ed Sundalagnum: Ei\u00f0i, Gimbrunum, Sv\u00edn\u00e1um, Nor\u00f0sk\u00e1la, Oyri og Selatra\u00f0, f\u00f3lk kom fr\u00e1 Gj\u00f3gv og \u00far Funningi og eisini \u00far bygdum, sum v\u00f3ru longri burtur t.d. \u00far Oyndarfir\u00f0i og \u00far G\u00f8tu. Eg visti, at skiparar, sum plagdu at fara um oyggjarnar at bi\u00f0ja f\u00f3lk hesa \u00e1rst\u00ed\u00f0ina, ofta l\u00f8gdu lei\u00f0ina til V\u00edkar\u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum, ja, teir komu l\u00edka \u00far Su\u00f0uroy.\"\n\nNakrar n\u00fdggj\u00e1rsbygdir: \n\n H\u00f3sv\u00edk\n Haldarsv\u00edk\n Vi\u00f0arei\u00f0i\n Kunoy\n Funningur\n Lamba\n\nKeldur: \nJanus Mohr: \"Veturin var veitslut\u00ed\u00f0in\", Dimmal\u00e6tting 28. desember 2012\nRobert Joensen: H\u00f8gt\u00ed\u00f0ir og veitsluhald \u00e1 vetri. Klaksv\u00edk 1974 (112 s\u00ed\u00f0ur)\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0sbygdir"}
{"id": "10160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundalagi%C3%B0", "title": "Sundalagi\u00f0", "text": "Sundalagi\u00f0 kallast undir einum bygdirnar fram vi\u00f0 sundinum millum Eysturoy og Streymoy av Ei\u00f0i eysturoyarmegin til H\u00f3sv\u00edkar streymoyarmegin. Hesar bygdir eru allar uttan Ei\u00f0i savna\u00f0ar \u00ed Sunda kommunu. Sy\u00f0ri partur av sundunum, har fj\u00f8r\u00f0urin brei\u00f0kast vi\u00f0 Ve\u00f0ranes, kallast Tangafj\u00f8r\u00f0ur, m\u00f8guliga eftir Raktanga, sum stingur su\u00f0ur \u00ed fj\u00f8r\u00f0in. Sunnast \u00ed Tangafir\u00f0i eru Flesjarnar.\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy\nStreymoy"}
{"id": "10161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trettandabygd", "title": "Trettandabygd", "text": "Hugtaki\u00f0 trettandabygd merkir, at ta\u00f0 er ein bygd, har vanligt var fyrr at fara at vitja og at dansa \u00e1 trettanda, ta\u00f0 er 6. januar. T\u00e1 komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum \u00e1 vitjan. A\u00f0rar h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir var so fari\u00f0 til a\u00f0rar bygdir at dansa, og solei\u00f0is v\u00f3ru summar bygdir td. j\u00f3labygdir, n\u00fdggj\u00e1rsbygdir, trettandabygdir ella kyndilsmessubygdir. \u00cd Kunoynni var til d\u00f8mis n\u00fa avtofta\u00f0a bygdin Skar\u00f0  trettandabygd. Grannabygdin Kunoy vestantil \u00e1 oynni var n\u00fdggj\u00e1rsbygd og tri\u00f0ja bygdin \u00e1 oynni, Haraldssund, var kyndilsmessubygd. \n\nSolei\u00f0is var td. Sv\u00ednoy j\u00f3labygd, Vi\u00f0arei\u00f0i var n\u00fdggj\u00e1rsbygd, \u00e1 Kirkju \u00ed Fugloy var trettandabygd, og \u00ed M\u00fala Kyndilsmessubygd. \n\n\u00cd Sandoynni var H\u00fasav\u00edk kyndilsmessubygd. Grannabygdirnar Sk\u00e1lav\u00edk, Dalur og Sandur munnu so hava veri\u00f0 j\u00f3labygd, n\u00fdggj\u00e1rsbygd og kyndilsmessubygd (?)\n\nNakrar trettandabygdir:\n\n Kirkja\n Skar\u00f0\n \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur\n Tj\u00f8rnuv\u00edk\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0sbygdir"}
{"id": "10162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyndilsmessubygd", "title": "Kyndilsmessubygd", "text": "Hugtaki\u00f0 kyndilsmessubygd merkir, at ta\u00f0 er ein bygd, har vanligt var fyrr at fara at vitja og at dansa \u00e1 kyndilsmessu, 2. februar. T\u00e1 komu f\u00f3lk \u00far grannabygdunum \u00e1 vitjan. A\u00f0rar h\u00f8gt\u00ed\u00f0ir var so fari\u00f0 til a\u00f0rar bygdir at dansa, og solei\u00f0is v\u00f3ru summar bygdir td. j\u00f3labygdir, n\u00fdggj\u00e1rsbygdir, trettandabygdir ella kyndilsmessubygdir. \n\nM.a. Haraldssund, Ei\u00f0i og G\u00f8ta v\u00f3ru kyndilsmessubygdir. \u00c1 Ei\u00f0i ver\u00f0ur hetta framvegis hildi\u00f0 vi\u00f0 at Dansifelagi\u00f0 \u00e1 L\u00e1trinum f\u00e6r vitjan av \u00f8\u00f0rum dansifel\u00f8gum \u00e1 kyndilsmessu.\n\nNakrar kyndilsmessubygdir: \n\n Haraldsund\n M\u00fala\n Ei\u00f0i\n G\u00f8ta (?)\n Saksun\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0sbygdir"}
{"id": "10163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Snowflakes", "title": "Snowflakes", "text": "Snowflakes kalla\u00f0ist t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum Fr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg Hentze (seinni Jensen) og Hallt\u00f3ra St\u00f3r\u00e1 \u00far Skopun og Randi Thomasen \u00far Sandav\u00e1gi mynda\u00f0u \u00ed 1965 og eina t\u00ed\u00f0 fram. T\u00e6r sungu og sp\u00e6ldu til dans, m.a. \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed Havn.\n\nT\u00e6r g\u00f3vu \u00ed 1966 \u00fat eina stakpl\u00e1tu vi\u00f0 tveimum sangum \u00e1. Sangirnir eru \"Tvey hj\u00f8rtu, tveir skuggar, tvey andlit\" og \"\u00cd dag\". Fr\u00ed\u00f0bj\u00f8rg hevur sj\u00e1lv f\u00f8royska\u00f0 b\u00e1\u00f0ar sangirnar.\n\nKeldutilfar \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "10164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barsskor", "title": "Barsskor", "text": "Barsskor var navni\u00f0 \u00e1 einum deksb\u00e1ti, bygdur \u00e1 Akranesi \u00ed \u00cdslandi \u00ed 1929. Fr\u00e1 umlei\u00f0 1960 og fram til 19. apr\u00edl 2005 r\u00f8kti hann regluligu rutusiglingina \u00far Klaksv\u00edk til Kalsoynna. Fyrru \u00e1rini var siglt av Klaksv\u00edk til Oyndarfjar\u00f0ar, Elduv\u00edkar og Funnings umframt allar bygdirnar \u00ed Kalsoynni og Kunoynni. T\u00e1 var siglt bygd av bygd: Av Klaksv\u00edk til Sy\u00f0radals, s\u00ed\u00f0ani til H\u00fasar, so eystur um Kalsoyarfj\u00f8r\u00f0 aftur til Kunoyar og so vestur um fj\u00f8r\u00f0in aftur til Mikladals og at enda nor\u00f0ur \u00e1 Tr\u00f8llanes - um ta\u00f0 vi\u00f0ra\u00f0i. Innaftur til Klaksv\u00edkar gekk rutan somu lei\u00f0, men t\u00e1 var ikki fari\u00f0 \u00e1 allar bygdir, uttan so f\u00f3lk skuldi umbor\u00f0.  So hv\u00f8rt sum vegasambandi\u00f0 batna\u00f0i minka\u00f0i siglingin, og seinastu \u00e1rini var bara siglt millum Klaksv\u00edk og Sy\u00f0radal. T\u00e1 n\u00fdggj ferjulega var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak \u00ed Kn\u00faksdali \u00e1 Kalsoynni, f\u00f3r strandfaraskipi\u00f0 Sam at r\u00f8kja siglingina, og Barsskor var lagdur.\nEftir at Barsskor var lagdur, var avgj\u00f8rt at selja b\u00e1tin til Akranesar, sum er vinarb\u00fdur vi\u00f0 Klaksv\u00edk, fyru 1 kr\u00f3nu. B\u00e1turin var t\u00f3 liggjandi, og 12. desember 2008 var hann upph\u00f8gdur \u00ed loyndum nor\u00f0uri \u00e1 Strond \u00e1 Bor\u00f0oynni og burturbeindur - h\u00f3ast a\u00f0rir \u00e1huga\u00f0ir keyparar h\u00f8vdu lati\u00f0 bo\u00f0 inn fyri at var\u00f0veita b\u00e1tin. Ta\u00f0 var F\u00f8roya Landsst\u00fdri, sum umvegis Strandfaraskip Landsins \u00e1tti Barsskor.\n\nKelda: \n\n Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0\n\nFer\u00f0amannaskip\nStrandfaraskip landsins"}
{"id": "10165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Landsst%C3%BDri", "title": "F\u00f8roya Landsst\u00fdri", "text": "F\u00f8roya Landsst\u00fdri - ella \u00ed dagligari talu bara Landsst\u00fdri\u00f0, kallast f\u00f8royska stj\u00f3rnin. Landsst\u00fdri\u00f0 er h\u00e6gsti umsitingarligi myndugleiki \u00ed F\u00f8royum. Samb\u00e6rt l\u00f3g um st\u00fdrisskipan F\u00f8roya, sum kom \u00ed gildi \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku 1995, er l\u00f3gg\u00e1vuvaldi\u00f0 \u00ed yvirtiknum m\u00e1lum hj\u00e1 l\u00f8gtingi og l\u00f8gmanni \u00ed felag. Landsst\u00fdrismenn og -kvinnur hava ymisk m\u00e1ls\u00f8ki undir s\u00e6r og eru ovasti myndugleiki \u00ed a\u00f0alr\u00e1\u00f0unum. Eitt sindur ymiskt er fr\u00e1 einum landsst\u00fdri til anna\u00f0, j\u00fast hvussu m\u00e1ls\u00f8kini ver\u00f0a b\u00fdtt og tali\u00f0 \u00e1 a\u00f0alr\u00e1\u00f0um kann eisini broytast. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a r\u00e1\u00f0 l\u00f8gd saman og onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur eitt a\u00f0alr\u00e1\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed tvey, sum ta\u00f0 t.d. hendi \u00ed 2008, t\u00e1 Almanna- og Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 f\u00f3ru sundur \u00ed Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 og Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0. Ovasti landsst\u00fdrisma\u00f0urin, sum er lei\u00f0ari fyri landsst\u00fdri\u00f0, kallast L\u00f8gma\u00f0ur, hann hevur skrivstovu \u00e1 L\u00f8gmansskrivstovuni \u00fati \u00e1 Tinganesi.\n\nA\u00f0alr\u00e1\u00f0 2008-2011 \n\n\u00cd 2008 til 2011 v\u00f3ru n\u00edggju a\u00f0alr\u00e1\u00f0, tey v\u00f3ru hesi: \n\nL\u00f8gmansskrivstovan\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nL\u00f8gmans- og landsst\u00fdrissessir 2008-2011 \n\nL\u00f8gma\u00f0ur\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum (f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnum\u00e1lum (vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum (mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed innlendism\u00e1lum (innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed heilsum\u00e1lum (heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almannam\u00e1lum (almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum (fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri)\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed uttanr\u00edkism\u00e1lum (uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri)\n\nT\u00e1 kvinnur eru landst\u00fdrisf\u00f3lk ver\u00f0a t\u00e6r oftast umr\u00f8ddar \u00ed kvennkyn sum Landst\u00fdriskvinna \u00ed t.d. almannam\u00e1lum.\n\nStj\u00f3rnir \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1948\n\nS\u00ed eisini \n Landsst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1948\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nL\u00f8gmansskrivstovan.\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskar stj\u00f3rnir"}
{"id": "10170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faith%20%28hundur%29", "title": "Faith (hundur)", "text": "Faith (f\u00f8ddur desember 2002 \u00ed USA) er einasti hundur \u00ed heiminum, i\u00f0 gongur \u00e1 tveimum beinum. Faith var\u00f0 f\u00f8ddur vi\u00f0 bert einum frambeini, og t\u00e1 hann bert var sjey m\u00e1na\u00f0ir gamal, m\u00e1tti hetta beini\u00f0 takast vegna sj\u00faku. Samb\u00e6rt t\u00ed\u00f0indastovuni AP er hann einasti hundur \u00ed heiminum, i\u00f0 gongur \u00e1 tveimum beinum. \n\nH\u00fasdj\u00f3r\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "10171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boise", "title": "Boise", "text": "Boise er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Idaho, USA. Hann hevur umlei\u00f0 205 671 \u00edbugvar (2010) og var grunda\u00f0 1863. Navni\u00f0 Boise kemur \u00far fronskum bois\u00e9, sem merkir gr\u00f3\u00f0urseta tr\u00f8.\n\nS\u00ed eisini \n Idaho\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: cityofboise.org\n Boise, Idaho, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Idaho"}
{"id": "10173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mississippi%C3%A1", "title": "Mississippi\u00e1", "text": "Mississippi\u00e1 er, t\u00e1 i\u00f0 greinin Missouri\u00e1 ver\u00f0ur upp\u00edrokna\u00f0, longsta \u00e1 \u00ed heiminum, 7000 km. Missouri\u00e1 kemur heilt vestan \u00far Klettafj\u00f8llum. Um v\u00e1rarnar, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 fer at toya \u00ed fj\u00f8llunum, er ofta so n\u00f3gv vatn \u00ed henni, at \u00e1in tekur ikki \u00edm\u00f3ti, men fer yvir bakkarnar og ger st\u00f3ran ska\u00f0a. Til at for\u00f0a fyri hesum hava teir n\u00fa grivi\u00f0 fleiri st\u00f3rar gryvjur fr\u00e1 \u00e1nni og gj\u00f8rt byrgingar \u00ed st\u00f8\u00f0um. \n\nEin onnur grein hj\u00e1 Mississippi\u00e1 er Ohio\u00e1, sum kemur eystan\u00edfr\u00e1, hon f\u00f8rir eisini heilt n\u00f3gv vatn vi\u00f0 s\u00e6r. \u00cd hesa \u00e1 rennur aftur ein \u00e1, sum eitur Tennessee\u00e1.\n\n\u00c1ir \u00ed USA\nUSA"}
{"id": "10175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hundur", "title": "Hundur", "text": "Hundur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Canis lupus familiaris) er tamt r\u00e1nsd\u00fdr av hunda\u00e6tt vanliga havt sum h\u00fasd\u00fdr.\n\nS\u00ed eisini \n Faith (hundur) \n\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00fasdj\u00f3r"}
{"id": "10176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturkommuna", "title": "Eysturkommuna", "text": "Eysturkommuna er kommuna \u00ed Eysturoy, i\u00f0 var\u00f0 til t\u00e1 Leirv\u00edkar og G\u00f8tu kommuna l\u00f8gdu saman 1. januar 2009. \u00cd 2012 eru 2003 f\u00f3lk skr\u00e1sett at b\u00fagva \u00ed kommununi, og er hetta st\u00f8rsta f\u00f3lkatali\u00f0, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er skr\u00e1sett \u00ed kommununi. Fr\u00e1 1. januar 2009, t\u00e1 Eysturkommuna var\u00f0 sett \u00e1 stovn, og fram til juli 2012, hevur f\u00f3lkav\u00f8ksturin veri\u00f0 2,3 %, har sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 einans var 0,44 % f\u00f3lkav\u00f8kstur fyri alt landi\u00f0. Talan er um ein st\u00f8\u00f0ugan f\u00f3lkav\u00f8kstur. Fr\u00e1 1985 til 2012, er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed kommununi vaksi vi\u00f0 13,9 %. Samanbera vit vi\u00f0 f\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed \u00f8llum landinum, so hevur f\u00f3lkav\u00f8ksturin sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 veri\u00f0 6,7 % fyri alt landi\u00f0. Fr\u00e1 1. januar 2009 til 1. juli 2012 hava bert 5 kommunur havt f\u00f3lkav\u00f8kstur. T\u00e6r eru T\u00f3rshavnar, Runav\u00edkar, Sunda, Hovs og Eysturkommuna. F\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i hevur veri\u00f0 1,6 %, har v\u00f8ksturin \u00ed Eysturkommunu hevur veri\u00f0 2,3 %. \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1ga%20kommuna", "title": "V\u00e1ga kommuna", "text": "V\u00e1ga kommuna var\u00f0 til 1. januar 2009, t\u00e1 Mi\u00f0v\u00e1gs og Sandav\u00e1gs kommunur l\u00f8gdu saman \u00ed eina kommunu.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nV\u00e1ga kommuna\n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heri%20Joensen", "title": "Heri Joensen", "text": "Fleiri pers\u00f3nar eita Heri Joensen. Meinar t\u00fa: \n\n Heri Joensen (t\u00f3nleikari)\n Heri Joensen (prestur)"}
{"id": "10179", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heri%20Joensen%20%28prestur%29", "title": "Heri Joensen (prestur)", "text": "Heri Joensen er prestur, \u00e6tta\u00f0ur \u00far Sv\u00ednoy. Hann starvast vi\u00f0 Vesturkirkjuna \u00ed Havn. \u00c1rini 1989-1998 starva\u00f0ist hann sum prestur \u00ed V\u00e1gi og \u00ed kirkjunum \u00ed Su\u00f0uroyar Sy\u00f0ru S\u00f3kn.\n\nKeldur \n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturkirkjan", "title": "Vesturkirkjan", "text": "Vesturkirkjan er ein kirkja \u00ed vesturb\u00fdnum \u00ed Havn - \u00e1 horninum millum J\u00f3annesar Patursonarg\u00f8tu og Fr\u00e6lsi\u00f0. Kirkjan er bygd \u00ed fyrru helvt av 1970-\u00e1runum og v\u00edgd \u00ed 1975. Vesturkirkjan er h\u00e6gsti bygningur \u00ed F\u00f8royum. Samb\u00e6rt m\u00e1tingum sum Matrikulstovan hevur gj\u00f8rt 23. mai \u00ed 2002, er h\u00e6ddin 40,90 m. yvir lendinum har torni\u00f0 stendur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Folkakirkjan.fo - Vesturkirkjan\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cheyenne%2C%20Wyoming", "title": "Cheyenne, Wyoming", "text": "Cheyenne er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur Wyomings og hevur umlei\u00f0 59 t\u00fasund \u00edbugvar. \nCheyenne gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum Wyoming \u00ed 1867. \nB\u00fdurin, sum liggur ytst \u00ed landsynningshorninum av Wyoming, er handils- og samfer\u00f0slumi\u00f0depilin \u00ed stakr\u00edkinum. \n\nCheyenne er millum anna\u00f0 nevnd \u00ed sanginum \"I Can Still Make Cheyenne\" hj\u00e1 George Strait (1996).\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nSambandsr\u00edki Amerika\nWyoming\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: cheyennecity.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Wyoming"}
{"id": "10190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SS%20Westerbeek", "title": "SS Westerbeek", "text": "Westerbeek var ein hollendskur eysturindiafari, sum 2. september 1742 \u00e1 veg til Hollands kom \u00ed t\u00e6tta toku \u00ed Atlantshavinum og f\u00f3r av k\u00f3s. Westerbeek sigldi \u00e1 land sunnan fyri Lopransei\u00f0i\u00f0, Su\u00f0uroy. Ta\u00f0 var t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini ney\u00f0ugt at s\u00edggja s\u00f3lina ella stj\u00f8rnurnar fyri at kunna sta\u00f0festa hvussu nor\u00f0aliga ella sunnaliga ein var staddur, men Westerbeek s\u00e1 ikki s\u00f3lina \u00ed 11 dagar, og t\u00ed visti skiparin ikki hvar hann var staddur, t\u00e1 teir sigldu \u00e1 land. Skipi\u00f0 gj\u00f8rdist vrak. Hetta var 6. fer\u00f0in hj\u00e1 Westerbeek til Eysturindia.\n \nWesterbeek var 650 tons til st\u00f8ddar og bygt \u00ed 1722 \u00ed Hollandi. Ta\u00f0 var 145 f\u00f8tir langt og hev\u00f0i tvey dekk.\n\n\u00c1 hesari fer\u00f0ini heim var skiparin Herman Schutte (\"Hermanus Schutten\"). \u00cd lastini var vanliga te, kaffi, pipar og onnur kryddar\u00edir. Fer\u00f0in til Eysturindia kundi taka upp til eitt heilt \u00e1r, og skipini v\u00f3ru ofta fleiri \u00e1r burturi, \u00e1\u00f0renn tey komu heim aftur. \n \nTann 2. september 1742 um h\u00e1lvgum ellivu t\u00ed\u00f0ina \u00e1 kv\u00f8ldi siglir Westerbeek \u00e1 land sunnan fyri Lopransei\u00f0i\u00f0 og s\u00f8kkur millum 4 sker og land. 10 av manningini komu ikki \u00far koyggjuni, av t\u00ed at teir v\u00f3ru so sj\u00fakir, tr\u00edggir v\u00f3ru dey\u00f0ir \u00e1 fer\u00f0ini og jar\u00f0a\u00f0ir \u00ed sj\u00f3num. 81 av manningini bjarga\u00f0u s\u00e6r \u00ed  land \u00e1 undurfullan h\u00e1tt, men ein av teimum fall \u00ed berginum og doy\u00f0i, sostatt komu 80 livandi fr\u00e1 vanlukkuni. Teir 80 v\u00f3r\u00f0u fluttir til Havnar \u00ed sm\u00e1b\u00e1tum, og ta\u00f0 t\u00f3k fleiri dagar. \u00cd Sk\u00favoy v\u00f3r\u00f0u teir illa m\u00f3ttiknir og sendir avsta\u00f0 til Sands, har teir v\u00f3r\u00f0u v\u00e6l m\u00f3ttiknir. \u00dar Sk\u00e1lav\u00edk heldur lei\u00f0in til Kirkjub\u00f8ar, men har var sum \u00ed Sk\u00favoy, teir v\u00f3r\u00f0u settir \u00ed b\u00e1tarnar kaldir og svangir og f\u00f8rdir til Havnar uttan at f\u00e1a v\u00e1tt ella turt. \n \n\u00cd Havn l\u00f3gu tvey skip kl\u00e1r at fara til Danmarkar, og \u00e6tlanin var at \u00f8ll manningin skuldi fara vi\u00f0 hesum skipum av landinum, men skipararnir nokta\u00f0u at taka so n\u00f3gvar sj\u00f3menn umbor\u00f0, men 10 sluppu avsta\u00f0, me\u00f0an hinir 70 v\u00f3ru eftir \u00ed F\u00f8royum allan veturin. \n \nN\u00f3gvar s\u00f8gur hava gingi\u00f0 \u00e1 mannamunni um hesar menn, at teir fingu b\u00f8rn \u00ed F\u00f8royum, og at nakrir av teimum v\u00f3ru eftir \u00ed F\u00f8royum, men her eru eingi pr\u00f3gv. T\u00f3 stendur fast, at ein av manningini Joseph Gervording var eftir og giftist vi\u00f0 f\u00fatad\u00f3ttrini Marionnu, hesin Gervording fekk tr\u00fd b\u00f8rn \u00ed F\u00f8royum, men eingin av hesum fingu b\u00f8rn. S\u00ed\u00f0an er ta\u00f0 ein gift kona sum t\u00e6nir \u00ed Lamba, hon f\u00e6r tvillingar vi\u00f0 einum av manningini, men tey doyggja \u00f8ll tr\u00fd \u00ed skalvalopinum nor\u00f0uri \u00ed Ger\u00f0um \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 1745.\n\nOg at enda er ta\u00f0 ein genta \u00ed V\u00e1gum, sum f\u00e6r eina gentu vi\u00f0 Berent Schouten, timburmanni \u00e1 Westerbeek. Henda d\u00f3tturin f\u00e6r navni\u00f0 Sunneva Berntsdatter, og eftir hana eru n\u00f3gvir eftirkomarar, og teir eru teir einastu skr\u00e1settu eftirkomararnir \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 Westerbeek.\n\nMyndasavn\n\nB\u00f8kur \n Mathias Lassen: Westerbeek ISBN 978-99918-3-256-2, Forlagi\u00f0 Undir R\u00f3kunum, 2008. 288 s.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kim Simonsen: Eysturindiafarin Westerbeek, stamps. fo\n Mathias Lassen, Jeanette vi\u00f0 Sand\u00e1 Lassen: Westerbeek, bms.fo\n Martha Reijmers: De ondergang van het VOC schip Westerbeek (1742) voor de kust van de Faer\u00f6er eilanden, historiek.net\n Westerbeek, huygens.knaw.nl\n Westerbeek (1722), vocsite.nl\n Scheepsgegevens - Westerbeek - 1722, vocsite.nl\n Westerbeeks forlis, forum.faroe-islands.de\n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nWesterbeek\nBurturgingin skip og b\u00e1tar\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num"}
{"id": "10192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Cameron%20Townsend", "title": "William Cameron Townsend", "text": "William Cameron Townsend (9. juli 1896 - 23. apr\u00edl 1982) var ein amerikanskur pr\u00e6dikurma\u00f0ur og tr\u00fabo\u00f0ari. Hann hevur eisini grunda\u00f0i Wycliffe Bible Translators og Summer Institute of Linguistics \u00ed Arkansas \u00ed USA.\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n Official site of Wycliffe International\n SIL international  \n\nTownsend, William Cameron\nTownsend, William Cameron"}
{"id": "10193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HUXA", "title": "HUXA", "text": "HUXA er ungmannafelagi\u00f0 hj\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum. HUXA stendur fyri \"H\u00f8gravendur Ungd\u00f3mur X vi\u00f0 A\". Felagi\u00f0 stu\u00f0lar m\u00f3\u00f0irflokkinum, men er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt felag og hevur t\u00edskil eisini s\u00edn egna politikk innan ymisku samfelags\u00f8kini. HUXA er eitt liberalt, konservativt og demokratiskt ungmannafelag.\n\nNevnd \nNevndin s\u00ed\u00f0an a\u00f0alfundin 9. februar 2016:\n\n Forma\u00f0ur: Ey\u00f0un Poulsen\n N\u00e6stforma\u00f0ur: Tummas J. Larsen\n Skrivari: Kirstin H. Hansen\n Kassameistari: Helgi Debes Michelsen\n Nevndarlimur: Ey\u00f0un Hansen\n Eykanevndarlimur: Fr\u00ed\u00f0ger\u00f0 Thomsen\n Eykanevndarlimur: Arni Rasmussen\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 HUXA\n MySpace - HUXA\n Facebook - HUXA\n F\u00f3lkaflokkurin.fo - HUXA\n\nPolitikkur\nF\u00f8roysk politisk ungmannafel\u00f8g"}
{"id": "10194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spiritualized", "title": "Spiritualized", "text": "Spiritualized er ein bretskur b\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1990. Oddama\u00f0urin er Jason Pierce. Jason Pierce er f\u00f8ddur \u00ed Onglandi \u00ed 1965. Hann sp\u00e6ldi \u00e1\u00f0ur \u00ed s\u00fdruta, psykedeliska rokkb\u00f3lkinum Spacemen 3, saman vi\u00f0 m.\u00f8. Peter Kember. \n\nSpacemen 3 var\u00f0 upployst eftir at sambandi\u00f0 millum oddamenninar b\u00e1\u00f0ar, Peter Kemble og Jason Pierce, slitna\u00f0i. Bassleikarin, Will Carruthers, trummusp\u00e6larin, Jonny Mattock og gittarleikarin Mark Refoy, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed Spacemen 3, gj\u00f8rdu av at stovna ein b\u00f3lk. Teir fingu sammf\u00f8rt Jason Pierce at koma vi\u00f0, saman vi\u00f0 vinmanninum Steve Evans. B\u00f3lkurin fekk navni\u00f0 Spiritualized eftir einum teksti, sum st\u00f3\u00f0 \u00e1 einum merki \u00e1 eini fl\u00f8sku av Pernod. \n\nOrsaka av s\u00e1ttm\u00e1la, m\u00e1tti b\u00f3lkurin \u00ed fyrstani \u00fatgeva undir navninum Spacemen 3, t\u00ed at so n\u00f3gvir av limunum eisini h\u00f8vdu manna\u00f0 tann b\u00f3lkin. Fyrsta \u00fatg\u00e1va var eitt l\u00e1nilag fr\u00e1 The Troggs, \"Any Way That You Want Me\". Hetta sta\u00f0festi samstundis upploysnina av Spacemen 3, og Spiritualized kundi byrja. \n\nSpiritualized hevur s\u00ed\u00f0ani stovnanina skift manning \u00fat \u00ed heilum. Bert Jason Pierce er eftir av upprunaligu manningini. Hann er samstundis eisini tann treytaleysa sn\u00fanings\u00e1sin \u00ed b\u00f3lkinum. Ta\u00f0 er hann sum skrivar allan t\u00f3nleikin, tekstirnar og syngur hann eisini. Spiritualized hava givi\u00f0 \u00fat 5 fl\u00f8gur. Tann kendasta og eisini mest vi\u00f0urkenda av umm\u00e6larum og \u00f8\u00f0rum, er \u00fatg\u00e1van fr\u00e1 1997, \"Ladies and Gentlemen, We Are Floating In Space\", sum m.a. var\u00f0 kosin \u00e1rsins fl\u00f8ga \u00ed 1997 av t\u00f3nleikas\u00ed\u00f0uni NME (The New Musical Express). \n\nFyrsta \u00fatg\u00e1van undir navninum Spiritualized var \u00ed 1992. Hetta var fl\u00f8gan \"Laser Guided Melodies\". N\u00e6sta fl\u00f8gan \"Pure Phase\" kom \u00fat tr\u00fd \u00e1r seinni, og t\u00f3ktist b\u00f3lkurin at hava sta\u00f0fest s\u00edn ey\u00f0kenda t\u00f3nleikast\u00edl. T\u00f3nleikaliga hava allar \u00fatg\u00e1vurnar hj\u00e1 Spiritualized innihildi\u00f0 elementir av droni (sum eru langir t\u00f3nar i\u00f0 sveima aftanfyri allan t\u00f3nleikin), shoegaze (seinur, tungur t\u00f3nleikur, sum hevur fingi\u00f0 navni\u00f0 av, at t\u00f3nleikararnir hava lyndi til at standa og hyggja beint ni\u00f0ur framman fyri s\u00e6r, me\u00f0an teir sp\u00e6la). \n\nGj\u00f8gnumbrots\u00fatg\u00e1van, \"Ladies And Gentlemen, We Are Floating In Space\", sum var tri\u00f0ja \u00fatg\u00e1van, bar br\u00e1 av \u00edbl\u00e1stri \u00far afrikanskum-amerikanskum gospel t\u00f3nleiki og blues, og hevur hesin \u00edbl\u00e1stur veri\u00f0 \u00e1 h\u00f3ma \u00ed \u00fatg\u00e1vunum s\u00ed\u00f0ani. Eisini hoyrdist tann sokalla\u00f0i \"walls of sound\" d\u00e1murin \u00ed framlei\u00f0sluni. Hesin ver\u00f0ur tilskriva\u00f0ur Phil Spector og Brian Wilson, i\u00f0 b\u00e1\u00f0ir n\u00fdttu hetta, til tess at geva t\u00f3nleikinum ein \u00edbirtan st\u00f3rleika. \n\nHetta merktist serliga \u00e1 fj\u00f3r\u00f0u fl\u00f8guni \"Let It Come Down\", har ta\u00f0 sveimandi, dronkenda og pomp\u00f8sa sp\u00e6li\u00f0 var \u00ed h\u00e6ddini. Fleiri enn 120 t\u00f3nleikarar v\u00f3r\u00f0u n\u00fdttir til hesa fl\u00f8ga. L\u00f8g sum \"Stop Your Crying\", \"Come Together\" \"Won\u2019t Get To Heaven (The State I\u2019m In)\" eru g\u00f3\u00f0 d\u00f8mi um henda st\u00f3rleika. Fimta \u00fatg\u00e1van, \"Amazing Grace\" f\u00f3r so \u00ed hina gr\u00f8vina, og var hon n\u00f3gv naknari og bar \u00ed st\u00f8rri mun br\u00e1 av t\u00ed meiri rokk og blues kenda. Fimta \u00fatg\u00e1van, \"Amazing Grace\", kom \u00fat \u00ed 2003.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Lazer Guided Melodies (1992)\n Fucked Up Inside (1993)\n Pure Phase (1995)\n Ladies and Gentlemen We Are Floating in Space (1997)\n Live at the Royal Albert Hall (1998)\n Let It Come Down (2001)\n Amazing Grace (2003)\n Songs in A&E (2008)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Spiritualized- Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "10195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spacemen%203", "title": "Spacemen 3", "text": "Spacemen 3 var ein t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum gj\u00f8rdist heilt st\u00f3rur \u00ed bretsku undirgrundini, men fekk ongant\u00ed\u00f0 naka\u00f0 heimsgj\u00f8gnumbrot. Til hetta var t\u00f3nleikurin ov s\u00fdrutur. \n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "10196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yes%20Man", "title": "Yes Man", "text": "Yes Man er ein amerikanskur skemtifilmur \u00far 2008. H\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filmurin eru Jim Carrey, Zooey Deschanel, Terence Stamp, Bradley Cooper, Danny Masterson, Sasha Alexander og Molly Sims. Filmurin er um ein, sum setir s\u00e6r fyri at siga ja til alt, hann ver\u00f0ur bi\u00f0in um \u00ed eitt heilt \u00e1r. Filmurin f\u00e6r ikki tey heilt st\u00f3ru umm\u00e6lini, men h\u00f3ast er filmurin, samb\u00e6rt listanum hj\u00e1 altj\u00f3\u00f0a filmsd\u00e1tugrunninum, ovast \u00e1 r\u00f3kini.\n\nKeldur \n\n Atlantis\n Wikipedia\n V\u00e1gaportalurin\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "10197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Mugabe", "title": "Robert Mugabe", "text": "Robert Gabriel Mugabe (f\u00f8ddur 21. februar 1924 \u00ed Kutama \u00ed Su\u00f0urrhodesia, dey\u00f0ur 6. september 2019 i Singapor) \nvar ein afrikanskur statslei\u00f0ari og einar\u00e6\u00f0isharri. Hann var forseti \u00ed Simbabvi fr\u00e1 1987 til 2017.\n\n\u00cd 1980 gj\u00f8rdist Mugabe fors\u00e6tisra\u00f0harri \u00ed Simbabvi. \u00cd 1987 var\u00f0 hann valdur sum fyrsti f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isliga valdi forsetin, og Simbabvi var saman vi\u00f0 Mugabe h\u00e1lova\u00f0 av altj\u00f3\u00f0a mi\u00f0lum \u00ed \u00e1rav\u00eds sum eitt afrikanskt mynsturland. Men Mugabe toldi illa at tapa. Hann nokta\u00f0i at lata landi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r aftur og byrja\u00f0i \u00edsta\u00f0in at ognartaka alla j\u00f8r\u00f0, sum \u00fatlendingar \u00e1tti \u00ed Simbabvi. J\u00f8r\u00f0ina gav hann s\u00ednum vi\u00f0haldsf\u00f3lkum, sum um sama mundi\u00f0 forfylgdi og myrdi fr\u00e1 hond. F\u00f3lk \u00ed t\u00fasundtali eru fl\u00fdggja\u00f0 undan Mugabe seinnu \u00e1rini. S\u00ed\u00f0ani 1988 er mi\u00f0allivialdurin \u00ed Simbabvi l\u00e6kka\u00f0ur fr\u00e1 62 \u00e1r til 38 \u00e1r.\n\nHin 21. november 2017 f\u00f3r Mugabe fr\u00e1 sum forseti, hann var t\u00e1 93 \u00e1ra gamal. Ta\u00f0 hendi eftir at hann hev\u00f0i siti\u00f0 \u00ed h\u00fasavar\u00f0haldi \u00ed nakrir dagar. Seinni gj\u00f8rdist hann sj\u00fakur og var\u00f0 innlagdur \u00ed sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed Singapor til servi\u00f0ger\u00f0 \u00ed April 2019.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nFyrrverandi forsetin \u00ed Simbabvi dey\u00f0ur, kvf.fo, 6. sept. 2019 \nRobert Mugabe dey\u00f0ur, vp.fo\nObituary: Robert Mugabe, Zimbabwe's first post-independence leader, bbc.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSimbabvar\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nEinr\u00e6\u00f0isharrar"}
{"id": "10199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kn%C3%BAt%20H%C3%A1berg%20Eysturstein", "title": "Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein", "text": "Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein (f. 1980) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangskrivari, diskari, t\u00f3nleikafr\u00f8\u00f0ingur og n\u00e1mslektari \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik \nS\u00ed\u00f0ani 2004 hevur Kn\u00fat veri\u00f0 virkin \u00ed soloverk\u00e6tlan \u00ed egnum navni, umframt at hann hevur leikt \u00ed b\u00f3lkum og verk\u00e6tlanum sum Konni Kass, Svartm\u00e1lm, Silvurdrongur, Sakaris, Hogni, Anders Riis, Kata v.fl. Kn\u00fat gj\u00f8rdi av fyrstan t\u00ed\u00f0 vart vi\u00f0 seg sum gittarleikari \u00ed b\u00f3lkinum Marigold (1999-2003), i\u00f0 spratt \u00far Gr\u00f3t umhv\u00f8rvinum.  \u00cd 2003 gj\u00f8rdist b\u00f3lkurin Gestir (2002-2007) vinnari av Prix F\u00f8royar. \u00c1ri\u00f0 eftir kom fyrsta solofl\u00f8gan hj\u00e1 Kn\u00fati; Havsgl\u00f3\u00f0, i\u00f0 var framleidd av Allan Tausen og Kn\u00fati. Fr\u00e1 2006-2009 var Kn\u00fat vertur \u00ed t\u00f3nleikasendingini Rokkstovan. Rasmus Rasmussen, s\u00e1li, var upprunaliga vertur. Kn\u00fat hevur diska\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 2006. Sum diskari var hann partur av \u00e1takinum Undirbeat fr\u00e1 2007-2010. \u00cd dag er hann fastur f\u00fasur \u00ed Sirkus \u00ed V\u00e1gsbotni undir heitinum \u00fcbern\u00f6rd.\n\n\u00cd 2006 var Kn\u00fat tangentleikari \u00e1 tveimum fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vum. Gestir g\u00f3vu \u00fat fl\u00f8guna Burtur fr\u00e1 Toftunum og sp\u00e6ldu \u00ed F\u00f8royum, Danmark og \u00cdslandi. Marius g\u00f3vu \u00fat fl\u00f8guna The Sky Is Our Home og sp\u00e6ldu \u00ed F\u00f8royum og \u00cdslandi. \u00cd mai 2008 f\u00f3r Kn\u00fat \u00ed Lundgaard Studios, DK at taka upp til n\u00e6stu pl\u00e1tuna. Vi\u00f0 honum v\u00f3ru Bogi \u00e1 Lakjuni (gittar, produkti\u00f3n), Jens L. Thomsen (bass, uppt\u00f8ka, lj\u00f3\u00f0bland) og H\u00f8gni Lisberg (trummur).  \u00darsliti\u00f0 gj\u00f8rdist The Desert Holds A Flower, i\u00f0 kom \u00fat \u00e1 Pl\u00e1tufelagnum Tutl \u00ed 2009.\n\u00cd 2011 f\u00f3r Kn\u00fat undir s\u00edna tri\u00f0ju solo \u00fatg\u00e1vu, hesufer\u00f0 vi\u00f0 Jens L. Thomsen sum framlei\u00f0ara. Pl\u00e1tan fekk heiti\u00f0 On High og var \u00fatgivin \u00ed juli 2013. \u00cd juni 2014 kom fyrsta pl\u00e1tan hj\u00e1 Tuxedo Rebels, i\u00f0 er tv\u00edb\u00f3lkurin hj\u00e1 Kn\u00fati og Peturi P\u00f3lsyni.\n\n\u00c1 v\u00e1ri 2015 gj\u00f8rdist Kn\u00fat tangentleikari \u00ed b\u00f3lkinum hj\u00e1 Konni Kass (sang, saksofon). Hinir t\u00f3nleikararnir eru Per I. H\u00f8jgaard Petersen (trummur) og Torleik Mortensen (bass). B\u00f3lkurin gav debutpl\u00e1tuna Haphe \u00fat \u00ed november 2016. \u00cd samband vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuna f\u00f3r b\u00f3lkurin \u00e1 konsertfer\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum og Evropa. \u00c1 v\u00e1ri 2016 stovna\u00f0u Benjamin Petersen (sang, gittar), Kn\u00fat H. Eysturstein (gittar, tangentar), Torleik Mortensen (bass) og Per I. H\u00f8jgaard Petersen (trummur) black/doom b\u00f3lkin Svartm\u00e1lm, i\u00f0 vann Wacken Metal Battle F\u00f8royar 2016. Svartm\u00e1lm sp\u00e6ldi \u00e1 Wacken Festivalinum \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed 2016 og \u00e1 Spot Festival \u00ed 2017. Svartm\u00e1lm \u00fatgav debut pl\u00e1tuna \"Svartm\u00e1lm\" \u00e1 pl\u00e1tufelagnum Tutl \u00ed februar 2018. Konni Kass og b\u00f3lkurin eru \u00ed l\u00f8tuni \u00ed holt vi\u00f0 uppt\u00f8kurnar til n\u00e6stu pl\u00e1tuna vi\u00f0 Jens L. Thomsen sum framlei\u00f0ara.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 2004 - Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein Havsgl\u00f3\u00f0\n 2009 - Kn\u00fat The Desert Holds A Flower\n 2013 - Kn\u00fat On High. \u00datg\u00e1vudagur 11. juli.\n 2021 - Kn\u00fat Villiniborg (staklag). \u00datg\u00e1vudagur 9. juli.\n 2021 - Kn\u00fat Himnafar (staklag). \u00datg\u00e1vudagur 1. oktober.\n 2022 - Kn\u00fat Ogn (staklag, or\u00f0 eftir Regin Dahl (1918-2007)). \u00datg\u00e1vudagur 28. januar.\n\nT\u00f3nleikari  \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n 2005 - Petur P\u00f3lson Koma (keys, gittar, co-sangskrivari)\n 2006 - Gestir Burtur fr\u00e1 Toftunum (keys)\n 2006 - Marius The Sky Is Our Home (keys)\n 2009 - Petur P\u00f3lson Toky\u00f3 (keys, gittar, co-sangskrivari)\n 2011 - H\u00f8gni Reistrup Samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 Framt\u00ed\u00f0ina (keys)\n 2013 - H\u00f8gni Lisberg EP (synth \u00e1 'Minni\u00f0')\n 2013 - Allan Tausen Unknown (hammond orgul)\n 2014 - Tuxedo Rebels Sometimes The World Is Dark (framlei\u00f0ari, co-sangskrivari, t\u00f3nleikari)\n 2014 - Orka Leipzig (k\u00f3r \u00e1 lagnum 'Black Ice Age')\n 2014 - Ave Benjamin Petersen & Ave Petur P\u00f3lson Ave (keys)\n 2014 - H\u00f8gni Lisberg Call For A Revolution (keys, co-arrang\u00f8r)\n 2015 - Altverki\u00f0 EP (keys)\n 2016 - Konni Kass Haphe (keys, co-sangskrivari, co-arrang\u00f8r)\n 2017 - Anders Riis Alt V\u00e6k (keys)\n 2017 - Lea Kampmann Common Blue EP (co-framlei\u00f0ari, synth)\n 2018 - Svartm\u00e1lm Svartm\u00e1lm (co-framlei\u00f0ari, co-sangskrivari, gittar, keys)\n 2018 - Sawdust & Rust Leaving A Memory (keys)\n 2019 - Lea Kampmann Sail (single) (co-framlei\u00f0ari, synth)\n 2020 - Anders Riis Opdrift (keys)\n 2021 - Konni Kass Diplopia (keys, co-arrang\u00f8r)\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n 2019 Heimurin, i\u00f0 hvarv - \u00fatlagna sangt\u00f3naskaldi\u00f0 Regin Dahl og f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0in, Vestmanna: Sprotin.\n\nRitger\u00f0ir og greinir \n 2018 \"T\u00f3nar av manna munni - um ta\u00f0 si\u00f0bundna \u00ed samt\u00ed\u00f0ini\", \u00ed: Fr\u00e6ndafundur 9, Hugv\u00edsindastofnun H\u00e1sk\u00f3la \u00cdslands, s. 199-210.\n 2016 \"Uppt\u00f8kur \u00ed hundra\u00f0 \u00e1r - um innsavnan av si\u00f0bundnum t\u00f3nleiki \u00ed F\u00f8royum\", \u00ed: Var\u00f0in Mentanarrit, 83 nr. 1, s. 129-140\n 2015 \"F\u00e6r\u00f8sk k\u00e6dedans - at opf\u00f8re nationen?\" (fyrilestur/paper), Kv\u00e6\u00f0ar\u00e1\u00f0stevna/Ballad Conference, Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 juli 2015\n 2014 \"Regin Dahl - t\u00f3naskald \u00ed \u00fatlegd\", \u00ed: Sosialurin 9, 12. desember 2014\n 2014 Regin Dahl og F\u00e6r\u00f8erne - Komponisten Regin Dahl og f\u00e6r\u00f8sk identitetsdannelse, kandidat/M.A. ritger\u00f0 \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet, Institut for Kunst og Kulturvidenskab\n 2010 Black metal, religion og liminalitet, B.A. ritger\u00f0 \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet, Institut for Kunst og Kulturvidenskab\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nBandcamp.com hj\u00e1 Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\nFacebook hj\u00e1 Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\nBloggur hj\u00e1 Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\n MySpace.com Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\n Music.fo um Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nG\u00f8tuf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "10202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bouvetoy", "title": "Bouvetoy", "text": "Bouvetoy er ein l\u00edtil oyggj \u00ed Antarktis sum hoyrir til Noreg (hj\u00e1land). Landa\u00f8ki er 49 ferkilometrar. Bouvetoyggin liggur \u00e1 n\u00e6stan sama breiddarstigi sum F\u00f8royar, men bara \u00e1 sy\u00f0ru h\u00e1lvu. H\u00f3ast ta\u00f0 er kalt, er havi\u00f0 kring oynna r\u00edkt og f\u00f8\u00f0ir k\u00f3par, pingvinir og fugl, sum halda til \u00e1 oynni. Onki f\u00f3lk b\u00fdr har. Bouvetoy er heimsins mest fjarskotna \u00f3bygda oyggj og er \u00ed Su\u00f0uratlantshavinum. Temperatururin liggur undir frostmarkinum meginpartin av \u00e1rinum, og har er n\u00f3gvur vindur b\u00e6\u00f0i dag og n\u00e1tt.\n\nS\u00ed eisini \n\n Noreg\n\nNoreg\nOyggjar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "10204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alatri", "title": "Alatri", "text": "Alatri (italskt: Alatri) er ein b\u00fdur \u00ed Italia. B\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum Frosinone \u00ed Lazioregi\u00f3nini, vi\u00f0 umlei\u00f0 30.000 \u00edb\u00fagvum, og liggur umlei\u00f0 90 km sunnan fyri Rom. Alatri er kendur fyri s\u00edn Megalit Akropolis.\n\nVitjanarverd st\u00f8\u00f0 \n Acropoli\n Piazza San Maria Maggiore[\n Basilica di San Paolo\n Chiesa di Santa Maria Maggiore\n Chiesa di San Sebastiano\n Chiesa di San Francesco\n Palazzo Gottifredo\n Palazzo Conti Gentili\n\nMyndir \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "10215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joel%20Osteen", "title": "Joel Osteen", "text": "Joel Osteen er f\u00f8ddur 5. mars 1963 \u00ed Houston, Texas. Hann er pastorur \u00ed Lakewood Church \u00ed Texas, sum er st\u00f8rsta samkoman \u00ed USA. Osteen er eisini rith\u00f8vundur og hevur skriva\u00f0 3 b\u00f8kur:  \"Your Best Life Now: 7 Steps to Living at Your Full Potential\" (2004), \"Become a Better You: 7 Keys to Improving Your Life Every Day\" (2007) og \"It's Your Time\" (2009). \n\n\u00cd 1984 giftist hann vi\u00f0 Victoria Iloff Osteen (f. 1961). Tey eiga tvey b\u00f8rn, Jonathan- og Alexandra Osteen. Hann b\u00fdr n\u00fa \u00ed Houston \u00ed Texas. \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "10222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asterix", "title": "Asterix", "text": "Asterix er ein fronsk teknir\u00f8\u00f0shetja og h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nur \u00ed teknir\u00f8\u00f0ini Asterix. S\u00f8gurnar handla um Asterix, sum er galli (r\u00f3mverskt heiti \u00e1 keltum \u00ed Fraklandi, Onglandi og \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum \u00ed Spania), og fylgja vit honum og vinf\u00f3lkum hansara \u00ed l\u00edtlu bygd teirra, \u00edme\u00f0an tey, \u00edmillum onnur \u00e6vint\u00fdr, berjast \u00edm\u00f3ti C\u00e6sar og r\u00f3marunum, sum royna at yvirtaka land teirra. Upprunaligi rith\u00f8vundurin til teknir\u00f8\u00f0ina Asterix var Ren\u00e9 Goscinny, sum eisini skriva\u00f0i fleiri a\u00f0rar kendar teknir\u00f8\u00f0ir sum Lucky Luke, Iznogood og Umpa-pa. Albert Uderzo tekna\u00f0i t\u00e6r fyrstu 34 b\u00f8kurnar \u00ed h\u00f8vu\u00f0sr\u00f8\u00f0ini um Asterix. T\u00e1 Goscinny doy\u00f0i \u00ed 1977, helt Uderzo fram sum rith\u00f8vundur fr\u00e1 s\u00f8gu nr. 25. Br\u00f3\u00f0ir Alberts, Marcel Uderzo, hevur tekna\u00f0 s\u00f8guna Les Douze Travaux d'Ast\u00e9rix, ella Asterix hertekur Rom, sum s\u00f8gan nokk hev\u00f0i iti\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum.\nFyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani leg\u00f0i Albert Uderzo fr\u00e1 s\u00e6r, og n\u00fa skrivar Jean-Yves Ferri s\u00f8gurnar og Didier Conrad teknar t\u00e6r.\n\nT\u00edverri eru s\u00f8gurnar um Asterix enn ikki umsettar til f\u00f8royskt, men t\u00e6r f\u00e1ast \u00e1 \u00f8llum hinum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum.\n\nTeknis\u00f8gur \n\nIkki allar s\u00f8gurnar blivu \u00fatgivnar \u00ed somu ra\u00f0fylgju \u00ed Skandinavia sum upprunaliga; t\u00e1 er danska, norska og svenska nummari\u00f0 sett \u00ed klombrum eftir heiti\u00f0. Fr\u00e1 2021 og fram ver\u00f0a s\u00f8gurnar \u00fatgivnar \u00e1 donskum \u00ed r\u00e6ttari ra\u00f0fylgju. Ikki allar s\u00f8gurnar eru givnar \u00fat \u00e1 \u00edslendskum; t\u00e1 er - sett \u00ed teigin. \nAllar s\u00f8gurnar eru givnar \u00fat \u00ed Skandinavia \u00ed skreytheftum, men harafturat eru t\u00e6r \u00ed tveimum ella trimum umf\u00f8rum savna\u00f0ar \u00ed b\u00f8kur.\n\n\u00cd 1980'unum komu allar t\u00e1verandi s\u00f8gurnar (1-27 og serhefti) \u00fat \u00ed 7 b\u00f3kum \u00e1 \u00f8llum trimum skandinavisku m\u00e1lunum. \u00c1 donskum nevndist b\u00f3kar\u00f8\u00f0in Asterix luksusbind.\n\nFr\u00e1 2001 til 2006 komu allar t\u00e1verandi s\u00f8gurnar \u00fat \u00ed so gott sum kronologiskari ra\u00f0fylgju \u00ed eini b\u00f3kar\u00f8\u00f0 vi\u00f0 13 b\u00f3kum. B\u00f3kar\u00f8\u00f0in kom \u00e1 \u00f8llum trimum skandinavisku m\u00e1lunum; hon var\u00f0 samprenta\u00f0 og hev\u00f0i somu \u00fatsj\u00f3nd og n\u00e6stan sama heiti \u00e1 \u00f8llum trimum m\u00e1lunum, Asterix \u2013 den komplette samling / samlede verk / den kompletta samlingen.\n\nS\u00ed\u00f0ani 2019 hevur danska forlagi\u00f0 Cobolt givi\u00f0 \u00fat Asterix-skreythefti og eina b\u00f3kar\u00f8\u00f0, nevnd Den store Asterix. \u00cd hv\u00f8rjari b\u00f3k eru 2 skreythefti og umlei\u00f0 2\u00d735 s\u00ed\u00f0ur vi\u00f0 tilfari um s\u00f8gurnar.\n\nFilmar\n\nS\u00ed eisini\nAldarinnar 100 b\u00f8kur samb\u00e6rt Le Monde\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Asterix \u00e1 donsku ComicWiki\n Asterix \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n Asterix \u00e1 svensku Seriewikin\n Asterix-\u00fatg\u00e1vurnar \u00e1 \u00edslendsku Wikipedia\n Asterix NZ, n\u00fds\u00e6lendsk fjepparas\u00ed\u00f0a\n Asterix-Fan, t\u00fdsk fjepparas\u00ed\u00f0a\n Asterix International, t\u00fdsk fjepparas\u00ed\u00f0a \u00e1 enskum m\u00e1li\n Asterix around the World, hollendsk fjepparas\u00ed\u00f0a \u00e1 enskum m\u00e1li\n Le site officiel Aasterix, almenna s\u00ed\u00f0an um Asterix\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar\nFilmur"}
{"id": "10226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barack%20Obama", "title": "Barack Obama", "text": "Barack Hussein Obama jr. (f\u00f8ddur 4. august 1961 \u00ed Honolulu, Hawaii) er fyrrverandi forseti \u00ed USA. Hann var tann 44. \u00ed r\u00f8\u00f0ini og umbo\u00f0a\u00f0i demokratarnar. Obama er sonur Stanley Ann Durham \u00far Kansas og Barack Obama eldra \u00far Kenja. Klokkan 17:05 f\u00f8royska t\u00ed\u00f0 20. januar 2009 var\u00f0 Obama tikin \u00ed ei\u00f0 sum tann 44. amerikanski forsetin. Stutt \u00e1\u00f0renn Barack Obama var\u00f0 tikin \u00ed ei\u00f0 sum forseti, var\u00f0 Joe Biden tikin \u00ed ei\u00f0 sum varaforseti. Han sat sum forseti \u00ed \u00e1tta \u00e1r, til 20. januar 2017, t\u00e1 i\u00f0 eftirma\u00f0ur hansara, Donald Trump, var\u00f0 svorin \u00ed ei\u00f0 sum forseti.\n\nTa\u00f0 var \u00ed Kogelo \u00ed Vesturkenja, at p\u00e1pi Barack Obama var\u00f0 f\u00f8ddur. H\u00f3ast Obama ongant\u00ed\u00f0 kendi p\u00e1pa s\u00edn av \u00e1lvara, so ver\u00f0ur hann \u00ed Kenja mettur sum ein, i\u00f0 er ha\u00f0ani. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Kenja er andiliti\u00f0 \u00e1 Obama at s\u00edggja \u00e1 blusum, og f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kenja setir s\u00edtt \u00e1lit \u00e1, at Obama fer at gera s\u00edtt til at hj\u00e1lpa f\u00f3lkinum \u00ed Afrika. P\u00e1pi Obama var svartur og mamman hv\u00edt, men kanningarnar hj\u00e1 \u00e6ttargranskarunum v\u00edsa, at ta\u00f0 er \u00ed m\u00f3\u00f0ur\u00e6ttina, at forsetin er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 tann afroamerikanska tr\u00e6lin John Prunch, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa er staturin Virginia. Kanningarnar hj\u00e1 \u00e6ttargranskarunum hava avd\u00faka\u00f0, at hesin John Prunch fl\u00fdddi \u00far Virginia, men var\u00f0 tikin \u00ed Maryland og d\u00f8mdur at liva sum tr\u00e6lur. Hann ver\u00f0ur t\u00ed mettur sum tann fyrsti tr\u00e6lurin \u00ed USA, sum er skr\u00e1settur sum tr\u00e6lur \u00ed amerikonskum skj\u00f8lum.\n\nEingin amerikanskur forseti hevur fer\u00f0ast so n\u00f3gv \u00ed s\u00ednum fyrsta embl\u00e6tis\u00e1ri sum Barack Obama. Fyrstu \u00e1tta m\u00e1na\u00f0irnar var hann \u00ed 16 londum ella \u00ed einum fleiri enn George Bush eldri, sum vitja\u00f0i 15 lond \u00ed s\u00ednum fyrsta forseta\u00e1ri.\n\nTr\u00fagv \n\nObama og familja hansara f\u00f3ru \u00far Trinity United Church \u00ed Chicago \u00ed Illinois \u00ed 2008, t\u00ed at pastorurin, Jeremiah Wright, kom fram vi\u00f0 umstr\u00edddum \u00fatsagnum um millum anna\u00f0 11. september 2001. Eisini seg\u00f0i hann, at afroamerikanarar \u00e1ttu heldur at sungi\u00f0 \"Gud d\u00f8mi Amerika\" enn \"Gud signi Amerika\". Fyrst t\u00f3k Obama fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 \u00fatsagnunum, men seinni var\u00f0 Obama noyddur at sl\u00edta bondini.\n\nPolitikkur\n\nGuant\u00e1namo fangalegan \n\nBeinanvegin, Obama f\u00f3r til arbei\u00f0is sum forseti, gav hann bo\u00f0 um at lata Guant\u00e1namofangalegan \u00e1 Kuba aftur. Obama gav bo\u00f0 um, at \u00f8ll m\u00e1l m\u00f3ti fangum \u00ed Guant\u00e1namoleguni, sum eru undir illgruna fyri yvirgang, skulu ste\u00f0ga fyri fyrst \u00ed 120 dagar. Avger\u00f0in \u00e1virkar 21 m\u00e1l, millum anna\u00f0 eitt m\u00e1l um dey\u00f0ad\u00f3m yvir fimm fangar, sum eru \u00e1k\u00e6rdir fyri at hava framt yvirgangs\u00e1lop m\u00f3ti USA 11. september \u00ed 2001. Obama lova\u00f0\u00ed valstr\u00ed\u00f0num, at hann fer at steingja fangaleguna \u00ed Guant\u00e1namo. Hann hevur skoti\u00f0 upp, at fangarnir har skulu koma fyri sivilar d\u00f3mst\u00f3lar \u00ed USA. Avger\u00f0in v\u00edsir, at n\u00fdggi forsetin hevur heilt a\u00f0ra hugsan um Guant\u00e1namo enn undanma\u00f0ur hansara \u00ed Hv\u00edta h\u00fasinum, George W. Bush. Obama skriva\u00f0i undir fr\u00e1bo\u00f0anina um Guant\u00e1namo \u00ed Hv\u00edta h\u00fasinum, har varaforsetin, Joe Biden, eisini var hj\u00e1staddur.\n\nMarijuana \n\nBarack Obama er ein av teimum sum heldur at ta\u00f0 er \u00ed h\u00e6gstu t\u00ed\u00f0 at legalisera stoffi\u00f0 \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. \"Framhaldandi gransking er komin til ni\u00f0urst\u00f8\u00f0una at hetta stoffi\u00f0 sammett vi\u00f0 til d\u00f8mis alkohol og tubbak er eitt munandi minni farligt stoff, sigur Obama . Hann var fyrr \u00edm\u00f3ti eini legalisering, men hevur snara\u00f0 \u00ed spurninginum.\n\nDey\u00f0sh\u00f3ttanir \n\nTrygdin rundan um Obama er \u00f3metalig st\u00f3r og umfatandi. T\u00e1 Obama var\u00f0 tikin \u00ed ei\u00f0 sum forseti, v\u00f3ru heili 5.365 myndat\u00f3l, i\u00f0 hildu eyga\u00f0 vi\u00f0 \u00f8kjum, har h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0. Ein 20 \u00e1ra gamal ma\u00f0ur \u00far Colorado er skuldsettur fyri at hava h\u00f3tt vi\u00f0 at drepa Obama. \n\nTali\u00f0 \u00e1 dey\u00f0sh\u00f3ttanum m\u00f3ti amerikanska forsetanum er vaksi\u00f0 n\u00f3gv, s\u00ed\u00f0ani Barack Obama t\u00f3k vi\u00f0 starvinum \u00ed januar 2009. Obama f\u00e6r umlei\u00f0 30 dey\u00f0sh\u00f3ttanir um dagin. Ta\u00f0 er 400 prosent fleiri, enn fyrrverandi forsetin, George W. Bush . Almenningurin f\u00e6r ikki innlit \u00ed h\u00f3ttanirnar, sum ver\u00f0a kanna\u00f0ar av trygdarf\u00f3lki forsetans, Secret Service. Amerikanskir fj\u00f8lmi\u00f0lar skriva, at n\u00f3gvar av h\u00f3ttanir eru rasistiskar, ver\u00f0ur sagt.\n\nFri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \n\nKlokkan 6 um morgin 10. okt \u00ed 2009, vesturamerikanska t\u00ed\u00f0, bleiv Obama vaktur til t\u00ed\u00f0indini um, at hann hev\u00f0i fingi\u00f0 fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels. Obama sj\u00e1lvur sigur at hann ikki heldur, at hann hevur uppibori\u00f0 at f\u00e1a hei\u00f0urin, t\u00e1 ein hugsar um f\u00f3lk sum Nelson Mandela og Martin Luther King. Hinvegin er ta\u00f0 hent fyrr, at f\u00f3lk hava fingi\u00f0 hei\u00f0urin fyri ta\u00f0, sum tey helst fara at gera. \n\nHar er kortini n\u00f3gv sum talar fyri, at Obama ikki skuldi fingi\u00f0 hei\u00f0urin. Fyri ta\u00f0 fyrsta er hann \u00ed tveimum kr\u00edggjum, brotini \u00e1 altj\u00f3\u00f0a mannar\u00e6ttindi undir Bush f\u00e1a helst ikki avlei\u00f0ingar og Guantanamo Bay er enn opin. Obama hevur heldur ikki fingi\u00f0 n\u00f3gv \u00edt\u00f8kulig \u00farslit. Hann er j\u00fast farin undir at royna at f\u00e1a fri\u00f0 \u00ed Mi\u00f0eystri, tosar vi\u00f0 Nor\u00f0urkorea og USA er betri d\u00e1mt enn undir Bush. \n\nEitt ta\u00f0 einasta \u00edt\u00f8kuliga \u00farsliti\u00f0 er, at USA og Russland hava bundi\u00f0 seg til, at minka um atombumbur teirra, solei\u00f0is at tey ikki kunnu spreingja j\u00f8r\u00f0ina \u00ed luftina so ofta sum annars. Legg afturat, at nomineringarnar til Nobel hei\u00f0ursl\u00f8nina l\u00f3tu aftur 1. februar - 12 dagar eftir at Obama fekk sessin sum forseti - og ein kann veruliga loyva s\u00e6r at ivast \u00ed, hv\u00f8rt ta\u00f0 ikki er ov t\u00ed\u00f0liga, at geva Obama hei\u00f0urin. \n\nAt amerikanski forsetin Obama bleiv kosin vinnari av fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels, hevur skapt st\u00f3rt kjak kring allan heimin. Me\u00f0an summi halda avger\u00f0ina vera eina djarva avger\u00f0 av Nobel-nevndini, eru ta\u00f0 n\u00f3gv, i\u00f0 \u00e1k\u00e6ra nevndina fyri at h\u00e1lova v\u00f8kur or\u00f0 og \u00e6tlanir heldur enn \u00edt\u00f8kiligar atger\u00f0ir vi\u00f0 ta\u00f0, at Obama hevur bert siti\u00f0 \u00ed \u00e1tta m\u00e1na\u00f0ir sum forseti, og hevur ikki gj\u00f8rt n\u00f3gv av s\u00ednum or\u00f0um til veruleika. \n\nMest atfinningarsomu r\u00f8ddirnar sk\u00fdra Nobels-fri\u00f0arhei\u00f0usl\u00f8nina sum beinlei\u00f0is meiningsleysa, og her ver\u00f0ur v\u00edst \u00e1, at Obama sum amerikanskur forseti er ovasti lei\u00f0ari av amerikanska her\u00f0inum, og sostatt er lei\u00f0ari av tveimum kr\u00edggum - \u00ed Irak og Afghanistan. J\u00fast sama dag, sum Obama skal taka \u00edm\u00f3ti hei\u00f0ursl\u00f8nini, fer hann eftir \u00e6tlan at byrja samr\u00e1\u00f0ingar at senda fleiri her\u00f0menn til Afghanistan. Eisini ver\u00f0ur v\u00edst \u00e1, at s\u00ed\u00f0an 20. januar, t\u00e1 Barack Obama bleiv forseti, eru minst 1373 sivil \u00f3sek mennisku \u00ed Afghanistan og 2458 sivil \u00ed Irak samb\u00e6rt ST og Iraq Body Count. Harumframt hava 377 her\u00f0f\u00f3lk lati\u00f0 l\u00edv \u00ed Operation Enduring Freedom \u00ed Afghanistan og Irak.\n\nBarack Obama, kann eftir \u00f8llum at d\u00f8ma takka n\u00fdggja formanninum \u00ed Nobel-nevndini, Thorbj\u00f8rn Jagland (Ap), fyri, at hann f\u00e6r fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels, skrivar norska bla\u00f0i\u00f0, Verdens Gang. Tr\u00edggir limir \u00ed nevndini m\u00e6ltu fr\u00e1 at lata Obama hei\u00f0ursl\u00f8nina, t\u00ed hann bert hevur siti\u00f0 \u00ed forsetasessinum \u00ed n\u00edggju m\u00e1na\u00f0ir. Keldur v\u00e1tta fyri VG, at ein meiriluti \u00ed Nobel-nevndini t\u00ed\u00f0liga \u00ed vi\u00f0ger\u00f0ini v\u00edsti aftur, at amerikanski forsetin skuldi f\u00e1a hei\u00f0ursl\u00f8nina. Serstakliga v\u00f3ru Inger-Marie Ytterhorn \u00far Frambur\u00f0sflokkinum og fyrrverandi forkvinnan \u00ed H\u00f8gra-flokkinum, Kaci Kullmann Five, ivasamar um Obama. \u00c5got Valle \u00far Sosialistiska Vinstraflokkinum var eisini ivasom. T\u00e1 avtorna\u00f0i var\u00f0 Nobel-nevndin \u00e1 einum m\u00e1li um at lata amerikanska forsetanum fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed \u00e1r. Samb\u00e6rt VG var ta\u00f0 nevndarforma\u00f0urin, fyrrverandi norski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, Thorbj\u00f8rn Jagland, sum strongdi \u00e1 at lata Barack Obama hei\u00f0ursl\u00f8nina, og floksfelagi hansara \u00ed nevndini, Sissel R\u00f8nbeck, t\u00f3k undir vi\u00f0 honum.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Sambandsr\u00edki Amerika\n Lista yvir forsetarnar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika\n\nAmerikanskir politikarar\nNobelpr\u00edsvinnarar\nForsetar \u00ed USA\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "10234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ComicWiki", "title": "ComicWiki", "text": "ComicWiki er ein donsk wiki um teknir\u00f8\u00f0ir eftir sama leisti sum Wikipedia, men avmarka\u00f0 til alt, sum hevur vi\u00f0 teknir\u00f8\u00f0ir at gera.\n\nGreinarnar \u00e1 ComicWiki kunnu sn\u00fagva seg um almenn evni innan teknir\u00f8\u00f0ir sum t.d. Dunnaldur Dunna, Asterix, Lucky Luke, Tintin, Blueberry, evni sum eisini eru at finna \u00e1 n\u00f3gvum wikipedium; men eisini um meira avmarka\u00f0 evni, sum vanliga ikki r\u00fam er fyri \u00e1 almennum wikipedium, sum t.d. Familien Ands stamtr\u00e6, Asterix erobrer Rom, Lucky Luke 1946-50, Tintin i Sovjet, Den unge Blueberry.\n\nEisini f\u00f8royskar teknir\u00f8\u00f0ir ver\u00f0a stutt vi\u00f0gj\u00f8rdar \u00e1 ComicWiki.\n\nSeriewikin er ein tilsvarandi svensk wiki um teknir\u00f8\u00f0ir. Skandinaviskar teknir\u00f8\u00f0ir ver\u00f0a skr\u00e1settar \u00ed databasuni Minetegneserier.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n ComicWiki\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seriewikin", "title": "Seriewikin", "text": "Seriewikin er ein svensk wiki um teknir\u00f8\u00f0ir eftir sama leisti sum Wikipedia, men avmarka\u00f0 til alt, sum hevur vi\u00f0 teknir\u00f8\u00f0ir at gera.\n\nGreinarnar \u00e1 Seriewikin kunnu sn\u00fagva seg um almenn evni innan teknir\u00f8\u00f0ir sum t.d. Dunnaldur Dunna, Asterix, Lucky Luke, Tintin, Blueberry, evni sum eisini eru at finna \u00e1 n\u00f3gvum wikipedium; men eisini um meira avmarka\u00f0 evni, sum vanliga ikki r\u00fam er fyri \u00e1 almennum wikipedium, sum t.d. Disneys Jag-b\u00f6cker, Piraterna (Asterix), Lucky Luke \u2013 Den kompletta samlingen, Kapten Haddock, Blueberry (bokserie).\n\nComicWiki er ein tilsvarandi donsk wiki um teknir\u00f8\u00f0ir. Skandinaviskar teknir\u00f8\u00f0ir ver\u00f0a skr\u00e1settar \u00ed databasuni Minetegneserier.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Seriewikin\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valh%C3%B8ll%20%28teknir%C3%B8%C3%B0%29", "title": "Valh\u00f8ll (teknir\u00f8\u00f0)", "text": "Valh\u00f8ll er donsk teknir\u00f8\u00f0 \u00ed 15 p\u00f8rtum, sum Peter Madsen hevur tekna\u00f0 og Hans Rancke-Madsen, Per Vadmand, Henning Kure og Peter Madsen hava skriva\u00f0. Teir fyrstu fimm partarnir eru givnir \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum. \n\nS\u00f8gurnar \u00ed 4. og 5. parti eru evni\u00f0 \u00ed teknifilminum Valhalla, sum Peter Madsen st\u00f3\u00f0 fyri at tekna.\n\n\u00c1 teimum trimum skandinavisku m\u00e1lunum eru s\u00f8gurnar eisini \u00fatgivnar \u00ed fimm innbundnum b\u00f3kum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Valhalla \u00e1 donsku ComicWiki\n Valhall \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n Valhall \u00e1 svensku Seriewikin\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Peter Madsen\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar\nFilmur\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "10240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kenja", "title": "Kenja", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kenja (enskt: Republic of Kenya, swahili: Jamhuri ya Kenya) er eitt land \u00ed Eysturafrika. Kenja hevur mark vi\u00f0 Tansania \u00ed su\u00f0ri, Somalia \u00ed eystri, Etiopia \u00ed nor\u00f0ri og \u00ed vestri vi\u00f0 Uganda og Sudan. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Kenja er Nairobi. Nairobi er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur og hevur uml. 2,94 millionar \u00edb\u00fagvar. Mombasa er \u00e1 eysturstrondini og er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur. Mombasa er st\u00f8rsti havnab\u00fdur \u00ed landinum, og fr\u00e1 hesum b\u00fdnum liggur ein jarnbreyt sum gongur til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Nairobi og v\u00ed\u00f0ari inn \u00ed grannalandi\u00f0 Uganda. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, enskt og swahili. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landinum er 37,9 millionar. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed januar 2009 var 40 prosent. \n\nS\u00ed\u00f0an Kenja loysti fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1963, hava vi\u00f0urskiftini \u00ed landinum veri\u00f0 r\u00e6ttiliga st\u00f8\u00f0ug og politiska st\u00fdri\u00f0 mest sum f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligt. Landi\u00f0 er eitt av r\u00edkastu londum \u00ed Afrika. Revsifr\u00e6lsi fyri l\u00f8gregluhar\u00f0skap er ein st\u00f3rur trupulleiki.\n\nS\u00f8ga \n\nUm 1905 h\u00f8vdu bretar lagt alt Kenja undir seg. Hv\u00edt ni\u00f0ursetuf\u00f3lk \u00far St\u00f3ra Bretlandi og Su\u00f0uramerika fingu n\u00f3gv dyrki- og graslendi \u00ed fruktag\u00f3\u00f0a h\u00e1lendinum, har Masai-, Nandi- og Kikuyuf\u00f3lki\u00f0 helt til. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 fekk skj\u00f3tt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 bretsku hj\u00e1landafyrisitingina. Um somu t\u00ed\u00f0 b\u00fasettu mangir indarar seg \u00ed Kenja og f\u00f3ru at f\u00e1ast vi\u00f0 handilsvinnu. Teir v\u00f3r\u00f0u misn\u00f8gdir vi\u00f0, at tey hv\u00edtu sluppu at leggja ta bestu j\u00f8r\u00f0ina undir seg og fingu so st\u00f3ra politiskan \u00e1virkan. Bretska stj\u00f3rnin var\u00f0 hv\u00f8rki sinna\u00f0 at lata ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 ella indarar f\u00e1a ov st\u00f3rt vald, og \u00ed 1923 kunngj\u00f8rdi hj\u00e1landar\u00e1\u00f0harrin, at kr\u00f8v og \u00e1hugam\u00e1l upprunaf\u00f3lksins \u00e1ttu at ver\u00f0a tikin fram um alt anna\u00f0. Men stj\u00f3rnin gj\u00f8rdi einki vi\u00f0 \u00e6tlanina um at seta tilt\u00f8k \u00ed verk, sum kundu b\u00f8ta um vi\u00f0urskiftini og skapa frambur\u00f0 hj\u00e1 afrikanarum, og hv\u00edta ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 setti seg har\u00f0liga upp \u00edm\u00f3ti \u00f8llum broytingum \u00ed jar\u00f0arb\u00fdtinum. \n\nFyrst \u00ed hesari \u00f8ldini mistu neytahaldarar av Masaif\u00f3lkinum, i\u00f0 er flakkf\u00f3lk, st\u00f3rar v\u00edddir, t\u00ed at hv\u00edta ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 leg\u00f0i lendi\u00f0 undir seg til landb\u00fana\u00f0. Mangir masaiar l\u00f3tu seg ikki \u00e1virka av mentan teirra hv\u00edtu og liva enn, sum forfedrarnir gj\u00f8rdu.\n\nYvirgangur \n\n2. apr\u00edl 2015 t\u00f3ku fimm limir \u00ed muslimska yvirgangsfelagsskapinum al-Shabab seg inn \u00ed ein sk\u00fala \u00ed Kenja, har tey fleiri f\u00f3lk til g\u00edsla. \u00c1lopi\u00f0 \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Garissa, n\u00e6rhendis markinum til Somalia, kosta\u00f0i 147 mannal\u00edv og 79 v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd. Somaliska m\u00f3tm\u00e6lisr\u00f8rslan, al-Shabaab, i\u00f0 hevur samband vi\u00f0 Al-Qaeda, hevur tiki\u00f0 \u00e1byrgd fyri g\u00edslat\u00f8kuni. Samb\u00e6rt yvirgangsfelagsskapinum, i\u00f0 hevur tosa\u00f0 vi\u00f0 BBC, so leyslata tey muslimar, men drepa tey kristnu \u00ed sk\u00falanum. Ein n\u00e6mingur \u00ed sk\u00falanum fortelur fyri BBC hvat hendi, t\u00e1 yvirgangsmenninir t\u00f3ku seg inn \u00ed sk\u00falan, og byrja\u00f0u at spyrja f\u00f3lk, um tey v\u00f3ru kristin ella muslimar: \"Um t\u00fa vart kristin, so var\u00f0 t\u00fa skotin \u00e1 sta\u00f0num. Hv\u00f8rja fer\u00f0 eg hoyrdi eitt skot, v\u00e6nta\u00f0i eg, at eg f\u00f3r at doyggja\", seg\u00f0i Wetangula vi\u00f0 BBC. Wetangula var\u00f0 bjarga\u00f0ur, t\u00e1 trygdarf\u00f3lk komu inn gj\u00f8gnum eitt vindeyga og hj\u00e1lptu honum og \u00f8\u00f0rum n\u00e6mingum til r\u00fdmingar. F\u00f3lk, sum sluppu vi\u00f0 l\u00edvinum hava greitt fr\u00e1, hvussu v\u00e1pna\u00f0u menninir h\u00e1\u00f0a\u00f0u offrini, \u00e1\u00f0renn tey v\u00f3r\u00f0u dripin. Eitt n\u00fa v\u00f3ru lesandi noydd at ringja heim til foreldrini fyri at bi\u00f0ja tey um at kenjanskir hermenn f\u00f3ru \u00far Somalia. S\u00ed\u00f0an v\u00f3r\u00f0u tey skotin. Fleiri yvirlivdu vi\u00f0 at lata sum um tey v\u00f3ru dey\u00f0, me\u00f0an v\u00e1pna\u00f0u menninir gingu runt \u00e1 sk\u00falanum og leita\u00f0u eftir f\u00f3lki at drepa. Hersetingin av sk\u00falanum vardi allan dagin og enda\u00f0i vi\u00f0 at teir f\u00fdra gerningsmenninir drupu seg sj\u00e1lvar vi\u00f0 at \u00fatloysa sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbuvestarnar, teir v\u00f3ru \u00ed.\n\nTa\u00f0 var eisini al-Shabaab, sum \u00ed september \u00ed 2013 leyp \u00e1 Westgate-innkeypssk\u00e1lan \u00ed kenjanska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Nairobi og drap 67 f\u00f3lk. Westgate-keypssk\u00e1lin er sera v\u00e6lumt\u00f3ktur millum \u00fatlendingar \u00ed Nairobi. M\u00e1ld \u00ed mannal\u00edvum er bl\u00f3\u00f0ba\u00f0i\u00f0 \u00e1 universitetinum \u00ed Garissa ta\u00f0 \u00f3gvusligasta, sum hevur veri\u00f0 \u00ed Kenja s\u00ed\u00f0an 1998, t\u00e1 Al-Qaeda bumba\u00f0i amerikansku sendistovuna. T\u00e1 l\u00f3tu 213 f\u00f3lk l\u00edv orsaka av eini sterkari bumbu, sum var fjald \u00ed einum lastbili.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum livir av jar\u00f0arbr\u00faki og d\u00fdrahaldi til egna n\u00fdtslu. F\u00e1asta\u00f0ni \u00ed heiminum fj\u00f8lgast f\u00f3lki\u00f0 so skj\u00f3tt sum \u00ed Kenja, f\u00f3lkav\u00f8ksturin elvir til f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, str\u00ed\u00f0 um r\u00e6ttindi til j\u00f8r\u00f0ina og \u00f3semju \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8gini. Fleiri sta\u00f0ni \u00ed landinum ver\u00f0ur bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 etniskum har\u00f0skapi. \n\nMong f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fagva \u00ed Kenja. Eitt av hesum f\u00f3lkasl\u00f8gum, kikuyuf\u00f3lki\u00f0, b\u00fdr uppi \u00ed h\u00e1lendinum undir Kenjafjalli. Gudur teirra, Ngai, ver\u00f0ur hildin at hava b\u00fasta\u00f0 \u00e1 fjallinum, og t\u00ed byggja teir alt\u00ed\u00f0 h\u00fasini solei\u00f0is, at dyrnar venda \u00edm\u00f3ti fjallinum. Sum tveir tri\u00f0ingar av teimum 70 \u00e6ttarb\u00f3lkunum \u00ed landinum talar kikuyuf\u00f3lki\u00f0 bantu. \u00c1siatar, ar\u00e1bar og evropearar - um enn f\u00e1ir - b\u00fagva eisini \u00ed Kenja. \n\nP\u00e1pin hj\u00e1 Barack Obama er f\u00f8ddur \u00ed b\u00fdnum Alego-Kogello \u00ed Kenja, men Obama hevur ongant\u00ed\u00f0 b\u00fa\u00f0 \u00ed Kenja. Hann hevur t\u00f3 vitja\u00f0 landi\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir. Omma Obama, 87 \u00e1ra gamla Sarah Onyango Obama, b\u00fdr framvegis \u00ed Alego-Kogello \u00ed Vesturkenja. \n\nN\u00e6stan allir kenjanar eru kristnar (78 prosent av f\u00f3lkinum).\n\nMentan\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nRennararnir \u00e1 lei\u00f0ini vi\u00f0 St\u00f3ra Rivudal \u00ed Kenja eru av allar bestu langrennarum \u00ed heiminum. \u00cd 3.000 metra for\u00f0arenning hava teir vunni\u00f0 olympiskt gull fimm fer\u00f0ir \u00ed sjey leikum. At teir eru so trystir at renna, kann vera av t\u00ed, at teir b\u00fagva \u00ed h\u00e1lendi, og at teir fr\u00e1 barnsbeini renna langan veg \u00ed sk\u00fala og heim aftur. Kenjanski st\u00f3rrennarin M\u00f3ses Kiptanui (f\u00f8ddur 1. oktober 1970) hevur sett heimsmet \u00e1 3.000 metra teininum \u00ed renning og \u00e1 3.000 metra teininum \u00ed for\u00f0arenning.\n\nB\u00faskapur \n\nMesta landslagi\u00f0 \u00ed hesum parti \u00ed Afrika er sl\u00e6ttar grasfl\u00f8tur, nevndar savanna. D\u00fdral\u00edvi\u00f0 \u00e1 savannuni er tiltiki\u00f0, og \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri koma mong fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum at s\u00edggja ta\u00f0. Hetta er vor\u00f0in t\u00fd\u00f0andi vinna. Te og kaffi eru eisini vor\u00f0in g\u00f3\u00f0 innt\u00f8ka. N\u00e1msvinna og sm\u00e1ir b\u00f3ndagar\u00f0ar hava alt\u00ed\u00f0 havt st\u00f3ran t\u00fddning, og a\u00f0rar vinnur taka seg upp n\u00fa. \n\nT\u00e1 i\u00f0 Kenja var bretskt hj\u00e1land, var st\u00f3rur dentur lagdur \u00e1 at dyrka gr\u00f8\u00f0i til \u00fatflutning; hetta var\u00f0 gj\u00f8rt \u00e1 st\u00f3rum g\u00f8r\u00f0um, og gott vegakervi\u00f0 vi\u00f0 vegum og jarnbreytum var\u00f0 lagt. Kenja er eitt av r\u00edkastu londunum \u00ed Afrika. N\u00f3gv kaffi og te ver\u00f0a \u00fatflutt, og sj\u00e1ldsomu d\u00fdrini \u00ed st\u00f3ru tj\u00f3\u00f0arg\u00f8r\u00f0unum draga mong fer\u00f0af\u00f3lk til landi\u00f0. \n\nT\u00fddningarmesti \u00fatflutningur \u00ed Kenja er landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur, men n\u00f3gvasta\u00f0ni er ov turt at dyrka j\u00f8r\u00f0ina. \u00cd h\u00e1lendinum - har meiri avfall er - ver\u00f0a dyrka\u00f0 te, kaffi, hveiti, mais, sissal og sukurr\u00f8r. Har turrast er, eru st\u00f3rir neytagar\u00f0ar, har teir halda mj\u00f3lkneyt og sl\u00e1turneyt. N\u00f3gv gr\u00f8nmeti ver\u00f0ur eisini dyrka\u00f0, har ta\u00f0 ber til at veita vatn \u00e1 lendi\u00f0 \u00far v\u00f8tnum og byrgingum; til d\u00f8mis ver\u00f0a gr\u00f8nar b\u00f8nir fluttar \u00fat vi\u00f0 flogfari. \n\nTropiskar strendur og nakrir av bestu tj\u00f3\u00f0arg\u00f8r\u00f0unum \u00ed Afrika draga t\u00fasundtals fer\u00f0af\u00f3lk til Kenja. Hetta er vor\u00f0in t\u00fddningarmikil vinna, og kenjansku myndugleikarnir hava gj\u00f8rt st\u00f3rar \u00edl\u00f8gur \u00ed vegir, flogv\u00f8llir og gistingarh\u00fas, til tess at gera Kenja til best umt\u00f3kta fer\u00f0amannaland \u00ed Afrika. Flestu fer\u00f0af\u00f3lkini koma higar at s\u00edggja d\u00fdrini \u00ed tj\u00f3\u00f0arg\u00f8r\u00f0unum; t\u00ed ger landi\u00f0 s\u00edtt \u00edtasta at verja d\u00fdral\u00edvi\u00f0 og at jagstra og taka r\u00e1nsvei\u00f0umenn.\n\nUmhv\u00f8rvisst\u00f8\u00f0an\n\nVatntrot \n\n\u00cd Kenja eru 1,6 milli\u00f3nir \u00edbugvar so meint raktir av manglandi reinum vatni, at teir hungra. Samb\u00e6rt ST-felagsskapinum UNESCO \u00ed mars 2015 hava heili 17 milli\u00f3nir av kenjab\u00fagvunum ikki atgongd til reint vatn. N\u00f3gvasta\u00f0ni noy\u00f0ast f\u00f3lk at ganga n\u00f3gvar kilometrar fyri yvirh\u00f8vur at f\u00e1a fatur \u00e1 vatni.\n\nHygg eisini at \nNairobi\nAfrika\n\nKeldur"}
{"id": "10244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tintin", "title": "Tintin", "text": "Tintin er teknir\u00f8\u00f0, sum eisini er gj\u00f8rd til teknifilm og leikfilm. Franskm\u00e6lti belgiski listama\u00f0urin Georges Remi, sum br\u00fakti skaldanavni\u00f0 Herg\u00e9, skriva\u00f0i og tekna\u00f0i teknir\u00f8\u00f0ina um Tintin. \n\nH\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin \u00ed teknir\u00f8\u00f0ini er ungi t\u00ed\u00f0indama\u00f0urin Tintin. Hann og hundurin Terri eru teir einastu, sum eru vi\u00f0 \u00ed \u00f8llum s\u00f8gunum. \u00c1 fer\u00f0um s\u00ednum runt heimin f\u00e6r Tintin hj\u00e1lp fr\u00e1 ymsum vinum s\u00ednum, sum eru afturvendandi \u00ed b\u00f3kunum. Har \u00edmillum eru Haddock kapteynur, l\u00f8greglumenninir Dupond og Dupont og Tournesol, professari, sum er eitt sindur av einum \u00f8rvitisknokki.\n\nUpplivingar Tintins \n\nBara tv\u00e6r av s\u00f8gunum eru givnar \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum:\n\n Hin g\u00e1tuf\u00f8ra stj\u00f8rnan (10)\n Tignarstavur Ottokars (8)\n\nTintin \u00ed Nor\u00f0urlondum\n\nDanmark \n\n\u00c1 donskum hava s\u00f8gurnar veri\u00f0 \u00ed bl\u00f8\u00f0unum Kong Kylie, Politiken, Fart og tempo, Se og H\u00f8r og Billed Bladet umframt at ver\u00f0a givnar \u00fat \u00ed b\u00f3kum \u00ed fleiri umf\u00f8rum \u00ed tveimum umsetingum.\n\nFyrra umsetingin er eftir J\u00f8rgen Sonnergaard og var\u00f0 upprunaliga givin \u00fat millum 1960 og 1989. S\u00f8gurnar eru givnar \u00fat \u00ed tilvildarligari ra\u00f0fylgju, og \u00ed talvuni er nummari\u00f0 sett \u00ed klombrum eftir heiti\u00f0 \u00e1 s\u00f8guni. Flestu skreytheftini \u00ed hesi r\u00f8\u00f0ini eru uppafturprenta\u00f0 fleiri fer\u00f0ir, tey elstu umlei\u00f0 18 fer\u00f0ir.\n\nSeinna umsetingin er eftir Niels S\u00f8ndergaard og var\u00f0 upprunaliga givin \u00fat millum 2005 og 2007 \u00ed innbundnum b\u00f3kum uttan nummar \u00e1. S\u00ed\u00f0ani er \u00f8ll r\u00f8\u00f0in eisini givin \u00fat \u00ed minni innbundnum b\u00f3kum umlei\u00f0 17 x 22\u00bd cm, nevnd minicomics; henda r\u00f8\u00f0in hevur r\u00e6tta nummari\u00f0 \u00e1 rygginum. Fr\u00e1 2011 og fram til 2019 var\u00f0 n\u00fdggja umsetingin eisini givin \u00fat \u00ed teimum vanligu skreytheftunum, men uttan nummar \u00e1 rygginum.\n\nNoreg \n\n\u00c1 norskum (bokm\u00e5l) eru s\u00f8gurnar eisini givnar \u00fat \u00ed fleiri umf\u00f8rum. Fyrstu fer\u00f0, \u00ed 1972, v\u00f3r\u00f0u bara 4 s\u00f8gur givnar \u00fat. A\u00f0ru fer\u00f0, 1978-1980, v\u00f3r\u00f0u 11 s\u00f8gur givnar \u00fat. Tri\u00f0ju fer\u00f0, 1984-1990, v\u00f3r\u00f0u allar givnar \u00fat, b\u00e6\u00f0i sum skreythefti og innbundnar. \u00cd \u00f8llum trimum f\u00f8rum var ra\u00f0fylgjan tilvildarlig, og nummari\u00f0 er vi\u00f0 \u00ed talvuni - fyrsta ra\u00f0fylgjan \u00ed {tuborgklombrum}, onnur ra\u00f0fylgja \u00ed [kantutum klombrum], og tri\u00f0ja ra\u00f0fylgjan \u00ed \u3008sp\u00edskum klombrum\u3009.\n\nFj\u00f3r\u00f0u fer\u00f0 v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r 23 fyrstu s\u00f8gurnar givnar \u00fat \u00ed r\u00e6ttari ra\u00f0fylgju \u00ed 8 b\u00f3kum, sum bert kundu keypast saman \u00ed eini eskju. Hendan \u00fatg\u00e1van var naka\u00f0 minni enn hinar \u00fatg\u00e1vurnar.\n\nFimtu fer\u00f0, 2010-2012, v\u00f3r\u00f0u allar 24 s\u00f8gurnar givnar \u00fat \u00ed 12 b\u00f3kum vi\u00f0 tveimum s\u00f8gum \u00ed hv\u00f8rjari. T\u00edverri ikki \u00ed kronologiskari ra\u00f0fylgju. Hendan \u00fatg\u00e1van er talmerkt (1a), (1b) o.s.fr. \u00ed vanligum (avrunda\u00f0um) klombrum.\n\nSv\u00f8r\u00edki \n\u00c1 svenskum komu 4 b\u00f8kur 1960-1962, sum Per Kellberg umsetti. \u00d8ll r\u00f8\u00f0in kom \u00fat fr\u00e1 1968 til 1977, hesu fer\u00f0 v\u00f3ru ta\u00f0 Karin og Allan B. Janzon, sum umsettu. N\u00fdggjasta umsetingin er fr\u00e1 2004-2005, og henni hevur Bj\u00f6rn Wahlberg sta\u00f0i\u00f0 fyri.\n\n\u00cdsland \nForlagi\u00f0 Fj\u00f6lvi \u00fatgav flestu s\u00f8gurnar \u00e1 \u00edslenskum fr\u00e1 1971 til 1978 \u00ed tilvildarligari ra\u00f0fylgju. \u00cd talvuni er \u00e1rstal sett eftir heiti\u00f0 \u00e1 s\u00f8guni. Flestu s\u00f8gurnar hevur Loftur Gu\u00f0mundsson t\u00fdtt, nakrar hevur \u00deorsteinn Thorarensen t\u00fdtt; t\u00e6r eru endurprenta\u00f0ar eina til f\u00fdra fer\u00f0ir.\n\nTinni \u00ed Sov\u00e9tr\u00edkjunum var\u00f0 ikki \u00fatgivin fyrr enn \u00ed 2007 vegna politiska innihaldi\u00f0, i\u00f0 t\u00f3ktist vera sera eymt evni \u00ed 1970- og 1980-\u00e1runum. S\u00f8guna hevur Bj\u00f6rn Thorarensen t\u00fdtt.\n\n\u00cd 2010 f\u00f3r forlagi\u00f0 I\u00f0unn at endur\u00fatgeva b\u00f8kurnar \u00ed minni st\u00f8dd, umlei\u00f0 16\u00bd x 22\u00bd cm.\n\nYvirlit yvir Tintin-b\u00f8kur og heiti teirra \u00e1 nor\u00f0urlandam\u00e1lum \n\nFilmsb\u00f8kurnar eru gj\u00f8rdar eftir filmar, og Herg\u00e9 hevur ikki veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva ella tekna nakra av teimum. Greg skriva\u00f0i og Bob de Moor tekna\u00f0i Tintin et le lac aux requins.\nEinasta nor\u00f0urlendska m\u00e1li\u00f0, sum Tintin et le oranges bleues er \u00fatgivin \u00e1, er \u00edslendskt.\n\nTintin-filmar\n\n\u00cdsland \n21 av teimum 24 b\u00f3kunum v\u00f3r\u00f0u \u00fatgivnar sum teknifilmar, og v\u00f3r\u00f0u allir hesir filmar \u00fatgivinir, yvir 3 seriur, vi\u00f0 \u00edslenskari talu. \u00cd vanligari talu ver\u00f0a teir kalla\u00f0ir \"\"Tinnamyndirnar\" (\u00e1 f\u00f8royskum \"Tintin filmarnir\". \u00cd fyrsta umfari, t\u00e1 filmarin v\u00f3r\u00f0u \u00fatgivnir \u00ed 1980-\u00e1runum var ta\u00f0 bert ein pers\u00f3nur, sj\u00f3nleikarin Eggert \u00deorleifsson, sum tosa\u00f0i fyri allar pers\u00f3narnar \u00ed filmunum. Men mitt \u00ed 2000-\u00e1runum v\u00f3r\u00f0u filmarnir endur\u00fatgivnir vi\u00f0 fleiri r\u00f8ddum. Naka\u00f0 sum var n\u00f3gv umtala\u00f0, t\u00ed \u00e6ttarli\u00f0i\u00f0 sum vaks upp vi\u00f0 filmunum \u00ed 1980 og 1990-\u00e1runum, vildu meina at ta\u00f0 t\u00f3k sjarmuna fr\u00e1 hesum klassisku teknifilmum, og at ta\u00f0 var \u00f3ney\u00f0ugt at broyta naka\u00f0 sum ikki var \u00ed \u00f3lagi.\n\n\u00cd 2011 kom biograffilmurin The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn, Steven Spielberg leikst\u00fdrdi. \u00c1sko\u00f0arar kundu velja um tey s\u00f3u filmin \u00ed biografunum \u00e1 \u00edslenskum ella enskum.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Upplivingar Tintins \u00e1 donsku ComicWiki \n Tintin \u00e1 donsku ComicWiki\n Tintin \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n Tintin \u00e1 svensku Seriewikin\n Tintin \u00e1 \u00edslensku myndasogur.is\n Svensk grein um Tintin-\u00fatg\u00e1vur\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar\nFilmur"}
{"id": "10250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Changeling", "title": "Changeling", "text": "Changeling (\u00e1 f\u00f8royskum: B\u00fdtisbarn) er ein amerikanskur filmur. Hesin krimi/drama filmurin vi\u00f0 Angelina Jolie, John Malkovich og leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Clint Eastwood, i\u00f0 var tilnevndur til tveir Academy Award Oscars, er bygdur \u00e1 eina sanna s\u00f8gu. \n\nFilmurin byrjar \u00ed Los Angeles \u00ed Kalifornia, mars 1928, t\u00e1 Christine Collins (Angelina Jolie), ein einlig mamma, kemur heim og s\u00e6r, at n\u00edggju \u00e1ra gamli sonur hennara, Walter (Gattlin Griffith), er horvin. P\u00fara fr\u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvari ringir hon til politii\u00f0 og grei\u00f0ir fr\u00e1 hvat hent er. Fimm m\u00e1na\u00f0ir seinni fr\u00e6ttir hon at Walter er funnin \u00ed Illinois. Politii\u00f0, i\u00f0 fegnast um at endiliga f\u00e1a positivt umm\u00e6li, t\u00ed teir annars bert ver\u00f0a settir \u00ed samband vi\u00f0 korrupti\u00f3n og svart samstarv vi\u00f0 teir \u00f3l\u00f3ligu. Gle\u00f0in hv\u00f8rvur t\u00fa skj\u00f3tt, t\u00e1 Christine sigur at drongurin, hon er komin at taka \u00edm\u00f3ti \u00e1 tokst\u00f8\u00f0ini, ikki er sonur hennara. \n\nHvat s\u00ed\u00f0ani hendir \u00ed filminum er ein rekkja av korruptheitum, hvar politi\u00f0i\u00f0 roynir at manipulera Christine til at halda, at \"Walter\" veruliga er sonur hennara. H\u00f3ast hetta er sera torf\u00f8rt og sera ni\u00f0urgerandi fyri Christine, kempar hon sterkt \u00edm\u00f3ti tr\u00fdstinum og hevur enn eina v\u00f3n um at finna son s\u00edn.\n\nLeikarar \n\n Angelina Jolie\n Jeffrey Donovan\n John Malkovich\n Jason Butler Harner\n Amy Ryan\n Michael Kelly\n Geoff Pierson\n Colm Feore\n Denis O'Hare\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "10253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pirates%20of%20the%20Caribbean%3A%20At%20World%27s%20End", "title": "Pirates of the Caribbean: At World's End", "text": "Pirates of the Caribbean: At World's End er ein amerikanskur filmur fr\u00e1 2007. Vit fylgja Will Turner (Orlando Bloom), Elisabeth Swann (Keira Knightley), Barbossa (Geoffrey Rush) og Tia Dalmu (Naomie Harris) \u00e1 einari fer\u00f0 til heimsins enda og v\u00ed\u00f0ari fyri at bjarga Jack Sparrow (Johnny Depp) fr\u00e1 r\u00edkinum hj\u00e1 teimum dey\u00f0u, og s\u00ed\u00f0ani vi\u00f0 ta\u00f0 endaliga slagi\u00f0 um s\u00edtt pl\u00e1ss \u00ed ver\u00f0ini. Filmurin varir \u00ed heilar 2 t\u00edmar og 48 minuttir.\n\nS\u00f8gugongd \nTa\u00f0 er ein \u00f3gvuliga d\u00f8pur t\u00ed\u00f0 fyri sj\u00f3nr\u00e6naral\u00edvi\u00f0 \u00ed heiminum, n\u00fa t\u00e1 Lord Cutler Beckett (Tom Hollander) hevur yvirtiki\u00f0 sp\u00f8kilsisskipi\u00f0 \"The Flying Dutchman\", eins og hann hevur fingi\u00f0 taki\u00f0 \u00e1 skiparanum Davy Jones (Bill Nighy). Hann hevur nevniliga hjarta\u00f0 hj\u00e1 Davy Jones \u00ed einari eskju. Vi\u00f0 hesum skipi, i\u00f0 ikki kann vinnast \u00e1, herja teir tey sjey h\u00f8vini, og roynir Beckett at n\u00e1a m\u00e1li s\u00ednum, i\u00f0 er at oy\u00f0a alt sj\u00f3r\u00e6naral\u00edv \u00ed heiminum. \n\nElizabeth Swann (Keira Knightley), Will Turner (Orlando Bloom) og Barbossa (Geoffrey Rush) gera so eina \u00e6tlan um at samla saman \"The Nine Lords of the Brethren Court\", so hesi saman kunnu sigra \u00e1 Beckett og hansara skipi. Av teimum n\u00edggju er Jack Sparrow (Johnny Depp) ein. Men hann er fanga\u00f0ur \u00ed \"Davy Jones' Locker\" eftir m\u00f8ti\u00f0 vi\u00f0 \"The Kraken\" \u00ed seinna filminum \"Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest\". T\u00ed fara Swann, Turner og Barbossa \u00ed felag vi\u00f0 kinesiska sj\u00f3r\u00e6naranum Sao Feng \u00far Singapor \u00fat \u00e1 heimsins enda fyri at bjarga Jack Sparrow. Men sj\u00e1lvt um tey f\u00e1a samla\u00f0 \u00f8ll n\u00edggju saman, ver\u00f0ur hetta m\u00f8guliga ikki n\u00f3g miki\u00f0 til at vinna \u00e1 Beckett. T\u00ed ver\u00f0a tey noydd at fr\u00eda gudinnuna Kalypso, i\u00f0 er fanga\u00f0 \u00ed menniskjaligum hami, og harvi\u00f0 eisini sannf\u00f8ra hana um at koma teimum til hj\u00e1lpar. Men sum svik oman\u00e1 svik ver\u00f0ur framt, v\u00edsir ta\u00f0 seg, at \u00f8ll hava hv\u00f8r s\u00edtt m\u00e1l, og at eingin er til at l\u00edta \u00e1.\n\nLeikarar \n\n Johnny Depp\n Orlando Bloom \n Keira Knightley\n Chow Yun-Fat\n Geoffrey Rush\n Bill Nighy \n Tom Hollander \n Naomie Harris \n Stellan Skarsg\u00e5rd\n Kevin McNally\n Jack Davenport \n Lee Arenberg \n Mackenzie Crook\n Jonathan Pryce \n Keith Richards\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n L\u00fdsing\n\nAmerikanskir filmar\nPirates of the Caribbean"}
{"id": "10255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mr.%20Bean%27s%20Holiday", "title": "Mr. Bean's Holiday", "text": "Mr. Bean's Holiday er ein bretskur filmur \u00far 2007. Filmurin varir \u00ed 86 minuttir. Filmurin er tikin upp \u00ed Fraklandi. H\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filmurin eru Rowan Atkinson, Emma de Caunes og Willem Dafoe. Filmurin eru framleiddur \u00ed Bretlandi. \n\nT\u00e1 Mr. Bean (Rowan Atkinson) vinnur eina fer\u00f0 til Fraklands, er hann ikki s\u00f8rt gla\u00f0ur. Vi\u00f0 einum l\u00edtlum kufferti og einum flottum uppt\u00f8kut\u00f3li, i\u00f0 var vi\u00f0 \u00ed vinninginum, fer hann vi\u00f0 flogfarinum til Fraklands og skal taka toki\u00f0 til Cannes, i\u00f0 er sta\u00f0i\u00f0, hann skal b\u00fagva. Men alt gongur ikki heilt sum \u00e6tla\u00f0. T\u00e1 hann skal ombor\u00f0 \u00e1 toki\u00f0, skal hann sj\u00e1lvandi hava film av s\u00e6r sj\u00e1lvum. Hann bi\u00f0ur ein tilvildarligan mann filma seg, \u00edme\u00f0an hann gongur inn \u00ed toki\u00f0, og hetta f\u00f8rir vi\u00f0 s\u00e6r, at ma\u00f0urin ikki n\u00e6r toki\u00f0. T\u00e1 Mr. Bean s\u00e6r, at sonur mannin longu er inni \u00ed tokinum og hoyrir, hvussu teir r\u00f3pa \u00ed panikki um, hvat n\u00fa er at gera, f\u00e6r hann skuldarkenslu, serliga t\u00e1 hann s\u00e6r, hvussu \u00f8rkymla\u00f0ur drongurin er. Hann ger av at royna at hj\u00e1lpa dreinginum at finna p\u00e1pan aftur. Men alt gongur ikki sum \u00e6tla\u00f0. \n\nTeir hava trupult vi\u00f0 at samskifta, t\u00ed at teir ikki skilja m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, eftirsum drongurin er russari, men h\u00f3ast ta\u00f0 kemur eitt heldur l\u00f8gi\u00f0 vinarlag teirra millum. T\u00e1 Bean missir mappuna og tokbillettina burtur \u00e1 eini tokst\u00f8\u00f0, s\u00e6r alt r\u00e6ttiliga svart \u00fat. Teir noy\u00f0ast at bidda og framf\u00f8ra g\u00f8tusj\u00f3nleik fyri at skaffa s\u00e6r pengar til at finna p\u00e1pa dreingin aftur. \n\n\u00c1 hesi longu fer\u00f0 hitta teir eisini ungu sj\u00f3nleikarinnuna Sabine (Emma de Caunes), i\u00f0 hevur st\u00f3rar dreymar um at gerast heimskend sj\u00f3nleikarinna. Hon bj\u00f3\u00f0ar seg til at koyra Bean og dreingin til Cannes, av t\u00ed at hon sj\u00e1lv er \u00e1 veg hagar til ein films festival. Hon skal til premieruna til ein film, i\u00f0 hon hevur ein l\u00edtlan, men avger\u00f0andi leiklut \u00ed. T\u00f3 hava filmsf\u00f3lkini sn\u00fdtt hana, og av hesum gerst hon sera skuffa\u00f0.\n\nLeikarar \n Rowan Atkinson\n Emma de Caunes\n Willem Dafoe\n Jean Rochefort\n Max Baldry\n Karel Roden\n\nS\u00ed eisini \n Mr. Bean\n\nBretskir filmar"}
{"id": "10257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baldrian", "title": "Baldrian", "text": "Teknir\u00f8\u00f0in Baldrian \u00ed Barnabla\u00f0num er upprunaliga \u00far Norsk Barneblad og eitur Sm\u00f6rbukk. Fr\u00e1 1939 til 1957 tekna\u00f0i Jens R. Nilssen r\u00f8\u00f0ina. Ta\u00f0 eru tekningarnar hj\u00e1 Solveig Muren Sanden, sum vit kenna best \u00ed F\u00f8royum; hon tekna\u00f0i r\u00f8\u00f0ina fr\u00e1 1957 til 1981, t\u00e1 H\u00e5kon Aasnes t\u00f3k yvir.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Sm\u00f6rbukk \u00e1 internetinum\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mannabarn", "title": "Mannabarn", "text": "Mannabarn ella Human Child er fl\u00f8ga hj\u00e1 Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir. Fl\u00f8gan er \u00fakomin \u00e1 b\u00e6\u00f0i f\u00f8royskum og enskum, og eitur \"Mannabarn\" ella \"Human Child\" \u00e1 enskum. Fl\u00f8gan kom \u00fat 18. juli 2007. 10 l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni. \n\nFl\u00f8gan er naka\u00f0 annarlei\u00f0is enn hinar fl\u00f8gurnar Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir hevur \u00fatgivi\u00f0. Eiv\u00f8r hevur innsp\u00e6lt fl\u00f8guna \u00ed Dublin saman vi\u00f0 \u00edrskum f\u00f3lkat\u00f3nleikarum, ta\u00f0 hoyrist v\u00e6l aftur \u00ed t\u00f3nleikinum, sum er sera inspirera\u00f0ur av \u00edrskum f\u00f3lkat\u00f3nleiki. Eiv\u00f8r hevur sj\u00e1lv skriva meginpartin av sangtekstunum \u00e1 fl\u00f8guni, hon seg\u00f0i \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Planet.fo, at longsulin heim til F\u00f8royar hevur givi\u00f0 henni st\u00f3ran \u00edbl\u00e1stur til tekstir.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\nEiv\u00f8r hevur lagt serliga n\u00f3gva orku \u00ed tekstirnir, har hon hevur skriva\u00f0 \u00e1tta av l\u00f8gunum sj\u00e1lv. Hesir sangir eru vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni: \n\n Mannabarn\n Myrkursins n\u00e1\u00f0i\n Gr\u00e1t ei\n Mother Teresa\n Livandi tr\u00f8\n T\u00fa ert alt\n Lurta\n Dansins harri\n Flykrur \u00ed vindi\n Elisabet og Elinborg\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n almenn heimas\u00ed\u00f0a. \n LyricWiki - tekstir. \n Sangtekstir.com. \n\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir fl\u00f8gur"}
{"id": "10260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dunnaldur%20Dunna", "title": "Dunnaldur Dunna", "text": "Dunnaldur Dunna (enskt Donald Fauntleroy Duck) er h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nur (ella h\u00f8vu\u00f0sdunna) \u00ed t\u00ed v\u00ed\u00f0agitnu teknifilmsr\u00f8\u00f0ini og teknir\u00f8\u00f0ini vi\u00f0 sama heiti. Millumnavni\u00f0 hj\u00e1 Dunnaldi Dunnu er Fountleroy. Ta\u00f0 er t\u00f3 ikki umsett til f\u00f8royskt. \n\nHann b\u00fdr \u00ed Fitjuger\u00f0i 13 \u00ed Dunnuv\u00edk. Foreldrini itu Gvaggolvur Dunna og Hj\u00f8rdis McGvagg, og systirin eitur Dinna Dunna. \n\nTa\u00f0 var Walt Disney, sum uppfann h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nin og \u00e1tti r\u00e6ttindini til hann. Men ta\u00f0 v\u00f3ru m.a. Carl Barks, Alfred Taliaferro og Jack Hannah, sum gj\u00f8rdu hann kendan \u00ed \u00e1vikavist teknir\u00f8\u00f0heftum, dagbla\u00f0steknir\u00f8\u00f0um og teknifilmum.\n\nNakrar av s\u00f8gunum hj\u00e1 Alfred Taliaferro hava veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed Barnabla\u00f0num, me\u00f0an einar 90 s\u00f8gur hj\u00e1 Carl Barks eru at lesa \u00ed 18 skreytheftum vi\u00f0 felagsheitinum Carl Barks savni\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Anders And \u00e1 donsku ComicWiki\n Kalle Anka \u00e1 svensku Seriewikin\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nFilmur"}
{"id": "10261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Barks%20savni%C3%B0", "title": "Carl Barks savni\u00f0", "text": "Carl Barks savni\u00f0 er eitt savn vi\u00f0 18 skreytheftum vi\u00f0 s\u00f8gum um Dunnald Dunnu, sum Carl Barks hevur skriva\u00f0 og tekna\u00f0.\n\nAmerikanska upprunar\u00f8\u00f0in The Carl Barks Library var \u00ed 141 skreytheftum og endurprenta\u00f0i n\u00e6stan allar s\u00f8gurnar hj\u00e1 Barks.\n\nF\u00f8roysku skreytheftini v\u00f3r\u00f0u samprenta\u00f0 vi\u00f0 teimum hj\u00e1 t\u00fdska forlagnum Ehapa.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Carl Barks savni\u00f0 \u00e1 donsku ComicWiki\n Carl Barks savni\u00f0 \u00e1 INDUCKS\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arbei%C3%B0araflokkurin", "title": "Arbei\u00f0araflokkurin", "text": "Arbei\u00f0araflokkurin (norskt: Arbeiderpartiet/Arbeidarpartiet ella Ap) er ein norskur flokkur. Arbei\u00f0araflokkurin var\u00f0 formliga stovna\u00f0ur \u00ed 1887 og er ein sosialdemokratiskur flokkur \u00ed Noregi. Flokkslei\u00f0ari og Norges fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri er Jens Stoltenberg. Onnur kend f\u00f3lk \u00far Arbei\u00f0araflokkinum eru Gro Harlem Brundtland, Johan Nygaardsvold, Einar Gerhardsen og Thorbj\u00f8rn Jagland. Helga Pedersen er n\u00e6stforkvinna \u00ed Arbei\u00f0araflokkinum. Hon var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vald \u00ed st\u00f3rtingi \u00e1 valinum, sum var 14. september 2009.\n\nVal\u00farslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0ir Arbei\u00f0araflokksins\n\nNorskir flokkar\n1887"}
{"id": "10265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valiant%20prinsur", "title": "Valiant prinsur", "text": "Upprunaliga skriva\u00f0i og tekna\u00f0i Harold R. Foster s\u00f8gurnar um Valiant prins. \u00c1 f\u00f8royskum eru 12 skreythefti givin \u00fat vi\u00f0 Valiant prinsi, \u00ed Danmark og Noregi er tali\u00f0 fari\u00f0 upp um 70.\n\nValiant prinsur \u00e1 f\u00f8royskum \nB\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags hevur givi\u00f0 \u00fat.\n Fyrstu \u00e6vint\u00fdrini\n Syngjandi sv\u00f8r\u00f0i\u00f0\n Riddari av t\u00ed Runda Bor\u00f0inum\n Str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00e1 H\u00fanalondum\n Angor Wrack, sj\u00f3kongurin\n \u00c1 v\u00edkingafer\u00f0 til Afrika\n R\u00f3mverjam\u00farurin\n Prinsur \u00ed Thule\n Fer\u00f0in til T\u00e1moyggjarnar\n Aleta\n Lokabr\u00f8gd \u00e1 Camelot\n N\u00fdggi heimurin\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Prins Valiant \u00e1 donsku ComicWiki\n Prins Valiant \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n Prins Valiant \u00e1 svensku Seriewikin\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karius%20og%20Baktus", "title": "Karius og Baktus", "text": "Ta\u00f0 er kendi norski barnab\u00f3karith\u00f8vundurin Thorbj\u00f8rn Egner (f. 12. desember 1912 \u00ed Oslo, d. 24. desember 1990), sum hevur skriva\u00f0 og tekna\u00f0 s\u00f8guna um Karius og Baktus, tveir l\u00edtlir stavnar, sum b\u00fagva \u00ed tonnunum \u00e1 Janusi, t\u00ed at hann ikki bustar tenn. Tannl\u00e6knin Erling Simonsen hevur umsett til f\u00f8royskt, og B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags hevur givi\u00f0 \u00fat.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n B\u00f3kin\n Teknifilmurin\n\nMyndab\u00f8kur\nThorbj\u00f8rn Egner\nFilmur"}
{"id": "10268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buddy%20Longway", "title": "Buddy Longway", "text": "Sveisiski listama\u00f0urin Claude de Ribaupierre, sum br\u00fakar dulnevni\u00f0 Derib, hevur skriva\u00f0 og tekna\u00f0 teknir\u00f8\u00f0ina um Buddy Longway.\n\nBuddy Longway \u00e1 f\u00f8royskum \n\nTr\u00edggjar t\u00e6r fyrstu s\u00f8gurnar um Buddy Longway eru givnar \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum: \n\n Chinook\n F\u00edggindin\n Tr\u00edggir menn komu r\u00ed\u00f0andi\n\nBuddy Longway \u00ed Nor\u00f0anlondum \n\nAllar t\u00e6r 20 s\u00f8gurnar um Buddy Longway eru givnar \u00fat \u00e1 donskum, t\u00e6r 16 fyrstu eru givnar \u00fat \u00e1 svenskum og t\u00e6r 4 fyrstu \u00e1 norskum.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n F\u00f8roysku Buddy Longway-skreytheftini \u00e1 donsku ComicWiki \n Buddy Longway \u00e1 donsku ComicWiki \n Buddy Longway \u00e1 svensku Seriewikin\n Buddy Longway \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20kr%C3%B8nika", "title": "F\u00f8roya kr\u00f8nika", "text": "F\u00f8roya kr\u00f8nika er ein teknir\u00f8\u00f0, sum Markos Jim\u00e9n\u00e9s hevur skriva\u00f0 og tekna\u00f0. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags gav \u00fat \u00ed 2003. ISBN 99918-1-358-6.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n F\u00f8roya kr\u00f8nika \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n F\u00f8roya kr\u00f8nika \u00e1 donsku ComicWiki\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grindav%C3%ADsan%20%28teknir%C3%B8%C3%B0%29", "title": "Grindav\u00edsan (teknir\u00f8\u00f0)", "text": "\u00d3li Petersen hevur gj\u00f8rt eina teknir\u00f8\u00f0 um Grindav\u00edsuna hj\u00e1 Christian Pl\u00f8yen, amtmanni. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur gav \u00fat \u00ed 1989 og 2004. ISBN 99918-0-387-4 (2. \u00fatg\u00e1va).\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Grindav\u00edsan \u00e1 Wikisource\n Grindav\u00edsan \u00e1 donsku ComicWiki\n Grindav\u00edsan \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunni\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20%C3%A1%20M%C3%B8n%20%28teknir%C3%B8%C3%B0%29", "title": "J\u00e1kup \u00e1 M\u00f8n (teknir\u00f8\u00f0)", "text": "\u00d3li Petersen hevur gj\u00f8rt eina teknir\u00f8\u00f0 um J\u00e1kup \u00e1 M\u00f8n hj\u00e1 N\u00f3lsoyar P\u00e1ll. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur gav \u00fat \u00ed 1987 og 1998.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n J\u00e1kup \u00e1 M\u00f8n \u00e1 donsku ComicWiki\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "10272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Menniskjusonurin%20%28teknir%C3%B8%C3%B0%29", "title": "Menniskjusonurin (teknir\u00f8\u00f0)", "text": "Danski teknarin Peter Madsen, sum er best kendur fyri teknir\u00f8\u00f0ina um Valh\u00f8ll, hevur gj\u00f8rt eina teknir\u00f8\u00f0 um Menniskjusonin fyri Dansk Bibelselskab. B\u00f3kin er umsett til fleiri m\u00e1l, herundir f\u00f8royskt, norskt og svenskt. \u00datg\u00e1van \u00e1 f\u00f8royskum hevur ISBN 87-7523-481-5.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Menneskes\u00f8nnen \u00e1 donsku ComicWiki\n Menneskes\u00f8nnen \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n M\u00e4nniskosonen \u00e1 svensku Seriewikin\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Peter Madsen\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Dansk Bibelselskab\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "10275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annapolis", "title": "Annapolis", "text": "Annapolis er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Marylandi, USA. B\u00fdurin bleiv doyptur Annapolis eftir Annu prinsessu, i\u00f0 seinni var drotning \u00ed Onglandi fr\u00e1 1702 til 1714. Annapolis gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed 1649. \nB\u00fdurin hev\u00f0i \u00ed 2019 um lei\u00f0 38 220 \u00edb\u00fagvar.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n Maryland\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: annapolis.gov\n Annapolis, Maryland, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nB\u00fdir \u00ed Marylandi"}
{"id": "10282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BDarv%C3%B8ksur", "title": "B\u00fdarv\u00f8ksur", "text": "B\u00fdarv\u00f8ksur er at f\u00f3lk flyta av bygd og til b\u00fdir og b\u00faseta seg har. Or\u00f0i\u00f0 urbanisering kemur av lat\u00ednska or\u00f0inum urbs, sum merkir b\u00fdur. Ta\u00f0 merkir, at f\u00f3lki\u00f0 flytur av landinum og inn \u00ed b\u00fdirnar. Grundin til hesa flytning er, at menniskju skifta fr\u00e1 1. vinnu (framlei\u00f0ir r\u00e1v\u00f8ru, t.d. landb\u00fana\u00f0ur og fiskivei\u00f0a) til 2. vinnu (virkar r\u00e1v\u00f8runa \u00e1vegis ella til lidna v\u00f8ru. Hon er ofta \u00eddna\u00f0ur) og serliga til 3. vinnu (hon veitir okkum t\u00e6nastu, har vit ikki megna sj\u00e1lv at gera hetta arbei\u00f0i, ella vit vilja sleppa undan. T.d. \u00fatb\u00fagvingarverki\u00f0, handlar, flutning og heilsuverki\u00f0). Henda gongdin elvir til, at f\u00f3lk flyta saman \u00ed b\u00fdir at b\u00fagva. 2. vinna \u00f8kir um b\u00fdirnar, t\u00ed at virkini ofta ver\u00f0a sera st\u00f3r og hava t\u00ed n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed vinnu. Tey vilja helst b\u00fagva \u00ed r\u00edmiligari n\u00e1nd av arbei\u00f0spl\u00e1ssinum, og somu f\u00f3lk ver\u00f0a kundar hj\u00e1 t\u00e6nastuvinnuni. Urbaniseringin \u00ed \u00eddna\u00f0arlondunum er t\u00ed ein n\u00e1t\u00farlig avlei\u00f0ing av broytingunum \u00ed vinnul\u00edvinum. \n\nB\u00faskapur"}
{"id": "10283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einar%C3%A6%C3%B0i", "title": "Einar\u00e6\u00f0i", "text": "Einar\u00e6\u00f0i er politiskt st\u00fdri: ein ella tey f\u00e1u, i\u00f0 st\u00fdra, hava alt valdi\u00f0. \u00cd landi vi\u00f0 einar\u00e6\u00f0i eru ikki fr\u00ed val. Mong lond um \u00ed heiminum hava einar\u00e6\u00f0i, ein ma\u00f0ur vi\u00f0 \u00f3avmarka\u00f0um valdi r\u00e6\u00f0ur. Flestu einar\u00e6\u00f0isharrar taka valdi\u00f0, anna\u00f0hv\u00f8rt gera teir herna\u00f0arkvett ella fella tey, i\u00f0 st\u00fdra, \u00e1 annan h\u00e1tt. T\u00e1 i\u00f0 einaveldugi einar\u00e6\u00f0isharrin er komin framat, st\u00fdrir hann ofta eftir s\u00ednum h\u00f8vdi, er har\u00f0rendur og k\u00fagar alla andst\u00f8\u00f0u. Sum \u00e1rini eru li\u00f0in, hava mong lond, broytt st\u00fdrisskipan fr\u00e1 einar\u00e6\u00f0i til st\u00fdrisskipanarligt kongsveldi.\n\nPolitikkur\nR\u00edkisstj\u00f3rn"}
{"id": "10284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Favela", "title": "Favela", "text": "Favela er brasilskt or\u00f0, merkir f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingar. \n\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i\nBrasilia"}
{"id": "10285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongsveldi", "title": "Kongsveldi", "text": "Kongsveldi er r\u00edki, sum kongur ella drotning st\u00fdrir. Eru vanliga ikki vald at st\u00fdra, men hava arva\u00f0 tr\u00f3nuna. \u00cd st\u00fdrisskipanarligum kongsveldi er tann h\u00e6gsti \u00ed kongs\u00e6ttini r\u00edkisovasti, og tr\u00fanarvingi hansara tekur vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann fer fr\u00e1. Japan t.d. er st\u00fdrisskipanarligt kongsveldi, og r\u00edkisovastin er keisari. Kongur hevur einki veruligt vald \u00ed t.d. Kanada, Avstralia og Evropa. Valdi\u00f0 hevur f\u00f3lkavalda stj\u00f3rnin; \u00e1 odda fyri henni er fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, sum vanliga er \u00far st\u00f8rsta flokkinum \u00e1 tingi. Sum \u00e1rini eru li\u00f0in, hava mong lond, broytt st\u00fdrisskipan fr\u00e1 einaveldi til st\u00fdrisskipanarligt kongsveldi ella forsetal\u00fd\u00f0veldi.\n\nR\u00edkisstj\u00f3rn"}
{"id": "10286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A6lfer%C3%B0arr%C3%ADki", "title": "V\u00e6lfer\u00f0arr\u00edki", "text": "V\u00e6lfer\u00f0arr\u00edki er samfelag, sum hevur ta skipan, at landi\u00f0 hevur \u00e1byrgdina av v\u00e6lfer\u00f0ini hj\u00e1 \u00f8llum borgarum landsins. \n\nB\u00faskapur"}
{"id": "10287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangur", "title": "Yvirgangur", "text": "Yvirgangsf\u00f3lk er f\u00f3lk, sum vi\u00f0 har\u00f0skapi s\u00f8kja at h\u00fasum og \u00f3sekum f\u00f3lkum, til tess at \u00e1virka ella noy\u00f0a myndugleikarnar at ganga undir kr\u00f8v og treytir teirra, sum s\u00f8kja at. Or\u00f0i\u00f0 terror, yvirgangur, kemur \u00far fronskum terreur, sum merkir r\u00e6\u00f0sla. Yvir gangsf\u00f3lk koma ofta \u00far k\u00faga\u00f0um f\u00f3lkab\u00f3lkum, sum royna at r\u00e6\u00f0a m\u00f3tst\u00f8\u00f0u f\u00f3lk s\u00edni til eftirl\u00e6ti ella gera vart vi\u00f0 s\u00edna st\u00f8\u00f0u \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum. T\u00e1 i\u00f0 tey hava ripa\u00f0 til, seta tey seg stundum \u00ed samband vi\u00f0 mi\u00f0larnar og \u00e1taka s\u00e6r skyldina, og eftir ta\u00f0 varir ta\u00f0 ikki leingi, fyrr enn heimurin veit, hvat er hent og hv\u00ed. Serliga eftir Seinna Heimsbardaga er tali\u00f0 av b\u00f3lkum og r\u00f8rslum, sum br\u00faka yvirgang fyri at r\u00f8kka m\u00e1linum, vaksi\u00f0. M\u00e1li\u00f0 er sum oftast eitt tj\u00f3\u00f0skaparligt str\u00ed\u00f0 fyri sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i ella eitt str\u00ed\u00f0 fyri at n\u00e1a einum politiskum endam\u00e1li vi\u00f0 at skapa ru\u00f0uleika \u00ed samfelagnum.\n\nMillum \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar tr\u00faarb\u00f3lkar eru yvirgangsf\u00f3lk, sum vilja \"gera heim in betri\", sum \u00ed Tokyo \u00ed 1995, t\u00e1 i\u00f0 ein tr\u00faarb\u00f3lkur breiddi \u00f3gvuliga eitrandi gass \u00fat \u00ed undirgrundarbreytini. T\u00f3lv f\u00f3lk doy\u00f0u av gassinum, og fleiri gj\u00f8rdust \u00f3gvuliga sj\u00fak. Yvirgangsf\u00f3lk siga seg arbei\u00f0a fyri eini g\u00f3\u00f0ari s\u00f8k og halda seg eisini hava r\u00e6tt til at drepa p\u00fara \u00f3sek f\u00f3lk, sum av tilvild koma fyri, t\u00e1 i\u00f0 tey leypa \u00e1. Tey eru ofta til rei\u00f0ar til at lata s\u00edtt egna l\u00edv sum sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbuf\u00f3lk. D\u00f8mi um yvirgangsfelagsskapir \u00ed okkara t\u00ed\u00f0 eru ETA, sum vil fr\u00eda Baskaland fr\u00e1 Spania, kat\u00f3lska IRA, sum \u00ed n\u00f3gv \u00e1r str\u00edddist fyri at gera Nor\u00f0ur\u00edrland fr\u00e6lst fr\u00e1 St\u00f3rabretlandi, og palestinska Hamas, sum berjist m\u00f3ti \u00cdsrael. Harumframt eru fleiri islamskir felagsskapir, sum hava ymisk politisk endam\u00e1l vi\u00f0 yvirgangi s\u00ednum (t.d. Al-Qaeda). R\u00edkisyvirgangur ver\u00f0ur ta\u00f0 nevnt, t\u00e1 i\u00f0 eitt r\u00edki fremur yvirgang m\u00f3ti s\u00ednum egna f\u00f3lki, ella parti av f\u00f3lkinum, fyri at r\u00e6\u00f0a f\u00f3lk til at ver\u00f0a l\u00fd\u00f0in. \n\n17.958 menniskjur doy\u00f0u av yvirgangi \u00ed 2013. Ta\u00f0 er 61 prosent fleiri enn \u00e1ri\u00f0 frammanundan. 80 prosent av \u00f8llum yvirgangs\u00e1lopum ver\u00f0a framd \u00ed fimm londum. Tey eru Irak, Pakistan, Afganistan, Nigeria og S\u00fdria. Irak er ta\u00f0 landi\u00f0, i\u00f0 er har\u00f0ast rakt av yvirgangi. \u00cd 2013 doy\u00f0u 6.362 menniskjur av yvirgangi. Ta\u00f0 er \u00f8king \u00e1 164 prosent fr\u00e1 2012. 25 lond v\u00f3ru \u00fatsett fyri yvirgangs\u00e1lopum, har fleiri enn 50 menniskjur doy\u00f0i. \u00cd 75 londum v\u00f3ru ongi yvirgangs\u00e1lop. F\u00fdra yvirgangsfelagsskapir hava \u00e1byrgdina fyri 66 prosent av teimum, i\u00f0 eru dey\u00f0 \u00ed yvirgangs\u00e1lopum. Teir yvirgangsfelagsskapirnir eru Islamski Staturin (IS), Al-Qaeda, Taliban og Boko Haram \u00ed Nigeria. Ongin dey\u00f0sf\u00f8ll v\u00f3ru \u00ed 50 prosentum av \u00f8llum yvirgangs\u00e1lopum \u00ed 2013. S\u00ed\u00f0ani 1960-\u00e1rini, eru bara 7 prosent av teimum yvirgangsb\u00f3lkum, i\u00f0 eru upploystir, upploystir vegna herna\u00f0arliga upp\u00edblanding.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nYvirgangur\nBrotsverk"}
{"id": "10288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innanlandsr%C3%ADki", "title": "Innanlandsr\u00edki", "text": "Innanlandsr\u00edki er land, i\u00f0 er inngirt av \u00f8\u00f0rum londum, og hevur ikki beinlei\u00f0is atgongd til sj\u00f3gvin, til d\u00f8mis Bolivia. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkat%C3%A6ttleiki", "title": "F\u00f3lkat\u00e6ttleiki", "text": "F\u00f3lkat\u00e6ttleiki er m\u00e1t fyri, hvussu t\u00e6tt f\u00f3lk b\u00fagva til d\u00f8mis \u00ed einum landi, \u00ed einari oyggj ella \u00ed einum b\u00fdi. Hann er aloftast m\u00e1ldur \u00ed \u00edb\u00fagvum \u00e1 hv\u00f8rjum km2. Vita vit v\u00edddina og \u00edb\u00fagvatali\u00f0, er l\u00e6tt at rokna f\u00f3lkat\u00e6ttleikan \u00ed einum \u00f8ki (f\u00f3lkatal/v\u00eddd \u00ed f\u00f3lk/km2). Tali\u00f0 vit f\u00e1a, sigur okkum, hvussu n\u00f3gv f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 hv\u00f8rjum km2. Eisini er hetta ein h\u00e1ttur at v\u00edsa, hvussu st\u00f3rt \u00f8ki, hv\u00f8rt f\u00f3lk hevur \u00ed mi\u00f0al at r\u00e1\u00f0a yvir \u00ed einum \u00e1v\u00edsum \u00f8ki. Hvar f\u00f3lk b\u00fagva er sj\u00e1lvsagt treyta\u00f0 av \u00e1v\u00edsum umst\u00f8\u00f0um, tilfeingi, ve\u00f0urlagi, nat\u00farligum plantuv\u00f8kstri, og eisini hvussu landslagi\u00f0 er. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed F\u00f8royum er 34,5\u00a0f\u00f3lk/km2 \u00ed 2015.\n\n\u00cd USA ver\u00f0a enn n\u00fdttar enskar m\u00edl, og 1 ensk ferm\u00edl er 2,59 ferkilometrar, svarandi til, at 1 ferkilometur er 0,386 ferm\u00edl.\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er sostatt 34,5\u00a0f\u00f3lk/km2\u202f\u00d7\u202f2,59 km2/mile2 = 89,4\u00a0f\u00f3lk/mile2.\n\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "10290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsr%C3%ADki", "title": "Heimsr\u00edki", "text": "Heimsr\u00edki (imperium) er eitt land og tey lond, ta\u00f0 hevur lagt undir seg. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sahel", "title": "Sahel", "text": "Sahel er lendi\u00f0 \u00edmillum oy\u00f0im\u00f8rkina og turru grasfl\u00f8turnar sunnan fyri Sahara \u00ed Afrika. \n\nAfrika"}
{"id": "10293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturheimurin", "title": "Vesturheimurin", "text": "Vesturheimurin er framkomnu, r\u00edku \u00eddna\u00f0arlondini \u00ed heiminum, helst \u00ed Nor\u00f0uramerika og Vesturevropa. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malan%20Ey%C3%B0unsd%C3%B3ttir", "title": "Malan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir", "text": "Malan Jancy Ey\u00f0unsd\u00f3ttir (f. 20. august 1975), b\u00fasitandi \u00ed T\u00f3rshavn, er kend \u00far b\u00f3lkum sum Mark No Limits, Flamma, Divaz, Lucination Cantabile, Haldurs Caf\u00e9, Hinar. Malan hevur eisini roynt seg eina og hevur \u00fatgivi\u00f0 fl\u00f8guna Malan. \n\nMalan er ein av limunum \u00ed kvinnu-poppb\u00f3lkinum Flamma, saman vi\u00f0 Lailu Carlsen og Ann Jannet Danielsen. Fyrr nevndist b\u00f3lkurin Divaz, t\u00e1 var Anna Maria Olsen eisini limur \u00ed b\u00f3lkinum. Flamma gevur \u00fat fl\u00f8gu \u00e1 sumri 2013, t\u00e6r hava givi\u00f0 \u00fat tvey stakl\u00f8g \u00e1 Soundcloud, l\u00f8gini eru av komandi fl\u00f8guni.\n\nMalan er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og arbei\u00f0ir \u00ed T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala, men hevur t\u00f3 eisini t\u00ed\u00f0 til t\u00f3nleikin.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 2000 - Malan\n\nSum partur av Flamma\n\nStakl\u00f8g \n 2013 - City Lights\n 2013 - Stay Like This Forever\n\nSaman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum og uppsamlingsfl\u00f8gur \n 1996 - R\u00f3pi\u00f0 \u00e1 skuggarnar, Tutl, Malan syngur sangin L\u00edvsgle\u00f0in.\n 1997 - S\u00ed\u00f0sta skr\u00edggj, Malan syngur sangin Privatsjaf\u00f8rur.\n 2004 - Kvinna - \u00farvaldir sangir fr\u00e1 f\u00f8royskum kvinnum. Malan syngur sangin \u00c1 berum. Bla\u00f0i\u00f0 Kvinna gav \u00fat.\n 2007 - J\u00f3l \u00ed grannalagnum, Malan syngur heitislagi\u00f0 J\u00f3l \u00ed grannalagnum\n 2009 - Seinnameiri - Cantabile - Malan syngur solo \u00e1 sanginum: Infant Joy.\n 2009 - Meldurt\u00ed\u00f0 - Uni Arge, Malan syngur duett vi\u00f0 Una \u00e1 sanginum Enn ein dagur f\u00f3r.\n 2009 - Popp List 8. Malan syngur saman vi\u00f0 Una Arge sangin Enn ein dagur f\u00f3r.\n 2010 - J\u00f3lafl\u00f8gan, Bla\u00f0i\u00f0 Kvinna gav \u00fat. Malan syngur sangin J\u00f3lama\u00f0urin kemur skj\u00f3tt.\n\nKeldur \n \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nF\u00f8royskar songkvinnur\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "10296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjih%C3%B8llin%20%C3%AD%20Gundadali", "title": "Svimjih\u00f8llin \u00ed Gundadali", "text": "Svimjih\u00f8llin \u00ed Gundadali l\u00e6t upp \u00ed 1982 og hevur \u00e1rliga eini 150\u00a0000 vitjandi. Svimjih\u00f8llin \u00ed Gundadali hevur 4 hyljar. Umframt vanliga svimjihylin, i\u00f0 er 25x12,5 m, hevur h\u00f8llin kavingarhyl, barnahyl og ein undirv\u00edsingarhyl. Vanligi hylurin, sum l\u00fdkur altj\u00f3\u00f0a m\u00e1t, er \u00fatgj\u00f8rdur vi\u00f0 elektroniskum urum til kappsvimjing. Vatni\u00f0 \u00ed st\u00f8rru hyljunum er 26\u00a0\u00b0C og \u00ed teimum sm\u00e6rru 29\u00a0\u00b0C. \n\nUmkl\u00e6\u00f0ingarr\u00famini eru skipa\u00f0 \u00ed konuf\u00f3lka- og mannf\u00f3lkadeild, sum b\u00e1\u00f0ar hava solarium og hitar\u00fam. \u00cd umkl\u00e6\u00f0ingarr\u00famunum eru sk\u00e1p vi\u00f0 l\u00e1si, har f\u00f3lk kunnu goyma kl\u00e6\u00f0ini, me\u00f0an tey svimja. Svimjih\u00f8llin hevur eisini gosba\u00f0 til 6 f\u00f3lk. \u00cd h\u00f8llini er kaffistova, sum er opin, t\u00e1 almenn svimjing er. Pl\u00e1ss er fyri uml. 250 f\u00f3lkum \u00ed senn. T\u00e1 almenn svimjing er, eru alt\u00ed\u00f0 tveir l\u00edvbjargarar \u00ed h\u00f8llini.\n\nHavnar Svimjifelag, \u00cdSB, T\u00f3rshavnar Froskmannafelag, sk\u00falar, dagstovnar o.o. br\u00faka svimjih\u00f8llina uttan fyri vanligu upplatingart\u00ed\u00f0irnar.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Svimjihollin.fo\n\nT\u00f3rshavn\nSvimjing\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\nBygningar\nSvimjihallir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3anes%20N.%20Dalsgaard", "title": "J\u00f3anes N. Dalsgaard", "text": "J\u00f3anes Napoleon Dalsgaard (f\u00f8ddur 31. januar \u00ed 1970 \u00ed Hoyd\u00f8lum) er ein f\u00f8royskur stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur (cand.scient.pol.). Hann luttekur til t\u00ed\u00f0ir \u00ed kjaksendingum ella \u00fattalar seg um politisk vi\u00f0urskifti \u00ed F\u00f8royum \u00ed sendingum hj\u00e1 Kringvarpinum, t.d. seg\u00f0i hann vi\u00f0 Kringvarpi\u00f0 29. oktober 2014, at landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed m\u00f3tvindi halda longri \u00ed F\u00f8royum, enn \u00ed \u00f8\u00f0rum Nor\u00f0urlondum.\nHann starvast sum fulltr\u00fai \u00ed Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n\n\u00datgivi\u00f0\n2007 - Folkeafstemningen som beslutningsinstrument: Belyst i et demokratiteoretisk perspektiv. Institut for Statskundskab, K\u00f8benhavns Universitet. 105 s\u00ed\u00f0ur\n\nKeldur\n\nDalsgaard, J\u00f3anes N.\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nHoyv\u00edkingar"}
{"id": "10299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnm%C3%A1lafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i", "text": "Stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i er grein innan samfelagsv\u00edsundina, sum f\u00e6st vi\u00f0 skipa\u00f0a gransking av politiskum fyribrigdum \u00ed s\u00edni heild. F\u00f8royska heiti eigur Zacharias Wang. Evni: \u00c1st\u00f8\u00f0i um statin, vald, politiskar flokkar og skipanir, umframt ideologiir, i\u00f0 ver\u00f0a br\u00fakt \u00ed eini stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0iligari l\u00fdsing av politisku stovnunum og flokkunum \nseinastu \u00f8ldina, og hvussu hesir eru broyttir, sum umst\u00f8\u00f0urnar eru broyttar. \u00cd hesum sambandi ver\u00f0ur somulei\u00f0is l\u00fdst, hvussu politisk mentan og \u00e1hugab\u00f3lkar \u00e1virka \ngongdina."}
{"id": "10308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Angelicum", "title": "Angelicum", "text": "Angelicum er universiteti\u00f0 \u00ed Rom (Italia) og var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1222 c., 1577.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Pontificia Universitas Studiorum a Sancto Thoma Aquinate in Urbe - Angelicum heimas\u00ed\u00f0a (en) (it)\n Angelicum University Press (en) (it)\n Angelicum Newsletter Blog (en) (it)\n AngelicumSTOQ (Science, Theology and the Ontological Quest) (en)\n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nR\u00f3m\n1580"}
{"id": "10314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yisrael%20Beiteinu", "title": "Yisrael Beiteinu", "text": "Yisrael Beiteinu er ein flokkur \u00ed \u00cdsrael. Avigdor Lieberman (f\u00f8ddur 5. juni 1958 \u00ed Sovjet) er forma\u00f0ur \u00ed h\u00f8grav\u00ed\u00f0gongda flokkinum. Floksnavni\u00f0 merkir \"\u00cdsrael er heim okkara\". Eitt av m\u00e1lum floksins er at avmarka tali\u00f0 \u00e1 arabarum \u00ed \u00cdsrael. Og teir arabarar, sum vilja ver\u00f0a verandi \u00ed landinum, skulu sv\u00f8rja j\u00f8diska statinum tr\u00faskaparei\u00f0 \u2013 um teir skulu var\u00f0veita atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6ttin. \n\nPolitiskir flokkar \u00ed \u00cdsrael"}
{"id": "10317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moby%20The%20Pink%20Pilot", "title": "Moby The Pink Pilot", "text": "Moby The Pink Pilot er ein f\u00f8royskur b\u00f3lkur. B\u00f3lkurin var vi\u00f0 \u00ed t\u00f3nleikakappingini FM08 og vann hesa kappingina. Moby The Pink Pilot sp\u00e6lir progressivan rock og f\u00e6r \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 b\u00f3lkum sum Pink Floyd, Radiohead og Muse. B\u00f3lkurin leggur dent \u00e1 g\u00f3\u00f0 l\u00f8g og at hava sterkar tekstir. \u00cd sangunum hj\u00e1 b\u00f3lkunum eru alt\u00ed\u00f0 ein hjartanemandi s\u00f8ga, ein bo\u00f0skapur ella brutal erligheit.\n\nMoby the Pink Pilot eru  \n\n Fr\u00f3\u00f0i Hansen - sang og trummur. \n Bartal Augustinussen - guitar. \n Petur H\u00e1berg/Niels J\u00e1kup \u00ed J\u00f3gvansstovu - bass. \n Mattias Kapnas - tangentar. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "10318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mykinesh%C3%B3lmur", "title": "Mykinesh\u00f3lmur", "text": "Mykinesh\u00f3lmur er n\u00e6stst\u00f8rsti h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Vestasti endin av Mykinesi er ein stakur h\u00f3lmi, sum er skildur fr\u00e1 oynni av einari smalari og brattari gj\u00f3gv. \u00cd bj\u00f8rgunum \u00e1 Mykinesh\u00f3lmi og \u00e1 klettum og skerum rundan um, finst einasta s\u00falub\u00f8li \u00ed landinum.  Sagt ver\u00f0ur um s\u00faluna, at um ein s\u00e6r hana setast \u00e1 einari av hinum oyggjunum, so er ta\u00f0 t\u00ed at hon er feig. S\u00falan kemur til h\u00f3lmin umlei\u00f0 25. januar og heldur til har til ungfuglurin er floygdur, uml. tann 11. november. Fyrra partin av vetrinum er s\u00falan burturi. \u00c1 Mykinesh\u00f3lmi er eisini n\u00f3gvu lundi. N\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk fer\u00f0ast til Mykinesar og til Mykinesh\u00f3lm fyri at s\u00edggja lundalandi\u00f0, s\u00faluna, h\u00fasini vi\u00f0 flagtekju osfr.\n\nMykinesh\u00f3lmur hellir 18 stig, og ta\u00f0 er mesta halli\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nVitin \u00e1 Mykinesh\u00f3lmi \n\n\u00cd 1909 var\u00f0 viti reistur \u00e1 vestasta og h\u00e6gsta partinum av Mykinesh\u00f3lmi. Arbei\u00f0i at byggja vitan var trupult, av t\u00ed at alt byggitilfar m\u00e1tti heysast upp \u00e1 sl\u00e6tt. Samstundis var\u00f0 ein heingibr\u00fagv gj\u00f8rd millum h\u00f3lmin og sj\u00e1lva oynna. Vitin \u00e1 mykinesh\u00f3lmi l\u00fdsur fr\u00e1 einum 14 metra h\u00f8gum m\u00e1lmtorni, bygt \u00e1 bera hellu, uml. 113 metur yvir havinum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Mykines.fo\n Kunning um Mykines\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alger", "title": "Alger", "text": "Alger (36\u00b0 nor\u00f0urbreidd, 3\u00b0 eysturlongd) (arabiskt: \u0627\u0644\u062c\u0632\u0627\u0626\u0631\u200e al-Jaz\u0101\u2019ir, franskt: Alger), h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Algeria \u00ed Nor\u00f0urafrika, er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Algeria og t\u00fddningarmesti havnab\u00fdur. \n\nMuslimar \u00far Ar\u00e1bia grunda\u00f0u b\u00fdin \u00ed 10. \u00f8ld. Turkar t\u00f3ku b\u00fdin \u00ed 1518, og fraklendingar t\u00f3ku hann fr\u00e1 turkum \u00ed 1830. \u00cd 16. \u00f8ld gj\u00f8rdi mikli sj\u00f3r\u00e6naraovastin Khair al-Din (f\u00f8ddur \u00ed 1478 \u2013 dey\u00f0ur 4. juli 1546), kendur undir navninum Barbarossa, Alger til h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 s\u00edna. Alger var giti\u00f0 fyri at vera mi\u00f0depil hj\u00e1 sj\u00f3r\u00e6narum. Eftir ta\u00f0 r\u00edka\u00f0i b\u00fdurin seg av handli og sj\u00f3r\u00e6naravirksemi. \n\n\u00cd n\u00fdggjaru b\u00fdlingunum fram vi\u00f0 Algerv\u00edk er byggisni\u00f0i\u00f0 t\u00fd\u00f0iliga merkt av franskari \u00e1virkan. Elsti b\u00fdarparturin vi\u00f0 sm\u00f8lum g\u00f8tum, moskum og markna\u00f0i er bygdur ni\u00f0an eftir Shael-heyggi.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nF\u00f3lkav\u00f8kstur \u00ed Alger s\u00ed\u00f0an 1838\n\nSystursta\u00f0ir \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nAlgeria"}
{"id": "10344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hordaland%20fylki", "title": "Hordaland fylki", "text": "Hordaland er eitt fylki \u00ed Norra. Hordaland hevur umlei\u00f0 505 200 \u00edb\u00fagvar. \n\nHordaland hevur mark vi\u00f0 Rogaland, Telemark, Bukserud, og Sogn og Fjordane.\n\nKommunur \u00ed Hordaland\n\nHordaland er b\u00fdtt sundur \u00ed 33 kommunur:\n\nKeldur \n\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\u200e"}
{"id": "10346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lee%20Redmond", "title": "Lee Redmond", "text": "Lee Redmond  (f\u00f8dd 2. februar 1941) eigur meti\u00f0 fyri at hava heimsins longstu neglir \u00e1 b\u00e1\u00f0um hondum. Hetta stendur eisini \u00ed Metb\u00f3k Guinnessar. Hon hev\u00f0i ikki klipt negl s\u00ed\u00f0an 1979, og t\u00e1 t\u00e6r v\u00f3r\u00f0u m\u00e1ldar \u00ed 2008, v\u00f3ru t\u00e6r 8,5 metrar til longdar \u00edalt. Tann longsta sat \u00e1 tumlinum \u00e1 h\u00f8gru hond, hib var 89 cm. \n\nAmerikanarar"}
{"id": "10356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keith%20Vaz", "title": "Keith Vaz", "text": "Nigel Keith Anthony Standish Vaz (f\u00f8ddur 26. november 1956 \u00ed Aden, Jemen) hoyrir til Labour flokkin, og situr \u00ed parlamentinum \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. \n\nBretar"}
{"id": "10362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1tt%C3%BAruvanlukka", "title": "N\u00e1tt\u00faruvanlukka", "text": "N\u00e1tt\u00faruvanlukka er st\u00f3r vanlukka elvd av n\u00e1tt\u00faru\u00e1vum. Gos, jar\u00f0skj\u00e1lvti, vatnfl\u00f3\u00f0, hungursney\u00f0, st\u00f3reldar og fars\u00f3ttir hava kravt mong mannal\u00edv um allan heim. Sterkari h\u00fas \u00ed jar\u00f0skj\u00e1lvta\u00f8kjum og byrgingar, i\u00f0 t\u00e1lma vatnfl\u00f3\u00f0, hava minka\u00f0 um vandan, i\u00f0 stendst av n\u00e1tturuvanlukkum.\n\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur \n\n 365 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti vi\u00f0 Knossos \u00e1 Kreta - 50.000 lata l\u00edv. \n 1346-53 - S\u00f3ttin svarta herjar - meiri enn 30 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed Evropa doyr, milli\u00f3nir doyggja eisini \u00ed Asia. \n 1664-65 - Fars\u00f3tt \u00ed London - 70.000 doyggja. \n 1669 - Gosfjalli\u00f0 Etna \u00e1 Sicilia \u00ed Italia goysir - 20.000 lata l\u00edv. \n 1703 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Tokyo \u00ed Japan - 200.000 lata l\u00edv. \n 1737 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Calcutta \u00ed India - 300.000 lata l\u00edv. \n 1755 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Lissabon \u00ed Portugal - 60.000 lata l\u00edv. \n 1883 - Gosfjalli\u00f0 Krakatoa \u00ed Indonesia spreingist - 36.000 lata l\u00edv. \n 1894 - Fars\u00f3tt \u00ed Kanton og Hongkong, eini 80.000 til 100.000 l\u00e1ta l\u00edv. \n 1902 - Gosfjalli\u00f0 Mont Pel\u00e9e, Vesturindia - 26.000 lata l\u00edv. \n 1976 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Tangshan \u00ed Kina - 240.000 lata l\u00edv. \n 1980 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Meksikob\u00fdi, 10.000 lata l\u00edv. \n 1988 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Jerevan, Armenia, 37.000 lata l\u00edv. \n 2010 - Jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed Haiti, 230.000 lata l\u00edv.\n\nN\u00e1tt\u00faruv\u00edsindi\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur"}
{"id": "10368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Konservatisma", "title": "Konservatisma", "text": "Konservatisma (ella afturhaldssinna\u00f0ur) er ein politisk hugsj\u00f3n ella samfelagsfatan i\u00f0 vil var\u00f0veita samfelagsskipanina sum er. Hugsanin um at ta\u00f0 verandi er n\u00f3g gott og at broytingar eru \u00f3ney\u00f0ugar. Allar broytingar skulu koma so l\u00ed\u00f0andi. Vit seta ofta konservatismu saman vi\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparligan si\u00f0aarv og sterka landsverju. Konservatisman kom at viga upp \u00edm\u00f3ti fr\u00e6lsishugsj\u00f3nunum \u00ed fronsku kollveltingini. Konservatisma leggur dent \u00e1 var\u00f0veitslu av samfelagsskipanini og si\u00f0bundnum vir\u00f0um. Konservatisma er \u00ed st\u00f3ran mun grunda\u00f0 \u00e1 liberalismu.\n\nPolitiskir flokkar \n\n F\u00f8royar: Hin f\u00f8royski f\u00f3lkaflokkurin \n Danmark: Konservativi F\u00f3lkaflokkurin\n Noreg: H\u00f8gri \n Sv\u00f8r\u00edki: Moderaterna\n USA: Republikanski Flokkurin \n Kanada: Konservativi flokkurin\n\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "10369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Galeras", "title": "Galeras", "text": "Galeras er eitt gosfjall \u00ed Kolombia \u00ed Su\u00f0uramerika. Galeras er 4.270 m h\u00f8gt og hevur goyst fleiri fer\u00f0ir seinastu \u00e1rini. \u00cd januar \u00ed 2008 goysti fjalli\u00f0, men t\u00e1 hendi ikki st\u00f3rvegis ska\u00f0i. \u00cd 1993 doy\u00f0u 9 f\u00f3lk, t\u00e1 fjalli\u00f0 f\u00f3r at goysa. Gosfjalli\u00f0 er \u00e1 markinum til Ekvador \u00ed Su\u00f0urkolombia. Galeras hevur goyst 26 fer\u00f0ir s\u00ed\u00f0ani \u00e1r 1500.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur \n\nGosfj\u00f8ll\nFj\u00f8ll\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "10370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars-Emil%20Johansen", "title": "Lars-Emil Johansen", "text": "Lars Emil Johansen (f\u00f8ddur 24. september 1946) er gr\u00f8nlendskur politikari. Hann er yvirskipa\u00f0ur samskipari Nor\u00f0uratlantsb\u00f3lkinum. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur tann 24. september 1946 \u00ed Illorsuit \u00ed Gr\u00f8nlandi. Hann t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00ed Nuuk \u00ed 1970, og var limur \u00ed landsr\u00e1\u00f0i Gr\u00f8nland fr\u00e1 1971-75. Landsr\u00e1\u00f0i\u00f0 var eitt slag av gr\u00f8nlendskum amtsr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1\u00f0renn Gr\u00f8nland fekk heimast\u00fdri\u00f0 1979. Lars Emil sat hesi \u00e1rini \u00ed Landsr\u00e1\u00f0num saman vi\u00f0 mammu s\u00ednari.\n\nFr\u00e1 1973 til 1979 var hann f\u00f3lkatingslimur, umbo\u00f0andi Gr\u00f8nland. Hesi \u00e1rini arbeiddi hann mi\u00f0v\u00edst fyri, at Gr\u00f8nland skuldi f\u00e1a heimast\u00fdri. \u00cd 1977 var hann millum teirra i\u00f0 stovna\u00f0u flokkin Siumut. Eftir at Gr\u00f8nland hev\u00f0i fingi\u00f0 heimast\u00fdri, var Lars Emil Johansen limur \u00ed Landstingi Gr\u00f8nlands (ta\u00f0 sama sum l\u00f8gtingi\u00f0) fr\u00e1 1979 til 1997. Fr\u00e1 1979-1986 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum og a\u00f0rari vinnu. Fr\u00e1 1986-88 var hann fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur \u00e1 Sulisartut H\u00e1sk\u00falanum. Fr\u00e1 1991 til 1997 var hann gr\u00f8nlendskur landsst\u00fdrisforma\u00f0ur - ta\u00f0, sum svarar til l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. Fr\u00e1 1997-2002 var hann varastj\u00f3ri \u00ed Royal Greenland.\n\nGr\u00f8nlendskir politikarar\nGr\u00f8nlendskir f\u00f3lkatingslimir\nNor\u00f0urlond\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "10371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kuupik%20Kleist", "title": "Kuupik Kleist", "text": "Jakob Edvard Kuupik Kleist (f\u00f8ddur 31. mars 1958 \u00ed Qullissat \u00ed Gr\u00f8nlandi) er ein gr\u00f8nlendskur politikari, fyrrverandi landsst\u00fdrisforma\u00f0ur Gr\u00f8nlands, sangari og sosionomur. Hann t\u00f3k pr\u00f3gv sum sosionomur \u00e1 Roskilde Universitet Center \u00ed Roskilde \u00ed 1983. Hann var stj\u00f3ri \u00e1 uttanlandsdeildini hj\u00e1 gr\u00f8nlendska heimast\u00fdrinum fr\u00e1 1996 til 1999. Fr\u00e1 1995 til 1997 var hann stj\u00f3ri fyri Inuit Circumpolar Conference (ICC). Fr\u00e1 1999 hevur hann veri\u00f0 nevndarforma\u00f0ur \u00ed Tele Greenland A/S. Hann er eisini nevndarforma\u00f0ur \u00ed gr\u00f8nlendska pl\u00e1tufelagnum ULO.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nFr\u00e1 1991 til 1995 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1byrgd av samfer\u00f0slu og almennari bygging. \nFr\u00e1 1995 til 1996 var hann landstingslimur. Fr\u00e1 2000 til 2001 var Kuupik Kleist skrivari hj\u00e1 gr\u00f8nlendsku sj\u00e1lvst\u00fdrisnevndini.\nHann var f\u00f3lkatingslimur, umbo\u00f0andi Inuit Ataqatigiit og Gr\u00f8nland fr\u00e1 2001 til 2007. Fr\u00e1 12. juni 2009 til 26. mars 2013 var hann landsst\u00fdrisforma\u00f0ur \u00ed Gr\u00f8nlandi. Hann var forma\u00f0ur fyri Inuit Ataqatigiit fr\u00e1 2007 til mai 2014, t\u00e1 hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r og Sara Olsvig t\u00f3k vi\u00f0 sum n\u00fdggj forkvinna.\n\nKeldur \n\nGr\u00f8nlendskir politikarar\nGr\u00f8nlendskir f\u00f3lkatingslimir\nGr\u00f8nlendskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "10372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rbj%C3%B8rn%20Jacobsen", "title": "T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen", "text": "T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen (f\u00f8ddur 7. oktober 1955 \u00ed \u00c6r\u00f8sk\u00f8bing \u00ed Danmark) er ein f\u00f8royskur politikari, skipari, havnameistari og borgarstj\u00f3ri \u00ed Runav\u00edkar Kommunu. Foreldrini eru J\u00f3an Jacob Frantz Jacobsen, skipsf\u00f8rari og Arnbj\u00f8rg Jacobsen, f. Gregersen, h\u00fasm\u00f3\u00f0ir. Hann var fiski- & sj\u00f3ma\u00f0ur fr\u00e1 1975 til 1978. F\u00f3r s\u00ed\u00f0ani upp\u00e1 sk\u00fala, og t\u00f3k pr\u00f3gv sum skipsf\u00f8rari \u00e1 F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fala \u00ed 1981. Tey n\u00e6stu 20 \u00e1rini - fr\u00e1 1980 til 2000 - var hann skipari \u00ed f\u00f8royska handilsflotanum.\n\nT\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen hevur veri\u00f0 limur \u00ed Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum s\u00ed\u00f0ani 1974, og hevur veri\u00f0 nevndarlimur \u00ed Eysturoyar Tj\u00f3\u00f0veldisfelag \u00ed fleiri \u00e1r. Fr\u00e1 1998 til 2000 var hann l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin \u00ed Eysturoyar vald\u00f8mi. \u00cd t\u00ed sambandi var hann limur \u00ed l\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd og grundl\u00f3garnevndini. Fr\u00e1 2000 til 2001 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed undirv\u00edsingar- og mentam\u00e1lum, valdur av Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum. Seinni landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnu- og tilfeingism\u00e1lum \u00ed 2008. Hann f\u00f3r \u00far politikki \u00ed 2011 og f\u00f3r at starvast sum havnameistari \u00ed Runav\u00edkar kommunu, har hann seinni, \u00ed 2016 eisini bleiv borgarstj\u00f3ri. Hann hevur eisini lisi\u00f0 gu\u00f0fr\u00f8\u00f0i.\n\n1. januar 2016 gj\u00f8rdist hann borgarstj\u00f3ri \u00ed Runav\u00edkar kommunu, orsaka\u00f0 av at Magnus Rasmussen var\u00f0 valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 1. september 2015 og f\u00f3r \u00ed farloyvi \u00far borgarstj\u00f3rastavinum 1. januar 2016. T\u00e1 i\u00f0 T\u00f3rbj\u00f8rn gj\u00f8rdist borgarstj\u00f3ri, f\u00f3r hann samstundis \u00ed farloyvi fr\u00e1 starvinum sum havnameistari.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir skiparar\nF\u00f8royskir politikarar\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir havnameistarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0uratlantsb%C3%B3lkurin", "title": "Nor\u00f0uratlantsb\u00f3lkurin", "text": "Nor\u00f0uratlantsb\u00f3lkurin (NAB) \u00e1 f\u00f3lkatingi hevur f\u00f8royskt og gr\u00f8nlendskt sj\u00e1lvst\u00fdri sum yvirskipa\u00f0 m\u00e1l, men b\u00f3lkurin arbei\u00f0ir vi\u00f0 \u00f8llum m\u00e1lum, sum eru til frama fyri gr\u00f8nlendska og f\u00f8royska f\u00f3lki\u00f0.\n\nM\u00e1l \n\nYvirskipa\u00f0a m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 b\u00f3lkinum er, at Gr\u00f8nland og F\u00f8royar vinna s\u00edtt fulla sj\u00e1lvst\u00fdri, og \u00e1 f\u00f3lkatingi skulu teir tr\u00edggir limirnir standas saman um m\u00e1l og vi\u00f0urskifti, har F\u00f8royar og Gr\u00f8nland hava felags \u00e1hugam\u00e1l. Ta\u00f0 sn\u00fdr seg millum anna\u00f0 um hesi vi\u00f0urskifti: \n\n At virka fyri fullari vi\u00f0urkenning av, at gr\u00f8nlendska og f\u00f8royska f\u00f3lki eru tj\u00f3\u00f0ir, og at t\u00e6r hava tey r\u00e6ttindi, sum tj\u00f3\u00f0ir hava samb\u00e6rt f\u00f3lkar\u00e6ttinum. \n At f\u00e1a innlit \u00ed teir s\u00e1ttm\u00e1lar, sum Danmark hevur gj\u00f8rt vi\u00f0 NATO og USA um at n\u00fdta Gr\u00f8nland og F\u00f8royar til herna\u00f0arlig endam\u00e1l, og at virka fyri, at gr\u00f8nlendska og f\u00f8royska f\u00f3lki framyvir f\u00e1a avger\u00f0arr\u00e6ttin yvir s\u00ednum londum, eisini t\u00e1 um herna\u00f0arvi\u00f0urskifti r\u00e6\u00f0ur. \n At virka fyri, at gr\u00f8nlendskt og f\u00f8royskt \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi f\u00e1a st\u00f8\u00f0u sum tj\u00f3\u00f0arm\u00e1l Gr\u00f8nlands og F\u00f8roya.\n At virka fyri, at f\u00f8royingar og gr\u00f8nlendingar, sum b\u00fagva \u00ed Danmark, f\u00e1a tey r\u00e6ttindi, i\u00f0 teir, sum etniskur minniluti \u00ed einum ES-landi, hava r\u00e6tt til samb\u00e6rt ES-l\u00f3gg\u00e1vu. \n\nB\u00f3lkurin fer annars - so langt sum orkan r\u00f8kkur - at arbei\u00f0a fyri \u00f8llum teimum m\u00e1lum, sum eru til gagns fyri f\u00f8royingar og gr\u00f8nlendingar \u00e1 \u00f8llum \u00f8kjum. Har teir einst\u00f8ku limirnir hava serlig \u00e1hugam\u00e1l, sum ikki eru \u00ed samsvari vi\u00f0 hinar limirnar, stendur teimum fr\u00edtt at virka fyri hesum.\n\nDanmark\nF\u00f8royar\nGr\u00f8nland\nHeimspolitikkur\nNor\u00f0urlond"}
{"id": "10374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20Soll", "title": "S\u00e1mal Soll", "text": "S\u00e1mal Kristian Soll (f\u00f8ddur 25. juni 1977 sum S\u00e1mal Kristian Jacobsen \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og fyrrverandi forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya. Hann er \u00fatb\u00fagvin cand. mag. \u00ed enskum og hevur tiki\u00f0 hj\u00e1n\u00e1m \u00ed f\u00f8royskum. Hann er elstur av 7 systkjum, vaks upp vi\u00f0 Oyggjarvegin \u00ed Havn og flutti vi\u00f0 familjuni til Hoyv\u00edkar at b\u00fagva \u00ed 1984 og f\u00f3r at ganga \u00ed Hoyv\u00edkar sk\u00fala. Hann f\u00f3r \u00e1 studentask\u00falan \u00ed Hoyd\u00f8lum, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1997. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hann ni\u00f0ur til Aalborg at lesa enskt. Hann t\u00f3k BA-pr\u00f3gv \u00ed enskum \u00ed 2001 og cand. mag. \u00ed enskum \u00ed 2004. \u00cd 2007 fekk hann arbei\u00f0i \u00ed F\u00f8roya Banka, og hevur hann eisini undirv\u00edst \u00ed enskum \u00ed Hoyd\u00f8lum. T\u00e6r fyrstu stutts\u00f8gurnar skriva\u00f0i hann, me\u00f0an hann gekk \u00ed Hoyd\u00f8lum. \u00cd 2005 var\u00f0 s\u00f8gan \"Ver ikki bangin\" vald sum onnur vinnaras\u00f8gan \u00ed stutts\u00f8gukapping, sum B\u00f3kadeildin skriva\u00f0i \u00fat. \u00c1ri\u00f0 eftir var\u00f0 s\u00f8gan givin \u00fat \u00ed s\u00f8gusavni \u00e1 7 m\u00e1lum umframt f\u00f8royskum.\n\nHann hev\u00f0i tr\u00edggjar stutts\u00f8gur vi\u00f0 \u00ed savninum Russiskur dansur, sum Dimmal\u00e6tting gav \u00fat \u00ed 2001 og hevur t\u00fdtt stutts\u00f8gur \u00far enskum, eftir m.a Hemingway, sum hava sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Sk\u00e1anum og Var\u00f0anum. Hann t\u00fd\u00f0ir g\u00e1tub\u00f8kurnar \u00ed r\u00f8\u00f0ini Detektivstovan hj\u00e1 Lassa og Maiu, sum B\u00f3kadeildin gevur \u00fat. \n\n\u00cd 2015 gav hann \u00fat stutts\u00f8gusavni\u00f0 Glasb\u00fari\u00f0, i\u00f0 er eitt savn vi\u00f0 19 stutts\u00f8gum. Forlagi\u00f0 Sprotin gav \u00fat. F\u00fdra \u00e1r seinni, \u00ed 2019, kom n\u00e6sta stutts\u00f8gusavni\u00f0, VIRUS. Forlagi\u00f0 Sprotin gav eisini hetta savni\u00f0 \u00fat.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nB\u00f8kur \n2019 - VIRUS - 13 s\u00f8gur, Sprotin, 140 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 978-99972-1-358-7\n2015 - Glasb\u00fari\u00f0 - 19 stutts\u00f8gur, Sprotin, 152 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 978-99972-1-159-0\n\nStutts\u00f8gur \u00ed t\u00ed\u00f0arritum vm. \n 1997 - Gle\u00f0isdagur, \u00ed: Birting, (stutts\u00f8ga) \n 2001 - Eg og m\u00edtt sp\u00f8kilsi, \u00fatgivin \u00ed Russiskur dansur, Dimmal\u00e6tting\n 2001 - Glasb\u00fari\u00f0, \u00ed: Russiskur Dansur, Dimmal\u00e6tting (stutts\u00f8ga) \n 2001 - 10 \u00e1ra broytingin, \u00fatgivin \u00ed Russiskur Dansur, Dimmal\u00e6tting \n 2006 - Ver ikki bangin \u00ed Sp\u00f8kilsi\u00f0 sum flenti, BFL, 2006 (givin \u00fat \u00e1 8 m\u00e1lum) (stutts\u00f8ga) \n 2006 - B\u00f3kab\u00f8\u00f0il \u00ed Vencili 1 og \u00ed enskari t\u00fd\u00f0ing \u00ed serligum Vencli, sum kom \u00fat \u00ed sambandi vi\u00f0 b\u00f3kamessuna \u00ed Frankfurt \u00ed 2012. \n 2007 - Marrub\u00f3kin \u00ed Vencili 3. \n 2012 - Ein sonn s\u00f8ga \u00ed Vencil 12.\n 2013 - Glasb\u00fari\u00f0, \u00ed: F\u00f8royskt mi\u00f0n\u00e1m 1, N\u00e1m (stutts\u00f8ga)\n 2014 - Ring bo\u00f0, \u00ed: Var\u00f0in, (stutts\u00f8ga)\n2015 - Svart hol, \u00ed: Vencil 15, 2015\n2017 - Veitst t\u00fa hvat \u00ed : Vencil 18, 2017\n\nBarnas\u00f8gur \n 2006 - J\u00f3lini hj\u00e1 Hugnam\u00fasini \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k  (barnas\u00f8ga)\n 2008 - V\u00e6ttrah\u00fasi\u00f0 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k (adventss\u00f8ga)\n 2009 - J\u00f3lini \u00ed n\u00fdggju h\u00fasunum \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k 2009 (adventss\u00f8ga)\n 2010 - T\u00e1 i\u00f0 Hv\u00edtam\u00fas hvarv \u00far M\u00fasadalinum \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k 2010\n 2011 - F\u00f8\u00f0ingardagurin hj\u00e1 Hugnam\u00fasini \u00ed M\u00edn J\u00f3lab\u00f3k 2011\n 2012 - Hin \u00f3argaligi kavama\u00f0urin sum adventss\u00f8ga \u00ed 4 p\u00f8rtum \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k, s\u00f8gan var eisini lisin upp \u00ed \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya.\n 2013 - Villam\u00fas fer \u00ed grind \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k 2013\n 2013 - Sp\u00f8kilsi\u00f0 \u00ed l\u00e6rarastovuni \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k 2013\n2017 - Hundal\u00edv \u00e1 j\u00f3lum, \u00ed M\u00edn J\u00f3lab\u00f3k 2017\n2019 - Tj\u00f3vurin \u00ed fimleikah\u00f8llini, \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2019\n\nV\u00edsundalig verk \n  2005 - Mythical Realism - The Role of Mythology in Magical Realism: A Case Study of Salman Rushdies The Ground Beneath Her Feet. Working Papers. Department of Languages and Intercultural Studies, Aalborg University\n\nT\u00fd\u00f0ingar\n\nB\u00f8kur \nMartin Widmark: Gistingarh\u00fasg\u00e1tan, BFL, 2006 \nMartin Widmark: Gimsteinag\u00e1tan, BFL, 2006 \nMartin Widmark: Sirkusg\u00e1tan, BFL, 2006 \nYmsir h\u00f8vundar: Sp\u00f8kilsi\u00f0, sum flenti, BFL, 2006 \nMartin Widmark: Kaffistovug\u00e1tan, BFL, 2007 \nMartin Widmark: Mumiug\u00e1tan, BFL, 2007 \nMartin Widmark: Biografg\u00e1tan, BFL, 2007 \nMartin Widmark: Tokg\u00e1tan, BFL, 2008 \nMartin Widmark: Bla\u00f0g\u00e1tan, BFL, 2008 \nMartin Widmark: Sk\u00falag\u00e1tan, BFL, 2009\nMartin Widmark: Gullg\u00e1tan, BFL, 2010\nPer Olov Enquist: Loyndarm\u00e1li\u00f0 \u00ed tri\u00f0ja hellinum, BFL, 2011\nEmily Bone: Ungar hj\u00e1 dj\u00f3rum, BFL, 2018\n\nS\u00f8gur \nErnest Hemingway: Indi\u00e1naralega, Var\u00f0in, 70, 2003 \nErnest Hemingway: L\u00e6knin og kona l\u00e6knans, Var\u00f0in, 70, 2003 \nErnest Hemingway: Okkurt endar, Var\u00f0in, 70, 2003 \nErnest Hemingway: Stormur \u00ed tr\u00edggjar dagar, Sk\u00e1i, 2003 \nKazuo Ishiguro: Ein h\u00faskisn\u00e1ttur\u00f0i, Sk\u00e1i, 2003 \nFrank Moorhouse: Francois og fiskabeinstilbur\u00f0urin, Sk\u00e1i, 2004 \nErnest Hemingway: \u00c1 keiini \u00ed Smyrna, Sk\u00e1i, 2006 \nErnest Hemingway: Ketta \u00ed regni, Sk\u00e1i, 2006 \nJonathan Lethem: Spreyi\u00f0, Sk\u00e1i, 2006\nStephen King: Ma\u00f0urin \u00ed sv\u00f8rtum kl\u00e6dningi, Var\u00f0in, 2013\nJulian Gough: iHoli\u00f0, Var\u00f0in, 2016\nJulian Gough: Mindecraft endayrking, Var\u00f0in, (Yrking), 2016\nMargaret Atwood: Lukkuligir endar, Vencil 19, 2018\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Valdur forma\u00f0ur \u00ed nevndina \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya\n2011 - Fekk h\u00e1lvt \u00e1ra starvsl\u00f8n \u00far Mentanargrunni Landsins\n2005 - Stutts\u00f8gan \"Ver ikki bangin\" var\u00f0 vald sum onnur vinnaras\u00f8gan \u00ed stutts\u00f8gukapping, sum B\u00f3kadeildin skriva\u00f0i \u00fat.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 S\u00e1mal Soll\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "10375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Declan%20Galbraith", "title": "Declan Galbraith", "text": "Declan Galbraith (f\u00f8ddur 19. desember 1991) er ein enskur sangari og t\u00f3nleikari. Hann er f\u00f8ddur 19. desember 1991 \u00ed Hoo St Werburgh, Kent \u00ed St\u00f3ra Bretland.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Declan (2002)\n Thank You (2006)\n You and Me (2007)\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Declan Galbraith Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nBretar\nT\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "10376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nelson%20Mandela", "title": "Nelson Mandela", "text": "Nelson Rolihlahla Mandela (f\u00f8ddur 18. juli 1918 \u00ed Mvezo, Su\u00f0urafrika, dey\u00f0ur 5. desember 2013 \u00ed Pretoria) gj\u00f8rdist forseti \u00ed Su\u00f0urafrika, og f\u00f8rdi landi\u00f0 burtur\u00far apartheid-t\u00ed\u00f0ini. Mandela sat sum politiskur fangi \u00ed 27 \u00e1r, og mong settu alla v\u00f3n s\u00edna \u00e1 hann. Dirvi, gl\u00f8ggu fyriskipanarevni og \u00f3sj\u00e1lvs\u00f8kni tr\u00faskapur hansara vann honum vir\u00f0ing og hevur veri\u00f0 \u00edbl\u00e1stur hj\u00e1 \u00f3teljandi f\u00f3lki um allan heim. Hann var\u00f0 latin leysur \u00ed 1990, t\u00e1 hev\u00f0i hann siti\u00f0 27 \u00e1r \u00ed fongsli. Mandela fekk fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed 1993. Ta\u00f0 eru skriva\u00f0ir 800 sangir um hann. Fleiri hundra\u00f0 vegir, parkir og torg bera navn eftir honum. Ta\u00f0 eru settar upp standmyndir av honum um allan heim, tann s\u00ed\u00f0sta \u00e1 Trafalgar Square \u00ed London \u00ed 2009.\n\nMillumnavn hansara 'Rolihlahla' merkir \u00f3fri\u00f0arkroppur. Hann er ein av teimum kendastu s\u00f8guligu pers\u00f3nunum \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Hann bleiv \u00fatb\u00fagvin \u00e1 University College of Fort Hare og University of Witwatersrand, har hann gj\u00f8rdi \u00fatb\u00fagvingina sum l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur lidna \u00ed 1942. \u00cd 1944 lutt\u00f3k hann \u00ed ANC (African National Congress) og gj\u00f8rdist lei\u00f0ari har \u00ed 1949. Hann var apartheidsm\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur og str\u00edddist n\u00f3gv fyri, at f\u00e1a javnst\u00f8\u00f0u \u00edmillum rasurnar. Men \u00ed 1964 bleiv hann d\u00f8mdur l\u00edvst\u00ed\u00f0arfongsul, og kom at sita \u00e1 Robben Island, sum liggur uttanfyri Cape Town. Har sat hann til 1982 og bleiv so fluttur til Pollsmoor Prison, har hann sat \u00ed 8 \u00e1r. \u00cd 1990 valdi tann su\u00f0urafrikanski forsetin, F.W. de Klerk, at leyslata Mandela, og \u00ed 1993 fekk hann Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels. \u00c1ri\u00f0 eftir (1994) var\u00f0 hann valdur til forseta \u00ed Su\u00f0urafrika.\n\nT\u00ed\u00f0arr\u00f8\u00f0 \n\n 1918: Nelson Rolihlahla Mandela ver\u00f0ur f\u00f8ddur inn \u00ed eina h\u00f8vdingafamilju \u00ed Tembu-stammuni \u00ed bygdini Mvezo \u00ed eystara parti av Su\u00f0urafrika. Beint eftir at hann er f\u00f8ddur, ver\u00f0ur hann doyptur Rolihlahla, og klannavni\u00f0 \u00ed Xhosa-stammuni er Madiba.\n 1925: Sum tann fyrsti \u00ed familjuni fer Mandela \u00ed bretskan sk\u00fala. Ta\u00f0 er her hann f\u00e6r bretska navni\u00f0 Nelson.\n 1934: Nelson Mandela byrjar \u00e1 Clarkebury Boarding Institute, ein kostsk\u00fali, har hann tekur studentspr\u00f3gv eftir bara tveimum \u00e1rum.\n 1941: Bara 23 \u00e1ra gamal r\u00fdmir Mandela heiman\u00edfr\u00e1. Hann fer til Johannesburg fyri sleppa undan einum fyriskipa\u00f0um hj\u00fanalagi.\n 1943: Mandela byrjar at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum Witswaterand University, og gerst sama \u00e1r limur \u00ed ANC (African National Congress). Eitt \u00e1r seinni er hann vi\u00f0 til at stovna ungmannafelagi\u00f0 hj\u00e1 ANC (ANC Youth League).\n 1944: Mandela ver\u00f0ur giftur \u00e1 fyrsta sinni. Evelyn Mase og hann f\u00e1a f\u00fdra b\u00f8rn, \u00e1\u00f0renn tey fara hv\u00f8r til s\u00edtt \u00ed 1958.\n 1948: The National Party vinnur vali\u00f0 og byrjar at seta \u00ed verk apartheid \u00ed Su\u00f0urafrika.\n 1952: Mandela gevst at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i. Saman vi\u00f0 vinmanninum Oliver Tambo letur hann upp fyrstu sakf\u00f8raraskrivstovuna, sum bara er manna\u00f0 vi\u00f0 littum l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingum. Fram til dey\u00f0a Oliver Tambo eru teir sera n\u00e6r, og teir gerast kendir fyri at str\u00ed\u00f0ast fyri r\u00e6ttindunum hj\u00e1 teimum littu.\n 1954: Stj\u00f3rnin for\u00f0ar Mandela \u00ed at vera vi\u00f0 \u00e1 fundum hj\u00e1 ANC, og fer\u00f0am\u00f8guleikar hansara vera avmarka\u00f0ir. Ta\u00f0 ver\u00f0a eisini m\u00f8guleikar hansara at arbei\u00f0a sum advokatur.\n 1956: Tann 5. desember ver\u00f0ur Mandela handtikin og smaan vi\u00f0 155 \u00f8\u00f0rum aktivistum \u00e1k\u00e6rdur fyri h\u00e1svik. Skuldsetingarnar m\u00f3ti honum vera sleptar eftir eitt r\u00e6ttarm\u00e1l sum koyrir \u00ed f\u00fdra \u00e1r.\n 1958: Mandela ver\u00f0ur giftur \u00e1 \u00f8\u00f0rum sinni, vi\u00f0 Winnie Madikizela.\n 1960: Spenningarnir \u00ed apartheid-st\u00fdrinum \u00f8kjast serliga n\u00f3gv og koma \u00ed h\u00e6ddina \u00ed 1960, t\u00e1 l\u00f8greglan drepur 69 littar \u00ed t\u00ed, sum seinni ver\u00f0ur nevnt bl\u00f3\u00f0ba\u00f0i\u00f0 \u00ed Sharpeville.\n 1960: ANC ver\u00f0ur forbo\u00f0i\u00f0 \u00ed Su\u00f0urafrika og Mandela fer undir j\u00f8r\u00f0, t\u00e1 ta\u00f0 gerst m\u00f8guligt at revsa ANC-aktivistar vi\u00f0 dey\u00f0arevsing.\n 1961: \u00cd desember ger ANC av at fara \u00ed v\u00e1pna\u00f0 str\u00ed\u00f0 m\u00f3ti hv\u00edta st\u00fdrinum. Mandela fer \u00e1 venjingarlegu \u00ed Algier \u00ed Algeria.\n 1962: \u00cd august ver\u00f0ur Mandela fongsla\u00f0ur fyri sabotsju. Revsingin er hart arbei\u00f0i \u00ed fimm \u00e1r.\n 1964: Sl\u00f8k tvey \u00e1r seinni ver\u00f0ur Mandela d\u00f8mdur l\u00edvlanga fongsulsrevsing. Hann ver\u00f0ur fongsla\u00f0ur \u00e1 Robben Island fyrstu 18 \u00e1rini av revsingini, fram til 1982.\n 1968: Fystu 12 m\u00e1na\u00f0irnar millum 1968 og 1969 doyr fyrst mamma Mandela, og s\u00ed\u00f0an doyr elsti sonur hansara \u00ed fer\u00f0sluvanlukku. Men Mandela sleppur ikki at vera vi\u00f0 til jar\u00f0arfer\u00f0irnar.\n 1980: Str\u00ed\u00f0i\u00f0 fyri at f\u00e1a Mandela leyslatnan byrjar \u00ed mars m\u00e1na\u00f0i, t\u00e1 Johannesburg Sunday Post prentar eina \u00e1heitan um geva Mandela og n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum fangum gri\u00f0. Yvirskriftin \u00e1 herfer\u00f0ini er \u201dFree Nelson Mandela\u201d.\n 1982: Eftir at hava siti\u00f0 \u00ed fongsli \u00ed 18 \u00e1r \u00e1 Robben Island, ver\u00f0ur Mandela fluttur til Pollsmoor Prison.\n 1985: Botha forseti bj\u00f3\u00f0ar s\u00e6r til at lata Nelson Mandela leysan, um hann lovar ikki at fara \u00ed v\u00e1pna\u00f0 str\u00ed\u00f0. Hetta v\u00edsir Mandela fr\u00e1 s\u00e6r vi\u00f0 or\u00f0unum: \u201dFangar kunnu ikki gera avtalur. Bara fr\u00e6lsir menn kunnu samr\u00e1\u00f0ast\u201d.\n 1989: F. W. de Klerk tekur vi\u00f0 sum forseti \u00ed Su\u00f0urafrika og byrjar at seta apartheid-l\u00f3girnar \u00far gildi.\n 1990: Eftir at hava siti\u00f0 \u00ed fongsli \u00ed 27 \u00e1r, ver\u00f0ur Nelson Mandela latin leysur 11. februar.\n 1992: Mandela og konan, Winnie, fara hv\u00f8r til s\u00edtt.\n 1993: Nelson Mandela og Frederik de Klerk f\u00e1a fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels fyri, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt, fri\u00f0arliga av hava enda\u00f0 apartheid-st\u00fdri\u00f0, og fyri at hava lagt grundarlagi\u00f0 fyri einum n\u00fdggjum f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligum Su\u00f0urafrika.\n 1994: Mandela ver\u00f0ur valdur forseti \u00ed Su\u00f0urafrika og tekur vi\u00f0 emb\u00e6tinum 10. mai 1994. Sama \u00e1r gevur hann \u00fat endurminningar s\u00ednar \u00ed b\u00f3kini \u201dVegurin til fr\u00e6lsi\u201d.\n 1998: \u00c1 80 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi s\u00ednum tann 18. juli, giftist hann Graca Machel, sum er einkja eftir ein fyrrverandi forseta \u00ed Mosambik.\n 1999: Mandela fer fr\u00e1 sum forseti \u00ed Su\u00f0urafrika.\n 2001: F\u00e6r at vita, at hann hevur krabbamein \u00ed bl\u00f8\u00f0ruh\u00e1lskertlinum.\n 2004: Mandela bo\u00f0ar fr\u00e1, at hann tekur seg aftur fr\u00e1 s\u00ednum almenna l\u00edvi, men at hann t\u00f3 heldur fram vi\u00f0 v\u00e6lgerandi arbei\u00f0i.\n 2007: \u00c1 89. f\u00f8\u00f0ingardegnum s\u00ednum stovnar hann The Elders, sum er ein b\u00f3lkur vi\u00f0 eldri lei\u00f0arum \u00ed heiminum. Teirra millum eru Kofi Annan, fyrrverandi ST-a\u00f0alskrivari, Desmond Tutu, biskupur, og Jimmy Carter, fyrrverandi forseti \u00ed USA. M\u00e1li\u00f0 er at royna at loysa heimsins trupulleikar.\n 2009: ST-a\u00f0alfundurin ger f\u00f8\u00f0ingardagin hj\u00e1 Mandela, 18. juli, til minnisdag um Nelson Mandela \u00ed vir\u00f0ing fyri ta fri\u00f0armentan, sum hann umbo\u00f0ar.\n 2010: Mandela eigur s\u00edn st\u00f3ra part av \u00e6runi fyri at ta\u00f0 eydnast at f\u00e1a endasp\u00e6li\u00f0 um HM-heiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti til Su\u00f0urafrika \u00ed 2010. Ta\u00f0 er \u00ed samband vi\u00f0 hetta, at Nelson Mandela v\u00edsir seg alment fyri seinastu fer\u00f0.\n 2011: Ver\u00f0ur innlagdur vi\u00f0 lungnabruna \u00e1 fyrsta sinni. Flytir samstundis til Qunu \u00ed eystara parti av Su\u00f0urafrika. Ta\u00f0 er sami b\u00fdur, sum hann vaks upp \u00ed.\n 2012: Ver\u00f0ur sum \u00e1ri\u00f0 l\u00ed\u00f0ur innlagdur fyri b\u00e6\u00f0i lungnabruna og gallstein.\n 2013: Mandela ver\u00f0ur fleiri fer\u00f0ir innlagdur vi\u00f0 trupulleikum \u00ed andingarlei\u00f0ini. Tann 5. desember andast hann. Amerikanski forsetin Barack Obama helt 10. des. r\u00f8\u00f0u \u00ed sambandi vi\u00f0 minningarhaldi\u00f0 fyri Mandela, har hann millum anna\u00f0 seg\u00f0i, at \u201dMandela er ein risi \u00ed heimss\u00f8guni\u201d og samanbar hann vi\u00f0 lei\u00f0arar sum Gandhi og Martin Luther King Jr.\n\nApartheid \n\n\u00cd 1948 bleiv ein skipan gj\u00f8rd \u00ed Su\u00f0urafrika fyri at skilja sv\u00f8rt og hv\u00edt at, i\u00f0 kalla\u00f0ist apartheid. Undir apartheid blivu menniskju deild \u00ed rasub\u00f3lkar - teir st\u00f8rstu v\u00f3ru Sv\u00f8rt, Hv\u00edt, Farva\u00f0 og Asiatar - tey blivu atskilt vi\u00f0 megi, \u00fatfr\u00e1 teimum rasub\u00f3lkunum, i\u00f0 v\u00f3ru. Tey hv\u00edtu h\u00f8vdu valdi\u00f0, og tey sv\u00f8rtu v\u00f3ru r\u00e6ttuliga undirmett. \u00cd bussunum sluppu tey sv\u00f8rtu illa nokk at sita ni\u00f0ri, og n\u00f3gvasta\u00f0nis st\u00f3\u00f0 \u201cWHITES ONLY\u201d. Um til d\u00f8mis ein svartur ma\u00f0ur ney\u00f0t\u00f3k eina hv\u00edta konu, kundi hann v\u00e6nta\u00f0 at sita fleiri \u00e1r \u00ed gegli. Men um ein hv\u00edtur ma\u00f0ur ney\u00f0t\u00f3k eina svarta konu, so var ta\u00f0 lutfallsliga bara bakatellir, og eingin skoytti um ta\u00f0. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 skipanini var, at t\u00e6r ymsu rasurnar onkursvegna mentu seg betur vi\u00f0 at liva hv\u00f8r s\u00e6r, s\u00f8gdu tey.\n\nKeldur \n\n B\u00f3kin \"Vejen til frihed\u201d \n www.leksikon.org/art.php?n=1650 \n www.afrika.dk/hvem-er-nelson-mandela \n www.nelsonmandelas.com/apartheid.php\n\nStatslei\u00f0arar\nNobelpr\u00edsvinnarar\nSu\u00f0urafrikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "10377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0jar%C3%B0arhavi%C3%B0", "title": "Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0", "text": "Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 ella Mi\u00f0jar\u00f0arhav er havi\u00f0 \u00edmillum Evropa, Asia og Afrika. Ta\u00f0 hevur um Gibraltarsund samband vi\u00f0 Atlantshavi\u00f0. Mi\u00f0jararhavi\u00f0 fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 2.965.000 km\u00b2, og hevur eina mi\u00f0ald\u00fdpt \u00e1 1.430 metrar. Ta\u00f0 dj\u00fapasta \u00f8ki\u00f0 er 5.267 metrar dj\u00fapt, ta\u00f0 er \u00ed t\u00ed J\u00f3niska Havinum.\n\nS\u00ed eisini \n Sisilia\n Malta\n K\u00fdpros\n Otrantostr\u00e6ti\n Svartahavi\u00f0\n Suezveitin\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nMediterranean Science Commission, ciesm.org\nMediterranean Sea basin, ec.europa.eu\nMediterranean Sea, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nH\u00f8v"}
{"id": "10378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charley%20Pride", "title": "Charley Pride", "text": "Charley Frank Pride (f\u00f8ddur 18. mars 1938 \u00ed Sledge, Mississippi \u00ed USA, dey\u00f0ur 12. desember 2020 \u00ed Dallas, Texas) var ein amerikanskur countrysangari og hornab\u00f3ltsleikari \u00far Mississippi. Hann vitja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2009, har hann framf\u00f8rdi \u00ed H\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi. Hann framf\u00f8rdi eitt n\u00fa saman vi\u00f0 f\u00f8royska country sangaranum Hallur Joensen.\n\nFyrsta stakpl\u00e1tan \"The Snake Crawls at Night\" kom vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 1966 og stutt eftir kom \"Before I Met You\". \u00cd 1969 streyk Charley Pride upp \u00e1 allar tindar vi\u00f0 \"All I Have to Offer You Is Me\". Fr\u00e1 hesum sangi, og fram til \"Every Heart Should Have One\" \u00ed 1984, var\u00f0 hann 36 fer\u00f0ir nummar eitt. Mest sj\u00e1ldsom v\u00f3ru t\u00f3 \u00e1rini 1969-71, t\u00e1 Charley Pride samstundis var nummar eitt vi\u00f0 \u00e1tta ymsum sangum: \"All I Have to Offer You Is Me\", \"I'm So Afraid of Losing You Again\", \"I Can't Believe That You've Stopped Lovin' Me\", \"I'd Rather Love You\", \"Is Anybody Goin' to San Antone\", \"I Wonder Could I Live There Anymore\", \"I'm Just Me\" og \"Kiss an Angel Good Morning\".\n\nSeinastu fer\u00f0, hann upptra\u00f0ka\u00f0i, var tann 11. november \u00ed Nashville, t\u00e1 \u00e1rligu CMA vir\u00f0isl\u00f8nirnar v\u00f3r\u00f0u latnar.\nCharley Pride var\u00f0 hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 \"Willie Nelson Lifetime Achievement Award\" hj\u00e1 Country Music Association og sang saman vi\u00f0 unga countrysangaranum Jimmie Allen \u201cKiss An Angel Good Mornin\u201d.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur (\u00farval) \nAlbum\n1967 \u2013 The Country Way (#1)\n1968 \u2013 Make Mine Country (#4)\n1968 \u2013 Songs of Pride...Charley That Is (#6)\n1969 \u2013 Charley Pride in Person\t (#2)\n1969 \u2013 The Sensational Charley Pride (#2)\n1970 \u2013 Just Plain Charley (#1)\n1970 \u2013 Charley Pride's 10th Album (#1)\n1970 \u2013 From Me to You (#2)\n1971 \u2013 I'm Just Me (#1)\n1971 \u2013 Charley Pride Sings Heart Songs (#1)\n1972 \u2013 A Sunshiny Day with Charley Pride (#1)\n1972 \u2013 Songs of Love by Charley Pride (#1)\n1973 \u2013 Sweet Country (#3)\n1973 \u2013 Amazing Love (#1)\n1980 \u2013 There's a Little Bit of Hank in Me (#1)\n1982 \u2013 Everybody's Choice (#10)\n\nStakl\u00f8g\n1969 \u2013 \"All I Have to Offer You (Is Me)\"\n1969 \u2013 \"(I'm So) Afraid of Losing You Again\"\n1970 \u2013 \"Is Anybody Goin' to San Antone\"\n1970 \u2013 \"Wonder Could I Live There Anymore\"\n1970 \u2013 \"I Can't Believe That You've Stopped Loving Me\"\n1971 \u2013 \"I'd Rather Love You\"\n1971 \u2013 \"I'm Just Me\"\n1971 \u2013 \"Kiss an Angel Good Mornin' \"\n1972 \u2013 \"It's Gonna Take a Little Bit Longer\"\n1972 \u2013 \"She's Too Good to Be True\"\n1973 \u2013 \"A Shoulder to Cry On\"\n1973 \u2013 \"Don't Fight the Feelings of Love\"\n1973 \u2013 \"Amazing Love\"\n1974 \u2013 \"Then Who Am I\"\n1975 \u2013 \"Hope You're Feelin' Me (Like I'm Feelin' You)\"\n1976 \u2013 \"My Eyes Can Only See as Far as You\"\n1977 \u2013 \"She's Just an Old Love Turned Memory\"\n1977 \u2013 \"I'll Be Leaving Alone\"\n1977 \u2013 \"More to Me\"\n1978 \u2013 \"Someone Loves You Honey\"\n1979 \u2013 \"Where Do I Put Her Memory\"\n1979 \u2013 \"You're My Jamaica\"\n1980 \u2013 \"Honky Tonk Blues\"\n1980 \u2013 \"You Win Again\"\n1981 \u2013 \"Never Been So Loved (In All My Life)\"\n1981 \u2013 \"Mountain of Love\"\n1982 \u2013 \"You're So Good When You're Bad\"\n1982 \u2013 \"Why Baby Why\"\n1983 \u2013 \"More and More\"\n1983 \u2013 \"Night Games\"\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \ncharleypride.com\nMa\u00f0urin, i\u00f0 sang \u201cKiss an Angel Good Mornin\u201d er dey\u00f0ur, portal.fo, 12.12.2020\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "10379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charleston", "title": "Charleston", "text": "Charleston er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed West Virginia, USA. \u00cd sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva um lei\u00f0 46 t\u00fasund f\u00f3lk. \nT\u00e1 b\u00e6\u00f0i Charleston og b\u00fdirnir i \u00f8kinum rundanum ver\u00f0a lagdir saman (Charleston metropolitan area), so eru ta\u00f0 t\u00f3 fleiri enn 211 t\u00fasund f\u00f3lk (2018).\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin bleiv grundlagdur undir heitinum Charles Town \u00ed 1788. \nHann var\u00f0 uppkalla\u00f0ur eftir Charles Clendenin, i\u00f0 var fa\u00f0irin hj\u00e1 stovnaranum av b\u00fdnum, Colonel George Clendenin.\n\nS\u00ed eisini \n Charleston, South Carolina\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: cityofcharleston.org\n Charleston, West Virginia, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed West Virginia"}
{"id": "10380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Second%20Life", "title": "Second Life", "text": "Second Life er ein tykisheimur, sum bara slepst til um telduna og interneti\u00f0. Umhv\u00f8rvi\u00f0 og pers\u00f3narnir eru gj\u00f8rdir. Pers\u00f3narnir ver\u00f0a nevndir avatar. Second Life er eitt tykisligt umhv\u00f8rvi, har vit kunnu fer\u00f0ast og reika og ikki eitt sp\u00e6l, har vit kunnu vinna ella tapa. Rith\u00f8vundurin Julian Dibble hevur prenta\u00f0 eina skalds\u00f8gu \u00ed Second Life, og t\u00ed\u00f0indastovan Reuters hevur skapa\u00f0 teirra egna umhv\u00f8rvi her. Reuters hevur keypt seg inn \u00ed Second Life. Adam Reuters er redakt\u00f8rur \u00ed Second Life. \u00cd veruliga l\u00edvinum er hann Adam Pasick og skrivar um mi\u00f0lar og t\u00f8kni.\n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Children%27s%20Machine", "title": "The Children's Machine", "text": "The Children\u2019s Machine (OLPC XO-1, $100 Laptop ella 2B1) er ein 100 $ telda til n\u00e6mingar \u00ed menningarlondum. Teldan er partur av verk\u00e6tlanini One Laptop Per Child, sum skal \u00fatvega b\u00f8rnum \u00ed menningarlondum samband vi\u00f0 umheimin. \n\nTeldut\u00f8kni\nB\u00f8rn"}
{"id": "10382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talufr%C3%A6lsi", "title": "Talufr\u00e6lsi", "text": "Talufr\u00e6lsi er fr\u00e6lsi at siga \u00e1sko\u00f0an s\u00edna alment. Hetta merkir, at \u00f8ll hava r\u00e6tt at siga ella skriva ta\u00f0, teimum lystir \u2013 eisini at almennakunngera atfinningar um \u00e1tr\u00fana\u00f0 ella l\u00edvs\u00e1sko\u00f0anir hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Hetta elvir av og \u00e1 til tv\u00eddr\u00e1tt millum f\u00f3lk, t\u00ed ta\u00f0 er h\u00f3ast alt ikki loyvt at spotta ella ni\u00f0ra onnur menniskju fyri teirra tr\u00fagv ella l\u00edvs\u00e1sko\u00f0an. \u00c1setingin um talufr\u00e6lsi og forbo\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti at br\u00faka sensur byggir \u00e1 tankar fr\u00e1 fronsku kollveltingini \u00ed 1789. S\u00ed\u00f0ani hava mong lond ment eina dr\u00fagva si\u00f0venju, kn\u00fdtt at hugsanini um f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i.\n\nLond\n\nSambandsr\u00edki Amerika \n\n\u00cd USA er pressufr\u00e6lsi s\u00ed\u00f0ani 1791 tryggja\u00f0 \u00ed Fyrsta grundl\u00f3gar\u00edskoyti, har m.a. sagt ver\u00f0ur: \"Congress shall make no law abridging the freedom of speech, or of the press\".\n\nKongsr\u00edki Danmarkar \n\n\u00cd 1848 var\u00f0 pressufr\u00e6lsi sta\u00f0fest \u00ed Kongsr\u00edkinum Danmark. \n\u00a777 \u00ed donsku grundl\u00f3ginini sigur: \n\n\"Enhver er berettiget til p\u00e5 tryk, i skrift og tale at offentligg\u00f8re sine tanker, dog under ansvar for domstolene. Censur og andre forebyggende forholdsregler kan ingensinde p\u00e5 ny indf\u00f8res.\"\n\nRussland \n\n\u00cd 1991 v\u00f3ru somu vi\u00f0urskifti sta\u00f0fest \u00ed Russlandi. \u00cd russisku grundl\u00f3gini \u00a729.5 ver\u00f0ur sagt, at \"Fr\u00e6lsi\u00f0 hj\u00e1 fj\u00f8lmi\u00f0lum er tryggja\u00f0 og at sensurur er banna\u00f0ur\". Russiska fj\u00f8lmi\u00f0lal\u00f3gin loyvir journalistum at \"leita eftir, finna og spja\u00f0a\" uppl\u00fdsingar, bara talan ikki er um r\u00edkisloyndarm\u00e1l. Russland hevur sostatt eina fyrimyndarliga l\u00f3gg\u00e1vu um fj\u00f8lmi\u00f0lar. Men \u00ed dagliga arbei\u00f0num kann veruleikin vera ein heilt annar, b\u00e6\u00f0i \u00ed Russlandi og a\u00f0rasta\u00f0ni. \n\n\u00cd Russlandi ver\u00f0a atfinningarsamir journalistar myrdir. Anna Politkovskaya (1958-2006) var journalistur \u00e1 bla\u00f0num Novaya Gazeta, i\u00f0 fanst at kr\u00edgnum \u00ed Kekenia. \u00cd 2004 skriva\u00f0i hon eina kenda b\u00f3k, sum \u00e1 donskum fekk heiti\u00f0 \"Putins Rusland\". Anna var\u00f0 myrd \u00e1 f\u00f8\u00f0ingardegi Putins.\n\nMannar\u00e6ttindi\nTalufr\u00e6lsi\nPolitikkur"}
{"id": "10383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkar%C3%A6%C3%B0i", "title": "F\u00f3lkar\u00e6\u00f0i", "text": "F\u00f3lkar\u00e6\u00f0i er ein st\u00fdrisskipan har i\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 f\u00f3lkavaldum umbo\u00f0um hevur politiskt vald. F\u00f3lkar\u00e6\u00f0i eitur \u00e1 grikskum demokrati. Demokrati er sett saman av demos, sum merkir f\u00f3lk, og kratia, sum merkir st\u00fdri, r\u00e6\u00f0i ella veldi. \u00cd einum f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isligum samfelagi hava allir landsins borgarar atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. Har i\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i er, r\u00e6\u00f0ur meirilutin, men hugsar t\u00f3 um \u00e1sko\u00f0anina hj\u00e1 minnilutanum. F\u00f3lkar\u00e6\u00f0i er eisini, at \u00f8ll eru l\u00edka fyri l\u00f3gini, og at \u00f8ll hava fr\u00edtt at skriva, tala og hugsa innan l\u00f3garinnar karmar. \u00cd F\u00f8royum og \u00ed Gr\u00f8nlandi eru f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isligu r\u00e6ttindi borgaranna tryggja\u00f0 \u00ed donsku grundl\u00f3gini.\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i kann b\u00f3lkast \u00ed fleiri skipanir. Mest vanliga uppb\u00fdti\u00f0 er millum beinlei\u00f0is f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i og umbo\u00f0andi f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i. Beinlei\u00f0is f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i var\u00f0 n\u00fdtt \u00ed gamla Grikkalandi, og var\u00f0 skipa\u00f0 sum fundir vi\u00f0 st\u00f3rari fj\u00f8ld, sum kom saman fyri at taka st\u00f8\u00f0u til politisk m\u00e1l. Ein n\u00fat\u00edmans h\u00e1ttur av beinlei\u00f0is f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed t.d. Kalifornia og Sveis, har f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0ur \u00ed st\u00f3ran mun ver\u00f0a n\u00fdttar. Umbo\u00f0andi f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i er eitt meira avmarka\u00f0 og \u00f3beinlei\u00f0is f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, har borgarar vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum koma saman at velja s\u00e6r n\u00fdtt ting, og \u00e1 tann h\u00e1tt n\u00fdta s\u00edn f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isliga r\u00e6tt til \u00e1virkan. Teir valdu tinglimirnir eru sostatt umbo\u00f0smenn hj\u00e1 veljarunum og skulu r\u00f8kja \u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 teimum.\n\nKeldur\n\nPolitikkur\nR\u00edkisstj\u00f3rn"}
{"id": "10395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wilhelm%20II%20t%C3%BDskur%20keisari", "title": "Wilhelm II t\u00fdskur keisari", "text": "Wilhelm II (27. januar 1859 \u2013 4. juni 1941) var t\u00fdskur keisari, og var proysiskur kongur 1888-1918. Tann 27. januar 1859 var seinasti t\u00fdski keisarin, Wilhelm II, borin \u00ed heim. F\u00f8\u00f0ingin var ikki uttan trupulleikar, og h\u00f3ast har v\u00f3ru b\u00e6\u00f0i jar\u00f0am\u00f8\u00f0ur, t\u00fdskir og enskir l\u00e6knar til sta\u00f0ar, b\u00ed\u00f0a\u00f0u tey til s\u00ed\u00f0stu l\u00f8tu at hj\u00e1lpa til vi\u00f0 bur\u00f0inum. \u00cd ver\u00f0ina kom tann l\u00edtli prinsurin vi\u00f0 einum lamnum armi \u2013 eitt brek, i\u00f0 hann bar b\u00e6\u00f0i sum barn og tilkomin. Ikki ein for\u00f0ing kortini t\u00e1 talan var um vald og m\u00e6ti. \n\nBarna\u00e1r Wilhelms v\u00f3ru serst\u00f8k. Og helst einki undatak, t\u00ed ta\u00f0 munnu tey helst hava veri\u00f0 hj\u00e1 flestu b\u00f8rnum \u00ed sl\u00edkum m\u00e6ti. Prinsurin fekk l\u00e6rd\u00f3m og uppaling hj\u00e1 einum \u00f3gvuliga striksum h\u00fasl\u00e6rara, sum ikki einans gav b\u00f3kligan l\u00e6rd\u00f3m, men eisini royndi at lekja lamna armin. Og ta\u00f0 f\u00f3r ikki alt\u00ed\u00f0 tespiliga fram fram. Ein vavstur av venjingum, heiliv\u00e1gi og p\u00e1tr\u00fagv. M.a. kann nevnast, at prinsurin hv\u00f8nn dag skuldi stinga armin inn \u00ed eina n\u00fdfletta kanin. \n\nWilhelm f\u00e6r \u00fatb\u00fagving sum heryvirma\u00f0ur og ver\u00f0ur vandur saman vi\u00f0 hinum meinigu hermonnunum. Og ta\u00f0 var ikki l\u00e6tt, t\u00e1 ein er sm\u00e1drongur um t\u00edggju \u00e1ra aldur. Sj\u00e1lvs\u00e1liti\u00f0 var ikki st\u00f3rt heldur orsaka\u00f0 av vi\u00f0f\u00f8dda brekinum og haraftrat gremjing fr\u00e1 m\u00f3\u00f0urini, at ta\u00f0 skuldi vera hon, sum hev\u00f0i sett hann \u00ed ver\u00f0ina. \u2013 Hann fekk seinni eisini l\u00e6rd\u00f3m \u00ed r\u00e6ttar- og samfelagsv\u00edsindi. Wilhelm giftist \u00ed 1881 vi\u00f0 Augustu Victoriu av Slesv\u00edk-Holstein-S\u00f8nderborg-Augustenborg. Hon var d\u00f3ttir Ernst G\u00fcnther hertoga, sum var vi\u00f0 at \u00edbirta slesv\u00edkska-holsteinska kr\u00edggi\u00f0 \u00ed 1848. T\u00fdsku keisararnir eins og onnur kongs- og f\u00farstah\u00fas \u00ed Evropa v\u00f3ru av Hohenzollern-\u00e6ttini. \n\n\u00cd 1888 doyr Wilhelm keisari I, i\u00f0 var abbi Wilhelm II. Fa\u00f0irin, Friedrich III, ver\u00f0ur n\u00fdggjur t\u00fdskur keisari. Men Friedrich var heilsuveikur. Hann hev\u00f0i krabbamein \u00ed barkanum. Og h\u00f3ast verm\u00f3\u00f0irin, Victoria drotning \u00ed Bretlandi, royndi at hj\u00e1lpa honum vi\u00f0 s\u00ednum k\u00f8nastu l\u00e6knum, doyr hann eftir einans 9 m\u00e1na\u00f0ir \u00e1 tr\u00f3nuni. \n\nWilhelm II setist \u00e1 tr\u00f3nuna \u00ed 1888 sum keisari av T\u00fdsklandi og kongur av Preussen. Henda stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0in var n\u00f3gv merkt av politikkinum hj\u00e1 Otto von Bismarck, kanslara \u2013 b\u00e6\u00f0i innanr\u00edkis og uttanr\u00edkis. Men Wilhelm keisari sk\u00fagvar hann til viks og heldur seg vera f\u00f8ran fyri at r\u00e1\u00f0a einsamallan. Ein kend tekning l\u00fdsir hesi vi\u00f0urskiftini: \u00bbLo\u00f0surin leggur fr\u00e1 bor\u00f0i\u00ab. Lo\u00f0surin er Bismarck. Fram \u00e1 l\u00fanningina hellir seg kapteynurin \u2013 keisarin sj\u00e1lvur. Hetta gekk t\u00f3 ikki sum f\u00f3tur \u00ed hosu hj\u00e1 Wilhelm. Fleiri mist\u00f8k v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rd, men ta\u00f0, sum bjarga\u00f0i T\u00fdsklandi, var at \u00eddna\u00f0urin var \u00ed st\u00f3rari menning um hetta mundi\u00f0.\nTa\u00f0, sum f\u00f3lk mintust Wilhelm best fyri, var stremban hansara eftir at menna og n\u00fdt\u00ed\u00f0argera t\u00fdska herflotan. Ongland var ta\u00f0 landi\u00f0, sum r\u00e1ddi \u00e1 heimsins h\u00f8vum, men Wilhelm vildi, at T\u00fdskland skuldi vera fremri. Og haraftrat hava fleiri hj\u00e1lond enn Ongland. Sum heild metti Wilhelm Ongland vera tann kappingarneytan, i\u00f0 ta\u00f0 r\u00e1ddi mest um at vinna \u00e1. Hetta h\u00f3ast hann h\u00e1metti Ongland og ofta vitja\u00f0i skyldf\u00f3lkini \u00ed enska kongsh\u00fasinum. Victoria drotning var omma hansara. \n\n\u00c1 sumri 1914 brast kr\u00fattunnan, sum setti eld \u00ed Evropa. Mor\u00f0i\u00f0 \u00ed Sarajevo \u00e1 eysturr\u00edkska-ungarska tr\u00f3narvingin, Franz Ferdinand av Habsburg, var tann hendingin, sum festi \u00ed fj\u00fasi\u00f0. Wilhelm keisari stu\u00f0la\u00f0i Eysturr\u00edki-Ungarn. Og hann var\u00f0 seinni lagdur undir at hava h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina av teim r\u00e6\u00f0uligastu hendingunum, heimurin inntil t\u00e1 hev\u00f0i s\u00e6\u00f0. Um hann vildi kr\u00edggj beint t\u00e1, ver\u00f0ur enn n\u00f3gv kjakast um, men 1. veraldarbardagi var\u00f0 ein veruleiki.\n\nT\u00fdskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1859\nAndl\u00e1t \u00ed 1941\nProysiskir kongar\nT\u00fdskir keisarar\nFyrri heimsbardagi"}
{"id": "10399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/San%20Antonio", "title": "San Antonio", "text": "San Antonio er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Texas og sjeyndi st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA.\n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 1,5 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \nSan Antonio var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1718. \nB\u00fdurin bleiv doyptur San Antonio eftir Antonius av Padua, i\u00f0 var kat\u00f3lskur munkur og heilgimenni.\n\nKend f\u00f3lk \n Samuel Maverick (1803-1870), texanskur politikari\n Joan Crawford (1905-1977), sj\u00f3nleikarinna\n Ed White (1930-1967), r\u00famdarma\u00f0ur \n David Scott (*1932), r\u00famdarma\u00f0ur\n\nMyndir\n\nVinab\u00fdir \n  Santa Cruz de Tenerife (Spania)\n  Monterrey (Meksiko)\n  Kumamoto (Japan)\n  Las Palmas de Gran Canaria (Spania)\n  Gwangju (Su\u00f0urkorea)\n  Guadalajara (Meksiko)\n  Kaohsiung (Teivan)\n\nS\u00ed eisini \n Texas\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.sanantonio.gov\nSan Antonio, Texas, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "10402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristin", "title": "Kristin", "text": "Ein kristin er ein, i\u00f0 tr\u00fdr \u00e1 Jesus Kristus. Ein, i\u00f0 vi\u00f0v\u00edkur kristind\u00f3minum og teimum kristnu. Umlei\u00f0 2,2 mia. f\u00f3lk \u00ed heiminum kalla seg fyri kristin, samb\u00e6rt kanningini \"Mapping the Global Christian Population\". Hetta tali\u00f0 er umlei\u00f0 35 prosent av \u00f8llum heimsborgarum.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "10403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ole%20Wich", "title": "Ole Wich", "text": "Ole Wich (f\u00f8ddur 4. november 1953 \u00ed Blommenslyst \u00e1 Fj\u00f3ni \u00ed Danmark) er danskur/f\u00f8royskur grafikari og listama\u00f0ur, sum er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Danmark og hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1980. Hann hevur \u00ed n\u00f3gv \u00e1r starvast \u00ed grafisku vinnuni sum fotografur og l\u00fdsingarma\u00f0ur. Hann hevur givi\u00f0 \u00fat eitt yrkingasavn \"Ophav\" og hevur arbeitt sum myndlistama\u00f0ur vi\u00f0 samansetingum, ofta burtur \u00far tilfari, hann finnur sum burturkast \u00ed n\u00e1tt\u00faruni. Hann hevur pr\u00fdtt fleiri f\u00f8roysk fr\u00edmerki. Hann hevur myndpr\u00fdtt b\u00f8kur vi\u00f0 tekningum s\u00ednum, eitt n\u00fa b\u00f3kina \"Eiturkoppur\", sum er undirv\u00edsingarb\u00f3k til 3. flokk, saman vi\u00f0 Gunnv\u00e1 Dam. \u00cd 2006 gj\u00f8rdi hann eitt listaverk av Merkinum vi\u00f0 or\u00f0inum homoFObia skriva\u00f0 undir. Ta\u00f0 elvdi til naka\u00f0 av kjaki. Hann hevur havt fleiri listaframs\u00fdningar, eitt n\u00fa \u00ed F\u00f8royah\u00fasinum \u00ed Keypmannahavn \u00ed 2013.\n\nYvirlit yvir listaverkum og frams\u00fdningar\n\nVerk \u00far samleikasavninum\nInstallation sammen med v\u00e6rker af Edward Fugl\u00f8.\nB\u00f3kasavni\u00f0 vi\u00f0 L\u00f8kin, 2016\n\nNaturskildring\nVideoinstallation\nV\u00e1rframs\u00fdning, 2016\n\nDansiringurin - Hommage \u00e0 Janus Kamban\nSkulpturinstallation\nBank Nordic, T\u00f3rshavn, 2015\n\nSildesti\nAsfaltudsmykning\nARTBIKEfrihjul, Sk\u00e4rhamn, Sverige, 2015\n\ndagliGodtNuuk\nDokumentarfotos. Gr\u00f8nlands Universitet, 2013\n\nDiaspor - Min f\u00e6r\u00f8ske postkortsamling\nDet f\u00e6r\u00f8ske hus, K\u00f8benhavn, 2013\n\nStreet credability\nInstallation af fiktive vejskilte.\nV\u00e1rframs\u00fdning, 2013\n\nKoivu\nUdend\u00f8rs installation\nKultuuri Kauppila, Ii Finland, 2012\n\nTrondurnegativ\nParafraser over et kendt kunstv\u00e6rk af Trondur Patursson\nV\u00e1rframs\u00fdning, 2012\n\n\u2026 \u00ed sp\u00f8nir\nSkulpturgruppe i tr\u00e6\nV\u00e1rframs\u00fdning, 2012\n\nErt t\u00fa til green?\nInstallationer om havforurening\n\u00d8str\u00f8m, 2012\n\nL\u00f8sslupne pr\u00e6ster\nVejsideinstallation p\u00e5 Hvitanesvegurin, 2011\n\nHvor er nyf\u00e6ringerne i F\u00f8roya L\u00f8gting?\nPolitisk aktion med \u00e6ndring af valgplakater, 2011\n\nHuga\nInstallation i det offentlige rum siden pr\u00e6senteret p\u00e5 \u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdning,\nListask\u00e1linum, 2014\n\nRecykling\nK\u00f8leinstallation med sand og smeltende is\n\u00d3lavs\u00f8ku\u00adframs\u00fdning, Listask\u00e1lin, 2010\n\nLine up\nInstallation\n\u00d3lavs\u00f8ku\u00adframs\u00fdning, Listask\u00e1lin, 2010\n\nCutta cava lapidem\nSkulptur med vand\n\u00d3lavs\u00f8ku\u00adframs\u00fdning, Listask\u00e1lin, 2010\n\n\u00a0- men st\u00f8rstur af teimum\u2026\nVideo\n\u00d3lavs\u00f8ku\u00adframs\u00fdning, Listask\u00e1lin, 2010\n\n3-D D\u00edmun\nTr\u00e5dskulptur af jern\n\u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdning, Listask\u00e1lin 2009\n\nMonot\u00f3m Mondrian\nFoliebilleder\n\u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdning, Listask\u00e1lin 2009\n\nThawshavn\nLaserfyr ved regeringsbygningerne p\u00e5 Tinganes, 2008\n\nDimmamyndir\nUdstilling af egne avisillustrationer p\u00e5 Det f\u00e6r\u00f8ske Landsbibliotek, 2008\n\nhomoFObia\nInternetprojekt om f\u00e6r\u00f8sk rummelighed, 2008\n\nSletta\u00f0\nFotoprint - udstilling sammen med Oggi Lamhauge,\nS\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur, 2006\n\nLapidar\nPerformance. Sammen med Petur P\u00f3lson.\nV\u00e1rframsyningin. \u00adF\u00e6r\u00f8ernes Kunstmuseum, 2006\n\nSt\u00e6reblind\nfotoprint\nLeikalund, Klaksv\u00edk, 2005\n\nK\u00f8sturin\nInstallation i gammel industribygning p\u00e5 G!\nSammen med Tummas J\u00e1kup Thomsen, G\u00f8ta, 2005\n\nKoncertbilleder\nCollager til koncert med Mussorgskys musik \u201cUdstillingsbilleder\u201d\nSammen med Stamen Stanchev p\u00e5 Summart\u00f3nar. F\u00e6r\u00f8ernes Kunstmuseum, 1995\n\nFAXEN\nFax art week 96, Danske Grafikere, K\u00f8benhavn, 1996\n\nSm\u00e5 erindringer fra mine 7 \u00e5r som f\u00e6stningsdreng\nDet Bruunske Pakhus i Fredericia, 1995\n\nr\u00fam\u00e1st\nDanseperformance med improviseret skulptur, dans, musik\ni samarbejde med danser Tina Johansen. F\u00e6r\u00f8ernes Kunstmuseum, 1994\n\nV\u00e1ttan\ninstallation i eget \u00adatelier i Thorshavn, 1994\n\nV\u00e1rvraksyningin 1993\nAlternativ til den \u00adofficielle for\u00e5rsudstilling i eget atelier i Thorshavn, 1993\n\nLivets skak\u00a0\nSkulpturinstallation\nF\u00e6llesudstilling Kontrast. F\u00e6r\u00f8ernes Kunstmuseum, 1991\n\n\u2028Fundne sager\nCollager\nL\u00e6rarask\u00falin, 1991\n\nBR\u00d8YTINGAR\ncollage, assemblage, foto, maleri, skulptur\nNor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, 1989\n\nListafelag F\u00f8roya: Olavs\u00f8kuframs\u00fdningar\nF\u00e6r\u00f8ernes Kunstmuseum, talrige gange i perioderne 1983-96 og 2005-16\n\nF\u00f8roysk Myndlistaf\u00f3lk: V\u00e1rframs\u00fdning\nF\u00e6r\u00f8ernes Kunstmuseum, talrige gange i perioderne 1983-96 og 2005-16\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur\n\nFagrar b\u00f3kmentir \nOphav, yrkingasavn, Fannir, 1996.\n\nF\u00f8roysk fr\u00edmerki\nHesi fr\u00edmerki v\u00edsa tekningar, sum Ole Wich hevur tekna\u00f0.\n\nHesi fr\u00edmerki eru grunda\u00f0i \u00e1 myndir, sum Ole Wich hevur tiki\u00f0. Czeslaw Slania \nhevur gravera\u00f0.\n\nKeldur og vi\u00f0merkingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Myndir - F\u00f8roysk Myndlistaf\u00f3lk\n Ole Wich blog\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk\nDanskir yrkjarar\nDonsk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "10404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dennis%20Agerblad", "title": "Dennis Agerblad", "text": "Dennis Agerblad (Robin Ova Tolfsen) er f\u00f8ddur 10. apr\u00edl 1970 \u00ed Vestmanna. Hann er listama\u00f0ur, t\u00f3nleikari, performari og grafikari.\n\nHygg eisini at \n\n Dunst\n ma\u00f0ur:glotti\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n www.dennisagerblad.dk\n\n Autobiography\n\nT\u00f3nleikarar"}
{"id": "10405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturt%C3%BDskland", "title": "Vesturt\u00fdskland", "text": "Eftir seinna heimsbardaga var\u00f0 T\u00fdskland luta\u00f0 sundur millum hersetingarvaldini Sovjetsamveldi\u00f0; USA; St\u00f3rabretland og Frankar\u00edki. Hareftir v\u00f3r\u00f0u tvey lond stovna\u00f0, \u00far hesum f\u00fdra landsp\u00f8rtunum: BRD (Bundesrepublik Deutschland), sum \u00ed dagligari talu bleiv kalla\u00f0 Vesturt\u00fdskland, og ta\u00f0 eystara DDR (Deutsche Demokratische Republik), sum \u00ed dagligari talu, bleiv kalla\u00f0 DDR. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Vesturt\u00fdsklandi var Bonn, me\u00f0an sundurb\u00fdtti b\u00fdurin Berlin, var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed DDR. T\u00e1 i\u00f0 t\u00fdsku londini \u00ed 1990 blivu l\u00f8gd saman \u00ed eitt land aftur, bleiv \u00ed roynd og veru Eysturt\u00fdskland ni\u00f0urlagt, politikarar og fyriskipan annars send til h\u00fas, og \u00f8ki\u00f0 lagt afturat Vesturt\u00fdsklandi.\n\nS\u00f8ga\nT\u00fdskland\nS\u00f8ga T\u00fdsklands"}
{"id": "10409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Milan%20Milutinovic", "title": "Milan Milutinovic", "text": "Milan Milutinovic (serbiskt: \u041c\u0438\u043b\u0430\u043d \u041c\u0438\u043b\u0443\u0442\u0438\u043d\u043e\u0432\u0438\u045b), (f\u00f8ddur 19. desember 1942 \u00ed Beograd) er fyrrverandi forseti \u00ed Serbia. Hann t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti \u00ed Serbia \u00ed 1997 eftir Slobodan Milosevic. Milan Milutinovic umbo\u00f0a\u00f0i Serbia \u00ed samr\u00e1\u00f0ingunum um Kosovo, sum elvdu til kr\u00edggi\u00f0 \u00e1 Balkan. Milutinovic sat sum forseti til desember 2002. T\u00e1 hann f\u00f3r fr\u00e1 sum forseti yvirgav hann seg til Altj\u00f3\u00f0a d\u00f3mst\u00f3lin m\u00f3ti kr\u00edgsbrotsverkum \u00ed fyrrverandi Jugoslavia. Hin 26. februar 2009 var\u00f0 hann fr\u00edkendur fr\u00e1 \u00f8llum \u00e1k\u00e6rum. Milotunovic var sendiharri hj\u00e1 Jugoslavia \u00ed Grikkalandi fr\u00e1 1992 til 1996 og uttanr\u00edkisr\u00e1harri hj\u00e1 Jugoslavia fr\u00e1 15. august 1995 til 8. januar 1998.\n\nSerbiskir politikarar\nSerbar"}
{"id": "10411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drotning%20Alexandrines%20Hospital", "title": "Drotning Alexandrines Hospital", "text": "Drotning Alexandrines Hospital ella Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0, sum tey flestu nevna ta\u00f0, er eitt meginsj\u00fakrah\u00fas \u00ed F\u00f8royum, afturat t\u00ed eru tvey lokal sj\u00fakrah\u00fas \u00ed Klaksv\u00edk, Klaksv\u00edkar Sj\u00fakrah\u00fas, og \u00e1 Tv\u00f8royri, Su\u00f0uroyar Sj\u00fakrah\u00fas. Drotning Alexandrines Hospital var\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1924. Drotning Alexandrines Hospital avloysti F\u00e6r\u00f8 Amts Hospital, sum var bygt \u00ed 1829. Christian kongur tann t\u00edggjundi leg\u00f0i grundarsteinin til Drotning Alexandrines Hospital \u00ed juni 1921, og h\u00fasi\u00f0 bleiv tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak 23. februar 1924. Petur Mohr Dam, l\u00f8gma\u00f0ur, leg\u00f0i grundarsteinin til Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 hin 19. juni 1962. Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 var li\u00f0ugt at taka \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1968 - 1970 (B-bygningurin). Psykiatriski Depilin var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 1971. N\u00fdggi G-bygningurin var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 2004. \nLandssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 er ta\u00f0 st\u00f8rsta einstaka arbei\u00f0spl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 umlei\u00f0 850 starvsf\u00f3lkum b\u00fdtt \u00ed umlei\u00f0 30 starvsb\u00f3lkar. Har eru 6 deplar, 29 sergreinar (\u00edrokna\u00f0 9 konsulentskipanir), 180 seingjarpl\u00e1ss, 8.000 \u00e1rligar innleggingar, 50.000 \u00e1rligar ambulantar vitjanir, 506.388 \u00e1rligar kanningar \u00ed klinisk kemi, \n32.000 \u00e1rligar r\u00f8ntgenkanningar, harav 8% fr\u00e1 Su\u00f0uroyar Sj\u00fakrah\u00fasi og 17% fr\u00e1 Klaksv\u00edkar Sj\u00fakrah\u00fasi. Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 er m\u00e1ls\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n\nDeplarnir \nMedisinskur depil \nSkur\u00f0depil\nPsykiatriskur depil\nBr\u00e1\u00f0depil \nT\u00e6nastudepil \nDiagnostiskur depil\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Landss\u00fakrah\u00fasinum\n\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i\nSj\u00fakrah\u00fas \u00ed F\u00f8royum\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cucumis", "title": "Cucumis", "text": "Cucumis er ein heimas\u00ed\u00f0a hvar i\u00f0 t\u00fa kanst bera fram tekstir fyri at bl\u00edva umsettir av samfelagnum. Cucumis er eitt samfelag av umsetarum sum deilast um teirra m\u00e1lv\u00edsindaligu vitan og hj\u00e1lpa hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum \u00e1linju. Fyri at br\u00faka Cucumis t\u00e6nastuna, m\u00e1st t\u00fa ver\u00f0a skr\u00e1settur limur, t\u00fa f\u00e6r stig fyri at umseta ein tekst og t\u00fa hevur br\u00fak fyri stigum fyri at bera fram ein tekst at umseta. Cucumis grovt umsett sum \"Vatnmel\u00f3n\" fr\u00e1 lat\u00edn, ein k\u00falud\u00e1na\u00f0 frukt l\u00edka sum j\u00f8r\u00f0in, full av l\u00edvsmegi og eydnu. \n\nFel\u00f8g\nM\u00e1l"}
{"id": "10428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boksarauppreistur", "title": "Boksarauppreistur", "text": "\u00cd mai 1900 brast \u00e1 anti-vesturlendskur uppreistur \u00ed Kina, t\u00e1 i\u00f0 boksarar myrdu t\u00fdska sendiharran og kringsettu bygningar \u00fatlendingar h\u00f8vdu r\u00e6\u00f0i \u00e1. Boksararnir, sum fingu stu\u00f0ul fr\u00e1 keisaraeinkjuni, berjast fyri at loysa Kina fr\u00e1 \u00f8llum \u00fatlendskum \u00e1rini. Seinni \u00fat \u00e1 \u00e1ri\u00f0 fr\u00eda evropeisku tj\u00f3\u00f0irnar undir bretskari og t\u00fdskari lei\u00f0slu bygningarnar og t\u00f3ku upp aftur s\u00edtt virksemi \u00ed Kina.\n\nBardagar"}
{"id": "10429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karibia", "title": "Karibia", "text": "Sum perlur drignar \u00e1 3.200 kilometra langan tr\u00e1\u00f0 liggja tropuoyggjarnar millum Meksiko og Venesuela. Hetta eru Karibiaoyggjar ella Vesturindiaoyggjar. Summar oyggjarnar eru bara sm\u00e1ir, \u00f3bygdir h\u00f3lmar, ella korallriv; a\u00f0rar eru st\u00f3rar og t\u00e6ttbygdir. Karibiaoyggjar eru mark millum ta\u00f0 1.920.000 km2 st\u00f3ra Karibiahav og Atlantshav. St\u00f8rsta d\u00fdpi\u00f0 \u00ed Karibiahavi er n\u00e6stan 7.000 m. Havi\u00f0 er umgyrt av Nor\u00f0ur-, Mi\u00f0- og Su\u00f0uramerika. \n\n\u00cd Karibia eru 25 ymisk lond. Kuba er st\u00f8rsta r\u00edki\u00f0, har b\u00fagva 11 milli\u00f3nir f\u00f3lk. H\u00f3ast hv\u00f8rt landi\u00f0 hevur s\u00edna serst\u00f8ku mentan, so l\u00edkjast karibisku londini \u00e1 n\u00f3gvum \u00f8kjum. Fyri 200-300 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an h\u00f8vdu lond \u00ed Evropa leingi r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 \u00f8llum hesum oyggjunum. Tr\u00e6lir v\u00f3r\u00f0u fluttir \u00far Afrika til Karibia og noyddir at dyrka sukurr\u00f8r \u00ed lundum hj\u00e1 evropearunum. Sukurr\u00f8r vaksa v\u00e6l og skj\u00f3tt \u00ed t\u00ed v\u00e1tliga, l\u00fdggja ve\u00f0urlagnum. Eisini Danmark hev\u00f0i st\u00f3rt gagn av hesum - tr\u00edggjar Vesturindiaoyggjar v\u00f3ru undir donskum valdi heilt til \u00ed 1917. Meginparturin av f\u00f3lkinum \u00e1 Karibiaoyggjum er \u00e6tta\u00f0ur fr\u00e1 afrikonsku tr\u00e6lunum. \n\n\u00cd 1492 kom spanski ranns\u00f3knarma\u00f0urin Kristoffur Kolumbus (1451-1505) vi\u00f0 monnum s\u00ednum sum fyrstu evropearar til Karibia. \u00c1 n\u00f3gvum oyggjum b\u00fa\u00f0u ymisk indi\u00e1naf\u00f3lk. Mangir evropearar komu seinni og f\u00f3ru at tr\u00e6lka indi\u00e1narnar. Nokta\u00f0u teir at arbei\u00f0a, v\u00f3r\u00f0u teir dripnir. N\u00fa eru bara tveir sm\u00e1ir \u00e6ttb\u00f3lkar eftir av upprunaf\u00f3lkinum \u00ed \u00f8llum Karibia. \n\nKaribiaoyggjar eru hugtakandi vakrar og fruktag\u00f3\u00f0ar, har eru n\u00f3gvir litfagrir fuglar, langir sandar og n\u00f3gv s\u00f3l. \u00d8ki\u00f0 dregur fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum at s\u00e6r. Hetta gevur n\u00f3gvum f\u00f3lki arbei\u00f0i. Fer\u00f0af\u00f3lkavinnan er st\u00f8rsta innt\u00f8kan \u00e1 n\u00f3gvum oyggjum har. F\u00f3lki\u00f0 \u00e1 oyggjunum Martinique og Guadeloupe hava n\u00f3gv samband vi\u00f0 Frakland. Tey tosa franskt, n\u00fdta franskan frank sum gjaldoyra, n\u00fdta franska flaggi\u00f0 og halda franskar h\u00e1t\u00ed\u00f0ardagar. A\u00f0rar oyggjar eru bundnar at Bretlandi, H\u00e1lendi, Russlandi og USA. Ha\u00f0andi f\u00e1a tey b\u00e6\u00f0i politiskan og f\u00edggjarligan stu\u00f0ul. \n\nSt\u00f8rri helmingurin av karibum er b\u00fana\u00f0arf\u00f3lk. Mong arbei\u00f0a hj\u00e1 g\u00f3\u00f0seigarum, i\u00f0 dyrka til d\u00f8mis sukur og kaffi. N\u00f8kur eiga s\u00e6r ein l\u00edtlan teig, so tey kunnu dyrka gr\u00f8nmeti til s\u00edn sj\u00e1lvs ella at selja \u00e1 torginum. Upprunaligir karibiskir bygningar eru m\u00e1la\u00f0ir vi\u00f0 gl\u00f3gvandi litum. Eins og byggih\u00e6ttir eru t\u00f3nleikur, b\u00f3kmentir, list og matsi\u00f0ir ein fram\u00far g\u00f3\u00f0ur blandingur av evropeiskum og afrikonskum st\u00edli. \n\nSt\u00f3ru oyggjarnar millum Kuba og Puerto Riko (US) nevnast St\u00f3ru Antilloyggjar. Eystanfyri liggja Sm\u00e1u Antilloyggjar, har t\u00e6r sm\u00e1u oyggjarnar millum Jomfr\u00faoyggjar og Dominika nevnast L\u00e6oyggjar. Og oyggjarnar su\u00f0ur \u00far Martinique (Frak.) til Grenada eita Guloyggjar. N\u00f3gvir oyggjaflokkar eru komnir av gosum.\n\nKaribiaoyggjar \n\n  Anguilla (St\u00f3ra Bretland)\n  Antigua og Barbuda\n  Aruba (Ni\u00f0urlond)\n  Bahamasoyggjar\n  Barbados\n  Bermudaoyggjar (St\u00f3ra Bretland)\nCaymanoyggjar (St\u00f3ra Bretland)\n  Kuba\n  Dominika\n  Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n  Grenada\n  Haiti\n  Jamaika\n  Jomfr\u00faoyggjar (Sambandsr\u00edki Amerika)\n  Jomfr\u00faoyggjar (St\u00f3ra Bretland)\n  Saint-Barth\u00e9lemy (Frakland)\n  Saint Martin (Frakland)\n  Martinique (Frakland)\n  Montserrat (St\u00f3ra Bretland)\n  Ni\u00f0urlendsku Antilloyggjar (Ni\u00f0urlond)\n  Puerto Riko (Sambandsr\u00edki Amerika)\n  St. Kitts og Nevis\n  St. Lusia\n  St. Vinsent og Grenadinoyggjar \n  Trinidad og Tobago\n  Turks- og Caicosoyggjar (St\u00f3ra Bretland)\n\nS\u00ed eisini \n\n Karibiahav\n Nor\u00f0uramerika\n\nKaribia"}
{"id": "10431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0jar%C3%B0arhavslondini", "title": "Mi\u00f0jar\u00f0arhavslondini", "text": "Tey lond, sum liggja fram vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi, kalla vit Mi\u00f0jar\u00f0arhavslondini. Tey eru: Portugal, Spania, Italia, Slovenia, Kroatia, Bosnia-Hersegovina, Montenegro, Albania, Grikkaland, Turkaland, K\u00fdpros, S\u00fdria, Libanon, \u00cdsrael, Egyptaland, Libya, Marokko, Algeria og Tunesia. \n\nMi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 hevur \u00ed mangar t\u00fasund \u00f8ldir veri\u00f0 felags ogn hj\u00e1 \u00f8llum teimum f\u00f3lkum, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavslondunum. Hesi f\u00f3lk r\u00f3\u00f0u \u00fat \u00e1 hesum havi, tey sigldu land \u00far landi \u00e1 havinum vi\u00f0 farmi og til stuttleika, og tey funnu s\u00e6r vinir og settu b\u00fagv hv\u00f8r hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Ta\u00f0 var havi\u00f0, sum kn\u00fdtti tey saman. Hesi f\u00f3lk hava fr\u00e1 fyrndart\u00ed\u00f0um havt so n\u00f3gv felags \u00e1hugam\u00e1l, at tey mangan hava kent seg sum eitt f\u00f3lk. Og \u00ed langa t\u00ed\u00f0 v\u00f3ru tey eisini \u00ed einum r\u00edki, sum hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed R\u00f3m. R\u00edki\u00f0 var t\u00ed kalla R\u00f3mverska r\u00edki\u00f0. Ta\u00f0 er t\u00ed ikki so l\u00f8gi\u00f0, at f\u00f3lki\u00f0 \u00ed hesum londum mettu s\u00edni lond at vera \u00f8ll j\u00f8r\u00f0in, og kalla\u00f0u havi\u00f0, sum l\u00e1 \u00ed mi\u00f0juni, Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0.\n\nAfrika\nAsia\nEvropa\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nakin%3F", "title": "Nakin?", "text": "Nakin? \u00far 1999 er onnur \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Ma\u00f0ur:glotti. Hon er \u00fatgivin av TUTL.\n\nL\u00f8g \n\n 1. Hv\u00ed er ta\u00f0 so ringt?\n 2. Bl\u00e1ma\u00f0ur\n 3. St\u00f3rkavin\n 4. Aftur\n 5. Hvat er ein f\u00f3tur uttan eitt fet? (ta\u00f0 er einki feitt)(Akk. versi\u00f3n)\n 6. Svim\n 7. Samt\u00ed\u00f0arfeilur\n 8. Havnarma\u00f0ur\n 9. Alt eg vil hava\n 10. N\u00e1tt\n 11. Nakin?\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n www.tutl.com/madurglotti-nakin\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Finnur%20P%C3%A1ll", "title": "P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll", "text": "P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1999 \u00ed Hoyd\u00f8lum.\n\nS\u00f8gan \nT\u00f3nleikab\u00f3lkurin P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll byrja\u00f0i \u00ed 1999 t\u00e1 teir tr\u00edggir P\u00e1ll Oddur Rubeksen, Finnur Koba og P\u00e1ll G. Hammer byrja\u00f0u at sp\u00e6la saman \u00ed Studentask\u00falanum \u00ed Hoyd\u00f8lum. \u00cd 2001 kom H\u00f8gni Fagraberg vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkin sum bassleikari, og \u00ed 2002 komu H\u00f8gni Reistrup og \u00cdsak Sambleben vi\u00f0 sum av\u00edkavist cello og violin sp\u00e6larar.  \n\n\u00c1 sumri \u00ed 2002 byrja\u00f0u innsp\u00e6lingarnar til fyrstu fl\u00f8guna hj\u00e1 P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll, sum kom \u00fat \u00e1 v\u00e1ri 2003. Fl\u00f8gan kalla\u00f0ist Bermenn og hev\u00f0i eina blanding av k\u00e6rleikssangum og meira skemtiligum f\u00falum sangum. Sangurin Forelska\u00f0ur sj\u00f3nleikari bleiv st\u00f3ra \u00fatvarpshitti\u00f0 fr\u00e1 hesari fl\u00f8guni, og ver\u00f0ur enn mettur sum ein tann besti f\u00f8royski k\u00e6rleikssangurin, i\u00f0 er gj\u00f8rdur.  \n\n\u00cd 2004 f\u00f3r b\u00f3lkurin undir innsp\u00e6lingarnar til a\u00f0ru fl\u00f8guna F\u00f8rist. Hendan fl\u00f8gan hev\u00f0i ein har\u00f0ari st\u00edl enn fyrra fl\u00f8gan vi\u00f0 fleiri rokk sangum. Fl\u00f8gan bleiv upptikin \u00ed Studio Sk\u00fdr\u00e1k har J\u00f3n McBirnie framleiddi fl\u00f8guna saman vi\u00f0 P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll. F\u00f8rist kom \u00fat \u00e1 sumri 2005 og nakrir av kendastu sangunum fr\u00e1 hesari fl\u00f8guni eru Herbergi\u00f0 og Fari m\u00edn egna veg.  \n\n\u00cd 2007 \u00fatkom tri\u00f0ja fl\u00f8gan Fram \u00e1 herm\u00f3ti\u00f0. \u00c1 hesari fl\u00f8guni v\u00f3ru millum anna\u00f0 sangirnir M\u00edn Russiski Vinur og Havsins r\u00edki.   \n\n\u00cd 2009 \u00fatkom fl\u00f8gan Du ved, at gj\u00f8rt er gj\u00f8rt, i\u00f0 var ein fl\u00f8guboks vi\u00f0 teimum trimum fyrr \u00fatgivnu fl\u00f8gunum og einari live fl\u00f8gu, sum var upptikin \u00e1 \u00d3lavs\u00f8kukonsertini \u00ed 2009. Henda fl\u00f8guboks var ein av mest seldu \u00ed f\u00f8royum \u00ed 00unum, og serliga live fl\u00f8gan setti gongd \u00e1 eitt satt P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll flipp, sum gj\u00f8rdi b\u00f3lkin til ein n\u00f3gv eftirspurdan liveb\u00f3lk. \n\n11/11 \u00ed 2011 kl. 11.11 gav b\u00f3lkurin fj\u00f3ru studiofl\u00f8guna \u00fat vi\u00f0 navninum Kom vi\u00f0 m\u00e6r.  \n\nP\u00e1ll Finnur P\u00e1ll vann \u00ed 2005 vir\u00f0isl\u00f8n til tiltaki\u00f0 Atlantic Music Event fyri sangin Forelska\u00f0ur Sj\u00f3nleikari, sum vann fyri at ver\u00f0a mest sp\u00e6ldi sangur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya \u00ed 2004 og 2005.  \n\n\u00c1 Planet Awards \u00ed 2009 blivu P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll hei\u00f0ra\u00f0ir fyri at ver\u00f0a \u00e1rsins t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00ed F\u00f8royum.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum   \nP\u00e1ll Oddur Rubeksen sang og gittar  \nFinnur Koba sang og gittar\nP\u00e1ll G. Hammer tangentar  \nH\u00f8gni Fagraberg gittar\n\u00cdsak Sambleben bass \nHalgir W. Arge trummur\n\nFl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \n 2011 - Kom vi\u00f0 m\u00e6r. \n 2009 - Du Ved, At Gj\u00f8rt Er Gj\u00f8rt. \n 2007 - Fram \u00cd Herm\u00f3ti\u00f0. \n 2005 - F\u00f8rist. \n 2003 - Bermenn.\n\nHei\u00f0ur \n 2005 - P\u00e1ll Finnur P\u00e1l vann eina hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 Atlantic Music Event fyri sangin Forelska\u00f0ur Sj\u00f3nleikari, sum vann fyri at ver\u00f0a mest sp\u00e6ldi sangur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya \u00ed 2004 og 2005. \n 2009 - P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll vann f\u00f8roysku t\u00f3nleika hei\u00f0ursl\u00f8nina Planet Awards \u00ed b\u00f3lkinum Besti f\u00f8royski b\u00f3lkur ella einstaklingur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "10437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariuh%C3%B8na", "title": "Mariuh\u00f8na", "text": "Mariuh\u00f8na ella Mariubjalla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Coccinellidae) er eitt skord\u00fdr, i\u00f0 livir \u00ed \u00f8llum heimsp\u00f8rtum uttan Antarktis. Mariuh\u00f8nur hava bjartar litir, i\u00f0 \u00e1vara d\u00fdr ikki at taka t\u00e6r, t\u00ed t\u00e6r smakka illa. N\u00f3gvar mariuh\u00f8nur liva av bla\u00f0l\u00fasum, i\u00f0 oy\u00f0ileggja urtagar\u00f0splantur. \n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "10438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Golf", "title": "Golf", "text": "Golf er \u00fatileikur har sum roynt ver\u00f0ur vi\u00f0 kylvu at sl\u00e1a l\u00edtlan har\u00f0an kn\u00f8tt \u00ed holur \u00ed grasv\u00f8lli. Vanliga eru 18 hol \u00e1 golfv\u00f8llinum, og 100-550 metrar kunnu vera \u00ed millum holini. Leikararnir sl\u00e1a vi\u00f0 stavi ein l\u00edtlan b\u00f3lt \u00ed eitt av holunum. \n\nGolf\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "10439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sjakalur", "title": "Sjakalur", "text": "Sjakalur er r\u00e1nd\u00fdr av hunda\u00e6tt. Sjakalur etur alt, hann finnur \u00e1 afrikonsku savannuni, til d\u00f8mis frukt, sm\u00e1s\u00fagd\u00fdr, egg, fugl og r\u00e6. Ofta vei\u00f0a n\u00f3gvir sjakalar saman og jagstra til d\u00f8mis thomsongasellu. \n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "10440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Preriu%C3%BAlvur", "title": "Preriu\u00falvur", "text": "Preriu\u00falvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Canis latrans) er r\u00e1nd\u00fdr av hunda\u00e6tt. Nor\u00f0uramerikanska preriu\u00falvurin er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 \u00falv, sjakal og taman hund. Sum flestu hundar gongur \u00falvat\u00edkin \u00ed 9 vikur og leggur einar fimm hv\u00f8lpar. Teir s\u00fagva t\u00edkina fyrstu sjey vikurnar, men bara f\u00fdra vikur gamlir eta teir eisini h\u00e1lvsodna\u00f0a f\u00f8\u00f0i, sum foreldrini kl\u00edggja upp aftur til teirra. \u00dalvurin og t\u00edkin halda saman alt l\u00edvi\u00f0 og liva saman vi\u00f0 hv\u00f8lpunum \u00ed \u00e6ttflokkum.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "10441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dusts%C3%BAgvari", "title": "Dusts\u00fagvari", "text": "Dusts\u00fagvari er ravmagnst\u00f3l at reinsa dust burtur av t.d. g\u00f3lvi. Motorrikin veiftra er \u00ed dusts\u00fagvara. Hon melur og s\u00fdgur luft inn \u00ed r\u00f8r og slangu, ni\u00f0ur \u00ed dusts\u00fagvaraposan. Vi\u00f0 luftini kemur dust og skittur \u00ed posan. \u00cd dusts\u00fagvaraposanum eru \u00f8rsm\u00e1 hol, sum bara luft setur \u00edgj\u00f8gnum. Dusti\u00f0 ver\u00f0ur eftir \u00ed posanum. Ymiskar bustir eru at seta \u00e1 r\u00f8ri\u00f0, t.d. g\u00f3lvbust, teppibust og sk\u00e1psbust.\n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDrik%C3%B8ttur", "title": "M\u00fdrik\u00f8ttur", "text": "M\u00fdrik\u00f8ttur (ella surik\u00f8ttur) ,(fr\u00f8\u00f0iheiti - Suricata suricatta) er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 mangustar og heldur til \u00e1 turru savannunum sunnarlaga \u00ed Afrika. Hann ver\u00f0ur um 60 cm langur og livir av skord\u00fdrum, e\u00f0lum og \u00f8\u00f0rum sm\u00e1d\u00fdrum. Hann er floksd\u00fdr, og vi\u00f0 s\u00ednum longu, hv\u00f8ssu kl\u00f3m grevur hann s\u00e6r jar\u00f0holur. \n\nEnska navni\u00f0 \"Meerkat\" er l\u00e6nt \u00far afrikaans m\u00e1linum (av hollendskum uppruna) har or\u00f0i\u00f0 merkir \"vatn- ella m\u00fdrik\u00f8ttur\".\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "10443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Beatles", "title": "The Beatles", "text": "The Beatles var ein enskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Liverpool \u00ed Onglandi. The Beatles eru mettir sum heimsins best umt\u00f3kti t\u00f3nleikab\u00f3lkur nakrant\u00ed\u00f0. Teir eru eisini tann b\u00f3lkurin, sum hevur selt flest fl\u00f8gur/pl\u00e1tur og kassettubond \u00ed heiminum. Metingarnar siga, at teir hava selt yvir 1 milliard eint\u00f8k s\u00ed\u00f0an fyrsta singulpl\u00e1tan Love Me Do kom \u00fat \u00ed 1962.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \n\n John Lennon (1940-1980)\n Paul McCartney (1942)\n George Harrison (1943-2001)\n Ringo Starr (Richard Starkey) (1940)\n\nByrjan \n\n\"\u00c1\u00f0renn Elvis var einki!\" hevur John Lennon sagt og v\u00edsti \u00e1, at Elvis Presley var ta\u00f0 fyrsta, sum veruliga rein vi\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r av t\u00f3nleik\u00ed. Ta\u00f0 var i\u00f0 hvussu er aftan\u00e1, at hann hev\u00f0i hoyrt Heartbreak Hotel, at hin ungi Lennon pl\u00e1ga\u00f0i mostir s\u00edna Mimi at keypa honum ein gittara. T\u00e1 seg\u00f0i hon tey so mangan endurtiknu or\u00f0ini: \"Ein gittari kann vera f\u00ednur sum \u00edtriv, men t\u00fa fert ongant\u00ed\u00f0 at f\u00e1a eitt livibrey\u00f0 burtur\u00far honum!\". \n\nHvussu var og ikki, so byrja\u00f0i John Lennon saman vi\u00f0 vinmonnum s\u00ednum ein t\u00f3nleikab\u00f3lk, sum sp\u00e6ldi skiffle-t\u00f3nleik mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1950'unum. B\u00f3lkin kalla\u00f0u teir The Quarrymen eftir sk\u00falanum, teir gingu \u00e1. \n\n16. juni 1957 sp\u00e6ldi b\u00f3lkurin til ein kirkjubasar \u00ed Liverpool. Henda dagin sp\u00e6ldu teir millum anna\u00f0 ta\u00f0 t\u00e1 n\u00fdggja lagi\u00f0 hj\u00e1 Gene Vincent Be Bop A Lula. Millum \u00e1hoyrararnar var hin fj\u00fartan \u00e1ra gamli Paul McCartney, sum kendi ein av limunum \u00ed b\u00f3lkinum. Aftan\u00e1 framf\u00f8rsluna heilsa John Lennon og Paul McCartney fyri fyrstu fer\u00f0 upp \u00e1 hv\u00f8r annan, og Paul v\u00edsti t\u00e1 John, hvussu hann skuldi stemma gittaran hj\u00e1 s\u00e6r og sp\u00e6ldi eisini fyri honum lagi\u00f0 hj\u00e1 Eddie Cochran Twenty Flight Rock. \n\nJohn Lennon seg\u00f0i seinni, at hann var serliga hugtikin av, at Paul McCartney dugdi allan tekstin til Twenty Flight Rock; men eisini at ta\u00f0 var eitt trupult val, i\u00f0 hann st\u00f3\u00f0 yvirfyri, t\u00ed skuldi hann gera b\u00f3lkin sterkari ella gera seg sj\u00e1lvan sterkari? - Hann valdi at gera b\u00f3lkin sterkari. \n\nPaul McCartney hev\u00f0i ein vinmann, George Harrison, sum var r\u00e6ttiliga kringur \u00e1 gittara. H\u00f3ast John Lennon var eitt sindur \u00ed iva um at bj\u00f3\u00f0a dreiginum vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkin, ta\u00f0 eru j\u00fa h\u00e1lvtri\u00f0ja \u00e1r millum teir, so fekk Paul hann sannf\u00f8rdan eftir at George hev\u00f0i sp\u00e6lt eina l\u00fdtaleysa \u00fatg\u00e1vu av gittarlagnum Raunchy.\n\nFyrsta uppt\u00f8kan \n\nT\u00e1 havt ver\u00f0ur \u00ed huga, hvussu \u00f3tr\u00faliga v\u00e6lumt\u00f3ktir Beatlarnir gj\u00f8rdust, so er \u00e1hugvert at vita, at ta\u00f0 finst ein uppt\u00f8ka av framf\u00f8rsluni hj\u00e1 The Quarrymen gj\u00f8rd \u00e1 nett sama kirkjubasari tann dagin, t\u00e1 i\u00f0 John m\u00f8tti Paul. Hesar uppt\u00f8kur komu undan kavi \u00ed 1990'unum, og keypti pl\u00e1tufelagi\u00f0 hj\u00e1 The Beatles EMI bandi\u00f0, men enn er hetta tilfar ikki givi\u00f0 \u00fat alment.\n\nLakkpl\u00e1tan hj\u00e1 The Quarrymen \n\n\u00cd 1958 f\u00f3ru teir komandi Beatlarnir \u00ed l\u00edtla studioi\u00f0 hj\u00e1 Percy Philips \u00ed Liverpool at sp\u00e6la inn eina lakkpl\u00e1tu til egi\u00f0 br\u00fak. \u00c1 uppt\u00f8kuni sp\u00e6la teir tr\u00edggir John, Paul og George allir gittara, og vi\u00f0 s\u00e6r hava teir John Lowe, sum sp\u00e6lir klaver, og Colin Hanlon, sum sp\u00e6lir trummur. \n\nFimm eint\u00f8k v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rd av hesi lakkpl\u00e1tuni, og t\u00e1 i\u00f0 arbeitt var\u00f0 vi\u00f0 Anthology r\u00f8\u00f0ini mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 90'unum fekk EMI hendur \u00e1 einasta eintakinum, i\u00f0 hev\u00f0i yvirliva\u00f0. Henda r\u00e1a uppt\u00f8ka vi\u00f0 The Quarrymen kom \u00fat \u00e1 Anthology 1 \u00ed 1994.\n\nSangirnir v\u00f3ru \n\n That'll Be The Day (J.Allison/B.Holly/N.Petty) - T\u00e1 n\u00fdggja hitti\u00f0 hj\u00e1 Buddy Holly.\n In Spite Of All The Danger (P.McCartney/G.Harrison)\n\nJohn Lennon syngur fyri \u00e1 l\u00f8gunum b\u00e1\u00f0um, Paul McCartney og George Harrison syngja k\u00f3r. Paul McCartney hevur sagt, at solei\u00f0is sum hann minnist ta\u00f0, so var\u00f0 George Harrison skriva\u00f0ur sum samh\u00f8vundur, t\u00ed hann hev\u00f0i funni\u00f0 upp\u00e1 gittarsoloina.\n\nBeatles \u00fatg\u00e1vur \n\nHer eru einans nevndar t\u00e6r bretsku \u00fatg\u00e1vurnar. \n\n Love Me Do/P.S. I Love You - 5. oktober 1962\n Please Please Me/Ask Me Why - 1963\n Please Please Me - 1963\n From Me To You/Thank You Girl - 1963\n She Loves You/I'll Get You - 1963\n With The Beatles - 22. november 1963\n I Want To Hold Your Hand/This Boy - 29. november 1964\n Can't Buy Me Love/You Can't Do That - 1964\n Long Tall Sally - 1964\n A Hard Day's Night/Things We Said Today - 1964\n A Hard Day's Night - 1964\n I Feel Fine/She's A Woman - 1964\n Beatles For Sale - 1964\n Ticket To Ride/Yes It Is - 1965\n Help!/I'm Down - 1965\n Help! - 1965\n Day Tripper/We Can Work It Out - 3. desember 1965\n Rubber Soul - 3. desember 1965\n Paperback Writer/Rain - 1966\n Yellow Submarine/Eleanor Rigby - 5. august 1966\n Revolver - 5. august 1966\n Penny Lane/Strawberry Fields Forever - 17. februar 1967\n Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band - 1. juni 1967\n All You Need Is Love/Baby Your A Rich Man - 1967\n Hello Goodbye/I Am The Walrus - 1967\n Magical Mystery Tour - 1967\n Lady Madonna/The Inner Light - 1968\n Hey Jude/Revolution - 1968\n The Beatles - 22. november 1968\n Yellow Submarine - 19. januar 1969\n Get Back/Don't Let Me Down - 1969\n The Ballad Of John And Yoko/Old Brown Shoe - 1969\n Abbey Road - 1969\n Something/Come Together - 1969\n Let It Be/You Know My Name (Look Up The Number) - 1970\n Let It Be - 1970\n\nAllir sangirnir Beatlarnir g\u00f3vu \u00fat \u00e1 singul v\u00f3ru skriva\u00f0ir av Lennon og McCartney uttan The Inner Light; Old Brown Shoe og Something, i\u00f0 George Harrison skriva\u00f0i. \n\nAv \u00f8llum sangum Beatlarnir sp\u00e6ldu inn fyri EMI og g\u00f3vu \u00fat millum 1962 og 1970 eru einans f\u00fdra, sum t\u00fa ikki hevur, um t\u00fa bert eigur t\u00e6r upprunaligu bretsku \u00fatg\u00e1vurnar. Teir sangirnir eru hesir:\n\n Komm Gib Mir Deine Hand \n Sie Liebt Dich\n Bad Boy (Larry Williams)\n Across The Universe \n\nT\u00fdskm\u00e6ltu \u00fatg\u00e1vurnar blivu innsp\u00e6ldar \u00ed februar 1964 \u00ed Fraklandi um somu t\u00ed\u00f0, sum Can't Buy Me Love singulin bleiv innsp\u00e6ld. Bad Boy var\u00f0 innsp\u00e6ldur um somu t\u00ed\u00f0 sum sangirnir til Help!-filmin. Across The Universe var innsp\u00e6ldur um somu t\u00ed\u00f0 sum Lady Madonna singulin var\u00f0 innsp\u00e6ld. Henda \u00fatg\u00e1van, i\u00f0 byrjar vi\u00f0 fuglal\u00e1ti, var givin \u00fat \u00e1 stu\u00f0ulspl\u00e1tu fyri ST stovnin WWF (World Wildlife Foundation) 12. desember 1969. Ein onnur \u00fatg\u00e1va kom \u00fat \u00e1 Let It Be pl\u00e1tuni \u00e1ri\u00f0 eftir.\n\nBeatles filmar \n\nTey \u00e1rini Beatlarnir v\u00f3ru virknir g\u00f3vu teir \u00fat 5 filmar. \n\n A Hard Day's Night - 1964\n Help! - 1965\n Magical Mystery Tour - 1967\n Yellow Submarine - 1968\n Let It Be - 1970\n\nBeatles, The\nThe Beatles"}
{"id": "10444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gene%20Vincent", "title": "Gene Vincent", "text": "Gene Vincent (11. februar 1935 - 12. oktober 1971), sum \u00ed veruleikanum \u00e6t Vincent Eugene Craddock,  amerikanskur t\u00f3nleikari, sum ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum ein av undangongumonnunum, t\u00e1 i\u00f0 talan er um rock and roll t\u00f3nleik og t\u00e1 serliga rockabilly t\u00f3nleik. Gene Vincent og b\u00f3lkurin hj\u00e1 honum The Blue Caps sp\u00e6ldu n\u00f3gv uttanfyri Amerika. Millum anna\u00f0 sp\u00e6ldu teir \u00ed Hamburg \u00ed T\u00fdsklandi og m\u00f8ttu har The Beatles. \n\n\u00cd 1960 var Gene Vincent vi\u00f0 \u00ed einari fer\u00f0sluvanlukku \u00ed St\u00f3ra Bretlandi, t\u00e1 i\u00f0 hann og Eddie Cochran v\u00f3ru \u00e1 konsertfer\u00f0. Vincent slapp vi\u00f0 l\u00edvinum, men var t\u00f3 pl\u00e1ga\u00f0ur av einum st\u00edvum beini aftan\u00e1. Eddie Cochran var ikki so heppin og doy\u00f0i \u00e1 sta\u00f0num. St\u00f8rstu hittini hj\u00e1 Gene Vincent v\u00f3ru: Be Bop A Lula; Catman; Blue Jean Bop; Lotta Lovin' og Dance To The Bop. \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "10445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eddie%20Cochran", "title": "Eddie Cochran", "text": "Raymond Edward \"Eddie\" Cochran (2. oktober 1938 - 17. apr\u00edl 1960) var ein amerikanskur rock and roll t\u00f3nleikari, i\u00f0 hev\u00f0i st\u00f3rt \u00e1rin \u00e1 gongdina hj\u00e1 populert\u00f3nleiki s\u00ed\u00f0st \u00ed 50'unum og frameftir. Cochran doy\u00f0i \u00ed einari fer\u00f0sluvanlukku, t\u00e1 i\u00f0 hann var \u00e1 konsertfer\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi saman vi\u00f0 Gene Vincent. \n\nSt\u00f8rstu hittini hj\u00e1 Eddie Cochran v\u00f3ru: Summertime Blues; Twenty Flight Rock; C'Mon Everybody og Three Steps To Heaven, sum var innsp\u00e6ldur nakrar f\u00e1ar dagar, \u00e1\u00f0renn br\u00e1\u00f0a dey\u00f0a hansara.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "10446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BD%20Guinea", "title": "N\u00fd Guinea", "text": "N\u00fd Guinea er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed heiminum, hon hevur tropiskt ve\u00f0urlag og er mest sum \u00f8ll avvaksin vi\u00f0 tj\u00fakkum tropiskum regnsk\u00f3gi. Vestari parturin av N\u00fd Guineu - Vestur Irian - var \u00e1\u00f0ur hollendskt hj\u00e1land, men hoyrir n\u00fa til Indonesiu, me\u00f0an eystari parturin er Papua N\u00fd Guinea. \n\nN\u00fd Guinea er t\u00f3gvin at koma \u00edgj\u00f8gnum hj\u00e1 \u00f3kunnumonnum, t\u00ed regnsk\u00f3gurin er tj\u00fakkur og villingarsamur, og f\u00f3lki\u00f0 \u00f3vinaliga sinna\u00f0 m\u00f3ti fremmandum. Mangir v\u00f3ru teir, sum h\u00e6tta\u00f0u s\u00e6r inn \u00ed landi\u00f0, i\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 komu \u00fat aftur ha\u00f0andi. Har er t\u00ed mangt, sum eingin veit um. Ta\u00f0 er ikki longur s\u00ed\u00f0ani enn \u00ed 1953, at ein avstralskur fl\u00fagvari kom fram \u00e1 eina \u00e1\u00f0ur \u00f3kenda bygd, sum var ni\u00f0ri \u00ed einum dj\u00fapum dali, umgyrdum av h\u00f8gum fj\u00f8llum. \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed N\u00fd Guineu er sprotti\u00f0 \u00far Afriku og bl\u00e1manna\u00e6tt, og v\u00e6l breg\u00f0ur aftur\u00ed, h\u00f3ast ta\u00f0 hesi seinastu t\u00fasund \u00e1rini er runni\u00f0 saman vi\u00f0 mangar a\u00f0rar tj\u00f3\u00f0flokkar. Ta\u00f0 b\u00fagva slakar 7,5 milli\u00f3nir av f\u00f3lki \u00e1 oynni. F\u00f3lki\u00f0 kallast papuar. Ta\u00f0 r\u00e1liga og heita ve\u00f0urlagi\u00f0 ger, at bert f\u00e1ir hv\u00edtir menn b\u00fagva \u00e1 oynni. Men teir, sum b\u00fagva har, eru anna\u00f0hv\u00f8rt emb\u00e6tismenn ella gar\u00f0eigarar. Gar\u00f0arnir eru st\u00f3rir og fullir av kokusp\u00e1lmum, gummitr\u00f8um og gr\u00f8nmeti. Teir hava st\u00f3r gulln\u00e1m \u00ed fj\u00f8llunum. Men ikki er komandi til teirra uttan \u00ed fl\u00fagvara. Alt, sum ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed n\u00e1minum, gravk\u00fdr, maskinur, matur og onnur \u00fatger\u00f0, ver\u00f0ur flutt \u00ed fj\u00f8llini vi\u00f0 fl\u00fagvara.\n\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar"}
{"id": "10451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Lennon", "title": "John Lennon", "text": "John Lennon (f\u00f8ddur 9. oktober 1940 \u00ed Liverpool og dey\u00f0ur 8. desember 1980 \u00ed New York) er ein av heimsins kendastu sangarum, t\u00f3nleikarum og sangskrivarum. Hann byrja\u00f0i yrkislei\u00f0 s\u00edna \u00ed The Beatles saman vi\u00f0 Paul McCartney, George Harrison og Ringo Starr. Saman skriva\u00f0u Lennon og McCartney teir flestu sangirnar hj\u00e1 The Beatles. \n\nThe Beatles v\u00f3ru virknir millum 1962 og 1970. S\u00ed\u00f0st \u00ed 60'unum f\u00f3r John Lennon saman vi\u00f0 konu s\u00edni Yoko Ono at br\u00faka s\u00edna st\u00f8\u00f0u sum kendur at bera fram bo\u00f0skapin um fri\u00f0 \u00ed heiminum. John Lennon virka\u00f0i einans sum solistur eftir at The Beatles v\u00f3ru upploystir. \u00cd 1975 valdi John Lennon at venda almenna l\u00edvinum baki\u00f0, t\u00ed t\u00e1 h\u00f8vdu hj\u00fanini fingi\u00f0 sonin Sean. \n\n\u00c1 heysti 1980 g\u00f3vu hj\u00fanini \u00fat pl\u00e1tuna Double Fantasy, i\u00f0 var hugsa\u00f0 sum ein t\u00f3nleikalig samr\u00f8\u00f0a, har tey \u00e1ttu anna\u00f0 hv\u00f8rt lag. Um kv\u00f8ldi\u00f0 8. desember, t\u00e1 i\u00f0 hj\u00fanini v\u00f3ru komin heim \u00far uppt\u00f8kuh\u00f8lunum, har tey h\u00f8vdu mixa\u00f0 lagi\u00f0 hj\u00e1 Yoko Ono Walking On Thin Ice, var\u00f0 John Lennon skotin til dey\u00f0is av einum sinnisveikum fjeppara.\n\nJohn Lennon pl\u00e1turnar \n\n Two Virgins - 1968\n Life With The Lions - 1969\n Wedding Album - 1969\n Live Peace In Toronto - 1969\n John Lennon/Plastic Ono Band - 1970\n Imagine - 1971\n Some Time In New York City - 1972\n Mind Games - 1973\n Walls And Bridges - 1974\n Rock 'N' Roll - 1975\n Shaved Fish - 1975\n Double Fantasy - 1980\n John Lennon Collection - 1982\n Milk And Honey - 1984\n Live In New York City - 1986\n Menlove Ave - 1986\n Imagine:John Lennon - 1988\n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nEnskir sangarar\nThe Beatles\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nAndl\u00e1t \u00ed 1980\nBretskir sangarar"}
{"id": "10452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Harrison", "title": "George Harrison", "text": "George Harrison (f\u00f8ddur 25. februar 1943 \u00ed Liverpool og dey\u00f0ur 29. november 2001 \u00ed Los Angeles, Kalifornia). Hann byrja\u00f0i yrkislei\u00f0 s\u00edna \u00ed The Beatles saman vi\u00f0 John Lennon, Paul McCartney og Ringo Starr. \u00cd fyrstuni skriva\u00f0i George Harrison ikki n\u00f3gvar sangir fyri The Beatles, men sum \u00e1rini gingu og l\u00f8gini gj\u00f8rdust betri troytta\u00f0ist hann av at standa \u00ed skugganum av Lennon/McCartney. \n\nThe Beatles v\u00f3ru virknir millum 1962 og 1970. Aftan\u00e1 at The Beatles v\u00f3ru upploystir virka\u00f0i George Harrison bert sum solistur. Yrkislei\u00f0in hj\u00e1 George Harrison hev\u00f0i s\u00ednar h\u00e6ddir og l\u00e6gdir. Ta\u00f0 byrja\u00f0i sera v\u00e6l vi\u00f0 tr\u00eddupult pl\u00e1tuni All Things Must Pass og risahittinum \"My Sweet Lord\" \u00ed 1970; men sum \u00e1rini li\u00f0u fall George Harrison mestsum \u00ed gloymskuna hj\u00e1 \u00f8llum \u00f8\u00f0rum enn s\u00ednum mest tr\u00faf\u00f8stu fjepparum. \u00cd seinu helvt av 1980'unum kom George Harrison t\u00f3 aftur\u00edaftur vi\u00f0 pl\u00e1tuni Cloud Nine og ikki minst \u00ed samstarvinum vi\u00f0 Jeff Lynne, Tom Petty, Roy Orbison og Bob Dylan \u00ed Travelling Wilburys.\n\nGeorge Harrison sangir vi\u00f0 The Beatles \n\nTa\u00f0 fall ikki George Harrison l\u00edka l\u00e6tt at skriva sangir sum hj\u00e1 John Lennon og Paul McCartney. \u00cd samband vi\u00f0 uppt\u00f8kurnar hj\u00e1 Beatlunum saman vi\u00f0 Tony Sheridan \u00e1 sumri 1961 var\u00f0 t\u00f3 eitt instrumentalt lag sp\u00e6lt inn, i\u00f0 George hev\u00f0i skriva\u00f0 samaan vi\u00f0 John - \"Cry For A Shadow\". Lagi\u00f0 var ein parodi upp\u00e1 t\u00f3nleikin hj\u00e1 The Shadows. \n\nMen fyrstu \u00e1rini Beatlarnir v\u00f3ru virknir sang George l\u00f8g hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum so sum Chains og \"Do You Want To Know A Secret\" (av Please Please Me); \"Roll Over Beethoven\" og \"Devil In Her Heart\" (av With The Beatles); \"I'm Happy Just To Dance With You\" (av A Hard Day's Night) og \"Everybody's Trying To Be My Baby\" (av Beatles For Sale). Serliga John Lennon royndi at hj\u00e1lpa George vi\u00f0 sangum - \"Do You Want To Know A Secret\" og \"I'm Happy Just To Dance With You\" eru b\u00e1\u00f0ir skriva\u00f0ir beinlei\u00f0is til George Harrison at syngja, og \u00ed hesum h\u00f8pi er t\u00ed eisini vert at nevna \"You Really Got A Hold On Me\" (av With The Beatles), i\u00f0 teir b\u00e1\u00f0ir syngja saman. \n\nFyrsti George Harrison sangurin, sum kom \u00e1 eina Beatles pl\u00e1tu, var \"Don't Bother Me\", i\u00f0 slapp \u00e1 With The Beatles \u00ed 1963. George skriva\u00f0i sangin, t\u00e1 i\u00f0 hann l\u00e1 sj\u00fakur nakrar dagar sum eina roynd at vita, um ta\u00f0 bar til hj\u00e1 s\u00e6r at skriva yvirh\u00f8vur. \u00c1 Help! pl\u00e1tuni fr\u00e1 1965 \u00e1tti George 2 sangir: \"I Need You\", sum eisini var\u00f0 vi\u00f0 \u00ed filminum, og \"You Like Me Too Much\", og \u00e1 Rubber Soul \u00e1tti \"hin stilli\" tveir sangir aftrat: \"Think For Yourself\" og \"If I Needed Someone\", i\u00f0 gj\u00f8rdist eitt st\u00f3rt hitt hj\u00e1 b\u00f3lkinum The Hollies. \n\n\u00cd 1966 komu einans \u00fat 16 n\u00fdggir Beatles sangir, og George \u00e1tti tr\u00edggjar av teimum 14, i\u00f0 komu \u00e1 Revolver pl\u00e1tuna: \"Taxman\", i\u00f0 hev\u00f0i eitt riff, sum er vor\u00f0i\u00f0 kopiera\u00f0 av mongum b\u00f3lkum s\u00ed\u00f0ani t\u00e1; \"Love You To\", i\u00f0 var fyrsta indiska lagi\u00f0 hj\u00e1 The Beatles og so rocksangurin \"I Want To Tell You\". \u00c1 Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band, sum kom \u00e1 sumri \u00ed 1967, \u00e1tti George Harrison tann droymandi og filosofiska \"Within You Without You\", i\u00f0 aftur var indiskur \u00ed arrangementinum. George Harrison l\u00e6t eisini tveir sangir hetta \u00e1ri\u00f0 til komandi teknifilmin Yellow Submarine, i\u00f0 t\u00f3 ikki kom alment \u00fat fyrr enn t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1969. Sangirnir v\u00f3ru \"Only A Nothern Song\" og \"It's All Too Much\". Harumframt l\u00e6t hann eisini sangin \"Blue Jay Way\" til filmin Magical Mystery Tour, i\u00f0 var\u00f0 frums\u00fdndur \u00e1 BBC 2. j\u00f3ladag 1967. \n\n\u00c1 v\u00e1ri \u00ed 1968 kom so fyrsti sangurin hj\u00e1 George \u00e1 eina Beatles singul. Ta\u00f0 var tann vakri og indiski \"The Inner Light\", sum slapp \u00e1 B-s\u00ed\u00f0una \u00e1 Lady Madonna. \"The Inner Light\" var\u00f0 innsp\u00e6ldur um sama mundi, sum uppt\u00f8kurnar til Wonderwall Music filmspl\u00e1tuna hj\u00e1 George Harrison f\u00f3ru fram. \u00c1 White Album \u00e1tti George Harrison 4 sangir, og tann v\u00ed\u00f0agitni \"While My Guitar Gently Weeps\" vi\u00f0 Eric Clapton \u00e1 gittara ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum ein av heilt st\u00f3ru rock-klassikarunum. Millum hinar sangirnar hj\u00e1 George \u00e1 pl\u00e1tuni er \"Piggies\", i\u00f0 var ein av sangunum Charles Manson og hansara harkali\u00f0 br\u00faktu sum pr\u00f3gv fyri s\u00ednum d\u00f3madags\u00e6tlanum, t\u00ed tey s\u00f3u ta\u00f0 sum tekin um komandi rasu-kr\u00edggi\u00f0, i\u00f0 Charles Manson v\u00e6nta\u00f0i s\u00e6r. Serliga Helter Skelter ver\u00f0ur settur \u00ed samband vi\u00f0 hesa skemdarger\u00f0 hj\u00e1 Manson. \"Long Long Long\" og \"Savoy Truffle\" eru hinir b\u00e1\u00f0ir sangirnir hj\u00e1 George \u00e1 Hv\u00edtu Pl\u00e1tuni. \n\n\u00cd januar 1969 v\u00f3ru uppt\u00f8kur gj\u00f8rdar til Get Back verk\u00e6tlanina, har Beatlarnir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r at venda aftur til s\u00ednar r\u00f8tur og sp\u00e6la inn uttan ov n\u00f3gvar yvir-dubbingar \u00ed studio, sum teir annars v\u00f3ru vor\u00f0nir kendir fyri. Verk\u00e6tlanin skuldi f\u00f8ra til ein film og enda vi\u00f0 eini konsert. \n\nH\u00f3ast George hev\u00f0i fleiri sangir vi\u00f0 til verk\u00e6tlanina, gramdi hann seg seinni um, at John og Paul bert s\u00fdndu tveimum av teimum \u00e1huga. Teirra millum var tann blues inspirera\u00f0i \"For You Blue\", og lagi\u00f0 George umr\u00f8ddi sum ein tungur-valtsur \"I Me Mine\". Um summari\u00f0 kom so singulpl\u00e1tan The Ballad Of John And Yoko, og \u00e1 B-s\u00ed\u00f0uni var George Harrison lagi\u00f0 \"Old Brown Shoe\", i\u00f0 v\u00edsti at eisini hann dugdi at skriva r\u00fatmiskt svingandi rock-sangir. \n\nThe Beatles vildu ikki, at s\u00ed\u00f0sta minni um teir sum b\u00f3lkur skuldi vera misjavna Get Back verk\u00e6tlanin, i\u00f0 teir h\u00f8vdu ilt vi\u00f0 at f\u00e1a sett saman til eina pl\u00e1tu vi\u00f0 h\u00f3skandi Beatles g\u00f3\u00f0sku, so teir f\u00f3ru \u00e1 sumri 1969 aftur \u00ed studio at sp\u00e6la inn eina seinastu pl\u00e1tu. Tann pl\u00e1tan kom at eita Abbey Road eftir g\u00f8tuni har London-studioi\u00f0 hj\u00e1 EMI liggur. T\u00e1 i\u00f0 Beatlarnir v\u00f3ru givnir t\u00f3k studioi\u00f0 navnabroyting og kalla\u00f0ist s\u00ed\u00f0ani Abbey Road Studios at hei\u00f0ra The Beatles, sum sp\u00e6ldi n\u00e6stan allan s\u00edn t\u00f3nleik inn har. \n\n\u00c1 Abbey Road pl\u00e1tuni eigur George tveir av allarst\u00f8rstu Beatles klassikarunum yvirh\u00f8vur. Tann yndisliga \"Here Comes The Sun\" og vakra \"Something\", sum var\u00f0 mettur at vera so g\u00f3\u00f0ur, at sangurin slapp \u00e1 singulpl\u00e1tu saman vi\u00f0 \"Come Together\". Hetta var so s\u00ed\u00f0sta dupulta A-s\u00ed\u00f0u singulin hj\u00e1 The Beatles, tvs. at teir l\u00f8gdu upp til, at b\u00e1\u00f0ir sangirnir skuldu metast sum hitt. Hetta h\u00f8vdu teir m.a. eisini gj\u00f8rt vi\u00f0 singlurnar \"Day Tripper\"/\"We Can Work It Out\" (1965) og \"Yellow Submarine\"/\"Eleanor Rigby\" (1966). \n\n\u00cd januar 1970 var\u00f0 klippingin li\u00f0ug av mongu filmsuppt\u00f8kunum \u00ed samband vi\u00f0 Get Back, i\u00f0 n\u00fa hev\u00f0i fingi\u00f0 heiti\u00f0 Let It Be; men t\u00e1 varna\u00f0ust Beatlarnir, at eingin l\u00edkinda uppt\u00f8ka var av lagnum \"I Me Mine\" hj\u00e1 George, i\u00f0 var vi\u00f0 \u00ed filminum. Hetta gj\u00f8rdi, at teir f\u00f3ru saman \u00ed studio at sp\u00e6la inn \"I Me Mine\" av n\u00fdggjum. John Lennon var ikki vi\u00f0 \u00e1 hesum uppt\u00f8kunum, t\u00ed hann og Yoko Ono v\u00f3ru st\u00f8dd \u00ed Danmark \u00ed royndini at f\u00e1a samband vi\u00f0 d\u00f3ttir Yoko, i\u00f0 hon \u00e1tti \u00ed fyrru giftu s\u00edni vi\u00f0 amerikumanninum Tony Cox. \n\nPhil Spector fekk liti\u00f0 upp \u00ed hendur at produsera Let It Be, so tryggjast kundi, at uppt\u00f8kurnar fr\u00e1 januar m\u00e1na\u00f0i 1969, kom \u00fat \u00ed n\u00f8ktandi l\u00edki.\n\nFyrstu verk\u00e6tlanirnar \n\nWonderwall var ein filmur um ein mann \u00ed bestum \u00e1rum, sum f\u00e6r ein n\u00fdggjan ungd\u00f3m, t\u00e1 i\u00f0 hann varnast, at hinumegin gar\u00f0in heldur vakra grannakvinnan til. L\u00f8gini \u00e1 filmspl\u00e1tuni Wonderwall Music hj\u00e1 George Harrison, i\u00f0 var fyrsta \u00fatg\u00e1van, sum kom \u00e1 pl\u00e1tufelagnum hj\u00e1 The Beatles Apple Records, kunnu b\u00fdtast \u00ed tvey. Tey l\u00f8gini, sum eru innsp\u00e6ld \u00ed India vi\u00f0 indiskum instrumentum, og so tey l\u00f8gini, sum eru innsp\u00e6ld \u00ed London vi\u00f0 vesturlendskum instrumentun. Pl\u00e1tan seldi t\u00f3 einki serliga v\u00e6l. Electronic Sound \u00e6t n\u00e6sta pl\u00e1tan, i\u00f0 George Harrison gav \u00fat. \u00c1 hesi pl\u00e1tu eru tvey l\u00f8g, sum b\u00e6\u00f0i eru gj\u00f8rd vi\u00f0 syntheseisara. Heldur ikki henda pl\u00e1tan seldi naka\u00f0 serligt.\n\nSt\u00f3ra gj\u00f8gnumbroti\u00f0 \n\n\u00cd 1970 kom so st\u00f3ra gj\u00f8gnumbroti\u00f0 hj\u00e1 George Harrison. Hann hev\u00f0i gj\u00f8gnum \u00e1rini skriva\u00f0 eina r\u00fagvu av sangum, og n\u00fa George ikki longur hev\u00f0i bindingarnar The Beatles g\u00f3vu honum, liggjandi \u00e1 s\u00e6r, var lagamanni at sp\u00e6la inn. \u00darsliti\u00f0 gj\u00f8rdist tann tr\u00fddupulta pl\u00e1tan All Things Must Pass, og av henni fekk George eisini risa-hitti\u00f0 My Sweet Lord. My Sweet Lord skuldi t\u00f3 volda George Harrison miki\u00f0 h\u00f8vu\u00f0br\u00fdggj, t\u00ed hann bleiv stevndur fyri at hava plagiera\u00f0 lagi\u00f0 He's So Fine. George enda\u00f0i vi\u00f0 at tapa sakina.\n\nStu\u00f0ulskonsertin \n\nRavi Shankar, sum \u00e1 sinni l\u00e6rdi George Harrison at sp\u00e6la sitar, gj\u00f8rdi Beatlan varugan vi\u00f0 trupulleikarnar \u00ed Bangladesj, sum var hart rakt av hungri. Tv\u00e6r st\u00f3rar konsertir har m.a. Bob Dylan, Billy Preston og Ringo Starr framf\u00f8rdu v\u00f3r\u00f0u upptiknar og filma\u00f0ar, og \u00e6tlanin var, at alt yvirskoti\u00f0 skuldi fara \u00f3skert til hj\u00e1lpararbei\u00f0i \u00ed pl\u00e1ga\u00f0a landinum. \u00cd 1972 komu so uppt\u00f8kurna \u00fat \u00e1 enn einari tr\u00fddupultari pl\u00e1tu.\n\nL\u00edvi\u00f0 \u00ed materialla heiminum \n\nTa\u00f0 kendist n\u00e6stan sum um George Harrison hev\u00f0i brent kr\u00fati\u00f0 ov skj\u00f3tt av, solei\u00f0is sum 70'ini gingu, t\u00ed komandi pl\u00e1turnar v\u00f3ru misjavnar og fingu lakari og lakari m\u00f3tt\u00f8ku sum \u00e1rini gingu. \u00cd 1973 kom pl\u00e1tan Living In The Material World, i\u00f0 var seinasta st\u00f3ra hitti\u00f0 hj\u00e1 Harrison \u00ed 70'unum. Singulin Give Me Love (Give Me Peace On Earth) kom r\u00edmiliga h\u00f8gt upp \u00e1 hittlistarnar. \n\n\u00cd 1974 kom pl\u00e1tan Dark Horse, i\u00f0 var merkt av at George um ta\u00f0 mundi pl\u00e1tan var innsp\u00e6ld var sj\u00fakur \u00ed h\u00e1lsinum, og t\u00ed er sangurin hj\u00e1 honum heldur misjavnur \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni, sum hann ennt\u00e1 royndi at fylgja upp vi\u00f0 eini konsertfer\u00f0 \u00ed USA, sum beinlei\u00f0is kann kallast ein fiasko. \u00cd 1975 kom pl\u00e1tan Extra Texture (Read All About It), sum h\u00f3ast hon hev\u00f0i s\u00ednar l\u00f8tur, doy\u00f0i burtur r\u00e6ttiliga skj\u00f3tt \u00e1 s\u00f8lulistunum. \n\n\u00cd 1976 var s\u00e1ttm\u00e1lin The Beatles h\u00f8vdu havt vi\u00f0 EMI \u00fatgingin, og pl\u00e1tufelagi\u00f0 gj\u00f8rdi t\u00ed av at geva \u00fat eina savnspl\u00e1tu vi\u00f0 t\u00ed besta hj\u00e1 George Harrison - The Best Of George Harrison. Ta\u00f0 sum er sermerkt vi\u00f0 pl\u00e1tuni, i\u00f0 George onga \u00e1virkan hev\u00f0i \u00e1, var at \u00e1 s\u00ed\u00f0u a v\u00f3ru l\u00f8g vi\u00f0 The Beatles, og \u00e1 s\u00ed\u00f0u B v\u00f3ru solo l\u00f8g vi\u00f0 George Harrison. Ein l\u00edknandi pl\u00e1ta kom eisini \u00e1 markna\u00f0in vi\u00f0 Ringo Starr - Blast From Your Past, men h\u00f3ast hon ikki varir meir enn ein h\u00e1lvan t\u00edma, so eru bert l\u00f8g fr\u00e1 solokarrieruni hj\u00e1 Ringo \u00e1 pl\u00e1tuni. \n\nPaul McCartney hev\u00f0i skriva\u00f0 n\u00fdggjan s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 EMI og var eitt somiki\u00f0 st\u00f3rt navn um hetta mundi\u00f0, at pl\u00e1tufelagi\u00f0 ikki gav \u00fat l\u00edkandi pl\u00e1tu vi\u00f0 hansara bestu l\u00f8gum. John Lennon, sum var farin \u00ed sj\u00e1lvbo\u00f0i\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1laloysi at vera heima hj\u00e1 n\u00fdf\u00f8dda soni s\u00ednum, slapp eisini undan hesi vi\u00f0fer\u00f0ini, t\u00ed hann hev\u00f0i sj\u00e1lvur sta\u00f0i\u00f0 fyri at skipa eina savnspl\u00e1tu beint \u00e1\u00f0renn s\u00e1ttm\u00e1laskei\u00f0i\u00f0 var runni\u00f0 - Shaved Fish (Collectable Lennon). George Harrison hev\u00f0i t\u00f3 fingi\u00f0 n\u00fdggjan s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 WarnerBrothers, i\u00f0 var pl\u00e1tufelagi\u00f0 hann helt seg til n\u00e6stu n\u00f3gvu \u00e1rini. T\u00e6r n\u00e6stu pl\u00e1turnar hj\u00e1 George komu so \u00fat \u00e1 hansara egna merki Dark Horse Records, i\u00f0 fekk eina g\u00f3\u00f0a samstarvsavtalu vi\u00f0 Warner. \n\n\u00cd 1981 gav George \u00fat pl\u00e1tuna Somewhere In England, har st\u00f3ra hitti\u00f0 gj\u00f8rdist minnissangurin All Those Years Ago, sum var skriva\u00f0ur til John Lennon, i\u00f0 bleiv myrdur 8. desember \u00ed 1980. \u00cd 1987 kom \u00fat pl\u00e1tan Cloud Nine, i\u00f0 Jeff Lynne \u00far ELO hev\u00f0i produsera\u00f0. Av hesi pl\u00e1tu fekk George Harrison s\u00edtt st\u00f8rsta hitt s\u00ed\u00f0an My Sweet Lord - Got My Mind Set On You. \u00cd 1988 byrja\u00f0i samstarvi\u00f0 \u00ed Traveling Wilburys. George Harrison doy\u00f0i av krabbameini.\n\nGeorge Harrison pl\u00e1turnar \n\n Wonderwall Music - 1968\n Electronic Sound - 1969\n All Things Must Pass - 1970\n Concerts For Bangla Desh - 1972\n Living In The Material World - 1973\n Dark Horse - 1974\n Extra Texture (Read All About It) - 1975\n Best Of George Harrison - 1976\n 33 & 1/3 - 1976\n George Harrison - 1979\n Some Time In England - 1981\n Gone Troppo - 1982\n Cloud Nine - 1987\n Traveling Wilburys Vol 1 - 1988\n Traveling Wilburys Vol 3 - 1990\n Live In Japan - 1992\n Brainwashed - 2002\n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nEnskir sangarar\nThe Beatles\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "10456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81%C3%B0renn%20Elvis", "title": "\u00c1\u00f0renn Elvis", "text": "\u00c1\u00f0renn Elvis er ein sendir\u00f8\u00f0 \u00ed \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarp F\u00f8roya, sum Meinhard Jensen st\u00edlar fyri. \u00cd sendingini ver\u00f0ur fari\u00f0 aftur \u00ed t\u00f3nleikas\u00f8guna hj\u00e1 USA og h\u00f8vu\u00f0sdenturin liggur \u00e1 at sp\u00e6la l\u00f8g, sum eru upptikin \u00e1\u00f0renn rock and roll t\u00f3nleikurin vi\u00f0 Elvisi \u00e1 odda br\u00fdtur \u00edgj\u00f8gnum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 50'unum. - Ikki t\u00ed vi\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur fari\u00f0 naka\u00f0 longur fram \u00ed t\u00ed\u00f0ina vi\u00f0 t\u00f3nleikad\u00f8mum. \n\nF\u00f8royskar \u00fatvarpssendingar\n\u00datvarp"}
{"id": "10457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Rolling%20Stones", "title": "The Rolling Stones", "text": "The Rolling Stones er ein enskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far London, sum f\u00f3r undir virksemi s\u00edtt fyrst \u00ed 60'unum. Kjarnin \u00ed b\u00f3lkinum hevur s\u00ed\u00f0an fyrstan t\u00ed\u00f0 veri\u00f0 barnd\u00f3msvinirnir Mick Jagger og Keith Richard, h\u00f3ast h\u00f8vu\u00f0sma\u00f0urin fyrstu \u00e1rini var Brian Jones (dey\u00f0ur \u00ed 1969). Upprunaliga h\u00f8vdu flestu limirnir eina fort\u00ed\u00f0 \u00ed bluesb\u00f3lkinum hj\u00e1 Alexis Korner, men skj\u00f3tt var, at teir st\u00f3\u00f0u \u00e1 egnum beinum og gj\u00f8rdist sera v\u00e6lumt\u00f3ktir \u00ed klubbunum \u00ed enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. T\u00e1 i\u00f0 Andrew Loog Oldham gj\u00f8rdist managari hj\u00e1 teimum syrgdi hann fyri at f\u00e1a teimum pl\u00e1tus\u00e1ttm\u00e1la. The Rolling Stones fingu s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 pl\u00e1tufelagi\u00f0 Decca Records, sum \u00e1 sinni avv\u00edstu The Beatles. George Harrison hev\u00f0i v\u00edst produsaranum hj\u00e1 Decca, sum \u00e1 sinni v\u00edsti Beatlunum fr\u00e1 s\u00e6r \u00e1 London b\u00f3lkin. Fyrsta singulpl\u00e1tan hj\u00e1 Stones, sum kom \u00e1 hittlistan var I Wanna Be Your Man, i\u00f0 Lennon og McCartney h\u00f8vdu skriva\u00f0.\n\nPl\u00e1turnar hj\u00e1 Rolling Stones\n\nStudio pl\u00e1tur \n 1964: The Rolling Stones\n 1965: The Rolling Stones No 2\n 1965: Out Of Our Heads\n 1966: Aftermath\n 1967: Between The Buttons\n 1967: Their Satanic Majesties Request\n 1968: Beggar's Banquet\n 1969: Let It Bleed\n 1971: Sticky Fingers\n 1972: Exile On Main St\n 1973: Goats Head Soup\n 1974: It's Only Rock 'N' Roll\n 1976: Black And Blue\n 1978: Some Girls\n 1980: Emotional Rescue\n 1981: Tattoo You\n 1983: Undercover\n 1986: Dirty Work\n 1989: Steel Wheels\n 1994: Voodoo Lounge\n 1997: Bridges To Babylon\n 2005: A Bigger Bang\n\nRolling Stones, The\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "10458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Please%20Please%20Me%20%28LP%29", "title": "Please Please Me (LP)", "text": "Please Please Me er fyrsta LP'in hj\u00e1 The Beatles. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n I Saw Her Standing There\n Misery\n Anna (Go To Him)(Arthur Alexander)\n Chains (Gerry Goffin/Carol King)\n Boys (Luther Dixon/Wes Farrell)\n Ask Me Why\n Please Please Me\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Love Me Do\n P.S. I Love You\n Baby It's You (David/Williams/Bacharach)\n Do You Want To Know A Secret\n A Taste Of Honey (Scott/Marlow)\n There's A Place\n Twist And Shout (Medley/Russell)\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/With%20The%20Beatles%20%28LP%29", "title": "With The Beatles (LP)", "text": "Onnur LP'in var vi\u00f0 sm\u00e6rri broytingum pl\u00e1tan, sum The Beatles sl\u00f3gu \u00edgj\u00f8gnum vi\u00f0 \u00ed USA \u00e1 v\u00e1ri\u00f0 1964. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon og McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n It Won't Be Long\n All I've Got To Do\n All My Loving\n Don't Bother Me (George Harrison)\n Little Child\n Till There Was You (Willson)\n Please Mr Postman (Dobbin/Garrett/Garman/Brianbert)\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Roll Over Beethoven (Chuck Berry)\n Hold Me Tight \n You Really Got A Hold On Me (William \"Smokey\" Robinson)\n I Wanna Be Your Man\n Devil In Her Heart (Drapkin)\n Not A Second Time\n Money (That's What I Want)(Bradford/Gordy jr.)\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%20Hard%20Day%27s%20Night%20%28LP%29", "title": "A Hard Day's Night (LP)", "text": "A Hard Day's Night er tri\u00f0ja pl\u00e1tan hj\u00e1 The Beatles. Ta\u00f0 er tann fyrsta pl\u00e1tan, har Beatlarnir sj\u00e1lvir hava skriva\u00f0 \u00f8ll l\u00f8gini, og fyrsta pl\u00e1tan, har George Harrison sp\u00e6ldi ein 12-streingja\u00f0an Rickenbacker guitar. Ta\u00f0 serstaka lj\u00f3\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 Rickenbacker-guitarinum hoyrist \u00e1 opningsakkorden \u00ed tittulsanginum. A Hard Day's Night var soundtrack til filmin vi\u00f0 sama heiti. \n\nPl\u00e1tan var\u00f0 utgivin hin 10. juli 1964, men \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var hon komin \u00fat \u00ed USA hin 25. juni 1964 vi\u00f0 eitt sindur annarlei\u00f0is samanseting av sangum.\nSangirnir \u00e1 fyrstu s\u00ed\u00f0u eru allir tiknir \u00far filminum A Hard Day's Night. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n A Hard Day's Night\n I should Have Known Better\n If I Fell \n I'm Happy Just To Dance With You\n And I Love Her\n Tell Me Why\n Can't Buy Me Love\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Any Time At All\n I'll Cry Instead\n Things We Said Today\n When I Get Home\n You Can't Do That\n I'll Be Back\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beatles%20For%20Sale", "title": "Beatles For Sale", "text": "Beatles For Sale er fj\u00f3r\u00f0a studioalbummi\u00f0 hj\u00e1 enska rockt\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Beatles, uppt\u00f8kurnar v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00ed juli og august 1964, EP'in kom \u00fat \u00ed desember sama \u00e1r. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n No Reply\n I'm A Loser\n Baby's In Black\n Rock And Roll Music (Chuck Berry)\n I'll Follow The Sun\n Mr. Moonlight (Johnson)\n Kansas City/Hey Hey Hey Hey (Leiber/Stoller/Penniman)\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Eight Day's A Week\n Words Of Love (Buddy Holly) \n Honey Don't (Carl Perkins)\n Every Little Thing\n I Don't Want To Spoil The Party\n What You're Doing\n Everybody's Trying To Be My Baby (Carl Perkins)\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Help%21%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Help! (fl\u00f8ga)", "text": "Sangirnir \u00e1 fyrstu s\u00ed\u00f0u eru allir \u00far filimum Help!. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Help!\n The Night Before\n You've Got To Hide Your Love Away\n Another Girl\n I Need You\n You're Going To Lose That Girl\n Ticket To Ride\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Act Naturally (Morrison/Russell)\n It's Only Love\n You Like Me Too Much (George Harrison)\n Tell Me What You See\n I've Just Seen A Face\n Yesterday\n Dizzy Miss Lizzy (Larry Williams)\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rubber%20Soul%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Rubber Soul (fl\u00f8ga)", "text": "Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Drive My Car\n Norwegian Wood (This Bird Has Flown)\n You Won't See Me\n Nowhere Man\n Think For Yourself (George Harrison)\n The Word\n Michelle\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n What Goes On? (Lennon/McCartney/Starkey)\n Girl\n I'm Looking Through You\n In My Life\n Wait\n If I Needed Someone (George Harrison)\n Run For Your Life\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Revolver%20%28t%C3%B3nleika%C3%BAtg%C3%A1va%29", "title": "Revolver (t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va)", "text": "Revolver er tann sjeynda studio lp'in hj\u00e1 t\u00ed enska rock t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Beatles. LP'in var\u00f0 \u00fatgivin hin 5. august 1966 av Parlophone Records og framleitt av George Martin.\n\nSi\u00f0a A:\n Taxman (George Harrison)\n Eleanor Rigby \n I'm Only Sleeping\n Love You To (George Harrison)\n Here There And Everywhere\n Yellow Submarine\n She Said She Said\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Good Day Sunshine\n And Your Bird Can Sing\n For No One\n Doctor Robert\n I Want To Tell You (George Harrison)\n Got To Get You Into My Life\n Tomorrow Never Knows\nAllir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kn%C3%BAt%20Wang", "title": "Kn\u00fat Wang", "text": "Kn\u00fat Wang var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Kaldbak \u00ed 1917. Ungur f\u00f3r hann til skips og kom seinni til Havnar at standa \u00ed handli. Her kom hann skj\u00f3tt at taka lut \u00ed politikki, hann gj\u00f8rdist longu \u00ed 1942, 25 \u00e1ra gamal, bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dagbla\u00f0num, og \u00ed 1958 var\u00f0 hann valdur \u00e1 l\u00f8gting umbo\u00f0andi F\u00f3lkaflokkin \u00ed Su\u00f0urstreymoy - eitt \u00e1litisstarv, hann r\u00f8kti fram til 1974. Alla s\u00edna Havnart\u00ed\u00f0 var Kn\u00fat Havnini ein tr\u00fagvur ma\u00f0ur; \u00e1 ungum \u00e1rum gav hann \u00fat s\u00f8gusavni\u00f0 \u00bbSm\u00e1 sk\u00e1lkabros\u00ab, 1940. Hann doy\u00f0i \u00ed 1976. \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1917\nAndl\u00e1t \u00ed 1976"}
{"id": "10498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyrsta%20M%C3%B3seb%C3%B3k", "title": "Fyrsta M\u00f3seb\u00f3k", "text": "Fyrsta M\u00f3seb\u00f3k er tann fyrsti parturin \u00ed B\u00edbliuni. \u00cd fyrstu M\u00f3seb\u00f3k stendur, hvussu Gud skapa\u00f0i himmal og j\u00f8r\u00f0, urtir og d\u00fdr og t\u00e6r fyrstu menniskjurnar. \u00cd fyrstu M\u00f3seb\u00f3k ver\u00f0ur eisini sagt fr\u00e1 N\u00f3a \u00f8rk og Fl\u00f3\u00f0ini Miklu. \n\n\u00cd hebr\u00e1isku B\u00edbliuni ver\u00f0ur b\u00f3kin nevnd Bereshit \"\u00ed fyrstuni\" ella \"gj\u00f8gnum frumgr\u00f3\u00f0ur\". \u00cd Septuaginta ber hon heiti\u00f0 Genesis \"upphav\" ella \"byrjan\". \n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "10500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Long%20Tall%20Sally%20%28EP%29", "title": "Long Tall Sally (EP)", "text": "Long Tall Sally (v\u00ed\u00f0ka\u00f0 singulpl\u00e1ta - styttingin stendur fyri Extended Play-time) er ein serst\u00f8k EP vi\u00f0 sangum, sum v\u00f3ru innsp\u00e6ldir um somu t\u00ed\u00f0, sum sangirnir \u00e1 A Hard Day's Night. Hesir sangir komu ikki \u00e1 eina Beatles LP \u00ed Bretlandi fyrr enn aftan\u00e1, at teir v\u00f3ru givnir. Sangirnir komu fyrstu fer\u00f0 \u00e1 Rock 'N' Roll LP'ina, sum kom \u00fat \u00ed 1976. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Long Tall Sally (Johnson/Penniman/Blackwell)\n I Call Your Name (Lennon/McCartney)\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Slow Down (Larry Williams)\n Matchbox (Carl Perkins)\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1lomonstempli%C3%B0", "title": "S\u00e1lomonstempli\u00f0", "text": "S\u00e1lomonstempli\u00f0 (hebraiskt: \u05d1\u05d9\u05ea \u05d4\u05de\u05e7\u05d3\u05e9) (umlei\u00f0 957 f. Kr.) var samb\u00e6rt B\u00edbliuni hitt fyrsta templi\u00f0 hj\u00e1 \u00cdsraels f\u00f3lki \u00ed Jer\u00fasalem. Ta\u00f0 var ein mi\u00f0depil fyri gudsdyrkan og offurt\u00e6nastu j\u00f8danna og uttan iva eisini eitt av heimsins undrum. Fyri ein pers\u00f3n, sum j\u00e1ttar seg til hina kristnu tr\u00fanna, hevur templi\u00f0 eisini ein sera t\u00fddningarmiklan leiklut. Fr\u00e1 Tjaldtemplinum hj\u00e1 \u00edsraels f\u00f3lki \u00e1 teirra oy\u00f0imarkarfer\u00f0, til Jer\u00fasalem - hitt lova\u00f0a landi\u00f0, og v\u00ed\u00f0ari til kristind\u00f3min sum heild, hevur templi\u00f0 ein sentralan leiklut fyri tr\u00faarsamleikan hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i j\u00f8dum og kristnum.\n\nHarrans h\u00fas \n\nSamb\u00e6rt b\u00edbilsku keldunum er arkitekturin til templi\u00f0 sj\u00e1lvur Gud. Templi\u00f0 ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0 Harrans h\u00fas \u00ed 2 Kr\u00fdn. 3,1 nevniliga av teirri ors\u00f8k, at hann \u00ed grundini sj\u00e1lvur hevur sagt, hvussu ta\u00f0 skal byggjast. Hetta s\u00e6r man, t\u00e1 i\u00f0 man lesur um fyrimyndina til S\u00e1lomonstempli\u00f0, nevniliga Tjaldtempli\u00f0 hj\u00e1 j\u00f8dunum (uml. 1437 f. kr.). Hesa fyrimyndina kann man lesa um \u00ed 2. M\u00f3s. 26. Har lesur man nevniliga um, hvussu Gud n\u00e1greiniliga gevur M\u00f3ses bo\u00f0 um, hvussu hann skal gera Tjaldtempli\u00f0. Henda fyrimyndin kann spor\u00f0ast heili 480 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina undan bygna\u00f0in av templinum \u00ed Jer\u00fasalem.\n\nS\u00f8gan hj\u00e1 S\u00e1lomonstemplinum \n\nEitt av hinum fyrsta, sum D\u00e1vid kongur \u00ed \u00cdsrael gj\u00f8rdi, var at hertaka Jer\u00fasalem og gera ta\u00f0 til h\u00f8v\u00f0ussta\u00f0in \u00ed s\u00ednum kongad\u00f8mi (uml. 1004 f. Kr.). Hann valdi Jer\u00fasalem, t\u00ed at ta\u00f0 var har, i\u00f0 \u00c1braham skuldi offra \u00cdsak, og t\u00ed skuldi templi\u00f0 eisini ver\u00f0a bygt har. \u00cd dag stendur halgid\u00f3murin hj\u00e1 muslimunum (Dome of the Rock) \u00e1 sta\u00f0inum, sum S\u00e1lomonstempli\u00f0 einafer\u00f0 st\u00f3. \n\nTempli\u00f0 var eitt sta\u00f0 til offurt\u00e6nastu. Har skuldu prestarnir offra syndaoffur fyri f\u00f3lki\u00f0. \u00cd grundini var ta\u00f0 eitt sta\u00f0, har sj\u00e1lvur Gud skuldi b\u00fagva. Hetta er eisini ors\u00f8kin til at D\u00e1vid flutti s\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rkina til Jer\u00fasalem. Vi\u00f0v\u00edkjandi s\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rkini hev\u00f0i Gud sagt vi\u00f0 M\u00f3ses: \u201dHar skal eg koma \u00e1 fund vi\u00f0 teg\u201d (2. M\u00f3s. 25,22). \u00d8rkin var altso \u00edmyndin av Guds n\u00e6rveru fyri alt \u00cdsraels f\u00f3lk. Og t\u00e1 i\u00f0 D\u00e1vid kongur flytur \u00f8rkina til Jer\u00fasalem, merkir hetta eisini at hann ynskir, at Jer\u00fasalem skal ver\u00f0a Guds b\u00fasta\u00f0ur. \n\nD\u00e1vid kongur \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r sj\u00e1lvur at fara undir at byggja templi\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem, men hetta var ikki \u00e6tlanin hj\u00e1 Gudi t\u00f3. Samb\u00e6rt B\u00edbliuni vildi Gud, at sonurin hj\u00e1 D\u00e1vid skuldi byggja templi\u00f0. \u00cd 1. Kr\u00fdn. 28,2-6 sigur D\u00e1vid: \u201dHoyri\u00f0 meg, br\u00f8\u00f0ur m\u00ednir og f\u00f3lk m\u00edtt! Eg hev\u00f0i \u00ed hyggju at byggja hv\u00edldarsta\u00f0 fyri s\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rk Harrans og fyri f\u00f3tsk\u00f8r Gu\u00f0s v\u00e1rs og b\u00fa\u00f0ist at byggja. Men Gu\u00f0 seg\u00f0i vi\u00f0 meg: T\u00fa skalt ikki reisa navni m\u00ednum h\u00fas, t\u00ed at t\u00fa ert bardagama\u00f0ur og hevur \u00fathelt bl\u00f3\u00f0. Men Harrin, \u00cdsraels Gu\u00f0, \u00fatvaldi kortini meg av allari fa\u00f0ir\u00e6tt m\u00edni til \u00e6vinliga at vera kongur yvir \u00cdsrael; t\u00ed at J\u00fada \u00fatvaldi hann til at vera tj\u00f3\u00f0h\u00f8vdinga og av J\u00fada fa\u00f0ir\u00e6tt m\u00edna, men av \u00f8llum sonum fa\u00f0irs m\u00edns vildi hann, at eg skuldi ver\u00f0a kongur yvir \u00f8llum \u00cdsrael. Og av \u00f8llum sonum m\u00ednum \u2013 t\u00ed at Harrin hevur givi\u00f0 m\u00e6r n\u00f3gvar synir \u2013 \u00fatvaldi hann S\u00e1lomon, son m\u00edn, til at sita \u00ed kongsst\u00f3li Harrans og valda \u00cdsrael. Og hann seg\u00f0i vi\u00f0 meg: Sonur t\u00edn S\u00e1lomon er tann, sum byggja skal h\u00fas m\u00edtt...\u201d. \n\nD\u00e1vid \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r altso at byggja templi\u00f0, men fekk ikki lov til ta\u00f0 kortini. Hetta er eisini ors\u00f8kin til, at D\u00e1vid s\u00ed\u00f0ani handar S\u00e1lomon fyrimyndina til templi\u00f0 \u2013 henda fyrimyndin, sum M\u00f3ses fekk 480 \u00e1r undan, t\u00e1 i\u00f0 Guds seg\u00f0i vi\u00f0 hann: \u201d\u00cd \u00f8llum lutum skalt t\u00fa gera b\u00e6\u00f0i tjaldtempli\u00f0 og \u00f8ll rei\u00f0i tess eftir teirri fyrimynd, sum eg vil s\u00fdna t\u00e6r\u201d (2. M\u00f3s. 25,9). S\u00e1lomon var\u00f0 korin til at fullf\u00f8ra verki\u00f0. \n\nS\u00e1lomon br\u00fakti hini 4 fyrstu \u00e1rini sum kongur til at leggja ymiskt aftrat fyrireikingunum, sum p\u00e1pi hansara hev\u00f0i gj\u00f8rt til templi\u00f0. Eisini br\u00fakti hann hesa t\u00ed\u00f0ina til at \u00fatvega hundra\u00f0 t\u00fasund talentir av gulli og eina milli\u00f3n talentir av silvuri og so n\u00f3gv av kopari og jarni, at ta\u00f0 ikki kundi vigast, eisini bj\u00e1lkar og steinar fekk hann til vegar (1. Kr\u00fdn 22,14). N\u00fa var kl\u00e1rt at fara \u00ed gongd og t\u00f3k ta\u00f0 honum 7 \u00e1r at byggja templi\u00f0 li\u00f0ugt \u00fat \u00ed odd og egg. Men syrgiligt nokk kom S\u00e1lomonstempli\u00f0 ikki at standa longri enn 430 \u00e1r. \n\n\u00cd 587 f. Kr. oy\u00f0ileg\u00f0i Nebukadnesar kongur templi\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem og f\u00f8rdi \u00cdsraels f\u00f3lk \u00ed \u00fatlegd \u00ed Babylon inntil uml. 530 f. Kr. S\u00ed\u00f0ani var\u00f0 eitt anna\u00f0 tempul bygt uppaftur av Zerubbabel, men hetta templi\u00f0 var als ikki l\u00edka flott sum S\u00e1lomonstempli\u00f0. Templi\u00f0 hj\u00e1 Zerubbabel fekk ein enda, t\u00e1 i\u00f0 Herodianska templi\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed tess sta\u00f0 \u00ed \u00e1runum 30-64 e. Kr. Ta\u00f0 kom t\u00f3 ikki til at standa so leingi. \u00cd \u00e1r 70 var\u00f0 Herodianska templi\u00f0 brent ni\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 Titus hersetti Jer\u00fasalem.\n\nInnr\u00e6tting og tilfar \n\nSt\u00f8ddina av templinum kann man lesa um \u00ed 1. Kong. 6,2-3: \u201dTempli\u00f0, sum S\u00e1lomon kongur bygdi Harranum, var seksti alnir langt, tj\u00fagu alnir breitt og tr\u00edati alnir h\u00f8gt. Og forsalurin fyri framman templi\u00f0 var tj\u00fagu alnir langur \u00e1 bor\u00f0i vi\u00f0 breiddina \u00e1 templinum og t\u00edggju alnir brei\u00f0ur fram \u00far templinum\u201d. \n\nSamb\u00e6rt granskarum er longdin og breiddin \u00e1 S\u00e1lomonstemplinum akkur\u00e1t dupult so st\u00f3r sum longdini og breiddini av Tjaldtemplinum. Hetta komst av at \u00cdsrael var vaksi\u00f0 munandi s\u00ed\u00f0ani Tjaldtempli\u00f0 var tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak 480 \u00e1r undan, men b\u00e6\u00f0i templini t\u00e6ntu hinum sama form\u00e1linum, nevniliga sum ein b\u00fasta\u00f0ur hj\u00e1 Harranum og eitt sta\u00f0 til gudst\u00e6nastu og offurt\u00e6nastu fyri f\u00f3lki\u00f0. \n\nS\u00e1lomonstempli\u00f0 hev\u00f0i 3 r\u00fam: Forh\u00f8ll, hitt heilagsta og hitt allar heilagsta og sikkurt eisini ein forgar\u00f0. Tilfari\u00f0, sum var\u00f0 br\u00fakt til templi\u00f0 er eisini n\u00e1greiniliga dokumentera\u00f0 \u00ed 1. Kong. 6. Og vil eg her koma vi\u00f0 n\u00f8krum d\u00f8mum hesum vi\u00f0v\u00edkjandi. \n\n Tempulvegginir innan v\u00f3ru av sedrisvi\u00f0i (v15). \n G\u00f3lvi\u00f0 var\u00f0 lagt vi\u00f0 syprisbor\u00f0um (v15). \n Alt templi\u00f0 var lagt vi\u00f0 gulli (v22). \n Innh\u00fasi\u00f0/hitt allar heilagasta leg\u00f0i S\u00e1lomon vi\u00f0 d\u00fdrum gulli. S\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rkina, sum st\u00f3\u00f0 her, gj\u00f8rdi S\u00e1lomon t\u00f3 einki vi\u00f0. Hon var\u00f0 ver\u00f0andi tann sama, sum hon hev\u00f0i veri\u00f0, s\u00ed\u00f0ani M\u00f3ses gj\u00f8rdi hana undir Guds lei\u00f0slu.\n S\u00e1lomon gj\u00f8rdi eisini 2 ker\u00fabar \u00ed innh\u00fasinum. Hesir v\u00f3ru 10 alnir h\u00f8gir og \u00far oljuvi\u00f0i. Hesir ker\u00fabarnar l\u00e6t S\u00e1lomon gera, t\u00ed at innh\u00fasi\u00f0 \u00ed hesum n\u00fdggja templinum var n\u00f3gv st\u00f8rri enn ta\u00f0, sum var \u00ed Tjaldtemplinum, og t\u00ed hevur ta\u00f0 virka\u00f0 sum um, at \u00f8rkin er forsvunnin \u00ed hinum st\u00f3ra r\u00faminum. T\u00ed l\u00e6t hann hesar st\u00f3ru ker\u00fabarnar gera aftrat, fyri at undirstrika n\u00e6rveruna av s\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rkini.\n\nHin himmalski halgid\u00f3murin \n\nSj\u00e1lvt um templi\u00f0 ikki stendur \u00ed dag, so hevur ta\u00f0 t\u00f3 ein b\u00edl\u00e6tligan t\u00fddning \u00ed og vi\u00f0 t\u00ed at Jesus, samb\u00e6rt hini kristnu l\u00e6runi, b\u00e6\u00f0i er h\u00f8v\u00f0usprestur og offur. Og solei\u00f0is er hann \u00ed hinum kristna samanhanginum hin sanna uppfyllingin av form\u00e1linum vi\u00f0 tempult\u00e6nastuni. Hetta er eisini ta\u00f0, sum sipa\u00f0 ver\u00f0ur til, t\u00e1 i\u00f0 rith\u00f8vundurin til Hebrearabr\u00e6vi\u00f0 sigur, at Jesus gekk inn um forhangi\u00f0 sum ein fyrirennari fyri okkum (Hebr. 6,20). Forhangi\u00f0 var j\u00fa ta\u00f0, sum skr\u00e6dna\u00f0i \u00ed templinum, beint \u00e1\u00f0renn Jesus anda\u00f0i \u00fat \u00e1 krossinum. Hetta forhangi\u00f0 var \u00edmillum hitt heilagsta og hitt allar heilagsta. S\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rkin st\u00f3\u00f0 inni \u00ed hinum allar heilagsta og ta\u00f0 var har, i\u00f0 Guds n\u00e6rvera var. Hin j\u00f8diski h\u00f8v\u00f0uspresturin f\u00f3r inn \u00ed hitt allar heilagsta einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 \u00e1 Yom Kippur vi\u00f0 offurbl\u00f3\u00f0inum, fyri at gera f\u00f3lki\u00f0 s\u00e1tt vi\u00f0 Gud. Annars var atgongd strangliga banna\u00f0. \n\nT\u00fddningurin av hesum er altso fyri hin kristna, at Jesus sum h\u00f8v\u00f0usprestur og offurlamb, vi\u00f0 s\u00edni t\u00e6nastu og s\u00ednum bl\u00f3\u00f0i, n\u00fa hevur opna\u00f0 vegin inn um forhangi\u00f0 til Guds n\u00e6rveru. Hann er so at siga farin inn \u00ed hitt st\u00f8rra og fullkomnari templi\u00f0 \u2013 ta\u00f0 templi\u00f0, sum b\u00e6\u00f0i Tjaldtempli\u00f0 og S\u00e1lomonstempli\u00f0 v\u00f3ru avmyndir av, nevniliga Himmalin. \n\nTempli\u00f0 er fyrst og fremst ein andligur bygningur. Ta\u00f0 er eitt sta\u00f0 til Guds n\u00e6rveru og gudst\u00e6nastu. Og t\u00e1 i\u00f0 man hyggur at bygninginum vi\u00f0 kristologiskum brillum, s\u00e6r man, at templi\u00f0 er og alt\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 ein avmynd av hinum himmalska halgid\u00f3minum, har Jesus sj\u00e1lvur er \u00e6vigur prestur og \u00e6vigt galdandi offur. Hini t\u00edmiligu templini peika altso \u00e1 hin sanna og \u00e6viga halgid\u00f3min, nevniliga Himmalin. \u201dT\u00ed at Kristus gekk ikki inn \u00ed halgid\u00f3m, gj\u00f8rdan vi\u00f0 hondum, avmynd av hinum sanna halgid\u00f3mi, men inn \u00ed sj\u00e1lvan himmalin, til tess n\u00fa at koma fram fyri \u00e1sj\u00f3n Gu\u00f0s fyri okkara skuld\u201d (Hebr. 9,24).\n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "10504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Djevulin", "title": "Djevulin", "text": "Djevulin, ella devulin, komi\u00f0 av grikskum \u0394\u03b9\u03ac\u03b2\u03bf\u03bb\u03bf\u03c2 diabolos (f\u00f8royskt: \u00e1k\u00e6ri). \u00cd N\u00fdggja Testamenti sama vera sum \u00ed Gamla Testamenti ver\u00f0ur nevnd S\u00e1tan. Or\u00f0i\u00f0 \u201edjevul\u201c merkir ein, i\u00f0 sigur \u00f3ndar lygnir um ein annan. \u201eS\u00e1tan\u201c merkir f\u00edggindi ella m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur. Solei\u00f0is var\u00f0 st\u00f8rsti f\u00edggindi Guds nevndur. \u00cd fyrstuni var hann ein fullkomin eingil hj\u00e1 Gudi \u00ed himli. Men sum fr\u00e1 lei\u00f0, f\u00f3r hann at halda ov n\u00f3gv um seg sj\u00e1lvan og ynskti s\u00e6r ta tilbi\u00f0janina, sum bara Gud eigur at f\u00e1a (Matteus 4:8-10). \n\nB\u00edblunnar tala um Djevulin, \"allar gerningar hans og allan atbur\u00f0 hans\" tekur ta\u00f0 \u00f3nda \u00ed dj\u00fapum \u00e1lvara. Hon avd\u00fakar ta\u00f0 \u00f3nda uttan at demonisera menniskjuna. Og \u00ed hesum sambandi bo\u00f0ar evangelii\u00f0 fr\u00e1, at ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a hevur sigra\u00f0 \u00e1 t\u00ed \u00f3nda vi\u00f0 Jesusi Kristi. \u00cd B\u00edbliuni eins v\u00e6l og manna millum hevur ta\u00f0 \u00f3nda n\u00f3gv n\u00f8vn. Djevulin, S\u00e1tan, Beelsibul, Antikrist, o.sfr. Felags fyri tey mongu n\u00f8vnini er t\u00f3 sami t\u00fddningur: Ta\u00f0 \u00f3nda baktalar (Djevulin) sannleikan, ta\u00f0 syndrar (S\u00e1tan) ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a, ta\u00f0 hersetur menniskju vi\u00f0 s\u00ednum hervaldi (Beelsibul), og r\u00e6nir ognir sum ta\u00f0 ikki eigur og noktar, at Jesus er Kristus (Antikrist). Ta\u00f0 \u00f3nda er sostatt til sum ein megi, i\u00f0 t\u00fdnir og leggur \u00ed oy\u00f0i.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "10505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1lomon", "title": "S\u00e1lomon", "text": "S\u00e1lomon var kongur \u00cdsraels \u00e1rini 961-922 f. Kr.. \u00cd Gamla Testamenti var S\u00e1lomon kongur \u00ed \u00cdsrael, sonur D\u00e1vid kong og Batsebu, gitin fyri v\u00edsd\u00f3m, r\u00edkid\u00f8mi og veldi (1 Kong 1-11; 2 Kr\u00fdn 1-9); hann bygdi fyrsta templi\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem, hagar hann l\u00e6t s\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rkina flyta (1 Kong 6:1-8:11; 2 Kr\u00fdn 3-5); hann hevur veri\u00f0 hildin at hava skriva\u00f0 tr\u00edggjar av b\u00f3kunum \u00ed Gamla Testamenti: Or\u00f0t\u00f8k S\u00e1lomons, Pr\u00e6dikaran og H\u00e1songin. \n\nN\u00e1m S\u00e1lomon kongs eru kend \u00far B\u00edbliuni og eisini \u00f8\u00f0rum b\u00f3kmentum og filmi. Kendasta b\u00f3kin um leitanina eftir m\u00e1munun man vera \"King Solomon's Mines\", sum sir H. Rider Haggard skriva\u00f0i \u00ed 1887. Henda b\u00f3k er grundarlag fyri gomlum filmi vi\u00f0 sama heiti.\n\nNavni\u00f0 \n\nAv hebr\u00e1iskum Shelomoh, avlei\u00f0sla av navnor\u00f0inum shalom (f\u00f8royskt: \"fri\u00f0ur\"), um grikska sni\u00f0i\u00f0 Solom\u014dn (\u03a3\u03bf\u03bb\u03bf\u03bc\u03ce\u03bd).\n\nS\u00e1lomons tempul \n\nS\u00e1lomon bygdi fyrsta j\u00f8datempli\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Jer\u00fasalem. Halgid\u00f3murin var 50 m. langur og 30 m. brei\u00f0ur. S\u00e1ttm\u00e1la\u00f8rkin, sum var halgiskrin \u00far tr\u00e6, st\u00f3\u00f0 \u00ed halgid\u00f3minum. \u00cd \u00f8rkini l\u00f3gu tey t\u00edggju bo\u00f0ini Gud gav M\u00f3sesi. 587 e. Kr. t\u00f3ku b\u00e1bylonar Jer\u00fasalem og settu eld \u00e1 templi\u00f0.\n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "10506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alstahaug%20kommuna", "title": "Alstahaug kommuna", "text": "Alstahaug kommuna er ein kommuna \u00ed Nordland fylki \u00ed Noregi. \n\nKommunur \u00ed Nordland"}
{"id": "10507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sgt%20Pepper%27s%20Lonely%20Hearts%20Club%20Band%20%28LP%29", "title": "Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band (LP)", "text": "Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band er tann \u00e1ttanda LP pl\u00e1tan hj\u00e1 bretsku rock t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Beatles. Ta\u00f0 var pl\u00e1tufelagi\u00f0 Parlophone sum \u00fatgav pl\u00e1tunu hin 1. juni 1967. Pl\u00e1tan kom \u00e1 ovastu r\u00f3k \u00e1 hittlistanum \u00ed St\u00f3rabretlandi og l\u00e1 har \u00ed 23 fylgjandi vikur.\nTa\u00f0 eru tey, sum vilja vera vi\u00f0, at Sgt Pepper er t\u00fddningarmesta pl\u00e1tan nakrant\u00ed\u00f0. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band\n With A Little Help From My Friends\n Lucy In The Sky With Diamonds\n Getting Better\n Fixing A Hole\n She's Leaving Home\n Being For The Benefit Of Mr Kite\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Within You Without You (George Harrison)\n When I'm Sixty-Four\n Lovely Rita\n Good Morning Good Morning\n Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band (Reprise)\n A Day In The Life\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magical%20Mystery%20Tour%20%28EP%29", "title": "Magical Mystery Tour (EP)", "text": "\u00cd Onglandi komu sangirnir til Magical Mystery Tour filmin upprunaliga \u00fat \u00e1 einari serligari dupult-EP. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Magical Mystery Tour\n Your Mother Should Know\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n I Am The Walrus\n\nS\u00ed\u00f0a C:\n\n The Fool On The Hill\n Flying (Lennon/McCartney/Harrison/Starkey)\n\nS\u00ed\u00f0a D:\n\n Blue Jay Way (George Harrison)\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Beatles%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "The Beatles (fl\u00f8ga)", "text": "Dupultpl\u00e1tan hj\u00e1 The Beatles, ella hv\u00edta pl\u00e1tan (enskt: White Album), sum hon bleiv kend millum manna, t\u00ed hon \u00ed eini t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 marglittum og spr\u00f8klutum pl\u00e1tupermum bert var hv\u00edt. Beatlarnir v\u00f3ru aftur her frammanfyri a\u00f0rar, t\u00ed aftan\u00e1 Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band komu \u00fat ein \u00f8rgrynna av pl\u00e1tum hv\u00f8r vi\u00f0 meiri spr\u00f8klutari og marglittari permu enn onnur. Paul McCartney fekk hugskoti\u00f0 at ganga beint \u00edm\u00f3ti r\u00e1kinum vi\u00f0 hv\u00edtu permuni. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Back In The USSR\n Dear Prudence\n Glass Onion\n Ob La Di Ob La Da\n Wild Honey Pie\n The Continuing Story Of Bungalow Bill\n While My Guitar Gently Weeps (George Harrison)\n Happiness Is A Warm Gun\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Martha My Dear\n I'm So Tired\n Blackbird\n Piggies (George Harrison)\n Rocky Raccoon\n Don't Pass Me By (Richard Starkey)\n Why Don't We Do It In The Road\n I Will\n Julia\n\nS\u00ed\u00f0a C:\n\n Birthday\n Yer Blues\n Mothe Nature's Son\n Everybody's Got Something To Hide Except Me And My Monkey\n Sexy Sadie\n Helter Skelter\n Long Long Long (George Harrison)\n\nS\u00ed\u00f0a D:\n\n Revolution 1\n Honey Pie\n Savoy Truffle (George Harrison)\n Cry Baby Cry\n Can You Take Me Back (Link)\n Revolution 9\n Good Night\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yellow%20Submarine%20%28LP%29", "title": "Yellow Submarine (LP)", "text": "Yellow Submarine er tann t\u00edggjunda LP-pl\u00e1tan hj\u00e1 bretska rokk t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Beatles, hon kom \u00fat \u00ed januar 1969. Pl\u00e1tan inniheldur filmst\u00f3nleik til animati\u00f3nsfilmin Yellow Submarine. Pl\u00e1tan er tv\u00eddeild vi\u00f0 popp-t\u00f3nleiki og rokk fr\u00e1 The Beatles \u00e1 s\u00ed\u00f0u 1 og vi\u00f0 klassiskum orkestur t\u00f3nleiki av George Martin \u00e1 s\u00ed\u00f0u 2.\n\n\u00cd 1966 var\u00f0 avtala gj\u00f8rd um at ein teknifilmur skuldi gerast vi\u00f0 Beatlunum sum h\u00f8vu\u00f0sleikarum. Filmurin skuldi byggja \u00e1 Beatles sangir, sum longu v\u00f3ru \u00fatkomnir og \u00e1 n\u00fdskriva\u00f0ar. Beatlarnir v\u00f3ru ikki serliga heitir fyri hesum hugskoti, t\u00ed teir h\u00f8vdu \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed teknifilmum gj\u00f8rdir fyri amerikanskt sj\u00f3nvarp \u00ed 1965, og d\u00e1mdu als ikki teir filmarnar. Hugurin gj\u00f8rdist t\u00f3 betri, t\u00e1 i\u00f0 teir s\u00f3u, hvussu g\u00f3\u00f0ur Yellow Submarine filmurin var\u00f0. \n\nFilmurin var frums\u00fdndur \u00ed juni 1968, men ta\u00f0 t\u00f3k meiri enn eitt h\u00e1lvt \u00e1r, \u00e1\u00f0renn pl\u00e1tan vi\u00f0 filsml\u00f8gunum kom \u00fat, og ta\u00f0 er, saman vi\u00f0 sannroyndini at produsarin George Martin \u00e1tti helvtina av l\u00f8gunum, ein h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8k til, at pl\u00e1tan fekk heldur lunka\u00f0a m\u00f3tt\u00f8ku og gj\u00f8rdist einasta LP The Beatles g\u00f3vu \u00fat \u00ed Bretlandi, sum ikki kom ovast \u00e1 hittlistan. \n\nAllir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Yellow Submarine\n Only A Norhern Song (George Harrison)\n All Together Now\n Hey Bulldog\n It's All Too Much (George Harrison)\n All You Need Is Love\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n Pepperland (George Martin)\n Sea Of Time (George Martin)\n Sea Of Holes (George Martin)\n Sea Of Monsters (George Martin)\n March Of The Meanies (George Martin)\n Pepperland Laid Waste (George Martin)\n Yellow Submarine In Pepperland (Lennon/McCartney arr. George Martin)\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abbey%20Road%20%28LP%29", "title": "Abbey Road (LP)", "text": "Hetta er seinasta pl\u00e1tan Beatlarnir sp\u00e6ldu inn. Let It Be, sum kom \u00fat \u00ed 1970, var\u00f0 innsp\u00e6ld eitt h\u00e1lvt \u00e1r undan Abbey Road. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt.\n\nMynd \n\nMyndin av Beatles \u00e1 Abbey Road er helst ein hin kendasta nakrant\u00ed\u00f0. 9. august 2009 klokkan 10.35 eru fj\u00f8ruti \u00e1r li\u00f0in, s\u00ed\u00f0an hon var\u00f0 tikin. Upprunaliga Abbey Road myndin er ein av \u00e1tta myndum, sum er var\u00f0veitt. Talan var um eina r\u00f8\u00f0 av myndum, i\u00f0 v\u00f3ru tiknar henda fyrrapart fyri fj\u00f8ruti \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, men bert \u00e1tta eru framvegis til. Teir f\u00fdra limirnir \u00ed Beatles, John Lennon, Ringo Starr, Paul McCartney og George Harrison, f\u00f3ru \u00far uppt\u00f8kuh\u00f8lunum \u00ed Abbey Road 3 \u00ed London henda fyrrapart \u00ed 1969. Teir v\u00f3ru j\u00fast lidnir at sp\u00e6la inn ta\u00f0, sum skuldi v\u00edsa seg at vera s\u00ed\u00f0stu innsp\u00e6lingar, teir f\u00fdra gj\u00f8rdu \u00ed felag. \u00c1 g\u00f8tuni uttanfyri st\u00f3\u00f0 myndama\u00f0urin Iain Macmillan (20. oktober 1938 - 8. mai 2006) til rei\u00f0ar \u00e1 einum l\u00edtlum palli, me\u00f0an ein l\u00f8gregluma\u00f0ur st\u00f8\u00f0ga\u00f0i fer\u00f0sluni. \u00cd \u00fati vi\u00f0 fimtan minuttir gingu beatlarnir aftur og fram eftir gonguteiginum, me\u00f0an Macmillan t\u00f3k myndir. Ein av hesum myndum gj\u00f8rdist so fors\u00ed\u00f0an \u00e1 einari av heimsins kendastu pl\u00e1tum.\n\nSp\u00e6lilisti\n\nS\u00ed\u00f0a A \n\n Come Together\n Something (George Harrison)\n Maxwell's Silver Hammer\n Oh Darling\n Octopus's Garden (Richard Starkey)\n I Want You (She's So Heavy)\n\nS\u00ed\u00f0a B \n\n Here Comes The Sun (George Harrison)\n Because \n You Never Give Me Your Money\n Sun King\n Mean Mr Mustard\n Polythene Pam\n She Came In Through The Bathroom Window\n Golden Slumbers\n Carry That Weight\n The End\n Her Maesty\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Let%20It%20Be%20%28LP%29", "title": "Let It Be (LP)", "text": "H\u00f3ast Let It Be er seinasta pl\u00e1tan Beatlarnir g\u00f3vu \u00fat, so er hon innsp\u00e6ld eitt l\u00edti\u00f0 h\u00e1lvt \u00e1r \u00e1\u00f0renn Abbey Road, sum kom \u00fat \u00e1 heysti \u00ed 1969. Allir sangirnir eru skriva\u00f0ir av Lennon/McCartney um einki anna\u00f0 er vi\u00f0merkt. \n\nS\u00ed\u00f0a A:\n\n Two Of Us\n Dig A Pony\n Across The Universe\n I Me Mine (George Harrison)\n Dig It (Lennon/McCartney/Harrison/Starkey)\n Let It Be\n Maggie Mae (Trad. arr. Lennon/McCartney/Harrison/Starkey)\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n\n I've Got A Feeling\n One After 909\n The Long And Winding Road\n For You Blue (George Harrison)\n Get Back\n\nThe Beatles t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "10513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringo%20Starr", "title": "Ringo Starr", "text": "Ringo Starr (veruligt navn: Richard Starkey) var f\u00f8ddur \u00ed Liverpool 7. juli \u00ed 1940. Bla\u00f0ungur f\u00f3r hann at sp\u00e6la trummur, og t\u00e1 i\u00f0 rock and roll t\u00f3nleikurin rakti Bretland v\u00f3ru bo\u00f0 eftir trummusl\u00e1arum. J\u00fast sum hinir Beatlarnir f\u00f3r Ringo til Hamburg \u00ed T\u00fdsklandi at sp\u00e6la fyrst \u00ed 60'unum. B\u00f3lkurin hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed kalla\u00f0ist Rory Storm and The Hurricanes. \n\nTil er uppt\u00f8ka av Ringo fr\u00e1 1960, har hann sp\u00e6lir trummur \u00e1 n\u00f8krum sangum, sum ein, i\u00f0 kalla\u00f0ist Lu Walters sang. Millum sangirnar v\u00f3ru bluesklassikarin hj\u00e1 George Gershwin Summertime fr\u00e1 musikalini Porgy and Bess. - Hesi l\u00f8g eru t\u00f3 ongant\u00ed\u00f0 \u00fatkomin alment, so ta\u00f0 elsta vit hava, har Ringo kann hoyrast handan trummurnar er uppt\u00f8kurnar av Love Me Do og Besame Mucho fr\u00e1 11. september 1962, i\u00f0 komu \u00fat \u00e1 Athology 1 fl\u00f8guni hj\u00e1 The Beatles \u00ed 1995. \n\nRingo Starr hevur veri\u00f0 kalla\u00f0ur hin hepnasti ma\u00f0urin \u00ed show-biz, t\u00ed hann kom vi\u00f0 \u00ed The Beatles beint sum kl\u00e1rt var hj\u00e1 teimum at fara \u00e1 flog; men eingin v\u00e6nta\u00f0i naka\u00f0 av honum reint t\u00f3nleikligt, t\u00e1 i\u00f0 Beatlarnir g\u00f3vust. Hann hev\u00f0i t\u00f3 n\u00f8kur st\u00f3r hitt \u00ed 1971 - It Don't Come Easy - og \u00ed 1972 - Back Off Boogaloo - umframt ta\u00f0 sera v\u00e6l m\u00f3ttiknu LP'ina Ringo fr\u00e1 1973, sum John Lennon, Paul McCartney og George Harrison allir skriva\u00f0i sangir til og sp\u00e6ldu vi\u00f0 \u00e1.\n\nEnskir sangarar\nBretskir t\u00f3nleikarar\nThe Beatles\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940"}
{"id": "10516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/200", "title": "200", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n200-\u00e1rini"}
{"id": "10519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B3a", "title": "N\u00f3a", "text": "\u00cd Gamla Testamenti er N\u00f3a (hebraiskt: N\u00f3a\u1e25) t\u00edggjundi ma\u00f0ur eftir \u00c1dam; t\u00e1 i\u00f0 Gud l\u00e6t syndafl\u00f3\u00f0ina oy\u00f0a alt l\u00edv \u00e1 j\u00f8r\u00f0, bey\u00f0 hann N\u00f3a, sum var r\u00e6ttv\u00edsur og gudr\u00f8kin \u00ed s\u00edni t\u00ed\u00f0, byggja eina \u00f8rk til at bjarga s\u00e6r og minst einum pari av hv\u00f8rjum dj\u00f3raslagi undan dey\u00f0a (1 M\u00f3s 7-8); eftir fl\u00f3\u00f0ina gj\u00f8rdi Gud s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 N\u00f3a og eftirkomarar hansara um, at j\u00f8r\u00f0in ongant\u00ed\u00f0 aftur skuldi oy\u00f0ast vi\u00f0 vatnfl\u00f3\u00f0, og \u00e6labogin skuldi vera merki um s\u00e1ttm\u00e1lan (1 M\u00f3s 9:8-17). Av hebraiskum Noach (f\u00f8royskt: hv\u00edld).\n\nN\u00f3a \u00ed Islam \n\nTann muslimska koranin hevur eisini s\u00f8guna um N\u00f3a ella Nuh, sum hann eitur \u00e1 ar\u00e1biskum, og eisini har ver\u00f0ur greitt fr\u00e1 manninum, sum eftir \u00e1heitan fr\u00e1 Gu\u00f0i bygdi eina \u00f8rk og bjarga\u00f0i menniskjum og dj\u00f3rum undan einari oy\u00f0andi vatnfl\u00f3\u00f0. Nuh er ein av teimum 25 monnunum, sum Islam metir sum profetar.\n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar\nGamla Testamenti"}
{"id": "10520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria", "title": "Maria", "text": "Maria, vi\u00f0 fr\u00e1brigdum, er mest br\u00fakta konuf\u00f3lkanavn \u00ed kristna heiminum; vi\u00f0 hv\u00f8rt hevur ta\u00f0 kortini veri\u00f0 hildi\u00f0 ov heilagt til f\u00f3lkanavn, og ta\u00f0 man vera grundin til, at ta\u00f0 hevur veri\u00f0 l\u00edti\u00f0 br\u00fakt \u00ed Nor\u00f0urlondum \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Fleiri kvinnur \u00ed N\u00fdggja Testamenti og eitt \u00f3tal av halgikvinnum hava iti\u00f0 Maria; tann kendasta og tann, sum fyrst og fremst hevur gj\u00f8rt navni\u00f0 so umt\u00f3kt, er sj\u00e1lvandi Maria Moy, mamma Jesus; a\u00f0rar kvinnur \u00ed N\u00fdggja Testamenti eru Maria Magdalena, sum Jesus rak sjey illar andar \u00far, og sum s\u00ed\u00f0ani fylgdi honum, og Maria \u00far Bet\u00e1nia, sum salva\u00f0i f\u00f8turnar \u00e1 Jesusi; fleiri dagar hava veri\u00f0 hildnir til minnis um ymiskar hendingar \u00ed l\u00edvinum hj\u00e1 Mariu Moy, \u00ed F\u00f8royum m.a. mariumessa um v\u00e1ri\u00f0 (25. mars) til minnis um at henni var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0, at hon skuldi bera Jesus \u00ed heim, mariumessa (15. august) til minnis um himmalfer\u00f0 hennara, og mariumessa um heysti\u00f0 (8. september) hildin sum f\u00f8\u00f0ingardagur hennara.\n\nMaria er vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita Maria:\n Marie Curie, p\u00f3lskur/franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur.\n Maria Guttesen, f\u00f8roysk songkvinna.\n Maria Pompeu, brasilskur sj\u00f3nleikari.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "10521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81dam", "title": "\u00c1dam", "text": "\u00c1dam ella \u00c1d\u00f3mur er \u00ed Gamla Testamenti ma\u00f0ur, i\u00f0 Gu\u00f0 evnar \u00far mold og hann gerst \u00e6ttfa\u00f0ir alra menniskjunnar. Av hebraiskum Adam (f\u00f8royskt: menniskja), eisini \"menniskja\u00f0\", \"manna\u00e6ttin\", m\u00f8guliga leitt av navnor\u00f0inum \"adamah mold\". \n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar\nGamla Testamenti"}
{"id": "10522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eva", "title": "Eva", "text": "\u00cd Gamla Testamenti evna\u00f0i Gud eina kvinnu \u00far einum rivjabeini hj\u00e1 \u00c1dami, og \u00c1dam kalla\u00f0i hana Evu, t\u00ed hon skuldi gerast \u00e6ttm\u00f3\u00f0ir at \u00f8llum menniskjum. Lat\u00ednskt sni\u00f0 av hebraiskum Chavvah; merkingin er \u00f3viss, m\u00f8guliga \"livandi\" ella \"sum gevur l\u00edv\".\n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "10523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ritb%C3%BAna%C3%B0ur", "title": "Ritb\u00fana\u00f0ur", "text": "Ritb\u00fana\u00f0ur eru \u00f8ll forrit, sum geva telduni bo\u00f0 um, hvat i\u00f0 hon skal gera. Teldan kann br\u00faka ymiskan ritb\u00fana\u00f0 at grei\u00f0a uppg\u00e1vur so sum tekstvi\u00f0ger\u00f0, gera myndir og loysa torf\u00f8rar st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligar spurningar. \n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3lb%C3%BAna%C3%B0ur", "title": "T\u00f3lb\u00fana\u00f0ur", "text": "T\u00f3lb\u00fana\u00f0ur (enskt heiti\u00f0: Computer hardware) er felagsheiti\u00f0 \u00e1 \u00f8llum t\u00f3lunum. T.d. eginteldur, farteldur og st\u00f3rteldur, sum kunnu standa \u00ed einum kjallara, og sum eru \u00ed sambandi vi\u00f0 n\u00f3gvar verksta\u00f0ir. T\u00f3lb\u00fana\u00f0ur eru eisini prentarar, sk\u00edggjar og lj\u00f3slesarar. \n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "10525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iktus", "title": "Iktus", "text": "Iktus (\u00e1 grikskum: \u1f30\u03c7\u03b8\u03cd\u03c2), sum \u00e1 griskum merkir fiskur, var ey\u00f0kenni\u00f0 hj\u00e1 teimum fyrstu kristnu, og hevur veri\u00f0 br\u00fakt av kristnum kring allan heimin l\u00edka til \u00ed dag. Fyrstu b\u00f3kstavirnir \u00ed or\u00f0unum \"Jesus Kristus, Guds sonur, frelsarin\" gera grikska or\u00f0i\u00f0 ICHTYS. Fiskurin var ta\u00f0 loyniliga tekni\u00f0 hj\u00e1 teimum fyrstu kristnu. Tey v\u00f3r\u00f0u jagstra\u00f0 og v\u00f3ru t\u00ed noydd at gera s\u00e6r sl\u00edk tekin. \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "10528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3k%C3%BAgv", "title": "Sj\u00f3k\u00fagv", "text": "Sj\u00f3k\u00fagv (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sirenia) er s\u00fagdj\u00f3r skylt f\u00edli \u00ed h\u00f3pinum. Livir \u00ed sj\u00f3gvi el. vatni \u00ed hitalondum. Tvey sl\u00f8g eru, anna\u00f0 slagi\u00f0 hevur heila sveiv, hitt s\u00fdlda. Sj\u00f3k\u00fdr hevur ongan n\u00e1t\u00farligan f\u00edgginda. T\u00e6r eta bert plantur og berjast ongant\u00ed\u00f0. Sj\u00f3k\u00fdr kunnu gerast 60 \u00e1ra gamlar. \n\nSj\u00f3k\u00fagv hv\u00edlir seg um dagin og etur meginpartin av n\u00e1ttini. Hon heldur n\u00f3gvan gang, t\u00e1 i\u00f0 hon etur. Har er lj\u00f3\u00f0 av jaglandi tonnum og smaskandi kjafti. Sj\u00f3k\u00fagv hevur ongar framtenn, men bert tenn fram vi\u00f0 kj\u00e1lkunum. Hon oysir f\u00f8\u00f0ina upp vi\u00f0 b\u00f8kslunum. Hon svimur spakuliga og etur sj\u00f3gras. Sj\u00f3k\u00fagvin er einasta s\u00fagdj\u00f3ri\u00f0 \u00ed havinum, i\u00f0 etur gras. Sj\u00f3k\u00fagv grevur ofta \u00ed sandinum eftir r\u00f3tum av sj\u00f3grasi. \n\nSj\u00f3k\u00fdr k\u00e1lva bert ein k\u00e1lv hv\u00f8rt tri\u00f0ja ella fimta \u00e1r. Beint sum k\u00e1lvurin er kalva\u00f0ur, fer hann upp at anda fyrstu fer\u00f0. Hann er hj\u00e1 mammuni upp \u00ed tvey \u00e1r, og hann kr\u00f8kir seg til hennara ella hv\u00edlir seg \u00e1 bakinum \u00e1 henni. Sj\u00f3k\u00fdr taka \u00ed b\u00f8kslini hv\u00f8r \u00e1 a\u00f0rari og kyssast, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r hittast. Ta\u00f0 eru tvey sl\u00f8g av sj\u00f3k\u00fam; T\u00e6r vi\u00f0 heilari sveiv og t\u00e6r vi\u00f0 s\u00fdldari sveiv. \n\nSj\u00f3k\u00fdr v\u00f3ru \u00ed h\u00f8vunum, t\u00e1 i\u00f0 dinosaurarnir livdu \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "10529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rockall", "title": "Rockall", "text": "Rockall, \u00e1 f\u00f8royskum eisini kendur sum Rokkurin, er ein st\u00f3rur steinur \u00ed Nor\u00f0uratlantshavinum. \n\n\u00cd 1887 f\u00f3ru f\u00f8royingar fyri fyrstu fer\u00f0 til fiskiskap vi\u00f0 Rockall vi\u00f0 egnum skipum. P\u00f3l Nikl\u00e1i Danielsen var skipari \u00e1 'Delfinini', hann r\u00fdmdi undan fiskaloysi \u00ed F\u00f8royum til Rockall og var Delfinin sostatt fyrsta f\u00f8royska skip at fiska har \u00e1 lei\u00f0ini. T\u00f3 f\u00f8rdu fleiri f\u00f8royingar hetlendskar sluppir i\u00f0 eisini fiska\u00f0u vi\u00f0 Rockall. \n\nTann 6. august 1887 skrivar Dimmal\u00e6tting: \"Daniel Davidsen af N\u00e6s (Eysturoy), bedstemand p\u00e5 slup Delfinen, og Johan Mathias Petersen, fisker p\u00e5 skib Gauntlet, havde i forrige m\u00e5ned besteget klippen Rockall. Der fandtes en stor m\u00e6ngde s\u00f8fugle, hovedsagelig lomvier og et mindre antal alker. Hver en plet p\u00e5 klippen, hvor der var plads for en rede, var besat.\" \n\nFleiri f\u00f8royingar f\u00f3ru upp \u00e1 'Rokkin' fylgjandi \u00e1rini.\n\nOyggjar"}
{"id": "10536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Li%C3%B0ormur", "title": "Li\u00f0ormur", "text": "Li\u00f0ormur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Annelida) er eitt dj\u00f3r. Li\u00f0ormar forma eitt fylki (fr\u00f8\u00f0iheiti: phylum). Teir eru t.d. rey\u00f0ma\u00f0kar, fj\u00f8ruma\u00f0kar og bl\u00f3\u00f0s\u00fagvarar. \n\nDj\u00f3r"}
{"id": "10537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arara", "title": "Arara", "text": "Arara er ein b\u00fdur \u00ed Brasil, sum liggur \u00ed landslutinum Para\u00edba, 467 metrar yvir havi\u00f0, \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum av landinum. B\u00fdurin hevur eitt f\u00f3lkatal \u00e1 umlei\u00f0 12.500.\n\nS\u00f8ga \nTey fyrstu f\u00f3lkini i\u00f0 bygdu Arara var Kariri f\u00f3lki\u00f0, sum er eitt av upprunaf\u00f3lkunum \u00ed Eysturbrasil. Har vuksu n\u00f3gv Schinopsis brasiliensis tr\u00f8\u00f0, hv\u00f8rs vi\u00f0ur var svartur. \u00d8ki\u00f0 var kent sum \"Bara\u00fanas das Araras\" orsaka\u00f0 av t\u00ed st\u00f3ru mongdini av arara pappageykum (arara \u00e1 portugisiskum, macaw \u00e1 enskum), sum hildu til har tll umlei\u00f0 1860, t\u00e1 presturin Jos\u00e9 Ant\u00f4nio Maria Ibiapina kom til \u00f8ki\u00f0 fr\u00e1 Cear\u00e1. Hann hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 Arara \u00f8ki\u00f0, hann setti eitt n\u00fa \u00e1 stovn Santa F\u00e9 sanitarium t\u00e6tt vi\u00f0 har i\u00f0 Arara b\u00fdurin er \u00ed dag \u00e1 j\u00f8r\u00f0, sum Major Ant\u00f4nio Jos\u00e9 da Cunha hev\u00f0i lati\u00f0 honum. Ant\u00f4nio Jos\u00e9 da Cunha majorur bygdi eisini ta\u00f0 fyrsta h\u00fasi\u00f0 har i\u00f0 Arara b\u00fdurin kom at vera, og var vi\u00f0 til at menna b\u00fdin til hann doy\u00f0i sum 94 \u00e1ra gamal \u00ed 1881. \u00ed 1876 hev\u00f0i bygdin umlei\u00f0 80 h\u00fas og 500 \u00edb\u00fagvar. \u00cd 1937 og 38, t\u00e1 Brasil bleiv b\u00fdtt sundur av n\u00fdggjum, koma Arara at hoyra til  Serraria kommunu. 1. desember 1961 gj\u00f8rdist Arara sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna, ta\u00f0 v\u00f3ru fleiri f\u00f3lk i\u00f0 h\u00f8vdu arbeitt framm \u00edm\u00f3ti hesum, eitt n\u00fa: Dr. Marin\u00e9sio Moreno, Dr. M\u00e1rio Moreno og Mar\u00edsio da Cunha Moreno.\n\nF\u00f3lkafr\u00f8\u00f0i \nSamb\u00e6rt t\u00ed Brasilsku Hagtals og Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isstovuni (Brazilian Institute of Geography and Statistics, stytt IBGE) b\u00fa\u00f0u 12.698 f\u00f3lk \u00ed kommununi \u00ed 2008. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin var 142,9 f\u00f3lk/km\u00b2. \u00cd 2000 kunngj\u00f8rdi IBGE hesi hagt\u00f8l um f\u00f3lkasl\u00f8gini \u00ed Arara b\u00fdtt upp eftir h\u00fa\u00f0aliti/uppruna: 7.109 Pardo (Br\u00fan) brasilsk f\u00f3lk (61,66%), 4.033 hv\u00edt brasilsk f\u00f3lk (34.98%), 350 afro-brasilsk (sv\u00f8rt) f\u00f3lk (3,03%). Pardo var eitt heiti sum var n\u00f3gv br\u00fakt \u00ed 16. til 18. \u00f8ld um f\u00f3lk sum v\u00f3ru av blanda\u00f0um uppruna, ofta blanda\u00f0i av afro-brasilum, upprunabrasilum og hv\u00edtum sum v\u00f3ru \u00e6tta\u00f0i \u00far Evropa. IBGE br\u00fakar hetta heiti um f\u00f3lk av fleiri etniskum upprunum. \u00cd f\u00f3lkateljingum hevur Pardo ofta veri\u00f0 ein svarm\u00f8guleiki, t\u00e1 f\u00f3lk eru spurd um s\u00edn h\u00fa\u00f0alit, men ikki alt\u00ed\u00f0. \u00cd 1940 var spurt, um f\u00f3lk hildu seg vera hv\u00edt, sv\u00f8rt ella gul. Um tey ikki mettu seg at hoyra til nakran av hesum b\u00f3lkum, so var ein strika sett \u00edgj\u00f8gum hesar \"lit-kassar\", sum so kom at t\u00fd\u00f0a, at tey v\u00f3ru Pardo (av blanda\u00f0um uppruna, ella br\u00fan). \u00cd 1950 f\u00f3lkateljingini var or\u00f0i\u00f0 Pardo ein valm\u00f8guleiki, t\u00e1 f\u00f3lk skuldu meta um s\u00edn uppruna/h\u00fa\u00f0alit. Ta\u00f0 hevur v\u00edst seg, at vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini eru ta\u00f0 fleiri og fleiri sum siga seg hoyra til henda b\u00f3lk, sv\u00f8rt vilja heldur kalla seg Pardo, og summi hv\u00edt f\u00f3lk vilja eisini heldur siga seg hoyra til b\u00f3lkin Pardo. \u00cd 1940 v\u00f3ru ta\u00f0 21,2% i\u00f0 v\u00f3ru b\u00f3lka\u00f0i sum hoyrandi til pardo-b\u00f3lkin og \u00ed 2000 var hesin b\u00f3lkur vaksin til 38,5%.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nB\u00fdir \u00ed Brasil\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "10538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ESA", "title": "ESA", "text": "ESA ella Evropeisku r\u00famdarfelagsskapurin (ESA er stytting fyri: European Space Agency) er evropeiski r\u00famdarfer\u00f0ar- og r\u00famdargranskingarstovnurin. ESA arbei\u00f0ir vi\u00f0 at menna fylgisveinar, og teir hava sm\u00ed\u00f0a\u00f0 rakettina Ariane.\n\nLimalond \n\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1975)\n  (1987)\n  (1987)\n  (1995)\n  (2000)\n  (2005)\n  (2005)\n  (2008)\n  (2011)\n  (2012)\n  (2015)\n  (2015)\n\nS\u00ed eisini \n\n Altj\u00f3\u00f0a r\u00famdarst\u00f8\u00f0in (ISS)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n esa.int - Heimas\u00ed\u00f0a\n\nAlmennar nevndir og r\u00e1\u00f0\nEvropa\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "10539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ger%C3%B0ar", "title": "Ger\u00f0ar", "text": "Ger\u00f0ar er b\u00fdlingur \u00ed Klaksv\u00edk, uppi vi\u00f0 Bor\u00f0oyarv\u00edk. B\u00f3ndah\u00fasini \u00ed Ger\u00f0um f\u00f3rust tv\u00e6r fer\u00f0ir av skalvalopi, 12. mars, \u00e1 gr\u00e6karismessu, \u00ed 1745, t\u00e1 9 f\u00f3lk doy\u00f0u, og aftur \u00e1 gr\u00e6karismessu \u00ed 1765, t\u00e1 20 f\u00f3lk doy\u00f0u. Seinnu fer\u00f0ina v\u00f3r\u00f0u h\u00fasini ikki bygd aftur \u00e1 sama sta\u00f0 men flutt longur oman \u00ed b\u00f8in.\n\n\u00cd 1945 - \u00e1 200 \u00e1ra degnum eftir fyrra skalvalopi\u00f0 - var\u00f0 minnisvar\u00f0i settur \u00e1 sta\u00f0i\u00f0, har b\u00f3ndah\u00fasini upprunaliga st\u00f3\u00f0u, til minnis um teirra, sum l\u00f3tu l\u00edv \u00ed skalvalopunum b\u00e1\u00f0um. \u00c1 minnisvar\u00f0anum stendur: \n\nTil minnis\num skalvalopini oman \u00far Ger\u00f0ali\u00f0\n\u00e1 gr\u00e6karismessu 1745 og 1765\nSj\u00e1 fr\u00e1grei\u00f0ing \u00e1 V\u00e1rtingi\nog \u00ed kirkjub\u00f3k\n\u00c6ttarmenn settu steinin\n12. mars 1945\n\nBor\u00f0oy\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "10577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Damm", "title": "Damm", "text": "Damm er bor\u00f0sp\u00e6l, sum tvey leika. Bor\u00f0i\u00f0 er ferhyrnt vi\u00f0 64 puntum, annarhv\u00f8rt lj\u00f3sur og annarhv\u00f8r sv\u00f8rtur. B\u00e1\u00f0ir leikarar hava 12 f\u00f3lk, og leika\u00f0 ver\u00f0ur bara \u00ed sv\u00f8rtu puntunum. \n\nBor\u00f0sp\u00f8l"}
{"id": "10584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tinganest", "title": "Tinganest", "text": "Tinganest er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Teir, i\u00f0 manna b\u00f3lkin, eru J\u00f3an Jakku Guttesen: Sang, Bass, Akk. gittar - Magnus \u00e1 Stongum: Sang, Akk. gittar - Eivin Simonsen: El-gittar, akk. gittar Elias Simonsen: Tangentar, k\u00f3r. Trummir, Akk - Jan Ove Heinesen:\n\nB\u00f3lkurin var\u00f0 til fyrst \u00ed \u00e1ttati\u00e1runum vi\u00f0 navninum TINGANEST, t\u00f3 hev\u00f0i ymisk manning mynda\u00f0 b\u00f3lkar \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi l\u00edka fr\u00e1 seksti\u00e1runum, har Magnus, J\u00f3an Jakku og Eivind v\u00f3ru partar av. Seinni eisini \u00ed Danmark, har teir v\u00f3ru \u00ed lestrar\u00f8r\u00f0indum. \u00cd 1983 kom fyrsta bandi\u00f0 \u00fat, og var\u00f0 hetta band n\u00f3gv sp\u00e6lt. Sangir sum \"Upp \u00e1 t\u00e1\" og \"V\u00e1gagellan\" v\u00f3ru og eru javnan enn at hoyra. \u00cd 1984 kom anna\u00f0 bandi\u00f0, og ta\u00f0 tri\u00f0a kom \u00ed 86. B\u00f3lkurin hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed \u00f8\u00f0rum prosjektum eisini, serliga J\u00f3an Jakku hevur veri\u00f0 virkin \u00ed t\u00f3nleikal\u00edvinum vi\u00f0 solo\u00fatg\u00e1vum og eisini saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum. N\u00fdtt tilfar ver\u00f0ur eisini at hoyra \u00ed komandi framt\u00ed\u00f0 fr\u00e1 onkrum av limunum.\n\nTinganest er enn virki\u00f0 \n\nN\u00faverandi manning \u00ed Tinganest er: Finnur J. Jacobsen trummur \u00e1slottur og sang, J\u00f3an Jakku Guttesen bass og sang, Holgar Jacobsen guitar, Magnus \u00e1 Stongum guitar og sang. Tinganest hevur sp\u00e6lt \u00e1 fleiri av f\u00f8roysku t\u00f3nleikafestivalunum og \u00e1 \u00f8\u00f0rum konsertum runt um landi\u00f0. Nevnast kann t.d., at Tinganest sp\u00e6ldi \u00e1 G-festivalinum 2009, Tinganest sp\u00e6ldi \u00e1 konsertini \u00ed Saltsiloini \u00e1 Drelnesi \u00ed Su\u00f0uroynni 15. mai 2010, tv\u00e6r vikur seinni sp\u00e6ldu teir til dans \u00e1 Seglloftinum \u00e1 Tv\u00f8royri. Tinganest sp\u00e6ldi eisini \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed august 2010.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1983 - Upp \u00c1 T\u00e1 Kassettuband\n 1986 - N\u00fa M\u00e1 Ta\u00f0 Vera Kassettuband\n 1989 - Tinganest 3 Kassettuband\n 2004 - Longst sum best Best of fl\u00f8ga\n\nUmframt \n\n 1985 Ung 85 vi\u00f0 lagnum \"S\u00ed\u00f0sta dansin\" Kassettuband\n 1998 Ung um aldam\u00f3ti vi\u00f0 lagnum \"S\u00ed\u00f0sta dansin\" Fl\u00f8ga\n\nS\u00ed eisini \n\n J\u00f3an Jakku Guttesen\n\nKeldur \n\n Summarfestivalur.fo\n Visitsuduroy.fo\n Sudurras1.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nTinganest"}
{"id": "10585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3an%20Jakku%20Guttesen", "title": "J\u00f3an Jakku Guttesen", "text": "J\u00f3an Jakku Guttesen er ein f\u00f8royskur komponistur, sangari og t\u00f3nleikari. Hann sp\u00e6lir bass & akk. gittar. J\u00f3an Jakku er m.a. kendur fr\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Tinganest.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1999 - Jakkin\n 2002 - V\u00e1gaverk\n\nS\u00ed eisini \n\n Tinganest\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nTinganest"}
{"id": "10586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terji%20Messell", "title": "Terji Messell", "text": "Terji Messell er f\u00f8ddur \u00ed T\u00f3rshavn. Hann er t\u00f3nleikari og onnur helvtin \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum ma\u00f0ur:glotti.\n\nHygg eisini at \n\n Ma\u00f0ur:glotti\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Terji.dk\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "10587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dunst", "title": "Dunst", "text": "Dunst er ein performanceb\u00f3lkur i\u00f0 ger ymisk einkult og b\u00f3lka performances/live shows upp\u00e1 n\u00f3gvar m\u00e1tar.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2005 - Od\u00e9ur\n 2006 - Shave Your Pet\n\nS\u00ed eisini \n\n Dennis Agerblad\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n www.dunst.dk\n www.MySpace.com/dunst_denmark\n\nT\u00f3nleikarar"}
{"id": "10589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Land", "title": "Land", "text": "Land (2008) er trija \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Ma\u00f0ur:glotti. Pl\u00e1tufelagi\u00f0 TUTL gav \u00fat.\n\nL\u00f8g \n Kossurin\n Lj\u00f3murin\n Dansurin\n Stj\u00f8rnuh\u00f3purin\n T\u00farurin\n Einslingurin\n Lyklasmi\u00f0urin\n Ur\u00f0in\n F\u00f8royingurin\n Hugurin\n Bussurin\n \u00dalvurin\n Spurningurin\n Vinurin\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n www.tutl.com/madurglotti-land\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "10590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urossetia", "title": "Su\u00f0urossetia", "text": "Su\u00f0urossetia (ossetiskt: \u0425\u0443\u0441\u0441\u0430\u0440 \u0418\u0440\u044b\u0441\u0442\u043e\u043d; russiskt:  \u042e\u0436\u043d\u0430\u044f \u041e\u0441\u0435\u0442\u0438\u044f; georgiskt: \u10e1\u10d0\u10db\u10ee\u10e0\u10d4\u10d7 \u10dd\u10e1\u10d4\u10d7\u10d8) er land \u00ed Kaukasus. \n\nRussland"}
{"id": "10610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Peary", "title": "Robert Peary", "text": "Robert Edwin Peary (6. mai 1856 - 20. februar 1920) var flotayvirma\u00f0ur \u00ed USA, men gj\u00f8rdi eisini fleiri p\u00f3lranns\u00f3knarfer\u00f0ir \u2013 vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga at koma \u00e1 Nor\u00f0urp\u00f3lin. Ta\u00f0 lukka\u00f0ist honum 6. apr\u00edl 1909. Hann sigldi nor\u00f0ur \u00ed \u00edshavi\u00f0 vi\u00f0 ranns\u00f3knarskipi s\u00ednum Roosevelt, har ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 fast \u00ed skr\u00fav\u00edsi. S\u00ed\u00f0an helt hann lei\u00f0ina fram vi\u00f0 monnum s\u00ednum \u00e1 hundasletu og sk\u00ed\u00f0um. Eftir heimkomuna var\u00f0 Peary \u00fatnevndur til kontraadmiral \u00ed amerikanska herflotanum.\n\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1856\nAndl\u00e1t \u00ed 1920"}
{"id": "10611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skapanarl%C3%A6ra", "title": "Skapanarl\u00e6ra", "text": "Skapanarl\u00e6ra er tr\u00fagvin upp\u00e1, at Gu\u00f0 skapa\u00f0i heimin upp\u00e1 6 vanlig samd\u00f8gur fyri 6.000 - 10.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \u00cdrski biskupurin James Ussher (4. januar 1581 \u2013 21. mars 1656) helt seg kunna dagfesta skapanina til  23. oktober 4004 f.Kr.\n\nF\u00f3lk, i\u00f0 tr\u00fdr upp \u00e1 skapanarl\u00e6ru, heldur, at alt \u00ed B\u00edbliuni vi\u00f0 denti l\u00f8gdum \u00e1 m\u00f3seb\u00f8kurnar er sannleiki og veruligar hendingar. Skapanarl\u00e6ra, sum vit kenna hana \u00ed dag (ungjar\u00f0arskapanarl\u00e6ra), er sprottin fr\u00e1 adventistunum \u00ed USA \u00ed 1800-talinum, og s\u00ed\u00f0an hevur l\u00e6ran breitt seg \u00fat og komi\u00f0 til a\u00f0rar evangeliskar kirkjur eftir 1960. Kristin skapanarl\u00e6ra kom veruliga \u00e1 politisku dagsskr\u00e1nna \u00ed USA \u00ed sjeyti\u00e1runum, t\u00e1 konservativur kristind\u00f3mur fekk vind \u00ed politisku seglini.\n\n\u00cd dag siga umlei\u00f0 40 % av amerikanarum seg tr\u00fagva, at j\u00f8r\u00f0in er 6 000 \u00e1ra gomul og skapa\u00f0 eftir seks d\u00f8gum. 2% av amerikonskum n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindaf\u00f3lki tr\u00fagva ta\u00f0 sama, har i\u00f0 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar og teldufr\u00f8\u00f0ingar eru taldir upp\u00ed. \n\n\u00cd n\u00fdggjari hami hevur skapanarl\u00e6ran fingi\u00f0 heiti\u00f0 \"intelligent design\", i\u00f0 merkir skynsom sni\u00f0geving. Royndir hava veri\u00f0 \u00ed Amerika at f\u00e1a fingi\u00f0 \"intelligent design\" \u00edsta\u00f0in fyri menningarl\u00e6ru \u00ed almennum sk\u00falum, men ta\u00f0 er ikki komi\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum, t\u00ed ta\u00f0 hevur veri\u00f0 mett at veri\u00f0 kristi\u00f0 og harvi\u00f0 \u00edm\u00f3ti amerikonsku grundl\u00f3gini, vi\u00f0v\u00edkjandi skilna\u00f0 millum kirkju og land.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nPseudov\u00edsindi"}
{"id": "10612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dialogos", "title": "Dialogos", "text": "Dialogos er ein  felagsskapur, sum arbei\u00f0ir fyri at lyfta samtaluna millum kristna tr\u00fagv og v\u00edsind \u00ed F\u00f8royum upp\u00e1 n\u00fdggjar, betri og \u00e1hugaverdari h\u00e6ddir. Dialogos var\u00f0 stovna\u00f0 vegna eina misn\u00f8gd vi\u00f0 hvussu vanliga ver\u00f0ur tosa\u00f0 um v\u00edsind \u00edmillum kristin \u00ed F\u00f8royum. \n\nFelagsskapir"}
{"id": "10613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faraday%20Institute%20for%20Science%20and%20Religion", "title": "Faraday Institute for Science and Religion", "text": "Faraday Institute for Science and Religion er uppkalla\u00f0 eftir v\u00edsindamanninum Michael Faraday, i\u00f0 livdi fr\u00e1 1791 til 1867. Umframt at vera ein tann kendasti bretski v\u00edsindama\u00f0urin fyri s\u00edtt arbei\u00f0i innan alis- og evnafr\u00f8\u00f0i var hann eisini ein \u00ed\u00f0in kristin tr\u00fagvandi.\n\nFaraday Institute, i\u00f0 hevur tilkn\u00fdti til St. Edmunds College \u00ed Cambridge, er virki\u00f0 \u00e1 4 h\u00f8vu\u00f0s\u00f8kjum:\n\n Gransking og \u00fatg\u00e1va av tilfari innan v\u00edsindi og \u00e1tr\u00fana\u00f0. \n At bj\u00f3\u00f0a \u00fat skei\u00f0 og einkultar l\u00e6rugreinar innan v\u00edsindi og \u00e1tr\u00fana\u00f0. \n At skipa fyri almennum fyrilestrum og r\u00e1\u00f0stevnum innan v\u00edsindi og \u00e1tr\u00fana\u00f0. \n At bera r\u00e6ttar og n\u00e1greiniligar uppl\u00fdsingar til altj\u00f3\u00f0a mi\u00f0lar \u00ed spurningum vi\u00f0v\u00edkjandi v\u00edsindum og \u00e1tr\u00fana\u00f0i.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hja Faraday Institute\n\nPseudov\u00edsindi\nFr\u00f8\u00f0i\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nOngland"}
{"id": "10614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christians%20In%20Science", "title": "Christians In Science", "text": "Christians In Science (CiS) er ein altj\u00f3\u00f0a kristin felagsskapur i\u00f0 serliga er \u00e6tla\u00f0ur tr\u00fagvandi f\u00f3lki, i\u00f0 arbei\u00f0a innan v\u00edsind, men er eisini opin fyri tey, i\u00f0 eru \u00e1huga \u00ed tr\u00fagv og v\u00edsind. \n\nFelagsskapir"}
{"id": "10615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Scibel", "title": "Scibel", "text": "Scibel (eitt or\u00f0asp\u00e6l vi\u00f0 science og bible) er ein bretskur felagskapur i\u00f0 er sprottin \u00far arbei\u00f0inum hj\u00e1 Christians In Science (CiS), men vendir s\u00e6r meir n\u00e1greiniliga til ta\u00f0 yngra \u00e6ttarli\u00f0i\u00f0. Vi\u00f0 slagor\u00f0unum, \"Hard questions - Real answers\", hevur Scibel sum endam\u00e1l at uppl\u00fdsa ung um samansp\u00e6li\u00f0 \u00edmillum v\u00edsind og tr\u00fagv, og at v\u00edsa \u00e1 at hesi ikki eru \u00ed ands\u00f8gn. T\u00fddningurin av hesum arbei\u00f0inum s\u00e6st best \u00ed t\u00ed stu\u00f0linum verk\u00e6tlanin hevur fingi\u00f0 fr\u00e1 alskins felagskapum so sum frelsunarherinum, Youth With A Mission og Evangelical Alliance. \n\nFelagskapur"}
{"id": "10616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R.%20J.%20Berry", "title": "R. J. Berry", "text": "R. J. Berry (Robert James \"Sam\" Berry, f\u00f8ddur \u00ed 1934) er ein vistfr\u00f8\u00f0iligur gengranskari, og professari \u00e1 University College London. Berry er millum h\u00e6gst virdu l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingarnar og genetikkararnar \u00ed Bretlandi. Hann hevur fingi\u00f0 Templeton UK Individual Award \u00ed 1996 fyri s\u00edtt \"\u00e1haldandi arbei\u00f0i fyri kristnari tr\u00fagv \u00ed einari v\u00edsindaligari t\u00ed\u00f0\". Hann hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Linnean Society, British Ecological Society, European Ecological Federation og Christians In Science (CiS), og hevur skriva n\u00f3gvar b\u00f8kur um genetik, l\u00edvfr\u00f8\u00f0i, \u00f8kologi og um sambandi \u00edmillum tr\u00fagv og v\u00edsind. \n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0ingar\nBretar\nProfessarar"}
{"id": "10617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Henrik%20Gregersen", "title": "Niels Henrik Gregersen", "text": "Niels Henrik Gregersen er \u00edmillum teir fremstu teinkjararnar \u00ed n\u00e6stu generati\u00f3nini av gudfr\u00f8\u00f0ingum, sum serliga vi\u00f0gera sambandi\u00f0 \u00edmillum tr\u00fagv og v\u00edsindi. Hann las undir v\u00ed\u00f0agitna t\u00fdska gudfr\u00f8\u00f0inginum Wolfhart Pannenberg og hevur skriva\u00f0 og ritstj\u00f3rna\u00f0 ein h\u00f3p av b\u00f3kum um tr\u00fagv og v\u00edsind. Hann var vi\u00f0 til at stovna International Society for Science and Religion og var \u00ed fleiri \u00e1r n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed European Society for the Study of Science and Theology.\n\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "10618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mumbai", "title": "Mumbai", "text": "Mumbai (; eisini kendur sum Bombay, i\u00f0 var almenna navni\u00f0 til 1995 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed indiska stakr\u00edkinum Maharashtra \u00ed Vesturindia. \u00cd Mumbai b\u00fdi b\u00fagva fleiri enn 12,5 mi\u00f3. f\u00f3lk, i\u00f0 ger b\u00fdin til st\u00f8rsta b\u00fd \u00ed India eftir f\u00f3lkatalinum. \u00cd st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum Mumbai b\u00fagva 18,5 milli\u00f3nir, og um \u00f8ll regi\u00f3nin ver\u00f0ur tald vi\u00f0, so kemur f\u00f3lkatali\u00f0 upp um 20 milli\u00f3nir, i\u00f0 ger Mumbai regi\u00f3nina til ein av heimsins st\u00f8rstu st\u00f3rb\u00fdum eftir f\u00f3lkatalinum. Mumbai er ein t\u00fddningarmikil havnab\u00fdur. B\u00fdurin er \u00e1 einari oyggj, upprunaliga t\u00f3 \u00e1 sjey oyggjum, i\u00f0 n\u00fa eru bygdar saman. Mumbai liggur eystantil \u00ed India og hevur g\u00f3\u00f0a n\u00e1tt\u00faruhavn. B\u00fdurin er eisini r\u00edkasti b\u00fdur \u00ed India. Uttan um b\u00fdin eru st\u00f3rar bummullarlundir, og \u00ed Mumbai eru fleiri spuna- og kl\u00e6dnavirki. Helmingurin av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed Mumbai arbei\u00f0ir \u00ed kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0inum.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \nFr\u00e1 byrjan l\u00e1 Mumbai \u00e1 sjey oyggjum, i\u00f0 v\u00f3ru bundnar saman vi\u00f0 einum av teimum fyrstu st\u00f3ru verkfr\u00f8\u00f0ingaverk\u00e6tlanunum, i\u00f0 guvern\u00f8ruin William Hornby skipa\u00f0i fyri fr\u00e1 1782til 1784. \u00cd 1838 v\u00f3ru allar oyggjarnar kn\u00fdttar saman.\n\nVe\u00f0urlag \nMumbai hevur tropiskt ve\u00f0urlag. \u00c1rsme\u00f0alhitin er knapt 27\u00a0\u00b0C. L\u00e6gsti skr\u00e1setti hitin \u00ed b\u00fdnum er 7,4\u00a0\u00b0C fr\u00e1 22. januar 1962. H\u00e6gst m\u00e1ldi hitin er 42\u00a0\u00b0C. Monsunregni\u00f0, i\u00f0 er \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num juni - september, gevur r\u00edkiligt av avfalli.\n\nB\u00faskapur \nMumbai er ein av t\u00fddningarmiklastu b\u00fdum \u00ed India um hugt ver\u00f0ur at b\u00faskapinum - 16 % av \u00f8llum innt\u00f8kuskatti og 35 % av \u00f8llum ognarskatti, i\u00f0 ver\u00f0ur goldin \u00ed India, ver\u00f0ur goldin \u00ed Mumbai.\n\nS\u00f8ga \nTann fyrsta b\u00fasetingin \u00ed \u00f8kinum, har i\u00f0 Mumbai er \u00ed dag, f\u00f3r fram umlei\u00f0 \u00e1r 600 f.Kr.. \u00d8ki\u00f0 hev\u00f0i upprunaliga sjey oyggjar. Hesar hoyrdu til Maurya-r\u00edki\u00f0 \u00ed 3. \u00f8ld f.Kr.. T\u00e6r sjey oyggjarnar v\u00f3ru Bombay-oyggin, Parel, Mazagaon, Mahim, Colaba, Worli, og Old Woman's Island (eisini kend sum L\u00edtla Colaba).\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nKrikket er tann best umt\u00f3kta\u00f0 \u00edtr\u00f3ttargreinin \u00ed Mumbai. F\u00f3tb\u00f3ltur er eisini v\u00e6l d\u00e1mt, og n\u00f3gv fylgja vi\u00f0 \u00ed ensku Premier League og FIFA World Cup. Mumbai City FC umbo\u00f0ar b\u00fdin \u00ed Indisku Super League. Tvey li\u00f0 umbo\u00f0a b\u00fdin \u00ed I-League, tey eru Mumbai FC og Air-India.\n\nRugby ver\u00f0ur sp\u00e6lt \u00e1 Bombay Gymkhana fr\u00e1 juni til november.\n\nHv\u00f8rt \u00e1r \u00ed februar er Mumbai vertur fyri hestar\u00ed\u00f0ikapping, i\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00e1 Mahalaxmi Racecourse. Ein onnur r\u00ed\u00f0ikapping fer eisini fram \u00ed b\u00fdnum \u00ed februar, ta\u00f0 er Mcdowell's Derby, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin hj\u00e1 Turf Club \u00ed Mumbai.\n\nKendir \u00edb\u00fagvar \n Sachin Tendulkar | Anish Kapoor | Rudyard Kipling | Bhownaggree | Bhimrao Ramji Ambedkar | Rajiv Gandhi | Zubin Mehta | Merle Oberon | Salman Rushdie | Terence Hanbury White | Freddie Mercury\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed India"}
{"id": "10624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3lastj%C3%B8rnan", "title": "J\u00f3lastj\u00f8rnan", "text": "J\u00f3lastj\u00f8rnan (2008) er eitt j\u00f3lalag hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Ma\u00f0ur:glotti. L\u00e1 til \u00f3keypis download \u00e1 heimas\u00ed\u00f0a teirra, j\u00f3lin 2008. Lagi\u00f0 kan keypast \u00e1 iTunes.\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n J\u00f3lastj\u00f8rnan\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "10633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mike%20Huckabee", "title": "Mike Huckabee", "text": "Michael Dale \"Mike\" Huckabee (f. 1955) er fyrrverandi guvern\u00f8rur \u00ed Arkansas. Huckabee er f\u00f8ddur 24. august 1955 \u00ed Hope \u00ed Su\u00f0urarkansas. Hann er limur \u00ed Republikanska flokkinum. Hann er eisini baptistprestur og sj\u00f3nvarpsvertur. Huckabee t\u00f3k bachelor\u00fatb\u00fagving \u00e1 Ouachita Baptist University. \u00cd 1974 giftist hann vi\u00f0 Janet Huckabee. Huckabee er eisini rith\u00f8vundur og hevur skriva\u00f0 sjey b\u00f8kur. Fyrsta b\u00f3kin Character is the Issue: How People With Integrity Can Revolutionize America kom \u00fat \u00ed 1997. Hann b\u00fdr n\u00fa \u00ed Little Rock \u00ed Arkansas. \n\nHann sigur vi\u00f0 sj\u00f3nvarpi\u00f0 Fox News Channel, at hann fer ikki at royna at gerast valevni hj\u00e1 Republikanarunum til forsetavali\u00f0 2012. Huckabee, sum er fyrrverandi guvern\u00f8rur \u00ed statinum Arkansas, royndi seg, t\u00e1 Republikanararnir skuldu finna eitt valevni til forsetavali\u00f0 \u00ed 2008, men hann m\u00e1tti l\u00fata fyri John McCain. Avger\u00f0in ger st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 Republikararunum enn truplari, t\u00ed veljarakanningarnar hava givi\u00f0 Demokratiskla forsetanum Barack Obama vind \u00ed seglini eftir at amerikanskar herdeildir t\u00f3ku Osama bin Laden av d\u00f8gum 2. mei 2011.\n\nB\u00f8kur \n\n Character is the Issue: How People With Integrity Can Revolutionize America (1997)\n Kids Who Kill (1998)\n Living Beyond Your Lifetime (2000)\n Quit Digging Your Grave with a Knife and Fork (2005)\n From Hope to Higher Ground: 12 Stops to Restoring America's Greatness (2007)\n Character Makes a Difference: Where I'm From, Where I've Been, and What I Believe (2007)\n Do the Right Thing: Inside the Movement That's Bringing Common Sense Back to America (2008)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Mike Huckabee; Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskir politikarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "10635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surrealisma", "title": "Surrealisma", "text": "Surrealisma er eitt r\u00e1k fr\u00e1 1920-\u00e1runum, sum byggir \u00e1 d\u00fdpdars\u00e1larfr\u00f8\u00f0ina hj\u00e1 Sigmund Freud (1856-1939), og sum roynir at lata undirvitskuna sleppa framat, so at ta\u00f0 dreymakenda og ta\u00f0 skilaleysa \u00ed gerandisdegnum og \u00ed veruleikanum eisini sleppur framat. \n\nMentas\u00f8ga\nList"}
{"id": "10636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elia", "title": "Elia", "text": "Elia (hebr\u00e1iskt: \u05d0\u05dc\u05d9\u05d4\u05d5, Eliyahu), sum er nevndur \u00ed Gamla Testamenti, var profetur og f\u00f3r har\u00f0liga fram m\u00f3ti d\u00fdrkanini av teim gomlu gudunum, t.d. Baal. Hann kravdi, at \u00edsraelsmenn bara d\u00fdrka\u00f0u tann eina sanna Gud, Jehova. \u00cd Kongab\u00f3kini ver\u00f0ur greitt fr\u00e1, at Elia f\u00f3r livandi til himmals. \n\nElia profetur er ofta l\u00fdstur vi\u00f0 einum ravni. \u00cd einum \u00f3vanliga dr\u00fagvum turki bey\u00f0 Gu\u00f0 Elia at fara til \u00e1arl\u00f8k eystan fyri J\u00f3rdan\u00e1nna. Og \"Hv\u00f8nn morgun komu ravnarnir vi\u00f0 brey\u00f0i til hansara og hv\u00f8rt kv\u00f8ld vi\u00f0 kj\u00f8ti; og hann drakk \u00far \u00e1nni\".\n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "10637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3ses", "title": "M\u00f3ses", "text": "M\u00f3ses (hebraiskt: \u05de\u05b9\u05e9\u05b6\u05c1\u05d4, lat\u00edn: Moyses, grikskt: M\u03c9\u03cb\u03c3\u1fc6\u03c2) var profeturin, i\u00f0 f\u00f8rdi \u00edsraelsf\u00f3lk \u00far tr\u00e6ld\u00f3mi egypta og leiddi ta\u00f0 fram at t\u00ed lova\u00f0a landinum. Hann fekk tey tiggju bo\u00f0ini fr\u00e1 Gu\u00f0i og var l\u00f3ggevi \u00cdsraels. M\u00f3ses er t\u00fddningarmesti pers\u00f3nurin \u00ed fimm teim fyrstu b\u00f3kunum \u00ed B\u00edbliuni, sum umframt at ver\u00f0a nevndar M\u00f3seb\u00f8kurnar ella Tora, eisini ver\u00f0a nevndar Genesis (1.), Exodus (2.), Leviticus (3.), Numeri (4.), og Deuteronomium (5.). Vanliga var\u00f0 sagt, at M\u00f3ses skuldi hava skriva\u00f0, men granskarar halda t\u00e6r vera settar saman av n\u00f3gvum yngri tekstum. \u00cd Gamla Testamenti er M\u00f3ses \u00e1tr\u00fana\u00f0arligur og ver\u00f0sligur lei\u00f0ari \u00edsraelsf\u00f3lksins; hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Egyptalandi, me\u00f0an \u00edsraelsf\u00f3lk dvaldist har \u00ed tr\u00e6ld\u00f3mi , men eftir bo\u00f0um fr\u00e1 Gu\u00f0i og vi\u00f0 hansara hj\u00e1lp leiddi hann f\u00f3lki\u00f0 til lova\u00f0a landi\u00f0 K\u00e1n\u00e1an; sj\u00e1lvur doy\u00f0i M\u00f3ses, \u00e1\u00f0renn tey n\u00e1ddu K\u00e1n\u00e1an , men t\u00e1 hev\u00f0i hann nevnt J\u00f3sva til eftirmann s\u00edn ; \u00e1 Sinaifjalli t\u00f3k hann \u00edm\u00f3ti teimum t\u00edggju bo\u00f0unum, sum gj\u00f8rdust grundarlag undir \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu og ver\u00f0sligu l\u00f3gunum \u00edsraelsf\u00f3lksins.  Eisini gav hann \u00edsraelsf\u00f3lki n\u00f3gvar a\u00f0rar l\u00f3gir og sameindi f\u00f3lki\u00f0 til eina tj\u00f3\u00f0, eftir bo\u00f0um Gu\u00f0s. Enn tann dag \u00ed dag halda j\u00f8darnir seg til hesar l\u00f3gir, sum eisini fevna um tey t\u00edggju bo\u00f0ini, i\u00f0 eru av st\u00f8rsta t\u00fddningi fyri kristin. Hugtikin av undranarsomu hendingunum \u00ed l\u00edvi hansara, hava listaf\u00f3lk \u00ed \u00f8ldir skapa\u00f0 st\u00f3r listaverk.\n\nNavnauppruni \n\nAv hebraiskum Mosheh um grikska sni\u00f0i\u00f0 M\u014dus\u0113s (\u039c\u03c9\u03c5\u03c3\u03ae\u03c2), helst upprunaliga \u00far egyptiskum, m\u00f8guliga av navnor\u00f0inum mes, mesu 'sonur', sama r\u00f3t sum seinni li\u00f0ur \u00ed n\u00f8vnum sum Tutmosis og Rameses 'f\u00f8ddur av (einum \u00e1v\u00edsum gudi)'; eisini tulka\u00f0 at merkja 'drigin \u00far.\n\nFyrstu \u00e1rini \n\u2028\u2028\nPatriarkarnir \u00cdsakur, J\u00e1kup og \u00c1braham v\u00f3ru forfedrar M\u00f3sesar. T\u00e1 i\u00f0 hungursney\u00f0 h\u00f3tti K\u00e1n\u00e1anland, f\u00f3r abbasonur \u00c1brahams, J\u00e1kup, til Egyptalands vi\u00f0 \u00f8llum h\u00fasi s\u00ednum. Summir s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar halda, at hetta man hava veri\u00f0 \u00ed N\u00fdggja egyptiska kongsd\u00f8minum fr\u00e1 um 1570 f.Kr., t\u00e1 i\u00f0 fleiri m\u00e1ttmiklir f\u00e1raoar hv\u00f8r eftir annan r\u00e1ddu fyri hesum st\u00f3ra r\u00edki. Sonur J\u00e1kups, J\u00f3sef, var h\u00f8gt \u00ed metum \u00ed Egyptalandi, men so vi\u00f0 og vi\u00f0 v\u00f3r\u00f0u \u00edsraelsf\u00f3lk alt meira k\u00faga\u00f0. B\u00edblian grei\u00f0ir fr\u00e1, at M\u00f3ses bjarga\u00f0i teimum \u00far tr\u00e6ld\u00f3mi. M\u00f3ses var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini \u00ed 1300 f.Kr., t\u00e1 i\u00f0 f\u00e1rao hev\u00f0i givi\u00f0 bo\u00f0 um, at \u00f8ll n\u00fdf\u00f8dd dreingjab\u00f8rn hj\u00e1 hebrearunum skuldu druknast. Foreldrini eru hebraisk, Jochebed og Amram. M\u00f3\u00f0irin fjaldi hann \u00ed tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir, so leg\u00f0i hon hann \u00ed eina kurv og l\u00e6t hann liggja eftir millum sevini vi\u00f0 Nil\u00e1nna \u00ed Egyptalandi. D\u00f3ttir f\u00e1raos fann barni\u00f0. B\u00edblian sigur, at hann gr\u00e6t, og hon blotna\u00f0i.  Systir M\u00f3sesar, Miriam, i\u00f0 var har \u00ed n\u00e1nd og eygleiddi, fekk sagt, at hann kundi ver\u00f0a fostra\u00f0ur upp hj\u00e1 hebreiskari konu. Kongsd\u00f3ttirin j\u00e1tta\u00f0i, og systirin Miriam leyp av sta\u00f0 eftir mammuni. \u00c1 henda h\u00e1tt kom M\u00f3ses aftur til mammu s\u00edna og var hj\u00e1 henni, til hann var n\u00f3g gamal at vera \u00ed kongsins h\u00fas. T\u00e1 i\u00f0 hann var tilkomin, t\u00f3k d\u00f3ttir f\u00e1raos hann til s\u00edn og kalla\u00f0i hann M\u00f3ses, i\u00f0 merkir \u201ceg dr\u00f3 hann upp \u00far vatninum\u201d. M\u00f3ses var av \u00e6tt Levis, i\u00f0 var tri\u00f0i sonur J\u00e1kups. Si\u00f0st \u00ed 1300 f.Kr. gj\u00f8rdi f\u00e1rao (helst Ramses II) av, at ta\u00f0 v\u00f3ru ov n\u00f3gvir hebrear \u00ed Egyptalandi og gav bo\u00f0 um, at \u00f8ll teirra fyrstf\u00f8ddu dreingjab\u00f8rn skuldu sl\u00e1ast \u00ed hel. S\u00f8gnin sigur, at M\u00f3ses var hj\u00e1 mammuni \u00ed uml. tvey \u00e1r, \u00e1\u00f0renn d\u00f3ttir f\u00e1raos t\u00f3k hann aftur til s\u00edn. M\u00f3ses var aldur upp og l\u00e6rdur sum ta\u00f0 s\u00f8mdi seg einum egyptiskum prinsi. Halgab\u00f3k nevnir einki um hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0; s\u00f8gur hansara barnadagur eru at finna \u00ed Midrasj, eitt savn av j\u00f8diskum tekstum, i\u00f0 v\u00f3ru skriva\u00f0ir til tess at hj\u00e1lpa lesaranum til at skilja B\u00edbliuna.\n\nM\u00f3ses fl\u00fdggjar til Midianlands \n\nM\u00f3ses skal hava veri\u00f0 s\u00edni fyrstu 40 \u00e1r \u00ed egyptisku hir\u00f0ini. Ta\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0, at \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i hevur hann fingi\u00f0 at vita, at hann var hebrei. Hetta kann vera ors\u00f8kin til, at hann drap egyptan, sum bardi hebraiskan mann.  M\u00f3ses fl\u00fdddi s\u00ed\u00f0an til Midianlands, \u00fatnyr\u00f0ingsstrondina \u00ed dagsins Saudi-Ar\u00e1bia, at kr\u00f3gva seg fyri f\u00e1rao, i\u00f0 \u00e6tla\u00f0i at beina fyri honum. N\u00fa var hann \u00ed Midianlandi tey n\u00e6stu 40 \u00e1rini. Ein dagin hv\u00edldi M\u00f3ses seg vi\u00f0 ein brunn \u00ed Midianlandi. T\u00e1 komu eisini hagar d\u00f8tur Jetros, i\u00f0 var prestur har, eftir vatni. Nakrir hir\u00f0ar komu framvi\u00f0 og \u00e6tla\u00f0u at reka genturnar burtur, men M\u00f3ses kom teimum til hj\u00e1lpar. S\u00ed\u00f0an oysti hann teimum vatn upp \u00ed \u00edl\u00f8tini og gav d\u00fdrunum. T\u00e1 i\u00f0 d\u00f8turnar komu heim, greiddu t\u00e6r fa\u00f0ir s\u00ednum, Jetro, fr\u00e1 um egyptiska mannin, sum kom teimum til hj\u00e1lpar vi\u00f0 brunnin. Jetro ba\u00f0 d\u00f8turnar bj\u00f3\u00f0a manninum heim sum t\u00f8kk fyri g\u00f3\u00f0ger\u00f0ina. M\u00f3ses t\u00f3k vi\u00f0 innbj\u00f3\u00f0ingini og var\u00f0 b\u00fagvandi hj\u00e1 Jetro. S\u00ed\u00f0an giftist M\u00f3ses vi\u00f0 einu d\u00f3ttrini, Zapporu, og vi\u00f0 henni fekk hann tveir synir. Hesa t\u00ed\u00f0ina, me\u00f0an M\u00f3ses var \u00ed Midianlandi, hev\u00f0i \u00edsraelsf\u00f3lk ta\u00f0 ringt \u00ed Egyptalandi.\n\nEin dagin, sum hann sat hj\u00e1 sey\u00f0i hj\u00e1 verfa\u00f0irinum Jetro, s\u00e1 hann ein runn standa \u00ed lj\u00f3sum loga \u00e1 Sinaifjalli (H\u00f3rebsfjalli). T\u00e1 i\u00f0 M\u00f3ses f\u00f3r n\u00e6rri at vita, hoyrdi hann Gu\u00f0s r\u00f8dd \u00far runninum, og hon seg\u00f0i, at hann m\u00e1tti fara aftur til Egyptalands at hj\u00e1lpa tj\u00f3\u00f0 s\u00ednari, t\u00ed tr\u00e6lka\u00f0a j\u00f8disku \u00edsraelsf\u00f3lki. \u201cT\u00fa skalt f\u00f8ra tey \u00fat \u00far l\u00ed\u00f0ingunum\u201d, greiddu Gu\u00f0 M\u00f3sesi fr\u00e1, \u201ctil land, sum fl\u00fdtur \u00ed hunangi og mj\u00f3lk\u201d.  Ta\u00f0 var ta\u00f0 landi\u00f0, i\u00f0 fyrr var\u00f0 lova\u00f0 \u00c1brahami, sum var \u00e6ttfa\u00f0ir M\u00f3sesar. Gu\u00f0 opinbera\u00f0i eisini navn s\u00edtt fyri M\u00f3ses, t\u00e1 i\u00f0 hann seg\u00f0i \u201ceg eri tann, sum eg eri\u201d, ella \u00e1 hebraiskum \u05d9\u05d4\u05d5\u05d4 (JHVH, Jahve ella Jehova), Gu\u00f0 fe\u00f0ra hansara. Gu\u00f0 bey\u00f0 honum at fara aftur til Egyptalands og fr\u00eda f\u00f3lki\u00f0, men M\u00f3ses b\u00f8na\u00f0i Gu\u00f0 at senda onkran annan, t\u00ed hann var so tungdur fyri m\u00e1linum. T\u00e1 ilska\u00f0ist harrin og ba\u00f0 M\u00f3ses f\u00e1a s\u00e6r br\u00f3\u00f0urin \u00c1ron til talsmann. S\u00ed\u00f0an b\u00fa\u00f0i hann seg til vi\u00f0 \u00f8llum h\u00faski s\u00ednum og f\u00f3r til Egyptalands. Har hitti hann \u00c1ron aftur.\n\nT\u00e6r t\u00edggju pl\u00e1gurnar \n\nVi\u00f0 bo\u00f0um fr\u00e1 Gu\u00f0i f\u00f3ru M\u00f3ses og br\u00f3\u00f0irin \u00c1ron til Egyptalands at bi\u00f0ja f\u00e1rao loysa \u00edsraelsf\u00f3lk \u00far tr\u00e6ld\u00f3mi.  Fyrsti fundurin millum \u00c1ron, M\u00f3ses og f\u00e1rao gav einki \u00farslit. A\u00f0ru fer\u00f0 vildi f\u00e1rao s\u00edggja okkurt tekin. \u00c1ron tveitti stavin, og hann gj\u00f8rdist til ein orm. Gandakallur f\u00e1raos gj\u00f8rdu ta\u00f0 sama, men ormur \u00c1rons gloypti teimum. Men f\u00e1rao vildi framvegis ikki loyva \u00edsraelsf\u00f3lki at fara. Dagin eftir kom M\u00f3ses aftur og br\u00fakti sama stav at gera vatni\u00f0 \u00ed N\u00edl til bl\u00f3\u00f0, men heldur ikki hetta vi\u00f0aki f\u00e1rao. T\u00e1 i\u00f0 f\u00e1rao nokta\u00f0i, sendi Gu\u00f0 egyptum t\u00edggju pl\u00e1gur. Fyrst gj\u00f8rdist vatni\u00f0 \u00ed N\u00edl til bl\u00f3\u00f0, s\u00ed\u00f0an komu \u00f3teljandi mongdir av m\u00fdggjabitum, bitflugum og froskum. S\u00ed\u00f0an komu fena\u00f0ardreps\u00f3tt, heglingur, myrkur, k\u00fdlas\u00f3tt og ongsprettur. T\u00edggjunda pl\u00e1gan var tann r\u00e6\u00f0uligasta: \u00f8ll frumborin \u00ed Egyptalandi skuldu doyggja, eisini b\u00e6\u00f0i d\u00fdr og b\u00f8rn. Undan t\u00edggindu pl\u00e1guni hev\u00f0i Gu\u00f0 sagt M\u00f3sesi, hvat \u00edsraelsf\u00f3lk skuldu gera. Hv\u00f8rt h\u00faski skuldi ofra lamb og smyrja bl\u00f3\u00f0i\u00f0 \u00e1 duratr\u00e6 og durastavir. S\u00ed\u00f0an skuldu tey steikja kj\u00f8ti\u00f0 v\u00e6l og eta ta\u00f0 aftur vi\u00f0 \u00f3s\u00fargar\u00f0um brey\u00f0i og beiskum urtum. M\u00e1lt\u00ed\u00f0ina skuldu tey nj\u00f3ta fer\u00f0ab\u00fagvin vi\u00f0 stavi \u00ed hendi. T\u00e1 i\u00f0 frumbornu egyptisku b\u00f8rnini v\u00f3r\u00f0u dripin, leyp oy\u00f0andi eingil Gu\u00f0s h\u00fasini hj\u00e1 \u00edsraelsf\u00f3lki um. Bl\u00f3\u00f0i\u00f0 av lambinum var bjargingin. Hesin tilbur\u00f0urin er upprunin til j\u00f8disku p\u00e1skah\u00e1t\u00ed\u00f0ina Pezach.\n\nT\u00e1 n\u00e1ttina, t\u00e1 i\u00f0 t\u00edggunda pl\u00e1gan kom, gav f\u00e1rao \u00c1roni og M\u00f3sesi bo\u00f0 um at savna f\u00f3lki\u00f0 og r\u00fdma \u00far Egyptalandi. \u00cdsraelsf\u00f3lk t\u00f3ku so s\u00edni \u00f3s\u00farga\u00f0u brey\u00f0, fingu s\u00e6r kl\u00e6\u00f0ini og t\u00f3ku vi\u00f0 s\u00e6r egyptisku silvur- og gullgripirnar, so sum M\u00f3ses hev\u00f0i sagt. \u00cdsraelsf\u00f3lk f\u00f3ru so til gongu \u00far landinum vi\u00f0 \u00f8llum fena\u00f0inum. Halgab\u00f3k sigur, at \u00ed tali v\u00f3ru tey \u201cokkurt um seks hundra\u00f0 t\u00fasund menn, umframt konur og b\u00f8rn\u201d.\n\n\u00cdgj\u00f8gnum Rey\u00f0ahav \n\n\u2028So slapp \u00edsraelsf\u00f3lk avsta\u00f0, og tey fl\u00fdddu eystureftir til K\u00e1n\u00e1anland (lova\u00f0a landi\u00f0, \u00cdsrael). Hetta var byrjanin til tann st\u00f3ra fl\u00f3ttan \u00far Egyptalandi. M\u00f3ses skipa\u00f0i fyri \u00f8llum eftir Gu\u00f0s bo\u00f0um. T\u00e1 i\u00f0 f\u00e1rao fr\u00e6tti, at \u00edsraelsf\u00f3lk v\u00f3ru farin \u00far landinum, broytti hann st\u00f8\u00f0u og sendi herin eftir teimum. Men Gu\u00f0 f\u00f8rdi M\u00f3ses og f\u00f3lki\u00f0 gj\u00f8gnum oy\u00f0una. Um dagin gingu tey eftir sk\u00fdst\u00f3lpa og um n\u00e1ttina eftir eldst\u00f3lpa. M\u00f3ses f\u00f8rdi tey gj\u00f8gnum oy\u00f0im\u00f8rkina til ta\u00f0, sum ver\u00f0ur hildi\u00f0 at vera Rey\u00f0ahav. Egyptiski herurin elti tey, t\u00ed f\u00e1rao i\u00f0ra\u00f0i seg n\u00fa um at missa allar s\u00ednar j\u00f8disku tr\u00e6lir. T\u00e1 i\u00f0 tey koma til havi\u00f0, r\u00e6tti M\u00f3ses hondina \u00fat, og \u00e1 undursaman h\u00e1tt skilti vatni\u00f0 seg sundur.  \u00cdsraelsf\u00f3lk gekk turrsk\u00f8tt yvirum, men t\u00e1 i\u00f0 egyptar \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r aftan\u00e1, r\u00e6tti M\u00f3ses aftur hondina \u00fat, og n\u00fa floymandi vatni\u00f0 innaftur. B\u00edblian sigur, at allur herurin drukna\u00f0i. T\u00e1 i\u00f0 \u00edsraelsf\u00f3lk v\u00f3ru komin yvirum \u00ed \u00f8llum g\u00f3\u00f0um, skipa\u00f0i Miriam, systir M\u00f3sesar, fyri h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum. Miriam var profetkona og h\u00f8gt \u00ed metum. Hon t\u00f3k t\u00e1 eina trummu \u00ed hond og dansa\u00f0i og sang, og allur kvinnurnar t\u00f3ku undir vi\u00f0 henni, t\u00e1 i\u00f0 hon skipa\u00f0i og kva\u00f0.\n\n\u00c1 longu lei\u00f0ini til K\u00e1n\u00e1anlands troytta\u00f0ust \u00edsraelsf\u00f3lk av oy\u00f0im\u00f8rkini og gramdu seg fyri M\u00f3sesi. Vi\u00f0 einum undri fekk M\u00f3ses ta\u00f0 beiska vatni\u00f0 \u00ed einari oasu at smakka v\u00e6l, men svongdin n\u00edvdi eisini.  So sendi Gu\u00f0 teimum manna og lyngh\u00f8nur at eta. Manna-korni\u00f0 fall \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina eins og d\u00f8gg, og hugsanin um hetta brey\u00f0 av himni hugt\u00f3k m.a. mangan listamannin \u00ed renesansut\u00ed\u00f0ini. Ta\u00f0 var sera tv\u00f8rligt hj\u00e1 \u00edsraelsf\u00f3lki at koma \u00edgj\u00f8gnum oy\u00f0im\u00f8rkina, og M\u00f3ses fekk seg mangan royndan. T\u00e1 i\u00f0 tey h\u00f8vdu fingi\u00f0 manna av himni, f\u00f3ru tey aftur at gremja seg um, at einki vatn var. M\u00f3ses vendi s\u00e6r til Gu\u00f0, og m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 loyst vi\u00f0 undirsamari hending.  Vatni\u00f0, sum vellir \u00far klettinum gj\u00f8rdist enn eitt v\u00e6ld\u00e1mt evni \u00ed listini.\n\nM\u00f3ses f\u00e6r l\u00f3gir Gu\u00f0s \n\nHendingarnar \u00e1 Sinaifjalli \u00ed Egyptalandi eru millum t\u00e6r t\u00fddningarmestu \u00ed l\u00edvi M\u00f3sesar. \u00cd fr\u00e1s\u00f8gnini um tilbur\u00f0irnar leggur B\u00edblian st\u00f3ran dent \u00e1 t\u00fddningin, i\u00f0 hann, sum eisini var profetur, hev\u00f0i \u00ed t\u00ed, sum f\u00f3r fram. Ta\u00f0 var bara hann, i\u00f0 kundi tala beinlei\u00f0is vi\u00f0 Gu\u00f0 og bera f\u00f3lkinum tey gudd\u00f3mligu bo\u00f0ini.  Tey t\u00edggju bo\u00f0ini voru rist \u00e1 tv\u00e6r steintalvur, sum v\u00f3ru l\u00f8gtalvurnar. Harumframt fekk M\u00f3ses n\u00f3gvar a\u00f0rar l\u00f3gir, sum eru nevndar s\u00e1ttm\u00e1lab\u00f3kin. B\u00edblian grei\u00f0ir fr\u00e1, at \u00edsraelsf\u00f3lk h\u00f8vdu reika\u00f0 um \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini \u00ed tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir, t\u00e1 i\u00f0 tey fingu s\u00e6r legu undir Sinaifjalli. Ta\u00f0 var heilaga fjall Gu\u00f0s, vi\u00f0 hv\u00f8rt nevnt H\u00f3reb. Fjalli\u00f0 eitur \u00ed dag Jebel Musa, t.e. fjall M\u00f3sesar \u00e1 ar\u00e1biskum. T\u00e1 i\u00f0 M\u00f3ses f\u00f3r ni\u00f0an \u00e1 fjalli\u00f0, seg\u00f0i Gu\u00f0 honum, at hann kom aftur um tr\u00edggjar dagar. Tri\u00f0ja dagin fjaldi st\u00f3rt sk\u00fdggj Sinaifjall, og toran gekk, og snarlj\u00f3sini skygdu. S\u00ed\u00f0an hv\u00f8ll l\u00fa\u00f0ralj\u00f3\u00f0, og f\u00f3lki\u00f0 skalv av r\u00e6\u00f0slu.  T\u00e1 i\u00f0 M\u00f3ses f\u00f3r upp aftur \u00e1 fjalli\u00f0, gav Gu\u00f0 honum tey t\u00edggju bo\u00f0ini at bera f\u00f3lkinum. S\u00ed\u00f0an gav hann M\u00f3sesi n\u00f3gvar a\u00f0rar l\u00f3gir, sum \u00edsraelsf\u00f3lk skuldu l\u00fd\u00f0a. Ta\u00f0 v\u00f3ru reglur at ganga eftir \u00ed vanliga l\u00edvinum, og t\u00e6r hava framvegis st\u00f3ran t\u00fddning fyri j\u00f8dar.\n\nTey t\u00edggju bo\u00f0ini \n\nFyrsta bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki hava a\u00f0rar gudar enn meg.\u2028\nAnna\u00f0 bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki misbr\u00faka navn harrans Guds t\u00edns.\n\u2028Tri\u00f0ja bo\u00f0: Mins til at halda hv\u00edludagin heilagan.\n\u2028Fj\u00f3r\u00f0a bo\u00f0: \u00c6ra fa\u00f0ir t\u00edn og m\u00f3\u00f0ur t\u00edna.\u2028\nFimta bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki drepa.\n\u2028S\u00e6tta bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki dr\u00edva hor.\u2028\nSjeynda bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki stjala.\u2028\n\u00c1ttanda bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki bera rangan vitnisbur\u00f0 \u00edm\u00f3ti n\u00e6sta t\u00ednum.\u2028\nN\u00edggjunda bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki girnast h\u00fas n\u00e6sta t\u00edns.\n\u2028T\u00edggjunda bo\u00f0: T\u00fa m\u00e1st ikki girnast konu n\u00e6sta t\u00edns, ei heldur tr\u00e6l hansara, tr\u00e6lkvinnu hansara, neyt hansara, esil hansara, ella naka\u00f0, i\u00f0 n\u00e6sti t\u00edn eigur.\n\nF\u00f3lki\u00f0 tilbi\u00f0ur gullk\u00e1lvin \n\nT\u00e1 i\u00f0 M\u00f3ses fekk l\u00f3girnar fr\u00e1 Gu\u00f0i, var hann \u00e1 Sinaifjalli \u00ed 40 dagar, men f\u00f3lki\u00f0 kendi ongan fri\u00f0 \u00e1 s\u00e6r og vendi aftur til hei\u00f0inskapin. Tey b\u00f3\u00f0u \u00c1ron gera ein gud, i\u00f0 kundi lei\u00f0a tey v\u00ed\u00f0ari, og hann l\u00e6t stoypa ein gullk\u00e1lv av gripum teirra. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 sl\u00f3 ring um avgudin, gj\u00f8rdist Gu\u00f0 vrei\u00f0ur og bey\u00f0 M\u00f3sesi at fara oman aftur til f\u00f3lki\u00f0. M\u00f3ses ba\u00f0 Gu\u00f0 fyrigeva f\u00f3lkinum og ikki lata vrei\u00f0ina ganga \u00fat yvir tey, i\u00f0 h\u00f8vdu broti\u00f0 bo\u00f0i\u00f0 \u201ct\u00fa m\u00e1st ikki gera t\u00e6r skur\u00f0gud\u201d. T\u00e1 i\u00f0 M\u00f3ses s\u00e1 f\u00f3lki\u00f0 dansa um gullk\u00e1lvin, var\u00f0 hann so r\u00fakandi \u00f3\u00f0ur, at han smildra\u00f0i l\u00f8gtalvurnar sundur.  S\u00ed\u00f0an hirdi hann gullk\u00e1lvin \u00ed eldin og muldi hann \u00ed dust, r\u00f8rdi ta\u00f0 \u00fat \u00ed vatni\u00f0 og l\u00e6t \u00edsraelsf\u00f3lk drekka. Seinni bey\u00f0 Gu\u00f0 honum at gera tv\u00e6r n\u00fdggjar steintalvur l\u00edkar teim fyrru. T\u00e1 i\u00f0 M\u00f3ses hitti harran \u00e1 \u00f8\u00f0rum sinni \u00e1 Sinaifjalli, rita\u00f0i Gu\u00f0 tey t\u00edggju bo\u00f0ini \u00e1 n\u00fdggju talvurnar.\n\nDey\u00f0i M\u00f3sesar \n\n\u00cdsraelsf\u00f3lk h\u00f8vdu reika\u00f0 um \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini \u00ed n\u00e6stan 40 \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 tey komu at J\u00f3rdan\u00e1nni. M\u00f3ses, i\u00f0 n\u00fa var 120 \u00e1ra gamal, visti, at hann f\u00f3r ikki at f\u00f8ra f\u00f3lki\u00f0 um \u00e1nna og inn \u00ed ta\u00f0 lova\u00f0a landi\u00f0 \u00cdsrael. T\u00e1 i\u00f0 hann hev\u00f0i skriva\u00f0 alt, sum Gu\u00f0 hev\u00f0i bo\u00f0i\u00f0 honum, savna\u00f0i hann f\u00f3lki\u00f0 saman. Hann bey\u00f0 teimum farv\u00e6l og \u00e1vara\u00f0i tey um, at onkunt\u00ed\u00f0 mundu tey fara fr\u00e1 Gu\u00f0i. S\u00ed\u00f0an kv\u00e6\u00f0 hann lovkv\u00e6\u00f0i fyri teimum og v\u00e6lsigna\u00f0i \u00e6ttir \u00cdsraels. So f\u00f3r hann ni\u00f0an \u00e1 fjalli\u00f0 Nebo, ha\u00f0an hann s\u00e1 inn \u00ed ta\u00f0 lova\u00f0a landi\u00f0, og har uppi doy\u00f0i hann. \u00c1\u00f0renn hann doy\u00f0i, valdi M\u00f3ses J\u00f3sva til s\u00edn myndiga eftirmann, og Gu\u00f0 setti hann at lei\u00f0a f\u00f3lki\u00f0 inn \u00ed ta\u00f0 lova\u00f0a landi\u00f0.  M\u00f3ses valdi s\u00e6r eisini ein mann \u00far hv\u00f8rjari av teim 12 \u00e6ttum \u00cdsraels at kanna K\u00e1n\u00e1anland, i\u00f0 Gu\u00f0 hev\u00f0i lova\u00f0 teimum. Teir v\u00f3ru sendir at vita, hvussu landi\u00f0, f\u00f3lki\u00f0 og j\u00f8r\u00f0in v\u00f3ru. T\u00e1 i\u00f0 teir komu aftur, s\u00f8gdu teir, at landi\u00f0 fleyt \u00ed mj\u00f3lk og hunangi, og v\u00edstu fram \u00e1v\u00f8ksturin, teir h\u00f8vdu aftur vi\u00f0 s\u00e6r. Gu\u00f0 seg\u00f0i vi\u00f0 M\u00f3ses \u201cn\u00fa havi eg lati\u00f0 teg l\u00edta at t\u00ed vi\u00f0 egnum eygum, men yvir hagar skal t\u00fa ikki koma\u201d. M\u00f3ses f\u00f3r t\u00e1 ni\u00f0an \u00e1 fjalli\u00f0 Nebo, og Gu\u00f0 l\u00e6t hann s\u00edggja inn \u00ed landi\u00f0. S\u00ed\u00f0an doy\u00f0i M\u00f3ses uppi \u00e1 Nebofjallinum.\n\nA\u00f0rir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir \n\nKoranin, heilaga b\u00f3kin hj\u00e1 muslimum, sigur fr\u00e1 um Musa (M\u00f3ses), og samr\u00e1\u00f0ingar hansara vi\u00f0 f\u00e1rao. J\u00f8dar nevna hesar M\u00f3seb\u00f8kur Tora ella l\u00f3gin. T\u00e6r ver\u00f0a eisini umtala\u00f0ar sum Pentateuken, t.e. fimm skriftrullur.\n\nKeldur \n\n https://snl.no/Moses\n http://www.denstoredanske.dk/Sprog,_religion_og_filosofi/Religion_og_mystik/Gamle_testamente/Moses\n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti\nProfetar"}
{"id": "10638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Popplist%207", "title": "Popplist 7", "text": "\u00c1 Popplist 7 (2008) eru 19 l\u00f8g. Ta\u00f0 eru 3ARIN og pl\u00e1tufelagi\u00f0 Tutl, sum hava givi\u00f0 Popplist 7 \u00fat.\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni \n Jens Marni Hansen \u201dI Don\u00b4t Wanna Wait No More\u201d\nTeitur Lassen \u201dCatherine The Waitress\u201d\nBet You Are William \u201dDynasty\u201d\nThe Dreams \u201dVerden Vil Bedrages\u201d,\nBoys In A Band \u201dBlack Diamond Train\u201d\nThe Ghost \u201dSomething New\u201d\nFaroe 5 \u201dBara 1 Sp\u00e6l\u201d\nRemi og Rosely \u201dTa\u00f0 er Lekkirt\u201d\nLizzie \u201dDans Med Mig\u201d\nLinda Andrews \u201dRevelation\u201d\nJ\u00f3gvan Hansen \u201dCelia\u201d\n4 \u201dHer er l\u00f8tan\u201d\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir \u201dMannabarn\u201d\nUni Arge \u201dMitt \u00ed sj\u00f3num\u201d\nOrca \u201dFj\u00f8llini standa \u00fati\u201d\nMa\u00f0ur:glotti \u201dDansurin\u201d\nHei\u00f0rik \u201dHeyhey\u201d\nJ\u00f3an Petur \u201dMoments\u201d\nJ\u00f3annes Lamhauge \u201dP\u00fara vekk\u201d\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2008"}
{"id": "10640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B3tf%C3%B8royskt", "title": "Gr\u00f3tf\u00f8royskt", "text": "Gr\u00f3tf\u00f8royskt (1998) er rock/pop-fl\u00f8ga. 12 f\u00f8royskir rock/popp t\u00f3nleikab\u00f3lkar eru \u00e1 Gr\u00f3tf\u00f8royskt: Encounter galaxy, Gr\u00f8nt f\u00f3t sl\u00edm, Ma\u00f0ur:glotti, Happy?, Hatespeech, Myrkt, Life, Diatribes, iIIi, Siesta, Z-free og Visible Fish.\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n www.tutl.com/Gr\u00f3tf\u00f8royskt\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1998"}
{"id": "10641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/TUTL%202000", "title": "TUTL 2000", "text": "TUTL 2000 (2000) er rock/pop-fl\u00f8ga, sum er \u00fatgivin av Tutl.\n\n16 b\u00f3lkar/solistar eru \u00e1 fl\u00f8guni:\n\nMark No Limits\nMa\u00f0ur:glotti\nKr\u00e6klingar\nHatespeech\nMoirae\nMold\nAria\nNalja\nPresent Past\nSirm\nMyrkt\nDevon\nVisible Fish\nPlastnoist\nHjarnar\nMaria Guttesen.\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n\n www.tutl.com/TUTL2000\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2000"}
{"id": "10652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saint%20Augustine", "title": "Saint Augustine", "text": "Saint Augustine er ein b\u00fdur \u00ed lutstatinum Florida \u00ed USA. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 Atlantshavi\u00f0 og hev\u00f0i \u00ed 2019 umlei\u00f0 15 t\u00fasund \u00edbugvar.\n\nS\u00f8ga  \n\nSaint Augustine var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1565 og er harvi\u00f0 eldsti b\u00fdurin \u00ed Amerika.\n\nS\u00ed eisini \n Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika\n Florida\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.ci.st-augustine.fl.us \nSaint Augustine (Florida), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nB\u00fdir \u00ed Florida"}
{"id": "10666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hillsong", "title": "Hillsong", "text": "Hillsong er kirkja \u00ed Sydney. T\u00f3nleikur hennara vi\u00f0 grei\u00f0um kristnum bo\u00f0skapi er kendur um allan heimin og ver\u00f0ur sendur \u00e1 fleiri sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0um. Millum a\u00f0rar sendir TV Visjon Norge t\u00ed\u00f0um henda t\u00f3nleik. Hillsong r\u00f8rslan hevur s\u00edn uppruna \u00ed Sydney \u00ed Avstralia. \n\n\u00c1 Youtube liggja meira enn 60 klipp vi\u00f0 sangi og t\u00f3nleiki fr\u00e1 Hillsong, og fleiri teirra hava sera h\u00f8g vitjanart\u00f8l. \"With All I Am\" hevur veri\u00f0 s\u00e6ddur meira enn f\u00fdra milli\u00f3nir fer\u00f0ir \u00ed tey tvey \u00e1rini, hann hevur veri\u00f0 atkomuligur \u00e1 Youtube. \"All I Need Is You\" er v\u00edstur 2,3 milli\u00f3nir fer\u00f0ir og \"I Will Run To You\" 1,5 milli\u00f3nir fer\u00f0ir. Sangirnir liggja \u00ed fleiri ymsum \u00fatg\u00e1vum og kunnu t\u00ed vera s\u00e6ddir uppaftur oftari, um lagt ver\u00f0ur saman. \n\nHillsong samkomur eru eisini \u00ed Kiev \u00ed Ukraina, Stockholm \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, London \u00ed Bretlandi, Cape Town \u00ed Su\u00f0urafrika og sj\u00e1lvandi eisini \u00ed Sydney \u00ed Avstralia, har r\u00f8rslan av fyrstan t\u00ed\u00f0 byrja\u00f0i.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Vitja nets\u00ed\u00f0una hj\u00e1 Hillsong r\u00f8rsluni\n\nSamkomur"}
{"id": "10667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyushu", "title": "Kyushu", "text": "Kyushu (japanskt: \u4e5d\u5dde ella Ky\u016bsh\u016b) er sy\u00f0sta av teimum f\u00fdra h\u00f8vu\u00f0soyggjunum \u00ed Japan. Oyggin er fjallalendi, og \u00e1 gosfjallinum Aso er eitt av st\u00f8rstu gosopum \u00ed heiminum. Ta\u00f0 b\u00fdr ikki so n\u00f3gv f\u00f3lk \u00e1 nakrari a\u00f0rari oyggj \u00ed Japan enn \u00e1 Kyushu. Samband er vi\u00f0 Honsku \u00edgj\u00f8gnum undirsj\u00f3vartunnil undir Shimonosekisundi. \u00cd t\u00ed subtropiska ve\u00f0urlagnum \u00e1 Kyushu vaksa n\u00f3gvar litfagrar plantur. \n\nOyggjar \u00ed Japan"}
{"id": "10673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3sef%2C%20fosturfa%C3%B0ir%20Jesu", "title": "J\u00f3sef, fosturfa\u00f0ir Jesu", "text": "\u00cd N\u00fdggja Testamenti er tr\u00e6smi\u00f0urin J\u00f3sef (hebraiskt: \u05d9\u05d5\u05b9\u05e1\u05b5\u05e3) ma\u00f0ur Mariu Moy og fosturp\u00e1pi Jesus. Hann var \u00e6tta\u00f0ur ni\u00f0ur fr\u00e1 D\u00e1vidi kongi og hev\u00f0i vissuliga umsorgan fyri Jesusi, eins og \u00e1tti hann hann sj\u00e1lvur. J\u00f3sef starva\u00f0ist sum l\u00edtill\u00e1tin smi\u00f0ur. \n\nKristind\u00f3mur\nHalgimenni\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "10674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hannes%20Doyparin", "title": "J\u00f3hannes Doyparin", "text": "\u00cd N\u00fdggja Testamenti er J\u00f3hannes Doyparin (hebraiskt: \u05d9\u05d5\u05d7\u05e0\u05df \u05d4\u05de\u05d8\u05d1\u05d9\u05dc) undanma\u00f0ur hj\u00e1 Jesusi; hann pr\u00e6dikar umvending \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini, bo\u00f0ar at Jesus skal koma og doypir mong, eisini Jesus, \u00ed \u00e1nni J\u00f3rdan. J\u00f3hannes var sonur Elisabet, i\u00f0 var systkinabarn Mariu Moy. Foreldur hansara fingu at vita fr\u00e1 Gabriel h\u00f8vu\u00f0seingil, at hann skuldi gerast profetur. Hann f\u00f3r \u00fat \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkina \u00ed J\u00fadea og livdi av ongsprettum og villum hunangi. Og har f\u00f3r hann undir at doypa f\u00f3lk og seg\u00f0i, at hann var bo\u00f0beri fyri ein, i\u00f0 er n\u00f3gv sterkari enn hann sj\u00e1lvur. J\u00f3hannes meinti vi\u00f0 Jesus, sum hann helt vera hin r\u00e6tta at doypa seg.\n\nF\u00f8\u00f0ing J\u00f3hannesar \n\nT\u00e1 i\u00f0 Her\u00f3des var kongur \u00ed J\u00fadea, var har ein prestur, sum \u00e6t Sakarias. Kona hansara \u00e6t Elisabet og var av \u00c1rons \u00e6tt. Tey v\u00f3ru b\u00e6\u00f0i gudr\u00f8kin og royndu at liva eftir Guds bo\u00f0um. Sakarias og Elisabet v\u00f3ru v\u00e6l til aldurs og \u00e1ttu eingi b\u00f8rn. \n\nEinafer\u00f0, me\u00f0an Sakarias var \u00ed templinum og bar fram roykilsisoffri\u00f0, s\u00e1 hann ein eingil fr\u00e1 Gudi standa h\u00f8grumegin altari\u00f0. Sakariasi var\u00f0 d\u00e1tt vi\u00f0 hesi sj\u00f3n; men eingilin seg\u00f0i: \u00d3ttast ikki, Sakarias, t\u00ed at b\u00f8n t\u00edn er hoyrd, og Elisabet, kona t\u00edn, skal f\u00f8\u00f0a t\u00e6r ein son, og t\u00fa skalt lata hann eita J\u00f3hannes. Hann skal vera mikil fyri eygum Harrans. V\u00edn og sterkan drykk skal hann ikki drekka, og alt fr\u00e1 mo\u00f0url\u00edvi skal hann fyllast av heilagum anda. Sj\u00e1lvur skal hann ganga undan fyri \u00e1sj\u00f3n hansara \u00ed anda og kraft Elia, til tess at vinna Harranum eitt v\u00e6lb\u00fagvi\u00f0 f\u00f3lk.\n\nHvussu skal eg vita hetta vist? T\u00ed eg eri ein gamal ma\u00f0ur, og kona m\u00edn er komin v\u00e6l til aldurs? Spurdi Sakarias. Eingilin svara\u00f0i honum og seg\u00f0i: Eg eri Gabriel, sum standi fyri andliti Guds, og eg eri sendur \u00fat at bera t\u00e6r hesi gle\u00f0ibo\u00f0ini. T\u00fa skalt ver\u00f0a m\u00e1lleysur og ikki f\u00e1a tala\u00f0 inntil tann dag, t\u00e1 i\u00f0 hetta hendir, afturfyri at t\u00fa tr\u00fa\u00f0i ikki or\u00f0um m\u00ednum. \n\nTey, sum s\u00f3tu uttanfyri og b\u00ed\u00f0a\u00f0u, me\u00f0an Sakarias var inni \u00ed templinum, \u00f3tolna\u00f0ust, og tey skiltu ikki, at Sakarias var so leingi \u00ed templinum. T\u00e1 i\u00f0 hann kom \u00fat aftur, fekk hann ikki tala\u00f0, men gj\u00f8rdi tekin \u00ed sta\u00f0in fyri at l\u00fdsa signingina. T\u00e1 skiltu tey, at hann mundi hava havt eina sj\u00f3n, og tey undra\u00f0ust. \n\nSonurin, sum eingilin hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 Sakarias fr\u00e1, var n\u00fa komin. Grannar og fr\u00e6ndur komu at vitja og gle\u00f0ast saman vi\u00f0 teimum. \u00c1tta dagir eftir ta\u00f0, at barni\u00f0 var f\u00f8tt, komu teir at umskera barni\u00f0 og geva t\u00ed navn. Teir \u00e6tla\u00f0u, at ta\u00f0 skuldi eita Sakarias eftir fa\u00f0ir s\u00ednum; men Elisabet seg\u00f0i: \u201cHann skal eita J\u00f3hannes\u201d. \n\nHetta hildu teir vera l\u00f8gi\u00f0, t\u00ed eingin \u00ed \u00e6ttini \u00e6t J\u00f3hannes. Teir spurdu Sakarias, hvussu hann vildi barni\u00f0 skuldi eita. Sakarias gj\u00f8rdi tekin at f\u00e1a eina talvu, og t\u00e1 i\u00f0 hann fekk talvuna, skriva\u00f0i hann: \u201cJ\u00f3hannes er navn hansara\u201d. \u00cd somu stund fekk Sakarias m\u00e1li\u00f0 aftur, og hann lova\u00f0i Gudi. Barni\u00f0 vaks og var\u00f0 sterkt \u00ed andanum; og hann var \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini, til hann steig fram fyri \u00cdsrael.\n\nKristind\u00f3mur\nHalgimenni\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "10675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gabriel", "title": "Gabriel", "text": "H\u00f8vu\u00f0seingilin Gabriel (hebraiskt: \u05d2\u05b7\u05bc\u05d1\u05b0\u05e8\u05b4\u05d9\u05d0\u05b5\u05dc, grikskt: \u0393\u03b1\u03b2\u03c1\u03b9\u03ae\u03bb ella Gabri\u0113l) er sendibo\u00f0 Gu\u00f0s og bo\u00f0ar fr\u00e1 f\u00f8\u00f0ingum Jesusar. Frammanundan hev\u00f0i hann bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at J\u00f3hannes Doyparin skuldi ver\u00f0a f\u00f8ddur. Gabriel er eisini nevndur \u00ed Gamla Testamenti, har hann leggur \u00fat sj\u00f3nir D\u00e1njals profets. Hann ver\u00f0ur h\u00e1mettur av b\u00e6\u00f0i j\u00f8dum og muslimum. \u00cd halgu b\u00f3k muslimanna, Koranini, bo\u00f0ar Gabriel Muhammedi fr\u00e1, at hann skal vera Gu\u00f0s sendibo\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "10679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gudst%C3%A6nasta", "title": "Gudst\u00e6nasta", "text": "Gudst\u00e6nasta er kristin samkoma ella felags gudsdyrkan sum fer fram eftir fastari skipan, vanl. vi\u00f0 s\u00e1lmasangi, b\u00f8n, pr\u00e6diku o.s.fr. sum prestur stendur fyri. Til gudst\u00e6nastuna koma f\u00f3lk at hoyra Harrans or\u00f0 ver\u00f0a bo\u00f0a\u00f0, at halda b\u00f8n og at syngja Gudi lovsong t.e. takkarsong. Eisini fer fram d\u00f3pur og tann heilaga kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0 (altargangur). Hv\u00f8nn sunnudag og halgidag er gudst\u00e6nasta \u00ed kirkjuni. Ofta lesur deknurin lestur, t\u00ed presturin hevur meira enn bara ein kirkju.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "10680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fariseararnir", "title": "Fariseararnir", "text": "Fariseararnir v\u00f3ru tann st\u00f8rsti tr\u00faarflokkurin \u00e1 Jesu d\u00f8gum. Teir hildu seg so strangliga til j\u00f8dad\u00f3min, at teir ofta minstu ta sonnu meiningina burtur. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed evangeliunum skiftir Jesus or\u00f0 vi\u00f0 fariseararnar og kallar teir hyklarar, t\u00ed teir eru so sj\u00e1lvr\u00e6ttv\u00edsir. Farisearnir st\u00f3\u00f0u ofta \u00edm\u00f3ti Jesusi, og einafer\u00f0 royndu teir at seta hann fastan \u00ed or\u00f0um. Teir spurdu hann, um ta\u00f0 var r\u00e6tt av einum, i\u00f0 var l\u00fd\u00f0in Gu\u00f0s l\u00f3g, eisini at ganga eftir r\u00edksins l\u00f3gum og gjalda skatt. Jesus svara\u00f0i og ba\u00f0 teir v\u00edsa s\u00e6r ein penga, i\u00f0 keisarans mynd st\u00f3\u00f0 \u00e1. S\u00ed\u00f0an seg\u00f0i hann: \u201cGevi\u00f0 t\u00e1 keisaranum ta\u00f0, i\u00f0 keisarans er, og Gu\u00f0i ta\u00f0, i\u00f0 Gu\u00f0s er!\u201d.\n\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "10682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Longst%20sum%20best", "title": "Longst sum best", "text": "Longst sum best (2004) er \"best of\" \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 Tinganest, ein uppsamlingsfl\u00f8ga vi\u00f0 teim bestu sangunum av teimum fyrru \u00fatg\u00e1vunum.\n\nSangir \nMinnist t\u00fa 2:59\nEingil m\u00edn 3:02\nUpp \u00e1 t\u00e1 3:27\nSt\u00edg st\u00f3rum 3:13\nV\u00e1gagellan 3:06\n\u00cd \u00f3vissu 3:02\nHangandi h\u00e1r 2:43\nBr\u00e1tt summarn\u00e1tt 3:04\nBakka fram 2:15\nBetri k\u00f3s 4:07\nEg vil bara hava 3:27\nHiawathi 2:33\nAnnan sang 2:55\nBabba 2:40\nSn\u00edpan 2:53\nV\u00e1landi heim 2:45\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nTinganest\n2004"}
{"id": "10684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BA%20M%C3%A1%20Ta%C3%B0%20Vera", "title": "N\u00fa M\u00e1 Ta\u00f0 Vera", "text": "N\u00fa M\u00e1 Ta\u00f0 Vera (1986) er anna\u00f0 kassetuband hj\u00e1 Tinganest.\n\nSangir \nA1 N\u00fa m\u00e1 ta\u00f0 vera 3:11\nA2 Vetrark\u00e6rleiki 3:24\nA3 Annan sang 3:07\nA4 1904 3:00\nA5 Babba 2:36\nB1 Gott t\u00fa er t\u00fa 2:45\nB2 Eykanummar 3:36\nB3 Sn\u00edpan 2:48\nB4 Summarn\u00e1tt 3:06\nB5 Givin' Up Ramblin' 5:05\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nTinganest\n1986"}
{"id": "10686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Upp%20%C3%A1%20T%C3%A1", "title": "Upp \u00e1 T\u00e1", "text": "Upp \u00e1 t\u00e1 (1983) er fyrsta kassetubandi\u00f0, sum Tinganest gav \u00fat. \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nTinganest"}
{"id": "10716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nordre%20Land%20kommuna", "title": "Nordre Land kommuna", "text": "Nordre Land kommuna er ein kommuna \u00ed Innlandet fylki \u00ed Noregi. \u00cd su\u00f0ri hevur Nordre Land mark vi\u00f0 S\u00f8ndre Land, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Nord-Aurdal og Gausdal, \u00ed vestri vi\u00f0 S\u00f8r-Aurdal og Etnedal, og eystri vi\u00f0 Lillehammer og Gj\u00f8vik.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Nordre Land kommunu er Dokka.\n\nVinab\u00fdir \n  Tomelilla, Sv\u00f8r\u00edki\n  Rantasalmi, Finnland\n  Pr\u00e6st\u00f8, Danmark\n\nKommunur \u00ed Innlandet"}
{"id": "10735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Poulsen", "title": "P\u00e1ll Poulsen", "text": "P\u00e1ll Poulsen er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur f\u00f8ddur 1962.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Vitanarsl\u00f3\u00f0in, Kioskin, 2005\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBloggur hj\u00e1 P\u00e1ll Poulsen\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "10736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ndre%20Land%20kommuna", "title": "S\u00f8ndre Land kommuna", "text": "S\u00f8ndre Land kommuna er ein kommuna \u00ed Innlandet fylke \u00ed Noregi. \u00cd su\u00f0ri hevur S\u00f8ndre Land mark vi\u00f0 Gran og Ringerike, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Nordre Land og Gj\u00f8vik, \u00ed vestri vi\u00f0 S\u00f8r-Aurdal, og eystri vi\u00f0  Vestre Toten.\n\nKommunur \u00ed Innlandet"}
{"id": "10846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betri%20pensj%C3%B3n", "title": "Betri pensj\u00f3n", "text": "Betri pensj\u00f3n er eftirl\u00f8nar- og l\u00edvstryggingarfelag, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2007. Betri pensj\u00f3n er \u00e1tt og stovna\u00f0 av TF-Holding, sum eisini eigur Tryggingarfelag F\u00f8royar P/f. 8 f\u00f3lk starvast \u00e1 Betri pensj\u00f3n. Stj\u00f3ri er Mortan Poulsen.\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0 \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Betri pensj\u00f3n\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "10847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trygd", "title": "Trygd", "text": "Trygd er eitt n\u00fat\u00edmans tryggingarfelag undir BankNordik samtakinum. Trygd var\u00f0 stovna\u00f0 \u00a0\u00ed 1932 og er harvi\u00f0 elsta tryggingarfelag \u00ed landinum. \u00cd 54 \u00e1r kundi Trygd t\u00f3 ikki selja tryggingar, t\u00ed einkarr\u00e6ttur var \u00e1 f\u00f8royska tryggingarmarkna\u00f0inum fr\u00e1 1943 til 1. januar 1997, t\u00e1 hann var\u00f0 tikin av. \n\nT\u00e1 einkarr\u00e6tturin var\u00f0 tikin av, setti F\u00f8roya Banki n\u00fdggjan pening \u00ed felagi\u00f0, og 2. februar 1998 f\u00f3r Trygd aftur undir at selja tryggingar; \u00ed fyrstu atl\u00f8gu familju- og seth\u00fasatryggingar. S\u00ed\u00f0ani er \u00fatbo\u00f0i\u00f0 av tryggingum alsamt v\u00ed\u00f0ka\u00f0, og \u00ed dag bj\u00f3\u00f0ar Trygd flestallar ska\u00f0atryggingar til privat vi\u00f0skiftaf\u00f3lk og til f\u00f8royska vinnul\u00edvi\u00f0.\n\nStj\u00f3ri \u00ed Trygd er Janus Thomsen og nevndarforkvinna er Turi\u00f0 Finnbogad\u00f3ttir Arge.\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0 \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Trygd\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "10856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betesda", "title": "Betesda", "text": "Betesda er br\u00f8\u00f0rasamkoma \u00ed Klaksv\u00edk.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Betesda\n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman"}
{"id": "10864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/University%20of%20Notre%20Dame", "title": "University of Notre Dame", "text": "University of Notre Dame \u00ed Indiana er eitt v\u00ed\u00f0agiti\u00f0 kat\u00f3lskt universitet. \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed USA"}
{"id": "10866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolubrand", "title": "Kolubrand", "text": "Kolubrand er ein bl\u00f3\u00f0proppur. Sum oftast f\u00e6r man kolubrand \u00ed f\u00f3tin og armin. Ta\u00f0 sum hendur er, at a\u00f0ranar ver\u00f0a stigv\u00eds tiptar. T.v.s at einki bl\u00f3\u00f0 kemur til hetta sta\u00f0i\u00f0 har bl\u00f3\u00f0proppurin er, t.d. f\u00f3tin. \u00cc byrjani hevur man p\u00ednu \u00ed beininum, t\u00e1 i\u00f0 man gongur. Ta\u00f0 fer vekk aftur, t\u00e1 i\u00f0 man stendur stillur.  So vi\u00f0 og vi\u00f0 verur p\u00ednan verri. Og p\u00ednan verur eisini har, t\u00e1 i\u00f0 man er \u00ed fri\u00f0. \n\nSj\u00fakur"}
{"id": "10871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ejler%20Djurhuus", "title": "Ejler Djurhuus", "text": "Ejler Djurhuus er f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri 5. oktobur 1926. Hann er sonur Margrethu og Kristian Djurhuus. Hann er fyrrverandi s\u00fdsluma\u00f0ur, og hevur virka\u00f0 \u00ed Lions Club, har hann millum anna\u00f0 var ein av stovnumonnunum av Lions Club Su\u00f0uroy \u00ed 1986.\n\nKelda \n\nS\u00fdslumenn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristiligt%20Lurtara-%20og%20Hyggjarafelag", "title": "Kristiligt Lurtara- og Hyggjarafelag", "text": "Kristiligt Lurtara- og Hyggjarafelag (Klh) var stovna\u00f0 6. apr\u00edl 1959 og hevur heimsta\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn. Forma\u00f0ur er Uni N\u00e6s, prestur \u00far Fuglafir\u00f0i.\n\nEndam\u00e1l \n\n At virka fyri kristiligum sendingum \u00ed \u00fatvarpi og sj\u00f3nvarpi, sum t.d. gudst\u00e6nastum, kristiligum fundum, andaktum, kristiligum sangi og t\u00f3nleiki, t\u00ed\u00f0indum fr\u00e1 kristiligum arbei\u00f0i o.t.l. \n At sty\u00f0ja \u00fatvarp og sj\u00f3nvarp \u00ed g\u00f3\u00f0um og s\u00f8miligum sendingum.\n At m\u00f3tarbei\u00f0a, at \u00fatvarp og sj\u00f3nvarp ver\u00f0a n\u00fdtt til \u00f3s\u00f8miligar sendingar og anna\u00f0, sum ikki er kristnum si\u00f0i og kristnari tr\u00fagv verdugt.\n\nLimaskapur \n\nFelagi\u00f0 skrivar (seinast \u00ed mars 2011) at tey hava gott 1.200 limir. Aldursmark fyri limir er 14 \u00e1r.\n\nSl\u00f3\u00f0 \n\n Heimas\u00ed\u00f0a felagsins\n\nF\u00f8royskir felagsskapir\nKristind\u00f3mur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "10878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Likka", "title": "Likka", "text": "Likka (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus fuscus) er m\u00e1si vi\u00f0 gr\u00e1sv\u00f8rtum baki og gulum f\u00f3tum. Likka s\u00e6st allasta\u00f0ni vi\u00f0 f\u00f8roysku strondina. \u00c1 sand, hellu, \u00ed \u00f3sa og vi\u00f0 h\u00fasa leitar likkan eftir onkrum etandi. Likkan er hv\u00edt umh\u00e1lsin og kroppin. Ovari partur er gr\u00e1svartur. Beinini eru gul eins og nevi\u00f0. Rey\u00f0ur blettur er \u00e1 undurnevinum og kr\u00f3kur \u00e1 yvirnevinum. Likkan hevur vakurt vakstralag. Veingirnir eru langir, og t\u00e1 i\u00f0 hon situr, koma teir um veli\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "10879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terna", "title": "Terna", "text": "Terna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sternidae) eigur \u00e1 l\u00e1gum og nesjum og \u00e1 h\u00f3lmum \u00ed sj\u00f3gvi ella v\u00f8tnum. Summi \u00e1r eigur hon eitt sindur oman fyri b\u00f8gar\u00f0arnar; men anna\u00f0 \u00e1r s\u00e6st hon ikki har. T\u00fa finnur ternurei\u00f0ur l\u00edka fr\u00e1 strondini og upp undir fj\u00f8llini \u00fat m\u00f3ti havinum. Ternuni d\u00e1mar best n\u00e6rindis sj\u00f3num. Ikki er v\u00edtt um, har ternurnar eiga. Rei\u00f0rini liggja so t\u00f8tt, at t\u00fa m\u00e1st ansa t\u00e6r, at t\u00fa ikki tra\u00f0kar \u00ed tey. \n\nTernan er ikki n\u00f3gv st\u00f8rri enn sm\u00e1fuglur. Teir longu, sm\u00f8lu veingirnir og ta\u00f0 langa s\u00fdlda veli\u00f0 gera, at ternan b\u00fd\u00f0ur s\u00e6r meira \u00fat. Hon er sv\u00f8rt um nakkan og skallan og hevur reytt nev; beinini eru kl\u00f8n og rey\u00f0. Ternan kemur til F\u00f8roya um halvar\u00f0s\u00f8ku, i\u00f0 er 15. mai. Seinast \u00ed mai og fyrst \u00ed juni verpur ternan 2 egg, vi\u00f0hv\u00f8rt 3. Klekingart\u00ed\u00f0in er um 3 vikur. Ternan verjir v\u00e6l rei\u00f0ur s\u00edtt. Kemur onkur n\u00e6r, skj\u00fdtur hon seg vi\u00f0 n\u00f3gvari fer\u00f0 ni\u00f0ur \u00far luftini, men kemur r\u00e1nsfuglur, flykkjast n\u00f3gvar ternur uttan um hann og reka hann har\u00f0liga burtur. Liturin verjir ternuna v\u00e6l um onkur kemur n\u00e6r, og hon skal kr\u00f3gva seg \u00ed grasinum.\n\nSlag \n Chlidonias hybridus (Kinnhv\u00edt terna)\n Chlidonias leucopterus (Vonghv\u00edt svartterna)\n Chlidonias niger (Svartterna)\n Hydroprogne caspia (Brituterna)\n Onychoprion anaethetus (Ennihv\u00edt terna)\n Sterna dougallii (Ro\u00f0aterna)\n Sterna forsteri (Floghv\u00edt terna)\n Sterna hirundo (Kriterna) \n Sternula albifrons (Fruntaterna) \n Thalasseus sandvicensis (Faksaterna)\n Chroicocephalus ridibundus (Fransaterna)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "10880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3mfr%C3%BAhummari", "title": "J\u00f3mfr\u00fahummari", "text": "J\u00f3mfr\u00fahummarin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Nephrops norvegicus) heldur til innansyndis. \u00c1 morubotni, har heldur dj\u00fapt er, gravar hann s\u00e6r holur. Jomfr\u00fahummarin er reydligur. Kroppurin ver\u00f0ur skiftur \u00ed framkropp og afturkropp. \u00c1 h\u00f8vdinum eru samansett eygu i\u00f0 sita \u00e1 stelkum, og tvey p\u00f8r av kampum. Kjafturin hevur fleiri kjaftlimir. Summir limir vera n\u00fdttir at kanna f\u00f8\u00f0sluna vi\u00f0, summir at halda f\u00f8\u00f0sluni og a\u00f0rir at tyggja vi\u00f0. \u00c1 framkroppinum eru 10 bein. Tr\u00fd fremstu p\u00f8rini hava bitkl\u00f3gv. \n\nUm framkroppin og h\u00f8vdi\u00f0 er h\u00f8r\u00f0 skel, sum er fest \u00e1 baki\u00f0, og hongur ni\u00f0ur vi\u00f0 b\u00e1um li\u00f0um. Undir skelini b\u00e1\u00f0umegin eru t\u00e1knur. Bakkroppurin er \u00ed 7 li\u00f0um. Aftasti li\u00f0ur eitur sundbl\u00f8kan. Hummarin svimur \u00e1 tann h\u00e1tt, at hann sl\u00e6r sundbl\u00f8kuna upp undir seg; men t\u00e1 svimur hann aftureftir. Eins og krabbar skiftir ham. Sum ungur skiftir hann fleiri fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Seinni bara annahv\u00f8rt \u00e1r. Fyrst rivnar skelin \u00e1 bakinum, og d\u00fdri\u00f0 kr\u00fdpur \u00far haminum. Fyrstu t\u00ed\u00f0ina eftir hamskifti\u00f0 er hummarin illa fyri. Hann er ikki f\u00f8rur fyri at standa \u00e1 beinunum.\n\nLi\u00f0ad\u00fdr"}
{"id": "10901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20L%C3%ADvstrygging", "title": "F\u00f8roya L\u00edvstrygging", "text": "F\u00f8roya L\u00edvstrygging - ella bara L\u00edv - var\u00f0 sett \u00e1 stovn 1. januar 1967. F\u00f8roya L\u00edvstrygging er tryggingarfelag, i\u00f0 selur eftirl\u00f8nar- og l\u00edvstryggingar til f\u00f8royingar. L\u00edv heldur til \u00ed Quillingsgar\u00f0i \u00ed Havn. Stj\u00f3ri \u00ed felagnum er Tummas Eliasen.\n\nS\u00f8ga \n\nFr\u00e1 stovnan og fram til 1998 hev\u00f0i F\u00f8roya L\u00edvstrygging t\u00e6tt tilkn\u00fdti til Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar, ella Tryggingarsambandi\u00f0, sum ta\u00f0 kalla\u00f0ist t\u00e1, og fel\u00f8gini h\u00f8vdu somu stj\u00f3rn og nevnd. Hetta h\u00f3ast F\u00f8roya L\u00edvstrygging s\u00ed\u00f0an byrjan hevur veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur stovnur. S\u00ed\u00f0an 1998 er hetta tilkn\u00fdti\u00f0 minka\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6rum einki, og stj\u00f3rn og nevnd eru sett fyri P/F F\u00f8roya L\u00edvstrygging. \n\n1. januar 2000 var\u00f0 F\u00f8roya L\u00edvstrygging umskipa\u00f0 til partafelag. \n\n\u00cd 2007 fekk L\u00edv kapping fr\u00e1 Tryggingarfelagnum F\u00f8royar, i\u00f0 f\u00f3r undir eftirl\u00f8nar og l\u00edvstryggingar virksemi vi\u00f0 felagnum Betri pensj\u00f3n.\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0 \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00f8roya L\u00edvstrygging\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "10910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kreppa", "title": "Kreppa", "text": "Ein kreppa (lat\u00edn: crisis) er ta\u00f0 sum \u00e1 donskum ver\u00f0ur kalla\u00f0 \"krisa\". Ein kreppa er ein l\u00fdsing av eini broytanarst\u00f8\u00f0u \u00ed samband vi\u00f0 eitt umskifti. Kreppa kann br\u00fakast um n\u00f3gv vi\u00f0urskifti, men er serliga kent \u00ed F\u00f8royum fyri at l\u00fdsa st\u00f8\u00f0una seinast \u00ed 1980-\u00e1runum og byrjanina av 90-\u00e1runum - vanliga kalla \"kreppan\" ella Kreppan \u00ed 80'unum. \n\nKreppa"}
{"id": "10918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20von%20Aachen", "title": "Hans von Aachen", "text": "Hans von Aachen (1552, K\u00f8ln - 4. mars 1615, Prag) var t\u00fdskur manneristiskur m\u00e1lari. Navn hansara stavar fr\u00e1 f\u00f8\u00f0ista\u00f0 fa\u00f0irs hansara, Aachen \u00ed T\u00fdsklandi. A\u00f0rar variati\u00f3nir eru, millum anna\u00f0, Johann von - og - von Aachen, og onnur stavilsi, so sum Janachen, Fanachen, Abak, Jean Dac, Aquano, van Aken o.s.fr. \n\nHans von Aachen byrja\u00f0i at m\u00e1la \u00ed T\u00fdsklandi, sum n\u00e6mingur hj\u00e1 flamska meistaranum E. Jerrigh. \u00cd 1574 flutti hann til Italia, fyri at lesa v\u00ed\u00f0ari. Hann fer\u00f0aist til R\u00f3m og Firenze, men stega\u00f0i \u00ed Venesia. Hann gj\u00f8rdist fyrst n\u00e6mingur hj\u00e1 Kaspar Rems, men gj\u00f8rdi skj\u00f3tt av, at \u00fatvikla s\u00edn egna manneristiska arbei\u00f0sh\u00e1tt, vi\u00f0 at hyggja at fylgjusveinum hj\u00e1 Tintoretto og Michelangelo. Gj\u00f8gnum alla l\u00edvst\u00ed\u00f0 s\u00edna, fekk hann t\u00f3 \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 st\u00edlunum hj\u00e1 Bartholomeus Spranger og Hendrick Goltzius, i\u00f0 h\u00f8vdu st\u00f8rstu \u00e1virkan \u00e1 t\u00fdska listarmentan \u00ed hesi t\u00ed\u00f0. \n\nHann kom aftur til T\u00fdsklands \u00ed 1588, har hann gj\u00f8rdist kendur sum m\u00e1lari av andlitsmyndum av h\u00e1bornum h\u00faskum. Hann m\u00e1la\u00f0i fleiri verk fyri Wilhelm V, hertoga av Bayern. Hann giftist Reginum, d\u00f3ttir t\u00f3nasmi\u00f0in Orlando di Lasso \u00ed M\u00fcnchen. \u00cd M\u00fcnchen fekk hann samband vi\u00f0 keisarhovi\u00f0 \u00ed Prag. \u00cd 1592 var hann \u00fatnevndur m\u00e1lari fyri Heilaga r\u00f3mverska keisaran, Rudolf II . H\u00f3ast hetta flutti hann ikki til Prag fyrr enn \u00ed 1601, har hann helt framm vi\u00f0 at m\u00e1la fyri keisaran, i\u00f0 eisini \u00fatnevndi hann til riddara \u00ed 1605. Hans helt framm vi\u00f0 at arbei\u00f0a undir n\u00e6sta keisaranum, Matthias I. \n\nMillum n\u00e6mingar Hans von Aachens v\u00f3ru Peter Isaac og Joseph Heinz. Verk hansara eru vor\u00f0in endurgivin av Wolfgang Kilian, Dominicus Custos, og Jan Sadeler.\n\nKeldur \n\n www.deutsche-biographie.de\n\nT\u00fdskarar"}
{"id": "10919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjar%C3%B0afestivalurin", "title": "Fjar\u00f0afestivalurin", "text": "Fjar\u00f0afestivalurin er heiti\u00f0 \u00e1 kristiligari t\u00f3nleikastevnu, i\u00f0 er \u00ed og uttan um samkomuh\u00fasi\u00f0 Kelduna \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i. Festivalurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed august 2006. \u00cd 2009, t\u00e1 fjar\u00f0afestivalurin hev\u00f0i n\u00f8kur \u00e1r \u00e1 baki, var festivalurin fluttur fram til at vera 5. - 7. juni. Undanfarnu \u00e1rini hevur festivalurin veri\u00f0 seint \u00e1 sumri. B\u00e6\u00f0i f\u00f8royskir, nor\u00f0urlendskir og altj\u00f3\u00f0a kendir kristiligir t\u00f3nleikab\u00f3lkar hava framf\u00f8rt \u00e1 fjar\u00f0afestivalinum. \u00cd 2012 var\u00f0 ongin Fjar\u00f0afestivalur fyriskipa\u00f0ur. Fyrireikararnir bo\u00f0a\u00f0u fr\u00e1, at teir rokna\u00f0u vi\u00f0, at teir f\u00f3ru at skipa fyri einum l\u00edknandi t\u00f3nleikafestivali \u00ed 2013, men at hann t\u00e1 skuldi hava eitt anna\u00f0 heiti.\n\nNevndin \n\u00cd nevndini s\u00f3tu Terje Beinar Vestergaard og  Ey\u00f0un Jacobsen vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir festivalar\nKristind\u00f3mur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "10926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Honningdal", "title": "Jan Honningdal", "text": "Jan Kristian Honningdal (f\u00f8ddur \u00ed \u00c5lesund \u00ed 1959) er norskur sangskrivari og guitaristur. Hann hevur skriva\u00f0 uml. 200 sangir, i\u00f0 eru umsettir til meir enn 20 m\u00e1l, og ver\u00f0a sungnir \u00ed samkomum og kirkjum kring heimin, m.a kendu lovsanginir \"Bara t\u00fa\", \"H\u00e1tign T\u00edn\" og \"Bl\u00f3\u00f0i\u00f0 sum rann\". \n\nNorskir t\u00f3nleikarar\nNor\u00f0menn"}
{"id": "10935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liverpool", "title": "Liverpool", "text": "Liverpool er ein st\u00f3rb\u00fdur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Onglandi. Hann liggur \u00ed Merseyside landslutinum. \n\nB\u00fdurin, sum var stovna\u00f0ur \u00ed 1207, er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed St\u00f3ra Bretlandi og tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Onglandi. \n\u00cd 2012 b\u00fa\u00f0u 469,690 f\u00f3lk \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum. \u00cd Liverpool st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum vi\u00f0 upplandi b\u00fagva umlei\u00f0 2 milli\u00f3nir f\u00f3lk. \n\nLiverpool er st\u00f8rsti havnab\u00fdurin aftan \u00e1 London; hagar koma hv\u00f8nn dag farmaskip \u00far \u00f8llum heimsp\u00f8rtum. Tey flestu av teimum f\u00f8ra bummull, men \u00ed Liverpool ver\u00f0ur eisini uppskipa\u00f0 n\u00f3gv av tubbakki, sukri og plantuolju. Liverpool er eisini heimsta\u00f0ur hj\u00e1 tveymum fel\u00f8gum sum luttaka \u00ed ensku Premier League f\u00f3tb\u00f3lts kappingini, fel\u00f8gini eita Liverpool FC og Everton FC. Heimskendi t\u00f3nleikab\u00f3lkurin The Beatles var \u00far Liverpool.\n\nHygg eisini at \nLiverpool F.C.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: liverpool.gov.uk\nB\u00fdurin \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "10936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birmingham", "title": "Birmingham", "text": "Birmingham er enskur st\u00f3rb\u00fdur, i\u00f0 liggur mi\u00f0skei\u00f0is millum London og Liverpool, \u00ed landslutinum West Midlands. \nHer \u00ed Birmingham b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 1.137.000 f\u00f3lk \u00ed 2017 og hann er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Onglandi. \nB\u00fdurin hevur veri\u00f0 mi\u00f0depil fyri kanalfer\u00f0slu \u00ed Onglandi.\n\nS\u00f8ga \nBirmingham fekk r\u00e6ttindi sum b\u00fdur \u00ed 1166, t\u00e1 f\u00f3lk fingu loyvi til at hava markna\u00f0 hv\u00f8nn h\u00f3sdag. S\u00ed\u00f0st \u00ed 17. \u00f8ld var f\u00f3lkatali\u00f0 komi upp \u00e1 umlei\u00f0 15.000 f\u00f3lk. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0 upp gj\u00f8gnum 18. og 19. \u00f8ld vaks b\u00fdurin \u00ed st\u00f3rum og \u00eddna\u00f0ur av ymiskum slagi\u00f0 var ment \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin var sera t\u00fddningamikil mi\u00f0depil fyri kanalirnar \u00ed Onglandi; t\u00e6r s\u00edggjast enn eins og sl\u00fasurnar. Uppfinnarar sum James Watt og Matthew Boulton, sum uppfunnu \u00e1vikavist dampmaskinuna og gaslj\u00f3s, vuksu upp \u00ed b\u00fdnum. \u00cd 1889 fekk Birmingham gav drotning Victoria b\u00fdnum r\u00e6tt til at kalla seg keypssta\u00f0ur.\n\nHygg eisini at \n Aston Villa F.C.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, birmingham.gov.uk\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "10937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manchester", "title": "Manchester", "text": "Manchester er ein st\u00f3rb\u00fdur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Onglandi. \nB\u00fdurin hev\u00f0i gott 545.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2017.\n\nManchester er naka\u00f0 eystan fyri Liverpool; men ein gryvja er grivin fr\u00e1 \u00cdrska sj\u00f3num inn til b\u00fdin, so heilt st\u00f3r farmaskip kunna fara hagar. \u00cd b\u00fdnum eru n\u00f3gvar st\u00f3rar verksmi\u00f0jur, sum gera bummulstoy, sum so aftur ver\u00f0ur \u00fatflutt um Liverpool. Har eru eisini st\u00f3r margarin- og s\u00e1puvirki.\n\nHygg eisini at \nUniversity of Manchester\nManchester City F.C.\nManchester United F.C.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: manchester.gov.uk\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "10938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belfast", "title": "Belfast", "text": "Belfast er st\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum var 286.000 \u00e1 f\u00f3lkateljingini \u00ed 2011. Belfast er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi og eftir f\u00f3lkatalinum er hann 17. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed St\u00f3rabretlandi. B\u00fdurin er eitt n\u00fa kendur fyri skipasm\u00ed\u00f0, ta\u00f0 var skipasmi\u00f0jan Harland and Wolff, i\u00f0 bygdi Titanic. Nor\u00f0ur\u00edrska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum hevur heimav\u00f8ll \u00ed Belfast, hann ver\u00f0ur nevndur Windsor Park. F\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 hevur sp\u00e6lt m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edrlandi \u00ed Belfast.\n\nBretland\nNor\u00f0ur\u00edrland\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "10946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B3pakonan", "title": "K\u00f3pakonan", "text": "S\u00f8gnin um k\u00f3pakonuna man vera ein tann mest kenda \u00ed F\u00f8royum. 13. kv\u00f8ld v\u00f3ru n\u00f3gvir k\u00f3par komnir upp \u00e1 fj\u00f8runa at dansa, teir l\u00f3tu seg \u00far haminum og s\u00f3u \u00fat sum menniskju. B\u00f3ndin \u00e1 Sunnanagar\u00f0i \u00ed Miklagar\u00f0i fekk eyga \u00e1 hetta og var\u00f0 sera hugtikin av eini k\u00f3pakvinnu, sum hev\u00f0i lati\u00f0 seg \u00far haminum. Hon var so sera v\u00f8kur. Av t\u00ed at hann var vor\u00f0in so g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 hana, gj\u00f8rdi hann av at taka hamin og kr\u00f3gva hann \u00ed tr\u00e6kistuni \u00e1 Sunnanagar\u00f0i. N\u00fa slapp k\u00f3pakonan ikki \u00ed sj\u00f3gvin aftur, og hon og b\u00f3ndin livdu saman \u00ed n\u00f3gv \u00e1r og fingu b\u00f8rn saman. B\u00fasta\u00f0ur teirra var \u00ed gamla b\u00f3ndah\u00fasinum \u00ed Mikladali, sum ber navni\u00f0 Sunnanagar\u00f0ur. Ein dagin, t\u00e1 i\u00f0 b\u00f3ndin f\u00f3r til \u00fatr\u00f3\u00f0rar, gloymdi hann lykilin eftir heima, og k\u00f3pakonan fann hann, l\u00e6t seg \u00ed hamin, f\u00f3r oman \u00e1 strondina og kasta\u00f0i seg \u00ed havi\u00f0.\n\nS\u00f8gnin um k\u00f3pakonuna var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed F\u00e6r\u00f8sk antologi, sum V.U. Hammershaimb hev\u00f0i savna\u00f0, \u00ed 1891.\n\nKv\u00edv\u00edks J\u00f3gvan yrkti k\u00f3pakv\u00e6\u00f0i\u00f0, sum sn\u00fdr seg um s\u00f8gnina um k\u00f3pakonuna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar sagnir"}
{"id": "10947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADl", "title": "S\u00edl", "text": "S\u00edl er eitt felagsheiti fyri feskvatnsfisk, i\u00f0 hoyrir til Salmonidae familjuna. Ta\u00f0 finnast n\u00f3gv sl\u00f8g av s\u00edlum, men \u00ed F\u00f8royum eru hesi sl\u00f8gini best kend: \n\n \u00c1ars\u00edl (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salmo trutta fario). \n Sj\u00f3s\u00edl (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salmo trutta trutta). \n \u00c6labogas\u00edl (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oncorhynchus mykiss).\n\nSj\u00f3s\u00edlini eru ovarlaga \u00ed sj\u00f3num og n\u00e6r landi. Okkurt sj\u00f3s\u00edli\u00f0 er kortini fingi\u00f0 \u00e1 dyrging \u00fat fr\u00e1 landi. \u00c1ars\u00edl og vatnas\u00edl halda til \u00e1vikavist \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum. S\u00edl ver\u00f0ur upp \u00ed 140 cm langt. \u00cd F\u00f8royum eru tey st\u00f3ru sj\u00f3s\u00edlini um 85 cm, kanska naka\u00f0 longri, og vatnas\u00edl fara sj\u00e1ldan upp um 65 cm. \u00c1ars\u00edlini eru v\u00e6l minni, tey st\u00f3ru kanska um 40 cm. Hendinga s\u00edl st\u00f8rri enn hetta eru t\u00f3 fingin \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00edlini eru broytilig \u00ed liti, alt eftir umst\u00f8\u00f0unum. Sj\u00f3s\u00edl \u00ed sj\u00f3num eru dimm, bl\u00e1gr\u00f8nlig um baki\u00f0 og blonk um s\u00ed\u00f0urnar. Tey eru hv\u00edtlig/gulhv\u00edt undir b\u00fakinum. Svartir, sm\u00e1ir blettir eru um kj\u00e1lkar, bak og li\u00f0ir. Liturin broytist \u00ed g\u00fdtingini um heysti\u00f0, tey ver\u00f0a br\u00fanlig. St\u00f3r vatnas\u00edl \u00ed st\u00f8rru v\u00f8tnunum kunnu eisini ver\u00f0a litt solei\u00f0is sum sj\u00f3s\u00edl, um enn naka\u00f0 k\u00e1mari, men vanliga eru vatnas\u00edl br\u00fanlig vi\u00f0 rey\u00f0um og sv\u00f8rtum blettum og hv\u00edtan ring rundan um blettirnar. \u00c1ars\u00edl eru br\u00fan um baki\u00f0, vi\u00f0 blonkum s\u00ed\u00f0um og gullig, r\u00f3malitt undir b\u00fakinum. Blettirnir \u00e1 s\u00ed\u00f0unum eru svartir og rey\u00f0ir, ofta vi\u00f0 hv\u00edtum ringi rundan um blettirnar. Ein farri av gyltum um s\u00ed\u00f0urnar og silvurlitur um b\u00fakin er ikki \u00f3vanligt. Fiskurin \u00ed s\u00edli er lj\u00f3sarey\u00f0ur.\n\nS\u00edli\u00f0 er, umframt \u00ed F\u00f8royum og \u00cdslandi, \u00far Hv\u00edtahavinum til Portugals. Ta\u00f0 er \u00ed Bretsku Oyggjunum, umframt \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum v\u00ed\u00f0a um \u00ed hesum londum. S\u00edl eru flutt og sett \u00fat \u00ed mongum ymsum londum, m.a. \u00ed Kanada, Avstralia, N\u00fd S\u00e6landi, v.f.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "10948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3s%C3%ADl", "title": "Sj\u00f3s\u00edl", "text": "Sj\u00f3s\u00edl (fr\u00f8\u00f0iheiti - Salmo trutta trutta). S\u00ed grein um \u00e1ars\u00edl. \n\nFiskar"}
{"id": "10951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergt%C3%B3ra%20Hanusard%C3%B3ttir", "title": "Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir", "text": "Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir (f. 15. november 1946) er sertannl\u00e6kni \u00ed ortodonti og rith\u00f8vundur. Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir var f\u00f8dd \u00ed Havn \u00ed 1946, og har vaks hon upp. Hon f\u00f3r til Danmarkar at lesa til tannl\u00e6kna og hevur arbeitt sum sertannl\u00e6kni \u00ed mong \u00e1r. Bergt\u00f3ra hevur veri\u00f0 virkin \u00e1 ymsum \u00f8kjum, t.d. \u00ed studentafel\u00f8gum, \u00edtr\u00f3ttafel\u00f8gum, \u00ed uttanflokka\u00f0um, samfelagspolitiskum arbei\u00f0i, so sum \u00ed fri\u00f0arr\u00f8rsluni og \u00ed F\u00f3lkafylkingini m\u00f3ti EEC. Serligan st\u00f3ran dent hevur hon lagt \u00e1 kvinnupolitiskt arbei\u00f0i. Hon var ein teirra, sum stovna\u00f0i Kvinnufylkingina, var \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rnini \u00e1 Kvinnut\u00ed\u00f0indum og hevur umbo\u00f0a\u00f0 F\u00f8royar \u00e1 kvinnur\u00e1\u00f0stevnum ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum. Eisini hevur hon siti\u00f0 \u00ed javnst\u00f8\u00f0unevndini. Hon hevur skriva\u00f0 prosayrkingar, stutts\u00f8gur og skalds\u00f8gur. Hon vi\u00f0ger ofta samfelagsligu st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 kvinnum \u00ed s\u00ednum skaldskapi. Hon kn\u00fdtir saman b\u00e6\u00f0i ta\u00f0 pers\u00f3nliga og ta\u00f0 samfelagsliga.\n\nKvinnur\u00f8rslan \n\nBergt\u00f3ra hevur \u00ed mong \u00e1r veri\u00f0 aktiv innan f\u00f8roysku kvinnur\u00f8rsluna. Hon hevur veri\u00f0 nevndarlimur og forkvinna \u00ed Kvinnufelagnum \u00ed Havn \u00ed n\u00f3gv \u00e1r og hevur havt alst\u00f3ran t\u00fddning fyri f\u00f8roysku kvinnur\u00f8rsluna og menningina av kvinnusamleikanum. \u00cd 1995 lutt\u00f3k Bergt\u00f3ra \u00e1 Kvinnur\u00e1\u00f0stevnuni \u00ed Peking og \u00ed 2000 \u00ed New York. \n\n\u00c1 Altj\u00f3\u00f0a Kvinnudegnum \u00ed 1999 var\u00f0 Bergt\u00f3ra hei\u00f0ra\u00f0 av felags nevndarlimum s\u00ednum \u00ed Kvinnufelagnum, fyri ta\u00f0 st\u00f3ra arbei\u00f0i, hon hev\u00f0i gj\u00f8rt gj\u00f8gnum \u00e1rini kvinnum\u00e1lum til frama.\n\nBibliografi\n\nSkalds\u00f8gur \n\n Skert flog (1990). \n Su\u00f0ar d\u00fdpi\u00f0 rey\u00f0a (1999). \n Burtur (2006).\n\nStutts\u00f8gur \n Fundarbo\u00f0\n Loynigongir (1993). \n Eisini k\u00e6rleiki, Frostr\u00f3san 1987. \n Katrin, Frostr\u00f3san 1987. \n V\u00e1rvindar, Kvinnut\u00ed\u00f0indi 1988. \n Bonsai (2000).\n\nLeikrit \n\n N\u00e1tt\u00fara menniskjunar (1984). \n Heygb\u00fagvin (1991).\n\nYrkingar \n\n Songart\u00ed\u00f0 (2000).\n Sm\u00e1genta, prosayrking \u00ed leikinum Kvinnur, Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr.1, 1984. \n Ung kvinna, prosayrking \u00ed leikinum Kvinnur, Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr.1, 1984. \n Songart\u00ed\u00f0, yrking, \u00fatgivin \u00ed Prikkut v\u00e1r, 2000.\n\n\u00cd Kvinnut\u00ed\u00f0indi \n\n Langomma, Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr 1, 1984. \n Tilkomin kvinna, Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr 1, 1984. \n Einsam\u00f8ll mamma, Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr 1, 1984. \n Kvinna \u00ed starvi, Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr 1, 1984. \n Ung kvinna og Sm\u00e1genta, Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr 1, 1984. \n Prosayrkingar \u00ed leikinum Kvinnur Kvinnut\u00ed\u00f0indi nr.1, 1984.\n\nHugsj\u00f3narligar greinir \nViva Chile, Froskmannat\u00ed\u00f0indi, 1971. \nMiss F\u00f8royar, F\u00f8roysku bl\u00f8\u00f0ini, 1971. \nDreymalandi\u00f0 \u2013 og veruleikin, Oyggjaskeggi, 1974. \n\u00cdtr\u00f3ttur og kyn \u00ed f\u00f8royskum t\u00ed\u00f0indasendingum, F\u00f8roysku bl\u00f8\u00f0ini, 1974.\nKvinnus\u00f8ga, huglei\u00f0ingar, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, 1982. \nBrot \u00far kvinnus\u00f8guni, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, 1983. \n\u00cd Fri\u00f0arlegu, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, 1985. \nHv\u00ed r\u00e6\u00f0ast Virginiu Woolf?, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, 1986. \nFri\u00f0artjaldi\u00f0 \u00ed Nairobi, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, 1986. \nM\u00e1l og kyn, umm\u00e6li og huglei\u00f0ingar, Kvinnut\u00ed\u00f0indi 1987. \nFor\u00f0ingar fyri javnst\u00f8\u00f0u, Glottar \u00far Kvinnul\u00edvi, red. Kirstin Didriksen, 1988. \nHimmal og helviti \u00e1 Forum, Kvinnut\u00ed\u00f0indi 1989. \nHvagar gongur lei\u00f0in, Kvinnut\u00ed\u00f0indi 1990. \n\u00dar F\u00f8royum, \u00e1 donskum \u00ed Norden \u2013 kvinders paradis? Red. Brit Fougner og Mona Larsen-Asp, Nord 14, 1994. \nSituation of Women in the Faroe Islands, \u00ed The Danish National Report to the Fourth World Conference on Women 1995, Udenrigsministeriet, K\u00f8benhavn, 1994. \nHvat hendi \u00ed Kina? Dimmal\u00e6tting og Sosialurin, 8.mars 1996 \nHuglei\u00f0ingar \u00ed \u201eVetrarbreytum\u201c, red. Birgir Kruse, \u00datvarp F\u00f8roya, 1996, 97, 98 og 99. \nTann fri\u00f0arliga Kollveltingin og a\u00f0rar greinir, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, t\u00fasund\u00e1raskifti\u00f0. \nKvinders forhold i F\u00e6r\u00f8erne og Gr\u00f8nland, \u00e1 donskum og enskum saman vi\u00f0 Agnete Hammeken \u00ed Ligestilling i tusm\u00f8rke, Dansk NGO Skyggerapport forud for Beijing + 5, Kvinder\u00e5det, 2000.\n\nV\u00edsindaligar greinir \nEstimates of orthodontic treatment need in Danish schoolchildren, saman vi\u00f0 Sven Helm et al., Community Dental Oral Epidemiol., 3:136-142: 1975. \nAppr\u00e9ciation de la n\u00e9cessit\u00e9 du traitement orthodontique chez des enfants danois d\u2019a\u00f0ge scolair, saman vi\u00f0 Helm et al., Revue d\u2019Orthopedie Dento Faciale, t.XI: 4: 471-482: 1977. \nForekomst af tandstillingsfejl hos b\u00f8rn med komplet l\u00e6be- og ganespalte, V\u00edsindalig ritger\u00f0, K\u00f8benhavns Tandl\u00e6geh\u00f8jskole, Institut for ortodonti, 1978. \nVi\u00f0ger\u00f0 av b\u00f8rnum vi\u00f0 andlitsbrekum; Javni, nr.1, 3-13, 1978. \nSkeivar tenn hj\u00e1 f\u00f8royskum b\u00f8rnum; Fr\u00f3\u00f0skaparrit, 26. b\u00f3k, 81-113, 1978. \nTey bera rong bo\u00f0, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, 1985. \nPolitikkur og kvinnurnar, Kvinnut\u00ed\u00f0indi, 1989.\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 donskum \nOgs\u00e5 k\u00e6rlighed, \u00e1 donskum \u00ed En vandhistorie og andre f\u00e6r\u00f8ske fort\u00e6llinger, t\u00fdtt og red. av Kirsten Brix, Vindrose, 1994.\nKatrin, \u00ed danskari t\u00fd\u00f0ing \u00ed En vandhistorie og andre f\u00e6r\u00f8ske fort\u00e6llinger, t\u00fdtt og red. av Kirsten Brix, Vindrose, 1994.\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 norskum \nKatrin, stutts\u00f8ga t\u00fddd til norskt av Ivar Stegane \u00ed Fyrste ferda bort, red. Nedrelid, Sigur\u00f0ard\u00f3ttir og Stegane, Samlaget, 1993.\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 svenskum \nSommarnatten den blida, stutts\u00f8ga t\u00fddd til svenskt av Inge Knutsson \u00ed Avs\u00e4ndare Norden, red. Anneli Jordahl og Marianne Steinsaphir, En bok for alla, 1996.\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 t\u00fdskum \nKatrin, stutts\u00f8ga t\u00fddd til t\u00fdskt av Detlef Wildraut \u00ed t\u00fdska t\u00ed\u00f0arritinum Tjaldur, 31 / 2003.\n\nFamilja \nBergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir hevur veri\u00f0 gift vi\u00f0 havfr\u00f8\u00f0inginum Boga Hansen, tey fingu tvey b\u00f8rn: Tr\u00f3nd Bogason (1976) og Ragnhei\u00f0ur Bogad\u00f3ttur (1979). Tr\u00f3ndur er t\u00f3naskald og er giftur vi\u00f0 songkvinnuni Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir. M\u00f3\u00f0ir Bergt\u00f3ru var Mia Tr\u00f3nd \u00far Gundali \u00ed Havn, fa\u00f0ir Bergt\u00f3ru var Hanus D. Jensen \u00far \u00datistovu \u00ed Sk\u00fagvi. Mia og Hanus fingu f\u00fdra b\u00f8rn, gentur, Bergt\u00f3ra er elst, hinar systrarnar eru Rannv\u00e1, Svanna og Marjun. Marjun Hanusard\u00f3ttir starvast sum l\u00f8gmansstj\u00f3ri. Mia Tr\u00f3nd var \u00e6tta\u00f0 \u00far Kirkjub\u00f8, foreldur hennara v\u00f3ru Malan og Tr\u00f3ndur Hansen. Tr\u00f3ndur var sonur Gustu av K\u00e1k og J\u00f3annes \u00far Kirkjub\u00f8, sum b\u00fasettist \u00e1 Ryggi \u00ed Havn. Omma og abbi hennara \u00e1 fa\u00f0irs\u00ed\u00f0uni v\u00f3ru \u00far Sk\u00favoy, omman var Mathea D. Poulsen, sum var d\u00f3ttir S\u00fasannu og Hanus \u00ed Gar\u00f0inum, og abbin var Antines Jensen, sum var sonur Elsubu og Janus \u00fati \u00ed Stovu \u00ed Sk\u00favoy.\n\nKeldur \n\n Kvinnut\u00ed\u00f0indi. \n T\u00e6r ynsktu s\u00e6r h\u00fas; Christin Plate og Elsa Zachariasen.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n B\u00f3kas\u00f8lan. \n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya. \n Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn. \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nTannl\u00e6knar"}
{"id": "10966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urossetia", "title": "Nor\u00f0urossetia", "text": "Nor\u00f0urossetia er ein landslutur \u00ed Russlandi. \n\nRussland"}
{"id": "10967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tacloban", "title": "Tacloban", "text": "Tacloban (filipinskt: Lungsod ng Tacloban, waray: Siyudad han Tacloban) er b\u00fdur \u00e1 Filipsoyggjum. \u00cd honum b\u00fdr 242 t\u00fasund f\u00f3lk (2015). Hann er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landspartinum Leyte, og er eisini t\u00fddningarmikil havnab\u00fdur. \n\nAsia"}
{"id": "10971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Xertigny", "title": "Xertigny", "text": "Xertigny er kommuna \u00ed Eysturfraklandi. Ta\u00f0 b\u00fagva 3.000 f\u00f3lk \u00ed Xertigny \u00ed Vosges-landslutinum eysturi \u00ed Fraklandi.\n\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum \n\nFrakland"}
{"id": "10972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1rvusz", "title": "P\u00e1rvusz", "text": "P\u00e1rvusz, f\u00f8ddur Norbert Kiss 1. mars 1981 \u00ed Budapest, er ein ungarskur grafikari og teknari. P\u00e1rvusz var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Budapest \u00ed 1981.\n\nEgin verk\n\n\u00c1 netinum \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nListaf\u00f3lk\nUngarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "10980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flemming%20Kofod-Svendsen", "title": "Flemming Kofod-Svendsen", "text": "Flemming Kofod-Svendsen (f\u00f8ddur 21. mars 1944 \u00ed Aakirkeby, Bornholm) er s\u00f3knarprestur \u00ed Birker\u00f8d og hevur veri\u00f0 floksforma\u00f0ur, f\u00f3lkatingslimur og r\u00e1\u00f0harri fyri Kristiliga f\u00f3lkaflokkin \u00ed Danmark. \n\nDanir\nPrestar"}
{"id": "10981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Illoqqortoormiut", "title": "Illoqqortoormiut", "text": "Illoqqortoormiut ella Scoresbysund er einasta b\u00fapl\u00e1ss \u00ed longsta fj\u00f8r\u00f0inum \u00ed Gr\u00f8nlandi Kangertittivaq (350 km). \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "10982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Jackson", "title": "Michael Jackson", "text": "Michael Joseph Jackson (f\u00f8ddur 29. august, 1958) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari. Hann var f\u00f8ddur \u00ed Gary, Indiana \u00ed USA 29. august \u00ed 1958. Jackson gav \u00fat heimsins mest seldu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vu \u00ed 1982: \"Thriller\" er seld \u00ed 109 milli\u00f3num eint\u00f8kum, og er hetta met. \u00cdalt sigst Michael Jackson hava selt 750 milli\u00f3nir eint\u00f8k. Hann var\u00f0 serliga kendur fyri \u00fatg\u00e1vurnar \"Off the Wall\", \"Thriller\", \"Bad\" og \"Dangerous. Hansara t\u00f3nleikur, dansur og m\u00f3ti gj\u00f8rdu hann til eitt st\u00f3rt ikon kring ver\u00f0ina. \n\nJackson framf\u00f8rdi fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1969, t\u00e1 hann var 11 \u00e1ra gamal sum limur \u00ed The Jackson 5. \u00cd 1971 byrja\u00f0i hann s\u00edna einleikalei\u00f0, h\u00f3ast hann framvegis var vi\u00f0 \u00ed The Jackson 5. So hv\u00f8rt, sum t\u00ed\u00f0in gekk, gj\u00f8rdist Jackson kendur sum kongurin yvir popp, og fl\u00f8gan Thriller var, og er framvegis, tann fl\u00f8gan, sum hevur selt mest nakrant\u00ed\u00f0. Jackson er somule\u00f0is tann t\u00f3nleikarin, sum f\u00f3lk siga vera tann, sum gj\u00f8rdi t\u00f3nleikafilmar til ta\u00f0, teir eru \u00ed dag. Sum tann fyrsti, svarti listama\u00f0urin, sum gj\u00f8rdist kendur gj\u00f8gnum MTV, var Michael Jackson \u00e1 henda h\u00e1tt eisini vi\u00f0 til at br\u00f3ta ni\u00f0ur rasusismuna.\n\nBarnd\u00f3murin\nJackson hev\u00f0i eitt sera trupult l\u00edv. Tilveran var eingin dansur \u00e1 r\u00f3sum, h\u00f3ast hann var King of Pop, sum hann var\u00f0 kalla\u00f0ur. Ta\u00f0 er ikki at gera ov n\u00f3gv av at siga, at Jackson var ein tann st\u00f8rsta stj\u00f8rnan \u00ed okkara t\u00ed\u00f0. Jackson var\u00f0 50 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann f\u00f3r hi\u00f0ani, men t\u00f3nleikur hansara livir v\u00ed\u00f0ari.\n\nDey\u00f0i hansara\nHann fekk ein hjartatilbur\u00f0 og small \u00ed g\u00f3lvi\u00f0 \u00ed heimi s\u00ednum \u00ed Holmby Hills \u00ed Kalifornia 25. juni, 2009. Jackson var\u00f0 \u00ed skundi fluttur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, men hann anda\u00f0i ikki, t\u00e1 sj\u00fakrabilurin f\u00f3r fr\u00e1 heimi hansara vi\u00f0 honum. LA Times skrivar, at sangarin fekk hjartamassasju \u00e1 sta\u00f0num, \u00e1\u00f0renn sj\u00fakrabilurin f\u00f3r vi\u00f0 honum til UCLA-sj\u00fakrah\u00fasi\u00f0. L\u00e6knarnir l\u00fdstu Michael Jackson dey\u00f0an at vera klokkan 14.26 lokala t\u00ed\u00f0 \u00ed Los Angeles 25. juni 2009. T\u00e1 var klokkan 22.26 her hj\u00e1 okkum. Tey sta\u00f0festu hjartaste\u00f0g, og eingi tekin v\u00f3ru um l\u00edv. Hann var\u00f0 alt fyri eitt fluttur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, har royndir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar at vekja hann til l\u00edvs aftur, men til f\u00e1n\u00fdtis. Hann var\u00f0 50 \u00e1r. Tr\u00fd b\u00f8rn sita eftir kenda poppkongin: (Michael Joseph Jackson Jr., Paris Michael Katherine Jackson og Prince Michael Jackson II).\n\nPl\u00e1tuskr\u00e1\nS\u00ed eisini: Jackson 5\n\n Got to Be There (1972)\n Ben (1972)\n Music & Me (1973)\n Forever, Michael (1975)\n Off the Wall (1979)\n Thriller (1982)\n Bad (1987)\n Dangerous (1991)\n HIStory (1995)\n Invincible (2001)\n\nFilmar\n The Wiz (1997). \n Moonwalker (1988). \n Men In Black 2 (2002). \n Miss Cast Away & The Island Girls (2004).\n\nEinstaklingafl\u00f8gur\n Got to Be There\n Ben\n Music & Me\n Forever, Michael\n The Best of Michael Jackson\n Off the Wall\n One Day in Your Life\n Thriller\n Farewell My Summer Love\n Bad\n Dangerous\n HIStory - Past, Present and Future, Book I\n Blood on the Dance Floor (HIStory in the Mix)\n Invincible\n Greatest Hits \u2013 HIStory Volume I\n Number Ones\n The Ultimate Collection\n The Essential Michael Jackson\n Thriller 25\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\u200e\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nAndl\u00e1t \u00ed 2009"}
{"id": "10984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Farrah%20Fawcett", "title": "Farrah Fawcett", "text": "Farrah Fawcett (2. februar 1947 \u00ed Corpus Christi, Texas \u2013 25. juni 2009 \u00ed Santa Monica, Kalifornia) var ein vi\u00f0urkendur sj\u00f3nleikari \u00far Texas. Sama dag sum Michael Jackson doy\u00f0i anda\u00f0ist eisini Farrah Fawcett, best kend \u00far sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini \"Charlie's Angels\" fr\u00e1 seinnu helvt av 70-unum. Hon var\u00f0 62 \u00e1r. Fawcett fekk sta\u00f0fest krabbamein \u00ed 2006 og fekk vi\u00f0ger\u00f0 fyri sj\u00fakuna. \u00c1 s\u00ednum 60 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi, f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir eftir at hon hev\u00f0i fingi\u00f0 sta\u00f0fest sj\u00fakuna, var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at hon var fr\u00edsk aftur, men so var\u00f0 ikki, og restina av s\u00ednum l\u00edvi str\u00edddist hon m\u00f3ti krabbasj\u00fakuni. \u00cd mai m\u00e1na\u00f0i kom fram, at hon l\u00e1 til ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta, og 25. juni anda\u00f0ist hon \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed Santa Monica \u00ed Kalifornia. Hon bleiv 62 \u00e1r. \n\nHon vaks upp \u00ed l\u00edtla b\u00fdnum Corpus Christi \u00ed Texas, har hon eisini var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed 1947. Har gekk hon \u00ed einum kat\u00f3lskum sk\u00fala, til hon slapp inn \u00e1 universiteti\u00f0 og flutti til Austin, Texas. T\u00e1 ein mynd av henni var\u00f0 prenta\u00f0 \u00ed eitt bla\u00f0, var\u00f0 skj\u00f3tt ringt eftir henni \u00far Hollywood \u00ed Kalifornia, og solei\u00f0is byrja\u00f0i hennara yrkislei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari, og hon gj\u00f8rdist heimskend. Hon var\u00f0 tilnevnd Golden Globes og Emmys, men hon vann ongant\u00ed\u00f0 naka\u00f0. Hetta komst av, at d\u00f3mararnir ikki alt\u00ed\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 hennara s\u00ed\u00f0u, h\u00f3ast hon hev\u00f0i n\u00f3gvar fjepparar um allan heimin. \n\nHon er mest kend fyri s\u00edn leiklut sum Jill Monroe \u00far t\u00ed upprunaliga \"Charlie's Angels\", sum var ein sera v\u00e6l umt\u00f3kt sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 send fr\u00e1 1976-81. Annars fekk hon eisini r\u00f3s aftana at havi veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed sj\u00f3nleikinum \"Extremities\" av William Mastrosimone. \u00cd leikinum sp\u00e6ldi hon eina kvinnu, i\u00f0 varna\u00f0ist, at ein ney\u00f0t\u00f8kuma\u00f0ur hev\u00f0i broti\u00f0 inn \u00ed hennara heim. \u00cd sta\u00f0in fyri at lata seg ney\u00f0taka, berjist hon fyri s\u00e6r sj\u00e1lvari og tekur mannin sum fanga. Hesin sj\u00f3nleikur var vi\u00f0 til at broyta \u00edmyndina av henni sum sakleys, blond genta, i\u00f0 ikki tordi at gera n\u00f8krum naka\u00f0. \n\nTey seinastu 27 \u00e1rini av s\u00ednum l\u00edvi livdu hon saman vi\u00f0 sj\u00f3nleikarinum Ryan O'Neal. Saman fingu tey sonin Redmond. Ta\u00f0 var \u00e6tlan teirra at gifta seg, men ta\u00f0 n\u00e1ddu tey ikki \u00e1\u00f0renn hon doy\u00f0i. F\u00e1ar vikur \u00e1\u00f0renn dey\u00f0a hennara, var\u00f0 heimildarkykmyndin \"Farah's Story\" sj\u00f3nvarpa\u00f0 \u00ed Ameriku, har 9 milli\u00f3nir fylgdu vi\u00f0 \u00ed t\u00ed 2 t\u00edma longu kykmyndini. Alana Stewart var vi\u00f0 til at gera heimildarkykmyndina, og hon sat vi\u00f0 li\u00f0 Farah inntil dey\u00f0an. Hennara bardagi m\u00f3tvegis krabbameininum var\u00f0 v\u00edst fyri almenninginum.\n\nFilmar \n\n The Cookout (2004)\n Dr. T & the Women (2000)\n The Flunky (2000)\n The Lovemaster (1997)\n The Apostle (1997)\n Man of the House (1995)\n See You in the Morning (1989)\n Extremities (1986)\n the Burning Bed (1984)\n The Cannonball Run (1981)\n Saturn 3 (1980)\n Sunburn (1979)\n An Almost Perfect Affair (1979)\n Somebody Killed Her Husband (1978)\n Logan's Run (1976)\n Myra Breckinridge (1970)\n Love Is a Funny Thing (1969)\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAndl\u00e1t \u00ed 2009"}
{"id": "10985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patagonia", "title": "Patagonia", "text": "Patagonia er sunnasti parturin av Argentina og Kili og harvi\u00f0 sunnasti parturin av Su\u00f0uramerika. Patagonia er h\u00e1lendi og g\u00f3\u00f0ur sey\u00f0ahagi, og \u00ed st\u00f8\u00f0um hava teir \u00f3f\u00f8ra n\u00f3gvan sey\u00f0. Patagonia er \u00f3t\u00e6tt bygt, men f\u00f3lkatali\u00f0 man fara at vaksa, t\u00ed teir hava funni\u00f0 b\u00e6\u00f0i olju og kol \u00ed landinum. \n\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "10990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stokkh%C3%B3lmssyndromi%C3%B0", "title": "Stokkh\u00f3lmssyndromi\u00f0", "text": "Stokkh\u00f3lmssyndromi\u00f0 er ein fl\u00f8ga hj\u00e1 200, sum er \u00fatgivin av pl\u00e1tufelagnum Tutl \u00ed 2009 (CD).\n\n Or\u00f0 og l\u00f8g: 200. \n Sang og gittar: Niels Arge Gal\u00e1n. \n Bass: Mikael Blak. \n Trummur: Uni \u00c1rting. \n Uppt\u00f8ka: J\u00f3nas Bloch Danielsen. \n Lj\u00f3\u00f0bland: \u00d3li Poulsen. \n Mastering: Lehnert Kjeldsen - Mastertouch. \n H\u00f8li: Studio Bloch.\n\nSp\u00e6lilisti \n\n Leoland\n Fingrarnar Vekk\n Sorg Og Dey\u00f0i\n Statsvaldi\u00f0\n Leys Teys\n Fokktober\n Disiplin\n Stokkh\u00f3lmssyndromi\u00f0\n N\u00fdtt Bl\u00f3\u00f0!\n Punkurin Fr\u00e1 Helviti #4\n Eg T\u00fdmi Ikki Longur At Arbei\u00f0a \u00c1 Gar\u00f0inum Hj\u00e1 Maggu\n T\u00e1 Alt Fer Til Helvitis\n Samband Er Silvur\n Um 60 \u00c1r\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur hj\u00e1 200\n2009"}
{"id": "10994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rk%20Olsen", "title": "Bj\u00f8rk Olsen", "text": "Bj\u00f8rk Maria Krog Olsen (f\u00f8ddur 20. mai 1991) er ein f\u00f8roysk bla\u00f0kvinna og ungdomspolitikari (FF). Hon var forkvinna fyri HUXA fr\u00e1 2007 til 2010. Bj\u00f8rk er d\u00f3ttir Elsu Mariu Olsen \u00far V\u00e1gi og Bj\u00f8rn Krogh, sum er dani. Annika Olsen er mostur hennara. Hon var programmlei\u00f0ari \u00ed ungd\u00f3mssendingini M\u00fas, sum var\u00f0 v\u00edst \u00ed Kringvarp F\u00f8roya \u00ed 8 p\u00f8rtum fr\u00e1 24. november 2008 til 26. januar 2009. Harumframt hevur hon arbeitt sum bla\u00f0kvinna fyri Sosialin og veri\u00f0 \u00fatvarpsvertur \u00e1 R\u00e1s2.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "10995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1%20FL%20TV", "title": "1 FL TV", "text": "1 FL TV (allarhelst: 1 F\u00fcrstentum Liechtenstein Television) er einasta sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0in \u00ed Liktinsteini. Byrja\u00f0 var\u00f0 at senda 15. august 2008 \u00e1 t\u00fdskum. 15. august 2008 byrja\u00f0i 1FLTV at senda eftir at hava fingi\u00f0 loyvi fr\u00e1 liktinsteinsku stj\u00f3rnini 1. St\u00f8\u00f0in sendir \u00e1 t\u00fdskum og ver\u00f0ur rikini av eysturr\u00edkska handilsmanninum Beatrix Schartl 2.\n\nEvropeiska songkappingin \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Liktinsteini hevur alt\u00ed\u00f0 havt \u00e1huga \u00ed at luttiki\u00f0 \u00ed evropeisku songkappingni, men hetta var \u00f3gj\u00f8rligt, t\u00ed landi\u00f0 hev\u00f0i ikki egna sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0. Um st\u00f8\u00f0in hinvegin velur at gerast limur \u00ed EBU, so ber til hj\u00e1 landinum at melda seg til kappingina. Liktinstein royndi \u00ed 1976 at melda seg til, men hetta var nokta\u00f0, t\u00ed eingin sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0 var \u00ed landinum 1.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n 1FL TV Heimas\u00ed\u00f0a (\u00e1 t\u00fdskum).\n\nKeldur \n <small>1 Liechtenstein gets a TV station. \n\n <small>2 1 'FL TV',\u03c4\u03bf \u03c0\u03c1\u03ce\u03c4\u03bf \u03b9\u03b4\u03b9\u03c9\u03c4\u03b9\u03ba\u03cc \u03ba\u03b1\u03bd\u03ac\u03bb\u03b9 \u03c3\u03c4\u03bf \u039b\u03af\u03c7\u03c4\u03b5\u03bd\u03c3\u03c4\u03b1\u03ca\u03bd. \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir\nT\u00fdsktm\u00e6ltar sj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "10997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wien", "title": "Wien", "text": "Wien er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Eysturr\u00edki og mentanarligur og politiskur mi\u00f0depil \u00ed landinum. \n\nHann var eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00ed mikla keisarar\u00edkinum, og fr\u00e1 t\u00ed t\u00ed\u00f0ini eru mikil minnismerki og pr\u00fd\u00f0uligir bygningar. \u00cd hesum b\u00fdi b\u00fagva tv\u00e6r milli\u00f3nir av f\u00f3lki. Wien er st\u00e1siligur b\u00fdur vi\u00f0 n\u00f3gvum v\u00f8krum kirkjum og borgum, gitnast av teimum er St. Steffanskirkjan. D\u00f3mkirkjan \u00ed Wien - St. Steffanskirkjan - er gitin fyri vakurleika. \u00dar kirkjutorninum s\u00e6st \u00fat yvir allan b\u00fdin og yvir \u00ed Donau. B\u00fdurin stendur vi\u00f0 Donau, og ta\u00f0 er st\u00f3r skipafer\u00f0sla fr\u00e1 og til b\u00fdin eftir \u00e1nni. \u00dar Donau hava teir grivi\u00f0 eina siglirennu inn \u00ed b\u00fdin. Gj\u00f8gnum Wien ganga nakrir av teimum m\u00e6tastu bilvegum og jarnbreytum, sum fara um Alpurnar \u00far Nor\u00f0urevropa til Italia. N\u00f3gvar jarnbreytir ganga eisini \u00fat fr\u00e1 Wien. \n\n\u00cd b\u00fdnum eru n\u00f3gvar verksmi\u00f0jur, og t\u00e6r gera m.a. m\u00f8blar. Wien er st\u00f3rur \u00eddna\u00f0arb\u00fdur; har eru st\u00f3rar vevstovur, maskinvirki, m\u00f8blavirki, le\u00f0urvirki og instrumentvirki. V\u00f8rurnar fara vi\u00f0 skipum gj\u00f8gnum siglirennuna \u00fat \u00ed Donau og ha\u00f0ani \u00fat \u00e1 markna\u00f0in \u00ed Evropa. Eisini er hann kendur t\u00f3nleikab\u00fdur. Wien hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0st\u00f3nlistaborgin \u00ed Evropa, og har hava heimsins m\u00e6tastu t\u00f3naskald hildi\u00f0 til. \n\nWien er heimsins besti b\u00fdur at b\u00fagva \u00ed 2014, samb\u00e6rt Mercer . \u00cd \u00e1rligu kanningini hj\u00e1 I Mercer, \"2014 Quality of Living rankings\", sum samanber l\u00edvskorini \u00ed teimum ymisku st\u00f3rb\u00fdunum, liggja teir nor\u00f0urlendsku h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0irnir Keypmannahavn 9, Stokkh\u00f3lm 19, Oslo 31 og Helsinki 31 millum topp 50 av teimum 223 b\u00fdunum sum v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed kanningini. Nummar tvey \u00e1 listanum liggur Z\u00fcrich \u00ed Sveis, nummar tr\u00fd Auckland \u00ed N\u00fds\u00e6landi, t\u00fdski M\u00fcnchen nummar f\u00fdra og kanadiski Vancouver nummar fimm.\n\nVinarb\u00fdir\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Eysturr\u00edki\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa"}
{"id": "10999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lillehammer", "title": "Lillehammer", "text": "Lillehammer er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Innlandet fylki \u00ed Noregi. \u00cd su\u00f0ri hevur Lillehammer mark vi\u00f0 Gj\u00f8vik, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 \u00d8yer, \u00ed vestri vi\u00f0 Nordre Land og Gausdal, og eystri vi\u00f0 Ringsaker. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Lillehammer kommunu er Lillehammer. \n\n\u00cd 1994 var b\u00fdurin vertur fyri Vetrar-OL.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Innlandet\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "11001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hugmyndafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Hugmyndafr\u00f8\u00f0i", "text": "Hugmyndafr\u00f8\u00f0i (da. ideologi, av. gr. or\u00f0unum idea, hugmynd, og logos, fr\u00f8\u00f0i; \u00edsl. hugmyndafr\u00e6\u00f0i) er ein heild av hugmyndum, hugt\u00f8kum og sj\u00f3narmi\u00f0um sum endurspegla ein \u00e1v\u00edsan politiskan ella felagsligan hugbur\u00f0. Or\u00f0i\u00f0 merkir \"l\u00e6ran um hugmyndir\", men ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed v\u00ed\u00f0ari t\u00fddning um eitt meira ella minni skilbundi\u00f0 kervi av hugmyndum og vir\u00f0ismetingum, sum ein \u00e1v\u00edsur samfelagsb\u00f3lkur \u00ed einum \u00e1v\u00edsum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i er felags um. Til d\u00f8mis v\u00f3ru hugsanirnar um fr\u00e6lsi og javna\u00f0 avgerandi fyri borgarast\u00e6ttina, sum um 1800 troka\u00f0i einaveldi\u00f0 burtur \u00ed Fraklandi og sj\u00e1lv t\u00f3k r\u00e6\u00f0i\u00f0. Hesar hugsanir v\u00f3r\u00f0u samanfata\u00f0ar \u00ed hugmyndini um liberalismu, sum gj\u00f8rdist kjarnin \u00ed h. hj\u00e1 borgarast\u00e6ttini. \n\nSerliga Karl Marx fekst vi\u00f0 hugtaki\u00f0 h., og tiltikin eru or\u00f0 hansara: \u201dR\u00e1\u00f0andi hugmyndir \u00ed hv\u00f8rjum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i eru hugmyndirnar hj\u00e1 r\u00e1\u00f0andi st\u00e6tt\u201d (1846). Marx kalla\u00f0i \u00e1tr\u00fana\u00f0in opium f\u00f3lksins, men seg\u00f0i eisini, at hann var \u201dney\u00f0arr\u00f3p teirra k\u00faga\u00f0u\u201d. Hetta tv\u00edlyndi\u00f0 \u00ed allari h., at goyma \u00ed s\u00e6r b\u00e6\u00f0i sta\u00f0festing av r\u00e1\u00f0andi st\u00f8\u00f0uni og dreymin um eitt betri l\u00edv, er trmiki\u00f0 fyri atfinningarnar hj\u00e1 Marx m\u00f3ti teimum borgraligu v\u00edsindunum, sum hann \u00e1k\u00e6rdi fyri at r\u00e6ttv\u00edsgera \u00f3r\u00e6ttv\u00edsa samfelagsskipan vi\u00f0 hugt\u00f8kum sum fr\u00e6lsi og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, i\u00f0 st\u00f3\u00f0u \u00ed r\u00f3pandi m\u00f3ts\u00f8gn m\u00f3ti t\u00ed veruleika, i\u00f0 tey skuldu l\u00fdsa. Samb\u00e6rt teirri fatanini v\u00f3ru hesi v\u00edsindini eitt slag av h. ella \u201df\u00f8lskum tilviti\u201d um samfelagi\u00f0. Fyritreytin hj\u00e1 Marx var, at tilvit menniskjans var forma\u00f0 av teimum evnisligu l\u00edvstreytunum, og ranns\u00f3kn av sambondunum millum heimsfatan og samfelagsskipan hevur veri\u00f0 ein megint\u00e1ttur \u00ed allari samfelagsfr\u00f8\u00f0i samfelagsfr\u00f8\u00f0i s\u00ed\u00f0an \u00ed 19. \u00f8ld. \n\nVituliga hevur leingi veri\u00f0 fingist vi\u00f0 at kanna hugmyndaheimin \u00ed b\u00f3kmentunum, men ikki fyrr enn \u00ed seinu helvt av 20. \u00f8ld var talan um serligt h\u00e1ttalag t\u00ed vi\u00f0v\u00edkjandi, nevniliga humyndafr\u00f8\u00f0iliga kanning ella *hugmyndafr\u00f8\u00f0ikritikk (da. ideologikritik). Millum sl\u00f3\u00f0br\u00f3tararnar \u00ed t\u00edl\u00edkum kanningum eru G. Luk\u00e1cs og L. L\u00f6wenthal, sum vega\u00f0u fyri marxistiskari b\u00f3kmentagransking; men royndir tann vegin hava eisini veri\u00f0 kn\u00fdttar at strukturalismu og kvinnugransking. Hugmyndafr\u00f8\u00f0ilig gransking krevur at hava fyrilit fyri teimum s\u00f8guligu umst\u00f8\u00f0unum \u00ed vi\u00f0komandi b\u00f3kmentaverki og gera mun \u00e1 sj\u00f3narmi\u00f0um hj\u00e1 s\u00f8gupers\u00f3num, h\u00f8vundi og lesarum. T\u00e1 i\u00f0 v\u00e6l ver\u00f0ur atbori\u00f0, kann sl\u00edk kanning v\u00edsa, hvussu heimsmyndin \u00ed einum verki myndast \u00ed samsp\u00e6li millum innihald og form tess og r\u00e1\u00f0andi h. \u00ed samfelagnum. \n\nHugv\u00edsindi\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "11002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uglur", "title": "Uglur", "text": "Uglur eru rokna\u00f0ar upp \u00ed rovfuglar, men t\u00e6r drepa l\u00edti\u00f0 anna\u00f0 enn rottur og m\u00fds. Og ta\u00f0 eru t\u00e6r v\u00e6l laga\u00f0ar til. Eyguni eru avbara st\u00f3r og n\u00f3gv k\u00faput. T\u00ed s\u00edggja t\u00e6r fr\u00e1l\u00edka v\u00e6l \u00ed myrkri, men tola ikki dagslj\u00f3s \u00ed sj\u00f3nina. Fja\u00f0rarnar uttan um eyguni gera seg til ein st\u00f3ran flatan ring, i\u00f0 aftantil liggur sum eitt lok yvir hinum sera st\u00f3ru oyrnaholunum; t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r gloppa ta\u00f0 loki\u00f0 \u00fatfra, hoyra t\u00e6r \u00f3f\u00f8ra v\u00e6l. Men sj\u00e1lvar hoyrast t\u00e6r als ikki, so stillisliga fl\u00fagva t\u00e6r. Allan dagin sita t\u00e6r stillar og kr\u00f3gva seg; \u00ed sk\u00fdmingini, t\u00e1 i\u00f0 rottur og m\u00fds koma \u00fat at f\u00e1a s\u00e6r, t\u00e1 fara t\u00e6r vi\u00f0. Hendir ta\u00f0 seg, at t\u00e6r noy\u00f0ast \u00fat \u00e1 degi, eru t\u00e6r illa fyrikomnar; n\u00e6stan allir fuglar leggjast \u00e1 t\u00e6r, arga t\u00e6r og p\u00edska t\u00e6r, og h\u00e1lvblindar, sum t\u00e6r t\u00e1 eru, f\u00e1a t\u00e6r ikki vart seg.\n\nSlag \n Tyto alba (Hjartaugla)\n Bubo scandiacus (Snj\u00f3ugla)\n Surnia ulula (Heykugla)\n Aegolius funereus (Hj\u00f3mut ugla)\n\nKelda \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "11003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pingvin", "title": "Pingvin", "text": "Pingvin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pingvinus sp.; da. Pingvin) er ikki so \u00f3l\u00edk gorfugli \u00ed \u00fatsj\u00f3nd. N\u00f3gv eru sl\u00f8gini, st\u00f8rri og sm\u00e6rri, men \u00f8ll eru tey minni enn gorfuglur. Fja\u00f0rarnar eru avbara stuttar, eisini \u00e1 veingjunum, so teir eru heilt \u00f3n\u00fdttir til at fl\u00fagva vi\u00f0, meira l\u00edkir b\u00f8kslum enn veingjum. T\u00e6r liva \u00ed meingi su\u00f0uri \u00ed kaldasta \u00cdshavinum. Mest halda t\u00e6r seg \u00e1 sj\u00f3num, men fara stundum upp \u00e1 \u00edsin at sp\u00e1ka. Flestu av teimum hava ikki s\u00e6\u00f0 f\u00f3lk, og koma skipsmenn \u00e1 land, so fara t\u00e6r t\u00e6tt til teirra at forvitnast. Taka teir t\u00e1 \u00ed veingin \u00e1 teimum, lata t\u00e6r seg vinaliga lei\u00f0a. Ungarnir eru l\u00e6ttir at ala, teir gerast sera alsknir, og summir elta eigarmannin sum hundar.\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPingvinar"}
{"id": "11004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svanur", "title": "Svanur", "text": "Sangsvanur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cygnus cygnus; da. Sangsvane), oftast nevndur bara svanur, er sera pr\u00fd\u00f0iligur fuglur, hv\u00edtur vi\u00f0 gulum nevi og sv\u00f8rtum f\u00f3tum. Gongulagi\u00f0 er st\u00f3lput og tungf\u00f8rt, men hann livir eisini mest \u00e1 floti, stundum \u00fati \u00e1 sj\u00f3gv, men allarmest \u00e1 v\u00f8tnum, har hann s\u00f8kir s\u00e6r urtir upp fr\u00e1 botni. Hann fl\u00fdgur skj\u00f3tt, men, stravi\u00f0 er at sleppa \u00e1 flog, og ikki setur hann seg uttan har, sum vatn er undir. Hann eigur \u00ed \u00cdslandi og \u00f8\u00f0rum kuldalondum. \u00cd gomlum f\u00f8royskum kv\u00e6\u00f0i er hann nevndur okn, og summir halda at Oknadalur \u00ed V\u00e1gum hevur navni\u00f0 av t\u00ed, at svanir hava \u00e1tt har, men ta\u00f0 er l\u00edti\u00f0 tr\u00faligt, at teir kunna hava b\u00fa\u00f0 her su\u00f0uri. \u00cd seinnu \u00e1runum hava menn fleiri fer\u00f0ir havt sangsvanir \u00e1 v\u00f8tnum og tj\u00f8rnum, og roynt at fingi\u00f0 teir at yngla; teir ver\u00f0a spakir fyri f\u00f3lki og halda seg \u00ed sama sta\u00f0 alt \u00e1ri\u00f0, men ikki hava teir vorpi\u00f0. \n\nUm v\u00e1ri\u00f0 s\u00edggja vit n\u00fa og t\u00e1 svanir \u00e1 veg til \u00cdslands. Har gera teir s\u00e6r rei\u00f0ur av sevi og mosa, digst vi\u00f0 v\u00f8tnini, ella helst \u00e1 h\u00f3lmum \u00ed vatninum. \u00c1r eftir \u00e1r koma teir til sama rei\u00f0ri\u00f0 og v\u00e6la um ta\u00f0, so til endan ver\u00f0ur ta\u00f0 ein st\u00f3r t\u00fagva. Teir eru so r\u00e1\u00f0ar\u00edkir og har\u00f0sintir, at sj\u00e1ldan f\u00e6r meir enn eitt par veri\u00f0 vi\u00f0 hv\u00f8rt vatni\u00f0, og heldur ikki er greitt hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum fuglum at vera teimum \u00ed n\u00e1nd. Men makarnir halda v\u00e6l saman og eru sera umhugsnir fyri ungunum, lata teir ikki \u00far eygsj\u00f3n fyrr enn aftur m\u00f3ti v\u00e1ri. \n\nMe\u00f0an b\u00f8gan vermir, situr steggin uttanum og syngur. Og svanasongur er tiltikin; helst \u00e1 stillum stj\u00f8rnugl\u00f3gvandi g\u00f3\u00f0ve\u00f0urskv\u00f8ldum sigst ta\u00f0 at vera hugtakandi at lurta eftir songi hansara. Um heysti\u00f0 s\u00edggja vit teir aftur \u00e1 su\u00f0urfer\u00f0, ofta eini hj\u00fan vi\u00f0 ungum s\u00ednum, sum t\u00e1 eru bleikmorlittir. T\u00e1 kunna teir stundum ste\u00f0ga nakrar dagar \u00e1 v\u00f8tnum og fir\u00f0um. \n\nTa\u00f0 hevur ikki veri\u00f0 vanligt at svanur eigur \u00ed F\u00f8royum, men \u00ed 2008 kom eitt svanapar \u00e1 vatninum \u00e1 Ei\u00f0i \u00fat vi\u00f0 tveimum ungum, og \u00ed 2009 fingu tey 7 ungar s\u00ed\u00f0st \u00ed mai m\u00e1na\u00f0i.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "11005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abstraktur", "title": "Abstraktur", "text": "Abstraktur (av lat. abstrahere, \"draga fr\u00e1\"). \u00dart\u00f8kur, \u00f3\u00edt\u00f8kiligur. Ta\u00f0 m\u00f3tsetta av \u00edt\u00f8kur, \u00edt\u00f8kiligur. Or\u00f0i\u00f0 abstraktur hevur veri\u00f0 n\u00f3gv br\u00fakt um moderna\u00f0a myndlist, sum leggur h\u00f8vu\u00f0sdent \u00e1 form meira enn n\u00e1greiniliga s\u00f8guliga l\u00fdsing. \u00cd sambandi vi\u00f0 tekst ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 abstraktur br\u00fakt um heiti og or\u00f0ingar, sum l\u00fdsa hugmyndir og hugt\u00f8k, t.d. eru gle\u00f0i, sorg, g\u00f3\u00f0ska, \u00f3ndskapur, forvitinskapur, \u00f3endaligleiki a. hugt\u00f8k. Tann abstrakta ella \u00fart\u00f8ka or\u00f0ingin ver\u00f0ur hildin at tala til skilv\u00edsi\u00f0 og til heimspekiliga hugsan, t.d. or\u00f0ingin \"l\u00edv menniskjans \u00ed gle\u00f0i og sorg fr\u00e1 f\u00f8\u00f0ing til dey\u00f0a\". Tann \u00edt\u00f8ka or\u00f0ingin ver\u00f0ur ofta hildin at tala meira til kenslurnar: sagt ver\u00f0ur t.d. fr\u00e1 einum einstaklingi, sum er f\u00f8ddur \u00ed einum \u00e1v\u00edsum sta\u00f0 og er fyri \u00e1v\u00edsum hendingum, sum gle\u00f0a hann ella gera hann syrgnan, og at enda doyr hann s\u00edn \u00edt\u00f8ka dey\u00f0a \u00ed \u00e1v\u00edsum sta\u00f0 og \u00e1v\u00edsari l\u00f8tu.\n\nHeimspeki"}
{"id": "11006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86vint%C3%BDr", "title": "\u00c6vint\u00fdr", "text": "\u00c6vint\u00fdr eru sum skaldskaparslag munnbornar s\u00f8gur um vanlig folk \u00ed einum yvirnat\u00farligum heimi. Heiti\u00f0 ve\u00f0ur n\u00fdtt um fleiri sl\u00f8g av s\u00f8gum, i\u00f0 als ikki \u00f8ll hava sama yivrnat\u00farliga innihald. Antti Aarne og Stith Thompson hava gj\u00f8rt eina skr\u00e1 yvir heimsins \u00e6vint\u00fdr. Har eru tey skift sundur \u00ed 5 h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkar ella t\u00fdpur. Sum annar munnborin skaldskapur hava \u00e6vint\u00fdrini ongan kendan h\u00f8vund ella upprunaligan form. Tey kennast aftur eftir greining av s\u00f8gugongd og innihaldi, og \u00e1 tann h\u00e1tt hava Aarne og Thompson skift tey sundur \u00ed t\u00fdpur hv\u00f8rja vi\u00f0 s\u00ednum nummari og stavunum AT frammanfyri. Hesar t\u00fdpur og h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkar eru: I Dj\u00f3ra\u00e6vint\u00fdr (AT 1-299), II Eginlig \u00e6vint\u00fdr (AT 300-1199), III Skemti\u00e6vint\u00fdr (AT 1200-1999), IV Formil\u00e6vint\u00fdr (AT 2000-2399) og V Ymisk \u00e6vint\u00fdr (AT 2400.2499). Hesin seinasti b\u00f3lkurin umfatar tey \u00e6vint\u00fdr, i\u00f0 h\u00f8vundarnir ikki fingu at h\u00f3ska til hinar b\u00f3lkarnar. \n\n\u00cd \u00f8llum vanligum br\u00faki ver\u00f0ur oftast hugsa\u00f0 um s\u00f8gurnar \u00ed b\u00f3lki II, t\u00e1 talan er um \u00e6vint\u00fdr. Serstakliga kanska undirb\u00f3lk A, i\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0ur Ganda\u00e6vint\u00fdr (AT 300-749). \u00cd hesum b\u00f3lki eru m.a. t\u00e6r v\u00e6l kendu s\u00f8gurnar um ein f\u00e1t\u00e6kan drong, i\u00f0 bjargar eini prinsessu, sum tr\u00f8ll vi\u00f0 n\u00edggju h\u00f8vdum ella onkur onnur yvirnat\u00farlig vera hevur tiki\u00f0; \u00ed endanum giftist drongurin vi\u00f0 prinsessuni og ver\u00f0ur kongur. Ella eina f\u00e1t\u00e6ka gentu, i\u00f0 bjargar einum prinsi, sum ofta er umskaptur til okkurt andskr\u00e6miligt, og s\u00ed\u00f0ani giftist vi\u00f0 honum og gerst drotning. \u00d8ll liva s\u00ed\u00f0ani lukkuliga. \n\nH\u00f3ast \u00e6vint\u00fdr sum skaldskaparslag upprunaliga eru munnbornar s\u00f8gur, kenna vit tey n\u00fa \u00ed t\u00ed\u00f0ini best og ivaleyst bert \u00far ritstj\u00f3rna\u00f0um, prenta\u00f0um \u00fatg\u00e1vum. Charles Perrault (1628-1703) var hin fyrsti at geva \u00fat eitt savn vi\u00f0 s\u00f8gum, i\u00f0 eru ritstj\u00f3rna\u00f0 \u00e6vint\u00fdr. B\u00f3kin kom \u00ed 1697 og nenvdist S\u00f8gur og fr\u00e1sagnir \u00far farnum t\u00ed\u00f0um vi\u00f0 undirheitinum \"G\u00e1sam\u00f3\u00f0ir sigur fr\u00e1\" (Les Contes de ma M\u00e8re l\u2019Oye). Millum s\u00f8gurnar \u00ed hesum savni eru so v\u00ed\u00f0agitnar s\u00f8gur sum Rey\u00f0hetta, Tornar\u00f3sa og \u00d8skuf\u00eda. Perrault \u00f3tta\u00f0ist b\u00f3kmentaliga og mentanarliga smakkin \u00ed t\u00ed\u00f0ini, laga\u00f0i s\u00f8gurnar til, sum honum t\u00f3kti best og gav t\u00e6r \u00fat \u00ed navninum \u00e1 10 \u00e1ra gamla syni s\u00ednum. B\u00f3kin gj\u00f8rdist \u00f3metaliga v\u00e6l umt\u00f3kt og var sum fr\u00e1 lei\u00f0 t\u00fddd til flest\u00f8ll fj\u00f8lment evropeisk m\u00e1l. Seinni f\u00f3ru f\u00f3lk a\u00f0rasta\u00f0ni at savna og skriva upp \u00e6vint\u00fdr, og summpart vi\u00f0 beinlei\u00f0is fyrimynd \u00ed s\u00f8gunum hj\u00e1 Perrault komu serliga \u00ed 19. \u00f8ld fleiri kend s\u00f8vn vi\u00f0 ritstj\u00f3rna\u00f0um \u00e6vint\u00fdrum. Kendast eru \u00e6vint\u00fdrini hj\u00e1 t\u00fdskarunum Jacob og Wilhelm Grimm. Eisini \u00ed Nor\u00f0urlondum vaks \u00e1hugin, og millum kendastu \u00fatg\u00e1vur eru t\u00e6r hj\u00e1 Ewald Tang Christensen \u00ed Danmark, Asbj\u00f8rnsen og Moe \u00ed Noregi, og J\u00f3ni \u00c1rnasyni \u00ed \u00cdslandi. \n\n\u00cd F\u00f8royum t\u00f3k Jakob Jakobsen tr\u00e1\u00f0in upp, og \u00ed \u00e1runum 1898-1901 gav hann \u00fat savn s\u00edtt vi\u00f0 f\u00f8royskum sagnum og \u00e6vint\u00fdrum. Eisini hann ritstj\u00f3rna\u00f0i s\u00f8gurnar, sum hann savna\u00f0i, so vit kunnu siga, at solei\u00f0is sum vit lesa t\u00e6r hj\u00e1 honum, hava t\u00e6r ikki veri\u00f0 sagdar honum. Hansara ritstj\u00f3rnan er mest av m\u00e1lsligum slag. Hann flytur munnliga fr\u00e1s\u00f8gn \u00ed skrift vi\u00f0 teimum tillagingum, i\u00f0 t\u00e1 eru ney\u00f0ugar, og hartil reinsar hann fr\u00e1s\u00f8gnina fyri \u00fatlendskan m\u00e1lbur\u00f0. Mangt bendir \u00e1, at \u00e6vint\u00fdr valla eru gamal skaldskapur \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 tykist, sum tey eru komin \u00ed munnliga fr\u00e1s\u00f8gn \u00ed F\u00f8royum eftir f\u00f3lksligum, einahelst donskum \u00fatg\u00e1vum. Men sum v\u00e6ntandi er \u00ed munnligari s\u00f8gulist, hava f\u00f3lk laga\u00f0 tey til so vi\u00f0 og vi\u00f0, so tey ofta hava f\u00f8royskan d\u00e1m \u00ed mongum lutum. Summi teirra eru t\u00f3 ivaleyst gomul \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\n Kirsten Brix: \"Drongurin, i\u00f0 burturtikin var\u00f0 av sj\u00f3tr\u00f8llakonginum\", Var\u00f0anum bd. 59 1992, s. 188-219. \n Jakob Jakobsen: F\u00e6r\u00f8ske Folkesagn og \u00c6ventyr 1899-1901.\n\n\u00c6vint\u00fdr\nF\u00f3lkaminni"}
{"id": "11007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barokkur", "title": "Barokkur", "text": "Barokkur (\u00far fr. baroque, \"margh\u00e1ttligur\"). St\u00edlhugtak, sum hevur veri\u00f0 n\u00fdtt s\u00ed\u00f0an um mi\u00f0ja 19. \u00f8ld um byggi- og myndlist, sum t\u00f3k vi\u00f0 eftir endurreisnarstevnuna \u00ed endanum \u00e1 16. \u00f8ld og st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 fram til rokokot\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0. Um b\u00f3kmentir hevur or\u00f0i\u00f0 veri\u00f0 n\u00fdtt s\u00ed\u00f0an seint \u00ed 19. \u00f8ld og hevur \u00ed 20. \u00f8ld fest seg um t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 millum endurreisnarstevnuna og uppl\u00fdsingarstevnuna. Umframt at vera heiti \u00e1 einum \u00e1v\u00edsum b\u00f3kmentat\u00ed\u00f0arskei\u00f0i ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 barokkur n\u00fdtt sum l\u00fdsingaror\u00f0 um st\u00edley\u00f0kenni \u00ed b\u00f3kmentum fr\u00e1 ymsum t\u00ed\u00f0um; barokt nevnist ta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 lutir ella fyribrigdi, sum samb\u00e6rt vanligari hevd ikki hoyra saman, ver\u00f0a sett saman, ella t.d. t\u00e1 i\u00f0 alskyns l\u00fdsingaror\u00f0 ver\u00f0a sandra\u00f0 ni\u00f0ur um ein lut, pers\u00f3n e.a. t\u00edl., stutt sagt ta\u00f0, sum br\u00fdtur har\u00f0liga fr\u00e1 klassisku fyrimyndunum. Millum h\u00f8vundar, i\u00f0 ofta taka til barokkar snildir, kunnu nevnast so ymiskir h\u00f8vundar sum William Heinesen (1900-1991), Halld\u00f3r Laxness (1902-1998) og J\u00f3anes Nielsen (f. 1953). \n\nMen b\u00f3kmentirnar \u00ed b.t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum eru sera \u00f3l\u00edkar \u00ed ymiskum londum, og ymiskar \u00e1sko\u00f0anir hava veri\u00f0 um, hv\u00f8rjir h\u00f8vundar hoyra til tann barokka st\u00edlin. Summi hava hugt mest at sj\u00e1lvum st\u00edlinum, onnur hava hugt at evnisvali ella roynt at sameina b\u00e6\u00f0i. Ofta ver\u00f0ur mett, at spani\u00f3lin Luis de G\u00f3ngora (1561-1627) og italin Giambattista Marino (1569-1625) settu sj\u00f8til \u00e1 b.; eftir teir b\u00e1\u00f0ar eru st\u00edlr\u00e1k uppkalla\u00f0 (gongorisma og marinisma), sum ey\u00f0kendust av n\u00f3gvari og forvitnisligari n\u00fdtslu av myndam\u00e1li - samanberingum og myndberingum, alskyns st\u00edlt\u00f8kum og or\u00f0askreyti, andsagnum, tv\u00f8rsagnum og or\u00f0aleiki. Hesi skald h\u00f8vdu st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 h\u00f8vundar \u00ed b. \u00ed ymsum londum. Hesin st\u00edlurin leggur st\u00f3ran dent \u00e1 or\u00f0asnild og hitna m\u00e1lbering (it. concetto, en. conceit). Men \u00e1her\u00f0sla \u00e1 ta\u00f0 \u00f3vanliga, og skreytmikil st\u00edlur, hevur veri\u00f0 til \u00ed ymsum b\u00f3kmentat\u00ed\u00f0art\u00ed\u00f0um fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0 og er ikki n\u00f3g miki\u00f0 til at ey\u00f0merkja b. T\u00ed hava b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0ingar eisini leita\u00f0 eftir \u00f8\u00f0rum ey\u00f0kennum, sum kunnu setast \u00ed samband vi\u00f0 t\u00e6r st\u00f3ru broytingar og m\u00f3tsetningar, sum komu fram \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i politiskt, tr\u00faarliga og vi\u00f0v\u00edkjandi heimsmyndini yvirh\u00f8vur: \u00f8\u00f0rumegin l\u00edvshugur, hinumegin longsil eftir at sleppa burtur \u00far ney\u00f0ardali og f\u00e1fongd jar\u00f0arl\u00edvsins; li\u00f0 um li\u00f0 skartandi l\u00fdsingar av vakurleika og d\u00fdrd skapanarverksins og avnoktan av vir\u00f0inum \u00ed hesi somu d\u00fdrdini og vakurleikanum, t\u00ed tey eru so stokkut. St\u00f3rverkini \u00ed b.t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum eru \u00ed leikritum (spansku Lope de Vega (1562-1635) og Pedro Calder\u00f3n de la Barca (1600-1681), o.fl.; summi telja eisini William Shakespeare (1564-1616) vi\u00f0), men b.b\u00f3kmentir eru minni fr\u00e1sagnarskaldskapur og yrking. \u00cd Onglandi ver\u00f0a b.ey\u00f0kenni hildin at vera sj\u00f3nskast hj\u00e1 sonevndu metaf\u00fdsisku skaldunum (John Donne, Richard Crashaw, Abraham Cowley, George Herbert, Thomas Traherne, Henry Vaughan); \u00ed Nor\u00f0urlondum eru h\u00f8vu\u00f0sn\u00f8vn \u00ed b.t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum t.d. Georg Stiernhielm (1598-1672) \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, Thomas Kingo (1634-1703) \u00ed Danmark og Dorothe Engelbretsdatter (1634-1716) \u00ed Noregi. \u00cd nor\u00f0urlendskari prosa fr\u00e1 b.t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum er danska Leonora Christina (1621-1698) eitt h\u00f8vu\u00f0snavn. Nor\u00f0ma\u00f0urin Petter Dass (1646-1707) er \u00ed serb\u00f3lki millum skald \u00ed b.t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum og h\u00f8gt mettur \u00ed seinni t\u00ed\u00f0um fyri at yrkja um l\u00edvskor f\u00f3lksins. \u00cd okkara t\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 st\u00f3rur \u00e1hugi fyri b.t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum, ivaleyst partv\u00edst t\u00ed at ta\u00f0 hevur veri\u00f0 hildi\u00f0 at l\u00edkjast modernismu \u00e1 ymsan h\u00e1tt, kanska serliga vi\u00f0v\u00edkjandi skaldsligum myndam\u00e1li.\n\nBarokkt\u00f3nleikur \n\nT\u00f3nleikurin \u00ed 17. og fyrst \u00ed 18. \u00f8ld var\u00f0 kalla\u00f0ur barokkur eftir listaligu byggilistini, sum var v\u00e6l umt\u00f3kt t\u00e1. Ta\u00f0 er fj\u00f8lbroyttur t\u00f3nleikur, og lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini veva r\u00f8ddirnar \u00e1 og av, sum v\u00f3ru t\u00e6r tr\u00e6\u00f0rir \u00ed litf\u00f8grum og st\u00f3rum kl\u00e6\u00f0i. St\u00f8rsta barokkt\u00f3naskaldi\u00f0 var t\u00fdskarin Johann Sebastian Bach. Av kendastu verkum hansara eru Brandenburgakonsertirnar. T\u00e6r v\u00f3ru lidnar \u00ed 1721. Georg Friedrich H\u00e4ndel var eisini borin \u00ed heim \u00ed T\u00fdsklandi, men flutti til Bretlands \u00ed 1712. Hann skriva\u00f0i t\u00f3nleik til enska hovi\u00f0, og gj\u00f8rdi eisini fleiri kend k\u00f3rverk, m.a. Messias. Eitt av vi\u00f0gitnastu verkum H\u00e4ndels var\u00f0 skriva\u00f0 til kongliga skreyteldin \u00ed 1749.\n\nKomponistar \n\n Diderik Hansen Buxtehude\n Domenico Scarlatti\n Georg Friedrich H\u00e4ndel\n Henry Purcell\n Jean-Philippe Rameau\n Johan Adolph Scheibe\n Johann Sebastian Bach\n Antonio Vivaldi\n\nKeldur \n\n R. Wellek: \"The Concept of Baroque in Literary Scholarship\", Concepts of Criticism, 1963.\n\nMentas\u00f8ga"}
{"id": "11008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erotiskar%20b%C3%B3kmentir", "title": "Erotiskar b\u00f3kmentir", "text": "Erotiskar b\u00f3kmentir. Opinsk\u00e1ra\u00f0ar l\u00fdsingar av \u00e1starl\u00edvi, t.e. kynsligum sambandi millum einstaklingar, antin av sama ella av m\u00f3tsettum kyni. Skilmarkingin av hugtakinum er \u00f3grei\u00f0; \u00f8\u00f0\u00adrumegin eru \u00e1starb\u00f3kmentir av ymsum slag, hinumegin eru porno\u00adgrafiskar b\u00f3kmentir; ta\u00f0 veldst um ytri umst\u00f8\u00f0ur, hvat metist sum e.b. \u00ed hv\u00f8rjum f\u00f8ri: si\u00f0alag, \u00e1tr\u00fana\u00f0, hugbur\u00f0in hj\u00e1 myndugleikum, si\u00f0venjur \u00ed samfelagnum; og harumframt ta b\u00f3k\u00admentahevd, sum bygt ver\u00f0ur \u00e1. E.b. hava fornar r\u00f8tur; t\u00e6r hava helst veri\u00f0 t\u00fd\u00f0andi t\u00e1ttur \u00ed forngrikskum b\u00f3kmentum; ein ors\u00f8k til ta\u00f0 kann hava veri\u00f0, at t\u00e6r v\u00f3ru ikki \u00ed andst\u00f8\u00f0u til grikskan \u00e1tr\u00fana\u00f0, tv\u00f8rtur\u00edm\u00f3ti var ymiskt, sum stu\u00f0la\u00f0i upp undir t\u00e6r, sbr. dion\u00fdsosardyrkan. L\u00edti\u00f0 er var\u00f0veitt \u00ed \u00f3bundnum m\u00e1li, men hin vegin \u00ed bundnum m\u00e1li. Grikskar b\u00f3kmentir h\u00f8vdu st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 t\u00e6r r\u00f3mversku. Yrkingar eftir summi romversk skald \u00ed 1. \u00f8ld f.Kr. kunnu teljast millum e.b., t.d. yrkingar eftir Catullus og Ovidius, men serliga Ars Amoris eftir hin seinna. Hesin skaldskapur hev\u00f0i dr\u00fagva \u00e1virkan \u00e1 evropeiskan mi\u00f0aldar\u00adskaldskap. \n\nE.b. st\u00f3\u00f0u \u00ed miklum bl\u00f3ma \u00ed endurreisnini: skaldini leita\u00f0u s\u00e6r evni \u00ed eldri skaldskapi: \u00ed romverskum b\u00f3kmentum, skemtis\u00f8\u00adgum og ymsum fer\u00f0askaldskapi. St\u00f3r s\u00f8gus\u00f8vn komu fram \u00ed 14. \u00f8ld: Decamerone (1353) eftir italska skaldi\u00f0 Giovanni Boccaccio (1313-1375), og eitt sindur seinni Canterbury Tales (skriva\u00f0 fr\u00e1 1380\u2019unum til seinast \u00ed 1390\u2019unum) eftir enska skaldi\u00f0 Geoffrey Chaucer (um 1343-1400). \u00cd Onglandi st\u00f3\u00f0u e.b. \u00ed bl\u00f3ma \u00ed seinna parti av 17. \u00f8ld og fyrra parti av 18.; men vegna har\u00f0nandi m\u00f3tst\u00f8\u00f0u fr\u00e1 kirkjuni flutti mi\u00f0st\u00f8\u00f0 teirra seg til Fraklands, og har eiga t\u00e6r fastan sess fram \u00ed hesa \u00f8ldina. Navnfrom fronsk skald, sum hava skriva\u00f0 e.b., eru t.d. Denis Diderot (1713-1784), Pierre Choderlos de Laclos (1741-1803), i\u00f0 skriva\u00f0i Les Liaisons dangereuses (1782, gj\u00f8rd til film 1959, 1988 og 1989) og Marquis de Sade (1740-1814), sum sadisman eitur eftir. Masokisman er hinvegin yngri og hevur navn av eysturr\u00edkaranum Leopold von Sacher-Masoch (1836-1895), sum skriva\u00f0i Venus im Pelz (1870) og sum Lou Reed (f. 1942) sipar til \u00ed sanginum Venus in Furs (1967). \u00cd sj\u00e1lvs\u00e6vis\u00f8guformi eru endurminningarnar hj\u00e1 Giacomo Casanova (1725-1798), sum ikki v\u00f3r\u00f0u givnar \u00fat \u00ed fullari longd fyrr enn \u00ed 1960. \n\n\u00cd 19. \u00f8ld ford\u00f8mdi borgaraligt si\u00f0alag, serliga \u00ed german\u00adsku londunum, e.b.; hinvegin trivust t\u00e6r framvegis sum eitt slag av undirgrundarb\u00f3kmentum, v\u00f3r\u00f0u prenta\u00f0ar \u00ed loynd ella uttan\u00adlands. \u00cd 20. \u00f8ld vinda e.b. upp \u00e1 seg. Millum undangongumenn \u00ed Bretlandi eru D.H.Lawrence (1885-1930) (Sons and Lovers 1913, Lady Chatterley's Lover 1928), men verk hansara v\u00f3ru leingi banna\u00f0 \u00ed heimlandinum. Eftir seinna str\u00ed\u00f0 hava e.b. vunni\u00f0 fram v\u00ed\u00f0a um lond, l\u00f3gar\u00adbann m\u00f3ti teimum eru eisini linka\u00f0 n\u00f3gvasta\u00f0ni. Nevndir kunnu ver\u00f0u h\u00f8vundar sum Henry Miller (1891-1980), Vladimir Nabokov (1899-1977), Norman Mailer (f. 1923) \u00ed Amerika; \u00ed Nor\u00f0urlondum Agnar Mykle (1915-1994) og Chr. Kampmann (1939-1988). N\u00f3gvir yngri f\u00f8roy\u00adskir h\u00f8vundar ganga n\u00fa eisini n\u00f3gv longri hesum vi\u00f0v\u00edkjandi, enn vanligt hevur veri\u00f0. Nevnast kunnu H\u00f8gni av Hei\u00f0i (f.1962) Ta\u00f0 heita summari\u00f0 (1987), savni\u00f0 Ein varligur dr\u00e1ttur \u00ed tara og a\u00f0rar stutts\u00f8gur (1996) og J\u00f3anes Nielsen (f.1953) Glansb\u00edl\u00e6tasamlararnir (2005). Gongdin tey seinastu \u00e1rat\u00edggjuni hevur yvirh\u00f8vur veri\u00f0, at alskyns tabu vi\u00f0v\u00edkjandi l\u00fdsingum av kynsl\u00edvi eru upployst, og t\u00edskil er minkandi ors\u00f8k til at skilja e.b. fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum fagurb\u00f3kmentum.\n\nKeldur \n\n Kate Millet: Sexual Politics, 1969.\n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "11009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ritroynd", "title": "Ritroynd", "text": "Ritroynd (fr. essai, en. essay). Stutt, ey\u00f0lisin ritger\u00f0 ella grein vi\u00f0 pers\u00f3nligum, ofta skemtiligum, d\u00e1mi, sum vi\u00f0ger eitt evni ella setir fram eina pr\u00f3vf\u00f8rslu uttan at vilja vera fullf\u00edggja\u00f0 ella fara \u00fat \u00ed \u00e6sir. R. er ikki so h\u00e1t\u00ed\u00f0arlig \u00ed formi sum tann v\u00edsindaliga ritger\u00f0in. At kalla hetta tekstslagi\u00f0 r. stavar fr\u00e1 franska h\u00f8vundinum Montaigne, sum gav \u00fat b\u00f3k vi\u00f0 heitinum Essais, t.e. \"royndir\", \u00ed 1580, fyrsta d\u00f8mi\u00f0 um hetta tekstslagi\u00f0. Vi\u00f0 heitinum gj\u00f8rdi hann vart vi\u00f0, at hann ikki gj\u00f8rdi krav um at hava loyst teir spurningar, sum hann vi\u00f0gj\u00f8rdi, ella at hava sett fram nakra lidna heimspekihugsan. \u00cd Onglandi leg\u00f0i Francis Bacon vi\u00f0 Essys (1597) st\u00f8\u00f0i undir eina r\u00edka enska ritroyndahevd vi\u00f0 n\u00f8vnum sum Addison, Steele, og \u00far 20. \u00f8ld D. H. Lawrence og Virginiu Woolf. \u00cd eldri t\u00ed\u00f0 fevndi r., serliga \u00e1 enskum, stundum um heimspekiligar yrkingar, t.d. A. Pope: Essay on Man 1732-34. R. er eitt fj\u00f8lbroytt, opi\u00f0 tekstslag sum tekur skiftandi t\u00ed\u00f0arr\u00e1k upp \u00ed seg. \u00cd Nor\u00f0urlondum setti Holberg hugsanir s\u00ednar um uppl\u00fdsing og si\u00f0alag fram \u00ed r. \u00cd 19. \u00f8ld v\u00f3ru b\u00f3kmentir og mentam\u00e1l yvirh\u00f8vur evni, sum n\u00f3gvir vi\u00f0gitnir h\u00f8vundar skriva\u00f0u r. um, t.d. Sainte-Beuve, Heine, Nietzsche, Brandes. Eisini \u00ed 20. \u00f8ld bl\u00f3ma\u00f0i r. Eitt ey\u00f0kenni, sum fylgir r. yvirh\u00f8vur, er, at hon tekur st\u00f8\u00f0i \u00ed t\u00ed pers\u00f3nliga og leitar ha\u00f0ani \u00fat \u00ed almennari huglei\u00f0ingar og \u00fatsagnir; umframt tann pers\u00f3nliga d\u00e1min ey\u00f0kennist r. ofta av \u00f3h\u00e1t\u00ed\u00f0arligum, skemtandi ella speiskum huglagi. F\u00f8royskir h\u00f8vundar at r. eru eitt n\u00fa Sverri Patursson, Maria Mikkelsen, Tr\u00f3ndur Olsen, Sigur\u00f0 Joensen, Jens Pauli Heinesen, Oddv\u00f8r Johansen, Gunnar Hoydal og Hanus Andreassen.\n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "11010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Groteskur", "title": "Groteskur", "text": "Groteskur (it. grottesco, av grotta, \"helli\"; da. grotesk, fr., en. grotesque). Upprunaliga n\u00fdtt um skreytst\u00edl l\u00edkan veggm\u00e1lningum, sum v\u00f3ru funnir, t\u00e1 i\u00f0 fornromversk h\u00fas og gravir v\u00f3ru grivin \u00fat; teir h\u00f8vdu ofta eitt \u00f3veruleikakent hugmyndaflog. Um b\u00f3kmentir var or\u00f0i\u00f0 fyrst n\u00fdtt \u00ed Fraklandi \u00ed 16. \u00f8ld, \u00e1 t\u00fdskum og enskum \u00ed 18. \u00f8ld. \u00cd langa t\u00ed\u00f0 var or\u00f0i\u00f0 n\u00fdtt ni\u00f0randi um ta\u00f0, sum vat h\u00f8pisleyst, \u00f3nat\u00farligt, ella andskr\u00e6miligt og l\u00e1turligt \u00ed senn, og solei\u00f0is var ta\u00f0 n\u00fdtt b\u00e6\u00f0i um b\u00f3kmentir og myndlist. Vi\u00f0 romantikkinum broyttist merkingin hj\u00e1 hugtakinum; ymsir talsmenn hennara, t.d. Victor Hugo, l\u00fdstu teir margt\u00fdriligu m\u00f3tsetningarnar \u00ed tilveruni, blandingina t\u00ed vakra og t\u00ed lj\u00f3ta, t\u00ed l\u00e1turliga og t\u00ed andskr\u00e6miliga og n\u00fdttu hugtaki\u00f0 g. um hana. Groteskir t\u00e6ttir \u00ed b\u00f3kmentunum hava vundi\u00f0 upp \u00e1 seg \u00ed 20. \u00f8ld, og ta\u00f0 hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r ymsar skilmarkingar hj\u00e1 b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0ingum. Felags fyri skilmarkingar av hugtakinum er, at ta\u00f0 sipar til samanbrest millum \u00f3samb\u00e6rilig fyribrigdi og hesin m\u00f3tsetningur ver\u00f0ur ikki loystur \u00ed verkinum sj\u00e1lvum; t.d. t\u00e1 i\u00f0 yvirnat\u00farlig og \u00f3nat\u00farlig fyribrigdi eru sett fram realistiskum b\u00fana. Lesarin kann taka \u00edm\u00f3ti sl\u00edkum blandingi vi\u00f0 r\u00e6\u00f0slu ella andstygd ella \u00e1 hin b\u00f3gvin halda hann vera l\u00e1turligan. \n\nG. t\u00e6ttir hava leingi veri\u00f0 n\u00fdttir \u00ed b\u00f3kmentum, b\u00e6\u00f0i \u00ed satirum og alskyns atfinnandi b\u00f3kmentum. G\u00f3\u00f0 d\u00f8mi eru t.d Rabelais (1495-1553) og Swift (1667-1745); \u00ed 19. \u00f8ld hj\u00e1 E.T.A. Hoffmann, Dickens og E.A. Poe. \u00cd ranns\u00f3knini hj\u00e1 russiska granskaranum M. Bakhtin av Rabelais og s\u00f8gu l\u00e1tursins er ta\u00f0 g. eitt meginhugtak. Samb\u00e6rt honum hevur g. l\u00edvsfatan eyrfornar r\u00f8tur, st\u00f3\u00f0 \u00ed h\u00e6gsta bl\u00f3ma \u00ed karnivalsmentanini \u00e1 mi\u00f0\u00f8ldum og fekk st\u00f8rri samfelagsliga v\u00eddd, t\u00e1 i\u00f0 hon  var sett \u00ed h\u00e1s\u00e6ti \u00ed b\u00f3kmentunum \u00ed endurreisnart\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum. Har er verk Rabelais kr\u00fanan;  ta\u00f0 raktu oddamenn \u00ed romantikkinum vi\u00f0 og h\u00e1lova\u00f0u, samb\u00e6rt Bakthin. G. l\u00edvs\u00e1sko\u00f0an ey\u00f0kennist av m\u00f3tst\u00f8\u00f0u m\u00f3ti \u00f8llum, sum er endaligt, m\u00f3ti einum og hv\u00f8rjum almennum sannleika og gj\u00f8rdum loysnum vi\u00f0v\u00edkjandi heims\u00e1sko\u00f0an. Ta\u00f0 er t\u00ed ikki l\u00f8gi\u00f0, at romantikararnir, sum skuldu br\u00f3ta seg burtur \u00far klassisistiska formfastleikanum, g\u00f3vu g\u00e6tur eftir alm\u00fagumentanini \u00ed evropeiskari mi\u00f0\u00f8ld, sum hev\u00f0i st\u00f8\u00f0i \u00ed g. heimsfatan. \n\n\u00cd 20. \u00f8ld ver\u00f0a g. t\u00e6ttir n\u00f3gv algongdari b\u00e6\u00f0i \u00ed skalds\u00f8gum, fr\u00e1 Kafka til \u00f8rgrynni av n\u00fat\u00ed\u00f0arh\u00f8vundum, og \u00ed leikritum, fr\u00e1 Brecht til absurdan sj\u00f3nleik. D\u00f8mi um g. ey\u00f0kenni \u00ed f\u00f8royskum n\u00fat\u00ed\u00f0arb\u00f3kmentum finna vit hj\u00e1 T\u00f3roddi Poulsen.\n\nKeldur \n\n Michail Bachtin: Rabelais och skrattets historia, 1965. \n Helge Nielsen: Det groteske, Begrebshistorie, Litter\u00e6r kategori, Groteskteorier, 1976. \n Philip Thomson: The grotesque (en: The Critical Idiom), 1972.\n\nB\u00f3kmentir\nList"}
{"id": "11011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDta", "title": "M\u00fdta", "text": "M\u00fdta. Gudas\u00f8gn (en. myth, da. myte \u00far gr. mythos, \"s\u00f8ga\"). Gudas\u00f8gn. S\u00f8ga um, hvussu heimurin ella partar av honum v\u00f3r\u00f0u skaptir \u00ed fors\u00f8guligari t\u00ed\u00f0 av yvirnat\u00farligum m\u00e1ttum. M. er sostatt eitt slag av fr\u00e1grei\u00f0ingum um n\u00e1tt\u00farufyribrigdi, men eisini sta\u00f0festing av samfelagsligum vanum og si\u00f0um; t\u00e6r hava st\u00f8rsta \u00e1virkan \u00ed sonevndum frumkendum samfel\u00f8gum, har sum n\u00fdt\u00ed\u00f0ar t\u00f8kni og v\u00edsindi ikki eru komin framat. \n\nOr\u00f0i gudafr\u00f8\u00f0i (da. mytologi) ver\u00f0ur br\u00fakt b\u00e6\u00f0i um m. hj\u00e1 einum f\u00f3lki ella \u00ed einum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i, og um ta fr\u00f8\u00f0igreinina sum granskar t\u00e6r. M. hava st\u00f3ran leiklut \u00ed b\u00f3kmentum. Nevnast kunnu kv\u00e6\u00f0i Hamers; forngrikskar m. eru somulei\u00f0is uppist\u00f8\u00f0an \u00ed griksku harmleikunum, og t\u00e6r hava r\u00edka\u00f0 vesturlendskar b\u00f3kmentir til henda dag. Gudakv\u00e6\u00f0i millum eddukv\u00e6\u00f0i eru umframt Snorra-Eddu t\u00fddningarmestu heimildirnar um norr\u00f8nar m., h\u00f3ast t\u00e6r ikki eru uppskriva\u00f0ar fyrr enn \u00ed kristnari t\u00ed\u00f0; hesar m. hildu fram at liva \u00ed kenningum \u00ed dr\u00f3ttkv\u00e6\u00f0um, t\u00e6r h\u00f3mast \u00ed summum hetjukv\u00e6\u00f0um og \u00f8\u00f0rum fornum norr\u00f8num b\u00f3kmentum. A\u00f0rar m. enn kristnar h\u00f8vdu ilt vi\u00f0 seg \u00ed Evropa \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini, til endurreisnin f\u00f3r at leita aftur til grikskar m. Seinni vaktu sl\u00f3\u00f0br\u00f3tarar hj\u00e1 romantikkinum \u00e1huga fyri keltiskari og norr\u00f8nari gudafr\u00f8\u00f0i (\u00ed Danmark Oehlenschl\u00e4ger og Grundtvig). Uppaftur a\u00f0rir h\u00f8vundar skaptu s\u00ednar egnu m. \n\nFreud hev\u00f0i st\u00f3ran \u00e1huga fyri m. sum heimildum um, hvat formar menniskjas\u00e1lina, t.d. s\u00f8gnini um \u00d8dipus, og l\u00e6rusveinur hansara C.C. Jung kanna\u00f0i l\u00edkar m. \u00far ymiskum mentanar\u00f8kjum og raktu t\u00e6r til \"felags dulviti\u00f0\" hj\u00e1 manna\u00e6ttini, har hann fann felags menniskjaligar hugmyndir (arket\u00fdpur, s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ilig b\u00f3kmentagransking). Franski mannfr\u00f8\u00f0ingurin og strukturalisturin L\u00e9vi-Strauss hevur havt \u00e1virkan \u00e1 b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 s\u00ednum kanningum av m. hj\u00e1 frumkendum f\u00f3lkasl\u00f8gum. Hann kanna\u00f0i, hvussu struktururin \u00ed m. er samansettur ac m\u00f3tsetningum (t.d. \"l\u00edv og dey\u00f0i\"), og hvussu hesin dj\u00fapstruktururin s\u00e6st aftur undir ymiskum yvirflatustrukturi \u00ed m. hj\u00e1 \u00f3l\u00edkastu samfel\u00f8gum; tann \u00f3l\u00edka yvirflatustrukturin setti hann \u00ed samband vi\u00f0 munin millum tey ymisku samfelagssni\u00f0ini; hann metti, at m. eru ein \u00f3tilvita\u00f0ur h\u00e1ttur hj\u00e1 menniskjum at loysa l\u00edvsg\u00e1tur og r\u00e6ttv\u00edsgera samfelagsreglur. Hansara \u00e1st\u00f8\u00f0i um, at \u201dm\u00fdtur hugsa \u00ed menniskjum\u201d er ein hornasteinur \u00ed strukturalismuni. \n\nHeiti\u00f0 m. ver\u00f0ur ofta \u00ed fluttari merking um hugmyndir \u00ed samt\u00ed\u00f0ini, sum ikki eru gudasagnir, men eru g\u00f3\u00f0kendar, \u00f3skilv\u00edsar fr\u00e1grei\u00f0ingar ella r\u00e6tttv\u00edsgeringar av r\u00e1\u00f0andi samfelagsligum atbur\u00f0i. Sl\u00edkar m. eru skaptar av politikarum ella l\u00fdsarum. Ein hin kendasti granskarin av m. \u00ed mentanini \u00ed okkara t\u00ed\u00f0 var Roland Barthes. Hann v\u00edsti \u00e1, at mangt og hvat, sum gongur fyri at vera nat\u00farligt, er st\u00edvna\u00f0ir samfelagsnormar og mynstur: fyribrigdi \u00ed mentan og list f\u00e1a m\u00fdtiska merking, og ta\u00f0 sama er at siga um alskyns gerandislig ting; aftrat frummerking s\u00edni ognast tey eina merking \u00ed \u00f8\u00f0rum umfari gj\u00f8gnum samfelagsligt br\u00fak. V\u00edn, t.d., er \u00ed Fraklandi ikki bara ein drykkur sum allir a\u00f0rir, men ein \"totemdrykkur\", ella rituellur drykkur, t.e. drykkur bundin at halgisi\u00f0um, \u00e1 sama h\u00e1tt sum mj\u00f3lkin fr\u00e1 teirri hollendsku k\u00fanni \u00ed Hollandi, ella tei\u00f0, sum bretska kongsh\u00fasi\u00f0 drekkur h\u00e1t\u00ed\u00f0arliga saman. Ta\u00f0 er st\u00f8\u00f0i undir einum felags si\u00f0alag. Fyri fransmenn, sigur Barthes, er ta\u00f0 at tr\u00fagva upp \u00e1 v\u00edn ein felagsskapur, sum teir eru tvinga\u00f0ir inn \u00ed. Og at drekka v\u00edn er eitt ritual, ein halgisi\u00f0ur, fyri samfelagsliga innliman. Vi\u00f0 at skapa m\u00fdtiska merking royna mentanir at f\u00e1a s\u00ednar egnu normar at s\u00fdnast vera almenn n\u00e1tt\u00farufyribrigdi.\n\nKeldur \n\n R. Barthes: Mythologies, 1970 (en. t\u00fd\u00f0. 1973). \n Northrup Frye: Anatomy of Criticism, 1957. \n Cl.L\u00e9vi-Strauss: Anthropologie structurale, 1958 (en. T\u00fd\u00f0. 1968).\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nMentan"}
{"id": "11012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klassisisma", "title": "Klassisisma", "text": "Klassisisma (en.: Classicism, da.: Klassicisme). \u00cd v\u00ed\u00f0ari merking andlig, listarlig stevna vi\u00f0 fyrimynd \u00ed teirri forna griksk-r\u00f3mverska mentan; hetta var meginstevnan \u00ed endurreisnart\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum \u00ed Italia og st\u00f3\u00f0 leingi vi\u00f0 har. \u00cd trengri merking er k.(ella n\u00fdklassisma) n\u00fdtt um ta b\u00f3kmentastevnuna, sum st\u00f3\u00f0 \u00ed h\u00e6gsta bl\u00f3ma \u00ed Fraklandi \u00ed 17. \u00f8ld og hev\u00f0i munandi \u00e1virkan \u00e1 b\u00f3kmentir hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum tj\u00f3\u00f0um \u00ed 18. \u00f8ld. Franska k. setti \u00e1v\u00edsum tekstasl\u00f8gum \u00e1v\u00eds formkr\u00f8v kr\u00f8v eftir klassiskum fyrimyndum; eina st\u00f8rsta \u00e1virkan fingu hesi kr\u00f8v \u00e1 leikb\u00f3k\u00admentir (t\u00e6r tr\u00edggjar eindirnar), og h\u00f8vu\u00f0s\u00adskaldini \u00ed k., Corneille, Racine og Moli\u00e8re, fylgdu teimum. K. vendi s\u00e6r fr\u00e1 t\u00ed b\u00f3lgandi barokkst\u00edlinum, vildu halda seg burtur fr\u00e1 kenslu\u00adsemi, seta skynsemi \u00ed h\u00e1s\u00e6ti\u00f0, stremba eftir skilv\u00edsi og grei\u00f0ari framseting, l\u00fdsa alment menniskjanslig ey\u00f0kenni heldur enn sj\u00e1ldsamar einstaklingar. Meginreglurnar fyri k. setti Boileau fram \u00ed L'art po\u00e9tique, \"skaldskapar\u00adlistin\" (1674), sum var skapa\u00f0 eftir Ars poetica Horatiusar. Hansara sj\u00f3narmi\u00f0 gj\u00f8rdust B\u00edblia hj\u00e1 n\u00f3gvum seinni h\u00f8vundum, h\u00f3ast tey blanda\u00ad\u00f0ust saman vi\u00f0 hugmyndir hj\u00e1 uppl\u00fdsingini \u00ed 18. \u00f8ld (t.d. hj\u00e1 Voltaire). K. \u00ed \u00f8\u00f0rum londum var meira \u00e1virka\u00f0 av fronsku k. enn beinlei\u00f0is herming eftir fornklassi\u00adskum fyrimyndum. Solei\u00ad\u00f0is var \u00ed Onglandi (Dryden, Pope), \u00ed T\u00fdsklandi (Gottsched) og \u00ed Nor\u00f0urlondum (Holberg, Olof Dalin). Seinni \u00ed 18. \u00f8ld leita\u00f0u summir t\u00fdskir h\u00f8vundar t\u00f3 beinlei\u00f0is til klassiska mentan (Winckelmann, Lessing), og tann r\u00f8rslan kom \u00ed h\u00f8vdina vi\u00f0 Goethe (1749-1832) og Schiller (1759-1805). F\u00f8royskar b\u00f3kmentir hava s\u00edn klassistiska yrkjara \u00ed anda Goethes og Schillers \u00ed Janusi Djurhuus (1881-1948), sum t\u00fdddi fornklassiskan skald\u00adskap og \u00ed s\u00ednum egna skaldskapi hev\u00f0i fornklassiskar fyrimyndir, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0v\u00edkjandi \u00f8rindislagi (hexa\u00admetur), myndum og hugmyndum. \u00cd h\u00f8vu\u00f0sheitum fjara\u00f0i k. \u00fat, t\u00e1 i\u00f0 19. \u00f8ld rann upp.\n\nMentas\u00f8ga"}
{"id": "11014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8tris%C3%B8ga", "title": "N\u00f8tris\u00f8ga", "text": "N\u00f8tris\u00f8ga, n\u00f8trari. (en.: Gothic novel, thriller, da.: gyser). Skalds\u00f8ga, sum strembar eftir at hugtaka lesaran vi\u00f0 at f\u00e1a hann at n\u00f8tra av \u00f3hugna og spenningi. N. umskarast vi\u00f0 a\u00f0rar spenningss\u00f8gur, t.d. krimi. Byrjanin til n. ver\u00f0ur ofta sagdur at vera skalds\u00f8gan The Castle of Otranto (1764) eftir onglendingin Horace Walpole. N. var ein sterk hevd \u00ed Onglandi gj\u00f8gnum 18. og 19. \u00f8ld vi\u00f0 kendum h\u00f8vundum sum Mary Shelley (Frankenstein 1818) og B. Stoker (Dracula 1897) og \u00ed Amerika E.A. Poe (1809-49). N. vaks fram \u00ed uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e1 i\u00f0 skynsemi og v\u00edsindalig hugsan settust \u00ed h\u00e1s\u00e6ti. M\u00f3ti hesum r\u00e1\u00f0andi r\u00e1kinum gj\u00f8rdust n. ein andger\u00f0, sum gav lesarunum h\u00f8vi til at v\u00e1lka se\u00e6r \u00ed \"\u00f3v\u00edsindaligum\" kenslum og \u00f3skynsemi. N. er sta\u00f0sett \u00e1 markinum millum ta\u00f0 veruleikakenda, realistiska og ta\u00f0 fantastiska. Pers\u00f3narnir eru \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum staddir \u00ed einum veruligum heimi, men knappliga stingur tann yvirnat\u00farliga h\u00f3ttanin, skr\u00edmsli\u00f0, seg upp, veruleikin upploysist og kann henda. \u00cd eldri n. v\u00f3ru har\u00f0skapur og kynsl\u00edv h\u00f8vu\u00f0sevni, \u00edt\u00f8kiliggj\u00f8rd \u00ed skr\u00edmslinum. \u00cd dag eru n\u00f3gvir undirb\u00f3kar av n., ta\u00f0 sum skapar n\u00f8tranina, \u00f3hugnan kann vera eitt skr\u00edmsl \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 f\u00f3lkatr\u00fanni, t.d. var\u00falvur, vamp\u00fdrur ella sp\u00f8kilsi; ta\u00f0 kann eisini vera eitt skr\u00edmsl av v\u00edsindaligum og t\u00f8kniligum slag \u00ed n., sum vi\u00f0hv\u00f8rt eru framt\u00ed\u00f0ars\u00f8gur vi\u00f0 t\u00f3lmennum vi\u00f0 (\u00f3)menniskjansligum eginleikum ella menniskjum vi\u00f0 t\u00f3lmenniseginleikum. \u00cd dag hevur seksualitetur ikki eins st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed n., t\u00ed tey kynsiligu forbo\u00f0ini eru n\u00f3gv linka\u00f0; n\u00fa er haraftur\u00edm\u00f3ti kynsligur samleiki eitt st\u00f3rt evni og somulei\u00f0is kroppurin og t\u00e6r h\u00f3ttanir, sum hann og harvi\u00f0 pers\u00f3nurin kann vera fyri. N. er eitt st\u00f3rt \u00f8ki innan film, v\u00ed\u00f0agitnir filmar eru gj\u00f8rdir av n. Sostatt gj\u00f8rdi Hitchcock \"Fuglarnar\", stutts\u00f8gu eftir Daphne du Mauriers, til film vi\u00f0 sama navni (1963). N\u00f8trib\u00f3kmentir er eitt bl\u00f3mandi tekstslag \u00ed okkara t\u00ed\u00f0, b\u00e6\u00f0i sum dygdarb\u00f3kmentir og l\u00e6tisoppar ella dagdv\u00f8ljub\u00f3kmentir. Ein n\u00fdggjari undirb\u00f3lkur er n. fyri tan\u00e1ringar; hesin aldursb\u00f3lkurin er fyri er fyri br\u00e1\u00f0um likamligum og s\u00e1larligum broytingum, sum elva til \u00f3vissu og \u00f3skilv\u00edsan \u00f3tta og skapa gr\u00f3\u00f0rarbotn fyri s\u00f8gum serstakari handfaring av \u00f3hugna og spenningi. R\u00e6\u00f0us\u00f8gur fyri b\u00f8rn hava langar r\u00f8tur \u00ed skaldskapi av manna munni. Eitt f\u00f8royskt savn vi\u00f0 n. fyri ungf\u00f3lk er Svartidey\u00f0i og a\u00f0rar sp\u00f8kilsiss\u00f8gur 2006.\n\nKelda \n\n S. Freud: Das unheimliche (Studienausgabe X. bd.), 1969.\n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "11015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Russisk%20formalisma", "title": "Russisk formalisma", "text": "Russisk formalisma. Ein stevna \u00ed b\u00f3kmentagransking, sum kykna\u00f0i \u00ed Russlandi um 1915. Fylgismenn hennara vildu fyrst og fremst rannsaka skaldverki\u00f0 sj\u00e1lvt sum skaldverk, t.e. heildarn\u00f8gdina av einst\u00f8kum \"snildum\", sum skilja skaldsligt m\u00e1l fr\u00e1 vanligum m\u00e1li. \u00cd andst\u00f8\u00f0u m\u00f3ti t\u00ed leysliga \u00ed eldri b\u00f3k\u00admenta\u00e1st\u00f8\u00f0i, royndu teir at fremja eina v\u00edsindaliga l\u00fdsing av skaldskapi (serliga skaldskapi \u00ed bundnum m\u00e1li) sum einari serligari m\u00e1ln\u00fdtslu vi\u00f0 ey\u00f0kennist\u00e1ttum, sum ta\u00f0 bar til at eyglei\u00f0a. Henda granskingin sk\u00fagva\u00f0i innihaldi\u00f0 \u00ed b\u00f3kmentaver\u00adku\u00adnum til viks og kalla\u00f0i sostatt fram har\u00f0a atfinning fr\u00e1 marxistiskum kritikki, i\u00f0 n\u00fdttu heiti\u00f0 formalismu sum \u00e1brei\u00f0\u00adsluor\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 Josef Stalin hev\u00f0i tryggja\u00f0 s\u00e6r valdi\u00f0 um 1929, var\u00f0 formalistiska stevnan banna\u00f0 \u00ed Sovjettsamveldinum og granskin\u00adgarmi\u00f0depil hennara flutti seg til Prag \u00ed 1930-\u00e1runum. Umframt ta serligu \"skaldsligu m\u00e1ln\u00fdtsluna\" (literaritet) var ta\u00f0 t\u00fddningarmesta hugtaki\u00f0 hj\u00e1 stevnuni \"undarligger\u00f0\": \u00ed sta\u00f0in fyri at s\u00edggja b\u00f3kmentirnar sum \"endurspegling\" av heiminum s\u00f3u Victor Shklovsky og fylgismenn hansara \u00ed formalismuni t\u00e6r sum m\u00e1lsliga \"avlaging\" ella \"undarligger\u00f0\" - Shklovsky n\u00fdtti russiska or\u00f0i\u00f0 ostranenie (f\u00f8.:ta\u00f0 at gera fremmant). \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00ad\u00f0inum hj\u00e1 kekkisku formalismuni f\u00f3r Jan Mukarovsky longri vi\u00f0 hesum hugtakinum og kom til hugtaki\u00f0 at \"seta \u00ed forgrundina\"; hervi\u00f0 meinast, at serlig \u00e1her\u00f0sla ver\u00f0ur l\u00f8gd \u00e1 ein t\u00e1tt ella egin\u00adleika \u00ed tekstinum m\u00f3tvegis \u00f8\u00f0rum minni sj\u00f3nskum t\u00e1ttum. Samb\u00e6rt russisku formalismuni eru skaldverk serst\u00f8k av teirri ors\u00f8k, at tey seta s\u00edn m\u00e1lsliga status \u00ed forgrundina og beina \u00e1 tann h\u00e1tt \u00e1hugan at, hvussu tey siga okkurt, heldur enn hvat tey siga: skaldskapur \u00ed bundnum m\u00e1li v\u00edkur fr\u00e1 gerandistalu og fr\u00e1 prosa vi\u00f0 at n\u00fdta \u00f8rindislag, \u00f3v\u00e6nta\u00f0ar myndbur\u00f0ir, stavr\u00edm og a\u00f0rar snildir til at beina \u00e1hugan at m\u00e1linum sj\u00e1lvum. \u00cd ranns\u00f3knum s\u00ednum av fr\u00e1s\u00f8gn (fr\u00e1sagnarfr\u00f8\u00f0i) greindu for\u00admalistarnir eisini munin \u00e1 s\u00f8gugongd og f\u00e1pli. Umframt Shklovsky og samstarvsfelaga hansara Boris Eikhenbaum var Roman Jakobson fremstur millum russisku formalistarnar. Hann var virkin b\u00e6\u00f0i \u00ed Moskva og Prag, \u00e1\u00f0renn hann kunna\u00f0i um forma\u00adlistisku teoriirnar \u00ed Amerika. Ein serligur russiskur b\u00f3lkur er Bakthin-sk\u00falin, sum teir hoyra til Mikhail Bakthin, Pavlev Medvedev og Valentin Voloshinov; hesir hugsararnir kn\u00fdttu saman t\u00e6ttir \u00far formalismu og marxismu \u00ed s\u00ednum fr\u00e1grei\u00f0\u00adslum um m\u00e1lsliga marg\u00e1her\u00f0slu og dialogiskan tekst. \u00cd 1960-\u00e1runum varna\u00f0ist Vesturheimurin av n\u00fdggjum avriki\u00f0 hj\u00e1 russisku formalistunum og teir fingu munandi \u00e1virkan \u00e1 hugsanirnar \u00ed strukturalismuni um b\u00f3kmentir og \u00e1 summi av teimum n\u00fdggjari fr\u00e1brigdunum av marxistiskari b\u00f3kmentagransking.\n\nKeldur \n\n V. Erlich: Russian Formalism, History \u2013 Doctrine, 1980. \n R.Jakobson: Poetik och lingvistik, 1974. \n M Bakhtin: Probleme der Poetik Dostoevskijs, 1971 (t\u00fd. til en. og fr.). \n M Bakhtin: Rabelais and his World, 1968 (t\u00fd. til sv.). \n K. Aspelin & B. A. Lundberg: Form och struktur, 1971.\n\nB\u00f3kmentir\nMentas\u00f8ga"}
{"id": "11016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rosenborg%20BK", "title": "Rosenborg BK", "text": "Rosenborg Ballklub ella RBK er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Trondheim sum var stovna\u00f0 1917. K\u00e5re Ingebrigtsen er venjari hj\u00e1 Rosenborg.\n\nHei\u00f0ur \n I (26): 1967, 1969, 1971, 1985, 1988, 1990, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2009, 2010, 2015, 2016, 2017, 2018\n II (5): 1968, 1970, 1973, 1989, 1991\n\nNorsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "11019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1n%20Zambor", "title": "J\u00e1n Zambor", "text": "J\u00e1n Zambor (f\u00f8ddur 9. desember 1947, Tu\u0161ick\u00e1 Nov\u00e1 Ves, Kekkoslovakia) er slovakskur yrkjari, b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0ingur og t\u00fd\u00f0ari.\n\nV\u00edsindaligar uppg\u00e1vur \n\n Interpret\u00e1cia a poetika : o po\u00e9zii slovensk\u00fdch b\u00e1snikov 20. storo\u010dia (Tulking og poetikkur: Um poesiina hj\u00e1 slovakskum yrkjarum \u00ed 20. \u00f8ld) (Bratislava : Asoci\u00e1cia organiz\u00e1ci\u00ed spisovate\u013eov Slovenska, 2005). \n  Preklad ako umenie (Bratislava : Univerzita Komensk\u00e9ho, 2000). \n B\u00e1se\u0148 a ticho : o po\u00e9zii slovensk\u00fdch, rusk\u00fdch a \u0161panielskych b\u00e1snikov (Yrkingin og fri\u00f0urin: Um poesiina hj\u00e1 slovakskum, russiskum og sponskum yrkjarum) (Bratislava : N\u00e1rodn\u00e9 liter\u00e1rne centrum, 1997). \n Ivan Krasko a po\u00e9zia \u010deskej moderny (Ivan Krasko og moderna\u00f0a kekkiska poesiin) (Bratislava : Tatran, 1981).\n\nYrkingas\u00f8vn \n\n Melancholick\u00fd \u017erebec (Dunajsk\u00e1 Lu\u017en\u00e1 : MilaniuM, 2003) - v\u00fdber zo star\u0161\u00edch zbierok doplnen\u00fd o nov\u00e9 b\u00e1sne. \n S\u0165ahovav\u00e9 srdce (Michalovce : Zempl\u00ednska spolo\u010dnos\u0165, 2007) - b\u00e1snick\u00fd v\u00fdber doplnen\u00fd o nov\u00e9 b\u00e1sne a o nov\u00fa zbierku N\u00e1dhera zmesi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Uppl\u00fdsningar um J\u00e1n Zambor \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 heimbygdini\n Vangamynd av J\u00e1ni Zambor \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Deildini av slovakskum b\u00f3kmentum og b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 Filosofiska fakultetinum hj\u00e1 Komenius universitetinum \u00ed Bratislavu\n\nSlovakar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nYrkjarar"}
{"id": "11021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eirargar%C3%B0ur", "title": "Eirargar\u00f0ur", "text": "Eirargar\u00f0ur er g\u00f8tunavn \u00ed Havn, men er eisini navni\u00f0 \u00e1 F\u00f8roya st\u00f8rsta b\u00fastovni fyri breka\u00f0, sum liggur vi\u00f0 Eirargar\u00f0 nr. 14 og 16. \n\nB\u00fastovnurin Eirargar\u00f0ur 14 & 16 var bygdur \u00ed 70-unum og tikin \u00ed br\u00fak 1. apr\u00edl 1980. Um somu t\u00ed\u00f0, sum Eirargar\u00f0ur var\u00f0 bygdur, broyttist almenna hugsanin til f\u00f3lk vi\u00f0 breki \u00ed londunum uttan um okkum, so fari\u00f0 var burtur fr\u00e1 st\u00f3rum stovnum og til sm\u00e6rri eindir, har umst\u00f8\u00f0urnar v\u00f3ru heimligari. Hetta r\u00e1k kom eisini at \u00e1virka Eirargar\u00f0. Upprunaliga var \u00e6tlanin at byggja til 80 f\u00f3lk, men henda \u00e6tlan var\u00f0 broytt, so bygt var\u00f0 til 48 f\u00f3lk \u00ed 4 deildum vi\u00f0 12 pl\u00e1ssum \u00ed hv\u00f8rjari. 20 av f\u00f3lkunum, i\u00f0 fluttu inn \u00e1 Eirargar\u00f0, komu heim av stovnum \u00ed Danmark. Eftir at Eirargar\u00f0ur 14-16 var\u00f0 li\u00f0ugur, var\u00f0 so sm\u00e1tt byrja\u00f0 at l\u00e6ta f\u00f3lk vi\u00f0 breki flyta \u00ed samb\u00fdli ymsa sta\u00f0ni \u00ed landinum. Hesi samb\u00fdli eru ofta skipa\u00f0 vi\u00f0 eini 4 - 6 f\u00f3lkum \u00ed hv\u00f8rjum.\n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "11025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Graceland", "title": "Graceland", "text": "Graceland er ein fl\u00f8gu hj\u00e1 200, sum er \u00fatgivin av pl\u00e1tufelagnum Tutl \u00ed 2006 (CD).\n\n Or\u00f0 og l\u00f8g: 200. \n Sang og gittar: Niels Arge Gal\u00e1n. \n Bass: Mikael Blak. \n Trummur: Uni \u00c1rting. \n Uppt\u00f8ka: J\u00f3nas Bloch Danielsen. \n Lj\u00f3\u00f0bland: \u00d3li Poulsen. \n Mastering: Lehnert Kjeldsen - Mastertouch.\n\nSp\u00e6lilisti \n\n Talibann\n Radikalt Sj\u00e1lvst\u00fdri (Meg \u00cd Reyvina)\n Graceland\n Homofobia\n Riddari Av Dannebrog\n Exodus (2015)\n Tunnilvisj\u00f3n\n Moggh\u00f8vd!\n Ta\u00f0 G\u00f3\u00f0a Slagi\u00f0\n Mentanarimperialisma\n Ska\u00f0iligu \u00c1rinini Av Rock'N'Roll\n Smuglarin\n Javna\u00f0arpolitiska Heimildarl\u00f3gin\n Punkurin Fr\u00e1 Helviti 1 #2\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur hj\u00e1 200"}
{"id": "11031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perfume", "title": "Perfume", "text": "Perfume (japanskt: \u30d1\u30d5\u30e5\u30fc\u30e0, Pafy\u016bmu) er ein elektropopp-gentub\u00f3lkur \u00far Hiroshima, Japan. Limirnir eru Ayano \u014cmoto, Yuka Kashino og Ayaka Nishiwaki. B\u00f3lkurin kom \u00e1 pallin \u00ed 2001. \u00cd 2005 fekk b\u00f3lkurin s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 eitt st\u00f3rt pl\u00e1tufelag, Tokuma Japan Communications. Fram til juni 2009 hevur b\u00f3lkurin \u00fatgivi\u00f0 n\u00edggju stakfl\u00f8gur, sum allar eru v\u00e6l m\u00f3ttiknar. Fyrst \u00ed 2012 fekk b\u00f3lkurin eitt n\u00fdtt samstarv vi\u00f0 Universal.\n\nYasutaka Nakata hevur veri\u00f0 framlei\u00f0ari hj\u00e1 Perfume s\u00ed\u00f0ani 2003. Hann hevur eisini stovna\u00f0 b\u00f3lkin Capsule og stovna\u00f0 pl\u00e1tufelagi\u00f0 Contemode. Upprunaliga post-shibuya-kei-lj\u00f3\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Perfume broyttist til elektro og teknopopp, t\u00e1 b\u00f3lkurin kom \u00ed samstarv vi\u00f0 st\u00f3ra pl\u00e1tufelagi\u00f0. \n\nFyrrverandi gittaristurin \u00ed Megadeth, Marty Friedman, seg\u00f0i: \"B\u00f3lkurin hevur havt ta st\u00f8rstu \u00e1virkanina \u00e1 japanska t\u00f3nleika\u00eddna\u00f0in \u00ed 2008\". Oftani ver\u00f0ur Perfume samanbori\u00f0 vi\u00f0 Yellow Magic Orchestra og Aira Mitsuki.\n\nS\u00f8ga\n\nStovnanin \n\nB\u00f3lkuri Perfume var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2001 og teir upprunaligu limirnir v\u00f3ru Ayaka \"A-chan\" Nishiwaki, Yuka \"Kashiyuka\" Kashino og Yuuka Kawashima. Eftir stutta t\u00ed\u00f0 f\u00f3r Kawashima \u00far b\u00f3lkinum fyri at br\u00faka t\u00ed\u00f0 upp\u00e1 lestur og var \u00fatskift vi\u00f0 Ayano \"Nocchi\" \u014cmoto. Navni\u00f0 \u00e1 b\u00f3lkinum kemur fr\u00e1 t\u00ed japanska Kanji skriftm\u00e1lss\u00fambolinum \u9999, sum merkir \"angi\", ta\u00f0 er \u00ed \u00f8llum n\u00f8vnunum hj\u00e1 teimum upprunaligu limunum. Perfume var skriva\u00f0 \u00ed hiragana \"\u3071\u3075\u3085\u30fc\u3080\" \u00e1 teimum fyrstu stakfl\u00f8gunum. Um hesa t\u00ed\u00f0 hitti b\u00f3lkurin dansil\u00e6raran MIKIKO, sum hevur arbeitt vi\u00f0 b\u00f3lkinum l\u00edka s\u00ed\u00f0ani. \n \nTv\u00e6r stakfl\u00f8gur, \"Omajinai Perori\" og \"Kareshi Bosh\u016bch\u016b\", v\u00f3ru \u00fatgivnar \u00ed 2002 \u00ed avmarkari n\u00f8gd og einans seldar \u00ed Hiroshima gj\u00f8gnum pl\u00e1tufelagi\u00f0 Momiji. \u00cd 2003 flutti b\u00f3lkurin til Tokyo og fekk framlei\u00f0aran Yasutaka Nakata. \u00cd 2004 v\u00f3r\u00f0u 3 stakfl\u00f8gur \u00fatgivnar: \"Sweet Donuts\", \"Monochrome Effect\" og \"Vitamin Drop\", sum allar v\u00f3r\u00f0u givnar \u00fat \u00e1 pl\u00e1tufelagnum Bee-Hive. Um hesa t\u00ed\u00f0ina gav b\u00f3lkurin s\u00edna fyrstu framf\u00f8rslu \u00e1 palli og fekk skj\u00f3tt n\u00f3gvar fjepparar.\n\nSt\u00f3r\u00fatg\u00e1va: Complete Best \n\nT\u00e1 Perfume kom \u00ed samstarv vi\u00f0 st\u00f3ra pl\u00e1tufelagi\u00f0 Tokuma Japan Communications, gav b\u00f3lkurin \u00fat stakfl\u00f8guna \"Linear Motor Girl\". Eftir at tv\u00e6r a\u00f0rar stakfl\u00f8gur v\u00f3ru \u00fatgivnar, \"Computer City\" og \"Electro World\", sk\u00fdrdi b\u00f3lkurin seg sj\u00e1lvan sum ein \"framt\u00ed\u00f0ar teknopoppb\u00f3lk\". Fyrsta pl\u00e1tan, Perfume -Complete Best-, hev\u00f0i seks t\u00e6r seinastu stakfl\u00f8gurnar og kom upp \u00e1 33. pl\u00e1ss \u00e1 s\u00f8lulistanum Oricon, t\u00e1 hon fyrst kom \u00fat \u00e1 markna\u00f0in. Pl\u00e1tan kom upp \u00e1 nr. 25, t\u00e1 n\u00e6sta pl\u00e1tan var\u00f0 \u00fatgivin.\n\nFramhaldandi vi\u00f0gangur \n\nSt\u00f8rsta gj\u00f8gnumbroti\u00f0 higartil er, at Universal, hv\u00f8rs t\u00f3nleikaframlei\u00f0sla hevur globalan t\u00fddning innanfyri s\u00f8lu og markna\u00f0arf\u00f8ring, n\u00fa hevur tiki\u00f0 Perfume undir s\u00ednar veingir. Fyri fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 f\u00f3r Perfume konsertfer\u00f0ir uttanfyri Japan \u00ed \u00c1siu \u00ed 2012.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nCD \n 2006 Perfume -Complete Best-. \n 2008 Game. \n 2009 Triangle.\n 2011 JPN.\n 2013 LEVEL 3\n 2016 COSMIC EXPLORER\n\nDVD \n2008 Perfume First Tour \"GAME\"\n2009 Perfume BUDOUKaaaaaaaan!!\n 2010 Perfume Second Tour 2009 \"Chokkaku Nitohen Sankakkei Tour\"\n2011 Perfume live @Tokyo Dome \"1234567891011\"\n2012 Perfume Third Tour \"JPN\"\n2013 Perfume WORLD TOUR 1st\n2014 Perfume Fourth Tour \"LEVEL 3\"\n2014 Perfume WORLD TOUR 2nd\n2015 Perfume Fifth Tour \"Gurun Gurun\"\n2015 Perfume WORLD TOUR 3rd\n2016 Perfume Anniversary 10 days \"PPPPPPPPPP\"\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n http://www.perfume-global.com/ almenn heimas\u00ed\u00f0u fyri Perfume hj\u00e1 framlei\u00f0slufyrit\u00f8kuni Universal \n Amuse almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Perfume (japansk).\n\nJapanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "11032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perfume%20-Complete%20Best-", "title": "Perfume -Complete Best-", "text": "Perfume: Complete Best (\u00fatgivi\u00f0 sum Perfume ~Complete Best~) er tann fyrsta pl\u00e1tan (CD og DVD) hj\u00e1 Perfume. ~Complete Best~ hevur stakfl\u00f8gurnar \"Vitamin Drop\", \"Linear Motor Girl\", \"Computer City\" og \"Electro World\"; og hevur eisini tann n\u00fdggja sangin \"Perfect Star Perfect Style\". Einans \"Sweet Donuts\" og \"Monochrome Effect\" fr\u00e1 teirri stakfl\u00f8gum er vi\u00f0 \u00ed Perfume -Complete Best-. Tv\u00e6r teir fyrstu stakfl\u00f8gurnar, sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt \u00fatgivnar, eru ikki vi\u00f0. \n\nPl\u00e1ten var fyrst \u00fatgivin \u00ed avmarkari n\u00f8gd tann 2. august 2006. Ein endur\u00fatg\u00e1va kom \u00fat 14. februar 2007 og hon kom \u00e1 # 33 pl\u00e1ss \u00e1 Oricon s\u00f8lulistanum. Tann avmarka\u00f0a \u00fatg\u00e1van kom \u00e1 # 66 pl\u00e1ss. T\u00e1 n\u00e6sta pl\u00e1tan, Game, var \u00fatgivin \u00ed 2008, kom -Complete Best- \u00e1 # 25 pl\u00e1ss. \n\n\"Vitamin Drop\" sangurin var n\u00fdttur til eina l\u00fdsingaherfer\u00f0 av Nintendo sp\u00e6linum Densetsu no Stafy 3.\n\nSp\u00e6lilisti\n\nCD fl\u00f8ga \n\n \"Perfect Star Perfect Style\" (\u30d1\u30fc\u30d5\u30a7\u30af\u30c8\u30b9\u30bf\u30fc\u30fb\u30d1\u30fc\u30d5\u30a7\u30af\u30c8\u30b9\u30bf\u30a4\u30eb) \n \"Linear Motor Girl\" (\u30ea\u30cb\u30a2\u30e2\u30fc\u30bf\u30fc\u30ac\u30fc\u30eb)\n \"Computer City\" (\u30b3\u30f3\u30d4\u30e5\u30fc\u30bf\u30fc\u30b7\u30c6\u30a3)\n \"Electro World\" (\u30a8\u30ec\u30af\u30c8\u30ed\u30fb\u30ef\u30fc\u30eb\u30c9)\n \"Inryoku\" (\u5f15\u529b Gravity)\n \"Monochrome Effect\" (\u30e2\u30ce\u30af\u30ed\u30fc\u30e0\u30a8\u30d5\u30a7\u30af\u30c8)\n \"Vitamin Drop\" (\u30d3\u30bf\u30df\u30f3\u30c9\u30ed\u30c3\u30d7)\n \"Sweet Donuts\" (\u30b9\u30a6\u30a3\u30fc\u30c8\u30c9\u30fc\u30ca\u30c3\u30c4)\n \"Foundation\" (\u30d5\u30a1\u30f3\u30c7\u30fc\u30b7\u30e7\u30f3)\n \"Computer Driving\" (\u30b3\u30f3\u30d4\u30e5\u30fc\u30bf\u30fc\u30c9\u30e9\u30a4\u30d3\u30f3\u30b0)\n \"Perfume\" \n \"wonder2\" \n\n \"Vitamin Drop\" og \"Inryoku\" eru fr\u00e1 stakfl\u00f8guni Vitamin Drop. \n \"Linear Motor Girl\", \"Foundation\" og \"Computer Driving\" eru fr\u00e1 stakfl\u00f8guni Linear Motor Girl. \n \"Computer City\" og \"Perfume\" eru fr\u00e1 stakfl\u00f8guni Computer City. \n \"wonder2\" er fr\u00e1 stakfl\u00f8guni Electro World.\n\nDVD fl\u00f8ga\n\nEndur\u00fatg\u00e1va \n\n \"Linear Motor Girl\"\n \"Computer City\" \n \"Electro World\" \n \"Vitamin Drop\"\n\nAvmarka\u00f0 n\u00f8gd \n\n \"Linear Motor Girl\" \n \"Computer City\" \n \"Electro World\" \n \"Monochrome Effect\"\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "11033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harstad", "title": "Harstad", "text": "Harstad er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Troms og Finnmark fylki \u00ed Noregi. Harstad kommuna hevur umlei\u00f0 24 300 \u00edb\u00fagvar (2013), og er solei\u00f0is n\u00e6st st\u00f8rsta \u00ed Troms eftir Troms\u00f8. B\u00fdlingar \u00ed Harstad eru Bergseng, Trondenes, Sama, Harstad\u00e5sen, Skaret, Sentrum, Heggen, Seljestad, Harstadbotn, Gr\u00f8nnebakkan, Gangs\u00e5s, Stangnes, \u00c5sby, Kanebogen, Medkila, Holtet, Breivika, Ruggevik og Kilbotn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Harstad kommuna\n\nKommunur \u00ed Troms og Finnmark"}
{"id": "11059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Qin%20Shi%20Huang", "title": "Qin Shi Huang", "text": "Qin Shi Huang (kinesiskt: \u79e6\u59cb\u7687, pinyin: Q\u00edn Sh\u01d0 Hu\u00e1ng, wade-giles: Ch'in Shih-huang) (f\u00f8ddur november-desember 260 f.Kr. \u2013 dey\u00f0ur 10. september 210 f.Kr.) var kongur \u00ed Qin \u00ed Kina fr\u00e1 247 f.Kr. til 221 f.Kr., og bleiv keisari \u00ed Kina. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Handan \u00ed Eysturkina 260 f.Kr.\n\nB\u00f3kmentir \n\n Frances Wood: The First Emperor of China. Profile, 2007. ISBN 1-84668-032-8.\n Frances Wood: China's First Emperor and His Terracotta Warriors, St. Martin's Press, 2008, ISBN 978-0-312-38112-7.\n\nKinesarar\nS\u00f8ga\nKongalig"}
{"id": "11060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gary%20Numan", "title": "Gary Numan", "text": "Gary Numan (veruligt navn: Gary Anthony James Webb, f\u00f8ddur 8. mars 1958 \u00ed London) er ein enskur sangari og t\u00f3nleikari. \u00c1 sumri 1979, gj\u00f8rdist Numan heimskendur vi\u00f0 \"Are 'Friends' Electric?\", sum l\u00e1 \u00e1 toppinum \u00e1 hitlistunum, og nakrar vikur seinni hendi ta\u00f0 sama vi\u00f0 \"Cars\". Kendastu pl\u00e1tur: Replicas og The Pleasure Principle.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Tubeway Army (1978) (vi\u00f0 Tubeway Army)\n Replicas (1979) (vi\u00f0 Tubeway Army)\n The Pleasure Principle (1979)\n Telekon (1980)\n Dance (1981)\n I, Assassin (1982)\n Warriors (1983)\n Berserker (1984)\n The Fury (1985)\n Strange Charm (1986)\n Metal Rhythm (1988) (New Anger \u00ed USA)\n Outland (1991)\n Machine + Soul (1992)\n Sacrifice (1994) (Dawn \u00ed USA)\n Exile (1997)\n Pure (2000)\n Jagged (2006)\n Dead Son Rising (2011)\n Splinter (Songs from a Broken Mind) (2013)\n Savage (Songs from a Broken World) (2017)\n Intruder (2021)\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n NuWORLD: almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nEnskir sangarar\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "11062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ayano%20%C5%8Cmoto", "title": "Ayano \u014cmoto", "text": "Ayano \u014cmoto (Japanskt: \u5927\u672c \u5f69\u4e43, \u014cmoto Ayano), verur r\u00f3pt \"Nocchi\" (\u306e\u3063\u3061). Er sangari \u00ed japanska elektropop t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Perfume. \n\nNocchi var borin \u00ed heim og vaks upp \u00ed Hiroshima. Hon gekk \u00e1 sj\u00f3nleikara sk\u00fala \u00ed Hiroshima vi\u00f0 vinum s\u00ednum og n\u00faverandi limunum \u00ed Perfume, Ayaka Nishiwaki og Yuka Kashino. Me\u00f0an Nocchi gekk \u00ed sangflokkinum fyri v\u00ed\u00f0arikomin, so v\u00f3ru Nishiwaki og Kashino \u00ed flokkinum fyri byrjarar. \n\n\u00cd 2001 t\u00f3k Nocchi pl\u00e1ssi hj\u00e1 t\u00ed upprunaliga tri\u00f0ja liminum Y\u016bka Kawashima, sum f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum fyri at br\u00faka s\u00edna t\u00ed\u00f0 upp\u00e1 lestur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Amuse Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00f3lkinum Perfume\n\nJapanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "11063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J-pop", "title": "J-pop", "text": "J-pop er stutt fyri japanskur pop-t\u00f3nleikur.\n\nGalleri\n\nS\u00ed eisini \n K-pop\n\nJapanskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "11066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hildesheim", "title": "Hildesheim", "text": "Hildesheim er ein gamal b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi vi\u00f0 \u00e1nna Innerste og hevur 103 804 \u00edb\u00fagvar (31.12.2016). B\u00fdurin er 92,17 km\u00b2 til v\u00edddar.\n\nS\u00f8ga \n\nF\u00f3lk hevur b\u00fa\u00f0 har s\u00ed\u00f0an um \u00e1r 700. \u00cd meira enn 1100 \u00e1r hevur Hildesheim veri\u00f0 biskupssetur. Biskupssetri\u00f0 hevur veri\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 815. Tann fyrsta d\u00f3mkirkjan var\u00f0 bygd i 9. \u00f8ld. Fram til 2009 eru nevndir 72 kat\u00f3lskir biskupar \u00ed Hildesheim. Hildesheim fekk keypsta\u00f0urr\u00e6ttindi \u00ed 1249 og gj\u00f8r\u00f0ist ein sera r\u00edkur handilssta\u00f0ur \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Um \u00e1r 1300 hev\u00f0i Hildesheim umlei\u00f0 5 000 \u00edb\u00fagvar, meira enn Berlin ella M\u00fcnchen. \u00cd 1542 hendi si\u00f0askifti \u00ed Hildesheim. H\u00e1sk\u00falinn var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1971.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nMeira enn 38 % av f\u00f3lkinum hoyrir til ta evangelisku-luthersku kirkjuna og umlei\u00f0 28 % hoyrir til ta kat\u00f3lsku kirkjuna. Hildesheim er kat\u00f3lskt biskupssetur.\n\n\u00c1hugaver\u00f0 st\u00f8\u00f0 \n\n D\u00f3mkirkjan var\u00f0 bygd \u00ed 9. \u00f8ld. Ein st\u00f8rri umbygging og v\u00ed\u00f0kan var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed 10. og 12. \u00f8ld. S\u00ed\u00f0an 1985 er d\u00f3mkirkjan UNESCO heimsarvur. \n Michaeliskirkjan var\u00f0 bygd \u00ed \u00e1runum 1001-1033. Si\u00f0an 1985 er kirkjan UNESCO heimsarvur. \n R\u00e1\u00f0h\u00fasi\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed 1268. R\u00e1\u00f0h\u00fasi\u00f0 stendur vi\u00f0 Torginu (Marktplatz). \n Knochenhauer-Amtshaus, eitt st\u00f3rt bindingsv\u00e6rksh\u00fas fr\u00e1 1527, stendur eisini vi\u00f0 Torgi\u00f0. \n Kehrwiedertorni\u00f0 (30 metrar), bygt \u00ed 13. \u00f8ld, stendur vi\u00f0 g\u00f8tuna Lappenberg. \n Andreaskirkjan, bygd \u00ed 14. \u00f8ld. Torni\u00f0 (114,3 metrar) er ta\u00f0 h\u00e6gsta kirkjutorni\u00f0 \u00ed Niedersachsen og var\u00f0 ikki li\u00f0ugt fyrr enn 1883. \n Borgarm\u00farurin fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ld. \n Krosskirkjan var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 9. \u00f8ld og heilt umbygd \u00ed 11. \u00f8ld. \n Vi\u00f0arlundin Magdalenengarten er ein gomul vi\u00f0arlund fr\u00e1 1720-25 og liggur \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum. Vi\u00f0arlundin hevur eisini eina v\u00ednbrekku. Tann gamli borgarm\u00farurin s\u00e6st. \n Godehardskirkjan var\u00f0 bygd \u00ed \u00e1runum 1133-1172. \n Gomul h\u00fas fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ld, t.d. \u00ed g\u00f8tunum Lappenberg, Br\u00fchl, Hinterer Br\u00fchl, Gelber Stern, Ke\u00dflerstra\u00dfe, Knollenstra\u00dfe, Am Kehrwieder, Godehardsplatz. Vi\u00f0 Godehardsplatz stendur t.d. Wernerh\u00fas fr\u00e1 1616. \n Borgin Steuerwald: Biskupur Heinrich II (1310-1318) l\u00e6t borgina b\u00fdggja \u00ed \u00e1runum 1310-13. Ein st\u00f8rri umbygging og v\u00ed\u00f0kan var\u00f0 gj\u00f8r\u00f0 \u00ed \u00e1runum 1319-31 og \u00ed 16. \u00f8ld. Torni\u00f0 (26 metrar) var\u00f0 bygt \u00ed 1325. B\u00f8nh\u00fasi\u00f0 (Magdalenenkapelle), v\u00edgd \u00ed 1310, er eisini sera \u00e1hugavert. \n Mauritiuskirkjan var\u00f0 v\u00edgd \u00ed 1068 og umbygd \u00ed 18. \u00f8ld. Torni\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed 1765. \n Borgin Marienburg: Biskup Heinrich III (1319-1331) l\u00e6t borgin byggja \u00ed 1346 vi\u00f0 \u00e1nna Innerste. Borgin st\u00f3\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 1349. Millum anna\u00f0 er torni\u00f0 (31 metrar) \u00e1hugavert. \n Vi\u00f0arlundin Ernst-Ehrlicher-Park er ein gomul vi\u00f0arlund fr\u00e1 19. \u00f8ld og liggur \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum. \n Lambertikirkjan var\u00f0 bygd \u00ed \u00e1runum 1474-88.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "11075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jer%C3%BAsalem", "title": "Jer\u00fasalem", "text": "Jer\u00fasalem ella Jorsalir (hebreiskt: \u05d9\u05b0\u05e8\u05d5\u05bc\u05e9\u05b8\u05c1\u05dc\u05b7\u05d9\u05b4\u05dd\u200e ella Yerushal\u00e1yim, ar\u00e1biskt: \u0627\u0644\u0642\u064f\u062f\u0633 ella al-Quds) \u00ed \u00cdsrael er heilagur b\u00fdur hj\u00e1 j\u00f8dum, kristnum og muslimum. Innan fyri gamla b\u00fdarm\u00farin er mesti halgid\u00f3mur j\u00f8danna - Gr\u00e1tim\u00farurin, sum er ta\u00f0 einasta, i\u00f0 er eftir av templi S\u00e1lamons.  T\u00e6tt vi\u00f0 Gr\u00e1tim\u00farin er Tempulfjalli\u00f0, ha\u00f0an islamski profeturin Muhammed f\u00f3r til himmals. Heilagasti sta\u00f0urin hj\u00e1 teimum kristnu er kirkjan \u00e1 heilagu gr\u00f8vini, har Jesus var\u00f0 gravsettur, og ha\u00f0an hann reis upp fr\u00e1 dey\u00f0um.  Ta\u00f0 var \u00ed Jer\u00fasalem, at Jesus var krossfestur, og har doy\u00f0i hann \u00e1 Golgataheygnum, og ta\u00f0 var \u00ed Jer\u00fasalem, at tann kristna kirkjan var stovna\u00f0 fyrsta hv\u00edtusunnudag.  Ta\u00f0 hevur t\u00ed sta\u00f0ist str\u00ed\u00f0 um, antin j\u00f8dar einsamallir skulu ognast henda b\u00fd, og fleiri m\u00e6la til, at hann kemur at vera ein altj\u00f3\u00f0a b\u00fdur.  \n\nFyrst \u00ed 1980-\u00e1runum t\u00f3k \u00edsraelska stj\u00f3rnin avger\u00f0 um, at gera Jer\u00fasalem til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00cdsraels. \u00c1\u00f0ur var Tel Aviv h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. Tel Aviv hev\u00f0i veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani hin minniliga 14. mai 1948, t\u00e1 i\u00f0 D\u00e1vid Ben Gurion l\u00fdsti \u00cdsrael sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nMi\u00f0eystur\n\u00cdsrael\nB\u00edbilsk st\u00f8\u00f0"}
{"id": "11079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albert%20II%20f%C3%BArsti%20av%20Monako", "title": "Albert II f\u00farsti av Monako", "text": "Albert II (f\u00f8ddur Albert Alexandre Louis Pierre Grimaldi 14. mars 1958 \u00ed Monako) er sonur Rainier f\u00farsta av Monako og f\u00farstinnu Grace Kelly, i\u00f0 var amerikansk filmssj\u00f3nleikari, \u00e1\u00f0renn hon giftist. Albert II, i\u00f0 er \u00f3giftur, t\u00f3k vi\u00f0 sum f\u00farsti av Monako eftir fa\u00f0ir s\u00edn 6. apr\u00edl 2005, t\u00e1 hesin doy\u00f0i. Hann hevur tv\u00e6r systrar, Caroline prinsessa, i\u00f0 er eitt \u00e1r eldri enn hann, og so Stephanie prinsessa, sum er sjey \u00e1r yngri enn hann. \n\nAlbert II f\u00farsti av Monako, sum gj\u00f8rdist f\u00farsti tann 6. apr\u00edl \u00ed 2005, kom til F\u00f8royar 21. juli 2009. Lei\u00f0in av flogv\u00f8llinum var l\u00f8gd beinlei\u00f0is til Sandav\u00e1gs, har f\u00farstin vitja\u00f0i \u00ed elstu h\u00fasunum \u00ed Sandav\u00e1gi (H\u00fasini hj\u00e1 Niels Jacob), sum Bj\u00f8rn Kunoy n\u00fa eigur. J\u00f8rgen Niclasen, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri og Albert Ellefsen, borgarstj\u00f3ri \u00ed V\u00e1ga Kommunu, heilsa\u00f0u upp\u00e1 f\u00farstan. V\u00e1ga kommuna gav honum eina troyggju \u00ed g\u00e1vu, troyggjan er gj\u00f8rd hj\u00e1 Gu\u00f0run og Gu\u00f0run. Albert II f\u00farsti av Monako heilsa\u00f0i upp\u00e1 f\u00f3lk \u00ed Sandav\u00e1gi, sum v\u00f3ru komin at s\u00edggja f\u00farstan. T\u00e1 i\u00f0 klokkan var farin v\u00e6l av 8, f\u00f3r Albert II f\u00farsti av Monako umbor\u00f0 \u00e1 Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0, sum l\u00e1 \u00e1 Sandav\u00e1gi. Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 setti k\u00f3s m\u00f3ti Tr\u00f8llkonufinguri og ha\u00f0ani undir Hestoynna.\n\nMonako"}
{"id": "11081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunv%C3%A1%20vi%C3%B0%20Keldu", "title": "Gunv\u00e1 vi\u00f0 Keldu", "text": "Gunv\u00e1 vi\u00f0 Keldu (f\u00f8dd 1966) var borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu fr\u00e1 1. januar 2009 til 31. desember 2012. Hon var\u00f0 afturvald \u00e1 b\u00fdr\u00e1\u00f0svalinum \u00ed november 2012, men gj\u00f8rdist ikki borgarst\u00f3ri.\n\nGunv\u00e1 vi\u00f0 Keldu er f\u00f8dd og uppvaksin \u00ed Klaksv\u00edk. Hon er \u00fatb\u00fagvin grafonom og hevur \u00ed eitt \u00e1ram\u00e1l riki\u00f0 s\u00edna egnu fyrit\u00f8ku. \u00c1\u00f0renn hon fr\u00e1 \u00e1rsbyrjan 2009 t\u00f3k vi\u00f0 sum borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu, hev\u00f0i hon \u00ed 8 \u00e1r arbeitt sum stj\u00f3ri \u00ed sni\u00f0gevingsfyrit\u00f8kuni Vasti. Gunv\u00e1 er d\u00f3ttir J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu, sum var borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu 1981-89 og 1993-2000.\n\nGunv\u00e1 er b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur fyri F\u00f3lkaflokkin. Hon var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vald inn \u00ed Klaksv\u00edkar B\u00fdr\u00e1\u00f0 fyri valskei\u00f0i\u00f0 2004-2008, har hon sat sum forkvinna \u00ed mentanarnevndini.\n\nKelda \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Klaksv\u00edkar kommunu.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "11102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Racib%C3%B3rz", "title": "Racib\u00f3rz", "text": "Racib\u00f3rz er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi, sum hevur umlei\u00f0 55.818 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nRTP Unia Raciborz er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 Racib\u00f3rz fyri kvinnur, t\u00e6r sp\u00e6la \u00ed Ekstraliga. T\u00e6r hava vunni\u00f0 fimm p\u00f3lsk meistaraheiti og hava luttaki\u00f0 \u00ed UEFA Women's Champions League.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "11113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1tur", "title": "B\u00e1tur", "text": "B\u00e1tur er far til at r\u00f3gva vi\u00f0 \u00e1rum ella til at sigla vi\u00f0 segli ella motori. \n\nN\u00f8vnini \u00e1 b\u00e1ti eru mong. S\u00ed t.d. or\u00f0 um bor\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur. \n Grindabatar.com\n\nF\u00f8r\nB\u00e1tar"}
{"id": "11114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappr%C3%B3%C3%B0rarb%C3%A1tur", "title": "Kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur", "text": "Kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur er b\u00e1tur til at r\u00f3gva kapp vi\u00f0. N\u00f8vnini \u00e1 kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1ti eru mong. S\u00ed t.d. Or\u00f0 um bor\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri.\n\nB\u00f3lka\u00f0ir eftir st\u00f8dd \n\nTa\u00f0 eru fleiri sl\u00f8g av kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tum. \u00cd F\u00f8royum er tr\u00e6b\u00e1turin ikki broyttur so n\u00f3gv s\u00ed\u00f0an V\u00edkingat\u00ed\u00f0ina. T\u00f3 eru sm\u00e1vegis broytingar. Ein kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur skal vera l\u00e6ttur og smidligur, so hann kann r\u00f3gva so skj\u00f3tt sum gj\u00f8rligt, fyri at vinna. B\u00e1tar sum skulu br\u00fakast til \u00fatr\u00f3\u00f0ur eru ikki sm\u00ed\u00f0a\u00f0ir til at ver\u00f0a skj\u00f3tir, og eru t\u00ed ikki heilt meinl\u00edkir kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tunum. \nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tarnir ver\u00f0a b\u00f3lka\u00f0ir eftir st\u00f8dd: \n\n 5-mannaf\u00f8r eru 21 f\u00f8tur long (danskar/norskar f\u00f8tur, 1 f\u00f3tur er 31,5 cm)\n 6-mannaf\u00f8r eru 22 f\u00f8tur long\n 8-mannaf\u00f8r eru 24 f\u00f8tur long\n 10-mannaf\u00f8r eru 26 f\u00f8tur long\n\n\u00cd F\u00f8royum er 5-mannafari\u00f0 tann kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin sum ver\u00f0ur mest br\u00faktur. Seinastu \u00e1rini hevur barnar\u00f3\u00f0ur \u00ed 5-mannaf\u00f8rum veri\u00f0 fastur t\u00e1ttur \u00e1 stevnunum, b\u00f8rnini eru \u00ed aldrinum 12-14 \u00e1r, r\u00f3gvarin skal fylla millum 12 og 14 \u00e1r ta\u00f0 \u00e1lmanakka\u00e1ri\u00f0, sum r\u00f3\u00f0 ver\u00f0ur, t\u00f3 skal r\u00f3\u00f0ursma\u00f0urin vera \u00ed minsta lagi 18 \u00e1r. Umframt b\u00f8rn r\u00f3gva eisini gentur, dreingir og kvinnur \u00ed 5-mannaf\u00f8rum, hv\u00f8rt kyni fyri seg. Gentur og dreingir eru \u00ed aldrinum 14-18 \u00e1r. Kvinnurnar eru yvir 18 \u00e1r. \u00cd 6-mannaf\u00f8rum r\u00f3gva menn fyri seg og kvinnur fyri seg. T\u00f3 kann r\u00f3\u00f0ursma\u00f0urin vera av hinum kyninum. 8-mannafarsr\u00f3\u00f0urin og 10-mannafarsr\u00f3\u00f0urin er bert fyri menn. Ein r\u00f3\u00f0ursma\u00f0ur er \u00ed hv\u00f8rjum b\u00e1ti. Annars sita r\u00f3\u00f0urf\u00f3lkini li\u00f0 um li\u00f0 \u00e1 bekkunum, tvey \u00e1 hv\u00f8rjum bekki. 6 pers\u00f3nar r\u00f3gva \u00ed 5-mannaf\u00f8runum og \u00ed 6-mannaf\u00f8runum. 8 mans r\u00f3gva \u00ed 8-mannaf\u00f8runum og 10 mans r\u00f3gva \u00ed 10-mannf\u00f8runum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\n Drekin.fo\n\nKappr\u00f3\u00f0ur\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g"}
{"id": "11115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3%C3%B0rarb%C3%A1tur", "title": "R\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur", "text": "R\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur er far til at r\u00f3gva vi\u00f0. \n\nN\u00f8vnini \u00e1 r\u00f3\u00f0rarb\u00e1ti eru mong. S\u00ed t.d. Or\u00f0 um bor\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarfelagnum Kn\u00f8rri.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur\n\nR\u00f3gving\nB\u00e1tar"}
{"id": "11118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sydney%2C%20Nova%20Scotia", "title": "Sydney, Nova Scotia", "text": "Sydney er ein b\u00fdur \u00ed Nova Scotia \u00ed Eysturkanada. Sydney hevur umlei\u00f0 25.000 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00e1 oynni Cape Breton Island. \u00cd Sydney halda tey ta\u00f0 vera skemtiligt, at f\u00f3lk javnan koma hagar og halda seg vera \u00ed Avstralia. \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "11119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gary%20McKinnon", "title": "Gary McKinnon", "text": "Gary McKinnon (f\u00f8ddur 10. februar 1966 \u00ed Glasgow, Skotland) var\u00f0 \u00ed 2002 tikin fyri at hava hakka\u00f0 seg b\u00e6\u00f0i inn \u00ed telduskipanina hj\u00e1 Pentagon og eisini hj\u00e1 NASA. Hetta gj\u00f8rdi hann \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0 s\u00ednari \u00ed London. Ta\u00f0 byrja\u00f0i um veturin \u00ed 2001. McKinnon, sum t\u00e1 var 36 \u00e1ra gamal, sat \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0 s\u00edni \u00ed London og royndi at finna pr\u00f3gv fyri, at UFO eru veruleiki. Hann var arbei\u00f0sleysur um hetta mundi, so hann n\u00fdtti alla t\u00ed\u00f0 s\u00edna til hetta. Honum eydna\u00f0ist at koma s\u00e6r inn \u00ed skipaninar hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i NASA og Pentagon, men hann hev\u00f0i ikki \u00ed hyggju at gera ska\u00f0a, sigur hann. Hann vildi bert finna pr\u00f3gv fyri, at UFO-ar eru til. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 februar 2001 til mars 2002 hevur Gary McKinnon hakka\u00f0 seg inn \u00ed 97 herna\u00f0arteldur, skanna\u00f0 73.000 teldur hj\u00e1 skrivstovuf\u00f3lki \u00ed amerikansku umsitingini og oy\u00f0ilagt fleiri terminalar hj\u00e1 amerikansku sj\u00f3verjuni. Hann leg\u00f0i alt\u00ed\u00f0 eina heilsan \u00e1 teldurnar. Heilsanin var henda: \u00abYour security is really crap!\u00bb. Stu\u00f0lar McKinnons v\u00edsa \u00e1, at hann hevur Aspergers syndrom og er sera intelligentur. Hansara ovurst\u00f3ri \u00e1hugi fyri UFO er eisini ein avlei\u00f0ing av sj\u00faku hansara. \n\nUSA krevur at f\u00e1a Gary McKinnon \u00fatfl\u00fdggja\u00f0an og d\u00f8mdan 60 \u00e1ra fongsulsrevsing fyri at hava broti\u00f0 seg inn \u00ed telduskipanina hj\u00e1 Pentagon. \n\nBretar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nSkotar"}
{"id": "11120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kulusuk", "title": "Kulusuk", "text": "Kulusuk er ein bygd \u00ed Eysturgr\u00f8nlandi. Kulusuk var\u00f0 grundl\u00f8gd \u00ed 1909. \u00cd dag b\u00fagva 320 f\u00f3lk \u00ed bygdini (august 2009). Navni\u00f0 Kulusuk merkir \u00bbbaki\u00f0 \u00e1 einum fugli\u00ab. Kulusuk er kend fyri s\u00edn flogv\u00f8ll, sum er loftvegis sambandi\u00f0 \u00edmillum Eysturgr\u00f8nland og umheimin. \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "11121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madeleine%20prinsessa%20av%20Sv%C3%B8r%C3%ADki", "title": "Madeleine prinsessa av Sv\u00f8r\u00edki", "text": "Madeleine (f\u00f8dd 10. juni 1982 \u00ed Drottningholm) er tri\u00f0ja og yngsta barni\u00f0 hj\u00e1 Carl Gustafi kongi og Silviu drotning og tri\u00f0ja \u00ed r\u00f8\u00f0ini at arva svensku tr\u00f3nuna eftir systkini Victoriu kr\u00fanprinsessu og Carl Philip prins. Madeleine hevur pr\u00f3gv fr\u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00fala \u00ed listas\u00f8gu, f\u00f3lkal\u00edvsfr\u00f8\u00f0i og n\u00fat\u00ed\u00f0ars\u00f8gu. Hon er hertuginna av G\u00e4strikland og H\u00e4lsingland.\n\nKongalig \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "11130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eunice%20Kennedy%20Shriver", "title": "Eunice Kennedy Shriver", "text": "Eunice Kennedy Shriver (10. juli 1921 \u00ed Brookline, Massachusetts \u2013 11. august 2009 \u00ed Hyannis, Massachusetts) var ein av limunum \u00ed kendu Kennedy familjuni \u00ed USA. Hon var systir John F. Kennedy, forseta, og virka\u00f0i n\u00f3gv fyri at b\u00f8ta um korini hj\u00e1 f\u00f3lki vi\u00f0 likamsbreki. Sipa\u00f0 ver\u00f0ur til, at Eunice \u00ed 1968 fekk \u00ed lag serstakar olympiskar leikir fyri likamsbreka\u00f0. Hon byrja\u00f0i leikirnir \u00ed Maryland \u00e1 b\u00f3ndagar\u00f0i hennara \u00ed 1962. Leikirnir v\u00f3ru t\u00e1 nevndir Camp Shriver. Seks \u00e1r seinni gj\u00f8rdist hesir leikir til Paralympisku Leikirnir. Eunice Shriver var \u00ed mi\u00f0jum systkinaflokki av teimum tilsamans n\u00edggju b\u00f8rnunum hj\u00e1 Rose og Joseph P. Kennedy. Ein \u00e6tt, sum \u00ed 20. \u00f8ld hev\u00f0i st\u00f3rt politiskt vald \u00ed USA. Umframt John F. Kennedy, sum var\u00f0 valdur til amerikanskan forseta \u00ed 1960, og sum var\u00f0 skotin \u00ed 1963, var Eunice systir til senatorarnar Robert Kennedy og Edward Kennedy. Robert Kennedy royndi \u00ed 1968 at gerast forseti, men var\u00f0 myrdur. \n\nEdward Kennedy, sum fekk krabbasvull \u00e1 heilan og doy\u00f0i \u00ed 2009, ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum ein av leyvunum \u00ed Demokratiska Flokkinum. Hann hevur sum politikari virka\u00f0 n\u00f3gv fyri at b\u00f8ta um heilsuumst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 f\u00f3lki. Vi\u00f0 at stovna serstakar olympiskar leikir fyri breka\u00f0, var Eunice Shriver somulei\u00f0is virkin \u00e1 heilsu\u00f8kinum. Og hon royndi eisini at b\u00f8ta um umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 menningartarna\u00f0um \u2013 eitt arbei\u00f0i, hon helt \u00e1 vi\u00f0 til hon var farin langt um tey f\u00fdrs \u00e1rini. Eunice Shriver var verm\u00f3\u00f0ir til Arnold Schwarznegger (R), sum var guvern\u00f8rur \u00ed Kalifornia fr\u00e1 2003 til 2011. \n\nTa\u00f0 v\u00f3ru n\u00e6stingarnir hj\u00e1 Eunice Shriver Kennedy, sum 11. august 09 g\u00f3vu bo\u00f0ini um, at hon var dey\u00f0, 88 \u00e1ra gomul. Hon doy\u00f0i \u00ed Hyannis \u00ed Massachusetts, sum er t\u00e6tt kn\u00fdttur at Kennedy-\u00e6ttini. Heimurin minnist hana mest fyri \u00eddna virksemi\u00f0 at b\u00f8ta um korini hj\u00e1 likamsbreka\u00f0um f\u00f3lkum. Virksemi hennara broytti korini hj\u00e1 hundra\u00f0tals milj\u00f3num f\u00f3lkum \u00ed \u00f8llum heiminum. Ma\u00f0ur hennara Sargent Shriver doy\u00f0i \u00ed januar 2011. Eunice Kennedy Shriver var 88 \u00e1ra gomul t\u00e1 hon doy\u00f0i. \n\nAmerikanarar"}
{"id": "11133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oscar%20Arias", "title": "Oscar Arias", "text": "Oscar Arias ella \u00d3scar Rafael de Jes\u00fas Arias S\u00e1nchez (f. 13. september 1940 \u00ed Heredia, Kosta Rika) er fyrrverandi forseti \u00ed Kosta Rika. Tann 72 \u00e1ra gamli Oscar Arias fekk \u00ed 1987 Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels fyri \u00eddna arbei\u00f0i s\u00edtt fyri fri\u00f0i \u00ed Mi\u00f0amerika. \u00cd seinastuni hevur hann veri\u00f0 semingsma\u00f0ur millum fr\u00e1koyrda forsetan \u00ed Honduras, Manuel Zelaya, og n\u00fdggju stj\u00f3rnina \u00ed landinum. \n\nKostarikanarar\nNobelpr\u00edsvinnarar"}
{"id": "11134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Huang%20Xianfan", "title": "Huang Xianfan", "text": "Huang Xianfan (kinesiskt: \u9ec4\u73fe\u74a0/\u9ec4\u73b0\u74a0;  13. november 1899 \u00ed Fusui \u2013 18. januar 1982 \u00ed Guilin) var kinverskur sagnfr\u00f8\u00f0ingur og professari.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \n\nHuang Xianfan var\u00f0 f\u00f8ddur su\u00f0uri \u00ed Qusi \u00ed Fusui \u00ed 1899. Hann vaks upp og gekk \u00ed sk\u00fala vi\u00f0 Qusi. Og hann t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00ed Nanning \u00ed 1926. Las vi\u00f0 Beijing L\u00e6rari Universitet (1926-1935) og  hann t\u00f3k \u00ed 1935 s\u00f8gu studentspr\u00f3gv. \u00c1rini 1935-1937 f\u00f3r hann til skips vi\u00f0 Japan og las vi\u00f0 Tokyo Universitet, og t\u00f3k cand. Hann var s\u00f8gu l\u00e6rari \u00ed Nanning (Nanning er b\u00fdur \u00ed Kina) 1937 til 1. august 1938. Hann \u00ed 1938 f\u00f3r \u00ed starv sum lektari \u00e1 Guangksi Universitet. \u00cd 1941 var\u00f0 hann tilnevndur professari \u00ed almennari s\u00f8gu \u00e1 Sun Yatsen Universitet (1941-1942). \u00cd 1943 var\u00f0 hann tilnevndur professari \u00ed almennari s\u00f8gu \u00e1 Guangksi Universitet til 1. oktober 1953. \u00cd 1954 var\u00f0 hann tilnevndur professari \u00ed almennari s\u00f8gu \u00e1 Guangksi L\u00e6rari Universitet til januar 1982.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Kina Almennari S\u00f8gu, Beijing, 1932\u20131934. \n Zhuang S\u00f8gu, Nanning, 1957. \n Nong Zhi Gao, Nanning, 1983. \n Zhuang Almennari S\u00f8gu, Nanning, 1988. (Enskt).\n\nS\u00ed eisini \n\n (Enskt) \u2013  Bagui Sk\u00fala\n (Enskt) \u2013  Huang Sk\u00fala\n\nKeldur \n\n Kinesiskt \u2013professari Huang Xianfan  www.china.com.cn/\u4e2d\u56fd\u7f51.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Kinesiskt \u2013 www.people.com.cn/\u4eba\u6c11\u7f51 - \u4e2d\u56fd\u653f\u5e9c\u65b0\u95fb. \n Kinesiskt \u2013 \u592e\u89c6\u7f51-Zhuang professari Huang Xianfan.\n\nProfessarar\nKinesarar\nBretar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1982"}
{"id": "11143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%9Ealom", "title": "\u015ealom", "text": "\u015ealom (hebreiskt: \u05e9\u05b8\u05c1\u05dc\u05d5\u05b9\u05dd\u200e, f\u00f8royskt: \u0627Fri\u00f0ur) er eitt turkiskt-j\u00f8disk vikubla\u00f0 i\u00f0 byrja\u00f0i virksemi s\u00edtt 29. oktober 1947 \u00ed Istanbul, Turkaland.\n\u015ealom kemur \u00fat einafer\u00f0 um vikuna. Stj\u00f3rin \u00ed \u015ealom eitur Yakup Barokas.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n \u015ealom (turkiskt) \n \u015ealom (ladino)\n\nTurkaland\nT\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "11152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Demokratia", "title": "Demokratia", "text": "Demokratia arbei\u00f0ir fyri \u00f8ktum kvinnuligum leikluti \u00ed politikki. Nevndin var sett \u00e1 stovn \u00ed 2006, og hevur s\u00ed\u00f0ani mi\u00f0v\u00edst arbeitt vi\u00f0 tilt\u00f8kum fyri at menna kvinnuumbo\u00f0anina \u00ed f\u00f8royskum politikki. \n\nF\u00f8royskur politikkur\nAlmennar nevndir og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "11154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amnesty%20International", "title": "Amnesty International", "text": "Amnesty International er ein heimsumfatandi mannar\u00e6ttindafelagsskapur, sum er grunda\u00f0ur \u00e1 Heimsyvirl\u00fdsing Sameindu Tj\u00f3\u00f0a um Mannar\u00e6ttindi fr\u00e1 1948, og a\u00f0rar altj\u00f3\u00f0a g\u00f3\u00f0kendar samtyktir um mannar\u00e6ttindi. Alt byrja\u00f0i \u00ed 1961 t\u00e1 enski sakf\u00f8rarin, Peter Benenson, las eina grein um tveir portugisar. Hesir h\u00f8vdu sk\u00e1la\u00f0 fyri fr\u00e6lsi, og ta\u00f0 kosta\u00f0i teimum tvey \u00e1r \u00ed fangaskapi. Hetta fekk bikari hj\u00e1 Peter Benenson at fl\u00f3ta yvir. Benenson skriva\u00f0i t\u00ed greinina \"The forgotten prisoners\" \u00ed The Observer. Greinin sn\u00fa\u00f0i seg um, hvussu \u00f3sek f\u00f3lk ver\u00f0a fongsla\u00f0, p\u00ednd og avr\u00e6tta\u00f0 vegna sannf\u00f8ring teirra. \n\nPeter Benenson heitti \u00e1 lesararnar um at luttaka \u00ed einum \u00e1taki \"Appeal for Amnesty 1961\". Endam\u00e1li var at leggja tr\u00fdst \u00e1 stj\u00f3rnir, i\u00f0 framdu brot \u00e1 mannar\u00e6ttindi. Undirt\u00f8kan gj\u00f8rdist so g\u00f3\u00f0, at hetta var byrjanin til altj\u00f3\u00f0a felagsskapin Amnesty International. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Amnesty International er l\u00fdst \u00ed vi\u00f0t\u00f8kunum, sum v\u00f3ru endursko\u00f0a\u00f0ar \u00e1 ICM, altj\u00f3\u00f0a a\u00f0alfundinum, \u00ed Dakar \u00ed august 2001. Irene Khan \u00far Bangladesj er a\u00f0alskrivari felagsins. \u00c1 altj\u00f3\u00f0a heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Amnesty finst n\u00f3gv tilfar um mannar\u00e6ttindast\u00f8\u00f0una kring heimin.\n\nS\u00ed eisini \n Tey dansa eins og skuggar\n\nAltj\u00f3\u00f0a felagsskapir\nNobelpr\u00edsvinnarar\nMannar\u00e6ttindi"}
{"id": "11155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steven%20Seagal", "title": "Steven Seagal", "text": "Steven Frederic Seagal (f. 10. apr\u00edl 1952 \u00ed Lansing, Michigan) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann er kendur fr\u00e1 80unum og 90unum fyri filmar sum Nico, Hard to Kill og Under Siege. Men s\u00ed\u00f0an 2002 eru allir filmar vi\u00f0 honum farnir beinlei\u00f0is \u00fat \u00e1 DVD. Seagal hevur eisini roynt seg sum bluesgittarleikara, men hetta eydna\u00f0ist honum ikki v\u00e6l. Eisini hevur hann arbeitt eitt sindur sum politistur \u00ed heimsta\u00f0i s\u00ednum New Orleans, Louisiana. \n\nAv \u00f3kendari ors\u00f8k seg\u00f0i Seagal nei til at vera vi\u00f0 \u00ed The Expendables, i\u00f0 var ein filmsverk\u00e6tlan, i\u00f0 hev\u00f0i til endam\u00e1ls at sameina eina r\u00fagvu av kendum actionleikarum fr\u00e1 80unum, so sum Sylvester Stallone, Dolph Lundgren, Mickey Rourke, Arnold Schwarzenegger og Bruce Willis.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "11156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krabbameinsfelagi%C3%B0", "title": "Krabbameinsfelagi\u00f0", "text": "Krabbameinsfelagi\u00f0 var\u00f0 stovan\u00f0 \u00ed januar 1979 og \u00e6t inntil mei 2009 F\u00f8roya Felag m\u00f3ti Krabbameini. Stigtakari var Lions felagi\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn eftir uppskoti fr\u00e1 lionsmanninum Bjarna og konu hansara Sannu Dahl Niclasen.\nFelagi\u00f0 hevur \u00ed dag umlei\u00f0 1.500 limir. \n\nFelagi\u00f0 hevur r\u00e1\u00f0gevingarstovu, og kunnu krabbameinssj\u00faklingar og avvarandi seta seg \u00ed samband vi\u00f0 r\u00e1\u00f0gevingarstovuna og f\u00e1a r\u00e1\u00f0, lei\u00f0beining og stu\u00f0ul. Krabbameinsfelagi\u00f0 veitir stu\u00f0ul og hj\u00e1lp til f\u00f3lk vi\u00f0 krabbameini og/ella avarandi teirra til at byrja \u00ed sj\u00e1lvshj\u00e1lparb\u00f3lki. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 sl\u00edkum b\u00f3lkum er, at hesi f\u00f3lk koma saman at tosa, stu\u00f0la og hj\u00e1lpa hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum, - veita hj\u00e1lp til sj\u00e1lvhj\u00e1lp. \u00cd felagnum eru f\u00fdra fastir sj\u00e1lvhj\u00e1lparb\u00f3lkar: \"Stomi-b\u00f3lkur\", \"Foreldrab\u00f3lkur at b\u00f8rnum vi\u00f0 krabbameini\", \"B\u00f3lkur fyri kvinnur, sum hava - ella hava havt - krabbamein \u00ed undirl\u00edvinum\" og b\u00f3lkur nevndur \"B\u00f3t til bata\". \n\nFelagi\u00f0 ver\u00f0ur annars st\u00fdrt av eini 5-manna, i\u00f0 er samansett av l\u00e6knum, sj\u00fakrasystrum, fyrrverandi krabbameinssj\u00faklingum og avvarandi. \n \nEndam\u00e1l felagsins er: \n\n \u00e1 ymsan h\u00e1tt at uppl\u00fdsa um krabbamein og hvussu hetta kann fyribyrgjast. \n at veita stu\u00f0ul til gransking av krabbameinssj\u00fakum. \n \u00ed serligum f\u00f8rum at veita krabbameinsraktum f\u00f3lki hj\u00e1lp. \n\nF\u00f8royskir felagsskapir\nSj\u00fakur\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i\nHeilsa"}
{"id": "11157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fosturforeldrafelagi%C3%B0", "title": "Fosturforeldrafelagi\u00f0", "text": "Fosturforeldrafelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 25. november \u00ed \u00e1r 2000 \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0sh\u00fasinum \u00ed T\u00f3rshavn. Ta\u00f0 var\u00f0 sett ein nevnd, sum taldi fimm limir. Fosturforeldrafelagi\u00f0 hevur virka\u00f0 \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hesa t\u00ed\u00f0ina hava nevndarlimirnir veri\u00f0 sera virknir \u00ed felagnum. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 felagnum er at stu\u00f0la fosturforeldrum \u00ed teirra arbei\u00f0i vi\u00f0 fostur/uml\u00e6ttingarb\u00f8rnum teirra. Upprunin til, at felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 byrja\u00f0i fyri umlei\u00f0 10 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 i\u00f0 Sosiala deild \u00ed T\u00f3rshavnar samla\u00f0u \u00f8ll teirra fosturforeldur \u00ed kommunini til ein fund. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 fundinum var at b\u00fdta fosturforeldrini \u00ed nakrar b\u00f3lkar, sum skuldu samlast av og \u00e1, fyri at tosa um, hvussu umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 fosturforeldrunum kundu betrast. \n\nHetta, at fosturforeldrini kundu hittast og tosa um vi\u00f0urskifti, sum tey h\u00f8vdu vi\u00f0 at gera, hildu \u00f8ll vera eitt sera gott tiltak. B\u00f3lkarnir hittust javnan \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, men s\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri b\u00f3lkar, sum hildu uppat at hittast. Tann eini b\u00f3kurin, sum ikki gavst, gj\u00f8rdi av, at ney\u00f0ugt var\u00f0 at stovna eitt felag, sum kundi arbei\u00f0a m\u00e1lr\u00e6tta\u00f0 fyri umst\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 fosturforeldrunum. \u00cd felagnum eru umlei\u00f0 80 limir. Til a\u00f0alfundirnar koma vanliga um 30 limir. \n \nFelagi\u00f0 hevur virka\u00f0 \u00ed n\u00e6rum seks \u00e1r. Virka\u00f0 hevur veri\u00f0 fyri hesum m.a.:\n\n Geva \u00f8llum fosturforeldrum eina mappu vi\u00f0 vi\u00f0komandi tilfari. \n Skipa fyri skei\u00f0um vi\u00f0 vi\u00f0komandi evnum. \n Skipa fyri einari grund\u00fatb\u00fagving fyri fosturforeldur. \n Havt legu saman vi\u00f0 fosturb\u00f8rnum og fosturforeldrum. \n Gj\u00f8rt eina \u00fatfer\u00f0 vi\u00f0 Draganum vi\u00f0 fosturforeldrum og fosturb\u00f8rnum. \n Felagi\u00f0 hevur gj\u00f8rt vi\u00f0merkingar til n\u00fdggju barnaforsorgarl\u00f3gina. \n Vit eru tikin upp \u00e1 r\u00e1\u00f0 vi\u00f0 Fosturforedraskipanina. \n\nF\u00f8royskir felagsskapir"}
{"id": "11158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1i%20Krossur", "title": "Bl\u00e1i Krossur", "text": "Bl\u00e1i Krossur F\u00f8roya er ein kristiligur fr\u00e1halds- og hj\u00e1lparfelagsskapur, hv\u00f8rs limir hava valt fullkomi\u00f0 fr\u00e1hald til tess at v\u00edsa vir\u00f0ing og samanhald m\u00f3ti teimum, i\u00f0 hava veri\u00f0 og/ella eru misn\u00fdtarar av r\u00fasandi l\u00f8gi. Upprunan til Bl\u00e1a Kross finna vit \u00ed Sveis, har presturin Louis Lucien Rochat, eftir at hava hitt mong, i\u00f0 v\u00f3ru bundin av r\u00fasdrekka, kendi seg kalla\u00f0an at byrja eitt hj\u00e1lpararbei\u00f0i millum misn\u00fdtarar \u00ed 1877. \u00cd dag er bl\u00e1krossarbei\u00f0i \u00ed fleiri enn 50 londum, serliga \u00ed Evropa og \u00ed Afrika. \n \nBl\u00e1i Krossur byrja\u00f0i arbei\u00f0i s\u00edtt \u00ed F\u00f8royum 18. november \u00ed 1904. Bl\u00e1i Krossur F\u00f8roya, sum er ein grein av Altj\u00f3\u00f0a Bl\u00e1krossarbei\u00f0inum, virkar \u00fat fr\u00e1 f\u00f3lkakirkjunnar evengeliska-lutherska grundarlagi, har dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 gle\u00f0ibo\u00f0skapin um Guds k\u00e6rleika til okkum menniskju, ta kristnu si\u00f0al\u00e6runa og skyldu okkara at elska hv\u00f8nn annan, og hava umsorgan fyri hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. \n\nFlestu limir eru kn\u00fdttir at sta\u00f0bundnum bl\u00e1krossfel\u00f8gum kring landi\u00f0, har skipa\u00f0 ver\u00f0ur fyri fundum og \u00f8\u00f0rum tilbo\u00f0um um kristnan felagsskap \u00ed r\u00fasfr\u00edum umhv\u00f8rvi. Umframt ta\u00f0 fyribyrgjandi arbei\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 m.a. verk\u00e6tlanini B\u00f8rn \u00ed vanda, eigur og rekur Bl\u00e1i Krossur F\u00f8roya vi\u00f0ger\u00f0arstovnin Bl\u00e1krossheimi\u00f0, Kaf\u00e9 Bl\u00e1krossstovuna, 3 b\u00fafelagsskapir og Bl\u00e1krossb\u00fa\u00f0ina. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 20 l\u00f8nt og 100 \u00f3l\u00f8nt starvsf\u00f3lk \u00ed felagsskapinum. \n \nBl\u00e1i Krossur hevur til endam\u00e1ls, vi\u00f0 Guds og hansara or\u00f0s hj\u00e1lp:\n\n at hj\u00e1lpa menniskjum, i\u00f0 eru illa st\u00f8dd av r\u00fasdrekka\u00e1vum. \n at fyribyrgja at f\u00f3lk misn\u00fdta r\u00fasdrekka og onnur r\u00fasandi evni. \n at virka fyri eini r\u00fasfr\u00edari l\u00edvs\u00e1sko\u00f0an og r\u00fasfr\u00edum umhv\u00f8rvi. \n at bo\u00f0a gle\u00f0ibo\u00f0skapin um Guds k\u00e6rleika til menniskju.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nBl\u00e1i Krossur\n\nFelagsskapir"}
{"id": "11159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EBillett.fo", "title": "EBillett.fo", "text": "eBillett.fo er ein billetts\u00f8la, har til ber at keypa billettir til ymisk f\u00f8roysk tilt\u00f8k.\nT\u00e6nastan var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2009 av Halgir Winther Nagata, sum seldi hana \u00ed 2012.\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "11160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IWork", "title": "IWork", "text": "iWork er officepakkin hj\u00e1 Apple. Vi\u00f0 hesum pakkanum kanst t\u00fa arbei\u00f0a vi\u00f0 Word, Excel og PowerPoint. \n\nForrit"}
{"id": "11161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adobe", "title": "Adobe", "text": "Adobe (Adobe Inc.) ger forrit til framlei\u00f0slu- og t\u00e6nastuvinnuna og er f\u00f8randi innan video-, mynda- og lj\u00f3\u00f0vi\u00f0ger\u00f0. Millum v\u00ed\u00f0agitnu forritini hj\u00e1 Adobe eru til d\u00f8mis Photoshop, Acrobat, Illustrator og Premiere Pro. Adobe hevur h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu s\u00edna \u00ed San Jose, Kalifornia. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1982 \u00ed Mountain View \u00ed Kalifornia, USA.\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "11162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADkkl%C3%A6%C3%B0i%20%C3%AD%20Torino", "title": "L\u00edkkl\u00e6\u00f0i \u00ed Torino", "text": "L\u00edkkl\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Torino er heimsins mest granska\u00f0i fornfr\u00f8\u00f0iligi lutur. \u00cd 1978 fingu granskarar loyvi at taka royndir og myndir av kl\u00e6\u00f0inum. \u00cd eini tr\u00fd \u00e1r n\u00fdttu umlei\u00f0 400 granskarar samla\u00f0 umlei\u00f0 250.000 t\u00edmar at granska l\u00edkkl\u00e6\u00f0i\u00f0. L\u00edkkl\u00e6\u00f0i\u00f0 er eitt l\u00ednkl\u00e6\u00f0i av l\u00f8rift. St\u00f8ddin 1,14 x 4,42 metrar, vovi\u00f0 \u00ed einum serligum mynstri, sum var kent \u00ed Mi\u00f0eystri \u00e1 Jesusar t\u00ed\u00f0. L\u00edkkl\u00e6\u00f0i\u00f0 hevur eina mynd av einum manni, sum hevur ligi\u00f0 \u00e1 teirri eini s\u00ed\u00f0uni \u00e1 kl\u00e6\u00f0inum. Hin s\u00ed\u00f0an hevur veri\u00f0 samanl\u00f8gd yvir h\u00f8vdi\u00f0 \u00e1 honum. Ta\u00f0 er t\u00ed ein mynd av b\u00e6\u00f0i mansbaki og andliti. \n\nMyndin av manninum er ein skuggal\u00edknandi mynd uttan grei\u00f0ar linjur. \u00cd 1898 fekk \u00f3l\u00e6rdi myndama\u00f0urin Secondo Pia eina \u00f3v\u00e6nta\u00f0a gle\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hann st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 einum negativi, eftir at hava tiki\u00f0 eina mynd av kl\u00e6\u00f0inum, ta\u00f0 var nevniliga ein positiv. Hann var\u00f0 t\u00e1 grei\u00f0ur yvir, at talan var um eitt speglvent negativ. S\u00e6\u00f0 fr\u00e1 einum nat\u00farv\u00edsindaligum sj\u00f3narhorni, er ta\u00f0 enn ein g\u00e1ta, hvussu myndin er \u00edkomin, og enn \u00ed dag hevur ikki veri\u00f0 gj\u00f8rligt at endurskapa l\u00edknandi mynd. \n\nSni\u00f0i\u00f0 \u00e1 l\u00edkkl\u00e6\u00f0num er millum 174 og 183 cm til longdar. Ta\u00f0 eru millum 90 og 120 merki av koyrlasl\u00f8gum. Afturrokningar geva grei\u00f0ar \u00e1bendingar, t\u00ed hesi merki hava somu m\u00e1t sum tann r\u00f3mverski koyrilin \u201cflagrum plumbatum\u201d. Ta\u00f0 eru ey\u00f0kendar bl\u00f3\u00f0str\u00edpur \u00e1 h\u00f8vdi, hondum og \u00ed h\u00f8gru bringu. Bl\u00f3\u00f0i\u00f0 er mannabl\u00f3\u00f0. M\u00e1ti \u00e1 s\u00e1rinum \u00e1 bringuni, er \u00e1lei\u00f0 ta\u00f0 sama sum \u00e1 einum r\u00f3mverskum spj\u00f3ti. Millum anna\u00f0, i\u00f0 eru funni\u00f0 saman vi\u00f0 kl\u00e6\u00f0inum, eru bl\u00f3mupollen fr\u00e1 plantu, sum er sera sj\u00e1ldsom uttan fyri \u00f8ki\u00f0 \u00ed Su\u00f0ur\u00edsrael. Somulei\u00f0is er bl\u00f3mpollen funni\u00f0, i\u00f0 er fr\u00e1 teimum st\u00f8\u00f0um, har\u00ed kl\u00e6\u00f0i\u00f0 allarhelst hevur veri\u00f0 \u00ed var\u00f0veitslu \u00ed longu s\u00f8guni hj\u00e1 kl\u00e6\u00f0inum. \n\n\u00c1 eygunum finnast avrit av myntum. Ein granskari hevur funni\u00f0 74 st\u00f8\u00f0, i\u00f0 v\u00edsa avrit av myntum \u00ed l\u00edkkl\u00e6\u00f0inum. Hesar mynturnar samsvara vi\u00f0 ein \u201cprutah\u201d, i\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt av Pointius Pilatus \u00ed \u00e1runum 29 til 32 e. Kr.. \u00cd 1979 v\u00f3ru ta\u00f0 tiknar royndir, vi\u00f0 klistribandi, av t\u00ed skarni og dusti, i\u00f0 enn sat \u00e1 kl\u00e6\u00f0inum. Ta\u00f0 v\u00edsti seg, at ein sj\u00e1ldsamur l\u00edmsteinur (har\u00f0ur k\u00e1lksteinur \u00far jarni og strontium) var\u00f0 funnin vi\u00f0 f\u00f8turnar, ella \u00ed ni\u00f0ara partinum av l\u00edkkl\u00e6\u00f0inum. Ta\u00f0 einasta sta\u00f0i\u00f0, har funni\u00f0 er l\u00edknandi evni vi\u00f0 somu samansetingum, er \u00ed Jer\u00fasalem umr\u00e1\u00f0num. \n\nTann 21. apr\u00edl 1988 klipti granskarin Giovanni Riggi nakrar fersentimetrar av einum horni \u00e1 l\u00edkkl\u00e6\u00f0inum. Tr\u00edggjar ymiskar kanningarstovur funnu, vi\u00f0 hj\u00e1lp av kolstof-14 m\u00e1tingarh\u00e1ttinum, \u00fatav, at kl\u00e6\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 90 prosent trygd, var fr\u00e1 \u00e1runum millum 1260 og 1390. Granskarin, Edward Hall, fr\u00e1 universitetinum \u00ed Oxford, enda\u00f0i framl\u00f8guna av \u00farslitinum vi\u00f0 or\u00f0unum: \u201cVit hava v\u00edst, at l\u00edkkl\u00e6\u00f0i\u00f0 er svik. Ein og hv\u00f8r, sum er \u00f3samdur vi\u00f0 okkum, hoyrir til tann b\u00f3lkin, i\u00f0 enn tr\u00fdr, at j\u00f8r\u00f0in er fl\u00f8t\u201d. \n\nNiels Svensson v\u00edsir \u00e1 fleiri vi\u00f0urskifti, i\u00f0 gera, at ta\u00f0 \u00farsliti\u00f0 er \u00f3n\u00fdtiligt. Tann t\u00fddningarmesta atfinningingin, er, at tann royndin, av l\u00edkkl\u00e6\u00f0inum, i\u00f0 t\u00ed\u00f0arrokningin er gj\u00f8rd av, er eftir \u00f8llum at d\u00f8ma klipt \u00far einum plaggi, i\u00f0 er vovi\u00f0 inn \u00ed l\u00edkkl\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini, altso eitt stykki, i\u00f0 seinni er vovi\u00f0 upp\u00ed kl\u00e6\u00f0i\u00f0 fyri at umv\u00e6la ta\u00f0. At kl\u00e6\u00f0i\u00f0, gj\u00f8gnum s\u00edna ivasomu og baldruta s\u00f8gu, b\u00e6\u00f0i hevur veri\u00f0 \u00fati fyri eldi og vor\u00f0i\u00f0 k\u00f3ka\u00f0 \u00ed linolju, eru vi\u00f0urskifti, i\u00f0 gera kolstof-14 m\u00e1tingarh\u00e1ttin sera \u00f3vissan. \n\nTey, sum ynskja at pr\u00f3vf\u00f8ra, at l\u00edkkl\u00e6\u00f0i\u00f0 er framleitt \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini, hava eina st\u00f3ra avbj\u00f3\u00f0ing. Tann, i\u00f0 ynskir ta\u00f0, skal gera \u00f8\u00f0rum sannl\u00edkt, at ein listam\u00e1lari \u00ed 13. \u00f8ld kendi til eina t\u00f8kni, sum eingin \u00ed dag er mentur at gera honum eftir. Hann skuldi arbei\u00f0a \u00e1 ein h\u00e1tt, i\u00f0 ikki var kendur t\u00e1 \u2013 og so ennt\u00e1 \u00ed einum negativi, sum annars var eitt \u00f3kent hugtak. Hann skuldi vita naka\u00f0 um bl\u00f3mupollen og steinasl\u00f8g. Hann skuldi eisini vita, at \u00ed eini krossfesting v\u00f3ru sj\u00e1lvir naglarnir drignir \u00edgj\u00f8gnum handli\u00f0in og ikki \u00edgj\u00f8gnum l\u00f3gvan. Hann hev\u00f0i eisini veri\u00f0 noyddur at vita\u00f0 naka\u00f0 um myntuna, i\u00f0 Pilatus n\u00fdtti og breiddina \u00e1 einum r\u00f3mverskum spj\u00f3ti. Hann skuldi ennt\u00e1 minnast til st\u00edvleikan \u00e1 einum l\u00edki, og at beinini t\u00ed skuldi ver\u00f0a boygd, osfr. osfr. ja, listin er langur.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "11163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Memoteki%C3%B0", "title": "Memoteki\u00f0", "text": "Memoteki\u00f0 er ein n\u00fdggjur f\u00f8royskur dansistuttfilmur, sum Rannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir og Marianna M\u00f8rk\u00f8re hava stj\u00f3rna\u00f0 og framleitt. Filmurin hevur 2 frums\u00fdningar tann 29. apr\u00edl \u00ed samband vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a dansidagin. Ein s\u00fdning ver\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, og ein s\u00fdning ver\u00f0ur \u00e1 Cinematekinum (Det Danske Filminstitut) \u00ed Keypmannahavn. Filmurin ver\u00f0ur eisini s\u00fdndur \u00ed \u00e1vikavist \u00c5lborg og \u00c5rhus tann 2. mai. \n\nMemoteki\u00f0 er ein eksperimentellur dansi-stuttfilmur, har dansur \u00ed minimalistiskum formi ver\u00f0ur settur \u00ed kontrast til ta r\u00edku og villu f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00farumyndina. Filmurin er tikin upp vi\u00f0 Super8-t\u00f3li og gevur hetta filminum eitt \u00e6vint\u00fdrakent og surrealistiskt sermerki. Dansifilmar eru enn eitt sera n\u00fdtt og ungt fyribrigdi, og Memoteki\u00f0 er eitt alternativt bo\u00f0 upp\u00e1, hvat ein dansifilmur er og kann r\u00fama. Jens L. Thomsen hevur gj\u00f8rt t\u00f3nleik til filmin. Dansarar eru Kristina S\u00f8rensen Ougaard og Matilde Wendelboe Dresler.\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8royskir filmar\n\nF\u00f8royskir filmar"}
{"id": "11164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atlantic%20Rhapsody%20-%2052%20scener%20fra%20T%C3%B3rshavn", "title": "Atlantic Rhapsody - 52 scener fra T\u00f3rshavn", "text": "Atlantic Rhapsody er heimsins fyrsti f\u00f8royskt framleiddi sp\u00e6lifilmur, ein sonevndur no-budget filmur og kosta\u00f0i bert 1,7 milli\u00f3nir at gera. \u00dati vi\u00f0 200 leikarar og onnur arbeiddu \u00f3l\u00f8nt til tess at filmurin kundi gerast veruleiki. Ta\u00f0 er Katrin Ottarsd\u00f3ttir, sum hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 filmin og skriva\u00f0 leikhandriti\u00f0, Blue Bird Film framleiddi filmin. Filmurin var\u00f0 frumframs\u00fdndur \u00ed 1989 og \u00fatgivin \u00ed 1990.\nT\u00e1 filmurin var s\u00fdndur \u00ed Leikh\u00fas Bio, sl\u00f3 hann \u00f8ll \u00e1sko\u00f0aramet og yvirh\u00e1la\u00f0i b\u00e6\u00f0i Rambo og Karen Blixen-filmin \"Out of Africa\". \nTey leikandi v\u00f3ru: P\u00e1ll Danielsen, Erling Eysturoy, Elin K. Mouritsen og Katrin Ottarsd\u00f3ttir. \nT\u00f3nleikin gj\u00f8rdi He\u00f0in Meitil. Filmurin varar \u00ed 75 minuttir.\n\nHei\u00f0ur \n1989 - 1. hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 Nordische Filmtage \u00ed L\u00fcbeck.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir filmar\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir"}
{"id": "11165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbara%20%28filmur%29", "title": "Barbara (filmur)", "text": "Barbara filmurin hev\u00f0i frumframs\u00fdning \u00ed 1997 og var t\u00e1 tann d\u00fdrasti filmur, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 var framleiddur \u00ed Danmark \u2013 ella \u00ed danska kongar\u00edkinum. Nils Malmros n\u00fdtti f\u00f8royskar leikarar \u00ed minni leiklutir, eitt n\u00fa H\u00f8gna J\u00f3hanson og Erling Eysturoy. Partar av filminum v\u00f3ru tiknir upp nir\u00f0i \u00ed Keypmannahavn \u00e1 H\u00f3lminum, og har v\u00f3ru n\u00f3gvir f\u00f8royingar vi\u00f0 sum statistar. Barbara var t\u00e1 einasti st\u00f3rfilmur, i\u00f0 var upptikin \u00ed F\u00f8royum og filmsframlei\u00f0arar h\u00f8vdu \u00e1v\u00edsar trupulleikar. N\u00f3gv vi\u00f0urskifti v\u00f3ru ring at hava tamarhald \u00e1. Skiftandi ve\u00f0ur, skiftandi lj\u00f3ssetingar og alt ta\u00f0, i\u00f0 f\u00f8royingar eru so vanir vi\u00f0. Malmros vann eina Robert hei\u00f0ursl\u00f8n fyri Barbaru. Filmurin var\u00f0 seinni gj\u00f8rdur til eina sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed tveimum p\u00f8rtum. \n\nSkalds\u00f8gan Barbara hj\u00e1 J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen kom \u00e1 prent \u00ed 1939. S\u00f8gan sn\u00fdr seg um eina vandamikla femme fatale, Barbara. S\u00f8gan fer fram \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1746-1766 og Nils Malmros setti s\u00e6r fyri at filmatisera skalds\u00f8guna.\n\nDanskir filmar"}
{"id": "11166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Super%20Size%20Me", "title": "Super Size Me", "text": "Super Size Me er ein filmur sum var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00ed 2004. Filmurin byrjar vi\u00f0, at filmsskaparin Morgan Spurlock setur s\u00e6r fyri, at liva av McDonald's mati \u00ed ein m\u00e1na\u00f0. Filmsli\u00f0i\u00f0 fylgir Morgan hendan m\u00e1na\u00f0in. Hann etur McDonald's mat, til hv\u00f8rja m\u00e1lt\u00ed\u00f0, hv\u00f8nn dag. \n\nTa\u00f0 er ey\u00f0s\u00fdnt at snarf\u00f8\u00f0i-matur ikki er heilsug\u00f3\u00f0ur matur og l\u00e6knarnir \u00f8tast um, hvussu skj\u00f3tt kroppurin hj\u00e1 Morgan forfellist. Fors\u00f8gskaninin  er til l\u00e6knakanningar regluliga, og hann f\u00e6r at vita, at livurin m\u00f8guliga er vi\u00f0 at f\u00e1a \u00f3lekjandi ska\u00f0a, 3 vikur inn \u00ed filmin, men hann velur at halda \u00e1. Psykiskt broytist Morgan eisini, hann sveiggjar og skiftir sinnalag, um hann ikki etur ofta. Samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 baklandi\u00f0 hj\u00e1 honum ver\u00f0a eisini v\u00edstar, eitt n\u00fa vi\u00f0 konu hansara, i\u00f0 er veganari. Super Size Me gevur hyggjaranum eitt r\u00e6\u00f0andi innlit \u00ed amerikanskari snarf\u00f8\u00f0i mentan. \n\nDokumentarfilmar"}
{"id": "11167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pixar", "title": "Pixar", "text": "Pixar var upprunaliga ein tri\u00f0ingur av teldu deildina hj\u00e1 Lucasfilm. Deildin samstarva\u00f0i vi\u00f0, v\u00ed\u00f0agitnu, special effects deildina ILM (Industrial Light and Magic) hj\u00e1 Lucasfilm. Serliga v\u00f3ru ta\u00f0 filmar, sum Star Trek II: The Wrath of Khan og Young Sherlock Holmes, i\u00f0 arbeitt var vi\u00f0. \n\n1985 var eitt trupult \u00e1r hj\u00e1 Lucasfilm. Innt\u00f8kurnar v\u00f3ru minkandi og fyrit\u00f8kan hj\u00e1 George Lucas var tr\u00fdst f\u00edggjarliga. Steve Jobs var stovnari av Apple, men valdi at seldi s\u00edn part av Apple \u00ed 1985. Hann leita\u00f0i eftir einari n\u00fdggjari verk\u00e6tlan og Jobs keypti teldudeildina hj\u00e1 Lucasfilm \u00e1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1986. Felagi\u00f0 bleiv doypt Pixar. Upprunaliga var Pixar ein deild, i\u00f0 framleiddi (high-end) forrit. Hesi v\u00f3ru n\u00fdtt til at gera teldu animering. Ta\u00f0 v\u00f3ru t\u00f3 fleiri starvsf\u00f3lk, i\u00f0 droymdu um at gera animera\u00f0ar filmar. Ein teirra var John Lasseter, hann hev\u00f0i leingi framleitt stuttfilmar. \n\nSummir stuttfilmar v\u00f3ru n\u00fdttir, sum partur av reklamu fyri animati\u00f3nsforritini hj\u00e1 Pixar. Markna\u00f0urin fyri hesi forrit var t\u00f3 ov l\u00edtil og h\u00fasagangurin n\u00e6rka\u00f0ist. Ney\u00f0ugt var at vinna pening og Lasseter byrja\u00f0i, saman vi\u00f0 samstarvsfelagar, at framlei\u00f0a reklamufilmar fyri onnur fel\u00f8g. Hetta eydna\u00f0ist v\u00e6l og Disney s\u00e1 m\u00f8guleikarnar \u00ed teldugj\u00f8rdum filmum. \u00cd 1991 b\u00edleg\u00f0i Disney 3 filmar, fyrsti filmur skuldi \u00e1 markna\u00f0in \u00ed 1995. H\u00f3ast eigarin Steve Jobs var tr\u00fdstur f\u00edggjarliga valdi hann at halda \u00e1 fram og gera filmarnar. Hetta var ein g\u00f3\u00f0 avger\u00f0. Fyrsti filmar \u00e6t Toy Story, i\u00f0 leg\u00f0i 530.000.000 $ eftir s\u00e6r.\n\nUm ein hyggur eftir filmarnar:\n\n Toy Story (1995)\n A Bug's Life (1998)\n Toy Story 2 (1999)\n Monsters, Inc. (2001)\n Finding Nemo (2003)\n The Incredibles (2004)\n Cars (2006)\n Ratatouille (2007)\n WALL\u00b7E (2008)\n Up (2009)\n Toy Story 3 (2010)\n Cars 2 (2011)\n Brave (2012)\n Monsters University (2013)\n Inside Out (2015)\n The Good Dinosaur (2015)\n Finding Dory (2016)\n Cars 3 (2017)\n Coco (2017)\n Incredibles 2 (2018)\n Toy Story 4 (2019)\n Onward (2020)\n Soul (2020)\n Luca (2021)\n Turning Red (2022)\n\nHava hesir samanlagt vunni\u00f0 22 Academy Awards og meira enn 3.2 mia $ eru t\u00e6ntir inn. Hetta er meth\u00f8gt \u00ed\nfilms\u00eddna\u00f0inum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "11168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robin%20Hood", "title": "Robin Hood", "text": "Robin Hood hevur veri\u00f0 ein partur av Hollywood s\u00ed\u00f0ani 1938, men s\u00f8gan um bogaskj\u00fattan og uppreistrar sinna\u00f0a bretan, er n\u00f3gv eldri enn so. Ta\u00f0 fyrsta man veit um Robin Hood, stavar fr\u00e1 yrkingina piers plowman \u00far seinnu helvt av 14. \u00f8ld. Shakespear n\u00fdtti eisini navn hansara, men \u00f3vist er, um hann veruliga hevur veri\u00f0 til. N\u00f3gvir serfr\u00f8\u00f0ingar vilja vera vi\u00f0, at Robin er ein \u00edspunnin pers\u00f3nur. Serliga var\u00f0 hann n\u00f3gv n\u00fdttur \u00ed romantiska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum, innan b\u00f3kmentir. N\u00f3gv gomul ongsk kv\u00e6\u00f0i r\u00f8\u00f0a um hann og menninar hansara. \u00cd filmh\u00f8pi hava n\u00f3gvir hava haft leiklutin, sum Robin. Errol Flynn hev\u00f0i leiklutin \u00ed 1938 og Kevin Costner aftur \u00ed Robin Hood: Prince of Thieves, i\u00f0 helst er kendasti filmur, um harra Hood.\n\nOnglendingar\nUppspunnin f\u00f3lk"}
{"id": "11173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nina%20Hagen", "title": "Nina Hagen", "text": "Nina Hagen (f. Catharina Hagen 11. mars \u00ed 1955) er ein songkvinna \u00far T\u00fdsklandi. Nina Hagen er upprunaliga \u00far gamla Eysturt\u00fdsklandi. Hon gj\u00f8rdist kend \u00ed sjeyti\u00e1runum. Fyrst sum slagarasongkvinna. Men seinni skifti hon st\u00edl, og s\u00ed\u00f0st \u00ed sjeyti\u00e1runum og \u00f8ll \u00e1ttati\u00e1rini var hon r\u00e6ttiliga n\u00f3gv frammi sum punksangari. Seinastu \u00e1rini hevur henni eydnast r\u00e6ttiliga v\u00e6l at syngja big band t\u00f3nleik. \n\nHon er kend um allan heim sum punkrokk songkvinna vi\u00f0 st\u00f3rfingnum og \u00f3gvusligum pallframf\u00f8rslum sum v\u00f8rumerki. Hagen hevur fyrr fingist vi\u00f0 hinduismu og tr\u00fagv \u00e1 UFO, men hon er n\u00fa sannf\u00f8rd um, at hon hevur funni\u00f0 andaliga heim s\u00edtt \u00ed Jesusi. Hesum grei\u00f0ir hon fr\u00e1 \u00ed samtalu vi\u00f0 t\u00fdsku av\u00edsina Bild.\n\nT\u00fdskar songkvinnur\nT\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "11175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartbakur", "title": "Svartbakur", "text": "Svartbakur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus marinus), vanliga nevndur bara bakur, er st\u00f8rsti fuglur av m\u00e1sasl\u00f8gunum. \u00c1 k\u00e1puni er hann dimmgr\u00e1ur. Hann eigur v\u00ed\u00f0a um \u00ed nor\u00f0anlondunum. Rei\u00f0ri\u00f0 er st\u00f3rt, men heldur \u00f3vandaliga gj\u00f8rt. Ofta er ta\u00f0 \u00ed homrum ella r\u00f3kum millum hamrar, men stundum \u00e1 sl\u00f8ttum haga, helst ikki langt fr\u00e1 fuglabj\u00f8rgum. Klekingart\u00ed\u00f0in er 28 dagar. D\u00fanungin l\u00edkist likkuunga. Svartbaksskurin er n\u00f3gv bleikari enn m\u00e1saskurin og likkuskurin, og hann hevur ikki fingi\u00f0 s\u00edn fullkomna lit fyrr enn 4\u00f0a ella 5ta \u00e1ri\u00f0 \u2014 til d\u00f8mis er hin rey\u00f0i bletturin \u00e1 nevinum svartur til 5ta \u00e1ri\u00f0. Har, sum bakur eigur, vilja a\u00f0rir fuglar ikki f\u00e1a s\u00e6r b\u00fasta\u00f0, t\u00ed hann etur b\u00e6\u00f0i egg og ungar teirra, hann drepur eisini sm\u00e1lomb, og t\u00ed hava f\u00f8royingar roynt at avoy\u00f0a hann. N\u00fa eru so f\u00e1ir eftir, at ta\u00f0 s\u00e6st l\u00edti\u00f0 ella einki til spelli\u00f0, teir gera.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "11176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royah%C3%A1vur", "title": "F\u00f8royah\u00e1vur", "text": "F\u00f8royah\u00e1vur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Scymnodon obscurus; en.: Smallmouth velvet dogfish, fr.: Squalegrogneur quene \u00e9chancr\u00e9, \u00eds.: F\u00e6reyjah\u00e1fur). F\u00f8royah\u00e1vur kann gerast \u00ed minsta lagi 80 cm langur. Hann er botnfiskur og mi\u00f0sj\u00f3varfiskur, \u00far 200 m og dj\u00fapari. Ta\u00f0 er \u00f3vist, hvussu dj\u00fapt hann fer, men m\u00f8guliga ni\u00f0ur \u00e1 1450 m. Hann hevur tv\u00e6r sm\u00e1ar ryggfja\u00f0rar og l\u00edtlan p\u00edk framman fyri ryggfja\u00f0rarnar. Tann fremra situr mitt \u00e1 kinum. Hin aftara er heldur st\u00f8rri enn tann fremra og kemur ikki aftur m\u00f3ti stertinum. Hann hevur smalar uggafja\u00f0rar, sum ikki r\u00f8kka aftur til fremru ryggfj\u00f8\u00f0ur. Mi\u00f0jan \u00e1 b\u00fakfja\u00f0rafestunum situr undir fremra enda \u00e1 aftaru ryggfj\u00f8\u00f0ur. Sterturin er stuttur vi\u00f0 st\u00f3rum, rundum skar\u00f0i millum ovara og ni\u00f0ara stertabla\u00f0. H\u00f8vdi\u00f0 er um 23 % av heildarlongdini. Hann hevur 5 sm\u00e1ar t\u00e1knarivur framman fyri uggafja\u00f0rarnar. Gronin er eitt sindur longri enn kjaftbreiddin. \n\nHann er smidligur fiskur. Mi\u00f0jan \u00e1 fremru ryggfj\u00f8\u00f0urini er mitt \u00e1 fiskinum. Aftari endi \u00e1 b\u00fakfja\u00f0rafestinum er mitt undir aftaru ryggfj\u00f8\u00f0ur. \u00cdslendskir fiskifr\u00f8\u00f0ingar g\u00f3vu hesum h\u00e1vi navni\u00f0 f\u00e6reyjah\u00e1fur.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "11177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1h%C3%A1vur", "title": "Gr\u00e1h\u00e1vur", "text": "Gr\u00e1h\u00e1vur (\u00ed sl\u00e6ttuh\u00e1va\u00e6ttin) (fr\u00f8\u00f0iheiti - Galeorhinus galeus; da.: Gr\u00e5haj, en.: Tope shark ella School shark, fr.: Requin h\u00e2 \u2013 Milandre, \u00eds.: Gr\u00e1h\u00e1fur, no.: Gr\u00e5hai, t\u00fd.: Hundshai) ver\u00f0ur upp \u00ed 2 metrar, men vanliga ikki st\u00f8rri enn 150 cm. Hann er uppsj\u00f3var- og botnfiskur, \u00far vatnskorpuni ni\u00f0ur \u00e1 50 metra d\u00fdpi. Gr\u00e1h\u00e1vur er myrkagr\u00e1ur \u00e1 bakinum, lj\u00f3sari um s\u00ed\u00f0urnar og n\u00e6stan hv\u00edtur undir b\u00fakinum. Hann kann eisini vera st\u00e1lgr\u00e1ur ella br\u00fanur-lj\u00f3sabr\u00fanur \u00e1 bakinum. \n\nHann er mj\u00e1ur og smidligur h\u00e1vur vi\u00f0 longum sp\u00edskum h\u00f8vdi, i\u00f0 er umlei\u00f0 20 % av heildarlongdini. Gr\u00e1h\u00e1vur hevur tv\u00e6r ryggfja\u00f0rar, b\u00e1\u00f0ar tr\u00edhyrntar. Tann fremra er v\u00e6l st\u00f8rri enn aftara. Fremri endi hennara er uppi yvir innara horni \u00e1 uggafj\u00f8\u00f0urini. Aftara ryggfj\u00f8\u00f0urin og gotfj\u00f8\u00f0urin eru eins st\u00f3rar. Uggafja\u00f0rarnar eru st\u00f3rar og tr\u00edkanta\u00f0ar. Gr\u00e1h\u00e1vur hevur fimm sm\u00e1 t\u00e1knaop, og andahol aftan fyri eyga\u00f0 og tr\u00edkanta\u00f0ar \"h\u00e1vatenn\", sum eru eins \u00ed b\u00e1\u00f0um kjaftum. Hann hevur eygnalok. St\u00f3rt skar\u00f0 er inn \u00ed stertin, og sterturin er naka\u00f0 upprendur. L\u00edti\u00f0 s\u00e6st til strikuna. Hann er smidliga vaksin, hevur gotfj\u00f8\u00f0ur og andahol og hevur ikki \"kj\u00f8l\" \u00e1 s\u00ed\u00f0unum \u00e1 klingruni. Hj\u00e1 f\u00f8royingum hevur hann ikki vinnuligan t\u00fddning.\n\n\u00datbrei\u00f0sla\n\nUndir F\u00f8royum er hann skr\u00e1settur eina fer\u00f0. Hann er fingin su\u00f0ur av Munkagrunninum mitt \u00ed 1980-\u00e1runum. Er annars fr\u00e1 Tr\u00f3ndheimslei\u00f0ini og su\u00f0urlandinum \u00ed \u00cdslandi til Asoroyggjarnar. \u00cd Indiahavinum vi\u00f0 Su\u00f0urafrika. \u00cd Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum, vestarumegin \u00ed Su\u00f0uratlantshavinum og \u00ed Kyrrahavinum.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "11178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAni%20Seloy", "title": "R\u00fani Seloy", "text": "R\u00fani Seloy (f. 6. februar, 1994 \u00ed Keypmannahavn) er f\u00f8royskur rennari. Hann hevur m.a. vunni\u00f0 4 danmarkmeistaraheiti og f\u00f8royameistaraheiti uml. 15 fer\u00f0ir. R\u00fani rennur \u00ed felagnum, \"Bragdi\u00f0\".\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan renning\n\n2008 \n\u00cd august, 2008, gj\u00f8rdist R\u00fani Seloy tv\u00edfaldur danmarksmeistari fyri dreingir 15 \u00e1r. Hann vann 800 meturin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.04,93 og 1500 metrar vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.20,49 min.\n\n2009 \n\u00cd februar 2009 gj\u00f8rdist R\u00fani Seloy danmarkmeistari hj\u00e1 dreingjum 14-15 \u00e1r, t\u00e1 hann vann 800 metra teinin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.06,68 minuttir. Talan var um DM kapping \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti fyri ung \u00ed Skive.\n\n2010\n\nDM 2010 \nR\u00fani Seloy vann gull \u00ed 800 metra teininum \u00ed innandura Danmarksmeistara kappingini 6. mars 2010 fyri ung. Samstundis setti R\u00fani n\u00fdtt f\u00f8royskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.59,62 min. R\u00fani lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkinum, dreingir 16-17 \u00e1r.,\n\nFM 2010 \nR\u00fani Seloy hevur fleiri fer\u00f0ir vunni\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed renning \u00e1 ymsum teinum. \u00cd august 2010 gj\u00f8rdist hann f\u00f8royameistari \u00ed 800 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.16,15 og \u00ed 400 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 54,31.\n\nEuropean Youth Olympic Trials 2010 \nR\u00fani Seloy er einasti rennarin \u00ed danska kongar\u00edkinum, sum var\u00f0 \u00fattikin til at luttaka \u00e1 European Youth Olympic Trials, sum Evropeiska Sambandi\u00f0 fyri Fr\u00e6lsan \u00cdtr\u00f3tt, EAA, skipa\u00f0i fyri \u00ed Luzhniki Sport City \u00ed Moskva 21. \u2013 23. mai 2010, har allir teir bestu, ungu atletarnir (16-17 \u00e1r) \u00far Europa dysta\u00f0ust um at sleppa vi\u00f0 til Youth Olympic Games, sum ver\u00f0ur \u00ed Singapore \u00ed august 2010. R\u00fani rann 1000 metrar vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.32,86. R\u00fani gj\u00f8rdist nummar 20 av 36, bert 3 sekund fr\u00e1 einum finalupl\u00e1ssi. R\u00fani Seloy er fyrsti f\u00f8royingurin, sum hevur roynt seg \u00ed sl\u00edkari kapping.\n\n2011\n\nOyggjaleikir 2011 \nR\u00fani lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Isle of Wight \u00ed juli 2011. Hann gj\u00f8rdist nummar fimm \u00ed semifinaluni \u00ed 800 m fyri menn vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:58,70, ta\u00f0 rakk ikki til finalupl\u00e1ss. Hann rann eisini 400 metrar, men har eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum ikki at renna seg \u00ed finaluna.\n\nDM 2011 \nR\u00fani lutt\u00f3k \u00e1 DM fyri vaksnar menn \u00ed juni 2011, hann rann fyri Hvidovre AM og gj\u00f8rdist nummar fimm vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.57.65.\n\n2012 \nR\u00fani lutt\u00f3k \u00e1 DMU (Danmarksmeistarakapping fyri ung) \u00ed innandura renning \u00ed mars 2012 \u00ed Danmark. Hann vann silvur \u00ed 800 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:58.58, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.  Hann lutt\u00f3k eisini \u00e1 400 metra teininum, har gj\u00f8rdist hann nummar 7 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 54,97. Hann lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkinum Dreingir 18-19 \u00e1r.\n\n2013 \nR\u00fani lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Bermuda \u00ed juli 2013. Hann gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed semifinaluni \u00ed 400 m fyri menn vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 51,29 sek ta\u00f0 rakk til finalupl\u00e1ss, 1,01 sek fr\u00e1 f\u00f8royska metinum.\n\n2015\nR\u00fani lutt\u00f3k \u00ed kappingini St\u00f3rm\u00f3t \u00ed Reykjav\u00edk saman vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum f\u00f8royingum, i\u00f0 \u00ed\u00f0ka fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. \n Gull \u00ed 800 metrum innandura renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:56.51, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nKeldur \n\n Sportal.fo, Gull til Bj\u00f8rk og R\u00fana.\n Sportal.fo, R\u00fani Seloy tv\u00edfaldur danmarksmeitari.\n Sportal.fo, R\u00fani Seloy vann DM-gull \u00ed renning.\n Knassi.fo, R\u00fani Seloy danskur meistari \u00ed 1500 metra kapprenning.\n Kringvarp.fo, R\u00fani Seloy vann 800 metrar \u00ed DM\n skiveam-sam.dk, s\u00ed\u00f0a 13 \"Drenge 16-17 \u00e5r - 800 meter\". \"Resultater DMU inde 2010\".\n Sportal.fo, R\u00fani Seloy til European Youth Olympic Trials.\n Athletics.fo, European Youth Olympic Trials, Results 1000 M Heats Boys, 21 May 2010, 17:30.\n Athletics.fo, \u00darslit FM Vaksin \u00e1 T\u00f3rsbreyt 7. august 2010 kl. 14.00-16.00.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Facebook.com, Fjepparab\u00f3lkur hj\u00e1 R\u00fana Seloy \u00e1 Facebook.\n Bragdid.fo\n\nSeloy, R\u00fani\nSeloy, R\u00fani"}
{"id": "11180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20Reinert%20%281978%29", "title": "Petur Reinert (1978)", "text": "Petur Reinert (f. 28. februar 1978 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein v\u00e6l kendur d\u00f3mari \u00e1 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llinum. \u00cd september 2012 hev\u00f0i hann d\u00f8mt 370 dystir og veri\u00f0 hj\u00e1lpard\u00f3mari \u00ed 130 dystum. Petur hevur veri\u00f0 altj\u00f3\u00f0a UEFA d\u00f3mari s\u00ed\u00f0an 2007. Hann hevur d\u00f8mt altj\u00f3\u00f0a dystir \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nWorldreferee.com, hagt\u00f8l\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsd\u00f3marar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "11181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maywood", "title": "Maywood", "text": "Maywood er ein b\u00fdur \u00ed Illinois \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. B\u00fdurin, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1869, hev\u00f0i umlei\u00f0 24.000 \u00edbugvar \u00ed 2010.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.maywood-il.org\n Maywood \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nIllinois\nB\u00fdir \u00ed Illinois"}
{"id": "11197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chrzan%C3%B3w", "title": "Chrzan\u00f3w", "text": "Chrzan\u00f3w er ein b\u00fdur i Su\u00f0urp\u00f3llandi, sum hevur umlei\u00f0 39 356 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 36 km vestan fyri Krak\u00f3w.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n www.chrzanow.pl\n Chrzanovia Patria Parva\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "11206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chuck%20Norris", "title": "Chuck Norris", "text": "Chuck Norris (f. 10. mars \u00ed 1940 \u00ed Ryan, Oklahoma) var ein av st\u00f8rstu kampsport stj\u00f8rnunum og -sj\u00f3nleikarunum \u00ed 80unum. Var vi\u00f0 \u00ed Bruce Lee filminum Way Of The Dragon og sp\u00e6ldi \u00edgj\u00f8gnum 90'ini rolluna sum The Walker \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Walker, Texas Ranger. Hann hevur vunni\u00f0 s\u00e6r eitt heilt serligt status sum ein av lei\u00f0andi kult-figurunum \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Hann gj\u00f8rdist kendur um heimin sum sj\u00f3nleikari og serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed karate. Gj\u00f8gnumbroti\u00f0 sum sj\u00f3nleikari kom vi\u00f0 at samantvinna sj\u00f3nleik og karate \u00ed filmum saman vi\u00f0 eitt n\u00fa Bruce Lee. Seinni sp\u00e6ldi Chuck Norris \u00ed action-filmum sum \"Missing In Action\", \"Delta Force\" og \"Invasion U.S.A.\". Hann var eisini h\u00f8vu\u00f0sleikari \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini \"Walker, Texas Ranger\".\n\nHann stu\u00f0la\u00f0i John McCain (R) \u00ed 2008 .\n\nKelda \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far USA\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940"}
{"id": "11216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arlundin%20%C3%A1%20Abbreyt", "title": "Vi\u00f0arlundin \u00e1 Abbreyt", "text": "Vi\u00f0arlundin \u00e1 Abbreyt er ein vi\u00f0arlund \u00ed Sandav\u00e1gi. \n\n\u00cd \u00e1ttati\u00e1runum hevur Sandav\u00e1gs kommuna sum eigari s\u00f8gt um at f\u00e1a \u00f8ki\u00f0 \u00e1 Abbreyt sk\u00f3gfri\u00f0a\u00f0. \u00cd 1988 (13. august 1988) var\u00f0 so sk\u00f3gfri\u00f0ing lisin \u00e1 lendi\u00f0. \n\nVi\u00f0arlundin er um 7.340 m\u00b2 til v\u00edddar og liggur \u00e1 matr. nr. 150a, Sandav\u00e1gur.\n\nKeldur \n\n Tr\u00e6planting \u00ed F\u00f8royum \u00ed eina \u00f8ld, Andrias  H\u00f8jgaard, s. 48. T\u00f3rshavn 1989. \n Uppskot til l\u00f8gtingsl\u00f3g um vi\u00f0arv\u00f8kstur og fr\u00edlendisr\u00f8kt, Ey\u00f0un Eltt\u00f8r, talva 2, L\u00f8gting, 4./3. 2003. \n\nV\u00e1gar\nVi\u00f0arlundir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "11226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gepardur", "title": "Gepardur", "text": "Gepardur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acinonyx jubatus) er flekkut r\u00e1nd\u00fdr av kattarslag l\u00edkt tikara. \u00cd heiminum \u00ed dag finnast minni enn 20.000 gepardar eftir, sum sostatt ver\u00f0ur mett sum h\u00f3tt dj\u00f3raslag. Gepardurin er skj\u00f3tast dj\u00f3r \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, i\u00f0 gongur \u00e1 f\u00fdra beinum. Vanliga hevur veri\u00f0 mett, at gepardurin hevur eina toppfer\u00f0 \u00e1 umlei\u00f0 110-120 kilometrar um t\u00edman, men megnar t\u00ed ikki at halda fer\u00f0ina yvir longri t\u00ed\u00f0.\n\nGepardur er skj\u00f3tast millum s\u00fagdj\u00f3r. Stutt strekki rennur einki dj\u00f3r undan gepardinum, hann kann renna 100 km. um t\u00edman. Men hann f\u00e6r ikki sum hinir st\u00f3rk\u00f8ttirnir krept kl\u00f8rnar inn \u00ed labban, so t\u00e6r eru alt\u00ed\u00f0 \u00fatsp\u00edla\u00f0ar, t\u00ed f\u00f3tar hann s\u00e6r sera v\u00e6l, t\u00e1 i\u00f0 hann rennur. Ver\u00f0ur gepardur avd\u00faka\u00f0ur, me\u00f0an hann sn\u00edkir seg eftir fongi, gevst hann alt fyri eitt, er hann meiri enn 180 m. fr\u00e1. Meiri enn onnur hv\u00f8r vei\u00f0iroynd hansara miseydnast.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "11230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Reverends", "title": "The Reverends", "text": "The Reverends er ein f\u00f8royskur alt.country og americana b\u00f3lkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2003. Teir sp\u00e6la t\u00f3nleik, sum teir sj\u00e1lvir nevna \"Nor\u00f0urlendskt Americana\"/\"Alt.Country\". Limirnir hava \u00e1\u00f0ur, sp\u00e6lt og summir sp\u00e6la enn \u00ed b\u00f3lkum sosum Mold, Mc-H\u00e1r, P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll og F\u00f8roya Symfoniorkestri.\n\nLimirnir \u00ed The Reverends eru \n\n Niclas Thorsteinsson - sang. \n Janus Kampmann - gittar. \n Jens Virgar Jakobsen - gittar. \n Kristin Nols\u00f8e Bech - bass. \n R\u00fani K. Mouritsen - trummur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n When You're Done (2009). \u00datgivin hj\u00e1 Tutl.\n\nLeinkjur \n\n http://birkblog.blogspot.com/2009/08/my-heart-is-open-sky.html\n http://www.myspace.com/thereverendsmusic\n http://www.thereverends.com/\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nCountry"}
{"id": "11231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Arge%20Gal%C3%A1n", "title": "Niels Arge Gal\u00e1n", "text": "Niels Arge Gal\u00e1n er forsangari \u00ed punk b\u00f3lkinum 200. Hann hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 guitarleikari \u00ed rokk b\u00f3lkinum Mold. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nG\u00f8tuf\u00f3lk"}
{"id": "11232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niclas%20Thorsteinsson", "title": "Niclas Thorsteinsson", "text": "Niclas Thorsteinsson er oddama\u00f0ur \u00ed country og americana b\u00f3lkinum The Reverends. Hann hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 oddama\u00f0ur \u00ed rokk b\u00f3lkinum Mold og funk b\u00f3lkinum 12 Funky Monkeys. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "11233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristin%20Nols%C3%B8e%20Bech", "title": "Kristin Nols\u00f8e Bech", "text": "Kristin Nols\u00f8e Bech er bassleikari \u00ed b\u00f3lkinum The Reverends. Hann hevur \u00e1\u00f0ur leikt \u00ed b\u00f3lkinum Mold. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "11252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mary%20Travers", "title": "Mary Travers", "text": "Mary Travers (f. 9. november 1936 \u00ed Louisville, Kentucky - d. 16. september 2009 \u00ed Danbury, Connecticut) var partur av sangb\u00f3lkinum Peter, Paul & Mary \u2013 saman vi\u00f0 Paul Stookey og Peter Yarrow. B\u00f3lkurin Peter, Paul & Mary trein fram \u00e1 amerikanska sang- og t\u00f3nleikapallin \u00ed 1961 og leg\u00f0i s\u00ed\u00f0an r\u00f8dd til h\u00f3patals m\u00f3tm\u00e6lissangir \u00ed USA \u00ed tr\u00fdssunum. Kendastir munnu kr\u00edgsandst\u00f8\u00f0ingasangirnir \"Where have all the flowers gone\" og \"Lemon Tree\" vera. Harumframt vann b\u00f3lkurin miklan tokka fyri \u00fatlegging s\u00edna av \"Blovin\u2019 in the Wind\" hj\u00e1 Bob Dylan og \"Leaving on a Jet Plane\" hj\u00e1 John Denver. \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2009"}
{"id": "11253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Capitalism%3A%20A%20Love%20Story", "title": "Capitalism: A Love Story", "text": "Capitalism: A Love Story er heiti\u00f0 \u00e1 s\u00e6tta dokumentarfilminum hj\u00e1 Michael Moore (f. 23. apr\u00edl 1954 \u00ed Flint, Michigan) og hann ver\u00f0ur frums\u00fdndur \u00ed New York og Los Angeles tann 23. septembur 2009. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur filmurin v\u00edstur \u00ed restini av USA tann 2. oktobur. Enn er ikki vist, n\u00e6r filmurin kemur hendan vegin. Moore hevur b\u00e6\u00f0i langa\u00f0 \u00fat eftir bil \u00eddna\u00f0inum, skotv\u00e1pnamentanini og Bush stj\u00f3rnini \u00ed Amerika. N\u00fa leypur hann \u00ed krovi\u00f0 \u00e1 landsins f\u00edggjarmynduleikum. Hann fer at sn\u00fagva seg um f\u00edgggjarkreppuna \u00ed heiminum og serliga \u00ed USA. \n\nFilmurin er sk\u00fdrdur at vera tann besti, sum Moore hevur gj\u00f8rt. \u00cd filminum grei\u00f0ir Moore fr\u00e1 f\u00edggjarliga skammlopinum, sum \u00ed fj\u00f8r rakti heimin \u2013og serliga Amerika. \u00cd bretska bla\u00f0num The Guardian f\u00e6r filmurin 4 av 5 stj\u00f8rnum. Filmurin ver\u00f0ur l\u00fdstur sum eitt \u00e1lop \u00e1 kapitalistisku skipanina, har nakrir f\u00e1ir gribbar skora vinningin og hava skuldina fyri ney\u00f0 og arm\u00f3\u00f0 hj\u00e1 milli\u00f3num av \u00f8\u00f0rum. Bankar og kapitalgrunnar eru teir \u00f3ndu, sum gera so fl\u00f8ktar \u00edl\u00f8gur, at eingin hevur nakran m\u00f8guleika at gj\u00f8gnumsko\u00f0a t\u00e6r. Filmurin er samansettur av s\u00f8gum fr\u00e1 syndarligum mannalagnum, humori, happenings og filmsbrotum. \n\nUmstr\u00edddi Moore eigur fleiri dokumentarfilmar, i\u00f0 eru h\u00e6gstir \u00e1 toplistanum yvir dokumentarfilmar, i\u00f0 hava vunni\u00f0 flest filmar inn aftur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Official website\n S\u00edggj treylaran her\n\nDokumentarfilmar"}
{"id": "11254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lawetz", "title": "Lawetz", "text": "T\u00f3nleikab\u00f3lkurin Lawetz var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00e1 heysti 2002. B\u00f3lkurin spratt burtur\u00far t\u00f3nleikaumhv\u00f8rvinum \u00ed Hoyd\u00f8lum. \n\nLawetz var vi\u00f0 \u00ed Prix F\u00f8royum \u00ed 2003 og 2005. \n\nTil Prix F\u00f8royar 2003 var manningin: H\u00f8gni Reistrup, D\u00e1vur Juul Magnussen, R\u00fani Mouritsen, \u00cdsak Sambleben og H\u00f8gni Fagraberg. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "11257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20R%C3%A6ttur", "title": "F\u00f8roya R\u00e6ttur", "text": "F\u00f8roya R\u00e6ttur er d\u00f3mst\u00f3lurin \u00ed F\u00f8royum. Her tekur d\u00f3marin, sum eisini ver\u00f0ur nevndur Sorinskrivarin, st\u00f8\u00f0u til l\u00f3garbrotini. D\u00f3mur kann ver\u00f0a skotin inn fyri landsr\u00e6ttin. Av t\u00ed, at d\u00f3msvaldi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er danskt, skal danski landsr\u00e6tturin vi\u00f0gera sl\u00edk m\u00e1l. Tveir landsr\u00e6ttir eru, Vestari landsr\u00e6ttur \u00ed Viborg og Eystari landsr\u00e6ttur \u00ed Keypmannahavn, sum er tann, i\u00f0 kemur til F\u00f8roya nakrar fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 at vi\u00f0gera d\u00f3msm\u00e1l.\n\nS\u00f8gan \n \nHer ein stuttur samandr\u00e1ttur av s\u00f8guni, sum kn\u00fdtir seg at f\u00f8roya r\u00e6tti. Samandr\u00e1tturin er er at finna \u00ed b\u00f3klinginum \"Dommeren - i det 20. \u00e5rhundrede\", har J\u00f3gvan H. Andreassen, fyrrv. sorinskrivari hevur skriva partin um F\u00f8royar. \n\nF\u00f8royar eru bygdar av norskum landn\u00e1msmonnum, og teir fyrstu teirra eru helst komnir higar \u00ed fyrru helvt av 800-talinum. \u00cd fyrstuni h\u00f8vdu oyggjarnar eina r\u00e6ttiliga sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga st\u00f8\u00f0u vi\u00f0 egnum altingi; men okkurt um 1035 gj\u00f8rdist F\u00f8royar norskt skattland, og norsk l\u00f3gg\u00e1va troka\u00f0i seg meira og meira fram. \n\nEftir kongssfelagsskapin millum Danmark og Noreg, v\u00f3r\u00f0u F\u00f8royar framvegis rokna\u00f0ar sum norskt land, og ta\u00f0 var framvegis norsk l\u00f3gg\u00e1va, sum var galdandi her. F\u00f8royar v\u00f3ru, og eru b\u00fdttar sundur \u00ed 6 s\u00fdslur, og hv\u00f8r s\u00fdsla var rokna\u00f0 sum eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00e6ttard\u00f8mi. \n\nD\u00f3marnir \u00e1 s\u00fdslutingunum, ella v\u00e1rtingunum, sum s\u00fdslutingini eisini v\u00f3ru nevnd, kundu skj\u00f3tast inn fyri l\u00f8gtingi\u00f0, sum var samansett av l\u00f8gmanni og upprunaliga 36, seinni 48 l\u00f8gr\u00e6ttumonnum \u2013 8 fyri hv\u00f8rja s\u00fdslu, har t\u00f3 bert ein partur d\u00f8mdi \u00ed teimum einst\u00f8ku m\u00e1lunum. \u00cd revsim\u00e1lum var f\u00fatin \u00e1k\u00e6ri, \u00e1 v\u00e1rtingum t\u00f3 vi\u00f0hv\u00f8rt \u00ed hansara sta\u00f0 vi\u00f0komandi s\u00fdsluma\u00f0ur. \n\nSorinskrivari hevur veri\u00f0 kn\u00fdttur at l\u00f8gtinginum heilt s\u00ed\u00f0an umlei\u00f0 1571; men hansara uppg\u00e1va var upprunaliga bert at veglei\u00f0a l\u00f8gr\u00e6ttumenninar og at f\u00f8ra tingb\u00f3kina. Seinni fekk sorinskrivarin mynduleika at d\u00f8ma \u00e1 v\u00e1rtingunum. \u00cd 1816 var\u00f0 l\u00f8gtingi avtiki\u00f0 og d\u00f3msvaldi\u00f0 \u00ed n\u00e6stan \u00f8llum m\u00e1lum lati\u00f0 upp \u00ed hendurnar \u00e1 sorinskrivaranum. \n\nEftir at Danmark hev\u00f0i fingi\u00f0 s\u00edna egnu r\u00e6ttargangsl\u00f3g, var\u00f0 serlig r\u00e6ttargangsl\u00f3g gj\u00f8rd fyri F\u00f8royar. F\u00f8royska r\u00e6ttargangsl\u00f3gin l\u00edkist fr\u00e1 teirri donsku m.a. vi\u00f0 ta\u00f0, at F\u00f8roya r\u00e6ttur hevur d\u00f3msmyndugleika \u00ed \u00f8llum r\u00e6ttarm\u00e1lum, og eru F\u00f8royar eitt serligt nevningar\u00e6ttard\u00f8mi vi\u00f0 sorinskrivaranum sum r\u00e6ttarformanni. Til at skj\u00f3ta r\u00e6ttarm\u00e1l fyri H\u00e6gstar\u00e6tt krevst ikki serligt loyvi.\n\nS\u00ed eisini: Sorinskrivarar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n F\u00f8roya R\u00e6ttur\n\n Dommeren - i det 20. \u00e5rhundrede. \n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nDanskir stovnar og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "11270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6tley%20Cr%C3%BCe", "title": "M\u00f6tley Cr\u00fce", "text": "M\u00f6tley Cr\u00fce er ein Grammy-\u00fatnevndur amerikanskur hard rock b\u00f3lkur stovna\u00f0ur \u00ed Los Angeles, Kalifornia \u00ed 1981. \n\nB\u00f3lkurin var stovna\u00f0ur av bassleikaranum Nikki Sixx, sum t\u00e1 var limur \u00ed heavy metal b\u00f3lkinum London og trummusp\u00e6laranum Tommy Lee. S\u00ed\u00f0ani komu guitarsp\u00e6larin Mick Mars og sangarin Vince Neil upp\u00ed b\u00f3lkin. \n\nMotley Crue hevur selt yvir 80 mi\u00f3. eint\u00f8k kring allan heim.  \u00edrokna 23,5 mi\u00f3. \u00ed USA  \n\nLimirnir \u00ed b\u00f3lkinum eru kendir fyri s\u00edn har\u00f0a og villa l\u00edvsst\u00edl; Fleiri av limunum hava veri\u00f0 \u00ed fongsul og veri\u00f0 misn\u00fdtarar av b\u00e6\u00f0i r\u00fasdrekka og r\u00fasevnum. N\u00fdggjunda \u00fatg\u00e1van vi\u00f0 heitinum Saints of Los Angeles kom \u00fat 24. juni \u00ed 2008. \u00cd l\u00f8tuni (2011) skriva teir t\u00f3nleik til komandi fl\u00f8guna.\n\nPl\u00e1tuskr\u00e1 \n Too Fast for Love (1981)\n Shout at the Devil (1983)\n Theatre of Pain (1985)\n Girls, Girls, Girls (1987)\n Dr. Feelgood (1989)\n Decade of Decadence (1991)\n M\u00f6tley Cr\u00fce (1994)\n Generation Swine (1997)\n New Tattoo (2000)\n Saints of Los Angeles (2008)\n\nKeldur\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0ir \n\n Official website. \n Vince Neil's official website. \n Mick Mars' official website. \n Nikki Sixx's official website. \n Tommy Lee's official website. \n Official Store for Nikki Sixx and Vince Neil. \n M\u00f6tley Cr\u00fce Videos. \n M\u00f6tley Cr\u00fce Official Photos. \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "11280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Angela%20Merkel", "title": "Angela Merkel", "text": "Angela Dorothea Merkel (f. 17. juli 1954 \u00ed Hamburg) er samveldiskanslari \u00ed T\u00fdsklandi. Merkel er 61 \u00e1r og \u00fatb\u00fagvin alisfr\u00f8\u00f0ingur og hevur eina bergtakandi politiska l\u00edvslei\u00f0 aftan fyri seg. Eftir at b\u00e6\u00f0i t\u00fdsklondini runnu saman ba\u00f0 t\u00e1verandi t\u00fdski r\u00edkiskanslarin Helmut Kohl hana \u00ed 1990 taka vi\u00f0 sum r\u00e1\u00f0harri \u00ed kvinnu- og ungd\u00f3msm\u00e1lum. Og komandi \u00e1rini fekk hon liti\u00f0 \u00ed hendi fleiri t\u00fd\u00f0andi r\u00e1\u00f0harrasessir. Merkel, sum er afturvald til r\u00edkiskanslara \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed 2009, hevur fyrsta f\u00fdra\u00e1raskei\u00f0i\u00f0 \u00ed emb\u00e6tinum fingi\u00f0 ein m\u00f3\u00f0urligan leiklut hj\u00e1 t\u00fdska f\u00f3lkinum. Sagt ver\u00f0ur um Angelu Merkel, at hon leitar s\u00e6r r\u00e1\u00f0 \u00ed B\u00edbliuni og styrki \u00far eysturt\u00fdsku r\u00f3tum s\u00ednum. \n\nMerkel, f\u00f8dd Angela Dorothea Kasner, er f\u00f8dd \u00ed Hamborg \u00ed 1954. P\u00e1pin var lutherianskur prestur, og mamman var l\u00e6rarinna \u00ed eingilskum og lat\u00edn. Hon vaks upp \u00ed DDR, las fysikk og fekk doktaragrad \u00ed 1986. Seinast \u00ed 1980unum f\u00f3r hon upp \u00ed politikk. Hon melda\u00f0i seg inn \u00ed CDU (Christlich Demokratische Union Deutschlands), og eftir stutta t\u00ed\u00f0 bleiv hon r\u00e1\u00f0harri fyri kvinnur og ung, seinri fyri umhv\u00f8rvi og atomtrygd. \u00cd november 2005 bleiv hon kanslari \u00ed T\u00fdsklandi \u2013 sum tann fyrsta kvinnan. Hon er eisini fyrsti kanslari \u00far fyrrv. DDR og yngsti kanslari og hevur sostatt sett fleiri met. \n\nHeimsins valdsmesta kvinna eitur framvegis Angela Merkel \u00ed 2009. Prestsd\u00f3ttirin \u00far landinum, sum hvarv \u2013 fyrrverandi kommunistiska Eysturt\u00fdsklandi (DDR) \u2013 er vald aftur \u00ed 2009 til r\u00edkiskanslara \u00ed T\u00fdsklandi. M.a. t\u00ed, at hon hevur vunni\u00f0 atkv\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 f\u00f3lki, sum annars ikki taka undir vi\u00f0 konservativa politikkinum hj\u00e1 flokki hennara, Kristiligu Demokratunum, CDU, og bayerska br\u00f3\u00f0urflokkinum, CSU. \n\nHon f\u00e6r atkv\u00f8\u00f0ur fyri ta\u00f0, hon er \u2013 Angela Merkel. T\u00fdska landsm\u00f3\u00f0irin. Og fyrsta f\u00fdra \u00e1ra skei\u00f0i\u00f0 sum kanslari hevur hon havt hepna hond vi\u00f0 s\u00e6r. Hon hevur v\u00edst seg sum sannan ver\u00f0inspolitikara. Til d\u00f8mis f\u00edrdi hon ikki fyri at koma vi\u00f0 hv\u00f8ssum \u00e1brei\u00f0slum m\u00f3ti stj\u00f3rnini hj\u00e1 fyrrverandi amerikanska forsetanum George W. Bush \u2013 uttan kortini at ska\u00f0a vi\u00f0urskiftini millum T\u00fdskland og Amerika. Og \u00ed dag er vinarlagi\u00f0 sera gott millum hana og stj\u00f3rnina hj\u00e1 Obama. Samstundis er ta\u00f0 eydnast henni at f\u00e1a g\u00f3\u00f0 vi\u00f0urskifti \u00ed lag vi\u00f0 grannalandi\u00f0 P\u00f3lland. Og t\u00f3nin millum T\u00fdskland og Russland er eisini vor\u00f0in bl\u00ed\u00f0ari. \n\nFleiri t\u00fdsk bl\u00f8\u00f0 hava upp undir vali\u00f0 r\u00f3st Angelu Markel fyri skilag\u00f3\u00f0a handfaring av f\u00edggjarkreppuni, sum hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at T\u00fdskland n\u00fa er ta\u00f0 av ES-londum, sum av \u00e1lvara aftur er fari\u00f0 at merkja framgongd \u00ed b\u00faskapinum. H\u00f3ast ringastu f\u00edggjakreppuna s\u00ed\u00f0an Seinna heimsbardaga, ri\u00f0u b\u00e6\u00f0i Angela Merkel og sosialdemokratiski f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri hennara, Peer Steinbr\u00fcck, av s\u00e6r stormin og skipa\u00f0u \u00ed felag fyri einum javningarpolitikki \u00e1 teimum \u00f8kjum, har kreppan rakti meinast. \n\nHon hevur vakt internationalan ans og vi\u00f0urkenning fyri fr\u00e1l\u00edku samr\u00e1\u00f0ingarevni s\u00edni, seinast sum ES-forkvinna \u00ed juni 2007, t\u00e1 ta\u00f0 eydna\u00f0ist henni at f\u00e1a semju um eina n\u00fdggja ES-traktat.\n\nPolitikarar \u00far T\u00fdsklandi\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "11281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Triangle", "title": "Triangle", "text": "Triangle (\u30c8\u30e9\u30a4\u30a2\u30f3\u30b0\u30eb, \u00fattala\u00f0 \"Toraianguru\") er heiti\u00f0 \u00e1 tri\u00f0ju pl\u00e1tu\u00fatg\u00e1vuni hj\u00e1 teknopop b\u00f3lkinum Perfume. Sj\u00e1lvt heiti\u00f0 \u00e1 tri\u00f0ju pl\u00e1tuni er alment givi\u00f0 \u00fat sum s\u00famb\u00f3li\u00f0 \u22bf. Triangle \u00fatg\u00e1van var almannakunngj\u00f8rd \u00e1 Perfume konsertini Disco!Disco!Disco! og \u00e1 \u00fatg\u00e1vudegnum, 8. juli 2009, kom pl\u00e1tan sum CD fl\u00f8ga og CD + DVD fl\u00f8gu \u00ed avmarkari n\u00f8gd. DVD fl\u00f8gan hev\u00f0i ymsar t\u00f3nleika videol\u00f8g og uppt\u00f8kur fr\u00e1 konsertum. \n\n\"Night Flight\" lagi\u00f0 \u00e1 Triangle var br\u00fakt \u00ed l\u00fdsingum hj\u00e1 Moriniga Mj\u00f3lk fyri teirra Pino Airlines l\u00fdsingaherfer\u00f0. \"I Still Love You\" var \u00e1 DVD fl\u00f8guni sum ein sertstak video.\n\nSp\u00e6lilisti\n\nCD fl\u00f8ga \n\n \"Take Off\" \n \"Love The World\"\n \"Dream Fighter\"\n \"Edge\" (\u22bf-mix)\n \"Night Flight\"\n \"Kiss And Music\"\n \"Zero Gravity\"\n \"I Still Love U\"\n \"The Best Thing\"\n \"The Speed Of Sound\"\n \"\u30ef\u30f3\u30eb\u30fc\u30e0\u30fb\u30c7\u30a3\u30b9\u30b3\" (\u00fattala\u00f0 Wanruumu Disuko, f\u00f8royskt: Eitt R\u00fam Disko) \n \"\u9858\u3044\" (\u00fattala\u00f0 Negai, f\u00f8royskt: Ynski)\n\nDVD fl\u00f8ga \n\n \"I Still Love You\" Serstakt videolag\n \"Night Flight\" Uppt\u00f8ka fr\u00e1 konsert \n \"Edge\" (\u22bf-mix) Uppt\u00f8ka fr\u00e1 konsert \n \"Love The World\" Upptra\u00f0kan \u00ed sj\u00f3nvarpi\n \"Dream Fighter\" Upptra\u00f0kan \u00ed sj\u00f3nvarpi\n \"\u30ef\u30f3\u30eb\u30fc\u30e0\u30fb\u30c7\u30a3\u30b9\u30b3 (Eitt R\u00fam Disko)\" Upptra\u00f0kan \u00ed sj\u00f3nvarpi \n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "11283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roman%20Polanski", "title": "Roman Polanski", "text": "Roman Raymond Polanski (f. 18. august, 1933 \u00ed Par\u00eds, Frakland) er fransk/p\u00f3lskur leikstj\u00f3ri og filmsleikari. Hann er m.a. kendur fyri at hava leikstj\u00f3rna\u00f0 filmar sum Rosemary's Baby, Chinatown og The Pianist. Eisini bleiv Polanski n\u00f3gv umtala\u00f0ur \u00ed 1969, t\u00e1 kona hansara Sharon Tate, sum var vi\u00f0 barn, og f\u00fdra vinf\u00f3lk hj\u00e1 teimum v\u00f3r\u00f0u myrd av Charles Manson-familjuni \u00ed heiminum hj\u00e1 Polanski. \n\n76 \u00e1ra gamli polsk-franski leikstj\u00f3rin bleiv handtikin \u00ed 2009. Hann var j\u00fast komin til Sveis, har hann skuldi taka \u00edm\u00f3ti einum hei\u00f0urspr\u00edsi fyri s\u00edtt l\u00edvsverk sum leikstj\u00f3ri \u00e1 Zurich Film Festival. S\u00ed\u00f0an 1978 hevur Polanski fl\u00fdtt undan amerikonsku myndugleikunum eftir at ver\u00f0a \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava dr\u00f8gga\u00f0 og havt samlegu vi\u00f0 einari 13 \u00e1ra gamlari gentu til eina veistlu hj\u00e1 Jack Nicholson \u00ed Hollywood, Kalifornia. \n\nPolanski j\u00e1tta\u00f0i seg sekan \u00ed at hava havt samlegu vi\u00f0 gentuni, men r\u00fdmdi \u00far USA til Par\u00eds, \u00e1\u00f0renn d\u00f3mur fall \u00ed m\u00e1linum. S\u00ed\u00f0ani hevur Polanski av \u00f3tta fyri einari m\u00f8guligari handt\u00f8ku aldrin veri\u00f0 \u00ed londum, i\u00f0 hava \u00fatleveringsavtalur vi\u00f0 USA.\n\nHevur leikstj\u00f3rna\u00f0 hesir filmar \n\n*Hesir filmar eru partur av hansara 'Apartment Trilogy'.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Roman Polanski\n Samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 Charlie Rose, Mars 2000\nSamr\u00f8\u00f0a: Roman Polanski: 'Wanted and Desired\n\nFraklendingar\nP\u00f3llendingar"}
{"id": "11286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arni%20Zachariassen", "title": "Arni Zachariassen", "text": "Arni Zachariassen er ein ma\u00f0ur vi\u00f0 n\u00f3gvum talentum. Hann er kendur sum gittar\u00farm\u00e6lingur \u00far kristnu b\u00f3lkunum I Am og Braquet, aktivur kjakari, bloggari og skribentur, og so er hann ein av stovnarunum av felagskapinum Dialogos, i\u00f0 mi\u00f0jar eftir at sameina kristnu tr\u00fanna og darwinistisku moderna\u00f0u heimsmyndina. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir bloggarar"}
{"id": "11290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ICANN", "title": "ICANN", "text": "ICANN \u2013 Internet Corporation for Assigned Names and Numbers \u2013 bleiv stovna\u00f0 av amerikonsku stj\u00f3rnini \u00ed sept. 1998. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 felagnum er at hava eftirlit vi\u00f0 internetinum, og serliga teimum \u00f8kjum, i\u00f0 kunnu koma tv\u00f8rt fyri a\u00f0rar l\u00f3gir; s.s. yvir ognarr\u00e6tti og innan trygd. \n\nUSA"}
{"id": "11291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8libat", "title": "S\u00f8libat", "text": "F\u00f3lk, i\u00f0 fara \u00ed s\u00f8libat, eru ikki aseksuel. Altso tey hava hug til sex, men tey velja at halda seg fr\u00e1 sex, til d\u00f8mis av \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum ors\u00f8kum. \n\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "11292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Transkyndur", "title": "Transkyndur", "text": "At ein pers\u00f3nur er transkyndur ella umkyndur (danskt: transseksuel) merkir ikki, at vi\u00f0komandi er samkyndur. Ta\u00f0 merkir bert, at vi\u00f0komandi identifiserar seg vi\u00f0 ta\u00f0 kyni\u00f0, i\u00f0 hann ella hon ikki er, og vil fegin broyta kyn. Ein ma\u00f0ur, i\u00f0 vil broyta kyn til kvinnu, kann gott f\u00f8la seg drignan at kvinnum. \n\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i\nLGBT"}
{"id": "11293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Transvestittur", "title": "Transvestittur", "text": "Ein transvestittur (\u00e1 danskum - Transvestisme) d\u00e1mar til t\u00ed\u00f0ir (ella allat\u00ed\u00f0) at ganga kl\u00e6\u00f0um hj\u00e1 \u00f8vugta kyninum. Er ikki heilt ta\u00f0 sama sum ein transkyndur. Hetta merkir ikki, at vi\u00f0komandi hevur hug at skifta kyn, eins og ein transkyndur pers\u00f3nur. Einum n\u00fdtist heldur ikki at vera samkyndur, h\u00f3ast ein er transvestittur.\n\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i\nLGBT"}
{"id": "11294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aseksuellur", "title": "Aseksuellur", "text": "Aseksuellur - Ta\u00f0 ver\u00f0ur kjakast, um ta\u00f0 er ein seksuellur r\u00e6ttningur ella ein seksuel disfunkti\u00f3n. Men \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum er ta\u00f0 ein pers\u00f3nur, i\u00f0 er seksuelt passivur ella beinlei\u00f0is vamlast vi\u00f0 sex. \n\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "11295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Metroseksualitetur", "title": "Metroseksualitetur", "text": "Metroseksualitetur hevur sum so onki vi\u00f0 kynsl\u00edv at gera, men or\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt um menn, i\u00f0 ganga upp \u00ed s\u00edna \u00fatsj\u00f3nd eins og kvinnur. Til d\u00f8mis vi\u00f0 at n\u00fdta sj\u00e1lvbr\u00fanara, sminku, ganga til andlitsr\u00f8kt og so framvegis. \n\nKynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "11299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikki%20Sixx", "title": "Nikki Sixx", "text": "Nikki Sixx  (f\u00f8ddur: Frank Carlton Serafino Feranna, yngri. 11. desember, 1958) er ein amerikanskur bass sp\u00e6lari, rith\u00f8vundur, fotografur, og h\u00f8vu\u00f0s sangskrivari \u00ed hard rock b\u00f3lkinum M\u00f6tley Cr\u00fce. Hann var eisini basssp\u00e6lari \u00ed glam metal b\u00f3lkinum London, \u00ed b\u00f3lkinum 58, hard rock b\u00f3lkinum Brides of Destruction og n\u00fdligani \u00ed b\u00f3lkinum Sixx:A.M.. \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nMyndaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "11300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tommy%20Lee", "title": "Tommy Lee", "text": "Tommy Lee (f\u00f8ddur Thomas Lee Bass 3. oktober 1962 \u00ed Athen) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, trummusl\u00e1ari og sangari. Hann er ein av stovnarunum av hard rock-b\u00f3lkinum M\u00f6tley Cr\u00fce. Afturat hesum hevur hann eisini stovna\u00f0 rap-metal-b\u00f3lkin Methods of Mayhem, og hevur hartil gj\u00f8rt fleiri t\u00f3nleikalig prosjekt. Hann hevur veri\u00f0 giftur vi\u00f0 sj\u00f3nleikarunum Heather Locklear og Pamelu Anderson, sum hann hevur tvey b\u00f8rn saman vi\u00f0.\n\nStakl\u00f8g\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "11303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hard%20rock", "title": "Hard rock", "text": "Hard rock ella heavy rock eru undirb\u00f3lkar av rokkt\u00f3nleiki, sum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1960'unum festi r\u00f8tur gj\u00f8gnum \"garage\" og \"psykodeliskum rocki\" og er munandi har\u00f0ari enn vanligur rokkt\u00f3nleikur. Ta\u00f0 er sermerkt av ovurn\u00fdtslu av \"reingja\u00f0um \" el-guitarum, bass guitara, trummum og syntesaisarum.\n\nEy\u00f0kenni \n\nHard rock er sterkt inspirera\u00f0 av bluest\u00f3nleiki; Mest n\u00fdtti t\u00f3naskalin er t\u00ed hin pentatoniski, sum er vanligur \u00ed bluesh\u00f8pi. Eldri bluest\u00f3nleikur var akustiskt grunda\u00f0ur. Hard rock tekur haraftur\u00edm\u00f3ti n\u00fdtslu av n\u00fdm\u00f3tans lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum, so sum elguitarum, trummum og bass. Ein merkisverdur munur fr\u00e1 t\u00ed traditionella bluest\u00f3nleikinum er, at hard rock sj\u00e1ldan er bundi\u00f0 at akkordgongdini I, IV og V, sum s\u00ed\u00f0ani er bygd \u00e1 12 ella 16 taktum. Haraftur\u00edm\u00f3ti eru n\u00f3gvar ymsar akkordir n\u00fdttar \u00ed hard rock-t\u00f3nleiki.\n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "11304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Angelina%20Jolie", "title": "Angelina Jolie", "text": "Angelina Jolie (f\u00f8dd Angelina Jolie Voight 4. juni 1975 \u00ed Los Angeles, Kalifornia) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hon leikti fyrstu fer\u00f0 vi\u00f0 \u00ed einum filmi, t\u00e1 hon var barn, ta\u00f0 var \u00ed 1982, t\u00e1 hon saman vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00ednum, Jon Voight, hev\u00f0i ein leiklut \u00ed filminum Lookin' to Get Out. Hon er gift vi\u00f0 Brad Pitt og saman hava tey fingi\u00f0 seks b\u00f8rn, harav tr\u00fd av teimum eru \u00e6ttleidd.\n\nAngelina Jolie er ST Goodwill-sendikvinna og hevur arbeitt vi\u00f0 fl\u00f3ttaf\u00f3lksspurninginum s\u00ed\u00f0an 2002. \u00cd 2007 g\u00f3vu Angelina Jolie og Brad Pitt 1 mi\u00f3. dollarar til hj\u00e1lp til fl\u00f3ttaf\u00f3lkini \u00ed Darfur-landspartinum \u00ed Sudan, Afrika.\n\nHei\u00f0ur \nAngelina Jolie hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursl\u00f8nir og vir\u00f0isl\u00f8nir fyri s\u00edtt arbei\u00f0i sum sj\u00f3nleikari. Hon hevur m.a. fleiri fer\u00f0ir vunni\u00f0 Golden Globe Award.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "11305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/McDonald%27s", "title": "McDonald's", "text": "Ta\u00f0 eru uml. 31.000 McDonald's matstovur \u00ed \u00f8llum heiminum. Meira enn tri\u00f0ja hv\u00f8r teirra liggur \u00ed USA. Longri vekk enn 172 kilometrar \u00ed beinari linju ella 230 km vi\u00f0 bili kemur mann ikki fr\u00e1 einari McDonald's matstovu, er mann staddur \u00ed Amerika. Fyri at vera staddur sum longst fr\u00e1 sl\u00edkari matstovu, ver\u00f0ur ein noyddur at fer\u00f0ast til eitt oy\u00f0i pl\u00e1ss \u00ed statinum South Dakota. Hetta pl\u00e1ss nevnist Glad Valley. \n\nMcDonald's hev\u00f0i eitt yvirskot \u00ed \u00e1rsins fyrsta \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ingi \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 4,4 milliardir kr\u00f3nur \u00ed 2008. Ta\u00f0 er ein h\u00e6kking \u00e1 24 prosent samanbori\u00f0 vi\u00f0 sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed 2007. Ors\u00f8kin til h\u00e6kkingina er millum anna\u00f0 tann, at fleiri afrikanarar, asiatar og f\u00f3lk \u00far teimum arabisku tj\u00f3\u00f0unum, hava av \u00e1lvara tiki\u00f0 Big Mac og hinar burgarnar til s\u00edn. T\u00f3 er tann st\u00f8rsti v\u00f8ksturin \u00ed Evropa. Her er ein v\u00f8kstur upp\u00e1 11 prosent fr\u00e1 2007. \n\nMcDonald's hevur \u00e6tlanir um at opna 1.000 n\u00fdggjar matstovur kring heimin \u00ed 2009.\n\nS\u00ed eisini \nBurger King\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "11307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franchise-keta", "title": "Franchise-keta", "text": "Franchise-ketan er \u00ed serst\u00f8\u00f0u, er blandingur av sj\u00e1lvbodnari ketu og veruligari ketu. S\u00e1ttm\u00e1labundin skipan er \u00edmillum veitara, nevndur franchisor, og takarar, nevndir franchisees. Veitari eigur og letur s\u00f8lur\u00e6ttindi til takarar, i\u00f0 keypa hesi r\u00e6ttindi. Veitari, franchisor, r\u00e6\u00f0ur yvir v\u00f8ru\u00farvali, innr\u00e6tting og markna\u00f0arf\u00f8ring. Takarar, franchisees, gjalda afturfyri, vanliga \u00ed prosentum av s\u00f8luni, og f\u00e1a solei\u00f0is r\u00e6tt til at br\u00faka merki og v\u00f8ru veitarans. \n\nT\u00edl\u00edkt samstarv gerst alsamt vanligari \u00e1 okkara lei\u00f0um. HTH, Fl\u00fcgger, Vero Moda og Body Shop eru d\u00f8mi um t\u00edl\u00edk samt\u00f8k. Amerikonsku virkjateggjurnar McDonald's og Burger King eru v\u00e6l kendar um allan heim. \n\nTa\u00f0 skal vi\u00f0merkjast, at handilsgrundarlagi\u00f0 er skiftandi, eins og handilskipanir og handilsketur st\u00f8\u00f0ugt broytast \u00ed tali og vavi og laga seg eftir broyttum markna\u00f0artreytum. V\u00f8rustreymurin umr\u00f8ddur \u00ed stuttum kann grei\u00f0a meira fr\u00e1 v\u00f8ruskiftinum \u00ed vinnuni.\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "11308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mick%20Mars", "title": "Mick Mars", "text": "Mick Mars (f\u00f8ddur Robert Alan Deal 4. mai 1951 \u00ed Terre Haute, Indiana ) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari. Hann er kendur sum r\u00fatmu- og solo guitarsp\u00e6larin \u00ed tung m\u00e1lms/hard rock b\u00f3lkinum M\u00f6tley Cr\u00fce.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "11309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vince%20Neil", "title": "Vince Neil", "text": "Vincent Neil Wharton er forsangari \u00ed hard rock b\u00f3lkinum M\u00f6tley Cr\u00fce. Umframt hetta hevur hann givi\u00f0 fleiri \u00fatg\u00e1vur \u00fat sj\u00e1lvur.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSolo \u00fatg\u00e1vur \n\n Exposed, 1993, USA #13. \n Carved in Stone, 1995, USA #139. \n Live at the Whisky: One Night Only, 2003.\n\n\u00datvortis leinkjur \n\n Vince Neil - Official website. \n M\u00f6tley Cr\u00fce - Official website. \n Official Cruefest 2009 Tour website.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "11310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miguel%20Marin%20Hidalgo", "title": "Miguel Marin Hidalgo", "text": "\u00cd sjeyti\u00e1runum b\u00fa\u00f0i spani\u00f3lin Miguel Marin Hidalgo hj\u00e1 Hispania Film \u00ed F\u00f8royum og gj\u00f8rdi saman vi\u00f0 konu s\u00ednari fimm filmar \u00ed F\u00f8royum. M.a. gj\u00f8rdi hann filmin Rannv\u00e1 \u00ed 1975, sum er hin fyrsti sp\u00e6lifilmurin vi\u00f0 f\u00f8royskum m\u00e1li og vi\u00f0 f\u00f8royskum sj\u00f3nleikarum. Men aftan\u00e1 eina t\u00ed\u00f0 valdi hann at flyta aftur til Spania og t\u00f3k filmarnar vi\u00f0 s\u00e6r. Ongin eint\u00f8k v\u00f3ru eftir \u00ed F\u00f8royum, og s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 var hildi\u00f0, at filmarnir v\u00f3ru horvnir, og f\u00f3ru ongant\u00edd at koma aftur\u00ed aftur. Inntil 2009. \n\nEin av teimum, i\u00f0 leita\u00f0i eftir filmunum var stj\u00f3rin hj\u00e1 Samvit Elin Heinesen. \u00cd fleiri \u00e1r hev\u00f0i hon roynt at fingi\u00f0 fatur \u00e1 Miguel og hansara filmum, men til f\u00e1n\u00fdtis. Arbeitt verdur vi\u00f0 at restaurera filmarnar og digitalisera teir. Myndag\u00f3dskan er eftir umst\u00f8\u00f0unum g\u00f3\u00f0, men lj\u00f3\u00f0g\u00f3\u00f0skan er illa farin av teimum mongu \u00e1runum \u00e1 loftinum.\n\nKeldur \n \u00e1ri\u00f0 i\u00f0 f\u00f3r, 7. \u00e1rg. 1976 (Oktobur, \"Rannv\u00e1\", \"Heystbl\u00f3mur\"))\n \u00e1ri\u00f0 i\u00f0 f\u00f3r, 8. \u00e1rg. 1977 (Juni, \"P\u00e1ll Fangi\")\n\nSpani\u00f3lar\nLeikstj\u00f3rar"}
{"id": "11313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Def%20Leppard", "title": "Def Leppard", "text": "Def Leppard er ein enskur rokkb\u00f3lkur \u00far Sheffield, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1977 sum partur av New Wave of British Heavy Metal-r\u00f8rsluni. Grunda\u00f0 \u00e1 styrkini \u00ed \u00fatg\u00e1vunum Pyromania og Hysteria bleiv Def Leppard ein tann best seljandi rokkb\u00f3lkurin \u00ed 1980\u2019unum vi\u00f0 einari s\u00f8lu omanfyri 65 mi\u00f3. eint\u00f8kum kring allan heim . Av hesum v\u00f3r\u00f0u 35 mi\u00f3. eint\u00f8k seld \u00ed USA. Def Leppard eru \u00e1 31. pl\u00e1ssi \u00e1 \"Greatest Artists of Hard Rock\" hj\u00e1 VH1.\n\nT\u00f3nleikast\u00edlur og arvur \nT\u00f3nleikurin hj\u00e1 Def Leppard er eitt bland vi\u00f0 elementum \u00far hard rokki, \u00fatg\u00e1vuorientera\u00f0um rokki og tungm\u00e1lmst\u00f3nleiki, vi\u00f0 fleirfaldum l\u00f8gum av vokal harmonium og melodi\u00f8sum guitarriffum. H\u00f3\u00f0ast teir mangan hava veri\u00f0 rokna\u00f0ir millum st\u00f8rstu b\u00f3lkarnar \u00ed New Wave Of British Heavy Metal-r\u00f8rsluni seint \u00ed 1970'unum, v\u00f3r\u00f0u teir mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1980'unum \u00f3ynskt settir \u00ed samband vi\u00f0 veksandi glam metal leikpallin, fyrst og fremst orsaka\u00f0 av teirra mainstream succes og teirra f\u00ednpolera\u00f0u lj\u00f3\u00f0framlei\u00f0slu. Def Leppard hava \u00fatv\u00edst s\u00edna \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 \"glam metal\" spjaldrinum, t\u00e1 ta\u00f0 \u00edfylgi teimum, ikki j\u00fast l\u00fdsir teirra \u00fatsj\u00f3nd og t\u00f3nleikast\u00edl.\n\nT\u00e1 \u00fatg\u00e1van \"Hysteria\" kom \u00fat, \u00fatvikla\u00f0i b\u00f3lkurin eitt sermerkt lj\u00f3\u00f0b\u00edl\u00e6t vi\u00f0 elektroniskum trummum og effektl\u00f8ddum guitarlj\u00f3\u00f0i, og oman\u00e1 fleirfalda\u00f0 l\u00f8g av luftigum, harmonisera\u00f0um r\u00f8ddum. Def Leppard er ein av fimm rokkb\u00f3lkum, sum hava tv\u00e6r studiopl\u00e1tur, sum hava selt yvir 10 mi\u00f3. eint\u00f8k hv\u00f8r \u00ed USA. Hinir b\u00f3lkarnir eru The Beatles, Led Zeppelin, Pink Floyd, og Van Halen.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum\n\nN\u00faverandi limir \n Joe Elliott \u2013 forsangari, eyka gittarar, keyboards (1977\u2013n\u00fa)\n Phil Collen \u2013 lead gittari, r\u00f8ddir (1982\u2013n\u00fa)\n Vivian Campbell \u2013 gittarar, r\u00f8ddir (1992\u2013n\u00fa)\n Rick \"Sav\" Savage \u2013 bass, keyboards, eyka gittarar, r\u00f8ddir (1977\u2013n\u00fa)\n Rick Allen \u2013 trummur, slagverk, r\u00f8ddir (1978\u2013n\u00fa)\n\nFyrrverandi limir \n Steve Clark \u2013 gittarar, r\u00f8ddir (1978\u20131991)\n Pete Willis \u2013 gittarar, r\u00f8ddir (1977\u20131982)\n\nTour t\u00f3nleikarar \n Jeff Rich \u2013 trummur, slagverk (August 1986 \u2013 afturat Rick Allen)\n\nPl\u00e1tuskr\u00e1 \n\n On Through the Night (1980)\n High 'n' Dry (1981)\n Pyromania (1983)\n Hysteria (1987)\n Adrenalize (1992)\n Retro Active (1993)\n Slang (1996)\n Euphoria (1999)\n X (2002)\n Yeah! (2006)\n Songs from the Sparkle Lounge (2008)\n Def Leppard (2015)\n Diamond Star Halos (2022)\n\nThe Def Leppard World - Discography\n\nTillutanir og tilnevningar\n\nS\u00ed eisini \n List of best-selling music artists\n List of best-selling albums worldwide\n List of artists who reached number one on the U.S. Mainstream Rock chart\n\n\u00datvortis leinkjur \n\n Def Leppard's official website\n Def Leppard @ Sheffield Walk of Fame\n The Def Leppard World - Discography\n\nEnskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "11324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pyromania%20%28%C3%BAtg%C3%A1va%29", "title": "Pyromania (\u00fatg\u00e1va)", "text": "Pyromania er tri\u00f0ja studio \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 bretska tung m\u00e1lms b\u00f3lkinum Def Leppard, sum kom \u00fat \u00ed 1983. Hetta f\u00f8rdi b\u00f3lkin tv\u00f8rtur um Nor\u00f0uramerika og Japan, og pl\u00e1tan seldi omanfyri 10 mi\u00f3. eint\u00f8k bara \u00ed Amerika. Phil Collen var n\u00fdggjur gittarleikari \u00ed b\u00f3lkinum og Robert John \"Mutt\" Lange framleiddi hana. \n\n\u00datg\u00e1van var partv\u00eds banda\u00f0 vi\u00f0 upprunaliga gittarleikaranum Pete Willis, hv\u00f8rs r\u00fatmu gittarar og bakgrunds r\u00f8ddir eru at hoyra \u00e1 \u00f8llum l\u00f8gunum. Sum teir v\u00f3ru komnir v\u00e6l inn \u00ed uppt\u00f8kurnar, bleiv Willis blaka\u00f0ur \u00far b\u00f3lkinum, orsaka av alkohol misn\u00fdtslu og Phil Collen kom \u00ed hansara sta\u00f0, og sp\u00e6ldi gittar soloir og ta\u00f0 av gittarum, sum annars resta\u00f0i \u00ed. \u00c1 uppruna pl\u00e1tuh\u00fasanum s\u00e1st Willis \u00ed bakgrundini \u00e1 myndini av sangaranum Joe Elliott. Sum n\u00fdggjur limur \u00ed b\u00f3lkinum fekk Collen s\u00edna egnu mynd. T\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van er sermerkt av intensivu framlei\u00f0sluni hj\u00e1 Lange. Mike Shipley sigur at bandi\u00f0 \u00e1 spolibandupptakaranum koyrdi 20 t\u00edmar dagliga \u00ed 13 m\u00e1na\u00f0ir. \n\nTr\u00edggir sangir fr\u00e1 Pyromania, \"Photograph\", \"Rock of Ages\", og \"Foolin'\", blivu Top 40 singlir \u00ed USA, orsaka\u00f0 av popularitetinum \u00e1 MTV. \n\nSangurin \" Rock! Rock! Till You Drop\" er vi\u00f0 \u00ed filminum Rock Star fr\u00e1 2001. \u00cd 2004, var Pyromania nr. 384 \u00e1 Rolling Stone's 500 Greatest Albums of All Time. Ein digitalt remastra\u00f0 \u00fatg\u00e1va av Pyromania kom \u00fat 8. juni \u00ed 2009, saman vi\u00f0 live fl\u00f8guni \"Live LA Forum - September 11th 1983\". \n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "11325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Love%20Me%20Do", "title": "Love Me Do", "text": "Love Me Do er ein eldri Lennon/McCartney sangur. Hesin sangur var fyrsta single \u00fatgivin av The Beatles og \u00e1 B-s\u00ed\u00f0uni var sangurin \"P.S. I Love You\". Singlin kom \u00fat 5. oktober \u00ed 1962 og steig upp \u00e1 17. pl\u00e1ss \u00ed Onglandi; \u00cd 1982 var hon endur\u00fatgivin og rakk t\u00e1 upp \u00e1 4. pl\u00e1ss. \u00cd USA bleiv hon nummar eitt \u00ed 1964. \n\nSangir\nThe Beatles\u200e"}
{"id": "11329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gguslokkar", "title": "H\u00f8gguslokkar", "text": "H\u00f8gguslokkar (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cephalopoda) hava alt\u00ed\u00f0 hugtiki\u00f0 menniskjur. F\u00f3lk hildu teir vera \u00e1l\u00edkar sj\u00f3skr\u00edmslum. H\u00f8gguslokkar hava onga beinagrind og eru st\u00f8rstir og gl\u00f8ggastir av ryggleysu d\u00fdrunum. Sj\u00f3nin er g\u00f3\u00f0, og heilin st\u00f3rur, og kanningar v\u00edsa, at teir l\u00e6ra av royndum. H\u00f8gguslokkar eru sera virknir og eru knappir. Teir eru lind\u00fdr, og \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 skeljad\u00fdr og k\u00favingar. T\u00f3 hava teir onga skel uttan, men summir t\u00edggjuermdir h\u00f8gguslokkar hava s\u00fagsk\u00e1lir \u00e1 \u00f8rmunum og br\u00faka t\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 teir taka fong ella ganga eftir botni. T\u00edggjuermdir h\u00f8gguslokkar hava \u00e1tta armar og tveir langar t\u00f8kuarmar, sum kunnu rullast saman og strekkjast \u00fat. Teir taka fong ella halda honum vi\u00f0 t\u00f8ku\u00f8rmunum og st\u00fdra vi\u00f0 hinum \u00f8rmunum, t\u00e1 i\u00f0 teir svimja. \n\nSt\u00f3rir h\u00f8gguslokkar eru meira enn 9 metrar langir. H\u00f8gguslokkur spr\u00e6nir sj\u00f3gv \u00fat gj\u00f8gnum ein t\u00fat og fer vi\u00f0 f\u00fakandi fer\u00f0 aftureftir. \u00c1ttaermdi h\u00f8gguslokkurin liggur um dagin \u00e1 botni \u00ed holum og rivum. Um n\u00e1ttina tekur hann krabbar, skeljad\u00fdr og sm\u00e1fiskar. Kjafturin er har\u00f0ur og l\u00edkist nevi. \u00cd kjaftinum er r\u00edvitunga. Vi\u00f0 hv\u00f8rt f\u00e6st fitt av h\u00f8gguslokki \u00e1 summum fir\u00f0um \u00ed F\u00f8royum. Hann er gott agn, og grindahvalur etur hann. \u00cd \u00f8\u00f0rum londum ver\u00f0ur hann br\u00faktur til matna.\n\nLind\u00fdr"}
{"id": "11331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bill%20Gates", "title": "Bill Gates", "text": "William Henry \"Bill\" Gates III (f\u00f8ddur 28. oktober 1955 \u00ed Seattle, Washington) er heimsins r\u00edkasti pers\u00f3nur. T\u00f3 at hann ikki longur er stj\u00f3ri \u00ed Microsoft, eigur hann einar 40 milliardir dollarar, sum hann br\u00fakar til v\u00e6lgerandi endam\u00e1l \u00ed The Melinda og Bill Gates Foundation. Gates byrja\u00f0i \u00e1 Harvard \u00ed Massachusetts \u00ed 1973, har hann kom at b\u00fagva \u00e1 gongd saman n\u00faverandi Microsoft forstj\u00f3ra Steve Ballmer. Men Gates gavst, fyri heldur at arbei\u00f0a fulla t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 Microsoft, sum hann hev\u00f0i stovna\u00f0 saman vi\u00f0 barnd\u00f3msvininum Paul Allen. \n\nEftir \u00e1rat\u00edggir \u00ed fremstu r\u00f8\u00f0 fer Gates fr\u00e1 Microsoft, sum skal tillaga seg eini t\u00ed\u00f0, har telduver\u00f0in er undir st\u00f3rum broytingum, og har teldurisin er \u00ed st\u00f3rari kapping vi\u00f0 eitt n\u00fa Google og Apple MacIntosh. Tr\u00edggir pers\u00f3nar skulu r\u00f8kja st\u00f8rvini, sum Bill Gates hevur havt. Ray Ozzie ver\u00f0ur lei\u00f0andi software arkitektur, Craig Mundie skal lei\u00f0a gransking og strategi, me\u00f0an Steve Balmer ver\u00f0ur forstj\u00f3ri \u00ed Microsoft, sum hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Redmond \u00ed statinum Washington \u00ed USA. Bill Gates heldur t\u00f3 fram sum nevndarforma\u00f0ur og st\u00f8rsti partaeigari \u00ed Microsoft. Gates, sum er ein av heimsins r\u00edkastu monnum fer frameftir at br\u00faka alla s\u00edna t\u00ed\u00f0 til v\u00e6lgerandi endam\u00e1l gj\u00f8gnum \u00bbBill and Melinda Gates Foundation\u00ab, sum hann hevur stovna\u00f0 saman vi\u00f0 konu s\u00edni Melinda Gates. \n\nBert 2,6 % av teim 21.500 starvsf\u00f3lkunum og bert 1,6 % av lei\u00f0arunum hj\u00e1 Microsoft eru amerikanarar av afrikanskum uppruna. Hetta hevur lopi\u00f0 \u00f8\u00f0i \u00ed n\u00f3gvar amerikanarar. Bill Gates er tiltikin \u00ed Amerika, m.a. t\u00ed at hann letur 100-tals milj\u00f3nir dollarar um \u00e1ri\u00f0 til \u00fatb\u00fagvingarendam\u00e1l, so b\u00f8rn av minniluta-uppruna \u00ed USA skulu f\u00e1a lestrarstu\u00f0ul til betri \u00fatb\u00fagving. USA er annars kent fyri, at almennir stovnar og flestu fyrit\u00f8kur hava fingi\u00f0 \u00e1lagt vi\u00f0 l\u00f3g av seta f\u00f3lk av ymsum uppruna \u00ed starv eftir kvotum. Sostatt skulu eini 12 % av starvsf\u00f3lkum vera sv\u00f8rt, t\u00ed tey sv\u00f8rtu umbo\u00f0a 12 % av amerikanska f\u00f3lkinum. \n\nBill Gates er framvegis tann r\u00edkasti \u00ed heiminum \u00ed 2009. Stovnarin av st\u00f3ra telduritb\u00fana\u00f0ar-samtakinum Microsoft, er frammanfyri penga\u00edleggjaran Warren Buffet, samb\u00e6rt listanum hj\u00e1 Forbes Magazine. Vir\u00f0ini hj\u00e1 Gates minka\u00f0u \u00ed 2008 vi\u00f0 umlei\u00f0 100 milli\u00f3num kr\u00f3num, men hann l\u00ed\u00f0ur onga ney\u00f0, t\u00ed hann hevur framvegis 40 milliardir dollarar at r\u00e1\u00f0a yvir. Hetta svarar til umlei\u00f0 230 milliardir kr\u00f3nur. \n\nGates hevur \u00ed 14 \u00e1r \u00e1tt hei\u00f0urin, at vera heimsin r\u00edkasti ma\u00f0ur. Hann b\u00fdr n\u00fa \u00ed Seattle, Washington. Kona hansara er Melinda Gates, og tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn: Jennifer Katharine Gates (f.1996), Rory John Gates (f.1999) og Phoebe Adele Gates (f.2002).\n\nKeldur \n\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA"}
{"id": "11333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Warren%20Buffett", "title": "Warren Buffett", "text": "Warren Edward Buffett (f\u00f8ddur 30. august 1930 \u00ed Omaha, Nebraska) er heimsins n\u00e6str\u00edkasti pers\u00f3nur. Buffet hevur mist 25 milliardir dollarar \u00ed 2008. Hann eigur kortini 37 milliardir dollarar, og er sostatt heimsins tri\u00f0i r\u00edkasti pers\u00f3nur. \n\nHann hevur gj\u00f8rt hepnar \u00edl\u00f8gur seinastu \u00e1rini, og \u00f8kti ognina vi\u00f0 n\u00e6stan 50 miljardum \u00ed 2007, upp\u00ed 62 miljardir dollarar. Kendi amerikanski r\u00edkma\u00f0urin, sum l\u00e1 ovastur \u00ed 2008 vi\u00f0 62 milliardum, liggur n\u00fa \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi vi\u00f0 37 milliardum dollarum, me\u00f0an meksikanski r\u00edkma\u00f0urin Carlos Slim Hel\u00fa \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi bert hevur 35 milliardir dollarar eftir. \n\nTil tess at bjarga Harley Davidson hevur Warren Buffet gj\u00f8rt av at l\u00e6na fyrit\u00f8kuni 300 milli\u00f3nir dollarar. Fyri hann er hetta helst sm\u00e1pengar, men hetta er eftir \u00f8llum at d\u00f8ma bjargingin fyri Harley Davidson. Hann ger hetta t\u00f3 ikki fyri einki. Harley Davidson skal gjalda honum 15 prosent \u00ed rentu um \u00e1ri\u00f0 av hesum l\u00e1ni.\n\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA\nStubbar"}
{"id": "11334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADggjarkreppan%202007-2009", "title": "F\u00edggjarkreppan 2007-2009", "text": "F\u00edggjarkreppan 2007-2009 byrja\u00f0i \u00ed Amerika og \u00ed fyrstani var\u00f0 hildi\u00f0 at hon f\u00f3r at vera avmarka\u00f0 til USA. Men av t\u00ed at peningaheimurin er \"forbundin k\u00f8r\" breiddi kreppan seg skj\u00f3tt til f\u00edggjarmarkna\u00f0ir kring allan heimin. Kreppan byrja\u00f0i \u00ed teimum framkomnu b\u00faskapunum (\u00ed USA), men hevur havt ringastu \u00e1virkan \u00e1 heimsins f\u00e1t\u00e6kastu londini. \n\nMeira enn ein miljard f\u00f3lk l\u00ed\u00f0a hungur \u00ed 2009 \u2013 og ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur hava tey veri\u00f0 so mong \u00ed tali, sigur ST-matv\u00f8ru- og landb\u00fana\u00f0arstovnurin FAO. F\u00e6rri \u00edl\u00f8gur og lakari hj\u00e1lp f\u00e1a h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina fyri at alt fleiri fara svong til songar. Haraftrat hevur heimsumfatandi f\u00edggjarkreppan lagt stein oman \u00e1 byr\u00f0u.\n\nVaksandi f\u00edggjarmarkna\u00f0ur \n\nSeinastu mongu \u00e1rini er f\u00edggjarmarkna\u00f0urin vaksin almiki\u00f0. Eftir 11. september \u00ed 2001 valdi amerikanski tj\u00f3\u00f0bankin, Federal Reserve, vi\u00f0 Alan Greenspan \u00e1 odda, at \u00f8kja peningamongdina munandi \u00ed USA. Enski tj\u00f3\u00f0bankin valdi at fylgja somu k\u00f3s og \u00f8kti eisini pengamongdina. Hetta meta summi at vera startskoti\u00f0 til st\u00f3ru f\u00edggjarligu ekspansi\u00f3nina seinnu \u00e1rini. Vi\u00f0 r\u00edkiligum gjaldf\u00f8ri og l\u00e1gari rentu \u00e1 markna\u00f0inum komu n\u00fdggj l\u00e1nitilbo\u00f0 m.a. vi\u00f0 avdr\u00e1ttarsko\u00f0a og f\u00edggjarstovnarnir gj\u00f8rdust alt meiri \u00e1gangandi. Hesar \u00e1gangandi bankarnar kenna vit eisini m.a. \u00far \u00cdslandi, sum hava virka\u00f0 sum \u00edl\u00f8gubankar og framt st\u00f3r keyp b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum, Bretlandi, Danmark og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum.\n\n\u00cdb\u00fa\u00f0armarkna\u00f0urin \u00ed USA \u00ed trupuleikum \n\nH\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kin er gongdin \u00e1 \u00edb\u00fa\u00f0armarkna\u00f0inum \u00ed USA. Amerika hevur munandi f\u00e6rri v\u00e6lfer\u00f0arskipanir enn londini \u00ed Evropu. \u00cd sta\u00f0in eru a\u00f0rar skipanir settar \u00ed verk. M.a. eru l\u00f3gir settar \u00ed verk fyri at f\u00e1a privata markna\u00f0in til at taka s\u00e6r av n\u00f8krum vi\u00f0urskiftum. Millum hesar eru l\u00f3girnar fr\u00e1 1977 og 1995, sum \u00e1leggja f\u00edggjarstovnum at lata f\u00f3lki l\u00e1n, h\u00f3ast tey m\u00f8guliga ikki h\u00f8vdu r\u00e1\u00f0 til at gjalda l\u00e1nini aftur. Hetta merkir, at \u00e1lagt ver\u00f0ur f\u00edggjarmarkna\u00f0inum at taka ein v\u00e1\u00f0a upp \u00e1 seg, sum hann annars ikki vildi havt tiki\u00f0. Hesi l\u00e1n eru millum tey, i\u00f0 ver\u00f0a kalla\u00f0i subprime-l\u00e1n \u2013 altso eitt l\u00e1n vi\u00f0 st\u00f8rri v\u00e1\u00f0a fyri peningastovnin enn vanlig l\u00e1n. Fyri at st\u00fdra v\u00e1\u00f0anum best m\u00f8guligt valdi f\u00edggjarmarkna\u00f0urin at selja v\u00e1naligu l\u00e1nini v\u00ed\u00f0ari saman vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um l\u00e1num \u00ed einum \"l\u00e1ni-pakka\" har g\u00f3\u00f0 og v\u00e1nalig l\u00e1n ver\u00f0a \"bunta\u00f0i\" saman og seld v\u00ed\u00f0ari \u00e1 markna\u00f0inum. Hetta eru sokalla\u00f0u CDO'irnar \u2013 Collateral Dept Obligations. Av t\u00ed at l\u00e1nini eru bunta\u00f0i saman er ringt at gj\u00f8gnumsko\u00f0a j\u00fast hvat ein CDO inniheldur \u2013 hetta hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at \u00f8kt um \u00f3vissuna \u00ed skipanini. So hv\u00f8rt sum likviditeturin \u00f8ktist vuksu pr\u00edsirnir \u00e1 \u00edb\u00fa\u00f0armarkna\u00f0inum \u00ed st\u00f3rum. T\u00e1 f\u00f3lk seinni f\u00e1a trupuleikar vi\u00f0 at gjalda l\u00e1nini \u00e1 \u00edb\u00fa\u00f0unum, byrjar \u00e1liti\u00f0 \u00e1 CDO'irnar at vikna og bankarnir gerast afturhaldandi vi\u00f0 at veita hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum l\u00e1n og likviditeturin \u00e1 markna\u00f0inum frystur fastur \u2013 gjaldf\u00f8riskreppan er byrja\u00f0.Av t\u00ed at kreppan byrjar \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0armarkna\u00f0inum vi\u00f0 subprime-l\u00e1num bleiv hon fyrstu t\u00ed\u00f0ina oftast r\u00f3pt subprime-kreppan.\n\nBank run \u00e1 Northern Rock \n\nSo hv\u00f8rt sum bankarnir gerast st\u00f8\u00f0ugt meiri afturhaldandi vi\u00f0 at l\u00e1na hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum pening gerst ta\u00f0 eisini st\u00f8\u00f0ugt truplari at bankunum at halda virksemi\u00f0 koyrandi. Hetta fr\u00e6ttist eisini millum f\u00f3lk \u00e1 g\u00f8tuni og fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 100 \u00e1r upplivir Onglandi eitt sokalla\u00f0 'bank run' ella 'run on the bank', sum f\u00e6r bankan Northern Rock at falla. Hetta hendir t\u00e1 eitt st\u00f3rt tal av bankakundum taka peningin hj\u00e1 s\u00e6r \u00fat \u00far bankanum, t\u00ed tey halda at bankin er um at fara \u00e1 h\u00fasagang. Hetta virkar sum ein sj\u00e1lvuppfyllandi profeti, t\u00ed so hv\u00f8rt sum f\u00f3lk taka peningin \u00fat \u00far bankanum gert trupuleikin hj\u00e1 bankanum samsvarandi st\u00f8rri. At enda, 22. februar \u00ed 2008, tekur enski staturin um endan og Northern Rock ver\u00f0ur yvirtikin.\n\nFannie Mae og Freddie Mac \n\nUmframt l\u00f3girnar fr\u00e1 1977 og 1995 eru eisini tveir h\u00e1lvalmennir stovnar \u00ed USA, sum skulu veita l\u00e1n til seth\u00fasamarkna\u00f0in og sum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini eru vaksnir til at hava uml. helvtina av \u00f8llum \u00edb\u00fa\u00f0armarkna\u00f0inum \u00ed USA. Hesir eru Federal National Mortgage Association, vanliga nevnt Fannie Mae, og Federal Home Loan Mortgage Corporation, vanliga nevnt Freddie Mac. So hv\u00f8rt sum trupuleikarnir \u00e1 \u00edb\u00fa\u00f0armarkna\u00f0inum vaksa, gerst alt truplari hj\u00e1 Fannie Mae og Freddie Mac at kl\u00e1ra s\u00ednar skyldur \u2013 t\u00ed eru hesir l\u00e1nistovnarnir eisini millum ofrini \u00ed f\u00edggjarkreppuni. 7. september 2008 t\u00f3k amerikanska stj\u00f3rnin yvir b\u00e6\u00f0i Fannie Mae og Freddy Mac.\n\n\u00cdl\u00f8gubankarnir hokna undan \n\nN\u00e6stu ofrini eru sokalla\u00f0u \u00edl\u00f8gubankarnir. T\u00e1 \u00f3ve\u00f0ur er \u00e1 f\u00edggjarmarkna\u00f0inum eru \u00edl\u00f8gubankarnir millum teir har\u00f0ast raktu og hesafer\u00f0 er einki undantak. T\u00ed v\u00f3ru \u00edl\u00f8gubankarnir Bear Stearns (17. mars 2008) og Lehman Brothers (15. september 2008) eisini skj\u00f3tt at hoyra millum n\u00f8vnini \u00e1 f\u00edggjarstovnum \u00ed trupuleikum. \u00cd F\u00f8royum kenna vit l\u00edti\u00f0 til \u00edl\u00f8gubankar. Okkara peningastovnar virka\u00f0 sum vanligir bankar og ikki sum \u00edl\u00f8gubankar. H\u00f8vu\u00f0svirksmi\u00f0 hj\u00e1 einum \u00edl\u00f8gubanka er at l\u00e1na pening \u00e1 f\u00edggjarmarkna\u00f0inum fyri at keypa og selja ognir og fyrit\u00f8kur. Hetta merkir, at virksemi\u00f0 hj\u00e1 \u00edl\u00f8gubankunum er serliga tengt at gjaldf\u00f8rinum \u00e1 f\u00edggjarmarkna\u00f0inum og at bankin serliga er f\u00f8rur fyri at tjena pengar t\u00e1 ognirnar \u00e1 markna\u00f0inum h\u00e6kka \u00ed vir\u00f0i. Tilsvarandi verri er at tjena pening og dr\u00edva fyrit\u00f8kuna t\u00e1 ognirnar \u00e1 markna\u00f0inum minka \u00ed vir\u00f0i og gjaldf\u00f8ri\u00f0 \u00e1 markna\u00f0inum minkar. \u00cd dag hava \u00edl\u00f8gubankar kring heimin truplar t\u00ed\u00f0ir \u2013 eins og vit kenna ta\u00f0 \u00far bankunum \u00far \u00cdslandi. H\u00f3ast \u00edslendsku bankarnir, m\u00e6r vitandi, ikki formelt eru \u00edl\u00f8gubankar, l\u00edkist st\u00f3rur partur av virkseminum t\u00ed hj\u00e1 vanligum \u00edl\u00f8gubankum. 29. september \u00ed 2008 bleiv eisini Glitnir yvirtikin av \u00edslendsku stj\u00f3rnini. Millum kendastu \u00edl\u00f8gubankarnir \u00ed Amerika eru Morgan Stanley, Merrill Lynch, Bear Stearns, Lehman Brothers og Goldman Sachs. Av hesum eru summir farnir \u00e1 heysin me\u00f0an a\u00f0rir eru givnir at reka \u00edl\u00f8gubankavirksemi fyri \u00ed sta\u00f0in at reka vanligt bankavirksemi.\n\nTvinnar m\u00f8guligar politiskar loysnir \n\nFyri at loysa upp fyri f\u00edggjarkreppuni eru tvinnar m\u00f8guligar politiskar loysnir. Man kann siga, at talan er um tveir ymiskar sk\u00falar. Fyrri er moral hazard sk\u00falin, sum sigur, at moralurin hevur st\u00f8rstan t\u00fddning og at stj\u00f3rnin ikki eigur at bjarga bankum, t\u00ed hetta einans vil elva til at bankarnir fara at taka enn st\u00f8rri v\u00e1\u00f0a \u00e1 seg framyir. Harumframt er sj\u00f3narmi\u00f0i\u00f0, at hv\u00ed skulu skattgjaldarnir taka um endan t\u00e1 bankarnir hava uppf\u00f8rt seg t\u00e1puliga? Vit kenna eisini sj\u00f3narmi\u00f0i\u00f0 sum: 'Lat falla ta\u00f0 sum ikki kann standa'. Hitt sj\u00f3narmi\u00f0i\u00f0 er systemic risk, sum heldur, at vi\u00f0 at lata bankarnar fara er vandin at alt ta\u00f0 f\u00edggjarliga systemi\u00f0 kann falla saman. Altso at bankarnir draga alt anna\u00f0 virksemi ni\u00f0ur vi\u00f0 s\u00e6r \u2013 og harvi\u00f0 ta\u00f0 kapitalistisku skipanina. \u00dat fr\u00e1 politikkinum hj\u00e1 flestu londunum m\u00e1 man sta\u00f0festa, at systemic risk sj\u00f3narmi\u00f0i\u00f0 hevur yvirv\u00e1gina. Flestu f\u00edggjarstovnarnir, i\u00f0 hava veri\u00f0 \u00ed trupuleikum, eru bjarga\u00f0ir av stj\u00f3rnunum \u00ed londunum og samstundis hava stj\u00f3rnirnar valt at taka st\u00f3ran part av v\u00e1ganum \u00e1 seg \u2013 t.d. vi\u00f0 at h\u00e6kka innskj\u00f3taratrygdina.\n\nBjargingarpakkarnir f\u00e1a fylgjur \n\nAkti\u00f3n skapar reakti\u00f3n sigur Newtonsa tri\u00f0ja l\u00f3g. Solei\u00f0is er eisini vi\u00f0 bjargingarpakkunum \u00ed f\u00edggjarheiminum. Eftir at summar stj\u00f3rnir hava bjarga\u00f0 n\u00f8krum bankum eftir devisuni 'to big to fail', f\u00e6r ta\u00f0 bankakundarnar at reagera. Eftir at Northern Rock og teir seks st\u00f3ru \u00edrsku bankarnir eru bjarga\u00f0ir og hava fingi\u00f0 statstrygdarnet undir s\u00e6r, byrja f\u00f3lk at flyta teirra pening \u00fat \u00far hinum peningastovnunum og yvir \u00ed teir statsgarantera\u00f0u bankarnar. \u00cd l\u00f8tuni er t\u00ed ein peningastreymur \u00far Onglandi til \u00cdrland og \u00far \u00fatlendskum bankum \u00ed \u00cdrlandi og yvir \u00ed teir seks statstryggja\u00f0u bankarnar. Hetta er bert eitt d\u00f8mi um, at ikki einans veiku bankarnir merkja avlei\u00f0ingarnar av f\u00edggjarkreppuni, men at eisini sunnir og v\u00e6lriknir bankar merkja fylgjurnar. Ta\u00f0 er t\u00ed ey\u00f0s\u00e6\u00f0, at skal ein bjargingar\u00e6tlan til, m\u00e1 hon ver\u00f0a galdandi fyri allar bankarnar \u00ed einum landi \u00ed senn \u2013 ja helst fyri allar bankarnar \u00ed Evropu \u00ed senn. T\u00ed kalla\u00f0i franski forsetin, Nicolas Sarkozy, hinar stj\u00f3rnarlei\u00f0arnar \u00ed Evropu saman \u00ed vikuskiftinum fyri at gera eina samla\u00f0a bjargingar\u00e6tlan. Hetta misey\u00f0na\u00f0ist sum kunnugt og t\u00ed valdu ymsu londini at gera hv\u00f8r s\u00edn pakka.\n\nF\u00f8royski f\u00edggjarheimurin og b\u00faskapurin \n\nDanski bjargingarpakkin kann sigast at vera ein blandingur av 'moral hazard' og 'systemic risk sk\u00falunum'. Ein partur av pakkanum er, at bankarnir sj\u00e1lvir skulu gjalda 35 mia. kr. inn \u00ed ein trygdargrunn, sum skal tryggja innl\u00e1nini \u00ed bankum, sum fara av kn\u00f3ranum. Um tapini \u00ed danska f\u00edggjarheiminum gerast st\u00f8rri enn 35 mia. kr. tra\u00f0kar staturin til og tryggjar restina. Danski bjargingarpakkin er eisini galdandi fyri f\u00f8roysku bankarnar og t\u00ed vil hetta eisini tryggja f\u00f8royska f\u00edggjarkervi\u00f0 \u00ed sama mun sum danskar bankar. At ein bjargingarpakki er gj\u00f8rdur merkir ikki at bankarnir ikki kunnu fara \u00e1 heysin. Hetta merkir einans, at tey sum hava pening \u00ed bankunum ikki koma til at missa naka\u00f0 av innistandandi. Trygdin fyri at bankarnir \u2013 herundir eisini f\u00f8roysku bankarnir \u2013 eru tryggir er, at teir eru v\u00e6l riknir og ikki hava tiki\u00f0 \u00f3ney\u00f0ugan v\u00e1\u00f0a \u00e1 seg. \n\nF\u00f8roysku bankarnir hava knappar 20 mia. kr. \u00ed \u00fatl\u00e1num, svarandi til uml 1,5 fer\u00f0ir BT\u00da. Til samanberingar hava \u00edslendsku bankarnir uml. 10 fer\u00f0ir \u00edslendska BT\u00d9 \u2013 tvs. um f\u00f8roysku bankarnir h\u00f8vdu havt sama lutfall sum \u00edslendsku bankarnir h\u00f8vdu \u00fatl\u00e1nini veri\u00f0 uml. 140 mia. kr. Ta\u00f0 er ey\u00f0s\u00e6\u00f0, at f\u00f8roysku bankarnir hava \u00e1tiki\u00f0 s\u00e6r minni v\u00e1\u00f0a enn t.d. \u00edslendsku bankarnir. Samanumtiki\u00f0 er f\u00f8royska f\u00edggjarkervi\u00f0 sunt og v\u00e6l riki\u00f0. Sum er eru eingin tekin um at nakar f\u00f8royskur f\u00edggjarstovnur fer av kn\u00f3ranum. Eingin trygd kann veitast fyri at hetta ikki hendir, men \u00ed og vi\u00f0 at lofti\u00f0 av innskj\u00f3taragarantinum \u00e1 kr. 300.000 er tiki\u00f0 av, er allur innistandandi peningur \u00ed f\u00f8royska bankakervinum tryggur.\n\nKreppa"}
{"id": "11336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicky%20Cruz", "title": "Nicky Cruz", "text": "Nicky Cruz (f. 6. okt. 1938 \u00ed San Juan \u00e1 Puerto Riko, USA) var ein v\u00e6lkendur brotsmannalei\u00f0ari \u00ed New York \u00ed 1950-unum, og gj\u00f8rdist kendur um meginpartin av heiminum vi\u00f0 b\u00f3kini \"Korset og springkniven\", sum David Wilkerson skriva\u00f0i. Eftir at hann var\u00f0 umvendur, gavst Nicky Cruz vi\u00f0 tilveruni sum brotsma\u00f0ur, og f\u00f3r \u00edsta\u00f0in at fer\u00f0ast kring heimin sum pr\u00e6dikuma\u00f0ur. \u00cd lat\u00ednamerikanska landinum El Salvador eru trupulleikarnir vi\u00f0 brotsmannaharkali\u00f0um vor\u00f0nir so st\u00f3rir, at landsins forseti, Mauricio Funes, hevur bi\u00f0i\u00f0 70-\u00e1ra gamla pr\u00e6dikumannin um at gerast r\u00e1\u00f0gevi \u00ed spurningum vi\u00f0v\u00edkjandi har\u00f0skapskriminaliteti. \n\nAmerikanarar"}
{"id": "11337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sakarias", "title": "Sakarias", "text": "Sakarias (hebr\u00e1iskt navn, i\u00f0 merkir: \"Gu\u00f0 hevur minst til m\u00edn\") var prestur, og einafer\u00f0 me\u00f0an hann gj\u00f8rdi prestat\u00e6nastu \u00ed templinum kom ein eingil (Gabriel) til hansara og seg\u00f0i: \"\u00d3ttast ikki, Sakarias, t\u00ed at b\u00f8n t\u00edn er hoyrd, og Elisabet, kona t\u00edn, skal f\u00f8\u00f0a t\u00e6r ein son, og t\u00fa skalt lata hann eita J\u00f3hannes. Og t\u00e6r skal gle\u00f0i og fagna\u00f0ur ver\u00f0a fyri, og mangir skulu fegnast um f\u00f8\u00f0ing hansara; t\u00ed at hann skal ver\u00f0a mikil fyri eygum Harrans. \u00c1\u00f0renn tey fingu J\u00f3hannes, s\u00e1 ta\u00f0 svart \u00fat hj\u00e1 teimum, t\u00ed at Elisabet kundi ikki f\u00e1a b\u00f8rn, og b\u00e6\u00f0i v\u00f3ru tey komin v\u00e6l til aldurs. \n\n\"Hvussu skal eg vita hetta vist? T\u00ed at eg eri ein gamal ma\u00f0ur, og kona m\u00edn er komin v\u00e6l til aldurs?\" spurdi Sakarias. Eingilin svara\u00f0i honum og seg\u00f0i: \"Eg eri Gabriel, sum standi fyri andliti Guds, og eg eri sendur \u00fat at bera t\u00e6r hesi gle\u00f0ibo\u00f0ini. T\u00fa skalt ver\u00f0a m\u00e1lleysur og ikki f\u00e1a tala\u00f0 inntil tann dag, t\u00e1 i\u00f0 hetta hendir, afturfyri at t\u00fa tr\u00fa\u00f0i ikkki or\u00f0um m\u00ednum\". Tey, sum s\u00f3tu uttanfyri og b\u00ed\u00f0a\u00f0u, me\u00f0an Sakarias var inni \u00ed templinum, \u00f3tolna\u00f0ust, og tey skiltu ikki, at Sakarias var so leingi \u00ed templinum. T\u00e1 i\u00f0 hann kom \u00fat aftur, fekk hann ikki tala\u00f0, men gj\u00f8rdi tekin \u00ed sta\u00f0in at l\u00fdsa signingina. T\u00e1 skiltu tey, at hann mundi havt eina sj\u00f3n, og tey undra\u00f0ust. \n\nSonurin, sum eingilin hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 Sakariasi fr\u00e1, var n\u00fa komin. Grannar og fr\u00e6ndur komu at vitja og gle\u00f0ast saman vi\u00f0 teimum. \u00c1tta dagar eftir ta\u00f0, at barni\u00f0 var f\u00f8tt, komu teir at umskera barni\u00f0 og geva t\u00ed navn. Teir \u00e6tla\u00f0u, at ta\u00f0 skuldi eita Sakarias eftir fa\u00f0ir s\u00ednum; men Elisabet seg\u00f0i: \"Hann skal eita J\u00f3hannes\". Hetta hildu teir vera l\u00f8gi\u00f0, t\u00ed eingin \u00ed \u00e6ttini \u00e6t J\u00f3hannes. Teir spurdu Sakarias, hvussu hann vildi barni\u00f0 skuldi eita. Sakarias gj\u00f8rdi tekin at f\u00e1a eina talvu, og t\u00e1 i\u00f0 hann fekk talvuna, skriva\u00f0i hann: \"J\u00f3hannes er navn hansara\". \u00cd somu stund fekk Sakarias m\u00e1li\u00f0 aftur, og hann lova\u00f0i Gudi.\n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nKristind\u00f3mur\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "11339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heri%20Vestergaard", "title": "Heri Vestergaard", "text": "Heri Vestergaard er fyrrverandi sterkasti ma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. Sumbingurin Heri vann hendan hei\u00f0ur \u00ed okt. 2009. Hann vann \u00ed har\u00f0ari kapping vi\u00f0 S\u00e1mal J. Hansen. N\u00edggju mans v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed kappingini (teir luttakandi v\u00f3ru S\u00e1mal Johannes Hansen, Herman Hermansen, Gunnar Gr\u00e6karisson, B\u00e1r\u00f0ur Poulsen, Finnur Poulsen, J\u00e1kup Petur Djurhuus, Torstein Madsen og Heri Vestergaard). Ta\u00f0 bleiv ikki avgj\u00f8rt fyrr enn \u00ed seinastu kapping, at Heri hev\u00f0i vunni\u00f0. Kappast var \u00ed seks ymiskum greinum. \n\nHeri Vestergaard leg\u00f0i seg t\u00ed\u00f0liga \u00e1 odda \u00ed kappingini, men t\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 var til seinastu kappingargreinina, hev\u00f0i ein annar ma\u00f0ur vi\u00f0 r\u00f8tum \u00ed Sumba, S\u00e1mal Johannes Hansen, lagt seg \u00e1javnt vi\u00f0 Hera Vestergaard \u00ed stigum. Seinasta kappingin var at halda tveimum bobbens uppfr\u00e1 so leingi sum gj\u00f8rligt, og greitt var, at tann av teimum b\u00e1\u00f0um oddafiskunum, sum helt longst, f\u00f3r at vinna samla\u00f0u kappingina. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist so Heri Vestergaard, og t\u00ed kann sumbingurin r\u00f3pa seg: F\u00f8roya sterkasta mann 2009. \n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "11340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bah%C3%A1%27%C3%AD%20tr%C3%BAgvin", "title": "Bah\u00e1'\u00ed tr\u00fagvin", "text": "Bah\u00e1'\u00ed tr\u00fagvin er ein alheimstr\u00fagv. Or\u00f0i\u00f0 \"Bah\u00e1'\u00ed\" merkir \"ein sum fylgir Bah\u00e1'u'll\u00e1h\". \"Bah\u00e1'u'll\u00e1h\" merkir \"d\u00fdrd Gu\u00f0s\" og hetta er navni\u00f0 \u00e1 t\u00ed bo\u00f0beranum, sum bah\u00e1'\u00edar tr\u00fagva er Gu\u00f0s sendibo\u00f0 til okkara t\u00ed\u00f0. \n\nBah\u00e1'\u00edar tr\u00fagva at Gu\u00f0 opinberar seg gj\u00f8gnum s\u00edni sendibo\u00f0 \u00ed einari stigv\u00edsari opinbering. Manna\u00e6ttin er ikki f\u00f8r fyri at taka \u00edm\u00f3ti Gu\u00f0s veruleika \u00ed einum, men m\u00e1 b\u00fanast og mennast so l\u00ed\u00f0andi. Gu\u00f0 sendir so s\u00edni sendibo\u00f0 vi\u00f0 bo\u00f0um og veglei\u00f0ing sum h\u00f3skar til tann t\u00f8rv sum menniskjuni hava \u00e1 j\u00fast t\u00ed sta\u00f0num og t\u00ed t\u00ed\u00f0ini. Ongin av bo\u00f0berunum er \"st\u00f8rri\" ella \"sannari\" enn hinir. Teir kappast ikki. \n\nBah\u00e1'\u00edar vi\u00f0urkenna allar bo\u00f0berarnar og vir\u00f0a allar heimsins religi\u00f3nir og heilagu skriftir. Ta\u00f0, sum Jesus seg\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hann kom, \u00f3gilda\u00f0i ikki ta\u00f0 sum M\u00f3ses hev\u00f0i sagt. \"Eg eri ikki komin at br\u00f3ta ni\u00f0ur, men at fullf\u00f8ra\", seg\u00f0i Jesus. \u00c1 sama h\u00e1tt \u00f3gildar ta\u00f0 at Bah\u00e1'u'll\u00e1h kom, hv\u00f8rki ta\u00f0 sum Jesus, Muhammed, Buddha, M\u00f3ses, \u00c1braham, Krishna ella Zoroaster hava bo\u00f0a\u00f0. Allir komu teir vi\u00f0 Gu\u00f0s lj\u00f3si til menniskjuni. Eingin teirra er Gu\u00f0. \n\nBah\u00e1'\u00edar tr\u00fagva at \u00f8ll menniskju hava eitt andaligt l\u00edv, sama um tey tilvita\u00f0 gera naka\u00f0 vi\u00f0 ta\u00f0 ella ei.\n\nBah\u00e1'u'll\u00e1h \n\n\u00cd 1844 \u00ed Persia (Iran), kunngj\u00f8rdi ein ungur ma\u00f0ur nevndur \"B\u00e1b\", at skj\u00f3tt f\u00f3r sendibo\u00f0 Gu\u00f0s, sum \u00f8ll heimsins menniskju stunda\u00f0u eftir, at koma. \"B\u00e1b\" merkir \"portri\u00f0\", og B\u00e1b gj\u00f8rdi greitt at hansara leiklutur var, at fyrireika manna\u00e6ttina til dagin t\u00e1 i\u00f0 tann lova\u00f0i kom til sj\u00f3ndar. \n\nBah\u00e1'u'll\u00e1h, sum var f\u00f8ddur \u00ed einari av r\u00edkastu a\u00f0alsst\u00e6ttum \u00ed Persia, valdi at venda \u00f8llum forr\u00e6ttindum baki\u00f0 og at fylgja B\u00e1b. B\u00e1b og tey sum fylgdu honum v\u00f3ru jagstra\u00f0i av persiska yvir-valdinum. B\u00e1b sj\u00e1lvur var tikin av d\u00f8gum \u00ed 1850 og eini 20.000 av teimum sum fylgdu honum, l\u00f3tu l\u00edv \u00ed h\u00f3pdr\u00e1pum kring alt Persia. Bah\u00e1'u'll\u00e1h slapp heldur ikki undan forfylging; hann var\u00f0 settur \u00ed fangah\u00fas, p\u00edndur og at enda burturv\u00edstur. Hann var\u00f0 sendur til Bagdad \u00ed Irak, og ta\u00f0 var her hann endiliga \u00ed 1863 kunngj\u00f8rdi, at hann var tann, i\u00f0 B\u00e1b hev\u00f0i fyribo\u00f0a\u00f0 f\u00f3r at koma. \n\nBah\u00e1'iar eru sannf\u00f8rdir um at Bah\u00e1'u'll\u00e1h var Jesus Kristus sum kom aftur og at lyfti Gu\u00f0s til menniskjuni um eina betri t\u00ed\u00f0 fyri \u00f8ll er gingi\u00f0 \u00fat. Bah\u00e1'u'll\u00e1h seg\u00f0i at menniskjuni liva her \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini til tess at menna andaligar f\u00f8rleikar sum vit fara at hava t\u00f8rv \u00e1 \u00ed l\u00edvinum eftir hetta. Hann l\u00edknar mannal\u00edvi\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini vi\u00f0 l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 fostrinum \u00ed m\u00f3\u00f0url\u00edvi, fostri\u00f0 kann ikki \u00edmynda s\u00e6r heimin uttanfyri s\u00edna egnu l\u00edtlu ver\u00f0, h\u00f3ast ta\u00f0 \u00e1 ein h\u00e1tt longu livir \u00ed t\u00ed st\u00f8rru ver\u00f0ini. Ta\u00f0 er bara enn ikki n\u00f3g b\u00fagvi\u00f0 til at s\u00edggja og uppliva heimin st\u00f8rri enn j\u00fast l\u00edvm\u00f3\u00f0rina hj\u00e1 mammuni. \n\nOg kortini so er endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 fosturl\u00edvinum at b\u00fagva seg til ein heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi heim enn tann, fostri\u00f0 kennir. Ta\u00f0 skal hava armar og bein, eygu, oyru, alt sum er gott og ney\u00f0ugt fyri at liva mannal\u00edvi\u00f0. Mennast vit ikki eins og fostri\u00f0 \u00ed m\u00f3\u00f0url\u00edvi, me\u00f0an vit liva \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, so ver\u00f0a vit sum andaligir kryplingar ella p\u00edningar, og enn tarna\u00f0i av hesum \u00ed l\u00edvinum sum kemur. Andaligi v\u00f8ksturin hj\u00e1 t\u00ed einstaka fer fram b\u00e6\u00f0i innan \u00ed hv\u00f8rjum f\u00f3lki, og \u00ed samveru vi\u00f0 onnur. Andaliga st\u00f8\u00f0i\u00f0 vit eru \u00e1, speglast \u00ed samfelagnum, hvussu vit eru m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, og hv\u00f8rjum m\u00e1lum vit stremba eftir.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nBah\u00e1'\u00ed"}
{"id": "11360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Google", "title": "Google", "text": "Google er ein amerikansk leitis\u00ed\u00f0a \u00e1 internetinum. Ta\u00f0 er amerikanska fyrit\u00f8kan Google Inc., i\u00f0 eigur Google. Google er ta\u00f0 st\u00f8rsta leitit\u00f3li\u00f0 \u00e1 internetinum \u00ed dag vi\u00f0 meira enn 200 milli\u00f3num fyrispurningum dagliga. Navni\u00f0 \"Google\" kemur fr\u00e1 or\u00f0inum Googol, i\u00f0 v\u00edsir til tali\u00f0 1 vi\u00f0 100 nullum aftanfyri. Sagnor\u00f0i\u00f0 \"to google\" var\u00f0 tiki\u00f0 vi\u00f0 \u00ed Oxford English Dictionary \u00ed 2007. N\u00e6r or\u00f0i\u00f0 kemur vi\u00f0 \u00ed ta f\u00f8roysku or\u00f0ab\u00f3kina, er ilt at siga. Google hevur eina vaktart\u00e6nastu, i\u00f0 alla t\u00ed\u00f0ina heldur eyga vi\u00f0, um n\u00f8kur t\u00edl\u00edk s\u00ed\u00f0a ver\u00f0ur l\u00f8gd \u00e1 interneti\u00f0. \n\nGoogle hevur forvunni\u00f0 risa peningaupph\u00e6ddir, s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1999. Peningurin fer t\u00f3 ikki bert til teir b\u00e1\u00f0ar stovnararnar, men eisini til gerandisdagin hj\u00e1 starvsf\u00f3lkunum. T\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Fortune hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri at hei\u00f0ra Google, i\u00f0 kl\u00e1rt leg\u00f0i seg \u00e1 odda av teimum 445 fyrit\u00f8kunum, i\u00f0 h\u00f8vdu tilmelda\u00f0 seg til kappingina. Google var\u00f0 valt sum tann besta fyrit\u00f8kan at arbei\u00f0a fyri, t\u00ed \u00e1g\u00f3\u00f0arnir og mentanin, i\u00f0 fyrit\u00f8kan hevur skapt, hevur sk\u00fagva\u00f0 allar a\u00f0rar til viks, sigur Lee Clifford, bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Fortune Magazine. \n\nTey \u00f3nevndu starvsf\u00f3lkini, i\u00f0 hava tiki\u00f0 lut \u00ed kanningini grei\u00f0a fr\u00e1 heilt \u00f3vanliga g\u00f3\u00f0um arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0um \u00e1 Google. Listin er n\u00e6rum \u00f3endaligur, t\u00e1 talan er um ymiskar \u00e1g\u00f3\u00f0ar, i\u00f0 standa starvsf\u00f3lkunum \u00ed bo\u00f0i. H\u00f8vu\u00f0sskrivstovan \u00ed Mountain View \u00ed Kalifornia hevur ikki f\u00e6rri enn 10 gourmet-matstovur, umframt ein h\u00f3p av snacks- og kaffibarrum. \n\nStarvsf\u00f3lkunum ver\u00f0ur bj\u00f3\u00f0a\u00f0 \u00f3keypis bussamband vi\u00f0 teimum 5 bussunum, i\u00f0 koyra \u00e1 5 ymsum farlei\u00f0um \u00ed \u00f8kinum. Hava tey egnan bil, ver\u00f0ur oljan skift og bilurin vaska\u00f0ur \u00e1 arbei\u00f0spl\u00e1ssinum. Og skal bilurin skiftast \u00fat, rindan Google pr\u00edsmunin, um t\u00fa velur ein umhv\u00f8rvisvinarligan bil, i\u00f0 kostar naka\u00f0 meira enn ein vanligur bilur. \n\nAv \u00f8\u00f0rum t\u00e6nastum, i\u00f0 starvsf\u00f3lkinum hj\u00e1 Google standa \u00ed bo\u00f0i, kunnu ver\u00f0a nevnd t.d. h\u00e1rfr\u00ed\u00f0kan, kl\u00e6dnavask, v\u00f8ddam\u00fdking, heilsumi\u00f0st\u00f8\u00f0 vi\u00f0 5 l\u00e6knum o.m.a. Er talan um barsil, syrgir Google fyri, at matur ver\u00f0ur bor\u00f0in \u00fat til familjuna, so at \u00f8ll orkan fer til at hj\u00fakla um ta\u00f0 l\u00edtla barni\u00f0. Ta\u00f0 er ikki n\u00f3gv, i\u00f0 telur ni\u00f0ureftir, men skal naka\u00f0 nevnast, so halda onkur starvsf\u00f3lk, at arbei\u00f0spl\u00e1ssi\u00f0 Google hevur \u00ed so n\u00f3gvar \"n\u00f8rdar\" \u00ed starvi.\n\nKeldutilfar\n\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur\nGoogle"}
{"id": "11361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lisa%20Ekdahl", "title": "Lisa Ekdahl", "text": "Lisa Ekdahl (f\u00f8dd 29. juli 1971 \u00ed Mariefred \u00ed Sv\u00f8r\u00edki) er svensk songkvinna og t\u00f3nleikari. Hon bleiv kend \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og Nor\u00f0urlondum t\u00e1 hon fekk eitt risa-hitt vi\u00f0 lagnum \"Vem Vet\" av fyrstu fl\u00f8guni \u00ed 1994. Hon megna\u00f0i at selja f\u00fdra fer\u00f0ir platin og f\u00e1a tr\u00edggar svenskar Grammy hei\u00f0ursl\u00f8nir ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. Lisa hevur higartil givi\u00f0 tilsamans 10 \u00fatg\u00e1vur \u00fat. Flestu \u00e1 svenskum, men onkrar \u00e1 enskum m\u00e1li.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1994, Lisa Ekdahl\n 1996, Med kroppen mot jorden\n 1997, Bortom det bl\u00e5\n 2000, Sings Salvadore Poe\n 2002, Heaven Earth & Beyond\n 2003, En samling s\u00e5nger\n 2004, Olyckssyster\n 2006, P\u00e4rlor av glas\n 2009, Give Me That Slow Knowing Smile\n 2014, Look to Your Own Heart\n\nLivealbum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskir t\u00f3nleikarar\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "11362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3%C3%B0ur%20Teresa", "title": "M\u00f3\u00f0ur Teresa", "text": "M\u00f3\u00f0ir Teresa (f. Agnes\u00eb Gonxhe Bojaxhiu 26. august 1910 \u00ed Skopje \u2013 \u2020 5. september 1997 \u00ed Kalkutta \u00ed India) er heimskend kat\u00f3lsk nonna. Hon ver\u00f0ur s\u00e6dd sum verndareingilin hj\u00e1 teimum, i\u00f0 l\u00ed\u00f0a ney\u00f0, og hugsa\u00f0i hon meira um tey enn um seg sj\u00e1lva. N\u00fa berjast India og Albania um beinagrindina hj\u00e1 henni. M\u00f3\u00f0ir Teresa var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Skopje, Maked\u00f3nia. Foreldur hennara komu fr\u00e1 Albania - t\u00f3 b\u00fa\u00f0i M\u00f3\u00f0ir Teresa \u00ed India ta\u00f0 mesta av s\u00ednum vaksna l\u00edvi, sum ung b\u00fa\u00f0i hon eina t\u00ed\u00f0 \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi. M\u00f3\u00f0ir Teresa var indiskur statsborgari. \u00cd 1979 fekk hon Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels.\n\nIndarar\nNobelpr\u00edsvinnarar"}
{"id": "11363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B3stkrabbi", "title": "Br\u00f3stkrabbi", "text": "Br\u00f3stkrabbi (da. brystkr\u00e6ft) er ta\u00f0 slagi\u00f0 av krabba, sum \u00ed st\u00f8rri mun rakar kvinnur. T\u00edggjunda hv\u00f8r kvinna f\u00e6r hesa \u00e1lvarsomu sj\u00faku. \u00c1rliga f\u00e1a fleiri enn ein milli\u00f3n kvinnur kring heimin sta\u00f0fest br\u00f3stkrabba. \u00cd F\u00f8royum er tali\u00f0 20-25 kvinnur \u00e1rliga, t\u00e6r allar flestu eru eldri enn 30 \u00e1r. \n\nKrabbamein"}
{"id": "11364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bernard%20Longley", "title": "Bernard Longley", "text": "Bernard Longley (f. 5. apr\u00edl 1955 \u00ed Manchester), erkabiskupur \u00ed Birmingham, er kendur sum ein sera virkin pers\u00f3nur innan altj\u00f3\u00f0a kirkjuligt virksemi (\u00f8komeniskt arbei\u00f0i) og hevur sera g\u00f3\u00f0 vi\u00f0urskifti vi\u00f0 protestantisku kirkjuna og ymsar tr\u00faarb\u00f3lkar \u00ed Bretlandi. B\u00e6nadikt p\u00e1vi XVI hevur \u00fatnevnt Bernard Longley til n\u00fdggjan erkabiskup \u00ed r\u00f3mverskkat\u00f3lsku Kirkjakirkjuni. Erkabiskupurin hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 hj\u00e1lparbiskupur hj\u00e1 kat\u00f3lska erkabiskupinum \u00ed Westminster. Hann avloysir Vincent Nichols sum erkabiskup \u00ed Birmingham. Fyrr \u00ed 2009 var\u00f0 Nichols settur \u00ed emb\u00e6ti sum kardinalur \u00ed Westminster fyri Murphy O\u2019Connor. Westminster er h\u00e6gsta fyris\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed Onglandi og Wales.\n\nBretar"}
{"id": "11365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aung%20San%20Suu%20Kyi", "title": "Aung San Suu Kyi", "text": "Aung San Suu Kyi var\u00f0 borin \u00ed heim tann 19. juni \u00ed 1945 \u00ed Rangoon, Burma. Hon er kend fyri at royna at fremja demokrati \u00ed Burma, uttan at n\u00fdta har\u00f0skap. Hon er d\u00f3ttir til Aung San, i\u00f0 var vi\u00f0 til at samr\u00e1\u00f0ast um at loysa Burma fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1947. Sama \u00e1ri\u00f0 var Aung San myrdur av politiskum kappingarneytum. \n\n\u00cd 1989 stilla\u00f0i Aung San Suu Kyi upp til tingvali\u00f0 \u00ed Burma, har hon vann st\u00f3rt. Herurin \u00ed Burma tra\u00f0ka\u00f0i til og forbj\u00f3\u00f0a\u00f0i henni at taka vi\u00f0 valdi\u00f0. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur Augn San Suu Kye siti\u00f0 \u00ed h\u00fasavar\u00f0haldi \u00ed heimi s\u00ednum, \u00ed b\u00fdnum Yangon, \u00ed n\u00e6rum 15 av teimum seinastu 21 \u00e1runum fr\u00e1 20 juli 1989 til hon var\u00f0 leyslatin 13. november 2010, becoming one of the world's most prominent political prisoners. \n\n\u00cd 1990 m\u00f3tt\u00f3k Aung San Suu Kyi Rafto Hei\u00f0ursl\u00f8nina og Sakharov Hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri Fr\u00e6lsar Hugsj\u00f3nir \u00ed 1990. \u00cc 1991 fekk hon Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels. Hon hevur lisi\u00f0 \u00e1 L\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Oxford, har hon eisini m\u00f8tti manni s\u00ednum, i\u00f0 hon hevur tvey b\u00f8rn vi\u00f0. \n\nEftir r\u00f8ttum skuldi Aung veri\u00f0 leyslatin \u00ed okt. 2009, men orsaka\u00f0 av eini hending, har at ein \u00f3bo\u00f0in sinnisveikur amerikuma\u00f0ur hin 3. mai 2009 \u00f3bo\u00f0in svam \u00fat til h\u00fasini hj\u00e1 Aung og gisti har \u00ed tr\u00edggjar n\u00e6tur og var fanga\u00f0ur, t\u00e1 hann svam yvirum aftur, d\u00f8mdi ein d\u00f3mst\u00f3lur undir herna\u00f0arst\u00fdrinum \u00ed Burma hana til 18 m\u00e1na\u00f0ir afturat \u00ed h\u00fasavar\u00f0haldi. R\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 byrja\u00f0i 18. mai og enda\u00f0i 11. august 2009.\n\nAung k\u00e6rdi d\u00f3min, men hon fekk ikki vi\u00f0hald. D\u00f3murin var\u00f0 skotin inn fyri h\u00e6gstar\u00e6tt \u00ed Burma, men hon sat d\u00f3min \u00fat og var\u00f0 latin leys 13. november 2010, 6 dagar eftir vali\u00f0, sum hon ikki slapp at stilla upp til, t\u00ed hon sat \u00ed h\u00fasavar\u00f0haldi. Stutt eftir at hon var latin leys kom sonur hennara Kim Aris til Burma fyri at vitja hana, ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed 10 \u00e1r, at hann s\u00e1 mammu s\u00edna. Burmesiska st\u00fdri\u00f0 nokta\u00f0i manni hennara og synum hennara at f\u00e1a uppihaldsloyvi\u00f0, sj\u00e1lvt t\u00e1 ma\u00f0ur hennara hev\u00f0i fingi\u00f0 sta\u00f0fest, at hann var dey\u00f0asj\u00fakur av krabbameini, slapp hann ikki at vitja hana. Michael Aris doy\u00f0i \u00e1 hansara 53 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi, hin 27. mars 1999. T\u00e1 hev\u00f0i hann ikki s\u00e6\u00f0 konu s\u00edna \u00ed meira enn tr\u00fd \u00e1r.\n\nKeldur \n\nMyanmarar\nNobelpr\u00edsvinnarar"}
{"id": "11376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bill%20Gaither", "title": "Bill Gaither", "text": "Bill Gaither (f. 28. mars 1936 \u00ed Indiana, USA) er ein av kendastu gospelsangarum \u00ed Amerika. Bill Gaither hevur vunni\u00f0 fimm Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir fr\u00e1 1973 til 2009 \u00ed ymiskum samanhangum, umframt at hann hevur veri\u00f0 tilnevndur heilar \u00e1tta fer\u00f0ir saman vi\u00f0 konu s\u00edni Gloria. Bill Gaither er kosin besti komponistur innan kristnan t\u00f3nleik \u00ed 20. \u00f8ld. Hann er lei\u00f0ari \u00ed Gaither Vocal Band. Gaither byrja\u00f0i sum sangari og sangskrivari \u00ed seksti\u00e1runum og sigur sj\u00e1lvur, at ta\u00f0 helst eru sangirnir, sum eru ors\u00f8kin til, at tey eru virkin enn. \n\nUmframt at hann, saman vi\u00f0 konuni Gloriu, hevur skriva\u00f0 eina r\u00fagvu av sangum, sum eru vi\u00f0 \u00ed s\u00e1lmab\u00f3kum \u00e1 n\u00f3gvum ymiskum m\u00e1lum, fer\u00f0ast tey d\u00fagliga vi\u00f0 s\u00ednum Homecoming framf\u00f8rslum. N\u00f3gvir f\u00f8royingar kenna tey fr\u00e1 fl\u00f8gum og videobondum, har tey syngja n\u00f3gvar av kendu ensku og amerikansku s\u00e1lmunum. \n\nGj\u00f8gnum 50 \u00e1ra yrkislei\u00f0 hansara innan kristnan t\u00f3nleik, hevur hann roynt ta\u00f0 mesta. Ta\u00f0 mest opinl\u00fdsa er, at hann hevur skriva\u00f0 sangir og givi\u00f0 t\u00f3nleik \u00fat, men f\u00e6rri kenna til, at hann fram\u00edhj\u00e1 hevur fingist vi\u00f0 b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vu, sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0slu og \u00fatb\u00fagving av t\u00f3nleikarum. Bill og Gloria Gaither vitja\u00f0u fyrstu fer\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki fyri 30 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Vitjan teirra t\u00e1 kom \u00ed lag gj\u00f8gnum kenda svenska gospelsangaran Pelle Karlsson og konu hansara Evu, sum framvegis eru vinf\u00f3lk teirra. Gaither Homecoming byrja\u00f0i sum eitt hugskot um, at tey b\u00e6\u00f0i samla\u00f0u nakrar vinir saman til hugnal\u00f8tur vi\u00f0 sangi, men hevur  s\u00ed\u00f0an spreitt seg \u00fat um heimin, og \u00ed dag fylla tey risast\u00f3rar hallir \u00ed USA og skj\u00f3tt helst eisini \u00ed Evropa. \n\nAnnars er fulla navn hansara William James Gaither, f\u00f8ddur \u00ed 1936. Hann t\u00f3k \u00e1 ungum \u00e1rum l\u00e6rarapr\u00f3gv, men henda \u00fatb\u00fagving hevur ikki veri\u00f0 n\u00f3gv br\u00fakt.\n\nHei\u00f0ur\n\nGrammy Awards\n1973: Best Inspirational Performance for \u201cLet's Just Praise The Lord\u201d; Bill Gaither Trio\n1975: Best Inspirational Performance for \u201cJesus, We Just Want To Thank You\u201d; Bill Gaither Trio \n1991: Best Southern Gospel Album for Homecoming; Gaither Vocal Band\n1999: Best Southern, Country, Or Bluegrass Gospel Album for Kennedy Center Homecoming \n2001: Best Southern, Country, or Bluegrass Gospel Album for A Billy Graham Music Homecoming \n2008: Best Southern, Country, Or Bluegrass Gospel Album for Lovin' Life; Gaither Vocal Band\n\nGMA Dove Awards\n1969, 1970, 1972\u2013'77: Songwriter of the Year (\u00c1rsins sangskrivari)\n1974: Song of the Year for \u201cBecause He Lives\u201d (\u00c1rsins sangur)\n1976: Inspirational Album of the Year for Jesus, We Just Want to Thank You; Bill Gaither Trio\n1978: Inspirational Album of the Year for Pilgrim\u2019s Progress; Bill Gaither Trio\n1980: Mixed Group of the Year \u2013 Bill Gaither Trio\n1986: Praise and Worship Album of the Year for I\u2019ve Just Seen Jesus (choral)\n1987: Southern Gospel Album of the Year for The Master Builder; The Cathedrals (producer) \n1991: Southern Gospel Album of the Year for Climbing Higher & Higher; The Cathedrals (producer) \n1992: Southern Gospel Album of the Year for Homecoming Gaither Vocal Band \n1993: Southern Gospel Album of the Year for Reunion: A Gospel Homecoming Celebration\n1994: Southern Gospel Album of the Year for Southern Classics; Gaither Vocal Band\n1994: Southern Gospel Song of the Year for \"Satisfied\"; Gaither Vocal Band\n1995: Southern Gospel Song of the Year for \"I Bowed On My Knees\"\n1999: Southern Gospel Album of the Year for Still the Greatest Story Ever Told; Gaither Vocal Band\n1995: Southern Gospel Song of the Year for \"I Believe in a Hill Called Mount Calvary\"; Gaither Vocal Band\n2000: Southern Gospel Album of the Year for God is Good; Gaither Vocal Band\n2001: Southern Gospel Album of the Year for I Do Believe; Gaither Vocal Band\n2001: Southern Gospel Song of the Year for \"God Is Good All The Time\"; Gaither Vocal Band\n2001: Long Form Video  of the Year for A Farewell Celebration; The Cathedrals (producer)\n2002: Southern Gospel Album of the Year for Encore; Old Friends Quartet (producer)\n2002: Southern Gospel Song of the Year for \"He's Watching Me\"; Gaither Vocal Band\n2007: Southern Gospel Album of the Year for Give It Away; Gaither Vocal Band\n2007: Southern Gospel Song of the Year for \"Give It Away\"; Gaither Vocal Band\n2009: Southern Gospel Album of the Year for Lovin' Life; Gaither Vocal Band\n2010: Southern Gospel Album of the Year for Reunited; Gaither Vocal Band\n2010: Long Form Video  of the Year for A Gospel Journey; Oak Ridge Boys (producer)\n2011: Southern Gospel Song of the Year for \"Better Day\"; Gaither Vocal Band\n2011: Southern Gospel Album of the Year for Greatly Blessed; Gaither Vocal Band\n\nGj\u00f8rdist limur \u00ed Hall of Fame Gospel Music Association \u00ed 1983\n\nAnnar hei\u00f0ur\n1974, 1980: ASCAP Best Gospel Song of the Year\n1997: Named among the top 75 American entrepreneurs: Entrepreneur Magazine\n2000: Christian \"Songwriter of the Century\" (with Gloria Gaither): American Society of Composers and Publishers (ASCAP)\n2006: SPEBSQSA Honorary Life Member\n2010: Indiana Wesleyan University Society of World Changers inductee/Honorary doctorate recipient\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nGaither Music Website - gaither.com\nShort biography at jjonline.com\nInterview with Bill Gaither on about.com\nProfile on CanadianChristianity.com\nGaither Family Resources\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "11381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Konfusius", "title": "Konfusius", "text": "Konfusius (kinesiskt: \u5b54\u5b50 (K\u01d2ng z\u01d0/K'ung-tzu), ella \u5b54\u592b\u5b50 (p=K\u01d2ng F\u016bz\u01d0/K'ung-fu-tzu)), \"Kong Meistari\" ofta stytt til (\u5b54\u5b50 (K\u01d2ngz\u01d0)). (28. september, 551 f.Kr. \u2013 479 f.Kr.) var ein kinverskur hugsari og sosialur heimspekingur, hv\u00f8rs l\u00e6rur og heimspeki hevur sett s\u00edni t\u00fd\u00f0iligu spor \u00e1 kinverskan, koreanskan, japanskan og vjetnamesiskan hugsunarh\u00e1tt and l\u00edv.\n\nKinesarar\nHeimspekingar"}
{"id": "11395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hanna%20Sigur%C3%B0ard%C3%B3ttir", "title": "J\u00f3hanna Sigur\u00f0ard\u00f3ttir", "text": "J\u00f3hanna Sigur\u00f0ard\u00f3ttir (f. 4. oktober 1942 \u00ed Reykjav\u00edk) er ein \u00edslendskur kvinnuligur politikari. Hon var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed \u00cdslandi og lei\u00f0ari av samgonguni, sum hevur fingi\u00f0 heiti\u00f0 \"bjarginarstj\u00f3rnin\" fr\u00e1 \u00e1rinum 2009 til 2013. J\u00f3hanna, sum er limur \u00ed \u00edslendska Javna\u00f0arflokkinum Samfylkingini, hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 almannar\u00e1\u00f0harri. Hon er fyrsta kvinna, sum er stj\u00f3rnarlei\u00f0ari \u00ed \u00cdslandi. \u00cdsland hevur t\u00f3, \u00e1\u00f0ur havt kvinnu sum forseta, Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir. \n\nJ\u00f3hanna Sigur\u00f0ard\u00f3ttir starva\u00f0i \u00e1\u00f0ur sum flogterna og er gift \u00edslendska rith\u00f8vundinum J\u00f3ninu Le\u00f3sd\u00f3ttur. Hon er samkynd, og sum sl\u00edk eisini heimsins fyrsti samkyndi stj\u00f3rnarlei\u00f0ari, i\u00f0 livir opi\u00f0 sum samkynd. J\u00f3hanna hevur veri\u00f0 almannar\u00e1\u00f0harri \u00ed tveimum umf\u00f8rum, og hon er kend fyri arbei\u00f0i s\u00edtt, fyri at b\u00f8ta um korini hj\u00e1 r\u00f8rslutarna\u00f0um, eldri og kvinnum, sum hava veri\u00f0 fyri yvirgangi.\n\n\u00cdslendskir politikarar\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nLGBT"}
{"id": "11396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3ritius", "title": "M\u00f3ritius", "text": "M\u00f3ritius ella Mauritius (enskt: Republic of Mauritius) er ein l\u00edtil oyggj \u00ed t\u00ed Indiska havinum uttan fyri Madagaskar. S\u00ed\u00f0ani umlei\u00f0 \u00e1r 1700 hevur oyggin veri\u00f0 ein fronsk koloni, og sum so n\u00f3gv onnur afrikonsk hj\u00e1lond hevur M\u00f3ritius veri\u00f0 ein mi\u00f0depil fyri tr\u00e6lahandil og eitt parad\u00eds fyri sj\u00f3r\u00e6narar. \u00cdgj\u00f8gnum n\u00f3gv \u00e1r vi\u00f0 tr\u00e6lahandli og innflutningi av ymiskum f\u00f3lkasl\u00f8gum, er M\u00f3ritius ein st\u00f3rur peruvellingur av fleiri religi\u00f3num og f\u00f3lkasl\u00f8gum. Uml. 60 prosent av \u00f8llum f\u00f3lkunum eru hinduar, ein tri\u00f0ingur romanskir katolikkar, og ein fimtipartur muslimar, og so eru a\u00f0rar religi\u00f3nir eisini. M\u00f3ritius er heimsmeistari \u00ed javnst\u00f8\u00f0u. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 74,0 og 15,6 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r 1.\n\nUmhv\u00f8rvi \n\nM\u00f3ritar v\u00e6nta at spara eini 75-90 % av orkun\u00fdtsluni til k\u00f8ling av d\u00e1tusentrinum \"The Mauritius EcoPark\", vi\u00f0 at n\u00fdta kaldan sj\u00f3gv \u00far havinum, heldur enn meira klassiska \"air conditioning\". Sovor\u00f0in skipan ver\u00f0ur longu br\u00fakt \u00e1 Cornell University \u00ed New York, har tey longu hava sta\u00f0fest eina orkusparing \u00e1 86 %, og \u00ed Toronto hava tey eisini eina l\u00edknandi skipan.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r \n\nMong dj\u00f3r, sum eru \u00ed vanda fyri at ver\u00f0a t\u00fdnd, liva \u00e1 M\u00f3ritius.\n\nDronturin \n\n\u00cd 1505 varna\u00f0ist ein portugisiskur sj\u00f3fari, at \u00ed oynni M\u00f3ritius var ein ovurst\u00f3rur fuglur. Hann var 25 kg og nevndist drontur. Skj\u00f3tt f\u00f3ru h\u00f3pin av skipum, sum v\u00f3ru \u00e1 veg \u00far Evropa til India, at leggja lei\u00f0ina um M\u00f3ritius, har sj\u00f3menninir gj\u00f8rdu s\u00e6r d\u00e6lt vi\u00f0 feskum drontskj\u00f8ti. Fuglurin var l\u00e6ttur at vei\u00f0a, t\u00ed hann dugdi ikki at fl\u00fagva. Og ta\u00f0, sum sj\u00f3menninir ikki fingu fyribeint, ta\u00f0 gj\u00f8rdu hundar og kettur, sum teir l\u00f8gdu eftir seg \u00ed oynni. Tey \u00f3tu eggini og ungarnar hj\u00e1 drontinum. Seinasta fr\u00e1s\u00f8gn um livandi dront er fr\u00e1 1681. S\u00ed\u00f0an er hann ongant\u00ed\u00f0 s\u00e6ddur. Einasta, sum \u00e1 okkara d\u00f8gum finst eftir hann, eru tveir sk\u00f8ltar og ein f\u00f3tur. Hesi beinar\u00e6 og nakrar f\u00e1ar tekningar geva okkum eina \u00e1bending um, hvussu dronturin hevur s\u00e6\u00f0 \u00fat.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\n 1 CIA World Factbook. \n \"Dj\u00f3r \u00ed vanda\". \u00datg\u00e1vu\u00e1r: 1991. ISBN 978-99918-0-519-1.\n\nHygg eisini at \n\n Afrika\n\nAfrika"}
{"id": "11397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Jar%C3%B0fr%C3%B8%C3%B0isavn", "title": "F\u00f8roya Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isavn", "text": "F\u00f8roya Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isavn var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1951. Setningurin var at gera jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ilig kort av F\u00f8royum \u00ed samstarvi vi\u00f0 DGU (stytting fyri Danmarks Geologiske Unders\u00f8gelser), at stovna eitt jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligt savn og virka sum r\u00e1\u00f0gevi fyri F\u00f8roya Landsst\u00fdri. J\u00f3annes Rasmussen (f. 1912 - d. 1992) var fyrsti stj\u00f3ri \u00e1 Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isavninum, og stj\u00f3rna\u00f0i hann savninum \u00ed samfull 40 \u00e1r. Hann t\u00f3k pr\u00f3gv sum M.Sc. \u00ed jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1950. Fr\u00e1 1953 starva\u00f0ist hann sum jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingur \u00e1 DGU, samstundis sum hann var stj\u00f3ri \u00e1 Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isavninum. \u00cd 1955 gj\u00f8rdist savni\u00f0 partur av n\u00fdggja N\u00e1tt\u00farugripasavninum. Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isavni\u00f0 hevur h\u00fasast ymsasta\u00f0ni \u00ed Havn:  1952-1995 \u00ed V. U. Hammershaimbsg\u00f8ta 13; 1995-2000 \u00ed J.C.Svabosg\u00f8ta 14; S\u00ed\u00f0an mai 2000 \u00ed Brekkut\u00fan 1, Hoyv\u00edk.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\nS\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "11398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nick%20Griffin", "title": "Nick Griffin", "text": "Nicholas John \"Nick\" Griffin (f. 1. mars 1959 \u00ed Barnet, Hertfordshire) er forma\u00f0ur \u00ed British National Party, sum er kendur fyri s\u00edni sera v\u00ed\u00f0gongdu sj\u00f3narmi\u00f0. \n\nBretar"}
{"id": "11399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Condoleezza%20Rice", "title": "Condoleezza Rice", "text": "Condoleezza Rice (f. 14. november 1954 \u00ed Birmingham, Alabama) var uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Republikanska forsetanum George W. Bush. Rice er f\u00f8dd \u00ed Alabama \u00ed 1954. 15 \u00e1ra gomul f\u00f3r hon at lesa musikk \u00ed Denver \u00ed Colorado, og \u00e6tlanin var at bl\u00edva konsertpianistur. Men \u00e1 universitetinum fylgdi hon einum skei\u00f0i \u00ed internationalum politikki og bleiv hereftir bitin av \u00e1huga fyri Sovjetsamveldinum og internationalum relati\u00f3num. \u00cd 1974 t\u00f3k hon bachelorpr\u00f3gv \u00ed politiskari v\u00edsund, \u00ed 1975 masterpr\u00f3gv og \u00ed 1981 PhD. \n\n\u00cd 1990unum undirv\u00edsti hon \u00ed politiskari v\u00edsund. Haraftrat hev\u00f0i hon tilkn\u00fdti til vinnul\u00edvi\u00f0. Hon var m.a. stj\u00f3ri \u00ed oljufelagnum Chevron. \u00cd 1989-91 var hon stj\u00f3ri \u00e1 deildini fyri sovjetisk og eysturevropeisk m\u00e1ls\u00f8ki \u00ed Trygdarr\u00e1\u00f0num \u00ed USA. Vi\u00f0 s\u00edni hollu vitan um Sovjetsamveldi\u00f0 gj\u00f8rdi hon st\u00f3rt inntrykk \u00e1 forsetan, George W. Bush. \u00cd 2000 bleiv hon \u00fatnevnd til r\u00e1\u00f0geva \u00ed uttanr\u00edkism\u00e1lum hj\u00e1 forsetanum, og \u00ed desember sama \u00e1r bleiv hon trygdarr\u00e1\u00f0gevi hansara. \u00cd 2005 bleiv hon uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri. Rice hoyrir til \u00e1 t\u00ed neokonservativa vonginum \u00ed USA. \n\nCon\u00addo\u00adleezza Rice er ann\u00ada\u00f0 konuf\u00f3lki\u00f0, sum er sloppi\u00f0 \u00ed uttanr\u00edkis\u00adr\u00e1\u00f0\u00adharra\u00adsess\u00adin hj\u00e1 st\u00f3rveldinum. Hin fyrra var Made\u00adl\u00adine Albright, sum var d\u00f3tt\u00ad\u00ad\u00adir ein av l\u00e6rarunum hj\u00e1 Con\u00ad\u00ad\u00addo\u00ad\u00adleezzu Rice \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00fal\u00ada\u00adnum. Hon er \u00far svarta minnilutanum \u00ed USA.\n\nAmerikanskir politikarar\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "11400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hillary%20Clinton", "title": "Hillary Clinton", "text": "Hillary Diane Rodham Clinton (f. 26. oktober 1947 \u00ed Chicago, Illinois) er ein amerikanskur politikari, fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA. Clinton er f\u00f8dd \u00ed 1947. Hon las jura \u00e1 Yale Law School \u00ed Connecticut, og her hitti hon tann unga Bill Clinton, sum gj\u00f8rdist ma\u00f0ur hennara. T\u00e1 hon var li\u00f0ug vi\u00f0 lesna\u00f0in, fekk hon starv \u00ed amerikanska parlamentinum. Hon arbeiddi hart og fekk vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini n\u00f3gv \u00e1litsst\u00f8rv, og serliga n\u00f3gva orku leg\u00f0i hon \u00ed at betra umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 b\u00f8rnum og familjum. Hesi \u00e1rini str\u00edddi Bill Clinton seg fram til forsetaemb\u00e6ti\u00f0, og Hillary Clinton leg\u00f0i eisini st\u00f3ra orku \u00ed at hj\u00e1lpa honum fram. \u00cd 1993 eydna\u00f0ist ta\u00f0 Bill Clinton at bl\u00edva forseti. Hillary bleiv sostatt fyrstadama \u00ed USA inntil 2001, t\u00e1 Bill Clinton f\u00f3r fr\u00e1 sum forseti. \n\nClinton var \u00e1 mangan h\u00e1tt ein \u00f3traditionel fyrstadama. Hon er tann fyrsta amerikanska fyrstadaman vi\u00f0 h\u00e6gri \u00fatb\u00fagving, og hon uppgav ongant\u00ed\u00f0 s\u00edna egnu karrieru. Hon bleiv vald \u00ed senati\u00f0 \u00ed 2000 og aftur \u00ed 2004. Longu \u00ed oktober 2002 nevndi The New York Times Hillary Clinton sum ein potentiellan kandidat til forsetaemb\u00e6ti\u00f0 eftir George W. Bush. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur amerikanska magasini\u00f0 Forbes mett hana sum eitt av m\u00e1ttmiklastu f\u00f3lkum \u00ed heiminum. \u00cd januar 2007 kunngj\u00f8rdi hon, at hon \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r at stilla upp til forsetavali\u00f0 \u00ed 2008. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist henni t\u00f3 ikki at gerast valevni hj\u00e1 Demokratunum, ta\u00f0 gj\u00f8rdist Barack Obama, i\u00f0 vann fleiri av teimum innlei\u00f0andi valunum \u00ed amerikansku statunum enna Hillary Clinton gj\u00f8rdi.\nHin 12. apr\u00edl 2015 kunngj\u00f8rdi hon, at hon var valevni til amerikanska forsetavali\u00f0 2016.\n\nAmerikanskir politikarar\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947"}
{"id": "11401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Margaret%20Thatcher", "title": "Margaret Thatcher", "text": "Margaret Hilda Thatcher (f. 13. oktober 1925 \u00ed Grantham, Lincolnshire, St\u00f3ra Bretland, dey\u00f0 8. apr\u00edl 2013) var fyrsta, og higartil einasta kvinnan, sum hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Margaret Thatcher bleiv kend sum \"Jarnkvinnan\", serliga aftan\u00e1 at hon st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri St\u00f3ra Bretlandi undir Falklandskr\u00edgnum \u00ed 1982. Hon var lei\u00f0ari fyri konservativa flokkinum fr\u00e1 1975 til 1990. Hon gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed 1979 og noyddist at leggja fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed 1990, t\u00e1 egni flokkur hennara vraka\u00f0i hana.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \n\nMargaret Hilda Thatcher var\u00f0 borin \u00ed heimin hin 13. oktobur \u00ed \u00e1rinum 1925 \u00ed Lincolnshire. Hon t\u00f3k \u00fatb\u00fagving innan evnafr\u00f8\u00f0i, og longu \u00ed lestrar\u00e1runum bleiv hon virkin \u00ed politikki sum tri\u00f0i kvinnuligi forma\u00f0ur \u00ed Oxford University Conservative Association \u00ed 1946. \u00cd n\u00f8kur \u00e1r starva\u00f0ist hon sum granskari \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i. Seinri f\u00f3r hon at lesa til sakf\u00f8rara og t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1953 vi\u00f0 sergrein \u00ed skattal\u00f3gg\u00e1vu. \u00cd 1959 bleiv hon vald \u00ed House of Commons fyri Conservative Party. \u00cd 1975 bleiv hon lei\u00f0ari \u00ed flokkinum \u2013 sum tann fyrsta kvinnan nakrant\u00ed\u00f0. Hon var eisini tann fyrsta kvinnan, sum var lei\u00f0ari fyri ein st\u00f3ran bretskan flokk. \u00cd 1970 bleiv hon Secretary of State for Education and Sceince. Og \u00ed 1979 bleiv hon fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u2013 sum tann fyrsta kvinnan \u00ed Bretlandi. Hon f\u00f3r fr\u00e1 sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri og sum floksforkvinna \u00ed 1990. \u00cd 1992 f\u00f3r hon \u00far House of Commons, 66 \u00e1ra gomul. Hereftir var hon virkin \u00ed fleiri \u00e1r \u00ed ymiskum felagsskapum, vinnul\u00edvinum o.s.fr. \n\nHon var kend sum jarnkvinnan, sum st\u00f3\u00f0 Ronald Reagan, fyrrv. forseta \u00ed Amerika, \u00f3gvuliga n\u00e6r.\n\nKeldur \n\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nBretskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1925\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "11402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madeleine%20Albright", "title": "Madeleine Albright", "text": "Madeleine Korbel Albright (15. mai 1937 \u00ed Prag, Kekkia - 23. mars 2022) var amerikanskur politikari. Hon var uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1997 til 2001 undir demokratiska forsetanum Bill Clinton.\n\nL\u00edvslei\u00f0\nMadeleine Albright var f\u00f8dd sum Marie Jana Korbelov\u00e1 \u00ed Prag \u00ed 1937. Familjan, sum var j\u00f8disk, fl\u00fdddi undan nazistunum, og ta\u00f0 mesta av barna\u00e1runum b\u00fa\u00f0i Albright \u00ed Onglandi. Eftir kr\u00edggi\u00f0 var hon n\u00f8kur f\u00e1 \u00e1r \u00ed Kekkia, og \u00ed 1948 b\u00fasettist hon \u00ed Amerika, 11 \u00e1ra gomul. Hon t\u00f3k \u00fatb\u00fagving \u00ed s\u00f8gufr\u00f8\u00f0i og bleiv seinri professari. \n\n\u00cd 1993 var\u00f0 hon \u00fatnevnd til ST-ambassad\u00f8r fyri USA. \u00cd 1996 \u00fatnevndi Bill Clinton, forseti, hana sum utanr\u00edkisr\u00e1harra nr. 64 \u00ed Amerika \u2013 og tann fyrsta kvinnuliga. Hon f\u00f3r fr\u00e1 \u00ed 2001 og starvast n\u00fa sum s\u00f8guprofessari vi\u00f0 Georgetown University \u00ed Washington DC. Haraftrat er hon virkin \u00ed vinnul\u00edvinum, m.a. sum r\u00e1\u00f0gevi. Hon dugir qua s\u00edna positi\u00f3n og s\u00edtt globala netverk avbera v\u00e6l at sparka hur\u00f0ar upp. \n\nHon hevur skriva\u00f0 endurminningar vi\u00f0 heitinum \"Madam Secretary\" (2003). \u00cd b\u00f3kini sigur hon m.a., at kvinnur mugu vera strategiskar, samstarva og netverka og hj\u00e1lpa hv\u00f8r a\u00f0rari til makt og \u00e1virkan. Netverk \u2013 b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 og uttan menn \u2013 er vegurin fram. Ta\u00f0 er Albright, sum eigur n\u00f3gv br\u00fakta sitati\u00f0: \"Ta\u00f0 finst eitt serligt pl\u00e1ss \u00ed helviti fyri kvinnur, sum ikki hj\u00e1lpa hv\u00f8r a\u00f0rari\". \n\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingar\nAmerikanskir politikarar\nProfessarar\nAmbassad\u00f8rar \u00far USA\nKvinnur \u00ed politikki\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar"}
{"id": "11403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20I.%20Hagen", "title": "Carl I. Hagen", "text": "Carl-Ivar Hagen (f. 6. mai 1944 \u00ed Oslo) er fyrrverandi forma\u00f0urin \u00ed Frambur\u00f0sflokkinum. Hagen er f\u00f8ddur 6. mai \u00ed 1944 \u00ed Oslo. \u00cd 1983 giftist hann vi\u00f0 Eli Hagen. Hann b\u00fdr n\u00fa \u00ed Bestum \u00ed Ullern, Oslo. \n\nHann hevur skriva\u00f0 og \u00fatgivi\u00f0 ein b\u00f3k: \"\u00c6rlig Talt\" (\u00ed 2007). \n\nNor\u00f0menn\nNorskir politikarar"}
{"id": "11404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjub%C3%B8kur", "title": "Kirkjub\u00f8kur", "text": "Ein kirkjub\u00f3k ella ministerialb\u00f3k inniheldur uppl\u00fdsingar um t\u00e6r kirkjuligu hendingarnar \u00ed einum prestagjaldi \u2013 uppl\u00fdsingar um f\u00f8\u00f0ing/d\u00f3p, konfirmati\u00f3n, v\u00edgslu og dey\u00f0a/jar\u00f0arfer\u00f0. \n\nElstu \u00e1setingarnar fyri F\u00f8royar, um at prestar skulu f\u00f8ra kirkjub\u00f3k, eru \u00ed \u00a7 2-8-7 \u00ed norsku l\u00f3g hj\u00e1 Christian V fr\u00e1 1687. Elsta kirkjub\u00f3kin \u00ed F\u00f8royum er fyri Eysturoyar prestagjald, og hon er eisini fr\u00e1 1687. Um hetta er av tilvild ella ikki, vita vit ikki, men \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum komu kirkjub\u00f8kur fyri hini prestagj\u00f8ldini n\u00f3gv seinni - Sandoy 1719, Su\u00f0uroy 1745, Su\u00f0urstreymoy 1757, Nor\u00f0oyggjar 1760, V\u00e1goy 1797 og Nor\u00f0streymoy 1816. \n\nTil 1913 v\u00f3ru F\u00f8royar b\u00fdttar upp \u00ed 7 prestagj\u00f8ld: \n\n1) Nor\u00f0oya Prestagjald \n2) Eysturoya Prestagjald \n3) Nor\u00f0urstreymoyar Prestagjald \n4) Su\u00f0urstreymoyar Prestagjald \n5) V\u00e1ga Prestagjald \n6) Sandoyar Prestagjald \n7) Su\u00f0uroyar Prestagjald \n\n\u00cd dag eru 14 prestagj\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 60 kirkjum og 60 kirkjur\u00e1\u00f0um.\n\nEldru kirkjub\u00f8kurnar \n\nElstu kirkjub\u00f8kurnar eru ikki skipa\u00f0ar einsh\u00e1tta\u00f0. Summir prestar f\u00f8rdu kirkjub\u00f3kina kronologiskt, og a\u00f0rir b\u00fdttu b\u00f3kina upp eftir kirkjuligum hendingum. Ymiskt er eisini hvussu n\u00f3gv stendur \u00ed b\u00f3kunum. Summir prestar skriva\u00f0u eisini m.a. tr\u00faloving, kirkjugangskonur og skriftarm\u00e1l \u00ed kirkjub\u00f3kina. \u00cd 1814 komu n\u00fdggjar reglur fyri kirkjub\u00f3ksf\u00f8ring, men hesar reglur v\u00f3r\u00f0u ikki allar fylgdar \u00ed F\u00f8royum og s\u00edggjast ikki aftur fyrr enn \u00ed 1816. \n\nN\u00fdggju b\u00f8kurnar eru forprenta\u00f0ar og hava eina fasta ra\u00f0fylgju:\n\n1) F\u00f8dd dreingjab\u00f8rn \n2) F\u00f8dd gentub\u00f8rn \n3) Konfirmera\u00f0ir dreingir \n4) Konfirmera\u00f0ar gentur \n5) V\u00edgd \n6) Dey\u00f0ir menn \n7) Dey\u00f0ar kvinnur \n\n\u00cd kirkjub\u00f3kunum var n\u00fa eisini pl\u00e1ss sett av til \"tilgangsliste\" og \"afgangsliste\" og \"j\u00e6vnf\u00f8relsesregister\". \"Til- og afgangsliste\" er yvirlit yvir tey, sum fluttu \u00far og \u00ed prestagjaldi\u00f0, og \"j\u00e6vnf\u00f8relsesregister\" er navnaskr\u00e1, sum v\u00edsir til, hvar pers\u00f3narnir eru skr\u00e1settir \u00ed kirkjub\u00f3kini. Allir prestar hava t\u00f3 ikki dagf\u00f8rt hesar teigar eins v\u00e6l. \n\n\u00cd 1814 kom eisini krav um, at kirkjub\u00f8kurnar skuldu f\u00f8rast \u00ed tveimum eint\u00f8kum - ein h\u00f8vu\u00f0sministrerialb\u00f3k, sum presturin skuldi f\u00f8ra og ein kontra- ella duplikatministerialb\u00f3k, sum deknurin skuldi f\u00f8ra. Vi\u00f0 t\u00ed grundgeving, at deknarnir flestu sta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum dugdu so illa at skriva og annars fingu l\u00edtla og onga sams\u00fdning fyri arbei\u00f0i\u00f0 s\u00edtt, v\u00f3r\u00f0u hesi bo\u00f0ini bert fylgd \u00ed T\u00f3rshavn. \u00cd 1844 f\u00f3ru t\u00f3 \u00f8ll prestagj\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum at f\u00f8ra kontraministrerialb\u00f8kur.\n\nN\u00fdggjaru kirkjub\u00f8kurnar \n\n1. januar \u00ed 1893 v\u00f3r\u00f0u kirkjub\u00f8kurnar \u00ed \u00f8llum prestagj\u00f8ldum b\u00fdttar um vi\u00f0 n\u00fdggjar. T\u00e6r innhalda fleiri uppl\u00fdsingar enn t\u00e6r gomlu. T\u00e1 kom t.d. krav um, at starv og f\u00f8\u00f0ista\u00f0ur hj\u00e1 dey\u00f0um skuldi f\u00f8rast \u00ed kirkjub\u00f3kina. Eisini v\u00f3r\u00f0u kirkjub\u00f8kurnar t\u00e1 b\u00fdttar \u00ed tvey, solei\u00f0is at ein b\u00f3k er fyri f\u00f8\u00f0ingar og ein fyri konfirmera\u00f0, v\u00edgd og dey\u00f0.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga"}
{"id": "11406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urkorea", "title": "Su\u00f0urkorea", "text": "Su\u00f0urkorea, Su\u00f0ur Korea ella L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Su\u00f0urkorea (alment) er eitt land \u00ed Eystur\u00e1sia. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 78,72 \u00e1r.\n\nLandal\u00e6ra \n\nH\u00f8vu\u00f0ssr\u00edki\u00f0 \u00ed Eystur\u00e1sia er ovurst\u00f3ra Kina, men har eru eisini stormbarda flatnalendi \u00ed Mongolia, Nor\u00f0urkorea og Su\u00f0urkorea. \u00cd Nor\u00f0ur- og Su\u00f0urkorea er n\u00f3gvur landb\u00fana\u00f0ur \u00ed \u00e1ard\u00f8lunum og \u00e1 v\u00ed\u00f0a sl\u00e6ttlendinum. Ha\u00f0an kemur matur til allar milli\u00f3nirnar, sum b\u00fagva \u00ed mongu b\u00fdunum fram vi\u00f0 strondini og inni \u00ed landinum. Sum \u00ed Nor\u00f0urkorea er st\u00f8rri parturin av Su\u00f0urkorea fjallalendi og sk\u00f3gur.\n\nB\u00faskapur \n\nBori\u00f0 saman vi\u00f0 Nor\u00f0urkorea bl\u00f3mar b\u00faskapurin, og landi\u00f0 hevur v\u00ed\u00f0fevnt handilssamstarv vi\u00f0 onnur lond, mest USA og Japan. Eftir at landi\u00f0 fekk sj\u00e1lvst\u00fdri\u00f0 \u00ed 1948, gj\u00f8rdi Nor\u00f0urkorea innr\u00e1s \u00ed landi\u00f0. T\u00ed i\u00f0 Koreakr\u00edggi\u00f0 (1950-1953) var av, l\u00f3gu b\u00fdir og verksmi\u00f0jur \u00ed Su\u00f0urkorea \u00ed skeljasori, og t\u00fasundtals fl\u00f3ttaf\u00f3lk v\u00f3ru komin su\u00f0ur um marki\u00f0 \u00far Nor\u00f0urkorea. Tj\u00fagu \u00e1r seinni var Su\u00f0urkorea komi\u00f0 fyri seg aftur b\u00faskaparliga. N\u00fdggjar verksmi\u00f0jur f\u00f3ru at gera dygdarv\u00f8rur til \u00fatflutnings, og n\u00fdggir st\u00f3rb\u00fdir v\u00f3r\u00f0u bygdir. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hevur Su\u00f0urkorea v\u00e6l l\u00e6rt arbei\u00f0sf\u00f3lk, sum ger h\u00e1t\u00f8kniligar \u00eddna\u00f0arv\u00f8rur. Arbei\u00f0sloysi \u00ed Su\u00f0urkorea er lutfalsliga l\u00e1gt samanbori\u00f0 vi\u00f0 onnur lond \u00ed Asia. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 er bara 3,2 % (2009). \n\nHeimsins fremstu skipasmi\u00f0jur, um m\u00e1lt ver\u00f0ur \u00ed talinum \u00e1 b\u00edleggingum, hava \u00ed n\u00f8kur \u00e1r veri\u00f0 \u00ed Su\u00f0urkorea, men Kina er um at fara fram um teir. Serliga eru ta\u00f0 teir l\u00e1gu l\u00f8narkostna\u00f0irnir, sum eru atvoldin til hetta, men vaksandi eftirspurningurin \u00ed Asia ger eisini mun. Enn er Su\u00f0urkorea fremst vi\u00f0 37 prosentum av \u00f8llum b\u00edleggingum \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum. Kina hevur 30 prosent, men veksur sera skj\u00f3tt. Japan hevur 16 prosent. \n\nHeimskreppan hevur gj\u00f8rt st\u00f8\u00f0una verri hj\u00e1 arbei\u00f0sf\u00f3lki, t\u00ed \u00ed ni\u00f0urgangst\u00ed\u00f0um finna f\u00f3lk seg \u00ed n\u00f3gv meiri \u00f3r\u00e6tti fyri at var\u00f0veita arbei\u00f0i, og vandin vi\u00f0 at vera fakliga virkin gerst st\u00f8rri. H\u00f3ast flestu londini \u00e1 papp\u00edrinum hava bundi\u00f0 seg til at verja mannar\u00e6ttindini, herundir r\u00e6ttin hj\u00e1 f\u00f3lki at vera fakliga virkin, so er \u00ed n\u00f3gvum londum sera vandamiki\u00f0 at vera limur \u00ed fakfelagi. \u00cd Su\u00f0urkorea og eisini Burma, Burundi, Kina, Kuba, Iran, Tunesia, Turkalandi og Simbabvi v\u00f3ru \u00e1litisf\u00f3lk sett \u00ed fongsul fyri s\u00edtt fakfelagsvirksemi \u00ed 2008. \n\nBT\u00da fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed landinum er $ 27.600 (2008).\n\nUttanlandshandil \n\n\u00cd hagt\u00f8lum kalla vit inn- og \u00fatflutning av v\u00f8rum fyri uttanlandshandil. Handil er eisini vi\u00f0 t\u00e6nastum um landamark, t\u00e6nastuhandilin ver\u00f0ur uppgj\u00f8rdur \u00ed gjaldsjavnanum og vanliga ikki \u00ed hagt\u00f8lum um uttanlandshandil. Innflutningurin umfatar allar t\u00e6r v\u00f8rur okkum t\u00f8rvar, me\u00f0an \u00fatflutningurin umfatar t\u00e6r v\u00f8rur, sum vit eru dugnalig til at framlei\u00f0a. Innflutningurin er \u00ed so m\u00e1ta endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 uttanlandshandlinum, me\u00f0an \u00fatflutningurin er ta\u00f0, vit lata afturfyri, fyri at f\u00e1a r\u00e1\u00f0 til innflutning. Kina er ta\u00f0 landi\u00f0, tit hava mestan handil vi\u00f0. Inn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum, skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2009, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA World Factbook:\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nMangir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir eru \u00ed Su\u00f0urkorea. Um helvtin av f\u00f3lkinum er buddistar, hin er kristin ella konfusianistar. Mong folk \u00e1 bygd tr\u00fagva enn \u00e1 andamanan - at til er \u00f3sj\u00f3nligur andaheimur s\u00ed\u00f0 um s\u00ed\u00f0 vi\u00f0 sj\u00f3nliga mannaheimin. T\u00e1 i\u00f0 andarnir geva seg \u00ed h\u00f3slag vi\u00f0 menniskjuni, er andamanarin millumgonguma\u00f0ur \u00edmillum hesar heimar. Andamanarin tekur \u00edm\u00f3ti offurg\u00e1vum, til d\u00f8mis peningi og mati. Offurg\u00e1vur ver\u00f0a latnar at bl\u00ed\u00f0ka andarnar. Umframt at vinna tokka og taka \u00edm\u00f3ti signing andanna, gr\u00f8\u00f0ir andamanarin f\u00f3lk og hj\u00e1lpir teimum \u00ed ymsum m\u00e1lum. \n\n\u00cd Su\u00f0urkorea, har umlei\u00f0 ein tri\u00f0ingur av f\u00f3lkinum eru kristin, ver\u00f0a prestar og tr\u00fabo\u00f0arar \u00fatb\u00fanir til at bo\u00f0a evangelii\u00f0 til teirra kommunistisku grannar fyri nor\u00f0an. Ta\u00f0 eru 56 \u00e1r s\u00ed\u00f0ani at Koreakr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i, og l\u00edka s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur Nor\u00f0urkorea forfylgt tey kristnu. \u00cd Su\u00f0urkorea, har tey kristnu eru umlei\u00f0 30 prosent av f\u00f3lkinum ver\u00f0ur v\u00f3na\u00f0, at endin hj\u00e1 kommunistast\u00fdrinum n\u00e6rkast. \n\nTann kat\u00f3lska kirkjan \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Seoul, byrja\u00f0i \u00ed 2009 at ser\u00fatb\u00fagva prestar, sum skulu arbei\u00f0a \u00ed Nor\u00f0urkorea.\n\u00cd t\u00ed fyrsta flokkinum eru fimm prestar, og \u00e6tlanin er at byrja vi\u00f0 einum n\u00fdggjum flokki hv\u00f8rt \u00e1r. Samb\u00e6rt Kristeligt Dagblad er tann kat\u00f3lski presturin, Matthew Hwang In-kuk, sum sj\u00e1lvur fl\u00fdddi \u00far Nor\u00f0urkorea sum 14 \u00e1ra gamal, ein av undangongumonnunum \u00ed hesi verk\u00e6tlan. Samb\u00e6rt bla\u00f0num dylir hann ikki fyri, at hann v\u00e6ntar, at londini b\u00e6\u00f0i einafer\u00f0 ver\u00f0a sameind aftur. Ta\u00f0 er t\u00f3 einki \u00e1ram\u00e1l sett \u00e1 hansara v\u00f3nir, og \u00e6tlanin vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving av prestum til Nor\u00f0urkorea er ein 10 \u00e1ra \u00e6tlan.\n\nPolitikkur\n\nSpenningur \n\nSpenningurin uttan fyri koreansku h\u00e1lvoynna \u00f8kist \u00ed hv\u00f8rjum. Su\u00f0urkorea er vi\u00f0 \u00ed amerikanskum herna\u00f0arvenjingum, har herskip eru savna\u00f0 \u00e1 havlei\u00f0unum uttan fyri h\u00e1lvoynna. Nor\u00f0urkorea sk\u00fdrir lutt\u00f8kuna \"kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing\". Avgj\u00f8rdu bo\u00f0ini koma samstundis sum Nor\u00f0urkorea eftir \u00f8llum at d\u00f8ma hevur sett \u00ed gongd aftur eitt kjarnoruverk, sum framlei\u00f0ir plutonium \u2013 ein av p\u00f8rtunum \u00ed eini kjarnorkubumbu. Koreanski trupulleikin kykna\u00f0i \u00ed 2009, t\u00e1 Nor\u00f0urkorea gj\u00f8rdi eina kjarnorkuroyndarspronging undir j\u00f8r\u00f0.\n\n\u00cd 2010 blivu f\u00fdra su\u00f0urkoreanar dripnir, t\u00e1 nor\u00f0urkoreanskir hermenn l\u00f3tu skot av m\u00f3ti eini oyggj n\u00e6rhendis markinum.\n\nSu\u00f0urkorea\nKorea\nAsia"}
{"id": "11409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjaldri%C3%B0%20%28bla%C3%B0%29", "title": "Tjaldri\u00f0 (bla\u00f0)", "text": "Tjaldri\u00f0 er handskriva\u00f0a felagsbla\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 n\u00e6mingunum \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala, s\u00e1 fyrstu fer\u00f0 dagsins lj\u00f3s veturin 1901-1902 \u00ed F\u00f8grul\u00ed\u00f0. \n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "11410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%A1", "title": "Br\u00e1", "text": "Br\u00e1 er b\u00f3kmentunarligt t\u00ed\u00f0arrit, sum fyrstu fer\u00f0 kom \u00ed 1982. \u00cd 1997 kom innihaldsyvirlit, i\u00f0 fevndi um tey 20 eint\u00f8kini av Br\u00e1, sum komu \u00e1rini 1982-1993. Fleiri f\u00f8royskir rith\u00f8vundar hava \u00fatgivi\u00f0 s\u00ednar fyrstu stutts\u00f8gur ella yrkingar \u00ed Br\u00e1.\n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit"}
{"id": "11411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Outsider%20Magazin", "title": "Outsider Magazin", "text": "Outsider Magasin er b\u00f3kmentunarligt t\u00ed\u00f0arrit, sum fyrstu fer\u00f0 kom \u00fat 2005. \u00cd ritsj\u00f3rnini eru Kim Simonsen og Bergur R\u00f8nne Moberg. \n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit"}
{"id": "11412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3an%20Poulsen", "title": "J\u00f3an Poulsen", "text": "Joen Poulsen var f\u00f8ddur \u00ed Sv\u00edn\u00e1um. Hann t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00ed 1876 og starva\u00f0ist sum l\u00e6rari \u00ed Sj\u00f3var s\u00f3kn. Hann var virkin \u00e1 mongum \u00f8kjum, m.a. var hann ein av stovnarum F\u00f8roya L\u00e6rarafelags og sat \u00e1 l\u00f8gtingi fr\u00e1 1883 til 1928, eftir 1906 fyri Sambandsflokkin. Hann skriva\u00f0i fyrstu f\u00f8roysku b\u00edblius\u00f8guna, eins og hann var uppi \u00ed at skriva fyrstu f\u00f8roysku stavingarb\u00f3kina. Broti\u00f0 um J\u00f3sef og br\u00f8\u00f0urnar er \u00far \u201eB\u00edbils\u00f8gu,\u201c i\u00f0 var fyrsta b\u00edblius\u00f8gan \u00e1 f\u00f8royskum, sum kom \u00fat \u00ed 1900. \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "11413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakob%20Jakobsen", "title": "Jakob Jakobsen", "text": "Jakob Jakobsen (f\u00f8ddur 22. februar 1864 \u00ed T\u00f3rshavn; \u2020 15. august 1918 \u00ed Keypmannahavn) var f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur. P\u00e1pi hansara var H. N. Jacobsen b\u00f3khandlari og b\u00f3kbindari, sum stovna\u00f0i gamla b\u00f3kahandilin \u00e1 Vaglinum \u00ed Havn. Jakob var yngstur av trimum systkjum og einasti sonur. Hann f\u00f3r trettan \u00e1ra gamal til Danmarkar at ganga \u00ed sk\u00fala. T\u00e1 i\u00f0 hann hev\u00f0i loki\u00f0 studentspr\u00f3gv, las hann norr\u00f8nt m\u00e1l, franskt og lat\u00edn. Hann var fyrsti f\u00f8royingur, sum fekk doktaraheiti\u00f0. Ta\u00f0 var \u00ed 1897. \n\n\u00cd 1892/93 og aftur \u00ed 1898 var hann \u00ed F\u00f8royum sum granskari. Hann fer\u00f0a\u00f0ist um \u00ed oyggjunum og skriva\u00f0i sagnir og \u00e6vint\u00fdr upp, sum f\u00f3lk s\u00f8gdu honum fr\u00e1. Longu \u00ed 1901 hev\u00f0i ta\u00f0 eydnast honum at givi\u00f0 alt tilfari\u00f0 \u00fat \u00ed heftum. Jakob Jakobsen, ofta nevndur dr. Jakobsen ella J\u00e1kup doktari, var kendur og h\u00f8gt mettur v\u00edsindama\u00f0ur \u00ed norr\u00f8num m\u00e1li. Hann er eisini kendur sum hann, i\u00f0 vildi hava eina f\u00f8royska stavseting, sum l\u00e1 n\u00e6rri t\u00ed lj\u00f3\u00f0liga frambur\u00f0inum, men hetta sj\u00f3narmi\u00f0 vann ikki frama. \u00d8skud\u00f3lgur (uppskrift \u00far Fugloy) er \u00far \u201cSagnum og \u00e6vint\u00fdrum,\u201c prenta\u00f0 eftir eini \u00fatg\u00e1vu fr\u00e1 1985. \n\nF\u00f8royskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir granskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1864\nAndl\u00e1t \u00ed 1918"}
{"id": "11414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mourits%20Mohr", "title": "Mourits Mohr", "text": "Mourits Nicolai Mohr (1918-1956), er f\u00f8ddur 26. september 1918 \u00e1 Sandi, dey\u00f0ur 13. november 1956, sonur Aksel Mohr og Annu Mariu Katrinu f. Winther, b\u00e6\u00f0i av Sandi. Var giftur vi\u00f0 Svanhild Eufemiu f. Hermansen \u00far Vestmanna. Mourits t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 1942 og var l\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala 1942-53, \u00ed T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala 1953-56 og \u00e1 Tekniska sk\u00fala \u00ed T\u00f3rshavn fr\u00e1 1942. Hann var \u00e1 \u00e1rsskei\u00f0i \u00e1 DLH 1947-48. Mourits gj\u00f8rdi vart vi\u00f0 seg \u00ed ungmannafelagsarbei\u00f0i \u00ed Virkinum \u00e1 Sandi og \u00ed Merkinum \u00ed T\u00f3rshavn. Hann skriva\u00f0i skemtileikir og yrkti t\u00e6ttir, men kendastur er hann fyri at hava skapa\u00f0 hj\u00fanini \"L\u00e6ars og Annu Lenu\", sum var\u00f0 prenta\u00f0 \u00ed F\u00f8lv at kalla \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri fr\u00e1 1943-55. Forlagi\u00f0 Fannir gav \u00ed 1993 \u00fat b\u00f3kina \"L\u00e6ars og Anne Lena\", i\u00f0 er savn av skemtis\u00f8gum, t\u00e6ttum o.\u00f8. eftir Mourits Mohr.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 1956"}
{"id": "11417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3lr%C3%BAn%20Michelsen", "title": "S\u00f3lr\u00fan Michelsen", "text": "S\u00f3lr\u00fan Michelsen (f\u00f8dd Midjord \u00ed Havn \u00ed 1948) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og vinnul\u00edvsf\u00f3lk. Hon vaks upp \u00e1 Argjum. Eftir loki\u00f0 realsk\u00falapr\u00f3gv arbeiddi hon \u00fati eitt skifti \u00e1 telegrafst\u00f8\u00f0ini og var s\u00ed\u00f0an heimagangandi h\u00fasm\u00f3\u00f0ir, me\u00f0an b\u00f8rnini v\u00f3ru sm\u00e1. Seinni starva\u00f0ist hon \u00e1 Elektron. \u00cd 1974 stovna\u00f0u hon og ma\u00f0urin heils\u00f8lu, og hevur hon starvast har til 2008 \u2013 mestu t\u00ed\u00f0ina stj\u00f3ri. S\u00f3lrun gavst vi\u00f0 at arbei\u00f0a \u00ed 2008 og er n\u00fa rith\u00f8vundur burturav. S\u00f3lr\u00fan hevur skriva\u00f0 yrkingar, stutts\u00f8gur og skalds\u00f8gur fyri b\u00f8rn, ung og vaksin.\n\n\u00cd 1994 gav hon fyrstu b\u00f3k s\u00edna \"Argjafrensar\" \u00fat. S\u00ed\u00f0an 2006 hevur hon skriva\u00f0 mest til vaksin.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1992 J\u00f3l hj\u00e1 Onnu og J\u00e1kupi \u2013 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 1994 Argjafrensar (barnab\u00f3k)\n 1996 \u00datil\u00f8gukattar (barnab\u00f3k)\n 1996 \u00d8\u00f0rv\u00edsi stutts\u00f8ga - Birting\n 1997 Emma \u2013 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 1998 M\u00edtt gamla land (yrking) - Birting\n 1998 Tann fyrsta flykran, Eg kenni eina v\u00e6ttur - \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 1999 Hin \u00fatvaldi (\u00e6vint\u00fdrskalds\u00f8ga)\n 1999 Barnaj\u00f3l, Magga - M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2000 Maya (stutts\u00f8ga) - Birting\n 2000 G\u00e1sasteggin, Postbo\u00f0 - M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\n 2001 Fuglakongurin, Hinumegin vindeyga \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2002 Angi av dey\u00f0a (stutts\u00f8ga), Birting\n 2002 Geislasteinar (\u00e6vint\u00fdrskalds\u00f8ga)\n 2003 Vi\u00f0 vindeyga\u00f0 (yrking) - Birting\n 2003 Loppugras (barnayrkingar)\n 2003 Tann fyrsta flykran fall \u00ed dag, Ein dag eg l\u00e1 \u00e1 b\u00f8num \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2004 Ma\u00f0urin \u00far Grauballe (stutts\u00f8ga) - Birting\n 2005 S\u00e1publ\u00f8\u00f0ran \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2006 \u00d3vitar \u00ed Sp\u00f8kilsi\u00f0 sum flenti\n 2006 Summi renna \u00ed stuttum br\u00f3kum \u00ed Vencil 1\n 2007 Gj\u00f8gnum skygni\u00f0 stutts\u00f8ga \u00ed Vencil 3\n 2007 J\u00f3lag\u00e1van \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 2007 Tema vi\u00f0 slankum (skalds\u00f8ga)\n 2009 Hin bl\u00e1i eingilin (stutts\u00f8ga) \u00ed Vencil 6 \n 2009 Kantatus\u00e1lmur \u00ed Vencili 7\n 2009 \u00cd opnu hur\u00f0ini (yrkingasavn)\n 2009 Sj\u00far\u00f0ur og dv\u00f8rgamoy (stutts\u00f8ga, \u00ed \"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\")\n 2010 Sj\u00far\u00f0ur og drekin (stutts\u00f8ga, \u00ed \"M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\")\n 2011 Rottan (stutts\u00f8gusavn)\n 2013 Torkils D\u00f8tur (barnab\u00f3k)\n 2013 Hinumegin er mars (skalds\u00f8ga)\n 2016 Ein farri av fr\u00e1fer\u00f0 (yrkingasavn)\n 2018 Morgunfr\u00faa (stutts\u00f8gusavn)\n 2019 Ein t\u00e1ttur er silvur (skalds\u00f8ga, 1. b\u00f3k \u00ed trilogi) \n2020 Ein annar er gull (skalds\u00f8ge, 2. b\u00f3k \u00ed trilogi)\n2021 F\u00e1ur f\u00e6r tr\u00e1\u00f0in heilt sl\u00e6ttan (skalds\u00f8ga, 3. b\u00f3k \u00ed trilogi)\n2021 Nornan spinnur (triologi, skalds\u00f8gur fr\u00e1 2019-2021)\n\n\u00c1 donskum \n 2009 At danse med virkeligheden (donsk \u00fatg\u00e1va av skalds\u00f8guni Tema vi\u00f0 slankum, Kirsten Brix t\u00fdddi)\n 2017 P\u00e5 den anden side er marts (donsk \u00fatg\u00e1va av skalds\u00f8guni Hinumegin er mars, Kirsten Brix t\u00fdddi)\n\n\u00c1 norskum \n 2017 Sprinkeljenta (Norsk \u00fatg\u00e1va av skalds\u00f8guni Tema vi\u00f0 slankum, Anne-Kari Skar\u00f0hamar t\u00fdddi)\n 2017 P\u00e5 den andre sida er mars (N\u00fdnorsk \u00fatg\u00e1va av skalds\u00f8guni Hinumegin er mars, Lars Moa t\u00fdddi)\n\n\u00c1 t\u00fdskum \n 2013 Der blaue Engel (umseting av krimistutts\u00f8guni Hin bl\u00e1i eingilin \u00ed stutts\u00f8gusavninum \"Mord unterm Nordlicht\" s. 85-88)\n 2014 Manche laufen in kurzen Hosen (umseting av  stutts\u00f8guni Summi renna \u00ed stuttum br\u00f3kum \u00ed stutts\u00f8gusavninum \"Narrenflieger\" s.144-151)\n 2015 Tanz auf den Klippen (t\u00fd\u00f0ing av Tema vi\u00f0 slankum, Inga Meincke t\u00fdddi)\n2018 Die Liebe (t\u00fd\u00f0ing av \"K\u00e6rleikin\" Karen Hertlein t\u00fdddi.) Neue Nordische Novellen VI\n\n\u00c1 enskum \n 2011 Some people run in shorts (umseting av stutts\u00f8guni Summi renna \u00ed stuttum br\u00f3kum) \u00ed Vencil Anthology of Contemporary Faroese Literature.\n 2017 Some people run in shorts  \u00ed Anthology of Contemporary Nordic Literature THE DARK BLUE OVERCOAT\n 2017 Some people run in shorts \u00ed Boundless Literary on-line magazine\n 2014 The Rat (umseting av stutts\u00f8guni Rottan v/Matthew Landrum) \u00ed Pankmagazine.com\n2018 Starlings (umseting av stutts\u00f8guni Starar v/Kerri Pierce) \u00ed EUROPENOWJOURNAL.org\n2018 Summer with Halla (umseting av stutts\u00f8guni Summari\u00f0 vi\u00f0 Hallu v/ Kerri Pierce) \u00ed World Literatur Today.\n\nHei\u00f0ur \n 2002 Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 2002 tilnevnd Nordisk R\u00e5ds b\u00f8rnelitteraturpris fyri fantasyb\u00f8kurnar Hin \u00fatvaldi og Geislasteinar \n 2004 tilnevnd Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins fyri yrkingasavni\u00f0 Loppugras \n 2008 M. A. Jacobsens hei\u00f0ursl\u00f8n fyri fagrar b\u00f3kmentir \n 2015 tilnevnd B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri skalds\u00f8guna Hinumegin er mars\n\nKeldur\n\nUttanh\u00fdsis \u00e1v\u00edsingar \n PM.fo \n Rit.fo\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nArgjaf\u00f3lk\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "11419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wakeoyggj", "title": "Wakeoyggj", "text": "Wakeoy (\u00e1 enskum Wake Island) er koraloyggj \u00ed Mikronesia, hon er bara 7,3 km\u00b2. Wake gekk \u00e1\u00f0ur undir navninum Halcyon Island. Hon er sum n\u00f3gvar a\u00f0rar Kyrrahavsoyggjar undir USA, sum hevur herna\u00f0arst\u00f8\u00f0ir har. Hon hevur tropiskt ve\u00f0urlag. Wake fevnir um oyggjarnar Wilkes Islet, Peale Islet og Wake Islet. Oyggjarnar liggja 3400 kilometrar vestanfyri Hawaiioyggjum. Wake er m.a. gitin fr\u00e1 Seinna heimsbardagi: Japan hev\u00f0i ikki sent USA kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing, t\u00e1 i\u00f0 teir lupu \u00e1 Wake 8. desembur 1941. H\u00e6gsti blettur \u00e1 oyggjunum er bert seks metrar yvir havinum, Ducks Point.\n\nOyggin hevur ein flogv\u00f8ll, sum eitur Wake Island Airfield. Flogv\u00f8llurin hevur eina flogbreyt, i\u00f0 er 3000 metrar til longdar.\n\nOyggjar \u00ed USA\nKyrrahavsoyggjarnar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "11421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T.%20D.%20Jakes", "title": "T. D. Jakes", "text": "Thomas Dexter \"T. D.\" Jakes (f. 9. juni 1957 \u00ed South Charleston, West Virginia, USA) er ein kendur pr\u00e6dikuma\u00f0ur og rith\u00f8vundur \u00ed The Potter's House \u00ed Dallas, Texas. \n\nAmerikanarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "11424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tindakr%C3%A1ka", "title": "Tindakr\u00e1ka", "text": "Tindakr\u00e1ka (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pyrrhocorax pyrrhocorax) er ein fuglur, eitt slag av kr\u00e1ku.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "11432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harvard%20University", "title": "Harvard University", "text": "Harvard University \u00ed Massachusetts var\u00f0 sett \u00e1 stovn longu \u00ed 1636 og er elsti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed Amerika. Men Harvard er ikki bara elsti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed USA, hetta er eisini mest virda universiteti\u00f0 \u00ed USA \u2013 ivaleyst vi\u00f0 Yale University \u00ed Connecticut beint \u00ed h\u00f8lunum. Og ta\u00f0 er ikki bara sum at siga ta\u00f0, at koma inn \u00e1 Harvard, als ikki hj\u00e1 \u00fatlendingum. Og at hava akademiska \u00fatb\u00fagving av einum l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00fala sum Harvard er eisini naka\u00f0 fyri seg. Eitt er, at t\u00fa f\u00e6rt akademiska f\u00f8rleikan, sum \u00ed sj\u00e1lvum s\u00e6r gevur n\u00f3gvar m\u00f8guleikar, men hevur t\u00fa so tiki\u00f0 \u00fatb\u00fagvingina \u00e1 sl\u00edkum sta\u00f0 sum Harvard, kvalifiserar ta\u00f0 teg fleirfalt. \u00cd 2008 v\u00f3ru slakar tj\u00fagut\u00fasund ums\u00f3knir til tey gott og v\u00e6l sekstanhundra\u00f0 lestrarpl\u00e1ssini.\n\nUm Harvard University \n\n Sett \u00e1 stovn \u00ed 1636. \n Lesandi \u00ed alt 19.539. \n Hei\u00f0ursl\u00f8narvinnarar Nobels 39. \n Heimsins st\u00f8rsta universitets-b\u00f3kasavn. \n Kalla upp eftir fyrsta veruliga verjanum John Harvard of Charlestovn.\n\nTeirra millum, sum hava gingi\u00f0 \u00e1 Harvard, eru \n\n T.S. Eliot\n David Rockefeller\n John F. Kennedy\n Leonard Bernstein\n Jack Lemmon\n Al Gore\n Tommy Lee Jones\n George W. Bush (ein part)\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed USA"}
{"id": "11433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elvis%20Presley", "title": "Elvis Presley", "text": "Elvis Aaron Presley (f\u00f8ddur 8. januar 1935, Mississippi, dey\u00f0ur 16. august 1977, Tennessee) var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Tupelo, Mississippi \u00ed USA. Hann seldi rock and rollpl\u00e1tur \u00ed milli\u00f3ntali og sp\u00e6ldi \u00ed 33 filmum. Elvis doy\u00f0i tann 16. august \u00ed 1977 og veruliga ors\u00f8kin er ongant\u00ed\u00f0 komin fram - uttan almenna fr\u00e1grei\u00f0ingin um hjartastopp. \n\nElvis, ella eisini kalla\u00f0ur \"The king of rock 'n' roll\", var f\u00f8ddur 8. januar 1935, \u00ed Mississippi. Hann vaks upp sum einabarn, hansara tvillingabeiggi bleiv f\u00f8ddur dey\u00f0ur. Hann vaks upp \u00ed Tupelo, men \u00ed 1948 flutti hann og familja hansara til Memphis, Tennessee. T\u00e1 Elvis var li\u00f0ugur \u00ed Humes High School \u00ed Memphis, t\u00f3k hann sm\u00e1 arbei\u00f0ir, so sum lastbilasjaf\u00f8r og eisini arbeitti hann \u00ed einum biografi. Hann byrja\u00f0i so sm\u00e1tt at syngja runt \u00ed b\u00fdinum og bleiv r\u00f3ptur \u201dThe hillbilly cat\u201d, og so skriva\u00f0i hann undir vi\u00f0 pl\u00e1tufelagi\u00f0 Sun Records \u00ed b\u00fdinum, men \u00ed 1955 bleiv kontraktin seld til RCA Victor. Hann gj\u00f8rdi n\u00f3gv fyri at skapa t\u00ed\u00f0iligan rock and roll, h\u00e1la\u00f0i m\u00fdrkan blues sang inn \u00ed hv\u00edtan. Hann bleiv skj\u00f3tt kendur og ein v\u00e6lumt\u00f3ktur sangari, \u00ed Memphis. Og \u00ed 1956 var hann longu blivin ein international sensati\u00f3n.\n\nTa\u00f0 er blivi vurdera at Elvis hevur selt eina milliard eint\u00f8k ver\u00f0ina runt, meir enn nakar annar \u00ed s\u00f8guni. 150 fl\u00f8gur eru gull, platinum ella multiplatinum sertifisera\u00f0ar av Recording Industry Association of America. Elvis hev\u00f0i ikki minni enn 149 l\u00f8g \u00e1 billboard popp listanum. 114 l\u00f8g v\u00f3ru \u00e1 top 40, 40 l\u00f8g \u00e1 top 10 og 18 \u00e1 enda\u00f0u nummar eitt. \u00d8ll tey 18 l\u00f8g sum v\u00f3ru nummar 1, v\u00f3ru tilsamans \u00ed 80 vikur \u00e1 billboard listanum. Og hetta var bara av hansara pop t\u00f3nleiki og bara \u00ed Amerika. Hann hevur alt \u00ed alt givi\u00f0 76 fl\u00f8gur \u00fat. Elvis sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed 33 filmum, kendasti av teimum er filmurin \"King Creole\", har Elvis sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin, sum kom \u00fat \u00ed sv\u00f8rtum og hv\u00edtum \u00ed 1958. Hann skriva\u00f0i s\u00f8gu vi\u00f0 teimum ofta metsetandi konsertum. Hann bleiv nominera\u00f0ur til 14 grammy awards, men bara tr\u00edggjar av teimum av National Academy of Recording Arts & Sciences. \n\nElvis var\u00f0 sendur til T\u00fdsklands \u00ed 1958 fyri amerikanska herin. Men hann var bara \u00ed herinum tvey \u00e1r. Har m\u00f8tir hann og ver\u00f0ur forelska\u00f0ur \u00ed t\u00ed 14 \u00e1ra gomlu gentuni Priscilla Ann Wagner. Tey flyta \u00ed 1960 til Hollywood \u00ed Kalifornia, og \u00ed 1968 eiga tey s\u00edtt fyrsta og einasta barn. Av Elvis\u2019sa st\u00f3ru missn\u00fdtslu av r\u00fasevnum, byrja\u00f0i hann eisini at f\u00e1a vekttrupuleikar. Men sj\u00e1lvt um vektin og mongin av r\u00fasevnum bleiv vi\u00f0 at h\u00e6kka, bleiv Elvis vi\u00f0 at sp\u00e6la g\u00f3\u00f0ar og  \u00fatseldar konsertir v\u00e6l inn\u00ed 1970'ini. \n\nMen 16. august 1977, dagin \u00e1\u00f0renn hann skuldi fara \u00e1 eina konsertfer\u00f0, bleiv hann funnin dey\u00f0ur \u00e1 vesig\u00f3lvinum, \u00ed heiminum Graceland \u00ed Memphis. Ors\u00f8kin til dey\u00f0a hansara ikki ordiliga f\u00f8st l\u00f8gt enn, men l\u00e6knar h\u00f8vdu funni yvir t\u00edggju forskellig sl\u00f8g av r\u00fasevnum og heiliv\u00e1gi \u00ed bl\u00f3\u00f0inum. Man heldur at cardiac arrhythmia er ors\u00f8kin. Ta\u00f0 f\u00e6r hjarta til at pumpa \u00f3javnt, og til endans ste\u00f0ga. Graceland er sta\u00f0i\u00f0 har Elvis b\u00fa\u00f0i til s\u00edn s\u00ed\u00f0sta dag. Hann keypti villaina 25. mars 1957 fyri bara $ 102.500. \u00cd dag er Graceland eitt st\u00f3rt savn, har m\u00f8guligt er at s\u00edggja hvussu Elvis livdi o.a. Graceland hevur umlei\u00f0 600.000 til 900.000 vitjandi fer\u00f0af\u00f3lk hv\u00f8rt \u00e1r. Elvis liggur grava\u00f0ur \u00ed gar\u00f0inum \u00ed Graceland. \n\nElvis ver\u00f0ur \u00e1haldandi hei\u00f0ra\u00f0ur sum ein stj\u00f8rna og legenda, l\u00edka n\u00f3gv n\u00fa hann er dey\u00f0ur, sum t\u00e1 hann var \u00e1l\u00edvi. Elvis var sanniliga ein sensati\u00f3n \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0, ikki bara \u00ed Amerika, men \u00ed \u00f8llum heiminum. Hann fullkomiliga broytti t\u00f3nleikin. Hann hevur inspirera\u00f0 n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed dag, og ta\u00f0 fer ikki at broytast.\n\nKeldur \n\nhttp://www.elvis.com/about-the-king/biography_.aspx\nhttp://www.imdb.com/name/nm0000062/bio\nhttp://wiki.answers.com/Q/How_many_albums_did_Elvis_have\nhttp://memphis.about.com/od/elvis/f/elvisdeath.htm\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "11434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J.%20R.%20R.%20Tolkien", "title": "J. R. R. Tolkien", "text": "J. R. R. Tolkien (3. januar 1892 \u00ed Bloemfontein \u2013 2. september 1973 \u00ed Bournemouth) var rith\u00f8vundur. Forb\u00f3kstavirnir standa fyri n\u00f8vnunum John Ronald Reuel. Hann var eingilskma\u00f0ur, men langt afturi \u00ed \u00e6ttini var ein av forfedrum hansara komin \u00far T\u00fdsklandi, og eftirnavni\u00f0 ber br\u00e1 av t\u00ed. H\u00f3ast b\u00e6\u00f0i foreldrini v\u00f3ru ensk, so var hann f\u00f8ddur \u00ed Su\u00f0urafrika \u00ed 1892. Fa\u00f0ir hansara var ein av teimum mongu eingilskmonnunum, sum f\u00f3r hagar at f\u00e1a eitt livibrey\u00f0, og konan kom eisini hagar. Men l\u00edtli John livdi bert \u00ed Su\u00f0urafrika til hann var tr\u00fd \u00e1r. P\u00e1pin doy\u00f0i, og mamman flutti aftur til Onglands. Mamman doy\u00f0i eisini t\u00ed\u00f0liga, og hann kom til g\u00f3\u00f0 f\u00f3lk at vera. G\u00e1vurnar hev\u00f0i hann g\u00f3\u00f0ar, og fekk hann m\u00f8guleika til at koma \u00e1 bestu sk\u00falar. \n\nT\u00e1 hann var 22 \u00e1r brast Fyrri heimsbardagi \u00e1. Hann kom upp \u00ed bretska herin eins og flestu av teimum ungu, i\u00f0 t\u00e1 v\u00f3ru, og hann var \u00ed skotgr\u00f8vunum \u00e1 vesturherm\u00f3tinum \u00ed Nor\u00f0urfraklandi. Hetta var ikki naka\u00f0 trygt sta\u00f0 at vera. Hann var vi\u00f0 \u00ed einum bardaga, har 60.000 hermenn doy\u00f0u, so har breyt \u00ed b\u00e6\u00f0i bor\u00f0. T\u00e1 kr\u00edggi\u00f0 var av, hev\u00f0i hann mist allar s\u00ednar bestu vinir, og av teimum, sum gingu \u00ed hansara klassa, var hann tann einasti sum livdi. Hetta var bert t\u00ed fyri at takka, at hann gj\u00f8rdist sj\u00fakur og kom burtur fr\u00e1 v\u00edgv\u00f8llunum.\n\nProfessarin \u00ed m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i \n\nHeimafturkomin skuldi hann taka upp aftur s\u00edtt fri\u00f0arliga l\u00edv vi\u00f0 lestri og skriving, og gj\u00f8rdist hann m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur. Sergrein hansara var ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0 angulsaksiskt. T\u00e1 R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 fall \u00ed fimtu \u00f8ld t\u00f3ku teir burtur teir hermenn, teir h\u00f8vdu standandi \u00ed Onglandi til at verja f\u00f3lkini m\u00f3ti \u00e1lopum fr\u00e1 skotunum. Fyri at verja seg heittu t\u00e1verandi onglendingar \u00e1 nakrar f\u00f3lkab\u00f3lkar, sum b\u00fa\u00f0u \u00e1 teimum lei\u00f0um, har marki\u00f0 millum T\u00fdskland og Danmark er \u00ed dag. J\u00fatar, anglar og saksar l\u00f8gdust ikki \u00e1 bo\u00f0ini og sigldu yvir um Nor\u00f0sj\u00f3gvin og t\u00f3ku r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed landinum. Ta\u00f0 m\u00e1l, teir tosa\u00f0u, gj\u00f8rdist so almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Onglandi. Ta\u00f0 l\u00edktist avbera n\u00f3gv norr\u00f8num, sum er upphavi\u00f0 til \u00edslendskt, f\u00f8royskt, |norskt, svenskt og danskt. Ta\u00f0, sum er var\u00f0veitt av angulsaksiskum, og ta\u00f0 er ikki l\u00edti\u00f0, er t\u00ed ta\u00f0 fyrsta, i\u00f0 er skriva\u00f0 \u00e1 einum m\u00e1li, sum l\u00edkist okkara, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 n\u00f8krum r\u00fanum. Ta\u00f0 n\u00e6sta, sum er var\u00f0veitt \u00e1 hesum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lum er \"F\u00f8royingas\u00f8ga\" og a\u00f0rar forns\u00f8gur.\n\nHobbin \n\nV\u00ed\u00f0agitni h\u00f8vundurin, J. R. R. Tolkien, gav b\u00f3kina, The Hobbit, ella There and Back Again, \u00fat \u00ed 1937, og henda gandakenda og \u00f8\u00f0rv\u00edsi barnab\u00f3kin var\u00f0 so v\u00e6l m\u00f3ttikin, at b\u00f3ka\u00fatgevarin heitti \u00e1 h\u00f8vundan um at geva \u00fat eitt framhald av henni \u2013 hetta gj\u00f8rdist byrjanin av eini av teimum best kendu b\u00f3kunum, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 eru skriva\u00f0ar: Ringanna Harri. Fyri at vera ein g\u00f3\u00f0ur l\u00e6rari \u00ed angulsaksiskum m\u00e1tti Tolkien t\u00ed lesa norr\u00f8nt, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann saman vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um vinum um 1930. So var ta\u00f0 ein dagin, hann sat og r\u00e6tta\u00f0i pr\u00f3vt\u00f8kuuppg\u00e1vur, at hann s\u00e1 eitt blankt ark inn \u00edmillum. \u00c1 ta\u00f0 arki\u00f0 skriva\u00f0i hann: \"\u00cd einari holu \u00ed j\u00f8r\u00f0ini b\u00fa\u00f0i ein hobbi\". Burtur \u00far hesum kom b\u00f3kin \"Hobbin\" \u00fat \u00ed 1937. Eftir \u00f8llum at d\u00f8ma er or\u00f0i\u00f0 hobbi avlaga\u00f0 av onkrum navni fyri huldumann, og ta\u00f0 hann ger, er t\u00ed at grei\u00f0a fr\u00e1, hvussu huldumenn eru, og hvat i\u00f0 teir gera, og hv\u00f8rjum teir eru saman vi\u00f0. Teir berjast \u00edm\u00f3ti illum verum, tr\u00f8llum, eiturkoppum og \u00f8\u00f0rum ringum, men teir eru saman vi\u00f0 \u00e1lvum og eisini vi\u00f0 monnum, sum teir mangan hj\u00e1lpa. \n\nFremstur av hobbunum er Bilbo Pj\u00f8kin, sum av Gand\u00e1lvi ver\u00f0ur sendur vi\u00f0 dv\u00f8rgum \u00fat \u00e1 eina fer\u00f0, i\u00f0 tekur eitt \u00e1r, at vinna \u00e1 orminum Sm\u00e1ki. Hetta eydnast, og hann kemur aftur \u00ed \u00f8llum g\u00f3\u00f0um vi\u00f0 miklum r\u00edkid\u00f8mi. Men \u00e1 hesi fer\u00f0 hevur hann funni\u00f0 ein gandaring. Tann, sum setir henda ring \u00e1 fingurin gerst \u00f3sj\u00f3nligur. B\u00f3kin um hobban Bilbo Pj\u00f8kan gj\u00f8rdist sera v\u00e6l umt\u00f3kt, og forlagi\u00f0 ba\u00f0 og b\u00f8na\u00f0i professaran um at koma vi\u00f0 einum framhaldi. Men hann gav s\u00e6r g\u00f3\u00f0ar stundir, og \u00e1r gekk av \u00e1ri, uttan at forlagi\u00f0 fekk nakra b\u00f3k. Fimtan \u00e1r seinni kom hann so vi\u00f0 einum handriti, og ta\u00f0 var framhaldi\u00f0 av s\u00f8guni um ringin. Teir \u00e1 forlagnum \u00f8ta\u00f0ust vi\u00f0, t\u00ed b\u00f3kin var so st\u00f3r. Teir spurdu hann um hann ikki kundi minka hana, men ta\u00f0 kom ikki upp \u00e1 tal, og at enda kom henda b\u00f3k \u00fat \u00ed trimum p\u00f8rtum. Fyrsti partur, \u00bbRingli\u00f0i\u00f0\u00ab kom \u00fat \u00ed 1954, og \u00ed 1955 komu teir b\u00e1\u00f0ir n\u00e6stu partarnir, \u00bbTey b\u00e6\u00f0i tornini\u00ab og \u00bbKongurin kemur aftur\u00ab.\n\nTjaldlega vi\u00f0 h\u00fasini \n\n\u00cd fyrstuni var ikki n\u00f3gv h\u00f3vast\u00e1k gj\u00f8rt burtur \u00far hesum b\u00f3kum. Harragu\u00f0, ta\u00f0 komu so n\u00f3gvar b\u00f8kur \u00fat, og hesar v\u00f3ru st\u00f3rar og d\u00fdrar. Men so hendi ta\u00f0, at eitt forlag \u00ed Amerika f\u00f3r at geva \u00fat eina pirat\u00fatg\u00e1vu, sum ta\u00f0 ikki \u00e6tla\u00f0i at Tolkien skuldi f\u00e1a naka\u00f0 fyri, so hon kundi seljast b\u00edliga. \n\nSerliga \u00ed seksti\u00e1runum gj\u00f8rdist hon ein r\u00e6ttilig kultb\u00f3k. Ung f\u00f3lk l\u00f3su hana, og Tolkien gj\u00f8rdist navnframur \u00fat um alt mark. Hann var j\u00fa 63 \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 b\u00f3kin kom \u00fat, og t\u00e1 hann var farin um tey sj\u00fati hendi ta\u00f0, at ein klassi \u00far einum studentask\u00fala \u00ed Kalifornia kom vi\u00f0 flogfari til Onglands \u00ed summarfr\u00edt\u00ed\u00f0 s\u00edni og gj\u00f8rdi eina tjaldlegu uttan fyri h\u00fasini hj\u00e1 honum fyri at vera \u00ed n\u00e1nd av hesum m\u00e6ta rith\u00f8vundi.\n\nFilmarnir \n\nTolkien doy\u00f0i \u00ed 1973, og giti hansara er bara vaksi\u00f0 s\u00ednani. B\u00f8kurnar ver\u00f0a prenta\u00f0ar umaftur og umaftur, ikki bert \u00ed teimum enskttalandi londunum, men eisini \u00ed t\u00fd\u00f0ingum a\u00f0rasta\u00f0ni. Alt \u00ed alt er s\u00f8gan um ringin prenta\u00f0 \u00ed meira enn 100 milli\u00f3num eint\u00f8kum, og sum kunnugt v\u00f3r\u00f0u tr\u00edggir filmar gj\u00f8rdir um hesa b\u00f3k, og h\u00f8vdu teir metst\u00f3ra undirt\u00f8ku. Tann fyrsti parturin kom \u00ed 2003, annar partur \u00ed 2004, og \u00ed 2005 er tri\u00f0i og seinasti partur komin.\n\nBretar\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "11435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palestina", "title": "Palestina", "text": "Palestina (hebr\u00e1iskt: \u05d0\u05e8\u05e5\u05be\u05d9\u05e9\u05e8\u05d0\u05dc, ar\u00e1biskt: \u0641\u0644\u0633\u0637\u064a\u0646\u200e) er sunnasti parturin av S\u00fdria. R\u00f3mverjar r\u00f3ptu landi\u00f0 Palestina. Palestina er gr. sni\u00f0 av hebr. Peleschet, \"Filistaralandi\u00f0\". \n\n\u00cdgj\u00f8gnum s\u00f8guna hevur Palestina havt ein sentralan geostrategiskan t\u00fddning, t\u00ed \u00f8ki\u00f0 bindur saman afrikanska, asiatiska og evropeiska kontinenti\u00f0. Umframt hetta hevur \u00f8ki\u00f0 havt ein \u00e1tr\u00fana\u00f0arligan og mentanarligan t\u00fddning fyri b\u00e6\u00f0i islam, kristind\u00f3min og j\u00f8dad\u00f3min . Av hesum ors\u00f8kum hevur \u00f8ki\u00f0 veri\u00f0 ein v\u00edgv\u00f8llur vi\u00f0 alskyns kr\u00edggjum og innr\u00e1sum \u00edgj\u00f8gnum \u00f8ldirnar og hevur st\u00f8\u00f0ugt skift hendur \u00edmillum j\u00f8dar, persar, grikkar og r\u00f3mverjar. \n\nHundra\u00f0 lond hava vi\u00f0urkent palestinsku \u00f8kini sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki (\u00ed 2011) .\n\nLandal\u00e6ra \n\nPalestina er l\u00edti\u00f0 land. Ta\u00f0 er mest fjallaland, 700 til 1000 m. yvir havinum. Hetta h\u00e1lendi\u00f0 gongur \u00far su\u00f0ri og nor\u00f0ureftir gj\u00f8gnum Vesturjordanska landi\u00f0. Fj\u00f8llini eru av k\u00e1lksteini, sum er \u00f3gvuliga moyrur, og vatn lekur \u00edgj\u00f8gnum. Har eru mongdir av holum og n\u00f3gvar keldur. \u00cdsrael er ein partur av t\u00ed gamla Palestina .\n\nPolitikkur \n\nSt\u00f3rur partur av ar\u00e1biska f\u00f3lkinum var\u00f0 noyddur at fara \u00far Palestina og m\u00e1tti liva sum fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00ed Jordan og Libanon. T\u00ed er mikil og \u00e1haldandi f\u00edggindaskapur \u00edmillum \u00edsraelsmenn, palestinar og ar\u00e1bisku grannalondini. \u00cdsrael hersetti b\u00e6\u00f0i Eysturjer\u00fasalem og Vestara \u00c1arbakka \u00ed 1967, og Eysturjer\u00fasalem er seinni l\u00fdstur \u00edsraelskt \u00f8ki. Altj\u00f3\u00f0a samfelagi\u00f0 og palestinararnir hava fleiri fer\u00f0ir funnist at \u00cdsrael, t\u00ed landi\u00f0 heldur fram vi\u00f0 at byggja b\u00fasta\u00f0ir \u00ed einum hersettu \u00f8kjunum . \n\nHamas t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed Gaza \u00ed 2007. Teir hava sent rakettir \u00ed h\u00f3patali inn yvir \u00edsraelskar bygdir og s\u00e6rt og dripi\u00f0 n\u00f3gvar \u00edsraelar hesi seinastu \u00e1rini. \u00cd 2008 v\u00f3ru 3.200 rakettir og spreingivarparar send \u00far Gaza inn \u00ed \u00cdsrael . \u00cdsrael leyp \u00e1 Gaza \u00ed 2008. V\u00e1pna\u00f0a deildin hj\u00e1 Hamas seg\u00f0i \u00ed januar 2009, at hon misti \"einans\" 48 mans undir \u00edsraelsku innr\u00e1sini \u00ed Gaza. \u00cdsrael sigur hinvegin, at herurin drap meira enn 500 Hamas-limir \u00ed kr\u00edgnum, sum byrja\u00f0i 27. desember \u00ed 2008. \n\nTa\u00f0 er trupult at fer\u00f0ast hj\u00e1 teimum, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed Palestinskum \u00f8ki. Tey f\u00e1a ikki loyvi at fer\u00f0ast gj\u00f8gnum h\u00f8vu\u00f0slufthavnina \u00ed \u00cdsrael, Ben Gurion Airport. \u00cdsta\u00f0in mugu tey fara til ein flogv\u00f8ll \u00ed Jordan, og so fl\u00fagva ha\u00f0ani. Ta\u00f0 tekur teimum vanliga tveir dagar at fer\u00f0ast fr\u00e1 Betlehem til flogv\u00f8llin \u00ed Jordan. Ta\u00f0 er eisini sera trupult vi\u00f0 loyvum og tekur langa t\u00ed\u00f0 at fer\u00f0ast millum b\u00fdir \u00e1 palestinskum \u00f8kjum. N\u00e6stan 200.000 palestinar \u00ed landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kum \u00e1 Vestara \u00c1arbakka hava onga atgongd til rennandi vatn. \u00cd Gaza er millum 90 og 95 prosent av vatninum d\u00e1lka\u00f0 og \u00f3egna\u00f0 til menniskju.\n\nSameindu Tj\u00f3\u00f0ir \n\nFr\u00f8in var st\u00f3r \u00e1 Vestara \u00c1arbakka og \u00ed Gazageiranum, t\u00e1 ST-a\u00f0alfundurin 29. nov. 2012 samtykti at geva Palestina eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u \u00ed heimsfelagsskapinum . H\u00f3ast har\u00f0a m\u00f3tst\u00f8\u00f0u fr\u00e1 serliga USA og \u00cdsrael atkv\u00f8ddu 138 av teimum 193 limalondunum fyri. Teirra millum v\u00f3ru eitt n\u00fa Noreg, Danmark og \u00cdsland. Samtyktin gevur Palestina eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u sum ikki-limaland, og ta\u00f0 er sama st\u00f8\u00f0a, sum Vatikanr\u00edki\u00f0 hevur. T\u00fdskland, St\u00f3ra Bretland og Avstralia v\u00f3ru millum londini, sum ikki atkv\u00f8ddu. USA, Kanada, \u00cdsrael, Kekkia, Panama, Palau, Nauru, Mikronesiasamveldi\u00f0 og Marshalloyggjar atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti. \u00cdsraelski ST-sendiharrin, Ron Prosor, seg\u00f0i at samtyktin er eitt afturstig fyri fri\u00f0artilgongdina \u00ed Mi\u00f0eystri. Ta\u00f0 sama seg\u00f0i amerikanski ST-sendiharrin, Susan Rice.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nIkki allir palestinar eru muslimar. Nakrir eru kristnir (umlei\u00f0 1,1 - 2,4 % ). Hamas hevur r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 Palestinskum \u00f8ki, og teir ynskja heldur at hava islam enn kristind\u00f3m . N\u00f3gv av teimum kristnu \u00e1 teimum Palestinsku \u00f8kjunum hava s\u00ed\u00f0stu \u00e1rini valt at flyta til onnur lond . N\u00f3gv flyta til USA ella lond \u00ed Vesturevropa sum T\u00fdskland og Sv\u00f8r\u00edki, t\u00ed har hava tey ta\u00f0 n\u00f3gv betri. Tey allarflestu av teimum, i\u00f0 fara uttanlands at lesa, koma ongant\u00ed\u00f0 aftur til Palestina. B\u00e6\u00f0i t\u00ed ta\u00f0 er trupult hj\u00e1 teimum at f\u00e1a arbei\u00f0i, og t\u00ed at tey hava ta\u00f0 munandi betri \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. Bara umlei\u00f0 5 % koma aftur. Um 10 til 15 \u00e1r vera n\u00e6stan eingi kristin eftir \u00ed Palestina, um henda gongdin heldur fram. \u00cd Gaza eru bara 2.000 kristin av einum f\u00f3lkatali, i\u00f0 telur 1,3 milli\u00f3n . \u00c1 Vestara \u00c1arbakka eru bara 1,1 % av f\u00f3lkinum kristin. Og tali\u00f0 minkar .\n\nKeldur \n\nAsia\nPalestina"}
{"id": "11436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barain", "title": "Barain", "text": "Kongsr\u00edki\u00f0 Barein er eitt l\u00edti\u00f0 oyggjaland \u00ed Persafl\u00f3gvanum. Barein var fyrsta oljulandi\u00f0 \u00e1 Ar\u00e1bianesinum. St\u00f3rar oljukeldur hava gj\u00f8rt Barein ovurr\u00edkt, og olju\u00eddna\u00f0ur er h\u00f8vu\u00f0svinna. Oljukeldur og reinsingarst\u00f8\u00f0ir geva n\u00f3gvum f\u00f3lki arbei\u00f0i, men fer\u00f0avinnan kastar eisini n\u00f3gv av s\u00e6r. N\u00fa eru oljukeldurnar skj\u00f3tt t\u00f3mar. Mesta av Barein er heit, turr og gr\u00fdtut oy\u00f0im\u00f8rk. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Manama. \n\n\u00cd 1986 var\u00f0 koyrandi eftir byrging til Saudiar\u00e1bia. N\u00f3gvir saudar fara til Barein at stuttleika s\u00e6r, t\u00ed \u00e1 oynni halda tey ikki islamisku l\u00f3girnar sum \u00ed Saudiar\u00e1bia. Islamisku l\u00f3girnar banna til d\u00f8mis f\u00f3lki at drekka alkohol.\n\nLandal\u00e6ra \n\nBarein er l\u00edtil oyggj, ikki longri enn 48 km (naka\u00f0 sum Streymoyggin). Ve\u00f0urlagi\u00f0 er heitt og turt, og n\u00e6stan alt landi\u00f0 er oy\u00f0im\u00f8rk. Av t\u00ed at har regnar so l\u00edti\u00f0, ber bara til at dyrka, um vatn ver\u00f0ur veitt \u00e1 markirnar. Fast vegasamband \u2013 br\u00fdr og byrgingar \u2013 er \u00edmillum h\u00f8vu\u00f0soynna Barein og grannaoyggjarnar Al Muharraq og Sitrah. Fast vegasamband er eisni inn \u00e1 meginlandi\u00f0 til Saudi-Arabia, i\u00f0 Barein hevur t\u00e6tt samband vi\u00f0. Oyggin Barein er bara 48 km long, hinar oyggjarnar eru upp aftur sm\u00e6rri.\n\nB\u00faskapur \n\nOljuvinnan er h\u00f8vu\u00f0svinnan. Tey funnu olju og nat\u00fargass \u00ed Fl\u00f3gvanum t\u00ed\u00f0liga. Meira enn helvtin av t\u00ed olju, sum er t\u00f8k \u00ed heiminum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum, er \u00ed Fl\u00f3gvanum. \u00dar boritornunum \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini brennur nat\u00fargassi\u00f0, sum kemur upp saman vi\u00f0 oljuni. N\u00fa i\u00f0 oljan er um at vera uppi, hevur perluvei\u00f0a tiki\u00f0 seg upp aftur. Perlut\u00ed\u00f0in er fr\u00e1 juni til september. Perlukavararnir kava ni\u00f0ur \u00e1 botn vi\u00f0 s\u00f8kki uppi \u00e1 s\u00e6r; \u00fatger\u00f0 teirra er annars bara ein nasaklemma, knivur og kurv at leggja skeljarnar \u00ed. D\u00fdrastu perlurnar eru fannhv\u00edtar og bera \u00e1 lj\u00f3sareytt.\n\nAsia\nBarein"}
{"id": "11480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20McCain", "title": "John McCain", "text": "John Sidney McCain III (f. 29. august 1936 \u00ed Panama - 25. august 2018) var senatorur \u00ed Arizona. Hann stilla\u00f0i upp, sum forsetavalevni, \u00edm\u00f3ti Barack Hussein Obama (D) \u00ed 2008. Hann er eisini senatorur \u00ed Arizona. Sarah Palin var varaforsetavalevni hj\u00e1 John McCain, t\u00e1 hann \u00ed 2008 var forsetavalevni hj\u00e1 Republikanarunum.\n\nJohn McCain var flogskipari \u00ed amerikanska herinum undir Vietnamkr\u00edgnum. Undir kr\u00edgnum var hann skotin ni\u00f0ur og tikin sum kr\u00edgsfangi. Hann sat fanga\u00f0ur \u00ed Vietnam \u00ed fimm og eitt h\u00e1lvt \u00e1r. McCain royndi tv\u00e6r fer\u00f0ir at gerast amerikanskur forseti. \u00cd \u00e1r 2000 tapti hann uppstillingarvali\u00f0 hj\u00e1 republikanarunum til George W. Bush. \u00cd 2008 eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum at gerast republikanska forsetavalevni\u00f0, men hann tapti vali\u00f0 til demokratiska umbo\u00f0i\u00f0, Barack Obama.\n\nB\u00e6\u00f0i d\u00f3ttur hansara, Meghan McCain, og kona hansara, Cindy McCain, hava bo\u00f0a\u00f0 amerikanska f\u00f3lkinum fr\u00e1 at t\u00e6r eru fyri at samkynd kunnu giftast. McCain sj\u00e1lvur vil kortini enn vera vi\u00f0, at hann bara heldur, at kvinna og ma\u00f0ur kunnu giftast vi\u00f0 hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum. John McCain var ein av teimum, sum syrgdu fyri, at samkynd f\u00f3lk ikki kunnu giftast \u00ed Arizona, og McCain familjan er ein hin best kenda republikanska familjan \u00ed Arizona.\n\nKeldur og f\u00f3tnotur \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "11483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestmannaoyggjarnar", "title": "Vestmannaoyggjarnar", "text": "Vestmannaoyggjarnar liggja 14 km su\u00f0urvestan fyri \u00cdsland. Oyggjarnar eru 15 \u00ed tali\u00f0 og innihalda eisini 30 klettir og sker\u00f0. Oyggjarnar eru av vulkanskari upprunna\u00f0i og ta\u00f0 er yvir 10.000 \u00e1r s\u00ed\u00f0ani, t\u00e6r risu upp \u00far havinum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur meint, at t\u00e6r v\u00f3ru b\u00fasettar \u00e1rin \u00cdsland bleiv \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0, men enn er hetta \u00f3vist. 2 prosent av f\u00f3lkatalinum \u00ed \u00cdslandi b\u00fagva \u00e1 Heimaoy, sum eisini er tann st\u00f8rsta og einasta b\u00fasetta oyggin av vestmannaoyggjunum. Har b\u00fagva umlei\u00f0 5.000 f\u00f3lk og h\u00f8vusframleislan er fiskur, tvs. toskur og turrfiskur. 12 prosent av samla\u00f0a \u00fatflutninum \u00ed \u00cdslands kemur \u00far Vestmannoyggjunum (Heimeay). Ta\u00f0 er eisini eitt \u00f3gvuligani \u00e1huganivert fer\u00f0amannaumr\u00e1\u00f0i, serligani aftan\u00e1 vulkan\u00fatbr\u00f3ti \u00ed 1963, t\u00e1 i\u00f0 oyggin Surtoy r\u00f3s upp \u00far havinum. Hetta fenomeni, vakti sera st\u00f3ran \u00e1huga fyri v\u00edsindaf\u00f3lk kring kn\u00f8ttin. Serligani fyri v\u00edsindaf\u00f3lk \u00ed kanna m\u00e1l, sum tild\u00f8mis, jar\u00f0arskorpuna, lava og havbotnin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdsland\nOyggjar"}
{"id": "11485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 er eitt samstarv millum f\u00f3lkavaldu tingini \u00ed nor\u00f0urlondum, og harvi\u00f0 ein t\u00fddningarmikil brikkur \u00ed almenna partinum av nor\u00f0urlendska samstarvinum. Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 er ein pendantur til Nor\u00f0urlendska r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0, sum er samstarv millum nor\u00f0urlendsku stj\u00f3rnarlei\u00f0ararnar. \n\nNor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1952 og fevnir um tey fimm nor\u00f0urlendsku londini Danmark, Finland, \u00cdsland, Noreg og Sv\u00f8r\u00edki, umframt tey tr\u00fd sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8kini F\u00f8royar, Gr\u00f8nland og \u00c1land. Karmarnir fyri Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 eru settir \u00ed Helsingforss\u00e1ttm\u00e1lanum fr\u00e1 1962. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 r\u00e1\u00f0num er at var\u00f0veita og menna nor\u00f0urlendska samstarvi\u00f0, t\u00e1 ta\u00f0 kemur til r\u00e6ttarvi\u00f0urskifti, mentan, samfer\u00f0slu, umhv\u00f8rvi, sosial og f\u00edggjarlig vi\u00f0urskifti. \n\nNor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 handar hv\u00f8rt \u00e1r hesar vir\u00f0isl\u00f8nir: \n\n Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nina\n Filmvir\u00f0isl\u00f8nina\n T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nina\n Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8nina\n\nVir\u00f0isl\u00f8nirnar eru \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 350.000 DKK og ver\u00f0a handa\u00f0ar \u00ed sambandi vi\u00f0 \u00e1rliga fundin hj\u00e1 r\u00e1\u00f0num.\n\nS\u00ed eisini \n Nor\u00f0urlendska r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0\n Hallo Norden\n\nKeldur \n\nNor\u00f0urlond\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "11486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlendska%20r%C3%A1%C3%B0harrar%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "Nor\u00f0urlendska r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "Nor\u00f0urlendska R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0 er ein samstarvsb\u00f3lkur hj\u00e1 nor\u00f0urlendsku stj\u00f3rnunum. Grundarlagi\u00f0 fyri Nor\u00f0urlendska r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0num er skriva\u00f0 \u00ed Helsingforss\u00e1ttm\u00e1lanum. \n\nNor\u00f0urlendska R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1971 og fevnir um tey fimm nor\u00f0urlendsku londini Danmark, Finland, \u00cdsland, Noreg og Sv\u00f8r\u00edki, umframt landsst\u00fdrini \u00ed teimum trimum sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8kjunum F\u00f8royar, Gr\u00f8nland og \u00c1land. \n\nFormansskapurin fyri r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0ir eitt \u00e1r og skift ver\u00f0ur millum tey fimm nor\u00f0urlendsku londini.\n\nS\u00ed eisini \n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Nor\u00f0urlendska R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nNor\u00f0urlond\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "11488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umhv%C3%B8rvisvir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins", "title": "Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins", "text": "Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins ver\u00f0ur luta hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed samband vi\u00f0 setanina av Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0inum. Fyrstu fer\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nin var luta var \u00ed 1995.\n\nM\u00f3ttakarar\n\nS\u00ed eisini \n B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\nKeldur \n\nNor\u00f0urlond"}
{"id": "11489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filmvir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins", "title": "Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins", "text": "Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins er \u00e6tla\u00f0 at vekja \u00e1huga fyri filmun \u00far nor\u00f0urlondum. Vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2002 og hevur fr\u00e1 2005 ver\u00f0i latin hv\u00f8rt \u00e1r.\n\nVir\u00f0isl\u00f8navinnarar og tilnevnd\n\nVinnarar\n\nS\u00ed eisini \n B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n www.norden.org\n Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n\nNor\u00f0urlond\nFilmur\nNor\u00f0urlendskt samstarv\nFilmsvir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "11496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norr%C3%B8nt%20m%C3%A1l", "title": "Norr\u00f8nt m\u00e1l", "text": "M\u00e1l sum hava uppruna \u00ed norr\u00f8nt : \u00cdslenskt, F\u00f8royskt, Norn, Norskt(Nynorskt), Danskt, Svenskt, Gutnish, og \u00c1lvdalska.\n\nNorr\u00f8nt, fornnorr\u00f8nt ella bara vesturnorr\u00f8nt, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur kalla \u00ed dag og donsk tunga v\u00f3ru felagsn\u00f8vnini fyri Norr\u00f8na m\u00e1li\u00f0 \u00ed landn\u00e1mst\u00ed\u00f0ini. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f8royinga s\u00f8ga bleiv skriva \u00ed (1200 e.kr) v\u00f3ru munirnir \u00edmillum tey nor\u00f0urlensku m\u00e1lini so l\u00edtlir, at ta\u00f0 var n\u00e6stan tala um \"eitt\" felags-nor\u00f0urlenskt m\u00e1l. \u00cd dag ver\u00f0ur norr\u00f8na m\u00e1li\u00f0 helst kalla vesturnorr\u00f8nt og hoyrir undir (forn\u00edslenskt og fornnorskt). M\u00e1li\u00f0 var tosa \u00ed t\u00ed\u00f0arskeinum uml. (7-800) og til mi\u00f0jari 13.\u00f8ld.\n\nNorr\u00f8nt m\u00e1l er komi\u00f0 \u00far nor\u00f0urgermanskum m\u00e1li\u00f0, sum er \u00e6tta \u00far indo-evropeiskum. M\u00e1li\u00f0 bleiv tosa\u00f0 \u00ed Skandinavia og \u00ed nor\u00f0urlondum. Ta\u00f0 byrja\u00f0i vi\u00f0 nor\u00f0urgermanskum uml.(0-200 e.kr) og s\u00ed\u00f0ani fornnorr\u00f8nt uml.(200-500). Aftan\u00e1 ta\u00f0 skifti\u00f0 ta\u00f0 til proto-Norr\u00f8nt uml.(500-700) og var ta\u00f0 \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i at t\u00e6r st\u00f8rstu broytingarnar v\u00f3ru framdar, t.d bleiv harawanaz til hrafn sum merkir ravnur. \u00cd (700-800) v\u00f3ru t\u00e6r endaligu m\u00e1lsligu broytingarnar framdar, og m\u00e1li\u00f0 bleiv til ta\u00f0 vit \u00ed dag kenna sum norr\u00f8nt m\u00e1l.\n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hoyra \u00edslendskt, f\u00f8royskt, norskt og ta\u00f0 \u00fatdey\u00f0a norn m\u00e1li\u00f0 til vesturnorr\u00f8nt greinina me\u00f0an, Danskt og Svenskt hoyrir til eysturnorr\u00f8nt greinina. Ta\u00f0 danska m\u00e1li\u00f0 hevur flutt seg n\u00f3gv burtur fr\u00e1 t\u00ed upprunaliga norr\u00f8na m\u00e1linum, og ta\u00f0 hevur svenskt fyri sov\u00edtt eisini, men t\u00f3 ikki l\u00edka n\u00f3gv sum ta\u00f0 danska. Danskt og svenskt hava veri\u00f0 \u00e1virka av hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina, og danskt hevur veri\u00f0 n\u00f3gv \u00e1virka av t\u00ed nor\u00f0urt\u00fdska m\u00e1linum. \u00cdslenskt, sum er ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0 \u00ed dag i\u00f0 er t\u00e6ttast upp\u00e1 norr\u00f8na m\u00e1li\u00f0, hevur n\u00e6stan ikki broyt seg yvir \u00e1rini, me\u00f0an f\u00f8royskt hinvegin hevur broytt seg eitt sindur, helst vegna sterkari \u00e1virkan \u00far Danmark, t.d, dominera\u00f0i ta\u00f0 danska skriftm\u00e1li\u00f0 b\u00e6\u00f0i sum sk\u00falam\u00e1l og kirkjum\u00e1l \u00ed yvir 300 \u00e1r(1538-1856). Ta\u00f0 sama hendi \u00ed Norra, men t\u00f3 yvir eitt longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, t\u00edskil hevur ta\u00f0 norska m\u00e1li\u00f0 so t\u00e6tt tilkn\u00fdti til danskt n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum.\n\nM\u00e1ll\u00e6ra og samanber\u00f0ingar av teimum forn-nor\u00f0urlendsku m\u00e1linum :\n\nFa\u00f0irv\u00e1r \u00e1 norr\u00f8nt : Fa\u00feer v\u00e1r es ert \u00ed himenr\u00edki, ver\u00f0i nafn \u00feitt h\u00e6ilagt Til kome r\u00edke \u00feitt, v\u00e6r\u00f0i vili \u00fein sva a iar\u00f0u sem \u00ed himnum. Gef oss \u00ed dag brau\u00f0 vort dagligt Ok fyr gef\u00feu oss syn\u00feer \u00f3rar, sem v\u00e9r fyr gefom \u00feeim er vi\u00fe oss hafa misgert Lei\u00f0d oss eigi \u00ed freistni, heldr leys \u00fev oss fr\u00e1 \u00f6llu illu.\n\nFa\u00f0irv\u00e1r beinlei\u00f0is umsett til \u00edslenskt : Fa\u00f0ir vor er ert \u00ed himinr\u00edki, ver\u00f0i nafn \u00feitt heilagt Til komi r\u00edki \u00feitt, ver\u00f0i vilji \u00feinn svo \u00e1 j\u00f6r\u00f0u sem \u00e1 himnum. Gef oss \u00ed dag brau\u00f0 vort daglegt Og fyrirgef \u00fe\u00fa oss syndir vorar, sem v\u00e9r fyrirgefum \u00feeim er vi\u00f0 oss hafa misgert Lei\u00f0 oss eigi \u00ed freistni, heldur leys \u00fe\u00fa oss fr\u00e1 \u00f6llu illu.\n\nFa\u00f0irv\u00e1r \u00e1 \u00edslenskum : Fa\u00f0ir vor, \u00fe\u00fa sem ert \u00e1 himnum. Helgist \u00feitt nafn, til komi \u00feitt r\u00edki, ver\u00f0i \u00feinn vilji, svo \u00e1 j\u00f6r\u00f0u sem \u00e1 himni. Gef oss \u00ed dag vort daglegt brau\u00f0. Fyrirgef oss vorar skuldir, svo sem v\u00e9r og fyrirgefum vorum skuldunautum. Og eigi lei\u00f0 \u00fe\u00fa oss \u00ed freistni, heldur frelsa oss fr\u00e1 illu. \u00dev\u00ed a\u00f0 \u00feitt er r\u00edki\u00f0, m\u00e1tturinn og d\u00fdr\u00f0in a\u00f0 eil\u00edfu, amen.\n\nForn-Gutnish \u00ed kemur \u00far Gotlandi(ein s\u00f8gn) : \u00deissi \u00feieluar haf\u00fei ann sun sum hit haf\u00fei. En haf\u00fea cuna hit huita stierna \u00feaun tu byg\u00feu fyrsti agutlandi fyrstu nat sum \u00feaun saman suafu \u00fea droymdi hennj draumbr. So sum \u00ferir ormar warin slungnir saman j barmj hennar Oc \u00feytti hennj sum \u00feair scri\u00fein yr barmi hennar. \u00feinna draum seg\u00fei han firi has\u00fea bonda sinum hann ria\u00fe dravm \u00feinna so. Alt ir baugum bundit bo land al \u00feitta war\u00fea oc faum \u00feria syni aiga. \u00feaim gaf hann namn allum o fydum. guti al gutland aigha graipr al annar haita Oc gunfiaun \u00feri\u00fei. \u00feair sciptu si\u00fean gutlandi i \u00feria \u00feri\u00feiunga. So at graipr \u00feann elzti laut nor\u00feasta \u00feri\u00feiung oc guti mi\u00feal \u00feri\u00feiung En gunfiaun \u00feann yngsti laut sunnarsta. si\u00fean af \u00feissum \u00ferim auca\u00feis fulc j gutlandi som mikit um langan tima at land elptj \u00feaim ai alla fy\u00fea \u00fea luta\u00feu \u00feair bort af landi huert \u00feri\u00feia \u00feiau\u00fe so at alt sculdu \u00feair aiga oc mi\u00fe sir bort hafa sum \u00feair vfan ior\u00fear attu.\n\nUmsett til Norr\u00f8nt : \u00deissi \u00dejelvar haf\u00f0i ann sun sum h\u00edt Haf\u00f0i. En Haf\u00f0a kuna h\u00edt Hv\u00edtastjerna. \u00deaun t\u00fa bygg\u00f0u fyrsti \u00e1 Gutlandi. Fyrstu n\u00e1tt sum \u00feaun saman sv\u00e1fu \u00fe\u00e1 droymdi henni draumr; s\u00f3 sum \u00fer\u00edr ormar varin slungnir saman \u00ed barmi hennar, ok \u00fe\u00fdtti henni sum \u00feair skri\u00f0in \u00fdr barmi hennar. \u00deinna draum seg\u00f0i han firi Haf\u00f0a b\u00f3nda s\u00ednum. Hann rai\u00f0 draum \u00feinna s\u00f3: \"Alt ir baugum bundit, b\u00f3land al \u00feitta var\u00f0a uk f\u00e1um \u00fer\u00eda syni aiga.\" \u00deaim gaf hann namn, allum \u00f3f\u00fdddum; Guti, al Gutland aiga; Graipr, al annar haita; ok Gunnfjaun \u00feri\u00f0i. \u00deair skiptu s\u00ed\u00f0an Gutlandi \u00ed \u00fer\u00eda \u00feri\u00f0junga, s\u00f3 at Graipr \u00feann eldsti laut nor\u00f0asta \u00feri\u00f0jung, ok Guti mi\u00f0al \u00feri\u00f0jung, en Gunnfjaun \u00feann yngsti laut sunnarsta. S\u00ed\u00f0an, af \u00feissum \u00ferim auka\u00f0is fulk \u00ed Gutlandi sum mikit um langan t\u00edma at land elpti \u00feaim ai alla f\u00fd\u00f0a. \u00de\u00e1 luta\u00f0u \u00feair bort af landi hvert \u00feri\u00f0ja \u00fejau\u00f0 s\u00f3 at alt skuldu \u00feair aiga ok mi\u00f0 s\u00edr bort hafa sum \u00feair ufan jor\u00f0ar \u00e1ttu.\n\nLegg til merkis : Danska og Svenska m\u00e1li\u00f0 var umlei\u00f0 ta\u00f0 sama \u00e1 skrift, heilt upp til 11.\u00f8ld.\n\nForn-Svenskt \u00far 900 e.kr : Re\u00f0 \u00dej\u00f3\u00f0rikr hinn \u00deorm\u00f3\u00f0i, stillir flutna, strandu Hr\u00e6i\u00f0marar, hann sitir n\u00fa gorr \u00e1 guta sinum, skjaldi um fatla\u00f0r, skati M\u00e6ringa\n\nNorr\u00f8nt : Re\u00f0 \u00dej\u00f3\u00f0rekr hinn \u00deorm\u00f3\u00f0i, stillir flotna, strondu Hrei\u00f0marar. Hann sitr n\u00fa gorr \u00e1 gota sinum, skjaldi of fatla\u00f0r, skati M\u00e6ringa\n\nKeldir : ymsar sl\u00f3\u00f0ir \u00e1 netinum og fakta fr\u00e1 gomlum b\u00f3kmentum.\n\nM\u00e1 gjarna umb\u00f8tast..."}
{"id": "11520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heavy%20Metal", "title": "Heavy Metal", "text": "Heavy metal, \u00e1 f\u00f8royskum ofta nevndur \u201dtungm\u00e1lmur\u201d er ein sjangra av rokk t\u00f3nleiki, sum kom fram \u00ed 1960\u2019unum og fyrst \u00ed 1970\u2019unum, og hetta serstakliga \u00ed Onglandi og USA. Vi\u00f0 grundst\u00f8\u00f0i \u00ed blues-rokki og psykodeliskum rokki \u00fatvikla\u00f0u b\u00f3lkarnir, sum skaptu tungm\u00e1lmst\u00f3nleikin, eitt tj\u00fakt, massivt lj\u00f3\u00f0, sermerkt av forsterka\u00f0um reingingum, longum guitar soloum, f\u00f8stum r\u00fatmum, og sum heild eitt hart lj\u00f3\u00f0. \n\n\u00c1 f\u00f8royska t\u00f3nleikapallinum eru fleiri b\u00f3lkar, sum hava markera\u00f0 seg, sum heavy metal b\u00f3lkar. T\u00fdr s\u00e1 dagsins lj\u00f3s \u00ed 1998. Sterkt inspirera\u00f0ur av f\u00f8royskum t\u00f3nleiki og nor\u00f0urlendskari mytologi, hava teir sera virknir givi\u00f0 6 fl\u00f8gur \u00fat og veri\u00f0 \u00e1 mongum uttanlandsfer\u00f0um ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum. \n\n\u00c1 altj\u00f3\u00f0a pallinum hava b\u00f3lkar sum t.d. Led Zeppelin, Black Sabbath og Deep Purple, veri\u00f0 undangongumenn innan tung m\u00e1lm. Teir dr\u00f3gu h\u00f3pin av \u00e1sko\u00f0arum til s\u00edn, h\u00f3\u00f0ast teir mangan v\u00f3ru h\u00e1\u00f0a\u00f0ir, solei\u00f0is sum sjangran mangan hevur veri\u00f0 m\u00f3ttikin upp \u00edgj\u00f8gnum s\u00f8guna. \n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1970\u2019unum hj\u00e1pti b\u00f3lkurin Judas Priest menningini \u00ed sjangruni, vi\u00f0 at s\u00e1lda st\u00f3rar partar av blues inspirati\u00f3nini fr\u00e1; Mot\u00f6rhead presentera\u00f0i eitt punk rokk ovurvi\u00f0kv\u00e6mi og teir l\u00f8gdu ein h\u00e6gri dent \u00e1 skj\u00f3tleika. B\u00f3lkar \u00ed New Wave of British Heavy Metal sjangruni, sum t.d. Iron Maiden fylgdu einum l\u00edknandi spori. Vi\u00f0 endanum \u00e1 1970\u2019unum, hev\u00f0i tungm\u00e1lmur h\u00e1la\u00f0 ein heimsumfatandi b\u00f3lk av fjepparum til s\u00edn, \u00e1 enskum r\u00f3ptir \"metalheads\" ella \"headbangarar\". \n\n\u00cd 1980\u2019unum, bleiv glam metal ein st\u00f3r vinnugrein vi\u00f0 st\u00f3rum avkasti vi\u00f0 b\u00f3lkum, sum t.d. M\u00f6tley Cr\u00fce. Underground pallurin skapti eina r\u00f8\u00f0 av meira ekstremum og \u00e1gangandi st\u00edlum: thrash metal bleiv mainstream vi\u00f0 m.\u00f8. Metallica, \u00edme\u00f0an t.d. death metal og black metal enn eru sermentunnar fyribrigdi. \u00cd 1990\u2019unum hava populerar sjangrur, sum t.d. nu metal, sum ofta tekur elementir av funk og Hip hop upp\u00ed; og metalcore, sum blandar extreme metal vi\u00f0 hardcore punk, f\u00f8rka definiti\u00f3nina av sjangruni enn einafer\u00f0.\n\nKelda \n\n Kelda til hesa grein er fr\u00e1 ensku s\u00ed\u00f0uni \u00e1 Wikipedia um \u201dHeavy metal music\u201d.\n\nT\u00f3nleikur\nT\u00f3nleikasl\u00f8g\nHeavy Metal"}
{"id": "11523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-1", "title": "ISO 3166-1", "text": "ISO 3166-1 er partur av standardinum ISO 3166 \u00e1sett av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization. ISO 3166-1 l\u00fdsur tr\u00fdggjar kotur fyri \u00f8ll heimsins lond. Koturnar eru:\n Alpha-2: kota vi\u00f0 tveimun b\u00f3kstavum.\n Alpha-3: kota vi\u00f0 trimun b\u00f3kstavum.\n Tal: kota vi\u00f0 trimun siffrum.\n\nN\u00faverandi kotur \n\n1 Manglar t\u00fd\u00f0ing.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n F\u00f8royska m\u00e1lnevndin - Lond og tj\u00f3\u00f0ir\n\nISO 3166\n\nsv:ISO 3166#ISO 3166-1-koder"}
{"id": "11566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mads%20Gl%C3%A6sner", "title": "Mads Gl\u00e6sner", "text": "Mads Gl\u00e6sner (f\u00f8ddur 18. oktober 1988) er danskur elitu svimjari. Mads Gl\u00e6sner svimur fyri Vestegnens Aqua Team (VAT), hann hevur fyrr svomi\u00f0 vi\u00f0 Sigma. Gl\u00e6sner hevur sett fleiri nor\u00f0urlendsk met. Hann eigur metini \u00e1 langbana (50 metra bana) \u00ed 400m og \u00e1 stuttbana \u00ed 200, 400, 800 og 1500 metrum. S\u00ed Nor\u00f0urlendsk met \u00ed svimjing.\n\nL\u00edvslei\u00f0in \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjing\n\nOL \u00ed Beijing 2008 \nGl\u00e6sner lutt\u00f3k fyri fyrstu fer\u00f0 til Summar OL 2008 (Olympisku Leikirnar) \u00ed Beijing \u00ed greinunum 400 m fr\u00ed og 1500 m fr\u00ed fyri menn.\n\nEM \u00ed svimjing \u00e1 stuttbana 2008 \nMads Gl\u00e6sner lutt\u00f3k \u00e1 evropameistara kappingini 2008 \u00ed Rijeka \u00ed Kroatiu 11.-14. desember 2008. Besta \u00farslit hansara til hesa kapping var bronsu merki \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:39.77.\n\nWorld Cup 2009 \u00ed Moskva \nMads Gl\u00e6sner vann silvur \u00ed 400m fr\u00ed \u00e1 stuttbana hj\u00e1 monnum til World Cup stevnuna \u00ed Moskva \u00ed november 2009 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:40.10. \u00cd kappingini 1500 fr\u00ed \u00e1 stuttbana hj\u00e1 monnum vann Gl\u00e6sner bronsu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:43.44. Ta kappingina vann f\u00f8royski P\u00e1l Joensen vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:32.64. Vitaly Romanovich fr\u00e1 Russlandi vann silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:39.51.\n\nWorld Cup 2009 \u00ed Stokkholmi \nGl\u00e6sner vann gull \u00ed 400 fr\u00ed \u00e1 stuttbana hj\u00e1 monnum \u00e1 World Cup stevnuni \u00ed Stokkholmi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed november 2009. Hann vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:38.78. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar 5 til hesa kapping vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:40.16. Mads Gl\u00e6sner svam eisini teinin 1500 m fr\u00ed hj\u00e1 monnum \u00e1 stuttbana. Hann vann bronsu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:39.88. Vinnarin av 1500 fr\u00ed gj\u00f8rdist Federico Colbertaldo \u00far Italiu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:28.35 og nummar tvey gj\u00f8rdist P\u00e1l Joensen \u00far F\u00f8royum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:32.59\n\nWorld Cup 2009 \u00ed Berlin \nGl\u00e6sner vann silvur \u00ed 400m fr\u00ed \u00e1 stuttbana hj\u00e1 monnum \u00e1 World Cup stevnuni \u00ed Berlin \u00ed november 2009. Mads Gl\u00e6sner svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:37.75.\n\nHeimsmeistarakapping \u00e1 stuttgeil \u00ed Dubai 2010 \nGl\u00e6sner lutt\u00f3k \u00e1 heimsmeistarastevnuni \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil, sum var \u00ed Dubai \u00ed desember 2010. Gl\u00e6sner vann silvur \u00ed 1500 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:29.52.\n\nHeimsmeistarakapping \u00e1 langgeil \u00ed Shanghai 2011 \nMads Gl\u00e6sner lutt\u00f3k \u00e1 HM \u00ed svimjing 2011 \u00ed Shanghai. Hann lutt\u00f3k \u00ed 200 m fr\u00ed, 400 m fr\u00ed, 800 m fr\u00ed og 1500 metrum fr\u00ed. Hann svam seg ikki \u00ed finaluna \u00e1 n\u00f8krum av hesum teinunum. Hann gj\u00f8rdist nummar 32 \u00ed 200 m fr\u00ed, nummar 12 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:48.41, nummar 11 \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:54.57.  og nummar 13 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:12.52. Vinnarin \u00ed 1500 m fr\u00ed gj\u00f8rdist kinverjin Sun Yang vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:34.14, sum var n\u00fdtt heimsmet. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:46.33. Gl\u00e6sner hevur kvalifisera seg til OL \u00ed 400 m fr\u00ed. T\u00e1 HM var \u00ed Shanghai kl\u00e1ra\u00f0i hann akkur\u00e1t ikki at kvalifisera seg \u00ed 1500 m fr\u00ed til HM, 800 m fr\u00ed er ikki ein OL disiplin. Gl\u00e6sner skal sostatt svimja fyri Danmark \u00ed 400 m fr\u00ed til OL 2012 \u00ed London og P\u00e1l Joensen skal umbo\u00f0a Danmark \u00ed 1500 m fr\u00ed. Gl\u00e6sner kann t\u00f3 n\u00e1a at kvalifisera seg til 1500 m fr\u00ed eisini. Ta\u00f0 kunnu \u00ed mesta lagi 2 svimjarir svimja \u00ed teimum einst\u00f8ku kappingunum fyri hv\u00f8rt landi.\n\nEM 2011 \u00e1 stuttbana \u00ed Stettin \u00ed P\u00f3llandi \nMads Gl\u00e6sner lutt\u00f3k \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Stettin \u00ed P\u00f3llandi \u00ed d\u00f8gunum 9. til 11. desember 2011. Hann vann silvur \u00ed 400 m fr\u00ed og \u00ed 1500 m fr\u00ed. \u00cd 400 m fr\u00ed svam hann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:39.30, me\u00f0an vinnarin Paul Biedermann svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:68.65. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed hesi kappingini. Gl\u00e6sner svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:29.88 \u00ed 1500 m fr\u00ed. Hann svam skj\u00f3tast av teimum 10, sum svumu \u00ed finalu heatinum, men av t\u00ed at polakkin Mateusz Sawrymowicz svam skj\u00f3tari \u00ed innlei\u00f0andi heatininum um morgunin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:29.81, so gj\u00f8rdist hann vinnari. Teir sum hava bestu tilmeldingart\u00ed\u00f0irnar sleppa beinlei\u00f0is \u00ed finaluna, men hinir sum svimja \u00ed spakuligari heatunum kunnu t\u00f3 vinna, um teir svimja skj\u00f3tari enn teir sum svimja \u00ed finalu heatinum.\n\n2012 OL \u00ed London \nMads Gl\u00e6sner lutt\u00f3k \u00e1 OL \u00ed London \u00ed 2012. Hann vann onki hei\u00f0ursmerki.\n\n2012 HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil (25 m) \u00ed Istanbul \nMads Gl\u00e6sner lutt\u00f3k \u00e1 HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil \u00ed Istanbul \u00ed Turkalandi \u00ed desember 2012. Hann vann upprunaliga gull fyri Danmark \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:30.01, men \u00ed juni 2013 avd\u00faka\u00f0u dopingroyndir, sum v\u00f3ru gj\u00f8rdar undir kappingunum \u00ed Istanbul, at Mads hev\u00f0i tiki\u00f0 eitt \u00f3l\u00f3gligt evni, sum nevnist  levomethamphetamine, og orsaka\u00f0 av hesum var\u00f0 avgj\u00f8rt, at hann skuldu missa \u00f8ll hei\u00f0ursmerki, i\u00f0 hann hev\u00f0i vunni\u00f0 \u00e1 hesi svimjistevnuni. \u00cd somu kapping vann fyrsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0 eitt HM hei\u00f0ursmerki, t\u00e1 P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:36.93 og harvi\u00f0 vann bronsu, eftir at Mads misti s\u00edtt gull hei\u00f0ursmerki, merkir ta\u00f0 samstundis, at bronsuhei\u00f0ursmerki\u00f0 hj\u00e1 P\u00e1l ver\u00f0ur broytt til eitt silvur hei\u00f0ursmerki. Gl\u00e6sner svam eisini 400 m fr\u00ed og vann upprunaliga bronsu \u00ed t\u00ed kappingini vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:40.09, men orsaka\u00f0 av positivu dopingroyndini misti hann eisini hetta hei\u00f0ursmerki\u00f0.\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Dansk Sv\u00f8mmeunions pris \u201dSV\u00d8Ms aktives \u00e6resbevis\u201d.\n\nKeldur \n\n dif.dk\n Omegatiming vi\u00f0 t\u00ed\u00f0um fr\u00e1 World Cup \u00ed Moskva 2009 \u00ed 400 fr\u00ed.\n Omegatiming vi\u00f0 t\u00ed\u00f0um fr\u00e1 World Cup \u00ed Moskva 2009 \u00ed 1500 fr\u00ed.\n Omegatiming vi\u00f0 t\u00ed\u00f0um fr\u00e1 World Cup \u00ed Stokkholmi 2009 \u00ed 400 fr\u00ed.\n Omegatiming vi\u00f0 t\u00ed\u00f0um fr\u00e1 World Cup \u00ed Stokkholmi 2009 \u00ed 1500 fr\u00ed.\n Omegatiming vi\u00f0 t\u00ed\u00f0um fr\u00e1 World Cup \u00ed Berlin 2009 \u00ed 400 fr\u00ed.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nDanskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "11570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3l%20Thorsteinsson", "title": "P\u00f3l Thorsteinsson", "text": "P\u00f3l Thorsteinsson f\u00f8ddur 1973 \u00ed V\u00e1gi er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari og fyrrverandi landsli\u00f0sleikari. P\u00f3l starvast sum f\u00edggjarlei\u00f0ari \u00ed V\u00e1gs kommunu. \u00cd 2009 sp\u00e6ldi P\u00f3l Thorsteinsson vi\u00f0 bestu deildini hj\u00e1 VB/Sumba, sum gj\u00f8rdist nummar eitt \u00ed 1. deild og rykti upp \u00ed Vodafonedeildina. P\u00f3l Thorsteinsson avgj\u00f8rdi, at hetta var seinasta \u00e1ri\u00f0, at hann sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i. Eftir 1. januar 2010 skifti\u00f0 felagi\u00f0 navn fr\u00e1 VB/Sumba til FC Su\u00f0uroy. P\u00f3l Thorsteinsson var nevndarlimur og peningar\u00f8kil hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy \u00ed 2010 og 2011, hann bar seg undan afturvali\u00f0 \u00e1 a\u00f0alfundinum s\u00ed\u00f0st \u00ed 2011.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0\n\nF\u00f3tb\u00f3lsfel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum og \u00cdslandi \n\nP\u00f3l Thorsteinsson hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 trimum f\u00f8royskum fel\u00f8gum: VB (seinni VB/Sumba), B36 og NS\u00cd og einum \u00edslendskum f\u00f3tb\u00f3ltsfelag Valur.\n\n VB 1991-1997\n B36 1998-99\n Valur, \u00cdsland 2000 \n B36 2001 \n NS\u00cd 2002\n B36 2003-2005 \n NS\u00cd 2006-2007\n VB/Sumba 2007-2009 (eftir 1. jan. 2010 eitur li\u00f0i\u00f0 FC Su\u00f0uroy).\n FC Su\u00f0uroy 2010-2012 hann sp\u00e6ldi av og \u00e1 vi\u00f0 n\u00e6stbesta li\u00f0num, sum sp\u00e6lir \u00ed 2. deild\n\nL\u00f8gmanssteypi\u00f0 \n\nP\u00f3l Thorsteinsson hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at vunni L\u00f8gmanssteypi\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir: 2001 vi\u00f0 B36, 2002 vi\u00f0 NS\u00cd og 2003 vi\u00f0 B36. L\u00f8gmanssteypi\u00f0 \u00e6t fyrr \u00cdsafjar\u00f0ars\u00falan.\n\nF\u00f8royameistari \n\nP\u00f3l hevur harumframt vunni\u00f0 F\u00f8royameistaraheiti\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir: 2001 og 2005 vi\u00f0 B36 og 2007 vi\u00f0 NS\u00cd.\n\n\u00c1rsins leikari og \u00e1rsins li\u00f0 \n\nP\u00f3l Thorsteinsson var\u00f0 kosin \u00c1rsins leikari \u00ed 2003, t\u00e1 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 B36. Sama \u00e1r var hann eisini eitt av teimum 11 n\u00f8vnunum \u00e1 \"\u00c1rsins li\u00f0\" hj\u00e1 Dimmal\u00e6tting. \u00cd 2001 var P\u00f3l Thorsteinsson ein av teimum 11 leikarunum sum v\u00f3ru valdir til \"\u00c1rsins li\u00f0\" hj\u00e1 Sosialinum og hj\u00e1 Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya.\n\nF\u00f8royska Landsli\u00f0i\u00f0 \n\nP\u00f3l Thorsteinsson sp\u00e6ldi 37 landsdystir vi\u00f0 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1997-2004 . P\u00f3l sp\u00e6ldi sum verjuleikari \u00e1 A-landsli\u00f0num.\n\n1800 minuttir \u00fat \u00ed eitt \u00e1 landsli\u00f0num \n\nP\u00f3l Thorsteinsson leikti yvir 1800 min \u00fat \u00ed eitt \u00e1 landsli\u00f0num uttan at ver\u00f0a skiftur \u00fat ella skaddur yvir 20 dystir \u00e1 ra\u00f0. Ta\u00f0 var met t\u00e1.\n\nKeldur \n\n Su\u00f0uroyar Portalurin, grein um P\u00f3l Thorsteinsson.\n F\u00f3tb\u00f3ltsamband F\u00f8roya.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1gs Kommunu\n\nThorsteinsson, P\u00f3l\nThorsteinsson, P\u00f3l\nThorsteinsson, P\u00f3l\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nB36 leikarar\nNS\u00cd leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "11575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aggi%20%C3%81sger%C3%B0%20%C3%81sgeirsd%C3%B3ttir", "title": "Aggi \u00c1sger\u00f0 \u00c1sgeirsd\u00f3ttir", "text": "Aggi \u00c1sger\u00f0 \u00c1sgeirsd\u00f3ttir er f\u00f8roysk listakvinna. Hon er f\u00f8dd 1966 \u00ed Havn og b\u00fdr n\u00fa \u00e1 Argjum. Aggi hevur eisini b\u00fa\u00f0 \u00ed Danmark, har hon t\u00f3k listarliga \u00fatb\u00fagving og so b\u00fa\u00f0i hon n\u00f8kur \u00e1r su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi, har hon hev\u00f0i myndlistaverksta\u00f0 \u00ed sama bygningi sum Ruth Smith Savni\u00f0 heldur til. \u00cd n\u00f8kur \u00e1r var Aggi forkvinna \u00ed felagnum, Sk\u00e1lin vi\u00f0 Sk\u00e1l\u00e1, sum eigur Ruth Smith Savni\u00f0. Aggi f\u00e6r \u00edbl\u00e1stur ymsasta\u00f0ni fr\u00e1, eitt n\u00fa fr\u00e1 n\u00e1tt\u00faruni. Fleiri av m\u00e1lningum hennara v\u00edsa sm\u00e1lutir av t.d. bl\u00f3mum.\n\nListaframs\u00fdningar \n\nAggi hevur luttiki\u00f0 \u00ed ymiskum listaframs\u00fdningum b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. Eitt n\u00fa kann nevnast, at Aggi var gestaframs\u00fdnari \u00e1 Heystframs\u00fdningini \u00ed Listah\u00f8llini \u00e1 T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ju, sum n\u00fa eitur MEST, og \u00ed Nor\u00f0urlandsh\u00fasinum \u00e1 heysti 2008. Ein av hennara m\u00e1lningum, sum nevnist Dilsea Carnosa/Kj\u00f8tbla\u00f0 (2007) og var vi\u00f0 \u00e1 frams\u00fdnigini, var n\u00fdttur sum k\u00e1pumynd \u00e1 b\u00f3klingi, sum var \u00fatgivin \u00ed sambandi vi\u00f0 frams\u00fdningina. Aftur \u00ed 2009 var Aggi gestaframs\u00fdnari \u00e1 Heystframs\u00fdningini.\n\nSmyril M/S \n\nT\u00e1 n\u00fdtt skip, Smyril, var\u00f0 keypt til Su\u00f0uroyar lei\u00f0ina \u00ed 2005, var\u00f0 avgj\u00f8rt, at ung f\u00f8roysk listaf\u00f3lk skuldu sleppa at pr\u00fd\u00f0a skipi\u00f0 vi\u00f0 teirra list. Aggi \u00c1sger\u00f0 \u00c1sgeirsd\u00f3ttir er eitt av listarf\u00f3lkunum, sum hava myndpr\u00fdtt Smyril, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hon vi\u00f0 myndar\u00f8\u00f0ini \"Carpe Diem\".\n\nSkapandi sp\u00edrar og Ung \u00ed F\u00f8royum \n\nAggi \u00c1sger\u00f0 \u00c1sgeirsd\u00f3ttir hevur veri\u00f0 lei\u00f0ari av fleiri verk\u00e6tlanum fyri ung, eitt n\u00fa hevur hon tr\u00edggjar fer\u00f0ir veri\u00f0 verksmi\u00f0julei\u00f0ari av verk\u00e6tlanini \"Skapandi Sp\u00edrar\", seinast var su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi, t\u00e1 V\u00e1gs Kommuna fylti 100 \u00e1r. B\u00f8rn sluppu at royna seg sum listaf\u00f3lk og so var frams\u00fdning vi\u00f0 listarverkum teirra. \u00cd dag hanga fleiri av hesum m\u00e1lningum \u00e1 Heilsumi\u00f0st\u00f8\u00f0ini \u00ed V\u00e1gi og pr\u00fd\u00f0a veggirnar \u00ed l\u00e6knah\u00f8lunum har.  \n\nAggi var lei\u00f0ari av myndlista verksmi\u00f0ju \u00ed verk\u00e6tlanini \"Ung \u00ed F\u00f8royum Su\u00f0ur\" \u00ed 2007.\n\nSk\u00faladepilin \u00ed Su\u00f0uroy \n\nAggi \u00c1sger\u00f0 \u00c1sgeirsd\u00f3ttir er eitt av listaf\u00f3lkunum, sum fingu hei\u00f0urin at pr\u00fd\u00f0a st\u00e1siliga Sk\u00faladepilin \u00ed Su\u00f0uroy. Flestu av m\u00e1lningum hennara hanga \u00ed st\u00f3ru kantinuni, har st\u00f3r vindeygu venda eystureftir m\u00f3ti Hovsbygd.\n\n\u00datb\u00fagving \n\nAggi hevur nomi\u00f0 s\u00e6r holla \u00fatb\u00fagving \u00ed Danmark, hon t\u00f3k 5 \u00e1ra \u00fatb\u00fagving \u00e1 Det Fynske Kunstakademi \u00ed Odense (1990-95) og eitt \u00e1ra \u00fatb\u00fagving \u00e1 Billedskolen \u00e1 Jagtvej \u00ed Keypmannahavn (1989-90).\n\nLeinkjur \n\n Ruth Smith Savni\u00f0\n Det Fynske Kunstakademi\n\n\u00c1sgeirsd\u00f3ttir, Aggi \u00c1sger\u00f0\n\u00c1sgeirsd\u00f3ttir, Aggi \u00c1sger\u00f0"}
{"id": "11592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Johannesen", "title": "\u00d3li Johannesen", "text": "\u00d3li Johannesen er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari, verjuleikari og fyrrverandi landsli\u00f0sleikari,  f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri \u00ed mai 1972. Hann sp\u00e6lir vi\u00f0 TB, men ikki \u00ed bestu deildini longur.\n\nF\u00f3tb\u00f3lsfel\u00f8g \n\u00d3li Johannesen hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 elsta f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3lsfelagnum TB og eitt skifti sp\u00e6ldi hann f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed Danmark vi\u00f0 Hvidovre og AGF \u00far \u00c5rhus.\n\nLandsli\u00f0i\u00f0 \n\u00d3li Johannesen hevur sp\u00e6lt 83 dystir vi\u00f0 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num. Fyrsti dysturin hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 landsli\u00f0num var ein vinardystur m\u00f3ti \u00cdsrael \u00ed 1992. \u00d3li Johannesen \u00e1tti meti\u00f0 fyri flest sp\u00e6ldar dystir \u00e1 landsli\u00f0num \u00ed fleiri \u00e1r, til Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen t\u00f3k meti\u00f0. Hann hevur skoti\u00f0 eitt m\u00e1l fyri f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0, ta\u00f0 var \u00ed 1993 m\u00f3ti Estlandi. \u00d3li sp\u00e6ldi \u00ed verjuni.\n\nKeldur \n\n Football.fo\n Football.fo\n Sudurras1.com\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nTB.fo TB heimas\u00ed\u00f0an. \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nJohannesen, \u00d3li\nTB leikarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "11600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jim%20Brickman", "title": "Jim Brickman", "text": "Jim Brickman (f\u00f8ddur 1961) er ein amerikanskur sangskrivari og klaversp\u00e6lari. Hann er kendur fyri s\u00edni klaverl\u00f8g, og hevur arbeitt saman vi\u00f0 artistum sum til d\u00f8mis Michael W. Smith, Martina McBride, Donny Osmond, Mark Schultz, Olivia Newton-John og Lady Antebellum. \u00cd 2003 var\u00f0 hann Grammy tilnevndur til \"Songwriter of the Year\" og av Canadian Country Music Award tilnevndur til \"Best Vocal/ Instrumental Collaboration\". Afturat hesum bleiv hann tilnevndur til eina Dove Award sum var\u00f0 kunngj\u00f8rd av Gospel Music Association. \n\nS\u00ed\u00f0an 1997 hevur hann veri\u00f0 vertur \u00ed egnari \u00fatvarpssending, Your Weekend with Jim Brickman, sum ver\u00f0ur send \u00ed amerikanskum \u00fatvarpi. Brickman hevur eisini givi\u00f0 \u00fat tr\u00edggjar PBS, og er vertur \u00e1 einum fer\u00f0askipi fyri fjepparar. Afturat hesum hevur hann stovna\u00f0 Brickhouse Direct - ein fyrt\u00f8ka sum r\u00e1\u00f0gevur strategiska s\u00f8lu og e-handil fyri kundar \u00ed ymsum starvsgreinum.\n\nL\u00edvs\u00f8ga\n\nFyrstu \u00e1rini \n\nBrickman er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Cleveland, Ohio \u00ed USA. 5 \u00e1ra gamal byrja\u00f0i hann at sp\u00e6la klaver, og f\u00f3r seinni at lesa composition and performance \u00e1 Cleveland Institute of Music, samstundis sum hann t\u00f3k vinnut\u00edmar \u00e1 Case Western Reserve University. \u00cd 1980 stovna\u00f0i hann egnu t\u00f3nleika fyrit\u00f8ku, The Brickman Arrangement. Her skriva\u00f0i hann jinglur fyri fyrit\u00f8kur um alt landi\u00f0, har \u00edmillum McDonald's, Pontiac, City of Cleveland, Ohio Lottery, and Isuzu.\n\nFl\u00f8guskr\u00e1\n\nFl\u00f8gur\n\nSm\u00e1fl\u00f8gur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "11605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aalborg", "title": "Aalborg", "text": "Aalborg (\u00c5lborg) er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 109.092 f\u00f3lk, um N\u00f8rresundby ver\u00f0ur taldur vi\u00f0, so er \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 126.556, hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Aalborg til tann fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. \u00cd Aalborg kommunu b\u00fagva 201.142 (2012), hetta ger kommununa til ta tri\u00f0 st\u00f8rstu kommunu \u00ed Danmark, n\u00e6st eftir Keypmannahavn og \u00c5rhus. Hin 1. januar 2007 leg\u00f0i Aalborg kommuna saman vi\u00f0 grannakommununum Hals, Nibe og Sejlflod.\n\nS\u00f8ga \nS\u00f8gan hj\u00e1 Aalborg b\u00fdi fer meira enn 1000 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina. Alabu er ta\u00f0 fyrsta kenda navni\u00f0 fyri Aalborg, ta\u00f0 er skriva\u00f0 \u00e1 pengamyntir sum eru fr\u00e1 1040-\u00e1runum. B\u00fdurin fekk keypsr\u00e6ttindi \u00ed 1342.\n\n\u00c1\u00f0renn V\u00edkingat\u00ed\u00f0 \n\nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at b\u00fdurin var\u00f0 bygdur \u00ed V\u00edkingat\u00ed\u00f0ini, men pr\u00f3gv eru funnin um at f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 har \u00ed n\u00f3gv longri t\u00ed\u00f0 enn so. Ors\u00f8kin til at b\u00fdurin er har i\u00f0 hann er, er tann at sta\u00f0i\u00f0 er eitt gott sta\u00f0 at fer\u00f0ast yvir um Limfj\u00f8r\u00f0in, sum er smalur \u00e1 hesum sta\u00f0i, umframt at her v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir havnam\u00f8guleikar har i\u00f0 \u00e1in Eystur\u00e1 (\u00d8ster\u00e5) rennur \u00fat \u00ed fj\u00f8r\u00f0in. \u00cd Jarn\u00f8ldini l\u00f3gu fleiri bygdir \u00e1 fleiri av kritheyggjunum, har n\u00faverandi Aalborg er bygdur. Teir t\u00fddningarmesti av hesum heyggjum v\u00f3ru Lindholm H\u00f8je, Tranders og Hasseris. \u00c1 Lindh\u00f3lm Heyggjunum er eitt gravarsta\u00f0, sum var \u00ed n\u00fdtslu t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 400 e.Kr. til 1000 e.Kr. enn sj\u00f3nligt.\n\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in \nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at tann fyrsta sta\u00f0setingin \u00e1 Aalborg var vi\u00f0 munnan \u00e1 Eystur\u00e1nni vi\u00f0 Limfj\u00f8r\u00f0in, \u00ed t\u00ed \u00f8kinum har i\u00f0 g\u00f8turnar Algade og Boulevarden m\u00f8tast \u00ed dag. \u00c1in virka\u00f0i sum havn eins og \u00e1ir gj\u00f8rdu \u00ed \u00f8\u00f0rum b\u00fdum \u00e1 handilsst\u00f8\u00f0um \u00ed Danmark \u00ed V\u00edkinga\u00f8ldini. Undir teimum eldstu h\u00fasunum hevur man funni\u00f0 spor eftir landb\u00fana\u00f0i. Eftir \u00f8llum at d\u00f8ma hevur ein bygd veri\u00f0 her fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 800 e.Kr.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Aalborg Kommuna\n Aalborg-portalurin vi\u00f0 kunning um ta\u00f0 sum hendir \u00ed b\u00fdnum (Nordjyske Medier)\n Aalborg Leksikon \u2013 S\u00f8gan hj\u00e1 g\u00f8tunum\n Dansk Center for Byhistorie \u2013 Aalborg\n VisitAalborg (Aalborg Turistkontor)\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "11629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dominika", "title": "Dominika", "text": "Dominika er eitt minni oyggjaland \u00ed Karibia, i\u00f0 ikki skal blandast saman vi\u00f0 ta\u00f0 st\u00f8rri Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0.\n\nOyggjar"}
{"id": "11632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louis%20Pasteur", "title": "Louis Pasteur", "text": "Louis Pasteur (27. desember 1822 \u2013 28. september 1895) var ein franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur og mikrobiologur f\u00f8ddur \u00ed Dole \u00ed Fraklandi. Hann er mest kendur fyri s\u00edtt merkisverda gj\u00f8gnumbrot \u00ed ors\u00f8kum og fyribyrging av sj\u00fakum. Hansara gransking og \u00farslit hava minka um dey\u00f0at\u00edttleikan av barsilsfepuri, og hann framleiddi fyrstu koppsetingina (vaksinu) m\u00f3ti hunda\u00f8\u00f0i (rabies). Hansara royndir stu\u00f0la\u00f0u fatanini av at sj\u00fakur eru elvdar av mikroorganismum. Vanlig f\u00f3lk minnast best Pasteur fyri hansara uppfinning av einum m\u00e1ta at for\u00f0a fyri, at mj\u00f3lk og v\u00edn elva til sj\u00faku, ein framlei\u00f0sluh\u00e1ttur, sum seinni var\u00f0 nevndur pasteurisati\u00f3n. Pasteur er mettur at vera ein av trimum, sum hava grundlagt mikrobiologiina. Hinir b\u00e1\u00f0ir eru Ferdinand Cohn og Robert Koch.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n The Institut Pasteur \n The Pasteur Foundation\n Pasteur's Papers on the Germ Theory\n Pasteur's Work on Beer Brewing\n The Pasteur Galaxy\n Louis Pasteur featured on the 5 French Franc banknote from 1966.\n Germ Theory and Its Applications to Medicine and Surgery, 1878\n LIFE magazine's top 100 events of the millennium: Germ theory of disease and Pasteur\n Louis Pasteur (1822-1895) profile, AccessExcellence.org\n\nFraklendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1822\nAndl\u00e1t \u00ed 1895\nEvnafr\u00f8\u00f0ingar\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "11640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ri%20%C3%A1%20R%C3%B3gvi", "title": "K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi", "text": "K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi (4. mai 1973 \u00ed T\u00f3rshavn - 14. februar 2015) var ein f\u00f8royskur politikari og l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. Hann var \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1998 og \u00fatb\u00fagvin doktari (ph.d.) \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i, hann vardi ph.d. ritger\u00f0ina \u00e1 H\u00e1sk\u00f3la \u00cdslands \u00ed 2009. Hin 1. mars 2014 var\u00f0 hann settur \u00ed starv sum professari \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hann starvast \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum sum lektari \u00e1 S\u00f8gu- og samfelagsdeildini fr\u00e1 2008 til 28. februar 2014. K\u00e1ri var giftur vi\u00f0 J\u00f3honnu \u00e1 R\u00f3gvi (f\u00f8dd Kristiansen), tey fingu tr\u00fd b\u00f8rn: Bragi, Brestir og Brindis. K\u00e1ri og familjan b\u00fa\u00f0u \u00e1 Argjum. Hann var sonur Ey\u00f0un \u00e1 R\u00f3gvi og Sunnevu Dalsgaard og br\u00f3\u00f0ir Elin \u00e1 R\u00f3gvi og Hera \u00e1 R\u00f3gvi. K\u00e1ri anda\u00f0ist bert 41 \u00e1ra gamal eftir stutta sj\u00fakralegu.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nK\u00e1ri var l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin fr\u00e1 2008 til 2011. Hann var forma\u00f0ur Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins fr\u00e1 oktober 2010 til november 2011. \n\nK\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi stilla\u00f0i fyrstu fer\u00f0 upp til l\u00f8gtingsval \u00ed januar 2008 og til f\u00f3lkatingsval \u00ed 2007, hann stilla\u00f0i upp fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Hann var fyrstvaldur hj\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum \u00ed 2008 vi\u00f0 572 atkv\u00f8\u00f0um. Flokkurin fekk t\u00e1 tvey umbo\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting. K\u00e1ri stilla\u00f0i eisini upp til L\u00f8gtingsvali\u00f0 2011, men var ikki afturvaldur.\n\n\u00c1litissessir \u00e1 L\u00f8gtingi \n2008-2011 Limur \u00ed Mentanarnevndini\n2008-2011 Limur \u00ed Uttanlandsnevndini\n2008-2011 Varalimur \u00ed Vinnunevndini\n\nSerligar nevndir L\u00f8gtingsins \nLimur \u00ed \u00a7 25 nevnd stj\u00f3rnarskipan\nLimur \u00ed \u00a7 25 nevnd tingskipanin lm.nr. 41/2008\nLimur \u00ed \u00a7 25 nevnd tingskipanin lm.nr. 7/2008\n\nA\u00f0rir \u00e1litissessir \nForma\u00f0ur \u00ed n\u00e6mingar\u00e1\u00f0num \u00ed Hoyd\u00f8lum (1990)\nForseti \u00ed felagnum F\u00f8roysk Jura Lesandi (seinni hei\u00f0urslimur)\nHagaforma\u00f0ur \u00dati \u00ed Haga \u00e1 Bj\u00f8rgum (\u00ed hagast\u00fdrinum fr\u00e1 1992)\nForma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya \u00d3\u00f0alsfelag \u00ed umlei\u00f0 5 \u00e1r (til 2007)\nN\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Stj\u00f3rnarskipanarnevndini\nForma\u00f0ur \u00ed Or\u00f0ab\u00f3kagrunninum \u00ed 8 \u00e1r\nNevndarforma\u00f0ur \u00ed Fasta Ger\u00f0arr\u00e6ttinum fr\u00e1 stovnanini 1. apr\u00edl 2006 til s\u00edn dey\u00f0a \u00ed 2015\nForma\u00f0ur \u00ed Javnst\u00f8\u00f0unevndini \u00ed 2 \u00e1r\nSkrivari \u00ed Grundl\u00f3garnevndini\nNevndarlimur \u00ed Norr\u00f8na Felagnum\n\n\u00datb\u00fagving \n Doktari \u00ed l\u00f3g (Ph.d.), var\u00f0 li\u00f0ugur vi\u00f0 PhD ritger\u00f0 s\u00edna og vardi hana \u00ed 2009 vi\u00f0 H\u00e1sk\u00f3la \u00cdslands \u00ed \u00cdslandi, ritger\u00f0in hev\u00f0i heiti\u00f0: \u201dWest Nordic Constitutional Judicial Review\u201d.\n Master of Laws (LL.M.) fr\u00e1 Aberdeen University \u00ed 1999.\n Cand.jur. fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1998.\n\nNevndararbei\u00f0i \nK\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi hevur veri\u00f0 skrivari \u00ed Grundl\u00f3garnevndini og n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed St\u00fdrisskipanarnevndini. Eisini hevur hann veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed l\u00f3garfyrireikandi arbei\u00f0inum, sum f\u00f8rdi til ger\u00f0arr\u00e6ttin \u00ed 2006. Hann eigur s\u00edn part \u00ed at vit hava fingi\u00f0 eitt f\u00f8royskt l\u00f3garrit og eitt grundskei\u00f0 \u00ed l\u00f3g \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nB\u00f8kur \n2013 - West-Nordic Constitutional Judicial Review \u2013 A comparative Study of Scandinavian judisian review and judicial reasoning\n2011 - Fyrisitingarl\u00f3g (me\u00f0h\u00f8vundur B\u00e1r\u00f0ur Larsen) 2011\n2010 - Det f\u00e6r\u00f8ske forfatningsudkast i forfatningsretlig belysning (me\u00f0h\u00f8vundur B\u00e1r\u00f0ur Larsen), Juristen 2010\n2006 - Arbejdskonflikter p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne, Arbejdsretligt tidsskrift 2006 \n2004 - The Land of Maybe, The Right to National Self-Determination Faroe Islands and Denmark 2004\n2002 - F\u00e6r\u00f8ernes retspleje frem fra glemslen Lov & Ret 2002\n1998 - Faroese Business Law, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 J\u00f3hannes Egholm Hansen.\n\nKeldur \n\n Dimma.fo\n portal.fo\n Stj\u00f3rnarskipanarnevndin\n Logting.fo Uttanlandsnevndin 2009\n loging.fo K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 K\u00e1ra \u00e1 R\u00f3gvu\n Sjalvstyri.fo\n YouTube.com\n Facebook.com\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir professarar\nF\u00f8royskir granskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "11683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Metusalem", "title": "Metusalem", "text": "Metusalem er krimis\u00f8ga eftur J\u00f3gvan Isaksen um tann gravandi bla\u00f0mannin Hannis Martinsson. Hon er \u00fatgivin \u00ed 2008.\n\nSamandr\u00e1ttur \nV\u00e6lumt\u00f3kti f\u00f8royski detektivurin Hannis Martinsson er aftur \u00e1 fer\u00f0 \u00ed krimib\u00f3kini \"Metusalem\"\n\nHeiti\u00f0 \u00e1 b\u00f3kini sipar til eina beinagrind, sum ver\u00f0ur funnin \u00ed Hoyv\u00edkstj\u00f8rn. Menn meta leivdirnar at vera um t\u00fasund \u00e1ra gamlar, men ein sandingur sigur, at beinagrindin er av beiggja s\u00ednum, sum hvarv \u00ed 1961. \n\nEin g\u00e1tuf\u00f8r beinagrind er hesufer\u00f0 ors\u00f8kin til, at detektivurin Hannis Martinsson ver\u00f0ur fl\u00f8ktur inn \u00ed eitt \u00f3hugnaligt m\u00e1l.\nFr\u00e1 hesum degi ver\u00f0ur Hannis Martinsson fl\u00f8ktur inn \u00ed eina r\u00f8\u00f0 av hendingum, sum hava tr\u00e6\u00f0rir aftur til skotska trolaran \u00bbRed Crusader\u00ab og herna\u00f0arst\u00f8\u00f0ina \u00ed Mj\u00f8rkadali.\n\nB\u00f3kmentir\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "11684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0l%C3%BDsi%20%28krimiskalds%C3%B8ga%29", "title": "Nor\u00f0l\u00fdsi (krimiskalds\u00f8ga)", "text": "Nor\u00f0l\u00fdsi er krimis\u00f8ga eftir J\u00f3gvan Isaksen um tann gravandi bla\u00f0mannin Hannis Martinsson. Hon er \u00fatgivin \u00ed 2009.\n\nSamandr\u00e1ttur \n\n\"Nor\u00f0l\u00fdsi\" gongur fyri seg seinast \u00ed november og fyrst \u00ed december beint undan COP15 \u00ed Keypmannahavn.\nF\u00f8roya n\u00fdvaldi kvinnuligi l\u00f8gma\u00f0ur ver\u00f0ur skotin, t\u00e1 i\u00f0 hon skal tendra\u00f0 j\u00f3latr\u00e6i\u00f0 \u00e1 Vaglinum. Stutt seinni ver\u00f0a tvey f\u00f3lk brend inni umbor\u00f0 \u00e1 einum b\u00e1ti \u00e1 Vestaruv\u00e1g.\nAftrat dr\u00e1pinum \u00e1 landsins fremstu kvinnu skal ta\u00f0 stutt eftir vera ve\u00f0urlagsfundur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, undanfundur til ta st\u00f3ru stevnuna \u00ed Keypmannahavn, og her eru v\u00e6ntandi n\u00f3gv st\u00f3r altj\u00f3\u00f0a n\u00f8vn.\n\nHannis Martinsson arbei\u00f0ir \u00e1 Bla\u00f0num, i\u00f0 heldur til \u00ed V\u00e1gsbotni. Hann fer undir at kanna, um samband er \u00ed millum m\u00e1lini, og onkursvegna kemur spurningurin um F\u00f8royar og tey samkyndu upp \u00ed leikin.\n\nB\u00f3kmentir\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "11694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1vur%20Juul%20Magnussen", "title": "D\u00e1vur Juul Magnussen", "text": "D\u00e1vur Juul Magnussen er f\u00f8royskur trombonsp\u00e6lari \u00far Havn. Hann var\u00f0 \u00ed 2008 settur \u00ed starv sum 1. trombon leikari \u00ed skotska symfoniorkestrinum \"The Royal Scottish National Orchestra\" (RSNO). Magnussen hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Lawetz, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2002. Lawetz var ein av b\u00f3lkunum sum sp\u00e6ldi til Prix F\u00f8royar \u00ed 2003 og 2005. Hann gongur \u00e1 \"Royal Scottish Academy of Music and Drama\" \u00ed Glasgow kelda. \u00cd 2011 fekk Davur g\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far Grunni Thorvalds Poulsen av Steinum.\n\nKeldur \n\n Musikkskulin.fo. \n Classicalsource.com.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Myspace Profilur\n D\u00e1vur Juul Magnussen og RSNO \u00e1 YouTube\n Dyfed Young Composers\n davidstark.me.uk\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "11698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8rkur%20Hanagleiv", "title": "B\u00f8rkur Hanagleiv", "text": "F\u00f8roysk teknir\u00f8\u00f0, sum Bergur Dalsgaard skrivar og teknar. \n\nTeknir\u00f8\u00f0in var fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00ed 1985, t\u00e1 hon var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num 14. september undir heitinum \"Sigmar Hanagleiv og a\u00f0rir\". \u00cd 1986 kom teknir\u00f8\u00f0in \u00ed Barnabla\u00f0i\u00f0, har hon helt fram vi\u00f0 onkrum st\u00f8\u00f0gi til 1994. \u00cd 2000 fekk B\u00f8rkur so pl\u00e1ss \u00ed Dimmu, har hann kundi lesast hv\u00f8rja viku fram til 2008. \u00cd 2004 kom hann aftur \u00ed Barnabla\u00f0i\u00f0, har hann n\u00fa er at s\u00edggja \u00ed litum.\n\n\u00datgivin eru tvey albumm vi\u00f0 B\u00f8rki Hanagleiv, eitt \u00ed 2007 og eitt \u00ed 2009.\n\nTey leikandi \n\n B\u00f8rkur Hanagleiv\n Skr\u00e6\u00f0a, mamma B\u00f8rks\n G\u00e1kur, p\u00e1pi B\u00f8rks\n Stavnur, vinma\u00f0ur B\u00f8rks\n Tyrilson, vinma\u00f0ur B\u00f8rks\n Sirma, l\u00edtlasystir Stavns\n H\u00fdsan, systinabarn B\u00f8rks\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n bergur.net/hanagleiv\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "11714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Corbin%20Bleu", "title": "Corbin Bleu", "text": "Corbin Bleu Reivers (f\u00f8ddur 21. februar 1989 \u00ed New York City) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, sangari, dansari og modell. Hann er eitt n\u00fa kendur fyri at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed Catch That Kid og Disney Channels filminum High School Musical (1, 2 og 3), og Jump In! og \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Flight 29 Down.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "11715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mandy%20Moore", "title": "Mandy Moore", "text": "Amanda Leigh 'Mandy' Moore, f\u00f8dd 10. apr\u00edl \u00ed 1984, er ein amerikonsk singer-songwriter, sj\u00f3nleikari og m\u00f3taformgevi. Hon er uppvaksin \u00ed Florida, og bleiv kend sum tann\u00e1ringur s\u00ed\u00f0st \u00ed 1990'ini gj\u00f8gnum fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vurnar So Real, I Wanna Be with You og Mandy Moore. \u00cd 2002 greina\u00f0i Mandy seg \u00fat \u00ed filmsheimin t\u00e1 hon sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed filminum A Walk to Remember og seinni fleiri filmar, t.d. Chasing Liberty. \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "11724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vadstena", "title": "Vadstena", "text": "Vadstena er ein b\u00fdur \u00ed Vadstena kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 613 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "11733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tollakur%20T%C3%B3rhalsson", "title": "Tollakur T\u00f3rhalsson", "text": "Tollakur T\u00f3rhalsson (\u00e1 \u00edslendskum: \u00deorl\u00e1kur helgi \u00de\u00f3rhallsson), borin \u00ed heim \u00e1 L\u00ed\u00f0arenda \u00ed \u00cdslandi \u00ed 1133, anda\u00f0ist \u00ed 1193 hin 23. desember, var ein \u00edslendskur bispur, og eftir hann er Tollaksmessudagur navngivin.\nHann var biskupur \u00ed Sk\u00e1lholti fr\u00e1 1174 til dey\u00f0a s\u00edn.\n\nTollakur var settur \u00ed sk\u00fala, og longu sum 15 \u00e1ra gamal var\u00f0 hann diakonur. Sum 19 \u00e1ra gamal var\u00f0 hann prestv\u00edgdur, og \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1153 til 1159 las hann \u00ed Par\u00eds \u00ed Frankar\u00edki og Lincoln \u00ed Onglandi.  \u00cd hesari studentat\u00ed\u00f0ini var\u00f0 Tollakur sterkt \u00e1virka\u00f0ur av augustinsku kirkjutuktini, sum m.a. umfata\u00f0i \u00f3giftu fyri kirkjumenn.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Tollakur kom heimaftur til \u00cdslands, var\u00f0 hann settur sum prestur og rektari \u00ed kirkjuni \u00ed Kirkjub\u00e6ri, og seinni gj\u00f8rdist hann abbati \u00ed augustinarakleystrinum \u00ed \u00deykkvib\u00e6ri.\n\n3. februar \u00ed 1178 var\u00f0 Tollakur v\u00edgdur til bisps. Stu\u00f0la\u00f0ur av Ey\u00f0steini erkibiskupi \u00ed Ni\u00f0ar\u00f3sa, f\u00f3r hann beinanvegin \u00ed holt vi\u00f0 at broyta \u00edslendsku kirkjuna. Hann tok yvir t\u00e6r privatu kirkjurnar, banna\u00f0i prestum at gifta seg og royndi at ste\u00f0ga handlinum vi\u00f0 kirkjuligum emb\u00e6tum.\nBroytingarnar eydna\u00f0ust ikki heilt, og Tollakur gj\u00f8rdist \u00ed sta\u00f0in \u00f3vinur vi\u00f0 flestu \u00edslendsku h\u00f8vdingarnar.\n\nLongu stutta t\u00ed\u00f0 eftir at hann var dey\u00f0ur, var\u00f0 Tollakur mettur sum heilagur, og \u00ed 1199 l\u00fdsti \u00edslendska altingi\u00f0 hann sum halgimenni.  Hann var\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 gj\u00f8rdur til halgimennis av p\u00e1vasetrinum, men \u00ed 1985 sta\u00f0festi J\u00f3hannes P\u00e1ll II p\u00e1vi, altingsvi\u00f0t\u00f8kuna og l\u00fdsti Tollak sum verndarhalgimenni \u00cdslands.  Tollakur er einasta kat\u00f3lska halgimenni, i\u00f0 er halga\u00f0ur av einum tingi.\nEftir hvat sigst, skulu leivdir av Tollaki liggja \u00ed halgiskr\u00edninum \u00ed Kirkjub\u00f8m\u00farinum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Tollakur, Tjatsi (Postverk F\u00f8roya)\n\u00c1sd\u00eds Egilsd\u00f3ttir: Sanctus Thorlacus Thorhallson, uib.no (\u00e1 enskum)\n David Clark & \u00c1rmann Jakobsson (eds.).: The Saga of Bishop Thorlak. London 2013. (Viking Society for Northern Research Text Series XXI) (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskir prestar\nMerkisdagar"}
{"id": "11737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Taliban", "title": "Taliban", "text": "Talibanhermenn (ar\u00e1biskt: \u0637\u0627\u0644\u0628\u0627\u0646) er ein muslimskur b\u00f3lkur av monnum, sum hevur ta\u00f0 uppg\u00e1vu at fremja \u00e1lop \u00e1 lond sum Sameindu R\u00edkir av Amerika, St\u00f3ra Bretland og mong onnur lond. Ein av teirra n\u00f3gv v\u00ed\u00f0agitnu \u00ed Talibanherinum, var Osama bin Laden, sum sigst at hava framt \u00e1lop \u00e1 World Trade Center \u00ed New York \u00ed Amerika. \n\nTaliban banna\u00f0i gentum \u00fatb\u00fagving, t\u00e1 i\u00f0 teir stj\u00f3rna\u00f0u Afghanistan \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1996-2001.\n\nIslam\nHeimspolitikkur\nBardagar"}
{"id": "11789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Stoltenbergs%202.%20stj%C3%B3rn", "title": "Jens Stoltenbergs 2. stj\u00f3rn", "text": "Jens Stoltenbergs 2. stj\u00f3rn er stj\u00f3rn Noregs fr\u00e1 17. oktober 2005 til 16. oktober 2013. Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri er Jens Stoltenberg (Ap), og a\u00f0rir flokkar \u00ed samgonguni v\u00f3ru Mi\u00f0flokkurin (Sp) og Sosialistiski Vinstriflokkurin (SV).\n\nN\u00faverandi r\u00e1\u00f0harrar \n\nNorskur politikkur\nListar\n2005\n2013"}
{"id": "11792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjell%20Magne%20Bondevik", "title": "Kjell Magne Bondevik", "text": "Kjell Magne Bondevik (f\u00f8ddur 3. september 1947 \u00ed Molde) er ein fyrrverandi norskur politikar (KrF). Kirkju- og undirv\u00edsingarr\u00e1\u00f0harri 1983\u20131986, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri 1989\u20131990, og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Noregs 1997\u20132000 og 2001\u20132005. Floksforma\u00f0ur 1983\u20131995, og eisini forma\u00f0ur floksins \u00e1 St\u00f3rtingi\u00f0 1986\u20131989, 1993\u20131997 og 2000\u20132001.\n\nBondevik hevur gudfr\u00f8\u00f0ipr\u00f3gv fr\u00e1 1975.\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \nSt\u00f3rtingi\u00f0 \u2013 Kjell Magne Bondevik\n\nNorskir politikarar\nSt\u00f3rtingslimir\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar"}
{"id": "11825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenskt", "title": "Svenskt", "text": "Svenskt hevur fleiri t\u00fddningar:\nsvenskt (l\u00fdsingaror\u00f0) merkir, at okkurt stavar \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nsvenskt (navnor\u00f0) er eitt m\u00e1l, s\u00ed svenskt (m\u00e1l)"}
{"id": "11873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Game", "title": "Game", "text": "Game er onnur pl\u00e1tu\u00fatg\u00e1van hj\u00e1 teknopop b\u00f3lkinum Perfume, og hendan fl\u00f8gan hev\u00f0i bert n\u00fdtt tilfar, og ikki blanda\u00f0 tilfar fr\u00e1 ymsum stakfl\u00f8gum, sum talan var um vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuni Perfume -Complete Best-. \u00datg\u00e1van kom \u00e1 markna\u00f0in sum b\u00e6\u00f0i CD fl\u00f8ga og CD vi\u00f0 DVD fl\u00f8gu tann 16. apr\u00edl 2008. Game kom \u00e1 #1 \u00e1 s\u00f8lulistanum Oricon.\n\nSp\u00e6lilisti\n\nCD fl\u00f8ga \n\n \"Polyrhythm (\u30dd\u30ea\u30ea\u30ba\u30e0)\" \n \"Plastic smile\"\n \"Game\"\n \"Baby Cruising Love\"\n \"Chocolate Disco (\u30c1\u30e7\u30b3\u30ec\u30a4\u30c8\u30fb\u30c7\u30a3\u30b9\u30b3)\"\n \"Macaroni (\u30de\u30ab\u30ed\u30cb)\"\n \"Ceramic Girl (\u30bb\u30e9\u30df\u30c3\u30af\u30ac\u30fc\u30eb)\"\n \"Take me Take me\"\n \"Secret Secret (\u30b7\u30fc\u30af\u30ec\u30c3\u30c8\u30b7\u30fc\u30af\u30ec\u30c3\u30c8)\"\n \"Butterfly\"\n \"Twinkle Snow Powdery Snow\" \n \"Puppy love\"\n\nDVD fl\u00f8ga \n\n \"Polyrhythm\" (Uppt\u00f8ka fr\u00e1 konsert \u00ed Liquidroom 8. nov. 2007)\n \"Seventh Heaven\" (Uppt\u00f8ka fr\u00e1 konsert \u00ed Liquidroom 8. nov. 2007)\n \"Macaroni\" -Upprunalig Versi\u00f3n-\n \"Ceramic Girl\" -Onnur Versi\u00f3n-\n \"Macaroni\" -A-chan Versi\u00f3n-\n \"Macaroni\" -Kashiyuka Versi\u00f3n-\n \"Macaroni\" -Nocchi Versi\u00f3n-\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "11874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yuka%20Kashino", "title": "Yuka Kashino", "text": "Yuka Kashino (Japanskt: \u6a2b\u91ce \u6709\u9999, Yuka Kashino), verur r\u00f3pt \"Kashiyuka\" (\u304b\u3057\u3086\u304b). Er sangari \u00ed japanska elektropop t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Perfume. \n\nKashiyuka var borin \u00ed heim og vaks upp \u00ed Hiroshima. Hon gekk \u00e1 sj\u00f3nleikara sk\u00fala \u00ed Hiroshima vi\u00f0 vinum s\u00ednum og n\u00faverandi limunum \u00ed Perfume, Ayaka Nishiwaki og Ayano \u014cmoto. Hon og  Nishiwaki v\u00f3ru teir upprunaligu limirnir \u00ed Perfume. \n\n\u00cd 2001 stovna\u00f0u Kashino og Nawasaki Perfume vi\u00f0 fyrrverandi liminum Y\u016bka Kawashima, sum f\u00f3r \u00fat b\u00f3lkinum stutta t\u00ed\u00f0 eftir, fyri at br\u00faka meiri t\u00ed\u00f0 til s\u00edn lestur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Amuse Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00f3lkinum Perfume\n\nJapanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "11875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flensborg", "title": "Flensborg", "text": "Flensborg ella Flensburg (t\u00fdskt: Flensburg, danskt og l\u00e1gt\u00fdskt: Flensborg, frisiskt: Flansborj, m\u00e1l av Su\u00f0urj\u00fatlandi: Flensborre) er ein gamal havnarb\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi. M\u00f3t nor\u00f0ri hevur b\u00fdurin mark vi\u00f0 Danmark. Flensborg er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Schleswig-Holstein (t\u00fdskt: Schleswig-Holstein, \u00edslendskt: Sl\u00e9sv\u00edk-Holtsetaland, danskt: Slesvig-Holsten) eftir Kiel og L\u00fcbeck. B\u00fdurin er 56,38 km\u00b2 til v\u00edddar og hevur 88,486 \u00edb\u00fagvar (30. november 2009). St\u00f3ra Flensborgar \u00f8ki\u00f0 hevur umlei\u00f0 133,000 \u00edb\u00fagvar. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, t\u00fdskt og danskt.\n\nS\u00f8ga \n\nB\u00fdurin er fyrst nevndur \u00ed heimildum \u00ed 1248. Flensborg fekk keypsta\u00f0arr\u00e6ttindi \u00ed 1284.\n\nPolitikkur \n\nBorgmeistari er Simon Faber.\n\nArbei\u00f0i \n\n\u00cd november 2009 var arbei\u00f0sloysi\u00f0 komi\u00f0 upp\u00e1 12,7 %, i\u00f0 svarar til 5466 fullt\u00ed\u00f0ar arbei\u00f0sleys.\n\nVinarb\u00fdir \n\n  Carlisle, Ongland/St\u00f3ra Bretland (1961)\n  Neubrandenburg, Eysturt\u00fdskland/T\u00fdskland (1987)\n  S\u0142upsk (t\u00fdskt: Stolp), P\u00f3lland (1988)\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n\n T\u00fdskland\n Vesturt\u00fdskland\n Schleswig-Holstein\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n flensburg.de - Heimas\u00ed\u00f0a (danskt)\n flensburg-tourismus.de (danskt)\n Flensborg Avis er eitt danskt t\u00ed\u00f0indabla\u00f0. (danskt)\n\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "11877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akademickie%20Radio%20Kampus", "title": "Akademickie Radio Kampus", "text": "Akademickie Radio Kampus er ein \u00fatvarpsr\u00e1s \u00e1 Warszawa Universitet \u00ed Warszawa, \u00ed P\u00f3llandi. Radio Kampus er stovna\u00f0 \u00ed 2005 og byrja\u00f0i regluligar sendingar 1. juni 2005. R\u00e1sin sendir \u00e1 VHF 97,1 MHz og hoyrist umlei\u00f0 30 km kring Warszawa.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Akademickie Radio Kampus - Heimas\u00ed\u00f0a (p\u00f3lskt). \n\nP\u00f3lland\nFj\u00f8lmi\u00f0lar"}
{"id": "11878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1284", "title": "1284", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini - 1280-\u00e1rini - 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1279 1280 1281 1282 1283 - 1284 - 1285 1286 1287 1288 1289\n\nHendingar \n\n\u00cd 1284 fekk Flensborg \u00ed Schleswig-Holsteini, \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi keypsta\u00f0urr\u00e6ttindi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1280-\u00e1rini"}
{"id": "11891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Schleswig-Holstein", "title": "Schleswig-Holstein", "text": "Schleswig-Holstein (t\u00fdskt: Schleswig-Holstein, \u00edslendskt: Sl\u00e9sv\u00edk-Holtsetaland, danskt: Slesvig-Holsten, l\u00e1gt\u00fdskt: Sleswig-Holsteen, frisiskt: Slaswik-Holstiinj) er ein av 16 t\u00fdskum landslutum \u00ed samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Kiel. Schleswig-Holstein er 15.799,38 km\u00b2 til st\u00f8ddar og hev\u00f0i 2.811.000 \u00edb\u00fagvar (30. september 2013).\n\nS\u00f8ga \nFr\u00e1 bronsu\u00f8ldini til v\u00edkingat\u00ed\u00f0ina mentist \u00ed  Slesvig-Holstein f\u00fdra m\u00e1l- og f\u00f3lkab\u00f3lkar nor\u00f0urgermanskir jydar og danir (\u00ed Slesvig ella S\u00f8nderjylland), fr\u00edsarnir (\u00ed Nor\u00f0urfr\u00edsalandi), teir vesturgermansku saksarnir (\u00ed Holstein) og teir slavisku obotrittearnir (\u00ed Eysturholstein ella Wagrien). Millum 768 og 811 var ofta str\u00ed\u00f0 millum tann kristna keisaran Karl hin St\u00f3ra (Karlamagnus) og teir heidnu nor\u00f0urgermanarnir (skandinavarnir). \u00ed 811 var\u00f0 ta\u00f0 avgj\u00f8rt \u00ed einari fri\u00f0aravtalu, at Ejderen skuldi vera mark \u00edmillum karolingarnir og danir. Seinni misti marki\u00f0 s\u00edn praktiska t\u00fddning, men var til juridiskt l\u00edka til ta\u00f0 T\u00fdsk-r\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 datt sundur \u00ed 1806 ella kanska l\u00edka til 1864. Fr\u00e1 1111 \u00f8ktist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0an b\u00e1\u00f0u megin Ejderen, og hertogad\u00f8mini Slesvig (sum danskt len) og Holstein (sum t\u00fdskt len) var\u00f0 stovna\u00f0. Samstundis var ta t\u00e6tt politiskt og b\u00faskaparligt samband millum \u00f8kini. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 13. \u00f8ld royndi danski kongurin at innlima Holstein \u00ed s\u00edtt r\u00edki, men ta\u00f0 miseydna\u00f0ist orsaka\u00f0 av tapinum \u00ed bardaganum vi\u00f0 Bornh\u00f8ved, og orsaka\u00f0 av m\u00f3tst\u00f8\u00f0u fr\u00e1 teimum nor\u00f0urt\u00fdsku f\u00farstunum. \u00cd 1386 v\u00f3ru Slesvig og Holstein fyrstu fer\u00f0 sameind vi\u00f0 t\u00ed heraldiska v\u00e1pninum. \u00cd 1460 valdu a\u00f0alst\u00e6ttin og borgarskapurin, eftir at schauenburgarnir doy\u00f0u \u00fat \u00e1 mannf\u00f3lkas\u00ed\u00f0uni, kongin Kristian 1. av t\u00ed t\u00fdska f\u00farstah\u00fasinum Oldenburg til hertoga av Slesvig og Holstein. Personaluni\u00f3nin vi\u00f0 Danmark vardi til 1864, t\u00e1 hertogad\u00f8mini v\u00f3ru vunnin av Preussen og Eysturr\u00edki og \u00ed 1866 innlima\u00f0 \u00ed Preussen.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n FL - Flensburg\n KI - Kiel\n NMS - Neum\u00fcnster\n HL - L\u00fcbeck\n\nPolitikkur\n\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar (Ministerpr\u00e4sident) \u00ed Schleswig-Holstein \n\n 1945 - 1947: Theodor Steltzer (CDU)\n 1947 - 1949: Hermann L\u00fcdemann (SPD)\n 1949 - 1950: Bruno Diekmann (SPD)\n 1950 - 1951: Walter Bartram (CDU)\n 1951 - 1954: Friedrich-Wilhelm L\u00fcbke (CDU)\n 1954 - 1963: Kai-Uwe von Hassel (CDU)\n 1963 - 1971: Helmut Lemke (CDU)\n 1971 - 1982: Gerhard Stoltenberg (CDU)\n 1982 - 1987: Uwe Barschel (CDU)\n 1987 - 1988: Henning Schwarz (CDU)\n 1988 - 1993: Bj\u00f6rn Engholm (SPD)\n 1993 - 2005: Heide Simonis (SPD)\n 2005 - 2012: Peter Harry Carstensen (CDU)\n 2012 - Torsten Albig\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nMentan\n\nB\u00faskapur\n\nB\u00fdir\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n T\u00fdskland\n Vesturt\u00fdskland\n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n schleswig-holstein.de - Heimas\u00ed\u00f0a (danskt)\n\nKeldur \n\nSchleswig-Holstein\nT\u00fdskland"}
{"id": "11892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%202008%E2%80%932011", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2008\u20132011", "text": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2008\u20132011.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nL\u00f8gtingslimir\nVal\u00farslit 2008, Kringvarp F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\n2008\n2009\n2010\n2011 \u00ed politikki"}
{"id": "11901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1ll%C3%A6ra", "title": "M\u00e1ll\u00e6ra", "text": "M\u00e1ll\u00e6ra er l\u00e6ran um t\u00e6r reglur sum st\u00fdra n\u00fdtsluni av einum m\u00e1li. Eitt hv\u00f8rt nat\u00farligt m\u00e1l, so sum f\u00f8royskt, hevur s\u00edna egnu serst\u00f8ku m\u00e1ll\u00e6ru."}
{"id": "11905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3lal%C3%BDsi", "title": "P\u00f3lal\u00fdsi", "text": "Su\u00f0url\u00fdsi (lat\u00edn: aurora australis) og nor\u00f0l\u00fdsi (lat\u00edn: aurora borealis) s\u00e6st, t\u00e1 s\u00f3lvindurin er sterkari enn normalt vi\u00f0 st\u00f3rum ravmagns \u00farl\u00f8\u00f0ingum, sum sleingja ravmagns l\u00f8ddum molum \u00edm\u00f3ti J\u00f8r\u00f0ini.\n\nFelagsheiti fyri su\u00f0url\u00fdsi og nor\u00f0l\u00fdsi er p\u00f3lal\u00fdsi (aurora polaris).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n DMI: Hvad er Nordlys?\n Northern Lights Pictures\n\nS\u00ed eisini \nNor\u00f0l\u00fdsi\u00f0\n\nLj\u00f3s\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "11921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Licitationen", "title": "Licitationen", "text": "Licitationen er danskt dagbla\u00f0 vi\u00f0 undirheitinum Byggeriets Dagblad. Bla\u00f0i\u00f0 kom fyrstu fer\u00f0 \u00fat \u00ed 1908 og er komi\u00f0 \u00fat regluliga s\u00ed\u00f0an. Bla\u00f0i\u00f0 kemur \u00fat hv\u00f8nn gerandisdag og hevur umlei\u00f0 14.000 lesarar.\n\nDanskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "11922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viktor%20Jusjtjenko", "title": "Viktor Jusjtjenko", "text": "Viktor Andrijovitj Jusjtjenko (f\u00f8ddur 23. februar \u00ed 1954) (\u00e1 ukrainskum: \u0412\u0456\u0301\u043a\u0442\u043e\u0440 \u0410\u043d\u0434\u0440\u0456\u0301\u0439\u043e\u0432\u0438\u0447 \u042e\u0301\u0449\u0435\u043d\u043a\u043e, umskr. Viktor Andrijovy\u010d Ju\u0161\u010denko) hevur veri\u00f0 forseti \u00ed Ukraina s\u00ed\u00f0an hann vann umvali\u00f0 \u00ed kjalarv\u00f8rrinum \u00e1 r\u00f3sukollveltingini \u00e1 heysti 2004. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hava veljararnir vent honum baki\u00f0, og hann fekk bara 5,5 pst. av atkv\u00f8\u00f0unum \u00e1 forsetavalinum 2010. Flestu atkv\u00f8\u00f0urnar fingu andst\u00f8\u00f0ulei\u00f0arin Viktor Janukovitj og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Julija Tymosjenko. \n\nViktor Jusjtjenko hevur \u00fatb\u00fagving sum b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur. Hann hevur \u00e1\u00f0ur starvast \u00e1 deildum hj\u00e1 sovjetbankanum \u00ed Ukraina. \u00cd 1997 gj\u00f8rdist hann stj\u00f3ri \u00ed n\u00fdggja landsbankanum \u00ed Ukraina, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur, eftir at Sovjetsamveldi\u00f0 f\u00f3r sundur. \u00cd desember 1999 \u00fatnevndi Leonid Kutjma, forseti \u00ed Ukreina, Viktor Jusjtjenko til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra. Tvey \u00e1r seinni noyddist hann at leggja fr\u00e1 s\u00e6r, t\u00e1 tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 reisti mis\u00e1lit \u00edm\u00f3ti honum \u00ed sambandi vi\u00f0 \u00f3smeju vi\u00f0 stj\u00f3rar \u00ed kolan\u00e1ms- og gass\u00eddna\u00f0inum.\n\nUkrainskir politikarar\nUkraina"}
{"id": "11923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thousand%20Oaks", "title": "Thousand Oaks", "text": "Thousand Oaks er ein b\u00fdur \u00ed Kalifornia nor\u00f0an fyri Los Angeles. Her b\u00fagva yvir 128.000 f\u00f3lk. Hesin b\u00fdurin liggur \u00ed lutstatspartinum Ventura County, og er einans \u00e1 einum \u00f8ki, i\u00f0 er 142,5 km2. Mi\u00f0alhitin \u00ed Thousand Oaks liggur \u00e1 um 18\u00a0\u00b0C (64\u00a0\u00b0F), men kann koma l\u00edka ni\u00f0ur \u00e1 10\u00a0\u00b0C (50\u00a0\u00b0F). Tom Glancy (R) er borgarstj\u00f3ri \u00ed Thousand Oaks. B\u00fdurin liggur \u00ed sy\u00f0ra Kalifornia bert f\u00e1ar kilometrar nor\u00f0an fyri Los Angeles. 3,0 prosent av f\u00f3lkinum livir \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. \n\nB\u00fdurin hevur eina \u00f8rgrynnu av mentunarligum tilbo\u00f0um, so sum museum, parkir, v\u00f8kur \u00f8ki og bygningar og eitt hugnaligt gongug\u00f8tuumhv\u00f8rvi. Her ber til at s\u00edggja ta sermerktu Conejo Valley Botanical Garden og ta\u00f0 \u00e1hugaverda Thousand Oaks Civic Arts Plaza. Harumframt er at nevna t.d. Dawn's Peak. B\u00fdurin hevur sera n\u00f3gvar matstovur, og t\u00e6r bor\u00f0rei\u00f0a vi\u00f0 mati \u00far \u00f8llum heiminum. Serliga ein av handilsmi\u00f0st\u00f8\u00f0unum, The Oaks Shopping Center, er risast\u00f3r og kend um alt Su\u00f0urkalifornia.\n\n\u00cd 1964 var Thousand Oaks vi\u00f0urkendur sum b\u00fdur.\n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "11925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kennior%C3%B0", "title": "Kennior\u00f0", "text": "Kennior\u00f0 er l\u00edti\u00f0 or\u00f0, sum ver\u00f0ur br\u00fakt saman vi\u00f0 navnor\u00f0i.\n\nF\u00f8royskt \n\u00c1 f\u00f8royskum eru kennior\u00f0ini eru ein, eitt, hin og hitt (fyrr hi\u00f0).\n\nKennior\u00f0ini bendast solei\u00f0is:\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "11954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rgen%20Niclasen", "title": "J\u00f8rgen Niclasen", "text": "J\u00f8rgen Niclasen (f\u00f8ddur 17. januar 1969 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) er f\u00f8roysk politikari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur. Hann var forma\u00f0ur F\u00f3lkafloksins fr\u00e1 2007 til 2022 og hann hevur veri\u00f0 l\u00f8gtingsma\u00f0ur fr\u00e1 1994 J\u00f8rgen Niclasen var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum 1998\u20132003, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed uttanr\u00edkism\u00e1lum (uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri) fr\u00e1 2008 og f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 2011.\n\nTollm\u00e1li\u00f0 \n\u00cd desember 2013, stutt fyri j\u00f3l, varpa\u00f0u f\u00f8royskir fj\u00f8lmi\u00f0lar lj\u00f3s \u00e1 J\u00f8rgen Niclasen, sum var f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, tey varpa\u00f0u lj\u00f3s \u00e1 t\u00ed\u00f0ina fr\u00e1 1989 og fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum, me\u00f0an hann var stj\u00f3ri \u00ed familjufyrit\u00f8kuni P/F N. Niclasen. Samb\u00e6rt skj\u00f8lum, i\u00f0 mi\u00f0larnir l\u00f8gdu fram, hev\u00f0i virki\u00f0 hj\u00e1 J\u00f8rgeni Niclasen tiki\u00f0 v\u00f8ru \u00fat \u00far einari tollgoymslu sum ikki var tolla\u00f0 og selt hana \u00f3tolla\u00f0a og har vi\u00f0 sn\u00fdtt landskassan fyri fleiri hundra\u00f0t\u00fasund kr\u00f3nur. Fyrit\u00f8kan hev\u00f0i havt ein tollkreditt sum var\u00f0 uppsagdur, men helt t\u00f3 fram vi\u00f0 at selja \u00f3tolla\u00f0ar v\u00f8rur. J\u00f8rgen Niclasen v\u00edsti \u00f8llum \u00e1k\u00e6rum aftur. L\u00f8gma\u00f0ur Kaj Leo Holm Johannesen stu\u00f0la\u00f0i s\u00ednum f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harra og seg\u00f0i, at hann hev\u00f0i fult \u00e1lit \u00e1 honum. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann eisini tann 28. mai 2014, t\u00e1 i\u00f0 andst\u00f8\u00f0an setti fram mis\u00e1lit \u00e1 J\u00f8rgen Niclasen. T\u00e1 i\u00f0 avtorna\u00f0i v\u00f3ru ta\u00f0 tr\u00edggir \u00far samgonguni i\u00f0 atkv\u00f8ddu fyri uppskotinum um mis\u00e1lit, tveir sambandstingmenn, Reimund Langgaard og Helgi Abrahamsen og Jenis av Rana, forma\u00f0ur Mi\u00f0floksins.\n\nR\u00fasdrekkakoyring \n10. februar 2022 kl. 11.26 var J\u00f8rgen Niclasen tikin fyri r\u00fasdrekkakoyring \u00ed V\u00e1gi. J\u00f8rgen Niclasen var \u00e1 veg at keypa morgunbrey\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann var ste\u00f0ga\u00f0ur og bi\u00f0in um at bl\u00e1sa \u00ed alkoholmetri\u00f0. Alkoholmetri\u00f0 v\u00edsti eina promillu \u00e1 1,26. H\u00e6gst loyvda promillan, t\u00e1 i\u00f0 ein skal f\u00f8ra bil er 0,2. Eina l\u00edtla viku seinni, kom m\u00e1li\u00f0 undan kavi\u00f0 og J\u00f8rgen Niclasen ba\u00f0 L\u00f8gmann, B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen, loysa seg \u00far starvi\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \nTollm\u00e1li\u00f0\n\nKeldur \n\n\u00dattanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nF\u00f8royskir politikarar\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum"}
{"id": "11961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tranuber", "title": "Tranuber", "text": "Tranuber (fr\u00f8\u00f0iheiti - Vaccinium oxycoccus, Oxycoccus palustris) eru sm\u00e1 rey\u00f0 ber, sum vaksa \u00e1 gr\u00f8num pinkurunnum vi\u00f0 sm\u00e1um, tunnum stelkum. Berini hava ein beiskan og s\u00farligan smakk og ver\u00f0a ofta br\u00fakt til at gera saft burtur\u00far ella til at s\u00falta. Tey innihalda benzoes\u00fdru, sum er eitt nat\u00farligt haldevni.\n\nTranuber og vatnr\u00e6sisinfekti\u00f3n \n\nVatnr\u00e6sisinfekti\u00f3n er ein pl\u00e1ga fyri n\u00f3gvar kvinnur og kann vera ring at vi\u00f0gera. Vanliga ver\u00f0ur hon vi\u00f0gj\u00f8rd vi\u00f0 antibiotika fyri at drepa bakteriurnar, men ofta kemur infekti\u00f3nin aftur eftir stutta t\u00ed\u00f0. Aftan\u00e1 fleiri vi\u00f0ger\u00f0ir ver\u00f0a bakteriurnar m\u00f3tst\u00f8\u00f0usterkar, og t\u00ed eisini sera truplar at vi\u00f0ger\u00f0a.\n\n\u00cd undanfarnu \u00f8ld funnu t\u00fdskir granskarar \u00fatav, at mongdin av hippurins\u00fdru \u00ed urininum \u00f8kist um ein etur tranuber. Hippurins\u00fdra er eitt bakteriut\u00e1lmandi evni yvir fyri m.a. kolibakterium, sum eru ors\u00f8k til vatnr\u00e6sisinfekti\u00f3n. Hetta var\u00f0 seinni pr\u00f3gva\u00f0 av amerikonsku granskarnir Blatherwick og Long.\n\nN\u00fdggari kanningar hava ikki veri\u00f0 eins sannf\u00f8randi. Ors\u00f8kin til hetta er, at \u00ed n\u00fdggari kanningum ver\u00f0ur oftast n\u00fdtt tranuberjasaft vi\u00f0 sukur, og sukur er \u00f8kir munandi um trivna\u00f0in hj\u00e1 kolibakterium.\n\nEvnini \u00ed tranuberum for\u00f0a bakteriunum \u00ed, at festa seg til kyknuveggin og n\u00f8rast. T\u00edskil kunna tranubertilskot minka munandi um sj\u00fakuna. Annar fyrimunur vi\u00f0 tranubertilskot er, at tranuber minkar um framlei\u00f0sluna av ammoniak. Hetta t\u00e1lmar urinluktin.\n\nPlantur\nBer\nAlternativir vi\u00f0ger\u00f0arh\u00e6ttir"}
{"id": "11965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hotel%20F%C3%B8royar", "title": "Hotel F\u00f8royar", "text": "Hotel F\u00f8royar er eitt hotell \u00ed T\u00f3rshavn, sum l\u00e6t upp \u00ed mai 1983 vi\u00f0 sama navni. F\u00e1 \u00e1r seinni, mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1980'\u00e1runum, keypti rei\u00f0arin J\u00e1kup Joensen (J\u00e1kup \u00ed Lopra) hotelli\u00f0, sum fekk navni\u00f0 Hotel Borg. Navni\u00f0 minti harvi\u00f0 um n\u00f8vnini \u00e1 skipum hansara, sum \u00f8ll enda\u00f0u vi\u00f0 borg, eitt n\u00fa Akraborg, N\u00fdborg og Polarborg. \u00cd 1991 keypti Smyril Line hotelli\u00f0 og rak ta\u00f0 til 2005, t\u00e1 ta\u00f0 var\u00f0 selt til ein b\u00f3lk av starvsf\u00f3lkum og a\u00f0rar \u00edleggjarar. Hotelli\u00f0 liggur omanfyri Havnina vi\u00f0 \u00fats\u00fdni yvir b\u00fdin, Vi\u00f0alundina Kerjalon og N\u00f3lsoynna. Stutt fr\u00e1 hotellinum liggur Vallaraheimi\u00f0 Kerjalon.\n\nT\u00e1 hotelli\u00f0 var\u00f0 bygt var uppg\u00e1van hj\u00e1 arkitektunum var at laga seg sum best til lendi\u00f0 og landslagi\u00f0. Uttan er Hotel F\u00f8royar ey\u00f0kent fyri s\u00ednar longu linjur \u00ed landslagnum. H\u00fasi\u00f0 er ein partur av n\u00e1tturini, l\u00edkasum skori\u00f0 inn \u00ed lendi\u00f0 vi\u00f0 hamrum, men hesir hamrar eru \u00far glasi, sum skyggja \u00ed lj\u00f3sinum.  Hotelli\u00f0 hevur flagtak.\n\nKunning \n\n Bygt \u00e1r: 1983. \n K\u00f8mur: 106. \n Tekna\u00f0 hotelli\u00f0 hevur: Friis & Moltke A/S. \n Matstova: KOKS og GRAS.\n\nSamband \n\n Adressa: Oyggjarvegur 45, 110 T\u00f3rshavn, F\u00f8royar. \n Tel.: 317500. \n T-postur: hf@hotelforoyar.fo.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n www.hotelforoyar.com. \n\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nGistingarh\u00fas \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn\nMatstovur og kaffistovur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "11988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalda%20kr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Kalda kr\u00edggi\u00f0", "text": "S\u00ed\u00f0an 16. \u00f8ld og fram til Seinna heimsbardaga var Evropa maktmi\u00f0depilin \u00ed heiminum. Mong evropeisk lond framdu hj\u00e1landsstj\u00f3rnam\u00e1l og ta\u00f0 gj\u00f8rdi at Evropa \u00ed st\u00f3ran mun gj\u00f8rdi at ta\u00f0 grundarlagi\u00f0 undir b\u00faskaparligu menningini \u00ed Evropa treivst v\u00e6l.\n\nHeimurin var b\u00fdttir \u00edmillum Vesturheim og Eysturheim. Og ta\u00f0 v\u00f3ru tvey lond i\u00f0 bardust um oddasessin, megi og ta\u00f0 var USA og Sovjetsamveldi\u00f0.\n\nUSA hev\u00f0i st\u00f3ra frammgongd vi\u00f0 r\u00famdart\u00f8kni, men Sovjet sendu tann fyrsta fylgisvein \u00ed r\u00famdini, stutt aftan\u00e1 ta\u00f0 kundi Sovjet ikki hava r\u00e1\u00f0 at reka teirra r\u00famdart\u00f8kni, men n\u00f8kur \u00e1r aftan\u00e1 ta\u00f0 vildu amerikanarar vera fyrstur at vera \u00e1 m\u00e1nanum og ta\u00f0 eydna\u00f0ist \u00ed \u00e1rinum 1969.\n\nSambandsr\u00edki Amerika og Sovjetsamveldi\u00f0 hev\u00f0i st\u00f8rsta herin \u00ed heiminum, ta\u00f0 kalda kr\u00edggi\u00f0 var ikki naka\u00f0 beinlei\u00f0is kr\u00edggj vi\u00f0 hv\u00f8nn annan, men meira politist, herna\u00f0a\u00e6tlanir, kjarnorkubombur og vi\u00f0 r\u00famdarat\u00f8knum. Sovjet megna\u00f0i at senda ein fylgisvein \u00ed r\u00famdina, fylgisveinurin kalla\u00f0ist \u201cSputnik\u201d, og seinni var tann fyrsti ma\u00f0urin sendur \u00ed r\u00famdina, og hann var eisini ein russari.\n\nAftan\u00e1 seinna heimsbardaga byrja\u00f0i ta\u00f0 Kalda kr\u00edggi\u00f0 at byggja seg upp vi\u00f0 at tann berlinski m\u00farurin bleiv bygdur, harvi\u00f0 bleiv vestur og eystur deilt upp. Vesturheimurin var \u00ed helium betri f\u00edggjarligt enn Eysturheimurin, men \u00ed Vesturheiminum kundi f\u00f3lk ver\u00f0a gj\u00f8rd sek fyri at ver\u00f0a kommunist, me\u00f0an \u00ed Eysturheiminum kundi f\u00f3lk ver\u00f0a gj\u00f8rd sek fyri at ver\u00f0a kapitalistar ella heimsveldisligur (imperialistur).\n\nL\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i samtykt at F\u00f8royar skuldi haldast uttanfyri allar herna\u00f0arsamgongur, men F\u00f8royar v\u00f3ru l\u00fdstar sum limur \u00ed NATO \u00ed 1952. \u00cd 1958 gav Landsst\u00fdri\u00f0 NATO loyvi at byggja \u00e1 Sornfelli og eina Loran C st\u00f8\u00f0 \u00e1 Ei\u00f0i.\n\nS\u00f8ga\nKalda kr\u00edggi\u00f0"}
{"id": "11996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Marni%20Hansen", "title": "Jens Marni Hansen", "text": "Jens Marni Hansen er f\u00f8ddur 18. desember 1974 og b\u00fdr \u00ed Kollafir\u00f0i. Jens Marni er f\u00f8royskur rock sangari og t\u00f3nleikari. Hann hevur veri\u00f0 virkin \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikal\u00edvinum s\u00ed\u00f0an hann var heilt ungur. Jens Marni hevur m.a. sp\u00e6lt vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkunum Kj\u00f8lar, All That Rain, Showmenn og Faktor 4.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik\n\nHita\u00f0i upp fyri Bon Jovi \u00ed 2013 \nHin 6. juni 2013 hita\u00f0i Jens Marni upp fyri kenda t\u00f3nleikaran Bon Jovi \u00ed Parkini \u00ed Keypmannahavn. Jens Marni vann eina kapping um at sleppa at hita upp fyri Bon Jovi. Ekstra Bladet sum \u00ed samstarvi vi\u00f0 Bon Jovi, fyriskipararnar Live Nation og \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ina FM100 \u00fatskriva\u00f0i hesa kappingina, 60 t\u00f3nleikab\u00f3lkar sendu inn tilfar, og Jens Marni vann kappingina.\n\nPlanet Awards - Besti sangari 2010 og 2008  \n\nJens Marni vann hei\u00f0urin Besti sangari \u00ed f\u00f8roysku t\u00f3nleikakappingini \"Planet Awards 2010\". Hetta var t\u00f3 ikki fyrstu fer\u00f0, at Jens Marni vann henda hei\u00f0urin. Jens Marni var eisini kosin \"Besti sangari\" \u00ed Planet Awards 2008.\n\nDansk Melodi Grand Prix 2010 \n\nJens Marni var ein av 10 b\u00f3lkum ella einstaklingum, sum lutt\u00f3ku \u00ed Dansk Melodi Grand Prix 2010, hann lutt\u00f3k vi\u00f0 rock sanginum \"Gloria\" sum Svend Gudiksen, Johannes J\u00f8rgensen og Noah Halby hava skriva\u00f0 og gj\u00f8rt lag til. F\u00fdra b\u00f3lkar komu v\u00ed\u00f0ari \u00ed finaluna, sum var avgj\u00f8rd sama kv\u00f8ld, men Jens Marni var ikki millum tey f\u00fdra. Vinnarin gj\u00f8rdust duo'in Chan\u00e9e og N'evergreen vi\u00f0 sanginum \"In a Moment Like This\". Jens Marni seg\u00f0i seinni vi\u00f0 Sosialin, at hann fekk at vita fr\u00e1 DR aftan\u00e1 at vinnarin var\u00f0 funnin, at s\u00edggjararnir hj\u00e1 DR, sum atkv\u00f8ddu vi\u00f0 at senda sms umvegis fartelefonina h\u00f8vdu valt hann sum nummar eitt, men at d\u00f3mararnir ikki hildu hansara sang ver\u00f0a tann besta. Chief 1 sum var ein av d\u00f3marunum hev\u00f0i t\u00f3 atkv\u00f8tt fyri Jens Marna sum nummar eitt. Atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slan gekk solei\u00f0is fyri seg, at atkv\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 d\u00f3marunum taldi 50% og atkv\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 hyggjarunum taldu 50%.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \n\n Anywhere you wanna go, 2013\n The Right Way, CD, 2008\n\n\u00datg\u00e1vur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \n\n Lort \u00ed b\u00fdin, barnafl\u00f8ga sum Strok gav \u00fat, 2007\n All That Rain, \"The Naked Truth\", 2001\n Prix F\u00f8royar, 2001\n\nB\u00f3lkurin All That Rain \n\n All That Rain var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed desember 1999 av Jens Tummas N\u00e6ss, Henning Nicodemussen og Jens Marna Hansen. Allir tr\u00edggir v\u00f3ru limir \u00ed b\u00f3lkinum Kj\u00f8lar \u00e1\u00f0renn.\n \u00cd Januar 2001 vann All That Rain innlei\u00f0andi umfari\u00f0 av Prix F\u00f8royum 2001 \u00ed \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llini \u00ed Klaksv\u00edk.\n \u00cd Apr\u00edl 2001 gj\u00f8rdist All That Rain nr. 2 \u00ed finaluni av Prix F\u00f8royum 2001, \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Vinnari gj\u00f8rdist Clickhaze \u00far G\u00f8tu.\n \u00cd juni 2001 \u00fatgav All That Rain s\u00edna fyrstu \u00fatg\u00e1vu \"The Naked Truth\". Sama dag kom onnur \u00fatg\u00e1va \u00fat \"Prix F\u00f8royar 2001\", har All That Rain eisini er \u00e1, vi\u00f0 lagnum Happy When You're gone, i\u00f0 var tiki\u00f0 upp \"live\" til Prix F\u00f8royar 2001 finaluna.\n \u00cd August 2001 f\u00f3r Jens Marni Hansen \u00far All That Rain, og sp\u00e6lt var\u00f0 fyri s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0 saman vi\u00f0 Jens Marna \u00ed \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llini \u00ed Klaksv\u00edk.\n \u00cd September 2001 kom Hans Ravnsfjall vi\u00f0 \u00ed All That Rain, sum avloysari fyri Jens Marna.\n \u00cd Januar 2003 kom P\u00f3l Arni Holm, fyrrverandi forsangari \u00ed b\u00f3lkinum T\u00fdr, vi\u00f0 \u00ed All That Rain sum forsangari. P\u00f3l Arni Holm var\u00f0 vi\u00f0 \u00ed All That Rain til mai 2004.\n\nKeldulisti \n\n  Dr.dk\n  Nme.com\n  Eurovisionary.com\n  Escdaily.com\n  Dr.dk\n Portal.fo\n Lydhoer.dk\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Myspace.com\n Last.fm\n CDbaby.com\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nKollfir\u00f0ingar"}
{"id": "12008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SNG", "title": "SNG", "text": "SNG er russisk stytting: Sodruzhestvo Nezavisimykh Gosudarstv, sum \u00e1 f\u00f8royskum er R\u00edkjasambandi\u00f0 Av \u00d3heftum R\u00edkjum. 11 sovjettj\u00f3\u00f0veldi stovna\u00f0u SNG \u00ed desember 1991, og h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 er \u00ed Minsk \u00ed Hv\u00edtarusslandi.\n\nSNG-londini\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Sovjetsamveldi\u00f0\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "12009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baltisku%20londini", "title": "Baltisku londini", "text": "Baltisku londini eru tr\u00fd \u00ed tali: Estland, Lettland og Litava og liggja fram vi\u00f0 Eysturhavi fr\u00e1 Narva \u00ed \u00fatsynning av Leningrad og su\u00f0ur um Kaliningrad. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "12010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eros", "title": "Eros", "text": "Eros er sangur hj\u00e1 Terji Rasmussen. Or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen & Terji Rasmussen.\n\nTekstur \n\nVilt t\u00fa ikki sita her\neina l\u00f8tu n\u00fa hj\u00e1 m\u00e6r\n,: so eg kann k\u00edna og kyssa teg\nog vera t\u00e6r so n\u00e6r. :,: \n\nN\u00fa b\u00fdurin skj\u00f3tt sova skal\nog myrkri\u00f0 bi\u00f0ur g\u00f3\u00f0a n\u00e1tt\n,: legg teg bara her so v\u00e6l\nfevn og kroyst m\u00edn kropp. :,:\n\nVit gloyma dagsins strev\n\u00ed morgin er aftur fr\u00eddagur\nog Eros so loyndarfullur l\u00e6r\nbara hann okkum s\u00e6r.\n\nN\u00fa s\u00f3lin sendur geislar inn\n\u00ed eina l\u00edtla lon so veik\n,: har liggja tvey saman balla skinn\neftir \u00e1starleik :,:\n\nUm vit gloyma dagsins str\u00ed\u00f0\ngeva hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum t\u00ed\u00f0\nkann Eros ikki halda fr\u00ed\nta\u00f0 leggur hann einki \u00ed.\n\nT\u00fa m\u00e1st ei fara heim \u00ed kv\u00f8ld\nver\u00f0 n\u00fa her hj\u00e1 m\u00e6r, hj\u00e1 m\u00e6r\n,: so eg kann merkja t\u00edn mj\u00faka kropp\nheilt n\u00e6r at m\u00e6r. :,:\n\nSangir"}
{"id": "12013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Get%20Heavy", "title": "Get Heavy", "text": "Get Heavy (2002) er ein fl\u00f8ga hj\u00e1 Lordi.\n\nL\u00f8g \n\n Scarctic Circle Gathering \u2013 01:02\n Get Heavy \u2013 03:00\n Devil Is A Loser \u2013 03:29\n Rock The Hell Outta You \u2013 03:07\n Would You Love A Monsterman? \u2013 03:04\n Icon Of Dominance \u2013 04:35\n Not The Nicest Guy \u2013 03:12\n Hellbender Turbulence \u2013 02:46\n Biomechanic Man \u2013 03:22\n Last Kiss Goodbye \u2013 03:08\n Dynamite Tonite \u2013 03:14\n Monster Monster \u2013 03:23\n 13. \u2013 01:08\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "12014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Monsterican%20Dream", "title": "The Monsterican Dream", "text": "The Monsterican Dream (2004) er ein fl\u00f8ga hj\u00e1 Lordi.\n\nL\u00f8g \n\n Threatical Trailer \u2013 01:09\n Bring It On (The Raging Hounds Return) \u2013 04:35\n Blood Red Sandman \u2013 04:03\n My Heaven Is Your Hell \u2013 03:41\n Pet The Destroyer \u2013 03:50\n The Children Of The Night \u2013 03:45\n Wake The Snake \u2013 03:46\n Shotgun Divorce \u2013 04:42\n Forsaken Fashion Dolls \u2013 03:43\n Haunted Town \u2013 03:13\n Fire In The Hole \u2013 03:27\n Magistra Nocte \u2013 01:33\n Kalmageddon \u2013 04:33\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "12015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Monster%20Show", "title": "The Monster Show", "text": "The Monster Show (2005) er ein fl\u00f8ga hj\u00e1 Lordi.\n\nL\u00f8g \n\n Threatical Trailer\n Bring It On (The Raging Hounds Return)\n Blood Red Sandman\n My Heaven Is Your Hell\n Would You Love A Monsterman?\n Devil Is A Loser\n Icon Of Dominance\n The Children Of The Night\n Shotgun Divorce\n Forsaken Fashion Dolls\n Wake The Snake\n Rock The Hell Outta You\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "12016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Arockalypse", "title": "The Arockalypse", "text": "The Arockalypse (2006) er fl\u00f8gu hj\u00e1 Lordi.\n\nL\u00f8g \n\n SCG3 Special Report\n Bringing Back The Balls To Rock\n The Deadite Girls Gone Wild\n The Kids Who Wanna Play With The Dead\n It Snows in Hell\n Who's Your Daddy?\n Hard Rock Hallelujah\n They Only Come Out At Night\n The Chainsaw Buffet\n Good To Be Bad\n The Night Of The Loving Dead\n Supermonstars (The Anthem Of The Phantoms)\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "12017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Deadache", "title": "Deadache", "text": "Deadache (2008) er fl\u00f8gu hj\u00e1 Lordi.\n\nL\u00f8g \n\n SCG IV \u2013 00:42\n Girls Go Chopping \u2013 04:02\n Bite It Like a Bulldog \u2013 03:29\n Monsters Keep Me Company \u2013 05:28\n Man Skin Boots \u2013 03:42\n Dr. Sin Is In \u2013 03:47\n The Ghosts of the Heceta Head \u2013 03:38\n Evilyn \u2013 04:00\n The Rebirth of the Countess \u2013 01:59\n Raise Hell in Heaven \u2013 03:32\n Deadache \u2013 03:28\n The Devil Hides Behind Her Smile \u2013 04:12\n Missing Miss Charlene \u2013 05:10\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "12018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zombilation%20-%20The%20Greatest%20Cuts", "title": "Zombilation - The Greatest Cuts", "text": "Zombilation \u2013 The Greatest Cuts' (2009) er fl\u00f8gu hj\u00e1 Lordi.\n\nL\u00f8g \n\n Hard Rock Hallelujah\n Bite It Like a Bulldog\n Who's Your Daddy?\n Devil is a Loser\n Blood Red Sandman\n Get Heavy\n They Only Come Out At Night\n My Heaven Is Your Hell\n Beast Loose In Paradise\n Deadache\n Would You Love A Monsterman?\n Bringing Back The Balls To Rock\n Forsaken Fashion Dolls\n Supermonstars (The Anthem Of The Phantoms)\n The Children Of The Night\n Rock The Hell Outta You\n Pet The Destroyer\n Monster Monster\n It Snows In Hell\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "12034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Westlife", "title": "Westlife", "text": "Westlife er eitt heimskendur \u00edrskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Sangir teirra hava ein fyri og annar eftir klatra\u00f0 upp eftir hitlistunum; 14 fer\u00f0ir hava teir havt ein sang ovast \u00e1 almenna bretska hitlistanum. Allar 10 \u00fatg\u00e1vurnar hj\u00e1 b\u00f3lkinum hava eisini veri\u00f0 \u00ed toppinum \u00e1 hitlistunum. Westlife v\u00f3ru upprunaliga fimm sangarar, men fyri fleiri \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani valdi Brian McFadden at taka seg \u00far b\u00f3lkinum. Stutt eftir var hann \u00e1 Summar Festivalinum og sp\u00e6ldi eina fram\u00far g\u00f3\u00f0a konsert. Hinir f\u00fdra sangararnir - Mark Feehily, Shane Filan, Kian Egan og Nicky Byrne \u2013 hildu fram, sum um einki var hent, og teir hava veruliga havt vind \u00ed seglunum s\u00ed\u00f0ani. \n\nSeinastu 10 \u00e1rini er Westlife tann t\u00f3nleikab\u00f3lkurin \u00ed heiminum, sum hevur selt flestar fl\u00f8gur. Samla\u00f0 hava \u00edrarnir selt 45 milli\u00f3nir eint\u00f8k av s\u00ednum \u00fatg\u00e1vum, og teir hava havt so n\u00f3gv hitt \u00ed Bretlandi, at bert Elvis Presley og The Beatles hava havt fleiri. Westlife eru heimskendir, men ta\u00f0 er ikki minst \u00ed Bretlandi, at b\u00f3lkurin hevur veri\u00f0 st\u00f3rur. Allar 10 \u00fatg\u00e1vurnar hj\u00e1 b\u00f3lkinum hava eisini veri\u00f0 \u00ed toppinum \u00e1 hitlistunum. \n\nWestlife framf\u00f8rdu \u00e1 Summar Festivalinum \u00ed 2010. \n\nB\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed juli 1999.\n\nKeldur \n\n\u00cdrskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "12039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Avatar", "title": "Avatar", "text": "Avatar er ein 3D animera\u00f0ur amerikanskur filmur fr\u00e1 2009. James Cameron, i\u00f0 hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 filmin, hevur eisini leikstj\u00f3rna\u00f0 a\u00f0rar st\u00f3rfilmar, til d\u00f8mis tann mest seljandi filmin nakrant\u00ed\u00f0 Titanic. James Cameron megna\u00f0i at gera d\u00fdrasta filmin nakrant\u00ed\u00f0 \u00ed filmss\u00f8guni. Filmurin kosta\u00f0i yvir tv\u00e6r milliardir dollarar. Avatar hevur umframt Oscartilnevningina vunni\u00f0 tv\u00e6r Golden Globes og var tilnevndur til besta filmin eisini. \n\nFilmurin er \u00ed stuttum um ein hermann, i\u00f0 ver\u00f0ur sendur \u00fat til eina gongustj\u00f8rnu langt burturi at flyta tey inf\u00f8ddu Na'vi, i\u00f0 eru \u00ed vegin fyri onkrum arbei\u00f0i. Hann gerst g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 hetta f\u00f3lki\u00f0 og endar sum ein lei\u00f0ari hj\u00e1 hesum bl\u00e1u menniskjunum, sum \u00ed hesum filminum eru \"tey \u00f3ndu\". Filmurin fyrigongur \u00e1 uppspundu gongustj\u00f8rnuni, Pandora, har f\u00f3lkini \"naviar\" b\u00fagva. \n\nTitanic hj\u00e1 James Cameron er best seljandi filmurin nakrant\u00ed\u00f0. Hann seldi fyri 600 mi\u00f3. dollars, og hann er eisini mest s\u00e6ddur vi\u00f0 1843 mi\u00f3. \u00e1sko\u00f0arum. Men ta\u00f0 varar allarhelst ikki leingi afturat, \u00e1\u00f0renn Avatar yvirtekur fyrstapl\u00e1ssi\u00f0 sum heimsins best seljandi filmur. Avatar, sum eisini er framleiddur av Cameron, hevur higartil selt fyri 553 m\u00edo. dollars \u00e1 heimamarkna\u00f0inum og hevur longu havt 1841 mi\u00f3. \u00e1sko\u00f0arar, so her ver\u00f0ur meint, at Cameron skj\u00f3tt fer at sl\u00e1a s\u00edtt egna met. So vantar bert at sl\u00e1a meti\u00f0 hj\u00e1 Titanic \u00ed Oscars. Fyri at megna ta\u00f0, skal Avatar vinna meira enn 11 Oscars til handanina \u00ed mars 2010. Ta\u00f0 var nevniliga s\u00f3 n\u00f3gvar Oscars, Titanic fekk \u00ed 1998.\n\nS\u00f8gugongd \n\nJake Sully (Sam Worthington) er fyrrverandi sold\u00e1tur \u00ed US Marine Corps (hann er lamma\u00f0ur) men t\u00e1 tv\u00edbur\u00f0i hansara, sum skuldi \u00fatsendast til m\u00e1nan Pandora, ver\u00f0ur myrdur, f\u00e6r Sully tilbo\u00f0i\u00f0 um at fullf\u00f8ra missj\u00f3nina hj\u00e1 br\u00f3\u00f0rinum, saman vi\u00f0 einari heftigari l\u00f8n. Eftir seks \u00e1r \u00ed cryo-sv\u00f8vni, sum kann sigast at vera eitt slag av dvala, lendir Sully \u00e1 Pandoru. Har ver\u00f0ur hann informera\u00f0ur um Avatar-programmi\u00f0, sum loyvir menniskjum at liva gj\u00f8gnum ein Avatar, sum er ein Na\u2019vi, sum er skapt \u00ed laboratoriinum. Lei\u00f0arin av programminum (Sigourney Weaver) d\u00e1mar einki serligt henda n\u00fdggja sold\u00e1tin, hon vil heldur hava ein v\u00edsindamann, sum br\u00f3\u00f0ur Sully var. \n\nJake f\u00e6r so at vita at tey skulu royna at koma \u00ed samband vi\u00f0 Na\u2019vi-f\u00f3lki\u00f0 so tey kunnu l\u00e6ra tey at kenna og vice versa, men ein skurkur m\u00e1 eisini vera. Henda rolla ver\u00f0ur \u00fatfylt av Col. Quaritch (Stephen Lang) sum er undir ordrum av einum st\u00f3rum firma, sum vil sleppa at grava eftir \u201dunobtainium\u201d (f\u00f8.: ikkitilatf\u00e1afatur\u00edium). Hann roynir so at f\u00e1a Sully at yvirtala Na\u2019vi-f\u00f3lki\u00f0 til at flyta.\n\nAvatar 2 \n\nFr\u00edggjadagin 15. januar 2009 avd\u00faka\u00f0i leikstj\u00f3rin James Cameron, at hann fer at gera Avatar 2. Og \u00ed februar skriva\u00f0i bla\u00f0i\u00f0 Herald Sun \u00ed Melbourne, at Sam Worthington hevur v\u00e1tta\u00f0, at hann enn einafer\u00f0 skal leika h\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum Jake Sully. 33 \u00e1ra gamli avstralski sj\u00f3nleikarin, sum er blivin heimskendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Avatar, sigur seg gle\u00f0a seg til n\u00fdggja filmin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 filminum er at finna her \n S\u00ed filmsbrot \n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "12042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turi%C3%B0%20Sigur%C3%B0ard%C3%B3ttir", "title": "Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir", "text": "Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir, f\u00f8dd Joensen er f\u00f8dd 12. august 1946 \u00ed Keypmannahavn. Turi\u00f0 t\u00f3k B.A. pr\u00f3gv \u00ed \u00edslendskum og almennari b\u00f3kmentas\u00f8gu vi\u00f0 H\u00e1sk\u00f3la \u00cdslands \u00ed 1976 og magistarapr\u00f3gv \u00ed almennari b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1987. Sigur\u00f0ard\u00f3ttir hevur starvast \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini \u00e1  Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya 1976-78 og s\u00ed\u00f0an 1986. \n\nTuri\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir hevur b\u00f3kaforlagi\u00f0 Ungu F\u00f8royar undir hond. Forlagi\u00f0 gevur \u00fat f\u00f8royskar b\u00f8kur, upprunaligar og t\u00fdddar. Forlagi\u00f0 gevur \u00fat b\u00e6\u00f0i n\u00fdggjar og gamlar b\u00f8kur og leggur serliga dent \u00e1 b\u00f8rn og ung.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nB\u00f8kur \n\n L\u00e6ri\u00f0 \u00edslendskt 1 (m\u00e1ll\u00e6ra v./ bandi), L\u00e6ri\u00f0 \u00edslendskt 2. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur. 1987. (T\u00e1 Turi\u00f0 Joensen)\n Sigert. Ungu F\u00f8royar. 1994.\n Hugt\u00f8k \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i. Sprotin. 1998.\n B\u00f3kmentas\u00f8gur. Greinasavn. F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag. 2004.\n\nNakrar t\u00fd\u00f0ingar \n 2009 Astrid Lindgren: \"Pippi finnur ein spunk\";\n 2005 Astrid Lindgren: \"Pippi Langsokkur \u00e1 Kurrikurriduttoynni\";\n 2005 Halld\u00f3r Laxness: \"Salka Valka\";\n 2000 Amy Tan: \"Eydnufelagi\u00f0\";\n 2000 Astrid Lindgren: \"Pippi heldur f\u00f8\u00f0ingardag\";\n 1999 Astrid Lindgren: \"Pippi Langsokkur \u00ed Su\u00f0urh\u00f8vum\";\n 1997 Astrid Lindgren: \"Kennir t\u00fa Pippi Langsokk?\";\n 1996 Maria Gripe: \"Hugo og Josefina\";\n 1996 Maria Gripe: \"Hugo\";\n 1995 Maria Gripe: \"Josefina\";\n 1995 Astrid Lindgren: \"Pippi fer um bor\u00f0\";\n 1992 \u00deorgils Gjallandi: \"Leidd \u00ed kirkju\";\n 1992 Gestur P\u00e1lsson: \"\u00dar Tr\u00falovanart\u00ed\u00f0ini\";\n\nHei\u00f0ur \n2013 - Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed b\u00f3lkinum Anna\u00f0 mentanaravrik fyri t\u00fd\u00f0ingar hennara til f\u00f8royskt.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nF\u00f8royskir professarar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "12044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Su%C3%B0uroy", "title": "FC Su\u00f0uroy", "text": "FC Su\u00f0uroy er f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Su\u00f0uroynni, sum var\u00f0 stovna\u00f0 1. januar 2010. Ta\u00f0 var fyrrverandi felagsli\u00f0i\u00f0 VB/Sumba, sum t\u00f3k stig til at stovna FC Su\u00f0uroy, \u00e6tlanin var at savna \u00f8ll li\u00f0ini \u00far oynni \u00ed eitt felag, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist ikki \u00ed 2010. FC Su\u00f0uroy sp\u00e6ldi \u00ed Effodeildini (sum t\u00e1 nevndist Vodafonedeildin) \u00ed 2010, men enda\u00f0i sum nummar 9 og rykti t\u00ed ni\u00f0ur \u00ed 1. deild. Teir vunnu 1. deild 2011 vi\u00f0 70 stigum og sp\u00e6ldu aftur \u00ed bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Effodeildini, \u00ed 2012. Teir enda\u00f0u \u00e1 ni\u00f0asta pl\u00e1ssi vi\u00f0 9 stigum, og sp\u00e6ldu aftur \u00ed 1. deild \u00ed 2013 og 2014. \u00cd 2014 enda\u00f0u teir \u00e1 2. pl\u00e1ssi og fluttu upp \u00ed Effodeildina saman vi\u00f0 hinum Su\u00f0uroyarli\u00f0num TB.\n\nLi\u00f0ini hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy \n\nFC Su\u00f0uroy hevur hesi li\u00f0 hj\u00e1 monnum: \u00cd 1. deild, 2. deild og 3. deild. \u00cd kvinnudeildini hevur FC Su\u00f0uroy li\u00f0 \u00ed deildini sum sp\u00e6lir \u00e1 h\u00e1lvum v\u00f8lli. Harumframt hevur FC Su\u00f0uroy hesi li\u00f0 \u00ed barnadeildunum: Dreingir, sm\u00e1dreingir, piltar, sm\u00e1piltar, sm\u00e1gentur 12-14 \u00e1r og gentur 10-12 \u00e1r (hetta kann broytast, s\u00ed heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 felagnum).\n\nStyrk \u00fat \u00f8\u00f0rum londum \nT\u00e1 FC Su\u00f0uroy skuldi leika \u00ed bestu deildini \u00ed 2010 leita\u00f0i felagi\u00f0 s\u00e6r styrk \u00far \u00f8\u00f0rum londum. Hesir \u00fatlendingarnir v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed h\u00f3pinum hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy \u00ed 2010: Stanislav Kuzma, m\u00e1lverji \u00far Slovenia,  Obi Ikechukwu Charles, \u00e1lopsleikari \u00far Nigeria, Mamuka Toronjadze, mi\u00f0vallaleikari \u00far Georgia og Mustafa Adamu, verjuleikari \u00far Ghana. Eftir summarste\u00f0gin var Obi Charles givin \u00ed felagnum, og avtala\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rd vi\u00f0 verjuleikaran Kasper Schultz \u00far Danmark. Mustafa Adamu sp\u00e6ldi ongan dyst fyri bestu deildina hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, og f\u00f3r av landinum aftur \u00e1\u00f0renn summarste\u00f0gin. \u00cd 2011 komu tveir leikarar \u00far Ghana at sp\u00e6la vi\u00f0 1. deildar li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, teir v\u00f3ru David Asare og Kamil Yunus. David skora\u00f0i 20 m\u00e1l fyri li\u00f0i\u00f0 og gj\u00f8rdist nummar tvey \u00e1 m\u00e1lskj\u00fdtta listanum hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy. Hann sp\u00e6lir eisini vi\u00f0 \u00ed 2012, me\u00f0an avtalan vi\u00f0 Kamil ikki var\u00f0 endurn\u00fdggja\u00f0. \u00cd 2011 sp\u00e6ldu tveir danar vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy, Niklas Paulsen (\u00e1lopsleikari) sp\u00e6ldi vi\u00f0 fr\u00e1 byrjan og fram til 13. umfar hin 18. juni. Hin danin, Jesper Fleckner, sum er verjuleikari, sp\u00e6ldi vi\u00f0 besta li\u00f0num (1. deild) eftir summarste\u00f0gin og til seinasta dystin. Stanislav Kuzma hevur veri\u00f0 m\u00e1lma\u00f0ur hj\u00e1 besta li\u00f0num 2010, 2011 og 2012. \u00cd 2012 er ein \u00fatlendskur leikari komin afturat, umframt David Asare og Stanislav Kuzma. Talan er um slovenska verjuleikaran Sa\u0161a Kolman.\n\nH\u00f8vu\u00f0s m\u00e1lskj\u00fattar hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, VB/Sumba og VB \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 \n\n5 mans hava til n\u00fa skora\u00f0 \u00ed minsta lagi 50 m\u00e1l fyri besta li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, VB/Sumba ella VB \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, 4 av hesum sp\u00e6larunum eru givnir at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i, bert J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen er enn aktivur \u00ed bestu deildini av hesum 5. N\u00e6stur teimum er Dan Djurhuus, sum hevur skora\u00f0 40 m\u00e1l fyri fel\u00f8gini. Dan sp\u00e6lir enn vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy \u00ed Vodafonedeildini. Hesi hagt\u00f8l eru dagf\u00f8rd eftir 25. umfar \u00ed Vodafonedeildini 2. oktober 2010:\n\n J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen hevur skora\u00f0 59 m\u00e1l til n\u00fa (22. sep. 2010)  \n Egill Steint\u00f3rsson hevur skora\u00f0 55 m\u00e1l\n Jan Allan M\u00fcller hevur skora\u00f0 53 m\u00e1l \n Birgir J\u00f8rgensen hevur skora\u00f0 53 m\u00e1l\n J\u00f3n Pauli Olsen hevur skora\u00f0 52 m\u00e1l\n P\u00f3l Thorsteinsson hevur skora\u00f0 51 m\u00e1l \n Dan Djurhuus hevur skrora\u00f0 42 m\u00e1l\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir \n \nFC Su\u00f0uroy hevur \u00ed l\u00f8tuni tveir f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir. Besta deildin hj\u00e1 monnum, Vodafonedeildin, sp\u00e6lir \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi. N\u00e6stbesta deildin, 2. deild, sp\u00e6lir heimadystir \u00e1 Krossi \u00ed Sumba. Hini li\u00f0ini sp\u00e6la eftir t\u00f8rvi antin \u00e1 Ei\u00f0inum ella \u00e1 Krossi. F\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi er einasti f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur \u00ed Su\u00f0uroynni, sum l\u00fdkur kr\u00f8vini fyri at sp\u00e6la \u00ed Vodafonedeildini.\n\nFyrrverandi leikarar \nHer ver\u00f0a nevndir nakrir av fyrrverandi leikarunum fr\u00e1 n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, eisini fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 felagi\u00f0 bar navni\u00f0 VB og VB/Sumba. Summir av hesum sp\u00e6larunum eru enn aktivir \u00ed l\u00e6gri deildum, t.d. 2. deild hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy.\n\nP\u00f3l Thorsteinsson\nS\u00edmun Samuelsen\nHeini Vatnsdal\nJ\u00f3annes Jakobsen\nKrzysztof Popczy\u0144ski\nMamuka Toronjadze\nJan Allan M\u00fcller\nDan Djurhuus\nBjarni Johansen\nJ\u00f3n Pauli Olsen\nEgill Steint\u00f3rsson\nR\u00fani Nols\u00f8e\nHenning Joensen\nMartin Tausen\nObi Ikechukwu Charles\nEvrard Bl\u00e9\nMilan Kulji\u0107\nKasper Schultz\n\nKeldur \n\n Sportal.fo Grein um n\u00fdggja m\u00e1lverjan. \n Kringvarp.fo VB/Sumba ver\u00f0ur til FC Su\u00f0uroy\n Kringvarp.fo Grein um n\u00fdggja b\u00famerki. \n Sudurras.fo Grein um \u00fatlendskir leikarar \u00ed FC Su\u00f0uroy.\n Dimmal\u00e6tting, F\u00f3tfimi 2010, 19. mars 2010, s\u00ed\u00f0a 29.\n Su\u00f0urr\u00e1s, J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen millum fimm bestu m\u00e1lskj\u00fattarnir.\n Sportal.fo\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy. \n FC Su\u00f0uroy \u00e1 Facebook.\n Sportal.fo, filmsklipp, brot \u00far dystinum millum NS\u00cd og FC Su\u00f0uroy 12. juni 2010. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0 2-1 til NS\u00cd. \n Flickriver.com, myndir fr\u00e1 Flickr, sum hava fr\u00e1merki \"FC Su\u00f0uroy\".\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nV\u00e1gur\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "12046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81%20Ei%C3%B0inum%2C%20V%C3%A1gur", "title": "\u00c1 Ei\u00f0inum, V\u00e1gur", "text": "Vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi er n\u00f3gv virksemi innan \u00edtr\u00f3ttin. Har er f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur, \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll og felagsh\u00fas.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin \u00e1 Ei\u00f0inum \n.\nSu\u00f0uroyar f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0 FC Su\u00f0uroy hevur heimav\u00f8ll vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi og \u00e1 Krossi \u00ed Sumba. Besta li\u00f0i\u00f0 sum sp\u00e6lir \u00ed Vodafonedeildini \u00ed 2010 hevur heimav\u00f8ll vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum. F\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi er \u00ed l\u00f8tuni (feb. 2010) einasti f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur \u00ed Su\u00f0uroynni, sum l\u00fdkur kr\u00f8vini fyri at dystir kunnu sp\u00e6last har \u00ed bestu deildini. Fyrsti f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur sum var gj\u00f8rdur vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00ed 1924, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 sp\u00e6ldu v\u00e1gbingar f\u00f3tb\u00f3lt \u00e1 Sandinum. V\u00e1gs B\u00f3ltfelag var\u00f0 stovna\u00f0 5. juni 1905. Hondb\u00f3ltsv\u00f8llur var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed 1948, hann er ikki til longur.\n\n\u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin V\u00e1gsh\u00f8ll og VB-h\u00fasi\u00f0 \nVesturi \u00e1 Ei\u00f0inum eru umframt f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llin eisini ein \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll, V\u00e1gsh\u00f8ll, sum var\u00f0 bygd \u00ed 1980 og eitt felagsh\u00fas vi\u00f0 skiftir\u00famum, sum nevnist VB-h\u00fasi\u00f0, ta\u00f0 var bygt \u00ed 1978.\n\nV\u00e1gsei\u00f0i og Eggjarnar \n\nStutt fr\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llinum er ta\u00f0 sera n\u00e1tt\u00faruvakra V\u00e1gsei\u00f0i og beint sunnanfyri ta\u00f0 er Sk\u00favanes, sum er eitt berg, umlei\u00f0 200 metrar h\u00f8gt. Beint sunnanfyri Sk\u00favanes eru Eggjarnar, sum eru partur av V\u00e1gsbj\u00f8rgunum. Bretar bygdu Loranst\u00f8\u00f0 \u00e1 Eggjunum undir seinna heimsbardaga, danir yvirt\u00f3ku hana seinni. Loranst\u00f8\u00f0in var\u00f0 virkin til 1977. Leivdirnar av bygningunum s\u00edggjast enn.\n\nVatni\u00f0 \nBeint eystanfyri f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llin \u00e1 Ei\u00f0inum \u00ed V\u00e1gi er Vatni\u00f0 ella V\u00e1gsvatn, har g\u00f8ta er gj\u00f8rd rundanum. F\u00f3lk ganga ofta t\u00far ella renna rundan um Vatni\u00f0. Eystanfyri Vatni\u00f0 er bygdin V\u00e1gur.\n\nKeldur \n Sudurras.com Arnfinnur Bjarkhamar huglei\u00f0ir um V\u00e1gsvatn.\n logting.fo F\u00f8royar \u00ed kalda kr\u00edgnum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 VB hondb\u00f3lti\n V\u00e1gs Kommuna\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gur\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "12056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gov", "title": ".gov", "text": ".gov er \u00f8kisnavn hj\u00e1 USA, saman vi\u00f0 .mil, .edu, .us og .um. \n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#Generiska toppdom\u00e4ner"}
{"id": "12058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars", "title": "Star Wars", "text": "Star Wars (f\u00f8royskt Stj\u00f8rnukr\u00edggj) er ein st\u00f3rsligin science fiction s\u00f8ga skapa\u00f0 av George Lucas. Upprunaliga \u00e6tla\u00f0i George Lucas at framlei\u00f0a n\u00edggju partar. Fr\u00e1 1977 til 1983 blivu partarnir f\u00fdra til seks innsp\u00e6ldir \u00e1 film. Teir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir \u00e1 tann h\u00e1tt, at einum ikki n\u00fdttist at kenna fors\u00f8guna fyri at s\u00edggja hv\u00f8nn filmin s\u00e6r; og prequelin (undans\u00f8gan) kom heldur ikki \u00e1 filmsl\u00f8rifti\u00f0 fyrr enn \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 1999 til 2008. \n\nTeir \u00e1tta higartil gj\u00f8rdu filmarnir hava fylgjandi heiti:\n\n Star Wars Episode I: Hulduh\u00f3ttanin (The Phantom Menace) (1999)\n Star Wars Episode II: \u00c1lop kl\u00f3nanna (Attack of the Clones) (2002)\n Star Wars Episode III: Hevnd Sithanna (Revenge of the Sith) (2005)\n Star Wars Episode IV: Ein n\u00fdggj v\u00f3n (A New Hope) (1977) \n Star Wars Episode V: Imperii\u00f0 svarar aftur (The Empire Strikes Back) (1980)\n Star Wars Episode VI: Afturkoma Jediriddarans (Return of the Jedi) (1983)\n Star Wars: Kl\u00f3nukr\u00edggini (The Clone Wars) (2008)\n Star Wars: The Force Awakens (2015)\n\nSeting \nHendingarnar \u00ed Star Wars mi\u00f0lum koma fyri \u00ed eini fiktivari galaksu (stj\u00f8rnubreyt). N\u00f3gv sl\u00f8g av r\u00famdarverum (ofta humanoidar) eru l\u00fdstar. Robotskir droidar eru eisini vanligir og sum oftast bygdir at t\u00e6na teirra eigarum. R\u00famdarfer\u00f0ing er vanlig og n\u00f3gvar planetir (gongustj\u00f8rnir) \u00ed galaksuni eru limir \u00ed eini Galaktiskari Republikk, seinni umskipa\u00f0 sum Galaktiska Imperii\u00f0. \nEitt ey\u00f0kent element \u00ed Star Wars er \u201cForsan\u201d, ein alti\u00f0 hj\u00e1st\u00f8dd orka i\u00f0 kann gagnn\u00fdtast av teimum i\u00f0 hava sl\u00edkan eginleika. Hon er l\u00fdst \u00ed fyrst framleidda filminum sum \u201deitt orkufelt, skapa\u00f0 av \u00f8llum livandi tingum, i\u00f0 umringar okkum, gj\u00f8gnumtreingir okkum, og kn\u00fdtir saman galaksuna.\u201d Forsan loyvir br\u00fakarum at framf\u00f8ra ymisk supern\u00e1tt\u00farlig roysnisbr\u00f8gd, so sum telekinesis, crairvoyans, fyrivitan (precognition), og hugast\u00fdring (mind control) og hon kann styrkja serstakar fysiskar eginleikar, so sum skj\u00f3tleika og refleksir; hesir eginleikar variera \u00edmillum pers\u00f3nsmenskur og kunnu forbetrast \u00edgj\u00f8gnum venjing. H\u00f3ast Forsan kann ver\u00f0a br\u00fakt til g\u00f3\u00f0ger\u00f0ir, so hevur hon eisini eina myrka s\u00ed\u00f0u i\u00f0, t\u00e1 mi\u00f0a\u00f0 ver\u00f0ur eftir t\u00ed, gj\u00f8gnums\u00fargar br\u00fakarar vi\u00f0 hatri, aggressi\u00f3n, og \u00f3ndskapi. Leiklutir \u00ed teim seks filmunum hava Jedarnir i\u00f0 br\u00faka Forsuna til g\u00f3\u00f0ger\u00f0ir, og Sitharnir i\u00f0 br\u00faka ta myrku s\u00ed\u00f0una til \u00f3ndskap \u00ed eini roynd at at yvirtaka galaksuna. \u00cd vi\u00f0ka\u00f0a Star Wars Expanded Universe, eru n\u00f3gvir br\u00fakarar av t\u00ed myrku s\u00ed\u00f0uni Myrkir Jedar heldur enn Sithar, serliga orsaka\u00f0 av \u201cRegluna um Tvey\u201d (Rule of Two), s\u00ed Sith Origin.\n\nStar Wars"}
{"id": "12060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarni%20Johansen", "title": "Bjarni Johansen", "text": "Bjarni Johansen, f\u00f8ddur 26. mai 1971 \u00ed Danmark, er forma\u00f0ur \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum FC Su\u00f0uroy. FC Su\u00f0uroy var\u00f0 stovna\u00f0 2010, og var ta\u00f0 felagsli\u00f0i\u00f0 VB/Sumba, sum t\u00f3k stig til at broyta navni\u00f0. V\u00f3nin var, at \u00f8ll f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini \u00ed Su\u00f0uroynni f\u00f3ru at leggja saman vi\u00f0 felagsli\u00f0num. Bjarni Johansen er sonur Ey\u00f0un og Solveig Johansen \u00far V\u00e1gi. Bjarni arbei\u00f0ir sum mont\u00f8rur hj\u00e1 F\u00f8roya Tele.\n\nForma\u00f0ur \u00ed VB/Sumba, seinni FC Su\u00f0uroy \n\nBjarni Johansen gj\u00f8rdist forma\u00f0ur \u00ed VB/Sumba \u00e1 a\u00f0alfundinum 26. februar 2007 og hevur veri\u00f0 ta\u00f0 s\u00ed\u00f0an. VB/Sumba skifti navn til FC Su\u00f0uroy 1. januar 2010.\n\nSp\u00e6lt flestar dystir \u00e1 ra\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti \n\n\u00cd 2007 var Bjarni Johansen tann sp\u00e6larin, sum hev\u00f0i sp\u00e6lt flestar dystir \u00e1 ra\u00f0 \u00ed f\u00f8roysku landskappingini og kanska eisini \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti yvirh\u00f8vur.. Bjarni Johansen hevur sp\u00e6lt sum m\u00e1lma\u00f0ur fyri VB s\u00ed\u00f0an hann var heilt ungur og seinni fyri VB/Sumba, t\u00e1 VB og Sumba l\u00f8gdu saman. Bjarni gavst sum m\u00e1lma\u00f0ur fyri VB/Sumba eftir f\u00f3tb\u00f3ls\u00e1ri\u00f0 2008 var fari\u00f0.\n\nF\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0 \n\nBjarni Johansen hevur sp\u00e6lt nakrar vinadystir \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti sum m\u00e1lma\u00f0ur. \u00cd 2004 var Bjarni Johansen vi\u00f0 \u00ed h\u00f3pinum \u00e1 A-landsli\u00f0num.. Bjarni Johansen hevur sp\u00e6lt tveir FIFA sk\u00e1settir landsdystir fyri F\u00f8royar.\n\nUEFA Champions League \n\nBjarni Johansen sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta UEFA dyst 20. juni 1998 fyri VB. Dysturin var \u00edm\u00f3ti Brno og \u00farsliti\u00f0 var 3-0 til Brno. . \u00cd 2009 var Bjarni Johansen eyka m\u00e1lma\u00f0ur tveir dystir \u00ed UEFA Champions League fyri EB/Streymur. Talan var um tveir dystir m\u00f3ti Apoel FC \u00far K\u00fdpros. EB/Streymur heitti \u00e1 Bjarna um at vera eyka m\u00e1lma\u00f0ur hj\u00e1 teimum t\u00ed annar av teirra m\u00e1lmonnum var skaddur.. Bjarni Johansen hevur UEFA B venjaralisens.fsf.fo\n\nKeldur \n\n Sportal.fo Bjarni er n\u00fdggjur VB-forma\u00f0ur.\n uefa.com Bjarni Johansen.\n sportal.fo. Bjarni Johansen til EB/Streym.\n Sudurras.com. Bjarni fer aftur \u00ed handskarnar.\n fsf.foA-landsli\u00f0i\u00f0 01-10-2004 H\u00f3purin.\n fsf.fo A-landsli\u00f0i\u00f0 - Leikarar 1988-2005.\n Kringvarp.fo\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\n FC Su\u00f0uroy \u00e1 Facebook\n\nJohansen, Bjarni\nJohansen, Bjarni"}
{"id": "12061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3ghv%C3%ADtuhvalur", "title": "B\u00f3ghv\u00edtuhvalur", "text": "B\u00f3ghv\u00edtuhvalur (eisini nevndur rovhvalur, mastrarhvalur, mastrarfiskur, \u00e6\u00f0uhvalur og steyrhvalur) (fr\u00f8\u00f0iheiti - Orcinus orca) er l\u00e6ttur at kenna \u00e1 t\u00ed st\u00f3ra horninum og teimum hv\u00edtu merkjunum aftanvert vi\u00f0 horni\u00f0. Horni\u00f0 \u00e1 kallhvalinum er st\u00f3rt (1,8 m) og tr\u00edhyrnt, men horni\u00f0 \u00e1 kvennhvalinum er minni (0,9 m) og meira \u00e1runda\u00f0 aftantil. B\u00f3ghv\u00edtuhvalur hevur 10-13 tenn hv\u00f8rjumegin \u00ed kjaftinum. T\u00e6r eru eitt sindur boga\u00f0ar og 6-8 cm langar. B\u00f3ghv\u00edtuhvalur er alheimsslag, sum reikar v\u00ed\u00f0a um \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 strendurnar og pelagiskt og \u00far heitum sj\u00f3gvi ni\u00f0ur \u00ed arktiskan sj\u00f3gv. Serliga er n\u00f3gvur b\u00f3ghv\u00edtuhvalur \u00fati fyri Lofot, millum F\u00f8roya og \u00cdslands, eisini undir \u00cdslandi. \n\n40 \u00e1ra gamla dj\u00f3ravenjarinnan Dawn Brancheau var\u00f0 25. februar 2010 dripin av einum 30 \u00e1ra gomlum b\u00f3ghv\u00edtuhvali. Tilbur\u00f0urin var \u00ed kendu undirhaldsparkini Sea World \u00ed Orlando, Florida. Kvinnan var j\u00fast \u00ed holtur vi\u00f0 at grei\u00f0a f\u00f3lki fr\u00e1 undirhaldinum, t\u00e1 hon var \u00e1haldsin og datt \u00fat \u00ed hylin. B\u00f3ghv\u00edtuhvalurin kom eftir henni og dr\u00f3 hana til botns. Hesin b\u00f3ghv\u00edtuhvalurin er umlei\u00f0 30 \u00e1ra gomul hon og vigar umlei\u00f0 6 tons. Hon eitur Tilikum, i\u00f0 merkir vinur, og hon hevur veri\u00f0 \u00ed Sea World seinastu \u00e1tjan \u00e1rini. 40 \u00e1ra gamla Dawn Brancheau var ein av mest royndu starvsf\u00f3lkunum og von at vera um hesar hvalir. Sea World \u00ed Florida er sera kent fyri framf\u00f8rslur s\u00ednar vi\u00f0 b\u00f3ghv\u00edtuhvalum, delfinum og k\u00f3pum, men ta\u00f0 er eftir \u00f8llum at d\u00f8ma ikki av ongum, at b\u00f3ghv\u00edtuhvalur \u00e1 enskum ver\u00f0ur nevndur killer whale.\n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "12063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indiska%20Havi%C3%B0", "title": "Indiska Havi\u00f0", "text": "Indiska Havi\u00f0, Indiahavi\u00f0 ella Indiahav er ta\u00f0 minsta av teimum trimum heimsh\u00f8vunum. Ta\u00f0 er 74,9 milli\u00f3nir km\u00b2 \u00ed v\u00eddd, og har eru einar 5000 oyggjar, harav eru fleiri teirra korallriv. Indiahav l\u00edkist fr\u00e1 hinum b\u00e1\u00f0um heimsh\u00f8vunum, Atlantshavi\u00f0 og Kyrrahavi\u00f0, ta\u00f0 gongur ikki so langt nor\u00f0ur sum tey. \nIndiahavi\u00f0 hevur mark m\u00f3ti nor\u00f0i til Su\u00f0urasia, m\u00f3ti vestri er mark til Arabisku H\u00e1lvoynna og Afrika, m\u00f3ti eystri er mark til Avstralia, og m\u00f3ti su\u00f0ri er mark til Su\u00f0ur\u00edshavi\u00f0 og Antarktis.\n\u00cd Indiahavi er saltasti sj\u00f3gvur \u00ed heiminum, nevniliga Rey\u00f0ahavi\u00f0, og eisini heitasti sj\u00f3gvur \u00ed heiminum, Persafl\u00f3gvin. \n\nIndiahavi\u00f0 er \u00ed vanda fyri at ver\u00f0a d\u00e1lka\u00f0, helst av tangaskipum \u00far Persafl\u00f3gvanum. Nor\u00f0ast \u00ed Indiahavi kunnu tropu\u00f3dnir og grovt monsunregn elva til \u00f3gvisligan uppgang og vatnfl\u00f3\u00f0. \u00cd Indiahavi eru n\u00f3gvar koralloyggjar og \u00f3teljandi n\u00f3gvar korallpollum, sum til d\u00f8mis Maldivoyggjar og Seyskelloyggjar, i\u00f0 eru \u00f3gvuliga v\u00e6l umt\u00f3kt fer\u00f0amannalond. St\u00f3ra fer\u00f0avinnan gevur v\u00e6l av s\u00e6r, men ska\u00f0ar n\u00e1tt\u00faruna. A\u00f0rir vansar eru, at havi\u00f0 matar burtur av korallrivunum, og oyggjarnar liggja t\u00ed opnari fyri fl\u00f3\u00f0 og brimi.\n\nH\u00f8v"}
{"id": "12072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8sdalafossur", "title": "B\u00f8sdalafossur", "text": "B\u00f8sdalafossur rennur \u00far S\u00f8rv\u00e1gsvatni/Leitisvatni og er vatnr\u00edkasti fossur \u00ed F\u00f8royum. Hann er um 30 metrar h\u00f8gur og fellur \u00ed sj\u00f3gv. \n\nFossar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "12076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Francesco%20Totti", "title": "Francesco Totti", "text": "Francesco Totti (f. 27. september 1976 \u00ed R\u00f3m) er italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 Roma og italska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num. Hann vann Golden Foot hei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed 2010. Hann var toppskorari \u00ed italsku Serie A f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 2006-07, ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 vann hann eisini evropeiska gylta sk\u00f3gvin.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Francesco Totti. \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Italia\nTotti, Francesco\nFIFA 100"}
{"id": "12092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDggja%20Testamenti", "title": "N\u00fdggja Testamenti", "text": "N\u00fdggja Testamenti (grikskt: \u039a\u03b1\u03b9\u03bd\u1f74 \u0394\u03b9\u03b1\u03b8\u03ae\u03ba\u03b7 ella Kain\u0113 Diath\u0113k\u0113. Lat\u00edn: Novum Testamentum) er partur av B\u00edbliuni hj\u00e1 teimum kristnu. N\u00fdggja Testamenti er skriva\u00f0 \u00e1 grikskum m\u00e1li. \n\nTa\u00f0 er \u00ed N\u00fdggja Testamenti, vit lesa um Jesus. T\u00e6r t\u00fddningarmestu fr\u00e1sagnirnar um Jesus \u00ed N\u00fdggja Testamenti eita Evangeliini. \u00cd N\u00fdggja Testamenti eru 4 evangeliir. \u00cd N\u00fdggja Testamenti er Jesus tann Messias, sum profetarnir \u00ed Gamla Testamenti sp\u00e1ddu f\u00f3r at koma og loysa\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 \u00far tr\u00e6lad\u00f3mskorum og endurreisa \u00cdsrael. \u00cd N\u00fdggja Testamenti ver\u00f0ur Messias nevndur Kristus.\n\nN\u00fdggja Testamenti er tilsamans 27 b\u00f8kur.\n\nKristind\u00f3mur\nB\u00edblian"}
{"id": "12093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Negro%20Spirituals", "title": "Negro Spirituals", "text": "\u00cd fleiri su\u00f0urr\u00edkjum \u00ed USA var l\u00f3g, at tr\u00e6lir skuldu ikki l\u00e6ra at lesa og skriva. Kortini skapa\u00f0u teir s\u00edna egnu mentan: sangur, negro spirituals, mynda\u00f0i gerandisdag teirra.\n\nGo down, Moses \n\nHesin sangur man vera hin kendasti.\n\nTekstur \n1. When Israel was in Egypt\u2019s land: Let my people go,\n Oppress\u2019d so hard they could not stand, Let my People go.\n\n (Ni\u00f0urlag)\nGo down, Moses,\nWay down in Egypt land,\nTell old Pharaoh,\nLet my people go.\n\n2. Thus saith the Lord old Moses said: Let my people go,\n If not I\u2019ll smite your firstborn dead. Let my People go.\n\n (Ni\u00f0urlag)\nGo down, Moses,\u2026\n\n3. No more shall they in bondage toil. Let my people go,\n Let them come out with Egypt\u2019s spoil! Let my People go.\n\n (Ni\u00f0urlag)\nGo down, Moses,\u2026\n\n4. O let us all from bondage flee. Let my people go,\n And let us all in Christ be free. Let my People go.\n\n (Ni\u00f0urlag)\nGo down, Moses,\u2026\n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "12119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chordata", "title": "Chordata", "text": "Chordata (umlei\u00f0 \"Ryggstreingjardj\u00f3r\") er eitt dj\u00f3raf\u00fdlki. \u00d8ll hesi dj\u00f3r hava eina chorda dordalis (umlei\u00f0 \"ryggstrong\") onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed l\u00edvinum. Ryggd\u00fdr eru \u00ed chordataflokkinum; tey hava vanliga broyta\u00f0 s\u00edn \"ryggstrong\" til ein m\u00f8nustrong.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "12122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars%20Episode%20IV%3A%20Ein%20n%C3%BDggj%20v%C3%B3n", "title": "Star Wars Episode IV: Ein n\u00fdggj v\u00f3n", "text": "Star Wars Episode IV: Ein n\u00fdggj v\u00f3n (upprunaheiti: Star Wars Episode IV: A New Hope ella bara Star Wars (f\u00f8royskt Stj\u00f8rnukr\u00edggj), amerikanskur filmur av George Lucas, upprunaliga frums\u00fdndur 25. mai 1977, av felagnum 20th Century Fox. A New Hope var tann fyrsti Star Wars-filmurin i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rdur, men er tann fj\u00f3r\u00f0i parturin \u00ed Star Wars-s\u00f8guni. \n\nStar Wars"}
{"id": "12124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars%20Episode%20V%3A%20Imperii%C3%B0%20svarar%20aftur", "title": "Star Wars Episode V: Imperii\u00f0 svarar aftur", "text": "Star Wars Episode V: Imperii\u00f0 svarar aftur (upprunaheiti: Star Wars Episode V: The Empire Strikes Back) er ein amerikanskur filmur, instruera\u00f0ur av Irvin Kershner. Hann var tann n\u00e6sti Star Wars-filmurin i\u00f0 var\u00f0 upptikin, h\u00f3ast hann \u00ed veruleikanum er fimti parturin \u00ed Star Wars-s\u00f8guni. Filmurin var\u00f0 frums\u00fdndur 21. mai 1980. \n\nStar Wars"}
{"id": "12125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars%20Episode%20VI%3A%20Afturkoma%20Jediriddarans", "title": "Star Wars Episode VI: Afturkoma Jediriddarans", "text": "Star Wars Episode VI: Afturkoma Jediriddarans (Upprunatittul: Star Wars Episode VI: Return of the Jedi) er ein amerikanskur filmur, instruera\u00f0ur av Richard Marquand. Hann var tann tri\u00f0i Star Wars-filmurin i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rdur, men er tann s\u00e6tti parturin \u00ed Star Wars-s\u00f8guni. Filmurin var\u00f0 frums\u00fdndur 25 mai 1983 og var tann s\u00ed\u00f0sti filmurin \u00ed t\u00ed upprunaligu trilogiini. \n\nStar Wars"}
{"id": "12135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rutarb%C3%B3k", "title": "Rutarb\u00f3k", "text": "Rutarb\u00f3k (hebr\u00e1iskt \u05de\u05d2\u05d9\u05dc\u05ea \u05e8\u05d5\u05ea) ber navn eftir h\u00f8vu\u00f0skonuni - m\u00f3abitanum Rut. \u00cd hebr\u00e1isku B\u00edbliuni er b\u00f3kin sett \u00edmillum h\u00e1t\u00ed\u00f0arrullurnar. Vanligt var at lesa hana um hv\u00edtusunnuhaldi\u00f0. \u00cd Septuaginta er hon sett beint eftir D\u00f3marab\u00f3kina og undan S\u00e1muelsb\u00f3kunum, av t\u00ed at hon bindur t\u00e6r saman (Rutarb\u00f3k 1,1 og 4,22). Hon er skriva\u00f0 stutt eftir d\u00f3marat\u00ed\u00f0ina. Rutarb\u00f3k kemur ikki r\u00e6ttiliga upp \u00ed ta\u00f0 s\u00f8guliga verki\u00f0, sum er J\u00f3svab\u00f3k, D\u00f3marab\u00f3kin, S\u00e1muelsb\u00f8kurnar og Kongab\u00f8kurnar, men av t\u00ed at tilbur\u00f0irnir \u00ed b\u00f3kini eru, me\u00f0an d\u00f3mararnar r\u00e1ddu, hoyra hon og D\u00f3marab\u00f3kin saman. T\u00fddningurin av b\u00edbilska navninum er \u00f3kendur, kanska merkir ta\u00f0 vinkona ella tr\u00fagv.\n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "12136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Etta%20Cameron", "title": "Etta Cameron", "text": "Etta Cameron (21. november 1939 Bahamaoyggjar \u2013 4. mars 2010 \u00ed \u00c5rhus) var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Nassau \u00e1 Bahamaoyggjunum \u00ed 1939. Hon b\u00fasettist \u00ed Danmark \u00ed 1972, og gj\u00f8rdist sum \u00e1rini li\u00f0u kend og elska\u00f0 \u00ed Danmark serliga fyri inniliga gospelt\u00f3nleik s\u00edn. Hon hev\u00f0i ikki naka\u00f0 l\u00e6tt l\u00edv, men gudstr\u00fagv hennara bar \u00edgj\u00f8gnum har\u00f0skap, ney\u00f0t\u00f8ku og ennt\u00e1 fimm \u00e1ra avbyrging handan jarntjaldi\u00f0, t\u00e1 hon noyddist at vera b\u00fagvandi \u00ed Berlin, orsaka\u00f0 av at hon misti passi\u00f0 burtur. D\u00f3ttir hennara, Debbie Cameron, er eisini songkvinna.\n\nEgnar t\u00f3nleika \u00fatg\u00e1vur \n\n Come together with Etta (1975)\n I'm a Woman (1976)\n Mayday (1980)\n Easy (1981)\n My Gospel (1987)\n A Gospel Concert with Etta Cameron (1995)\n Lovesongs (1995)\n Etta Cameron mit NDR Big Band (1996)\n Certainly Lord (1996)\n My Christmas (1996)\n 'Etta Cameron Ole Kock Hansen and Tuxedo Big Band (1998)\n A Gospel Concert with Etta Cameron vol. 2 (1996)\n I Have a Dream (2000)\n Lady Be Good (2003)\n Her il Ties, Her Vil Bies (2005)\n Spirituals (2008)\n Etta (2009)\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n\u00cd 2007 kom \u00e6vis\u00f8ga hennara \u00fat \u00ed b\u00f3k undir heitinum \"Hun gav smerten vinger\".\n\nKeldur \n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "12139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filemonsbr%C3%A6vi%C3%B0", "title": "Filemonsbr\u00e6vi\u00f0", "text": "Filemonsbr\u00e6vi\u00f0 er \u00e6tla\u00f0 Filemoni og er einasta einstaklingabr\u00e6v av Paulusar hond, sum er var\u00f0veitt. Ta\u00f0 vendir s\u00e6r ikki til eitt kirkjuli\u00f0 ella ein kirkjuli\u00f0sfyrist\u00f8\u00f0umann, men til ein h\u00e1ttvirdan kristnan mann, Filemon at navni. Hann hoyrdi til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Kolessa. Helst man hann hava veri\u00f0 m\u00fagvandi ma\u00f0ur, \u00e1tt st\u00f3r og r\u00fams\u00e1tt h\u00fas, av t\u00ed at kirkjuli\u00f0 var \u00ed h\u00fasi hansara. Hann var g\u00f3\u00f0ger\u00f0in, l\u00edvga\u00f0i hj\u00f8rtu teirra heilagu. Stutta einstaklingsbr\u00e6vi\u00f0 er skriva\u00f0 og sent samstundis sum Kolossabr\u00e6vi\u00f0. \u00cd br\u00e6vinum eru heilsanir fr\u00e1 somu f\u00f3lkum - og Onesimus, sum br\u00e6vi\u00f0 er um - ver\u00f0ur eisini nevndur \u00ed Kolossabr\u00e6vinum. Filemonsbr\u00e6vi\u00f0 hoyrir t\u00ed til teirra, sum skriva\u00f0 eru \u00ed fangah\u00fasi fyrst \u00ed 60-\u00e1runum.\n\n\u00c6tlanin \n\nT\u00e1 i\u00f0 Paulus sendir hetta br\u00e6vi\u00f0 vi\u00f0, er ta\u00f0:\n\n at siga fr\u00e1 og v\u00e1tta ta\u00f0, hent er Onesimusi\n at leggja Filemoni r\u00edkan vi\u00f0 at taka \u00edm\u00f3ti honum sum elska\u00f0an br\u00f3\u00f0ur og tessvegna\n ver\u00f0a honum til hj\u00e1lpar, n\u00fa i\u00f0 hart leika\u00f0i \u00e1\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "12141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Whitney%20Houston", "title": "Whitney Houston", "text": "Whitney Elizabeth Houston (f. 9. august 1963 \u00ed Newark, New Jersey - d. 11. februar 2012 \u00ed Kalifornia ) var songkvinna og sj\u00f3nleikari \u00ed USA. Hon var ein av teimum songkvinnum, i\u00f0 hevur selt flest fl\u00f8gur \u00ed heiminum, fleiri enn 200 milli\u00f3nir eint\u00f8k. Eisini var hon ein tann kvinnan, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 flestar hei\u00f0ursl\u00f8nir nakrant\u00ed\u00f0. Houston hevur fingi\u00f0 30 Billboard-hei\u00f0ursbr\u00f8v, 22 American Music Awards og tv\u00e6r Emmy Awards. Innan filmsheimin gj\u00f8rdist Whitney Houston eisini serliga kend \u00ed 1992 vi\u00f0 filminum \"The Bodyguard\", har hon sp\u00e6ldi saman vi\u00f0 Kevin Costner. Leygardagin 11. februar \u00ed 2011 doy\u00f0i kvinnan vi\u00f0 t\u00ed st\u00f3ru r\u00f8ddini; kenda songkvinnan, sj\u00f3nleikarakvinnan, framlei\u00f0slustj\u00f3rin og modellin, Whitney Houston \u00ed einum hotelr\u00fami \u00ed Beverly Hilton Hotel \u00ed Los Angeles, Kalifornia. Enn er ikki v\u00edst, hv\u00ed hon doy\u00f0i. Ta\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 hildi\u00f0, at ta\u00f0 sum gj\u00f8rdi av vi\u00f0 hana, var r\u00fasdrekka ella r\u00fasevni, sum Whitney leingi hev\u00f0i havt trupulleikar vi\u00f0. Whitney var einans 48 \u00e1ra gomul. \n\nHon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Newark \u00ed New Jersey, inn \u00ed eina mi\u00f0al innt\u00f8ku familju, sum longu hev\u00f0i tvey b\u00f8rn \u00e1\u00f0renn hana. P\u00e1pi hennara var herma\u00f0ur og mamma hennara var gospel-sangarinna, naka\u00f0 sum kom at hava st\u00f3ran t\u00fddning fyri Whitney. Hon hev\u00f0i nevniliga arva\u00f0 ta st\u00f3ru, v\u00f8kru r\u00f8ddina fr\u00e1 mammu s\u00edni, og sum 11 \u00e1ra gomul byrja\u00f0i hon sum solistur at syngja vi\u00f0 gospel-k\u00f3rinum \u00ed New Hope Baptist Kirkjuni \u00ed Newark. Hon f\u00f3r ofta vi\u00f0 mammu s\u00edni, t\u00e1 i\u00f0 hon framf\u00f8rdi \u00ed n\u00e1ttklubbum, og onkunt\u00ed\u00f0 f\u00f3r hon eisini sj\u00e1lv upp \u00e1 pallin at syngja vi\u00f0 mammuni. Ta\u00f0 var her at fleiri fl\u00f8guframlei\u00f0arir fingu \u00e1huga fyri henni, men mamman vildi ikki lata hana geva nakra fl\u00f8gu \u00fat, fyrr enn hon var li\u00f0ug \u00ed studentask\u00falanum. T\u00e1 i\u00f0 hon var li\u00f0ug \u00ed sk\u00falanum, skriva\u00f0i hon s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 fl\u00f8gufelagi\u00f0 Artista. \"Ein av teimum mest spennandi r\u00f8ddunum \u00ed \u00e1rav\u00eds\", skriva\u00f0i vi\u00f0urkenda bla\u00f0i\u00f0 The Rolling Stone aftan\u00e1 at hava hoyrt hennara debutalbum, sum var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1985. Fyrsta pl\u00e1ta hennara seldi 25 mili\u00f3nir eint\u00f8k.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudiepl\u00e1tur/fl\u00f8gur \n\n 1985: Whitney Houston\n 1987: Whitney\n 1990: I'm Your Baby Tonight\n 1998: My Love Is Your Love\n 2002: Just Whitney\n 2003: One Wish: The Holiday Album\n 2009: I Look to You\n\nFilmst\u00f3nleikur/lj\u00f3\u00f0spor \n\n 1992: The Bodyguard\n 1995: Waiting to Exhale\n 1996: The Preacher's Wife\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur \n\n 2000: Whitney: The Greatest Hits\n 2001: Love, Whitney\n 2004: Artist Collection: Whitney Houston\n 2007: The Ultimate Collection\n\nVideo/DVD  \n\n1991: Welcome Home Heroes with Whitney Houston\n1997: Classic Whitney Concert\n1999: VH1 Divas Live '99\n2000: The Greatest Hits\n2000: Fine\n2002: Whatchulookinat Video/Whatchulookinat Behind-the-Scenes Footage/Love to Infinity Megamix Video\n2004: Artist Collection: Whitney Houston\n\nFilmar \n\nSum sj\u00f3nleikarakvinna bleiv Whitney eisini kend v\u00ed\u00f0a um vi\u00f0 fyrsta filmi hennara, The Bodyguard, har hon sp\u00e6lir ein songkvinna, sum hevur fingi\u00f0 s\u00e6r ein l\u00edvverja til at verja seg \u00edm\u00f3ti einum \u00f8rum fjeppara. USA Today metti filmin at vera \u00edmillum 25 t\u00e6r mest minnir\u00edku filmsl\u00f8turnar \u00ed 25 \u00e1r.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "12142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Or%C3%B0t%C3%B8k%20S%C3%A1lomons", "title": "Or\u00f0t\u00f8k S\u00e1lomons", "text": "Or\u00f0t\u00f8kini eru uppbygd av fleiri sm\u00e1um or\u00f0t\u00f8ks\u00f8vnum. N\u00e6r, tey eru sett saman, veit eingin vi\u00f0 vissu. N\u00f3gvir halda \u00e1 d\u00f8gum Ezekia (7. \u00f8ld f.Kr.), t\u00e1 i\u00f0 tala\u00f0 ver\u00f0ur um menn Ezekia \u00ed 25. og 29. kap. A\u00f0rir halda, at Or\u00f0t\u00f8kini eru vor\u00f0in sett saman eftir \u00fatlegdina. B\u00f3kin eitur \u00e1 hebraiskum Misle, i\u00f0 er Misle Salomo, stytt \"Or\u00f0t\u00f8k S\u00e1lomons\". \u00cd Septuaginta ver\u00f0ur hon stutt og greitt nevnd Paroimiai, i\u00f0 merkir \"Or\u00f0t\u00f8kini\". B\u00f3kin er skriva\u00f0 av S\u00e1lomon. \n\nOr\u00f0t\u00f8kini eru meginpartin um l\u00edvsv\u00edsd\u00f3m, vunnin \u00far l\u00edvsroyndum. Vanligt var \u00ed Eysturlondum, og annars \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum mentanum, at mynda ein t\u00edl\u00edkan l\u00edvsv\u00edsd\u00f3m vi\u00f0 f\u00e1um, fyndigum or\u00f0um, sum seinni v\u00f3r\u00f0u savna\u00f0 og fingu heiti\u00f0 v\u00edsd\u00f3msb\u00f3kmentir. \u00c1 mangan h\u00e1tt eru tey \u00f3gvuliga allmennilig. Tey royna ikki at loysa tilverunnar g\u00e1tur, men veita r\u00e1\u00f0, l\u00edvsreglur og \u00e1minningar til dagliga l\u00edvi\u00f0. \n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "12146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Pauli%20Olsen", "title": "J\u00f3n Pauli Olsen", "text": "J\u00f3n Pauli Olsen (f\u00f8ddur 17. august 1968) \u00far V\u00e1gi er venjari hj\u00e1 kvinnulandsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum, hann t\u00f3k vi\u00f0 starvinum \u00ed september 2012. Hann er fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari \u00far V\u00e1gi. J\u00f3n Pauli er giftur vi\u00f0 Siri\u00f0 Stenberg \u00far V\u00e1gi.\n\nL\u00edvslei\u00f0in sum venjari\n\nVenjari hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, VB/Sumba, VB og VB/TB \n\nJ\u00f3n Pauli Olsen var venjari hj\u00e1 VB/Sumba \u00ed 2009, t\u00e1 VB/Sumba vann 1. deild og rykti upp \u00ed bestu mansdeildina. J\u00f3n Pauli Olsen helt fram sum venjari t\u00e1 gamla felagi\u00f0 VB/Sumba f\u00f3r \u00ed s\u00f8guna 31. desember 2009 og n\u00fdggja li\u00f0i\u00f0 FC Su\u00f0uroy var\u00f0 stovna\u00f0 og skuldi leika \u00ed Vodafonedeildini sum einasta av Su\u00f0uroyar li\u00f0unum. J\u00f3n Pauli vandi eisini VB/Sumba \u00ed 2007 og 2008. Hann var\u00f0 venjari alt kappingar\u00e1ri\u00f0. FC Su\u00f0uroy flutti ni\u00f0ur aftur \u00ed 1. deild eftir bert eitt \u00e1r \u00ed bestu deildini. N\u00fdggjur venjari var\u00f0 s\u00ed\u00f0an settur til 2011.\n\nJ\u00f3n Pauli hevur dr\u00fagvar royndir sum venjari og hj\u00e1lparvenjari. Hann royndi seg fyrstu fer\u00f0 sum venjara sum 19 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann vandi ungd\u00f3msdeildina. \u00cd 2005 byrja\u00f0i hann aftur sum venjari, hesafer\u00f0 vandi hann felagsdreingjali\u00f0i\u00f0 VB/TB saman vi\u00f0 Milan. \u00darslitini v\u00f3ru sera g\u00f3\u00f0. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 vann li\u00f0i\u00f0 gull, og \u00e1ri\u00f0 eftir v\u00f3ru teir greipuvinnarar..\n\nLandsli\u00f0svenjari \nJ\u00f3n Pauli Olsen gj\u00f8rdist venjari hj\u00e1 f\u00f8royska U19 landsli\u00f0num hj\u00e1 gentum \u00ed apr\u00edl 2012. Hann var venjari hj\u00e1 teimum til hann gj\u00f8rdist venjari hj\u00e1  f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num \u00ed september 2012. Fyrsti dysturin hj\u00e1 kvinnulandsli\u00f0num vi\u00f0 J\u00f3n Paula sum venjara var leiktur 28. november 2012 m\u00f3ti Luksemburg \u00e1 \u00fativ\u00f8lli, talan var um ein vinardyst. F\u00f8royar vann dystin 6-0. Dysturin gj\u00f8rdist s\u00f8guligur, t\u00ed eitt heimsmet var\u00f0 sett \u00ed 61. minutti, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e1 17 \u00e1ra gamla Ey\u00f0v\u00f8r Klakkstein \u00far K\u00cd var\u00f0 skift inn. Mamma hennara, t\u00e1 39-\u00e1ra gamla B\u00e1ra Skaale Klakkstein, var nevniliga vi\u00f0 longu fr\u00e1 byrjan av dystinum, og teir s\u00ed\u00f0stu 30 minuttirnar av dystinum sp\u00e6ldu m\u00f8\u00f0gurnar landsdyst saman, og ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8guni, at ta\u00f0 er hent \u00ed einum landsdysti, at m\u00f3\u00f0ur/d\u00f3ttir ella fa\u00f0ir/sonur sp\u00e6la landsdyst \u00e1 sama li\u00f0i\u00f0 \u00ed senn.\n\n\u00cd apr\u00edl 2013 lutt\u00f3k f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 til eina HM undankapping, ein \"premliminary round\". F\u00f8royar var \u00ed b\u00f3lki B saman vi\u00f0 Georgia, Litava og Montenegro. F\u00f8royar vann tveir dystir og sp\u00e6ldi ein dyst javnan. Li\u00f0i\u00f0 fekk 7 stig og vann kl\u00e1rt B b\u00f3lkin. Tvey tey fremstu li\u00f0ini komu v\u00ed\u00f0ari \u00ed hv\u00f8rjum b\u00f3lki, \u00ed B b\u00f3lkinum v\u00f3ru ta\u00f0 F\u00f8royar vi\u00f0 7 stigum og Montenegro vi\u00f0 5 stigum, i\u00f0 komu v\u00ed\u00f0ari. J\u00f3n Pauli var venjari til hesa kapping, hj\u00e1lparvenjari var Ingun Hansen.\n\nUEFA A venjarapr\u00f3gv \n\nJ\u00f3n Pauli Olsen f\u00f3r \u00ed februar 2010 undir \u00fatb\u00fagving til UEFA A venjara, frammanundan hev\u00f0i hann UEFA B venjarapr\u00f3gv..\n\nL\u00edvslei\u00f0in sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed F\u00f8royum og Danmark \n\nJ\u00f3n Pauli Olsen leikti \u00f8ll ungd\u00f3ms\u00e1rini vi\u00f0 VB og seinni sum vaksin sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 VB og seinni VB/Sumba. Hann sp\u00e6ldi mest sum \u00e1lopsleikari men eisini \u00e1 mi\u00f0v\u00f8llinum og nakrar fer\u00f0ir eisini \u00ed verjuni. N\u00f8kur \u00e1r \u00ed 1990'unum b\u00fa\u00f0i J\u00f3n Pauli \u00ed Danmark, har hann var \u00ed lestar\u00f8rindum. Tey \u00e1rini leikti hann vi\u00f0 KB, \u00cdF F\u00f8royar og B93, men fleiri fer\u00f0ir v\u00f3ru bo\u00f0 eftir honum at leika vi\u00f0 VB og so fleyg hann heim at sp\u00e6la dyst vi\u00f0 VB. \u00cd 1993 sp\u00e6ldi hann alla seinnu h\u00e1lvuna vi\u00f0 VB, sj\u00e1lvt um hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Danmark..\n\nToppskorari \u00ed 1990 \n\n\u00cd 1990 var J\u00f3n Pauli Olsen mest skorandi leikari \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini. J\u00f3n Pauli er bert 3 m\u00e1l aftanfyri mest skorandi leikaran \u00ed VB yvirh\u00f8vur.\n\nF\u00f8royameistari \u00e1r 2000 \n\nJ\u00f3n Pauli Olsen hevur einafer\u00f0 vunni\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0, ta\u00f0 var vi\u00f0 VB/Sumba \u00ed 2000. J\u00f3n Pauli sp\u00e6ldi vi\u00f0 allar dystirnir ta\u00f0 f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 og sat ongant\u00ed\u00f0 \u00e1 bonkinum..\n\nAltj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsdystir \n\nJ\u00f3n Pauli Olsen hevur sp\u00e6lt ein dyst \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi, ta\u00f0 var vi\u00f0 VB/Sumba m\u00f3ti Brno \u00ed Kekkia \u00ed 1998. J\u00f3n Pauli var j\u00fast fluttur heimaftur til F\u00f8roya \u00far Danmark t\u00e1. Hann hevur t\u00f3 ikki sp\u00e6lt nakran landsdyst. .\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\n\nOlsen, J\u00f3n Pauli\nOlsen, J\u00f3n Pauli\nV\u00e1gbingar\nOlsen, J\u00f3n Pauli"}
{"id": "12148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rk%20Herup%20Olsen", "title": "Bj\u00f8rk Herup Olsen", "text": "Bj\u00f8rk Herup Olsen (f\u00f8dd 2. oktober 1991) er ein av bestu langteina rennari \u00ed F\u00f8royum millum f\u00f8royskar kvinnur. Bj\u00f8rk er limur \u00ed rennifelagnum Bragdi\u00f0 \u00ed Havn og Helsing\u00f8r IF \u00ed Danmark. Bj\u00f8rk hevur runni\u00f0 s\u00ed\u00f0an hon var 13 \u00e1ra gomul og hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursmerki og hevur sett f\u00f8roysk met.\n\nPers\u00f3nlig met \n\n 800 metrar: 2:20.01 G\u00f8teborg, Sv\u00f8r\u00edki 4. juli 2010  (f\u00f8royskt met) \n 1500 metrar: 4:37.83 G\u00f8teborg, Sv\u00f8r\u00edki 3. juli 2010  (f\u00f8royskt met) \n 3000 metrar: 9:59.91 Pennsylvania, USA 28. januar 2012  (f\u00f8royskt met) Bj\u00f8rk er fyrsta f\u00f8royska kvinnan sum hevur runni\u00f0 3000 metrar undir 10 minuttir.\n 5000 metrar: 17:12,75 \u00ed Ohio (f\u00f8royskt met)\n 5 km: 17:56 Klaksv\u00edk 5. juni 2010\n 10 km: 36:16 Runav\u00edk 22. juni 2010 \n 1500 metrar - innandura: 4:38,04 Reykjav\u00edk International Games, \u00cdsland 17. januar 2010 \n 1 m\u00edl - innandura: 5:19,35 Reykjav\u00edk 20. januar 2008 \n 3000 metrar - innandura: 10:02,47 Skive 6. mars 2010 (f\u00f8royskt innandura met)\n 3000 metrar for\u00f0arenning: 11:28,38 T\u00f3rsbreyt 8. august 2010 (f\u00f8royskt met)\n\nDanska U20 junior landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti \n\nBj\u00f8rk Herup Olsen var vi\u00f0 \u00ed danska U20 landsli\u00f0num. Bj\u00f8rk var\u00f0 \u00fattikin, t\u00ed hon var tann gentan \u00ed aldursb\u00f3lkinum 15-19 \u00e1r, sum rann skj\u00f3tast \u00e1 3000 metra teininum .\n\nKeldur \n\n Foroya.fo, Bj\u00f8rk Herup Olsen ger aftur um seg.\n Sportal.fo, Gull til Bj\u00f8rk og R\u00fana.\n Kringvarp.fo, Bj\u00f8rk vann gull \u00ed \u00cdslandi.\n Statletik.dk Bj\u00f8rk Herup Olsen - 91 - KIF\n Portal.fo, Bj\u00f8rk setti n\u00fdtt met\n afrek.fri.is\n Kif-atletik.dk\n esbjerg-am.dk\n Athletics.fo, Altj\u00f3\u00f0a d\u00e1mur \u00e1 T\u00f3rsbreyt seinasta leygardag.\n Trackandfield.se\n Sportal.fo, Met og bronsa til Bj\u00f8rk.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Bragdid.fo\n\nOlsen, Bj\u00f8rk Herup\nOlsen, Bj\u00f8rk Herup"}
{"id": "12149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hekla", "title": "Hekla", "text": "Hekla er eitt gosfjall \u00ed \u00cdslandi, i\u00f0 er 1 488 metrar h\u00f8gt. Eggert Olafsson og Bjarni P\u00e1lsson v\u00f3ru fyrstir upp \u00e1 Heklu. Ta\u00f0 var \u00ed 1750.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur \n\nGosfj\u00f8ll\nFj\u00f8ll\n\u00cdsland"}
{"id": "12156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tummas%20Gudmundsen", "title": "Tummas Gudmundsen", "text": "Tummas Gudmundsen er DJ, T\u00f3nleikari og \u00datvarpsvertur. Tummas Gudmundsen er nokk best kendur sum DJ TummiX og vertur \u00ed \u00fatvarpssendingini 15 t\u00e6r bestu fr\u00e1 2004 til 2007.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Myspace.com, Sj\u00e1lvgj\u00f8rdur t\u00f3nleikur fr\u00e1 DJ TummiX.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "12158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DJ", "title": "DJ", "text": "DJ er stitting fyri \"disco jockey\" i\u00f0 seirrni er blivi til \"disc jockey\". \n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "12160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Kirstin%20Thomsen", "title": "Anna Kirstin Thomsen", "text": "Anna Kirstin Thomsen (f\u00f8dd 11. februar 1946) er av Tv\u00f8royri og b\u00fdr har saman vi\u00f0 manni s\u00ednum Knud Stein\u00f8, sum er l\u00e6kni. Anna Kirstin er saman vi\u00f0 beiggja s\u00ednum Thomas Frederik Thomsen, stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni p/f Segllofti\u00f0. Anna Kirstin Thomsen er \u00fatb\u00fagvin korrespondent \u00ed enskum og t\u00fdskum.\n\nM.A. Jacobsens vir\u00f0isl\u00f8n fyri Mentanaravrik 2008 \n\n\u00cd 2008 fekk Anna Kirstin Thomsen handa Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri mentanaravrik 2008. Vir\u00f0isl\u00f8nina fekk hon fyri virksemi hennara \u00ed bygningunum hj\u00e1 Kongaliga einahandilinum \u00e1 Tv\u00f8royri.\nGrundgevingingin hj\u00e1 d\u00f3msnevndini var solj\u00f3\u00f0andi:\n\n\"Anna Kirstin er elds\u00e1lin, sum l\u00edvgar og r\u00edkar, har hon virkar. Ta\u00f0 veri innan t\u00f3nleik, undirhald, ella t\u00e1 i\u00f0 hon l\u00e6rir f\u00f3lk kring landi\u00f0 at dansa.\n\nVi\u00f0 \u00e1haldni og hugflogi, skynsemi og st\u00f3rsinni hevur Anna Kirstin tiki\u00f0 stig til at umv\u00e6la, var\u00f0veita og lata upp dyrnar til ein t\u00fd\u00f0andi part av mentanararvi okkara: bygningarnar hj\u00e1 Kongaliga einahandlinum \u00e1 Tv\u00f8royri. \n\nUm hesar karmar er sprottin ein s\u00f8guligur og n\u00fat\u00edmans mentanarpallur og eitt livandi ungd\u00f3msh\u00fas. \n\nHer st\u00edga f\u00f8tur, i\u00f0 undan f\u00f3ru, inn aftur \u00ed ringin, og saman tr\u00edna vit dansin inn \u00ed framt\u00ed\u00f0ina.\"\n\n\u00c1rsins her\u00f0aklapp 2008 fr\u00e1 portal.fo \n\nAnna Kirstin fekk \"\u00c1rsins her\u00f0aklapp 2008\" fr\u00e1 Portal.fo. Hetta er ein serst\u00f8k Planet vir\u00f0isl\u00f8n, sum ver\u00f0ur latin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Tfthomsen.com Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Seglloftinum \u00e1 Tv\u00f8royri.\n Myndir av Seglloftinum og Gamla Kongaliga Einahandlinum \u00e1 Flickr.com.\n Segllofti\u00f0 \u00e1 Facebook\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nSu\u00f0uroy\nPlanet Awards vinnari\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "12166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beinisv%C3%B8r%C3%B0", "title": "Beinisv\u00f8r\u00f0", "text": "Beinisv\u00f8r\u00f0 er 469 metrar h\u00f8gt forberg \u00ed Su\u00f0uroynni, millum bygdirnar Sumba og Lopra. Beinisv\u00f8r\u00f0 er sermerkt og s\u00e6st n\u00f3gvasta\u00f0nis fr\u00e1. Beinisv\u00f8r\u00f0 er ta\u00f0 n\u00e6sth\u00e6gsta forbergi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, bara Enniberg er h\u00e6gri. N\u00f3gvir flytifuglar byggja rei\u00f0ur hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Beinisv\u00f8r\u00f0i. Sumbingar plagdu fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini at s\u00edga ni\u00f0ur \u00ed bergi eftir fugli og eggum. Enn fara sumbingar \u00ed stakkin vi\u00f0 Beinisv\u00f8r\u00f0 eftir lunda.\n\nYrkingar nevna Beinisv\u00f8r\u00f0 \n\nKenda skaldi\u00f0 Poul F. Joensen (1898-1970),  \u00far Sumba yrkti ofta um Beinisv\u00f8r\u00f0. Janus Djurhuus (1881-1948), sum ikki er minni kendur enn P\u00f3l F. yrkti eisini um Beinisv\u00f8r\u00f0.\n\nBeinisv\u00f8r\u00f0 rapa\u00f0i \n\n\u00cd 1975 rapa\u00f0i ein partur av Beinisv\u00f8r\u00f0i, og n\u00f3gvar lomvigar\u00f8kur v\u00f3ru oy\u00f0ilagdar og fleiri sta\u00f0arn\u00f8vn eru n\u00fa horvin .\n\nHesturin vi\u00f0 Beinisv\u00f8r\u00f0 \n\nGamli vegurin millum Lopra og Sumba f\u00f8rir ni\u00f0an \u00e1 Hestin, hagani er stutt til Beinisv\u00f8r\u00f0. Vegurin er t\u00e6tt vi\u00f0 eggina, eitt n\u00fa kunnu bilar ella bussar st\u00f8\u00f0ga vi\u00f0 st\u00f3ru antennuna uppi \u00e1 Hestinum og s\u00ed\u00f0an kunnu f\u00f3lk ganga umlei\u00f0 50 metrar \u00fat til eggina og eyglei\u00f0a fuglabergi\u00f0 Beinisv\u00f8r\u00f0. St\u00f8\u00f0gast kann eisini eitt sindur longri ni\u00f0ri mitt \u00ed einum brei\u00f0um svingi, har eru bert umlei\u00f0 20-30 metrar til eggina. Har liggur ein tr\u00e6br\u00fagv, sum var\u00f0 l\u00f8gd har einafer\u00f0 kongalig vitjan var \u00ed Su\u00f0uroynni. Eitt skelti er sett upp har, sum \u00e1varar f\u00f3lk, so tey ikki ganga seg \u00fatav eggini.\n\nSumbiartunnilin er undir Beinisv\u00f8r\u00f0i \n\nSumbiartunnilin var \u00ed ger \u00ed fleiri \u00e1r, hann var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 1997. Tunnilin fer \u00edgj\u00f8gnum bergi\u00f0 Beinisv\u00f8r\u00f0 og er 3.240 metrar langur .\n\nMyndasavn\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar og keldur \n Visitsuduroy.fo\n Sumba.fo - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sumbiar kommunu-  Myndasavn, myndir av Beinisv\u00f8r\u00f0\n Myndir \u00e1 Flickr.com av Beinisv\u00f8r\u00f0\n\nSu\u00f0uroy\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nBj\u00f8rg \u00ed F\u00f8royum\nBj\u00f8rg \u00ed Su\u00f0uroynni\nSumba"}
{"id": "12167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gj%C3%B3gvar%C3%A1fjall", "title": "Gj\u00f3gvar\u00e1fjall", "text": "Gj\u00f3gvar\u00e1fjall er 345 metrar h\u00f8gt fjall \u00ed Su\u00f0uroynni. Vestasti b\u00fdlingurin \u00ed V\u00e1gi er \u00e1 Gj\u00f3gvar\u00e1fjalli. Sunnanfyri Gj\u00f3gvar\u00e1fjall er V\u00e1gsei\u00f0i, M\u00falin og M\u00falatangi. Nor\u00f0anfyri Gj\u00f3gvar\u00e1fjall er F\u00e1mara.\n\nSangurin \"V\u00e1gsbygd\" \n\nV\u00e1gssangurin \"V\u00e1gsbygd m\u00edn heimbygd\", sum Napoleon Mortensen hevur yrkt, nevnir Gj\u00f3gvar\u00e1fjall longu \u00ed fyrsta \u00f8rindi:\n\n\"V\u00e1gsbygd, m\u00edn heimbygd, so pr\u00fa\u00f0 her liggur t\u00faGj\u00f3gvar\u00e1fjalli\u00f0, stint her stendur t\u00faSt\u00f3r\u00e1ir renna her, fj\u00f8r\u00f0urin vakur erV\u00e1gsei\u00f0i\u00f0 okkum hei\u00f0ur ber\"''\n\nKeldur \n Us.fo. \n Wedding.fo.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n V\u00e1gs kommuna\n Visitsuduroy.fo\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nV\u00e1gur"}
{"id": "12177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Barks", "title": "Carl Barks", "text": "Carl Barks (f\u00f8ddur 27. mars 1901 \u00ed Merrill, Oregon, dey\u00f0ur 25. august 2000 \u00ed Grants Pass, Oregon) var ein kendur teknir\u00f8\u00f0srith\u00f8vundur og -teknari. Hann er serliga kendur fyri at skriva um og tekna figurarnar hj\u00e1 The Walt Disney Company. Barks t\u00f3k Dunnald, sum \u00ed teknifilmunum bert var eitt fja\u00f0urkl\u00e6tt illsinnisv\u00e6tti, og gj\u00f8rdi hann so vi\u00f0 og vi\u00f0 fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0an og menniskjansligan. T\u00e1 ta\u00f0 ikki var n\u00f3g miki\u00f0, skapa\u00f0i hann ein skara av pers\u00f3nligheitum runt um Dunnald og gav teimum s\u00edn egna b\u00fd at b\u00faleikast \u00ed, Dunnuv\u00edk. L\u00edvssterkir eykapers\u00f3nar blivu eitt av hansara v\u00f8rumerkjum.\n\nFr\u00e1 1935 til 1942 gj\u00f8rdi Carl Barks teknifilmar hj\u00e1 Walt Disney Productions (n\u00fa The Walt Disney Company), og hevur hann veri\u00f0 vi\u00f0 til at gj\u00f8rt 40 stuttfilmar og 3 langfilmar, langfilmarnir eru Sn\u00f3hv\u00edta og teir sjey dv\u00f8rgarnir, Fantasia og Bambi.\n \nFr\u00e1 1942 til 1966 arbeiddi Carl Barks fulla t\u00ed\u00f0 fyri forlagi\u00f0 Western Publishing, og var ta\u00f0 har hann gj\u00f8rdist kendur fyri s\u00f8gurnar um Dunnald Dunnu, G\u00edrik Gvagg og \u00f8ll hini. Men hann gj\u00f8rdi eisini nakrar f\u00e1ar s\u00f8gur vi\u00f0 stuttligum dj\u00f3rum, sum Disney ikki \u00e1tti r\u00e6ttindini til.\n\n\u00cd 1966 skuldi Barks pensionerast, men forlagi\u00f0 fekk yvirtala\u00f0 hann til at arbei\u00f0a partt\u00ed\u00f0. Fr\u00e1 1966 til 1972 gj\u00f8rdi hann einar 25 s\u00f8gur vi\u00f0 sk\u00f3tali\u00f0inum hj\u00e1 piltunum.\n\nEftir 1972 var\u00f0 Barks yvirtala\u00f0ur tv\u00e6r fer\u00f0ir til at skriva eina s\u00f8gu afturat. Ta fyrru tekna\u00f0i William Van Horn. Tann seinna finst \u00ed tveimum\u00fatg\u00e1vum, a\u00f0ra hevur Patrick Block tekna\u00f0, hina hevur hollendarin Daan Jippes tekna\u00f0.\n\n\u00cd alt skriva\u00f0i og tekna\u00f0i Barks umlei\u00f0 750 s\u00f8gur og 7000 s\u00ed\u00f0ur. 90 av teimum bestu s\u00f8gunum hj\u00e1 honum eru givnar \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed Carl Barks savninum.\n\nS\u00ed eisini \n Carl Barks savni\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Carl Barks \u00e1 ComicWiki (danskt)\n Carl Barks \u00e1 INDUCKS (vel m\u00e1l)\n Carl Barks \u00e1 Minetegneserier (norskt)\n Carl Barks \u00e1 Internet Movie Database (enskt) \n\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 2000\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nDisney"}
{"id": "12183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tokuma%20Japan%20Communications", "title": "Tokuma Japan Communications", "text": "Tokuma Japan Communications er t\u00f3nleikadeildin hj\u00e1 japanska \u00fatg\u00e1vufelagnum, sum alment kallast Tokuma Shoten Publishing Co., Ltd. \u00c1 japanskum \u682a\u5f0f\u4f1a\u793e\u5fb3\u9593\u66f8\u5e97 Kabushigaisha Tokuma Shoten. S\u00ed\u00f0ani 1954 hevur felagi\u00f0 givi\u00f0 b\u00e6\u00f0i sp\u00e6lifilmar, teknifilmar (anime) og teknir\u00f8\u00f0ir (manga) \u00fat. T\u00f3nleikadeildin hevur \u00edmillum anna\u00f0 givi\u00f0 \u00fat pl\u00e1tur hj\u00e1 kenda b\u00f3lkinum Perfume.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fat eftir \n\n Tokuma Shoten Publishing Co. Ltd. (TSPCL)\n Tokuma Japan Communications T\u00f3nleikadeildin hj\u00e1 Tokuma\n\nJapan\nFyrit\u00f8kur\nT\u00f3nleikur\nPl\u00e1tufel\u00f8g"}
{"id": "12185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Copenhagen%20Records", "title": "Copenhagen Records", "text": "Copenhagen Records er eitt danskt pl\u00e1tufelag, vi\u00f0 n\u00f8krum av teimun st\u00f8rstu donsku\nkunstnarunum, m.a. Nephew, Alphabeat, Niarn, svensku Agnes og f\u00f8roysku Eiv\u00f8r\n\nDonsk pl\u00e1tufel\u00f8g"}
{"id": "12190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kana", "title": "Kana", "text": "Kana b\u00f3kstavir v\u00f3ru mentir \u00ed Japan millum \u00e1r 700 e.Kr.f. og \u00e1r 900 e.Kr.f. Teir eru partir av japanska skriftm\u00e1linum og eru fonetiskir, ta\u00f0 vil siga, at hv\u00f8r b\u00f3kstavur gevur s\u00edtt egna lj\u00f3\u00f0, men merkir einki einsamalt. Ta\u00f0 eru tvey sl\u00f8g av Kana; Hiragana og Katakana. Katakana b\u00f3kstavir vera n\u00fdttir til at eftirl\u00edkna lj\u00f3\u00f0ini \u00ed l\u00e1nior\u00f0um. L\u00e1nior\u00f0 eru or\u00f0, sum eru l\u00e1nt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum tungum\u00e1lum, sum til d\u00f8mis, \"resutoran\", i\u00f0 er matstova \u00e1 enskum. Hiragana verur n\u00fdtt, t\u00e1 \u00f8ll japansk or\u00f0 skulu skrivast, t\u00f3 uttan l\u00e1nior\u00f0. \n\nYtri tenglar: \nJapanska Kana Copybook (PDF)\n\nM\u00e1l\nJapan\n\nde:Japanische Schrift#Kana"}
{"id": "12193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20Hansen", "title": "Georg Hansen", "text": "Georg Hansen. Fulla navn hansara var Casper Georg Hansen. Vanliga nevndur Bakar Hansen. Hann er f\u00f8ddur \u00ed Nex\u00f8, Bornholm 3. september \u00ed 1844 og dey\u00f0ur 15. februar 1924. \n\nDanir"}
{"id": "12194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ayaka%20Nishiwaki", "title": "Ayaka Nishiwaki", "text": "Ayaka Nishiwaki (japanskt: \u897f\u8107 \u7dbe\u9999, Nishiwaki Ayaka), verur r\u00f3pt A-chan (\u3042\uff5e\u3061\u3083\u3093). Er sangari \u00ed japanska elektropop t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Perfume.\n\nNishiwaki var borin \u00ed heim og vaks upp \u00ed Hiroshima, har hon gekk \u00e1 sj\u00f3nleikara sk\u00fala vi\u00f0 s\u00ednum vinum og n\u00faverandi limunum \u00ed Perfume, Yuka Kashino and Ayano \u014cmoto.\n\nHon stovna\u00f0i b\u00f3lkin Perfume \u00ed 2001 saman vi\u00f0 Kashino og fyrrverandi liminum Y\u016bka Kawashima, sum stutt eftir f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum fyri at br\u00faka meiri t\u00ed\u00f0 upp\u00e1 lestur. Eftir langt pr\u00e1t vi\u00f0 m\u00f3\u00f0ur s\u00edna, sum helt at ein trio hev\u00f0i meiri upp\u00e1 seg \u00e1 einum palli, spurdi Nishiwaki \u014cmoto um hon vildi kom\u00ed b\u00f3lkin.\n\nYngra systurin Sayaka er limur \u00ed b\u00f3lkinum \"9nine\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Amuse Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00f3lkinum Perfume\n\nJapanskir t\u00f3nleikarar\nJapanskar songkvinnur"}
{"id": "12196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aasmund%20Olavsson%20Vinje", "title": "Aasmund Olavsson Vinje", "text": "Aasmund Olavsson Vinje (f\u00f8ddur 6. apr\u00edl 1818 \u00ed Telemark fylki, Noreg, dey\u00f0ur 30. juli 1870 \u00ed Hadeland) var ein norskur rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur. Kendar yrkingar eftir Vinje eru \u00abV\u00e5ren\u00bb, \u00abVed Rundarne\u00bb, \u00abDen dag kjem aldri\u00bb og \u00abBl\u00e5mann\u00bb. Hann vaks upp \u00ed Vinjestoga \u00ed Telemark fylki. H\u00f3ast familjan var f\u00e1t\u00f8k var \u00e1hugin fyri b\u00f3kmentum st\u00f3rur, og Vinje fekk skj\u00f3tt alsk til b\u00f3kina. \n\nHan gekk \u00e1 Heltbergs studentfabrikk og las seinni til jurist. Han var politiskt aktivur og var\u00f0 koyrdur \u00far starvinum sum statsg\u00f3\u00f0kendur juristur t\u00e1 hann fanst at uttanr\u00edkispolitikkinum hj\u00e1 stj\u00f3rnini. Vinje ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum ein undangonguma\u00f0ur \u00ed norskum journalistikki vi\u00f0 vikubla\u00f0num D\u00f8len fr\u00e1 1858. \u00c1\u00f0renn hann skriva\u00f0i D\u00f8len var han bla\u00f0ma\u00f0ur, \u00ed gj\u00f8gnum 8 \u00e1r skriva\u00f0i hann heilar 700 greinar \u00ed Drammens Tidende. Sum rith\u00f8vundur skriva\u00f0i hann yrkingar og fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gnir. Skrivist\u00edlurin hj\u00e1 honum var ey\u00f0kendur av hansara evnum at s\u00edggja eina sak fr\u00e1 fleiri s\u00ed\u00f0um, og s\u00fdndi ofta eitt tv\u00eds\u00fdni, millum anna\u00f0 t\u00e1 ta\u00f0 galt norskan nasj\u00f3nalromantikk. Vinje var ein av teim fyrstu i\u00f0 aktivt n\u00fdtti landsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Ivar Aasen. \n\nVinje doy\u00f0i \u00e1 Hadeland, Oppland fylki og var\u00f0 jar\u00f0a\u00f0ur vi\u00f0 S\u00f8sterkirkene \u00e1 Gran. \n\nNor\u00f0menn\nNorskir rith\u00f8vundar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1818\nAndl\u00e1t \u00ed 1870"}
{"id": "12211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/CTD", "title": "CTD", "text": "CTD, Carnitine transporter deficiency, er ein arvalig \u00edlegusj\u00faka, sum for\u00f0ar kroppinum at br\u00faka feitt sum orku, serstakliga \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um uttan mat.\nCarnitini\u00f0 \u00ed kroppinum stavar fr\u00e1 f\u00f8\u00f0i og ver\u00f0ur eisini framleitt \u00ed kroppinum. F\u00f3lk vi\u00f0 CTD hava ein protein feil \u00ed proteininum kalla carnitin transporter, sum f\u00f8ra carnitin inn \u00ed kyknurnar og for\u00f0a fyri, at ta\u00f0 fer \u00far kroppinum.\n\nSj\u00fakuey\u00f0kenni \nVanliga koma fyrstu tekinini og sj\u00fakaey\u00f0kennini av CTD hj\u00e1 n\u00fdf\u00f8ddum og t\u00ed\u00f0liga \u00ed barna\u00e1runum. Tekin kunnu ver\u00f0a \u00f3vanligur heilavirkni, sj\u00fakt hjarta, \u00f8rviti, sp\u00fdggj, v\u00f8ddaveikleiki og l\u00e1gt bl\u00f3\u00f0sukur.\n\nSj\u00fakuavger\u00f0 og sj\u00fakuvi\u00f0ger\u00f0 \nEin kan kannast fyri CTD \u00e1 tr\u00edggjar h\u00e6ttir: 1. M\u00e1ta carnitininnihaldi\u00f0 \u00ed bl\u00f3\u00f0inum. 2. \u00cdlegukanningar. 3. M\u00e1ta virkni av carnitinflytarum \u00e1 dyrka\u00f0um h\u00fa\u00f0kyknum.\n\nVi\u00f0ger\u00f0in fyri CTD er at tilf\u00f8ra carnitin \u00ed so st\u00f3rum mongdum, at innihaldi\u00f0 av carnitini \u00ed bl\u00f3\u00f0inum ver\u00f0ur regulskipa\u00f0.\n\nT\u00edttleiki \n\nHelvtin av F\u00f8roya f\u00f3lki hevur lati\u00f0 seg kanna fyri CTD, 120 eru funnin vi\u00f0 \u00edlegusj\u00fakuni, og ta\u00f0 eru fleiri, enn l\u00e6knarnir h\u00f8vdu v\u00e6nta\u00f0. \u00c1\u00f0renn kanningarnar byrja\u00f0u, var\u00f0 hildi\u00f0, at ein av hv\u00f8rjum 1.300 \u00ed F\u00f8royum mundi hava sj\u00fakuna , n\u00fa v\u00edsir ta\u00f0 seg, at ein av hv\u00f8rjum 400 hevur CTD. A\u00f0rasta\u00f0ni, til d\u00f8mis \u00ed USA, Danmark, Avstralia og Japan, er tali\u00f0 ein av hv\u00f8rjum 40 000. Kanningarnar seinasta \u00e1ri\u00f0 v\u00edsa, at sj\u00fakan kann raka \u00f8ll og ikki bert b\u00f8rn og ung. Tilkomnir menn eru funnir, har aldur og \u00e6\u00f0rak\u00e1lking kundi veri\u00f0 \u00f8rs\u00f8kin til teirra hjartatrupulleikar, men n\u00fa v\u00edsir ta\u00f0 seg at vera CTD.\n\nArvafr\u00f8\u00f0i\n\nS\u00f8ga\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Kunning um CTD fr\u00e1 Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0inum\n F\u00e6ringer i Danmark f\u00e5r tilbud om test for CTD\n\nKeldur \n\nSj\u00fakur\nArvaligar \u00edlegusj\u00fakur"}
{"id": "12212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kikhosti", "title": "Kikhosti", "text": "Kikhosti er smittandi barnasj\u00faka vi\u00f0 her\u00f0indum av hosta og r\u00edkjan fyri br\u00f3stinum. Atvoldin til sj\u00fakuna er bakterian Bordetella pertussis.\n\nSj\u00fakur\nBarnasj\u00fakur"}
{"id": "12213", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Villdunna", "title": "Villdunna", "text": "Villdunna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas platyrhynchos) er tann vanligasta villdunnan \u00ed F\u00f8royum og forfa\u00f0irin til sp\u00f8ku dunnuna, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin sum h\u00fasdj\u00f3r. F\u00f8royska navni\u00f0 dunna stavar samb\u00e6rt m\u00e1lfr\u00f8\u00f0inginum Christian Matras fr\u00e1 Skotsk-g\u00e6liskum tunnag \u00fattala\u00f0 :dunna:;.\n\nVilldunna er vanligasti antarfuglur, sum eigur \u00ed F\u00f8royum. Hon s\u00e6st \u00e1 n\u00f3gvum v\u00f8tnum og \u00e1um. T\u00e6r flestu villdunnurnar eru her alt \u00e1ri\u00f0. T\u00f3 koma nakrar fremmandar villdunnur eisini henda vegin um veturin. \u00cd  mai-juni verpur b\u00f8gan 8-10 egg, sum eru l\u00edka st\u00f3r sum h\u00f8snaregg. Dunnan matar ikki ungarnar, men fer vi\u00f0 teimum, har f\u00f8\u00f0i er.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6lnlycke", "title": "M\u00f6lnlycke", "text": "M\u00f6lnlycke ein b\u00fdur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, sum liggur eystan fyri G\u00f6teborg. Hann hevur umlei\u00f0 15 289 \u00edb\u00fagvar og en v\u00eddd vi\u00f0 7,97 km\u00b2. M\u00f6lnlycke er eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed H\u00e4rryda kommunu.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "12217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagur%20M%C3%A1lsins", "title": "Dagur M\u00e1lsins", "text": "Dagur M\u00e1lsins ella M\u00f3\u00f0urm\u00e1lsdagurin er 25. mars og hevur sum endam\u00e1l at seta m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 \u00ed mi\u00f0depilin og skapa tilvit um n\u00fdtslu og menning av m\u00e1linum. \nDagurin var \u00fatnevndur av landsst\u00fdriskvinnuni \u00ed mentam\u00e1lum, Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 \u00ed 2010, samstundis vi\u00f0 stovnanina av eini m\u00e1lr\u00f8ktarvir\u00f0isl\u00f8n at lata einstaklingi, stovni ella felagi, i\u00f0 hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at r\u00f8kja og r\u00edka f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0. M\u00e1lr\u00f8ktarvir\u00f0isl\u00f8nin, i\u00f0 er kr. 40.000 og ver\u00f0ur handa\u00f0 sama dag.\n\nDagurin er f\u00f8\u00f0ingardagur V.U. Hammershaimbs, fa\u00f0irin at skriftm\u00e1li f\u00f8royinga.\n\nM\u00e1lr\u00f8ktarvir\u00f0isl\u00f8nin \n 2010 - J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen\n\nKeldur \n \nM\u00f3\u00f0urm\u00e1lsdagur, snar.fo\nMerkisdagar"}
{"id": "12220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ivar%20Aasen", "title": "Ivar Aasen", "text": "Ivar Andreas Aasen (* 5. august 1813 \u00ed M\u00f8re og Romsdal fylki, Noreg; \u2013 \u2020 23. september 1896) var ein norskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og yrkjari. \u00cdgj\u00f8gnum s\u00edtt innsavningsarbei\u00f0i og m\u00e1ll\u00e6ruskipan leg\u00f0i hann grundarlag undir v\u00ed\u00f0ari v\u00edsindaligum kanningararbei\u00f0i av norskum tungum\u00e1li. Ivar Aasen er mest kendur fyri at vera upphavsma\u00f0ur til n\u00fdnorskt.\n\n\u00c6vis\u00f8ga \n\nIvar Aasen var yngstur av \u00e1tta systkjum og misti t\u00ed\u00f0liga b\u00e6\u00f0i foreldrini. Hann m\u00e1tti t\u00ed longu t\u00ed\u00f0liga luttaka \u00ed str\u00e6vnum b\u00f3ndagar\u00f0sarbei\u00f0i fyri at l\u00edvbjarga s\u00e6r. Heimsta\u00f0urin l\u00e1 fjarskotin, og t\u00ed hev\u00f0i Ivar f\u00e1ar vinir. Hann stytti s\u00e6r stundir vi\u00f0 at lesa \u00ed b\u00edbliuni, og longu me\u00f0an hann var l\u00edtil, l\u00f8gdu b\u00e6\u00f0i prestur og lensma\u00f0ur \u00ed bygdini til merkis, hvussu gl\u00f8ggur hesin pilturin var.\n\nAasen fekk barnal\u00e6rd\u00f3m s\u00edn hj\u00e1 pr\u00f3stinum Hans Conrad Thoresen. I 1831 gj\u00f8rdist hann fer\u00f0al\u00e6rari og vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini gj\u00f8rdist hann heimal\u00e6rari hj\u00e1 kaptein Daae \u00ed Skodje. Hann \u00f8kti alla t\u00ed\u00f0ina um vitan s\u00edna, millum anna\u00f0 vi\u00f0 at l\u00e6ra seg fleiri tungum\u00e1l av egnum \u00e1vum, og vi\u00f0 at savna plantur \u00far n\u00e6rumhv\u00f8rvinum \u00ed eitt st\u00f3rt plantusavn. Aasen byrja\u00f0i eisini at granska m\u00e1lf\u00f8ri/dialektir, og n\u00e1tt\u00farliga bleiv ta\u00f0 hansara egna heimliga sunnm\u00f8rsdialektin i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyrst fyri t\u00f8rni. Hetta gj\u00f8rdist eitt str\u00e6vi\u00f0 arbei\u00f0i, t\u00ed hann royndi at finna fram m\u00e1lf\u00f8ri\u00f0/dialektina sum hon var, undan danska \u00e1rininum, men vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini bleiv hann li\u00f0ugur vi\u00f0 'Den Sunnm\u00f8rske dialekt', sum var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1841.\n\nAasen f\u00f3r til Bergens fyri at f\u00e1a arbei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r mett av biskoppinum har, Jacob Neumann. Biskoppurin var ovfarin og fekk partar av arbei\u00f0num prenta\u00f0ar \u00ed tveimum \u00fatg\u00e1vum av Bergens Tidstidende. Neumann syrgdi eisini fyri at seta unga m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingin \u00ed samband vi\u00f0 'Vitenskapsselskapet' \u00ed Tr\u00f3ndheimi, sum gav honum starvsl\u00f8n so hann kundi fer\u00f0ast runt \u00ed landinum og kanna a\u00f0rar dialektir. Aasen var t\u00e1 29 \u00e1ra gamal.\n\nM\u00e1lsligt innsavningsarbei\u00f0i \n\u00cd 1848 gav Aasen \u00fat Det norske Folkesprogs Grammatik. Tvey \u00e1r seinni kom Ordbog over det norske Folkesprog. Hendan or\u00f0ab\u00f3k innihelt yvir 25\u00a0000 or\u00f0 og bleiv l\u00fdst sum eitt tj\u00f3\u00f0skaparligt megnaravrik av P.A. Munch. \u00cd 1849 leg\u00f0i Aasen tann fyrsta tekstin \u00e1 n\u00fdggja skrivtm\u00e1linum fram, og f\u00fdra \u00e1r seinni kom hann vi\u00f0 uppskotinum um ta\u00f0 n\u00fdggja norska landsm\u00e1li\u00f0: Pr\u00f8ver af Landsmaalet i Norge.\n\nNorskir yrkjarar\nNorskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1813\nAndl\u00e1t \u00ed 1896"}
{"id": "12221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landsm%C3%A1l", "title": "Landsm\u00e1l", "text": "Landsm\u00e1l var heiti\u00f0 \u00e1 t\u00ed n\u00fdggja norska skriftm\u00e1linum, sum var\u00f0 skapa\u00f0 av Ivar Aasen \u00ed 1850-\u00e1runum. \u00cd 1929 bleiv almenna heiti\u00f0 \u00e1 hesum skriftm\u00e1li broytt til n\u00fdnorskt. Ein i\u00f0 n\u00fdtti landsm\u00e1l, var Magnus Brostrup Landstad \u00ed kv\u00e6\u00f0asamling s\u00edni Norske Folkeviser fr\u00e1 1852. \n\nM\u00e1l"}
{"id": "12222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norske%20Folkeviser", "title": "Norske Folkeviser", "text": "Norske Folkeviser er eitt kv\u00e6\u00f0asavn, i\u00f0 Magnus Brostrup Landstad gav \u00fat \u00ed 1852. Skriftm\u00e1li\u00f0 hann n\u00fdtti var landsm\u00e1l, i\u00f0 er grunda\u00f0 \u00e1 etymologi/upprunafr\u00f8\u00f0i, eins og f\u00f8royska skriftm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Hammershaimb. \n\nInnihald\n\n \u00c1smund Fregdeg\u00e6var\n Kappen Illhugin\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Norske Folkeviser\n\nB\u00f3kmentir\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "12223", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81smund%20Fregdeg%C3%A6var", "title": "\u00c1smund Fregdeg\u00e6var", "text": "\u00dar kv\u00e6\u00f0asavninum Norske Folkeviser, sum Magnus Brostrup Landstad gav \u00fat \u00ed 1852. \n\n\u00c1smund Fregdeg\u00e6var\n\n1. De\u00f0 var Irlands kongi bold\nhan tala\u00f0 til sine menn\nkven skal nor\u00f0 i trollebotten\nog hente mi dotter heim?\n--Der er ingin dag\u2019e.\n(Er de\u00f0 inki dagin?)\n\n2. Farne er no s\u00e1 mange\nfreg\u00f0e drengir og fri\u00f0e\ningin af dei er komen att\u2019e\nno kan eg \u2018ki lenger bi\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n3. Til s\u00e1 svara\u00f0 han r\u00e1\u00f0ih\u00e6st,\nhan steig fer kongin  fram:\n\u00c1smund er b\u00e1\u00f0e st\u00f3r og sterk\nhan er s\u00e1 freg\u00f0 ein mann.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n4. H\u00f6yre du \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\nhot eg seje deg:\ndu skal nor\u00f0 i trollebotten\nog hava heim dottri til meg!\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n5. H\u00f6yre du \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var,\ndu er den freg\u00f0ast i l\u00e1ndo,\ndu skal nor\u00f0 i trollebotten\nog l\u00f6yse mi dotter or v\u00e1ndo.\u201d\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n6. Hot hev eg mot deg broti\u00f0,\no kongi der du stend,\nme\u00f0 du vil endeleg vita meg\nlangt nor\u00f0 i trolleheim?\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n7. Du skal f\u00e1 fruga Ermelia\nhon er s\u00e1 v\u00e9nt eit viv,\nvil du nor\u00f0 i den myrke heimen\nog v\u00e1ge fer henna dit liv.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n8. Og vil du geva meg dotter di\nden vene fruga Ermelin,\ns\u00e1 reiser eg nor\u00f0 i den skome heimen\nsom ingja s\u00f3li sk\u00edn.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n9. Og skal eg d\u00e1 af nor\u00f0 i trollebotten\nog l\u00f6yse di dotter or v\u00e1nde,\ns\u00e1 vil eg hava de\u00f0 Olafs-skipi\u00f0\nsom dei kallar Ormin lange.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n10. \u00c1rinn\u2019 og de\u00f0 forgylte fl\u00f6y\nbore dei \u00fat at strande,\nde\u00f0 var \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\nhan sille fara af lande.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n11. \u00c1smund sprang p\u00e5 Olafs b\u00e1t\nsom dei kalla\u00f0 Ormin lange;\ndei r\u00f3pa\u00f0 p\u00e1  T o r k i l d   A d e l f a r:\nlat no skipi\u00f0 koma til gange!\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n12. S\u00e1 vatt dei up de\u00f0 silkisegli\u00f0\nh\u00f6gast i segler\u00e1,\ndei sille inki p\u00e1 bunkin strj\u00fake\nf\u00f6r dei trollebotten s\u00e1g.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n13. Dei kasta\u00f0 deires anker\np\u00e1 den kvitan sand\nde\u00f0 var \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\nhan tr\u00f3\u00f0 den fyste p\u00e1 land.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n14. Hokken vil de mine br\u00f6\u00f0ar tvo\nanten vakte skip under \u00f6y\nhell\u00e1 de vil in i bergi\u00f0 gange\nog taka \u00fat vene m\u00f6y?\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n15. Hokken vil de mine br\u00f6\u00f0ar tvo\nAnten vakte skip under  li\u00f0e\nhell\u00e1 de vil in i bergi\u00f0 gange\nog taka \u00fat jomfr\u00faga fri\u00f0e?\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n16. Til svara\u00f0 \u00c1smund br\u00f6\u00f0anne tvo\ndei var b\u00e1\u00f0e unge og blauge. \nDe\u00f0 h\u00f6yrer me p\u00e1 br\u00f3\u00f0ir \u2018kons\nat han vil vita kon dau\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n17. Heller vil me, freg\u00f0an br\u00f3\u00f0\u2019r\nvakte dit skip under \u00f6y,\nme tor\u2019 inki in i bergi\u00f0 gange\nog taka \u00fat vene m\u00f6y.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n18. Heller vil me, freg\u00f0an br\u00f3\u00f0\u2019r\nvakte dit skip under li\u00f0e,\nme tor\u2019 inki in i bergi\u00f0 gange\nog taka \u00fat jomfruga fri\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n19. \u00c1smund kasta\u00f0 kufta bl\u00e1,\nt\u00f3k p\u00e1 ein fillutte flangi.\nhan totte kufta var hosta g\u00f3\u00f0\ni trollehendar at gange.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n20. Som han kom i den fyste hallen,\nder var s\u00e1 underleg vori\u00f0,\nd\u00fakanne var utor bl\u00f3\u00f0i dregne\nog ormanne spela\u00f0 etter bor\u00f0i.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n21. Som han kom i den a\u00f0re hallen,\nhan var i s\u00e1 mykin v\u00e1\u00f0e\nganne-keri\u00f0 p\u00e1 golvi st\u00f3\u00f0\nog trolli\u00f0 ivi de\u00f0 r\u00e1\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n22. Som han kom i den tre\u00f0a hallen,\nder mone han be\u00f0re like,\nder var vene sengir upreidde\nog breidde me\u00f0 silki kvite.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n23. Som kom i den tre\u00f0a hallen,\nder totte han ingja vande,\nhan kasta\u00f0 seg i einom kvila,\nder sovna\u00f0 g\u00faten snadde.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n24. Han kasta\u00f0 seg i einom kvila\nhan var b\u00e1\u00f0e f\u00e1in og fnyste,\nin s\u00e1 kom de\u00f0 vene viv,\nde\u00f0 tottest af hennar l\u00fdse.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n25. In s\u00e1 kom de\u00f0 vene viv,\nsom \u00c1smund vilde vinne,\nhon ha\u2019 h\u00e1r som spunni\u00f0 gull\nog vippa\u00f0 i slikitvinne.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n26. In s\u00e1 kom de\u00f0 vene viv,\nsom \u00c1smund vilde f\u00e1,\nhon ha\u2019 h\u00e1r som spunni\u00f0 gull\nog vippa\u00f0 i silkitr\u00e1\u00f0\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n27. Hon ha\u2019 h\u00e1r som spunni\u00f0 gull\nog vippa\u00f0 i silkiband,\n\u00c1smund upatt or sengi sprang\nog t\u00f3k hennar i sit fang.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n28. Slepp meg, slepp meg, \u00c1smund,\ndu helt inki meg i fang,\nkem hon in s\u00e6le m\u00f3\u00f0ir mi\nhon et up kvor kristen mann.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n \n29. De\u00f0 er inki di s\u00e6le m\u00f3\u00f0ir\num du \u2018ki anna\u00f0 veit,\ndu er dottir til Harald kongin,\nsom b\u00far heran su\u00f0 under \u00f6y.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n30. Du slepp meg, slepp meg, \u00c1smund!\ndu helt inki meg i hand,\nkem hon in T a r g e r \u00f0  H \u00fa k e b r \u00fa \u00f0\nhon kn\u00fdser deg under si tonn.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n31. Slepp meg, slepp meg, \u00c1smund!\nde\u00f0 vil eg deg r\u00e1\u00f0e,\nkem hon in skomegyvri\nhon sl\u00fakar \u2018kon i seg b\u00e1\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n32. Slepp meg, slepp meg, \u00c1smund!\nde\u00f0 sa\u2019 de\u00f0 vivi\u00f0 lj\u00f3se,\nde\u00f0 er s\u00e1 vont dei n\u00fdte drenginn\ndei m\u00e1 \u2018ki vivi nj\u00f3te!\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n33. In s\u00e1 kom den skome gyvri,\nhon gjor\u00f0e b\u00e1\u00f0\u2019 grutta\u00f0 og grinte:\nhot er de\u00f0 fer eit  t e k j u b \u00e1 n n,\nsom held me dotter fri\u00f0e?\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n34. Den, som kallar meg eit tekjub\u00e1nn\nhan skal etter v\u00e1ndo leite,\nmen kalle meg \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var!\ns\u00e1 vil dennin g\u00e1ten heite.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n35. \u00c1 inki er du den freg\u00f0aste,\nsom b\u00far uti detta land,\nmen kem han en Thor me\u00f0 tungum hamrum\nhan er fulla freg\u00f0ari han.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n36. H\u00f6yre du de\u00f0 du skome-gyvri\nhot eg vil spyrja deg:\nhor heve du fengi\u00f0 de\u00f0 brei\u00f0e belti,\nsom du ber ikringum deg?\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n37. De\u00f0 var \u2018ki i fj\u00f3r, i fyrre fj\u00f3ren,\n\u00fati sankt Olafs velde,\nd\u00e1 eg sille livi\u00f0 af kongin taka\ns\u00e1 seint um ein j\u00f3leftas kvelde.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n \n38. Eg t\u00f3k kongin p\u00e1 m\u00edn bak,\neg tottest meg vera ung,\nmen som eg kom i durahallen\nd\u00e1 falt en meg fer tung.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n39. Fram s\u00e1 kom den vigsle-kallen,\ns\u00e1 vel eg han mone kenne,\nhan sl\u00f3g meg me\u00f0 skr\u00e1 i skallen\neg er \u2018ki heilbrigda\u00f0 enno.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n40. Dei sl\u00f3g meg me\u00f0 skr\u00e1 i skallen,\nde\u00f0 tottist eg inki l\u00ed\u00f0e,\ndei skvette etter meg vigsalvatten\neg kenner enno de\u00f0 sv\u00ed\u00f0er.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n41. Dei skvette eld og eimyrja,\nog vigsale-vatni\u00f0 vi\u00f0e,\nvigsale kom d\u00e1 der eg st\u00f3\u00f0,\nvigsale mone meg svi\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n42. De\u00f0 fornam eg p\u00e1 l\u00e1ndo deires,\neg \u00e1tte der ingjo fre\u00f0,\ns\u00e1 sprette eg belti\u00f0 af kongins rygg\nog sokk i jor\u00f0i ne\u00f0.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n43. H\u00f6yre du \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\nhot eg seje deg:\ndu hitar detta j\u00f6nni\u00f0 gl\u00f3heitt\nog send de\u00f0 s\u00e1 hit at meg!\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n44. Eg hev vori\u00f0 i de kristne l\u00e1ndo\nder folki\u00f0 kallar p\u00e1 gu\u00f0,\neg hev teki\u00f0 i dei gl\u00f3ands j\u00f6nni\neg er myki\u00f0 sterkar hell du.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n45. De\u00f0 var \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\nhoggi han til me\u00f0 avle,\nhoggi han til den skome-gyvri\nat odden st\u00f3\u00f0 i hennas navle.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n46. H\u00f8yre du \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\ndu l\u00f6yser meg af den vande\ndu h\u00f6gge meg i lytinne tv\u00e1\nog sja`v imilljom dei gange!\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n47. Eg skal hogge deg i lytinne tv\u00e1\nOg l\u00f6yse deg af den vande,\nMed de\u00f0 m\u00e1 fanden i helviti\nImilljom dei lytinne gang.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n48. Um s\u00e1 tala\u00f0 den skomegyvri\nd\u00e1 hon datt dau\u00f0 til jor\u00f0:\ndu skal `ki livands or bergi koma,\nog inki livands ivir den fjor\u00f0.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n49. De\u00f0 var \u00c1smund Fr\u00e6g\u00f0eg\u00e6var\nhan gekk seg \u00fat me\u00f0 strande,\nburte s\u00e1 vore hans br\u00f6\u00f0ar tvo,\ninki skip var der fer lande.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n50. Som han kom i den fj\u00f3r\u00f0e hallen,\nder var ingjo vande,\nder sto\u00f0 fagran flj\u00f3tan folen,\nk\u00edpin og k\u00e1t i bande\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n51. H\u00f8yre du fagran flj\u00f3tan folen\neg spyr\u2019e deg eit or\u00f0:\nhossi myki\u00f0 vil du hava af de\u00f0 rau\u00f0e gull\nfer bera meg ivir den fjor\u00f0.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n52. Til svara\u00f0 fagran flj\u00f3tan folen\ntots vera i hugin gram:\neg vil hava di h\u00f6gre hand,\nmen d\u00e1 skal eg bera deg fram.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n53. Til svara\u00f0 \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\nsom gu\u00f0 gav honom til r\u00e1\u00f0e:\nfulla skal du f\u00e1 mi h\u00f6gre hand,\nmen d\u00e1 l\u00fdt du bera `kon b\u00e1\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n54. Tak deg no b\u00e1\u00f0e sylv og gull,\ns\u00e1 myki\u00f0 som du kan tine,\ndu set deg p\u00e1 mit brei\u00f0e bak,\nme skal ivir havi ri\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n55. H\u00f6yre du fr\u00faga Ermelin\ndu samlar dit gull i skr\u00edn\nme\u00f0\u2019 eg genge i drykkjestogu\nog leikar me\u00f0 branden min.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n56. Som han kom i den femte hallen,\nhan var s\u00e1 vrei\u00f0 i sinn,\nhoggi han sunde dei kringlebor\u00f0i,\nde\u00f0 skrangla\u00f0 i kvor den ring.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n57. Hoggi han ihel alle bergetrolli\nsom han fyri augo s\u00e1g,\ns\u00e1 reiste han otor trollebotten\nder flaut me\u00f0 bl\u00f3\u00f0 og v\u00e1g.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n58. S\u00e1 tok han b\u00e1\u00f0e sylv og gull\ns\u00e1 myki\u00f0 han mone finne,\ns\u00e1 drog han or bergi \u00fat\nme\u00f0 tre\u00f0ive hestetyngi.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n59. S\u00e1 tok han b\u00e1\u00f0e sylv og gull\ns\u00e1 myki\u00f0 som der vore,\ns\u00e1 rei\u00f0 han ivir de\u00f0 brei\u00f0e hav\nsom de\u00f0 var haraste jor\u00f0i.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n60. Kongin han stend i h\u00f6gan lofts svoli,\nog s\u00e9r han seg \u00fat s\u00e1 vi\u00f0e:\nno s\u00e9r eg \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var\nog flj\u00f3tfolen under honom skri\u00f0e.\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n61. Kongin han stend i h\u00f6gan lofts svoli\nog leikar me\u00f0 dronningi si:\nno s\u00e9r eg \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var,\nme\u00f0 fagraste dottri mi!\n--Der er ingin dag\u2019e.\n\n62. De\u00f0 var \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var,\nhan steig seg \u00fat p\u00e1 sand,\ns\u00e1 hoggi han folens hovu\u00f0 af,\n--- de\u00f0 vart ein kristen mann!\n--Er de\u00f0 inki dagin?\n\n63. S\u00e1 hoggi han folens hovu\u00f0 af,\nde\u00f0 vart ein kristen mann,\nAdalbert hennar yngste br\u00f3\u2019r,\nkongins son af Engeland!\n--Er de\u00f0 inki dagin?\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n \u00c1smund Freg\u00f0eg\u00e6var \u00ed ymsum norskum kv\u00e6\u00f0a-uppskriftum\n\nB\u00f3kmentir\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "12235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Brostrup%20Landstad", "title": "Magnus Brostrup Landstad", "text": "Magnus Brostrup Landstad (* 7. oktober 1802 \u00ed M\u00e5s\u00f8y, Noreg \u2013 \u2020 8. oktober 1880 \u00ed Kristiania) var ein norskur prestur, s\u00e1lmayrkjari og savnari av f\u00f3lkal\u00edvsminnum. Hann var systkinabarn Hans Peter Schnitler Krag. Landstad er serliga kendur fyri s\u00ednar s\u00e1lmayrkingar og savnan av f\u00f3lkal\u00edvsminnum. \u00cd Seljord liggur 'Landstad-instituttet', uppkalla\u00f0 eftir honum. S\u00e1lmab\u00f3kin hj\u00e1 Landstad var autorisera\u00f0 til gudst\u00e6nastubr\u00fak \u00ed norsku kirkjuni \u00ed 1869, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 gj\u00f8rdist hon ta\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparliga s\u00e1lmaverki\u00f0 i\u00f0 Landstad hev\u00f0i ynskt. Ludvig Mathias Lindeman gj\u00f8rdi l\u00f8g til n\u00f3gvar av s\u00e1lmunum. \u00cd 1852 gav Landstad \u00fat kv\u00e6\u00f0asavni\u00f0 Norske Folkeviser skriva\u00f0 \u00e1 t\u00ed n\u00fdgj\u00f8rda landsm\u00e1linum. \n\nNorskir rith\u00f8vundar\nNorskir prestar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1802\nAndl\u00e1t \u00ed 1880"}
{"id": "12239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3han%20Hendrik%20Winther%20Poulsen", "title": "J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen", "text": "J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen (f\u00f8ddur 20. juni 1934 \u00ed Sumba, dey\u00f0ur 19. desember 2022 \u00ed T\u00f3rshavn) var f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nJ\u00f3han Hendrik Winther Poulsen er v\u00ed\u00f0a gitin sum professari \u00ed nor\u00f0urlendskum og serliga f\u00f8royskum m\u00e1li \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya. \nHann var vi\u00f0 til at savna tilfar til f\u00f8roysku or\u00f0ab\u00f3kina, millum anna\u00f0 vi\u00f0 at hava sendingina Or\u00f0ab\u00f3kina, har f\u00f3lk kundu skriva inn or\u00f0, i\u00f0 tey n\u00fdttu, til f\u00f8roysku or\u00f0ab\u00f3kina, og er t\u00ed ofta r\u00f3ptur Or\u00f0ab\u00f3kin.\n\nFamilja hansara \nSum l\u00edtil b\u00fa\u00f0i J\u00f3han Hendrik \u00ed Skopun saman vi\u00f0 foreldrunum, Kristionnu (f\u00f8dd Mikkelsen, av Tv\u00f8royri) og Niels Winther Poulsen, og yngru br\u00f8\u00f0runum Mortani og Halgiri.\nHann giftist vi\u00f0 Birnu Sj\u00far\u00f0ard\u00f3ttur Patursson \u00ed 1964 \u00ed Havnar Kirkju. Tey eiga b\u00f8rnini Hj\u00f8rt, Hj\u00f8rdis, Teit og Ingibj\u00f8rg. J\u00f3han Hendrik og Birna b\u00fa\u00f0u \u00ed Kirkjub\u00f8, har b\u00f8rn teirra eru vaksin upp. Tey b\u00fa\u00f0u har s\u00ed\u00f0ani 1969. Birna and\u00ada\u00f0ist 87 \u00e1ra gomul \u00ed 2020.\n\nJ\u00f3han Hendrik s\u00fakkla\u00f0i eisini n\u00f3gv, onkunt\u00ed\u00f0 hevur hann veri\u00f0 \u00ed \u00cdslandi \u00e1 s\u00fakklu og gj\u00f8gnum Ongland, T\u00fdskland, Frakland og Danm\u00f8rk vi\u00f0 soninum Teiti.\nHann s\u00fakkla\u00f0i til arbei\u00f0is hv\u00f8nn morgun \u00e1 s\u00ednum heldur ungu d\u00f8gum og svam n\u00f3gv \u00e1 sj\u00f3num.\n\nLestrar- og arbei\u00f0st\u00ed\u00f0 hansara \nBarna\u00e1rini gekk J\u00f3han Hendrik \u00ed sk\u00fala \u00ed Skopun. Seinni - \u00ed 1948 - f\u00f3r hann til Havnar \u00ed sk\u00fala, og fekk studentspr\u00f3gv \u00ed 1952. S\u00ed\u00f0ani f\u00f3r hann \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn, har hann las lat\u00edn og enskt, og f\u00f3r s\u00ed\u00f0an \u00ed sta\u00f0in at lesa norr\u00f8na m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i. \nHann t\u00f3k mag.art. pr\u00f3gv \u00ed 1966. Hann las \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Reykjav\u00edk \u00ed 1960-62, og eftir ta pr\u00f3vt\u00f8kuna arbeiddi hann \u00ed Keypmannahavn \u00e1 \u00c1rnasavninum vi\u00f0 t\u00ed norr\u00f8nu or\u00f0ab\u00f3kini.\n\u00cd 1967-68 fluttu hann og Birna til Illinois \u00ed USA vi\u00f0 b\u00f8rnunum, Hj\u00f8rdis og Teiti, at arbei\u00f0a sum l\u00e6rari \u00ed fornnorr\u00f8num og nor\u00f0urlendskum m\u00e1lum \u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00fala \u00ed Illinois.\nFr\u00e1 1968 arbeiddi hann leysl\u00f8ntur \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini, til hann \u00ed 1972 var\u00f0 settur \u00ed starv sum deildarstj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini og seinni bleiv lektari.\nTa\u00f0 var \u00ed 1986, at J\u00f3han Hendrik var\u00f0 tilnevndur professari \u00ed nor\u00f0urlendskum, serliga f\u00f8royskum m\u00e1li \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8royra, av Atla Dam, l\u00f8gmanni.\n1. september 1997 loysti hann seg vi\u00f0 ums\u00f3kn \u00far starvi vi\u00f0 eftirl\u00f8n.\n\nB\u00f8kur \n\u00cd 1969 f\u00f3r J\u00f3han Hendrik undir eina \u00fatvarpssending, nevnd Or\u00f0ab\u00f3kin. Ta\u00f0 var fyri at samla inn or\u00f0, i\u00f0 l\u00edti\u00f0 var vita\u00f0 um. Henda \u00fatvarpssending var v\u00e6l umt\u00f3kt, og n\u00f3gv sendu inn or\u00f0 vi\u00f0 postinum. \nTa\u00f0 mesta av hesum tilfari kom vi\u00f0 \u00ed f\u00f8royska or\u00f0ab\u00f3k, i\u00f0 hann var a\u00f0alstj\u00f3ri \u00e1. Hon kom \u00fat 24. juli \u00ed 1998.\nEisini hj\u00e1lpti hann Christiani Matras vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuni av f\u00f8royskari-danskari or\u00f0ab\u00f3k, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1961 \u00ed 2. \u00fatg\u00e1vu.\n\nB\u00f3kin M\u00e1l \u00ed m\u00e6ti er eitt greinasavn eftir sj\u00e1lvan J\u00f3han Hendrik. Hon var\u00f0 givin \u00fat \u00ed sambandi vi\u00f0 70 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardag hansara, 20. juni 2004.\nSolei\u00f0is var\u00f0 sagt um heiti\u00f0 \u00e1 b\u00f3kini: \u201cM\u00e1l \u00ed m\u00e6ti er valt sum heiti \u00e1 hesi b\u00f3k vi\u00f0 t\u00ed \u00ed huga, at J\u00f3han Hendrik n\u00fdtir og vi\u00f0ger m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 vir\u00f0ing og s\u00f3ma \u2013 b\u00e6\u00f0i \u00ed talu og skrift \u2013 hann gongur \u00e1 odda og stimbrar onnur at fj\u00e1lga um ta\u00f0, t\u00ed hjartam\u00e1l hansara er av sonnum m\u00e1li\u00f0.\u201d\nRitstj\u00f3rar \u00e1 b\u00f3kini v\u00f3ru Anfinnur Johansen og Hans Joensen.\n\nB\u00f3kin Or\u00f0ab\u00f3kin er ein b\u00f3k vi\u00f0 brotum \u00far \u00fatvarpssendingini, i\u00f0 eisini var nevnd Or\u00f0ab\u00f3kin. Hon kom \u00fat 20. juni 2009 \u00ed samband vi\u00f0 75 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardag hansara.\n\nMest kendu n\u00fdyr\u00f0i, hann er komin vi\u00f0 \n Telda av tal og telva\n Tyrla fyri helikoptari av tyril\n Fl\u00f8ga fyri CD av sama or\u00f0i fyri tj\u00fakka fl\u00eds\n Flogb\u00f3ltur fyri volleyball\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nJ\u00f3han Hendrik Winther Poulsen 70 \u00e1r, in.fo, 18.06.2004 \nJ\u00f3han Hendrik W. Poulsen \u00e1ttati, in.fo, 20.06.2014\nAlexandur Kristiansen: J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen In Memoriam, vp.fo, 20.12.2022\n\nKeldutilfar \n\nJ\u00f3han Hendrik Winther Poulsen, samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 Bergt\u00f3ru Jensd\u00f3ttur\n\"M\u00e1l \u00ed M\u00e6ti\" og\n\"Or\u00f0ab\u00f3kin\"\n\nF\u00f8royskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir professarar\nF\u00f8royskir granskarar"}
{"id": "12259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81tr%C3%BAna%C3%B0ur%20%C3%AD%20USA", "title": "\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed USA", "text": "</div>\n\u00cd 1620-1640 komu p\u00edlagr\u00edmarnir til USA. \u00c1tr\u00fana\u00f0arlig vi\u00f0urskifti h\u00f8vdu noytt teir at r\u00fdma \u00far St\u00f3ra Bretlandi. \u00cd fyrstuni t\u00e1 f\u00f3lk byrja\u00f0u at b\u00faseta seg \u00ed USA, h\u00f8vdu tey allarflestu tilkn\u00fdti til protestantiskan kristind\u00f3m. \u00cd dag b\u00fagva 308 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed USA og \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga myndin er sera spr\u00f8klut. Ta\u00f0 gamla kirkjusamfelagi\u00f0 er her enn, h\u00f3ast sj\u00f3narmi\u00f0 teirra eru n\u00f3gv broytt. Ein sera st\u00f3r tilflyting \u00far \u00f8llum heimsp\u00f8rtum og mentanum, hevur gj\u00f8rt, at \u00ed dag er USA eitt pluralistiskt land. \u00cd rundum t\u00f8lum kann sigast, at helvtin av amerikanarunum eru protestantisk kristin, ein fj\u00f3r\u00f0ingur er katolikkar, me\u00f0an seinasti fj\u00f3r\u00f0ingurin er j\u00f8dar, mormonar, ateistar, muslimar, hinduistar og onnur. Kirkjur, s\u00fdnagogur, hindutempul og moskur standa t\u00ed li\u00f0 um li\u00f0 \u00ed amerikonskum b\u00fdum. \n\nKirkjan hevur st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 gerandisdag f\u00f3lksins. N\u00e6stan allir amerikanar eru kristnar . \u00cd Amerika eru eisini umlei\u00f0 sjey milj\u00f3nir muslimar og hv\u00f8r einasti statur hevur minst eina mosku. Seks av 10 amerikanarum meina at religi\u00f3n er umr\u00e1\u00f0andi \u00ed gerandisdegnum. Eisini meir enn helmingurin av samkyndum \u00ed Amerika siga, at tr\u00fagvin hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri tey. \n\n\u00cd USA eru statur og kirkja skild sundur.\n\nS\u00f8ga \n\nUmlei\u00f0 1640 komu fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini til New York \u00ed USA. Hetta v\u00f3ru f\u00f3lk, sum v\u00f3ru flutt \u00far St\u00f3ra Bretlandi til Amerika fyri at finna eitt sta\u00f0, har tey kundu stovnseta og byggja upp eitt kristi\u00f0 samfelag. N\u00fdggir tilflytarar komu vi\u00f0 ymsum m\u00e1lum og tr\u00faarligum \u00e1st\u00f8\u00f0i. Danir, i\u00f0 fluttu til Amerika, m\u00e1ttu sj\u00e1lvir seta \u00ed starv l\u00e6rarar og prestar, sum dugdu danskt, um so var, at teir vildu hava danskar gudst\u00e6nstur og danskar s\u00e1lmar. T\u00e6r donsku kirkjurnar og prestarnir gj\u00f8rdust eisini savningardeplar hj\u00e1 d\u00f8num. Her kundu teir bi\u00f0ja um hj\u00e1lp, t\u00ed prestar og meinigheitir hj\u00e1lptu b\u00e6\u00f0i \u00e1 t\u00ed ver\u00f0sliga og andaliga \u00f8kinum. Hetta hevur ey\u00f0kent kirkjurnar \u00ed USA s\u00ed\u00f0an. Meinigheitirnar virka sum stovnar og eitt st\u00f3rt hj\u00e1lpiarbei\u00f0i ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed kirkjunum.\n\nFara \u00ed kirkju \n\nEin vanligan sunnudag fara bert 2 % av d\u00f8num \u00ed kirkju, h\u00f3ast eina langa, kristna si\u00f0venju og eina f\u00f3lkakirkju, har 81 % eru limir. \u00cd Amerika fara umlei\u00f0 40 % \u00ed kirkju, h\u00f3ast tey ikki hava nakra f\u00f3lkakirkju, og h\u00f3ast landi\u00f0 \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga er sera fj\u00f8lbroytt. Mong \u00e1gr\u00fdtin kristin v\u00f3ru sl\u00f3br\u00f3tarar \u00ed USA. Tey str\u00edddust fyri fr\u00e6lsi og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, og hendan arvin eru amerikanarar gla\u00f0ir fyri. \u00cd 1952 fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0i sj\u00e1lvur h\u00e6gstir\u00e6ttur, at \"vit eru eitt religi\u00f8st f\u00f3lk og l\u00edta \u00e1 eina h\u00e6gri veru\". M\u00f3ti kommunismu og einar\u00e6\u00f0i savna\u00f0ust amerikanarar um teirra kirkjur, t\u00ed \u00ed USA stendur \u00e1tr\u00fana\u00f0ur sum trygdin fyri fr\u00e6lsi og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i.\n\nHagt\u00f8l \n\n\"Hevur religi\u00f3n t\u00fddning \u00ed gerandisdegi t\u00ednum\"? Henda spurning hevur Gallup sett \u00ed 138 ymiskum londum. \u00cd Libanon, Iran og Irak svara 86, 83 og 79 prosent ja til spurningin, me\u00f0an t\u00f8lini \u00ed amerikonsku statunum Mississippi, Alabama og Tennessee eru 85, 82 og 79. Minst religi\u00f8si staturin \u00ed USA er Vermont vi\u00f0 42 prosentum. Me\u00f0an f\u00f3lk \u00ed Nor\u00f0urlondum \u2013 mest \u00ed Danmark og Sv\u00f8r\u00edki \u2013 eru \u00f3virknir limir \u00ed f\u00f3lkakirkjuni, er meginparturin av kristintr\u00fagvandi amerikanum sera virkin \u00ed tr\u00faarl\u00edvinum . \n\nEin kanning kunngj\u00f8rd av \"the Pew Forum on Religion and Public life\" \u00ed 2010 vil vera vi\u00f0, at ungir amerikanarar eru naka\u00f0 v\u00e6l minni religi\u00f8sir enn teirra foreldur v\u00f3ru, t\u00e1 tey v\u00f3ru ung. Men kanningin sigur eisini, at n\u00f3gv av t\u00ed sum tey 18-29 \u00e1ra gomlu tr\u00fagva upp\u00e1 og gera \u00ed samband vi\u00f0 s\u00edna tr\u00fagv, minnir um tey eldru. Ein \u00fat av f\u00fdra \"millenniarum\", sum er definera\u00f0 sum f\u00f3lk f\u00f8dd eftir 1980 og tilkomin umkring \u00e1rt\u00fasundsskifti\u00f0, eru ikki tengd at nakrari traditionellari tr\u00fagv, sigur Pew. Tey l\u00fdsa s\u00edna religi\u00f3n sum ateist, agnostisk ella 'ikki naka\u00f0 \u00e1v\u00edst'. \n\nBert 13 % av amerikanskum \"baby boomarum\", tey f\u00f8dd millum 1946 og 1964, v\u00f3ru ikki tengd at nakrari traditionellari religi\u00f3n t\u00e1 tey v\u00f3ru ung, sigur kanningin. Men t\u00e1 ta\u00f0 kemur til tr\u00fagv og gerir, so sum hvussu tey s\u00edggja upp\u00e1 l\u00edv eftir dey\u00f0a, eksistensin av himmal og helviti og miraklum, so minna \"millenniarir\" um undanfarandi generati\u00f3nir. Til d\u00f8mis siga 45 % av ungum amerikanarum, at tey bi\u00f0a dagliga, og ta\u00f0 er l\u00edka n\u00f3gv sum s\u00f8gdu seg bi\u00f0a \u00ed 80'unum og 90'unum. \"Me\u00f0an fleiri og fleiri eru \u00f3tengd at \u00e1v\u00edsari religi\u00f3n, merkir ta\u00f0 ikki ney\u00f0turviliga, at tey eru sekuler\", sigur Greg Smith, ein av monnunum aftanfyri kanningina. \"Vit s\u00edggja millum ung, at ta\u00f0 ber til at praktisera tr\u00fagv og at vera religi\u00f8sur, uttan at hoyra til eina \u00e1v\u00edsa samkomu ella tr\u00fa\u00f0arr\u00e6tning\". \n\nSamb\u00e6rt Kat\u00f3lska B\u00edbliufelagnum l\u00f3su 75 prosent av \u00edb\u00fagvunum \u00ed USA \u00ed B\u00edbliuni \u00ed 2007. Einans 20 prosent av spani\u00f3lum hava gj\u00f8rt ta\u00f0 sama, me\u00f0an 21 prosent av franskmonnum l\u00f3su \u00ed henni \u00ed 2007. Kanningin, i\u00f0 umfata\u00f0i 9 lond - USA, Bretland, P\u00f3lland, T\u00fdskland, Spania, Frakland, Ni\u00f0urlond, Russland og Italia - v\u00edsir harafturat, at amerikanarar eisini bi\u00f0ja meira enn \u00edb\u00fagvarnir \u00ed hinum londunum. 87 prosent s\u00f8gdu seg hava bi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2007, me\u00f0an 47 prosent av franskmonnum b\u00f3\u00f0u \u00ed 2007 . \n\nSt\u00edvliga helmingurin av amerikanum skiftir tr\u00fagv minst eina fer\u00f0 \u00ed l\u00edvinum. Ta\u00f0 avd\u00fakar ein kanning \u00ed 2010, sum v\u00edsir \u00e1 eina a\u00f0ra \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga lei\u00f0 enn hana, vit eru von vi\u00f0 \u00e1 okkara lei\u00f0um \u00ed Nor\u00f0urlondum. Umlei\u00f0 44 % av amerikanska f\u00f3lkinum hevur a\u00f0ra tr\u00fagv enn hana, tey vuksu upp vi\u00f0. Og um ein telur tey vi\u00f0, sum hava slept barnatr\u00fanni, men hava tiki\u00f0 vi\u00f0 henni aftur seinni \u00ed l\u00edvinum, og tey, sum sleptu tr\u00fanni \u00ed uppv\u00f8kstrinum, hevur meira enn helmingurin av amerikanum skift tr\u00fagv. Hetta v\u00edsir eitt spurnarumfar, sum umfatar \u00fat vi\u00f0 3.000 f\u00f3lk, og sum stovnurin Pew Forum \u2013 um \u00e1tr\u00fana\u00f0 og tilveru \u2013 hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri. Kanningin v\u00edsir, at ta\u00f0 er mest \u00ed aldrinum 24-36 \u00e1r, at f\u00f3lk hava lyndi til at skifta tr\u00fagv. Og ta\u00f0 er mest kat\u00f3lska kirkjan, i\u00f0 merkir st\u00f3rt fr\u00e1fall.\n\nSamkynd \n\nEin kanning v\u00edsir, at hj\u00e1 seks av hv\u00f8rjum t\u00edggju amerikanskum samkyndum hevur tr\u00fagvin st\u00f3ran t\u00fddning . Ta\u00f0 er amerikanska greiningarfyrit\u00f8kan Barna Group, i\u00f0 hevur gj\u00f8rt kanningina. \u00cd kanningini siga 70 prosent av amerikanskum samkyndum seg vera kristin, og seks av hv\u00f8rjum t\u00edggju siga, at tr\u00fagvin er sera t\u00fddningarmikil fyri teirra l\u00edv. George Barna, sum er grundleggjari av Barna Group, heldur, at hetta punkterar onkrar mytur um samkynd. \"F\u00f3lk, sum siga samkynd vera \u00f3gudilig og hei\u00f0in, i\u00f0 finnast at kristnum, hava ikki fatur \u00e1 veruleikanum\", sigur George Barna samb\u00e6rt Kristeligt Dagblad. Kanningin er grunda\u00f0 \u00e1 telefonsamr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 9232 vaksin f\u00f3lk \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 januar 2007 til november 2008. \n\nUnited Church of Christ hevur umlei\u00f0 5.320 kirkjur, og er \u00ed dag eitt ta\u00f0 mest fr\u00e6lslynta kirkjusamfelagi\u00f0 \u00ed USA, sum millum anna\u00f0 markna\u00f0arf\u00f8rir seg sum talsmann fyri r\u00e6ttindum hj\u00e1 samkyndum \u00ed kirkju og samfelag . Hetta er eisini ein kirkja \u00ed st\u00f8\u00f0ugari afturgongd, og bert 0,5 prosent av f\u00f3lkinum eru limir \u00ed henni. Metropolitan Community Church arbei\u00f0ir eisini fyri teimum samkyndu. \n\nN\u00edggju statir \u00ed USA loyva hj\u00fanarbandi millum f\u00f3lk av sama kyni. Teir eru Iowa, Maryland, Connecticut, Massachusetts, New Hampshire, New York, Vermont , Washington og Maine.\n\nKeldur \n\nUSA\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "12263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0ardagur%20USA", "title": "Tj\u00f3\u00f0ardagur USA", "text": "Amerikanskur tj\u00f3\u00f0ardagur (\u00e1 enskum \"Independence day\" ella \"the Fourth of July\") er 4. juli, sum er til minnis um loysingina fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi. 4. juli \u00ed 1776 t\u00f3ku amerikumenn loysing fr\u00e1 bretum. 4. juli er minningardagurin um vi\u00f0urkenningina av \u00f3heftisl\u00fdsingini, \"Declaration of Independence\" \u00ed 1776. Men veruliga undirskrivingin f\u00f3r ikki fram fyrr enn slakan m\u00e1na\u00f0 eftir, nevniliga 2. august 1776. John Hancock \u00e1tti fyrstu undirskriftina \u00e1 skjalinum. Ein undirskrift ver\u00f0ur ofta kalla\u00f0 \"at skriva s\u00edtt John Hancock\". Fleiri undirskriftir komu \u00e1 skjali\u00f0 seinni. \n\n4. juli 2009 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildu amerikanar 233 \u00e1ra fr\u00e6lsisdagin.\n\nS\u00f8gan \n\nTann amerikonska sj\u00e1lvst\u00fdristilgongdin skal s\u00edggjast \u00ed lj\u00f3sinum av, at bretar mettu, at ta\u00f0 var ney\u00f0ugt at skatta koloniirnar fyri at kunna f\u00edggja umsitingina av teimum. Bretska kr\u00fanan leg\u00f0i eina r\u00f8\u00f0 av skattum \u00e1 koloniirnar, men m\u00f3tst\u00f8\u00f0an var h\u00f8r\u00f0 og umfatandi. \"The East India Company\" fekk einar\u00e6tt fr\u00e1 bretsku stj\u00f3rnini at flyta te \u00far Kina beinlei\u00f0is til s\u00edni umbo\u00f0 \u00ed USA, og hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at ni\u00f0ursetuhandilsmenninir ikki fingu lut \u00ed hesum l\u00f8nandi handli. Tann 16. desember \u00ed 1773 skipa\u00f0u n\u00f8kur ni\u00f0ursetuf\u00f3lk fyri sokalla\u00f0u \"Boston Tea Party\" sum eitt m\u00f3tm\u00e6li \u00edm\u00f3ti bretsku atfer\u00f0ini. Hetta gj\u00f8rdist byrjanin til har\u00f0a str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 og bretsku ta stj\u00f3rnina. Bretar kravdu fri\u00f0 og landaskil, men amerikumenn kravdu fr\u00e6lsi. \n\n\u00cd september \u00ed 1774 var\u00f0 stevna hildin \u00ed Philadelphia, sum nevndist \"First Continental Congress\". Allar koloniirnar uttan Georgia sendu umbo\u00f0 til stevnuna. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 stevnuni var at b\u00f8ta um sambandi\u00f0 vi\u00f0 ta ensku stj\u00f3rnina, men hetta eydna\u00f0ist ikki, og \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i \u00ed 1775 v\u00f3ru ni\u00f0ursetuf\u00f3lk \u00ed Massachusetts \u00ed bardaga vi\u00f0 bretar vi\u00f0 Concord og Lexington. Kollveltingin var byrja\u00f0. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 spjaddist og uppreistur var veruleiki, og krav um fullveldi var\u00f0 endaliga or\u00f0a\u00f0 4. juli \u00ed 1776 \u00ed tiltiknu Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingini (\u00e1 enskum \"Declaration of Independence\"), i\u00f0 sta\u00f0festi nat\u00farr\u00e6ttindi hj\u00e1 manna\u00e6ttini og fullveldi\u00f0 hj\u00e1 teimum amerikonsku statunum. Thomas Jefferson or\u00f0a\u00f0i yvirl\u00fdsingina, sum \u00ed st\u00f3ran mun er grunda\u00f0 \u00e1 tey politisku \u00e1st\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 enska heimspekinginum John Locke. \n\nFr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0 vardi longri enn v\u00e6nta\u00f0. Ta\u00f0 byrja\u00f0i 19. apr\u00edl \u00ed 1775 og enda\u00f0i 19. oktober 1781, t\u00e1 i\u00f0 Lord Cornwall vi\u00f0 heri s\u00ednum gav seg yvir \u00ed Yorktown, Virginia. Bretar, sum eisini v\u00f3ru \u00ed kr\u00edggi vi\u00f0 fleiri evropisk lond, m\u00e1ttu l\u00fata fyri fr\u00e6lsishuga\u00f0u ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum. \u00cd 1783 vi\u00f0urkendi St\u00f3ra Bretland fullveldi\u00f0 hj\u00e1 teimum 13 koloniunum.\n\nUSA"}
{"id": "12270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasismugreinin", "title": "Rasismugreinin", "text": "\u00a7 266 b \u00ed revsil\u00f3gini, eisini kalla rasismugreinin eller mannamungreinin, er partur av kapittul 27 \u00ed revsil\u00f3gini um Freds- og \u00e6rekr\u00e6nkelser:\n\n\u00a7 266 b. Den, der offentligt eller med fors\u00e6t til udbredelse i en videre kreds frems\u00e6tter udtalelse eller anden meddelelse, ved hvilken en gruppe af personer trues, forh\u00e5nes eller nedv\u00e6rdiges p\u00e5 grund af sin race, hudfarve, nationale eller etniske oprindelse, tro eller seksuelle orientering, straffes med b\u00f8de eller f\u00e6ngsel indtil 2 \u00e5r.\nStk. 2. Ved straffens udm\u00e5ling skal det betragtes som en s\u00e6rligt sk\u00e6rpende omst\u00e6ndighed, at forholdet har karakter af propagandavirksomhed.\n\nF\u00f8royar \nGrein 266b \u00ed revsil\u00f3gini kom \u00ed gildi 15. desember 2006 vi\u00f0 17 stemmun fyri og 15 \u00edm\u00f3ti, hon sta\u00f0festir at samkynd skuldu ver\u00f0a vard \u00edm\u00f3ti ni\u00f0urger\u00f0.\nMi\u00f0flokkurin hevur fleiri fer\u00f0 tosa \u00edm\u00f3ti at grein 266b skuldi koma \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 eru t\u00f3 ikki bara tingf\u00f3lk \u00far Mi\u00f0flokkinum, i\u00f0 hava veri\u00f0 \u00edm\u00f3ti at samtykkja grein 266b, tingf\u00f3lk \u00far mestsum \u00f8llum flokkum hava veri\u00f0 \u00edm\u00f3ti. D\u00f8mi eru eisini um, at politikarar hava skift flokk, eftir at okkurt m\u00e1l sum gongur \u00edm\u00f3ti teirra etisku vir\u00f0um ella \u00edm\u00f3ti teirra sannf\u00f8ring, hevur veri\u00f0 fyri, og flokkurin hevur veri\u00f0 fyri. T.d. skifti Karsten Hansen flokk orsaka\u00f0 av hesum m\u00e1linum. Hann var\u00f0 valdur \u00e1 ting fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, men seinni skifti hann flokk og gj\u00f8rdist limur \u00ed Mi\u00f0flokkinum.\n\nAtkv\u00f8\u00f0ub\u00fdti\u00f0 \nAtkv\u00f8\u00f0ub\u00fdti fyri \u00a7 266 b. \u00ed l\u00f8gtinginum var:\n\nT\u00f8lini \u00ed talvuni ni\u00f0anfyri eru ikki heilt r\u00f8tt!\n\nKeldur \n\nL\u00f8gting"}
{"id": "12272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20sum%20eitt%20vald%C3%B8mi", "title": "F\u00f8royar sum eitt vald\u00f8mi", "text": "L\u00f3g um at skipa F\u00f8royar sum eitt vald\u00f8mi kom \u00ed gildi 25. oktobur 2007. 19 tinglimir atkv\u00f8ddu fyri at gera F\u00f8royar til eitt vald\u00f8mi og 13 v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti.\n\nAtkv\u00f8\u00f0ub\u00fdti fyri uppskoti\u00f0 \u00ed l\u00f8gtinginum var:\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Uppskot til  samtyktar um F\u00f8royar sum eitt vald\u00f8mi\n N\u00fa eru F\u00f8royar eitt vald\u00f8mi: L\u00f8gtingsforma\u00f0urin er stoltur\n\nKeldur \n\nL\u00f8gting"}
{"id": "12280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Coca%20Cola%20Company", "title": "The Coca Cola Company", "text": "The Coca Cola Company er ein amerikonsk fyrit\u00f8ka, i\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1886. Fyrit\u00f8kan eitur eftir leskidrykkinum Coca-Cola, sum gj\u00f8rdist eitt hitt kendasta merki \u00ed heiminum. Coca-Cola var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 bryggja\u00f0 \u00ed Georgia, USA \u00ed 1886. Uppfinnarin gj\u00f8rdi eitt ey\u00f0kent v\u00f8rumerki, sum fall v\u00e6l \u00ed eyguni vi\u00f0 sn\u00f8ggum, rey\u00f0um stavum, sum taka \u00ed hv\u00f8r annan, og fr\u00e1 fyrsta degi var\u00f0 l\u00fdst allasta\u00f0ni vi\u00f0 hesum n\u00fdggja drykki. 10 \u00e1r seinni drukku tey Coca-Cola \u00ed \u00f8llum Amerika. N\u00fa er Coca-Cola so gr\u00f3gvi\u00f0 inn \u00ed hugaheim okkara, at vit kenna merki\u00f0 aftur, hvussu navni\u00f0 so er skriva\u00f0.\n\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur\n1886"}
{"id": "12281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sniglar", "title": "Sniglar", "text": "Sniglar (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gastropoda) er tann h\u00f3purin av lind\u00fdrum i\u00f0 hevur flest sl\u00f8g. Uml. 78% av lind\u00fdrum eru sniglar. Grikska heiti\u00f0 gastro-poda merkir b\u00fakf\u00f8tur, t\u00ed sniglar skr\u00ed\u00f0a \u00e1 b\u00fakinum. \u00cd st\u00f8dd kunnu sniglar ver\u00f0a fr\u00e1 1 mm til uml. 1 m. Sniglar liva \u00e1 landi, sj\u00f3gvi og vatni. N\u00f3gv sl\u00f8g liva \u00e1 landi, men tveir tri\u00f0ingar av sl\u00f8gunum liva \u00ed vatni og sj\u00f3gvi. Sniglar ver\u00f0a b\u00fdttir \u00ed f\u00fdra h\u00f3par: Prosobranchia (Framt\u00e1knusniglar), Opistobranchia (Bakt\u00e1knusniglar), Pulmonata (Lungnasniglar) og  Gymnomorpha,\n\nAnatomi \n\nEins og skeljad\u00fdr eru sniglar lind\u00fdr. N\u00f3gv ymisk sl\u00f8g eru, serliga \u00ed sj\u00f3num. Summi sl\u00f8g hava vundna skel, onnur hava onga skel, men svimja uppi \u00ed sj\u00f3num. Mong sm\u00e6rri sl\u00f8g hava tj\u00fakka skel.\n\nKroppurin \u00e1 snigli er skiftur \u00ed yvirkropp og undirkropp. \u00cd flestu f\u00f8rum er skel um yvirkroppin, men hj\u00e1 summum, t.d. svartasnigli er skelin skerd til ein h\u00fa\u00f0arfald sum er ein (innvortis) k\u00e1pa. \u00c1 h\u00f8vdinum (\u00e1 sj\u00f3snigli) eru tveir kampar til at tevja vi\u00f0, eygu og mu\u00f0ur vi\u00f0 r\u00edvitungu. \u00cd yvikroppi liggja hjarta, livur og n\u00fdru. Landsniglar hava f\u00fdra kampar (horn), har eyguni sita \u00e1 ovaru kampunum,  tevi\u00f0 \u00e1 teim ni\u00f0aru; ta\u00f0 finnast eisini sniglasl\u00f8g sum eru blind, ella als ongi eygu hava, t.d. sniglar i\u00f0 liva\u00f0 ni\u00f0ri \u00ed moldini. Landsniglar hava sm\u00e1ar kertlar millum rukkurnar \u00e1 kroppinum, og \u00far teimum kemur sl\u00edm. Landsniglar kunnu torna upp; men sl\u00edmi\u00f0 verjir teir fyri turk, og kemur mold og skittur \u00e1 teir, so lata teir n\u00f3gv sl\u00edm \u00far h\u00fa\u00f0ini, so skitturin gl\u00ed\u00f0ur uttan av teimum. Snigil skr\u00ed\u00f0ur \u00e1 f\u00f3tinum. Bl\u00f3\u00f0i\u00f0 setur ni\u00f0ur \u00ed hann, so at hann b\u00f3lgnar og kemur ni\u00f0ur \u00far skelini. Ein v\u00f8ddi \u00ed afturpartinum tekur f\u00f3tin inn aftur \u00ed skelina.\n\nN\u00f8ring\nN\u00f3gvir sniglar eru tv\u00edkynja\u00f0ir, tvs. teir hava b\u00e6\u00f0i kvenn- og kallkynsg\u00f8gn og nakrir teirra kunnu yngla vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i kynja\u00f0ari og \u00f3kynja\u00f0ari n\u00f8ring, tvs. teir kunnu f\u00e1a avkom, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 maka og uttan maka. N\u00f3gvir sniglar verpa egg, men summir sj\u00f3sniglar g\u00fdta livandi ungar.\n\nF\u00f8\u00f0i\nFlestu sniglar eru plantuetarar ella liva av \u00e6ti, men ta\u00f0 finnast eisini sniglar sum eru rovdj\u00f3r burturav, t.d. agng\u00e1gga i\u00f0 livir av skjeljadj\u00f3rum, sniglar i\u00f0 eru r\u00e6\u00e1tarar, og eisini finnast sniglar i\u00f0 liva sum snultarar (parasittar) \u00e1 \u00f8\u00f0rum verum. Plantuetandi landsniglar, t.d.  gar\u00f0sniglar  og morsniglar kunnu vera sannar pl\u00e1gur \u00ed landbr\u00fakinum og hj\u00e1 urtagar\u00f0sf\u00f3lki.\n\nYvirlit yvir sniglar \u00ed F\u00f8royum \n\n Prosobranchia (Framt\u00e1knusniglar) \u00ed F\u00f8royum\n Opistobranchia (Bakt\u00e1knusniglar) \n Pulmonata (Lungnasniglar) \u00ed F\u00f8royum\n Gymnomorpha\n\nSi\u00f0bundin uppdeiling av sniglum Gastropoda \nProsobranchia (Framt\u00e1knusniglar)\n H\u00f3pur: Archaeogastropoda\n Yvirfamilja: Pleurotomariacea\n Yvirfamilja: Fissurellacea\n Yvirfamilja: Patellacea (Fli\u00f0ur) (fli\u00f0a)\n Yvirfamilja: Trochacea\n Yvirfamilja: Neritacea\n H\u00f3pur: Mesogastropoda\n Yvirfamilja: Littorinacea\n Familja: Littorinidae \u2013 Fj\u00f8ruk\u00favingar (Fj\u00f8ruk\u00favingur...)\n Yvirfamilja: Rissooidea\n Familja: Hydrobiidae \u2013 Dyndsnegle (Stor dyndsnegl...)\n Yvirfamilja: Cerithiacea\n Familja: Turritellidae \u2013 T\u00e5rnsnegle (T\u00e5rnsnegl...)\n Yvirfamilja: Epitoniacea\n Yvirfamilja: Hippnicacea\n Yvirfamilja: Calyptraecea\n Yvirfamilja: Strombacea\n Familja: Aporrhaiidae \u2013 Pelikanfodssnegle (Pelikanfod...)\n Yvirfamilja: Cypraecea\n Yvirfamilja: Tonnacea\n H\u00f3pur: Neogastropoda\n Yvirfamilja: Muricacea (Muricidae, Thaididae, Columbariidae, Magilidae)\n Yvirfamilja: Buccinacea \n Familja: Buccinidae \u2013 G\u00e1ggusniglar, (agng\u00e1gga, streymg\u00e1gga...)\n Yvirfamilja: Volutacea (Olividae, Vasidae, Turbinellidae, Harpidae, Mitridae, Volutidae, Marginellidae)\n Yvirfamilja: Conacea (Cancellariidae, Conidae, Terebridae, Turridae)\nOpisthobranchia (Bakt\u00e1knusniglar)\n H\u00f3pur: Cephalaspidea\n Yvirfamilja: Acteonacea (Hydatinidae)\n Yvirfamilja: Philinacea (Scaphandridae)\n Yvirfamilja: Bullacea (Atyidae, Bullidae)\n H\u00f3pur: Anaspidea\n H\u00f3pur: Sacoglossa\n H\u00f3pur: Thecosomata\n H\u00f3pur: Gymnosomata\n H\u00f3pur: Notaspidea\n H\u00f3pur: Nudibranchia \u2013 Nakinsniglar\n H\u00f3pur: Pteropoda\nPulmonata (Lungnasniglar)\n H\u00f3pur: Systellomatophora\n H\u00f3pur: Basommatophora \u2013 Ferskvatnslungnasniglar\n Familja Lymnaeidae \u2013 Vatnak\u00favingar (Lymnaea stagnalis, pytsnegl)\n H\u00f3pur: Stylommatophora  (Landlungesnegle)\n Familja: Arionidae (svarti snigil, morsnigil...)\n Familja: Limacidae (leopardsnigil, akursnigil...)\n Familja: Helicidae (Kjarrsnigil , lundarsnigil, urtagar\u00f0ssnigil, burgundarsnigil, gar\u00f0snigil, Vanligur lo\u00f0snigil  ...)\n\nKeldur \n\n \nLind\u00fdr"}
{"id": "12282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morsnigil", "title": "Morsnigil", "text": "Morsnigil (eisini kendur sum dreparasnigil) (fr\u00f8\u00f0iheiti Arion vulgaris) var fyrstu fer\u00f0 funnin \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1996. Morsnigil ver\u00f0ur 5-15 cm langur og er sk\u00ednandi og javnt morrey\u00f0ur, men hann kann vera ymiskur \u00e1 liti fr\u00e1 morrey\u00f0um til lj\u00f3sagult, og teir ungu morsniglarnir eru meira gj\u00f8gnumskygdir \u00e1 liti. F\u00f3trondin er tv\u00f8rr\u00edput. Morsnigil eitur \u00e1 lat\u00edni Arion vulgaris. Morsnigil stavar fr\u00e1 Spania, men hevur s\u00ed\u00f0an spjatt seg nor\u00f0ureftir vi\u00f0 f\u00f3lki og v\u00f8rum, hann var fyrstu fer\u00f0 s\u00e6ddur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 1975, \u00ed Noregi \u00ed 1988, \u00ed Danm\u00f8rk \u00ed 1991, \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1996 og \u00ed \u00cdslandi \u00ed 2003. \n\nSum a\u00f0rir sniglar \u00ed Arionslektini er morsnigil tv\u00edkyndur og n\u00f8rist skj\u00f3tt, og ger hann st\u00f3ran ska\u00f0a \u00ed m.a. urtag\u00f8r\u00f0um og eplaveltum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n FaroeNature\n\nSniglar"}
{"id": "12283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svarti%20snigil", "title": "Svarti snigil", "text": "Svarti snigil (fr\u00f8\u00f0iheiti - Arion ater) er best kendi landsnigil her \u00e1 landi. Svarti snigil ver\u00f0ur 100-120 mm langur. Hann er svartur um kroppin, og h\u00fa\u00f0in er rukkut og h\u00e1l av sl\u00edmi. Kroppurin er avlangur og tj\u00fakkastur um mi\u00f0juna. \u00c1 h\u00f8vdinum eru 4 li\u00f0ilig horn. Tey tvey longstu hornini bera eyga \u00e1 endanum. Snigilin tevjar vi\u00f0 hinum b\u00e1\u00f0um hornunum.\n\nLivi\u00f8ki \n\nSvarti snigil s\u00e6st b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 h\u00fas, \u00ed b\u00f8 og haga; men sv\u00f8rtu sniglarnir vi\u00f0 h\u00fas eru morlittir ella reydligir. Svarti snigil er vanligur \u00e1 graslendi \u00ed b\u00f8 og haga, har skuggi er.\n\nF\u00f8\u00f0i \n\nSvarti snigil etur bleytar plantulutir og eisini soppar. Hann tolir eisini eitursoppar. \u00c1 tunguni eru sm\u00e1ar, hvassar tenn, so hon er g\u00f3\u00f0 at r\u00edva matin sundur vi\u00f0. Vi\u00f0 hesi hv\u00f8ssu r\u00edvitungu ska\u00f0ar snigilin plantur; men hann er t\u00f3 ikki mettur at vera ska\u00f0adj\u00f3r.\n\nN\u00f8ring \n\nSvarti snigil verpur lj\u00f3s egg, og hann verpur tey \u00ed eina holu \u00ed moldini ella \u00ed v\u00e1tligt leyv. \u00c1\u00f0renn veturin kemur, doyggja teir gomlu sniglarnir. Eggini og ungarnir liggja \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og liva veturin av.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n FaroeNature.\n\nSniglar"}
{"id": "12284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0aru%20Marianaoyggjar", "title": "Nor\u00f0aru Marianaoyggjar", "text": "Samveldi\u00f0 Nor\u00f0aru Marianaoyggjar (enskt: Commonwealth of the Northern Mariana Islands, chamorro: Sankattan Siha Na Islas Mari\u00e5nas) er ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Kyrrahavinum. Nor\u00f0aru Marianaoyggjar er annar av teimum tveimum oyggjab\u00f3lkunum, sum mynda Marianoyggjar \u00ed Mikronesia. Nor\u00f0aru Marianaoyggjar eru ein oyggjab\u00f3lkur vi\u00f0 fimtan oyggjum av vulkanskum- og korall uppruna. Oyggjarnar eru tilsamans st\u00f8ddar sum Streymoy og Sandoy, ella eitt sindur meiri enn tri\u00f0ingin F\u00f8royar. Capitol Hill er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed oyggjunum og liggur \u00e1 oynni Saipan, sum er tann st\u00f8rsta oyggin. \u00cd Samveldi\u00f0 Nor\u00f0aru Marianaoyggjar b\u00fagva umlei\u00f0 51.483 f\u00f3lk \u00ed 2014. Almennu m\u00e1lini eru tr\u00fd \u00ed tali: enskt, chamorro og karolinskt. \n\nTri\u00f0ingurin av \u00fatflutninginum er landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur. Ta\u00f0 mesta, i\u00f0 dyrka\u00f0 ver\u00f0ur, er sukurr\u00f8r og ananas. \u00d8ki\u00f0 dregur fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum at s\u00e6r. Hetta gevur n\u00f3gvum f\u00f3lki arbei\u00f0i. Fer\u00f0af\u00f3lkavinnan er st\u00f8rsta innt\u00f8kan \u00e1 n\u00f3gvum oyggjum har. St\u00f3ra fer\u00f0avinnan gevur v\u00e6l av s\u00e6r, men ska\u00f0ar eisini n\u00e1tt\u00faruna. 8,0 prosent av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys og mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 76.7. Undir 3 prosent av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r. BT\u00da fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed landinum er 13.600 $ (81 400 DDK). Meginparturin av f\u00f3lkinum er katolikkar.\n\nSum tann fyrsti b\u00fdurin \u00ed s\u00f8guni var\u00f0 Hiroshima \u00ed Japan raktur av fyrstu kjarnorkubumbuni nakrant\u00ed\u00f0, t\u00e1 USA hin 6. august 1945, undir Seinna heimsbardaga, slepti einari kjarnorkubumbu yvir b\u00fdin. Ta\u00f0 var bumbuflogfari\u00f0 Enola Gay \u00far Nor\u00f0urmarianoyggjum, i\u00f0 kasta\u00f0i kjarnorkubumbuna.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nNor\u00f0aru Marianaoyggjar liggja \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, sum ver\u00f0ur nevndur Marianoyggjar, \u00ed Mikronesia. Oyggjab\u00f3lkurin hevur fleiri bef\u00f3lka\u00f0ar og \u00f3bef\u00f3lka\u00f0ar oyggjar; t\u00e6r st\u00f8rstu av Nor\u00f0aru Marianaoyggjunum eru Saipan (120 km2), Tinian (102 km2, inkl. Aguijan), Rota (85 km2), Pagan (48 km2), Anatahan (32 km2), og Agrihan (30 km2). Av teimum er oyggin Saipan st\u00f8rsti parturin og har ta\u00f0 b\u00fagva flest f\u00f3lk. 90 prosent av f\u00f3lkatalinum \u00ed 2014 b\u00fagva \u00e1 Saipan. Ta\u00f0 er l\u00fdtt tropiskt ve\u00f0urlag alt \u00e1ri\u00f0. Ta\u00f0 regnar av og \u00e1 og skiftir ofta millum regn og brennandi s\u00f3l. Heitt er ve\u00f0urlagi\u00f0, og ofta regnar, so v\u00e6l f\u00e6st burtur \u00far j\u00f8r\u00f0ini. \u00c1 oyggjunum eru fleiri h\u00f8g eldfj\u00f8ll, men n\u00fa er bara eitt, sum ger um seg.\n\nPolitikkur \n\nNor\u00f0aru Marianaoyggjar eru eitt sj\u00e1lvst\u00fdrandi land \u00ed politiskum felagsskapi vi\u00f0 USA og undir tess fullveldi. USA hevur fult r\u00e6\u00f0i \u00e1 m\u00e1ls\u00f8kjum vi\u00f0v\u00edkjandi uttanr\u00edkispolitikki og verju. \u00cdb\u00fagvarnir \u00ed Nor\u00f0urmarianaoyggjum eru amerikanskir r\u00edkisborgarar, og \u00e1v\u00edsar amerikanskar l\u00f3gir og \u00e1setingar \u00ed amerikansku\nstj\u00f3rnarskipanini eru \u00ed gildi \u00ed oyggjunum. Megin\u00e1setingarnar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum, sum er stj\u00f3rnarr\u00e6ttarliga st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir oyggjalandinum, kunnu bert broytast, um b\u00e1\u00f0ir partar samtykkja ta\u00f0.\n\nMyndasavn\n\nHygg eisini at \n\n Sameindu Statirnir \u00cd Amerika\n\nKeldur \n\nMikronesia\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar \u00ed USA\nHj\u00e1lond"}
{"id": "12285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leopardsnigil", "title": "Leopardsnigil", "text": "Leopardsnigil (fr\u00f8\u00f0iheiti - Limax maximus) var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 skr\u00e1settur \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2003. Hann var\u00f0 funnin \u00e1 Toftum og hildi\u00f0 var at hann bara fanst har, men ein 'eftirl\u00fdsing' \u00ed Dimmal\u00e6tting v\u00edsti at hann fanst yvir st\u00f3rar partar av Eysturoy og Su\u00f0urstreymoy uttan at f\u00f3lk h\u00f8vdu givi\u00f0 s\u00e6r far um ta\u00f0. \n\nLeoparsnigil stavar fr\u00e1 Vesturevropa.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\nLeopardsnigil er n\u00fa st\u00f8rsti snigil \u00ed F\u00f8royum, \u00e1\u00f0ur var ta\u00f0 svarti snigil. Leopardsnigil kann gerast upp til 200 mm langur. Hesin snigil er sera litfagur og fleiri litbrigdi s\u00edggjast. Vanligast er hann gr\u00e1br\u00fanur vi\u00f0 str\u00edpum, men stundum hevur hann blettir \u00edsta\u00f0in fyri str\u00edpur, og stundum er hann einlittur og hevur hv\u00f8rki str\u00edpur ella blettir. Eitt i\u00f0 ey\u00f0kennir hetta slagi\u00f0, er kj\u00f8lurin eftir rygginum og ta\u00f0 at andingaropi\u00f0 er aftanfyri k\u00e1puna, m\u00f3tsatt Arionslektini har andingaropi\u00f0 er frammanfyri k\u00e1puna.\n\nLivi\u00f8ki \n\nHar Leopardsnigil finst \u00ed F\u00f8royum, s\u00e6st hann allasta\u00f0ni \u00ed bygdum \u00f8ki, \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um, \u00ed b\u00f8num og \u00e1 gongubreytum. Ikki er greitt um hann tr\u00edvist uttangar\u00f0s.\n\nM\u00f3tsatt morsniglinum tykist leopardsnigilin vera p\u00fara \u00f3ska\u00f0iligur.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n FaroeNature. \n Jens-Kjeld.\n\nSniglar"}
{"id": "12286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjarrsnigil", "title": "Kjarrsnigil", "text": "Kjarrsnigil (danskt: kratsnegl - fr\u00f8\u00f0iheiti: Arianta arbustorum) var fyrstu fer\u00f0 skr\u00e1settur \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1880'unum , men var so ikki s\u00e6ddur aftur fyrr enn \u00ed 1990'unum .\n\n\u00datsj\u00f3nd \nKjarrsnigilin er st\u00f8rsti snigil vi\u00f0 h\u00fasa i\u00f0 verpir \u00ed F\u00f8royum*. H\u00e6ddin \u00e1 h\u00fasanum er 12-23 mm, breiddin er 15-24 mm og hevur hann 5-6 sn\u00faningar. H\u00fasin er litfagur, br\u00fanur vi\u00f0 lj\u00f3sum tv\u00f8rstr\u00edpum og eini d\u00f8kkari r\u00edpu i\u00f0 fylgir sn\u00faningunum. \nEin ey\u00f0kendur snigil.\n\nKroppurin er d\u00f8kkur, stundum svartur, stundum gr\u00e1ligur vi\u00f0 lj\u00f3sari flekkum.\n\n* Seinastu \u00e1rini eru einstakir lundarsniglar, urtagar\u00f0ssniglar og burgundarsniglar s\u00e6ddir her, helst innsl\u00f8ddir vi\u00f0 plantum, men ta\u00f0 er ikki sta\u00f0fest at teir verpa her.\n\nLivi\u00f8ki \n\nKjarrsnigil finst bara \u00ed f\u00e1um st\u00f8\u00f0um \u00ed F\u00f8royum, har hann s\u00e6st \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um, rabarbug\u00f8r\u00f0um og fram vi\u00f0 veitum \u00ed bygdum \u00f8ki. Kjarrsnigilin er plantuetari burturav, men ger ongan ska\u00f0a \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n  Fr\u00f3\u00f0skaparrit 61. b\u00f3k 2014.\n FaroeNature.\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "12288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hebe%20Camargo", "title": "Hebe Camargo", "text": "Hebe Maria Camargo (f\u00f8dd 8. mars 1929 \u00ed Taubat\u00e9, Brasil, dey\u00f0 29. september 2012) var ein songkvinna, sj\u00f3nvarpsvertur og sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \n\nSum songkvinna hevur hon framf\u00f8rt \u00ed skemtifilmum eftir Mazzaropi og sp\u00e6ldi saman vi\u00f0 Agnaldo Rayol \u00ed einum av teimum. \u00cd 1950-\u00e1runum byrja\u00f0i hon at starvast sum sj\u00f3nvarpsvertur \u00ed eini r\u00f8\u00f0 \u00e1 r\u00e1sini TV Paulista. \u00cd 1955 var hon vi\u00f0 \u00ed t\u00ed fyrstu brasilsku sj\u00f3nvarpssendingini fyri kvinnur, O Mundo \u00e9 das Mulheres (Heimurin hoyrir kvinnunum til), \u00ed sj\u00f3nvarpi \u00ed Rio de Janeiro, i\u00f0 var\u00f0 sent fimm fer\u00f0ir um vikuna.\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "12295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1i%20snigil", "title": "Gr\u00e1i snigil", "text": "Gr\u00e1i snigil (fr\u00f8\u00f0iheiti - Arion subfuscus, stundum Arion fuscus, stundum ver\u00f0a hesi rokna\u00f0 sum tvey ymisk sl\u00f8g) er ein sera vanligur landsnigil her \u00e1 landi. \n\nGr\u00e1i snigil s\u00e6st \u00ed b\u00f8num og urtag\u00f8r\u00f0um. T\u00e1 i\u00f0 summari\u00f0 er v\u00e1tligt, eru heilt n\u00f3gvir, og teir gera n\u00f3gv um seg serliga \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um, t\u00ed\nteir eta planturnar, serliga jar\u00f0ber. Gr\u00e1i snigil ver\u00f0ur 30-40 mm langur.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n FaroeNature.\n\nSniglar"}
{"id": "12296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flogfar", "title": "Flogfar", "text": "Flogfar er heiti\u00f0 \u00e1 \u00f8llum fl\u00fagvarum, sum eru tyngri enn luftin - tyrlur, sveimflogf\u00f8r, drekaflogf\u00f8r og flogf\u00f8r vi\u00f0 f\u00f8stum veingjum og motori. Flest \u00f8ll st\u00f3r fer\u00f0amannaflogf\u00f8r og str\u00ed\u00f0sflogf\u00f8r hava jetmotorar, sum gera, at tey kunnu fl\u00fagva skj\u00f3tt og h\u00f8gt. Tey sm\u00e1u flogf\u00f8rini hava oftast skr\u00favur. Tey eru stuttleikaflogf\u00f8r ella einstaklingsflogf\u00f8r. Ta\u00f0 eru ikki 100 \u00e1r s\u00ed\u00f0an, at tey skj\u00f3tastu skipini sigldu \u00ed meira enn 1 viku tv\u00f8rtur um Atlantshav. N\u00fa fl\u00fagva tey skj\u00f3tastu fer\u00f0amannaflogf\u00f8rini teir 4\u202f800\u00a0km \u00ed minni enn sjey t\u00edmar. Teir st\u00f3ru motorarnir \u00ed str\u00ed\u00f0sflogf\u00f8rum gera, at tey kunnu fl\u00fagva meira enn 3\u202f200\u00a0km/h, ella tr\u00edggjar fer\u00f0ir skj\u00f3tari enn lj\u00f3\u00f0i\u00f0.\n\nSl\u00f8g \n\n Bumbuflogfar \n Fer\u00f0af\u00f3lkaflogfar\n Herna\u00f0arflogf\u00f8r \n Leiguflogfar\n Tyrla\n\nS\u00ed eisini \nNorth Carolina - Flogf\u00f8r\n\nF\u00f8r"}
{"id": "12315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20heimins%20lond%20eftir%20BT%C3%9A%20fyri%20hv%C3%B8rt%20f%C3%B3lk", "title": "Listi yvir heimins lond eftir BT\u00da fyri hv\u00f8rt f\u00f3lk", "text": "R\u00edkastu lond \u00ed heiminum eftir BT\u00da fyri hv\u00f8rt f\u00f3lk. BT\u00da upp \u00e1 f\u00f3lki\u00f0 ver\u00f0ur ofta n\u00fdtt til at samanbera b\u00faskaparligu menningina millum lond. Mesta r\u00edkid\u00f8mi\u00f0 \u00ed heiminum er \u00ed Nor\u00f0uramerika, Japan, Avstralia, Sameindu Emirr\u00edkjunum og \u00ed p\u00f8rtum \u00ed Vesturevropa. USA er heimsins r\u00edkasta land. Ovurst\u00f3rur munur er \u00e1 r\u00edkastu og f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed heiminum. Mi\u00f0alinnt\u00f8kan hj\u00e1 hv\u00f8rjum f\u00f3lki \u00ed t.d. Simbabvi er sekshundra\u00f0 fer\u00f0ir minni enn mi\u00f0alinnt\u00f8kan hj\u00e1 hv\u00f8rjum f\u00f3lki \u00ed USA. F\u00e1t\u00e6kastu eru lond \u00ed Afrika og Landsynnings\u00e1sia.\n\nKeldur \n\nListar\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "12320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Willi%20%28k%C3%B3pur%29", "title": "Willi (k\u00f3pur)", "text": "Willi er ein t\u00fdskur k\u00f3pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Halichoerus grypus) og b\u00fagvi \u00ed havnarb\u00fdur H\u00f6rnumi \u00ed Sylti  \u00ed Schleswig-Holsteini \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n www.travelistic.com Willi (t\u00fdsk)\n\nT\u00fdskland\nDj\u00f3r"}
{"id": "12328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nordic%20Nutrition%20Recommendations%202004", "title": "Nordic Nutrition Recommendations 2004", "text": "Nordic Nutrition Recommendations 2004 eru lei\u00f0reglur fyri, hvussu kosturin skal vera samansettur fyri, at skapa grundarlag fyri g\u00f3\u00f0a heilsu. \n\nHeilsa"}
{"id": "12329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beriberi", "title": "Beriberi", "text": "Beriberi er ein sj\u00faka \u00ed nervalagnum orsaka\u00f0 av trot \u00e1 thiamin. \n\nSj\u00fakur"}
{"id": "12330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skyrbj%C3%B3g", "title": "Skyrbj\u00f3g", "text": "Skyrbj\u00f3g er ein sj\u00faka orsaka\u00f0 av trot \u00e1 vitamin C. \n\nSj\u00fakur"}
{"id": "12331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrea%20%C3%AD%20Nor%C3%B0radali", "title": "Andrea \u00ed Nor\u00f0radali", "text": "Andrea Reinert (1894 - 1941), men vanliga r\u00f3pt Andrea \u00ed Nor\u00f0radali, var seymikona og yrkjari. Hon f\u00f3r til Keypmannahavnar eina fer\u00f0 \u00ed 1920'\u00e1runum, har hon l\u00e6rdi til sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ing. Andrea \u00ed Nor\u00f0radali seyma\u00f0i fyri handilsh\u00fasi\u00f0 Crome & Goldschmidt og hev\u00f0i seinni f\u00edna seymistovu sj\u00e1lv. \u00cd \u00fatisetabla\u00f0num B\u00fagvanum eru fleiri greinir eftir hana. Me\u00f0an hon livdi, v\u00f3r\u00f0u tr\u00edggjar yrkingar prenta\u00f0ar \u00ed Var\u00f0anum, og ein av teimum sigur fr\u00e1 sterkum upplivingarhugi og l\u00edvstr\u00e1. Hon var ung t\u00e1 hon fekk tuberklar, sum hon at enda doy\u00f0i av. Eftir dey\u00f0a hennara v\u00f3r\u00f0u tv\u00e6r yrkingar prenta\u00f0ar \u00ed B\u00fagvanum, eins og s\u00f8gan \"Dreymurin\" eisini var\u00f0 prenta\u00f0 posthumt \u00ed S\u00f8gub\u00f3kini (ritstj\u00f3ri var Sigri\u00f0 av Skar\u00f0i). Mitt \u00ed 1930-\u00e1runum skrivar hon eina skalds\u00f8gu, i\u00f0 t\u00f3 ongant\u00ed\u00f0 var\u00f0 li\u00f0ug.\n\nSkaldskapur \n\n \u201eFr\u00e1faring\" (yrk.), Var\u00f0in 1932, bls. 64.\n \u201eSorg\" (yrk.), Var\u00f0in 1934, bls. 43-44.\n \u201eBl\u00f3murnar \u00ed glugganum\" (yrk.), Var\u00f0in, 1939, bls. 111.\n \u201eDuldur eldur \u00ed barmi inni\" (yrk.), B\u00fagvin, nr. 24, 1941.\n \u201eSo fagurt er land m\u00edtt\", sami B\u00fagvi.\n \u201eDreymurin\" (s\u00f8.) 1936, \u00ed S\u00f8gub\u00f3kini, ritstj. Sigri\u00f0 av Skar\u00f0i Joensen, T\u00f3rsh. 1949, bls. 32-68.\n\nB\u00f3kmentir \n\n Minningaror\u00f0 \u00ed B\u00fagvanum nr. 17, 1941\n Fyri fyrst; Malan Simonsen\n\nKeldur \n\n Snar.fo http://www.snar.fo/alfroei/alfroei/rithoevundar/reinert_andrea/\n Malan Simonsen; Fyri fyrst\n\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894"}
{"id": "12332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Q10", "title": "Q10", "text": "Q10 er eitt hj\u00e1lparevni ella koenzym, sum hevur ein avgerandi leiklut fyri orkuframlei\u00f0sluna \u00ed kroppinum. \n\n\u00cd kroppinum umgera kyknur orkuna fr\u00e1 matinum vit eta, solei\u00f0is at kroppurin anna\u00f0hv\u00f8rt kann var\u00f0veita ella br\u00faka hana. Hetta kallast forbrenning. Vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 ensymum kunnu kyknurnar var\u00f0veita orkuna \u00ed molekylum, kalla\u00f0i ATP. Kyknurnar innihalda n\u00f8kur sonevnd mitrokondriur, har ensymir og hj\u00e1lparevnir tryggja orkuframlei\u00f0sluna. Eitt av hesum hj\u00e1lparevnunum er Q10. \n\nOfta ver\u00f0ur hoyrt, at Q10 kann fyribyrgja sj\u00fakum, betra um konditi\u00f3nina og geva betri \u00edtr\u00f3ttaravrik. Hetta er t\u00f3 ikki pr\u00f3gva\u00f0.\n\nM\u00fdlisl\u00edvfr\u00f8\u00f0i\nKyknul\u00e6ra"}
{"id": "12341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Metal", "title": "Metal", "text": "Metal er eitt felgsheiti fyri metallisku frumevnini og sambr\u00e6\u00f0ingar av hesum. \n\nMillum mest n\u00fdttu metallini kunnu nevnast jarn, kopar, sink, aluminium, tin og bl\u00fdggj. Millum mest n\u00fdttu sambr\u00e6\u00f0ingar kunnu nevnast st\u00e1l, messing og bronsa. \n\nVir\u00f0ismiklastu metallini kallast g\u00f3\u00f0metal, t.d. platin, silvur og gull.\n\nEginleikar \n\nMetal hava tr\u00edggjar felags eginleikar. Tey lei\u00f0a streym, eru g\u00f3\u00f0ir hitalei\u00f0ari og hava metalglans. Hesir eginleikar hava metallini grunda\u00f0 \u00e1, hvussu atomini \u00ed metallunum eru bundin saman. Hendan samanbinding ver\u00f0ur kalla\u00f0 metalbinding. \n\nMetal hava lyndi til at avgeva elektronir, sum ger at metalli\u00f0 ver\u00f0ur til eina positiva jon. Fr\u00edu elektronirnar, sum eru avgivnar, skapa eitt rundanumliggjandi elektronsk\u00fdggj. Hetta sk\u00fdggi\u00f0 heldur metaljonirnar saman i einari metalgrind. Grindin ger, at metalli\u00f0 glansar, me\u00f0an t\u00e6r fr\u00edu elektronirnar gera streym- og hitalei\u00f0ingina gj\u00f8rliga.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrsta metal, framleitt \u00far evnafr\u00f8\u00f0iligum sambr\u00e6\u00f0ingum, var helst kopar. Grikkarnir framleiddu kopar \u00e1 tann h\u00e1tt, at teir skerdu kopar(II)jonir vi\u00f0 tr\u00e6koli. Hesin teknikkur hevur eisini veri\u00f0 br\u00faktur til at framlei\u00f0a onnur metal. Umlei\u00f0 \u00e1r 2000 f.Kr. var m\u00f8guligt at framlei\u00f0a kopar (Cu), antimon (Sb), tin (Sn) og bl\u00fdggj (Pb).\n\nT\u00e1 ta\u00f0 var\u00f0 uppdaga\u00f0, at kopar og tin saman skapa eina har\u00f0a metalblanding, nevniliga bronsu, fekk bronsan ein sera t\u00fddningarmiklan leiklut. Her\u00f0an \u00ed bronsuni gj\u00f8rdi hana v\u00e6l egna\u00f0a til ambo\u00f0 og v\u00e1pn \u00ed t\u00ed\u00f0ini, sum vit \u00ed dag kalla bronsu\u00f8ldin.\n\nFyri at kunna framlei\u00f0a jarn, skal hitin vera n\u00f3gv h\u00e6gri, enn t\u00e1 framleitt ver\u00f0ur kopar. Funnir lutir benda \u00e1, at f\u00f3lk \u00ed mi\u00f0jararhavslondunum, umlei\u00f0 1500 f.Kr., hava framleitt jarn. Teknikkurin hevur s\u00ed\u00f0ani spreitt seg spakuliga upp \u00edgj\u00f8gnum Europa. Elstu st\u00f8rri ovnar til jarnframlei\u00f0slu eru funnir umlei\u00f0 1200 f.Kr. \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nFrumevni"}
{"id": "12342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BDra", "title": "S\u00fdra", "text": "Ein s\u00fdra er eitt m\u00fdl ella ein jon, sum kann avgeva eina hydron (H+). Innan fyri s\u00fdru/l\u00fat-evnafr\u00f8\u00f0i samsvara b\u00e6\u00f0i protonir og hydrogenjonir vi\u00f0 H+. Ein s\u00fdra hevur eitt pH vir\u00f0i sum er minni enn 7.\n\nKorresponderandi s\u00fdru/l\u00fatupar \nUm ein tilvildarlig s\u00fdra, S, ver\u00f0ur blanda saman vi\u00f0 vatn, vil fylgjandi l\u00edkavekt innstilla seg:\n\nS\u00fdran S og l\u00faturin B kallast korresponderandi s\u00fdru/l\u00fatupar. Um vit seta l\u00edkavekstl\u00f3gina upp fyri reakti\u00f3nina, f\u00e1a vit:\n\nKonstanturin KS kallast styrkiskonstanturin fyri s\u00fdruna. T\u00e1 KS hevur eitt h\u00f8gt vir\u00f0i, hevur teljarin \u00e1 br\u00f8kinum eisini eitt h\u00f8gt vir\u00f0i, sum merkir at s\u00fdran fegin vil afgeva s\u00edna proton. T\u00e1 KS hevur eitt l\u00e1gt vir\u00f0i, hevur nevnarin \u00e1 br\u00f8kinum eitt h\u00f8gt vir\u00f0i, sum merkir at s\u00fdran ikki vil afgeva s\u00edna proton.\nSterkar s\u00fdrur hava t\u00edskil h\u00f8gt KS-vir\u00f0i, og veikar s\u00fdrur hava l\u00e1gt KS-vir\u00f0i.\n\nUmframt styrkiskonstanin hj\u00e1 s\u00fdrum, ver\u00f0ur eisini tosa um ein styrkiseksponent. Styrkiseksponenturin hj\u00e1 s\u00fdrum, pKS, ver\u00f0ur definera\u00f0ur sum minus logaritmuna til styrkiskonstantin hj\u00e1 s\u00fdruni.\n\npKS = -logKS\n\nEin sterk s\u00fdra hevur eitt l\u00e1gt pKS-vir\u00f0i, og ein veik s\u00fdra hevur eitt h\u00f8gt pKS-vir\u00f0i. Styrkiskonstanurin og styrkisekponenturin fyri l\u00fatum definera vit KB og pKB.\n\nS\u00ed eisini \n Aminos\u00fdra\n Carboxyls\u00fdra\n Ribonukleins\u00fdra\n Deoksyribonukleins\u00fdra\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "12343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atopiskt%20eksem", "title": "Atopiskt eksem", "text": "Atopiskt eksem (eisini nevnt barnaeksem, atopisk dermatitis og prurigo besnier) er ein ikki smittandi sj\u00faka, sum hevur vi\u00f0 s\u00e6r svi\u00f0a, turra h\u00fa\u00f0 og \u00fatslett (eksem), sum kann koma og fara. T\u00e1 ta\u00f0 eru sm\u00e1b\u00f8rn i\u00f0 f\u00e1a eksem, ver\u00f0ur ta\u00f0 nevnt barnaeksem, men vaksin kunnu eisini f\u00e1a atopiskt eksem.\n\nB\u00f8rn vi\u00f0 barnaeksem mangla tey nat\u00farligu fitievnini \u00ed h\u00fa\u00f0ini, sum kn\u00fdta h\u00fa\u00f0kyknurnar saman. Av hesari ors\u00f8k dampar fukturin l\u00e6ttliga fr\u00e1 h\u00fa\u00f0ini, sum t\u00ed ver\u00f0ur turr og r\u00fa\u00f0rut.\n\nOrs\u00f8kir til atopiskt eksem \n\nOrs\u00f8kin til atopiskt eksem er \u00f3kend, men man hevur illgruna um ymiskar faktorar i\u00f0 kunnu sp\u00e6la ein t\u00fd\u00f0andi leiklut. B\u00e6\u00f0i arvur og umhv\u00f8rvi eru m\u00f8guligir faktorar, i\u00f0 kunnu vera ors\u00f8k til at summi b\u00f8rn og vaksin f\u00e1a barnaeksem/atopiskt dermatitis. Flestu b\u00f8rn vi\u00f0 barnaeksem hava foreldur ella systkin vi\u00f0 hoyfepur, astma ella barnaeksem. T\u00f3 hava kanningar v\u00edst, at b\u00f8rn i\u00f0 eru vaksin upp \u00ed heimi sum hevur havt hund, hava minni vanda fyri at f\u00e1a atopiskt eksem.\n\nArvur \n\nUm ein av foreldrunum hevur ella hevur havt astma, hoyfepur ella barnaeksem, er vandin fyri at barni\u00f0 f\u00e6r barnaeksem 26 %. \n\nUm b\u00e6\u00f0i foreldrini hava ella hava havt astma, hoyfepur ella barnaeksem, er vandin fyri at barni\u00f0 f\u00e6r barnaeksem 40 %.\n\nUmhv\u00f8rvi \n\nUml. 20 % av b\u00f8rnum, f\u00f8dd \u00ed Danmark, f\u00e1a barnaeksem. \u00cd 1960 var tali\u00f0 3 %. So statt er mongdin av tilbur\u00f0um \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri. Av t\u00ed at t\u00e6r arvaligu ors\u00f8kirnar ikki eru munandi broyttar s\u00ed\u00f0stu \u00e1rini, halda granskarir, at umhv\u00f8rvi\u00f0 m\u00e1 vera ein t\u00fd\u00f0andi ors\u00f8k til mongu tilbur\u00f0arnar. Enn vita granskarar t\u00f3 ikki hvat ta\u00f0 er, sum er ors\u00f8k til barnaeksem, men s\u00edggja at v\u00f8ksturin av tilbur\u00f0um er st\u00f8rstur \u00ed londum vi\u00f0 vesturlendskum l\u00edvst\u00edli.\n\nH\u00fa\u00f0sj\u00fakur\nAutoimmunar sj\u00fakur"}
{"id": "12344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jerry%20Springer", "title": "Jerry Springer", "text": "Gerald Norman \"Jerry\" Springer (f\u00f8dd 13. februar 1944 \u00ed London, Bretland) er ein amerikanskur pr\u00e1tsendingarvertur og politikari fyri Demokratiski flokkin. \u00cd dag er hann \u00ed fast starv sum programlei\u00f0ari fyri The Jerry Springer Show \u00e1 NBC. Hann er bachelor \u00ed stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i. \n\nSpringer bleiv f\u00f8ddur \u00ed London, men vaks upp \u00ed Queens \u00ed New York. Hann er  giftur vi\u00f0 Micki Velton (s\u00ed\u00f0an 1973). \n\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir"}
{"id": "12345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nowy%20Dw%C3%B3r%20Kr%C3%B3lewski", "title": "Nowy Dw\u00f3r Kr\u00f3lewski", "text": "Nowy Dw\u00f3r Kr\u00f3lewski (\u00e1 t\u00fdskum: K\u00f6niglich Neudorf) er ein bygd \u00ed P\u00f3llandi, sum liggur \u00ed fyrisitingarligu regi\u00f3nini Gmina Papowo Biskupie, sum liggur \u00ed landslutinum Che\u0142mno. Nowy Dw\u00f3r Kr\u00f3lewski hevur 190 \u00edb\u00fagvar (1996). Bygdin ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 nevnd \u00ed s\u00f8guligum skj\u00f8lum \u00ed 1398. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 var\u00f0 ta\u00f0 skriva\u00f0, at Nowy Dw\u00f3r Kr\u00f3lewski hev\u00f0i 32 hestar, 20 neyt, 215 sey\u00f0ir og 90 sv\u00edn. Bygdin hevur veri\u00f0 nevnd \u00e1 t\u00fdskum \u00ed skj\u00f8lum og s\u00f8gum sum Nuwenhof, Nuwenhuf, \nNuwemhoff og Koenigliche Neuhof. \u00cd 1505 \u00e1tti Biskupurin Che\u0142mno bygdina.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "12354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afrikas%20Renaissance", "title": "Afrikas Renaissance", "text": "Afrikas Renaissance var\u00f0 avd\u00faka \u00e1 50 \u00e1ra degnum s\u00ed\u00f0an Senegal \u00ed Afrika fekk sj\u00e1lvst\u00fdri\u00f0 - 4. apr\u00edl \u00ed 2010. Standmyndin v\u00edsir ein v\u00e6lbygdan mann, eina kvinnu og eitt barn, i\u00f0 sko\u00f0a \u00fat yvir Atlantshavi\u00f0. Hon skal vera eitt tekin um framgongd og samanhald, sigur forsetin \u00ed Senegal, Abdoulaye Wade. \n\nStandmyndin, i\u00f0 hevur fingi\u00f0 navni\u00f0 Afrikas Renaissance, hevur kosta 113 milli\u00f3nir kr\u00f3nur at byggja og er st\u00f8rri enn Fr\u00e6lsisgudinnan \u00ed New York City. Samb\u00e6rt kritikarum v\u00edsir standmyndin onki anna\u00f0 enn pers\u00f3nlig m\u00e1l og st\u00f3rheits \u00f8\u00f0i hj\u00e1 forsetanum.\n\nAfrika"}
{"id": "12357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brian%20Welch", "title": "Brian Welch", "text": "Brian Phillip \"Head\" Welch (f. 19. juni 1970, Kalifornia) vaks upp \u00ed Bakersfield, Kalifornia. Hann var bert 11 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann t\u00f3k gittar \u00ed hond og fann s\u00edtt kall. Eftir High School var Head vi\u00f0 at stovna nu-metal b\u00f3lkin Korn. B\u00f3lkurin fekk skj\u00f3tt suksess. Teir vunnu Grammy hei\u00f0irsl\u00f8nir og seldu fl\u00f8gur \u00ed h\u00f3patal (multi-Platinum). Me\u00f0an Head var ein partur av Korn, fekk hann 6 Grammy nomineringar, vann tv\u00e6r, og seldi uml. 40 milli\u00f3nir fl\u00f8gur runt um heimin. \n\nT\u00ed\u00f0liga \u00ed 2005 skaka\u00f0i Head t\u00f3nleikaheimin, t\u00e1 hann almannakunngj\u00f8rdi, at hann \u00e6tla\u00f0i at gevast \u00ed Korn. Head valdi at taka seg \u00far villa Korn l\u00edvinum, so hann kundi halda fram at taka s\u00e6r av d\u00f3ttrini. Eisini gav Head s\u00edtt l\u00edv til Kristus vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga at nema vi\u00f0 l\u00edvi hj\u00e1 menniskjum, og at geva til tey, sum h\u00f8vdu t\u00f8rv \u00e1 hj\u00e1lp. Bert m\u00e1na\u00f0ar eftir at Head var givin \u00ed Korn, f\u00f3r hann til India og opna\u00f0i s\u00edtt fyrsta Head home. Eitt barnaheim, sum tryggjar heim, mat og \u00fatb\u00fagving til umlei\u00f0 200 foreldraleys. Head gj\u00f8rdi eisini ymiskt v\u00e6lgerandi arbei\u00f0 \u00ed Amerika. \n\nHead leg\u00f0i st\u00f3ran dent \u00e1, at h\u00f3ast hann var givin \u00ed Korn, hev\u00f0i hann ikki tiki\u00f0 seg \u00far t\u00f3nleika- og undirhaldsvinnuni. Gj\u00f8gnum t\u00f3nleik og a\u00f0rar undirhaldsmi\u00f0lar, vildi Head broyta ungd\u00f3min. Vi\u00f0 hesum \u00ed huga skriva\u00f0i Head s\u00edna l\u00edvss\u00f8gu, Save Me From Myself, sum HarperCollins gav \u00fat \u00ed juli \u00ed 2007. B\u00f3kin gj\u00f8rdist skj\u00f3tt ein best sellerari, og forlagi\u00f0 var so v\u00e6l n\u00f8gd, at tey heldur enn fegin vildu, at Head skuldi skriva eina b\u00f3k afturat. Hendan b\u00f3kin, Washed by Blood, var \u00fatgivin 24. juni 2008. Washed by Blood er ein endur\u00fatg\u00e1va av fyrru b\u00f3kini, sum h\u00f3skar betur til ein yngri lesaraskara. Head er j\u00fast li\u00f0ugur vi\u00f0 s\u00edna tri\u00f0ju b\u00f3k. B\u00f3kin ver\u00f0ur \u00fatgivin \u00ed 2010. \n\n\u00cd 2008 gav Head s\u00edna fyrstu solofl\u00f8gu \u00fat. Hon kallast Save Me From Myself. Head hevur sj\u00e1lvur skriva\u00f0 or\u00f0 og l\u00f8g, og eisini sp\u00e6lir Head lead gittar og syngur. Head fekk hj\u00e1lp fr\u00e1 fleiri vi\u00f0urkendum t\u00f3nleikarum so sum Josh Freese (trummur - A Perfect Circle, Nine Inch Nails) og Tony Levin (bass - Peter Gabriel). Fyrstu m\u00e1na\u00f0arnar av 2008 leg\u00f0i Head si\u00f0stu hond \u00e1 fl\u00f8guna. \n\nFl\u00f8gan var givin \u00fat av Ryko Distributin (Warner Music Group); Word Enternainment (Christian market) og Warner Music International (ADA Global Canada). Save Me From Myself kom inn sum nummar 13 \u00e1 Billboards Hard Rock listan. \u00datg\u00e1van ver\u00f0ur s\u00f8gd at vera ein \"heavy metal epic, with a positive message.\" Fl\u00f8gan hevur fingi\u00f0 sera g\u00f3\u00f0 umm\u00e6lir av vi\u00f0urkendum t\u00f3nleikaf\u00f3lkum. \nhttp://bits.wikimedia.org/skins-1.5/common/images/button_image.png\n9. septembur f\u00f3r Head \u00e1 eina 30 daga turn\u00e9, har hann sp\u00e6ldi \u00e1 teimum traditi\u00f3nellu sp\u00e6list\u00f8\u00f0unum, men eisini \u00e1 kristna t\u00f3nleikapallinum. Umvendingin og andaligheitin hj\u00e1 Head er blivin sera v\u00e6l m\u00f3ttikin. Sj\u00e1lvt av konservativum kristnum organisati\u00f3num so sum CBN (Pat Robertson - The 700 Club), sum s\u00edggja at Head hevur m\u00f8guleika at r\u00f8kka markna\u00f0um, sum a\u00f0rar traditionellar kristinar organisati\u00f3nir ikki hava m\u00f8guleika at r\u00f8kka. Head hevur fingi\u00f0 n\u00f3gvan stu\u00f0ul fr\u00e1 kristnum fjepparum. Eisini hevur Head veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini L.A. Ink og VH1s Top 100 Rock Songs. \n\n\u00c1 v\u00e1ri 2009 kungj\u00f8rdi Head, at hann hev\u00f0i valt t\u00f3nleikarar til orkestri\u00f0 - Michael Valentine (bass); Scott Von Heldt (gittar); Ralph Patlan (gittar); Brian Ruedy (tangentar, programmering) og Dan Johnson (trummur). Teir sp\u00e6ldu naka\u00f0\u00ed 2009, og eru n\u00fa til rei\u00f0ar turnera fulla t\u00ed\u00f0 \u00ed 2010. Head og b\u00f3lkurin hava veri\u00f0 \u00ed Nashville \u00ed Tennessee, og tiki\u00f0 upp n\u00e6stu fl\u00f8guna saman vi\u00f0 grammy nominera\u00f0a framleigaranum Rob Graves (RED, PILLAR). Fl\u00f8gan ver\u00f0ur \u00fatgivin \u00ed 2010.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "12359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samuel%20Jacob%20Sesanus%20Olsen", "title": "Samuel Jacob Sesanus Olsen", "text": "Samuel Jacob Sesanus Olsen, r\u00f3ptur Jacob Olsen (1. oktober 1904 \u00ed Sandav\u00e1gi - 13. oktober 1994) var sk\u00falal\u00e6rari, rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari. Foreldur hansara v\u00f3ru Joen Peter Pauli Olsen, fiskima\u00f0ur, \u00far Sandav\u00e1gi og Lisbeth Olsen, f\u00f8dd Magnussen, \u00far Leynum. \n\n\u00c1\u00f0renn J\u00e1kup f\u00f3r \u00e1 L\u00e6rarask\u00falan, var hann \u00ed fimm fj\u00f3r\u00f0ing\u00e1r krambasveinur \u00ed Sandav\u00e1gi, og eitt \u00e1r var hann til skips. \u00cd 1923 f\u00f3r hann \u00e1 L\u00e6rarask\u00falan \u00ed T\u00f3rshavn og t\u00f3k pr\u00f3gv ha\u00f0ani \u00ed 1926.\n\n1. septembur 1926 var\u00f0 hann settur sum l\u00e6rari vi\u00f0 Tv\u00f8royrar sk\u00fala. 1. febr. 1961 gj\u00f8rdist hann varask\u00falastj\u00f3ri vi\u00f0 sama sk\u00fala og var \u00ed hesum starvi, til hann 67 \u00e1ra gamal leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r 31. oktobur 1971.\n\n1928-1931 var hann saman vi\u00f0 S\u00e1mal Johansen bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Barnabla\u00f0num. \u00dar hesum bla\u00f0 er tilfari\u00f0 tiki\u00f0 til b\u00f3kina N\u00fa Breddar, sum F\u00f8roya L\u00e6rarafelag gav \u00fat, t\u00e1 i\u00f0 Jacob Olsen fylti 60 \u00e1r.\n\n1932-33 var hann \u00e1 Statens L\u00e6rerh\u00f8jskole og l\u00e6rdi d\u00fdra- og plantul\u00e6ru eins og enskt og roknim\u00e1tar. Aftan\u00e1 l\u00e6s hann fjarlestur \u00ed enskum \u00ed 4 \u00e1r.\n\n1957-58 t\u00f3k hann \u00e1rsskei\u00f0 \u00e1 Danmarks L\u00e6rerh\u00f8jskole \u00ed enskum, landal\u00e6ru og sk\u00falab\u00f3kasavnsarbei\u00f0i. \n\nHann hevur siti\u00f0 sum limur \u00ed og forma\u00f0ur av Fro\u00f0biar s\u00f3knar heilsunevnd og eitt skifti limur \u00ed l\u00edkningarnevndini, eins og hann hevur veri\u00f0 urguleikari vi\u00f0 Tv\u00f8royrar kirkju \u00e1 Tv\u00f8royri \u00ed n\u00e6rum 25 \u00e1r.\n\n\u00cd n\u00f8kur \u00e1r var hann settur pr\u00f3vd\u00f3mari \u00ed skrivligum f\u00f8royskum hj\u00e1 realflokki, 9. og 10. flokki. Ofta hevur ein og annar, i\u00f0 f\u00f8lir seg \u00f3tryggan \u00ed t\u00ed skriva\u00f0a m\u00e1linum, s\u00f8kt og fingi\u00f0 veglei\u00f0ing fr\u00e1 honum.\n\n\u00dar norskum hevur hann f\u00f8royska\u00f0 b\u00f3kina Kubbin.\n\nJacob Olsen giftist 1. okt. 1933 vi\u00f0 Olgu Mariu f. Hansen, d\u00f3ttir Sigvald og Hansinu Hansen av Tv\u00f8royri. P\u00e1pin er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Stokke \u00ed Noregi. Olga Olsen er f\u00f8dd 16. oktober 1903 \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1951 Regin \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 1953 S\u00edmun og fl\u00fagvimaskinan \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n 1964 N\u00fa breddar\n 1971 H\u00f8gni og Gunnar \u00ed \"Sig m\u00e6r eina s\u00f8gu 1\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1904\nAndl\u00e1t \u00ed 1994\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar"}
{"id": "12378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8%C3%B0%20%C3%AD%20Harry%20Potter", "title": "St\u00f8\u00f0 \u00ed Harry Potter", "text": "\n\nGrimmauld nr. 12 \n\nMan hoyrir fyri fyrstu fer um Grimmauld nr. 12 \u00ed fimtu Harry Potter b\u00f3k (Harry Potter og F\u00f8niksfylgingin). Eigari av Grimmauld nr. 12 eru Black familjan, sum hava reint-bl\u00f3\u00f0; og ta\u00f0 er eitt ta\u00f0 mest t\u00fddningarmesta hj\u00e1 teimum. \u00cd h\u00fasinum b\u00fa\u00f0u mamma Sirius (Sirius, sum er gubbi Harry), Walburga Black og beiggi Sirius, Regulug A. Black (R.A.B., sum hevur tiki horcrux'in hj\u00e1 Voldemort \u00ed Harry Potter og H\u00e1vlbl\u00f3\u00f0sprinsurin - medaljongin.), Sirius Black og h\u00fas\u00e1lvurin Kreaher. \n\nGrimmauld nr. 12, er \u00f3sj\u00f3nligt. T\u00e1 i\u00f0 h\u00fasi liggur mitt \u00ed b\u00fdnum London og F\u00f8niksfylgingin br\u00fakar hetta h\u00fas fyri at m\u00f8tast, m\u00e1 h\u00fasi vera \u00f3sj\u00f3nligt. Onkunt\u00ed\u00f0 hava mugglara-grannarnir mistonkt hetta vi\u00f0, at h\u00fasnummrini eita 11 og so 13, t\u00ed tey ikki s\u00edggja h\u00fasini nr. 12. \u00d8ll Black-f\u00f3lkini eru dey\u00f0 eftir t\u00ed\u00f0ini. Regulus Black var dey\u00f0s\u00e1tari hj\u00e1 Voldemort, men vildi heldur vera \u00edm\u00f3ti, og doy\u00f0i vi\u00f0 at finna medaljong-horcrux'in, Sirius Black, sum er gubbi Harry Potter, doy\u00f0i t\u00e1 i\u00f0 dey\u00f0s\u00e1tarnir og f\u00f8niksfylgingin bardust \u00edm\u00f3ti \u00e1 Deildini fyri ta\u00f0 Dulda, \u00e1 Gandam\u00e1lar\u00e1\u00f0i. Sirius var g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 Harry, og Harry arva\u00f0i so Grimmauld nr. 12, og vi\u00f0 h\u00fasinum fylgdi h\u00fas\u00e1lvurin Kreacher vi\u00f0, sum hatar ikki-reint-bl\u00f3\u00f0 f\u00f3lk; betri kent sum m\u00f3rubl\u00f3\u00f0. \n\nB\u00f3kmentir\n\nhe:\u05d4\u05d0\u05e8\u05d9 \u05e4\u05d5\u05d8\u05e8 - \u05de\u05d5\u05e0\u05d7\u05d9\u05dd#\u05de\u05e7\u05d5\u05de\u05d5\u05ea"}
{"id": "12383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Potter%20og%20eldbikari%C3%B0", "title": "Harry Potter og eldbikari\u00f0", "text": "Harry Potter og eldbikari\u00f0 er ein b\u00f3k hj\u00e1 J.K. Rowling.\n\nS\u00f8gugongd \n\nHarry Potter (Daniel Radcliffe) byrjar upp\u00e1 4. \u00e1ri \u00e1 Hogwarts sk\u00fala og Harry er 14 \u00e1r. Hetta ver\u00f0ur eitt serligt \u00e1r, t\u00ed at tr\u00edgandakappingin skal vera. Ta\u00f0 koma n\u00e6mingar \u00far Beautox og Durmstrang sk\u00fala. T\u00e1 i\u00f0 n\u00e6mingarnir vera valdir til tr\u00edgandakappingina (sum bara 3 kunnu vera vald, fr\u00e1 17 \u00e1r og upp), kemur ein fj\u00f3ri se\u00f0il framm. Hetta er sera merkiligt. Tann fj\u00f3r\u00f0i pers\u00f3nurin er Harry Potter! Hann ver\u00f0ur hata\u00f0ur av \u00f8llum \u00ed sk\u00falanum, t\u00ed at hann ikki er gamal nokk til at vera vi\u00f0 \u00ed kappingini - sj\u00e1lvt besti vinurin Ron er s\u00farur inn\u00e1 Harry, fyri ikki at f\u00e1a vita \u00e1\u00f0renn at hann melda\u00f0i seg til kappingina. Men Harry veit ikki hvat hetta er, hann hevur ikki melda seg til kappingina - men har er ongin vegur \u00fat aftur, hann skal og m\u00e1 kappast. \n\nT\u00e6r tv\u00e6r fyrstu kappinginar ganga f\u00ednt, men so kemur tann tri\u00f0ja og s\u00ed\u00f0sta. Tey skulu ganga gj\u00f8gnum eina gigantiska laborint.\nHarry s\u00e6r so vinningarsteypi framman fyri s\u00e6r, men har kemur eisini Cedric Diggory (Robert Pattinson, sum eisini sp\u00e6lir \u00ed Sk\u00fdming) - teir b\u00e1\u00f0ir renna yvir og taka \u00edsenn \u00ed steypi. Knappliga koma teir framm til ein kirkjugar\u00f0 - men teir eiga orduligt at koma framm til Hogwarts sk\u00fala. Men hetta er sera mystiskt. So veit Harry hv\u00f8r hattar er sum stendur fyri framman, Lord Voldemort!\nVoldemort drepur Cedric, men Harry sleppur vi\u00f0 l\u00edvinum. Hann sigur so \u00f8llum fr\u00e1 hesum. Men ongin tr\u00fdr honum - j\u00fa sj\u00e1lvandi Dumbledore, Ron og Hermione. Men Gandam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin vil ikki tr\u00fagva hesum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Harry Potter\n J.K. Rowling\n\nB\u00f3kmentir\nHarry Potter\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "12384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BDming", "title": "Sk\u00fdming", "text": "Sk\u00fdming (upprunaheiti Twilight) er ein b\u00f3k hj\u00e1 Stephenie Meyer (f. 24. desember 1973 \u00ed Hartford, Connecticut).B\u00f3kin kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2009. Leyvoy Joensen t\u00fdddi.\n\nS\u00f8gugongd \n\nBella Swan er flutt aftur til p\u00e1pan til kalda v\u00e1ta Forks, Washington fr\u00e1 Phoenix \u00ed Arizona. Hon byrjar \u00e1 sk\u00falanum, og har m\u00f8tir hon g\u00e1tufulla Edward Cullen. Hon er stokk-forelska\u00f0 \u00ed honum og umvent. Hon finnur \u00fatav, at Edward er vamp\u00fdrur. Men hann og Cullen familjan drekka bara dj\u00f3ra bl\u00f3\u00f0. Tey eru saman vi\u00f0 restina av Cullen-familjuni og sp\u00e6la baseball ein dagin. \n\nMen so koma teir \u00f3ndu vamp\u00fdrarnir og lukta, at eitt menniskja er \u00edmillum teirra. Tann \u00f3st\u00fdriligi James kl\u00e1rar ikki at halda s\u00e6r fr\u00e1 bl\u00f3\u00f0luktinum hj\u00e1 Bellu og byrjar at jagstra hana. Men tey sleppa undan, og tey mugu beinavegin fl\u00fdggja \u00far landinum. \n\nBella Swan sp\u00e6list av Kristen Stewart \u00ed Twilight. Edward Cullen sp\u00e6list av Robert Pattinson \u00ed Twilight. Robert Pattinson hevur eisini havt leiklut \u00ed Harry Potter og Eldbikari\u00f0.\n\nB\u00f3kmentir\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "12386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Verkamannafylkingin", "title": "Verkamannafylkingin", "text": "Verkamannafylkingin (VMF) var ein vinstrasinna\u00f0ur politiskur flokkur \u00ed F\u00f8royum. Hann var stovna\u00f0ur av misn\u00f8gdum javna\u00f0arveljarum \u00far fakfelagsr\u00f8rsluni. Verkamannafylkingin var umbo\u00f0a\u00f0 \u00e1 l\u00f8gtingi fr\u00e1 1994 til 1998. Ingeborg Vinther fr\u00e1 Verkamannafylkingini var fyrsta kvinnuliga l\u00f8gtingsumbo\u00f0 valt \u00ed Su\u00f0uroy.\n\nS\u00f8ga \n\nVerkamannafylkingin fekk meiri enn 2 400 atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed 1994, og ta\u00f0 rakk til at f\u00e1a 3 umbo\u00f0 \u00e1 Ting. Verkamannafylkingin gj\u00f8rdist solei\u00f0is 5. st\u00f8rsti flokkur og f\u00f3r fram um Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Verkamannafylkingin f\u00f3r \u00ed samgongu vi\u00f0 Sambandsflokkin, Javna\u00f0arflokkin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin vi\u00f0 Edmundi Joensen (B) sum l\u00f8gmanni. \u00d3li Jacobsen, forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fiskimannafelag, gj\u00f8rdist landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri Verkamannafylkingina \u00ed \u00eddna\u00f0ar- og arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1lum. Axel H. Nols\u00f8e t\u00f3k vi\u00f0 sessinum eftir \u00d3la fr\u00e1 desember 1995. T\u00e1 landsst\u00fdri\u00f0 \u00ed juni 1996 var\u00f0 umskipa\u00f0, helt Edmund fram sum L\u00f8gma\u00f0ur, og Axel H. Nols\u00f8e gj\u00f8rdist landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri Verkamannafylkingina \u00ed arbei\u00f0smarkna\u00f0ar, almanna- og heilsum\u00e1lum. \u00cd oktober 1996 loysti Kristian Magnussen Axel av, og \u00ed mars 1998 loysti \u00d3li Jacobsen aftur Kristian Magnussen av til n\u00fdggj samgonga var\u00f0 skipa\u00f0 \u00ed mei eftir vali\u00f0 30. apr\u00edl 1998.\n\nLandsst\u00fdrismenn \n\n \u00d3li Jacobsen, 1994\u20131995 og 1998\n Axel H. Nols\u00f8e, 1995\u20131996\n Kristian Magnussen, 1996\u20131998\n\nL\u00f8gtingslimir \n\n\u00c1rini 1994 til 1998.\n\n \u00d3li Jacobsen, Eysturoy\n Karl Robert Johansen, Eysturoy (vara fyri \u00d3la Jacobsen)\n Kristian Magnussen, Su\u00f0urstreymoy\n Ingeborg Vinther, Su\u00f0uroy\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8royskir flokkar"}
{"id": "12388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rissi%20Palmer", "title": "Rissi Palmer", "text": "Rissi Palmer (f. 19. august 1981 \u00ed Pittsburgh, Pennsylvania) er amerikanskur countrysangari og t\u00f3nleikari. Palmer hevur veri\u00f0 virkin \u00ed amerikanska t\u00f3nleikal\u00edvinum s\u00ed\u00f0an hon var heilt ung. Hennara fyrsta fl\u00f8ga saman vi\u00f0 pl\u00e1tufelagnum 1720 Entertainment nevnist \"Rissi Palmer\" og kom \u00fat \u00ed 2007. Eitt ta\u00f0 kendasta lagi\u00f0 er ivaleyst \"Country Girl\". \n\nHon er f\u00f8dd 19. august 1981 og b\u00fdr n\u00fa \u00ed Eureka \u00ed St. Louis, Missouri. Hon vaks upp \u00ed Sewickley \u00ed Pittsburgh, Pennsylvania.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n\u00cd oktober 2007 \u00fatgav Rissi Palmer s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu:\n\nSangirnir \u00e1 fl\u00f8guni eru (vi\u00f0 sp\u00e6lit\u00ed\u00f0):\n\n\"Hold on to Me\" - 4:04\n\"Country Girl\" - 3:46\n\"Anybody out There\" - 3:18\n\"Hurt Don't Know When to Quit\" - 3:00\n\"Mr. Ooh La La\" - 3:10\n\"All This Woman Needs\" - 3:36\n\"Flowers on My Window Ledge\"  - 3:49\n\"Leavin' on Your Mind\" - 2:42\n\"Butterflies\" 4:16\n\"Sweet Contradictions\" - 3:31\n\"Love You Like a Woman\" - 4:23\n\"I'm Not of the World\" - 3:41\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a. \n Rissi Palmer \u00e1 MySpace.\n\n \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nAfroamerikanarar"}
{"id": "12390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Hansen", "title": "J\u00f3gvan Hansen", "text": "J\u00f3gvan Hansen (f\u00f8ddur 28. desember 1978 \u00ed Klaksv\u00edk) er f\u00f8royskur sangari og guitarleikari, sum b\u00fdr \u00ed \u00cdslandi. J\u00f3gvan er \u00fatb\u00fagvin h\u00e1rskeri.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik\n\nVann X-factor \u00ed \u00cdslandi \n\n\u00cd 2007 lutt\u00f3k J\u00f3gvan \u00ed fyrstu X-Factor sendingini hj\u00e1 \u00edslendingum. J\u00f3gvan vann kappingina vi\u00f0 70 % av atkv\u00f8\u00f0unum.\n\nS\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins (Eurovision) \n\nJ\u00f3gvan hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed \u00edslendsku t\u00f3nleikakappingini S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins, sum er innlei\u00f0andi kappingin til evropeisku t\u00f3nleikakappingina Eurovision, vinnarin av S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins sleppur at umbo\u00f0a \u00cdsland \u00ed Evrovision. \u00cd 2009 lutt\u00f3k J\u00f3van vi\u00f0 sanginum \"I Think The World of You\", sangurin kom \u00ed finaluna og enda\u00f0i \u00e1 einum fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ssi.  \u00cd 2010 lutt\u00f3k J\u00f3gvan vi\u00f0 sanginum  \"One More Day\". Sangurin gj\u00f8rdist nummar tvey. Nummar eitt slapp v\u00ed\u00f0ari til Eurovision Song Contest \u00ed Noregi. \u00cd 2011 lutt\u00f3k hann aftur \u00ed \u00edslendsku t\u00f3nleikakappingini S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins, hesafer\u00f0 vi\u00f0 sanginum \u00c9g lofa. Hann kom \u00ed finaluna, men vann ikki kappingina. \u00cd januar 2013 luttekur J\u00f3gvan fyri fj\u00f3ru fer\u00f0 \u00ed S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins \u00ed \u00cdslandi. Hesafer\u00f0 fer hann at syngja duet saman vi\u00f0 20-\u00e1ra gomlu Stefan\u00eda Svavarsd\u00f3ttir, tey fara at syngja sangin Til \u00fe\u00edn. J\u00f3gvan og Stefan\u00eda sungu seg \u00ed finaluna leygarkv\u00f8ldi\u00f0 26. januar 2013. Finalan ver\u00f0ur 2. februar 2013 \u00ed H\u00f6rpuni \u00ed Reykjav\u00edk.\n\n 2009 - \u201cI Think The World Of You\u201d, enda\u00f0i \u00e1 fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ssi\n 2010 \u201cOne More Day\u201d, sangurin enda\u00f0i n\u00e6stfremstur\n 2011 \u201c\u00c9g lofa\u201d, sangurin kom \u00ed finaluna\n 2013 \u201cTil \u00fe\u00edn\u201d - saman vi\u00f0 Stefan\u00edu Svavarsd\u00f3ttir\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nSaman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \n1998: After These Messages vi\u00f0 Aria\n2001: Kular R\u00f8tur \n2009: VINAL\u00d6G, eftir Fri\u00f0rik \u00d3mar og J\u00f3gvan Hansen\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur\n2007: J\u00f3gvan\n\nT\u00f3nleikab\u00f3lkar \n\nJ\u00f3gvan var forsangari \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Aria \u00ed 1990'unum. B\u00f3lkurin gav \u00fat fl\u00f8gu \u00ed 1998 vi\u00f0 heitinum After These Messages. \u00cd 2001 var J\u00f3gvan limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Kular R\u00f8tur, sum gav \u00fat tr\u00edggjar fl\u00f8gur og tveir videofilmar.\n\nKeldur \n\n Eurovisionary.com. \n Esctoday.com, S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins 2010 - Iceland: J\u00f3gvan Hansen speaks to esctoday.com.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n J\u00f3gvan Hansen \u00e1 YouTube. \n J\u00f3gvan Hansen page on ael.fo. \n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "12391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eug%C3%A8ne%20Terre%27Blanche", "title": "Eug\u00e8ne Terre'Blanche", "text": "Eug\u00e8ne Ney Terre'Blanche (f. 31. januar 1941 \u00ed Ventersdorp - 3. apr\u00edl 2010) var lei\u00f0ari av v\u00ed\u00f0gongda felagsskapinum Afrikaner Weerstands Beweging (Afrikaner Resistance Movement), vanliga kendur sum AWB, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur sum ein politiskur flokkur tann 7. juli \u00ed 1973. Felagsskapurin arbei\u00f0ir millum anna\u00f0 fyri einum hv\u00edtum st\u00fdri \u00ed Su\u00f0urafrika, og var stu\u00f0ul hj\u00e1 hv\u00edta st\u00fdrinum, i\u00f0 sat \u00f8ll \u00e1rini undir apartheid \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\nLimirnir \u00ed AWB savnast saman um eitt hagekross (eitt slag av flaggi, i\u00f0 minnir n\u00f3gv um flaggi\u00f0, Adolf Hitler og menn hansara n\u00fdttu). \u00cd 1994 royndi felagsskapurin at ste\u00f0ga fyrsta demokratiska valinum \u00ed Su\u00f0urafrika vi\u00f0 at fremja fleiri bumbu\u00e1lop. Felagsskapurin sigur seg \u00ed dag hava 70.000 limir. Leygardagin 3. apr\u00edl var\u00f0 Terre'Blanche funnin myrdur \u00ed heimi s\u00ednum \u00ed Ventersdorp \u00ed nor\u00f0ara partinum av Su\u00f0urafrika. \n\nSu\u00f0urafrikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "12394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Steele", "title": "Michael Steele", "text": "Michael Stephen Steele (f\u00f8ddur 19. oktober 1958, Maryland) er fyrrverandi forma\u00f0ur fyri Republikanska flokkin \u00ed USA. \n\nAmerikanskir politikarar"}
{"id": "12400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Selen", "title": "Selen", "text": "Selen er frumevni\u00f0 nummar 34 \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini. Selen f\u00e6st eisini sum kost\u00edskoyti og er ein t\u00fddningarmikil antioksidantur, i\u00f0 verjir kyknirnar \u00edm\u00f3ti umhv\u00f8rvisd\u00e1lking og leysum negativum radikalum. Leys radikal ver\u00f0a fr\u00edgivin av luftd\u00e1lking, ultraviolettum lj\u00f3si og tubaksroyki. N\u00f3gvar kanningar benda \u00e1, at hesi fr\u00edu radikalini \u00ed longdini kunnu vera krabbameinselvandi. Selen hevur alst\u00f3ran t\u00fddning fyri fleiri s\u00e1larligar- og kropsligar virkningar. Selen stimbrar immunverjuna og er partur av fleri enzymprocessum. \u00cd Nor\u00f0anlondum er sera l\u00edti\u00f0 av selen \u00ed j\u00f8r\u00f0ini \u00ed mun til a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. \n\nFrumevni"}
{"id": "12413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Visit%20Faroe%20Islands", "title": "Visit Faroe Islands", "text": "Almenna fer\u00f0ar\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur \u00ed seinastuni veri\u00f0 undir st\u00f8\u00f0ugum umleggingum, og er \u00e1 f\u00edggjarl\u00f3gini sera l\u00e1gt ra\u00f0fest. Fyrst var ta\u00f0 Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0i\u00f0, s\u00ed\u00f0ani SamVit og n\u00fa ein deild undir Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num kalla\u00f0 Visit Faroe Islands. Visit Faroe Islands hevur sum er bert 8 mi\u00f3. kr. at reka deildina vi\u00f0. Harav skulu gjaldast l\u00f8nir, stu\u00f0ul til kunningarstovurnar o.a. Eftir eru bert 1,8 mi\u00f3.kr. til markna\u00f0arf\u00f8ring. Av hesum 1,8 mi\u00f3. kr. skulu eisini faldarar og anna\u00f0 gerast. Visit Faroe Islands hevur eisini sum uppg\u00e1vu at veglei\u00f0a og kunna vinnuna um markna\u00f0arf\u00f8ring. \u00c1 f\u00edggjarl\u00f3gini fyri 2010 fekk fer\u00f0adeildin lova\u00f0 9 mi\u00f3. kr. afturat til markna\u00f0arf\u00f8ring av F\u00f8royum. Hetta tali\u00f0 bleiv so minka\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed 4 mi\u00f3. kr. vegna sparingar.  Hesin \u00f3stabilitetur seinkar arbei\u00f0inum hj\u00e1 stovninum, og l\u00edtla peningaupph\u00e6ddin r\u00f8kkur sera stutt \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi. \n\nAlmennir stovnar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "12414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lech%20Kaczy%C5%84ski", "title": "Lech Kaczy\u0144ski", "text": "Lech Aleksander Kaczy\u0144ski (f. 18. juni 1949 \u2013 10. apr\u00edl 2010) var ein umstr\u00fdddur pers\u00f3nur \u00ed polskum politikki. Hann arbeiddi fyri h\u00f8gravendum kat\u00f3lskum politikki, sum eitt n\u00fa sn\u00fa\u00f0i seg um, at vera \u00edm\u00f3ti at umbyggja fr\u00e6lsa markna\u00f0in ov skj\u00f3tt aftan\u00e1 og undir kreppuni, eins og hann vildi var\u00f0veita v\u00e6lferarskipanina \u00ed P\u00f3llandi. Polski forsetin, Lech Kaczynski, kona hansara og fleiri lei\u00f0andi politikarar \u00ed stj\u00f3rn hansara, doy\u00f0u um sjey t\u00ed\u00f0ina 10. apr\u00edl \u00ed eini flogvanlukku. 87 f\u00f3lk v\u00f3ru umbor\u00f0 \u00e1 flogfarinum, sum rendi inn \u00ed toppin \u00e1 n\u00f8krum tr\u00f8um, datt ni\u00f0ur og brotna\u00f0i. \n\nUmframt forsetan, v\u00f3ru eitt n\u00fa p\u00f3lski herovastin, mi\u00f0bankastj\u00f3rin, varauttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin, fleiri tinglimir og lei\u00f0andi s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar vi\u00f0 \u00ed flogfarinum. Forsetin og fylgi hansara v\u00f3ru \u00e1vegis til Russland, fyri at minnast h\u00f3pmor\u00f0i\u00f0, i\u00f0 sovjettiski herurin framdi uttanfyri p\u00f3lska b\u00fdin Katyn. Russsiskir myndugleikar vilja vera vi\u00f0, at ta\u00f0 var flogskiparin, sum var ors\u00f8kin til vanlukkuna. Hann hev\u00f0i fingi\u00f0 bo\u00f0 um, at lenda \u00ed Minsk, men avgj\u00f8rdi kortini av fara til Smolensk. \u00cdalt hava 132 f\u00f3lk lati\u00f0 l\u00edv \u00ed flogvanlukkuni. Vanlukkan hendi t\u00e1 flogfari skuldi seta seg \u00e1 flogv\u00f8llinum \u00ed Smolensk, sum liggur \u00ed vestara partinum av Russlandi.\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "12420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patsy%20Cline", "title": "Patsy Cline", "text": "Patsy Cline (8. september 1932 \u2013 5. mars 1963), upprunaliga Virginia Patterson Hensley, var ein amerikanskur country- og gospelsangari \u00far Winchester, Virginia. Patsy Cline var aktiv fr\u00e1 fyrst \u00ed 1950-unum til hon doy\u00f0i \u00ed 1963. Sangir sum \"Walkin' After Midnight\", \"I Fall to Pieces\", \"She's Got You\", \"Sweet Dreams\" og \"Crazy\" hava veri\u00f0 st\u00f3r hitt.\n\nPl\u00e1tur \n\n 1957: Patsy Cline\n 1961: Patsy Cline Showcase\n 1962: Sentimentally Yours\n 1964: A Portrait of Patsy Cline\n 1964: That's How a Heartache Begins\n 1980: Always\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Country Music Hall of Fame\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nCountry sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 1963"}
{"id": "12430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/NFL", "title": "NFL", "text": "NFL (stytting fyri National Football League) er tann amerikanska deildin innanfyri amerikanskan f\u00f3tb\u00f3lt. NFL er ta\u00f0 h\u00e6gsta st\u00f8\u00f0i innanfyri amerikanskum f\u00f3tb\u00f3lti\u00f0. NFL var\u00f0 st\u00f3vna \u00ed 1920 sum American Professional Football Association. \n\nAmerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur er sera populert \u00ed \u00f8llum USA, til finaluna \u00ed NFL (Super Bowl) kunnu upp til 110 mill. amerikanarir fylgja vi\u00f0. Ta\u00f0 er n\u00e6stan ein 1/3 av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed USA. NFL er tann \u00edttrottardeildin \u00ed heiminum sum hevur h\u00e6gst mi\u00f0al-\u00e1sko\u00f0aratal \u00ed heiminum vi\u00f0 67,509 \u00e1sko\u00f0arir pr. dyst. M.a frammanfyri Barclays Premier League \u00ed Onglandi.\n\nHar eru 32 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed NFL. \u00d8ll li\u00f0ini eru deild upp \u00ed tv\u00e6r konferransir AFC og NFC. Og s\u00ed\u00f0ani deild upp \u00ed 4 b\u00f3lkar (North, East, South og West) \u00ed t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar konferransirnar. t.v.s at ta\u00f0 eru 4 li\u00f0 \u00ed hv\u00f8rjum av teimum 8 b\u00f3lkinum. Hv\u00f8rt li\u00f0 sp\u00e6lur 16 dystur upp\u00e1 eitt kappingar\u00e1r\u00f0. S\u00ed\u00f0ani koma 12 li\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til endasp\u00e6li\u00f0 (Play-offs) 6 \u00far hv\u00f8rja konferransi, og minst eitt \u00far hv\u00f8rjum b\u00f3lki\u00f0.\n\nAmerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "12458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monz%C3%B3n", "title": "Monz\u00f3n", "text": "Monz\u00f3n er ein b\u00fdur \u00ed Spania \u00ed landslutinum Aragon, og hevur umlei\u00f0 17 115 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nVi\u00f0giti\u00f0 f\u00f3lk fr\u00e1 Monz\u00f3n \n\n Ignacio de Luz\u00e1n (1702-1754)\n Joaqu\u00edn Costa (1846-1911)\n Javier Moracho (1957)\n Conchita Mart\u00ednez (1972)\n Eliseo Mart\u00edn (1973)\n\nSystursta\u00f0ir \n\n  Barcelona, Spania\n  Muret, Frakland\n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "12460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsatlas", "title": "Heimsatlas", "text": "Heimsatlas (lagt til r\u00e6ttis: F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur) er eitt alment atlas, men ta\u00f0 l\u00fdkur eisini tey kr\u00f8v, sum fyriskriva\u00f0 eru til sk\u00falabr\u00faks. \u00cd 1993 kom fyrsta og higartil einasta f\u00f8royska heimsatlas, \"Heimsatlas\". \u00cd 2012 gevur Sk\u00falab\u00f3kagrunnurin n\u00fdtt f\u00f8royskt heimsatlas \u00fat. \u00cd hesum sambandi hevur n\u00f3gv veri\u00f0 kjakast um, hvussu n\u00f8vn \u00e1 londum og h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0um skulu ver\u00f0a stava\u00f0. \u00cd heimsatlasinum, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1993, eru n\u00f3gv lond og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir stava\u00f0 eftir f\u00f8royskum m\u00e1lreglum. Um ta\u00f0 eigur at ver\u00f0a hildi\u00f0 fast vi\u00f0 hetta ella um lond og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir skulu ver\u00f0a stava\u00f0, solei\u00f0is sum tey ver\u00f0a stava\u00f0 \u00ed uppruna landinum, er st\u00f3r \u00f3semja um. \n\nF\u00f8royar eru ein t\u00fd\u00f0andi t\u00e1ttur \u00ed atlasinum. Heimsatlasi\u00f0 byrjar \u00ed F\u00f8royum, fyrst vi\u00f0 yvirlitskorti og s\u00ed\u00f0an oyggj fyri oyggj, so \u00fat \u00e1 grunnar og havlei\u00f0ir okkara, og s\u00ed\u00f0an til okkara n\u00e6stu grannar. Um Evropa ver\u00f0ur fari\u00f0 til hinar heimspartarnar og heilt \u00fat \u00ed s\u00f3lskipan okkara. Aftast eru navnaskr\u00e1ir, onnur fyri F\u00f8royar og hin fyri umheimin, og s\u00ed\u00f0an er yvirlit yvir heimsins fl\u00f8gg. Landan\u00f8vn eru f\u00f8royska\u00f0, men bara heilt f\u00e1 b\u00fdarn\u00f8vn. T\u00fdtt hevur Svenning Tausen. \n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "12461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunnar%20Nielsen", "title": "Gunnar Nielsen", "text": "Gunnar Nielsen (f\u00f8ddur 7. oktober 1986) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2016 hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00edslendska felagnum FH. Gunnar gj\u00f8rdist serliga kendur, t\u00e1 hann sum fyrsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0, sp\u00e6ldi vi\u00f0 bestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, ta\u00f0 var vi\u00f0 Manchester City \u00ed ensku Premier League \u00ed 2010. Gunnar sp\u00e6lir eisini sum landsli\u00f0sm\u00e1lma\u00f0ur fyri F\u00f8royar.\n\nL\u00edvslei\u00f0in \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \n\nGunnar Nielsen sp\u00e6ldi mest vi\u00f0 HB \u00ed barna og ungd\u00f3ms\u00e1rum. \u00cd 2005-07 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 danska li\u00f0num Frem og \u00ed 2007 gekk lei\u00f0in til Onglands, har hann fyrst hev\u00f0i kontrakt vi\u00f0 Blackburn Rovers \u00ed 2007-09 , t\u00f3 var\u00f0 hann \u00fatleiga\u00f0ur til skotska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Motherwell \u00ed 2008. \u00cd 2009 kom Gunnar Nielsen \u00ed h\u00f3pin hj\u00e1 Manchester City, t\u00f3 var\u00f0 hann l\u00e1ntur \u00fat til walisiska felagi\u00f0 Wrexham. \u00cd 2010 er Gunnar Nielsen aftur partur av h\u00f3pinum hj\u00e1 Manchester City. Gunnar sat fleiri fer\u00f0ir \u00e1 bonkinum, men 24. apr\u00edl 2010 var\u00f0 hann skiftur inn og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0, sum hevur leikt dyst \u00ed Premier League. \u00cd apr\u00edl 2013 undirskriva\u00f0i Gunnar s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska superliga felagi\u00f0 Silkeborg IF, s\u00e1ttm\u00e1lin var galdandi fyri 6 vikur, i\u00f0 var tann t\u00ed\u00f0in i\u00f0 resta\u00f0i \u00ed restina av kappingar\u00e1rinum 2012/13. \u00cd 2015 leikti hann fyri \u00edslendska felagi\u00f0 Stjarnan, og \u00ed 2016 sp\u00e6lir hann fyri \u00edslendska felagi\u00f0 FH.\n\nM\u00e1lma\u00f0ur \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num \n\nGunnar Nielsen hevur sp\u00e6lt fleiri dystir fyri F\u00f8royar \u00e1 U-21 landsli\u00f0num. Hann hevur eisini fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00fattikin til A-landsli\u00f0sh\u00f3pin hj\u00e1 F\u00f8royum og hevur veri\u00f0 m\u00e1lma\u00f0ur ella eyka m\u00e1lma\u00f0ur \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num. Fyrsti dysturin, sum Gunnar Nielsen leikti \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num, var, t\u00e1 F\u00f8royar vunnu 2-1 m\u00f3ti \u00cdslandi 22. mars 2009.\n\nKeldur \n\n Transfermarkt.dk\n Soccerandequipment.com, March 31, 2009: March Round-Up.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n BKFrem.dk, Detaljeret spillerinfo, Gunnar Nielsen.\n Soccerbase.com\n Soccernet.espn.go.com\n mcfc.co.uk, Gunnar be tough on Mum!\n\nNielsen, Gunnar\nNielsen, Gunnar\nNielsen, Gunnar"}
{"id": "12465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nathalia%20Dill", "title": "Nathalia Dill", "text": "Nathalia Goyannes Dill Orrico (f\u00f8dd 24. mars 1986 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri telenovelas og hevur eitt n\u00fa sp\u00e6lt h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed sp\u00e6lifilminum Para\u00edsos Artificiais.\n\nSp\u00e6lifilmar \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "12476", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Krossl%C3%A1%20Poulsen", "title": "J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen", "text": "J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen (f\u00f8ddur 17. februar 1988 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum sp\u00e6lir vi\u00f0 TB/FC Su\u00f0uroy/Royn pr. apr\u00edl 2017. Hann hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy, VB/Sumba VB, HB og V\u00edkingi. J\u00f3n skora\u00f0i fyrst m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 n\u00fdggja samanlagda su\u00f0uroyarli\u00f0num, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00ed dystinum m\u00f3ti \u00cdF, sum su\u00f0uroyingarnir vunnu 2-1.\n\nMest skorandi leikari hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, VB/Sumba og VB \n\nJ\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen er mest skorandi leikari yvirh\u00f8vur hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy (\u00edrokna\u00f0 VB og VB/Sumba). \u00cd mars 2010 skora\u00f0i hann s\u00edtt m\u00e1l nummar 50, ta\u00f0 var \u00ed dystinum m\u00f3ti HB, sum enda\u00f0i 4-4. 22. august 2010 skora\u00f0i hann s\u00edtt m\u00e1l nummar 56 m\u00e1l fyri felagi\u00f0, og kom harvi\u00f0 framum Egill Steint\u00f3rsson. M\u00e1li\u00f0 skora\u00f0i hann \u00ed dystinum m\u00f3ti B36 \u00e1 heimav\u00f8lli, sum FC Su\u00f0uroy vann 2-1. Harumframt var J\u00f3n toppskorari fyri FC Su\u00f0uroy \u00ed 2010, hann skora\u00f0i 10 m\u00e1l \u00ed Vodafonedeildini og 2 m\u00e1l \u00ed dystum um L\u00f8gmanssteypi\u00f0. J\u00f3n var eisini millum toppskorarnir \u00ed Vodafonedeildini \u00ed 2010, vi\u00f0 10 m\u00e1lum var hann nummar 6 til 8 saman vi\u00f0 P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen og S\u00f8lvi Vatnhamar, toppskorarir gj\u00f8rdist Arnbj\u00f8rn T. Hansen og Christian H\u00f8gni Jacobsen vi\u00f0 22 m\u00e1lum hv\u00f8r.\n\nUngd\u00f3mslandsli\u00f0sleikari \n\nJ\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed h\u00f3pinum hj\u00e1 f\u00f8roysku unglingalandsli\u00f0unum. \u00cd 2003 var hann eyka \u00e1 U-17 landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum. Hann var vi\u00f0 til EM undankappingina \u00ed Slovakia \u00ed oktober 2003. Hann sp\u00e6ldi ein part av dystunum m\u00f3ti Slovakia og Grikkalandi. F\u00f8royar tapti b\u00e1\u00f0ir dystirnir.. \u00cd 2006 var J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen vi\u00f0 \u00ed U-19 landsli\u00f0sh\u00f3pinum hj\u00e1 F\u00f8royum, t\u00e1 leikti hann 4 dystir og skora\u00f0i eitt m\u00e1l fyri F\u00f8royar. \u00cd 2007 var hann vi\u00f0 \u00ed U21 landsli\u00f0sh\u00f3pinum og sp\u00e6ldi ein dyst m\u00f3ti Albania.\n\nSkora\u00f0i m\u00e1l fyri F\u00f8royar U19 \n\n31. juli 2006 sp\u00e6ldi F\u00f8royar U19 dyst m\u00f3ti Noregi og F\u00f8royar vann 1-0. Ta\u00f0 var J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen sum skeyt m\u00e1li\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n FCSuduroy.com. \n Sportal.fo, sj\u00f3nvarpsstubbi, samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen eftir dystin \u00ed Runav\u00edk m\u00f3ti NS\u00cd 12. juni 2010. J\u00f3n skora\u00f0i eitt m\u00e1l fyri FC Su\u00f0uroy, men NS\u00cd vann dystin 2-1. FC Su\u00f0uroy l\u00e1 ni\u00f0ast \u00ed Vodafonedeildini, t\u00e1 Portal.fo gj\u00f8rdi samr\u00f8\u00f0una.\n\nPoulsen, J\u00f3n Krossl\u00e1\nPoulsen, J\u00f3n Krossl\u00e1\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nHB leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "12478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaj%20Ennigar%C3%B0", "title": "Kaj Ennigar\u00f0", "text": "Kaj Ennigar\u00f0 (f\u00f8ddur 6. mars 1984) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari, verjuleikari, i\u00f0 leikar fyri \u00cdF. Hann hevur \u00e1\u00f0ur leika\u00f0 vi\u00f0 G\u00cd, K\u00cd og V\u00edkingi. \u00cd 2010 vakti ta\u00f0 ans, t\u00e1 hann filma\u00f0i \u00ed einum dysti \u00edm\u00f3ti B68. Eitt brot \u00far f\u00f8roysku \u00edtr\u00f3ttarsendingini 3-2 liggur \u00e1 YouTube og til n\u00fa (sep. 2011) hava n\u00e6rum h\u00e1lv milli\u00f3n hugt eftir filminum.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0 \n 1999-2006 G\u00cd\n 2007 K\u00cd\n 2008-2009 V\u00edkingur\n 2009-2011 \u00cdF.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nFaroeSoccer.com, Kaj Ennigar\u00f0\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\n\u00cdF leikarar\nV\u00edkinga leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "12492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teenstreet", "title": "Teenstreet", "text": "TeenStreet er ein lega fyri allir tann\u00e1ringunum \u00ed Evropa \u00ed millum 13-18 \u00e1r og OM (Operation Mobilisation) skipar fyri hesari leguni. Legan er \u00ed eina heila viku, og er ein kristin-lega. Ta\u00f0 koma umlei\u00f0 4.000 tann\u00e1ringar \u00e1 Teenstreet hv\u00f8rt \u00e1r, og millum har eru 200 f\u00f8royingar. TeenStreet er \u00ed T\u00fdsklandi eina fer um \u00e1ri (summari). Hv\u00f8rt \u00e1r hevur TeenStreet eitt heiti - sum \u00ed 2008: Blindsight, ella 2009: iMPOSSIBLE. - \"H\u00f8vu\u00f0slei\u00f0arnir\" \u00e1 TeenStreet T\u00fdskland eru Debs og Josh Walker.\n\nMen TeenStreet er ikki bara \u00ed Evropa. Ta\u00f0 er eisini \u00ed  Uruguei, Brasil, India, Su\u00f0urafrika, Maleisia og Avstralia.\n\nHeitir yvir TeenStreet (evni hv\u00f8rt \u00e1r) \n\n1993: Offenburg - You Can Change Your World\n1994: Friedrichshafen - Living in an Upside Down World\n1995: Wolfsburg - Another Day in Paradise\n1996: Mosbach - Original Copy\n1997: Offenburg - Theatre of Life\n1998: Wolfsburg - Dare To Dream\n1999: Offenburg - Inside Out Revolution\n2000: Mosbach - The Image\n2001: Offenburg - Kingdom Come\n2002: Oldenburg - Secrets Revealed\n2003: Offenburg - re:Discovering Jesus\n2004: Oldenburg - Driving At The Speed Of Life\n2005: M\u00fcnster - Time Machine: Remember The Future\n2006: Offenburg - Metamorphosis: The Heart of Change\n2007: Oldenburg - Contagious: Infect Your Sphere\n2008: Oldenburg - Blindsight\n2009: Offenburg - Impossible\n\nTeenStreet links \n \n Teenstreet.fo\n TeenStreet.de\n TiM (Teens in Mission)\n Operation Mobilisation\n Young-Hope.net\n\nFelagsskapir"}
{"id": "12493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8ruk%C3%BAvingur", "title": "Fj\u00f8ruk\u00favingur", "text": "Fj\u00f8ruk\u00favingur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Littorina littorea) er vanligur fram vi\u00f0 fj\u00f8runi.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\nFj\u00f8ruk\u00favingurin kann vera 5-10 mm h\u00f8gur, gulligur, reydligur\nella morgr\u00e1ur. Kvennk\u00favingurin er st\u00f8rri og b\u00f8llutari enn kallk\u00favingurin.\nHann r\u00edvur sm\u00e1tara av klettinum. \u00c1 tunguni eru sm\u00e1ar\ntenn. Tungan er hv\u00f8ss og ver\u00f0ur nevnd r\u00edvitunga.\n\nLivi\u00f8ki \n\nFj\u00f8ruk\u00favingur situr \u00e1 kletti og steinum \u00ed fl\u00f3\u00f0arm\u00e1lanum, har hann etur ta\u00f0 f\u00edna \u00e1brei\u00f0i av sm\u00e1tara, i\u00f0 legst har. Eisini s\u00e6st hann \u00e1 tara, har grunt er. \nFj\u00f8ruk\u00favingur er l\u00edvseigur og tolir at sita uppi \u00e1 turrum n\u00e6stan\nein m\u00e1na\u00f0, og hann livir eisini leingi, h\u00f3ast hann f\u00e6r einki at eta.\nHann er funnin 30-40 m uppi \u00ed bergi, har sj\u00f3rok bara vi\u00f0hv\u00f8rt stendur\n\u00e1.\n\nN\u00f8ring \n\nFj\u00f8ruk\u00favingur g\u00fdtir livandi ungar. Inni \u00ed honum er ein byr\u00f0a \u2013 eitt klekir\u00fam.\nKvennk\u00favingurin ber eggini \u00ed byr\u00f0uni. Veruliga ber kvennk\u00favingurin\n3 st\u00f8ddir \u00ed byr\u00f0uni: ung egg, ungar vi\u00f0 \u00f8rtunnari skel og st\u00f3rar,\nb\u00fanar, rey\u00f0morrey\u00f0ar ungar, sum l\u00edkjast vaksna k\u00favinginum, t\u00e1\ni\u00f0 teir ver\u00f0a g\u00fdttir.\n\nSniglar"}
{"id": "12494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agng%C3%A1gga", "title": "Agng\u00e1gga", "text": "Agng\u00e1gga (fr\u00f8\u00f0iheiti - Buccinum undatum) er okkara n\u00e6stst\u00f8rsti sj\u00f3snigil og \u00f3gvuliga vanlig \u00ed \u00f8llum sundum og fir\u00f0um eins v\u00e6l og \u00fati\u00e1.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\nAgng\u00e1gga liggur \u00ed ruflutari, vundnari g\u00e1gguskel. Uttan um innv\u00f8lin er poki, sum er vaksin eftir g\u00e1gguskelini. Fullvaksin ver\u00f0ur g\u00e1gguskelin uml. 11-14 cm til h\u00e6ddar. Beint oman fyri h\u00f8vdi\u00f0 er skeljarondin vaksin \u00fat \u00ed t\u00fat. Long andingarp\u00edpa liggur \u00fat gj\u00f8gnum t\u00fatin. Mu\u00f0urin er langur rani vi\u00f0 raspitungu.\n\nLivi\u00f8ki \n\nAgng\u00e1gga er vanlig \u00e1 sandbotni og hellubotni, har d\u00fdpi\u00f0 er um 10 metrar. Agng\u00e1ttan er rovd\u00fdr. Hon skr\u00ed\u00f0ur eftir botninum eftir d\u00fdrum, sum sita still. Hon tekur heldur l\u00edvveik ella dey\u00f0 d\u00fdr. T\u00e1 i\u00f0 hon skal eta, toyggir hon sevilin \u00fat. Sevilin er ein partur av munninum. Inni \u00ed sevlinum liggur r\u00edvitungan, og \u00e1 henni eru sm\u00e1ar, hvassar tenn. Agng\u00e1gga r\u00edvur hol \u00e1 fongin. T\u00e1 i\u00f0 holi\u00f0 er n\u00f3g st\u00f3rt, stingur hon sevilin inn og fer at r\u00edva burtur \u00far d\u00fdrinum. Er vandi \u00e1 fer\u00f0, dregur hon seg inn \u00ed skelina og letur aftur vi\u00f0 kitinloki., sum hon hevur aftarlaga \u00e1 bakinum.\n\nN\u00f8ring \n\nAgng\u00e1gga g\u00fdtir eggini \u00ed sm\u00e1 hylki, hon sj\u00e1lv hevur gj\u00f8rt. 1000 egg eru \u00ed hv\u00f8rjum hylki. \u00d8ll hylkini eru kleimd saman \u00ed klunkar, sum eita l\u00e6ttisoppar. Bara 30 ungar ver\u00f0a klaktir \u00ed hv\u00f8rjum hylki. Teir eta \u00f8ll hini eggini. S\u00ed\u00f0an eta teir sterku ungarnir teir veiku. T\u00e1 i\u00f0 av tornar, koma bara 10 sm\u00e1ar g\u00e1ggur \u00far hv\u00f8rjum hylki. L\u00e6ttisoppar eru vanligir at s\u00edggja \u00ed fj\u00f8runi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n FaroeNature.\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "12495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%A6klingur", "title": "Kr\u00e6klingur", "text": "Kr\u00e6klingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Mytilus edulis) er vanligur fram vi\u00f0 strondini, har hann s\u00e6st sitandi fastur \u00e1 steinum \u00ed fl\u00f3\u00f0arm\u00e1lanum.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\nKr\u00e6klingur er myrkabl\u00e1ur, mj\u00e1ur framman og ver\u00f0ur tj\u00fakkari, sum aftur kemur. Skeljarnar eru tunnar og bygdar \u00far trimum ja\u00f0urum. Ytsta ja\u00f0uri\u00f0 er morreytt og l\u00edkist horni. Ta\u00f0 verjir skelina. Mi\u00f0ja\u00f0uri\u00f0 er \u00far sm\u00e1um, f\u00ednum krystallum, i\u00f0 liggja t\u00e6tt saman. Innasta ja\u00f0uri\u00f0 eitur perlum\u00f3\u00f0ir og skyggir \u00ed v\u00f8krum litum. \u00cd perlum\u00f3\u00f0urini eru vi\u00f0hv\u00f8rt perlur, men ikki vir\u00f0ismiklar. Perla ver\u00f0ur til, vi\u00f0 ta\u00f0 at eitt sandskorn kemur millum kroppin og skelina. Kr\u00e6klingurin f\u00e6r t\u00e1 ilt. At sleppa undan p\u00ednuni leggur hann perlum\u00f3\u00f0ur uttan um sandskorni\u00f0 og festir ta\u00f0 at skelini.\n\nLivi\u00f8ki \n\nKr\u00e6klingur situr fastur \u00ed rivum og sk\u00f8rrum \u00ed fl\u00f3\u00f0arm\u00e1lanum. Hann er eisini vanligur inni \u00e1 fir\u00f0um \u00e1 m\u00f3rubotni, \u00ed \u00e1ar\u00f3sum, \u00e1 steinum, tonglum og f\u00f8rum, sum liggja fyri teymi.\n\nF\u00f8\u00f0i \n\nKr\u00e6klingur livir av \u00e6ti sum hann s\u00fdgur og filtrerar \u00far sj\u00f3num, \u00edgj\u00f8gnum andingarlei\u00f0ina, sum hann stingur \u00fat \u00edmillum skeljarnar.  \n\nKr\u00e6klingur tekur l\u00e6ttliga eitur og bakteriur \u00ed livrina, og t\u00e1 er hann vandamikil at eta. Kr\u00e6klingur ver\u00f0ur aldur til matna. Hann er eisini gott agn.\n\nN\u00f8ring \n\nKr\u00e6klingur g\u00fdtir um summari\u00f0. Mi\u00f0alst\u00f3rt kvennd\u00fdr g\u00fdtir 5-12 milli\u00f3nir egg \u00fat \u00ed sj\u00f3gvin. Longu 1-2 samd\u00f8gur eftir er klakt. Ungin hevur tv\u00e6r skeljar, st\u00f3ran sundvong at svimja vi\u00f0 og bara eitt svart\neyga. Ungarnir taka s\u00e6r f\u00f8\u00f0i, sum er sm\u00e1kykt. T\u00e1 i\u00f0 3-4 vikur eru farnar, eru ungarnir n\u00f3gv vaksnir og fara ni\u00f0ur \u00e1 botn.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n FaroeNature.\n\nLind\u00fdr"}
{"id": "12496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98%C3%B0a", "title": "\u00d8\u00f0a", "text": "\u00d8\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Modiolus modiolus) er vanlig fram vi\u00f0 strondini, allasta\u00f0ni.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\n\u00d8\u00f0uskeljarnar eru tj\u00fakkar, langvaksnar, dimmabr\u00fanar ella n\u00e6stan svartar. Vanliga eru t\u00e6r 12-14 cm langar, men kunnu gerast 20 cm langar.\nTorf\u00f8rt kann vera at skilja \u00edmillum sm\u00e1ar \u00f8\u00f0ur og kr\u00e6klingar. Eitt gott ey\u00f0kenni er, at b\u00f8bburin \u00e1 \u00f8\u00f0uni situr eitt sindur aftan fyri sj\u00e1lvan trantin \u00e1 skelini \u2013 ikki \u00fati \u00e1 sj\u00e1lvum trantinum sum \u00e1 kr\u00e6klinginum.\nKall\u00f8\u00f0a kennist fr\u00e1 kvenn\u00f8\u00f0u. K\u00e1pan og kynsg\u00f8gnini \u00ed kall\u00f8\u00f0u eru gul, men rey\u00f0 \u00ed kvenn\u00f8\u00f0u.\n\nLivi\u00f8ki \n\n\u00d8\u00f0a er fram vi\u00f0 allari strondini og langt inn \u00e1 fir\u00f0irnar. Hon tolir ikki at liggja turr, og t\u00ed er hon ikki \u00ed sj\u00e1lvari fj\u00f8runi. Hon s\u00e6st t\u00f3 \u00ed klettarivum \u00e1 meginfj\u00f8ru.\n\nF\u00f8\u00f0i \n\n\u00d8\u00f0a livir av \u00e6ti \u00far sj\u00f3num. \n\n\u00d8\u00f0a er besta agn, og hon er eisini g\u00f3\u00f0 til matna.\n\nLind\u00fdr"}
{"id": "12499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Alan%20Rekers", "title": "George Alan Rekers", "text": "George Alan Rekers (f. 11. juli 1948) er ein amerikanskur s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur og er ein av stovnararunum av kristna felagskapinum Familiy Research Council. Hann situr \u00ed nevndini fyri National Association for Research and Therapy of Homosexuality. Eitt av kjarnuviksemi hansara er sostatt at broyta kynsliga samleikan hja samkyndum, og hevur hann eitt n\u00fa skriva\u00f0 b\u00f3kina \"Growing Up Straight: What Families Should Know about Homosexuality\". \n\nGeorg Rekers er t\u00f3 komin \u00ed andr\u00f3\u00f0ur, eftir at hann er blivin avmynda\u00f0ur \u00e1 flogv\u00f8llinum \u00ed Miami \u00ed 2010 eftir eina 10 daga langa fer\u00f0 \u00ed Evropa saman vi\u00f0 einum ungum manni, sum hann hev\u00f0i hitt \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni Rentboy.com. Georg Rekers verjir seg vi\u00f0, at ungi ma\u00f0urin var einans vi\u00f0 \u00e1 fer\u00f0ini at hj\u00e1lpa honum vi\u00f0 vi\u00f0f\u00f8rinum. At ma\u00f0urin var ein skj\u00f8kja, visti hann ikki, fyrr enn fer\u00f0in var byrja\u00f0, sigur Georg Rekers. \n\nAmerikanarar"}
{"id": "12510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esztergom", "title": "Esztergom", "text": "Esztergom er ein b\u00fdur \u00ed Kom\u00e1rom-Esztergom \u00ed Ungarn, n\u00e6r vi\u00f0 Budapest, sum hevur umlei\u00f0 31.000 \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Ungarn"}
{"id": "12527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BDria", "title": "S\u00fdria", "text": "S\u00fdria, eisini S\u00fdrialand, (ar\u00e1biskt: \u0633\u0648\u0631\u064a\u0629 s\u016briyya ella \u0633\u0648\u0631\u064a\u0627 s\u016bry\u0101), alment S\u00fdriskt Ar\u00e1biska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 (ar\u00e1biskt: \u0627\u0644\u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0633\u0648\u0631\u064a\u0629), er eitt vestur asiatiskt land \u00ed Mi\u00f0eystri i\u00f0 hevur mark til \u00cdsrael, Libanon, Jordan, Irak, Turkaland og Mi\u00f0alhavi\u00f0.\n\nS\u00f8ga og landafr\u00f8\u00f0i \n\nS\u00fdria er gamalt land, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Damaskus er av elstu b\u00fdum \u00ed heiminum. Av t\u00ed at mangir t\u00fddningarmiklir handilsvegir v\u00f3ru \u00edgj\u00f8gnum S\u00fdria, st\u00f3\u00f0 landi\u00f0 ofta undir fremmandum valdsharrum, t.d. r\u00f3mverjum, ar\u00e1bum, grikkum og turkum. Eftir fyrra heimsbardaga var\u00f0 S\u00fdria franskt var\u00f0land, til ta\u00f0 fekk fult fr\u00e6lsi \u00ed 1946. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur S\u00fdria mangar fer\u00f0ir veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed kr\u00edggjum \u00edm\u00f3ti \u00cdsrael. Flestu s\u00fdrar eru muslimar og tala ar\u00e1biskt. Flestir s\u00fdrar eru sunni-muslimar, i\u00f0 er st\u00f8rsti islamski tr\u00faarflokkurin; men a\u00f0rir muslimskir tr\u00faarb\u00f3lkar eru eisini, m.a. shiar, ismaliar og alavitar. Alavitar tr\u00fagva ikki bara \u00e1 islam, men hava eisini tiki\u00f0 \u00far kristind\u00f3minum til s\u00edn. Til d\u00f8mis halda teir b\u00e6\u00f0i j\u00f3l og p\u00e1skir. \u00cd gomlum d\u00f8gum var\u00f0 ofta s\u00f8kt at alavitum; men n\u00fa eru mangir vor\u00f0nir r\u00edkir og m\u00e1ttmiklir. Assad forseti er alaviti.\n\nSt\u00edvliga helvtin av landinum er oy\u00f0im\u00f8rk; men har eru eisini fruktag\u00f3\u00f0ir \u00e1ardalar. Evfrat rennur \u00edgj\u00f8gnum Landnyr\u00f0ings-S\u00fdria \u00far Turkalandi til Iraks. S\u00fdrar hava bygt eina ovurst\u00f3ra byrging um \u00e1nna til tess at veita vatn \u00e1 landb\u00fana\u00f0arlendi og f\u00e1a ravmagnsorku. Orkuverkini vi\u00f0 byrgingina gera 75 % av \u00f8llum ravmagni, i\u00f0 S\u00fdria n\u00fdtir. St\u00f3rt vatn \u2014 nevnt Assadvatn - er oman fyri byrgingina. Markna\u00f0ir, nevndir souk, eru \u00ed \u00f8llum bygdum og b\u00fdum \u00ed S\u00fdria. \u00dar keypb\u00fa\u00f0um og vognum, i\u00f0 eru sett upp \u00ed trongum g\u00f8tum, er alskyns v\u00f8ra at f\u00e1a, gr\u00f8nmeti, teppi, pr\u00fd\u00f0i, fl\u00e6tta\u00f0ar kurvar og kaffiketlar. Her er l\u00edvligt, og f\u00f3lk koma \u00far \u00f8llum \u00e6ttum at keypa og selja, hitta vinir og kenningar ogat tingast um, hvat v\u00f8rur skulu kosta. Samanumtiki\u00f0 eru markna\u00f0irnir anna\u00f0 enn bara keypssta\u00f0ir; teir eru t\u00fd\u00f0andi mi\u00f0deplar \u00ed ar\u00e1biskari mentan. \n\nFj\u00f8lbroytta s\u00f8ga S\u00fdria s\u00e6st aftur \u00ed mongu fornminnunum \u00far gomlum st\u00f3rmentanum. \u00cd 3. \u00f8ld e. Kr. var Palmyra bl\u00f3mandi karavanb\u00fdur vi\u00f0 borgum, templum og leikh\u00fasum; men r\u00f3mverjar l\u00f8gdu b\u00fdin \u00ed oy\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 s\u00fdtti fyri at geva seg undir r\u00f3mverskt land. Palmyra er vi\u00f0 eina gr\u00f8nu (oasu) \u00ed \u00fatry\u00f0juni \u00ed S\u00fdriaoy\u00f0im\u00f8rk og er ein av best var\u00f0veittu fornaldarb\u00fdum \u00ed heiminum.\n\n\u00cdsrael t\u00f3k Golanheyggjar \u00ed seks-dagakr\u00edgnum \u00ed 1967. Teir eru t\u00fddningarmiklir herm\u00e1lsliga fyri \u00cdsrael, t\u00ed ha\u00f0an er gott \u00fats\u00fdni oman yvir Jordandal. \u00cdsraelar f\u00e1a eisini n\u00f3gv drekkivatn ha\u00f0an. Heyggjarnir hava veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssm\u00e1l \u00ed fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingum \u00edmillum \u00cdsrael og S\u00fdria, og skoti\u00f0 hevur veri\u00f0 upp, at Golanheyggjar skulu vera avv\u00e1pna\u00f0 \u00f8ki, og at \u00cdsrael skal lata S\u00fdria teir aftur.\n\nBorgarakr\u00edggi\u00f0 \n\nBorgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed S\u00fdria byrja\u00f0i \u00ed mars \u00ed 2011 vi\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lisgongum fyri fr\u00e6lsi og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 <<Ar\u00e1biska V\u00e1rinum>>, sum var ein r\u00f8rsla, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed Tunesia \u00e1 j\u00f3lum \u00e1ri\u00f0 fyri, og sum spreiddi seg til hini londini \u00ed Mi\u00f0eystri. M\u00f3tm\u00e6lini v\u00f3ru ikki v\u00e6l m\u00f3ttikin hj\u00e1 einar\u00e6\u00f0isharranum Bashars al-Assad, og hann setti hart \u00edm\u00f3ti h\u00f8r\u00f0um. Allar uppl\u00fdsingar benda \u00e1, at s\u00fdriska stj\u00f3rnin hevur br\u00fakt evnafr\u00f8\u00f0ilig eiturv\u00e1pn. Ta\u00f0 elvdi til, at fleiri uppreistrarb\u00f3lkar valdu at fara \u00ed herna \u00edm\u00f3ti Assad-st\u00fdrinum. N\u00fa str\u00ed\u00f0ist st\u00fdri\u00f0 hj\u00e1 Bashars al-Assad og uppreistrarb\u00f3lkarnir um valdi\u00f0 \u00ed landinum. Fremstu uppreistrarb\u00f3lkarnir, i\u00f0 kr\u00edggjast um valdi\u00f0 eru a) Islamiski Staturin (ISIL, ISIS) og a\u00f0rir islamiskir b\u00f3lkar, b) St\u00f8rsti andst\u00f8\u00f0ub\u00f3lkurin \u00ed S\u00fdrialandi, SNC, og c) Tann kurdiski YPG-herurin og peshmerga-herurin, sum vilja hava ein kurdiskan stat \u00ed p\u00f8rtum av S\u00fdria. Str\u00ed\u00f0shuga\u00f0i b\u00f3lkurin ISIL hevur yvirtiki\u00f0 ein st\u00f3ran part, av b\u00e6\u00f0i Irak og S\u00fdria. \u00cd juni 2015 var settur ein kalifatur til land\u00f8ki\u00f0. S\u00ed\u00f0an t\u00e1, hevur yvirgangsb\u00f3lkurin barst vi\u00f0 iraksku og s\u00fdrisku stj\u00f3rnina, uppreistrarf\u00f3lk og kurdiskar herlig.\n\nFl\u00f3ttaf\u00f3lkakreppan \n\u00c1 lei\u00f0 250.000 f\u00f3lk hava lati\u00f0 l\u00edv undir kr\u00edgnum og ein milli\u00f3n f\u00f3lk eru s\u00e6rd. Ta\u00f0 er ikki greitt, hvussu n\u00f3gv av ofrunum v\u00f3ru sivil. \u00c1\u00f0renn borgarakr\u00edggi\u00f0 byrja\u00f0i b\u00fa\u00f0u 22 milli\u00f3nir \u00ed S\u00fdria. N\u00fa er helvtin fl\u00fdgga\u00f0. Sjey milli\u00f3nir eru sonevnd innanh\u00fdsis fl\u00f3ttaf\u00f3lk. Tey b\u00fagva n\u00fa a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed S\u00fdria. F\u00fdra milli\u00f3nir eru fl\u00fdggja\u00f0i \u00fat \u00far S\u00fdria. Ta\u00f0 er n\u00fa ors\u00f8kin til st\u00f8rstu fl\u00f3ttaf\u00f3lkakreppuna millum Mi\u00f0eystur og Europa s\u00ed\u00f0an Annan Heimsbardaga. Tey flestu fl\u00f3ttaf\u00f3lkini halda til \u00ed n\u00e6rumhv\u00f8rvinum - Libanon, Turkalandi og Jordan, men orsaka av v\u00e1naligum umst\u00f8\u00f0um, velja alsamt fleiri at stevna m\u00f3ti Europa. Mett ver\u00f0ur, at bara \u00ed \u00e1r eru fleiri enn 500.000 fl\u00fdggja\u00f0i til Europa. Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir (ST) hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00e1 fri\u00f0arfundum fyri at ste\u00f0ga bl\u00f3\u00f0ugu bard\u00f8gunum, men uttan at havt hepni vi\u00f0 s\u00e6r. Ein av h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kunum er, at st\u00f3rveldini Russland og USA ikki kunnu semjast um, hvussu st\u00f8\u00f0an skal handfarast. Sambandsr\u00edki Amerika heldur, at forsetin Bashar al-Assad hevur mist allan \"legitimitet\" vi\u00f0 at leypa \u00e1 s\u00edtt egna f\u00f3lk, millum anna\u00f0 vi\u00f0 eitrandi gassi. Assad er ikki partur av framt\u00ed\u00f0ini hj\u00e1 S\u00fdria, halda USA og onnur vestlig lond. Hinuvegin stu\u00f0lar Russland valdinum hj\u00e1 forsetanum, t\u00ed S\u00fdria er t\u00e6ttasta sambandi\u00f0, sum Russland hevur \u00ed Mi\u00f0eystri. Russland og S\u00fdria hava samstarva s\u00ed\u00f0an Kalda Kr\u00edggi\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nSyrien, leksikon.org (\u00e1 donskum)\nSyria, cia.gov (CIA World Factbook; \u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nS\u00fdria\nMi\u00f0eystur\nAsia"}
{"id": "12531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Libanon", "title": "Libanon", "text": "Libanon (ar\u00e1biskt: \u0644\u064f\u0628\u0652\u0646\u064e\u0627\u0646 Lubn\u0101n), alment: Republikkin Libanon (ar\u00e1biskt: \u0627\u064e\u0644\u0652\u062c\u064f\u0645\u0652\u0647\u064f\u0648\u0631\u0650\u064a\u064e\u0651\u0629 \u0627\u064e\u0644\u0644\u064f\u0651\u0628\u0652\u0646\u064e\u0627\u0646\u0650\u064a\u064e\u0651\u0629 al-Jumh\u016br\u012byah al-Lubn\u0101n\u012byah; franskt: R\u00e9publique libanaise), er eitt Vesturasiatiskt land \u00ed Mi\u00f0eystri i\u00f0 hevur mark til S\u00fdria, \u00cdsrael, og Mi\u00f0alhavi\u00f0. Meginparturin av f\u00f3lkinum eru ar\u00e1bar, i\u00f0 hoyra til mangar ymiskar tr\u00faarb\u00f3lkar. Libanon var einafer\u00f0 mentanar-, f\u00edggjar- og handilsmi\u00f0depilin \u00ed Mi\u00f0eystri. \u00d3semja \u00edmillum muslimskar og kristnar b\u00f3lkar elvdi til bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj. Str\u00ed\u00f0i\u00f0, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1975, leg\u00f0i n\u00e6stan alt landi\u00f0 \u00ed oy\u00f0i. Fri\u00f0aravtala var\u00f0 fingin \u00ed lag \u00ed 1989, og s\u00ed\u00f0an er vor\u00f0i\u00f0 fri\u00f0arligari \u00ed landinum.\n\nBorgarakr\u00edggi\u00f0 oy\u00f0ileg\u00f0i t\u00fddningarmiklu fer\u00f0avinnuna \u00ed Libanon. N\u00fa ver\u00f0ur roynt at f\u00e1a fer\u00f0af\u00f3lk at koma aftur, b\u00e6\u00f0i til ba\u00f0istrendurnar og at s\u00edggja mongu s\u00f8guligu sta\u00f0irnar, m. a. b\u00fdirnar T\u00fdros og Sidon (n\u00fa Sur og Saida). F\u00f8nikar bygdu b\u00fdirnar fyri 3.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Teir v\u00f3r\u00f0u vi\u00f0gitnir \u00ed r\u00f3mverskari t\u00ed\u00f0 fyri glasi\u00f0 og purpurlitin\n\n\u00c1\u00f0renn b\u00fdurin var skotin \u00ed smildur \u00ed borgarakr\u00edgnum, var Beirut kendur og l\u00edvligur heimsb\u00fdur, gitin undir navninum \"Eysturlendski Par\u00eds\", hann var eisini t\u00fddningarmesti havnab\u00fdur og f\u00edggjarmi\u00f0depil har um lei\u00f0ir. N\u00fa liggur b\u00e6\u00f0i b\u00fdurin og b\u00faskapurin \u00ed b\u00fdnum \u00ed skeljum; men myndugleikarnir hava sett \u00ed verk st\u00f3rsligna \u00e6tlan um at byggja b\u00fdin upp aftur sum f\u00edggjardepil.\n\nLibanska f\u00f3lki\u00f0 er sum eitt putli sp\u00e6l av \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum muslimskum og kristnum b\u00f3lkum, i\u00f0 aftur eru b\u00fdttir \u00ed mangar tr\u00faarflokkar. St\u00f8rsti kristni b\u00f3lkurin eru maronittar, i\u00f0 hava n\u00f3gv felags vi\u00f0 kat\u00f3lsku kirkjuna, a\u00f0rir eru griksk-ortodoksa og griksk-kat\u00f3lska kirkjan. Muslimarnir eru sunni- ella sjiamuslimar.\n\nTr\u00fagv drusanna er sprottin av islam og kristind\u00f3minum, men ver\u00f0ur n\u00fa rokna\u00f0 sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur \u00e1tr\u00fana\u00f0ur. Um 200.000 drusar b\u00fagva \u00ed Libanon, teir flestu \u00ed fjallalendinum fyri sunnan. Teir hava mangar si\u00f0ir, i\u00f0 hava til endam\u00e1ls at verja drusiska samfelagi\u00f0. Ta\u00f0 er \u00f3gj\u00f8rligt at gerast drusi, ert t\u00fa ikki f\u00f8ddur drusi. Eingin drusi kann avnokta s\u00edna drusisku tr\u00fagv og taka vi\u00f0 a\u00f0rari tr\u00fagv, og drusar hava ikki loyvi at giftast vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum enn drusum.\n\nSetristr\u00e6i\u00f0 er tj\u00f3\u00f0armerki Libanons og stendur \u00ed libanska flagginum. Tr\u00e6i\u00f0 er umr\u00f8tt fleiri fer\u00f0ir \u00ed B\u00edbliuni, og \u00e1 teimum d\u00f8gum v\u00f3ru st\u00f3rir setrissk\u00f3gir \u00ed l\u00ed\u00f0unum \u00ed Libanon. Men n\u00fa eru teir n\u00e6stan h\u00f8gdir ni\u00f0ur; bara nakrar f\u00e1ar fri\u00f0a\u00f0ar lundir eru eftir. N\u00f8kur tr\u00f8 har eru eldri enn 1.500 \u00e1r.\n\nTj\u00f3\u00f0arr\u00e6tturin \u00ed Libanon er kibbe, gj\u00f8rdur av lambskj\u00f8ti, kn\u00fastari hveiti og leyki, i\u00f0 ver\u00f0a sligin upp sum knetti og steikt \u00ed ovni ella k\u00f3ka\u00f0 \u00ed olju. S\u00f8tur bakstur, sum bollar fyltir vi\u00f0 n\u00f8tum og dadlum og ro\u00f0a\u00f0ir \u00ed hunangi, er eisini v\u00e6l d\u00e1mdur matur.\n\nBorgarakr\u00edggj var \u00ed Libanon \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1975 - 2000. 14. februar 2005 bleiv fyrrverandi libanesiski forsetin Rafik al-Hariri dripin \u00ed einari bumbuats\u00f3kn \u00ed Beirut, 14 onnur l\u00f3tu eisini l\u00edv. \nSt\u00f8\u00f0an \u00e1 markinum millum Libanon og \u00cdsrael hevur veri\u00f0 spent s\u00ed\u00f0ani 2006, t\u00e1 bardagar v\u00f3ru millum \u00edsraelska herin \u00e1 Hizbollah \u00ed Libanon. Hesi \u00e1rini hava umlei\u00f0 1200 libanar og 160 \u00edsraelsmenn lati\u00f0 l\u00edv \u00ed \u00e1lopum. \u00cdsraelski herurin f\u00f3r \u00ed apr\u00edl 2012 undir at byggja ein m\u00far \u00e1 markinum millum \u00cdsrael og Libanon. M\u00farurin ver\u00f0ur nakrar kilometrar langur og er \u00e6tla\u00f0ur at verja \u00edsraelska b\u00fdin Metulla \u00edm\u00f3ti \u00e1lopum fr\u00e1 byrdumonnum \u00ed libanska b\u00fdnum Kfar Kila, sum er beint hinumegin marki\u00f0. \u00cdsraelska \u00fatvarpi\u00f0 sigur, at m\u00farurin ver\u00f0ur bygdur samb\u00e6rt avtalu vi\u00f0 ST og libanska stj\u00f3rnarherin.\n\nB\u00fdir \n Beirut (H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur) 2.060.363 \u00edb\u00fagvar (2012)\n Tripoli 195.932 (2012)\n Zahl\u00e9 150.000 (2010) \n Sidon 163.554 (2005) \n Tyr 135.204 (2005)\n\nMi\u00f0eystur\nAsia"}
{"id": "12532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jordan", "title": "Jordan", "text": "Jordan (ar\u00e1biskt \u0627\u0644\u0623\u0631\u062f\u0646\u0651 al-\u02beUrdunn), alment Hashemitiska Kongsr\u00edki\u00f0 Jordan er eitt kongsr\u00edki \u00ed Mi\u00f0eystri i\u00f0 hevur mark til S\u00fdria, Irak, Saudiar\u00e1bia, \u00cdsrael og Vestara \u00c1arbakka. Eldri heiti fyri hetta \u00f8ki\u00f0 er Trans-Jordania. \u00cd eldri d\u00f8gum (m.a. av summum krossfarum), v\u00f3ru heitini Cis-Jordania (heiman Jordan\u00e1) og Trans-Jordania (handan Jordan\u00e1) n\u00fdtt um n\u00faverandi \u00cdsrael/Palestina og Jordan. M\u00e1li\u00f0 er ar\u00e1biskt, og ta\u00f0 b\u00fagva uml. seks mi\u00f3 \u00ed landinum. Meginparturin av Jordan er oy\u00f0im\u00f8rk. \n\nJordan er ytst \u00ed \u00fatny\u00f0ringspartinum \u00e1 arabisku h\u00e1lvoynni. Jordan hevur \u00f3gvuliga l\u00edti\u00f0 strandar\u00f8ki, og einasti havnab\u00fdur er Al'Aqabah innast \u00ed Akabafir\u00f0i. \u00cd eystara parti \u00ed landinum er mest oy\u00f0im\u00f8rk. Flestu jordanar eru muslimar og tala arabiskt. Jordan er ikki gamalt r\u00edki - var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1946; men nakrir av fyrstu b\u00fdum \u00ed heiminum v\u00f3r\u00f0u bygdir her. Jordan, vi\u00f0 Hussein kongi (1935-1999) \u00e1 odda, \u00e1tt t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingunum \u00edmillum \u00cdsrael og PLO og arabisku grannalond \u00cdsraels.\n\nSt\u00f3rt vatntrot er \u00ed Mi\u00f0eystri. Eftirliti\u00f0 vi\u00f0 Jordan\u00e1, i\u00f0 er mark \u00edmillum Jordan og \u00cdsrael, er vor\u00f0i\u00f0 t\u00fd\u00f0andi m\u00e1l \u00ed fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingunum \u00edmillum tey b\u00e6\u00f0i londini. Jordan, sum er r\u00e6ttiliga f\u00e1t\u00e6kt land, m\u00e1 f\u00e1a n\u00f3gv vatn \u00far \u00e1nni, so at teir kunnu veita meiri vatn \u00e1 b\u00fana\u00f0arlendi og sostatt \u00fatvega s\u00e6r meiri mat.\n\nSt\u00f3rur f\u00f3lkav\u00f8kstur er \u00ed Jordan, har ta\u00f0 eru n\u00e6stan l\u00edka mong palestinsk fl\u00f3ttaf\u00f3lk sum jordanar. Eitt av mest \u00e1trokandi m\u00e1lunum hj\u00e1 stj\u00f3rnini er t\u00ed at \u00fatvega h\u00fas og arbei\u00f0i og at menna sk\u00falaverki\u00f0 og heilsuverki\u00f0, t\u00ed at f\u00f3lki\u00f0 fj\u00f8lgast so \u00f3gvuliga skj\u00f3tt.\n\nT\u00e1 i\u00f0 \u00cdsrael var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1948, v\u00f3r\u00f0u t\u00edggjut\u00fasundtals palestinar noyddir at flyta \u00far landi s\u00ednum og gj\u00f8rdust fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00ed Jordan og \u00f8\u00f0rum arabiskum londum. N\u00fa, gott og v\u00e6l 60 \u00e1r seinni, eru teir har enn. Bara \u00ed Jordan eru 1,8 milli\u00f3nir palestinsk fl\u00f3ttaf\u00f3lk. Mangir palestinar eru f\u00f8ddir og vaksnir upp \u00ed fl\u00f3ttalegum, eitt n\u00fa t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 Jordans - Amman.\n\nPetra er kendasti fornaldarb\u00fdur \u00ed Jordan. Nabatar h\u00f8gdu \u00ed 4. \u00f8ld f. Kr. henda st\u00f3rsligna, tigulsteinsrey\u00f0a b\u00fdin inn \u00ed oy\u00f0imarkarklettin. \u00cdmillum hesar \u00f3tr\u00faligu byggingarnar eru kongliga klettagr\u00f8vin og Khazneh (skattkamari\u00f0). Fyri at sleppa inn \u00ed b\u00fdin, m\u00e1st t\u00fa r\u00ed\u00f0a \u00edgj\u00f8gnum eina tronga gj\u00f3gv, i\u00f0 er 500 metrar long.\n\nAkabafj\u00f8r\u00f0ur er langur fj\u00f8r\u00f0ur nor\u00f0ast \u00ed Rey\u00f0ahavi \u00edmillum Saudiarabia og Sinai. Hann er 160 km langur og 27 km brei\u00f0ur, har hann er brei\u00f0astur. Innast \u00ed fir\u00f0inum er einasti havnab\u00fdur \u00ed Jordan, Al'Aqabah; og har er einasta stranda\u00f8ki, Jordan eigur. Al'Aqabah er v\u00e6l umt\u00f3ktur fer\u00f0amannasta\u00f0ur.\n\nMi\u00f0eystur\nAsia"}
{"id": "12533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestari%20%C3%81arbakki", "title": "Vestari \u00c1arbakki", "text": "Vestari \u00c1arbakki (, , , ) er arabiski parturin av fyrrverandi Palestina/Cis-Jordania (Vestur-Jordania) i\u00f0 var\u00f0 luta\u00f0ur av ST til j\u00f8dar og ar\u00e1bar \u00ed 1948.  S\u00ed\u00f0an 6-daga kr\u00edggi\u00f0 \u00ed 1967 hevur Vestari \u00c1arbakki veri\u00f0 hersettur av \u00cdsrael.  Vestari \u00c1arbakki er landa\u00f8kini, sum \u00ed b\u00edbliuni ver\u00f0a nevnd Judea og Sam\u00e1ria. \n\n\u00cd eldri d\u00f8gum (m.a. av summum krossfarum) v\u00f3r\u00f0u heitini, Cis-Jordania (heiman Jordan\u00e1) og Trans-Jordania (handan Jordan\u00e1), n\u00fdtt um n\u00faverandi \u00cdsrael/Palestina og Jordan.\n\n\u00cdsrael"}
{"id": "12536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sam%C3%A1ria", "title": "Sam\u00e1ria", "text": "Sam\u00e1ria, (hebraiskt: '\u05e9\u05d5\u05de\u05e8\u05d5\u05df, Shomeron; grikst: \u03a3\u03b1\u03bc\u03ac\u03c1\u03b5\u03b9\u03b1 Sam\u00e1reia; arabiskt: \u0633\u0627\u0645\u0631\u064a\u0651\u0648\u0646\u200e, S\u0101mariyy\u016bn ella \u0627\u0644\u0633\u0627\u0645\u0631\u0629, as-Samarah \u2013 eisini nevnt \u062c\u0628\u0627\u0644 \u0646\u0627\u0628\u0644\u0633, Jibal Nablus) er heiti \u00e1 fjallalendinum nor\u00f0anvert Judea i\u00f0 svarar n\u00f8kurlunda til nor\u00f0ara partin av Vestara \u00c1arbakka. \n\n\u00cdsrael\nB\u00edbilsk st\u00f8\u00f0\nPalestina"}
{"id": "12537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Judea", "title": "Judea", "text": "Judea, (hebraiskt: \u05d9\u05d4\u05d5\u05d3\u05d4, Y\u0259hudah; grikst: \u0399\u03bf\u03c5\u03b4\u03b1\u03af\u03b1, Iouda\u00eda; er heiti \u00e1 fjallalendinum kring Jer\u00fasalem sunnanvert Sam\u00e1ria \u00ed gamla \u00cdsraelslandi \u05d0\u05e8\u05e5 \u05d9\u05e9\u05e8\u05d0\u05dc Eretz Yisrael, \u00f8ki\u00f0 er n\u00fa luta\u00f0 sundur \u00edmillum statin \u00cdsrael og Vestara \u00c1arbakka. \n\n\u00cdsrael"}
{"id": "12538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sam%C3%A1riab%C3%BAgvar", "title": "Sam\u00e1riab\u00fagvar", "text": "Sam\u00e1riab\u00fagvar, eisini samaritanar, r\u00e6ttari l\u00f3gartr\u00fagvir/tey l\u00f3gartr\u00fagvu*, (hebraiskt: \u05e9\u05d5\u05de\u05e8\u05d5\u05e0\u05d9\u05dd shomronim, arabiskt: \u0627\u0644\u0633\u0627\u0645\u0631\u064a\u0648\u0646 as-S\u0101mariyy\u016bn) eru ein ethnoreligi\u00f8sur b\u00f3lkur \u00ed Mi\u00f0eystri. \u00c1tr\u00fanarliga fylgja tey sam\u00e1risku tr\u00faarl\u00e6runi, sum er ein \u00e1brahamsk tr\u00fagv n\u00e6r skyld vi\u00f0 j\u00f8dad\u00f3m. Tr\u00fagvin er grunda\u00f0 \u00e1 sam\u00e1risku Torahina (sam\u00e1risku \u00fatg\u00e1vuna av teim 5 M\u00f3seb\u00f3kunum), og sam\u00e1riab\u00fagvar p\u00e1standa, at teirra tr\u00faarl\u00e6ra er tann r\u00e6tta frumtr\u00fagvin hj\u00e1 upprunaligu \u00edsraelitunum \u00e1\u00f0renn \u00fatlegdina \u00ed B\u00e1bylon, var\u00f0veitt av teimum i\u00f0 v\u00f3ru eftir \u00ed \u00cdsraelslandi \u05d0\u05e8\u05e5 \u05d9\u05e9\u05e8\u05d0\u05dc Eretz Yisrael, m\u00f3tsatt j\u00f8dad\u00f3mi, i\u00f0 tey meta vera eina n\u00e6rskylda, men broytta og umskriva\u00f0a tr\u00fagv, f\u00f8rd heimaftur vi\u00f0 teim \u00fatlagnu j\u00f8dununum.\n\nSam\u00e1riab\u00fagvar siga seg sj\u00e1lvar stava fr\u00e1 \u00e6ttunum Efraim, Manasse og Levi \u00far gamla \u00cdsrael, i\u00f0 hava liva\u00f0 \u00ed Sam\u00e1ria s\u00ed\u00f0ani \u00edsraelitar f\u00f3ru \u00ed \u00fatlegd \u00ed Babylon og upp til okkara dagar. *Sam\u00e1riab\u00fagvar hava t\u00f3 ikki fingi\u00f0 navn s\u00edtt eftir \u00f8kinum Sam\u00e1ria, men heldur fr\u00e1 hebraiska heitinum \u05e9\u05b7\u05de\u05b6\u05e8\u05b4\u05d9\u05dd, Shamerim \"Tey i\u00f0 halda (M\u00f3se-)l\u00f3gina/Tey l\u00f3gartr\u00fagvu\".\n\nSam\u00e1risk tr\u00fagv \n\nSam\u00e1risk tr\u00fagv byggir \u00e1 f\u00fdra h\u00f8vu\u00f0sl\u00e6rusetningar:\n\n Ein Gud, YHWH sami Gud i\u00f0 er sta\u00f0festur av hebraisku profetunum. \n Ein profetur, M\u00f3ses (Moshe ben Amram). \n Ein heilag skrift, Torah (M\u00f3sel\u00f3g), i\u00f0 var\u00f0 givin M\u00f3sesi av Gudi. Hetta eru t\u00e6r 5 M\u00f3seb\u00f8kurnar; restin av Gamla testamenti og j\u00f8diska Talmud ver\u00f0a avnokta\u00f0i. \n Ein halgista\u00f0ur, Gerizim-fjall (Har Gerizim), \u00ed Sam\u00e1ria, er heilaga fjall \u00cdsraels Guds; ikki tempulfjalli\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem. Samb\u00e6rt teimum, var ta\u00f0 eisini \u00e1 Gerizim-fjalli at \u00c1braham skuldi ofra \u00cdsak. \n\n N\u00f3gvir sam\u00e1riab\u00fagvar tr\u00fagva eisini, at \u00e1 endad\u00f8gunum ver\u00f0a tey dey\u00f0u risin upp av Taheb, einum frelsara (kanska er hesin ein messias ella profetur, summi halda hetta er M\u00f3ses). \n Sam\u00e1riab\u00fagar tr\u00fagva upp\u00e1 Parad\u00eds (himmalin). \n Sam\u00e1riab\u00fagvar hava ikki rabbinarar eins og j\u00f8dar, prestarnir \u00fatleggja skriftina og var\u00f0veita traditi\u00f3nirnar; skriftl\u00e6rdir koma \u00ed a\u00f0ru r\u00f8\u00f0 eftir prestarnar. \n Tey t\u00edggju bo\u00f0ini hj\u00e1 sam\u00e1riab\u00fagvum br\u00f3ta r\u00e6ttiliga fr\u00e1 teim t\u00edggju bo\u00f0unum hj\u00e1 j\u00f8dum, t.d. sn\u00fdr teirra 10'da bo\u00f0 seg um heilagleikan hj\u00e1 Gerizim-fjallinum. \n\nVi\u00f0urskifti vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sj\u00f8dad\u00f3min\n\nSam\u00e1riab\u00fagvar hava eins og j\u00f8dar eina Mezuzah festa omanfyri \u00fathur\u00f0ina, sam\u00e1riab\u00fagvar kalla seg sj\u00e1lvar Bene Yisrael (\"B\u00f8rn \u00cdsraels\"), hetta heiti\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt av \u00f8llum j\u00f8diskum tr\u00faarr\u00e6tningum, fyri j\u00f8diska f\u00f3lki\u00f0 sum heild. Hinvegin kalla sam\u00e1riab\u00fagvar seg ikki fyri Yehudim (judear), sum er standard hebraiska heiti\u00f0 fyri j\u00f8dar.\n\nJ\u00f8diska Talmud sigur \u00ed Kutim-traktatini, at sam\u00e1riab\u00fagvar skulu metast sum j\u00f8dar har i\u00f0 teirra tr\u00faarl\u00e6ra samsvarar vi\u00f0 j\u00f8dad\u00f3m, men sum ikki-j\u00f8dar har i\u00f0 tr\u00faarl\u00e6ran br\u00fdtur fr\u00e1 j\u00f8dad\u00f3mi. S\u00ed\u00f0an 19'du \u00f8ld hava j\u00f8dar mett sam\u00e1riab\u00fagvar sum eina j\u00f8diska sekt og heiti\u00f0 'Sam\u00e1riskir j\u00f8dar' hevur veri\u00f0 br\u00fakt.\n\nS\u00ed eisini: J\u00f8dar\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n The Samaritan Update - An Internet Newsletter Regarding the Samaritan-Israelites - Heimas\u00ed\u00f0a\n\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "12541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saddukearar", "title": "Saddukearar", "text": "Saddukearnir (hebraiskt: \u05e6\u05d3\u05d5\u05e7\u05d9\u05dd; Tzedukim) var ein j\u00f8diskur b\u00f3lkur i\u00f0 v\u00f3ru m\u00f3tst\u00f8\u00f0umenn av Farisearunum (n\u00fat\u00ed\u00f0ar rabbinsku j\u00f8darnir). Hesin b\u00f3lkur hvarv eftir at templi\u00f0 (Her\u00f3desar tempul) \u00ed Jer\u00fasalem var\u00f0 lagt \u00ed oy\u00f0i, \u00ed \u00e1r 70 e.Kr. \n\nHebraiska navni\u00f0 'Tsdoki' bendir \u00e1 at teir fylgdu l\u00e6runi hj\u00e1 H\u00f8vu\u00f0sprestinum Ts\u00e1dok, \u00ed f\u00f8roysku b\u00edbliuni stava\u00f0 Z\u00e1dok, i\u00f0 kr\u00fdndi S\u00e1lomon til kong \u00ed byrjanini av fyrra tempult\u00ed\u00f0arskei\u00f0num. \n\n\u00cd \u00c1postlas\u00f8guni f\u00e1a vit at vita, at Saddukearnir tr\u00fagu hv\u00f8rki upp\u00e1 uppreisn (l\u00edv eftir dey\u00f0a) , einglar ella anda. \u00c1postl. 23:8: T\u00ed at Saddukeararnir siga, at eingin uppreisn er til, og heldur ikki eingil ella andi. Men Fariseararnir halda tey b\u00e6\u00f0i.\n\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "12542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ruhollah%20Khomeini", "title": "Ruhollah Khomeini", "text": "Seyyed Ruhollah Musavi Khomeini (Persiskt: \u0631\u0648\u062d \u0627\u0644\u0644\u0647 \u0645\u0648\u0633\u0648\u06cc \u062e\u0645\u06cc\u0646\u06cc R\u016b\u1e25oll\u0101h M\u016bsav\u012b Khomeyn\u012b) (*24. september 1902 \u00ed Khomein Iran - \u2020 3. juni 1989), kendur sum \"ayatollah Khomeini\", var ein iranskur shia-muslimskur prestur og tann politiski og andaligi lei\u00f0arin av t\u00ed iransku kollveltingini, sum koyrdi tann s\u00ed\u00f0sta shahin, Mohammad Reza Pahlavi, fr\u00e1. Sum eftirkomari av profetinum Muhammed hev\u00f0i hann r\u00e6tt til at br\u00faka heiti\u00f0 Sayyid framman fyri navn s\u00edtt; eisini er svarta turbanin tekin um ta\u00f0 sama. Khomeini fekk tittulin ayatollah i 1950'unum. \n\nKhomeini st\u00fdrdi Iran sum andaligur lei\u00f0ari fr\u00e1 falli shahsins til s\u00edn dey\u00f0adag \u00ed 1989. Khomeini var ein av teim monnunum, i\u00f0 hev\u00f0i st\u00f8rst \u00e1virkan \u00e1 heimin \u00ed 20. \u00f8ld. Han blev kosin til \u00c1rsins Mann av Time Magazine \u00ed 1979. Av n\u00f3gvum var\u00f0 hann mettur sum ein h\u00f8vu\u00f0sf\u00edggindi av Vesturheiminum, serliga USA.\n\nEftirma\u00f0ur Khomeinis er Ali Khamenei.\n\nTann stolna kollveltingin \nIranska f\u00f3lki\u00f0 var sameint \u00ed str\u00ed\u00f0num at f\u00e1a shahin (og hansara n\u00f3gv hata\u00f0u loynil\u00f8greglu) fr\u00e1 valdinum, og sj\u00e1lvt sekulerir kommunistar stu\u00f0la\u00f0u Khomeini, t\u00ed teir mettu hann vera einasta andst\u00f8\u00f0ing, i\u00f0 kundi f\u00e1a shahin fr\u00e1 valdinum, sum hann eisini gj\u00f8rdi. Men eftir at shahurin var farin fr\u00e1, 'stj\u00f3l Khomeini kollveltingina' (sum iranar siga) og \u00fatskifti kongsveldi\u00f0 vi\u00f0 eitt \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt veldi (theokrati), i\u00f0 forfylgdi hesum somu f\u00f3lkum, i\u00f0 h\u00f8vdu stu\u00f0la\u00f0 honum at koma til valdi\u00f0.\n\nFatwan m\u00f3ti Rushdie \n\u00cd 1989 sendi Khomeini \u00fat eina fatwu, i\u00f0 \u00e1kalla\u00f0i avr\u00e6tting av Salman Rushdie, ein indisktbornan bretskan rith\u00f8vund. Khomeini p\u00e1st\u00f3\u00f0, at ta\u00f0 var ein \u00e1tr\u00fanaralig skylda hj\u00e1 muslimum at avr\u00e6tta Rushdie, t\u00ed hann hev\u00f0i spotta\u00f0 profetin Muhammed \u00ed b\u00f3kini The Satanic Verses \u00ed 1988. H\u00f3ast Rusdie seinni ba\u00f0 alment um umbering, so vildi Khomeini ikki taka fatwuna aftur, og stendur hon vi\u00f0 til denna dag. Rushdie bleiv ikki myrdur, men ta\u00f0 bleiv japanski umsetarin av b\u00f3kini, Hitoshi Igarashi, me\u00f0an tveir a\u00f0rir umsetarar yvirlivdu mor\u00f0royndir, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u framdar \u00edm\u00f3ti teimum.\n\nReligi\u00f8sir minnilutar \n\nSt\u00f8\u00f0an hj\u00e1 religi\u00f8sum minnilutum \u00ed Iran hevur veri\u00f0 blanda\u00f0 undir Khomeini. Ikki-muslimskir minnilutar hava ikki havt somu r\u00e6ttindi sum muslimar. Konvertering (umvending) til islam ver\u00f0ur stu\u00f0la\u00f0, me\u00f0an ta\u00f0 \u00f8vugta gevur dey\u00f0arevsing. Tali\u00f0 av ikki-muslimum er falli\u00f0 n\u00f3gv, s\u00ed\u00f0an Khomeini kom til valdi\u00f0, t.d. er tali\u00f0 av j\u00f8dum falli\u00f0 fr\u00e1 80.000 til bara 30.000  eftir 20 \u00e1rum. \nHinvegin eru f\u00fdra av teim 270 s\u00e6tunum \u00ed parlamentinum tryggja\u00f0 \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum minnilutum eftir bo\u00f0um Khomeinis. Khomeini m\u00e6lti eisini til semju \u00edmillum shia- og sunnimuslimar. Khomeini skilti \u00edmillum zionismu sum 'sekuleran politikk vi\u00f0 j\u00f8diskum symbolum' og j\u00f8dad\u00f3m sum \u2018tr\u00fanna hj\u00e1 M\u00f3sesi\u2019.\n\n\u00datsj\u00f3nd og vanar \n\nKhomeini var kendur fyri s\u00edna karismatisku \u00fatsj\u00f3nd, s\u00edtt l\u00edtill\u00e6tni og stundv\u00edsi (punktualitet).  H\u00f3ast hann var ein av valdsmiklastu monnunum \u00ed s\u00edni samt\u00ed\u00f0, so livdi Khomeini eitt sera spartanskt l\u00edv. F\u00f3lk h\u00f8vdu b\u00e6\u00f0i \u00e6rufrykt og r\u00e6\u00f0slu fyri honum samstundis, b\u00e6\u00f0i t\u00e1 i\u00f0 hann fer\u00f0a\u00f0ist \u00edmillum vi\u00f0haldsf\u00f3lk, uttan at sm\u00edlast til nakran, og t\u00e1 i\u00f0 hann fr\u00e1l\u00e6rdi uttan at hyggja nakran \u00ed  eyguni, nakrant\u00ed\u00f0; naka\u00f0 i\u00f0 \u00f8kti um karismu hansara.  \nKhomeini fylgdi islamisku reglunum um \u2018reinleika\u2019, i\u00f0 metir ikki-muslimar sum \u2018\u00f3reinar\u2019 (skitnar) eins og skarn, land, bl\u00f3\u00f0, v\u00edn o.s.fr., i\u00f0 kravdi rituelt vask eftir fysiska kontakt vi\u00f0 vi\u00f0komandi. Sagt ver\u00f0ur, at hann vildi ikki drekka \u00e1 matstovu, uttan hann hev\u00f0i fingi\u00f0 fullvissu um, at t\u00e6narin var muslimur.\n\nFamilja og eftirkomarar \n\nKomeini giftist \u00ed 1929 vi\u00f0 Khadijeh Saqafi Khomeini, hon doy\u00f0i \u00ed 2009. Tey fingu sjey b\u00f8rn, tvey doy\u00f0u sum b\u00f8rn, hini fimm i\u00f0 vuksu til, v\u00f3ru tr\u00edggjar d\u00f8tur og tveir synir. B\u00e1\u00f0ir synirnir blivu prestar. Eldri sonurin Mustafa Khomeini, i\u00f0 livdi \u00ed \u00fatlegd saman vi\u00f0 fa\u00f0irinum \u00ed Najaf \u00ed Irak, var\u00f0 myrdur \u00ed 1977, hildi\u00f0 ver\u00f0ur at iranska loynil\u00f8greglan SAVAK beindi fyri honum. \nYngri sonurin, Ahmad Khomeini, doy\u00f0i av hjartaslag \u00ed 1995, 49 \u00e1ra gamal. Hetta hendi ein m\u00e1na\u00f0 eftir, at hann hev\u00f0i funnist at st\u00fdrinum hj\u00e1 Ali Khaminei, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at hann bleiv eitra\u00f0ur vi\u00f0 cyanidi eftir bo\u00f0um fr\u00e1 h\u00f8gtstandandi emb\u00e6tismonnum.\nBest kenda d\u00f3ttir Khomeini er Zahra Mostafavi, i\u00f0 er professari vi\u00f0 Universiteti\u00f0 \u00ed Tehran. Hon luttekur eisini \u00ed politikki og er eins konservativ og fa\u00f0irin; hon tekur undir vi\u00f0, at kvinnur skulu noy\u00f0ast at ganga \u00ed turrikl\u00e6\u00f0i, og hon metir USA sum ein f\u00edgginda, i\u00f0 Iran ikki skal samr\u00e1\u00f0ast vi\u00f0.\n\nKhomeini hevur 15 abbab\u00f8rn, harav hesi eru best kend:\n\nZahra Eshraghi, abbad\u00f3ttir, gift vi\u00f0 Mohammad Reza Khatami lei\u00f0ara av st\u00f8rsta n\u00fdskipanarsinna\u00f0a andst\u00f8\u00f0uflokkinum \u00ed Iran. Hon er kend fyri at vera feminist og vil hava at kvinnur skulu sj\u00e1lvar r\u00e1\u00f0a fyri um t\u00e6r ganga \u00ed turrukl\u00e6\u00f0i ella ikki.\n\nHassan Khomeini, abbasonur, sonur Ahmad Khomeini er prestur og lei\u00f0ari av Khomeini Mausoleum, hann stu\u00f0lar eisini n\u00fdskipanarr\u00f8rsluna og var ein av teimum i\u00f0 kravdi at \u00farsliti\u00f0 av 2009-valinum skuldi vera \u00f3gylda\u00f0.\n\nHusain Khomeini, abbsonur, sonur Mustafa Khomeini, er eisini prestur og st\u00f3rur m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur av prestast\u00fdrinum. \u00cd 2003 bleiv hann endurgivin fyri at siga: \u201cIranar t\u00f8rva fr\u00e6lsi n\u00fa, og um teir bert kunnu f\u00e1a hetta vi\u00f0 amerikanskari hj\u00e1lp, haldi eg tey vildu tiki\u00f0 undir vi\u00f0 t\u00ed. Sum Irani vildi eg tiki\u00f0 v\u00e6l \u00edm\u00f3ti hesum (amerikanskari hj\u00e1lp)\u201d. Sama \u00e1r vitja\u00f0i hann USA og hitti m.a. Reza Pahlavi II son s\u00ed\u00f0sta shahin. \u00cd 2006 heitti hann \u00e1 USA um at gera innr\u00e1s \u00ed Iran, og koyra prestast\u00fdri\u00f0 fr\u00e1 valdinum. \n\nAli Eshraghi, abbasonur, er verkfr\u00f8\u00f0ingur og stilla\u00f0i upp til parlamentsvali\u00f0 \u00ed 2008, men var\u00f0 diskvalifisera\u00f0ur t\u00ed hann ikki s\u00fdndi tr\u00faskap m\u00f3tvegis \u2018islamisku samfelagsskipanini\u2019 \u00ed Iran. Seinni fekk hann loyvi til at stilla uppaftur, men eftir eitt alment \u00e6rumei\u00f0andi tiltak \u00edm\u00f3ti familju hansara \u00e1 internetinum, t\u00f3k hann seg sj\u00e1lvbo\u00f0in aftur fr\u00e1 valinum.\n\nVerk \n\nKhomeini var ein \u00ed\u00f0in rith\u00f8vundur (200 av hansara b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vum eru atkomuligar \u00e1 internetinum), i\u00f0 skriva\u00f0i vi\u00f0merkingar til Koranina, islamiska l\u00f8gv\u00edsi, upprunan til islamiska l\u00f3g og islamiska si\u00f0venju (tradisj\u00f3n). Hann skriva\u00f0i eisini b\u00f8kur um filosofi (heimsspeki), gnosticismu, yrkingar, b\u00f3kmentir, statsv\u00edsindi og politikk.\n\nLeinki \u00fateftir \n Documentary: The man who changed the world\n Documentary: I knew Khomeini\n www.Imam-khomeini.com - Heimas\u00ed\u00f0a\n\nIranskir politikarar\nIranskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1902\nAndl\u00e1t \u00ed 1989"}
{"id": "12543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81brahamsk%20tr%C3%BAgv", "title": "\u00c1brahamsk tr\u00fagv", "text": "\u00c1brahamsk tr\u00fagv er felagsheiti i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um t\u00e6r monoteistisku tr\u00faargreininar i\u00f0 stava fr\u00e1 \u00c1brahami patriarkinum. \nHesar er s\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 J\u00f8dad\u00f3mur, Kristind\u00f3mur, Islam og Rastafari , men fleiri halda, at n\u00fdggjari tr\u00faargreinar sum Sikhisma, N\u00f3ahidisma og Bah\u00e1'i eisini \u00e1ttu at komi\u00f0 undir hetta heiti\u00f0. \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "12544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seyed%20Ali%20Khamenei", "title": "Seyed Ali Khamenei", "text": "Ayatollah Sayyed Ali Khamenei (persiskt: \u0633\u06cc\u062f \u0639\u0644\u06cc \u062e\u0627\u0645\u0646\u0647 \u0627\u06cc, aserbadjanskt Seyyid \u018fli Xameneyi) (17. juli 1939) \u00ed Mashad Iran, er ein iranskur politikari og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligur lei\u00f0ari. Hann var forseti \u00ed Iran fr\u00e1 1981 til 1989 og hevur veri\u00f0 andaligur lei\u00f0ari \u00ed Iran s\u00ed\u00f0an juni 1989. \n\nFa\u00f0irin var av Azeri (aserbadjanskari) \u00e6tt. Hetta er ein av mongum etniskum minnilutab\u00f3lkum \u00ed Iran. Eins og undangonguma\u00f0urin Ayatollah Khomeini ber Khamenei eina svarta turban i\u00f0 v\u00edsir at hann er ein eftirkomari hj\u00e1 Muhammed profeti.\n\nM\u00e1lkunnleiki \n\nKhamenei er kendur fyri s\u00edn \u00e1huga fyri (islamiskum) b\u00f3kmentum. Hann tosar fl\u00f3tandi persiskt og ar\u00e1biskt, men er minni stinnur \u00ed aserbadjanska m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum \u00ed fa\u00f0ir\u00e6tt; hann skilur eisini toluliga enskt. Hann hevur umsett fleiri b\u00f8kur fr\u00e1 ar\u00e1biskum til persiskt.\n\nAts\u00f3kn \n\nHin 27. juni 1987 royndi b\u00f3lkurin F\u00f3lksins Mujahedin \u00ed Iran at beina fyri Khamenei \u00e1 einum t\u00ed\u00f0indafundi; ein bumba i\u00f0 var goymd \u00ed einum bandupptakara brast, Khamenei yvirlivdi, men misti f\u00f8rleikan \u00ed h\u00f8gra armi fyri l\u00edvi\u00f0. Hendan hending hevur fingi\u00f0 fr\u00f3mar shia-muslimar at meta hann sum ein 'livandi mart\u00fdr'.\n\nR\u00e6tturin til valdi\u00f0 \n\nKhamenei'sa r\u00e6ttur til heiti\u00f0 'H\u00e6gstr\u00e1\u00f0andi lei\u00f0ari \u00ed Iran' (enskt: Supreme Leader) hevur ikki havt undirt\u00f8ku hj\u00e1 \u00f8llum muslimskum lei\u00f0arum \u00ed landinum. Khamenei var ikki eingongd ein sokalla\u00f0ur Marja (St\u00f3r-Ayatollah) t\u00e1 hann bleiv \u00fatnevndur sum Khomeini'sa eftirfylgjari. Ors\u00f8kin til at Khamenei bleiv valdur, var at St\u00f3r-Ayatollah Hossein Ali Montazeri i\u00f0 \u00e6tlandi skuldi eftirfylgja Khomeini, sat \u00ed h\u00fasavar\u00f0haldi um hetta mundi\u00f0, vegna s\u00ednar atfinningar \u00edm\u00f3ti vi\u00f0fer\u00f0ini i\u00f0 Khomeini'sa m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lk fingu \u00ed iranskum fongslum, har\u00edmillum avr\u00e6ttingar.\n\nSt\u00f8\u00f0a til Vesturheimin \n\nEins og undangonguma\u00f0urin, er Khamenei f\u00edggindaliga sinna\u00f0ur m\u00f3tvegis USA og \u00cdsrael, og situr illa um s\u00e1tt vi\u00f0 Vesturheimin sum heild; og hann p\u00e1heldur r\u00e6ttin hj\u00e1 Iran at \u00fatvega s\u00e6r kjarnorku til fri\u00f0alig endam\u00e1l. Hann hevur t\u00f3 eisini sent \u00fat eina Fatwa i\u00f0 sigur at framlei\u00f0sla, goymsla og n\u00fdtsla av kjarnorkuv\u00e1pnum er forbo\u00f0in samb\u00e6rt Islam. Khamenei hevur eisini stundum tiki\u00f0 fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 margh\u00e1ttligum \u00fattalilsum i\u00f0 n\u00faverandi forsetin Mahmoud Ahmadinejad er komin vi\u00f0.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n The e-office of the Supreme Leader of Iran - Heimas\u00ed\u00f0a.\n\nIranar"}
{"id": "12547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gs%20Kappr%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed juli 1943 og hevur b\u00fasta\u00f0 \u00ed V\u00e1gi. Felagi\u00f0 bygdi neyst yviri \u00ed L\u00ed\u00f0ini \u00ed 1955.\n\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar \n\nFyrsti kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur hj\u00e1 felagnum var \u00e1ttamannafari\u00f0 Toftaregin, sum var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 1934. Toftaregin var\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sumv\u00e6ldur \u00ed 2004. Felagi\u00f0 eigur b\u00e1tar \u00ed \u00f8llum st\u00f8ddunum, sum ver\u00f0a n\u00fdttar til kappr\u00f3\u00f0ur. B\u00e1tarnir eru hesir:\n\n10-mannafar\n\n V\u00e1gbingur - Sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 1968 av Niclas \u00ed Koltri\n V\u00e1gbingur, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2000, av Kaj Hammer\n V\u00e1gbingur, fyrrverandi Kj\u00f8lur \u00far Kollafir\u00f0i, keyptur til V\u00e1gs \u00ed 2005. Sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 1997. Hetta var fyrsti b\u00e1turin sum S\u00e1mal Hansen sm\u00ed\u00f0a\u00f0i.\n\n8-mannafar\n\n Toftaregin, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 1934.\n Toftaregin, Sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur 2003 av S\u00e1mali Hansen\n\n6-mannafar\n\n Smyril, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2003 av S\u00e1mal Hansen. Hesin er n\u00fa seldur til Danmarkar.\n Smyril, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 1979 av Niclas \u00ed Koltri \n Smyril, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2003 av S\u00e1mal Hansen. \n Smyril, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2015 av S\u00e1mal Hansen\n\n5-mannafar\n\n Falkurin, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur 1962 av S\u00edmun Hammer\n Fiskurin, sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur 1964 av Gunleif Vestergaard\n Royndin Fr\u00ed\u00f0a, sm\u00ed\u00f0a 1967 av Niclas \u00ed Koltri\n Royndin Fr\u00ed\u00f0a, sm\u00ed\u00f0a 1974 av Niclas \u00ed Koltri \n Royndin Fr\u00ed\u00f0a, sm\u00ed\u00f0a \u00ed 1998 av Kaj Hammer \n Royndin Fr\u00ed\u00f0a, sm\u00ed\u00f0a \u00ed 2004 av S\u00e1mal Hansen (n\u00fa Svalan). \n Royndin Fr\u00ed\u00f0a, sm\u00ed\u00f0a \u00ed 2011 av Asbj\u00f8rn M\u00faller\n Royndin Fr\u00ed\u00f0a, sm\u00ed\u00f0a 2017 av S\u00e1mal Hansen \n Fiskurin (Svanur), sm\u00ed\u00f0aur 2009 av S\u00e1mal\n\nF\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \nS\u00ed\u00f0an 1973, t\u00e1 skipa\u00f0ur FM r\u00f3\u00f0ur byrja\u00f0i, hevur V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag vunni\u00f0 5 FM heiti\u00f0: \n\n 1980 V\u00e1gbingur, 10-mannaf\u00f8r menn.\n 1982 Smyril, 6-mannaf\u00f8r kvinnur.\n 1994 Royndin Fr\u00ed\u00f0a, 5-mannaf\u00f8r dreigir.\n 2002 Smyril, 6-mannaf\u00f8r menn.\n 2003 Smyril, 6-mannaf\u00f8r menn.\n 2016 Smyril, 6-mannaf\u00f8r menn.\n 2017 Tofta Regin, 8-mannaf\u00f8r.\n\nNevndin \nR\u00f3gvi K\u00e6rbech, Forma\u00f0ur\nUni Hammer Egilsnes, N\u00e6stforma\u00f0ur\nKarin Str\u00f8m, Peningar\u00f8kil\nJ\u00f3nley\u00f0 Ey\u00f0unsson, Skrivari\nHans Pauli Dahl, Nevndarlimur\nHelgi \"Hegga\" Augustinussen, Eykalimur\nJudith Jacobsen, Eykalimur\n\nMyndir\n\nSamstarv um Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \n\n6. september 2011 var\u00f0 n\u00fdtt r\u00f3\u00f0arfelag, sum nevnist Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag, stovna\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroynni. Talan er um eitt felag sum er fyri alla oynna. Ta\u00f0 eru f\u00f3lk \u00far V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag og Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag sum hava tiki\u00f0 stig til at stovna hetta n\u00fdggja felagi\u00f0. Ein av ors\u00f8kunum til at n\u00fdggja felagi\u00f0 bleiv stovna\u00f0 er tann, at tv\u00f8r\u00e1f\u00f3lk og v\u00e1gbingar ikki hava fingi\u00f0 manna\u00f0 naka\u00f0 10-mannafar seinastu \u00e1rini. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 er meiningin at samstarva um eitt 10-mannafar fyri alla oynna. N\u00fdggja felagi\u00f0 hev\u00f0i, longu \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 formliga var\u00f0 stovna\u00f0, b\u00edlagt eitt n\u00fdtt 10-mannafar fr\u00e1 S\u00e1mali Hansen, b\u00e1tasmi\u00f0i. N\u00fdggja 10-mannafari\u00f0, sum eitur Su\u00f0uroyingur luttakur \u00ed FM kappr\u00f3\u00f0rinum 2012.\n\nKeldur \n\n V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00e1 Facebook.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00e1 Facebook. \n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nV\u00e1gur\nSu\u00f0uroy\nV\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag"}
{"id": "12548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fro%C3%B0biar%20S%C3%B3knar%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag er eitt r\u00f3\u00f0rarfelag \u00far Su\u00f0uroynni, av Tv\u00f8royri og bygdunum rundan um Trongisv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0: Tv\u00f8royri, Trongisv\u00e1gur, Fro\u00f0ba og \u00d8rav\u00edk. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 25. juli 1934.\n\nB\u00e1tar \n\nFro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag hevur fleiri b\u00e1tar. \u00cd 2009 r\u00f3u fimmannafari\u00f0 Firvaldur og t\u00edggjumannafari\u00f0 Tv\u00f8r\u00e1b\u00e1turin. \u00cd 2011 lutt\u00f3k Firvaldur \u00ed barnar\u00f3\u00f0ri fyri b\u00e6\u00f0i gentur og dreingir, dreingirnir vunnu bronsu \u00ed kappingini um FM. Harumframt lutt\u00f3k Firvaldur eisini \u00ed r\u00f3\u00f0runum hj\u00e1 5-mannaf\u00f8rum dreingjum, Hulda lutt\u00f3k \u00ed barnar\u00f3\u00f0ri fyri gentur og Tv\u00f8r\u00e1b\u00e1turin lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkinum seksmannaf\u00f8r menn.\n\nFirildur, 5-mannafar\nHulda, 5-mannafar\nFilvaldur, 5-mannafar\nTv\u00f8r\u00e1b\u00e1turin, 6-mannafar\nSu\u00f0ringur, 10-mannafar\nTv\u00f8r\u00e1b\u00e1turin, 10-mannafar\n\nF\u00f8royameistararheiti\u00f0 \n\n\u00cd 2009 vunnu genturnar \u00e1 Firvaldi f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 og Tv\u00f8r\u00e1b\u00e1turin vann somulei\u00f0is f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 sama \u00e1ri\u00f0. Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag hevur vunni\u00f0 hesi FM heiti\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1973:\n\nFirvaldur:\n5 mannaf\u00f8r dreingir\n1977\n5 mannaf\u00f8r gentur\n2009\n5 mannaf\u00f8r kvinnur\n1977\n1978\n1979\n1989\n6 mannaf\u00f8r menn\n2009\n\nSamstarv um Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \n\n6. september 2011 var\u00f0 n\u00fdtt r\u00f3\u00f0arfelag, sum nevnist Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag, stovna\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroynni. Talan er um eitt felag sum er fyri alla oynna. Ta\u00f0 eru f\u00f3lk \u00far V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag og Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag sum hava tiki\u00f0 stig til at stovna hetta n\u00fdggja felagi\u00f0. Ein av ors\u00f8kunum til at n\u00fdggja felagi\u00f0 bleiv stovna\u00f0 er tann, at tv\u00f8r\u00e1f\u00f3lk og v\u00e1gbingar ikki hava fingi\u00f0 manna\u00f0 naka\u00f0 10-mannafar seinastu \u00e1rini. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 er meiningin at samstarva um eitt 10-mannafar fyri alla oynna. N\u00fdggja felagi\u00f0 hev\u00f0i, longu \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 formliga var\u00f0 stovna\u00f0, b\u00edlagt eitt n\u00fdtt 10-mannafar fr\u00e1 S\u00e1mali Hansen, b\u00e1tasmi\u00f0i. N\u00fdggja 10-mannafari\u00f0, sum eitur Su\u00f0uroyingur luttakur \u00ed FM kappr\u00f3\u00f0rinum 2012.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\n Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag FSR \u00e1 Facebook\n Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag, FSR.fo\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nSu\u00f0uroy\nTv\u00f8royri"}
{"id": "12551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunni%20Islam", "title": "Sunni Islam", "text": "Sunni Islam er tr\u00fagvin hj\u00e1 umlei\u00f0 75-90% av \u00f8llum muslimum \u00ed heiminum. Sunniislam er heimsins n\u00e6stst\u00f8rsta tr\u00fagv, n\u00e6st eftir kristind\u00f3minum. \n\nIslam\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "12552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shia%20Islam", "title": "Shia Islam", "text": "Shia Islam er tr\u00fagvin hj\u00e1 uml. 10% av \u00f8llum muslimum. Shiamuslimar eru meirilutin \u00ed Iran, Aserbadjan, Bahrain og Irak. \n\nIslam\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "12553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Susvim", "title": "Susvim", "text": "Susvim er svimjifelag \u00ed Su\u00f0uroynni, sum var\u00f0 stovna\u00f0 6. september 2007. Or\u00f0i\u00f0 Susvim er stytting av Su\u00f0uroyar Svimjifelag. Marlon Kj\u00e6rbo er forma\u00f0ur \u00ed Susvim. \u00c1\u00f0renn n\u00fdggja felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0, v\u00f3ru tvey svimjifel\u00f8g \u00ed Su\u00f0uroynni, tey v\u00f3ru Tv\u00f8royrar Svimjifelag (stovna\u00f0 6. mars 1964) og V\u00e1gs Svimjifelag. H\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 felagnum er J\u00f3n Bjarnason. Tey fyrstu \u00e1rini, fram til P\u00e1ls H\u00f8ll l\u00e6t upp \u00ed oktober 2015, f\u00f3r venjingin fram \u00ed 25 metra svimjihyli \u00ed V\u00e1gs Svimjih\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi og \u00ed 12,5 metra svimjihyli \u00e1 Tv\u00f8royri. Fyrr var ney\u00f0ugt at fara av landinum fyri at venja \u00ed langhyli (50-metrar), men eftir at P\u00e1ls H\u00f8ll var\u00f0 bygd vi\u00f0 F\u00f8roya fyrsta langhyli \u00e1 50 metrar, er ikki longur ney\u00f0ugt at fara av landinum \u00e1 venjingarlegu. P\u00e1ls H\u00f8ll liggur \u00e1 Oyrunum \u00e1 sy\u00f0ra armi av V\u00e1gsfir\u00f0i, beint eystanfyri SEV-verki\u00f0 (V\u00e1gsverki\u00f0), solei\u00f0is at avlopshitin fr\u00e1 verkinum, i\u00f0 fyrr rann \u00e1 sj\u00f3gv, n\u00fa ver\u00f0ur n\u00fdttur til at upphita svimjihylin \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll.\n\nSusvim sett 27 met \u00ed januar 2016 \n\n\u00cd j\u00f3laferiuni 2015 vandi Susvim sera hart, har summi svumu upp til 100 km um vikuna, og \u00ed januar 2016 settu tey n\u00f3gv n\u00fdggj f\u00f8roysk met og juniormet. Ein stevna var\u00f0 hildin \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll 9. januar 2016, Susvim Stevnan 2016, og fr\u00e1 22. til 24. januar 2016 lutt\u00f3k Susvim \u00e1 Reykjav\u00edk Internation Games 2016 vi\u00f0 sera g\u00f3\u00f0um \u00farslitum. T\u00e1 i\u00f0 RIG 2016 var li\u00f0ugt, skriva\u00f0i forma\u00f0urin \u00ed Svimjisambandi F\u00f8roya, R\u00f3kur \u00ed J\u00e1kupsstovu, at ta\u00f0 fram til 24. januar 2016 v\u00f3r\u00f0u sett 12 n\u00fdggj f\u00f8roysk met og 17 f\u00f8roysk juniormet, ella 29 met tilsamans, og harav \u00e1tti Susvim \u00f8ll uttan tvey. R\u00f3kur hugleiddi um, at hann iva\u00f0ist ikki \u00ed, at har\u00f0a venjingin hev\u00f0i n\u00f3gv at siga, men samstundis metti hann eisini, at ta\u00f0 at su\u00f0uroyingar n\u00fa h\u00f8vdu fingi\u00f0 ein langhyl at venja \u00ed dagliga hev\u00f0i gj\u00f8rt st\u00f3ran mun, og at su\u00f0uroyingarnir n\u00fa runnu undan \u00f8llum hinum f\u00f8royingunum, i\u00f0 ikki h\u00f8vdu ein langhyl at venja \u00ed dagliga. Forma\u00f0urin enda\u00f0i vi\u00f0 at siga: Nor\u00f0ingarnir munnu fara at kl\u00e1ra seg v\u00e6l eisini, sum vit millum anna\u00f0 s\u00f3u at svimjararnir \u00far \u00c6gir og Reysta gj\u00f8rdu, n\u00fa \u00ed Reykjav\u00edk. Men ta\u00f0 er gott nokk ein gloypibiti at svara aftur, t\u00e1 i\u00f0 toki\u00f0 \u00far P\u00e1lsh\u00f8ll longu koyrir vi\u00f0 fullari fer\u00f0, \u00fat \u00ed heim.\n\nSusvim vann flest gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 FM stevnuni 2014 \nSusvim vann flest hei\u00f0ursmerki \u00e1 FM stevnuni, sum var \u00ed Havn 16. til 18. mai 2014, b\u00e6\u00f0i \u00ed kappingunum millum juniorar og millum tey vaksnu. P\u00e1l Joensen hj\u00e1 Susvim var\u00f0 eftir kappingina kosin \u00c1rsins svimjari og var eisini tann svimjarin, i\u00f0 fekk flest FINA stig til eina kapping. Susvim \u00e1tti eisini b\u00e6\u00f0i stj\u00f8rnuskotini: R\u00f3land Toftum hj\u00e1 monnum og S\u00e1ra R. Nysted hj\u00e1 kvinnum. Susvin harrar settu n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 4 x 50m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:34.96, teir svumu allir undir 24 sekund: H\u00f8gni Simonsen 23.62, D\u00e1njal Martin Hofgaard 23.94, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen 23.65, R\u00f3land Toftum 23.75.\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Juniormeistarastevnuni 2014\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni 2014\n\nSusvim vann flest gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 FM stevnuni 2013 \nSusvim vann flest hei\u00f0ursmerki \u00e1 FM stevnuni, sum var \u00ed Havn 9. til 11. mai 2013, b\u00e6\u00f0i \u00ed kappingunum millum juniorar og millum tey vaksnu. P\u00e1l Joensen hj\u00e1 Susvim var\u00f0 eftir kappingina kosin \u00c1rsins svimjari og fekk eisini handa\u00f0 steyp, t\u00ed hann var tann svimjarin, i\u00f0 fekk flest FINA stig til eina kapping.\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Juniormeistarastevnuni 2013\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni 2013\n\nSuSvim vann HS stevnuna 2011 \nSuSvim vann HS stevnuna, sum var 5. februar 2011 \u00ed Havn fyri b\u00f8rn \u00ed b\u00f3lki 1 til 4. B\u00fdti\u00f0 av hei\u00f0ursmerkjum var solei\u00f0is:\n Susvim - 40 gull, 31 silvur, 13 bronsu\n Havnar Svimjifelag - 23 gull, 19 silvur, 13 bronsu\n \u00c6gir - 16 gull, 16 silvur, 21 bronsu\n Reysti - 5 gull, 8 silvur, 8 bronsu\n Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag - 5 gull, 5 silvur, 5 bronsu\n FLOT - 1 gull, 1 silvur, 1 bronsu\n\nH\u00fani Vestergaard (f\u00f8ddur 1999) \u00far SuSvim vann flest hei\u00f0ursmerki: 8 gull og 4 silvur. 10 tey bestu v\u00f3ru hesi:\n\nH\u00fani Vestergaard \u00far SuSvim - 8 gull og 4 silvur\nL\u00edv E. Ejdesgaard \u00far Havnar Svimjifelag - 7 gull og 1 silvur\n\u00d3li Mortensen \u00far Havnar Svimjifelag - 7 gull og 1 silvur\nHugin N\u00e6s Lave \u00far SuSvim - 6 gull og 4 silvur\nR\u00f3i Bech \u00far SuSvim - 6 gull og 3 silvur\nP\u00e6tur Leo \u00far SuSvim - 5 gull, 4 silvur og 3 bronsu\nR\u00f3land Toftum \u00far SuSvim - 5 gull, 3 silvur og 3 bronsu\nVictoria W. Eysturdal \u00far \u00c6gir - 5 gull, 2 silvur og 2 bronsu\nS\u00f3lrun Kj\u00e6rbo \u00far SuSvim - 3 gull, 4 silvur og 2 bronsu\nSigmund M\u00f8rk\u00f8re \u00far \u00c6gir - 3 gull og 2 silvur\n\nSuSvim vann Reysta stevnuna 2011 \nReystastevna var \u00ed Leirv\u00edk 22. januar 2011. Kappingin var fyri tey sm\u00e6rru b\u00f8rnini, sum eru f\u00f8dd \u00ed 2001 og seinni. \u00darsliti\u00f0 av kappingini gjj\u00f8rdist, at SuSvim vann allar kappingarnar. Susvim vann 16 gull, 8 silvur og 4 bronsu hei\u00f0ursmerki. Havnar Svimjifelag vann n\u00e6stflest vi\u00f0 7 silvurhei\u00f0ursmerkjum og 1 bronsu. Reysti vann tri\u00f0flest vi\u00f0 1 silvur og 8 bronsu, og Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag vann fj\u00f3rflest vi\u00f0 2 bronsu.\n\nSusvim vann flest FM heiti\u00f0 \u00ed 2010 \n\u00cd 2010 var Susvim ta\u00f0 svimjifelag \u00ed F\u00f8royum, sum vann flest FM hei\u00f0ursmerki, felagi\u00f0 vann 20 gull hei\u00f0ursmerki \u00ed FM svimjing. Listin yvir gull hei\u00f0ursmerki er hesin: \n\n 1.Susvim - 20 gull\n 2.\u00c6gir - 9 gull\n 3.HS - 7 gull\n 4.Flot - 5 gull\n 5.FS - 1 gull\n\nSusvim mest vinnandi svimjifelag til FM \u00ed 2009 \n\u00cd 2009 vann Susvim 31 gull hei\u00f0ursmerki av 42 m\u00f8guligum. F\u00f8royameistara stevnan var\n\nKappingin um gull hei\u00f0ursmerkir \nSolei\u00f0is v\u00f3ru gull hei\u00f0ursmerkini b\u00fdtt teir tr\u00edggjar dagarnar, i\u00f0 FM svimjikappingin vardi:\n\nFr\u00edggjadag 11 FM gull til Susvim, 2 til HS og 1 til FS\n\nLeygardag 10 FM gull til Susvim, 2 til HS og 2 til FS\n\nSunnudag 10 FM gull til Susvim, 2 til HS, 1 til FS og 1 til FLOT\n\nSostatt vann Susvim \u00ed alt 31 gull hei\u00f0ursmerki, Havnar Svimjifelag vann 6 gull hei\u00f0ursmerki, Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag vann 3 gull hei\u00f0ursmerki\u00f0 og FLOT vann eitt. \n 1. Susvim - 31 gull\n 2. HS - 6 gull\n 3. FS - 3 gull\n 4. Flot - 1 gull\n\nSusvim juniorar nummar tvey til FM 2009 \nFM fyri juniorar var eisini hildin, har gj\u00f8rdist Susvim nummar tvey vi\u00f0 11 gull hei\u00f0ursmerkjum. Gull vinnnarnir v\u00f3ru hesi fel\u00f8g:\n 1. Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag - 12 gull\n 2. Susvim - 11 gull\n 3. Havnar Svimjifelag - 10 gull\n\nSusvim st\u00f3ri vinnari av \u00c6gir National 2008 \nSusvim lutt\u00f3k \u00ed svimjikappingini \u00c6gir National, sum var \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed Desember 2008. Susvim gj\u00f8rdist st\u00f3ri vinnarin og vann 21 gull hei\u00f0ursmerki.\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an til \u00c6gir National 2008 \n1. Susvim: 21 Gull, 15 Silvur, 8 Bronsu. \u00cdalt 44 hei\u00f0ursmerkir.\n2. FS: 9 Gull, 13 Silvur, 6 Bronsu. \u00cdalt 28 hei\u00f0ursmerkir.\n3. HS: 7 Gull, 6 Silvur, 10 Bronsu. \u00cdalt 23 hei\u00f0ursmerkir.\n4. FLOT: 3 Gull, 4 Silvur, 5 Bronsu. \u00cdalt 12 hei\u00f0ursmerkir.\n5. \u00c6gir: 2 Gull, 3 Silvur, 9 Bronsu. \u00cdalt 14 hei\u00f0ursmerkir.\n6. Reki: 1 Gull, 1 Silvur, 1 Bronsa. \u00cdalt 3 hei\u00f0ursmerkir.\n\nP\u00e1l Joensen besti svimjarin hj\u00e1 Susvim og F\u00f8royum \n\nSusvim hevur fleiri svimjarir, sum eru \u00e1 h\u00f8gum altj\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0i. Kendastur av teimum er P\u00e1l Joensen, sum vann silvur hei\u00f0ursmerki til EM \u00e1 langbana \u00ed 1500 m fr\u00ed. Fyrstu fer\u00f0 hann gj\u00f8rdi st\u00f3rt avrik \u00fati \u00ed heimi \u00ed altj\u00f3\u00f0a kapping, var t\u00e1 hann vann tr\u00fd gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 Evropameistarastevnuni fyri juniorar \u00ed Beograd \u00ed 2008. S\u00ed\u00f0an hevur hann sum nevnt eisini gj\u00f8rt seg galdandi \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum fyri vaksin. M.a. vann hann silvur \u00e1 EM \u00e1 langgeil \u00ed 2010, silvur \u00e1 EM \u00e1 stuttgeil \u00ed 2013, tvey silvur hei\u00f0ursmerki \u00ed 1500 og 800 metrum \u00e1 EM \u00ed Berlin 2014 \u00e1 langgeil, og bronsu \u00e1 HM \u00e1 stuttgeil \u00ed 2012, \u00f8ll hei\u00f0ursmerkini v\u00f3ru vunnin \u00ed 1500 m fr\u00ed. Hann hevur eisini vunni\u00f0 gull \u00e1 fleiri World Cup stevnum, eitt n\u00fa \u00ed Moskva \u00ed 2009. \u00cd mai 2014 vann hann s\u00edtt FM-gullhei\u00f0ursmerki nummar 100, fyrst \u00ed \u00f8llum kappingum yvirh\u00f8vur, \u00edrokna\u00f0 li\u00f0kappingar, men tann seinasta kappingardagin, sum var 18. mai 2014, vann hann eisini gull hei\u00f0ursmerki nummar 100 \u00ed einstaklingakappingum.\n\n1. li\u00f0 hj\u00e1 Susvim 2010 \n\nKristina Elin Thomsen \nTanja Skaalum \nGu\u00f0run Mortensen \nErna Katrin Olsen \nHanna R. Nysted \nHelena Str\u00f8m S\u00e6varsd\u00f3ttir \nS\u00e1ra M\u00fcller \nElisabeth Vitalis B\u00e6rendsen \nMalan Vitalis B\u00e6rendsen \nShaila Millum Gar\u00f0arnar \nEy\u00f0bj\u00f8rn Joensen \nSofus Bech \nJ\u00f3n Hofgaard \nP\u00e1l Joensen \nD\u00e1njal Martin Hofgaard\n\nNevndin \n\u00cd 2011 s\u00e1 nevndin hj\u00e1 Susvim solei\u00f0is \u00fat:\n Marlon Kj\u00e6rbo, forma\u00f0ur, Sumba\n Gudmund Mortensen, kassameistari, Tv\u00f8royri\n Gu\u00f0run Vider\u00f8 Joensen, skrivari, V\u00e1gur\n Thurid Kj\u00e6rbo, nevndarlimur, V\u00e1gur\n Mary Midjord, nevndarlimur, Fro\u00f0ba\n Emilia Olsen, nevndarlimur, Tv\u00f8royri\n Kaj Joensen, eykalimur, V\u00e1gur\n\nKeldur \n\n Su\u00f0uroyar Svimjifelag, heimas\u00ed\u00f0an.\n Susvim.mono.net\n Svimjjing.com\n Knassi.net\n Sudurras1.com\n Sudurras1.com, Susvim st\u00f3ri vinnari av \u00c6gir National\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Susvim.mono.net, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Susvim\n\nF\u00f8roysk svimjifel\u00f8g\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "12555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tehran", "title": "Tehran", "text": "Teheran (persiskt \u062a\u0647\u0631\u0627\u0646 Tehr\u0101n) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Iran og h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landspartinum av sama navni. \u00cd 2006 b\u00fa\u00f0u uml. 7,7 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum - og uml. 12,15 mi\u00f3. \u00edrokna\u00f0 forsta\u00f0irnar.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Teheran kommuna\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nMi\u00f0eystur\nIran"}
{"id": "12557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Messianskir%20j%C3%B8dar", "title": "Messianskir j\u00f8dar", "text": "Messianskir j\u00f8dar eru j\u00f8dar i\u00f0 tr\u00fagva at Jesus er tann lova\u00f0i og upprisni Messias, og n\u00f3gvir teirra tr\u00fagva eisini \u00e1 Jesusar gudd\u00f3mligu n\u00e1tt\u00faru i\u00f0 kristind\u00f3murin l\u00e6rir. Jesus ver\u00f0ur oftast kalla\u00f0ur vi\u00f0 hansara aramaiska navni Yeshua. Summir Messianskir j\u00f8dar halda M\u00f3sel\u00f3g og praktisera umskering, halda sabbat \u00edsta\u00f0in fyri sunnudag, og eta ikki sv\u00ednakj\u00f8t, skeljadj\u00f3r, og annan mat i\u00f0 er forbo\u00f0in; a\u00f0rir gera ta\u00f0 ikki. Teir hava n\u00f8kur ting felags vi\u00f0 kristind\u00f3m ein vegin, og vi\u00f0 j\u00f8dad\u00f3m hinvegin; t.d. halda teir nakrar j\u00f8diskar halgidagar i\u00f0 kristin ikki halda. \n\nA\u00f0rir j\u00f8dar og flestu kristnu rokna messianskar j\u00f8dar at vera kristnar heldur enn j\u00f8dar. N\u00fat\u00ed\u00f0ar messiansk-j\u00f8diska r\u00f8rslan bleiv til \u00ed USA \u00ed 1960'unum, ha\u00f0ani hon breiddi seg til \u00cdsraels. Rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 at ta\u00f0 eru millum 6.000 og 15.000 messianskir j\u00f8dar \u00ed \u00cdsrael og uml. 250.000 \u00ed USA.\n\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "12558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mahmoud%20Ahmadinejad", "title": "Mahmoud Ahmadinejad", "text": "Mahmoud Ahmadinejad (persiskt: \u0645\u062d\u0645\u0648\u062f \u0627\u062d\u0645\u062f\u06cc\u0646\u0698\u0627\u062f Mahm\u016bd Ahmadinezh\u0101d), * 28. oktober 1956, er 6. forsetin \u00ed Iran. Hann gj\u00f8rdist forseti tann 3. august, 2005. Eftirnavni\u00f0 stavast eisini Ahmadinezhad. \n\nAhmadinejad var borgmeistari \u00ed Teheran \u00ed Iran), fr\u00e1 3. mai 2003 til 28. juni 2005. \u00c1\u00f0renn politiska karriera hansara byrja\u00f0i, var Ahmadinejad bygningsverkfr\u00f8\u00f0ingur og professari vi\u00f0 Iran University of Science and Technology. \n\nSum heild ver\u00f0ur Ahmadinejad s\u00e6ddur sum ein religi\u00f8sur konservativur pers\u00f3nur, vi\u00f0 v\u00ed\u00f0gongdum islamistiskum og populistiskum sj\u00f3narmi\u00f0um.\n\nIranar\nIranskir politikarar\nProfessarar"}
{"id": "12562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20P.%20Syse", "title": "Jan P. Syse", "text": "Jan Peder Syse (f\u00f8ddur 25. november 1930 \u00ed N\u00f8tter\u00f8y, dey\u00f0ur 17. september 1997 \u00ed Oslo) var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi 1989\u20131990. Floksforma\u00f0ur H\u00f8gra 1988\u20131991, \u00eddna\u00f0arr\u00e1\u00f0harri 1983\u20131985 og st\u00f3rtingsma\u00f0ur fyri Oslo 1973\u20131997 (varama\u00f0ur 1969\u20131970). Syse var \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nB\u00f3kmentir \nSyse, Jan P.: Foreningsledelse og taleteknikk, 1960\nSyse, Jan P.: Regjeringsmakt gir resultater, 1990\nSyse, Jan P.: \u00c5pningstale H\u00f8yres landsm\u00f8te, 1991\n\nS\u00ed eisini \n Jan P. Syses stj\u00f3rn\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n St\u00f3rtingi\u00f0 \u2013 Jan P. Syse\n\nNorskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Noregs\nSt\u00f3rtingslimir\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "12563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gro%20Harlem%20Brundtland", "title": "Gro Harlem Brundtland", "text": "Gro Harlem Brundtland (f\u00f8dd 20. apr\u00edl 1939 \u00ed B\u00e6rum) er emb\u00e6tiskvinna og fyrrverandi norskur politikari (Ap). Brundtland var politikari \u00ed Noregi \u00ed 1970-, 1980- og 1990'\u00e1num. St\u00f3ri politiski \u00bbf\u00edggindi\u00ab hennara \u00ed 1980'unum var K\u00e5re Willoch (H).\n\nHon var umhv\u00f8rvisr\u00e1\u00f0harri 1974\u20131979, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed 1981, 1986\u20131989 og 1990\u20131996, og forkvinna Arbei\u00f0arafloksins 1981\u20131992. St\u00f3rtingskvinna fyri Oslo 1977\u20131997. Brundtland var stj\u00f3ri \u00ed Heimsheilsufelagsskapinum ST (World Health Organization, WHO) 1998\u20132003.\n\nBrundtland er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6kni.\n\nB\u00f3kmentir \nBrundtland, Gro Harlem: V\u00e5r felles framtid, 1987.\nBrundtland, Gro Harlem: Mitt liv, 1997.\nBrundtland, Gro Harlem: Dramatiske \u00e5r, 1998.\n\nS\u00ed eisini \nGro Harlem Brundtlands 1. stj\u00f3rn\nGro Harlem Brundtlands 2. stj\u00f3rn\nGro Harlem Brundtlands 3. stj\u00f3rn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSt\u00f3rtingi\u00f0 \u2013 Gro Harlem Brundtland\n\nNorskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nNorskar kvinnur \u00ed politikki\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Noregs\nSt\u00f3rtingslimir\nL\u00e6knar"}
{"id": "12566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G7", "title": "G7", "text": "\u00cd G7 eru heimsins f\u00f8randi \u00eddna\u00f0arlond, og limirnir eru USA, Kanada, Frakland, T\u00fdskland, Italia, Japan og St\u00f3ra Bretland. ES hevur eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u. Felagsskapurin kemur reguliga saman til fundar at r\u00f8\u00f0a um heimsb\u00faskapin. Tey st\u00f3ru \u00ed\u00f0na\u00f0arlondini, USA, Kanada, Frakland, T\u00fdskland, Japan, Italia og St\u00f3ra Bretland, hava avl\u00fdst G8 toppfundin \u00ed Sotji \u00ed 2014. Ors\u00f8kin er, at G7 londini eru \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 leiklutin hj\u00e1 Russlandi \u00e1 Krimh\u00e1lvoynni \u00ed Ukreina. \n\nPolitikkur"}
{"id": "12604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maked%C3%B3nia", "title": "Maked\u00f3nia", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Maked\u00f3nia\n Maked\u00f3nia (Grikkaland)\n Maked\u00f3nia \u00ed forn\u00f8ld"}
{"id": "12605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappen%20Illhugin", "title": "Kappen Illhugin", "text": "\u00dar kv\u00e6\u00f0asavninum Norske Folkeviser, \u00fatgivi\u00f0 av Magnus Brostrup Landstad \u00ed 1852. \n\nKappen Illhugin\n\n1.\tLiti var hon Hellel\u00edti, \nvar burte ei j\u00f3lenott, \nde\u00f0 var den gamle gyvre-m\u00f3\u2019ri  \nhon stal hennar burt s\u00e1 skj\u00f3tt.\n\n2. Kongin legge langskipi\u00f0  \nog mange hestar sk\u00f3r, \nsume leitar nie\u00f0 langskipi\u00f0  \nog sum p\u00e1 \u00f6y\u00f0esk\u00f3g. \n\n3. Kongin leitar p\u00e1 langskipi\u00f0 \neino jonsok-nott, \nhan fekk inki varmen kveikje \nfer hnjoski\u00f0 de\u00f0 var r\u00e1tt.\n\n4. De\u00f0 eine var hnjoski\u00f0, de\u00f0 a\u00f0re var tundri\u00f0 \nde\u00f0 tre\u00f0a var flinti den har\u2019e \nde\u00f0 fj\u00f3r\u2019e var b\u00e1\u00f0e j\u00f6nn og st\u00e1l, \nsom sille fer varmen r\u00e1\u00f0e.\n\n5. Kongin leitar p\u00e1 langskipi\u00f0\njonsok-notti den d\u00fdre,\nd\u00e1 vart han vari bjartar ellen\nup under helleren l\u00fdse.\n\n6. Og de\u00f0 var danske kongin\nr\u00f3par han ivir sj\u00e1:\nden som vil hente att\u2019 Hellel\u00edti\nhan skal vist henna f\u00e1!\n\n7.\tAlle l\u00fata hatto ne\u00f0\nog ingin s\u00e1 tor\u00f0e svara,\nbere han unge kappen Illhugin\nhan tottes \u2018ki til at spara.\n\n8. Og de\u00f0 var unge kappen Illhugin\nsvara\u00f0e han derp\u00e1:\neg skal hente att\u2019 Hellel\u00edti,\nm\u00e1 eg vist henna f\u00e1.\n\n9. F\u00f6r\u00f0e han af seg sit riddarekl\u00e6\u00f0i\ndrog p\u00e1 ein fillutte flange:\ndenni tikis meg go\u00f0 nok vera\nI trollehendar at gange.\n\n10. Og de\u00f0 var unge kappen Illhugin\nklive han bergi bl\u00e1\natte sto\u00f0 alle kongins menn\nog undrast dei upp\u00e1.\n\n11. Og de\u00f0 var unge kappen Illhugin\nklive han bergi sl\u00e9tte,\natte sto\u00f0 alle kongins men,\nog mange af dei han gr\u00f6tte. \n\n12. De\u00f0 var unge kappen Illhugin\nkeme s\u00e1 seint um kvelli,\nder site den gamle giver-m\u00f3\u2019ri\nog r\u00f3tar me\u00f0 nasan i elli.\n\n13. Site den gamle giver-m\u00f3\u2019ri\nog r\u00f3tar me\u00f0 nasan I elli;\nhot er de\u00f0 fer eit kogab\u00e1nn\nsom kogar s\u00e1 seint um kvelli.\n\n14. Den som kallar meg eit koga b\u00e1nn\nden vi letter v\u00e1ndum leite,\nmen kale meg unge kappen Illhugin\ns\u00e1 lyster denni g\u00faten heite.\n\n15. Eg er komin I bergi\u00f0 in\neg l\u00fdte mit m\u00e1l framf\u00f6re,\neg ill\u2019 hente bjartan ellen\nfer Herbj\u00f6nn her su\u00f0 p\u00e1 gr\u00f6\u00f0i.\n\n16. Du fer inki bjartan ellen\nunder min helleren \u00fat\nf\u00f3r du seie meg sanningin\naf allom dinom tru.\n\n17. \u00c1ren din er i hynno brei\u00f0,\ndu skipar \u00fat ivir \u2018an elli,\nde\u00f0 sver eg ei\u00f0en af minom tru\nhan finst der \u2018ki sl\u00edk I bergi.\n\n18. Nasan hev du som nautefj\u00f3si\u00f0\nenna heve du bratt,\nde\u00f0 sver eg ei\u00f0en af minom tru\nkvort \u00f3r\u2019i\u00f0 s\u00e1 seie eg satt.\n\n19. Nasan dine er som nautefj\u00f3si\u00f0\nkj\u00e6ften som bikkjetr\u00fdne,\nmine augo er skarpe I haus\ndine som fu\u00f0i p\u00e1 svine.\n\n20. De\u00f0 h\u00f8yrer eg p\u00e1 drengin den\nat han er huga\u00f0 p\u00e1 m\u00f6y,\nI nott m\u00e1 du henna sova hj\u00e1\nimorgo s\u00e1 skal du d\u00f6y.\n\n21. Til svara\u00f0 hon Hellel\u00edti\nup I sengi hon l\u00e1g:\nde\u00f0 er s\u00e1 liti\u00f0 at hugleggje\nbere ei einaste nott.\n\n22. De\u00f0 var \u00e1rle um morgun\ndagin den gr\u00fdr um kring\nd\u00e1 kom den gamle giver-m\u00f3\u2019ri\nme\u00f0 kvasse soxi si.\n\n23. Hon treiv uti hans gule lokk\nog rykkjer en fram p\u00e1 golv,\nde\u00f0 totte unge kappen Illhugin\nalt de\u00f0 I augo l\u00f3g.\n\n24. De\u00f0 var den gamle gyvre-mo\u2019ri\nvart hon s\u00e1 full af gr\u00e1i,\nhon kastar en up I sengi atte:\nrekist no deran b\u00e1\u00f0e!\n\n25. Sette hon luren fer bl\u00f3\u00f0ga munni\nbl\u00e9s hon deri me\u00f0 vrei\u00f0e,\nde\u00f0 h\u00f6yr\u00f0e hennas systar sjau\nnor\u00f0 under L\u00fdsehei\u00f0i.\n\n26. Hon sette luren fer bl\u00f3\u00f0ga munni\nbl\u00e9s hon deri me\u00f0 veri\u00f0e,\nde\u00f0 h\u00f6yr\u00f0est til Jorun Joklek\u00e1pa\nlengst nor\u00f0 under hei\u00f0i.\n\n27. De\u00f0 var unge kappen Illhugin\nhan s\u00e1g seg \u00fat ivir fj\u00f3r\u00f0\nder s\u00e1g han Jorun Joklek\u00e1pa\ni sterke j\u00f6nnb\u00e1ten hon r\u00f3r.\n\n28. De\u00f0 var ungi kappen Illhugin\nhan vart I hugin s\u00e1 vrei\u00f0:\neg helsar deg Jorun Joklek\u00e1pa\ndu geve \u2018kon drenginne fre\u00f0!\n\n29. De\u00f0 var unge kappen Illhugin\nhan tok til t\u00fatarhonn,\nsekte han ne\u00f0 tenna Jorun Joklek\u00e1pa\nme\u00f0 alle sine b\u00f3nn.\n\n30. Sette han luren fer blo\u00f0ga munni\nbl\u00e9s han i s\u00e1 h\u00e1tt,\nsekte han ne\u00f0 Jorund Joklek\u00e1pa\nher\u00fat  p\u00e1 hafsens bott\u2019.\n\n31. Der kom st\u00fak I aurum halli\nst\u00fakar og mykin bresti,\nder komu hannars systar sjau\nalle me\u00f0 ringsk\u00f3dde hestar.\n\n32. Og de\u00f0 var unge kappen Illhugin\nspringe han beri umkring\nhoggi han hennars systar sjau\nat de l\u00e1g alle i ein ring.\n\n33. S\u00e1 hoggi han til den gamle gyvre-m\u00f3\u2019ri\nat sver\u00f0i\u00f0 sto\u00f0 alt til navle,\nn\u00e6ste sto\u00f0 hennars yngste son\nhan tor\u00f0e slet inki tala.\n\n34. Og de\u00f0 var unge kappen Illhugin\nvar be\u00f0re hell a\u00f0re drengir,\nno m\u00e1 han sova me\u00f0 Hellel\u00edti\nb\u00e1\u00f0e vel og lengi.\n\nF\u00f8royskur dansur\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "12608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mamuka%20Toronjadze", "title": "Mamuka Toronjadze", "text": "Mamuka Toronjadze (f\u00f8ddur 13. mai \u00ed 1986) er mi\u00f0valla f\u00f3tb\u00f3ltsleikari fr\u00e1 Georgia. \u00cd 2010 flutti hann til F\u00f8roya fyri at sp\u00e6la vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy. Eftir at FC Su\u00f0uroy rykti ni\u00f0ur \u00ed 1. deild \u00ed oktober 2010, gj\u00f8rdi Mamuka Toronjadze n\u00fdggjan s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 NS\u00cd \u00far Runav\u00edk, har hann sp\u00e6ldi \u00ed 2011, ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt seinast \u00ed november 2010. \u00cd 2012 f\u00f3r hann aftur til heimland s\u00edtt at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt, hesafer\u00f0 vi\u00f0 FC Merani Martvili.\n\nSkora\u00f0i seks m\u00e1l fyri FC Su\u00f0uroy \nMamuka Toronjadze skora\u00f0i seks m\u00e1l fyri FC Su\u00f0uroy \u00ed Vodafonedeildini, ta\u00f0 var m\u00f3ti B36 9. mai 2010 \u00e1 heimav\u00f8lli,  22. august 2010 m\u00f3ti B36 \u00e1 heimav\u00f8lli, 29. august m\u00f3ti \u00cdF \u00ed Fuglafir\u00f0i og so skora\u00f0i hann tvey m\u00e1l \u00ed Gundadali \u00ed dystinum m\u00f3ti HB 12. september 2010, har FC Su\u00f0uroy vann dystin 4-1. 19. september 2010 sp\u00e6ldi FC Su\u00f0uroy javnt 1-1 m\u00f3ti toppli\u00f0num NS\u00cd, ta\u00f0 var Mamuka sum skora\u00f0i m\u00e1li\u00f0 fyri FC Su\u00f0uroy vi\u00f0 fr\u00edsparki \u00ed 45. minutti, beint \u00e1\u00f0renn fari\u00f0 var til h\u00e1lvleik. Harumframt hevur Mamuka eisini skora\u00f0 eitt m\u00e1l fyri FC Su\u00f0uroy \u00ed kappingini um L\u00f8gmanssteypi\u00f0, ta\u00f0 var \u00e1 heimav\u00f8lli 21. apr\u00edl 2010 \u00ed dystinum m\u00f3ti Sk\u00e1la. Tann dystin vann FC Su\u00f0uroy 6-1.\n\nF\u00f3tb\u00f3lts l\u00edvslei\u00f0 \n 2012 -  FC Merani Martvili,  Georgia\n 2011 - NS\u00cd, F\u00f8royar\n 2010 - FC Su\u00f0uroy, F\u00f8royar\n 2008/09 - Tbilisi, Georgia\n 2005/06 - FC Dila Gori, Georgia\n\nKeldur \n\n FaroeSoccer.com\n Zerozerofootball.com\n Sudurras1.com\n Sudurras1.com, FC Su\u00f0uroy \u00far botnum vi\u00f0 sigri \u00edm\u00f3ti B36.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n NSI.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 NS\u00cd.\n FCSuduroy.com. \n Portal.fo, filmsstubbi av dystinum millum NS\u00cd og FC Su\u00f0uroy, Mamuka Toronjadze er nummer 7 hj\u00e1 teimum bl\u00e1u (FC Su\u00f0uroy), s\u00e6st fleiri fer\u00f0ir fara rekandi vi\u00f0 b\u00f3ltinum. \u00darsliti\u00f0 av dystinum var\u00f0 2-1 til NS\u00cd. \n YouTube.com, Mamuka Toronjadze, # 9 - FC Tbilisi \u00e1 YouTube.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nF\u00f3lk \u00far Georgia\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nNS\u00cd leikarar"}
{"id": "12609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heini%20Vatnsdal", "title": "Heini Vatnsdal", "text": "Heini Vatnsdal (f\u00f8ddur 18. oktober 1991) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 K\u00cd og f\u00f8royska landsli\u00f0num. Fr\u00e1 2013 til 2015 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 HB. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy. Heini hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 U15, U17 og U21 ungd\u00f3mslandsli\u00f0unum hj\u00e1 F\u00f8royum. Vi\u00f0 U15 sp\u00e6ldi hann sum mi\u00f0vallaleikari. Hann hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed U19 landsli\u00f0sh\u00f3pinum, men sp\u00e6ldi ikki nakran dyst. \u00cd 2020 til 2021 var hann \u00ed h\u00f3pinum hj\u00e1 U21. Hann sp\u00e6ldi 6 dystir fyri U21 hj\u00e1 F\u00f8royum. \u00cd 2013 kom hann \u00ed landsli\u00f0sh\u00f3pin hj\u00e1 F\u00f8royum. \u00cd mai 2013 var\u00f0 hann fyri fyrstu fer\u00f0 \u00fattikin til f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. 7. juni 2013 sp\u00e6ldi hann s\u00edn fyrsta landsdyst fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0. Dysturin var\u00f0 leiktur \u00e1 \u00fativ\u00f8lli m\u00f3ti \u00cdrlandi. \u00cdrland vann dystin 3-0.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nBesti leikari \u00ed Venjarakappingini 2013 \nLeygardagin 26. januar 2013 skipa\u00f0i Venjarafelagi\u00f0 fyri f\u00f3tb\u00f3ltskapping \u00ed Gundadali \u00ed Havn. Kappingin var fyri li\u00f0 \u00far bestu deildini og n\u00f8kur li\u00f0 \u00far 1. deild. \u00cd alt v\u00f3ru 12 li\u00f0 melda\u00f0i til. HB vann kappingina og Heini Vatnsdal, sum j\u00fast er byrja\u00f0ur at sp\u00e6la fyri HB, var\u00f0 kosin besti leikari \u00ed kappingini og fekk steyp handa\u00f0.\n\nUngd\u00f3mslandsli\u00f0sleikari\n\nU21 landsli\u00f0i\u00f0 \n\u00cd august 2010 var\u00f0 Heini Vatnsdal \u00fattikin til U-21 landsli\u00f0sh\u00f3pin hj\u00e1 F\u00f8royum til dystin m\u00f3ti Andorra 11. august 2010. \u00cd 2011 sp\u00e6ldi hann f\u00fdra dystir fyri F\u00f8royar U21, ta\u00f0 var m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edrlandi 31. mai 2011, dysturin enda\u00f0i javnt 0-0. \u00cd september sama \u00e1ri\u00f0 sp\u00e6ldu teir m\u00f3ti Serbia, sum vann 5-1. \u00cd oktober sp\u00e6ldu teir m\u00f3ti Danmark, sum vann 4-0 og \u00ed november 2011 sp\u00e6ldu teir \u00edm\u00f3ti Makedonia, sum vann 1-0. Heini sp\u00e6ldi allar 90 minuttirnar \u00edm\u00f3ti Serbia, Danmark og Makedonia. \u00cd dystinum m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edrlandi sp\u00e6ldi hann inni \u00ed 10 minuttir. Hin 1. juni 2012 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 U-21 landsli\u00f0num m\u00f3ti Makedonia. Hann kom inn \u00ed seinna h\u00e1lvleiki. Dysturin enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 1-1. 5. juni 2012 sp\u00e6ldi Heini allar 90 minuttirnar m\u00f3ti Serbia \u00e1 heimav\u00f8lli. F\u00f8royar tapti dystin 0-2.\n\nU19 landsli\u00f0i\u00f0 \nHeini Vatnsdal hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed U19 landsli\u00f0sh\u00f3pinum hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nU17 landsli\u00f0i\u00f0 \nHeini Vatnsdal sp\u00e6ldi landsdyst fyri F\u00f8royar \u00ed U17 m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edrlandi 21. oktober 2006. Nor\u00f0ur\u00edrland vann dystin 1-0. Heini sp\u00e6ldi sum verjuleikari. Heini sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 \u00ed dystinum m\u00f3ti Noregi, sum var leiktur 5. august 2006 \u00ed Havn, Noreg vann dystin 5-0. Harumframt lutt\u00f3k Heini \u00ed kappingini Aberdeen International Football Festival 2007 \u00ed juli, F\u00f8royar vann kappingina, og Heini skeyt avger\u00f0andi m\u00e1li\u00f0 \u00ed 2-1 finaludystinum.\n\nU15 landsli\u00f0i\u00f0 \nHeini hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed U15 h\u00f3pinum hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 2005 og 2006. Hann sp\u00e6ldi fleiri dystir fyri F\u00f8royar og skeyt n\u00f8kur m\u00e1l eisini, s\u00ed ni\u00f0anfyri.\n\nAberdeen International Football Festival 2006 \nHeini sp\u00e6ldi sum mi\u00f0vallaleikari \u00e1 ungd\u00f3mslandsli\u00f0num U-15 \u00ed Skotlandi summari\u00f0 2006 \u00ed kappingingini Aberdeen International Football Festival. F\u00f8royar kl\u00e1ra\u00f0u seg sera v\u00e6l, vunnu fyrsta dystin 10-0, ta\u00f0 var \u00edm\u00f3ti Orknoyggjunum. Heini byrja\u00f0i inni \u00ed t\u00ed dystinum. N\u00e6sti dysturin var m\u00f3ti Dundee Utd. F\u00f8royar vann dystin 1-0. Heini Vatnsdal skeyt m\u00e1li\u00f0 fyri F\u00f8royar 12 minuttir eftir at dysturin byrja\u00f0i. Tri\u00f0ji dysturin var m\u00f3ti norska li\u00f0num Tjenstvoll. F\u00f8royar vann dystin 16-0. Heini byrja\u00f0i \u00e1 bonkinum, men var seinni skiftur inn fyri Gilla S\u00f8rensen. Fj\u00f3r\u00f0i dysturin var m\u00f3ti Gomel \u00far Hv\u00edtarusslandi. F\u00f8royar vann dystin 11-0. Heini Vatnsdal skeyt eitt av teimum 11 m\u00e1lunum. F\u00f8royar kom \u00ed h\u00e1lvfinaluna, sum var m\u00f3ti Hetlandi. F\u00f8royar vann dystin m\u00f3ti Hetlandi 4-1. Heini skora\u00f0i eitt av teimum 4 m\u00e1lunum fyri F\u00f8royar. F\u00f8royar kom \u00ed finaluna, sum var m\u00f3ti Ross County \u00far Skotlandi, dysturin var\u00f0 sp\u00e6ldur 22. juli. F\u00f8royar vann dystin 2-0. F\u00f8royar vann sostatt gull \u00e1 skotsku f\u00f3tb\u00f3ltsstevnuni Aberdeen International Football Festival 2006. M\u00e1l\u00fart\u00f8kan hj\u00e1 F\u00f8royum U15 var 41-1. Toppskj\u00fatti var Helgi Samson, sum skeyt 12 m\u00e1l. Heini Vatnsdal skora\u00f0i 3 m\u00e1l fyri F\u00f8royar. U17 li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum sp\u00e6ldi eisini finalu dyst sama dag, ta\u00f0 var m\u00f3ti Afrikanskum li\u00f0i\u00f0 \u00far Ghana, sum nevndist Datus Soccer Academy. F\u00f8royar U17 taptu dystin. U17 vunnu sostatt silvur, me\u00f0an U15 vann gull.(FSF s.247-259)\n\nSkora\u00f0i m\u00e1l fyri F\u00f8royar U15 \n\nHeini Vatnsdal sp\u00e6ldi 6 ungd\u00f3ms landsdystir fyri F\u00f8royar U15 \u00ed Skotlandi. Kappingin nevndist Aberdeen International Football Festival. F\u00f8royar vann allir dystirnir. Heini skora\u00f0i 3 m\u00e1l, tey v\u00f3ru m\u00f3ti Dundee Utd., (1-0 til F\u00f8royar), m\u00f3ti Hetlandi (4-1 til F\u00f8royar) og m\u00f3ti Gomel \u00far Hv\u00edtarusslandi (11-0 til F\u00f8royar).  (s.247-259) Heini Vatnsdal hevur eisini skora\u00f0 m\u00e1l fyri F\u00f8royar U15 \u00ed juli 2005, t\u00e1 F\u00f8royar sp\u00e6ldi m\u00f3ti Albion BC, \u00farsliti\u00f0 var 1-3 (F\u00f8royar vann). Dysturin var\u00f0 sp\u00e6ldur \u00ed Aberdeen \u00ed Skotlandi 18. juli 2005.\n\nSkora\u00f0i m\u00e1l fyri F\u00f8royar U17 \n\nHeini sp\u00e6ldi vi\u00f0 U17 hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed kappingini Aberdeen International Football Festival 2007. F\u00f8royar vunnu kappingina fyri dreingir 16 \u00e1r (U17) og dreingir 14 \u00e1r (U15). Finalan var m\u00f3ti Dundee United, \u00farsliti\u00f0 gj\u00f8rdist 2-1 til F\u00f8royar. Heini Vatnsdal skeyt ta\u00f0 seinna m\u00e1li\u00f0 fyri F\u00f8royar, R\u00f3aldur Jacobsen skeyt ta\u00f0 fyrra m\u00e1li\u00f0.\n\nKeldur \n\n Football.fo\n Football.fo\n UEFA.com\n UEFA.com, Heini Vatnsdal.\n FSF.fo\n Football.fo, U-15 landsli\u00f0s h\u00f3purin 2005.\n FSF.fo, U-17 landsli\u00f0s h\u00f3purin 2007.\n Portal.fo, Venjararnir hava sett n\u00f8vn \u00e1.\n Football.fo, U-15 landsli\u00f0i\u00f0, Dystarhagt\u00f8l: Albion BC - F\u00f8royar.\n Football.fo, \u00c1rsfr\u00e1grei\u00f0ing 2006, s.247-259, U-15 landsli\u00f0i\u00f0 2006\n Football.fo, G\u00f3\u00f0ur dagur \u00ed Aberdeen, U-17 dreingirnir vunnu eisini s\u00edna finalu \u00ed dag.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n FCSuduroy.com. \n\nVatnsdal, Heini\nVatnsdal, Heini\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nHB leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "12611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henning%20Joensen", "title": "Henning Joensen", "text": "Henning Gle\u00f0isheygg Joensen (f\u00f8ddur 19. desember 1989) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari. Henning sp\u00e6lir \u00ed 2010 vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy \u00ed Vodafonedeildini sum mi\u00f0vallaleikari.\n\nUngd\u00f3mslandsli\u00f0sleikari \n\nHenning Joensen hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 f\u00f8roysku ungd\u00f3mslandsli\u00f0unum U-15, U-17 og U-19. Hann var vi\u00f0 til kapping \u00ed Skotlandi Aberdeen International Football Festival \u00ed 2005. F\u00f8royar kl\u00e1ra\u00f0i seg v\u00e6l \u00ed kappingini, gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00ed b\u00f3lkinum og nummar 5 av \u00f8llum li\u00f0unum, sum lutt\u00f3ku \u00ed kappingini. Henning sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 U17 m\u00f3ti T\u00fdsklandi \u00ed 2005. T\u00fdskland vann dystin 4-0.\n\nSkora\u00f0i m\u00e1l fyri F\u00f8royar U-17 \n\nHenning skora\u00f0i m\u00e1l m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki 2. august 2005, dysturin enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 1-1. Henning skora\u00f0i eisini m\u00e1l m\u00f3ti San Marino \u00ed U-17 landsdysti \u00ed 2005.\n\nKeldur \n\n Football.fo, FAROE ISLANDS U19\n UEFA.com, Germany and Portugal avoid upsets - Entertaining draw.\n Football.fo, U17: F\u00f8royar vs San Marino\n Football.fo, \u00datt\u00f8ka av U-17 landsli\u00f0num menn.\n Football.fo, F\u00f8royar U-17 \u2013 Gnistan 890.\n Portal.fo, U17 skal til T\u00fdsklands.\n FSF.fo, \u00farsliti\u00f0 av kappingini \u00ed Skotlandi \u00ed 2005.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n FCSuduroy.com. \n\nJoensen, Henning\nJoensen, Henning\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "12612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A1mjins%20kirkja", "title": "F\u00e1mjins kirkja", "text": "F\u00e1mjins kirkja er f\u00f8roysk f\u00f3lkakirkja, sum er bygd \u00ed 1875 og tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed februar 1876. Kirkjan er bygd \u00far gr\u00f3ti og er hv\u00edtk\u00e1lka\u00f0 og takt vi\u00f0 fl\u00f8gugr\u00f3ti. Kirkjan undan hesari var\u00f0 bygd \u00ed 1826, \u00ed mi\u00f0\u00f8ld skal hava veri\u00f0 b\u00f8nh\u00fas \u00ed F\u00e1mjin.\n\nKirkjan er 22 x 11\u00bd alin til st\u00f8ddar. Ors\u00f8kin til, at fari\u00f0 var\u00f0 undir at byggja n\u00fdggja kirkju, finna vit \u00ed kirkjus\u00fdninum fr\u00e1 18. juni 1873. Har stendur, at gamla kirkjan fr\u00e1 1826 er \u00ed \u00f3gvuliga ringum standi, og s\u00fdni\u00f0 endar fr\u00e1grei\u00f0ingina vi\u00f0 at siga: Kirken er kasseret til nedrivning.\nN\u00fdggja kirkjan er \u00far gr\u00f3ti. Veggirnir eru dupult laga\u00f0ir. Ovasta av eysturendanum, upp \u00ed roysni\u00f0, er \u00far tigulsteini. Kirkjan er takt vi\u00f0 fl\u00f8gugr\u00f3ti, og kl\u00e6ddir vi\u00f0 t\u00ed sama eru skj\u00f8ldrarnir yvir syllah\u00e6dd. Torni\u00f0 er h\u00f8gt og stendur fr\u00e1 syllah\u00e6dd vi\u00f0 h\u00f8gum sp\u00edri \u00e1.\n\nInni \u00ed kirkjuni hongur ta\u00f0 fyrsta f\u00f8royska flaggi\u00f0, Merki\u00f0, sum Jens Olivur Lisberg (1896-1920) \u00far F\u00e1mjin gj\u00f8rdi \u00ed 1919 saman vi\u00f0 Janus \u00d8ssursson|Janusi \u00d8ssurssyni og Paula Dahl. Merki\u00f0 veittra\u00f0i fyrstu fer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum hin 22. juni 1919, m\u00f8guliga \u00ed samband vi\u00f0 eitt br\u00fadleyp \u00ed familjuni hj\u00e1 Jens Olivur.\nJens Olivur Lisberg liggur grivin \u00ed kirjugar\u00f0inum vi\u00f0 kirkjuna \u00ed F\u00e1mjin. \u00cd forkirkjuni stendur ein r\u00fanarsteinur, funnin \u00ed kirkjugar\u00f0inum, \u00f3iva\u00f0 gravsteinur.\n\n\u00datvortis \u00e1visingar og keldur \n F\u00e1mjins kirkja. \n www.danske-kirker - F\u00e1mjin Kirke\n F\u00e1mjinssteinurin\n Flickr.com Myndir av F\u00e1mjins kirkju \n\nSu\u00f0uroy\nF\u00e1mjin\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "12613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Tausen", "title": "Martin Tausen", "text": "Martin Tausen (f\u00f8ddur 4. mai 1990 \u00ed Hovi) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari, mi\u00f0vallaleikari, sum \u00ed l\u00f8tuni (2012) sp\u00e6lir vi\u00f0 TB \u00ed 1. deild. \u00cd 2010 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy \u00ed Vodafonedeildini.\n\nUngd\u00f3mslandsli\u00f0sleikari \n\nMartin Tausen hevur veri\u00f0 \u00fattikin til f\u00f8roysk ungd\u00f3mslandli\u00f0 b\u00e6\u00f0i til U-17 og til U-19, og hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 hesum ungd\u00f3ms landsli\u00f0um.\n\nKeldur \n\n Football.fo, F\u00f8royar U-17 \u2013 Gnistan 890 (Martin var\u00f0 skiftur inn \u00ed 35. minutti).\n Football.fo, \u00datt\u00f8ka av U19-landsli\u00f0num til Lyngby Cup.\n Portal.fo, U19-landsli\u00f0i\u00f0 \u00fattiki\u00f0. (Til EM-undankappingina \u00ed Bulgaria).\n Portal.fo, Uppibori\u00f0 stig til U19.\n Angelfire.com, Turkey 3-1 Faroe Islands. (Martin Tausen var skiftur inn \u00ed 84. minutti).\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n FCSuduroy.com. \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nTB leikarar"}
{"id": "12614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palli%20Augustinussen", "title": "Palli Augustinussen", "text": "Palli Augustinussen (f\u00f8ddur 16. desember 1980 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari, mi\u00f0vallaleikari. Palli er li\u00f0skipari \u00e1 besta li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, sum \u00ed 2012 leikar \u00ed Effodeildini. Palli skora\u00f0i tr\u00fd m\u00e1l \u00ed 2010 \u00ed Vodafonedeildini, ta\u00f0 fyrsta m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 \u00ed dystinum m\u00f3ti HB, sum enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 4-4.  Anna\u00f0 m\u00e1li\u00f0 var \u00edm\u00f3ti V\u00edkingi \u00e1 \u00fativ\u00f8lli og ta\u00f0 tri\u00f0ja var \u00edm\u00f3ti B68 \u00e1 heimav\u00f8lli. Harumframt skora\u00f0i Palli eisini eitt m\u00e1l \u00ed dystinum um L\u00f8gmanssteypi\u00f0 m\u00f3ti Sk\u00e1la, sum FC Su\u00f0uroy vann 6-1.\n\nF\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \n\nPalli Augustinussen hevur veri\u00f0 \u00fattikin til f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 nakrar fer\u00f0ir og sp\u00e6lt ein dyst fyri F\u00f8royar, ta\u00f0 var \u00ed 2002. Palli var vi\u00f0 \u00ed h\u00f3pinum \u00ed 2004 og \u00ed mai 2009, t\u00e1 n\u00fdggi \u00edrski landsli\u00f0svenjarin hj\u00e1 F\u00f8royum, Brian Kerr, valdi \u00fat s\u00edn fyrsta h\u00f3p.\n\nAltj\u00f3\u00f0a dystir  \n\nPalli sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta altj\u00f3\u00f0a dyst \u00ed juli 2001, ta\u00f0 var \u00ed UEFA Champions League m\u00f3ti Slavia Mozyr, dysturin enda\u00f0i javnur 0-0.\n\nKeldur \n\n Football.fo\n UEFA.com, Palli Augustinussen. \n Football.fo, Bruttoh\u00f3parnir \u00fattiknir.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n FCSuduroy.com. \n\nAugustinussen, Palli\nAugustinussen, Palli\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "12625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Susan%20Boyle", "title": "Susan Boyle", "text": "Susan Boyle (f. 1. apr\u00edl 1961) er ein skotsk songkvinna, sum gj\u00f8rdist v\u00ed\u00f0agitin umvegis talentkappingina \"Britain's Got Talent\", t\u00e1 i\u00f0 hon vi\u00f0 r\u00f8dd s\u00edni bergt\u00f3k t\u00fasundtals hyggjarar vi\u00f0 at syngja sangin  \"I Dreamed a Dream\" fr\u00e1 Les Mis\u00e9rables. Hon lutt\u00f3k \u00ed 3. r\u00f8\u00f0ini \u00ed 2009. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hon selt \u00ed t\u00fasundatali av t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum.\n\nBretar\nSkotskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "12626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blasfemi", "title": "Blasfemi", "text": "Blasfemi kemur av griska or\u00f0inum \"blasphemia\", i\u00f0 merkir baktalan. Blasfemi ver\u00f0ur ofta skilt sum gudspottan, og l\u00fdsur \u00ed brei\u00f0ari merking eina grova ni\u00f0urgering av onkrum, sum ver\u00f0ur s\u00e6\u00f0 sum heilagt \u00ed \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum felagskapum. Forbo\u00f0 \u00edm\u00f3ti blasfemi er at finna \u00ed \u00f8llum teimum monoteistisku \u00e1tr\u00fana\u00f0unum - j\u00f8dad\u00f3minum, kristind\u00f3minum og islam.\n\nJ\u00f8dad\u00f3murin \n\n\u00cd j\u00f8dad\u00f3minum kanst t\u00fa lesa um forbo\u00f0i\u00f0 \u00ed Toraini, sum er heilaga skrift j\u00f8danna, og svarar til Gamla Testemanti\u00f0. \u00cd Exodus \u00ed Toraini - sum svarar til 2. M\u00f3seb\u00f3k \u00ed kristnu B\u00edbliunni - kanst t\u00fa fyrstu fer\u00f0 lesa ta\u00f0 j\u00f8diska forbo\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti at spotta Gud. Vert er her at leggja til merkis, at eisini ein ni\u00f0ran av lei\u00f0aranum \u00ed samfelagnum ver\u00f0ur s\u00e6\u00f0 sum blasfemi m\u00f3ti Gudi. Hetta m\u00f8guliga t\u00ed, at mann metur autoritetin hj\u00e1 lei\u00f0aranum vera givnan av Gudi.\n\nForbo\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti blasfemi ver\u00f0ur \u00fatdj\u00fapa\u00f0 \u00ed Leviticus (Tri\u00f0u M\u00f3sub\u00f3k \u00ed kristnu traditi\u00f3nini). \u00cd hesum teksti ver\u00f0ur sagt, at revsingin fyri blasfemi skal ver\u00f0a steining til dey\u00f0a, l\u00edkamiki\u00f0 um talan er um ein, i\u00f0 hoyrur til \u00edsraelitiska samfelagi\u00f0 ella um ta\u00f0 er ein fremmandur. \n\n\u00cd Leviticus stendur eisini at lesa um ein mann av egyptiskum uppruna, sum ver\u00f0ur steina\u00f0ur uttanfyri b\u00fdargrensuna, eftir at hava forbanna\u00f0 Gud \u00ed einum or\u00f0adr\u00e1tti vi\u00f0 ein \u00edsraelsmann. Seinni \u00ed j\u00f8dad\u00f3minum ver\u00f0ur ta\u00f0 s\u00e6\u00f0 sum blasfemi at \u00fattala Guds r\u00e6tta navn, YHWH (Yahweh). Forbo\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur kjakast um og \u00fatdj\u00fapa\u00f0 \u00ed Talmud, sum er ein av sentralu tekstunum \u00ed j\u00f8dad\u00f3minum, og sn\u00fdr seg um etikk, l\u00f3gir o.t.\n\nEnn \u00ed dag ver\u00f0ur \u00ed j\u00f8dad\u00f3minum kjakast um hvat er blasfemi ella ikki. Eitt gott d\u00f8mi er t\u00e1 popstj\u00f8rnan Madonna \u00ed 2005 sang um avdey\u00f0ar rabbinarar \u00ed sanginum \"Isaac\". Hetta s\u00f3\u00f0u fleiri sum grovt blasfemi.\n\nKristind\u00f3murin \n\n\u00cd kristind\u00f3minum er forbo\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti blasfemi \u00e1 n\u00f3gvar h\u00e6ttir ein v\u00ed\u00f0arif\u00f8ring av t\u00ed j\u00f8diska. \u00cd N\u00fdggja Testamenti skal Jesus hava sagt, at spottan av andanum er \u00f3fyrigeviligt. \u00dats\u00f8gnin lj\u00f3\u00f0ar solei\u00f0is: \n\n- \"T\u00ed sigi Eg tykkum: \u00d8ll synd og spottan skal ver\u00f0a menniskjum fyrigivin; men spottan m\u00f3ti Andanum skal ikki ver\u00f0a fyrigivin. Og um onkur talar or\u00f0 m\u00f3ti Menniskjasyninum - ta\u00f0 skal ver\u00f0a honum fyrigivi\u00f0; men tann, i\u00f0 talar m\u00f3ti Heilaga Andanum, honum skal ta\u00f0 ikki ver\u00f0a fyrigivi\u00f0, hv\u00f8rki \u00ed hesi t\u00ed\u00f0 ella \u00ed hini komandi\" (Matteus 12, 31-32). \n\nT\u00e1 kristind\u00f3murin gj\u00f8rdist tj\u00f3\u00f0ar\u00e1tr\u00fana\u00f0urin \u00ed meginpartinum av Evropa, var\u00f0 blasfemi gj\u00f8rt til eina revsiverda brotsger\u00f0. St\u00f3ri heimspekingurin Thomas Aquinas s\u00e1 blasfemi sum vantr\u00fagv. \u00cd verkinum \"Summa Theologica\" skrivar hann millum anna\u00f0, at ein brotsger\u00f0 m\u00f3ti Gudi er \u00e1lvarsligari enn mor\u00f0. \n\nRevsingin fyri at spotta Gud var flesta sta\u00f0ni kropslig. Samb\u00e6rt danskari l\u00f3g fr\u00e1 1683 skuldi tann seki hava skori\u00f0 tunguna av og h\u00f8vdi\u00f0 kappa\u00f0 av. S\u00ed\u00f0ani uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ina er revsingin fyri blasfemi t\u00f3 linka\u00f0 naka\u00f0 - eisini \u00ed F\u00f8royum. Blasfemiparagraffin, sum strangt tiki\u00f0 enn er galdandi, sigur solei\u00f0is:\n\n\u00bb\u00a7 140. Den, der offentlig driver spot med eller forh\u00e5ner noget her i landet lovligt best\u00e5ende religionssamfunds trosl\u00e6rdomme eller gudsdyrkelse, straffes med b\u00f8de eller f\u00e6ngsel indtil 4 m\u00e5neder.\u00ab\n\nIslam \n\nEin kafir er \u00ed islamiskari si\u00f0venju ein, i\u00f0 hevur framt gudspottan (blasfemi). Kafir er solei\u00f0is ein \"vantr\u00fagvandi\" ella \"fornoktari\" og sekur \u00ed mest \u00e1lvarsligu syndunum, sum ein muslim kann fremja. \u00cd islam kann ta\u00f0 vera blasfemiskt at seta einhv\u00f8nn ella eitthv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ed\u00f0unar av ella yvir Allah. Hetta kallast shrik. Ta\u00f0 kann eisini vera blasfemi at tosa ni\u00f0ursetandi um Allah, profetin Muhammed og teir b\u00edbilsku profetarnir - har\u00edmillum Jesus. \u00cd islam er ta\u00f0 t\u00f3 blasfemi at kalla Jesus fyri Guds son, t\u00ed hetta er at s\u00ed\u00f0ustilla eitt menniskja vi\u00f0 Allah. \n\nEitt av best kendu d\u00f8munum upp\u00e1 blasfemi \u00ed islam er sakin um rith\u00f8vundan Salman Rushdie, i\u00f0 var\u00f0 \u00e1k\u00e6rdur fyri blasfemi fyri s\u00edna skalds\u00f8gu \"Tey satanisku versini\". T\u00e1ver\u00f0andi lei\u00f0arin \u00ed Iran, Ayatollah Khomeini l\u00fdsti fatwa yvir Rushdie, og hetta innibar ein dey\u00f0ad\u00f3m yvir bretska rith\u00f8vundan. \n\nEitt meir n\u00faver\u00f0andi d\u00f8mi er Muhammed-tekningarnar hj\u00e1 Kurt Vestergaard og reakti\u00f3nirnar t\u00e6r h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ir uttan blasfemi \n\nTveir av teimum st\u00f3ru \u00e1tr\u00fana\u00f0unum \u00ed Asia, hinduisma og buddhisma, hava ikki naka\u00f0 formelt hugtak um blasfemi. \u00cd hinduismuni er einki or\u00f0, sum svarar til blasfemi. Hetta kann skiljast \u00ed samanhanginum av, at hinduisman er ein savnandi merking av einari r\u00fagvu av ymiskum tr\u00fa\u00f0arr\u00e6tningum \u00ed India, uttan nakra heilaga b\u00f3k vi\u00f0 l\u00f3gum. \n\nBuddhisman hevur heldur ikki naka\u00f0 formelt hugtak um blasfemi. Vegurin hj\u00e1 buddhistunum til frelsu inniheldur t\u00f3, at mann skal ikki tosa ringt um heilagar pers\u00f3nar, hv\u00f8rki fr\u00e1 buddhismuni ella fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00e1tr\u00fana\u00f0um. \n\nSj\u00e1lvt um blasfemi ikki er eitt formelt hugtak \u00ed hv\u00f8rki buddhismuni ella hinduismuni, so eru gudfr\u00f8\u00f0iligar \u00f3semjur og valdsstr\u00ed\u00f0 eisini ein partur av teirra s\u00f8gu, eins og \u00ed j\u00f8dad\u00f3minum, kristind\u00f3minum og islam.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "12637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Obi%20Ikechukwu%20Charles", "title": "Obi Ikechukwu Charles", "text": "Obi Ikechukwu Charles (f\u00f8ddur 2. januar 1985) er f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00far Nigeria, \u00e1leypsleikari. \u00cd 2010 sp\u00e6lir hann vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, sum sp\u00e6lir \u00ed Vodafonedeildini. Til n\u00fa (26. juni 2010) hevur hann skora\u00f0 5 m\u00e1l fyri FC Su\u00f0uroy.\n\nF\u00f3tb\u00f3lts l\u00edvslei\u00f0in \n\nObi Charles hevur sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed fleiri ymiskum londum s\u00ed\u00f0an 2006: \n\n 2010 - FC Su\u00f0uroy \u00ed F\u00f8royum\n 2009/10 - Flamutari \u00far Albania\n 2008/09 - DOXA \u00far Kypros\n 2007/08 - Boavista \u00far Portugal\n 2007 - PK-35 \u00far Finlandi\n 2006 - PK-35 \u00far Finlandi\n\nTopp skorari \n\nObi Charles hevur l\u00edka s\u00ed\u00f0an fyrsta dystin, sum hann sp\u00e6ldi fyri FC Su\u00f0uroy veri\u00f0 ein av topp m\u00e1l skj\u00fattunum saman vi\u00f0 J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen. B\u00e1\u00f0ir hava teir skora\u00f0 hv\u00f8r s\u00edni 5 m\u00e1l, n\u00fa komi\u00f0 er \u00ed helvt av landskappingini \u00ed Vodafonedeildini (26. juni 2010). Obi hevur skora\u00f0 eitt m\u00e1l m\u00f3ti HB 1. apr\u00edl 2010, 2 m\u00e1l m\u00f3ti B68 (18. apr\u00edl og 20. juni 2010) og eitt m\u00e1l m\u00f3ti B71 26. juni 2010.\n\nKeldur \n\n Zerozerofootball.com, Obi Charles.\n Sudurras1.com, Dysturin HB-FC Su\u00f0uroy enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 4-4.\n Portal.fo, FC Su\u00f0uroy sigra\u00f0i \u00e1 B68.\n Sportal.fo, NS\u00cd er n\u00fdtt oddali\u00f0.\n Faroesoccer.com\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n FCSuduroy.com. \n\nF\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nNigerianar"}
{"id": "12638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/De%20La%20Soul", "title": "De La Soul", "text": "De La Soul er ein amerikanskur hip hop b\u00f3lkur, stovna\u00f0ur \u00ed 1987 \u00ed Long Island, New York. \u00cd b\u00f3lkinum eru tr\u00edggjir t\u00f3nleikarar; Kelvin Mercer (Plug One/Posdnuos), rappari, David Jolicoeur (Plug Two/Trugoy), rappari, Vincent Mason (Plug Three/Mase), DJ, rappari. \n\nB\u00f3lkurin gj\u00f8rdist kendur \u00ed 1989, t\u00e1 teir g\u00f3vu teirra fyrstu fl\u00f8gu \u00fat, \"3 Feet High and Rising\". Paul Huston (Prince Paul), sum seinni stovna\u00f0i horrorcore b\u00f3lkin Gravediggaz, framleiddi fl\u00f8guna. Hon var v\u00e6l umt\u00f3kt, sj\u00e1lvt um hon ikki innihelt vanlig elimentir \u00ed rappi, so sum v\u00e1pn, vold og bannior\u00f0. Tema\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 fl\u00f8guni var ein sj\u00f3nvarps spurnarkapping. Teir tosa\u00f0u b\u00e6\u00f0i um stoffir, samlegu, f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi, og ennt\u00e1 summard\u00e1ar og sveittalukt. Summi kalla\u00f0u fl\u00f8guna framt\u00ed\u00f0in hj\u00e1 hip hoppi og summi kalla\u00f0u teir 'hippi-rapparar' , grunda\u00f0 \u00e1 bl\u00f3minum \u00e1 fl\u00f8guhaldaranum. Teir vildu ikki vera kendir sum hippiar  og settu ste\u00f0g \u00e1 hesum vi\u00f0 at \u00fatgeva fl\u00f8guna \"De La Soul is Dead\" \u00ed 1991, har fl\u00f8guhylstri\u00f0 var ein mynd av einum brotnum urtapotti. \n\nEisini eru teir kendir fyri teirra lutt\u00f8ku \u00ed sanginum \"Feel Good Inc\" hj\u00e1 Gorillaz, sum teir vunnu eina Grammy fyri.\nEisini eru teir \u00ed b\u00f3lkinum Native Tongues saman vi\u00f0 The Jungle Brothers, A Tribe Called Quest, Black Sheep, Queen Latifah og fleiri \u00f8\u00f0rum. Saman vi\u00f0 limum \u00ed Native Tongues gj\u00f8rdu teir v\u00e6l kenda sangin \"Buddy\", sum er \u00e1 3 Feet High and Rising.\n\nT\u00f3nleikas\u00f8ga \n\n3 Feet High and Rising (1989)\nDe La Soul is Dead (1991)\nBuhloone Mindstate (1993)\nStakes Is High (1996)\nArt Official Intelligence: Mosaic Thump (2000)\nAOI: Bionix (2001)\nDe La Mix Tape: Remixes, Rarities and Classics (2004)\nThe Grind Date (2004)\nThe Impossible: Mission TV Series - Pt. 1 (2006)\nAre You In?: Nike+ Original Run (2009)\nThe Impossible Mission: Operation Japan (2009)\nYou're Welcome (2010)\nPlug 1 & Plug 2 Present... First Serve (2012)\nand the Anonymous Nobody... (2016)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1987"}
{"id": "12639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stanislav%20Kuzma", "title": "Stanislav Kuzma", "text": "Stanislav Kuzma (f\u00f8ddur 16. september 1976) er f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari \u00far Slovenia, hann er m\u00e1lma\u00f0ur. Stanislav sp\u00e6ldi \u00ed 2010 vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, sum sp\u00e6ldi \u00ed bestu deildini. Hann helt fram at sp\u00e6la vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy \u00ed 2011, t\u00e1 li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi \u00ed 1. deild og \u00ed 2012, t\u00e1 teir aftur v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed Effodeildini.\n\nKeldur \n\n Zerozerofootball.com, Stanislav Kuzma. \n Kringvarp.fo, FC Su\u00f0uroy fingi\u00f0 slovenskan m\u00e1lmann.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n FCSuduroy.com. \n\nF\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Slovenia"}
{"id": "12640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3%20Feet%20High%20and%20Rising", "title": "3 Feet High and Rising", "text": "3 Feet High and Rising er fyrsta fl\u00f8gan hj\u00e1 De La Soul, og var \u00fatgivin \u00ed 1989 av Tommy Boy Records. Sangirnir hava betri hugbur\u00f0 og eru minni \u00f3n\u00e6riligir enn a\u00f0rir hip hop sangir fr\u00e1 t\u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n\nInnihaldsyvirlit \n\n1. \tIntro\n\n2.\tThe Magic Number\n\n3.\tChange in Speak\n\n4.\tCool Breeze on the Rocks (Brot)\n\n5.\tCan U Keep a Secret\n\n6.\tJenifa Taught Me (Derwin's Revenge)\n\n7.\tGhetto Thang\n\n8.\tTransmitting Live From Mars (Brot)\n\n9.\tEye Know\n\n10. \tTake it off\n\n11. \tA Little Bit of Soap (Brot)\n\n12. \tTread Water\n\n13. \tPotholes in My Lawn\n\n14. \tSay No Go\n\n15. \tDo as De La Does (Brot)\n\n16. \tPlug Tunin'\n\n17. \tDe La Orgee (Brot)\n\n18. \tBuddy\n\n19. \tDescription (Brot)\n\n20. \tMe Myself and I\n\n21. \tThis Is a Recording 4 Living in a Fulltime Era (L.I.F.E.)\n\n22. \tI Can Do Anything\n\n23. \tD.A.I.S.Y. Age\n\n24. \tPlug Tunin' (12 tumma \u00fatg\u00e1va)\n\nDe La Soul \u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "12641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/De%20La%20Soul%20Is%20Dead", "title": "De La Soul Is Dead", "text": "De La Soul is Dead er onnur fl\u00f8gan fr\u00e1 De La Soul. B\u00f3lkurin gav hana \u00fat \u00ed 1991, og \u00ed mun til 3 Feet High and Rising var hon meiri fokusera\u00f0 \u00e1 \u00f3lukkul\u00edv \u00ed mi\u00f0b\u00fdar\u00f8kum \u00ed New York City, og hev\u00f0i ikki eins jaligan tekst sum fyrra fl\u00f8gan hj\u00e1 teimum. T\u00e1 fleiri f\u00f3lk s\u00f3u teir sum hippiir \u00fat fr\u00e1 fyrstu fl\u00f8gu teirra, so skiftu teir st\u00edlin \u00ed hesi fl\u00f8guni, og fl\u00f8gumyndin l\u00fdsir hetta vi\u00f0 einum brotnum urtapotti.\n\nInnihaldsyvirlit \n\n\"Intro\"- 2:14\n\"Oodles of O's\"- 3:31\n\"Talkin' bout hey Love\"- 2:27\n\"Pease Porridge\"- 5:02\n\"Skit 1\"- :25\n\"Johnny's Dead AKA Vincent Mason (live in BK Lounge)\"- 1:57\n Eika sangur\n\"A Roller Skating Jam Named \"Saturdays\"\"- 4:03 \nsaman vi\u00f0 Q-Tip og Vinia Mojica\n\"WRMS' Dedication to the Bitty\" - :46\n\"Bitties in the BK Lounge\"- 5:40\n\"Skit 2\"- :31\n\"My Brother's a Basehead\"- 4:20 \n saman vi\u00f0 Squirrell og Preacher\n Eika sangur\n\"Let, Let Me In\"- 3:25\n\"Afro Connections at a Hi-5 (In the Eyes of the Hoodlum)\"- 4:02\n\"Rap de Rap Show\"- 2:19\n\"Millie Pulled a Pistol on Santa\"- 4:10\n\"Who Do U Worship?\"- 1:59\n Eika sangur\n\"Skit 3\"- :31\n\"Kicked Out the House\"- 1:56\n Eika sangur\n\"Pass the Plugs\"- 3:30\n\"Not Over till the Fat Lady Plays the Demo\"- 1:29\n\"Ring Ring Ring (Ha Ha Hey)\"- 5:06\n\"WRMS: Cat's in Control\"- :34\n\"Skit 4\"- :12\n\"Shwingalokate\"- 4:14\n\"Fanatic of the B-Word\"- 4:09\n\"Keepin' the Faith\"- 4:45\n\"Skit 5\"- :32\n\nDe La Soul \u00fatg\u00e1vur\n1991"}
{"id": "12650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kelvin%20Mercer", "title": "Kelvin Mercer", "text": "Kelvin Mercer (f\u00f8ddur 17. august, 1968, Bronx, New York) er ein rappari, og ein av trimum limum \u00ed hip hop b\u00f3lkinum De La Soul. Hann er best kendur sum Plug One ella Posdnuos, og vi\u00f0 hv\u00f8rt Pos.\n\nHann vaks upp \u00e1 Long Island og gekk \u00ed Amityville High School \u00ed Amityville, har hann, Trugoy og Maseo gj\u00f8rdu b\u00f3lkin De La Soul.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nRapparar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "12651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Jude%20Jolicoeur", "title": "David Jude Jolicoeur", "text": "David Jude Jolicoeur (f\u00f8ddir 21. septembur, 1964, Brooklyn, New York) er rappari og ein av trimum limum \u00ed hip hop b\u00f3lkinum De La Soul.\nBetur er hann kendur sum Plug Two ella Trugoy the Dove.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nRapparar"}
{"id": "12655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vincent%20Mason", "title": "Vincent Mason", "text": "Vincent Mason (f\u00f8ddur 24. mars 1970) er DJ, rappari og framlei\u00f0ari og ein tri\u00f0ingur av hip hop-b\u00f3lkinum De La Soul. Hann er best kendur sum Plug Three ella Pasemaster Mase ella Maseo. \n\nMason er uppvaksin \u00ed Brooklyn, New York. Hann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00ed West Palm Beach, Florida. Sonur hansara, Tre Mason, sp\u00e6lir amerikanskan f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 St. Louis Rams.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nRapparar\nT\u00f3nleikaframlei\u00f0arar"}
{"id": "12661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3mur", "title": "L\u00f3mur", "text": "L\u00f3mur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gavia stellata) er st\u00f3rur fuglur vi\u00f0 longum h\u00e1lsi og fl\u00f8tum kroppi. \u00c1 nakkanum og aftan \u00e1 h\u00e1lsinum hevur hann kl\u00e6nar, svartar og hv\u00edtar strikur, ni\u00f0ur eftir barkanum er hann rey\u00f0br\u00fanur, annars eru h\u00f8vd og h\u00e1lsur vakurt gr\u00e1. Baki\u00f0 er svart vi\u00f0 hv\u00edtum blettum. Um veturin hevur hann sama lit \u00e1 bakinum og er gr\u00e1ur aftan \u00e1 h\u00e1lsinum og uppi \u00e1 skallanum, annars allur hv\u00edtur; sama lit hevur ungfuglurin. F\u00f8turnir eru so aftarlaga, at hann er ikki gonguf\u00f8rur. T\u00ed ger hann s\u00e6r rei\u00f0ri\u00f0 n\u00e6r vi\u00f0 eitt vatn, og til og fr\u00e1 t\u00ed ekur hann \u00e1 b\u00fakinum, so ta\u00f0 er alt\u00ed\u00f0 ein ni\u00f0urlegsa\u00f0 sl\u00f3\u00f0 millum rei\u00f0ri\u00f0 og vatni\u00f0; stundum er rei\u00f0ri\u00f0 so n\u00e6r vatninum, at hann vi\u00f0 eitt lop kann vera \u00fati \u00e1 t\u00ed. Og har er hann kringur \u2014 og \u00f3f\u00f8ra varin! T\u00e1 i\u00f0 hann hevur \u00f3tta av f\u00f3lki, svimur hann so dj\u00fapt, at einans skallin og eyguni eru oman\u00e1; og heldur hann seg enn vera ov sj\u00f3nskan, kann hann geva s\u00e6r so har\u00f0a fer\u00f0, at vatni\u00f0 streymar upp um enni\u00f0 og skallan, so fuglurin er heilt fjaldur. Ivaleyst s\u00e6r hann t\u00f3 upp \u00e1 land og hevur eyguni eftir, um onkur kemur at rei\u00f0rinum. L\u00edti\u00f0 etur hann anna\u00f0 enn fisk, og hann kann svimja so skj\u00f3tt, at sj\u00e1lvt ikki tey kviku s\u00edlini sleppa undan honum. Haraftrat kann hann vera sum einar 8 minuttir undir vatni, og kann t\u00e1 koma upp so langt av lei\u00f0, at eingin f\u00e6r eyga \u00e1 hann.\n\nEggini eru tvey, tey l\u00edkjast likkueggjum \u00e1 st\u00f8dd og liti, men eru b\u00f8llutari um hin kl\u00e6nra endan. Ungarnir eru dimmbr\u00fanir; so skj\u00f3tt, teir eru \u00fatkomnir, eru teir fullkomnir svimjarar og kavarar. L\u00f3mur eigur n\u00f3gvur \u00ed \u00cdslandi og Gr\u00f8nlandi. \u00cd F\u00f8royum hevur \u00e1tt mongd av honum; n\u00fa er hann so burturf\u00e6kka\u00f0ur, at teir, i\u00f0 eftir eru, l\u00e6tt kunna ver\u00f0a taldir.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nGaviiformes"}
{"id": "12663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98ssvartur%20l%C3%B3mur", "title": "\u00d8ssvartur l\u00f3mur", "text": "\u00d8ssvartur l\u00f3mur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gavia arctica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGaviiformes"}
{"id": "12665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havg%C3%A1s", "title": "Havg\u00e1s", "text": "Havg\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gavia immer)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGaviiformes"}
{"id": "12667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevgulur%20l%C3%B3mur", "title": "Nevgulur l\u00f3mur", "text": "Nevgulur l\u00f3mur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gavia adamsii)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGaviiformes"}
{"id": "12669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%A1gj%C3%B8r", "title": "Sm\u00e1gj\u00f8r", "text": "Sm\u00e1gj\u00f8r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tachybaptus ruficollis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPodicipediformes"}
{"id": "12671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%BAvgj%C3%B8r", "title": "St\u00favgj\u00f8r", "text": "St\u00favgj\u00f8r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Podilymbus podiceps)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPodicipediformes"}
{"id": "12673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98sgr%C3%A1%20gj%C3%B8r", "title": "\u00d8sgr\u00e1 gj\u00f8r", "text": "\u00d8sgr\u00e1 gj\u00f8r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Podiceps grisegena)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPodicipediformes"}
{"id": "12675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kambsgj%C3%B8r", "title": "Kambsgj\u00f8r", "text": "Kambsgj\u00f8r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Podiceps cristatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPodicipediformes"}
{"id": "12677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gj%C3%B8r", "title": "Gj\u00f8r", "text": "Gj\u00f8r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Podiceps auritus), summsta\u00f0ni nevnd b\u00e1rafjatla, er l\u00edti\u00f0 st\u00f8rri enn lundi. Aftanvert um h\u00f8vdi\u00f0 hevur hon ein st\u00f3ran krans av kl\u00f8num, gulum og sv\u00f8rtum fj\u00f8\u00f0rum. Bringan og s\u00ed\u00f0urnar eru vakurt rey\u00f0br\u00fanar, baki\u00f0 dimmbr\u00fant vi\u00f0 lj\u00f3sari gr\u00e1ligum strikum, \u00ed ne\u00f0ra er hon hv\u00edt. Ungfuglurin er javndimmur oman\u00e1 og hevur ongan krans. Eisini t\u00e6r gomlu missa kransin um veturin. Vel hevur hon einki. Fitjurnar eru klovnar. \n\nRei\u00f0ri\u00f0 ger hon s\u00e6r helst \u00ed tj\u00f8rnum og l\u00edtlum v\u00f8tnum og tj\u00f3\u00f0rar ta\u00f0 vi\u00f0 longum str\u00e1um fast \u00ed bukkabl\u00f8\u00f0 og annan vatnv\u00f8kstur. D\u00fanungarnir eru svartir. Stundum s\u00e6st hon svimja vi\u00f0 teimum uppi \u00e1 bakinum. F\u00f8\u00f0in er mest sm\u00e1s\u00edl, marflugur og t\u00edl\u00edkt. Gj\u00f8r eigur n\u00f3gv \u00ed \u00cdslandi. \u00cd F\u00f8royum er hon sjaldsom at s\u00edggja. Og bara hendinga fer\u00f0ir veit nakar hana hava \u00e1tt her. \u00cd 1945 \u00e1tti ein \u00e1 Toftavatni og fekk 5 ungar, men 3 av teimum hvurvu - helst tiknir av fugli; ikki so undarligt, at hon t\u00e1 ikki hev\u00f0i hug at koma aftur.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPodicipediformes"}
{"id": "12679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1lssv%C3%B8rt%20gj%C3%B8r", "title": "H\u00e1lssv\u00f8rt gj\u00f8r", "text": "H\u00e1lssv\u00f8rt gj\u00f8r (fr\u00f8\u00f0iheiti - Podiceps nigricollis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPodicipediformes"}
{"id": "12684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAlukongur", "title": "S\u00falukongur", "text": "S\u00falukongur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Thalassarche melanophris) eru fuglar, sum liva \u00ed sunnara helmingi av ver\u00f0ini. Ta\u00f0 eru fleiri sl\u00f8g, og \u00f8ll eru tey avbara st\u00f3r. Veingirnir eru longri enn \u00e1 n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum fugli, flogi\u00f0 kann vera meir enn 4 metrar. Teir eru hv\u00edtir vi\u00f0 sv\u00f8rtum veingjum. \u00cd 1860 var ein vilstur til F\u00f8royar og t\u00f3k s\u00e6r setur millum s\u00falurnar \u00e1 Mykinesh\u00f3lmi. Mykinesmenn g\u00f3vu honum navni\u00f0 s\u00falukongur. Hann fylgdist vi\u00f0 s\u00falunum, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r f\u00f3ru um heysti\u00f0, og kom aftur vi\u00f0 teimum \u00e1 hv\u00f8rjum v\u00e1ri \u00ed 34 \u00e1r. T\u00e1 ein dagin, sum hann sat \u00ed berginum, kom ein utr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur framvi\u00f0 og skeyt hann \u00e1 setri s\u00ednum. N\u00f8kur \u00e1r seinni var\u00f0 ein annar skotin \u00e1 F\u00f8royabanka.\n\nSeinasti S\u00falokongur, i\u00f0 er s\u00e6ddur her \u00e1 landi bleiv s\u00e6ddur \u00e1 sumri \u00ed 2019. Hann bleiv eisini s\u00e6ddur \u00ed Mykinesi\u00f0 av br\u00f8runum Harry og Magnus Matras\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "12687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevgulur%20skr%C3%A1pur", "title": "Nevgulur skr\u00e1pur", "text": "Nevgulur skr\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calonectris diomedea)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "12689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rskr%C3%A1pur", "title": "St\u00f3rskr\u00e1pur", "text": "St\u00f3rskr\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Puffinus gravis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "12691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1skr%C3%A1pur", "title": "Gr\u00e1skr\u00e1pur", "text": "Gr\u00e1skr\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Puffinus griseus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "12693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skr%C3%A1pur", "title": "Skr\u00e1pur", "text": "Skr\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Puffinus puffinus) er dimmur, n\u00e6stan svartur oman\u00e1, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edtur. St\u00f8ddin er naka\u00f0 sum \u00e1 lunda. \u00c1\u00f0ur var hann ikki sjaldsamur \u00ed F\u00f8royum, men rottan hevur t\u00fdnt so um hann, at n\u00fa er l\u00edti\u00f0 eftir; eina fr\u00e6gast man vera \u00ed Koltri og Tr\u00f8llh\u00f8vda. Teir eiga alt\u00ed\u00f0 fleiri n\u00e6r hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum, stundum \u00ed ur\u00f0um, men mest \u00ed vallbergi, har teir grava s\u00e6r dj\u00fapar holur. Inni \u00ed har verpa teir eitt hv\u00edtt egg og verma ta\u00f0 \u00ed 4 vikur. Pisan er berlig um h\u00f8vur og h\u00e1ls, men annars v\u00e6l kl\u00e6dd \u00ed s\u00ed\u00f0um gr\u00e1um d\u00fani.   Hon er nevnd l\u00edri. T\u00e1 i\u00f0 l\u00edrin er fullfja\u00f0ra\u00f0ur, er hann meinl\u00edkur hinum gamla skr\u00e1pinum.\n\nBeint fyri ta\u00f0 fara menn at draga l\u00edra. Holurnar kunna vera favn langar, og innan greina t\u00e6r seg sundur \u00ed fleiri stytri holur, so l\u00edrin f\u00e6r n\u00f3gvar avkr\u00f3kar at sm\u00fagva s\u00e6r \u00ed, og ma\u00f0urin m\u00e1 stundum grava fleiri byrgingar \u00e1, \u00e1\u00f0renn hann finnur hann. L\u00edrin er \u00f3f\u00f8ra feitur og hildin fyri at vera r\u00e6ttiligt g\u00f3\u00f0g\u00e6ti. Um summari\u00f0 s\u00edggjast st\u00f3rar skr\u00e1patorvur \u00e1 sj\u00f3num. T\u00e1 skr\u00e1purin kavar, stendur eitt sprutt upp fr\u00e1 honum, ikki \u00f3l\u00edkt grindabl\u00e1stri at s\u00edggja naka\u00f0 burturfr\u00e1, og ta\u00f0 hava mong grindabo\u00f0 veri\u00f0 r\u00f3pt av skr\u00e1patorvu.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "12695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ram%20Narayan", "title": "Ram Narayan", "text": "Ram Narayan (hindi: \u0930\u093e\u092e \u0928\u093e\u0930\u093e\u092f\u0923) (f\u00f8ddur 25. desember 1927 \u00ed Udaipur) er ein indiskur sarangi sp\u00e6lari og t\u00f3nasmi\u00f0jur. Hann var tann fyrsti indiski sarangi t\u00f3nleikarin, i\u00f0 gj\u00f8rdist kendur uttanfyri India og fekk altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkenning.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nIndiskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "12696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BDldur%20drunnhv%C3%ADti", "title": "S\u00fdldur drunnhv\u00edti", "text": "S\u00fdldi drunnhv\u00edti (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oceanodroma leucorhoa) l\u00edkist hinum vanliga, men kennist v\u00e6l fr\u00e1 honum, t\u00ed at hann er g\u00f3\u00f0an mun st\u00f8rri og hevur dj\u00fapa s\u00fdling aftan \u00ed velinum. \u00c1 veingjunum er hann meira gr\u00e1ligur. Eingin veit hann eiga a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum uttan \u00e1 Mykinesi og Mykinesh\u00f3lmi, og ta\u00f0 er stutt s\u00ed\u00f0ani, at menn v\u00f3ru varir vi\u00f0 hann har. N\u00fa er hann n\u00f3gvur, so hann m\u00e1 vera n\u00f8rdur \u00f3f\u00f8ra skj\u00f3tt, og ta\u00f0 letur til, at hin drunnhv\u00edtin otar seg undan honum, har hann kemur. Holur hansara eru langar og kr\u00f3kutar og oftast ringar at finna \u00e1, t\u00ed s\u00edtt gras hongur ni\u00f0ur fyri inngongdina. Hann fer ikki \u00fat, fyrr enn h\u00e1lvask\u00fdmt er, og er eisini seinur heim \u00e1 morgni. D\u00fanungin er svartur. B\u00e6\u00f0i hann og hin vanligi drunnhv\u00edtin liva mestu t\u00ed\u00f0ina \u00e1 \u00e1rinum \u00fati \u00e1 v\u00ed\u00f0um havi, og hv\u00f8r er treystari og fimari enn annar \u00ed flognum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nProcellariiformes"}
{"id": "12698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hiplingur", "title": "Hiplingur", "text": "Hiplingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phalacrocorax carbo) er st\u00f3rur, myrkleittur sj\u00f3fuglur vi\u00f0 longum h\u00e1lsi. Fl\u00fdgur r\u00e6ttiliga skj\u00f3tt og h\u00e6gri enn skarvurin. Burturfr\u00e1 er torf\u00f8rt at s\u00edggja mun \u00e1 skarvi og hiplingi. Hiplingurin toyggir h\u00e1lsin frameftir og hevjar h\u00f8vdi\u00f0 eitt vet, t\u00e1 i\u00f0 hann fl\u00fdgur. T\u00e1 i\u00f0 hann svimur ella situr, vendir nevi\u00f0 upp \u00ed loft. Situr mangan og lavar vi\u00f0 veingjunum, t\u00e1 i\u00f0 hann hevur veri\u00f0 eftir f\u00f8\u00f0i, og veiftrar \u00ed heilum vi\u00f0 teimum at f\u00e1a teir turrar. Seinast hiplingur hevur \u00e1tt \u00ed F\u00f8royum, var fyri 60 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 teir seinastu v\u00f3r\u00f0u skotnir. N\u00fa s\u00e6st hiplingur sera sj\u00e1ldan. Hiplingur er partur av danska fuglal\u00edvinum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPelecaniformes"}
{"id": "12700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skarvur", "title": "Skarvur", "text": "Skarvur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Phalacrocorax aristotelis) er st\u00f3rur fuglur, naka\u00f0 sum l\u00f3mur. Liturin er svartgr\u00f8nur. Nevi\u00f0 er langt og kl\u00e6nt vi\u00f0 st\u00f3rum hv\u00f8ssum kr\u00f3ki \u00e1. F\u00f8turnir eru svartir; einans hin tvey \u00e1ra gamli hevur hv\u00edtar f\u00f8tur og er t\u00ed kalla\u00f0ur \"sk\u00f3leysi-skarvur\". Summir hava ein h\u00f8gan kl\u00e6nan topp standandi upp av heysinum, teir eru kalla\u00f0ir toppskarvar. Skarvur er her alt \u00e1ri\u00f0. Mest halda teir seg fram vi\u00f0 landi, har teir \u00ed\u00f0uliga kava ni\u00f0ur \u00e1 botn eftir fiski. Tungfloyttir eru teir, men til at sleppa undir gera teir eitt lop upp \u00far sj\u00f3num, og vi\u00f0 h\u00f8vdinum fyri hir\u00f0a teir seg so dj\u00fapt \u00ed kav. Ofta koma teir upp aftur vi\u00f0 fiski, mest sei\u00f0i ella berggyltu, sum teir sletta vi\u00f0 eina l\u00f8tu, \u00e1\u00f0renn teir sv\u00f8lgja. Um n\u00e1ttina sita teir fleiri \u00ed flokki uppi \u00e1 sj\u00f3varklettunum og sova. So fast sova teir, at menn, i\u00f0 stillisliga fara at, kunna l\u00fara seg til og taka \"sv\u00f8vnskarvarnar\" ein fyri og annan eftir. Ta\u00f0 sigst t\u00f3, at kemur nakar millum skarvarnar og sj\u00f3gvin, so vakna teir og tuska til sj\u00f3s. \n\nSkarvur eigur \u00ed grovum gloprutum ur\u00f0um. Eggini eru 3, sera l\u00edtil og kl\u00f8n; tey hava tvinnanda sk\u00f8l, eitt tunt, gr\u00f8nligt innari og eitt grovt, hv\u00edtt ytri. Hv\u00edtin er so tunnur, at hann loypur ikki saman, um eggi\u00f0 ver\u00f0ur k\u00f3ka\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 ungin kemur \u00fat, er hann nakin, men skj\u00f3tt f\u00e6r hann dimmbr\u00fant d\u00fan. Fr\u00e1 t\u00ed\u00f0liga \u00e1 v\u00e1ri til \u00fat at h\u00e1sumri verpa teir, so \u00ed sama skarvab\u00f8li er at s\u00edggja egg og stapa\u00f0ir ungar og floygdir ungar alt \u00ed senn. Teir st\u00f3ru ungarnir eru g\u00f3\u00f0ir at eta og ver\u00f0a t\u00ed ofta tiknir inni \u00e1 b\u00f8linum; t\u00e1 er r\u00e6\u00f0uligt gorr og skrenj av teimum gomlu, sum har inni eru. Ungfuglarnir kennast fr\u00e1 hinum gomlu av t\u00ed, at teir eru morlittir.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPelecaniformes"}
{"id": "12702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hegri", "title": "Hegri", "text": "Hegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ardea cinerea)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Korkahegri", "title": "Korkahegri", "text": "Korkahegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ardea purpurea)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silvurhegri", "title": "Silvurhegri", "text": "Silvurhegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ardea alba, Egretta alba)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silkihegri", "title": "Silkihegri", "text": "Silkihegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Egretta garzetta)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%BAhegri", "title": "K\u00fahegri", "text": "K\u00fahegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Bubulcus ibis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Topphegri", "title": "Topphegri", "text": "Topphegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ardeola ralloides)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1tthegri", "title": "N\u00e1tthegri", "text": "N\u00e1tthegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Nycticorax nycticorax)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A6tturhegri", "title": "V\u00e6tturhegri", "text": "V\u00e6tturhegri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ixobrychus minutus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A6kjugl%C3%A1mur", "title": "M\u00e6kjugl\u00e1mur", "text": "M\u00e6kjugl\u00e1mur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Botaurus stellaris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartstorkur", "title": "Svartstorkur", "text": "Svartstorkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ciconia nigra)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Storkur", "title": "Storkur", "text": "Storkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ciconia ciconia) er millum hegra og trana til st\u00f8ddar, h\u00e1lslangur og beinlangur. Liturin er hv\u00edtur vi\u00f0 sv\u00f8rtum flogfj\u00f8\u00f0rum, bein og nev eru rey\u00f0. Hann eigur mest \u00ed Mi\u00f0evropa, og kemur ongant\u00ed\u00f0 nor\u00f0ur um Danm\u00f8rk. Ta\u00f0 er so sjaldsama f\u00f3lkaalskin fuglur, at teir allarflestu eiga uppi \u00e1 h\u00fastekjum. B\u00f8ndurnir leggja eitt gamalt vognhj\u00f3l upp \u00e1 m\u00f8nina \u00e1 fj\u00f3sinum ella \u00e1 seth\u00fasunum, og storkarnir gera s\u00e6r rei\u00f0ur \u00ed t\u00ed. \n\nUm veturin eru teir su\u00f0uri \u00ed Afrika. Sum okkum her um v\u00e1ri\u00f0 leingist eftir tj\u00f8ldrunum, so leingist donskum b\u00f8rnum eftir storkinum. So ein g\u00f3\u00f0ve\u00f0ursdag s\u00edggja tey eitt koma h\u00f8gt uppi \u00ed lofti, storkurin! Hann ringir seg ni\u00f0ureftir, og skj\u00f3tt situr hann \u00ed sama rei\u00f0rinum, sum hann hev\u00f0i \u00ed fj\u00f8r. Hetta er storkap\u00e1pin. N\u00fa fer hann at reinsa rei\u00f0ri\u00f0, og b\u00f8ta upp \u00e1 ta\u00f0 vi\u00f0 greinum, sum hann br\u00fdtur s\u00e6r \u00fati \u00e1 sk\u00f3ginum. Nakrar dagar seinni kemur kona hansara; og ei d\u00e1ni \u00ed, at hon er bl\u00ed\u00f0, n\u00fa hon finnur alt v\u00e6l tilgj\u00f8rt. Tey heilsa hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum vi\u00f0 at ringla hart vi\u00f0 nevinum, t\u00ed storkur hevur einki m\u00e1l. Men er anna\u00f0 deytt, so f\u00e6r hitt s\u00e6r n\u00fdggjan maka; og menn vita vist, at sama rei\u00f0ri\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00edbygt \u00ed meir enn 100 \u00e1r. Fyri uttanh\u00fdsis f\u00f3lki er storkur styggur, men h\u00fasf\u00f3lki\u00f0 kennir hann v\u00e6l og leggur ikki \u00ed, um tey koma honum n\u00e6r, t\u00f3 letur hann seg ikki taka; fr\u00edur fuglur vil han vera.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12726", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bognev", "title": "Bognev", "text": "Bognev (fr\u00f8\u00f0iheiti - Plegadis falcinellus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3nnev", "title": "Sp\u00f3nnev", "text": "Sp\u00f3nnev (fr\u00f8\u00f0iheiti - Platalea leucorodia)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCiconiiformes"}
{"id": "12731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kn%C3%B3psvanur", "title": "Kn\u00f3psvanur", "text": "Kn\u00f3psvanur  ella Knubbsvanur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cygnus olor) er bjartari hv\u00edtur enn sangsvanurin. Nevi\u00f0 er fagurt reytt vi\u00f0 einum sv\u00f8rtum runni ni\u00f0an \u00e1 pannuna. T\u00e1 i\u00f0 hann svimur, ber hann h\u00e1lsin \u00ed v\u00f8krum bugi og veingirnar h\u00f8gt lyftar upp fr\u00e1 bakinum. Villur knubbsvanur eigur sj\u00e1ldan nor\u00f0arlaga \u00ed Evropa, men tamur livir hann v\u00ed\u00f0a hvar \u00e1 tj\u00f8rnum og v\u00f8tnum, rei\u00f0rast og f\u00e6r ungar og r\u00fdmir ikki burtur um veturin. Fyri f\u00f3lki hevur hann ongan \u00f3tta, kemur teimum heilt n\u00e6r. Men ikki vil hann ver\u00f0a tikin, fr\u00edur vil hann liva. Hann er eisini f\u00f8rdur til F\u00f8royar, og hevur her liva\u00f0 v\u00e6l og fingi\u00f0 ungar. Og ikki er hann illf\u00f8rur sum sangsvanurin.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ekrug%C3%A1s", "title": "Ekrug\u00e1s", "text": "Ekrug\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anser fabalis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslandsg%C3%A1s", "title": "\u00cdslandsg\u00e1s", "text": "\u00cdslandsg\u00e1s ella svalbar\u00f0sg\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anser brachyrhynchus) l\u00edkist korng\u00e1s og gr\u00e1g\u00e1s \u00e1 liti, men er g\u00f3\u00f0an mun minni. Nevi\u00f0 er stutt, svart \u00ed innara helmingi, reytt \u00ed ytra. F\u00f8turnir eru rey\u00f0ir. T\u00e6r eiga \u00ed \u00f3metiligum meingi nor\u00f0uri \u00e1 Svalbar\u00f0i og helst longur nor\u00f0uri vi\u00f0. Um veturin eru t\u00e6r \u00ed \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rum flokkum \u00ed Skotlandi og Onglandi, so varnar, at ta\u00f0 er ikki meir enn hending at sleppa teimum n\u00e6r. Sera sj\u00e1ldan vitast korng\u00e1s ella svalbar\u00f0sg\u00e1s at vera s\u00e6ddar \u00ed F\u00f8royum. Ivaleyst eru t\u00e6r t\u00f3 ikki so heilt sj\u00e1ldsamar. Flestallir menn kenna t\u00e6r ikki fr\u00e1 gr\u00e1g\u00e1s, sj\u00e1lvt um teir hava t\u00e6r \u00ed hondini; og sj\u00e1lvt teir fuglak\u00f8nu kunna ikki kenna t\u00e6r, uttan teir koma teimum n\u00f8kulunda n\u00e6r.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Korng%C3%A1s", "title": "Korng\u00e1s", "text": "Korng\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anser albifrons) l\u00edkist n\u00f3gv gr\u00e1g\u00e1sini, men er heldur dimmari og br\u00fanligari. Nevi\u00f0 er svart inni vi\u00f0 h\u00f8vdi\u00f0, ytri er ta\u00f0 gult, ytst \u00ed endanum svart. F\u00f8turnir eru gulir. Veingirnir eru langir, og hon hevur kimiligari og snotiligari vakstrarlag enn a\u00f0rar villg\u00e6s. Eisini hon livir mest av grasi og heldur seg \u00e1 v\u00ed\u00f0opnum fl\u00f8tum, so ta\u00f0 er \u00f3gj\u00f8rligt at koma henni \u00ed skotm\u00e1la. T\u00e1 i\u00f0 hon fl\u00fdgur millum lond, skipar hon seg \u00e1 sama h\u00e1tt sum gr\u00e1g\u00e1sin.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ennihv%C3%ADt%20g%C3%A1s", "title": "Ennihv\u00edt g\u00e1s", "text": "Ennihv\u00edt g\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anser erythropus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1g%C3%A1s", "title": "Gr\u00e1g\u00e1s", "text": "Gr\u00e1g\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anser anser) er ein pr\u00fa\u00f0ur og b\u00e6riligur fuglur, gr\u00e1spr\u00f8klut \u00e1 liti. Nevi\u00f0 - ja, ikki er gott at vita, hv\u00ed b\u00f8kur siga ta\u00f0 vera reytt ella gulligt-reytt, t\u00ed ta\u00f0 er gult \u00e1 teimum, i\u00f0 her s\u00edggjast. F\u00f8turnir eru bleikrey\u00f0ir. T\u00e6r eiga v\u00ed\u00f0a um Nor\u00f0urevropa og Asia. M\u00f3ti vetri flyta t\u00e6r su\u00f0ur \u00ed l\u00fdggjari lond. Um v\u00e1ri\u00f0 s\u00edggja vit t\u00e6r fl\u00fagva \u00ed flokkum nor\u00f0ureftir. Ein fl\u00fdgur fyrst, og so hinar sum tv\u00e6r strikur aftur \u00far henni, so flokkurin ver\u00f0ur sum ein k\u00edli at s\u00edggja. T\u00e1 f\u00e6r hv\u00f8r l\u00edvd av t\u00ed, sum undan henni er, so hetta l\u00e6ttir um flogi\u00f0. Hin fyrsta hevur ta\u00f0 stravnast, og t\u00ed skiftast t\u00e6r t\u00edtt um at vera fyrstar, so at k\u00edlin ofta ver\u00f0ur til eitt W. T\u00e6r eru \u00e1 veg til \u00cdslands. Har eiga t\u00e6r v\u00ed\u00f0a um, n\u00e6rindis tj\u00f8rnum og v\u00f8tnum. \n\nVarnar eru t\u00e6r alt\u00ed\u00f0; rei\u00f0ri\u00f0 f\u00e1a t\u00e6r s\u00e6r har, sum ta\u00f0 er ringt at finna og ilt at koma at; og me\u00f0an b\u00f8gan ger ta\u00f0, situr steggin naka\u00f0 fr\u00e1 og skimast v\u00e6l uttanum. T\u00e1 i\u00f0 ungarnir eru naka\u00f0 vaksnir, fara tey at teimum st\u00f3ru v\u00f8tnunum, hv\u00f8rt h\u00fdski fyri seg; og hugnaligt er at s\u00edggja tey: fyrst gongur mamman, so ungarnir og aftast p\u00e1pin; hann lyftir h\u00f8vdi\u00f0 h\u00f8gt og hyggur allar vegir, um vandi skuldi veri\u00f0 \u00e1 fer\u00f0. M\u00f3ti heysti fara t\u00e6r su\u00f0ur aftur, og t\u00e1 hv\u00edla t\u00e6r seg stundum naka\u00f0 her \u00ed F\u00f8royum og f\u00e1a s\u00e6r gras at b\u00edta. Ikki sj\u00e1ldan koma t\u00e6r \u00ed b\u00f8in, men t\u00e6r halda seg v\u00e6l burtur fr\u00e1 g\u00f8r\u00f0unum og \u00f8\u00f0rum, sum f\u00f3lk kann fjala seg undir. \n\nInntil minni enn st\u00f3rthundra\u00f0 (120) \u00e1r herfyri (uml. 1830) \u00e1ttu gr\u00e1g\u00e6s \u00ed F\u00f8royum so v\u00e6l sum a\u00f0rasta\u00f0ni. Eina mest mundu t\u00e6r vera \u00ed V\u00e1gum, uttan um og millum b\u00e6\u00f0i tey st\u00f3ru v\u00f8tnini. Naka\u00f0 av ungunum var\u00f0 beinskert og tiki\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, t\u00f3 ikki meir enn so, at skipanin st\u00f3\u00f0 vi\u00f0. Men um syftuns\u00f8ku1), t\u00e1 ungunum lei\u00f0 v\u00e6l \u00edm\u00f3ti at vera floygdir, v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r gomlu fja\u00f0urs\u00e1rar, so t\u00e6r sluppu ikki \u00e1 flog. Tey bjarga\u00f0u s\u00e6r t\u00e1 \u00fati \u00e1 v\u00f8tnunum. Men so t\u00f3ku \"teir st\u00f3ru\" \u00ed Havn s\u00e6r fyri at koma vi\u00f0 b\u00e1tum og sold\u00e1tum vestur \u00ed V\u00e1gar um hesa t\u00ed\u00f0ina. Teir f\u00f3ru \u00e1 vatni\u00f0 og t\u00f3ku b\u00e6\u00f0i ungt og gamalt. T\u00e1 doy\u00f0i gr\u00e1g\u00e1sin \u00fat \u00ed V\u00e1gum. Ta\u00f0 hoyrist, at einstakar n\u00fa \u00ed hesum seinnu \u00e1runum eru aftur farnar at eiga \u00ed tveimum ella trimum st\u00f8\u00f0um \u00ed F\u00f8royum; teir, i\u00f0 vita rei\u00f0rini, vilja dylja fyri, hvar tey eru, og ta\u00f0 gera teir beint.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Snj%C3%B3g%C3%A1s", "title": "Snj\u00f3g\u00e1s", "text": "Snj\u00f3g\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chen caerulescens, Anser caerulescens)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98shv%C3%ADt%20g%C3%A1s", "title": "\u00d8shv\u00edt g\u00e1s", "text": "\u00d8shv\u00edt g\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Branta canadensis) er n\u00f3gv minni hv\u00edt um h\u00f8vdi\u00f0 enn brandg\u00e1sin. Hon er morrey\u00f0 \u00e1 bakinum, h\u00e1lsurin svartur, og h\u00f8vdi\u00f0 svart. Aftan fyri eyga\u00f0 ni\u00f0ur undir \u00f8si\u00f0 er hon hv\u00edt. Flestu \u00f8shv\u00edtu g\u00e6snar, sum eru at s\u00edggja \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, eru minst l\u00edka st\u00f3rar sum gr\u00e1g\u00e6s, men g\u00e6s \u00far \u00f8\u00f0rum greinum kunnu vera munin minni. Eingilskar \u00f8shv\u00edtar g\u00e6s, slopnar \u00far lindum, villast upp \u00ed stovnin og \u00f8kja hann javnan, og t\u00e6r eru fleiri og fleiri at s\u00edggja \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandg%C3%A1s", "title": "Brandg\u00e1s", "text": "Brandg\u00e1sin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Branta leucopsis) er l\u00edk helsingag\u00e1s \u00ed st\u00f8dd og vakstrarlag. \u00c1 bringuni og h\u00e1lsinum er hon sv\u00f8rt, og \u00e1 skallanum vi\u00f0; annars er h\u00f8vdi\u00f0 bleikt, at siga hv\u00edtt. Oman\u00e1 er hon spr\u00f8klut, \u00ed ne\u00f0ra mest hv\u00edt; h\u00f8vd og f\u00f8tur eru sv\u00f8rt. Hon eigur \u00ed somu kuldalondum sum helsingag\u00e1sin. \u00cd seinnu t\u00ed\u00f0 hevur hon bara hendinga fer\u00f0ir s\u00e6st \u00ed F\u00f8royum.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsig%C3%A1s", "title": "Helsig\u00e1s", "text": "Helsig\u00e1sin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Branta bernicla) er til st\u00f8ddar naka\u00f0 sum \u00e6\u00f0a. Um h\u00f8vur og h\u00e1ls er hon sv\u00f8rt; b\u00e1\u00f0umegin \u00e1 h\u00e1lsinum er ein hv\u00edt tv\u00f8rstrika - helsi\u00f0, sum hon hevur navni\u00f0 av. Oman\u00e1 er hon dimmgr\u00e1; \u00ed ne\u00f0ra eru t\u00e6r, sum higar koma, bleikar, mest hv\u00edtar. Nev og bein eru sv\u00f8rt. Hon eigur einans \u00ed kaldastu londum, sum Nor\u00f0urgr\u00f8nlandi, Svalbar\u00f0i og nor\u00f0uroddum av Siberia. Higar koma t\u00e6r stundum um heysti\u00f0. T\u00e6r halda seg t\u00e1 mest \u00e1 sj\u00f3num; men stundum koma t\u00e6r \u00e1 land, og kunna t\u00e1 leggjast upp \u00ed heimag\u00e6s ella dunnur og gerast so spakar, at t\u00e6r eta korn, sum blaka\u00f0 ver\u00f0ur teimum. Men ver\u00f0ur skot loyst n\u00e6r hj\u00e1, so r\u00fdma t\u00e6r og s\u00edggjast ikki aftur. Tamd helsig\u00e1s ver\u00f0ur sera f\u00f3lkaalskin.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roy%C3%B0uont", "title": "Roy\u00f0uont", "text": "Roy\u00f0uont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tadorna ferruginea)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1purey%C3%B0%20ont", "title": "K\u00e1purey\u00f0 ont", "text": "K\u00e1purey\u00f0 ont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tadorna tadorna) eigur vanliga vi\u00f0 strendurnar \u00ed Vesturevropa og er eisini langt inn \u00ed \u00c1sia. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi eigur k\u00e1purey\u00f0 ont \u00ed Orknoyggjum og Ytru Su\u00f0uroyggjum og f\u00e6rri \u00ed Hetlandi. Sj\u00e1ldsamur fer\u00f0afuglur \u00ed \u00cdslandi og F\u00f8royum, s\u00e6st oftast um v\u00e1ri\u00f0. K\u00e1purey\u00f0 ont er \u00e1t\u00f8kari g\u00e1s enn dunnu og fl\u00fdgur eisini seigligari. Umframt er munurin \u00e1 b\u00f8gu og steggja l\u00edtil, men steggin hevur t\u00f3 nevkn\u00f3p \u00ed b\u00fat\u00ed\u00f0ini. Einasti fuglur, k\u00e1purey\u00f0 ont kann ver\u00f0a mistikin fyri, er tannantarsteggin, sum eisini er n\u00f3gv svartur og hv\u00edtur um h\u00f8vdi\u00f0. K\u00e1purey\u00f0 ont er l\u00e6ttfloytt g\u00e1s, og hon hevur til d\u00f8mis eisini brei\u00f0a illrey\u00f0a rond um bringuna. Bringurondin s\u00e6st best upp undir hana, t\u00e1 i\u00f0 hon fl\u00fdgur.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seglont", "title": "Seglont", "text": "Seglont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aix galericulata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ennigul%20ont", "title": "Ennigul ont", "text": "Ennigul ont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas penelope) er rundvaksin og eitt sindur minni enn villdunna. Serliga h\u00f8vdi\u00f0 er ey\u00f0kent, nevi\u00f0 heldur stutt, ennisbr\u00f8tt, skalli og nakki rundleitt, og h\u00e1lsurin tj\u00fakkur og heldur stuttur. \u00cd b\u00fat\u00ed\u00f0ini er steggin t.d. illrey\u00f0ur um h\u00f8vdi\u00f0. Ein gulur, reinur blettur er fr\u00e1 nevr\u00f3tini upp \u00e1 skallan millum eygnanna, og eisini \u00ed s\u00ed\u00f0summarb\u00fana \u00ed juni til sept. er steggin vakurt rey\u00f0morey\u00f0ur. Ungfuglur og b\u00f8ga skifta fr\u00e1 gr\u00e1um til reydligari morreytt og hava ey\u00f0kendan dimman eygnadregil. T\u00e1 i\u00f0 steggin fl\u00fdgur, s\u00e6st hv\u00edtt framman \u00ed veingjunum. Allar ennigular entur hava avmarka\u00f0 hv\u00edtt um b\u00fakin.\n\nSlagi\u00f0 er v\u00ed\u00f0a um \u00ed Evropa og Asia, har ta\u00f0 eigur vi\u00f0 grunn v\u00f8tn, kanska eisini vi\u00f0 strondina. Ennigul ont leitar s\u00e6r eisini eftir f\u00f8\u00f0i \u00e1 landi eins og g\u00e1s. Hon eigur um alt Nor\u00f0uratlantshav, men stovnurin er st\u00f8rstur \u00ed \u00cdslandi, serliga vi\u00f0 M\u00fdvatn. Ta\u00f0 eru eisini serliga fuglar \u00far \u00cdslandi, sum dv\u00f8lja \u00e1 \u00ed oyggjunum um v\u00e1ri\u00f0, t\u00ed\u00f0liga um summari\u00f0 og heysti\u00f0. Um veturin er ennigul ont \u00ed St\u00f3rabretlandi ella sy\u00f0ri \u00ed Evropa.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bolladunna", "title": "Bolladunna", "text": "Bolladunna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas americana)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sutlont", "title": "Sutlont", "text": "Sutlont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas strepera)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krikkont", "title": "Krikkont", "text": "Krikkont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas crecca), summasta\u00f0ni av misg\u00e1um kalla\u00f0 stikkont, er g\u00f3\u00f0 at kenna av t\u00ed, at hon er so l\u00edtil. Steggin tapir einki fyri villdunnusteggjanum \u00ed vakurleika, heldur er hann at vinna. H\u00f8vdi\u00f0 oman\u00e1 og ta\u00f0 mesta av h\u00e1lsinum er rey\u00f0br\u00fant. \u00c1 hv\u00f8rjum vanganum og ha\u00f0ani langt oman \u00e1 h\u00e1lsin er ein st\u00f3rur fagurt glitrandi gr\u00f8nur litur. Kroppurin er rondutur av f\u00ednum sv\u00f8rtum og hv\u00edtum strikum, og spegilin er bjart gr\u00f8nur. B\u00f8gan l\u00edkist mest villdunnuni, men hevur gr\u00f8nan spegil. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er ta\u00f0 sera sj\u00e1ldan at finna krikkantarrei\u00f0ur her \u00ed F\u00f8royum. Eggini eru n\u00f3gv, 8\u201410. D\u00fanungin er littur sum villdunnuungi. Rei\u00f0ri\u00f0 ger hon s\u00e6r alt\u00ed\u00f0 har, sum vatn er h\u00f8gligt at koma \u00ed.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dimmmorrey%C3%B0%20ont", "title": "Dimmmorrey\u00f0 ont", "text": "Dimmmorrey\u00f0 ont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas rubripes)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%A6lduont", "title": "Sn\u00e6lduont", "text": "Sn\u00e6lduont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas acuta)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teymont", "title": "Teymont", "text": "Teymont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas querquedula)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vongbl%C3%A1%20ont", "title": "Vongbl\u00e1 ont", "text": "Vongbl\u00e1 ont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas discors)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3nont", "title": "Sp\u00f3nont", "text": "Sp\u00f3nont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anas clypeata) er \u00e1 st\u00f8dd \u00edmillum krikkont og villdunnu. \u00cd ymisligum b\u00fanum, svimjandi ella fl\u00fagvandi, er nevi\u00f0 ey\u00f0s\u00fdnt, sp\u00f3nvaksi\u00f0 og st\u00f3rt. Sp\u00f3nont eigur \u00e1 nor\u00f0urh\u00e1lvi \u00ed temperera\u00f0a \u00f8kinum. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi eiga nakrar f\u00e1ar \u00ed \u00cdslandi \u00e1 grunnum sm\u00e1v\u00f8tnum, har n\u00f3gvur gr\u00f3\u00f0ur er. Eisini \u00ed Ytru Su\u00f0uroyggjum og Orknoyggjum. Sp\u00f3nont eigur sj\u00e1ldan \u00ed Hetlandi, og \u00ed F\u00f8royum er hon upp aftur tilvildarligari. Sp\u00f3nentur \u00ed \u00cdslandi og St\u00f3rabretlandi eru meginpartin flytifuglur, sum fer \u00ed vetrarvist sy\u00f0ri \u00ed Evropa. Vanligur fuglur \u00e1 vetri til d\u00f8mis \u00ed Orknoyggjum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8vu%C3%B0rey%C3%B0%20ont", "title": "H\u00f8vu\u00f0rey\u00f0 ont", "text": "H\u00f8vu\u00f0rey\u00f0 ont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aythya ferina)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tan%20Son%20Nhat%20Floghavn", "title": "Tan Son Nhat Floghavn", "text": "T\u00e2n S\u01a1n Nh\u1ea5t Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay qu\u1ed1c t\u1ebf T\u00e2n S\u01a1n Nh\u1ea5t) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Ho Chi Minh City, Vjetnam. Flogv\u00f8llurin er tann st\u00f8rsti \u00ed landinum og fevnir um 850 hektarar \u00ed mun til N\u1ed9i B\u00e0i Atlj\u00f3\u00f0a Floghavnina \u00ed Ha Noi og Da Nang Floghavnina \u00ed \u0110\u00e0 N\u1eb5ng \u00ed eru 650 hektarar til st\u00f8ddar. Floghavnin hevur kapasitet til 20 milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk um \u00e1ri\u00f0. Floghavnin er eisini tann st\u00f8rsta, t\u00e1 i\u00f0 hugt ver\u00f0ur eftir tali\u00f0 av fer\u00f0af\u00f3lki, i\u00f0 fer\u00f0ast um flogv\u00f8llin, \u00ed 2012 fer\u00f0a\u00f0ust 17.538.000 f\u00f3lk um flogv\u00f8llin, ta\u00f0 svarar til 46,6% av \u00f8llum fer\u00f0af\u00f3lkum i\u00f0 fer\u00f0ast vi\u00f0 flogfari \u00ed Vjetnam. Har eru tveir lendingarbreytir, i\u00f0 eru \u00e1vikavist 3.050 og 3.800 og lagdar vi\u00f0 betong.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "12883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsut%20tr%C3%B8llont", "title": "Helsut tr\u00f8llont", "text": "Helsut tr\u00f8llont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aythya collaris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtoygd%20ont", "title": "Hv\u00edtoygd ont", "text": "Hv\u00edtoygd ont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aythya nyroca)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8llont", "title": "Tr\u00f8llont", "text": "Tr\u00f8llont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aythya fuligula) er ein mi\u00f0alst\u00f3r kavont, sum vanliga er munin minni enn gr\u00e1b\u00f8ka. Steggin er ey\u00f0kendur \u00ed skreytb\u00fana, snj\u00f3hv\u00edtur um li\u00f0irnar og hevur langan topp \u00ed nakkanum. \u00d3likur gr\u00e1b\u00f8kutari ont er hann svartur \u00e1 bakinum. S\u00ed\u00f0summarb\u00fanin \u00e1 steggjanum l\u00edkist n\u00f3gv summarb\u00fananum \u00e1 b\u00f8guni, men t\u00e1 hevur steggin vanliga eitt sindur av nakkatoppinum. \u00cd summum f\u00f8rum er b\u00f8gan hv\u00edt vi\u00f0 nevr\u00f3tina ens og gr\u00e1b\u00f8kub\u00f8gan, men ikki so n\u00f3gv hv\u00edt sum hon.\n\nTr\u00f8llont eigur v\u00ed\u00f0a um \u00ed \u00f8llum nor\u00f0ara partinum \u00ed Evropa og Asia. Fleirista\u00f0ni \u00e1 oyggjunum eiga nakrar f\u00e1ar. Vanligt er, \u00ed flestu st\u00f8\u00f0um, at nakrar eru eftir um summari\u00f0, men um heysti\u00f0 flyta n\u00f3gvar su\u00f0ur til Bretsku Oyggjarnar. \u00c1 skotsku oyggjunum kunnu st\u00f3rir flokkar vera, serliga t\u00ed\u00f0liga um veturin, og t\u00e6r eru b\u00e6\u00f0i \u00far \u00cdslandi og av meginlandinum.\n\n\u2028Helsut tr\u00f8llont er amerikanskt slag, i\u00f0 s\u00e6st \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. Hon er ennisbrattari, og skallin er longur aftur \u00e1 nakkan. \u00c1 flogi l\u00edkjast tr\u00f8llont og gr\u00e1b\u00f8kut ont, t\u00ed b\u00e1\u00f0ar eru hv\u00edtar undir b\u00fakinum og hava hv\u00edta veingjarr\u00edpu.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1b%C3%B8kut%20ont", "title": "Gr\u00e1b\u00f8kut ont", "text": "Gr\u00e1b\u00f8kut ont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aythya marila) l\u00edkist n\u00f3gv tr\u00f8llont, i\u00f0 hvussu er, t\u00e1 i\u00f0 hon ber morrey\u00f0u b\u00fanarnar. Gr\u00e1b\u00f8ka eigur \u00ed nor\u00f0ara partinum \u00ed \u00fatbrei\u00f0slu\u00f8kinum hj\u00e1 tr\u00f8llont, men umframt eigur hon eisini \u00ed Nor\u00f0uramerika. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi er hon b\u00e6\u00f0i vetur og summar, har tr\u00f8llont er. Ein st\u00f3rur stovnur er \u00e1 v\u00f8tnum \u00ed \u00cdslandi. \u00c1 hinum oyggjunum \u00ed Atlantshavi eigur hon spj\u00f8dd, men har koma eisini geldfuglar. Um veturin flyta t\u00e6r flestu til Bretsku Oyggjarnar. \u00cd sundunum \u00ed Orknoyggjum til d\u00f8mis koma n\u00f3gvir vetrargestir, sum eisini koma av meginlandinum. \u00c1 flogi er torf\u00f8rt at skilja hana fr\u00e1 tr\u00f8llont. B\u00f8gan er meira hv\u00edt vi\u00f0 nevr\u00f3tina og hevur ofta lj\u00f3san blett aftan fyri eyga\u00f0. Steggin er t.d. gr\u00e1ur \u00e1 bakinum, tr\u00f8llantarsteggin svartur. Gr\u00e1b\u00f8kut ont hevur rundari h\u00f8vd og ikki topp.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86%C3%B0a", "title": "\u00c6\u00f0a", "text": "\u00c6\u00f0an (fr\u00f8\u00f0iheiti Somateria mollissima) er einasti fuglur av antarsl\u00f8gunum, sum n\u00f3gv er til av \u00ed F\u00f8royum. Steggin er nevndur \u00e6\u00f0ublikur, stundum bara blikur. Uppi \u00e1 h\u00f8vdinum er hann svartur, aftantil um vangarnar og ha\u00f0ani aftur um nakkan er hann vakurt bleikgr\u00f8nur, \u00e1 h\u00e1lsinum og bakinum mest hv\u00edtur. Bringan er bleikt reydlig, og \u00ed ne\u00f0ra er hann svartur. \u00c6\u00f0an, t. e. b\u00f8gan, er sm\u00e1flekkut av dimmum og bleikari br\u00fanum. Allar \u00e1rsins t\u00ed\u00f0ir s\u00edggja vit t\u00e6r liggja \u00ed st\u00f8rri ella minni flokkum fram vi\u00f0 strondini, stundum uppi \u00e1 sj\u00f3varklettunum, men mest \u00e1 floti. Gongulagi\u00f0 er tungt, og flogi\u00f0 \u2014 ja, oftast fl\u00fagva t\u00e6r so l\u00e1gt, at f\u00f8turnir klamsa eftir vatnskorpuni;ta\u00f0 s\u00e6r l\u00f3kut \u00fat, men helst munna t\u00e6r gera ta\u00f0 t\u00ed, at t\u00e1 n\u00fdta t\u00e6r f\u00f8turnar til at geva s\u00e6r meira fer\u00f0. Men so miki\u00f0 kringari eru t\u00e6r \u00e1 sj\u00f3num, svimja skj\u00f3tt og danda l\u00e6ttliga \u00e1 alduryggjunum, kava gj\u00f8gnum brotini og kunna taka s\u00e6r \u00e6ti fr\u00e1 botni \u00e1 30 favna d\u00fdpi. T\u00f3 d\u00e1mar teimum best at vinna ta\u00f0 \u00e1 grynri vatni, helst minni enn 5 favna. F\u00f8\u00f0i teirra er mest taral\u00fds, sm\u00e1krabbar, kr\u00e6klingar og a\u00f0rir l\u00edtlir skelfiskar. Stundum koma t\u00e6r upp vi\u00f0 einum st\u00f8rri krabba, sum t\u00e6r halda eftir a\u00f0rari kl\u00f3nni og berja ni\u00f0ur \u00ed vatnskorpuna, til beinini detta av honum. \n\nUm v\u00e1ri\u00f0 fara t\u00e6r at hugsa s\u00e6r um rei\u00f0ur. Best d\u00e1mar teimum fram vi\u00f0 sj\u00f3varstrondini, bara t\u00e6r har kunna f\u00e1a fri\u00f0. Ikki so f\u00e1ar fara langt inn \u00ed hagan, ja, summar h\u00f8gt upp \u00edmillum fj\u00f8ll. F\u00f3lk undrast ofta \u00e1, at t\u00e6r \u2014 sum ikki s\u00fdnast at orka so fr\u00e6\u00edt at fl\u00fagva, at t\u00e6r f\u00e1a f\u00f8turnar upp \u00far sj\u00f3num \u2014 vi\u00f0 s\u00ednum tunga og seinf\u00f8ra gongulag kunna rugga s\u00e6r ni\u00f0an hagar. Men kemur t\u00fa d\u00e1ttliga fram at rei\u00f0ri teirra, so f\u00e6rt t\u00fa at s\u00edggja, at t\u00e6r eru ikki so tungfloygdar. Og seint \u00e1 kv\u00f8ldi eru t\u00e6r mangar fer\u00f0ir s\u00e6ddar koma fl\u00fagvandi oman \u00far fj\u00f8llunum og hava sett seg \u00e1 sj\u00f3gvin, ivaleyst til at f\u00e1a s\u00e6r at eta. Sj\u00e1lvsagt fl\u00fagva t\u00e6r so ni\u00f0an aftur vi\u00f0, men ta\u00f0 er um h\u00e1dimmi\u00f0, so t\u00e1 svevur f\u00f3lk, heldur ikki er summarn\u00e1ttin so lj\u00f3s, at fl\u00fagvandi fuglur kennist uttan heilt n\u00e6r. Rei\u00f0ri\u00f0 er kl\u00e6tt vi\u00f0 mosa ella dey\u00f0agrasi. Eggini eru 4, stundum 5. Mj\u00fakt og l\u00fdtt liggja tey \u2014 \u00e6\u00f0an roytir d\u00fan av s\u00e6r sj\u00e1lvari til at hava uttan um tey, og t\u00e1 i\u00f0 hon fl\u00fdgur av, brei\u00f0ir hon d\u00fan afturyvir, so tey skulu ikki k\u00f3lna. \u00c6\u00f0a er sjaldsama spakur fuglur. Stundum eiga t\u00e6r har, sum n\u00f3gv f\u00f3lk gongur, og t\u00e1 kunna t\u00e6r vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini gerast so spakar, at tey kunna lyfta t\u00e6r av rei\u00f0rinum, taka d\u00fani\u00f0 og leggja t\u00e6r \u00e1 aftur. \u00c6\u00f0ud\u00fan er d\u00fdra-bar vara, og t\u00ed hava menn summsta\u00f0ni fri\u00f0l\u00fdst h\u00f3lmar og sker til \u00e6\u00f0uvarp, og kunna hava g\u00f3\u00f0a innt\u00f8ku av teimum. Fyrra partin \u00e1 sumri skifta blikarnir lit; eina t\u00ed\u00f0 er einki hv\u00edtt \u00e1 teimum uttan t\u00e6r st\u00f3ru fja\u00f0rarnar uppi \u00e1 veingjunum; og t\u00e1 teir so missa t\u00e6r, eru teir l\u00edkir \u00e6\u00f0uni.\n\nUngarnir ste\u00f0ga so at sig\u00e1 einki \u00ed rei\u00f0rinum. Teir eru fermir til f\u00f3ts, og sj\u00e1lvt teir, sum eru uppi millum fjalla, hava ikki langa t\u00ed\u00f0 um at vinna oman. H\u00f8gum homrum springa teir \u00fatav, og l\u00e6ttir sum eitt fja\u00f0ratyssi dala teir h\u00f3vliga ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0. Fr\u00e1 fyrst teir eru komnir \u00e1 sj\u00f3gv, eru teir at siga l\u00edka kringir at svimja og kava sum t\u00e6r gomlu. T\u00e1 i\u00f0 nakrar tamar dunnur b\u00f8la samt\u00ed\u00f0is uttan um ein hyl, s\u00e6st ta\u00f0, at summar vilja taka s\u00e6r fleiri ungar, enn t\u00e6r eiga og a\u00f0rar tykjast gla\u00f0ar vi\u00f0 at sleppa av vi\u00f0 s\u00ednar; sama man vera vi\u00f0 \u00e6\u00f0unum, t\u00ed summar s\u00edggjast vi\u00f0 sjey \u2014 \u00e1tta ungum, summar bara vi\u00f0 einum. Ikki er leingi, til ung-arnir eru vaksnir, og t\u00e1 l\u00edkjast teir allir n\u00f3gv \u00e6\u00f0unum; men t\u00e1 i\u00f0 l\u00ed\u00f0ur \u00fat \u00e1 heysti\u00f0, er l\u00e6tt at kenna teir ungu blikarnar fr\u00e1, t\u00ed t\u00e1 eru teir bringuhv\u00edtir. Og n\u00fa eru teir gomlu blikarnir komnir \u00ed s\u00edn skreytiliga b\u00fana, sum teir bera n\u00e6stan alt \u00e1ri\u00f0. Ta\u00f0 er hugnalig sj\u00f3n at s\u00edggja sm\u00e1flokkarnar av gomlum og ungum, blikum og b\u00f8gum floytandi s\u00e6r fram vi\u00f0 landi og hoyra teirra bl\u00eddliga \"ov ov\" og \"gogg gogg gogg\" \u00ed t\u00ed l\u00fdggja ve\u00f0rinum \u2014 eitt av pr\u00fd\u00f0um F\u00f8royalands.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n  Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86%C3%B0ukongur", "title": "\u00c6\u00f0ukongur", "text": "\u00c6\u00f0ukongur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Somateria spectabilis) er til st\u00f8ddar sum \u00e6\u00f0a, ella heldur minni. Blikurin er ennt\u00e1 vakrari enn \u00e6\u00f0ublikur. Nevi\u00f0 er fagurt reytt vi\u00f0 einum h\u00f8gum rey\u00f0gulum kj\u00f8li upp m\u00f3t pannuni, vangarnir skyggja bjart gr\u00f8nir. H\u00e1lsur, her\u00f0ar og bringa eru hv\u00edt; annars er hann mest svartur. B\u00f8gan l\u00edkist n\u00f3gv \u00e6\u00f0u. \u00c6\u00f0ukongur eigur einans \u00ed nor\u00f0astu kuldalondum. Um veturin kann hann sl\u00f8\u00f0ast longur su\u00f0ur, sum til Su\u00f0urgr\u00f8nlands og \u00cdslands, sera sj\u00e1ldan til F\u00f8royar.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8vu%C3%B0hv%C3%ADt%20%C3%A6%C3%B0a", "title": "H\u00f8vu\u00f0hv\u00edt \u00e6\u00f0a", "text": "H\u00f8vu\u00f0hv\u00edt \u00e6\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Polysticta stelleri)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brimont", "title": "Brimont", "text": "Brimont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Histrionicus histrionicus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93gvella", "title": "\u00d3gvella", "text": "\u00d3gvella (fr\u00f8\u00f0iheiti - Clangula hyemalis), summsta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum nevnd \u00f3gv\u00f8lla, er ofta at s\u00edggja um veturin; \u00e1 halvar\u00f0s\u00f8ku fer hon, men ta\u00f0 hendir seg at s\u00edggja onkra um summari\u00f0, men eingin veit hana hava \u00e1tt \u00ed F\u00f8royum. Steggin, t\u00e1 i\u00f0 hann er fullb\u00fagvin, er ey\u00f0kendur, t\u00ed hann er so n\u00f3gv flekkutur \u00e1 h\u00f8vdi og h\u00e1lsi, mest hv\u00edtur vi\u00f0 gr\u00e1um og sv\u00f8rtum og br\u00fanum litum her og har. Bringa og bak eru sv\u00f8rt, b\u00fakurin hv\u00edtur. Aftur \u00far velinum hevur hann tv\u00e6r avbara langar svartar fja\u00f0rar. B\u00f8gan er eisini flekkut um h\u00f8vur og h\u00e1ls, br\u00fan um bak og bringu. B\u00e6\u00f0i hava tey ein rey\u00f0an lit frammarlaga \u00e1 nevinum. Ungfuglurin l\u00edkist mest b\u00f8guni; men hann skiftir lit mangar fer\u00f0ir, \u00e1\u00f0renn hann f\u00e6r s\u00edn r\u00e6tta br\u00fana, \u2014 kennist t\u00f3 alt\u00ed\u00f0 v\u00e6l av t\u00ed, at \u00f3gvella er minst av \u00f8llum antarsl\u00f8gum, her \u00e1 sj\u00f3num s\u00edggjast. Eisini hon eigur nor\u00f0uri \u00ed kuldalondunum Svalbar\u00f0i, Gr\u00f8nlandi og \u00cdslandi.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolont", "title": "Kolont", "text": "Kolont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Melanitta nigra)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nakkahv%C3%ADt%20kolont", "title": "Nakkahv\u00edt kolont", "text": "Nakkahv\u00edt kolont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Melanitta perspicillata) er nor\u00f0uramerikanskt slag, eigur vi\u00f0 \u00e1ir og v\u00f8tn, har tr\u00f8 vaksa spj\u00f8dd. T\u00e1 i\u00f0 b\u00fat\u00ed\u00f0in er av, er nakkahv\u00edt kolont \u00ed sm\u00e1flokkum vi\u00f0 strendurnar sunnan fyri b\u00fasta\u00f0in. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi er heilt l\u00edti\u00f0 til av henni, men s\u00e6st t\u00f3 javnan. \u00cd F\u00f8royum og \u00cdslandi er hon mest s\u00e6dd t\u00ed\u00f0liga um summari\u00f0 og v\u00e1ri\u00f0, men sy\u00f0ri, \u00ed Onglandi og \u00cdrlandi, mest um veturin.\u2028\u2028\n\nNakkahv\u00edt kolont er \u00e1 st\u00f8dd n\u00f8kulunda sum kolont, men serliga h\u00f8vur og nev eru eitt sindur f\u00f8rari. Hon tykist tyngri \u00e1 s\u00e6r enn kolont. Veruliga kann hon tykjast ikki so \u00f3l\u00edk \u00e6\u00f0u. Nevi\u00f0 \u00e1 fullb\u00fana steggjanum er sermerkt, skr\u00fdtt gult og reytt. Umframt hevur hann ey\u00f0s\u00fdndan hv\u00edtan blett \u00ed nakkanum og \u00ed pannuni. Sum kolont, men er \u00farl\u00edk t\u00ed n\u00e6r skyldu spegilsontini, hevur nakkahv\u00edt kolont ikki spegil. Hetta er gott ey\u00f0kenni \u00e1 b\u00f8guni. Umframt nevskapi\u00f0 g\u00e1ar t\u00fa eisini um st\u00f3rar lj\u00f3sar blettir \u00e1 vangunum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spegilsont", "title": "Spegilsont", "text": "Spegilsont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Melanitta fusca)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendsk%20s%C3%BAgont", "title": "\u00cdslendsk s\u00fagont", "text": "\u00cdslendsk s\u00fagont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Bucephala islandica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAgont", "title": "S\u00fagont", "text": "S\u00fagont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Bucephala clangula)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toppont", "title": "Toppont", "text": "Toppont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Mergus serrator), eisini kalla\u00f0 stikkont, sagont ella tannont, hevur langt og kl\u00e6nt nev, so kl\u00e6nt, at r\u00edpur f\u00e1a ikki veri\u00f0 inni \u00ed t\u00ed, og har eru so sp\u00edskar taggur \u00ed sta\u00f0in. Steggin er sera skj\u00f3rutur. H\u00f8vdi\u00f0 og ovasta \u00e1 h\u00e1lsinum er svart vi\u00f0 sterkum gr\u00f8num d\u00e1mi, h\u00e1lsurin ni\u00f0ari hv\u00edtur, bringan br\u00fan vi\u00f0 sv\u00f8rtum blettum. Annars er hann mest flekkutur av hv\u00edtum og sv\u00f8rtum og gr\u00e1um. S\u00ed\u00f0urnar eru gr\u00e1skj\u00f3nv utar og b\u00fakurin hv\u00edtur. B\u00f8gan er mest morflekkut, men vi\u00f0 hv\u00edtum litum \u00e1 veingjunum og hv\u00edt \u00ed ne\u00f0ra. B\u00e6\u00f0i steggin og b\u00f8gan hava ein st\u00f3ran topp aftur \u00far nakkanum. Um summari\u00f0 l\u00edkist steggin b\u00f8guni. \n\nToppontin eigur her og har \u00ed F\u00f8royum, stundum n\u00e6rindis sj\u00f3num, stundum \u00ed t\u00edl\u00edkum st\u00f8\u00f0um sum villdunna. Eggini eru fyri ta\u00f0 mesta 8-10, hendir seg upp til 12. Ungarnir eru rey\u00f0br\u00fanir um vangar og h\u00e1ls, annars morflekkutir oman\u00e1, hv\u00edtir \u00ed ne\u00f0ra. Um samd\u00f8gur gamlir fara teir \u00far rei\u00f0rinum, og ta\u00f0 er \u00f3tr\u00faligt, hvat eitt so l\u00edti\u00f0 kann vera raskt og kringt. Alin h\u00f8gar bakkar fara teir uppfyri vi\u00f0 eitt hopp, og so skj\u00f3tt teir eru komnir \u00ed \u00e1nna, duga teir at kava og taka s\u00e6r ma\u00f0kapirrur. Men \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum ver\u00f0a teir ikki gamlir, mamman fer til sj\u00f3s vi\u00f0 teimum, og har s\u00edggjast tey, um enn \u00f3t\u00f8tt, allan veturin. Floygdir ungar eru littir sum b\u00f8gan.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tannont", "title": "Tannont", "text": "Tannont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Mergus merganser)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tonut%20skarvsont", "title": "Tonut skarvsont", "text": "Tonut skarvsont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oxyura jamaicensis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8vu%C3%B0hv%C3%ADt%20skarvsont", "title": "H\u00f8vu\u00f0hv\u00edt skarvsont", "text": "H\u00f8vu\u00f0hv\u00edt skarvsont (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oxyura leucocephala)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elton%20John", "title": "Elton John", "text": "Sir Elton Hercules John (veruliga navn: Reginald Kenneth Dwight; f. 25. mars 1947) er bretskur klaversp\u00e6lari, singer/songwriter og t\u00f3naskald. Elton hevur m.a. vunni\u00f0 fimm Grammy vir\u00f0isl\u00f8nir, eina Academy, eina Golden Globe og eina Tony vir\u00f0isl\u00f8n. Hann hevur selt meiri enn 450 milli\u00f3nir av \u00fatg\u00e1vum, og er ein av t\u00f3nleikarunum \u00ed heiminum, sum hava kl\u00e1ra\u00f0 seg best. \n\nRolling Stones s\u00f8gdu \u00ed 2004 Elton John vera nummar 49 \u00e1 listanum yvir 100 teir m\u00e6tastu t\u00f3nleikararnar \u00ed s\u00f8guni.\n\nBakgrund \n\nUppv\u00f8ksturin hj\u00e1 Eltoni var ikki alt\u00ed\u00f0 l\u00e6ttur. P\u00e1pi hansara, Stanley Dwight, hev\u00f0i ongan \u00e1huga fyri soninum og var sj\u00e1ldan heima. T\u00e1 tey v\u00f3ru saman, skelda\u00f0ust foreldrini hj\u00e1 Elton meginpartin av t\u00ed\u00f0ini. Ta\u00f0 v\u00f3ru mamman og omman hj\u00e1 Elton, sum m\u00e1ttu uppdraga hann. \n\nElton l\u00e6rdi \u00e1 Pinner Wood Junior School, Reddiford School og Pinner County Grammar School. Men t\u00e1 hann var seytjan, gav hann sk\u00falan upp fyri at fara \u00e1 GCE A Level og fylgja dreymi s\u00ednum um at f\u00e1a eina yrkislei\u00f0 \u00ed t\u00f3nleikinum. \n\nH\u00f3ast p\u00e1pi Elton sj\u00e1lvur hev\u00f0i n\u00f3gv vi\u00f0 t\u00f3nleik at gera, royndi hann, t\u00e1 Elton av \u00e1lvara f\u00f3r at umhugsa eina framt\u00ed\u00f0 sum t\u00f3nleikari, at st\u00fdra soninum m\u00f3ti eini meiri vanligari yrkislei\u00f0. \n\nLongu fr\u00e1 barnsbeini av var ta\u00f0 ey\u00f0s\u00e6\u00f0, at Elton hev\u00f0i serliga gott oyra fyri t\u00f3nleiki. Hann byrja\u00f0i sum 3 \u00e1ra gamal at sp\u00e6la klaver. Sum sjey \u00e1ra gamal fekk hann \u00e1 fyrsta sinni undirv\u00edsing \u00ed klaveri. Elton hevur fingist vi\u00f0 t\u00f3nleik n\u00e6stan alt l\u00edvi\u00f0.\n\nBretar\nT\u00f3nleikarar"}
{"id": "12930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katy%20Perry", "title": "Katy Perry", "text": "Katy Perry (f\u00f8dd 25. oktober 1984 \u00ed Santa Barbara, Kalifornia) er ein amerikanskur popp-sangari. Hon var\u00f0 f\u00f8dd 25. oktober \u00ed 1984 og var\u00f0 av uppruna nevnd Katheryn Elizabeth Hudson. Katy Perry, sum er vor\u00f0in sk\u00fdrd at vera eitt av st\u00f3ru sexsymbolunum innan popp, hevur \u00e1\u00f0ur hertiki\u00f0 t\u00f3nleikaheimin og n\u00e1ttklubbarnar vi\u00f0 landapl\u00e1gum sum \"I Kissed A Girl\" og \"Hot N Cold\". Hon er n\u00fa aftur at finna \u00e1 ovastu r\u00f3k \u00e1 ymsum hittlistum \u00ed heimlandinum, USA. \n\nStaklagi\u00f0 \"Californina Curls\" liggur ovast \u00e1 amerikanska hittlistanum Hot 100, sum savnar talgildu s\u00f8luna, og hvussu ofta lagi\u00f0 ver\u00f0ur sp\u00e6lt \u00ed \u00fatvarpinum. \u00cd USA er lagi\u00f0 tiki\u00f0 ni\u00f0ur fleiri enn 350.000 fer\u00f0ir. Perry seg\u00f0i vi\u00f0 \"California Curls\" at sangurin var eitt beinlei\u00f0is aftursvar til \"Empire State Of Mind\" hj\u00e1 Jay-Z. Hesin sangurin fagnar New York. Lagi\u00f0 hj\u00e1 Perry fagnar hinvegin Kalifornia, sum er heim hennara. \n\nSamb\u00e6rt Daily Mail sigur Katy Perry solei\u00f0is um sj\u00f3nbandi\u00f0: \n\n- \"Eg havi gj\u00f8rt av, at okkum t\u00f8rva\u00f0i at svara aftur. Eg ynski, at f\u00f3lk skulu f\u00e1a hug at keypa s\u00e6r fer\u00f0ase\u00f0lar til Kalifornina, fyrstu fer\u00f0 tey hoyra ta\u00f0\". \n\nLagi\u00f0 er partur av fl\u00f8guni \"Teenage Dream\", sum kom \u00fat 23. august 2010. Ta\u00f0 var t\u00f3 sj\u00f3nbandi\u00f0 til lagi\u00f0, sum fekk st\u00f8rsta uppmerksemi, orsaka\u00f0 av meira ella minni nakna kroppinum hj\u00e1 Kate.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "12942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1kur", "title": "V\u00e1kur", "text": "V\u00e1kur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Buteo)\n\nSlag \n Buteo\n Buteo buteo (M\u00fasv\u00e1kur)\n Buteo lagopus (Fjallv\u00e1kur) \n Buteo lagopus sanctijohannis (Amerikanskur fjallv\u00e1kur)\n\n Pernis\n Pernis apivorus (B\u00fdv\u00e1kur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1s", "title": "G\u00e1s", "text": "G\u00e1s (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anser & Branta spp.)\n\nSl\u00f8g \nAnser\nAnser albifrons (Korng\u00e1s)\nAnser anser (Gr\u00e1g\u00e1s)\nAnser brachyrhynchus (\u00cdslandsg\u00e1s)\nAnser caerulescens (Snj\u00f3g\u00e1s)\nAnser erythropus (Ennihv\u00edt g\u00e1s)\nAnser fabalis (Ekrug\u00e1s)\nBranta\nBranta bernicla (Helsig\u00e1s)\nBranta canadensis (\u00d8shv\u00edt g\u00e1s)\nBranta leucopsis (Brandg\u00e1s)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nAnseriformes"}
{"id": "12950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BDv%C3%A1kur", "title": "B\u00fdv\u00e1kur", "text": "B\u00fdv\u00e1kur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pernis apivorus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar"}
{"id": "12952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oprah%20Winfrey", "title": "Oprah Winfrey", "text": "Oprah Gail Winfrey (f\u00f8ddur 29. januar 1954 \u00ed Mississippi) er t\u00ed\u00f0um nevnd drotningin innan sonevndar \"talkshow\" sendingar. \n\nAmerikanska bla\u00f0i\u00f0 Forbes ger hv\u00f8rt \u00e1r ein lista yvir heimsins mest m\u00e1ttmiklu stj\u00f8rnur. Og \u00ed 2010 er ta\u00f0 Oprah Winfrey, sum vi\u00f0 eini innt\u00f8ku \u00e1 1.9 milliardir kr\u00f3nur liggur ovast \u00e1 listanum. Winfrey var eisini fremst \u00e1 listanum \u00ed 2007 og 2008, men seinasta \u00e1r var\u00f0 hon yvirh\u00e1la\u00f0 av Angelinu Jolie.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "12953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falkur", "title": "Falkur", "text": "Falkar (fr\u00f8\u00f0iheiti - Falco) eru grammastu rovfuglar. N\u00f3gv eru sl\u00f8gini, t.d. vei\u00f0ifalkur, smiril og tornfalkur, og flestu liva einans av fugli, sum teir taka \u00ed flognum. Teir fl\u00fagva \u00f3f\u00f8ra skj\u00f3tt, hartil eru teir knappir \u00ed vendini. Nevkr\u00f3kurin er st\u00f3rur, og aftan fyri hann hava teir hv\u00f8rjumegin ein brodd sum eina sagtonn til at skr\u00e6\u00f0a sundur vi\u00f0. Falkur livir \u00ed einb\u00fdli og tolir ikki a\u00f0rar falkar n\u00e6r hj\u00e1 s\u00e6r.\n\nSlag \n Smyril\n Falco naumanni (Rey\u00f0smyril)\n Falco tinnunculus (Gr\u00fdtissmyril)\n Falco vespertinus (Kv\u00f8ldsmyril)\n Falco subbuteo (V\u00e1kasmyril)\n Falco columbarius (Smyril)\n\n Falkur\n Falco rusticolus (Vei\u00f0ifalkur)\n Falco peregrinus (Fer\u00f0afalkur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heykur", "title": "Heykur", "text": "Heykar (fr\u00f8\u00f0iheiti - Accipiter) l\u00edkjast falkum b\u00e6\u00f0i \u00ed st\u00f8dd og \u00fatsj\u00f3nd, men teir hava onga \u00bbtonn\u00ab \u00e1 nevinum, og veingir teirra eru kubbutari. Sl\u00f8gini eru n\u00f3gv. Tvey av teimum hava komi\u00f0 villandi til F\u00f8royar, men sera sj\u00e1ldan; tey eru l\u00edti\u00f0 minni enn vei\u00f0ifalkur, \u00e1 liti mest dimmbr\u00fan, men steggin av \u00f8\u00f0rum slagnum er lj\u00f3sgr\u00e1ur oman\u00e1. Heykar hava \u00e1\u00f0ur \u00ed t\u00ed\u00f0ini somulei\u00f0is sum vei\u00f0ifalkar veri\u00f0 n\u00fdttir til at taka fugl vi\u00f0.\n\nSlag \nAccipiter \nAccipiter nisus (Spurvaheykur)\nAccipiter gentilis (H\u00f8snaheykur)\n\nCircus \nCircus cyaneus (Fenheykur)\nCircus macrourus (Hei\u00f0aheykur)\nCircus pygargus (Bl\u00e1heykur)\nCircus aeruginosus (Blotaheykur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gle%C3%B0a", "title": "Gle\u00f0a", "text": "Gle\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Milvinae & Elaninae)\n\nSlag  \n\n  Elaninae\n Elanus\n Elanus caeruleus \n Elanus axillaris \n Elanus leucurus\n Elanus scriptus\n Chelictinia\n Chelictinia riocourii\n Machaerhamphus\n Machaerhamphus alcinus\n Gampsonyx\n Gampsonyx swainsonii\n Elanoides\n Elanoides forficatus\n\n Milvinae\n Harpagus\n Harpagus bidentatus\n Harpagus diodon\n Ictinia\n Ictinia mississippiensis\n Ictinia plumbea\n Rostrhamus\n Rostrhamus sociabilis\n Helicolestes\n Helicolestes hamatus \n Haliastur\n Haliastur sphenurus\n Haliastur indus\n Milvus\n Milvus milvus\n Milvus (milvus) fasciicauda \n Milvus migrans (Svartgle\u00f0a)\n Milvus (migrans) lineatus\n Milvus (migrans) aegyptius\n Lophoictinia\n Lophoictinia isura\n Hamirostra\n Hamirostra melanosternon\n\nPerninae\n Leptodon cayanensis\n Leptodon forbesi\n Chondrohierax uncinatus\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar \nFalconiformes"}
{"id": "12958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98rn", "title": "\u00d8rn", "text": "\u00d8rn (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aquila etc. spp.) er st\u00f3rur r\u00e1nfuglur av heyka\u00e6tt. Ein tann st\u00f8rsti og tignarligasti r\u00e1nfuglurin er avstral\u00f8rnin vi\u00f0 s\u00ednum s\u00fdlda veli. Flogi\u00f0 er 2,5 m.\n\nSlag \n\n Aquila chrysaetos (Konga\u00f8rn)\n Hieraaetus pennatus (Velbr\u00fan \u00f8rn) \n Haliaeetus albicilla (Hav\u00f8rn)\n Pandion haliaetus (Fiski\u00f8rn)\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teitur%20Tausen", "title": "Teitur Tausen", "text": "Teitur Tausen (f\u00f8ddur 27. mars 1991 \u00ed Porkeri) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, verjuleikari, sum sp\u00e6ldi vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy \u00ed 2010 \u00ed Vodafonedeildini og 2011 \u00ed 1. deild, s\u00ed\u00f0an flutti hann til Sv\u00f8r\u00edkis at arbei\u00f0a og sp\u00e6ldi t\u00ed ikki vi\u00f0 \u00ed 2012. Hann gj\u00f8rdi 4 m\u00e1l fyri FC Su\u00f0uroy \u00ed 2011. \u00cd 2010 skora\u00f0i hann 2 m\u00e1l fyri FC Su\u00f0uroy \u00ed Vodafonedeildini, ta\u00f0 var \u00ed Havn \u00ed dystinum m\u00f3ti HB, sum enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 4-4,tann dysturin var\u00f0 sp\u00e6ldur 1. apr\u00edl 2010 og s\u00ed\u00f0an m\u00f3ti B71. Teitur hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 vaksnamanna deildini VB/Sumba \u00ed 2007-2009, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 dreingjadeildunum hj\u00e1 sama felag.\n\n\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot 2008 \nTeitur var\u00f0 kosin \"\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot 2008\" hj\u00e1 VB/Sumba. Teitur var t\u00e1 17 \u00e1ra gamal og sp\u00e6ldi oftast sum vinstri bakkur. \u00cd heystfr\u00edt\u00ed\u00f0ini sama \u00e1ri\u00f0 var hann til royndarvenjing hj\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum Br\u00f8ndby \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\n Soccerandequipment.com\n Faroesoccer.com\n Sudurras1.com\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n FCSuduroy.com. \n\nTausen, Teitur\nTausen, Teitur\nFC Su\u00f0uroy leikarar"}
{"id": "12962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Suni%20%C3%BAr%20H%C3%B8rg", "title": "Suni \u00far H\u00f8rg", "text": "Suni \u00far H\u00f8rg (f\u00f8ddur 24. desember 1982 \u00ed Sumba) er ein f\u00f8royskur timburma\u00f0ur og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum verjuleikari til hann var \u00fati fyri einari sera \u00e1lvarsamari arbei\u00f0svanlukku.\n\nYvirlivdi arbei\u00f0svanlukku \n\nSuni \u00far H\u00f8rg sp\u00e6ldi vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy tey seinastu \u00e1rini av f\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0ini. Hann var eisini partur av h\u00f3pinum \u00ed 2014, men n\u00e1ddi ikki at sp\u00e6la nakran dyst ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0, t\u00ed tann 28. mars 2014 var hann \u00fati fyri einari sera \u00e1lvarsligari arbei\u00f0svanlukku \u00ed Havn, har hann arbeiddi sum handverkari. Hann datt ni\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum taki \u00e1 bygninginum, i\u00f0 hann og a\u00f0rir umv\u00e6ldu, hann datt uttan at hava koyrt trygdarl\u00ednuna \u00e1, i\u00f0 annars var eitt krav. Hann skuldi bara l\u00edka. Falli\u00f0 var \u00e1 9,70 metrar og hann datt ni\u00f0ur \u00e1 betongg\u00f3lv. Hann seg\u00f0i \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini Viljin til l\u00edvi\u00f0, i\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg um hann og tveir a\u00f0rar ungar f\u00f8royingar, at hann hugsa\u00f0i t\u00e1, at hetta var ta\u00f0, hetta var endin, hann n\u00e1ddi at taka armarnar fyri andliti\u00f0 og so misti hann viti\u00f0.\n\n\u00c1 sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed Reykjav\u00edk \nSuni vakna\u00f0i upp aftur \u00ed einari sj\u00fakrasong \u00ed Reykjav\u00edk, hagar hann var\u00f0 sendur vi\u00f0 flogfari. Hann l\u00e1 innlagdur longi, men er so vi\u00f0 og vi\u00f0 komin n\u00f8kulunda fyri seg aftur, t\u00f3 hevur hann mist st\u00f3ran part av sj\u00f3nini. Hann kl\u00e1rar seg t\u00f3 sj\u00e1lvur, b\u00fdr fyri seg sj\u00e1lvan og gongur runt vi\u00f0 blindastavi. Mamma hansara, Majbritt \u00far H\u00f8rg, greiddi fr\u00e1 \u00ed sendingini, at ein f\u00f8royskur l\u00e6kni hev\u00f0i handla\u00f0 skj\u00f3tt og bora\u00f0 hol \u00ed skallan \u00e1 Suna, so tr\u00fdsti\u00f0 ikki gj\u00f8rdist ov st\u00f3rt. Suni fekk at vita seinni \u00ed \u00cdslandi, at um l\u00e6knin ikki hev\u00f0i gj\u00f8rt ta\u00f0, so hev\u00f0i Suni doy\u00f0 \u00e1\u00f0renn hann n\u00e1ddi at koma til \u00cdslands. Hann l\u00e1 uttan vit \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum \u00ed Reykjav\u00edk \u00ed tv\u00e6r vikur. Hann hev\u00f0i broti\u00f0 b\u00e6\u00f0i kj\u00e1lkabeinini, b\u00e6\u00f0i hondli\u00f0ini, b\u00e1\u00f0ar armarnar, h\u00f8gra alb\u00f3gva og tr\u00fd rivjabein, hann bl\u00f8ddi \u00far lungunum og \u00far livrini. Beinagrindin rundan um h\u00f8gra eyga var \u00ed kn\u00fasi og ein splint hagani kvetti sj\u00f3nsnervuna, so hann gj\u00f8rdist blindur \u00e1 h\u00f8gra eyga. \u00d8ll pannan var kn\u00fast inn og hann hev\u00f0i fimm kraniubrot. N\u00f8sin brotna\u00f0i, men ta\u00f0 var ikki fyrstu fer\u00f0 men 13. fer\u00f0, seg\u00f0i Suni \u00ed sendingini. Suni seg\u00f0i skemtandi, at hann hev\u00f0i fingi\u00f0 77 stykkir av titanium sett inn ymsasta\u00f0ni \u00ed kroppinum, har i\u00f0 hann hev\u00f0i beinbrot, so n\u00fa var hann eitt r\u00e6ttuligt puslisp\u00e6l. Hann er blindur \u00e1 h\u00f8gra eyga og hevur kikarasj\u00f3n \u00e1 vinstra eyga og s\u00e6r umlei\u00f0 5-6% vi\u00f0 t\u00ed.\n\nTil arbei\u00f0is aftur \nSuni hevur veri\u00f0 \u00e1 blindastovni \u00ed Danmark, har hann hevur l\u00e6rt at kl\u00e1ra seg \u00ed gerandisdegnum. Minni enn eitt \u00e1r eftir vanlukkuna f\u00f3r Suni til arbei\u00f0is aftur hj\u00e1 B\u00fasetri. Hann kom \u00ed arbei\u00f0sroynd i\u00f0 fyribils var 20 t\u00edmar um vikuna, og 1. apr\u00edl 2016 var\u00f0 hann settur \u00ed fast starv sum timburma\u00f0ur. Hann seg\u00f0i \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 \u00fatvarpssendingina G\u00f3\u00f0an morgun F\u00f8royar tann 6. apr\u00edl 2016, at ta\u00f0 gekk n\u00f3gv betri n\u00fa vi\u00f0 at meta um fr\u00e1st\u00f8\u00f0u, enn ta\u00f0 gj\u00f8rdi \u00ed fyrstani eftir vanlukkuna. Hann seg\u00f0i, at hann var sera gla\u00f0ur fyri starvi\u00f0 sum timburma\u00f0ur. Hann hev\u00f0i valt at s\u00edggja tey positivu tingini \u00ed l\u00edvinum og at fegnast um ta\u00f0, i\u00f0 hann s\u00e1 sum sigrar \u00ed dagligdegnum. Spurdur um, hvar hann hev\u00f0i positiva lyndi\u00f0 fr\u00e1, seg\u00f0i hann at ta\u00f0 var fr\u00e1 mammu s\u00edni, Majbritt \u00far H\u00f8rg, i\u00f0 alt\u00ed\u00f0 ella n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 var gla\u00f0 og l\u00f8tt \u00ed sinni.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0in \nSuni sp\u00e6ldi vi\u00f0 fel\u00f8gunum \u00ed sunnaru helvt av Su\u00f0uroynni fr\u00e1 t\u00ed at hann var sm\u00e1drongur til hann gavst \u00ed 2014, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 2009, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 B36 \u00ed eitt h\u00e1lvt \u00e1r. Fel\u00f8gini Sumba og VB l\u00f8gdu saman \u00ed 2005 til VB/Sumba. Suni sp\u00e6ldi vi\u00f0 tey tr\u00fd \u00e1rini 2005-2008, og so aftur fr\u00e1 august 2009 til 2014. T\u00e1 Suni \u00far H\u00f8rg kom su\u00f0ur aftur at sp\u00e6la vi\u00f0 VB/Sumba eftir summarst\u00f8\u00f0gin \u00ed 2009, skriva\u00f0i Su\u00f0uroyarportalurin, at Suni til t\u00e1 hev\u00f0i sp\u00e6lt 95 landskappingardystir fyri VB/Sumba og skora\u00f0 3 m\u00e1l.\n\n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Faroesoccer s\u00e6st, at Suni hevur sp\u00e6lt 123 dystir \u00ed bestu deildini hj\u00e1 monnum, 134 dystir \u00ed 1. deild, 10 \u00ed 2. deild og 25 dystir \u00ed steypakappingini.\n\n 2010-2014 FC Su\u00f0uroy\n 2009 (aug.-okt.) VB/Sumba\n 2009 (jan.-juli) B36\n 2005-2008 VB/Sumba\n 2001-2004 Sumba\n\n\u00c1rsins leikari 2008 hj\u00e1 VB/Sumba \nSuni \u00far H\u00f8rg var\u00f0 valdur til \u00c1rsins leikara hj\u00e1 VB/Sumba (sum n\u00fa eitur FC Su\u00f0uroy) \u00e1 \u00e1rsveitsluni \u00ed oktober 2008. \u00cd grundgevingini fyri henda hei\u00f0ur var\u00f0 m.a. sagt, \"...at hann \u00ed \u00e1r hevur st\u00fdrt verjuni v\u00e6l og v\u00edst str\u00ed\u00f0svilja sum f\u00e1ur...\" Suni fekk handa\u00f0 eitt steyp fr\u00e1 felagnum.\n\nKeldur \n\n Zerozerofootball.com\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n FCSuduroy.com. \n Vangamynd av Suna \u00far H\u00f8rg \u00e1 FaroeSoccer.com\n Busetur.fo\n\nH\u00f8rg, Suni \u00far\nH\u00f8rg, Suni \u00far\nFC Su\u00f0uroy leikarar"}
{"id": "12964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartgle%C3%B0a", "title": "Svartgle\u00f0a", "text": "Svartgle\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Milvus migrans)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hav%C3%B8rn", "title": "Hav\u00f8rn", "text": "{{Flokkingarboks\n| litur                       = pink\n| navn                        = Hav\u00f8rn\n| st\u00f8\u00f0a                       = LC\n| mynd                        = Haliaeetus albicilla LC0194.jpg\n| r\u00edki                        = Animalia\n| ra\u00f0                         = Chordata\n| flokkur                     = Aves\n| r\u00f8\u00f0                         = Falconiformes\n| familja                     = Accipitridae\n| \u00e6tt                         = Haliaeetus\n| slag                        = 'H. albicilla| flokkingarnavn              = Haliaeetus albicilla| flokkingarnavn_serfr\u00f8\u00f0ingur = (Linnaeus, 1758)\n}}\n\nHav\u00f8rn (fr\u00f8\u00f0iheiti - Haliaeetus albicilla'') hevur naka\u00f0 minni kropp enn svanur, men n\u00f3gv longri flog, h\u00e1lvan tri\u00f0ja metur. Hon er mest br\u00fan \u2014 t\u00e6r gomlu hava hv\u00edtt vel; f\u00f8turnir eru s\u00f3lgulir. Hon eigur \u00ed fjallalondum, Noregi og Sv\u00f8r\u00edki, ikki s\u00f8rt \u00e1 \u00cdslandi \u2014 alt\u00ed\u00f0 n\u00e6r vi\u00f0 sj\u00f3gv ella v\u00f8tn ella st\u00f3rar \u00e1ir. Sum allur rovfuglur heldur hon seg mest einsam\u00f8ll ella saman \u00ed p\u00f8rum. F\u00f8\u00f0in er mest fiskur og fuglur. H\u00f8gt \u00ed lofti sveimar hon spakuliga um og skimast; s\u00e6r hon t\u00e1 fisk uppi undir vatnskorpuni, stoytir hon s\u00e6r ni\u00f0ur og tekur hann \u00ed kl\u00f8rnar. Tey fuglasl\u00f8g, sum fara \u00e1 flog, letur hon vera \u00ed fri\u00f0; men teir, i\u00f0 kava, eyglei\u00f0ir hon, til teir koma upp; eru teir knappir undir aftur, kunna teir sleppa einar tv\u00e6r fer\u00f0ir; men eina fer\u00f0 mugu teir ste\u00f0ga til at anda, og t\u00e1 hevur hon kl\u00f8rnar \u00ed teimum, og fl\u00fdgur so burt at eta teir. \u00c1 landi drepur hon ikki n\u00f3gv anna\u00f0 enn harur og r\u00fdpur. Dey\u00f0sey\u00f0a og onnur r\u00e6 \u00e1 sj\u00f3gv ella landi d\u00e1mar henni v\u00e6l. Har sum hon eigur, hevur ta\u00f0 hent seg, at hon hevur tiki\u00f0 l\u00edtil b\u00f8rn, so s\u00f8gnin um \u00f8rnina \u00ed Tindh\u00f3lmi er v\u00e6l tr\u00falig.\n\nRei\u00f0ri\u00f0 er oftast \u00ed h\u00f8gum homrum, \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rt, sum favn breitt og h\u00e1lvan favn h\u00f8gt; tilfari\u00f0 er mest vi\u00f0agreinar, \u00ed ne\u00f0ra tj\u00fakkar sum armar, sum upp kemur, kl\u00e6nir. Sum a\u00f0rir rovfuglar verpur hon t\u00ed\u00f0liga \u00e1 v\u00e1ri \u2014 longu \u00ed mars. Eggini eru 2; 6 vikur tekur at klekja tey. Ungarnir elta t\u00e6r gomlu til \u00fat \u00e1 heysti\u00f0. \u00cd \u00e1runum, \u00e1\u00f0renn teir setast \u00ed b\u00fagv, str\u00faka teir v\u00ed\u00f0a um lond. N\u00fa og t\u00e1 kemur onkur til F\u00f8royar. T\u00e1 v\u00e6nta\u00f0u teir gomlu F\u00f8royingarnir st\u00f3rt herverk \u00ed haganum; ein ma\u00f0ur, sum skeyt eina \u00f8rn, var\u00f0 fr\u00edur b\u00e6\u00f0i fyri nevtoll og skj\u00fatsflutning, so leingi hann livdi. Enn koma \u00f8rnir higar av og \u00e1, men einki hoyrist um, at t\u00e6r gera naka\u00f0 ilt.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12968", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fenheykur", "title": "Fenheykur", "text": "Fenheykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Circus cyaneus) eigur \u00e1 hei\u00f0um og \u00ed fenum um meginpartin \u00e1 nor\u00f0urh\u00e1lvuni og \u00ed Su\u00f0uramerika. Hann eigur ikki \u00ed Gr\u00f8nlandi. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi eru tilsamans f\u00e6rri enn 100 p\u00f8r \u00ed Orknoyggjum og Ytru Su\u00f0uroyggjum. Har tekur fenheykurin sm\u00e1 gnagd\u00fdr og fugl, til d\u00f8mis hei\u00f0ar\u00fdpur. Hann er flytifugl og \u00ed flyt\u00ed\u00f0ini kann hann bera vi\u00f0 nor\u00f0ari \u00ed Atlantshavi.\u2028\u2028\n\nVeingirnir eru langir. Upp \u00edmillu heldur hann teimum sum eitt V. Gamlir steggjar eru lj\u00f3sabl\u00e1gr\u00e1ir, veingjarbroddarnir eru svartir. Flogi\u00f0 \u00e1 fenheyki er mest sum \u00e1 v\u00e1lki, men hann tykist st\u00f8rri, og ta\u00f0 er b\u00e6\u00f0i, t\u00ed at hann hevur so langt vel, og sum hann fl\u00fdgur, sveimar og leitar uppi yvir fjallahei\u00f0ini.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12970", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0aheykur", "title": "Hei\u00f0aheykur", "text": "Hei\u00f0aheykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Circus macrourus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1heykur", "title": "Bl\u00e1heykur", "text": "Bl\u00e1heykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Circus pygargus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blotaheykur", "title": "Blotaheykur", "text": "Blotaheykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Circus aeruginosus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "12976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yell", "title": "Yell", "text": "Yell (eldri Jala ella Jela) er ein av Nor\u00f0oyggjunum \u00ed Hetlandi. Yell er n\u00e6st\u00f8rsta oyggin \u00ed Hetlandi, 27 km long, 11 km brei\u00f0, og hevur tri\u00f0flest \u00edb\u00fagvar (eftir Mainland og Whalsay), \u00ed 2001 hev\u00f0i oyggin 957 \u00edb\u00fagvar.\n\nLandslag og dj\u00f3ral\u00edv\n\nIkki er greitt hvat navni\u00f0 merkir, men hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 kann upprunaliga vera av piktiskum uppruna. Nor\u00f0b\u00fagvar kalla\u00f0u oynna Gjall, i\u00f0 sipar til berligt landslag, men hinvegin kann heiti\u00f0 Jala ella Jela hava merkt \"hv\u00edta oyggj\" sipandi til t\u00e6r hv\u00edtu skeljasands strendurnar kring oynna.\n\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Hill of Arisdale (f\u00f8r. Argisdals Heyggjur) 210 m.\n\nB\u00faseting\n\nBygdirnar \u00e1 Yell liggja fram vi\u00f0 strondini, t\u00e6r st\u00f8rru eru Burravoe, Mid Yell, Cullivoe og Gloup, og sm\u00e6rru bygdirnar eru Ulsta, Gutcher, Aywick, West Yell, Sellafirth, Copister, Camb, Otterswick, og West Sandwick.\n\nFer\u00f0asamband\n\nFerjusamband er fr\u00e1 Ulsta \u00e1 Yell til Toft \u00e1 Mainland, og fr\u00e1 Gutcher \u00e1 Yell til Belmont \u00e1 Unst og til Hamars Ness \u00e1 Fetlar.\n\nMyndir \n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "12977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burravoe", "title": "Burravoe", "text": "Burravoe (norr\u00f8nt Borgarv\u00e1gr), er ein bygd \u00e1 Yell \u00ed Hetlandi. \nTann merkisverdasti bygningurin \u00e1 sta\u00f0num er bygdasavni\u00f0 The Old Haa Museum i\u00f0 h\u00fasast \u00ed einum h\u00fasum fr\u00e1 1672.\n\nHetland"}
{"id": "12978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Whalsay", "title": "Whalsay", "text": "Whalsay, (norr\u00f8nt Hvalsey), er s\u00e6tt-st\u00f8rsta oyggin \u00ed Hetlandi, og hevur n\u00e6stflest \u00edb\u00fagvar (eftir Mainland), \u00ed 2004 hev\u00f0i oyggin 1034 \u00edb\u00fagvar. \n\nH\u00f8vu\u00f0svinnan \u00e1 oynni er fiskivinna, og st\u00f8rsta bygdin er Symbister har b\u00e1tahavnin er. Ferjusamband er fr\u00e1 Laxo til Vidlin \u00e1 Mainland, oyggin hevur eisini ein flogv\u00f8ll \u00ed Skaw.  \n\nVitjunarverd st\u00f8\u00f0 \u00e1 oynni, eru m.a. tvey h\u00fas fr\u00e1 bronsu\u00f8ldini, Benie Hoose og Yorie Biggins.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "12979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Symbister", "title": "Symbister", "text": "Symbister, (norr\u00f8nt Sunnb\u00f3lsta\u00f0r), er st\u00f8rsta bygdin \u00e1 Whalsay \u00ed Hetlandi.\n\nHetland"}
{"id": "12980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meinhard%20Jensen", "title": "Meinhard Jensen", "text": "Meinhard Jensen er g\u00f8tuma\u00f0ur, f\u00f8ddur \u00ed 1971. Hann er familjuma\u00f0ur, sum undirv\u00edsir \u00ed enskum \u00ed student \u00e1 Kambsdali og \u00ed HF \u00ed Klaksv\u00edk, umframt at hann er vertur \u00ed \u00c1\u00f0renn Elvis. Ta\u00f0 er ein sending hj\u00e1 \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya, sum hevur veri\u00f0 \u00ed gongd s\u00ed\u00f0an 2007.\n\nMeinhard hevur skriva\u00f0 stutts\u00f8guna Login \u00ed hellinum undir kaffistovuni, sum er \u00fatgivin \u00ed savninum Mj\u00f8rki \u00ed heilum \u00ed 2001.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\u200e\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\u200e"}
{"id": "12981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cullivoe", "title": "Cullivoe", "text": "Cullivoe (norr\u00f8nt Kollav\u00e1gr), er ein bygd \u00e1 Yell \u00ed Hetlandi. Bygdin liggur spj\u00f8dd \u00e1 landnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 oynni, og ha\u00f0ani s\u00e6st tv\u00f8rturum Bluemull Sound (Bl\u00e1m\u00falasund) yvir \u00e1 oynna Unst. Bygdin hevur eina b\u00e1tahavn vi\u00f0 oljutangum og \u00edsvirki, havnin var\u00f0 endurn\u00fdggja\u00f0 \u00ed 1991.\n\nHetland"}
{"id": "12982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0oyar%2C%20Hetland", "title": "Nor\u00f0oyar, Hetland", "text": "North Isles (f\u00f8royskt Nor\u00f0oyar ella Nor\u00f0uroyggjar) \u00ed Hetlandi eru fyrst og fremst t\u00e6r st\u00f8rru oyggjarnar: Yell, Unst og Fetlar. \n\nMen fleiri sm\u00e1ar oyggjar eru eisini:\n\n Muckle Flugga\n Uyea\n Out stack\n Balta\n Huney\n Haaf Gruney\n\nS\u00ed eisini \n\nNor\u00f0oyar\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "12983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Unst", "title": "Unst", "text": "Unst er ein av Nor\u00f0oyggjunum \u00ed Hetlandi. Hon er nor\u00f0asta bygda oyggin \u00ed St\u00f3rabretlandi, og tri\u00f0st\u00f8rsta oyggin \u00ed Hetlandi, 20,4 km long, 8,5 km brei\u00f0, \u00ed 2001 hev\u00f0i oyggin 720 \u00edb\u00fagvar.\n\nNavni\u00f0 Unst er helst av piktiskum uppruna, t\u00fddningurin av t\u00ed er \u00f3kendur. Nor\u00f0b\u00fagvar kalla\u00f0u oynna \u00d8rnyst.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i og b\u00faseting \n\nUnst er \u00ed st\u00f3ran mun grasgr\u00f3gvin og bakkin er h\u00f8gur fram vi\u00f0 strondini. Valla Field (Valafjell) er v\u00e6lkent og s\u00e6st v\u00ed\u00f0an, men Saxa Vord (f\u00f8r. Saksa v\u00f8r\u00f0a) vi\u00f0 s\u00ednum 285 m er h\u00e6gsta punkti\u00f0 \u00e1 oynni. \n\nSt\u00f8rsta bygdin er Baltasound har i\u00f0 flogv\u00f8llurin er, a\u00f0rar bygdir eru Uyeasound og  Haroldswick.\n\nUnst ger \u00ed mongum f\u00f8rum krav upp\u00e1 heiti\u00f0 \"nor\u00f0asta \u00ed Bretlandi\". Bygdin Skaw er nor\u00f0asta bygd \u00ed Bretlandi, vitin \u00e1 Muckle Flugga nor\u00f0anfyri Unst, tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 1858, er nor\u00f0asti vitin \u00ed Bretlandi og Out Stack er nor\u00f0asti stakkur \u00ed Bretlandi.\n\nDj\u00f3ra- og plantul\u00edv \n\nR\u00edkt fuglal\u00edv er \u00e1 oynni, ikki minst \u00ed fri\u00f0a\u00f0a \u00f8kinum Hermaness, sum eisini er einasta sta\u00f0 har plantan hetlendskt h\u00f8snagras veksur.\n\nFer\u00f0asamband \n\nFerjusamband er fr\u00e1 Belmont \u00e1 Unst til Gutcher \u00e1 Yell og til Hamars Ness \u00e1 Fetlar\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \nunst.org\nUppt\u00f8kur av Unst dialektini\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "12984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fetlar", "title": "Fetlar", "text": "Fetlar er ein av Nor\u00f0oyggjunum \u00ed Hetlandi, tann tri\u00f0st\u00f8rsta av teimum. Hon er uml.  41 km\u00b2 til st\u00f8ddar og \u00ed 2001 v\u00f3ru \u00edb\u00fagvarnir 86 \u00ed tali. \n\nNavni\u00f0 er helst av piktiskum uppruna, men kann eisini vera norr\u00f8nt \"Fetaland\" \u00ed t\u00fddninginum \"fitilendi\". \u00cd einum dokumenti fr\u00e1 1490 er oyggin nevnd \"F\u00f6til\u00f8r\", sipandi til at oyggin (sum n\u00e6rum er \u00ed tveimum) er bundin saman av einum \"fetli\". \nH\u00e6gsta punkti\u00f0 \u00e1 oynni er Vord Hill (f\u00f8r. Var\u00f0aheygur) 158 m.\nSt\u00f8rsta bygdin i\u00f0 er Houbie liggur sunnanvert \u00e1 oynni. \n\nFerjusamband er fr\u00e1 Hamars Ness \u00e1 Fetlar til Gutcher \u00e1 Yell og til Belmont \u00e1 Unst. \n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 oynni er flogv\u00f8llur.\n\nMyndir \n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "12988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Scalloway", "title": "Scalloway", "text": "Scalloway, (skotskt: Scallawaa), er n\u00e6stst\u00f8rsta bygdin \u00e1 Mainland \u00ed Hetlandi. Bygdin liggur \u00e1 vesturstrondini m\u00f3ti Atlantshavinum, og var fram til 1708 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hetlandi. Navni\u00f0 kemur av norr\u00f8num: Sk\u00e1lav\u00e1gr \n\n\u00cd 2014 b\u00fa\u00f0u 1200 f\u00f3lk \u00ed Scalloway. \n\nFiskivinnuh\u00e1sk\u00falin North Atlantic Fisheries College liggur \u00ed Scalloway.\n\nS\u00ed eisini \n\nSk\u00e1lav\u00edk\n\nHetland"}
{"id": "12989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Foula", "title": "Foula", "text": "Foula (norr\u00f8nt Fugley, skotskt g\u00e6liskt Fughlaigh), er mest fjarskotna oyggin \u00ed Hetlandi, samstundis er hon tann hetlendska oyggin i\u00f0 liggur n\u00e6rmast F\u00f8royum, 285 km (154 sj\u00f3m\u00edl) hi\u00f0ani.\n\nLandslag og dj\u00f3ral\u00edv \n\nOyggin er ey\u00f0kend av teim 5 tindunum: Soberlie 221 m, The Noup 248 m, Hamnafield 344 m, The Kame 376 m og The Sneug 418 m, sum er h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00e1 oynni. Nor\u00f0ast \u00e1 oynni er Gaada Stack ein kendur stakkur.\n\nSum navni\u00f0 bendir \u00e1, er fuglal\u00edvi\u00f0 r\u00edkt \u00e1 oynni, fuglabj\u00f8rgini vestantil og nor\u00f0antil \u00e1 oynni, eru upp \u00ed 370 m til h\u00e6ddar.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd 1490 v\u00f3ru jar\u00f0arognirnar hj\u00e1 Ciske familjuni b\u00fdttar og Vaila og Foula gj\u00f8rdust ogn hj\u00e1 Alv Knutsson. Men Ciske familjan var norsk, og t\u00e1 Hetland var innlima\u00f0 \u00ed Skotland n\u00f8kur \u00e1rat\u00edggju frammanundan, v\u00f3ru ognarkr\u00f8vini \u00e1 oynni fl\u00f8kjaslig og \u00f3samb\u00e6rilig.\n\n\u00c1 Foula bleiv julianski kalendarin  framhaldandi n\u00fdttur, eftir at restin av st\u00f3rabretlandi hev\u00f0i skift til gregorianska kalendaran \u00ed 1752. Foula helt fast vi\u00f0 julianska kalendaran vi\u00f0 at br\u00faka 1800 sum leyp\u00e1r, men av t\u00ed at man ikki br\u00fakti \u00e1r 1900 sum leyp\u00e1r er Foula n\u00fa ein dag frammanfyri julianska kalendaran, og 12 dagar aftanfyri gregorianska kalendaran. Sostatt ver\u00f0a j\u00f3l hildin 6. Januar (gregoriska klendaran) \u00e1 Foula og n\u00fdggj\u00e1r 13. Januar (gregoriska kalendaran).\n\n\u00cd 1720 f\u00f3ru pokurnar (koppar) at ganga millum teir 200 \u00edb\u00fagvarnar \u00e1 Foula. Av t\u00ed at oyggjab\u00fagvarnir v\u00f3ru so avskornir fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum f\u00f3lki, h\u00f8vdu teir ikki \u00f3rinskap (immunitet) m\u00f3ti hesi sj\u00faku, og n\u00edggju av t\u00edggju f\u00f3lkum doy\u00f0u. Sagt var at bert umlei\u00f0 5-6 f\u00f3lk yvirlivdu pokurnar; og n\u00fdggj f\u00f3lk m\u00e1ttu flytast av meginoynni at f\u00f3lka oynna aftur. Hetta var kanska ein av ors\u00f8kunum til at gamla norn m\u00e1li\u00f0 fekk m\u00f8nustingin \u00e1 oynni. \n \nSkotski bla\u00f0ma\u00f0urin John Sands, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i fleiri stutt t\u00ed\u00f0arbil \u00e1 skotskum oyggjum og \u00ed F\u00f8royum, b\u00fa\u00f0i eina t\u00ed\u00f0 \u00e1 Foula \u00ed seinnu helvt av 19\u2019du \u00f8ld. Hann fanst har\u00f0liga at t\u00ed \u00e1haldandi \u201cTruck-skipanini\u201d, har skotski \u2018lairdurin\u2019 (g\u00f3\u00f0seigarin) rinda\u00f0i s\u00ednum undirs\u00e1ttum \u00e1 Foula l\u00f8n \u00ed sokalla\u00f0um \u2018kredittum\u2019, har teir n\u00e6rmast einanans kundu keypa v\u00f8rur og t\u00e6nastur fr\u00e1 honum sj\u00e1lvum. Bla\u00f0ma\u00f0urin avmynda\u00f0i Foula sum ein vakra ungmoy i\u00f0 bleiv kvald av einum st\u00f3rum kyrkingarormi (kvalaraslangu), me\u00f0an onnur skri\u00f0dj\u00f3r, nevnd 'missionary', 'laird' og 'truck' hugdu at.\n\nTann s\u00ed\u00f0sti lairdurin av Foula var Ian Holbourn (1872 \u2013 1935), f\u00f8ddur John Bernard Stoughton Holbourn. Hann var rith\u00f8vundur, professari og fyrilestrarhaldari \u00e1 University of Oxford.\n\nFoula var helst ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Hetlandi, har m\u00e1li\u00f0 norn var tala\u00f0 longst. Longsti tekstur \u00e1 norn, Hildinakv\u00e6\u00f0i\u00f0 (Hildina Ballad) var\u00f0 ni\u00f0urskriva\u00f0 \u00e1 Foula av G. Low \u00ed 1774.\n\n\u00cdb\u00fagvar \n\nFoula hevur 38 \u00edb\u00fagvar \u00ed teimum b\u00e1\u00f0um bygdunum, Hametoun og Ham \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni. \n\nFr\u00e1 Ham er ferjusamband til Walls og Scalloway \u00e1 Mainland. Oyggin hevur eisini ein flogv\u00f8ll, ha\u00f0ani flogsamband er til Tingwall Airport \u00e1 Mainland.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\nFugloy\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "12990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkwall", "title": "Kirkwall", "text": "Kirkwall (skotskt: Kirkwaa, (skotskt g\u00e6liskt: Baile na h-Eaglais) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Orknoyum, b\u00fdurin hevur 8.686 \u00edb\u00fagvar.  Navni\u00f0 kemur av norr\u00f8num: Kirkjuv\u00e1gr.\n\n\u00cd mi\u00f0b\u00fdnum stendur St. Magnus Cathedral, bygd av Ragnvaldi II jalli, til minnis um Sankta Magnus Erlendsson, i\u00f0 var orknoyajallur 1108-1117.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\nKirkjub\u00f8ur\n\nSkotland\nOrknoyar"}
{"id": "12991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stromness", "title": "Stromness", "text": "Stromness (skotskt Strumnis, eldri navn Hamnavoe), er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Orknoyggjum, b\u00fdurin hevur uml. 2.200 \u00edb\u00fagvar. Navni\u00f0 kemur av norr\u00f8num: Straumsnes.\n\nSluppin \"Rachel\", vanliga nevnd \"Skotaskipi\u00f0\", i\u00f0 f\u00f3r \u00e1 land \u00e1 Sv\u00ednoyarv\u00edk 27 nov. 1786, var \u00far Stromness.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\nStreymnes\n\nSkotland\nOrknoyar"}
{"id": "12993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20Schultz", "title": "Mark Schultz", "text": "Mark Schultz (f\u00f8ddur 16. september, 1970) er ein amerikanskur kristin sangari og sangskrivari. Mark Schultz er uppvaksin \u00ed Colby \u00ed Kansas, har hann eisini seinni t\u00f3k \u00fatb\u00fagving innan markna\u00f0arf\u00f8rslu \u00e1 Kansas State University. Hann flutti seinni til Nashville \u00ed Tennessee har hann \u00ed 8 \u00e1r arbeiddi sum ungd\u00f3mslei\u00f0ari \u00ed einari samkomu. Hann hevur veri\u00f0 \u00fatnevndir til fleiri Dove Awards, og vann s\u00edna fyrstu award \u00ed 2006 fyri framf\u00f8rslu s\u00edna Mark Schultz Live: A Night of Stories & Songs sum var\u00f0 \u00fatnevnd Long Form Music Video of the Year. Mark Schultz b\u00fa\u00f0leikast n\u00fa \u00ed Chapel Hill \u00ed North Carolina.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "12995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjub%C3%B8m%C3%BArurin", "title": "Kirkjub\u00f8m\u00farurin", "text": "Kirkjub\u00f8m\u00farurin ella Magnus-katedralurin, er \u00ed Kirkjub\u00f8, hann ver\u00f0ur eisini nevndur M\u00farurin. Erlendur biskupur byrja\u00f0i at byggja hann umlei\u00f0 \u00e1r 1300. M\u00farurin er 26,5 metrar til longdar, 10,8 metrar brei\u00f0ur, 9 metrar h\u00f8gur og m\u00fararnir eru 1,5 metrar tj\u00fakkir. Katedralurin er bygdur \u00ed Gotiskum st\u00edli.\n\nS\u00f8ga \nArbei\u00f0i\u00f0 at gera Magnusar-katedralin byrja\u00f0i umlei\u00f0 \u00e1r 1300 av Erlendi Biskupi, sum var biskupur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 25. januar 1269 til 1305, t\u00e1 f\u00f8royingar kravdu at Kongur H\u00e1kun 5. Magnusson setti hann \u00far starvi, vegna ov h\u00f8gar skattir og arbei\u00f0skostna\u00f0 \u00e1 katedralinum.\n\nS\u00f8gnin um Bardagan \u00ed Mannafalsdali ver\u00f0ur vanliga hildin at vera um byggingina av Kirkjub\u00f8m\u00farinum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Bardagin \u00ed Mannafellsdali, F\u00e6r\u00f8sk Anthologi I, V.U. Hammershaimb, archive.org, ss. 379-381.\n Dr. Jacobsen om G\u00e6sa, F\u00e6r\u00f8ske Folkesagn og \u00c6ventyr, Jakob Jakobsen, K\u00f8benhavn 1898-1901, heimskringla.no\n N\u00e6r var\u00f0 M\u00farurin bygdur?, savn.fo\n \u00c1lit um Kirkjub\u00f8m\u00farin, mmr.fo\n Nordisk Ruinseminar F\u00e6r\u00f8erne 18. - 20. september 2007, setur.fo\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nStreymoy"}
{"id": "12998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/INDUCKS", "title": "INDUCKS", "text": "INDUCKS er stytting fyri International Network of Disney Universe Comic Knowers and Sources og er heiti\u00f0 \u00e1 eini millumtj\u00f3\u00f0a elektroniskari databasu, sum hevur til endam\u00e1ls at skr\u00e1seta alt, sum hevur vi\u00f0 Disney-teknir\u00f8\u00f0ir at gera \u00ed \u00f8llum londum: rith\u00f8vundar, teknarar, s\u00f8gur, \u00fatg\u00e1vur, o.s.fr.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n INDUCKS\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "12999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torkil%20Veyhe", "title": "Torkil Veyhe", "text": "Torkil Veyhe (f\u00f8ddur 9. januar 1990) er F\u00f8roya besti s\u00fakklari. Torkil s\u00fakklar fr\u00e1 2018 fyri danska kontinentals\u00fakkluli\u00f0i\u00f0 Team Virtu Cycling. \u00cd 2017 s\u00fakkla\u00f0i hann fyri Team ColoQuick-Cult, hann s\u00fakklar eisini fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum og fyri danska landsli\u00f0i\u00f0. \u00cd 2017 var\u00f0 hann \u00fattikin til danska landsli\u00f0i\u00f0, i\u00f0 kappa\u00f0ist \u00e1 EM \u00ed vegs\u00fakkling 2017. Hann hevur fyrr s\u00fakkla\u00f0 fyri Team WeBike-CK Aarhus \u00ed 2015-16, Odder Cykel Klub 2012-15 og T\u00f3rshavnar S\u00fakklufelag 2007-12.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan s\u00fakkling \nTorkil flutti til Danmarkar \u00ed 2012 fyri at lesa til civilverkfr\u00f8\u00f0ing og fyri at s\u00fakkla. Fyrstu \u00e1rini s\u00fakkla\u00f0i hann vi\u00f0 li\u00f0um, i\u00f0 ikki eru professionell, men s\u00ed\u00f0an 2017 hevur hann s\u00fakkla\u00f0 fyri kontinentalli\u00f0i\u00f0 Team ColoQuick-Cult. Hann hevur vunni\u00f0 fleiri ymiskar s\u00fakklukappingar b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum, Danmark og \u00e1 Oyggjaleikum. Hann hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0 Pinsecuppen \u00ed Danmark, Kring F\u00f8royar og FM. \u00cd november 2015 gj\u00f8rdi hann 2 \u00e1ra stu\u00f0ulsavtalu vi\u00f0 P/F Wenzel \u00ed Havn, sum kann leingjast til at vara \u00ed 3 \u00e1r. T\u00e1 i\u00f0 Torkil \u00ed november 2015 skifti felag og f\u00f3r fr\u00e1 Odder Cykle Club til Team WeBike-CK Aarhus, setti hann s\u00e6r sum m\u00e1l at vinna ein A-sigur og at vinna s\u00edni fyrstu UCI-stig. B\u00e6\u00f0i hesi m\u00e1l eydna\u00f0ust \u00ed april og mai 2016, t\u00e1 i\u00f0 hann vann tey fyrstu 3 UCI-stigini \u00ed Himmerland Rundt og t\u00e1 i\u00f0 hann vann Marcello Bergamo Cuppen 2016 (eisini kent sum Pinsecuppen). Hann hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 millum topp-3 og topp-10 \u00ed kappingum \u00ed Danmark \u00ed 2016. \u00cd 2017 hevur hann m.a. gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg \u00ed norsku UCI-kappingini Tour des Fjords, har hann var um reppi\u00f0 at vinna fj\u00f3r\u00f0a teinin, men var yvirh\u00e1la\u00f0ur stutt \u00e1\u00f0renn m\u00e1lstrikuna av Edvald Boasson Hagen. \u00c1 2. og 4. teini vann hann str\u00ed\u00f0ssigurin og fekk laksatroyggjuna. \u00c1 Tour des Fjords 2017 gj\u00f8rdist hann nummar f\u00fdra \u00ed fjallakappingini og nummar fimm \u00ed stigkappingini. \u00c1 Oyggjaleikum 2017 endurvann hann gullhei\u00f0ursmerki\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arkoyringini.\n\n\u00darslit \u00ed 2017\n\nTour des Fjords 2017 \nTorkil Veyhe lutt\u00f3k \u00ed kappingini Tour des Fjords \u00ed mai 2017, og har fekk hann s\u00edtt til t\u00e1 st\u00f8rsta \u00farslit nakrant\u00ed\u00f0, t\u00e1 talan er um UCI kappingar. Hetta hendi tv\u00e6r fer\u00f0ir, \u00e1 fyrsta og fj\u00f3r\u00f0a teini, t\u00e1 hann \u00e1 b\u00e1\u00f0um teinum var um reppi\u00f0 at vinna teinin. \u00c1 fj\u00f3r\u00f0a teininum enda\u00f0i hann \u00e1 2. pl\u00e1ssi, t\u00e1 i\u00f0 norski meistarin Edvald Boasson Hagen yvirh\u00e1la\u00f0i hann stutt \u00e1\u00f0renn m\u00e1lstrikuna. Torkil hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed \u00fatbroti \u00ed fleiri t\u00edmar saman vi\u00f0 Gijs Van Hoecke (LottoNL-Jumbo) og Kevin Van Melsen (Wanty-Groupe Gobert). Eftir 50 kilometrar h\u00f8vdu teir 7 minuttir fr\u00e1st\u00f8\u00f0u til felti\u00f0, og Torkil var t\u00e1 og ein st\u00f3ran part av degnum virtuelt \u00ed f\u00f8raratroyggjuni. Torkil vann eisini fleiri spurtir um fjallastigini. Torkil byrja\u00f0i eisini kappingina v\u00e6l, ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at koma \u00ed eitt \u00fatbrot i\u00f0 slapp avsta\u00f0, og f\u00fdra av teimum hildu \u00e1 heilt fram til m\u00e1lstrikuna. Torkil royndi at sleppa avsta\u00f0 fr\u00e1 hinum, t\u00e1 i\u00f0 2 km v\u00f3ru eftir, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist ikki, og hann gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra. Torkil enda\u00f0i samanlagt sum nummar 27 og sum nummar f\u00fdra \u00ed fjallakappingini og nummar fimm \u00ed stigkappingini.\n\nUCI b\u00f3lkur 2.HC\n PostNord Danmark Rundt 2017\n Nr. 6 samla\u00f0\n Nr. 30 \u00e1 1. teini\n Nr. 21 \u00e1 3. teini\n Nr. 9 \u00e1 4. teini\n Nr. 23 \u00e1 5. teini\n\nUCI b\u00f3lkur 2.2\nNr. 56 samla\u00f0 \u00ed Tour de Normandie 20. - 26. mars 2017.\n\nUCI b\u00f3lkur 2.1\nTour des Fjords 2017\nNr. 4 \u00e1 1. teini av Tour des Fjords\nNr. 2 \u00e1 4. teini av Tour des Fjords\nNr. 4 \u00ed fjallakappingini\nNr. 5 \u00ed stigkappingini\nNr. 27 samla\u00f0\nVann laksatroyggjuna sum Mest \u00e1lopssinna\u00f0i s\u00fakklarin eftir 1. og 4. tein.\n\nUCI b\u00f3lkur 1.2 \nNr. 3 \u00ed Skive-L\u00f8bet\nNr. 3 \u00ed GP Horsens\nNr. 5 \u00ed Fyen Rundt\nNr. 15 \u00ed Himmerland Rundt\n\nDCU-A kappingar \u00ed Danmark\nVinnari av R\u00f8dekro hin 9. apr\u00edl 2017.\nNr. 6 \u00ed GP Herning 22. apr\u00edl 2017.\nNr. 7 \u00ed Edlund L\u00f8bet hin 2. apr\u00edl 2017.\n\nDM 2017 \nNr. 10 \u00ed DM \u00ed einkultstarti\nNr. 11 \u00ed DM \u00ed vegs\u00fakklukapping\n\nA\u00f0rar kappingar \u00ed 2017 \nOyggjaleikir\nGull i einkultstarti, 37 km.\nSilvur \u00ed b\u00fdar-criterium.\nBronsa \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed vegs\u00fakkling.\nBronsa \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed einkultstarti.\nNr. 5 \u00ed vegs\u00fakkling.\n\nKring F\u00f8royar\nSamla\u00f0ur vinnari av Kring F\u00f8royar\nVinnari av 1., 2. og 3. teini.\n\nFM \u00ed vegs\u00fakkling 2017\nGull \u00ed landavegs\u00fakkling. Ta\u00f0 var\u00f0 koyrt Runt Agni\u00f0 i Runav\u00edk og \u00e1 Toftum.\nGull \u00ed criterium\nGull \u00ed einkultstarti vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 27 minuttir og 25 sekund. Teinurin var 10 km, koyrt var\u00f0 \u00far Kollafjar\u00f0ardali ni\u00f0an \u00e1 Sornfelli. Torkil vann vi\u00f0 gott 3 minuttum frammanfyri Helgi Winther Olsen \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi og Gunnar Dahl-Olsen \u00e1 tri\u00f0japl\u00e1ssi.\n\n2016 \nTorkil skriva\u00f0i f\u00f8royska s\u00fakklus\u00f8gu, t\u00e1 i\u00f0 hann vann s\u00edni fyrstu UCI stig \u00ed mai 2016. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann, t\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdist nummar 7 av 198 \u00ed Himmerland rundt. Hetta v\u00f3ru eisini fyrstu UCI-stigini \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 Team WeBike-CK Aarhus.\n\n\u00c1 hv\u00edtusunnu \u00ed mai 2016 lutt\u00f3k hann \u00e1 Pinsecuppen \u00ed J\u00fatlandi, hv\u00f8rs almenna navn er Marcello Bergamo Cuppen. Hann gj\u00f8rdist nummar tvey leygardagin 14. mai 2016 \u00ed Silkeborg, bert aftanfyri Lasse Norman Hansen (HM vinnari \u00ed bana s\u00fakkling). Torkil vann t\u00ed silvur \u00e1 teininum. Hv\u00edtusunnudag vann hann sterkasta b\u00f3lkin \u00ed Danmark, A-b\u00f3lkin. 2. hv\u00edtusunnudag enda\u00f0i kappingin, og Torkil gj\u00f8rdist samla\u00f0ur vinnari av kappingini og vann t\u00ed gulu troyggjuna. Hann vann sostatt \u00e1 fullt\u00ed\u00f0arprofessionellum s\u00fakklarum sum Lasse Norman Hansen og WorldTour-s\u00fakklaran Matti Breschel. Harvi\u00f0 skriva\u00f0i hann f\u00f8royska s\u00fakklus\u00f8gu. Ta\u00f0 er ongant\u00ed\u00f0 fyrr eydnast einum f\u00f8royingi at vinna \u00ed bestu deildini \u00ed Danmark.\n\nS\u00ed\u00f0st \u00ed mai 2016 lutt\u00f3k Torkil \u00ed s\u00fakklukappingini S\u00f8nderborg-l\u00f8bet. Hann gj\u00f8rdist nummar tvey av A-li\u00f0num hj\u00e1 monnum.\n\n5. juni 2016 gj\u00f8rdist Torkil nummar tvey \u00ed Post Cup 2016 \u00e1 Bornholm, talan av um a\u00f0ru av f\u00fdra Post Cup kappingum \u00ed 2016.\n\nS\u00ed\u00f0st \u00ed juli 2016 lutt\u00f3k Torkil \u00ed donsku kappingini PostNord Danmark Rundt, har hann umbo\u00f0a\u00f0i ta\u00f0 danska s\u00fakklulandsli\u00f0i\u00f0. Talan var um kapping \u00e1 fimm teinum. Tri\u00f0i teinur var\u00f0 s\u00fakkla\u00f0ur \u00f3lavs\u00f8kudag, og tann dagin eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum at koma vi\u00f0 \u00ed eitt \u00fatbrot saman vi\u00f0 f\u00fdra \u00f8\u00f0rum. Hann var t\u00f3 so \u00f3heppin, at hann punktera\u00f0i stutt eftir, at teir v\u00f3ru komnir naka\u00f0 fr\u00e1 restini. Hann s\u00fakkla\u00f0i eina l\u00f8tu vi\u00f0 fl\u00f8tum bakhj\u00f3li, til ein servicebilur kom og hj\u00e1lpti honum at skifta dekk, hann helt s\u00ed\u00f0an fram men noyddist enn einafer\u00f0 at st\u00f8\u00f0ga, t\u00ed dekki\u00f0 sat ikki sum ta\u00f0 skuldi. Kappingin var\u00f0 v\u00edst beinlei\u00f0is \u00e1 Danmarks Radio, og teir b\u00e1\u00f0ir i\u00f0 vi\u00f0merktu s\u00f8gdu, at hann ongan m\u00f8guleika hev\u00f0i at n\u00e1a hinum f\u00fdra \u00ed \u00fatbrotinum aftur, t\u00ed hann var komin umlei\u00f0 h\u00e1lvan annan minutt fr\u00e1 teimum. Men Torkil kempa\u00f0i, og eftir umlei\u00f0 einum h\u00e1lvum t\u00edma hev\u00f0i hann vunni\u00f0 fram aftur til hinir f\u00fdra. Vi\u00f0merkjararnir v\u00f3ru bilsnir og r\u00f3stu honum og tosa\u00f0u um sterkir f\u00f8royingar, um svimjaran P\u00e1l Joensen og um f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum, i\u00f0 vann tveir dystir m\u00f3ti Grikkalandi og um at ta\u00f0 var f\u00f8royskur tj\u00f3\u00f0ardagur. Torkil skiftist vi\u00f0 hinum um at taka lei\u00f0sluna eins og vanligt er, og t\u00e1 i\u00f0 \u00fatbroti\u00f0 var\u00f0 innheinta\u00f0 meira enn hundra\u00f0 kilometrar seinni, av einum \u00f8\u00f0rum b\u00f3lki, so eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum enn einafer\u00f0 at koma vi\u00f0 \u00ed eitt \u00fatbrot, men at enda dragna\u00f0i hann aftur\u00far og enda\u00f0i sum nummar 68 av 121. Torkil var\u00f0 kosin dagsins str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur og fekk troyggjuna fyri \u00e1lopshei\u00f0ur.\nEftir at s\u00fakklusesongin 2016 var li\u00f0ug, var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at Torkil Veyhe hev\u00f0i skriva\u00f0 undir s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska kontinentalli\u00f0i\u00f0 ColoQuick-CULT.\n\nDanmarksmeistaraskapur \n Nummar 9 i einkultstarti, 23. juni 2016\n\nUCI b\u00f3lkur 1.2 s\u00fakklukappingar \n Nr. 8 \u00ed Himmerland Rundt, strekki \u00e1 188,3 km, UCI-b\u00f3lkur 1.2\n Nr. 9 \u00ed GP Horsens, 12. juni 2016, UCI-b\u00f3lkur 1.2\n Nr. 1 \u00ed fjallakappingini \u00ed GP Horsens, 12. juni 2016.\n Nr. 31 \u00ed Fyen Rundt. 11. juni 2016. UCI-b\u00f3lkur 1.2\n Nr. 77 \u00ed Rent Liv L\u00f8bet Skive, strekki \u00e1 177,7 km, UCI-b\u00f3lkur 1.2\n\nA-lisens s\u00fakklukappingar \u00ed Danmark \n Nr. 1 \u00ed JE.DK L\u00f8bet Herning\n Nr. 2 \u00ed S\u00f8nderborg-Post Cup\n Nr. 2 \u00ed Silkeborg\n Nr. 2 \u00ed Post Cup \u00ed Hasle, Bornholm tann 5. juni 2016.\n Nr. 4 \u00ed Hj\u00f8rring-Sparekassen Vendsyssel\n Nr. 5 \u00ed Grenaa\n Nr. 16 \u00ed HAC-l\u00f8bet\n Nr. 23 \u00ed Aalborg Cykle-Ring\n Nr. 51 \u00ed GP Herning, strekki \u00e1 186,0 km\n\nOyggjaleikir 2017 \nGull \u00ed einkultstarti, 37 km vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 46:06.61.\nSilvur \u00ed b\u00fdarkoyringini.\nBronsu \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed landavegs\u00fakklukappingini.\nBronsu \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed einkultstarti.\nNr. 5 \u00ed landavegs\u00fakklukappingini.\n\nOyggjaleikir 2015 \nTorkil vann fyrsta gullhei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikunum 2015, t\u00e1 i\u00f0 hann vann gull \u00ed einkultstarti 28. juni 2015. Hann vann eisini eitt bronsuhei\u00f0ursmerki \u00ed landavegss\u00fakkling.\nGull \u00ed einkultstarti, 35 km vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 47 min og 30 sek\nBronsu \u00ed landavegss\u00fakkling, 112 km vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:51.20,076 \nBronsu \u00ed li\u00f0kappingini.\n\nOyggjaleikir 2013 \nTorkil vann tvey silvurhei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikum 2013 \u00e1 Bermuda.\nSilvur \u00ed einkultstarti vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 0:59:48\nSilvur \u00ed landavegss\u00fakkling vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:49:40\n\nOyggjaleikir 2009 \nSilvur \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed vegs\u00fakklukapping, saman vi\u00f0 Eli Christiansen, Gunnar Dahl-Olsen, Boga Kristiansen, Sigmund Olsson.\n\nOyggjaleikir 2007 \nTorkil Veyhe lutt\u00f3k \u00ed fleiri s\u00fakklukappingum \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Rhodos \u00ed 2007. Besta \u00farsliti\u00f0 var eitt silvur hei\u00f0ursmerki \u00ed Men's Team Road Race. Hann gj\u00f8rdist nummar 8 \u00ed kappingini Men's Individual Time Trial.\n\nVinnari av Kring F\u00f8royar \n\nTorkil Veyhe hevur vunni\u00f0 s\u00fakklu kappingina Kring F\u00f8royar fimm fer\u00f0ir: 2009, 2010, 2012, 2014 og 2015. Kring F\u00f8royar ver\u00f0ur av sponsorors\u00f8kum eisini ver\u00f0ur r\u00f3pt Volvo Kring F\u00f8royar (fyrr Statoil kring F\u00f8royar og Effo kring F\u00f8royar). Torkil br\u00fakti tilsamans 9:45:11 t\u00edmar um teir 341 kilometrarnar i\u00f0 m.a. v\u00f3ru s\u00fakkla\u00f0ir \u00ed Klaksv\u00edk, Eysturoynni, Su\u00f0uroynni, V\u00e1gum og Streymoynni. Li\u00f0i\u00f0 Team PE, sum Torkil var partur av \u00ed 2010, vann kappingina Statoil Kring F\u00f8royar 2010. Umframt Torkil Veyhe v\u00f3ru hinir \u00e1 li\u00f0num Gu\u00f0mundur Joensen og Gunnar Dahl-Olsen.\n\nF\u00f8royameistari \n\u00cd 2015 gj\u00f8rdist Torkil tr\u00fdfaldur f\u00f8roysmeistari, t\u00e1 hann vann allar tr\u00fdggjar FM-kappingarnar \u00ed s\u00fakkling i\u00f0 v\u00f3ru fr\u00e1 13. til 15. august 2015. Kappingarnar v\u00f3ru \u00ed landavegs\u00fakkling, einkultstarti og b\u00fdars\u00fakkling og Torkil vann allar. Torkil hevur fleiri fer\u00f0ir vunni\u00f0 FM heiti\u00f0, \u00ed 2008 vann hann gull \u00e1 30 km teininum, hann gj\u00f8gnumf\u00f8rdi ikki 100 km teinin vegna v\u00e1naligt ve\u00f0ur. \u00cd 2007 vann hann gull \u00ed 30 km og silvur \u00ed 100 km. \u00cd 2006 vann hann gull \u00e1 40 km teininum og silvur \u00e1 100 km teininum og gull \u00ed FM B\u00fdarkoyring, menn. \u00cd 2005 var Torkil so ungur, at hann s\u00fakkla\u00f0i \u00ed kappingunum fyri unglingar. Hann vann gull \u00ed 100 km og 30 km teinunum umframt at hann eisini vann \u00d3lavs\u00f8ku s\u00fakklukappingina fyri unglingar. Torkil gj\u00f8rdist f\u00f8royameistari \u00ed landavegss\u00fakkling \u00ed 2009 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3 t\u00edmar og 3 minuttir, teinurin var 100 km.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Profilur \u00e1 procyclingstats.com\n TSF.fo, T\u00f3rshavnar S\u00fakklufelag.\n\nF\u00f8royskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "13008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FF%20Giza", "title": "FF Giza", "text": "FF Giza er eitt f\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far T\u00f3rshavn. Felagi\u00f0 sp\u00e6lir s\u00ednar dystir \u00e1 v\u00f8llinum \u00e1 Argjum. Felagi\u00f0 hevur s\u00edn uppruna \u00far N\u00f3lsoy, ta\u00f0 var stovna\u00f0 1. januar 1968 sum N\u00f3lsoyar \u00cdtr\u00f3ttarfelag. 1. januar 2009 skifti\u00f0 felagi\u00f0 navn til FF Giza. \u00cd 2010 sp\u00e6ldi FF Giza \u00ed 3. deild. Kappingar\u00e1ri\u00f0 2012 hava FF Giza og FC Hoyv\u00edk lagt fel\u00f8gini saman, eftir at FC Hoyv\u00edk flutti ni\u00f0ur \u00ed 2. deild, og Giza/Hoyv\u00edk sp\u00e6lir \u00ed 2. deild og 3. deild (minikapping) \u00ed 2012.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nFFGiza.com\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "13010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%ADpustelkur", "title": "Sn\u00edpustelkur", "text": "Sn\u00edpustelkur ella  Langneva sn\u00edpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Limnodromus scolopaceus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%ADpa", "title": "Sn\u00edpa", "text": "Sn\u00edpa, (fr\u00f8\u00f0iheiti - Scolopacidae spp.)\n\nSl\u00f8g  \nVendisn\u00edpa (Scolopax rusticola)\nTr\u00edrondut sn\u00edpa (Gallinago media)\nM\u00fdrisn\u00edpa (Gallinago gallinago)\nL\u00edtil m\u00fdrisn\u00edpa (Lymnocryptes minimus)\nLangneva sn\u00edpa (Limnodromus scolopaceus) : Sn\u00edpustelkur\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Lyng", "title": "John Lyng", "text": "Johan Daniel F\u00fcrstenberg Lyng (f\u00f8ddur 22. august 1905 \u00ed Trondheimi, dey\u00f0ur 18. januar 1978 \u00ed B\u00e6rum) var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi \u00ed 1963. Lyng var uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri 1965\u20131971, st\u00f3rtingsma\u00f0ur 1945\u20131953 og 1958\u20131965, og floksforma\u00f0ur H\u00f8gris \u00e1 tingi 1958\u20131965.\n\nLyng hev\u00f0i l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ispr\u00f3gv fra 1927 og var advokatur og d\u00f3mari.\n\nS\u00ed eisini \n John Lyngs stj\u00f3rn\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n St\u00f3rtingi\u00f0 \u2013 John Lyng\n\nNorskir politikarar\nSt\u00f3rtingslimir\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Noregs\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar"}
{"id": "13029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oniontree", "title": "Oniontree", "text": "Oniontree er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far T\u00f3rshavn, sum sp\u00e6lir punk, rokk og alternativan t\u00f3nleik. Limirnir eru f\u00fdra ungir havnarmenn og argjamenn: Sigmund J\u00f8rgensen, sang og guitar, Fr\u00ed\u00f0i Tanggaard Bj\u00f8rgvin, guitar og sang, Jan M\u00fdr\u00e1, bass og Magnus Ovason sp\u00e6lir trummur. Oniontree hevur sp\u00e6lt \u00e1 f\u00f8royskum t\u00f3nleikafestivalum og kring alt landi\u00f0 \u00e1 sp\u00e6list\u00f8\u00f0um o.s.fr. Oniontree hevur eisini sp\u00e6lt \u00ed Danmark, m.a. hita\u00f0u teir upp fyri enska b\u00f3lkin Yashin \u00e1 The Rock. Eisini hevur b\u00f3lkurin sp\u00e6lt vi\u00f0 f\u00f8royska b\u00f3lkinum The Dreams \u00e1 Vega \u00ed Keypmannahavn.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Solitude, 2009, EP\n\nFinalistar \u00ed altj\u00f3\u00f0a t\u00f3nleikakapping \nOniontree lutt\u00f3k \u00ed 2009 \u00e1 altj\u00f3\u00f0a t\u00f3nleikakapping, i\u00f0 nevnist The Best New Song In The World, teir komu heilt til finaluna vi\u00f0 sanginum Solitude.\n\nPlanet Awards vinnari \nOniontree vann f\u00f8roysku hei\u00f0ursl\u00f8nina Planet Award sum Sosialurin, R\u00e1s2 og Portal.fo geva \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0 um \u00e1rsskifti\u00f0. Oniontree vann hei\u00f0urin \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur 2009.\n\nKeldur \n\n TheBestNewSong.com, THE BEST NEW SONG IN THE WORLD 2009\n TUTL.com\n Planet.fo\n Mess.fo\n Mess.fo\n Vagaportal.fo\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Myspace.com\n Facebook.com\n TUTL.com\n YouTube.com, Solitude\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "13031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kroatiskt%20m%C3%A1l", "title": "Kroatiskt m\u00e1l", "text": "Kroatiskt er alment m\u00e1l \u00ed Kroatia (Evropa).\n ISO 639-1=hr, \n ISO 639-2=hrv(scr), \n ISO 639-3=hrv,\n SIL=HRV\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Institut za hrvatski jezik i jezikoslovlje\n Horvaadi kiil' Academy \n\nSlavisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "13032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Planet%20Awards", "title": "Planet Awards", "text": "Planet Awards (Planet Award) er f\u00f8roysk vir\u00f0isl\u00f8n ella hei\u00f0ursl\u00f8n sum ver\u00f0ur latin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri til ymiskar b\u00f3lkar og einstaklingar innan f\u00f8royskan t\u00f3nleik, sum onkursvegna hava skara\u00f0 fram\u00far. Ta\u00f0 er Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0: Sosialurin, R\u00e1s2 og Portal.fo sum standa fyri handanini av vir\u00f0isl\u00f8nunum. Ta\u00f0 eru lesarar og \u00e1hoyrarar hj\u00e1 hesum fj\u00f8lmi\u00f0lum, sum kunnu atkv\u00f8\u00f0a vi\u00f0 at senda sms bo\u00f0 til tann t\u00f3nleikara, sangara ella t\u00f3nleikab\u00f3lk. Tey t\u00f3nleikan\u00f8vnini sum hava fingi\u00f0 flestar atkv\u00f8\u00f0ur vinna so hei\u00f0ursl\u00f8nir. Fyrireikararnir velja sj\u00e1lvir, hv\u00f8nn teir vilja hei\u00f0ra vi\u00f0 Planet Her\u00f0aklappinum. \u00cd 2013 var\u00f0 portal.fo selt til Knassar. Sosialurin gavst t\u00e1 at skriva t\u00ed\u00f0indi \u00e1 portal.fo og fekk s\u00e6r t\u00ed\u00f0indaportalin in.fo \u00ed sta\u00f0in. Planet.fo er ein partur av portal.fo, og m.a. t\u00ed gavst \u00e1rliga tiltaki\u00f0 Planet Awards. Stutt fyri j\u00f3l 2013 kunngj\u00f8rdi Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0, at tey fara at gera eitt anna\u00f0 og st\u00f8rri t\u00f3nleikatiltak \u00edsta\u00f0in, sum eisini fer at hei\u00f0ra f\u00f8royskum t\u00f3nleiki og t\u00f3nleikarum, ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki hildi\u00f0 millum j\u00f3l og n\u00fdggj\u00e1r, sum Planet Awards var, men naka\u00f0 seinni, tiltaki\u00f0 ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum. Planet Awards 2012 gj\u00f8rdist sostatt seinasta tiltaki\u00f0 vi\u00f0 hesum heitinum.\n\u00cd 2014 var\u00f0 ein n\u00fdggj f\u00f8roysk t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n sett \u00e1 stovn vi\u00f0 heitinum Faroese Music Awards (FMA) ella \u00e1 f\u00f8royskum: F\u00f8roysku t\u00f3nlistavir\u00f0isl\u00f8nirnar. T\u00e6r fyrstu vir\u00f0isl\u00f8nirnar ver\u00f0a handa\u00f0ar 15. mars 2014 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Ta\u00f0 eru Kringvarp F\u00f8roya, Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, i\u00f0 standa fyri tilnevningum og handanum av t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nunum.\n\nPlanet Awards - Planet Hei\u00f0ursl\u00f8nir - B\u00f3lkar \n\nPlanet hei\u00f0url\u00f8nirnar ver\u00f0a b\u00f3lka\u00f0ar solei\u00f0is:\n\n Besti f\u00f8royski b\u00f3lkur ella einstaklingur \n Besta \u00fatg\u00e1va\n Besta songkvinna\n Besti sangari\n Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur\n Besta lagi\u00f0\n\nHarumframt ver\u00f0ur lati\u00f0 \"Planet Her\u00f0aklapp\", eisini r\u00f3pt \"\u00c1rsins Her\u00f0aklapp\".\n\nVinnarar av Planet Awards 2012 \n\nHamfer\u00f0 - \u00c1rsins b\u00f3lkur\nEiv\u00f8r - \u00c1rsins einstaklingur\nHans Andrias Jacobsen - \u00c1rsins n\u00fdggja t\u00f3nleikanavn\nFinnur Koba - \u00c1rsins sangari\nEiv\u00f8r - \u00c1rsins songkvinna\nEiv\u00f8r - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va er Room\nAll in vi\u00f0 sanginum Vanja - \u00c1rsins sangur (sangurin hj\u00e1 J\u00e1kup Eli Joensen, sum eisini var \u00e1rsins sangur \u00ed 2011)\nRobert Mc Birnie fekk \u00e1rsins her\u00f0aklapp\n\nVinnararnir av Planet Awards 2011 \n\nSwangah Dangah - \u00c1rsins b\u00f3lkur\nSwangah Dangah - \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur\nLena Anderssen - \u00c1rsins songkvinna\nHans Edward Andreasen - \u00c1rsins sangari\nLena Anderssen - \u00c1rsins einstaklingur\nLena Anderssen - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va\nJ\u00e1kup Eli Joensen \u2013 \u00c1rsins sangur - Vanja\nNicolina av Kamarinum - Planet Her\u00f0aklappi\u00f0 2011\n\nPlanet Awards 2010 \n\nVinnararnir av Planet Awards 2010 v\u00f3ur hesi:\n Besta \u00fatg\u00e1va: Terji & F\u00f8stufressar \u2013 Tvey  \n Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur: Hamfer\u00f0\n \u00c1rsins sangari: Jens Marni Hansen\n \u00c1rsins songkvinna: Anna Katrin Egilstr\u00f8\u00f0\n \u00c1rsins einstaklingur/b\u00f3lkur:  The Dreams\n \u00c1rsins sangur: Grandma\u2019s Basement \u2013 Hon f\u00e6r ongant\u00ed\u00f0 nokk\n \u00c1rsins YouTube video: Effo-drongurin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi\n \u00c1rsins t\u00f3nleikamynd: J\u00f3n K. Joensen\n \u00c1rsins her\u00f0aklapp: R\u00fatmiska k\u00f3ri\u00f0 \u00ed Hoyd\u00f8lum (fyri sangleikir s\u00ed\u00f0an 1997).\n\n\u00cd 2010 komu tveir n\u00fdggir b\u00f3lkar vi\u00f0: \n\u00c1rsins besta t\u00f3nleikamynd\n\u00c1rsins besta YouTube innslag\n\nPlanet Awards 2009 \n\n Besti f\u00f8royski b\u00f3lkur ella einstaklingur: P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll \n Besta \u00fatg\u00e1va: The Sky is Opening - Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \n Besta songkvinna: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir \n Besti sangari: Brandur Enni \n Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur: Oniontree \n Besta lagi\u00f0: Under the sun - The Dreams \n Planet her\u00f0aklappi\u00f0 - Fr\u00e6ndur\n\nPlanet Awards 2008 \n\n Besti sangari: Jens Marni Hansen\n Besta songkvinna: Lena Anderssen\n\nPlanet Awards 2007 \n\n Besti sangari: P\u00e6tur Zachariassen\n Besta songkvinna: Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\n Besta \u00fatg\u00e1va: Lena Anderssen Let Your Scars Dance\n\nPlanet Awards 2006 \n\nBesti n\u00fdggi b\u00f3lkur: Boys In A Band \nBesti b\u00f3lkur ella einstaklingur: Teitur \nBesta \u00fatg\u00e1va: Teitur\nBesti sangari: R\u00f3kur J\u00e1kupsson \nBesta songkvinna: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir \nBesti \u00fatlendski b\u00f3lkur: Nephew \nPlanet-her\u00f0aklappi\u00f0: Karl Anton Klein\n\nPlanet Awards 2005 \nBesta \u00fatg\u00e1va: H\u00f8gni Lisberg: Morning Dew\n\nS\u00ed eisini \nPlanet Awards 2009 \nPlanet Awards 2010 \nPlanet Awards 2011\nPlanet Awards 2012\nFaroese Music Awards\n\nKeldur \n\n Planet Awards 2009\n Portal.fo, Jens Marni syngur best.\n Planet.portal.fo, Planetir til tey bestu.\n GFestival.fo\n Portal.fo, Tilnevning besti sangari: P\u00e6tur Zachariassen.\n Tos.fo, Lena er besta kvinnan.\n\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nListar\nPlanet Awards\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir\nT\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "13033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edvard%20Nyholm%20Debess", "title": "Edvard Nyholm Debess", "text": "Edvard Nyholm Debess (f\u00f8ddur 6. november 1960 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og myndama\u00f0ur. Hann sp\u00e6lir kontrabass.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nB\u00e6\u00f0i foreldur og systkin hansara sp\u00e6ldu \u00e1 lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri og v\u00f3ru virknir t\u00f3nleikarar \u00ed hornorkestrum og sungu \u00ed k\u00f3ri. Edvard byrja\u00f0i at ganga til undirv\u00edsing \u00ed klaver sum 12-\u00e1ra gamal. Seinni l\u00e6rdi hann at sp\u00e6la bass og fr\u00e1 s\u00ed\u00f0st \u00ed 1970'unum sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 \u00ed orkestrum og sp\u00e6ldi eisini free lance. T\u00e1 i\u00f0 hann var fyrst \u00ed 20'unum flutti hann til Danmarkar fyri at lesa t\u00f3nleik. Tey \u00e1rini var hann eisini virkin \u00ed fleiri orkestrum, ta\u00f0 var eisini hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, at hann byrja\u00f0i at skriva sangir.\n\nEdvard hevur klassiska t\u00f3nleika\u00fatb\u00fagving fr\u00e1 Det Jyske Musikkonservatorium \u00ed \u00c5rhus. Edvard hevur serligan \u00e1huga \u00ed jazz t\u00f3nleiki, men eisini \u00ed klassiskum t\u00f3nleiki. Edvard kemur \u00far einari t\u00f3nleika familju, b\u00e6\u00f0i foreldrini v\u00f3ru t\u00f3nleikarar fyrr. Abbi hansara Christopher Nyholm Debess (f. 1882, d. 1952) var skald, umsetari, politikari og r\u00f8rleggjari. Beiggi Edvard Per Debess var t\u00f3nleikari, \u00ed F\u00f8royum m.a. kendur fr\u00e1 b\u00f3lkinum Debess og Petersen. Sonur Per, Uni Reinert Debess er kendur sum blues sangari, sangskrivari og guitarleikari. Edvard hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri b\u00f3lkum, men hann sp\u00e6lir eisini n\u00f3gv free-lance. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir sp\u00e6lt saman vi\u00f0 Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, og hann og br\u00f3\u00f0ursonurin Uni framf\u00f8ra av og \u00e1 saman \u00ed b\u00f3lkinum Debess Blues Station, afturat s\u00e6r hava tei sum oftast ein trummusl\u00e1ara, \u00ed 2014 sp\u00e6ldu teir \u00ed Perluni \u00ed Havn saman vi\u00f0 J\u00f3sva Debes \u00e1 trummum. Edvard er limur \u00ed F\u00f8roya Symfoniorkestri\u00f0 og framf\u00f8rir eisini onkunt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 Aldub\u00e1runi. Edvard hevur undirv\u00edst \u00e1 T\u00f3rhavnar Musikksk\u00fala \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hansara t\u00f3nleikur hevur ver\u00f0i framf\u00f8rdur \u00e1 t\u00ed \u00e1rliga t\u00f3nleikatiltakinum Summart\u00f3nar, sum er hv\u00f8rt summar runt um landi\u00f0. Sum oftast eru Summart\u00f3nar seinast \u00ed juni og fyrru helvt av juli. Hann er limur \u00ed Felagi\u00f0 F\u00f8roysk T\u00f3nask\u00f8ld. \u00cd mars 2012 gav hann fl\u00f8gu \u00fat \u00ed egnum navni, og fyri fyrstu fer\u00f0 er ta\u00f0 hann sj\u00e1lvur sum syngur. Hann hevur sj\u00e1lvur skriva\u00f0 allar yrkingarnar og hevur gj\u00f8rt \u00f8ll l\u00f8gini uttan ta\u00f0 fyrsta, sum Holger Lauman hevur gj\u00f8rt. \n\n\u00cd 2013 var\u00f0 Edvard valdur \u00ed nevndina hj\u00e1 Mentanargrunni Landsins. Hann hevur s\u00ed\u00f0an tiki\u00f0 seg \u00far nevndini aftur.\n\n\u00cd mai 2014 \u00fatgav Edvard eitt poetiskt fotoverk um Johan og Rakul Dalsgaard, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed F\u00e1mar\u00e1 eina t\u00ed\u00f0. Myndirnar \u00ed b\u00f3kini fylgja teimum b\u00e1\u00f0um fr\u00e1 t\u00ed at tey fluttu inn \u00ed F\u00e1mar\u00e1 og til tey noyddust at flyta hagani aftur.</ref>in.fo - Edvard vil fanga l\u00f8tuna, Rannv\u00e1 G. Fossaberg, 17. mai 2014</ref>\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Debazz, Tutl, 2001. T\u00f3nleikarar: Karsten Vogel: saxofon, Jacob Christoffersen: piano, E. N. Debess: kontrabass, Ole Theill: trummur, tablas.\n L\u00f8g / Nordic END Quintet, TUTL, 2003. F\u00f8royskar kompositi\u00f3nir, arr. av: E.N.Debess, E. Koivistionen & Seppo Kantonen. Framf\u00f8rsla: Malan Thomsen: sang, Eero Koivostoinen: saxofon, Seppo Kantonen: piano, E. N. Debess: kontrabass, Alex Riel: trummur, tablas. \n TRISFO / The North Atlantic Empire, TUTL, 2007. Compositions by E. N. Debess, S. Flosason & K. Valdemarsson. Framf\u00f8rsla: Sigur\u00f0ur Flosason: saxofon, Kjartan Valdemarson: piano, E. N. Debess: kontrabass.\n Debess Blues Station, 2010. T\u00f3nleikarar: Uni Reinert Debess, Edvard Nyholm Debess og a\u00f0rir.\n \u00c1 lei\u00f0, Tutl, 2012. Sangur: Edvard Nyholm Debess, t\u00f3nleikarar:  Edvard Nyholm Debess, Finnur Hansen, R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu og br\u00f3\u00f0ursonurin Uni Debess.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n K\u00e6rleiki og V\u00f3nir, Mentunargrunnur Studentafelagsins, T\u00f3rshavn 2014, 80 s\u00ed\u00f0ur, myndir av Johan og Rakul Dalsgar\u00f0, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed F\u00e1mar\u00e1, t\u00e1 myndirnar v\u00f3ru tiknar. Myndat\u00f8ka: Edvard Nyholm Debes, Ritstj\u00f3rna\u00f0: Edvard Nyholm Debes, Steen Kristensen og J\u00f3annes Lamhauge. ISBN 978-99918-75-15-6\n\nT\u00f3nleikaverk, sum Edvard Nyholm Debess hevur komponera\u00f0 \n Glottin, Brassquintet 1991, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt \u00ed 1992 \u00ed FO og GB.\n Summarregn, Stringquintet 1992, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Marseliskvartetten + bass (DK), 1992.\n Heyst vi\u00f0 Frostn\u00e1tt, Woodwind Quintet 1992, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Bl\u00e1sarakvintet Reykjavikur 1993. Tiki\u00f0 upp \u00e1 CD 1993 av Boreas (TUTL) \n Lagnu\u00e1r, Concerto for guitar & orchestra 1994, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: F\u00f8roya Symfoniorkestur 1994. Solo: \u00d3lavur Jakobsen.\n Light on the Surface, Guitar, clarinet & violin 1995, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Aldub\u00e1ran, 1995.\n B\u00e1\u00f0umegin vi\u00f0, Clarinet solo 1995, (f. perf.: Anna Klett 1995), Upptiki\u00f0 \u00e1 CD Cantus Borealis: Einar J\u00f3hannesson, 2000.\n Skr\u00fa\u00f0gonga, Brassband 1997, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Havnar Hornorkestur, 1997. \n Variations for violin solo, Violin solo 1998, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: S\u00e1mal Petersen, 1998.\n Hankadr\u00e1ttur, Mixed ensemble 1998, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Aldub\u00e1ran, 1998. Instr.: piano, guitar, horn, clarinet, flute, cello, violin I+II.\n Ups a la Music, Violincello solo 2001, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Gunnhildur H. Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir, Reykjav\u00edk, 2002.\n Never trust wet danish dynamite, Mixed ensbl. 1998, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Mad Cows Sing 2002, Ensbl.: piano, violin, obo, altsax., contrabass, percussion. \n Ecliptic Notes, Guitar quartet, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Corona Guitar Quartet, 2003.\n Citypictures, Mixed Ensbl. 2003, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Aldub\u00e1ran 2003, Ensbl.: violin I+II, viola, cello, flute, oboe, clarinet, horn, bassoon, trombone, guitar, piano, audio tracks. \n Hugo, Altosax og soprano voice / 2004, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt:  Duo Saxopran, 2004.\n Trees & Birds, Violin & piano / 2004 (rev. 2006), Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Atli Ellendersen & Sune V. Brog\u00e5rd, 2004.\n Clip I, Electronica / 2007, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Gj\u00f3gv, 2007. \n Heimi\u00f0, Big Band / 2008, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: T\u00f3rshavnar St\u00f3rband, 2008. \n String, Quartet I, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Marselis Quartet, 2008.\n Clip II, Electronica / 2008, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: Gj\u00f3gv, 2008. \n Melodika, Trombone, basclarinet, cello & doublebass / 2009, Fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt: N\u00f3lsoy 2009.\n\nFamilja \nEdvard er abbasonur Nyholm Debess. Hann er giftur vi\u00f0 Birgit Elisabet Debess, og eigur vi\u00f0 henni d\u00f8trarnar Iben og Lisa Nyholm Debess. Edvard hevur fleiri systkin, ein br\u00f3\u00f0ur hansara var kendur t\u00f3nleikari \u00ed 1970'unum, Per Debess, i\u00f0 eitt n\u00fa var kendur fra Debess og Dam og Debess og Petersen. Blues-t\u00f3nleikarin Uni Reinert Debess (sonur Per), er br\u00f3\u00f0ursonur Edvard.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n END.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Edvard Nyholm Debess.\n Composers.fo, Edvard Nyholm Debess\n TUTL.com\n FSO.fo, F\u00f8roya Symfoniorkestur.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "13034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mona%20Simonsen", "title": "Mona Simonsen", "text": "Mona Simonsen (f\u00f8dd 14. mai 1991 \u00e1 Tv\u00f8royri) er f\u00f8royskur svimjari. Mona kl\u00e1rar seg best \u00ed fr\u00edsvimjing, hon svimur fyri Susvim og fyri F\u00f8royar.\n\n\u00darslit\n\nEM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul 2009 \nMona Simonsen svam fyri F\u00f8royar um Europameistaraheiti\u00f0 \u00e1 stuttbana fyri kvinnur \u00ed 800 metrum fr\u00ed \u00e1 svimjistevnu \u00ed Istanbul \u00ed Turkalandi. Mona gj\u00f8rdist nummar 17 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:06.66.\n\nOyggjaleikir 2009 \nMona Simonsen svam fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2009 \u00e1 \u00c1landi. Hon vann 3 gull hei\u00f0ursmerki, tey v\u00f3ru \u00ed 800 metrar fr\u00ed, 400 metrar fr\u00ed og 4x50 m fr\u00ed. Harumframt vann hon eisini bronsu \u00ed 200 metrar fr\u00ed hj\u00e1 kvinnum. Hon setti f\u00f8royskt met \u00ed 400 metrum fr\u00ed. Hon \u00e1tti meti\u00f0 til 13. desember 2015, t\u00e1 i\u00f0 S\u00e1ra Ryggshamar Nysted t\u00f3k meti\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:18.31.\n\nF\u00f8royskt met \u00e1 1500 fr\u00ed \u00e1 DM \u00e1 stuttbana \nMona Simonsen svam \u00ed kapping \u00ed Danmark DM \u00e1 stuttbana. Mona gj\u00f8rdist nummar 7 \u00ed kappingini, men samstundis betra\u00f0i hon ta\u00f0 f\u00f8royska meti\u00f0 vi\u00f0 20 sekundum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17:23.25.\n\nHM \u00ed Manchester 2008 \nMona Simonsen svam fyri F\u00f8royar til HM \u00ed Manchester \u00ed Onglandi \u00ed apr\u00edl 2008. Hon svam 800 metrar fr\u00ed \u00ed t\u00ed\u00f0ini 9:13.50, sum var skj\u00f3tari enn tilmeldingart\u00ed\u00f0in, men ikki ta\u00f0 skj\u00f3tasta sum hon hev\u00f0i svomi\u00f0. Mona svam eisini 400 metrar fr\u00ed, hon svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.31.33, sum var 3\u00bd sekund verri enn tilmeldingart\u00ed\u00f0in.\n\nKl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0irnar til HM 2008 \nMona Simonsen lutt\u00f3k \u00e1 Susvim stevnuni \u00ed mars 2008. Hon svam 400 metrar fr\u00ed \u00ed t\u00ed\u00f0ini 4:27.96, so hon kl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0ina til HM seinna sama \u00e1r.\n\nEM \u00e1 stuttbana \u00ed Ungarn 2007 \nMona Simonsen svam fyri F\u00f8royar til Europameistara kappingina \u00e1 stuttbana, sum var \u00ed Ungarn (Debrecen) \u00ed desember 2007. Mona gj\u00f8rdist nummar 12 \u00ed 800 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:13.50.\n\nOyggjaleikir 2007 \nMona svam fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2007 \u00e1 Rhodos \u00ed Grikkalandi. Mona vann 4 gull hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar og eitt bronsu merki. Gull hei\u00f0ursmerkini vann hon \u00ed hesum teinum (allir teinar eru fyri kvinnur): 4x50 metrar fr\u00ed, 4x100 metrar fr\u00ed, 4x50 m blanda\u00f0 og 4x100 m blanda\u00f0. Bronsu hei\u00f0ursmerki\u00f0 vann hon \u00ed 800 metrar fr\u00ed.\n\nHM 2007 \u00ed Melbourne \nMona lutt\u00f3k \u00ed HM 2007 \u00e1 langgeil \u00ed Melbourne i mars 2007. Hon setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 800 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:18.65. Meti\u00f0 hj\u00e1 Monu var\u00f0 ikki tiki\u00f0 fyrr enn 9. januar 2016, t\u00e1 i\u00f0 fyrsta svimjikappingin \u00e1 langgeil var\u00f0 hildin \u00ed F\u00f8royum \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi. Ta\u00f0 var S\u00e1ra Ryggshamar Nysted, i\u00f0 t\u00f3k meti\u00f0 hj\u00e1 Monu, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hon vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:12.01.\n\nKeldur \n\n Alandresults2009.com\n Rhodesresults2007.com\n The-Sports.org\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Susvim.mono.net, Su\u00f0uroyar Svimjifelag (SUSVIM)\n Svimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "13037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shaila%20millum%20Gar%C3%B0arnar", "title": "Shaila millum Gar\u00f0arnar", "text": "Shaila millum Gar\u00f0arnar (f\u00f8dd 20. juni 1984 \u00e1 Tv\u00f8royri) er f\u00f8royskur svimjari. Hon svimur fyri Susvim og F\u00f8royar. Mona kl\u00e1rar seg best \u00e1 teimum stuttu teinunum \u00ed firvald og fr\u00ed svimjing. Shaila er sum so givin vi\u00f0 at svimja einstaklingakappingar (2013), men hon er t\u00f3 aktiv sum venjari og venur enn, og av og \u00e1 luttekur hon \u00ed li\u00f0kappingum. \u00c1 FM stevnuni \u00ed Havn \u00ed mai 2013 var hon vi\u00f0 til at vinna gull og at seta n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.15 saman vi\u00f0 Gu\u00f0run Mortensen, Tanju Skaalum og Kristinu Elin Thomsen \u00far Susvim.\n\nOyggjaleikir 2009 \nShaila millum Gar\u00f0arnar svam fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikunum \u00ed \u00c1landi 2009. Shaila vann 6 gull hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar. Hon vann gull \u00ed hesum greinum (allar greinar eru fyri kvinnur): 50 metrar firvald, 50 m fr\u00ed, 100 m fr\u00ed, 4x50 metrar fr\u00ed, 4x50 metrar blanda\u00f0 (medley relay) og 4x100 m blanda\u00f0 (medley relay). Harumframt vann hon bronsu \u00ed 100 metrar firvald.\n\nKeldur \n Alandresults2009.com\n Sportal.fo\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Susvim.mono.net, Su\u00f0uroyar Svimjifelag (SUSVIM)\n Svimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "13040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malan%20Vitalis%20Joensen", "title": "Malan Vitalis Joensen", "text": "Malan Vitalis Joensen (f\u00f8dd 30. mai 1991 \u00e1 Tv\u00f8royri sum Malan Vitalis B\u00e6rendsen) er f\u00f8royskur svimjari. Malan svimur fyri Susvim og fyri F\u00f8royar. Malan er ein av F\u00f8roya bestu kvinnuligu bringusvimjarum. Malan ver\u00f0ur oftast skriva\u00f0 Malan V. B\u00e6rendsen. Malan giftist vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, i\u00f0 er F\u00f8roya besti svimjari. Tey giftust \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi, i\u00f0 hevur F\u00f8roya fyrsta langhyl. Vatn var ikki komi\u00f0 \u00ed hylin, \u00e1\u00f0renn br\u00fadleypi\u00f0, men tveir dagar seinni var\u00f0 byrja\u00f0 vi\u00f0 at fylla vatn \u00ed hylin.\n\n\u00darslit\n\nOyggjaleikir 2009 \nMalan lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikunum 2009 \u00e1 \u00c1landi. Hon vann eitt silvur hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar \u00ed 200 m bringu fyri kvinnur. F\u00f8royar vunnu Oyggjaleikirnir 2009 vi\u00f0 34 gull, 23 silvur og 24 bronsu hei\u00f0ursmerkjum.\n\nF\u00f8royameistari og f\u00f8roysk met 2008 \nMalan hevur fleiri fer\u00f0ir svomi\u00f0 seg til f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 og eisini fleiri fer\u00f0ir sett f\u00f8roysk met. \u00cd mai 2008 vann hon FM kappingina \u00ed 50 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 34:74. Malan \u00e1tti sj\u00e1lv gamla meti\u00f0, sum var 34:95. N\u00e6sta dag vann hon FM gull \u00ed 100 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:15.04, Malan \u00e1tti sj\u00e1lv gamla meti\u00f0 \u00e1 1:15.41. Malan setti eisini met \u00ed 200 m bringu. Susvim vann til hesa FM kapping 34 av 42 gull hei\u00f0ursmerkjum. \u00cd juli 2008 lutt\u00f3k Malan \u00ed DM \u00e1 langbana \u00ed Gladsaxe. Hon gj\u00f8rdist nummar 4 i 50m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 34.35, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Malan \u00e1tti sj\u00e1lv gamla meti\u00f0.\n\nOyggjaleikir 2007 \nMalan vann eitt silvur hei\u00f0ursmerki \u00ed 200 metrar bringusvimjing \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Rhodos \u00ed Grikkalandi \u00ed summari\u00f0 2007. F\u00f8royar gj\u00f8rdust nummar tr\u00fd \u00e1 Oyggjaleikunum 2007 vi\u00f0 24 gull, 19 bronsu og 12 bronsu hei\u00f0ursmerkjum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Svimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "13041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9bastien%20Rouault", "title": "S\u00e9bastien Rouault", "text": "S\u00e9bastien Rouault (f\u00f8ddur 24 februar 1986 \u00ed Le Chesnay, Yvelines) er franskur svimjari. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir kappast m\u00f3ti f\u00f8royska svimjaranum P\u00e1l Joensen eitt n\u00fa \u00ed 1500m fr\u00ed teininum.\n\nHei\u00f0ursmerki \nS\u00e9bastien Rouault vann gull \u00ed 1500m fr\u00ed til EM \u00e1 langbana \u00ed Budapest \u00ed august 2010. P\u00e1l Joensen vann silvur og italienski Samuel Pizzetti vann bronsu. Til EM \u00e1 stuttbana \u00ed Helsinki \u00ed 2006 vann hann bronsu \u00e1 sama teini. Roualt vann silvur \u00ed 1500m fr\u00ed til EM \u00e1 langbana \u00ed Budapest \u00ed 2006. \u00cd kappingini Mediterranian Games 2005 vann hann gull \u00ed 1500m fr\u00ed, silvur \u00ed 800m fr\u00ed og bronsu \u00ed 400m fr\u00ed.\n\nKeldur \n sports-reference.com\n\nFranskir svimjarar\nFraklendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008"}
{"id": "13042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Snoop%20Dogg", "title": "Snoop Dogg", "text": "Cordozar Calvin Broadus (f\u00f8ddur 20. oktober 1971, i Long Beach, Kalifornia) betri kendur sum Snoop Dogg er ein kendur amerikanskur rappari, sj\u00f3nleikari og prod\u00fasari.\n\nT\u00f3nleika \u00fatg\u00e1vur \n\n Doggystyle (1993)\n Tha Doggfather (1996)\n Da Game Is to Be Sold, Not to Be Told (1998)\n No Limit Top Dogg (1999)\n Tha Last Meal (2000)\n Paid tha Cost to Be da Boss (2002)\n R&G (Rhythm & Gangsta): The Masterpiece (2004)\n Tha Blue Carpet Treatment (2006)\n Ego Trippin' (2008)\n Malice n Wonderland (2009)\n Doggumentary (2011)\n\nFilmografi \n\n 1994: Murder Was the Case (Platinum)\n 1998: Caught Up\n 1998: Half Baked\n 1998: Da Game of Life\n 1998: Hot Boyz\n 1998: Ride\n 1999: Whiteboyz\n 1999: Urban Menace\n 2000: Tha Eastsidaz\n 2000: Up in Smoke Tour\n 2001: Baby Boy\n 2001: Training Day\n 2001: King of the Hill (r\u00f8dd)\n 2001: Bones\n 2001: The Wash\n 2003: Malibu's Most Wanted\n 2003: Old School\n 2004: Starsky & Hutch\n 2004: Soul Plane\n 2004: Volcano High\n 2005: Boss'n Up\n 2005: Racing Stripes (r\u00f8dd)\n 2006: The Tenants\n 2006: Weeds: Sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lvan\n 2006: Hood of Horror\n 2007: Arthur and the Invisibles (r\u00f8dd)\n 2007: Monk (filmsr\u00f8\u00f0)\n \u00c1\u00f0renn sj\u00e1lva byrjanina av filminum, singur hann tittul sangin hj\u00e1 Randy Newman It's a Jungle out There\".\n 2007: The Boondocks (filmsr\u00f8\u00f0)\n 2008: Singh Is Kinng (sp\u00e6lir seg sj\u00e1lvan)\n 2008: Snoop Dogg's Father Hood (sp\u00e6lir seg sj\u00e1lvan)\n 2009: Futurama: Into the Wild Green Yonder (r\u00f8dd)\n 2009: Dogg After Dark: Sp\u00e6lir seg sj\u00e1lvan\n 2009: Xavier: Renegade Angel (r\u00f8dd)\n 2009: Br\u00fcno (cameo appearance)\n 2009: Falling Up\n 2010: Down for Life\n 2010: One Life to Live sp\u00e6ldi Calvin Broadus\n 2010: 30 for 30 - Straight Outta L.A. (sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lvan)\n 2010: Freaknik: The Musical\n 2010: Malice n Wonderland sum Malice\n 2010: Big Time Christmas sp\u00e6lir seg sj\u00e1lvan\n 2011: 90210 (Sj\u00f3nvarps r\u00f8\u00f0) sp\u00e6lir seg sj\u00e1lvan\n 2011: Roast of Donald Trump\n\nB\u00f3kmentir \n Snoop Dogg (1999). Tha Doggfather: The Times, Trials, and Hardcore Truths of Snoop Dogg. New York, N.Y., U.S.: William Morrow and Company. ISBN 0-688-17158-3\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Snoopdogg.com \n Snoop Dogg \u00e1 Geffen Records\n Snoop Dogg \u00e1 Allmusic\n Snoop Dogg \u00e1 Discogs\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "13043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buon%20Me%20Thuot%20Floghavn", "title": "Buon Me Thuot Floghavn", "text": "Buon Ma Thuot Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay Bu\u00f4n Ma Thu\u1ed9t) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Buon Ma Thuot, \u0110\u1eafc L\u1eafc, Vjetnam. Lendingarbreytin er asfaltera\u00f0 og er 3000 metrar long.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "13044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ca%20Mau%20Floghavn", "title": "Ca Mau Floghavn", "text": "C\u00e0 Mau Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay C\u00e0 Mau) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Ca Mau landslutinum \u00ed Vjetnam. Flogv\u00f8llurin er 1500 metrar langur og er lagdur vi\u00f0 asfalt. Floghavnin liggur 2 km fr\u00e1 mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed C\u00e0 Mau.\n\nS\u00f8ga \nFlogv\u00f8llurin var\u00f0 bygdur av fraklendingum \u00ed 1933 og nevndist t\u00e1 Moranc Airfield, b\u00fdurin nevndist t\u00e1 Qu\u1ea3n Long. Flogv\u00f8llurin var t\u00e1 400 m langur og 16 metrar brei\u00f0ur.\nUndir Vietnam-kr\u00edgnum, var ein herna\u00f0ar flogsst\u00f8\u00f0 har.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "13045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Da%20Nang%20Floghavn", "title": "Da Nang Floghavn", "text": "Da Nang Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay \u0110\u00e0 N\u1eb5ng) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Da Nang, Nam Trung Bo, Vjetnam. Fraklendingar bygdu flogv\u00f8llin \u00ed 1930.\n\nFlogv\u00f8llurin er tann tri\u00f0i altj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8llurin \u00ed Vjetnam, hinir b\u00e1\u00f0ir eru Noi Bai International Airport (Hanoi) og Tan Son Nhat International Airport (Ho Chi Minh City), og er t\u00fddningarmikil fyri fer\u00f0af\u00f3lkaflutning til og fr\u00e1 t\u00ed sentrala partinum av Vietnam.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "13046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dan%20Djurhuus", "title": "Dan Djurhuus", "text": "Dan Djurhuus (f\u00f8ddur 15. august 1978 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Dan er ein av teimum mest royndu leikarunum hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy. Barna- og ungd\u00f3ms\u00e1rini sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 VB, \u00ed vaksnamanna \u00e1runum hevur hann sp\u00e6lt fyri barnd\u00f3msfelagi\u00f0 VB, sum leg\u00f0i saman vi\u00f0 Sumba \u00ed 2005 og fekk navni\u00f0 VB/Sumba. Felagi\u00f0 skifti\u00f0 navn til FC Su\u00f0uroy \u00ed 2010. Eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed 1996 sp\u00e6ldi Dan vi\u00f0 B36. Dan sp\u00e6lir sum mi\u00f0vallaleikari, men hann hevur t\u00f3 eisini onkunt\u00ed\u00f0 sp\u00e6lt sum verjuleikari og \u00e1leypari.\n\nH\u00f8vu\u00f0sm\u00e1lskj\u00fatti hj\u00e1 VB/Sumba \u00ed 2007 \nDan Djurhuus skora\u00f0i 5 m\u00e1l fyri VB/Sumba \u00ed 2007. Hann var toppskorari fyri besta li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 VB/Sumba ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0.\n\nMillum 10 teir bestu av m\u00e1lskj\u00fattunum hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, VB/Sumba og VB \n22. august 2010 skriva\u00f0i Su\u00f0uroyarportalurin um J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen, sum t\u00e1 j\u00fast hev\u00f0i skora\u00f0 s\u00edtt m\u00e1l nummar 56 fyri FC Su\u00f0uroy (og VB/Sumba og VB), og harvi\u00f0 gj\u00f8rdist tann mest skorandi leikarin. \u00cd t\u00ed sambandi var\u00f0 eisini nevnt, at Dan Djurhuus hevur skora\u00f0 40 m\u00e1l fyri besta li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, VB/Sumba og VB og er nummar 6 n\u00e6st eftir P\u00f3l Thorsteinsson, sum hevur skora\u00f0 51 m\u00e1l. \u00cd dystinum m\u00f3ti B71, sum var\u00f0 sp\u00e6ldur \u00e1 Sandi 26. september 2010 skora\u00f0i Dan Djurhuus eitt av tveimum m\u00e1lum, ta\u00f0 var sostatt hansara m\u00e1l nummar 41 fyri felagi\u00f0 (\u00edrokna\u00f0 VB og VB/Sumba).\n\nKeldur \n Football.fo, m\u00e1ltindurin 2007.\n FaroeSoccer.com\n Soccerandequipment.com\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n FCSuduroy.com.\n Zerozerofootball.com \n YouTube.com, samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 Dan Djurhuus.\n\nDjurhuus, Dan\nDjurhuus, Dan\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "13047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spurvaheykur", "title": "Spurvaheykur", "text": "Spurvaheykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Accipiter nisus) er vanligur \u00ed sk\u00f3garlendi \u00ed Evropa og Asia. Hann eigur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing vestur \u00edm\u00f3ti Nor\u00f0uratlantshavi. Hendinga fuglar hava \u00e1tt \u00ed Orknoyggjum. Spurvaheykurin \u00ed Skandinavia er flytifuglur. \u00cd flytit\u00ed\u00f0ini er vanligt at s\u00edggja spurvaheyk, h\u00f3ast teir er f\u00e1ir. Onkur er eisini at s\u00edggja um veturin. Longur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing er hann veruliga sjaldnari. Spurvaheykur er bl\u00e1gr\u00e1ur r\u00e1nsfuglur, sum d\u00fagva til st\u00f8ddar, langt vel og \u00e1runda\u00f0ar veingir. Um kj\u00f3sina og undir b\u00fakinum hevur hann t\u00e6ttar tv\u00f8rr\u00edpur. Einastu fuglar, i\u00f0 l\u00edkjast spurvaheyki \u00e1 liti, eru geykur og h\u00f8snaheykur, men h\u00f8snaheykur er st\u00f8rri og s\u00e6ddur bara \u00ed Orknoyggjum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8snaheykur", "title": "H\u00f8snaheykur", "text": "H\u00f8snaheykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Accipiter gentilis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Phu%20Cat%20Floghavn", "title": "Phu Cat Floghavn", "text": "Phu Cat Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay Phu Cat) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Quy Nhon, Binh Dinh, Vjetnam. Lendingarbreytin er 3051 metrar long.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "13060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringanna%20Harri%20%28Skalds%C3%B8ga%29", "title": "Ringanna Harri (Skalds\u00f8ga)", "text": "Ringanna Harri er ein skalds\u00f8ga (\u00e6vint\u00fdr) eftir John Ronald Reuel Tolkien, umsett til f\u00f8royskt av Axel T\u00f3rgar\u00f0i. \n\nSkalds\u00f8gan er b\u00fdtt \u00ed 3 partar (eina triologi), 1. Ringli\u00f0i\u00f0 (The Fellowship of the Ring), 2. Tey b\u00e6\u00f0i tornini (The Two Towers) og 3. Kongurin kemur aftur (The Return of the King). B\u00f3kin er \u00ed veruleikanum eitt framhald av Hobbanum (The Hobbit), sum John Ronald Reul Tolkien skriva\u00f0i \u00ed 1937.\n\n\u00cd \u00e1runum 2001, 2002 og 2003 var\u00f0 ein filmstriologi givin \u00fat, sum var grunda\u00f0 \u00e1 b\u00f8kurnar.\n\nS\u00ed eisini\n Ringanna Harri (filmstriologi)\nAldarinnar 100 b\u00f8kur samb\u00e6rt Le Monde\n\nHugflog\nEnskar b\u00f3kmentir\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "13062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringanna%20Harri%20%28filmstriologi%29", "title": "Ringanna Harri (filmstriologi)", "text": "Ringanna Harri (\u00e1 enskum: Lord of the Rings) er ein filmstriologi, i\u00f0 er gj\u00f8rd eftir skalds\u00f8guni eftir J. R. R. Tolkien av sama navni. S\u00f8gan gongur fyri seg \u00ed \u00e6vint\u00fdrheiminum Mi\u00f0gar\u00f0i. \n\nFilmarnir v\u00f3r\u00f0u produsera\u00f0ir undir lei\u00f0slu av Peter Jackson og \u00fatgivnir av New Line Cinema. Hetta er ein av d\u00fdrastu filmframlei\u00f0slum \u00ed s\u00f8guni, vi\u00f0 eini f\u00edggja\u00e6tlan upp\u00e1 270 milli\u00f3nir amerikanskar dollar, projekti\u00f0 vardi meir enn \u00e1tta \u00e1r og filmingin f\u00f3r fram \u00ed N\u00fds\u00e6landi, heimlandi Peter Jacksons. \n\nRinganna Harri var ein st\u00f3r f\u00edggjarlig suksess og filmarnir liggja sum nr. 11, 5 og 2 \u00e1 listanum yvir filmar vi\u00f0 flest innt\u00f8kum. Filmarnir hava tilsamans vunni\u00f0 17 Oscars.\n\nFilmarnir \n\nFilmarnir komu \u00fat \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 2001-2003. \n\n 2001: Ringli\u00f0i\u00f0 (\"The Fellowship of the Ring\")\n 2002: Tey b\u00e6\u00f0i tornini (\"The Two Towers\")\n 2003: Kongurin kemur aftur (\"The Return of the King\")\n\nRinganna Harri"}
{"id": "13064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aberdeen%20International%20Football%20Festival", "title": "Aberdeen International Football Festival", "text": "Aberdeen International Football Festival er ein f\u00f3tb\u00f3ltsstevna \u00ed Aberdeen \u00ed Skotlandi, sum er hv\u00f8rt summar \u00ed juli. Stevnan byrja\u00f0i \u00ed 1981. Stevnan er fyri b\u00f8rn og ung \u00ed aldrinum 14-16 \u00e1r. Luttakararnir koma \u00far ymiskum londum. F\u00f8royar hava luttiki\u00f0 fleiri fer\u00f0ir. \u00cd 2006 vann ungd\u00f3mslandsli\u00f0i\u00f0 F\u00f8royar U15 kappingina fyri dreingir 14, me\u00f0an F\u00f8royar U17 vann silvur.\n\nKeldur \nAIFF-Aberdeen.com\nFootball.fo\n \u00c1rsfr\u00e1grei\u00f0ing 2006 hj\u00e1 FSF, s\u00ed\u00f0urnar 247-260.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "13066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringanna%20Harri%20-%20Ringli%C3%B0i%C3%B0%20%28filmur%29", "title": "Ringanna Harri - Ringli\u00f0i\u00f0 (filmur)", "text": "Filmurin Ringanna Harri: Ringli\u00f0i\u00f0 (enskt: The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring) er fyrsti partur av trilogiini i\u00f0 er bygd \u00e1 b\u00f3kina hj\u00e1 J. R. R. Tolkien av sama navni, produsera\u00f0ur av Peter Jackson.\n\nLeiklutir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Filmstriologiini.\n\nRinganna Harri"}
{"id": "13067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dunnuheimurin%20hj%C3%A1%20Disney", "title": "Dunnuheimurin hj\u00e1 Disney", "text": "Dunnuheimurin hj\u00e1 Disney er eitt \u00f3alment heiti, i\u00f0 stundum ver\u00f0ur br\u00fakt um \u00e6vint\u00fdrheimin, i\u00f0 umfatar Dunnald Dunnu og familju hansara, vinir og f\u00edggindar \u00ed Dunnuv\u00edk og a\u00f0rasta\u00f0ni.\n\nPers\u00f3nar \nPers\u00f3nar \u00ed s\u00f8gunum og \u00e1ri\u00f0 sum teir fyrst komu fram.\n Dunnaldur Dunna (1934)\n D\u00fanhild Dunna (1940)\n Dinni, Danni og Dunni (1937)\n P\u00edl, Ata og Juhild (1952)\n G\u00e1nus G\u00e1s (1939)\n F\u00e1lgeir Dunna (1964)\n Dunnomman (1943)\n G\u00edrikur McGvagg (1947)\n Gideon McGvagg (1956)\n D\u00e1lka\u00f0i Dalbj\u00f8rn McGvagg (??)\n Beata Dunna (1967)\n Fr\u00f8kun Kvikkvagg (1961)\n Albert Gvaggheyggj (1954)\n Birgit McBr\u00fa\u00f0 (1960)\n Jubal Skart (1961)\n Gylta Gripsd\u00f3ttir (1952)\n Gulfinnur Gorront (1948)\n N\u00e1bal Gulln\u00e1p (1956)\n J.D. Kj\u00f8lh\u00e1l (1961)\n H\u00e1kun Kj\u00f8lh\u00e1l (1970)\n Argus McSv\u00edn (1954)\n Snildi B. Sniss (1965)\n Salmundur J. Tokkason (1952)\n B\u00f3livar (1936)\n B\u00fartj\u00f3varnir (1951)\n B\u00farungarnir (1965)\n \u00dalvungarnir (1951)\n T\u00edturnar (1954)\n General Tr\u00fdn (1958)\n Gongumenn (1968)\n Sn\u00fa\u00f0ri Bikshani (1952)\n Pillkur (1956)\n \u00d8rnolvur Arnason (1966)\n Kornelius Knarront (1952)\n Klossmundur (1932)\n Mikkjal M\u00fas (1928)\n Mia M\u00fas (1928)\n Halld\u00f3ra Hagam\u00fas (1932)\n Magni og H\u00f8gni Hagam\u00fas (1932)\n Milja og Mina M\u00fas (??)\n Belja K\u00fad\u00f3ttir (1928)\n Magnus \u00ed Meil (1929)\n Skrukku Sissal (1934)\n Hulda Tr\u00f8llont (1961)\n L\u00f8gmundur F\u00fati (1939)\n Svarti Per (1925)\n Kipp & Kjapp (1943)\n Ludv\u00edk av Antarheyggi (1961)\n Blekkhamur (1939)\n harra Illmann (1943)\n Tv\u00f8ri Knarvi (1964)\n Malan D\u00edggilsi (1952)\n J\u00f3nas Telgi Effarsey (1954)\n Baldvin Bj\u00f8rn (1950)\n B\u00e1r\u00f0ur McG\u00e1s (1997)\n Mata Harriet (1966)\n P\u00e6tur Purkh\u00fas (1934)\n Borgar Sv\u00edni\u00f0 (1960)\n Ripar Bitlar (2006)\n Erakanski fuglur (1944)\n Madam Mimm (1963)\n Severin Svikari (1930)\n Lias Krymp (\u00ed 30'unum)\n Skipar Gamm (1935)\n Lykkir Kloss (1988)\n Katta Blomm (1929)\n Kunnbjartur Sj\u00f3gvh\u00f8na (1945)\n Eta Beta (1947)\n Doktar Einskort (1936)\n \n\nMcGvagg-klanurin\n\nMcApirru-klanurin\n\nVangaskeggjar\n\nDisneyfigurar \u00far DuckTales:\n\n Bedda Nevheyggj (??)\n Fitjuborg Vandergvagg (1987)\n Maks Kloss (1992)\n Butlarin Dunndur (??)\n Veingjardun Dunna (1991)\n Hevndar-Dunnan (??)\n P\u00f3 Tr\u00f8llont (2011)\n Valger\u00f0 Dunnubill (??)\n Milli\u00f3na Dunnubill (??)\n Fja\u00f0ra \u00e1 Dunga (??)\n Null Null Dunna (1987)\n Kn\u00falvar og Sorleif Fillikov (2017)\n Fall-Hj\u00e1lmar McOnt (1987)\n Flykra McOnt (??)\n Skot-P\u00e1ll McOnt (1987)\n St\u00edgur \u00ed Fellu (??)\n Fenton \u00ed Stropa (??)\n Eva Tr\u00f8llont (??)\n\nListar\nUppspunnin f\u00f3lk\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "13072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnar%20Svimjifelag", "title": "Havnar Svimjifelag", "text": "Havnar Svimjifelag (stytt HS) er f\u00f8royskt svimjifelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Havn. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 8. september 1938.\n\nVinnari av \u00c6gir Stevnu \u00ed oktober 2010 \nHavnar Svimjifelag gj\u00f8rdist vinnari av \u00fatt\u00f8ku svimjikappingini, sum var \u00ed Klaksv\u00edk 23. - 24. oktober 2010. HS vann 14 gull og tilsaman 33 hei\u00f0ursmerki. Hei\u00f0ursmerkini v\u00f3ru b\u00fdtt solei\u00f0is \u00edmillum fel\u00f8gini:\n Havnar Svimjifelag 14 gull, 9 silvur og 10 bronsu\n Su\u00f0uroyar Svimjifelag 10 gull, 9 silvur og 8 bronsu\n FLOT 7 gull, 1 silvur og 2 bronsu\n \u00c6gir 6 gull, 11 silvur og 12 bronsu\n Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag 1 gull, 8 silvur og 5 bronsu\n\nNevndin \nSolei\u00f0is s\u00e6r nevndin \u00fat eftir eykaa\u00f0alfundin 9. oktober 2013:\nForma\u00f0ur: Erling Eidesgaard\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Eirikur Hofgaard\nPeningar\u00f8kil: Leivur Michelsen\nSkrivari: Annika Anthoniussen\nNevndarlimur: Armgar\u00f0 Weihe\nNevndarlimur: Rannv\u00e1 G. Rasmussen\n\nKeldur \n\n Havnarsvimjifelag.com\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Havnarsvimjifelag.com\n\nF\u00f8roysk svimjifel\u00f8g\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "13076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsv%C3%A1kur", "title": "M\u00fasv\u00e1kur", "text": "M\u00fasv\u00e1kur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Buteo buteo) er mi\u00f0alst\u00f3rur r\u00e1nsfuglur, umlei\u00f0 sum vei\u00f0ifalkur ella ravnur til st\u00f8ddar. Sum spurvaheykur, so er m\u00fasv\u00e1kur vanligur \u00ed sk\u00f3garlendi \u00ed Evropa og Asia, men best d\u00e1mar honum at vera \u00e1 v\u00ed\u00f0ilsi \u00ed sm\u00e1um lundum, t\u00ed hann tekur mest m\u00fds. \u00cd hesi \u00f8ldini er hann komin v\u00ed\u00f0ari um \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, og hann er vor\u00f0in b\u00fafuglur \u00ed Ytru Su\u00f0uroyggjum og er ikki \u00f3vanligur \u00ed Orknoyggjum. \u00cd Hetlandi er hann framvegis javnan gestur. L\u00edkt er til, at m\u00fasv\u00e1kur \u00far Noreg og Sv\u00f8r\u00edki er ikki so n\u00f3gv \u00e1 okkara lei\u00f0um, sum n\u00f3gvir a\u00f0rir r\u00e1nsfuglar her nor\u00f0uri. Slagi\u00f0 vil, so leingi sum gj\u00f8rligt, sleppa undan at fl\u00fagva um havi\u00f0.\n\n\u00c1 flogi s\u00edggjast veingirnir at vera brei\u00f0ir og heldur langir. Veli\u00f0 er breitt og stutt. H\u00f8vdi\u00f0 er brei\u00f0vaksi\u00f0 og kubbut eftir st\u00f8ddini \u00e1 fuglinum. T\u00e1 i\u00f0 hann sveimar, og veingirnir eru eitt sindur hevja\u00f0ir, er hann ikki l\u00edti\u00f0 \u00e1t\u00f8kur \u00f8rn. Hann kann vera torf\u00f8rur at kenna fr\u00e1 b\u00fdv\u00e1ki og fjallv\u00e1ki. \u00d3heppi\u00f0 er at n\u00fdta litin og litsetingina sum ey\u00f0kenni at greina m\u00fasv\u00e1k eftir, av t\u00ed at fuglarnir eru so \u00f3javnir \u00e1 liti. Summir eru lj\u00f3sir, a\u00f0rir heilt dimmmorrey\u00f0ir. Hann er oftast dimmur undir kv\u00f8rkrunum og hevur lj\u00f3sa rond um kj\u00f3sina. Hann er vanliga dimmur um li\u00f0irnar kanska allan b\u00fakin. Upp undir vongin s\u00edggjast flogfja\u00f0rarnar og velfja\u00f0rarnar, mest oman \u00e1 velinum, t\u00e6tt hj\u00e1 at vera settar vi\u00f0 sm\u00f8lum tv\u00f8rr\u00edpum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjallv%C3%A1kur", "title": "Fjallv\u00e1kur", "text": "Fjallv\u00e1kur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Buteo lagopus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Konga%C3%B8rn", "title": "Konga\u00f8rn", "text": "Konga\u00f8rn (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aquila chrysaetos)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Velbr%C3%BAn%20%C3%B8rn", "title": "Velbr\u00fan \u00f8rn", "text": "Velbr\u00fan \u00f8rn (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aquila pennata, Hieraaetus pennatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0smyril", "title": "Rey\u00f0smyril", "text": "Rey\u00f0smyril (fr\u00f8\u00f0iheiti - Falco naumanni)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%BDtissmyril", "title": "Gr\u00fdtissmyril", "text": "Gr\u00fdtissmyril ella Tornfalkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Falco tinnunculus) l\u00edkist n\u00f3gv smirli, menn kennist fr\u00e1 honum av t\u00ed, at hann er meira rey\u00f0br\u00fanur oman\u00e1 og hevur longri vel. Flogi\u00f0 hevur hann l\u00e6tt og vakurt; ofta hongur hann stillur og veipar \u00ed luftini. Sj\u00e1ldan gevur hann seg eftir fuglum; mest etur hann m\u00fds og ormar. \u00cd F\u00f8royum vita menn hann sera sj\u00e1ldan vera s\u00e6ddan; men vist er ta\u00f0, at hann fleiri fer\u00f0ir hevur veri\u00f0 kendur fyri smiril.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%B8ldsmyril", "title": "Kv\u00f8ldsmyril", "text": "Kv\u00f8ldsmyril (fr\u00f8\u00f0iheiti - Falco vespertinus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1kasmyril", "title": "V\u00e1kasmyril", "text": "V\u00e1kasmyril (fr\u00f8\u00f0iheiti - Falco subbuteo)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vei%C3%B0ifalkur", "title": "Vei\u00f0ifalkur", "text": "Vei\u00f0ifalkurin (fr\u00f8\u00f0iheiti: Falco rusticolus) er eina st\u00f8rstur av falkum. Hann eigur einans nor\u00f0uri \u00ed kuldalondum. Liturin er ymissur, broyttur eftir landinum. \u00cd Gr\u00f8nlandi er hann hv\u00edtur vi\u00f0 n\u00f8krum dimmum sm\u00e1blettum \u00e1 bakinum. \u00cd \u00cdslandi er hann hv\u00edtur um h\u00f8vd og bringu, annars lj\u00f3st gr\u00e1spr\u00f8klutur. \u00cd Noregi og a\u00f0rasta\u00f0ni er hann h\u00f8vu\u00f0svartur og dimt spr\u00f8klutur. Hann eigur \u00ed homrum h\u00f8gt til fjalls. Ofta s\u00e6st hann sita har og stara eftir fongi - eyguni hevur hann avb\u00e6ra g\u00f3\u00f0 - so str\u00fdkur hann avsta\u00f0 eftir einum fugli, sl\u00e6r hann ni\u00f0ur vi\u00f0 vongkn\u00fagvanum, ella skr\u00e6\u00f0ir hann vi\u00f0 nevi og kl\u00f3m. \u00cd fuglabj\u00f8rgunum ger hann r\u00e6\u00f0uligt herverk. Morgun og kv\u00f8ld er hann \u00e1 fer\u00f0, tekur ein lomviga ella lunda, t\u00e6gar hann sundur og etur so ta\u00f0 besta burtur \u00far honum. Um veturin heldur hann seg helst fram vi\u00f0 sj\u00f3num, t\u00ed har er mest at vei\u00f0a. \u00cd gomlum d\u00f8gum h\u00f8vdu kongar og r\u00edkir h\u00f8vdingar tamar falkar, sum v\u00f3ru vandir til at taka fl\u00fagvandi fugl og bera teimum. N\u00fa er ta\u00f0 avlagt \u00ed Evropa, men summsta\u00f0ni \u00ed Asia vei\u00f0a menn enn vi\u00f0 falkum. \u00c1\u00f0ur kom vei\u00f0ifalkur ofta til F\u00f8royar, n\u00fa s\u00e6st hann sera sj\u00e1ldan, orsakin er tann, at hann er f\u00e6kka\u00f0ur n\u00f3gv \u00ed \u00cdslandi.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II, 1951.\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fer%C3%B0afalkur", "title": "Fer\u00f0afalkur", "text": "Fer\u00f0afalkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Falco peregrinus)  er um allan heim. Fer\u00f0afalkur er st\u00f8rri enn smyril, minni enn vei\u00f0ifalkur. Av t\u00ed at b\u00f8gan og stegin eru \u00f3l\u00edk \u00e1 st\u00f8dd, er skj\u00f3tt at fara skeivur b\u00e1\u00f0ar vegir, t\u00e1 i\u00f0 hann ver\u00f0ur greindur. Hann tykist upp aftur kropp st\u00f8rri enn smyril, veli\u00f0 er heldur styttri. Veingirnir eru sp\u00edskir, men teir eru brei\u00f0ir inn at kroppinum. Gamli fuglurin er l\u00e6ttur at greina, helst t\u00e6tt hj\u00e1, t\u00e1 i\u00f0 v\u00e6l ber til at s\u00edggja litir og litsetning. T.d. t\u00fd\u00f0uligi liturin ni\u00f0ur \u00e1 knokkin og brei\u00f0i liturin ni\u00f0ur undan eygunum gera allan munin.\n\n\u00cd Nor\u00f0uratlantshavi er hann spjaddur um \u00ed skotsku oyggjaflokkunum sum b\u00fafuglur. Her eigur hann eisini vi\u00f0 fuglabj\u00f8rg, og t\u00e1 tekur hann helst havhest. S\u00e6st hann \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00cdslandi, er hann flytifuglur, komin \u00far Skotlandi ella nor\u00f0an\u00edfr\u00e1.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nFalconiformes"}
{"id": "13099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ri%20P.%20H%C3%B8jgaard", "title": "K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard", "text": "K\u00e1ri P\u00e1ll H\u00f8jgaard (f\u00f8ddur 21. juli 1951 \u00e1 Strondum) er f\u00f8royskur politikari, valdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed 2001 fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Fr\u00e1 2011-13 var hann innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. K\u00e1ri er limur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num, har hann eisini var forma\u00f0ur \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2008-09 og aftur \u00ed 2011-12. Hann hevur veri\u00f0 annar fasti limurin \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num. \u00c1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist politikari arbeiddi hann sum postma\u00f0ur \u00ed Eysturoynni fr\u00e1 1971, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var hann n\u00f8kur \u00e1r til skips. Hann er giftur vi\u00f0 Simonu, f\u00f8dd Eliasen \u00far Fuglafir\u00f0i, tey eiga seks b\u00f8rn.\n\nL\u00edvslei\u00f0in \u00ed politikki\n\nLandsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed innlendism\u00e1lum 2011 - 2013 \nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed A\u00f0ru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Kaj Leo Holm Johannessen fr\u00e1 14. september 2011 til 5. september 2013. L\u00f8gma\u00f0ur loysti hann \u00far starvi eftir at miki\u00f0 rok hev\u00f0i veri\u00f0 um Eysturoyartunnilin, sum K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard hev\u00f0i \u00e6tlanir um at lata danska felagi\u00f0 Copenhagen Infrastructure Partners (CIP) gera fyri pensj\u00f3nspening \u00far Danmark, fr\u00e1 PensionDanmark. Roki\u00f0 st\u00f3\u00f0 eitt n\u00fa av, at s\u00e1ttm\u00e1lin var loyniligur, og av ymiskum uppl\u00fdsingum i\u00f0 komu \u00fat til fj\u00f8lmi\u00f0larnar. M\u00f8tst\u00f8\u00f0a var eisini um at yvirskoti\u00f0 av tunnilspengunum f\u00f3r av landinum, onkur nevndi tali\u00f0 3 milliardir. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin hev\u00f0i fingi\u00f0 heimild \u00ed 2010 til at f\u00f8ra samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 privat fel\u00f8g um at byggja undirsj\u00f3vartunlar, ta\u00f0 var \u00e1\u00f0renn K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard kom \u00ed landsst\u00fdri\u00f0. Avtalan vi\u00f0 CIP skuldi eftir \u00e6tlan undirskrivast 27. juni 2013, men l\u00f8gma\u00f0ur valdi \u00ed sta\u00f0in at l\u00f8gtingi\u00f0 skuldi sleppa at taka st\u00f8\u00f0u til verk\u00e6tlanina. Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdi t\u00ed eitt l\u00f3garuppskot, sum var\u00f0 lagt fyri l\u00f8gtingi\u00f0. Trupulleikin var, at av t\u00ed at s\u00e1ttm\u00e1lin var loyniligur, so kendu l\u00f8gtingslimir ikki til innihaldi\u00f0 \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum. Teir kundu undirskriva eitt tr\u00fana\u00f0arskjal, har teir lova\u00f0u ikki at siga naka\u00f0 um innihaldi\u00f0 \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum vi\u00f0 nakran. Bert ein tingma\u00f0ur t\u00f3k av og l\u00e6s s\u00e1ttm\u00e1lan, ta\u00f0 var Janus Rein. Ta\u00f0 var\u00f0 avtala\u00f0 vi\u00f0 CIP, at s\u00e1ttm\u00e1lin skuldi undirskrivast 31. august 2013, men t\u00e1 dagurin kom, bleiv s\u00e1ttm\u00e1lin ikki undirskriva\u00f0ur, t\u00ed mett var\u00f0 ikki at meiriluti var fyri l\u00f3garuppskotinum. Av t\u00ed at s\u00e1ttm\u00e1lin ikki bleiv undirskriva\u00f0ur 31. august, skuldi CIP f\u00e1a 1 milli\u00f3n \u00ed endurgjaldi\u00f0, ta\u00f0 var samb\u00e6rt avtalu. 5. september 2013 valdi l\u00f8gma\u00f0ur at loysa K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard \u00far starvinum sum innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, og t\u00f3k sj\u00e1lvur vi\u00f0 til n\u00fdggjur innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri er settur. L\u00f8gma\u00f0ur seg\u00f0i ors\u00f8kina vera politiskt \u00f3r\u00f3gv.\n\nL\u00f8gtingslimur \nHann var\u00f0 varama\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fr\u00e1 26. Februar 2001 til 30. apr\u00edl 2002. L\u00f8gtingsma\u00f0ur fr\u00e1 30. apr\u00edl 2002.\n\nForma\u00f0ur Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins \nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var\u00f0 valdur til formann fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin \u00ed 2002. Hann var forma\u00f0ur til oktober 2010, t\u00e1 K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi gj\u00f8rdist n\u00fdggjur forma\u00f0ur. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 29. oktober 2011 fekk flokkurin bara eitt tingf\u00f3lk valt, og ta\u00f0 var K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard. Flokkurin helt a\u00f0alfund 10. november 2011 og valdi K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard til formann. Samb\u00e6rt vi\u00f0t\u00f8kum felagsins skal forma\u00f0urin veljast millum tinglimir ella landsst\u00fdrisf\u00f3lk floksins, flokkurin fekk eitt landsst\u00fdrisf\u00f3lk, men a\u00f0alfundurin var\u00f0 hildin mitt undir telvingini av landsst\u00fdrissessum, so onki var endaliga avgj\u00f8rt t\u00e1. K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins hesi t\u00ed\u00f0arskei\u00f0:\n\n2002 - oktober 2010\nnovember 2011 - apr\u00edl 2015\n\nHin 9. apr\u00edl 2015 var\u00f0 kunngj\u00f8rt \u00e1 t\u00ed\u00f0indafundi, at K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard t\u00f3k seg aftur sum forma\u00f0ur Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins, n\u00fdggjur forma\u00f0ur gj\u00f8rdist J\u00f3gvan Skorheim, sum eisini var borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edk. K\u00e1ri helt t\u00f3 fram sum l\u00f8gtingsma\u00f0ur og \u00e6tla\u00f0i eisini at stilla upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2015.\n\nLimur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num \nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard gj\u00f8rdist forma\u00f0ur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num \u00ed august 2008. Formansposturin skiftir \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri millum tey tr\u00fd londini. \u00cd 2011 var hann eisini forma\u00f0ur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num. F\u00f8roya L\u00f8gting valdi hesi til limir \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num \u00ed 2008:\n\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nAndreas Petersen \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nPoul Michelsen \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nBergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nMagni Laks\u00e1foss \u00far Sambandsflokkinum\nJenis av Rana \u00far Mi\u00f0flokkinum\n\nNevndarsessir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \n\n 2008\u20132012 Limur \u00ed Vinnunevndini\n 2004\u20132008 Forma\u00f0ur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n 2004\u20132008 Limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n 2002\u20132004 Limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n 2002\u20132004 Limur \u00ed Mentanarnevndini\n 2001\u20132002 Limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0slimur og varaborgmeistari \nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Runav\u00edkar B\u00fdr\u00e1\u00f0 1989-2008. Hann var varaborgarstj\u00f3ri \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2005-08. Hann stilla\u00f0i ikki upp aftur til b\u00fdr\u00e1\u00f0vali\u00f0 \u00ed 2008.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 290 (PDF)\n Logting.fo\n Council of Runav\u00edk\n Norden.org Nordic Council - Official co-operation in the Nordic Region\n Members of the Faroese Parliament\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\n Sjalvstyri.fo\n Norden.org\n\nF\u00f8royskir politikarar\nH\u00f8jgaard, K\u00e1ri P.\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nStrandingar"}
{"id": "13101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkjal%20S%C3%B8rensen", "title": "Mikkjal S\u00f8rensen", "text": "Mikkjal S\u00f8rensen (f\u00f8ddur 18. juni 1956 \u00ed Porkeri) er f\u00f8royskur politikari, og var \u00ed 20 \u00e1r fram til 2005 stj\u00f3ri \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa. Hann er bygdar\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Porkeris Bygdarr\u00e1\u00f0. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir siti \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi sum varaumbo\u00f0 fyri Javna\u00f0arflokkin. Hann m\u00f8tti fast fyri J\u00f3annes Eidesgaard \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1991-1994 og fyri Hans Paula Str\u00f8m fr\u00e1 4. februar 2008 til 13. juli 2009.\n\nNevndarsessir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \n\n 2008-09 Limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 352\u2013353. (PDF)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nMikkjal S\u00f8rensen, logting.fo\n\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nL\u00f8gtingslimir\nPorkeningar"}
{"id": "13102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hildur%20Vestergaard", "title": "Hildur Vestergaard", "text": "Hildur Vestergaard (f\u00f8dd 1968, uppvaksin \u00ed V\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur politikari. Hon var borgarstj\u00f3ri \u00ed Sumbiar kommunu fr\u00e1 2009 til 2012. Hon var\u00f0 vald \u00ed Sumbiar b\u00fdr\u00e1\u00f0 til kommunuvali\u00f0 \u00ed november 2008. Hildur er uppvaksin \u00ed V\u00e1gi, men giftist til Sumbiar og hevur b\u00fa\u00f0 har s\u00ed\u00f0an.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nV\u00e1gbingar\nSumbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "13103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annika%20Olsen", "title": "Annika Olsen", "text": "Annika Olsen (f\u00f8dd 13. mars 1975) er f\u00f8royskur politikari, landsst\u00fdriskvinna, fyrrverandi b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur og fyrrverandi landsli\u00f0s svimjari. Annika Olsen leyp \u00far b\u00fdr\u00e1\u00f0spolitikki \u00ed L\u00f8gtingi \u00ed 2008, og \u00ed 2014 \u00far L\u00f8gtingi \u00ed Tinganes, \u00ed sessin sum landsst\u00fdrikvinna \u00ed innlendism\u00e1lum. Hetta \u00e1ri\u00f0, Annika Olsen hevur veri\u00f0 l\u00f8gtingslimur, hevur hon veri\u00f0 einasta kvinna \u00ed s\u00ednum flokki \u00e1 tingi. Annika er uppvaksin \u00ed V\u00e1gi, hon er d\u00f3ttir fyrrverandi sk\u00falastj\u00f3ra J\u00e1kup Olsen og Marnu Olsen (f\u00f8dd Holm). Annika Olsen var landsst\u00fdriskvinna \u00ed almannam\u00e1lum og varal\u00f8gma\u00f0ur fr\u00e1 november 2011 til sep. 2015. Hon var landsst\u00fdriskvinna \u00ed innlendism\u00e1lum fr\u00e1 26. september 2008 til november 2011. Annika var\u00f0 vald \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 2008 fyri F\u00f3lkaflokkin. \u00c1\u00f0renn Olsen var\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting, var hon b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 2004 til 2008. T\u00e1 hon sat \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num, var hon m.a. talskvinna fyri at b\u00fdta landi\u00f0 sundur \u00ed bert f\u00fdra kommunur. Hon er \u00fatb\u00fagvin Cand.mag. \u00ed Nor\u00f0urlendskum b\u00f3kmentum og m\u00e1li (h\u00f8vu\u00f0sl\u00e6rugrein) vi\u00f0 religi\u00f3n sum s\u00ed\u00f0ufak. Hon hevur undirv\u00edst \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala 2001 til 2007 og \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-Skei\u00f0i og \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 2007 til 2008. Hon var g\u00f3\u00f0ur svimjari sum barn og ung, hon svam fyri V\u00e1gs Svimjifelag, sum n\u00fa er lagt saman vi\u00f0 Tv\u00f8royrar Svimjifelag til Susvim. Annika svam eisini \u00e1 f\u00f8royska svimji landsli\u00f0num, m.a. til Oyggjaleikirnar \u00ed 1989 og 1991. Hon og Jakob Horn eiga tveir synir.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nLandst\u00fdriskvinna og l\u00f8gtingslimur \nAnnika Olsen er landsst\u00fdriskvinna \u00ed almannam\u00e1lum og varal\u00f8gma\u00f0ur fr\u00e1 november 2011. Hon var landsst\u00fdriskvinna \u00ed innlendism\u00e1lum fr\u00e1 26. september 2008 til november 2011. Annika var\u00f0 vald \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 2008 fyri F\u00f3lkaflokkin, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var hon virkin \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0spolitikki, hon var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 fr\u00e1 2004-08.\n\nHin 9. september 2015 f\u00f3r hon \u00far F\u00f3lkaflokkinum, t\u00ed at hon og flokslei\u00f0slan ikki dr\u00f3gu somu l\u00ednu, samb\u00e6rt henni sj\u00e1lvari. Eitt heilt stutt skifti var hon limur \u00ed Frams\u00f3kn.\n\nHin 4. februar 2016 gj\u00f8rdist hon aftur limur \u00ed F\u00f3lkaflokkinum, ta\u00f0 bo\u00f0a\u00f0i flokkurin fr\u00e1 \u00e1 t\u00ed\u00f0indafundi.\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \n\u00c1\u00f0renn Annika var\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting, var hon b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 2004-08. Hon var limur \u00ed Havnanevndini og Mentanarnevndini. Hon var vald inn fyri F\u00f3lkaflokkin, sum var \u00ed andst\u00f8\u00f0u hetta valskei\u00f0i\u00f0.\n\n\u00datb\u00fagving og undirv\u00edsingarst\u00f8rv \nAnnika er \u00fatb\u00fagvin Cand.mag. \u00ed Nor\u00f0urlendskum b\u00f3kmentum og m\u00e1li (h\u00f8vu\u00f0sl\u00e6rugrein) vi\u00f0 religi\u00f3n sum s\u00ed\u00f0ufak. Hon hevur undirv\u00edst \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala 2001-07 og \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-Skei\u00f0i og \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 2007-08.\n\nLandsli\u00f0ssvimjari \nAnnika var g\u00f3\u00f0ur svimjari sum barn og ung, hon svam fyri V\u00e1gs Svimjifelag, sum n\u00fa er lagt saman vi\u00f0 Tv\u00f8royrar Svimjifelag til Susvim. Annika svam eisini \u00e1 f\u00f8royska svimjilandsli\u00f0num, m.a. til Oyggjaleikirnar \u00ed 1989 og 91. Hon gj\u00f8rdist nummar 3 \u00ed 200 m bringu og nummar 3 \u00ed 4x50m blanda\u00f0 saman vi\u00f0 R\u00fanu Poulsen, Anniku Anthoniussen og Duritu Dahl Djurhuus. Hon svam eisini 8x50m blanda\u00f0 fyri menn og kvinnur, tey gj\u00f8rdust nummar tvey. Kvinnurnar vunnu eisini bronsu \u00ed 4x100m fr\u00ed, ta\u00f0 gj\u00f8rdu t\u00e6r vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:16.76.\n\nKeldur \n\n Tinganes.fo\n Svimjing.com\n Islandgames.net\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nAnnika Olsen, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 L\u00f8gtinginum.\nAnnika Olsen, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nAnnika Olsen, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir svimjarar\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "13105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pauli%20%C3%98ssursson%20Mohr", "title": "Pauli \u00d8ssursson Mohr", "text": "Pauli \u00d8ssursson Mohr (f\u00f8ddur 12. oktober 1991) er f\u00f8royskur svimjari \u00far Fuglafir\u00f0i. Pauli svimur fyri Havnar Svimjifelag og fyri F\u00f8royar. Til mars 2010 svam hann fyri Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag. Pauli hevur fleiri fer\u00f0ir sett met \u00ed 50 m bringu. Hann var fyrsti f\u00f8royingur sum svam 50 m bringusvimjing \u00e1 stuttbana undir 29 sekund, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann t\u00e1 hann setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 50 m bringu \u00e1 SMS Stevnu \u00ed Havn 15. apr\u00edl 2012 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.87.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nFM 2013 \n Gull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:58.82\n Gull \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.00\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:34.53\n Silvur \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:36.95\n\nLutt\u00f3k \u00e1 Europameistara stevuni \u00e1 langgeil 2010 - F\u00f8royskt met \nTveir f\u00f8royingar lutt\u00f3ku til EM 2010 \u00ed Budapest \u00e1 langbana, ta\u00f0 v\u00f3ru Pauli \u00d8ssursson Mohr og P\u00e1l Joensen. Pauli svam \u00ed trimum kappingum: 50 m firvald, 100 m fr\u00ed og 50 m bringu. Pauli betra\u00f0i s\u00edtt pers\u00f3nliga met \u00ed \u00f8llum greinunum, sum hann svam \u00ed, og so setti hann eitt n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 31.39. Ta\u00f0 var D\u00e1njal Martin Hofgaard \u00far V\u00e1gi, sum \u00e1tti gamla meti\u00f0, sum var 32.36.\n\nOyggjaleikir 2009 \nPauli \u00d8ssurson Mohr var ein av f\u00f8roysku svimjarunum, sum lutt\u00f3ku til Oyggjaleikirnar \u00e1 \u00c1landi \u00ed 2009. Pauli vann eitt gull hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar, tvey silvur og eitt bronsu. Bronsuna vann hann \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23.33. Gull vann hann \u00ed 4x50m blanda\u00f0. Silvur vann hann \u00ed 4x100m blanda\u00f0 og \u00ed 4x100m fr\u00ed.\n\nVann gulln\u00e1l \nAt vinna gulln\u00e1l er st\u00f8rsti hei\u00f0urin, sum ein svimjari kann vinna \u00ed F\u00f8royum. Hetta megna\u00f0i Pauli \u00d8ssursson Mohr til F\u00f8royameistarastevnuna 2009, t\u00e1 hann svam 50 m fr\u00ed \u00ed t\u00ed\u00f0ini 23.44, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hann betra\u00f0i sj\u00e1lvur fleiri fer\u00f0ir hetta meti\u00f0 \u00ed 2009, men P\u00e1l Joensen t\u00f3k meti\u00f0 til Oyggjaleikirnir \u00e1 \u00c1landi summari\u00f0 2009. Pauli \u00d8ssurson Mohr er tri\u00f0i svimjarin, sum vinnur gulln\u00e1l til Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag. Hini b\u00e6\u00f0i sum hava vunni\u00f0 gulln\u00e1l til felagi\u00f0 eru Elspa M\u00f8rk\u00f8re og K\u00e1ri \u00e1 H\u00f8vdanum.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Svimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "13126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85re%20Gamla%20kirkja", "title": "\u00c5re Gamla kirkja", "text": "\u00c5re Gamla kirkja (svenskt: \u00c5re gamla kyrka) er ein gomul stein- og tr\u00e6kirkja \u00ed \u00c5re \u00ed Sv\u00f8r\u00edki fr\u00e1 umlei\u00f0 1100. Hon hevur veri\u00f0 \u00ed ger\u00f0 \u00ed 900 \u00e1r.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Svenska kyrkan \u2013 \u00c5re gamla kyrka\n\nKirkjur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "13127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringanna%20Harri%20-%20Tey%20b%C3%A6%C3%B0i%20tornini%20%28filmur%29", "title": "Ringanna Harri - Tey b\u00e6\u00f0i tornini (filmur)", "text": "Filmurin Ringanna Harri: Tey b\u00e6\u00f0i tornini (enskt upprunaheiti: The Lord of the Rings: The Two Towers) er annar partur av trilogiini i\u00f0 er bygd \u00e1 b\u00f3kina hj\u00e1 J. R. R. Tolkien av sama navni, produsera\u00f0ur av Peter Jackson.\n\nLeiklutir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Filmstriologiini\n\nRinganna Harri"}
{"id": "13128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ringanna%20Harri%20-%20Kongurin%20kemur%20aftur%20%28filmur%29", "title": "Ringanna Harri - Kongurin kemur aftur (filmur)", "text": "Filmurin Ringanna Harri: Kongurin kemur aftur er tri\u00f0ji partur av trilogiini i\u00f0 er bygd \u00e1 b\u00f3kina hj\u00e1 J. R. R. Tolkien av sama navni, produsera\u00f0ur av Peter Jackson.\n\nLeiklutir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Filmstriologiini.\n\nRinganna Harri"}
{"id": "13136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stavanger", "title": "Stavanger", "text": "Stavanger er tann fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Noregi og ein mentanarb\u00fdur. B\u00fdurin hevur 143 691 \u00edb\u00fagvar (2020). B\u00fdurin er ey\u00f0kendur millum anna\u00f0 fyri tr\u00e6h\u00fasini, st\u00f3ru fr\u00e1brigdini \u00ed landslagnum og fyri brei\u00f0a \u00farvali\u00f0 av handlum. \u00d8ki\u00f0 kring Stavanger hevur eina fj\u00f8lbroytta og vakra n\u00e1tt\u00faru vi\u00f0 h\u00f8gum fj\u00f8llum og langum fj\u00f8r\u00f0um. Stavanger hevur n\u00edggju b\u00fdarpartar, sum eru Finn\u00f8y, Rennes\u00f8y, Tasta, \u2018Eiganes og V\u00e5land\u2019, \u2018Madla og Kvernervik\u2019, Storhaug, Hundv\u00e5g, Hillev\u00e5g og Hinna.\n\nStavanger var\u00f0 bygdur \u00ed 1125. Stavanger er einnig eigi\u00f0 kommuna sem liggjur a\u00f0 Randaberg kommune \u00ed nor\u00f0ri, Sola kommune \u00ed vestri, Strand kommune \u00ed austri og Sandnes kommune \u00ed su\u00f0ri.\n\nVi\u00f0giti\u00f0 f\u00f3lk fr\u00e1 Stavanger \n\n Alexander Kielland \n Tore Renberg \n P\u00e5l Eitrheim \n Morten Abel, sangar\n P\u00e5l Sverre Valheim Hagen\n Kari Nessa Nordtun, borgarstj\u00f3ri\n\nVinab\u00fdir  \nStavangers vinab\u00fdir eru:  \n\n Fjar\u00f0abygg\u00f0 (\u00cdsland)\n Esbjerg (Danmark)\n Jyv\u00e4skyl\u00e4 (Finnlandi)\n Eskilstuna (Sv\u00f8r\u00edki)\n Aberdeen (Skotlandi)\n Houston (Bandar\u00edkin)\n Estel\u00ed (Nicaragua)\n Netanya (\u00cdsrael)\n Nablus (Palest\u00edna)\n Antsirabe (Madagaskar)\n\nMyndasavn\n\nKeldur \nKommunur \u00ed Noregi"}
{"id": "13137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orlando%20Bloom", "title": "Orlando Bloom", "text": "Orlando Jonathan Blanchard Bloom (* 13. januar, 1977 \u00ed Canterbury, Kent, Onglandi) er ein bretskur sj\u00f3nleikari, sum er best kendur fyri s\u00edn leiklut sum Legolas \u00ed Peter Jacksonsa filmstrilogi, Ringanna Harri og sum Will Turner \u00ed Pirates of the Caribbean.\n\nTann 21. juli 2010, giftist hann vi\u00f0 Mirandu Kerr.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Orlando Bloom \u00e1 IMDb, The Internet Movie Database\n\nBretar\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "13138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christopher%20Lee", "title": "Christopher Lee", "text": "Sir Christopher Lee, borin Christopher Frank Carandini Lee tann 27. mai 1922 \u00ed London, dey\u00f0ur 7. juni 2015 er ein bretskur sj\u00f3nleikari vi\u00f0 eini langari teatur- og filmskarrieru \u00e1 baki. \n\nChristopher Lee fekk \u00fatb\u00fagving \u00e1 ensku sk\u00falunum Eton og Wellington College, \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist sold\u00e1tur, fyrst sum sj\u00e1lvbo\u00f0in \u00e1 finsku s\u00ed\u00f0uni \u00ed Finsk-Sovjettiska Vetrarkr\u00edgnum, s\u00ed\u00f0an \u00ed bretska flogv\u00e1pninum undir seinna veraldarkr\u00edggi.\n\nKarriera \n\nEftir kr\u00edggi\u00f0 byrja\u00f0i hann sj\u00f3nleikarakarrieru s\u00edna. Hansara filmsdebut var \u00ed Corridor of Mirrors fr\u00e1 1948, og s\u00ed\u00f0an hev\u00f0i hann n\u00f3gvar leiklutir \u00ed r\u00e6\u00f0u- og krimifilmum, m.\u00f8. Dracula, Frankenstein og James Bond. Eisini hevur hann havt n\u00f3gvar leiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpsfilmum og serium. \n\nChristopher Lee hevur eina dj\u00fapa, myndiga r\u00f8dd og d\u00e1mar v\u00e6l at syngja opera. Hann tosar fleiri m\u00e1l og hevur m.a. eisini lagt t\u00fdska r\u00f8dd til danska filmin Valhalla fr\u00e1 1986.\n\nFamilja \n\nChristopher Lee stavar fr\u00e1 a\u00f0als\u00e6ttini Carandini og er \u00ed familju vi\u00f0 Ian Fleming, sum skriva\u00f0i b\u00f8kurnar um James Bond. Hann hevur s\u00ed\u00f0an 1961 veri\u00f0 giftur vi\u00f0 donsku eksmodellini Birgit Kr\u00f8ncke og  eigur eina d\u00f3ttur, Christina Erika Lee. \u00cd 2001 bleiv hann \u00fatnevndur til \"Commander of the Order of the British Empire\" av bretsku drotningini.\n\nChristopher Lee hevur havt leiklutir \u00ed 266 filmum s\u00ed\u00f0an 1948, og bleiv sligin til riddara \u00ed 2009.\n\nFilmografi\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Christopher Lee \u00e1 IMDb, The Internet Movie Database. \n Christopher Lee ChristopherLeeWeb.com (almenn heimas\u00ed\u00f0a). \n\nBretar\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nT\u00f3nleikarar\nAndl\u00e1t \u00ed 2015"}
{"id": "13139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ian%20McKellen", "title": "Ian McKellen", "text": "Sir Ian Murray McKellen (* tann 25. mai 1939 \u00ed Burnley, Lancashire, Onglandi) er ein bretskur sj\u00f3nleikari, sum er kendur fyri s\u00ednar leiklutir sum Gand\u00e1lvur \u00ed Peter Jacksonsa filmatisering av triologiini hj\u00e1 J. R. R. Tolkien um Ringanna Harra, Magneto \u00ed Bryan Singersa trilogi um X-Men og Sir Leigh Teabing \u00ed Ron Howardsa The Da Vinci Code. Han er eisini kendur fyri s\u00ednar leiklutir \u00e1 palli og \u00ed 1979 bleiv hann upptikin \u00ed Order of the British Empire og \u00ed 1991 bleiv hann sligin til riddara.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Ian McKellen \u00e1 IMDb, The Internet Movie Database. \n Ian McKellen (almenn heimas\u00ed\u00f0a). \n\nBretar\nBretskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "13140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viggo%20Mortensen", "title": "Viggo Mortensen", "text": "Viggo Peter Mortensen Jr. (borin \u00ed heim tann 20. oktober 1958 \u00e1 Manhattan, New York City) er ein amerikanskt-danskur oscartilnevndur sj\u00f3nleikari, t\u00f3nleikari, yrkjari, m\u00e1lari og myndama\u00f0ur. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut sum Aragorn \u00ed filmunum Ringanna Harri \u00ed 2001, 2002 og 2003.\n\nViggo Mortensen var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed New York men b\u00fa\u00f0i \u00e1 barna\u00e1rum s\u00ednum eisini \u00ed b\u00e6\u00f0i Argentina, Venesuela og Danmark. Mamma hansara er amerikanari me\u00f0an p\u00e1pin er dani. Han hevur tveir beiggjar, Walter og Charles Mortensen. \n\nHann var \u00ed 10 \u00e1r giftur vi\u00f0 sj\u00f3nleikarinnuni Exene Cervenka og saman eiga tey sonin Henry Mortensen. \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nListaf\u00f3lk\nDanskir sj\u00f3nleikarar\nYrkjarar\nMyndaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nAmerikanarar av danskari \u00e6tt"}
{"id": "13141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alec%20Guinness", "title": "Alec Guinness", "text": "Sir Alec Guinness, CH, CBE (* 2. apr\u00edl 1914 \u00ed London \u00ed Englandi sum Alec Guinness de Cuffe \u2013 \u2020 5. august 2000 \u00ed Midhurst, West Sussex \u00ed Englandi) var ein bretskur sj\u00f3nleikari.\n\nPrivatl\u00edv\nAlec Guinness hevur veri\u00f0 settur \u00ed samband vi\u00f0 Guinness-familjuna \u00ed \u00cdrlandi, sum er kend fyri \u00f8lslagi\u00f0 av sama navni, men ta\u00f0 var ein skotskur bankama\u00f0ur, Andrew Geddes, i\u00f0 betalti fyri privatsk\u00falan hj\u00e1 Aleci, og til s\u00edn doyggjandi dag, fekk Alec ongant\u00ed\u00f0 at vita hv\u00f8r p\u00e1pi hansara var. Hetta, at vera eitt \u00f3ekta barn, var naka\u00f0 i\u00f0 n\u00edvdi Alec Guinness alt hansara l\u00edv.\n\n\u00cd 1938 giftist Alec Guinness vi\u00f0 listakvinnuni, dramatikaranum og sj\u00f3nleikarinnuni Merulu Sylviu Salaman (*16 October 1914 \u2013 \u2020 18 October 2000), og \u00ed 1940, fingu tey sonin Matthew Guinness, i\u00f0 seinni gj\u00f8rdist sj\u00f3nleikari. Merula Salaman var uppdrigin \u00ed j\u00f8disku tr\u00fanni.\nRith\u00f8vundurin av 'officiellu' \u00e6vis\u00f8gu (biografi) Alec Guinnessar, Piers Paul Read, vi\u00f0urkennir at helst var Alec kynsliga drigin at b\u00e1\u00f0um kynum (bi-seksuellur) http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/1280093.stm,\nog skal hetta, saman vi\u00f0 afturvendandi tunglyndi (depressi\u00f3n), vera ein av ors\u00f8kunum til at Alec og konan konvertera\u00f0u til katolocismuna \u00ed 1956, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at f\u00e1a ein \"fastan andaligan grundv\u00f8ll\" at standa \u00e1. \n\nAlec Guinness eigur 2 abbad\u00f8trar, tann eldra av teimum, Sally Guinness er eisini sj\u00f3nleikari.\n\nKarriera\nAlec Guinness arbeiddi fyrst fyri eina l\u00fdsingarfyrit\u00f8ku. Hann fekk s\u00edna debut \u00e1 palli \u00ed the Albery Theatre \u00ed 1936 t\u00e1 hann var 22 \u00e1ra gamal, har hann hev\u00f0i leiklutin sum Osric \u00ed John Gielgudsa v\u00e6leydna\u00f0u uppseting av Hamlet. Hann hev\u00f0i ein taluleysan leiklut sum Walk-on \u00ed filminum Evensong \u00ed 1934; men s\u00edna veruligu filmsdebut fekk hann \u00ed Great expectations \u00ed 1946. Alec Guinness fekk \u00ed 1957 ein Oscar fyri s\u00edn leiklut sum oberstloytnantur Nicholson i filminum The Bridge on the River Kwai. \u00cd 1980 fekk hann ein hei\u00f0urs-Oscar fyri langa filmsvirksemi s\u00edtt. \u00cd 1959 bleiv hann \u00fatnevndur til Knight Bachelor, og harvi\u00f0 sligin til riddara. Hann hevur fingi\u00f0 eina stj\u00f8rnu \u00e1 Hollywood Walk of Fame.\n\n\u00c1 eldru \u00e1rum s\u00ednum, fekk Alec Guinness eitt n\u00fdtt \u00e6ttarli\u00f0 av fjepparum vegna s\u00edn leiklut sum Obi-Wan Kenobi \u00ed t\u00ed upprunaligu Star Wars triologiini.\n\nAlec Guinness gav \u00ed 1985 \u00fat sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8guna Blessings in Disguise, og \u00ed 1996 og \u00ed 1999 komu eftirfylgjarnir My Name Escapes Me og A Positively Final Appearance. Alec Guinness las eisini sj\u00e1lvur allar tr\u00edggjar b\u00f8kurnar inn sum lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur.\n\nFilmografi \n Evensong (1934)\n Store forventninger (1946)\n Oliver Twist (1948)\n Kind Hearts and Coronets (1949)\n A Run for Your Money (1949)\n Last Holiday (1950)\n The Mudlark (1950)\n The Lavender Hill Mob (1951)\n The Man in the White Suit (1951)\n The Card (1952)\n The Square Mile (1953) (short subject) (fort\u00e6ller)\n Malta Story (1953)\n The Captain's Paradise (1953)\n Father Brown (1954)\n The Stratford Adventure (1954) (short subject) (fort\u00e6ller)\n Rowlandson's England (1955) (short subject) (fort\u00e6ller)\n To Paris with Love (1955)\n The Prisoner (1955)\n The Ladykillers (1955)\n The Swan (1956)\n Broen over floden Kwai (1957)\n All at Sea (1957)\n The Horse's Mouth (1958) (ogs\u00e5 skrevet)\n Our Man in Havana (1959)\n The Scapegoat (1959)\n Tunes of Glory (1960)\n A Majority of One (1962)\n HMS Defiant (1962)\n Lawrence of Arabia (1962)\n The Fall of the Roman Empire (1964)\n Pasternak (1965) (short subject)\n Situation Hopeless... But Not Serious (1965)\n Doctor Zhivago (1965)\n Hotel Paradiso (1966)\n The Quiller Memorandum (1966)\n The Comedians in Africa (1967) (short subject)\n The Comedians (1967)\n Cromwell (1970)\n Scrooge (1970)\n Brother Sun, Sister Moon (1972)\n Hitler: The Last Ten Days (1973)\n Murder by Death (1976)\n Star Wars Episode IV: Ein n\u00fdggj v\u00f3n (1977)\n The Star Wars Holiday Special (1978) (flashbacks) (stock footage from A New Hope)\n Tinker, Tailor, Soldier, Spy (1979) (TV)\n Star Wars Episode V: Imperii\u00f0 svarar aftur (1980)\n Raise the Titanic (1980)\n Smiley's People (1982) (TV)\n Lovesick (1983)\n Star Wars Episode VI: Afturvendan Jediriddarans (1983)\n A Passage to India (1984)\n Monsignor Quixote (1985) (TV)\n Little Dorrit (1988)\n A Handful of Dust (1988)\n Kafka (1991)\n A Foreign Field (1993)\n Mute Witness (1994)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nAlec Guinness IMDb The Internet Movie Database\nAlec Guinness the British Film Institute's Screenonline\nAlec Guinness Find a Grave\n\nBretar\nBretskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "13143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caf%C3%A9%20nat%C3%BAr", "title": "Caf\u00e9 nat\u00far", "text": "Caf\u00e9 nat\u00far \u00ed Havn er ein caf\u00e9 sum liggur vi\u00f0 \u00c1arvegin. Adressan er \u00c1arvegur 7 FO-100 T\u00f3rshavn. Caf\u00e9 nat\u00far hevur av og \u00e1 Pub Quiz, s\u00ed heimas\u00ed\u00f0una\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Caf\u00e9 nat\u00far\n Caf\u00e9 nat\u00far \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nMatstovur og kaffistovur \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn\nSp\u00e6list\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "13150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christopher%20Hitchens", "title": "Christopher Hitchens", "text": "Christopher Eric Hitchens (f\u00f8ddur 13. apr\u00edl 1949; d. 15. desember 2011) var ein enskur-amerikanskur rith\u00f8vundi og t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur. Hansara b\u00f8kur, stutts\u00f8gur og journalistiska yrkislei\u00f0 fevnur um meira enn f\u00fdra \u00e1rat\u00edggju. Hann hevur skriva\u00f0 klummur og b\u00f3kmentakritik hj\u00e1 The Atlantic, Vanity Fair, Slate, World Affairs, The Nation, Free Inquiry, og bleiv kor\u00f0in media fellow av Hoover stovninum \u00ed September 2008. Hann er ofta \u00ed ymiskum sj\u00f3nvarpsendinum og tilsta\u00f0ar \u00ed ymiskum litterrum samkomum og var\u00f0 \u00ed 2008 valdur at ver\u00f0a heimsins fimt mest top almenni intelektuelli pers\u00f3nur \u00ed einari Prospect/Foreign Policy atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu.\n\nKendur fyri s\u00edna h\u00e1vir\u00f0ing av George Orwell, Thomas Paine, og Thomas Jefferson, og fyri sera har\u00f0a kritikk av millum onnur, M\u00f3\u00f0ur Teresu, Bill og Hillary Clinton, og Henry Kissinger, hansara konfronterandi kjakst\u00edlur hevur gj\u00f8rt hann til b\u00e6\u00f0i v\u00e6ld\u00e1mdan og kontroversiellan figur. Sum politiskur eyglei\u00f0ari, polemikari og politiskur radikalur pers\u00f3nur, bleiv hann kendur sum eitt fast punkt \u00e1 \u00fatg\u00e1vum \u00e1 vinstra vonginum \u00ed hansara heimlandi England og \u00ed USA. Hann f\u00f3r vekk fr\u00e1 t\u00ed etablera\u00f0a politiska vinstra vonginum \u00ed 1989 aftan\u00e1 ta\u00f0 hann kalla\u00f0i t\u00ed \"lunka\u00f0u reakti\u00f3nina\" hj\u00e1 Evropeiska vinstra aftan\u00e1 at Ayatollah Khomeini sendi eina fatw\u0101, i\u00f0 heitti \u00e1 at Salman Rushdie skuldi ver\u00f0a dripin. \u00c1lopi\u00f0 tann 11. September 2001 strykti hansara fatan og meiningar um ein iterventionalistiskan uttanr\u00edkispolitik og hansara kritikk av t\u00ed hann kalla\u00f0i \"fasisma vi\u00f0 einum Islamiskum andliti\u00f0.\"\n\n\u00cd Mai 2009, v\u00edsti Hitchens \u00e1huga \u00ed at God is Not Great var\u00f0 gj\u00f8rdur til ein dokumentarsending, i\u00f0 skuldi ver\u00f0a \"har\u00f0ari og stuttligari\" enn filmurin Religulous fr\u00e1 2008 fr\u00e1 Bill Maher.Christopher Hitchens on The Hour (Part 2 of 2) YouTube\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur\n\n 1987 Imperial Spoils: The Curious Case of the Elgin Marbles, Chatto and Windus (UK)/Hill and Wang (US, 1988) / 1997 UK Verso edition as The Elgin Marbles: Should They Be Returned to Greece? (with essays by Robert Browning and Graham Binns)\n 1988 Blaming the Victims: Spurious Scholarship and the Palestinian Question (contributor; co-editor with Edward Said) Verso, ISBN 0-86091-887-4 Reissued, 2001\n 1995 The Missionary Position: Mother Teresa in Theory and Practice, Verso\n 2000 Unacknowledged Legislation: Writers in the Public Sphere, Verso\n 2001 The Trial of Henry Kissinger. Verso.\n 2001 Letters to a Young Contrarian, Basic Books\n 2004 Love, Poverty, and War: Journeys and Essays, Thunder's Mouth, Nation Books, ISBN 1-56025-580-3\n 2005 Thomas Jefferson: Author of America, Eminent Lives/Atlas Books/HarperCollins Publishers, ISBN 0-06-059896-4\n 2007 The Portable Atheist: Essential Readings for the Non-Believer, [Editor] Perseus Publishing. ISBN 978-0-306-81608-6\n 2007 God Is Not Great: How Religion Poisons Everything, Twelve/Hachette Book Group USA/Warner Books, ISBN 0-446-57980-7 / Published in the UK as God Is Not Great: The Case Against Religion, Atlantic Books, ISBN 978-1-84354-586-6\n 2008 Christopher Hitchens and His Critics: Terror, Iraq and the Left (with Simon Cottee and Thomas Cushman), New York University Press\n 2008 Is Christianity Good for the World?\u00a0\u2013 A Debate (co-author, with Douglas Wilson), Canon Press, ISBN 1-59128-053-2\n2010 Hitch-22: A Memoir, Hachette Book Group, ISBN 978-0-446-54033-9\n2012 Mortality, Twelve books (US) Atlantic Books (UK), ISBN 978-1-4555-0275-2\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nLivandi f\u00f3lk\nAmerikanskir gudloysingar\nEnskir gudloysingar"}
{"id": "13167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandur%20Sandoy", "title": "Brandur Sandoy", "text": "Brandur Sandoy (f. 23. apr\u00edl 1973) er f\u00f8royskur politikari. Hann er varalimur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, hann gj\u00f8rdist tri\u00f0i eykavaldi hj\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum vi\u00f0 L\u00f8gtingsvali\u00f0 2011, og kom inn sum tinglimur, eftirsum flokkurin kom \u00ed samgongu og fekk tr\u00fd landsst\u00fdrisf\u00f3lk. Fr\u00e1 2011 til 2015 er hann limur \u00ed L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd.\n\nBrandur er eisini borgarstj\u00f3ri \u00ed Sands kommunu. Hann bleiv valdur \u00ed Sands Bygdarr\u00e1\u00f0 \u00ed november 2008 og gj\u00f8rdist bygdarr\u00e1\u00f0slimur 1. januar 2009. Tann 27. oktober 2009 var\u00f0 hann valdur til borgarstj\u00f3ra. P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu var borgarstj\u00f3ri \u00e1 Sandi \u00e1\u00f0renn ta\u00f0. Brandur Sandoy er b\u00f3ndi og hevur festi Inni \u00ed Dal, sum eitur Skemmugar\u00f0ur.\n\nFyrrverandi B71 leikari \nBrandur Sandoy er eisini fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari vi\u00f0 B71. Hann sp\u00e6ldi barna og ungd\u00f3ms\u00e1rini vi\u00f0 B71 og sum vaksin sp\u00e6ldi hann sum oftast \u00e1 n\u00e6stbesta li\u00f0num, men onkunt\u00ed\u00f0 eisini \u00e1 besta li\u00f0num.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsmet - Fleiri minuttir \u00ed UEFA enn heima \nBrandur Sandoy eigur eitt met innan f\u00f3tb\u00f3lt. F\u00f3tb\u00f3ltsbla\u00f0i\u00f0 Liechtli skriva\u00f0i grein um Brandur Sandoy \u00ed einari \u00fatg\u00e1vu \u00ed 2005. Greinin nevnist \"A Faroe Tale\". Samb\u00e6rt greinskrivaranum eigur Brandur eitt met. Brandur er tann leikarin \u00ed Europa sum hevur sp\u00e6lt fleiri minuttir einum UEFA dysti enn hann hevur leikt vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 felagnum \u00ed heimlandinum. Hann leikti tveir dystir vi\u00f0 B71 m\u00f3ti FC Apoel Nicosia \u00far Kypros, tvs. tv\u00e6r fer\u00f0ir 90 minuttir sum er 180 minuttir, og sama \u00e1r og \u00e1ri\u00f0 fyri (1995 og 96) leikti hann samanlagt bert 100 minuttir \u00e1 besta li\u00f0num hj\u00e1 B71, sum t\u00e1 leikti \u00ed bestu deildini.\n\nKeldur \n\n Liechtli 2005, greinin \"A Faroe Tale\".\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nSandur.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sands kommunu.\nSkemman.net\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\nL\u00f8gtingslimir\nB71 leikarar\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nSandingar"}
{"id": "13174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helgi%20Dam%20Ziska", "title": "Helgi Dam Ziska", "text": "Helgi Dam Ziska (f\u00f8ddur 26. juli 1990 \u00ed Havn) er til n\u00fa (2016) besti f\u00f8royski telvarin nakrant\u00ed\u00f0. Hann er einasti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 s\u00e6r st\u00f3rmeistaraheiti\u00f0. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00e1 Talvolympiaduni 2016 \u00ed Baku, t\u00e1 i\u00f0 hann vann \u00e1 Jose Daniel Gemy \u00far Bolivia.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan talv \n\nHelgi byrja\u00f0i at telva sum sm\u00e1drongur. T\u00e1 i\u00f0 t\u00e1verandi heimsmeistarin \u00ed talvi, Garry Kasparov, vitja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum, var Helgi 10 \u00e1ra gamal og longu sera \u00e1huga\u00f0ur \u00ed talvi. Helgi var l\u00edka vi\u00f0 at s\u00fakkla \u00e1 heimsmeistaran, t\u00e1 i\u00f0 Karparov og t\u00e1verandi f\u00f8royski mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen og t\u00e1verandi forma\u00f0ur \u00ed Talvsambandi F\u00f8roya gingu yvirum vegin Niels Finsensg\u00f8tu vi\u00f0 Vi\u00f0arlundina \u00ed Havn. Helgi vann unglinga FM \u00ed talvi \u00ed 2004, t\u00e1 var hann 13 \u00e1ra gamal. Hann seg\u00f0i \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Suna Merkisstein \u00ed \u00fatvarpssending hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya, at hann minnist, at hann t\u00e1 hev\u00f0i sagt vi\u00f0 T\u00f3r\u00f0 Mikkelsen hj\u00e1 Kringvarpinum, at hann setti s\u00e6r sum m\u00e1l at gerast altj\u00f3\u00f0a st\u00f3rmeistari \u00ed talvi. Tveir av vinmonnum hansara, i\u00f0 s\u00f3tu beint vi\u00f0, hildu hann vera \u00f8ran \u00ed h\u00f8vdinum at seta s\u00e6r so h\u00f8g m\u00e1l.\n\n\u00cd august 2013 vann Helgi s\u00edn fyrsta GM norm, t\u00e1 hann lutt\u00f3k \u00ed kapping \u00ed Riga \u00ed Lettlandi. Ta\u00f0 var fyrsta stigi\u00f0 \u00e1 lei\u00f0ini m\u00f3ti st\u00f3rmeistaraheitinum, fyri at gerast st\u00f3rmeistari skuldi hann vinna GM normin tr\u00edggjar fer\u00f0ir. Ongin annar f\u00f8royingur hevur nakrant\u00ed\u00f0 vunni\u00f0 henda normin fyrr, so Helgi skriva\u00f0i s\u00f8gu \u00ed f\u00f8roysku talvs\u00f8guni vi\u00f0 at gerast fyrsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 ein GM norm \u00ed talvi. T\u00e1 ein dagur var eftir av kappingini \u00ed Riga, hev\u00f0i Helgi fingi\u00f0 5,5 stig, vunni\u00f0 tr\u00fd talv og sp\u00e6lt fimm fer\u00f0ir javnt. Hetta var nokk til at tryggja honum fyrsta GM normin. Gott tr\u00fd \u00e1r seinni eydna\u00f0ist ta\u00f0 Helga at vinna st\u00f3rmeistaraheiti\u00f0. Ta\u00f0 hendi \u00e1 Talvolympiaduni 2016 \u00ed Baku, t\u00e1 i\u00f0 hann vann \u00e1 Jose Daniel Gemy \u00far Bolivia.\n\nTalv-OL 2016 \u00ed Baku \n\u00cd 2016 lutt\u00f3k Helgi Dam Ziska \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Baku saman vi\u00f0 John R\u00f8dgaard, J\u00f3an Hendrik Andresen og Sj\u00far\u00f0ur Thorsteinsson. F\u00f8royar vunnu 3-1 \u00e1 Su\u00f0ursudan. F\u00f8royar fingu eitt stig \u00ed dystinum m\u00f3ti Bulgaria. Helgi Dam Ziska og John R\u00f8dg\u00e5rd telva\u00f0u javnt \u00e1 \u00e1vikavist 1.- og 2. bor\u00f0i, Helgi fekk remis \u00edm\u00f3ti Veselin Topalov, i\u00f0 j\u00fast t\u00e1 var nummar t\u00edggju \u00ed heiminum og fyrrverandi heimsmeistari. John R\u00f8dg\u00e5rd fekk vi\u00f0 svarta f\u00f3lkinum eisini remis m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum sterkum st\u00f3rmeistara. F\u00f8royar vunnu 3\u00bd-\u00bd \u00e1 Jersey \u00ed tri\u00f0ja umfari \u00e1 talvolympiaduni.\n\nVann sm\u00e1landakapping \u00ed 2016 \n\u00cd apr\u00edl 2016 lutt\u00f3k Helgi \u00ed sm\u00e1landakapping \u00ed Luksemborg fyri einstaklingar. Kappingin nevndist \u00e1 enskum: European Small nations Individual Chess championship 2016. Ta\u00f0 var eitt umbo\u00f0 fyri hv\u00f8rja sm\u00e1tj\u00f3\u00f0 \u00ed Evropa, i\u00f0 lutt\u00f3ku, umframt at vertstj\u00f3\u00f0in hev\u00f0i ein eyka telvara og so var ein eyka i\u00f0 kom vi\u00f0 upp\u00e1 eitt wild card. Allir telva\u00f0u m\u00f3ti \u00f8llum. T\u00e1 i\u00f0 eitt umfar var eftir, l\u00e1 Helgi \u00e1 odda vi\u00f0 einum h\u00e1lvum stigi. Seinasta dagin vann hann s\u00edtt talv og enda\u00f0i kappingin t\u00ed vi\u00f0, at Helgi vann einstaklingatalvkappingina. Helgi ver\u00f0ur t\u00ed vi\u00f0 \u00ed World Cup 2017 \u00ed Tbilisi \u00ed Georgia, har ta\u00f0 ver\u00f0ur kappast um r\u00e6ttin at bj\u00f3\u00f0a heimsmeistaranum \u00ed talvi av. \u00c1\u00f0renn kappingina hev\u00f0i Helgi ratingtali\u00f0 2539, og eftir kappinga var ratingtali\u00f0 2542.\n\nTalv OL 2014 \u00ed Troms\u00f8 \nHelgi lutt\u00f3k \u00e1 Talv OL \u00ed Troms\u00f8 \u00ed august 2014. \u00c1\u00f0renn kappingin byrja\u00f0i hev\u00f0i Helgi 2507 stig og heiti\u00f0 IM. Hann hev\u00f0i m\u00f8guleikan at f\u00e1a st\u00f3rmeistaraheiti\u00f0 \u00e1 Talv-OL 2014. Hinir \u00e1 f\u00f8royska talvlandsli\u00f0num, sum lutt\u00f3ku \u00e1 talvolympiaduni v\u00f3ru: IM John Arni Nilssen (2322), IM John R\u00f8dgaard (2361), Olaf Berg (2320) og f\u00f8royameistarin fr\u00e1 Talv-FM 2014, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen (2256). Finnbj\u00f8rn Vang var fer\u00f0alei\u00f0ari. \u00c1\u00f0renn Talv-OL 2014 byrja\u00f0i, var f\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 styrkismett sum nummar 72 av 178 li\u00f0um.\n\nSm\u00e1landakapping \u00ed Monako 2013 \nSm\u00e1landakapping var \u00ed talvi \u00ed Monako s\u00ed\u00f0st \u00ed november 2013. F\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 fekk eina g\u00f3\u00f0a byrjan vi\u00f0 at vinna 3-1 \u00e1 Luksemburg 25. november. Helgi vann grei\u00f0an sigur vi\u00f0 hv\u00edta f\u00f3lkinum \u00e1 fyrsta bor\u00f0i m\u00f3ti Phillippe Leinster. Tann 26. november vunnu f\u00f8royingarnir 3\u00bd-\u00bd m\u00f3ti Kypros.\n\nTalv OL 2012 \nHelgi Dam Ziska lutt\u00f3k \u00e1 Talv-OL \u00ed Istanbul \u00ed september 2012. Teir fingu besta \u00farslit higartil, um hugt ve\u00f0ur eftir, hvussu n\u00f3gv prosent teir vunnu, teir vunnu 56% av leikunum, sum teir telva\u00f0u. F\u00f8royar enda\u00f0i sum nummar 68 av 157 londum. \u00c1\u00f0renn kappingina var F\u00f8royar mett til at vera \u00e1 einum 74. pl\u00e1ssi. F\u00f8royar fekk \u00ed alt 24\u00bd stig av 44 m\u00f8guligum. Teir vunnu fimm dystir, taptu f\u00fdra og telva\u00f0u tveir javnt. Helgi Dam Ziska (1. bor\u00f0) var toppskj\u00fatti vi\u00f0 6\u00bd stigi. Armenia vann kappingina. Helgi vann m\u00f3ti Abdalsalam Abubukr \u00far Sudan, Fancy Stuar \u00far Papua N\u00fd Gunea, Blijstra Wim \u00far H\u00e1lendsku Antillunum, og m\u00f3ti Wynn Zaw Htun \u00far Myanmar. Helgi leikti javnt m\u00f3ti GM Mchedlishvili Mikheil \u00far Georgia, IM Dive Russell \u00far N\u00fd S\u00e6landi og m\u00f3ti Gruenfeld Yehuda \u00far \u00cdsrael. Hinir f\u00f8royingarnir sum lutt\u00f3ku \u00e1 Talv-OL 2012 v\u00f3ru: IM John Arni Nilssen, IM John R\u00f8dgaard, J\u00f3an Hendrik Andreasen og R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen.Helgi gj\u00f8rdist samanlagt nummar 96 av \u00f8llum telvarunum, um hugt ver\u00f0ur at stigum og nummar 120 t\u00e1 hugt ver\u00f0ur at prosentum (hetta s\u00e6st \u00e1 yvirliti\u00f0 yvir topp-150 av bestu telvarunum \u00e1 Talv-OL 2012, tr\u00fdst \u00e1 \"According points\" vi\u00f0 \"Best players\").\n\nTalv EM 2011 \nHelgi Dam Ziska lutt\u00f3k \u00e1 Europameistara talv stevnuni \u00ed Frankar\u00edki \u00ed apr\u00edl 2011. Helgi fekk sera g\u00f3\u00f0 \u00farslit og var l\u00edka vi\u00f0 at vinna s\u00e6r tittulin GM (St\u00f3rmeistari). Helgi gj\u00f8rdist nummar 86 \u00ed Europa vi\u00f0 6,5 stigum, frammanfyri 80 st\u00f3rmeistarar (GM) \u00ed Europa. Vinnari gj\u00f8rdist Vladimir Potkin \u00far Russlandi vi\u00f0 8,5 stigum. \u00c1\u00f0renn kappingina var Helgi styrkismettur nummar 196 av 400 telvarum.\n\nTalv OL 2010 \nHelgi Dam Ziska var ein av f\u00f8roysku telvarunum, sum lutt\u00f3k \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Russlandi \u00ed september 2010. F\u00f8royska talvlandsli\u00f0i\u00f0 var seeda\u00f0 sum nummar 83. Telvararnir \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num til OL 2010 eru: \nIM Helgi Dam Ziska\nIM John R\u00f8dgaard\nFM Carl Eli Nols\u00f8e\nIM Olaf Berg (hann fekk heiti\u00f0 IM undir Talv Olympiaduni \u00ed Russlandi)\n J\u00f3an Hendrik Andreasen\n\nNor\u00f0urlendskur meistari \nHelgi Dam Ziska lutt\u00f3k \u00ed nor\u00f0urlendskari talvkapping um nor\u00f0urlandameistaraheiti\u00f0 \u00ed februar 2009. Helgi Dam Ziska vann kappingina vi\u00f0 5 stigum. Ta\u00f0 var sama stigatal sum svenski altj\u00f3\u00f0a meistarin Erik Blomqvist, men hann vann t\u00ed hann hev\u00f0i havt sterkari m\u00f3tst\u00f8\u00f0u enn sviin.\n\nVann bronsu \u00e1 Heini Olsen Memorial kapping \u00ed Klaksv\u00edk 2010 \nHelgi Dam Ziska lutt\u00f3k \u00ed talvkapping \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed juli 2010. Kappingin var\u00f0 nevnd Heini Olsen Memorial til minnis um f\u00f8royska telvaran Heina Olsen, sum doy\u00f0i sama \u00e1ri\u00f0. Vinnararnir av kappingini v\u00f3ru hesir:\n1 GM Henrik Danielsen \u00far \u00cdslandi, 7 stig\n2 GM Gawain Jones \u00far Onglandi, 7 stig\n3 IM Helgi Dam Ziska \u00far F\u00f8royum, 6 stig\n\nHei\u00f0ur\n\n\u00c1rsins Telvari \nHelgi Dam Ziska var\u00f0 valdur til \u00c1rsins Telvara 2010, og var ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0, at hann fekk henda hei\u00f0ur.\n\n\u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttarnavn \u00ed F\u00f8royum \nHelgi Dam Ziska vann hei\u00f0urin \u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttarnavn 2006, sum Kringvarpi\u00f0 skipa\u00f0i fyri \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri til 2009, t\u00e1 svimjarin P\u00e1l Joensen hev\u00f0i vunni\u00f0 hei\u00f0urin tr\u00fd \u00e1r \u00e1 ra\u00f0. Onnur sum v\u00f3ru nominera\u00f0i \u00ed 2006 \u00e1ri\u00f0 v\u00f3ru: Heidi Andreasen, Elspa M\u00f8rk\u00f8re, Katrin Olsen og B36. Helgi var bert 16 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann vann hei\u00f0urin \u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttarnavn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFaroeChess.com, Talvsamband F\u00f8roya\nResults.chessolympiad.com, \u00darslit fr\u00e1 Talv Olymiaduni 2012\n\nF\u00f8royskir telvarir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "13176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81rsins%20%C3%A1tak", "title": "\u00c1rsins \u00e1tak", "text": "\"\u00c1rsins \u00e1tak\" er ein hei\u00f0ur, sum kann latast \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0 \u00e1 \u00e1rliga Vinnudegnum, sum Vinnuh\u00fasi\u00f0 og F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag skipa fyri. Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Vinnuh\u00fasinum sigur m.a., at: Umframt at velja \u00c1rsins Virki kann d\u00f3msnevndin velja at hei\u00f0ra eitt virki\u00f0 ella ein pers\u00f3n, sum hevur gj\u00f8rt eitt serligt \u00e1tak, i\u00f0 kann gagna vinnuligum frambur\u00f0i. Hetta kann vera eitt einkult \u00e1tak, men kann eisini vera arbei\u00f0i, sum er gj\u00f8rt \u00ed longri t\u00ed\u00f0. H\u00f8vu\u00f0shei\u00f0ursl\u00f8nin sum ver\u00f0ur latin \u00e1 Vinnudegnum eitur \"\u00c1rsins Virki\".\n\n\u00c1rsins \u00e1tak \n\u00c1rsins \u00e1tak 2015 var Defined Energy - Heri Schwartz Jacobsen \u00far G\u00f8tu hevur ment ein hitavekslara, i\u00f0 er ein skipan, sum endurn\u00fdtir spillvatnshita og harvi\u00f0 sparir orku.\n\u00c1rsins \u00e1tak 2014 var Pam Offshore og Mest fyri at f\u00e1a boripallin West Hercules til F\u00f8roya til umv\u00e6lingar.\n\u00c1rsins \u00e1tak 2013 var Koks\n\u00c1rsins \u00e1tak 2012 var Var\u00f0in Pelagic\n\u00c1rsins \u00e1tak 2011 var J\u00e1kup Zachariasen, t\u00f3nleikari og t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari.\n\u00c1rsins \u00e1tak 2010 var Vilt vi\u00f0 Finn Johannesen og \u00f8\u00f0rum. \n\u00c1rsins \u00e1tak 2009 var T\u00f3rshavnar Matfestivalur vi\u00f0 Mortan \u00ed Hamrabyrgi\n\u00c1rsins \u00e1tak 2008 var Decision3\n\u00c1rsins \u00e1tak 2006 var Vinnuvitan\n\u00c1rsins \u00e1tak 2005 var Fariga Seafood\n\u00c1rsins \u00e1tak 2004 var Atlantic Airways (s\u00e1ttm\u00e1lin vi\u00f0 Aker Stord)\n\u00c1rsins \u00e1tak 2003 var Formula.fo vi\u00f0 Total View\n\u00c1rsins \u00e1tak 2002 var Teitur Lassen\n\u00c1rsins \u00e1tak 2001 var North Atlantic Fish Fair\n\nS\u00ed eisini  \n\u00c1rsins virki\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Industry.fo\n\nF\u00f8royskt vinnul\u00edv\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nListar"}
{"id": "13177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Singer", "title": "The Singer", "text": "The Singer er fimta fl\u00f8gan hj\u00e1 Teiti Lassen. Tri\u00f0ja fl\u00f8gan \u00e1 enskum. \u00datgivin \u00e1 ((Arlo & Betty Recordings Ltd 2008)).\n\nSkeringar \n1. The Singer\n2. Your Great Book\n3. The Girl I Don't Know\n4. We Still Drink the Same Water\n5. Catherine the Waitress\n6. Legendary Afterparty\n7. Guilt by Association\n8. Start Wasting My Time\n9. Letter From Alex\n10. Don't Let me Fall in Love With You\n11. You Should Have Seen Us\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nUmm\u00e6li \u00e1 Gaffa.dk \u00e1 donskum\nUmm\u00e6li \u00e1 Soundvenue.dk \u00e1 donskum\nUmm\u00e6li \u00e1 NME.com \u00e1 enskum\nUmm\u00e6li \u00e1 Guardian.co.uk \u00e1 enskum\n\nTeitur Lassen fl\u00f8gur"}
{"id": "13178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Let%20the%20Dog%20Drive%20Home", "title": "Let the Dog Drive Home", "text": "Teitur Lassen, Let the Dog Drive Home\n\nFramleitt: Teitur Lassen\nLagt til r\u00e6ttis: Teitur Lassen & Tr\u00f3ndur Bogason\n\u00datgivin \u00e1 Arlo & Betty Recordings\nKom \u00fat 4. oktober 2010\n1. Feel Good\n2. God, I Have so Many Things to Tell You\n3. Waverly Place\n4. Freight Train\n5. Betty Hedges\n6. You Never Leave LA\n7. Stormy Weather\n8. Fly on the Wall\n9. Let the Dog Drive Home\n10. Very Careless People\n11. When I Had it All\n12. All I Remember From Last Night is You\n\nUmm\u00e6li \u00e1 Gaffa.dk \u00e1 donskum\nUmm\u00e6li \u00e1 Gaffa.se \u00e1 svenskum\nUmm\u00e6li \u00e1 Soundvenue.dk \u00e1 donskum\nUmm\u00e6li EB.dk \u00e1 donskum\nUmm\u00e6li \u00e1 BT.dk \u00e1 donskum\nUmm\u00e6li \u00e1 Nordjyske.dk \u00e1 donskum\n\nStutt samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 Teitur um n\u00fdggju fl\u00f8guna \u00e1 dr.dk \u00e1 donskum\n\nTeitur Lassen fl\u00f8gur"}
{"id": "13186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0ar%C3%BDpa", "title": "Hei\u00f0ar\u00fdpa", "text": "Hei\u00f0ar\u00fdpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lagopus lagopus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjallar%C3%BDpa", "title": "Fjallar\u00fdpa", "text": "Fjallar\u00fdpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lagopus mutus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BDpa", "title": "R\u00fdpa", "text": "R\u00fdpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lagopus). \u00cd grannalondum okkara liva n\u00f3gv vill sl\u00f8g av h\u00f8sna\u00e6ttini. Eitt av teimum er r\u00fdpan \u2014 fjallar\u00fdpan. Hon er samlitt vi\u00f0 lendi\u00f0, um summari\u00f0 sv\u00f8rt og gr\u00e1 og morspr\u00f8klut, um veturin hv\u00edt vi\u00f0 n\u00f8krum sv\u00f8rtum fj\u00f8\u00f0rum \u00ed velinum. F\u00f8turnir eru lodnir ni\u00f0ur \u00e1 kl\u00f3gv. St\u00f8ddin er sum \u00e1 d\u00fagvu. Hon livir uppi \u00e1 fj\u00f8llunum n\u00e6rindis \u00edsi og kava. Ta\u00f0 er spakur fuglur og g\u00f3\u00f0varin; og t\u00ed at hon eisini smakkar v\u00e6l, ver\u00f0ur hon n\u00f3gv skotin. \u00cdslendingar selja ikki so l\u00edti\u00f0 av skotnum r\u00fdpum til \u00fatlondini. Fleiri fer\u00f0ir hevur veri\u00f0 roynt at sleppa teimum leysum \u00ed F\u00f8royum \u2014 tiknar \u00far \u00cdslandi, Gr\u00f8nlandi ella Skotlandi. Einans t\u00e6r gr\u00f8nlendsku livdu. So sera tungfloygdar, sum t\u00e6r eru, hava t\u00e6r t\u00f3 s\u00e6st \u00ed at siga \u00f8llum oyggjunum. Men einans \u00ed Nor\u00f0uroyum hava t\u00e6r hildi\u00f0 s\u00e6r; og einki n\u00f8rast t\u00e6r \u00ed seinnu t\u00ed\u00f0ini, so ikki kann v\u00e6ntast, at t\u00e6r koma at hava naka\u00f0 at t\u00fd\u00f0a her.\n\nSlag \n Lagopus mutus (Fjallar\u00fdpa)\n Lagopus lagopus (Hei\u00f0ar\u00fdpa)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orri", "title": "Orri", "text": "Orri (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tetrao tetrix)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gj%C3%B8r%C3%B0ut%20h%C3%B8na", "title": "Gj\u00f8r\u00f0ut h\u00f8na", "text": "Gj\u00f8r\u00f0ut h\u00f8na (fr\u00f8\u00f0iheiti - Alectoris rufa)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akurh%C3%B8na", "title": "Akurh\u00f8na", "text": "Akurh\u00f8na (fr\u00f8\u00f0iheiti - Perdix perdix)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaktil", "title": "Vaktil", "text": "Vaktil (fr\u00f8\u00f0iheiti - Coturnix coturnix) er til st\u00f8ddar sum ein l\u00edtil gr\u00e6lingur, men tj\u00fakkari og b\u00f8llutari. \u00c1 liti er hann sm\u00e1tt flekkutur av br\u00fanum, gulligum, reydligum og sv\u00f8rtum. Hann eigur v\u00ed\u00f0a um ver\u00f0. Eini 50 (uml. \u00e1r 1900) \u00e1r herfyri s\u00f8gdu gamlir f\u00f8royingar stundum fr\u00e1 einum fugli, sum allir h\u00f8vdu hoyrt, men eingin hev\u00f0i s\u00e6\u00f0. Millum j\u00f3ans\u00f8ku og \u00f3lavs\u00f8ku hoyrdist hann \u00ed b\u00f8num l\u00e1ta: \u00bbpip, pip, pip\u00ab \u2014 t\u00ed var\u00f0 hann summsta\u00f0ni kalla\u00f0ur pippus \u2014 men eingin fekk eyga \u00e1 hann. Ta\u00f0 var vaktil, m\u00e1li\u00f0 er l\u00e6tt at kenna. \u00cd flokkum fl\u00fdgur hann landanna millum; men har sum hann hevur tiki\u00f0 s\u00e6r b\u00fasta\u00f0 fyri summari\u00f0, s\u00e6st hann ikki. T\u00fa kanst ganga leingi eftir m\u00e1linum og royna at reka hann \u00e1 flog, men hann sm\u00fdgur undan gj\u00f8gnum grasi\u00f0, og veit alt\u00ed\u00f0 at taka lei\u00f0ina hagar, sum ta\u00f0 er so s\u00edtt, at ta\u00f0 fjalir honum. Einir tveir vitast at vera funnir dey\u00f0ir, og nakrar f\u00e1ar fer\u00f0ir eru rei\u00f0rini funnin \u00ed sl\u00f3ttut\u00ed\u00f0. \u00cd seinnu t\u00ed\u00f0ini er hann n\u00f3gv f\u00e6kka\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0ur-Europa, og til F\u00f8royar kemur hann bara okkurt hendinga summar.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fas%C3%A1nur", "title": "Fas\u00e1nur", "text": "Fas\u00e1nur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phasianus colchicus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGalliformes"}
{"id": "13203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trani", "title": "Trani", "text": "Trani (fr\u00f8\u00f0iheiti - Grus grus) l\u00edkist hegra \u00ed vakstrarlag, men er n\u00f3gv st\u00f8rri. Hann er mest gr\u00e1ur vi\u00f0 sv\u00f8rtum barka og rey\u00f0um, berum skalla. Hann eigur um mesta partin av Evropa og Vestur\u00e1sia. \u00cd F\u00f8royum er hann bara s\u00e6ddur einar tr\u00edggjar fer\u00f0ir. Trani er av allarkl\u00f3kastu fuglum. Stundum koma n\u00f3gvir saman og stuttleika s\u00e6r vi\u00f0 at leika og dansa. T\u00e1 hava teir alt\u00ed\u00f0 ein standandi burturfr\u00e1, til at skimast eftir, um nakar vandi er \u00e1 veg. T\u00ed trani er sera varin fuglur og rei\u00f0rast helst har, sum f\u00f3lk minst kemur. Men tamdur trani ver\u00f0ur sera alskin vi\u00f0 h\u00fasf\u00f3lki\u00f0 og eltir ofta eigarmannin sum hundur. Summsta\u00f0ni hava teir trana til at sita hj\u00e1 neytum, og teir siga, at ta\u00f0 dugir hann l\u00edka v\u00e6l sum kl\u00f3kastu hundar.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jar%C3%B0arkona", "title": "Jar\u00f0arkona", "text": "Jar\u00f0arkona (fr\u00f8\u00f0iheiti - Rallus aquaticus) er heldur minni en akurskritt. Oman\u00e1 er hon morflekkut; \u00ed ne\u00f0ra bl\u00e1gr\u00e1 fr\u00e1 nevinum aftur undir h\u00e1lva vongbrig\u00f0una. Aftanfyri har er hon rondut sv\u00f8rt og hv\u00edt, ella sv\u00f8rt og bleikrey\u00f0, og undir velinum bara bleikrey\u00f0. Nevi\u00f0 heldur langt og naka\u00f0 bogi\u00f0, yvirnevi\u00f0 dimt, undirnevi\u00f0 reydligt. Hon eigur v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed Nor\u00f0urevropa; um heysti\u00f0 fer hon su\u00f0ur til heitari lond. \u00cd \u00cdslandi ver\u00f0ur hon t\u00f3 allan veturin og leitar s\u00e6r til t\u00e6r heitu keldurnar. Hon dugir b\u00e6\u00f0i at svimja og kava. \n\nEisini \u00ed F\u00f8royum er hon alt \u00e1ri\u00f0. Men l\u00edti\u00f0 s\u00e6st til hennara; n\u00e1ttarfuglur er hon, og t\u00e1 i\u00f0 hon onkunt\u00ed\u00f0 kemur \u00fat um dagin, dugir hon v\u00e6l at fara hulisliga at. L\u00edti\u00f0 ella einki s\u00e6st hon fl\u00fagva; men \u00f3f\u00f8ra kvik er hon til f\u00f3ts; kemur f\u00f3lk d\u00e1ttliga fram \u00e1 hana, rennur hon burtur, so l\u00e1gt eftir j\u00f8r\u00f0ini, at hon tykist l\u00edk rottu. Bilsin var eg t\u00ed, t\u00e1 i\u00f0 eg eina fer\u00f0 um summari\u00f0 s\u00e1 eina \u00ed s\u00ed\u00f0um b\u00f8 standa uppreista sum lundi, og vi\u00f0 upptoygdum h\u00e1lsi til at skimast \u00fat yvir grasinum. Mest t\u00e6r eru s\u00e6ddar man vera \u00ed fj\u00f3sum og kjallarum, har t\u00e6r sm\u00fagva s\u00e6r inn t\u00e6r k\u00f8ldu n\u00e6turnar og so ver\u00f0a fanga\u00f0ar av f\u00f3lki um morgunin \u2014 eitt pr\u00f3gv fyri, at t\u00e6r halda seg n\u00e6r h\u00fasum, t\u00f3 at t\u00e6r ikki s\u00edggjast. Flestar eru t\u00e6r um heysti\u00f0 og veturin; kann vera at meginparturin kemur \u00far \u00cdslandi, men ivaleyst eiga t\u00e6r eisini \u00ed F\u00f8royum, t\u00f3 at einki hoyrist um, at rei\u00f0ur er funni\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akurskritt", "title": "Akurskritt", "text": "Akurskritt (fr\u00f8\u00f0iheiti - Crex crex)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20tjarnarsmetta", "title": "L\u00edtil tjarnarsmetta", "text": "L\u00edtil tjarnarsmetta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Porzana parva)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dv%C3%B8rgsmetta", "title": "Dv\u00f8rgsmetta", "text": "Dv\u00f8rgsmetta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Porzana pusilla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%B8ggsmetta", "title": "D\u00f8ggsmetta", "text": "D\u00f8ggsmetta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Porzana porzana)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Metta", "title": "Metta", "text": "Metta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Porzana)\n\nSlag  \nPorzana parva (L\u00edtil tjarnarsmetta)\nPorzana porzana (D\u00f8ggsmetta)\nPorzana pusilla (Dv\u00f8rgsmetta)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sevh%C3%B8na", "title": "Sevh\u00f8na", "text": "Sevh\u00f8na (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gallinula chloropus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandnev", "title": "Brandnev", "text": "Brandnev (fr\u00f8\u00f0iheiti - Porphyrio porphyrio)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3gvh%C3%B8na", "title": "Sj\u00f3gvh\u00f8na", "text": "Sj\u00f3gvh\u00f8na (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fulica atra) er dimmgr\u00e1 \u00e1 liti og naka\u00f0 sum lomvigi til st\u00f8ddar. Nevi\u00f0 er hv\u00edtt og l\u00edkist naka\u00f0 h\u00f8snanevi. Fr\u00e1 t\u00ed og ni\u00f0an um eyguni liggur ein hv\u00edtur, berur og tj\u00fakkur h\u00fa\u00f0arlepi. Beinini eru gr\u00f8nlig; \u00e1 t\u00e1unum hevur hon st\u00f3r bl\u00f8\u00f0, so f\u00f3lk sigur, hon er h\u00e1lvur fitjufuglur. Og hon livir meir sum fitjufuglur enn sum kl\u00f3fuglur, heldur seg n\u00f3gv \u00e1 blotanum og dugir v\u00e6l at svimja og kava. Rei\u00f0ri\u00f0 er st\u00f3rt. Ta\u00f0 ger hon s\u00e6r av steyri og sevstelkum, helst \u00ed v\u00f8tnum ella \u00e1um. Oftast stendur ta\u00f0 \u00e1 botni, men stundum fl\u00fdtur ta\u00f0, og t\u00e1 tj\u00f3\u00f0rar hon ta\u00f0 at \u00e1arbakkanum vi\u00f0 longum str\u00e1um. Ta\u00f0 hendir seg, at hon ger ta\u00f0 uppi \u00e1 turrum. Ungarnir, 6\u201412 \u00ed tali, svartir vi\u00f0 rey\u00f0um h\u00f8vdi, fara \u00e1 vatni\u00f0, so skj\u00f3tt teir eru \u00fatkomnir. Fyrsta veturin kennast teir fr\u00e1 hinum gomlu av t\u00ed, at teir eru hv\u00edtflekkutir \u00ed ne\u00f0ra. \n\nSj\u00f3gvh\u00f8nan eigur v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed Evropa. F\u00f8\u00f0in er ymis, ormar, k\u00favingar og kr\u00e6klingar, fiskur, fr\u00e6 og ber, vatnv\u00f8kstir og bl\u00f8\u00f0rutari. \u00cd F\u00f8royum eigur hon ikki; her s\u00e6st hon mest inni \u00e1 v\u00edkum og v\u00e1gum um heysti\u00f0 og fyrra partin \u00e1 vetri. Stundum ver\u00f0ur hon borin heim at ala; vi\u00f0 g\u00f3\u00f0ari vi\u00f0ger\u00f0 ver\u00f0ur hon skj\u00f3tt sp\u00f8k og f\u00f3lkaalskin, men livir ikki, uttan hon f\u00e6r ein hyl at svimja \u00ed. \u00cd \u00cdslandi, Noregi og Sv\u00f8r\u00edki er hon n\u00f3gv n\u00f8rd \u00ed seinnu \u00e1runum, og hv\u00f8r veit, um hon ikki eisini kemur at eiga \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tvagla", "title": "Tvagla", "text": "Tvagla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Otis tarda)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nGruiformes"}
{"id": "13227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevfatti", "title": "Nevfatti", "text": "Nevfatti (fr\u00f8\u00f0iheiti - Recurvirostra avosetta) er ein st\u00f3rur svartur og hv\u00edtur va\u00f0fuglur \u00ed avocet og stilt familjuni, Recurvirostridae. Hann er 43 cm langur fr\u00e1 nevi til vel. Nevi\u00f0 bo\u00f0ar uppeftir og vi\u00f0 t\u00ed leitar hann eftir f\u00f8\u00f0i \u00ed sj\u00f3varm\u00e1lanum, ta\u00f0 kann t.d. vera krabbadj\u00f3r, fiskaegg, ma\u00f0kar og algur. Fuglurin ynglar \u00ed Evropa og vestur og mi\u00f0 Asia. Hann er flytifuglur og b\u00fdr ta\u00f0 mesta av vetrinum \u00ed Afrika og su\u00f0ur Asia. Nakrir fuglar flyta t\u00f3 ikki um veturin og ver\u00f0a verandi \u00ed eitt n\u00fa su\u00f0ur Onglandi og su\u00f0ur Spania. Nevfatti er r\u00e6ttiliga vanligur at s\u00edggja um heystarnar vi\u00f0 va\u00f0ahavi\u00f0 vi\u00f0 vesturstrondina \u00ed Danmark. M\u00f3tsatt fleiri \u00f8\u00f0rum sl\u00f8gum av va\u00f0afugli, so s\u00e6r man ofta henda fuglin svimja \u00e1 sj\u00f3num, hann hevur nevniliga svimjih\u00fa\u00f0 \u00e1 kl\u00f8rnum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n \n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A6mingur", "title": "L\u00e6mingur", "text": "L\u00e6mingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Burhinus oedicnemus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Va%C3%B0tritla", "title": "Va\u00f0tritla", "text": "Va\u00f0tritla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Glareola pratincola)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vongsv%C3%B8rt%20va%C3%B0tritla", "title": "Vongsv\u00f8rt va\u00f0tritla", "text": "Vongsv\u00f8rt va\u00f0tritla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Glareola nordmanni)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADpa", "title": "V\u00edpa", "text": "V\u00edpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Vanellus vanellus) er til st\u00f8ddar naka\u00f0 sum bl\u00e1d\u00fagva. Hon hevur mangar litir, oman\u00e1 mest morgr\u00f8n, framman dimmbl\u00e1, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edt; vongurin er korkalittur oman fyri kn\u00fagvan og svartur ytst; undir velinum er hon vakurt brondut. Best kennist hon av t\u00ed langa toppinum \u00e1 nakkanum. T\u00f3 at veingirnir eru kubbutir, er hon b\u00e6\u00f0i l\u00e6ttfloygd og skj\u00f3tfloygd; ofta ger hon kn\u00f8pp k\u00f8st og vendingar \u00ed flognum. Hon eigur v\u00ed\u00f0a um Europa og Asia. Eggini eru 4, gr\u00f8nlig ella br\u00fanlig vi\u00f0 sv\u00f8rtum blettum. Kemur f\u00f3lk fram at rei\u00f0rinum, leikar hon \u00ed sum eitt \u00f8rt uttanum; hundar og kr\u00e1kur r\u00fdkur hon \u00e1 uttan fyrilit. \u00cd F\u00f8royum s\u00edggjast t\u00e6r stundum v\u00e1r og heyst, borandi \u00ed b\u00f8num eftir sniglum og rey\u00f0m\u00f8\u00f0kum. \u00c1\u00f0ur vistu menn so at siga einki um, at v\u00edpa hev\u00f0i \u00e1tt \u00ed F\u00f8royum, n\u00fa \u00ed hesum seinnu \u00e1runum hevur ta\u00f0 ikki veri\u00f0 so sjaldsamt. D\u00e1mligt hev\u00f0i ta\u00f0 veri\u00f0, um hesin hugnaligi fuglur kom fyri \u00e1lvara at byggja hj\u00e1 okkum.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandur%20Su%C3%B0uroy", "title": "Brandur Su\u00f0uroy", "text": "Brandur Magnussen Su\u00f0uroy (f\u00f8ddur 4. juli 1994) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari og \u00e1leypsleikari. Hann sp\u00e6lir vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy og vi\u00f0 U19 landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt vi\u00f0 U17 og U15 ungd\u00f3mslandsli\u00f0unum hj\u00e1 F\u00f8royum. Brandur sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dyst \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini 22. august 2010, t\u00e1 FC Su\u00f0uroy vann 2-1 \u00e1 B36.\n\nLutt\u00f3k \u00ed UEFA 2012 undankapping fyri U19 li\u00f0 \nBrandur Su\u00f0uroy lutt\u00f3k fyri F\u00f8royar \u00e1 U19 landsli\u00f0num \u00ed EM undankapping. F\u00f8royar vann ein dyst 4-0 m\u00f3ti San Marino, tapti 9-1 m\u00f3ti Portugal og tapti 3-1 m\u00f3ti Ungarn. F\u00f8royar enda\u00f0i n\u00e6stni\u00f0ast \u00ed b\u00f3lkinum vi\u00f0 3 stigum, Portugal vann dystin vi\u00f0 7 stigum, Ungarn fekk eisini 7 stig og San Marino enda\u00f0i ni\u00f0ast vi\u00f0 ongum stigi.\n\nLutt\u00f3k \u00ed UEFA 2011 undankappingini fyri U17 li\u00f0 \n\u00cd 2010 sp\u00e6ldi hann 3 dystir fyri F\u00f8royar \u00ed UEFA undankappingini 2011 \u00ed Ungarn fyri dreingir U17. Dystirnir v\u00f3ru m\u00f3ti Slovakia, sum vann 3-0, Ungarn, sum vann 2-0 og so sp\u00e6ldu teir javn m\u00f3ti Andorra 0-0. F\u00f8royar hev\u00f0i betri m\u00e1l\u00fart\u00f8ku enn Andorra og enda\u00f0i t\u00ed sum nummar 3 av 4 li\u00f0um \u00ed b\u00f3lki 10.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n FCSuduroy.com. \n UK.UEFA.com, UEFA Under-17 Championship, Faroe Islands.\n Faroesoccer.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "13239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heini%20Bech", "title": "Heini Bech", "text": "Heini Bech (f\u00f8ddur 21. juni 1990) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann er \u00far Porkeri og sp\u00e6ldi sum verjueikari \u00e1 besta li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, sum sp\u00e6ldi \u00ed Vodafonedeildini \u00ed 2010 og 1. deild \u00ed 2011. S\u00ed\u00f0an flutti hann til Sv\u00f8r\u00edkis at arbei\u00f0a og sp\u00e6ldi t\u00ed ikki f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed 2012.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n FCSuduroy.com. \n\nBech, Heini\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nFC Su\u00f0uroy leikarar"}
{"id": "13240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ri%20%C3%AD%20L%C3%A1gab%C3%B8", "title": "K\u00e1ri \u00ed L\u00e1gab\u00f8", "text": "K\u00e1ri \u00ed L\u00e1gab\u00f8 (f\u00f8ddur 12. juni 1983 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, verjuleikari og mi\u00f0vallaleikari. Hann sp\u00e6lir vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy, sum sp\u00e6lir \u00ed Effodeildini \u00ed 2012, \u00ed 1. deild \u00ed 2011 og Vodafonedeildini (sum besta deildin nevndist t\u00e1) \u00ed 2010. \u00cd 2009 sp\u00e6ldi K\u00e1ri \u00ed L\u00e1gab\u00f8 eitt skifti vi\u00f0 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum \u00ed Keypmannahavn, \u00cdF F\u00f8royar. Hann sp\u00e6ldi onkran dyst \u00ed Seriu 1, har hann eisini skora\u00f0i m\u00e1l fyri \u00cdF F\u00f8royar.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n FCSuduroy.com\n FaroeSoccer.com, profilurin hj\u00e1 K\u00e1ra \u00ed L\u00e1gab\u00f8\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "13241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3nas%20%C3%9E%C3%B3r%20N%C3%A6s", "title": "J\u00f3nas \u00de\u00f3r N\u00e6s", "text": "J\u00f3nas \u00de\u00f3r N\u00e6s (f\u00f8ddur 27. desember 1986) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, verjuleikari og mi\u00f0vallaleikari. Hann sp\u00e6lir vi\u00f0 B36 \u00ed Effodeildini og fyri F\u00f8royar (A-landsli\u00f0i\u00f0). J\u00f3nas T\u00f3r hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri donskum, \u00edslendskum og f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltslei\u00f0in \n 2004-06 BK Frem \u00ed Danmark\n 2006-07 Fremad Amager \u00ed Danmark\n 2007 AB \u00ed F\u00f8royum\n 2007-08 K\u00f8ge Boldklub \u00ed Danmark\n 2008 NS\u00cd \u00ed F\u00f8royum\n 2009-10 BK Frem \u00ed Danmark\n 2010 B36 \u00ed F\u00f8royum\n 2011 Valur \u00ed \u00cdslandi\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n B36.fo, Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 felagnum.\n NS\u00cd.fo\n FaroeSoccer.com\n\nN\u00e6s, J\u00f3nas T\u00f3r\nN\u00e6s, J\u00f3nas T\u00f3r\nN\u00e6s, J\u00f3nas T\u00f3r\nB36 leikarar\nNS\u00cd leikarar\nAB leikarar"}
{"id": "13242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmun%20Samuelsen", "title": "S\u00edmun Samuelsen", "text": "S\u00edmun Eiler Samuelsen (f\u00f8ddur 21. mai 1985 \u00ed V\u00e1gi er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari. Hann sp\u00e6lir \u00ed l\u00f8tuni (2010) vi\u00f0 HB og vi\u00f0 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num. S\u00edmun sp\u00e6ldi \u00ed fimm \u00e1r \u00ed \u00cdslandi vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum Keflav\u00edk. Eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed 2007, me\u00f0an hann sp\u00e6ldi \u00ed \u00cdslandi, var\u00f0 hann l\u00e1ntur \u00fat til norska felagi\u00f0 Notodden. Barnd\u00f3msfelagi\u00f0 hj\u00e1 S\u00edmun var VB.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltslei\u00f0in \n 2001-02 VB\n 2003 G\u00cd\n 2004-05 VB og VB/Sumba (eitur n\u00fa FC Su\u00f0uroy)\n 2005-07 Keflav\u00edk\n 2007 Notodden (l\u00e1n)\n 2008-09 Keflav\u00edk\n 2010 HB\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n National football teams, profilur\n Keflavik leikara profilur\n UEFA.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar"}
{"id": "13244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3gv", "title": "L\u00f3gv", "text": "L\u00f3gv (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pluvialis apricaria) er ein av okkara vakrastu og d\u00e1mligastu hei\u00f0afuglum. Burturfr\u00e1 ansast mest hin svarti liturin \u00ed ne\u00f0ra, vi\u00f0 \u00e1l upp eftir barkanum og \u00fat \u00e1 vangarnar, og vi\u00f0 hv\u00edtum ja\u00f0ara uttanum; oman\u00e1 er hon dimm vi\u00f0 n\u00f3gvum gullglitrandi sm\u00e1um blettum. \u00c1 b\u00f8guni er gult og hv\u00edtt \u00edmillum \u00ed t\u00ed svarta. Um heysti\u00f0 er hon hv\u00edt \u00ed ne\u00f0ra, annars dimm vi\u00f0 gulum og br\u00fanum blettum. Vetrart\u00ed\u00f0ina er hon \u00ed Afrika og sunnasta Su\u00f0ur-Europa. Um mariumessu, stundum fyrr, kemur hon higar. \u00cd sm\u00e1um flokkum fl\u00fdgur hon um nakrar dagar, so fer hon at s\u00f8kja s\u00e6r b\u00fasta\u00f0. Best d\u00e1mar henni lynghei\u00f0ar, sn\u00f8gt graslendi kann eisini vera n\u00f3g gott. Kvik og kimilig titar hon h\u00e1r allan dagin og leitar s\u00e6r eftir ormum og \u00f8\u00f0rum \u00e1tuligum. Rei\u00f0ri\u00f0 er ein l\u00edtil kulla, f\u00f3\u00f0ra\u00f0 vi\u00f0 mosa og mj\u00fakum grasi. T\u00ed\u00f0liga \u00ed mai verpur hon 4 br\u00fanlig egg vi\u00f0 dimmum blettum. B\u00f8gan vermir. Kemur f\u00f3lk n\u00e6r, so sleppur hon s\u00e6r burtur av rei\u00f0rinum, \u00e1\u00f0renn hon er s\u00e6dd. Hesa t\u00ed\u00f0ina eru t\u00e6r spakar. Stundum seta t\u00e6r seg upp \u00e1 eina t\u00fagvu og toyggja seg upp at sko\u00f0a \u00f3kunnumannin. Ofta fylgja t\u00e6r honum langt \u00e1 veg, l\u00e1tandi s\u00edtt ey\u00f0kenda bl\u00eddliga s\u00f8-dii.\n\nN\u00e6rum 3 vikur tekur ta\u00f0 at klekja eggini \u00fat. Og ungarnir \u2014 ja, flestu hei\u00f0afuglar hava vakrar ungar, men vakrastur av \u00f8llum er l\u00e1arungin, glitrandi gulur oman\u00e1 vi\u00f0 sv\u00f8rtum blettum og kr\u00f3kutum strikum, r\u00e6tt eitt yndisligt l\u00edti\u00f0 l\u00edv. Men teir eru sjaldsamir at s\u00edggja. Stuttur er ste\u00f0gur teirra \u00ed rei\u00f0rinum; og t\u00e1 i\u00f0 teir so halda vanda vera \u00e1 fer\u00f0, duga teir v\u00e6l at finna s\u00e6r eitt sta\u00f0, hvar teir ikki skiljast fr\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Floygdir ungar hava sama lit sum t\u00e6r gomlu um veturin. Um mikkjalsmessut\u00ed\u00f0 s\u00e6st l\u00edti\u00f0 og einki til l\u00e1ir, men eftir veturn\u00e1ttadag eru t\u00e6r aftur og halda seg \u00ed st\u00f3rum flokkum uppi \u00ed fj\u00f8llunum \u2014 ta\u00f0 man helst vera \u00edslendskar l\u00e1ir, sum eru \u00e1 fer\u00f0 su\u00f0ureftir og ste\u00f0ga her eina t\u00ed\u00f0. Um n\u00e6turnar hoyrast t\u00e6r stundum l\u00e1ta l\u00e1gt \u00e1 haga, men t\u00e1 i\u00f0 l\u00fdsir, fara t\u00e6r aftur ni\u00f0an \u00ed topparnar. N\u00fa eru t\u00e6r styggar; men stuttligt er at s\u00edggja leik teirra \u00ed loftinum \u2014 t\u00fa s\u00e6rt ein st\u00f3ran flokk av dimmum fuglum, fl\u00fagvandi ymsar vegir vi\u00f0 har\u00f0ari fer\u00f0; so vi\u00f0 eitt er hv\u00f8r fuglur hv\u00edtur, \u00ed sama eygnabr\u00e1 hava teir allir vent s\u00e6r runt, so sum v\u00e6l vandir fimleikarar gera. Hvussu kunna t\u00e6r gera ta\u00f0 Munna t\u00e6r hava ein formann, sum allar akta t\u00e1 hann sigur: \u00bbumkring\u00ab?\n\nSlag \nPluvialis squatarola (Fj\u00f8rul\u00f3gv)\nCharadrius morinellus (Kvi\u00f0rey\u00f0 l\u00f3gv)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8rul%C3%B3gv", "title": "Fj\u00f8rul\u00f3gv", "text": "Fj\u00f8rul\u00f3gv (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pluvialis squatarola)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svarth%C3%A1lsa", "title": "Svarth\u00e1lsa", "text": "Svarth\u00e1lsa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Charadrius hiaticula) er l\u00edti\u00f0 kroppst\u00f8rri enn gr\u00e1t\u00edtlingur, men hevur n\u00f3gv longri veingir. \u00c1 bakinum er hon morgr\u00e1, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edt. H\u00f8vdi\u00f0 er flekkut av gr\u00e1um og sv\u00f8rtum og hv\u00edtum; h\u00e1lsurin er hv\u00edtur vi\u00f0 sv\u00f8rtum ringi, sum brei\u00f0ir seg ni\u00f0ur \u00e1 bringuna. Svarth\u00e1lsan heldur seg mest \u00e1 eyri ella sandi. Hon eigur uppi \u00e1 berum fj\u00f8llum, ella har sum hon finnur eyrlendi l\u00e6gri \u00e1 haga. Eggini eru 4, ring at finna, t\u00ed tey eru samlitt vi\u00f0 eyrin. Kemur f\u00f3lk n\u00e6rhendis rei\u00f0rinum, rennur hon undan, st\u00f3lpandi og b\u00f3ltandi, vi\u00f0 veingjunum skavandi eftir j\u00f8r\u00f0ini og \u00fatbreiddum veli tr\u00fdst ni\u00f0ur\u00e1. \n\nD\u00fanungarnir eru gr\u00f8nir og gr\u00e1ir; l\u00edti\u00f0 s\u00e6st til teirra, t\u00ed teir fjala seg millum steinarnar. T\u00e1 i\u00f0 teir eru floygdir, kennast teir fr\u00e1 hinum gomlu, av t\u00ed at teir eru hv\u00edtir \u00e1 bringu og barka. So flyta b\u00e6\u00f0i gamlar og ungar \u00ed flokkum oman \u00e1 eyrin vi\u00f0 vatnstrendurnar ella \u00e1 sandin vi\u00f0 sj\u00f3varstrondina. L\u00edti\u00f0 s\u00edggjast t\u00e6r fl\u00fagva, einki ganga t\u00e6r, og t\u00f3 eru t\u00e6r ikki \u00ed fri\u00f0, renna kvikar aftur og fram, br\u00e1\u00f0ste\u00f0ga eitt l\u00edti\u00f0 bil, og so aftur at renna, alt me\u00f0an t\u00e6r hv\u00edna eitt v\u00e6llj\u00f3\u00f0andi \"d\u00fajit\". Um mikkjalsmessu r\u00fdma t\u00e6r \u2014 su\u00f0ur til Afrika.\n\nSlag \n Charadrius dubius (L\u00edtil svarth\u00e1lsa)\n Charadrius vociferus (Tv\u00edringd svarth\u00e1lsa)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20svarth%C3%A1lsa", "title": "L\u00edtil svarth\u00e1lsa", "text": "L\u00edtil svarth\u00e1lsa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Charadrius dubius)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%ADringd%20svarth%C3%A1lsa", "title": "Tv\u00edringd svarth\u00e1lsa", "text": "Tv\u00edringd svarth\u00e1lsa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Charadrius vociferus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADth%C3%A1lsa", "title": "Hv\u00edth\u00e1lsa", "text": "Hv\u00edth\u00e1lsa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Charadrius alexandrinus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvi%C3%B0rey%C3%B0%20l%C3%B3gv", "title": "Kvi\u00f0rey\u00f0 l\u00f3gv", "text": "Kvi\u00f0rey\u00f0 l\u00f3gv (fr\u00f8\u00f0iheiti - Charadrius morinellus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0sp%C3%B3gvi", "title": "Rey\u00f0sp\u00f3gvi", "text": "Rey\u00f0sp\u00f3gvin (fr\u00f8\u00f0iheiti - Limosa limosa) er v\u00e6l minni enn sp\u00f3gvi. Nevi\u00f0 er l\u00edka langt sum sp\u00f3snev, men beint ella eitt sindur upp\u00e1bent. Hann er sera h\u00e1beintur. H\u00f8vd og h\u00e1lsur og bringa er rey\u00f0br\u00fant, koparlita\u00f0 - harav hevur hann eisini navni\u00f0 koparsn\u00edpa. K\u00e1pan er flekkut av dimmbr\u00fanum og bleikbr\u00fanum, veli\u00f0 er svart, \u00ed ne\u00f0ra er hann hv\u00edtur. T\u00e1 i\u00f0 hann fl\u00fdgur, s\u00e6st ein hv\u00edt str\u00edpa \u00e1 veingjunum. Um veturin er hann mest gr\u00e1ligur oman\u00e1. Hann er ikki ofta at s\u00edggja \u00ed F\u00f8royum, og sera sj\u00e1ldan hevur hann rei\u00f0rast; men \u00ed seks \u00e1r (1914\u20141919) \u00e1tti hann stutt oman fyri b\u00f8gar\u00f0arnar \u00ed Sandav\u00e1gi. D\u00fanungin l\u00edkist mest sp\u00f3sunga.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3nsp%C3%B3gvi", "title": "L\u00f3nsp\u00f3gvi", "text": "L\u00f3nsp\u00f3gvi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Limosa lapponica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3gvi", "title": "Sp\u00f3gvi", "text": "Sp\u00f3gvin (fr\u00f8\u00f0iheiti Numenius phaeopus) kemur vanliga seinna partin \u00ed apr\u00edl, og t\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 er \u00fat um krossmessu,  hoyra vit  hansara vakra br\u00edkslandi  m\u00e1l \u00ed b\u00f8 og haga. Hann eigur um somu lei\u00f0ir sum tjaldur, men \u00ed v\u00f8lli. Til rei\u00f0ur grevur hann s\u00e6r eina kullu, sum hann oftast kl\u00e6\u00f0ir innan vi\u00f0 dey\u00f0agrasi ella mosa. Seinna partin \u00ed mai verpur hann 4 - sj\u00e1ldan 3 - og ger ongan dag millum hv\u00f8rt eggi\u00f0. Tey eru br\u00fanlig-gr\u00f8n vi\u00f0 dimmum blettum. T\u00f3 at tey eru n\u00f3gv st\u00f8rri enn tjaldursegg, bilar honum aldri at verma, t\u00ed hann dugir so v\u00e6l at leggja tey \u00ed rei\u00f0rinum: tr\u00fd t\u00e6tt at hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum vi\u00f0 sp\u00edska endanum inn m\u00f3ti mi\u00f0juni; t\u00e1 gera tey sum ein ring vi\u00f0 einum brei\u00f0um gloppi \u00ed, og \u00ed hetta gloppi\u00f0 leggur hann hitt fj\u00f3r\u00f0a eggi\u00f0 langvegin. Solei\u00f0is l\u00f8gd eru tey l\u00e6ttast at brei\u00f0a seg \u00fatyvir, t\u00ed n\u00fa er v\u00edddin minst, og naka\u00f0 smalri annan vegin. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk kemur n\u00e6r, sker steggin \u00ed eitt br\u00edksl, og b\u00f8gan skundar s\u00e6r av, rennur ella fl\u00fdgur t\u00e6tt yvir j\u00f8r\u00f0ini, til hon er ivaleysa langt burtur. \n\n23 ella 24 dagar eftir, at seinasta eggi\u00f0 er vorpi\u00f0, kemur \u00fat. Ungarnir eru sera vakrir, bleikgulir vi\u00f0 dimmbr\u00fanum prikkum; oman \u00e1 h\u00f8vdinum hava teir ein avlangan svartan ring, sum eina kr\u00fanu um skallan; \u00far honum gongur ein sv\u00f8rt strika fram \u00ed nevi\u00f0 og onnur aftur \u00ed nakkan. So skj\u00f3tt, teir eru turrir, fara teir \u00far rei\u00f0rinum - alt\u00ed\u00f0 er ein, ofta tveir r\u00fdmdir, \u00e1\u00f0renn hin seinasti er \u00fatkomin; og fr\u00e1l\u00edka skj\u00f3tt kunna teir renna. Kemur f\u00f3lk har um vegir, so br\u00edksla tey gomlu til \u00e1varing, og teir tr\u00fdsta seg sl\u00e6ttar ni\u00f0ur \u00ed v\u00f8llin. T\u00e1 eru teir \u00f3tr\u00faliga ringir at f\u00e1a eyga \u00e1. \n\nSp\u00f3snevi\u00f0 er so ney\u00f0arsliga kl\u00e6nt og lint, at til verju dugir ta\u00f0 ikki. Men hin r\u00e1dni er ikki fyri ongum. Kemur kj\u00f3gvi ella likka n\u00e6r, so r\u00fdkur hann vi\u00f0 einum geyli eftir teimum, og sn\u00failigur, sum hann er, berjir hann tey vi\u00f0 vongknugvunum. Makin, sum hoyrir r\u00f3pi\u00f0, er skj\u00f3tt hj\u00e1, og f\u00edggindin skundar s\u00e6r at fl\u00fdggja. Er ta\u00f0 st\u00f8rri fuglur, ravnur ella bakur, samlast ofta fleiri sp\u00f3gvar til og reka hann burtur. T\u00e1 i\u00f0 ungarnir eru floygdir, koma b\u00e6\u00f0i teir og hinir gomlu \u00ed b\u00f8in. Seinna partin \u00ed august fara teir at r\u00fdma, ungarnir naka\u00f0 seinni enn teir gomlu, og onkur ungi kann s\u00edggjast til eftir mikkjalsmessu. Um veturin sigast teir at vera \u00ed Su\u00f0urafrika.\n\nSlag  \nNumenius arquata (Tangsp\u00f3gvi)\nLimosa limosa (Rey\u00f0sp\u00f3gvi)\nLimosa lapponica (L\u00f3nsp\u00f3gvi)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tangsp%C3%B3gvi", "title": "Tangsp\u00f3gvi", "text": "Tangsp\u00f3gvi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Numenius arquata) er g\u00f3\u00f0ur at kenna fr\u00e1 sp\u00f3gvanum, av t\u00ed at hann er n\u00f3gv st\u00f8rri. Nevi\u00f0 er \u00f3f\u00f8ra langt, og tj\u00fakt hareftir. \u00cd F\u00f8royum og \u00cdslandi eigur hann ikki, men annars um alt Nor\u00f0urevropa, \u00ed Noregi l\u00edka nor\u00f0ur til Nor\u00f0kapp. Ha\u00f0ani kemur han til F\u00f8royar um heysti\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hin sp\u00f3gvin er farin, og r\u00fdmir so fr\u00e1 okkum, t\u00e1 i\u00f0 hin sp\u00f3gvin er afturkomin. Mest heldur hann seg \u00ed fj\u00f8runi, ella l\u00e1gt \u00e1 b\u00f8 og haga. Hann va\u00f0ar n\u00f3gv \u00e1 sj\u00f3num og dugir eisini at svimja. Har\u00f0m\u00e6ltur er hann; eitt snjalt \"h\u00fajid\" hoyrist stundum fr\u00e1 honum, b\u00e6\u00f0i t\u00e1 i\u00f0 hann fl\u00fdgur, og t\u00e1 i\u00f0 hann situr. Styggur er hann, og so varin, at ta\u00f0 er sj\u00e1ldan at koma honum \u00ed skotm\u00e1la. A\u00f0rir fuglar, sum eru um vegir, duga v\u00e6l at skyna \u00e1, t\u00e1 i\u00f0 hann varnast vanda, og skunda s\u00e6r eisini burtur.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stelkur", "title": "Stelkur", "text": "Stelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa totanus) er v\u00e6l kroppst\u00f8rri enn tjaldursgr\u00e6lingur. Best kennist hann av teimum avbara longu, vakurt rey\u00f0u beinunum. Oman\u00e1 er hann gr\u00e1spr\u00f8klutur vi\u00f0 dimmum veingjafj\u00f8\u00f0rum, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edtur vi\u00f0 sv\u00f8rtum prikkum. Nevi\u00f0 er reytt \u00fat fr\u00e1 r\u00f3tini, dimt har frammi. Ungfuglurin er dimmgr\u00e1ur oman\u00e1. \u00cd F\u00f8royum er hann heldur sj\u00e1ldsamur fuglur n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum, og sera sj\u00e1ldan eigur hann. Helst t\u00ed\u00f0liga \u00e1 sumri hendir ta\u00f0 seg at s\u00edggja hann vi\u00f0 s\u00ednum leikandi l\u00e6tta gongulagi tita um vi\u00f0 sj\u00f3varstrondina ella ni\u00f0arlaga \u00ed b\u00f8num og haganum. T\u00e1 er hann \u00e1 veg til \u00cdslands, har hann eigur \u00ed meingi vi\u00f0 v\u00f8tn og \u00e1ir, sum hann ve\u00f0ur \u00fat \u00ed, so langt sum tey longu beinini grynna. Kemur ravnur ella bakur n\u00e6r, fylkjast stelkarnir saman og r\u00faka \u00e1 f\u00edggindan til at  reka hann burtur. T\u00e1 i\u00f0 b\u00f8gan fer av rei\u00f0rinum, brei\u00f0ir hon stundum mosa yvir eggini. Um heysti\u00f0 s\u00edggja vit teir aftur vi\u00f0 ungunum, og ta\u00f0 hendir, at onkur ste\u00f0gar allan veturin; t\u00e1 eru teir meira dimmgr\u00e1ir oman\u00e1.\n\nSlag  \nTringa erythropus (Svartstelkur)\nTringa flavipes (L\u00edtil gulstelkur)\nTringa glareola (Va\u00f0stelkur)\nTringa melanoleuca (St\u00f3rur gulstelkur)\nTringa nebularia (Hv\u00edtstelkur)\nTringa ochropus (Flykrustelkur)\nTringa solitaria (Mintdimmur stelkur)\nTringa stagnatilis (Vatnastelkur)\nXenus cinereus (Nevfattur stelkur)\nActitis hypoleucos (Fj\u00f8rustelkur)\nActitis macularia (Flekkustelkur)\nLimnodromus scolopaceus (Sn\u00edpustelkur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartstelkur", "title": "Svartstelkur", "text": "Svartstelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa erythropus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gs%20Svimjih%C3%B8ll", "title": "V\u00e1gs Svimjih\u00f8ll", "text": "V\u00e1gs Svimjih\u00f8ll er ein svimjih\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi. H\u00f8llin hevur ein svimjihyl, sum er 25 metrar langur og hevur f\u00fdra banar. Svimjih\u00f8llin \u00ed V\u00e1gi l\u00e6t upp \u00ed 1979 og er bygd saman vi\u00f0 V\u00e1gs Sk\u00fala. Inngongdin er fr\u00e1 Toftavegi. Sk\u00falab\u00f8rnini \u00ed sy\u00f0ru helvt av Su\u00f0uroynni br\u00faka svimjih\u00f8llina sum partur av teirra undirv\u00edsing. Svimjih\u00f8llin er opin umlei\u00f0 annan hv\u00f8nn dag, m\u00e1nadag, mikudag, fr\u00edggjadag og leygardag fyri almennari svimjing. Harumframt br\u00fakar svimjifelagi\u00f0 Susvim svimjih\u00f8llina til teirra svimjivenjingar.\n\n\u00datvortis \u00e1visingar \n Vagur.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1gs kommunu.\n Susvim.mono.net, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Susvim (Su\u00f0uroyar Svimjifelag).\n\nSvimjihallir \u00ed F\u00f8royum\nBygningar\nV\u00e1gur\nSvimjing"}
{"id": "13274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkar%20Svimjih%C3%B8ll", "title": "Klaksv\u00edkar Svimjih\u00f8ll", "text": "Klaksv\u00edkar Svimjih\u00f8ll er svimjih\u00f8ll \u00ed Klaksv\u00edk, sum hevur fleiri hylar og sum n\u00fa eisini ver\u00f0ur r\u00f3pt Ba\u00f0ilandi \u00ed Klaksv\u00edk, eftir at h\u00f8llin var\u00f0 umvald og st\u00f3rur rutsjibani, vatnkan\u00f3nir, boblu\u00f8ki\u00f0 vm. var sett upp. Svimjih\u00f8llin \u00ed Klaksv\u00edk l\u00e6t upp \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1974. Svimjifelagi\u00f0 \u00c6gir venur \u00ed svimjih\u00f8llini. Sk\u00falar og barnagar\u00f0ar leiga h\u00f8llina so b\u00f8rnini kunnu l\u00e6ra at svimja, og so er almenn svimjing hv\u00f8nn dag uttan m\u00e1nadag.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Svim.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Klaksv\u00edkar Svimjih\u00f8ll.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\nBygningar\nSvimjing\nSvimjihallir \u00ed F\u00f8royum\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "13276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86gir%20%28svimjifelag%29", "title": "\u00c6gir (svimjifelag)", "text": "\u00c6gir er eitt svimjifelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Klaksv\u00edk. \u00c6gir var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1975, eitt \u00e1r eftir at Klaksv\u00edkar Svimjih\u00f8ll l\u00e6t upp \u00e1 fyrsta sinni. Felagi\u00f0 hev\u00f0i n\u00f3gv g\u00f3\u00f0 \u00farslit tey fyrstu \u00e1rini. S\u00ed\u00f0an er kappingin blivin har\u00f0ari og onnur fel\u00f8g hava eisini ment seg n\u00f3gv. N\u00f3gv b\u00f8rn og ung svimja vi\u00f0 \u00c6gir, \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni ver\u00f0ur nevnt, at 120 b\u00f8rn svimja vi\u00f0 \u00c6gir. \u00c1 svimjistevnu \u00ed Havn \u00ed februar 2010 vann \u00c6gir kappingina vi\u00f0 11 gull, 11 silvur og 10 bronsu hei\u00f0ursmerkjum.\n\nVenjarar hj\u00e1 \u00c6gi \nH\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 felagnum er Petur He\u00f0in \u00e1 Fl\u00f8tti, sum saman vi\u00f0 J\u00f3n Bjarnason er landsli\u00f0svenjari. H\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 yngru b\u00f8rnunum er K\u00e1ri J. \u00e1 H\u00f8vdanum. R\u00fana Joensen\ner venjari hj\u00e1 b\u00f3lki 1, Martin \u00ed Heimistovu er venjari hj\u00e1 b\u00f3lki 2 og Carsten Wigant Andersen er venjari hj\u00e1 b\u00f3lki 3.\n\nLandsli\u00f0ssvimjarar og a\u00f0rir svimjarar hj\u00e1 \u00c6gi \n\u00cd 2010 v\u00f3ru hesi \u00fattikin til kappingarstevnu \u00ed \u00cdslandi:\nHe\u00f0in L. Olsen \nBjarni M. Petersen\nTuri\u00f0 S. Christiansen\n\nHarumframt v\u00f3ru hesir ungu svimjarir \u00fattiknir til venjingarlegu \u00ed \u00cdslandi, sum var \u00ed sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i sum kappingin f\u00f3r fram: \nEva Trygvad\u00f3ttir\nAlvi Hjelm \nSigmundur M\u00f8rk\u00f8re\n\nA\u00f0rir svimjarar hj\u00e1 \u00c6gi hava eisini kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l \u00ed seinastuni. Nevnast kunnu eitt n\u00fa Cecilia Eysturdal og Monika Biskopst\u00f8, sum saman vi\u00f0 Turi\u00f0 S. Christiansen og Evu Trygvad\u00f3ttur settu n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 4x200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:58.93 \u00e1 \u00c6girstevnuni 2010. Ta\u00f0 var samstundis eisini n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet.\n\nElspa M\u00f8rk\u00f8re \nEin av \u00e6girsvimjarunum, sum eigur fleiri av f\u00f8roysku metunum er Elspa M\u00f8rk\u00f8re, sum \u00ed l\u00f8tuni (oktober 2010) eigur metini \u00e1 langbana \u00ed 100 og 200 metrar ryggsvimjing og 200 m og 400 m blanda\u00f0. \u00c1 stuttbana eigur hon metini \u00e1 100 m og 200 m fr\u00ed, \u00e1 50 m og 200 m ryggsvimjing og \u00ed 100 m, 200 m og 400 metrum blanda\u00f0. Harumframt eigur hon eisini saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum meti\u00f0 \u00ed 4x100m fr\u00ed \u00e1 stuttbana.\n\nNakrir kendir \u00e6girsvimjarar \nNevnast kunnu nakrir \u00e6girsvimjarar, sum hava vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursmerki, og fleiri av teimum hava eisini sett f\u00f8roysk met, men \u00ed flestu f\u00f8rum eru metini n\u00fa betra\u00f0 av \u00f8\u00f0rum dugnaligum svimjarum.\nT\u00f3ra vi\u00f0 Keldu (t\u00f3k lut \u00e1 Paraolymiaduni fyri F\u00f8royar, vann fleiri hei\u00f0ursmerki)\nKristian Olsen\nS\u00f8ren Olsen\nPetur He\u00f0in \u00e1 Fl\u00f8tti\nPetra Gardar\nJan Gardar\nS\u00edmun \u00e1 H\u00f8vdanum\nOluffa \u00e1 H\u00f8vdanum\nElmar \u00d3s\u00e1\nMartin Venned\nSita Rajani\nAnja Joensen\n\nNevndin \u00ed \u00c6gi \n S\u00edmun \u00e1 H\u00f8vdanum, forma\u00f0ur\n John D. Olsen, peningar\u00f8kil\n Dann Hjelm, nevndarlimur\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk svimjifel\u00f8g"}
{"id": "13277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatnastelkur", "title": "Vatnastelkur", "text": "Vatnastelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa stagnatilis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtstelkur", "title": "Hv\u00edtstelkur", "text": "Hv\u00edtstelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa nebularia) eigur \u00e1 v\u00e1tum haga og v\u00e1tum sk\u00f3garlendi \u00far Skotlandi tv\u00f8rtur um \u00c1sia og Evropa. Ein l\u00edtil stovnur er \u00ed Ytru Su\u00f0uroyggjum, og tey seinastu \u00e1rini er hann farin at eiga \u00ed Hetlandi. Hv\u00edtstelkur er flytifuglur. Nakrir eru \u00ed vetrarvist \u00ed Vesturevropa og annars \u00ed tropiskum Afrika. \u00cd flytit\u00ed\u00f0ini s\u00edggjast flestir \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. Oftast s\u00e6st hann \u00ed juli til oktober \u00ed Orknoyggjum og Hetlandi, men s\u00e6st hendingafer\u00f0 \u00ed \u00cdslandi og \u00ed F\u00f8royum.\n\nHv\u00edtstelkur er st\u00f8rri enn stelkur, men minni og mj\u00e1vaksnari enn l\u00f3nsp\u00f3gvi, sum hann eisini l\u00edkist. Nevi\u00f0 er heldur langt og eitt l\u00edti\u00f0 sindur fatt. Beinini eru gr\u00e1gr\u00f8n og long. Hv\u00edtstelkur er gr\u00e1ur \u00e1 bakinum, og hann tykist sum heild lj\u00f3sari enn stelkur. Sum \u00e1 \u00f8llum stelkaslogum er b\u00fanin ikki so skiftandi.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rur%20gulstelkur", "title": "St\u00f3rur gulstelkur", "text": "St\u00f3rur gulstelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa melanoleuca)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gsh%C3%B8ll", "title": "V\u00e1gsh\u00f8ll", "text": "V\u00e1gsh\u00f8ll er \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llin \u00ed V\u00e1gi, sum er Vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum, beint vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llin. \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin var tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 1980. VB-h\u00fasi\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed 1978, \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llin og VB-h\u00fasi\u00f0 eru bygt saman, so gangast kann \u00edmillum b\u00e1\u00f0ar bygningarnar. V\u00e1gsh\u00f8ll ver\u00f0ur br\u00fakt til ymisk endam\u00e1l, mest til \u00edtr\u00f3tt, men eisini til privatar veitslur, almennar m\u00f3tt\u00f8kur, dans og mangt anna\u00f0. VB venur hondb\u00f3ltur har og sp\u00e6lir heimadystirnir \u00ed h\u00f8llini. Innanduraf\u00f3tb\u00f3ltur ver\u00f0ur \u00ed\u00f0ka\u00f0ur um veturin, flogb\u00f3ltur og annar innandura \u00edtr\u00f3ttur. V\u00e1gs Sk\u00fali, barnagar\u00f0ur, v\u00f8ggustova, dagr\u00f8ktin og fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falin br\u00faka eisini \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llina.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\n V\u00e1gs Kommuna\n\n\u00cdtr\u00f3ttarhallir \u00ed F\u00f8royum\nBygningar\nV\u00e1gur"}
{"id": "13285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dtr%C3%B3ttarh%C3%B8llin%20%C3%AD%20Trongisv%C3%A1gi", "title": "\u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin \u00ed Trongisv\u00e1gi", "text": "\u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin \u00ed Trongisv\u00e1gi var\u00f0 bygd fyrst \u00ed 1980'unum. H\u00f8llin er ikki bara ein \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll, har er eisini sk\u00fali og kantina og st\u00f3rt felagsh\u00f8li umframt st\u00f3rur gangur. \u00cd kjallaranum er barnagar\u00f0ur og fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00fali. S\u00ed\u00f0an h\u00f8llin var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak hevur hon veri\u00f0 br\u00fakt til n\u00f3gvan ymiskan innandura \u00edtr\u00f3tt t.d. flogb\u00f3lt, bor\u00f0tennis, fimleik, hondb\u00f3lt og innandura f\u00f3tb\u00f3lt. \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin ver\u00f0ur eisini br\u00fakt til onnur endam\u00e1l enn \u00edtr\u00f3tt, eitt n\u00fa til almennir fundir, undirhald vm., sum krevja st\u00f3r h\u00f8lir, t.d. valfundir, dans, konsertir, s\u00f8lustevnur, famijutilt\u00f8k, barnatilt\u00f8k, sirkus og mangt anna\u00f0. \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin er onkunt\u00ed\u00f0 karmur um bilaframs\u00fdningar og s\u00f8lustevnur.\n\nKampingpl\u00e1ss \nParkerings\u00f8ki\u00f0 sunnanfyri \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llina \u00ed Trongisv\u00e1gi er eisini kampingpl\u00e1ss.\n\nKeldur \n\nFBF.fo\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n TBF.fo, Tv\u00f8royrar Bor\u00f0tennisfelag\n TBFlogb\u00f3ltur.com\n TB.fo\n\n\u00cdtr\u00f3ttarhallir \u00ed F\u00f8royum\nBygningar\nTrongisv\u00e1gur\nTv\u00f8royri"}
{"id": "13289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8llin%20%C3%A1%20H%C3%A1lsi", "title": "H\u00f8llin \u00e1 H\u00e1lsi", "text": "\u00cdtr\u00f3ttar- og Samkomuh\u00f8llin \u00e1 H\u00e1lsi ver\u00f0ur eisini nevnd H\u00f8llin \u00e1 Nabb. H\u00f8llin var bygd \u00ed 1969-70 og var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak \u00ed 1970. Ta\u00f0 v\u00f3ru \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8g \u00ed Havn sum st\u00f3\u00f0u fyri raksturinum av h\u00f8llini heilt fram til 2004, t\u00e1 T\u00f3rshavnar kommuna keypti h\u00f8llina fyri eina kr\u00f3nu. \u00cdtr\u00f3ttarfel\u00f8gini sum \u00e1ttu og r\u00f3ku h\u00f8llina \u00e1\u00f0renn kommunan yvirt\u00f3k hana v\u00f3ru Neistin, Kyndil, B36 og HB.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nT\u00f3rshavnar Kommuna - Fors\u00ed\u00f0a (H\u00f8llin \u00e1 H\u00e1lsi)\nNeistin.fo\nKyndil.fo\nHB.fo\nB36.fo\n\n\u00cdtr\u00f3ttarhallir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "13292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20gulstelkur", "title": "L\u00edtil gulstelkur", "text": "L\u00edtil gulstelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa flavipes)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulstelkur", "title": "Gulstelkur", "text": "1. L\u00edtil gulstelkur - Tringa flavipes\n\n2. St\u00f3rur gulstelkur - Tringa melanoleuca\n\nFuglar \nCharadriiformes"}
{"id": "13295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flykrustelkur", "title": "Flykrustelkur", "text": "Flykrustelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa ochropus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mintdimmur%20stelkur", "title": "Mintdimmur stelkur", "text": "Mintdimmur stelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa solitaria)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Va%C3%B0stelkur", "title": "Va\u00f0stelkur", "text": "Va\u00f0stelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tringa glareola) eigur \u00ed kjarrvaksnum m\u00fdrilendi ella frostm\u00fdrum \u00far Skandinavia yvir \u00e1 meginlandi\u00f0 eystur \u00ed Siberia. Hann er sj\u00e1ldsamur b\u00fafuglur \u00ed skotska h\u00e1lendinum. Hesi seinastu \u00e1rini hevur hann roynt at seta b\u00fagv \u00ed Hetlandi, \u00cdslandi og Ytru Su\u00f0uroyggjum. Va\u00f0stelkur er flytifulglur og er um veturin \u00ed tropiskum Afrika, og f\u00e1ir s\u00edggjast \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi \u00ed flytit\u00ed\u00f0ini \u00ed mai til juni og juli-sept. Hann s\u00e6st sj\u00e1ldan \u00ed \u00cdslandi og F\u00f8royum.\n\n\u2028\u2028Va\u00f0stelkur l\u00edkist einum l\u00edtlum og kl\u00e6ntrasligum stelki, hevur gr\u00f8nlig ella sum ungfuglur gullig bein og stutt og kl\u00e6nt nev. Hann l\u00edkist n\u00f3gv flykrustelki, men kennist fr\u00e1 honum, av t\u00ed at va\u00f0stelkur er morrey\u00f0ari og ikki so dimmur. S\u00e6rt t\u00fa upp undir veingirnar \u00e1 va\u00f0stelki, ver\u00f0ur t\u00fa varur vi\u00f0, at teir eru lj\u00f3sagr\u00e1ir, ikki myrkamorrey\u00f0ir. \u00c1 bakinum l\u00edkist hann flykrustelki. \u00cd flestu f\u00f8rum hevur hann t\u00fd\u00f0uliga eygnar\u00edpu, eitt sindur aftur um eyga\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevfattur%20stelkur", "title": "Nevfattur stelkur", "text": "Nevfattur stelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Xenus cinereus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8rustelkur", "title": "Fj\u00f8rustelkur", "text": "Fj\u00f8rustelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Actitis hypoleucos)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flekkustelkur", "title": "Flekkustelkur", "text": "Flekkustelkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Actitis macularius)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjaldursgr%C3%A6lingur", "title": "Tjaldursgr\u00e6lingur", "text": "Tjaldursgr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Arenaria interpres) er v\u00e6l st\u00f8rri enn sj\u00f3gr\u00e6lingur. Um summari\u00f0 er hann ey\u00f0kendur av t\u00ed skj\u00f3ruta litinum. Bringa, h\u00e1lsur og ta\u00f0 mesta av h\u00f8vdinum er st\u00f3rflekkut svart og hv\u00edtt, bak og veingir st\u00f3rflekkut dimmbr\u00fant og rey\u00f0br\u00fant; \u00ed ne\u00f0ra er hann hv\u00edtur. Vetrarfuglurin og ungfuglurin eru eisini b\u00fakhv\u00edtir, men annars mest svartir vi\u00f0 gr\u00e1um ella hv\u00edtum strikum. Teir ungu eru t\u00e1 ey\u00f0kendir av einum sj\u00f3nskum bleikgulum liti hv\u00f8rjumegin \u00e1 h\u00e1lsinum, teir gomlu hava henda sama litin, men so k\u00e1man, at hann stundum er ringur at s\u00edggja. Ta\u00f0 er ein fuglur, sum livir so at siga um allan heim. Um summari\u00f0 eigur hann nor\u00f0ur \u00e1 \u00cdslandi, Gr\u00f8nlandi, Finnm\u00f8rkini og ha\u00f0an eystur, l\u00edka til Kyrrahavi\u00f0 m\u00f8tir; um veturin er hann \u00ed Su\u00f0urevropa, Afrika, Su\u00f0uramerika, India, Avstralia og v\u00ed\u00f0a um oyggjarnar \u00ed Kyrrahavinum. Her hj\u00e1 okkum er hann t\u00e6ttastur fyrra partin \u00e1 sumri, og so aftur fr\u00e1 gomlu \u00f3lavs\u00f8ku til \u00fat um veturn\u00e6tur. \n\nMest heldur hann seg ni\u00f0ri \u00ed fj\u00f8runi, ofta saman vi\u00f0 sj\u00f3gr\u00e6lingum og gr\u00e1gr\u00e6lingum, har hann titar \u00e1 s\u00ednum stuttu beinum og vi\u00f0 nevinum skumpar upp sm\u00e1steinar, skeljar og tara til at finna marflugur og anna\u00f0 kykt. Eisini fer hann ofta ni\u00f0an \u00ed b\u00f8in og hagan at bora s\u00e6r eftir ormi. \u00cd vakstrarlagi og atbur\u00f0i l\u00edkist hann n\u00f3gv tjaldri; og t\u00e1 i\u00f0 hann er so langt burtur, at st\u00f8ddin er ring at \u00e6tla og litirnir ikki skiljast, hevur hann ikki so sj\u00e1ldan veri\u00f0 kendur fyri tjaldur.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsarey%C3%B0i", "title": "Helsarey\u00f0i", "text": "Helsarey\u00f0i (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phalaropus lobatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundgr%C3%A6lingur", "title": "Sundgr\u00e6lingur", "text": "Sundgr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phalaropus fulicarius)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vendisn%C3%ADpa", "title": "Vendisn\u00edpa", "text": "Vendisn\u00edpa ella sk\u00f3gsn\u00edpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Scolopax rusticola) er reydligari \u00e1 liti enn m\u00fdrisn\u00edpa og n\u00f3gv st\u00f8rri \u2014 naka\u00f0 sum d\u00fagva til st\u00f8ddar. \u00cd F\u00f8royum eigur hon ikki, men n\u00f3gv \u00ed sk\u00f3gunum \u00ed Noregi og Sv\u00f8r\u00edki. Um heysti\u00f0 flytur hon su\u00f0ur til Onglands, og m\u00f8tir hon t\u00e1 tr\u00e1um vindi av eystri ella landsynningst\u00f8mingi, so koma nakrar higar. T\u00e6r halda seg \u00ed haganum, men l\u00edti\u00f0 s\u00e6st til teirra. M\u00fdrisn\u00edpu d\u00e1mar v\u00e6l um dimmi\u00f0, og sk\u00f3gsn\u00edpuni enn betur; hon er r\u00e6ttur n\u00e1ttarfuglur. Um dagin situr hon so v\u00e6l fjald, at t\u00fa f\u00e6rt ikki eyga \u00e1 hana, fyrr enn hon fl\u00fdgur upp stutt fr\u00e1 t\u00e6r. T\u00e1 skundar hon s\u00e6r naka\u00f0 burt og setur seg aftur l\u00edka v\u00e6l fjald. Fert t\u00fa hagar, sum hon hvarv, letur hon teg ikki koma s\u00e6r so n\u00e6r; og heldur t\u00fa vi\u00f0 at leita eftir henni, ver\u00f0ur hon styggari hv\u00f8rja fer\u00f0 eftir a\u00f0ra. Sum veturin l\u00ed\u00f0ur f\u00e6kkast t\u00e6r og hv\u00f8rva. Um v\u00e1ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r eru \u00ed nor\u00f0urfer\u00f0, koma stundum nakrar aftur, men so skj\u00f3tt t\u00e6r f\u00e1a lagaligan byr, leita t\u00e6r burtur hi\u00f0ani til heim s\u00edtt.\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%ADrondut%20sn%C3%ADpa", "title": "Tr\u00edrondut sn\u00edpa", "text": "Tr\u00edrondut sn\u00edpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gallinago media)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDrisn%C3%ADpa", "title": "M\u00fdrisn\u00edpa", "text": "M\u00fdrisn\u00edpan (fr\u00f8\u00f0iheiti - Gallinago gallinago) er br\u00fan oman\u00e1 vi\u00f0 f\u00fdra gulum teinum eftir bakinum og einum \u00e1 h\u00f8vdinum. Nevi\u00f0 hevur hon longri upp \u00e1 seg enn nakar annar fuglur, i\u00f0 vit vita um. V\u00ed\u00f0a um F\u00f8royar ver\u00f0ur hon nevnd mirusn\u00edpa, men betra navni\u00f0 man t\u00f3 vera m\u00fdrisn\u00edpa, t\u00ed mest heldur hon seg \u00e1 m\u00fdrum og \u00f8\u00f0rum bleytlendi. Har situr hon v\u00e6l fjald \u00ed t\u00ed s\u00ed\u00f0a grasinum og l\u00e6ttir s\u00e6r ikki \u00e1, fyrr enn f\u00f3lk kemur t\u00e6tt at henni. T\u00e1 sker hon \u00ed eitt \u00bbkjett\u00ab, \u00ed t\u00ed hon r\u00fdkur upp, og fl\u00fdgur so undan, snittandi til viks. Hon er spakur fuglur, og har sum ongar kettur eru, eigur hon ofta n\u00e6r h\u00fasum. Fyrra partin \u00e1 sumri \u00ed g\u00f3\u00f0um ve\u00f0ri og mest \u00e1 kv\u00f8ldi s\u00edggja og hoyra vit ofta teirra vakra leik \u00ed lofti. \u00bbKipp kipp kipp\u00ab l\u00e1ta t\u00e6r, me\u00f0an t\u00e6r hevja seg h\u00f8gt, h\u00f8gt upp \u00ed loft. So vi\u00f0 eitt stoyta t\u00e6r s\u00e6r \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0, og vi\u00f0 \u00fatsp\u00edla\u00f0um veli og h\u00e1lvkreptum veingjum fara t\u00e6r \u00e1 sk\u00e1k ni\u00f0ureftir. T\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r hava fingi\u00f0 g\u00f3\u00f0a fer\u00f0, hoyrist eitt hart \u00bbburrurrurr\u00ab lj\u00f3\u00f0a \u00far velfj\u00f8\u00f0runum \u2014 og kanska eisini \u00far veingjaf j\u00f8\u00f0runum? Komnar naka\u00f0 ni\u00f0ur ste\u00f0ga t\u00e6r fer\u00f0ini, skera \u00ed \u00bbkipp kipp\u00ab og ringja seg upp aftur. So \u00bbburrurrurr\u00ab ni\u00f0ur. Stundum stoyta t\u00e6r s\u00e6r so flatt ni\u00f0ur, at fer\u00f0in ver\u00f0ur l\u00edtil; t\u00e1 hoyrist einki \u00bbburr\u00ab. Leingi kunna t\u00e6r stuttleika s\u00e6r solei\u00f0is. Eftir longsta dag gera t\u00e6r minni av hesum leiki; t\u00e1 hoyrast t\u00e6r mest l\u00e1ta \u00bbjabbe jabbe jabbe jabb\u00ab.\n\nRei\u00f0ur vi\u00f0 eggjum \u00ed eru at finna alt summari\u00f0, l\u00edka fr\u00e1 fyri halvar\u00f0s\u00f8ku til eftir \u00f3lavs\u00f8ku. Oftast eigur hon \u00ed m\u00fdrum og velur s\u00e6r har ein b\u00f8kk vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um grasi \u00e1. Str\u00e1ini bendir hon aftur yvir rei\u00f0ri\u00f0, so ta\u00f0 er sera ringt at finna. Ta\u00f0 veit hon v\u00e6l og liggur t\u00ed \u00ed fri\u00f0i, til f\u00f3lk er komi\u00f0 dygst at, og t\u00e1 fl\u00fdgur hon upp tigandi. Men t\u00fa m\u00e1st ikki fara til rei\u00f0ri\u00f0, t\u00ed \u00e1\u00f0renn h\u00e1lvklakt er, er hon avbara skjarlig og kann skj\u00f3tt ver\u00f0a avr\u00f8kt. Kemur t\u00fa n\u00e6r at, me\u00f0an eggini eru n\u00f3gv unga\u00f0, hava summar ein sjaldsaman atbur\u00f0. T\u00e6r fl\u00fagva av og tveita seg ni\u00f0ur sum einar 3 favnar fr\u00e1 rei\u00f0rinum vi\u00f0 bringuni m\u00f3ti j\u00f8r\u00f0 og vi\u00f0 v\u00edtt \u00fatsp\u00edla\u00f0um veli upp \u00ed loft; t\u00e1 s\u00e6st ein svartur blettur \u00ed t\u00ed \u2014 r\u00e6tt sum eitt ilt eyga skuldi start at t\u00e6r. Gongur t\u00fa n\u00e6rri at henni, fer hon at hv\u00e6sa, naka\u00f0 samalei\u00f0is sum g\u00e1s, i\u00f0 heldur f\u00f3lk koma s\u00e6r ov n\u00e6r, so ta\u00f0 er skilligt, at hon ger hetta til at r\u00e6\u00f0a teg fr\u00e1 rei\u00f0rinum. Og hevur t\u00fa einar tv\u00e6r fer\u00f0ir t\u00e1 fari\u00f0 henni so n\u00e6r, at hon m\u00e1 fl\u00fdggja undan, so roynir hon ta\u00f0 ikki aftur. Eggini eru 4, hendir seg 3, og t\u00f3 at tey eru sjaldsama st\u00f3r eftir fuglinum, f\u00e6r hon v\u00e6l vermt, t\u00ed hon leggur tey samalei\u00f0is sum sp\u00f3gvin, og tey eru solei\u00f0is skapa\u00f0, at t\u00e1 taka tey heilt l\u00edti\u00f0 r\u00fam. Eftir 18 d\u00f8gum koma ungarnir \u00fat, og n\u00fa b\u00fdta hj\u00fanini teir oftast sundur, so at tey verma hv\u00f8r s\u00ednar tveir. Teir eru sjaldsama vakrir, flekkutir av rey\u00f0br\u00fanum og bleikbr\u00fanum og svartbr\u00fanum; teir 4 gulu teinarnir eftir bakinum skiljast longu v\u00e6l. M\u00f3ti heysti koma t\u00e6r ofta \u00ed gravir \u00ed b\u00f8num, og \u00ed myrkri hevur mangur veri\u00f0 kl\u00f8kkur, t\u00e1 i\u00f0 ein sn\u00edpa vi\u00f0 einum hv\u00f8llum \u00bbkipp\u00ab fl\u00fdgur upp dygst fyri f\u00f3tinum \u00e1 honum. Fr\u00e1 mikkjalsmessu og \u00fat um veturn\u00e6tur fara t\u00e6r at f\u00e6kkast, flyta su\u00f0ur til Skotlands og summar helst longur. Nakrar ver\u00f0a eftir her allan veturin, men t\u00e6r fjala seg so, at l\u00edti\u00f0 s\u00e6st til t\u00e6r uttan \u00ed kava. T\u00e1 leita t\u00e6r til keldurnar at sl\u00f8kkja tostan \u2014 tamar m\u00fdrisn\u00edpur sutla n\u00f3gv vatn \u00ed seg \u2014 og kanska f\u00e1a t\u00e6r eisini sm\u00e1kykt har \u00ed mosanum. Um summarm\u00e1la koma t\u00e6r, i\u00f0 f\u00f3ru, aftur.\n\nSlag  \nLymnocryptes minimus (L\u00edtil m\u00fdrisn\u00edpa)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20m%C3%BDrisn%C3%ADpa", "title": "L\u00edtil m\u00fdrisn\u00edpa", "text": "L\u00edtil m\u00fdrisn\u00edpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lymnocryptes minimus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A6lingur", "title": "Gr\u00e6lingur", "text": "Gr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris)\n\nSlag  \nCalidris alba (Sandgr\u00e6lingur)\nCalidris bairdii (Slankugr\u00e6lingur)\nCalidris canutus (\u00cdslandsgr\u00e6lingur)\nCalidris ferruginea (Rey\u00f0gr\u00e6lingur)\nCalidris fuscicollis (Nevstuttur gr\u00e6lingur)\nCalidris maritima (Gr\u00e1gr\u00e6lingur)\nCalidris melanotos (Sj\u00f3gr\u00e6lingur)\nCalidris minuta (Dv\u00f8rggr\u00e6lingur)\nCalidris temminckii (Fjallgr\u00e6lingur) \nLimicola falcinellus (M\u00f3rugr\u00e6lingur)\nPhilomachus pugnax (K\u00e1pugr\u00e6lingur)\nTryngites subruficollis (Ro\u00f0agr\u00e6lingur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslandsgr%C3%A6lingur", "title": "\u00cdslandsgr\u00e6lingur", "text": "\u00cdslandsgr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris canutus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandgr%C3%A6lingur", "title": "Sandgr\u00e6lingur", "text": "Sandgr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris alba, Crocethia alba, Erolia alba) er til st\u00f8ddar sum fjallmurra. Her s\u00e6st hann um somu t\u00ed\u00f0 sum gr\u00e1gr\u00e6lingurin. T\u00e1 er hann \u00e1 bakinum spr\u00f8klutur av gr\u00e1um og hv\u00edtum og sv\u00f8rtum, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edtur; h\u00e1lsurin er \u00e1 hinum gomlu gulligur vi\u00f0 dimmum prikkum, \u00e1 ungunum mest hv\u00edtur ella bleikgulur. Hann heldur seg ni\u00f0ast vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan, stundum \u00e1 hellum og klettum, men mest \u00e1 sandi. Ta\u00f0 er spakur fuglur; ikki fyrr, enn t\u00fa ert n\u00e6r hj\u00e1 honum, rennur hann undan, ofta hoppandi langan veg \u00e1 \u00f8\u00f0rum beini. Ta\u00f0 hendir seg eisini at s\u00edggja hann um v\u00e1ri\u00f0; t\u00e1 er hann \u00f8\u00f0rv\u00edsini littur, men kennist v\u00e6l fr\u00e1 hinum gr\u00e6lingunum av t\u00ed, at teir hava allir eina l\u00edtla bakt\u00e1, men hann onga; eisini hevur hann stytri nev enn teir. So l\u00edtil, sum hann er, er hann \u00f3f\u00f8ra har\u00f0vunnin og eigur einans \u00ed kaldastu londum, eitt n\u00fa nor\u00f0ast \u00ed Gr\u00f8nlandi og \u00e1 oyggjunum har vestanfyri. Um veturin er hann aftur su\u00f0uri \u00edgj\u00f8gnum, eitt n\u00fa \u00ed Avstralia og Patagonia. Ofta er ta\u00f0 so, at nor\u00f0ari eitt fuglaslag er um summari\u00f0, longur su\u00f0ur fer ta\u00f0 um veturin.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dv%C3%B8rggr%C3%A6lingur", "title": "Dv\u00f8rggr\u00e6lingur", "text": "Dv\u00f8rggr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris minuta) er bert 14 - 15,5 cm, og er ein av teimum minstu gr\u00e6lingunum. Hann eigur nor\u00f0aliga \u00e1 frostm\u00fdrunum og er \u00ed vetrarvist \u00ed Afrika. Dv\u00f8rggr\u00e6lingur minnir um sandgr\u00e6ling, men er minni. Nevi\u00f0 er stutt, kroppurin rundvaksin. Ofta er hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum n\u00e6rskyldum fugli, og t\u00e1 s\u00e6st skilliga, at hann til d\u00f8mis er v\u00e6l minni enn fjallmurra. Hann er einasti gr\u00e6lingur, t\u00e1 i\u00f0 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um st\u00f8ddina, sum er regluliga \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, men hinir sm\u00e6rru gr\u00e6lingarnir koma eisini henda vegin. Dv\u00f8rggr\u00e6lingur er t\u00f3 sera sj\u00e1ldsamur hj\u00e1 okkum.\u2028\n\nF\u00e1ir dv\u00f8rggr\u00e6lingar s\u00edggjast \u00ed skotsku oyggjaflokkunum, har hann s\u00e6st saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum gr\u00e6lingum, t\u00e1 i\u00f0 teir flyta um heysti\u00f0. \u00cd \u00cdslandi og F\u00f8royum er dv\u00f8rggr\u00e6lingurin sj\u00e1ldsamari. Hann eigur \u00ed \u00c1sia og Evropa nor\u00f0arlaga \u00ed frostm\u00fdrunum og flytur um Vesturevropa um heysti\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjallgr%C3%A6lingur", "title": "Fjallgr\u00e6lingur", "text": "Fjallgr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris temminckii)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terji%20og%20F%C3%B8stufressar", "title": "Terji og F\u00f8stufressar", "text": "Terji og F\u00f8stufressar er navni\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum t\u00f3nleikab\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 Terja Rasmussen \u00e1 odda. B\u00f3lkurin gav s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00fat \u00ed 1990. Hon gj\u00f8rdist sera v\u00e6lumt\u00f3kt og hevur n\u00fa selt fleiri enn 9000 eint\u00f8k. B\u00f3lkurin \u00fatgav \u00ed 2010 s\u00ednu n\u00e6stu \u00fatg\u00e1vu Terji og F\u00f8stufressar 2. Sangurin \"Lj\u00f3\u00f0mynd\" av fyrru fl\u00f8guni var\u00f0 valdur til aldarinnar lag av lesarum hj\u00e1 Sosialinum \u00ed 1999. Terji og F\u00f8stufressar vunnu hei\u00f0urin Planet Awards fyri \u00e1rsins \u00fatg\u00e1vu 2010.\n\n\u00datg\u00e1vur  \n Terji og F\u00f8stufressar (1990)\n Terji og F\u00f8stufressar 1 og 2 (2010)\n\nManning  \n Terji Rasmussen forsangari.\n Ey\u00f0un Nols\u00f8e guitar.\n Leivur Thomsen guitar.\n Magnus Johannessen keyboard.\n Arnold Ludvig bass.\n R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu trummur.\n Holger Laumann saxofone.\n R\u00fana \u00e1 Heygum sangari.\n\nKeldur \n\n  Rateyourmusic.com\n  Terji.net\n  Portal.fo\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari"}
{"id": "13336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terji%20og%20F%C3%B8stufressar%20%281990%29", "title": "Terji og F\u00f8stufressar (1990)", "text": "Terji og F\u00f8stufressar er fyrsta \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 b\u00f3lkinum av sama navni\u00f0. Fl\u00f8gan var tikin upp og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0 \u00ed LT Studio \u00ed sep. 1989 av Herluf S\u00f8rensen. H\u00fasan gj\u00f8rdi Anker Eli Petersen.\n\nL\u00f8g \n\n L\u00edvi\u00f0 er okkara g\u00e1ta (or\u00f0: Ey\u00f0un Nols\u00f8e, lag: Terji Rasmussen).\n N\u00e1ttarlongsul (or\u00f0: Vera Bj\u00f8rgvin og Terji Rasmussen, lag: Terji Rasmussen).\n Kv\u00f8ld \u00e1 Tinganesi (or\u00f0: Anker Eli Petersen, lag: Terji Rasmussen).\n Lj\u00f3\u00f0mynd (or\u00f0: Anker Eli Petersen, lag: Terji Rasmussen).\n \u00c1 fer\u00f0 til dreymaland (or\u00f0: Anker Eli Petersen, lag: Terji Rasmussen).\n Mamma (or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen og Terji Rasmussen, lag: Terji Rasmussen).\n Ey\u00f0stein (or\u00f0: R\u00f3i Paturson, lag: Terji Rasmussen).\n Morgunflog (or\u00f0: Anker Eli Petersen, lag: Terji Rasmussen).\n Apokalypsa (or\u00f0: Anker Eli Petersen, lag: Leivur Thomsen).\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1989"}
{"id": "13337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lj%C3%B3%C3%B0mynd", "title": "Lj\u00f3\u00f0mynd", "text": "Lj\u00f3\u00f0mynd er eitt lag hj\u00e1 Terja og F\u00f8stufressum. Or\u00f0ini eigur Anker Eli Petersen og lagi\u00f0 Terji Rasmussen. \"Lj\u00f3\u00f0mynd\" var\u00f0 valdur til aldarinnar lag av lesarum hj\u00e1 Sosialinum. \n\nSangir\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "13338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjalti%20Joensen", "title": "Hjalti Joensen", "text": "Hjalti Joensen er kendur sum guitarleikari \u00ed Moirae. Hann hevur eisini framf\u00f8rt saman vi\u00f0 Anna Faroe. Hjalti er b\u00fasitandi \u00ed Runav\u00edk. Hjalti hevur \u00fatgivi\u00f0 tv\u00e6r fl\u00f8gur saman vi\u00f0 \u00d8ssuri Johannesen.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Hjalti Joensen & \u00d8ssur Johannesen\n \u00d8ssur Johannesen & Hjalti Joensen 2\n Hjalti Joensen & \u00d8ssur Johannesen 2 vetrarkv\u00f6ld \u00ed Runav\u00edk & Klaksv\u00edk\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nYouTube.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar"}
{"id": "13339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sangir%20%C3%BAr%20n%C3%A1ttini", "title": "Sangir \u00far n\u00e1ttini", "text": "Sangir \u00far n\u00e1ttini er onnur \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 b\u00f3lkinum Moirae. Fl\u00f8gan var\u00f0 tikin upp \u00ed Jakzak Studio apr\u00edl/mai 1998 av J\u00f3n McBirnie, og var\u00f0 \u00fatgivin sama \u00e1ri\u00f0. Lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0: Flemming Rasmussen, Sweet Silence Studio. H\u00fasan gj\u00f8rdi Anker Eli Petersen.\n\nL\u00f8g \n\n Brillumenn\n Fl\u00fagvandi Hollendarin\n Kom og far\n Hvussu kann eg vita?\n N\u00e1ttardr\u00e1ttur\n Ta\u00f0 er morgun\n Omaneftir, ni\u00f0aneftir\n Mamma\n Dansurin\n Hvar eru tey n\u00fa?\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1998"}
{"id": "13340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grandma%27s%20Basement", "title": "Grandma's Basement", "text": "Grandma's Basement er ein t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Klaksv\u00edk. Hann sp\u00e6lir rock og syngur \u00e1 f\u00f8royskum. Klaksv\u00edksb\u00f3lkurin byrja\u00f0i, sum navni\u00f0 eisini sipar til, \u00ed kjallarinum hja Ommu Thorvald, trummusl\u00e1arinum. Grandma's Basement sp\u00e6lir s\u00edn egna t\u00f3nleik, og sjangran er poppur/rokkur. B\u00f3lkurin sp\u00e6lir eisini coverl\u00f8g, sum \"All That Rain\", osfr. Higartil hevur b\u00f3lkurin sp\u00e6lt \u00ed Klaksv\u00edkar Klubba (Club 700 n\u00fa), Mentanarh\u00fasinum \u00ed Fuglafir\u00f0i, Summarfestivalinum, K\u00cd-h\u00f8llini, Badmintonh\u00f8llini \u00ed Klaksv\u00edk og VB-h\u00fasinum \u00ed V\u00e1gi. B\u00f3lkurin hevur eisini veri\u00f0 sp\u00e6ldur \u00ed \u00fatvarpinum, og sangurin \"Hon F\u00e6r Ongant\u00ed\u00f0 Nokk\" l\u00e1 nr 1 \u00e1 15 Teimum Bestu \u00ed 6 vikur.\n\nManning \n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum: \n\n J\u00f3n Jacobsen, sangur\n Hans Andrias Jacobsen, gittar og sangur\n R\u00f3gvi Olsen, gittar og sangur\n J\u00f3annes Vi\u00f0bj\u00f8rg, bassur\n S\u00edmun \u00ed Heimustovu, gittar og sangur\n Thorvald Danielsen, trummur\n\nHei\u00f0ur \n Planet Awards 2010 hei\u00f0ursl\u00f8n fyri \u00c1rsins sang, sum var \"Hon f\u00e6r ongant\u00ed\u00f0 nokk\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari"}
{"id": "13341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leikalund", "title": "Leikalund", "text": "Leikalund er handil \u00ed gomlu handilsh\u00f8lunum hj\u00e1 kongiliga einahandlinum \u00fati \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd dag er Leikalund ein b\u00f3ka- og fl\u00f8guhandil. Handilsh\u00f8lini h\u00fasast undir sama taki sum Nor\u00f0oya Forminnissavn og Spaniastova.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Nor\u00f0oya Fornminnasavn.\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "13343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevstuttur%20gr%C3%A6lingur", "title": "Nevstuttur gr\u00e6lingur", "text": "Nevstuttur gr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris fuscicollis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slankugr%C3%A6lingur", "title": "Slankugr\u00e6lingur", "text": "Slankugr\u00e6lingurr (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris bairdii)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3gr%C3%A6lingur", "title": "Sj\u00f3gr\u00e6lingur", "text": "Sj\u00f3gr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris melanotos) er naka\u00f0 sum stari til st\u00f8ddar, k\u00fdpin \u00e1 v\u00f8kstri og krikastuttur. \u00c1 vetri er hann dimmgr\u00e1ur um h\u00f8vur og h\u00e1ls, \u00e1 bakinum n\u00e6stan svartur vi\u00f0 sm\u00f8lum lj\u00f3sum sm\u00e1strikum, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edtur vi\u00f0 dimmum blettum. \u00c1 sumri er hann br\u00fan- og svartflekkutur oman\u00e1. Vetur, v\u00e1r og heyst heldur hann seg \u00ed st\u00f3rum flokkum ni\u00f0ri \u00ed fj\u00f8runi. \u00c1 fl\u00f3\u00f0 situr hann oman fyri sj\u00f3varm\u00e1lan og hv\u00edlir seg; men t\u00e1 i\u00f0 naka\u00f0 er fjara\u00f0, titar hann um ni\u00f0ri \u00e1 hellunum at leita s\u00e6r eftir \u00e6ti \u00ed gjarinum og taranum og ve\u00f0ur so langt, sum f\u00f8turnir grynna. Men v\u00e1tur vil hann ikki vera \u2014 runar upp m\u00f3ti b\u00fakinum, er hann knappur at l\u00e6tta s\u00e6r \u00e1 flog. M\u00e1li\u00f0 er eitt mj\u00fakt \"tviit\", men ta\u00f0 hoyrist ikki ofta. Sera spakur er hann; t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk n\u00e6rkast, ver\u00f0ur hann ofta sitandi, um a\u00f0rir fuglar, hann er saman vi\u00f0, fl\u00fagva burtur; ja, stundum fer hann ikki \u00e1 flog, fyrr enn t\u00fa ert bara favn fr\u00e1 honum. Um halvar\u00f0s\u00f8ku r\u00fdmir hann \u00far fj\u00f8runi. Summir fara ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini her \u00ed F\u00f8royum at f\u00e1a s\u00e6r ungar. Men har s\u00edggjast so f\u00e1ir, at summir fara ivaleyst til onnur lond, \u00cdslands ella Gr\u00f8nlands kanska. \n\nEggini eru oftast 4, hendir seg 3. Tey eru morgr\u00e1, ofta vi\u00f0 gr\u00f8nligum d\u00e1mi, og hava dimmar blettir, so tey eru ring at skilja fr\u00e1 eyri ella mosa. Sp\u00f8k sum hon er, ver\u00f0ur b\u00f8gan liggjandi \u00e1 rei\u00f0rinum, til t\u00fa ert n\u00e6r hj\u00e1. Men t\u00e1 lemjir hon seg illa, baksar fram eftir j\u00f8r\u00f0ini, flagsandi vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum veinginum, me\u00f0an hin hongur, sum hann skuldi veri\u00f0 snara\u00f0ur \u00far li\u00f0 ella avst\u00f8ktur; illa haltar hon, og ofta dettur hon \u00e1 a\u00f0ra li\u00f0ina, so t\u00fa ivast ikki \u00ed, at hon er b\u00e6\u00f0i veingjabrotin og beinbrotin. Rennur t\u00fa eftir henni, f\u00e6rt t\u00fa hana skj\u00f3tt aftur; men \u00ed t\u00ed t\u00fa r\u00e6ttir hondina til at taka hana, ger hon, vi\u00f0 sama ney\u00f0arsliga lagi, eitt kvikt rensl nakrar favnar fram; og so byrjar sami leikur av n\u00fdggjum, til hon heldur seg vera komna n\u00f3g langt. T\u00e1 fl\u00fdgur hon \u00ed loft fr\u00edsk og fer\u00f0ug, so t\u00fa s\u00e6rt, at hon hevur bara vilja\u00f0 lokka\u00f0 teg burtur fr\u00e1 rei\u00f0rinum. D\u00fanungin er dimmur vi\u00f0 hv\u00edtum prikkum. \u00cd hoyna koma teir aftur oman \u00ed fj\u00f8runa, og t\u00e1 i\u00f0 so eisini hinir koma nor\u00f0an \u00far londunum, hava vit aftur teir st\u00f3ru flokkarnar, sum eru so hugnaligir at s\u00edggja her allan veturin, l\u00edka f\u00fasir og raskir \u00ed \u00f8llum kavarokinum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1gr%C3%A6lingur", "title": "Gr\u00e1gr\u00e6lingur", "text": "Gr\u00e1gr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris maritima) er longri enn sj\u00f3gr\u00e6lingur, men meiri kl\u00e6nvaksin. Um summari\u00f0 er hann vakurt rey\u00f0br\u00fanur fr\u00e1 \u00f8sinum og so allan vegin \u00ed ne\u00f0ra aftur at velinum. Men t\u00e1 s\u00e6st hann ikki her. Hann eigur langt nor\u00f0uri \u00ed kuldanum, eitt n\u00fa \u00ed Gr\u00f8nlandi. Higar kemur hann \u00ed mi\u00f0jum augusti og s\u00e6st so til naka\u00f0 \u00fat \u00ed september. T\u00e1 eru teir gomlu gr\u00e1ir oman\u00e1, ungarnir spr\u00f8klutir; men naka\u00f0 burturfr\u00e1 v\u00edsa allir seg gr\u00e1ir, samlittir vi\u00f0 sandin. Og \u00e1 sandinum hava teir tilhald s\u00edtt. Men stuttur er ste\u00f0gur teirra her \u00ed F\u00f8royum; \u00e1\u00f0renn h\u00e1lvan september fara teir avsta\u00f0 til Su\u00f0urevropa og Nor\u00f0urafrika.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjallmurra", "title": "Fjallmurra", "text": "Fjallmurra (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris alpina)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0gr%C3%A6lingur", "title": "Rey\u00f0gr\u00e6lingur", "text": "Rey\u00f0gr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calidris ferruginea)\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3rugr%C3%A6lingur", "title": "M\u00f3rugr\u00e6lingur", "text": "M\u00f3rugr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Limicola falcinellus)\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%B0agr%C3%A6lingur", "title": "Ro\u00f0agr\u00e6lingur", "text": "Ro\u00f0agr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tryngites subruficollis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1pugr%C3%A6lingur", "title": "K\u00e1pugr\u00e6lingur", "text": "K\u00e1pugr\u00e6lingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Philomachus pugnax)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3i", "title": "J\u00f3i", "text": "J\u00f3i (fr\u00f8\u00f0iheiti - Stercorarius pomarinus) er v\u00e6l st\u00f8rri enn vanligi kj\u00f3gvin. \u00c1 bakinum er hann gr\u00e1br\u00fanur; h\u00e1lsurin er hv\u00edtur, gulligur ni\u00f0ur fr\u00e1 vangunum; n\u00e6stan allir eru bringuhv\u00edtir.  Sn\u00e6ldufja\u00f0rarnar eru brei\u00f0ari \u00ed aftara enda og solei\u00f0is snara\u00f0ar, at t\u00e1 i\u00f0 fuglurin situr, liggur fremri endin av teimum flatur, me\u00f0an \u00e1 aftara enda vendir annar ja\u00f0arin beint upp og hin ni\u00f0ur. \u00dati \u00e1 havi jagstrar hann ofta ritur; sn\u00failigur, sum hann er, kastar hann s\u00e6r ofta \u00e1 li\u00f0ina, og t\u00e1 er sn\u00e6ldan \u00f8ll kl\u00f8n at s\u00edggja; kvikur vendir hann s\u00e6r \u00e1, baki\u00f0 upp, og \u00ed stundini s\u00fdnist sn\u00e6ldan at f\u00e1a ein kn\u00f8tt \u00e1 endan. \u00c1 land kemur hann ikki. Hann eigur einans nor\u00f0uri \u00ed kuldanum. Um veturin flytur hann su\u00f0ur \u00ed l\u00fdggjari sj\u00f3gv.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kj%C3%B3gvi", "title": "Kj\u00f3gvi", "text": "Kj\u00f3gvi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Stercorarius parasiticus) er naka\u00f0 st\u00f8rri enn tjaldur. Flestu eru bara br\u00fanir, men summir eru b\u00fakhv\u00edtir, teir eru kalla\u00f0ir hv\u00edtkj\u00f3gvar. B\u00e1\u00f0ir eru t\u00f3 sama slagi\u00f0. Stundum eru tveir makar b\u00e1\u00f0ir br\u00fanir, stundum er annar br\u00fanur og hin hv\u00edtkj\u00f3gvi, og stundum eru b\u00e1\u00f0ir hv\u00edtkj\u00f3gvar. Kemur f\u00f3lk um vegir, har sum hann eigur, kastar hann seg ni\u00f0ur \u00e1 v\u00f8llin og lemjir seg, sum hann skuldi veri\u00f0 veingjabrotin; koma tey n\u00e6rri at rei\u00f0rinum, fl\u00fdgur hann \u00ed loft og skj\u00fdtur seg vi\u00f0 fer\u00f0 ni\u00f0ur yvir tey, til at sl\u00e1a tey vi\u00f0 veingjunum. Hann ger s\u00e6r rei\u00f0ri\u00f0 har, sum v\u00e6l av \u00f8\u00f0rum fugli eigur um vegir, t\u00ed hann etur b\u00e6\u00f0i egg og ungar og er yvirh\u00f8vur ein r\u00e6\u00f0uligur r\u00e1nskroppur. M\u00fdrisnipu skj\u00fdtur hann seg ni\u00f0ur \u00e1, sum hon liggur \u00e1 rei\u00f0rinum, og ta\u00f0 so hart, at sleppur hon s\u00e6r ikki undan, so ver\u00f0ur hon ryggbrotin. Sn\u00failigur er hann \u00ed lofti, so flestu hagafuglar noy\u00f0ast at l\u00fata fyri honum; men sp\u00f3gvin er enn sn\u00failigari, og tuskar hann av, til hann m\u00e1 dv\u00edna. \u00dati \u00e1 sj\u00f3num eltir hann ritu, berjir hana vi\u00f0 veingjum og nevi, til hon m\u00e1 sp\u00fdggja upp tann matin, hon hevur \u00ed kj\u00f3sini, og ta\u00f0 loftar hann so og sv\u00f8lgir. Hann verpur 2 ella 3 br\u00fanlig ella gr\u00f8nlig egg vi\u00f0 dimmum blettum og vermir \u00bd4\u00f0u til 4 vikur. Ungarnir eru fyrst morgr\u00e1ir, br\u00fanflekkutir, t\u00e1 i\u00f0 teir eru floygdir. \u00dar sama rei\u00f0ri koma stundum ein hv\u00edtkj\u00f3gvi og ein dimmur. Um veturin fer hann su\u00f0ur at heitum londum og heldur seg har \u00fati \u00e1 opnum havi.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%A6ldukj%C3%B3gvi", "title": "Sn\u00e6ldukj\u00f3gvi", "text": "Sn\u00e6ldukj\u00f3gvi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Stercorarius longicaudus) er minstur av kj\u00f3gvunum. \nNavni\u00f0 hevur hann av t\u00ed avb\u00e6ra longu sn\u00e6lduni. \nLiturin er naka\u00f0 sum \u00e1 \u00f8\u00f0rum kj\u00f3gvum. Hann s\u00e6st \u00fati \u00e1 havi um somu lei\u00f0ir sum j\u00f3in, men er sjaldsamari. Hann tekur s\u00e6r f\u00f8\u00f0i \u00far sj\u00f3num, og er ikki so grammur eftir rituni sum hinir b\u00e1\u00f0ir. Heimsta\u00f0 hansara er Finnm\u00f8rkin og so eystur eftir. Um veturin heldur hann seg uttan fyri strendur Evropa, su\u00f0ur at Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1si", "title": "M\u00e1si", "text": "Fiskim\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Laridae), vanliga bara kalla\u00f0ur m\u00e1si, er heldur st\u00f8rri enn likka. \u00c1 k\u00e1puni er hann gr\u00e1bl\u00e1ur. Um strendur og fir\u00f0ir okkara er hann allan veturin at s\u00edggja. Allur m\u00e1safuglur \u00ed F\u00f8royum er gr\u00e1ur ella bl\u00e1ligur \u00e1 bakinum. Likka rei\u00f0rast ni\u00f0ri \u00ed haganum. Hon er flytifuglur og heldur til vi\u00f0 strendurnar \u00ed Portugal og Marokko um veturin. Fiskim\u00e1si og svartbakur s\u00edggjast ofta saman vi\u00f0 likku.\n\nBakur, eisini nevndur svartbakur, er st\u00f8rstur av m\u00e1sunum og l\u00edkist likku \u00ed \u00fatsj\u00f3nd. Fiskim\u00e1si og bakur rei\u00f0rast ofta \u00ed homrum og onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed b\u00f8lum \u00e1 grasfl\u00f8tum. Fiskim\u00e1si og flest allir bakar eru st\u00f8\u00f0ufuglar. Bakur og fiskim\u00e1si drepa n\u00f3gvan sj\u00f3fugl, serliga ritu og lunda.\n\nSl\u00f8g \n Larus argentatus (Fiskim\u00e1si)\n Larus atricilla (L\u00e1turm\u00e1si)\n Larus canus (Skatum\u00e1si)\n Larus glaucoides (L\u00edtil valm\u00e1si)\n Larus hyperboreus (Valm\u00e1si) \n Larus pipixcan (Heygsm\u00e1si)\n Chroicocephalus philadelphia (Hattarm\u00e1si)\n Chroicocephalus ridibundus (Fransaterna) \n Hydrocoloeus minutus (Dv\u00f8rgm\u00e1si)\n Ichthyaetus melanocephalus (H\u00f8vu\u00f0svartur m\u00e1si)\n Pagophila eburnea (\u00cdsm\u00e1si)\n Rhodostethia rosea (Brandm\u00e1si) \n Xema sabini (Ternum\u00e1si)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsm%C3%A1si", "title": "\u00cdsm\u00e1si", "text": "\u00cdsm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pagophila eburnea)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A6%C3%B0ingur", "title": "S\u00e6\u00f0ingur", "text": "S\u00e6\u00f0ingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus delawarensis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skatum%C3%A1si", "title": "Skatum\u00e1si", "text": "Skatum\u00e1si/Skata (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus canus) er av teimum l\u00edtlu m\u00e1sasl\u00f8gunum, l\u00edti\u00f0 st\u00f8rri enn rita. F\u00f8turnir hava ein gr\u00f8nligan lit, og nevi\u00f0 er gr\u00f8ngult; annars l\u00edkist hon ritu \u00ed \u00fatsj\u00f3nd. \u00cd Noregi eigur hon \u00ed h\u00f3patali. \u00cd F\u00f8royum hevur hon alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 ein sjaldsamur fuglur, mangasta\u00f0ni \u00f3kend. \u00cd seinnu t\u00ed\u00f0ini hevur s\u00e6st meir til hennara og \u00ed summum st\u00f8\u00f0um er hon n\u00fa farin at eiga \u00ed haganum. Eggini eru \u00e1 liti og st\u00f8dd sum rituegg. D\u00fanungin er gulgr\u00e1ur vi\u00f0 sv\u00f8rtum prikkum, ungfuglurin gr\u00e1flekkutur. \u00cd bygdum, sum hon leingi hevur veri\u00f0 kend, er hon nevnd skatum\u00e1si ella skata; summsta\u00f0ni er hon nevnd gneggjus. \u00cd  n\u00f8krum st\u00f8\u00f0um, har hon er n\u00fdkomin, vita teir einki navn til hennara. Og \u00ed einst\u00f8kum bygdum er hon kalla\u00f0 fransaterna, men ta\u00f0 m\u00e1 vera av misg\u00e1um. Ritu l\u00edkist hon; ikki um nakrar vegir er hon l\u00edk ternu, so ta\u00f0 er \u00f3tr\u00faligt, at teir gomlu skuldu fari\u00f0 at givi\u00f0 henni eitt ternunavn. \u2014 Ta\u00f0 er eingin fagna\u00f0argestur at f\u00e1a. Hann tekur egg og ungar fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum hagafuglum; fram vi\u00f0 lundaur\u00f0um jagstrar hann sildberan, til hann m\u00e1 sleppa sildini, og ikki er ta\u00f0 s\u00f8rt, hann tekur av pisum, fyrst t\u00e6r koma \u00fat \u00far holuni.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskim%C3%A1si", "title": "Fiskim\u00e1si", "text": "Fiskim\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus argentatus) er heldur st\u00f8rri enn likka. \u00c1 k\u00e1puni er hann gr\u00e1bl\u00e1ur. Um strendur og fir\u00f0ir okkara er hann allan veturin at s\u00edggja. Hann verpur naka\u00f0 fyrr enn likkan, eina viku ella tv\u00e6r, eftir sum ve\u00f0ri\u00f0 fellur. Helst velur hann s\u00e6r brattan haga til b\u00fasta\u00f0, ofta r\u00f8kur millum sm\u00e1ar hamrar, t\u00f3 s\u00edggjast rei\u00f0ur hansara eisini \u00e1 sl\u00f8ttum haga. Eggini eru so l\u00edk likkueggjum, at mesti parturin kennist ikki at - tey allarst\u00f8rstu eru m\u00e1saegg, tey allarminstu eru likkuegg, mi\u00f0alst\u00f8ddin kann l\u00edka v\u00e6l vera anna\u00f0 sum hitt. 28 dagar vermir hann, hendir seg 27, eisini 29. D\u00fanungarnir kennast ikki fr\u00e1 likkuungum. Teir ver\u00f0a f\u00f8ddir b\u00e6\u00f0i av sj\u00f3gvi og landi, og m\u00e1sin er r\u00e6ttur eggjatj\u00f3vur. Vi\u00f0 rei\u00f0ur hansara liggja sk\u00f8l av havhestaeggi, lomvigareggi, lundaeggi, harafturat skr\u00e6\u00f0a og fja\u00f0rar av kongafiski, bein av st\u00f3rum krabbum, brot av g\u00e1gguskeljum. o.\u00e1. M\u00e1sin hevur havt or\u00f0 fyri n\u00fa og t\u00e1 at drepa okkurt sm\u00e1lamb, og hev\u00f0i n\u00f3gv veri\u00f0 til av honum, mundi hann veri\u00f0 verri enn likkan.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valm%C3%A1si", "title": "Valm\u00e1si", "text": "Valm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus hyperboreus) er l\u00edti\u00f0 minni enn bakur. K\u00e1pan er bleikt gr\u00e1bl\u00e1 og veingjabroddarnir hv\u00edtir. Veingirnir r\u00f8kka at siga einki aftur um veli\u00f0. F\u00f8turnir eru gulir. Hann eigur v\u00ed\u00f0a um \u00ed teimum k\u00f8ldu \u00cdshavslondunum. \u00cdsland man vera sunnasta heim hansara. Har verpur hann mest \u00ed bj\u00f8rgunum og sigst at vera verri fyri bjargafuglin enn bakur. Um veturin reikar hann v\u00ed\u00f0a um. T\u00e1 s\u00e6st hann av og \u00e1 \u00ed F\u00f8royum, mest skurin; hann er bleikt morflekkutur, n\u00f3gv bleikari enn svartbaksskurin.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20valm%C3%A1si", "title": "L\u00edtil valm\u00e1si", "text": "L\u00edtil valm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus glaucoides)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1turm%C3%A1si", "title": "L\u00e1turm\u00e1si", "text": "L\u00e1turm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus atricilla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heygsm%C3%A1si", "title": "Heygsm\u00e1si", "text": "Heygsm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Larus pipixcan)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8vu%C3%B0svartur%20m%C3%A1si", "title": "H\u00f8vu\u00f0svartur m\u00e1si", "text": "H\u00f8vu\u00f0svartur m\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ichthyaetus melanocephalus, Larus melanocephalus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fransaterna", "title": "Fransaterna", "text": "Fransaterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chroicocephalus ridibundus, Larus ridibundus) er v\u00e6l minni enn rita. \u00c1 liti l\u00edkist hon ternu, hevur bleika gr\u00e1bl\u00e1a k\u00e1pu, svart h\u00f8vd, reytt nev og rey\u00f0ar f\u00f8tur. Bringan hevur ofta ein k\u00e1man reydligan d\u00e1m. Hon eigur v\u00ed\u00f0a um \u00ed Europa. \u00cd F\u00f8royum s\u00e6st naka\u00f0 til hennara um summari\u00f0, men sj\u00e1ldan verpur hon; t\u00f3 vita menn hana hava \u00e1tt \u00ed \u00f8llum teimum st\u00f8rru oyggjunum. Rei\u00f0ri\u00f0 ger hon s\u00e6r \u00e1 lodnum fl\u00f8tum, stundum t\u00e6tt vi\u00f0 ternurei\u00f0ur. \u2014 Eggini eru 3, tey kennast fr\u00e1 ternueggjum, t\u00ed tey eru n\u00f3gv st\u00f8rri. D\u00fanungin er rey\u00f0gr\u00e1ur vi\u00f0 sv\u00f8rtum blettum. Ungfuglurin er morflekkutur \u00e1 bakinum, gulgr\u00e1ur uppi \u00e1 h\u00f8vdinum. \u2014 Eisini um veturin hendir ta\u00f0 at s\u00edggja hana. T\u00e1 hevur hon hv\u00edtt h\u00f8vd vi\u00f0 einum  dimmum  bletti  vi\u00f0  eyga\u00f0  og  einum \u00f8\u00f0rum vi\u00f0 oyra\u00f0.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hattarm%C3%A1si", "title": "Hattarm\u00e1si", "text": "Hattarm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chroicocephalus philadelphia, Larus philadelphia)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dv%C3%B8rgm%C3%A1si", "title": "Dv\u00f8rgm\u00e1si", "text": "Dv\u00f8rgm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hydrocoloeus minutus, Larus minutus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandm%C3%A1si", "title": "Brandm\u00e1si", "text": "Brandm\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Rhodostethia rosea)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ryta", "title": "Ryta", "text": "Ryta ella Rita (fr\u00f8\u00f0iheiti: Rissa tridactyla) kann kallast ein hagafuglur, sum er lagstur \u00ed bj\u00f8rgini. \u00cd \u00fatsj\u00f3nd, b\u00e6\u00f0i \u00e1 liti og vakstrarlag, er hon meinl\u00edk hagafugli, og \u00ed haganum situr hon stundum \u00ed st\u00f3rum flokkum, men ikki byggir hon uttan \u00ed steyrr\u00e6ttum bergi. \u00c1 fj\u00f8\u00f0rini er hon litt sum fiskim\u00e1si; nevi\u00f0 er gult, men hevur ikki rey\u00f0an blett, f\u00f8turnir eru svartir. Hon eigur \u00ed st\u00f3rum meingi vi\u00f0 allar strendur \u00e1 Nor\u00f0urevropa og Nor\u00f0uramerika og er ein av teimum fuglum, sum mest er til av \u00ed ver\u00f0ini. Eisini \u00ed F\u00f8royum er hon uppi teimum mestu. \n\nRei\u00f0ri\u00f0 ger hon s\u00e6r \u00e1 knallum og kneysum og sm\u00f8lum r\u00f3kum \u00ed meitilberginum. Um v\u00e1ri\u00f0 roytir hon s\u00e6r gras og mosa, sum hon fer vi\u00f0 \u00fat \u00ed eitt d\u00edki, og tvassar har, inntil ta\u00f0 er v\u00e6l \u00fatkleint \u00cd m\u00f3ru. Av t\u00ed kl\u00ednir hon s\u00e6r so eitt st\u00f3rt rei\u00f0ur, og letur ta\u00f0 liggja \u00ed fri\u00f0 eina r\u00fama t\u00ed\u00f0, til ta\u00f0 er v\u00e6l har\u00f0na\u00f0. T\u00e1 ver\u00f0ur ta\u00f0 \u00f3tr\u00faliga sterkt, so sterkt, at bjargamenn kunna n\u00fdta ta\u00f0 til at sty\u00f0ja f\u00f3tin \u00edm\u00f3ti og til at taka hendurnar \u00ed. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri byggir hon upp \u00e1 ta\u00f0, so vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini ver\u00f0ur ta\u00f0 ein h\u00f8g t\u00fagva. Oman\u00e1 har leggur hon s\u00e6r so hitt r\u00e6tta rei\u00f0ri\u00f0 av mj\u00fakum grasi og verpur so vanliga 2, stundum 3 egg, morgr\u00e1 vi\u00f0 dimmum blettum. Klekingart\u00ed\u00f0in er millum 3 og \u00bd4\u00f0u viku. \n\nSo m\u00e1lamiklar eru t\u00e6r, at t\u00e6r eru vor\u00f0nar eitt or\u00f0tak, \"tagnar ikki heldur enn ritan \u00ed berginum\". So at siga alla n\u00e1ttina hoyrast t\u00e6r. D\u00fana\u00f0a pisan er bleikt gr\u00e1; t\u00e1 i\u00f0 hon er fja\u00f0ra\u00f0, hevur hon ein svartan lit aftan \u00e1 h\u00e1lsinum og ein undir eyganum og er naka\u00f0 n\u00f3gv sv\u00f8rt \u00e1 veingjunum og aftast \u00e1 velinum; eisini er nevi\u00f0 svart. Pisurnar sleppa ikki av rei\u00f0rinum, fyrr enn t\u00e6r eru floygdar; og t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 l\u00ed\u00f0ur fram m\u00f3t t\u00ed t\u00ed\u00f0ini, fara menn summasta\u00f0ni at s\u00edga eftir rituungum. \u00cd langari l\u00ednu heingja teir seg ni\u00f0ur til rei\u00f0rini og taka pisurnar. Ofta koma teir aftur vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um fongi. T\u00e1 i\u00f0 ungarnir eru floygdir, fer ritan \u00far bj\u00f8rgunum. N\u00fa s\u00edggjast tey naka\u00f0 \u00e1 v\u00f8tnum og fir\u00f0um, men mest \u00fati \u00e1 havi. Um h\u00e1vetur eru t\u00e6r flestu burtur, men \u00fat \u00edm\u00f3ti gr\u00e6karismessu koma t\u00e6r aftur \u00e1 havlei\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ternum%C3%A1si", "title": "Ternum\u00e1si", "text": "Ternum\u00e1si (fr\u00f8\u00f0iheiti - Xema sabini, Larus sabini)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kinnhv%C3%ADt%20terna", "title": "Kinnhv\u00edt terna", "text": "Kinnhv\u00edt terna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chlidonias hybridus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vonghv%C3%ADt%20svartterna", "title": "Vonghv\u00edt svartterna", "text": "Vonghv\u00edt svartterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chlidonias leucopterus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartterna", "title": "Svartterna", "text": "Svartterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chlidonias niger)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brituterna", "title": "Brituterna", "text": "Brituterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hydroprogne caspia, Sterna caspia)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kriterna", "title": "Kriterna", "text": "Kriterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sterna hirundo)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Floghv%C3%ADt%20terna", "title": "Floghv\u00edt terna", "text": "Floghv\u00edt terna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sterna forsteri)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar \nCharadriiformes"}
{"id": "13428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%B0aterna", "title": "Ro\u00f0aterna", "text": "Ro\u00f0aterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sterna dougallii)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ennihv%C3%ADt%20terna", "title": "Ennihv\u00edt terna", "text": "Ennihv\u00edt terna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Onychoprion anaethetus, Sterna anaethetus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fruntaterna", "title": "Fruntaterna", "text": "Fruntaterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sternula albifrons, Sterna albifrons)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faksaterna", "title": "Faksaterna", "text": "Faksaterna (fr\u00f8\u00f0iheiti - Thalasseus sandvicensis, Sterna sandvicensis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fulkubbi", "title": "Fulkubbi", "text": "Fulkubbi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Alle alle) ella fulkobbi er naka\u00f0 sum stari til st\u00f8ddar. Hann er svartur oman\u00e1 vi\u00f0 hv\u00edtum strikum aftur eftir bakinum og tv\u00f8rtur um veingirnar, \u00ed ne\u00f0ra hv\u00edtur. Nevi\u00f0 er stutt og kubbut. Hann eigur \u00ed \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rum meingi \u00ed nor\u00f0astu kuldalondum, sum Gr\u00f8nlandi, Svalbar\u00f0i, Jan Mayen og ikki s\u00f8rt nor\u00f0arlaga \u00e1 \u00cdslandi. Ta\u00f0 er ein l\u00edvligur og bragdligur fuglur, kvikur og sn\u00failigur at renna millum ur\u00f0agr\u00f3ti\u00f0, svimur skj\u00f3tt og ger st\u00f3r kav. Her uttan um F\u00f8royar s\u00e6st hann um h\u00e1vetur, stundum \u00ed flokki, men mest einstakir. Aftan\u00e1 st\u00f3r\u00f3dnir, t\u00e1 i\u00f0 hann einki vinnur til f\u00f8\u00f0i, rekur onkur dey\u00f0ur \u00e1 land. Teir nor\u00f0astu gr\u00f8nlendingarnir taka hann vi\u00f0 fleygastong; teimum er hann ein hentur fuglur, b\u00e6\u00f0i til matna og kl\u00e6dna, einki l\u00edvir so v\u00e6l sum plagg, seyma\u00f0 saman av fulkubbaskinni, siga teir.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslandslomvigi", "title": "\u00cdslandslomvigi", "text": "\u00cdslandslomvigi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Uria lomvia)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teisti", "title": "Teisti", "text": "Teisti (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cepphus grylle) er til st\u00f8ddar sum lundi. Um summari\u00f0 er hann svartur vi\u00f0 einum st\u00f3rum hv\u00edtum liti tv\u00f8rtur um hv\u00f8nn veingin. \u00c1 vetri er hann mest spr\u00f8klutur. F\u00f8turnir eru bl\u00f3\u00f0rey\u00f0ir. Nevi\u00f0 er kl\u00e6nt og sp\u00edskt. M\u00e1li\u00f0 er eitt mj\u00fakt hvin. Hann heldur seg t\u00e6tt vi\u00f0 landi\u00f0, helst \u00e1 grunnum vatni. Ofta setur hann nevi\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed sj\u00f3gvin, til at hyggja s\u00e6r eftir onkrum etandi. Mesta f\u00f8\u00f0i hansara er tarabrosmur, og dj\u00fapt skulu t\u00e6r ganga, t\u00e1 i\u00f0 hann ikki kann f\u00e1a t\u00e6r.  \n \nTeistin byggir v\u00ed\u00f0a um \u00ed Nor\u00f0anlondunum og mest \u00ed teimum k\u00f8ldu. \u00cd F\u00f8royum er l\u00edti\u00f0 til av honum. Hann eigur helst \u00ed ur\u00f0um ella \u00ed rivum og gj\u00f3tum \u00ed berginum. Stundum grevur hann s\u00e6r holur sum lundi. Eggini eru 2, hv\u00edt vi\u00f0 sv\u00f8rtum prikkum. Me\u00f0an t\u00e6r hava d\u00fani\u00f0, eru t\u00e6r dimmgr\u00e1ar, fja\u00f0ra\u00f0ar eru t\u00e6r vakurt gr\u00e1- og hv\u00edtspr\u00f8klutar. Um somu t\u00ed\u00f0 sum lomvigapisurnar eru teistapisurnar floygdar og fara \u00e1 sj\u00f3gvin. Um veturin heldur fj\u00f8ldin til havs, men nakrir ver\u00f0a eftir vi\u00f0 landi\u00f0. \n\nTeistin er spakur og vakur fuglur; og mangir menn eru so g\u00f3\u00f0ir vi\u00f0 hann, at teir vilja ikki, at nakar skal gera honum \u00f3n\u00e1\u00f0ir \u2014 vi\u00f0 byrsu ella \u00e1 annan h\u00e1tt.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCharadriiformes"}
{"id": "13449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%BAgva", "title": "D\u00fagva", "text": "D\u00fagva (fr\u00f8\u00f0iheiti - Columbidae)\n\nSlag  \nColumba livia (Bl\u00e1d\u00fagva)\nColumba oenas (Holud\u00fagva)\nColumba palumbus (M\u00e1nad\u00fagva)\nStreptopelia decaocto (Turkad\u00fagva) \nStreptopelia turtur (Turtild\u00fagva)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nColumbiformes"}
{"id": "13452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1d%C3%BAgva", "title": "Bl\u00e1d\u00fagva", "text": "Bl\u00e1d\u00fagvan (fr\u00f8\u00f0iheiti - Columba livia) og tama d\u00fagvan eru sama slagi\u00f0. Vanliga bl\u00e1d\u00fagvan er lj\u00f3sabl\u00e1gr\u00e1 \u00e1 bakinum og um veingirnar, dimmari um h\u00f8vdi\u00f0, bringuna og h\u00e1lsin. M\u00e1nad\u00fagva er st\u00f8rri enn bl\u00e1d\u00fagva, holud\u00fagva minni. Tann ey\u00f0kenda bl\u00e1d\u00fagvan er hv\u00edt ni\u00f0ur \u00e1 drunnin og upp undir veingirnar. Ta\u00f0 s\u00e6st v\u00e6l, t\u00e1 i\u00f0 hon t.d. fl\u00fdgur. Torf\u00f8rt kann vera at greina bl\u00e1d\u00fagvu, t\u00ed tann tama d\u00fagvan kann vera \u00f3gvuliga ymislitt. Bl\u00e1d\u00fagvan kurrar eisini sum tama d\u00fagvan. Torf\u00f8rt er n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum at grei\u00f0a n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0iliga, hvussu v\u00ed\u00f0a hetta d\u00fagvuslagi\u00f0 er fari\u00f0. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi, \u00far Vesturbretlandi um skotsku oyggjarnar til F\u00f8roya er eitt av teimum f\u00e1u \u00f8kjunum, har tamar d\u00fagvur eri ikki blanda\u00f0ar vi\u00f0 bl\u00e1d\u00fagvur. \n\nBl\u00e1d\u00fagvan eigur vi\u00f0 sj\u00f3gvin, helst \u00e1 r\u00f3kum, \u00ed ur\u00f0um og \u00ed holum. F\u00f8\u00f0ina vinnur hon s\u00e6r vi\u00f0 mannab\u00fasta\u00f0ir, tekur helst korn og fr\u00e6. Bl\u00e1d\u00fagvan er st\u00f8\u00f0ufuglur, men fer t\u00f3 oyggjaflokkanna millum um v\u00e1ri\u00f0 og eisini um heysti\u00f0, sum menn vita um til d\u00f8mis \u00ed Fair Isle. Enskar br\u00e6vd\u00fagvur eru fleiri fer\u00f0ir s\u00e6ddar so nor\u00f0arlaga sum \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum.\n\nFuglar\nColumbiformes"}
{"id": "13454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holud%C3%BAgva", "title": "Holud\u00fagva", "text": "Holud\u00fagva (fr\u00f8\u00f0iheiti - Columba oenas)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nColumbiformes"}
{"id": "13456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1nad%C3%BAgva", "title": "M\u00e1nad\u00fagva", "text": "M\u00e1nad\u00fagva (fr\u00f8\u00f0iheiti - Columba palumbus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nColumbiformes"}
{"id": "13458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turtild%C3%BAgva", "title": "Turtild\u00fagva", "text": "Turtild\u00fagva (fr\u00f8\u00f0iheiti - Streptopelia turtur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nColumbiformes"}
{"id": "13460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turkad%C3%BAgva", "title": "Turkad\u00fagva", "text": "thumb|Streptopelia decaocto\n\nTurkad\u00fagva (fr\u00f8\u00f0iheiti - Streptopelia decaocto)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nColumbiformes"}
{"id": "13462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skj%C3%B3rugeykur", "title": "Skj\u00f3rugeykur", "text": "Skj\u00f3rugeykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Clamator glandarius)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCuculiformes"}
{"id": "13464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geykur", "title": "Geykur", "text": "Geykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cuculus canorus) er naka\u00f0 sum bl\u00e1d\u00fagva til st\u00f8ddar, men kl\u00e6nri. Oman\u00e1 er steggin bl\u00e1gr\u00e1ur, b\u00f8gan morrey\u00f0 vi\u00f0 sv\u00f8rtum rondum, \u00ed ne\u00f0ra eru b\u00e6\u00f0i hv\u00edt vi\u00f0 dimmum rondum. Ta\u00f0 er sk\u00f3garfuglur og eigur v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed Evropa og Asia. Hann er vakur og syngur v\u00e6l. Men b\u00f8gan er eitt r\u00e6tt letiv\u00e6tti, sum hv\u00f8rki t\u00edmir at verma egg s\u00edni ella geva ungunum. Hon l\u00farir eftir, n\u00e6r sm\u00e1fuglarnir \u2014 erlur, gr\u00e1t\u00edtlingar, m\u00fasabr\u00f8\u00f0ur o. a. \u2014 verpa, og me\u00f0an teir eru \u00fati, sn\u00edkir hon seg til at verpa eitt egg \u00ed rei\u00f0ur teirra. Dagin eftir fer hon \u00ed eitt anna\u00f0 rei\u00f0ur; upp til tj\u00fagu egg kann hon verpa. Undarligt er, at hv\u00f8rt egg, hon verpur, alt\u00ed\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00e1 liti og st\u00f8dd er meinl\u00edkt eggjunum hj\u00e1 t\u00ed fugli, sum hon leggur ta\u00f0 undir. Og n\u00fa er hon leys fr\u00e1 avkomi s\u00ednum \u2014 sm\u00e1fuglurin vermir eggi\u00f0 og f\u00f8\u00f0ir ungan. Hann etur \u00f3f\u00f8ra n\u00f3gv og veksur skj\u00f3tt, og so varpar hann sm\u00e1fuglaungarnar \u00fat \u00far rei\u00f0rinum og liggur einsamallur eftir. Fosturforeldrini eru so \u00e1gr\u00fdtin at bera honum, at tey ofta sj\u00e1lv koma upp \u00ed rak. \n\nSera sj\u00e1ldan hoyrist, at hann er s\u00e6ddur \u00ed F\u00f8royum; men hann man t\u00f3 ikki vera so heilt sj\u00e1ldsamur, t\u00ed stundum ver\u00f0ur hann kendur fyri smiril; teir eru so l\u00edkir at s\u00edggja naka\u00f0 burturfr\u00e1.\n\nSlag \nClamator glandarius (Skj\u00f3rugeykur)\nCoccyzus americanus (Gr\u00e1geykur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nCuculiformes"}
{"id": "13467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1geykur", "title": "Gr\u00e1geykur", "text": "Gr\u00e1geykur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Coccyzus americanus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCuculiformes"}
{"id": "13469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjartaugla", "title": "Hjartaugla", "text": "Hjartaugla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tyto alba)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13472", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20katt%C3%BAla", "title": "L\u00edtil katt\u00fala", "text": "L\u00edtil katt\u00fala (fr\u00f8\u00f0iheiti - Otus scops)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13474", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Snj%C3%B3ugla", "title": "Snj\u00f3ugla", "text": "Snj\u00f3uglan (fr\u00f8\u00f0iheiti - Bubo scandiacus, Nyctea scandiaca) er n\u00e6stan so st\u00f3r sum ein g\u00e1s. T\u00e6r ungu eru gr\u00e1flekkutar; sum t\u00e6r eldast, l\u00fdsna t\u00e6r, og gamlir steggjar eru n\u00e6stan snj\u00f3hv\u00edtir. Hon eigur nor\u00f0ast \u00ed kuldanum, Gr\u00f8nlandi, Russlandi (Siberia) og n\u00f3gvum \u00cdshavsoyggjum. Nor\u00f0arlaga \u00ed Noregi eigur hon uppi \u00e1 fj\u00f8llunum. Um veturin kemur hon oman \u00ed dalarnar, og stundum flytur hon seg naka\u00f0 su\u00f0ur, hendir seg til F\u00f8royar.\n\nHon er grammari enn hinar uglurnar; r\u00fdpur og entur tekur hon, eisini fisk, og hendir seg haru. St\u00f3r og sterk, sum hon er, tykist hon ikki at r\u00e6\u00f0ast fyri n\u00f8krum. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 r\u00e6\u00f0ur um at verja ungarnar, f\u00edrir hon ikki fyri f\u00f3lki; s\u00e6rd snj\u00f3ugla brennir \u00e1 b\u00e6\u00f0i menn og hundar og kl\u00f3rar og b\u00edtur, so ta\u00f0 munar.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsagj%C3%B3%C3%B0", "title": "M\u00fasagj\u00f3\u00f0", "text": "M\u00fasagj\u00f3\u00f0 (fr\u00f8\u00f0iheiti - Strix aluco), enskt navn: Tawny Owl ella Brown Owl, er eitt slag av uglu.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heykugla", "title": "Heykugla", "text": "Heykugla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Surnia ulula)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%B3mut%20ugla", "title": "Hj\u00f3mut ugla", "text": "Hj\u00f3mut ugla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aegolius funereus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katt%C3%BAla", "title": "Katt\u00fala", "text": "Katt\u00fala (fr\u00f8\u00f0iheiti - Asio otus) er st\u00f8rri enn lomvigi. Hon er spr\u00f8klut av gulum og dimmbr\u00fanum. Eyguni eru gul og st\u00f3r sum kettueygur. T\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r lurta eftir onkrum, lyfta t\u00e6r oyrnalokini langt upp, so tey ver\u00f0a l\u00edk oyrum \u00e1 ferf\u00f8ttum d\u00fdri. Nevi\u00f0 er stutt sum kettusn\u00fd\u00f0, so \u00ed skortin eru t\u00e6r ongum l\u00edkari enn kettu. Harafturat eru f\u00f8turnir lodnir \u00fat \u00e1 kl\u00f8rnar og meinl\u00edkir kettulabbum. Um dagin situr hon onkusta\u00f0ni, sum hon er samlitt vi\u00f0 landi\u00f0, og so ikki g\u00f3\u00f0 at f\u00e1a eyga \u00e1. Kr\u00e1kur eru ofta eftir henni, men so fim er hon at kasta s\u00e6r \u00ed flognum, at t\u00e6r f\u00e1a einki gj\u00f8rt henni. \u00c1\u00f0ur kom hon ikki so sj\u00e1ldan til F\u00f8royar, n\u00fa er langt \u00edmillum, at hon s\u00e6st.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uglub%C3%B3ndi", "title": "Uglub\u00f3ndi", "text": "Uglub\u00f3ndi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Asio flammeus) eigur nor\u00f0arlaga \u00ed Evropa, Asia og \u00ed Amerika, eisini \u00ed Su\u00f0ur-Amerika. Best l\u00edkar honum \u00e1 fjallahei\u00f0i ella \u00ed m\u00fdrlendi ovarlaga, har i\u00f0 g\u00f3\u00f0ur v\u00f8kstur er. Rei\u00f0ri\u00f0 hevur hann \u00e1 sl\u00f8ttum. Mesta f\u00f8\u00f0in hj\u00e1 uglub\u00f3nda eru sm\u00e1 gnagd\u00fdr. Sum hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum uglum, solei\u00f0is eisini hj\u00e1 uglub\u00f3nda, stovnst\u00f8ddin skiftir eftir, hvussu mong d\u00fdrini eru at vei\u00f0a hj\u00e1 honum. Hava gnagd\u00fdrini veri\u00f0 mong um summari\u00f0 \u00e1 b\u00fasta\u00f0num hj\u00e1 uglub\u00f3ndanum, eru uglub\u00f8ndurnir so miki\u00f0 fleiri, sum flyta um heysti\u00f0. Meginparturin er um veturin, i\u00f0 hvussu so er, sunnan fyri b\u00fasta\u00f0in. Nakrir f\u00e1ir uglub\u00f8ndur eiga \u00ed \u00cdslandi, sunnarlaga \u00ed Ytru Su\u00f0uroyggjum og \u00ed Orknoyggjum. Hann eigur hv\u00f8rki \u00ed F\u00f8royum ella \u00ed Hetlandi. T\u00e1 i\u00f0 b\u00fat\u00ed\u00f0 ikki er, kann hann vera at s\u00edggja \u00ed \u00f8llum Nor\u00f0uratlantshavi. Vanligast er at s\u00edggja hann \u00ed flytit\u00ed\u00f0ini, flestar \u00ed sept.-nov., og teir flestu eru \u00far Skandinavia. Sum heild er uglub\u00f3ndin vanligasta uglan at s\u00edggja \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi og \u00ed F\u00f8royum. Summi \u00e1r kunnu katt\u00falarnar eisini vera n\u00f3gvar \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi.\n\nUglub\u00f3ndi hevur sum allar a\u00f0rar uglur runt og st\u00f3rt h\u00f8vd. Uglub\u00f3ndi s\u00e6r beint frameftir, og uttan um eyguni hevur hann sl\u00f8r. Hann tykist vera \u00f3gvuliga st\u00f3rur, helst \u00e1 flogi, h\u00f3ast hann er sum fransaterna til st\u00f8ddar. Ofta s\u00e6st hann fl\u00fagva \u00e1 allj\u00f3sum degi. Hann heldur veingirnar h\u00e1tt hevja\u00f0ar, t\u00e1 i\u00f0 hann fl\u00fdgur, og sl\u00e6r teir dj\u00fapt og seigan, \u00ed stoytum. Ikki sj\u00e1ldan fl\u00fdgur hann h\u00f8gt upp, sveimar \u00ed ring, so hann ver\u00f0ur hildin at vera r\u00e1nsfuglur. Uglub\u00f3ndi l\u00edkist n\u00f3gv katt\u00falu, so at hann kann ver\u00f0a tikin fyri hana.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nStrigiformes"}
{"id": "13489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1ttkjarra", "title": "N\u00e1ttkjarra", "text": "N\u00e1ttkjarra (fr\u00f8\u00f0iheiti - Caprimulgus europaeus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCaprimulgiformes"}
{"id": "13492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alpusveimari", "title": "Alpusveimari", "text": "Alpusveimari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tachymarptis melba, Apus melba)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nApodiformes"}
{"id": "13496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Feigdarsveimari", "title": "Feigdarsveimari", "text": "Feigdarsveimari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Apus apus) er svartur um allan kroppin, uttan undir \u00f8sinum hevur hann ein hv\u00edtan blett, og hann er torf\u00f8rur at s\u00edggja. Gamlir fuglar eru eisini eitt sindur ennihv\u00edtir. Sum sagt er um sveimararnar, so fl\u00fdgur hann \u00e1 ey\u00f0kendan h\u00e1tt vi\u00f0 stinnum veingjum, og ta\u00f0 stendst av t\u00ed sermerkta veingjarskapinum. Veli\u00f0 er stutt og s\u00fdlt. Hann fl\u00fdgur ofta \u00f3gvuliga skj\u00f3tt, ella hann sveimar leingi. Flogl\u00e1ti\u00f0 er h\u00f8g og langdrigin skr\u00edggj, og ta\u00f0 hoyrist mest \u00e1 rei\u00f0ursta\u00f0num. Av t\u00ed at sveimarar fl\u00fagva so fram \u00far v\u00e6l, koma onnur sveimarasl\u00f8g av og \u00e1, t\u00f3 sj\u00e1ldan, \u00ed Nor\u00f0uratlantshav. Til d\u00f8mis alpusveimari \u00far Su\u00f0urevropa er st\u00f8rri og lj\u00f3sari. Hann er eisini n\u00f3gv hv\u00edtari um b\u00fakin. Feigdarsveimarin er vanligur b\u00fafuglur v\u00ed\u00f0a um \u00ed \u00c1sia, Evropa og Nor\u00f0urafrika. Hann er flytifuglur, um veturin er hann \u00ed Su\u00f0urafrika. Hann eigur ikki \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi, men er vanliga at s\u00edggja her um summari\u00f0 fr\u00e1 mai m\u00e1na\u00f0i \u00fat \u00ed september (teir flestu \u00ed juni-juli). Feigdarsveimari kemur heilt nor\u00f0ur til \u00cdslands. Hann fl\u00fdgur vanliga fram vi\u00f0 fuglabj\u00f8rgum, t\u00ed har tekur hann n\u00f3gv flogkykt \u00e1 flogi heitar summardagar. Fuglabj\u00f8rgini l\u00edkjast n\u00f3gv b\u00fasta\u00f0i hansara \u00ed Evropa, b\u00fdum vi\u00f0 h\u00f8gum h\u00fasum.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nApodiformes"}
{"id": "13498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sveimari", "title": "Sveimari", "text": "Sveimari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Apodidae)\n\nSlag \nApus apus (Feigdarsveimari)\nTachymarptis melba (Alpusveimari)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nApodiformes"}
{"id": "13500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyrrfuglur", "title": "Kyrrfuglur", "text": "Kyrrfuglur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Alcedo atthis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCoraciiformes"}
{"id": "13503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BDflugub%C3%ADtur", "title": "B\u00fdflugub\u00edtur", "text": "B\u00fdflugub\u00edtur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Merops apiaster) halda vanliga til \u00ed Afrika og \u00ed Su\u00f0urevropa. B\u00fdflugub\u00edtur hevur ikki vanligt tilhaldssta\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, men er stundum s\u00e6dd her \u00e1 landi.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCoraciiformes"}
{"id": "13505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1fjatla", "title": "Bl\u00e1fjatla", "text": "Bl\u00e1fjatla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Coracias garrulus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCoraciiformes"}
{"id": "13507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herfuglur", "title": "Herfuglur", "text": "Herfuglur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Upupa epops)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nCoraciiformes"}
{"id": "13509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%BA%C3%B0urkriki", "title": "Sn\u00fa\u00f0urkriki", "text": "Sn\u00fa\u00f0urkriki (fr\u00f8\u00f0iheiti - Jynx torquilla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPiciformes"}
{"id": "13512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3r%20flekkusp%C3%A6ta", "title": "St\u00f3r flekkusp\u00e6ta", "text": "St\u00f3r flekkusp\u00e6ta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Dendrocopos major)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPiciformes"}
{"id": "13514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3nsp%C3%A6ta", "title": "Sp\u00f3nsp\u00e6ta", "text": "Sp\u00f3nsp\u00e6ta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Picus viridis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPiciformes"}
{"id": "13516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86rgislerkur", "title": "\u00c6rgislerkur", "text": "\u00c6rgislerkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Melanocorypha calandra)\n\nSlag  \nMelanocorypha bimaculata (Eystan\u00e6rgislerkur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eystan%C3%A6rgislerkur", "title": "Eystan\u00e6rgislerkur", "text": "Eystan\u00e6rgislerkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Melanocorypha bimaculata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar \nPasseriformes"}
{"id": "13521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eyrlerkur", "title": "Eyrlerkur", "text": "Eyrlerkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calandrella brachydactyla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Topplerkur", "title": "Topplerkur", "text": "Topplerkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Galerida cristata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%A6lerkur", "title": "Tr\u00e6lerkur", "text": "Tr\u00e6lerkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lullula arborea)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lerkur", "title": "Lerkur", "text": "Lerkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Alauda arvensis) l\u00edkist mest gr\u00e1t\u00edtlingi \u00ed \u00fatsj\u00f3nd, morgr\u00e1ur vi\u00f0 br\u00fanum vangum og gulligum d\u00e1mi \u00ed ne\u00f0ra. \u00c1 skallanum eru langar fja\u00f0rar, sum hann av og \u00e1 reisir upp til ein topp. Um veturin heldur hann s\u00e6r \u00ed l\u00fdggjum londum; men longu \u00e1\u00f0renn kavin kreymar, kemur hann til Nor\u00f0urlondini \u00ed st\u00f3rum flokkum. \u00cd sk\u00f3gi dugir hann l\u00edti\u00f0, men \u00e1 sl\u00f8ttum graslendi rennur hann skj\u00f3tast av sm\u00e1fuglum. T\u00e1 i\u00f0 grasi\u00f0 er so fr\u00e6tt vaksi\u00f0, at ta\u00f0 fjalir, ger hann s\u00e6r eina l\u00edtla kullu til rei\u00f0ur og verpur 4\u20145 morgr\u00e1 dimmprikkut egg. Sangari er hann fr\u00e1l\u00edkur, reinm\u00e6ltur og mj\u00fakm\u00e6ltur, hartil b\u00e6\u00f0i \u00e1haldin og har\u00f0m\u00e6ltur. Fr\u00e1 t\u00ed hann kemur, til \u00fat at \u00f3lavs\u00f8ku hoyrist allan dagin hansara fagri fj\u00f8lbroytti songur, me\u00f0an hann hongur h\u00f8gt \u00ed lofti, h\u00e6kkandi og l\u00e6kkandi seg l\u00edkt og gr\u00e1t\u00edtlingur. Morgun og kv\u00f8ld \u2014 og um mi\u00f0summar alla n\u00e1ttina \u2014 situr hann og syngur spakuligari. Sj\u00e1ldan s\u00e6st hann \u00ed F\u00f8royum, og enn sj\u00e1ldnari eigur hann, so her hevur f\u00e1ur hoyrt hansara vi\u00f0gitna song.\n\nSlag \n Calandrella brachydactyla (Eyrlerkur)\n Eremophila alpestris (Knavalerkur) \n Galerida cristata (Topplerkur) \n Lullula arborea (Tr\u00e6lerkur)  \n Melanocorypha bimaculata (Eystan\u00e6rgislerkur)\n Melanocorypha calandra (\u00c6rgislerkur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knavalerkur", "title": "Knavalerkur", "text": "Knavalerkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Eremophila alpestris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81arsvala", "title": "\u00c1arsvala", "text": "\u00c1arsvala (fr\u00f8\u00f0iheiti - Riparia riparia)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svala", "title": "Svala", "text": "Svala (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hirundo rustica). Av svalum eru n\u00f3gv sl\u00f8g og \u00f3l\u00edk b\u00e6\u00f0i \u00ed st\u00f8dd og liti. Eitt teirra kemur til F\u00f8royar hv\u00f8rt \u00e1r, og ver\u00f0ur so av F\u00f8royingum nevnt \"svalan\" fram um hini. Hon er dimmbl\u00e1 oman\u00e1, rey\u00f0br\u00fan \u00e1 pannuni og kv\u00f8rkrunum, og bleikt reydlig \u00ed ne\u00f0ra. Veli\u00f0 er dimt og dj\u00fapt s\u00fdlt. Hon er minni enn steinst\u00f3lpa, men hevur n\u00f3gv, n\u00f3gv longri veingir, og her um vegir er eingin fuglur n\u00e6rtil so v\u00e6l floygdur. Kvik og fim snarar hon s\u00e6r runt og snittar upp og ni\u00f0ur og til viks, me\u00f0an hon fl\u00fdgur so hart, at ta\u00f0 stendst \u00e1 at eyglei\u00f0a hana. Og hartil er hon \u00e1haldin. Summarlanga dagin leikar hon s\u00e6r \u00e1 veingjunum uttan at seta seg. F\u00f8\u00f0in er mest flugur og m\u00fdggjabitar, sum hon tekur, me\u00f0an hon fl\u00fdgur. Ofta str\u00fdkur hon t\u00e6tt fram vi\u00f0 f\u00f3lki, og t\u00e1 skilst ikki, um ta\u00f0 er fuglur ella okkurt anna\u00f0, i\u00f0 har fer. \n\nHetta kvika flogi\u00f0 loypir hv\u00f8kk \u00ed f\u00f3lk, sum r\u00e6dd eru av s\u00e6r; t\u00ed er svalan illa kend av summum \u00ed F\u00f8royum; m. a. hevur hon fingi\u00f0 or\u00f0 fyri at bo\u00f0a fr\u00e1 \u00f3fr\u00e6ttum. Men \u00ed londum, har sum hon eigur, eru \u00f8ll g\u00f3\u00f0 vi\u00f0 henda fitta fugl, sum er so spakur og f\u00f3lkaalskin, at hann einans rei\u00f0rast har, sum f\u00f3lk b\u00fdr. Kleimi\u00f0 leiur, vi\u00f0 h\u00e1ri og str\u00e1i til at styrkja, kl\u00ednir hon saman til eitt rei\u00f0ur, sum hon so kl\u00ednir fast undir v\u00e6\u00f0ingina \u00e1 h\u00fasum. Har, sum gluggar javnan standa opnir, fl\u00fdgur hon stundum inn og festir ta\u00f0 upp at bitum og syllum. Ta\u00f0 hendir, at t\u00e6r eiga \u00ed sk\u00falastovu, t\u00e1 d\u00e1mar b\u00f8rnunum at s\u00edggja, hvussu t\u00e6r bera ungunum mat. Um n\u00e6stan alt Evropa eiga t\u00e6r. \u00cd F\u00f8royum s\u00edggjast t\u00e6r mest um v\u00e1ri\u00f0, sj\u00e1ldan um summari\u00f0, og bara f\u00e1ar fer\u00f0ir vita f\u00f3lk t\u00e6r hava \u00e1tt her.\n\nSlag  \nHirundo daurica (Brandsvala)\nDelichon urbica (Lonasvala) \nRiparia riparia (\u00c1arsvala)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandsvala", "title": "Brandsvala", "text": "Brandsvala (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hirundo daurica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lonasvala", "title": "Lonasvala", "text": "Lonasvala (fr\u00f8\u00f0iheiti - Delichon urbica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulerla", "title": "Gulerla", "text": "Gulerla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Motacilla flava)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDrierla", "title": "M\u00fdrierla", "text": "M\u00fdrierla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Motacilla citreola)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81arerla", "title": "\u00c1arerla", "text": "\u00c1arerla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Motacilla cinerea) er ein 18 cm st\u00f3rur spurvafuglur vi\u00f0 longum veli, i\u00f0 fyri ta\u00f0 mesta livir fram vi\u00f0 \u00e1arl\u00f8kum \u00ed st\u00f3rum parti av Evropa og \u00ed Asia heilt yvir til Stillahavi\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erla", "title": "Erla", "text": "Erla (fr\u00f8\u00f0iheiti - Motacilla)\n\nSlag  \nMotacilla flava (Gulerla)\nMotacilla cinerea (\u00c1arerla) \nMotacilla citreola (M\u00fdrierla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rt%C3%ADtlingur", "title": "St\u00f3rt\u00edtlingur", "text": "St\u00f3rt\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus novaeseelandiae)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ongt%C3%ADtlingur", "title": "Ongt\u00edtlingur", "text": "Ongt\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus campestris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADtlingur", "title": "T\u00edtlingur", "text": "T\u00edtlingur ella summargr\u00e1t\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus pratensis) er \u00ed Nor\u00f0urafrika og Su\u00f0urevropa um veturin. Higar kemur hann summi v\u00e1rini longu \u00ed mars, summi \u00ed apr\u00edl; og \u00ed mai koma stundum heilir flokkar \u00ed b\u00f8in. Skj\u00f3tt fara teir so \u00fat \u00ed hagan at leita s\u00e6r eftir b\u00fasta\u00f0. Tv\u00f8rtur \u00edm\u00f3ti fj\u00f8rugr\u00e1t\u00edtlinginum d\u00e1mar hesum best \u00e1 linum haga, har sum bleytar fl\u00f8tur ella m\u00fdrar eru um vegir. Rei\u00f0ri\u00f0 leggja teir helst undir ein bakka, so ta\u00f0 ikki s\u00e6st og ikki rignir ni\u00f0ur \u00ed ta\u00f0. Har verpur hann 5-7 egg, br\u00fan vi\u00f0 dimmum prikkum; b\u00e6\u00f0i egg og ungar eru n\u00f3gv sm\u00e6rri enn hj\u00e1 fj\u00f8rugr\u00e1t\u00edtlinginum. B\u00f8gan vermir; fer hon av, so vermir steggin, til hon er aftur. Annars syngur hann d\u00fagliga uppiyvir, til ungarnir eru \u00fatkomnir. Eftir ta\u00f0 hoyrist hann minni, strevast vi\u00f0 at vei\u00f0a ungunum mat. Songur hansara er so l\u00edkur t\u00ed hj\u00e1 fj\u00f8rugr\u00e1t\u00edtlinginum, at einans k\u00f8n oyrur kenna teir at. Ungarnir elta tey gomlu, eftir at teir eru floygdir, og f\u00e1a mat fr\u00e1 teimum. T\u00ed\u00f0liga \u00e1 heysti r\u00fdma teir. Landanna millum fl\u00fagva teir ofta n\u00f3gvir saman. \n\nStundum gongst teimum illa. Eitt heysti\u00f0 stutt s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f8roysku skipini komu heim undan \u00cdslandi, fingu tey landanna millum \u00e1haldandi \u00f3dnarstorm \u00edm\u00f3ti. Ein \u00f3f\u00f8r mongd av summargr\u00e1t\u00edtlingum settu seg \u00e1 eitt av teimum. Teir v\u00f3ru \u00fatl\u00fagva\u00f0ir og so tyrstir, at teir drukku sj\u00f3gv av dekkinum. \u00cdl\u00f8t vi\u00f0 vatni v\u00f3ru sett fyri teir, men teir r\u00e6ddust tey. T\u00e1 i\u00f0 skipi\u00f0 n\u00e6rka\u00f0ist Mykinesi, sleptu teir raskastu s\u00e6r \u00e1 land, men h\u00f3pur var eftir, t\u00e1 i\u00f0 teir komu fyri akker \u00e1 S\u00f8rv\u00e1gi. Flestu av teimum flugu burt um n\u00e1ttina, men n\u00f3gvir l\u00f3gu eftir dey\u00f0ir.\n\nSlag  \n\nAnthus campestris (Ongt\u00edtlingur) \nAnthus cervinus (Rey\u00f0t\u00edtlingur)\nAnthus gustavi (Frostm\u00fdrit\u00edtlingur)\nAnthus hodgsoni (Indiat\u00edtlingur)  \nAnthus novaeseelandiae (St\u00f3rt\u00edtlingur)\nAnthus petrosus (Gr\u00e1t\u00edtlingur)\nAnthus rubescens (Vesturt\u00edtlingur)\nAnthus trivialis (Vi\u00f0art\u00edtlingur)\nPrunella modularis (Jarnt\u00edtlingur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0art%C3%ADtlingur", "title": "Vi\u00f0art\u00edtlingur", "text": "Vi\u00f0art\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus trivialis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indiat%C3%ADtlingur", "title": "Indiat\u00edtlingur", "text": "Indiat\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus hodgsoni)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0t%C3%ADtlingur", "title": "Rey\u00f0t\u00edtlingur", "text": "Rey\u00f0t\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus cervinus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frostm%C3%BDrit%C3%ADtlingur", "title": "Frostm\u00fdrit\u00edtlingur", "text": "Frostm\u00fdrit\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus gustavi)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturt%C3%ADtlingur", "title": "Vesturt\u00edtlingur", "text": "Vesturt\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus rubescens)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyndil", "title": "Kyndil", "text": "Kyndil er eitt f\u00f8royskt h\u00f3ndb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 T\u00f3rshavn.\n\nSteypakappingin \n\u00cd 2014 vunnu bestu b\u00e6\u00f0i kvinnurnar og menninir hj\u00e1 Kyndli steypafinaluna. Kvinnurnar sp\u00e6ldu \u00edm\u00f3ti Neistanum. Kyndil vann dystin 14-19. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed 14 \u00e1r, at felagi\u00f0 vann steypakappingina hj\u00e1 kvinnum. \u00cd 2000 vunnu kyndlakvinnurnar steypafinaluna fyri fyrstu fer\u00f0, ta\u00f0 var m\u00f3ti VB, t\u00e1 vunnu t\u00e6r dystin 22-21.\n\nKyndil kvinnur \u00ed Sunsetdeildini 2011/12 \n\nVenjarar hj\u00e1 kvinnunum \u00ed Sunsetdeildini eru: Geir Wardum og H\u00e1kun Djurhuus.\n\nKyndil \u00ed Atlantic Airways deildini hj\u00e1 monnum\n\nListi av Kyndil leikarum vi\u00f0 minst 100 dystum, Menn og Kvinnur - Fram til 2005\n\nNevndin \nNevndin fr\u00e1 8. juni 2016:\nMaibritt Johannesen, forkvinna\nUssa K. Hansen, n\u00e6stforkvinna\nD\u00e1nial Jakobsen, kassameistari\nEy\u00f0finn Guttesen, skrivari\nSalua Manai, nevndarlimur\nChristoffur Gert Nielsen, nevndarlimur\n\u00c1sbj\u00f8rn Nattestad, tiltakslimur\n\nKeldur \n\nHondb\u00f3ltur\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "13574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1t%C3%ADtlingur", "title": "Gr\u00e1t\u00edtlingur", "text": "Gr\u00e1t\u00edtling (fr\u00f8\u00f0iheiti - Anthus petrosus) kenna \u00f8ll, men tey f\u00e6stu hava ansa\u00f0 eftir, at ta\u00f0 eru tvey sl\u00f8g. B\u00e6\u00f0i ganga tey undir einum navni, og vit noy\u00f0ast so at geva teimum n\u00fdggj fr\u00e1skiljingarn\u00f8vn. Anna\u00f0 slagi\u00f0 er \u00ed F\u00f8royum alt \u00e1ri\u00f0; ta\u00f0 heldur seg mest uttan um h\u00fasini ella \u00ed fj\u00f8runi, og vit kunna so nevna ta\u00f0 fj\u00f8rugrat\u00edtlingur. Hitt er her bara um summari\u00f0, og vit fara so at kalla ta\u00f0 summargr\u00e1t\u00edtlingur. Hvussu kennast tey at? Solei\u00f0is: Fj\u00f8rugr\u00e1t\u00edtlingurin er ein g\u00f3\u00f0an mun st\u00f8rri. Oman\u00e1 er hann dimmari \u00e1 liti og, helst um veturin, meiri gr\u00f8nleittur. \u00c1 bringuni er hann gr\u00e1ligur ella gr\u00f8nligur, me\u00f0an hin er gulleitthv\u00edtur. B\u00e1\u00f0ir eru teir t\u00e6tt settir vi\u00f0 dimmum blettum, sum hj\u00e1 summargr\u00e1t\u00edtlinginum \u00e1 k\u00e1puni renna saman \u00ed strikur. \u00c1 summargr\u00e1t\u00edtlinginum hevur veli\u00f0 hv\u00edtan ja\u00f0ara hv\u00f8rjumegin, sum er skilligur at s\u00edggja, helst t\u00e1 i\u00f0 fuglurin fl\u00fdgur; hin hevur eisini hv\u00edtleittar ja\u00f0arar \u00e1 velinum, men so smalar, at teir s\u00edggjast neyvan, fyrr enn t\u00fa hevur fuglin \u00ed hondini. Fj\u00f8rugr\u00e1t\u00edtlingurin hevur dimmbr\u00fanar f\u00f8tur, summargr\u00e1t\u00edtlingurin lj\u00f3sbr\u00fanar.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyrningur", "title": "Tyrningur", "text": "Tyrningur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Laniidae)\n\nSlag \n\n Lanius collurio (Morb\u00f8kutur tyrningur) \n Lanius excubitor (Gr\u00e1tyrningur)\n Lanius isabellinus (Morb\u00f8kutur eystantyrningur)\n Lanius minor (Ennissvartur tyrningur)  \n Lanius senator (Sk\u00falvtyrningur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morb%C3%B8kutur%20tyrningur", "title": "Morb\u00f8kutur tyrningur", "text": "Morb\u00f8kutur tyrningur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lanius collurio)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ennissvartur%20tyrningur", "title": "Ennissvartur tyrningur", "text": "Ennissvartur tyrningur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lanius minor)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1tyrningur", "title": "Gr\u00e1tyrningur", "text": "Gr\u00e1tyrningur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lanius excubitor)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAlvtyrningur", "title": "Sk\u00falvtyrningur", "text": "Sk\u00falvtyrningur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lanius senator)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morb%C3%B8kutur%20eystantyrningur", "title": "Morb\u00f8kutur eystantyrningur", "text": "Morb\u00f8kutur eystantyrningur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lanius isabellinus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0stapi", "title": "Rey\u00f0stapi", "text": "Rey\u00f0stapi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Bombycilla garrulus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81arkallur", "title": "\u00c1arkallur", "text": "\u00c1arkallur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cinclus cinclus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsabr%C3%B3%C3%B0ir", "title": "M\u00fasabr\u00f3\u00f0ir", "text": "M\u00fasabr\u00f3\u00f0ir ella mort\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Troglodytes troglodytes) livir um allan heim. Oman\u00e1 er hann morrey\u00f0ur, \u00ed ne\u00f0ra gr\u00e1ligur vi\u00f0 sv\u00f8rtum rondum. Eisini honum d\u00e1mar best, har sum gr\u00fdtut er, sum \u00ed bj\u00f8rgum og ur\u00f0um ella vi\u00f0 gar\u00f0l\u00f8g og veggjah\u00fas. Rei\u00f0ri\u00f0 hevur hann millum steinar, ella hann heingir ta\u00f0 upp undir v\u00e6\u00f0ingina \u00e1 h\u00fasum \u2014 seth\u00fasum l\u00edka v\u00e6l sum \u00fath\u00fasum. Fr\u00e1l\u00edka v\u00e6l er ta\u00f0 gj\u00f8rt; gras og mosa fl\u00f8kir hann fast saman til ein sn\u00f8ggligan rundan kn\u00f8tt vi\u00f0 r\u00fami innan til at verpa og verma \u00ed \u2014 ytst eru n\u00f8kur grov str\u00e1 til at halda saman, innast er mj\u00fakasti mosi ella fj\u00f8\u00f0ur. Dyrnar eru \u00e1 s\u00ed\u00f0uni, eitt hol so trongt, at eingin annar fuglur sleppur inn at gera honum \u00f3n\u00e1\u00f0ir. B\u00e1\u00f0ir makarnir eru um verki\u00f0, og sama rei\u00f0ri\u00f0 n\u00fdta teir \u00ed mong, mong \u00e1r \u2014 vi\u00f0 upp\u00e1b\u00f3t sj\u00e1lvsagt. Har inni verpur b\u00f8gan so 6\u20148 elal\u00edtil hv\u00edt egg vi\u00f0 rey\u00f0um prikkum. Eftir 13 d\u00f8gum eru ungarnir \u00fatkomnir. Oftast klekja teir gomlu t\u00e1 aftur a\u00f0ru fer\u00f0. Fyrst, i\u00f0 ungarnir koma \u00far rei\u00f0rinum, eru teir sera \u00fassaligir at fl\u00fagva, og stinnfloygdur fuglur ver\u00f0ur m\u00fasabr\u00f3\u00f0ir aldri. Men fermur og fimur er hann, kvikur til f\u00f3ts, kimiligur og knappur \u00ed vendini, so ta\u00f0 er l\u00edti\u00f0 meir enn at eyglei\u00f0a hann. Fri\u00f0ur er ikki \u00ed honum, hoppar, titar, st\u00f8kkur runt \u00ed heilum, skimast og kagar eftir \u00f8llum, sm\u00fdgur inn \u00ed hv\u00f8rja holu \u2014 so hann kann v\u00e6l eita m\u00fasabr\u00f3\u00f0ir. Alt\u00ed\u00f0 er hann fr\u00f3ur og k\u00e1tur, syngur b\u00e6\u00f0i \u00e1rla og s\u00ed\u00f0la, og syngur fagrast av \u00f8llum F\u00f8roya fuglum \u2014 og so har\u00f0m\u00e6lt hatta l\u00edtla er! Um summari\u00f0 tr\u00fdtur ikki f\u00f8\u00f0in, grindalokkar, flugur, sm\u00e1ir ormar o. a. Men \u00ed kava er ofta svangligt; t\u00e1 leitar hann at h\u00fasum, stundum inn \u00ed hjallarnar at pikka mottu, ella hann setur \u00e1 krovini. Kuldin s\u00fdnist ikki at r\u00edna \u00e1 honum. \u00cd t\u00e6ttasta kavaroki, t\u00e1 i\u00f0 hinir fuglarnir k\u00fara og kr\u00f3gva seg, t\u00e1 hoppar hann l\u00edka f\u00fasur og bragdligur millum holurnar. Og so skj\u00f3tt hann kennir ein linna \u00ed rokinum, sker hann \u00ed at syngja, so gla\u00f0liga, at f\u00f3lk l\u00edvast upp og f\u00e6r kenslu av s\u00f3l og v\u00e1rl\u00fdkku. \u2014 Mangur hevur roynt at ala hann, men \u00ed b\u00fari livir hann ikki.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heltnarjarnt%C3%ADtlingur", "title": "Heltnarjarnt\u00edtlingur", "text": "Heltnarjarnt\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Prunella collaris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jarnt%C3%ADtlingur", "title": "Jarnt\u00edtlingur", "text": "Jarnt\u00edtlingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Prunella modularis)\n\nSlag  \n\nPrunella collaris (Heltnarjarnt\u00edtlingur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bringurey%C3%B0i", "title": "Bringurey\u00f0i", "text": "Bringurey\u00f0i (fr\u00f8\u00f0iheiti - Erithacus rubecula) er naka\u00f0 minni enn steinst\u00f3lpa. Hann er gulligtrey\u00f0ur ni\u00f0ast av bringuni og upp um eyguni og nevi\u00f0; veingir og vel eru br\u00fan; annars er hann morgr\u00f8nur oman\u00e1, mest hv\u00edtur \u00ed ne\u00f0ra. Hann eigur \u00ed Noregi og Danmark og so longur burturi. Til okkara kemur hann stundum um summarm\u00e1la (14. apr\u00edl), men r\u00fdmir t\u00e1 skj\u00f3tt. Aftur kemur hann um veturn\u00e6tur (14. oktober) og kann t\u00e1 ste\u00f0ga til \u00fat \u00edm\u00f3ti j\u00f3lum \u2014 hendir seg allan veturin. Ofta leitar hann \u00ed hoygar\u00f0ar og hoppar har millum desirnar at f\u00e1a s\u00e6r m\u00fdggjabitar og hoysniglar. Ta\u00f0 er vakur fuglur, varin og vitugur og sera spakur. Tey st\u00f3ru kl\u00f3ku eyguni ansa eftir \u00f8llum, i\u00f0 fyriferst \u2014 t\u00f3 kann tann, i\u00f0 varliga fer at, koma honum so n\u00e6r, at hann n\u00e6stan r\u00f8kkur at nema vi\u00f0 hann. Har, sum ikki kettur eru, ste\u00f0gar hann ofta \u00ed n\u00f3gvar dagar. Alifuglur er hann sera alskin, kennir v\u00e6l h\u00fasf\u00f3lki\u00f0, kemur til teirra og letur so bl\u00eddliga, t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00e6r tey koma inn.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Velbl%C3%A1i", "title": "Velbl\u00e1i", "text": "Velbl\u00e1i (fr\u00f8\u00f0iheiti - Tarsiger cyanurus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1ttargali", "title": "N\u00e1ttargali", "text": "N\u00e1ttargali (fr\u00f8\u00f0iheiti - Luscinia luscinia) er ein l\u00edtil gr\u00e1ur fuglur, sum einki b\u00fd\u00f0ur s\u00e6r \u00fat \u00ed f\u00f3lkaeygum \u2014 men so miki\u00f0 meir \u00ed oyrunum. Fr\u00e1 eldgomlum t\u00ed\u00f0um hevur hann veri\u00f0 tiltikin sum besti sangarin av \u00f8llum fuglum. Til F\u00f8royar kemur hann ikki; nor\u00f0urmark hansara er Danmark og Sv\u00f8r\u00edki. Fyrst hann er komin, syngur hann alla n\u00e1ttina. T\u00e1 i\u00f0 klekingin kemur fyri, syngur hann minni og einans \u00e1 degi; og er j\u00f3ans\u00f8ka farin, hoyrist hann ikki. Sum longur kemur su\u00f0ur \u00ed Europa, ver\u00f0ur meir av honum. Allart\u00e6ttastur er hann \u00ed Spania; har hoyrist sangurin allasta\u00f0ni, sum vi\u00f0av\u00f8kstur er. M\u00e1li\u00f0 er \u00f3f\u00f8ra vakurt og t\u00f3narnir yndisliga fj\u00f8lbroyttir: mj\u00fakasta br\u00edksl skiftir vi\u00f0 klingandi hart lj\u00f3\u00f0, tenjandi tunglyntur sangur vi\u00f0 kvikliga k\u00e1tan.\n\nSlag  \n\nLuscinia megarhynchos (Su\u00f0urn\u00e1ttargali)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urn%C3%A1ttargali", "title": "Su\u00f0urn\u00e1ttargali", "text": "Su\u00f0urn\u00e1ttargali (fr\u00f8\u00f0iheiti - Luscinia megarhynchos)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rshavnar%20Kamark%C3%B3r", "title": "T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r", "text": "T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1985 av  \u00d3lavi J\u00f8kladal.\n\nK\u00f3ri\u00f0 leggur seg eftir at syngja n\u00fdggjari og eldri kamart\u00f3nleik. \u00c1 sangskr\u00e1nni eru eisini n\u00fdggjar k\u00f3r\u00fatsetingar, sum k\u00f3ri\u00f0 hevur umbi\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 f\u00f8royskum og \u00fatlendskum t\u00f3nask\u00f8ldum. K\u00f3ri\u00f0 telur uml. 30 sangarar.\n\nK\u00f3rlei\u00f0arar\n\u00d3lavur J\u00f8kladal 1985 - 1991\nBjarni Restorff 1991 - 1992\n\u00d3lavur J\u00f8kladal 1992 - 1994\nErnst Sondum Dalsgar\u00f0 1994 - 1995\n(John Gear 1995?)\nPauli \u00ed Sandager\u00f0i 1996 - ?\nK\u00e1ri B\u00e6k ? - 1998\nHans Pauli T\u00f3rgar\u00f0 1999 - 2002\nLeif Hansen 2002-2003\nFr\u00f3\u00f0i Djurhuus Sandoy 2003-2004\nK\u00e1ri B\u00e6k 2004 - 2008\nHans Pauli T\u00f3rgar\u00f0 2008 - 2009\nBernhardur Wilkinson 2009 -\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n\u00cd 1996 gav Kamark\u00f3ri\u00f0 \u00fat fl\u00f8guna Bl\u00e1tt.\n\u00cd 1997 var V\u00e1rlongsil. givin \u00fat. \n\u00cd 2015 gav k\u00f3ri\u00f0 \u00fat fl\u00f8guna Kv\u00f8ldtankar.\n\nVerk skriva\u00f0 til Kamark\u00f3ri\u00f0\n\nUttanlandafer\u00f0ir \nHer er ein listi yvir uttanlandafer\u00f0ir.\n 2022 Reykjav\u00edk (Nordklang 18) \n 2018 Edinburgh og Aberdeen\n 2015 Cork og Keypmannahavn\n 2013 New York og Reykjav\u00edk\n 2010 Par\u00eds\n 2007 Uppsala (Nordklang 13)\n 2004 Slesvig\n 1998 Danmark, Sv\u00f8r\u00edki og T\u00fdskland (Osnabruck)\n 1994 Aberdeen (Konsert \u00ed Sct. Andrews Cathedral)\n 1993 Danmark og Sv\u00f8r\u00edki\n 1991 Finnland\n 1989 \u00cdsland\n 1986 Danmark \"F\u00e6r\u00f8erne i Fokus\"\n\nFramf\u00f8rslur\n\n2014 \n26-05 Syngja \u00ed Kirkjuni i Kirkjub\u00f8 til privata m\u00f3tt\u00f8ku\n19-04 Sangur til frams\u00fdning Kv\u00f8ldsk\u00falans \u00ed Eystursk\u00falanum\n11-04 K\u00f3ri\u00f0 syngur til h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni p/f Poul Michelsen\n05-04 V\u00e1rkonsert \u00ed Kristianskirkjuni \n05-04 V\u00e1rkonsert \u00ed Fuglafjar\u00f0ar kirkju\n17-03 Setti d\u00e1m \u00e1 minningarl\u00f8tu hj\u00e1 Palliativu Eindini \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum\n15-03 Kamar\u00f3ri\u00f0 framf\u00f8rir tvey l\u00f8g hj\u00e1 Sunleif Rasmussen til Faroese Music Awards\n01-03 Kamark\u00f3ri\u00f0 sang saman vi\u00f0 Byrta til tiltak hj\u00e1 Faroe Ship\n\n2013 \n25-12 Lutt\u00f8ka til gudst\u00e6nastu \u00ed Havnar kirkju\n22-12 J\u00f3lasangur \u00ed samband vi\u00f0 tiltak \u00ed Teleb\u00fa\u00f0ini \u00ed Havn\n16-12 Mi\u00f0b\u00fdarsangur til j\u00f3la\n07-12 Sungu \u00ed Vi\u00f0arlundini til tiltak hj\u00e1 Teambuilding \n07-12 Mi\u00f0b\u00fdarsangur til j\u00f3la\n15-10 Konsert \u00ed M\u00fcllers Pakkh\u00fas\n04-10 Sungu til tiltak hj\u00e1 BankNordik \u00ed \u00d6str\u00f6m\n19-09 Sungu til M.A. Jacobsens vir\u00f0isl\u00f8nahandanina\n14-09 Konsert \u00e1 Montclaire University, New Jersey\n11-09 Konsert \u00ed Scandinavian House, New York\n08-09 Konsert saman vi\u00f0 Hlj\u00f3meyki \u00ed Tj\u00f3\u00f0menningarh\u00fasinum, Rykjav\u00edk\n08-09 Konsert undir gu\u00f0st\u00e6nastu \u00ed Hallgr\u00edmskirkjuni, Reykjav\u00edk\n28-07 Alment tiltak \u00e1 Faroe Ship  \n07-06 Mentanarn\u00e1tt \u00ed Havnar Kirkja          \n07-06 Mentanarn\u00e1tt \u00ed Boysensgar\u00f0i / NHJ b\u00f3khandil           \n07-06 Mentanarn\u00e1tt \u00e1 Tryggingini            \n06-06 Myrkakonsert \u00ed LUUX (2 konsertir)   \n01-06 Kirkjub\u00f8                                        \n13-04 F\u00f8roya Tele                                   \n08-04 Vesturkirkjan                                 \n01-04 Hoyv\u00edkarkirkja                                \n16-03 \u00d6str\u00f6m - \"meira fyri minni\" konsert\n\n2012 \n25-12 Gudst\u00e6nasta \u00ed D\u00f3mkirkjuni                 \n23-12 Framf\u00f8rsla \u00ed teleb\u00fa\u00f0ini                       \n22-12 Konsert \u00ed \u00d6str\u00f6m (Saman vi\u00f0 Teitur og Eiv\u00f8r \u2013 peningur til \u00cd menniskjum g\u00f3\u00f0ur tokki)\n22-12 J\u00f3l \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum                  \n08-12 J\u00f3l \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum\n07-12 J\u00f3labor\u00f0hald \u00e1 l\u00f8gmansskrivstovuni\n24-11 J\u00f3labor\u00f0hald Elektron\n24-11 Vestmanna kirkja, konsert\n24-11 Tj\u00f8rnuv\u00edkar kirkja, konsert                           \n22-11 G\u00f8tu kirkja, konsert\n10-11 F\u00f8\u00f0ingaragsveitsla \u00ed starvsmannafelagnum    \n10-11 Floksveitsla \u00ed kommunusk\u00falanum (\u00e1rg. \u201972)    \n10-11 F\u00f8\u00f0ingardagur, Hoyv\u00edk \n27-10 Privat framf\u00f8rsla \u00edsbv. merkisdag \nKonsertfer\u00f0 - 22.-24. november 2012 - G\u00f8tu Kirkja, Tj\u00f8rnuv\u00edkar Kirkja og Vestmanna Kirkja \n\u00c1rringar og \u00c6\u00f0rar - 10/6-12 - G\u00f8tu Kirkja\nSummart\u00f3nar - 15/6-11 - Gj\u00e1argar\u00f0ur\nP\u00e1skakonsert - 23/4-11 - Vesturkirkjan\nKonsert - 22/4-11 - Fr\u00ed\u00f0rikskirkjan\nKonsert - 5/9-10 - Listask\u00e1lin\nSkapanin - 21. og 22. november 2009 - Ebenezer og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0\n\nEldri \u00e1r \nJ\u00f3lakonsert - 9/12-07 - Hoyv\u00edkar Kirkja\nV\u00e1rkonsert - 12/5-07 - Kummunusk\u00falask\u00e1lin\nJubil\u00e6umskonsert - 30/4-06 - Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk k\u00f3r"}
{"id": "13607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1kriki", "title": "Bl\u00e1kriki", "text": "Bl\u00e1kriki (fr\u00f8\u00f0iheiti - Luscinia svecica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dimmur%20velrey%C3%B0i", "title": "Dimmur velrey\u00f0i", "text": "Dimmur velrey\u00f0i (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phoenicurus ochruros)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Velrey%C3%B0i", "title": "Velrey\u00f0i", "text": "Velrey\u00f0i (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phoenicurus phoenicurus)\n\nSlag  \n\nPhoenicurus ochruros (Dimmur velrey\u00f0i)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0st%C3%B3lpa", "title": "Rey\u00f0st\u00f3lpa", "text": "Rey\u00f0st\u00f3lpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Saxicola rubetra)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%28%C3%ADtr%C3%B3ttur%29", "title": "Svimjing (\u00edtr\u00f3ttur)", "text": "Svimjing er fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0ur \u00edtr\u00f3ttur. T\u00e1 talan er um innandura kappingarsvimjing, ver\u00f0ur antin svomi\u00f0 \u00e1 stuttgeil ella \u00e1 langgeil. Stuttgeil er svimjihylur, sum er 25 metrar langur. Langgeil er svimjihylur, sum er 50 metrar langur. Ta\u00f0 eru fleiri sl\u00f8g av svimjing, eitt n\u00fa kunnu nevnast:\n\n Blanda\u00f0 (\u00e1 enskum ver\u00f0ur ta\u00f0 r\u00f3pt Medley)\n Bringusvimjing\n Firvald\n Fr\u00edsvimjing\n Ryggsvimjing\n\nUmframt innandura svimjing er eisini eitt anna\u00f0 slag av svimjing, sum \u00e1 f\u00f8royskum nevnist havsvimjing. \u00c1 enskum eitur hetta slag av svimjing \"Open Water Swimming\", her ver\u00f0ur svomi\u00f0 uttandura antin \u00ed sj\u00f3num ella \u00ed v\u00f8tnum ella \u00e1um.\n\nSvimjarar hittast til ymiskar svimjikappingar, sum eisini ver\u00f0a r\u00f3ptar svimjistevnur. \u00cd F\u00f8royum eru fleiri ymiskar svimjistevnur. F\u00f8royskir svimjarir luttaka eisini \u00e1 svimjistevnum uttanlands, eitt n\u00fa til World Cup stevnur, Oyggjaleikir (sum er blanda\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarstevna), EM og HM.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Svimjisambandi F\u00f8roya\n Svimjing.com\n\nSvimjing\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nSvimjikappingar"}
{"id": "13616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sorgarst%C3%B3lpa", "title": "Sorgarst\u00f3lpa", "text": "Sorgarst\u00f3lpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oenanthe leucura)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3lpa", "title": "St\u00f3lpa", "text": "St\u00f3lpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oenanthe & Saxicola)\n\nSlag  \n\nSaxicola rubetra (Rey\u00f0st\u00f3lpa) \nOenanthe leucura (Sorgarst\u00f3lpa)\nOenanthe oenanthe (Steinst\u00f3lpa)\nOenanthe pleschanka (Blikst\u00f3lpa)  \nOenanthe hispanica (Jarpst\u00f3lpa)\nOenanthe deserti (Oy\u00f0ust\u00f3lpa)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steinst%C3%B3lpa", "title": "Steinst\u00f3lpa", "text": "Steinst\u00f3lpa (fr\u00f8\u00f0iheiti Oenanthe oenanthe) kemur \u00e1 summarm\u00e1la, s\u00f8gdu tey gomlu; men ikki er ta\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, hon vinnur fram \u00ed r\u00e6ttari t\u00ed\u00f0. Ei undur \u00ed. Um veturin er hon su\u00f0uri \u00ed heita Afrika, og vegurin ha\u00f0ani er b\u00e6\u00f0i langur og torf\u00f8rur. Fyrsta strekki\u00f0 gongur l\u00e6tt, men br\u00e1tt m\u00f8tir Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. T\u00f3 at hon als ikki. s\u00e6r yvir um ta\u00f0, kennir hon \u00e1 s\u00e6r, hvar i\u00f0 smalast er, og heldur so \u00e1 har. S\u00ed\u00f0ani gongur lei\u00f0in nor\u00f0ur gj\u00f8gnum Spania ella Italia, men har er f\u00f3lki\u00f0 so illa vant, at tey skj\u00f3ta sm\u00e1fuglar, so hon m\u00e1 vara seg v\u00e6l. Hevur hon bjarga\u00f0 s\u00e6r nor\u00f0ur m\u00f3ti markinum, so m\u00f8tir annar vandin \u2014 hon m\u00e1 upp um fj\u00f8llini, og tey eru mangar fer\u00f0ir h\u00e6gri og brei\u00f0ari enn st\u00f8rstu fj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum. Haruppi liggur alt\u00ed\u00f0 kavi; ofta sl\u00e6r hann \u00ed rok, og t\u00e1 er ikki tespiligt hj\u00e1 l\u00edtlum fugli \u2014 summar stir\u00f0na \u00ed hel. Er hon vunnin ni\u00f0ur hinumegin, so hevur hon makliga fer\u00f0 eina t\u00ed\u00f0 \u2014 sl\u00e6tt land og hampiligt f\u00f3lk, sum letur sm\u00e1fugl hava fri\u00f0. Men so kemur seinasta \u00f3dnartaki\u00f0 \u2014 hitt brei\u00f0a havi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum misjavna ve\u00f0urlag. F\u00e1a t\u00e6r h\u00f8g\u00e6ttarstorm, so reka mangar burtur av lei\u00f0 og lata l\u00edv. Men t\u00e6r n\u00f3gvu koma fram \u2014 m\u00f3\u00f0ar og \u00fatstreva\u00f0ar, so fyrstu dagarnar er l\u00edti\u00f0 um t\u00e6r. T\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r eru hv\u00edldar, l\u00e1ta t\u00e6r so lystiliga, hjartansgla\u00f0ar um at vera komnar aftur til heimland s\u00edtt, t\u00e6r gr\u00fdtutu F\u00f8royar. \n\nGr\u00f3t d\u00e1mar steinst\u00f3lpu v\u00e6l; mest setur hon seg \u00e1 gar\u00f0ar og var\u00f0ar ella st\u00f3rar steinar \u2014 og alt\u00ed\u00f0 ovast \u00e1, t\u00ed v\u00edtt \u00fats\u00fdni vil hon hava. L\u00e6tt er at kenna makarnar at. Steggin er bl\u00e1gr\u00e1ur oman\u00e1,  b\u00f8gan morgr\u00e1; \u00ed ne\u00f0ra eru b\u00e6\u00f0i reydlig, men steggin er bleikari; steggin er svartur um vangan, b\u00f8gan bleik. Hon eigur \u00ed g\u00f8r\u00f0um og veggjaholum og millum ur\u00f0agr\u00f3t. Rei\u00f0ri\u00f0 er av grasi, ofta vi\u00f0 broddaull, faksi ella fj\u00f8\u00f0ur innan\u00ed. Eggini eru bl\u00e1, 6\u20148 \u00ed tali. Eftir 14 d\u00f8gum eru ungarnir \u00fatkomnir. Mest er ta\u00f0 mamman, i\u00f0 f\u00f8\u00f0ir teir; p\u00e1pin situr stutt fr\u00e1 og kv\u00f8\u00f0ur fyri teimum: tsjipp tsjipp j\u00fc, sigur hann. Floygdir ungar l\u00edkjast mest b\u00f8guni, men eru meir illlittir. \n\nUm mikkjalsmessu r\u00fdma tey, steggjarnir fyrr, ungar og b\u00f8gur seinni.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blikst%C3%B3lpa", "title": "Blikst\u00f3lpa", "text": "Blikst\u00f3lpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oenanthe pleschanka)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jarpst%C3%B3lpa", "title": "Jarpst\u00f3lpa", "text": "Jarpst\u00f3lpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oenanthe hispanica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B0ust%C3%B3lpa", "title": "Oy\u00f0ust\u00f3lpa", "text": "Oy\u00f0ust\u00f3lpa (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oenanthe deserti)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8stur", "title": "Tr\u00f8stur", "text": "Tr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Turdus spp.)\n\nSlag \n Turdus migratorius (Stroktr\u00f8stur) \n Turdus pilaris (Fjalltr\u00f8stur)\n Turdus torquatus (Sigdartr\u00f8stur)\n Turdus viscivorus (Diglutr\u00f8stur)\n Monticola saxatilis (Ur\u00f0artr\u00f8stur) \n Zoothera dauma (Aldutr\u00f8stur)\n Catharus ustulatus (Morb\u00f8kutur tr\u00f8stur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ur%C3%B0artr%C3%B8stur", "title": "Ur\u00f0artr\u00f8stur", "text": "Ur\u00f0artr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Monticola saxatilis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aldutr%C3%B8stur", "title": "Aldutr\u00f8stur", "text": "Aldutr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Zoothera dauma) er ein fuglur, i\u00f0 hoyrir til fuglafamiljuna, i\u00f0 nevnist Tr\u00f8stur.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morb%C3%B8kutur%20tr%C3%B8stur", "title": "Morb\u00f8kutur tr\u00f8stur", "text": "Morb\u00f8kutur tr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Catharus ustulatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigdartr%C3%B8stur", "title": "Sigdartr\u00f8stur", "text": "Sigdartr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Turdus torquatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjalltr%C3%B8stur", "title": "Fjalltr\u00f8stur", "text": "Fjalltr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Turdus pilaris) er heldur st\u00f8rri enn \u00f3\u00f0inshani. Hann er vakur \u00e1 liti. K\u00e1pan er br\u00fan, dimmari og lj\u00f3sari flekkut; annars er hann gr\u00e1ur oman\u00e1; \u00f8si\u00f0 og bringan eru br\u00fangul vi\u00f0 longum sv\u00f8rtum blettum; b\u00fakurin er hv\u00edtur og veli\u00f0 svart. Hann eigur nor\u00f0arlaga \u00ed Noregi. Um veturin heldur hann seg longur su\u00f0uri, \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og \u00ed Danmark. Men t\u00e1 fer hann ofta til stroks a\u00f0rar vegir, og mangan s\u00e6st hann \u00ed F\u00f8royum, oftast einstakir ella f\u00e1ir saman, men stundum \u00ed st\u00f3rum flokkum. \u00cd desember 1936 s\u00f3ust hundra\u00f0tals \u00ed mongum bygdum, hoppandi kvikir um \u00ed b\u00f8num. So vi\u00f0 og vi\u00f0 f\u00e6kka\u00f0ust teir, og eftir halvar\u00f0s\u00f8ku v\u00f3ru eingir at s\u00edggja.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93%C3%B0inshani", "title": "\u00d3\u00f0inshani", "text": "\u00d3\u00f0inshani (fr\u00f8\u00f0iheiti - Turdus iliacus). Um v\u00e1ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lin h\u00e6kkast \u00e1 himli, so dagarnir leingjast, og ve\u00f0ri\u00f0 ver\u00f0ur l\u00fdggjari, t\u00e1 koma n\u00f3gvir fuglar heim aftur, sum fl\u00fdddu burtur undan t\u00ed kalda vetri. Ein teirra er \u00f3\u00f0inshanin. Eftir mariumessu s\u00edggja vit hann \u00ed b\u00f8num, ey\u00f0kendur av einum st\u00f3rum rey\u00f0um liti \u00e1 s\u00ed\u00f0uni ni\u00f0an fyri veingin, og av einari bleikgulari striku yvir eyganum. Bringan er gullig, t\u00e6tt sett vi\u00f0 st\u00f3rum morlittum blettum; b\u00fakurin er hv\u00edtur og hevur f\u00e6rri blettir; annars er hann mest br\u00fanur. Til st\u00f8ddar er hann naka\u00f0 sum stari og hevur longri vel. Fyrst s\u00edggjast teir einstakir ella f\u00e1ir saman, seinni \u00ed flokkum so st\u00f3rir sum staraflokkar. Helst eru teir \u00e1 n\u00fdta\u00f0a\u00f0um sv\u00f8r\u00f0i, t\u00ed har er mest av ormi, sum teir liva av hesa \u00e1rsins t\u00ed\u00f0. Raka teir vi\u00f0 ein st\u00f3ran urtagar\u00f0 vi\u00f0 tr\u00f8um \u00ed, t\u00e1 ver\u00f0a teir fegnir, t\u00ed \u00f3\u00f0inshanin er sk\u00f3garfuglur og f\u00f8\u00f0ir seg um summari\u00f0 av berum og fr\u00e6. Er ve\u00f0ri\u00f0 gott, so l\u00e1ta og syngja teir, og vakurt er m\u00e1l teirra; men er flokkurin st\u00f3rur, og allir royna, hv\u00f8r har\u00f0ast kann syngja, ver\u00f0ur ta\u00f0 sovor\u00f0in gangur, at oyrur okkara illa tola ta\u00f0. N\u00f3gv fagrari lj\u00f3\u00f0ar songur teirra ta t\u00ed\u00f0ina, t\u00e1 i\u00f0 teir setast \u00ed b\u00fagv og hava ungar. Men ta\u00f0 hoyra vit einki til; um halvar\u00f0s\u00f8ku leitar hann hi\u00f0ani og nor\u00f0ur til \u00cdslands. Har rei\u00f0rast hann \u00ed sk\u00f3gum og fr\u00f8ir f\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 songi s\u00ednum. N\u00fa i\u00f0 teir ni\u00f0ursettu sk\u00f3girnir vi\u00f0 Havnina og \u00ed Hoyd\u00f8lum eru uppvaksnir, hava nakrir f\u00e1ir \u00e1tt har. Eggini eru gr\u00f8n vi\u00f0 br\u00fanum blettum. Um heysti\u00f0 koma teir aftur. Men t\u00e1 ste\u00f0ga teir l\u00edti\u00f0 her; flestallir halda lei\u00f0ina fram til Su\u00f0urevropa.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Diglutr%C3%B8stur", "title": "Diglutr\u00f8stur", "text": "Diglutr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Turdus viscivorus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stroktr%C3%B8stur", "title": "Stroktr\u00f8stur", "text": "Stroktr\u00f8stur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Turdus migratorius)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81lalj%C3%B3mari", "title": "\u00c1lalj\u00f3mari", "text": "\u00c1lalj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Locustella lanceolata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lj%C3%B3mari", "title": "Lj\u00f3mari", "text": "Lj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylviidae)\n\nSlag\n\nAcrocephalus\nAcrocephalus agricola (Siljulj\u00f3mari)\nAcrocephalus arundinaceus (Trastlj\u00f3mari)\nAcrocephalus dumetorum (Kjarrlj\u00f3mari)\nAcrocephalus paludicola (Br\u00fannlj\u00f3mari) \nAcrocephalus palustris (Fenlj\u00f3mari)\nAcrocephalus schoenobaenus (Sevlj\u00f3mari)\nAcrocephalus scirpaceus (Roylj\u00f3mari)\n\nHippolais\nHippolais caligata (L\u00edtil gullj\u00f3mari) \nHippolais icterina (Gullj\u00f3mari)\nHippolais polyglotta (Hermilj\u00f3mari)\n\nLocustella\nLocustella fluviatilis (\u00c1arlj\u00f3mari)\nLocustella lanceolata (\u00c1lalj\u00f3mari) \nLocustella luscinioides (M\u00fdrilj\u00f3mari)\nLocustella naevia (Urnilj\u00f3mari)\n\nPhylloscopus\nPhylloscopus bonelli (Eyggulr\u00edputur lj\u00f3mari)\nPhylloscopus borealis (Nor\u00f0lj\u00f3mari) \nPhylloscopus collybita (Grannlj\u00f3mari)\nPhylloscopus fuscatus (Morlj\u00f3mari) \nPhylloscopus inornatus (Nilkslj\u00f3mari)\nPhylloscopus proregulus (Kongslj\u00f3mari)\nPhylloscopus schwarzi (Birkilj\u00f3mari)\nPhylloscopus sibilatrix (Gr\u00f8nlj\u00f3mari)\nPhylloscopus trochiloides (Sk\u00f3glj\u00f3mari)\nPhylloscopus trochilus (Leyvlj\u00f3mari)\n\nSylvia\nSylvia atricapilla (Munkur)\nSylvia borin (Gar\u00f0lj\u00f3mari) \nSylvia cantillans (Kinnhv\u00edtur lj\u00f3mari)\nSylvia communis (Tyrnilj\u00f3mari)\nSylvia conspicillata (Brillulj\u00f3mari)\nSylvia curruca (Notulj\u00f3mari)\nSylvia melanocephala (H\u00f8vu\u00f0svartur lj\u00f3mari) \nSylvia nisoria (Heyklj\u00f3mari)\nSylvia rueppelli (Teymlj\u00f3mari)\n\nNon-Sylviidae\nDendroica striata (Svartskallalj\u00f3mari) \nVireo olivaceus (Rey\u00f0oygdur lj\u00f3mari)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Urnilj%C3%B3mari", "title": "Urnilj\u00f3mari", "text": "Urnilj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Locustella naevia)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81arlj%C3%B3mari", "title": "\u00c1arlj\u00f3mari", "text": "\u00c1arlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Locustella fluviatilis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDrilj%C3%B3mari", "title": "M\u00fdrilj\u00f3mari", "text": "M\u00fdrilj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Locustella luscinioides)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%BAnnlj%C3%B3mari", "title": "Br\u00fannlj\u00f3mari", "text": "Br\u00fannlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acrocephalus paludicola)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sevlj%C3%B3mari", "title": "Sevlj\u00f3mari", "text": "Sevlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acrocephalus schoenobaenus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siljulj%C3%B3mari", "title": "Siljulj\u00f3mari", "text": "Siljulj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acrocephalus agricola)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roylj%C3%B3mari", "title": "Roylj\u00f3mari", "text": "Roylj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acrocephalus scirpaceus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fenlj%C3%B3mari", "title": "Fenlj\u00f3mari", "text": "Fenlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acrocephalus palustris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjarrlj%C3%B3mari", "title": "Kjarrlj\u00f3mari", "text": "Kjarrlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acrocephalus dumetorum)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trastlj%C3%B3mari", "title": "Trastlj\u00f3mari", "text": "Trastlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Acrocephalus arundinaceus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20gullj%C3%B3mari", "title": "L\u00edtil gullj\u00f3mari", "text": "L\u00edtil gullj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Iduna caligata, Hippolais caligata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hermilj%C3%B3mari", "title": "Hermilj\u00f3mari", "text": "Hermilj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hippolais polyglotta)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gullj%C3%B3mari", "title": "Gullj\u00f3mari", "text": "Gullj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hippolais icterina)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leyvlj%C3%B3mari", "title": "Leyvlj\u00f3mari", "text": "Leyvlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus trochilus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tindur%20%28Trongisv%C3%A1gur%29", "title": "Tindur (Trongisv\u00e1gur)", "text": "Tindur er eitt fjall \u00ed Su\u00f0uroynni, vestanfyri Trongisv\u00e1g. Fjalli\u00f0 er 514 metrar h\u00f8gt. Ta\u00f0 tekur umlei\u00f0 15-20 minuttir at ganga til R\u00f8\u00f0ina fr\u00e1 Hvalbiartunlinum, har eitt skelti v\u00edsir vestur til R\u00f8\u00f0ina. Tr\u00e6pinnar ella sonevndir prestar eru settir ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina fyri at v\u00edsa veg. Gingi\u00f0 ver\u00f0ur uppi \u00e1 einum hamara, so ansast m\u00e1 eftir ikki at detta omanav. Eitt l\u00edti\u00f0 stakitt er sett upp, har sum kikarin stendur beint vi\u00f0 eggina. \u00dats\u00fdni\u00f0 er einastandandi b\u00e6\u00f0i nor\u00f0ureftir til fuglabj\u00f8rgini og su\u00f0ureftir m\u00f3ti Trongisv\u00e1gsbotni og F\u00e1mjin. Sj\u00e1lv bygdin F\u00e1mjin s\u00e6st t\u00f3 ikki.\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "13692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borgarknappur", "title": "Borgarknappur", "text": "Borgarknappur er eitt fjall \u00ed Su\u00f0uroynni, sum er 574 metrar h\u00f8gt. Fjalli\u00f0 er mitt \u00ed oynni og s\u00e6st \u00far fleiri st\u00f8\u00f0um, ta\u00f0 s\u00e6st best \u00far Hovi og \u00far F\u00e1mjin.\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nF\u00e1mjin"}
{"id": "13693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hannibal", "title": "Hannibal", "text": "Hannibal (247\u2013183/181 f.Kr.) var ein puniskur herf\u00f8rari \u00far Karthago. Hann er einamest kendur fyri at lei\u00f0a her s\u00edn, vi\u00f0 str\u00ed\u00f0sf\u00edlum, upp um Alpurnar \u00ed eini roynd at hertaka Rom. S\u00ed\u00f0ani dey\u00f0a hansara hevur hann veri\u00f0 virdur sum ein av bestu herf\u00f8rarum \u00ed s\u00f8guni.\n\nUppv\u00f8kstur \n\nHannibal var sonur kartaska lei\u00f0aran Hamilcar Barca. Hann hev\u00f0i fleiri systrar og tveir beiggjar, Hasdrubal og Mago. Eftir at Karthago hev\u00f0i tapt ta\u00f0 1. puniska kr\u00edggi\u00f0 f\u00f3r Hamilcar \u00ed holt vi\u00f0 at leggja ta\u00f0 Iberisku h\u00e1lvoynna undir seg. Ta\u00f0 var \u00e1 hesum herfer\u00f0unum, at Hamilcar t\u00f3k tann unga Hannibal vi\u00f0 s\u00e6r. Ta\u00f0 sigst, at \u00edme\u00f0an Hannibal var \u00ed Spania, lova\u00f0i hann p\u00e1pa s\u00ednum alt\u00ed\u00f0 at hata Rom.\n\nHamilcar doy\u00f0i \u00ed bardaga um \u00e1r 228 f.Kr., og Hasdrubal, sv\u00e1gur Hannibals, gj\u00f8rdist n\u00fdggjur herovasti. T\u00e1 Hasdrubal var\u00f0 dripin sjey \u00e1r seinni, bleiv Hannibal n\u00fdggjur herf\u00f8rari einans 26 \u00e1ra gamal.\n\nPuniska kr\u00edggi\u00f0 \n\nStutt eftir at Hannibal var vor\u00f0in herf\u00f8rari, gj\u00f8rdi R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 eina samansv\u00f8rjing vi\u00f0 spanska b\u00fdin Saguntum. Hetta s\u00e1 Hannibal sum brot \u00e1 eina fri\u00f0aravtalu, sum Rom og Karthago h\u00f8vdu um hetta mundi, og leg\u00f0i t\u00ed b\u00fdin \u00ed oy\u00f0i. Eftir hetta kunngj\u00f8rdu r\u00f3mverjar kr\u00edggj, og so byrja\u00f0i anna\u00f0 puniska kr\u00edggi\u00f0 .\n\nHannibal f\u00f8rdi um v\u00e1ri\u00f0 218 f.Kr. herdeildir s\u00ednar \u00far Spania, upp um Alpurnar, og kom til Italia \u00ed desember. \u00c1\u00f0renn Hannibal f\u00f3r upp um Alpurnar, hev\u00f0i hann 52.000 hermenn undir s\u00e6r. Fer\u00f0in var ikki l\u00f8tt og t\u00e1 hann var komin til Italia, hev\u00f0i hann bara 24 000 hermenn og nakrar heilt f\u00e1ar f\u00edlar eftir.\n\nKomin til Italia, fekk hann fleiri uppreistrarsinna\u00f0ar italiumenn vi\u00f0 \u00ed s\u00edn part. \u00cdm\u00f3ti r\u00f3mverjum vann hann tr\u00edggjar st\u00f3rar sigrar, og at enda var eingin herur \u00edmillum hann og Rom. Hann helt t\u00f3 ikki, at ta\u00f0 var r\u00e1\u00f0iligt at gera eina roynd at hertaka b\u00fdin.\n\nIlla kroystir sendu r\u00f3mverjar herdeildir til Afrika, og Hannibal var\u00f0 noyddur at fara heim aftur. Komin heim tapti hann s\u00edn fyrsta bardaga og var noyddur at yvirgeva seg.\n\nHar\u00f0ar treytir v\u00f3ru givnar Karthago. Hon misti \u00f8ll \u00f8kir \u00ed Spania og skuldi harumframt gjalda eitt st\u00f3rt kr\u00edgsendurgjald.\n\nEftir kr\u00edggi\u00f0 \n\nEftir kr\u00edggi\u00f0 gj\u00f8rdist Hannibal politikari og Karthago f\u00f3r aftur at bl\u00f3ma. Sjey \u00e1r eftir kriggi\u00f0 kravdu r\u00f3mverjar at Hannibal yvurgav seg, og hetta gj\u00f8rdi, at hann f\u00f3r \u00ed \u00fatlegd, og var ta\u00f0 restina av s\u00ednum l\u00edvi\u00f0. Eftir at hann var farin \u00far heimb\u00fdnum stu\u00f0la\u00f0i hann, millum \u00f8\u00f0rum, Efesus og Bithynia \u00ed teirra str\u00ed\u00f0i vi\u00f0 R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0.\n\nDey\u00f0i \n\nUm \u00e1r 183/181 f.Kr. fingu r\u00f3mverjar fr\u00e6nir av at Hannibal fjaldi seg \u00ed Libyssa. T\u00e1 teir v\u00f3ru um at f\u00e1a hendur \u00e1 honum, eitra\u00f0i hann seg sj\u00e1lvan fyri ikki at fella \u00ed r\u00f3mverskar hendur. \u00c1\u00f0renn hann doy\u00f0i, skriva\u00f0i hann \u00e1 eitt pap\u00edr: \"Lat okkum l\u00e6tta ta byr\u00f0una, r\u00f3mverjar so longi hava bori\u00f0, s\u00ed\u00f0ani teir ikki hava tol at b\u00ed\u00f0a til ein gamal ma\u00f0ur doyr\".\n\nHann var millum 64 og 66 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann doy\u00f0i.\n\nS\u00f8ga\nHermenn\nAndl\u00e1t \u00ed 2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "13695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karthago", "title": "Karthago", "text": "Karthago er ein fornfr\u00f8\u00f0iligur b\u00fdur \u00ed nor\u00f0ur Afrika (\u00ed dag Tunesia). B\u00fdurin ver\u00f0ur mettur at ver\u00f0a grundlagdur umlei\u00f0 1215 \u00e1r f.kr. av f\u00f8nikarum. B\u00fdurin gj\u00f8rdist eitt st\u00f3rveldi\u00f0 \u00ed t\u00ed fornfr\u00f8\u00f0iliga heiminum, og kom \u00ed str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 \u00ed \u00e1r 264 f.kr. Eftir tr\u00fd kr\u00edggj vi\u00f0 r\u00f3mverjar (Tey punisku kr\u00edggini) var\u00f0 b\u00fdurin lagdur \u00ed oy\u00f0i \u00e1r 146 f.kr.\n\nS\u00f8guligir Kartanarir\nHannibal\nHamilcar Barca\n\n \nAfrika\nS\u00f8ga"}
{"id": "13696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grannlj%C3%B3mari", "title": "Grannlj\u00f3mari", "text": "Grannlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus collybita)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eyggulr%C3%ADputur%20lj%C3%B3mari", "title": "Eyggulr\u00edputur lj\u00f3mari", "text": "Eyggulr\u00edputur lj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus bonelli)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8nlj%C3%B3mari", "title": "Gr\u00f8nlj\u00f3mari", "text": "Gr\u00f8nlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus sibilatrix)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morlj%C3%B3mari", "title": "Morlj\u00f3mari", "text": "Morlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus fuscatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birkilj%C3%B3mari", "title": "Birkilj\u00f3mari", "text": "Birkilj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus schwarzi)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongslj%C3%B3mari", "title": "Kongslj\u00f3mari", "text": "Kongslj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus proregulus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nilkslj%C3%B3mari", "title": "Nilkslj\u00f3mari", "text": "Nilkslj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus inornatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0lj%C3%B3mari", "title": "Nor\u00f0lj\u00f3mari", "text": "Nor\u00f0lj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus borealis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3glj%C3%B3mari", "title": "Sk\u00f3glj\u00f3mari", "text": "Sk\u00f3glj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phylloscopus trochiloides)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munkur", "title": "Munkur", "text": "Munkur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia atricapilla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gar%C3%B0lj%C3%B3mari", "title": "Gar\u00f0lj\u00f3mari", "text": "Gar\u00f0lj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia borin)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3mverjar%C3%ADki%C3%B0", "title": "R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0", "text": "R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 var eitt st\u00f3rveldi, i\u00f0 rakk allan vegin runt um Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 og heilt nor\u00f0ur til Bretlands. R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 var\u00f0 grundlagt, t\u00e1 i\u00f0 Augustus keisari kom til valdi\u00f0 \u00ed \u00e1r 31 f.Kr.\n\nRiki\u00f0 gekk til grundar, t\u00e1 i\u00f0 seinasti keisarin, Romulus Augustus (461\u2013511), \u00ed \u00e1rinum 476 var\u00f0 tvungin av vesturr\u00f3mverska heryvirmanninum Odovakar (433\u2013493) til at siga keisaratr\u00f3nuna fr\u00e1 s\u00e6r. \n\nHetta ver\u00f0ur \u00ed dag ofta rokna\u00f0 sum byrjanin upp\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldina.\n\nS\u00ed eisini \nVesturr\u00f3mverska r\u00edki\u00f0\nEysturr\u00f3mverska r\u00edki\u00f0\n\nNotur\n\nKeldur \n\n \n \nS\u00f8ga\n\ncs:Starov\u011bk\u00fd \u0158\u00edm#C\u00edsa\u0159stv\u00ed"}
{"id": "13719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyrnilj%C3%B3mari", "title": "Tyrnilj\u00f3mari", "text": "Tyrnilj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia communis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gebze", "title": "Gebze", "text": "Gebze (fyrr Libyssa) er ein b\u00fdur \u00ed Turkalandi. Ta\u00f0 var \u00ed hesum b\u00fdnum at Hannibal t\u00f3k s\u00edtt egna l\u00edv \u00ed \u00e1r 183 f.kr. \n\nB\u00fdir \u00ed Turkalandi"}
{"id": "13722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Efesus", "title": "Efesus", "text": "Efesus (grikskt: \u1f1c\u03c6\u03b5\u03c3\u03bf\u03c2, turkiskt: Efes) var ein griskur b\u00fdur \u00ed L\u00edtla Asia, sum n\u00fa er Turkaland. Hann l\u00e1 \u00e1 strondini vi\u00f0 Egearahavi\u00f0. B\u00fdurin var b\u00fasettur vi\u00f0 grikkum \u00ed 10. \u00f8ld f.Kr. og var kendur fyri Artemistempli\u00f0, sum var eitt av 7 undrunum \u00ed heiminum. Leivdirnar \u00ed b\u00fdnum eru n\u00fa atkomuligar fr\u00e1 havnini Kusadasi. Efesus liggur eystanfyri grisku oynna Samos.\n\nTurkaland"}
{"id": "13723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0%C3%B8ldin", "title": "Mi\u00f0\u00f8ldin", "text": "Mi\u00f0\u00f8ldin er eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed evropeiskari s\u00f8gu. Flestu s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar eru samdir um at mi\u00f0\u00f8ldin byrjar \u00ed \u00e1r 476 og endar \u00ed \u00e1r 1453. \u00cd mi\u00f0\u00f8ld v\u00f3ru st\u00f3rar f\u00f3lkaflytingar, kristind\u00f3murin var\u00f0 borin um alt Evropa, og kirkjan fekk ovurst\u00f3rt vald. \n\nLeingi var\u00f0 hildi\u00f0, at mi\u00f0\u00f8ld var myrkt og \u00f3hugnaligt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 - n\u00f3gv og har\u00f0lig kr\u00edggj, krossfer\u00f0ir og svartidey\u00f0i, t\u00ed i\u00f0 um tri\u00f0ingurin av f\u00f3lkinum doy\u00f0i. T\u00e1 f\u00f3r n\u00f3gv vitan fyri skeyti, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at vit \u00ed F\u00f8royum t\u00ed vita so l\u00edti\u00f0 um t\u00ed\u00f0ina fyri 14. \u00f8ld. Men \u00ed mi\u00f0\u00f8ld bl\u00f3ma\u00f0u eisini list og mentan. T\u00e1 v\u00f3ru n\u00f3gvu og st\u00f3rfingnu kirkjurnar bygdar. Frambur\u00f0ur var eisini \u00ed handli, sj\u00f3vinnu og handverki. Tey l\u00e6rdu at prenta b\u00f8kur, og m.a. v\u00f3r\u00f0u kumpassin og mekaniska uri\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak. B\u00f3kmentir v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0ar, og n\u00f3gv kv\u00e6\u00f0i eru yrkt \u00ed hesari t\u00ed\u00f0. Mi\u00f0\u00f8ld enda\u00f0i \u00ed 15. \u00f8ld, t\u00e1 i\u00f0 endurbur\u00f0art\u00ed\u00f0in f\u00f3r um alt Evropa. \n\nMi\u00f0\u00f8ld tekur vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 R\u00f3mverjar\u00edki f\u00f3r til grundar um \u00e1r 400, og varir til tr\u00fab\u00f3tina um \u00e1r 1500.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Hans Jacob Debes:  F\u00f8roya s\u00f8ga, N\u00e1m 1995\n Um mi\u00f0\u00f8ldina  s. 89\n Um svartadey\u00f0a: s.115 \n S\u00f8guliga gongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ld til n\u00fat\u00ed\u00f0, hagstova.fo\n\nKeldur \n\n \nS\u00f8ga"}
{"id": "13725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bermenn%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Bermenn (fl\u00f8ga)", "text": "Bermenn (2003) er fyrsta \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 t\u00f3nleika b\u00f3lkinum P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll.\n\nL\u00f8g  \n \n Ber og r\u00f8tur\n H\u00f8snama\u00f0urin og Hvalrossi\u00f0\n Forelska\u00f0ur Sj\u00f3nleikari\n Eg\n F\u00fdra sk\u00f3tar\n Drykkju/k\u00e6rleiksv\u00edsa\n Ludvig Van\n Gla\u00f0ur \u00ed dag\n Blottarir\n L\u00e6r at siga noy\n Goa-land\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "13726", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thales", "title": "Thales", "text": "Thales (umlei\u00f0 624 BC \u2013 umlei\u00f0 546 BC) var ein griksur heimspekingur fr\u00e1 Miletus. Aristoteles rokna\u00f0i hann fyri at ver\u00f0a tann fyrsta av teimun griksu heimspekingunum.\n\nThales royndi at f\u00e1a grei\u00f0i \u00e1 n\u00e1t\u00farligum fyribrigdum uttan at leita til ta\u00f0 yvurn\u00e1t\u00farliga. Eisini var\u00f0 hann tann fyrsti at f\u00f8ra fram eina hypotesu og er t\u00ed \u00ed dag kendur sum \"fa\u00f0irin at v\u00edsindini\".\n\nVatn sum grundarlag\nMest kenda meiningin hj\u00e1 Thales er hansara kosmologiska thesa i\u00f0 byggur \u00e1 at vatn er upprunin til alt. Alt er vatn og vatn er alt, bara \u00ed ymiskum formi.\n\nHeimspekingar"}
{"id": "13727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Xenofanes", "title": "Xenofanes", "text": "Xenofanes (umlei\u00f0 570 f.Kr. \u2013 umlei\u00f0 475 f.Kr.) var ein griksur heimspekingur og yrkjari fr\u00e1 Kolofon \u00ed j\u00f3niska L\u00edtlu Asiu (har i\u00f0 vesturstrond Turkalands er \u00ed dag). Samb\u00e6rt Aristoteles var hann tann fyrsti, sum l\u00e6rdi, at alt er ein st\u00f3r eind.\n\nKeldur \n\nHeimspekingar\n6. \u00f8ld f.Kr.\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "13728", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Notulj%C3%B3mari", "title": "Notulj\u00f3mari", "text": "Notulj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia curruca)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heyklj%C3%B3mari", "title": "Heyklj\u00f3mari", "text": "Heyklj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia nisoria)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teymlj%C3%B3mari", "title": "Teymlj\u00f3mari", "text": "Teymlj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia rueppelli)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8vu%C3%B0svartur%20lj%C3%B3mari", "title": "H\u00f8vu\u00f0svartur lj\u00f3mari", "text": "H\u00f8vu\u00f0svartur lj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia melanocephala)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kinnhv%C3%ADtur%20lj%C3%B3mari", "title": "Kinnhv\u00edtur lj\u00f3mari", "text": "Kinnhv\u00edtur lj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia cantillans)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brillulj%C3%B3mari", "title": "Brillulj\u00f3mari", "text": "Brillulj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sylvia conspicillata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0knokkutur%20t%C3%ADtlingskongur", "title": "Rey\u00f0knokkutur t\u00edtlingskongur", "text": "Rey\u00f0knokkutur t\u00edtlingskongur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Regulus ignicapilla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13742", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADtlingskongur", "title": "T\u00edtlingskongur", "text": "T\u00edtlingskongur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Regulus regulus) er minsti fuglur \u00ed nor\u00f0ara helmingi av jar\u00f0kn\u00f8ttinum. Hann er gr\u00e1gr\u00f8nur oman\u00e1, bleikgr\u00e1ligur \u00ed ne\u00f0ra, tv\u00f8rtur um hv\u00f8nn veingin ganga tv\u00e6r hv\u00edtar rendur; \u00e1 skallanum hevur hann ein fagran gulan topp vi\u00f0 sv\u00f8rtum ringi uttanum \u2014 ta\u00f0 er av hesari \"gullkr\u00fanu\", hann hevur fingi\u00f0 navni\u00f0. Hann eigur \u00ed sk\u00f3gum v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed Evropa. Rei\u00f0ri\u00f0 l\u00edkist naka\u00f0 mort\u00edtlingsrei\u00f0ri; eina brei\u00f0a fj\u00f8\u00f0ur heingir hann ni\u00f0ur fyri dyrnar, so t\u00e6r skulu ikki s\u00edggjast. \u00cd F\u00f8royum s\u00e6st hann av og \u00e1, mest um heysti\u00f0. Helst  leitar  hann  \u00ed  urtagar\u00f0ar, og b\u00f8rn ver\u00f0a so fegin av at s\u00edggja henda evursl\u00edtla fugl, sum er so l\u00edvligur og vakur og spakur. \n\nEitt heysti\u00f0 var ein flokkur \u00ed G\u00e1sadali. Um mikkjalsmessu kom kavi, og teir v\u00f3ru t\u00e1 so stirdir, at teir l\u00f3tu seg taka. B\u00f8rnini b\u00f3ru teir inn \u00ed stovuna og sleptu teimum \u00e1 urtapottarnar. T\u00e1 ressa\u00f0ust teir skj\u00f3tt. \u00cd 3 dagar hoppa\u00f0u teir har millum r\u00f3surnar og pikka\u00f0u bla\u00f0l\u00fds. So l\u00e6ttir v\u00f3ru teir, at ikki bogna\u00f0u bl\u00f8\u00f0ini undan teimum. T\u00e1 var kavin burtur, og so sleptu b\u00f8rnini teimum \u00fat aftur. Og ta\u00f0 gj\u00f8rdu tey r\u00e6tt, t\u00ed inni liva teir stutt.\n\nSlag \n Regulus ignicapilla (Rey\u00f0knokkutur t\u00edtlingskongur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1n%C3%A1pur", "title": "Gr\u00e1n\u00e1pur", "text": "Gr\u00e1n\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Muscicapa striata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flekkun%C3%A1pur", "title": "Flekkun\u00e1pur", "text": "Flekkun\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ficedula hypoleuca)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1lshv%C3%ADtur%20n%C3%A1pur", "title": "H\u00e1lshv\u00edtur n\u00e1pur", "text": "H\u00e1lshv\u00edtur n\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ficedula albicollis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%A1n%C3%A1pur", "title": "Sm\u00e1n\u00e1pur", "text": "Sm\u00e1n\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ficedula parva)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1pur", "title": "N\u00e1pur", "text": "N\u00e1pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Muscicapidae)\n\nSlag   \nMuscicapa striata (Gr\u00e1n\u00e1pur) \nFicedula albicollis (H\u00e1lshv\u00edtur n\u00e1pur)\nFicedula hypoleuca (Flekkun\u00e1pur)\nFicedula parva (Sm\u00e1n\u00e1pur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Velt%C3%ADta", "title": "Velt\u00edta", "text": "Velt\u00edta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Aegithalos caudatus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gt%C3%ADta", "title": "Sk\u00f3gt\u00edta", "text": "Sk\u00f3gt\u00edta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Poecile montanus, Parus montanus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Huldut%C3%ADta", "title": "Huldut\u00edta", "text": "Huldut\u00edta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Periparus ater, Parus ater)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rt%C3%ADta", "title": "St\u00f3rt\u00edta", "text": "St\u00f3rt\u00edta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Parus major)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1t%C3%ADta", "title": "Bl\u00e1t\u00edta", "text": "Bl\u00e1t\u00edta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Cyanistes caeruleus, Parus caeruleus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADta", "title": "T\u00edta", "text": "T\u00edta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Paridae)\n\nSlag   \nParidae\nCyanistes caeruleus (Bl\u00e1t\u00edta)\nParus major (St\u00f3rt\u00edta)\nPeriparus ater (Huldut\u00edta)\nPoecile montanus (Sk\u00f3gt\u00edta)\nAegithalidae\nAegithalos caudatus (Velt\u00edta)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%A6t%C3%B8lpur", "title": "Tr\u00e6t\u00f8lpur", "text": "Tr\u00e6t\u00f8lpur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Certhia familiaris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kornspurvur", "title": "Kornspurvur", "text": "Kornspurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Miliaria calandra)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spurvur", "title": "Spurvur", "text": "Spurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Passeridae & Emberizidae)\n\nSlag\n\nPasseridae \nPasser domesticus (Gr\u00e1spurvur)\nPasser montanus (Sk\u00f3gspurvur)\n\nEmberizidae \nEmberiza aureola (Bringugulur spurvur)\nEmberiza caesia (Roy\u00f0uspurvur) \nEmberiza citrinella (Gulspurvur)\nEmberiza hortulana (\u00d8sgulur ri\u00f0ispurvur)\nEmberiza melanocephala (Knokksvartur spurvur) \nEmberiza pusilla (Dv\u00f8rgspurvur)\nEmberiza rustica (Eyghv\u00edtr\u00edputur spurvur)\nMiliaria calandra (Kornspurvur) \nZonotrichia albicollis (\u00d8shv\u00edtur spurvur)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulspurvur", "title": "Gulspurvur", "text": "Gulspurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza citrinella)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98sgulur%20ri%C3%B0ispurvur", "title": "\u00d8sgulur ri\u00f0ispurvur", "text": "\u00d8sgulur ri\u00f0ispurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza hortulana)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roy%C3%B0uspurvur", "title": "Roy\u00f0uspurvur", "text": "Roy\u00f0uspurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza caesia)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dv%C3%B8rgspurvur", "title": "Dv\u00f8rgspurvur", "text": "Dv\u00f8rgspurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza pusilla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eyghv%C3%ADtr%C3%ADputur%20spurvur", "title": "Eyghv\u00edtr\u00edputur spurvur", "text": "Eyghv\u00edtr\u00edputur spurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza rustica)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bringugulur%20spurvur", "title": "Bringugulur spurvur", "text": "Bringugulur spurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza aureola)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knokksvartur%20spurvur", "title": "Knokksvartur spurvur", "text": "Knokksvartur spurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza melanocephala)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sevspurvur", "title": "Sevspurvur", "text": "Sevspurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Emberiza schoeniclus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjallasnj%C3%B3fuglur", "title": "Fjallasnj\u00f3fuglur", "text": "Fjallasnj\u00f3fuglur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Calcarius lapponicus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Snj%C3%B3fuglur", "title": "Snj\u00f3fuglur", "text": "Snj\u00f3fuglur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Plectrophenax nivalis) er sum gr\u00e1t\u00edtlingur til st\u00f8ddar. Liturin skiftir eftir aldri og \u00e1rsins t\u00ed\u00f0. Steggin er um heysti\u00f0 br\u00fanur um h\u00e1ls og h\u00f8vur, br\u00fan- og svartflekkutur \u00e1 k\u00e1puni, men ta\u00f0 br\u00fana l\u00fdsnar, alt sum fr\u00e1 l\u00ed\u00f0ur, og t\u00e1 i\u00f0 summari\u00f0 er komi\u00f0, er han einans svartur og hv\u00edtur. Veingirnir eru svartir og hv\u00edtir alla \u00e1rsins t\u00ed\u00f0. Um heysti\u00f0 l\u00edkist b\u00f8gan n\u00f3gv steggjanum, men er meira gr\u00e1rey\u00f0 oman\u00e1; hon bleikist l\u00edti\u00f0, so \u00e1 sumri eru tey g\u00f3\u00f0 at kenna at. Og hon er alt\u00ed\u00f0 n\u00f3gv minni hv\u00edt \u00e1 veingjunum. Nevi\u00f0 er gult \u00e1 vetri, svart \u00e1 sumri. Ta\u00f0 er har\u00f0balin fuglur og tekur s\u00e6r heim langt nor\u00f0uri \u00ed kuldalondum, sum \u00e1 Svalbar\u00f0i, Gr\u00f8nlandi og Novaja Semliu \u00ed Russlandi. Eisini eigur hann n\u00f3gvur \u00ed Noregi og \u00cdslandi, men h\u00f8gt uppi \u00ed kuldanum. \u00c1 vetri leita summir til l\u00fdggjari lond, eitt n\u00fa F\u00f8royar. Her halda teir s\u00e6r um h\u00e6gstu fj\u00f8llini, men \u00ed kavaroki koma teir \u00ed flokkum oman \u00ed b\u00f8in. Og f\u00f8\u00f0i finna teir, t\u00ed feitir eru teir.\n\nM\u00f3ti sumri fara teir nor\u00f0ur aftur. N\u00f8kur f\u00e1 hj\u00fan ver\u00f0a t\u00f3 eftir \u00e1 h\u00e6gstu fj\u00f8llunum og eiga \u00ed gr\u00f3treynunum har uppi. Rei\u00f0ri\u00f0 l\u00edkist steinst\u00f3lpurei\u00f0ri. Oftast eru 5 egg. Steggin syngur hugaliga fyri b\u00f8gu s\u00edni, me\u00f0an hon vermir. Floygdir ungar eru br\u00fangr\u00e1ir oman\u00e1, gulgr\u00e1ir \u00ed ne\u00f0ra. \u00cd \u00cdslandi eru n\u00f3gvir snj\u00f3fuglar um veturin. T\u00e1 er sj\u00e1ldan ella aldri t\u00e1tt, og so gongst teimum stravi\u00f0 at f\u00f8\u00f0a seg. Men so hj\u00e1lpir f\u00f3lki\u00f0 teimum. Mangasta\u00f0ni hava sk\u00falab\u00f8rnini tiki\u00f0 s\u00e6r fyri at geva teimum matmolar og anna\u00f0, og t\u00e1 ver\u00f0a teir fr\u00e1l\u00edka spakir. Solei\u00f0is \u00e1ttu f\u00f8roysk b\u00f8rn eisini at l\u00edvga\u00f0 okkara sm\u00e1fuglar \u2014 eitt n\u00fa gr\u00e1t\u00edtlingar, kv\u00f8rkveggjur, starar, \u2014 ta\u00f0 ver\u00f0ur b\u00f8rnunum til gle\u00f0i so v\u00e6l sum fuglunum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98shv%C3%ADtur%20spurvur", "title": "\u00d8shv\u00edtur spurvur", "text": "\u00d8shv\u00edtur spurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Zonotrichia albicollis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartskallalj%C3%B3mari", "title": "Svartskallalj\u00f3mari", "text": "Svartskallalj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Dendroica striata)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0oygdur%20lj%C3%B3mari", "title": "Rey\u00f0oygdur lj\u00f3mari", "text": "Rey\u00f0oygdur lj\u00f3mari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Vireo olivaceus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulnakki", "title": "Gulnakki", "text": "Gulnakki (fr\u00f8\u00f0iheiti - Dolichonyx oryzivorus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aurelius%20Augustin", "title": "Aurelius Augustin", "text": "Augustin av Hippo (354-430) eisini kendur sum Sankta Augustin, var heimspekingur, l\u00e6rari \u00ed retorikki, kat\u00f3lskur bispur og tann t\u00fddningarmesti av \u00f8llum teimum lat\u00ednsku kirkjufedrunm. Hann hev\u00f0i st\u00f3ran \u00e1huga fyri hugtakinum t\u00ed\u00f0.\n\n\u00ed 2004 t\u00fdddi Eilif Samuelsen J\u00e1ttanir Augustinussar (Augustini Confessiones \u00e1 lat\u00ednskum) til f\u00f8royskt og gav t\u00fd\u00f0ingina \u00fat \u00e1 egnum forlag.\n\nF\u00f8royskar \u00fatg\u00e1vur \n J\u00e1ttanir Augustinusar, hemlid.fo (Eilif Samuelsen t\u00fdddi)\n\nKeldur \n\nHeimspekingar\nHalgimenni"}
{"id": "13804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dg%C3%B0a", "title": "\u00cdg\u00f0a", "text": "\u00cdg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fringillidae)\n\nSlag     \nFringilla coelebs (B\u00f3k\u00edg\u00f0a)\nFringilla montifringilla (Fjall\u00edg\u00f0a) \nSerinus serinus (Gul\u00edg\u00f0a)\nBucanetes githagineus (Oy\u00f0u\u00edg\u00f0a)\nCarduelis cannabina (L\u00edn\u00edg\u00f0a) \nCarduelis carduelis (Fagur\u00edg\u00f0a)\nCarduelis chloris (Gr\u00f8n\u00edg\u00f0a)\nCarduelis flavirostris (\u00cdriskur) \nCarduelis spinus (Barr\u00edg\u00f0a)\nCarpodacus erythrinus (Ro\u00f0a\u00edg\u00f0a)\nPyrrhula pyrrhula (Pr\u00fd\u00f0is\u00edg\u00f0a)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3k%C3%ADg%C3%B0a", "title": "B\u00f3k\u00edg\u00f0a", "text": "B\u00f3k\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fringilla coelebs)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjall%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Fjall\u00edg\u00f0a", "text": "Fjall\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fringilla montifringilla)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gul%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Gul\u00edg\u00f0a", "text": "Gul\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Serinus serinus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8n%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Gr\u00f8n\u00edg\u00f0a", "text": "Gr\u00f8n\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chloris chloris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barr%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Barr\u00edg\u00f0a", "text": "Barr\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Carduelis spinus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fagur%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Fagur\u00edg\u00f0a", "text": "Fagur\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Carduelis carduelis)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Driskur", "title": "\u00cdriskur", "text": "\u00cdriskur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Carduelis flavirostris)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADn%C3%ADg%C3%B0a", "title": "L\u00edn\u00edg\u00f0a", "text": "L\u00edn\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Carduelis cannabina)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B0u%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Oy\u00f0u\u00edg\u00f0a", "text": "Oy\u00f0u\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Rhodopechys githaginea, Bucanetes githagineus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ro%C3%B0a%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Ro\u00f0a\u00edg\u00f0a", "text": "Ro\u00f0a\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Carpodacus erythrinus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rt%20krossnev", "title": "St\u00f3rt krossnev", "text": "St\u00f3rt krossnev (fr\u00f8\u00f0iheiti - Loxia pytyopsittacus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krossnev", "title": "Krossnev", "text": "Krossnev (fr\u00f8\u00f0iheiti - Loxia curvirostra) livir mest \u00ed grannask\u00f3gum, og um veturin f\u00f8\u00f0ir hann seg mest av grannafr\u00e6, um summari\u00f0 etur hann eisini ormar. Ta\u00f0 er spakur fuglur, men hagfastur er hann ikki, og \u00e1 sumri ger hann st\u00f3r rensl \u00fat \u00ed onnur lond \u2014 eisini higar til okkara. Til st\u00f8ddar er han naka\u00f0 sum gr\u00e1t\u00edtlingur, men tj\u00fakkari. Nevi\u00f0 er stutt og f\u00f3rtligt; b\u00e6\u00f0i yvirnevi\u00f0 og undirnevi\u00f0 hava st\u00f3ran kr\u00f3k, sum skarast um hv\u00f8nn annan \u2014 harav hava teir navni\u00f0. Veingir og vel eru morlitt, men annars er liturin sera \u00f3javnur. B\u00f8gan er gr\u00f8n oman\u00e1, gulgr\u00e1 \u00ed ne\u00f0ra. Ungarnir eru gr\u00e1spr\u00f8klutir vi\u00f0 gulligum baki. Steggjarnir eru fyrst gulir, men teir rodna, alt sum teir eldast, og ver\u00f0a til endan fagurt rey\u00f0ir. Ta\u00f0, i\u00f0 higar kemur, er mest ungfuglur, alrey\u00f0ur steggi er sera sjaldsamur at s\u00edggja. Summi \u00e1rini koma teir \u00ed flokkum. \u00c1 sumri 1927 var meingi av teimum um allar F\u00f8royar. Her eru eingir grannakonglar at h\u00f8gga \u00ed, so \u00f3tu teir h\u00f8miliufr\u00e6 \u00ed sta\u00f0in. T\u00e1 i\u00f0 lei\u00f0 \u00fat \u00ed august, r\u00fdmdu teir.\n\nSlag     \nLoxia pytyopsittacus (St\u00f3rt krossnev)\nLoxia leucoptera (Vongblikut krossnev)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKelda \n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vongblikut%20krossnev", "title": "Vongblikut krossnev", "text": "Vongblikut krossnev (fr\u00f8\u00f0iheiti - Loxia leucoptera)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%BD%C3%B0is%C3%ADg%C3%B0a", "title": "Pr\u00fd\u00f0is\u00edg\u00f0a", "text": "Pr\u00fd\u00f0is\u00edg\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pyrrhula pyrrhula)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjarnb%C3%ADtur", "title": "Kjarnb\u00edtur", "text": "Kjarnb\u00edtur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Coccothraustes coccothraustes)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0kollur", "title": "Rey\u00f0kollur", "text": "Rey\u00f0kollur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Carduelis flammea) er heldur minni enn steinst\u00f3lpa. \u00c1 sumri er hann gr\u00e1spr\u00f8klutur \u00e1 k\u00e1puni, hv\u00edtur vi\u00f0 gr\u00e1um strikum \u00ed ne\u00f0ra; veingirnir eru dimmir vi\u00f0 hv\u00edtari rond; skallin er glitrandi rey\u00f0ur; steggin er eisini rey\u00f0ur \u00e1 bringuni og drunninum. Um veturin er b\u00f8gan br\u00fanlig, har sum hon var hv\u00edt, og oman \u00e1 skallanum. Hann eigur \u00ed Nor\u00f0anlondum, eitt n\u00fa \u00cdslandi og Noregi. Um veturin flytur hann seg su\u00f0ur, men summir ver\u00f0a eftir, og \u00ed kava leita teir at h\u00fasum eftir f\u00f8\u00f0i. Hann er sera spakur fuglur. \u00cd F\u00f8royum s\u00edggjast teir stundum, mest v\u00e1r og heyst; hent seg hevur, at teir hava klakt og fingi\u00f0 ungar.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0skalli", "title": "Rey\u00f0skalli", "text": "Rey\u00f0skalli (fr\u00f8\u00f0iheiti - Carduelis hornemanni)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1spurvur", "title": "Gr\u00e1spurvur", "text": "Gr\u00e1spurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Passer domesticus) l\u00edkist n\u00f3gv sk\u00f3gspurvi, men kennist fr\u00e1 honum av t\u00ed, at hann er gr\u00e1ur oman \u00e1 h\u00f8vdinum og hevur ongan svartan blett \u00e1 vanganum. Veli\u00f0 er mest svart vi\u00f0 kl\u00f8num gr\u00e1um strikum. B\u00f8gan er svartflekkut \u00e1 bakinum, annars mest gr\u00e1. Hann livir v\u00ed\u00f0a um ver\u00f0 og heldur seg helst t\u00e6tt upp at h\u00fasum. \u00cd F\u00f8royum er hann n\u00fdkomin. \u00cd 1935 s\u00f3ust teir fyrstu su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi, um 1940 \u00e1 Tv\u00f8royri og um 1944 \u00ed Havn. Og \u00ed \u00f8llum hesum st\u00f8\u00f0um hava teir n\u00f8rst \u00f3f\u00f8ra skj\u00f3tt; hann klekir minst tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0, kanska tr\u00edggjar. Ta\u00f0 sigst, at teir eta ber og gular\u00f3tafr\u00e6 \u00ed urtag\u00f8r\u00f0unum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes\n\nsimple:Sparrow#The House Sparrow"}
{"id": "13844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gspurvur", "title": "Sk\u00f3gspurvur", "text": "Sk\u00f3gspurvur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Passer montanus) er til st\u00f8ddar naka\u00f0 sum gr\u00e1t\u00edtlingur. Oman\u00e1 er hann flekkutur av br\u00fanum og sv\u00f8rtum, uppi \u00e1 h\u00f8vdinum rey\u00f0br\u00fanur, vangarnir eru hv\u00edtir vi\u00f0 sv\u00f8rtum bletti \u00ed; tv\u00f8rtur um veingin ganga tv\u00e6r hv\u00edtar rendur. Veli\u00f0 er gr\u00e1tt. \u00cd 1866 komu tveir til Sk\u00favoyar. Teir klaktu tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0, og vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini n\u00f8rdust teir so, at fleiri st\u00f3rir flokkar v\u00f3ru alt\u00ed\u00f0 at s\u00edggja \u00ed b\u00f8num; a\u00f0rar oyggjar komu teir ikki \u00ed. Teir \u00f3tu korni\u00f0 av veltunum, og Sk\u00favoyingar vistu s\u00e6r eingi r\u00e1\u00f0 til at sleppa av vi\u00f0 teir. Men so hvurvu teir l\u00edka br\u00e1dliga, sum teir v\u00f3ru komnir. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hava teir l\u00edti\u00f0 s\u00e6st \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandstari", "title": "Brandstari", "text": "Brandstari (fr\u00f8\u00f0iheiti - Sturnus roseus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gyllingur", "title": "Gyllingur", "text": "Gyllingur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oriolus oriolus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gnelliskj%C3%B3ra", "title": "Gnelliskj\u00f3ra", "text": "Gnelliskj\u00f3ra (fr\u00f8\u00f0iheiti - Garrulus glandarius)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skj%C3%B3ra", "title": "Skj\u00f3ra", "text": "Skj\u00f3ra (fr\u00f8\u00f0iheiti - Pica pica ) eigur \u00ed Evropa og \u00c1sia. Men hon er ikki \u00ed nor\u00f0astu grendunum, til d\u00f8mis \u00ed \u00cdslandi. \n\nSkj\u00f3ra er sera tj\u00f3vsk. Hon tekur ofta myntir, pr\u00fd\u00f0islutir og anna\u00f0, i\u00f0 glitrar og skyggir, og goymir ella grevur ta\u00f0 ni\u00f0ur.\n\nMyndasavn\n\nSlag \n\n Garrulus glandarius (Gnelliskj\u00f3ra).\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%A1kuk%C3%A1rn", "title": "Kr\u00e1kuk\u00e1rn", "text": "Kr\u00e1kuk\u00e1rn (fr\u00f8\u00f0iheiti - Nucifraga caryocatactes)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3kur", "title": "R\u00f3kur", "text": "R\u00f3kur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Corvus monedula) l\u00edkist kr\u00e1ku \u00ed vakstrarlag, men er n\u00f3gv minni, ikki st\u00f8rri enn ein l\u00edtil d\u00fagva, og kl\u00e6nri upp \u00e1 seg. Vanligi r\u00f3kurin er vakurt gr\u00e1ur um h\u00e1lsin og vangarnar, annars er hann svartur oman\u00e1 og dimmgr\u00e1ur \u00ed ne\u00f0ra; eyguni eru hv\u00edt. Eitt anna\u00f0 slag er alt svart vi\u00f0 dimmum eygum; ta\u00f0 er nevnt r\u00f3kurin svarti. Vanligi r\u00f3kurin eigur \u00ed Nor\u00f0anlondunum, r\u00f3kurin svarti \u00ed Onglandi og Skotlandi. \n\nR\u00f3kur er vitugur fuglur; alt\u00ed\u00f0 v\u00e6l h\u00fdrdur f\u00e6r hann l\u00edv \u00ed, har hann kemur. Hann livir helst \u00ed st\u00f3rum flokkum, ofta saman vi\u00f0 hjaltakr\u00e1kum ella starum. Ongum fugli ger hann \u00f3n\u00e1\u00f0ir, tekur hv\u00f8rki egg ella ungar. Hann heldur seg n\u00f3gv at bygdum, og eigur ofta uppi \u00e1 klokkutornum ella h\u00fastekjum og skorsteinum; flestu eiga t\u00f3 \u00ed sk\u00f3gum. \u00c1\u00f0ur kom hann ikki so sj\u00e1ldan til F\u00f8royar \u2014 t\u00f3 ikki so n\u00f3gvur sum hjaltakr\u00e1kan. Eisini hann er n\u00f3gv f\u00e6kka\u00f0ur, men enn hendir ta\u00f0 at s\u00edggja b\u00e6\u00f0i hin vanliga r\u00f3kin og r\u00f3kin svarta.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Felliskr%C3%A1ka", "title": "Felliskr\u00e1ka", "text": "Felliskr\u00e1ka (fr\u00f8\u00f0iheiti - Corvus frugilegus)\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%A1ka", "title": "Kr\u00e1ka", "text": "Kr\u00e1kufuglar (fr\u00f8\u00f0iheiti Corvus corone) eru sera ey\u00f0kendir b\u00e6\u00f0i \u00ed atfer\u00f0, st\u00f8dd og \u00e1 h\u00e1sa, hv\u00f8lla l\u00e1tinum. 116 kr\u00e1kufuglasl\u00f8g eru til. \u00cd landb\u00fana\u00f0inum gera teir ska\u00f0a, t\u00ed teir eta t.d. korn og fr\u00e6. Kr\u00e1kufuglar eta alt m\u00f8guligt. Umframt korn eta teir skord\u00fdr, fruktir, sm\u00e1 s\u00fagd\u00fdr og r\u00e6, eisini pisur og fuglaegg.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nN\u00f3gv kr\u00e1ka eigur b\u00e6\u00f0i \u00ed Evropa, \u00c1sia og Nor\u00f0uramerika. Men h\u00f3ast n\u00f3gv skj\u00f3rusl\u00f8g halda til \u00ed teimum t\u00f8ttu sk\u00f3gunum \u00ed b\u00e6\u00f0i \u00c1sia og Su\u00f0uramerika, so eru t\u00e6r sj\u00e1ldan at s\u00edggja. \u00cd oyggjunum \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi er hon vanlig allasta\u00f0ni. \u00cd Nor\u00f0uratlantshavi eigur hon b\u00e6\u00f0i \u00ed bj\u00f8rgum og bygdum lendi, og kappast hon t\u00ed vi\u00f0 ravnin. Kr\u00e1kur \u00ed Nor\u00f0ursv\u00f8r\u00edki og Nor\u00f0urnoregi flyta stutt, og nakrar teirra koma ivaleyst \u00ed Nor\u00f0uratlantshav. \u00d3gvuliga f\u00e1ar koma til \u00cdslands eins og b\u00e6\u00f0i r\u00f3kur og felliskr\u00e1ka, kanska \u00far Sv\u00f8r\u00edki og Noregi. Hjaltakr\u00e1ka eigur \u00ed Orknoyggjum og er heldur sj\u00e1ldsom at s\u00edggja \u00ed hinum skotsku oyggjunum. \u00cd F\u00f8royum s\u00e6st hon eisini sj\u00e1ldan.\n\nSlag \n\n Corvus frugilegus (Felliskr\u00e1ka) \n Pyrrhocorax pyrrhocorax (Tindakr\u00e1ka)\n\nS\u00ed eisini \n\n Skj\u00f3ra\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar\nPasseriformes"}
{"id": "13864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hamilcar%20Barca", "title": "Hamilcar Barca", "text": "Hamilcar Barca (ca. 275 \u2013 228 f.Kr.) var ein Kartanskur lei\u00f0ari. Hann var p\u00e1pi at t\u00ed kenda Hannibal. Hann grundleg\u00f0i b\u00fdin Barcelona \u00ed tri\u00f0ju \u00f8ld f.kr. \n\nS\u00f8ga"}
{"id": "13865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alpurnar", "title": "Alpurnar", "text": "Alpurnar eru ein st\u00f3r evropeisk fjallaketa. T\u00e6r r\u00f8kka fr\u00e1 Eysturr\u00edki og Slovenia \u00ed eystri, gj\u00f8gnum Italia, Sveis, Liktinstein og T\u00fdskland; til Fraklands \u00ed vesturi. Alpurnar eru ungur fjallaryggur. Kj\u00f8lurin \u00ed Noregi er 10 fer\u00f0ir so gamal. T\u00ed hevur t\u00ed\u00f0arinnar tonn ikki m\u00e1a\u00f0 so n\u00f3gv burtur av Alpunum, og enn eru fj\u00f8ll \u00ed Alpunum, sum er h\u00e6gri enn 4 800 m. \n\nH\u00e6gst uppi \u00ed Alpunum \u00ed Mi\u00f0evropa eru n\u00f3gvir j\u00f8klar. \u00cd \u00edst\u00ed\u00f0ini l\u00f3gu Alpurnar sum Nor\u00f0urlond undir \u00edsi. Me\u00f0an j\u00f8klarnir skruddu, m\u00e1a\u00f0u teir n\u00f3gv lendi burtur, og eftir v\u00f3ru st\u00f3rir u-skapa\u00f0ir dalar. \u00cd hesum d\u00f8lum er fruktagott lendi. Har eru mangir b\u00fdir og n\u00f3gv gistingarh\u00fas. Um veturin standa tey \u00e1 sk\u00ed\u00f0um \u00ed Alpunum, og um summari\u00f0 ganga tey \u00e1 teimum v\u00f8kru og st\u00f3rslignu fj\u00f8llunum.\n\nH\u00e6gstu Fj\u00f8llini \n\n Mont Blanc (4 810 m)\n Monte Rosa (4 634 m)\n Dom (4 545 m) \n Weisshorn (4 506 m)\n Matterhorn (4 478 m)\n Grand Combin (4 314 m)\n Finsteraarhorn (4 273 m)\n Aletschhorn (4 193 m)\n Barre des \u00c9crins (4 102 m)\n Gran Paradiso (4 061 m)\n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "13866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tiberius", "title": "Tiberius", "text": "Tiberius Julius Caesar Augustus (f\u00f8ddur 16. november 42 f.Kr., dey\u00f0ur 16. mars 37 e.Kr.), f\u00f8ddur Tiberius Claudius Nero, var r\u00f3mverskur keisari fr\u00e1 \u00e1r 14 e.kr. til 37 e.kr. \n\nR\u00f3mverjar\nKongalig\nS\u00f8ga"}
{"id": "13867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tey%20punisku%20kr%C3%ADggini", "title": "Tey punisku kr\u00edggini", "text": "Tey punisku kr\u00edggini v\u00f3ru ein r\u00f8\u00f0 av kr\u00edggjum \u00edmillum r\u00f3mverjar og karthagob\u00fagvar. Tey ver\u00f0a b\u00fdtt upp \u00ed tr\u00fd, ta\u00f0 fyrsta (264 f.Kr til 241f.Kr.), anna\u00f0 (218 til 202 f.Kr.) og ta\u00f0 tri\u00f0ja (149 f.Kr. til 146 f.Kr.). \n\nKarthago tapti \u00f8ll tr\u00fd kr\u00edggini.\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "13868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mont%20Blanc", "title": "Mont Blanc", "text": "Mont Blanc ella Monte Bianco (f\u00f8royskt: Hv\u00edtt fjall) er h\u00e6gsta fjall \u00ed Alpunum og Vesturevropa. Ta\u00f0 r\u00edsur 4.810,45 metrar og er ta\u00f0 11 h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed ver\u00f0ini. Jacques Balmat og Michel Paccard \u00far Fraklandi v\u00f3ru fyrstir upp \u00e1 Mont Blanc. Ta\u00f0 var 8. august 1786.\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "13869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADnskt%20m%C3%A1l", "title": "Lat\u00ednskt m\u00e1l", "text": "Lat\u00edn (\u00e1 lat\u00edni: lingua lat\u012bna, IPA: [\u02c8l\u026a\u014b\u0261\u02b7a la\u02c8ti\u02d0na]) er klassiskt m\u00e1l, i\u00f0 hoyrir til italsku m\u00e1l\u00e6ttina og solei\u00f0is til indo-evropeisku m\u00e1l\u00e6ttina. Lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 mentist fr\u00e1 t\u00ed etruskiska stavra\u00f0num og t\u00ed euboiiska grikska stavra\u00f0num og at enda \u00far t\u00ed f\u00f8nikiska stavra\u00f0num.\n\nLat\u00edn var uppruniliga tala\u00f0 \u00ed Latium, \u00ed Italiah\u00e1lvoynni. \u00cdgj\u00f8gnum valdi\u00f0 hj\u00e1 R\u00f3mverska tj\u00f3\u00f0veldinum var\u00f0 lat\u00edn ta\u00f0 r\u00e1\u00f0andi m\u00e1li\u00f0, fyrst \u00ed Italia og seinni tv\u00f8rtur \u00edgj\u00f8gnum R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0. Talum\u00e1lslat\u00edn mentist til tey r\u00f3manska m\u00e1l, t.d. italskt, portugisiskt, spanskt, franskt og rumenskt. N\u00f3gv or\u00f0 \u00ed enskum og eisini donskum komu fr\u00e1 lat\u00edni. Lat\u00ednskar r\u00f8tur br\u00fakast \u00ed gu\u00f0fr\u00f8\u00f0i, l\u00edvfr\u00f8\u00f0i og l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i.\n\nUndir seina R\u00f3mverska tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 (um 75 f.Kr.), var\u00f0 fornlat\u00edn fyrisett til klassiskt lat\u00edn. Talum\u00e1lslat\u00edn var ta\u00f0 m\u00e1l, i\u00f0 tala\u00f0ist um ta\u00f0 mundi\u00f0 og s\u00fdnist \u00ed innskriftum og verkum av skemtleiksk\u00f8ldum sum Plautus og Terentius. Seinlat\u00edn er skriftsm\u00e1li\u00f0 fr\u00e1 3. \u00f8ldini og mi\u00f0aldarlat\u00edn er m\u00e1li\u00f0 fr\u00e1 9. \u00f8ldini, i\u00f0 mentist til endurbur\u00f0arlat\u00edn undir endurbur\u00f0art\u00ed\u00f0ina. Seini mentist n\u00fdlat\u00edn. Lat\u00edn var\u00f0 br\u00faka\u00f0 fyri altj\u00f3\u00f0a samskifti og v\u00edsindi til 18. \u00f8ldina, t\u00e1 i\u00f0 man byrja\u00f0i br\u00faka talum\u00e1l fyri skriftir. Kirkjulat\u00edn er enn almennt m\u00e1l \u00ed P\u00e1vast\u00f3linum og R\u00f3mversk-kat\u00f3lsku kirkjuni. Lat\u00edn undirv\u00edsast \u00ed sk\u00falum um allan heim.\n\nLat\u00edn er bendingarm\u00e1l og hevur tr\u00fd kyn og sjey f\u00f8ll.\n\nFonologi \nLat\u00ednski frambur\u00f0urin er umskapa\u00f0ur t.d. fr\u00e1 fr\u00e1grei\u00f0ingum, stavivillum og or\u00f0aleikum. A\u00f0rar keldur eru fornupprunafr\u00f8\u00f0i og \nstavingar av lat\u00ednskum or\u00f0um \u00ed \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum.\n\nHj\u00e1lj\u00f3\u00f0  \n\n \nKlassiskt lat\u00edn hev\u00f0i ongan mun \u00edmillum st\u00f3rar og sm\u00e1ar b\u00f3kstavir og hev\u00f0i ikki b\u00f3kstavirnar . \u00cd sta\u00f0in fyri  br\u00fakti man \u00e1vikavist ; solei\u00f0is v\u00f3ru  b\u00e6\u00f0i hj\u00e1lj\u00f3\u00f0 og sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0.\n\n\u00c1 okkara d\u00f8gum br\u00fakar man oftast  \u00ed sta\u00f0in fyri klassisku . Nakrar skipanir br\u00faka  fyri sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini /j w/, men  br\u00fakast aldri fyri .\n\nSj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0\n\n\u00d3samansett sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 \n\nKlassiskt lat\u00edn hev\u00f0i ongan mun \u00edmillum \u27e8U\u27e9 og \u27e8V\u27e9. \u00cd sta\u00f0in br\u00faktist \u27e8V\u27e9 eisini sum hj\u00e1lj\u00f3\u00f0 og sum sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0. \u27e8Y\u27e9 kom fr\u00e1 grikskum og \u00fattala\u00f0ist sum \u27e8u\u27e9 ella \u27e8i\u27e9 av n\u00f8krum talarum.\n\nKlassiskt lat\u00edn hev\u00f0i b\u00e6\u00f0i stutt og long sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0. \u00c1 okkara d\u00f8gum skrivar man oftast long sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 vi\u00f0 makron, t.d. \u27e8\u0101 \u0113 \u012b \u014d \u016b\u27e9, og stutt sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 eru \u00f3merkt.\n\nSj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0sb\u00f3kstavur fyri  vi\u00f0 or\u00f0senda, ella sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0sb\u00f3kstavur fyri  ella , ver\u00f0ur langt nasasj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0, t.d. monstrum /m\u00f5\u02d0str\u0169\u02d0/.\n\nTv\u00edlj\u00f3\u00f0 \nKlassiskt lat\u00edn hev\u00f0i fleiri tv\u00edlj\u00f3\u00f0. Vanligastu v\u00f3ru .  var \u00f3vanligt og  v\u00f3ru sera \u00f3vanlig, serliga \u00ed upprunaligum lat\u00ednskum or\u00f0um. Hesar samansetingar av b\u00f3kst\u00f8vum vor\u00fa ikki alt\u00ed\u00f0 tv\u00edlj\u00f3\u00f0, uttan kundu vera tvey sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 \u00ed tveimum stavilsum ( og ) ella eitt sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 og h\u00e1lvhj\u00e1lj\u00f3\u00f0i\u00f0 /j/ ella /w/ (). D\u00f8mir eru a\u0113nus [a\u02c8e\u02d0.n\u028as] \"\u00ed bronsuni\" og eius [\u02c8\u025bj.j\u028as] \"hansara\".\n\n\u00cd talum\u00e1lslat\u00edni gingu  saman vi\u00f0 . T\u00edl\u00edkur frambur\u00f0ur var eisini hj\u00e1 sm\u00e6rri menta\u00f0um talarum.\n\nM\u00e1ll\u00e6ra\n\nNavnor\u00f0 \nReglulig navnor\u00f0 \u00e1 lat\u00edni hava ein av fimm bendingum, i\u00f0 man kan s\u00edggja \u00ed hv\u00f8rsfalli\u00f0 hj\u00e1 or\u00f0inum. Tey eru:\n Fyrsta bendingin, oftast vi\u00f0 endingina a, hevur hv\u00f8rsfalsbendingina -ae.\n A\u00f0ra bendingin, oftast vi\u00f0 endingina o, hevur hv\u00f8rsfalsbendingina -i.\n Tri\u00f0ja bendingin, oftast vi\u00f0 endingina i, hevur hv\u00f8rsfalsbendingina -is.\n Fj\u00f3r\u00f0a bendingin, oftast vi\u00f0 endingina u, hevur hv\u00f8rsfalsbendingina -\u016bs.\n Fimta bendingin, oftast vi\u00f0 endingina e, hevur hv\u00f8rsfalsbendingina -ei.\n\nLat\u00edn hevur sjey f\u00f8ll:\n Hv\u00f8rfall (nominativus) \u2013 br\u00fakast n\u00e6r navni\u00f0 er grundli\u00f0ur ella grundli\u00f0 til umsagnarli\u00f0: Gentan rann. Puella cucurrit, ella cucurrit puella.\n Hv\u00f8rsfall (genitivus) \u2013 br\u00fakast oftast n\u00e6r navni\u00f0 er eigari eller hoyrir saman vi\u00f0 eitt \u00e1virki: Rossin hj\u00e1 gentuni. Equus puellae.\n Hv\u00f8rjumfall (dativus) \u2013 br\u00fakast oftast n\u00e6r navni\u00f0 er \u00f3beinlei\u00f0is \u00e1virki: Ma\u00f0urin gevur gentuni eitt epli. Vir puellae m\u0101lum dat.\n Hv\u00f8nnfall (accusativus) \u2013 br\u00fakast oftast n\u00e6r navni\u00f0 er beinlei\u00f0is \u00e1virki: Ma\u00f0urin gevur gentuni eitt epli. Vir puellae m\u0101lum dat.\n Ablativ (ablativus) \u2013 br\u00fakast oftast n\u00e6r navni\u00f0 v\u00edsir loysing ella gongd fr\u00e1 onkrum: Gentan kemur fr\u00e1 akrinum. Puella ex agris venit.\n Tiltalufall (vocativus) \u2013 br\u00fakast n\u00e6r navni\u00f0 er tiltala\u00f0. Kent d\u00f8mi er: Og t\u00fa, Brutus! Et t\u016b, Br\u016bte!\n Lokativ (locativus) \u2013 \u00f3vanligt, men br\u00fakast fyri sta\u00f0: \u00cd R\u00f3m, R\u014dmae.\n\nL\u00fdsingaror\u00f0\n\nSagnor\u00f0\n\nOr\u00f0atilfar\n\nOr\u00f0afelli\n\nTalor\u00f0\n\nTekstd\u00f8mi\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "13871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turkiskt%20m%C3%A1l", "title": "Turkiskt m\u00e1l", "text": "Turkiskt m\u00e1l er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Turkalandi, \u00ed Nor\u00f0urk\u00fdpros og \u00ed K\u00fdpros (saman vi\u00f0 grikskum). Harumframt ver\u00f0ur turkiskt eisini tosa\u00f0 \u00ed fleiri londum kring heimin, har turkiskir minnilutar b\u00fagva.\n\nM\u00e1ll\u00e6ra\n\nNavnor\u00f0 \nTa\u00f0 er onki bundi\u00f0 kennior\u00f0 (definite article) \u00e1 turkiskum, men tann bundni formurin ver\u00f0ur v\u00edstur vi\u00f0 at hv\u00f8nnfall ending ver\u00f0ur br\u00fakt (s\u00ed ni\u00f0anfyri). Turkisk navnaor\u00f0 ver\u00f0a bend vi\u00f0 at f\u00e1a \u00e1v\u00edsar endingar, eins og \u00ed lat\u00edni. Ta\u00f0 eru seks f\u00f8ll \u00e1 turkiskum, har allar endingarnar fylgja sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0sharmoni vi\u00f0 n\u00fdtslu av hevja t\u00f3nati\u00f3n (superscript notation). Fleirtalsmark\u00f8rurin -ler\u00b2 fylgir beinlei\u00f0is navnor\u00f0inum \u00e1\u00f0renn naka\u00f0 anna\u00f0 fall ella nakra a\u00f0ra ending (t.d. k\u00f6ylerin \"bygdanna\" ella av bygdunum).\n\nHv\u00f8nnfalls mark\u00f8rurin ver\u00f0ur bert br\u00faktur til bestemta kennior\u00f0i\u00f0 (definite objects); samanber (bir) a\u011fa\u00e7 g\u00f6rd\u00fck \"vit s\u00f3u eitt tr\u00e6\" vi\u00f0 a\u011fac\u0131 g\u00f6rd\u00fck \"vit s\u00f3u tr\u00e6\"-i\u00f0. Fleirtals mark\u00f8rurin -ler\u00b2 ver\u00f0ur vanliga ikki br\u00faktur t\u00e1 ein flokkur ella b\u00f3lkur merkir: a\u011fa\u00e7 g\u00f6rd\u00fck kann eins v\u00e6l t\u00fd\u00f0a \"vit s\u00f3u tr\u00f8 [me\u00f0an vit gingu gj\u00f8gnum sk\u00f3gin]\"\u2014 m\u00f3tsatt a\u011fa\u00e7lar\u0131 g\u00f6rd\u00fck \"vit s\u00f3u tr\u00f8ini [\u00ed spurningi]\".\n\nNavnor\u00f0 kunnu taka endingar, sum v\u00edsa grammatiska pers\u00f3nin: til d\u00f8mis -imiz4, \"okkara\". Harumframt kemur ta\u00f0 turkiska kopula (til d\u00f8mis -im4, \"Eg eri\") heilir setningar kunnu formast. Spyrjandi kennior\u00f0i\u00f0 mi4 fylgir beint eftir or\u00f0i\u00f0 sum spurt ver\u00f0ur um: k\u00f6ye mi? \"[fert t\u00fa] til bygdina?\", a\u011fa\u00e7 m\u0131? \"[er ta\u00f0 eitt] tr\u00e6?\".\n\nSagnor\u00f0 \nTurkisk sagnor\u00f0 v\u00edsa grammatiska pers\u00f3nin]. Tey kunnu gerast negativ, m\u00f8gulig (kann) ella \u00f3m\u00f8gulig (kann ikki) negative. Harumframt v\u00edsa turkisk sagnor\u00f0 t\u00ed\u00f0 (n\u00fat\u00ed\u00f0, t\u00e1t\u00ed\u00f0, framt\u00ed\u00f0 og aorist), grammatiskar h\u00e6ttir (kondisj\u00f3nalis]], bo\u00f0sh\u00e1ttur, inferentialis, nesessitativ og ynskih\u00e1ttur) og grammatiskt aspekt. Negasj\u00f3n ver\u00f0ur v\u00edst vi\u00f0 einum innskeyti mitt i or\u00f0inum -me\u00b2- beint eftir or\u00f0astammuna.\n\n\u00d8ll turkisk sagnor\u00f0 ver\u00f0a bend \u00e1 sama h\u00e1tt, uttan tey \u00f3regluligu sagnor\u00f0ini og tey defektivu sagnor\u00f0ini i-. Turkiskt kopula (samsvarandi ta\u00f0 f\u00f8royska at vera og enska to be), sum kunnu ver\u00f0a br\u00fakt \u00ed samansettum formum (tann stutti formurin ver\u00f0ur r\u00f3ptur enklitiskt): Gelememi\u015fti = Gelememi\u015f idi = Gelememi\u015f + i- + -di.\n\nKelda \n\nM\u00e1l \u00ed Asia\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "13873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef%20Gos%C5%82awski", "title": "J\u00f3zef Gos\u0142awski", "text": "J\u00f3zef Gos\u0142awski, eisini nevndur J\u00f3zef Jan Gos\u0142awski, var ein p\u00f3lskur myndah\u00f8ggari. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur 24. apr\u00edl 1908 \u00ed Polan\u00f3wka \u00ed P\u00f3llandi og doy\u00f0i 23. januar 1963 \u00ed Warszawa, sum erh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur P\u00f3llands. Gos\u0142awski gj\u00f8rdi millum anna\u00f0 minnisvar\u00f0ar. Eitt av h\u00f8vu\u00f0sverkum hansara er ein minnisvar\u00f0i til minnis um Fr\u00e9d\u00e9ric Chopin, sum var\u00f0 reistur \u00ed \u017belazowa Wola. Hann s\u00fdndi fram verk s\u00edni b\u00e6\u00f0i \u00ed P\u00f3llandi og uttanlands.\n\n\u00cd 1948 giftist hann vi\u00f0 Wanda Mankin.\n\nFrams\u00fdningar\n\nEinkarframs\u00fdningar\n\nB\u00f3lkaframs\u00fdningar\n\nUttanlands\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Lost in the shuffle (enskt)\n J\u00f3zef Jan Gos\u0142awski culture.pl (p\u00f3lskt)\n Famous Medalists: J\u00f3zef Gos\u0142awski (enskt)\n LN 5 \u201cFisherman\u201d coin from 1958 (enskt)\n J\u00f3zef Gos\u0142awski \u2013 monuments, coins, medals (enskt)\n\nP\u00f3llendingar\nListaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nAndl\u00e1t \u00ed 1963"}
{"id": "13878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigur%20R%C3%B3s", "title": "Sigur R\u00f3s", "text": "Sigur R\u00f3s er ein \u00edslenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\n J\u00f3n \u00de\u00f3r \"J\u00f3nsi\" Birgisson\n Georg \"Goggi\" H\u00f3lm\n Kjartan \"Kjarri\" Sveinsson\n Orri P\u00e1ll D\u00fdrason\n\n\u00datg\u00e1vur\n 1997 - Von\n 1999 - \u00c1g\u00e6tis byrjun\n 2002 - ( )\n 2005 - Takk...\n 2007 - Hvarf-Heim\n 2008 - Me\u00f0 su\u00f0 \u00ed eyrum vi\u00f0 spilum endalaust\n 2011 - Inni\n 2012 - Valtari\n 2013 - Kveikur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Sigur R\u00f3s\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "13881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Bjarnason", "title": "J\u00f3n Bjarnason", "text": "J\u00f3n Bjarnason (f\u00f8ddur 29. juni 1970) er f\u00f8royskur svimjivenjari. Hann er venjari hj\u00e1 F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0num og hj\u00e1 Susvim og hj\u00e1 P\u00e1l Joensen. J\u00f3n hev\u00f0i fyrr anna\u00f0 eftirnavn, nevniliga Vestergaard. Hann er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Sumba, men uppvaksin og b\u00fasitandi \u00ed V\u00e1gi. J\u00f3n hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Susvim s\u00ed\u00f0an felagi\u00f0 bleiv stovna\u00f0 7. september 2007. Susvim er stytting fyri Su\u00f0uroyar Svimjifelag, felagi\u00f0 er \u00farliti\u00f0 av samanlegging av b\u00e1\u00f0um svimjifel\u00f8gunum \u00ed Su\u00f0uroynni: V\u00e1gs Svimjifelag og Tv\u00f8royrar Svimjifelag. J\u00f3n Bjarnason hevur havt sera g\u00f3\u00f0 \u00farslit vi\u00f0 ungu svimjarunum \u00far Su\u00f0uroynni, s\u00ed\u00f0an hann byrja\u00f0i \u00ed starvinum. Besta d\u00f8mi um hetta er P\u00e1l Joensen sum n\u00fa er F\u00f8roya besti svimjari. Men eisini a\u00f0rir svimjarir \u00far Susvim hava kl\u00e1ra\u00f0 seg sera v\u00e6l. \nJ\u00f3n svam sj\u00e1lvur, t\u00e1 hann var yngri, hann svam vi\u00f0 V\u00e1gs Svimjifelag.\nJ\u00f3n Bjarnason b\u00fa\u00f0i fleiri \u00e1r \u00ed Aalborg \u00ed Danmark, ta\u00f0 var har hann l\u00e6rdi til svimjivenjara.\n\nHei\u00f0ur \n2011 J\u00f3n Bjarnason fekk hei\u00f0urin \"\u00c1rsins svimjivenjari \u00ed kongar\u00edkinum\" (\u00c5rets sv\u00f8mmetr\u00e6ner i Kongeriget). Ta\u00f0 eru svimjivenjarir \u00ed Danmark, sum hv\u00f8rt \u00e1r velja ein svimjivenjara sum teir halda hevur uppibori\u00f0 hei\u00f0urin.\n2007 Saman vi\u00f0 sjimjaranum P\u00e1l Joensen vann J\u00f3n Bjarnason hei\u00f0urin \"\u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttarbragd 2007\". Hei\u00f0urin vunnu teir, t\u00ed at P\u00e1l Joensen svam 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 n\u00e6stskj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0ini \u00ed heiminum \u00ed s\u00ednum aldursb\u00f3lki.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Susvim\nSvimjing.com\nSvimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8royskir svimjivenjarar\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "13883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing", "title": "EM \u00ed svimjing", "text": "EM \u00ed svimjing og vatn\u00edtr\u00f3tti er svimjikapping \u00e1 langbana umframt a\u00f0rar kappingar innan vatn\u00edtr\u00f3tt. Hinar kappingarnar eru: kaving, synkron svimjing og havsvimjing (opi\u00f0 vatn svimjing). Kappingin ver\u00f0ur hildin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed einum evropeiskum landi. N\u00fa ver\u00f0ur kappingin hildin l\u00edka \u00e1r, \u00ed 80'unum og 90'unum var\u00f0 hon hildin \u00f3l\u00edka \u00e1r. Kappingin hevur veri\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1926, fram til 1981 var hon ikki so reglulig, ta\u00f0 gingu umlei\u00f0 3-4 \u00e1r \u00edmillum hv\u00f8rja fer\u00f0, t\u00f3 var ein longri pausa fr\u00e1 1938 til 1947 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 Seinna Heimskr\u00edggj var. F\u00f8royar kunnu luttaka \u00ed hesi kapping. \u00cd 2010 lutt\u00f3ku P\u00e1l Joensen og Pauli \u00d8ssursson Mohr fyri F\u00f8royar. P\u00e1l Joensen vann t\u00e1 silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed og var ta\u00f0 fyrstu fer\u00f0 at F\u00f8royar vann hei\u00f0ursmerki til eina EM svimjikapping. EM \u00e1 langgeil er vanliga um summari\u00f0, \u00ed 2010 var kappingin \u00ed august. EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil er ein onnur kapping, sum oftast ver\u00f0ur hildin um veturin um h\u00e1lvan desember. EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil (stuttbana) hevur veri\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 1991.\n\nEM \u00ed svimjing og \u00ed vatn\u00edtr\u00f3tti  \n\n 1926 - Budapest, Ungarn\n 1927 - Bologna, Italia\n 1931 - Par\u00eds, Frakland\n 1934 - Magdeburg, T\u00fdskland\n 1938 - London, St\u00f3rabretland\n 1947 - Monte Carlo, Monako\n 1950 - Wien, Eysturr\u00edki\n 1954 - Torino, Italia\n 1958 - Budapest, Ungarn\n 1962 - Leipzig, Eysturt\u00fdskland\n 1966 - Utrecht, Ni\u00f0urlond\n 1970 - Barcelona, Spania\n 1974 - Wien, Eysturr\u00edki\n 1977 - J\u00f6nk\u00f6ping, Sv\u00f8r\u00edki\n 1981 - Split, Jugoslavia\n 1983 - Rom, Italia\n 1985 - Sofia, Bulgaria (vatnpolo fyri kvinnur var \u00ed Oslo, Noreg)\n 1987 - Strasbourg, Frakland\n 1989 - Bonn, Vesturt\u00fdskland\n 1991 - Athen, Grikkaland\n 1993 - Sheffield, St\u00f3rabretland\n 1995 - Wien, Eysturr\u00edki\n 1997 - Sevilla, Spania\n 1999 - Istanbul, Turkaland\n 2000 - Helsingfors, Finland\n 2002 - Berlin, T\u00fdskland\n 2004 - Madrid, Spania\n 2006 - Budapest, Ungarn\n 2008 - Eindhoven, Ni\u00f0urlond\n 2010 - Budapest, Ungarn\n 2012 - Debrecen, Ungarn\n 2014 - Berlin, T\u00fdskland\n 2016 - London, St\u00f3rabretland\n\nS\u00ed eisini \n EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 LEN (Ligue Europ\u00e9enne de Natation)\n results, \u00darslit \u00e1 Swim Rankings\n\nSvimjikappingar\nEM \u00ed svimjing\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k"}
{"id": "13885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafjar%C3%B0ar%20Svimjifelag", "title": "Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag", "text": "Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag er f\u00f8royskt svimjifelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Fuglafir\u00f0i. Svimjifelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 11. november 1975. Svimjarnir hj\u00e1 Fuglafjar\u00f0ar Svimjafelag venja \u00ed Fuglafir\u00f0i og \u00ed Klaksv\u00edkar Svimjih\u00f8ll.\n\nNevndin \u00ed Fuglafjar\u00f0ar svimjifelag \n\n \u00d8ssur Mohr, forma\u00f0ur\n He\u00f0in Olsen, skrivari\n J\u00f3gvan Philbrow, nevndarlimur\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag\n\nF\u00f8roysk svimjifel\u00f8g\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "13887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reki", "title": "Reki", "text": "Svimjifelagi\u00f0 Reki var eitt f\u00f8royskt svimjifelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Leirv\u00edk. \u00cd 2010 leg\u00f0i felagi\u00f0 saman vi\u00f0 svimjifelagnum Skeggjar, n\u00fdggja felagi\u00f0 fekk navni\u00f0 Reysti.\n\nSvimjarir \u00far Reki \nNevnast kunnu nakrir svimjarir, sum byrja\u00f0u at svimja vi\u00f0 svimjifelagnum Reki:\n Turi\u00f0 S. Christiansen, f\u00f8dd 1996, lutt\u00f3k \u00ed Oyggjaleikum 2011, har hon vann 3 gull og 2 silvur hei\u00f0ursmerki, harav vann hon eitt gull hei\u00f0ursmerki einsam\u00f8ll \u00ed 200 metrum bringu, hini hei\u00f0ursmerkini vann hon \u00ed li\u00f0kappingum hj\u00e1 kvinnum. Turi\u00f0 venur n\u00fa vi\u00f0 \u00c6gir.\n Eva Trygvad\u00f3ttir, f\u00f8dd 1996, lutt\u00f3k \u00ed Oyggjaleikum 2011, har hon vann eitt gull hei\u00f0ursmerki\u00f0 \u00ed li\u00f0kapping \u00ed 50 metrar blanda\u00f0 hj\u00e1 kvinnum og tvey silvur hei\u00f0ursmerki \u00ed li\u00f0kapping \u00ed 100 metrar fr\u00ed og 100 metrar blanda\u00f0 hj\u00e1 kvinnum. Eva venur n\u00fa vi\u00f0 \u00c6gir.\n He\u00f0in Lisberg Olsen, f\u00f8ddur 1994, lutt\u00f3k \u00ed Oyggjaleikum 2011, har hann vann 2 gull \u00ed li\u00f0kappingum 50 og 100 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum, 2 silvur \u00ed li\u00f0kappingum 4x50 og 100 metrar blanda hj\u00e1 monnum, og so vann hann eitt bronsu hei\u00f0ursmerki einsamallur \u00ed 50 metrum fr\u00ed. He\u00f0in venur n\u00fa vi\u00f0 \u00c6gir.\n\nNevndin \u00ed Svimjifelagnum Reki \n\u00c1\u00f0renn svimjifel\u00f8gini Reki og Skeggjar l\u00f8gdu saman, s\u00e1 nevndin solei\u00f0is \u00fat:\n\n John Olsen, forma\u00f0ur\n Herit Christiansen\n S\u00edmun Berg, skrivari\n Ey\u00f0bj\u00f8rg Lervig, kassameistari\n Emily Poulsen, nevndarlimur\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Svimjisambandi F\u00f8roya\n\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk svimjifel\u00f8g"}
{"id": "13889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edlur", "title": "Edlur", "text": "Edlur, Oydlur ella Ferf\u00f8tlur (danskt \u00f8gler/firben) (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lacertilia) eru st\u00f8rsti skri\u00f0d\u00fdraflokkurin. Til eru eini 3700 e\u00f0lusl\u00f8g. E\u00f0lur eru um allan heim, men ikki \u00fati \u00e1 havi og \u00ed kulda\u00f8kjum. St\u00f8rsta e\u00f0lan er 3 m. langi komodovaranurin, og minsta e\u00f0lan er gekkoslag, minni enn 2 cm. Vanliga hava e\u00f0lur, til d\u00f8mis gr\u00f8ne\u00f0lu\u00e6ttin, langan, kl\u00e6nan kropp, langan hala, beinini bend \u00fat fr\u00e1 kroppinum og fimm t\u00e6r \u00e1 hv\u00f8rjum f\u00f3ti. Men summar, til d\u00f8mis glansoygdur, eru langar og kl\u00e6nar, men hava \u00f3gvuliga stutt bein. T\u00e6r grava seg l\u00e6ttliga vi\u00f0 vr\u00edggjandi kroppsr\u00f8rslum ni\u00f0ur \u00ed leysa mold. \u00cd h\u00fa\u00f0ini eru beinpl\u00e1tur sum \u00e1 krokodillu, slangu og \u00f8\u00f0rum skri\u00f0d\u00fdrum. Sum onnur skri\u00f0d\u00fdr verpa kvenne\u00f0lurnar egg og grava tey ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina ella fjala tey undir steinum ella \u00ed klettarivum. \n\nKvettist e\u00f0luhali av, veksur hann \u00fat aftur, \u00e1 sama h\u00e1tt, sum t\u00e1 i\u00f0 t.d. krossfiskur missir arm. Nakrar m\u00e1na\u00f0ir seinni er halin vaksin aftur. B\u00edtur r\u00e1nsd\u00fdr \u00ed halan \u00e1 e\u00f0lu, brotnar hann l\u00e6ttliga av, t\u00ed \u00ed halageislunum eru sm\u00e1ar rivur tv\u00f8rturum, so halin l\u00e6ttliga loysar. Brotni halin liggur og vriggjast og snarast. Hetta \u00f8rkymlar f\u00edggindan, so e\u00f0lan sleppur til r\u00fdmingar. Einar \u00e1tta m\u00e1na\u00f0ir seinni er halin fullvaksin aftur. \n\nBara tvey e\u00f0lusl\u00f8g hava eitrandi bit, tey eru gilae\u00f0lan og finnue\u00f0lan. B\u00e1\u00f0ar halda til sunnarlaga \u00ed USA, \u00ed Meksiko og \u00ed Mi\u00f0amerika.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "13891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slangur", "title": "Slangur", "text": "Slangur (fr\u00f8\u00f0iheiti serpentes). Ta\u00f0 eru 2700 ymisk sl\u00f8g av slangum til, og av hesum eru umlei\u00f0 700 eitrandi. Avstralia er einasti heimsparturin, sum hevur fleiri eitrandi slangur enn ikki-eitrandi slangur. Har eru eisini heimsins mest eitrandi slanga, sum livur \u00e1 landi \u2013 oy\u00f0umarkartaipan. Hon hev\u00f0i skj\u00f3tt gj\u00f8rt av vi\u00f0 eitt menniskja, men t\u00edanbetur livir hon \u00ed fjarskotnum \u00f8kjum, har f\u00f3lk sj\u00e1ldan fer\u00f0ast.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "13893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krokudillur", "title": "Krokudillur", "text": "Krokudillur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Crocodilia) eru skri\u00f0d\u00fdr. Kaimanur, gavialur, krokodilla og alligatorur teljast upp \u00ed krokodillur. 13 krokodillusl\u00f8g eru, 8 kaimansl\u00f8g, 2 alligatorsl\u00f8g og eitt gavialslag. Fyri 100 mi\u00f3 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an \u00f3k hon eisini \u00ed m\u00fdrlendum saman vi\u00f0 dinosaurunum. Krokodillur taka ymisk d\u00fdr. T\u00e6r fjala seg \u00ed v\u00f8tnum, m\u00fdrum, \u00e1um og leggja \u00e1 b\u00e6\u00f0i st\u00f3r og sm\u00e1 d\u00fdr, i\u00f0 koma teimum n\u00e6r. Alligatorar og krokodillur sl\u00faka froskar og fisk heilar. Hj\u00f8rtir og onnur st\u00f3rd\u00fdr draga t\u00e6r undir vatn, l\u00e6sa kjaftin \u00ed fongin, snara kroppinum \u00e1 og skr\u00e6\u00f0a solei\u00f0is fongin sundur. Hendinga fer\u00f0 leggja alligatorar og krokodillur \u00e1 f\u00f3lk. Krokodillan er n\u00e6stan allasta\u00f0ni \u00ed Afrika sunnanfyri Sahel og \u00ed Avstralia, Florida, Karibia, Mi\u00f0- og Su\u00f0uramerika. Tvey alligatorsl\u00f8g eru: tann amerikanski og tann kinverski. N\u00fa er kinverski alligatorurin n\u00f3gv h\u00f3ttur, bara n\u00f8kur f\u00e1 hundra\u00f0 d\u00fdr eru eftir. Tann amerikanski alligatorurin heldur til \u00ed m\u00fdrum og \u00e1um \u00ed t.d. Louisiana, Carolina og Florida \u00ed Landsynnings-USA. Hann vei\u00f0ir va\u00f0fugl, fisk og anna\u00f0 mangt. \u00cd t\u00e6ttbygdum \u00f8kjum tekur hann vi\u00f0hv\u00f8rt \u00f3varin heimad\u00fdr. Gavialurin livir \u00ed India, Burma, Pakistan, Bangladesj og Nepal \u00ed \u00c1sia. Kaimanur livir \u00ed Mi\u00f0- og Su\u00f0uramerika. \n\nSum flestu skri\u00f0d\u00fdrini verpur kvennkrokodillan, og hon verjir eggini, til ungarnir koma \u00fat. Tr\u00edggir m\u00e1na\u00f0ir, so koma ungarnir \u00fat. Mamman ansar v\u00e6l eftir teimum, so st\u00f3rar e\u00f0lur og onnur r\u00e1nsd\u00fdr ikki taka teir. Varisliga tekur hon nakrar \u00ed kjaftin \u00ed senn og ber teir oman \u00ed vatni\u00f0, har teir eru tryggari. Krokodillur liggja ofta vi\u00f0 opnum kjafti og s\u00f3la s\u00e6r. Bl\u00f3\u00f0\u00e6\u00f0rar \u00ed kjaftinum s\u00fagva s\u00f3larhita \u00ed seg, so kropshitin veksur. T\u00ed orka t\u00e6r at vei\u00f0a s\u00e6r f\u00f8\u00f0i um kv\u00f8ldi\u00f0.\n\nFlokking \n\nKeimanur, gavialur, krokodilla og alligatorur teljast upp \u00ed crocodilia. Til eru 1 gavialslag, 2 alligatorsl\u00f8g, 8 kaimansl\u00f8g og 13 krokodillusl\u00f8g - tilsamans 24 sl\u00f8g.\n\n \u00c6tt: Crocodilia (krokodillur)\n Slekt: Gavialidae (gavialur)\n Slag: Gavialis gangeticus\u2028\n Slekt: Caimaninae (kaimanur)\u2028\n Slag: C. yacare\n Slag: C. crocodilus apaporiensis\u2028\n Slag: C. crocodilus fuscus\u2028\n Slag: C. lutescens\u2028\n Slag: C. venezuelensis\u2028\n Slag: C. latirostris\n Slag: Melanosuchus fisheri\u2028\n Slag: Melanosuchus niger\u2028\n Slekt: Alligatoridae (alligatorur)\u2028\n Slag: Alligator mississippiensis (amerikanskur alligatorur)\u2028\n Slag: Alligator sinensis (kinverskur alligatorur)\u2028\n Slekt: Crocodylus (r\u00e6ttiliga krokodillur)\n Slag: Crocodylus acutus (amerikanskur krokodillur)\n Slag: Crocodylus niloticus (nilkrokodillur)\u2028\n v.f.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "13896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BApanarskjaldb%C3%B8kur", "title": "S\u00fapanarskjaldb\u00f8kur", "text": "S\u00fapanarskjaldb\u00f8ka (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chelonia mydas). Skj\u00f8ldurin er umlei\u00f0 60 samanvaksnar beinpl\u00e1tur. Bakskj\u00f8ldurin er k\u00faputur, b\u00fakskj\u00f8ldurin er flatari. \n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "13899", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havskjaldb%C3%B8kur", "title": "Havskjaldb\u00f8kur", "text": "Havskjaldb\u00f8kur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Chelonioidea)\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "13901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landskjaldb%C3%B8kur", "title": "Landskjaldb\u00f8kur", "text": "Landskjaldb\u00f8kur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Testudinidae) er \u00ed 25 ymiskum skjaldb\u00f8kusl\u00f8gum. Tr\u00fd sl\u00f8g eru \u00ed Su\u00f0urevropa: grikska landsskjaldb\u00f8kan, mauriska landsskjaldb\u00f8kan og brei\u00f0randa\u00f0a skjaldb\u00f8kan. T\u00e6r l\u00edkjast allar: skj\u00f8ldurin \u00e1 vaksnu skjaldb\u00f8kuni er 20-30 cm langur og vigar um eitt kg. Mauriska skjaldb\u00f8kan er tann vanligasta. Eins og r\u00e1ra \u201egrikska systir\" hennara er hon \u00ed Grikkalandi og londum kring Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. Brei\u00f0randa\u00f0a skjaldb\u00f8kan er \u00ed Su\u00f0urgrikkalandi. \n\n\u00cd n\u00f3gv \u00e1r hava landsskjaldb\u00f8kur veri\u00f0 kelid\u00fdr. Fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru villskjaldb\u00f8kur \u00ed t\u00fasundatali savna\u00f0ar saman og\nseldar um allan heimin. Men t\u00e6r flestu doy\u00f0u, t\u00ed t\u00e6r fingu ikki r\u00f8ttu r\u00f8ktina. Til d\u00f8mis hevur hitin alst\u00f3ran t\u00fddning fyri sodningina og klekingina, og hitin \u00ed Su\u00f0urevropa er best h\u00f3skandi. \u00cd Nor\u00f0urevropa eru royndir gj\u00f8rdar at klekja egg \u00ed klekit\u00f3lum, men t\u00e6r eydnast sj\u00e1ldan v\u00e6l. Villskjaldb\u00f8kuhandilin minka\u00f0i n\u00f3gv um skjaldb\u00f8kustovnin, og eitt skjaldb\u00f8kuslag var\num at doyggja \u00fat. Men \u00ed l977 f\u00f3r ein millumtj\u00f3\u00f0a dj\u00f3raverndarfelagsskapur til verka og fekk \u00ed lag at leggja forbo\u00f0 at flyta inn landsskjaldb\u00f8kur. Undantaksloyvi ver\u00f0ur bert givi\u00f0 undir strongum eftirliti. V\u00f3nandi fer villskjaldb\u00f8kustovnurin at \u00f8kjast. T\u00edverri ver\u00f0a n\u00f3gvar villskjaldb\u00f8kur t\u00fdndar sum ska\u00f0ad\u00fdr, t\u00ed t\u00e6r oy\u00f0ileggja gr\u00f8\u00f0i \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um og vakstrarh\u00fasum. A\u00f0rar doyggja\nav eitra\u00f0um plantum og \u00ed fer\u00f0sluni, sum alsamt \u00f8kist.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "13907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulen%20kommuna", "title": "Gulen kommuna", "text": "Gulen kommuna er ein kommuna \u00ed Vestland fylki \u00ed Noregi. \n\nKommunur \u00ed Vestland"}
{"id": "13908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvannhagi", "title": "Hvannhagi", "text": "Hvannhagi er eitt n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki nor\u00f0an fyri Trongisv\u00e1g, Tv\u00f8royri og Fro\u00f0ba og sunnan fyri Hvalba. Hvannhagi er \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Su\u00f0uroynni. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri gongut\u00farum til Hvannhaga, og hetta er ein v\u00e6l vitja\u00f0ur \u00fatfer\u00f0arsta\u00f0ur fyri b\u00e6\u00f0i \u00fatlendingar og f\u00f8royingar . Eitt vatn er \u00ed Hvannhaga. Ta\u00f0 ver\u00f0ur vanliga bara r\u00f3pt Vatni\u00f0 \u00ed Hvannhaga. \n\nHvannhagi vann hei\u00f0urin fyri \"Sermerkt n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki\" \u00ed \"Umhv\u00f8rvis\u00e1takinum 2008\", sum F\u00f8roya Kommunufelag skipa\u00f0i fyri. Hvannhagi ver\u00f0ur av F\u00f8roya N\u00e1tt\u00faru- og Umhv\u00f8rvisverndarfelag mett at vera besta pl\u00e1ss \u00ed F\u00f8royum til at skipa ein tj\u00f3\u00f0gar\u00f0. Vakurt \u00fats\u00fdni er til L\u00edtla og St\u00f3ra D\u00edmun \u00far Hvannhaga. T\u00fa kanst bert ganga til Hvannhaga.\n\nHvannhagi v\u00e6l egna\u00f0ur til Tj\u00f3\u00f0argar\u00f0 \n\nHvannhagi ver\u00f0ur mettur at vera besta pl\u00e1ss \u00ed F\u00f8royum til tj\u00f3\u00f0argar\u00f0. Sta\u00f0i\u00f0 er avbyrgt, men kortini v\u00e6l atkomandi til gongu. Sj\u00e1ldsamt jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligt landslag vi\u00f0 einum fj\u00f8llbroyttum plantu- og dj\u00f3ral\u00edvi. Hvannhagi er eitt sermerkt og vakurt n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki \u00ed nor\u00f0aru helvt av Su\u00f0uroynni. Hann liggur avbyrgdur og kann bert r\u00f8kkast til gongu. Vanliga ver\u00f0ur gingi\u00f0 fr\u00e1 vestara endanum av Ovara vegi \u00e1 Tv\u00f8royri, og har ver\u00f0ur gingi\u00f0 eftir einari g\u00f8tu nor\u00f0ureftir tv\u00f8rturum fjalli\u00f0. \n\nHvannhagi er kransa\u00f0 av steyrr\u00e6ttum fjallal\u00ed\u00f0um, og har slepst bert oman \u00ed tveimum st\u00f8\u00f0um. Ver\u00f0ur gingi\u00f0 oman eftir t\u00ed eystaru g\u00f8tuni, er eitt fr\u00e1l\u00edkt \u00fats\u00fdni nor\u00f0ureftir til L\u00edtlu og St\u00f3ru D\u00edmun.  Hvannhagi hevur eitt sj\u00e1ldsamt jar\u00f0fr\u00f8\u00f0isligt landslag, sum er v\u00e6lkent av jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingum eisini \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi. Hvannhagi er sundurb\u00fdttur hagi - Nor\u00f0aripartur og Uttaripartur. Hagin hevur einki \u00e1sett markatal og liggur \u00ed tveimum markatalsbygdum. Hvannhagi Nor\u00f0aripartur hevur 70 \u00e1sey\u00f0ir. Sey\u00f0amarki\u00f0 er \"Fj\u00f8\u00f0ur mitt um heilt\" \u00e1 h\u00f8gra oyra. Hvannhagi Uttaripartur hevur 72 \u00e1sey\u00f0ir. Sey\u00f0amarki\u00f0 er \"Mitt um s\u00fdling\" \u00e1 vinstra oyra.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Visitsuduroy.fo um Hvannhaga (\u00e1 enskum)\n  (\u00e1 f\u00f8royskum)\n\nTv\u00f8royri\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "13910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.lt", "title": ".lt", "text": ".lt er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Litava.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#L"}
{"id": "13911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ho%20Chi%20Minh%20City", "title": "Ho Chi Minh City", "text": "Ho Chi Minh City (Thanh pho Ho Chi Minh), fyrr Saigon, er ein b\u00fdur \u00ed lutstatinum Dong Nam Bo \u00ed Vjetnam. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og er ein av heimsins st\u00f8rstu b\u00fdum. Ho Chi Minh City er kendur sum b\u00fdurin, i\u00f0 aldri svevur. Hann er eisini kendur fyri n\u00f3gvu s\u00f8vnini, sj\u00f3nleikarh\u00fasini, matstovurnar og vi\u00f0arlundirnar. Saigon var\u00f0 bygdur \u00ed 1698, og roknar t\u00fa \u00fatja\u00f0aran upp\u00ed, b\u00fagva 19 mi\u00f3. f\u00f3lk har.\n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "13912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng%20H%E1%BB%9Bi", "title": "\u0110\u1ed3ng H\u1edbi", "text": "\u0110\u1ed3ng H\u1edbi er ein b\u00fdur \u00ed Vjetnam, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Quang Binh. B\u00fdar\u00f8ki\u00f0 er 155.71 km2 til v\u00edddar. \u00cd 2009 var \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum vi\u00f0 upplandi 108.526. Sj\u00e1lvt b\u00fdar\u00f8ki\u00f0 er 55.47 km\u00b2 til v\u00edddar, og \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum er \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 71.620.\n\n\u0110\u1ed3ng H\u1edbi hevur eina 12 km langa strandalinju vi\u00f0 hv\u00edtum sandstrondum.\n\nHeimsarvur - World Heritage Site \n\u0110\u1ed3ng H\u1edbi er n\u00e6rmasti b\u00fdur til Phong Nha-Ke Bang Tj\u00f3\u00f0ar Park, sum er eitt World Natural Heritage Site (heimsarvur) hj\u00e1 UNESCO 50\u00a0km nor\u00f0anfyri b\u00fdin.\n\nKeldur \nhttps://korean-air.biz/\n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam\nHeimsarvar"}
{"id": "13922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buhloone%20Mindstate", "title": "Buhloone Mindstate", "text": "Buhloone Mindstate er tri\u00f0ja fl\u00f8gan hj\u00e1 De La Soul. Hon var \u00fatgivin \u00ed 1993, um ta\u00f0 mundi\u00f0 t\u00e1 jazz-hip hop var v\u00e6l umt\u00f3kt, serliga \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni av USA. Hon kom \u00fat umlei\u00f0 h\u00e1lvt \u00e1r eftir Guru \u00fatgav fyrstu Jazzmatazz fl\u00f8gu s\u00edna. Guru hevur fingi\u00f0 \u00e6runa fyri at integrera jazz \u00ed hip hop, sj\u00e1lvt um hip hop leingi hevur havt naka\u00f0 av jazz-\u00e1virkni. Hann sang eisini ni\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed einum sangi \u00ed Buhloone Mindstate. \u00d3ney\u00f0ugt er at siga at fl\u00f8gan er sera \u00e1virka av jassi. Hon er minni \"ballfokusera\", og hevur ein fri\u00f0arligari stemning, enn a\u00f0rar hip hop fl\u00f8gur \u00ed hesi t\u00ed\u00f0ini.\nNavni\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni refererar til teirra hugsan sum eina ball\u00f3n, teir hava ringt vi\u00f0 at vera verandi \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini n\u00fa teir eru kendir. \u00cd innganginum og sanginum \"Patti Dooke\" siga teir fleiri fer\u00f0ir \"It might blow up, but it won't go pop\", altso teir vilja ikki gera popp, sj\u00e1lvt um teir kunnu vera uppbl\u00e1stir. De La Soul eru j\u00fast kendir fyri at vera kreativir og orginalir og at pr\u00f8va ein n\u00fdggjan st\u00edl fyri hv\u00f8rja fl\u00f8gu teir geva \u00fat.\nBuhloone Mindstate er seinasta fl\u00f8gan sum Prince Paul producerar.\n\nTrack listing\n\"Intro\" \u2013 0:52\n\"Eye Patch\" \u2013 2:27\n\"En Focus\" (vi\u00f0 Shortie No Mass and Dres of Black Sheep) \u2013 3:15\n\"Patti Dooke\" (vi\u00f0 Guru, Maceo Parker, Fred Wesley and Pee Wee Ellis) \u2013 5:54\n\"I Be Blowin'\" (vi\u00f0 Maceo Parker) \u2013 4:58\n\"Long Island Wildin'\" (vi\u00f0 Scha Dara Parr and Takagi Kan) \u2013 1:30\n\"Ego Trippin' (Part Two)\" \u2013 3:52\n\"Paul's Revenge\" \u2013 0:43\n\"3 Days Later\" \u2013 2:39\n\"Area\" \u2013 3:31\n\"I Am I Be\" (vi\u00f0 Maceo Parker, Fred Wesley and Pee Wee Ellis) \u2013 5:03\n\"In the Woods\" (vi\u00f0 Shortie No Mass) \u2013 4:01\n\"Breakadawn\" \u2013 4:14\n\"Dave Has a Problem...Seriously\" \u2013 0:55\n\"Stone Age\" (vi\u00f0 Biz Markie) \u2013 4:13\n\nDe La Soul \u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "13924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stakes%20Is%20High", "title": "Stakes Is High", "text": "Stakes Is High er fj\u00f3r\u00f0a De La Soul fl\u00f8ga \u00ed fullari longd, og fyrsta fl\u00f8ga Prince Paul ikki producera\u00f0i fyri teir. Fl\u00f8gan var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1996, t\u00e1 vesturstrondin \u00ed USA dominera\u00f0i markna\u00f0in, og ta\u00f0 var klandur millum eystur og vestur av hip hop ver\u00f0ini, serliga millum Los Angeles og New York. Teir tr\u00edggjir newyorkararnir g\u00f3vu eisini s\u00edna meining um \u00fatviklingina av hip hop \u00ed vestari s\u00ed\u00f0uni av landinum. Populert hip hop \u00ed hesi t\u00ed\u00f0ini var gangsta rap, serstakliga \u00ed Los Angeles. \u00cd sanginum \"Stakes Is High\" gj\u00f8rdu teir eitt innslag um evni\u00f0, og teir v\u00f3ru ikki sm\u00e6dnir at siga ta\u00f0 beint fram. \u00cd sanginum \"The Bizness\" eru teir eisini kritiskir yvir fyri n\u00fdggja s\u00ed\u00f0usporinum musikkurin og kultururin var farin.\nEisini \"Itzsoweezee\" er kritikkur um hip hop, og teir fara eftir teimum sum dyrka vold \u00ed hip hop. Hesu fer\u00f0 stendur mafioso rap fyri skotum. Trugoy heldur fyri: \"[...]them Cubans don't care what y'all niggaz do / Colombians ain't never ran with your crew / Why you acting all spicy and sheisty / The only Italians you knew was icees[...]\".\n\nFl\u00f8gan hevur eina kronologiska framgongd. Hon byrjar vi\u00f0 brotum av f\u00f3lkum sum fortelja n\u00e6r tey fyrst hoyrdu ta legendarisku og grundbr\u00f3tandu fl\u00f8guna hj\u00e1 BDP, \"Criminal Minded\", og hettar er byrjanin \u00edfylgi 'De La Soul'. N\u00f8kur brot eru \u00ed mi\u00f0juni, so sum eitt brot har ein ma\u00f0ur \u00far su\u00f0urstatunum sigur heldur rasistiskt hv\u00ed hann ikki d\u00e1mar rap, og eitt anna\u00f0 har ein heimleysur ma\u00f0ur tosar um har\u00f0a l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 honum \u00e1 g\u00f8tuni. \u00cd seinasta sangi \"Sunshine\" er eitt brot har ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt \"When I first heard 3 Feet High and Rising, I was - \", og sangurin er avbrotin. Teir seta s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00e1 sama st\u00f8\u00f0i sum fyrsta fl\u00f8gan hj\u00e1 Boogie Down Production.\nStakes Is High fekk g\u00f3\u00f0ar umtalir, fleiri vildu sagt hetta var eitt teirra besta verk, men ta\u00f0 seldi all\u00edkav\u00e6l ikki gott.\n\nSp\u00e6lilisti \n\nDe La Soul \u00fatg\u00e1vur\n1996"}
{"id": "13932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilhelm%20Johannesen", "title": "Vilhelm Johannesen", "text": "Vilhelm Johannesen (f\u00f8ddur 4. august 1942, Klaksv\u00edk, dey\u00f0ur 10. apr\u00edl 2022) var f\u00f8royskur l\u00f8gtingslimur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri Javna\u00f0arflokkin. \n\nHann umbo\u00f0a\u00f0i Nor\u00f0oyggjar \u00ed l\u00f8gtinginum fr\u00e1 1980 til 2008, og var landst\u00fdrisma\u00f0ur 1979-1981 og 1985-1989. Vilhelm Johannesen var limur \u00ed Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0i fr\u00e1 1975 til 1984, og var forma\u00f0ur i F\u00f8roya Kommunufelag fra 1977 til 1979. Eisini var hann Forma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edkar sj\u00fakrah\u00fasi fr\u00e1 1991 til 1993.\n\nHann var bla\u00f0stj\u00f3ri hj\u00e1 Sosialinum fr\u00e1 1972 til 1979, og hevur eisini arbeitt fyri Postverk F\u00f8roya. Hann er p\u00e1pi Aksel V. Johannesen, sum n\u00fa er forma\u00f0ur \u00ed Javnarflokkinum og abbi formann F\u00f3lkafloksins, Beinir Johannesen, i\u00f0 var\u00f0 valdur inn \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed 2019 fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 305 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nL\u00f8gtingslimir\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "13933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20K%C3%B8benhavn", "title": "FC K\u00f8benhavn", "text": "FCK er eitt danskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Keypmannahavn. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 1. juli 1992, og var sett saman av Kj\u00f8benhavns Boldklub og B 1903. FCK hevur heimv\u00f8ll \u00ed Parkini, sum samstundis er heimav\u00f8llur hj\u00e1 danska landsli\u00f0num.\n\nF\u00f8royski f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin Todi J\u00f3nsson sp\u00e6ldi 207 dystir og skora\u00f0i 68 m\u00e1l fyri FC K\u00f8benhavn. Hann var\u00f0 \u00ed 2006 valdur at vera nummar 5 \u00e1 topp-25 lista yvir teir st\u00f8rstu profilarnir hj\u00e1 felagnum, tey sum valdu teir 25 v\u00f3ru br\u00fakarar av heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 FC K\u00f8benhavn.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur\n\nEvropeisk lutt\u00f8ka \n\nKelda:\n\nTeir st\u00f8rstu profilarnir \n\nTop 25 (valdir av lesarunum \u00e1 fck.dk \u00ed 2006)\n\n1 Sibusiso Zuma (188/53)\n2 Peter Nielsen (131/22)\n3 Lars H\u00f8jer Nielsen (211/66)\n4 Christian Poulsen (56/11)\n5 Todi J\u00f3nsson (207/68)\n6 Bjarne Goldb\u00e6k (100/22)\n7 Erik Mykland (65/1)\n8 Peter M\u00f8ller (201/55)\n9 Michael Mio Nielsen (284/5)\n10 Niclas Jensen (150/10) \n11 St\u00e5le Solbakken (n\u00faverandi venjari) (15/4)\n12 Christian L\u00f8nstrup (253/22)\n13 Michael Manniche (49/12)\n13 \u00c1lvaro Santos (120/52)\n15 Tobias Linderoth\n16 Lars Jacobsen\n17 Bo Svensson (196/4)\n18 Diego Tur (225/15)\n19 Jesper Christiansen \n20 Hjalte Bo N\u00f8rregaard \n21 Jacob Laursen (58/4)\n22 Martin Johansen (142/40)\n23 Michael Johansen (134/24)\n24 Antti Niemi (55/0)\n25 Morten Bisgaard (98/14)\n\nA\u00f0rir st\u00f3rir profilar\n\n(\u00cd klombrum eru dystir/m\u00e1l vi\u00f0merkt)\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "13936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Egede", "title": "Hans Egede", "text": "Hans Egede (1686-1758), eisini kendur sum hin gr\u00f8nlendski tr\u00fa\u00f0bo\u00f0arin, var prestur og missionerur \u00ed t\u00ed danska og norska r\u00edkinum. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Nor\u00f0urnoregi. Foreldur hansara v\u00f3ru danski emb\u00e6tisma\u00f0urin Povel Hansen Egede og norska Kirsten Jensdatter Hind. Hann giftist \u00ed 1707 vi\u00f0 Gertrud Rasch, sum hann m\u00f8tti \u00ed Gr\u00f8nlandi, og \u00ed 1737 vi\u00f0 donsku Mettea Dau. \n\nHans Egede var prestur \u00ed Lofoten \u00ed Noregi, t\u00e1 hann hoyrdi um nor\u00f0b\u00fagvarnir, i\u00f0 h\u00f8vdu sett seg ni\u00f0ur \u00ed Gr\u00f8nlandi og sum man s\u00ed\u00f0ani ikki hev\u00f0i hoyrt naka\u00f0 fra \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd 1721 ba\u00f0 hann Frederik IV um loyvi til at fara til Gr\u00f8nlands at gera missionsarbei\u00f0i har, t\u00ed hann rokna\u00f0i vi\u00f0, at nor\u00f0b\u00fagvarnir enn v\u00f3ru katolikkar. Frederik kongur gav honum partv\u00edst loyvi til at endurseta hj\u00e1landar\u00e6ttindir \u00ed oynni. Hann leita\u00f0i eftir v\u00edkingum \u00ed Gr\u00f8nlandi \u00ed 1721, men fann teir ikki. Hann fann t\u00f3 inuitarnir og byrja\u00f0i at missionera teirra millum. Hann grundle\u00f0gi Godth\u00e5b, ta\u00f0 sum n\u00fa er Nuuk, sum \u00ed dag er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Gr\u00f8nlandi. \u00cd 1724 fingu allir evropearir bo\u00f0 um at fara \u00far Gr\u00f8nlandi, men Hans Egede og kone hansara valdu at ver\u00f0a ver\u00f0andi. \u00cd 1733 doy\u00f0i kona hansara av s\u00f3tt. Hans Egede var\u00f0 ver\u00f0andi \u00ed Gr\u00f8nlandi til 1736, og t\u00e1 hann f\u00f3r, l\u00e6t hann son s\u00edn Paul Egede ver\u00f0a eftir. Vi\u00f0 s\u00e6r til Danmarkar t\u00f3k hann d\u00f8tur s\u00ednar og sonin Niels Rasch Egede, sum seinni grundle\u00f0gi koloniina Egedesminde. \u00cd 1740 var\u00f0 hann valdur til biskup \u00ed Gr\u00f8nlandi. Hann fekk \u00fatgivi\u00f0 eina katekismus til br\u00faks \u00ed Gr\u00f8nlandi \u00ed 1747. Uttanfyri Nuuk stendur \u00ed dag ein st\u00f3r standmynd av Hans Egede, i\u00f0 l\u00edtur \u00fatyvir havi\u00f0. \n\nNor\u00f0menn\nDanir\nNorskir prestar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1686\nAndl\u00e1t \u00ed 1758"}
{"id": "13937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sey%C3%B0isfj%C3%B6r%C3%B0ur", "title": "Sey\u00f0isfj\u00f6r\u00f0ur", "text": "Sey\u00f0isfj\u00f6r\u00f0ur er ein bygd vi\u00f0 umlei\u00f0 800 borgarum, sum liggur \u00ed eystara partinum av \u00cdslandi. H\u00f8vu\u00f0svinnurnar eru fiskivinna, metalframlei\u00f0sla og fer\u00f0avinna.\n\nNorr\u00f6na siglir til Sey\u00f0isfj\u00f6r\u00f0 um summari\u00f0 og um veturin, og hevur \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1980 til 2008 kn\u00fdtt \u00cdsland at F\u00f8royum, Skotlandi / Hetlandi, Danmark og Noregi. S\u00ed\u00f0an 2009 siglir Norr\u00f8na ikki longur til Noreg og Bretland, men bert millum londini \u00cdsland, F\u00f8royar og Danmark.\n\nEisini hevur bygdin elsta el framlei\u00f0slu virki\u00f0 \u00ed nor\u00f0urlondum. Virki\u00f0, sum var\u00f0 bygt \u00ed 1913, er enn \u00ed n\u00fdtslu og er l\u00edti\u00f0 broytt fr\u00e1 t\u00ed ta\u00f0 var bygt. M\u00f8guleiki er at vitja virki\u00f0 og at f\u00e1a eina rundv\u00edsing.\n\nVinab\u00fdir \n\n  Nuuk, Gr\u00f8nland\n   Sandur, F\u00f8royar\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "13942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolosseum", "title": "Kolosseum", "text": "Kolosseum er eitt amphitheatur \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Rom, og er ta\u00f0 st\u00f8rsta amphitheatri i\u00f0 er bygd \u00ed R\u00f3mverjar\u00edkinum.\n\nMenn f\u00f3ru undir at byggja Kolosseum \u00e1r 70-72 undir keisarnum Vespasian. Bygningurin var\u00f0 li\u00f0ugur \u00e1r 80 undir keisarnum Titus.\n\nR\u00f3mverjar\u00edki\u00f0\nR\u00f3m\nBygningar"}
{"id": "13948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Art%20Official%20Intelligence%3A%20Mosaic%20Thump", "title": "Art Official Intelligence: Mosaic Thump", "text": "Art Official Intelligence: Mosaic Thump er fimta fl\u00f8ga \u00fatgivin av De La Soul, og fyrsta fl\u00f8gan \u00ed 'Art Official Intelligence' ella 'AOI' r\u00f8\u00f0ini. Hon kom \u00fat heili f\u00fdra \u00e1r eftir teirra fyrru fl\u00f8gu Stake Is High, sum ikki seldi v\u00e6l, sj\u00e1lvt um hon var v\u00e6l umt\u00f3kt, \u00ed hvussu er seinni. \u00cd hesi atl\u00f8gu komu 2 sangir (\"Oooh\" vi\u00f0 Redman og \"All Good\" vi\u00f0 Chaka Khan) \u00e1 toplistan, sum sp\u00e6ldi st\u00f3ran leiklut \u00ed s\u00f8luni hj\u00e1 teimum. Haraftrat var Mosaic Thump nominera\u00f0 til eina Grammy.\nHip Hop broytist, mennist, veksur, og De La Soul vilja fer\u00f0 eftir fer\u00f0 v\u00edsa, at teir eru f\u00f8rir fyri at vera kreativir samstundis sum teir flyta seg vi\u00f0 musikkinum. St\u00edlurin broyttist n\u00f3gv undir t\u00fasund\u00e1raskiftinum, til d\u00f8mis vildu f\u00f3lk hava n\u00f3gvan bass, og ta\u00f0 hava teir eisini tiki\u00f0 vi\u00f0 \u00ed AOI: Mosac Thump, sum tittulin indikerar.\nN\u00f3gvir gestir v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed fl\u00f8guni, fr\u00e1 R&B t\u00f3nleikarum til Old School hip hop til East Coast hip hop til Rap Rock t\u00f3nleikarar.\n\nSangir \n1. Spitkicker.com/Say R (Innlei\u00f0ing)\n\n2. U Can Do (Life)\n\n3. My Writes (vi\u00f0 Tash og J-Ro, b\u00e1\u00f0ir \u00far Tha Alkaholiks, og Xzibit)\n\n4. Oooh (vi\u00f0 Redman)\n\n5. Thru Ya City (vi\u00f0 D.V. Alias Khrist)\n\n6. I.C. Y'All (vi\u00f0 Busta Rhymes)\n\n7. View\n\n8. Set The Mood (vi\u00f0 Indeed)\n\n9. All Good? (vi\u00f0 Chaka Khan)\n\n10. Declaration\n\n11. Squat! (vi\u00f0 Mike D og Ad Rock \u00far Beastie Boys)\n\n12. Words From The Chief Rocker (vi\u00f0 Busy Bee Starski)\n\n13. With Me\n\n14. Copa (Cabanga)\n\n15. Foolin'\n\n16. The Art of Getting Jumped\n\n17. U Don't Wanna B.D.S. (vi\u00f0 Freddie Foxxx)\n\nDe La Soul \u00fatg\u00e1vur\n2000"}
{"id": "13950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hip%20hop", "title": "Hip hop", "text": "Hip hop er t\u00f3nleikur sum er \u00fatvikla\u00f0ur fr\u00e1 kulturinum hip hop. Fyri ikki at blanda \u00edmillum ver\u00f0ur oftani br\u00fakt fr\u00e1merki 't\u00f3nleik' ella 'kulturur'. Hendan s\u00ed\u00f0an er \u00e6tla\u00f0 b\u00e1\u00f0um, av t\u00ed at tey er t\u00e6tt kn\u00fdtt.\nEin kann tulka hip hop sum ein \"uppl\u00fdsandi (undirorna\u00f0 intellektuell) r\u00f8rsla\", av t\u00ed at 'hip to' er at vera uppl\u00fdstur, og 'hop' er ein kroppslig r\u00f8rsla. Men \u00edfylgji Jet Magazine byrja\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 at Keith Wiggins, \u00far hip hop b\u00f3lkinum Grandmaster Flash and the Furious Five arga\u00f0i vinnmannin s\u00edn, sum var farin \u00ed herin, vi\u00f0 scatta or\u00f0ini \"hip\" og \"hop\" \u00e1 ein h\u00e1tt so ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0a\u00f0i sum marsjerandi hermenn.\n\nHip Hop mentan \nHip hop hevur f\u00fdra bein. MC (rappari), DJ, Breakdancing, og Graffiti. Seinni er beatbox komi\u00f0 aftrat, eisini ein st\u00f3rur partur av hip hop.\nRingt er at siga akkur\u00e1t n\u00e6r og hvussu ta\u00f0 byrja\u00f0i, men ta\u00f0 er v\u00edst at ta\u00f0 uppst\u00f3\u00f0 \u00ed New York \u00ed 70'inum. Fleiri vilja vera vi\u00f0 at Kool Herc skal hava \u00e6runa fyri at byrja hip hop t\u00f3nleik, av t\u00ed at hann uppbygdi 'toasting' (rytmisk munnlig improvisati\u00f3n yvir reggae t\u00f3nleik) sum hann hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 sum barn.\n\nGraffiti \nGraffiti \u00ed hip hop er kunst dedikera\u00f0ur heldur enn herverkar-meintur. Oftast eru sprayd\u00f3sir br\u00faktar. Ta\u00f0 var ein vaksandi kunstur \u00ed mi\u00f0b\u00fdar\u00f8kinum \u00ed New York \u00ed 70-\u00e1runum, og ta\u00f0 bleiv ein st\u00f3rur trupulleiki fyri b\u00fdin av t\u00ed at \u00f8ll tokini blivu meiggja\u00f0i \u00fat, og ta\u00f0 kosta\u00f0i n\u00f3gv at m\u00e1la yvir. Tann st\u00f8rsti formurin av graffiti er tekstur, vanligani fiktiva navni\u00f0 hj\u00e1 skrivaranum, sum er pynta\u00f0ur upp\u00e1. T.d. runda\u00f0ir b\u00f3kstavir sum yvirlappa hv\u00f8nn annan, vi\u00f0 eksotiskum litum og sv\u00f8rtum grensulinjum, og vi\u00f0 p\u00edlum ella g\u00e1sareygu fyri meiri fyllu. Hj\u00e1 fleiri gekk ta\u00f0 \u00fat upp\u00e1 at f\u00e1a navn s\u00edtt kent, hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum var ta\u00f0 kunst-romantikkurin vi\u00f0 at s\u00edggja s\u00edtt verk koyra runt \u00e1 einum toki. T.d. var navni\u00f0 TAKI 183 sera kent seint \u00ed 70'inum av t\u00ed at ta\u00f0 var skriva\u00f0 runt \u00ed b\u00fdinum.\n\nDJ \nDJ'ing\nEin 'DJ', \u00ed hip hop, er ein sum ger t\u00f3nleik burtur \u00far \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleiki. Ta\u00f0 kendasta ey\u00f0kenni er scratching, t\u00e1 DJ'in flytur eina pl\u00e1tu \u00e1 grammofonini, solei\u00f0is at eitt anna\u00f0 lj\u00f3\u00f0 kemur. Hetta er blivin ein kunstur \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum. Aftrat scratching bestendur DJ'ing av at blanda t\u00f3nleik saman, skifta \u00edmillum tveir sangir, og geva effektir til sangin. \u00cd 80'inum, serliga \u00ed New York, v\u00f3ru oftani kappingar \u00edmillum DJ'ar, har luttakararnir t\u00f3ku pl\u00e1tur vi\u00f0 sum lysti, og fingu t\u00e1 eina avsetta t\u00ed\u00f0 \u00ed part at blanda t\u00f3nleikin beinlei\u00f0is til f\u00f3lkamongdina.\n\nMJ \nMC'ing\nMC'ing, nokk betur kent sum rapping, er at r\u00edma vi\u00f0 rytmu yvir ein sang.\n\nB-boy/B-girl \n\nT\u00f3nleikasl\u00f8g\nHip hop\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "13951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prince%20Paul", "title": "Prince Paul", "text": "Paul Huston, betur kendur sum Prince Paul, er ein amerikanskur DJ, rappari og hip hop fl\u00f8gu framlei\u00f0ari. Hann er ein av stovnandi liminum av horrorcore b\u00f3lkinum Gravediggaz, har hann var nevndur The Undertaker. \u00c1\u00f0renn hetta var hann \u00ed vi\u00f0urkenda hip hop b\u00f3lkinum Stetsasonic. Eisini er hann kendur fyri at hava framleitt fyrstu tr\u00edggjar fl\u00f8gurnar hj\u00e1 sera \u00e1rinamikla hip hop b\u00f3lkinum De La Soul.\n\nDiskografi \nSolo \nPsychoanalysis (What Is It ?) (1996)\nA Prince Among Thieves (1999)\nPolitics of the Business (2003)\nItstrumental (2005)\n\nStetsasonic \nOn Fire (1986)\nIn Full Gear (1988)\nBlood, Sweat & No Tears (1991) \n\nGravediggaz \n6 Feet Deep (1994)\n\nA\u00f0rar framlei\u00f0slur (album) \nDe La Soul - 3 Feet High and Rising (1989) \nResident Alien - It Takes a Nation of Suckas to Let Us In 1991) \nDe La Soul - De La Soul Is Dead (1991) \nDe La Soul - Buhloone Mindstate (1993) \nChris Rock - Roll With the New (1997) \nHandsome Boy Modeling School - So... How's Your Girl? (1999) \nChris Rock - Bigger & Blacker (1999) \nMC Paul Barman - It's Very Stimulating (2000) \nHandsome Boy Modeling School - White People (2004) \nThe Dix - The Art of Picking Up Women (2005) \nBaby Elephant - Turn My Teeth Up! (2007) \nDino 5 - Baby Loves Hip Hop Presents The Dino 5 (2008)\nSouls of Misschief - Montezuma's Revenge (TBR)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nT\u00f3nleikaframlei\u00f0arar"}
{"id": "13952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gravediggaz", "title": "Gravediggaz", "text": "Gravediggaz er ein amerikanskur hip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkur, ein sera innovativur horrorcore b\u00f3lkur, var stovna\u00f0ur \u00ed 1993, sama \u00e1ri\u00f0 teir g\u00f3vu fyrstu fl\u00f8gu teirra \u00fat, sum kalla\u00f0ist, 6 Feet Deep. F\u00fdra limir eru \u00ed b\u00f3lkinum; Prince Paul (The Undertaker), Frukwan (The Gatekeeper), Too Poetic (The Grym Reaper), og RZA (The Rzarector).\nTeir v\u00f3ru aktivir \u00ed \u00e1runum 1993-2004, og 2010-.\n\nT\u00f3nleikas\u00f8ga\n6 Feet Deep (1994)\nThe Pick, The Sickle and the Shovel (1997)\nNightmare in A-Minor (2002)\n6 Feet Under (2004)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1993"}
{"id": "13953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stetsasonic", "title": "Stetsasonic", "text": "Stetsasonic var stovna\u00f0 \u00ed Brooklyn, New York City \u00ed 1981, men g\u00f3vu s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00fat so seint sum \u00ed 1986. Teir eru kendir sum fyrsti b\u00f3lkur vi\u00f0 instrumentum (s\u00e6\u00f0 burtur fr\u00e1 bor\u00f0inum hj\u00e1 DJ'inum) og eru eisini nevndir undangongumenn hj\u00e1 jazz-hip hoppi.\n\nLimir \nPrince Paul\nFrukwan\nWise\nDaddy-O\nDBC\nMC Delite\nBobby Simmons\n\nT\u00f3nleikas\u00f8ga\nOn Fire (1986)\nIn Full Gear (1988)\nBlood, Sweat & No Tears (1991)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1981"}
{"id": "13954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frukwan", "title": "Frukwan", "text": "Frukwan Sun-Star Allah-Bey, ella bara Frukwan, f\u00f8ddir Arnold Hamilton, er ein amerikanskur hip hop t\u00f3nleikari, og var limur \u00ed hip hop b\u00f3lkum Stetsasonic og Gravediggaz.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "13955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Native%20Tongues", "title": "Native Tongues", "text": "Native Tongues er ein samling av t\u00f3nleikarum og t\u00f3nleikab\u00f3lkum fr\u00e1 seint \u00ed 80'inum til t\u00ed\u00f0ligani \u00ed 90'inum vi\u00f0 somu hugsan um hip hop. Summu ey\u00f0kennir av limunum \u00ed Native Tongues ganga aftur; t.d. leggja teir dent \u00e1 ein jaligan og uppbyggjandi hugbur\u00f0 og v\u00edsa opinlyndi \u00ed t\u00f3nleikinum, og hava st\u00f3ra vir\u00f0ing fyri hip hop sum kultur.\nTey eru kend sum fyrigangarar \u00ed fleiri hip hop undirsjangrum; conscious hip hop, jazz hip hop og alternative hip hop sum heild.\n\nLimir\n\nStovnandi limir\nJungle Brothers\nDe La Soul\nA Tribe Called Quest\n\nA\u00f0rir limir\nMonie Love\nChi-Ali\nBlack Sheep\nQueen Latifah\nDa Bush Babees\nMos Def\nTalib Kweli\nCommon\nFu-Schnickens\nTruth Enola\n\nSamstarvsf\u00f3lk\nVinia Mojica\nShortie No Mass\nLucien Revolucien\nPunchline & Wordsworth\nViolator Management\nThe Beatnuts\nLeaders of the New School\nJ Dilla\nPrince Paul\nDJ Red Alert\n\nListar\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "13956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0bj%C3%B8rn%20Joensen", "title": "Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen", "text": "Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen (f\u00f8ddur 19. apr\u00edl 1996 \u00ed V\u00e1gur) er f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri Susvim. Hann er beiggi P\u00e1l Joensen, sum man vera kendasti f\u00f8royski svimjarin.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nReykjavik International Games 2016 \nSilvur \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.89\n\nOyggjaleikir 2015 \n\nBronsu \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23.62\nBronsu \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:44.22, hinir v\u00f3ru: Alvi Hjelm, P\u00e1l Joensen og R\u00f3land Toftum\nBronsu \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:26.31, i\u00f0 var n\u00fdtt landsli\u00f0smet. Hinir v\u00f3ru: P\u00e1l Joensen, R\u00f3land Toftum og \u00d3li Mortensen\n\nFM 2015 \nGull \u00ed 50m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.86\nGull \u00ed 50m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.84 \nGull \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:36.51, hinir v\u00f3ru: R\u00f3land Toftum, R\u00f3i Bech og P\u00e1l Joensen.\nGull \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:33.48, hinir v\u00f3ru: R\u00f3land Toftum, R\u00f3i Bech og P\u00e1l Joensen.\n\nReykjav\u00edk International Games 2015 \nEy\u00f0bj\u00f8rn lutt\u00f3k \u00ed opnu b\u00f3lkunum fyri menn. Kappingin var hildin vikuskifti 16. til 18. januar 2015.\nSilvur \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 31.84\nBronsu \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.33\nBronsu \u00ed 100 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:00.39\n\nFM 2014 \nEy\u00f0bj\u00f8rn lutt\u00f3k \u00e1 FM 2014, sum var \u00ed Havn 16. til 18. mai 2014. Hann vann fleiri hei\u00f0ursmerki:\nGull \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.94 \nGull \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 27.78\nGull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:59.75 vi\u00f0 Harrar Susvim, saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, R\u00f3land Toftum og D\u00e1njal Martin Hofgaard.\nGull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:32.77, saman vi\u00f0 R\u00f3land Toftum, D\u00e1njal Martin Hofgaard og P\u00e1l Joensen\nGull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:34.96, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met, saman vi\u00f0 H\u00f8gna Simonsen, R\u00f3land Toftum og D\u00e1njal Martin Hofgaard.\n Silvur \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 52.92\nBronsu \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.41\nBronsu \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.83 \nBronsu \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:56.93\nBronsu \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:03.02\n\nDanish Open 2014 \nEy\u00f0bj\u00f8rn lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open \u00ed mars 2014.\nNr. 33 av 43 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:14.27\nNr. 50 av 77 \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:59.27\n\nBankNordik stevna 22. - 23. mars 2014 \nEy\u00f0bj\u00f8rn var mest vinnandi svimjarin \u00ed hesi kapping, hann vann 7 gull og 3 silvur hei\u00f0ursmerki.\n\nEM 2013 \u00e1 stuttgeil \u00ed Herning \nEy\u00f0bj\u00f8rn lutt\u00f3k \u00e1 EM 2013 svimjikapping sum var \u00ed Herning \u00ed desember 2013. H\u00f3ast hann enn var juniorur, megna\u00f0i hann \u00ed november 2013 at svimja 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.00,78, og harvi\u00f0 at kvalifisera seg til EM fyri vaksin. Kravt\u00ed\u00f0in til EM fyri vaksin var 4.02,18. Hann kom sostatt at svimja \u00edm\u00f3ti st\u00f3rabeiggja s\u00ednum, P\u00e1l Joensen \u00ed 400 metrum fr\u00ed. Hann svam fr\u00edsviming og blanda\u00f0. Hann svam seg ikki v\u00ed\u00f0ari til nakra semifinalu ella finalu, men svam s\u00edna skj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0 \u00ed 100 metrum blanda\u00f0.\n Nr. 62 \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:01.76 \n hann svam 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:53:49\n hann svam 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 53.35\n hann svam 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:00.30 (pers\u00f3nligt met)\n\nHS-stevnan 2. og 3. nov. 2013 \u00ed Havn \nEy\u00f0bj\u00f8rn var n\u00e6st mest vinnandi svimjarin \u00e1 hesi stevnuni, n\u00e6st eftir Biritu Debes, og mest vinnandi svimjarin hj\u00e1 monnunum. Hann vann 4 gull og 3 bronsu hei\u00f0ursmerki.\n\nEJM 2013 \u00ed Poznan \nEy\u00f0bj\u00f8rn lutt\u00f3k \u00ed svimjikappingini EJM sum er evropameistarakapping fyri yngri svimjarar \u00ed juli 2013 \u00ed Poznan.\nNr. 14 \u00ed 4x100 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.78. Hinir v\u00f3ru: Alvi Hjelm, \u00d3li Mortensen og Markus Joensen \nNr. 52 \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.12\nNr. 55 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:19.68\nNr. 58 \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:01.88\nNr. 59 \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 54.57\n\nFM stevna 2013 \n Gull \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.44. Nevnast kann, at hann fyri fyrstu fer\u00f0 vann \u00e1 beiggja s\u00ednum P\u00e1l Joensen, sum gj\u00f8rdist nummar tvey.\n Gull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:01.50, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet, saman vi\u00f0 R\u00f3land Toftum, H\u00f8gna Simonsen og P\u00e1l Joensen\n Silvur \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:10.62 \n Silvur \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:00.36, saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, Sigmund M\u00f8rk\u00f8re og R\u00f3land Toftum\n Silvur \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.52\n Bronsu \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.29\n Bronsu \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 53.17\n Bronsu \u00ed 100 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.73\n Bronsu \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:01.50\n\nDanish Open 2013 \nEy\u00f0bj\u00f8rn lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open \u00ed mars 2013. Hann setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed 50 m bringu \u00e1 langgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 32.13 sekund.\n\nBank Nordik Stevna \u00ed V\u00e1gi \u00ed januar 2013, Ey\u00f0bj\u00f8rn mest vinnandi svimjarin \n\u00cd januar 2013 var svimjistevna \u00ed V\u00e1gi. Ey\u00f0bj\u00f8rn gj\u00f8rdist mest vinnandi svimjarin, hann vann 6 gull hei\u00f0ursmerki og 3 silvur hei\u00f0ursmerki.\n\nBergen Swim Festival 2011 \nSilvur \u00ed 200 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.74, hann vann silvur \u00ed kappingini millum teir yngru juniorarnir.\n\n2010 \n\u00cd 2010 vann hann n\u00f3gvar kappingar. Hann vann sjey gull hei\u00f0ursmerki til f\u00f8royameistaraskapi\u00f0 fyri ung. \u00c1 FM stevnuni 2010 var\u00f0 Ey\u00f0bj\u00f8rn eisini kosin \"\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot 2010\". \u00cd mai 2010 lutt\u00f3k Ey\u00f0bj\u00f8rn til MU 2010 stevnuna \u00ed Klaksv\u00edk og vann fleiri kappingar. Susvim vann ta kappingina vi\u00f0 52 gull, 23 silvur og 14 bronsu hei\u00f0ursmerki. \u00cd juni 2010 svam Ey\u00f0bj\u00f8rn til D\u00c5M (Danske \u00c5rgangs Mesterskaber). Ey\u00f0bj\u00f8rn svam skj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0ina \u00ed s\u00ednum aldursb\u00f3lki (f\u00f8dd \u00ed 1996) \u00ed 400 m fr\u00ed, hann svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:15.43, skj\u00f3tasti dani f\u00f8ddur 1996 svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:17.06. F\u00f8royingar sum svimja fyri f\u00f8royskt svimjifelag f\u00e1a ikki longur heiti\u00f0 Danmarksmeistari og seta ikki longur donsk met.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Susvim\nSvimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "13958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jungle%20Brothers", "title": "Jungle Brothers", "text": "Jungle Brothers (ella J. Beez) er ein amerikanskur hip hop b\u00f3lkur \u00far New York City, og v\u00f3ru ein av teimum \u00e1 odda at frambr\u00f3ta jazz-hip hop, og v\u00f3ru eisini kendir fyri at br\u00faka ein house-t\u00f3nleik framlei\u00f0ara til teirra t\u00f3nleik. B\u00f3lkurin fann saman \u00ed 1987, og eitt \u00e1r seinni l\u00f3tu teir fyrstu fl\u00f8gu s\u00edna \u00fat Straight Out the Jungle. Ta\u00f0 var ikki gj\u00f8gnum eitt st\u00f3rt pl\u00e1tufelag, og fl\u00f8gan seldi heldur ikki v\u00e6l, men er seinni blivin sera v\u00e6l umt\u00f3kt.\nAll\u00edkav\u00e6l v\u00f3ru teir skriva\u00f0ir til Warner Bros. Records(pl\u00e1tufelag) og teir framleiddu a\u00f0ru fl\u00f8gu teirra, Done by the Forces of Nature, sum var betur umt\u00f3kt til ta t\u00ed\u00f0.\nTeir v\u00f3ru nakrir av teimum stovnandi liminum av Native Tongues, ein samling av eins teinkandi hip-hop t\u00f3nleikarum. Teir gera upplyftandi og positivan t\u00f3nleik, sum t.d. Feelin' Alright, \u00far Done By the Forces of Nature, var um ein ideellan dag har alt gekk sum ta\u00f0 skuldi. Men eisini gera teir tankar um \u00e1lvarsom ting, sum \u00ed sanginum Sunshine, har ve\u00f0ri\u00f0 er myndam\u00e1l, (t.d. s\u00f3l l\u00fdsir s\u00e1lina upp, og pers\u00f3nurin er ikki villleiddur) stremba teir eftir at f\u00f3lk, serliga sv\u00f8rt f\u00f3lk, ikki skulu berjast \u00edm\u00f3ti vitan.\n\nLimir eru; Mike Gee, Sammy B og fyrr Afrika Baby Sam.\n\nT\u00f3nleikas\u00f8ga\nStraight Out the Jungle (1988), Warlock\nDone by the Forces of Nature (1989), Warner Bros. Records\nJ Beez Wit the Remedy (1993), Warner Bros.\nRaw Deluxe (1997), Gee Street Records/V2 Records/Bertelsmann Music Group\nV.I.P. (2000), Gee Street/V2/BMG Records\nAll That We Do (2002), Jungle Brothers\nYou in My Hut Now (2003), XYZ Records\n This is... (Greatest hits) (2005), Nurture Records/Groove Records\n I Got You (2006), Pinoeer Records\n\nReferansur\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1987"}
{"id": "13962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%20Tribe%20Called%20Quest", "title": "A Tribe Called Quest", "text": "A Tribe Called Quest er ein hip hop b\u00f3lkur \u00far Queens, New York. Teir funnu saman \u00ed 1985, men l\u00f3tu s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00fat so seint sum \u00ed 1990. F\u00fdra limir eru \u00ed b\u00f3lkinum. Rappari og framlei\u00f0ari, Q-Tip, rappari Phife Dawg, DJ og framlei\u00f0ari Ali Shaheed Muhammad, og \u00ed eina t\u00ed\u00f0, Jarobi White, sum f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum eftir teir l\u00f3tu fyrstu fl\u00f8gu teirra \u00fat, kom aftur til tri\u00f0ju fl\u00f8guna, f\u00f3r \u00far aftur, og kom so aftur \u00ed 2006, t\u00e1 allir \u00ed b\u00f3lkinum komu saman aftur eftir 8 \u00e1r. Q-Tip hev\u00f0i veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed \u00f8\u00f0rum sangum hj\u00e1 b\u00f3lkum \u00far Native Tongues, t.d. Buddy \u00e1 3 Feet High and Rising hj\u00e1 De La Soul, og Black is Black \u00e1 Straight Out the Jungle hj\u00e1 Jungle Brothers, og hev\u00f0i vart varhuga vi\u00f0 b\u00f3lkin \u00e1\u00f0renn teir l\u00f3tu fl\u00f8gu s\u00edna \u00fat, People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm. H\u00f3ast hetta gekk ikki heilt v\u00e6l vi\u00f0 s\u00f8luni, sj\u00e1lvt um teir fingu g\u00f3\u00f0ar afturmeldingar. Hetta skilst av at flestu hip hop lurtarar v\u00f3ru meiri \u00e1hugagir \u00ed hardcore hip hop, men Tribe fingu eina vaksandi mongd av alternative hip hop fanum.\n\nT\u00f3nleikas\u00f8ga\n People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm (1990)\n The Low End Theory (1991)\n Midnight Marauders (1993)\n Beats, Rhymes and Life (1996)\n The Love Movement (1998)\n We Got It from Here... Thank You 4 Your Service (2016)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1985"}
{"id": "13963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Black%20Sheep%20%28b%C3%B3lkur%29", "title": "Black Sheep (b\u00f3lkur)", "text": "Black Sheep er ein amerikanskur alternative hip hop b\u00f3lkur, og er bygdur av tveimum t\u00f3nleikarum, Dres og William McLean (Mista Lawnge). Teir eru limir \u00ed Native Tongues, og eru kendir fyri at vera tann fyrsti hip hop b\u00f3lkurin sum gj\u00f8rdi eftirl\u00edkna\u00f0i gangsta rap fyri eina komiska effekt (U Mean I'm Not). Ivaleyst eru Black Sheep best kendir fyri sangin The Choice Is Yours, sum Kia (bil felag) seinni br\u00faktu \u00ed eini sj\u00f3nvarpsreklamu.\n\nT\u00f3nleikas\u00f8ga\n A Wolf in Sheep's Clothing (1991)\n Non-Fiction (1994)\n 8WM/Novakane (2006)\n From the Black Pool of Genius (2010)\n Tortured Soul (2018)\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "13964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AOI%3A%20Bionix", "title": "AOI: Bionix", "text": "AOI: Bionix er s\u00e6tta fl\u00f8gan De La Soul hevur givi\u00f0 \u00fat, og onnur fl\u00f8gan \u00ed Art Official Intelligence(AOI) r\u00f8\u00f0ini. Fl\u00f8gan var \u00fatgivin \u00ed 2001, eitt \u00e1r eftir undanfarnu Art Official Intelligence: Mosaic Thump, og meiningin var at tri\u00f0ja og seinasta fl\u00f8gan \u00ed r\u00f8\u00f0ini skuldi koma eitt \u00e1r eftir hesa, men hon var \u00fatsett grunda\u00f0 \u00e1 trupulleikar \u00ed pl\u00e1tufelagnum Tommy Boys Records. AOI: Bionix var altso seinasta fl\u00f8gan sum De La Soul g\u00f3vu \u00fat gj\u00f8gnum Tommy Boys.\n\u00cd mun til Mosaic Thump var Bionix skrivliga dj\u00fapri, og hev\u00f0i meiri \u00e1lvarsom evnir, men all\u00edkav\u00e6l innhelt hon komisk innsl\u00f8g.\nEins og \u00ed fyrru AOI fl\u00f8guni, so innihelt Mosaic Thump gestir fr\u00e1 sera ymiskum \u00f8kjum og t\u00ed\u00f0um. Slick Rick, rappari fr\u00e1 seint \u00ed 80'inum, B-Real fr\u00e1 Cypress Hill, J Dilla, kendur framlei\u00f0ari fr\u00e1 90'inum, Cee Lo \u00far Goodie Mob, ein b\u00f3lkur \u00far Atlanta, Devin the Dude, rappari \u00far Texas, og eisini R&B og neo soul sangarindir.\n\nInnihaldsyvirlit\n\n Intro \u2013 0:29 \n Bionix \u2013 2:43 \n Baby Phat \u2013 3:50 \u2013 (vi\u00f0 Devin the Dude og Yummy Bingham)\n Simply \u2013 4:05 \n Simply Havin' \u2013 0:48\n Held Down \u2013 4:54 \u2013 (vi\u00f0 Cee-Lo Green)\n Reverend Do Good #1 \u2013 1:05\n Watch Out \u2013 3:37 \n Special \u2013 3:36 \n Reverend Do Good #2 \u2013 1:14\n The Sauce \u2013 2:25 \u2013 (vi\u00f0 Philly Black)\n Am I Worth You? \u2013 4:01 \u2013 (vi\u00f0 Glenn Lewis)\n Pawn Star \u2013 4:06 \u2013 (vi\u00f0 Shell Council)\n What We Do (For Love) \u2013 5:04 \u2013 (vi\u00f0 Slick Rick)\n Reverend Do Good #3 \u2013 2:20\n Peer Pressure \u2013 5:09 \u2013 (vi\u00f0 B-Real og Jay Dee)\n It's American \u2013 1:09\n Trying People \u2013 4:31\n\nDe La Soul \u00fatg\u00e1vur\n2001"}
{"id": "13965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erling%20D.%20Jacobsen", "title": "Erling D. Jacobsen", "text": "Erling D\u00e1vidsson Jacobsen (f\u00f8ddur 13. februar 1990) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann sp\u00e6lir sum verjuleikar og mi\u00f0vallaleikari. \u00cd 2007-10 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 FC Amager, seinna helmingin av 2010 leikti hann vi\u00f0 V\u00edkingi \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini og hann helt fram at sp\u00e6la vi\u00f0 V\u00edkingi \u00ed 2011 og 2012.\n\nL\u00edvlei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nLandsli\u00f0s- og ungd\u00f3mslandsli\u00f0sleikari \n\u00cd oktober 2010 leikti Erling s\u00edn fyrsta A-landsdyst fyri F\u00f8royar, ta\u00f0 var \u00ed dystinum m\u00f3ti Nor\u00f0ur \u00cdrlandi, sum enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 1-1. \nErling sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta ungd\u00f3mslandsdyst fyri F\u00f8royar \u00e1 U17 landsli\u00f0num \u00ed dysti m\u00f3ti T\u00fdsklandi 14. oktober 2005. Hann hevur sp\u00e6lt tveir dystir fyri U21 landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 2010. Li\u00f0i\u00f0 fekk 11 stig. Erling sp\u00e6ldi dystirnir m\u00f3ti Russlandi og Andorra.  Samb\u00e6rt UEFA heimas\u00ed\u00f0uni hevur Erling leikt 6 dystir fyri U17, 6 dystir fyri U19, 7 dystir fyri U21 og til n\u00fa (sepember 2012) tveir dystir fyri A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nUEFA dystir fyri fel\u00f8g \nErling hevur sp\u00e6lt altj\u00f3\u00f0a UEFA dystir vi\u00f0 V\u00edkingi. Fyrstu fer\u00f0 av \u00ed juli 2006 m\u00f3ti Ventspils. \u00cd 2010 sp\u00e6ldi hann tveir dystir fyri V\u00edking \u00ed UEFA Europa League m\u00f3ti turkiska li\u00f0num Besiktas. Besiktas vann b\u00e1\u00f0ir dystirnir. \u00cd juli 2012 sp\u00e6ldi hann tveir dystir vi\u00f0 V\u00edkingi m\u00f3ti FC Gomel \u00far Hv\u00edtarusslandi \u00ed UEFA Europe League. V\u00edkingur tapti b\u00e1\u00f0ir dystirnar.\n\n\u00c1rsins Stj\u00f8rnuskot 2010 \nErling Jacobsen var kosin \u00c1rsins Stj\u00f8rnuskot 13. november 2010. Ta\u00f0 er Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0, Sosialurin og R\u00e1s2 sum skipa fyri einum hugnakv\u00f8ldi\u00f0 \u00e1 Hvonn, har tey hei\u00f0ra bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar, m\u00e1lverjar, venjarar og d\u00f3marar \u00ed F\u00f8royum. Umframt at besti mannligi og best kvinnuligi f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin ver\u00f0ur kosin, ver\u00f0ur eisini \u00c1rsins Stj\u00f8rnuskot hei\u00f0ra\u00f0, b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 monnum og kvinnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nFaroesoccer.com\nUEFA.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nV\u00edkinga leikarar"}
{"id": "13966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sornfelli", "title": "Sornfelli", "text": "Sornfelli er fjall \u00e1 Streymoynni, 749 m til h\u00e6ddar. Ta\u00f0 liggur um 12 km fr\u00e1 Havnini (20 km eftir vegi).\n\n\u00cd 1958 gav F\u00f8roya L\u00f8gting NATO loyvi at byggja herna\u00f0arliga eftirlitsst\u00f8\u00f0 \u00e1 Sornfelli, og \u00e1 sumri 1963 - t\u00e1 Kalda kr\u00edggi\u00f0 var \u00ed h\u00e6ddini - byrja\u00f0i NATO at hava radareftirlit vi\u00f0 skipafer\u00f0slu og flogfer\u00f0slu \u00ed nor\u00f0uratlantshavi fr\u00e1 radarum \u00e1 Sornfelli. T\u00e6tt kn\u00fdtt at virkseminum \u00e1 Sornfelli var Natost\u00f8\u00f0in \u00ed Mj\u00f8rkadali. \n\nRadarin var\u00f0 sl\u00f8ktur og ste\u00f0ga\u00f0ur tann 1. januar 2007, og tann 15. november 2010 ste\u00f0ga\u00f0i samskiftisuppg\u00e1van \u00e1 Sornfelli eisini, og gavst NATO t\u00e1 vi\u00f0 \u00f8llum virkseminum \u00e1 Sornfelli.\n\nKeldur\n Forsvaret.dk: Um radarst\u00f8\u00f0ina \u00ed Sornfelli\n Radarin ver\u00f0ur li\u00f0ugur um f\u00fdra ella fimm \u00e1r KVF, 2022\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "13972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krambatangi", "title": "Krambatangi", "text": "Krambatangi er eitt sta\u00f0arnavn \u00ed Su\u00f0uroynni, sum var r\u00e6ttiliga \u00f3kent \u00e1\u00f0renn 2005, t\u00e1 ein ferjulega var\u00f0 gj\u00f8rd har til n\u00fdggja stranfara skipi\u00f0 Smyril, sum kom til landi\u00f0 \u00ed oktober 2005. Ferjulegan \u00e1 Krambatanga var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak samstundis sum n\u00fdggi Smyril kom. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var ferjulegan \u00e1 Drelnesi n\u00fdtt til Smyril, og \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 sigldi Smyril inn \u00e1 Tv\u00f8royrar Havn og \u00e1 V\u00e1gs Havn. \u00cd gomlum d\u00f8gum, \u00e1\u00f0renn vegur kom millum allar bygdir, sigldi Smyril inn til fleiri a\u00f0rar bygdir \u00ed Su\u00f0uroynni.\nKrambatangi er \u00ed \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0, 3 km fr\u00e1 bygdini \u00d8rav\u00edk. Krambatangi er t\u00e6tt vi\u00f0 har sum Trongisv\u00e1gur bygjar. Tv\u00f8royri liggur hinumegin Trongisv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0.\n\nMyndir\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n SSL.fo\n\nSu\u00f0uroy\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "13974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Aquinas", "title": "Thomas Aquinas", "text": "Thomas Aquinas, f\u00f8ddur umlei\u00f0 \u00e1r 1225, dey\u00f0ur 1274, var ein italskur gudfr\u00f8\u00f0ingur og heimspekingur.\n\nThomas kom sum 14 \u00e1ra gamal til Par\u00eds. Hann f\u00f3r upp \u00ed dominikanaraskipanina og hev\u00f0i Albertus Magnus sum l\u00e6rara, sum var ein v\u00e6ll\u00fdddur og l\u00e6rdur vi\u00f0haldsma\u00f0ur hj\u00e1 heimspekini hj\u00e1 Aristoteles. Aquinas var umstr\u00edddur \u00ed s\u00edni samt\u00ed\u00f0, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at greina og vi\u00f0gera Aristoteles solei\u00f0is, at kirkjan stutt eftir dey\u00f0a Aquinasar g\u00f3\u00f0t\u00f3k l\u00e6ru hansara. Aquinas var\u00f0 gj\u00f8rdur til halgimenni \u00ed 1323. \u00cd dag ver\u00f0ur Thomas Aquinas mettur at vera t\u00fddningarmesti gudfr\u00f8\u00f0ingurin \u00ed Kat\u00f3lsku kirkjuni.\n\nF\u00f8royskar \u00fatg\u00e1vur \n Um veran og veru (2009) - Eilif Samuelsen t\u00fdddi.\n\nSi eisini \n Aurelius Augustin\n\nKeldur \n\nItaliarar\nHeimspekingar\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar\nHalgimenni\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1220-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1270-\u00e1runum"}
{"id": "13975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trongisv%C3%A1gsfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Trongisv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Trongisv\u00e1gur er longsti fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed Su\u00f0uroynni. Fleiri bygdir liggja kring fj\u00f8r\u00f0in, uttast \u00e1 nor\u00f0ara armi liggur Fro\u00f0ba, s\u00ed\u00f0an kemur Tv\u00f8royri og innast \u00ed fj\u00f8r\u00f0inum er Trongisv\u00e1gur. \u00c1 sunnara armi er ein partur av Trongisv\u00e1gi og so kemur L\u00ed\u00f0in (\u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0). Ferjulegan Krambatangi liggur \u00e1 sunnara armi av fj\u00f8r\u00f0inum, \u00ed \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0. Tv\u00f8royrar Havn liggur eisini vi\u00f0 Trongisv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0.\n\nCharles Lingbergh og Wolfgang von Gronau lendu \u00e1 Trongisv\u00e1gsfir\u00f0i \n\u00cd 1933 lendi flogfari hj\u00e1 heimskenda amerikumanninum Charles Lindbergh \u00e1 Trongisv\u00e1gsfir\u00f0i, ta\u00f0 v\u00f3ru st\u00f3rt\u00ed\u00f0indi t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini. Kona hansara Anne Morrow var vi\u00f0 honum \u00e1 fer\u00f0ini, hon var annar pilotur. Tey h\u00f8vdu stutta t\u00ed\u00f0 frammanundan mist sonin eftir at hann var\u00f0 buturf\u00f8rdur og dripin, so tey h\u00f8vdu ikki hug til at veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed veitslulag.  Lindbergh var fyrstur at fl\u00fagva tv\u00f8rtur um Atlantarhavi\u00f0 uttan ste\u00f0g, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann 20.-21. mai 1927. Tv\u00f8royrar Bygda- og Sj\u00f3vinnusavn hevur myndir fr\u00e1 hendingini. \nT\u00fdski flogskiparin Wolfgang von Gronau var f\u00fdra \u00e1r \u00ed slag og vitja\u00f0i \u00e1 Tv\u00f8royri, hann lendi eisini \u00e1 Trongisv\u00e1gsfir\u00f0i. Ta\u00f0 einu fer\u00f0ina seg\u00f0i hann, at hann f\u00f3r til \u00cdslands, og at hann f\u00f3r at koma aftur til Tv\u00f8royrar, men ta\u00f0 n\u00e6sta f\u00f3lk fr\u00e6ttu um hann var at hann var\u00f0 st\u00f3rliga fagna\u00f0ur \u00ed Amerika, t\u00ed hann hev\u00f0i flogi\u00f0 runt um alla j\u00f8r\u00f0ina. Ta\u00f0 hendi \u00ed 1930.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Tvoroyri.fo\n Visitsuduroy.fo\n\nSu\u00f0uroy\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "13976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnur%20Justinussen", "title": "Finnur Justinussen", "text": "Finnur Justinussen (f\u00f8ddur 30. mars 1989) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 V\u00edkingi. \u00cd 2012 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 J\u00f6nk\u00f6pings S\u00f6dra IF \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. J\u00f8nk\u00f8ping S\u00f8dra kappast \u00ed n\u00e6stbestu svensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, sum ver\u00f0ur nevnd Superrettan. Finnur var fyrsti f\u00f8royingur, sum hevur sp\u00e6lt professionellan f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed Sv\u00f8r\u00edki (professionelt tvs. \u00ed bestu ella n\u00e6stbestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini). Finnur er \u00e1leypari, hann hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir veri\u00f0 toppskj\u00fatti \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, ta\u00f0 var \u00ed 2009 og 2011, t\u00e1 leikti hann fyri V\u00edking. Hann hevur eisini sp\u00e6lt fyri U21 landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum. Hann sp\u00e6ldi 8 dystir fyri U21 F\u00f8royar, sum samanlagt fekk 11 stig og var fyrsta f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0 sum fekk tv\u00edsiffra\u00f0 stigatal \u00ed altj\u00f3\u00f0a UEFA kapping. Finnur leikti tveir altj\u00f3\u00f0a dystir fyri V\u00edking \u00ed 2010, ta\u00f0 var m\u00f3ti turkiska li\u00f0num Besiktas. Finnur var til royndarvenjing \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed oktober 2009 vi\u00f0 Gefle, sum t\u00e1 sp\u00e6ldi \u00ed bestu svensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini. Ongin s\u00e1ttm\u00e1li spurdist t\u00f3 butur\u00far, men \u00ed 2011 eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum at f\u00e1a s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 J\u00f6nk\u00f6pings S\u00f6dra IF. \u00cd 2013 kom hann aftur til F\u00f8roya og sp\u00e6lir n\u00fa aftur vi\u00f0 V\u00edkingi.\n\n\u00c1rsins Stj\u00f8rnuskot 2009 og Toppskj\u00fatti \u00ed bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini 2009 og 2011 \nFinnur Justinussen fekk hei\u00f0urin \"\u00c1rsins Stj\u00f8rnuskot 2009\", t\u00e1 Sosialurin skipa\u00f0i fyri \u00e1rligu gallaveitsluni, har bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarir og onnur innan f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltin ver\u00f0a hei\u00f0ra\u00f0i eftir at f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 er komi\u00f0 at enda. \nFinnur Justinussen var\u00f0 toppskj\u00fatti \u00ed meistaradeildini \u00ed 2009 vi\u00f0 19 m\u00e1lum.\n\u00cd 2011 er Finnur Justinussen aftur toppskj\u00fatti \u00ed Vodafonedeildini. Hann vann gylta sk\u00f3gvin, sum hann fekk handa\u00f0an \u00e1 samkomu \u00e1 matstovuni Hvonn \u00ed Havn. Hann hevur skora\u00f0 21 m\u00e1l \u00ed 26 dystum, ta\u00f0 er \u00ed me\u00f0al 0,81 m\u00e1l fyri hv\u00f8nn sp\u00e6ldan dyst.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n FaroeSoccer.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nV\u00edkinga leikarar"}
{"id": "13980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Royndin%20Fr%C3%AD%C3%B0a%2C%205-mannafar", "title": "Royndin Fr\u00ed\u00f0a, 5-mannafar", "text": "Royndin Fr\u00ed\u00f0a er f\u00f8royskur kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur \u00far V\u00e1gi. B\u00e1turin sum ver\u00f0ur br\u00faktur n\u00fa var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2004 av S\u00e1mal Hansen, b\u00e1tabyggjara. V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag eigur b\u00e1tin. \u00c1\u00f0renn hesin b\u00e1turin var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak var ein annar b\u00e1tur vi\u00f0 sama navni\u00f0, tann Royndin Fr\u00ed\u00f0a hev\u00f0i Kaj Hammer, b\u00e1tabyggjari, sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \u00ed 1998. A\u00f0rir kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar vi\u00f0 navninum Royndin Fr\u00ed\u00f0a hava eisini ver\u00f0i \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 .\n\nF\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \n\nRoyndin Fr\u00ed\u00f0a dreingir vunnu f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 1994 .\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n RSF.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarsambandi F\u00f8roya\n\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar\nV\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag"}
{"id": "13983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smyril%2C%206-mannafar", "title": "Smyril, 6-mannafar", "text": "Smyril er kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur \u00far V\u00e1gi, 6-mannafar. R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag eigur b\u00e1tin. Felagi\u00f0 hevur \u00e1tt fleiri b\u00e1tar sum hava havt navni\u00f0 Smyril, hesin sum s\u00e6st \u00e1 myndini og ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed l\u00f8tuni var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2003 av S\u00e1mal Hansen, b\u00e1tabyggjara. Smyril hevur vunni\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir.\n\nSmyril F\u00f8royameistari \n\n 1982 - 6-mannaf\u00f8r kvinnur\n 2002 - 6-mannaf\u00f8r menn\n 2003 - 6-mannaf\u00f8r menn\n\nTeir sum r\u00f3u vi\u00f0 Smyrli \u00ed 2002 og 2003, t\u00e1 hann bleiv f\u00f8royameistarir v\u00f3ru hesir: Johan Sofus M\u00fcler, Niels Pauli Beck, Napoleon Danberg, Sonhard Dalfoss, Finnbogi Magnussen, Vermund Vestergaard og Mortan Ovi Mortensen.\n\nSangur til V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \n\u00cd samband vi\u00f0 at Smyril vann FM \u00ed 2002 yrkti Niels Petur Nols\u00f8e \u00far V\u00e1gi yrkingina Sigurskv\u00e6\u00f0i til VKR. Seinni sm\u00ed\u00f0a\u00f0i Hans Jacob Hjelm lag til og uppt\u00f8ka var\u00f0 gj\u00f8rd, har Hans Jacob Hjelm syngur. \u00c1 Vestanstevnu 2003 var\u00f0 sangurin fyrstu fer\u00f0 sp\u00e6ldur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya. \n\nNi\u00f0urlagi\u00f0 lj\u00f3\u00f0ar solei\u00f0is:\n\nTann b\u00e1turin sum vann, hv\u00f8nn lit hev\u00f0i hann\nJ\u00fa, svarta rim og remma, enn stimbur v\u00edsa kann \nSo ey\u00f0kendur hann er og stavnin reystan ber\nEin fragd er fyri eyga, ein sj\u00f3n sum hendan her.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00e1 Facebook.\n\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar\nV\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag\nB\u00e1tar"}
{"id": "13986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filmatisering", "title": "Filmatisering", "text": "Filmatisering l\u00fdsir ta process (tilgongd), i\u00f0 endar vi\u00f0 einum filmi sum er basera\u00f0ur \u00e1 eina forteljing \u00far einum \u00f8\u00f0rum mi\u00f0li, t.d. eini b\u00f3k. \n\nProcessin (tilgongdin) inniber m.a. fylgjandi:\nskriving av filmmanuskripti\nfilmsuppt\u00f8kur\nklipp og redigering\n\nInnihaldi\u00f0 \u00ed t\u00ed endaliga filminum kann v\u00edkja r\u00e6ttiliga n\u00f3gv fr\u00e1 upprunaligu s\u00f8guni/forteljingini, treyta\u00f0 av \u00e6tlanunum hj\u00e1 manuskripth\u00f8vundinum og filmsframlei\u00f0aranum.\n\nEitt d\u00f8mi um sl\u00edka process/tilgongd s\u00e6st \u00ed filmunum Ringanna Harri, i\u00f0 eru basera\u00f0ir \u00e1 b\u00f8kurnar av sama navni. B\u00f8kurnar eru skriva\u00f0ar av J. R. R. Tolkien og filmarnir eru instruera\u00f0ir av Peter Jackson.\n\nFilmur"}
{"id": "13989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalbiarei%C3%B0i", "title": "Hvalbiarei\u00f0i", "text": "Hvalbiarei\u00f0i ver\u00f0ur eisini r\u00f3pt Fiskiei\u00f0i, ta\u00f0 er eitt sta\u00f0 \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Su\u00f0uroynni vestanfyri bygdina Hvalba.  Tvey ei\u00f0i eru vestanfyri Hvalba, hitt ei\u00f0i eitur Nor\u00f0bergsei\u00f0i og liggur longri nor\u00f0uri, fjalli\u00f0 Gr\u00edmsfjall skilur b\u00e6\u00f0i ei\u00f0ini. H\u00f8g bj\u00f8rg eru b\u00e6\u00f0i sunnanfyri og nor\u00f0anfyri Hvalbiarei\u00f0i.  Stutt er millum eystur og vesturs\u00ed\u00f0una \u00ed Hvalba, har er g\u00f3\u00f0 havn \u00ed sj\u00e1lvari bygdini, \u00e1 nor\u00f0ara armi av Hvalbiarfir\u00f0i, men fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini, \u00e1\u00f0renn b\u00e1tarnir fingu motor, var ofta trupult at r\u00f3gva \u00fat fr\u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni og ofta var langur teinur at r\u00f3gva til g\u00f3\u00f0 mi\u00f0, t\u00ed var Hvalbiarei\u00f0i n\u00f3gv br\u00fakt til \u00fatr\u00f3\u00f0rarhavn.\n\nS\u00f8ga \n\nHvalbiarei\u00f0i er ein n\u00e1tt\u00faruhavn, sum t\u00f3 eisini er merkt av mannahond. Havnin var sera trupul at n\u00fdta, \u00e1\u00f0renn \u00e1b\u00f8tur v\u00f3ru gj\u00f8rdar, t\u00ed har er bratt og h\u00f8gt oman \u00e1 sj\u00f3gv, men t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld var st\u00f3rt arbei\u00f0i gj\u00f8rt har, so lendingarvi\u00f0urskiftini gj\u00f8rdust r\u00e6ttiliga g\u00f3\u00f0. Hetta var \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 \u00e1rab\u00e1tar v\u00f3r\u00f0u n\u00fdttir. Har v\u00f3ru n\u00f3gv neyst um aldarskifti\u00f0 \u00e1r 1900, onkunt\u00ed\u00f0 v\u00f3ru heilt upp \u00ed 23 neyst og b\u00e1tar har. Seinri eru fiskif\u00f8rini vor\u00f0in st\u00f8rri, hava fingi\u00f0 motor og sigla skj\u00f3tari, so n\u00fdtslan av Fiskiei\u00f0inum sum lending er fallin burtur, t\u00e1 hugsa ver\u00f0ur um fiskivinnu, t\u00f3 er Fiskiei\u00f0i vor\u00f0i eitt fer\u00f0avinnum\u00e1l seinastu \u00e1rini.\n\nNiels L. Arge st\u00f3\u00f0 fyri arbei\u00f0num \u00ed 1895 \nHvalbingar royndu fleiri fer\u00f0ir at stoypa helluna, so ta\u00f0 gj\u00f8rdist h\u00f8gligari fyri \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenninar at draga b\u00e1tarnar \u00e1 sj\u00f3gv og \u00e1 land aftur og at bera fiskin \u00ed land. Men trupulleikar v\u00f3ru vi\u00f0 at f\u00e1a ta\u00f0 at halda, havi\u00f0 m\u00e1a\u00f0i ta\u00f0 skj\u00f3tt burtur aftur. Men so b\u00f3\u00f0u teir Niels L. Arge av Argjum, sum var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Hvalba, um at hj\u00e1lpa teimum, og hann j\u00e1tta\u00f0i (p\u00e1pin var hvalbingur, hann \u00e6t Andrass og keypti Argir \u00ed 1828). Niels L. Arge var\u00f0 eisini r\u00f3ptur \"Gamli av Argjum\". Teir br\u00faktu 40 tunnur av sementi, og so l\u00e6t hv\u00f8r b\u00e1tur 8 spannir av sandi.\n\nJens Marius Poulsen \u00far Skopun laga\u00f0i gr\u00f3ti\u00f0 \u00ed 1924 \n\u00cd 1924 ynsktu hvalbingar at betra meira um vi\u00f0urskiftini \u00e1 Hvalbiarei\u00f0inum, og avgj\u00f8rt var\u00f0 at gera st\u00f3rarbei\u00f0i vi\u00f0 at laga gr\u00f3t ni\u00f0ri \u00e1 helluni. Jens Marius Poulsen \u00far Skopun st\u00f3\u00f0 fyri hesum arbei\u00f0i, og so v\u00e6l er arbei\u00f0i gj\u00f8rt, at sj\u00e1lv gr\u00f3tla\u00f0ingin enn er \u00ed hampiliga g\u00f3\u00f0um standi. Ein partur av helluni er t\u00f3 m\u00e1a\u00f0ur undan, og har er stoypt \u00ed sta\u00f0in.\n\nVegur til Fiskiei\u00f0i \n\u00cd 19. \u00f8ld var ongin vegur til Fiskiei\u00f0i, so allur fiskur m\u00e1tti berast \u00e1 bakinum heim til bygdina. \u00cd 1890 var\u00f0 vegur gj\u00f8rdur vestur til Skallaportri\u00f0, men ikki restina av vegnum. Vegurin heilt vestur til Hvalbiarei\u00f0i var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00ed 1931, aftan\u00e1 at fyrsti bilurin var\u00f0 komin til bygdina. Um b\u00e1tarnir fiska\u00f0u n\u00f3gvan fisk, r\u00famtust bara tv\u00e6r b\u00e1tsmanningar \u00ed lastbilin, um teir ikki fiska\u00f0u so n\u00f3gv so r\u00famtust tr\u00edggjar b\u00e1tsmanningar.\n\nFiskask\u00farar \u00e1 Fiskiei\u00f0inum \n\u00cd 1915 v\u00f3ru tveir fiskisk\u00farar \u00e1 Fiskiei\u00f0inum, teir st\u00f3\u00f0u uppi \u00e1 helluni, og har var\u00f0 fiskur flaktur og salta\u00f0ur. Petur \u00ed K\u00f8kini \u00e1tti sk\u00fararnir ella hev\u00f0i teir \u00e1 hondum fyri Mortensen's handil \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nFer\u00f0avinna \nSeinastu \u00e1rini hevur fer\u00f0avinnan vundi\u00f0 meira upp\u00e1 seg \u00ed Su\u00f0uroynni og eisini \u00ed Hvalba. B\u00e6\u00f0i f\u00f8royingar og \u00fatlendingar vitja \u00ed Hvalba, og ofta fara tey eisini vestur \u00e1 Hvalbiarei\u00f0i at hyggja og at ganga t\u00farar har. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur lendingin \u00e1 Fiskiei\u00f0inum eisini br\u00fakt til stuttleika t\u00farar og til onnur fer\u00f0avinnu tilt\u00f8k. T\u00farar ver\u00f0a gj\u00f8rdir fyri fer\u00f0af\u00f3lk, b\u00e6\u00f0i f\u00f8royingar og \u00fatlendingar av Hvalbiarei\u00f0inum til bj\u00f8rgini vestanfyri Hvalba og Sandv\u00edk. Ofta ver\u00f0ur fari\u00f0 heilt nor\u00f0ur til \u00c1smundarstakk, inn \u00ed gj\u00e1ir og holur og so su\u00f0ur aftur til Fiskiei\u00f0i. Ein grill er sett upp \u00e1 Fiskiei\u00f0i og onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur henda eisini br\u00fakt til fer\u00f0avinnutilt\u00f8k.\n\nMyndir av Hvalbiarei\u00f0inum (Fiskiei\u00f0inum)\n\nKeldur \nGrein \u00far \"Myndabla\u00f0i N\u00fa\" um Fiskiei\u00f0i.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Hvalba.fo\n Siging.info\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Rib62\nVisitsuduroy.fo, Su\u00f0uroyar Kunningarstova\nMyndir \u00e1 Flickr av Hvalbiarei\u00f0inum\n\nBj\u00f8rg \u00ed Su\u00f0uroynni\nBj\u00f8rg \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nHvalba"}
{"id": "13993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%ADmsfjall", "title": "Gr\u00edmsfjall", "text": "Gr\u00edmsfjall er fjall \u00ed Su\u00f0uroynni. Fjalli\u00f0 er 327 metrar h\u00f8gt. Gr\u00edmsfjall er \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni av Su\u00f0uroynni vestanfyri bygdina Hvalba. Gr\u00edmsfjall er millum b\u00e6\u00f0i ei\u00f0ini \u00ed Hvalba: Hvalbiarei\u00f0i, sum er ta\u00f0 sy\u00f0ra og eisini ver\u00f0ur r\u00f3pt Fiskiei\u00f0i og Nor\u00f0bergsei\u00f0i, sum er ta\u00f0 nor\u00f0ara ei\u00f0i og sum eisini ver\u00f0ur r\u00f3pt \u00c1 Dr\u00e1tti. Gr\u00edmsfjall er valla \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni, sum vendir m\u00f3ti Hvalba men h\u00f8gt berg m\u00f3ti vestri, sum vendir \u00fat m\u00f3ti Nor\u00f0ur Atlantshavinum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Hvalba.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hvalbiar kommunu.\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nHvalba\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "13996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0bergsei%C3%B0i", "title": "Nor\u00f0bergsei\u00f0i", "text": "Nor\u00f0bergsei\u00f0i er eitt av tveimum ei\u00f0um \u00ed Hvalba, ta\u00f0 er ta\u00f0 nor\u00f0ara ei\u00f0i\u00f0. Hvalbingar r\u00f3pa ta\u00f0 \u00c1 Dr\u00e1tti. Fjalli\u00f0 Nor\u00f0berg er beint nor\u00f0anfyri Nor\u00f0bergsei\u00f0i, ta\u00f0 er ha\u00f0ani at sta\u00f0arnavni\u00f0 er komi\u00f0. Nor\u00f0berg er eisini \u00e6ttarnavn \u00ed Hvalba. Nor\u00f0bergsei\u00f0i er \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Su\u00f0uroynni, beint vestanfyri bygdina, koyrivegur er heilt vestur til eggina og st\u00f3rt parkerings\u00f8ki er har. Veirar v\u00f3ru settir upp \u00ed 2010 fram vi\u00f0 eggini, so ta\u00f0 er tryggari at ganga har. Ein st\u00f3rur klettur datt av berginum, sum er beint sunnanfyri Nor\u00f0bergsei\u00f0i, einafer\u00f0 \u00ed 1980'unum, hann liggur har enn. Ta\u00f0 hoyrdist og ristingar f\u00f8ldist heilt heim \u00ed bygina, t\u00e1 hendingin f\u00f3r fram.\n\nS\u00edging \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0i \n\u00cd 2009 byrja\u00f0u nakrir menn \u00far Hvalba at bj\u00f3\u00f0a elligamla f\u00f8royska si\u00f0in s\u00edging sum fer\u00f0avinnum\u00e1l. Ta\u00f0 gekk v\u00e6l og \u00ed 2010 var\u00f0 hetta aftur roynt vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um \u00farsliti. F\u00f3lk kunnu s\u00edga ni\u00f0ur \u00e1 sermerktu helluna vi\u00f0 stabbagr\u00f3ti og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0a h\u00e1la\u00f0i uppaftur. Onkunt\u00ed\u00f0 er b\u00e1tat\u00farur vi\u00f0 sum ein eyka uppliving.\n\nHoli\u00f0 \u00ed helluni \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0inum \nEitt hol er \u00ed helluni \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0inum, beint vi\u00f0 vegin. Eitt h\u00f8gt hegn er sett rundan um holi\u00f0, so eingin er \u00ed vanda fyri at detta ni\u00f0ur \u00ed holi\u00f0. Til ber at s\u00edggja ni\u00f0ur \u00ed Atlantshavi\u00f0 og ni\u00f0ur \u00e1 helluna vi\u00f0 stabbagr\u00f3ti, sum er ni\u00f0ri vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan.\n\nBukkeval var \u00e1 Nor\u00f0bergsei\u00f0i \n\u00c1\u00f0renn f\u00f8royingar fingu fasta skipan vi\u00f0 at brenna alt burturkast \u00e1 brennist\u00f8\u00f0 h\u00f8vdu flestu st\u00f8rri bygdir s\u00edtt egna skrellipl\u00e1ss, har burturkast var beint burtur. Hvalbingar br\u00faktu Nor\u00f0bergsei\u00f0i til Bukkeval, burturkast var koyrt \u00e1 bl\u00e1man vestur av Dr\u00e1tti har eins og ta\u00f0 var gj\u00f8rt \u00ed \u00f8\u00f0rum bygdum. Hetta er n\u00fa strangliga banna\u00f0, n\u00fa er sta\u00f0i\u00f0 eitt vakurt sta\u00f0, har f\u00f3lk koma fyri at nj\u00f3ta v\u00f8kru n\u00e1tt\u00faruna.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Hvalba.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hvalbiar kommunu.\n Siging.info, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Spf. S\u00edging.\n\nHvalba\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "14001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hosni%20Mubarak", "title": "Hosni Mubarak", "text": "Muhammad Hosni Said Mubarak (f\u00f8ddur 4. mai 1928, dey\u00f0ur 25. februar 2020) vanliga bert umr\u00f8ddur sum Hosni Mubarak, var fj\u00f3r\u00f0i forseti Egyptalands. Han t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti hin 14. oktober 1981  eftir Anwar Sadat eftir at hesin var\u00f0 myr\u00f0ur hin 6. oktober 1981. Tann 11. februar 2011 f\u00f3r Hosni Mubarak fr\u00e1 sum forseti Egyptalands eftir 18 dagar vi\u00f0 \u00f3gvusligum m\u00f3tm\u00e6lum og uppreistri \u00ed landinum. Sum forseti fyri Egyptaland var hann s\u00e6ddur sum ein av teimum maktmiklastu lei\u00f0arunum \u00ed mi\u00f0eystri. Hann var kendur fyri s\u00edna moderatu meining um \u00cdsrael-Palestina konfliktina og var ofta vi\u00f0 \u00ed samr\u00e1\u00f0ingum millum b\u00e1\u00f0ar s\u00ed\u00f0urnar.\n\nForsetar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 2020\nEgyptar"}
{"id": "14003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/0%20%28tal%29", "title": "0 (tal)", "text": "0 ella null.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1%20%28tal%29", "title": "1 (tal)", "text": "1 ella eitt (h.), ein (ka. og kv.)\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2%20%28tal%29", "title": "2 (tal)", "text": "2 ella Tvey (n.), Tveir (m.), Tv\u00e6r (f.)\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3%20%28tal%29", "title": "3 (tal)", "text": "3 ella Tr\u00fd (n.), Tr\u00edggir (m.), Tr\u00edggjar (f.)\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4%20%28tal%29", "title": "4 (tal)", "text": "4 ella F\u00fdra\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5%20%28tal%29", "title": "5 (tal)", "text": "5 ella Fimm\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6%20%28tal%29", "title": "6 (tal)", "text": "6 ella Seks\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7%20%28tal%29", "title": "7 (tal)", "text": "7 ella Sjey\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8%20%28tal%29", "title": "8 (tal)", "text": "8 ella \u00c1tta\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9%20%28tal%29", "title": "9 (tal)", "text": "9 ella N\u00edggju\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10%20%28tal%29", "title": "10 (tal)", "text": "10 ella t\u00edggju.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14030", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11%20%28tal%29", "title": "11 (tal)", "text": "11 ella ellivu. \n\nT\u00f8l"}
{"id": "14033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12%20%28tal%29", "title": "12 (tal)", "text": "12 ella t\u00f3lv.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13%20%28tal%29", "title": "13 (tal)", "text": "13 ella trettan.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "14043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havnar%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag er f\u00f8royskt r\u00f3\u00f0rarfelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Havn.\n\nHavnar R\u00f3\u00f0rarfelag eigur fleiri kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar. Ein av teimum er Havnarb\u00e1turin sum er 10-mannafar. Havnarb\u00e1turin hevur vunni\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 12 fer\u00f0ir.\n\nMest vinnandi r\u00f3\u00f0rarfelag \u00ed F\u00f8royum \n\nHavnar r\u00f3\u00f0rarfelag er mest vinnandi r\u00f3\u00f0rarfelag \u00ed F\u00f8royum t\u00e1 hugt ver\u00f0ur eftir hagt\u00f8lum aftur til 1973. \u00cd 2012 hev\u00f0i felagi\u00f0 vunni\u00f0 61 FM heiti\u00f0 \u00e1rini 1973-2012. Havnar r\u00f3\u00f0rarfelag er eisini mest vinnandi r\u00f3\u00f0rarfelag, t\u00e1 hugt ver\u00f0ur eftir hagt\u00f8lum fr\u00e1 1973-2012 vi\u00f0v\u00edkjandi gull, silvur og bronsu \u00e1 FM-kappr\u00f3\u00f0runum sum hava veri\u00f0 kring landi\u00f0 \u00e1 stevnunum. Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag vann 320 gull, 266 silvur og 227 bronsu hei\u00f0ursmerki \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1973-2012.\n\nB\u00e1tar hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag \nDrekin, 5 mannafar\nS\u00edli\u00f0, 5 mannafar\nT\u00edtlingur, 5 mannafar\nGongur\u00f3lvur, 6 mannafar\nV\u00edkingur, 6 mannafar\n\u00d8rvur, 8 mannafar\nBl\u00e1skelin, 10 mannafar\nHavnarb\u00e1turin, 10 mannafar\n\nF\u00f8royameistaraheiti \nFleiri av b\u00e1tunum hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag hava vunni\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0. Ni\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir t\u00e6r b\u00e1tsmanningar, i\u00f0 hava vunni FM. Barnar\u00f3\u00f0ur og Masters eru ikki vi\u00f0 \u00ed yvirlitinum. Hagt\u00f8lini eru fr\u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag.\n\nHei\u00f0ur \n\u00cd 2011 var \u00e1rliga gallaveitslan fyri kappr\u00f3\u00f0rarf\u00f3lk hildin \u00ed neystinum hj\u00e1 Argja R\u00f3\u00f0rarfelag. Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag vann hei\u00f0ur \u00ed hesum b\u00f3lkum:\nBesta Start hj\u00e1 monnum 2011 - 8 mannfari\u00f0 \u00d8rvur\nBesta endaspurt 2011 hj\u00e1 kvinnum - 6 mannfari\u00f0 Gongur\u00f3lvur\n\u00c1rsins come back, kvinnur - 6 mannfari\u00f0 Gongur\u00f3lvur\n\nNevndin \nHavnar R\u00f3\u00f0rarfelag hevur 5-manna\u00f0 nevnd:\n\n Skarphe\u00f0in Nj\u00e1lson, forma\u00f0ur\n R\u00f3ar W. Dalsgaard, skrivari\n Sigfr\u00ed\u00f0ur \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen, n\u00e6stforma\u00f0ur\n J\u00f3an Pauli Lamhauge, kassameistari\n Eirikur \u00e1 Kletti, nevndarlimur\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Drekin.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nT\u00f3rshavn\nHavnar R\u00f3\u00f0rarfelag"}
{"id": "14049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%8DF", "title": "V\u00cdF", "text": "V\u00cdF er Vestmanna \u00cdtr\u00f3ttarfelag, sum fevnir um \u00edtr\u00f3ttargreinirnar hondb\u00f3lt, badminton og kappr\u00f3\u00f0ur. Felagi\u00f0 hevur b\u00fasta\u00f0 \u00ed Vestmanna.\n\nS\u00f8gan \n\nVestmanna \u00cdtr\u00f3ttarfelag var\u00f0 stovna\u00f0 17. mai 1939. Ta\u00f0 hava siti\u00f0 umlei\u00f0 15 formenn \u00ed felagnum, harav tv\u00e6r kvinnur .\n\nHondb\u00f3ltur \n\nV\u00cdF byrja\u00f0i at hava kvinnuhondb\u00f3lt longu t\u00e1 felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1939. Manshondb\u00f3lturin byrja\u00f0i tr\u00fd \u00e1r seinni \u00ed 1942. Tey fyrstu \u00e1rini var\u00f0 sp\u00e6lt inni \u00e1 Fjar\u00f0asandi, s\u00ed\u00f0an var fari\u00f0 ni\u00f0an \u00e1 Gomluplen. Seinni var\u00f0 sp\u00e6lt \u00e1 v\u00f8llinum vi\u00f0 sk\u00falan. N\u00f8kur \u00e1r hev\u00f0i felagi\u00f0 heimav\u00f8ll \u00ed \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llini \u00e1 Sk\u00e1la, men \u00ed 1986 var\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll bygd \u00ed Vestmanna, og s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur felagi\u00f0 havt venjingar har og sp\u00e6lt heimadystirnir har.\n\nKappr\u00f3\u00f0ur \n\nVestmenningar fingu s\u00edn fyrsta kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1t \u00e1\u00f0renn V\u00cdF var\u00f0 stovna\u00f0. Fyrsti b\u00e1turin var 10-mannafari\u00f0 Vestmenningur, sum felagi\u00f0 l\u00e6t sm\u00ed\u00f0a \u00ed 1927. Ta\u00f0 var J\u00f3gvan \u00ed Sk\u00e1lum, sum sm\u00ed\u00f0a\u00f0i b\u00e1tin. Seinni sm\u00ed\u00f0a\u00f0i hann eisini fyrstu Havfr\u00fanna. Seinni fekk felagi\u00f0 n\u00fdggjar b\u00e1tar, t\u00e1 var ta\u00f0 Niclas \u00ed Koltri, b\u00e1tasmi\u00f0ur, sum sm\u00ed\u00f0a\u00f0i b\u00e1tarnar . \n\nVestmenningur hevur veri\u00f0 f\u00f8royameistari \u00e1rini 1983, 1984, 1987, 1995, 1997 og 2000. Havfr\u00fagvin gj\u00f8rdist eisini f\u00f8royameistari. 5-mannaf\u00f8r kvinnur vunnu f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 1999, 5-mannaf\u00f8r dreingir vunnu ta\u00f0 sama \u00e1ri\u00f0, tvs. \u00ed 1999 og so aftur \u00ed 2007 .\n\nInnir\u00f3\u00f0ur \n\nSeinastu \u00e1rini hevur V\u00cdF eisini veri\u00f0 virki\u00f0 innan innir\u00f3\u00f0ur. Ein av ungu r\u00f3gvarum felagsins, Torstein Brattaberg, hevur vunni\u00f0 FM, DM og Nor\u00f0urlandsmeistaraheiti\u00f0.\n\nBadminton \n\nV\u00cdF byrja\u00f0i at venja badminton seinast \u00ed 1980'unum. Ta\u00f0 datt ni\u00f0ur fyri aftur stutta t\u00ed\u00f0 seinni, men s\u00ed\u00f0an 1995 hevur felagi\u00f0 sp\u00e6lt badminton relguliga. Umlei\u00f0 80 f\u00f3lk venja badminton \u00ed Vestmanna.\n\nH\u00f3purin hj\u00e1 V\u00cdF \u00ed Atlantic Airways kappingini 2011/12 (menn) \nVenjarir hj\u00e1 V\u00cdF monnum \u00ed hondb\u00f3lti eru Ingi Olsen og Dia Midjord.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n VIF.fo\n\nHondb\u00f3ltur\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nVestmanna"}
{"id": "14054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sumbiarh%C3%B3lmur", "title": "Sumbiarh\u00f3lmur", "text": "Sumbiarh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Sumbiarh\u00f3lmur er beint uttanfyri bygdina Sumba, sum er sy\u00f0sta bygd \u00ed Su\u00f0uroynni. H\u00f3lmurin er millum teir st\u00f8rstu \u00ed F\u00f8royum, hann er nummar seks, t\u00e1 b\u00f3lka\u00f0 ver\u00f0ur eftir st\u00f8dd. Sumbiarh\u00f3lmur er 45 hektarar til st\u00f8ddar .\n\nUm summari\u00f0 hava sumbingar ve\u00f0rar gangandi \u00e1 Sumbiarh\u00f3lmi .\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Sumbiar kommuna. \n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nSumba"}
{"id": "14056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Almannastovan", "title": "Almannastovan", "text": "Almannastovan var ein almennur stovnur \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 deildum \u00ed Havn, Klaksv\u00edk og Tv\u00f8royri. Hin 1. apr\u00edl 1975 var\u00f0 m\u00e1ls\u00f8ki\u00f0 sosial umsiting yvirtiki\u00f0 av f\u00f8royskum myndugleikum, og Almannastovan var\u00f0 sett \u00e1 stovn.\n\nHin 1. juli 2011 bo\u00f0a\u00f0i Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 R\u00f3su Samuelsen sum landsst\u00fdriskvinnu, at hon f\u00f3r undir eina tilgongd vi\u00f0 at leggja stovnarnir Almannastovuna og N\u00e6rverki\u00f0 saman til ein n\u00fdggjan stovn. Nevnt var \u00ed t\u00ed\u00f0indaskrivinum, at ta\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 lei\u00f0 1400 \u00e1rsverk \u00ed N\u00e6rverkinum og 100 f\u00f3lk \u00e1 Almannastovuni.\n\nNavni\u00f0 \u00e1 n\u00fdggja samanlagda stovninum er Almannaverki\u00f0.\n\nKeldur \n\n Almannastovan er komin - Sosiala deildin er farin. \u00cd: Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da, nr. 4, 1975\n\nFyrrverandi almennir stovnar \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "14057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gluggarnir", "title": "Gluggarnir", "text": "Gluggarnir er h\u00e6gsta fjall \u00ed Su\u00f0uroynni. Fjalli\u00f0 er 610 metrar h\u00f8gt. Gluggarnir eru millum F\u00e1mjin og Trongisv\u00e1g. Eitt anna\u00f0 h\u00f8gt fjall sum eitur Her\u00f0abla\u00f0i\u00f0 er beint sunnanfyri Gluggarnar. Eystanfyri Her\u00f0abla\u00f0i\u00f0 er n\u00e6sth\u00e6gsta fjall \u00ed Su\u00f0uroynni, ta\u00f0 er 605 metrar h\u00f8gt og er beint eystanfyri ella \u00ed ein landsynning av Her\u00f0abla\u00f0num og Gluggunum.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nVisitsuduroy.fo, Su\u00f0uroyar Kunningarstova\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nF\u00e1mjin"}
{"id": "14059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gsei%C3%B0i", "title": "V\u00e1gsei\u00f0i", "text": "V\u00e1gsei\u00f0i er vestanfyri V\u00e1g \u00ed Su\u00f0uroynni. Ofta er n\u00f3gv brim har vesturi, men h\u00f3ast ta\u00f0, so hevur V\u00e1gsei\u00f0i ver\u00f0i n\u00f3gv br\u00fakt sum lending fyri \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini. Um aldarskifti\u00f0 um \u00e1r 1900 komu 2/3 av t\u00ed fiski, sum kom upp\u00e1 land \u00ed V\u00e1gi, av \u00fatr\u00f3\u00f0ri av Ei\u00f0inum. B\u00e1tarnir v\u00f3r\u00f0u koyrdir \u00e1 sj\u00f3gv oman gj\u00f8gnum Kleivina.\n\nKleivin \nKleivin byrjar har sum Ei\u00f0isvegur endar \u00ed dag. Kleivin kann sigast at vera ein n\u00e1tt\u00farlig lending, t\u00f3 eru betringar gj\u00f8rdar vi\u00f0 mannahond. \u00cd 1890 gj\u00f8rdi D\u00e1njal vi\u00f0 Mis\u00e1 eitt sp\u00e6l at h\u00e1la b\u00e1tarnar upp vi\u00f0. Lunnar v\u00f3ru festir \u00ed st\u00f3rar steinar.\nHar er sprongt burtur\u00far helluni og stoypt oman\u00e1 helluna \u00ed 1929, og stokkar \u00far vi\u00f0i eru lagdir omaneftir, so ta\u00f0 er l\u00e6ttari at draga b\u00e1tar oman og ni\u00f0an.\n\nTr\u00e1\u00f0banin \n\u00cd 1906 var tr\u00e1\u00f0bani gj\u00f8rdur \u00e1 V\u00e1gsei\u00f0i, solei\u00f0is at b\u00e1tar kundu ver\u00f0a drignir upp \u00e1 land gj\u00f8gnum M\u00falagj\u00f3gv, sum er eitt sindur longri vesturi. Ta\u00f0 var ein st\u00f3rur fyrimunur, t\u00e1 brimi\u00f0 st\u00f3\u00f0 um Heltnarnar, sum er hella beint vi\u00f0 Kleivina, har b\u00e1tarnir annars l\u00f8gdu at landi, t\u00e1 kyrt var. M\u00falagj\u00f3gv var sum oftast n\u00f3gv kyrrari enn sj\u00f3gvurin longri inni vi\u00f0 Heltnarnar. B\u00e1tar og vei\u00f0a var so heysa\u00f0 upp \u00ed loft vi\u00f0 tr\u00e1\u00f0bananum og f\u00f8rt \u00fateftir inn \u00e1 land \u00e1 Ei\u00f0inum, vei\u00f0an fyri seg og b\u00e1turin fyri seg. Onkunt\u00ed\u00f0 var bara vei\u00f0an hiva\u00f0 upp \u00e1 henda h\u00e1tt. 22 b\u00e1tar r\u00f3\u00f0u \u00fat av Ei\u00f0inum, t\u00e1 tr\u00e1\u00f0banin var\u00f0 tikin \u00ed br\u00fak. Tann fyrsti tr\u00e1\u00f0banin virka\u00f0i vi\u00f0 mannakraft, har var eitt sp\u00e6l, sum menninir gingu runt um og fingu ta\u00f0 at mala runt, til b\u00e1turin var komin heim \u00e1 Ei\u00f0i. Elektrisitet kom til V\u00e1gs \u00ed 1921, men ta\u00f0 vardi n\u00f8kur \u00e1r, \u00e1\u00f0renn tr\u00e1banin var rikin vi\u00f0 elektrisiteti, ta\u00f0 hendi \u00ed 1930. L\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i samtykt, at teir vildu gjalda 2/3 av kostna\u00f0inum av tr\u00e1\u00f0bananum, t\u00f3 \u00ed mesta lagi 1800 kr\u00f3nur, og j\u00e1ttanin var treyta\u00f0 av, at forstandaraskapi\u00f0 \u00ed felagskommununi \u00ed Su\u00f0uroynni v\u00e1tta\u00f0i, at arbei\u00f0i\u00f0 var\u00f0 forsvarligt gj\u00f8rt \u00ed tr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 kostna\u00f0ar\u00e6tlanina. Hans Jacob Joensen \u00far Mikladali gj\u00f8rdi tvey portur \u00ed einari smi\u00f0ju vi\u00f0 \u00d3sagar\u00f0, hesi v\u00f3r\u00f0u s\u00ed\u00f0an flutt vestur \u00e1 Ei\u00f0i\u00f0 og sett upp har vi\u00f0 skr\u00e1st\u00edvarum, sum v\u00f3ru festir \u00ed helluna. Ein sverur jarntr\u00e1\u00f0ur var spentur vestur \u00ed M\u00falagj\u00f3gv.\n\nNeystini \u00e1 V\u00e1gei\u00f0i \nHar st\u00f3\u00f0u fleiri neyst vesturi \u00e1 Ei\u00f0inum, men tey blivu ikki eins n\u00f3gv br\u00fakt seinast \u00ed 20. \u00f8ld, sum \u00ed 19. \u00f8ld og t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld. Tey seinastu neystini \u00e1 Ei\u00f0inum f\u00f3rust \u00ed einum stormi 14. januar 1989. Ta\u00f0 var so n\u00f3gv brim og uppgangur, at \u00f8ll neystini skola\u00f0u burtur. Fleiri av neystunum v\u00f3ru n\u00fdliga umv\u00e6ld. Allir b\u00e1tarnir uttan ein v\u00f3ru bjarga\u00f0ir, b\u00e1turin sum f\u00f3rst brotna\u00f0i \u00ed tvey orsaka\u00f0 av einari gravk\u00fagv, sum st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 ta\u00f0 vestasta neysti\u00f0. Gravk\u00fagvin var tikin av stormi og brimi og datt yvir neyst og b\u00e1t, so b\u00e1turin brotna\u00f0i \u00ed tvey.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Vagur.fo\n Grindabatar.com\n\nSu\u00f0uroy\nV\u00e1gur\nBj\u00f8rg \u00ed Su\u00f0uroynni"}
{"id": "14060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A3o%20Paulo", "title": "S\u00e3o Paulo", "text": "S\u00e3o Paulo (portugisiskt: S\u00e3o Paulo) er ein b\u00fdur \u00ed Brasil. S\u00e3o Paulo er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Su\u00f0uramerika, og ein tann b\u00fdur \u00ed heiminum, sum veksur skj\u00f3tast. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 11 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar og er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Brasil og \u00e1ttandi st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed heiminum eftir f\u00f3lkatalinum. Hann er mi\u00f0depil \u00ed brasilskum \u00eddna\u00f0i og handli. Sl\u00f8k helvt av landsins \u00eddna\u00f0i er \u00ed S\u00e3o Paulo. Virkini gera kl\u00e6dnav\u00f8ru, akf\u00f8r, ravmagnslutir, heiliv\u00e1g og evnafr\u00f8\u00f0ievni. \n\nSamkynd kunnu giftast \u00ed brasilianska statinum S\u00e3o Paulo.\n\nS\u00f8ga\n\nMentan\n\nFestivalar, skr\u00fagongur og onnur mentanartilt\u00f8k \n\nFleiri festivalar, skr\u00fagongur og onnur mentanartilt\u00f8k ver\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r hildin \u00ed S\u00e3o Paulo, eitt n\u00fa:\n\n Karnival \u00ed Brasil ver\u00f0ur eisini hildi\u00f0 \u00ed S\u00e3o Paulo, byrja\u00f0 ver\u00f0ur t\u00fdsdag og hildi\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 til t\u00fdsdagin \u00e1\u00f0renn \u00d8skumikudag, sum er byrjanin \u00e1 f\u00f8stuni. Samba-sk\u00falar ganga skr\u00fagongu fr\u00edggjadag og leygardag \u00ed karnival-vikuni.\nS\u00e3o Paulo Altj\u00f3\u00f0a Film Festivalur\nSkr\u00fagonga fyri Jesus ver\u00f0ur hildin hv\u00f8rt \u00e1r h\u00f3sdagin eftir Trinitatis sunnudag. \u00cd 2006 lutt\u00f3ku yvir 2 milli\u00f3nir f\u00f3lk, ver\u00f0ur mett.\n S\u00e3o Paulo M\u00f3tavika var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 1996. M\u00f3tavikan ver\u00f0ur hildin \u00ed  Ibirapuera Parkini.\nGay Pride Parade var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 1987\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \nEins og \u00ed restini av Brasil, er f\u00f3tb\u00f3ltur eisini her tann best d\u00e1mdi \u00edtr\u00f3tturin. Tey st\u00f8rstu li\u00f0ini eru kend sum \"Jarn Trio'in\" (\"Trio de Ferro\"): S\u00e3o Paulo FC, Palmeiras og Corinthians. Portuguesa er eitt r\u00edmuliga st\u00f3rt felag, me\u00f0an Juventus og Nacional eru tvey sm\u00e1 fel\u00f8g.\n\nS\u00e3o Paulo ver\u00f0ur ein av vertsb\u00fdunum til FIFA World Cup \u00ed 2014, har Brasil er vertstj\u00f3\u00f0 til kappingina. Stadion hj\u00e1 Corinthians, nevnt Arena Corinthians, ver\u00f0ur bygt til endam\u00e1li\u00f0.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Brasil\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "14061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oussama%20Mellouli", "title": "Oussama Mellouli", "text": "Oussama Mellouli (f\u00f8ddur 16. februar 1984) er tunesiskur svimjari, hann svimur fr\u00edsvimjing og blanda\u00f0. Hann hevur kelinavni\u00f0 Ous. Mellouli venur \u00ed USA vi\u00f0 USC Trojans \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Su\u00f0ur Kalifornia (University of Southern California).\n\nL\u00edvslei\u00f0in \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjing \nMellouli hevur sett afrikanskt met. \u00cd 2009 gj\u00f8rdist hann heimsmeistari \u00ed 1500 metrum fr\u00ed \u00e1 Heimsmeistarastevnuni 2009 \u00ed Italia vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:37.28. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen svam eisini \u00ed somu kapping, hann gj\u00f8rdist nummar 17. Mellouli vann tvey silvur hei\u00f0ursmerki \u00ed somu heimsmeistarakapping \u00ed 800 metrar fr\u00ed og 400 metrar fr\u00ed. Hann vann gull \u00ed 1500 fr\u00ed \u00e1 summar Olympiaduni \u00ed 2008. Mellouli vann hei\u00f0ursmerki \u00ed 2007, men seinni misti hann tey, t\u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjisambandi fann \u00fatav, at roynd var\u00f0 tikin av Mellouli \u00ed 2006, og at henda royndin var positiv, tvs. at Mellouli hev\u00f0i n\u00fdtt eitt \u00f3l\u00f3ligt doping evni. Svimjisambandi \u00ed Tunesia valdi t\u00f3 bert at geva honum \u00e1varing, men FINA vildi hava har\u00f0ari revsing, so m\u00e1li\u00f0 f\u00f3r til CAS d\u00f3msst\u00f3lin (Court of Arbitration for Sport), og solei\u00f0is enda\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0, at hei\u00f0ursmerkini, sum Mellouli vann \u00ed 2007 v\u00f3ru tikin fr\u00e1 honum. S\u00ed annars yvirliti\u00f0 ni\u00f0anfyri yvir n\u00f8kur av t\u00fddningarmiklastu \u00farslitunum hj\u00e1 Oussama Mellouli.\n\nHei\u00f0ursmerki og onnur \u00farslit \u00e1 altj\u00f3\u00f0a svimjistevnum \n2010 Heimsmeistara svimjikapping \u00ed Dubai \u00e1 stuttgeil - vann gull \u00ed 1500m fr\u00ed, silvur \u00ed 400m blanda\u00f0 og bronsu hei\u00f0ursmerki \u00ed 200m og 400m fr\u00ed og 200m fr\u00ed.\n2009 Heimsmeistara svimjistevna - 1 gull (1500 m fr\u00ed) og 2 silvur hei\u00f0ursmerki (400m fr\u00ed, 800m fr\u00ed)\n2009 Mi\u00f0alhavs Meistarastevna \u00ed Svimjing (Mediterranian Games) - Mellouli vann 5 gull hei\u00f0ursmerki, ta\u00f0 var \u00ed 200 m og 400 m blanda\u00f0 og \u00ed 200 m, 400 m og 1500 m fr\u00ed.\n2008 Summar OL - gull (1500 m fr\u00ed)\n2007 Heimsmeistara svimjistevna \u2014 \u00farslitini hj\u00e1 Mellouli eru nullstilla\u00f0i vegna positiva doping roynd.\n2005 Heimsmeistara svimjistevna - bronsu hei\u00f0ursmerki (400m blanda\u00f0 og 400m fr\u00ed)\n2004 Summar OL - fimtapl\u00e1ss (400 m blanda\u00f0)\n2004 FINA Heimsmeistara svimjistevna \u00e1 stuttbana - bronsu (200 m blanda\u00f0)\n2004 FINA Heimsmeistara svimjistevna \u00e1 stuttbana - gull (400 m blanda\u00f0)\n2003 Heimsmeistara svimjistevna - bronsu hei\u00f0ursmerki (400 m blanda\u00f0)\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Heims\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Oussama Mellouli \u00e1 \"University of Southern California\"\n\nSvimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "14063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Federico%20Colbertaldo", "title": "Federico Colbertaldo", "text": "Federico Colbertaldo (f\u00f8ddur 17. oktober 1988) er italskur svimjari. Hann svimur fr\u00edsvimjing. \u00cd 2010 og 2008 vann hann gull \u00ed Europameista svimjistevnu \u00e1 stuttgeil \u00ed 1500 m. fr\u00ed. f\u00f8royski svimjarin P\u00e1l Joensen svam seg eisini \u00ed finaluna \u00ed hesi svimjikapping, hann gj\u00f8rdist nummar 7. \u00cd 2010 vann hann silvur \u00ed 400 m. fr\u00ed til Europameistarastevnu \u00e1 stuttbana \u00ed Eindhoven, og \u00ed 2009 vann hann silvur \u00ed 1500 m. fr\u00ed til Europameistarastevnu \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul. \u00cd 2007 vann hann tvey bronsu hei\u00f0ursmerki, ta\u00f0 eina vann hann \u00ed 1500 m. fr\u00ed til Europameistara svimjistevnu \u00e1 stuttbana \u00ed Debrecen \u00ed Ungarn, hitt bronsu hei\u00f0ursmerki\u00f0 vann hann til Heimsmeistarastevnuna \u00ed Melbourne \u00ed 800 m. fr\u00ed.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nFedernuoto.it, um Colbertaldo\n\nItalskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008"}
{"id": "14068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20Hansen", "title": "B\u00e1r\u00f0ur Hansen", "text": "B\u00e1r\u00f0ur Hansen (f\u00f8ddur 13. mars 1992) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari. B\u00e1r\u00f0ur sp\u00e6lir vi\u00f0 V\u00edkingi \u00ed Vodafonedeildini og \u00e1 U19 landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum. B\u00e1r\u00f0ur leikti s\u00edn fyrsta dyst \u00e1 besta li\u00f0num hj\u00e1 V\u00edkingi \u00ed Vodafonedeildini \u00ed 2008 bert 16 \u00e1ra gamal. Li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 honum vann L\u00f8gmanssteypi\u00f0 \u00ed 2009. \u00cd 2010 leikti V\u00edkingur tveir dystir \u00ed Europa League m\u00f3ti turkiska li\u00f0num Be\u015fikta\u015f. B\u00e1r\u00f0ur leikti b\u00e1\u00f0ir dystirnir.\n\nAltj\u00f3\u00f0a dystir fyri fel\u00f8g \nB\u00e1r\u00f0ur sp\u00e6ldi tveir altj\u00f3\u00f0a dystir fyri fel\u00f8g \u00ed 2012, ta\u00f0 var m\u00f3ti Gomel. Gomel vann 6-0 og 4-0. \u00cd 2010 sp\u00e6ldi hann tveir dystir m\u00f3ti turkiska felagnum Besiktas.\n\nUngd\u00f3mslandsli\u00f0sleikari \nB\u00e1\u00f0ur Hansen hevur leikt vi\u00f0 fleiri f\u00f8royskum ungd\u00f3mslandsli\u00f0um.\n\nU15 \n\u00cd 2006 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 U15 \u00ed kappingini Aberdeen International Football Festival. F\u00f8royar U15 vann kappingina fyri b\u00f3lkin Dreingir U16.\n\nU17 \n\u00cd 2008 leikti B\u00e1r\u00f0ur 3 dystir vi\u00f0 U17 landsli\u00f0num og \u00ed 2009 og 2010 leikti hann 5 dystir vi\u00f0 U19 hj\u00e1 F\u00f8royum. U19 li\u00f0i\u00f0 sum B\u00e1r\u00f0ur leikti vi\u00f0 enda\u00f0i sum nummar 3 av 4 li\u00f0um. Serbia vann b\u00f3lkin vi\u00f0 9 stigum, Grikkaland gj\u00f8rdist nummar tvey vi\u00f0 6 stigum, F\u00f8royar nummar 3 vi\u00f0 3 stigum og Hv\u00edtarussland nummar 4 somulei\u00f0is vi\u00f0 3 stigum.\n\nU19 \nB\u00e1r\u00f0ur hevur sp\u00e6lt 5 dystir vi\u00f0 U19 landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nU21 \n\u00cd 2012 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 U21 landsli\u00f0num m\u00f3ti Danmark \u00ed innlei\u00f0andi umfari hin 15. august 2012. \u00darsliti\u00f0 gj\u00f8rdist javnleikur 1-1. B\u00e1r\u00f0ur sp\u00e6ldi inni allan dystin.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n B\u00e1r\u00f0ur Hansen \u00e1 UEFA.com\n Vikingur.fo\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nV\u00edkinga leikarar"}
{"id": "14078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jolly", "title": "Jolly", "text": "Jolly er sodavatn, i\u00f0 ver\u00f0ur bryggja\u00f0 hj\u00e1 F\u00f6roya Bj\u00f3r. Jolly kom fyrstu fer\u00f0 \u00e1 hillarnar \u00ed 1955 og er s\u00ed\u00f0an sett \u00ed k\u00f8larar. Jolly Cola er n\u00f3gv ta\u00f0 mest selda sodavatni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, og solei\u00f0is hevur ta\u00f0 veri\u00f0, s\u00ed\u00f0an F\u00f6roya Bj\u00f3r f\u00f3r at framlei\u00f0a Jolly Cola umlei\u00f0 1960. \n\n\u00cd fyrstuni var Jolly framleitt av flestu donsku bryggjar\u00edunum \u00ed samtakinum Dansk Coladrik A/S stovna\u00f0 \u00ed 1959. F\u00f6roya Bj\u00f3r kom vi\u00f0 \u00ed 1960 og l\u00edka s\u00ed\u00f0an eitur ein cola \u00ed F\u00f8royum ein Jolly. Eisini \u00ed Noregi og \u00cdslandi kundi t\u00fa f\u00e1a Jolly Cola. \n\nHeilt upp m\u00f3ti 1980 seldi Jolly upp \u00ed 80% av \u00f8llum kola \u00ed Danmark. So t\u00f3ku tey st\u00f3ru bryggjar\u00edini seg burtur\u00far samtakinum, og f\u00f3ru at gera amerikanskar cola upp\u00e1 lisens. \u00cd 2001 keypti F\u00f6roya Bj\u00f3r r\u00e6ttindini til Jolly Cola, Jolly Light og Jolly Time fyri f\u00f8royska markna\u00f0in fr\u00e1 Dansk Coladrik A/S.  \n\nJolly \u00ed F\u00f8royum \n\nH\u00f3ast har\u00f0a kapping fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum st\u00f8rri merkjum, hevur Jolly cola selt v\u00e6l \u00ed F\u00f8royum \u00f8ll \u00e1rini. \u00cd dag kanst t\u00fa keypa Jolly cola, Jolly Light, Jolly Time, Jolly Orange og n\u00fa JollyX - seinasta limurin \u00ed Jolly familjuni er JollyX. Ein kola uttan sukur. Hon kom \u00e1 markna\u00f0in \u00ed juni 2022. \n\nkelda: www.jolly.fo\n\nKeldur \n\n Foroyabjor.fo\n Jolly.fo\n\nMatur og drekka"}
{"id": "14080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trygve%20Gulbranssen", "title": "Trygve Gulbranssen", "text": "Trygve Emanuel Gulbranssen (15. juni 1894 \u00ed Kristiania, Oslo - 10. oktober 1962 \u00ed Eidsberg, \u00d8stfold) var ein norskur rith\u00f8vundur, keypma\u00f0ur og bla\u00f0ma\u00f0ur.\n\n\u00datgivi\u00f0: \n Og bakom synger skogene, Aschehoug, 1933. \nDet bl\u00e5ser fra Dauingfjell, Aschehoug, 1934. \nIngen vei g\u00e5r utenom, Aschehoug, 1935. \n\nNorskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894\nAndl\u00e1t \u00ed 1962"}
{"id": "14152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Davy%20Crockett", "title": "Davy Crockett", "text": "Davy Crockett (17. august 1786 til 6. mars 1836) var ein herma\u00f0ur og politikari \u00far Tennessee. Tvey valskei\u00f0, 1827-1831 og 1833-1835, var hann tingma\u00f0ur \u00ed Amerika. T\u00e1 i\u00f0 hann ikki var\u00f0 afturvaldur, f\u00f3r hann til Texas og fell \u00ed Alamo.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nHermenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1786\nAndl\u00e1t \u00ed 1836"}
{"id": "14155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ruth%20Smith%20Savni%C3%B0", "title": "Ruth Smith Savni\u00f0", "text": "Ruth Smith Savni\u00f0 er eitt f\u00f8royskt savn vi\u00f0 listarverkum eftir kendu listakvinnuna Ruth Smith. Ruth Smith Savni\u00f0 er \u00ed Gamla Sk\u00fala \u00e1 V\u00e1gsvegi 101 \u00ed V\u00e1gi, har listarkvinnan eisini gekk \u00ed sk\u00fala sum barn. \u00c1 savninum eru oljum\u00e1lningar og bl\u00fdantstekningar eftir Ruth Smith. Savni\u00f0 er opi\u00f0 eftir avtalu vi\u00f0 onkran av nevndarlimunum. Ta\u00f0 var \u00e1hugafelagi\u00f0 Sk\u00e1lin vi\u00f0 Sk\u00e1l\u00e1, sum t\u00f3k stig til at seta \u00e1 stovn eitt savn vi\u00f0 verkum eftir Ruth Smith og William Smith. Sk\u00e1lin vi\u00f0 Sk\u00e1l\u00e1 hev\u00f0i stovnandi a\u00f0alfund 24. november 1988, \u00e1\u00f0renn felagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn, hev\u00f0i ein \u00e1hugab\u00f3lkur arbeitt vi\u00f0 hugskotinum um at seta eitt savn \u00e1 stovn \u00ed eini tr\u00fd \u00e1r. Tveir av stigtakarunum til savni\u00f0 v\u00f3ru J\u00f3annes Nols\u00f8e og Maud Benjard\u00f8gg. Savni\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed Gamla Sk\u00fala \u00ed januar 1991, frams\u00fdningar hava t\u00f3 eisini veri\u00f0 \u00ed \u00f8\u00f0rum h\u00f8lum, t.d. \u00ed fimleikarh\u00f8llini \u00ed V\u00e1gs Sk\u00fala og \u00ed Bovlingh\u00f8llini \u00ed V\u00e1gi. M\u00e1lningarnir sum savni\u00f0 eigur v\u00f3ru \u00e1 frams\u00fdning \u00e1 Ribe Kunstmuseum \u00ed Danmark fr\u00e1 januar til mars 2008. Eftir ta\u00f0 blivu m\u00e1lningarnir settir \u00ed stand (restaurera\u00f0ir) av Dorthe Aggerholm, konservator.\n\nFyrstu viku \u00ed apr\u00edl 2013 var\u00f0 100 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardagurin hj\u00e1 Ruth Smith hildin \u00ed 6 dagar. Nevndin skipa\u00f0i fyri Ruth Smith fagna\u00f0i, sum byrja\u00f0i 1. apr\u00edl, sum var 2. p\u00e1skadagur, \u00ed Su\u00f0uroyar Musikksk\u00fala \u00ed Framt\u00ed\u00f0ini \u00ed V\u00e1gi, har Hansina Iversen hev\u00f0i listaframs\u00fdning, Lj\u00f3mur sang, talur v\u00f3ru hildnar og orgult\u00f3nleikur var \u00e1 skr\u00e1nni. Hansina er abbad\u00f3ttir William Smith, Ruth var abbasystir hennara. Frams\u00fdningin helt fram alla vikuna, frams\u00fdningin \u00ed Ruth Smith Savninum var\u00f0 eisini opin allar dagarnar. Mikudagin var\u00f0 tiltak \u00ed Framt\u00ed\u00f0ini, har \u00d3lavur Jakobsen sp\u00e6ldi guitar og Kinna Poulsen helt r\u00f8\u00f0u um listina hj\u00e1 Ruth Smith. Fr\u00edggjadagin 5. apr\u00edl, t\u00e1 ta\u00f0 j\u00fast v\u00f3ru li\u00f0in 100 \u00e1r, s\u00ed\u00f0an Ruth var\u00f0 borin \u00ed heim, var h\u00e1t\u00ed\u00f0arl\u00f8ta vi\u00f0 gr\u00f8virnar hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um systkjunum, Ruth og William Smith, sum liggja grivin li\u00f0 um li\u00f0 \u00ed gamla kirkjugar\u00f0i \u00ed V\u00e1gi, sum er beint vi\u00f0 har i\u00f0 tey vuksu upp, og bert umlei\u00f0 100 metrar fr\u00e1 Gamla Sk\u00fala, har tey b\u00e6\u00f0i gingu \u00ed sk\u00fala sum b\u00f8rn, og har Ruth Smith Savni\u00f0 n\u00fa heldur til \u00e1 1. h\u00e6dd.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nS\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk list\nBygningar\nV\u00e1gur"}
{"id": "14163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ronald%20Reagan", "title": "Ronald Reagan", "text": "Ronald Wilson Reagan (f. 6. februar 1911 \u00ed Illinois, d. 5. juni 2004 \u00ed Kalifornia) var 40. forseti \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika. Gamli filmsleikarin, gj\u00f8rdist amerikanskur forseti 4. november 1980. \u00cd stj\u00f3rnar\u00e1rum hansara var b\u00faskapurin fyri skr\u00e6dli. Reagan l\u00e6kka\u00f0i skattin til tess at f\u00e1a b\u00faskaparv\u00f8ksur, men skattal\u00e6kkingin hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at v\u00e6lfer\u00f0arj\u00e1ttanin minka\u00f0i st\u00f3rliga. Mong f\u00f3lk gj\u00f8rdust illa fyri, men b\u00faskapurin bl\u00f3ma\u00f0i. \n\nHann helt fram vi\u00f0 b\u00faskaparstevnu s\u00edni, t\u00e1 i\u00f0 hann var afturvaldur 6. nov. \u00ed 1984, men j\u00e1tta\u00f0i \u00f3gvuliga n\u00f3gvan pening til v\u00e1pn og ovurd\u00fdrar v\u00e1pnaverk\u00e6tlanir. Hetta elvdi til hall \u00e1 f\u00edggjarl\u00f3gini, til at Amerika gj\u00f8rdist skuldarbundin tj\u00f3\u00f0 og til skr\u00e6dl \u00e1 vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum \u00ed 1987. Funnist var\u00f0 eisini har\u00f0liga at Reagan hetta \u00e1ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 spurdist, at emb\u00e6tismenn hansara h\u00f8vdu selt Iran v\u00e1pn fyri g\u00ed\u00f0slar og lai\u00f0 contrasdeildunum, i\u00f0 bardust \u00edm\u00f3ti vinstrastj\u00f3rnini \u00ed Nikaragua, vinningin.\n\nMor\u00f0roynd\n\nJohn Hinckley Jr. hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 filmin Taxi Driver minst 15 fer\u00f0ir og var tr\u00e1settur av Jodie Foster, sum sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed filminum. Hann royndi fleiri fer\u00f0ir at koma \u00ed samband vi\u00f0 hana, men uttan eydnu, og t\u00ed gj\u00f8rdi hann av, at fyri at hon skuldi geva honum g\u00e6tur, noyddist hann at gera okkurt heilt serligt - at drepa amerikanska forsetan. So 30. mars \u00ed 1981 f\u00f3r Hinckley til Hilton Hotel \u00ed Washington DC, har Ronald Reagan tann dagin skuldi halda r\u00f8\u00f0u. T\u00e1 Ronald Reagan var li\u00f0ugur vi\u00f0 r\u00f8\u00f0una og var \u00e1 veg aftur til bilin hj\u00e1 s\u00e6r, hoyrdust seks skot. Eitt rakti pressuskrivaran hj\u00e1 Reagan, eitt anna\u00f0 rakti ein politist, og enn eitt skot rakti ein av l\u00edvverjunum hj\u00e1 forsetanum. Tvey skot raktu bilin, og s\u00e6tta k\u00falan stikla\u00f0i av bilhur\u00f0ini og enda\u00f0i undir arminum \u00e1 Reagan, sum \u00ed skundi var\u00f0 skumpa\u00f0ur inn \u00ed bilin og koyrdi avsta\u00f0. Tey flestu vistu ikki beinanvegin, at forsetin var raktur.\n\nSkemtligi Reagan spurdi skur\u00f0l\u00e6knan, um hann var republikanari. L\u00e6knin var demokratur, men svara\u00f0i, at \u201c\u00ed dag eru vit \u00f8ll republikanarar\u201d. Hinckley var\u00f0 rokna\u00f0ur sum sinnissj\u00fakur og bleiv t\u00ed d\u00f8mdur at sita \u00e1 sinnissj\u00fakrah\u00fasi. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann til 2016, t\u00e1 hann slapp \u00fat.\n\nHygg eisini at \n\n Listi yvir forsetarnar \u00ed USA. \n Sambandsr\u00edki Amerika.\n\nAmerikanskir politikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 2004"}
{"id": "14165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gasageirin", "title": "Gasageirin", "text": "Gasageirin ( ) er staddur \u00e1 eysturstrond Mi\u00f0jar\u00f0arhavs. Geirin hevur mark vi\u00f0 Egyptaland \u00ed ein \u00fatsynning og \u00cdsrael \u00ed ein sunnan, eystan og nor\u00f0an. Hann er umlei\u00f0 41 kilometrar langur, millum 6 og 12 kilometrar brei\u00f0ur og hevur eitt \u00f8ki \u00ed alt 360 ferkilometrar. Geirin hevur navn s\u00edtt eftir Gasa, st\u00f8rsta b\u00fdi \u00ed geiranum. Smali Gasageirin - har fleiri enn 1,7 mi\u00f3. palestinar b\u00fagva - hev\u00f0i veri\u00f0 undir \u00edsraelskum r\u00e6\u00f0i s\u00ed\u00f0an seksdaga-kr\u00edggi\u00f0 \u00ed 1967. Eftir samr\u00e1\u00f0ingar millum palestinsku fr\u00e6lsisr\u00f8rsluna PLO og \u00cdsrael \u00ed Noregi \u00ed 1993, j\u00e1tta\u00f0i \u00cdsrael at geva palestinum \u00ed Gasageira og vestan Jordan heimast\u00fdri. \n\n\u00cdb\u00fagvatali\u00f0 var \u00ed juli 2010 umlei\u00f0 1,6 milli\u00f3nir, flest \u00f8ll eftirkomarar eftir fl\u00f3ttaf\u00f3lkum. Ein milli\u00f3n av \u00edb\u00fagvunum v\u00f3ru \u00ed mars 2005 mettir at vera palestinsk fl\u00f3ttaf\u00f3lk, t\u00f3 at meginpartur teirra var f\u00f8ddur \u00ed Gasageiranum; eldra \u00e6ttarli\u00f0i\u00f0 r\u00fdmdi til Gasa \u00ed palestinsku fl\u00fdggjanini \u00ed 1948 eftir arabisk-\u00edsraelska kr\u00edggi\u00f0 \u00ed 1948 fr\u00e1 summum p\u00f8rtum av Bretsktyvirr\u00e1dda Palestina, i\u00f0 gj\u00f8rdist partar av \u00cdsrael. \u00cdb\u00fagvarnir eru fyrst og fremst Sunni Muslimar.\n\nKeldur \n\n\u00cdsrael"}
{"id": "14166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mali", "title": "Mali", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Mali (Franskt: R\u00e9publique du Mali) er eitt land \u00ed Vesturafrika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Mali mark vi\u00f0 Algeria, \u00ed eystri vi\u00f0 Nigeria, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Burkina Faso, F\u00edlabeinsstrondin og Guinea, og \u00ed vestri vi\u00f0 Senegal og M\u00f3ritania. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Bamako, og londinum hevur umlei\u00f0 14,5 millionar \u00edb\u00fagvar. Landi\u00f0 er kalla\u00f0 upp eftir m\u00e1ttmikla muslimska malinkif\u00f3lkinum, sum r\u00e1ddi \u00ed st\u00f3rum r\u00edki \u00e1 hesum lei\u00f0um \u00ed 13. og 14. \u00f8ld. \n\nMali er fyrrverandi franskt hj\u00e1land. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er Mali f\u00e1t\u00e6kt land. Meginparturin av f\u00f3lkinum livir av at dyrka j\u00f8r\u00f0ina og av neytahald. \u00cd 2013 sendi Frakland herna\u00f0arf\u00f3lk til landi\u00f0 fyri at hj\u00e1lpa \u00ed str\u00ed\u00f0num m\u00f3ti uppreistrarb\u00f3lkum vi\u00f0 tilkn\u00fdti til al-Qaeda.\n\n53,3 prosent av f\u00f3lkinum er ikki lesif\u00f8rt og 33 prosent av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleyst.\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 f\u00f3r at ganga aftur \u00e1 \u00ed Ganar\u00edki, t\u00f3ku k\u00faga\u00f0 f\u00f3lkasl\u00f8g valdi\u00f0, fyrst susaf\u00f3lki\u00f0 s\u00ed\u00f0an keitaf\u00f3lki\u00f0. \u00cd 1230-\u00e1runum st\u00f3\u00f0u keitar undir einum m\u00e6tum kr\u00edgskongi, Sun Diata (1217\u20131255). Hann stovna\u00f0i n\u00fdtt vesturafrikanskt kongsr\u00edki \u00ed Mali. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist n\u00f3gv st\u00f8rri enn Gana og \u00f8ll onnur kongsr\u00edki, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 har um vegir. R\u00edki\u00f0 vaks nor\u00f0ureftir, su\u00f0ureftir og vestureftir og fekk r\u00e6\u00f0i yvir t\u00fddningarmestu karavanhandilsb\u00fdunum \u00ed Su\u00f0ursahara til d\u00f8mis Timbuktu og Gao. Sun Diata t\u00f3k vi\u00f0 islamskari tr\u00fagv, og kendasti eftirma\u00f0ur hansara, Mansa Musa (1312-1337) gj\u00f8rdi p\u00edlgr\u00edmsfer\u00f0 til Mekka, Saudiar\u00e1bia. \n\n\u00cd 14. \u00f8ld flutti Mali gull \u00fat til Nor\u00f0urafrika \u00far d\u00f8lunum fram vi\u00f0 \u00e1unum Senegal\u00e1 og Niger\u00e1. \u00cd 1337 var Mali \u00edmillum st\u00f8rstu r\u00edkini \u00ed Afrika. Tollynta r\u00e6ttarskipanin gj\u00f8rdi Mali til r\u00edkt og fri\u00f0arligt land. Kirina var ein av b\u00fdunum vi\u00f0 Niger\u00e1, sum var sj\u00e1lvur mi\u00f0depilin \u00ed Malir\u00edki. \u00cd Vesturafrika var ta\u00f0 \u00e1\u00f0ur so m\u00e1ttmikla Ganar\u00edki\u00f0 troka\u00f0 burtur av n\u00fdggja kongr\u00edkinum Mali \u00ed 14. \u00f8ld. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Mali vann s\u00e6r enn st\u00f3rt r\u00edkid\u00f8mi av kamelkaravanunum tv\u00f8rtur um Sahel til og \u00far Nor\u00f0urafrika. \n\nSonghaif\u00f3lki\u00f0 \u00ed Vesturafrika var granni hj\u00e1 t\u00ed m\u00fagvandi Malir\u00edkinum. Teir f\u00f3ru at r\u00e6na Mali fyrst \u00ed 15. \u00f8ld. H\u00e1lva \u00f8ld seinni v\u00f3ru teir vor\u00f0nir \u00e1lvarslig h\u00f3ttan \u00edm\u00f3ti r\u00edkinum. Undir valdsharra s\u00ednum Sonni Ali (1462-1492), t\u00f3ku teir st\u00f3rar partar av Eysturmali. Hesin partur var til Shonghair\u00edki\u00f0. Sonni Ali var ovasti ma\u00f0ur \u00ed herinum, og meginparturin av stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0 s\u00edni var hann \u00e1 herfer\u00f0. Hann vann n\u00fdggja r\u00edkinum meiri vald, t\u00e1 i\u00f0 hann t\u00f3k og vaks handilsb\u00fdirnar \u00ed Mali til d\u00f8mis Timbuktu og Jenne, eins og hann vaks s\u00edn egna h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 Gao. T\u00e1 i\u00f0 hann hev\u00f0i lagt n\u00e6stan alt Malir\u00edki\u00f0 undir seg, royndi hann at f\u00e1a skil \u00e1 st\u00fdrislagi\u00f0 og at reisa landi\u00f0 \u00e1 f\u00f8tur aftur. Hann doy\u00f0i \u00ed 1492, og sonurin t\u00f3k vi\u00f0 eftir hann, men eitt \u00e1r eftir koyrdi ein av fremstu herovastum Sonna, Askia Mohammed Turr\u00e9 (1442\u20131538), hann fr\u00e1. \n\nS\u00f8gur um n\u00f3gv gull dr\u00f3gu evropearar higar, og \u00ed 1880-\u00e1runum var n\u00e6stan alt Vesturafrika evropeiskt hj\u00e1land.\n\nLandal\u00e6ra \n\nMali er sum Niger til v\u00edddar, t.e. gott og v\u00e6l sum tey skandinavisku londini samanlagt. \n\nLandslagi\u00f0 \u00ed Mali skiftir fr\u00e1 st\u00f3ru oy\u00f0imarkarv\u00edddunum \u00ed Sahara fyri nor\u00f0an til Sahel\u00f8ki\u00f0 \u00ed mi\u00f0jum landi og savannu fyri sunnan. Fram vi\u00f0 Niger\u00e1 og Senegal\u00e1 er smalur geiri av fruktag\u00f3\u00f0um lendi. Niger\u00e1 er l\u00edv\u00e6\u00f0rin \u00ed Mali. \u00c1in rennur langt eystur \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0, snarar so su\u00f0ur\u00e1 og rennur \u00edgj\u00f8gnum Niger og Nigeria og \u00fat \u00ed Atlantshav. Flestu f\u00f3lk \u00ed Mali b\u00fagva fram vi\u00f0 \u00e1nni. \u00dar \u00e1nni f\u00e1a tey drikkivatn, vatn \u00e1 akrarnar, har fiska tey, og \u00e1in er eisini t\u00fddningarmikil flutningslei\u00f0. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Mali, Bamako, er t\u00fd\u00f0andi havnab\u00fdur; ha\u00f0an ver\u00f0a sement og brennievni flutt til a\u00f0rar partar \u00ed landinum, og har ver\u00f0ur tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti r\u00edsi og jar\u00f0n\u00f8tum, sum ver\u00f0a \u00fatflutt. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Mali greinar Niger\u00e1 seg \u00ed f\u00fdra \u00e1ir. Hetta \u00f8ki\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 Mi\u00f0oyrarnar \u00ed Mali og er fruktabesta lendi\u00f0 \u00ed landinum. T\u00e1 i\u00f0 \u00e1in fer at vaksa \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini, seta b\u00f8ndurnir ni\u00f0ur eitt serligt r\u00edsslag, sum fl\u00fdtur og veksur um ein f\u00f3t um samd\u00f8gri\u00f0, solei\u00f0is at ta\u00f0 veksur l\u00edka skj\u00f3tt, sum vatni\u00f0 \u00e1 oyrunum h\u00e6kkar. \n\nTuaregar bygdu b\u00fdin Timbuktu \u00ed 1100. Av t\u00ed at hann var mitt \u00e1 handilslei\u00f0ini \u00edgj\u00f8gnum Sahara, gj\u00f8rdist hann skj\u00f3tt t\u00fddningarmikil og kendur b\u00fdur. Arabiskir keypmenn \u00far Nor\u00f0urafrika l\u00f3tu salt, kl\u00e6\u00f0i og ross \u00ed b\u00fdti vi\u00f0 gull og tr\u00e6lir sunnaneftir. \u00cd 15. \u00f8ld gj\u00f8rdist Timbuktu islamskur l\u00e6rd\u00f3msmi\u00f0depil. Seinni f\u00f3r at ganga aftur \u00e1 \u00ed b\u00fdnum, og v\u00e1nalig st\u00fdring leg\u00f0i hann opnan fyri f\u00edggindum.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n13 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Mali. Har eru 62 f\u00f3lkasl\u00f8g.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum er muslimar. Islam kom til Mali vi\u00f0 keypmonnum, sum komu higar \u00edgj\u00f8gnum Sahara \u00far ar\u00e1biska Nor\u00f0urafrika. \u00cd 13. \u00f8ld hev\u00f0i alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Mali tiki\u00f0 vi\u00f0 muslimskari tr\u00fagv, og moskur v\u00f3r\u00f0u bygdar \u00ed flestum b\u00fdum. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 2 prosent kristin \u00ed Mali.\n\nDogonf\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00c1 sandsteinaheyggjunum vi\u00f0 Bandiagarah\u00e1sl\u00e6ttan sunnan fyri Timbuktu heldur Dogonf\u00f3lki\u00f0 til, i\u00f0 b\u00fasettu seg her \u00ed 16. \u00f8ld. Dogonf\u00f3lki\u00f0 hevur s\u00ednar egnu gudar og eigur n\u00f3gvar frumsagnir um, hvussu heimurin var\u00f0 skapa\u00f0ur. Av t\u00ed at hetta lendi\u00f0 er kargt og berligt, hevur dogonf\u00f3lki\u00f0 veri\u00f0 noytt at l\u00e6rt seg at velta hv\u00f8nn einasta jar\u00f0arteig - tey dyrka til d\u00f8mis r\u00eds, hirsu og mais.\n\nHygg eisini \n\n Afrika\n\nMali"}
{"id": "14185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADkar", "title": "V\u00edkar", "text": "V\u00edkar er ein avtofta\u00f0 bygd \u00ed V\u00e1gum. V\u00edkar er ni\u00f0ursetubygd fr\u00e1 1833, men longu \u00ed 1910 fluttu seinastu f\u00f3lkini \u00far aftur bygdini, orsaka\u00f0 av fr\u00e1byrgingini og ringu atkomum\u00f8guleikunum.  \nEingin lending er \u00e1 V\u00edkum, og bert slepst upp \u00e1 land \u00ed g\u00f3\u00f0um l\u00edkindum. Gangast m\u00e1 um fj\u00f8ll fyri at koma \u00far G\u00e1sadali ella S\u00f8rv\u00e1gi vestur \u00e1 V\u00edkar.\n\nN\u00e1tt\u00faran \u00e1 V\u00edkum er st\u00f3rfingin og h\u00fasini \u00ed bygdini ver\u00f0a \u00ed dag n\u00fdtt til fr\u00edt\u00ed\u00f0arh\u00fas.\n\nKend v\u00edkaf\u00f3lk \n\n Rasmus Rasmussen, 1880-1961, tingma\u00f0ur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n V\u00edkar \u00e1 V\u00e1ga kunningarstovu\n Mynd av V\u00edkum \u00e1 flickr (Ulrich Latzenhofer)\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "14186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasmus%20Rasmussen%20%281880%29", "title": "Rasmus Rasmussen (1880)", "text": "Rasmus Rasmussen (f\u00f8ddur 18. mars 1880 \u00e1 V\u00edkum, dey\u00f0ur 30. mai 1961) var ein f\u00f8royskur keypma\u00f0ur og politikkari. Hann b\u00fasettist \u00ed Fuglafir\u00f0i. Rasmus Rasmussen sat \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fyri Eysturoynna 1940\u20131946, fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin 1940\u20131943 og fyri F\u00f3lkaflokkin 1943\u20131946.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 343. (PDF)\n\nF\u00f8royskir keypmenn\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1880\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nAndl\u00e1t \u00ed 1961"}
{"id": "14187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%B8royrar%20Hornorkestur", "title": "Tv\u00f8royrar Hornorkestur", "text": "Tv\u00f8royrar Hornorkestur er eitt f\u00f8royskt hornorkestur av Tv\u00f8royri. Tv\u00f8royrar Hornorkestur var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1978. Ein av teimum, sum var vi\u00f0 til at stovna hornorkestri\u00f0, var Hugh Watkins. Tv\u00f8royrar Hornorkestur hevur hornbl\u00e1sarar \u00far allari oynni. \u00cd apr\u00edl 2008 var 30-\u00e1ra dagurin h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin \u00e1 Seglloftinum \u00e1 Tv\u00f8royri, og \u00e1rliga Musikkstevnan var\u00f0 eisini hildin \u00ed h\u00f8llini \u00ed Trongisv\u00e1gi um somu t\u00ed\u00f0.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Myndagoymsla.tfthomsen.com, Myndir fr\u00e1 konsertini \u00e1 30-\u00e1ra degnum.\n\nF\u00f8royskir hornt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nTv\u00f8royri\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "14188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Planet%20Awards%202010", "title": "Planet Awards 2010", "text": "Planet Awards 2010 v\u00f3ru handa\u00f0ar \u00e1 st\u00f3rari galla veitslu \u00e1 Deep \u00ed Havn hin 29. desember 2010. Fleiri ymiskir f\u00f8royskir t\u00f3nleikarar og sangarar framf\u00f8rdu \u00e1 gallaveitsluni. Tey sum framf\u00f8rdu v\u00f3ru: Eiv\u00f8r, Hanus G. Johansen, Anna Faroe, L\u00edv N\u00e6s, Grandmas Basement, Jens Marni Hansen, Ey\u00f0un Nols\u00f8e og Kim Hansen framf\u00f8rdu saman.\n\nVinnararnir av Planet Awards 2010 \n\nBesta \u00fatg\u00e1va: Terji & F\u00f8stufressar \u2013 Tvey  \n Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur: Hamfer\u00f0\n \u00c1rsins sangari: Jens Marni Hansen\n \u00c1rsins songkvinna: Anna Katrin Egilstr\u00f8\u00f0\n \u00c1rsins einstaklingur/b\u00f3lkur:  The Dreams\n \u00c1rsins sangur: Grandma's Basement \u2013 Hon f\u00e6r ongant\u00ed\u00f0 nokk\n \u00c1rsins YouTube video: Effo-drongurin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi\n \u00c1rsins t\u00f3nleikamynd: J\u00f3n K. Joensen\n \u00c1rsins her\u00f0aklapp: R\u00fatmiska k\u00f3ri\u00f0 \u00ed Hoyd\u00f8lum (fyri sangleikir s\u00ed\u00f0an 1997).\n\nPlanet Awards 2010 - Tey tilnevndu \n\nHesi v\u00f3ru tilnevnd til at vinna Planet hei\u00f0ursl\u00f8nir/vir\u00f0isl\u00f8nir 2010, t\u00e6r sonevndu Planet Awards:\n\nBesta \u00fatg\u00e1va \nTeitur \u2013 Let The Dog Drive Home\nTerji & F\u00f8stufressar - Tvey\nHanus - H\u00f8rpusp\u00e6larin\nSIC \u2013 Fighters They Bleed\nEiv\u00f8r \u2013 Larva\n\nBesti n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur \nGrandma\u2019s Basement\nHamfer\u00f0 \nAnna Faroe\nB\u00e1r\u00f0ur Johannesen\nFr\u00f3\u00f0i Hansen\n\n\u00c1rsins sangari \nJ\u00f3gvan Hansen\nTeitur\nHallur Joensen\nJens Marni Hansen\nBrandur Enni\n\n\u00c1rsins songkvinna \nEiv\u00f8r \nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \nL\u00edv N\u00e6s\nAnna Katrin Egilstr\u00f8\u00f0 \nAnna Faroe\n\n\u00c1rsins einstaklingur/b\u00f3lkur \nThe Dreams \nORKA\nP\u00e1ll Finnur P\u00e1ll \nT\u00fdr\nHanus G. Johansen\n\n\u00c1rsins sangur \n \nGrandma\u2019s Basement \u2013 Hon F\u00e6r Ongant\u00ed\u00f0 Nokk\nAnna Faroe \u2013 Walking On Fire \nJens Marni \u2013 Gloria\nTeitur \u2013 You\u2019ll Never Leave LA\nEy\u00f0un & Kim \u2013 Far so v\u00e6l\n\n\u00c1rsins YouTube video \nEffo-drongurin\nSonhard Mariuh\u00f8nan\nKl\u00e6mint Klakk\n\n\u00c1rsins t\u00f3nleikamynd \nJ\u00f3n K. Joensen\nEileen Sand\u00e1\nKasper Solberg\n\nHygg eisini at \n Planet Awards\n Planet Awards 2009\n Planet Awards 2011\n Planet Awards 2012\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Planet.portal.fo\n\nPlanet Awards\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\n2010"}
{"id": "14196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karolos%20Papoulias", "title": "Karolos Papoulias", "text": "Karolos Papoulias  (f\u00f8ddur 4. juni 1929, dey\u00f0ur 26. desember 2021) var grikskur politikari.\n\nHann var 7. forseti Grikkalands fr\u00e1 12. mars 2005 til 13. mars 2015.\n\u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var hann uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Grikkalandi tv\u00e6r fer\u00f0ir.\n\nStatslei\u00f0arar Grikkalands\nGrikskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929"}
{"id": "14199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betrideildin", "title": "Betrideildin", "text": "Betrideildin er heiti\u00f0 \u00e1 bestu, f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum. Navni\u00f0 hevur deildin fingi\u00f0 eftir h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulinum, Betri samtakinum. Deildin skifti\u00f0 navn \u00ed januar 2018, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 nevndist deildin Effodeildin eftir t\u00e1verandi h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0linum, orkufelaginum Effo, sum deildin bleiv uppkalla\u00f0 eftir fr\u00e1 februar 2012 til januar 2018. Eitt stutt skifti fr\u00e1 januar til 27. februar 2012 hev\u00f0i besta deildin ongan h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul, ta t\u00ed\u00f0ina var deildin nevnd Meistaradeildin. \u00c1rini 2008 - 2011 var\u00f0 deildin nevnd Vodafonedeildin, uppkalla\u00f0 eftir t\u00e1verandi h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0linum, Vodafone, i\u00f0 keypti s\u00e6r r\u00e6ttindini til deildina \u00ed 2008. Fr\u00e1 2005-2008 var heiti\u00f0 Formuladeildin, uppkalla\u00f0 eftur t\u00e1verandi h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0li formula.fo.\n\nf\u00f8royska landskappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti var \u00ed 1942. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 var bert ein deild, og var\u00f0 hon r\u00f3pt Meistaradeildin. Hetta var eisini heiti\u00f0 \u00e1 bestu deildini fram til 1975. Fr\u00e1 1976 var besta deildin r\u00f3pt 1. deild. Fr\u00e1 2005 fekk besta deildin navn eftireinum h\u00f8vu\u00f0ssponsori.\n\nHeiti \u00e1 deildum gj\u00f8gnum \u00e1rini \n 1942 - 1975  Meistaradeildin\n 1976 - 2004  1. deild\n 2005 - 2008  Formuladeildin\n 2009 - 2011  Vodafondeildin\n 2012 - 2017   Effodeildin\n 2018 - Betrideildin\n\nGull- og silvurvinnarar \n\n1 \u00cd 1944 var eingin kapping vegna b\u00f3ltatrot.\n\nFlest FM-heiti\nKelda:\n\nKeldur \n\n Grein \u00e1 Wikipedia \"F\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsmeistarar\"\n Football.fo FSF - F\u00f3tb\u00f3ltsamband F\u00f8roya\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed F\u00f8royum\nEffodeildin"}
{"id": "14200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undri%C3%B0%20FF", "title": "Undri\u00f0 FF", "text": "Undri\u00f0 FF er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far T\u00f3rshavn, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 18. januar 2006. Felagi\u00f0 hevur havt li\u00f0 \u00ed 3. deild hj\u00e1 monnum, s\u00ed\u00f0an felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0. \u00cd 2010 hev\u00f0i felagi\u00f0 tvey li\u00f0 \u00ed 3. deild og eitt kvinnuli\u00f0, sum leikti \u00e1 h\u00e1lvum v\u00f8lli. Ta\u00f0 eina av 3. deildarli\u00f0unum vann deildina og flutti upp \u00ed a\u00f0ru deild.\n\nT\u00e1 felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2006 var navni\u00f0 Undri uttan \u00d0. Ta\u00f0 var uppkalla\u00f0 eftir h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0linum hj\u00e1 felagnum, \"Undri s\u00e1pa\". \u00cd 2010 fekk felagi\u00f0 n\u00fdggjan stu\u00f0ul, og so var\u00f0 navni\u00f0 endurn\u00fdggja\u00f0, solei\u00f0is at Undri\u00f0 kom at enda vi\u00f0 \u00d0.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Undridff.com Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 \"Undri\u00f0 FF\".\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "14201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/07%20Vestur", "title": "07 Vestur", "text": "07 Vestur er f\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far V\u00e1goynni, sum var\u00f0 stovna\u00f0 6. november \u00ed 2007. 07 Vestur er \u00farsliti\u00f0 av einari samanlegging millum FS V\u00e1gar og S\u00cd. \u00c1rini 1993 - 2007 var eitt anna\u00f0 felag \u00ed V\u00e1goynni, sum nevndist FS V\u00e1gar (F\u00f3tb\u00f3ltssamtaki\u00f0 V\u00e1gar), ta\u00f0 var eitt samstarv millum S\u00cdF og MB, og \u00ed 1998-2002 var S\u00cd eisini vi\u00f0. 07 Vestur var sum nevnt stovna\u00f0 \u00ed 2007, sum navni\u00f0 eisini sipar til. Fyrsti venjarin hj\u00e1 07 Vestur var Piotr Krakowski. 07 Vestur sp\u00e6ldi \u00ed 1. deild \u00ed 2010, teir vunnu deildina og fluttu upp \u00ed Effodeildina. Teir enda\u00f0u n\u00e6stni\u00f0ast \u00ed bestu deildini og \u00ed 2012 sp\u00e6la teir aftur \u00ed 1.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n 07vestur.fo Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 07 Vestur.\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "14203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjaldav%C3%ADksh%C3%B3lmur", "title": "Tjaldav\u00edksh\u00f3lmur", "text": "Tjaldav\u00edksh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum, hin fimmtist\u00f8rsti. H\u00f3lmurin er 7,5 hektarar til st\u00f8ddar. Tjaldav\u00edksh\u00f3lmur er \u00ed Tjaldav\u00edk \u00ed Su\u00f0uroynni sunnanfyri \u00d8rav\u00edk og nor\u00f0anfyri Hov. Ein l\u00edtil v\u00edk sum er beint vi\u00f0 h\u00f3lmin ver\u00f0ur nevnd Tr\u00f8llav\u00edk, har hevur IRF eina umlastingarst\u00f8\u00f0.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Umhv\u00f8rvisstovan\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "14204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lopransh%C3%B3lmur", "title": "Lopransh\u00f3lmur", "text": "Lopransh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Lopransh\u00f3lmur er 3,4 hektarar til st\u00f8ddar, og er hann hin sjeyndist\u00f8rsti av h\u00f3lmunum \u00ed F\u00f8royum. Lopransh\u00f3lmur eitur eftir bygdini Lopra. H\u00f3lmurin er vestan fyri Lopra, j\u00fast vestan fyri Lopransei\u00f0i og liggur sera t\u00e6tt vi\u00f0 Su\u00f0uroynna. Um summari\u00f0 gongur sey\u00f0ur \u00e1 Lopransh\u00f3lmi.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Visitsuduroy.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Su\u00f0uroyar Kunningarstovu\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "14205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hotel%20T%C3%B3rshavn", "title": "Hotel T\u00f3rshavn", "text": "Hotel T\u00f3rshavn er eitt gistingarh\u00fas \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \u00ed Havn. Har er eisini matstovan Hvonn og barr. Um summari\u00f0 er eisini uttandura matstova og barr uttanfyri hotelli\u00f0 og hinumegin vegin Undir Bryggjubakka. Hotel T\u00f3rshavn nevndist fyrr Sj\u00f3mansheimi\u00f0. \u00cd 2007 var\u00f0 gamla Sj\u00f3mansheimi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sumv\u00e6lt og broytti navn til Hotel T\u00f3rshavn. Hotelli\u00f0 liggur ni\u00f0ast \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu, vi\u00f0 vegam\u00f3ti til pl\u00e1ssi\u00f0 ni\u00f0ri \u00ed V\u00e1gsbotni, har standmyndin av N\u00f3lsoyar P\u00e1lli stendur. Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 er hinumegin T\u00f3rsg\u00f8tu. Havnar Kirkja og Bryggjubakki eru beint yvirav Hotel T\u00f3rshavn, hinumegin Gr\u00edms Kambansg\u00f8tu.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n HotelTorshavn.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hotel T\u00f3rshavn\n\nBygningar\nT\u00f3rshavn\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nGistingarh\u00fas \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "14207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tailand", "title": "Tailand", "text": "Kongsr\u00edki\u00f0 Tailand (tailendskt: \u0e23\u0e32\u0e0a\u0e2d\u0e32\u0e13\u0e32\u0e08\u0e31\u0e01\u0e23\u0e44\u0e17\u0e22, Ratcha Anachak Thai) var\u00f0 stovnsett \u00ed 13. \u00f8ld, og hevur veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki s\u00ed\u00f0an. Ta\u00f0 var\u00f0 einasta land \u00e1 meginlandinum \u00ed Landsynnings\u00e1sia, i\u00f0 ikki gj\u00f8rdist hj\u00e1land og kom undir bretskt ella franskt yvirr\u00e6\u00f0i. Tailand hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 hj\u00e1land. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Tailandi er Bangkok og mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 69 \u00e1r (2008) .\n\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur landi\u00f0 vi\u00f0 hv\u00f8rt stava\u00f0 Teiland, men eftir f\u00f8royskum stavsetingarreglum eigur ta\u00f0 at ver\u00f0a stava\u00f0 Tailand.\n\nHerurin \u00ed Tailandi t\u00f3k r\u00e6\u00f0i \u00e1 landinum \u00ed mai \u00ed 2014, eftir at \u00f3fri\u00f0ur hev\u00f0i valda\u00f0 \u00ed landinum \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 12. og 13. \u00f8ld var tann partur av Landsynningsasia, sum n\u00fa er Tailand, \u00ed sm\u00e1um r\u00edkjum, sum bardust um at f\u00e1a r\u00e6\u00f0i\u00f0 yvir teimum fruktag\u00f3\u00f0u sl\u00e6ttunum mitt \u00ed landinum. Um mi\u00f0ja 14. \u00f8ld var\u00f0 kongsr\u00edki\u00f0 Ayutha grunda\u00f0 fyri sunnan. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist so st\u00f3rt \u00ed v\u00eddd, at ta\u00f0 kom inn \u00e1 ein part av t\u00ed eftirstunda\u00f0a l\u00e1glendinum fyri sunnan og fekk navni\u00f0 Siam. \u00cd 1448 t\u00f3k Trailokanat kongur vi\u00f0 siamesisku tr\u00fanuni. Hann st\u00fdrdi v\u00e6l, og r\u00e6ttar\u00e1b\u00f8tur hansara v\u00f3ru \u00ed gildi til um mi\u00f0ja 19. \u00f8ld. Trailokanat li\u00f0a\u00f0i fyrisitingina sundir \u00ed eina herna\u00f0arliga og eina borgarliga h\u00f8vu\u00f0sdeild vi\u00f0 egnum undirdeildum fyri st\u00fdri, b\u00faskapi, l\u00f3gum og r\u00e6tti. Hann skifti siamesiska samfelagi\u00f0 sundur \u00ed st\u00e6ttir, hv\u00f8r st\u00e6tt fekk s\u00ednar jar\u00f0ir til hv\u00f8nn einstakan lim. Ennt\u00e1 tey f\u00e1t\u00e6kastu fingu ein jar\u00f0arteig, so eingin skuldi sv\u00f8lta. Meginpartin av t\u00ed\u00f0ini, Trailokanat r\u00e1ddi, kr\u00edggja\u00f0ist r\u00edki hansara vi\u00f0 r\u00edki fyri nor\u00f0an. T\u00e1 i\u00f0 r\u00edki\u00f0 gj\u00f8rdist st\u00f8rri, l\u00e6t hann h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in flyta nor\u00f0ur eftir til Phitsanulok. Trailokanat doy\u00f0i \u00ed 1488. T\u00e1 hev\u00f0i hann \u00fatnevnt son s\u00edn til undirkong, emb\u00e6ti\u00f0 var til til mi\u00f0ja 19. \u00f8ld, t\u00e1 var\u00f0 ta\u00f0 avtiki\u00f0. Buddisman var\u00f0 vor\u00f0in h\u00f8vu\u00f0str\u00faarl\u00e6ra \u00ed Tailandi \u00ed 15. \u00f8ld, og n\u00f3gvar myndir av Budda v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar.\n\nPolitikkur \n\nBhumibol Adulyadej kongur hevur veri\u00f0 kongur s\u00ed\u00f0an 1946 og er \u00edmillum teir r\u00edkisovastar \u00ed heiminum, sum hevur siti\u00f0 longst. Hann hevur st\u00f3ran t\u00fddning sum ma\u00f0urin, i\u00f0 savnar landi\u00f0, og hevur ofta lagt upp \u00ed politiskar \u00f3semjur til tess at f\u00e1a skil \u00e1 aftur \u00ed landinum . Tailendski herurin hevur framt fleir statskvett, s\u00ed\u00f0ani landi\u00f0 fekk kongsd\u00f8mi \u00ed 1932. Herurin koyrdi Thaksin Shinawatra, br\u00f3\u00f0ir n\u00faverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran, Yingluck Shinawatra, fr\u00e1 \u00ed 2006. \n\nVer\u00f0ur hugt eftir lutfallinum millum kvinnur og menn \u00ed lei\u00f0slu, so liggur Tailand heilt \u00ed toppinum samanbori\u00f0 vi\u00f0 \u00f8ll heimsins lond. Har eru 45 % av lei\u00f0arunum kvinnur . Ver\u00f0ur samanl\u00edkna\u00f0 vi\u00f0 til d\u00f8mis Danmark, eru einans 12 % av lei\u00f0arunum kvinnur. Danmark liggur \u00ed botninum saman vi\u00f0 til d\u00f8mis India og Ar\u00e1bisku Emiratunum. Sunnudagin 3. juli \u00ed 2011 fekk Tailand s\u00edn fyrsta kvinnuliga fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra. Ta\u00f0 er 44 \u00e1ra gamla Yingluck Shinawatra, sum hevur eina fort\u00ed\u00f0 sum stj\u00f3ri \u00ed privata vinnul\u00edvinum, sum fer at royna seg. Hon er systir fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran, Thaksin, sum er \u00ed \u00fatlegd \u00ed Dubai.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nNor\u00f0ari, vestari og sunnari partur \u00ed landinum er mest fjallalendi og ikki n\u00e6rb\u00fdlt. Um tri\u00f0ingurin av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00e1 fruktag\u00f3\u00f0u og fj\u00f8lbygdu eingjunum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum. Fyrr var n\u00f3gvur sk\u00f3gur \u00ed Tailandi, men vandi var fyri, at hann var\u00f0 t\u00fdndur, t\u00ed var\u00f0 banna\u00f0 at h\u00f8gga sk\u00f3g.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Bangkok, er bygdur \u00e1 Menamoyrunum; enn eru f\u00e1ir h\u00f8vu\u00f0svegir, og almenna flutningskervi\u00f0 er v\u00e1naligt. T\u00ed er javnan ru\u00f0uleiki \u00ed fer\u00f0sluni, og ta\u00f0 kann vera ringt at f\u00e1a skil \u00e1 aftur. Eftir ein monsunstorm \u00ed 1992 li\u00f0u 11 t\u00edmar, til fer\u00f0slan gekk aftur sum vanligt. Eftir almennum hagt\u00f8lum b\u00fagva 9,1 mi\u00f3 f\u00f3lk \u00ed Bangkok, men ta\u00f0 r\u00e6tta er, at helst b\u00fagva \u00fati vi\u00f0 13 mi\u00f3 f\u00f3lk.\n\nBangkok ver\u00f0ur t\u00ed\u00f0um kalla\u00f0ur Eysturlanda Venesia, t\u00ed tann mesta fer\u00f0slan \u00ed b\u00fdnum er vi\u00f0 b\u00e1ti, og meginparturin av handlunum \u00ed b\u00fdnum er \u00ed b\u00e1tum .\n\nB\u00faskapur \n\nTailand er eitt hitt r\u00edkasta landi\u00f0 \u00ed Landsynnings\u00e1sia. T\u00fddningarmiklasti vinnuvegur er landb\u00fana\u00f0ur. Einki anna\u00f0 land \u00ed heiminum dyrkar so n\u00f3gv ananas sum Tailand. N\u00f3gv gummi og r\u00eds ver\u00f0ur eisini \u00fatflutt. Seinastu \u00e1rini hevur annar \u00eddna\u00f0ur tiki\u00f0 seg fram um landb\u00fana\u00f0in og er vor\u00f0in landsins st\u00f8rsta innt\u00f8ka. Serliga mong f\u00f3lk \u00ed b\u00fdunum arbei\u00f0a \u00ed n\u00e1msvinnu og \u00eddna\u00f0i. Amerikanskar og japanskar fyrit\u00f8kur hava stovna\u00f0 verksmi\u00f0jur \u00ed Tailandi, i\u00f0 gera framkomnar elektr\u00f3niskar lutir til teldur og a\u00f0ra h\u00e1t\u00f8kni. Flestu verkaf\u00f3lk \u00e1 hesum n\u00fdggju verksmi\u00f0junum eru konuf\u00f3lk. Konuf\u00f3lk ver\u00f0a tikin fram um mannf\u00f3lk at arbei\u00f0a \u00ed elektr\u00f3nikk\u00eddna\u00f0inum, t\u00ed at tey f\u00e1a l\u00e6gri l\u00f8n og eru l\u00e6tthentari og fimari \u00ed fingrunum at f\u00e1ast vi\u00f0 hetta \u00f8rf\u00edna arbei\u00f0i\u00f0. Bara 1,5 % av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys (2010).\n\nFer\u00f0avinnan \n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er mikil menning og st\u00f3rur b\u00faskaparv\u00f8kstur \u00ed Tailandi - ein hin t\u00fddningarmesta innt\u00f8kukeldan er fer\u00f0avinnan. Mongu listskr\u00fdddu buddatemplini \u00ed Tailandi hava alt\u00ed\u00f0 drigi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum at koma hagar at s\u00edggja hesa v\u00f8kru byggilist. N\u00fa koma eisini mangir \u00fatlendingar til Tailands at dusa s\u00e6r \u00e1 \u00f3spiltu sandstrondunum, at ganga \u00ed fj\u00f8llunum fyri nor\u00f0an ella at sp\u00e6la \u00e1 n\u00fdggju golfv\u00f8llunum, i\u00f0 mest eru bygdir at f\u00e1a r\u00edkar japanskar ella amerikanskar keypmenn hagar. \n\nFleiri enn 9 mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk fara til Tailands \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nUttanlandshandil \n\nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum, skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2009, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA World Factbook :\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nH\u00f8vu\u00f0s\u00e1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed Tailandi er theravadal\u00e6ran, i\u00f0 er grein av buddismuni . Henda l\u00e6ra kom til Landsynnings\u00e1sia \u00ed 12. \u00f8ld, t\u00e1 i\u00f0 munkar \u00far Sri Lanka komu hagar, og eftir stuttari t\u00ed\u00f0 gj\u00f8rdist hon h\u00f8vu\u00f0s\u00e1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed Tailandi. Theravadal\u00e6ran (\u00e1 f\u00f8royskum: \u201el\u00e6ra teirra elstu\" ) eggjar tr\u00fafel\u00f8gum s\u00ednum at halda karmal\u00f3girnar og at gera alt, i\u00f0 stendur \u00ed teirra valdi at minka um l\u00ed\u00f0ingarnar \u00ed heiminum.\n\nMentan \n\nLandsins r\u00edki mentanararvur eru til d\u00f8mis tempuldansur og mong sera v\u00f8kur gomul h\u00fas.\n\nMyndasavn\n\nHygg eisini at \n\n Asia\n\nKeldur \n\nTailand\nAsia"}
{"id": "14219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tijuana", "title": "Tijuana", "text": "Tijuana er b\u00fdur \u00e1 markinum m\u00f3ti USA \u00ed Nor\u00f0urmeksiko. Tijuana hevur umlei\u00f0 1,4 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. Vanligt er, at n\u00f3gv f\u00f3lk \u00far Kalifornia fer um marki\u00f0 su\u00f0ur \u00ed Meksiko fyri ein dag til at keypa, og hetta hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r, at bygdirnar fram vi\u00f0 markinum vaksa skj\u00f3tt, og at har eru \u00f3gvuliga n\u00f3gvir handlar. \n\nTijuana er ein tann vandamesti b\u00fdurin \u00ed Meksiko .\n\nKeldur \n\nMeksiko"}
{"id": "14221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hispaniola", "title": "Hispaniola", "text": "Hispaniola er ein oyggj \u00ed Karibiahavinum, i\u00f0 hoyrir til St\u00f3ru Antilloyggjar.\n\nOyggin er b\u00fdtt \u00ed tvey l\u00fd\u00f0veldi. Vestarumegin liggur l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Haiti, i\u00f0 fevnir ein tri\u00f0ingur av oynni, og eystarumegin liggur Dominikanska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0, i\u00f0 fevnir tveir tri\u00f0ingar av oynni. Hispaniola er - vi\u00f0 s\u00edni v\u00eddd upp \u00e1 76,480 km\u00b2 - n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed Karibiahavinum.\n\nS\u00f8ga \nTann 5. desember 1492 fann Kristoffur Kolumbus eina n\u00fdggja oyggj, sum tey innf\u00f8ddu nevndu Haiti. Hon minti hann um Spania, so hann nevndi hana La Isla Espaniola \u00e1 sponskum, ella Hispaniola Insula \u00e1 lat\u00ednskum m\u00e1li. Heiti\u00f0 merkir \"oyggin L\u00edtla Spania\", \u00cd dag ver\u00f0ur ta\u00f0 t\u00f3 stytt til Hispaniola.\n\nJ\u00f3laaftan 1492 l\u00f8gdu teir \u00e1 Santu Mariu stilt vi\u00f0 strondina \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Hispaniola. Men beint eftir midn\u00e1tt rendi skipi\u00f0 \u00e1 eitt korallriv. J\u00f3lamorgun royndu menninir ta\u00f0 teir kundu, fyri at bjarga farminum av stranda\u00f0a skipinum. Oyggjab\u00fagvarnir komu r\u00f3gvandi \u00fat til teirra at hj\u00e1lpa teimum. Aftan\u00e1 bj\u00f3\u00f0a\u00f0u oyggjab\u00fagvarnir teimum \u00ed veitslu og Kolumbus gerdi av at byggja eina skansa \u00e1 hesum sta\u00f0i. Menninir n\u00fdttu timbri\u00f0 av t\u00ed stranda\u00f0u Santu Mariu. Kolumbus nevndi skansan La Navidad, i\u00f0 merkir \u00bbj\u00f3l\u00ab \u00e1 sponskum.\n\nFyrsta d\u00f3mkirkjan, fyrsta kleystri\u00f0 og fyrsta sj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 \u00ed Amerika hava sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 hesari oynni.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHispaniola, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOyggjar\nHaiti"}
{"id": "14222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikonsku%20J%C3%B3mfr%C3%BAoyggjar", "title": "Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar", "text": "Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar (enskt: United States Virgin Islands) er ein oyggjab\u00f3lkur sum hoyrir til USA, sum fyrr v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0ar Vesturindisku oyggjarnar, t\u00e1 t\u00e6r v\u00f3ru undir donskum r\u00e6\u00f0i. Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar er annar av teimum tveimum oyggjab\u00f3lkunum, sum mynda J\u00f3mfr\u00faoyggjar \u00ed Karibia. Hesar oyggjar liggja t\u00e6tt vi\u00f0 Puerto Riko; hetta er ein oyggjab\u00f3lkur, til st\u00f8ddar 346,36 ferkilometrar, sum liggja umlei\u00f0 64 km eystanfyri Puerto Riko. Oyggjab\u00f3lkurin er ein av fimm f\u00f3lka\u00f0u amerikonskum hj\u00e1londunum. St\u00f8rsti b\u00fdurin, i\u00f0 er Charlotte Amalie, liggur sunnanvert \u00e1 oynni St. Thomas. B\u00fdurin er eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. \n\nOyggjarnar eru umlei\u00f0 80 \u00ed tali. F\u00fdra av oyggjunum er bygdar, hinar eru sm\u00e6rri oyggjar ella h\u00f3lmar, har ongin b\u00fdr. Saint Croix, Saint Thomas og Saint John eru st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed hesum oyggjab\u00f3lki. Tann st\u00f8rsta, Saint Croix, er 214,7 km2 ella umlei\u00f0 2 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn Sandoy. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 104 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar \u00ed 2014. Oyggjarnar v\u00f3ru fyrst spanskar og si\u00f0an danskar fr\u00e1 1691 til 1917. Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar hava sj\u00e1lvst\u00fdri, men eru n\u00fa undir amerikonskum yvirr\u00e6\u00f0i. Mesta f\u00f3lki\u00f0 er afrikanarar, men eisini er ein hv\u00edtur minniluti (uml. 13 %). M\u00e1li\u00f0 tey tosa\u00f0 er kre\u00f3lskt, ein blandingur av enskum, donskum og upprunam\u00e1li. Men skriftm\u00e1li\u00f0 er enskt, sum eisini \u00f8ll duga, eins og vit duga danskt. Almenna m\u00e1li\u00f0 er enskt. \n\nH\u00f8vu\u00f0svinnurnar eru fer\u00f0avinna og landb\u00fana\u00f0ur. Heitt er ve\u00f0urlagi\u00f0, og ofta regnar, so v\u00e6l f\u00e6st burtur \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Fer\u00f0avinna er ein t\u00fddningarmikil vinna \u00e1 flestu J\u00f3mfr\u00faoyggjunum; f\u00f3lk \u00far \u00f8llum USA koma at fer\u00f0ast \u00e1 fl\u00f3gvu sandstrondunum \u00ed J\u00f3mfr\u00faoyggjum. Fer\u00f0avinnan hevur alst\u00f3ran t\u00fddning fyri b\u00faskapin, og st\u00edvliga helvtin av f\u00f3lkinum \u00ed landinum arbei\u00f0ir \u00e1 gistingarh\u00fasum, \u00ed handlum og \u00e1 matstovum. Charlotte Amalie, \u00e1 oynni Saint Thomas, er st\u00f8rsti fer\u00f0avinnub\u00fdur, og har er dj\u00fap og g\u00f3\u00f0 havn til st\u00f3r skip, i\u00f0 eru \u00e1 rundfer\u00f0 \u00ed Karibiahavi. F\u00edn strond brei\u00f0ir seg \u00far vestur til eystur - fr\u00e1 mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Charlotte Amalie. Umframt hesar st\u00f3ru strendurnar finnast fleiri sm\u00e6rri strendur uttan fyri b\u00fdin. Umlei\u00f0 7 km nor\u00f0an fyri Charlotte Amalie finnur t\u00fa eina av bestu strondunum, Magens Bay. Gjaldoyra\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur, er amerikanskur dollari (USD). \u00cdb\u00fagvar \u00e1 J\u00f3mfr\u00faoyggjum hava r\u00e6tt at b\u00fasetast og arbei\u00f0a \u00ed USA og at gera sj\u00e1lvbodna t\u00e6nastu \u00ed amerikanska herinum.\n\nS\u00f8ga\n\nEvropearar leggja Karibia undir seg \n\nEvropearar t\u00fdndu upprunaf\u00f3lki\u00f0; tey sum ikki v\u00f3r\u00f0u myrd, doy\u00f0u av smittandi sj\u00fakum, i\u00f0 ni\u00f0ursetumenninir b\u00f3ru vi\u00f0 s\u00e6r. Men arbei\u00f0smegi m\u00e1tti ver\u00f0a \u00fatvega\u00f0 til sukurlundirnar, og t\u00ed v\u00f3r\u00f0u t\u00fasundtals tr\u00e6lir fluttir hagar \u00far Afrika. Mangir doy\u00f0u av r\u00e6\u00f0uligu arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0unum, v\u00e1naliga kostinum og ringu b\u00fasta\u00f0arvi\u00f0urskiftunum. Men teir afrikanarar, sum ikki doy\u00f0u, fingu st\u00f3ra \u00e1virkan \u00ed oyggjunum. Mesta f\u00f3lki\u00f0 n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 afrikonskum tr\u00e6lum.\n\nUndir donskum yvirr\u00e6\u00f0i \n\nT\u00e6tt eystan fyri Puerto Riko \u00e1tti Danmark 3 oyggjar, St. Thomas, St. Croix og St. John (\u00e1 donskum: De dansk-vestindiske \u00f8er). Eini 251 \u00e1r h\u00f8vdu teir hesar oyggjar \u00ed valdi . N\u00f3gv sukur var\u00f0 dyrka\u00f0 \u00e1 oyggjunum, og eina langa t\u00ed\u00f0 g\u00f3vu t\u00e6r n\u00f3gv av s\u00e6r, t\u00ed sukri\u00f0 gekk \u00ed g\u00f3\u00f0um pr\u00edsi \u00ed Evropa. So f\u00f3ru menn \u00ed Evropa at dyrka sukurr\u00f8tur, og t\u00e1 fall pr\u00edsurin \u00e1 r\u00f8rsukrinum n\u00f3gv . Aftan \u00e1 1900 hildu summir danir, at ta\u00f0 loysti seg ikki at eiga oyggjarnar - f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a var\u00f0 hildin, og meirluti var fyri at selja. T\u00e1 so f\u00f3lki\u00f0 \u00ed oyggjunum kravdi at ver\u00f0a leyst fr\u00e1 Danmark, v\u00f3ru oyggjarnar \u00ed 1917 latnar til USA fyri 70 mill. kr\u00f3nur (DDK) .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nAmerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar liggja \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, sum ver\u00f0ur nevndur J\u00f3mfr\u00faoyggjar, \u00ed Karibia. Oyggjarnar liggja \u00ed Karibiahavi n\u00f8kurlunda mi\u00f0skei\u00f0is \u00edmillum Puertorikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar og Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar. Oyggjarnar liggja um 64 km eystanfyri Puerto Riko. J\u00f3mfr\u00faoyggjar eru partur av Sm\u00e1u Antilluoyggjunum og av Leewardoyggjunum. Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar er eitt oyggjaland vi\u00f0 80 oyggjum, har f\u00fdra t\u00e6r st\u00f8rstu eru Saint Croix, Saint Thomas, Saint John og Water Island. Flest f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Saint Thomas, men st\u00f8rsta oyggin er Saint Croix. Oyggin Saint Croix er 207 km\u00b2 til st\u00f8ddar, t.e. naka\u00f0 st\u00f8rri enn V\u00e1gar, sum er 177 km\u00b2. Saint Croix er eisini tann sy\u00f0sta av J\u00f3mfr\u00faoyggjunum. Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjarnar eru 1 910 km\u00b2 til v\u00edddar. Oyggjarnar liggja 966 km nor\u00f0anfyri Venesuela, 64 km eystanfyri Puerto Riko og 1 770 km sunnanfyri Florida Keys \u00ed Florida. H\u00e6gsti blettur \u00e1 oyggjunum (Crown Mountain) er bert 474 metrar yvir havinum. Oyggjab\u00f3lkurin er av vulkanskum uppruna. Saint Thomas og Saint John eru r\u00e6ttuliga n\u00e6r hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum; siglingart\u00ed\u00f0in er 15 minuttir. Ferjan tekur fer\u00f0af\u00f3lk og bilar. Oyggin Saint John er \u00f8ll avvaksin vi\u00f0 sk\u00f3gi, hon er partur av Virgin Islands National Park. Oyggjarnar eru uml. 65 km nor\u00f0anfyri st\u00f8rstu oynna Saint Croix. F\u00e1ar metrar undir vatnskorpuni eru hugtakandi sj\u00f3dj\u00f3r og marglitt korallriv. Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar hava tropiskt ve\u00f0urlag og eru mest sum allar avvaksnar vi\u00f0 tj\u00fakkum tropiskum regnsk\u00f3gi. \u00d3dnir koma javnan inn yvir landi\u00f0, serliga fr\u00e1 juni til november. Mesta regni\u00f0 er fr\u00e1 september til november.\n\nOyggjar \n\nAmerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar eru tilsamans uml. 80 oyggjar: 4 eru bygdar og uml. 75 \u00f3bygdar.\n\nHar\u00f0skapur \n\nLandi\u00f0 hevur st\u00f3rar trupulleikar vi\u00f0 bandarelatera\u00f0um har\u00f0skapi. Samb\u00e6rt Virgin Islands Daily News er ta\u00f0 tann oyggin \u00ed Karibia vi\u00f0 mest har\u00f0skapi, og har v\u00f3r\u00f0u 59 mor\u00f0 skr\u00e1sett \u00ed 2012. L\u00f3gloysi\u00f0 er 10 fer\u00f0ir st\u00f8rri her enn mi\u00f0altali\u00f0 fyri USA. Samanbori\u00f0 vi\u00f0 t.d. New York (4,0 mor\u00f0/pr 100 000) ver\u00f0a 14 fer\u00f0ir so n\u00f3gv f\u00f3lk dripin, 56 mor\u00f0 fyri 100 000 \u00edb\u00fagvar. Mi\u00f0altali\u00f0 \u00ed USA er 4,7 mor\u00f0 fyri 100 000 \u00edb\u00fagvar.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nKaribia\nOyggjar \u00ed USA\nHj\u00e1lond\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "14227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Woodrow%20Wilson", "title": "Woodrow Wilson", "text": "Woodrow Wilson (28. desember 1856 \u00ed Virginia \u2013 3. februar 1924 \u00ed Washington DC) var 28. forseti \u00ed USA. \n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1856\nAndl\u00e1t \u00ed 1924"}
{"id": "14228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ermarsundsoyggjar", "title": "Ermarsundsoyggjar", "text": "Ermarsundsoyggjarnar (enskt: Channel Islands, normanskt: \u00celes d'la Manche, franskt: \u00celes Anglo-Normandes or \u00celes de la Manche) Jersey og Guernsey eru bretskar, h\u00f3ast Jersey er bara 24 km. \u00far fronsku strondini. N\u00e6rhendis Jersey og Guernsey eru n\u00f3gvar sm\u00e1oyggjar (t.d. Alderney, Sark og Herm), sum eisini ver\u00f0a taldar upp \u00ed Ermarsundsoyggjarnar. Ve\u00f0ri\u00f0 har er \u00f3gvuliga l\u00fdtt, og h\u00f8vu\u00f0svinnan er gr\u00f8nmetisvelting. G\u00f3\u00f0a ve\u00f0ri\u00f0 og n\u00f3gva s\u00f3lskini\u00f0 lokka n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk hagar, og um summari\u00f0 er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oyggjunum tv\u00e6r fer\u00f0ir ta\u00f0 vanliga, sum er um 158 000 f\u00f3lk.\n\nBretland\nOyggjar"}
{"id": "14238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aleutoyggjar", "title": "Aleutoyggjar", "text": "Aleutoyggjarnar (enskt: Aleutian Islands) eru ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Vesturalaska. Aleutoyggjarnar er oyggjab\u00f3lkur sum telur 14 st\u00f8rri oyggjar og umlei\u00f0 300 sm\u00e6rri oyggjar og h\u00f3lmar. Attu Island og Unalaska Island eru st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed hesum oyggjab\u00f3lki. N\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta pl\u00e1ssi\u00f0 er b\u00fdurin Unalaska, sum vi\u00f0 s\u00ednum 4,376 f\u00f3lkum hevur uml. 50 % av f\u00f3lkatalinum \u00ed Aleutoyggjum. \u00c1 Aleutoyggjum tosa tey flestu enskt, men har eru eini 500 f\u00f3lk, sum tosa aleutiskt. Oyggjarnar v\u00f3ru einafer\u00f0 undir russiskum valdi, og enn finnast spor fr\u00e1 teirri t\u00ed\u00f0ini.\n\nOyggjar \u00ed USA\nAlaska"}
{"id": "14242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristiansand", "title": "Kristiansand", "text": "Kristiansand er fimti st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Norra og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed su\u00f0urlandinum. B\u00fdurin er handils- og samfer\u00f0slumi\u00f0depilin \u00ed su\u00f0urlandinum og hevur sera gott buss, tok og ferjusamband vi\u00f0 restina av Norra og \u00fatlandi. Kristiansand er m.a. kendur sum bl\u00f3mub\u00fdurin \u00ed Norra, har meira enn 20 000 summarbl\u00f3mur eru at s\u00edggja \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum hv\u00f8rt summar. \u00cd nor\u00f0ara partinum av Kristiansand er m.a. gamli sjarmerandi b\u00fdarparturin Posebyen, i\u00f0 hevur st\u00f8rstu samling av gomlum tr\u00e6h\u00fasum \u00ed Nor\u00f0urevropa. Mi\u00f0b\u00fdurin \u00ed Kristiansand kallast Kvadraturen. H\u00f8vu\u00f0sg\u00f8tan eitur Markensgate; har eru eisini \u00e1hugaverdar s\u00ed\u00f0ug\u00f8tur, so sum Skippergata og Dronningensgate. Bert f\u00e1ar kilometrar eystanfyri b\u00fdin er S\u00f8rlandsparken og S\u00f8landssenteret, i\u00f0 er eitt st\u00f3rt shoppingsentur vi\u00f0 100 ymiskum handlum. Og umlei\u00f0 12 kilometrar eystanfyri Kristiansand er v\u00e6lvitja\u00f0i dj\u00f3ragar\u00f0urin og stuttleikaparkin Kristiansand Dyre- og Fritidspark. \n\n\u00cd ongum \u00f8\u00f0rum b\u00fd \u00ed Noregi eru so n\u00f3gv fiskiskip, sum \u00ed Kristiansand og \u00c5lesund.\n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "14243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trondheim", "title": "Trondheim", "text": "Trondheim er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Tr\u00f8ndelag \u00ed Noregi. B\u00fdurin er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rstur \u00ed Norra. Trondheim er gitin fyri d\u00f3mkirkjuna, sum man vera ein tann vakrasta \u00ed \u00f8llum Nor\u00f0urlondum. \u00cd kat\u00f3lsku t\u00ed\u00f0ini komu n\u00f3gvir p\u00edlgr\u00edmar til b\u00fdin at s\u00edggja skr\u00edni\u00f0 vi\u00f0 beinunum av Santa \u00d3lavi kongi, sum st\u00f3\u00f0 \u00e1 h\u00e1altarinum \u00ed kirkjuni. T\u00e6tt vi\u00f0 Trondheim eru La\u00f0ir, har sum H\u00e1kun jall b\u00fa\u00f0i. Nor\u00f0an fyri Trondheimsfj\u00f8r\u00f0in er landi\u00f0 avvaksi\u00f0 vi\u00f0 sk\u00f3gi, og n\u00f3gv timbur ver\u00f0ur floytt oman til Namsos og avskipa\u00f0 ha\u00f0ani.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Noregi\nKommunur \u00ed Tr\u00f8ndelag"}
{"id": "14244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Longyearb%C3%BDur", "title": "Longyearb\u00fdur", "text": "Longyearb\u00fdur er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00e1 Svalbar\u00f0i og liggur \u00ed Longyeardalen \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni Spitsbergen. \u00cd Longyearb\u00fdnum er \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0, sk\u00fali, skj\u00fakrah\u00fas, b\u00f3kasavn og bioh\u00f8ll. Heimsins nor\u00f0asti b\u00fdur, Longyearb\u00fdurin, var\u00f0 bygdur \u00ed sambandi vi\u00f0 n\u00e1msvinnu. Har eru n\u00f3gvar matstovur, og mi\u00f0alaldurin er l\u00e1gur. Ta\u00f0 kemst av at har eru n\u00f3gv lesandi og universiteti\u00f0 virkar sum kjarnin \u00ed b\u00fdnum. Landi\u00f0 liggur so langt nor\u00f0, at ta\u00f0 um veturin er myrkt alt samd\u00f8gni\u00f0 og lj\u00f3st um summari\u00f0. \n\n\u00cd 2015 l\u00f3tu tvey f\u00f3lk l\u00edv \u00ed skalvalopi \u00ed Longyearb\u00fdnum, og \u00ed desember \u00ed 2017 m\u00e1ttu myndugleikarnir flyta 200 f\u00f3lk burtur, t\u00ed vandi var fyri skalvalopum. Umlei\u00f0 10 prosent av \u00edb\u00fagvunum \u00ed b\u00fdnum mugu hv\u00f8rt \u00e1r r\u00fdma fr\u00e1 h\u00fasum fleiri fer\u00f0ir.\n\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "14245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nashyrningur", "title": "Nashyrningur", "text": "Fyrstu nashyrningarnir (fr\u00f8\u00f0iheiti \u00e1 lat\u00edni: Rhinocerotidae) v\u00f3r\u00f0u til fyri 30 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, og teir eru millum st\u00f8rstu s\u00fagd\u00fdr, i\u00f0 liva\u00f0 hava \u00e1 landi. N\u00fa eru f\u00e1 d\u00fdrasl\u00f8g, i\u00f0 eru verri fyri enn nashyrningur. Hann ver\u00f0ur dripin \u00ed t\u00fasundatali fyri horni\u00f0 \u00e1 sn\u00e1\u00f0ini, og \u00f8ll nashyrningasl\u00f8g eru \u00ed altj\u00f3\u00f0a yvirlitinum vi\u00f0 d\u00fdrasl\u00f8gum \u00ed vanda. Fimm sl\u00f8g eru: Hv\u00edtur nashyrningur (brei\u00f0sn\u00e1\u00f0a\u00f0ur nashyrningur) og svartur nashyrningur \u00ed Afrika, indianashyrningur \u00ed No\u00f0urindia, javanashyrningur \u00ed Indonesia og sumatranashyrningur \u00ed Eystur\u00e1sia. Nashyrningar liva vanliga stakir. Hann s\u00e6r illa longri enn 30 m. fr\u00e1 s\u00e6r. Teir s\u00edggja stutt fr\u00e1 seg, men hava g\u00f3\u00f0a hoyrn og fr\u00e1l\u00edkt tev. Tapirur \u00ed Amerika er n\u00e6r skyldur vi\u00f0 nashyrning. Nashyrningar eta gr\u00f3\u00f0ur. Vi\u00f0 tj\u00fakku, brei\u00f0u v\u00f8rrunum roytir hann gras og a\u00f0rar plantur.\n\nHorni\u00f0 er \u00far h\u00e1rkendum t\u00e6grum, i\u00f0 eru persa\u00f0ar saman til hart evni. Sl\u00f3 er ikki \u00ed horninum. Indianashyrningur og javanashyrningur hava bara eitt horn. Hini sl\u00f8gini hava \u00f8ll tvey. Nashyrningur hevur tj\u00fakka og seiga h\u00fa\u00f0. \u00c1 summum er h\u00fa\u00f0in skift \u00ed st\u00f3rar h\u00fa\u00f0arpl\u00e1tur, rukkur og faldir um bein og h\u00e1ls. H\u00fa\u00f0in \u00e1 indianashyrningi er \u00e1t\u00f8k brynju. Flestu nashyrningar eru sn\u00f8ggir, hava ikki h\u00e1r \u00e1 kroppinum, bara sumatranashyrningur er lo\u00f0in.\n\nVei\u00f0itj\u00f3var skj\u00f3ta n\u00f3gvan nashyrning fyri horni\u00f0, t\u00ed summi halda, at g\u00f3\u00f0ur heiliv\u00e1gur er \u00ed t\u00ed. Horni\u00f0 \u00ed nashyrningi er vert s\u00edna tyngd \u00ed gulli \u00ed m.a. Vjetnam og Kina. Og t\u00edskil eru allar fimm nashyrningsgreinarnar millum heimsins sj\u00e1ldsamastu og \u00e1b\u00e6rast staddu d\u00fdr.\n\nOvurvei\u00f0a \n\n\u2028\u2028D\u00fagliga ver\u00f0ur str\u00ed\u00f0st at f\u00e1a ste\u00f0ga\u00f0 \u00f3l\u00f8gliga handlinum vi\u00f0 nashyrningshorni. \u00d3l\u00f8glig skj\u00f3ting hevur gj\u00f8rt, at n\u00f3gvar nashyrningsgreinar hava veri\u00f0 um at doyggja \u00fat. Vei\u00f0utj\u00f3var fanga og drepa d\u00fdrini. Hornini ver\u00f0a saga\u00f0 av, og r\u00e6ini ver\u00f0a liggjandi. Horni\u00f0 ver\u00f0ur eftir smuglaralei\u00f0um flutt til markna\u00f0irnar \u00ed Eystur\u00e1sia. \u00c1v\u00edsir handilsmenn har hava st\u00f3rvinning av at selja ta\u00f0 \u00ed mj\u00f8lva\u00f0um l\u00edki. Ta\u00f0 eru hornini, i\u00f0 er ors\u00f8kin til at nashyrningar eru so n\u00f3gv eftirspurdir. Heimsn\u00e1tt\u00farugrunnurin WWF fekk fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0an eitt virki, i\u00f0 ger \u201cheiliv\u00e1g\u201d, at vita, hvussu horni\u00f0 \u00ed nashyrningi royndist m\u00f3ti ymsari sj\u00faku. \u00cd Eystur\u00e1sia er horni\u00f0 \u00e1 nashyrningum meira vert enn gull. Hetta millum anna\u00f0 t\u00ed at f\u00f3lk tr\u00fagva, at horni\u00f0 hevur gr\u00f8\u00f0andi evnir. Vi\u00f0skiftaf\u00f3lkini halda, at horni\u00f0 eigur \u00ed s\u00e6r kynsliga eggjan, ella at ta\u00f0 gr\u00f8\u00f0ir ymiskar sj\u00fakur. \u00d8kt uppl\u00fdsing hevur hesi seinastu \u00e1rini fingi\u00f0 n\u00fdtsluna av hesum sj\u00e1ldsama \u201cheiliv\u00e1gi\u201d at minka \u00ed \u00c1sia, og n\u00f3gvir kundar eta n\u00fa mj\u00f8lva\u00f0 horn av \u00f8\u00f0rum d\u00fdrum, sum betur eru fyri, til d\u00f8mis saigaantilopuni.\n\nNashyrningar ver\u00f0a t\u00f3 dripnir sum aldrin \u00e1\u00f0ur \u00ed Su\u00f0urafrika \u00ed 2014. \u00cd 2013 v\u00f3ru 1004 nashyrningar dripnir \u00ed Su\u00f0urafrika. T\u00e1 var ta\u00f0 eitt n\u00fdtt met. Men \u00e1ri\u00f0 2014 hevur longu sligi\u00f0 ta\u00f0 meti\u00f0. 20. november eru 1020 nashyrningar dripnir og \u00e1ri\u00f0 er enn ikki li\u00f0ugt. Hetta, sj\u00e1lvt um man hevur roynt, at vart tey fr\u00e1 vei\u00f0umonnum. \u201cVit \u00f3ttast, at \u00f3l\u00f3gliga vei\u00f0an er bara ein partur, av eini st\u00f8rri heimsumfatandi milliarda \u00eddna\u00f0i, i\u00f0 umfatar \u00f3l\u00f3gligan handil vi\u00f0 villum d\u00fdrum. Ta\u00f0 er als ikki ein l\u00f8tt st\u00f8\u00f0a, at f\u00e1ast vi\u00f0\", seg\u00f0i su\u00f0urafrikanski r\u00e1\u00f0harrin \u00ed umhv\u00f8rvism\u00e1lum, Edna Molewa, \u00ed 2014.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "14246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andy%20Williams", "title": "Andy Williams", "text": "Howard Andrew \"Andy\" Williams (f. 3. desember 1927 \u00ed Wall Lake, Iowa - d. 25. september 2012) var ein amerikanskur sangari, sum \u00fatgav \u00e1tjan gull og tr\u00edggjar platin-sertifisera\u00f0ar pl\u00e1tur/t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur.. Hann var vertur \u00e1 The Andy Williams Show fr\u00e1 1962 til 1971. Hann \u00e1tti sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 Moon River Theatre \u00ed Branson, Missouri, ta\u00f0 var uppkalla\u00f0 eftir kenda sangi hansara vi\u00f0 sama heiti. Hann er republikanari . Kendasti sangur hansara m\u00e1 allarhelst ver\u00f0a \"Moon River\".\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "14250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aldub%C3%A1ran", "title": "Aldub\u00e1ran", "text": "Aldub\u00e1ran er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. T\u00f3nleikab\u00f3lkurin Aldub\u00e1ran hevur, s\u00ed\u00f0ani hann var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1995, veruliga sett s\u00edni spor \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikaumhv\u00f8rvinum. Umframt at vera einasti yrkist\u00f3nleikab\u00f3lkur av s\u00ednum slag \u00ed F\u00f8royum, hevur Aldub\u00e1ran veri\u00f0 stigtakari og fyriskipari av mongum tilt\u00f8kum, b\u00e6\u00f0i st\u00f8rri, men eisini sm\u00e6rri konsertum og konsertfer\u00f0um uttanlands. \n\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld ver\u00f0a eggja\u00f0i at skriva t\u00f3nleik til b\u00f3lkin og eru n\u00fdggj f\u00f8roysk verk javnan \u00e1 skr\u00e1nni hj\u00e1 Aldub\u00e1runi. Aldub\u00e1ran sp\u00e6lir t\u00f3 eisini eldri klassiskan t\u00f3nleik, og hevur m.a. framf\u00f8rt st\u00f3rverkini \"Oktett\" eftir Franz Schubert, \"Pierrot Lunaire\" eftir Arnold Schoenberg og ta v\u00ed\u00f0agitnu \"S\u00f8guna um sold\u00e1tin\" eftir Igor Stravinsky.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Aldub\u00e1runi\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "14252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sumbiarsteinur", "title": "Sumbiarsteinur", "text": "Sumbiarsteinurin, eisini nevndur Munkurin, er ta\u00f0 sy\u00f0sta punkti\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.  Sumbiarsteinur er eitt av fleiri skerum, sum ver\u00f0a nevnd Flesjarnar. Sumbiarsteinur liggur eitt sindur fyri seg sj\u00e1lvan, t\u00ed hevur hann eisini fingi\u00f0 navni\u00f0 Munkurin. Or\u00f0i\u00f0 fles merkir naka\u00f0 ta\u00f0 sama sum sker. Sumbiarsteinur liggur \u00e1 61\u00b021\u2032,6 N.\n\nFlesjarnar \n\nTvey st\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a nevnd Flesjarnar. Flesjarnar vi\u00f0 Eysturoy, Streymoy og N\u00f3lsoy og so Flesjarnar, sum liggja sy\u00f0st \u00ed F\u00f8royum. Flesjarnar, i\u00f0 liggja 5 km su\u00f0ur \u00far Akrabergi, eru seks \u00ed tali, tv\u00e6r av teimum hava sama navn (Kelda: Eitt kort yvir Su\u00f0uroynna):\n\n Sumbiarfles, 4 metrar h\u00f8gt\n Mi\u00f0jufles, 4 metrar h\u00f8gt\n B\u00f8llufles, 6 metrar h\u00f8gt (tvey sker)\n St\u00f3rafles, 7 metrar h\u00f8gt\n Munkurin ella Sumbiarsteinur, 11 metrar h\u00f8gur\n\nS\u00f8guligar fr\u00e1sagnir\n\n\u00cd s\u00ednum F\u00e6ro\u00e6 et F\u00e6roa Reserata fr\u00e1 1673 sigur danski presturin og topografurin Lucas Debes fr\u00e1 sta\u00f0kendum manni, Johannes Joens\u00f8n nevndur, at ta\u00f0 er sera streymhart vi\u00f0 Munkin og at ein vandamikil meldurstreymur rekur kring hann. Lucas Debes sigur Munkin vera 10 favnar (18 metrar) h\u00f8gan.\n\n\u00cd 1800 skrivar Pastor J\u00f8rgen Landt at upprunin til navni\u00f0 \"Munkurin\" (stundum Munkafles) kemst av at fr\u00e1 landi s\u00e1 t\u00e1verandi drangurin \u00fat sum ein munkur vi\u00f0 rey\u00f0um h\u00e1lsi og myrkagr\u00e1um kroppi og h\u00f8vdi; og uttan av havi s\u00e1 hann \u00fat sum eitt skip vi\u00f0 fullum seglum. Greinin nevnir at Munkurin t\u00e1 var 21 metrar h\u00f8gur. Munkurin, i\u00f0 datt oman \u00ed 1884 og 1885, er n\u00fa 11 metrar metrar h\u00f8gur. \u00c1\u00f0renn hann datt oman skuldi s\u00fala eiga \u00e1 honum.\n\nB\u00f3kmentir \n Lucas Debes: F\u00e6ro\u00e6 & F\u00e6roa Reserata  Keypmannahavn 1673\n J\u00f8rgen Landt: Fors\u00f8g til en Beskrivelse over F\u00e6r\u00f8erne. Keypmannahavn 1800.\n\nSu\u00f0uroy\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royar\nSumba"}
{"id": "14253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flesjarnar", "title": "Flesjarnar", "text": "Flesjarnar er navni\u00f0 \u00e1 tveimum pl\u00e1ssum \u00ed F\u00f8royum:\n\n Flesjarnar (Eysturoy) \n Flesjarnar (Su\u00f0uroy). Til d\u00f8mis Sumbiarsteinur"}
{"id": "14255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Potter%20og%20arvalutir%20Dey%C3%B0ans%201.%20partur%20%28filmur%29", "title": "Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans 1. partur (filmur)", "text": "Harry Potter og Arvalutir Dey\u00f0ans 1. partur (enskt upprunaheiti: Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 1) er gj\u00f8rdur \u00fat fr\u00e1 sjeyndu b\u00f3kini um Harry Potter, sum eitur Harry Potter og Arvalutir Dey\u00f0ans eftir J.K. Rowling. B\u00f3kin er filmatisera\u00f0 \u00ed tveimum partum, t\u00ed b\u00f3kin er so long. Hetta er so fyrsti parturin. Filmurin sn\u00fdr seg um Harry Potter og vinf\u00f3lk hansara, Ron og Hermione, sum fara at leita eftir horcruxunum hj\u00e1 Voldemort. Um tey ikki finna horcruxarnar og oy\u00f0ileggja teir, so er ta\u00f0 eingin m\u00f8guleiki, at tey kunnu beina burtur fyri Voldemort. \n\nHesin filmurin er ikki so l\u00edka sum hinir, og ta\u00f0 kemur kanska av, at hetta er fyrstu fer\u00f0, at Harry ikki fer \u00e1 Hogwarts.\n\nS\u00f8gugongd \n\nVit byrja n\u00e6rum vi\u00f0 einum braki\u00f0, har n\u00fdggi Gandam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin, Davy Jones (Bill Nighy) sigur okkum hvussu myrkar t\u00ed\u00f0irnar hj\u00e1 gandaheiminum eru vor\u00f0nar n\u00fa Voldemort aftur er upp\u00e1 sp\u00e6l. Harry skal flytast fr\u00e1 gamla heimi s\u00ednum til h\u00fasini hj\u00e1 Ron, og sj\u00e1lvt um vit s\u00edggja 7 pers\u00f3nar umgerast til hv\u00f8r s\u00edna \u00fatg\u00e1vu av Harry megnar Voldemort at finan fram \u00e1 tann r\u00e6tta, men gamli trupulleikin fr\u00e1 \"Harry Potter og Eldbikari\u00f0\" er enn har. Gandastavirnir hj\u00e1 Harry og Voldemort eru eins, og t\u00ed kunnu teir ikki br\u00fakast m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. So me\u00f0an Voldemort fer \u00e1 skattajakt eftir einum n\u00fdggjum stavi, fer Harry at leita eftir Horcruxes, sum eru lutir, i\u00f0 innihalda ein part av s\u00e1lini hj\u00e1 Voldemort. \n\nVoldemort hevur fingi\u00f0 n\u00f3gv vald \u00ed gandaheiminum, og alsamt fleiri f\u00f3lk doyggja, helst tey mugglaraf\u00f8ddu eru fyri \u00e1gangi. Ta\u00f0 er ringt hj\u00e1 Harry, Ron og Hermione at st\u00f3la upp \u00e1 f\u00f3lk, t\u00ed ta\u00f0 er ringt at siga, hv\u00f8r er farin \u00ed part vi\u00f0 Voldemort. Tey tr\u00fd vinf\u00f3lkini fl\u00fdggja alla t\u00ed\u00f0ina, og eingin teirra veit r\u00e6ttiliga, hvar leitanin eftir horcruxunum skal byrja.\n\nLeikarar \n\n Daniel Radcliffe (Harry Potter)\n Rupert Grint (Ron Weasley)\n Emma Watson (Hermione Granger)\n Helena Bonham Carter (Bellatrix Lestrange)\n Robbie Coltrane (Rubeus Hagrid)\n Ralph Fiennes (Voldemort)\n Michael Gambon (Albus Dumbledore)\n Brendan Gleeson (Alastor Moody)\n Richard Griffiths (Vernon Dursley)\n John Hurt (Ollivander)\n Rhys Ifans (Xenophilius Lovegood)\n Jason Isaacs (Lucius Malfoy)\n Bill Nighy (Rufus Scrimgeour)\n Alan Rickman (Severus Snape)\n Fiona Shaw (Petunia Dursley)\n Staunton (Dolores Umbridge)\n David Thewlis (Remus Lupin)\n\nBretskir filmar\nAmerikanskir filmar\nHarry Potter\n\nja:\u30cf\u30ea\u30fc\u30fb\u30dd\u30c3\u30bf\u30fc\u3068\u6b7b\u306e\u79d8\u5b9d#\u6620\u753b"}
{"id": "14259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dr%20Pepper", "title": "Dr Pepper", "text": "Dr Pepper er sodavatnsfyrit\u00f8ka \u00far USA. Dr Pepper kom fyrstu fer\u00f0 \u00e1 hillarnar \u00ed USA \u00ed 1885. \n\nFyrit\u00f8kur\nMatur og drekka"}
{"id": "14263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tonga", "title": "Tonga", "text": "Kongsr\u00edki Tonga (tonganskt: Pule\u02bbanga Fakatu\u02bbi \u02bbo Tonga, enskt: Kingdom of Tonga) er oyggjaland \u00ed Kyrrahavi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Nuku\u02bbalofa. Tonga-oyggjarnar liggja 800 km vestan fyri Fiji.\n\nS\u00f8ga \n\nPolynesar nomu land \u00e1 Tongaoyggjum um 1300 f.Kr. Teir b\u00fasettust fram vi\u00f0 eini st\u00f3rari l\u00f3n nor\u00f0arlaga \u00e1 st\u00f8rstu oynni Tongatapu. \u00d8ldir li\u00f0u, so fekk ein valdsharrast\u00e6tt r\u00e6\u00f0i\u00f0 yvir oyggjunum, men um 1200 e.Kr. st\u00fdrdi Tui-Tonga-\u00e6ttin \u00f8llum oyggjunum \u00far h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti s\u00ednum \u00ed Mu'a-\u00f8kinum \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum \u00ed Tongatapu. Um 1400 bygdu teir s\u00e6r st\u00f3rt h\u00f8vu\u00f0ssetur \u00ed Mu'a. Uttan um var\u00f0 gj\u00f8rt verndarvirki og virkisgr\u00f8v, og fyri innan v\u00f3ru mong h\u00fas til h\u00f8vdingarnar, h\u00faski og t\u00e6nastuf\u00f3lk teirra. Tonga hev\u00f0i l\u00edti\u00f0 samband vi\u00f0 umheimin, men menningin st\u00f3\u00f0 vi\u00f0. Tui-Tonga-\u00e6ttin hev\u00f0i st\u00fdrt \u00ed meira enn hundra\u00f0 \u00e1r, og \u00e1virkanin fr\u00e1 teimum var\u00f0 borin \u00fat um Tongaoyggjar til a\u00f0rar oyggjar \u00ed Polynesia. \n\nB\u00f8ndurnir f\u00f3ru \u00e1 markna\u00f0in \u00ed bygdini at selja v\u00f8rur og gr\u00f8\u00f0i s\u00edna, mest bananir, s\u00f8tepli, kopra (turka\u00f0 kokusn\u00f8t), tapioka, yam og brey\u00f0frukt. Fruktag\u00f3\u00f0a j\u00f8r\u00f0in og tropiska ve\u00f0urlagi\u00f0 gj\u00f8rdu, at v\u00e6l frukta\u00f0i \u00e1 Tonga. Teir veiddu eisini st\u00f3ran fisk, til d\u00f8mis h\u00e1v og tunfisk. Agni\u00f0 var\u00f0 goymt \u00ed postal\u00ednsk\u00favingum, t\u00e1 i\u00f0 \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenninir royndu eftir fiski og til d\u00f8mis h\u00f8gguslokki. Polynesar h\u00f8vdu b\u00e1tar, t\u00e1 teir \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri sigldu \u00edmillum oyggjarnar. Annars v\u00f3ru b\u00e1tarnir loystir hv\u00f8r fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum og n\u00fdttir til d\u00f8mis flutnings og \u00fatr\u00f3\u00f0urs. \n\nTonga var ein av teimum f\u00e1u oyggjaflokkunum \u00ed Polynesia, sum hev\u00f0i yvirst\u00e6tt og tignarskipan, i\u00f0 hev\u00f0i valdi\u00f0 yvir \u00f8llum f\u00f3lkinum. Me\u00f0an yvirst\u00e6ttin helt ting, v\u00f3ru serligir tingsi\u00f0ir, har teir r\u00e1\u00f0andi drukku ein sterkan r\u00fasandi l\u00f8g \"kava\", sum var bryggja\u00f0ur av einari r\u00f3t. Um 1500 t\u00f3k onnur \u00e6tt vi\u00f0 stj\u00f3rnarvaldinum og st\u00fdrdi eina t\u00ed\u00f0, til Tui-Kanokupolo-\u00e6ttin, sum enn st\u00fdrir \u00ed Tongaoyggjum, t\u00f3k vi\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nTonga, cia.gov (CIA World Factbook; \u00e1 enskum)\nTonga, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar"}
{"id": "14269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDggjastova", "title": "N\u00fdggjastova", "text": "N\u00fdggjastova er eitt av elstu h\u00fasunum \u00ed Havn. Helst bygd fyri \u00e1r 1600. N\u00fdggjastova er \u00ed Gongini \u00ed b\u00fdlinginum, sum tey fyrr nevndu \u00bbheima \u00ed Havn\u00ab. Ta\u00f0 er b\u00fdlingurin \u00ed nor\u00f0rara partinum av Gongini, ni\u00f0an m\u00f3ti H\u00fasabr\u00fagv, \u00fat m\u00f3ti Doktaragrund og oman til Havnar\u00e1. Sta\u00f0i\u00f0 er tiltiki\u00f0 ve\u00f0urgott, og er ta\u00f0 uttan iva ors\u00f8kin til, at tey gomlu hava b\u00fasett seg her. \u00cd gomlu Havnini v\u00f3ru tveir b\u00fdlingar, \u00bbheima \u00ed Havn\u00ab og \u00bb\u00fati \u00ed Havn\u00ab, sum var b\u00fdlingurin \u00fati \u00e1 Reyni ytst m\u00f3ti Tinganesi, har kirkjan, kirkjugar\u00f0ur og prestagar\u00f0ur var. Har st\u00f3\u00f0 eisini Lat\u00ednsk\u00falin.\n\nN\u00fdggjastova var \u00ed mong \u00e1r Sorinskrivarah\u00fas. Ein kendur pers\u00f3nur \u00far N\u00fdggjustovu er Bente Christine Broberg, betur kend sum Beinta. Hon sum var fyrimyndin hj\u00e1 J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen \u00ed b\u00f3kini Barbara. Beinta er f\u00f8dd \u00ed N\u00fdggjustovu \u00ed 1667 og vaks upp har. \u00cd skj\u00f8lum s\u00e6st, at sonur hennara og harra J\u00f3nas, vi\u00f0arei\u00f0isprest, sum \u00e6t Frederik Jonassen, seinni \u00e1tti h\u00fasini.\n\nEin annar kendur pers\u00f3nur \u00far N\u00fdggjustovu er V. U. Hammershaimb, sum vaks upp \u00ed N\u00fdggjustovu. Mamma hansara var \u00far N\u00fdggjustovu, og p\u00e1pin \u00far F\u00fatastovu hinu megin Gongina. P\u00e1pin, J\u00f8rgen Frants Hammershaimb var sonur f\u00fatan, sum eisini \u00e6t V. U. Hammershaimb. Gamli f\u00fatin var sonur tann fyrsta Hammershaimb, sum kom til F\u00f8roya at vera f\u00fati \u00ed 1723. Hann \u00e6t eisini J\u00f8rgen Frants Hammershaimb, og hann giftist - eins og abbasonurin - vi\u00f0 konu \u00far N\u00fdggjustovu.\n\nSkifti vi\u00f0v\u00edkjandi N\u00fdggjustovu: \n\nPeter S\u00f8rensen Broberg, giftur vi\u00f0 Birgithe B\u00f8gvad, dey\u00f0ur 5. desember \u00ed 1714, skifti 16. januar 1716, 7 merkur, 7 gyllin og 4 skinn. Arvingar hansara eru: I:\tCathrina Margrethe Broberg, gift vi\u00f0 Hans Pedersen Top \u00ed Nakskov, Peder Hansen Top \n\nII:\tBenthe Christine Broberg, n\u00fa gift vi\u00f0 Peder Ditlefsen Arahboe, samt den salig Matrones Egen og aparte s\u00f8n, Frederik Severinsen Schougaard\n\nH\u00fasini hj\u00e1 Beintu (Pg 17 30/38 fol 122) 2. november 1729 f\u00e6r Frederik Jonasen, sum b\u00fdr \u00ed h\u00fasunum, br\u00e6v upp \u00e1 tey fr\u00e1 Peder Arebo\n\n1755 T\u00e1 doyr Samuel Pedersen Lamhauge, l\u00f8gma\u00f0ur. Hann er giftur Amgard Maria Weyhe\n\n1766 Skifti eftir J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb, f\u00fata giftur Elisabeth Christine Samuelsdatter H., f. Weyhe, dey\u00f0 \u00ed 1776\n\nMad. Armgardh Maria Lund, d\u00f3ttir teirra, dey\u00f0 \u00ed 1781 Gift Handelsforvalter Ulrich Adolf Lund, dey\u00f0ur 1774 B\u00f8rn teirra hava arva\u00f0 N\u00fdggjustovu\n\n1784 Sorenskriver Lund og S\u00f8stre b\u00fagva \u00ed N\u00fdggjustovu Rubek Lund, sorenskrivari, doyr \u00f3giftur \u00ed 1789\n\n1795 Skifti eftir sorenskriver Rubek Lund. Helene Christien Egholm, gift Samuel Egholm, sum siglir \u00fati og Elisabeth Christine Lund, systrar hansara arva hansara helming \u00ed h\u00fasunum, so t\u00e6r n\u00fa eiga ein helming hv\u00f8r.\n\n1801 Helene Christine Egholm, 34 \u00e1r, gift, Niels Ulrick, 12 \u00e1r Armgarth Marie, 10 \u00e1r, hendes b\u00f8rn A. M. giftist J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb, l\u00f8gmanni\n\n1819 Mad. H. C. Egholm og Jfr. E. C. Lund.\n\n1820 Skifti eftir J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb, const. laugmand, giftur Armgardt Marie, f\u00f8dt Egholm B\u00f8rn: Marie Louvise, 5 \u00bd \u00e1r Wenceslaus Ulricus, 1 \u00bc \u00e1r A. M. flutti inn til mammuna, t\u00e1 J. F. Hammershaimd doy\u00f0i, og b\u00fa\u00f0i har alla \u00e6vi s\u00edna\n\n1820 31. dec. p\u00e6p. 1818, f. 100. Lutase\u00f0il til Elisabeth Christine Lund \u00far skifti eftir Rubek Lund, sorenskrivari, br\u00f3\u00f0ir hennara\n\n1822-24\n\n1834:61 Armgard Marie, f\u00f8dt Egholm, 42 \u00e1r, enke eftir afg. laugmand Hammershaimb Marie Luise Hammershaimb, 20 \u00e1r, ugift, hendes datter\n\n1850:31 1856:220 Madam A. M. Hammershaimb\n\n1860:68 Armgard Marie Hammershaimb, f. Egholm, 69 \u00e1r, enke Marie Louse Hammershaimb, 46 \u00e1r, ugift (d. 1873, 31. juli, 59 \u00e1ra gomul)\n\n1867:163 Mdm. Hammershaimb. Et Vaaningshus.\n\n1870:85\n\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "14278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanna%20Absalonsen", "title": "Hanna Absalonsen", "text": "Hanna Absalonsen er uppvaksin \u00ed V\u00e1gi, b\u00fasitandi \u00ed Havn.\n\n 1979 - 1985 bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Tingakrossi\n\nAbsalonsen, Hanna"}
{"id": "14279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvinnut%C3%AD%C3%B0indi", "title": "Kvinnut\u00ed\u00f0indi", "text": "Kvinnut\u00ed\u00f0indi er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0arrit, sum Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn gav \u00fat.\n\nSeinasta bla\u00f0i\u00f0 var Serbla\u00f0 T\u00fasund\u00e1raskifti\u00f0, sum kom \u00fat \u00ed 2000.\n\nEvnini \u00ed bla\u00f0num eru serliga tengd at t\u00ed sum fyrif\u00f3rst \u00ed kvinnur\u00f8rsluni, b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. \nEisini er \u00e1v\u00edsur dentur lagdur \u00e1 greinar um umhv\u00f8rvi.\n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit"}
{"id": "14301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benetice%20%28Sv%C4%9Btl%C3%A1%20nad%20S%C3%A1zavou%29", "title": "Benetice (Sv\u011btl\u00e1 nad S\u00e1zavou)", "text": "Benetice (t\u00fdskt: Benetitz) er ein bygd \u00ed Kekkia og hevur umlei\u00f0 30 \u00edb\u00fagvar og liggur \u00e1 49\u00b041' nor\u00f0urbreidd, 15\u00b021' eysturlongd.\n\nS\u00f8gulig bygdarn\u00f8vn \n 1375 - Beneczicze\n 1787 - Benetitz\n\nB\u00fdir \u00ed Kekkia"}
{"id": "14302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palle%20Julsgart", "title": "Palle Julsgart", "text": "Palle Lykke Julsgart (f\u00f8ddur 15. mars 1944 \u00ed Keypmannahavn er dani, b\u00fasitandi \u00ed F\u00f8royum. Hann hevur b\u00fa\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri s\u00ed\u00f0an 1985. Palle er listama\u00f0ur, myndah\u00f8ggari og listam\u00e1lari.\n\nGallar\u00ed Oyggin \nPalle Julsgart eigur og rekur Gallar\u00ed Oynna \u00e1 Tv\u00f8royri. Rundan um gallar\u00edi\u00f0 er urtagar\u00f0ur vi\u00f0 bl\u00f3mum, tr\u00f8um og plantum, sum Palle hevur planta\u00f0. Fleiri av standmyndum hansara standa \u00ed urtagar\u00f0inum, og a\u00f0rar standa \u00e1 pl\u00e1ssinum yvir av Gallar\u00ed Oynni vi\u00f0 handilin Tangab\u00fa\u00f0ina, sum Palle og kona hansara Ebba Julsgart eiga. Gallar\u00ed Oyggin hevur fleiri frams\u00fdningar um \u00e1ri\u00f0 vi\u00f0 listaverkum, sum f\u00f8roysk og nor\u00f0urlendsk listaf\u00f3lk hava gj\u00f8rt.\n\nListafer\u00f0ir og undirv\u00edsing \n\nJulsgart hevur seinastu \u00e1rini skipa\u00f0 fyri listafer\u00f0um til F\u00f8roya, til Su\u00f0uroynna. F\u00f3lk kunnu koma b\u00e6\u00f0i \u00far F\u00f8royum og \u00far \u00f8\u00f0rum londum, serliga \u00far Danmark, fyri at l\u00e6ra seg at m\u00e1la listaverk. Palle undirv\u00edsir sj\u00e1lvur \u00e1 hesum listafer\u00f0um, og hann skipar eisini fyri \u00fatfer\u00f0um til v\u00f8kur st\u00f8\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroynni, har tey luttakandi kunnu fara. Palle Julsgart hevur eisini undirv\u00edst \u00ed listam\u00e1ling \u00e1 kv\u00f8ldsk\u00fala \u00e1 Tv\u00f8royri \u00ed Su\u00f0uroynni \u00ed fleiri \u00e1r.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Oyggin.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Gallar\u00ed Oynni.\n Kunstrejser.net, \"Lysets kunstrejser\", heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Palla Julsgart.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nDonsk listaf\u00f3lk\nListaf\u00f3lk\nTv\u00f8royri\nF\u00f8royskir myndah\u00f8ggarar\nMyndah\u00f8ggarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "14310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Concepci%C3%B3n", "title": "Concepci\u00f3n", "text": "Concepci\u00f3n er ein b\u00fdur \u00ed Kili vi\u00f0 umlei\u00f0 212.000 \u00edb\u00fagvum. Concepci\u00f3n er eisini ein kommuna vi\u00f0 umlei\u00f0 890.000 \u00edb\u00fagvum. St\u00f3ra Concepci\u00f3n er saman vi\u00f0 b\u00fdunum Talcahuano, San Pedro de la Paz, Hualp\u00e9n, Chiguayante, Penco, Tom\u00e9, Lota, Coronel, Hualqui st\u00f8rsti st\u00f3rb\u00fdur \u00ed Kili. Pedro de Valdivia grundleg\u00f0i b\u00fdin \u00ed 1550. \u00cd 1751 var b\u00fdurin raktur meint av jar\u00f0skj\u00e1lvta og einari tsunami. Orsaka\u00f0 av hesi vanlukku, var\u00f0 ta\u00f0 avgj\u00f8rt \u00ed 1764 at flyta b\u00fdin til har hann er \u00ed dag. Upprunaliga l\u00e1 b\u00fdurin har sum Penco n\u00fa liggur.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Concepci\u00f3n kommuna\n Encyclop\u00e6dia Britannica \u2014 Concepci\u00f3n\n\nKili"}
{"id": "14314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faroe%20Boys", "title": "Faroe Boys", "text": "Faroe Boys var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00ed 1960'unum. Teir sp\u00e6ldu b\u00e6\u00f0i altj\u00f3\u00f0a poppt\u00f3nleik og rokkt\u00f3nleik umframt at teir eisini gj\u00f8rdu egnan f\u00f8royskan t\u00f3nleik. Teir framf\u00f8rdu s\u00edn t\u00f3nleik ymsasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum og eisini \u00ed \u00cdslandi, har teir v\u00f3ru v\u00e6l m\u00f3ttiknir. Teir framf\u00f8rdu fast \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed Havn \u00ed fleiri \u00e1r. Teir g\u00f3vu pl\u00e1tur \u00fat \u00ed  1964, 65 og 67. \u00cd 1965 hendi st\u00f3r \u00fatskifting \u00ed manningini av Faroe Boys. Pl\u00e1tan \"Faroe Boys\" var\u00f0 framleidd \u00ed apr\u00edl 1967, stutt \u00e1\u00f0renn teir \ng\u00f3vust vi\u00f0 at sp\u00e6la \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum. Forsangarin \u00ed Faroe Boys var v\u00e1gbingurin Robert Mc Birnie, sum stovna\u00f0i b\u00f3lkin Red Boys \u00ed 1959. Faroe Boys var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1961, Robert var t\u00f3 ikki vi\u00f0 til at stovna Faroe Boys, hann kom vi\u00f0 seinni \u00ed 1963.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nHesir v\u00f3ru limir \u00ed b\u00f3lkinum Faroe Boys \u00ed 1967, t\u00e1 LP pl\u00e1tan Fareo Boys kom \u00fat: K\u00e1ri Mouritsen, J\u00f3gvan Dahl, Robert Mc Birnie, Bjarni Skaalum, J\u00f3gvan Sofus V\u00e1gsheyg.\n\nLimirnir fr\u00e1 byrjan til enda hava veri\u00f0 hesir:\n\nK\u00e1ri Mouritsen, bass, 1965-67\nJ\u00f3gvan Dahl, guittar 1965-67\nRobert Mc Birnie 1963-67\nBjarni Skaalum 1961-67\nJ\u00f3gvan Sofus V\u00e1gsheyg, trummur 1965-67\nD\u00e1njal Petur, forsangari fr\u00e1 1961- 1963\nAtli Hansen, guittar 1961-65, \nMilson Zachariassen, bass 1961-65, \nTummas Nielsen, klaver og harmonika 1961-65, \nTummas Juul Askham, trummur 1961-63, \nTryvgi Restorff, trummur 1963-65,\n\n\u00datg\u00e1vur \n Faroe Boys, 1964, LP, f\u00f8royskir tekstir\nL\u00f8gini sum v\u00f3ru \u00e1 pl\u00e1tuni fr\u00e1 1964 v\u00f3ru hesi:\n Heimkoman (Lag: J\u00e1kup Mortensen, Or\u00f0: Robert McBirnie)\n V\u00f3nsvikin (Or\u00f0 Andreas Djurhuus)\n\n Faroe Boys, 1965, LP, enskir tekstir \n Faroe Boys, 1967 LP, kom seinni \u00fat sum CD, f\u00f8royskir og enskir tekstir\n\nL\u00f8gini sum v\u00f3ru \u00e1 pl\u00e1tuni fr\u00e1 1967 v\u00f3ru hesi:\nSweet Little Sixteen       \nBarbara Allen       \nThat's How       \nTu Og Eg \u00c1 \u00c1startingi       \nTell Laura I Love Her       \nKeep on Running       \nVit F\u00e1a Tevatn Og Breyd\u00f0      \nBaby It's You       \nLightning Express       \nBring It on Home to Me       \nHv\u00ed\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "14316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20McBirnie", "title": "Robert McBirnie", "text": "Robert McBirnie (f\u00f8ddur 1943 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari, sangskrivari, t\u00f3nasmi\u00f0ur, guitarleikari og undirhaldari. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og hevur arbeitt sum l\u00e6rari \u00ed V\u00e1gi og \u00ed Havn. Robert hevur veri\u00f0 sera virkin innan f\u00f8royska t\u00f3nleikal\u00edvi\u00f0, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkum sum Faroe Boys og \u00f8\u00f0rum b\u00f3lkum og sum einstaklingur. Robert er f\u00f8ddur \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og b\u00fa\u00f0i har tey fyrstu \u00e1rini av l\u00edvi s\u00ednum, til hann og mamman fluttu su\u00f0ur til V\u00e1gs at b\u00fagva. P\u00e1pi hansara var bretskur herma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum undir seinna Heimsbardaga. Robert hev\u00f0i l\u00edti\u00f0 og onki samband vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00edn \u00ed barna\u00e1runum, hevur hann greitt fr\u00e1 \u00ed f\u00f8royskari sj\u00f3nvarpssending um hann, t\u00ed p\u00e1pin flutti aftur til Onglands, og Robert dugdi ikki enskt. T\u00e1 hann gj\u00f8rdist vaksin, eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum t\u00f3 at f\u00e1a samband vi\u00f0 familjuna hj\u00e1 p\u00e1panum, og hevur hann m\u00f8tt teimum fleiri fer\u00f0ir s\u00ed\u00f0an. Mamma Robert giftist seinni vi\u00f0 einum manni, sum nevndist Edmund og b\u00fa\u00f0i su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi, tey b\u00e6\u00f0i fluttu so su\u00f0ur til V\u00e1gs at b\u00fagva, og Edmund gj\u00f8rdist so fosturfa\u00f0ir Robert. Robert giftist seinni Armgar\u00f0 (f\u00f8dd Hjelm) \u00far V\u00e1gi og saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn: J\u00f3n, Robert og S\u00fasanna.\n\nT\u00f3nleika- og undirhaldsl\u00edvi\u00f0 \n\nRobert McBirnie var vi\u00f0 til at stovna t\u00f3nleikab\u00f3lkin The Red Boys \u00ed 1959 \u00ed heimbygdini V\u00e1gi saman vi\u00f0  J\u00e1kupi Mortensen, Tummasi Johan Midjord, s\u00e1la, og Jonhardi Vest. Robert og J\u00e1kup sp\u00e6ldu guittar, Tummas Johan sp\u00e6ldi upp\u00e1 trummu, og Jonhard sp\u00e6ldi upp\u00e1 maracas (eitt slag av ranglum, sum teir nevndu ta\u00f0 t\u00e1). Teir framf\u00f8rdu mest \u00ed Losjuni \u00ed V\u00e1gi. Seinni kom Sj\u00far\u00f0ur Str\u00f8m vi\u00f0 \u00ed Red Boys, hann sp\u00e6ldi \u00e1 harmoniku. F\u00e1 \u00e1r seinni gj\u00f8rdist Robert fastur limur \u00ed v\u00e6lumt\u00f3kta t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Faroe Boys, og har var hann til teir g\u00f3vust at sp\u00e6la saman. Robert var eisini vi\u00f0 Faroe Boys \u00ed \u00cdslandi, har teir v\u00f3ru sera v\u00e6l m\u00f3ttiknir. \u00cd F\u00f8royum sp\u00e6ldu teir runt um alt landi\u00f0, t\u00f3 mest \u00ed Havn, har teir sp\u00e6ldu fast tvey kv\u00f8ld um vikuna, mikukv\u00f8ld og leygarkv\u00f8ld, \u00ed Sj\u00f3nleikarah\u00fasinum fram til 1967. Robert var forsangari \u00ed Faroe Boys, og hann skriva\u00f0i eisini n\u00f8kur av l\u00f8gunum og nakrar tekstir til b\u00f3lkin. Faroe Boys framf\u00f8rdu b\u00e6\u00f0i \u00e1 f\u00f8royskum og \u00e1 enskum, egin l\u00f8g og kend \u00fatlendsk l\u00f8g. Robert hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikab\u00f3lkum: Islanders, \"Robert, J\u00e1kup og \u00d3lavur\", Starlight, \"Robert og J\u00f3gvan\", Paragraf og \"Robert og Vinmenn\". Eitt lag hj\u00e1 Robert gj\u00f8rdist landapl\u00e1ga \u00ed 1970'unum, ta\u00f0 var sangurin \"Harmoniku S\u00f8rin\", sum Poul F. Joensen hevur yrkt, og sum Robert gj\u00f8rdi lag til og sang sj\u00e1lvur. Robert hevur eisini sungi\u00f0 og \u00fatgivi\u00f0 v\u00e1gssangin \"V\u00e1gsbygd\" (V\u00e1gsbygd m\u00edn heimbygd), sum Napoleon Mortensen hevur yrkt.\nUmframt at vera virkin t\u00f3nleikari, so er Robert eisini virkin sum undirhaldari, hann hevur m.a. sungi\u00f0 sangir til V4-sendingar, sum vinma\u00f0ur hansara Niels Petur Nols\u00f8e \u00far V\u00e1gi hevur yrkt, og undirheldur av og \u00e1 til veitslur. \n\u00cd n\u00f8kur \u00e1r hevur Robert eisini starvast \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya (sum n\u00fa eitur Kringvarpi\u00f0), har hann gj\u00f8rdi sendingar til Barna\u00fatvarpi\u00f0. Hann gj\u00f8rdi b\u00e6\u00f0i tekst og l\u00f8g til fleiri barnasangir tey \u00e1rini. Robert hevur eisini gj\u00f8rt l\u00fdsingar fyri Kringvarpi\u00f0. \u00cd V\u00e1gi skipa\u00f0i hann ofta fyri skemti og var sj\u00e1lvur vi\u00f0 til at framf\u00f8ra ta\u00f0 saman vi\u00f0 Niels Petur Nols\u00f8e, Petur Dahl Nols\u00f8e og seinni eisini vi\u00f0 Arnfinni Thomassen. Hetta skemti\u00f0 var fastur t\u00e1ttur \u00ed veitslum \u00ed VB-h\u00fasinum til n\u00fdggj\u00e1rsveitslur, ve\u00f0raball og a\u00f0rar veitslur vi\u00f0 bor\u00f0haldi. Tey seinnu mongu \u00e1rini hevur Robert samstarva\u00f0 n\u00f3gv vi\u00f0 Hilmar Jan Hansen um skemt og undirhald, umframt at hann hevur undirhildi\u00f0 n\u00f3gv einsamallur vi\u00f0.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n1984 Robert 25 \u00e1r\n2011 Robert McBirnie 50 \u00e1r \u00e1 palli - \u00datg\u00e1vur, T\u00e6ttir, Barnasangir (Uppsamlingsboks vi\u00f0 3 CD fl\u00f8gum)\n\nVi\u00f0 Faroe Boys \n1964 Faroe Boys\n1967 Faroe Boys\n\nVi\u00f0 Kagganum \n2009 Kaggin - sangur og skemt\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur \n2003 Popp List 2, Robert syngur sangin Alternativi K\u00e1ri\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n1986 Ove, kasettuband, H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0\n1986 Skot, Kaj Klein, kasettuband, Robert syngur Heimkoman, sum er sangur nr. 6 \u00e1 s\u00ed\u00f0u A\n1987 \u00d8ssur og Gigga velja l\u00f8g, fr\u00e1 Barna\u00fatvarpinum hj\u00e1 \u00datvarpi F\u00f8roya, har Robert var vertur, H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0 gav \u00fat\n1990 Skuggagestir / Skuggagestir - Sangleikur eftir Martin Joensen, sum kasettuband \u00ed 1990 og CD \u00ed 2009, sum Tutl gav \u00fat.\n2000 Barnab\u00edblia \u2013 sangir og teldusp\u00f8l, CD, Robert syngur sangin Jesus f\u00f8ddur \u00ed Betlehem\n2003 HB 100, Robert syngur vi\u00f0 \u00e1 sanginum Leikv\u00f8llurin, saman vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum\n2006 Kyndil 50 \u00e1r, Robert syngur saman vi\u00f0 Kyndilsleikarum sangin Kyndil, Kyndil\n2009 Kaggin - sangur og skemt, Robert syngur fleiri av sangunum\n2009 V4 40 \u00e1r - skemt og undirhald, Robert syngur sangin Suku J\u00e1ki, sum er \u00e1 fj\u00f3r\u00f0u fl\u00f8guni\n\nHei\u00f0ur \n\u00cd desember 2012 fekk Robert hei\u00f0urin \u00c1rsins her\u00f0aklapp fr\u00e1 Mi\u00f0lah\u00fasinum, sum skipa\u00f0i fyri \u00e1rliga tiltakinum Planet Awards fyri at hei\u00f0ra f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum og sangarum. Sagt var\u00f0 m.a.:\n\n\"Robert McBirnie var ma\u00f0urin, sum festi \u00ed st\u00f3ra poppfj\u00fasi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum sum oddama\u00f0ur \u00ed Faroe Boys, sum vann frama b\u00e6\u00f0i her og \u00ed \u00cdslandi. Umframt at sp\u00e6lt t\u00f3nleik, hevur v\u00e1gbingurin veri\u00f0 virkin sum undirhaldari \u00ed n\u00f3gv \u00e1r.\"\n\n\u00cdtr\u00f3ttama\u00f0ur \nRobert McBirnie hevur ikki bara veri\u00f0 t\u00f3nleikari, hann var eisini virkin innan \u00edtr\u00f3ttarl\u00edvi\u00f0 \u00ed V\u00e1gi. Hann sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 VB (sum n\u00fa eitur FC Su\u00f0uroy) \u00ed barna- ungd\u00f3ms- og vaknsmannaaldri. Hann var m.a. vi\u00f0 til at vinna \u00edsafjar\u00f0as\u00faluna \u00ed 1974. Seinni var hann vi\u00f0 til at stovna\u00f0 VB Flogb\u00f3lt, sum var virki\u00f0 \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Felagi\u00f0 datt t\u00f3 ni\u00f0urfyri aftur n\u00f8kur f\u00e1 \u00e1r eftir, at Robert flutti \u00far V\u00e1gi.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n TUTL.com\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir undirhaldarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "14324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20Harris", "title": "Richard Harris", "text": "Richard St. John Harris (* 1 Oktober 1930 \u00ed Limerick \u00ed \u00cdrlandi \u2013 \u2020 25 Oktober 2002 \u00ed London \u00ed Bretlandi) var ein \u00cdrskur sj\u00f3nleikari, sangari, sangskrivari, leikstj\u00f3ri, filmprodj\u00fasari, og rith\u00f8vundur.\n\nYngru \u00e1rini \nRichar Harris var nr. fimm av n\u00fdggju systkjum \u00ed eini mi\u00f0alst\u00e6ttar kat\u00f3lskari familju. , p\u00e1pin Ivan Harris \u00e1tti eina mj\u00f8lmyllu. Hann gekk \u00ed sk\u00fala \u00ed Jesuittask\u00falanum Crescent College \u00ed Limerick. Sum ein talentr\u00edkur rugbysp\u00e6lari, var hann vi\u00f0 \u00e1 fleiri rugbyli\u00f0um \u00ed b\u00fdnum har hann m.a. vann eina Munster Senior Cup medalju \u00ed 1954 vi\u00f0 Garryowen. Richard hev\u00f0i ambiti\u00f3nir um at koma \u00e1 \u00e1 \u00edrska rugbylandsli\u00f0i\u00f0, men tuberklar settu eina for\u00f0an fyri hesum, men hann var ver\u00f0andi ein \u00ed\u00f0in rugbyfjeppari til s\u00edn doyggjandi dag. \nEftir at vera komin yvir tuberklasj\u00fakuna avgj\u00f8rdi Richard Harris at fara \u00e1 sj\u00f3nleikarask\u00fala \u00ed London, har hann slapp inn \u00e1 London Academy of Music and Dramatic Art (LAMDA) at l\u00e6ra sj\u00f3nleik.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan film \nHarris byrja\u00f0i s\u00edna filmskarrieru \u00ed 1958 \u00ed filminum Alive and Kicking. Hann hev\u00f0i eisini ein minniligan leiklut \u00ed filminum The Guns of Navarone.\n\n\u00cd 1962 sp\u00e6ldi Harris's \u00ed filminum Mutiny on the Bounty, saman vi\u00f0 Trevor Howard og Marlon Brando. \n\nFyrsti h\u00f8vu\u00f0sleiklutur hj\u00e1 Harris var \u00ed filminum This Sporting Life \u00ed 1963, sum tann beiski ungi kolan\u00e1msarbei\u00f0arin, Frank Machin, i\u00f0 gerst ein kendur rugby sp\u00e6lari. Fyri hendan leiklutin vann Harris pr\u00edsin best actor \u00ed 1963 \u00e1 Cannes Film Festivalinum. Eftir hetta hev\u00f0i hann fleiri lei\u00f0andi leiklutir \u00edgj\u00f8gnum 1960'ini. \n\nI 1970'unum hev\u00f0i hann hetjuleiklutin \u00ed spenningsfilmunum \"Golden Rendevous\" og \"The Cassandra Crossing\" og eisini eru filmarnir \"A man called Horse\" og \"A Man called Horse returns\" kendir fr\u00e1 hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i.\n\nFlestu kenna Richard Harris sum Albus Dumbledore i tveimum teimum fyrstu filmunum \u00ed filmsr\u00f8\u00f0ini Harry Potter. Han bleiv seinnu \u00e1rini \u00fatvaldur til n\u00f3gvar ymsar leiklutir, t.d. Sulla \u00ed Julius C\u00e6sar, Dr. Andreas Tork \u00ed Fr\u00f8ken Smillas fornemmelse for sne og ikki minst Marcus Aurelius \u00ed st\u00f3rfilminum Gladiator. \n\n\u00cd 1968 hev\u00f0i hann eitt t\u00f3nleikahitt vi\u00f0 lagnum \"MacArthur Park\".\n\nRichard Harris doy\u00f0i av krabbameini stutt \u00e1\u00f0renn uppt\u00f8kurnar til tann tri\u00f0ja Harry Potter-filmin Harry Potter og Fangin fr\u00e1 Azkaban byrja\u00f0u.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar\n\nOscar hei\u00f0ursl\u00f8nin\n 1963 \u2013 Tilnevndur \u2013 Besti sj\u00f3nleikari \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleikluti \u2013 This Sporting Life\n 1990 \u2013 Tilnevndur \u2013 Besti sj\u00f3nleikari \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleikluti \u2013 The Field\n\nGolden Globe hei\u00f0ursl\u00f8nin\n 1968 \u2013 Vann \u2013 Best Motion Picture Actor \u2013 Musical/Comedy \u2013 Camelot\n 1991 \u2013 Tilnevndur \u2013 Best Performance by an Actor in a Motion Picture \u2013 Drama \u2013 The Field\n\nGrammy hei\u00f0ursl\u00f8nin\n \u2013 Vann \u2013 Best Spoken Word Recording fyri Jonathan Livingston Seagull \u2013 1973\n \u2013 Tilnevndur \u2013 \u00c1rsins t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va fyri A Tramp Shining \u2013 1968\n \u2013 Tilnevndur \u2013 Contemporary Pop Male Vocalist fyri MacArthur Park \u2013 1968\n \u2013 Tilnevndur \u2013 Best Spoken Word, Documentary or Drama Recording fyri The Prophet \u2013 1975\n\nMoscow Film Festival - hei\u00f0ursl\u00f8n\n 7. 1971 Vann - Besti Sj\u00f3nleikari fyri Cromwell\n\nMinnisvar\u00f0ar \n30 September 2006 var\u00f0 ein bronzu standmynd av einum ungum Richard Harris i\u00f0 sp\u00e6lir racquetball  \u00ed Kilkee \u00ed Co. Clare avd\u00faka\u00f0 av sj\u00f3nleikaranum Russel Crowe i\u00f0 var pers\u00f3nligur vinur vi\u00f0 Richard og sp\u00e6ldi saman vi\u00f0 honum \u00ed filminum Gladiator fr\u00e1 1999. \n\nEin onnur standmynd i\u00f0 avmyndar Richard Harris sum King Arthur \u00ed filminum Camelot er reist \u00ed Bedford Row \u00ed Limerick, hendan standmynd hevur fingi\u00f0 n\u00f3gva m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, t\u00ed f\u00f3lk \u00ed Limerick meta at hon als ikki l\u00edkist Richard Harris. \n\nThe Richard Harris Award for Outstanding Contribution by an Actor er ein 'British Independent Film' Pr\u00edsur i\u00f0 var\u00f0 innf\u00f8rdur \u00ed 2003 og er uppkalla\u00f0ur eftir Richard Harris.\n\nVi\u00f0 BAFTA handanina \u00ed 2009, ogna\u00f0i Mickey Rourke s\u00edn 'Best Actor award' til Harris, i\u00f0 hann seg\u00f0i var ein \"g\u00f3\u00f0ur vinur og ein fram\u00farskarandi sj\u00f3nleikari.\"\n\nFilmografi\n\nDiscografi\n\nAlbummir\n Camelot (Motion Picture Soundtrack) (1967)\n A Tramp Shining (1968)\n The Yard Went On Forever (1968)\n My Boy (1971)\n The Richard Harris Love Album (1972)\n Slides (1972)\n His Greatest Performances (1973)\n Jonathan Livingston Seagull (1973)\n The Prophet (1974)\n I, in the Membership of My Days (1974)\n Camelot (Original 1982 London Cast recording) (1982)\n Mack The Knife (Original Soundtrack) (1989)\n The Apocalypse (2004) the story of John the Apostle on Island named PatmosSingles\n \"Here in My Heart (Theme from This Sporting Life)\" (1963)\n \"MacArthur Park\" (1968)\n \"Fill the World With Love\" (1969)\n \"Ballad of A Man Called Horse\" (1970)\n \"Morning of the Mourning for Another Kennedy\" (1970)\n \"Go to the Mirror\" (1971)\n \"My Boy\" (1971)\n \"Turning Back the Pages\" (1972)\n \"Half of Every Dream\" (1972)\n \"Trilogy (Love, Marriage, Children)\" (1974)\n \"The Last Castle (Theme from Echoes of a Summer)\" (1976)\n \"Lilliput (Theme from Gulliver's Travels)\" (1977)\n\nFl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur (CD)\n Camelot (Original 1982 London Cast Recording) (1988)\n Mack the Knife (Motion Picture Soundtrack) (1989)\n Tommy (studio recording) (1990)\n Camelot (Motion Picture Soundtrack) (1993)\n A Tramp Shining (1993)\n The Prophet (1995)\n The Webb Sessions 1968\u20131969 (1996)\n MacArthur Park (1997)\n Slides/My Boy (2 CD Set) (2005)\n My Boy (2006)\n Man of Words  Man of Music  The Anthology 1968\u20131974'' (2 CD Set) (2008) *\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nRichard Harris IMDb The Internet Movie Database\n\n\u00cdrskir sj\u00f3nleikarar\n\u00cdrskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2002"}
{"id": "14336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meryl%20Streep", "title": "Meryl Streep", "text": "Meryl Streep (doypt Mary Louise Streep) (* 22. juni 1949 \u00ed New Jersey) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nKarriera \n\nMeryl Streep hev\u00f0i s\u00edna fyrstu framf\u00f8rslu \u00e1 palli \u00ed 1971 \u00ed leikinum 'The Playboy of Seville', \u00e1\u00f0renn hennara fyrsta filmsleiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsfilminum 'The Deadliest Season' \u00ed 1977. Hon hevur havt n\u00f3gvar st\u00f3rar leiklutir, naka\u00f0 i\u00f0 eisini s\u00e6st aftur \u00ed hennara n\u00f3gvu oscarnomineringum. Heilar 16 fer\u00f0ir er hon nominera\u00f0 (3 fer\u00f0ir fyri besta kvinnuliga leiklut og 13 fer\u00f0ir fyri besta kvinnuliga hj\u00e1leiklut) tv\u00e6r fer\u00f0ir hevur hon vunni\u00f0. Fyrstu fer\u00f0 \u00ed einum hj\u00e1leikluti fyri Kramer vs. Kramer (1979), a\u00f0ru fer\u00f0 sum besti sj\u00f3nleikari fyri Sophie's Choice (1982). Hon fekk eisini ein Life Achievement Award fr\u00e1 t\u00ed amerikanska filmsinstituttinum (AFI) \u00ed 2004 fyri umfatandi karrieru s\u00edna. Meryl Streep var nominera\u00f0 til ein Oscar \u00ed Oscarhandanini \u00ed 2009, fyri 'Besta kvinnuliga h\u00f8vu\u00f0sleiklut', \u00ed filminum Doubt (2008), men vann hann ikki.\n\nPrivatl\u00edv \n\nSum heild vita f\u00f3lk l\u00edti\u00f0 um Meryl Streep, hon verjir s\u00edtt privatl\u00edv og er kend fyri at siga; \"eg eri ein sj\u00f3nleikarinna, i\u00f0 fari heim aftan\u00e1 arbei\u00f0st\u00ed\u00f0\".\n\nFilmografi \n\n Everybody Rides the Carousel (1975) \n Julia (1977)\n The Deer Hunter (1978)\n Holocaust (1978)\n Uncommon Women and Others (1979)\n Manhattan (1979)\n The Seduction of Joe Tynan (1979)\n Kramer mod Kramer (1979)\n The French Lieutenant's Woman (1981)\n Still of the Night (1982)\n Sophies valg (1982)\n Silkwood (1983)\n In Our Hands (1984) \n Falling in Love (1984)\n Mit Afrika (Out of Africa, 1985)\n Plenty (1985)\n Heartburn (1986)\n Ironweed (1987)\n A Cry in the Dark (1988)\n She-Devil (1989)\n Postcards from the Edge (1990)\n Defending Your Life (1991)\n Death Becomes Her (1992)\n \u00c5ndernes hus (1993)\n A Century of Cinema (1994) \n The River Wild (1994)\n The Living Sea (1995) \n The Bridges of Madison County (1995)\n Before and After (1996)\n Marvin's Room (1996)\n Assignment: Rescue (1997)\n Eternal Memory: Voices from the Great Terror (1998) \n Dancing at Lughnasa (1998)\n One True Thing (1998)\n Chrysanthemum (1999) \n Music of the Heart (1999)\n Ginevra's Story (2000) \n Vermeer: Master of Light (2001) \n The Papp Project (2001) \n AI: Artificial Intelligence (2001) \n Orkid\u00e9tyven (Adaptation, 2002)\n The Hours (2002)\n Monet's Palate: A Gastronomic View from the Gardens of Giverny (2003) \n Stuck On You (2003)\n The Manchurian Candidate (2004)\n Lemony Snicket - En ulykke kommer sj\u00e6ldent alene (2004)\n Prime (2005)\n A Prairie Home Companion (2006)\n The Devil Wears Prada (2006)\n Dark Matter (2007)\n Evening (2007)\n Rendition (2007)\n Lions for Lambs (2007)\n Mamma Mia (2008)\n Doubt (2008)\n Julie & Julia (2009)\n Its complicated (2010)\n\nLeinki \u00fateftir \n\n Meryl Streep IMDb The Internet Movie Database.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "14337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dustin%20Hoffman", "title": "Dustin Hoffman", "text": "Dustin Hoffman (f\u00f8ddur 8. august 1937 \u00ed Los Angeles) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed filmum, \u00ed sj\u00f3nvarpi og \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum s\u00ed\u00f0an 1960.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937"}
{"id": "14338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Landau", "title": "Martin Landau", "text": "Martin Landau (f\u00f8ddur 20. juni 1928; a. 15. juli 2017) var ein amerikanskur film- og sj\u00f3nvarps sj\u00f3nleikari, sum er best kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Mission: Impossible (1966-1969) og Space: 1999 (1975-1977), og fyri s\u00edn pr\u00edsvinnandi leiklut sum Bela Lugosi \u00ed filminum Ed Wood \u00ed 1994, har hann vann ein Oscar fyri besta mannliga hj\u00e1leiklutin.\n\nFilmar \u00ed \u00farvali \n Crimes and Misdemeanors (1989)\n Ed Wood (1994)\n EDtv (1998)\n Sleepy Hollow (1999)\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931"}
{"id": "14339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Fonda", "title": "Peter Fonda", "text": "Peter Henry Fonda (* 23. februar 1940 \u00ed New York City, New York, dey\u00f0ur 16. august 2019 \u00ed Los Angeles), var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri, sonur Henry Fonda, yngri beiggi Jane Fonda og fa\u00f0ir Bridget Fonda. Mamman Frances Ford Seymour forgj\u00f8rdi s\u00e6r \u00ed 1950, hetta er naka\u00f0 i\u00f0 Fonda kemur aftur t\u00edl \u00ed s\u00ednum leikluti \u00ed Easy Rider Wyattsa upplivingar \u00ed gravlundini \u00ed New Orleans, Louisiana. \n\nPeter Fonda studera\u00f0i sj\u00f3nleikalist \u00ed heimb\u00fdi fa\u00f0irsins Omaha \u00ed Nebraska har hann gekk \u00e1 University of Omaha og begynti seinni \u00e1 Omaha Community Playhouse har b\u00e6\u00f0i p\u00e1pin og Marlon Brando h\u00f8vdu byrja s\u00ednar karrierur. Fonda fekk seinni leiklutir \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum \u00e1 Broadway \u00ed New York har hann vann s\u00e6r uppmerksemi \u00ed uppsetingini \u00abBlood, Sweat and Stanley Poole\u00bb \u00e1\u00f0renn hann f\u00f3r til Hollywood, Los Angeles fyri at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed filmum.\n\nFonda fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot sum motors\u00fakklukoyrandi hippie i kultfilminum Easy Rider fr\u00e1 1969. Aftan\u00e1 hendan filmin sp\u00e6ldi Fonda \u00ed eini r\u00f8\u00f0 av \u00e6vint\u00fdrfilmum sum ikki fingu so st\u00f3rt uppmerksemi, men fyri leiklut s\u00edn \u00ed filminum Ulee's Gold fr\u00e1 1997 bleiv hann nominera\u00f0ur til ein Oscar.\n\nFilmografi (partv\u00eds) \n\n 1966: Heavenly Blues \u00ed The Wild Angels\n 1967: Paul Groves \u00ed The Trip\n 1969: Wyatt \u00ed Easy Rider\n 1974: Larry Rayder \u00ed Dirty Mary, Crazy Larry\n 1976: Chuck Browning \u00ed Futureworld\n 1978: Trucker\n 1982: Mr. Freedom \u00ed Peppermint Frieden\n 1996: Pipeline \u00ed Escape from L.A.\n 1997: Ulyssesa 'Ulee' Jackson \u00ed Ulee's Gold\n 1999: Terry Valentine \u00ed The Limey\n 2004: R\u00f8ddin sum sannleikin \u00ed videosp\u00e6linum Grand Theft Auto: San Andreas\n 2006: Alfred \u00ed Japan\n 2007: Mephisto \u00ed Ghost Rider\n 2007: filmar: 3:10 to Yuma\n\nLeinki \u00fateftir \n Peter Fonda Internet Broadway Database. \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA"}
{"id": "14340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elizabeth%20Taylor", "title": "Elizabeth Taylor", "text": "Dame Elizabeth Rosamund Taylor (* 27. februar 1932 \u2013 \u2020 23. mars 2011) var ein bretsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna. Hon var ein av kendastu sj\u00f3nleikarum \u00ed heiminum og vann fleiri hei\u00f0ursl\u00f8nir fyri s\u00edtt virksemi sum sj\u00f3nleikari, m.a. vann hon tv\u00e6r fer\u00f0ir hei\u00f0ursl\u00f8nina Academy Award for Best Actress, sum eisini er kent sum Oscar fyri bestu sj\u00f3nleikarinnu. Hesar vann hon \u00ed 1960 fyri BUtterfield 8 og \u00ed 1966 fyri s\u00edn leiklut \u00ed Who's Afraid of Virginia Woolf?. Elizabeth Taylor var\u00f0 f\u00f8dd Onglandi, og b\u00fa\u00f0i \u00ed einum forsta\u00f0i \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av London saman vi\u00f0 foreldrum og syskjum fyrstu sjey \u00e1rini av l\u00edvi s\u00ednum. \u00cd 1939 brast Seinni heimsbardagi \u00e1, og familjan flutti til USA at b\u00fagva. B\u00e6\u00f0i foreldrini hj\u00e1 Elizabeth Taylor v\u00f3ru \u00far USA, og t\u00ed fekk Elizabeth Taylor b\u00e6\u00f0i bretskan og amerikanskan statsborgaraskap. Elizabeth Taylor gj\u00f8rdi eitt st\u00f3rt arbei\u00f0i og br\u00fakti n\u00f3gvan pening fyri at stu\u00f0la gransking \u00ed AIDS sj\u00fakuni. Hon var vi\u00f0 til at stovna National AIDS Research Foundation, sum var lagt saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum l\u00edkandi stovni og fekk s\u00ed\u00f0an navni AmfAR, The Foundation for AIDS Research. Hon fekk ymiskan annan hei\u00f0ur, eitt n\u00fa: Presidential Citizens Medal, Legion of Honour, Jean Hersholt Humanitarian Award, AFI Life Achievement Award. Hon var tilnevnd sjeyndapl\u00e1ssi millum amerikanskar sj\u00f3nleikarinnur \u00e1 einum topp 50 lista, sum American Film Institute hevur gj\u00f8rt.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2011\nBretar\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "14350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zacharias%20Zachariassen", "title": "Zacharias Zachariassen", "text": "Zacharias Zachariassen (f\u00f8ddur \u00ed G\u00f8tu \u00ed 1935 - dey\u00f0ur 21. august 2017) var\u00f0 f\u00f8royskur tr\u00fabo\u00f0ari. Hann var\u00f0 b\u00fasitandi \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu. Hann hevur veri\u00f0 virkin \u00ed andaligum h\u00f8pi \u00ed yvir 50 \u00e1r. Z. Zachariassen hevur veri\u00f0 bla\u00f0stj\u00f3ri \u00ed umlei\u00f0 45 \u00e1r, fyrst saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \u00e1 R\u00f8ddini, og s\u00ed\u00f0ani \u00e1 Leirkerinum. Leirkeri\u00f0 er eisini heiti \u00e1 forlagnum, sum Z. Zachariassen hevur saman vi\u00f0 beiggja s\u00ednum Fl\u00f3vin Tyril. Eisini hevur hann skriva\u00f0 n\u00f3gvar b\u00f8kur vi\u00f0 andaligum ella samkomuligum innihaldi, nevnast kann Jeremias - hin gr\u00e1tandi profeturin, B\u00edblian \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed h\u00e1lva \u00f8ld og Fr\u00e1 penni Petur H\u00e1bergs, sum er \u00ed tveimum bindum. Zacharias hevur eisini umsett n\u00f3gvar sangir og s\u00e1lmar til f\u00f8royskt, umframt at hava yrkt n\u00f3gvar f\u00f8royskar sangir og s\u00e1lmar, sum serliga ver\u00f0a br\u00faktir \u00ed br\u00f8\u00f0rasamkomum \u00ed F\u00f8royum.\n\nZacharias er p\u00e1pi J\u00f3gvan Zachariassen og J\u00e1kup Zachariassen.\n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman\nTr\u00fabo\u00f0arar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nAndl\u00e1t \u00ed 2017"}
{"id": "14351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20William%20H%C3%A1berg", "title": "Petur William H\u00e1berg", "text": "Petur William H\u00e1berg (f\u00f8ddur 31. august 1914 \u00ed Havn, anda\u00f0ist 25. oktober 1984) var kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed F\u00f8royum, hann hevur m.a. hevur umsett og yrkt n\u00f3gvar sangir sum ver\u00f0a sungnir \u00ed Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed dag. Eftir barnask\u00falan og realsk\u00falan arbeiddi hann hj\u00e1 T\u00f3rstein Petersen sakf\u00f8rara. Seinni arbeiddi hann hj\u00e1 Jens av Reyni \u00ed P/F T\u00f3r. Saman vi\u00f0 sv\u00e1grinum, Jens Christian Christiansen (Kissa) gav hann fleiri b\u00f8kur \u00fat \u00e1 Norr\u00f8na Forlagnum. Eisini r\u00f3ku teir bilas\u00f8luna Norr\u00f8na. Petur H\u00e1berg fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri b\u00f3kina Hugbintingar, sum P/F Dagbla\u00f0i\u00f0 gav \u00fat \u00ed 1981. B\u00f3kin var ein greinar\u00f8\u00f0 hj\u00e1 Peturi H\u00e1berg \u00ed Dagbla\u00f0num \u00e1rini 1976-77. \n\nHann var giftur vi\u00f0 Hj\u00f8rdis, saman fingu tey b\u00f8rnini: Beinta, Erna, J\u00f3gvan P\u00e1ll, Elma, P\u00e6tur og Malan.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n Hugbirtingar - Dagbla\u00f0i\u00f0 P/F gav \u00fat greinar\u00f8\u00f0 hj\u00e1 Peturi H\u00e1berg \u00ed Dagbla\u00f0num \u00e1rini 1976-77.\n\nKeldur \n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman\nTr\u00fabo\u00f0arar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1914"}
{"id": "14352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C4%85sp%C3%B3w", "title": "S\u0105sp\u00f3w", "text": "S\u0105sp\u00f3w er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi. S\u0105sp\u00f3w hevur 1361 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 23 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av b\u00fdnum Krak\u00f3w.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "14353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eau%20Claire%2C%20Wisconsin", "title": "Eau Claire, Wisconsin", "text": "Eau Claire er ein b\u00fdur \u00ed Wisconsin, \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. Hann hevur umlei\u00f0 65.883 \u00edbugvar (\u00ed 2010) og var stovna\u00f0ur \u00ed 1856. B\u00fdurin er tann 9. st\u00f8rsti \u00ed Wisconsin.\n\nWisconsin\nB\u00fdir \u00ed Wisconsin"}
{"id": "14356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mormonarar", "title": "Mormonarar", "text": "Mormonarar (alment enskt heiti The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints) eru ein amerikonsk sekt fr\u00e1 1830. Stovnarin \u00e6t Joseph Smith. Sektin er ein blandingur av j\u00f8diskum-kristnum karakteri. \u00cd fyrstuni l\u00e6rdi og praktisera\u00f0i sektin, at menn kundu hava fleiri konur. Ta\u00f0 er ikki galdandi longur. \n\nMormonararnir hava ein d\u00e1tugrunn yvir allar dey\u00f0ar borgarar \u00ed USA.\n\nN\u00e6stan tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar b\u00fagva \u00ed Utah. \u00cd Danmark eru umlei\u00f0 2.000 limir. \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "14357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Colin%20Powell", "title": "Colin Powell", "text": "Colin Luther Powell (f. 5. apr\u00edl 1937 \u00ed New York City - 18. okt 2021 \u00ed/\u00e1 Bethesda) var uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Republikanska forsetanum George W. Bush. Hann er limur \u00ed GOP. \n\nTa\u00f0 var tann 5. februar \u00ed 2003, at Powell royndi at sannf\u00f8ra altj\u00f3\u00f0a samfelagi\u00f0 um \u00f8ll h\u00f3poy\u00f0ingarv\u00e1pnini hj\u00e1 st\u00fdrinum \u00ed Bagdad. Ein m\u00e1na\u00f0 seinni gj\u00f8rdi USA innr\u00e1s \u00ed Irak.\n\nAmerikanskir politikarar\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937"}
{"id": "14358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanskur%20f%C3%B3tb%C3%B3ltur", "title": "Amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur", "text": "Amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur (nevndur f\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed USA) er tj\u00f3\u00f0ar\u00edtr\u00f3tt \u00ed USA. Amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur er ikki tann \u00edtr\u00f3ttur, sum f\u00f8royingar hava st\u00f8rstan \u00e1huga \u00ed. Men fyri amerikanarar er finalan, Super Bowl, h\u00e6ddarpunkti\u00f0 \u00e1 \u00e1rinum. Fr\u00e1 september m\u00e1na\u00f0i og \u00e1ri\u00f0 \u00fat ver\u00f0ur kappast \u00ed tveimum kappingum \u00ed amerikanskum f\u00f3tb\u00f3lti. Alt hetta endar vi\u00f0, at sekstan li\u00f0 fara v\u00ed\u00f0ari til Play offs, og fyri mong li\u00f0 er hetta succes-kriterii\u00f0. F\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin er vi\u00f0 strikum b\u00fdttur \u00ed 20 eins st\u00f3r \u00f8ki, i\u00f0 eru fimm yards brei\u00f0 (4,57 m.). Ein dystur eru 4 h\u00e1lvleikir, sum eru 15 minuttir hv\u00f8r. \u00cd amerikanskum f\u00f3tb\u00f3lti eru 11 leikarar \u00e1 hv\u00f8rjum li\u00f0num.\n\nWilson-b\u00f3ltur er n\u00f3gv br\u00faktur av f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum og framhaldssk\u00falum \u00ed USA til amerikanskan f\u00f3tb\u00f3lt.\n\nKelda\n\nS\u00ed eisini \n\n NFL.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nAmerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "14359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magni%20Christiansen", "title": "Magni Christiansen", "text": "Magni Christiansen er f\u00f8royskur gospel-sangari \u00far Kv\u00edv\u00edk. Flestir f\u00f8royingar kenna navni\u00f0 Magni Christiansen. Hesin cowboy'arin hevur n\u00fa \u00ed mong \u00e1r veri\u00f0 sera v\u00e6l d\u00e1mdur millum f\u00f8royingar. Magni hevur \u00fatgivi\u00f0 fimm fl\u00f8gur, og hava hesar eisini veri\u00f0 sera v\u00e6l m\u00f3ttiknar. Men ta\u00f0 heilt serliga vi\u00f0 seinastu \u00fatg\u00e1vuni, er at hon er upptikin \u00ed countryheimsta\u00f0num Nashville, Tennessee saman vi\u00f0 contryt\u00f3nleikarum \u00ed USA. \n\nOg sj\u00e1lvt um ta\u00f0 eru ver\u00f0sligir menn sum Shakin Stevens og Alan Jackson sum eru t\u00f3nleikaligar fyrimyndir hj\u00e1 Magna, letur hann ta\u00f0 ikki ver\u00f0a nakar ivi um hv\u00f8r er st\u00f8rsta fyrimynd hansara, nevniliga Jesus, og eru sangir hansara flest eisini um hendan mannin sum broytti l\u00edv hansara. \n\nHann hevur eisini umsett n\u00f3gvar sangir og s\u00e1lmar til f\u00f8royskt. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar\nKv\u00edv\u00edkingar"}
{"id": "14362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjaldur%20%28hondb%C3%B3ltsfelag%29", "title": "Tjaldur (hondb\u00f3ltsfelag)", "text": "Hondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Tjaldur er eitt hondb\u00f3ltsfelag \u00ed Runav\u00edk, sum var\u00f0 endurstovna\u00f0 29. oktober 1998. Tjaldur sp\u00e6lir \u00ed bestu deildunum hj\u00e1 monnum og kvinnum. Besta kvinnuli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Tjaldri gj\u00f8rdist steypavinnarar \u00ed 2011. \u00cd landskappingini \u00ed Sunsetdeildini vunnu t\u00e6r bronsu \u00ed 2011.\n\nS\u00f8ga \nHondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Tjaldur var stovna\u00f0 \u00ed 1957. Li\u00f0i\u00f0 var t\u00e1 ein deild hj\u00e1 NS\u00cd, og byrja\u00f0i \u00ed landskappingini longu sama \u00e1r. Stigtakarar til n\u00fdggja li\u00f0i\u00f0 v\u00f3ru Niklas Folbo og Ib Hauritz. Ib var av Tv\u00f8royri men flutti til Runav\u00edkar at starvast sum bakari. Millum leikarar \u00e1 fyrsta li\u00f0inum v\u00f3ru teir b\u00e1\u00f0ir Niklas og Ib, Kl\u00e6mint \u00far Lamba, og Hans \u00e1 Bakka sum m\u00e1lma\u00f0ur. Ikki gekk v\u00e6l fyrstu t\u00ed\u00f0ina og minnist Niklas at teir taptu allar dystirnar, og har\u00edmillum heili 8-1 fyri Stj\u00f8rnuni \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nHondb\u00f3lturin var\u00f0 sp\u00e6ldur \u00e1 Sandinum. Eitt \u00f8ki, sum var br\u00fakt at hagrei\u00f0a sild og goyma sildatunnur \u00ed sildat\u00ed\u00f0ini, sum byrja\u00f0i fyrst \u00ed august m\u00e1na\u00f0, t\u00e1 sildin t\u00f3k seg upp nor\u00f0anfyri. Sandurin var t\u00f8kur hj\u00e1li\u00f0numm um \u00f3lavs\u00f8kut\u00ed\u00f0 at sp\u00e6la hondb\u00f3lt \u00e1. V\u00f8llurin var gr\u00fasv\u00f8llur, og har k\u00e1lka\u00f0u teir hondb\u00f3ltsm\u00e1tini \u00ed sandin.\n\nFyrsta \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llin kom \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 1968, og n\u00e6sta h\u00f8llin kom \u00ed Havn \u00e1 heysti 1970. Solei\u00f0is broyttist hondb\u00f3lturin fr\u00e1 at vera uttandura\u00edtr\u00f3ttur til innandura\u00edtr\u00f3ttur, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 f\u00e1na\u00f0i virksemi\u00f0 hj\u00e1 Tjaldri. Men fyrst \u00ed 1980-\u00e1runum bragda\u00f0i aftur, t\u00e1 h\u00f8llin \u00e1 Sk\u00e1la kom \u00ed 1980 og h\u00f8llin \u00ed Runav\u00edk tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1983.\n\n\u00c1\u00f0renn h\u00f8llin \u00ed Runav\u00edk kom, var vant \u00ed fimleikah\u00f8llini, men t\u00e1 h\u00f8llin \u00e1 Sk\u00e1la kom, keypti felagi\u00f0 buss so koyrast kundi inn \u00e1 Sk\u00e1la at venja hondb\u00f3lt. V\u00e6l gekk, og vunnu NS\u00cd dreingir, sum li\u00f0i\u00f0 t\u00e1 \u00e6t, FM-heiti\u00f0 \u00ed 1982 og 1985, og dreingir 10 \u00e1r hj\u00e1 NS\u00cd vunnu FM-heiti\u00f0 \u00ed 1986. Fleiri \u00far hesum \u00e1rgangum vuksu upp at sp\u00e6la \u00ed bestu mansdeilidini. Har \u00edmillum kunna nevnast Sverri Justinussen, Trygvi Mortensen, Jens Martin Knudsen og Andrias Jacobsen.\n\n\u00cd eina t\u00ed\u00f0 hev\u00f0i Tjaldur b\u00e6\u00f0i mans- og kvinnuli\u00f0 \u00ed bestu deildini, men \u00e1rgangirnir minka\u00f0u t\u00e1 sp\u00e6larir f\u00f3ru av landinum og solei\u00f0is f\u00e1na\u00f0i felagi\u00f0.\n\nTjaldur dreingir 10 \u00e1r vunnu t\u00f3 FM-heiti\u00f0 \u00ed 2008 og 2011. Besta kvinnuli\u00f0i\u00f0 vann FM-heiti\u00f0 \u00ed 2009 og steypakappingina \u00ed 2011, men t\u00edverri f\u00e1na\u00f0i virksemi\u00f0 enn einafer\u00f0.\n\n\u00cd september 2012 bo\u00f0a\u00f0i V\u00cdF fr\u00e1 at felagi\u00f0 hev\u00f0i gj\u00f8rt eina samstarvsavtalu vi\u00f0 Tjaldur. Avtalan bar vi\u00f0 s\u00e6r at bestu og n\u00e6stbestu kvinnuli\u00f0 felagana l\u00f8gdu saman. N\u00fdggja felagsli\u00f0i\u00f0 fekk navni\u00f0 V\u00cdF/Tjaldur. 17. juni 2013 bo\u00f0a\u00f0i Tjaldur t\u00f3 fr\u00e1 at li\u00f0i\u00f0 hev\u00f0i sagt upp samstarvinum. Nevndin metti at ta\u00f0 v\u00f3ru ov n\u00f3gvir sp\u00e6larar, i\u00f0 ikki fingu at at sp\u00e6la, og valdi t\u00ed at fara egnar lei\u00f0ir. Samstundis var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 einum samstarvi \u00edmillum Tjaldur og ST\u00cdF.\n\nTann 5. oktober \u00ed 2013 bo\u00f0a\u00f0i nevndin \u00ed Hondb\u00f3ltsfelagnum Tjaldri fr\u00e1, at at tey l\u00f8gdu fr\u00e1 s\u00e6r, solei\u00f0is at felagi\u00f0 var ni\u00f0urlagt og at alt virksemi helt uppat. Hendan avger\u00f0 var\u00f0 tikin vegna h\u00f8listrupulleikar hj\u00e1 felagnum, \u00ed sambandi vi\u00f0 at n\u00fdggj fimleikah\u00f8ll var bygd \u00ed Runav\u00edkar kommunu. Virksemi\u00f0 var tiki\u00f0 uppaftur t\u00e1 Fimleikah\u00f8llin Bylgjan var tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n\n\u00cd 2015 greiddi Johnny Lamhauge, nevndarlimur solei\u00f0is fr\u00e1: \u2013 Tjaldur hevur \u00e1\u00f0ur ikki havt so n\u00f3gvar ungd\u00f3mar, sum j\u00fast n\u00fa. Sp\u00e6larar koma l\u00edka \u00far Fuglafir\u00f0i at sp\u00e6la hondb\u00f3lt vi\u00f0 Tjaldri. Eg kann nevna, at \u00ed U8 \u00e1r deildini hava vit tvey li\u00f0, dreingir/gentur 10 \u00e1r tr\u00fd gentuli\u00f0 og f\u00fdra dreingjali\u00f0, dreingir/gentur 12 \u00e1r tvey dreingjali\u00f0 og eitt gentuli\u00f0, dreingir/gentur 14 \u00e1r tvey dreingjali\u00f0 og eitt gentuli\u00f0. Dreingir/gentur 16 \u00e1r h\u00f8vdu vit eitt dreingjali\u00f0 og eitt gentuli\u00f0, men genturnar eru byrja\u00f0ar so seint at sp\u00e6la hondb\u00f3lt, at t\u00e6r st\u00f3\u00f0u seg ikki \u00edm\u00f3ti hinum li\u00f0unum, og munurin gj\u00f8rdist alt ov st\u00f3rur. T\u00ed g\u00f3vust t\u00e6r \u00ed kappingar\u00e1rinum. Ein B-deild \u00e1tti at veri\u00f0 \u00ed gentum 16 \u00e1r. \u00cd vetur hava 2. deild menn og 1. deild kvinnur sp\u00e6lt \u00ed landskappingini, og n\u00e6sta kappingar\u00e1r manna vit eitt 1. deildarli\u00f0 vi\u00f0 monnum. J\u00fa vit eru v\u00e6l n\u00f8gd, at so n\u00f3gv ungf\u00f3lk vilja sp\u00e6la hondb\u00f3lt \u00ed Tjaldri. Trupulleikin hj\u00e1 okkum er at f\u00e1a n\u00f3g n\u00f3gvar venjarar at venja tey ungu. Tjaldur hevur g\u00f3\u00f0ar hondb\u00f3ltsumst\u00f8\u00f0ur \u00ed n\u00fdumv\u00e6ldu h\u00f8llini, har vit hava tj\u00fagu venjingart\u00edmar um vikuna. Vit kundu ynskt okkum nakrar venjingart\u00edmar aftrat, sigur Johnny at enda.\n\nH\u00f3purin hj\u00e1 Tjaldri \u00ed Sunsetdeildini \nH\u00f3purin hj\u00e1 kvinnum \u00ed Sunsetdeildini s\u00e1 solei\u00f0is \u00fat \u00ed 2011 (t\u00e6r sum vunnu gull \u00ed steypakappingini):\n1. Gur\u00f0un \u00ed L\u00e1gab\u00f8, m\u00e1lverji, 2. Benadikta Johannesen, 3. Kirstin Gaardbo, 4. Annika Thomsen, 5. Heidi Sevdal, 6. Sarah Ann Thomsen, 7. Adina Petrea, 8. Barbara Nygaard, 9. Ansy Sevdal, 10. Jakoba Sevdal, 11. J\u00f3hanna \u00ed Kr\u00f3ki, 12. Simona Hansen, m\u00e1lverji, 13. Simona Petersen, 14. S\u00f3lfr\u00ed\u00f0a Pattinson, 15. Ey\u00f0 Jacobsen, 16. Beinta Joensen, 17. Cornelia Rimbu, 18. Katrin Jacobsen, m\u00e1lverji, 19. Hansina Joensen \nVenjari: Tr\u00fagvi Mortensen \nHj\u00e1lparvenjari: Damir Oros\nLi\u00f0lei\u00f0ari: J\u00e1kup Mortensen\n\nVaksnamanna nevndin\n\n2017/2018http://hsf.fo/felog/tjaldur-2/ \n\n Selinda \u00ed Hei\u00f0unum, forkvinna\n Torben Nielsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\n Durita Olsen, kassameistari\n Maud Hansen, nevndarlimur\n Jacob Martin Jacobsen, nevndarlimur\n Andrias Jacobsen, tiltakslimur\n Johnny Lamhauge, tiltakslimur\n\nUngd\u00f3msnevndin \n\n Niels Petur Bech\n Sonja Gle\u00f0isheygg\n\nKeldur\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hondb\u00f3ltsfelagnum Tjaldri\n N\u00fdggja almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hondb\u00f3ltsfelagnum Tjaldri\n\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g\nHondb\u00f3ltur"}
{"id": "14364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bowling", "title": "Bowling", "text": "Bowling er ein sportur, i\u00f0 eisini kann gerast \u00ed F\u00f8royum. Vit hava t.d bowling h\u00f8llina \u00e1 H\u00e1lsi. \n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "14367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holocaustdagur", "title": "Holocaustdagur", "text": "Holocaustdagur er 27. januar. Undir Seinna heimsbardaga v\u00f3r\u00f0u 6 milli\u00f3nir j\u00f8dar t\u00fdndir, umframt at f\u00f3lk fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum minnilutab\u00f3lkum eisini v\u00f3r\u00f0u t\u00fdnd. Fyri at minnast hendan sorgarleik er \u00e1settur ein altj\u00f3\u00f0a dagur til minnis um Holocaust. Tann 27. januar 1945 kom Rey\u00f0i herurin hj\u00e1 Sovjettsamveldinum til t\u00fdningarleguna \u00ed Auschwitz og setti j\u00f8darnar har \u00ed fr\u00e6lsi. T\u00ed var tann 27. januar valdur at vera minningardagur \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "14368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jason%20Aldean", "title": "Jason Aldean", "text": "Jason Aldine Williams (f. 28. februar 1977 \u00ed Macon, Georgia) er ein amerikanskur country-t\u00f3nleikari \u00far Georgia. Hansara mest kendu sangir eru \"My Kinda Party\", \"She's Country\", \"Big Green Tractor\", \"The Truth\" og \"Hicktown\". \n\nHann b\u00fdr \u00ed Nashville, Tennessee saman vi\u00f0 konuni Jessica, og saman eiga tey d\u00f3ttrina Keeley (f. \u00ed 2003).\n\nH\u00f3pskj\u00f3ting \u00e1 festivali \u00ed Las Vegas 2017 \nHin 1. oktober 2017 var Aldean j\u00fast byrja\u00f0ur at syngja \"When She Says Baby\" \u00e1 Route 91 Harvest Festivalinum \u00ed Las Vegas, t\u00e1 ein v\u00e1pna\u00f0ur ma\u00f0ur byrja\u00f0i at skj\u00f3ta inn \u00ed h\u00f3pin \u00e1 22.000 f\u00f3lk, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 festivalinum. Ma\u00f0urin var staddur \u00e1 32. h\u00e6dd \u00e1 Mandalay Bay Resort & Casino. Jason Aldean fl\u00fdddi av pallinum og var\u00f0 ikki s\u00e6rdur, men \u00ed minsta lagi 58 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin og meira enn fimm hundra\u00f0 v\u00f3ru s\u00e6rd. Hendingin var\u00f0 tann, i\u00f0 hev\u00f0i kravt flest mannal\u00edv \u00ed n\u00fdggjari amerikanskari s\u00f8gu. Aldean skriva\u00f0i seinni \u00e1 Instagram, at hann og hansara b\u00f3lkur h\u00f8vdu ta\u00f0 gott, men at tey v\u00f3ru sera sorgarbundin um tey mongu, i\u00f0 v\u00f3ru komin har fyri at hava ta\u00f0 stuttligt, men \u00ed sta\u00f0in mistu l\u00edvi\u00f0 \u00e1 festivalinum.\n\nFl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \n\n 2005: Jason Aldean. \n 2007: Relentless. \n 2009: Wide Open. \n 2010: My Kinda Party. \n 2012: Night Train.\n 2014: Old Boots, New Dirt.\n 2016: They Don't Know.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar"}
{"id": "14418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanskt%20enskt%20m%C3%A1l", "title": "Amerikanskt enskt m\u00e1l", "text": "Amerikanskt enskt (\u00e1 enskum: American English) er eitt m\u00e1lf\u00f8ri av enskum, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed USA.  \n\nM\u00e1l \u00ed USA\nEnskt m\u00e1l"}
{"id": "14422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tro%2C%20h%C3%A5b%20og%20trolddom", "title": "Tro, h\u00e5b og trolddom", "text": "Tro, h\u00e5b og trolddom (tr\u00fagv, v\u00f3n og gandur) er ein danskur filmur fr\u00e1 1960 i\u00f0 var\u00f0 innsp\u00e6ldur \u00ed F\u00f8royum .\nManuskript William Heinesen og Erik Balling.\nInstrukti\u00f3n Erik Balling og Finn Henriksen.\nNakrir leikarar i\u00f0 sp\u00e6ldu vi\u00f0:\n\nBodil Ipsen\nGunnar Lauring\nPeter Malberg\nPoul Reichhardt\nJakob Nielsen\nLouis Miehe-Renard\nBerthe Qvistgaard\nPoul M\u00fcller\nVals\u00f8 Holm\nVictor Montell\nCarl Ottosen\nKjeld Jacobsen\nHanne Winther-J\u00f8rgensen\nFreddy Koch\nOle Larsen\nGunnar Str\u00f8mvad\nHenry Lohmann\nAxel Str\u00f8bye\nBertel Lauring\nBj\u00f8rn Spiro\nJohn Hahn-Petersen\n\nDanskir filmar\nFilmar fr\u00e1 1960'unum"}
{"id": "14425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Subway", "title": "Subway", "text": "Subway, sum serliga f\u00e6st vi\u00f0 at selja smurd langabrey\u00f0 (\"subs\" sum stytting fyri \"submarine sandwiches\"), er ikki skr\u00e1sett \u00e1 n\u00f8krum b\u00f8rsi, og talsma\u00f0urin fyri felagi\u00f0, Les Winograd, v\u00edsir til hetta sum eina av grundunum til g\u00f3\u00f0u gongdina seinastu \u00e1rini. Fyrit\u00f8kan hevur valt ikki at skr\u00e1seta seg \u00e1 b\u00f8rsinum, t\u00ed at hetta loyvir teimum at halda fokus \u00e1 v\u00f8runa, dygdina, s\u00f8lust\u00f8\u00f0ini og ikki alt hitt roksi\u00f0, sum stendst av b\u00f8rsskr\u00e1seting so sum f\u00edggjarrapportir og anna\u00f0, sigur Winograd.\n\n\u00cd 2010 er Subway fari\u00f0 framvi\u00f0 McDonald's sum heimsins st\u00f8rsta innan skundver\u00f0ar, um m\u00e1lt ver\u00f0ur \u00ed tali \u00e1 s\u00f8lust\u00f8\u00f0um. 1. januar \u00ed 2010 v\u00f3ru 33 749 Subway s\u00f8lur at finna kring heimin, me\u00f0an tali\u00f0 \u00e1 McDonald's s\u00f8lust\u00f8\u00f0um var 32 737. Sostatt er Subway fari\u00f0 framvi\u00f0 McDonald's einafer\u00f0 \u00ed 2010, bo\u00f0ar t\u00ed\u00f0indastovan AFP fr\u00e1. \n\nSubway hevur h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu s\u00edna \u00ed Milford \u00ed Connecticut, USA.\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "14427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sex%20and%20the%20City", "title": "Sex and the City", "text": "Sex and the City er ein amerikanskur filmur fr\u00e1 2008 i\u00f0 var\u00f0 innsp\u00e6ldur \u00ed New York City.  \n\nFilmsliga \u00fatg\u00e1van av Sex and the City hevur fingi\u00f0 b\u00e6\u00f0i r\u00eds og r\u00f3s eftir heimspremieruna \u00e1 Leicester Square \u00ed London 12. mai 2008. \n\nKollekti\u00f3nin inniheldur ymiskt, sum minnir b\u00e6\u00f0i um Carrie, Charlotte, Miranda og Samantha og st\u00edl teirra \u00ed v\u00e6l umt\u00f3ktu sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini. M.a. er ein svartur pailletkj\u00f3li, ein rey\u00f0ur A-forma\u00f0ur kj\u00f3li vi\u00f0 prikkum, ein h\u00f8gur svartur ni\u00f0urdeilur, ein paillet-blazari og eitt catsuit.\n\nS\u00f8ga \n\nFilmurin tekur um endan, har sum v\u00e6l umt\u00f3kta sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in slepti fyri f\u00fdra \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Steikin Carrie Bradshaw (Sarah Jessica Parker) og hennara vinkonur Samantha Jones (Kim Cattrall), Miranda Hobbes (Cynthia Nixon) og Charlotte York Goldenblatt (Kristin Davis) sum allar b\u00fagva \u00ed New York City \u00ed New York, USA vita alt um m\u00f3ta, matstovur og hvat er inn beint n\u00fa, men vi\u00f0 k\u00e6rleikanum gongst ikki so v\u00e6l. Carrie er kortini saman vi\u00f0 st\u00f3ra k\u00e6rleikanum John James \"Mr. Big\" Preston (Chris Noth), og tey eru farin at reika fyri br\u00fadleypi. Hon st\u00e1kast \u00f3f\u00f8rt saman vi\u00f0 vinkonunum, men knappliga m\u00e1 Carrie sanna, at ta\u00f0 veruliga l\u00edvi\u00f0 ikki er sum eitt \u00e6vint\u00fdr.\n\nLeikarar \n\nNakrir leikarar i\u00f0 sp\u00e6ldu vi\u00f0\n\nH\u00f8vu\u00f0sleikarar \n\n Sarah Jessica Parker \n Kim Cattrall \n Kristin Davis \n Cynthia Nixon\n Chris Noth \n Jennifer Hudson \n David Eigenberg \n Jason Lewis\n\nA\u00f0rir \n\n Evan Handler \n Willie Garson \n Mario Cantone \n Lynn Cohen \n Candice Bergen \n Annaleigh Ashford \n Andre Leon Talley \n Joseph Pupo \n Alexandra Fong\n Parker Fong\n Gilles Marini\n Monica Mayhem\n Julie Halston \n Daphne Rubin-Vega\n\nVir\u00f0irsl\u00f8nir \n\nMTV Movie Awards\n 2008: Best Summer Movie So Far (Nominera\u00f0)\nTeen Choice Awards\n 2008: Choice Movie Actress: Comedy (Nominera\u00f0)\n 2008: Choice Movie: Chick Flick (Nominera\u00f0)\nSatellite Awards\n 2008: Best Costume Design (Nominera\u00f0)\nPeople's Choice Awards\n 2008: Favorite Cast (Nominera\u00f0)\n 2008: Favorite Song from a Soundtrack (Nominera\u00f0)\nNational Movie Awards\n 2008: Best Comedy (Nominera\u00f0)\n 2008: Best Female Performance (Nominera\u00f0)\nGolden Trailer Awards\n 2008: Best Summer 2008 Blockbuster Poster (Nominera\u00f0)\nCostume Designers Guild Awards\n 2009: Excellence in Costume Design for Film (Nominera\u00f0)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sex and the City \u00e1 IMDb (kelda).\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "14429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tangled", "title": "Tangled", "text": "Tangled (\"Fl\u00f8kt\"; danskt heiti: \"To p\u00e5 flugt - Et h\u00e5rrejsende eventyr\") er ein amerikanskur familju teldugj\u00f8rdur teknifilmur fr\u00e1 2010. Hann hevur danska talu, og n\u00f3gvur t\u00f3nleikur og sangur er \u00ed honum. Aldursmarki\u00f0 er fr\u00e1 7 \u00e1r og eldri. Filmurin varar 1 t\u00edma og 40 minuttir. Film\u00adurin kosta\u00f0i 260 milli\u00f3nir amerikanskir dollarar (1,35 milliardir kr\u00f3nur) at gera.\n\nS\u00f8gugongd \nLangt inni \u00ed einum sk\u00f3gi, er tann vakra og lj\u00f3sh\u00e6rda prinsessan Rapunzel goymd \u00ed einum h\u00f8gum torni. \u00d8ll vilja hava fatur \u00e1 henni, av t\u00ed at h\u00e1r hennara er ganda\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 Rapunzel var l\u00edtil, stj\u00f3l ein \u00f3nd kona hana og goymdi hana burtur fyri at hava gandamegina fyri seg sj\u00e1lva. Foreldrini hildu \u00e1 vi\u00f0 at leita eftir henni, men til f\u00e1n\u00fdtis. \n\nEin dagin r\u00fdmur tj\u00f3vurin, Flynn Rider, undan vaktarum og finnur av \u00f3vart torni\u00f0 vi\u00f0 goymdu Rapunzel. Hon leingist innarliga eftir fr\u00e6lsi og at sleppa at s\u00edggja heimin, sum hon ongant\u00ed\u00f0 hevur uppliva\u00f0. Flynn hevur \u00f3gvuliga n\u00f3gvar f\u00edggindar, men tey gera eina avtalu, og saman fara tey gj\u00f8gnum n\u00f3gv spennandi og stuttligt. Rapunzel m\u00f8tir n\u00f3gvum n\u00fdggjum og spennandi f\u00f3lkum, og tey gerast vinir hennara. N\u00f3gv av teimum eru tj\u00f3var og \u00f3gvuliga vandamiklir, men Rapunzel f\u00e6r ta\u00f0 besta \u00far teimum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "14431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hannah%20Montana", "title": "Hannah Montana", "text": "Hannah Montana var ein sera v\u00e6l umt\u00f3kt sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 send fr\u00e1 24. mars 2006 - 16. januar 2011 \u00ed USA. Fr\u00edggjadagin 12. november 2011 var s\u00ed\u00f0sti parturin av heimskendu sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini v\u00edstur \u00e1 Disney Channel. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in um vanligu gentuna Miley Stewart, sum livir eitt dupult l\u00edv, sum poppstj\u00f8rnan, Hannah Montana, er n\u00fa enda\u00f0 eftir 95 partar og filmin Hannah Montana: The Movie (2009).\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in hj\u00e1 Disney Channel gj\u00f8rdist beinavegin v\u00e6l umt\u00f3kt. \u00c1tjan \u00e1ra gamla Miley Cyrus hevur \u00ed n\u00e6stan 4 \u00e1r leikt h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed kendu sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini saman vi\u00f0 p\u00e1panum, Billy Ray Cyrus sum eisini leikar p\u00e1pi hennara. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in minnir n\u00f3gv um veruliga l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 filmsstj\u00f8rnuni og sangarinnuni Miley Cyrus, og hon hevur sj\u00e1lv sagt, at ta\u00f0 ikki r\u00e6ttiliga er sj\u00f3nleikur, t\u00e1 hon leikar Miley Stewart. Allar tr\u00edggjar genturnar Miley Cyrus, Miley Stewart og Hannah Montana er vor\u00f0nar heimskendar og hava havt konsertir um allan heimin. \n\n\u00cd fyrstuni var ta\u00f0 mest Hannah Montana, f\u00f3lk vildu hoyra, men t\u00e1 Miley Cyrus er blivin vaksnari og vil sj\u00e1lv royna seg sum sangarinnu, vilja flest f\u00f3lk hoyra hana syngja. Hon hevur eisini sp\u00e6lt \u00ed filminum The Last Song.\n\nS\u00f8ga \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in, Hannah Montana, sn\u00fdr seg um gentuna Miley Stewart, sum flytir fr\u00e1 Tennessee til Malibu \u00ed Kalifornia fyri at royna seg sum sangara. Hon elskar t\u00f3nleikin og at syngja, men vil kortini ikki hava, at f\u00f3lk kenna hana \u00fati \u00e1 g\u00f8tuni, og at hon ver\u00f0ur vi\u00f0farin \u00f8\u00f0rv\u00edsi bara t\u00ed, at hon er kend. So hon livir eitt dupult l\u00edv, har hon f\u00e6r ta\u00f0 besta \u00far tveimum heimum. \u00cd t\u00ed eina er hon tann vanliga Miley Stewart og \u00ed hinum, er hon heimskenda poppstj\u00f8rnan, Hannah Montana, sum er fyrimyndin hj\u00e1 n\u00e6stan \u00f8llum tann\u00e1ringagentum \u00ed USA.\n\nTa\u00f0 lj\u00f3\u00f0ar l\u00e6tt at liva hetta luksus l\u00edvi\u00f0, men so er ikki. Miley er alla t\u00ed\u00f0ina noydd at l\u00fagva fyri f\u00f3lki, hon elskar, fyri at tey skulu finna \u00fatav, hv\u00f8r hon er. So n\u00f3gv sum er gott vi\u00f0 at vera Hannah Montana er eisini ringt, so Miley Stewart s\u00e6r ofta onga a\u00f0ra loysn enn at siga vi\u00f0 heimin, hv\u00f8r hon ordiligt er. Kortini kemur hon aldri so langt og f\u00e6r alt\u00ed\u00f0 redda\u00f0 poppstj\u00f8rnuni.\n\nHesu fer\u00f0 gongur ta\u00f0 kortini ikki. Miley Stewart og Hannah Montana hava fingi\u00f0 ein sjek, sum t\u00e6r eru ordiliga forelska\u00f0ar \u00ed, og hann ver\u00f0ur hata\u00f0ur av \u00f8llum Hannah Montana-fjepparum, t\u00ed tey vita ikki av, at Miley og Hannah eru ein og tann sama gentan. Eisini ver\u00f0ur Lily, besta vinkonan hj\u00e1 Miley Stewart noydd til at uppgeva sk\u00falan, sum hon hevur droymt um at sloppi\u00f0 \u00e1 alt l\u00edvi\u00f0, t\u00ed at Miley ikki slapp inn\u00e1 orsaka\u00f0 av hennara dupult l\u00edvi\u00f0 sum Hannah Montana. Miley Stewart s\u00e6r n\u00fa, hvussu n\u00f3gv Hannah Montana s\u00e1rar hennara vinf\u00f3lk og s\u00e6r ongan annan \u00fatveg.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn nets\u00ed\u00f0a.\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "14432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drogheda", "title": "Drogheda", "text": "Drogheda [:dr\u00e5'hida:] (\u00edrskt Droichead \u00c1tha, \"br\u00fagvin um va\u00f0i\u00f0\") er ein b\u00fdur i\u00f0 liggur vi\u00f0 \u00e1nna Boyne \u00ed Co. Louth \u00e1 eysturstrond \u00cdrlands, 45 km nor\u00f0an fyri Dublin. \u00c1in Boyne er mark til Co. Meath, og sostatt liggur sunnasti parturin av Drogheda, sunnan fyri \u00e1nna \u00ed Co. Meath.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nF\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0 \u00ed b\u00fdnum, Drogheda United gj\u00f8rdist \u00edrskur meistari \u00ed (Premier Division) f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2007.\n\n\u00cdrland"}
{"id": "14433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanska%20Kollveltingin", "title": "Amerikanska Kollveltingin", "text": "Hin Amerikanska Kollveltingin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1765 til 1783, rakk h\u00e6ddarpunktinum, t\u00e1 amerikumenn t\u00f3ku s\u00e6r r\u00e6tt til at siga upp tr\u00faskap s\u00edn til bretska kongah\u00fasi\u00f0. Umbo\u00f0smenn fyri \u00f8ll trettan hj\u00e1londini (\"Second Continental Congress\") samtyktu amerikansku fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingina \u00ed Philadelphia tann 4. juli 1776. \u00cd seinnu helvt av 1700-talinum t\u00f3k ein tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsla seg upp \u00ed \u00f8llum Vesturheiminum.\n\n\u00d3n\u00f8gd ni\u00f0ursetuf\u00f3lk \n\nByrjanin til ta amerikonsku sj\u00e1lvst\u00fdristilgongdina skal s\u00edggjast \u00ed lj\u00f3sinum av, at bretar mettu, at ta\u00f0 var ney\u00f0ugt at skatta koloniirnar fyri at kunna f\u00edggja umsitingina av teimum. Bretska kr\u00fanan leg\u00f0i eina r\u00f8\u00f0 av skattum \u00e1 koloniirnar, men m\u00f3tst\u00f8\u00f0an var h\u00f8r\u00f0 og umfatandi. \"The East India Company\" fekk einar\u00e6tt fr\u00e1 bretsku stj\u00f3rnini at flyta te \u00far Kina beinlei\u00f0is til s\u00edni umbo\u00f0 \u00ed USA, og hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at ni\u00f0ursetuhandilsmenninir ikki fingu lut \u00ed hesum l\u00f8nandi handli. Tann 16. desember \u00ed 1773 skipa\u00f0u n\u00f8kur ni\u00f0ursetuf\u00f3lk fyri sokalla\u00f0u Boston Tea Party sum eitt m\u00f3tm\u00e6li \u00edm\u00f3ti bretsku atfer\u00f0ini. Hetta gj\u00f8rdist byrjanin til har\u00f0a str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 og bretsku ta stj\u00f3rnina. Bretar kravdu fri\u00f0 og landaskil, men amerikumenn kravdu fr\u00e6lsi.\n\nByrjan av fr\u00e6lsiskr\u00edgnum og Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingin \n\n\u00cd september \u00ed 1774 var\u00f0 stevna hildin \u00ed Philadelphia \u00ed Pennsylvania, sum nevndist \"First Continental Congress\". Allar koloniirnar uttan Georgia sendu umbo\u00f0 til stevnuna. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 stevnuni var at b\u00f8ta um sambandi\u00f0 vi\u00f0 ta ensku stj\u00f3rnina, men hetta eydna\u00f0ist ikki, og \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i \u00ed 1775 v\u00f3ru ni\u00f0ursetuf\u00f3lk \u00ed Massachusetts \u00ed bardaga vi\u00f0 bretar vi\u00f0 Concord og Lexington. Fr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0 brast \u00e1. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 spjaddist og uppreistur var veruleiki, og krav um fullveldi var\u00f0 endaliga or\u00f0a\u00f0 4. juli \u00ed 1776 \u00ed tiltiknu Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingini, i\u00f0 sta\u00f0festi nat\u00farr\u00e6ttindi hj\u00e1 manna\u00e6ttini og fullveldi\u00f0 hj\u00e1 teimum amerikonsku statunum. Thomas Jefferson or\u00f0a\u00f0i yvirl\u00fdsingina, sum \u00ed st\u00f3ran mun er grunda\u00f0 \u00e1 tey politisku \u00e1st\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 enska heimspekinginum John Locke .\n\nFr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0 vardi longri enn v\u00e6nta\u00f0. Ta\u00f0 byrja\u00f0i 19. apr\u00edl \u00ed 1775, t\u00e1 i\u00f0 ni\u00f0ursetumenn og bretsk herli\u00f0 brustu saman vi\u00f0 Lexington og kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i 19. oktober 1781, t\u00e1 i\u00f0 Chares Cornwallis vi\u00f0 heri s\u00ednum gav seg yvir \u00ed Yorktown, Virginia. Bretar, sum eisini v\u00f3ru \u00ed kr\u00edggi vi\u00f0 fleiri evropisk lond, m\u00e1ttu l\u00fata fyri fr\u00e6lsishuga\u00f0u ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum. \u00cd 1783 vi\u00f0urkendi St\u00f3ra Bretland fullveldi\u00f0 hj\u00e1 teimum 13 koloniunum.\n\nSamgongus\u00e1ttm\u00e1lin \n\nMeginlandsstevnan (enskt: Continental Congress), sum var sett saman av umbo\u00f0um fr\u00e1 \u00f8llum statum, vi\u00f0urkendi \u00ed november \u00ed 1777 \"Articles of Confederation\", i\u00f0 komu \u00ed gildi \u00ed mars 1781 eftir at statirnir h\u00f8vdu g\u00f3\u00f0tiki\u00f0 skjali\u00f0. Samgongus\u00e1ttm\u00e1lin \u00e1setti sambandi\u00f0 millum einst\u00f8ku statirnar og n\u00fdggju meginstj\u00f3rnina. S\u00e1ttm\u00e1lin sta\u00f0festi, at statirnir v\u00f3ru sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir og at meginstj\u00f3rnin einans var ein mi\u00f0il hj\u00e1 statunum at r\u00e1\u00f0a og st\u00fdra \u00ed samstarvi (sokalla\u00f0 konfederati\u00f3n). \u00d3ttin fyri eini sterkari meginstj\u00f3rn, eins og tann bretska, er endurspegla\u00f0ur \u00ed samgongus\u00e1ttm\u00e1lanum. Alt valdi\u00f0 var hj\u00e1 kongressini, sum var sett saman av umbo\u00f0um fr\u00e1 statunum. Tann n\u00fdggi s\u00e1ttm\u00e1lin og tann n\u00fdggja stj\u00f3rnin h\u00f3vdu s\u00ednar veikleikar. Eingin forseti var, einki tj\u00f3\u00f0ard\u00f3msvald var, og kongressin hev\u00f0i ikki r\u00e6tt at \u00e1leggja skatt, men noyddist at bi\u00f0ja um pening fr\u00e1 statunum. Tingi\u00f0 hev\u00f0i heldur ikki r\u00e6tt at st\u00fdra handli. Ta\u00f0 var n\u00e6stan \u00f3m\u00f8guligt at b\u00f8ta um veikleikarnar, t\u00ed broytingar kundu einans fremjast, um allir trettan statirnir atkv\u00f8ddu fyri broytingunum.\n\nT\u00f8rvur \u00e1 eini n\u00fdggjari skipan \n\nKr\u00f8v um broytingar var \u00farslit av eini maktarleysari meginstj\u00f3rn og b\u00faskaparkreppu \u00ed 1780-\u00e1runum. Fleiri politiskir lei\u00f0arar mettu, at trupulleikarnir \u00ed 1780-\u00e1runum v\u00f3ru \u00farslit av veikleikunum \u00ed samgongus\u00e1ttm\u00e1lanum, serliga vantandi evnini hj\u00e1 meginstj\u00f3rnini av f\u00e1a skil \u00ed lag \u00ed fleiri statum. Samb\u00e6rt James Madison (16. mars 1751 \u2013 28. juni 1836) , sum av fleiri ver\u00f0ur mettur at vera fa\u00f0ir at teirri amerikonsku stj\u00f3rnarskipanini, og \u00f8\u00f0rum var loysnin at seta eina n\u00fdggja meginstj\u00f3rn \u00e1 stovn og at sm\u00ed\u00f0a eina n\u00fdggja stj\u00f3rnarskipan. Hann metti, at ney\u00f0ugt var at seta \u00e1 stovn eina sterka samveldisstj\u00f3rn, men hann bar \u00f3tta fyri, at ein sterk samveldisstj\u00f3rn kundi misn\u00fdta valdi\u00f0 og fremja \u00e1gang \u00edm\u00f3ti borgarunum. T\u00ed var ney\u00f0ugt, \u00ed teirri n\u00fdggju skipanini, at tryggja, at valdi\u00f0 ikki var\u00f0 mi\u00f0savna\u00f0. Fyri at for\u00f0a fyri valdsmi\u00f0savnan og valdsmisn\u00fdtslu, skuldi tann politiska skipanin b\u00fdtast \u00ed tr\u00edggjar partar - ta\u00f0 l\u00f3ggevandi, \u00fatinnandi og d\u00f8mandi valdi\u00f0. Eitt sl\u00edkt valdsb\u00fdti var alney\u00f0ugt samb\u00e6rt James Madison.\n\nStj\u00f3rnarskipanarstevnan \n\n\u00cd 1786 bj\u00f3\u00f0a\u00f0i Virginia statunum til stevnu \u00ed Annapolis, Maryland fyri at endursko\u00f0a og betra um handilsvi\u00f0t\u00f8kur. Umbo\u00f0 fr\u00e1 einans fimm statum m\u00f8ttu upp. James Madison og Alexander Hamilton v\u00f3ru millum umbo\u00f0ini. Seinni h\u00f8vdu hesir avgerandi \u00e1virkan \u00e1 stj\u00f3rnarskipanarsm\u00ed\u00f0i\u00f0. Stevnan samtykti at kalla saman til stevnu \u00e1ri\u00f0 eftir \u00ed Philadelphia, Pennsylvania. T\u00f3lv av trettan statum m\u00f8ttu upp \u00ed mai m\u00e1na\u00f0i \u00ed 1787. N\u00f3gv vitbori\u00f0 f\u00f3lk var savna\u00f0. N\u00f3gvir h\u00f8vdu h\u00f8ga \u00fatb\u00fagving og fleiri dugdu v\u00e6l lat\u00edn og grikskt. Stevnan var\u00f0 hildin, fyri afturlatnum hur\u00f0um, fr\u00e1 mai til september. H\u00f8gt virdu lei\u00f0ararnir Benjamin Franklin og George Washington t\u00f3ku lut \u00ed stevnuni, og var George Washington einm\u00e6lt valdur til stevnuforseta, men veruliga lei\u00f0slan kom fr\u00e1 einum l\u00edtlum b\u00f3lki av \u00eddnum tj\u00f3\u00f0skaparmonnum - Alexander Hamilton fr\u00e1 New York, James Madison fr\u00e1 Virginia og James Wilson fr\u00e1 Pennsylvania.\n\nThe Great Compromise \n\nTa fyrstu vikuna leg\u00f0i Edmund Randolph fr\u00e1 Virginia uppskot fram, sum James Madison hev\u00f0i tilevna\u00f0, vi\u00f0 broytingum, sum kundu koma \u00edsta\u00f0in fyri ta veiku samgonguna av statum og seta \u00e1 stovn eina dygdarg\u00f3\u00f0a meginstj\u00f3rn heldur enn at endursko\u00f0a samgongus\u00e1ttm\u00e1lan (enskt upprunaheiti: Articles of Confederation). Umbo\u00f0ini v\u00f3ru samd um at skifta or\u00f0 um uppskoti\u00f0, i\u00f0 nevnist Virginia-\u00e6tlanin. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \u00e6tlanini var at skapa eina sterka meginstj\u00f3rn. L\u00f3gg\u00e1vutingi\u00f0 skuldi hava vald at kolld\u00f8ma statsl\u00f3gir. N\u00fdggja stj\u00f3rnarskipanin skuldi geva stj\u00f3rnini st\u00f8rri myndugleika yvir statunum og f\u00f3lkinum. Stj\u00f3rnarvaldi\u00f0 skuldi b\u00fdtast \u00ed tr\u00edggjar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar deildir - l\u00f3gg\u00e1vudeild, \u00fatinnandi deild og d\u00f3msdeild.\n\nTeir sm\u00e1u statirnir g\u00f3\u00f0t\u00f3ku ikki Virginia-\u00e6tlanina, t\u00ed teir b\u00f3ru \u00f3tta fyri, at \u00e1hugam\u00e1l teirra f\u00f3ru ikki at ver\u00f0a r\u00f8kt. Samb\u00e6rt Virginia-\u00e6tlanini \u00e1tti umbo\u00f0anin \u00ed l\u00f3gg\u00e1vutinginum at ver\u00f0a avgj\u00f8rd av skattaupph\u00e6ddini, sum bleiv rinda\u00f0 til meginstj\u00f3rnina. William Paterson \u00far New Jersey leg\u00f0i fram, umbo\u00f0andi sm\u00e1u statirnar, eitt alternativt uppskot til tess at var\u00f0veita sterka leiklutin hj\u00e1 statunum. Alternativi\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 New Jersey-\u00e6tlanin. Allir statir skuldu, samb\u00e6rt uppskotinum, hava somu umbo\u00f0an \u00ed einum eittkamar tingi. Hetta uppskot fekk ikki undirt\u00f8ku, men sm\u00e1u statirnir h\u00f8vdu t\u00f3 n\u00f3g n\u00f3gvan stu\u00f0ul til tess at f\u00e1a \u00ed lag eina ney\u00f0loysn vi\u00f0v\u00edkjandi spurninginum um umbo\u00f0an \u00ed l\u00f3gg\u00e1vutinginum. Ein nevnd var\u00f0 vald til at loysa \u00f3semjuna, og \u00farsliti\u00f0 gj\u00f8rdist \"The Great Compromise\". Samb\u00e6rt hesum uppskoti skuldi umbo\u00f0anin \u00ed umbo\u00f0smannatinginum ver\u00f0a grunda\u00f0 \u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed statunum, me\u00f0an umbo\u00f0anin \u00ed senatinum var l\u00edka hj\u00e1 \u00f8llum statunum, nevniliga tveir senatorar hv\u00f8r. N\u00f3gvar a\u00f0rar \u00f3semjur v\u00f3ru, og fleiri a\u00f0rar ney\u00f0semjur v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00e1\u00f0renn stj\u00f3rnarskipanaruppskoti\u00f0 var\u00f0 lati\u00f0 \u00far hondum \u00ed september \u00ed 1787. Eftir at New Hampshire sum n\u00fdggjundi staturin g\u00f3\u00f0kendi stj\u00f3rnarskipanina, kom hon \u00ed gildi 4. mars \u00ed 1789.\n\nOr\u00f0askifti\u00f0 \n\nT\u00e1 i\u00f0 stj\u00f3rnarskipanin var\u00f0 latin statunum til g\u00f3\u00f0kenningar, byrja\u00f0i eitt st\u00f3rt alment or\u00f0askifti. Tey, sum v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti stj\u00f3rnarskipanini, nevndir antifederalistar, mettu, at n\u00fdggja stj\u00f3rnarskipanin t\u00f3k ov n\u00f3gv vald fr\u00e1 einst\u00f8ku statunum og gj\u00f8rdi samveldisstj\u00f3rnina alt ov sterka, so at pers\u00f3nliga fr\u00e6lsi\u00f0, i\u00f0 tey h\u00f8vdu str\u00ed\u00f0st fyri, f\u00f3r at koma \u00ed vanda. Til tess at koma hesum \u00e1k\u00e6runum til l\u00edvs, lova\u00f0u federalistarnir, teir, sum stu\u00f0la\u00f0u stj\u00f3rnarskipanini, at sta\u00f0festa hesi fr\u00e6lsisr\u00e6ttindi eftir at n\u00fdggja stj\u00f3rnarskipanin var sta\u00f0fest. \n\n\u00darsliti\u00f0 gj\u00f8rdist tey fyrstu t\u00edggju \u00edskoytini til stj\u00f3rnarskipanina, nevnd \"Bill of Rights\", og komu hesi \u00ed gildi 15. desember \u00ed 1791. Besta pr\u00f3vf\u00f8rslan fyri teirri amerikonsku stj\u00f3rnarskipanini er savna\u00f0 \u00ed \"The Federalist Papers\", i\u00f0 var ein r\u00f8\u00f0 av greinum, sum v\u00f3ru prenta\u00f0ar \u00ed bl\u00f8\u00f0um \u00ed New York fr\u00e1 oktober 1787. Greinarnar v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0ar undir dulnevninum Publius. H\u00f8vundarnir v\u00f3ru Alexander Hamilton, James Madison og John Jay, sum h\u00f8vdu havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00ed stj\u00f3rnarskipanarsm\u00ed\u00f0inum og v\u00f3ru \u00eddnir talsmenn fyri teirri n\u00fdggju stj\u00f3rnarskipanini. \"The Federalist Papers\" v\u00edsir ikki bara, hvussu stj\u00f3rnarskipanarsmi\u00f0irnir fata\u00f0u skipanina, t\u00e1 i\u00f0 teir skriva\u00f0u hana, men eisini hvussu f\u00f3lki\u00f0 \u00ed USA fata\u00f0i n\u00fdggju grundleggjandi l\u00f3gina, t\u00e1 i\u00f0 tey g\u00f3\u00f0kendu hana.\n\n\u00c1virkan av teirri amerikonsku stj\u00f3rnarskipanini \n\nTeir amerikonsku stj\u00f3rnarskipanarsmi\u00f0irnir evna\u00f0u til eina skipan, sum var eitt gj\u00f8gnumbrot \u00ed \u00e1haldandi str\u00ed\u00f0num fyri fr\u00e6lsi. Tann amerikanska stj\u00f3rnarskipanin hevur havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 sera n\u00f3gvar stj\u00f3rnarskipanir kring heimin. Ey\u00f0s\u00e6\u00f0 er, at einki land merkti avlei\u00f0ingarnar av kollveltingini so beinlei\u00f0is sum Frakland gj\u00f8rdi. N\u00f3gvir heryvirmenn t\u00e6ntu \u00ed USA um ta\u00f0 mundi\u00f0 og fingu \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 hert\u00e6nastuni. Nevnast kann tann ungi Marquis de Lafayette, vinur Washingtons, sum, eftir at hava str\u00ed\u00f0st \u00ed USA, kom heim til Fraklands vi\u00f0 einum ynski um fr\u00e6lsi og eini republikanskari sannf\u00f8ring. Hann var ein av teimum, i\u00f0 str\u00edddist fyri fr\u00e6lsi og javnr\u00e6ttindum \u00ed Fraklandi. \u00cd 1789 var\u00f0 Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingin samtykt \u00ed Fraklandi, og sta\u00f0festi hon politisk og borgarlig r\u00e6ttindi. \u00cd september \u00ed 1791 fekk Frakland, eftir eina \u00f3gvusliga kollvelting, s\u00edna egnu stj\u00f3rnarskipan, sum m.a. avmarka\u00f0i valdi\u00f0 hj\u00e1 kongi. Thomas Jefferson r\u00e6tta\u00f0i eina kladdu av fronsku Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingini fr\u00e1 1789, sum ver\u00f0ur mett at vera eitt av teimum t\u00fddningamiklastu mannar\u00e6ttindaskj\u00f8lum, sum eru skriva\u00f0. Hetta er bert eitt av fleiri d\u00f8mum um ta amerikonsku \u00e1virkanina \u00e1 franska stj\u00f3rnarskipanarsm\u00ed\u00f0i\u00f0. \n\nTann amerikanska stj\u00f3rnarskipanin gav ikki bara \u00edbl\u00e1stur til onnur lond um ta\u00f0 mundi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 skipanin var\u00f0 sett \u00e1 stovn. \u00cd meira enn tv\u00e6r \u00f8ldir hevur tann amerikanksa stj\u00f3rnarskipanin \u00e1virka\u00f0 og givi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur til stj\u00f3rnarskipanir \u00ed \u00f3teljandi londum .\n\nHygg eisini at \n\n USA.\n\nKeldur \n\nAmerikonsk s\u00f8ga"}
{"id": "14434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jantul%C3%B3gin", "title": "Jantul\u00f3gin", "text": "Jantul\u00f3gin (Danskt og Norskt: Janteloven; Svenskt: Jantelagen; Finskt: Janten laki) er eitt mynstur \u00ed skandinaviskum londum, i\u00f0 l\u00fdsir atbur\u00f0in fr\u00e1 b\u00f3lkum m\u00f3tvegis einstaklingum, t\u00e1 samfelagi\u00f0 ford\u00f8mir eydnustremban og \u00farslit sum vir\u00f0isleyst og \u00f3d\u00e1mligt. \n\nDanski-norski rith\u00f8vundin Aksel Sandemose l\u00fdsti \u00ed skalds\u00f8guni En flyktning krysser sitt spor, 1933, Jantul\u00f3gina sum eitt reglusett. Skalds\u00f8gan er ein l\u00fdsing av l\u00edtla danska b\u00fdnum Jante (sum minnir um Nyk\u00f8bing Mors, har Sandemose sj\u00e1lvur vaks upp), har \u00f8ll kenna \u00f8ll . \n\n\u00cd nor\u00f0urlondum er vanligt at v\u00edsa \u00e1 Jantul\u00f3gina \u00ed samfelagsfr\u00f8\u00f0iligum h\u00f8pi, sum eitt hugtak, i\u00f0 l\u00fdsir ringan hugbur\u00f0 m\u00f3tvegis b\u00e6\u00f0i einstaklingager\u00f0 og stremban eftir eydnu. Hugtaki\u00f0 v\u00edsur \u00e1 eina sn\u00e6vurskygda og \u00f8vundsj\u00faka mentan, sum noktar at vi\u00f0urkenna einstaklingin og sum hevur samfelagi\u00f0 \u00ed brennideplinum, me\u00f0an \u00f8ll tey, sum arbei\u00f0a fyri seg sj\u00e1lvi, ver\u00f0a revsa\u00f0i. \n\nHugtaki\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed summum f\u00f8rum br\u00fakt av einstaklingum, sum f\u00f8la, at teir ikki f\u00e1a \u00e6runa fyri teirra br\u00f8gd, ella fyri at v\u00edsa \u00e1, at ein annar pers\u00f3nur er ov kritiskur.\n\nDefiniti\u00f3n \n\nTa\u00f0 eru t\u00edggju ymiskar reglur \u00ed l\u00f3gini, sum er skriva\u00f0 av Sandemose. T\u00e6r byggja allar upp\u00e1 sama tema og ver\u00f0a t\u00ed eisini ofta vi\u00f0gj\u00f8rdar sum ein einst\u00f8k l\u00f3g: T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa ert naka\u00f0 serligt ella at t\u00fa ert betri enn vit. \n\nT\u00edggju l\u00f3girnar siga:\n\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa ert naka\u00f0\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa ert eins n\u00f3gv og vit.\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa ert kl\u00f3kari enn vit.\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa ert betri enn vit.\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa veitst meira enn vit.\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa ert meira enn vit.\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa gert nakra nyttu.\n T\u00fa skalt ikki flenna eftir okkum.\n T\u00fa skalt ikki halda, at nakar leggur \u00ed teg.\n T\u00fa skalt ikki halda, at t\u00fa kanst l\u00e6ra okkum naka\u00f0.\n\nEin ellinda l\u00f3g er eisini nevnd \u00ed skalds\u00f8guni:\n\n11. T\u00fa skalt ikki halda, at ta\u00f0 er okkurt, vit ikki vita um teg.\n\n\u00cd b\u00f3kini ver\u00f0a jantarnir, i\u00f0 ikki liva eftir hesi \u00f3skriva\u00f0u 'l\u00f3g', illtonktir vi\u00f0 f\u00edggindaeygum, t\u00ed at ta\u00f0 gongur \u00edm\u00f3ti felags \u00e1hugam\u00e1lunum \u00ed b\u00fdnum, sum eru at var\u00f0veita sosialu javnv\u00e1gina og ituhjsi\u00f0al\u00e6runa.\n\nHans Thomsen hevur t\u00fdtt b\u00f3kina hj\u00e1 Aksel Sandemose til f\u00f8royskt. Hon hevur heiti\u00f0, Aftur \u00e1 sl\u00f3\u00f0ina. L\u00f3gin, i\u00f0 her er endurgivin \u00e1 f\u00f8royskum, er ikki samsvarandi t\u00fd\u00f0ing hansara.\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f8roysk mentan\n Donsk mentan\n Finsk mentan\n Norsk mentan\n Svensk mentan\n Sosial mentan\n\nKeldur \n\nSkandinavia"}
{"id": "14436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gary%20Tyler", "title": "Gary Tyler", "text": "Gary Tyler (f. juli \u00ed 1958) hevur veri\u00f0 fongsla\u00f0ur \u00ed Louisiana, s\u00ed\u00f0ani hann var 17-\u00e1ra gamal. R\u00e6ttarm\u00e1l hansara var \u00f3r\u00e6ttv\u00edst og merkt av rasistiskum ford\u00f3mum. \u00cd 1975 var\u00f0 hann d\u00f8mdur til dey\u00f0a fyri dr\u00e1pi\u00f0 \u00e1 Timothy Weber, ein 13-\u00e1ra gamal hv\u00edtan sk\u00faladrong, sum var\u00f0 skotin uttan fyri sk\u00fala s\u00edn \u00ed sambandi vi\u00f0 rasu\u00f3fri\u00f0. \n \nGary Tyler var \u00ed einum bussi saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum afroamerikansum lesandi, t\u00e1 tey v\u00f3r\u00f0u \u00e1lopin av einum b\u00f3lki av hv\u00edtum, sum tveittu gr\u00f3t og fl\u00f8skur. Ta\u00f0 var\u00f0 sagt, at skoti\u00f0 kom fr\u00e1 bussinum. Ein genta greiddi fr\u00e1, at hon hev\u00f0i siti\u00f0 vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av Gary Tyler \u00ed bussinum, og at hon hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 hann skj\u00f3ta vi\u00f0 eini byrsu inn millum f\u00f3lkini. Eftir hetta fann l\u00f8greglan skammbyrsuna goymda \u00ed einum skur\u00f0i \u00ed setrinum. Hetta setri\u00f0 og restin av bussinum v\u00f3ru framman undan blivin gj\u00f8lliga kanna\u00f0, uttan at naka\u00f0 var\u00f0 funni\u00f0. \n \nT\u00e1 hetta hendi, var n\u00f3gvur spenningur millum ymisku \u00e6ttarb\u00f3lkarnar. Tey hv\u00edtu \u00e1 sta\u00f0num royndu at seta seg \u00edm\u00f3ti, at m.a. afroamerikanarar v\u00f3r\u00f0u integrera\u00f0ir. Ta\u00f0 eru t\u00fd\u00f0ilig tekin um, at Gary Tyler var\u00f0 illa buka\u00f0ur undir avhoyringini \u00e1 l\u00f8greglust\u00f8\u00f0ini. Hann var\u00f0 settur fyri ein d\u00f3mst\u00f3l, har allir nevningarnir v\u00f3ru hv\u00edtir, og har \u00f8ll tey sv\u00f8rtu, sum b\u00fa\u00f0u \u00e1 \u00f8kinum, vi\u00f0 vilja v\u00f3r\u00f0u \u00fatiloka\u00f0. Hann var sera illa umbo\u00f0a\u00f0ur av einum hv\u00edtum sakf\u00f8rara. Aftan\u00e1 r\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 eru pr\u00f3gv komin fram, sum v\u00edsa \u00e1, at Gary Tyler ikki skeyt offri\u00f0. Vitni, sum \u00e1\u00f0ur hava vitna\u00f0 \u00edm\u00f3ti honum \u2013 her\u00edmillum gentan, sum sat vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av honum \u2013 hava sagt, at l\u00f8greglan noyddi tey at geva fr\u00e1grei\u00f0ing.\n \nUpprunaliga dey\u00f0arevsingin m\u00f3ti honum var\u00f0 sett til s\u00ed\u00f0is \u00ed 1977. H\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed Amerika seg\u00f0i, at dey\u00f0arevsingin var \u00edm\u00f3ti amerikansku grundl\u00f3gini, og d\u00f3murin var\u00f0 broyttur til l\u00edvlangt fongsul. Um hetta ikki var hent, hev\u00f0i Gary Tyler mest sannl\u00edkt veri\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0ur.\n\nKelda \n\n http://www.themilitant.com/2007/7111/711157.\n\nAmerikanarar"}
{"id": "14487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guant%C3%A1namo", "title": "Guant\u00e1namo", "text": "Guant\u00e1namo er fangalegur \u00e1 Kuba. Guant\u00e1namofl\u00f3gvin hevur serligan leiklut og ver\u00f0ur st\u00fdrdur av amerikonsku verjuni. \u00cd 2009 lova\u00f0i amerikanski forsetin Barack Obama at lata Guant\u00e1namo-fangaleguna aftur . \u00cd 2011 bo\u00f0a\u00f0i forsetin fr\u00e1, at hann n\u00fa tv\u00f8rtur\u00edm\u00f3ti \u00e6tlar at f\u00e1a sett \u00ed gildi eina skipan, sum ger ta\u00f0 m\u00f8guligt at hava fangar sitandi \u00ed Guant\u00e1namo \u00ed \u00f3avmarka\u00f0a t\u00ed\u00f0 . Samstundis hevur amerikanka stj\u00f3rnin bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at hon fer at seta fleiri hern\u00f0ard\u00f3mst\u00f3lar - eisini \u00e1 Guant\u00e1namo. Amerikanska f\u00f3lki\u00f0 er \u00f3samt \u00ed spurninginum, hv\u00f8rt Guant\u00e1namo-fangalegan eigur at latast aftur. Me\u00f0an summi finnast at vi\u00f0urskiftunum, eru onnur, i\u00f0 st\u00fara fyri, hvar fangarnir so skulu sita. \n\nTalan er um fangar, i\u00f0 ver\u00f0a rokna\u00f0ir sum h\u00f3ttan \u00edm\u00f3ti USA og altj\u00f3\u00f0a trygd, men sum ikki kunnu d\u00f8mast orsaka\u00f0 av vantandi pr\u00f3vgrundum ella av \u00f3fullf\u00edggja\u00f0um avhoyringum. Ta\u00f0 var aftan\u00e1 terror\u00e1lopi\u00f0 \u00ed New York 11. september 2001, at t\u00e1verandi forsetin George W. Bush gav loyvi til, at Guantanamo Bay var\u00f0 br\u00faktur til millum anna\u00f0 at avhoyra f\u00f3lk, i\u00f0 v\u00f3ru undir illgruna fyri at vera partur av al-Qaeda, og at var\u00f0haldsfongsla tey. T\u00e1 Barack Obama t\u00f3k yvir fyri Bush var tali\u00f0 av fangum \u00ed Guantanamo Bay uml. 220.\n\nKeldur \n\nUSA\nKuba"}
{"id": "14488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kj%C3%B8t", "title": "Kj\u00f8t", "text": "Ta\u00f0, vit nevna kj\u00f8t, er v\u00f8ddar, feitt, bein, br\u00f3sk og \u00e6\u00f0rar. V\u00f8ddarnir eru gj\u00f8rdir \u00far v\u00f8ddat\u00e6grum. Bindivevna\u00f0ur bindur t\u00e6grarnar saman \u00ed bundi og bundini saman \u00ed tann st\u00f3ra v\u00f8ddan. V\u00f8ddarnir eru so festir at beinunum vi\u00f0 sinum. Kj\u00f8ti\u00f0 av ungum d\u00fdrum er vanliga lj\u00f3sari reytt enn kj\u00f8ti\u00f0 av eldri d\u00fdrum. Kj\u00f8ti\u00f0 av ungum d\u00fdrum hevur minni bindivevna\u00f0 enn kj\u00f8ti\u00f0 av eldri d\u00fdrum. Ta\u00f0 merkir, at kj\u00f8ti\u00f0 av eldri d\u00fdrum er seigari. Mesti bindivevna\u00f0urin er \u00ed teimum v\u00f8ddunum, i\u00f0 ver\u00f0a mest n\u00fdttir, t.d. \u00ed b\u00f3gvunum. \u00cd lundunum er n\u00e6stan eingin bindivevna\u00f0ur. Kj\u00f8ti\u00f0 av eldri d\u00fdrum er vanliga feitari enn kj\u00f8ti\u00f0 av ungum d\u00fdrum. \n\nN\u00fdflett kj\u00f8t er hart og seigt. Skal kj\u00f8ti\u00f0 gerast moyrt og gott, skal ta\u00f0 hanga eina t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 ver\u00f0ur havt til matna. Vit siga, at kj\u00f8ti\u00f0 b\u00fanast. Neytakj\u00f8t skal hanga ikki styttri enn 14 dagar \u00ed kuldar\u00fami. Hongur kj\u00f8ti\u00f0 ikki \u00ed kuldar\u00fami, men \u00ed hjalli, skal ta\u00f0 ikki hanga so leingi. Sey\u00f0akj\u00f8t og sv\u00ednakj\u00f8t n\u00fdtist ikki at hanga longur enn \u00ed ein dag. \n\nKj\u00f8ti\u00f0, vit eta mest av \u00ed F\u00f8royum, er sey\u00f0akj\u00f8t og neytakj\u00f8t, men vit eta eisini nokk so n\u00f3gv av sv\u00ednakj\u00f8ti, sum ver\u00f0ur innflutt. Sj\u00e1lvt um vit hava n\u00f3gvan sey\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, so ver\u00f0ur sey\u00f0akj\u00f8t eisini innflutt \u00far \u00cdslandi og N\u00fd S\u00e6landi. Vit eta eisini h\u00f8snarunga, dunnu og kalkun. Dunna og kalkun er t\u00f3 ikki so vanligt sum h\u00f8snarungi. F\u00f8royingar eta eisini kj\u00f8t av villum dj\u00f3rum og fuglum. Eitt n\u00fa eta vit tv\u00f8st av grindahvali, ta\u00f0 er ikki vanligt \u00ed flestu \u00f8\u00f0rum londum, og n\u00f3gv f\u00f3lk, serliga \u00far \u00f8\u00f0rum londum, hava ringt vi\u00f0 at skilja, at nakar kann finna upp\u00e1 at drepa grindahvalir.  A\u00f0rasta\u00f0ni eta tey eisini rossakj\u00f8t, men ta\u00f0 er ikki vanligt \u00ed F\u00f8royum, t\u00f3 hevur ta\u00f0 veri\u00f0 nokk so vanligt \u00ed summum bygdum fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 tey h\u00f8vdu arbei\u00f0shestar, t.d. \u00ed Hvalba, har tey br\u00faktu ross til arbei\u00f0i vi\u00f0 koli. Fleiri sl\u00f8g av bjargafugli eru eisini vanligir at eta \u00ed F\u00f8royum, t.d. havhestur, lomvigi og lundi. Kj\u00f8t av haru ver\u00f0ur eisini eti\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 harut\u00ed\u00f0in er, og menn vei\u00f0a villa haru.\n\nVegetarar og veganarar \nSummi velja ikki at eta kj\u00f8t yvirh\u00f8vur, ors\u00f8kirnar kunnu vera sera ymiskar. Tey sum ikki eta kj\u00f8t, men eta a\u00f0rar \u00fardr\u00e1ttir fr\u00e1 dj\u00f3rum, t.d. egg, mj\u00f3lk og mj\u00f3lka\u00fardr\u00e1ttir, ver\u00f0a nevnd vegetarar. Tey sum hv\u00f8rki eta kj\u00f8t, egg ella mj\u00f3lka\u00fardr\u00e1ttir ver\u00f0a nevnd veganarar. \u00cd Asia er heilt vanligt, at f\u00f3lk eru antin vegetarar ella veganarar, \u00ed F\u00f8royum er ta\u00f0 ikki so vanligt. Kj\u00f8t inniheldur protein, sum hava st\u00f3ran t\u00fddning eitt n\u00fa fyri bygna\u00f0in av v\u00f8ddum. Um ein ikki etur kj\u00f8t, so er t\u00fddningarmiki\u00f0 at f\u00e1a eggjahv\u00edtaevnir fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum mati, t.d. fr\u00e1 b\u00f8num ella fr\u00e1 soya\u00fardr\u00e1ttum. F\u00f3lk sum velja at gerast vegetarar ella veganarar eru oftast v\u00e6l vitandi um t\u00fddningin av proteinum og f\u00e1a hesi \u00e1 a\u00f0rar m\u00e1tar.\n\nVandamiklar bakteriur og d\u00e1lkingar evni \u00ed kj\u00f8ti\n\nSalmonella \nKj\u00f8t er sunnur matur, um ta\u00f0 er n\u00f3g reint og ikki d\u00e1lka\u00f0 ella hevur fingi\u00f0 bakteriur. Nevnast kann, at eitt n\u00fa h\u00f8snarungar ofta hava vandamiklu salmonellabakteriuna. T\u00ed er reinf\u00f8ri sera t\u00fddningarmiki\u00f0, t\u00e1 f\u00f3lk matgera. Ta\u00f0 hevur st\u00f3ran t\u00fddning at handfara kj\u00f8t vi\u00f0 varsemi og ikki blanda sevjuna av kj\u00f8tinum vi\u00f0 t.d. salat. Bakteriurnar doyggja, t\u00e1 kj\u00f8ti\u00f0 ver\u00f0ur steikt ella k\u00f3ka\u00f0, men ta\u00f0 skal vera gj\u00f8gnumstokt. Heilsumyndugleikarnir hava javnan \u00e1vara og vegleitt f\u00f3lk um, hvussu tey skulu handfara kj\u00f8t. Salmonella kann eisini vera \u00ed eggum, men eisini her ver\u00f0ur bakterian dripin, um eggi\u00f0 ver\u00f0ur steikt, k\u00f3ka\u00f0 ella baka\u00f0 \u00ed einari kaku t.d.\n\nBotulisma elvd av bakteriuni clostridium botulinum  \nEin bakteria, sum er sera sj\u00e1ldsom, men eisini sera vandamikil, er Clostridium botulinum, sum kann elva til botulismu. Henda bakteria kann koma \u00ed eitt n\u00fa skerpikj\u00f8t, um reinf\u00f8ri ikki er \u00ed lagi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 sey\u00f0urin ver\u00f0ur flettur. Bakterian krevur t\u00f3 heilt serligar umst\u00f8\u00f0ur fyri at n\u00f8rast. Hon krevur eitt umhv\u00f8rvi uttan oxygen og vi\u00f0 einum \u00e1v\u00edsum hita, t.d. stovuhita. Bakterian kann f\u00f8ra til, at f\u00f3lk i\u00f0 eta mat, i\u00f0 er eitra\u00f0ur vi\u00f0 Clostridium botulinum, f\u00e1a botulismu, sum kann vera dey\u00f0iligt. \u00cd F\u00f8royum eru n\u00f8kur f\u00f3lk dey\u00f0 av botulismu, men ta\u00f0 ganga n\u00f3gv \u00e1r \u00edmillum at ta\u00f0 hendir. \u00cd 2007 v\u00f3ru tveir sj\u00fakutilbur\u00f0ir av botulismu, men f\u00f3lkini gj\u00f8rdust fr\u00edsk aftur. Ors\u00f8kin til at f\u00f3lkini gj\u00f8rdist sj\u00fak, var tann at tey h\u00f8vdu eti\u00f0 skerpikj\u00f8t av sey\u00f0i, sum var flettur \u00e1 ikki l\u00f8ggildum sta\u00f0, og sum ikki var hongdur \u00fat \u00ed hjallin at hanga beinanvegin. \u00cd F\u00f8royum er skerpikj\u00f8t vanligasta smittukeldan. D\u00e1lkingin vi\u00f0 bakteriuni kann koma \u00e1 kj\u00f8ti\u00f0 undir fletting, um ikki ver\u00f0ur ansa\u00f0 n\u00f3g v\u00e6l eftir. Bakterian finst \u00ed j\u00f8r\u00f0ini, og kann vera komin \u00e1 ullina \u00e1 sey\u00f0inum. T\u00ed er umr\u00e1\u00f0andi, at ullin er turr og ikki skitin, t\u00e1 flett ver\u00f0ur, og at ambo\u00f0, sum hava veri\u00f0 \u00ed samband vi\u00f0 ullina, ikki ver\u00f0a n\u00fdtt undir flettingini, ella ver\u00f0a gj\u00f8rd rein \u00e1\u00f0renn. Smittan kann eisini koma fr\u00e1 skarninum fr\u00e1 sey\u00f0inum, skarni\u00f0 m\u00e1 ikki koma \u00ed samband vi\u00f0 kj\u00f8ti\u00f0. F\u00f3lk mugu vaska s\u00e6r v\u00e6l um hendurnar, um tey \u00e6tla s\u00e6r at nerta vi\u00f0 kj\u00f8ti\u00f0 \u00e1 sey\u00f0inum, og tey mugu vaska s\u00e6r serliga v\u00e6l, um tey hava nert vi\u00f0 ullina ella hava fingi\u00f0 skarn \u00e1 hendurnar. R\u00e1\u00f0ini fr\u00e1 Heilsufr\u00f8\u00f0iligu Starvsstovuni og Landsl\u00e6knanum eru m.a., at man skal hava reinf\u00f8ri \u00ed ordan undir slakti og harumframt at man ikki m\u00e1 lata kj\u00f8t liggja \u00ed afturlatnum posa ella \u00edlati, har ongi\u00f0 oxygen sleppur til. \u00cd november 2008 sendi Heilsufr\u00f8\u00f0iliga Starvsstovan \u00fat eina stutta veglei\u00f0ing, sum eitur: Reinf\u00f8ri \u00ed samband vi\u00f0 fletting. Ta\u00f0 eru Elspa Petersen og Ingibj\u00f8rg Egholm, i\u00f0 hava skriva\u00f0 veglei\u00f0ingina. \u00cd lei\u00f0beiningini ver\u00f0ur m.a. sagt, at gott reinf\u00f8ri undir sl\u00e1trinum, skj\u00f3t k\u00f8ling av krovinum, g\u00f3\u00f0ur st\u00f8\u00f0ugur\nluftstreymur og gott pl\u00e1ss \u00ed hjallinum minkar munandi um vandan fyri botulismueitran. \n\u00cd 2007 sendu Heilsufr\u00f8\u00f0iliga Starvsstovan og Landsl\u00e6knin \u00fat t\u00ed\u00f0indaskriv, har vegleitt var um hvussu best slepts undan smittuvanda av Clostridium botulinum. M.a. v\u00f3ru hesi fimm puntkini nevnd:\n\n V\u00edsi\u00f0 st\u00f3ran ans fyri reinf\u00f8rinum undir fletting. Ta\u00f0 er av serstakliga st\u00f3rum t\u00fddningi, at kj\u00f8ti\u00f0 ikki ver\u00f0ur d\u00e1lka\u00f0 av skarni.\n \u00datger\u00f0 og kl\u00e6\u00f0ir, i\u00f0 hava veri\u00f0 n\u00fdtt til fiskaarbei\u00f0i, mugu ikki n\u00fdtast, t\u00e1 flett ver\u00f0ur.\n Krovi\u00f0 eigur at ver\u00f0a hongt \u00ed hjallin sum skj\u00f3tast, so ta\u00f0 k\u00f3lnar, og luft sleppur at t\u00ed.\n Kj\u00f8t eigur ikki at ver\u00f0a hongt upp at turka, um ta\u00f0 er heitt, v\u00e1tt og stilt \u00ed ve\u00f0rinum.\n Turt kj\u00f8t skal goymast kalt.\n\n\u00cd Danmark og \u00f8\u00f0rum londum ver\u00f0ur botulisma millum manna eisini nevnt pylsueitran (p\u00f8lseforgiftning), hetta t\u00ed at tann mest vanliga smittukeldan \u00ed Danmark er pylsur. Ta\u00f0 er t\u00f3 sera sj\u00e1ldan, at f\u00f3lk \u00ed Danmark doyggja av botulismu. Bakterian kann d\u00e1lka\u00f0 ymiskar matv\u00f8rur, ikki bara kj\u00f8t, men eisini gr\u00f8nmeti. Bakterian framlei\u00f0ir eiturevni, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r \"r\u00f8ttu\" umst\u00f8\u00f0urnar eru, bakteriurnar tr\u00edvast best t\u00e1 ta\u00f0 er ongi\u00f0 oxygen, nokk av v\u00e6tu, ikki ov s\u00fart (pH yvir 4,5) og ikki ov salt. Bakterian tolir ikki meir enn eini 10% av salti og \u00ed summum f\u00f8rum ikki meir enn 4,5% av salti. Bakterian tolir v\u00e6l hita, men um maturin, sum er d\u00e1lka\u00f0ur av Clostridium botulinum, ver\u00f0ur k\u00f3ka\u00f0ur \u00ed minsta lagi 10 minuttir, so heldur bakterian uppat vi\u00f0 at framlei\u00f0a eiturevni.\n\nKeldur \n\nMatur og drekka"}
{"id": "14489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20Johansen", "title": "S\u00e1mal Johansen", "text": "S\u00e1mal Johansen (f\u00f8ddur \u00ed Hald\u00f3rsv\u00edk 31. oktober 1899, dey\u00f0ur 11. mars 1991) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og rith\u00f8vundur. D\u00f3ttir hansara, Marita Petersen, gj\u00f8rdist F\u00f8roya fyrsti kvinnuligi l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nL\u00edvslei\u00f0\nKomin til mans var hann verkama\u00f0ur, r\u00f3\u00f0i \u00fat og var til lands \u00ed \u00cdslandi. \u00cd 1920 f\u00f3r hann ni\u00f0ur \u00e1 Askov h\u00e1sk\u00fala og var \u00e1 sk\u00falanum tveir vetrar, hann kom so heim aftur, f\u00f3r \u00e1 F\u00f8roya l\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1922 og t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1926. Sama \u00e1r var\u00f0 hann settur \u00ed starv vi\u00f0 V\u00e1gs sk\u00fala, og hetta starvi\u00f0 r\u00f8kti hann, til hann \u00ed 1967 f\u00f3r fr\u00e1 vegna aldur og vi\u00f0 eftirl\u00f8n. Hann var limur \u00ed s\u00f3knarst\u00fdrinum \u00ed V\u00e1gi 1935-50 og aftur 1963-66, fleiri \u00e1r sum s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur.\n\u00cd 1972 flutti hann til Havnar og bleiv b\u00fagvandi har vi\u00f0 familjuni.\n\nLongu \u00ed l\u00e6rarask\u00falat\u00ed\u00f0ini skriva\u00f0i hann s\u00f8gur og yrkingar \u00ed Snarlj\u00f3si, bla\u00f0i l\u00e6raran\u00e6minga, og n\u00fdklaktur l\u00e6rari stj\u00f3rna\u00f0i hann saman vi\u00f0 floksfelaganum Samuel Jacob Sesanus Olsen, r\u00f3ptur Jacob Olsen, Barnabla\u00f0num 1929. T\u00e1 S\u00e1mal hev\u00f0i lagt l\u00e6rarastarvi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, fekk hann stundir at grei\u00f0a til prentingar skrivligt tilfar, hann hev\u00f0i havt liggjandi, og sigast m\u00e1 at hann hevur r\u00edka\u00f0 f\u00f8royskar yrkisb\u00f3kmentir st\u00f3rliga vi\u00f0 teimum b\u00e1\u00f0um b\u00f3kunum \"\u00c1 bygd fyrst \u00ed 20. \u00f8ld\", 1970, sum uttan at siga ta\u00f0 er ein Hald\u00f3rsv\u00edkar s\u00f8ga, og \"Til lands\", 1980, sum er um \u00fatr\u00f3\u00f0urin, f\u00f8royingar t\u00f3ku upp \u00ed \u00cdslandi seinast \u00ed farnu \u00f8ld.\n\nUmframt hesar nevndu b\u00f8kur hevur hann umframt t\u00fd\u00f0araverk greitt \u00far hondum \u00bbF\u00f8roya landal\u00e6ru\u00ab til sk\u00falabr\u00faks 1963, s\u00f8gusavni\u00f0 \u00bbHeimbygdin og a\u00f0rar s\u00f8gur\u00ab, 1972, og ska\u00f0as\u00f8guna hj\u00e1 teimum trimum bygdunum Tj\u00f8rnuv\u00edk, Hald\u00f3rsv\u00edk og Langasandi 1818-1978.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1950 Hylurin \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\n 1957 J\u00f3laaftanskv\u00f8ld \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\n 1961 Tvey systkin \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\n 1970 \u00c1 bygd fyrst \u00ed 20. \u00f8ld\n 1972 Heimbygdin og a\u00f0rar s\u00f8gur\n 1980 Til lands \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1991\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "14491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maud%20Heinesen", "title": "Maud Heinesen", "text": "Maud Heinesen f\u00f8dd Brimheim, f\u00f8dd 15. januar 1936 \u00ed Klaksv\u00edk, dey\u00f0 7. september 2005, var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hon vaks upp \u00ed Klaksv\u00edk, har hon gekk \u00ed barnask\u00fala og t\u00f3k realpr\u00f3gv \u00ed 1952, f\u00f3r so til Havnar og t\u00f3k studentspr\u00f3gv 1954. \u00cd 1957 t\u00f3k hon pr\u00f3gv sum 3-m\u00e1lsligur korrespondentur vi\u00f0 Handilsh\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn, og \u00ed 1964 pr\u00f3gv til handilsfakl\u00e6rara. \u00c1rini 1954-1955 arbeiddi hon sum l\u00e6raravikarur \u00ed Klaksv\u00edk, seinni hevur hon undirv\u00edst dr\u00fagt \u00e1ram\u00e1l \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala og annars eisini arbeitt sum skrivstovukvinna \u00ed fleiri \u00e1r. Hon starva\u00f0ist \u00ed F\u00f8roya Landsst\u00fdri 1957-60, hj\u00e1 Levi Lutzen 1962-63, hj\u00e1 Landsl\u00e6knanum 1963-74. Fr\u00e1 1965 \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya, fr\u00e1 1974 sum setursskrivari. \n\nMaud var gift vi\u00f0 rith\u00f8vundanum Jens Paula Heinesen, sum var ein av virknastu rith\u00f8vundum \u00ed F\u00f8royum. Maud gav \u00fat fyrstu b\u00f3kina \u00ed 1974, ta\u00f0 var barnab\u00f3kin \"Marjun og tey\", sum er t\u00fddd til \u00edslendskt. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hon t\u00f3 skriva\u00f0 \u00fatvarpsleikin \"Kv\u00f8ldarleikur/ ella Hv\u00ed var myrkt hj\u00e1 Olevinu?\", sum var lisin upp \u00ed \u00fatvarpinum \u00ed 1969.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1969 \"Kv\u00f8ldarleikur/ ella Hv\u00ed var myrkt hj\u00e1 Olevinu?\" (\u00datvarpsleikur, sendur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya, men ikki \u00fatgivin \u00e1 prenti)\n1974 Marjun og tey, barnab\u00f3k\n1993 Abbi og eg, barnab\u00f3k\n2000 \u00cd v\u00f8ggustovu vi\u00f0 Helenu, barnab\u00f3k\n2004 Eg skal hava ein hund\n2004 Likkulina og Likkudemus \nHarumframt komu fleiri s\u00f8gur, sum Maud hev\u00f0i skriva\u00f0, \u00ed Gluggan og M\u00edn J\u00f3lab\u00f3k.\n\nHei\u00f0ur \n\u00cd 2001 fekk Maud Heinesen Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri barnaskaldskap s\u00edn vi\u00f0 grundgevingini: \"Maud Heinesen hevur \u00e1 l\u00f8ttum livandi m\u00e1li skriva\u00f0 s\u00f8gur til st\u00f3r og sm\u00e1 b\u00f8rn. S\u00f8gurnar eru vi\u00f0komandi og mynda t\u00ed\u00f0ina, t\u00e6r eru skriva\u00f0ar \u00ed.\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nKlaksv\u00edkingar\nHavnaf\u00f3lk\nAndl\u00e1t \u00ed 2005"}
{"id": "14492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeffrei%20Henriksen", "title": "Jeffrei Henriksen", "text": "Jeffrei Henriksen (f\u00f8ddur 1. mai 1930 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, dey\u00f0ur 27. november 2018 \u00ed Runav\u00edk) var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari. Aftan \u00e1 at hava gingi\u00f0 \u00ed barnask\u00fala \u00ed heimbygdini var hann ein vetur \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala, \u00e1\u00f0renn hann \u00ed 1946 f\u00f3r \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1950. Hann var l\u00e6rari \u00ed B\u00f8 og G\u00e1sadali 1950-1955, \u00e1 Ei\u00f0i 1955-1960, \u00ed T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala 1960-1968, sk\u00falastj\u00f3ri \u00e1 Venjingarsk\u00falanum 1968-1981 og fr\u00e1 1981 fastur l\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala.\n\n\u00cd 1958 byrja\u00f0i Jeffrei br\u00e6vsk\u00fala \u00ed f\u00f8royskum, hann hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at leggja til r\u00e6ttis f\u00f8roysku lesib\u00f3kar\u00f8\u00f0ina og hevur sj\u00e1lvur skriva\u00f0 og greitt til prentingar: \"Lesib\u00f3k vi\u00f0 avmarka\u00f0um or\u00f0atilfari\", 1959, \"Fyrisagnir til 3. sk\u00fala\u00e1r\", 1960, \"Grundb\u00f3k br\u00e6vsk\u00falans \u00ed f\u00f8royskum\", 1961, \"M\u00e1ll\u00e6ra til f\u00f3lkask\u00falan\", 1963, \"L\u00edtil r\u00e6ttskrivingaror\u00f0alisti\" 1964, \"F\u00f8roysk r\u00e6ttskriving til 4. sk\u00fala\u00e1r\" 1967, \"Lj\u00f3\u00f0l\u00e6ra\", 1975, \"Uppg\u00e1vur \u00ed f\u00f8royskum til framhaldssk\u00falan I-II\" 1980.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k \n1950 Glopri\u00f0 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1955 Dreingirnir, sum dugdu gand \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1956 \u00c1lvakongur \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1957 \u00cd Mi\u00f0gar\u00f0i \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n\nB\u00f8kur og prenta\u00f0 rit \nOr\u00f0atilfari\u00f0 \u00ed barnast\u00edlum (Serprent \u00far Sk\u00falabla\u00f0num 1959). \nLesib\u00f3k vi\u00f0 avmarka\u00f0um or\u00f0atilfari (1959). \nKanning av r\u00e6ttskrivingarroynd (Serprent \u00far Sk\u00falabla\u00f0num 1960). \nFyrisagnir til 3. sk\u00fala\u00e1r (1960). \nGrundb\u00f3k br\u00e6vsk\u00falans \u00ed f\u00f8royskum (1961 \u2013 4. \u00fatg. 1980). \nVavtr\u00fa\u00f0nism\u00e1l (t\u00fd\u00f0ing \u00far Eldru Eddu. Serprent \u00far Var\u00f0anum 1962). \nM\u00e1ll\u00e6ra til f\u00f3lkask\u00falan (1963; 2. \u00fatg. 1985). \nL\u00edtil r\u00e6ttskrivingaror\u00f0alisti (1964; 2. \u00fatg. 1992). \nLokki \u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi (Serprent \u00far Var\u00f0anum 1966). \nF\u00f8roysk r\u00e6ttskriving til 4. sk\u00fala\u00e1r (1967 \u2013 uppafturprenta\u00f0 \u00ed broyttum l\u00edki 1992-2001 sum \u201eR\u00e6ttskriving I-II-III\u201c). \nIntelligensb\u00faning og intelligensm\u00e1t (Serprent \u00far Sk\u00falabla\u00f0num 1968). \nF\u00f8roysk m\u00e1ll\u00e6ruheiti (Serprent \u00far Sk\u00falabla\u00f0num 1970). \nM\u00f3\u00f0urk\u00e6rleiki \u2013 m\u00f3\u00f0ursaknur (Serprent \u00far Sk\u00falabla\u00f0num 1972). \nSk\u00falahagt\u00f8l (1974). \nLj\u00f3\u00f0l\u00e6ra (1975). \nSk\u00falam\u00e1l (Greinar \u00far Sk\u00falabla\u00f0num 1976). \nUppg\u00e1vur \u00ed f\u00f8royskum I-II (1980). \nOdysseus (1982). \nKursus i f\u00e6r\u00f8sk I-II (1983). \nKursus i f\u00e6r\u00f8sk, lj\u00f3\u00f0band (1984). \nEsperantob\u00f3kin (1987). \nJomsv\u00edkingar (1988). \nLa Filo (t\u00fd\u00f0ing av \u201eSonurin\u201c eftir Marionnu Dahl. 1990). \nKv\u00e6\u00f0a- og v\u00edsuskr\u00e1 (1992. \u2013 Dagf\u00f8rd \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u hj\u00e1 F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavni). \nR\u00e6ttskriving. Fyrri partur (1992). \nR\u00e6ttskriving. 2. partur (1995). \nEsperantob\u00f3kin II, or\u00f0alisti (2000). \nOr\u00f0alagsl\u00e6ra (2000). \nR\u00e6ttskriving. 3. partur (2001). \n15 t\u00fd\u00f0ingar / 15 tradukoj (2001- yrking). \nM\u00e1l- og b\u00f3kmentaheiti (2003). \nBendingarl\u00e6ra (2004). \nUppaling og sk\u00falaskapur (Sprotin, 2007) \nM\u00e1lsligar ranns\u00f3knir, greinir og huglei\u00f0ingar (Sprotin 2010) \nOr\u00f0alagsl\u00e6ra (Sprotin 2000, onnur \u00f8kta \u00fatg\u00e1va 2011)\n\nYrkingar og t\u00fd\u00f0ingar  \nEiriks-Paulina kva\u00f0 (Fj\u00fartandi 1953. Songb\u00f3k F\u00f8roya F\u00f3lks, 9. \u00fatg. nr.92). \nHeystkv\u00f8ld (Var\u00f0in 1955, Songb\u00f3k F\u00f8roya F\u00f3lks, 8. \u00fatg. nr. 359). \n\u00c1lvakongurin (M\u00edn J\u00f3lab\u00f3k 1956). \nSorgbl\u00ed\u00f0u \u00f3r\u00f3gv (t\u00fd\u00f0ing eftir Bertil Malmberg. Var\u00f0in 1957). \nHj\u00e1lpir\u00f3tin (Var\u00f0in 1961, Lesib\u00f3k til 7. sk\u00fala\u00e1r). \nVavtr\u00fa\u00f0nism\u00e1l (t\u00fd\u00f0ing \u00far Eldru Eddu. Serprent \u00far Var\u00f0anum 1962). \nGu\u00f0runarkvi\u00f0a (t\u00fd\u00f0ing \u00far Eldru Eddu. Var\u00f0in 1961, Lesib\u00f3k til 3. real). \nSisyphos (t\u00fd\u00f0ing eftir J.S. Welhaven. Var\u00f0in 1964). \nBjarnabani (Barnabla\u00f0i\u00f0 1963, Lesib\u00f3k til 3. sk\u00fala\u00e1r II, Gr\u00f8r so fagurt). \n15 t\u00fd\u00f0ingar / 15 tradukoj (2001 \u2013 b\u00f3klingur).\n\nFj\u00f8lrit  \nGreind r\u00e6ttskrivingarroynd (1958). \nFornnorr\u00f8nt \u00ed samanbur\u00f0i vi\u00f0 f\u00f8royskt (br\u00e6vsk\u00falaskei\u00f0, 1963). \nIntelligensmodning og legemsv\u00e6kst (1967). \n\u00c6ttatal (1979). \n\u00dar G\u00e1sadals s\u00f8gu (1979). \nSta\u00f0hj\u00e1li\u00f0ir, st\u00f8\u00f0a teirra \u00ed setninginum (1981). \nTvey kv\u00e6\u00f0i eftir J. H. Djurhuus, yngra sj\u00f3varb\u00f3ndan, \u00ed frumriti (1982). \nSkjaldur, kv\u00e6\u00f0i og dansisp\u00f8l (B\u00f3lkarbei\u00f0i, 1984). \nFallsamsvar \u00ed f\u00f8royskum (1989). \nF\u00f8roysk heiti \u00ed skinnvi\u00f0ger\u00f0 (t\u00fd\u00f0ing 1994).\n\nS\u00f8gur  \nHeilatv\u00e1ttur (Lesib\u00f3k til 3. real). \nDreingirnir sum dugdu gand (Lesib\u00f3k til 5. sk\u00fala\u00e1r). \n\nAnnars mest \u00fatgivi\u00f0 \u00ed M\u00edni J\u00f3lab\u00f3k.\n\nGreinar og ritger\u00f0ir  \nIdentitetseffekt \u2013 en mangel ved m\u00e5ls\u00e6tningen? (Dansk P\u00e6dagogisk Tidsskrift 1971). \nEsperanto (Var\u00f0in 1978). \nT\u00e6ttir, i\u00f0 hava framt ella darva\u00f0 f\u00f8roysku m\u00e1lmenningina (Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0 1987). \nFaktorer, der fremmer eller truer det f\u00e6r\u00f8ske sprog (Bilingualism and the Individual. Serprent 1988). \nDansk i F\u00e6r\u00f8erne (Nordisk Spr\u00e5ksekretariats Rapporter 8. 1988). \nM\u00e1lsliga samsvari\u00f0 \u00ed FF\u00c6 (Fr\u00f3\u00f0skaparrit 1988). \nLa feroaj baladoj (Literatura Foiro 132/1991). \nEsperanto (M\u00e1lting 1/1991). \nNavnh\u00e1ttur ella l\u00fdsingarh\u00e1ttur \u00ed f\u00f8royskum (M\u00e1lting 3/1991). \nLa Feroa lingvo (La jaro 1992). \nUmsetingarmaskinur (M\u00e1lting 4/1992). \nHin \u00f3sakliga m\u00e1lvillulei\u00f0in (M\u00e1lting 5/1992). \nKongruens i f\u00e6r\u00f8sk (The Nordic Languages and Modern Linguistics 7,I. 1992). \nM\u00e1lbrigdi (Fj\u00fartandi 27.10.1990-20.10.1993). \nHugt\u00f8k og heiti (M\u00e1lting 11/1994). \nTols\u00f8gn ella \u00e1virki (M\u00e1lting 17/1996). \nLj\u00f3\u00f0glopstreinging (M\u00e1lting 18/1996). \nSk\u00falabyrjan \u2013 F\u00f8royskir b\u00f3kstavir (Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0 1/1997). \nHv\u00f8rsfall (M\u00e1lting 23/1998). \nH\u00f8vu\u00f0ssagnor\u00f0 (M\u00e1lting 25/1999). \nEsperanto (\u00e1 heimas\u00ed\u00f0u hj\u00e1 M\u00e1lstovuni, www.fmd.fo 2001). \nUmlj\u00f3\u00f0 (M\u00e1lting1/2002). \n\u201e\u00cd gj\u00e1r\u201c (M\u00e1lting1/2002). \nEitt kis (M\u00e1lting1/2002). \nSetningsgreining \u2013 \u201eSleppi\u00f0 n\u00e6mingum undan hugtaksfl\u00f8kjuni\u201c (Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0 2/2002). \nEitt sindur um Bukkut\u00e1tt (Eivindarm\u00e1l 2002) \nKristind\u00f3mur og ford\u00f3mur (Dimmal\u00e6tting og Sosialurin 16-17.okt. 2002) \nOkkurt spinnandi gali\u00f0 (Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0 7/2003 \nSt\u00f8\u00f0an hj\u00e1 f\u00f8royskum \u00ed f\u00f8royska \u00fatb\u00fagvingarverkinum (Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0 4/2004) \nF\u00f8royskur dansur fyri eini \u00f8ld s\u00ed\u00f0an (Dimmal\u00e6tting 28.10.2005) \nFyri sk\u00falaaldur (Pedagogbla\u00f0i\u00f0 1/2007) \nEin upprunafr\u00f8\u00f0ilig tilhugsan (Fr\u00f3\u00f0skaparrit 54/2006)\n\nHandrit  \nIllion (hj\u00e1 B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags).\n\nHei\u00f0ur \n1977 M.A.Jacobsens hei\u00f0ursl\u00f8n fyri yrkisb\u00f3kmentir\n1986 Hei\u00f0urslimur \u00ed felagnum Sverige \u2013 F\u00e4r\u00f6arna\n2000 S\u00f8mdarg\u00e1va \u00far Grunni Kristjans \u00e1 Brekkum\u00f8rk\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nMinningaror\u00f0 um sk\u00falamannin Jeffrei Henriksen, sum f\u00f3r um s\u00fdn 27. novembur, jn.fo, 19. februar 2019\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "14493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%BAr%C3%B0ur%20Joensen", "title": "Sj\u00far\u00f0ur Joensen", "text": "Sj\u00far\u00f0ur Joensen er f\u00f8ddur vi\u00f0 Gj\u00f3gv 6. november 1913. T\u00e1 hann var li\u00f0ugur vi\u00f0 barnask\u00falan, f\u00f3r hann til skips og var fiskima\u00f0ur \u00ed n\u00edggju \u00e1r, til hann f\u00f3r \u00e1 L\u00e6rarask\u00falan \u00ed Havn, har hann \u00ed 1942 t\u00f3k pr\u00f3gv. Hann var fyrstu \u00e1rini vikarur ymsasta\u00f0ni \u00ed Nor\u00f0uroyggjum, Eysturoynni og Streymoynni, settur l\u00e6rari \u00ed Elduv\u00edk og Funningsfir\u00f0i 1946-1963 og fr\u00e1 1963 vi\u00f0 Glyvra sk\u00fala.\n\nHann hevur so av og \u00e1 lati\u00f0 bl\u00f8\u00f0um og j\u00f3lab\u00f3kum eina s\u00f8gu. \u00cd 1980 komu nakrar teirra \u00ed savninum \"Mangt er\", sum B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags gav \u00fat. \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1913"}
{"id": "14494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20Holm", "title": "Martin Holm", "text": "Martin Holm var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Hvalba 18. desember 1909. Hann t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 Vordingborg Seminarium \u00ed 1933; hann sat \u00ed l\u00e6rarastarvi ymsa sta\u00f0ni \u00ed Danmark, til hann \u00ed 1945 flutti heim aftur til F\u00f8roya, har hann fekk starv vi\u00f0 F\u00f8roya millum- og realsk\u00fala \u00ed Havn. \u00cd 1962 var\u00f0 hann settur sum adjunktur vi\u00f0 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala og sum rektari vi\u00f0 sama sk\u00fala fr\u00e1 1. august 1965.\n\nHolm t\u00f3k sum umbo\u00f0 fyri F\u00f3lkaflokkin lut \u00ed f\u00f8royskum politikki og var tingma\u00f0ur tvey valskei\u00f0 1946-1954. Hann var forma\u00f0ur fyri \u00cdtr\u00f3ttarsamband F\u00f8roya 1946-1962 og bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 \"\u00cdtr\u00f3ttart\u00ed\u00f0indum\" 1947-1961.  Martin Holm doy\u00f0i 26. september 1970 \u00ed flogvanlukkuni \u00ed Mykinesi.\n\n\u00datg\u00e1vur \nNavnal\u00e6ra \u00ed fimleiki, 1969, b\u00f3k til sk\u00falabr\u00faks.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1909\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nAndl\u00e1t \u00ed 1970"}
{"id": "14495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3r%C3%B0ur%20J%C3%B3ansson", "title": "T\u00f3r\u00f0ur J\u00f3ansson", "text": "T\u00f3r\u00f0ur J\u00f3ansson, \u00e1\u00f0ur T\u00f3r\u00f0ur Debes Joensen, er f\u00f8ddur \u00ed Keypmannahavn 1. mai 1941. Hann gj\u00f8rdist doktari \u00ed m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i \u00e1 University of Aberdeen \u00ed 1997. \u00cd 2012 gj\u00f8rdist hann doktari \u00ed gudfr\u00f8\u00f0i \u00e1 University of Glasgow; ritger\u00f0 Brethren in the Faroes. Fimm \u00e1ra gamal flutti hann vi\u00f0 foreldrunum til F\u00f8roya og gekk \u00ed barnask\u00fala og framhaldssk\u00fala \u00ed Havn. Tilkomin f\u00f3r hann \u00e1 Emdrupborg-l\u00e6rarask\u00falan \u00ed Keypmannahavn, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1964. L\u00e6rari \u00e1 Tv\u00f8royri 1964-1968 og \u00e1 Venjingarsk\u00falanum \u00ed T\u00f3rshavn fr\u00e1 1968. Sk\u00fala\u00e1ri\u00f0 1968-1969 var hann \u00e1 \u00e1rsskei\u00f0i \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya, var 1970-1971 eitt lestra\u00e1r \u00ed Moskva, og \u00e1rini 1978-1981 las hann vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Glasgow \u00ed Skotlandi og t\u00f3k pr\u00f3gv sum Master of Arts. \n\n\u00cd l\u00e6rarask\u00falat\u00ed\u00f0 s\u00edni \u00ed Keypmannahavn var hann vi\u00f0 til at endurstovna ungmannafelagi\u00f0 Oyggjaframa og at geva \u00fat vinstrahalla t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 \"Framan\", har hann eitt skifti var bla\u00f0stj\u00f3ri. Hann var eisini eitt skifti bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 \"T\u00ed\u00f0ini\", og av og \u00e1 hevur hann arbeitt sum bla\u00f0ma\u00f0ur \u00e1 \"14. September\".\n\nF\u00f8royska arbei\u00f0arar\u00f8rslan hevur havt hansara st\u00f3ra \u00e1huga, og \u00ed 1975 leg\u00f0i hann til r\u00e6ttis fimti \u00e1ra minningarrit F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelags \"Saman t\u00ed standi\u00f0\". Hann hevur eisini skriva\u00f0 b\u00f3klingin \"Lenin 100 \u00e1r\", 1970, og \u00ed 1979 kom fr\u00e1 hansara hond greinasavni\u00f0 \"Okkurt um ymiskt\", sum er eitt l\u00edti\u00f0 \u00farval av t\u00ed, hann hevur skriva\u00f0 til f\u00f8roysk bl\u00f8\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1963-1978.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1970 Lenin 100 \u00e1r\n1970 Saman t\u00ed standi\u00f0 (Minningarrit F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag)\n1979 Okkurt um ymiskt\n1983 Virki og menning (Minnisrit Fuglafjar\u00f0ar Arbei\u00f0smannafelags)\n1997 English loanwords in Faroese (doktararitger\u00f0)\n2012 Brethren in the Faroes (doktararitger\u00f0)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941"}
{"id": "14496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herv%C3%B8r%20J%C3%A1kupsson", "title": "Herv\u00f8r J\u00e1kupsson", "text": "Herv\u00f8r J\u00e1kupsson er f\u00f8dd vi\u00f0 Gj\u00f3gv 14. desember 1944. Aftan \u00e1 loknan barnask\u00fala f\u00f3r hon \u00e1 studentask\u00fala \u00ed Hoyd\u00f8lum, har hon t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1965. Veturin 1965-1966 var hon \u00e1 Askov h\u00e1sk\u00fala, arbeiddi so fyrifallandi arbei\u00f0i, til hon f\u00f3r \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala \u00ed Hj\u00f8rring, har hon t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1971. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 starva\u00f0ist hon \u00ed Danmark, flutti so heim til F\u00f8roya og fekk starv vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunusk\u00fala 1972, fr\u00e1 1976 hevur hon arbeitt vi\u00f0 Hoyv\u00edkar sk\u00fala. \n\nHon hevur evna\u00f0 til skrivitilfar til tr\u00edggjar teir fyrstu flokkar f\u00f3lkask\u00falans - \"S\u00f3ljan\", 1978, \"Sm\u00e6ran\", 1978. \"Summard\u00e1in\", 1972 og \"Bl\u00e1kollan\", 1976. \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "14498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludvig%20Petersen", "title": "Ludvig Petersen", "text": "Ludvig Petersen er f\u00f8ddur 20. februar 1918 \u00ed Sandav\u00e1gi. Komin til mans var hann tr\u00fd \u00e1r fiskima\u00f0ur, f\u00f3r so \u00e1 F\u00f8roya l\u00e6rarask\u00fala og t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1942. Hann var vikarur \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i 1942-1943, l\u00e6rari \u00e1 Selatra\u00f0 og Morskranesi 1944-1945 og \u00ed B\u00f8 og G\u00e1sadali 1945-1949. \u00c1rini 1946-1947 og 1947-1948 var hann \u00e1rsskei\u00f0 \u00e1 Danmarks L\u00e6rerh\u00f8jskole. L\u00e6rari \u00e1 Tv\u00f8royri 1949-1951 og vi\u00f0 Millum- og Realsk\u00falan \u00ed T\u00f3rshavn, seinni T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala, 1951-1965, harav varask\u00falastj\u00f3ri seinasta sk\u00fala\u00e1ri\u00f0. Fr\u00e1 1. oktober \u00ed 1965 settur \u00ed starv sum landssk\u00falar\u00e1\u00f0gevi og fr\u00e1 1. august 1979 landssk\u00falastj\u00f3ri. Hesi s\u00ed\u00f0stnevndu st\u00f8rv hava havt vi\u00f0 s\u00e6r, at hann hevur siti\u00f0 sum limur, ofta nevndarforma\u00f0ur, \u00ed \u00f3teljandi nevndum, i\u00f0 lagt hava til r\u00e6ttis broytingar innan f\u00f8royska sk\u00falaverki\u00f0.\n\nNevndarlimur hevur hann veri\u00f0 \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag 1956-1966, harav forma\u00f0ur eina setu, og hann var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Sk\u00falabla\u00f0num 1956-1967. \u00cd 1963 gav hann \u00fat bygdars\u00f8guna \"Sandav\u00e1gs s\u00f8ga\", og hann var vi\u00f0 \u00ed t\u00ed arbei\u00f0sb\u00f3lki, i\u00f0 leg\u00f0i til r\u00e6ttis roknib\u00f3kar\u00f8\u00f0ina til 1-7. sk\u00fala\u00e1r 1965-1975. \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "14499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danilo%20T%C3%BCrk", "title": "Danilo T\u00fcrk", "text": "Danilo T\u00fcrk (f\u00f8ddur 19. februar 1952 \u00ed Slovenia) var forseti \u00ed Slovenia fr\u00e1 desember 2007 og desember 2012. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og hevur starvast sum diplomatur. \u00cd 2014 starva\u00f0ist hann sum gesta professari \u00ed l\u00f3g \u00e1 Columbia University \u00ed New York City. Hann var f\u00f8ddur \u00ed Maribor, p\u00e1pin doy\u00f0i t\u00e1 hann var sm\u00e1drongur. \u00cd 1971 f\u00f3r hann at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00ed L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Ljubljana. Hann skriva\u00f0i h\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1vuna um r\u00e6ttindi hj\u00e1 minnilutum, hann t\u00f3k pr\u00f3gv fr\u00e1 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Beograd. Hann var ein av rith\u00f8vundunum handan kapitli\u00f0 um mannar\u00e6ttindi \u00ed grundl\u00f3gini hj\u00e1 Slovenia \u00ed 1991. Fr\u00e1 1992 to 2000 var hann umbo\u00f0 Slovenias \u00ed Sameindum Tj\u00f3\u00f0um. Fr\u00e1 1998 til 99 var hann forma\u00f0ur fyri Trygdarr\u00e1\u00f0 ST. \u00cd 2007 var\u00f0 hann valdur til forseta \u00ed Slovenia og gj\u00f8rdist hann tri\u00f0i forsetin \u00ed landinum.\n\nSlovenar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nDiplomatar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "14500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dorete%20Bloch", "title": "Dorete Bloch", "text": "Dorete Bloch Danielsen, vanliga nevnd Dorete Bloch (f\u00f8dd 14. juni 1943 \u00ed Rungsted \u00ed H\u00f8rsholm, Danmark, dey\u00f0 28. februar 2015 \u00ed T\u00f3rshavn) var f\u00f8royskur/danskur professari \u00ed biologi, granskari og rith\u00f8vundur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nDorete var gift vi\u00f0 \u00d3l\u00e1vus Danielsen (1927-1997), sum var matrikulstj\u00f3ri. Hon t\u00f3k matematisk studentspr\u00f3gv \u00ed juni 1962 fr\u00e1 Viborg Katedralsk\u00fala. Seinni l\u00e6s hon \u00e1 Aarhus Universitet har hon fekk Aarhus Univeristets gullmedalju \u00ed 1969. Dorete t\u00f3k n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindaligt emb\u00e6tispr\u00f3gv \u00ed dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i, vi\u00f0 serligum atliti at vistfr\u00f8\u00f0i antarfuglanna, \u00ed januar 1970 fr\u00e1 universitetinum \u00ed Aarhus, Danm\u00f8rk, og hevur eisini undirv\u00edst har \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1970-1973. \n\nHon hevur arbeitt \u00e1 Vildtbiologisk Station \u00ed Kal\u00f8, 1970-1974 vi\u00f0 harum. Hon t\u00f3k pedagogikum \u00ed 1974, gj\u00f8rdist lektari \u00ed l\u00edvfr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 1. oktober 1974 \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya, adjungera\u00f0 sum professari fra 2001. Hon t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed mai 1988. Dorete var ritstj\u00f3ri fyri Fr\u00f3\u00f0skaparrit fr\u00e1 desember 1993 til 2015. Fil.dr. vi\u00f0 universiteti\u00f0 \u00ed Lund, Sv\u00f8r\u00edki, 16. desember \u00ed 1994 \u00ed d\u00fdravistfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 grindahvalum sum evni. Hon var lei\u00f0ari \u00e1 d\u00fdradeildini \u00e1 F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavni fr\u00e1 1. oktober 1980 og stj\u00f3ri av savninum fr\u00e1 15. november 1995. Hon fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir 1999 fyri b\u00f3kina \"Villini s\u00fagdj\u00f3r \u00ed \u00fatnor\u00f0ri\".\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Bloch, D., Aldenius, J. and Lindell, T. 1982. Supplementary List to K. Hansen: Vascular Plants in the Faroes. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 30: 119-121.\n Bloch, D. and S\u00f8rensen, S. 1984. Yvirlit yvir F\u00f8roya fuglar. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 31 (1983): 36-67.\n Bloch, D. and S\u00f8rensen, S. 1984. The autumn migration at Akraberg, Faroe Islands, 1982. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 31 (1983): 75-93.\n Bloch, D. 1992. Studies of the long-finned pilot whale in the Faroe Islands, 1976-1986. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 38-39 (1990): 35-61.\n Bloch, D. 1992. A note on the occurrence of land planarians in the Faroe Islands. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 38-39 (1990): 63-68.\n Baag\u00f8e, H. and Bloch, D. 1994. Bats (Chiroptera) in the Faroe Islands. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 41 (1993): 83-88.\n Bloch, D. and Mourier, H. 1994. Pests recorded in the Faroe Islands, 1986-1992. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 41 (1993): 69-82.\n Desportes, G., Andersen, L.W., Aspholm, P.E., Bloch, D. and Mouritsen, R. 1994. A note about a male-only pilot whale school observed in the Faroe Islands. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 40 (1992): 31-37.\n Desportes, G., Bloch, D., Andersen, L.W. and Mouritsen, R. 1994. The international research programme on the ecology and status of the long-finned pilot whale off the Faroe Islands: Presentation, results and references. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 40 (1992): 9-29.\n Kaaber, S., Gjelstrup, P., Bloch, D. and Jensen, J.-K. 1994. Invasion af admiralen (Vanessa atalanta L.) og andre sommerfugle p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne i 1992. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 41 (1993): 125-149.\n Bloch, D. 1998. Long-term Fluctuations in Age and Sex Composition of Pilot Whale Schools in the Faroe Islands. Extended abstract. In: Bloch, D. and Enckell, P.H. (eds.). Proceedings from: Environmental change in North Atlantic Islands T\u00f3rshavn, Faroe Islands, 17-20 May 1998. Fr\u00f3\u00f0skaparrit 46: 165-166.\n Bloch, Dorete. 2007. Grindehvalen og F\u00e6r\u00f8ernes Grindefangst - HNJ's Ultimative Guide til F\u00e6r\u00f8erne. H. N. Jacobsen. 64 sider, sprog: dansk. ISBN-13:9789991866024\n\nHei\u00f0ur \n 1969 - Fekk gullmedalju fr\u00e1 \u00c5rhus Universitet\n 1999 - Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri b\u00f3kina \"Villini s\u00fagdj\u00f3r \u00ed \u00fatnor\u00f0ri.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir granskarar\nDanir"}
{"id": "14501", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frida%20Zachariassen", "title": "Frida Zachariassen", "text": "Frida Zachariassen (f\u00f8dd \u00ed Klaksv\u00edk 24. september 1912, dey\u00f0 1992) var ein f\u00f8roysk listakvinna og rith\u00f8vundur. Ellivu \u00e1ra gomul f\u00f3r hon til Havnar at ganga \u00ed sk\u00fala og t\u00f3k millumsk\u00falapr\u00f3gv har. Hon f\u00f3r so ni\u00f0ur til Danmarkar, var \u00ed h\u00faspl\u00e1ssi \u00ed seks \u00e1r, t\u00f3k handilssk\u00falapr\u00f3gv og gekk eisini \u00e1 skei\u00f0 \u00ed m\u00e1lningalist. \u00cd sjey m\u00e1na\u00f0ir var hon \u00ed Newcastle og l\u00e6rdi seg enskt m\u00e1l, var so \u00ed eitt \u00e1r \u00ed h\u00faspl\u00e1ssi \u00ed London, kom heim aftur stutt undan kr\u00edgnum og f\u00f3r so at arbei\u00f0a \u00e1 skrivstovu \u00ed Klaksv\u00edk. Hon hevur gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg sum listakvinna b\u00e6\u00f0i innan myndlist og b\u00f3kmentir. \u00cd 2011 gav Posta \u00fat f\u00f8roysk fr\u00edmerki vi\u00f0 m\u00e1lningum hj\u00e1 Fridu sum motivi. Frida m\u00e1la\u00f0i n\u00f3gv, hon hev\u00f0i s\u00edn egna st\u00edl. Hon m\u00e1la\u00f0i mest \u00ed 1950'unum og 1960'unum.\n\n\u00cd 1978 l\u00e6t hon \u00far hondum barnab\u00f3kina \"T\u00e1 i\u00f0 J\u00f3n vaks upp 20-30 \u00e1rini\",  \u00ed samband vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a barna\u00e1ri\u00f0 1979 gav hon \u00fat \"Barna\u00e1r 1979\", sama \u00e1r kom \"Br\u00fan og br\u00e1\", og \u00ed sambandi vi\u00f0 Nor\u00f0urlendska m\u00e1l\u00e1ri\u00f0 1980-1981 gav hon undir heitinum \"Strev \u00ed m\u00e1lr\u00f8kt\" \u00fat greinasavn vi\u00f0 vi\u00f0merkingum til f\u00f8royskt m\u00e1l, m\u00e1ll\u00e6ru og m\u00e1lr\u00f8kt.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1912\nAndl\u00e1t \u00ed 1992\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "14503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chuck%20Berry", "title": "Chuck Berry", "text": "Charles Edward Anderson \"Chuck\" Berry (f\u00f8ddur 18. oktober 1926 \u00ed St. Louis, Missouri, dey\u00f0ur 18. mars 2017) var ein amerikanskur rock & roll t\u00f3nleikari, sangari og gittarleikari. Gj\u00f8gnumbroti\u00f0 kom \u00ed 1955 vi\u00f0 \"Maybellene\", og seinni komu fleiri rock & roll l\u00f8g, i\u00f0 eru farin beinlei\u00f0is \u00ed rocks\u00f8guna, og sum eru millum fyrstu sp\u00edrarnar innan hetta t\u00f3nleikaslag.Millum hansara kendastu sangir eru \"Maybellene\" (1955), \"Roll Over Beethoven\" (1956), \"Rock and Roll Music\" (1957) og \"Johnny B. Goode\" (1958). Johnny B. Goode er m.a. kent fr\u00e1 amerikanska science fiction-filminum Back to the Future. Berry er f\u00f8ddur tann 18. oktober 1926 \u00ed Missouri og var millum fyrstu t\u00f3nleikararnar \u00ed Rock and Roll Hall of Fame. Hann var vi\u00f0 at byrja rock'n'roll-t\u00f3nleikin. \u00cd 1950-\u00e1runum og 60-\u00e1runum rinda\u00f0i hann st\u00f3rar kausj\u00f3nir fyri at sleppa undan fongsulsrevsing fyri millum anna\u00f0 stuldur, at hava marihuana og eitt umfatandi m\u00e1l, har hann var \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava filma\u00f0 ves-vitjanir hj\u00e1 fleiri hundra\u00f0 kvinnum. Fr\u00e1 1959 til 1962 sat hann \u00ed fongsli fyri at hava havt kynsligt samband vi\u00f0 eina \u00f3myndiga gentu.\n\nHann stu\u00f0la\u00f0i Barack Obama (D) \u00ed 2008. Berry hevur sagt alment, at ta\u00f0 er st\u00f3rt, at ein kann velja ein littan mann uttan nakran ampa. Hetta er ein \"g\u00f3\u00f0 l\u00f8ta, i\u00f0 allir \u00edb\u00fagvarnir \u00ed hesum landi skulu vera ernir av - ikki bara tey sv\u00f8rtu, men allir amerikanarar,\" seg\u00f0i hann vi\u00f0 The Independent .\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nGuitarleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "14504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norsk-F%C3%A6r%C3%B8ysk%20Lag", "title": "Norsk-F\u00e6r\u00f8ysk Lag", "text": "Norsk-F\u00e6r\u00f8ysk Lag er eitt felag \u00far Oslo sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed apr\u00edl 1931. Turi\u00f0 M\u00f8rk\u00f8re er forkvinna \u00ed Norsk-F\u00e6r\u00f8ysk Lag. N\u00e6stforma\u00f0ur eitur K\u00e1ra Lamhauge Tangen. Per Hovda (f. 17. oktober 1908, d. 1997) var fyrrverandi forma\u00f0ur.\n\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a \n\n http://www.foroyar.no/\n\nFel\u00f8g"}
{"id": "14530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hannes%20Enni", "title": "J\u00f3hannes Enni", "text": "J\u00f3hannes Enni er f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri 3. oktober 1927, gekk \u00ed barnask\u00fala har og t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00ed 1944. \u00cd tvey \u00e1r arbeiddi hann sum kramb\u00fa\u00f0arsveinur, f\u00f3r so \u00e1 Jonstrup l\u00e6rarask\u00falan \u00ed Danmark og leyk pr\u00f3gv har \u00ed 1950. N\u00fdl\u00e6rdur fekk hann starv vi\u00f0 Tv\u00f8royrar sk\u00fala og hevur veri\u00f0 l\u00e6rari har s\u00ed\u00f0ani. Hann hevur umframt dr\u00fagt \u00e1ram\u00e1l veri\u00f0 fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur fyri Tv\u00f8royrar tekniska sk\u00fala og handilssk\u00fala, hevur eisini sta\u00f0i\u00f0 fyri Tv\u00f8royrar kv\u00f8ldsk\u00fala og veri\u00f0 l\u00e6rari \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 Su\u00f0uroyar HF-skei\u00f0i. Eitt skifti var hann nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag og 1968-1975 \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rn Sk\u00falabla\u00f0sins.\n\nJ\u00f3hannes hevur evna\u00f0 til undirv\u00edsingartilfar til serundirv\u00edsing og byrjanarundirv\u00edsing, hann hevur t\u00fdtt fleiri barnab\u00f8kur, skriva\u00f0 barnab\u00f3kina \"Piltarnir\", 1972, sum eisini er komin \u00e1 donskum, og hann hevur veri\u00f0 ein av oddamonnunum \u00ed f\u00f8royskum b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vustarvi seinastu 10-15 \u00e1rini sum nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya sk\u00falab\u00f3kagrunni fr\u00e1 1966 og sum forma\u00f0ur \u00ed B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags fr\u00e1 1973. \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "14531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elin%20Bj%C3%B8rg%20H%C3%B8jgaard", "title": "Elin Bj\u00f8rg H\u00f8jgaard", "text": "Elin Bj\u00f8rg H\u00f8jgaard var f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og fr\u00edt\u00ed\u00f0arheimsl\u00e6rari, hon skriva\u00f0i barnab\u00f8kur. Elin Bj\u00f8rg var\u00f0 borin \u00ed heim \u00e1 Toftum 31. oktober \u00ed 1945, men flutti sjey \u00e1ra gomul til Havnar vi\u00f0 foreldrunum, t\u00e1 p\u00e1pin gj\u00f8rdist l\u00e6rari vi\u00f0 T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala. Aftan \u00e1 lokna sk\u00falagongd og fyrifallandi arbei\u00f0i eitt skifti f\u00f3r hon \u00ed 1970 til Keypmannahavnar at l\u00e6ra til fr\u00edt\u00ed\u00f0arheimsl\u00e6rara. Eftir loki\u00f0 pr\u00f3gv \u00ed 1973 arbeiddi hon \u00e1 dagstovnum \u00ed Albertslund og Glostrup til hon 27. mai 1977 anda\u00f0ist bert 31 \u00e1ra gomul. \n\nElin Bj\u00f8rg skriva\u00f0i tv\u00e6r barnab\u00f8kur og myndaskr\u00fdddi t\u00e6r hegnisliga. Hin fyrra \"Stina, Tina og Tummas\" kom \u00ed 1970. Eftir dey\u00f0a hennara, \u00ed 1978, kom seinna b\u00f3kin \"Tr\u00f8llal\u00edv\", skriva\u00f0 \u00ed \u00e6vint\u00fdrasni\u00f0i, men vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sevni, i\u00f0 uppi er \u00ed t\u00ed\u00f0ini: Arbei\u00f0sb\u00fdti\u00f0 kynjanna millum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "14532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elsa%20Jacobsen", "title": "Elsa Jacobsen", "text": "Elsa Jacobsen er f\u00f8dd \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu 15. februar \u00ed 1928. Aftan \u00e1 lokna sk\u00falagongd \u00ed heimbygdini arbeiddi hon fyrifallandi arbei\u00f0i, til hon \u00ed 1948 f\u00f3r til Havnar at l\u00e6ra til sj\u00fakrasystur. \u00cd 1951 var hon li\u00f0ug vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving s\u00edna, arbeiddi so sum sj\u00fakrasystir, til hon \u00ed 1959 f\u00f3r til Skotlands at l\u00e6ra til jar\u00f0arm\u00f3\u00f0ur. \u00c1 sumri \u00ed 1960 f\u00f3r hon su\u00f0ur til Etiopia sum tr\u00fabo\u00f0ari send av Kirkjuliga Missi\u00f3nsfelagnum. \u00cd 1966 gav felagi\u00f0 \u00fat b\u00f3k hennara \"Etiopia kallar\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nF\u00f8royskir sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "14533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Andreasen", "title": "Poul Andreasen", "text": "Poul Andreasen er f\u00f8ddur \u00ed V\u00e1gi 5. juni 1947. Gekk \u00ed sk\u00fala \u00ed heimbygdini og t\u00f3k realpr\u00f3gv \u00ed 1964. Hann var til skips eitt skifti, arbeiddi \u00ed \u00cdslandi eina t\u00ed\u00f0, f\u00f3r so til Havnar \u00e1 studentask\u00fala og t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1968. Aftan \u00e1 loki\u00f0 studentspr\u00f3gv f\u00f3r hann til Danmarkar at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i, t\u00f3k 1. part \u00ed 1970, gavst so vi\u00f0 lesna\u00f0inum og f\u00f3r heim aftur til F\u00f8roya. Var til skips \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, f\u00f3r so \u00ed 1978 \u00e1 Niels Brockhandilssk\u00falan og t\u00f3k pr\u00f3gv har \u00ed 1979. Heimafturkomin hevur hann veri\u00f0 vikarur \u00ed Hesti og \u00ed Koltri. Poul hevur st\u00f3ran \u00e1huga fyri s\u00f8guligum evnum. Poul hevur veri\u00f0 ritstj\u00f3ri Var\u00f0ans s\u00ed\u00f0ani 1987.\n\n\u00datg\u00e1vur \nPoul hevur \u00e1huga fyri si\u00f0s\u00f8gu og pers\u00f3n- og lokals\u00f8gu. Hann hevur skriva\u00f0 b\u00f8kurnar:\n\u201e\u00dar V\u00e1gs s\u00f8gu\u201c \u00ed 1977.\n\u201eGar\u00f0ahandilin 125 \u00e1r\u201c \u00ed 1985.\n\u201eJohanna TG 326\u201c \u00ed 1988.\n\u201eSu\u00f0uroyar Sparikassi 50 \u00e1ra minnisrit\u201c \u00ed 1993.\n\u201eElektrisitetverki\u00f0 \u00ed Botni, elektrisitet \u00ed 75 \u00e1r\u201c \u00ed 1996.\n\u201eV\u00e1gs kommuna 1873-1929\u201c \u00ed 2000.\n\u201eV\u00e1gs kommuna 1930-1972\u201c \u00ed 2003.\n\nHann hevur ritstj\u00f3rna\u00f0 (sj\u00e1lvur og saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum) bl\u00f8\u00f0um vi\u00f0 lokals\u00f8guligum innihaldi:\n\u201eBla\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 V\u00e1gs s\u00f3knar fornminnissavni\u201c \u00ed 1994.\n\u201eT\u00f3rshavn \u2013 meir enn ein h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur\u201c \u00ed 1995.\n\u201eAldam\u00f3t \u2013 bla\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 N\u00fdggj\u00e1rsnevndini \u00ed V\u00e1gi\u201c \u00ed 1999.\n\n\u201eSu\u00f0uroyar kirkjub\u00f3k 1745-1816\u201c. B\u00f3kin kom \u00fat \u00ed 1998.\n\n\u00cd 1989 skriva\u00f0i og ritstj\u00f3rna\u00f0i hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum b\u00f8kurnar:\n\u201eF\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fali 1899-1989\u201c.\n\u201e\u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya 50 \u00e1r\u201c.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "14534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrea%20%C3%81rting", "title": "Andrea \u00c1rting", "text": "Andrea \u00c1rting (f\u00f8dd 23. desember 1891 \u00ed T\u00f3rshavn, dey\u00f0 30. mai 1988 \u00ed T\u00f3rshavn) var f\u00f8roysk fakfelagsforkvinna \u00ed Havnar Arbei\u00f0skvinnufelag \u00ed 40 \u00e1r fr\u00e1 1937 til 1977. Hon var ein av fyrstu f\u00f8roysku kvinnum, i\u00f0 stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsval, ta\u00f0 var \u00ed 1940, t\u00e1 i\u00f0 hon var valevni hj\u00e1 Loysingarflokkinum, hon var\u00f0 t\u00f3 ikki vald. T\u00e1 i\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1948 var hon ein av tr\u00faf\u00f8stu stu\u00f0lunum hj\u00e1 flokkinum.\n\nL\u00edvlei\u00f0  \n\nAndrea \u00c1rting var\u00f0 f\u00f8dd uttanfyri hj\u00fanarlag \u00ed Havn \u00ed 1891, foreldur hennara v\u00f3ru S\u00fasanna Rasmussen (f\u00f8dd 1873, dey\u00f0 1940) og bla\u00f0stj\u00f3rin Jacob Johansen (1860-1900). Hon vaks upp hj\u00e1 mostrini Trinu, sum var gift vi\u00f0 Eliasi Johansen \u00ed R\u00e6ttar\u00e1, til hon var 11 \u00e1ra gomul. Elias \u00ed R\u00e6ttar\u00e1 var b\u00e1tabyggjari og var aktivur politiskt og mentanarliga. Andrea arbeiddi \u00ed fiski tvey summar. T\u00e1 i\u00f0 hon var li\u00f0ug vi\u00f0 sk\u00falan arbeiddi hon \u00e1 fiskabollavirkinum hj\u00e1 Valdemar L\u00fctzen, hon st\u00f3\u00f0 \u00ed kramb\u00fa\u00f0 og l\u00e6rdi b\u00f3khald. Hon fekk tuberklar 17 \u00e1ra gomul og noyddist at b\u00fagva \u00e1 sanatoriunum \u00ed eini tvey \u00e1r. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hon til Danmarkar, har hon var t\u00e6nastukona \u00ed seks \u00e1r \u00ed Keypmannahavn, har hon kom at kenna Mariu Mikkelsen, sum hon seinni hev\u00f0i br\u00e6vaskifti vi\u00f0. \u00cd 1922 giftist hon vi\u00f0 fiskimanninum Johannes Frederik \u00c1rting, og gj\u00f8rdist heimagangdi \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, me\u00f0an b\u00f8rnini v\u00f3ru sm\u00e1, tey fingu f\u00fdra b\u00f8rn: Trygvi (1923), S\u00f3lrun (1926), Rhoda (1928), \u00c1sv\u00f8r (1930). \n\n\u00cd 1937 var\u00f0 Andrea \u00c1rting vald til forkvinnu \u00ed Havnar Arbei\u00f0skvinnufelag, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1ri\u00f0 fyri. T\u00e6r flestu av limunum arbeiddu \u00ed fiski\u00eddna\u00f0inum, og t\u00e6r h\u00f8vdu trupult vi\u00f0 at f\u00e1a nakra av hesum til at \u00e1taka s\u00e6r starvi\u00f0 sum forkvinna, eftirsum ta\u00f0 var vandi fyri, at koma \u00e1 svartalista hj\u00e1 arbei\u00f0sgevarunum. Sum heimagangandi var Andrea meira sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug, og hon hev\u00f0i eisini v\u00edst, at hon ikki var bangin fyri at siga s\u00edna meining alment. Hon var sitandi sum fakfelagsforkvinna til 1977, og var eisini nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag st\u00f8rstapartin av t\u00ed\u00f0ini, har hon var nevndarlimur fr\u00e1 1940 til 1958.  Samr\u00e1\u00f0ingarnar um somu konuf\u00f3lka- og mannf\u00f3lkal\u00f8n v\u00f3ru t\u00e6r seinastu \u00ed forkonut\u00ed\u00f0 hennara. Andrea var hei\u00f0urslimur og fekk l\u00f8n svarandi til formansl\u00f8nina restina av l\u00edvinum, til hon anda\u00f0ist \u00ed 1988 96 \u00e1ra gomul.\n\nAndrea \u00c1rting var ein av teimum fyrstu f\u00f8roysku kvinnunum, i\u00f0 gj\u00f8rdist valevni til F\u00f8roya L\u00f8gting. Hon stilla\u00f0i upp til L\u00f8gtingsvali\u00f0 1940 fyri Loysingarflokkin, men bleiv ikki vald. \u00c1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni \u00ed 1946 tala\u00f0i hon fyri loysing fr\u00e1 Danmark. F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an f\u00f8rdi til at F\u00f8royar fingu Heimast\u00fdrisl\u00f3gina \u00ed 1948. Misn\u00f8gdin vi\u00f0 at F\u00f8royar ikki fingu fullveldi fr\u00e1 Danmark f\u00f8rdi til at Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1948, og \u00c1rting gj\u00f8rdist ein teimum mest tr\u00faf\u00f8stu stu\u00f0lunum. \n\nAndrea var \u00ed 1918 stigtakari til at kvinnur f\u00f3ru at r\u00f3gva kapp \u00ed skipa\u00f0um kappr\u00f3\u00f0ri, i\u00f0 annars var ein \u00edtr\u00f3ttagrein, i\u00f0 bert mannf\u00f3lk lutt\u00f3ku \u00ed \u00e1\u00f0ur. Hon var \u00e1huga \u00ed t\u00f3nleiki, gekk til undirv\u00edsing og l\u00e6rdi at sp\u00e6la \u00e1 fleiri lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Hon gj\u00f8rdi eisini l\u00f8g og yrkti sangir. Yrkingar hennara v\u00edsa hennara politisku sj\u00f3narmi\u00f0. Hon yrkti eitt n\u00fa kampsangir, i\u00f0 kravdu betri kor fyri ta\u00f0 arbei\u00f0andi f\u00f3lki.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1891\nAndl\u00e1t \u00ed 1988"}
{"id": "14535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirsten%20Brix", "title": "Kirsten Brix", "text": "Kirsten Brix (f. 15. november 1947 \u00ed Give, Danmark) er f\u00f8royskur/danskur rith\u00f8vundur, t\u00fd\u00f0ari og lektari \u00ed t\u00fdskum, donskum og f\u00f8royskum. Hevur veri\u00f0 \u00ed f\u00f8stum starvi \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-skei\u00f0i \u00ed T\u00f3rshavn s\u00ed\u00f0ani 1975. Vardi \u00ed 2002 \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya Ph.D.-ritger\u00f0ina Dialog i Babelst\u00e5rnet um prosuskaldskapin eftir Regin \u00ed L\u00ed\u00f0. Gift vi\u00f0 Hanusi Kamban, tey eiga tveir synir.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Drongurin, i\u00f0 tikin var\u00f0 av sj\u00f3tr\u00f8dlakonginum (\u00e6vint\u00fdrgreining). Var\u00f0in, bd. 59, 1992.\n Um f\u00f8royskar b\u00f3kmentir \u00ed Avs\u00e4ndare Norden. Den nya prosan. 1996.\n Moders m\u00e5l og faders tale. Sprog i Norden, 1998.\n Regin \u00ed L\u00ed\u00f0 og n\u00fdbroti\u00f0. Bragi, nr. 2, 2000.\n Hans Andrias Djurhuus: \u00c1lvaleikur. Analyse af udvalgte emner med henblik p\u00e5 litteraturhistorisk bestemmelse. Fr\u00f3\u00f0skaparrit, bd. 58, 2001.\n Ey\u00f0un og selvmordet: Punktanalyse af den f\u00e6r\u00f8ske forfatter Regin \u00ed L\u00ed\u00f0s dagbogsnovelle Ey\u00f0un. On the Threshold: New Studies in Nordic Literature. Edited by Janet Garton and Michael Robinson. Narvik Press 2002.\n Dialog i Babelst\u00e5rnet. Analyse af Regin \u00ed L\u00ed\u00f0s fiktive prosaforfatterskab. Annales societatis scientiarum F\u00e6roensis. Supplementum XXXIV. T\u00f3rshavn 2002.\n Uppl\u00fdsingarhugtaki\u00f0 og Regin \u00ed L\u00ed\u00f0. Fr\u00f8\u00f0i, 1/2003.\n Paul Celan: Todesfuge. Ein stutt l\u00fdsing. (B\u00f3kmentalj\u00f3s. Hei\u00f0ursrit til Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttur. Fr\u00f3\u00f0skaparfelagi\u00f0 2006)\n Les \u00c1st\u00f8\u00f0i. F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 2009.\n \"\u00c1 sl\u00f3\u00f0ini eftir Darwin \u00ed verkum hj\u00e1 Regini \u00ed L\u00ed\u00f0\", Fr\u00f8\u00f0i, 1/2009\n \"Menningar\u00e1st\u00f8\u00f0i og hugmyndafr\u00f8\u00f0i. Brotmynd \u00ed 4 p\u00f8rtum um vald og kyn vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed b\u00f3kmentaligari vi\u00f0ger\u00f0\". Fr\u00f3\u00f0skaparrit, 57/2009\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nKirsten Brix hevur t\u00fdtt hesar b\u00f8kur \u00far f\u00f8royskum til danskt:\n\nGuldpigen eftir Hanus Kamban\nAt danse med virkeligheden eftir S\u00f3lr\u00fan Michelsen\nPilgrimme eftir Hanus Kamban\nBlid er den f\u00e6r\u00f8ske sommernat eftir J\u00f3gvan Isaksen\nRejsen om den bl\u00e5 planet eftir Duritu Holm\nJ.H.O. Djurhuus 1881-1922 eftir Hanus Kamban\nCaf\u00e9 Europa, yrkingar, eftir Hanus Kamban (er ikki \u00fatgivin enn)\n\nHei\u00f0ur \nKirsten Brix fekk \u00e1 \u00e1rsa\u00f0alfundi hj\u00e1 Yrkisfelagnum 25. januar 2013 handa\u00f0 \u00e1rligu \u00fatb\u00fagvingvarvir\u00f0isl\u00f8nina, sum er \u00e1 5000 kr\u00f3nur. Yrkisfelagi\u00f0 (YF) er fakfelagi\u00f0 fyri m.a. studentask\u00falal\u00e6rarar og handilssk\u00falal\u00e6rarar. \u00cd grundgevingini fyri vir\u00f0isl\u00f8nina ver\u00f0ur m.a. v\u00edst til, at Kirsten Brix hevur veri\u00f0 virkin at gera tilfar og skipa fyri skei\u00f0um, i\u00f0 a\u00f0rir l\u00e6rarar hava fingi\u00f0 n\u00f3gv burtur\u00far. Eisini hevur hon saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum skipa\u00f0 og \u00fatgivi\u00f0 b\u00f8kur til undirv\u00edsing \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 mi\u00f0n\u00e1msk\u00falastigi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "14536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sonne%20Smith", "title": "Sonne Smith", "text": "Sonne Smith er f\u00f8ddur \u00ed V\u00e1gi \u00f3lavs\u00f8kudag \u00ed 1946. Hann t\u00f3k h\u00e6gri handilspr\u00f3gv \u00ed Odense \u00ed 1968 og journalistiskt pr\u00f3gv \u00e1 Danmarks Journalisth\u00f8jskole \u00ed 1977. H\u00f8vu\u00f0sgrein hansara \u00e1 journalisth\u00e1sk\u00falanum var heimspolitikkur. Hetta var seinni st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir teimum mongu sendingunum, sum hann gj\u00f8rdi seinni saman vi\u00f0 Hans Holm, t\u00ed s\u00f8gufr\u00f3\u00f0a, geografiska snillinginum. Hann hevur dr\u00fagva journalistiska yrkislei\u00f0 \u00ed \u00fatvarpi og \u00e1 bl\u00f8\u00f0um, var arbei\u00f0sma\u00f0ur, fiskima\u00f0ur, krambakallur og skrivstovuma\u00f0ur \u00ed s\u00ednum ungu d\u00f8gum, umframt at hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri sj\u00f3nleikum sum \u00e1hugaleikari. Longu \u00ed 1968 leg\u00f0i hann lunnar undir t\u00e6r v\u00e6l umt\u00f3ktu poppsendingarnar \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya.\n\nSonne Smith er giftur vi\u00f0 K\u00e1ru Gunnu \u00d3lad\u00f3ttir. Hann var\u00f0 einkjuma\u00f0ur \u00ed 1997. Fyrra kona hansara \u00e6t Anna, f\u00f8dd Poulsen, \u00far Klaksv\u00edk. Hon var l\u00e6rari. Tey b\u00e6\u00f0i fingu d\u00f3ttrina Mariu Kristinu \u00ed 1985.\n\nSonne Smith skriva\u00f0i s\u00edna fyrstu b\u00f3k \u00ed 1999. Ta\u00f0 var tann b\u00edlagda b\u00f3kin um fr\u00edt\u00ed\u00f0arfelagi\u00f0 Kaggan, i\u00f0 Sonne var vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn \u00ed 1969. Annars hevur hann gj\u00f8rt onkra sketjs, eitt n\u00fa fyri Postverk F\u00f8roya, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 hev\u00f0i s\u00edtt 25-\u00e1ra hald \u00ed Listask\u00e1lanum \u00ed 2001, og hann hevur skriva\u00f0 fleiri fer\u00f0afr\u00e1sagnir, b\u00e6\u00f0i til \u00fatvarp og bl\u00f8\u00f0. Hann hevur fer\u00f0ast v\u00ed\u00f0a.\n\nSeinasta avriki\u00f0 er ein s\u00f8ga \u00ed \"M\u00ednari J\u00f3lab\u00f3k 2004\" um ein reypara, sum hann r\u00f3par S\u00e1mal Skr\u00f8gg. Sonne hevur eisini t\u00fdtt onnur m\u00e1l til f\u00f8royskt. Hann t\u00fdddi ta\u00f0 fyrsta hefti\u00f0 hj\u00e1 Harold R. Foster um Valiant Prins \u00far enskum \u00ed 1987 eftir \u00e1heitan fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarafelag. \n\nSonne er sonur listamannin William Smith og systirsonur listakvinnuna Ruth Smith \u00far V\u00e1gi. Br\u00f3\u00f0ir Sonna, Thomas Michael Smith, var listama\u00f0ur og rith\u00f8vundur.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 1999 - Kaggin 1969-99\n 2010 - S\u00f8gan um j\u00f8darnar\n 2011 - S\u00f8gan um indianararnar\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n 2010 - Eitt hjarta \u00far steini - Mannajagstrarin 1, eftir Jan Kj\u00e6r, Sonne Smith t\u00fdddi til f\u00f8royskt\n 2011 - Ongar reglur - Mannajagstrarin 2, eftir Jan Kj\u00e6r, Sonne Smith t\u00fdddi til f\u00f8royskt\n 2011 - Fongurin hj\u00e1 kannibalinum - Mannajagstrarin 3, eftir Jan Kj\u00e6r, Sonne Smith t\u00fdddi til f\u00f8royskt\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "14537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jonhard%20Mikkelsen", "title": "Jonhard Mikkelsen", "text": "Jonhard Mikkelsen (f. 1953) vestmenningur. Stj\u00f3ri \u00e1 forlagnum Sprotin. \u00datb\u00fagvin cand. mag. \u00ed enskum og f\u00f8royskum \u00e1 \u00c5rhus Universiteti og Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya \u00ed 1980. Starva\u00f0ist sum adjunktur \u00e1 F\u00f8roya studentask\u00fala fr\u00e1 1981 til 1995. Hann var l\u00e6rugreinar\u00e1\u00f0gevi \u00ed f\u00f8royskum fyri studentask\u00falar og hf-deildir fr\u00e1 1988 til 1995, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r \u00ed starv sum lektari \u00e1 F\u00f8roya l\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1995 og starva\u00f0ist har til 2010. Jonhard Mikkelsen  starva\u00f0ist sum n\u00e1mslektari \u00e1 N\u00e1msv\u00edsindadeild Fr\u00f3\u00f0skaparsetursins fr\u00e1 2010 - 2017. Limur \u00ed f\u00f8royska m\u00e1lr\u00e1\u00f0num fr\u00e1 2012 - 2017.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nOr\u00f0ab\u00f8kur \n\n1992 ensk - f\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k  saman vi\u00f0 Annfinni \u00ed Sk\u00e1la\n\n1998 donsk - f\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k saman vi\u00f0 Annfinni \u00ed Sk\u00e1la og Hanne Jacobsen\n2004 f\u00f8roysk - ensk or\u00f0ab\u00f3k saman vi\u00f0 Annfinni \u00ed Sk\u00e1la\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \n Ein fer\u00f0 inn \u00ed f\u00f8royskt saman vi\u00f0 K\u00e1ra Davidsen (m\u00e1ll\u00e6ra til mi\u00f0n\u00e1m og N\u00e1msv\u00edsindadeildina)\n Hugin og minni\u00f0 (skei\u00f0 \u00ed norr\u00f8num til mi\u00f0n\u00e1m)\n Eitt sindur um - hugbur\u00f0, samskifti, myndir, l\u00fdsingar, stutts\u00f8gur (grundb\u00f3k \u00ed tekstalestri)\n Sprotar - eitt sindur um tekstir \u00ed bl\u00f8\u00f0um og t\u00ed\u00f0arritum (um at greina fj\u00f8lmi\u00f0latekst)\n Brotmyndir - ambo\u00f0 til skald- og stutts\u00f8gugreiningar \n Grundskei\u00f0 \u00ed F\u00f8royskum (stutt skei\u00f0 \u00ed r\u00e6ttskriving)\n\nRitstj\u00f3rn \n\nPetur M. Rasmussen: Mangt er \u00ed br\u00f8gdum vunni\u00f0 (f\u00f8royskt m\u00e1ls\u00f8ga)\nSvenning Tausen: Or\u00f0 og or\u00f0a\u00f0 (um f\u00f8royskt or\u00f0alag)\nSv\u00f8rt ver\u00f0a s\u00f3lskin (nor\u00f0urlendsk ritstj\u00f3rn)\nN\u00fdbroti\u00f0 \u00ed nor\u00f0urlendskum skaldskapi (nor\u00f0urlendsk ritstj\u00f3rn)\nNor\u00f0urlond \u00ed kring (nor\u00f0urlendsk ritstj\u00f3rn)\nSagnasl\u00f3\u00f0ir fram vi\u00f0 strendur (nor\u00f0urlendsk ritstj\u00f3rn)\nRobert Joensen: Sey\u00f0ab\u00f3kin\nMikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin\nRasmus Rasmussen: S\u00e6r er si\u00f0ur \u00e1 landi\nReidar Djupedal: Jens Christian Svabo - brot \u00far l\u00edvss\u00f8gu\nPetur M. Rasmussen: Mangt er \u00ed br\u00f8gdum vunni\u00f0\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n\nWilliam Heinesen: Laterna magica\nDaniel Wedel: \u00d3-s\u00f8gur um djevulskap\n\nAnna\u00f0\n\nFregnir \nJonhard Mikkelsen stovna\u00f0i saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum vikuskiftisbla\u00f0i\u00f0 FREGNIR \u00ed 2001 og var bla\u00f0stj\u00f3ri, til bla\u00f0i\u00f0 gavst \u00ed 2004.\n\nForlagi\u00f0 Sprotin \nJonhard stovna\u00f0i forlagi\u00f0 SPROTAN \u00ed 1993 og hevur riki\u00f0 ta\u00f0 s\u00ed\u00f0an. Forlagi\u00f0 gevur \u00fat l\u00e6rub\u00f8kur til f\u00f8royskt, s\u00f8gub\u00f8kur, listab\u00f8kur, n\u00fdskriva\u00f0ar og t\u00fdddar skalds\u00f8gur, yrkingar o.a. \u00datg\u00e1vurnar s\u00edggjast \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Sprotanum www.sprotin.fo \n\n\u00c1 sprotin.fo eru allar t\u00e6r f\u00f8roysku or\u00f0ab\u00f8kurnar hj\u00e1 ymsum forl\u00f8gum og einstaklingum savna\u00f0ar. \nForlagi\u00f0 kunnar um b\u00f8kur, h\u00f8vundar, tilt\u00f8k o.a. \u00ed Sprotat\u00ed\u00f0indum.\n\nHei\u00f0ur \n 1991 Hei\u00f0ursg\u00e1vu \u00far grunni Kristians \u00e1 Brekkum\u00f8rk\u00a0 \n 2010 Hei\u00f0ursg\u00e1vu Landsins 2010.\n2020 Fyrstu vir\u00f0isl\u00f8n V\u00edgdis Finnbogad\u00f3ttir\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "14538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3l%20%C3%A1%20Kletti", "title": "P\u00f3l \u00e1 Kletti", "text": "P\u00f3l Nybo \u00e1 Kletti (f\u00f8ddur 12. juli 1959, dey\u00f0ur 7. juli 2021) var f\u00f8royskur bla\u00f0ma\u00f0ur, ritstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur. \n\nP\u00f3l var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Hesti. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed H\u00f3sv\u00edk \u00ed 3 \u00e1r, 1974-1977. S\u00ed\u00f0an 1977 \u00ed T\u00f3rshavn og stutt skifti \u00e1 Argjum. \n\nHann hevur veri\u00f0 bla\u00f0ma\u00f0ur \u00e1 Dimmal\u00e6tting s\u00ed\u00f0an 1978, fastur tingfr\u00e1s\u00f8guma\u00f0ur 1981-1995. Hann ritstj\u00f3rna\u00f0i leygardags\u00edskoytisbl\u00f8\u00f0unum Vi\u00f0skeranum og Sk\u00e1anum 1996-2007.\n\n\u00datg\u00e1vur - ritstj\u00f3rna\u00f0 ella skriva\u00f0 \nP\u00f3l \u00e1 Kletti var vi\u00f0 til at leggja til r\u00e6ttis \u00fatg\u00e1vuna av b\u00f3kini \u00bbB\u00faskapur og politikkur\u00ab (1990), sum \u00d3lavur Christiansen, b\u00faskapar- og samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur skriva\u00f0i, og sum forlagi\u00f0 F\u00f8royaklettur gav \u00fat. Samr\u00f8\u00f0ur \u00ed 75 \u00e1ra minningarritinum hj\u00e1 Kongshavnar Havn, \u00bbSamstarv\u00ab (1991), sum Kongshavnar Havnast\u00fdri gav \u00fat. Skriva\u00f0, savna\u00f0 og lagt til r\u00e6ttis 90 \u00e1ra minningarriti\u00f0 hj\u00e1 Sambandsflokkinum, \u00bbUpphav og virki\u00ab (1996). Samr\u00f8\u00f0ur \u00ed 60 \u00e1ra minningarritinum hj\u00e1 B36, \u00bbRenni\u00f0 dreingir\u00ab (1997). Grein um Hests kirkju \u00ed b\u00f3kar\u00f8\u00f0ini \u00bbKirkjurnar \u00ed F\u00f8royum\u00ab (1998), sum J. P. Gregoriussen, arkitektur, ritstj\u00f3rna\u00f0i og partv\u00eds skriva\u00f0i, og sum forlagi\u00f0 \u00ed St\u00f8plum gav \u00fat. Limur \u00ed ritstj\u00f3rnini, sum skipa\u00f0i fyri \u00fatg\u00e1vuni av 150 \u00e1ra minningarritinum hj\u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, \u00bbL\u00f8gtingi\u00f0 150\u00ab, tr\u00fd bind (2002-03). Var \u00ed ritstj\u00f3rnini, sum fyrireika\u00f0i 100 \u00e1ra minningarriti\u00f0 hj\u00e1 Sambandsflokkinum, \u00bbSambandsflokkurin \u00ed 100 \u00e1r\u00ab (kom \u00fat \u00ed 2006).\n\nFamilja\nForeldur: D\u00e1njal Nybo (1914-1995), fiskima\u00f0ur og b\u00f3ndi \u00ed Hesti, og Kristina, f. Mortensen (1919-1980), \u00e6tta\u00f0 \u00far Fro\u00f0ba. Foreldur p\u00e1pans v\u00f3ru Poul Nybo, \u00e6tta\u00f0ur av Kletti \u00e1 Hv\u00edtanesi, og Anna Kathrina, f. Danielsen, \u00far Andrasstovu \u00ed Hesti. Tey v\u00f3ru eftir giftarm\u00e1li\u00f0 b\u00fasitandi \u00e1 Hv\u00edtanesi \u00ed 7 \u00e1r. Fluttu \u00ed 1915 \u00fat \u00ed Hest, har tey bygdu vi\u00f0 Gr\u00f3th\u00fas\u00e1. Poul, i\u00f0 var skiparal\u00e6rdur og f\u00f8rdi skip, festi kongsgar\u00f0in \u00ed Andrasstovu eftir verfa\u00f0irin, D\u00e1njal Danielsen. Foreldur mammuna v\u00f3ru D\u00e1njal Mohr Mortensen, b\u00f3ndi \u00ed Kelduni \u00ed Fro\u00f0ba, og Amalia, f. Joensen, \u00e6tta\u00f0 \u00far Miklagar\u00f0i \u00e1 Ei\u00f0i.\n\nP\u00f3l \u00e1 Kletti var giftur vi\u00f0 Elsy Joensen av Bakka \u00ed V\u00e1gi, d\u00f3ttir Christoffur Joensen, \u00e6tta\u00f0ur uttan \u00c1nna \u00ed Sandv\u00edk, og Sannu, f. Tausen, \u00e1 Bakka \u00ed V\u00e1gi. Elsy og P\u00f3l eiga tr\u00edggjar synir: Signar (f. 1982), Eirikur (f. 1990) og Torkil (f. 1991).\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "14540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zakarias%20Wang", "title": "Zakarias Wang", "text": "Zakarias Wang (f\u00f8ddur 23. august 1940 \u00ed Kaldbak) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og politikari, \u00fatb\u00fagvin samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Soylg\u00f8r\u00f0um \u00ed Kaldbak tann 23. august 1940. Eftir barnask\u00falan \u00ed Kaldbak f\u00f3r hann \u00ed 1954 \u00e1 VBV \u00ed Havn. T\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00ed 1956 og n\u00fdm\u00e1lsligt studentspr\u00f3gv \u00ed 1958. Var fer\u00f0al\u00e6rari \u00ed Nor\u00f0radali og Sy\u00f0radali 1958-1959. Gj\u00f8rdist \u00ed 1965 cand. scient. pol. \u00ed \u00c5rhus. Arbeiddi \u00ed Keypmannahavn til 1967. Var \u00ed tr\u00edati \u00e1r \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala \u00ed Hoyv\u00edk og hevur n\u00fa forlagi\u00f0 Sti\u00f0jan. Flutti \u00ed 1971 \u00far Havn til Hoyv\u00edkar. Var \u00ed T\u00f3rshavnar uttanb\u00edggjar bygdar\u00e1\u00f0 1977 til oktober 1978, t\u00e1 Hoyv\u00edk og Hv\u00edtanes l\u00f8gdu saman vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu. B\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 1981-1988.\n\nHann hevur skriva\u00f0 grein um heimast\u00fdri \u00ed b\u00f3kini \"F\u00e6ringer \u2013 fr\u00e6nder\", sum Anders \u00d8lgaard ritstj\u00f3rna\u00f0i \u00ed 1968. \u00cd 2010 \u00fatgav hann b\u00f3kina F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an 14 september 1946, sum er 850 s\u00ed\u00f0ur til longdar, b\u00f3kin er eitt keldusavn um f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una \u00ed 1946. Hevur annars skriva\u00f0 n\u00f3gvar greinar \u00ed ymsum bl\u00f8\u00f0um. Forma\u00f0ur \u00ed felagnum F\u00f8roysk B\u00f3kaforl\u00f8g 1992 og limur \u00ed st\u00fdrinum fyri Fj\u00f8lrit sama \u00e1r. Nevndarlimur \u00ed rith\u00f8vundafelagnum 1993.\n\nF\u00f3lkatingsvali\u00f0 2015  \n\u00cd 2015 valdi hann at stilla upp til f\u00f3lkatingsvali\u00f0 \u00e1 uttanflokkalista. Hann royndi fyrst at f\u00e1a flokkinnir \u00ed ganga inn fyri loysing fr\u00e1 Danmark at stilla upp saman, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist ikki. S\u00ed\u00f0an savna\u00f0i hann millum 150 og 200 undirskriftir fr\u00e1 stillarum, solei\u00f0is at hann leyk kr\u00f8vini um at stilla upp \u00e1 uttanflokkalista. T\u00e1 i\u00f0 hann var gestur \u00ed sj\u00f3nvarpsvalsendingini \u00cd andglettinum hj\u00e1 Kringvarpinum, seg\u00f0i hann m.a. at hev\u00f0i heitt \u00e1 allir loysingarflokkarnar um at stilla upp saman fyri at f\u00e1a betri m\u00f8gulleika fyri at f\u00e1a umbo\u00f0 valt.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nB\u00f8kur \n\n1965 - Heimast\u00fdri, Mentunargrunnur Studentafelagsins \u00ed Keypmannahavn, 1965.\n1966 - Message from the Faroese Students (saman vi\u00f0 \u00c1rna Olafssyni, eisini fronsk \u00fatg\u00e1va), MFS, Keypmannahavn, 1966.\n1974 Ottar Brox: Hvat hendir \u00e1 bygd? (t\u00fd\u00f0ing eftir \"Hva sker i Nord-Norge?\") Hoyv\u00edk 1974.\n1978 - Henrik Ibsen: Eitt dukkuheim (t\u00fd\u00f0ing eftir \"Et Dukkehjem\") T\u00f3rshavn 1978.\n1988 og 1989 - Stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i, Hoyv\u00edk.\n1992 - Ensk-f\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k (saman vi\u00f0 Annfinni \u00ed Sk\u00e1la og Jonhard Mikkelsen) Hoyv\u00edk 1992.\n1993 - Bergen \u2013 unionen eller EF \u2013 union? Hoyv\u00edk 1993.\n1998 - Donsk-f\u00f8roysk or\u00f0ab\u00f3k (saman vi\u00f0 Annfinni \u00ed Sk\u00e1la, Jonhard Mikkelsen og Hanne Jacobsen) Hoyv\u00edk 1998.\n1999 - F\u00f8royar \u00e1 vegam\u00f3ti, Hoyv\u00edk 1999.\n2003 - Kalaallit Nunaata Savalimmiullu tunngaviusumik inatsisitigut inissisimanerat (gr\u00f8nlendskt serprent av F\u00f8royskum L\u00f3gar Riti Vol. 2, p. 101-130: R\u00edkisr\u00e6ttarst\u00f8\u00f0a Gr\u00f8nlands og F\u00f8roya og p. 159-190: The Constitutional Status of Greenland and Faroe), Hoyv\u00edk 2003.\n2004 \u2013 Rith\u00f8vundab\u00f3kin, Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya, 175 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 99918-3-167-3\n2008 \u2013 Eikir\u00f8tur 1832-2007, Eget forlag, 475 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 978-99918-3-250-3\n2008 \u2013 Samskifti vi\u00f0 stj\u00f3rnm\u00e1lamenn 1964, Sti\u00f0in, 125 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 978-99918-42-50-9\n2010 \u2013 Dey\u00f0ans stu\u00f0ul, Dambisa Moyo, oversat af Zacharias Wang, Sti\u00f0in, T\u00f3rshavn, 245 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 9789991842660\n2010 \u2013 F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an 14 september 1946, Sti\u00f0in, 850 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 9789991842608\n 2013 \u2013 The First Salute for the Independent Faroe Islands, Sti\u00f0in, 206 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 978-99918-42-71-4\n\nLagt til r\u00e6ttis \n\n Anna Sof\u00eda \u00ed V\u00e1gi: \u00c6ttarsambandi\u00f0 vi\u00f0 N\u00f3lsoyar P\u00e1ll, T\u00f3rshavn 1997.\n Regin Dahl: Atlantsl\u00f8g (saman vi\u00f0 Marianne Clausen) Hoyv\u00edk 1996.\n Regin Dahl: Atlantsl\u00f8g II (saman vi\u00f0 Marianne Clausen) Hoyv\u00edk 1997.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n\n M. A. Jacobsens vir\u00f0isl\u00f8n fyri yrkisb\u00f3kmentir (2000).\n\nFamilja \nForeldur hansara eru Poul, b\u00f3ndi, f. 1908, d. 2004, og Elsebeth Christina, f. 1915. Foreldur p\u00e1pans v\u00f3ru Sakaris \u00ed Soylg\u00f8r\u00f0um og Marin Mohr heiman av Gar\u00f0i \u00ed Hoyv\u00edk. Foreldur mammuna v\u00f3ru Hans Simonsen, tra\u00f0arma\u00f0ur uttan fyri Gar\u00f0ar \u00ed Hoyv\u00edk og Sanna Joensen, \u00f3\u00f0alsmansd\u00f3ttir \u00far Innistovu \u00ed Mykinesi. Zakarias er n\u00e6stelstur av fimm systkjum, hini eru Ey\u00f0un, S\u00f8lv\u00e1, Hanus og Mourits. Giftur vi\u00f0 Margit Svarrer, tannl\u00e6kna \u00ed T\u00f3rshavn, sum er f\u00f8dd \u00ed Esbjerg og vaksin upp \u00ed Bylderup Bov t\u00e6tt vi\u00f0 t\u00fdska marki\u00f0. Tey hava tv\u00e6r d\u00f8tur: Ulla, f. 1966 og Elin, f. 1970.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir samfelagsfr\u00f8\u00f0ingar\nKaldbaksf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940"}
{"id": "14544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jante", "title": "Jante", "text": "Jante er fiktivur b\u00fdur \u00far skalds\u00f8guni \"En flyktning krysser sitt spor\" (1933) eftir Aksel Sandemose.\n\nHygg eisini at \n\n Jantul\u00f3gin\n\nNorsk mentan"}
{"id": "14559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norska%20L%C3%B8va", "title": "Norska L\u00f8va", "text": "Norska L\u00f8va (f\u00f8royskt navn; annars Nordische L\u00f6we, Nordishe L\u00f6we ella Norske L\u00f8ve) var ein danskur yystindiafarari. Skipi\u00f0 sakk \u00ed Lambav\u00edk n\u00fdggj\u00e1rsaftan 1707. Umlei\u00f0 100 menn komu livandi fr\u00e1 vanlukkuni. \u00c1 hesum t\u00fari f\u00f3r Norska L\u00f8va \u00far Keypmannahavn hin 4. desember 1707. \u00d3dnarve\u00f0ur brast \u00e1, og 18. desember sl\u00f3\u00f0 toran ni\u00f0ur \u00ed skipi\u00f0. Dagin eftir avgj\u00f8rdi Roluf Meincke, at teir noyddust at kappa h\u00f8vu\u00f0smastrina ni\u00f0ur.\n\nSkipi\u00f0 er nevnt b\u00e6\u00f0i \u00ed sangi, kv\u00e6\u00f0i og s\u00f8gn. J\u00f3gvan Isaksen br\u00fakti navni\u00f0 Norska L\u00f8va sum heiti\u00f0 \u00ed eini krimiskalds\u00f8gu, sum kom \u00fat \u00ed 2010.\n\nNorska L\u00f8va f\u00f8rdi tr\u00e6lir \u00ed 1682.\nEitt model av Norsku L\u00f8vu hongur \u00ed D\u00f3mkirkjuni \u00ed Havn, ta\u00f0 er eitt av trimum skipsmodellum, sum hanga har. Eitt anna\u00f0 modell hongur \u00ed Ei\u00f0is kirkju.\n\nKlokka av Norsku L\u00f8vu \u00ed D\u00f3mkirkjuni \u00ed Havn \nKlokkan \u00ed D\u00f3mkirkjuni \u00ed Havn sigst vera komin \u00ed kirkjuna \u00ed 1708 og er komin av skipinum Norsku L\u00f8vu. Klokkan er pr\u00fddd vi\u00f0 palmettum, og \u00e1 einum sta\u00f0 er henda innskriftin: 'Danscke Ostindische Compagnies Scheb Nordische Lowe 1704'. H\u00e6ddin er 30 cm, tv\u00f8rm\u00e1t \u00e1 slagringi uttan er 41,5 cm.\n\nKeldur \n\nSkip\nS\u00f8ga\nBurturgingin skip og b\u00e1tar\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num"}
{"id": "14563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3k%20%28tr%C3%A6%29", "title": "B\u00f3k (tr\u00e6)", "text": "B\u00f3k (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fagus) veksur v\u00ed\u00f0a \u00ed Europa, Asia og Nor\u00f0uramerika. B\u00f3kin er eitt leyvfellandi tr\u00e6 vi\u00f0 tr\u00fdkanta\u00f0um n\u00f8tum \u00ed einum p\u00edkakl\u00e6ddum hylki.\n\nL\u00fdst sl\u00f8g:\n\n Vanlig B\u00f3k (Fagus sylvatica)\n Orientalsk B\u00f3k (Fagus sylvatica subsp. orientalis)\n Amerikonsk B\u00f3k (Fagus grandifolia)\n Japonsk B\u00f3k (Fagus crenata)\n\nS\u00ed eisini \n\nSu\u00f0urb\u00f3k\n\nTr\u00e6plantur"}
{"id": "14564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urb%C3%B3k", "title": "Su\u00f0urb\u00f3k", "text": "Su\u00f0urb\u00f3k, eisini eldlandsb\u00f3k (fr\u00f8\u00f0iheiti - Nothofagus) er ein plantu\u00e6tt vi\u00f0 12 sl\u00f8gum, sum leingi var\u00f0 rokna\u00f0 fyri at hoyra til b\u00f3ka-familjuna, men genetisk gransking hevur v\u00edst, at skyldskapurin ikki er so t\u00e6ttur, sum fyrst hildi\u00f0.\n\nL\u00fdst sl\u00f8g:\n\n Nire-su\u00f0urb\u00f3k (Nothofagus antarctica)\n Coigue-Su\u00f0urb\u00f3k (Nothofagus dombeyi) \n Coihue-su\u00f0urb\u00f3k (Nothofagus betuloides) \n Lenga-Su\u00f0urb\u00f3k (Nothofagus pumilio)\n\nS\u00ed eisini: B\u00f3k (tr\u00e6)\n\nTr\u00e6plantur"}
{"id": "14565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nire-su%C3%B0urb%C3%B3k", "title": "Nire-su\u00f0urb\u00f3k", "text": "Nire-su\u00f0urb\u00f3k (fr\u00f8\u00f0iheiti - Nothofagus antarctica) (spanskt \u00d1ire ella \u00d1irre), er eitt leyvfellandi tr\u00e6 ella runnur, i\u00f0 er upprunav\u00f8kstur \u00ed Su\u00f0ur Kili (Chile) og Argentina fr\u00e1 uml. 36\u00b0S og heilt su\u00f0ur \u00e1 Eldlandi\u00f0 (Tierra del Fuego) (56\u00b0 S). Tann sy\u00f0sti gr\u00f3\u00f0rarsta\u00f0urin er \u00e1 oynni Hoste Island, sostatt er Nire-su\u00f0urb\u00f3k ta\u00f0 tr\u00e6i\u00f0 i\u00f0 veksur sy\u00f0st \u00e1 jar\u00f0arkl\u00f3tini. Ta\u00f0 tr\u00edvist best \u00ed t\u00ed, n\u00fa minkandi, temperera\u00f0a regnsk\u00f3ginum.\n\nNire-su\u00f0urb\u00f3k er gr\u00f3\u00f0ursett \u00e1 vesturstrondini av Nor\u00f0uramerika, \u00ed St\u00f3ra Bretlandi og \u00ed F\u00f8royum her hon tr\u00edvist sera v\u00e6l.\n\nKeldur \n\nTr\u00e6plantur"}
{"id": "14566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Coihue-su%C3%B0urb%C3%B3k", "title": "Coihue-su\u00f0urb\u00f3k", "text": "Coihue-su\u00f0urb\u00f3k (fr\u00f8\u00f0iheiti - Nothofagus betuloides) (spanskt Guindo ella Coihue de Magallanes), er eitt veturgr\u00f8nt tr\u00e6, i\u00f0 er upprunav\u00f8kstur \u00ed Su\u00f0ur Patagonia.\n\n\u00cd 1769 t\u00f3k Sir Joseph Banks eitt tr\u00e6 av Eldlandinum (Tierra del Fuego) \u00e1 fyrstu fer\u00f0ini hj\u00e1 James Cook, og hev\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r heimaftur.\n\n\u00datbrei\u00f0sla\nCoihue-su\u00f0urb\u00f3k veksur fr\u00e1 Su\u00f0ur Kili (Chile) og Argentina 40\u00b0S og su\u00f0ur \u00e1 Eldlandi\u00f0 (56\u00b0 S), tr\u00e6i\u00f0 tolir frost ni\u00f0ur \u00ed 20\u00b0C, og veksur fr\u00e1 sj\u00f3varstrond upp \u00ed 500 metra h\u00e6dd. Tr\u00e6i\u00f0 er veturgr\u00f8nt og kann gerast upp \u00ed 25 metur til h\u00e6ddar, steyrr\u00e6tt, og tolir b\u00e6\u00f0i vetrarkulda og v\u00e6ntandi summarhita.\n\nGr\u00f3\u00f0urseting\nCoihue-su\u00f0urb\u00f3k er gr\u00f3\u00f0ursett \u00ed serliga Skotlandi og F\u00f8royum her hon v\u00edsir seg at vera fullkomiliga har\u00f0f\u00f8r.\n\nVi\u00f0urin hevur v\u00f8kur ey\u00f0kenni, er reydligur \u00e1 liti, har\u00f0ur, h\u00e1lvtungur og ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed m\u00f8bla-\u00eddna\u00f0inum.\n\nKeldur \n\nTr\u00e6plantur"}
{"id": "14567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aputr%C3%A6", "title": "Aputr\u00e6", "text": "Aputr\u00e6 (fr\u00f8\u00f0iheiti - Araucaria araucana) (\u00e1 donskum/norskum stundum Abernes skr\u00e6k, enskum stundum The Monkey-puzzle Tree) er eitt veturgr\u00f8nt n\u00e1latr\u00e6 i\u00f0 kann gerast 40 metur h\u00f8gt og 2 metur \u00ed diametur. Tr\u00e6i\u00f0 er upprunav\u00f8kstur \u00ed Su\u00f0ur-Mi\u00f0 Kili (Chile) og Vestur-Mi\u00f0 Argentina. \n\nAputr\u00e6 Araucaria araucana er ta\u00f0 har\u00f0f\u00f8rasta slagi\u00f0 \u00ed n\u00e1latr\u00f8 \u00e6ttini Araucaria. Av t\u00ed at slagi\u00f0 hoyrir til frumtr\u00f8ini (eitt av heimsins elstu n\u00falivandi), ver\u00f0ur ta\u00f0 stundum l\u00fdst sum ein \"livandi steinrenning\" (fossil). \n\nAputr\u00e6i\u00f0 er tj\u00f3\u00f0artr\u00e6 \u00ed Kili (Chile).\n\nAputr\u00f8 eru gr\u00f3\u00f0ursett i F\u00f8royum \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um og vi\u00f0arlundum, og eru har\u00f0f\u00f8r her.\n\nTr\u00e6plantur\nN\u00e1latr\u00f8"}
{"id": "14569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%BAn-Eik", "title": "D\u00fan-Eik", "text": "D\u00fan-Eik (fr\u00f8\u00f0iheiti - Quercus pubescens) er eitt mi\u00f0alst\u00f3rt, leyvtr\u00e6 ella st\u00f3rur runnur, k\u00faput \u00e1 v\u00f8kstri.\nTr\u00f8 i\u00f0 vaksa \u00ed sk\u00f3garumhv\u00f8rvi f\u00e1a n\u00f3gvar uppr\u00e6ttar greinar, me\u00f0an tr\u00f8 i\u00f0 standa einsam\u00f8ll f\u00e1a fleiri bular vi\u00f0 \u00fatr\u00e6ttum, \u00f3regluligum greinum. R\u00f3tskipanin er sterk vi\u00f0 eini dj\u00faptgangandi h\u00f8vu\u00f0sr\u00f3t og n\u00f3gvum, v\u00edttgangandi s\u00ed\u00f0ur\u00f3tum.\n\nSt\u00f8ddin \u00e1 fullvaksnum tr\u00f8um er uml. 20 x 15 m (25 x 20 cm/\u00e1r). Tr\u00f8ini kunnu gerast eini 500 \u00e1ra gomul, og kann bulurin gerast uml. 1,5 m. \u00ed diametur.\n\nUppruna\u00f8ki: H\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki\u00f0 r\u00f8kkur fr\u00e1 Mi\u00f0- og Su\u00f0ureystur Evropa til L\u00edtla\u00e1sia, Kaukasus og Krim.\n\nN\u00fdtsla: Vi\u00f0urin er har\u00f0ur og haldbarur; hann ver\u00f0ur br\u00faktur sum timbur \u00ed byggi- og m\u00f8bla\u00eddna\u00f0inum. Umframt ta\u00f0 ver\u00f0ur hann n\u00fdttur sum brenni og til framlei\u00f0slu av tr\u00e6koli. N\u00f8turnar ver\u00f0a br\u00faktar til sv\u00ednaf\u00f3\u00f0ur.\n\nTr\u00e6plantur\nB\u00f3ka-familjan"}
{"id": "14570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lo%C3%B0p%C3%ADlur", "title": "Lo\u00f0p\u00edlur", "text": "Lo\u00f0p\u00edlur (Salix lanata) er ein l\u00e1gvaksin, leyvfellandi runnur av p\u00edlafamiljuni. Hann er ey\u00f0kendur vi\u00f0 s\u00ednum hv\u00edlodnu bl\u00f8\u00f0um \u00e1 b\u00e1\u00f0um s\u00ed\u00f0um. Lo\u00f0p\u00edlur bl\u00f3mar t\u00ed\u00f0liga, fyri leyvskot \u00e1 v\u00e1ri. Hann er einkyndur, hann- og honplantur hv\u00f8r s\u00e6r. Bl\u00f3murnar eru langir, lj\u00f3sagulir reklar. Lo\u00f0p\u00edlur er stundum kr\u00fapandi, stundum uppr\u00e6ttur har hann f\u00e6r fri\u00f0, upp til 1,5 - 2 m h\u00e6dd.\n\nUppruna\u00f8ki: Lo\u00f0p\u00edlur finst \u00ed Nor\u00f0ureuropa og Nor\u00f0urasia, fr\u00e1 \u00cdslandi heilt eystur til Siberia, men vegna sey\u00f0abit er hann n\u00fa sj\u00e1ldsamur \u00ed F\u00f8royum og Skotlandi. Eitt undirslag, Salix lanata richardsonii finst \u00ed Nor\u00f0uramerika, men hv\u00f8rki hesin ella Salix lanata finst \u00ed Gr\u00f8nlandi. \n\nLo\u00f0p\u00edlur \u00ed F\u00f8royum: N\u00fa er lo\u00f0p\u00edlur bert funnin \u00ed f\u00e1um st\u00f8\u00f0um i F\u00f8royum, \u00ed t.d. Streymoy Kalsoy og Bor\u00f0oy, men tali\u00f0 av plantum \u00ed hesum st\u00f8\u00f0um, \u00f3atkomuligt fyri sey\u00f0i, ber bo\u00f0 um, at hann hevur veri\u00f0 vanligur v\u00f8kstur, \u00e1\u00f0renn sey\u00f0ur kom til landi\u00f0. F\u00f8royski lo\u00f0p\u00edlurin er ein kr\u00fapandi runnur, hv\u00f8rs greinar liggja 1 til 2 m fram eftir j\u00f8r\u00f0, fyri s\u00ed\u00f0ani at benda teir s\u00ed\u00f0stu 20-30 cm upp \u00ed loft; og bl\u00f8\u00f0ini her gerast ikki so lo\u00f0in sum a\u00f0rasta\u00f0ni, t.d. \u00ed Noregi.\n\nS\u00ed eisini\n\n P\u00edlur\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nTr\u00e6plantur\nP\u00edla-familjan"}
{"id": "14574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Urtap%C3%ADlur", "title": "Urtap\u00edlur", "text": "Urtap\u00edlur (Salix herbacea) er ein l\u00e1gvaksin runnur av p\u00edlafamiljuni, sum sj\u00e1ldan gerst h\u00e6gri enn 5 cm. Greinarnar eru langar, kr\u00fapandi og veksa fyri ta\u00f0 mesta undir j\u00f8r\u00f0. Einans greinarendarnir eru yvir j\u00f8r\u00f0. Hann bl\u00f3mar \u00ed juni-juli og bl\u00f3murnar hava gulgr\u00f8n l\u00edvdarbl\u00f8\u00f0. Bl\u00f3murnar eru evarska l\u00edtlar og eru \u00e1 bl\u00f3muskipan, sum kallast rekil, kallreklarnir eru gullittir, me\u00f0an kvennreklarnir eru rey\u00f0ir. \n\n\u00datbrei\u00f0sla: Urtap\u00edlur er ein fjallaplanta, laga\u00f0 til har\u00f0f\u00f8rt ve\u00f0urlag og veksur v\u00ed\u00f0a um \u00ed fj\u00f8llum og subarktiskum \u00f8kjum b\u00e1\u00f0umegin Atlantshavi\u00f0, \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsasia, Nor\u00f0urevropa, Gr\u00f8nlandi og Eysturkanada, og longur su\u00f0uri \u00e1 h\u00e1fj\u00f8llum, su\u00f0ur til Pyreneurnar, Alpurnar og Rila \u00ed Europa og nor\u00f0aru Appalachiafj\u00f8ll \u00ed USA. Hann veksur \u00e1 tundra og m\u00fdrulendi, vanliga omanfyri 1.500 m h\u00e6dd sunnafyri, men ni\u00f0ur til sj\u00f3varm\u00e1lan \u00ed arktiskum \u00f8ki.\n\nUrtap\u00edlur \u00ed F\u00f8royum: Urtap\u00edlur er sera vanligur \u00ed F\u00f8royum og veksur v\u00ed\u00f0a \u00ed haga og \u00e1 fjallalendi, oftast \u00ed mosa.\n\nS\u00ed eisini\n\n P\u00edlur\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nTr\u00e6plantur\nP\u00edla-familjan"}
{"id": "14575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Appalachiafj%C3%B8ll", "title": "Appalachiafj\u00f8ll", "text": "Appalachiafj\u00f8ll (enskt Appalachian Mountains) eru ein fjallar\u00f8\u00f0 \u00ed eystara parti av Nor\u00f0uramerika.\n\nLandal\u00e6ra \nAppalakkufj\u00f8ll r\u00f8kka fr\u00e1 Alabama \u00ed USA til N\u00fdfundland og Labrador \u00ed Kanada. Fjallar\u00f8\u00f0in fer \u00edgj\u00f8gnum North Carolina, Virginia, West Virginia, Pennsylvania, New York og N\u00fdongland. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Mt. Mitchell \u00ed Nor\u00f0urcarolina, 2.040 metrar h\u00f8gt. \n\nHesi fj\u00f8llini eru fyri ta\u00f0 mesta sk\u00f3gvaksin, og har vaksa mong ymisk tr\u00e6sl\u00f8g, har\u00edmillum ahorn og eik. Um heystarnar, \u00e1\u00f0renn leyvtr\u00f8ini, sum vaksa \u00ed sunnari parti av fj\u00f8llunum, missa bl\u00f8\u00f0ini, er fr\u00e1l\u00edka vakurt har, t\u00e1 skyggir leyvi\u00f0 \u00ed br\u00fanum og rey\u00f0um litum, t\u00e1 er eisini eitt skifti vi\u00f0 heilt g\u00f3\u00f0um ve\u00f0ri, og hesa t\u00ed\u00f0ina \u00e1 \u00e1rinum nevna teir \"Indian summer\". \n\nHesi fj\u00f8llini eru eldri, og tindarnir eru ikki l\u00edka h\u00f8gir sum teir \u00ed Klettafj\u00f8llunum (Rocky mountains). Tann sy\u00f0ri parturin var\u00f0 til fyri 250 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 Afrika rendi saman vi\u00f0 Nor\u00f0uramerika, so \u00f8ll meginlond v\u00f3ru \u00ed einum, kalla\u00f0 Pangaea.\n\nB\u00faskapur  \n\u00ed statunum North Carolina, Virginia og West Virginia, har Appalakkufj\u00f8ll fara \u00edgj\u00f8gnum, var \u00ed mong \u00e1r n\u00f3gv kol h\u00f8gt og n\u00fdtt til brenni \u00ed st\u00e1lvirkjunum. N\u00fa eru mong n\u00e1m og st\u00e1lvirki latin aftur, og mong arbei\u00f0spl\u00e1ss farin fyri skeyti\u00f0. H\u00f3ast n\u00f3gv hevur veri\u00f0 gj\u00f8rt til tess at menna fer\u00f0amannavinnuna har, er \u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 Appalakkufj\u00f8ll eitt hitt f\u00e1t\u00e6kasta \u00ed USA.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Gatlinburg\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAppalachian Mountains, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nFj\u00f8ll"}
{"id": "14576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pyreneurnar", "title": "Pyreneurnar", "text": "Pyreneurnar eru ein fjallar\u00f8\u00f0 \u00ed Su\u00f0urvestur-Evropa sum skilur Iberisku h\u00e1lvoynna fr\u00e1 meginlandinum og myndar n\u00e1tt\u00farligt landamark millum Spania og Frakland. L\u00edtla landi\u00f0 Andorra liggur eisini innibyrgt \u00edmillum hesi b\u00e6\u00f0i lond \u00ed fjallar\u00f8\u00f0ini, sum er 430 km long og r\u00f8kkur fr\u00e1 Biscayafl\u00f3gvanum til Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. \n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "14577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Biscayafl%C3%B3gvin", "title": "Biscayafl\u00f3gvin", "text": "Biscayafl\u00f3gvin (spanskt: Golfo de Vizcaya ella Mar Cant\u00e1brico; franskt: Golfe de Gascogne; baskiskt: Bizkaiako Golkoa) er ein st\u00f3rur fl\u00f3gvi \u00edmillum vesturstrond Fraklands og nor\u00f0urstrond Spania. Mi\u00f0al d\u00fdpi er 1,744 metrar og mesta d\u00fdpi\u00f0 er 2,789 metrar. \n\nSpania\nFrakland"}
{"id": "14578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1lmap%C3%ADlur", "title": "P\u00e1lmap\u00edlur", "text": "P\u00e1lmap\u00edlur (Salix phylicifolia) er ein runnur av p\u00edlafamiljuni, i\u00f0 kann bl\u00edva uml. 4-5 metrar h\u00f8gur. Greinarnar eru reydligar og uppbendar. Bl\u00f8\u00f0ini eru blonk og myrkagr\u00f8n \u00e1 ovara bor\u00f0i, lo\u00f0in og gr\u00e1gr\u00f8n \u00ed ni\u00f0ara bor\u00f0i. P\u00e1lmap\u00edlur er einkyndur, kall- og kvennplantur hv\u00f8r s\u00e6r, og eru b\u00e6\u00f0i kall- og kvennreklar gr\u00e1ligir \u00e1 liti. P\u00e1lmap\u00edlur bl\u00f3mar \u00ed mai ella juni, treyta\u00f0 av vakstrarsta\u00f0i. \n\n\u00datbrei\u00f0sla: P\u00e1lmap\u00edlur veksur \u00ed v\u00e1tlendi \u00ed Nor\u00f0urevropa til Vestursibiria og \u00ed Nor\u00f0uramerika. \u00cd F\u00f8royum, Skotlandi og \u00cdrlandi er hann sj\u00e1ldsamur n\u00fa, orsaka\u00f0 av sey\u00f0abiti.\n\nP\u00e1lmap\u00edlur \u00ed F\u00f8royum: P\u00e1lmap\u00edlur er st\u00f8rsti p\u00edlur, i\u00f0 veksur \u00ed F\u00f8royum, og kann hann gerast okkurt um 2 metrar h\u00f8gur her. \u00c1 mongum upprunaligum vakstrarpl\u00e1ssum er hann horvin, bara \u00ed Hvalv\u00edk veksur hann \u00ed st\u00f3rum tali. \u00cd kat\u00f3lskari t\u00ed\u00f0 br\u00faktu f\u00f8royingar greinar av hesum p\u00edli til p\u00e1skagudst\u00e6nastur, til minnis um p\u00e1lmagreinarnar, i\u00f0 lagdar v\u00f3ru \u00e1 vegin, t\u00e1 i\u00f0 Jesus rei\u00f0 inn \u00ed Jer\u00fasalem; harav navni\u00f0 'P\u00e1lmap\u00edlur'.\n\nS\u00ed eisini\n\n P\u00edlur\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n R. Rasmussen: Er p\u00edlaslagi\u00f0 p\u00e1lmi innflutt til F\u00f8roya \u00ed s\u00f8guligari t\u00ed\u00f0?, jenskjeld.info\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nTr\u00e6plantur\nP\u00edla-familjan"}
{"id": "14579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%81ukasz%20Cie%C5%9Blewicz", "title": "\u0141ukasz Cie\u015blewicz", "text": "\u0141ukasz Cie\u015blewicz (f\u00f8ddur 15. november 1987 \u00ed Gniezno \u00ed P\u00f3llandi) er ein f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, \u00e1leypsleikari, sum s\u00ed\u00f0an 2011 hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 B36 \u00ed Effodeildini. Hann hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt vi\u00f0 donsku f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gunum Hvidovre (1. deild) og Br\u00f8ndby, hann fekk t\u00f3 ikki m\u00f8guleikan at sp\u00e6la vi\u00f0 bestu donsku deildini, Superligaini. Sum barn b\u00fa\u00f0i \u0141ukasz \u00ed F\u00f8royum, \u00ed V\u00e1gi, t\u00ed p\u00e1pi hansara Robert Cie\u015blewicz sp\u00e6ldi vi\u00f0 VB, p\u00e1pin sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 VB, t\u00e1 felagi\u00f0 vann s\u00edtt fyrsta og einasta f\u00f8royameistaraheiti \u00ed 2000. \u0141ukasz sp\u00e6ldi tey \u00e1rini f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 VB, og \u00ed 2002 vann hann meistaraheiti\u00f0 vi\u00f0 dreingjali\u00f0num hj\u00e1 VB.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0in \n2011- B36 (f\u00f8royameistari 2011, 2014 og 2015 vi\u00f0 B36)\n2008-2011 Hvidovre\n2006-2008 Br\u00f8ndby\n\n\u00c1rsins leikari \u00ed F\u00f8royum 2011 og 2015 \n\u0141ukasz var\u00f0 valdur til \u00e1rsins f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lara \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2011 (Vodafonedeildini) og 2015 (Effodeildini). \u00cd 2011 var fyrsta \u00e1ri\u00f0, at hann sp\u00e6ldi vaksnamannaf\u00f3tb\u00f3lt \u00ed F\u00f8royum. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 B36, og teir vunnu f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 (FM). \u0141ukasz skora\u00f0i 17 m\u00e1l fyri B36 \u00ed FM kappingini og gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00e1 toppskoraralistanum. Finnur Justinussen \u00far V\u00edkingi vann gylta sk\u00f3gvin vi\u00f0 21 m\u00e1lum og Kl\u00e6mint Olsen var nummar tvey vi\u00f0 18 m\u00e1lum.\n\nHei\u00f0ur\n Effodeildin: 3\n 2011, 2014, 2015,\n L\u00f8gmanssteypi\u00f0: 1\n 2018.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 90minut.pl\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 transfermarkt.pl\n\nCie\u015blewicz, \u0141ukasz\nCie\u015blewicz, \u0141ukasz\nP\u00f3lskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nB36 leikarar\nP\u00f3llendingar"}
{"id": "14583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arktiskur%20p%C3%ADlur", "title": "Arktiskur p\u00edlur", "text": "Arktiskur p\u00edlur eisini nevndur Gr\u00e1p\u00edlur (Salix arctica) er ein jar\u00f0lagdur runnur av p\u00edlafamiljuni, 1 til 2 metur langur og heldur knortlutur. Bl\u00f8\u00f0ini eru gr\u00e1gr\u00f8n og kl\u00e6dd vi\u00f0 longum h\u00e1rum. Ni\u00f0ara bor\u00f0i\u00f0 er naka\u00f0 lj\u00f3sari litt enn ovara. Bl\u00f3mingin er \u00ed juni-juli og kvennreklarnir eru hv\u00edtlodnir. \n\n\u00datbrei\u00f0sla: Arktiskur p\u00edlur er laga\u00f0ur til har\u00f0f\u00f8rt arktiskt og subarktiskt ve\u00f0urlag og veksur nor\u00f0ast \u00ed londunum kring arktiska havi\u00f0. \n\nArktiskur p\u00edlur \u00ed F\u00f8royum: \u00cd F\u00f8royum er arktiskur p\u00edlur sj\u00e1ldsamur n\u00fa, og veksur bara \u00ed homrum har sey\u00f0ur ikki sleppur til, nor\u00f0atil \u00ed landinum.\n\nS\u00ed eisini\n\n P\u00edlur\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nTr\u00e6plantur\nP\u00edla-familjan"}
{"id": "14605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mammutur", "title": "Mammutur", "text": "Ein Mammutur er eitthv\u00f8rt slag av \u00fatdey\u00f0u filafamiljuni Mammuthus i\u00f0 livdu fr\u00e1 uml. 4,8 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani til fyri um 4.500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani; best kendur er ullamammutur ella lo\u00f0f\u00edlur.\n\nF\u00edlar\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r"}
{"id": "14606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lo%C3%B0in%20mammutur", "title": "Lo\u00f0in mammutur", "text": "Ein lo\u00f0in mammutur ella lo\u00f0f\u00edlur (fr\u00f8\u00f0iheiti:Mammuthus primigenius) er eitt \u00fatdeytt, lo\u00f0i\u00f0 f\u00edlaslag i\u00f0 livdi \u00ed Nor\u00f0urevropa, Asia og Nor\u00f0uramerika fram til seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. N\u00f3gv f\u00edlabein og beinagrindir eru funnin \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og eisini \u00e1 havbotninum \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num, og ennt\u00e1 eru einstakir heilir mammutar funnir \u00ed permafrystu j\u00f8r\u00f0ini \u00ed Siberia. Eitt l\u00e1gvaksi\u00f0 undirslag livdi \u00e1 sibirisku Wrangelloynni fram til uml. \u00e1r 1.700 f.kr.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r\nF\u00edlar"}
{"id": "14607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meksikofl%C3%B3gvin", "title": "Meksikofl\u00f3gvin", "text": "Meksikofl\u00f3gvin (enskt \"Gulf of Mexico\", spanskt \"Golfo de M\u00e9xico\") er ein st\u00f3rur fl\u00f3gvi \u00edmillum eysturstrond Meksikos og su\u00f0urstrond USA. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nUSA\nMeksiko"}
{"id": "14608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lo%C3%B0in%20nashyrningur", "title": "Lo\u00f0in nashyrningur", "text": "Lo\u00f0in nashyrningur (lo\u00f0nashyrningur?) (Coelodonta antiquitatis) er eitt \u00fatdett slag av nashyrningum sum helt til \u00e1 nor\u00f0aru grassl\u00e6tunum og tundra\u00f8kjunum \u00ed Eurasia i pleistoc\u00e6nska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum. Lo\u00f0in nashyrningur livdi seinastu \u00edst\u00ed\u00f0ina av, kanska fram til \u00e1r 8.000 f.Kr. \u00ed Siberia - hendan dagfesting er t\u00f3 ivasom.\n\n\u00datsj\u00f3ndin \u00e1 dj\u00f3rinum var upprunaliga bert kend fr\u00e1 holutekningum, men \u00ed 1929 var eitt heilt r\u00e6 vi\u00f0 skinni funni\u00f0 \u00ed eini asfaltsgoymslu \u00ed Starunia \u00ed t\u00e1verandi (millumkr\u00edgst\u00ed\u00f0ar) P\u00f3llandi, n\u00faverandi Ukraina; hetta r\u00e6 ver\u00f0ur n\u00fa s\u00fdnt fram \u00e1 n\u00e1tt\u00farus\u00f8guliga savninum \u00ed Krak\u00f3w \u00ed P\u00f3llandi.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "14614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Demokratiski%20Flokkurin", "title": "Demokratiski Flokkurin", "text": "Demokratiski Flokkurin (enskt: the Democratic Party) er ein liberalur flokkur, annar av b\u00e1\u00f0um st\u00f8rstu flokkunum \u00ed USA (hin eitur Republikanski Flokkurin). Limirnir ver\u00f0a nevndir \"demokratar\". Demokratiski flokkurin er ein vinstrahallur, progressivur og liberalur flokkur. Demokratarnir arbei\u00f0a fyri t\u00ed\u00f0ina fyri fr\u00edari heilsuskipan til \u00f8ll, fyri st\u00f8rri eftirliti vi\u00f0 skotv\u00e1pnum, fyri at enda Str\u00ed\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti yvirgangi, javnst\u00f8\u00f0u fyri samkynd, at lata Guantanamo aftur, teir arbei\u00f0a fyri at stu\u00f0la r\u00e6ttinum til fr\u00eda fosturt\u00f8ku og at so arbei\u00f0a tey vi\u00f0 at seta meira inn fyri at for\u00f0a fyri globalari upphiting. Demokratarnir eru fyri at h\u00e6kka skattin, men teir vilja ikki skerja t\u00e6r almennu \u00fatrei\u00f0slurnar l\u00edka n\u00f3gv sum republikanararnir. \n\nKend n\u00f8vn hava veri\u00f0 forsetarnir Franklin D. Roosevelt, Harry Truman, John F. Kennedy, Jimmy Carter, Bill Clinton og Barack Obama.\n\nDemokratiskir forsetar\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed USA"}
{"id": "14616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gsfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "V\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "V\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur er n\u00e6stlongsti fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed Su\u00f0uroynni. Fleiri bygdir eru kring fj\u00f8r\u00f0in. V\u00e1gur liggur innast \u00e1 v\u00e1gni og b\u00e1\u00f0umegin fj\u00f8r\u00f0in, t\u00f3 mest \u00e1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni. Porkeri liggur uttalaga \u00e1 nor\u00f0ara armi \u00e1 V\u00e1gsfir\u00f0i, og millum Porkeri og V\u00e1g liggur l\u00edtla bygdin Nes, sum hoyrir til V\u00e1gs kommunu. N\u00fapurin skilur V\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0 \u00ed tveir minni fir\u00f0ir, sunnari partur er Lopransfj\u00f8r\u00f0ur. Innast \u00ed Lopransfir\u00f0i liggur bygdin Lopra. Eystanfyri Lopra og beint yvirav Nesi liggur bygdin Akrar.\n\nV\u00e1gs Havn og Oyrarnar \nV\u00e1gs Havn er \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u \u00e1 V\u00e1gsfir\u00f0i, mitt \u00ed V\u00e1gsbygd. V\u00e1gs Havn er 10-15 metrar dj\u00fap. Har er havnarlag har flakavirki, alivirki og a\u00f0rar fiskivinnufyrit\u00f8kur eru. Hinumegin land, \u00e1 sy\u00f0ra armi, eru Oyrarnar, har er eitt elverk, eitt lemmavirki, ruskpl\u00e1ss umframt anna\u00f0 virksemi. \u00c6tlanin er at gera eina svimjih\u00f8ll vi\u00f0 langhyli og v\u00e6lverudepli \u00e1 Oyrunum \u00ed V\u00e1gi (2011). \u00c6tlanin er at n\u00fdta avlopshitan fr\u00e1 elverkinum \u00e1 Oyrunum, sum annars bert rennur \u00e1 sj\u00f3gv.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nV\u00e1gs kommuna\nSu\u00f0uroyar Kunningarstova\n\nV\u00e1gur\nSu\u00f0uroy\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "14617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatni%C3%B0%20%28V%C3%A1gur%29", "title": "Vatni\u00f0 (V\u00e1gur)", "text": "Vatni\u00f0 er eitt vatn \u00ed Su\u00f0uroynni, vestanfyri bygdina V\u00e1g og eystanfyri V\u00e1gsei\u00f0i. Vatni\u00f0 hevur fleiri n\u00f8vn, men f\u00f3lk flest r\u00f3pa ta\u00f0 bara Vatni\u00f0. Onnur n\u00f8vn eru V\u00e1gsvatn og Ei\u00f0isvatn. Gongug\u00f8ta er allan vegin kring Vatni\u00f0, har ganga f\u00f3lk ofta t\u00far. Fj\u00f8lbroytt fuglal\u00edv er kring Vatni\u00f0 og \u00e1 Vatninum. Ein \u00e1 rennur \u00far Vatninum oman \u00ed \u00d3san og s\u00ed\u00f0an \u00e1 sj\u00f3gv. Henda \u00e1in eitur Laks\u00e1. V\u00e1gs kommuna hevur gj\u00f8rt gongug\u00f8tu \u00f8\u00f0rumegin vi\u00f0 Laks\u00e1 (\u00e1 sy\u00f0ru s\u00ed\u00f0u) fr\u00e1 Vatninum til L\u00ed\u00f0arveg. Beint vestanfyri Vatni\u00f0 er \u00edtr\u00f3ttar\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 v\u00e1gbingum. Har er V\u00e1gsh\u00f8ll og f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur vi\u00f0 grasl\u00edki. Millum v\u00f8llin og \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llina er VB-h\u00fasi\u00f0.\n\nFl\u00f3\u00f0alda fyri 7000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an \nSerfr\u00f8\u00f0ingar meina, at ein fl\u00f3\u00f0alda (tsunami) hevur rakt F\u00f8royar fyri umlei\u00f0 7000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Hetta var \u00ed samband vi\u00f0 eitt st\u00f3rt skri\u00f0ulop, sum nevnist Storegga. Fl\u00f3\u00f0aldan rakti alt ta\u00f0 nor\u00f0ur atlantiska \u00f8ki\u00f0. Tekin um hesa fl\u00f3\u00f0aldu eru funnin tvey st\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum: \u00e1 Vatninum vi\u00f0 V\u00e1gsei\u00f0i og \u00e1 Ei\u00f0i \u00ed Eysturoynni.\n\nS\u00ed eisini\n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n V\u00e1gs kommuna\n Su\u00f0uroyar Kunningarstova\n\nV\u00e1gur\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "14619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ronnie%20Drew", "title": "Ronnie Drew", "text": "Ronnie Drew (*16. september 1934 \u00ed Dun Laoghaire, Co. Dublin - \u2020 16. august 2008) var ein \u00edrskur f\u00f3lkat\u00f3nleikari og sangari, i\u00f0 stovna\u00f0i b\u00f3lkin The Dubliners, upprunaliga kalla\u00f0u teir seg The Ronnie Drew Group, hann hev\u00f0i eisini eina solokarrieru aftan\u00e1 hann f\u00f3r \u00far The Dubliners. Ronnie Drew royndi seg eisini sum filmsj\u00f3nleikari og sonurin Phelim Drew er eisini sj\u00f3nleikari. Ronnie Drew er eitt heimskent andlit t\u00e1 um f\u00f3lkat\u00f3nleik umr\u00e6\u00f0ur.\n\nRonnie b\u00fa\u00f0i vi\u00f0 familju s\u00ednari \u00ed Greystones sunnanfyri Dublin.\n\nLeinki \u00fateftir \n\n Ronnie Drew IMDb, The Internet Movie Database. \n\n\u00cdrskir sangarar\n\u00cdrskir t\u00f3nleikarar\n\u00cdrskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "14623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luke%20Kelly", "title": "Luke Kelly", "text": "Luke Kelly ( *17. november 1940, \u2020 30. januar 1984) var ein sangari og f\u00f3lkat\u00f3nleikari fr\u00e1 Dublin, \u00cdrlandi sum er best kendur sum ein av stovnarunum av kenda b\u00f3lkinum The Dubliners saman vi\u00f0 Ronnie Drew. \u00c1 ungum \u00e1rum flutti hann til Onglands saman vi\u00f0 br\u00f3\u00f0ur s\u00ednum Paddy. Hann arbeiddi \u00ed st\u00e1l\u00eddna\u00f0inum og annars ymiks fyrifallandi arbei\u00f0i. Hann l\u00e6rdi seg at sp\u00e6la banjo og byrja\u00f0i at framf\u00f8ra \u00e1 ymsasta\u00f0ni \u00ed Onglandi saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \u00edrum sum b\u00fa\u00f0u \u00ed eksil \u00ed Onglandi. \u00cd 1962 flutti hann heimaftur til Dublin og stutta t\u00ed\u00f0 seinni gj\u00f8rdist hann partur at einum t\u00f3nleikab\u00f3lki, sum fyrst var\u00f0 nevndur the Ronnie Drew Ballad Group og s\u00ed\u00f0an, eftir uppskoti fr\u00e1 Luke Kelly, fekk navni\u00f0 The Dubliners. Hann fann upp\u00e1 navni\u00f0, t\u00ed hann j\u00fast t\u00e1 las eina skalds\u00f8gu eftir James Joyce vi\u00f0 heitinum The Dubliners. Luke helt eina pausu upp\u00e1 tvey \u00e1r fr\u00e1 The Dubliners fr\u00e1 1964-66, men seinni var hann aftur virkin har \u00ed n\u00f3gv \u00e1r. \n\nLuke datt um \u00e1 pallinum, me\u00f0an hann framf\u00f8rdi vi\u00f0 The Dubliners hin 30. juni 1980 \u00ed Cork Opera House. Stutta t\u00ed\u00f0 seinni var\u00f0 sta\u00f0fest, at hann hev\u00f0i ein svull \u00ed heilanum. H\u00f3ast ta\u00f0, so f\u00f3r hann \u00e1 evropaturne eftir at hann var\u00f0 skur\u00f0vi\u00f0gj\u00f8rdur fyri svullin \u00ed heilanum. Hann hev\u00f0i t\u00f3 trupulleikar vi\u00f0 at minnast tekstir og f\u00f8ldi seg til t\u00ed\u00f0ir veikan. \u00c1 heysti 1983 noyddist hann tv\u00e6r fer\u00f0ir at fara av pallinum me\u00f0an teir framf\u00f8rdu, fyrru fer\u00f0 var \u00ed Traun \u00ed Eysturr\u00edki og seinnu fer\u00f0 var \u00ed Mannheim \u00ed T\u00fdsklandi. Hann noyddist  at gevast vi\u00f0 konsertfer\u00f0ini og fekk t\u00ed ikki tann partin vi\u00f0 sum var \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi. Hann var\u00f0 fyrst innlagdur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed Heidelberg, men stutta t\u00ed\u00f0 seinni f\u00f3r hann vi\u00f0 flogfari heim aftur til Dublin, har hann var\u00f0 innlagdur. Hann var\u00f0 skur\u00f0vi\u00f0gj\u00f8rdur enn einafer\u00f0, og eftir at hava hildi\u00f0 j\u00f3l saman vi\u00f0 familjuni var\u00f0 hann aftur innlagdur. Hann anda\u00f0ist hin 30. januar 1984.\n\nLeinki \u00fateftir \n\n Biografi \u00e1 enskum. \n\n\u00cdrskir sangarar\n\u00cdrskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nAndl\u00e1t \u00ed 1984"}
{"id": "14624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kagar%C3%B0ur", "title": "B\u00f3kagar\u00f0ur", "text": "B\u00f3kagar\u00f0ur er eitt b\u00f3kaforlag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed T\u00f3rshavn. Forlagi\u00f0 B\u00f3kagar\u00f0ur hevur serliga givi\u00f0 \u00fat endurprent av upprunaf\u00f8royskum \u00fatg\u00e1vum. H\u00f8vu\u00f0sma\u00f0urin handan forlagi\u00f0 er Emil Juul Thomsen \u00far N\u00f3lsoy.\n\nF\u00f8roysk forl\u00f8g\nStreymoy"}
{"id": "14625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silvio%20Berlusconi", "title": "Silvio Berlusconi", "text": "Silvio Berlusconi (f\u00f8ddur 29. september 1936 \u00ed Milano) er fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Italia. Berlusconi var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 valdur til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra \u00ed 1994, men sat t\u00e1 bert \u00ed eitt \u00e1r. S\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rdist hann aftur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 2001 til 2006. \u00cd 2008 gj\u00f8rdist hann aftur stj\u00f8rnarlei\u00f0ari \u00ed Italia. Hann er mest m\u00fagvandi pers\u00f3nur \u00ed Italia og nummar 74 av mest m\u00fagvandi pers\u00f3num \u00ed heiminum (2010). Hann eigur f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 AC Milan og eigur eisini sj\u00f3nvarpsr\u00e1sir og t\u00ed\u00f0indabl\u00f8\u00f0.\nHann stovna\u00f0i s\u00edn egna politiska flokk Forza Italia. \n\nHann fer ikki at stilla uppaftur, t\u00e1 val ver\u00f0ur \u00ed 2013. Hann hevur gj\u00f8rt av at gevast \u00ed politikki, t\u00e1 valskei\u00f0i\u00f0 er av, seg\u00f0i hann \u00e1 eini samkomu fyri \u00fatlendskum t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lkum \u00ed apr\u00edl 2011. Hann v\u00edsti samstundis aftur, at hann \u00e6tlar at gerast forseti \u00ed Italia.\n\nKeldur \n\nItalskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936"}
{"id": "14642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wales", "title": "Wales", "text": "Wales ella L\u00edtla Bretland (Bretland hitt minna) (walisiskt: Cymru) er ein h\u00e1lvoyggj \u00ed su\u00f0urvestur St\u00f3ra Bretlandi. Wales er partur av Sameinda Kongsr\u00edkinum St\u00f3ra Bretland og Nor\u00f0ur\u00edrland. Wales er uml. 20.761 km\u00b2 til st\u00f8ddar og f\u00f3lkatali\u00f0 er uml. 3.063.000 (2011). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur eitur Cardiff.\n\nNavn og uppruni \n\nNavni\u00f0 Wales stavar fr\u00e1 germanska or\u00f0inum fyri '\u00f8r\u00f0v\u00edsi', eins og t.d. Vallonia og Valakia. \n\n\u00cd bygdunum uppi millum fjalla \u00ed Wales b\u00fagva f\u00f3lk av keltiskum uppruna. Tey tala s\u00edtt forna walisiska m\u00e1l, sum als ikki l\u00edkist enskum.\n\nS\u00f8ga  \n\u00cd 1282 t\u00f3ku onglendingar Wales. Men Wales hevur var\u00f0veitt mong ey\u00f0kenni, og n\u00f3gv f\u00f3lk har nor\u00f0uri \u00ed landinum tosar enn walisiskt. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr \u00ed d\u00f8lunum har su\u00f0uri, har n\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur er. Sunnasti parturin var einafer\u00f0 t\u00fddningarmiki\u00f0 kola\u00f8ki, men flestu n\u00e1mini eru afturlatin. \u00cd sta\u00f0in arbei\u00f0a f\u00f3lk \u00ed bil\u00eddna\u00f0inum, \u00ed teldu- og t\u00f8knifyrit\u00f8kum ella \u00f8\u00f0rum h\u00e1t\u00f8kniligum fyrit\u00f8kum. Nor\u00f0antil og vestantil er vinnan landb\u00fana\u00f0ur og fer\u00f0avinna.\n\nPurran er tj\u00f3\u00f0arey\u00f0kenni hj\u00e1 Wales.\n\nWalisar hava alla t\u00ed\u00f0 noy\u00f0st at str\u00ed\u00f0ast \u00edm\u00f3ti \u00e1lopshuga\u00f0um grannum fyri at verja s\u00edtt sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i og mentan, Wales hevur ikki havt sj\u00e1lvst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1282, t\u00e1 landi\u00f0 var\u00f0 hertiki\u00f0 av enska konginum og lagt undir Ongland.\n\nSi\u00f0ur er, at elsti sonur kong ella drotning Bretlands ver\u00f0ur prinsur av Wales. Bretski tr\u00f3narvingurin ber heiti\u00f0 'Prince of Wales', men hann hevur ongan politiska leiklut \u00ed Wales.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i  \n\nMeginparturin av h\u00e1lvoynni Wales er fjallalendi. Fyri nor\u00f0an eru fj\u00f8llini br\u00f8tt og illgongd, vaksin vi\u00f0 grasi og lyngi. Uppi \u00ed fj\u00f8llunum eru h\u00f8gir hamrar og sk\u00famandi fossar, ni\u00f0ri \u00ed d\u00f8lunum eru st\u00f3r v\u00f8tn. H\u00e6gsti tindurin eitur Snowdon, sum merkir \"Snj\u00f3tindurin\". Undan fj\u00f8llunum eystureftir og \u00fat \u00edm\u00f3ti havinum vestureftir ganga l\u00fdggir, brei\u00f0ir og fruktag\u00f3\u00f0ir dalar, har h\u00f3pur av f\u00f3lki b\u00fdr. Fyri sunnan er landi\u00f0 l\u00e6gri og sl\u00e6ttari. J\u00f8r\u00f0in har er fruktag\u00f3\u00f0 og v\u00e6l velt.\n\n\u00cdb\u00fagvafr\u00f8\u00f0i \nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Wales er vaksi\u00f0 fr\u00e1 2.903.085 \u00ed 2001 til 3.064.000 \u00ed 2011.\n\nM\u00e1l \nWalisiskt er eitt keltiskt m\u00e1l, i\u00f0 er n\u00e6r skylt vi\u00f0 corniskt og bretonskt.\n\nLlanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch er kendasta sta\u00f0arnavni\u00f0 \u00ed Wales.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Wales, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nEvropa\nBretland\nWales"}
{"id": "14644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cornwall", "title": "Cornwall", "text": "Cornwall (fornnorr\u00f8nt Kornbretland) (corniskt: Kernow) er eitt greivad\u00f8mi (county) ytst \u00e1 su\u00f0urvestur horninum av Onglandi. Longst \u00ed \u00fatsynning liggja Scillyoyggjarnar har i\u00f0 f\u00f8royingar stundum hava luttiki\u00f0 \u00ed kappr\u00f3\u00f0ri.\n\nSi\u00f0s\u00f8guliga var Cornwall eitt keltiskt (bretskt) \u00f8ki, skilt fr\u00e1 Onglandi, men s\u00ed\u00f0an 10'du \u00f8ld, hevur landi\u00f0 veri\u00f0 ein partur av Onglandi. Cornisk serkenni, sum t.d. talum\u00e1li\u00f0, byrja\u00f0u at vikna \u00ed 13'du \u00f8ld og \u00ed 18'du \u00f8ld doy\u00f0i m\u00e1li\u00f0 \u00fat. \u00cd 20'du \u00f8ld f\u00f3ru \u00e1hugaf\u00f3lk undir at endurreisa talum\u00e1li\u00f0 og eisini er eitt vaksandi ynski um at f\u00e1a st\u00f8rri lokalpolitiskt sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i, innanfyri bretska kongsveldi\u00f0, \u00ed Cornwall.\n\nEvropa\nBretland\nOngland"}
{"id": "14645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Corniskt%20m%C3%A1l", "title": "Corniskt m\u00e1l", "text": "Corniskt ella Kornbretskt (corniskt: Kernowek ella Kernewek) hoyrir til Brythonisku m\u00e1lini. Corniskt, i\u00f0 s\u00f8guliga var\u00f0 tosa\u00f0 \u00ed Cornwall, doy\u00f0i \u00fat \u00ed 18'du \u00f8ld, og seinasti pers\u00f3nur i\u00f0 hev\u00f0i corniskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, sigst hava veri\u00f0 Dorothy Pentreath i\u00f0 doy\u00f0i \u00ed 1777.\n\n\u00cd 19'du \u00f8ld kykna\u00f0i tj\u00f3\u00f0skaparkenslan \u00ed Cornwall, og \u00ed 20'du \u00f8ld var\u00f0 fari\u00f0 undir at afturl\u00edvga corniska tungum\u00e1li\u00f0 \u00fat fr\u00e1 var\u00f0veittum tekstum fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini. \u00cd dag eru um 3.500 f\u00f3lk i\u00f0 hava kunnskap til corniskt, men bert eini 200 duga ta\u00f0 fl\u00f3tandi. N\u00f8kur b\u00f8rn vaksa n\u00fa eisini upp vi\u00f0 corniskum sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1li.\n\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ld, me\u00f0an corniskt framvegis var h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Cornwall, v\u00f3r\u00f0u drama skriva\u00f0 \u00e1 corniskum. \u00cd dag ver\u00f0ur aftur skriva\u00f0 \u00e1 corniskum, kendasti rith\u00f8vundurin er Tim Saunders. Eisini finnast t\u00f3nleikab\u00f3lkar, so sum Skwardya og Krena i\u00f0 syngja \u00e1 corniskum.\n\nTekst d\u00f8mi\nYma pub den genys frank hag equal yn dynyta hag yn gwyryow. Ymons y enduys gans reson ha keskans hag y tal dhedhans omdhon an eyl orth y gela yn sperys a vredereth.\n Artikul 1 \u00ed Altj\u00f3\u00f0a yvirl\u00fdsing av mannar\u00e6ttindum\n\nAgan Tas ni, eus y\u2019n nev,bennigys re bo dha hanow.Re dheffo dha wlaskor,Dha vodh re bo gwrys y\u2019n nor kepar hag y\u2019n nev.Ro dhyn ni hedhyw agan bara pub dydh oll,ha gav dhyn agan kammweythkepar dell evyn nynidhe\u2019n re na eus ow kammwul er agan pynn ni;ha na wra agan gorra yn temptashyon,mes delyrv ni dhiworth drog.Rag dhiso jy yw an wlaskor,ha\u2019n galloes ha\u2019n gordhyans,bys vykken ha bynari.Yndella re bo!| Pader Agan Arloedh|Fa\u00f0ir V\u00e1r b\u00f8nin\n\nKeltisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nCornwall"}
{"id": "14655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Papageykar", "title": "Papageykar", "text": "Pappageykar eru fuglar, sum hava fja\u00f0rar, tvey bein og sum verpa. Pappageykar halda til \u00ed Mi\u00f0- og Su\u00f0ur-Amerika, Afrika, Su\u00f0ur-\u00c1sia og Avstral\u00e1sia. Pappageykar eru \u00f3javnir \u00e1 st\u00f8dd. Undul\u00e1tar eru sm\u00e1ir, og arur eru st\u00f3rar. Fleiri pappageykar br\u00faka f\u00f8turnar sum hendur til at halda \u00ed n\u00f8tunum, me\u00f0an teir br\u00f3ta t\u00e6r vi\u00f0 kr\u00f3kuta nevinum. Flestu pappageykar hava rei\u00f0ur \u00ed tr\u00e6holum ella gera s\u00e6t rei\u00f0ur \u00ed opum \u00ed bakka, lendi ella kletti. Veingjav\u00edddin \u00e1 rey\u00f0-gr\u00f8na undul\u00e1tinum kann ver\u00f0a upp \u00ed 125 sentimetrar og kropslongdin 94 sentimetrar. Undul\u00e1tar og onnur pappageykasl\u00f8g eta ofta leir \u00far \u00e1arbakkum. \u00cd leirinum er n\u00f3gv natrium, sum er heilsugott hj\u00e1 pappageykum. Flestu pappageykar eta n\u00f8tir, fr\u00e6, knubbar og annan plantugr\u00f3\u00f0ur. Kr\u00e1kur og pappageykar hoyra til gl\u00f8ggastu fuglar \u00ed heiminum. N\u00f8kur pappageykasl\u00f8g duga at herma eftir menniskjum. \n\nPapageykar er ein skipan av fuglum, \u00e1 lat\u00edni kalla\u00f0 Psittaciformes. Undir hesum eru 13 familjur:\n \n Skipan: Papageykar (Psittaciformes)\n Familja: Aratingur (Aratingidae) \n Familja: Kakad\u00fagvur (Cacatuidae) \n Familja: Vanligir papageykar(Psittacidae) t.d.: Ara, Undul\u00e1tur\n Familja: Flogm\u00fdsapapageykar (Loriculidae) \n Familja: Loriur (Loriidae) \n Familja: Undul\u00e1tar (Melopsittidae)\n Familja: Sp\u00e6tupapageykar (Micropsittidae) \n Familja: Nestorpapageykar (Nestoridae) t.d.: Kea, Kaka \n Familja: J\u00f8r\u00f0parakittar (Pezoporidae) \n Familja: Rosellur (Platycercidae) \n Familja: A\u00f0alparakittar (Psittaculidae)\n Familja: Pesquet'sa papageykar (Psittrichidae) \n Familja: Uglupapageykar (Strigopidae) t.d.: Kakapo\n\n\u00cd hesum 13 familjum finnast meira enn 350 ymisk sl\u00f8g.\n\nFuglar"}
{"id": "14656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundini", "title": "Sundini", "text": "Sundini er eitt sund millum Streymoy of Eysturoy - nor\u00f0an\u00edfr\u00e1 millum Tj\u00f8rnuv\u00edk og Ei\u00f0i, og su\u00f0ur millum Kollafj\u00f8r\u00f0ur og Morskranes. Um Sundini, millum Oyrarbakka og Nor\u00f0sk\u00e1la, er Br\u00fagvin um Streymin. Br\u00fagvin, sum er 220 metrar long, er tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1973.\n\nSund \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "14658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fidel%20Castro", "title": "Fidel Castro", "text": "Fidel Alejandro Castro Ruz ( audio) (f\u00f8ddur 13. august 1926, dey\u00f0ur 25. november 2016)  st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri teirri kommunistisku kollveltingini \u00ed Kuba \u00ed 1959, og aftan\u00e1 var\u00f0 hann valdur til landsins fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri og forseti (1959-2008) yvirlivdi hann dr\u00e1psroyndir, eina CIA innr\u00e1s og Kubakreppuna, sum mundi elvt til eitt atomkr\u00edggj. \n\nR\u00e6\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Fidel Castro \u00e1 oyggjalandinum beint sunnan fyri Florida var\u00f0 merkt av spentu vi\u00f0urskiftunum vi\u00f0 USA, ikki minst eftir miseydna\u00f0u amerikansku innr\u00e1sina \u00ed Sv\u00ednav\u00edkini \u00ed 1961 og kubakreppuna \u00e1ri\u00f0 eftir, t\u00e1 sovjetskar rakettir v\u00f3r\u00f0u settar upp \u00ed Kuba, og eitt atomkr\u00edggj mundi blivi\u00f0 veruleiki. Hann yvirlivdi at ver\u00f0a koyrdur \u00ed fongsul av einar\u00e6\u00f0isharranum Fulgencio Batista, at vera \u00ed \u00fatlegd \u00ed Meksiko og at kollveltingin hj\u00e1 honum fekk eina katastrofala byrjan, \u00e1\u00f0renn hann sum 32 \u00e1ra gamal \u00ed januar 1959 kundi r\u00ed\u00f0a inn \u00ed Havanna og gerast yngsti lei\u00f0ari \u00ed Lat\u00ednamerika. Tey n\u00e6stu mongu \u00e1rini var hann ein \u00edbl\u00e1stur hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum kollveltingarsinna\u00f0um og lei\u00f0arum \u00ed Lat\u00ednamerika og Afrika og st\u00f3\u00f0 sum ein \u00edmynd av m\u00f3tst\u00f8\u00f0uni m\u00f3ti st\u00f3ra veldinum hj\u00e1 USA.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nFidel Castro Ruz var\u00f0 f\u00f8ddur 13. august \u00ed 1926 \u00ed sukurlandinum har eysturi \u00e1 Kuba. Har arbeiddi p\u00e1pi hansara, sum var tilflytari \u00far Spania, vi\u00f0 at finna arbei\u00f0smegi til amerikanskar sukurfyrit\u00f8kur, \u00e1\u00f0renn hann fekk s\u00e6r s\u00edna egnu sukurplantasju. Hann gekk \u00ed sk\u00fala og f\u00f3r seinni \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Havanna, har hann las l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i og sosialv\u00edsindi. L\u00edvi\u00f0 sum uppreistrarma\u00f0ur byrja\u00f0i \u00ed 1953, t\u00e1 hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum leyp \u00e1 herna\u00f0arbarakkirnar \u00ed Santiago. Teir flestu av uppreistrarmonnunum doy\u00f0u, og Fidel og Ra\u00fal v\u00f3r\u00f0u settir \u00ed fongsul. Her gj\u00f8rdi Fidel s\u00edna verjur\u00f8\u00f0u \u00far r\u00e6ttinum til eitt politiskt manifest, sum hann smugla\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r \u00far fongslinum og seg\u00f0i, at \"s\u00f8gan fer at fr\u00edkenna meg.\"\n\nSeinni var\u00f0 hann n\u00e1\u00f0a\u00f0ur og r\u00fdmdi til Meksiko, har hann savna\u00f0i ein n\u00fdggjan uppreistrarher, sum hann \u00ed 1956 sigldi aftur til Kuba vi\u00f0 \u00ed b\u00e1tinum \"Granma\". Fleiri av monnunum doy\u00f0u, t\u00e1 teir royndu at koma \u00ed land, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist Castro at finna n\u00fdggjan stu\u00f0ul \u00ed fjallalandinum har eysturi \u00e1 Kuba. Tr\u00fd \u00e1r seinni var\u00f0 einar\u00e6\u00f0isharrin Batista feldur, og 8. januar 1959 komu Castro og hansara f\u00f3lk til Havanna. USA var eitt av fyrstu londum at vi\u00f0urkenna n\u00fdggju stj\u00f3rnina hj\u00e1 Castro, sum hev\u00f0i lova\u00f0, at hann bara vildi endurreisa demokratii\u00f0 \u00ed landinum og ikki gera ta\u00f0 sosialistiskt.\n\nMen ta\u00f0 gekk ikki leingi, \u00e1\u00f0renn umfatandi b\u00faskaparligar broytingar v\u00f3r\u00f0u settar \u00ed verk. Gamlir stj\u00f3rnarlimir v\u00f3r\u00f0u sendir \u00ed r\u00e6ttin, og n\u00e6stu tvey \u00e1rini v\u00f3r\u00f0u \u00ed minsta lagi 582 avr\u00e6tta\u00f0. \u00d3heft t\u00ed\u00f0indabl\u00f8\u00f0 v\u00f3r\u00f0u stongd, og samkynd v\u00f3r\u00f0u rikin \u00ed legur til \"endur\u00fatb\u00fagving.\" \u00cd 1964 vi\u00f0gekk Castro, at ta\u00f0 s\u00f3tu minst 15.000 politiskir fangar \u00ed Kuba. F\u00f3lk \u00ed h\u00f3patali fl\u00fdddu \u00far landinum, teirra millum eisini d\u00f3ttir Fidels, Alina Fern\u00e1ndez Revuelta, og systir hansara Juana. Men milli\u00f3nir fagna\u00f0u Castro og s\u00f3u hann sum teirra r\u00f8dd m\u00f3ti h\u00e1st\u00f3rum og imperialistiskum amerikanarum. Tey fegna\u00f0ust um, at stj\u00f3rnin t\u00f3k ognir fr\u00e1 yvirst\u00e6ttini, v\u00edsti amerikanskum gangstarum av landinum og ste\u00f0ga\u00f0i amerikansku kasinounum.\n\nR\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 Castro gj\u00f8rdust skj\u00f3tt eitt v\u00f8rumerki hj\u00e1 Kuba, og ofta var talan um dr\u00fagvar r\u00f8\u00f0ur. Tiltikin er hansara 269 minuttir langa r\u00f8\u00f0a \u00e1 ST-a\u00f0alfundinum \u00ed 1960. T\u00e1 Fidel Castro vendi s\u00e6r alsamt meira m\u00f3ti Sovjetsamveldinum, svara\u00f0i USA aftur vi\u00f0 at lata vera vi\u00f0 at keypa sukur fr\u00e1 Kuba. Afturfyri leg\u00f0i Castro hald \u00e1 amerikanskar ognir \u00ed Kuba fyri fleiri milliardir. USA setti handilsstongsul \u00ed verk, og 3. januar 1961 v\u00f3r\u00f0u diplomatisku sambondini landanna millum slitin. Castro bo\u00f0a\u00f0i 16. apr\u00edl sama \u00e1ri\u00f0 fr\u00e1, at kollveltingin hj\u00e1 honum var sosialistisk, og dagin eftir lupu eini 1400 kubanar \u00ed \u00fatlegd \u00e1 strondina vi\u00f0 Sv\u00ednav\u00edkina \u00e1 kubansku su\u00f0urstrondini. Innr\u00e1sin, sum var\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 av CIA, miseydna\u00f0ist fullkomiliga, og USA m\u00e1tti leggja \u00e6tlanirnar um at gera innr\u00e1s \u00ed Kuba \u00e1 hillina.\n\nTa\u00f0 for\u00f0a\u00f0i t\u00f3 ikki Castrosa f\u00edggindum \u00ed at royna at sleppa av vi\u00f0 hann. Kubansk t\u00f8l siga, at upp gj\u00f8gnum \u00e1rini eru meir enn 630 mor\u00f0royndir framdar ella \u00e6tla\u00f0ar m\u00f3ti Castro. St\u00f8rsta kreppan millum Kuba og USA kom 22. oktober 1962, t\u00e1 John F. Kennedy bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at sovjetsk atomv\u00e1pn v\u00f3ru sett upp \u00ed Kuba. Sonevnda Kubakreppan st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 \u00ed nakrar dagar, me\u00f0an ver\u00f0in helt ondini. At enda j\u00e1tta\u00f0i Nikita Krustjev at taka v\u00e1pnini burtur, men Kuba bleiv mi\u00f0depil \u00ed eini kreppu, sum mundi enda\u00f0 vi\u00f0 atomkr\u00edggi millum st\u00f3rveldini. Castro savna\u00f0i kollveltingarb\u00f3lkar saman til n\u00fdggja kommunistaflokkin hj\u00e1 s\u00e6r. Fakfel\u00f8g mistu r\u00e6ttin til at fara \u00ed verkfall, og kat\u00f3lska kirkjan og a\u00f0rir \u00e1tr\u00fana\u00f0arligir stovnar v\u00f3ru fyri \u00e1gangi. Castro \u00fatflutti eisini kollveltingina til onnur lond \u00ed Lat\u00ednamerika \u00ed 1960-\u00e1runum, og \u00ed 1970-unum v\u00f3ru kubanskar herdeildir \u00ed Afrika og str\u00edddust m\u00f3ti st\u00fdrum, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u stu\u00f0la\u00f0 av Vesturheiminum.\n\nMen t\u00e1 Sovjetsamveldi\u00f0 syndra\u00f0ist, f\u00f3r kubanski b\u00faskapurin sama veg. Castro royndi varliga at lata upp fyri \u00fatlenskum kapitalistum og avmarka\u00f0um privatum vinnul\u00edvi. Samstundis batna\u00f0u vi\u00f0urskiftini millum Kuba og Vesturheimin. \u00cd januar 1998 vitja\u00f0i J\u00f3hannes P\u00e1ll II p\u00e1vi \u00ed Kuba, sum fram til t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1990-unum alment hev\u00f0i veri\u00f0 ein ateistisk tj\u00f3\u00f0. Hann royndi alt\u00ed\u00f0 at verja um s\u00edtt privatl\u00edv og gj\u00f8rdi ikki n\u00f3gv burtur \u00far t\u00ed. Castro fekk ein son vi\u00f0 konuni Mirta D\u00edaz Balart, \u00e1\u00f0renn tey skildust \u00ed 1956. S\u00ed\u00f0ani var hann \u00ed meir enn 40 \u00e1r saman vi\u00f0 Dalia Soto del Valle, sum hann fekk fimm synir vi\u00f0. Ta\u00f0 sigst, at tey giftust \u00ed stillum einafer\u00f0 \u00ed 1980-unum. Aldur og heilsutrupulleikar gj\u00f8rdu, at hann \u00ed 2011 gav valdi\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til beiggja s\u00edn Ra\u00fal Castro. T\u00e1 hev\u00f0i hann veri\u00f0 ovasti ma\u00f0ur \u00ed Kuba \u00ed meir enn 49 \u00e1r. Eftir ta\u00f0 var hann ikki n\u00f3gv frammi alment, men fj\u00f8lmi\u00f0larnir v\u00f3ru raskir at v\u00edsa \u00e1 ta\u00f0, t\u00e1 hann var at s\u00edggja.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nFidel Castro Biography, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nPolitikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nKuba\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "14662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3han%20Olsen%20%28b%C3%A1tasmi%C3%B0ur%29", "title": "J\u00f3han Olsen (b\u00e1tasmi\u00f0ur)", "text": "J\u00f3han Olsen (f\u00f8ddur 1953 \u00e1 Tv\u00f8royri) er f\u00f8royskur b\u00e1tasmi\u00f0ur. Hann hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 fleiri b\u00e1tar, m.a. kunnu nevnast b\u00e1turin Naddoddur og kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin Su\u00f0ringur. Naddoddur er seks\u00e6ringur og Su\u00f0ringur er 10-mannafar hj\u00e1 Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag.\n\nTr\u00fd \u00e6ttarli\u00f0 av b\u00e1tasmi\u00f0um \nJ\u00f3han er tri\u00f0ja \u00e6ttarli\u00f0 av b\u00e1tasmi\u00f0um \u00e1 Tv\u00f8royri. Abbi hansara var Andreas Olsen, sum var f\u00f8ddur \u00ed Fro\u00f0ba \u00ed 1890 og doy\u00f0i \u00ed desember 1958. \u00cd 1904 f\u00f3r Andreas \u00ed l\u00e6ru hj\u00e1 Danjal Mortensen, teir sm\u00ed\u00f0a\u00f0u \u00ed verksta\u00f0i Undir Heygnum \u00e1 Tv\u00f8royri. P\u00e1pi J\u00f3han var Niclas Olsen (f\u00f8ddur 1915 \u00ed Hvalba, uppvaksin \u00e1 Tv\u00f8royri. Niclas sm\u00ed\u00f0a\u00f0i fleiri b\u00e1tar og umv\u00e6ldi eisini sluppir. Hann sm\u00ed\u00f0a\u00f0i Undir Heygnum til hann flutti virksemi yvirum fj\u00f8r\u00f0in \u00ed 1954 til Punthavnina. Hann sm\u00ed\u00f0a\u00f0i og umv\u00e6ldi \u00ed Punthavnini til 1962, t\u00e1 verksta\u00f0urin aftur flutti yvirum fj\u00f8r\u00f0in til L\u00edtla Tippi, har J\u00f3han enn hevur s\u00edna verksmi\u00f0u. Andreas og Niclas gj\u00f8rdu t\u00f3 eisini anna\u00f0 arbei\u00f0i enn at sm\u00ed\u00f0a b\u00e1tar, eitt skifti r\u00f3\u00f0u teir \u00fat \u00ed Gr\u00f8nlandi. P\u00e1pi J\u00f3han, Niclas hj\u00e1lpti J\u00f3han at sm\u00ed\u00f0a Naddodd \u00ed 1996, hann var t\u00e1 82 \u00e1ra gamal. Niclas, anda\u00f0ist \u00ed 2005 90 \u00e1ra gamal.\nJ\u00f3han var\u00f0 \u00fatl\u00e6rdur timburma\u00f0ur \u00ed 1976. Hann hj\u00e1lpti p\u00e1panum at sm\u00ed\u00f0a og umv\u00e6la b\u00e1tar \u00ed fleiri \u00e1r, \u00e1\u00f0renn hann sj\u00e1lvur f\u00f3r \u00ed holt vi\u00f0 at sm\u00ed\u00f0a b\u00e1tar. J\u00f3han sm\u00ed\u00f0a\u00f0i s\u00edn fyrsta b\u00e1t \u00ed 1977. Hann hevur eisini sm\u00ed\u00f0a motorb\u00e1tin Fr\u00ed\u00f0hild, sum hann sj\u00e1lvur r\u00f8r \u00fat vi\u00f0.\n\n\u00datr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur og fer\u00f0avinnuvirksemi \nUmframt at sm\u00ed\u00f0a og umv\u00e6la b\u00e1tar arbei\u00f0ir J\u00f3han eisini sum \u00fatr\u00f3\u00f0rarma\u00f0ur. Harumframt eiga hann og konan eisini summarh\u00fas, sum er uppi\u00e1 neystinum hj\u00e1 teimum, hesi ver\u00f0a \u00fatleiga\u00f0i til fer\u00f0af\u00f3lk og til t\u00ed\u00f0ir ver\u00f0ur summarh\u00fasi\u00f0 eisini \u00fatleiga\u00f0 sum n\u00e6mingaheim.\n\nKeldur \n\nSamr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 J\u00f3han Olsen\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nVisitSuduroy.fo\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953\nF\u00f8royskir b\u00e1tasmi\u00f0ir\nTv\u00f8royri"}
{"id": "14664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20Hansen", "title": "S\u00e1mal Hansen", "text": "S\u00e1mal Hansen (f\u00f8ddur 1968) \u00far Runav\u00edk er f\u00f8royskur b\u00e1tasmi\u00f0ur. Hann er hin virknasti b\u00e1tabyggarin \u00ed F\u00f8royum \u00ed l\u00f8tuni (2011), hann hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 fleiri av kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tunum, sum r\u00f3gva kapp \u00e1 stevnunum sum eru kring oyggjarnar um summari\u00f0. S\u00e1mal sm\u00ed\u00f0a\u00f0i fyrsta b\u00e1tin \u00ed 1996, t\u00e1 hann sm\u00ed\u00f0a\u00f0i 10-mannafari\u00f0 Kj\u00f8lur. Henda b\u00e1tin sm\u00ed\u00f0a\u00f0i hann av \u00e1huga. S\u00ed\u00f0an hevur hann sm\u00ed\u00f0a\u00f0 t\u00ed kappr\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g og onnur hava b\u00edlagt b\u00e1tar fr\u00e1 honum. \u00c1hugin fr\u00e1 at sm\u00ed\u00f0a b\u00e1tar starvar fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 S\u00e1mal sum heilt ungur vitja\u00f0i b\u00e1tabyggjaran Andreas Hammer. S\u00e1mal er \u00fatb\u00fagvin maskinsmi\u00f0ur og starva\u00f0ist \u00ed fleiri \u00e1r hj\u00e1 Mekanis \u00ed Runav\u00edk. S\u00ed\u00f0an 2000 hevur hann starvast sum b\u00e1tabyggjari burturav. \u00cd 2007 sm\u00ed\u00f0a\u00f0i hann eitt 6-mannafar til \u00cdslands, og eitt afturat var umbi\u00f0i\u00f0 til \u00cdslands, og harafturat hev\u00f0i hann 14 kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar \u00e1 b\u00ed\u00f0ilista.\n\nB\u00e1tar \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir b\u00e1tar, i\u00f0 S\u00e1mal Hansen hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0:\n\n5-mannaf\u00f8r, sum S\u00e1mal Hansen hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \n\nB\u00e1ran\nBlikur\nDrekin\nFirvaldur\nF\u00edpan Fagra\nFr\u00fagvin\nJunkarin\nKarin\nKollur\nRoyndin Fr\u00ed\u00f0a\nN\u00edsan\nS\u00edli\u00f0\nSp\u00f3gvin\nTekla\nTernan\nTjaldri\u00f0\n\u00d8rnin\nSilja\nFenja\nErla Kongsd\u00f3ttur\nT\u00edtlingur \nS\u00e6varmoy\n\n6-mannaf\u00f8r, sum S\u00e1mal Hansen hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \n\nGongur\u00e1lvur\nH\u00f3sv\u00edkingur\n\u00cdsland nr. 1\n\u00edsland nr. 2\nJarnbardur\nL\u00f3mur\nP\u00e1ll Fangi\nRiddarin\nSmyril\nStr\u00e1lan\nSundab\u00e1turin\nS\u00f8lmundur\nV\u00edkingur\nR\u00e1dna\n\n8-mannaf\u00f8r, sum S\u00e1mal Hansen hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \nMi\u00f0vingur\nArgjab\u00e1turin\nKn\u00f8rrur\nKv\u00edv\u00edkingur\nNevi\u00f0 Rey\u00f0a\n\u00d8rvur\nGullbrandur\n\n10-mannaf\u00f8r, sum S\u00e1mal Hansen hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \nEysturoyingur\nHavnab\u00e1turin\nHoyv\u00edkingur\nKj\u00f8lur\nKlaksv\u00edkingur\nN\u00f3lsoyingur \nDrekin Rey\u00f0i\nNoylsoyar P\u00e1ll\nOrmurin Langi\nSur\u00f0oyingur\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nSamalhansen.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nF\u00f8royskir b\u00e1tasmi\u00f0ir"}
{"id": "14665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bretagne", "title": "Bretagne", "text": "Bretagne ella Bretania (Fornnorr\u00f8nt: Sy\u00f0ra-Bretland, Bretland hitt sy\u00f0ra) (enskt Brittany; bretonskt: Breizh; gallo: Berta\u00e8yn) er ein h\u00e1lvoyggj og landslutur \u00ed nor\u00f0ur-vestur Fraklandi. Bretagne liggur millum Ermasund \u00ed nor\u00f0an og Biscayafl\u00f3gvan \u00ed sunnan. Landslutah\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Rennes.\n\nEvropa\nFrakland\nH\u00e1lvoyggjar"}
{"id": "14674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rennes", "title": "Rennes", "text": "Rennes (franskt: Rennes, bretonskt: Roazhon) er ein b\u00fdur \u00ed Fraklandi og landslutah\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Bretagne. Rennes liggur \u00ed vestur Bretagne og hevur umlei\u00f0 208.000 \u00edb\u00fagvar.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nSystursta\u00f0ir\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nRennes\nRennes A\u00e9roport\n\nB\u00fdir \u00ed Fraklandi"}
{"id": "14676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keltiskar%20tj%C3%B3%C3%B0ir", "title": "Keltiskar tj\u00f3\u00f0ir", "text": "Keltisku tj\u00f3\u00f0irnar er heiti\u00f0 i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur um tey 6 \u00f8kini har tey serskildu keltisku m\u00e1lini ver\u00f0a ella v\u00f3r\u00f0u n\u00fdliga tosa\u00f0. Bert tann eina tj\u00f3\u00f0in \u00cdrland er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0, hinar hava allar onkursvegna tilkn\u00fdti til ella eru partur av \u00f8\u00f0rum fullveldisr\u00edkjum.\n\nT\u00e6r seks keltisku tj\u00f3\u00f0irnar \n\nT\u00e6r 6 keltisku tj\u00f3\u00f0irnar eru:\n\n  Skotland \n  \u00cdrland \n  Isle of Man (Mann) \n  Wales (L\u00edtla Bretland) \n  Cornwall (Kornbretland)\n  Bretagne (Sy\u00f0ra Bretland) \n\nHv\u00f8r tj\u00f3\u00f0in hevur s\u00edtt egna keltiska tungum\u00e1l. \u00cd Skotlandi, \u00cdrlandi, Wales og Bretagne hava hesi m\u00e1l veri\u00f0 tala\u00f0i fram til okkara dagar, me\u00f0an \u00e1 Isle of Man og \u00ed Cornwall doy\u00f0u m\u00e1lini \u00fat. \u00cd hesum b\u00e1\u00f0um seinastu st\u00f8\u00f0unum hava \u00e1hugab\u00f3lkar roynt at endurreisa m\u00e1lini og eru n\u00f8kur b\u00f8rn uppald vi\u00f0 hesum m\u00e1lum sum \"m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\", eins og m\u00e1lini hava fingi\u00f0 \u00e1v\u00edsa almenna g\u00f3\u00f0kenning, t\u00f3 mest \u00ed s\u00fdmbolskum t\u00fddningi.\n\nKeltiskur samleiki \n\nKeltisku tj\u00f3\u00f0irnar hava felags samleika \u00e1 fleiri \u00f8kjum, og ta\u00f0 finst formelt samstarv \u00e1 t.d. t\u00ed politiska, m\u00e1lsliga, mentanarliga, t\u00f3nleikarliga og \u00edtr\u00f3ttarliga \u00f8kinum. Hetta samstarv ver\u00f0ur samskipa\u00f0 av The Celtic League.\n\nKeltisku tungum\u00e1lini \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Keltisk m\u00e1l\n\nKeltisku tungum\u00e1lini statistikkur, t\u00f8lini eru uml.\n\nKeltar\n \n\ncy:Y Celtiaid#Celtiaid modern"}
{"id": "14677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bretonskt%20m%C3%A1l", "title": "Bretonskt m\u00e1l", "text": "Bretonskt hoyrir til Brythonisku m\u00e1lini.\n\nKeltisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nBretagne"}
{"id": "14678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arres%C3%B8", "title": "Arres\u00f8", "text": "Arres\u00f8 er st\u00f8rsta vatn \u00ed Danmark, 39,84 km2 til v\u00edddar. Arres\u00f8 liggur \u00ed S\u00e6landi, n\u00e6rindis \u00d8lsted og Frederiksv\u00e6rk. \n\nUm 1717 var stovna\u00f0 Arres\u00f8 Kanal sum kn\u00fdtir saman Arres\u00f8 og Roskildefj\u00f8r\u00f0ur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Kunning um Arres\u00f8 (danskt). \n Roskildefj\u00f8r\u00f0ur portal (danskt).\n\nV\u00f8tn \u00ed Danmark"}
{"id": "14679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gs%20kirkja", "title": "V\u00e1gs kirkja", "text": "V\u00e1gs kirkja er f\u00f8roysk f\u00f3lkakirkja su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi. Kirkjan var\u00f0 v\u00edgd 19. februar 1939, grundarsteinurin var\u00f0 t\u00f3 lagdur longu \u00ed 1927. Kirkjan er mitt \u00ed bygdini, hon liggur vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svegin V\u00e1gsveg beint vi\u00f0 V\u00e1gs Sk\u00fala. Kirkjan er olmussukirkja, ta\u00f0 vil siga, at t\u00e1 f\u00f3lk eru \u00ed ney\u00f0 kunnu tey lova olmissu til kirkjuna \u00ed V\u00e1gi, sum eisini ver\u00f0ur nevnt \u00ed Grindav\u00edsuni. Vers 22: \u201cJesus give, hun m\u00e5tte d\u00f8, og Gud besk\u00e6re os lykke; til kirken i V\u00e5g p\u00e5 Suder\u00f8, jeg sk\u00e6nker et altersmykke!\u201d \u00cd kirkjuni eru 4 vindeygu vi\u00f0 glasm\u00e1lningum, sum siga s\u00f8guna um Jesus. Ta\u00f0 var Ernst Trier, sum m\u00e1la\u00f0i glasm\u00e1lningarnar \u00ed 1959.\n\nAltartalvurnar \n\u00cd V\u00e1gs kirkju eru tv\u00e6r altartalvur. Tann eina hongur uppi yvir altarinum, Th. Wegener m\u00e1la\u00f0i hana \u00ed 1864. Hon hekk \u00ed kirkjuni \u00e1 Kirkjukletti, \u00e1\u00f0renn henda kirkjan var\u00f0 bygd. Kirkjan \u00e1 Kirkjukletti var\u00f0 s\u00ed\u00f0an tikin ni\u00f0ur og bygd uppaftur \u00ed Hovi. Altartalvan fr\u00e1 1864 var keypt fyri g\u00e1vur sum v\u00f3ru komnar til kirkjuna. Hon kosta\u00f0i 232 Rdlr 29 sh. Ramma er gj\u00f8rd rundanum. Ni\u00f0ast stendur vi\u00f0 gyltum b\u00f3kstavum \"S\u00f8ger f\u00f8rst Guds rige\". Myndevni\u00f0 er: \"Jesus talar til kirkjuli\u00f0i\u00f0\".\nEin uppaftur eldri altartalva er eisini \u00ed V\u00e1gs kirkju. Hon hongur \u00e1 vegginum beint vi\u00f0 pr\u00e6dikust\u00f3lin. Kirkjan \u00e1 Kirkjukletti var\u00f0 s\u00fdna\u00f0 \u00ed 1729, og t\u00e1 bleiv skriva\u00f0, at har var ein n\u00fdggj altartalva \u00ed kirkjuni. Henda altartalvan hekk so har til tann n\u00fdggja kom \u00ed 1864. Tann gamla f\u00f3rst illa av at standa uppi \u00e1 loftinum, eitt skifti st\u00f3\u00f0 hon undir einum vindeyga sum lak. Altartalvan enda\u00f0i so \u00e1 Tv\u00f8royri, har hon var \u00ed fleiri \u00e1r til 1956, t\u00e1 danski listama\u00f0urin Ernst Trier var har og gj\u00f8rdi okkurt arbei\u00f0i \u00ed Tv\u00f8royrar kirkju. Poul Arni Poulsen, sum hev\u00f0i f\u00f8rt altartalvuna til Tv\u00f8royrar, ba\u00f0 Ernst Trier um at kanna altartalvuna og vita um hann ikki kundi restaurera hana. Ernst Trier t\u00f3k hana so vi\u00f0 s\u00e6r til Havnar, har hann reinsa\u00f0i hana, so litirnir gj\u00f8rdist kl\u00e1rir aftur, og Fraser Eysturoy, modelsnikari \u00ed Havn, b\u00f8tti um hana. Henda altartalvan hongur sum nevnt n\u00fa \u00ed V\u00e1gs kirkju \u00e1 nor\u00f0ur vegginum vi\u00f0 pr\u00e6dikust\u00f3lin. Myndevni\u00f0 er: \"Hin heilaga kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in\".\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gur"}
{"id": "14680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bauhaus", "title": "Bauhaus", "text": "Staatliches Bauhaus var lista- og byggisk\u00fali \u00ed T\u00fdsklandi, sum virka\u00f0i fr\u00e1 1919 til 1933, t\u00e1 i\u00f0 sk\u00falin noyddist at stongja eftir tr\u00fdsti fr\u00e1 nazistunum.\n\nSk\u00falin var\u00f0 stovna\u00f0ur af Walter Gropius \u00ed Weimar \u00ed 1919 vi\u00f0 samanlegging av Gro\u00dfherzoglich S\u00e4chsische Hochschule f\u00fcr Bildende Kunst og Kunstgewerberschule. Sk\u00falin flutti \u00ed 1925 til Dessau og \u00ed 1932 til Berlin. Gropius var sk\u00falastj\u00f3ri til 1928, s\u00ed\u00f0an gj\u00f8rist Hannes Meyer stj\u00f3ri og at enda Ludwig Mies van der Rohe. Bauhaus st\u00fdlurin gj\u00f8rdist seinni tann st\u00edlurin, i\u00f0 \u00e1virka\u00f0i mest innan n\u00fdm\u00f3tans arkitektur, list og desein. L\u00e6rararnir, i\u00f0 undirv\u00edstu \u00e1 sk\u00falanum, hildu fram at undirv\u00edsa kring um \u00ed heiminum, eftir at sk\u00falin var\u00f0 stongdur, og teir fluttu \u00far T\u00fdsklandi.\n\nT\u00fdskland\nList"}
{"id": "14681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reese%20Witherspoon", "title": "Reese Witherspoon", "text": "Reese Witherspoon (f\u00f8dd 22. mars 1976 \u00ed New Orleans, Louisiana) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna. Hon fekk \u00ed 2005 ein Oscar fyri s\u00edn leiklut sum June Carter i filminum Walk the Line.\n\nFilmografi \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "14686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgius", "title": "Georgius", "text": "Gerorgius (eisini Sankta Georg (Sankta J\u00f8rundur?), danskt Sankt J\u00f8rgen), (\u2020 uml. 275 \u2013 280 Lydda (ella Kappadokia) - * 23. apr\u00edl 303 \u00ed Nicomedia, Bithynia \u00ed n\u00faverandi Turkalandi, var ein r\u00f3mverskur herma\u00f0ur i\u00f0 gj\u00f8rdist kristin p\u00ednslarv\u00e1ttur undir forfylgingum keisara Diocletians.\n\nGeorgius og drekin \nS\u00f8gnin um Sankta Georg og drekan, finst \u00ed fleiri \u00fatg\u00e1vum. Hon kom til Vestureuropa vi\u00f0 krossfararum i\u00f0 komu heimaftur \u00far heilaga landinum.\n\nEin av hesum s\u00f8gnum sigur fr\u00e1, at Georgius bjarga\u00f0i sta\u00f0num \"Silene\" \u00ed Libya undan einum dreka. \u00cd sta\u00f0num var ein hylur til st\u00f8ddar sum vatn, har ein s\u00f3ttarberandi dreki dv\u00f8ldist og hesin drekin eitra\u00f0i alt umhv\u00f8rvi\u00f0. Til tess at tekkjast drekanum plagdi f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Silene at f\u00f3\u00f0ra hann vi\u00f0 tveimum sey\u00f0um um dagin, og v\u00e6nta\u00f0i teim sey\u00f0ur, f\u00f3\u00f0ra\u00f0u tey hann vi\u00f0 teirra egnu b\u00f8rnum, \u00fatvald vi\u00f0 lutakasti. Einafer\u00f0 fall lutakasti\u00f0 \u00e1 d\u00f3ttur kongs, sum i\u00f0 n\u00f8krum s\u00f8gu\u00fatg\u00e1vum ver\u00f0ur r\u00f3pt \"Sabra\". Kongsd\u00f3tturin var\u00f0 leidd til vatni\u00f0 \u00edkl\u00f8dd sum br\u00fa\u00f0ur, at ver\u00f0a f\u00f8\u00f0i drekans. \u00cd hesi stund rei\u00f0 Georgius framvi\u00f0 vatninum, kongsd\u00f3ttirin ba\u00f0 hann fl\u00fdggja, men hann nokta\u00f0i. T\u00e1 drekin kom upp \u00far vatninum, risti Georgius fyri s\u00e6r kross og bj\u00f3\u00f0a\u00f0i drekanum av, sitandi \u00e1 rossabaki. Georgius s\u00e6rdi drekan og ba\u00f0 prinsessuna binda belti um h\u00e1lsin \u00e1 honum. T\u00e1 prinsessan so gj\u00f8rdi, fylgdi drekin henni eins og var hann sey\u00f0ur. \nGeorgius og prinsessan leiddu drekan inn \u00ed sta\u00f0in Silene og f\u00f3lk blivu r\u00e6slusligin t\u00e1 tey s\u00f3u hann. Men Georgius \u00e1kalla\u00f0i tey og seg\u00f0i at um tey samtyktu at gerast kristin og l\u00f3tu seg doypa, so vildi hann drepa drekan. Kongurin og f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Silene gj\u00f8rdust kristin og Georgius v\u00e1g drekan, og m\u00e1ttu f\u00fdra oskatrektir vognar til at koyra r\u00e6i\u00f0 \u00fat \u00far sta\u00f0num. Fimtan t\u00fasund menn, umframt kvinnur og b\u00f8rn, v\u00f3r\u00f0u doypt til kristind\u00f3min. \u00c1 sta\u00f0num har drekin doy\u00f0i, l\u00e6t kongur byggja kirkju ogna\u00f0 Hini S\u00e6lu Mariu Moy og Sankta J\u00f8rundi, og fr\u00e1 altari hennara sprakk kelda hv\u00f8rs vatn lekir allar sj\u00fakd\u00f3mar. \n\nTraditionelt hevur sv\u00f8r\u00f0i\u00f0 i\u00f0 Georgius v\u00e1g drekan vi\u00f0 veri\u00f0 kalla\u00f0 \"Ascalon\", navngivi\u00f0 eftir b\u00fdnum Ashkelon \u00ed \u00cdsrael. Av hesi ors\u00f8k fekk pers\u00f3nliga flogfar Winston Churchills undir seinna veraldarbardaga navni\u00f0 Ascalon, t\u00ed Georgius er verndarhalgimenni Onglands.\n\nSt. George's Cross \n\nSt. George's Cross (Krossur Sankta Georgs) er rey\u00f0ur krossur \u00e1 hv\u00edtum f\u00e1na. Hann er vor\u00f0in flagg og b\u00fdarmerki \u00ed fleiri londum og st\u00f8\u00f0um har Georgius er verndarhalgimenni, t.d. \u00ed Onglandi, Georgia, Aragon, Grikkalandi, Genoa og Barcelona.\n\nHalgimenni\nHermenn"}
{"id": "14688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeanne%20d%27Arc", "title": "Jeanne d'Arc", "text": "Jeanne d'Arc, eyknevnd Moyggin \u00far Orl\u00e9ans, (f\u00f8dd 6. januar 1412 \u00ed Domremy, Lorraine \u00ed Fraklandi \u2212 dey\u00f0 31. mai 1431 \u00ed Rouen) var ein kvinnuligur franskur herlei\u00f0ari \u00ed s\u00ed\u00f0stu fasuni av hundra\u00f0\u00e1rskr\u00edgnum. Hon gj\u00f8rdist halgimenni seinni. Jeanne d'Arc bleiv brend \u00e1 b\u00e1li fyri vrangl\u00e6ru \u00ed Rouen, men fekk uppreisn \u00ed 1456 og er n\u00fa ein fronsk tj\u00f3\u00f0arhetja. Hon bleiv kanonisera\u00f0 (vi\u00f0urkend sum halgimenni) av t\u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed 1920. Hon var ein b\u00f3ndagenta sum hv\u00f8rki dugdi at lesa ella skriva. Ta\u00f0 sigst, at hon sum 12-\u00e1ra gomul hoyrdi r\u00f8ddir \u00far erva, sum ba\u00f0 hana um at halda seg fr\u00e1 kynsl\u00edvinum og seinni eggja\u00f0i henni til at bjarga m\u00f3\u00f0urlandinum.\n\nKeldur \n\nFraklendingar\nHalgimenni\nKvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 15. \u00f8ld"}
{"id": "14689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlamagnus", "title": "Karlamagnus", "text": "Karlamagnus ella Karl Mikli (lat\u00edn: Carolus Magnus, franskt/enskt: Charlemagne, t\u00fdskt: Karl der Gro\u00dfe) (\u2020 2. apr\u00edl 742/747 ella 748 - * 28. januar 814 \u00ed Aachen) var kongur \u00ed frankiska r\u00edkinum fr\u00e1 768 til dey\u00f0adags s\u00edn \u00ed 814. Eyknevni\u00f0 \"Mikli\" ella \"hin St\u00f3ri\" fekk hann \u00ed s\u00ednari samt\u00ed\u00f0.\n\nKarlamagnus kenna vit fr\u00e1 f\u00f8roysku Karlamagnusar kv\u00e6\u00f0i.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 8. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 9. \u00f8ld\nT\u00fdsk-R\u00f3mverskir Keisarar\nFrankiskir kongar\nKarolingar\nT\u00fdskarar\nFrankar\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "14693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sankta%20P%C3%A1trikur", "title": "Sankta P\u00e1trikur", "text": "Sankta P\u00e1trikur (\u00edrskt Naomh P\u00e1draig, enskt Saint Patrick) - (\u2020 uml. 386 - * (\u00e6tlandi) 17. mars 493 (m\u00f8guliga 463), hesin dagur er nevndur P\u00e1triksmessa eftir honum. Hann var breti, i\u00f0 ungur var\u00f0 r\u00e6ndur av \u00edrum, har hann var tr\u00e6lur \u00ed eini 6 \u00e1r, til honum eydna\u00f0ist at fl\u00fdggja. Hann gj\u00f8rdist prestur og biskupur, og seinni f\u00f3r hann sum tr\u00fabo\u00f0ari aftur til \u00cdrlands, har hann \u00e1tti t\u00fd\u00f0andi lut \u00ed at kristna nor\u00f0ara og vestara partin av \u00cdrlandi. Hann virka\u00f0i \u00ed \u00edrlandi fr\u00e1 \u00e1 433. \u00cd 7. \u00f8ld var hann kanonisera\u00f0ur (rokna\u00f0ur) sum verndarhalgimenni \u00ccrlands. Dagurin er \u00edrskur tj\u00f3\u00f0ardagur og ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin vi\u00f0 st\u00f3rum skr\u00fa\u00f0gongum. \u00cd 2006 v\u00f3ru umlei\u00f0 1/2 mi\u00f3 f\u00f3lk \u00ed skr\u00fa\u00f0gonguni \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi. Dagurin er halgidagur \u00ed \u00cdrlandi, og handlar, bankar o.a. hava vanliga stongt.\n\nSlangur finnast ikki \u00ed \u00cdrlandi, og ta\u00f0 hevur fingi\u00f0 gitingar fram um at \"Sankta P\u00e1trikur rak slangurnar \u00far \u00cdrlandi\", og t\u00ed er hann oftandi avmynda\u00f0ur sum rekandi \u00fat slangur.\n\nBretar\n\u00cdrar\nHalgimenni"}
{"id": "14694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1sius", "title": "Bl\u00e1sius", "text": "Sankta Bl\u00e1sius, (armenskt: \u054d\u0578\u0582\u0580\u0562 \u0532\u0561\u0580\u057d\u0565\u0572, Sourb Barsegh; grikst: \u0386\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2 \u0392\u03bb\u03ac\u03c3\u03b9\u03bf\u03c2, Agios Vlasios) var l\u00e6kni og biskupur \u00ed Sebastea \u00ed t\u00e1verandi Armenia (Sivas \u00ed n\u00faverandi Turkalandi),  dey\u00f0ur umlei\u00f0 \u00e1r 300. Tikin av d\u00f8gum fyri tr\u00faar sakir. Av t\u00ed at hann bjarga\u00f0i einum sm\u00e1drongi, sum hev\u00f0i sett eitt fiskabein \u00ed h\u00e1lsin, ver\u00f0ur hann \u00e1kalla\u00f0ur, sum verndari fyri h\u00e1lsverk av b\u00e6\u00f0i katolikkum og ortodoksum kristnum. \n\nBl\u00e1sius er halgimenni og er Bl\u00e1siusmessa 3. februar.\n\nArmenar\nHalgimenni"}
{"id": "14695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kl%C3%A6mint%20I%20P%C3%A1vi", "title": "Kl\u00e6mint I P\u00e1vi", "text": "Kl\u00e6mint I P\u00e1vi, eisini Sankta Kl\u00e6mint av R\u00f3m (\u00e1 lat\u00ednskum: Clemens Romanus), (\u2020 ? - * uml. 107) var p\u00e1vi \u00e1r 92-99. Vit vita, at hesin Clemens livdi \u00ed R\u00f3m, t\u00e1 \u00e1postulin P\u00e6tur var \u00e1 d\u00f8gum, og gj\u00f8rdist tri\u00f0i ma\u00f0ur \u00ed st\u00f3li hansara sum biskupur \u00ed R\u00f3m. Kl\u00e6mint I var fyrsti Apost\u00f3lski Fa\u00f0irin \u00ed fornkirkjuni.\nEftir \u00f8llum at d\u00f8ma hevur hann skriva\u00f0 ta\u00f0 br\u00e6vi\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt Fyrra Kl\u00e6mintsbr\u00e6v, sum er fr\u00e1 \u00e1rinum 96. Um Kl\u00e6mint sj\u00e1lvan eru n\u00f3gvar halgis\u00f8gur, og sagt ver\u00f0ur fr\u00e1, at hann enda\u00f0i dagar s\u00ednar vi\u00f0 at ver\u00f0a blaka\u00f0ur \u00ed havi\u00f0 vi\u00f0 einum akkeri um h\u00e1lsin. Hann hevur s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 veri\u00f0 virdur sum ein av verndamonnunum hj\u00e1 teim sj\u00f3farandi. Lat\u00ednska navni\u00f0 Clemens merkir hin mildi. Kl\u00e6mintsmessa hevur navn eftir honum.\n\nHalgimenni"}
{"id": "14696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universiteti%C3%B0%20Sankta%20Tummasar", "title": "Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar", "text": "Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar hevur fleiri t\u00fddningar:\n Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar (R\u00f3m)\n Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar (Florida)\n Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar (Texas)\n Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar (Minnesota)\n Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar (New Brunswick)\n Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar (Manila)\n Universiteti\u00f0 Sankta Tummasar (Japan)\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "14697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Lewis", "title": "Carl Lewis", "text": "Carl Lewis (f\u00f8ddur 1. juli 1961 \u00ed Alabama) vann n\u00edggju olympisk gullmerki \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti og var n\u00edggju fer\u00f0ir heimsmeistari \u00ed renning og longdarlopi. Lewis sleppur ikki at stilla upp til tingi\u00f0 \u00ed statinum New Jersey, sum hann hev\u00f0i \u00e6tla\u00f0 s\u00e6r. Ors\u00f8kin er, at hann hevur ikki b\u00fa\u00f0 \u00ed statinum tey seinastu f\u00fdra \u00e1rini, sum valreglurnar krevja. Lewis var annars komin \u00e1 vallistan til undanvali\u00f0 hj\u00e1 demokratunum. \n\nCarl Lewis vaks upp \u00ed New Jersey. Hann hevur \u00e1tt h\u00fas har s\u00ed\u00f0ani 2005 og hevur arbeitt \u00e1 einum studentask\u00fala s\u00ed\u00f0ani 2007. Men myndugleikarnir eru komnir eftir, at hann hevur goldi\u00f0 skatt \u00ed Kalifornia, og at hann var skr\u00e1settur har sum veljari til fyri stuttum. Harafturat eigur hann h\u00fas \u00ed Kalifornia og hevur fyrit\u00f8ku har.\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far USA\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "14700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyrri%20veraldarbardagi", "title": "Fyrri veraldarbardagi", "text": "Fyrri veraldarbardagi (enskt: World War I, WW1; danskt: F\u00f8rste verdenskrig) (upprunaligt Ta\u00f0 st\u00f3ra kr\u00edggi\u00f0) var eitt heimsumfatandi kr\u00edggj, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. august 1914 til 11. november 1918 og fevndi um st\u00f3ran part av Evropa, Mi\u00f0eystri, Afrika og partv\u00eds \u00ed Su\u00f0ureystur Asia. Kr\u00edggi\u00f0 kosta\u00f0i yvir n\u00edggju milli\u00f3nir mannal\u00edv og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 eitt av teim bl\u00f3\u00f0ugastu kr\u00edggjum \u00ed veraldars\u00f8guni.\n\nOrs\u00f8kir til kr\u00edggi\u00f0 v\u00f3ru m.a. verjusamgongur millum ymisk imperiir, har serliga St\u00f3rabretland og Frakland st\u00f3\u00f0u fyri f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, me\u00f0an t.d. T\u00fdskland og Eysturr\u00edki-Ungarn v\u00f3ru keisaraveldi. \u00datloysandi faktorur bleiv \"mor\u00f0i\u00f0 \u00ed Sarajevo\", sum var eitt mor\u00f0 framt av einum serbiskum b\u00f3lki \u00e1 kr\u00fanprinsin av Eysturr\u00edki-Ungarn. Sostatt byrja\u00f0i kr\u00edggi\u00f0, sum eitt kr\u00edggj millum st\u00f3rveldi\u00f0 Eysturr\u00edki-Ungarn og l\u00edtla Serbia. Men so komu fleiri lond upp\u00ed, t\u00ed mann hev\u00f0i j\u00fa hesar ymsu herna\u00f0arsamgongurnar. \nNationalisma, m.a. \u00ed Serbia var eisini ein ors\u00f8k til kr\u00edggi\u00f0 og kapping um hj\u00e1lond.\n\nHygg eisini at \n F\u00f8royar undir 1. heimsbardaga\n Seinni heimsbardagi\n\nKeldur\nKeldur\n\nF\u00f3tnotur\n\n</noinclude>\n\nBardagar\nS\u00f8ga\nFyrri heimsbardagi\n1914\n1915\n1916\n1917"}
{"id": "14701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20hin%20R%C3%A6ttv%C3%ADsi", "title": "J\u00e1kup hin R\u00e6ttv\u00edsi", "text": "J\u00e1kup hin R\u00e6ttv\u00edsi stundum \"J\u00e1kup, Jesu br\u00f3\u00f0ir\" ella \"J\u00e1kup, br\u00f3\u00f0ur Harrans\", dey\u00f0ur uml. \u00e1r 62 e.Kr. (samb. Josephusi og Jerome) ella \u00e1r 69 e.Kr. (samb. Hegesippusi, Clementi av Alexandria og Eusebiusi av C\u00e6sarea). J\u00e1kup var samb\u00e6rt Markus 6,3 og Matteus 13,55 \u00ed N\u00fdggja Testamenti eitt av Jesu holdsligu systkjum.\nEr hetta ikki tr\u00e6smi\u00f0urin, sonur Mariu, og br\u00f3\u00f0ir J\u00e1kups og J\u00f3sesar og Judasar og S\u00edmunar? Og eru ikki systrar hansara her hj\u00e1 okkum!\u00ab Og tey t\u00f3ku s\u00e6r ilt av honum.  (Markus 6,3)\n\nHin R\u00e6ttv\u00edsi\n\nJ\u00e1kup var ein fr\u00f3mur j\u00f8di, og hann var\u00f0 sagdur at vera heilagur fr\u00e1 m\u00f3\u00f0url\u00edvi; \"hann drakk ikki v\u00edn og \u00e1t ikki kj\u00f8t. Hann raka\u00f0i s\u00e6r ongant\u00ed\u00f0, eiheldur hann salva\u00f0i seg vi\u00f0 olju, ella vaska\u00f0i s\u00e6r \u00ed hita\u00f0um vatni. Einans honum var\u00f0 loyvt at fara inn \u00ed ta\u00f0 allarheilagsta t\u00ed hann var\u00f0 ikki \u00edkl\u00e6ddur ullint men l\u00ednkl\u00e6\u00f0i; hann var vanur at fara einsamallur \u00ed templi\u00f0, og s\u00e1st ofta liggjandi \u00e1 kn\u00f8um \u00ed b\u00f8n fyri f\u00f3lki\u00f0, so hansara kn\u00f8 v\u00f3r\u00f0u h\u00f8r\u00f0 eins og \u00e1 kameli. Vegna henda r\u00e6ttv\u00edsa levna\u00f0 var\u00f0 hann r\u00f3ptur \"Hin R\u00e6ttv\u00edsi\".\" (Hegesippus (100-180 CE))\n\nUmvending\n\nJ\u00e1kup kom ikki til tr\u00fagv \u00e1 Jesu l\u00e6ru fyrr enn Jesus var krossfestur og upprisin fr\u00e1 dey\u00f0um. Eftir umvendingina gj\u00f8rdist J\u00e1kup ein av lei\u00f0arunum \u00ed frumsamkomuni \u00ed Jerusalem (Apostlas\u00f8gan 15,13) og \u00ed Galatabr\u00e6vinum 1,19 l\u00fdsir Paulus hann sum ein apostul.\n\nJ\u00e1kup ver\u00f0ur eisini settur \u00ed samband vi\u00f0 semjuna i\u00f0 kom \u00ed lag \u00e1 apostlafundinum umlei\u00f0 \u00e1r 50, vi\u00f0v\u00edkjandi reglunum i\u00f0 heidningar skulu fylgja, t\u00e1 teir venda um til kristind\u00f3min; at teir skulu umganga kj\u00f8t fr\u00e1 offurdj\u00f3rum, hord\u00f3m og bl\u00f3\u00f0, hetta \u00ed minsta lagi, fyri at vera \u00ed tr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 si\u00f0bundnu j\u00f8disku reinleikal\u00f3girnar. \n\nMen vi\u00f0v\u00edkjandi teimum heidningunum, sum hava tiki\u00f0 vi\u00f0 tr\u00fagv, hava vit sent br\u00e6v og gj\u00f8rt av, at teir ikki skulu halda naka\u00f0 t\u00edl\u00edkt, men at teir bert skulu vara seg fyri skur\u00f0gudaofri og bl\u00f3\u00f0i og t\u00ed kvalda og hord\u00f3mi (Apostlas\u00f8gan 21,25)\n\nP\u00ednslarv\u00e1tsdey\u00f0i\n\nHegesippus (100-180 CE) sigur v\u00ed\u00f0ari:\n\n\"Teir skriftl\u00e6rdu og faris\u00e6arnir i\u00f0 \u00f3tta\u00f0ust at alt f\u00f3lki\u00f0 f\u00f3r at taka vi\u00f0 tr\u00fagv \u00e1 Jesus, b\u00f3\u00f0u J\u00e1kup um at fara upp \u00e1 tempulsvongin og tala til f\u00f3lki\u00f0 i\u00f0 var samla\u00f0 har \u00ed samband vi\u00f0 p\u00e1skirnar, og yvirtala tey um ikki at taka vi\u00f0 vrangl\u00e6ru. Hartil svara\u00f0i J\u00e1kup: 'Hv\u00ed spyrja tit meg um Jesus Menniskjusonin? Hann situr \u00e1 himni vi\u00f0 h\u00f8gru hond hins alvalda, og skal koma aftur \u00ed sk\u00fdnum.' Og t\u00e1 n\u00f3gv r\u00f3ptu 'Hosannah sonur D\u00e1vids' kasta\u00f0u teir skrifl\u00e6rdu og faris\u00e6arnir hann oman av templinum og steina\u00f0u hann. \u00c1\u00f0renn hann doy\u00f0i seg\u00f0i J\u00e1kup: 'Harri, Gud, Fa\u00f0ir, fyrigev teimum, t\u00ed tey vita ikki hvat tey gera'. T\u00e1 r\u00f3pti ein av rechabitunum: 'Ste\u00f0gi\u00f0! Hvat gera tit? Hin r\u00e6ttv\u00edsi bi\u00f0ur fyri tykkum'. T\u00e1 t\u00f3k ein \u00far mannam\u00fagvuni, ein t\u00f3vari, ein lurk i\u00f0 hann n\u00fdtti at sl\u00e1a kl\u00e6\u00f0i vi\u00f0 og slerdi hin r\u00e6ttv\u00edsa \u00ed h\u00f8vdi\u00f0. Solei\u00f0is lei\u00f0 hann p\u00ednslarv\u00e1tsdey\u00f0an. Tey gr\u00f3vu hann \u00e1 sta\u00f0num vi\u00f0 templi\u00f0, har minnisvar\u00f0i hansara enn stendur.\" \n\nSum tann einasti pers\u00f3nurin \u00ed N\u00fdggja Testamenti ver\u00f0ur J\u00e1kup eisini umr\u00f8ddur av einum samt\u00ed\u00f0ar ikki-kristnum h\u00f8vundi, Josephus, i\u00f0 sigur at J\u00e1kup uml. \u00e1r 62 e.kr. var\u00f0 d\u00f8mdur av h\u00f8vu\u00f0sprestinum Anan ben Anan (Ananus ben Ananus, Hannas ben Hannas) og s\u00ed\u00f0ani steina\u00f0ur til dey\u00f0is.\n\nS\u00ed eisini: J\u00e1kup, sonur Sebedeusar og J\u00e1kup, sonur Alfeusar\n\nLeinki \u00fateftir\n Hegesippus (enskt)\n\nKeldur \n\nHalgimenni"}
{"id": "14705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cecilia%20%28dagur%29", "title": "Cecilia (dagur)", "text": "Cecilia er heiti\u00f0 \u00e1 degnum 22. november, uppkalla\u00f0ur eftir Ceciliu.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "14706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cecilia", "title": "Cecilia", "text": "Cecilia, ella Sankta Cecilia (lat\u00ednskt Sancta Caecilia),  dey\u00f0 umlei\u00f0 \u00e1r 225. R\u00f3mversk genta, sum fr\u00e1 barnsbeini hev\u00f0i veri\u00f0 kristin. \n\nForeldur hennara g\u00f3vu hana \u00ed hj\u00fanalag vi\u00f0 heidnan ungan mann, Valerianus, men sj\u00e1lva br\u00fa\u00f0arn\u00e1ttina umvendi hon hann. Var\u00f0 tikin av d\u00f8gum \u00ed R\u00f3m sum p\u00ednsluv\u00e1ttur. R\u00f3mverskt \u00e6ttarnavn, i\u00f0 merkir tann blinda. \n\nM\u00f3\u00f0ir Sigmund Brestisson, i\u00f0 helst var keltisk kristin, \u00e6t Cecilia eftir hesi kvinnu. \n\nHalgimenni"}
{"id": "14707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A6land", "title": "S\u00e6land", "text": "S\u00e6land (danskt: Sj\u00e6lland) er st\u00f8rst oyggj \u00ed Danmark og \u00ed alt Eystarasalt. Hon er 7.031,3 km2 \u00ed v\u00eddd og hevur (2014) 2 224 773 \u00edb\u00fagvar. St\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed S\u00e6landi er Keypmannahavn. Storeb\u00e6ltsforbindelsen kn\u00fdtir saman S\u00e6land og Fyn, og \u00d8resundsforbindelsen kn\u00fdtir saman S\u00e6land og Sv\u00f8r\u00edki.\n\nB\u00fdir \nFimm st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed S\u00e6landi:\n\nS\u00ed eisini \n Oyggjar \u00ed Danmark\n\nOyggjar \u00ed Danmark"}
{"id": "14711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HC%20Zub%C5%99%C3%AD", "title": "HC Zub\u0159\u00ed", "text": "Handball Club Zub\u0159\u00ed er eitt kekkiskt hondb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 Zub\u0159\u00ed. Ta\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1926. \nHC Zub\u0159\u00ed var kekkiskur meistari \u00ed 1996 og 1997.\n\nH\u00f3pur \n\nKekkisk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "14714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SK%20Sigma%20Olomouc", "title": "SK Sigma Olomouc", "text": "SK Sigma Olomouc er eitt kekkiskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 Olomouc. Ta\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1919.\n\nN\u00f8vn \nFelagi\u00f0 hevur havt ymisk n\u00f8vn s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0:\n\nSigma \u00ed Evropa\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Sigma Olomouc (kekkiskt)\n Sigma Olomouc U10 (kekkiskt)\n\nKekkisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "14730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alessandria", "title": "Alessandria", "text": "Alessandria (Lis\u00f2ndria) er ein b\u00fdur \u00ed Piemonte \u00ed Italia. Alessandria er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Piemonte. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er 93.922 f\u00f3lk (2009). B\u00fdurin liggur millum \u00e1irnar Tanaro Bormida, umlei\u00f0 90 kilometrar \u00ed ein landsynning av Torino.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "14731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torino", "title": "Torino", "text": "Torino (piemonesiskt m\u00e1l): Turin) er ein b\u00fdur \u00ed Italia og h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum Piemonte. \u00cd Torino b\u00fagva umlei\u00f0 910.000 f\u00f3lk. B\u00fdurin er mi\u00f0depil fyri mentan og vinnul\u00edv \u00ed Nor\u00f0uritalia. St\u00f8rsti parturin av Torino liggur vi\u00f0 vestara \u00e1arbakka av Po \u00e1nni, vi\u00f0 Susa Dalin og er umgirdur av t\u00ed vestara Alpuboganum. Um alt b\u00fdar\u00f8ki\u00f0 ver\u00f0ur talt vi\u00f0, so kemur f\u00f3lkatali\u00f0 upp \u00e1 1,7 milli\u00f3nir, og um alt upplandi\u00f0 til b\u00fdin ver\u00f0ur talt vi\u00f0, kemur f\u00f3lkatali\u00f0 upp \u00e1 2,2 milli\u00f3nir f\u00f3lk.\n\nTorino er kendur fyri tey mongu listasavnini, kirkjur, slott, operah\u00fas, vi\u00f0arlundir, torg, havar, sj\u00f3nleikarh\u00fas, b\u00f3kas\u00f8vn, s\u00f8gulig s\u00f8vn og onnur st\u00f8\u00f0. B\u00fdurin er eisini kendur fyri s\u00edn barokka, rokoko, neo-klassiska og Art Nouveau arkitektur. \n\nFleiri av teimum almennu torgunum, slottunum, havunum teimum elegantu palazzi so sum Palazzo Madama, v\u00f3ru bygd \u00ed 16. og 18. \u00f8ld, eftir at h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin hj\u00e1 Duchy ov Savoy (seinni Kongad\u00f8mi Sardinia) var flutt til Turino fr\u00e1 Chambery (n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum Frakland) sum ein li\u00f0ur \u00ed at vaksa um b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd fyrstu \u00f8ld f.Kr. var ein r\u00f3mversk herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 Castra Taurinorum sett \u00e1 stovn \u00ed Torino.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nF\u00f3tb\u00f3ltur er tann mest t\u00fd\u00f0andi \u00edtr\u00f3ttargreinin \u00ed Torino, og b\u00fdurin hevur tvey f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g, sum sp\u00e6la \u00ed bestu italsku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini: Juventus F.C., sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1897 og Torino FC, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1906. Juventus ein ta\u00f0 mest vinnandi f\u00f3tb\u00f3ltfelagi\u00f0 \u00ed Italia og eitt av t\u00fddningarmestu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum \u00ed heiminum. \n\nFISA (stytting fyri: F\u00e9d\u00e9ration Internationale des Soci\u00e9t\u00e9s d'Aviron - Altj\u00f3\u00f0a R\u00f3\u00f0rarsambandi\u00f0) var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Torino \u00ed 1892.\n\nTorino var vertsb\u00fdur fyri Vetrar OL \u00ed 2006.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nPiemonte"}
{"id": "14732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asti", "title": "Asti", "text": "Asti er ein b\u00fdur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings Italia \u00ed Piedmonte regi\u00f3nini. \u00cd Asti b\u00fagva umlei\u00f0 74.300 f\u00f3lk. F\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 har \u00ed \u00f8kinum s\u00ed\u00f0an yngru stein\u00f8ld. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 55 km eystanfyri Torino. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Asti Regi\u00f3nini. Eitt kent tiltak, sum ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri \u00ed b\u00fdnum er Palio di Asti, sum er kapprenning vi\u00f0 hestum, har riddararnir sita \u00e1 hestabakinum uttan sa\u00f0il. Tiltaki\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00e1 tr\u00fdkanta\u00f0a Piazza Alfieri tri\u00f0ja sunnudag \u00ed september og er ta\u00f0 elsta av s\u00ednum slag \u00ed Italia. Eina viku \u00e1\u00f0renn hetta ver\u00f0ur ein matfestivalur hildin \u00ed b\u00fdnum, \u00e1 enskum ver\u00f0ur ta\u00f0 nevnt Asti's Festival of Festivals, \u00e1 italskum m\u00e1li: Festival delle sagre astigiane. Asti Jarnbreytast\u00f8\u00f0in l\u00e6t upp \u00ed 1849 og er ein li\u00f0ur \u00ed Torino-Genova jarnbreytini og  Castagnole\u2013Asti\u2013Mortara jarnbreytini.\n\nTey tr\u00fd granna\u00f8kini Asti, Cuneo, og Alessandria skapa Langhe og Monferrato fjallalendi mitt \u00ed Piedmont \u00f8kinum, har eru st\u00f3rar mongdir av k\u00e1lksteini og sandsteini, sum Adriatarhavi\u00f0 hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r fyri umlei\u00f0 5 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Granna\u00f8kini framlei\u00f0a eisini rey\u00f0v\u00edn, sum er millum tey bestu \u00ed Italia, umframt n\u00f8kur sl\u00f8g av g\u00f3\u00f0um hv\u00edttv\u00edni. Asti b\u00fdur er mi\u00f0depilin \u00ed hesum \u00f8kinum, og er st\u00f8rsti b\u00fdurin av hesum v\u00e6lkenda v\u00edn\u00f8ki. i\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nPiemonte"}
{"id": "14733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vercelli", "title": "Vercelli", "text": "Vercelli (piemonesiskt m\u00e1l:Vers\u00e8j) er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Italia. \n\u00cd Vercelli b\u00fagva umlei\u00f0 46.393 f\u00f3lk (2012). B\u00fdurin liggur \u00ed  Piemont \u00ed Nor\u00f0uritalia. Vercelli er ein av elstu b\u00fdunum \u00ed Nor\u00f0uritalia. Samb\u00e6rt flestu s\u00f8guligum keldum, so var\u00f0 b\u00fdurin stovna\u00f0ur umlei\u00f0 \u00e1r 600 \u00e1.Kr. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1nna Sesia \u00e1 sl\u00e6ttanum fr\u00e1 \u00e1nni Po, millum Milano og Torino.\n\nM\u00e1lini i\u00f0 ver\u00f0a tosa\u00f0 \u00ed Vercelli eru italskt og piemonesiskt. Tann piemonesiska dialektin i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed b\u00fdnum ver\u00f0ur r\u00f3pt Varsleis.\n\nHeimsins fyrsta fr\u00f3\u00f0skaparsetur (universitet), i\u00f0 var sett \u00e1 stovn fyri almennar pengar, var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Vercelli \u00ed 1228, men l\u00e6t aftur \u00ed 1372. \u00cd dag er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali har vi\u00f0 deildum fyri b\u00f3kmentum og filosofi, l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin er ein partur av Universit\u00e0 del Piemonte Orientale. Harumframt er eisini ein fjarlestardepil, sum er ein partur av Politecnico di Torino.\n\nVe\u00f0urlag \nVercelli hevur kaldar vetrar vi\u00f0 mj\u00f8rka, har me\u00f0alhitin liggur um 0,4 \u00b0C \u00ed januar, me\u00f0an hitin um summari\u00f0 liggur um 23,45 \u00b0C \u00ed juli. Ta\u00f0 regnar mest um vari\u00f0 og um heysti\u00f0. Torusl\u00e1ttur er mest vanligur um summari\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nPiemonte"}
{"id": "14734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Novara", "title": "Novara", "text": "Novara (Noara, Nu\u00e0ra \u00ed t\u00ed lokalu lombardesisku dialektini) er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed Novara landslutinum \u00ed Piemonte \u00f8kinum \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings Italia. B\u00fdurin liggur vestanfyri Milano. B\u00fdurin er n\u00e6stst\u00f8rstur \u00ed Piemonte \u00f8kinum, n\u00e6st eftir Turino. Har b\u00fagva umlei\u00f0 102.000 f\u00f3lk.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nPiemonte"}
{"id": "14735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kuneo", "title": "Kuneo", "text": "Cuneo (piedmonesiskt: Cuni) er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings Italia, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Frakland \u00ed Kuneo landslutinum \u00ed Piemonte regi\u00f3nini. Piemonte er tann tri\u00f0st\u00f8rsta regi\u00f3nin \u00ed Italia eftir st\u00f8dd. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 T\u00e6r Maritimu Alpurnar og vi\u00f0 ta\u00f0 11 kilometra longu Stura di Demonte \u00e1nna. Grannakommunurnar eru: Boves, Busca, Cervasca, Vignolo, Beinette, Peveragno, Castelletto Stura, Caraglio og Tarantasca. Cuneo kommuna var\u00f0 stovna\u00f0 1198, har b\u00fagva umlei\u00f0 55.000 f\u00f3lk.\n\nUndir Seinna Heimskr\u00edggi, fr\u00e1 1943-45, var Cuneo mi\u00f0depil fyri italsku m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rsluna m\u00f3ti t\u00fdskarunum.\n\nEin serv\u00f8ra fr\u00e1 Cuneo er Cuneesi al rhum, sum er sjokol\u00e1ta, sum er fylt vi\u00f0 fyllu vi\u00f0 r\u00f3m \u00ed.\n\nMichelle Ferrero \nMichele Ferrero var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Dogliani, Cuneo \u00ed 1925, hann er eigari av Ferrero sjokol\u00e1ta fyrit\u00f8kuni, sum er ein av teimum st\u00f8rstu av s\u00ednum slag \u00ed Evropa, og selur fyri umlei\u00f0 19 billi\u00f3nir dollarar um \u00e1ri\u00f0. V\u00f8rumerki hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni eru eitt n\u00fa Nutella, Mon Ch\u00e9ri, Kinder Chocolate, Ferrero Rocher, Tic Tacs og Kinder Egg. Hann er n\u00e6str\u00edkasti pers\u00f3nur \u00ed Italia, bert Silvio Berlusconi er r\u00edkari enn hann.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nPiemonte"}
{"id": "14736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Verbania", "title": "Verbania", "text": "Verbania er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Italia, sum liggur vi\u00f0 Maggiore Vatni\u00f0 \u00ed Piemonte \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings Italia, umlei\u00f0 91 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Milano og umlei\u00f0 40 km fr\u00e1 Lokarno \u00ed Sveis. Verbania-Pallanza jarnbreytin l\u00e6t upp \u00ed 1905 og gongur gj\u00f8gnum b\u00fdin. Jarnbreytin er ein partur av  Milan\u2013Domodossola jarnbreytini.\n\u00cd Verbania b\u00fagva umlei\u00f0 30.310 f\u00f3lk. Verbania liggur 197 metrar yvir havinum, kommunan fevnir um eitt \u00f8ki\u00f0 \u00e1 37 km2\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nPiemonte"}
{"id": "14739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Al-Qaeda", "title": "Al-Qaeda", "text": "Al-Qaeda (\u00e1 ar\u00e1biskum \u0627\u0644\u0642\u0627\u0639\u062f\u0629\u200e), \u00e1 f\u00f8royskum ofta nevndur Al-Kaida, er ein islamskur b\u00f3lkur av yvirgangsf\u00f3lkum, sum hevur ta\u00f0 uppg\u00e1vu at fremja \u00e1lop \u00e1 lond sum USA og Bretland. Ta\u00f0 er eitt \u00e1lvarssamt bakkast fyri yvirgangsfelagsskapin Al-Qaeda og t\u00e6r v\u00ed\u00f0gongdu islamistisku r\u00f8rslurnar sum heild, at Osama bin Laden er dey\u00f0ur. Osama bin Laden hevur havt eina sera sterka st\u00f8\u00f0u sum tann st\u00f3ra fyrimyndin hj\u00e1 Al-Qaeda, so hetta er eitt sera st\u00f3rt bakkast fyri felagsskapin. Samstundis er hetta ein st\u00f3rur sigur fyri stj\u00f3rnina hj\u00e1 Barack Obama (D) og Amerika. \n\nN\u00e6stovasti \u00ed felagskapinum er 59 \u00e1ra gamli, Ayman al-Zawahiri \u00far Egyptalandi, men hann er ikki so v\u00e6l skorin fyri tungubandi\u00f0 sum bin Laden. Ayman al-Zawahiri er l\u00e6kni, men hann hevur v\u00edgt l\u00edv s\u00edtt til islamska l\u00e6ru og jihad. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 var hann, sum leg\u00f0i \u00e1lopi\u00f0 \u00e1 USA 11. september 2001 til r\u00e6ttis. Rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0, at Ayman al-Zawahiri ver\u00f0ur ovasti \u00ed Al-Qaeda, \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum eitt skifti, men felagskapurin ver\u00f0ur noyddur at finna s\u00e6r ein n\u00fdggjan lei\u00f0ara \u00ed yngra \u00e6ttarli\u00f0inum. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at hann kr\u00f3gvar seg \u00e1 markinum millum Pakistan og Afghanistan. Annars fer felagskapurin at hava ilt vi\u00f0 at finna n\u00fdggjar limir. \n\nIslamska tr\u00fagvin og muslimar ver\u00f0a oftani s\u00e6ddir sum terroristar, t\u00ed at yvirgangsb\u00f3lkurin Al-Qaeda eru eins og tey muslimar, og teir seta ringt lj\u00f3s \u00e1 allan muslimska heimin.\n\nIslam\nHeimspolitikkur\nBardagar\nYvirgangsfelagsskapir"}
{"id": "14741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjernobyl%20vanlukkan", "title": "Tjernobyl vanlukkan", "text": "\u00d3lukkan \u00e1 kjarnorkuverkinum \u00ed Tjernobyl hendi leygardagin 26. apr\u00edl \u00ed 1986. B\u00fdurin er \u00ed Nor\u00f0urukreina, t\u00e6tt at markinum til Hv\u00edtarusslands og \u00ed n\u00e1nd av b\u00fdnum Prypiat. Ukreina var t\u00e1 l\u00fd\u00f0veldi \u00ed t\u00e1verandi Sovjetsamveldinum. \u00d3lukkan, i\u00f0 ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum heimsins versta kjarnorku\u00f3lukka, hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Reaktorur IV sprongdist, og t\u00e1 hann ikki var bj\u00e1lva\u00f0ur - vi\u00f0 tj\u00fakkum betongi ella \u00f8\u00f0rum geislat\u00e1lmandi tilfari, um \u00f3lag skuldi hent - hev\u00f0i sprongingin vi\u00f0 s\u00e6r, at sk\u00fdggj vi\u00f0 geislavirknum avfalli f\u00f3ru \u00fat \u00ed r\u00famdina. \n\nVi\u00f0 vindi og avfalli spjaddist hetta \u00fatl\u00e1ti\u00f0 yvir partar av Vestursovjetsamveldi, Evropa, Nor\u00f0urlond og heilt til eystara part av Amerika. St\u00f3rir partar av Hv\u00edtarusslandi, Russlandi og Ukreina v\u00f3r\u00f0u illa d\u00e1lka\u00f0ir og 336 000 f\u00f3lk m\u00e1ttu flytast burtur og h\u00fdsast a\u00f0rar sta\u00f0ir. Mongdina og um hvussu st\u00f3rt \u00f8ki, geislavirki\u00f0 avfall spjaddist, valdar ivi um. Samb\u00e6rt eini sveisiskari fr\u00e1grei\u00f0ing, enda\u00f0i 60 % av avfallinum \u00ed Hv\u00edtarusslandi, me\u00f0an gr\u00f8nir flokkar og umhv\u00f8rvisfelagsskapir \u00ed Evropa vilja vera vi\u00f0, at helmingurin av avfallinum enda\u00f0i uttan fyri tey tr\u00fd fyrrverandi Sovjetl\u00fd\u00f0veldini.\n\nS\u00f8ga\nUkraina"}
{"id": "14742", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Catalinaoyggj", "title": "Catalinaoyggj", "text": "Catalinaoy (alment enskt heiti: Santa Catalina Island) er oyggj uttanfyri kalifornisku vesturstrondini. Hon er sum n\u00f3gvar a\u00f0rar Kyrrahavsoyggjar undir USA. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 4000. Oyggin hevur tv\u00e6r bygdir, Avalon og Two Harbors. N\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta pl\u00e1ssi\u00f0 er b\u00fdurin Avalon, sum vi\u00f0 s\u00ednum 3,728 f\u00f3lkum hevur umlei\u00f0 85 % av f\u00f3lkatalinum. \u00cd oyggjinum b\u00fa\u00f0u, t\u00e1 i\u00f0 teir hv\u00edtu komu hagar, Tongva-indianar. Indianar nomu land har um 7000 f.Kr . Teir hava s\u00edtt egna m\u00e1l - tongvanskt (doy\u00f0i \u00fat \u00ed 1970unum). Orizabafj\u00f8ll (639.2 m.) er h\u00e6gsta fjall \u00e1 Catalinaoynni. \n\nH\u00f3ast f\u00e1 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 oynni, so koma n\u00f3gv f\u00f3lk har um summari. Grundarlagi\u00f0 undir b\u00faskapinum er fer\u00f0avinna. Fer\u00f0avinnan hevur \u00f3vurst\u00f3ran t\u00fddning fyri catalinska b\u00faskapin. Mest er ta\u00f0 heita ve\u00f0ri\u00f0, strendurnar og v\u00edkurnar, sum draga f\u00f3lk higar. Eitt anna\u00f0, fer\u00f0af\u00f3lk koma at s\u00edggja, eru v\u00f8kru bygningarnir. Fleiri enn 1 mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk fara til Catalina \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri . Fer\u00f0asamband er sj\u00f3vegis vi\u00f0 Catalina Express og luftvegis vi\u00f0 tyrluni ella flogfari. Catalina Express siglir 10-12 fer\u00f0ir um dagin av Long Beach og Dana Point. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 oynni er flogv\u00f8llur; Catalina Airport er einasti flogv\u00f8llur. \n\nUmframt einastandandi vakra n\u00e1tt\u00faru, finnast golfbanar \u00e1 oynni . Ta\u00f0 er m\u00f8guleiki fyri hvalasafari, dj\u00faphavsfiskiskapi, kaving, golf og tennis \u00e1 sera g\u00f3\u00f0um banum. Sera n\u00f3gvar matstovur eins og fj\u00f8lbroytt \u00farval barrum, n\u00e1tklubbum og kasino (\"Catalina Casino\"). Hitin er sera javnur, alt \u00e1ri\u00f0, ikki ov heitt ei heldur ov kalt. \n\nOyggin er millum anna\u00f0 nevnd \u00ed sanginum \"26 miles\" hj\u00e1 Four Preps . Eisini ver\u00f0ur hon vi\u00f0hv\u00f8rt umtala\u00f0 sum fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0 \u00ed amerikanskum sp\u00e6lifilmum.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed USA\nKalifornia"}
{"id": "14743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Avalon", "title": "Avalon", "text": "Avalon er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Catalinaoy \u00ed Kalifornia. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed 2010 var 3.728. \n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "14745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Altj%C3%B3%C3%B0a%20Gjaldoyragrunnurin", "title": "Altj\u00f3\u00f0a Gjaldoyragrunnurin", "text": "Altj\u00f3\u00f0a Gjaldoyragrunnurin (enskt: International Monetary Fund, ofta stytt IMF) var\u00f0 stovna\u00f0ur 27. desember 1945 vi\u00f0 Bretton Woods-avtaluni. \n\nFel\u00f8g"}
{"id": "14746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Florida%20Keys", "title": "Florida Keys", "text": "Florida Keys eru um 1700 koralloyggjar, i\u00f0 eru stutt su\u00f0ur \u00far strondini \u00ed Florida, USA. \u00cd alt eru 4500 oyggjar, holmar og sker \u00ed Florida Keys. N\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta pl\u00e1ssi\u00f0 er b\u00fdurin Key West, sum vi\u00f0 s\u00ednum 25.478 \u00edb\u00fagvum hevur umlei\u00f0 32 % av f\u00f3lkatalinum. Sunnasti parturin av fastlandinum Florida er Key West. Tann oyggjab\u00f3lkur er su\u00f0ur \u00far Su\u00f0urflorida, t\u00fa koyrir eftir 42 br\u00fam su\u00f0ur \u00ed hav - og t\u00e1 ert t\u00fa einans 130 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00far kommunistiska landinum Kuba. Florida Keys byrjar vi\u00f0 Floridah\u00e1lvoynni, umlei\u00f0 24 km su\u00f0ur \u00far Miami. Har er tropuve\u00f0urlag, og s\u00f3lin sk\u00ednur hv\u00f8nn dag. N\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk leita s\u00e6r t\u00ed til Key West.\n\nOyggjar \u00ed USA\nFlorida"}
{"id": "14747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Willie%20Nelson", "title": "Willie Nelson", "text": "Willie Hugh Nelson (f\u00f8ddur 30. apr\u00edl 1933 \u00ed Abbott, Texas \u00ed USA) er ein amerikanskur countrysangari og sangskrivari, rith\u00f8vundur, yrkjari, sj\u00f3nleikari og kannabis-aktivistur. Han gj\u00f8rdist kendur vi\u00f0 s\u00ednum sokalla\u00f0a \"outlaw country\" t\u00f3nleiki \u00ed 1970'unum, og hevur framvegis ikoniskan status, serliga innan amerikanska poppmentan. Nelson hevur givi\u00f0 t\u00f3nleik \u00fat s\u00ed\u00f0ani t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1960'unum, og hann hevur framf\u00f8rt kendar sangir sum \"On the Road Again\", \"Highwayman\", \"Blue Eyes Crying In the Rain\", \"City of New Orleans\", \"Funny How Time Slips Away\" og \"Always On My Mind\". \n\nH\u00f3ast komin v\u00e6l til aldurs so heldur Willie Nelson fram vi\u00f0 at t\u00farnera og upptra\u00f0ka vi\u00f0 konsertum og peningainnsavnan til v\u00e6lgerandi endam\u00e1l saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kendum t\u00f3nleikarum, m.\u00f8. Bob Dylan, Neil Young, og Dave Matthews. Hann hevur eisini hildi\u00f0 fram vi\u00f0 at gera n\u00fdggjar innsp\u00e6lingar, gjarna \u00ed n\u00fdggjum sjangrum, so sum reggae, blues, jazzi, f\u00f3lkat\u00f3nleiki og popt\u00f3nleiki.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n\nGrammy Legend Award, eisini r\u00f3pt Grammy Living Legend Award, er ein amerikanskur t\u00f3nleikapr\u00edsur, i\u00f0 Recording Academy lutar \u00fat til listaf\u00f3lk, sum gj\u00f8gnum \u00edkast yvir eitt langt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 hava havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 t\u00f3nleika\u00eddna\u00f0in. Willie Nelson fekk tilluta\u00f0 henda pr\u00edsin \u00ed 1990. \n\n\u00cd 2000 fekk hann tilluta\u00f0 ein Grammy Lifetime Achievement Award.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\n 1961 \u2013 Love & Pain \n 1962 \u2013 And Then I Wrote \n 1963 \u2013 Here's Willie Nelson \n 1965 \u2013 Country Willie: His Own Songs \n 1966 \u2013 Country Favorites, Willie Nelson Style \n 1966 \u2013 Live Country Music Concert \n 1967 \u2013 Make Way for Willie Nelson \n 1967 \u2013 The Party's Over and Other Great Willie Nelson Songs \n 1968 \u2013 Good Times \n 1968 \u2013 Texas in My Soul \n 1969 \u2013 My Own Peculiar Way \n 1970 \u2013 Both Sides Now \n 1970 \u2013 Laying My Burdens Down \n 1971 \u2013 Willie Nelson & Family \n 1971 \u2013 Yesterday's Wine \n 1972 \u2013 The Willie Way \n 1972 \u2013 The Words Don't Fit the Picture \n 1973 \u2013 Shotgun Willie \n 1974 \u2013 Phases and Stages \n 1975 \u2013 Red Headed Stranger \n 1976 \u2013 The Sound in Your Mind \n 1976 \u2013 The Troublemaker \n 1977 \u2013 To Lefty from Willie \n 1978 \u2013 Stardust \n 1978 \u2013 Willie and Family Live \n 1979 \u2013 One for the Road \n 1979 \u2013 Pretty Paper \n 1979 \u2013 Sings Kris Kristofferson \n 1979 \u2013 The Electric Horseman \n 1980 \u2013 Honeysuckle Rose \n 1980 \u2013 San Antonio Rose \n 1981 \u2013 Somewhere over the Rainbow \n 1982 \u2013 Always On My Mind \n 1982 \u2013 Old Friends \n 1983 \u2013 Take It to the Limit \n 1983 \u2013 Tougher Than Leather \n 1983 \u2013 Without a Song \n 1984 \u2013 Music from \"Songwriter\" \n 1984 \u2013 Angel Eyes \n 1984 \u2013 City of New Orleans \n 1984 \u2013 Portait in Music \n 1985 \u2013 Brand on My Heart \n 1985 \u2013 Funny How Time Slips Away \n 1985 \u2013 Half Nelson \n 1985 \u2013 Me and Paul \n 1986 \u2013 Partners \n 1986 \u2013 The Promiseland \n 1987 \u2013 Island in the Sea \n 1987 \u2013 Seashores of Old Mexico \n 1988 \u2013 What a Wonderful World \n 1989 \u2013 A Horse Called Music \n 1990 \u2013 Born for Trouble \n 1992 \u2013 The IRS Tapes: Who'll Buy My Memories? \n 1993 \u2013 Across the Borderline \n 1994 \u2013 Moonlight Becomes You \n 1994 \u2013 Healing Hands of Time \n 1995 \u2013 Pancho, Lefty and Rudolph \n 1995 \u2013 Six Hours at Pedernales \n 1996 \u2013 Just One Love \n 1996 \u2013 Spirit \n 1996 \u2013 How Great Thou Art \n 1997 \u2013 Christmas with Willie Nelson \n 1997 \u2013 All of Me \n 1997 \u2013 Hill Country Christmas \n 1998 \u2013 Teatro \n 1999 \u2013 Night and Day \n 2000 \u2013 Clean Shirt \n 2000 \u2013 Memories of Hank Williams, Sr. \n 2000 \u2013 Me and the Drummer \n 2000 \u2013 Good Ol' Country Singin' \n 2000 \u2013 Milk Cow Blues \n 2001 \u2013 Rainbow Connection \n 2001 \u2013 Tales Out of Luck \n 2002 \u2013 The Great Divide \n 2002 \u2013 Stars & Guitars \n 2003- Run That By Me One More Time \n 2003- Picture In A Frame- Med Kimmie Rhodes \n 2004 \u2013 Live at Billy Bob's Texas \n 2004 \u2013 Outlaws and Angels \n 2004 \u2013 It Always Will Be \n 2005 \u2013 Songs for Tsunami Relief: Austin to South Asia \n 2005 \u2013 Countryman \n 2006 \u2013 You Don't Know Me: The Songs of Cindy Walker \n 2006 \u2013 Live from Austin, Texas \n 2006 \u2013 Songbird \n 2007 \u2013 Last of the Breed \n 2007 \u2013 Willie Nelson Christmas \n 2007 \u2013 Gravedigger \n 2008 \u2013 Moment of Forever \n 2008 \u2013 Two Men with the Blues\n\nLeinkir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a. \n Willie Nelson \u00e1 Rolling Stone. \n Willie Nelson \u00e1 IMDb, The Internet Movie Database. \n Willie Nelson diskografi \u00e1 Discogs. \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Texas Music Project.\n\n \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar"}
{"id": "14749", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blockoy", "title": "Blockoy", "text": "Blockoy (alment enskt heiti: Block Island) er oyggj uttanfyri amerikonsku eysturstrondini. New Shoreham er einasti b\u00fdur. \n\nRhode Island\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "14750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laos", "title": "Laos", "text": "Laos er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Asia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Vientiane. Laos er kommunistiskt r\u00edki og er av f\u00e1t\u00e6kastu og avbyrgdastu londum \u00ed heiminum. Tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum eru b\u00f8ndur, og flestu teirra dyrka ikki meira enn til dagligt brey\u00f0. \u00cd Mekongdali er fruktagott, men h\u00e1lendi\u00f0 er berligt og \u00f3n\u00fdtiligt sum landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. Men n\u00f3gv gull og onnur steinsl\u00f8g eru \u00ed Laos; eisini er n\u00f3gvur sk\u00f3gur, og kaffi ver\u00f0ur dyrka\u00f0.Hmongf\u00f3lki\u00f0 og onnur f\u00f3lkasl\u00f8g hava \u00ed \u00f8ldir liva\u00f0 fyri seg sj\u00e1lvi \u00ed fjarskotna h\u00e1lendinum \u00ed Laos. Tey dyrka mais og r\u00eds til matna og dreyms\u00f3ljuna, sum tey selja. Men dr\u00fagvu kr\u00edggini \u00e1 hesum lei\u00f0um t\u00f3ku lutv\u00edst grundarlagi\u00f0 undan hesum gamla l\u00edvsh\u00e1tti, og mong hmongf\u00f3lk eru r\u00fdmd av landinum. St\u00f3rsligna Vinabr\u00fagvin um Mekong\u00e1, stutt fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Vientiane, var\u00f0 latin upp \u00ed 1994. \u00cd 2007 l\u00e6t Onnur Vinabr\u00fagvin upp. Laos er avbyrgt fr\u00e1 havinum - hevur onga strond. Br\u00fagvarnar eru einasta beinlei\u00f0is samband vi\u00f0 Teiland og havnab\u00fdirnar har.\n\nLao Airlines er almenna flogfelagi\u00f0 \u00ed Laos. Ta\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1976 og eigur 14 flogf\u00f8r. Felagi\u00f0 fl\u00fdgur innanr\u00edkisrutur og altj\u00f3\u00f0a rutur til Kina, Kambodja, Tailands, Vietnam og Singapor.\n\nAsia"}
{"id": "14751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Usbekistan", "title": "Usbekistan", "text": "Usbekistan (usbekskt: O'zbekiston) er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Asia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Tasjkent. Usbekistan var fyrr ein partur av Sovjetsamveldinum, men gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 hin 1. september 1991. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Usbekistan er umlei\u00f0 30,2 milli\u00f3nir (2013). Usbekistan er eitt av r\u00edkastu og fj\u00f8lbygdastu londunum \u00ed Mi\u00f0-Asia. St\u00f3rt r\u00e1evnistilfeingi er \u00ed Usbekistan. Har er n\u00f3gv olja, gass, kol, gull og uran. St\u00f3r gasslei\u00f0ing er l\u00f8gd \u00far Bukhara og nor\u00f0ur til Uralfj\u00f8ll \u00ed Russlandi. Men gassi\u00f0 ver\u00f0ur eisini n\u00fdtt \u00ed usbekiska \u00eddna\u00f0inum, til d\u00f8mis \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i-\u00eddna\u00f0inum og maskin- og flogfara\u00eddna\u00f0inum. Landslagi\u00f0 er skiftandi; tveir tri\u00f0ingar eru oy\u00f0im\u00f8rk og turrar grasfl\u00f8tur; men har eru eisini fruktagott lendi og str\u00ed\u00f0ar \u00e1ir og snj\u00f3takt fj\u00f8ll. Gomlu b\u00fdirnir fram vi\u00f0 Silkivegnum eru farnir at draga n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk til s\u00edn, og \u00fatlendskar fyrit\u00f8kur eru uppi \u00ed at gagnn\u00fdta st\u00f3ra r\u00e1evnistilfeingi\u00f0 og g\u00f3\u00f0u vatnorkum\u00f8guleikarnar. Usbekistan er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta bummullarland \u00ed heiminum. Usbekar nevna bummull \"hv\u00edta gulli\u00f0\". Silkivegurin er navni\u00f0 \u00e1 forna handilsvegnum \u00far Kina, \u00edgj\u00f8gnum Mi\u00f0-Asia, Mi\u00f0eystur og til Evropa. Mangir gamlir islamskir b\u00fdir, i\u00f0 v\u00f3ru handilsmi\u00f0deplar, eru fram vi\u00f0 vegnum. \u00cdmillum teirra eru Samarkand, vi\u00f0 mongum v\u00f8krum islamskum bygningum, og Bukhara, sum er p\u00edlagr\u00edmsb\u00fdur hj\u00e1 muslimum, og Tasjkent, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Usbekistan, sum er gitin undir navninum \"gosbrunnab\u00fdurin\".\n\nAsia"}
{"id": "14752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Armenia", "title": "Armenia", "text": "Armenia (armenskt m\u00e1l: \u0540\u0561\u0575\u0561\u057d\u057f\u0561\u0576, Hayastan, Hayq) er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Asia. Ta\u00f0 er eitt land vi\u00f0 h\u00f8gum fj\u00f8llum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Jerevan. Landi\u00f0 hevur mark m\u00f3ti Georgia \u00ed nor\u00f0i, Aserbadsjan m\u00f3ti eystri og Turkaland og Iran m\u00f3ti su\u00f0ri. Landi\u00f0 liggur mitt \u00ed millum eystur og vestur, b\u00e6\u00f0i \u00ed Evropa og \u00ed Asia. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Armenia var  3.015.100  \u00ed 2014. Hetta l\u00edtla fjallalandi\u00f0 var minsta l\u00fd\u00f0veldi \u00ed gamla Sovjetsamveldinum. Armenia var fyrsta kristna landi\u00f0 \u00ed heiminum. \u00d8ll grannalondini uttan Georgia eru muslimsk. Landi\u00f0 er avbyrgt fr\u00e1 havinum og m\u00e1 t\u00ed n\u00fdta vegakervi\u00f0 \u00ed grannalondunum, t\u00e1 i\u00f0 teir flyta \u00fat og flyta inn v\u00f8rur; men str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i Georgia og Aserbadjan hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r, at t\u00fddningarmiklar v\u00f8rur hava troti\u00f0, t.d. brennievni.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur er h\u00f8vu\u00f0svinna \u00ed Armenia. \u00cd h\u00e1lendinum ganga neyt og sey\u00f0ur \u00e1 biti, og \u00e1 l\u00e1glendinum dyrka b\u00f8ndurnir korn og fruktr\u00f8.\n\nAsia\nArmenia"}
{"id": "14758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aserbadsjan", "title": "Aserbadsjan", "text": "Aserbadsjan (Aserbadjanskt m\u00e1l: Az\u0259rbaycan) er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Asia. Aserbadjan gj\u00f8rdist fyrsta fr\u00e6lsa l\u00fd\u00f0veldi \u00ed muslimska heiminum \u00ed 1918, men tvey \u00e1r seinni, \u00ed 1920 gj\u00f8rdist landi\u00f0 partur av Sovjetsamveldinum til 1991. F\u00f3lkatali\u00f0 er 10 130 100 f\u00f3lk (\u00ed 2021). Asejbadjan er ta\u00f0 st\u00f8rsta landi\u00f0 \u00ed Kaukasus regi\u00f3nini \u00ed Evr\u00e1sia. Grannalondini eru: Russland fyri nor\u00f0an, Georgia m\u00f3t \u00fatnyr\u00f0ingi, Armenia og Turkaland m\u00f3t vestri og Iran m\u00f3ti su\u00f0ri. Hetta heita, turra landi\u00f0 er vi\u00f0 Kaspiska Hav. \u00cd 8. \u00f8ld kalla\u00f0u persar hetta land\u00f8ki\u00f0 Aserbadjan, \"eldslogalandi\u00f0\", t\u00ed at brennandi gass setti upp \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Aserbadjanar eru turkiskir muslimar, sum hert\u00f3ku landi\u00f0 \u00ed 11. \u00f8ld. Seinastu \u00e1rini hevur dr\u00fagvt tj\u00f3\u00f0skaparstr\u00ed\u00f0 veri\u00f0 \u00edmillum ymisk f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed landinum. Eisini hevur bl\u00f3\u00f0ugt marknastr\u00ed\u00f0 veri\u00f0 \u00edmillum Aserbadjan og Armenia.\n\nLandafr\u00f8\u00f0iliga er Aserbadjan partur av Asia, men mentanaliga er landi\u00f0, umvegis Sovjetsamveldi\u00f0, vor\u00f0i alt meira evropeiskt. Sum d\u00f8mi um hetta kann nevnast, at Aserbadjan s\u00ed\u00f0an 2008 hevur luttiki\u00f0 \u00ed Eurovision. \u00cd 2011 vann Aserbadjan kappingina vi\u00f0  sanginum Running Scared. Eldar og Nigar eita tey b\u00e6\u00f0i \u00far Aserbadjan, sum vunnu Grand Prix kappingina 2011. Saman kalla tey seg Ell/Nikki.  \n\nFyri ta\u00f0, at olja var\u00f0 funnin \u00ed londunum vi\u00f0 Persafl\u00f3gva, kom helmingurin av allari olju \u00ed heiminum \u00far ovurst\u00f3ru oljukeldunum t\u00e6tt vi\u00f0 aserbadjanska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Baku. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum bora aserbadjanar eftir olju av boripallum \u00ed Kaspiskahavi. Vegakervi\u00f0 og ravmagnsorkuverkini til olju\u00eddna\u00f0in hava veri\u00f0 vi\u00f0 til at menna annan \u00eddna\u00f0, t.d. kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAsia\nEvropa"}
{"id": "14759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bangladesj", "title": "Bangladesj", "text": "F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Bangladesj (bengali: \u0997\u09a3\u09aa\u09cd\u09b0\u099c\u09be\u09a4\u09a8\u09cd\u09a4\u09cd\u09b0\u09c0 \u09ac\u09be\u0982\u09b2\u09be\u09a6\u09c7\u09b6) er eitt land \u00ed Su\u00f0ur\u00e1sia. Bangladesj hevur bara mark vi\u00f0 India. \u00cd 1971 t\u00f3k Eysturpakistan loysing fr\u00e1 Vesturpakistan og stovnsetti n\u00fdggja r\u00edki\u00f0 Bangladesj. Almenna m\u00e1li\u00f0 er bengali. \n\nBangladesj er av f\u00e1t\u00e6kastu og fj\u00f8lbygdastu londum \u00ed heiminum, har eru eisini javnan meldur\u00f3dnir og vatnfl\u00f3\u00f0, helst fram vi\u00f0 strondini. Landi\u00f0 Bangladesj er \u00ed einum st\u00f3rum \u00e1ar\u00f3sa og ver\u00f0ur ofta rakt av sv\u00e1rari yvirfl\u00f3\u00f0. H\u00f3ast vatn er mestsum allasta\u00f0ni, er ta\u00f0 ofta ringt hj\u00e1 f\u00f3lki at finna reint drekkivatn \u00ed Bangladesj. \u00cd mong \u00e1r hevur arbeitt veri\u00f0 vi\u00f0 at f\u00e1a tamarhald \u00e1 \u00e1unum, t\u00e1lma f\u00f3lkav\u00f8kstrinum og menna og n\u00fat\u00edmansgera \u00eddna\u00f0in og landb\u00fana\u00f0in.\n\nS\u00f8ga\n\nN\u00fdtt r\u00edki \u00ed Bengali \n\n\u00cd 1947 var\u00f0 India b\u00fdtt sundur, og islamska r\u00edki\u00f0 Pakistan var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00cd Landnyr\u00f0ings- og \u00datnyr\u00f0ingsindia, har muslimar v\u00f3ru \u00ed st\u00f3rum meiriluta. Men 1600 km. v\u00f3ru \u00edmillum Eysturpakistan og Vesturpakistan vi\u00f0 Bengalhav, og landafr\u00f8\u00f0iliga b\u00fdti\u00f0 var\u00f0 atvold til spent vi\u00f0urskifti \u00edmillum r\u00edkispartarnar, t\u00ed at eysturpakistanar s\u00f8gdu, at r\u00edkistingi\u00f0, i\u00f0 var \u00ed Vesturpakistan, ey\u00f0r\u00e6ndi og vanr\u00f8kti Eysturpakistan. \u00cd 1954 f\u00f3r Awami-fylkingin vi\u00f0 Sheikh Mujibur Rahman (f\u00f8dd 17. mars 1920 \u2013 dey\u00f0 15. august 1975) \u00e1 odda at str\u00ed\u00f0ast fyri, at Eysturpakistan fekk sj\u00e1lvst\u00fdri. \n\nFylkingin vann tryggan valsigur \u00ed 1970, men Vesturpakistan st\u00fdtti fyri at geva Eysturpakistan sj\u00e1lvst\u00fdri. Borgarakr\u00edggj brast \u00e1, og 10 milli\u00f3nir bengalar (eysturpakistanar), fl\u00fdddu til India. Indiski herurin leg\u00f0i upp\u00ed, og stutt kr\u00edggj brast \u00e1 \u00edmillum Pakistan og India. Pakistanski herurin gav seg skj\u00f3tt undir, og \u00ed 1972 l\u00fdsti Eysturpakistan seg sum fr\u00e6lst r\u00edki, nevndi seg Bangladesj, og r\u00edkisovasti gj\u00f8rdist Rahman.\n\nPolitikkur\n\nD\u00e1lking \n\nEitt av heimsins st\u00f8rstu umhv\u00f8rvisvandam\u00e1lum er d\u00e1lking av drekkivatni. Fleiri enn 3 milli\u00f3nir borihol eru d\u00e1lka\u00f0 vi\u00f0 arseni um allan heim. Bangladesj er helst ta\u00f0 landi\u00f0 sum hevur st\u00f8rstu trupulleikar av d\u00e1lka\u00f0um drekkivatni . H\u00f3ast myndugleikarnir \u00ed Bangladesj hava roynt at b\u00f8tt um heilsuvi\u00f0urskiftini, er dey\u00f0st\u00edttleikin h\u00f8gur, helst millum b\u00f8rn \u00ed fjarskotnu bygdal\u00f8gunum. Hetta kemst fyrst og fremst av v\u00e1naligum mati og d\u00e1lka\u00f0um drekkivatni, i\u00f0 er atvold til sj\u00fakur, i\u00f0 smitta illa, til d\u00f8mis kolera. L\u00e6kna- og heilsur\u00f8ktarli\u00f0 fara um alt landi\u00f0 at koppseta f\u00f3lk fyri umfarssj\u00fakur og at grei\u00f0a teimum fr\u00e1 g\u00f3\u00f0um kosti og fyribyrgjandi evnum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nSk\u00f3gir \n\n\u00c1 oyrareingjunum vaksa tj\u00fakkir sk\u00f3gir av p\u00edlum, bambus og mangrovtr\u00f8um. Tr\u00f8ini hava dj\u00fapar r\u00f8tur \u00ed oyrini og festa solei\u00f0is ta\u00f0 f\u00edna gruggi\u00f0, so hv\u00f8rt ta\u00f0 kemur. \u00cd regnt\u00ed\u00f0ini standa \u00e1areingirnar undir \u00ed vatni, t\u00ed \u00e1irnar sv\u00f8lgja ikki ta\u00f0 mikla regni\u00f0, sum t\u00e1 kemur ni\u00f0ur. T\u00e1 i\u00f0 \u00e1arf\u00f8ri\u00f0 herjar \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini, ver\u00f0ur ofta ska\u00f0i \u00e1 b\u00e6\u00f0i j\u00f8r\u00f0 og h\u00fas. Men n\u00fa hava teir bygt n\u00f3gvar st\u00f3rar byrgingar ni\u00f0an \u00edgj\u00f8gnum \u00e1ardalarnar, so at vatni\u00f0 skal standa \u00ed d\u00f8lunum og ikki sleppa oman, fyrr en br\u00fak er fyri t\u00ed. Uppi undir byrgingunum byggja teir elvirki, sum veitir teimum \u00eddna\u00f0armegi, so at teir kunnu gera t\u00f8\u00f0 at koyra \u00e1 b\u00f8in og landb\u00fana\u00f0arambo\u00f0 at arbei\u00f0a j\u00f8r\u00f0ina vi\u00f0.\n\n\u00c1ir \n\nMeginparturin av Bangladesj eru oyrarnar, sum eru vi\u00f0 munnan \u00e1 teimum trimum st\u00f3ru \u00e1unum Ganges, Brahma-putra og Meghna. \u00cd regnt\u00ed\u00f0ini (juni-oktober) floyma \u00e1irnar upp um \u00e1arbakkarnar og bera n\u00f3gva runu vi\u00f0 s\u00e6r, runan ta\u00f0ar j\u00f8r\u00f0ina \u00f3gvuliga v\u00e6l. Men vatnfl\u00f3\u00f0in kann stundum eisini elva til st\u00f3rvanlukkur f\u00f3lk og fena\u00f0ur umkomast, og h\u00fas og gr\u00f8\u00f0i ver\u00f0a skola\u00f0 burtur. H\u00f3ast vandi javnan er fyri hesum, b\u00fdr mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Bangladesj \u00ed sm\u00e1um bygdum, spjaddar um allar oyrarnar.\n\nOman \u00far t\u00ed parti av Himaleiafj\u00f8llunum, sum ta\u00f0 n\u00f3gva regni\u00f0 kemur ni\u00f0ur \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini, koma tv\u00e6r av heimsins st\u00f8rstu \u00e1um, Brahmaputra og Ganges. \u00c1irnar koma vi\u00f0 \u00f3f\u00f8rum mongdum av leiri, sandi og gruggi og leggja vi\u00f0 \u00e1armunnarnar \u00fati vi\u00f0 Bengaliuhavi\u00f0. Gruggi\u00f0 er eisini lagst \u00e1 botnin inni \u00ed Bengaliuhavinum og hevur fylt upp \u00ed st\u00f3rar v\u00edddir av t\u00ed, og fyllir meiri og meiri \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. Har er t\u00ed eisini hemsins st\u00f8rsta oyri. \u00c1irnar renna \u00fat eftir allari oyrini \u00ed \u00f3teljandi \u00e1ar\u00f8rmum. Oyrareingirnar og landi\u00f0 uttan um kalla menn Bengalia.\n\nVe\u00f0urlag \n\nSermerkstasta ve\u00f0urlagsfyribrigdi er monsunurin, sum hv\u00f8rt summar l\u00fdggjur og v\u00e1tur kemur uttan av havi inn yvir n\u00e6stan alt Indianes. Monsun er eitt ar\u00e1biskt or\u00f0, sum merkir \u00e1rst\u00ed\u00f0, men hevur \u00ed USA og Evropa fingi\u00f0 annan t\u00fddning. Har merkir ta\u00f0 tann vindur, sum liggur eina vissa \u00e1rst\u00ed\u00f0. Monsunin er \u00f3gvuliga l\u00edk s\u00f3lvindi hj\u00e1 okkum, t\u00ed t\u00e1 i\u00f0 tann sy\u00f0ri parturin av t\u00ed velduga landinum \u00ed \u00c1sia er hitna\u00f0ur til fulnar, streymar luftin av j\u00f8r\u00f0ini uppeftir, og har ver\u00f0ur eitt t\u00f3mr\u00fam, sum onnur luft skundar s\u00e6r i. Henda luftin kemur ha\u00f0ani, sum ta\u00f0 er kaldast. Um summari\u00f0 er havi\u00f0 ta\u00f0 kaldasta, og t\u00ed kemur vindurin ha\u00f0ani. Men mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed juni skiftir hann \u00e6tt, og vindurin kemur av \u00fatsynningi ella su\u00f0ri. T\u00e1 byrjar summarmonsunin. \n\n\u00cd Bangladesj er tropuve\u00f0urlag og tr\u00edggjar \u00e1rst\u00ed\u00f0ir. \u00cd mars m\u00e1na\u00f0i byrjar tann heita \u00e1rst\u00ed\u00f0in og heldur \u00e1 \u00fat \u00ed mi\u00f0jan juni. Regnt\u00ed\u00f0in byrjar mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed juni og endar einafer\u00f0 \u00ed september. Tann kaldara \u00e1rst\u00ed\u00f0in byrjar \u00ed oktober og endar seinast \u00ed februar. T\u00e1 i\u00f0 mars m\u00e1na\u00f0ur er komin, byrjar tann heita \u00e1rst\u00ed\u00f0in, hv\u00f8r dagur ver\u00f0ur heitari enn annar, j\u00f8r\u00f0in sprotnar og botntornar, og luftin er tj\u00fakk og turr \u00ed moldroki. So heitt er \u00ed ve\u00f0rinum, at eingin f\u00e6r arbeitt \u00fati uttan t\u00ed\u00f0liga um morgunin ella seint \u00e1 kv\u00f8ldi. M\u00edtt um dagin halda f\u00f3lk seg inni vi\u00f0 l\u00faku fyri vindeygunum. \n\nSummi \u00e1r regnar so illa, at ta\u00f0 ver\u00f0ur vatnfl\u00f3\u00f0, i\u00f0 elvir st\u00f3ran ska\u00f0a. Monsunurin kemur av \u00fatsynningi um summari\u00f0 og av landnyr\u00f0ingi um veturin. T\u00e1 i\u00f0 summarmonsunurin kemur uttan av Indiahavi, hevur hann l\u00fdggja og v\u00e1ta lut vi\u00f0 s\u00e6r, sum ver\u00f0ur regn yvir turra og heita meginlandinum.\n\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur \n\nTey 162 milli\u00f3nir f\u00f3lkini \u00ed Bangladesj b\u00fagva \u00ed einum hinum f\u00e1t\u00e6kasta og mest vanlukkurakta landinum \u00ed heiminum. \u00d3dnirnar elva mangan til r\u00e6\u00f0uligar n\u00e1tt\u00faruvanlukkur. \u00d3dnir koma javnan inn yvir landi\u00f0 uttan av Bengalhavi og hava vi\u00f0 s\u00e6r, at storm- og vatnfl\u00f3\u00f0 vera \u00e1 l\u00e1gu oyrunum su\u00f0uri \u00ed landinum. \u00d3dnirnar hava ofta tiki\u00f0 t\u00edggjut\u00fasundtals mannal\u00edv og hava gj\u00f8rt upp aftur fleiri heimleys.\n\nMuhammed Yunus (f\u00f8dd 28. juni 1940) fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 2006 fyri arbei\u00f0i s\u00edtt, at hj\u00e1lpa teimum f\u00e1t\u00e6ku \u00ed Bangladesh og \u00f8\u00f0rum londum.\n\nVe\u00f0urlagsbroytingar \n\nBangladesj er ringast fyri, t\u00ed landi\u00f0 er \u00ed sera st\u00f3rum vanda fyri at ver\u00f0a rakt av b\u00e6\u00f0i turki og hungri. Aftrat hesum dragast bangladesjarnir vi\u00f0 umfatandi f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi og landb\u00fana\u00f0artrupulleikum. J\u00fast landb\u00fana\u00f0urin er ta\u00f0 b\u00faskaparliga \u00f8ki\u00f0, i\u00f0 rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0, ver\u00f0ur mest \u00e1virka\u00f0 av ve\u00f0urlagsbroytingunum. Myndugleikarnir \u00ed Bangladesh hava harumframt heldur ikki ney\u00f0uga f\u00f8rleikan fyri at handfara avlei\u00f0ingarnar av alheims upphitingini. Av \u00f8llum tj\u00f3\u00f0um \u00ed heiminum eru nor\u00f0menn minst vi\u00f0breknir m\u00f3tvegis ve\u00f0urlagsbroytingum samb\u00e6rt eini n\u00fdggjari fr\u00e1grei\u00f0ing. Bangladesj er mest h\u00f3tt .\n\nB\u00faskapur \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Bangladesj livir av fiskiskapi ella landb\u00fana\u00f0i. \u00cd regnt\u00ed\u00f0ini er n\u00f3gvur fiskur \u00ed oyrunum, og runan, i\u00f0 \u00e1irnar bera vi\u00f0 s\u00e6r, ta\u00f0ar j\u00f8r\u00f0ina v\u00e6l.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nBangladesj er fruktagott land og v\u00e6l velt. Tann v\u00e1tliga j\u00f8r\u00f0in og ta\u00f0 fruktag\u00f3\u00f0a gruggi\u00f0, sum fellur \u00e1 velturnar \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini, eru fr\u00e1l\u00edk at hava til t.d. r\u00eds ella jutu. Monsunurin hevur alt at t\u00fd\u00f0a fyri b\u00f8ndurnar, og kemur hann ikki vi\u00f0 regni, er hungursney\u00f0 \u00ed durunum. Landb\u00fana\u00f0ur er h\u00f8vu\u00f0svinnan \u00ed Bangladesj, og tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum eru b\u00f8ndur. B\u00f8ndurnir hava neytini at arbei\u00f0a vi\u00f0. Arbei\u00f0sambo\u00f0ini eru gamaldags, tr\u00e6pl\u00f3gv at pl\u00f8ga vi\u00f0 og akurkn\u00edv at skera akurin vi\u00f0. B\u00f8ndurnir fara t\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni til arbei\u00f0is, antin \u00e1 \u00f3\u00f0alsj\u00f8r\u00f0ina ella \u00e1 leiguj\u00f8r\u00f0ina hj\u00e1 st\u00f3rb\u00f3ndanum. Gar\u00f0arnir eru sm\u00e1ir, t\u00ed mugu teir r\u00f8kjast vi\u00f0 dugnaskapi og \u00eddni, um teir skulu geva n\u00f3g miki\u00f0 av gr\u00f8\u00f0i til h\u00fasarhaldi\u00f0. St\u00f3rb\u00f3ndin krevur n\u00f3gva leigu, og t\u00ed mugu leigub\u00f8ndurnir ofta seta seg \u00ed st\u00f3ra skuld, um teir skulu ikki missa gar\u00f0in. \n\nR\u00edsin veksur \u00e1 v\u00e1tlendi. B\u00f8ndurnir velta t\u00ed b\u00f8in \u00ed teigar og la\u00f0a gar\u00f0 uttan um teigarnar. Vatn ver\u00f0ur lati\u00f0 \u00e1 velturnar \u00ed vakstrart\u00ed\u00f0ini, og vatni\u00f0 sleppur ikki fr\u00e1, men stendur sum ein tj\u00f8rn \u00e1 veltuni. R\u00edsin ver\u00f0ur s\u00e1a\u00f0 \u00ed mai m\u00e1na\u00f0i \u00ed eitt horn \u00e1 veltuni og stendur har, inntil hon hevur fingi\u00f0 bl\u00f8\u00f0 og stelk. T\u00e1 i\u00f0 ein m\u00e1na\u00f0ur er farin, setir \u00e1arf\u00f8ri veltuna undir vatn. T\u00e1 fara b\u00f8ndurnir vi\u00f0 oksum at pl\u00f8ga veltuna og gera hana b\u00fana at seta ni\u00f0ur \u00ed. T\u00e1 i\u00f0 veltan er b\u00fagvin, koma b\u00f8rn og konuf\u00f3lk \u00fat \u00e1 hana. Tey ganga upp undir kn\u00f8 \u00ed vatni og evju, taka teir ungu stelkarnar upp og seta teir ni\u00f0ur aftur \u00ed alla veltuna. \n\n\u00c1\u00f0renn teir skera akurin \u00ed oktober m\u00e1na\u00f0, sleppa teir vatninum av veltuni. \u00cd Bangladesj velta teir tr\u00fd ymisk sl\u00f8g av r\u00edsi, eitt slag til hv\u00f8rja \u00e1rst\u00ed\u00f0ina, og t\u00ed kunnu teir eisini heysta tr\u00edggjar fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 \u00far somu veltu. R\u00edsin ver\u00f0ur skorin vi\u00f0 akurkn\u00edvi. Oksarnir treskja korni\u00f0, ganga uppi \u00ed t\u00ed, inntil aksi\u00f0 er dotti\u00f0 sundur. Teir t\u00fdna korni\u00f0 vi\u00f0 at blaka ta\u00f0 upp \u00ed loft, so at vindurin kann taka dumbuna \u00far valakorninum.  \n\nJ\u00fata er seig, t\u00e6grut trevjuplanta. Hon er vir\u00f0ismikil innt\u00f8kukelda hj\u00e1 mongum b\u00f3ndum, og f\u00f3lki\u00f0 kallar hana \"gylta trevjan\". J\u00fata ver\u00f0ur n\u00fdtt til sekkir, tog og m\u00e1ttur. \u00cd gomlum d\u00f8gum var j\u00fata st\u00f8rsta \u00fatfluningsv\u00f8ra \u00ed Bangladesj, men n\u00fa hevur j\u00fata ilt vi\u00f0 at standa seg \u00ed kappingini vi\u00f0 t\u00e6gral\u00edki. H\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0in \u00ed Bangladesj er r\u00eds, i\u00f0 ver\u00f0ur dyrka\u00f0 til heimamarkna\u00f0in, te og sukur ver\u00f0a dyrka\u00f0 til \u00fatflutnings.\n\n\u00cddna\u00f0ur\n\nF\u00f3lk \n\nBara umlei\u00f0 tri\u00f0ja hv\u00f8rt f\u00f3lk \u00ed Bangladesj b\u00fdr \u00ed st\u00f3rum b\u00fdum, flestu teirra \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Dhaka, fyrr Dacca, og \u00ed teimum b\u00e1\u00f0um havnab\u00fdunum Khulna og Chittagong. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed b\u00fdunum hevur betri l\u00edvskor enn f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 bygd. H\u00fasini standa ofta \u00e1 steyrum ella gj\u00f8rdum h\u00f3lmum, so at tey ikki standa undir \u00ed vatni \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini. H\u00fasini eru betri, og ravmagn og vatn er lagt inn \u00ed h\u00fasini. Men \u00f3gvuliga n\u00f3gv f\u00f3lk flytur til b\u00fdirnar, sum vaksa so skj\u00f3tt, at mong ver\u00f0a noydd at b\u00fagva \u00ed f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nSum \u00ed Pakistan er mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Bangladesj muslimar - 89,5 % av t\u00ed samla\u00f0u f\u00f3lkinum . Ein altj\u00f3\u00f0a gallupkanning v\u00edsir, at \u00e1tr\u00fana\u00f0ur hevur st\u00f8rst t\u00fddning fyri f\u00f3lk \u00ed f\u00e1t\u00e6kum londum. \u00cd Vesturheiminum hevur hann minni t\u00fddning. \u00cd f\u00e1t\u00e6kum londum sum Bangladesj og Burundi, siga heili 99 prosent av \u00edb\u00fagvunum, at \u00e1tr\u00fana\u00f0ur hevur sera st\u00f3ran t\u00fddning .\n\nMatur \n\n\u00cd Eystur- og Su\u00f0urbangladesj er r\u00edskorni\u00f0 a\u00f0alf\u00f8\u00f0in hj\u00e1 f\u00f3lki, og fj\u00f8ldin hevur mest sum einki anna\u00f0 til matna enn r\u00edsingr\u00fdn.\n\nKeldur \n\nAsia"}
{"id": "14760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brunei", "title": "Brunei", "text": "Brunei (maleisiskt: Negara Brunei Darussalam) liggur \u00ed landsynningshorninum av \u00c1sia. Brunei hevur bara mark vi\u00f0 Maleisia. Inni \u00ed landspartinum Sarawak \u00e1 Borneo \u00ed Maleisia er l\u00edtla landi\u00f0 Brunei. Inni \u00ed landinum er regnsk\u00f3gur; fram vi\u00f0 strendurnar er sl\u00e6tt og m\u00fdrilendi. Landi\u00f0 var einafer\u00f0 ein gloymdur blettur \u00ed bretska heimsveldinum og skj\u00f3l hj\u00e1 sj\u00f3r\u00e6narum; men hetta var\u00f0 alt fullkomiliga broytt, t\u00e1 i\u00f0 olja var\u00f0 funnin har \u00ed 1929. N\u00fa er Brunei eitt ta\u00f0 r\u00edkasta landi\u00f0 \u00ed \u00c1sia og v\u00e6lfer\u00f0arsamfelag. F\u00f3lki\u00f0 rindar ikki skatt, og \u00fatb\u00fagving, heilsur\u00f8kt og eftirl\u00f8narskipanir eru \u00f3keypis. Men \u00f8ll politisk andst\u00f8\u00f0a er bannl\u00fdst.\n\nR\u00edkisovastin \u00ed Brunei er av r\u00edkastu monnum \u00ed heiminum. Olju- og gassr\u00edkid\u00f8mi landsins fyri at takka eigur Hassanal Bolkiah ognir fyri einar 160 milliardir kr\u00f3nur; sj\u00e1lvur vil hann vera vi\u00f0, at so n\u00f3gv eigur hann ikki. \u00cd h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed Brunei, Bandar Seri Begawan, hevur hann lati\u00f0 byggja\u00f0 og sj\u00e1lvur goldi\u00f0 st\u00f8rstu mosku \u00ed heiminum. Hon kosta\u00f0i 3 milliardir kr\u00f3nur. \n\nAsia"}
{"id": "14761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturtimor", "title": "Eysturtimor", "text": "Eysturtimor ella Timor-Leste er eitt land \u00ed Asia, i\u00f0 fevnir um eystara partin av oynni Timor. Landi\u00f0 liggur millum Indonesia og Avstralia. Eftir 400 \u00e1r sum portugisisk hj\u00e1land, 25 \u00e1ra indonesiska hert\u00f8ku og eftir at vera st\u00fdrt av ST \u00ed 30 m\u00e1na\u00f0ir, gj\u00f8ridst Eysturtimor eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land hin 20. mai 2002. Landi\u00f0 fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 15.007 km\u00b2. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 1.177.834 (2011). Eysturtimor er eitt av teimum f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed Asia.\n\nS\u00f8ga\n\nForns\u00f8ga \nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at oyggin var\u00f0 f\u00f3lka\u00f0 millum 20.000 og 40.000 \u00e1r f.Kr. av Velo-Avstralskum f\u00f3lkaslag, eins og \u00e1 Sri Lanka. Eitt anna\u00f0 \u00e1st\u00f8\u00f0i sigur, at f\u00f3lk komu fr\u00e1 Melanesiu umlei\u00f0 \u00e1r 3000 f.Kr., og at ta\u00f0 seinni komu f\u00f3lk \u00far sy\u00f0ra parti av Kina og av nor\u00f0ara parti Indokina umlei\u00f0 \u00e1r 2500 f.Kr..\n\nHj\u00e1land \nPortugal f\u00f3r \u00ed 1520 \u00e1 land vi\u00f0 Oecussi og f\u00f3r \u00ed holt vi\u00f0 at gera \u00f8ki\u00f0 til portugiskt hj\u00e1land, og eystari parturin av oynni fekk navni\u00f0 Portugisisk Timor. Vestari partur av oynni var, eins og t\u00e6r flestu av oyggjunum \u00ed \u00f8kinum, gj\u00f8rd til hj\u00e1land Hollands. Dili gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed 1596. \u00datflutningur av vi\u00f0i av sandiltr\u00e6i, i\u00f0 n\u00fa n\u00e6rum er \u00fatrudda\u00f0, var\u00f0 avloyst av \u00fatflutningi av kaffi, sukurr\u00f8rum og bumull \u00ed 1815. \n\n\u00cd 1941 var oyggin eitt stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 undir ni\u00f0urlendskum og avstralskum st\u00fdri, \u00e1\u00f0renn japanskar herdeildir hersettu oynna \u00ed februar 1942). Portugal t\u00f3k oynna aftur \u00ed september 1945), eftir at yvir 50.000 \u00edb\u00fagvunum av Timor l\u00f3tu l\u00edv \u00ed str\u00ed\u00f0num m\u00f3ti Japan.\n\nAsia"}
{"id": "14765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cape%20May%20Nesi%C3%B0", "title": "Cape May Nesi\u00f0", "text": "Cape May Nesi\u00f0 er ein h\u00e1lvoyggj og landslutur \u00ed su\u00f0ur New Jersey. Nesi\u00f0 er umlei\u00f0 1,606 km\u00b2 til st\u00f8ddar og f\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 97,265 (2011). \n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nH\u00e1lvoyggjar\nNew Jersey"}
{"id": "14769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hilton%20Head%20Island", "title": "Hilton Head Island", "text": "Hilton Head Island, i\u00f0 er 143.9 km\u00b2 st\u00f3r (naka\u00f0 sum Su\u00f0uroy), er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed South Carolina. Hann ver\u00f0ur eisini nevndur Hilton Head. Her b\u00fagva umlei\u00f0 50 000 f\u00f3lk. G\u00f3\u00f0a ve\u00f0ri\u00f0 og n\u00f3gva s\u00f3lskini\u00f0 lokka n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk hagar, og um summari\u00f0 er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oyggjunum fimm fer\u00f0ir ta\u00f0 vanliga - sum er um 270 000 f\u00f3lk. Hilton Head Airport er einasti flogv\u00f8llur \u00e1 Hilton Head Island. \n\nTil um 1523 e.Kr. b\u00fa\u00f0u bara indi\u00e1nar \u00e1 Hilton Head Island. Teir eru n\u00fa f\u00e6rri enn 0,15 % har. Fj\u00f8lmentasta f\u00f3lkaslagi\u00f0 n\u00fa eru evropearar (\u00e1 enskum Caucasian-Americans). N\u00e6stafj\u00f8lmentasta f\u00f3lkaslagi\u00f0 er afroamerikanarar; 8 % av f\u00f3lkinum eru afroamerikanarar. \n\nHilton Head Island er sy\u00f0sta oyggj \u00ed South Carolina.\n\nKirkjur \u00ed oynni \n\n All Saints Episcopal Church \n Central Church \n Central Oak Grove Baptist Church \n Christ Lutheran Church \n Christian Renewal Church \n Church of Christ On \n Congregation Beth Yam \n First African Baptist Church \n First Baptist Church Hilton Head \n First Baptist Church of Hardeeville \n First Church of Christ Scientists \n First Presbyterian Day School \n Grace Community Church \n Hilton Head Presbyterian Church Pca \n Holy Family Catholic Church \n Hope Ministries \n Island Lutheran Church Lcms \n Mount Calvary Missionary Bapt Church\n Mt Calvary Pentecostal Holiness Church\n New Hope Baptist Church \n New Horizons Christian Center \n North Island Baptist Church \n Pilgrim Baptist Church\n Pine Level Baptist Church\n Providence Presbyterian Church \n Providence Presbyterian Church\n Queen Chapel A M E Church\n Saint James Baptist Church \n Seventh Day Adventist Church\n St Francis by The Sea Catholic Church \n St Lukes Episcopal Church \n The Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints \n The Church of New Hope\n Unitarian Fellowship of Hilton Head\n Unity Church of Hilton Head Island\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n www.HiltonHeadIslandSC.gov.\n\nOyggjar \u00ed USA\nSouth Carolina"}
{"id": "14774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Studentask%C3%BAli%20og%20HF%20Skei%C3%B0", "title": "F\u00f8roya Studentask\u00fali og HF Skei\u00f0", "text": "F\u00f8roya Studentask\u00fali og HF Skei\u00f0 er mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falin \u00ed Hoyd\u00f8lum \u00ed Hoyv\u00edk, beint vi\u00f0 Havnina . Studentask\u00falin \u00ed Hoyd\u00f8lin er elsti og st\u00f8rsti mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falin \u00ed F\u00f8royum. N\u00fdggjur studentask\u00fali ver\u00f0ur bygdur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum l\u00e6rustovnum \u00ed Marknagili . \n\nStudentask\u00falin \u00ed Hoyd\u00f8lum bj\u00f3\u00f0ar tv\u00e6r mi\u00f0n\u00e1ms\u00fatb\u00fagvingar at velja \u00ed millum. Eina 3 \u00e1ra students\u00fatb\u00fagving ella eina 2 \u00e1ra HF-\u00fatb\u00fagving.\nB\u00e1\u00f0ar skipaninar geva harumframt m\u00f8guleika fyri at vera stakgreinalesandi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Hoydalar.fo\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "14781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopi%C3%B0%209/11", "title": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 9/11", "text": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 9/11 var eitt yvirgangs\u00e1lop \u00ed New York City, USA \u00ed 2001. 2.995 f\u00f3lk \u00far meira enn 70 londum doy\u00f0u. Islamski yvirgangsb\u00f3lkurin, Al-Qaeda, st\u00f3\u00f0 aftan fyri yvirgangin . L\u00edka s\u00ed\u00f0an hevur veri\u00f0 leita\u00f0 eftir Osama bin Laden, fyrrverandi lei\u00f0ari \u00ed b\u00f3lkinum. \u00cd eini beinlei\u00f0is r\u00f8\u00f0u \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum greiddi Barack Obama forseti fr\u00e1 hvussu Osama bin Laden 2. mai 2011 var\u00f0 dripin \u00ed Abbottabad, sum liggur nor\u00f0anfyri Islamabad \u00ed Pakistan. Amerikanska fregnart\u00e6nastan hev\u00f0i arbeitt vi\u00f0 uppl\u00fdsingum, teir fingu \u00ed august, og gav Barack Obama bo\u00f0ini, at eitt l\u00edti\u00f0 amerikanskt herli\u00f0 skuldi leypa \u00e1 ein bygning, har Osama bin Laden helt til. \n\n\u00cd 2011 eru ta\u00f0 10 \u00e1r s\u00ed\u00f0an World Trade Center tv\u00edburatornini rapla\u00f0u ni\u00f0ur \u00ed New York \u00ed 2001, aftan\u00e1 at tvey flogf\u00f8r h\u00f8vdu rent inn \u00ed tornini. B\u00e6\u00f0i tornini duttu ni\u00f0ur upp \u00e1 minni enn 2 t\u00edmar. Ta\u00f0 v\u00f3ru f\u00fdra flogf\u00f8r, sum v\u00f3ru r\u00e6nd tann dagin. Tvey rendu inn \u00ed tv\u00edburatorni\u00f0, ta\u00f0 tri\u00f0ja flogfari\u00f0 rendi inn \u00ed Pentagonbygningin, sum liggur \u00ed Virginia, og ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a datt ni\u00f0ur \u00e1 eina mark \u00ed Pennsylvania. Enn er mann ikki sikkur \u00ed, hvar ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a skuldi renna \u00e1, men talan er um, at m\u00e1li\u00f0 var Hv\u00edta H\u00fasi\u00f0 \u00ed Washington DC, har amerikanski forsetin b\u00fdr. \n\nYvirgangsats\u00f3knin 11. september \u00ed 2001 var byrjanin til eina n\u00fdggja t\u00ed\u00f0. Amerikanar grunda\u00f0u Kr\u00edggi\u00f0 m\u00f3ti yvirgangi eftir hetta. USA v\u00f3ru fast avgj\u00f8rdur um at fara \u00ed herna m\u00f3ti yvirgangi og m\u00f3ti teimum, sum vardu yvirgang. Kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Afghanistan og Irak var grunda\u00f0 \u00e1 hevnd yvir \u00e1lopini \u00ed USA. \n\nEin familja, n\u00e6r World Trade Center, filma\u00f0i alt yvirgangs\u00e1lopi\u00f0, 11. septembur \u00ed 2001. Ikki fyrrenn fimm \u00e1r seinni (\u00ed 2006) almannakunngj\u00f8rdu tey filmin. Filmurin er sera pers\u00f3nligur, t\u00ed vi\u00f0merkingar og gr\u00e1tur fr\u00e1 familjuni hoyrist t\u00fd\u00f0iliga. Ta\u00f0 var ein ring avger\u00f0 at taka at leysgeva filmin. Men filmurin er s\u00f8ga og s\u00fdnir, uttan sensur, hvussu hendingin veruliga f\u00f3r fram, siga Bob og Bri, sum filma\u00f0u r\u00e6\u00f0uligu hendingina, fr\u00e1 byrjan til bygningarnir rapa\u00f0u .\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nUSA\nYvirgangsats\u00f3knir\n2011\nH\u00f3pdr\u00e1p"}
{"id": "14782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yellowstone%20National%20Park", "title": "Yellowstone National Park", "text": "Yellowstone National Park er tann fyrsta tj\u00f3\u00f0arlundin \u00ed USA og eisini tann fyrsta tj\u00f3\u00f0arlundin \u00ed \u00f8llum heiminum. St\u00f8rsti parturin av tj\u00f3\u00f0arlundini liggur \u00ed Wyoming, men hon r\u00f8kkur eisini heilt inn \u00ed Idaho og Montana. Hon var\u00f0 grunda\u00f0 \u00ed mars 1872 . N\u00e1tt\u00faruvakra fri\u00f0a\u00f0a \u00f8ki\u00f0 er fult vi\u00f0 dj\u00f3ral\u00edvi; har liva b\u00e6\u00f0i bisonoksar, \u00falvar, kr\u00fanhj\u00f8rtar, bjarnir, elgar og n\u00f3gv onnur. \n\nUndir st\u00f3ru og flottu Yellowstone National Park er Yellowstone Caldera. \"Caldera\" merkir k\u00f3kandi pottur. Ja, vi\u00f0 heimsins st\u00f8rstu tj\u00f3\u00f0arlund liggur eisini heimsins st\u00f8rsta eldgos, i\u00f0 br\u00e1dliga er byrja\u00f0 at prutla aftur. V\u00edsindamenn hava sp\u00e1tt, at eldgosi\u00f0 \u00ed v\u00e6l umt\u00f3ktu tj\u00f3\u00f0arlundini fer at goysa aftur \u00ed n\u00e6rmastu framt\u00ed\u00f0. Eldgosi\u00f0 hevur goyst tr\u00edggjar fer\u00f0ir tey seinastu tv\u00e6r milli\u00f3nir \u00e1rini, og skj\u00f3tt ver\u00f0ur kanska fj\u00f3r\u00f0u fer\u00f0. Um ta\u00f0 hendir, fer ikki at bera til at b\u00fagva \u00e1 tveimum tri\u00f0ingum av landinum \u00ed Nor\u00f0uramerika. Um ta\u00f0 fer at goysa, ver\u00f0ur lava spr\u00e6nd langt upp \u00ed luftina, og eitt tj\u00fakt lag av eitrandi \u00f8sku fer at leggja seg allasta\u00f0ni. Um Yellowstone Caldera fer at goysa aftur, fer ta\u00f0 at \u00e1virka allan heimin.\n\nS\u00ed eisini \n\n Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed USA\n\nKelda \n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nWyoming"}
{"id": "14791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afroamerikanarar", "title": "Afroamerikanarar", "text": "Afroamerikanarar eru \u00e6tta\u00f0ir fr\u00e1 afrikonsku tr\u00e6lunum, sum vi\u00f0 valdi v\u00f3r\u00f0u fluttir til USA fr\u00e1 1619 til 1808 at arbei\u00f0a \u00ed lundunum. Tr\u00e6lahaldi\u00f0 var\u00f0 ikki avtiki\u00f0 fyrr enn \u00ed 1865. Afroamerikanarar, sum tey sv\u00f8rtu ver\u00f0a nevnd, f\u00e1a st\u00f8rri og st\u00f8rri \u00e1virkan \u00ed amerikanska samfelagnum. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld veltu su\u00f0urr\u00edkini 80 % av allari bummull \u00ed heiminum. Bummullin var\u00f0 dyrka\u00f0 \u00ed ovurst\u00f3rum lundum, og ta\u00f0 v\u00f3ru tr\u00e6lir \u00far Afrika, sum henta\u00f0u hana vi\u00f0 hond. Bummull er enn t\u00fddningarmikil gr\u00f8\u00f0i, men n\u00fa gera maskinur alt ta\u00f0 tunga arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed USA.\n\nFlestu teirra b\u00fagva \u00ed Mississippi, Louisiana og Georgia. Umlei\u00f0 ein tri\u00f0ingur (37.1 % \u00ed 2008) av f\u00f3lkinum \u00ed Mississippi eru eftirkomarar av sv\u00f8rtum tr\u00e6lum. N\u00e6stan allir afroamerikanar eru kristnir (nevniliga 95 %). Meginparturin eru baptistar.\n\nLesarir av amerikanska bla\u00f0num Essence hava kosi\u00f0 Queen Latifah, Will Smith og Tyler Perry at vera teir afroamerikanarar, sum hava mest \u00e1virkan. Will Smith hevur \u00e1 listanum heiti\u00f0 sum biografkempa, sum v\u00edsir \u00e1, at hann hevur havt st\u00f3ra eydnu vi\u00f0 filmum s\u00ednum \u00ed \u00e1r. Hann var\u00f0 tann fyrsti, sum kundi v\u00edsa fram sjey filmar \u00e1 ra\u00f0, i\u00f0 hava givi\u00f0 yvir 100 milli\u00f3nir dollarar. Fr\u00e1 t\u00f3nleikarheiminum k\u00e1rar bla\u00f0i\u00f0 hiphopstj\u00f8rnuna Kanye West, will.i.am og Wyclef Jean. Ma\u00f0urin \u00e1 fyrsta pl\u00e1ssinum stavar t\u00f3 hv\u00f8rki fr\u00e1 film- ella t\u00f3nleikarheiminum. Hann er nevniliga \u2013 og ta\u00f0 er kanska ikki at ver\u00f0a bilsin um \u2013 forsetin \u00ed USA, Barack Obama.\n\nJazz-, hip hop-, gospel- (t.d. Negro Spirituals), og bluest\u00f3nleikur eru sprottnir \u00far arbei\u00f0arasangum og andaligum sangum hj\u00e1 afroamerikanska f\u00f3lkinum \u00ed USA.\n\nHygg eisini at \n S\u00f8ga teirra sv\u00f8rtu \u00ed USA.\n\nKeldur \n\nAmerikanarar\nF\u00f3lk \u00far USA eftir etniskum uppruna"}
{"id": "14792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Upprunaamerikanarar", "title": "Upprunaamerikanarar", "text": "Upprunaamerikanarar (enskt: Native Americans) eru n\u00fa f\u00e6rri enn 3 mi\u00f3. Hetta f\u00f3lkaslagi\u00f0 f\u00f3r um alt USA og var ey\u00f0kent. Sl\u00e6tt, svart h\u00e1r og rey\u00f0br\u00fanan h\u00fa\u00f0arlit. Tey v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0 indi\u00e1nar, t\u00ed Kolumbus helt, at hann var komin til India. Helst hava fors\u00f8gulig f\u00f3lk veri\u00f0 \u00ed USA fr\u00e1 um 10.000 f.Kr. . \n\nTil um 1500 e.Kr. b\u00fa\u00f0u bara indi\u00e1nar \u00ed USA. Eftir \u00e6ttunum var landi\u00f0 b\u00fdtt \u00ed 6 \u00f8ki. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini troka\u00f0u so vi\u00f0 og vi\u00f0 indi\u00e1narnar vestureftir og \u00ed ein \u00fatsynning, so at teir \u00ed 1890 b\u00fa\u00f0u \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um, spjaddum fri\u00f0ingar\u00f8kjum. Indi\u00e1narnir, i\u00f0 kunnu lesa s\u00f8gu s\u00edna aftur til indi\u00e1nsk f\u00f3lkasl\u00f8g, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed USA, \u00e1\u00f0renn ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00far Evropa komu hagar, eru n\u00fa bara 1,37 % av f\u00f3lkinum . Ta\u00f0 er umlei\u00f0 2,47 mi\u00f3. f\u00f3lk. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru indi\u00e1narnir \u00ed minniluta allasta\u00f0ni \u00ed USA. Tey flestu b\u00fagva \u00ed Oklahoma, New Mexico og Washington . \n\nN\u00f3gvar ymiskar indi\u00e1na\u00e6ttir v\u00f3ru \u00ed USA. \u00cd landsynningspartinum \u00ed USA eru 554 indi\u00e1nab\u00f3lkar . Flestu teirra veiddu, veltu og fiska\u00f0u. Ein teirra er Cherokee-indi\u00e1narnir. Teir eru n\u00fa 316,049. Hesin indianara b\u00f3lkurin hevur \u00ed \u00f8ldir b\u00faleikast \u00ed sk\u00f3ginum \u00ed Appalachia og liva\u00f0 av t\u00ed, sum sk\u00f3gurin gav.  M\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 er Cherokesiskt. \n\nHv\u00f8r \u00e6ttarb\u00f3lkur hev\u00f0i egi\u00f0 sj\u00e1lvst\u00fdri, men \u00ed serligum felagsm\u00e1lum, og t\u00e1 i\u00f0 trupulleikar t\u00f3ku seg upp vi\u00f0 a\u00f0rar \u00e6ttarb\u00f3lkar, var\u00f0 pr\u00e1ta\u00f0 saman til trupulleikarnir v\u00f3ru loystir. Indi\u00e1nararnir kr\u00edggja\u00f0ust eisini javnan s\u00edn\u00e1millum - ikki um lendi, men at s\u00fdna dirvi. Kendar \u00e6ttir eru til d\u00f8mis comanche, cheyenne og sioux, sum b\u00fa\u00f0u \u00e1 grasfl\u00f8tunum. Apache, pueblo og navajo b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00datsynningsamerika. Irokese, cherokee og huron b\u00fa\u00f0u eystanfyri. \n\n\u00cd 1890 v\u00f3r\u00f0u teir indi\u00e1nar, i\u00f0 eftir v\u00f3ru, fluttir \u00ed sm\u00e1 fri\u00f0ingar\u00f8ki, har teir noyddist at vera. Nakrir gj\u00f8rdist b\u00f8ndur, men mangir gingu fyri einki. Fleiri enn milli\u00f3n indi\u00e1nar liva enn \u00ed fri\u00f0gar\u00f8kjunum \u00ed USA. S\u00ed\u00f0an 1970 hava myndugleikarnir roynt at fingi\u00f0 upprunaf\u00f3lki\u00f0 upp \u00ed aftur amerikanska samfelagi\u00f0, men mong teirra hava heldur vilja\u00f0 hildi\u00f0 fast vi\u00f0 s\u00edna egnu mentan og si\u00f0venju. \u00c1 okkara d\u00f8gum hava teir skipa\u00f0 fyri m\u00f3tm\u00e6lisgongum og kravt myndugleikarnar \u00ed Amerika eftir landa\u00f8ki, i\u00f0 teir eiga, og teir hava eisini roynt at l\u00edva uppaftur gamlan si\u00f0.\n\nKeldur \n\nUppruna amerikanarar\nF\u00f3lk \u00far USA eftir etniskum uppruna"}
{"id": "14793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars%20Episode%20I%3A%20Hulduh%C3%B3ttanin", "title": "Star Wars Episode I: Hulduh\u00f3ttanin", "text": "Star Wars Episode I: Hulduh\u00f3ttanin (upprunaheiti: Star Wars Episode I: The Phantom Menace , amerikanskur filmur av George Lucas fr\u00e1 1999. The Phantom Menace var tann fj\u00f3r\u00f0i Star Wars-filmurin i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rdur, sum tann fyrsti prequel (undans\u00f8gu) parturin \u00ed Star Wars-s\u00f8guni, vi\u00f0 frums\u00fdning 22 \u00e1r eftir fyrsta Star Wars filmin Star Wars Episode IV: Ein n\u00fdggj v\u00f3n i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1977.\n\nS\u00f8gan\nFilmurin fylgir Jediriddaranum Qui-Gon Jinn og hj\u00e1lpara hansara Obi-Wan Kenobi i\u00f0 fylgja og verja Drotning Amidalu \u00e1 fer\u00f0ini fr\u00e1 planetini Naboo til planetina Coruscant \u00ed v\u00f3nini um at f\u00e1a ein fri\u00f0aligan enda \u00e1 eini v\u00ed\u00f0fevnandi interplanetariskari handils-\u00f3semju. Filmurin s\u00fdnir eisini ein ungan Anakin Skywalker \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist Jedi-riddari, her framv\u00edstur sum ein ungur tr\u00e6lur i\u00f0 tykist serstakliga sterkur og s\u00fdnir eina sp\u00edrandi megi fr\u00e1 Forsuni, og sum noy\u00f0ist at str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 t\u00ed g\u00e1tuf\u00f8ru afturkomu Sithanna. \n\nStar Wars"}
{"id": "14794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cherokesiskt%20m%C3%A1l", "title": "Cherokesiskt m\u00e1l", "text": "Cherokesiskt (\u00e1 cherokesiskum \u13a6\u13ec\u13c2\u13af\u13cd\u13d7) er eitt av irokesisku indianaram\u00e1lunum \u00ed USA. Cherokesiskt ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Oklahoma og North Carolina. \u00cd n\u00f3gv \u00e1r var\u00f0 Cherokesiska m\u00e1li\u00f0 h\u00f3tt, men doy\u00f0i ikki \u00fat. \u00cd Oklahoma tosa n\u00fa 18 871 f\u00f3lk cherokesiskt og \u00ed Qualla \u00ed North Carolina umlei\u00f0 8 092, so samla\u00f0a tali\u00f0 av f\u00f3lkum, i\u00f0 duga cherokesiskt liggur um 22-27.000.\n\nSequoyah uppfann eitt skriftm\u00e1l, sum cherokesara-f\u00f3lki\u00f0 br\u00fakar tann dag \u00ed dag.\n\nStavra\u00f0\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n\n Cherokee-indi\u00e1narnir\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed USA"}
{"id": "14795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars%20Episode%20II%3A%20%C3%81lop%20kl%C3%B3nanna", "title": "Star Wars Episode II: \u00c1lop kl\u00f3nanna", "text": "Star Wars Episode I: \u00c1lop kl\u00f3nanna (upprunaheiti: Star Wars Episode II: Attack of the Clones , amerikanskur filmur av George Lucas fr\u00e1 2002. Attack of the Clones var tann fimti Star Wars-filmurin i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rdur, sum tann n\u00e6sti prequel (undans\u00f8gu) parturin \u00ed Star Wars-s\u00f8guni.\n\nStar Wars"}
{"id": "14796", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars%20Episode%20III%3A%20Hevnd%20Sithanna", "title": "Star Wars Episode III: Hevnd Sithanna", "text": "Star Wars Episode III: Hevnd Sithanna (upprunaheiti: Star Wars Episode II: Revenge of the Sith , amerikanskur filmur eftir George Lucas fr\u00e1 2005. Revenge of the Sith var tann s\u00e6tti og seinasti Star Wars-filmurin i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rdur, sum tann tri\u00f0i prequel (undans\u00f8gu) parturin \u00ed Star Wars-s\u00f8guni.\n\nStar Wars"}
{"id": "14798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Star%20Wars%3A%20Kl%C3%B3nukr%C3%ADggini", "title": "Star Wars: Kl\u00f3nukr\u00edggini", "text": "Star Wars: Kl\u00f3nukr\u00edggini (upprunaheiti: Star Wars: The Clone Wars) er ein CGI-animera\u00f0ur science fiction-filmur fr\u00e1 2008, i\u00f0 gongur fyri seg \u00ed Star Wars-r\u00faminum. S\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 er hann settur \u00edmillum \u00c1lopi kl\u00f3nanna og Hevnd Sithanna. Filmurin hev\u00f0i premieru tann 10. august 2008 \u00e1 Grauman's Egyptian Theatre og var\u00f0 leysgivin til biografarnar tann 14. august 2008 \u00ed Avstralia, og tann 15. august \u00ed USA, Kanada og St\u00f3rabretlandi \u00edgj\u00f8gnum Warner Bros.. \n\nThe Clone Wars er \u00e6tla\u00f0ur sum ein inngangur til sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina av sama navni, i\u00f0 byrja\u00f0i 3. oktober 2008. \n\nStar Wars"}
{"id": "14809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prequel", "title": "Prequel", "text": "Ein prequel \u2013 (\u00e1 f\u00f8royskum undans\u00f8ga) er eitt verk, i\u00f0 l\u00fdsir hendingar og pers\u00f3nar \u00far einum \u00e1\u00f0ur gj\u00f8rdum verki, men sum t\u00ed\u00f0armessiga gongur fyri seg \u00e1\u00f0renn h\u00f8vu\u00f0sverki\u00f0. Or\u00f0i\u00f0 stavar fr\u00e1 t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1970unum. Or\u00f0i\u00f0 var\u00f0 fyrst br\u00fakt \u00ed samband vi\u00f0 fj\u00f8lmi\u00f0laumtaluna av The Godfather Part II, har ta\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt til at l\u00fdsa teir partar av filminum, i\u00f0 ganga fyri seg \u00e1\u00f0renn hendingarnar \u00ed The Godfather. Leikstj\u00f3rin Francis Ford Coppola sigur, at George Lucas fann upp\u00e1 or\u00f0i\u00f0, og Lucas og Steven Spielberg br\u00faktu ta\u00f0 seinni til at l\u00fdsa teirra felags film Indiana Jones og banning tempulsins, ein prequel (undannfilmur) til Indiana Jones. Or\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist v\u00e6lumt\u00f3kt av Lucasar Star Wars prequel-trilogi. Or\u00f0i\u00f0 kemur av enska or\u00f0inum vi\u00f0 m\u00f3tsettum t\u00fddningi sequel (eftirfylgjari ella kanska eftirs\u00f8ga).\n\nFilmur"}
{"id": "14817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trilogi", "title": "Trilogi", "text": "Triologi er eitt heiti i\u00f0 er samansett av grikskum tri- (tr\u00fd) og -logos (or\u00f0, or\u00f0atak) i\u00f0 upprunaliga var\u00f0 br\u00fakt um teir forngriksku harmleikirnar. Or\u00f0i\u00f0 l\u00fdsir eitt verk (t.d. film, b\u00f3k ella t\u00f3nleik) sum er \u00ed trimum p\u00f8rtum. \n\nFilmur\n\nde:Mehrteiler#Dreiteiler (Trilogie)"}
{"id": "14819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Sigur%C3%B0sson", "title": "J\u00f3n Sigur\u00f0sson", "text": "J\u00f3n Sigur\u00f0sson (17. juni 1811 \u2013 7. desember 1879), \u00edslendskur politikur, sj\u00e1lvst\u00fdrisma\u00f0ur, og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nHj\u00e1lpti V. U. Hammershaimb vi\u00f0 yrkingini av ta\u00f0 f\u00f8royska skriftm\u00e1li\u00f0.\n\n\u00cdslendskir politikarar\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "14820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Lucas", "title": "George Lucas", "text": "George Walton Lucas Jr. (* 14. mai 1944 \u00ed Kalifornia) er ein amerikanskur leikrith\u00f8vundur, leikstj\u00f3ri og filmprodj\u00fasari. George Lucas er best kendur fyri s\u00edtt leikrit um Star Wars s\u00f8guna, i\u00f0 s\u00e1 dagsins lj\u00f3s \u00ed 1977. Tann somulei\u00f0is v\u00e6lkenda r\u00f8\u00f0in vi\u00f0 Indiana Jones er eisini produsera\u00f0 av George Lucas. \u00c1\u00f0renn gj\u00f8gnumbroti\u00f0 vi\u00f0 Star Wars gj\u00f8rdi hann m.a. ungd\u00f3msfilmin American Graffiti og science fiction-filmin THX-1138.\n\nAmerikanskir leikstj\u00f3rar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nStar Wars"}
{"id": "14824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Science%20fiction", "title": "Science fiction", "text": "Science fiction (eisini v\u00edsindaskalds\u00f8ga ella framt\u00ed\u00f0ar(skald)s\u00f8ga \u00e1 f\u00f8royskum) er ein b\u00f3kmentasjangra, i\u00f0 upprunaliga umfata\u00f0i skalds\u00f8gur og stutts\u00f8gur (novellur), i\u00f0 sn\u00fa\u00f0u seg um eitt \u00edmynda\u00f0 framt\u00ed\u00f0arumhv\u00f8rvi, har v\u00edsindin, og t\u00e1 serliga t\u00f8knin er n\u00f3gv meiri framkomin vi\u00f0 markantari \u00e1virkan \u00e1 samfelagi\u00f0 og einstaklingar. Broytingarnar, og t\u00e6r uppfinningar og uppdagingar og samfelagsvi\u00f0urskifti sum mynda bakgrundina, kunnu vera umfatandi og eisini rein fantasi (\u00edmyndan). \n\nSjangran hevur so vi\u00f0 og vi\u00f0 spjatt seg til a\u00f0rar mi\u00f0lar, t.d. film, \u00fatvarp, sj\u00f3nvarp og teknir\u00f8\u00f0ir.\n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "14832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlie%20Chaplin", "title": "Charlie Chaplin", "text": "Charles Spencer Chaplin betur kendur sum Charlie Chaplin (* 16. apr\u00edl 1889 \u00ed London, Sameinda Kongsr\u00edkinum - \u2020 25. desember 1977 \u00ed Vaud, Sveis) var ein bretsk-amerikanskur sj\u00f3nleikari, filmleikstj\u00f3ri, filmleikrith\u00f8vundur og komponistur.\n\nChaplin er best kendur fyri s\u00edn leiklut sum landastroki\u00f0 (The Tramp) vi\u00f0 yvirskeggi, \u00ed velafrakka, hatti, ov st\u00f3rum sk\u00f3m og\nstavi.\n\nFilmografi \n\n 1914 Between Showers (stuttfilmur) \n 1914 A Busy Day (stuttfilmur) \n 1914 Caught in a Cabaret \n 1914 Caught in the Rain (stuttfilmur) \n 1914 Cruel, Cruel Love (stuttfilmur) \n 1914 Dough and Dynamite (stuttfilmur) \n 1914 The Face on the Barroom Floor \n 1914 The Fatal Mallet (stuttfilmur) \n 1914 A Film Johnnie (stuttfilmur) \n 1914 Gentlemen of Nerve (stuttfilmur) \n 1914 Getting Acquainted (stuttfilmur) \n 1914 Her Friend the Bandit (stuttfilmur) \n 1914 His Favorite Pastime (stuttfilmur) \n 1914 His Musical Career (stuttfilmur) \n 1914 His New Profession (stuttfilmur) \n 1914 His Prehistoric Past \n 1914 His Trysting Place \n 1914 Kid Auto Races at Venice \n 1914 The Knockout \n 1914 Laughing Gas \n 1914 Mabel at the Wheel (stuttfilmur) \n 1914 Mabel's Busy Day \n 1914 Mabel's Married Life \n 1914 Mabel's Strange Predicament (stuttfilmur) \n 1914 Making a Living (stuttfilmur) \n 1914 The Masquerader (stuttfilmur) \n 1914 The New Janitor (stuttfilmur) \n 1914 The Property Man \n 1914 Recreation (stuttfilmur) \n 1914 The Rounders (stuttfilmur) \n 1914 The Star Boarder (stuttfilmur) \n 1914 Tango Tangles (stuttfilmur) \n 1914 Those Love Pangs (stuttfilmur) \n 1914 Tillie's Punctured Romance \n 1914 Twenty Minutes of Love (stuttfilmur) \n 1915 The Bank \n 1915 By the Sea (stuttfilmur) \n 1915 The Champion \n 1915 His New Job \n 1915 His Regeneration (stuttfilmur) \n 1915 In the Park (stuttfilmur) \n 1915 A Jitney Elopement \n 1915 A Night Out \n 1915 A Night in the Show (stuttfilmur) \n 1915 Shanghaied (stuttfilmur) \n 1915 The Tramp \n 1915 A Woman (stuttfilmur) \n 1915 Work \n 1916 Behind the Screen \n 1916 Charlie Chaplin's Burlesque on Carmen \n 1916 The Count \n 1916 The Fireman \n 1916 The Floorwalker \n 1916 One A.M. (stuttfilmur) \n 1916 The Pawnshop (stuttfilmur) \n 1916 Police! \n 1916 The Rink (stuttfilmur) \n 1916 The Vagabond \n 1917 The Adventurer \n 1917 The Cure \n 1917 Easy Street \n 1917 The Immigrant \n 1918 The Bond (stuttfilmur) \n 1918 A Dog's Life \n 1918 Shoulder Arms \n 1919 A Day's Pleasure (stuttfilmur) \n 1919 Sunnyside \n 1921 The Idle Class \n 1921 The Kid \n 1921 The Nut \n 1922 Nice and Friendly (stuttfilmur) \n 1922 Pay Day \n 1923 The Pilgrim \n 1923 Souls For Sale \n 1923 A Woman of Paris \n 1925 The Gold Rush (Gullfepur)\n 1926 A Woman of the Sea \n 1928 The Circus (Cirkus)\n 1928 Show People \n 1931 City Lights \n 1936 Modern Times (N\u00fdm\u00f3tans T\u00ed\u00f0ir)\n 1940 The Great Dictator (Diktatorin)\n 1947 Monsieur Verdoux \n 1952 Limelight (Rampulj\u00f3s)\n 1957 A King in New York \n 1967 A Countess From Hong Kong (Grevinnan fr\u00e1 Hongkong)\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "14839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frankar", "title": "Frankar", "text": "Frankarnir (lat\u00edn: Franci ella gens Francorum) var ein samgonga av fleiri vesturgermanskum \u00e6ttb\u00f3lkum. Teir koma fyrst \u00ed lj\u00f3sm\u00e1la \u00ed tri\u00f0u \u00f8ld, har teir ver\u00f0a sagdir at halda til fyri eystan R\u00edn\u00e1nna. Tey n\u00e6stu t\u00fasund \u00e1rini v\u00ed\u00f0ka\u00f0u frankarnir landa\u00f8ki s\u00edtt, serliga undir teim merovingsku og karolingsku kongs\u00e6ttunum, til at umfata st\u00f3rar partar av Europa. \n\nTann v\u00ed\u00f0agitnasti karolingski kongurin var Karlamagnus.\n\nHeiti\u00f0 \"frankar\" er upphavi\u00f0 til landanavni\u00f0 Frankar\u00edki, og t\u00fdddi 'fr\u00edur' \u00e1 frankiskum. Or\u00f0i\u00f0 livir v\u00ed\u00f0ari \u00ed mansnavninum Frank, og \u00ed enskum er or\u00f0i\u00f0 s\u00fdnonymt vi\u00f0 or\u00f0ini 'l\u00edkafram' og 'erligt'. Or\u00f0i\u00f0 hevur sostatt fleriri t\u00fddningar. Ta\u00f0 n\u00falivandi tungum\u00e1li\u00f0 i\u00f0 \u00e6tlandi er n\u00e6rmast \u00ed slekt vi\u00f0 frankiskst er h\u00e1lendskt.\n\nFrakland\nT\u00fdskland\nItalia\nS\u00f8ga\nFrankar"}
{"id": "14840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86ttb%C3%B3lkur", "title": "\u00c6ttb\u00f3lkur", "text": "Ein \u00e6ttb\u00f3lkur ella stamma, er antin s\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 ein sosialur b\u00f3lkur i\u00f0 var \u00e1\u00f0renn menningina til n\u00fdm\u00f3tans samfelagi\u00f0, t.d. ein av teim germansku stammunum; ella menningarliga s\u00e6\u00f0 ein sosialur b\u00f3lkur i\u00f0 livir uttanfyri n\u00fdm\u00f3tans samfelagi\u00f0, t.d.  upprunaf\u00f3lk \u00ed Avstralia og Amerika.\n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "14841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frankur", "title": "Frankur", "text": "Frankur (franskt: Franc) var fyrrverandi heiti\u00f0 \u00e1 gjaldoyranum \u00ed Frankar\u00edki, Belgia og Luksemburg. \u00cd dag ver\u00f0ur evran n\u00fdtt sum gjaldoyra \u00ed hesum londum. \u00cd Sveis og Liktinstein ver\u00f0ur frankur framvegis n\u00fdttur \u2013 her eisini kalla\u00f0ur sveisarfrankur. 1 frankur \u00ed teim franskm\u00e6ltu londunum svara\u00f0i til 100 centimar. \u00cd Sveis svarar ein frankur til 100 Rappen (\u00e1 t\u00fdskum), Centimes (\u00e1 fronskum) ella Centesimi (\u00e1 italskum).\n\nFj\u00fartan lond \u00ed fronskum Vestur-Afrika og fronskum Ekvatorialafrika br\u00faka gjaldoyra\u00f0 CFA-franc, me\u00f0an tr\u00fd landa\u00f8ki \u00ed Kyrrahavinum br\u00faka gjaldoyra\u00f0 CFP franc.\n\nGjaldoyra"}
{"id": "14842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bruno%20Mars", "title": "Bruno Mars", "text": "Peter Gene Hernandez (f. 8. oktober 1985 \u00ed Honolulu, Hawaii), eisini nevndur Bruno Mars, i\u00f0 er listaf\u00f3lkanavn hansara. Bruno Mars er v\u00ed\u00f0agitin sangari og sangskrivari. Til d\u00f8mis hevur hann yrkt sangirnar \"Billionaire\" og \"Nothin' on you\". Harafturat hevur hann eisini veri\u00f0 vi\u00f0 til at yrkt sangir sum til d\u00f8mis \"Fuck you\" eftir Cee Lo Green og M.A Kesha og K'naan. Allarkendastu sangir hansara eru \"Just the way you are\" og \"The Lazy song\".\n\n1. apr\u00edl 2012 seg\u00f0i Bruno Mars \u00ed einari samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 eitt lokalt \u00fatvarp at hann var samkyndur, t\u00ed hann \u00e6tla\u00f0i at senda apr\u00edl til s\u00ednar fjepparar. Aftan \u00e1 fekk hann g\u00f3\u00f0ar afturmeldingar, og s\u00ed\u00f0ani vi\u00f0gekk hann, at ta\u00f0 ikki var til stuttleika.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "14844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jizerafj%C3%B8ll", "title": "Jizerafj\u00f8ll", "text": "Jizerafj\u00f8ll (kekkiskt: Jizersk\u00e9 hory, p\u00f3lskt: G\u00f3ry Izerskie, t\u00fdskt: Isergebirge) eru ein fjallagar\u00f0ur \u00ed Kekkia. Partur av fj\u00f8llunum liggur eisini \u00ed P\u00f3llandi. H\u00e6gsta fjall \u00ed kekkiskum partum er Smrk (1.124 m) og h\u00e6gsta fjall \u00ed p\u00f3lskum partum er Wysoka Kopa (1.126 m).\n\nH\u00e6gstu fj\u00f8llini\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Jizerskehory.cz - kunning um Jizerafj\u00f8llini (kekkiskt)\n Jizerky.eu - kunning um Jizerafj\u00f8llini (kekkiskt)\n \u010cesk\u00e9 hory - Jizersk\u00e9 hory (kekkiskt)\n\nFj\u00f8ll \u00ed Kekkia\nP\u00f3lland"}
{"id": "14847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Can%20Tho%20Floghavn", "title": "Can Tho Floghavn", "text": "Can Tho Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay Qu\u1ed1c t\u1ebf C\u1ea7n Th\u01a1) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Can Tho, Vjetnam. Flogv\u00f8llurin var\u00f0 upprunaliga bygdur \u00ed undir Vjetnamkr\u00edgnum \u00ed 1965 av Unitet States Air Force. Eftir at kr\u00edggi\u00f0 var av \u00ed 1975, bleiv floghavnin ikki br\u00fakt \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, men seinni var hon aftur tikin \u00ed n\u00fdtslu. Floghavnin hevur ver\u00f0i undir st\u00f3rum \u00fatbyggingum, har v\u00f8llurin er blivin longdur til 3000 metrar, hetta var\u00f0 gj\u00f8rt fr\u00e1 2006 til 2008. Seinni hevur veri\u00f0 arbeitt vi\u00f0 at byggja ein n\u00fdggjan terminal.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "14853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pocahontas", "title": "Pocahontas", "text": "Pocahontas (f\u00f8dd 1595, dey\u00f0 21. mars 1617) var ung indi\u00e1nagenta \u00far Virginia, sum bjarga\u00f0i John Smith kapteyni (f. januar 1580 \u2013 d. 21. juni 1631) \u00far hondunum \u00e1 \u00e6ttb\u00f3lki s\u00ednum. Hann var oddama\u00f0ur fyri Jamestown-bygdini \u00ed Eysturvirginia. \u00cd 1612 hildu onglendingar gentuni sum g\u00edsla fyri at f\u00e1a p\u00e1pa hennara at leggja v\u00e1pnini. \u00c1ri\u00f0 eftir gifti hon seg vi\u00f0 John Rolfe (1585 \u2013 1622), sum eisini var ni\u00f0ursetuma\u00f0ur, og f\u00f3r til St\u00f3ra Bretlands vi\u00f0 honum. Hon fekk eina syrgiliga lagnu, t\u00ed hon fekk pokur og doy\u00f0i \u00e1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1617.\n\nTa\u00f0 er s\u00f8gan um hana, i\u00f0 Walt Disney n\u00fdtir \u00ed s\u00f8gu s\u00edni \"Pocahontas\" (1995).\n\nUppruna amerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1590-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 17. \u00f8ld"}
{"id": "14854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eritrea", "title": "Eritrea", "text": "Staturin Eritrea (alment heiti) er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Eysturafrika. Eftir fr\u00e6lsiskr\u00edggj \u00ed 20 \u00e1r loysti fjallalandi\u00f0 Eritrea fr\u00e1 Etiopia \u00ed mai 1991. Eritreiski fr\u00e6lsisherurin (EPLF) rak seinastu etiopisku herdeildirnar av landinum og f\u00f3r so at gera landinum eina stj\u00f3rnarskipan. \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Eritrea roynir n\u00fa at f\u00e1a \u00e1 f\u00f8tur aftur b\u00faskapin og alt anna\u00f0, sum var\u00f0 oy\u00f0ilagt \u00ed kr\u00edgnum.\n\nS\u00f8ga\n\nLoysing \n\nEritra hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 undir Etiopia s\u00ed\u00f0an 4. \u00f8ld. Sum hj\u00e1land var ta\u00f0 lima\u00f0 inn \u00ed Etiopia \u00ed 1962. N\u00e6stan beinanvegin f\u00f3ru Fr\u00e6lsisfylking Eritrea (stytt EPLF), og a\u00f0rar r\u00f8rslur at berjast fyri fr\u00e6lsi. \u00cd 1991 eydna\u00f0ist EPLF ums\u00ed\u00f0ir eftir fr\u00e6lsisbardagar \u00ed n\u00e6stan 30 \u00e1r at reka etiopiska herin \u00far landinum. \u00c1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u \u00ed 1993 var eisini st\u00f3rur meiriluti fyri loysing. \n\nBr\u00e1\u00f0feingisstj\u00f3rn var\u00f0 skipa\u00f0, og \u00ed mai 1993 var Eritrea l\u00fdst at vera fr\u00e6lst r\u00edki. Limir \u00ed EPLF, vi\u00f0 Isaias Afewerki (f\u00f8ddur 2. februar 1946 \u00ed Asmara, Eritrea) \u00e1 odda skipa\u00f0u tj\u00f3\u00f0arting, b\u00f3\u00f0u Vesturheimin um stu\u00f0ul og hj\u00e1lp og settu f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i \u00ed gildi. Eritrea var\u00f0 fyrsta land \u00ed Afrika at broyta landam\u00f8rkini, sum evropeiska hj\u00e1landaveldi\u00f0 hev\u00f0i sett. \n\nEritrea\nAfrika"}
{"id": "14855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hamars%20Ness", "title": "Hamars Ness", "text": "Hamars Ness (norr\u00f8nt Hamarsnes) er eitt l\u00edti\u00f0 nes \u00e1 \u00fatnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 oynni Fetlar \u00ed Hetlandi. Nor\u00f0anvert \u00e1 nesinum er ein ferjuterminalur vi\u00f0 ferjusambandi til Gutcher \u00e1 Yell til Belmont \u00e1 Unst. \n\nHetland"}
{"id": "14856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toft%20%28Hetland%29", "title": "Toft (Hetland)", "text": "Toft er ein ferjuahavn umlei\u00f0 eina m\u00edl nor\u00f0anfyri Mossbank \u00e1 Mainland \u00ed Hetlandi. Hi\u00f0ani siglur ein bilferja til Ulsta \u00e1 oynni Yell. Toft er partur av Delting s\u00f3knini. \n\nHetland"}
{"id": "14858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Koreakr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Koreakr\u00edggi\u00f0", "text": "Koreakr\u00edggi\u00f0 vardi fr\u00e1 25. juni 1950 til 27. juli 1953. \u00cd 1945 var\u00f0 Korea b\u00fdtt sundur og Sovjetsamveldi\u00f0 hersetti Nor\u00f0urkorea, og USA hersetti Su\u00f0urkorea. S\u00ed\u00f0an 1948 hava stj\u00f3rnirar \u00ed b\u00e1\u00f0um londum hildi\u00f0 upp\u00e1, at t\u00e6r eru einasti l\u00f3gligi myndugleiki \u00ed \u00f8llum Korea. T\u00e1 i\u00f0 hersetingardeildirnar t\u00f3ku seg aftur \u00ed 1949, kykna\u00f0i marknastr\u00ed\u00f0 \u00edmillum r\u00edkispartarnar, og 25. juni 1950 brast kr\u00edggj \u00e1. Har var\u00f0 \u00ed 1950 opi\u00f0 kr\u00edggj mill um kommunistiska Nor\u00f0urkorea og kapitalistiska Su\u00f0urkorea. Kina stu\u00f0la\u00f0i Nor\u00f0urkorea. \u00cd trygdarr\u00e1\u00f0num \u00ed ST var\u00f0 Nor\u00f0urkorea mett at vera ta\u00f0 landi\u00f0, sum leyp \u00e1, og\nST sendi herdeildir fyri at reka nor\u00f0urkoreanar \u00fat og endurskapa fri\u00f0 \u00ed landinum. ST sendi herdeildir at hj\u00e1lpa Su\u00f0urkorea, og t\u00fasundtals kinverskir hermenn bardust vi\u00f0 Nor\u00f0urkorea. Herovastin fyri ST-herdeildunum, Douglas MacArthur (1880-1964), vildi sleppa at herja \u00e1 Kina, men ST-umbo\u00f0sf\u00f3lkini v\u00f3ru ikki sinna\u00f0 at lata kr\u00edggi\u00f0 brei\u00f0a seg og t\u00f3ku upp fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingar. Bardagarnir vardu haraftur\u00edm\u00f3ti s\u00edna t\u00ed\u00f0, og eitt skifti b\u00f3ru f\u00f3lk \u00f3tta fyri, at okkurt av londunum f\u00f3r at br\u00faka atomv\u00e1pn fyri at f\u00e1a eina avger\u00f0. 27. juli \u00ed 1953 samdust partarnir um at binda fri\u00f0, eftir at tr\u00edggjar milli\u00f3nir f\u00f3lk h\u00f8vdu lati\u00f0 l\u00edv ella v\u00f3r\u00f0u vor\u00f0in heimleys. Ikki fyrr enn \u00ed 1953 v\u00f3r\u00f0u partarnir samdir um eina fri\u00f0arlinju vi\u00f0 38. breiddarstig, men Korea er enn b\u00fdtt sundur \u00ed tvey, og Nor\u00f0urkorea er enn eitt avbyrgt, kommunistiskt einr\u00e6\u00f0i.\n\nS\u00ed eisini \n\n Kalda kr\u00edggi\u00f0\n\nBardagar"}
{"id": "14859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanska%20Fr%C3%A6lsisyvirl%C3%BDsingin", "title": "Amerikanska Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingin", "text": "Hin 4. juli 1776 g\u00f3\u00f0t\u00f3k Kongressin Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingina (\u00e1 enskum: United States Declaration of Independence), sum umbo\u00f0smenn fyri \u00f8ll 13 hj\u00e1londini h\u00f8vdu skriva\u00f0 undir. Hon seg\u00f0i, at sameindu hj\u00e1londini v\u00f3r\u00f0u og skuldu ver\u00f0a fr\u00e6ls og \u00f3heft r\u00edki. Her kom hugsanin um menniskjar\u00e6ttindini \u00ed 18. \u00f8ld fyrstu fer\u00f0 \u00e1 prent \u00ed einum r\u00edkisr\u00e6ttarligum skrivi. Thomas Jefferson \u00far Virginia or\u00f0a\u00f0i yvirl\u00fdsingina, sum \u00ed st\u00f3ran mun er grunda\u00f0 \u00e1 tey politisku \u00e1st\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 bretska heimspekinginum John Locke. Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingin var\u00f0 samtykt 4. juli 1776 \u00ed Philadelphia \u00ed Pennsylvania. Amerikanska Kollveltingin var byrja\u00f0. \n\nTey, sum gj\u00f8rdu amerikonsku st\u00fdrisskipanarl\u00f3gina, gloymdu ikki, hvussu misn\u00f8gd tey h\u00f8vdu veri\u00f0, me\u00f0an tey st\u00f3\u00f0u undir bretska konginum. T\u00ed vildu tey vissa s\u00e6r, at hv\u00f8rki einst\u00f8k b\u00f3lkar ella f\u00f3lk fingu ov miki\u00f0 vald. St\u00fdrisskipanin var\u00f0 laga\u00f0 solei\u00f0is, at ta\u00f0 var samveldisst\u00fdri, har i\u00f0 valdi\u00f0 var b\u00fdtt \u00edmillum eina samveldisstj\u00f3rn og stj\u00f3rnirnar \u00ed einst\u00f8ku r\u00edkjunum. Samveldisstj\u00f3rnin var veik. St\u00fdrisskipanin luta\u00f0i eisini valdi sundur \u00edmillum l\u00f3ggevandi, \u00fatinnandi og d\u00f8mandi valdi\u00f0. T\u00e6r kundu so royna avger\u00f0irnar til hv\u00f8r hj\u00e1 a\u00f0rari. Nakrir tingmenn hildu, at mi\u00f0savna\u00f0 st\u00fdri f\u00f3r at taka r\u00e6ttindi fr\u00e1 borgarunum. Teir fingu lyfti um, at grundl\u00f3gar\u00edskoyti \u00ed t\u00edggju brotum skuldi ver\u00f0a lagt afturat st\u00fdrisskipanini. Henda l\u00f3g vissa\u00f0i amerikanarum grundleggjandi r\u00e6ttindi sum tr\u00faarfr\u00e6lsi, skrivi- og talifr\u00e6lsi. Hon vissa\u00f0i teimum eisini r\u00e6ttarvi\u00f0ger\u00f0 vi\u00f0 nevningatingi og vardi teir \u00edm\u00f3ti p\u00edning.\n\nBrot \u00far Amerikonsku Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingini \n\n\"Vit halda ta\u00f0 vera r\u00edmiligt og sj\u00e1lvsagt, at \u00f8ll ver\u00f0a javnsett, og at vit hava fingi\u00f0 \u00e1v\u00eds \u00f3missandi r\u00e6ttindi fr\u00e1 skaparanum - r\u00e6ttin til l\u00edvi\u00f0, fr\u00e6lsi\u00f0 og stremban eftir eydnuni. Tey, i\u00f0 r\u00e1\u00f0a, eru vald at tryggja okkum hesi r\u00e6ttindi. T\u00e1 i\u00f0 ein st\u00fdrisskipan ver\u00f0ur avlaga\u00f0, so at hesi r\u00e6ttindi ver\u00f0a sett \u00ed v\u00e1ga, hevur f\u00f3lki\u00f0 r\u00e6tt at seta hana fr\u00e1 og velja n\u00fdggja, sum er grunda\u00f0 \u00e1 meginreglur, sum tryggja f\u00f3lkinum lukku og v\u00e6lfer\u00f0. Hj\u00e1londini hava \u00ed tolni g\u00f3\u00f0tiki\u00f0 n\u00f3gv, men n\u00fa er ney\u00f0ugt at broyta gamla st\u00fdri\u00f0. Bretakongur hevur fer\u00f0 eftir fer\u00f0 vanvirt hugsanir okkara, og vit hava veri\u00f0 fyri \u00e1gangi, sum bara hevur havt fyri eyga at skipa fullkomi\u00f0 har\u00f0r\u00e6\u00f0i \u00ed hj\u00e1londunum. At pr\u00f3gva hetta, leggja vit sannleikan fram fyri ein uttanvelta\u00f0an heim\".\n\nS\u00f8ga\nAmerikonsk s\u00f8ga\nYvirl\u00fdsingar"}
{"id": "14860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bressay", "title": "Bressay", "text": "Bressay (norr\u00f8nt Brei\u00f0ey ella Br\u00fas(a)ey), er ein oyggj i\u00f0 liggur eystanfyri Lerwick \u00ed Hetlandi. Hon myndar Bressay Sound vi\u00f0 s\u00ednum tveimum innsiglingum til havnina \u00ed Lerwick, Da North Mooth (Nor\u00f0urmunnin) og Da Sooth Mooth (Su\u00f0urmunnin). Oyggin hevur vi\u00f0 uml. 400 \u00edb\u00fagvar.\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00e1 oynni kallast Ward of Bressay og er 226 m h\u00f8gt, har er ein antennuskipan i\u00f0 sendir Sj\u00f3nvarp og \u00datvarp til alt Hetland.\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "14861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyrlur", "title": "Tyrlur", "text": "Tyrlan er fj\u00f8lbroyttasta maskinan, i\u00f0 er \u00e1 flogi. Hon fl\u00fdgur frameftir, aftureftir ella eftir li\u00f0. Hon kann eisini fara beint oppeftir og ni\u00f0ureftir ella bara hanga \u00ed sama sta\u00f0. Tyrlan kann fara uppfr\u00e1 ella seta seg og henni n\u00fdtist onga flogbreyt. T\u00ed er hon hent, har i\u00f0 illa er atkomandi og \u00e1 sj\u00f3num. Eisini kann hon seta seg ovast \u00e1 h\u00e1h\u00fasum. Tyrlur eru \u00ed n\u00f3gvum st\u00f8ddum. Tann minsta er \u00e6tla\u00f0 eittans f\u00f3lki, og tann st\u00f8rsta kann sum einki lyfta ein lastbil. \n\nTyrlan hevur ein ella tveir tyrlar, sum f\u00e1a hana uppfr\u00e1, og sum seta fer\u00f0 \u00e1 frameftir. \u00dar tyrlisbl\u00f8\u00f0unum kemur megin, sum f\u00e6r tyrluna \u00e1 flog. Tyrlisbl\u00f8\u00f0ini eru \u00far sterkum plasti. Ukreinski amerikama\u00f0urin, Igor Sikorsky, bygdi VS 300 \u00ed Connecticut \u00ed 1939. Hetta var fyrsta tyrlan vi\u00f0 einum tyrli, og s\u00ed\u00f0an hava tyrlur l\u00edktst henni.\n\nF\u00f8r"}
{"id": "14862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Korea", "title": "Korea", "text": "Korea er nes \u00ed nor\u00f0ara parti \u00ed Kina og gongur \u00fat \u00ed havi\u00f0 \u00edm\u00f3ti Japan. Kr\u00edggj var millum Su\u00f0urkorea og Nor\u00f0urkorea (1950 til 1953). S\u00ed\u00f0an kr\u00edggi\u00f0 var av, hevur st\u00f8\u00f0an veri\u00f0 h\u00e6ttislig millum londini b\u00e6\u00f0i. Su\u00f0urkorea hevur havt st\u00f3ran b\u00faskaparligan v\u00f8kstur, v\u00e6l stu\u00f0la\u00f0 av USA. Bygging er allasta\u00f0ni. Bygdur ver\u00f0a skrivstovur og n\u00fdggj virki til tann vaksandi \u00eddna\u00f0in \u00ed landinum. Nor\u00f0urkorea er enn kommunistiskt og f\u00e1t\u00e6ksligt land. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er ta\u00f0 r\u00e6tta at velta r\u00eds, heitt um summari\u00f0, b\u00edtandi kalt um veturin.\n\nH\u00e1lvoyggjar\nAsia"}
{"id": "14863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FV%20Athena", "title": "FV Athena", "text": "FV Athena er eitt f\u00f8royskt fiskiskip, trolari, sum rei\u00f0ar\u00ed\u00f0i\u00f0 Thor \u00far H\u00f3sv\u00edk eigur. Athena var\u00f0 bygt \u00ed 1992. \u00cd 2010 var hon umv\u00e6ld sera n\u00f3gv, eftir at \u00f3gvusligur eldur var \u00ed skipinum. Athena hevur veri\u00f0 sera \u00f3heppin. Ta\u00f0 hevur veri\u00f0 eldur \u00ed Athenu 3 fer\u00f0ir. Einafer\u00f0 \u00ed 2007, einafer\u00f0 \u00ed 2010 og s\u00ed\u00f0an einafer\u00f0 \u00ed 2011. Skipi\u00f0 l\u00e1 vi\u00f0 kai \u00ed Runav\u00edk, t\u00e1 eldur kom \u00ed \u00e1 tri\u00f0ja sinni. \u00d3gvusligur roykur var, og l\u00f8greglan metti, at roykurin var eitrandi, og t\u00ed var best at flyta f\u00f3lk burtur, sum b\u00fa\u00f0u t\u00e6tt vi\u00f0 og tey sum b\u00fa\u00f0u hinumegin Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in. F\u00f3lk av Sk\u00e1la og av Glyvrum v\u00f3ru vakt \u00e1 mi\u00f0jari n\u00e1tt hin 9. mai 2011 og flutt til bygdah\u00fasi\u00f0 \u00e1 Strondum.\n\nKeldur \n\nSkip\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8roysk fiskiskip"}
{"id": "14868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADnamerikanarar", "title": "Lat\u00ednamerikanarar", "text": "Lat\u00ednoamerikanarar (\u00e1 enskum Hispanic ella Latino Americans) eru eitt f\u00f3lkaslag sum b\u00fdr \u00ed USA. Teir ver\u00f0a eisini nevndir hispanics og tala spansk, t\u00ed at forfedrar teirra komu \u00far Spania. Mangir halda enn fast vi\u00f0 gamlan si\u00f0 og egna mentan.   \n\nTann spanskttalandi parturin av \u00edb\u00fagvum er \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri b\u00e6\u00f0i \u00ed n\u00f8gd og b\u00faskapi. \u00cd 2000 var tali\u00f0 35 mi\u00f3. (12,5 %), \u00ed 2010 var ta\u00f0 vaksi\u00f0 til 50.5 mi\u00f3. (16,3 %) . Lat\u00ednoamerikanskur matur og t\u00f3nleikur er v\u00e6l d\u00e1mdur. Flestu tilflytararnir, sum b\u00fagva \u00ed vesturr\u00edkjunum, eru \u00far Meksiko. Tey fj\u00f8lgast skj\u00f3tt, og somulei\u00f0is afroamerikanarar og \u00e1siatar. Fyri 2042 ver\u00f0a hesi f\u00f3lk st\u00edv helvtin av f\u00f3lkatalinum \u00ed USA . Tey flestu hava amerikanskan r\u00edkisborgarar\u00e6tt. \u00datlendingar \u00ed USA kunnu s\u00f8kja um amerikanskan r\u00edkisborgarar\u00e6tt eftir 5 \u00e1rum vi\u00f0 ikki-t\u00ed\u00f0arbundnum uppihaldsloyvi . \n\nTil 1492, t\u00e1 i\u00f0 Kristoffur Kolumbus kom til Amerika, b\u00fa\u00f0u bara indi\u00e1nar \u00ed hesum parti \u00ed heiminum. Men eftir ta\u00f0 f\u00f3ru f\u00f3lk \u00far Spania at b\u00faseta seg har \u00ed st\u00f3rum tali. \u00d8ldirnar eftir at Kolumbus var\u00f0 komin til Amerika, r\u00e1ddu spaniamenn n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed meginlandinum. \u00cd USA fingu sponsk mentan og spanskt m\u00e1l st\u00f3ra \u00e1virkan og hava ta\u00f0 enn. Flestu teirra b\u00fagva \u00ed Kalifornia, Texas og Florida. Yvir 950 000 lat\u00ednoamerikanarar b\u00fagva eisini \u00ed New Mexico og eru \u00ed st\u00f3rum meirluta. Flestu lat\u00ednoamerikanarnir, sum b\u00fagva \u00ed Florida, eru \u00far Kuba. Amerikanarar av kubanskum uppruna sleppa n\u00fa til Kuba at fer\u00f0ast, hava teir hug til tess, og samstundis f\u00e1a teir loyvi til at hj\u00e1lpa skyldf\u00f3lki \u00ed Kuba vi\u00f0 eitt n\u00fa pengum. Ta\u00f0 ber til, n\u00fa Barack Obama, forseti, hevur \u00f3gilda\u00f0 tilt\u00f8k, sum USA setti \u00ed verk \u00edm\u00f3ti Kuba, t\u00e1 kommunistarnir t\u00f3ku valdi\u00f0 har fyri 50 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani . \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum er katolikkar (70 %), og eini 20 % eru protestantar . H\u00f3ast lat\u00ednoamerikanarnir eru ein l\u00edtil minniluti \u00ed USA, so s\u00edggjast kirkjur teirra allasta\u00f0ni. \n\n\u00cd USA hava tey b\u00e6\u00f0i eina spennandi fort\u00ed\u00f0 og eina uppl\u00edvgandi n\u00fat\u00ed\u00f0, sum bo\u00f0ar fr\u00e1 eini lj\u00f3sari framt\u00ed\u00f0.\n\nHagt\u00f8l\n\nUpprunalond \n\nLat\u00ednoamerikanarar eru komnir \u00ed st\u00f3rum tali til USA, helst \u00far Meksiko (65 %). Hispanics eru eisini fluttir hagar \u00far Puerto Riko, El Salvador og Kuba.\n\nLuts\u00f8kir \n\nTalvan ni\u00f0anfyri v\u00edsir broytingar \u00ed f\u00f3lkatalinum \u00ed 2000-2010, b\u00fdtt \u00e1 \u00f8kir. Hagt\u00f8lini v\u00edsa, at tali\u00f0 er vaksi\u00f0 mest \u00ed statunum South Carolina, Alabama, Tennessee, Kentucky, North Carolina og Arkansas.\n\nKeldur \n\nAmerikanarar\nF\u00f3lk \u00far USA eftir etniskum uppruna"}
{"id": "14871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vjetnamkr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Vjetnamkr\u00edggi\u00f0", "text": "Vjetnamkr\u00edggi\u00f0 vardi fr\u00e1 1. november 1955 til 30. apr\u00edl 1975. Amerikanska stj\u00f3rnin kv\u00edddi fyri, at kommunisman skuldi brei\u00f0a seg um alt Landsynningsasia, og \u00ed 1955 f\u00f3ru teir at veita Su\u00f0urvjetnam herna\u00f0arhj\u00e1lp, so at teir kundu basa kommunistisku Viet Cong-deildunum, sum fingu stu\u00f0ul \u00far Nor\u00f0urvjetnam. \n\nFyrstu amerikonsku hermenninir komu til Su\u00f0urvjetnam \u00ed 1964, og seint \u00ed 1968 v\u00f3ru 550 000 avstralskir, teivanskir, amerikanskir og n\u00fds\u00e6lendskir hermenn vi\u00f0 \u00ed kr\u00edgnum. Sama \u00e1r gj\u00f8rdi Viet Cong st\u00f3r\u00e1lop, Tet-\u00e1lopi\u00f0, \u00ed Su\u00f0urvjetnam. \u00c1lopi\u00f0 miseydna\u00f0ist, men ta\u00f0 sannf\u00f8rdi f\u00f3lki\u00f0 \u00ed USA, at USA megna\u00f0i ikki at vinna Vjetnamkr\u00edggi\u00f0. \u00c1ri\u00f0 eftir f\u00f3ru amerikanarar at taka seg aftur \u00far Su\u00f0urvjetnam, og v\u00e1pnahv\u00edld var\u00f0 fingin \u00ed lag \u00ed 1973. \u00cd 1975 savna\u00f0i Nor\u00f0urvjetnam alt landi\u00f0 undir s\u00edtt r\u00e6\u00f0i.\n\nEftir kr\u00edggi\u00f0 \n\nT\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Vjetnam enda\u00f0i \u00ed apr\u00edl 1975, f\u00f3r landi\u00f0 \u00ed holtur vi\u00f0 at endurreisa og menna illa farna b\u00faskapin, men illa gekst, t\u00ed at \u00fatlendskar fyrit\u00f8kur gj\u00f8rdi ikki \u00edl\u00f8gur \u00ed landinum. T\u00fasundtals f\u00f3lk fl\u00fdddu undan f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi og har\u00f0r\u00e6\u00f0i og sigldu um Su\u00f0urkinahav \u00ed s\u00f8kkladnum b\u00e1tum at s\u00f8kja s\u00e6r eydnuna a\u00f0rasta\u00f0ni. Tey, i\u00f0 slitu upp land, v\u00f3r\u00f0u send til lond v\u00ed\u00f0a um allan heim. Mangir su\u00f0urvjetnamesar fl\u00fdddu til Hongkong, i\u00f0 var bretskt hj\u00e1land \u00e1 su\u00f0urstrond Kina. Tey v\u00f3r\u00f0u gird inni \u00ed trongum legum, har tey li\u00f0u hungur og hall, og kolera og a\u00f0rar ringar sj\u00fakur gingu javnan \u00ed legunum. \u00cd 1989 v\u00f3r\u00f0u tey fyrstu 44 000 fl\u00f3ttaf\u00f3lkini noydd aftur til Vjetnam. \n\nBardagar\nVjetnam"}
{"id": "14877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asiatiskur%20f%C3%ADlur", "title": "Asiatiskur f\u00edlur", "text": "Asiatiskur f\u00edlur ella asiatiskur elefantur (lat\u00edn: Elephas maximus) er eitt s\u00fagdj\u00f3r, i\u00f0 eisini ofta ver\u00f0ur r\u00f3pt indiskur f\u00edlur.\n\n\u00datsj\u00f3nd \nAsiatiskur f\u00edlur er naka\u00f0 minni enn Afrikanskur f\u00edlur, vigar upp til 5 tons, og er ey\u00f0kendur vi\u00f0 at hava v\u00e6l sm\u00e6rri oyru enn Afrikanski f\u00edlurin. Ta\u00f0 eru bert kallf\u00edlarnir i\u00f0 hava st\u00f3rar h\u00f8ggtenn (v\u00edgtenn) men hj\u00e1 summum vanta t\u00e6r. Kvennf\u00edlarnir hava so sm\u00e1ar h\u00f8ggtenn at t\u00e6r valla s\u00edggjast.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nEinafer\u00f0 strekti \u00fatbrei\u00f0slu\u00f8ki\u00f0 seg so langt vestur sum til Irak og S\u00fdria og heilt eystur til Ta gulu \u00e1nna \u00ed Kina. \u00cd dag er \u00fatbrei\u00f0slan avmarka\u00f0 til 13 lond fr\u00e1 India \u00ed vestri til Borneo \u00ed eystri: Bangladesj, India, Sri Lanka, Indo-Kina, partar av Nepal og Indonesia (serliga Borneo), Vjetnam, Teiland, Kambodia, Laos, Burma, Kina, Butan og Sumatra.\n\n\u00c1rin av manna\u00e1vum \nSamla\u00f0i stovnurin ver\u00f0ur mettur til millum 35 000 og 50 000 kr\u00edat\u00far. Eldri metingar v\u00edsa, at stovnurin fyrst \u00ed 20. \u00f8ld taldi uml. 100 000 villini f\u00edlar. \nAsiatiski f\u00edlurin er \u00ed dag hart kroystur av f\u00f3lkav\u00f8kstri i\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r \u00f8kt krav um landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. Fer\u00f0avinnan elvir eisini til tr\u00fdst \u00e1 f\u00edlastovnin. \u00cd Tailandi roknar man vi\u00f0 at uml. 100 f\u00edlak\u00e1lvar ver\u00f0a tiknir \u00f3l\u00f3gliga um \u00e1ri\u00f0, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at v\u00edsa teir fram fyri fer\u00f0af\u00f3lki i\u00f0 sleppa at f\u00f3\u00f0ra teir. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rd m\u00f3ti einum stovni i\u00f0 einans telur uml. 5 000 f\u00edlar. Ofta ver\u00f0ur mamman, og stundum alt f\u00edlafylgi\u00f0 sum ta\u00f0 er, dripi\u00f0 undir rakstrinum eftir hesum eina f\u00edlak\u00e1lvi.\n\nUndirsl\u00f8g \nF\u00fdra undirsl\u00f8g finnast:\n\n(Elephas maximus indicus Cuvier, 1798)\n(E. m. maximus Linnaeus, 1758)\n(E. m. sumatranus Temminck, 1847)\n(E. m. borneensis Deraniyagala, 1950)\n\nLeinki \u00fateftir \n Nevni\n\nF\u00edlar"}
{"id": "14887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afrikanskur%20runnaf%C3%ADlur", "title": "Afrikanskur runnaf\u00edlur", "text": "Afrikanskur runnaf\u00edlur (lat\u00edn: Loxodonta africana) er tann st\u00f8rri av tveimum sl\u00f8gum av Afrikanskum f\u00edli. B\u00e6\u00f0i hesin og hin Afrikanski sk\u00f3garf\u00edlurin hava vanliga veri\u00f0 b\u00f3lka\u00f0ir sum eitt slag, undir samheitinum \"Afrikanskur f\u00edlur\". Summir fr\u00f8\u00f0ingar halda framvegis at ov l\u00edtil pr\u00f3gv eru fyri at b\u00f3lka Afrikanska f\u00edlin sum tvey ymisk sl\u00f8g.\n\nF\u00edlar"}
{"id": "14890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niagarafossur", "title": "Niagarafossur", "text": "Niagarafossur (\u00e1 enskum Niagara Falls) er felagheiti fyri tr\u00edggir fossar i\u00f0 liggja \u00e1 markinum millum USA og Kanada. \u00cd Niagara\u00e1, sum rennur \u00far Erievatni \u00ed Ontariovatn, eru hinir vi\u00f0gitnu Niagarafossar. \n\nN\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk koma at hyggja at st\u00f3rb\u00e6ra fossinum. Niagarafossur er veldigur fossur, sum m\u00e1ar 1 m. av klettinum um \u00e1ri\u00f0. Ni\u00f0ari kletturin er bleytur, og vatni\u00f0 m\u00e1ar hann burtur. At enda brotnar kletturin \u00ed erva, t\u00e1 i\u00f0 st\u00f8\u00f0i\u00f0 er m\u00e1a\u00f0 undan honum.\n\nS\u00ed eisini \n Iguazufossur\n Niagara Falls (New York)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nNiagara, snl.no\n The Day the Niagara Falls Froze Over, scribol.com\n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nNew York\nKanada"}
{"id": "14891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herman%20Cain", "title": "Herman Cain", "text": "Herman Cain (f\u00f8ddur 13. desember 1945 \u00ed Memphis, Tennessee; d. 30. juli 2020) var ein amerikanskur politikari. Hann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00ed Georgia. Cain hevur \u00ed fleiri \u00e1r veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Godfather's Pizza. Cain fekk stu\u00f0ul fr\u00e1 n\u00f3gvum republikonskum veljarum fyrr \u00ed 2010, men s\u00ed\u00f0ani fj\u00f8lmi\u00f0larnir f\u00f3ru at skriva um hansara kynsl\u00edv, hava n\u00f3gvir veljarar vent honum baki\u00f0. \u00cd oktober 2010 kom fram, at Cain hev\u00f0i gj\u00f8rt seg inn \u00e1 tv\u00e6r kvinnur, t\u00e1 hann var stj\u00f3ri \u00ed \u00e1hugafelagnum hj\u00e1 amerikonsku matstovuvinnuni. Ta\u00f0 kom eisini fram, at kvinnurnar fingu pengar fr\u00e1 felagnum, t\u00e1 t\u00e6r f\u00f3ru \u00far st\u00f8rvunum , men Cain helt kortini upp\u00e1, at hann hev\u00f0i ikki gj\u00f8rt naka\u00f0 skeivt. Politiskir eyglei\u00f0arar \u00ed USA siga, at Herman Cain hev\u00f0i mist so n\u00f3gv av s\u00ednari undirt\u00f8ku, at ta\u00f0 var \u00f3gj\u00f8rligt at venda gongdini. Hann hev\u00f0i t\u00ed ikki anna\u00f0 \u00ed at velja enn at taka seg aftur, siga teir. Hann hevur ikki veri\u00f0 \u00e1 t\u00ed politiska pallinum fyrr, men er nevndarforma\u00f0ur \u00ed fyrit\u00f8kuni Godfather\u00b4s Pizza. \n\nCain kunngj\u00f8rdi \u00ed desember 2010, at hann gevst vi\u00f0 royndini at gerast forsetavalevni hj\u00e1 t\u00ed republikanska flokkinum \u00ed 2012 . Fyri n\u00f8krum f\u00e1um vikum s\u00ed\u00f0ani l\u00e1 Herman Cain v\u00e6l fyri \u00ed meiningakanningunum, men skuldsetingar um \u00f3tr\u00faskap hava gj\u00f8rt, at teir flestu veljararnir hava vent honum baki\u00f0. Ta\u00f0 seinasta av \u00e1litinum f\u00f3r, t\u00e1 ein kvinna bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hon hevur veri\u00f0 elskarinna hansara \u00ed 13 \u00e1r. Sj\u00e1lvur sigur Cain, at hann kennir kvinnuna, men at hann hevur ikki havt naka\u00f0 kynsligt samband vi\u00f0 hana. Eyglei\u00f0arar meta, at politiska yrkislei\u00f0in hj\u00e1 Cain, sum er fyrrverandi st\u00f3rhandilsma\u00f0ur og pizzaeigari, liggur \u00ed skeljasori, og at hann hevur ongar m\u00f8guleikar at venda r\u00e1kinum aftur.\n\nKeldur \n \n\nAmerikanskir politikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "14892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afrikanskur%20sk%C3%B3garf%C3%ADlur", "title": "Afrikanskur sk\u00f3garf\u00edlur", "text": "Afrikanskur sk\u00f3garf\u00edlur (lat\u00edn: Loxodonta cyclotis) er ein Afrikanskur f\u00edlur i\u00f0 heldur til \u00ed sk\u00f3gunum \u00ed Kongol\u00e6gdini. Hesin f\u00edlur var fyrr mettur at vera eitt undirslag av Afrikanska Runnaf\u00edlinum (Loxodonta africana), men ein v\u00edsindalig kanning \u00ed 2010 sta\u00f0festi at talan er um tvey ymisk sl\u00f8g. Hin umstr\u00edddi Dv\u00f8rgaf\u00edlurin (Pygmy Elephant) \u00ed Kongol\u00e6gdini, i\u00f0 ofta hevur veri\u00f0 mettur at vera eitt egi\u00f0 slag (Loxodonta pumilio) av kryptozoologum, er helst bara vanligur Sk\u00f3garf\u00edlur i\u00f0 er l\u00e1gvaksin og/ella t\u00ed\u00f0liga b\u00fagvin vegna umhv\u00f8rvisligar umst\u00f8\u00f0ur.\n\nF\u00edlar"}
{"id": "14893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6lsisgudinnan", "title": "Fr\u00e6lsisgudinnan", "text": "Fr\u00e6lsisgudinnan (enskt: Statue of Liberty) er ein standmynd \u00e1 Liberty Island \u00ed New York City. Ta\u00f0 fyrsta, innflytarar fingu eyga \u00e1, t\u00e1 i\u00f0 teir sj\u00f3vegis komu til USA, var Fr\u00e6lsisgudinnuna vi\u00f0 t\u00ed l\u00fdsandi kyndlinum. Hon er 46 m. h\u00f8g. Standmyndin ver\u00f0ur eisini br\u00fakt til vita. Fraklendingar h\u00f8vdu lati\u00f0 amerikumonnum hesa standmynd \u00ed 1886, og hon gj\u00f8rdist tekin um fr\u00e6lsi.\n\nBygningar og bygningsverk \u00ed USA\nFrakland\nList"}
{"id": "14894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geronimo", "title": "Geronimo", "text": "Goyaa\u0142\u00e9 (\u00e1 Chiricahua-m\u00e1linum; merkingin er \"tann, i\u00f0 geispar\"), betur kendur sum Geronimo (f\u00f8ddur 16. juni 1829 \u00ed No-doyohn Canyon, n\u00e6rindis Gila Cliff Dwellings \u00ed N\u00fdmeksiko, dey\u00f0ur 17. februar 1909 \u00ed Fort Sill, Oklahoma) var Chiricahua Apacheindi\u00e1ni. Hann vaks upp hj\u00e1 Bedonkohe \u00e6ttflokkinum, i\u00f0 livdi \u00ed \u00f8kinum, har ain Gila River springur upp, \u00ed eystara parti av N\u00fdmeksiko. Seinni gj\u00f8rdist hann ein av oddamonnunum \u00ed Chiricahua \u00e6ttarb\u00f3lkinum. \n\nGeronimo var ein av teimum seinastu upprunaamerikanarunum, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda \u00ed uppreistrinum \u00edm\u00f3ti \nni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum \u00far Evropa. Hann st\u00edla\u00f0i fyri \u00e1lopum inn \u00ed \u00fatsynningslondini \u00ed USA. Seinni var\u00f0 hann tikin og settur fast \u00ed Florida. At enda var\u00f0 hann burturfluttur til Fort Sill, Oklahoma, har hann var\u00f0 settur \u00ed var\u00f0haldi\u00f0. Hann doy\u00f0i \u00ed Fort Sill sum tj\u00f3\u00f0arhetja \u00ed 1909.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nGeronimo, his own story, rug.nl (\u00e1 enskum)\nGeronimo, his own story -  Early Life, rug.nl (\u00e1 enskum)\nChief Geronimo - Apache, geronimochief.blogspot.com\nGeronimo Biography, thefamouspeople.com\n Remembering Geronimo on the 100th Anniversary of His Death, blogs.britannica.com\n\nKeldutilfar\n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "14895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongol%C3%A6gdin", "title": "Kongol\u00e6gdin", "text": "Kongol\u00e6gdin er \u00e1l\u00f8gul\u00e6gdin i\u00f0 virkar sum veiting fr\u00e1 Kongo\u00e1nni vestarliga \u00ed ekvatorafrika. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er tropiskt og veitingin fr\u00e1 \u00e1nni skapar st\u00f3r v\u00e1tlendi, og her finnast nakrir av heimsins st\u00f8rstu, \u00f3r\u00f8rdu tropisku regnsk\u00f3gum.\n\nAfrika"}
{"id": "14899", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81%20Sk%C3%B8rinum", "title": "\u00c1 Sk\u00f8rinum", "text": "\u00c1 Sk\u00f8rinum er sta\u00f0arnavn \u00ed Hvalba, har m.a. f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llurin hj\u00e1 Royn og Roynh\u00f8llin eru. Sta\u00f0i\u00f0 er mitt \u00ed bygdini, beint vi\u00f0 sand strondina \u00ed Hvalba. B\u00f3ltfelagi\u00f0 Royn var\u00f0 stovna\u00f0 23. oktober 1923. Roynh\u00f8llin var\u00f0 bygd \u00ed 1973. \u00c1 Sk\u00f8rinum er heimav\u00f8llur hj\u00e1 Royn, men \u00ed 2011 er v\u00f8llurin eisini heimav\u00f8llur hj\u00e1 TB, t\u00ed v\u00f8llurin \u00e1 Sevm\u00fdri ikki longur l\u00fdkur kr\u00f8vini og t\u00ed ikki kann br\u00fakast. N\u00fdggjur v\u00f8llur ver\u00f0ur gj\u00f8rdur \u00ed Trongisv\u00e1gi.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Royn.org\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir \u00ed F\u00f8royum\nHvalba"}
{"id": "14900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leopardur", "title": "Leopardur", "text": "Leopardurin (fr\u00f8\u00f0iheiti Panthera pardus) vigar eini 60 kg og er um 1,5 metrar langur. Leopardar f\u00e1a laga\u00f0 seg til ymiskar umst\u00f8\u00f0ur, kunnu vera \u00ed heitum, slavnum sk\u00f3gum eins og \u00ed k\u00f8ldum fjallal\u00ed\u00f0um. Eisini halda teir til t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdir og bygdir, t.d. \u00ed Afrika. Leopardurin kl\u00edvur ofta \u00ed tr\u00f8um. Mangan liggur hann uppi \u00e1 greinum og svevur, hv\u00edlir seg ella l\u00farir eftir fongi. Leopardur dregur stundum d\u00fdraleivdir upp \u00ed tr\u00f8ini, so r\u00e6\u00e1tarar ikki taka t\u00e6r.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "14901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klettafj%C3%B8ll", "title": "Klettafj\u00f8ll", "text": "Klettafj\u00f8ll (enskt Rocky Mountains) eru ein fjallar\u00f8\u00f0 \u00ed Vestur-Nor\u00f0uramerika sum r\u00f8kkur fr\u00e1 Kanada til N\u00fdmeksiko \u00ed USA. \u00cd miklu fjallar\u00f8\u00f0ini eru l\u00edvsumst\u00f8\u00f0ur til sera mong ymisk dj\u00f3r, og har eru eisini mangar \u00f3l\u00edkar plantur. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Mount Elbert \u00ed Kolorado, 4 401 metrar h\u00f8gt. \n\nUm 1370 m uppi broytist grassl\u00e6tta-v\u00f8ksturin til barald og m\u00f3lsurt, og 2000 m uppi veksur furu- og grannvi\u00f0ur. Omanfyri 3200 m veksa bara fjallagras og fjallabl\u00f3mur stutta summari\u00f0. \n\nFj\u00f8llini eru illgongd og eru t\u00ed fri\u00f0skj\u00f3l hj\u00e1 summum dj\u00f3rum, til d\u00f8mis jervi, bj\u00f8rn, villum sey\u00f0i og snj\u00f3geit, sum geypan vei\u00f0ir. \n\nKlettafj\u00f8ll v\u00f3r\u00f0u til, t\u00e1 i\u00f0 tv\u00e6r pl\u00e1tur stoyttu saman.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 Kanada\nFj\u00f8ll"}
{"id": "14902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olympiskir%20leikir", "title": "Olympiskir leikir", "text": "Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r senda flestar tj\u00f3\u00f0ir s\u00edni bestu \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk til Olympisku leikirnar (OL) at kappast. Fleiri enn 7.000 \u00edtr\u00f3ttafolk eru vi\u00f0 \u00ed umlei\u00f0 25 \u00edtr\u00f3ttagreinum. N\u00fdggjar koma til og a\u00f0rar detta burtur. F\u00f3lk \u00ed milli\u00f3ntali sita vi\u00f0 h\u00fas og fylgja vi\u00f0 \u00e1 sj\u00f3nvarpsskr\u00edggja. \n\nTa\u00f0 v\u00f3ru forngriksku Olympisku leikirnir fyri 2.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, sum birtu upp undir n\u00fat\u00ed\u00f0ar leikir. N\u00fat\u00ed\u00f0ar Olympiskir leikir v\u00f3ru \u00e1 fyrstu sinni \u00ed Athen \u00ed Grikkalandi \u00ed 1896. Einstaklingar ella li\u00f0 kappast, ikki tj\u00f3\u00f0ir. Ongari tj\u00f3\u00f0 ber til at vinna Olympisku leikirnar, og Altj\u00f3\u00f0a Olympiska Nevndin (IOC) velur alt\u00ed\u00f0 ein b\u00fd at vera vertur og ikki eitt land. \u00cdtastu kappingarf\u00f3lkini vinna s\u00e6r hei\u00f0ursmerki \u00ed bronsu, silvuri ella gulli, men ikki pening. \n\nFornu Olympisku leikirnir v\u00f3ru \u00ed fyrstuni havdir Zeusi til hei\u00f0urs. Teir v\u00f3ru \u00ed Olympia fr\u00e1 776 f.Kr. til 393 e.Kr. \u00cd fyrstu leikunum var einans kapprenning, men seinni var\u00f0 kappast \u00ed longdarlopi, diskoskasti, nevaleiki, fimmdysti, renning og kapping vi\u00f0 rossi og str\u00ed\u00f0svogni. Bara menn sluppu at royna seg ella at hyggja at. Kvinnurnar h\u00f8vdu a\u00f0rar leikir at hei\u00f0ra gudinnuna Heru. \n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0ard\u00e1mur er, t\u00e1 i\u00f0 Olympisku leikirnir ver\u00f0a settir. T\u00fddningarmesta l\u00f8tan er, t\u00e1 i\u00f0 Olympiski eldurin ver\u00f0ur kveiktur vi\u00f0 kyndli. Rennarar hava skifts at bori\u00f0 kyndilin vi\u00f0 eldi \u00far Olympia \u00ed Grikkalandi allan vegin hagar, i\u00f0 leikirnir skulu vera. Solei\u00f0is hevur veri\u00f0 s\u00ed\u00f0an \u00ed 1928, t\u00e1 i\u00f0 Pierre de Coubertin bar\u00f3nur (f. 1. januar 1863 - d. 2. september 1937), sum endurstovna\u00f0i Olympisku leikirnir, heitti \u00e1 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, at \"halda l\u00edv \u00ed eldinum, i\u00f0 umbo\u00f0ar endurf\u00f8dda Olympiska andan\". Olympiski eldurin brennur oman fyri Olympiska \u00edtr\u00f3ttasta\u00f0in.  \n\nOlympiskir vetrarleikir hava veri\u00f0 s\u00ed\u00f0an \u00ed 1924. M.a. eru skirenning, \u00edshockey, sk\u00edlop og skoyturenning \u00e1 skr\u00e1nni. Alt\u00ed\u00f0 eru n\u00f3gvir \u00e1sko\u00f0arar til t.d. skilopskappingarnar \u00ed vetrar OL.\n\nS\u00ed eisini \n Summar-OL\n Vetrar-OL\n\nOlympiskir Leikir"}
{"id": "14903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gregla", "title": "L\u00f8gregla", "text": "L\u00f8gregluf\u00f3lk hava ymsar uppg\u00e1vur. Tey taka m.a. brotsmenn, ste\u00f0ga bilum, i\u00f0 koyra ov skj\u00f3tt, og eru \u00e1 varhaldi \u00fati \u00e1 g\u00f8tuni. Summi arbei\u00f0a eisini \u00e1 skrivstovu. Tey kanna brotsverk og royna at avd\u00faka brotsmenn. L\u00f8greglan handtekur f\u00f3lk, sum tey illtenkja at hava broti\u00f0 l\u00f3gina, \u00e1k\u00e6ra tey og draga tey fyri r\u00e6ttin. \n\nFer\u00f0slul\u00f8greglan hj\u00e1lpir fer\u00f0sluni og ansar eftir, at f\u00f3lk koyra, sum tey eiga. Fer\u00f0slul\u00f8greglan ste\u00f0gar bilum, sum koyra ov skj\u00f3tt ella \u00e1 annan h\u00e1tt br\u00f3ta fer\u00f0slureglurnar. Tey hava radara at m\u00e1ta, hvussu skj\u00f3tt bilar og motors\u00fakklur koyra. Fer\u00f0slukanningar ver\u00f0a gj\u00f8rdar ymsasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum av og \u00e1, og t\u00e1 ste\u00f0gar l\u00f8greglan bilum og motors\u00fakklum. L\u00f8greglan spyr eftir koyrikorti og kannar, um akfari\u00f0 er \u00ed n\u00f3g g\u00f3\u00f0um standi, og um bilstj\u00f3rin m\u00f8guliga hevur drukki\u00f0 r\u00fasdrekka. Tey kanna eisini, um s\u00fakklur og prutl eru \u00ed lagi. Vi\u00f0 hv\u00f8rt fara tey \u00ed sk\u00falar at grei\u00f0a fr\u00e1, hvussu b\u00f8rn eiga at bera seg \u00ed fer\u00f0sluni. \n\nReglur um handt\u00f8ku standa \u00ed r\u00e6ttargangsl\u00f3gini. Lata f\u00f3lk seg ikki taka vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um, kann l\u00f8greglan taka tey vi\u00f0 h\u00f8r\u00f0um. \u00cd hesum arbei\u00f0i ver\u00f0a br\u00fakt handj\u00f8rn, skotv\u00e1pn, hundar ella lurkar. Summi l\u00f8gregluf\u00f3lk hava v\u00e6l vandar og dugnaligar hundar, sum eru l\u00e6rdir at finna f\u00f3lk og horvnar lutir. Summir eru servandir at snodda seg fram \u00e1 narkotika.\n\nL\u00f8greglan \u00ed F\u00f8royum \n\nF\u00f8royar eru eitt l\u00f8greglud\u00f8mi \u00ed danska r\u00edkinum undir r\u00edkisl\u00f8greglu-ovastanum og l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00ed Danmark. F\u00f8royskt-danska l\u00f8greglan er partur av altj\u00f3\u00f0a l\u00f8greglusamstarvinum Interpol. L\u00f8greglust\u00f8\u00f0ir eru \u00e1 hesum st\u00f8\u00f0um: T\u00f3rshavn, Klaksv\u00edk, Runav\u00edk, Mi\u00f0v\u00e1gi, Sandi og Tv\u00f8royri . St\u00f8\u00f0arovasti ella s\u00fdsluma\u00f0ur hevur umsj\u00f3n vi\u00f0 l\u00f8gregluni \u00e1 ymsu pl\u00e1ssunum. Ein kommiserur er fyri allar F\u00f8royar, og hann hevur tilhald \u00e1 l\u00f8greglust\u00f8\u00f0ini \u00ed T\u00f3rshavn. \u00cd politi\u00f8kinum ver\u00f0a somu uppg\u00e1vur framdar sum \u00ed donskum politi\u00f8kjum. \n\nTilsamans eru 109 l\u00f8gregluf\u00f3lk \u00ed starvi \u00ed F\u00f8royum, 104 mannf\u00f3lk og 5 konuf\u00f3lk . 54 starvast \u00ed T\u00f3rshavn. Politii\u00f0 \u00ed F\u00f8royum velir tey \u00fat, i\u00f0 fara skulu undir politi\u00fatb\u00fagvingina. Hesi fara s\u00ed\u00f0ani undir vanligu politi\u00fatb\u00fagvingina, sum fer fram \u00ed Danmark. Eftir lokna \u00fatb\u00fagving koma tey aftur til F\u00f8roya at starvast. Sostatt er st\u00f8rsti parturin av politif\u00f3lkunum \u00ed F\u00f8royum f\u00f8royingar.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nTrygd"}
{"id": "14905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtur%20nashyrningur", "title": "Hv\u00edtur nashyrningur", "text": "Hv\u00edtur nashyrningur ella Brei\u00f0sn\u00e1\u00f0a\u00f0ur nashyrningur (Ceratotherium simum) er eitt av heimsins st\u00f8rstu s\u00fagdj\u00f3rum i\u00f0 liva \u00e1 landi, n\u00e6st eftir f\u00edlum og \u00e1arrossum. Fullvaksna dj\u00f3ri\u00f0 kann er 170-183 cm til h\u00e6ddar og 325-420 cm til longdar. Hannurin vigar 2-2,3 tons, me\u00f0an honin kann viga upp til 1,6 tons. Hv\u00edtur nashyrningur hevur tvey horn, ta\u00f0 fremra er 60 cm \u00ed mi\u00f0al, men kan ver\u00f0a upp til 150 cm. F\u00f8\u00f0in er n\u00e6rum bara gras.\n\nSamla\u00f0i stovnurin av hv\u00edtum Nashyrningum telur bert 8500 dj\u00f3r. Tvey undirsl\u00f8g finnast. Hj\u00e1 t\u00ed sy\u00f0ri undirslagnum Ceratotherium simum simum er stovnurin n\u00f8kurlunda st\u00f8\u00f0ugur \u00e1 uml. 8500 dj\u00f3r, me\u00f0an ta nor\u00f0ara undirslagi\u00f0 Ceratotherium simum cottoni er \u00e1lvarsliga h\u00f3tt vi\u00f0 f\u00e6rri enn 30 eftirlivandi dj\u00f3rum.\n\nNavni\u00f0 \"Hv\u00edtur nashyrningur\" hevur onki vi\u00f0 h\u00fa\u00f0arlitin \u00e1 dj\u00f3rinum at gera, men sigst stava fr\u00e1 brei\u00f0u sn\u00e1\u00f0ini, i\u00f0 eins og hj\u00e1 rossi er laga\u00f0 til bit (grasbit). \u00c1 afrikaans m\u00e1linum t\u00fd\u00f0ir or\u00f0i\u00f0 \"weit\" breitt (sama or\u00f0 sum f\u00f8royskt v\u00edtt). Helst er or\u00f0i\u00f0 misskilt og skeivt navnbori\u00f0 \u00ed enskt sum \"white\" hv\u00edtt. Sum m\u00f3tsetning til hetta, hevur svarti nashyrningurin fingi\u00f0 heiti\u00f0 svart.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "14906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ross", "title": "Ross", "text": "Ross ella hestur (kv\u00e6\u00f0am\u00e1l hors) (lat\u00edn Equus caballus) er eitt st\u00f3rt s\u00fagdj\u00f3r i\u00f0 hoyrir til h\u00f3pin hovd\u00fdr. Rossi\u00f0 var\u00f0 ta\u00f0 seinasta st\u00f3ra dj\u00f3ri\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 tamt. Ta\u00f0 var fyri umlei\u00f0 6000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, so rossi\u00f0 og menniskja\u00f0 heva fylgst langa lei\u00f0 saman. Fyri summi er rossi\u00f0 fr\u00edt\u00ed\u00f0ar\u00edtriv og stuttleiki, fyri onnur \u00edtr\u00f3ttur; og so eru ta\u00f0 tey, i\u00f0 ikki h\u00f8vdu kunna\u00f0 liva\u00f0 uttan at hava rossi\u00f0 sum arbei\u00f0sdj\u00f3r og til flutnings. Menniskjan f\u00f3r undir at temja rossi\u00f0 uml. 4000 \u00e1r fyri Krist, og 1000 \u00e1r seinni v\u00f3ru tamross vanlig n\u00f3gvasta\u00f0ni. \u00cd 3000 \u00e1r v\u00f3ru rossini einasta \u00e1lit til flutnings. Fyrr var hesturin n\u00e6rri l\u00edvinum hj\u00e1 teim flestu enn \u00ed dag. Hesturin var\u00f0 n\u00fdttur sum fer\u00f0ingarross, sum arbei\u00f0shestur og sum str\u00ed\u00f0shestur, t\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggj var. \u00cd dag ver\u00f0a hestar mest n\u00fdttir til undirhalds, og mestsum ikki til arbe\u00f0is. Vituligt er, at sl\u00edk d\u00fdr h\u00f8vdu ymisk heiti alt eftir kyni og aldri, og ta\u00f0 hava tey enn. Vit hava: fyl, ungross, ryssa ella mer, gre\u00f0ing og hest, sum geldur gre\u00f0ingur oftast ver\u00f0ur r\u00f3ptur. Ross eru av gl\u00f8ggastu dj\u00f3rum og l\u00f8tt at ala. Ross hava gott tev, s\u00edggja og hoyra v\u00e6l, so tey varnast skj\u00f3tt vanda og tv\u00edspora av sta\u00f0. Ross ganga \u00e1 ytsta t\u00e1li\u00f0inum, og uttan um hann er har\u00f0ur hornh\u00f3gvur. Aftantil undir ilini er gyr\u00f0in hornb\u00f8lla, h\u00f3vtungan. Rossi\u00f0 fja\u00f0rar \u00e1 henni, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 rennur. Hestask\u00f3gvar ver\u00f0a negldir undir h\u00f3gvarnar, so h\u00f3gvarnir sl\u00edtast ikki \u00e1 h\u00f8r\u00f0um lendi. \n\nN\u00fa kenna vit mest hestakreftir \u00ed motorf\u00f8rum, bilum og b\u00e1tum o.s.fr. H\u00f3ast flestu ross \u00ed dag eru tamd, so finnast framvegis villini ross so sum ta\u00f0 h\u00f3tta asiatiska Przewalski'sa ross sum er ta\u00f0 einasta sanna villrossi\u00f0 \u00ed dag, og so onnur villini ross i\u00f0 eru eftirkomarar av leysslopnum tamrossum. Evropeiska \"Tarpanrossi\u00f0\" ella \"Evropeiska villrossi\u00f0\" doy\u00f0i \u00fat \u00ed 1909.\n\nRossasl\u00f8g \n\nN\u00fa eru fleiri enn 75 mi\u00f3 tom ross, skift sundur \u00ed eini 100 ymisk sl\u00f8g. Ross ver\u00f0a skift \u00ed tr\u00fd h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8g - Tung ross, i\u00f0 mest ver\u00f0a n\u00fdtt sum arbei\u00f0sross, til d\u00f8mis shirerossi\u00f0; L\u00f8tt ross, mest n\u00fdtt til kappr\u00ed\u00f0ing, til d\u00f8mis ar\u00e1baraross; Sm\u00e1ross, til d\u00f8mis hetlandsponny. H\u00e6ddin \u00e1 rossinum ver\u00f0ur m\u00e1ld ovast \u00e1 faksi\u00f0. M\u00e1lini eru bandm\u00e1l ella stangarm\u00e1l. Hetlendska rossi\u00f0 er eitt ta\u00f0 minsta rossaslagi\u00f0, bara 100 cm. h\u00f8gt. Shirerossi\u00f0 er av st\u00f8rstu rossum. Ta\u00f0 er h\u00e6gri enn 185 cm. og vigar meira enn 1100 kg. \n\nF\u00f8royska rossi\u00f0 er samb\u00e6rt st\u00f8ddini \u00ed veruleikanum ein Poni eins og Hetlandsrossi\u00f0. Mest vanliga r\u00ed\u00f0ingarrossi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed dag er \u00cdslandsrossi\u00f0.\n\nHeiti\u00f0 \n\nFr\u00e1 kv\u00e6\u00f0unum kenna vit or\u00f0ini hestur og gangari. Hetta merkir hestur ella r\u00ed\u00f0ingarhestur eftir or\u00f0ab\u00f3k Chr. Matras'. \u00cd dagligari talu ver\u00f0ur felagsheiti\u00f0 ross ofta n\u00fdtt fyri ryssu (honhest), gre\u00f0ing (hannhest) og hest (geldan gre\u00f0ing). Upprunin til heiti\u00f0 ross er ikki kendur, men samb\u00e6rt or\u00f0ab\u00f3k Gyldendals fr\u00e1 1991 (isbn 87-01-41132-2) merkir or\u00f0i\u00f0 str\u00ed\u00f0shestur. Fr\u00e1 s\u00f8guligum keldum vita vit, at evropear einans n\u00fdttu gre\u00f0ingar \u00ed kr\u00edggi. Ross hevur t\u00ed helst merkt gre\u00f0ingur. At ross hava veri\u00f0 n\u00fdtt sum fer\u00f0ingarhestar ber t\u00fdski b\u00fdurin Rosenheim bo\u00f0 um. Hetta var heim hestanna, t\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 var\u00f0 um skar\u00f0i\u00f0 til Italiu. T\u00fdska stavsetingin er hin sama, sum vit n\u00fdta, vi\u00f0 dupultum s'i. \u00cd dag finst or\u00f0i\u00f0 bert \u00ed F\u00f8royum, \u00cdslandi og Hetlandi, vi\u00f0 somu merking, men har \u00edslendska stavsetingin er hross, og hetlendska russie. \u00cd grannalondum okkara ver\u00f0ur d\u00fdri\u00f0 mest r\u00f3pt hest ella hestur. T\u00f3 fyri sunnan (\u00ed St\u00f3ra Bretlandi) horse. Or\u00f0i\u00f0 hors hevur eisini veri\u00f0 n\u00fdtt \u00ed Danmark, sum sta\u00f0arn\u00f8vnini: Horsager, Horsevej, Horsens og Horsestigen benda \u00e1.\n\nTil hvussu hross ver\u00f0ur til horse hevur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingurin Marius Staksberg hesa fr\u00e1grei\u00f0ing: T\u00e1 i\u00f0 lj\u00f3\u00f0 (fonem) \u00ed m\u00e1linum \u00e1 henda h\u00e1tt skifta pl\u00e1ss, plaga vit at kalla ta\u00f0 umkast (metatesa). (Eitt f\u00f8royskt d\u00f8mi er stivli til stilvi summasta\u00f0ni \u00ed landinum.) \u00cd hesum f\u00f8ri er ikki greitt, hvat er eldri, r + sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 ella sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 + r, t\u00ed b\u00e6\u00f0i eru sera gomul. Men kanska er horse (fornenskt og danskt hors) eldri enn hross, germanskt *hrussa- og *hursa-, av indoevropeiskum *kers- 'renna', sbr. lat\u00edn currere 'renna' og cursus 'renning', men ta\u00f0 er ikki full semja um upprunan (sbrt. Dansk Etymologisk Ordbog, Gyldendal 1976).\n\nB\u00e6\u00f0i or\u00f0ini hestur og ross hava veri\u00f0 n\u00fdtt \u00ed F\u00f8royum r\u00e6ttuliga leingi. Hesum bera m.a. sta\u00f0arn\u00f8vnini: Rossast\u00edggjarnir og Hestfall bo\u00f0 um, men j\u00fast \u00ed hv\u00f8rji merking er ilt at siga. Or\u00f0i\u00f0 ross ver\u00f0ur ikki n\u00fdtt \u00ed Evropa \u00ed dag. \u00cd T\u00fdsklandi ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 Pferd n\u00fdtt og bert f\u00e1 kenna or\u00f0i\u00f0 ross. Hj\u00e1 okkum ver\u00f0a or\u00f0ini ross og hestar av teim flestu n\u00fdtt vi\u00f0 somu merking. Vit siga eins og \u00edslendingar: Hevur t\u00fa hestar, Hava rossini fingi\u00f0 o.s.fr.\n\nHestah\u00fas \n\nHar hesturin stendur inni, ver\u00f0ur \u00ed dag ofta kalla\u00f0 fj\u00f3s. Hetta er kanska t\u00ed at hesturin hevur sta\u00f0i\u00f0 saman vi\u00f0 neytunum ella k\u00fanni \u00ed fj\u00f3sinum, har h\u00f8nurnar eisini hildu til, ella har k\u00fagvin st\u00f3\u00f0 - t\u00ed n\u00fa kemur mj\u00f3lkin \u00far handlinum. Vanligt var t\u00f3, at hestarnir v\u00f3ru \u00fati alt \u00e1ri\u00f0 eins og sey\u00f0urin. Ta\u00f0 er ikki fyrr enn \u00ed tj\u00fagundu \u00f8ld, at fari\u00f0 var\u00f0 at leggja tak \u00e1 b\u00f3lini, solei\u00f0is at hesi v\u00f3ru til sey\u00f0ah\u00fas. \n\nAnnars hava vit sera gott skil \u00e1, at h\u00f8nurnar eru \u00ed h\u00f8snarh\u00fasinum, g\u00e1sin \u00ed g\u00e1sarh\u00fasinum, sey\u00f0urin \u00ed sey\u00f0ah\u00fasinum og k\u00fagvin \u00ed fj\u00f3sinum. So ta\u00f0 er onki meir n\u00e1tt\u00farligt, enn at hesturin er \u00ed hestah\u00fasinum. Hetta heiti\u00f0 ver\u00f0ur eisini n\u00fdtt \u00ed grannalondum okkara. Summum d\u00e1mar betur at nevna hetta rossah\u00fas ella rossastallur. Analogt \u00e1\u00f0urnevnda stavar hetta heiti kanska \u00far herinum.\n\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00fasdj\u00f3r"}
{"id": "14907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%A6%C3%B0am%C3%A1l", "title": "Kv\u00e6\u00f0am\u00e1l", "text": "Kv\u00e6\u00f0am\u00e1l er heiti\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt \u00ed or\u00f0ab\u00f3kum um f\u00f8roysk or\u00f0, helst gomul or\u00f0, i\u00f0 finnast \u00ed f\u00f8roysku kv\u00e6\u00f0unum, men sum neyvan ver\u00f0a br\u00fakt \u00ed talum\u00e1linum annars.\n\nD\u00f8mi um kv\u00e6\u00f0aor\u00f0 eru:\n\n baldur: djarvur\n flj\u00f3\u00f0: kvinna\n hors: ross\n marur: hav\n \u00f3livantur: f\u00edlur\n r\u00fanarma\u00f0ur: \"gandakallur\" (ma\u00f0ur, i\u00f0 \"r\u00fanar\", gandar vi\u00f0 r\u00fanum)\nsprund: kvinna\n vatur: vatn \n\nSummi av hesum liva t\u00f3 sum partar av samansettum or\u00f0um, t.d. marur \u00ed marbakki, marfluga, marmennil o.s.fr.\n\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i\nF\u00f8royskt m\u00e1l"}
{"id": "14908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskt%20ross", "title": "F\u00f8royskt ross", "text": "F\u00f8royska rossi\u00f0 ella f\u00f8royski hesturin er eitt l\u00edti\u00f0 ross, sum helst er ein poni eins og hetlandsrossi\u00f0.  Ta\u00f0 f\u00f8royska rossi\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 undan teimum, landn\u00e1msmenn h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r. Tey v\u00f3ru sm\u00e1, og eru seinni blanda\u00f0 vi\u00f0 m.a. norsk og \u00edslendsk ross. Hesi v\u00f3r\u00f0u st\u00f8rri og betri f\u00f8r fyri at draga vognar og pl\u00f3gv.\n\n\u00datsj\u00f3nd og eginleikar\nTey f\u00f8roysku rossini er sm\u00e1 og kn\u00e1, h\u00e6ddin er 120-132 cm. Teir vanligastu litirnir eru br\u00fant og svartbr\u00fant, men eisini eru n\u00f8kur rey\u00f0, sv\u00f8rt og flekkut. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini h\u00f8vdu tey fleiri litir, men av t\u00ed at stovnurin minka\u00f0i so n\u00f3gv, hvurvu fleiri litir. F\u00f8royska rossi\u00f0 er vant at ganga \u00fati alt \u00e1ri\u00f0, og kl\u00e1rar seg \u00ed f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00faruni uttan \u00edskoytisf\u00f3\u00f0ur. Er kavi so skava tey seg fram til grasi\u00f0 vi\u00f0 h\u00f3vnum. Orsaka\u00f0 av n\u00f3gva f\u00f8royska regninum hevur rossi\u00f0 ein t\u00e6ttan fitir\u00edkan feld i\u00f0 verjur m\u00f3ti regninum. Summarfeldurin er stutter og blankur, vetrarfeldurin er langur vi\u00f0 serliga longum broddum.\n\nKlyvjaross\nKlyvjaross var heiti\u00f0 i\u00f0 f\u00f8royingar n\u00fdttu um arbei\u00f0srossi\u00f0 teir br\u00faktu til flutning o.a. arbei\u00f0i. Klyvjaross v\u00f3r\u00f0u m.a. n\u00fdtt sum pl\u00f3gdj\u00f3r, f\u00f3lkaflutning og til torvflutning; tveir rossaleypar v\u00f3r\u00f0u festir \u00e1 rossi\u00f0, ein \u00e1 hv\u00f8rji s\u00ed\u00f0u, og s\u00ed\u00f0an fyltir vi\u00f0 torvi.\n\nH\u00f3ttan og var\u00f0veitsla\nUm \u00e1r 1800 v\u00f3ru uml. 800 f\u00f8roysk ross \u00ed F\u00f8royum, men t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20\u2019du \u00f8ld gj\u00f8rdist rossi\u00f0 ein \u00fatflutningsv\u00f8ra, bretar sum h\u00f8vdu flutt ross \u00ed h\u00f3patali \u00far skotsku oyggjunum til arbei\u00f0sross \u00ed kolan\u00e1munum, vendu s\u00e6r n\u00fa til F\u00f8roya fyri at innflyta arbei\u00f0sross. Hetta var ein av h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kunum, at rossatali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum minka\u00f0i so skj\u00f3tt.\n\u00cd 1960\u2019unum var fari\u00f0 undir at finna fram til tey f\u00e1u f\u00f8roysku rossini i\u00f0 eftir v\u00f3ru. 4 ryssur og 1 gre\u00f0ing funnu tey fram til og eru hesi forfedrar til \u00f8ll tey n\u00falivandi f\u00f8roysku rossini, eini 60 \u00ed tali. F\u00f8royska rossi\u00f0 var\u00f0 l\u00fdst sum egi\u00f0 slag \u00ed 1978, og var hetta aftur sta\u00f0fest vi\u00f0 DNA-kanningum \u00ed 2003. F\u00f8royska rossi\u00f0 er framvegis \u00e1lvarsliga h\u00f3tt, og tali\u00f0 skal upp \u00e1 minst 200 \u00e1\u00f0renn talan ikki er um \u00e1lvarsliga h\u00f3tt dj\u00f3r.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nF\u00f8royska rossi\u00f0\n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00fasdj\u00f3r"}
{"id": "14917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Protestantisma", "title": "Protestantisma", "text": "Protestantiska l\u00e6ran t\u00f3k seg upp \u00ed T\u00fdsklandi. Um 1560 var kristna l\u00e6ran \u00ed Evropa farin \u00ed tv\u00edningar, ta protestantisku og ta kat\u00f3lsku. Fyrst \u00ed 16. \u00f8ld hildu summi kristin, at R\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan ikki longur livdi eftir Jesu l\u00e6ru. \u00c1 odda \u00ed m\u00f3tm\u00e6lunum gekk t\u00fdski munkurin, Martin Luther, og mong f\u00f3ru \u00ed part vi\u00f0 honum. Tey t\u00f3ku seg \u00far r\u00f3mversk-kat\u00f3lsku kirkjuni og byrja\u00f0u eina r\u00f8rslu, tr\u00fabotina. Tr\u00fabotin kom til F\u00f8roya \u00ed 1538. N\u00f3gvir t\u00fdskir f\u00farstar t\u00f3ku vi\u00f0 n\u00fdggju l\u00e6runi, so fingu teir loyst seg \u00far valdi p\u00e1vans og keisarans \u00ed R\u00f3mverska r\u00edkinum (hin kat\u00f3lski politiski valdsharrin). \n\nFlestu kristnu, sum ikki eru \u00ed kat\u00f3lsku ella ortodoksu kirkjuni, eru protestantar. Flestir f\u00f8royingar eru limir \u00ed f\u00f3lkakirkjuni, sum er protestantisk (evangelisk-luthersk). Summar protestantiskar kirkjur eru evangeliskt-lutherskar, a\u00f0rar reformertar.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "14918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Plantur", "title": "Plantur", "text": "\u00cd \u00f8llum londum vaksa plantur, i\u00f0 pr\u00fd\u00f0a og hugtaka f\u00f3lk, og gr\u00f8nmeti, i\u00f0 smakkar v\u00e6l. N\u00f3gvur heiliv\u00e1gur ver\u00f0ur vunnin \u00far plantum, til d\u00f8mis ver\u00f0ur hjartaheiliv\u00e1gur vunnin \u00far digitalisplantuni og morfin \u00far dreyms\u00f3lju. Plantur kunnu vera ersm\u00e1ar algur ella ovurst\u00f3r furutr\u00f8, i\u00f0 kunnu vera enn 100 m. Allar plantur hava tey fr\u00e1l\u00edku evni at taka orku \u00far s\u00f3larlj\u00f3sinum. Henda umger\u00f0 nevnist lj\u00f3ssamruni, og hann trytar \u00f8llum v\u00f8kstri. Vit vita um eini 400 000 plantusl\u00f8g, ta\u00f0 veri seg alfagrar pr\u00fd\u00f0isbl\u00f3mur ella gr\u00f8nmeti. N\u00f3gv plantusl\u00f8g eru eisini ikki sta\u00f0fest enn, serliga \u00ed tropulondum, sum til d\u00f8mis \u00ed Brasil. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru 25 000 ymisk bl\u00f3mur, tr\u00f8 og a\u00f0rar plantur um at ver\u00f0a t\u00fdnd, t\u00ed st\u00f3r \u00f8ki ver\u00f0a oydd. \n\nFlestallar plantur hava kynja\u00f0a n\u00f8ring. S\u00e1\u00f0i\u00f0 av s\u00e1\u00f0berunum gitir eggini \u00ed s\u00e1\u00f0gongini, og tey b\u00fanast so til fr\u00e6. Summar plantur, til d\u00f8mis epli\u00f0, n\u00f8rast \u00f3kyna\u00f0. \u00dar seteplinum vaksa leggk\u00fdli, i\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdggj epli. \u00dar teimum veksur n\u00fdggjur slokkur aftur um v\u00e1ri\u00f0. \u00dar mo\u00f0urplantuni vaksa langir si\u00f0usprotar, renningar, sum festa r\u00f3t, og \u00far teimum vaksa so n\u00fdggjar plantur. Hetta er \u00f3kyna\u00f0 n\u00f8ring.\n\nS\u00ed eisini\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur"}
{"id": "14919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ber", "title": "Ber", "text": "Ber eru sevjumiklar, ekta\u00f0ar fruktir og hava n\u00f3gv fr\u00e6. V\u00ednberjasl\u00f8gini eru fleiri enn 5.000. V\u00ednberini ver\u00f0a n\u00fdtt til v\u00edn. Turka\u00f0 eita tey rosinur. \n\nBer"}
{"id": "14920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michel%20Foucault", "title": "Michel Foucault", "text": "Michel Foucault (f\u00f8ddur 15. oktober 1926, dey\u00f0ur 25. juni 1984) var ein franskur heimspekingur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 1984\nFraklendingar\nHeimspekingar"}
{"id": "14921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madagaskar", "title": "Madagaskar", "text": "Madagaskar er ein oyggj \u00ed Afrika. F\u00f3lki\u00f0 er komi\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00far India og Afrika. Har eru b\u00e6\u00f0i katolikkar og tr\u00fab\u00f3tarmenn. Madagaskar er \u00fati fyri eysturstrond Afrika. Alt s\u00ed\u00f0an frum\u00f8ld hevur oyggin veri\u00f0 avbyrgd fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum, og t\u00ed eru plantur og d\u00fdr her, sum ikki eru nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. Flestu f\u00f3lk \u00ed Madagaskar eru b\u00f8ndur, sum hv\u00f8rt \u00e1r rudda s\u00e6r eitt stykki at velta \u00ed. T\u00fddningarmesta \u00fatflutningsv\u00f8ran er vanilja, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til \u00eds, koladrykkir og k\u00f8kubakstur. Si\u00f0ur er, at konuf\u00f3lkini hava pr\u00fd\u00f0iligt og margbroytt h\u00e1rsni\u00f0, i\u00f0 v\u00edsir, hv\u00f8rji bygd tey eru \u00far.\n\n\u00cd 1896 l\u00f8gdu fransmenn oynna undir seg og h\u00f8vdu hana til 1961. T\u00e1 fekk hon sj\u00e1lvst\u00fdri undir navninum Malaagssy. \u00cd 1960 fekk Madagaskar st\u00f8\u00f0u sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00dati \u00ed Indiahavinum eystan fyri Afrika er oyggin Madagaskar. Madagaskar er 5 fer\u00f0ir so st\u00f3r sum \u00cdsland, \u00e1 henni b\u00fagva okkurt um 20,6 mi\u00f3. f\u00f3lki. Oyggin er mest sum \u00f8ll ein h\u00e1sl\u00e6tti vi\u00f0 dj\u00fapum gj\u00e1um og st\u00f3rum d\u00f8lum. Vindurin liggur mest sum alt\u00ed\u00f0 eystan \u00far havinum, og hann kemur vi\u00f0 v\u00e1tligari luft inn \u00e1 t\u00e6r br\u00f8ttu l\u00ed\u00f0irnar eystarumegin. T\u00e6r eru t\u00ed allar avvaksnar vi\u00f0 tj\u00fakkum regnsk\u00f3gi. T\u00e1 i\u00f0 vindurin er farin um tey h\u00f8gu fj\u00f8llini, sum eru eystarumegin, og komin vestur \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttan, er tann n\u00f3gvi r\u00e1kin farin \u00far honum, og hann ver\u00f0ur turrari og turrari, longur vestur hann kemur. T\u00ed er eystari parturin av h\u00e1sl\u00e6ttanum savanna og vestari steppa.\n\nAfrika\nOyggjar"}
{"id": "14922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Efesusbr%C3%A6vi%C3%B0", "title": "Efesusbr\u00e6vi\u00f0", "text": "Efesusbr\u00e6vi\u00f0 er \u00e6tla\u00f0 teimum heilagu, sum eru \u00ed Efesus. Paulus \u00e1postul starva\u00f0ist longst \u00ed hesum b\u00fdi, Efesus var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landspartinum \u00c1sia og bant saman \u00c1sia og Evropa. Samb\u00e6rt innihaldinum \u00ed Efesusbr\u00e6vinum s\u00e6st, at Paulus var fangi um ta\u00f0 mundi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann skriva\u00f0i br\u00e6vi\u00f0. Saman vi\u00f0 Filemonsbr\u00e6vinum, Filippibr\u00e6vinum og Kolossabr\u00e6vinum hoyrir Efesusbr\u00e6vi\u00f0 til tey br\u00f8vini, i\u00f0 Paulus skriva\u00f0i, me\u00f0an hann sat fangi. \n\nEfesusbr\u00e6vi\u00f0 hevur ein tr\u00edeindan bygna\u00f0, ta\u00f0 sigur n\u00f3gv um Gud sum Fa\u00f0irin, sonin og heilaga andan. Efesusbr\u00e6vi\u00f0 er kirkjuli\u00f0sbr\u00e6vi\u00f0 fram um onnur. Ta\u00f0 sigur fr\u00e1 t\u00ed meistaraverki, sum eitur kirkjuli\u00f0i\u00f0, og kirkjuli\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur l\u00fdst vi\u00f0 sjey myndum, sum bera vitnisbur\u00f0 um kirkjuli\u00f0sins d\u00fdrd. Br\u00e6vi\u00f0 er eisini um, hvat Gud hevur hugsa\u00f0, men eitt veldi arbei\u00f0ir \u00edm\u00f3ti Guds \u00e6tlanum til tess at gera t\u00e6r til einkis. Br\u00e6vi\u00f0 ver\u00f0ur t\u00ed enda\u00f0 vi\u00f0 at l\u00fdsa: ta\u00f0 str\u00ed\u00f0, vit skulu str\u00ed\u00f0a; teimum herkl\u00e6\u00f0um, i\u00f0 okkum bo\u00f0in ver\u00f0a; og t\u00ed sigri, i\u00f0 vit kunnu vinna.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "14923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tri%C3%B0ja%20M%C3%B3seb%C3%B3k", "title": "Tri\u00f0ja M\u00f3seb\u00f3k", "text": "Tri\u00f0ja M\u00f3seb\u00f3k ver\u00f0ur \u00ed hebr\u00e1isku B\u00edbliuni nevnd Wajiiqra. Ta\u00f0 merkir, \"og hann kalla\u00f0i\", og solei\u00f0is byrjar eisini b\u00f3kin. \u00cd Septuaginta eitur hon Leviticon, og ta\u00f0 merkir \"levitiska b\u00f3kin\". Hon var fyrst og fremst ein handb\u00f3k hj\u00e1 levitiskum prestum. Or\u00f0i\u00f0 Leviticus er ta\u00f0 sama or\u00f0i\u00f0 \u00e1 lat\u00ednskum. 3. M\u00f3seb\u00f3k ver\u00f0ur nevnd levitb\u00f3kin, ikki t\u00ed at hon er so n\u00f3gv um levitar, men heldur t\u00ed, at hon er um gudst\u00e6nastuna, og \u00ed gudst\u00e6nastuni h\u00f8vdu levitar ta\u00f0 t\u00fddningarmesta at gera. Hon er gudst\u00e6nastub\u00f3kin \u00ed gamla s\u00e1ttm\u00e1lanum. Hon sigur fr\u00e1, hvussu \u00cdsrael skal liva sum heilag tj\u00f3\u00f0, \u00farskild til Harrans. \n\nN.T. v\u00edsir meira enn 40 fer\u00f0ir aftur til 3. M\u00f3seb\u00f3k, og n\u00e6stan \u00f8ll B\u00edblian ber d\u00e1m av henni.\n\nInnihald \n\nOffurt\u00e6nastan \u00ed G.T. er t\u00fddningarmesta evni\u00f0 \u00ed 3. M\u00f3seb\u00f3k. Fimm ymiskar offurt\u00e6nastur ver\u00f0a nevndar - sektaroffur, brennioffur, takkaroffur, gr\u00f3noffur og syndaoffur. Longu \u00ed 2. M\u00f3seb\u00f3k ver\u00f0ur sagt fr\u00e1, hvussu \u00c1ron og synir hansara v\u00f3r\u00f0u settir \u00ed prestast\u00f8rv. \u00cd 3. M\u00f3seb\u00f3k er fullf\u00edggja\u00f0 fr\u00e1grei\u00f0ing um prestav\u00edgsluna. Fremsta arbei\u00f0i teirra var at bera frem offur. Eisini h\u00f8vdu teir anna\u00f0 t\u00fddningmiki\u00f0 arbei\u00f0i \u00ed halgid\u00f3minum og vera andligu l\u00e6rararnir \u00ed \u00cdsrael skildir burtur \u00far til t\u00e6nastu Guds og vera Harrans bo\u00f0um l\u00fddnir. \n\nTalan um offur gongur sum a\u00f0alt\u00e1ttur \u00edgj\u00f8gnum alla 3. M\u00f3seb\u00f3k. Forskriftirnar um fagna\u00f0ar\u00e1ri\u00f0 eru eisini \u00ed 3. M\u00f3seb\u00f3k.\n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "14924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristoffur%20Kolumbus", "title": "Kristoffur Kolumbus", "text": "Kristoffur Kolumbus (f\u00f8ddur 31. oktober 1451 \u00ed Italia \u2013 dey\u00f0ur 20. mai 1506 \u00ed Spania) var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed b\u00fdnum Genova \u00ed Italia. Fa\u00f0ir hansara var vevari, og sum drongur hj\u00e1lpti Kolumbus p\u00e1pa s\u00ednum, men hetta arbei\u00f0i\u00f0 d\u00e1mdi honum ikki. Honum d\u00e1mdi best at ganga ni\u00f0ri \u00ed havnini og s\u00edggja \u00f8ll seglskipini, i\u00f0 har l\u00f3gu. Longu sum 14 \u00e1ra gamal f\u00f3r hann til sj\u00f3s. Mest var\u00f0 siglt millum londini vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0, men kanska hevur hann veri\u00f0 onkran t\u00far \u00ed Nor\u00f0urlondum og fram vi\u00f0 Afrikastrondini. \n\nOkkurt bendi \u00e1, at hann vildi gerast vi\u00f0gitin og r\u00edkur. Hann var ikki n\u00f8gdur vi\u00f0 at vera av f\u00e1t\u00e6kum f\u00f3lki, t\u00ed l\u00e6tst hann at vera av r\u00edkum f\u00f3lki, og hann seg\u00f0i seg hava fingi\u00f0 \u00fatb\u00fagving. \u00cd n\u00f8kur \u00e1r b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Portugal, har hann giftist eini r\u00edkari gentu. T\u00e1 s\u00e1 hann, hvussu tey r\u00edku livdu, og hugurin at gerast vi\u00f0gitin og r\u00edkur vaks. \u00d8ll vistu, at st\u00f3r r\u00edkid\u00f8mi v\u00f3ru \u00ed \u00c1sia, og n\u00f3gvir v\u00edsindamenn v\u00f3ru ikki \u00ed iva um, at ta\u00f0 bar til at koma til \u00c1sia, um t\u00fa sigldi vestureftir. Men eingin hev\u00f0i roynt at sigla tann vegin. Kolumbus var\u00f0 meira og meira sannf\u00f8rdur um, at ta\u00f0 l\u00e6t seg gera. Hann var so spentur at pr\u00f3gva ta\u00f0, at hann \u00ed n\u00e6stan t\u00edggju \u00e1r royndi at f\u00e1a ymisk lond at gjalda fer\u00f0ina. Og at enda eydna\u00f0ist ta\u00f0 at f\u00e1a sponsku kongshj\u00fanini at j\u00e1tta. \n\n\u00cd apr\u00edl 1492 v\u00f3r\u00f0u skj\u00f8lini undirskriva\u00f0, og Kolumbus f\u00f3r at fyrireika s\u00edna fyrstu fer\u00f0. \u00c1 s\u00edni fyrstu fer\u00f0 kom hann til Bahamasoyggjarnar, Kuba og Hispaniola. Men fer\u00f0in eyda\u00f0ist ikki so v\u00e6l. Hann hev\u00f0i n\u00f8kur innf\u00f8dd vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 hann kom heimaftur til Spania, og hann visti n\u00f3gvar spennandi s\u00f8gur at siga um ta\u00f0, hann hev\u00f0i funni\u00f0. Men ta\u00f0 n\u00f3gva kryddv\u00f8rurnar og gulli\u00f0, sum hann hev\u00f0i droymt um, fann hann ikki. Kolumbus var t\u00ed v\u00edsur \u00ed, at hann f\u00f3r at finna r\u00edkid\u00f8mi, um hann slapp einafer\u00f0 aftrat. Isabella og Ferdinand stu\u00f0la\u00f0u honum, og hann slapp tr\u00edggjar fer\u00f0ir aftrat. \u00c1 hesum fer\u00f0um fann Kolumbus Trinidad, Jameika og fleiri lond \u00ed Mi\u00f0amerika. Ta\u00f0 st\u00f3ra r\u00edkid\u00f8mi fann hann ongant\u00ed\u00f0, men til s\u00edn doyggjandi dag \u00ed 1506 var hann v\u00edsur \u00ed, at ta\u00f0 var \u00c1sia, hann var komin til.\n\nItaliarar\nSj\u00f3farar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld"}
{"id": "14925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hetlandsross", "title": "Hetlandsross", "text": "Hetlandsross ella Hetlandsponi (enskt Shetland Pony) er ein poni vi\u00f0 uppruna \u00ed Hetlandi. Fullvaksin er hendan poniin ikki meir enn 1,07 m til h\u00e6ddar. Hetta v\u00e6lumt\u00f3kta ponislagi\u00f0 er \u00fatbreitt um allan heim, men serliga \u00ed st\u00f3rum tali \u00ed St\u00f3rabretlandi og Nor\u00f0uramerika.\n\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00fasdj\u00f3r"}
{"id": "14927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Golden%20Gate%20br%C3%BAgvin", "title": "Golden Gate br\u00fagvin", "text": "Golden Gate br\u00fagvin er ein heingibr\u00fagv um Golden Gate sundi\u00f0 \u00ed San Francisco, Kalifornia. Heingibr\u00fagvin er 2737 m long og er hon ein tann longsta \u00ed heiminum. \n\nBr\u00fagvin var\u00f0 li\u00f0ug \u00ed apr\u00edl 1937 og kosta\u00f0i $27 mill. Br\u00fagvin er 2737,4 m long og 27,4 m brei\u00f0, hevur seks koyribreytir og tv\u00e6r gongubreytir. Siglast kann undir br\u00fanni. \n\nSt\u00e1lveirar eru festir \u00ed br\u00fagvartornini, sum bera br\u00fanna.\n\nKalifornia"}
{"id": "14930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%BAgvin%20til%20Terabithia", "title": "Br\u00fagvin til Terabithia", "text": "Br\u00fagvin til Terabithia (upprunaheiti: Bridge to Terabithia) er ein amerikanskur Disney-filmur fr\u00e1 2007. Filmurin byggir \u00e1 b\u00f3kina hj\u00e1 Katherine Paterson.\n\nS\u00f8gugongd \n\nH\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin \u00ed Bridge to Terabithia, Jesse Aarons, er \u00ed samleikakreppu. Hansara vantandi sj\u00e1lvs\u00e1lit og hansara k\u00faga\u00f0a st\u00f8\u00f0a heima gera, at hann er misn\u00f8gdur vi\u00f0 s\u00edn egna samleika, hann s\u00e6r seg sj\u00e1lvan vi\u00f0 p\u00e1pans eygum. Hann er \u00ed h\u00fasi saman vi\u00f0 fimm konuf\u00f3lkum og saknar s\u00e1rt at pr\u00e1ta vi\u00f0 p\u00e1pan. P\u00e1pin arbei\u00f0ir langt heiman\u00edfr\u00e1 og hevur ikki orku at vera saman vi\u00f0 familjuni. \n\nJess hevur eitt yndis\u00edtriv, ta\u00f0 er at tekna. Vi\u00f0 s\u00ednum tekningum f\u00e6r Jess fram s\u00edtt innasta m\u00e1l, ta\u00f0 er ofta torf\u00f8rt hj\u00e1 honum at or\u00f0f\u00f8ra seg, men myndir koma til hansara, t\u00e1 i\u00f0 eitthv\u00f8rt hugtekur hann. L\u00e6rarin Julia Edmunds er ein \u00f8\u00f0rv\u00edsi pers\u00f3nur. Foreldrini hj\u00e1 Jess halda l\u00edti\u00f0 um hana, men Jess f\u00e6r \u00ed Juliu ei g\u00f3\u00f0an vin, sum kemur \u00ed foreldra sta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 foreldrini ikki skilja hann. \n\nMen so flytir Leslie Burke inn \u00ed grannah\u00fasini, og hon er heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn a\u00f0rar gentur. B\u00e6\u00f0i h\u00fas, kl\u00e6\u00f0i og \u00e1sko\u00f0anir heima hj\u00e1 Leslie og teimum eru avgj\u00f8rt \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn hj\u00e1 \u00f8llum hinum \u00ed bygdini \u00ed Virginia. \u00cd loyniliga landinum, Terabitia, mennist vinalag teirra. Hesin heimur, fyltur vi\u00f0 hugflog og vitan, broytir hann og ger hann f\u00f8ran fyri at taka st\u00f8\u00f0u sj\u00e1lvur. Men so ver\u00f0ur Leslie br\u00e1dliga tikin fr\u00e1 honum.\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "14931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Limerick", "title": "Limerick", "text": "Limerick (\u00cdrskt: Luimneach, Lom na nEach = V\u00ed\u00f0avangur rossanna) er ein mi\u00f0alst\u00f3rur b\u00fdur og umsitingardepil \u00ed County Limerick \u00ed provinsinum Munster \u00ed mi\u00f0vestur \u00cdrlandi. \nLimerick hevur 92.539 \u00edb\u00fagvar (2009) og liggur vi\u00f0 \u00e1nna Shannon; tr\u00fdggjar br\u00fdr eru um \u00e1nna n\u00e6r vi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdin. Vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um telur b\u00fdurin 100.757 \u00edb\u00fagvar (2009).\n\n\u00cdrland\nSt\u00f3rb\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "14937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kettur", "title": "Kettur", "text": "Kattur (fr\u00f8\u00f0iheiti Felis catus) er l\u00edti\u00f0 smidligt d\u00fdr vi\u00f0 bleytum skinni vanl. havt sum h\u00fasdj\u00f3r. Eyglei\u00f0a vit kettu, i\u00f0 l\u00farir eftir t.d. fugli, s\u00edggja vit t\u00fd\u00f0uliga skyldskapin vi\u00f0 tikara og leyvu. \n\nKetta svevur \u00ed mi\u00f0al einar 16 t\u00edmar um samd\u00f8gri\u00f0, men ikki leingi \u00ed senn. Kroppurin er laga\u00f0ur at n\u00fdta n\u00f3gva orku \u00ed stuttum bilum og krevur t\u00ed n\u00f3gva hv\u00edld aftan\u00e1. Ketta er eisini reinf\u00f8r. Hon vaskar s\u00e6r minst ein t\u00edma til saman um dagin og sleikir skinni\u00f0 reint, so ta\u00f0 ver\u00f0ur blankt, sl\u00e6tt og mj\u00fakt, t\u00ed t\u00e1 livir ta\u00f0 betur. Samstundis sleppur hon av vi\u00f0 sn\u00edkjarar, og bl\u00f3\u00f0rensli\u00f0 ver\u00f0ur betri. \n\n\u00cd ringum lj\u00f3si eru sj\u00f3nopurnar st\u00f3rar, so mest m\u00f8guligt lj\u00f3s sleppur at eyganum. Innast \u00ed eyganum er endurskyggjandi ja\u00f0ur, i\u00f0 kastar lj\u00f3si\u00f0 aftur fr\u00e1 eyganum. T\u00ed l\u00fdsa kettueygu \u00ed myrkri. \u00cd dagsl\u00fdsi eru sj\u00f3nopnurnar smalar, so minni lj\u00f3s kemur at eyganum.\n\n\u00cd mong t\u00fasund \u00e1r er sv\u00f8rt ketta sett \u00ed samband vi\u00f0 p\u00e1tr\u00fagv og gand. Summi halda framvegis, at hon bo\u00f0ar fr\u00e1 b\u00e6\u00f0i \u00f3fr\u00e6ttum og eydnu.\n\nSl\u00f8g \n\nOkkara kettur eru \u00e6tta\u00f0ar undan gr\u00e1r\u00edputum villkatti, i\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00ed uml. 1 mi\u00f3 \u00e1r, t\u00ed afrikanska villkattinum. \nVillkatturin l\u00edkist vanligu tomu kettuni, men er f\u00f8rligari, og h\u00f8vi\u00f0 er st\u00f8rri. Afrikanski villkatturin hevur d\u00f8kkar rendur \u00e1 hala og beinum. Onnur villkattasl\u00f8g eru \u00f3iva\u00f0 eisini upp \u00edgj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar ald \u00ed \u00f8\u00f0rum heismp\u00f8rtum. Tomu ketturnar v\u00f3ru serliga havdar at taka rottur og m\u00fds \u00ed korngoymslum. So vi\u00f0 og vi\u00f0 spjaddust ketturnar vi\u00f0 menniskjum til flestu \u00f8ki \u00ed heiminum, og f\u00f3lk f\u00f3ru at ala serlig kettusl\u00f8g, til d\u00f8mis halaleysa mankettu, sn\u00f8gga kettu og lodna persarakettu. Tamar kettur v\u00f3ru vanligar \u00ed Evropa fyri 3.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \n\nFleiri enn 300 ymisk kettusl\u00f8g eru ald vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum litum, men enn fleiri tilvildarlig sl\u00f8g eru. Kettualarar koma javnan vi\u00f0 n\u00fdggjum blendingum, i\u00f0 teir skilja burtur\u00far. Bombaikettan er eitt r\u00e6ttiliga ungt slag, ald \u00ed USA. Hon er undan burmesiskari kettu, sum fekk kettlingar vi\u00f0 amerikanskari kettu. H\u00f3ast bombaikettan er t\u00e6ttulla\u00f0 og sn\u00f8gg, hevur hon \u00f8ll tey vanligu kettuey\u00f0kennini.\n\nKettlingar \n\nKetta gongur kvi\u00f0in einar 9 vikur. Ketta leggur einar tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Upp \u00ed 8-10 kettlingar kunnu vera \u00ed l\u00f8guni, men vanligast eru 2-4. N\u00fdl\u00f8gdu kettlingarnir hava eingi eygu fyrstu vikuna og eru hj\u00e1lparleysir. Tv\u00e6r vikur gamlir royna teir at stetla. Fyrstu t\u00ed\u00f0ina s\u00fagva teir mammuna, men \u00e1tta vikur gamlir fara teir at eta fasta f\u00f8\u00f0i og s\u00fagva minni og minni. Einar 4 vikur seinni gongur kettan aftur \u00e1 illum. Kettlingar sp\u00e6la n\u00f3gv og berjast til stuttleika ella renna eftir halanum \u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvum. Endam\u00e1li\u00f0 er ey\u00f0s\u00fdnt. Teir b\u00fanast at vei\u00f0a, at bera skj\u00f3tt at, venja styrki og fimi, sum er treyt, t\u00e1 i\u00f0 teir skulu vei\u00f0a sj\u00e1lvir.\n\nVei\u00f0a \n\nKetta er \u00f3f\u00f8r at vei\u00f0a. Hon hevur gl\u00f8ggar sansir, hvassar tenn og hvassar kl\u00f8ur og er sterk og kimlilig. Ketta vei\u00f0ir helst um n\u00e1ttina, og hon s\u00e6r v\u00e6l \u00ed myrkri. Ennt\u00e1 tamar kettur munnu sum oftast draga at l\u00edvbjarga s\u00e6r sj\u00e1lvar, t\u00e6r taka sm\u00e1fugl, skord\u00fdr, m\u00fds og onnur sm\u00e1dj\u00f3r. \n\nKetta hevur fr\u00e1l\u00edka gott tev. T\u00e1 i\u00f0 hon n\u00e6rkast til d\u00f8mis eini m\u00fas, n\u00fdtir hon eisini oyru og eygu. Varisliga og spakuliga sn\u00edkir hon seg n\u00e6r m\u00fasini, loypur so vi\u00f0 \u00fatsp\u00edla\u00f0um kl\u00f3m, h\u00f8ggur \u00ed hana og b\u00edtur \u00ed nakkan ella h\u00f8vdi\u00f0 at h\u00e1lsbr\u00f3ta hana. Ketta hevur eisini sterk, long afturbein og kann t\u00ed leypa langt. Ofta s\u00e6st hon snara h\u00f8vdinum til ymsar vangar, \u00e1\u00f0renn hon loypur til tess at d\u00f8ma um, hvussu langt lopi\u00f0 er. \n\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00fasdj\u00f3r"}
{"id": "14938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carolina", "title": "Carolina", "text": "Carolina er felagsheiti i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um South- og North Carolina \u00ed USA. F\u00f3lkatali\u00f0 var 14,1 mi\u00f3. vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2011. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nNorth Carolina\nSouth Carolina"}
{"id": "14941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolumbia", "title": "Kolumbia", "text": "Kolumbia (Rep\u00fablica de Colombia) er eitt land \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Su\u00f0uramerika. Landi\u00f0 hev\u00f0i havt umlei\u00f0 46,4 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar \u00ed 2012. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Bogot\u00e1 og ta\u00f0 er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kolumbia. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er spanskt. S\u00ed\u00f0an 1819, t\u00e1 i\u00f0 Kolumbia gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki, hevur javnan veri\u00f0 borgarakr\u00edggj, og seinastu \u00e1rini hevur veri\u00f0 bl\u00f3\u00f0ugt str\u00ed\u00f0 \u00edmillum dr\u00f8ggfelagsskapir, sum str\u00ed\u00f0ast um vald. Vinstrav\u00ed\u00f0gongda uppreistrarli\u00f0i\u00f0 FARC hevur barst m\u00f3ti kolumbisku stj\u00f3rnini s\u00ed\u00f0an 1964, og ta\u00f0 er harvi\u00f0 longsta v\u00e1pna\u00f0a str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed Lat\u00ednamerika. Einki anna\u00f0 land \u00ed heiminum dyrkar so n\u00f3gv kokain sum Kolumbia. St\u00f3ru \u00e1irnar, t.d. Orinoco\u00e1 og Amason\u00e1, eru t\u00fddningarmiklar v\u00f8ruflutningslei\u00f0ir.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nKolumbia er 1.138.914 km\u00b2 st\u00f3rt og landi\u00f0 hevur mark \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing vi\u00f0 Panama, \u00ed eystri vi\u00f0 Venesuela, \u00ed landsynning og su\u00f0ri vi\u00f0 Brasil og \u00ed \u00fatsynning vi\u00f0 Peru  og Ekvador. \n\nOman \u00far fj\u00f8llunum renna n\u00f3gvar \u00e1ir. Rio Magdalena eitur longsta \u00e1in \u00ed Kolumbia. Hon kemur \u00far fj\u00f8llunum su\u00f0uri \u00ed landinum og rennur nor\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum Kolumbia \u00fat \u00ed Karibiahavi\u00f0. \u00c1in er 1.540 km long.   \n\nH\u00e6gstu fj\u00f8llini standa nor\u00f0uri \u00ed landinum, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Venesuela. Teir h\u00e6gstu tindarnir eru Pico Crist\u00f3bal Col\u00f3n og Pico Sim\u00f3n Bol\u00edvar, sum b\u00e1\u00f0ir eru 5.775 metrar h\u00f8gir.\n\nB\u00faskapur \nN\u00f3gv ve\u00f0urlagsbelti eru \u00ed Kolumbia, og t\u00ed ber til at hava ein \u00f3gvuliga fj\u00f8lbroyttan landb\u00fana\u00f0. \u00cd mong \u00e1r var kaffi h\u00f8vu\u00f0ss\u00fatflutningsv\u00f8ra landsins, og Kolumbia dyrkar, n\u00e6st eftir Brasil, mesta kaffi \u00ed heiminum. T\u00e1 i\u00f0 berini eru henta\u00f0, ver\u00f0a tey latin \u00ed st\u00f3rar kassar og sett at turka \u00ed s\u00f3lini. Av t\u00ed at kaffipr\u00edsurin alsamt er fallin \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum, hevur Kolumbia veri\u00f0 noytt at leggja dent \u00e1 at dyrka a\u00f0ra gr\u00f8\u00f0i til \u00fatflutnings, t.d. sukur, bananir, bummull og bl\u00f3mur. Oljuvinnan hevur fingi\u00f0 st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed b\u00faskapinum \u00ed Kolumbia, eftir ta\u00f0 at n\u00f3gv olja var\u00f0 funnin \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far Bogot\u00e1. \u00c1 oljureinsiverkum, sum t\u00ed \u00ed b\u00fdnum Barrankuilla, ver\u00f0ur r\u00e1oljan gj\u00f8rd til brennievni til bilar og flogf\u00f8r. Eisini er nikkul funni\u00f0 og ovurst\u00f3rar kolalindir, t\u00e6r st\u00f8rstu \u00ed Lat\u00ednamerika. USA, T\u00fdskland og Japan eru st\u00f8rstu handilsfelagar hj\u00e1 Kolumbia.\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00e1 i\u00f0 sponsku hertakararnir komu til Kolumbia \u00ed 1499, komu teir til eina si\u00f0menning, sum \u00e1tti \u00f3gvuliga n\u00f3gv gull. Eisini hoyrdu teir um ein duldarfullan, horvnan b\u00fd, nevndur El Dorado, har so n\u00f3gv r\u00edkid\u00f8mi var, at ta\u00f0 bar av \u00f8llum viti, men hann er ikki funnin enn. Spaniamenn bygdu m.a. l\u00edvliga havnab\u00fdin, Cartegna, \u00ed 16. \u00f8ld. Ha\u00f0an sigldu st\u00f3ru sponsku galle\u00f3nirnar til Evropa, fullfermdar av d\u00fdrgripum, sum v\u00f3ru stolnir fr\u00e1 indi\u00e1nunum. Gomlu b\u00fdarm\u00fararnir og gl\u00e6siligu st\u00f3rmansh\u00fasini og kirkjurnar standa enn; eisini mongu hervirkini, sum spaniamenn bygdu at verja seg fyri sj\u00f3r\u00e6narum og \u00e1lopum \u00far grannalondunum. L\u00edtla bygdin, San Augustin, t\u00e6tt vi\u00f0 fj\u00f8llini su\u00f0uri \u00ed landinum er gitin fyri s\u00ednar gomlu steinmyndir. Standmyndirnar eru minst 800 \u00e1ra gamlar, men vit vita l\u00edti\u00f0 um f\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 h\u00f8gdi t\u00e6r. Summir serfr\u00f8\u00f0ingar halda sta\u00f0in hava veri\u00f0 halgimi\u00f0depil, har bygdarf\u00f3lki\u00f0 jar\u00f0a\u00f0i s\u00edni dey\u00f0u og setti h\u00f8ggmyndirnar \u00e1 lei\u00f0ini.\n\nMentan \n\nAllir kolumbiar duga at dansa kumbia, ennt\u00e1 b\u00f8rnini. Dansurin hevur r\u00f8tur aftur \u00ed afrikanska mentan, fr\u00e1 tr\u00e6lunum, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u f\u00f8rdir til Kolumbia \u00far Afrika \u00ed 19. \u00f8ld, og \u00ed spanska og indi\u00e1nska mentan. Mannf\u00f3lkini eru \u00ed hv\u00edtum kl\u00e6\u00f0um var tr\u00e6lab\u00fanin. Konuf\u00f3lkakl\u00e6\u00f0ini l\u00edkjast sponskum kl\u00e6\u00f0um.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKolumbia\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "14945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cherokee-indi%C3%A1narnir", "title": "Cherokee-indi\u00e1narnir", "text": "Cherokee-indi\u00e1narnir eru av einum f\u00f3lki, sum hevur veri\u00f0 \u00ed Amerikanska kontinentinum  \u00ed meira enn 6.000 \u00e1r. Teirra mentan ver\u00f0ur hildin at vera v\u00f8ggan hj\u00e1 USA. Meginparturin av cherokee-f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed dag \u00ed Oklahoma, t\u00ed statinum, sum \u00ed 1866 fekk navni\u00f0 okla humma (Choctaw navn, i\u00f0 merkir: \"rey\u00f0ma\u00f0ur\"). Umlei\u00f0 3,7 milli\u00f3nir b\u00fagva \u00ed Oklahoma. Av teimum eru 262,581 indi\u00e1nar.\n\nN\u00f3gv av kl\u00e6\u00f0unum gj\u00f8rdu teir \u00far skinni. Men s\u00ed\u00f0an evropear t\u00f3ku landi\u00f0, hava teir veri\u00f0 noyddir at gingi\u00f0 \u00ed evropeiskum kl\u00e6\u00f0um, sum til d\u00f8mis hatti ella buksum. Bara \u00ed f\u00e1um fjarskotnum st\u00f8\u00f0um og til veitslur lata tey seg enn \u00ed, sum f\u00f3lki\u00f0 gj\u00f8rdi t\u00e1.\n\nUppruna amerikanarar\nF\u00f3lk \u00far USA eftir etniskum uppruna"}
{"id": "14947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20mentan", "title": "F\u00f8roysk mentan", "text": "F\u00f8royska mentanin er si\u00f0irnir, listin og m\u00e1li\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8roysk mentan hevur s\u00edn uppruna \u00ed norr\u00f8nari mentan. \n\nB\u00e6\u00f0i tey s\u00f8guligu og tey landal\u00e6ruligu vi\u00f0urskiftini eru vi\u00f0 til at mynda eina mentan.\n\nF\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 \n\nTey fyrstu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini, sum komu til F\u00f8roya \u00far Noregi, h\u00f8vdu s\u00edna mentan \u00far heimlandinum vi\u00f0 s\u00e6r. M\u00e1li\u00f0 var norr\u00f8nt, solei\u00f0is sum ta\u00f0 var\u00f0 tosa\u00f0 \u00e1 Vesturlandinum \u00ed Noregi, men n\u00fa f\u00f3lkini v\u00f3ru skild sundur, gekk eisini m\u00e1li\u00f0 sundur og broyttist ymiskar vegir. Fyrsta d\u00f8mi\u00f0 um, at f\u00f8royskt er um at gerast sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt m\u00e1l, finst \u00ed Sey\u00f0abr\u00e6vinum fr\u00e1 1298. \n\nF\u00f8royskt m\u00e1l var langt upp \u00ed t\u00ed\u00f0ina bara talum\u00e1l. Eftir tr\u00fab\u00f3tina gj\u00f8rdust allir prestar \u00ed F\u00f8royum danskir emb\u00e6tismenn og f\u00f3ru at pr\u00e6dika og tosa \u00e1 donskum. Hj\u00e1 f\u00f8royingum fekk danskt st\u00f8\u00f0u sum ta\u00f0 tignarliga og heilaga m\u00e1li\u00f0, og danskt var\u00f0 skriva\u00f0 \u00ed \u00f8llum vi\u00f0urskiftum vi\u00f0 myndugleikarnar. F\u00f8royskt var bara heimam\u00e1li\u00f0, sum vanliga f\u00f3lki\u00f0 tosa\u00f0i s\u00edn\u00e1millum \u00ed gerandisdegnum. Onkrar royndir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar at skriva f\u00f8royskt. Tann fyrsti, sum r\u00e6ttiliga savna\u00f0i f\u00f8roysk or\u00f0 og gj\u00f8rdi f\u00f8royska or\u00f0ab\u00f3k, var mi\u00f0vingurin Jens Christian Svabo. Sagt ver\u00f0ur um hann, at hann vi\u00f0 hesi innsavning bjarga\u00f0i f\u00f8royskum undan at doyggja \u00fat. Hetta var um 1780.\n\nPresturin Johan Henrik Schr\u00f8ter bey\u00f0 s\u00e6r til at umseta N\u00fdggja Testamenti til f\u00f8royskt. Hann t\u00fdddi Matteusar Evangelii\u00f0, ta\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1823. M\u00f3tst\u00f8\u00f0an var st\u00f3r \u00edm\u00f3ti \u00fatg\u00e1vuni. Prestar og flestir f\u00f8royingar hildu, at f\u00f8royskt h\u00f3ska\u00f0i seg ikki \u00ed vi\u00f0urskiftunum vi\u00f0 V\u00e1rharra, ella, at Gud skilti ikki f\u00f8royskt. F\u00f8royingar h\u00f8vdu t\u00e1 \u00ed n\u00e6rum 300 \u00e1r vant seg vi\u00f0, at m\u00e1li\u00f0 \u00ed kirkjuni var danskt. Alst\u00f3ran t\u00fddning fyri f\u00f8roysk b\u00edblium\u00e1l og kirkjum\u00e1l fingu Victor Danielsen og J\u00e1kup Dahl. \u00cd 1937 g\u00f3vu teir \u00fat hv\u00f8r s\u00edna umseting av \u00f8llum N\u00fdggja Testamenti. \u00cd 1949 kom \u00f8ll B\u00edblian \u00fat \u00ed t\u00fd\u00f0ing eftir Victor Danielsen.\n\nF\u00f8royskur dansur \n\nEitt anna\u00f0 serey\u00f0kenni fyri f\u00f8royska mentan er dansurin, sum f\u00f8royingar hava dansa\u00f0 langt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina og dansa enn. Teir hava kv\u00f8\u00f0i\u00f0 um st\u00f3rar hetjur, sum s\u00f8gur gingu fr\u00e1. Hesar s\u00f8gur breiddu seg \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini um alt Nor\u00f0urevropa og heilt til londini \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum. Um f\u00f8royska dansin f\u00e1a vit fyrstu fer\u00f0 at vita fr\u00e1 \u00edslendinginum J\u00f3ni Indiafara, t\u00e1 i\u00f0 hann var \u00ed F\u00f8royum \u00ed \u00e1rinum 1615. \n\n\u00cd 19. \u00f8ld f\u00f3ru menn r\u00e6ttiliga at skriva ni\u00f0ur f\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i. Fornminnisgranskarar h\u00f8vdu funni\u00f0 fram til, at fornu hetjus\u00f8gurnar v\u00f3ru best var\u00f0veittar \u00ed f\u00f8roysku kv\u00e6\u00f0unum. T\u00ed heittu teir \u00e1 f\u00f8royingar um at skriva tey ni\u00f0ur. Ein hin kendasti var J\u00f3annes \u00ed Kr\u00f3ki heiman av Sandi. Hann savna\u00f0i ein h\u00f3p av kv\u00e6\u00f0um saman. \u00cd \u00f8ldir hava kv\u00e6\u00f0ini veri\u00f0 l\u00e6rd munn av munni. Foreldur l\u00e6rdu d\u00f3ttur ella son tey kv\u00e6\u00f0ini, tey dugdu uttanat. Solei\u00f0is kundu tey var\u00f0veitast og skrivast ni\u00f0ur.\n\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur \n\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld sum t.d. Sunleif Rasmussen og Pauli \u00ed Sandager\u00f0i eru vi\u00f0urkend a\u00f0rasta\u00f0ni enn \u00ed F\u00f8royum, og f\u00f8royskar fl\u00f8gur koma \u00fat \u00ed st\u00f3rum tali. Ta\u00f0 er ikki sum fyrr. T\u00e1 gj\u00f8rdu f\u00f8royingar l\u00edti\u00f0 vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, onkur sk\u00falal\u00e6rari \u00e1tti eina violin, onkur sj\u00f3ma\u00f0ur eina harmoniku, ta\u00f0 var alt. Men so vi\u00f0 og vi\u00f0 vaks \u00e1hugin, f\u00f3lk f\u00f3ru at l\u00e6ra seg at sp\u00e6la, orkestur v\u00f3r\u00f0u skipa\u00f0, musikksk\u00falarnir komu til, og n\u00fa taka n\u00fdggir t\u00f3nleikab\u00f3lkar seg upp \u00ed heilum og allasta\u00f0ni \u00ed landinum. Samstundis eru hornorkestrini og k\u00f3rini framvegis virkin um alt landi\u00f0. \n\nF\u00f8royingar syngja saman meira enn onnur, ver\u00f0ur sagt, og k\u00f3rsangurin er sum eitt framhald av gomlu kv\u00f8\u00f0ingini. Tey eldru t\u00f3nask\u00f8ldini sum Hans J\u00e1kup H\u00f8jgaard og J\u00f3gvan Waagstein skriva\u00f0u songl\u00f8g og stj\u00f3rna\u00f0u sj\u00e1lvir k\u00f3rum. Yrkjarin Regin Dahl er eisini virkin sum t\u00f3naskald, menn hann skriva\u00f0i ongant\u00ed\u00f0 l\u00f8gini ni\u00f0ur. K\u00f3rsangur ver\u00f0ur eisini framf\u00f8rdur saman vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum, eitt n\u00fa \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rskonsertunum hj\u00e1 F\u00f8roya Symfoniorkestri \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum.\n\nF\u00f8royskur sj\u00f3nleikur \n\nFyrsta, vit vita um sj\u00f3nleik \u00ed F\u00f8royum, er fr\u00e1 fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gn eftir Jens Christian Svabo \u00ed 1781. Hann sigur fr\u00e1, at emb\u00e6tismenninir \u00ed T\u00f3rshavn stuttleika s\u00e6r vi\u00f0 at sp\u00e6la sj\u00f3nleik. Teir sp\u00e6ldu leikir eftir nor\u00f0mannin Ludvig Holberg, sum var v\u00e6lumt\u00f3ktur og kendur kommediurrith\u00f8vundur um alt Nor\u00f0urevropa \u00ed 18. \u00f8ld. F\u00f8royskan sj\u00f3nleik f\u00e1a vit \u00ed tj\u00f3\u00f0arskapart\u00ed\u00f0ini. Fyrsta avriki\u00f0 var longu \u00e1 f\u00f8stul\u00e1vint \u00ed 1889, beint eftir at F\u00f8royingafelag var\u00f0 stovna\u00f0. T\u00e1 v\u00f3ru tveir leikir frums\u00fdndir, annar var Gunnar Havreki eftir Rasmus Effers\u00f8e og hin Ve\u00f0urf\u00f8st eftir Sonnu Helenu Patursson. \u00cd 1977 f\u00f3r sj\u00f3nleikurin inn \u00e1 eina n\u00fdggja k\u00f3s, t\u00e1 ein av fremstu leikstj\u00f3rum okkara Ey\u00f0un Johannessen saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum stovna\u00f0i yrkisleikb\u00f3lkin Gr\u00edmu. Vi\u00f0 hesum b\u00f3lki hevur f\u00f8royskur sj\u00f3nleikur vunni\u00f0 n\u00f3gv fram\u00e1 og er vor\u00f0in ein listagrein \u00e1 h\u00f8gum listaligum stigi.\n\nF\u00f8royskir filmar \n\nF\u00f8royingar s\u00edggja \u00fatlendskan film, kanska serliga amerikanskan, b\u00e6\u00f0i \u00ed bioh\u00f8llum og \u00ed sj\u00f3nvarpi. Einasti f\u00f8royski filmsleikstj\u00f3rnin, sum higartil hevur gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg, er Katrin Ottarsd\u00f3ttir. Filmar, hon hevur leikstj\u00f3rna\u00f0, eru m.a. Bye Bye Bluebird, Ma\u00f0urin i\u00f0 slapp at fara og Atlantic Rhapsody - 52 scener fra T\u00f3rshavn. F\u00f8royar hava eisini veri\u00f0 n\u00fdttar sum leiktj\u00f8ld hj\u00e1 \u00fatlendskum filmsleikstj\u00f3rum, m.a. \u00ed st\u00f3ra filminum eftir danska leikstj\u00f3ran Niels Malmros, Barbara. Barbara byggir \u00e1 skalds\u00f8gu eftir J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen. \u00cd hesum filmi v\u00f3ru n\u00f3gvir f\u00f8royingar uppi\u00ed, serliga sum statistar.\n\nF\u00f8roysk list \n\nT\u00f3nleikur vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum kom seint til F\u00f8roya. Sama kann sigast um myndlistina. Elstu f\u00f8roysku m\u00e1lningarnar, vit vita um, hevur D\u00ed\u00f0rikur \u00ed K\u00e1rastovu av Skarvanesi gj\u00f8rt um \u00e1r 1850. Men teir fyrstu m\u00e1lararnir, sum J\u00f3gvan Waagstein og Niels Kruse, m\u00e1la\u00f0u mest ta\u00f0 f\u00f8royska landslagi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum skiftandi lj\u00f3si og litum. \u00cd 1948 var\u00f0 skipa\u00f0 fyri fyrstu almennu frams\u00fdningini av myndlist \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 var\u00f0 hildi\u00f0, at kundi ein frams\u00fdning skipast anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r, so var v\u00e6l vor\u00f0i\u00f0. N\u00fa eru frams\u00fdningarnar t\u00e6ttar, og eitt st\u00f3rt tal av listaf\u00f3lki skapa eina fj\u00f8lbroytta f\u00f8royska myndlist. \n\nKendast eru listaf\u00f3lk sum t.d. Hans Pauli Olsen, Steffan Danielsen, Janus Kamban, Ing\u00e1lvur av Reyni, Ruth Smith, Tr\u00f3ndur Patursson, Zacharias Heinesen, S\u00e1mal Joensen-Mikines og Thomas Arge. Hj\u00e1 teimum, sum n\u00fa m\u00e1la, er f\u00f8royska landslagi\u00f0 fremvegis eitt h\u00f8vu\u00f0sevni, men n\u00fa ver\u00f0ur ta\u00f0 loyst sundur \u00ed litir og skap, so ta\u00f0 ikki kenst aftur beinlei\u00f0is. Sum vi\u00f0 n\u00fat\u00edmans yrkingum og t\u00f3nleiki ver\u00f0ur meira og meira gj\u00f8rt vi\u00f0 at skapa \u00f3bundnar og fr\u00edar myndir.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar \n \nFosturlandssangirnir skuldu vekja f\u00f3lk og lata eyguni upp fyri t\u00ed g\u00f3\u00f0a og vakra \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 fri\u00f0s\u00e6la og vakra var eisini fremst \u00ed huganum \u00e1 skaldinum Hans Andreasi Djurhuus, sum skriva\u00f0i \u00e6vint\u00fdr, sj\u00f3nleikir, s\u00f8gur og n\u00f3gvar sangir, serliga barnasangir. Men skaldskapurin broyttist, og \u00ed 1914 gav beiggi hansara, J.H.O. Djurhuus, \u00fat fyrstu f\u00f8roysku yrkingarnar, sum ikki v\u00f3ru \u00e6tla\u00f0ar at syngja. T\u00e6r skuldu lesast og l\u00fdsa kenslurnar hj\u00e1 skaldinum sj\u00e1lvum. Um \u00e1r 1900 v\u00f3r\u00f0u f\u00f8ddir fleiri av okkara st\u00f8rstu rith\u00f8vundum. Poul F. Joensen \u00ed Sumba, William Heinesen og J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen \u00ed T\u00f3rshavn, Christian Matras \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, He\u00f0in Br\u00fa \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk og Martin Joensen \u00ed Sandv\u00edk.\n\nBest s\u00edggja vit ta broyttu t\u00ed\u00f0ina aftur \u00ed yrkingas\u00f8vnum, sum n\u00fa komu \u00fat. T\u00e6r eldru yrkingarnar h\u00f8vdu r\u00edm og eitt fast sni\u00f0. Tann fr\u00eda n\u00fat\u00ed\u00f0aryrkingin er heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi. N\u00fa sleppur hugurin at reika og fara \u00fat um vanlig m\u00f8rk, og yrkjarin roynir at seta myndir saman til eina sterka, pers\u00f3nliga kenslu. Her kunnu nevnast n\u00fdskapandi yrkjarar sum til d\u00f8mis J\u00f3anes Nielsen, R\u00f3i Patursson, Gu\u00f0ri\u00f0 Helmsdal og Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen.\n\nF\u00f8royskir mi\u00f0lar \n\nFj\u00f8lmi\u00f0larnir hava fingi\u00f0 st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed okkara mentan. \u00cd 1959 kom \u00datvarp F\u00f8roya aftur at bl\u00f8\u00f0unum, og \u00ed 1984 f\u00f3r Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya at senda. Fj\u00f8lmi\u00f0larnir bera t\u00ed\u00f0indi og l\u00fdsa vi\u00f0urskifti \u00ed okkara samfelagi. N\u00fa eru eisini teldurnar komnar, og n\u00fa sita ung og b\u00f8rn og leggja s\u00ednar tankar \u00fat \u00e1 neti\u00f0, siga fr\u00e1 um seg sj\u00e1lv og koma \u00ed samband vi\u00f0 allan heimin. Samstundis sita ungd\u00f3mar og lurta eftir t\u00f3nleiki \u00far \u00f8llum heimsp\u00f8rtum. \n\n \nF\u00f8royar\nMentan"}
{"id": "14950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kylie%20Minogue", "title": "Kylie Minogue", "text": "Kylie Ann Minogue (f\u00f8dd 28. mai 1968 \u00ed Melbourne \u00ed Avstralia) er ein avstralsk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikari. Hon er heimskend og hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursl\u00f8nir. Hon hev\u00f0i fleiri leiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, longu me\u00f0an hon var barn, m.a. h\u00f8vdu hon og systir hennara, Dannii Minogue, eina t\u00f3nleikasj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1980-\u00e1runum. Ta\u00f0 var her, at Kylie fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rdi alment sum sangari.\n\nL\u00edvslei\u00f0in \nHon gj\u00f8rdist heimskend, t\u00e1 hon hev\u00f0i ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Neighbours, sum byrja\u00f0i \u00ed 1986. Eftir at Minogue byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikarinna, f\u00f3r hon \u00ed 1987 \u00ed holt vi\u00f0 s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum songkvinna. \u00cd sambandi vi\u00f0 eina sj\u00f3nvarpssending vi\u00f0 v\u00e6lgerandi endam\u00e1li, sang hon tann gamla v\u00e6lkenda sangin \"The Loco-Motion\", ta\u00f0 sl\u00f3\u00f0a\u00f0i veg fyri einari kontrakt vi\u00f0 pl\u00e1tufelagi\u00f0 Mushroom Records. Fyrsta pl\u00e1ta hennara Kylie (1988) og stakfl\u00f8gan \"I Should Be So Lucky\" n\u00e1ddu b\u00e1\u00f0ar \u00e1 ovastu r\u00f3k \u00e1 bretska hittlistanum. \n\n\u00cd 1994 \u00fatgav Minogue pl\u00e1tuna Kylie Minogue. Fyrsta staklagi\u00f0 av hesi pl\u00e1tuni \"Confide in Me\" n\u00e1ddi fyrsta pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed Avstralia og anna\u00f0 pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi, umframt at lagi\u00f0 var v\u00e6lumt\u00f3kt \u00ed fleiri Evropeiskum londum sama \u00e1ri\u00f0.\n\n\u00cd 2005 gj\u00f8rdist Minogue sj\u00fak av br\u00f3stkrabba, og orsaka\u00f0 av hesum, noyddist hon at avl\u00fdsa fleiri konsertir og fer\u00f0ir. \u00c1ri\u00f0 eftir kom hon sterkt aftur eftir v\u00e6leydna\u00f0a krabbameins vi\u00f0ger\u00f0. Hon hevur allat\u00ed\u00f0ina veri\u00f0 opin um s\u00edna sj\u00faku, og hevur varpa\u00f0 lj\u00f3s \u00e1 br\u00f3stkrabba. Hon hevur eisini fingi\u00f0 vi\u00f0urkenning fyri s\u00edtt arbei\u00f0i innan hetta \u00f8ki.\n\nMinogue hev\u00f0i seinni st\u00f3ra sukse \u00ed 2000 vi\u00f0 staklagnum \"Spinning Around\" og fl\u00f8vuni Light Years. Sangurin \"Can't Get You Out of My Head\" n\u00e1ddi fyrsta pl\u00e1ssi \u00ed meira enn 40 londum, og fl\u00f8gan Fever (2001) var eisini sera v\u00e6lumt\u00f3kt \u00ed n\u00f3gvum londum, teirra millum USA.\n\nMinogue hevur til n\u00fa (2011) selt meir enn 68 milli\u00f3nir t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur (album) og umlei\u00f0 55 milli\u00f3nir stakl\u00f8g kring heimin.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Kylie (1988)\n Enjoy Yourself (1989)\n Rhythm of Love (1990)\n Let's Get to It (1991)\n Kylie Minogue (1994)\n Impossible Princess (1997)\n Light Years (2000)\n Fever (2001)\n Body Language (2003)\n X (2007)\n Aphrodite (2010)\n Kiss Me Once (2014)\n Kylie Christmas (2015)\n Golden (2018)\n Disco (2020)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Kylie Minogue official website\n Kylie Minogue \u00e1 Allmusic\n Kylie Minogue \u00e1 MySpace\n Kylie Minogue \u00e1 Twitter\n\nAvstralskir t\u00f3nleikarar\nAvstralskir sj\u00f3nleikarar\nAvstralskar songkvinnur\nKylie Minogue\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "14955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnarfj%C3%B8ll", "title": "Arnarfj\u00f8ll", "text": "Arnarfj\u00f8ll (kekkiskt: Orlick\u00e9 hory, p\u00f3lskt: G\u00f3ry Orlickie, t\u00fdskt: Adlergebirge) eru ein fjallagar\u00f0ur \u00ed Kekkia. L\u00edtil partur av fj\u00f8llunum liggur eisini \u00ed P\u00f3llandi. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Velk\u00e1 De\u0161tn\u00e1, 1.115 metrar h\u00f8gt.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Orlickehory.net - kunning um Arnarfj\u00f8ll (kekkiskt, enskt)\n Orlickehory.ochranaprirody.cz - V\u00f8rn av Arnarfj\u00f8llum (kekkiskt)\n\nFj\u00f8ll \u00ed Kekkia\nP\u00f3lland"}
{"id": "14980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3l%20Arni%20Holm", "title": "P\u00f3l Arni Holm", "text": "P\u00f3l Arni Holm (f\u00f8ddur 10. februar 1977) \u00e1 Tv\u00f8royri var vi\u00f0 til at stovna n\u00fa heimskenda orkestri\u00f0 T\u00fdr. Hann var forsangari \u00ed T\u00fdr fr\u00e1 stovnanini \u00ed 1998 til 2002, eftir at fl\u00f8gan \"How far to Asgaard\" kom \u00fat. P\u00f3l Arni syngur m.a. sangin Ormurin langi, sum er teirra egna tulking av f\u00f8royska kv\u00e6\u00f0num vi\u00f0 sama heiti. P\u00f3l \u00c1rni er n\u00fa \u00ed b\u00f3lkinum Hamradun.\n\nP\u00f3l Arni er n\u00fa sk\u00falastj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya eftirsk\u00fala, sum er fyrsti f\u00f8royski eftirsk\u00fali, stovna\u00f0ur \u00ed 2020.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "14981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B3ndur%20Enni", "title": "Tr\u00f3ndur Enni", "text": "Tr\u00f3ndur Enni av Tv\u00f8royri er virkin t\u00f3nleikari \u00ed Su\u00f0uroy. Tr\u00f3ndur sp\u00e6lir \u00e1 fleiri lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, m.a. horn, bass og guitar. Hann hevur starvast sum t\u00f3nleikal\u00e6rari \u00ed Su\u00f0uroyar Musikksk\u00fala og sp\u00e6lir vi\u00f0 ymiskum t\u00f3nleikarum, m.a. Una Debess, L\u00edv N\u00e6s og Ey\u00f0un Nols\u00f8e. Tr\u00f3ndur eisini vi\u00f0 \u00ed n\u00fdggja t\u00f3nleikab\u00f3lkinum \"Ey\u00f0un og L\u00e6rusveinarnir\" saman vi\u00f0 Ey\u00f0un Nols\u00f8e og trummusp\u00e6laranum Brandur Jacobsen. Harumframt sp\u00e6lir Tr\u00f3ndur Enni eisini trompet vi\u00f0 Tv\u00f8royrar Hornorkestri, onkunt\u00ed\u00f0 stj\u00f8rnar hann eisini hornorkestrinum. Tr\u00f3ndur og Brandur Enni eru beiggjar, teir hava fleiri fer\u00f0ir sp\u00e6lt saman \u00e1 konsertum \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 Brandur, sum b\u00fdr \u00ed Sv\u00f8r\u00edki er \u00ed F\u00f8royum. Teir sp\u00e6ldu m.a. saman \u00e1 \u00d3-konsertini 27. juli 2011 \u00ed Havn, \u00e1 J\u00f3ans\u00f8kufestivalinum 2009 og \u00e1 Saltsilokonsertini \u00e1 Drelnesi \u00ed mai 2010.\n\n\u00datg\u00e1vur \nTr\u00f3ndur Enni hevur ikki givi\u00f0 \u00fat egna fl\u00f8vu enn (januar 2013), men hann er vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8vum og f\u00f8roysku \u00fatvarpsr\u00e1sirnar sp\u00e6la av og \u00e1 l\u00f8g hj\u00e1 honum, m.a. lagi\u00f0 \"Sveimandi\" sum Tr\u00f3ndur syngur og sp\u00e6lir saman vi\u00f0 unnustu s\u00edni L\u00edv N\u00e6s, sum eisini er t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari.\n D\u00fdrd, 2005, lagi\u00f0 Love, saman vi\u00f0 Lenu Anderssen og lagi\u00f0 \"Av F\u00f3lki Sum T\u00e6r\" Tr\u00f3ndur saman vi\u00f0 Brandur Enni.\n Keldufar, 2012, hj\u00e1 L\u00edv N\u00e6s vi\u00f0 yrkingum hj\u00e1 abba hennara J\u00f3hannes N\u00e6s (Fl\u00f3vin Flekk). Tr\u00f3ndur syngur saman vi\u00f0 L\u00edv sangin Meg droymdi. Hann sp\u00e6lir ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri til fleiri av l\u00f8gunum og syngur eisini k\u00f3r til nakrar sangir.\n\nStakl\u00f8g \nSveimandi - Saman vi\u00f0 L\u00edv N\u00e6s, 2011\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nTr\u00f3ndur Enni \u00e1 Myspace\nTonleikur.fo, Tr\u00f3ndur Enni\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "14982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dolly%20Parton", "title": "Dolly Parton", "text": "Dolly Rebecca Parton (f\u00f8dd 19. januar 1946 \u00ed Pittman Center, ein bygd n\u00e6r vi\u00f0 Gatlinburg  \u00ed Tennessee) er songkvinna og sangskrivari \u00far eystara partinum av Tennessee. Hon hevur havt eitt sera virki\u00f0 t\u00f3nleikal\u00edv. Parton byrja\u00f0i sum sangari og sangskrivari \u00ed seksti\u00e1runum. Gj\u00f8gnum 50 \u00e1ra yrkislei\u00f0 hennara innan countryt\u00f3nleik, hevur hon roynt ta\u00f0 mesta. \n\nParton hevur veri\u00f0 gift vi\u00f0 sama manninum, Carl Thomas Dean, \u00ed 44 \u00e1r, og ta\u00f0 er ein ors\u00f8k til ta\u00f0, heldur hon. \"Eg m\u00f8tti manni m\u00ednum, \u00e1\u00f0renn eg var\u00f0 stj\u00f8rna, og hann er l\u00edkagla\u00f0ur vi\u00f0 ta\u00f0. Um eg var\u00f0 gift vi\u00f0 einum \u00far m\u00ednari bransju, hev\u00f0i ta\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 hildi\u00f0\", sigur hon vi\u00f0 heimas\u00ed\u00f0una, Femalefirst.\n\nDolly Parton hevur vunni\u00f0 8 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir fr\u00e1 1969 til 2011 \u00ed ymiskum samanhangum.\n\n\u00datg\u00e1vur \nHon hevur selt tilsamans 174 milli\u00f3nur fl\u00f8gur, lp-pl\u00e1tur vm. \n1967 Hello I'm Dolly \n1968 Just Between You and Me (vi\u00f0 Porter Wagoner) \n1968 Just Because I\u2018m a Woman \n1968 Just the Two of Us (vi\u00f0 Porter Wagoner) \n1969 In the Good Old Days (When Times Were Bad)\n1969 Always, Always (vi\u00f0 Porter Wagoner)  \n1969 My Blue Ridge Mountain Boy\n1970 The Fairest of Them All \n1970 Porter Wayne and Dolly Rebecca (vi\u00f0 Porter Wagoner)  \n1970 A Real Live Dolly \n1970 Once More (vi\u00f0 Porter Wagoner) \n1970 The Best of Dolly Parton \n1971 Two of a Kind (vi\u00f0 Porter Wagoner) \n1971 Golden Streets of Glory \n1971 Joshua\n1971 The Best of Porter Wagoner and Dolly Parton \n1971 Coat of Many Colors \n1972 The Right Combination/Burning The Midnight Oil (vi\u00f0 Porter Wagoner) \n1972 Touch Your Woman \n1972 Together Always (vi\u00f0 Porter Wagoner)  \n1972 Sings My Favorite Songwriter: Porter Wagoner \n1973 We Found It (vi\u00f0 Porter Wagoner)  \n1973 My Tennessee Mountain Home \n1973 Love and Music (vi\u00f0 Porter Wagoner)  \n1973 Bubbling Over \n1974 Jolene \n1974 Porter \u2018n\u2018 Dolly  (vi\u00f0 Porter Wagoner) \n1974 Love is Like a Butterfly \n1975 The Bargain Store \n1975 In Concert (vi\u00f0 Chet Atkins, Ronnie Milsap, Gary Stewart, Charley Pride og Jerry Reed) \n1975 Best of Dolly Parton (Vol. 2)\n1975 Say Forever You\u2018ll Be Mine (vi\u00f0 Porter Wagoner) \n1975 The Seeker/We Used to\n1976 All I Can Do \n1977 New Harvest - First Gathering \n1977 Here You Come Again \n1978 Heartbreaker \n1978 Dolly Parton/Both Sides \n1979 Great Balls of Fire \n1980 Dolly, Dolly, Dolly \n1980 Porter & Dolly (vi\u00f0 Porter Wagoner)  \n1980 9 to 5 and Odd Jobs \n1982 Heartbreak Express  \n1982 The Best Little Whorehouse In Texas \n1982 Greatest Hits \n1982 The Winning Hand (vi\u00f0 Kris Kristofferson, Willie Nelson og Brenda Lee)\n1983 Burlap & Satin \n1984 The Great Pretender \n1984 Rhinestone \n1984 Once Upon a Christmas (vi\u00f0 Kenny Rogers)\n1985 Real Love \n1986 Think About Love \n1987 Trio (vi\u00f0 Emmylou Harris og Linda Ronstadt)\n1987 Rainbow\n1989 White Limozeen \n1990 Home For Christmas\n1991 Eagle When She Flies\n1992 Straight Talk \n1993 Slow Dancing With the Moon \n1993 Honky Tonk Angels (vi\u00f0 Loretta Lynn og Tammy Wynette) \n1994 Heartsongs: Live from Home\n1995 Something Special \n1996 I Will Always Love You and Other Greatest Hits \n1996 Treasures \n1997 A Life in Music - Ultimate Collection \n1998 Hungry Again\n1999 Trio 2 (vi\u00f0 Emmylou Harris og Linda Ronstadt)\n1999 The Grass Is Blue \n2001 Little Sparrow\n2001 Gold - The Hits Collection \n2002 Halos & Horns \n2003 Ultimate Dolly Parton \n2003 Just Because I\u2018m a Woman: Songs of Dolly Parton\n2003 For God And Country \n2004 Live & Well \n2005 Those Were the Days\n2008 Backwoods Barbie\n2008 Jesus & Gravity\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: dollyparton.com\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nCountry sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "14984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Detroit", "title": "Detroit", "text": "Detroit er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska statinum Michigan og liggur vi\u00f0 \u00e1nna Detroit\u00e1. Detroit er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed statinum Michigan. Hann er kendur sum heimsta\u00f0urin hj\u00e1 amerikanska bil\u00eddna\u00f0inum. T\u00e6r tr\u00edggjar st\u00f3ru bilverksmi\u00f0jurnar General Motors, Chrysler og Ford v\u00f3ru allar \u00far Detroit. V\u00e1nalig f\u00edggjarumsiting, minkandi \u00edb\u00fagvatal og v\u00edkjandi skattagrundarlag seinastu 40 \u00e1rini hava fingi\u00f0 Detroit \u00fat \u00e1 eggina. So illa stendur til \u00ed amerikanska bilb\u00fdnum, at \u00e1heitan um trotavi\u00f0ger\u00f0 var\u00f0 latin inn \u00ed 2013. Detroit skyldar meir enn 100 millliardir kr\u00f3nur. B\u00fdurin er rakur av st\u00f3rum arbei\u00f0sloysi (18 % \u00ed 2014) og \u00f3gvusligari fr\u00e1flyting. \u00cd 1950 b\u00fa\u00f0u \u00e1 lei\u00f0 1,8 milli\u00f3nir \u00ed Detroit, men \u00ed 2014 er f\u00f3lkatali\u00f0 bara 650.000. \n\nSamb\u00e6rt Forbes er Detroit er tann b\u00fdurin \u00ed USA vi\u00f0 mest har\u00f0skapi \u00ed 2014 , og har v\u00f3r\u00f0u fleiri enn 333 mor\u00f0 skr\u00e1sett \u00ed 2013 . L\u00f3gloysi\u00f0 er fimm fer\u00f0ir st\u00f8rri her enn mi\u00f0altali\u00f0 fyri landi\u00f0. Samanbori\u00f0 vi\u00f0 t.d. New York City ver\u00f0a 11 fer\u00f0ir so n\u00f3gv f\u00f3lk dripin \u00ed Detroit, eitt mor\u00f0 fyri 1719 \u00edb\u00fagvar. \n\nFraklendingar v\u00f3r\u00f0u fyrstu evropearar, sum settu seg ni\u00f0ur \u00ed Detroit. Hetta var \u00ed 1701. 83 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed Detroit eru sv\u00f8rt, og n\u00f3gv teirra eru f\u00e1t\u00e6k. Arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er um 18 prosent, \u00e1 lei\u00f0 tv\u00edfalt so st\u00f3rt sum a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed USA.\n\nB\u00faskapur \n\nF\u00edggjarkreppan 2007-2009 hevur rakt Detroit \u00f3gvuliga hart. Millum b\u00fdirnar sum eru har\u00f0ast raktir \u00ed USA, eru Detroit. N\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed Detroit eru rakt \u00f3gvuliga hart av arbei\u00f0sloysi. Ta\u00f0 er ein d\u00f3mst\u00f3lur sum hevur g\u00f3\u00f0kent ums\u00f3knina fr\u00e1 b\u00fdarst\u00fdrinum um gjaldste\u00f0g \u00ed 2013; hetta er st\u00f8rsta trotab\u00fagv nakrant\u00ed\u00f0 \u00ed USA, og gjaldste\u00f0gurin merkir, at kreditorarnir ikki sleppa eftir ognunum hj\u00e1 b\u00fdnum, me\u00f0an ein \u00e6tlan ver\u00f0ur gj\u00f8rd fyri, hvussu skuldin skal f\u00e1ast av ver\u00f0ini. 650 000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Detroit, og tey skylda tilsamans yvir 100 mia. kr gj\u00f8gnum s\u00edn borgaraskap \u00ed b\u00fdnum. \n\n\u00dat \u00edm\u00f3ti 78.000 bygningar \u00ed b\u00fdnum standa t\u00f3mir \u00ed 2014, og helmingurin av teimum er mettur at kunna rapla. 40 prosent av g\u00f8tulj\u00f3sunum virka ikki. Minni enn helmingurin av sj\u00fakrabilunum \u00ed b\u00fdnum virka\u00f0i bara onkunt\u00ed\u00f0 seinasta \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing. Akf\u00f8rini hj\u00e1 sl\u00f8kkili\u00f0num eru somulei\u00f0is \u00ed ringum standi .\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: detroitmi.gov\n Detroit, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Michigan"}
{"id": "14986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evangelii%C3%B0%20eftir%20Markus", "title": "Evangelii\u00f0 eftir Markus", "text": "Evangelii\u00f0 eftir Markus er \u2013 eftir \u00f8llum l\u00edkindum \u2013 elsta evangelii\u00f0. Si\u00f0aarvurin er \u00e1 einum m\u00e1li um, at h\u00f8vundurin \u00e6t Markus. Fulla navn hansara var J\u00f3hannes Markus, og hann var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Jer\u00fasalem. Gitt hevur veri\u00f0, at hann var hin navnleysi unglingin, sum umr\u00f8ddur er \u00ed 14:51. H\u00fas m\u00f3\u00f0ur hansara var samkomusta\u00f0ur hj\u00e1 oddamonnum \u00ed kirkjuli\u00f0inum eftir hv\u00edtusunnu. \n\nSj\u00e1lvur hevur Markus havt gott samband vi\u00f0 t.d. b\u00e6\u00f0i P\u00e6tur og Paulus. Hann var m.a. vi\u00f0 \u00e1 fyrstu tr\u00fabo\u00f0arafer\u00f0 Paulusar. Eingin veit, hv\u00ed hann skildist fr\u00e1 Paulusi og f\u00f3r aftur til Jer\u00fasalems, men seinni er hann komin saman aftur vi\u00f0 Paulusi, t\u00e1 i\u00f0 Paulus situr fangi \u00ed R\u00f3m. Ta\u00f0 er p\u00fara greitt, at Markus er \u00e1virka\u00f0ur av munnligu bo\u00f0an P\u00e6turs, b\u00e6\u00f0i \u00ed sni\u00f0i og bygging. Ta\u00f0 er t\u00ed meginpartin eitt evangelium eftir P\u00e6tur, men Markus er tulkur. P\u00e6tur ver\u00f0ur oftari nevndur her enn \u00ed n\u00f8krum av hinum evangellinum. Hann er \u00ed 10 av teimum 16 kapitlunum, tv\u00e6r fer\u00f0ir ver\u00f0ur eisini sagt fr\u00e1, at Jesus vitjar heimbygd hansara Betsaida. \n\nVanliga ver\u00f0ur hildi\u00f0, at Markus skriva\u00f0i evangelium s\u00edtt \u00ed R\u00f3m. Menn eru ymiskir \u00e1 m\u00e1li um t\u00ed\u00f0arfestingina, um ta\u00f0 var fyri ella eftir p\u00ednsludey\u00f0a P\u00e6turs og Paulusar. Onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed 60-\u00e1runum er ta\u00f0 so \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum skriva\u00f0. Markus er vor\u00f0in nevndur fr\u00e1s\u00f8guma\u00f0urin \u00edmillum evangelistarnar. Ta\u00f0 er l\u00edv og flog yvir fr\u00e1s\u00f8gnunum. Markus hevur eisini mangar tilbur\u00f0ir, sum hinir evangelistarnir ikki hava. Hann er m.a. tann einasti, i\u00f0 talar um, at Jesus, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 freista\u00f0ur \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini, var villd\u00fdranna millum, og at hann \u00ed har\u00f0ve\u00f0rinum \u00e1 umbroytingarfjallinum v\u00f3r\u00f0u sk\u00ednandi bj\u00f8rt, \"hv\u00edtari enn nakar ma\u00f0ur \u00e1 foldum, sum hevur kl\u00e6\u00f0i \u00e1 bliki, kann f\u00e1a tey\". \n\nEvangelii\u00f0 eftir Markus er ta\u00f0 fyrsta, og ta\u00f0 hevur veri\u00f0 ein av teimum t\u00fddningarmestu keldunum hj\u00e1 Lukasi og Matteusi. Sum pr\u00f3gvgrund kann ver\u00f0a nevnt:\n\n Innihali\u00f0: Matteus hevur n\u00e6stan alt Markusar evangelii\u00f0, 661 vers, og Lukas uml. helmingin av Markusar evangeliinum.\n Sama or\u00f0alag: Lukas og Matteus endurtaka ofta or\u00f0 \u00far Markusar evangeliinum\n B\u00e1\u00f0ir alt hv\u00f8rt eftir \u00f8\u00f0rum: Lukas og Matteus fylgja oftast tilgongdini hj\u00e1 Markusi.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "14987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edward%20Fugl%C3%B8", "title": "Edward Fugl\u00f8", "text": "Edward Fugl\u00f8 var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Klaksv\u00edk 1965 og vaks upp har. Hann er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 donskum listask\u00fala \u00ed 1991 og hevur arbeitt vi\u00f0 pallseting \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum, sj\u00f3nvarpi og filmum sum Bye Bye Bluebird (\u00ed 1999), har hann umframt pallseting eisini gj\u00f8rdi b\u00fanar. Edward, sum eisini hevur tekna\u00f0 til b\u00f8kur og fr\u00edmerki, fekk \u00ed 1995 Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s og \u00ed 2001 Nor\u00f0urlendsku barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nina. Sama \u00e1ri\u00f0 sni\u00f0gav hann fer\u00f0andi frams\u00fdningina Hunters of the North. \n\nEdward er samstundis listam\u00e1lari, sum leggur dent \u00e1 s\u00fambolskar myndir, i\u00f0 reisa spurningar um l\u00edv og tilveru. Edward er virkin \u00ed b\u00f3kahandlinum Leikalund, sum eisini er mentapallur \u00ed Klaksv\u00edk. \n\n\u00cd 2008 var\u00f0 hann tilnevndur Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina Apollonia.\n\n\u00cd november 2013 l\u00e6t Nor\u00f0uratlantsh\u00fasi\u00f0 \u00ed Odense upp. Klaksv\u00edkar kommuna l\u00e6t eina listag\u00e1vu til Nor\u00f0uratlantsh\u00fasi\u00f0, kommuna hev\u00f0i heitt \u00e1 Edward Fugl\u00f8 um at pr\u00fd\u00f0a ein vegg \u00ed h\u00fasinum. Hann pr\u00fdddi endaveggin \u00ed felagsh\u00f8lunum \u00e1 fyrstu h\u00e6dd, har r\u00e1\u00f0stevnir, fundir og onnur tilt\u00f8k koma at vera.\n\n\u00cd november 2013 myndpr\u00fdddi hann K\u00e6rleiksk\u00faluna.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nB\u00f8kur sum Edvard hevur skriva\u00f0 og myndpr\u00fdtt \n2009 - Janus er ein stj\u00f8rna. B\u00f3kadeildin gav \u00fat. 32 s\u00ed\u00f0ur.\n2011 - Vamp\u00fdrella. B\u00f3kadeildin gav \u00fat. 32 s\u00ed\u00f0ur.\n2011 - Janus er ein stj\u00f8rna. CD vi\u00f0 b\u00f3klingi, Klassiskur t\u00f3nleikur, sum P\u00e1ll S\u00f3lstein hevur komponera\u00f0. Aldub\u00e1ran framf\u00f8rir. Jensina Olsen fortelur s\u00f8guna. Tutl gav \u00fat.\n2012 - Poetikus. B\u00f3kadeildin gav \u00fat. 32 s\u00ed\u00f0ur.\n2014 - Simmsalabimm. B\u00f3kadeildin gav \u00fat. 32 s\u00ed\u00f0ur.\n\nB\u00f8kur sum Edvard hevur myndpr\u00fdtt og/ella gj\u00f8rt k\u00e1pumyndina \n1995 - Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0. Eftir Erling Poulsen & Torkil Beder. Edvard hevur gj\u00f8rt k\u00e1pumyndina \u00ed litum og myndpr\u00fdtt inni \u00ed b\u00f3kini \u00ed sv\u00f8rtum/hv\u00edtum. B\u00f3kadeildin. 168 s\u00ed\u00f0ur.\n1999 - Villini s\u00fargdj\u00f3r \u00ed \u00datnor\u00f0ri eftir Dorete Bloch. Edvard hevur myndpr\u00fdtt b\u00f3kina, b\u00e6\u00f0i k\u00e1pumynd og innan. N\u00e1m. M\u00e1l: f\u00f8royskt. 216 s\u00ed\u00f0ur.\n2007 - K\u00f3pakonan. F\u00f8roysk s\u00f8gn skriva\u00f0 ni\u00f0ur av V.U. Hammershaimb, 1891. Edvard hevur myndpr\u00fdtt b\u00e6\u00f0i k\u00e1pumynd og inni \u00ed b\u00f3kini. Posta, Fr\u00edmerkjadeildin. M\u00e1l:  F\u00f8royskt, danskt, enskt, t\u00fdskt og franskt. Ensk versj\u00f3n: Anker Eli Petersen. T\u00fdsk versj\u00f3n: Birgit Ernstsd\u00f3ttir Remmel. 26 s\u00ed\u00f0ur.\n2008 - Hin heimurin 1 - Petur Jacob Sigvardsen. (Edvard hevur myndpr\u00fdtt k\u00e1pumyndina \u00ed litum og inni \u00ed b\u00f3kini \u00ed sv\u00f8rtum/hv\u00edtum. B\u00fagvin. F\u00f8royskt m\u00e1l. 250 s\u00ed\u00f0ur.\n2009 - Hin heimurin 2 - Petur Jacob Sigvardsen. (Edvard hevur myndpr\u00fdtt k\u00e1pumyndina \u00ed litum og inni \u00ed b\u00f3kini \u00ed sv\u00f8rtum/hv\u00edtum. B\u00fagvin. F\u00f8royskt m\u00e1l. 254 s\u00ed\u00f0ur.\n2009 - Revapassarin Og a\u00f0rar s\u00f8gur - Agnar Art\u00favertin. (Edvard hevur myndpr\u00fdtt k\u00e1pumyndina). Gwendalyn. F\u00f8royskt m\u00e1l. 254 s\u00ed\u00f0ur.\n2011 - Vogue Knitting - Knitopedia \u2013 The Ultimate A to Z For Knitters (Edvard eigur eina tekning). Sixth&Spring Books, New York. Enskt m\u00e1l. 240 s\u00ed\u00f0ur.\n2014 - M\u00f8de i mol eftir Lisbeth Nebelong, Hovedland gav \u00fat. Danskt m\u00e1l. 216 s\u00ed\u00f0ur.\n\nFrams\u00fdningar \n Birker\u00f8d (1985)\nSmi\u00f0jan \u00ed L\u00edtluv\u00edk (1990)\nNor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn (1993)\nB\u00fdr\u00e1\u00f0sh\u00fasi\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk (1998)\nNor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn (1999)\nNor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 \u00ed Reykjav\u00edk (2000)\nListasavni\u00f0, T\u00f3rshavn (2000),\nSteningeslott Kulturcenter (2001).\n\nHei\u00f0ur \n 1995 - Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 2001 - Fekk Nor\u00f0urlendsku barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nina\n 2008 - tilnevndur Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina Apollonia\n 2014 - Hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Listavir\u00f0isl\u00f8n N\u00f3lsoyar P\u00e1ls sum er latin av Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 og og vinnul\u00edvinum \u00ed Klaksv\u00edk (75.000 kr\u00f3nur)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nEdvardFuglo.com\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "14988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matth%C3%ADas%20Jochumsson", "title": "Matth\u00edas Jochumsson", "text": "Matth\u00edas Jochumsson (11. november 1835 \u2013 18. desember 1920) var gudfr\u00f8\u00f0ingur og starva\u00f0ist sum prestur \u00e1 Akureyri \u00ed \u00cdslandi. Har b\u00fa\u00f0i hann, til hann anda\u00f0ist. Matth\u00edas Jochumsson var sera virkin. Hann var ritstj\u00f3ri, greinaskrivari, t\u00fd\u00f0ari (til d\u00f8mis t\u00fdddi hann Shakespeare, Byron og Ibsen til \u00edslendskt), leikritah\u00f8vundur og ver\u00f0ur mettur sum eitt av st\u00f8rstu s\u00e1lmaskaldum \u00cdslands. Hann hevur m.a. yrkt \u00edslendska tj\u00f3\u00f0sangin. S\u00e1lmurin \u00d3, fa\u00f0ir, gj\u00f6r mig l\u00edti\u00f0 lj\u00f3s stendur \u00ed S\u00e1lmab\u00f3k \u00edslensku kirkjunnar, sum kom \u00fat \u00ed 1987. S\u00e1lmurin var yrktur \u00ed 1875.\n\n\u00cdslendskir prestar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1835\nAndl\u00e1t \u00ed 1920"}
{"id": "14989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sara%20Kadefors", "title": "Sara Kadefors", "text": "Sara Kadefors er f\u00f8dd 9. juli 1965 og vaksin upp \u00ed G\u00f8teborg \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hon er \u00fatb\u00fagvin journalistur og b\u00fdr \u00ed Stokkh\u00f3lmi. Hon starvast burturav sum h\u00f8vundur. Umframt barna- og ungd\u00f3msb\u00f8kur hevur hon skriva\u00f0 handrit til sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir og film. Hon hevur fingi\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir fyri s\u00edna skriving. \n\n\"Sandor/Ida\" er ein n\u00fat\u00edmans ungd\u00f3msskalds\u00f8ga um Sandor og Idu, i\u00f0 b\u00e6\u00f0i eru fimtan \u00e1ra gomul. Tey b\u00fagva \u00ed hv\u00f8r s\u00ednum b\u00fdi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, men hittast \u00ed einum kjattr\u00fami \u00e1 alnetinum. Tey skriva saman og gerast s\u00e1larvinir. B\u00e6\u00f0i kenna einsemi og hava ymiskar trupulleikar at dragast vi\u00f0. Foreldur Idu eru fr\u00e1skild. P\u00e1pin b\u00fdr \u00ed USA, er giftur upp aftur og hevur fingi\u00f0 eina d\u00f3ttur. Ida og mamman b\u00fagva \u00ed eini \u00edb\u00fa\u00f0 \u00ed Stokkh\u00f3lmi. Mamma Idu l\u00ed\u00f0ur av tunglyndi og liggur mestu t\u00ed\u00f0ina \u00ed songini vi\u00f0 andlitinum \u00edm\u00f3ti br\u00f3stinum. Hjalmar P. Petersen t\u00fdddi b\u00f3kina \u00far svenskum, og B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags gav \u00fat \u00ed 2003. \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "14990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Erik%20Vold", "title": "Jan Erik Vold", "text": "Jan Erik Vold var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Oslo 18. okt. 1939. Hann gj\u00f8rdi vart vi\u00f0 seg sum yrkjari \u00ed 1960-\u00e1runum. Hann er fj\u00f8lbroyttur yrkjari. Tann \u00f3h\u00e1t\u00ed\u00f0arligi og skemtiligi yrkjarast\u00edlurin var n\u00fdskapandi og sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi. Hann er eisini kendur b\u00f3kmentakritikari og umm\u00e6lari. Yrkingin \"Vi skal pumpe dig opp\" er upprunaliga \u00far savninum \"Hvitt ark\", sum kom \u00fat \u00ed 1966.\n\nHei\u00f0ur\n\nNorskir rith\u00f8vundar\nNorskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "14991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9rard%20Franceschi", "title": "G\u00e9rard Franceschi", "text": "G\u00e9rard Franceschi (1915 - 2001), franskur myndama\u00f0ur var \u00ed F\u00f8royum f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir \u00ed 1969 og t\u00f3k myndirnar til b\u00f3kina F\u00e6r\u00f8erne, de magiske \u00f8er, sum umframt \u00e1 donskum eisini er \u00e1 f\u00f8royskum og enskum. Franceschi kom til Danmarkar \u00ed 1961 at taka myndir fyri listamannin Asger Jorn (1914-1973) til eina 32 binds b\u00f3kar\u00f8\u00f0 um nor\u00f0urlendska f\u00f3lksliga list \u00ed kirkjum, s\u00f8vnum og landsl\u00f8gum \u00ed 10.000 \u00e1r. \n\nJorn hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 sv\u00f8rt-hv\u00edtu myndir Franceschis \u00e1 frams\u00fdning \u00ed Par\u00eds, har hesin l\u00fdsir framskornar myndir og h\u00f8ggmyndir, tiknar \u00far eini gamlari kirkju. Jorn var sannf\u00f8rdur um, at franski myndama\u00f0urin vi\u00f0 t\u00e1t\u00ed\u00f0arinnar t\u00f8kni kundi dokumentera elligamla list, innan hon hvarv og var\u00f0 gloymd. Franceschi gj\u00f8rdist so hugtikin av \u00e6tlan Jorns, at hann seg\u00f0i upp \u00e1 Louvre \u00ed Par\u00eds og flutti til Danmarkar, har hann 1962-1977 livdi saman vi\u00f0 tekstil-listakvinnuni Inge Bj\u00f8rn \u00ed Silkeborg. B\u00f3kar\u00f8\u00f0in um f\u00f3lksligu listina \u00ed Nor\u00f0anlondum er komin \u00fat \u00ed sjey bindum.\n\nKeldur \n\nFraklendingar\nListaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1915\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "14992", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20Eklund", "title": "B\u00e1r\u00f0ur Eklund", "text": "B\u00e1r\u00f0ur Eklund var f\u00f8ddur \u00ed T\u00f3rshavn \u00ed 1976 og hevur \u00fatb\u00fagving \u00ed art photo \u00ed 2000 og sum myndabla\u00f0ma\u00f0ur \u00e1 \u00c5rhus Journalistskole \u00ed \u00c5rhus, 2005. B\u00e1r\u00f0ur t\u00f3k myndir me\u00f0an hann gekk \u00ed studentask\u00fala, sumrarnar var hann myndama\u00f0ur \u00e1 Dimmal\u00e6tting og undir \u00fatb\u00fagvingini arbeiddi hann \u00e1 danska t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num BT. Fleiri av hansara myndum, m.a. av ungum f\u00f3lki, sum skemta s\u00e6r og halda fr\u00ed, komu \u00e1 fors\u00ed\u00f0una. \n\nB\u00e1r\u00f0ur, sum leggur seg eftir at taka myndir av f\u00f3lki, fekk \u00ed 2001 Talent Award KUBA Art Photo, \u00ed 2004 Danmarks Journalisth\u00f8jskoles Jubil\u00e6ums delpris og \u00ed 2005 var\u00f0 hann av Dansk Pressefotografforbund kosin \u00e1rsins myndama\u00f0ur fyri andlitsmynd av sj\u00f3nleikarakvinnuni Judy Gringer. Sj\u00e1lvur seg\u00f0i B\u00e1r\u00f0ur t\u00e1 vi\u00f0 Dimmal\u00e6tting, at \"Myndirnar eru m\u00edn m\u00e1ti at samskifta vi\u00f0 umheimin upp \u00e1. T\u00e6r siga l\u00edka n\u00f3gv um meg, og hvussu eg s\u00edggi heimin, sum um motivini, i\u00f0 eru avmynda\u00f0i \u00e1 teimum. \u00cd veruleikanum avd\u00fakar t\u00fa eina r\u00fagvu um teg sj\u00e1lvan, hv\u00f8rja fer\u00f0 t\u00fa tr\u00fdstir \u00e1 kn\u00f8ttin, og ein mynd ver\u00f0ur til\". Eklund hevur avmynda\u00f0 fleiri kend f\u00f3lk, so sum Craig David, Sanne Salomonsen og f\u00f8roysku Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og Lenu Andersen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nEklund, B\u00e1r\u00f0ur"}
{"id": "14993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristjan%20Fridriksson", "title": "Kristjan Fridriksson", "text": "Kristjan Fridriksson er \u00edslendskur myndama\u00f0ur f\u00f8ddur \u00ed 1957, er \u00fatb\u00fagvin grafiskur sni\u00f0gevi \u00ed Reykjav\u00edk og myndama\u00f0ur \u00ed Washington DC. Hann hevur riki\u00f0 egna l\u00fdsingastovu og hevur fingi\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nir \u00ed fleiri londum. Serk\u00f8nur \u00ed at finna fjarl\u00f8gd st\u00f8\u00f0 fyri filmsli\u00f0, stovna\u00f0i hann \u00ed 1996 Location Greenland-Iceland, sum arbei\u00f0ir vi\u00f0 seruppg\u00e1vum innan film og myndat\u00f8ku \u00ed \u00datnor\u00f0ri. Kristjan, sum hevur tiki\u00f0 myndir fyri Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya, hevur havt myndir \u00ed bl\u00f8\u00f0um sum Camera Natura og Photographie og hevur eisini havt egnar frams\u00fdningar. Kristjan gav \u00ed 1997 \u00fat b\u00f3kina \"Ammassalik. A Jewel in the Arctic Crown\" og t\u00f3k myndir til b\u00f3kina \"Golfturen i Danmark\", sum Jyllands Posten gav \u00fat \u00ed 2004.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n1997 - \"Ammassalik. A Jewel in the Arctic Crown\"\n2004 - \"Golfturen i Danmark\", Jyllands Posten gav \u00fat, Kristjan Fridriksson t\u00f3k myndirnar.\n\n\u00cdslendingar\nListaf\u00f3lk\nMyndaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "14994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B6rn%20S%C3%B6rensen", "title": "Bj\u00f6rn S\u00f6rensen", "text": "Bj\u00f6rn S\u00f6rensen er svenskur myndama\u00f0ur f\u00f8ddur 1949 \u00ed Stokkh\u00f3lm og hevur fer\u00f0ing og n\u00e1tt\u00faru sum fremstu \u00e1hugam\u00e1lum. Bj\u00f6rn, sum fyrstu fer\u00f0 var \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 norska sk\u00falaskipinum Christian Radich \u00ed 1965, d\u00e1mar besta at taka myndir \u00ed Nor\u00f0anlondum.\n\nListaf\u00f3lk\nMyndaf\u00f3lk\nSviar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "14995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marianna%20Matras", "title": "Marianna Matras", "text": "Marianna Matras (f. 1906-d. 1998) var millum tey fyrstu at f\u00e1ast vi\u00f0 myndvevna\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Hon hevur vovi\u00f0 eina r\u00f8\u00f0 av myndateppum vi\u00f0 myndevnum eftir William Heinesen og arbeiddi seinni vi\u00f0 egnum myndum, mangan vi\u00f0 l\u00fdsingum av tara og \u00f8\u00f0rum sj\u00f3v\u00f8kstri. Anna-Kari Skar\u00f0hamar \u00fatgav b\u00f3kina \"Dreymurin um at veva - Marianna Matras\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "14996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heine%20Hestoy", "title": "Heine Hestoy", "text": "Heine Hestoy (f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri \u00ed 1950 og uppvaksin har) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og skipari. Hann var til sj\u00f3s \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, f\u00f3r so upp \u00e1 sk\u00fala \u00ed Marstal \u00ed Danmark og t\u00f3k skipsf\u00f8rarapr\u00f3gv \u00ed 1975. S\u00ed\u00f0an hevur hann b\u00fa\u00f0 \u00ed Danmark og siglt sum skipari ella st\u00fdrima\u00f0ur. Heine Hestoy hevur skriva\u00f0 stutts\u00f8gur, barnab\u00f8kur og ungd\u00f3msb\u00f8kur og eitt hoyrisp\u00e6l. Hann vi\u00f0ger ofta gerandisdagin, samsp\u00e6li\u00f0 \u00edmillum menniskjuni og arbei\u00f0sl\u00edvi\u00f0. Stutts\u00f8gan \"16 \u00e1r\" er \u00far savninum \"Bl\u00e1d\u00fdpi\u00f0 og a\u00f0rar s\u00f8gur\", sum kom \u00fat \u00ed 1985. \u00cd hesi s\u00f8guni hoyra vit um f\u00fdra ung, tveir dreingir og tv\u00e6r gentur, sum gera seg til rei\u00f0ar eitt leygarkv\u00f8ld at fara \u00ed dans, og hvussu tey finna saman tvey og tvey. T\u00e6r fyrstu tv\u00e6r b\u00f8kurnar, i\u00f0 Heine gav \u00fat, gav hann \u00fat saman vi\u00f0 systrini Ingrid Hestoy. \u00cd 2014 kom \u00e1 fyrsta sinni ein av b\u00f3kum hansara \u00fat \u00ed danskari t\u00fd\u00f0ing, talan er um b\u00f3kina Summard\u00e1ar, i\u00f0 \u00e1 donskum fekk heiti\u00f0 P\u00e5 krogen. B\u00f3kin er \u00e6tla\u00f0 n\u00e6mingum, i\u00f0 ganga \u00ed 7. - 10. flokki.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nB\u00f8kur \n1984 - Piprandi Hjarta - Heini Hestoy og Ingrid Hestoy. Stutts\u00f8gusavn.\n1985 - Bl\u00e1d\u00fdpi\u00f0 - Heini Hestoy og Ingrid Hestoy. Stutts\u00f8gusavn.\n1985 Einsm\u00f8ll \u00ed Svarth\u00f3lmi. Barnab\u00f3k.\n1985 og 1991 - R\u00edm \u00e1 ra\u00f0 1 og 2. Heine Hestoy og Ingrid Hestoy.\n1986 - Loynidalurin. \n1987 - Sum ravnar um dey\u00f0sey\u00f0. Stutts\u00f8gusavn.\n1988 - Ein bumba umbor\u00f0. \n1991 Regin og S\u00e1ra. Ungd\u00f3msb\u00f3k.\n1995 Summard\u00e1ar (\u00e1 fl\u00f8gum), ungd\u00f3msb\u00f3k\n Summard\u00e1ar, (lj\u00f3\u00f0bond). Ungd\u00f3msb\u00f3k.\n  L\u00e6rarin sk\u00falab\u00f3k\n2002 hin navnleysa b\u00f3kin\"\n2014 - P\u00e5 krogen. Upprunheiti\u00f0: Summard\u00e1ar. B\u00f3kin er \u00e1 t\u00fddd til danskt. Forlag: Danskl\u00e6rerforeningen. 160 s\u00ed\u00f0ur.\n\n \u00datgivi\u00f0 \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k \n1986 - Ein minnilig j\u00f3lafer\u00f0 \n1989 - Bogi og Plettur1989 - N\u00fdggj\u00e1rsbor\u00f0i\u00f01990 - Hulduma\u00f0urin Hei\u00f0ur \n1991 Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri barnab\u00f3kina Regin og S\u00e1ra''.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skiparar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "14997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Christian%20Vang", "title": "Jens Christian Vang", "text": "Jens Christian Vang var f\u00f8ddur \u00ed T\u00f3rshavn \u00ed 1962 og vaks upp \u00ed Kv\u00edv\u00edk. Hann er \u00fatb\u00fagvin maskinsmi\u00f0jur \u00e1 Sk\u00e1la Skipasmi\u00f0ju 1986, men hevur s\u00ed\u00f0ani mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed \u00e1ttati\u00e1runum arbeitt sum myndama\u00f0ur, fyrstu t\u00ed\u00f0ina vi\u00f0 \u00edtr\u00f3tti, serliga f\u00f3tb\u00f3lti, fyri Sosialin, eitt skifti \u00e1 Dimmal\u00e6tting, men so aftur \u00e1 Sosialinum har hann er enn. Vang arbeiddi fyrstu t\u00ed\u00f0ina vi\u00f0 svart-hv\u00edtum myndum, sum hann sj\u00e1lvur framkalla\u00f0i. \u00cd dag br\u00fakar hann talgilda t\u00f8kni og arbei\u00f0ir vi\u00f0 lj\u00f3si og litum. Umframt at vera myndama\u00f0ur \u00e1 Sosialinum, arbei\u00f0ir Jens Chr. eisini fyri altj\u00f3\u00f0a pressu, serliga vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsmyndum. \n\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "14998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torbj%C3%B8rn%20Olsen", "title": "Torbj\u00f8rn Olsen", "text": "Torbj\u00f8rn Olsen (f\u00f8ddur 1956) er ein f\u00f8royskur listam\u00e1lari. Hann hevur m\u00e1la\u00f0 landsl\u00f8g, bygdarl\u00f8g og b\u00fdarmyndir. Vestarav\u00e1g \u00ed T\u00f3rshavn var \u00ed n\u00f3gv \u00e1r hansara serstaka myndevni, men hann hevur eisini vi\u00f0gj\u00f8rt b\u00fdin og g\u00f8turnar \u00ed b\u00fdnum vi\u00f0 fer\u00f0slu og f\u00f3lki. So vi\u00f0 og vi\u00f0 eru menniskju og andlitsmyndir vor\u00f0in eitt h\u00f8vu\u00f0sevni, og ha\u00f0ani er hann farin til kirkjuligar m\u00e1lningar og hevur m\u00e1la\u00f0 til d\u00f8mis kendu altartalvuna \u00ed Haldarsv\u00edkar kirkju, sum avmyndar seinastu kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0ina.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar"}
{"id": "14999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michele%20Bachmann", "title": "Michele Bachmann", "text": "Michele Marie Bachmann (f\u00f8dd 6. apr\u00edl 1956) er Republikanskur limur \u00ed Umbo\u00f0smannar\u00e1\u00f0num fyri Minnesota. Hon er f\u00f8dd \u00ed Iowa og b\u00fdr n\u00fa \u00ed Stillwater, Minnesota. Hon er 100 % \u00e6tta\u00f0 \u00far Noregi . Hon er \u00ed l\u00f8tuni fremsta talskvinnan hj\u00e1 teirri sokalla\u00f0u Tea Party-r\u00f8rsluni, sum savnar misn\u00f8gdar amerikanarar og serliga republikanarar \u00edm\u00f3ti Barack Obama, forseta og hansara politikki. Bachmann er gift vi\u00f0 Marcus Bachmann, og tey eiga 5 b\u00f8rn: Lucas, Harrison, Elisa, Caroline og Sophia . \n\nGitingar hava leingi veri\u00f0 um, at hon \u00e6tlar at stilla upp til amerikanska forsetavali\u00f0 fyri Republikanararnar \u00ed 2012. 28. juni 2011 bo\u00f0a\u00f0i Michele Bachmann fr\u00e1, at hon er almennur kandidatur til nomineringina hj\u00e1 Republikanarunum til forsetavalevni \u00ed 2012). Ta\u00f0 var \u00ed f\u00f8\u00f0ib\u00fdi hennara, Waterloo \u00ed Iowa, at Michele Bachmann bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hon er almenni kandidaturin hj\u00e1 Tea Party til dystin um forsetavalevni\u00f0 hj\u00e1 Republikanarunum. \n\nMichele Bachmann hevur ikki p\u00fara einki at hava s\u00edn kandidatur \u00ed. Vi\u00f0 eina \"hypotetiska avkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu\" millum Tea Party vi\u00f0haldsf\u00f3lk fekk hon 29 % av atkv\u00f8\u00f0unum, munandi meiri enn handilsma\u00f0urin Herman Cain (16 %) og Mitt Romney (14 %) . T\u00e1 fremstu Republikanararnir kjaka\u00f0ust \u00ed sj\u00f3nvarpi, var\u00f0 Bachmann mett at kl\u00e1ra seg n\u00f3gv best , so ta\u00f0 er langt fr\u00e1 \u00f3hugsandi, at USA fyri fyrstu fer\u00f0 kann f\u00e1a eitt kvinnuligt forsetavalevni. Ta\u00f0 var n\u00e6r vi\u00f0 fyri trimum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, men Hillary Clinton (D) m\u00e1tti kortini l\u00fata fyri verandi forsetanum, Barack Obama (D). \n\n56 \u00e1ra gamla Bachmann er konservativ; hon er m.a. hart \u00ed m\u00f3ti fosturt\u00f8ku.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nAmerikanarar av norskari \u00e6tt\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956"}
{"id": "15000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norskamerikanarar", "title": "Norskamerikanarar", "text": "Norskamerikanarar (enskt: Norwegian Americans) eru f\u00f3lk \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 norsku ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum \u00ed USA. Flestu tilflytararnir, sum b\u00fagva \u00ed nor\u00f0urr\u00edkjunum, eru \u00far Skandinavia. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fagva um 4,643,339 norskamerikanarar \u00ed USA. Fyrr b\u00fa\u00f0i mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 bygd og livdi av landb\u00fana\u00f0i, men so hv\u00f8rt \u00eddna\u00f0urin hevur ment seg, eru alt fleiri og fleiri f\u00f3lk flutt til b\u00fdirnar at b\u00fagva. Flestu f\u00f3lk av norskari r\u00f3t, b\u00fagva \u00ed t.d. Minnesota, Dakota og Wisconsin. \n\nH\u00f3ast flestu norskamerikanar n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum hava laga\u00f0 seg til at liva sum f\u00f3lki\u00f0 \u00ed USA, hava teir goymt mentan s\u00edna, t.d. m\u00e1li\u00f0 og listina. Mangir halda enn fast vi\u00f0 gamlan si\u00f0 og egna mentan. N\u00f3gv eru tey, i\u00f0 eiga norsk kl\u00e6\u00f0i og n\u00fdta tey \u00ed veitslulag, \u00e1 stevnum og t\u00e1 dansa\u00f0 ver\u00f0ur. Norskur t\u00f3nleikur og matur er v\u00e6l d\u00e1mdur \u00ed t.d. Minnesota. \u00c1rligar sk\u00ed\u00f0kappingar, til d\u00f8mis snirr, lop, strok og langrenn, hava alst\u00f3ran \u00e1huga \u00edmillum norskamerikanska f\u00f3lki\u00f0. \n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum eru lutherskar.\n\nB\u00fasta\u00f0 \n\nHagt\u00f8lini v\u00edsa, at tali\u00f0 er vaksi\u00f0 mest \u00ed statunum Minnesota, Wisconsin og Kalifornia. Ein fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed No\u00f0urdakota eru norskamerikanar.\n\nKendir amerikanarar av norskari \u00e6tt \nSigrid Gurie, sj\u00f3nleikari.\nParis Hilton, sj\u00f3nleikari.\nHubert Humphrey, politikari.\nRobert Mitchum, sj\u00f3nleikari.\nWalter Mondale, politikari.\nMarilyn Monroe, sj\u00f3nleikari.\nPiper Perabo, sj\u00f3nleikari.\nIggy Pop, t\u00f3nleikari.\nPriscilla Presley, sj\u00f3nleikari.\nRen\u00e9e Zellweger, sj\u00f3nleikari.\n\nKelda"}
{"id": "15002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dakota", "title": "Dakota", "text": "Dakota er felagsheiti i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um Su\u00f0ur- og Nor\u00f0urdakota \u00ed USA. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA\nNorth Dakota\nSouth Dakota"}
{"id": "15037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98l", "title": "\u00d8l", "text": "\u00d8l ella bj\u00f3r ver\u00f0ur bryggja\u00f0 \u00far vatni og byggi, og humli latin \u00ed fyri smakkin. Byggi\u00f0 ver\u00f0ur sett \u00e1 bl\u00f3t og sp\u00edrar til malt, sum ver\u00f0ur hita\u00f0 og m\u00e1li\u00f0 \u00ed vatni. So gerar ta\u00f0 \u00ed st\u00f3rum k\u00f8rum. Seinni b\u00fanast \u00f8li\u00f0 og ver\u00f0ur s\u00edla\u00f0, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 ver\u00f0ur lati\u00f0 \u00ed fl\u00f8skur. \u00cd mong t\u00fasund \u00e1r hava f\u00f3lk bryggja\u00f0 \u00f8l. \u00d8l er ein gamal drykkur, sum \u00ed dag ver\u00f0ur framleiddur kring allan heimin. \u00cd Egyptalandi bryggja\u00f0u tey \u00f8l fyri umlei\u00f0 6.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Eisini \u00ed F\u00f8royum hava vit bryggja\u00f0 \u00f8l \u00ed n\u00f3gv \u00e1r. \u00cd 2011 var\u00f0 l\u00f3gin \u00ed F\u00f8royum broytt, so n\u00fa ber til at keypa \u00f8l, sum er sterkari enn 5,8% \u00ed F\u00f8royum. L\u00f3gin hevur virkna\u00f0 fr\u00e1 1. apr\u00edl 2012, men av t\u00ed at 1. apr\u00edl er ein sunnudagur, og R\u00fasan er stongd t\u00e1, so ver\u00f0ur ta\u00f0 2. apr\u00edl, at sterkar \u00f8lir kunnu keypast \u00ed F\u00f8royum . \n\n\u00d8l er ein landb\u00fana\u00f0arv\u00f8ra; ein gera\u00f0ur drykkur, i\u00f0 ver\u00f0ur framleiddur \u00far malti, sum er korn (bygg, hveiti, havri, rug, mais ella r\u00eds), vatni, humlu og ger og kanska okkurt krydd afturat. Korni\u00f0 ver\u00f0ur bloytt \u00ed vatni, til ta\u00f0 byrjar at sp\u00edra. S\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur ta\u00f0 turka\u00f0 og snerkt til malt. Ein suppa ver\u00f0ur k\u00f3ka\u00f0 \u00far s\u00f8ta maltinun og ver\u00f0ur krydda\u00f0 vi\u00f0 fruktkendu og beisku humluni og \u00f8\u00f0rum kryddi. At enda ver\u00f0ur alt k\u00f8lt ni\u00f0ur, og ger lati\u00f0 \u00ed fyri at gera sukuri\u00f0 til alkohol og kols\u00fdru. Henda tilgongd tekur vanliga eina til fimm vikur. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur \u00f8li\u00f0 goymt. Og ta\u00f0 kann taka fr\u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um d\u00f8gum til m\u00e1na\u00f0ir alt eftir, hvat slag av \u00f8l talan er um. At enda ver\u00f0ur \u00f8li\u00f0 s\u00edla\u00f0, hitavi\u00f0gj\u00f8rd og tappa\u00f0. Umlei\u00f0 90 % av eini \u00f8l er vatn.\n\nAlkohol \n\nAlkohol \u00ed \u00f8li\n\n Lj\u00f3st pilsnar\u00f8l: 1-2 %\n Vanligt pilsnar\u00f8l: 3-4 %\n Sterkt \u00f8l: 4-7 %\n\nKeldur \n\n\u00d8l"}
{"id": "15038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hash", "title": "Hash", "text": "Hashish (Hash) er ein hashklumpur, og alt eftir hva\u00f0an hashi\u00f0 stavar, kann liturin vera rey\u00f0ur, gulur, br\u00fanur ella svartur, og hash kann vera b\u00e6\u00f0i bleytt og hart. Hasholja er ta\u00f0 sterkasta slagi\u00f0 av kannabis vi\u00f0 gr\u00f8ndimmum liti. N\u00fa er hash ta\u00f0 r\u00faseitri\u00f0, i\u00f0 mest ver\u00f0ur br\u00fakt. Ta\u00f0 f\u00e6st fr\u00e1 hampinum kannabis sativa. Mest virkna hashi\u00f0 f\u00e6rst \u00far spr\u00e6ttandi kvennbl\u00f3muni. Ta\u00f0 eitur tetrahydra-cannabinolen. Ein hashr\u00fasur var\u00f0ar \u00ed ca. 4 t\u00edmar, og man kann f\u00e1a ni\u00f0urt\u00far onkunt\u00ed\u00f0. Ta\u00f0 veldst um pers\u00f3nin. Um man roykir leingi kann ta\u00f0 ska\u00f0a langt\u00ed\u00f0arminni, og man kann gerast sl\u00f8vur og l\u00edkagla\u00f0ur. Eingin er nakrant\u00ed\u00f0 dokumentera\u00f0ur dey\u00f0ur av hash. Um man skuldi roykt seg \u00ed hel, so hev\u00f0i man ikki kl\u00e1ra at gj\u00f8rt ta\u00f0, t\u00ed man hev\u00f0i sovna\u00f0 langt \u00e1\u00f0renn. \n\nF\u00f3lk n\u00fdta r\u00fasevni at koma s\u00e6r \u00ed gott lag ella at gloyma syndarligar umst\u00f8\u00f0ur.\n\nKannabis"}
{"id": "15039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Narkotika", "title": "Narkotika", "text": "Narkotika, \u00e1 f\u00f8royskum ofta nevndur dr\u00f8gg, eru mong og ymisk r\u00faseitur. Vit b\u00fdta tey \u00ed f\u00fdra h\u00f8vu\u00f0sflokkar: Sansahv\u00f8rvandi evni ella tilvitskur\u00famkandi evni geva f\u00f3lki sansahv\u00f8rvingar, til d\u00f8mis LSD ella meskalin; S\u00f8vandi evni (morfin, heroin, opium, v.fl.) f\u00e1ast \u00far fr\u00e6hylkinum \u00e1 opiumsdreyms\u00f3lju; Kannabis (hash ella marijuana) \u00far kvennbl\u00f3muni \u00e1 hampi; og mi\u00f0stimbrandi evni eru b\u00e6\u00f0i \u00ed kokaini, sum er \u00far bl\u00f8\u00f0unum \u00e1 kokaurunninum, og \u00ed manngj\u00f8rdum evnum \u00ed heiliv\u00e1g\u00eddna\u00f0i (til d\u00f8mis preludin ella amfetamin). \u00d8ll evnini eiga \u00ed felag, at tey eru ring fyri heilsuna. \u00cd F\u00f8royum eins og \u00ed flestum londum er ikki loyvt at selja ella hava hesi narkotika. \n\nF\u00f3lk ver\u00f0a l\u00e6ttliga bundin at narkotika, t\u00ed tey ver\u00f0a sera illa fyri, f\u00e1a tey ikki r\u00fasevni. Tey eru narkomanar, r\u00faseitringar. Teimum er alt um at gera at \u00fatvega s\u00e6r pening fyri r\u00faseitur. N\u00f3gvir narkomanar doyggja ungir. Mong bidda, stjala ella selja sj\u00e1lvan seg. Summir doyggja av ey\u00f0kv\u00e6mi. Teir, sum sproyta evni \u00ed seg, kunnu f\u00e1a ey\u00f0kv\u00e6mi, hevur onkur vi\u00f0 hesari sj\u00faku br\u00fakt somu sproytuna. Til eru vi\u00f0ger\u00f0arst\u00f8\u00f0 fyri narkomanar. Mangir royna at leggja av, t\u00ed eitri\u00f0 oy\u00f0ileggur teimum l\u00edvi\u00f0.\n\nR\u00fasevni"}
{"id": "15040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADn", "title": "V\u00edn", "text": "V\u00edn er gj\u00f8rt \u00far g\u00f3\u00f0ari v\u00ednberjasaft, sum gerar. T\u00e1 ver\u00f0ur v\u00ednberjasukri\u00f0 til koldioxid og alkohol. \u00cd h\u00f8vu\u00f0sheitum ver\u00f0ur ta\u00f0 b\u00fdtt upp \u00ed b\u00f3lkar av h\u00f8vu\u00f0sv\u00ednum: bor\u00f0v\u00edn, br\u00fasandi v\u00edn og heitv\u00edn. Hesir b\u00f3lkar eru b\u00fdttir eftir framlei\u00f0sluh\u00e1ttunum. R\u00f3suv\u00edn, hv\u00edtv\u00edn og rey\u00f0v\u00edn ver\u00f0a nevnd bor\u00f0v\u00edn. Fruktv\u00edn ver\u00f0ur gj\u00f8rt burtur \u00far frukt, til d\u00f8mis blommum ella s\u00fareplum. Alkohol, er \u00ed v\u00edni og brenniv\u00edni. \u00cd mong t\u00fasund \u00e1r hava f\u00f3lk bryggja\u00f0 v\u00edn. Gomlu grikkarnir drukku v\u00edn fyri fleiri enn 4000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \n\n\u00cd F\u00f8royum er ta\u00f0 bara R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins (R\u00fasan), sum hevur loyvi at selja v\u00edn og brenniv\u00edn, umframt at matstovur og barrir og l\u00edknadi st\u00f8\u00f0 kunnu s\u00f8kja um skeinkiloyvi fr\u00e1 Loyvisnevndini.\n\nSl\u00f8g \n\n Bor\u00f0v\u00edn\n Rey\u00f0v\u00edn\n Hv\u00edtv\u00edn\n Ros\u00e9v\u00edn\n\n Heitv\u00edn\n Portv\u00edn\n Madeirav\u00edn\n Marsalav\u00edn\n Malagav\u00edn\n\n Eindr\u00favuv\u00edn\n\n Br\u00fasandi v\u00edn\n Sjampanja\n\n Fruktv\u00edn\n Cider\n Most\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins\n\nV\u00edn\nMatur og drekka"}
{"id": "15042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BDriskur%20f%C3%ADlur", "title": "S\u00fdriskur f\u00edlur", "text": "S\u00fdriskur f\u00edlur (lat\u00edn Elephas maximus asurus), er eitt \u00fatdeytt undirslag av asiatiskum f\u00edli.\n\nBeinagrindir av Elephas maximus asurus eru funnar \u00ed Mi\u00f0eystri \u00ed Turkalandi, S\u00fdria og Irak, stavandi fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 3 mill. f.Kr. til \u00e1r 100 f.Kr.\n\nFornaldar s\u00fdriskir handverkarar sk\u00f3ru lutir \u00far f\u00edlabeini av s\u00fdriskum f\u00edli. Framlei\u00f0slan var \u00ed h\u00e6ddini \u00ed fyrstu \u00f8ld f.Kr., t\u00e1 aram\u00e6ar framleiddu st\u00f3rfingin innl\u00f8gd pr\u00fd\u00f0i \u00far f\u00edlabeini til m\u00f8blar. Henda ovurvei\u00f0a av s\u00fdriskum f\u00edlum eftir f\u00edlabeini elvdi til endaligu t\u00fdningina av slagnum.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\nS\u00fdriskur f\u00edlur var eitt ta\u00f0 st\u00f8rsta undirslagi\u00f0 av asiatiskum f\u00edli, i\u00f0 yvirlivdi upp til s\u00f8guliga t\u00ed\u00f0, 3,5 m ella meir til h\u00e6ddar. Funnar beinagrindir s\u00fdna at slagi\u00f0 l\u00edktiskt ikki n\u00f3gv fr\u00e1 indiska slagnum burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 st\u00f8ddini.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nS\u00fdriskur f\u00edlur var ta\u00f0 vestara undirslagi\u00f0 av asiatiskum f\u00edli, \u00fatbrei\u00f0slu\u00f8ki\u00f0 rakk fr\u00e1 S\u00fdria til Iran.\n\nOr\u00f0adr\u00e1ttur\n\n\"S\u00fdriskir\" f\u00edlar ver\u00f0a ofta nevndir \u00ed hellenistiskari s\u00f8gu, t\u00ed seleukidisku kongarnir, i\u00f0 h\u00f8vdu n\u00f3gvar kr\u00edgsf\u00edlar, r\u00e1ddu fyri borgum \u00ed S\u00fdria \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i. Summi halda, at hesir kr\u00edgsf\u00edlar v\u00f3ru indiskir f\u00edlar (E. m. indicus), i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u \u00fatvega\u00f0ir av seleukidiskum kongum vi\u00f0 teirra hert\u00f8kum \u00ed eystri. Ta\u00f0 er v\u00e1tta\u00f0 av fornum keldum so sum Strabo og Polybius at seleukidisku kongarnir Seleucus I og Antiochus III h\u00f8vdu st\u00f3rar fj\u00f8ldir av innfluttum indiskum f\u00edlum. Spurningurin, hv\u00f8rt hesir  indisku f\u00edlar v\u00f3ru innfluttir t\u00ed at tali\u00f0 av heimligu s\u00fdrisku f\u00edlunum var fari\u00f0 at minka, ella t\u00ed at indisku f\u00edlarnir v\u00f3ru l\u00e6ttari at temja og venja, stendur \u00f3svara\u00f0ur.\n\nHannibal hev\u00f0i ein f\u00edl nevndur \"Surus\"; hetta nevni kundi t\u00fdtt \"hin s\u00fdriski\". Hesin var kendur sum hansara besti og st\u00f8rsti f\u00edlur. \u00cd so fall kann hesin f\u00edlur hava veri\u00f0 av seleukidiskum uppruna, men ta\u00f0 ver\u00f0ur bara til gitingar um hann var s\u00fdriskur ella indiskur. (Annars v\u00f3ru vanligu kr\u00edgsf\u00edlarnir hj\u00e1 Karthagomonnum teir sm\u00e6rru nor\u00f0urafrikansku f\u00edlarnir [Loxodonta africana pharaoensis],  eitt undirslag av afrikanskum runnaf\u00edlum i\u00f0 eisini er \u00fatdeytt.)\n\nLeinki \u00fateftir\n\nElephants and the Nabataeans (\u00e1 enskum)\n Forn mosaikkmynd i\u00f0 s\u00fdnir ein s\u00fdriskan f\u00edl berjast vi\u00f0 asiatiska leyvu\n Mynd av beinagrindini av einum s\u00fdriskum f\u00edli i\u00f0 var\u00f0 funnin \u00ed su\u00f0ur Anatolia \u00ed Turkalandi\n   Skur\u00f0mynd av s\u00fdriskum f\u00edli, k\u00e1lk-alabastur, S\u00fdria, uml. 3 \u00f8ld f.kr.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r\nF\u00edlar"}
{"id": "15043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Berbaraleyva", "title": "Berbaraleyva", "text": "Berbaraleyva (lat\u00edn Panthera leo leo) eisini kend sum Nubialeyva ella Atlasleyva, er eitt undirslag av levyum i\u00f0 \u00e1\u00f0ur livdu \u00ed Nor\u00f0urafrika fr\u00e1 Marokko til Egyptalands. S\u00ed\u00f0sta berbaraleyvan i\u00f0 livdi \u00ed villini n\u00e1tt\u00faru var\u00f0 skotin \u00ed Atlasfj\u00f8llunum \u00ed 1922. N\u00fa liva f\u00e6rri enn 100 eftir \u00ed fangilsi, harav uml. 40 \u00ed Europa.\n\nSkyldskapur vi\u00f0 asiatiska leyvu \n\nKanningar \u00ed 1968 av sk\u00f8ltum av nor\u00f0urafrikonskum berbaraleyvum, asiatiskum leyvum, \u00fatdey\u00f0um kappleyvum o.\u00f8. afrikonskum leyvum v\u00edstu at n\u00f8kur serey\u00f0kenni v\u00f3ru felags fyri berbaralevyuna og asiatisku levyvuna. Hetta v\u00edsir at ta\u00f0 kanska er t\u00e6ttur skyldskapur millum nor\u00f0urafrikansku leyvuna og asiatisku leyvuna. Onkur hevur eisini skoti\u00f0 upp at su\u00f0ureuropeiska leyvan i\u00f0 doy\u00f0i \u00fat uml. \u00e1r 80-100 f.kr., var \"bindili\u00f0i\u00f0\" millum nor\u00f0urafrikansku og asiatisku leyvuna.\n\nBerbaraleyvu verk\u00e6tlanin \n\nEin bjartskygd verk\u00e6tlan i\u00f0 nevnist The Barbary Lion Project sum WildLink International \u00ed samstarvi vi\u00f0 Oxford University stendur fyri, arbei\u00f0ir vi\u00f0 at b\u00e6\u00f0i var\u00f0veita og at \u00f8kja um tali\u00f0 av berbaraleyvum, sum s\u00ed\u00f0an skulu sleppast leysar \u00ed einum tj\u00f3\u00f0argar\u00f0i \u00ed Atlasfj\u00f8llunum \u00ed Marokko einafer\u00f0 \u00ed framt\u00ed\u00f0ini.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "15044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asiatisk%20leyva", "title": "Asiatisk leyva", "text": "Asiatisk Leyva ella Asiatiskt lj\u00f3n, (lat\u00edn Panthera leo persica) er eitt asiatiskt undirslag av leyvu.\n\n\u00datbrei\u00f0slu \u00f8ki\nS\u00f8guliga \u00fatbrei\u00f0slu\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 asiatiskari leyvu av persica undirslagnum var \u00e6tlandi fr\u00e1 Nor\u00f0ur India \u00ed eystri, gj\u00f8gnum Iran su\u00f0ur \u00e1 arabsiku h\u00e1lvoynna og vestur til Grikkalands og Italia. N\u00f3gvar fornleivdir av n\u00e6rslekta\u00f0a undirslagnum Panthera leo spelaea  eru funnar \u00ed Nor\u00f0ur Afrika, Mi\u00f0eystri, Siberia, Alaska og st\u00f3rum p\u00f8rtum av Europa so langt nor\u00f0uri sum \u00ed Skotlandi. \nN\u00fa finst astiatiska leyvan bara \u00ed Gir sk\u00f3ginum \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings India.\n\nAsiatiskar leyvur \u00ed Europa og Landsynnings Asia \n\n\u00cd fyrndini livdu leyvur \u00ed Europa. Aristotelus og Herodotus skriva\u00f0u at leyvur livdu \u00e1 Balkan. T\u00e1 Xerxes kongur av Persia gj\u00f8rdi herna\u00f0arligt frambrot gj\u00f8gnum Maked\u00f3nia \u00ed 480 f.Kr., blivu fleiri av hansara vi\u00f0f\u00f8ris kamelum dripnir av leyvum. \u00c6tlandi doy\u00f0u leyvurnar \u00ed Grikkalandi \u00fat uml. \u00c1r 80-100 f.Kr. Nemeiska leyvan \u00ed griksku m\u00fdtologiini er ofta avmynda\u00f0 saman vi\u00f0 Heraklis/Herkules \u00ed grikskari m\u00fdtologiskari list.\n\nEuropeiska leyvan ver\u00f0ur stundum mett sum verandi partur av asiatiska stovninum (\u201cPanthera leo persica\u201d), stundum sum egi\u00f0 undirslag, Europeisk leyva (\u201cPanthera leo europaea\u201d), ella sum seinasta leivd av holuleyvunum (\u201cPanthera leo spelaea\u201d) \n\nScythisk list \u00ed Ukraina, fr\u00e1 4 \u00f8ld f.Kr. avmyndar Scythar i\u00f0 vei\u00f0a leyvur. Leyvur yvirlivdu \u00ed Kaukasus \u00f8kinum inntil 10\u2019du \u00f8ld. Hetta var nor\u00f0asti stovnurin av leyvum, og einasta \u00f8ki \u00ed fyrrverandi Sovjetsamveldinum har i\u00f0 leyvur livdu \u00ed s\u00f8guligari t\u00ed\u00f0. Hesar leyvur doy\u00f0u \u00fat \u00ed Armenia uml. \u00c1r 100 e.Kr. \u00ed Aserbadjan og Landsynnings Russlandi \u00ed 10\u2019du \u00f8ld. H\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kin til at hesir st\u00f3ru k\u00f8ttar hvurvu var minkandi stovnar av fongdj\u00f3rum. Fongdj\u00f3r teirra umfata\u00f0u visund, elg, aurochs, tarpan, r\u00e1d\u00fdr o.o. klyvjadj\u00f3r. \n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "15045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gongustj%C3%B8rnur", "title": "Gongustj\u00f8rnur", "text": "J\u00f8r\u00f0in er ein av \u00e1tta st\u00f3rum og n\u00e6stan rundum kl\u00f3tum, sum mala um S\u00f3lina. Kl\u00f3turnar eru gongustj\u00f8rnur: st\u00f3rar k\u00falur av metali, gr\u00f3ti og gassblendingum, sum ganga \u00ed ringr\u00e1s um eina stj\u00f8rnu. T\u00e6r fimm, sum eru n\u00e6star okkum (Saturn, Jupiter, Mars, Venus og Merkur) s\u00edggja vit vi\u00f0 berum eygum. T\u00ed vistu f\u00f3lk \u00ed forn\u00f8ld um t\u00e6r. \n\nIkki fyrr enn kikarin var\u00f0 uppfunnin \u00ed 17. \u00f8ld, v\u00f3r\u00f0u hinar gongustj\u00f8rnurnar s\u00e6ddar. \nUranus var\u00f0 funnin \u00ed 1781 og Neptun \u00ed 1846; Pluto, sum var\u00f0 funnin \u00ed 1930 og undan henni Ceres, sum var\u00f0 funnin \u00ed 1801, hava veri\u00f0 taldar millum gongustj\u00f8rnurnar, men eru ta\u00f0 ikki longur (s\u00ed greinarnar Pluto og/ella Gongustj\u00f8rnudv\u00f8rgar). \n\nJ\u00f8r\u00f0in og hinar gongustj\u00f8rnurnar ganga \u00ed eini mestsum rundari r\u00e1s um S\u00f3lina, men t\u00e6r snara eisini um seg sj\u00e1lva. T\u00e6r l\u00fdsa ikki, men vit s\u00edggja t\u00e6r, av t\u00ed at S\u00f3lin sk\u00ednur \u00e1 t\u00e6r, og lj\u00f3si\u00f0 ver\u00f0ur kasta\u00f0 aftur til okkara. Flestu gongustj\u00f8rnur \u00ed s\u00f3lskipan okkara hava m\u00e1nar malandi \u00ed ringr\u00e1s rundan um seg; bert Merkur og Venus tykjast br\u00f3ta fr\u00e1 hesi meginreglu.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarnir", "title": "Bjarnir", "text": "Bj\u00f8rn (fr\u00f8\u00f0iheiti/lat\u00edn: Ursidae) er st\u00f3rt lo\u00f0i\u00f0 r\u00e1nd\u00fdr av bjarnar\u00e6tt. Bjarnir eru s\u00fagdj\u00f3r, eta kj\u00f8t og eru \u00f3gvuliga sterkar. \n\nH\u00f3ast bjarnir vanliga ver\u00f0a mynda\u00f0ar sum fitt dj\u00f3r, eru t\u00e6r sera vandamiklar. Sjey bjarnasl\u00f8g eru, og st\u00f8rst er hv\u00edtabj\u00f8rnin. Hon er n\u00e6rum 3 metrar h\u00f8g og vigar meira enn h\u00e1lvt tons. Maleibj\u00f8rnin er minst. Hon er \u00ed Landsynningsasia og er 1,20 m. \u00far h\u00f8vdi \u00ed hala. A\u00f0rar bjarnir eru til d\u00f8mis svartabj\u00f8rn og sk\u00f3garbj\u00f8rn."}
{"id": "15052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pass", "title": "Pass", "text": "Pass er skjal, sum pr\u00f3gvar, hv\u00f8r i\u00f0 t\u00fa ert. Ta\u00f0 m\u00e1st t\u00fa hava, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa fert at fer\u00f0ast \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. Ta\u00f0 er t\u00f3 ikki ney\u00f0ugt \u00e1 fer\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlondum. \n\nF\u00f8royskt pass er \u00ed gildi \u00ed 10 \u00e1r, men hj\u00e1 ungf\u00f3lki yngri enn 18 \u00e1r bara \u00ed fimm.\n\nPolitikkur"}
{"id": "15055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappleyva", "title": "Kappleyva", "text": "Kappleyva (lat\u00edn Panthera leo melanochaitus), er eitt undirslag av leyvu i\u00f0 n\u00fa er \u00fatdeytt.\n\nKappleyvur vi\u00f0 sv\u00f8rtum faksi reika\u00f0u fyrr framvi\u00f0 Kappanum \u00ed Su\u00f0urafrika, sy\u00f0st \u00e1 afrikanska kontinentinum. Kappleyvan var ikki ta\u00f0 einasta undirslagi\u00f0 av leyvu i\u00f0 livdi \u00ed Su\u00f0urafrika, og \u00fatbrei\u00f0slu\u00f8ki\u00f0 er \u00f3vist. H\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki\u00f0 var Kapplandsluturin, \u00ed \u00f8kinum kring Cape Town. Ein tann seinasta kappleyvan i\u00f0 var\u00f0 s\u00e6dd \u00ed landslutinum, var\u00f0 dripin \u00ed 1858; og \u00ed 1876 keypti kekkiski ranns\u00f3knarfararin Emil Holub eina ungleyvu i\u00f0 doy\u00f0i 2 \u00e1r seinni.\n\nEins og vi\u00f0 berbaraleyvuni eru ta\u00f0 fleiri f\u00f3lk og stovnar i\u00f0 siga seg hava kappleyvur. \u00cd \u00e1r 2000 v\u00f3r\u00f0u nakrar leyvur i\u00f0 m\u00f8guliga v\u00f3ru av kappslagnum funnar \u00ed fangilsi \u00ed Russlandi, t\u00e6r v\u00f3r\u00f0u sendar til Su\u00f0urafrika til n\u00f8ring. Ta\u00f0 er \u00f3greitt hv\u00f8r munurin er millum kapplevyur og a\u00f0rar leyvur vi\u00f0 sv\u00f8rtum faksi \u00ed fangilsi. Leyvur \u00ed fangilsi eru vegna krossn\u00f8ring ofta kynblendingar og t\u00ed er ringt at f\u00e1a fatur \u00e1 'reinum' kappleyvum \u00ed dag. \n\nBanin hj\u00e1 kappleyvuni gj\u00f8rdust hv\u00edtu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00ed Su\u00f0urafrika, i\u00f0 jagstra\u00f0u og t\u00fdndu kappleyvurnar eftir stuttari t\u00ed\u00f0.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "15056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skalla%C3%B8rn", "title": "Skalla\u00f8rn", "text": "Skalla\u00f8rnir (fr\u00f8\u00f0iheiti: Haliaeetus leucocephalus) eru gitnar fyri styrki og st\u00f8dd og ver\u00f0a t\u00ed ofta n\u00fdttar sum \u00edmynd ella skjaldarmerki. H\u00f8gt uppi s\u00edggja teir sm\u00e1 dj\u00f3r \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. Teir hava sterk, long bein vi\u00f0 hv\u00f8ssum kl\u00f3m at taka fongin vi\u00f0, og hvast, kr\u00f3kut nev at skr\u00e6\u00f0a kj\u00f8t vi\u00f0. Vi\u00f0 hvassa nevinum skr\u00e6\u00f0ir hon fongin \u00ed bitar.\n\nTj\u00f3\u00f0arey\u00f0kenni USA er skalla\u00f8rnin, i\u00f0 heldur til \u00ed USA. Hon tykist ber um h\u00f8vdi\u00f0, men ta\u00f0 kemst av, at munurin er so st\u00f3rur \u00e1 hv\u00edtu h\u00f8vu\u00f0s- og h\u00e1lsfja\u00f0runum og myrka fja\u00f0urb\u00fananum \u00e1 kroppinum. Hon etur helst fisk. \n\nFlogi\u00f0 er um tveir metrar.\n\nFuglar"}
{"id": "15057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tannl%C3%A6knar", "title": "Tannl\u00e6knar", "text": "Tannl\u00e6knin hevur l\u00e6rt at kanna og vi\u00f0gera tannhald og tenn. Kanning og vi\u00f0ger\u00f0 fer fram \u00e1 tannl\u00e6knastovum. G\u00f3\u00f0 tannl\u00e6kna\u00fatb\u00fagving og t\u00f8knifr\u00f8\u00f0ilig menning hava gjort vi\u00f0ger\u00f0ina trygga og n\u00e6stan p\u00ednuleysa \u00ed Vesturevropa og USA. Heldur tannl\u00e6knin, at sj\u00faklingurin fer at f\u00e1a ilt, ver\u00f0ur hann doyvdur. \n\nBrennir ein tonn, borar hann ta\u00f0 brenda burtur. So ver\u00f0ur plast ella amalgam, sum har\u00f0nar skj\u00f3tt, fylt \u00ed aftur. Tannl\u00e6knin kann eisini seta kr\u00fanu \u00e1 brotna tonn. N\u00fa taka tannl\u00e6knar ikki tenn og geva f\u00f3lki handilstenn uttan so, at eingin annar m\u00f8guleiki er. Okkum n\u00fdtist ikki at fara so mong \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina, at st\u00f8\u00f0an var heilt \u00f8\u00f0rv\u00edsi. N\u00f3gv h\u00f8vdu ringar tenn og m\u00e1ttu taka t\u00e6r bla\u00f0ung. Tannl\u00e6knar beina eisini tenn. T\u00e1 ganga f\u00f3lk vi\u00f0 skinnara, sum tr\u00fdstir t\u00e6r skeivu tenninar \u00e1 beint.\n\nS\u00ed eisini \n Tannl\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 PETRI Tannklinikk\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Heilsutrygd\n\nTannl\u00e6knar\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAmdarferja", "title": "R\u00famdarferja", "text": "R\u00famdarferja er far, i\u00f0 kann skj\u00f3tast \u00fat \u00ed r\u00famdina n\u00f3gvar fer\u00f0ir. Amerikumenn gj\u00f8rdu fyrstu r\u00famdarferjuna, men Sovjetsamveldi\u00f0 t\u00f3k skj\u00f3tt eftir. \u00cd amerikansku r\u00famdarferjunum eru st\u00f3rir motorar og veldigar rakettir at skj\u00f3ta t\u00e6r \u00fat \u00ed r\u00famdina. R\u00famdarferjurnar hj\u00e1 gamla Sovjetsamveldinum v\u00f3r\u00f0u skotnar \u00fat \u00ed r\u00famdina, festar \u00e1 ovurst\u00f3ra rakett, nevnd Energia. Stu\u00f0ulsrakettirnar ver\u00f0a sleptar umlei\u00f0 45 km uppi. T\u00e6r ver\u00f0a tiknar upp av sj\u00f3num og br\u00faktar aftur. \n\nFer\u00f0in \u00e1 r\u00famdarfari m\u00e1 vera minst 28 000 km/h, skal ta\u00f0 sleppa \u00ed ringr\u00e1s um J\u00f8r\u00f0ina, og ikki minni enn 40 000 km/h at sleppa undan atdr\u00e1ttarmegi Jar\u00f0ar og fara heilt \u00fat \u00ed r\u00famdina.\n\nF\u00f8r"}
{"id": "15059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Atvarp", "title": "\u00datvarp", "text": "\u00datvarp var \u00ed fyrstuni eyknevnt tr\u00e1\u00f0leysi, t\u00ed at \u00fatvarpi\u00f0 br\u00fakar \u00f3sj\u00f3nligar aldur fyri leidningar at bera bo\u00f0 \u00far einum sta\u00f0i \u00ed annan. \u00d8\u00f0rv\u00edsi var vi\u00f0 telefonini t\u00e1, t\u00ed henni kravdist leidningar. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum bera radioaldur n\u00f3gvar ymiskar uppl\u00fdsingar. Radioaldur eru eisini nat\u00farliga \u00fati \u00ed r\u00famdini. Stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar br\u00faka t\u00e6r at kunna seg um supernovur, stj\u00f8rnubreytir og anna\u00f0, fjarlagt J\u00f8r\u00f0ini. \u00cd renslum \u00ed \u00fatvarpssendarum gera kvikliga, skiftandi ravstreymar radioaldur, sum fara til m\u00f3tt\u00f8kut\u00f3lini. Radioaldur eru ravsigulmagna\u00f0ar aldur, sum r\u00f8ntgen- og lj\u00f3saldur. Sum t\u00e6r fara radioaldurnar vi\u00f0 lj\u00f3sfer\u00f0, sum er 299 792 km. um sekundi\u00f0. N\u00e6stan mi\u00f3 fer\u00f0ir lj\u00f3\u00f0fer\u00f0ina.\n\n\u00datvarpsr\u00e1sir \n\n Atlantic Radio\n \u00datvarp F\u00f8roya\n R\u00e1s 2\n Lindin\n Kiss FM\n VoxPop\n\n\u00datvarp"}
{"id": "15060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3nvarp", "title": "Sj\u00f3nvarp", "text": "Sj\u00f3nvarp t\u00f8kniligt kervi til at varpa \u00fat livandi myndir og lj\u00f3\u00f0. Vit f\u00e1a hungursney\u00f0, kr\u00edggj og vanlukku l\u00fakst inn \u00ed stovu okkara, og vit fylgja t.d. vi\u00f0 \u00e1 r\u00famdarfer\u00f0um, sum f\u00f3r alt fram beint fyri eygunum \u00e1 okkum. Sj\u00f3nvarpssendingar eru ravmagnsaldur, sum ver\u00f0a sendar \u00far antennum. Sj\u00f3nvarpst\u00f3li\u00f0 ger so aldurnar um til myndir og lj\u00f3\u00f0. Aldurnar kunnu eisini vera sendar um fylgisvein. Fylgisveinasj\u00f3nvarp kann ver\u00f0a sent n\u00f3gv meiri v\u00ed\u00f0a enn annars, men parabolantenna krevst at taka \u00edm\u00f3ti aldunum. Eisini ber til at senda um jar\u00f0ka\u00f0lar. \n\n\u00c1 sk\u00edggjanum tykjast f\u00f3lkini at flyta seg. \u00cd veruleikanum s\u00edggja vit 25 myndir um sekundi\u00f0, og t\u00ed fatar eyga\u00f0 ikki hv\u00f8rja einstaka mynd. Elektr\u00f3ngeislar leita eftir sk\u00edggjanum innan og raka sm\u00e1ar blettir \u00far evnafr\u00f8\u00f0ievnum. T\u00e1 i\u00f0 geislin rakar blettirner, l\u00fdsa teir antin gr\u00f8nir, bl\u00e1ir ella rey\u00f0ir, sum eru h\u00f8vu\u00f0slitirnir. Burtur \u00far teimum ver\u00f0a so allir a\u00f0rir litir gj\u00f8rdir, so myndin \u00e1 sk\u00edggjanum ver\u00f0ur, sum hon eigur. \n\nSj\u00f3nvarp F\u00f8roya sendir um alt landi\u00f0, og n\u00f3gvir f\u00f8royingar s\u00edggja eisini sj\u00f3nvarp um fylgisvein.\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir \n\n Iktus\n Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya\n SV1\n\nSj\u00f3nvarp"}
{"id": "15061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teknifilmur", "title": "Teknifilmur", "text": "Teknarin, sum ger teknifilm, teknar hv\u00f8rt minsta sindur av r\u00f8rsluni \u00e1 plasts\u00ed\u00f0ur, nevndar sellur. Baks\u00fdni\u00f0 er m\u00e1la\u00f0 \u00e1 serstaka plasts\u00ed\u00f0u og s\u00e6st \u00edgj\u00f8gnum gl\u00e6ru og s\u00ed\u00f0urnar, oman\u00e1 eru lagdar. Ver\u00f0a s\u00ed\u00f0urnar avmynda\u00f0ar \u00ed r\u00f8ttum ra\u00f0, s\u00edggja vit verurnar r\u00f8ra seg. Vi\u00f0 hv\u00f8rt mugu teknarar tekna eina mi\u00f3. tekningar til teknifilm, i\u00f0 er sum sp\u00e6lifilmur til longdar. Ta\u00f0 var amerikanarin Walt Disney \u00far Chicago, sum gj\u00f8rdi teknis\u00f8guna vi\u00f0gitna. \u00cd 1928 gj\u00f8rdi Walt Disney hin \u00f3dey\u00f0iliga Mikkjal M\u00fas, og \u00ed 1937 gj\u00f8rdi hann fyrsta teknifilmin, i\u00f0 var sum vanligur filmur til longdar, Sn\u00f3hv\u00edta og teir sjey dv\u00f8rgarnir. Kendar amerikanskar teknifilmsr\u00f8\u00f0ir eru til d\u00f8mis Familjan Griffin, Dunnaldur Dunna, South Park og L\u00edvi\u00f0 vi\u00f0 Louie. \n\nFilmur"}
{"id": "15062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaving", "title": "Kaving", "text": "Kavarar kanna undirsj\u00f3varheimin so langt, sum ni\u00f0ur slepst. Kavarar f\u00f3ru t\u00ed\u00f0liga \u00ed t\u00ed\u00f0ini at n\u00fdta kavarak\u00fapu til v\u00edsindaliga gransking \u00ed sj\u00f3num. K\u00fapurnar v\u00f3ru sm\u00e1ar, fyltar vi\u00f0 luft og lora\u00f0ar ni\u00f0ur \u00ed d\u00fdpi. F\u00e1ar metrar undir vatnskorpuni eru hugtakandi sj\u00f3dj\u00f3r, marglitt koralriv og l\u00f8gnir kneysar. \u00cd havbotninum eru skipsvrak, summi hava ligi\u00f0 har \u00ed \u00f8ldir. \u00cd summum vrakum eru myntir, pottar og anna\u00f0, i\u00f0 sigur fr\u00e1 umst\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 f\u00f3lki t\u00e1 \u00e1 d\u00f8gum. Kavarar kunnu eisini arbei\u00f0a undir kavi. Teir umv\u00e6la bygningar undir kavi, til d\u00f8mis boripallar, og granska l\u00edvi\u00f0 \u00e1 havbotninum. Ikki er p\u00fara vandaleyst at kava, og kavari m\u00e1 halda strangar trygdarreglur. \n\nSo dj\u00fapt er ni\u00f0ur \u00e1 botn \u00ed dj\u00faph\u00f8vum, at hagar slepst bara \u00ed kavb\u00e1ti.\n\nKavara\u00fatger\u00f0 \n\nT\u00e1 i\u00f0 vit kava \u00e1 grunnum vatni, halda vit ondini og svimja undir vatni, men vit f\u00e1a ikki veri\u00f0 ov leingi undir \u00ed senn. Ta\u00f0 kann kavari, t\u00ed hann hevur luftfl\u00f8sku hj\u00e1 s\u00e6r. Andingart\u00f3li\u00f0 hj\u00e1 kavara er luftfl\u00f8ska vi\u00f0 tr\u00fdststillandi slangu og ventili, ha\u00f0andi luft fer upp \u00ed munnstykki\u00f0. Luftin \u00ed fl\u00f8skuni er n\u00f3gv samantr\u00fdst, t\u00ed kavarin f\u00e6r ikki anda\u00f0 uttan so, at sama tr\u00fdst er \u00ed luftini sum \u00ed sj\u00f3num uttan um hann. Ventilurin \u00e1 munnstykkinum ger, at tr\u00fdsti\u00f0 er solei\u00f0is, at kavarin f\u00e6r anda\u00f0. Ser\u00fatgj\u00f8rdur kavari kann \u00ed mesta lagi kava ni\u00f0ur \u00e1 umlei\u00f0 500 m d\u00fdpi. \u00cdlatin kavarabrynju ber til at kava dj\u00fapari og vera longur undir, og hon for\u00f0ar vandamiklu kavarasj\u00fakuni. Brynjan fjalir allan kroppin, og innan \u00ed henni er vanligt lufttr\u00fdst, so kavarin andar reint s\u00farevni \u00far s\u00farevnisfl\u00f8skum. Hann andar vi\u00f0 andingart\u00f3li ella kavaralunga og er latin \u00ed v\u00e1tb\u00fana, i\u00f0 heldur kropshitanum. Dj\u00fapari vit fara, meiri s\u00f8kka vit, og t\u00ed er kavari \u00ed flotvesti, sum ber honum uppi. Har, i\u00f0 dj\u00fapari er, ver\u00f0ur kava\u00f0 vi\u00f0 kavb\u00e1ti.\n\nKavingarst\u00f8\u00f0 \n\n\u00cd Kyrrahavsoyggjum, Kalifornia, Avstralia og Karibia eru fleiri g\u00f3\u00f0 kavingarpl\u00e1ss.\n\nKavingarst\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum  \n\nHitalagi\u00f0 \u00ed sj\u00f3num og luftini er sera l\u00fdtt, h\u00f3ast F\u00f8royar liggja so nor\u00f0arlaga. Hitin \u00ed sj\u00f3num liggur millum 4 og 11\u00a0\u00b0C, alt eftir \u00e1rst\u00ed\u00f0ini. Havi\u00f0 kring F\u00f8royar sigst vera eitt hitt reinasta \u00ed ver\u00f0ini, og kring oyggjarnar eru h\u00f3pin av g\u00f3\u00f0um og v\u00f8krum pl\u00e1ssum at kava. Besta s\u00fdni\u00f0 er \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 oktober til februar. Um summari\u00f0 \u00f8kist framlei\u00f0slan av plantu\u00e6ti, og t\u00ed er s\u00fdni\u00f0 ikki av t\u00ed besta. S\u00fdni\u00f0 er t\u00f3 sera ymiskt og ver\u00f0ur \u00ed mesta lagi 15 til 20 m um summari\u00f0. \u00cd vetrarh\u00e1lvuni kann S\u00fdni\u00f0 ver\u00f0a heilar 30 m, og mi\u00f0alhitin \u00ed sj\u00f3num liggur um 6\u00a0\u00b0C. \n\n Heljareyga\u00f0 og tarask\u00f3gurin, Hoyv\u00edk. \u00cd helluni Heljareyga\u00f0 er eitt op \u00ed sj\u00e1lvari helluni vi\u00f0 st\u00f3rari holu undir vatnskorpuni. Opi\u00f0 er 1,5 m \u00ed tv\u00f8rm\u00e1li og er fjalt vi\u00f0 tara. Sera gott sta\u00f0 til n\u00e1ttarkav. Ver\u00f0ur kava\u00f0 \u00ed myrkri, er ofta mureldur \u00ed sj\u00f3num. Lj\u00f3si \u00far erva skapar eina hugtaknadi pallmynd. Uttanfyri holuna s\u00e6rt t\u00fa st\u00f3ran tar\u00f0ask\u00f3g, sandbotn og st\u00f3rar klettar. Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 er r\u00edkt vi\u00f0 einum h\u00f3pi av fiskayngli, krabbum, sniglum, r\u00e6kjum og \u00f8\u00f0um. Hendinga h\u00f8gguslokkur s\u00e6st eisini. \n Lincoln City, T\u00f3rshavn. Bretski trolarin Lincoln City, sakk undir Seinna heimsbardaga \u00fat fyri Havnar V\u00e1g, t\u00e1 t\u00fdskt flogfar slepti bumbur ni\u00f0ur yvir hann. Seinni er vraki\u00f0 reinsa\u00f0 fyri kr\u00fat og sprongt \u00ed sm\u00e6rri stykkir. Skipsvraki\u00f0 er n\u00fa uml. 6 metrar til h\u00e6ddar og liggur \u00e1 einum sandheyggi um 100 metrar \u00far molah\u00f8vdanum m\u00f3tvegis Argjalandinum. Ney\u00f0ugt er at kava \u00far b\u00e1ti fyri at koma til vraki\u00f0. Vraki\u00f0 liggur l\u00edkasum \u00ed tveimum, ein sunnari partur og ein nor\u00f0ari. Vraki\u00f0 er sera illa fari\u00f0, t\u00f3 ber til at s\u00edggja nakrar pl\u00e1tur stinga seg einar 6 m upp fr\u00e1 botninum.\n Tarav\u00f8kstur, Hv\u00edtanes. Havbotnurin \u00e1 hesi lei\u00f0ini er gr\u00fdtutur, og har er tarask\u00f3gur vi\u00f0 fj\u00f8lbroyttum dj\u00f3ra- og plantul\u00edvi. Sunnantil \u00e1 v\u00edkini er basaltveggur.\n Kjalnes. Eitt fr\u00e1l\u00edkt sta\u00f0 at kava \u00ed so gott sum \u00f8llum ve\u00f0ri. \n Tj\u00f8rnuv\u00edk. Tari og gr\u00f3t er \u00e1 sandbotninum, og nakrar \u00e1hugaverdar gj\u00e1ir eru vi\u00f0 endan \u00e1 molanum. Her s\u00e6rt t\u00fa ofta steinb\u00edt, taskukrabba og havtasku. \u00cd v\u00edkini er b\u00e6\u00f0i sandbotnur og steinbotnur.\n Triumfbogin, L\u00e6rgj\u00f3gv. Triumfbogin er ein hola \u00ed bergvegginum, sum t\u00fa kanst svimja \u00edgj\u00f8gnum. Heiti Triumfbogin er einans kent og n\u00fdtt millum kavarar. \u00c1 vegginum \u00ed holuni er litfagurt l\u00edv. Gj\u00f8gnum tvey hol \u00ed gr\u00f3tloftinum kagar s\u00f3lin ni\u00f0ur \u00e1 sj\u00f3gvin. \u00cd ringum ve\u00f0ri ver\u00f0ur fr\u00e1r\u00e1tt \u00f3royndum kavarum at kava, t\u00ed t\u00e1 er s\u00fagur.\n \u00c6\u00f0uv\u00edk. \u00cd \u00c6\u00f0uv\u00edk, sunnast \u00e1 Eysturoynni, er n\u00e1tt\u00faruhavn. D\u00fdpi\u00f0 er 10 m og berg er \u00e1 b\u00e1\u00f0umegin. Uttanfyri munnan eru st\u00f3rir klettar og eitt fj\u00f8lbroytt d\u00fdra- og plantul\u00edv.\n Krabbi, Elduv\u00edk. \u00cd Elduv\u00edk eru fleiri m\u00f8guleikar at kava. Ein er at fara \u00fat \u00ed vi\u00f0 lendingina \u00ed bygdini, annar m\u00f8guleiki er at fara \u00fat \u00ed vi\u00f0 lendingina i gj\u00f3nni. Botnurin er flatur vi\u00f0 st\u00f3rum klettum og rennum. \n Rinkusteinar, Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur. Rinkusteinar eru tveir st\u00f3rir klettar, har tann eini enn rinkar, me\u00f0an hin er bundin av tveimum steinum, sum eru kominr at standa fyri. S\u00f8gnin sigur, at steinarnir eru tvey sj\u00f3r\u00e6naraskip.\n Vrak, Flesin. \n Gr\u00f3th\u00fastangi, Leitisvatn. Eitt \u00f8\u00f0rv\u00edsi og \u00e1hugavert kav er \u00ed Leitisvatni, vi\u00f0 Gr\u00f3th\u00fastanga. Her hevur t\u00fa m\u00f8guleika at s\u00edggja lutir av flogfari fr\u00e1 Seinna veraldarbardaga.\n Mi\u00f0v\u00e1gur. Kava\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 sunnaru s\u00ed\u00f0u \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum. \n \u00d8rav\u00edk. Vatni\u00f0 er reint og havbotnurin taravaksin.\n Tjaldav\u00edk. Naka\u00f0 \u00fati \u00e1 fir\u00f0inum, uttan fyri \u00d8rav\u00edk, er v\u00edkin Tjaldav\u00edk.\n Langaskel, \u00e1 \u00d8krum. Su\u00f0uri \u00e1 \u00d8krum er fr\u00e1l\u00edkt at kava. Her er n\u00f3gv langaskel. Pl\u00e1ssi\u00f0 er \u00f3metaliga vakurt, og t\u00fa svimur millum st\u00f3rar klettar \u00ed einum fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0um taraumhv\u00f8rvi. Ert t\u00fa heppin, s\u00e6st eisini toskur og onnur fiskasl\u00f8g. S\u00f8gnin sigur, at eitt skip \u00far Vesturindiu gekk burtur \u00e1 hesum lei\u00f0um.\n\nKaving"}
{"id": "15063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslandsross", "title": "\u00cdslandsross", "text": "\u00cdslandsross ella \u00edslendskur hestur er eitt ross vi\u00f0 uppruna \u00ed \u00cdslandi. \u00cdslandsross ver\u00f0a br\u00fakt sum rei\u00f0ross \u00ed F\u00f8royum\n\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00fasdj\u00f3r"}
{"id": "15064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fahrenheitstigin", "title": "Fahrenheitstigin", "text": "Fahrenheitstigin ver\u00f0ur enn n\u00fdttur sum hitastigi \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um londum. Bahamaoyggjar, Belis, Burma, Caymanoyggjar, Liberia, Palau og USA vi\u00f0 tilkn\u00fdttum \u00f8kjum br\u00faka stigan.\n\nHiti ella temperaturur er m\u00e1l fyri, hvussu heitt okkurt er. Hiti, sum er givin upp \u00ed \u00b0F, er m\u00e1ldur eftir fahrenheitstiganum. Vatn frystir vi\u00f0 32\u00a0\u00b0F og k\u00f3kar vi\u00f0 212\u00a0\u00b0F, t\u00e1 tr\u00fdsti\u00f0 er 1 atmosfera.\n\nStigin er nevndur eftir alisfr\u00f8\u00f0inginum Daniel Gabriel Fahrenheit, sum kom vi\u00f0 honum \u00ed 1724. Fahrenheit var av t\u00fdskari \u00e6tt, f\u00f8ddur \u00ed P\u00f3llandi, men b\u00fa\u00f0i st\u00f8rsta partin av l\u00edvi s\u00ednum \u00ed Hollandi.\n\nUppruni \nFahrenheit vitja\u00f0i danska stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingin Ole Christensen R\u00f8mer \u00ed 1708 og f\u00f3r at arbei\u00f0a v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 hitastiganum hj\u00e1 R\u00f8mer. Hann br\u00fakti ammoniumkloridlaka \u00ed sta\u00f0in fyri natriumkloridlaka fyri at f\u00e1a eitt l\u00e6gri nullpunkt. Hann b\u00fdtti stigan hj\u00e1 R\u00f8mer \u00ed 4, so at vatn frysti vi\u00f0 32 stig (32\u00a0=\u00a02\u202f\u00d7\u202f2\u202f\u00d7\u202f2\u202f\u00d7\u202f2\u202f\u00d7\u202f2). \u00c1 henda h\u00e1tt fekk hann munin millum frystipunkti\u00f0 \u00e1 vatni og hitan \u00ed handarkulluni til at vera 64 stig (64\u00a0=\u00a032\u202f\u00d7\u202f2). Seinni v\u00edsti ta\u00f0 seg, at handarkullan ikki hevur so st\u00f8\u00f0ugan hita, so hann endursko\u00f0a\u00f0i stigan og setti k\u00f3kipunkti\u00f0 \u00e1 vatni til 212 stig, me\u00f0an frystipunkti\u00f0 framhaldandi var 32 stig.\n\nStigaumrokning \nSolei\u00f0is rokna vit stig Fahrenheit um til stig Celsius: TC\u00a0=\u00a0(TF\u00a0\u2212\u00a032)/1,8 = \u00a0TF\u00a0-\u00a0. \n\nSolei\u00f0is rokna vit stig Celsius um til stig Fahrenheit: TF\u00a0=\u00a0TC\u00a0\u00d7\u00a01,8\u00a0+\u00a032.\n\nUmrokning til kelvin og til eldri eindir er \u00ed greinini hitastigar.\n\nKeldur \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "15065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanska%20S%C3%A1moa", "title": "Amerikanska S\u00e1moa", "text": "Amerikanska S\u00e1moa (s\u00e1moskt: S\u0101moa Amelika ella Amerika S\u0101moa, enskt: American Samoa) er eitt l\u00edti\u00f0 amerikanskt oyggjaland \u00ed Kyrrahavinum. Oyggjab\u00f3lkurin er annar av teimum tveimum oyggjab\u00f3lkunum, sum mynda S\u00e1moaoyggjarnar \u00ed Polynesia. Amerikanska S\u00e1moa er eystasta oyggin \u00ed oyggjab\u00f3lkinum. L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 S\u00e1moa liggur eisini \u00ed oyggjab\u00f3lkinum. Amerikanska S\u00e1moa er umlei\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum Hawaii og New Zealand. Oyggjarnar eru partur av USA og liggja 900 km nor\u00f0anfyri Tonga, 100 km eystanfyri L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 S\u00e1moa og 500 km sunnan fyri Tokelau.\u2028\u2028 Amerikanska S\u00e1moa gj\u00f8rdist amerikanskt hj\u00e1land \u00ed 1899, og hevur s\u00ed\u00f0an hoyrt til Sameindu Statirnir, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um, har i\u00f0 oyggin var hersett av T\u00fdsklandi. T\u00e1 i\u00f0 ni\u00f0urlendingar komu til oyggjarnar \u00ed 1722, v\u00f3ru t\u00e6r so t\u00e6tt sk\u00f3gvaksnar, at n\u00e6stan ikki var framkomandi. \u00cd dag eru st\u00f3rir partar av oynni dyrka\u00f0ar, men ta\u00f0 eru enn fleiri \u00f8ki, sum eru \u00f3r\u00f8rd, m.a. National Park of American Samoa. Hesi \u00f8ki\u00f0 eru sera ymisk. H\u00f8g ber fj\u00f8ll, onnur fj\u00f8ll eru vaksin vi\u00f0 frumsk\u00f3gar l\u00edknandi v\u00f8kstri. Sk\u00f3garkl\u00e6dda fjallalandslagi\u00f0 l\u00edkist n\u00f3gv t\u00ed \u00ed grannalandinum L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 S\u00e1moa fyri vestan. \u00cdb\u00fagvarnir eru av polynesiskum uppruna, men eisini er ein hv\u00edtur minniluti.\u2028\u2028\n\n\u00c1 Amerikanska S\u00e1moa er fiskivinnan h\u00f8vu\u00f0svinnan; \u00ed dag er Amerikanska S\u00e1moa tann mest framkomni parturin av S\u00e1moaoyggjum, fyrst og fremst vegna fiskivinnuna. B\u00faskaparliga er Amerikanska S\u00e1moa t\u00e6ttt kn\u00fdtt at Sambansr\u00edkinum Amerika og f\u00e6r meginpartin av innt\u00f8kum s\u00ednum ha\u00f0an. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at h\u00faskorini eru \u00edmillum tey bestu \u00ed Osiania. H\u00f3ast S\u00e1moa hevur heimild til at krevja inn skatt og ongar f\u00edggjarligar skyldur hevur USA bundi\u00f0 seg til framhaldandi at veita S\u00e1moa ney\u00f0uga f\u00edggjarliga hj\u00e1lp. Fer\u00f0avinnan er eisini gomul, men hendan t\u00f3k r\u00e6ttuligt dik \u00e1 seg, t\u00e1 i\u00f0 tann sokalla\u00f0a charterfl\u00fagvingin byrja\u00f0i \u00ed 1960-\u00e1rinum. Amerikanska S\u00e1moa er partur av USA, og f\u00f3lki\u00f0, har b\u00fdr, er sostatt amerikanar. Oyggjarnar hava s\u00edtt egna ting og guvern\u00f8r; teir hava eitt ting, sum sm\u00ed\u00f0ar l\u00f3gir, og ger egna f\u00edggjarl\u00f3g. Men uttanr\u00edkism\u00e1l ver\u00f0a umsitin \u00ed District of Columbia. Oyggjab\u00fagvar senda umbo\u00f0 til tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 \u00ed Washington DC. Gjaldoyra\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur, er amerikanskur dollari (USD). Almenn m\u00e1l eru enskt og s\u00e1moskt, sum er eitt polynesiskt m\u00e1l.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nOyggjarnar liggja \u00ed Polynesia \u00ed Kyrrahavinum, einar 100 km eystur \u00far L\u00fd\u00f0veldinum S\u00e1moa og eru partur av S\u00e1moaoyggjunum. Pago Pago er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed oyggjunum og liggur \u00e1 oynni Tutuila, sum er tann st\u00f8rsta oyggin. \u00c1 Amerikanska S\u00e1moa, sum er 199 ferkilometrar til st\u00f8ddar, b\u00fagva 54 517 f\u00f3lk og \u00e1 Tutuila (142 ferkilometrar) 50 000, so f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er h\u00f8gur. \u00c1 Tutuila er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin uml. 400 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km\u00b2, og \u00ed t.d. Streymoynna uml. 60 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km\u00b2. Amerikanska S\u00e1moa (199 ferkilometrar) er naka\u00f0 st\u00f8rri enn V\u00e1gar, sum er 177 km\u00b2. Ta\u00f0 vil siga, at F\u00f8royar eru 7 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn Amerikanskt S\u00e1moa. Sjey oyggjar eru \u00ed landinum. Oyggjab\u00f3lkurin hevur fleiri bef\u00f3lka\u00f0ar og \u00f3bef\u00f3lka\u00f0ar oyggjar; t\u00e6r st\u00f8rstu av Amerikonsku S\u00e1moaoyggjunum eru Tutuila, Aunu'u, Ofu, Olosega og Ta\u2019u. Av teimum er oyggin Tutuila st\u00f8rsti parturin og har ta\u00f0 b\u00fagva flest f\u00f3lk; 95 prosent av f\u00f3lkatalinum \u00ed 2014 b\u00fagva \u00e1 Tutuila.  Motu O Manu (Rose Atoll) er einasta oyggj \u00ed Amerikanskum S\u00e1moa, har ongi f\u00f3lk b\u00fagva.\n\nOyggjab\u00f3lkurin er av vulkanskum uppruna. Hj\u00e1landi\u00f0 hevur eitt sera tropiskt ve\u00f0urlag vi\u00f0 mi\u00f0alhita i\u00f0 liggur \u00e1 umlei\u00f0 29 \u00b0C alt \u00e1ri\u00f0, og sum minnir n\u00f3gv um ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1 Hawaiioyggjunum. Kaldasta t\u00ed\u00f0in er fr\u00e1 november til apr\u00edl, og hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i ver\u00f0a oyggjarnar onkunt\u00ed\u00f0 raktar av tropiskum \u00f3dnum. \u00c1 oyggjunum eru fleiri h\u00f8g eldfj\u00f8ll, men n\u00fa er bara eitt, sum ger um seg. Mesta regni\u00f0 er fr\u00e1 januar til mars.\n\nMyndir\n\nKelda \n\nPolynesia\nS\u00e1moa\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar \u00ed USA\nHj\u00e1lond"}
{"id": "15066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cz", "title": ".cz", "text": ".cz er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Kekkia.\n\nCZ.NIC vi\u00f0l\u00edkaheldur cz \u00f8kisn\u00f8vnini.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#C"}
{"id": "15068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20landafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "F\u00f8roysk landafr\u00f8\u00f0i", "text": "F\u00f8royar liggja nor\u00f0uri \u00ed Atlantshavinum \u00e1 62\u00b0 N og 7\u00b0 V fr\u00e1 Greenwich.\n\nHvar \n\nF\u00f8royar liggja \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi n\u00f8kurlunda mi\u00f0skei\u00f0is \u00edmillum Norra, Skotland og \u00cdsland. Mitt \u00ed Golfstreyminum \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi \u00e1 62 stigum nor\u00f0ur. F\u00f8royar eru partur \u00ed Nor\u00f0urevropa. F\u00f8royar eru eisini partur \u00ed danska kongsr\u00edkinum. F\u00f8royar eru virkin partur av nor\u00f0urlendskum samstarvi, b\u00e6\u00f0i sum sj\u00e1lvst\u00fdrandi land og sum partur av r\u00edkisfelagsskapinum vi\u00f0 Danmark og Gr\u00f8nland. \n\n\u00dar F\u00f8royum er n\u00e6stan l\u00edka langt til Noregs, Skotlands og \u00cdslands. \u00dar F\u00f8royum eru g\u00f3\u00f0ir 400 km til t.d. \u00cdslands. 14 t\u00edmar eru at sigla til \u00cdslands og einir 30 til Danmarkar. Umlei\u00f0 2 t\u00edmar eru at fl\u00fagva \u00edmillum.\n\n\u00cd stuttum um F\u00f8royar\n\nHagt\u00f8l \n\n Nor\u00f0asta sta\u00f0: Enniberg, Vi\u00f0oy.\n Sy\u00f0sta sta\u00f0: Sumbiarsteinur, Flesjarnar, Su\u00f0uroy.\n Vestasta sta\u00f0: G\u00e1adrangur, Mykinesh\u00f3lmur.\n Eystasta sta\u00f0: Stapin, Fugloy.\n B\u00fdir: T\u00f3rshavn, Klaksv\u00edk, Hoyv\u00edk, Argir, v.fl.\n St\u00f8rsti b\u00fdur: T\u00f3rshavn.\n Landsv\u00eddd: 1 399 km2.\n Veit j\u00f8r\u00f0: 4 %.\n Sj\u00f3\u00f8ki: 275 000 km2.\n H\u00f8v: Norskahavi\u00f0, Nor\u00f0sj\u00f3gvurin, Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0.\n Strandalinja: 1 289 km.\n Oyggjar: \u00cd F\u00f8royum eru 18 oyggjar.\n St\u00f8rsta oyggj: Streymoy.\n Minsta oyggj: L\u00edtla D\u00edmun.\n H\u00f3lmar og sker: \u00cdalt eru 845 oyggjar, h\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum, t.v.s. 827 h\u00f3lmar og sker.\n Mesti kuldi (skr\u00e1sett s\u00ed\u00f0an 1961): -12,3 \u00b0C, Flogv\u00f8llurin, 4. mars 2001 .\n Mesti hiti (skr\u00e1sett s\u00ed\u00f0an 1961): 26,3 \u00b0C, Flogv\u00f8llurin, 17. juli 2003.\n Fj\u00f8ll: Sl\u00e6ttaratindur, Gr\u00e1felli, Villingadalsfjall.\n H\u00e6gsti sta\u00f0ur: Sl\u00e6ttaratindur (880 m), Eysturoy.\n L\u00e6gsti sta\u00f0ur: Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0.\n St\u00f8rsti fossur: B\u00f8sdalafossur.\n H\u00f8vu\u00f0s\u00e1ir: Brei\u00f0\u00e1, Kirkju\u00e1, St\u00f3r\u00e1, v.fl.\n V\u00f8tn: S\u00f8rv\u00e1gsvatn (Leitisvatn), Fjallavatn, Sandsvatn, v.fl.\n V\u00f8tn: 0,5 %\n St\u00f8rsta vatn: S\u00f8rv\u00e1gsvatn (Leitisvatn), V\u00e1gar.\n Fir\u00f0ir: Kollafj\u00f8r\u00f0ur, Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur, S\u00f8rv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur, v.fl.\n Longsti fj\u00f8r\u00f0ur: Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur, Eysturoy, 14 km.\n Landgrunnurin: 275 000 km2. Har dj\u00fapast er \u00e1 landgrunninum, er ta\u00f0 umlei\u00f0 4000 m.\n\nOyggjarnar \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Oyggjar \u00ed F\u00f8royum\n\n \n\nOyggjarnar eru 1 399 km2 til v\u00edddar. 18 oyggjar eru \u00ed F\u00f8royum. 17 eru bygdar og 1 \u00f3bygd, L\u00edtla D\u00edmun. Umframt oyggjarnar eru mangir h\u00f3lmar, stakkar, drangar og sker. Tilsamans 827 av teimum. Heilt neyvt er v\u00edddin av \u00f8llum F\u00f8royakortinum, vi\u00f0 skerum, 1 395,74 km2. Umveldismark: 12 fj\u00f3r\u00f0ingar. St\u00f8rst er Streymoyggin, 374,17 km2, og minst er L\u00edtla D\u00edmun, 0,84 km2.\n\n\u00dar su\u00f0ri \u00ed nor\u00f0ur er fr\u00e1st\u00f8\u00f0an 113 km, og \u00far eystri \u00ed vestur er hon 75 km. Strandalinjan er 1 289 km. Ongasta\u00f0ni \u00ed landinum ert t\u00fa meira enn 5 km fr\u00e1 havinum. T\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar eru Streymoy, Eysturoy, V\u00e1gar og Su\u00f0uroy. F\u00f3lk b\u00fdr \u00e1 17 av teimum 18 oyggjunum. Oyggin, sum einki f\u00f3lk b\u00fdr \u00e1, L\u00edtla D\u00edmun, er r\u00e6ttiliga l\u00edtil (0,84km2), og er umringa\u00f0 av brattum, h\u00f8gum bj\u00f8rgum, so hon er ring at sleppa til. Einans sey\u00f0ir og fuglar halda til \u00e1 oynni. \n\nOyggjarnar \u00far landnyr\u00f0ingi eru: Fugloy, Sv\u00ednoy, Vi\u00f0oy, Bor\u00f0oy, Kunoy, Kalsoy, Eysturoy, Streymoy, N\u00f3lsoy, V\u00e1gar, Mykines, Koltur, Hestur, Sandoy, Sk\u00favoy, St\u00f3ra D\u00edmun, L\u00edtla D\u00edmun og Su\u00f0uroy.\n\nLandslagi\u00f0 \n\nF\u00f8royar eru eitt skurvut fjallaland vi\u00f0 h\u00f8gum tindum, br\u00f8ttum bergum og gr\u00f8num l\u00ed\u00f0um, h\u00f3lmum, drangum og flesjum. T\u00e6r eru \u00e1tjan sm\u00e1ar oyggjar, pr\u00fa\u00f0ar, men \u00f3mildar \u00e1 at l\u00edta, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa kemur uttan av havi inn \u00edm\u00f3ti teimum, men kemur t\u00fa heilt inn at teimum, inn \u00ed tey dj\u00fapu sundini og fir\u00f0irnar, \"vilt t\u00fa vera varur vi\u00f0 mangt vakurt og gott millum fj\u00f8ru og fjals\" (\"Langt burt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum\" eftir Gulak Jacobsen). Gj\u00f8gnum oyggjarnar ganga h\u00f8gir fjallaryggir. \u00cd Su\u00f0uroy ganga teir tv\u00f8rtur um oynna, \u00ed hinum oyggjunum mest langvegin. \u00c1 Vi\u00f0oynni, Kalsoynni og summum \u00f8\u00f0rum st\u00f8\u00f0um er ryggurin ein hv\u00f8ss, tunn r\u00f8\u00f0. Men fyri ta\u00f0 mesta eru teir b\u00e6\u00f0i flatar og brei\u00f0ar her\u00f0ur. Upp av teimum reisa seg so h\u00e6gri tindar og fj\u00f8ll vi\u00f0 sk\u00f8r\u00f0um \u00edmillum. Fr\u00e1 her\u00f0unum ganga brattlendi ni\u00f0ur m\u00f3ti d\u00f8lum, sj\u00f3num ella \u00f8\u00f0rum undirlendi. \n\nGj\u00f8gnum brattlendini ganga ofta br\u00fdr, r\u00f8kur og hamrar, men har sum brattlendi\u00f0 er valla\u00f0, s\u00edggjast bara teir h\u00e6gstu hamrarnir. \u00dati m\u00f3ti opnum havi er oftast bratt berg. Stundum standa tey beint upp, og nevnast tey t\u00e1 meitilberg. Mangasta\u00f0ni liggja undir berginum st\u00f3rar ur\u00f0ar og v\u00edsa \u00e1, at har hava veri\u00f0 st\u00f3r berglop. Oyggjarnar hava ikki alt\u00ed\u00f0 s\u00e6\u00f0 \u00fat sum n\u00fa. Kletturin molnar og terist av regni og skiftandi frosti og hita, m\u00e1ast av vatni, \u00edsi og vindi og matast av havalduni. Munurin s\u00e6st ikki dag fr\u00e1 degi, men \u00e1r koma og \u00e1r fara, og t\u00f3 at bergi\u00f0 kann v\u00edsa seg at standa reyst, so m\u00e1ast ta\u00f0 ums\u00ed\u00f0ir. Knappliga kann ta\u00f0 skr\u00e6dna fr\u00e1 \u00ed ervi, loysna \u00far homrum og berglopi\u00f0 skr\u00ed\u00f0ur vi\u00f0 \u00f8giligum duni \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv. Flestu ur\u00f0arnar hevur havi\u00f0 skola\u00f0 burtur. Oman \u00e1 teimum h\u00f8gu fj\u00f8llunum liggur gr\u00f3t og eyrur, sum frost, vatn og s\u00f3larhiti hevur sprongt leyst. Vindurin ber sm\u00e1gr\u00f3t og eyr \u00fat av fjallinum, og vatni\u00f0 skolar ta\u00f0 oman gj\u00f8gnum brekkurnar. Dalar, sum liggja undir gr\u00fdtutum fj\u00f8llum, hava alt\u00ed\u00f0 eyrblanda\u00f0a mold og eyr \u00ed \u00e1unum. Her og har liggur st\u00f3rgr\u00f3t, sum er loysna\u00f0 \u00far homrunum. Gr\u00f3ti\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er av t\u00ed slagnum, sum ver\u00f0ur nevnt basalt, ta\u00f0 liggur \u00ed fl\u00f3gvum hv\u00f8r oman \u00e1 a\u00f0rari. Fyri mongum t\u00fasund \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru st\u00f3r eldgos her um lei\u00f0ir, og hesar fl\u00e1irnar eru komnar solei\u00f0is, at gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ing hevur spr\u00edkt upp \u00far j\u00f8r\u00f0ini gj\u00f8gnum op og rivur, og runni\u00f0 \u00fat yvir landi\u00f0 og er so storkna\u00f0 til gr\u00f3t. Solei\u00f0is gerst gr\u00f3t enn \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, \u00e1 \u00cdslandi til d\u00f8mis goysir ofta gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ing enn \u00fat \u00far eldfj\u00f8llunum. Hv\u00f8r fl\u00f3gvin er komin vi\u00f0 eitt eldgos, t\u00e6r ni\u00f0aru fyrr, t\u00e6r ovaru seinni. Millum gr\u00f3tfl\u00e1irnar eru summasta\u00f0ni fl\u00e1ir av roy\u00f0ugr\u00f3ti. Ta\u00f0 l\u00edkist \u00f8sku \u00ed liti, gr\u00e1tt, reytt og br\u00fant, og \u00f8ska er ta\u00f0, sum er rokin upp \u00far eldgloprunum. Av t\u00ed mikla fargi oman\u00e1 er hon har\u00f0na\u00f0 til gr\u00f3t. Eina t\u00ed\u00f0 millum eldgosini m\u00e1 vi\u00f0ask\u00f3gur hava vaksi\u00f0 her, t\u00ed n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed oyggjunum er kol at finna, og kol er vi\u00f0ur, sum er rotna\u00f0ur til m\u00f3gv og s\u00ed\u00f0ani har\u00f0na\u00f0ur til kol av farginum oman\u00e1. Stundum s\u00edggjast t\u00fd\u00f0iliga kvistarnir og vi\u00f0ingarnar \u00ed kolstykkjum. Hvussu leingi eldgosini hava vart, kann ikki sigast vi\u00f0 vissu, men tey hava vart \u00ed mong t\u00fasund \u00e1r. \u00cd hesari t\u00ed\u00f0 og av hesum eldgosum eru F\u00f8royar uppbygdar. \n\nT\u00e1 i\u00f0 eldgosini v\u00f3ru ste\u00f0ga\u00f0, kunnu vit \u00e6tla, at land\u00f8ki\u00f0 her \u00e1 okkara lei\u00f0um hevur veri\u00f0 ein samanhangandi basalth\u00e1sl\u00e6tti, men s\u00ed\u00f0an ta t\u00ed\u00f0 hava t\u00e6r oy\u00f0andi kreftirnar, vatni\u00f0, \u00edsurin, vindurin, havi\u00f0 og skfitandi hiti t\u00e6rt, m\u00e1a\u00f0 og mata\u00f0 h\u00e1sl\u00e6ttan sundur og broytt hann so, at hann gj\u00f8rdist til oyggjaflokkin F\u00f8royar. Eftir at eldgosini v\u00f3ru ste\u00f0ga\u00f0, gj\u00f8rdist so kalt her nor\u00f0uri, at \u00edsur leg\u00f0ist ikki bara yvir F\u00f8royar og \u00f8ki\u00f0 her um lei\u00f0, men eisini yvir st\u00f3rar partar av Kanada, Gr\u00f8nland og Nor\u00f0urevropa. \u00cdsurin er gli\u00f0in su\u00f0ureftir og nor\u00f0ureftir og hevur m\u00e1a\u00f0 og gnadda\u00f0 landi\u00f0 og givi\u00f0 b\u00e6\u00f0i d\u00f8lum og fj\u00f8r\u00f0um ta \u00fatsj\u00f3nd, teir n\u00fa hava. Gamalt er sagt, \"at \u00fatnyr\u00f0ingur liggur javnur gj\u00f8gnum allar fir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum\", og hyggja vit t.d. \u00e1 korti\u00f0, s\u00edggja vit, at ikki bara allir opnir sund og fir\u00f0ir, men teir longstu dalarnir ganga sama veg. Sum \u00edsurin n\u00fa liggur oman \u00e1 Gr\u00f8nlandi, hevur hann \u00e1\u00f0ur eisini ligi\u00f0 oman \u00e1 F\u00f8royum. Og sum hann n\u00fa har ekur oman m\u00f3ti sj\u00f3num, hevur hann t\u00e1 iki\u00f0 her, fyri nor\u00f0an \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing, fyri sunnan \u00ed landsynning. Undir \u00edsinum l\u00e1 eyrur, sum av t\u00ed \u00f3gvuliga tr\u00fdsti var skrubba\u00f0ur fast oman eftir jar\u00f0klettinum og solei\u00f0is br\u00fdndi dalarnar ni\u00f0ur. Ver\u00f0ur flag grivi\u00f0 oman av sl\u00e6ttari hellu, s\u00edggjast ofta t\u00e6ttar sk\u00f8vur \u00ed henni, sum allar ganga sama veg um dalurin, hesar sk\u00f8vur hevur \u00edsurin skursla\u00f0. Men eftir f\u00e1um \u00e1rum m\u00e1ar ve\u00f0ri\u00f0 t\u00e6r burtur, t\u00ed s\u00edggjast t\u00e6r sj\u00e1ldan \u00ed hellum, sum liggja berar. Ymsasta\u00f0ni kunnu vit s\u00edggja morenur, morenur kalla vit ta\u00f0 tilfari\u00f0 av leysum eyri, leiri, gr\u00f3ti og sandi, sum \u00edsurin hevur flutt vi\u00f0 s\u00e6r. Hyggja vit at t\u00ed f\u00f8roysku strondini, so er st\u00f3rur munur \u00e1 eysturstrondini, nor\u00f0urstrondini og vesturstrondini. Innansyndis og eystantil er ofta fj\u00f8rusl\u00e6tt og valla\u00f0. Nor\u00f0antil og vestantil eru bj\u00f8rgini. Allasta\u00f0ni fram vi\u00f0 strondini s\u00edggjast merki eftir, hvussu havi\u00f0 hevur mata\u00f0 landi\u00f0 - ur\u00f0ar, gj\u00e1ir og skri\u00f0ur eru t\u00fd\u00f0ilig merki av hesum oy\u00f0ingum. Fram vi\u00f0 landinum standa stakkar og drangar, har liggja flesjar og h\u00f3lmar, sker og bo\u00f0ar, sum ta\u00f0 seinasta, i\u00f0 er eftir av t\u00ed landi, sum burtur er mata\u00f0.\n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 er r\u00edmiliga v\u00e1tt, vi\u00f0 n\u00f3gvum regni og mj\u00f8rka, og onkunt\u00ed\u00f0 h\u00f8r\u00f0um \u00f3dnum eisini. Her \u00ed Atlantshavi renna saman heitir og kaldir luftstreymar, og ve\u00f0urlagi\u00f0 er skiftandi s\u00f3l, regn og mj\u00f8rki. Um summrini eru F\u00f8royar r\u00edmiliga kaldar, vi\u00f0 mi\u00f0alhitanum 11\u00b0C. Mi\u00f0alhitin \u00ed okkara kaldasta m\u00e1na\u00f0i er 3 \u00b0C. Sj\u00e1lvt um t\u00e6r liggja \u00e1 62\u00b0 nor\u00f0ur, so heldur Golfstreymurin ve\u00f0urlagi\u00f0 fl\u00f3tt, so vit hava mildar vetrar. Milda og slavna ve\u00f0urlagi\u00f0 er gott til t.d. sey\u00f0ahald, sum var h\u00f8vu\u00f0svinna. Golfstreymurin ger at sj\u00f3gvurin frystir ikki. Ve\u00f0ri\u00f0 er \u00f3gvuliga \u00f3st\u00f8\u00f0ugt, t\u00ed F\u00f8royar liggja \u00ed nor\u00f0uratlantiska l\u00e1gtr\u00fdstbeltinum. F\u00f8royar hava strandave\u00f0urlag.\n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er - ikki uttan ors\u00f8k - ofta l\u00fdst sum \"r\u00e1sar\u00fami\u00f0 hj\u00e1 ve\u00f0urgudunum\". F\u00f8royar hava eisini oyggjave\u00f0urlag vi\u00f0 \u00f3gvuliga skiftandi ve\u00f0ri. Bert stutt l\u00f8ta kann vera millum s\u00f3lskin og regn, logn og storm. S\u00f3lskin, regn og mj\u00f8rki hv\u00f8rt um anna\u00f0. \u00cd F\u00f8royum m\u00e1st t\u00fa alti\u00f0 laga teg eftir ve\u00f0rinum. Veturin er l\u00fdggjur; ofta vi\u00f0 regni, vindi og vi\u00f0 hv\u00f8rt naka\u00f0 av kava og kulda, sum ikki liggur serliga leingi. Summari\u00f0 er lj\u00f3st - \u00e1 h\u00e1sumri n\u00e6rum alt samd\u00f8gri\u00f0. Longsta dag eru 19,5 lj\u00f3st\u00edmar, og stytsta dag eru uml. 5 lj\u00f3st\u00edmar. Hitin liggur ofta um 10 - 12 \u00b0C, men onkrar dagar kr\u00fdpur hann upp \u00ed 20 \u00b0C. \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 fram vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum \u00ed F\u00f8royum er temperera\u00f0 ve\u00f0urlag vi\u00f0 mi\u00f0alhita \u00ed august upp \u00e1 umlei\u00f0 11 \u00b0C. Ve\u00f0urlagi\u00f0 fer fr\u00e1 at ver\u00f0a b\u00f3lka\u00f0 sum temperera\u00f0 til at vera arktiskt, t\u00e1 i\u00f0 mi\u00f0alhitin fyri heitasta m\u00e1na\u00f0 er minni enn 10 \u00b0C. Fyri hv\u00f8rjar 100 metrar upp fr\u00e1 sj\u00f3varm\u00e1lanum k\u00f3lnar luftin 0,7 \u00b0C, og ta\u00f0 merkir, at vit eru farin um marki\u00f0 fr\u00e1 t\u00ed temperera\u00f0a til ta\u00f0 arktiska ve\u00f0urlagi\u00f0 longu einar 200 metrar yvir havi. F\u00f8royska ve\u00f0urlagi\u00f0 fevnir sostatt um sj\u00e1lvt marki\u00f0 millum temperera\u00f0 og arktiskt ve\u00f0urlag, og umlei\u00f0 80 % av f\u00f8royska land\u00f8kinum hevur arktiskt ve\u00f0urlag. \u00cd t\u00ed arktiska beltinum \u00ed landslagnum eru jar\u00f0rivstilgongdirnar serliga virknar. T\u00e1 i\u00f0 ve\u00f0ur og vindur sl\u00edtur klettin vi\u00f0 salt, hita og kulda, so t\u00e6rist kletturin, og rivurnar \u00ed klettinum v\u00ed\u00f0kast. Hartil hevur plantugr\u00f3\u00f0urin stutta vakstrart\u00ed\u00f0, og ovasta j\u00f8r\u00f0ildi\u00f0 er merkt av frostn\u00e1lum, sum elva til vi\u00f0kv\u00e6mi fyri vatni og vindi. Hetta s\u00e6st serliga v\u00e6l \u00e1 \u00f8kjum vi\u00f0 svar\u00f0loysi og \u00ed brattlendi.\n\nH\u00f3ast landi\u00f0 er l\u00edti\u00f0, er ikki alt\u00ed\u00f0 sama ve\u00f0ur allasta\u00f0ni \u00ed landinum.\n\nF\u00f8royskir b\u00fdir \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Yvirlit yvir allar b\u00fasetingar \u00ed F\u00f8royum, t.e. bygdir og b\u00fdir\n\nT\u00f3rshavn ella Havnin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum og n\u00f3gv st\u00f8rsti b\u00fdurin. Havnar\u00f8ki\u00f0 hevur st\u00f3ran t\u00fddning. \u00cd F\u00f8royum eru eisini a\u00f0rar st\u00f3rar kommunur ella b\u00fdir. Klaksv\u00edk er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed F\u00f8royum.\n\nFj\u00f8ll \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Yvirlit yvir \u00f8ll fj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\n\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Sl\u00e6ttaratindur 880 m h\u00f8gur. N\u00e6sth\u00e6gsta fjalli\u00f0 er Gr\u00e1felli, sum er 856 m h\u00f8gt. Seks av t\u00edggju teimum h\u00e6gstu fj\u00f8llunum liggja \u00e1 somu oyggj - Kunoyggin. Tey seks fj\u00f8lllini \u00e1 Kunoynni, sum eru millum 10 tey h\u00e6gstu \u00ed F\u00f8royum eru: K\u00favingafjall 830 m, Teigafjall 825 m, Kunoyarnakkur 819 m, Havnartindur 818 m, Ur\u00f0afjall 817 m og Middagsfjall 805 m.\n\n\u00cd mi\u00f0al eru fj\u00f8llini \u00ed F\u00f8royum umlei\u00f0 300 m h\u00f8g.\n\nV\u00f8tn \n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Listi yvir v\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nS\u00f8rv\u00e1gsvatn (eisini r\u00f3pt Leitisvatn) er st\u00f8rsta vatni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Leitisvatn er 3,57 km2. Hini eru: 2. Fjallavatn, V\u00e1gar 1,03 km2; 3. Sandsvatn, Sandoy 0,82 km2; 4. Toftavatn, Eysturoy 0,51 km2. Tvey tey st\u00f8rstu v\u00f8tnini \u00ed F\u00f8royum, S\u00f8rv\u00e1gsvatn og Fjallavatn liggja mitt \u00ed V\u00e1goynni.\n\nV\u00f8tnini eru \u00e1 hesum oyggjum: Su\u00f0uroy, Sandoy, V\u00e1gar, N\u00f3lsoy, Eysturoy, Streymoy og Hestur.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \n\nNi\u00f0urbr\u00f3tingin av f\u00f8royska basalth\u00e1sl\u00e6ttanum t\u00f3k r\u00e6ttiliga dik \u00e1 seg \u00ed \u00edst\u00ed\u00f0unum, sum byrja\u00f0u fyri 2,6 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \u00cd hv\u00f8rjari \u00edst\u00ed\u00f0 savna\u00f0ust skri\u00f0j\u00f8klar og \u00f3ku \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv. Skri\u00f0j\u00f8klarnir h\u00f8vdu st\u00f3rt gr\u00f3t og n\u00f3gv tilfar vi\u00f0 s\u00e6r \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv. Harvi\u00f0 broyttust l\u00e6gdir til dj\u00fapar dalar og fir\u00f0ir vi\u00f0 br\u00f8ttum l\u00ed\u00f0um, me\u00f0an h\u00f8vdir \u00ed upprunaliga landslagnum komu at standa n\u00e6stan \u00f3r\u00f8rdar eftir, sum opin fjallalandsl\u00f8g og sl\u00e6ttir fjallatoppar. \n\nOyggjarnar eru \u00far basalti, gosgr\u00f3ti, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an fornu eldgosini er grivi\u00f0 burtur av j\u00f8klum \u00ed seinastu \u00edst\u00ed\u00f0. Hesir j\u00f8klarnir eru n\u00fa fir\u00f0ir, sund og dalar, og ors\u00f8k til, at F\u00f8royar eru ta\u00f0 oyggjasamfelagi\u00f0, sum vit kenna \u00ed dag. Av t\u00ed, at F\u00f8royar eru skaptar solei\u00f0is, at \u00edsurin l\u00e6ttliga kundi renna burtur, rennur vatn eisini l\u00e6ttliga burtur. Sum oftast er hetta ikki ein trupulleiki, t\u00ed n\u00f3gv regn er \u00ed F\u00f8royum. Men ta\u00f0 kemur fyri, at einki regn er \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir. \n\nF\u00f8royar eru av basalti, sum var\u00f0 til eftir st\u00f3r eldg\u00f3s fyri 60 mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. T\u00e1 f\u00f3ru meginlondini hv\u00f8rt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00edmillum Eysturgr\u00f8nland og F\u00f8royar og f\u00f3ru hv\u00f8rt s\u00edna lei\u00f0. Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iliga eru F\u00f8royar bygdar av basaltlava, ta\u00f0 er fl\u00f3tandi basalt, sum er storkna\u00f0 \u00ed f\u00e1um til bamrar og r\u00f8kur. \u00cdmillum basaltfl\u00e1irnar er bleytt roy\u00f0ugr\u00f3t, sum er \u00f8ska av eldgosum. Oyggjarnar v\u00f3r\u00f0u til \u00far eldgosum t\u00ed\u00f0liga \u00ed tertiert\u00ed\u00f0indi, fyri einum 60 mi\u00f3 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. N\u00fa er einki gosvirkni. Landslagi\u00f0 er upp gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar evna\u00f0 til av j\u00f8klum, j\u00f8kulvatni, ve\u00f0ri, sj\u00f3gvi og vindi. Flestu oyggjarnar eru langar og smalar. Ikki er langt um fir\u00f0ir ella sund, men ofta er streymhart. \n\n\u00cd Su\u00f0uroy halla fl\u00e1irnar \u00ed landnyr\u00f0ing og landnyr\u00f0ing eystan, \u00ed nor\u00f0aru oyggjunum \u00ed landsynning eystan og landsynning. Ni\u00f0astu basaltfl\u00e1irnar eru t\u00ed vestanfyri og \u00ed Su\u00f0uroy, mi\u00f0fl\u00e1irnar mest \u00ed mi\u00f0oyggjunum og ovastu basaltfl\u00e1irnar eystanfyri. \n\n\u00cd F\u00f8royum nevna vit strendurnar bakki, berg, hella, fj\u00f8ra, m\u00f8l og sandur. Fram vi\u00f0 landi eru n\u00f3gvasta\u00f0ni stakkar, drangar, fl\u00farar, flesjar og sker.\n\nHavlei\u00f0irnar um F\u00f8royar \n\nSund og fir\u00f0ir skilja oyggjarnar fr\u00e1 hv\u00f8rjari a\u00f0rari. \u00cd flestum sundum og fj\u00f8r\u00f0um er \u00f3f\u00f8ra har\u00f0ur streymur, men \u00ed summum er \"dey\u00f0avatn\". Undir sj\u00f3num er l\u00f8gi\u00f0 landslag fjalt fyri eygum okkara. Har eru st\u00f3rar ur\u00f0ar, langir fjallaryggir og dj\u00fapar gj\u00e1ir, dj\u00fap\u00e1lar, b\u00e6\u00f0i longri og dj\u00fapari enn uppi \u00e1 turrum. Mesti havbotnurin er t\u00f3 sl\u00e6ttur. Sumsta\u00f0ni hevur havi\u00f0 m\u00e1a\u00f0 inn \u00ed bergi\u00f0 og gj\u00f8rt holur og loft. \n\nF\u00f8royar liggja millum Norskahavi\u00f0 og Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0. Hesi h\u00f8v eru skild av einum undirsj\u00f3varryggi, sum gongur millum Skotland og \u00cdsland yvir F\u00f8royar. Vestan fyri \u00cdsland heldur hesin ryggur fram yvir \u00edm\u00f3ti Gr\u00f8nlandi og v\u00ed\u00f0ari til Kanada. Tann parturin av rygginum, sum er millum \u00cdsland og F\u00f8royar, ver\u00f0ur nevndur F\u00f8roya-\u00cdslandsryggurin. St\u00f3ran part av strekkinum millum \u00cdsland og F\u00f8royar kemur ryggurin upp \u00e1 500 metra d\u00fdpi. Millum Gr\u00f8nland og \u00cdsland er naka\u00f0 dj\u00fapari, men dj\u00fapasta skar\u00f0i\u00f0 \u00e1 \u00f8llum rygginum er \u00ed Bankarennuni, millum F\u00f8royabanka og landgrunnin. Hon er um 850 metrar dj\u00fap. Fr\u00e1 F\u00f8royabanka heldur ryggurin fram m\u00f3ti Skotlandi og ver\u00f0ur \u00e1 hesum strekki vanliga nevndur Wyville-Thomson Ryggurin. Hann kemur upp \u00e1 uml. 600 metra d\u00fdpi. \n\nNor\u00f0uratlantsstreymurin ber heitan sj\u00f3gv vi\u00f0 s\u00e6r m\u00f3ti F\u00f8royum, t\u00ed hann kemur sunnaneftir \u00far heitari h\u00f8vum. Hann kemur \u00far Golfstreymurin, og her \u00e1 landi n\u00fdta vit ofta ta\u00f0 navni\u00f0, um tann streymin, sum fer fram vi\u00f0 okkum. F\u00f8roysku havlei\u00f0irnar f\u00e1a t\u00f3 ikki bara heitan sj\u00f3gv. Ein kaldur streymur kemur su\u00f0ureftir fram vi\u00f0 \u00cdslandi. Hann ver\u00f0ur nevndur Eystur\u00edslandsstreymurin, og hann er kaldur, t\u00ed sj\u00f3gvurin \u00ed honum kemur \u00far teimum k\u00f8ldu h\u00f8vunum fyri nor\u00f0an. Hyggja vit gj\u00f8llari at Nor\u00f0uratlantsstreyminum, har hann fer fram vi\u00f0 F\u00f8royum, s\u00edggja vit, at hann b\u00fdtir seg \u00ed tv\u00e6r greinir. Sy\u00f0ra greinin fer su\u00f0ur um f\u00f8royska landgrunnin og eystur gj\u00f8gnum Hetlandsrennuna. Nor\u00f0ara greinin fer yvir um \u00cdslandsryggin, men naka\u00f0 av sj\u00f3gvi fer n\u00e6stan heilt nor\u00f0ur m\u00f3ti \u00cdslandi, har ein partur fer vestur aftur \u00ed hav, me\u00f0an restin fer su\u00f0ureftir og eystur um ryggin.\n\nSamanbur\u00f0ur \n\nSamla\u00f0a v\u00edddin \u00e1 F\u00f8royum er 1 399 km2 (113 km \u00far nor\u00f0ur- til su\u00f0urenda, 75 km \u00far vestur \u00ed eystur).\n\nTalva \n\nSamanbering vi\u00f0 onnur sm\u00e1lond (st\u00f8dd \u00ed km2).\n\nKeldur \n\nLandafr\u00f8\u00f0i F\u00f8roya\nF\u00f8royar"}
{"id": "15069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tikari", "title": "Tikari", "text": "Tikari, (lat\u00edn Panthera tigris) er eitt st\u00f3rt r\u00e1nd\u00fdr av kattar\u00e6tt. Tikarum d\u00e1mar best at vera fyri seg sj\u00e1lvar. Tikarar eru \u00f3gvuliga dugnalig vei\u00f0idj\u00f3r og br\u00faka str\u00edputa skinni\u00f0 at fjala seg vi\u00f0 \u00ed sk\u00f3ginum og leypa so \u00e1 fongin. Teir duga v\u00e6l at svimja, og teimum d\u00e1mar v\u00e6l at svala s\u00e6r \u00e1 \u00ed v\u00f8tnum, hyljum og \u00e1um. Tikarar eta mest st\u00f3r og mi\u00f0alst\u00f3r dj\u00f3r, alt fr\u00e1 vatnb\u00fafli til sm\u00e1ar hj\u00f8rtir og villsv\u00edn. Tikarar eru h\u00f3tt dj\u00f3raslag og liva bara \u00ed Eystur- og Su\u00f0ureystur-\u00c1sia. Tikarar kunnu ver\u00f0a 3,4 metrar langir og viga upp \u00ed 305 kilo. Ein tikari kann sv\u00f8lta \u00ed tv\u00e6r vikur, men kann t\u00e1 eta upp \u00ed 30 kilo av kj\u00f8ti \u00ed einari m\u00e1lt\u00ed\u00f0.\n\n6 undirsl\u00f8g finnast \u00ed dag:\n\n Bengalskur tikari (Panthera tigris tigris)\n Indokinesiskur tikari (Panthera tigris corbetti)\n Malaysiskur tikari (Panthera tigris jacksoni)\n Siberiskur tikari (Panthera tigris altaica) \n Su\u00f0urkinesiskur tikari (Panthera tigris amoyensis)\n Sumatratikari (Panthera tigris sumatrae)\n\nHarumframt funnust 3 onnur undirsl\u00f8g i\u00f0 doy\u00f0u \u00fat seinastu 100 \u00e1rini:\n\n Bali-tikari (Panthera tigris balica)\n Java-tikari (Panthera tigris sondaica)\n Kaspiskur tikari (Panthera tigris virgata)\n\nTikarin er eitt h\u00f3tt dj\u00f3raslag. F\u00e6rri enn 10.000 tikarar liva n\u00fa \u00ed villini n\u00e1tt\u00faru \u00ed Asia, serliga \u00ed India, Kina, Indonesia og Siberia. Tann villi tikarin er \u00ed vanda fyri at ver\u00f0a t\u00fdndur, ikki minst t\u00ed vei\u00f0itj\u00f3var drepa dj\u00f3ri\u00f0 fyri at selja ta\u00f0 \u00f3l\u00f3gliga, serliga \u00ed Kina, sum er heimsins st\u00f8rsti keypari av fri\u00f0a\u00f0um dj\u00f3rasl\u00f8gum. Fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani setti kinverska stj\u00f3rnin tilt\u00f8k \u00ed verk fyri at bjarga tikaranum undan t\u00fdning, men n\u00f3gv bendir \u00e1, at l\u00f3gin um forbo\u00f0 \u00edm\u00f3ti handli vi\u00f0 tikarum, ikki ver\u00f0ur hildin.\n\nH\u00f3tt sl\u00f8g \u00e1 rey\u00f0listanum hj\u00e1 IUCN"}
{"id": "15071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Villingadalsfjall", "title": "Villingadalsfjall", "text": "Villingadalsfjall er tri\u00f0h\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum. Nor\u00f0anfyri Vi\u00f0arei\u00f0i r\u00f8kkur Villingadalsfjall upp \u00ed 841 m h\u00e6dd, ta\u00f0 h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Nor\u00f0uroyggjum og nr. 3 \u00ed F\u00f8royum. Nor\u00f0urendin er Enniberg, sum reisur seg sum ein 650 m h\u00f8gur og steyrr\u00e6ttur m\u00farur upp fr\u00e1 sj\u00f3num.\n\nKelda \n\nEysturoy\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%BAvingafjall", "title": "K\u00favingafjall", "text": "K\u00favingafjall er h\u00e6gsta fjall \u00e1 Kunoynni. K\u00favingafjall er fj\u00f3r\u00f0h\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum. Hann r\u00f8kkur upp \u00e1 830 m.  \n\nKunoy\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81ir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "\u00c1ir \u00ed F\u00f8royum", "text": "Flokka\u00f0 eftir oyggj.\n\nBor\u00f0oy \n\n Klivdals\u00e1\n Krossdals\u00e1\n L\u00edtladals\u00e1\n Breid\u00e1\n T\u00f8rvadals\u00e1\n Sk\u00favadals\u00e1\n Gravar\u00e1\n St\u00f3r\u00e1\n\nEysturoy \n\n Brei\u00f0\u00e1\n Lj\u00f3s\u00e1\n \u00c6rgis\u00e1\n St\u00f3r\u00e1\n Trogar\u00e1\n Sv\u00edn\u00e1\n Vesturdals\u00e1\n Skar\u00f0s\u00e1\n Gj\u00f3gvar\u00e1\n Dal\u00e1\n Bl\u00e1sendi\n Sand\u00e1\n Kuml\u00e1\n S\u00f8lv\u00e1\n Fjar\u00f0ar\u00e1\n Heltnar\u00e1\n Laks\u00e1\n Ur\u00f0ar\u00e1\n Berbis\u00e1\n\nFugloy \n\n Kellingar\u00e1\n\nHestur\n\nKalsoy \n\n Stj\u00f3rn\u00e1\n\nKoltur\n\nKunoy \n\n Skar\u00f0dals\u00e1\n Glyvurs\u00e1\n Myll\u00e1\n\nL\u00edtla D\u00edmun\n\nMykines\n\nN\u00f3lsoy \n\n Myll\u00e1\n\nSandoy \n\n Tung\u00e1\n St\u00f3r\u00e1\n Dals\u00e1\n R\u00e6tt\u00e1\n Brei\u00f0\u00e1\n N\u00faps\u00e1\n M\u00edgands\u00e1\n Kv\u00edggjagils\u00e1\n Sker\u00e1\n Tra\u00f0ar\u00e1\n Marknar\u00e1\n Sk\u00e1ls\u00e1\n\nSk\u00favoy \n\n Tj\u00f8rnudals\u00e1\n Botns\u00e1\n \u00c6rgis\u00e1\n Ardals\u00e1\n\nSt\u00f3ra D\u00edmun\n\nStreymoy \n\n Brekk\u00e1\n Sv\u00ednaskora\u00e1\n Gellingar\u00e1\n Dals\u00e1\n Kluft\u00e1\n Svart\u00e1\n Ravnagils\u00e1\n Foss\u00e1\n St\u00f3r\u00e1\n Heljardals\u00e1\n Bjendals\u00e1\n Dal\u00e1\n Gj\u00f3gvar\u00e1\n Rossarygs\u00e1\n Toftadals\u00e1ir\n Hamr\u00e1\n Sm\u00f8rdals\u00e1\n Gass\u00e1\n Brei\u00f0\u00e1\n \u00c6rgis\u00e1\n Brei\u00f0adals\u00e1\n Leynar\u00e1\n Sj\u00f3var\u00e1\n Kirkju\u00e1\n \u00c1in Svarta\n Deildar\u00e1\n H\u00f8gadals\u00e1\n Fjar\u00f0ar\u00e1\n N\u00edp\u00e1\n Hoydals\u00e1\n Sunds\u00e1\n Sand\u00e1\n Tv\u00f8r\u00e1\n M\u00edgandals\u00e1\n Fossdals\u00e1\n Bor\u00e1\n Lj\u00f3s\u00e1\n Tung\u00e1\n\nSu\u00f0uroy \n\n St\u00f3r\u00e1, Sumba\n L\u00edtl\u00e1, Sumba\n Kv\u00edggj\u00e1, Sumba\n \u00c1in \u00ed Dal, Sumba\n M\u00f3anes\u00e1, vi\u00f0 M\u00f3anes og Akraberg\n Gilj\u00e1, Akraberg\n B\u00fa\u00f0ars\u00e1, V\u00edkarbyrgi (Mittan V\u00edk)\n Kj\u00f3gvakelda, V\u00edkarbyrgi (Mittan V\u00edk)\n V\u00edkar\u00e1, millum V\u00edkarbyrgi og Hamrabyrgi\n Loprans\u00e1, Lopra\n \u00c6rgis\u00e1, Akrar\n Tormans\u00e1, V\u00e1gur\n Gj\u00f3gvar\u00e1, V\u00e1gur\n Hvanndals\u00e1, V\u00e1gur\n Laks\u00e1, V\u00e1gur\n \u00c1in Mikla, Porkeri\n Hovs\u00e1, er mark \u00edmillum Hov og Porkeri\n \u00c1in \u00ed Tjaldav\u00edk\n Dals\u00e1, \u00d8rav\u00edk\n Keld\u00e1, F\u00e1mjin\n V\u00e1gs\u00e1, F\u00e1mjin\n \u00c1in \u00ed M\u00fala, \u00ed M\u00falhaga, nor\u00f0anfyri F\u00e1mjin\n St\u00f3r\u00e1, Trongisv\u00e1gur\n Myll\u00e1, Trongisv\u00e1gur\n Svalbards\u00e1, Trongisv\u00e1gur\n Rang\u00e1, Trongisv\u00e1gur\n Gamlans\u00e1, Trongisv\u00e1gur\n \u00c1in \u00ed Skar\u00f0i, vestanfyri Trongisv\u00e1g\n Tv\u00f8r\u00e1, Tv\u00f8royri\n Ranndals\u00e1, millum Tv\u00f8royri og Fro\u00f0ba\n H\u00fasagar\u00f0s\u00e1, millum Tv\u00f8royri og Fro\u00f0ba\n Botns\u00e1, Fro\u00f0biarbotnur\n L\u00f8ks\u00e1, Fro\u00f0ba\n Sv\u00ednadals\u00e1, \u00ed Sv\u00ednadali \u00ed Driddalshaga, nor\u00f0anfyri Hvannhaga\n Vatndals\u00e1 \u00ed Vatnsdali, eystanfyri Nes, Hvalba og nor\u00f0anfyri Trongisv\u00e1g\n Dals\u00e1, sunnanfyri Hvalba, millum Nes og Hvalba\n Glyvurs\u00e1, Hvalba\n Sandv\u00edks\u00e1, Sandv\u00edk\n\nSv\u00ednoy \n\n St\u00f3r\u00e1\n\nV\u00e1gar \n\n Dals\u00e1\n Skar\u00f0s\u00e1\n St\u00f3r\u00e1, B\u00f8ur\n St\u00f3r\u00e1, S\u00f8rv\u00e1gur\n St\u00f3r\u00e1, Sandav\u00e1gur\n Reips\u00e1\n Tj\u00f8rndals\u00e1\n Gr\u00f8v\n Sjatl\u00e1\n Brei\u00f0\u00e1\n Marknar\u00e1\n Kirkju\u00e1\n Hattardals\u00e1\n H\u00f3ss\u00e1\n H\u00fdsis\u00e1\n G\u00f3\u00f0ans\u00e1\n Foss\u00e1\n\nVi\u00f0oy \n\n Dal\u00e1\n V\u00edkar\u00e1\n\nListar\n!"}
{"id": "15074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8llh%C3%B8vdi", "title": "Tr\u00f8llh\u00f8vdi", "text": "Tr\u00f8llh\u00f8vdi er tri\u00f0ist\u00f8rsti h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Tr\u00f8llh\u00f8vdi liggur einans um 100 m nor\u00f0anvert Sandoynna, sundi\u00f0 \u00edmillum nevnist H\u00f8vdasund. Ta\u00f0 eru gott 9 km (umlei\u00f0 6 sj\u00f3m\u00edl) at sigla \u00far Kirkjub\u00f8. V\u00edddin er 19 ha. H\u00e6gsta punkt er 160 m. Longdin er gott 850 m, og \u00e1 t\u00ed brei\u00f0asta er Tr\u00f8llh\u00f8vdi um 320 m.\n\nT\u00f8llh\u00f8vdi kom undir Kirkjub\u00f8argar\u00f0 einafer\u00f0 \u00ed m\u00ed\u00f0\u00f8ld. Anna\u00f0hv\u00f8rt hevur bispas\u00e6ti ognartiki\u00f0 H\u00f8vdan, ella er hann latin kirkjub\u00f8ingum fyri sk\u00fats. \u00c1\u00f0renn Skopun ver\u00f0ur bygt, h\u00f8vdu kirkjub\u00f8ingar skyldu at r\u00f3gva sandoyingar b\u00e1\u00f0ar vegir um fj\u00f8r\u00f0in. \n\nSey\u00f0urin \u00ed Tr\u00f8llh\u00f8vda er tiltikin g\u00f3\u00f0ur. Tr\u00f8llh\u00f8vdi ber 42 \u00e1sey\u00f0ir Meg minnist: Tr\u00f3ndur Patursson (1:6), eitt tal sum stavar fr\u00e1 t\u00ed gamla markatalinum \u00e1 Kirkjub\u00f8argar\u00f0i, nevniliga 39 merkur. Hetta var \u00e1\u00f0renn amtma\u00f0urin t\u00f3k tri\u00f0ingin av gar\u00f0inum fyrst \u00ed 1800 talinum. \u00cd dag ver\u00f0ur Tr\u00f8llh\u00f8vdi b\u00fdttur millum 4 festi. Hetta er t\u00f3 bert galdandi t\u00e1 um sey\u00f0in r\u00e6\u00f0ur. Fuglur ver\u00f0ur b\u00fdttur \u00f8\u00f0rv\u00edsi, t\u00ed at t\u00e6r 8 merkurnar fyri Handan ikki hava vei\u00f0ir\u00e6tt \u00ed Tr\u00f8llh\u00f8vda, samb matrikkuld\u00f3minum fr\u00e1 1972.\n\nKirkjub\u00f8argar\u00f0ur setir lomb og brundlomb vi\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0. \u00d8ll sleppingarlomb ver\u00f0a tikin innan av landi, og f\u00f8rd \u00fat \u00ed Tr\u00f8llh\u00f8vda \u00e1 heysti. \u00cd Tr\u00f8llh\u00f8vda eru eisini fuglabj\u00f8rg, og av b\u00fafugli kunnu nevnast lomvigi, \u00e1lka, rita, lundi, skr\u00e1pur, havhestur, drunnhv\u00edti, bakur, likka og sm\u00e1fuglar.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "15075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1sh%C3%B3lmur", "title": "G\u00e1sh\u00f3lmur", "text": "G\u00e1sh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed V\u00e1gunum og er er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Hann er 10 hektarar til st\u00f8ddar. G\u00e1sh\u00f3lmur er gott feitilendi. \n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "15076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gorfuglur", "title": "Gorfuglur", "text": "Gorfuglur (lat\u00edn Pingvinus impennis L [Alca impennis]) var ein svartur sj\u00f3fuglur, sum n\u00fa er \u00fatdey\u00f0ur um alla ver\u00f0. Hann var einasta n\u00fdggjara slagi\u00f0 \u00ed slektini Pinguinus, men hann var ikki \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 pingvinir, h\u00f3ast hann var fyrsti fuglur, i\u00f0 var kalla\u00f0ur 'pingvin'. Or\u00f0i\u00f0 sigst stava fr\u00e1 walisiskum fiskimonnum, i\u00f0 s\u00f3u henda (fyri teimum) \u00f3kenda fugl, t\u00e1 teir f\u00f3ru at fiska undir N\u00fdfundlandi, og nevndu teir hann pen gwyn \u00e1 s\u00ednum walisiska m\u00e1li, i\u00f0 merkir \"hv\u00edta h\u00f8vd\", eftir st\u00f3ra hv\u00edta blettinum \u00e1 h\u00f8vdinum. T\u00e1 europear seinni s\u00f3u pingvinir \u00e1 sunnaru h\u00e1lvu, i\u00f0 mintu um gorfuglin, v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r uppkalla\u00f0ar eftir honum.\n\n\u00datsj\u00f3nd \n\u00cd liti og eisini \u00ed nevinum l\u00edktist gorfuglur mest \u00e1lku, men hann var n\u00f3gv st\u00f8rri enn \u00e1lka, uml. 70 cm til h\u00e6ddar og viga\u00f0i um 5 kg. Men veingirnir v\u00f3ru so l\u00edtlir, at hann kundi ikki fl\u00fagva, og ta\u00f0 var\u00f0 honum at bana.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \nGorfuglur helt upprunaliga til \u00ed \u00f8kinum fr\u00e1 landnyr\u00f0ings USA, fram vi\u00f0 eysturstrondini \u00e1 Kanada, Gr\u00f8nlandi, \u00edslandi, F\u00f8royum, \u00cdrlandi, Bretsku oyggjunum, Noregi, Fraklandi og ni\u00f0ur til Nor\u00f0urspania. \u00d3semja hevur veri\u00f0, um gorfuglur yvirh\u00f8vur \u00e1tt\u00ed F\u00f8royum, men fr\u00e1sagnir benda \u00e1, at hann \u00e1tti \u00ed F\u00f8royum fram til 18. \u00f8ld. T\u00e1 vit koma fram til 19. \u00f8ld, er hann horvin sum b\u00fafuglur, og samb\u00e6rt t\u00fdska fuglafr\u00f8\u00f0inginum Graba, sum vitja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1828, mintust bara n\u00f8kur gomul f\u00f3lk seg at hava s\u00e6\u00f0 gorfugl um \"Vestmannalei\u00f0ina\". Gorfuglur \u00e1tti \u00ed st\u00f3rum tali \u00ed \u00cdslandi, Gr\u00f8nlandi, N\u00fdfundlandi og summum skotskum oyggjum, t.d. St. Kilda. Gorfuglur var feitur og g\u00f3\u00f0ur matur, og t\u00ed var\u00f0 hann veiddur allasta\u00f0ni, har hann helt til, og vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini avoyddur. Alment ver\u00f0ur sagt, at teir seinastu v\u00f3r\u00f0u fingnir \u00e1 Eldey \u00ed \u00cdslandi \u00ed 1844; men ein skal vera s\u00e6ddur \u00ed N\u00fdfundlandi \u00ed 1852 og kanska \u00ed Gr\u00f8nlandi so seint sum \u00ed 1870'unum.\n\nGorfuglur \u00ed F\u00f8royum \nStundum hevur veri\u00f0 f\u00f8rt fram, at gorfuglur helst ikki \u00e1tti \u00ed F\u00f8royum, h\u00f3ast hann var\u00f0 veiddur her, men fr\u00e1s\u00f8gnir finnast, sum v\u00e1tta at hann hevur \u00e1tt \u00ed F\u00f8royum eisini. \u00c1\u00f0urnevndi t\u00fdski fuglafr\u00f8\u00f0ingurin Graba sigur \u00ed dagb\u00f3k s\u00edni, at Wencelaus Hammershaimb f\u00fati (1744 - 1828), slerdi ein gorfugl, sum b\u00f8ldi einum eggi \u00e1 \"Vestmannalei\u00f0ini\". Eystanfyri bygdina Hattarv\u00edk \u00ed Fugloy er ein r\u00f3k, i\u00f0 nevnist \"Gorfuglar\u00f3kin\", og samb\u00e6rt Svabo fekk f\u00f8roysktf\u00f8ddi n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingurin Nicolai Mohr (1742-1790) eitt gorfuglaegg undan einum gorfugli, sum var tikin \u00ed Fugloy, hetta bendir \u00e1, at gorfuglur hevur \u00e1tt \u00ed Fugloy eisini.. \u00cd Sv\u00ednoy sigst at sta\u00f0arn\u00f8vnini Langa-Gorstangi og Stutta-Gorstangi skulu koma av eldru n\u00f8vnunum \"Langi-Gorfuglatangi og Stutti-Gorfuglatangi\", og Christian Matras sigur um hesar tangar \u00ed Sv\u00ednoy: \"I F\u00f8lge Sagnet skal Tangerne have deres Navn af Gejrfugle (gorfuglar), der holdt til her i M\u00e6ngde i gammel Tid\"..\n\nSemja er ikki um, hvar hin seinasti var\u00f0 dripin \u00ed F\u00f8royum. Sk\u00favoyingar siga, hann var\u00f0 fingin millum annan hellufugl \u00e1 G\u00e6vukletti, stutt vestan fyri Sigmundarr\u00f3k \u00ed Sk\u00favoy. Si\u00f0ur var at b\u00fdta hann m\u00f3ti 3 lomvigum, hesa fer\u00f0ina b\u00fdttu teir hann m\u00f3ti 6, t\u00ed hann var so sj\u00e1ldsamur. Kirkjub\u00f8kingar siga, at seinasti var\u00f0 tikin \u00e1 Bo\u00f0bergstanga \u00ed Tr\u00f8llh\u00f8vda, eina fer\u00f0 teir v\u00f3ru eftir hellufugli. B\u00e1\u00f0ir geva upp somu t\u00ed\u00f0 \u00bbum 1820\u00ab. Uppskriva\u00f0 er, at ein var\u00f0 fingin \u00ed St\u00f3ru D\u00edmun 1. juli 1808..\n\nEinasta tekning, sum er gj\u00f8rd eftir einum livandi gorfugli, var\u00f0 gj\u00f8rd eftir einum fugli, sum danski l\u00e6knin og fornfr\u00f8\u00f0ingurin Ole Worm (1588 \u2013 1654) hev\u00f0i fingi\u00f0 livandi \u00far F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\nFuglar\n\u00datdey\u00f0ir fuglar\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "15077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jemen", "title": "Jemen", "text": "Jemen (Arabiskt m\u00e1l: \u0627\u0644\u062c\u064f\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u064a\u064e\u0645\u064e\u0646\u064a\u0629 - al-Jumh\u016briyyah al-Yamaniyyah) er eitt arabiskt land sum fevnir um \u00fatsynningshorni\u00f0 og sy\u00f0ra part av arabisku h\u00e1lvoynni \u00ed Vesturasia. Landi\u00f0 hevur mark til Saudi Arabia \u00ed nor\u00f0i, til Rey\u00f0ahavi\u00f0 m\u00f3ti vestri, m\u00f3ti Adenv\u00edkini og Arabiska Havinum m\u00f3ti su\u00f0ri og m\u00f3ti Oman \u00ed eystri. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, sum eisini er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Jemen eitur Sana'a, har b\u00fagva umlei\u00f0 2 milli\u00f3nir. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Jemen var umlei\u00f0 23.833.000 \u00ed 2011. Jemen fevnir um eitt \u00f8ki\u00f0 sum er 527.829 km2 til st\u00f8ddar. Jemen fevnir eisini um umlei\u00f0 200 oyggjar.\n\nS\u00f8ga \nNor\u00f0urjemen fekk fr\u00e6lsi 18. november 1918 eftir at hava veri\u00f0 undir Osmanniska R\u00edkinum. Su\u00f0urjemen gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt 30. november 1967. Nor\u00f0ur og Su\u00f0urjemen v\u00f3ru sameind til eitt land hin 22. mai 1990.\n\nJemen hevur veri\u00f0 merkt av borgarakr\u00edggi\u00f0 s\u00ed\u00f0ani januar 2015. Str\u00ed\u00f0i stendur millum shia Houthi-uppreistrarherin og sunni-stj\u00f3rnina. Houthi uppreistrarherurin hevur megna\u00f0 at tiki\u00f0 valdi\u00f0 yvir meginpartin av landinum. \u00cd mars 2015 avgj\u00f8rdi Saudi-Arabia og fleiri ar\u00e1bisk lond at stu\u00f0la teirra sunni tr\u00faarfel\u00f8gum \u00ed at vinna valdi\u00f0 aftur \u00ed Jemen. Ein avger\u00f0, i\u00f0 skj\u00f3tt var\u00f0 ford\u00f8md av Iran, i\u00f0 stu\u00f0lar teirra shia tr\u00faarfel\u00f8gum \u00ed Houthi-uppreistrarherinum.\n\nKeldur \n\nAsia"}
{"id": "15078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kasakstan", "title": "Kasakstan", "text": "Kasakstan ella Kasakhstan er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Asia. Landi\u00f0 var partur av fyrrverandi Sovjetsamveldinum til desember 1991. Kasakstan er eitt land, i\u00f0 liggur mitt \u00ed Asia. Har b\u00fagva umlei\u00f0 18 milli\u00f3nir. Harav eru 63 % kasakstanar, 23,7 % russar, 2,9 % uzbekar, 2,1 % ukrainar, 1,4 % uyghurar, 1,3 % tatarar, 1,1 % t\u00fdskarar, 4,5 % onnur f\u00f3lkasl\u00f8g. Millum anna\u00f0 komu fleiri j\u00f8dar til Kasakstan undir \u00f8\u00f0rum heimsbardaga. Landi\u00f0 er n\u00edggjundast\u00f8rsta landi\u00f0 \u00ed heiminum vi\u00f0 eini v\u00eddd \u00e1 2 724 900 km2, hvar 1,7 % er vatn. St\u00f8rsti b\u00fdurin eitur Almaty, har b\u00fagva 1,3 milj\u00f3nir. Almaty var\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur til 1997. B\u00fdurin er kendur fyri s\u00ednar flottu bygningar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Kasakstan eitur Astana, hann gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed 1997.\nGrannatj\u00f3\u00f0irnar hj\u00e1 Kasakstan eru: Russland, Kina, Kirgisia (Kyrgyzstan), Usbekistan og Turkmenistan. Harumframt liggur landi\u00f0 vi\u00f0 Kaspiska Havi\u00f0. \nN\u00f3gv kenna kanska Kasakstan fr\u00e1 skemtifilminum Borat. Men Landi\u00f0 er ikki j\u00fast sum ta\u00f0 er l\u00fdst \u00ed filminum. Tad er eitt r\u00e6ttliga reint og r\u00edkt land. \n\nAsia"}
{"id": "15079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mongolia", "title": "Mongolia", "text": "Mongolia (mongolskt: \u041c\u043e\u043d\u0433\u043e\u043b \u0443\u043b\u0441), eisini nevndur Ytra-Mongolia , er eitt st\u00f3rt land \u00ed Mi\u00f0asia. \u00cd nor\u00f0ri hevur Mongolia mark vi\u00f0 Russland og \u00ed eystri, vestri og su\u00f0ri vi\u00f0 Kina. Ulan Bator er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Mongolia er mi\u00f0depil \u00ed landsins vega- og jarnbreytakervi. Fyri hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var Ulan Bator l\u00edtil landsb\u00fdur, men kommunistastyri\u00f0 gj\u00f8rdi b\u00fdin til st\u00f3rb\u00fd. \n\nFjarskotna og str\u00e1lbygda landi\u00f0 Mongolia var einafer\u00f0 mi\u00f0depil \u00ed einum st\u00f3rum heimsr\u00edki. \u00cd 13. \u00f8ld leg\u00f0i mongolh\u00f8vdingin Djengis Kan undir seg ovurst\u00f3rt heimsr\u00edki, i\u00f0 fevndi um meginpartin av Mi\u00f0asia og Kina. T\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i, var sagt, at ta\u00f0 var n\u00e6stan eitt \u00e1r at r\u00ed\u00f0a \u00far \u00f8\u00f0rum enda \u00ed annan \u00ed r\u00edki hansara. Sonarsonur hansara Kublai Khan t\u00f3k vi\u00f0 eftir hann, men \u00ed 14. \u00f8ld leg\u00f0i Kina st\u00f3rar partar av r\u00edkinum undir seg aftur.\n\nS\u00f8ga\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n 1163: Djengis Kan, sum stovna\u00f0i mongolska heimsr\u00edki\u00f0, ver\u00f0ur f\u00f8ddur \u00ed Mongolia.\n 1206-1400: Ein ma\u00f0ur og \u00e6tt hansara r\u00e1ddu \u00ed b\u00e6\u00f0i Asia og Eysturevropa hesa t\u00ed\u00f0ina, Djengis Kan, sum bygdi mongolska r\u00edki\u00f0. \u00dar Korea fyri eystan til Ukraina fyri vestan slapp eingin undan hansara \u00e1gangandi mongolsku hermonnum. \n 1206: Temudjin vinnur Mongolia. Mongolskir \u00e6ttb\u00f3lkar velja Djengis til kan (valdsharra).\n 1206: Djengis Kan stovnar Mongolr\u00edki. Mongolar hertaka Asia.\n 1211: Mongolar gera innr\u00e1s \u00ed Kina.\n 1215: Djengis Kan kringsetur og tekur Beijing \u00ed Kina.\n 1218: Mongolar gera innr\u00e1s \u00ed Iran.\n 1221: Mongolar gera innr\u00e1s \u00ed Russland.\n 25. august 1227: Djengis Kan doyr. Sonurin Ogotay tekur vi\u00f0.\n 1237: Abbasonur Djengis Kan, Batu, ger innr\u00e1s \u00ed Nor\u00f0ursiberia.\n 1240: Batu ger innr\u00e1s \u00ed P\u00f3llandi og Ungarn \u00ed Evropa.\n 1260: Kublai Kan, abbasonur Djengis Kan, ver\u00f0ur st\u00f3rkanur yvir \u00f8llum mongolum.\n 1260: Str\u00ed\u00f0smenn \u00far Egyptalandi, mamelukkar, vinna \u00e1 mongolum.\n 1279: Kublai vi\u00f0urkendur valdsharri \u00ed Kina. Kublai Kan vinnur \u00e1 Kina. \n 1281: Mongolar leypa \u00e1 Japan vi\u00f0 st\u00f3rum herflota, men ganga burtur \u00ed einari meldur\u00f3dn. Japanar halda ta\u00f0 vera storm sendan oman av himni.\n 1294: Kublai doyr.\n 1368: Mongolarnir ver\u00f0a riknir \u00far Kina. Mingherdeildir reka mongolar \u00far Kina.\n 1370: Timur Lenk savnar tey tr\u00fd vestaru kanatini.\n 1395: Timur Lenk, eftirkomari Djengis Kan, tekur st\u00f3rar partar av Su\u00f0urrusslandi.\n 1398: Timur Lenk tekur Delhi \u00ed India.\n 1402: Temur Lenk sigrar \u00e1 osmannum vi\u00f0 Ank\u00fdra.\n 1405: Timur Lenk doyr.\n\nMongolar \n\nMongolar v\u00f3ru f\u00f3lkasl\u00f8g, sum livdi \u00e1 sk\u00f3garleysu v\u00edddunum \u00ed Landnyr\u00f0ingsasia. Mongolar b\u00fa\u00f0u \u00ed rundum tj\u00f8ldum, jurtum. Konurnar fluttu tey sta\u00f0 \u00far sta\u00f0 \u00ed vognum. \u00c6ttb\u00f3lkarnir flakka\u00f0u um mongolsku grasfl\u00f8turnar vi\u00f0 alidj\u00f3rum. Tey h\u00f8vdu t.d. ross, geit, neyt og sey\u00f0. Teir livdu mest \u00e1 rossabaki, og vi\u00f0 teimum fekk Djengis Kan gj\u00f8rt t\u00e1t\u00ed\u00f0ar sterkasta her. Teir br\u00faktu n\u00fdggjastu v\u00e1pnini, til d\u00f8mis b\u00e6\u00f0i kr\u00fat og roykbumbur, so at eigin s\u00e1 teir \u00ed \u00e1lopi. Mongolar gj\u00f8rdu avbera g\u00f3\u00f0ar bogar \u00far horni, vi\u00f0i og dj\u00f3rasinum. T\u00ed v\u00f3ru bogarnir \u00f3tr\u00faliga sterkir. \n\nMongolar v\u00f3ru tiknir \u00far leikum sum bogaskj\u00f3tarar, og teir dugdu at spenna bogan, medda og skj\u00f3ta, me\u00f0an rossi\u00f0 tv\u00edspora\u00f0i. Teir funnu upp oddar, sum f\u00f3ru \u00edgj\u00f8gnum herkl\u00e6\u00f0i, hv\u00ednandi \u00f8rvar at b\u00e1kna vi\u00f0 og \u00f8rvar vi\u00f0 sm\u00e1um spreingikn\u00f8ttum \u00e1 oddinum. Allar herna\u00f0aratger\u00f0ir v\u00f3ru lagdar v\u00e6l til r\u00e6ttis, og \u00e1 rossabaki f\u00f3ru teir \u00f3tr\u00faliga skj\u00f3tt v\u00ed\u00f0a. Alt\u00ed\u00f0 megna\u00f0u teir at savna megina, t\u00e1 i\u00f0 mest \u00e1 st\u00f3\u00f0, og teir herja\u00f0u og brendu allasta\u00f0ni. Teir loyptu r\u00e6\u00f0slu \u00e1 f\u00f3lk, hagar teir komu. \n\nSeinast \u00ed 12. \u00f8ld savna\u00f0i m\u00e1ttmikil h\u00f8vingi, Djengis Kan, flakkandi \u00e6ttb\u00f3lkarnar \u00ed Su\u00f0ursiberia. \u00c6ttb\u00f3lkarnir v\u00f3ru mongolar, og honum eydna\u00f0ist at skipa f\u00f3lki\u00f0 \u00ed st\u00f3ran og m\u00e1ttmiklan her. Herur Djengis Kans var manna\u00f0ur vi\u00f0 rei\u00f0monnum, i\u00f0 v\u00f3ru tiknir \u00far leikum vi\u00f0 boganum. Mongolsku rei\u00f0menninir h\u00f8vdu ein boga, tveir \u00f8rvah\u00fasar og einar 30 \u00f8rvar. Teir d\u00fagligastu ri\u00f0u til tey fjarskotnastu mongolsku hj\u00e1londini og komu heimaftur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0indum um bardagar og um vi\u00f0urskiftini \u00ed fjarskotnu londunum. Rei\u00f0menninir st\u00fdrdu rossunum vi\u00f0 beinunum bara og h\u00f8vdu str\u00ed\u00f0sv\u00e1pn \u00ed hendi. \n\nTey b\u00fa\u00f0u \u00ed rundum tj\u00f8ldum, sum tey t\u00f3ku vi\u00f0 s\u00e6r, so hv\u00f8rt tey fluttu. Konurnar koyrdu tj\u00f8dini \u00e1 vagnum, og menninir veiddu, r\u00f8kta\u00f0u dj\u00f3rini og seldu tey fyri metal og korn.\n\nVeldi Djengis Kans \n\nMongolar v\u00f3ru flakkf\u00f3lk \u00ed Mi\u00f0asia. \u00cd 1206 var m\u00e1ttmesti h\u00f8vdingur teirra, 39 \u00e1ra gamli Temudjin, valdur til kan (valdsharra), og nevndi seg Djengis (prinsur av \u00f8llum, sum millum heimsh\u00f8v er). Hann setti s\u00e6r sum m\u00e1l at leggja allan heimin undir seg. \u00cd 1211 gj\u00f8rdi herur hansara innr\u00e1s \u00ed Kina, og \u00ed 1215 t\u00f3k hann Zhongdu, seinni kalla\u00f0ur Peking, n\u00fa Beijing. So herja\u00f0u teir \u00ed Mi\u00f0asia, Afganistan og st\u00f3rum p\u00f8rtum \u00ed Iran. T\u00e1 i\u00f0 Djengis Kan doy\u00f0i \u00ed 1227, var ta\u00f0, sum hann sj\u00e1lvur t\u00f3k til, eitt \u00e1r at r\u00ed\u00f0a \u00far enda \u00ed annan \u00ed r\u00edki hansara. Eftirkomarar hansara t\u00f3ku stutt eftir Su\u00f0ursiberia og herja\u00f0u eitt stutt skifti \u00ed Eysturevropa. Teir vunnu s\u00e6r valdi\u00f0 yvir syndra\u00f0u r\u00edkjunum \u00ed Nor\u00f0urrusslandi og gj\u00f8rdu tey til skattlond s\u00edni.\n\n\u00c6ttf\u00f3lk Djengisar helt fram at leggja lond undir seg. Tey t\u00f3ku Irak og ta\u00f0, sum eftir var av Iran. Abbasonurin Kublai var\u00f0 valdur til st\u00f3rkan \u00ed 1260. Hann flutti til Beijing, t\u00fdndi Songr\u00edki fyri sunnan og var\u00f0 vi\u00f0urkendur keisari yvir \u00f8llum Kina \u00ed 1279. Kublai var b\u00e6\u00f0i kr\u00edgsma\u00f0ur og politikari. Hann gav bo\u00f0 um, at gera vegir, so samband var vi\u00f0 fjarskotnastu landslutirnar \u00ed r\u00edkinum, l\u00e6t v\u00e6lger\u00f0arstovnar gera til sj\u00fak og gj\u00f8rdi matgoymslur, skuldi hungursney\u00f0 komi\u00f0. Ymsu partarnir \u00ed r\u00edkinum gj\u00f8rdust, sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir. Kublai Kan hev\u00f0i ikki r\u00e6\u00f0i\u00f0 yvir iranska kanatinum ella Gylta fylgis-kantinum \u00ed Su\u00f0urrusslandi.\n\nPolitikkur \n\nMeginpartin av 20. \u00f8ld hevur landi\u00f0 veri\u00f0 kommunistiskt, og ta\u00f0 hev\u00f0i gott samband vi\u00f0 Sovjetsamveldi\u00f0, til f\u00f3lkavalt st\u00fdri\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 1990 . \u00c1virkanin \u00far Sovjetsamveldinum s\u00e6st t\u00fd\u00f0iliga \u00e1 mongum almennum h\u00fasum \u00ed Ulan Bator.\n\nMannar\u00e6ttindi\n\nSamkynd \n\nTa\u00f0 er ikki longur \u00f3l\u00f3gligt at vera samkyndur \u00ed Mongolia. Ta\u00f0 bleiv l\u00f3gligt \u00ed 2002 .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nM.a. Mongolia, Siberia, Kina, Korea, Japan og Landsynningsasia eru lond \u00ed Fjareystri . \n\nB\u00e6\u00f0i Manchuria og Innara-Mongolia hava s\u00ed\u00f0an 1950 hoyrt til kinesiska samveldi\u00f0 . Mongolia er tann parturin av Mongolia, sum liggur n\u00e6stur Kina. Hin parturin av Mongolia gongur undir navninum Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Mongolia ella Ytra-Mongolia. \n\nFyri nor\u00f0an og vestan er Mongolia umgirt av h\u00f8gum fj\u00f8llum, og fyri sunnan er Gobioy\u00f0im\u00f8rk.\n\nVe\u00f0urlag \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 er har\u00f0f\u00f8rt, summari\u00f0 stutt og veturin kaldur og langur. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Mongolia er tempra\u00f0 landve\u00f0ur og turrligt b\u00e6\u00f0i summar og vetur. Serliga har su\u00f0uri ber av. Og har er eisini ein st\u00f3r oy\u00f0im\u00f8rk, sum eitur Gobi. Naka\u00f0 av landinum er t\u00f3 steppa ella vaksi\u00f0 vi\u00f0 gras. Har ganga hir\u00f0ar vi\u00f0 kamelum og sey\u00f0afylgjum. Naka\u00f0 av f\u00f3lkinum har er fastb\u00fagvandi og dyrkar j\u00f8r\u00f0ina.\n\nB\u00faskapur \n\nSt\u00f3rt n\u00e1tt\u00farutilfeingi er \u00ed landinum, helst olja og kol, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed 1990-\u00e1runum, at fari\u00f0 var at vinna \u00fat hetta tilfeingi\u00f0.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nFlakkb\u00f8ndurnir \u00ed Mongolia fara v\u00ed\u00f0a um vi\u00f0 fena\u00f0i s\u00ednum, vanligastu dj\u00f3rini eru jakkneyt og onnur neytasl\u00f8g, geit, sey\u00f0ur og kamelar. Um summari\u00f0 ver\u00f0ur fena\u00f0urin rikin langt ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini, har hann gongur \u00e1 biti, til veturin kemur, og fari\u00f0 ver\u00f0ur oman aftur \u00e1 sl\u00e6ttlendi\u00f0. Jakkneyti\u00f0 hevur laga\u00f0 seg til har\u00f0f\u00f8ra ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Mongolia, og ta\u00f0 veitir b\u00f3ndunum mj\u00f3lk, kj\u00f8t, sm\u00f8r og ull. Tey n\u00fdta serlig, str\u00fdtuskapa\u00f0 tj\u00f8ld, nevnd jurt. Enn \u00e1 okkara d\u00f8gum b\u00fagva summir mongolar \u00ed jurtum.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Eysturasia er runni\u00f0 av t\u00ed mongol\u00e6ttindi, sum mong f\u00f3lk \u00ed Landsynnings\u00e1sia, indi\u00e1nararnir \u00ed USA og \"skr\u00e6lingararnir\" \u00ed b\u00e6\u00f0i Gr\u00f8nlandi og Kanada eisini eru sprotnir av. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum, har tey liva av at halda fena\u00f0 \u00e1 v\u00ed\u00f0u grasfl\u00f8tunum. \n\nMangir mongolar eru fram\u00far kringir \u00e1 rossabaki. Alt fr\u00e1 t\u00ed barni\u00f0 dugir at sita, l\u00e6rir ta\u00f0 at r\u00ed\u00f0a, og longu tr\u00fd \u00e1ra gamalt hevur ta\u00f0 tamarhald \u00e1 rossi. 11. juli \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri kunnu tey v\u00edsa, hvat tey duga, t\u00ed t\u00e1 er Nadamstevnan, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin um alt landi\u00f0. T\u00e1 ver\u00f0ur m.a. kappast \u00ed kappr\u00ed\u00f0ing, gl\u00edming og bogaskj\u00f3ting. \n\n\u00cd tey seinastu 100 \u00e1rini eru milli\u00f3ntals kinesarar fluttir \u00far Kina til Mongolia at b\u00fagva, so n\u00fa er upprunaf\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 minniluta.\n\nKeldur \n\nMongolia\nAsia"}
{"id": "15080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pakistan", "title": "Pakistan", "text": "Ta\u00f0 Islamska Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Pakistan (enskt Islamic Republic of Pakistan, urdu \u0627\u0633\u0644\u0627\u0645\u06cc \u062c\u0645\u06c1\u0648\u0631\u06cc\u06c2 \u067e\u0627\u0643\u0633\u062a\u0627\u0646 ) var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1947 at h\u00fdsa muslimunum \u00ed India. Landi\u00f0 var \u00ed tveimum - Eysturpakistan og Vesturpakistan, men \u00ed 1971 t\u00f3k Eysturpakistan loysing og nevndi seg Bangladesj. Vesturpakistan nevndi seg Pakistan. Pakistan hevur \u00ed 2014 umlei\u00f0 200 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar . Pakistan hevur mark vi\u00f0 India, Iran, Afganistan, Kina og hevur tann fyrimun at hava atgongd til heimsh\u00f8vini um Fl\u00f3gvan. Pakistan hevur t\u00ed avgerandi geopolitiskt strategiska st\u00f8\u00f0u \u00ed mun til \u00f8ki\u00f0 annars. Ta\u00f0 pakistanska samfelagi\u00f0 er b\u00e6\u00f0i \u00f3st\u00f8\u00f0ugt og spjatt, og er higartil ta\u00f0 einasta muslimska kjarnorkuveldi\u00f0 . H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Pakistan eitur Islamabad; hann stendur \u00ed fj\u00f8llunum t\u00e6tt vi\u00f0 Rawalpindi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er n\u00fdggjur b\u00fdur; fari\u00f0 var\u00f0 at byggja hann \u00ed 1961. Navni\u00f0 Islamabad merkir \"sta\u00f0ur Islams\". B\u00fdurin er bygdur eftir b\u00fdar\u00e6tlan, og har eru mong opin torg og brei\u00f0ir vegir. St\u00f8rsti og t\u00fddningarmesti b\u00fdurin er havnab\u00fdurin Karachi; \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 12 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar, me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed Karachi og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 23,5 mi\u00f3. f\u00f3lk.\n\nAlt s\u00ed\u00f0an Pakistan gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki, hevur marknastr\u00ed\u00f0 veri\u00f0 \u00edmillum pakistanar og indar um muslimska landslutin Kashmir, i\u00f0 hoyrir til India, men sum Pakistan sigur seg eiga. T\u00e1 i\u00f0 India var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 1947, kom landsluturin, har flestu f\u00f3lk eru muslimar, undir India, har mesta f\u00f3lki\u00f0 er hinduar, \u00edsta\u00f0in fyri islamska tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Pakistan, har tey flestu eru muslimar. Kr\u00edggj brast \u00e1, og landsluturin var\u00f0 b\u00fdttur \u00edmillum tey b\u00e6\u00f0i londini \u00ed 1949. B\u00e6\u00f0i Pakistan og India krevja enn hetta \u00f8ki\u00f0 . \n\nPakistan hevur veri\u00f0 herja\u00f0 av n\u00f3gvum yvirgangs\u00e1lopum. 92 prosent av \u00f8llum yvirgangsats\u00f3knum har f\u00f3lk doyggja henda \u00ed t\u00edggju londum. Tveir tri\u00f0ingar av offrunum fyri yvirgang b\u00fagva \u00ed Pakistan, Irak ella Afganistan. Hetta v\u00edsa yvirlit sum byggja \u00e1 uppl\u00fdsningar fr\u00e1 millum anna\u00f0 uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num hj\u00e1 USA og hagstalsgrunninum Global Terrorism Database (GTD) \u00ed 2012 . Hagt\u00f8lini v\u00edsa at 55 prosent av ats\u00f3knunum, 62 prosent av teimum dripnu og 65 prosent av teimum l\u00f8sta\u00f0u eru \u00far Pakistan, Irak ella Afganistan.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd meira enn 200 \u00e1r var Persar\u00edki heimsins b\u00e6\u00f0i m\u00e6tasta og st\u00f8rsta land. Persar\u00edki var t\u00e1 Mesopotamia, Anatolia, londini vi\u00f0 eystara part vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhav og londini, sum n\u00fa eru Afganistan og Pakistan. \n\nT\u00e1 i\u00f0 India t\u00f3k loysing \u00ed 1947, samdust muslimar og hindar ikki. Muslimar kravdu land fyri seg, og teir fingu Pakistan. Pakistan var\u00f0 b\u00fdtt \u00ed Vesturpakistan (n\u00fa Pakistan) og Eysturpakistan (n\u00fa Bangladesj), sum l\u00f3gu langt hv\u00f8rt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Sum fr\u00e1 lei\u00f0, bar ikki til at halda hesum kloyvda r\u00edki saman; \u00e1 valinum \u00ed 1970 vann Awami-samgongan \u00ed Bangladesj (t\u00e1 \u00e6t Bangladesj Eysturpakistan) st\u00f3rsigur. \u00cd 1971 t\u00f3k Eysturpakistan loysing, og tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Bangladesj var\u00f0 stovna\u00f0.\n\nPolitikkur \n\n\u00cd Pakistan er ikki f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, talufr\u00e6lsi ella tr\u00faarfr\u00e6lsi. \u00cd minsta lagi\u00f0 16 f\u00f3lk sita \u00ed fongsli \u00ed Pakistan og b\u00ed\u00f0a eftir dey\u00f0ad\u00f3mi, t\u00ed sagt ver\u00f0ur, at tey hava spotta\u00f0 profetin Mohammed, og fleiri enn 20 sita \u00ed fongsli fyri l\u00edvi\u00f0 .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nTa\u00f0 Islamska Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Pakistan er landi\u00f0, har sum \u00e1in Indus og tv\u00f8r\u00e1ir hennara renna; \u00e1in Indus kemur \u00far fj\u00f8llunum \u00ed Tibet nor\u00f0an fyri Himaleia. Hon rennur \u00edgj\u00f8gnum l\u00e1glendi\u00f0 \u00ed Pakistan og \u00fat \u00ed Ar\u00e1biuhavi\u00f0 . Fimm \u00e1ir renna \u00ed Indus, t\u00e6r eru Jhelum, Chenab, Ravi, Sutlej og Beas, sum eru upprunin til navni\u00f0 Punjap, i\u00f0 merkir \"fimm\u00e1alandi\u00f0\". A\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Pakistan hava v\u00ed\u00f0fevndar vatnveitingar\u00e6tlanir gj\u00f8rt runnafl\u00f8tur og h\u00e1lvoy\u00f0im\u00f8rk til fruktagott akurlendi. \u00cd Pakistan er ve\u00f0urlagi\u00f0 sera turrligt. Tann vestari parturin av landinum er oy\u00f0im\u00f8rk ella runnasteppa . Har ganga hir\u00f0arnir vi\u00f0 sey\u00f0i, rossum, neytum, dromedarum og geitum at leita s\u00e6r eftir vatni og beiti. Men \u00e1 l\u00e1glendinum, har sum Indus og tv\u00f8r\u00e1ir hennara renna, veksur betur, t\u00ed har hava teir \u00e1arvatni\u00f0 at veita \u00e1 velturnar. L\u00e1glendi\u00f0 var einafer\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0ini ein brei\u00f0ur fj\u00f8r\u00f0ur inn \u00far Ar\u00e1biuhavinum, sum \u00e1in Indus hevur fylt vi\u00f0 t\u00ed n\u00f3gva gruggi, sum hon hevur havt vi\u00f0 s\u00e6r \u00far Himaleiafj\u00f8llunum, t\u00e1 i\u00f0 regnt\u00ed\u00f0in hevur herja\u00f0 har. Indus\u00e1in er byrgd \u00ed fleiri st\u00f8\u00f0um. Tann st\u00f8rsta byrgingin er vi\u00f0 Sukkur. Hon er 1,6 km long. \u00dar t\u00ed st\u00f3ra vatninum oman fyri Sukkur-byrgingina, hava teir lagt 60.000 km av veitingum \u00fat\u00a0\u00e1 t\u00e6r turru eingirnar fyri vestan og fingi\u00f0 t\u00e6r til fruktag\u00f3\u00f0an b\u00f8.\n\nB\u00faskapur \n\nLandb\u00fana\u00f0ur er h\u00f8vu\u00f0svinnan \u00ed Pakistan. Flestu f\u00f3lk liva av landb\u00fana\u00f0i, men st\u00f3r framgongd er \u00ed \u00eddna\u00f0inum, helst \u00ed bummullar- og kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0inum . Handverks\u00eddna\u00f0ur sum teppiveving og metalsm\u00ed\u00f0 eru eisini t\u00fddningarmiklir vinnuvegir. Fruktag\u00f3\u00f0a sl\u00e6ttlendi\u00f0 \u00ed Punjab er besta landb\u00fana\u00f0arlendi\u00f0 \u00ed Pakistan. Vatn \u00far Indus, ha\u00f0an f\u00f3lki\u00f0 eisini f\u00e6r drekkivatn og ravmagn, ver\u00f0ur veitt \u00e1 fruktag\u00f3\u00f0u j\u00f8r\u00f0ina. \u00cd teimum vatna\u00f0u veltunum \u00ed Pakistan velta teir hveiti \u00ed t\u00ed kaldari \u00e1rst\u00ed\u00f0ini og hirsi, bummull og mais \u00ed t\u00ed heitari \u00e1rst\u00ed\u00f0ini. Bummullin ver\u00f0ur virka\u00f0 \u00ed bummulsvirkjunum \u00ed Karachi ella seld til onnur lond . Teir selja eisini t.d. ull, h\u00fa\u00f0ir og skinn. \n\nN\u00f3gv \u00e1r vi\u00f0 kr\u00edggi og n\u00e1tt\u00faruvanlukkum hava elvt til eina n\u00fdggja hungurskreppu \u00ed 2013, har umlei\u00f0 helmingurin av \u00edb\u00fagvunum ikki hevur trygga atgongd til mat. Str\u00ed\u00f0 og bardagar \u00ed stammuumr\u00e1\u00f0um n\u00e6rhendis afganska markinum hava bara gj\u00f8rt trupulleikarnar enn st\u00f8rri, samstundis sum fj\u00f8lmi\u00f0lar hava gj\u00f8rt l\u00edti\u00f0 burtur\u00far. Ta\u00f0 uppl\u00fdsir WFP, sum er heimsmatv\u00f8rustovnurin hj\u00e1 ST .\n\nHandilsvi\u00f0urskifti \n\nHesi lond handlar Pakistan vi\u00f0, samb\u00e6rt CIA World Factbook \u00ed 2014 :\n\n H\u00f8vu\u00f0s\u00fatflutningur: r\u00eds, bummull, teppi. \n H\u00f8vu\u00f0sinnflutningur: t\u00f3l, olja, korn.\n\nMentan \n\nUm tri\u00f0ingurin av f\u00f3lkinum \u00ed Pakistan b\u00fdr \u00ed b\u00fdum. Mong f\u00f3lkasl\u00f8g vi\u00f0 egnum m\u00e1li og egnari mentan b\u00fagva \u00ed Pakistan. Pashtunar \u00e1 \u00fatnyr\u00f0ingsmarkinum vi\u00f0 Afganistan eru gitnir fyri s\u00edtt \u00f3v\u00edkiliga tr\u00fafesti \u00edm\u00f3ti \u00e6tt s\u00ednari. Sindhiar, sum eru landb\u00fana\u00f0arf\u00f3lk sunnarlaga \u00ed landinum, eru kendir fyri gomlu t\u00f3nleika- og b\u00f3kmentasi\u00f0venju s\u00edna. Punjabar b\u00fagva \u00e1 fruktag\u00f3\u00f0a sl\u00e6ttlendinum \u00ed Punjab. \n\nIslamsk l\u00f3g sigur, hvussu f\u00f3lki\u00f0 skal d\u00fdrka Allah og bera seg at \u00ed l\u00edvinum. Konuf\u00f3lkini skulu ganga \u00ed purdah (plagg innan fyri sl\u00f8ri\u00f0). Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at t\u00e1 i\u00f0 konuf\u00f3lk skulu \u00fat, mega tey anna\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0a \u00ed burqa (hettukj\u00f3la) ella \u00ed chaddar (sl\u00f8ri\u00f0), so at mannf\u00f3lk skulu ikki s\u00edggja andliti\u00f0 \u00e1 teimum. Si\u00f0ur er eisini, at h\u00fasini eru innr\u00e6tta\u00f0 solei\u00f0is, at uttaru r\u00famini eru til mannf\u00f3lk og innaru til konuf\u00f3lki\u00f0.\n\nKeldur \n\nAsia\nPakistan"}
{"id": "15081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sri%20Lanka", "title": "Sri Lanka", "text": "Sri Lanka (\u00e1\u00f0ur Ceylon) (singalesiskt: \u0dc1\u0dca\u200d\u0dbb\u0dd3 \u0dbd\u0d82\u0d9a\u0dcf \u0db4\u0dca\u200d\u0dbb\u0da2\u0dcf\u0dad\u0dcf\u0db1\u0dca\u0dad\u0dca\u200d\u0dbb\u0dd2\u0d9a \u0dc3\u0db8\u0dcf\u0da2\u0dc0\u0dcf\u0daf\u0dd3 \u0da2\u0db1\u0dbb\u0da2\u0dba, tamilskt: \u0b87\u0bb2\u0b99\u0bcd\u0b95\u0bc8 \u0b9c\u0ba9\u0ba8\u0bbe\u0baf\u0b95 \u0b9a\u0bae\u0ba4\u0bcd\u0ba4\u0bc1\u0bb5 \u0b95\u0bc1\u0b9f\u0bbf\u0baf\u0bb0\u0b9a\u0bc1) er eitt oyggjaland \u00ed \u00c1sia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Colombo. Sri Lanka er giti\u00f0 fyri s\u00ednar v\u00f8kru sandstrendur \u00e1 su\u00f0ur- og \u00fatsynningsstrondini og fyri buddistatemplini minnisvar\u00f0arnar v\u00ed\u00f0a um \u00ed landinum. Seinastu \u00e1rini er fer\u00f0avinnan heilt n\u00f3gv minka\u00f0 av borgararkr\u00edgnum, \u00edmillum singalesar og tamilar, i\u00f0 str\u00ed\u00f0ast fyri at seta \u00e1 stovn egi\u00f0 r\u00edki nor\u00f0ast \u00ed oynni.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSunnan fyri India er tann fruktag\u00f3\u00f0a oyggin Sri Lanka. Sri Lanka er giti\u00f0 fyri s\u00ednar tropisku p\u00e1lmastrendur, h\u00f8gu, br\u00f8ttu fj\u00f8llini og fj\u00f8lbroytta d\u00fdral\u00edvi\u00f0, i\u00f0 f\u00e6r mong fer\u00f0af\u00f3lk at koma hagar. Sri Lanka hevur tropiskt ve\u00f0urlag, men hitin er ikki so kn\u00f3gvandi, t\u00ed havi\u00f0 mildnar so v\u00e6l. Sagnir siga, at parad\u00edsgar\u00f0urin var \u00fati \u00e1 Sri Lanka. \n\nSri Lanka er fjallaland, h\u00e6gsta fjalli\u00f0 er 2500 metrar h\u00f8gt. Undir fj\u00f8llunum er t\u00f3 allasta\u00f0ni v\u00e6l av l\u00e1glendi. Alt l\u00e1glendi\u00f0 er velt og v\u00e6l av h\u00e1lendinum eisini, men t\u00f3 eru hugtakandi regnsk\u00f3gir \u00ed fj\u00f8llunum og p\u00e1lmum og \u00f8\u00f0rum valavi\u00f0i. Allur tann ni\u00f0ari parturin av l\u00e1glendinum er vaksin vi\u00f0 kokusp\u00e1lmum, me\u00f0an tann ovari parturin og naka\u00f0 ni\u00f0an \u00ed brekkuna er lagdur \u00ed tv\u00f8rteigar og veltur til t.d. r\u00edsakrar. Uppi \u00ed d\u00f8lunum eru eldgamlar byrgingar, so teir kunnu lata vatn \u00e1 r\u00edsvelturnar. Gummitr\u00e6i\u00f0 skal hava n\u00f3gv vatn, og t\u00ed veksur ta\u00f0 ovast \u00ed brekkunum. Tetr\u00e6num d\u00e1mar v\u00e6l fjallaluftina og kann vaksa \u00ed 2000 metra h\u00e6dd. St\u00f3rir partar av lendinum uppi \u00e1 oynni eru avvaksnir vi\u00f0 terunnum. \n\nTann st\u00f8rsti havnarb\u00fdurin er Colombo (Kolombo), sum eisini er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur.\n\nS\u00f8ga \n\nT\u00e1 i\u00f0 Sri Lanka loysti fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1948, fekk Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike (1899\u20131959), i\u00f0 hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri Fr\u00e6lsisflokki Sri Lanka, mesta politiska valdi\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 myrdur \u00ed 1959, t\u00f3k kona hansara, Sirimavo Bandaranaike, vi\u00f0 eftir hann og vann vali\u00f0 \u00ed 1960 . Fyrsta konuf\u00f3lk \u00ed heiminum, i\u00f0 gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, fr\u00fa Bandaranaike, t\u00f3k undir vi\u00f0 sosialistiskum politikki. Hon stu\u00f0la\u00f0i sinhalesum, i\u00f0 eru buddistar og \u00ed meiriluta, \u00edm\u00f3ti muslimskum og hinduistiskum tamilum, i\u00f0 eru \u00ed minniluta \u00ed oynni, og royndi at gera singalesist til alment m\u00e1l \u00edsta\u00f0in fyri enskt. Hetta elvdi til, at tamilarnir gj\u00f8rdu uppreistur, og fr\u00fa Bandaranaike misti valdi\u00f0 \u00ed 1965. Hon kom aftur til valdi\u00f0 \u00ed 1972, setti \u00ed gildi n\u00fdggja st\u00fdrisskipan, i\u00f0 l\u00fdsti landi\u00f0 sum tj\u00f3\u00f0veldi, og nevndi ta\u00f0 Sri Lanka . Sri Lanka gekk \u00e1\u00f0ur undir navninum Ceylon. T\u00e1 i\u00f0 hon fell \u00ed 1977, var\u00f0 hon skuldsett fyri mutur og koyrd \u00far tinginum i 1980.\n\nSri Lanka hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 kongsr\u00edki, men um \u00e1r 1500 komu evropear (bretar, portugalar og hollendarar) hagar og l\u00f8gdu hv\u00f8r s\u00edn part av oynni undir seg. Seinni t\u00f3ku bretarnir alla oynna og h\u00f8vdu hana, til hon fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 1948. \n\nSpentu vi\u00f0urskiftini \u00edmillum singalesisku myndugleikarnar og tamilar elvdu til borgarakr\u00edggj \u00ed 1983, \u00ed 2009 var fri\u00f0ur fingin \u00ed lag. Tamilar settu seg upp \u00edm\u00f3ti, at singalesar skulu hava alt valdi\u00f0 og vilja hava s\u00edtt egna r\u00edki nor\u00f0ast \u00ed oynni.\n\nPolitikkur\n\nMenningarhj\u00e1lp \u00far F\u00f8royum \n\n\u00cd 2005 skriva\u00f0i J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gma\u00f0ur, undir stu\u00f0ulstils\u00f8gn upp\u00e1 1,7 milli\u00f3nir kr\u00f3nur til at byggja eitt barnaheim \u00ed Trincomalee \u00e1 Sri Lanka. \"Fyri fyrstu fer\u00f0 ver\u00f0ur f\u00f8roysk ney\u00f0hj\u00e1lp n\u00fdtt beinlei\u00f0is til at byggja eitt barnaheim. Vi\u00f0 barnaheiminum fara pengarnir til naka\u00f0 sera \u00edt\u00f8kiligt, og eg meti hetta vera ein g\u00f3\u00f0an h\u00e1tt at hj\u00e1lpa n\u00f8krum av teimum mongu b\u00f8rnunum, i\u00f0 komu illa so illa fyri av fl\u00f3\u00f0alduni. Eg fegnist um at \u00e1hugab\u00f3lkar hava v\u00edst so st\u00f3ran \u00e1huga fyri at hj\u00e1lpa og um, at tey hava \u00e1tiki\u00f0 s\u00e6r hesa st\u00f3ru uppg\u00e1vuna\", seg\u00f0i J\u00f3annes Eidesgaard \u00ed 2005. \n\nS\u00ed\u00f0an desember 2005, t\u00e1 peningurin var\u00f0 fluttur Barnabata, hava n\u00f3gvir ymsir trupulleikar tarna\u00f0 arbei\u00f0inum. Eitt n\u00fa brast borgarakr\u00edggj \u00e1 aftur \u00ed j\u00fast t\u00ed partinum av landinum, har \u00e6tlanin var at byggja barnaheimi\u00f0, og hetta ste\u00f0ga\u00f0i \u00e6tlanini eina t\u00ed\u00f0.\n\nMannar\u00e6ttindi \n\nEin 77 \u00e1ra gamal nor\u00f0ma\u00f0ur doy\u00f0i \u00ed januar 2009 \u00ed Vanni-landslutinum, har nor\u00f0uri \u00e1 Sri Lanka, t\u00ed ta\u00f0 bleiv nokta\u00f0 honum at f\u00e1a heilsub\u00f3t og atgongd til heiliv\u00e1g . N\u00fa er hetta m\u00e1li\u00f0 gj\u00f8rt til spj\u00f3toddin \u00ed einum umfatandi m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 er lati\u00f0 norska \u00e1k\u00e6rumyndugleikanum. M\u00e1li\u00f0 er s\u00f8guligt, t\u00ed hetta er fyrstu fer at eitt l\u00f8greglum\u00e1l er \u00ed Noregi har ein norskur r\u00edkisborgari er raktur av einum brotsverki m\u00f3ti manna\u00e6ttini. Fleiri r\u00e6ttarm\u00e1l eru \u00e1veg m\u00f3ti politisku lei\u00f0sluni fyri at hava sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri h\u00f3pdr\u00e1pum av tamilum undir borgarakr\u00edgnum. Hetta eru b\u00f3lkar av tamilum, i\u00f0 hava funni\u00f0 fram d\u00f8mir um dr\u00e1p \u00e1 sivilar tamilar undir seinasta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num av borgarakr\u00edgnum \u00ed Sri Lanka.\n\nB\u00faskapur\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nLandb\u00fana\u00f0ur er h\u00f8vu\u00f0svinna, og helvtin av f\u00f3lkinum arbei\u00f0ir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum . Gummi og te ver\u00f0a dyrka\u00f0 \u00ed st\u00f3rum lundum og flutt \u00fat, men mesta gr\u00f8\u00f0in er kortini r\u00eds. Sri Lanka \u00fatf\u00f8rir t.d. gummi, r\u00eds, kryddar\u00edir, kokusn\u00f8tir og te. Tedyrkan er st\u00f3r\u00eddna\u00f0ur \u00ed Sri Lanka. 30 % av \u00fatflutninginum \u00ed Sri Lanka er te. Seinastu \u00e1rini hevur tevinnan fingi\u00f0 har\u00f0a kapping \u00far londum, sum dyrka\u00f0 b\u00edligari, men v\u00e1naligari te. Mesta tei\u00f0 ver\u00f0a dyrka\u00f0 \u00ed st\u00f3rum lundum \u00ed h\u00e1lendinum inni \u00ed landinum. Kaldari ve\u00f0ri\u00f0 er, seinni veksur runnurin, og betri smakkar tei\u00f0. Bara n\u00fdsprotnu bl\u00f8\u00f0ini ver\u00f0a henta\u00f0, og tey skulu virkast til te skj\u00f3tast gj\u00f8rligt, betri ver\u00f0ur tei\u00f0. \n\nSri Lanka er kent fyri a\u00f0alseinar s\u00ednar, helst teir \u00far Ratnapura, \"a\u00f0alsteinab\u00fdnum\" . \u00cd fj\u00f8llunum vi\u00f0 b\u00fdin eru b\u00e6\u00f0i rubinar, safirar, topasar, granatar og ametystar. Sri Lanka b\u00e6\u00f0i flytur \u00fat a\u00f0alsteinar, sum teir eru, og gj\u00f8rd v\u00f8kur pr\u00fd\u00f0i. \n\nFer\u00f0avinnan er t\u00fddningarmikil \u00ed Sri Lanka. T\u00e1 i\u00f0 borgarakr\u00edggi\u00f0 brast \u00e1, minka\u00f0i fer\u00f0avinnan heilt n\u00f3gv, men n\u00fa veksur hon aftur.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nTamilar, teir flestu eru hinduar, eru 20 % av f\u00f3lkinum, og singalesar, teir flestu eru buddistar, eru 73,8 % av f\u00f3lkinum .\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n\"Hevur religi\u00f3n t\u00fddning \u00ed gerandisdegi t\u00ednum\". Henda spurning hevur Gallup sett \u00ed 138 ymiskum londum. Egyptaland er einasta land vi\u00f0 100 prosentum, me\u00f0an \u00ed Sri Lanka, Bangladesj, og Sameindu Ar\u00e1bisku Emiratunum er tali\u00f0 99 prosent . \n\nSt\u00f8rsta buddistiska h\u00f8gt\u00ed\u00f0in \u00ed Sri Lanka, esala perahera, er \u00ed b\u00fdnum Kandy \u00ed august m\u00e1na\u00f0i. T\u00e1 fer skr\u00fa\u00f0gonga vi\u00f0 vakurt pr\u00fdddum f\u00edlum \u00edgj\u00f8gnum g\u00f8turnar, \u00e1 einum f\u00edli er gullskr\u00edn, og \u00ed t\u00ed er heilaga tonnin \u00ed Budda. Allar a\u00f0rar dagar \u00ed \u00e1rinum er hon \u00ed Tanntemplinum. S\u00f8gnin sigur, at tonnin var\u00f0 bjarga\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 l\u00edki\u00f0 av Budda var\u00f0 brent \u00e1 b\u00e1li \u00ed 543 f. Kr.\n\nSk\u00falaskapur \n\n\u00c1 Sri Lanka ganga \u00f8ll b\u00f8rn \u00ed sk\u00fala fr\u00e1 t\u00ed, at tey eru 6 \u00e1r, til tey eru 14 \u00e1r .\n\nKeldur \n\nAsia"}
{"id": "15082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tadsjikistan", "title": "Tadsjikistan", "text": "Tadsjikistan (\u0422\u043e\u04b7\u0438\u043a\u0438\u0441\u0442\u043e\u043d) er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Mi\u00f0Asia. Til 1991 var ta\u00f0 kent sum ta\u00f0 tadsjikiska sovjettiska sosialistiska l\u00fd\u00f0veldi. Tadsjikistan var einafer\u00f0 partur av Samanidiska R\u00edkinum (819\u2013999). Landi\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Afghanistan \u00ed su\u00f0ri, Kina \u00ed eystri, Kirgisistan har nor\u00f0uri og Usbekistan \u00ed vestri. Teir st\u00f8rstu b\u00fdirnir eru h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Dusjanbe, og s\u00ed\u00f0an Khujand og Kulob. Tadsjikistan er fjallar\u00edkt land, sum ikki liggur \u00fat til naka\u00f0 hav ella st\u00f8rri vatn. 90 % av landinum er fjallalendi. Tey flestu av \u00edb\u00fagvarunum hoyra til persiskt talandi Tadsjik etniska b\u00f3lkin, sum hevur n\u00f3gv \u00ed felag vi\u00f0 Afganistan og Iran vi\u00f0v\u00edkjandi m\u00e1li, mentan og s\u00f8gu. Eftir at landi\u00f0 fekk fullveldi fr\u00e1 Sovjetsamveldinum herja\u00f0i borgarakr\u00edggj \u00ed landinum fr\u00e1 1992 til 1997. S\u00ed\u00f0an borgarakr\u00edggi\u00f0 helt uppat og landi\u00f0 fekk hj\u00e1lp uttan\u00edfr\u00e1 er f\u00edggjarligur v\u00f8kstur aftur at s\u00edggja. Serliga eru ta\u00f0 n\u00e1tt\u00faru r\u00edkid\u00f8mi vi\u00f0 bummull, aluminium og uranium, sum eru vi\u00f0 til at skapa henda v\u00f8kstur. T\u00f3 eru bardagar aftur byrja\u00f0ir \u00ed juli 2012.\n\nMyndir \n\nAsia"}
{"id": "15083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turkmenistan", "title": "Turkmenistan", "text": "Turkmenistan er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Asia. N\u00e6stan 90 % av Turkmenistan er \u00ed st\u00f3ru oy\u00f0im\u00f8rkini Karakum (Svartasandi). Hitin fer javnan upp um 50 \u00b0C. Fram vi\u00f0 su\u00f0urendanum \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini er fruktag\u00f3\u00f0ur geiri, har b\u00f8ndurnir m.a. velta bummull til \u00fatflutnings. Eftir ta\u00f0, at Turkmenistan gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed 1991, er russiskt ikki longur alment m\u00e1l, n\u00fa er ta\u00f0 turkmenskt, og islam er aftur h\u00f8vu\u00f0s\u00e1tr\u00fana\u00f0ur. Landi\u00f0 er f\u00e1t\u00e6kt og avbyrgt fr\u00e1 umheiminum, men har er \u00f3gvuliga n\u00f3gv gass. Turkmenska f\u00f3lki\u00f0 er v\u00ed\u00f0a um \u00ed Mi\u00f0asia, og mong teirra liva sum flakkf\u00f3lk. Men \u00ed Turkmenistan hava mangir turkmenar sett seg ni\u00f0ur og liva sum b\u00f8ndur og rossaalarar. Teir fara javnan \u00e1 rossauppbo\u00f0ss\u00f8lur og keypa og selja d\u00fdr at selja \u00ed grannalondunum. Turkmenar eru gitnir fyri at ala g\u00f3\u00f0 kappr\u00ed\u00f0ingarross, til d\u00f8mis akhal-teke, eitt rossaslag, sum stendur seg v\u00e6l \u00ed oy\u00f0imarkarlendi.\n\n\u00cd 1948 oy\u00f0ileg\u00f0i har\u00f0ur jar\u00f0skj\u00e1lvti l\u00edvliga handilsb\u00fdin Askjhabad. B\u00fdurin var\u00f0 bygdur upp aftur av n\u00fdggjum og er n\u00fa h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Turkmenistan. Askjhabad er mi\u00f0depil \u00ed matv\u00f8ru-, silki-, knipplinga- og teppi\u00eddna\u00f0inum \u00ed landinum. Longsta vatnveiting \u00ed heiminum er grivin eystan \u00far Amu-Darja\u00e1 og vestur til Asjkhabad, veitin er 1.100 km long. Karakumveitin ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0 \"l\u00edvsins \u00e1\", t\u00ed hon veitir vatn \u00e1 st\u00f3r turrlendi, har bummull og onnur gr\u00f8\u00f0i n\u00fa ver\u00f0ur dyrka\u00f0.\n\nAsia"}
{"id": "15084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hollywood", "title": "Hollywood", "text": "Hollywood er ein b\u00fdlingur \u00ed Los Angeles, Kalifornia, sum var stovna\u00f0ur \u00ed 1857. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld byrja\u00f0u filmsfel\u00f8g \u00far New York og New Jersey at flyta til Kalifornia orsaka\u00f0 av t\u00ed s\u00f3lr\u00edka ve\u00f0urlagnum. Sj\u00e1lvt um ravmagni\u00f0 var uppfunni\u00f0, so gav ta\u00f0 ikki n\u00f3g miki\u00f0 av lj\u00f3si til filmsuppt\u00f8kurnar. Tann besta lj\u00f3skeldan var s\u00f3larlj\u00f3si\u00f0.  \n\nTa\u00f0 fyrsta filmsstudioi\u00f0 \u00ed Hollywood-\u00f8kinum, stovna\u00f0i David Horsley \u00ed 1911, fyri Nestor Company. Sama \u00e1r fluttu fimtan onnur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug filmstudio til \u00f8ki\u00f0. \n\nLos Angeles"}
{"id": "15085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franklin%20D.%20Roosevelt", "title": "Franklin D. Roosevelt", "text": "Franklin Delano Roosevelt (f\u00f8ddur 30. januar 1882 \u00ed New York \u2013 dey\u00f0ur 12. apr\u00edl 1945 \u00ed Georgia) var 32. forseti \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika. Roosevelt var\u00f0 afturvaldur \u00ed 1936, \u00ed 1940 og aftur \u00ed 1944. Roosecelt doy\u00f0i 12. apr\u00edl 1945 \u00ed Georgia. Naka\u00f0 eftir dey\u00f0a hansara var tann reglan samtykt, at eingin forseti m\u00e1tti sita longur enn tvey valskei\u00f0. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt til tess at tryggja, at eingin forseti gj\u00f8rdist so sterkur, at hann fekk ov n\u00f3gv vald \u00e1 Kongressini og stakr\u00edkjamyndugleikunum. \n\nRoosevelt dugdi stak v\u00e6l at n\u00fdta fj\u00f8lmi\u00f0larnar. \u00cd tiltiknu r\u00f8\u00f0um s\u00ednum kom hann \u00e1 tal vi\u00f0 meginpartin av amerikanska f\u00f3lkinum, og tey stu\u00f0la\u00f0u honum dyggiliga.\n\nNew Deal-politikkur Roosevelts \n\nUndir valstr\u00ed\u00f0inum hev\u00f0i hann n\u00fdtt rakstrarr\u00f3pi\u00f0 \"New Deal\", t.v.s. at kortini skuldu gevast av n\u00fdggjum til tess at f\u00e1a USA b\u00faskaparliga aftur \u00e1 f\u00f8tur. \"New Deal\"-politikkur hansara eydna\u00f0ist bara fyri ein part, t\u00ed hann fekk ikki vent gongdini av \u00e1lvara, men hann fekk gj\u00f8rt ta\u00f0, at kreppan ikki vaks. Ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00edm\u00f3ti endanum av 1930-\u00e1runum, at amerikanski b\u00faskapurin r\u00e6ttiliga f\u00f3r \u00ed gongd aftur, og t\u00e1 var ta\u00f0 herna\u00f0ardubbingin, i\u00f0 beindi fyri arbei\u00f0sloysinum. \n\nHesi tilt\u00f8k gj\u00f8rdu, at Rooseveltstj\u00f3rnin kom \u00ed hornat\u00f8kur vi\u00f0 amerikanska h\u00e6gstar\u00e6ttin, sum \u00ed 1935 gj\u00f8rdi \u00farskur\u00f0, i\u00f0 seg\u00f0i, at fleiri av tilt\u00f8kunum hj\u00e1 Rooseveltstj\u00f3rnini v\u00f3ru ikki \u00ed samstarvi vi\u00f0 st\u00fdrisskipanina, men t\u00e1 i\u00f0 Roosevelt var\u00f0 afturvaldur \u00ed 1936, fjara\u00f0i m\u00f3tst\u00f8\u00f0an burtur.\n\nRoosevelt setti hesi tilt\u00f8k \u00ed verk fyri at basa arbei\u00f0sloysinum:\n\n N\u00fdggjar landb\u00fana\u00f0arl\u00f3gir v\u00f3r\u00f0u settar \u00ed gildi, sum g\u00f3vu b\u00f3ndunum stu\u00f0ul at minka um dyrkilendi\u00f0 til tess at minka um ovurframlei\u00f0sluna, sum skuldu hava vi\u00f0 s\u00e6r, at pr\u00edsurin \u00e1 landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rum h\u00e6kka\u00f0i.\n Dollarin var\u00f0 ni\u00f0urskriva\u00f0ur, solei\u00f0is at amerikanskar v\u00f8rur gj\u00f8rdust b\u00edligari \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum, og \u00e1vis inflati\u00f3n var sett \u00ed verk, sum skuldi hj\u00e1lpa til at f\u00e1a vinnut\u00f3lini \u00ed gongd aftur.\n St\u00f3r almenn arbei\u00f0i v\u00f3r\u00f0u sett \u00ed verk.\n Yrkisfel\u00f8gini fingu \u00f3skerdan r\u00e6tt sj\u00e1lvi at gera s\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 arbei\u00f0sgevararnar, og \u00farsliti\u00f0 var\u00f0, at loft var\u00f0 lagt \u00e1 arbei\u00f0st\u00ed\u00f0ina (40 t\u00edma vika), og g\u00f3lv var\u00f0 lagt undir arbei\u00f0sl\u00f8nina - minstal\u00f8n.\n Bankakervi\u00f0, i\u00f0 var meint rakt av kreppuni, var\u00f0 endurskipa\u00f0. Bankar, i\u00f0 v\u00f3ru farnir \u00e1 heysin, sluppu ikki at lata uppaftur, og hinir bankarnir fingu r\u00edkisve\u00f0hald, solei\u00f0is at f\u00f3lk ikki h\u00f8vdu fyri ney\u00f0ini at bera \u00f3tta fyri, at tann peningur, i\u00f0 tey h\u00f8vdu standandi \u00ed bankunum, var \u00ed vanda.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1882\nAndl\u00e1t \u00ed 1945"}
{"id": "15089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8noydlur", "title": "Gr\u00f8noydlur", "text": "Gr\u00f8noydlur (lat\u00edn Iguana) er ein \u00e6tt av edlum i\u00f0 telur 13 sl\u00f8g.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "15090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kris%20Kristofferson", "title": "Kris Kristofferson", "text": "Kristoffer \"Kris\" Kristofferson (* 22. juni 1936) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, sj\u00f3nleikari og sangskrivari. Hann er kendur fyri hitt sum \"Me and Bobby McGee\", \"For the Good Times\", \"Sunday Mornin' Comin' Down\", og \"Help Me Make It Through the Night\". Umframt at vera t\u00f3nleikari og sangskrivari, hevur Kristofferson eisini fingist vi\u00f0 sj\u00f3nleik. \n\nKris Kristofferson hev\u00f0i konsert \u00ed \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi tann 1. apr\u00edl 2007. Kristofferson var eisini \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2016 \u00ed samband vi\u00f0 eina konsert \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 1. september. Kris Kristofferson er \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava smugla\u00f0 r\u00fasevni til F\u00f8roya, t\u00e1 i\u00f0 hann kom til landi\u00f0 \u00ed august m\u00e1na\u00f0 2016.\n\nUmframt at vera t\u00f3nleikari og sangskrivari, hevur Kris Kristofferson eisini fingist vi\u00f0 sj\u00f3nleik. Hann hevur vunni\u00f0 tr\u00edggjar Grammy Award, givi\u00f0 \u00fat 29 pl\u00e1tur, harav tr\u00edggjar saman vi\u00f0 vinunum Johnny Cash, Willie Nelson og Waylon Jennings undir navninum The Highwaymen. Kristofferson hevur br\u00fakt 30 \u00e1r til at sp\u00e6la konsertir kring allan heimin. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed meira enn 70 filmum. Hann vann m.a. ein Golden Globe fyri \"besti leikari\" fyri s\u00edn leiklut \u00ed filminum \u201cA Star Is Born\u201d.\n\n\u00cd 2013 sang hann duet vi\u00f0 Hallur Joensen \u00e1 fl\u00f8guni hj\u00e1 Hallur: Hallur with Stars and Legends.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nKristofferson var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Brownsville \u00ed Texas inn \u00ed eina herna\u00f0arfamilju. Tey fluttu til Kalifornia, har Kris las Creative Writing \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum, Pomona College \u00ed Claremont. \u00cd fr\u00edt\u00ed\u00f0ini boksa\u00f0i hann \u00ed kappingum. Hansara evni \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum v\u00f3ru so ey\u00f0s\u00fdnd, at hann bleiv innlima\u00f0ur \u00ed elsta og h\u00e6gst metta studentafelagskapinum, Alpha Beta Phi, umframt at vann eitt av heimsins h\u00e6gst virdu scholarships til at lesa b\u00f3kmentur \u00ed Oxford \u00ed Onglandi. Har f\u00f3r hann so at lesa v\u00ed\u00f0ari, boksa, sp\u00e6la rubgy og skriva sangir. Eftir pr\u00f3vt\u00f8ku \u00e1 Oxford f\u00f3r Kristofferson \u00ed herin sum ein \"Airborne Ranger\" tyrluskipari, har hann gj\u00f8rdist kapteinur. \u00cd 1965 seg\u00f0i hann nei takk til eitt arbei\u00f0i sum undirv\u00edsari \u00e1 West Point herna\u00f0arakademinum. Vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 sangskrivarum sum Willie Nelson og Johnny Cash f\u00f3r Kristofferson \u00edsta\u00f0in til Nashville \u00ed Tennessee at royna seg innan countryt\u00f3nleikin.\n\nEftir at hava strevast \u00ed fleiri \u00e1r \u00ed Nashville, fekk Kris st\u00f3ra vi\u00f0gongd \u00ed byrjanini av sjeyti\u00e1runum. Sangirnir \u201cMe and Bobby McGee\u201d, \u201cHelp Me Make It Through The Night\u201d, \u201cSunday Morning Coming Down\u201d og \u201cFor The Good Times\u201d, sum allir l\u00f3gu ovast \u00e1 hittlistunum, v\u00f3ru vi\u00f0 til at endurskapa sj\u00e1lvt sangskrivarakynstri\u00f0 innan countryt\u00f3nleikin. \u00cd 1987 var\u00f0 mett, at fleiri enn 450 listarf\u00f3lk h\u00f8vdu sp\u00e6lt inn l\u00f8g, sum Kristofferson hev\u00f0i skriva\u00f0. \n\nUmframt ein heilan h\u00f3p av ymsum hei\u00f0ursl\u00f8num, so er Kris innlima\u00f0ur \u00ed Country Music Hall of Fame, hann er vinnari av h\u00f8gt virda Johny Mercer Award fr\u00e1 Songwriter Hall of Fame, eins og hann fekk \u201cAmerican Veteran of the year award\u201d \u00ed 2002. T\u00e1 i\u00f0 hann fylti 70 \u00e1r \u00ed 2006, t\u00f3ku vinir hansara upp eina hei\u00f0urs\u00fatg\u00e1vu vi\u00f0 sangum hj\u00e1 honum. Luttakandi listaf\u00f3lkini taldu m.a. Wille Nelson, Russel Crowe, Emmylou Harris, Roseanne Cash og mong onnur. \u00ed 2009 fekk Kristofferson \u201cJohnny Cash Visionary award\u201d fr\u00e1 Country Music Television CMT, og somulei\u00f0is \u00ed 2009 fekk hann Icon Award vir\u00f0isl\u00f8nina fr\u00e1 BMI. Hann fekk Frances Preston Music Industry Award \u00ed 2012 og \u00ed 2014 fekk Kristofferson GRAMMY Lifetime Achievement Award, umframt PEN Song Lyrics of Litterary Excellence Award.\n\nKris Kristofferson hevur leingi veri\u00f0 opin um s\u00edn tokka til kannabis.\n\nStudio-\u00fatg\u00e1vur\n\n1970'ini\n\n1980'ini\n\n1990'ini\n\n2000-\u00e1rini\n\n2010'ini\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar"}
{"id": "15092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Gates", "title": "Robert Gates", "text": "Robert Michael Gates (f\u00f8ddur 25. september 1943 \u00ed Wichita, Kansas) er amerikanskur verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. Hann umbo\u00f0ar republikanararnar. Gates hevur \u00e6tlanir um at leggja fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed 2011. Men fyrst \u00e6tlar hann at tryggja s\u00e6r, at amerikanska afturt\u00f8kan \u00far Afganistan fer at eydnast, og ta\u00f0 f\u00e1a vit at s\u00edggja eina fer\u00f0 n\u00e6sta \u00e1r, sigur hann. Hann var eisini verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Bush-stj\u00f3rnini. \n\nHann sigur, at hann \u00e6tlar s\u00e6r ikki at sita \u00ed r\u00e1\u00f0harraemb\u00e6tinum eftir 1. januar \u00ed 2012. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 ver\u00f0ur forsetaval \u00ed USA, og ta\u00f0 kann bl\u00edva trupult hj\u00e1 stj\u00f3rnini at finna ein g\u00f3\u00f0an eftirmann \u00ed einum val\u00e1ri, sigur hann. T\u00ed hevur hann gj\u00f8rt av at fara fr\u00e1 \u00ed 2011 .\n\nGates var verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 George W. Bush, forseta, og Barack Obama ba\u00f0 hann halda fram aftan \u00e1 stj\u00f3rnarskifti\u00f0, og t\u00ed tilbo\u00f0num t\u00f3k hann av. N\u00fdggi ovastin \u00ed verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0num Pentagon ver\u00f0ur n\u00faverandi CIA-lei\u00f0arin, Leon Panetta (D) . \u00cd hansara sta\u00f0 sum CIA-lei\u00f0ari kemur generalurin David Petraeus, sum n\u00fa stendur \u00e1 odda fyri teimum amerikonsku herdeildunum \u00ed Afganistan. \n\nEins og Leon Panetta var Robert Gates lei\u00f0ari \u00ed CIA, \u00e1\u00f0renn hann bleiv verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "15093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Te-orrustan%20%C3%AD%20Boston", "title": "Te-orrustan \u00ed Boston", "text": "Te-orrustan \u00ed Boston, 16. desember 1773 \u00ed Boston \u00ed Massachusetts. Eftir Sjey\u00e1rakr\u00edggi\u00f0 leg\u00f0i bretska stj\u00f3rnin skatt \u00e1 ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00ed USA, men tey m\u00f3tm\u00e6ltu, t\u00ed at tey h\u00f8vdu eingi umbo\u00f0 \u00ed bretska tinginum. \u00cd 1767 var\u00f0 tollur lagdur \u00e1 m\u00e1ling, pap\u00edr, bl\u00fdggj, glas og te, sum hj\u00e1londini fluttu inn. Ta\u00f0 elvdi til so st\u00f3ra \u00f3n\u00f8gd \u00ed USA, at tollurin var\u00f0 avtikin aftur, men ikki av tei\u00f0. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini hildu upp\u00e1, at bara teirra egnu myndugleikar h\u00f8vdu r\u00e6tt til at skatta tey. Umbo\u00f0smenn \u00far n\u00edggju hj\u00e1londum m\u00f8ttust og eggja\u00f0u keypmonnunum til at gevast at handla vi\u00f0 bretskari v\u00f8ru. \n\n\u00cd 1773 f\u00f3ru ni\u00f0ursetumenn umbor\u00f0 \u00e1 skip fermd vi\u00f0 tei\u00f0 og tveittu farmin fyri bor\u00f0. Tr\u00fd li\u00f0 manna\u00f0 vi\u00f0 50 monnum \u00edlatnir sum indi\u00e1nar, gingu fram vi\u00f0 n\u00f3gvum eldhuga\u00f0um vi\u00f0haldsf\u00f3lkum \u00e1 veg umbor\u00f0 \u00e1 teskipini, har teir tveittu farmin \u00ed havi\u00f0. F\u00f3lk \u00ed \u00f8\u00f0rum st\u00f3rb\u00fdum \u00ed USA, gj\u00f8rdi sum \u00ed Boston, og hildu eisini s\u00ednar \"tesamkomur\". Bretar stongdu havnina \u00ed Boston og avmarka\u00f0u hj\u00e1landamyndugleikan. Ni\u00f0ursetumenninir stovna\u00f0u eitt ting og skriva\u00f0u eina yvirl\u00fdsing um r\u00e6ttindi s\u00edni. \u00cd 1775 brast kr\u00edggj \u00e1, t\u00e1 i\u00f0 ni\u00f0ursetumenn og bresk herli\u00f0 brustu saman vi\u00f0 Lexington, Massachusetts. \n\nAmerikonsk s\u00f8ga"}
{"id": "15094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Midwayoyggjar", "title": "Midwayoyggjar", "text": "Midwayoyggjar (28.12\u00b0 nor\u00f0urbreidd, 177.22\u00b0 vesturlongd) (\u00e1 hawaiianskum Pihemanu Kauihelani) er ein oyggjab\u00f3lkur sum hoyrir til USA. Oyggjarnar eita Midway Islands \u00e1 enskum. Midway er m.a. gitin fr\u00e1 Seinna heimskr\u00edggi.\n\nHar verpur eitt slag av albatrossi, sum \u00e1 enskum eitur Laysan Albatross.\n\nLandal\u00e6ra \n\nOyggin Midway liggur mitt \u00ed nor\u00f0ara Kyrrahavinum, og var funnin so seint sum \u00ed 1859.\u2028\n\nMidwayoyggjar er ein oyggjab\u00f3lkur, sum liggur \u00ed Kyrrahavinum millum Hawaii og Wake. \n\nHon hevur tropiskt ve\u00f0urlag.\n\nOyggjar \n\n\u00cd Midwayoyggjum eru 3 oyggjar.\n\nS\u00f8ga\n\nBardagin vi\u00f0 Midway \n\n4. juni \u00ed 1942 loypa japanar \u00e1 Midway. Japan hev\u00f0i ikki sent USA kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing, t\u00e1 i\u00f0 teir lupu \u00e1 Midway, sum kanska var t\u00fddningarmesta herflotahavnin hj\u00e1 USA \u00ed Kyrrahavinum. Amerikonsk str\u00ed\u00f0sflogf\u00f8r vi\u00f0 torpedobumbum s\u00f8ktu japonsk skip. \n\nOyggjar \u00ed USA\nKyrrahavsoyggjarnar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "15097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandferf%C3%B8tla", "title": "Sandferf\u00f8tla", "text": "Sandferf\u00f8tla ella Sandoydla (danskt Markfirben) (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lacerta agilis), er ein ferf\u00f8tla i\u00f0 m.a. livir \u00ed Danmark.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "15099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jim%20Reeves", "title": "Jim Reeves", "text": "James Travis Reeves (f\u00f8ddur 20. august \u00ed 1923, dey\u00f0ur 31. juli \u00ed 1964) var ein sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari fr\u00e1 Galloway \u00ed Texas, USA. Hann var f\u00f8ddur \u00ed bygdini Galloway \u00ed Texas. Foreldrini v\u00f3ru Tom Reeves og Mary Adams Reeves. Reeves var ikki meira enn \u00e1rsgamal, t\u00e1 p\u00e1pin doy\u00f0i \u00ed 1924. \nJim Reeves fekk s\u00edn fyrsta gittar sum 5 \u00e1ra gamal. T\u00e1 i\u00f0 hann var t\u00f3lv \u00e1ra gamal, lutt\u00f3k hann fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed einum \u00fatvarpsshow, ta\u00f0 hendi \u00ed Shreveport, Louisiana. \nHann sp\u00e6ldi baseball sum ungur. Hann fekk eitt lestrarpl\u00e1ss (legat) og f\u00f3r at lesa taliteknikk og drama, men hann gavst eftir 6 vikum og f\u00f3r at arbei\u00f0a \u00e1 einari skipasmi\u00f0ju \u00ed Houston. Hann f\u00f3r aftur at sp\u00e6la baseball sum h\u00e1lvprofessionellur.\nReeves-slektin kom upprunaliga \u00far \u00cdrlandi. T\u00e1 i\u00f0 hann sp\u00e6ldi \u00e1 konsertum, kom ta\u00f0 ofta fyri, at hann sp\u00e6ldi \"Danny Boy\".\n\nTann fyrsta singulin, sum hann sp\u00e6ldi inn, var \"Mexican Joe\" (1953). Hann fekk s\u00edtt altj\u00f3\u00f0a gj\u00f8gnumbrot vi\u00f0 sanginum  \"He'll Have to Go\", i\u00f0 Joe Allison gj\u00f8rdi lagi\u00f0 til. Sangurin gj\u00f8rdist ein st\u00f3r sukse b\u00e6\u00f0i \u00e1 popp- og country-hittlistum, og sangurin seldi til eina platinpl\u00e1tu. Sangurin var\u00f0 \u00fatgivin seint \u00ed 1959 og gj\u00f8rdist nummar eitt \u00e1 Hot Country Songs hittlistanum hj\u00e1 Billboard magazine''' hin 8. februar 1960, har hann l\u00e1 \u00ed 14 vikur \u00fat \u00ed eitt.\n\nFyrst \u00ed 1960-\u00e1runum var Reeves kendari \u00ed Su\u00f0urafrika enn Elvis Presley var, hann uppt\u00f3k fleiri \u00fatg\u00e1vur \u00e1 afrikaans. Hann var \u00e1 t\u00f3nleikat\u00fari \u00ed Su\u00f0urafrika og seinni eisini \u00ed Evropa. Reeves sp\u00e6ldi til konsert \u00ed \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llini Nj\u00e5rdhallen, Oslo, hin 16. apr\u00edl 1964 saman vi\u00f0 Bobby Bare, Chet Atkins, Blue Boys og Anita Kerr Singers. Tey sp\u00e6ldu \u00e1 tveimum konsertum, NRK t\u00f3k ein part av t\u00ed seinnu konsertini upp \u00e1 video. Hansara fyrsta sukse \u00ed Noregi var sangurin \"He'll Have to Go\", i\u00f0 l\u00e1 sum nummar eitt \u00e1 Top-10 hittlistanum \u00ed Noregi og l\u00e1 \u00e1 t\u00ed sama hittlistanum \u00ed 29 vikur. \"I Love You Because\" gj\u00f8rdist hansara st\u00f8rsta sukse \u00ed Noregi og l\u00e1 sum nummar eitt \u00e1 hittlistanum \u00ed 1964 og l\u00e1 \u00e1 hittlistanum \u00ed 39 vikur. Pl\u00e1tur hansara l\u00f3gu \u00e1 norska topp-20 hittlilstanum \u00ed 696 vikur, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann til best umt\u00f3kta t\u00f3nleikaran yvirh\u00f8vur \u00ed t\u00f3nleikas\u00f8guni \u00ed Noregi.\n\nJim Reeves var eisini sera v\u00e6l d\u00e1mdur \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8royskir sj\u00f3menn, i\u00f0 fiska\u00f0u vi\u00f0 New Foundland, keyptu pl\u00e1tur hansara har og solei\u00f0is komu n\u00f3gvar pl\u00e1tur av Jim Reeves til F\u00f8roya.\n\nAftan\u00e1 \"Welcome to my world\" fr\u00e1 1964, komu \"Rosa Rio\" og \"I Love You Because\". \n\nTa\u00f0 seinasta, i\u00f0 hann t\u00f3k upp fyri RCA, var \"Make the World Go Away\", \"Missing You\", og \"Is It Really Over?\"\n\nHann giftist vi\u00f0 Mary Elizabeth White \u00ed 1947 \u00ed Tennessee. Tey fingu ongi b\u00f8rn.\n\nJim Reeves doy\u00f0i \u00ed flogvanlukku 31. juli 1964 \u00ed Tennessee. \n\n T\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur Jim Reeves Sings (Abbott Records, 1954)Singing Down the Lane (1956)Bimbo (1956)Jim Reeves (1957)Girls I Have Known (1958)God Be With You (1958)Songs To Warm The Heart (1959)The Intimate Jim Reeves (1960)According To My Heart (1960)Tall Tales and Short Tempers (1961)Talkin' To Your Heart (1961)A Touch Of Velvet (1962)He'll Have To Go (1962)We Thank Thee (1962)The Country Side Of (1962)In Suid Africa (1962) (\u00e1 Afrikaans) saman vi\u00f0 Chet Atkins og Floyd Cramer.Jy Is My Liefling (1963) (\u00e1 Afrikaans)Gentleman Jim (1963)The International Jim Reeves (1963)Good 'N' Country (1963)Twelve Songs Of Christmas (1963)Kimberley Jim (1964)Moonlight and Roses (1964)The Best Of Jim Reeves (1964)Have I Told You Lately That I Love You? (1964)The Jim Reeves Way (1965)Up Through The Years (1965)The Best Of Jim Reeves Vol. II (1965)Distant Drums (1966)Yours Sincerely, Jim Reeves (1966)Blue Side Of Lonesome (1967)A Touch of Sadness (1968)Jim Reeves On Stage (1968)Jim Reeves and Some Friends (1969)Golden Records (1969)The Best Of Jim Reeves Vol. III (1969)Jim Reeves Writes You a Record (1971)A Legendary Performer'' (1976)\n\nKelda \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 1964\nAmerikanskir sangarar\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "15100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nashville", "title": "Nashville", "text": "Nashville er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska lutstatinum Tennessee. \n\nB\u00fdurin, sum liggur n\u00e6stan mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Tennessee, hev\u00f0i  \u00ed 2019 um lei\u00f0 694 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Hervi\u00f0 er hann st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed lutstatinum, beint framman fyri Memphis.\n\n\u00c1in Cumberland River rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdnum.\n\nMentan\nNashville er country-h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed USA\nFleiri f\u00f8royingar hava veri\u00f0 \u00ed Nashville og sp\u00e6lt inn t\u00f3nleik, eitt n\u00fa country-sangarin Hallur Joensen.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: nashville.gov\n Nashville, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Tennessee\nCountry"}
{"id": "15103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esterarb%C3%B3k", "title": "Esterarb\u00f3k", "text": "Esterarb\u00f3kin ber navn eftir h\u00f8vu\u00f0sf\u00f3lkinum, einari j\u00f8dagentu, sum \u00e6t H\u00e1dassa, \u00e1 persiskum Ester. Hon gj\u00f8rdist drotning \u00ed Persalandi og fekk st\u00f3ran t\u00fddning fyri f\u00f3lk s\u00edtt, t\u00e1 i\u00f0 illa st\u00f3\u00f0 til. \u00cd hebr\u00e1isku B\u00edbliuni stendur Esterb\u00f3k \u00edmillum h\u00e1t\u00ed\u00f0arrullarnar. B\u00f3kin var\u00f0 upplistin \u00e1 purimh\u00e1t\u00ed\u00f0ini, sum upprunin sigur fr\u00e1. Esterarb\u00f3k er ikki uppi \u00ed heildars\u00f8guverkinum, sum eru Kr\u00fdnikub\u00f8kurnar, Nehemiab\u00f3k og Ezrab\u00f3k. Men \u00ed Septuaginta var hon sett beint eftir Nehemia, t\u00ed hon vi\u00f0ger n\u00e6stan somu t\u00ed\u00f0. \n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "15104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeremiab%C3%B3k", "title": "Jeremiab\u00f3k", "text": "\u00cd Jeremiab\u00f3k (hebr\u00e1iskt: \u05e1\u05e4\u05e8 \u05d9\u05b4\u05e8\u05b0\u05de\u05b0\u05d9\u05b8\u05d4\u05d5\u05bc) eru fl\u00e6tta\u00f0ir stubbar um l\u00edv profetsins vi\u00f0 fr\u00e1s\u00f8gnum um bo\u00f0\u00e1n hansara. Jeremia st\u00edgur fram \u00edm\u00f3ti endanum \u00e1 s\u00f8ga J\u00fada r\u00edkis. Hann var sonur Hilkia prest \u00ed \u00c1natot nor\u00f0an fyri Jer\u00fasalem. Longu \u00ed m\u00f3\u00f0url\u00edvi var hann \u00e6tla\u00f0ur at ver\u00f0a profetur, og kalli\u00f0 hev\u00f0i hann fingi\u00f0, me\u00f0an hann enn var ungur. Hann var profetur \u00ed eini fimmti \u00e1r, og hann livdi \u00ed eini har\u00f0rendari broytingart\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 n\u00fdb\u00e1byloniska heimsveldi\u00f0 h\u00f3tta J\u00fadar\u00edki. Innihaldi\u00f0 \u00ed Jeremiab\u00f3k er \u00ed st\u00f3rum t\u00ed\u00f0arskipa\u00f0. \n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "15105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeremia", "title": "Jeremia", "text": "Jeremia (hebr\u00e1iskt: \u05d9\u05b4\u05e8\u05b0\u05de\u05b0\u05d9\u05b8\u05d4) (f\u00f8ddur 655 f.Kr, dey\u00f0ur 586 f.Kr.), sum er nevndur \u00ed Gamla Testamenti, var profetur \u00ed \u00cdsrael. \u00cd Jeremiab\u00f3kini eru n\u00f3gvar uppl\u00fdsingar um profetin sj\u00e1lvur, ikki bara um hansara vanligu l\u00edvss\u00f8gu, men eisini um s\u00e1lartrega hansara. Hann ver\u00f0ur nevndur t\u00e1raprofeturin, l\u00ed\u00f0ingarprofeturin og p\u00ednslarv\u00e1ttarprofeturin. \n\nTa fer\u00f0ina Jeremia var\u00f0 kalla\u00f0ur til profet, royndi hann at bera seg undan kallinum. Ta\u00f0 var ein \u00f3gvuliga tung uppg\u00e1va, l\u00f8gd var\u00f0 honum \u00e1 her\u00f0ar. Hann skuldi bo\u00f0a komandi d\u00f3min. Ta\u00f0 var alsamt a\u00f0alt\u00e1tturin \u00ed bo\u00f0an hansara, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at ta\u00f0 \u00f8rkymla\u00f0i og \u00f8sti \u00e1hoyrararnar. Ta\u00f0 sanna\u00f0i hann eisini. M\u00f3tst\u00f8\u00f0u fr\u00e1 gomlu vinum s\u00ednum, fr\u00e1 starvsbr\u00f8\u00f0rum s\u00ednum, fr\u00e1 f\u00f3lkinum sum heild og fr\u00e1 valdsharrunum.\n\nKristusfyrimyndir \n\nT\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk \u00ed NT undra\u00f0ust \u00e1, hv\u00f8r i\u00f0 Jesus var, s\u00f8gdu summi \"hann er Jeremia!\" (Matt. 16:14). Ta\u00f0 er \u00ed mongum f\u00f8rum ey\u00f0s\u00fdndur l\u00edkskapur \u00edmillum Jesus og Jeremia, til d\u00f8mis:\n\n At honum t\u00f3kti synd \u00ed f\u00f3lki s\u00ednum\n F\u00f3lk hansara st\u00f3\u00f0 \u00edm\u00f3ti honum\n Og li\u00f0ingin, hann t\u00f3k \u00e1 seg\n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "15106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ellis%20Island", "title": "Ellis Island", "text": "Ellis Island er ein h\u00f3lmur \u00ed New York munnanum. Hesin h\u00f3lmur var eftirlitsst\u00f8\u00f0 fyri innflytarar og var t\u00ed\u00f0um ta\u00f0 fyrsta, teir s\u00f3u, t\u00e1 i\u00f0 teir komu til Amerika. Oyggin liggur 1.7 kilometrar \u00far New York City og grannaoyggin Liberty Island liggur ein kilometur sunnari. Onki f\u00f3lk b\u00fdr \u00e1 hesum b\u00e1\u00f0um oyggjum. \n\nEllis Island er 11,1 hektarar til st\u00f8ddar. Hon er naka\u00f0 st\u00f8rri enn G\u00e1sh\u00f3lmur, sum er 10 ha.\n\nMong f\u00f3lk koma higar at vitja. \u00cd 2008 hava veri\u00f0 3.555.244 milli\u00f3nir vitjandi. Gott fer\u00f0asamband er av Manhattan. \n\nOyggjar \u00ed USA\nNew York"}
{"id": "15108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3ti", "title": "M\u00f3ti", "text": "M\u00f3ti er kl\u00e6dnast\u00edlur, litur og sni\u00f0 \u00e1 n\u00fdggjum kl\u00e6\u00f0um, og m\u00f3tin broytist st\u00f8\u00f0ugt. \u00cd til d\u00f8mis Par\u00eds og New York eru m\u00f3tah\u00fas, sum skipa fyri n\u00fdggjum m\u00f3ta, t.d. tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 (v\u00e1r- og summarm\u00f3ti og heyst- og vetrarm\u00f3ti). \n\nKl\u00e6\u00f0ini eru broytt vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, b\u00e6\u00f0i tilfar og sni\u00f0. Fyrstu kl\u00e6\u00f0i v\u00f3ru \u00far dj\u00f3raskinni og skuldu verja fyri kulda og v\u00e6tu. Kl\u00e6\u00f0i skulu enn l\u00edva fyri ve\u00f0ri, men samfelag og m\u00f3ti gera av, hvussu tey skulu vera. Fyrst \u00ed 14. \u00f8ld f\u00f3ru tey \u00ed Evropa at gera kl\u00e6\u00f0i, sum s\u00f3tu v\u00e6l \u00e1 kroppinum. \u00cd 16. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u st\u00edvarar settir \u00ed konuf\u00f3lkakj\u00f3lar. Hetta var m\u00f3ti til s\u00ed\u00f0st \u00ed 19. \u00f8ld. \u00cd 1920-\u00e1runum broyttist m\u00f3tin n\u00f3gv - skj\u00fartini styttust fyri fyrstu fer\u00f0. Upprunaliga skuldi m\u00f3tin bera bo\u00f0 um, at f\u00f3lk v\u00f3ru v\u00e6l fyri. V\u00f3ru n\u00fdm\u00f3tans kl\u00e6\u00f0i d\u00fdr, kundu r\u00edk f\u00f3lk v\u00edsa, at tey h\u00f8vdu r\u00e1\u00f0 at keypa n\u00fdm\u00f3tans kl\u00e6\u00f0i. \n\nT\u00e1 i\u00f0 konuf\u00f3lk h\u00f8vdu f\u00e1 r\u00e6ttindi, v\u00f3ru m\u00f3takl\u00e6\u00f0i so trong, at trupult var at r\u00f8ra seg \u00ed teimum. Vi\u00f0 \u00f8ktum r\u00e6ttindum broyttust kl\u00e6\u00f0ini, so konuf\u00f3lk fingu r\u00f8rt seg meira \u00f3t\u00e1lma\u00f0. Til d\u00f8mis gj\u00f8rdust langbuksur n\u00fdm\u00f3tans. Onkur \u00e1tr\u00fana\u00f0ur fyrisetur enn, hvussu f\u00f3lk skulu ver\u00f0a \u00edlatin. Islam \u00e1setur til d\u00f8mis, at konuf\u00f3lk skulu vera s\u00f8miliga \u00edlatin, t\u00e1 i\u00f0 tey fara \u00fat. \n\n\u00cd \u00f8ldir er m\u00f3tin broyttur eftir broyttum l\u00edvsh\u00e1tti.\n\nF\u00f8royskur m\u00f3ti \nF\u00f8royskir m\u00f3taskaparar eru gitnir fyri hendig og v\u00f8kur kl\u00e6\u00f0i . \n\nFaroese Fashion er f\u00f8royskt m\u00f3tavirki, stovna\u00f0 \u00ed 1982. Fyrit\u00f8kan hevur deildir \u00ed mongum londum \u00ed Nor\u00f0urevropa. Faroese Fashion sni\u00f0gevir og framlei\u00f0ir kl\u00e6\u00f0ir \u00far f\u00f8royskum tilfari\u00f0. Rannv\u00e1 \u00ed Baianstovu stendur fyri sni\u00f0gevingini og hevur arbeitt vi\u00f0 ullint pl\u00f8gg s\u00ed\u00f0an 1962. Kl\u00e6\u00f0ini hj\u00e1 Faroese Fashion vera gj\u00f8rd eftir m\u00e1ti til tann einstaka, men ta\u00f0 ber eisini til at ogna s\u00e6r kl\u00e6\u00f0ir eftir standard m\u00e1ti. Faroese Fashion er sni\u00f0geving \u00ed ull. \n\nEisini \u00far st\u00f3ra \u00fatheiminum, eitt n\u00fa USA, f\u00e6r Faroese Fashion fyrispurningar. Prinsessa Alexandra ber eisini b\u00fana fr\u00e1 Faroe Fashion. Ranv\u00e1 \u00ed Baianstovu hevur gj\u00f8rt bundin pl\u00f8gg \u00far f\u00f8royskari ull s\u00ed\u00f0an 1982 og haft frams\u00fdningar millum anna\u00f0 \u00ed Nor\u00f0landah\u00fasinum \u00ed T\u00f3rshavn. Fashion Faroe, sum sni\u00f0i\u00f0 eitur, ver\u00f0ur selt \u00ed F\u00f8royum, \u00cdslandi og Danmark.\n\n\u00cd d\u00f8gunum 18. - 20. november 2010 var Faroe Islands Designer Showcase \u00ed London. Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 skipa\u00f0i fyri hesum tiltaki, sum var hildi\u00f0 \u00ed einum m\u00f3tahandli \u00ed Soho \u00ed Westminster. \u00cd tveir dagar t\u00f3ku t\u00e6r m\u00f3ti bretskum fj\u00f8lmi\u00f0lum og innkeyparum. Sera n\u00f3gv kom burtur\u00far og ennt\u00e1 bla\u00f0i\u00f0 Vogue kom ein t\u00far forb\u00ed .\n\nAmerikanskur m\u00f3ti \n\nSn\u00f8ggastu kl\u00e6\u00f0i gera m\u00f3taskaparar. Handilsh\u00fas teirra eita m\u00f3tah\u00fas, og \u00ed New York City eru mong. F\u00f3lk, \u00edlatin \u00ed n\u00fdggjastu m\u00f3ta, s\u00fdna fram kl\u00e6\u00f0i \u00ed m\u00f3taframs\u00fdningum.\n\n\u00cd 1960-\u00e1runum gj\u00f8rdist ungf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Amerika meira sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt. Stuttskj\u00farti\u00f0 hj\u00e1 konuf\u00f3lki var\u00f0 tekin um l\u00edvsfr\u00e6lsi\u00f0. Fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum var\u00f0 aftur m\u00f3ti at ganga \u00ed stuttsk\u00farti. Best umt\u00f3ktu dansir \u00ed 1920- og 1930-\u00e1runum, til d\u00f8mis charleston, \u00e1virka\u00f0u eisini konuf\u00f3lkam\u00f3tan \u00ed USA.\n\nCowboybuksur \n\nUm 1850 heitti ein gullgravari \u00ed Nor\u00f0urkalifornia \u00e1 Levi Strauss (1829 - 1902) og ba\u00f0 hann seyma s\u00e6r haldg\u00f3\u00f0ar buksur, t\u00ed ullintu br\u00f8kurnar slitust so skj\u00f3tt. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0 fyrstu cowboybuksur, \u00far denim, sum er sterkt bumullartilfar. Buksurnar v\u00f3r\u00f0u lita\u00f0ar bl\u00e1ar vi\u00f0 litevni \u00far n\u00e1tt\u00faruni, blue indigo. T\u00e6r v\u00f3ru b\u00edligar, haldg\u00f3\u00f0ar og l\u00e6ttar at vaska. Fyrstu Levis-l\u00fdsingarnar vistu, hvussu haldg\u00f3\u00f0 kl\u00e6\u00f0ini v\u00f3ru.\n\nDanskur m\u00f3ti \n\nDanmark hevur st\u00f3ran kl\u00e6dna\u00fatflutning. \u00cd \"Danmarks Designskole\" \u00ed Keypmannahavn og \"Kunsth\u00e5ndv\u00e6rkerskolen\" \u00ed Kolding f\u00e1a f\u00f3lk \u00fatb\u00fagving sum kl\u00e6dnaskaparar. Tey l\u00e6ra at skapa, tekna og gera kl\u00e6\u00f0i. \n\nDanin, Erik Mortensen, gj\u00f8rdi \u00ed mong \u00e1r v\u00f8kur kl\u00e6\u00f0i fyri m\u00f3tah\u00fasi\u00f0 Balmain \u00ed Par\u00eds.\n\nKeldur \n\nMentan"}
{"id": "15111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%B3ral%C3%ADvi%C3%B0%20%C3%AD%20USA", "title": "Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed USA", "text": "Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed USA er b\u00e6\u00f0i \u00e1hugavert og sermerkt. Har eru til d\u00f8mis b\u00faffil, \u00falvur og konga\u00f8rn. \n\nSt\u00f3rir partar av vakrastu og st\u00f3rslignastu n\u00e1tt\u00faruni \u00ed USA eru var\u00f0veittir. \u00cd USA eru fleiri enn 6 770 (\u00ed 2011) tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ar ella fri\u00f0lendi, sum tilsamans eru meira enn 2 607 131 km2 til st\u00f8ddar . Uppi \u00ed hesum eru t.d. Everglades National Park \u00ed Florida og Grand Canyon National Park \u00ed Arizona. Fyrsti tj\u00f3\u00f0argar\u00f0urin var Yellowstone National Park \u00ed Wyoming, hann var\u00f0 latin upp \u00ed 1872.\n\nVesturr\u00edkini \n\n\u00d3mildar og turrar oy\u00f0imerkur, til d\u00f8mis Death Valley, eru \u00ed \u00fatsynningspartinum. Eins og flestu plantu\u00e1tarar \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkum, heldur lagdhalakanin til \u00ed ur\u00f0um ella \u00ed n\u00e1nd av runnum, so hon skj\u00f3tt f\u00e6r leita\u00f0 s\u00e6r skj\u00f3l, er vandi \u00e1 fer\u00f0. Stutti halin l\u00edkist hv\u00edtum ullarlagdi. \n\nHelsute\u00f0lan etur a\u00f0rar e\u00f0lur og skordj\u00f3r. Hon ver\u00f0ur \u00ed mesta lagi h\u00e1lvan metur long. St\u00f3rur s\u00falnakaktus veksur mest \u00ed Arizona. Hann veksur seint, og kann gerast 14 m h\u00f8gur. T\u00e6r hv\u00edtu bl\u00f3murnar draga ymisk skordj\u00f3r at s\u00e6r, til d\u00f8mis svalufirvald. Helsioydlan, sum livir \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkunum \u00ed \u00fatsynningspartinum \u00ed USA, kr\u00f3gvar seg undir steinum um n\u00e1ttina og kemur fram um morgunin at verma seg \u00ed s\u00f3lini.\n\nN\u00f3gv oy\u00f0imarkardj\u00f3r sova alla ta turru, heitu \u00e1rst\u00ed\u00f0ina, so tey kornast undan t\u00ed ovurhonds hitanum. Hetta nevnist summardvali. N\u00f3gv dj\u00f3r, til d\u00f8mis froskar, e\u00f0lur, skordj\u00f3r og sniglar, liggja \u00ed summardvala \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini \u00ed USA. \u00c1\u00f0renn sniglar fara \u00ed summardvala, leggja teir sl\u00edm fyri g\u00e1gguna, sl\u00edmi\u00f0 har\u00f0nar \u00ed s\u00f3lini.\n\nAmerikanska puman er av katta\u00e6ttini. Puman tr\u00edvist \u00ed tj\u00fakkum sk\u00f3gi eins v\u00e6l og \u00ed h\u00e1lvgum oy\u00f0im\u00f8rk. Kalldj\u00f3ri\u00f0 kann vera 1,8 m langt og viga eini 100 kg. Helst um n\u00e1ttina reikar puman um \u00e1 vei\u00f0ifer\u00f0. Dj\u00f3rini, hon tekur, eru ymisk til st\u00f8ddar, eitt n\u00fa hara, rotta og hj\u00f8rtur. Fyrr jagstra\u00f0u og skutu teir pumuna, t\u00ed hon av og \u00e1 t\u00f3k dj\u00f3r fr\u00e1 bondunum. \n\nSk\u00f3garbj\u00f8rnin \u00ed USA ver\u00f0ur eisini nevnd grizzlybj\u00f8rn ella kodiakbj\u00f8rn. Grizzlybj\u00f8rnin livir \u00ed til d\u00f8mis Alaska, Montana og Washington. Hon etur n\u00f3gv ymist, til d\u00f8mis plantusprotar um v\u00e1ri\u00f0 og fruktir um heysti\u00f0, men eisini dj\u00f3r og hunang. Kvenndj\u00f3ri\u00f0 leggur tveir ella tr\u00edggjar ungar \u00ed vetrarh\u00ed\u00f0num. Einasti f\u00edggindi hj\u00e1 st\u00f3ru grizzlybj\u00f8rnini er menniskjan. \n\nSvartabj\u00f8rn er vanligari at s\u00edggja. Svartabj\u00f8rn (baribalbj\u00f8rn) heldur eisini til \u00ed sk\u00f3gum og fri\u00f0a\u00f0um \u00f8kjum \u00ed USA. Allar eru ikki svartar, summar eru myrkamorrey\u00f0ar ella rey\u00f0morrey\u00f0ar. Svartabj\u00f8rn dugir v\u00e6l at klintra \u00ed tr\u00f8um og er kvik \u00e1 f\u00f8ti, kann renna 40 km um t\u00edman. \u00cd t.d. Montana, Idaho og Oregon heldur svartabj\u00f8rnin til. Labbarnir eru st\u00f3rir, brei\u00f0ir og f\u00f8rligir. Hon hevur st\u00f3rar kl\u00f8ur.\n\n\u00cd Nevada eru n\u00f3gv eiturdj\u00f3r, til d\u00f8mis slangur og spor\u00f0drekar. Oy\u00f0imarkarspor\u00f0drekin tekur skordj\u00f3r og ma\u00f0kar, hann tekur tey vi\u00f0 kl\u00f3num. Eiturkr\u00f3kin br\u00fakar hann mest til verju. N\u00f3gv eiturdj\u00f3r liva \u00ed st\u00f3ru oy\u00f0im\u00f8rkunum inni \u00ed statinum.\n\nAlaska \n\nDj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed Alaska er \u00f3gvuliga r\u00edkt og fj\u00f8lbroytt. \u00cd Nor\u00f0uralaska eru arktisku oyggjarnar alt\u00ed\u00f0 undir kava og \u00edsi. Reindj\u00f3r skava \u00ed kavanum eftir sk\u00f3n og mosa. Elgurin heldur til \u00ed st\u00f3rum sk\u00f3gum \u00ed Su\u00f0uralaska. Um summari\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 \u00edsurin t\u00e1nar \u00e1 v\u00f8tnum og \u00ed \u00e1um, fer elgurin \u00fati at eta vatnplantur. Um veturin etur hann knubbar og sm\u00e1ar greinar \u00e1 tr\u00f8um og runnum. Elgur reikar helst einsamallur, t\u00f3 ikki \u00ed brundt\u00ed\u00f0ini.\n\nFleiri enn 25 000 krabbasl\u00f8g eru \u00ed Alaska .\n\nMi\u00f0r\u00edkini \n\nHeimsins st\u00f8rstu grasfl\u00f8tur eru preriurnar \u00ed Dakota, Iowa, Kansas, Nebraska og Oklahoma. \u00c1 grasfl\u00f8tunum halda n\u00f3gv dj\u00f3rasl\u00f8g til. Ongsprettur, termittir og meyrur, i\u00f0 fjala seg \u00ed grasinum, eru g\u00f3\u00f0 f\u00f8\u00f0i til d\u00f8mis hj\u00e1 meyru\u00e1tarum og beltisdj\u00f3rum. Gnagdj\u00f3r grava holur \u00e1 \u00f8llum grasfl\u00f8tum.\n\nMeginparturin av teim st\u00f3ru grasfl\u00f8tunum, preriunum, sum v\u00f3ru \u00ed Mi\u00f0vestri \u00ed USA, eru n\u00fa lagdar undir pl\u00f3gv. T\u00f3 hava fleiri dj\u00f3rasl\u00f8g sta\u00f0i\u00f0 seg, helst gnagarar, til d\u00f8mis jar\u00f0ar\u00edkornin. Dj\u00f3rini grava longur holur \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og loysa moldina, so v\u00e6ta og f\u00f8\u00f0sluevni seta \u00edgj\u00f8gnum hana. Jar\u00f0ar\u00edkornin heldur saman \u00ed sm\u00e1um flokkum. Sl\u00e6ttahundar ver\u00f0a teir eisini nevndir, t\u00ed ta\u00f0 letur \u00ed teimum, sum t\u00e1 i\u00f0 hundahv\u00f8lpur goyr. \u00cd hv\u00f8rjum flokki er eittans kalldj\u00f3r, n\u00f8kur kvenndj\u00f3r og so ungarnir. Flokkarnir eru so aftur skipa\u00f0ir \u00ed heilt st\u00f3rar flokkar. Undir sv\u00f8r\u00f0inum \u00e1 lendi, i\u00f0 er kanska 40 ha til st\u00f8ddar, kunnu \u00e1 allari st\u00f8ddina vera samfestar, \u00edbundnar holur, har jar\u00f0ar\u00edkornin heldur til \u00ed hundra\u00f0tali.\n\nAmerikanski preriu\u00falvurin er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 sjakal, \u00falv og taman hund. Sum flestu hundar gongur \u00falvat\u00edkin \u00ed 9 vikur og leggur einar fimm hv\u00f8lpar. Teir s\u00fagva t\u00edkina fyrstu sjey vikurnar, men bara f\u00fdra vikur gamlir eta teir eisini h\u00e1lvsodna\u00f0a f\u00f8\u00f0i, sum foreldrini kl\u00edggja upp aftur til teirra. Preriu\u00falvurin og t\u00edkin halda saman alt l\u00edvi\u00f0 og liva saman vi\u00f0 hv\u00f8lpunum \u00ed \u00e6ttflokkum. Preriu\u00falvst\u00edkin leggur vanliga eina fer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0.\n\n\u00cd teimum \u00f3gvuliga st\u00f3ru n\u00e1lask\u00f3gunum nor\u00f0anfyri er summari\u00f0 stutt og veturin langur og kaldur. Um heysti\u00f0 legst bj\u00f8rnin \u00ed h\u00ed\u00f0, og har ver\u00f0ur hon liggjandi, til l\u00fd\u00f0kan kemur v\u00e1ri\u00f0 eftir. Summi dj\u00f3r hava drigi\u00f0 s\u00e6r mat saman, sum tey eta um veturin. Flytifuglurin fer su\u00f0ureftir. Reindj\u00f3r og elgur s\u00f8kja s\u00e6r l\u00edvd \u00ed sk\u00f3gunum og skava \u00ed kavanum eftir sk\u00f3n og mosa, me\u00f0an tey vara seg fyri \u00falvinum. Um v\u00e1ri\u00f0 kemur flytifuglurin aftur, firvaldarnir fl\u00e1kra \u00edmillum greinarnar, og hj\u00f8rturin b\u00edtur n\u00fdsprotnu n\u00e1lirnar av tr\u00f8unum. \n\nPreriuuglan er vanlig allan vegin nor\u00f0an av grasfl\u00f8tunum \u00ed USA og su\u00f0ur \u00e1 grasfl\u00f8turnar. Ofta ger hon s\u00e6r rei\u00f0ur \u00ed holum, sum viskakur eru r\u00fdmdar \u00far. Preriuuglan tekur skordj\u00f3r, l\u00e6ming, kanin, dunnu, m\u00fds, fugl, e\u00f0lu, slangu og ongsprettu. Steggin er vanliga hv\u00edtur ella sj\u00f3mutur. B\u00f8gan er st\u00f8rri og meira r\u00edput. Hetta slagi\u00f0 er \u00ed sk\u00f3gunum \u00ed t.d. Michigan, Wisconsin og Dakota. \n\nNeyt - b\u00faflar, oksar, k\u00fdr - eru ein tann fj\u00f8lmentasti alidj\u00f3rab\u00f3lkurin \u00ed t.d. Texas. Fyrr v\u00f3r\u00f0u neytini mest spent fyri ambo\u00f0, men n\u00fa ver\u00f0a tey mest ald fyri kj\u00f8ti\u00f0 og mj\u00f3lkina.\n\nEysturr\u00edkini \n\nTa\u00f0 eru 18 sl\u00f8g av h\u00e1lvbjarnum, m.a. tv\u00e1ttarbj\u00f8rn. \u00d8ll sl\u00f8gini eru \u00ed USA. T\u00e6r eru skj\u00f3tar og fimar og mest frammi um n\u00e1ttina. T\u00e1 leita t\u00e6r \u00ed ruskdungum eftir f\u00f8\u00f0i, taka gr\u00f8\u00f0i av b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um og sm\u00e1fena\u00f0. \n\nNor\u00f0uramerikanskt puntsv\u00edn etur b\u00f8rk og n\u00e1lir av barvi\u00f0i. Puntsv\u00edni\u00f0 dugir v\u00e6l at kliva \u00ed tr\u00f8unum. Um summari\u00f0 er ta\u00f0 heldur ni\u00f0ri \u00e1 sl\u00f8ttunum og etur plantuleggir, fruktir og fr\u00e6. Longu tindarnir \u00e1 bakinum verja v\u00e6l. T\u00f3 at puntsv\u00edn l\u00edkist vanliga tindasv\u00edninum, eru dj\u00f3rini b\u00e6\u00f0i ikki \u00ed \u00e6tt. \n\nN\u00fa er st\u00f3rur partur av sk\u00f3ginum h\u00f8gdur, men enn eru bj\u00f8rn, \u00falvur og geypa \u00ed hesum fyrndarsk\u00f3gi. Stinkdj\u00f3r (skunkar) halda til \u00ed sk\u00f3gum \u00ed USA. 13 stinkdj\u00f3rasl\u00f8g eru. Tey eta egg, sm\u00e1dj\u00f3r og fruktir. \n\n\u00cd v\u00e1tlendinum \u00ed landsynningspartinum \u00ed USA eru st\u00f3rir m\u00fdrar, blotar og v\u00f8tn. Amerikanski alligatorurin livir \u00ed m\u00fdrunum og \u00e1unum \u00ed t.d. Alabama, Louisiana, Georgia og Florida. Hann kann gerast 3,6 m langur.  Her er eisini froskar, fiskur, paddur, skjaldb\u00f8kur og skri\u00f0dj\u00f3r.\n\nH\u00f8snaslagi\u00f0 rey\u00f0 rhode island eitur eftir statinum Rhode Island. T\u00e6r verpa v\u00e6l og smakka fr\u00e1l\u00edka v\u00e6l.\n\nKeldur \n\nUSA\nDj\u00f3r"}
{"id": "15112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgia", "title": "Georgia", "text": "Georgia hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Georgia er eitt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Kaukasus.\n Georgia er ein statur \u00ed USA. \n Georgia er eitt navn.\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "15120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.lu", "title": ".lu", "text": ".lu er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Luksemburg.\n\n\u00d8kisnavn\n\nsv:Toppdom\u00e4n#L"}
{"id": "15121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iqaluit", "title": "Iqaluit", "text": "Iqaluit (\u00fattala: , inuktitut: \u1403\u1583\u14d7\u1403\u1466) er ein b\u00fdur \u00ed nor\u00f0ara parti av Kanada. Navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum kemur av inuit-m\u00e1linum og merkir \"Sta\u00f0ur vi\u00f0 n\u00f3gvum fiski\". \u00c1\u00f0renn 1987 var b\u00fdurin kendur sum Frobisher Bay. Iqaluit er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed t\u00ed kanadiska megin\u00f8kinum Nunavut. \n\nIqaluit liggur vi\u00f0 v\u00edkina Frobisher Bay, sunnarumegin \u00e1 oynni Baffinsland. \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u 7.082 f\u00f3lk \u00ed Iqaluit. \n\nB\u00fdurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 bygdur \u00ed 1942, t\u00e1 hann var stovna\u00f0ur sum amerikonsk flogbasa. Flogv\u00f8llurin, sum n\u00fa ver\u00f0ur nevndur Iqaluit Airport, liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing stutt fr\u00e1 mi\u00f0b\u00fdnum. \n\nIqaluit hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed \u00f8kinum Nuvanut s\u00ed\u00f0an megin\u00f8ki\u00f0 var sett \u00e1 stovn \u00ed 1999. \nB\u00fdurin er eitt n\u00fa kendur fyri l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan: Nunavut Arctic College.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, city.iqaluit.nu.ca\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "15122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ca", "title": ".ca", "text": ".ca er \u00f8kisnavn hj\u00e1 Kanada.\n\n\u00d8kisnavn\n\nhe:\u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05ea \u05d0\u05d9\u05e0\u05d8\u05e8\u05e0\u05d8#\u05d8\u05d1\u05dc\u05ea \u05e1\u05d9\u05d5\u05de\u05d5\u05ea \u05d4\u05de\u05d3\u05d9\u05e0\u05d5\u05ea\nsv:Toppdom\u00e4n#C"}
{"id": "15123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikonsk%20landafr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Amerikonsk landafr\u00f8\u00f0i", "text": "Sambandsr\u00edki Amerika ella USA er tri\u00f0st\u00f8rsta land \u00ed heiminum. Ta\u00f0 er tveir fimtingur av nor\u00f0uramerikanska meginlandinum, 9 t\u00ed\u00f0arsonur eru , og landi\u00f0 er skift sundur \u00ed 50 statir. Fimmti r\u00edki eru \u00ed sambandsr\u00edkjunum, t\u00e1 eru Alaska, i\u00f0 fer langt nor\u00f0ur um p\u00f3lkring, og Hawaii, langt vesturi \u00ed Kyrrahavi, vi\u00f0. Tveir st\u00f3rir fjallaryggir eru, Appalachiafj\u00f8ll eystantil og Klettafj\u00f8ll vestantil; st\u00f3rur partur av landslagnum eru v\u00ed\u00f0ar grasfl\u00f8tur. \n\n\u00cd so st\u00f3rum landi sum USA er st\u00f3rur munur \u00e1 ve\u00f0urlagnum. \u00cd Nor\u00f0uralaska er ta\u00f0 kaldasta, i\u00f0 ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0ingar hava m\u00e1lt, heilt ni\u00f0ur \u00e1 -62,2 \u00b0C (-80\u00b0F), me\u00f0an ta\u00f0 hinvegin \u00ed Death Valley, Kalifornia er m\u00e1lt upp \u00e1 56,7 \u00b0C (134 \u00b0F), i\u00f0 er tann n\u00e6sth\u00e6gsta hitam\u00e1ting \u00ed \u00f8llum heiminum. \u00cd USA er yvirh\u00f8vur landve\u00f0urlag, t.d. \u00ed nor\u00f0ara parti av landinum tempra\u00f0, \u00ed sunnara subtropiskt. Ta\u00f0, at fjallagar\u00f0arnir ganga nor\u00f0ur og su\u00f0ur fram vi\u00f0 vestur- og eysturstrondini, hevur st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 ve\u00f0urlagi\u00f0. \n\nMarki\u00f0 \u00edmillum USA og Kanada er heimsins longsta landamark.\n\nHvar \n\nUSA er st\u00f3rur partur \u00e1 nor\u00f0uramerikanska meginlandinum. USA er vestan \u00far Atlantshavi, eystur \u00ed Kyrrahav, nor\u00f0an \u00far Meksiko og su\u00f0ur \u00far Kanada. Tilsamans er USA 9,8 mi\u00f3 km\u00b2 st\u00f3rt, 7024 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn F\u00f8royar.\n\n\u00cd stuttum um USA \n\n Nor\u00f0asta sta\u00f0: Point Barrow, Alaska.\n Sy\u00f0sta sta\u00f0: Ka Lae, Hawaii.\n Vestasti sta\u00f0: Peaked Island, Alaska.\n Eystasti sta\u00f0: Sail Rock, Maine.\n H\u00e6gsti sta\u00f0ur: McKinleyfj\u00f8ll, Alaska 6,194 m (20,320 ft).\n L\u00e6gsti sta\u00f0ur: Death Valley, Kalifornia \u221286 m (\u2212282 ft).\n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur: Washington DC.\n St\u00f8rsti b\u00fdir: New York City, Los Angeles, Chicago.\n Landsv\u00eddd: 9,826,675 km2.\n H\u00f8vu\u00f0s\u00e1ir: Missouri\u00e1, Mississippi\u00e1, Yukon\u00e1.\n St\u00f8rsti fossur: Niagarafossur.\n V\u00f8tn: Superiorvatn, Huronvatn, Michiganvatn, v.fl.\n St\u00f8rsta vatn: Superiorvatn.\n V\u00f8tn (\u00ed %): 6,76 %\n Fir\u00f0ir: Collegefj\u00f8r\u00f0ur, Nassaufj\u00f8r\u00f0ur, Russelfj\u00f8r\u00f0ur, v.fl.\n St\u00f8rsta oyggj: Hawai\u02bbi, Hawaiioyggjar.\n Strandalinja: 19,920 km. \n H\u00f8v: Kyrrahavi\u00f0, Atlantshavi\u00f0, Meksikofl\u00f3gvin, v.fl.\n Mesti kuldi: \u221262.2 \u00b0C (\u221280 \u00b0F), Point Borrow, Alaska .\n Mesti hiti: 56.7 \u00b0C (134 \u00b0F), Death Valley, Kalifornia .\n\nSundurb\u00fdti \n\nLandi\u00f0 er b\u00fdtt \u00ed 50 statir, eindardistrikti\u00f0 Washington DC (sum eisini er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur) og fleiri partar handan hav. Av teimum er oyggin Puerto Riko \u00ed Karibiahavinum st\u00f8rsti parturin og har ta\u00f0 b\u00fagva flest f\u00f3lk. A\u00f0rar oyggjar, sum USA eigur, eru til d\u00f8mis Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar, Amerikanska S\u00e1moa, Guam, Nor\u00f0urmarianoyggjar, Midwayoyggjar og n\u00f3gvar oyggjar vi\u00f0 ongum f\u00f3lki (til d\u00f8mis Palmyraoy, Johnstonoy, Bakeroy, Wakeoy, Howlandoy, v.fl.). \u00c1 mongum oyggjum eru amerikanskar herna\u00f0arst\u00f8\u00f0ir. S\u00ed\u00f0ani 1898 hevur USA havt eina st\u00f3ra marinust\u00f8\u00f0 \u00e1 Kuba - Guant\u00e1namofl\u00f3gvi. Guant\u00e1namofl\u00f3gvin hevur serligan leiklut og ver\u00f0ur st\u00fdrdur av amerikonsku verjuni.\n\nFj\u00f8llini \n\nSt\u00f8rstu fjallaryggirnir \u00ed USA, kavataktu Klettafj\u00f8ll og sk\u00f3garkl\u00e6ddu Appalachiafj\u00f8ll, eru \u00f3l\u00edkir \u00ed \u00fatsj\u00f3nd og \u00ed skapi. Atvoldin til ta\u00f0 er aldur. Klettafj\u00f8ll eru ung fj\u00f8ll, sum enn ikki eru br\u00fdnd ni\u00f0ur og broytt \u00ed skapi. Appalachiafj\u00f8ll eru \u00edmillum elstu fj\u00f8ll \u00ed heiminum, og vindur, regn og skri\u00f0\u00edsur \u00ed farnum \u00edst\u00ed\u00f0um hava br\u00fdnt tey ni\u00f0ur.\n\nB\u00fdir \nSj\u00e1 eisini listi yvir amerikanskar b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n\nHeili 82 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum , og USA ver\u00f0ur eisini mett at vera eitt ta\u00f0 mest urbanisera\u00f0a landi\u00f0 \u00ed heiminum. New York City \u00ed New York er st\u00f8rsti b\u00fdur, har b\u00fagva 8 milli\u00f3nir f\u00f3lk, s\u00ed\u00f0an eru ta\u00f0 Los Angeles \u00ed Kalifornia og Chicago \u00ed Illinois.\n\nVesturr\u00edkini \n\nFram vi\u00f0 vesturstrondini naka\u00f0 langt su\u00f0ur er l\u00fdtt ve\u00f0ur og n\u00f3gv avfall. Ors\u00f8kin til hetta er vestur\u00e6ttin, sum liggur inn \u00far t\u00ed fl\u00f3gva japanska streyminum, sum rekur nor\u00f0an vi\u00f0 landinum.\n\nLandslagi\u00f0 og ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed vesturr\u00edkjunum \u00ed USA eru \u00f3gvuliga skiftandi. \u00cdsur og kavi \u00ed Alaska og Colorado, oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Nevada og Arizona og l\u00fdsbeltisve\u00f0urlag \u00ed Hawaii og Guam. \u00cd Kyrrahavsstrondini flyta st\u00f3rb\u00fdir sum Seattle, Portland og San Francisco \u00fat fisk, frukt og vi\u00f0 um allan heim. Fyri vestan er eisini Hollywood, h\u00e1borgin hj\u00e1 film\u00eddna\u00f0inum, og Silicon Valley \u00ed Nor\u00f0urkalifornia, sum er mi\u00f0depil fyri h\u00e1t\u00f8kniligari teldumenning. Sun Valley \u00ed Idaho, har t\u00fa kanst s\u00f3la t\u00e6r um summari\u00f0 og standa \u00e1 sk\u00ed\u00f0um um veturin, er ein av kendastu fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0unum \u00ed USA. \n\nKlettafj\u00f8ll eru ein fjallar\u00f8\u00f0 \u00ed Vesturamerika sum r\u00f8kkur fr\u00e1 Kanada til New Mexico. Landslagi\u00f0 \u00ed Klettafj\u00f8llum er sera vakurt, og summasta\u00f0ni hava teir fri\u00f0a\u00f0 st\u00f3rar v\u00edddir, so har m\u00e1 ikki mannahond koma at. \u00c1 hesum fri\u00f0a\u00f0a landi gongur n\u00f8gd av d\u00fdrum, sym sj\u00e1lvsagt eisini eru fri\u00f0a\u00f0. Har eru t.d. b\u00e6vrar, bjarnir, visundar, v.f. Her kanst t\u00fa s\u00edggja br\u00f8tt fj\u00f8ll, gj\u00e1ir, gr\u00f8nar l\u00ed\u00f0ir, dimmar, v\u00f8kur vatn, risatr\u00f8, heitar goskeldur og ikki at gloyma, bjarnir og visundar. \n\nFleiri st\u00f3rar \u00e1ir renna gj\u00f8gnum h\u00e1lendi\u00f0, og t\u00e6r hava ofta skori\u00f0 seg langt ni\u00f0ur, so t\u00e6r n\u00fa renna \u00ed dj\u00fapum gj\u00e1um. Ein av teimum, Koloradogj\u00f3gv \u00ed Arisona, Grand Canyon, er 1.800 m. dj\u00fap. Henda gj\u00f3gv er so v\u00f8kur, at n\u00f8gd av f\u00f3lki \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri leitar vestur hagar at s\u00edggja hana, gr\u00f3ti\u00f0 \u00ed gj\u00e1arbakkunum er reytt og violett \u00e1 liti. Einasta\u00f0ni, har gj\u00f3gvin er heldur sm\u00f8l, Columbia, er n\u00fa avbyrgd, og \u00far henni ver\u00f0ur vatn veitt til eina l\u00edka st\u00f3ra landv\u00eddd. Fleirista\u00f0ni vestan fyri fj\u00f8llini eru st\u00f3rar h\u00e1fl\u00f8tur. Summar av fl\u00f8tunum liggja sum hagi, og har ganga st\u00f3r fylgi av neyti og sey\u00f0i. Men har eru eisini st\u00f3r strekki, sum eru uppdyrka\u00f0, til d\u00f8mis rundan um b\u00fdin Salt Lake City \u00ed Utah. \n\n\u00cd Nevada, Arisona og N\u00fdmeksiko er steikjandi heitt, og har eru st\u00f3r strekki, i\u00f0 liggja sum oy\u00f0imerkur. \n\nJarnbreytirnar eru b\u00e6\u00f0i n\u00f3gvar og langar. \u00cd seinastu \u00e1runum eru n\u00f3gvar n\u00fdggjar jarnbreytir lagdar og vegir gj\u00f8rdir.\n\nAlaska \n\nAlaska, sum USA keypti fr\u00e1 Russlandi \u00ed 1867 , er st\u00f3rt land, dupult so st\u00f3rt sum Skandinavia tilsamans. Ta\u00f0 mesta av t\u00ed er fjallalendi, og har er h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Nor\u00f0uramerika, Mount Mac Kinley, 6187 m. \u00cd Alaska t\u00ed\u00f0nar kavin \u00f3gvuliga seint, har er frost einar 8 m\u00e1na\u00f0ir av \u00e1rinum, og j\u00f8r\u00f0in er alt\u00ed\u00f0 botnfryst. Har er \u00f3gvuliga kalt um vetrarnar, -62\u00b0C (\u221280 \u00b0F) hava tey m\u00e1lt, og har legst \u00f8giligur kavi ni\u00f0ur. Fram vi\u00f0 \u00cdshavinum eru sum \u00ed Kanada frystar m\u00fdrar, og sunnari vaksa sk\u00f3gir, i\u00f0 eru so st\u00f3rir, at teir tykjast ongan enda at taka. Har h\u00f8gga teir naka\u00f0 av vi\u00f0i.\n\nHawaii \n\nHawaii liggur \u00ed Kyrrahavinum. Oyggjarnar eru 20 \u00ed tali, men bara sjey eru bygdar. \u00c1tta t\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed Hawaii eru einar 4.000 km \u00ed ein \u00fatsynning \u00far San Francisco, Kalifornia. Tann st\u00f8rsta oyggin eitur Hawaii, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Honolulu. Hawaiioyggjar hava tropiskt ve\u00f0urlag, og helmingurin av oyggjunum er sk\u00f3gvaksin. Hawaiioyggjar eru stutt nor\u00f0an fyri ekvator (mi\u00f0kring), og t\u00ed kundu vit hildi\u00f0, at ve\u00f0urlagi\u00f0 var heitt og kvali\u00f0; men so er ikki. Ta\u00f0 finst valla fagrari og fr\u00edskligari ve\u00f0urlag, t\u00ed havvindarnir svala so v\u00e6l, so at sumrini eru ikki heitari enn tey vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 og vetrarnir naka\u00f0 sum summar \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi. Ta\u00f0 l\u00fdggja ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1 Hawaii og fram vi\u00f0 Kyrrahavinum ger eisini, at n\u00f3gv f\u00f3lk allasta\u00f0ni \u00far USA leitar hagar.\n\nMi\u00f0r\u00edkini \n\nMi\u00f0skei\u00f0is \u00ed USA og Kanada eru St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar (enskt Great Plains) ella prerian, sum lendi\u00f0 eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0. \u00c1 hesum \u00f3f\u00f8ra v\u00ed\u00f0a lendi\u00f0 er heitt og turt um summari\u00f0 og kuldi og kavi um veturin. Tr\u00f8 vaksa bara vi\u00f0 \u00e1ir og v\u00f8tn. Fyrr, t\u00e1 i\u00f0 fl\u00f8turnar v\u00f3ru albeittar vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um grasi, gingu fleiri milli\u00f3nir visundar har. N\u00fa eru fl\u00f8turnar veltar. Mesta gr\u00f8\u00f0in er hveiti og mais. \n\nMi\u00f0r\u00edkini \u00ed USA eru best kend fyri cowboyl\u00edvi\u00f0 og st\u00f3rar neytagar\u00f0ar, men har er eisini besta kornlendi\u00f0 \u00ed USA og n\u00f3gv st\u00f3r oljureinsiverk. Her eru h\u00f8g fj\u00f8ll, fruktag\u00f3\u00f0ar fl\u00f8tur, og her renna Mississippi og allar \u00e1irnar, sum renna \u00ed hana. \u00cd Texas og Oklahoma er n\u00f3gv olja og gass, og \u00ed Wyoming og Montana er n\u00f3gv kol. \u00cd Klettafj\u00f8llum eru st\u00f3rir tj\u00f3\u00f0argar\u00f0ar, til d\u00f8mis Yellowstone National Park og Glacier National Park, og \u00ed fj\u00f8llunum eru mong steinsl\u00f8g. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed mi\u00f0r\u00edkjunum skiftir vi\u00f0 \u00e1rst\u00ed\u00f0unum; kalt um veturin og brennandi heitt um summari\u00f0, og har eru javnan meldur\u00f3dnir og heglingsstormar. \n\n\u00c1 markinum \u00edmillum Kanada og USA eru eisini St\u00f3ruv\u00f8tn (enskt Great Lakes). Hesi v\u00f8tn r\u00fama um fimtingin av \u00f8llum vatni \u00ed heiminum. \u00cd Niagara\u00e1, sum rennur \u00far Erievatni \u00ed Ontariovatn, eru hinir vi\u00f0gitnu Niagarafossar (enskt Niagara Falls). \n\nUm veturin er \u00e6ttin inni \u00ed landinum mest \u00fatnyr\u00f0ingur og nor\u00f0an. T\u00e6r koma nor\u00f0an \u00far kuldanum \u00ed Kanada, og hava b\u00e6\u00f0i n\u00f3gvan kulda og kava vi\u00f0 s\u00e6r. Av t\u00ed at eingi fj\u00f8ll eru at l\u00edva, str\u00faka t\u00e6r l\u00edka su\u00f0ur m\u00f3ti Meksikohavi, solei\u00f0is, at har sum annars er heitt ve\u00f0urlag, kann t\u00f3 vera frost vi\u00f0hv\u00f8rt. \n\n\u00cd Texas er turt, og har eru \u00f3gvuliga st\u00f3rir neytagar\u00f0ar. Su\u00f0uri vi\u00f0 strondina og naka\u00f0 nor\u00f0ur regnar, og har dyrka teir hveiti, mais, r\u00eds og bummull. Summari\u00f0 er heitt inni \u00ed landinum. Ofta kann ta\u00f0 henda, at slavin, heitt luft \u00far Meksikohavi rekur langt nor\u00f0ur \u00ed landi\u00f0, t\u00e1 kann k\u00f8ld luft nor\u00f0an\u00edfr\u00e1 m\u00f8ta henni, og hetta ger, at ta\u00f0 ver\u00f0ur ska\u00f0astormar og grimdarregn. \u00b4\n\nEysturr\u00edkini \n\nG\u00f3\u00f0ar havnir, fruktag\u00f3\u00f0 j\u00f8r\u00f0 og n\u00f3gv r\u00e1evni hava gj\u00f8rt, eysturr\u00edkini er eitt hitt fj\u00f8lbygdasta \u00ed landinum. Ta\u00f0 var \u00e1 eysturstrondina, at ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00far Evropa komu \u00ed 16. \u00f8ld. N\u00fa eru nakrir av st\u00f8rstu b\u00fdunum \u00ed landinum her, m.a. New York City og Washington DC, umframt teir \u00e1\u00f0ur so t\u00fddningarmiklu \u00eddna\u00f0ardeplarnir Chicago, Detroit og Cleveland vi\u00f0 St\u00f3ruv\u00f8tn. \n\nNor\u00f0ari partur av eysturstrondini l\u00edkist n\u00f3gv aftur \u00ed landslagi\u00f0 \u00ed Vesturevropa. Har eru heilt dj\u00fapir \u00e1ar\u00f3sar sum fir\u00f0ir. Naka\u00f0 inn \u00ed landinum er v\u00ed\u00f0f\u00f8rt fjallalendi, Appalakka- og Alleghenyfj\u00f8ll. Hesi fj\u00f8llini eru fyri ta\u00f0 mesta sk\u00f3gvaksin, og har vaksa mong ymisk tr\u00e6sl\u00f8g. Vestan fyri Appalakafj\u00f8llini tekur Mississippifl\u00f8tan vi\u00f0. Alt ta\u00f0 strekki, fr\u00e1 fj\u00f8llunum og vestur m\u00f3ti \u00e1nni, var sk\u00f3gvaksi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 teir evropeisku komu. \n\nSo st\u00f3rir eru hesir sk\u00f3gir, at h\u00f3ast amerikanar h\u00f8gga n\u00f3gvan vi\u00f0 har nor\u00f0uri, kanst t\u00fa ganga \u00ed sk\u00f3gunum \u00ed dagav\u00eds og ikki hoyra mannam\u00e1l. \u00cd sk\u00f3gunum liva mong villini d\u00fdr, sum eru sj\u00e1ldsom \u00ed Evropa n\u00fa. Har eru til d\u00f8mis elgsd\u00fdr, hermal\u00edn, \u00edkorn, \u00falvar, villsv\u00edn, bjarnir og ikki s\u00f8rt av bevarum.\n\n\u00c1irnar \n\nMississippi er, t\u00e1 i\u00f0 greinin Missouri ver\u00f0ur upp\u00edrokna\u00f0, longsta \u00e1 \u00ed heiminum, 7.000 km. Missouri\u00e1 kemur heilt vestan \u00far Klettafj\u00f8llum. Um v\u00e1rarnar, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 fer at toya \u00ed fj\u00f8llunum, er ofta so n\u00f3gv vatn \u00ed henni, at \u00e1in tekur ikki \u00edm\u00f3ti, men fer yvir bakkarnar og ger st\u00f3ran ska\u00f0a. Til at for\u00f0a fyri hesum hava teir n\u00fa grivi\u00f0 fleiri st\u00f3rar gryvjur fr\u00e1 \u00e1nni og gj\u00f8rt byrgingar \u00ed st\u00f8\u00f0um. Ein onnur grein \u00e1 Mississippi er Ohio, sum kemur eystan\u00edfr\u00e1, hon f\u00f8rir eisini heilt n\u00f3gv vatn vi\u00f0 s\u00e6r. \u00cd hesa \u00e1 rennur aftur ein \u00e1, sum eitur Tennessee. \n\nTennessee kemur \u00far Appalachiafj\u00f8llum. \u00cd brekkunum, har hon rennur, vuksu fyrr st\u00f3rir sk\u00f3gir, men b\u00f8ndurnir h\u00f8gdu teir ni\u00f0ur, og hetta v\u00edsti seg at vera skeivt. T\u00e1 i\u00f0 grovt regn var \u00ed brekkunum og fj\u00f8llunum, rann ta\u00f0 n\u00f3gva vatni\u00f0, sum tr\u00e6r\u00f8turnar t\u00f3ku til s\u00edn, oman \u00e1 b\u00f8in og t\u00f3k moldina vi\u00f0 s\u00e6r \u00fat \u00ed t\u00e6r st\u00f3ru \u00e1irnar. T\u00e1 h\u00e6kka\u00f0i vatnfl\u00f3\u00f0in og floymdi inn yvir landi\u00f0. Helst Tennessee gj\u00f8rdi ofta \u00f3gvuliga st\u00f3ran ska\u00f0a um seg, t\u00f3k b\u00e6\u00f0i seth\u00fas og f\u00f3lk og f\u00e6 vi\u00f0 s\u00e6r, og b\u00f8urin gryntist \u00e1r undan \u00e1ri, so n\u00f3gvir b\u00f8ndur noyddust at r\u00fdma av g\u00f8r\u00f0unum, og teir, sum eftir v\u00f3ru, gj\u00f8rdust f\u00e1t\u00e6kari og f\u00e1t\u00e6kari. Og aftur at \u00f8llum hesum kom ta\u00f0, at tann m\u00fdggjabitin, um er ors\u00f8k \u00ed malariusj\u00fakini, treivst v\u00e6l \u00ed t\u00ed lendinum, sum st\u00f3\u00f0 undir vatni, og henda r\u00e6\u00f0uliga sj\u00faka f\u00f3r at ganga. \n\n\u00cd 1931 var vatnfl\u00f3\u00f0in av t\u00ed mesta, ovurst\u00f3rt strekki av landi fram vi\u00f0 Mississippi og greinum hennara st\u00f3\u00f0 undir vatni, b\u00f8ndur \u00ed hundra\u00f0 t\u00fasunda-tali m\u00e1ttu fl\u00fdggja fr\u00e1 heimi og h\u00fasi, og fleiri t\u00fasund f\u00f3lk drukna\u00f0u. Tennessee var mesta skuldin til hesa vanlukku, men t\u00e1 settu framskygdir og \u00e1gr\u00fdtnir menn s\u00e6r fyri at temja \u00e1nna og skapa b\u00f3ndunum, sum eftir v\u00f3ru, livilig kor.\n\nMeldur\u00f3dnarbelti\u00f0 \n\nFleiri hundra\u00f0 meldur\u00f3dnir eru \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri \u00ed meldur\u00f3dnarbeltinum, sum gongur \u00edgj\u00f8gnum Kansas, Oklahoma og Missouri. Meldu\u00f3dnirnar taka seg upp, har i\u00f0 heit luft \u00far Meksikofl\u00f3gva og turr, k\u00f8ld luft \u00far Kanada reka saman. H\u00f8r\u00f0u meldur\u00f3dnirnar sl\u00e6tta alt, sum fyri er, vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina. Meldur\u00f3dnir kunnu ganga upp \u00ed 180 km/t . Hv\u00f8rt \u00e1r volda \u00f3dnir teimum, sum b\u00fagva fram vi\u00f0 strondini vi\u00f0 Meksikofl\u00f3gva og Atlantshav, st\u00f3ran ska\u00f0a. \n\nN\u00f3gvar meldur\u00f3dnir hava veri\u00f0 \u00ed USA \u00ed 2011. Amerikanska ve\u00f0urstovan sigur, at 2011 kann enda sum ta\u00f0 ringasta meldurhvirlu\u00e1ri\u00f0, sum f\u00f3lk vita um at siga. H\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kin er ver\u00f0urfyribrigdi\u00f0 La Nina, sum ger vart vi\u00f0 seg vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum. Ve\u00f0urstovan sigur, at \u00ed apr\u00edl 2011 v\u00f3ru meiri enn 900 meldurhvirlur, og at tann eina dagin v\u00f3ru 164 meldurhvirlur \u00ed statunum Mississippi og Virginia .\n\nKeldur \n\nUSA"}
{"id": "15125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buddisma", "title": "Buddisma", "text": "Buddisma er tr\u00faarl\u00e6ra, sum byggir \u00e1 l\u00e6ru Siddharta Gautma (um 560 f.Kr. til 482 f.Kr.). Buddisma kom fyri uml. 2.500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an \u00ed India . Hon breiddi seg skj\u00f3tt, og n\u00fa eru fleiri enn 376 milli\u00f3nir buddistar, teir flestu \u00ed Asia. L\u00e6ran er ein av st\u00f8rstu tr\u00faarl\u00e6rum \u00ed heiminum.\n\nBudda \n\nBuddistar liva eftir l\u00e6ru Budda. Hann var r\u00edkur kongssonur, men t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00e1 ney\u00f0ina \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, f\u00f3r hann heiman\u00edfr\u00e1 og f\u00f3r at hugsa dj\u00fapt (meditera). Ta\u00f0 t\u00f3k honum 3 \u00e1r at gerast alvitandi. Hann gj\u00f8rdist munkur og f\u00f3r at siga \u00f8\u00f0rum fr\u00e1 hugsanum s\u00ednum. Ein av h\u00f8vu\u00f0sspurningunum \u00ed l\u00e6ru hansara er l\u00ed\u00f0ing, i\u00f0 stendst av girnd menniskjunnar eftir t\u00ed jar\u00f0liga. Men hann, i\u00f0 vinnur \u00e1 hesi jar\u00f0ligu girnd, sleppur undan allari l\u00ed\u00f0ing og f\u00e6r fullkomnan fri\u00f0, nirvana.\n\nMunkar \n\nBuddistar, sum ver\u00f0a munkar, siga alla ogn fr\u00e1 s\u00e6r og eiga bara rey\u00f0gul kl\u00e6\u00f0i, eina n\u00e1l, eina vatns\u00edlu, ein rakikn\u00edv og eina biddarask\u00e1l. Teir taka s\u00e6r av b\u00f8rnum, hugsa dj\u00fapt og l\u00e6ra fr\u00e1 s\u00e6r. Hv\u00f8nn dag bidda teir fyri f\u00f8\u00f0ina. Teir livdi \u00ed aga og fr\u00e1haldni og v\u00edgdu l\u00edv s\u00edtt til grundan, b\u00f8n og undirv\u00edsing. \u00cd summum londum b\u00fagva sk\u00faladreingir eina stutta t\u00ed\u00f0 \u00ed kleystri. Kleystur til nunnur og munkar v\u00f3r\u00f0u bygd \u00ed India og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Asia. Summi kleystur gj\u00f8rdust fr\u00f3\u00f0skaparsetur, har nunnur og munkar l\u00f3su l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i og r\u00f8kta\u00f0u gomul og sj\u00fak.\n\nVeitsludagar \n\n Dharmacakra dagur: T\u00e1 i\u00f0 Budda pr\u00e6dika\u00f0i \u00e1 fyrsta sinni.\n Vesakha Puja ella Wesak: 3-daga veitsla fyri t\u00fddningarmestu hendingunum \u00ed l\u00edvi Budda.\n Parinirvana: T\u00e1 i\u00f0 Budda kom \u00ed nirvana.\n Bodhidagur: T\u00e1 i\u00f0 Gautama gj\u00f8rdist Budda.\n\nBuddamyndir \n\n\u00d3gvuliga n\u00f3gvar standmyndir eru av Budda. Allar Buddamyndir l\u00edkjast, men eru ymiskar \u00e1 st\u00f8dd. T\u00e6r s\u00fdna Budda sitandi \u00e1 lotusbl\u00f3mu. Myndin minnir f\u00f3lk \u00e1 g\u00f3\u00f0vild Budda, dj\u00faphugsan og b\u00f8n.\n\nL\u00edvshj\u00f3li\u00f0 \n\nBuddistar tr\u00fagva eins og hinduf\u00f3lk \u00e1 l\u00f3gar- ella l\u00edvshj\u00f3li\u00f0. Ta\u00f0 er ein endaleysur ringur av f\u00f8\u00f0ing og endurf\u00f8\u00f0ing teirra, i\u00f0 ikki koma \u00ed nirvana. Her fevnir Maral\u00edvshj\u00f3li\u00f0 ella Samsra. Ta\u00f0 merkir, at l\u00ed\u00f0ingin er partur av Samsra. Menniskjan skal n\u00fdta Buddal\u00e6ru at sleppa burtur \u00far Samsra. \n\nBuddistar ynskja s\u00e6r fullkomna fri\u00f0in, ta\u00f0 er at koma \u00ed nirvana. Eydnast ta\u00f0 ikki, ver\u00f0a teir endurf\u00f8ddir, t\u00e1 i\u00f0 kroppurin doyr. N\u00fdggja l\u00edvi\u00f0 ver\u00f0ur eftir karma teirra. Karma er alt, i\u00f0 gj\u00f8rt \u00ed fleiri l\u00edvum, b\u00e6\u00f0i ringt og gott. Budda l\u00e6rdi, at \u00e1ttali\u00f0a\u00f0i vegurin gongur til nirvana. Tey \u00e1tta li\u00f0ini eru r\u00f8tt stremban, r\u00e6tt arbei\u00f0i, \u00e6tlan, tala, atfer\u00f0, r\u00f8tt vitan, hugsan og dj\u00faphugsan.\n\nTempul \n\n\u00cd templum eru halgilutir av Budda, til d\u00f8mis ein sand\u00e1l ella kl\u00e6dnapetti. Tey, sum ganga \u00ed halgid\u00f3min, brenna rokilsi og ofra bl\u00f3mur og frukt.\n\nBuddistiskar tr\u00faargreinir \n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru st\u00edvliga 376 milli\u00f3nir buddistar, mest \u00ed Asia, nakrir fylgja t.d. hini einf\u00f8ldu hinayana-l\u00e6runi, og a\u00f0rir fylgja hini torgreiddu mahayana-l\u00e6runi.\n\nMahayana-buddisma \n\nTann greinin av buddismuni, sum ver\u00f0ur nevnd mahayanal\u00e6ran kom til Tibet seinast \u00ed 7. \u00f8ld e.Kr. Mahayanskir munkar heingja b\u00f8narlepar \u00e1 b\u00f8narhj\u00f3li\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 hj\u00f3li\u00f0 snarar, er ta\u00f0 sum at bi\u00f0ja b\u00f8nina. \n\nOvastu mahayansku munkarnir v\u00f3ru nevndir lamar. Teir m\u00e1ttu ikki drekka r\u00fasandi drykkir ella giftast .\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\nH\u00f3ast buddisman var\u00f0 til \u00ed Nor\u00f0urindia, b\u00fagva flestu buddistar n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, til d\u00f8mis \u00ed Tibet, Sri Lanka, Mongolia og Landsynningsasia .\n\nKeldur \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nBuddhisma"}
{"id": "15126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0%20Venesia", "title": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Venesia", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Venesia (venetianskt: Rep\u00f9blica V\u00e8neta ella Rep\u00f9blica de Venesia) var eitt b\u00fdarr\u00edki \u00ed Italia, stovna\u00f0 \u00ed 6. \u00f8ld. Ta\u00f0 r\u00edka\u00f0i seg skj\u00f3tt av n\u00f3gva handlinum vi\u00f0 Asia, og alsamt vaksandi herflotin \u00fatvega\u00f0i r\u00edkinum g\u00f3\u00f0ar handilss\u00e1ttm\u00e1lar. Fr\u00e1 um 1100 fingu teir s\u00e6r \u00fathavnir \u00ed eystara parti \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi og vunnu s\u00e6r miki\u00f0 vald \u00e1 hesum lei\u00f0um. \n\n\u00cd 15. \u00f8ld f\u00f3ru Osmannisku turkarnir at kappast vi\u00f0 venesiska handilsveldi\u00f0. \u00cd 1463 brast mikil bardagi \u00e1 \u00edmillum londini, hann vardi \u00ed 16 \u00e1r. At enda vunnu turkar sigur, t\u00e1 h\u00f8vdu teir einafer\u00f0 veri\u00f0 n\u00e6stan inni \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Venesia. \u00cd 1479 var fri\u00f0ur fingin \u00ed lag, og Venesia slapp at hava nakrar \u00fathavnir \u00ed eystara parti \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi, men m\u00e1tti binda seg til at gjalda Osmanniska sult\u00e1ninum st\u00f3rar peningaupph\u00e6ddir \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nFyrrverandi r\u00edkir, statir, verndarr\u00edkir, hj\u00e1lond og lond"}
{"id": "15145", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7th%20Heaven", "title": "7th Heaven", "text": "7th Heaven er ein amerikonsk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed 11 p\u00f8rtum, sum Brenda Hampton hevur framleitt 1996-2007. 7th Heaven var ein sera v\u00e6l umt\u00f3kt sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Sunnudagin 13. mai 2007 var s\u00ed\u00f0sti parturin av heimskendu sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini v\u00edstur \u00e1 CW Television Network \u00ed USA. \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in hevur fingi\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir , og vi\u00f0 eru kendir sj\u00f3nleikarar sum Haylie Duff, Ashlee Simpson og Mary-Kate Olsen.\n\nFamiljan \n\nFamiljan Camden er ein forsta\u00f0arfamilja \u00ed Glen Oak, Kalifornia. Eric Camden (sp\u00e6ldur av Stephen Collins) er prestur \u00ed eini kirkju \u00ed Kalifornia - Glen Oak Community Church. Hann er giftur vi\u00f0 Annie Camden (Catherine Hicks). Tey eiga saman b\u00f8rnini Matt, Mary, Lucy, Simon, Ruthie, Sam og David. Tey hava eisini ein hund sum eitur Happy.\n\nLeikarar\n\nKeldur \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "15146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burger%20King", "title": "Burger King", "text": "Burger King er ein amerikonsk fyrit\u00f8ka vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Miami, Florida. Ta\u00f0 eru uml. 13.000 Burger King matstovur \u00ed \u00f8llum heiminum. \u00ed 2003 opna\u00f0i ein Burger King matstova \u00ed SMS.\n\nS\u00ed eisini \nMcDonald's\n\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur\nMiami"}
{"id": "15147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Precious", "title": "Precious", "text": "Precious (f\u00f8royskt heiti: D\u00fdrabarur) er ein amerikanskur dramafilmur. Filmurin sigur eina r\u00e6\u00f0us\u00f8gu \u00far einum gerandisdegi, sum kortini tykist veruligur. Filmurin byggir \u00e1 b\u00f3kina hj\u00e1 Sapphire (Ramona Lofton) - Push.\n\nSamandr\u00e1ttur \n\n16 \u00e1ra gamla Precious (Gabourey Sidibe), sum b\u00fdr \u00ed Harlem, New York City, er vi\u00f0 barn fyri a\u00f0ru fer\u00f0. Hetta er langt fr\u00e1 einasti trupulleikin hj\u00e1 gentuni; navni\u00f0 er at kalla ta\u00f0 einasta d\u00fdrabara \u00ed l\u00edvi hennara. Men t\u00e1 l\u00e6rari hennara leggur upp\u00ed og f\u00e6r hana at ganga \u00ed sersk\u00fala, h\u00f3mast ein glotti fyri framman. N\u00fdggi l\u00e6rarin og floksfelagarnir geva Precious hug og gle\u00f0i \u00ed l\u00edvinum, h\u00f3ast l\u00edvi\u00f0 heima vi\u00f0 kropsligum og s\u00e1larligum har\u00f0skapi einki er broytt.\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "15148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeriko", "title": "Jeriko", "text": "Jeriko (Hebr\u00e1iskt: \u05d9\u05b0\u05e8\u05b4\u05d9\u05d7\u05d5\u05b9; ar\u00e1biskt: \u0623\u0631\u064a\u062d\u0627\u200e) er ein fornfr\u00f8\u00f0iligur b\u00fdur \u00ed Palestina. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fagva um 20.000 \u00ed Jeriko.\n\nS\u00f8ga \n\nUm 8.000-7.000 f.Kr. bygdu b\u00f8ndur ein b\u00fd \u00ed Palestina - Jeriko. Fornfr\u00f8\u00f0ingar hava funni\u00f0 toftirnar av heimsins elstu b\u00fdum \u00ed \u00cdsrael. Tann elsti er kanska Jeriko bygdur um 6.000 f.Kr . At verja seg fyri f\u00edggindum la\u00f0a\u00f0u teir ein sterkan m\u00far uttan um b\u00fdin, hann var einar 4 m h\u00f8gur og 3 m brei\u00f0ur , \u00e1 m\u00farinum var eitt var\u00f0haldstorn, sum var 9 m \u00ed tv\u00f8rm\u00e1li . H\u00fasini v\u00f3r\u00f0u la\u00f0a\u00f0 av tigulsteini, og g\u00f3lvini v\u00f3ru steinsett. Vei\u00f0imenn, sum flakka\u00f0u heldur enn at b\u00fagva \u00ed b\u00fdi, b\u00fdttu v\u00f8rur s\u00ednar vi\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Jeriko fyri korn ella h\u00fasdj\u00f3r, til d\u00f8mis sey\u00f0. Neyt og geitir v\u00f3ru eisini hildin fyri at f\u00e1a kj\u00f8t og mj\u00f3lk. Mi\u00f0allivialdurin var l\u00e1gur. Mannf\u00f3lkini livdu um 34 \u00e1r og konuf\u00f3lkini 29 \u00e1r \u00ed mi\u00f0al.\n\nKeldur \n\nFornfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Britney%20Spears", "title": "Britney Spears", "text": "Britney Jean Spears (f\u00f8dd 2. desember 1981) er ein amerikonsk songkvinna. Hon er f\u00f8dd 1981 \u00ed McComb, Mississippi og b\u00fdr n\u00fa \u00ed Beverly Hills \u00ed Los Angeles . Hon vaks upp \u00ed Kentwood, Louisiana. \n\nBritney Spears skal \u00ed 2011 giftast fyri tri\u00f0ju fer\u00f0 . Hesa fer\u00f0 er ta\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed 10 \u00e1r eldra Jason Trawick, i\u00f0 hon hevur veri\u00f0 saman vi\u00f0 \u00ed eina t\u00ed\u00f0. Samb\u00e6rt amerikanskum mi\u00f0lum var ta\u00f0 undir sera romatiskum umst\u00f8\u00f0um, at Jason spurdi hana. Hann hev\u00f0i skriva\u00f0 yrkingar og pr\u00fdtt heim teirra \u00ed Kalifornia vi\u00f0 livandi lj\u00f3sum og b\u00e6\u00f0i rey\u00f0um og hv\u00edtum r\u00f3sum . Pari\u00f0 \u00e6tlar s\u00e6r at giftast \u00e1 Hawaii, helst t\u00e1 hennara turn\u00e9 er komin at enda. \n\nBritney Spears hevur veri\u00f0 gift tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00e1\u00f0ur. Fyrstu fer\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum barnd\u00f3msvini Jason Alexander. Men hetta helt bert \u00ed 55 t\u00edmar \u00e1\u00f0renn tey angra\u00f0u og fingu ein d\u00f3mst\u00f3l at \u00f3gylda hj\u00fanarbandi\u00f0. A\u00f0ru fer\u00f0, Britney giftist, var ta\u00f0 \u00ed Las Vegas vi\u00f0 Kevin Federline, i\u00f0 var ein av hennara bakgrunds dansarum. Hetta hj\u00fanarbandi\u00f0 var fr\u00e1 2004 til 2006. Ta\u00f0 var vi\u00f0 hesum manninum, at hon fekk b\u00e1\u00f0ar synirnar - Sean og Jayden.\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "15167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tibet", "title": "Tibet", "text": "Tibet (tibetanskt: \u0f56\u0f7c\u0f51, kinverskt: \u897f\u85cf) er ein landslutur \u00ed F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldinum Kina. Allasta\u00f0ni \u00ed landslutinum standa kloystur, og ein fj\u00f8ld av f\u00f3lkinum eru munkar. Landslagi\u00f0 \u00ed Tibet er \u00ed st\u00f8\u00f0um \u00f3gvuliga vakurt, og her ganga r\u00e6ttiliga n\u00f3gvir sey\u00f0ir, jakkoksar og neyt. Hetta s\u00e6st eisini aftur \u00ed tibetanska matinum, har jakkoksakj\u00f8t, -mj\u00f3lk, -ostur og -sm\u00f8r eru r\u00e6ttiliga vanlig. Tibetanski h\u00e1sl\u00e6ttin, i\u00f0 fevnir um b\u00e6\u00f0i Tibet, kinesiska landspartin Qinghai og partar av India, hevur n\u00f3gv fj\u00f8ll, men eisini st\u00f3rar, sl\u00e6ttar v\u00edddir. Mi\u00f0alh\u00e6ddin \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum, sum vi\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur nevndur \u2018heimsins tak\u2019, er h\u00e6gri enn 4.500 metrar. Fleiri tibetansk tempul eru bygd inn \u00ed holur \u00ed fj\u00f8llunum. \u00cd Tibet gerst myrkt r\u00e6ttiliga seint, t\u00ed Kina hevur bert eina t\u00ed\u00f0arsonu, h\u00f3ast landi\u00f0 er so \u00f3gvuliga st\u00f3rt, og t\u00ed\u00f0armunurin millum Tibet og grannalondini beint vestan fyri marki\u00f0 er 2-3 t\u00edmar. \u00c1 sama longdarstigi sum Kina hevur Russland fimm ymiskar t\u00ed\u00f0arsonur.\n\nSeinastu \u00e1rini er ta\u00f0 blivi\u00f0 l\u00e6ttari og l\u00e6ttari hj\u00e1 \u00fatlendingum at sleppa inn \u00ed Tibet, men kinesiska stj\u00f3rnin broytir treytirnar hv\u00f8rt \u00e1r. Fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani skuldu minst f\u00fdra vi\u00f0 sama tj\u00f3\u00f0skapi fylgjast fyri at sleppa inn \u00ed Tibet. \u00cd 2016 eru t\u00f3 einastu treytirnar, at t\u00fa hevur galdandi visum til Kina, og at t\u00fa hevur eitt serloyvi at sleppa inn \u00ed Tibet. Kinesiskir statsborgarar kunnu fer\u00f0ast fr\u00edtt \u00ed Tibet, men tibetanarar \u00far Lhasa kunnu ikki f\u00e1a pass, t\u00ed Lhasa vanliga er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Dalai Lama, t\u00e1 hann ikki er \u00ed \u00fatlegd. Kinesiska stj\u00f3rnin tykist halda, at um f\u00f3lk \u00far Lhasa fara at fer\u00f0ast um allan heim, kann ta\u00f0 gerast ein trupulleiki. T\u00f3 tykjast a\u00f0rir tibetanarar kunna f\u00e1a pass, men passi\u00f0 kann vera tiki\u00f0 fr\u00e1 teimum n\u00e6r sum helst.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nTibet ver\u00f0ur ofta kalla\u00f0 heimstekjan, t\u00ed ta\u00f0 er h\u00e6gsta land \u00ed heiminum. Tibet er so st\u00f3rt sum Gr\u00f8nland. Meginparturin av t\u00ed er h\u00e6gri enn 2.000 metrar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Lhasa. Hann stendur \u00ed t\u00ed fruktabesta partinum av landslutinum, har sum teir st\u00f3ru gar\u00f0arnir vi\u00f0 abrikosutr\u00f8um, fersknutr\u00f8um og s\u00fareplatr\u00f8um eru. Og \u00edmillum gar\u00f0arnar er grasg\u00f3\u00f0ur b\u00f8ur og gr\u00f8nur hagi, har sey\u00f0ur og jakkoksar ganga \u00e1 biti. \u00c1 teimum turru hei\u00f0unum b\u00fdr flytif\u00f3lki\u00f0. Tey hava jakkoksar og onnur d\u00fdr, sum tola v\u00e6l kulda. Jakkoksin mj\u00f3lkar n\u00f3gva og tj\u00fakka mj\u00f3lk, og mj\u00f3lkin er h\u00f8vu\u00f0sf\u00f8\u00f0slan hj\u00e1 flytif\u00f3lkinum.\n\nS\u00f8ga \n\nF\u00f3lki\u00f0 \u00ed Tibet fekk leingi fri\u00f0 fyri \u00f8\u00f0rum, tey h\u00f8vdu s\u00edtt land, s\u00edna mentan og s\u00edna tr\u00fagv fyri seg sj\u00e1lvan. \n\n\u00cd Tibet vaks upp ein serlig grein av buddusmuni, sum tey kalla mahayanal\u00e6ran. H\u00f8vu\u00f0sma\u00f0urin fyri mahayanal\u00e6runa eitur Dalai Lama. Dalai Lama b\u00fa\u00f0i \u00ed Lasha saman vi\u00f0 einum tali av munkum. \n\n\u00cd 1959 t\u00f3k F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Tibet og gj\u00f8rdi ta\u00f0 til ein kinverskan landslut. Dalai Lama, sum \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i st\u00fdrt landinum, m\u00e1tti r\u00fdma til India og b\u00fdr n\u00fa har \u00ed \u00fatlegd. \n\nKina\nFyrrverandi r\u00edkir, statir, verndarr\u00edkir, hj\u00e1lond og lond"}
{"id": "15168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landsynnings%C3%A1sia", "title": "Landsynnings\u00e1sia", "text": "Landsynnings\u00e1sia hevur tropuve\u00f0urlag. Summarmonsunin kemur inn \u00far havinum vi\u00f0 avfalli hv\u00f8nn einasta dag, me\u00f0an vetrarmonsunin er mest sum regnleys \u00e1 l\u00e1glendinum, men v\u00e1tlig \u00ed fj\u00f8llunum. Londini \u00ed Landsynnings\u00e1sia eru Singapor, Maleisia, Laos, Myanmar, Kambodja, Vjetnam, Teiland, Brunei, Eysturtimor, Indonesia, Papua N\u00fdguinea og Filipsoyggjar. \n\nLondini \u00ed Landsynnings\u00e1sia hava veri\u00f0 mentalond \u00ed t\u00fasundtals \u00e1r. Har hava b\u00fa\u00f0 f\u00f3lk vi\u00f0 \u00e1irnar og \u00e1 oyrareingjunum, sum hava bygt pr\u00fd\u00f0ilig tempul, gl\u00e6stribergir og pagodur. Mangasta\u00f0ir \u00ed sk\u00f3gunum eru miklar toftir, sum siga fr\u00e1 gl\u00e6siligari fort\u00ed\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 evropeararnir aftan \u00e1 \u00e1r 1500 e.Kr. f\u00f3ru at leggja lond undir seg ymsasta\u00f0ir \u00ed heiminum, v\u00f3ru ta\u00f0 bretar og fraklendingar, sum luta\u00f0ust meginpartin av Landsynnings\u00e1sia. Bara Teiland slapp undan hert\u00f8kuni . Evropeararnir s\u00f3ru fyri hesum londum, alt til Seinni heimsbardagi var av \u00ed 1945.\n\nKelda \n\nAsia"}
{"id": "15170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malakkah%C3%A1lvoyggin", "title": "Malakkah\u00e1lvoyggin", "text": "Malakkah\u00e1lvoyggin (maleisiskt: Semenanjung Tanah Melayu; teilendskt: \u0e04\u0e32\u0e1a\u0e2a\u0e21\u0e38\u0e17\u0e23\u0e21\u0e25\u0e32\u0e22\u0e39r\u00f8kkur) er t\u00e6tt su\u00f0ur \u00edm\u00f3ti ekvator (mi\u00f0kring), har er hitin mest sum alt\u00ed\u00f0 tann sami b\u00e6\u00f0i vetur og summar. Hv\u00f8nn einsasta dag um middagsleiti\u00f0 oysir regni\u00f0 ni\u00f0ur nakrar t\u00edmar. H\u00e1lvoyggin er t\u00ed \u00f8ll avtakin vi\u00f0 tropiskum regnsk\u00f3gi. Fj\u00f8ldin av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00e1 oyrareingjunum og \u00e1 l\u00e1gsl\u00e6ttunum og ni\u00f0an \u00edgj\u00f8gnum teir dj\u00fapu dalarnar. Naka\u00f0 b\u00fdr t\u00f3 uppi \u00ed teimum ni\u00f0aru h\u00e1sl\u00e6ttunum. Me\u00f0an fj\u00f8llini eru avtakin vi\u00f0 regnsk\u00f3gi og savannuv\u00f8kstri, eru dalarnir, oyrareingirnar og l\u00e1gsl\u00e6ttarnir velt til r\u00eds. Teir velta so n\u00f3gv r\u00eds, at teir selja til t.d. Kina, Evropa og USA.\n\nLondini \n\n  Maleisia\n  Myanmar\n  Singapor\n  Teiland\n\nH\u00e1lvoyggjar\nAsia"}
{"id": "15176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/San%20Marino", "title": "San Marino", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 San Marino (alment navn: Repubblica di San Marino) er eitt l\u00edti\u00f0 landfast land \u00ed Italia. San Marino hevur bara mark vi\u00f0 Italia. San Marino er fjallaland og elsta l\u00fd\u00f0veldi \u00ed heiminum. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 er italskt. Hetta l\u00edtla fjallalandi\u00f0, naka\u00f0 nor\u00f0arlaga \u00ed Italia, er minsta l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Evropa. Ta\u00f0 er eisini av minstu londum. \u00cd v\u00eddd er San Marino bara 61 km2. \n\nTa\u00f0 er eisini \u00edmillum tey elstu, helst grunda\u00f0 um \u00e1r 900. \u00cd mi\u00f0\u00f8ld var Italia b\u00fdtt sundur \u00ed r\u00edk, valdmikil b\u00fdarr\u00edki, sum Florens og Venesia. Hesi r\u00edki v\u00f3r\u00f0u, sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, lima\u00f0 inn \u00ed onnur, st\u00f8rri land\u00f8ki, men San Marino megna\u00f0i at hava sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i s\u00edtt. \u00c1 italienska meginlandinum eru tvey sm\u00e1 r\u00edki, Vatikanr\u00edki\u00f0 og San Marino. \n\nH\u00f3ast landi\u00f0 er av sm\u00e6stu londum, hevur ta\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0, sum er vi\u00f0 \u00ed undankappingunum til HM og EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. \n\nN\u00e1tt\u00farutilgeingi\u00f0 er l\u00edti\u00f0 \u00ed San Marino, og bl\u00f3mandi fer\u00f0avinnan er st\u00f8rsta innt\u00f8kukelda landsins. Mi\u00f0aldarborgin Rocca er t.d. sum tikin \u00far einum \u00e6vint\u00fdri. \n\nLondini, sum ikki eru limir \u00ed ES, men hava beinlei\u00f0is tollsamgongu vi\u00f0 ES, eru Mann, Ermarsundsoyggjar, Andorra og San Marino.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n SanMarinoSite.com (enskt, italskt)\n VisitSanMarino.com (enskt, italskt)\n\nSan Marino"}
{"id": "15177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3annes%20Lamhauge", "title": "J\u00f3annes Lamhauge", "text": "J\u00f3annes Brynolfsson Lamhauge (f\u00f8ddur 25. desember 1985 \u00ed T\u00f3rshavn) er F\u00f8royskur fj\u00f8llistama\u00f0ur, greinah\u00f8vundur, sj\u00f3nleikari, t\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri. J\u00f3annes er serliga kendur sum virkin sangleikari b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Su\u00f0uronglandi, har hann b\u00fa\u00f0i fr\u00e1 September 2008 til Juni 2011. Hann er limur \u00ed f\u00f8royska dreingjab\u00f3lkinum All in.\n\nMe\u00f0an J\u00f3annes var b\u00fasitandi \u00ed Canterbury \u00ed Onglandi, nam hann s\u00e6r h\u00e6gri \u00fatb\u00fagving (BA Hons.) innan Religi\u00f3nsv\u00edsindi og Metaetik vi\u00f0 University of Kent.\n\n\u00cd 2015 vann hann \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina, i\u00f0 var\u00f0 handa\u00f0 \u00e1 Geyta-Filmskv\u00f8ldi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, hann vann saman vi\u00f0 J\u00f3nfinn Stenberg fyri filmin Tunnan.\n\nJ\u00f3annes er b\u00fasitandi \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "15178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malgrat%20de%20Mar", "title": "Malgrat de Mar", "text": "Malgrat de Mar er ein b\u00fdur \u00ed Spania \u00ed landslutinum Katal\u00f3nia, og hevur umlei\u00f0 18 596 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nSystursta\u00f0ir \n  Moguer, Spania\n  Seynod, Frakland\n  C\u00e1rdenas, Nikaragua\n  Incisa in Val d'Arno, Italia\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n Tourism- Malgrat de Mar\n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "15181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Selma%20Sand%C3%A1", "title": "Selma Sand\u00e1", "text": "Selma Sand\u00e1 (f\u00f8dd 3. september 1946 \u00ed Porkeri) b\u00fasitandi \u00ed V\u00e1gi er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Selma hevur ikki nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving, men hevur t\u00f3 tiki\u00f0 pr\u00f3vt\u00f8ku \u00ed n\u00f8krum fakum \u00e1 handilssk\u00fala. Selma hevur fyrr starvast sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug vi\u00f0 egnum handli \u00ed umlei\u00f0 15 \u00e1r. Talan var um matv\u00f8ruhandil sum nevndist \"Hj\u00e1 Selmu\". \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hevur hon eisini starvast sum heimahj\u00e1lpari \u00ed n\u00f8kur \u00e1r og sum heilt ung starva\u00f0ist hon sum \"ung genta \u00ed h\u00fasi\" (h\u00fashj\u00e1lp og barnagenta).\n\n\u00datg\u00e1vur \n\u00cd november 2014 gav Selma \u00fat s\u00edna fyrstu b\u00f3k. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hon bert \u00fatgivi\u00f0 eina stutts\u00f8gu vi\u00f0 heitinum \"Gamla Lotta\", sum kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed Frostr\u00f3suni, sum kom \u00fat \u00ed 1987 og seinni \u00ed lesib\u00f3kini Les 1, sum kom \u00fat \u00ed 2006. Les 1 ver\u00f0ur br\u00fakt sum undirv\u00edsingartilfar til f\u00f8roysku framhaldsdeildina. Frostr\u00f3san var \u00farslit av stutts\u00f8gukapping fyri kvinnur, sum Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn og bla\u00f0i\u00f0 Kvinnut\u00ed\u00f0ini skipa\u00f0i fyri mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1980'unum.\nSelma byrja\u00f0i vi\u00f0 at skriva yrkingar, nakrar av teimum komu \u00e1 prent \u00ed f\u00f8roysku bl\u00f8\u00f0unum undir dulnevni. Seinni f\u00f3r hon at skriva stutts\u00f8gur. \u00cd b\u00f3kini Eyguni - S\u00f8gur og yrkingar eru 13 stutts\u00f8gur og 42 yrkingar.\n2014 - Eyguni - S\u00f8gur og yrkingar, 128 s\u00ed\u00f0ur.\n\nHei\u00f0ursbr\u00e6v og stutts\u00f8gukapping \nSelma Sand\u00e1 vann hei\u00f0ursbr\u00e6v \u00ed ritger\u00f0arkapping hj\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya \u00ed 2005. Evni\u00f0 \u00e1 kappingini var \"D\u00f3pur og navnasi\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\". Sum nevnt lutt\u00f3k Selma eisini \u00ed stutts\u00f8gukappingini hj\u00e1 Kvinnut\u00ed\u00f0indum \u00ed 1985 ella 1986. Hon vann ikki, men s\u00f8gan Gamla Lotta var\u00f0 \u00fatgivin saman vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum s\u00f8gum, sum lutt\u00f3ku \u00ed kappingini \u00ed b\u00f3kini Frostr\u00f3san, sum kom \u00fat \u00ed 1987.\n\nFamilja \nSelma Sand\u00e1 er einkja, hon var gift vi\u00f0 P\u00e1ll Sand\u00e1, \u00e6tta\u00f0ur \u00far Sandv\u00edk, hann anda\u00f0ist \u00ed 2007. Saman fingu tey seks b\u00f8rn: Majken, Eileen, Anja, B\u00e1r\u00f0ur og Sonni. Ta\u00f0 fyrsta barni\u00f0 doy\u00f0i sama dag sum ta\u00f0 var\u00f0 f\u00f8tt. Selma er f\u00f8dd Jacobsen, gift til Joensen, men seinni t\u00f3ku tey navnabroyting til Sand\u00e1. M\u00f3\u00f0ir Selmu, Malena Jacobsen, f\u00f8dd Vilhelmsen, var \u00far Porkeri, fa\u00f0ir hennara, Mikkjal Petur Jacobsen, var av Kirkju. \u00cd Porkeri var hann nevndur Petur \u00ed Fugli, p\u00e1pabeiggi hansara var skaldi\u00f0 Hans Mikael Jacobsen Ommubeiggi hansara \u00ed m\u00f3\u00f0ur\u00e6tt var skaldi\u00f0 S\u00edmun Mikal Zachariasen av Kirkju.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Selmu Sand\u00e1\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nF\u00f8royskir keypmenn\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nPorkeningar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "15215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hongkong", "title": "Hongkong", "text": "Hongkong (enskt heiti: Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China, kinverskt heiti: \u4e2d\u83ef\u4eba\u6c11\u5171\u548c\u570b\u9999\u6e2f\u7279\u5225\u884c\u653f\u5340) er ein av t\u00fddningarmestu f\u00edggjarmi\u00f0deplum \u00ed heiminum og \u00f3gvuliga r\u00edkt. Ta\u00f0 er ein t\u00fd\u00f0andi \u00eddna\u00f0ar- og handilsb\u00fdur, ha\u00f0ani teir selja n\u00f3gvar \u00eddna\u00f0arv\u00f8rur til Evropa. Hongkong er \u00ed dag ein vestur\u00adlend\u00adskur b\u00fdur \u00ed einum komm\u00adun\u00adistiskum landi, og n\u00f3gvir kin\u00adverjar droyma um at sleppa at b\u00fagva \u00ed Hongkong. \n\n\u00cd Hongkong b\u00fagva umlei\u00f0 7,0 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 82,04 \u00e1r og 6,5 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r .\n\nPolitikkur \n\n\u00cd 1898 samdust F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina og St\u00f3ra Bretland um, at St\u00f3ra Bretland skuldi leiga Hongkong \u00ed 99 \u00e1r. 1. juli 1997 kom Hongkong aftur undir Kina, men fyrrverandi bretska hj\u00e1landi\u00f0 skal hava egna st\u00fdrisskipan \u00ed 50 \u00e1r. Hongkong er t\u00ed ikki sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki, stendur undir Kina, men hevur egna st\u00fdrisskipan til 2047 . Hong Kong hevur serst\u00f8\u00f0u \u00ed mun til Kina partv\u00edst t\u00ed, at r\u00edkisluturin er so n\u00f3gv r\u00edkari og framkomnari enn meginlandi\u00f0 annars, og t\u00ed at hann er undir einari fr\u00e6lsari b\u00faskaparskipan. Hong Kong hevur egna skattaskipan og er ikki r\u00edkisstj\u00f3rnini \u00ed Beijing skattskyldugt. Hong Kong hevur eisini fult r\u00e6\u00f0i \u00e1 peningavi\u00f0urskiftum s\u00ednum og er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt toll\u00f8ki, \u00f3heft av Kina. Hong Kong man harafturat eisini vera eitt eind\u00f8mi vi\u00f0 ta\u00f0, at r\u00edkisluturin hevur s\u00edtt egna gjaldoyra, i\u00f0 ikki er kn\u00fdtt at kinverska gjaldoyranum\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nUttan fyri Guangdong er b\u00fdurin Hongkong, sum n\u00fa hoyrir til kinverska r\u00edki\u00f0. Hongkong er 1\u202f104 km2.\n\nHongkong ver\u00f0ur ofta rakt av tropiskum \u00f3dnum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum millum juli og oktober, men sj\u00e1ldan raka t\u00e6r sj\u00e1lvan b\u00fdin. Ringasti stormurin har var \u00ed 1962, t\u00e1 130 f\u00f3lk doy\u00f0u av \u00f3dnini Wanda, i\u00f0 rakti vi\u00f0 eini vindmegi upp \u00e1 284 kilometrar um t\u00edman, ella n\u00e6stan 79 metrar um sekundi\u00f0.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Hongkong, sum er handilsmi\u00f0sta\u00f0ur vi\u00f0 moskusi, ver\u00f0ur goldi\u00f0 upp \u00ed 500 000 kr fyri eitt kg. Ta\u00f0 mesta ver\u00f0ur ha\u00f0ani selt til Japans. \n\nMong h\u00e1h\u00fas eru \u00ed Hongkong, og \u00e1 handilsg\u00f8tuni mitt \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum stendur st\u00f3rsligna h\u00e1h\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Hong Kong Shanghai Banka. Bygt ver\u00f0ur uppeftir, t\u00ed at so l\u00edti\u00f0 lendi er at byggja \u00e1. H\u00fasi\u00f0 var\u00f0 li\u00f0ugt bygt \u00ed 1985 og er eitt verkfr\u00f8\u00f0iligt meistaraverk. T\u00e1 i\u00f0 h\u00fasi\u00f0 var\u00f0 bygt, r\u00e1\u00f0f\u00f8rdu byggifr\u00f8\u00f0ingarnir seg alla t\u00ed\u00f0ina vi\u00f0 serfr\u00f8\u00f0ingar \u00ed feng shui, aldagomlu kinesisku tr\u00fanni um vindsins og vatnsins megi. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt til tess at vissa \u00f8llum teimum mongu f\u00f3lkunum, i\u00f0 skuldu vera \u00ed h\u00fasinum, g\u00f3\u00f0a heilsu, hepni og lj\u00f3sa framt\u00ed\u00f0 .\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nFyrr var n\u00f3gvur \u00eddna\u00f0ur \u00ed Hongkong. N\u00f3gv var\u00f0 gj\u00f8rt av leikum, kl\u00e6\u00f0um og elektr\u00f3niskum v\u00f8rum. N\u00fa er n\u00e6stan allur \u00eddna\u00f0ur fluttur nor\u00f0ur um marki\u00f0 til Guangdong og Kina, har l\u00f8narlagi\u00f0 er n\u00f3gv l\u00e6gri. Allarflestu f\u00f3lk \u00ed Hongkong starva \u00ed t\u00e6nastuvinnuni.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nH\u00f3ast Hongkong bara er heilt l\u00edti\u00f0 land\u00f8ki, eitt nes vi\u00f0 fj\u00f8llum og \u00fatifyri 230 gr\u00fdtutar oyggjar \u00ed Landsynningsasia, b\u00fagva 7,0 milli\u00f3nir f\u00f3lk har. \n\nMong f\u00f3lk \u00ed Hongkong b\u00fagva ikki uppi \u00e1 landi, men \u00ed b\u00e1ti. Heil h\u00faski b\u00fagva samanst\u00fagva\u00f0 \u00ed djunkum og sampanum, tey liva av fiskiskapi. Har eru eisnini fl\u00f3tandi handlar, matstovur, sk\u00falar; tannl\u00e6knar og h\u00e1fr\u00ed\u00f0kanarf\u00f3lk fara eisini til arbei\u00f0is vi\u00f0 b\u00e1ti. T\u00fasundtals f\u00f3lk b\u00fagva enn solei\u00f0is, men hesin l\u00edvsh\u00e1ttur er n\u00fa \u00ed vanda fyri at fara \u00ed s\u00f8guna. Atvoldin er, at st\u00f3r n\u00fdm\u00f3tans fiskiskip koma \u00ed sta\u00f0in fyri gomlu b\u00e1tarnar, og \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenninir ver\u00f0a noyddir at f\u00e1a s\u00e6r arbei\u00f0i uppi \u00e1 landi. \n\nMong kinesisk h\u00faski, helst \u00far Hongkong, b\u00fasettu seg \u00ed USA og Kanada, \u00e1\u00f0renn Hongkong f\u00f3r undir kinesiskt yvirr\u00e6\u00f0i \u00ed juli 1997 .\n\nKeldur \n\nKina\nAsia"}
{"id": "15218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eginteldur", "title": "Eginteldur", "text": "Eginteldur ella PC-arar (\u00far enskum - Personal Computer ella PC) eru allasta\u00f0ni. \u00c1 skrivstovum, \u00ed sk\u00falum og heima. Egintelda er l\u00edtil, men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum \u00f3gvuliga evnalig. Hon er b\u00fdtt \u00ed f\u00fdra - knappabor\u00f0 at skriva vi\u00f0, minni at goyma uppl\u00fdsingar og forrit \u00e1, ergeril, i\u00f0 arbei\u00f0ir forrtiti\u00f0, og skr\u00edggi, har i\u00f0 vit s\u00edggja \u00farslitini. \n\n\u00cd einari eginteldu eru mong t\u00fasund sm\u00e1 elektr\u00f3nisk rensl, men \u00e1\u00f0renn hon kann arbei\u00f0a, skal hon f\u00e1a at vita, hvat i\u00f0 hon skal gera - hon skal forritast. T\u00e1 i\u00f0 forriti\u00f0 arbei\u00f0ir, virkar teldan, hon vi\u00f0ger t\u00e6r uppl\u00fdsingar, sum hon f\u00e6r. Til d\u00f8mis kann teldan v\u00edsa st\u00f8\u00f0una \u00ed einum sp\u00e6li og spyrja, um sp\u00e6larin skal til vinstru ella h\u00f8gru \u00ed einari villiniborg. Talvur, tekstur og myndir kunnu eisini takast fram \u00e1 skr\u00edggjan. T\u00e1 i\u00f0 m\u00fasin ver\u00f0ur flutt, fer ein l\u00edtil p\u00edlur \u00e1 skr\u00edggjanum sama veg. Solei\u00f0is ber til at peika \u00ed tekstinum og geva bo\u00f0 ella flyta \u00e1 myndunum. Knappabor\u00f0i\u00f0 er skipa\u00f0 sum \u00e1 einari skrivimaskinu, men teldan hevur eykaknappar til serlig bo\u00f0. \n\nEftir 2. heimskr\u00edggi\u00f0 l\u00e6t verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed USA fyrstu st\u00f3ru, elektr\u00f3nisku telduna byggja. T\u00e1 v\u00f3ru teldurnar ovurst\u00f3rar. N\u00fa hava farkleivir og erfl\u00edsar (chipar) gj\u00f8rt teldurnar sterkari og minni.\n\nMyndir \n\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/El%20Dorado", "title": "El Dorado", "text": "El Dorado (spanskt Tann gylti b\u00fdurin) merkir tann gylti og er navni\u00f0 \u00e1 einum gull-landi \u00ed Lat\u00ednamerika, sum seg\u00f0ist vera so ovurfylt vi\u00f0 gulli, silvuri og kopari, at alt innb\u00fagv var evna\u00f0 \u00far t\u00ed, og allar standmyndir \u00ed r\u00edkinum v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00far reinum gulli. Leitanin eftir El Dorado byrja\u00f0i longu 40 \u00e1r eftir, at Kristoffur Kolumbus fann Lat\u00ednamerika \u00ed 1492. T\u00e1 byrja\u00f0u evropearar av sonnum at taka lond undir seg og f\u00f3r hetta so har\u00f0liga fram, at r\u00edkini hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i astekum og inka-indi\u00e1num v\u00f3ru \u00fatsletta\u00f0 longu t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1500-talinum.\n\nS\u00f8gur \u00far El Dorado \n\nSlaturin hev\u00f0i leingi gingi\u00f0 um goymd r\u00edki langt inni \u00ed su\u00f0uramerikanska frumsk\u00f3ginum. Ambrosius Ehinger, sum spanski kongurin hev\u00f0i sent til Lat\u00ednamerika at leita s\u00e6r eftir gulli, var tann fyrsti, i\u00f0 hoyrdi s\u00f8gnina um \"El hombre dorado\" - tann gylti ma\u00f0urin. Hetta var ein s\u00f8ga um ein \u00f3tr\u00faliga r\u00edkan h\u00f8vdinga \u00e1 fjallinum Kundinamarca, sum hv\u00f8rt \u00e1r smurdi seg inn \u00ed eina klebruta evju og rulla\u00f0i seg \u00ed gullst\u00f8vi. So ba\u00f0a\u00f0i hann s\u00e6r \u00ed einari heilagari \u00e1, til alt gulli\u00f0 var runni\u00f0 av honum. N\u00fa \u00e1ttu gudarnir ta\u00f0. Ambrosius Ehinger gj\u00f8rdist bergtikin av hesi gomlu indiansku s\u00f8gnini og setti s\u00e6r fyri at finna El Dorado og taka gulli\u00f0 til s\u00edn sj\u00e1lvs.\n\nHundra\u00f0tals ranns\u00f3knarli\u00f0 f\u00f3ru n\u00e6stu \u00e1rini til Su\u00f0uramerika. Allir leita\u00f0u teir eftir t\u00ed gylta landinum. Teir royndu alt fyri at f\u00e1a tey innf\u00f8ddu at siga s\u00e6r s\u00ednar loynid\u00f3mar. Teir p\u00edndu hesi villu og f\u00f3ru vi\u00f0 teimum sum d\u00fdr. R\u00e6\u00f0uligar s\u00f8gur gingu um, hvussu indi\u00e1nararnir hevndu seg m\u00f3ti hesum sponsku ranns\u00f3knarf\u00f3lkunum. Teir fanga\u00f0u ranns\u00f3knarli\u00f0ini og stoyttu brennandi gull ni\u00f0ur \u00ed h\u00e1lsin \u00e1 teimum, fyri at sl\u00f8kkja teirra gulltosta. A\u00f0rir blivu sundurlima\u00f0ir me\u00f0an teir enn v\u00f3ru livandi og steiktir. \n\nEin hei\u00f0urligur riddari, sum \u00e6t Gozalo Jiminez de Quesada, royndi ein annan framfer\u00f0arh\u00e1tt. \u00cdsta\u00f0in fyri at noy\u00f0a tey inf\u00f8ddu vi\u00f0 valdi at geva honum gull og uppl\u00fdsingar, gj\u00f8rdist hann vinur vi\u00f0 tey. Hetta gav \u00farslit - ein stamma lova\u00f0i at v\u00edsa honum lei\u00f0ina til fjalli\u00f0 Kundinamarca.\n\nAlt gekk sum ta\u00f0 skuldi, men t\u00e1 Quesada kom til sta\u00f0i\u00f0 og m\u00f8tti innb\u00fagvunum, Chibcha-f\u00f3lki\u00f0, gj\u00f8rdist hann skuffa\u00f0ur. Ta\u00f0 v\u00edsti seg, at s\u00f8gnin um h\u00f8vdingin, sum ofra\u00f0i gull til gudarnar, var sonn, men at tey langt s\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru givin vi\u00f0 hesum si\u00f0i, serliga t\u00ed tey einki gull h\u00f8vdu. V\u00f3nsvikin gj\u00f8rdi Quesada av at taka sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 vald og solei\u00f0is taka ta\u00f0 r\u00edkid\u00f8mi\u00f0, i\u00f0 var at f\u00e1a.\n\nSir Walter Raleigh \n\nH\u00f3ast hetta, for\u00f0a\u00f0i ta\u00f0 ikki \u00f8\u00f0rum \u00ed at halda \u00e1 at leita eftir El Dorado. Ein tann kendasti ranns\u00f3knarlei\u00f0arin var Sir Walter Raleigh. Hann var enskur a\u00f0alsma\u00f0ur og skald. Men Raleigh var eisini sj\u00f3r\u00e6nari og \u00e6vint\u00fdrari, sum bara var sloppin undan geglinum, t\u00ed hann hev\u00f0i gott samband vi\u00f0 drotningina. \n \n\u00c1 einari av s\u00ednum sj\u00f3fer\u00f0um til Su\u00f0uramerika, t\u00f3k Raleigh ein g\u00eddsla. Ma\u00f0urin var ein av teimum, sum leita\u00f0i eftir El Dorado. Raleigh setti mannin \u00e1 eina oydna oyggj at doyggja, men \u00e1\u00f0renn hev\u00f0i hann fingi\u00f0 hendur \u00e1 einum br\u00e6vi, sum ney\u00f0ars ma\u00f0urin hev\u00f0i skriva\u00f0 um gulllandi\u00f0. Og solei\u00f0is byrja\u00f0i endaleysa reikan hj\u00e1 Raleigh gj\u00f8gnum Su\u00f0uramerika. Heima \u00ed Onglandi gingu s\u00f8gurnar um Raleigh. F\u00f3lk h\u00f8vdu hoyrt um r\u00e1nsfer\u00f0ir hansara og folk byrja\u00f0u at hata hann. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r at Drotning Elizabeth f\u00f3r at ivast \u00ed dygdumnum hj\u00e1 Raleigh, men kortini helt hon \u00e1 at f\u00edggja ranns\u00f3knarfer\u00f0ir hansara.\n \nMen t\u00e1 hann enn einafer\u00f0 kom t\u00f3mhentur heim til Onglands, var \u00f3viljin m\u00f3ti honum so st\u00f3rur, at hann var\u00f0 d\u00f8mdur 20 \u00e1ra fongsul fyri landasvik og t\u00e1 hann hev\u00f0i siti hesi \u00e1rini skuldi hann avr\u00e6ttast. Raleigh hev\u00f0i, h\u00f3ast s\u00edn dey\u00f0ad\u00f3m, ta\u00f0 sera gott \u00ed fonglsinum, har hann fekk t\u00ed\u00f0ina at ganga vi\u00f0 at skriva eina b\u00f3k um upplivingar s\u00ednar \u00ed Su\u00f0uramerika \u2013 b\u00f3kin bleiv sera v\u00e6l m\u00f3ttikin. Hann hev\u00f0i ennt\u00e1 tveir pers\u00f3nligar t\u00e6narar at ganga s\u00e6r til handa. Hetta v\u00edsir bara, hvussu v\u00e6l d\u00e1mdur hann framvegis var \u00ed kongsh\u00fasinum.\n \n\u00cd 1616 gj\u00f8rdist James 1. kongur. Hann gav Raleigh loyvi at fara til Lat\u00ednamerika eina s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0, at pr\u00f3gva at El Dorado var til. T\u00f3 st\u00f3\u00f0 dey\u00f0ad\u00f3murin vi\u00f0. Raleigh f\u00f3r eldhuga\u00f0ur avsta\u00f0, men ta\u00f0 gekk ikki long t\u00ed\u00f0 so byrja\u00f0i hann aftur at r\u00e6na sponsk skip. T\u00e1 i\u00f0 kongurin, sum str\u00edddist fyri fri\u00f0i og r\u00e6ttv\u00edsi, hoyrdi um hesar syndir, gj\u00f8rdist hann \u00ed \u00f8\u00f0ini, og Raleigh bleiv avr\u00e6tta\u00f0ur beinanvegin hann setti f\u00f3tin aftur \u00e1 enska j\u00f8r\u00f0 \u00ed 1618. \n\nS\u00f8ga\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "15223", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDongland", "title": "N\u00fdongland", "text": "N\u00fdongland (enskt: New England) er ein s\u00f8guligur landspartur \u00ed landnyr\u00f0ingshorni av USA.\n\n\u00d8ki\u00f0 fevnir um hesi 6 stakr\u00edkini: Maine og Massachusetts, Vermont og New Hampshire, Connecticut og Rhode Island. \nAv b\u00fdunum eru teir gitnastu Concord og Montpelier. Tann st\u00f8rsti eitur Boston. \nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed N\u00fdonglandi liggur \u00ed New Hampshire og eitur Mount Washington. Gamla navni\u00f0 fyri hetta fjalli\u00f0 var Agiocochook. Fjalli\u00f0 er 1917 m h\u00f8gt.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nAppalakkufj\u00f8ll\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Home of Great Spirit, nhstateparks.org\n New England, wikivoyage.org (enskt)\n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA"}
{"id": "15224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3fuglar", "title": "Sj\u00f3fuglar", "text": "Sj\u00f3fuglar eru ikki serstakt fuglaslag, men ymiskir fuglar. Allir eiga teir n\u00e6r sj\u00f3num, \u00e1 hellum, bergi, \u00ed ur\u00f0um ella vallbergi. Flestir eru fitjufuglar, vatn r\u00ednur ikki vi\u00f0 teir, og hvast hava teir nevi\u00f0 at taka fisk. N\u00f3gvir sj\u00f3fuglar eiga \u00ed F\u00f8royum, til d\u00f8mis lomvigi og \u00e1lka, i\u00f0 n\u00f3gv hava veri\u00f0 veiddir, men eru n\u00fa fri\u00f0a\u00f0ir. Teir hava sm\u00e1ar veingir. A\u00f0rir sj\u00f3fuglar, til d\u00f8mis skr\u00e1pur ella s\u00falukongur, hava smalar, langar veingir og kunnu sveima leingi \u00e1 flogi. \n\nKj\u00f3gvi og m\u00e1si eru r\u00e1nskendir sj\u00f3fuglar, teir eta egg, pisur og r\u00e6 og annars alt, sum fyri nevi\u00f0 kemur. Kj\u00f3gvi jagstrar fugl \u00e1 flogi og noy\u00f0ir hann at sleppa fonginum, sum hann so loftar \u00ed flognum. S\u00fala stoytir seg 30 m. eftir fiski. Pingvin f\u00e6r ikki flogi\u00f0, men svimur \u00f3f\u00f8ra v\u00e6l vi\u00f0 veingjunum, t\u00e1 hon vei\u00f0ir fisk. Lundin eigur holum \u00ed vallbergi, hann tekur mest sm\u00e1a sild. Lundin f\u00e6r bori\u00f0 20-25 sildir \u00ed nevinum. Sildberin fl\u00fdgur so heim \u00ed lundalandi\u00f0 til pisuna \u00ed holuni \u00ed vallberginum. \n\nH\u00f3ast 71 prosent av jar\u00f0arflatanum er hav, eru bara 3 prosent av heimsins fuglasl\u00f8gum sj\u00f3fuglur. Ta\u00f0 er l\u00e6tt at meta um st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 sj\u00f3fugli \u00ed mun til onnur dj\u00f3r \u00ed havinum, og t\u00ed ver\u00f0ur st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 sj\u00f3fugli ofta n\u00fdtt sum ein \u00e1bending um, hvussu ta\u00f0 stendur til \u00ed havumhv\u00f8rvinum. Teir flestu sj\u00f3fuglarnir liva mestu t\u00ed\u00f0ina \u00e1 sj\u00f3num og koma bert upp \u00e1 land \u00ed b\u00fat\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 teir verpa og ala pisurnar.\n\n\u00cd F\u00f8royum er heilt n\u00f3gvur sj\u00f3fuglur, t\u00ed her er n\u00f3gv f\u00f8\u00f0i \u00ed sj\u00f3num. Men n\u00f8kur av fuglasl\u00f8gunum, sum allarmest eru til av \u00ed F\u00f8royum, er j\u00fast sj\u00f3fuglur. Til d\u00f8mis eru 600.000 p\u00f8r av havhesti, sum er tann vanligasti sj\u00f3fuglurin hj\u00e1 okkum, me\u00f0an ta\u00f0 einans eru 10.000 p\u00f8r av tj\u00f8ldrum, sum er tann vanligasti hei\u00f0afuglurin. \u00cd F\u00f8royum eiga 21 sl\u00f8g av sj\u00f3fugli, og mett ver\u00f0ur, at samla\u00f0a tali\u00f0 av p\u00f8rum er slakar tv\u00e6r milli\u00f3nir. T\u00e1 ungfuglurin er taldur vi\u00f0, er samla\u00f0a tali\u00f0 um 6 milli\u00f3nir fuglar.\n\nSj\u00f3fuglur er fitjufuglur. Solei\u00f0is ver\u00f0ur fuglurin nevndur, t\u00ed hann hevur fitjur. Fitjur eru h\u00fa\u00f0, sum er millum t\u00e6rnar. Fitjur gera f\u00f3tin g\u00f3\u00f0an at svimja vi\u00f0. Sj\u00f3fuglur livir av fiski, sm\u00e1um krabbad\u00fdrum og h\u00f8gguslokki. Hann etur mest av nebbasild, men eisini hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ur, brisling, sild, makrel og sei\u00f0. Ymiskt er, hvussu sj\u00f3fuglur f\u00e6r fatur \u00e1 f\u00f8\u00f0ini. Summir fuglar kunnu ikki kava, til d\u00f8mis havhestur, drunnhv\u00edti og rita. Teir liva av t\u00ed, sum er \u00ed vatnskorpuni og beint undir vatnskorpuni. Terna, skr\u00e1pur og s\u00fala stoyta seg ni\u00f0ur \u00ed sj\u00f3gvin, og eitt n\u00fa lundi og lomvigi kava dj\u00fapt ni\u00f0ur og n\u00fdta veingirnar at svimja vi\u00f0. \n\nTa\u00f0 er ymiskt, hvussu fuglarnir rei\u00f0rast. \u00c1 sumri er n\u00f3gv fuglal\u00edv \u00ed bj\u00f8rgum, \u00e1 hellum og \u00ed bakka. Fuglarnir eru her, t\u00ed her er gott og trygt at rei\u00f0rast. Lundi grevur s\u00e6r holur ovast uppi \u00ed bakkanum. Rita kl\u00ednir s\u00e6r rei\u00f0ur fast \u00ed bergi\u00f0, og lomvigi og \u00e1lka verpa \u00e1 bera hellu. Ni\u00f0ast \u00ed berginum rei\u00f0rast skarvur og teisti. So skj\u00f3tt ungarnir eru floygdir, minkar fuglurin \u00ed bj\u00f8rgunum og fl\u00fdgur \u00fat \u00e1 hav. \n\nVit vei\u00f0a so at siga bara sj\u00f3fugl. Fyrr var ta\u00f0 mest lundi og lomvigi, sum var\u00f0 veiddur. N\u00fa ver\u00f0ur mest veitt av havhesti, okkara vanligasta sj\u00f3fugli. Um vit vei\u00f0a ov n\u00f3gvan fugl, kann stovnurin koma \u00ed vanda. T\u00ed er ein l\u00f3g um fuglavei\u00f0u. Til d\u00f8mis er als ikki loyvt at vei\u00f0a \u00e6\u00f0u, og \u00e1lka kann bert skj\u00f3tast fr\u00e1 1. oktober til 20. januar. \n\nFuglar"}
{"id": "15225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spor%C3%B0drekar", "title": "Spor\u00f0drekar", "text": "Spor\u00f0drekar (lat\u00edn: Scorpiones) halda til \u00ed fl\u00f3gvum, turrum \u00f8kjum, har teir kr\u00f3gva seg undir steinum, \u00ed holum ella rivum. Flestu teirra vei\u00f0a um n\u00e1ttina. Teir sita og l\u00fara eftir fongi og leypa so \u00e1 dj\u00f3ri\u00f0 ella renna ta\u00f0 um koll. Mesta f\u00f8\u00f0in er skordj\u00f3r og eiturkoppar. Teir n\u00fdta eiturkl\u00f3nna at verja seg vi\u00f0 og at lemja fongin. Eitur setur \u00far eiturkertlum \u00ed afturkroppinum fram \u00ed eiturkl\u00f3nna. Vi\u00f0 teimum st\u00f3ru bitkl\u00f3num tekur spor\u00f0drekin fongin, kroystir hann sundur og stingur \u00ed kjaftin. \n\nSpor\u00f0drekar leggja livandi ungar. Fyrstu t\u00ed\u00f0ina ber kvenndj\u00f3ri\u00f0 teir \u00e1 bakinum, har eru teir tryggir fyri r\u00e1nsdj\u00f3rum. T\u00e1 i\u00f0 ungarnir hava skift ham fyrstu fer\u00f0, r\u00fdma teir, og t\u00e1 eru teir sj\u00e1lvbjargnir. \n\nTil eru um 1.200 spor\u00f0drekasl\u00f8g. \u00d8ll eru tey r\u00e1nsdj\u00f3r. \u00cd t.d. Nevada eru 23 ymisk sl\u00f8g av spor\u00f0drekum . Oy\u00f0imarkarspor\u00f0drekin tekur skordj\u00f3r og ma\u00f0kar, hann tekur tey vi\u00f0 kl\u00f3num.\n\nKeldur \n\nLi\u00f0ad\u00fdr"}
{"id": "15227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aarhus", "title": "Aarhus", "text": "Aarhus ella \u00c5rhus er \u00e1 eysturstrondini \u00ed J\u00fatlandi og er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Danmark. Har er st\u00f3r jarnbreytast\u00f8\u00f0, og b\u00fdurin er t\u00fddningarmikil handils- og \u00eddna\u00f0arb\u00fdur. \u00cd mi\u00f0b\u00fdnum eru leikh\u00fas, d\u00f3mkirkja og ta\u00f0 vakra t\u00f3nleikah\u00fasi\u00f0. Skipafer\u00f0slan er n\u00f3gv. \u00cd b\u00fdnum er eisini skipasmi\u00f0ja. \n\n\u00cd allari \u00c5rhus b\u00fagva n\u00fa 259.754 f\u00f3lk. \u00c5rhus er \u00ed \u00c5rhus kommunu. \u00cd \u00c5rhus kommunu b\u00fagva 307 000 f\u00f3lk.\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "15228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tasmania", "title": "Tasmania", "text": "Tasmania er ein oyggj, hon liggur \u00ed ein landsynning \u00far Avstralia. Hon er minsta landi\u00f0 \u00ed Avstralska samveldinum, og har b\u00fagva eini 512 000 f\u00f3lk. Sundi\u00f0 millum Tasmania og Avstralia eitur Bass-sund. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Tasmania er tempra\u00f0, og avfalli\u00f0 n\u00f3g miki\u00f0 til allan v\u00f8kstur. Har veksur b\u00e6\u00f0i savanna og regnsk\u00f3gur. Vetrarnir eru mildir, og sumrini naka\u00f0 sum \u00ed Vesturevropa. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er v\u00e1tligari og svalligari enn a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Avstralia, og oyggin er gitin fyri gr\u00f8nmeti, sey\u00f0ahald og frukt. Tey hava eisini silvur, tin og a\u00f0ra n\u00e1msvinnu. St\u00f3rir partar av vestarlaga \u00e1 oynni eru \u00f3bygdir. Har eru t\u00e6ttir sk\u00f3gir og n\u00f3gv h\u00f8g fj\u00f8ll. Her halda n\u00f8kur av teimum villu upprunadj\u00f3runum til enn, til d\u00f8mis posadevulin. \n\nOyggjarb\u00fagvarnir eru b\u00f8ndur og \u00eddna\u00f0armenn. B\u00f8ndurnir hava st\u00f3rar s\u00fareplagar\u00f0ar, og frukt er ein munandi \u00fatflutningsv\u00f8ra. Teir hava eisini st\u00f3rar veltur av humlu, sum fer til \u00f8lger\u00f0. Teir velta eisini korn, epli og alskyns gr\u00f8nmeti. Sey\u00f0urin er n\u00f3gvur \u00ed haganum og neytini vi\u00f0, og \u00ed sk\u00f3gunum vaksa n\u00f3gv vir\u00f0ismikil tr\u00f8. Tr\u00f8ini ver\u00f0a \u00ed b\u00fdunum gj\u00f8rd til h\u00fas og b\u00fdnyttur, men mongdin fer til papp\u00edrs\u00eddna\u00f0. Landb\u00fana\u00f0urin og d\u00fdrahaldi\u00f0 geva r\u00e1evni til \u00eddna\u00f0.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrst \u00ed 17. \u00f8ld fingu ni\u00f0urlendingar alt st\u00f8rri r\u00e6\u00f0i sum sj\u00f3farandi tj\u00f3\u00f0 \u00ed Asia, Avstralia og \u00ed Kyrrahavsoyggjum. Teir l\u00f8gdu seg meira eftir at f\u00e1a vinning burtur \u00far handlinum enn at gera ranns\u00f3knarfer\u00f0ir, men \u00e1 longu lei\u00f0ini \u00far Su\u00f0urafrika til Indonesia sigldu teir t\u00e6tt fram vi\u00f0 strondini \u00ed \u00f3kenda meginlandinum Avstralia. \u00cd 1616 f\u00f3r Dirck Hartog skipari \u00ed land har, og ta\u00f0 sama gj\u00f8rdu mangir a\u00f0rir ni\u00f0urlendskir sj\u00f3menn eisini seinni. \u00cd 1642 avgj\u00f8rdi Anthony van Diemen, stj\u00f3ri \u00ed Ni\u00f0urlendska Eysturindiafelagnum, vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssetri \u00ed Jakarta, at lata Abel Tasman standa \u00e1 odda fyri einari ranns\u00f3knarfer\u00f0 til Avstralia. \u00c6tlanin var at f\u00e1a meira at vita um, hvussu st\u00f3rt meginlandi\u00f0 var, sum teir hildu var heilt su\u00f0ur \u00ed Kyrrahav, og at finna eina styttri siglingarlei\u00f0 til Su\u00f0uramerika. Tasman kom fyrst til oynna, sum n\u00fa eitur Tasmania. Hann nevndi hana Van Diemens Land. S\u00ed\u00f0an kom hann eisini til N\u00fds\u00e6lands, Fiji og Tonga. \u00cd 1644 tekna\u00f0i hann kort av nor\u00f0urstrond Avstralia. Um allan hin ovurst\u00f3ra partin av avstralska meginlandinum visti eingin naka\u00f0 at siga, uttan frumf\u00f3lki\u00f0.\n\nMyndasavn \n\nAvstralia\nOyggjar\nLandslutir Avstralia"}
{"id": "15229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kastrup%20Flogv%C3%B8llur", "title": "Kastrup Flogv\u00f8llur", "text": "Kastrup Flogv\u00f8llur (danskt: Kastrup Lufthavn) er st\u00f8rsti mest t\u00fd\u00f0andi flogv\u00f8llurin \u00ed Nor\u00f0urlondum . Ha\u00f0ani er samband til 150 flogv\u00f8llir \u00fati \u00ed heimi, og eini 600 flogf\u00f8r koma ella fara hv\u00f8rt samd\u00f8gur. Atlantic Airways rekur loftvegis samband millum Kastrup Flogv\u00f8ll og V\u00e1ga Floghavn, vanliga vi\u00f0 millum 2 og 3 fr\u00e1fer\u00f0ir um dagin. Skalt t\u00fa \u00fat \u00ed heim vi\u00f0 flogfari \u00far Nor\u00f0urlondum annars, m\u00e1st t\u00fa oftast fyrst til Kastrup og so vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum flogfari. \u00cd 2007 avgreiddu tey 21,4 mi\u00f3. fer\u00f0af\u00f3lk . Ha\u00f0ani er gott flogsamband til allar partar av Danmark, til hini Nor\u00f0urlondini og runt um heimin. \n\nBert f\u00e1ir st\u00f3rir flogv\u00f8llir \u00fati \u00ed heimi er so t\u00e6tt vi\u00f0 ein st\u00f3rb\u00fd. Flogv\u00f8llurin hevur eisini tann fyrimun, at hann er stutt fr\u00e1 mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Keypmannahavn. Metro (linja M2) gongur fr\u00e1 Kastrup flogv\u00f8lli inn \u00ed b\u00fdin, og bilarnir eru n\u00f3gvir vi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lki \u00e1 flogv\u00f8llinum og av flogv\u00f8llinum. Flogv\u00f8llurin er \u00e1 oynni Amager. Amager er havbotnur, sum hevur skoti\u00f0 seg upp \u00far sj\u00f3num. T\u00ed er lendi\u00f0 so fl\u00e1tt og l\u00e1gt, og t\u00ed sera h\u00f3skiligt til flogv\u00f8ll. Av t\u00ed at flogv\u00f8llurin liggur \u00fat \u00edm\u00f3ti sj\u00f3num, kunnu flogf\u00f8rini fyri ta\u00f0 mesta fl\u00fagva l\u00e1gt yvir sj\u00f3num, t\u00e1 i\u00f0 tey seta seg ella fara \u00e1 flog. T\u00e1 eru tey ikki til so st\u00f3ran ampa fyri f\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fdr \u00ed Keypmannahavn. \n\nKastrup Flogv\u00f8llur er av st\u00f8rstu flogv\u00f8llum \u00ed Evropa. Fimm flogv\u00f8llir \u00ed Evropa avgrei\u00f0a fleiri altj\u00f3\u00f0a fer\u00f0af\u00f3lk enn tann \u00ed Kastrup: Franz Josef Strauss Flogv\u00f8llur \u00ed M\u00fcnchen, Frankfurt Flogv\u00f8llur, Charles de Gaulle Flov\u00f8llur \u00ed Paris, Schiphol Flogv\u00f8llur \u00ed Amsterdam og Heathrow Flogv\u00f8llur \u00ed London. Hvat i\u00f0 farmaflutningi vi\u00f0v\u00edkur, er Kastrup Flogv\u00f8llur nr 13 \u00ed heiminum. Eini 50 flogfel\u00f8g \u00far \u00f8llum heiminum fl\u00fagva til Kastrup og \u00far Kastrup . \n\nEin flogv\u00f8llur er st\u00f3rt arbei\u00f0spl\u00e1ss. Fyrst er at nevna tey, sum manna flogf\u00f8rini. Men so eru onnur, sum avgrei\u00f0a fer\u00f0af\u00f3lk, summi gera flogf\u00f8r flogb\u00fagvin, onnur gera mat, upp aftur onnur skipa v\u00ed\u00f0f\u00f8ri hj\u00e1 fer\u00f0af\u00f3lki inn, og n\u00f3gv, n\u00f3gv anna\u00f0. Tilsamans arbei\u00f0a 1900 f\u00f3lk \u00ed fyrit\u00f8kunum \u00e1 fl\u00f8gv\u00f8llinum \u00ed Kastrup . St\u00f8rsta fyrit\u00f8kan \u00e1 Kastrup Flogv\u00f8lli er SAS. R\u00edkisstj\u00f3rnirnar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, Danmark og Noreg eiga Scandinavian Airlines System \u00ed felag. SAS er s\u00e6ttst\u00f8rsta flogfelagi\u00f0 \u00ed heimi. Aftur at flogf\u00f8rum, hevur SAS handlar, hotell og virki, sum gera mat til flogf\u00f8r. \n\nFlogfer\u00f0slan vindur meiri og meiri upp \u00e1 seg allasta\u00f0ni. T\u00ed ver\u00f0ur bygt afturat \u00f8llum st\u00f3rum flogv\u00f8llum, eisini til \u00ed Kastrup. Fyri at orka ta\u00f0, er \u00e6tlanin at byggja fleiri farst\u00f8\u00f0ir \u00ed Kastrup. \u00cd 1993 var\u00f0 t.d. n\u00fdtt pakkh\u00fas tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu. S\u00ed\u00f0ani 1993 eru eisini lagdir n\u00fdggir vegir at gera ta\u00f0 h\u00f8gligari hj\u00e1 fer\u00f0sluni \u00e1 flogv\u00f8llin og av flogv\u00f8llinum.\n\nKeldur \n\nKeypmannahavn\nDanmark\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nFlogv\u00f8llir"}
{"id": "15230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uroyarm%C3%A1l", "title": "Su\u00f0uroyarm\u00e1l", "text": "Su\u00f0uroyarm\u00e1l er eitt m\u00e1lf\u00f8ri av f\u00f8royskum. Fyri okkurt um h\u00e1lvari \u00f8ld s\u00ed\u00f0an var\u00f0 skemtandi fari\u00f0 at kalla su\u00f0uroyarm\u00e1l su\u00f0uroyskt. Henda skemtandi m\u00e1lvilla hevur n\u00fa hj\u00e1 summum mest sum fest seg sum regluligt talum\u00e1l samjavnt vi\u00f0 eitt n\u00fa tungum\u00e1lsheiti\u00f0 f\u00f8royskt. Su\u00f0uroyarm\u00e1l er kortini einki sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt tungum\u00e1l, men eitt f\u00f8royskt m\u00e1lf\u00f8ri eins og havnarm\u00e1l, nor\u00f0uroyam\u00e1l, v\u00e1gam\u00e1l, o.s.fr. \n\nSu\u00f0uroyarm\u00e1li\u00f0 er n\u00f3gv broytt. H\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kin til hetta man stava fr\u00e1 sk\u00falunum. Har hevur av flestu l\u00e6rarum \u00ed f\u00f8royskum dentur veri\u00f0 lagdur \u00e1 at n\u00fdta somu \u00fattalu sum \u00ed megin\u00f8kinum. Tey seinnu \u00e1rini eru so eisini sj\u00f3nvarp og \u00fatvarp komin inn \u00ed myndina, og hava tey so eisini s\u00edna \u00e1virkan. \n\nSt\u00f8rsti munurin millum su\u00f0uroyarm\u00e1li\u00f0 og vanliga f\u00f8royska er:\n\n at \u00edsta\u00f0in fyri eg ver\u00f0ur sagt je.\n at \u00edsta\u00f0in fyri vit ver\u00f0ur sagt okur.\n at \u00edsta\u00f0in fyri tit ver\u00f0ur sagt tykur.\n \nEitt anna\u00f0, sum br\u00fdtur av, er at ta\u00f0 ver\u00f0ur eitt E-lj\u00f3\u00f0 \u00ed endanum av n\u00f3gvum or\u00f0um, sum enda vi\u00f0 I ella U, eisini er at nevna, at \u00c6 oftast ver\u00f0ur verur broytt til E. Sum d\u00f8mi um hetta kunnu vit nevna r\u00e6\u00f0ast (re\u00f0ast), s\u00e6r (ser), l\u00e6r (ler), fr\u00e6lsi (frelse), g\u00e6s (ges), skr\u00e6\u00f0a (skre\u00f0a) og \u00e6\u00f0a (e\u00f0a). \n\nOnnur fyribrigdi er at J var\u00f0 br\u00fakt sum fyrsti b\u00f3kstavur \u00ed or\u00f0um sum byrja vi\u00f0 E ella G. Sum d\u00f8mi um hetta kunnu nevnast gina (jina), eg (je), gera (jera), gil (jil) og geva (jeva). Vi\u00f0 hv\u00f8rt ver\u00f0ur J skoti\u00f0 upp \u00edmillum eitt hj\u00e1lj\u00f3\u00f0 og eitt sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0. Sum d\u00f8mi kann nevnast teg (tje), meg (mje) og seg (sje). \n\nT\u00f3 at Su\u00f0uroyggin ikki er so st\u00f3r \u00ed v\u00eddd, og ikki er so langt millum bygdir, so breyt m\u00e1li\u00f0 r\u00e6ttiliga n\u00f3gv av fr\u00e1 bygd til bygd. Eitt ta\u00f0 sj\u00f3nskasta d\u00f8mi um hetta eru Sandv\u00edk og Hvalba. T\u00e6r eru grannabygdir, og t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 v\u00f3ru ni\u00f0ursetuf\u00f3lk \u00far Hvalba sum bygdu Sandv\u00edk av n\u00fdggjum \u00ed 1811, so skuldi man tr\u00fa\u00f0, at sami m\u00e1lbur\u00f0ir var\u00f0 br\u00faktur \u00ed b\u00e1\u00f0um bygdunum, men so var ikki. Me\u00f0an henda regla \"\u00c6 til E\" er f\u00f8st \u00ed sunnaru helvt av oynni, so er hon ta\u00f0 ikki \u00ed sandv\u00edksm\u00e1linum. \n\n\"\u00c1\" hevur vi\u00f0 hv\u00f8rt veri\u00f0 br\u00fakt \u00edsta\u00f0in fyri \"AT\". D\u00f8mi at svimja s\u00f8gdu sandv\u00edkingar teir f\u00f3re \u00e1 svimja. Sandv\u00edkingar s\u00f8gdu eisini hann f\u00f3r \u00e1 leita \u00edsta\u00f0in fyri at leita og hon f\u00f3r \u00e1 m\u00f8\u00f0ast. Um or\u00f0 byrja vi\u00f0 H ella K er at siga, at tey ofta hava veri\u00f0 framborin vi\u00f0 heilt bleytum lj\u00f3\u00f0i \u00ed fyrsta stavilsi. Til d\u00f8mis hjallur, kjallari, kj\u00f8t og kemdi. \n\nF\u00f8royskt m\u00e1l"}
{"id": "15231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skr%C3%A1sett%20parlag", "title": "Skr\u00e1sett parlag", "text": "Skr\u00e1sett parlag er parlag millum tvey vaksin menniskju. Parlagi\u00f0 ver\u00f0ur skr\u00e1sett fyri at tryggja arv og f\u00edggjarlig vi\u00f0urskifti \u00ed einum parlagi og kann \u00ed summum londum n\u00fdtast av b\u00e6\u00f0i hetero- og homop\u00f8rum. Til d\u00f8mis er hettar galdandi \u00ed Gr\u00f8nlandi, Bretlandi, \u00cdslandi, Finnlandi, Sv\u00f8r\u00edki, Noregi og Danmark. \u00cd USA er ta\u00f0 ymiskt fr\u00e1 r\u00edki til r\u00edki. F\u00f8royar eru einasta landi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlondum, sum enn ikki hevur samtykt l\u00f3g um skr\u00e1sett parlag . \n\nDanmark ver\u00f0ur \u00ed 1989 fyrsta landi\u00f0 \u00ed heiminum, i\u00f0 innf\u00f8rur skr\u00e1sett parlag fyri f\u00f3lk av sama kyni. Axel og Eigil Axgil ver\u00f0a t\u00ed fyrstu giftu samkyndu f\u00f3lkini \u00ed heiminum . L\u00f3gin um skr\u00e1tsett parlag ver\u00f0ur ikki sett \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum, men fleiri samkyndir f\u00f8royingar hava hinvegin valt at gifta og b\u00faseta seg \u00ed Danmark og \u00f8\u00f0rum londum, har l\u00f3gin er galdandi.\n\n7. juni 2012 samtykti F\u00f3lkatingi\u00f0 eina n\u00fdggja l\u00f3g, i\u00f0 gevur heimild til at samkynd p\u00f8r kuunu giftast \u00e1 sama h\u00e1tt sum hinskynd. L\u00f3gin kom \u00ed gildi 15. juni sama \u00e1ri\u00f0. Harvi\u00f0 gj\u00f8rdist hj\u00fanabandi\u00f0 kyns\u00f3heft, men skr\u00e1sett parl\u00f8g i\u00f0 eru skr\u00e1sett \u00e1\u00f0renn hj\u00fanabandsl\u00f3gin fr\u00e1 2012 kom \u00ed gildi, halda fram vi\u00f0 at vera galdandi og kunnu eisini broytast til hj\u00fanaband.\n\n\u00cd F\u00f8royum kunnu samkynd hv\u00f8rki f\u00e1a skr\u00e1sett parlag ella giftast. \u00cd november 2015 var\u00f0 uppskot tagt fyri L\u00f8gtingi\u00f0 um at seta hj\u00fanabandsl\u00f3gina \u00ed gildi fyri F\u00f8royar. L\u00f3gin kemur til a\u00f0ru vi\u00f0ger\u00f0 \u00ed mars 2016.\n\nPolitikkur \nHv\u00f8rki skr\u00e1sett paralag ella kynsleyst hj\u00fanarlag er galdandi \u00ed F\u00f8royum.\n\nSkr\u00e1sett parlag \n\nListi yvir lond\n\nEvropa \n\n \u00cdrland\n Luksemburg\n T\u00fdskland\n Kekkia\n Ungarn\n Slovenia\n Kroatia\n Sveis\n Eysturr\u00edki\n Liktinstein\n Andorra\n Noreg (hj\u00fanaband)\n Danmark (hj\u00fanaband)\n Gr\u00f8nland\n Sv\u00f8r\u00edki (hj\u00fanaband)\n Finnland (hj\u00fanaband)\n Ni\u00f0urlond (hj\u00fanaband)\n Belgia (hj\u00fanaband)\n \u00cdsland (hj\u00fanaband)\n Spania (hj\u00fanaband)\n Portugal (hj\u00fanaband)\n Frakland (hj\u00fanaband)\n St\u00f3ra Bretland (hj\u00fanaband)\n Mann\n Jersey\n\nNor\u00f0uramerika \n\n Kanada (hj\u00fanaband)\n Meksiko\n Meksikob\u00fdur (hj\u00fanaband)\n USA\n New Jersey\n Hawaii\n Nevada\n Colorado\n Illinois\n Wisconsin\n Delaware (hj\u00fanaband)\n Kalifornia (hj\u00fanaband)\n Oregon (hj\u00fanaband)\n Minnesota (hj\u00fanaband)\n Rhode Island (hj\u00fanaband)\n Maine (hj\u00fanaband)\n Iowa (hj\u00fanaband)\n New York (hj\u00fanaband)\n Maryland (hj\u00fanaband)\n New Hampshire (hj\u00fanaband)\n Vermont (hj\u00fanaband)\n Washington DC (hj\u00fanaband)\n Connecticut (hj\u00fanaband)\n Massachusetts (hj\u00fanaband)\n District of Columbia (hj\u00fanaband)\n\nSu\u00f0uramerika \n\n Brasil (hj\u00fanaband)\n Uruguei (hj\u00fanaband)\n Kolombia\n Ekvador\n Falklandsoyggjar\n Franska Gujana (hj\u00fanaband)\n Galapagos\n Argentina (hj\u00fanaband)\n\nAfrika \n\n R\u00e9union\n Su\u00f0urafrika (hj\u00fanaband)\n\nKyrrahavsoyggjarnar \n\n N\u00fds\u00e6land (hj\u00fanaband)\n Avstralia\n Franska Polynesia\n N\u00fdkaled\u00f3nia\n Wallis- og Futunaoyggjarnar\n\nKeldur \n\nPolitikkur"}
{"id": "15234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aktiv%20dey%C3%B0shj%C3%A1lp", "title": "Aktiv dey\u00f0shj\u00e1lp", "text": "Aktiv dey\u00f0shj\u00e1lp (eutanasi) er l\u00f3glig \u00ed b\u00e6\u00f0i Sveis, Oregon, Luksemburg, Belgia, o.s.fr. Men \u00ed til d\u00f8mis Norra og Michigan er hettar \u00f3l\u00f3gligt . Ein spurningur, sum er farin at taka seg upp \u00ed \u00fatlondunum er, um aktiv dey\u00f0shj\u00e1lp skal ver\u00f0a ein menniskjar\u00e6ttur. T\u00e1 ver\u00f0ur helst hugsa um at geva m.a. dey\u00f0iliga sj\u00fakum, \u00e1lvarsligt lamma\u00f0um og uppslitnum gomlum f\u00f3lki m\u00f8guleikan at f\u00e1a aktiva dey\u00f0shj\u00e1lp. Her er t.d. talan um f\u00f3lk i\u00f0 eru totalt hj\u00e1lparleys, aftan\u00e1 t.d. eina bilvanlukku. F\u00f3lk i\u00f0 bl\u00edva lamma\u00f0i fr\u00e1 h\u00e1lsinum og ni\u00f0ureftir. Har kunnu l\u00e6knar fara inn og hj\u00e1lpa teimum at sleppa vekk fr\u00e1 t\u00ed syrgiliga l\u00edvinum, tey eru blivin ein partur av. \n\nL\u00f3gin um aktiva dey\u00f0shj\u00e1lp, eutanasi, var\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed Luksemburg \u00ed mars 2009. Fyri at kunna seta hesa l\u00f3g \u00ed verk, m\u00e1ttu broytingar \u00ed grundl\u00f3gini gerast. Hertugin, i\u00f0 eisini skuldi taka undir vi\u00f0 l\u00f3gini, um hon skuldi setast \u00ed verk, var \u00edm\u00f3ti. Hansara vald var\u00f0 t\u00ed tiki\u00f0 fr\u00e1 honum eina t\u00ed\u00f0, solei\u00f0is at l\u00f3gin kundi ver\u00f0a samtykt og sett \u00ed gildi. Somulei\u00f0is m\u00e1tti undantak gerast \u00ed revsil\u00f3gini, solei\u00f0is at t\u00fa ikki kundi bl\u00edva revsa\u00f0ur av at fremja aktiva dey\u00f0shj\u00e1lp. \n\nAmerikanarar eru langt fr\u00e1 samdir um, hvat kann g\u00f3\u00f0takast moralskt ella ikki. Ta\u00f0 v\u00edsir seg, at ta\u00f0, sum amerikanarar eru mest \u00f3samdir um, er, um ta\u00f0 er moralskt r\u00e6tt vi\u00f0 aktivari dey\u00f0shj\u00e1lp. 45 prosent halda, at ta\u00f0 er moralskt r\u00e6tt, me\u00f0an 48 prosent halda, at ta\u00f0 er skeivt. Hini sjey prosentini vita ikki .\n\nKeldur \n\nPolitikkur"}
{"id": "15237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADksstr%C3%AD%C3%B0i%C3%B0", "title": "Klaksv\u00edksstr\u00ed\u00f0i\u00f0", "text": "Klaksv\u00edksstr\u00ed\u00f0i\u00f0 (L\u00e6knastr\u00ed\u00f0i\u00f0) (1951-1955) er st\u00f8rsti uppreistur nakrant\u00ed\u00f0 m\u00f3ti donsku yvirv\u00f8ldini. Klaksv\u00edksstr\u00ed\u00f0i\u00f0 var hart, og klaksv\u00edkingar brynja\u00f0u seg til str\u00ed\u00f0 m\u00f3ti myndugleikunum. Hans Andrias S\u00f8lvar\u00e1 hevur granska\u00f0 \u00ed vi\u00f0urskiftunum \u00ed sambandi vi\u00f0 L\u00e6knastr\u00ed\u00f0i. \n\nEin danskur l\u00e6kni, nevndur Olaf Halvorsen, var\u00f0 settur \u00ed fyribilsstarv \u00ed Klaksv\u00edkar sj\u00fakrah\u00fasi. Trupulleikin var, at hann var rendur \u00far Danska L\u00e6knafelagnum og vildi ikki gjalda eina b\u00f3t, so hann kundi gerast limur aftur. Fyri at f\u00e1a fast starv sum sj\u00fakrah\u00fasl\u00e6kni m\u00e1tti hann vera limur \u00ed felagnum. Klaksv\u00edkingum d\u00e1mdi v\u00e6l mannin, og teir vildu hava hann sum fastan l\u00e6kna. Hann s\u00f8kti, men annar ma\u00f0ur var\u00f0 settur \u00ed sta\u00f0in. Hetta fekk \u00f8\u00f0i \u00ed, og eitt str\u00ed\u00f0 byrja\u00f0i, sum ikki enda\u00f0i fyrr enn \u00ed 1955. \n\nSt\u00f8\u00f0an var spent, vaktarhald var \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum og heima hj\u00e1 Olafi Halvorsen. Menn v\u00f3ru v\u00e1pna\u00f0ir, og ansa\u00f0 var\u00f0 eftir, at myndugleikarnir \u00ed T\u00f3rshavn sluppu ikki \u00e1 land. L\u00f8greglan st\u00f3\u00f0 maktarleys og fekk einki gj\u00f8rt. Landsst\u00fdri\u00f0 ba\u00f0 um hj\u00e1lp fr\u00e1 donsku stj\u00f3rnini, sum sendi st\u00f3rt l\u00f8gregluli\u00f0 til F\u00f8roya vi\u00f0 skipinum Parkeston. Hetta vakti mikla \u00f8sing millum manna. Bl\u00f8\u00f0ini skriva\u00f0u, at sj\u00e1lvbodnir \u00far \u00f8llum oyggjunum streyma\u00f0u til Klaksv\u00edkar. Sagt var, at okkurt um t\u00fasund menn b\u00f3ru v\u00e1pn. Ivaleyst skr\u00f8gga\u00f0u bl\u00f8\u00f0ini, men danska stj\u00f3rnin himpra\u00f0ist n\u00fa og sendi ein r\u00e1\u00f0harra til F\u00f8roya at samr\u00e1\u00f0ast. \u00cdme\u00f0an sigldi Parkeston \u00edmillum oyggjarnar vi\u00f0 120 v\u00e6l v\u00e1pna\u00f0um l\u00f8greglumonnum og hundum. \n\nH\u00f3ast onkur tilbur\u00f0ur var afturat, og klaksv\u00edkingar ikki fingu Olaf Halvorsen aftur, so h\u00e6sa\u00f0i kreppan av, sum fr\u00e1 lei\u00f0. Olaf Halvorsen f\u00f3r av landinum \u00ed 1955, og Klaksv\u00edksstr\u00ed\u00f0i\u00f0 enda\u00f0i stutt eftir.\n\nKelda \n\n http://www.rejsende.dk/faeroerne/klaksvig-striden.htm\n\nKlaksv\u00edk\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "15238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%BDragar%C3%B0ar", "title": "D\u00fdragar\u00f0ar", "text": "D\u00fdragar\u00f0arnir geva f\u00f3lki st\u00f8rri fatan av n\u00e1tt\u00farunnar st\u00f3rleika og fj\u00f8lbroytni. Ta\u00f0 eru st\u00edvliga 3.000 \u00e1r s\u00ed\u00f0an, at teir r\u00e1\u00f0andi \u00ed Kina stovna\u00f0u st\u00f3ran d\u00fdragar\u00f0, teir nevndu V\u00edsd\u00f3msgar\u00f0. N\u00fa hava flestu st\u00f3rb\u00fdirnir d\u00fdragar\u00f0, fiskab\u00far ella d\u00fdraverndar\u00f8ki, har f\u00f3lk f\u00e1a h\u00f8vi at granska og s\u00edggja n\u00f3gv hundra\u00f0 d\u00fdrasl\u00f8g. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 d\u00fdrag\u00f8r\u00f0um er fyrst og fremst at v\u00edsa f\u00f3lki, hvussu d\u00fdrini liva og bera seg at, har tey av r\u00f8ttum eiga at vera. \n\nF\u00f3lkini, har starvast, gera fram\u00far gott granskingararbei\u00f0i og eru virkin \u00ed n\u00e1tt\u00faruvernd, t\u00ed tey f\u00e1a sj\u00e1ldsom d\u00fdr at n\u00f8rast. \u00cd \u00f8llum d\u00fdrag\u00f8r\u00f0um starvast n\u00f3gvir d\u00fdraansarar, i\u00f0 amb\u00e6ta dj\u00f3runum, d\u00fdrafr\u00f8\u00f0ingar, i\u00f0 granska og hava eftirlit vi\u00f0 dj\u00f3runum, kokkar, b\u00f3khaldarar, byggifr\u00f8\u00f0ingar, handverkarar, urtagar\u00f0smenn, d\u00fdral\u00e6knar og mong, mong onnur. Stj\u00f3rnin skipar fyri arbei\u00f0inum \u00ed d\u00fdragar\u00f0inum, og har er miki\u00f0 at takast vi\u00f0. Atgongugjaldi\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0sinnt\u00f8kan, men flestum d\u00fdrag\u00f8r\u00f0um t\u00f8rvar f\u00edggjarligan stu\u00f0ul fr\u00e1 t\u00ed almenna.\n\nMen f\u00f3lk eru sera \u00f3j\u00f8vn \u00e1 m\u00e1li, hv\u00f8nn t\u00fddning d\u00fdragar\u00f0ar \u00ed veruleikanum hava. Vi\u00f0haldsf\u00f3lk siga, at d\u00fdragar\u00f0arnir geva f\u00f3lki m\u00f8guleika at sleppa n\u00e6r dj\u00f3runum, ta\u00f0 hev\u00f0i teimum annars ikki veri\u00f0 fyri. Tey, i\u00f0 eru ikki fyri d\u00fdrag\u00f8r\u00f0um, halda ikki vera r\u00e6tt at hava dj\u00f3r byrgd inni, t\u00ed d\u00fdrini hamast burtur, og \u00ed v\u00e1naligum d\u00fdrag\u00f8r\u00f0um f\u00e1a dj\u00f3rini ikki n\u00f3g g\u00f3\u00f0a r\u00f8kt og ov ringt at eta. Kanska er eisini reinf\u00f8ri\u00f0 v\u00e1naligt, so d\u00fdrini gerast sj\u00fak. \n\nDj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seyskelloyggjar", "title": "Seyskelloyggjar", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Seyskelloyggjar (kre\u00f3lskt: Repiblik Sesel, enskt: Republic of Seychelles, franskt: R\u00e9publique des Seychelles) er oyggjab\u00f3lkur uttanfyri afrikonsku eysturstrondini.\n\nPolitikkur \n\nTa\u00f0 at vera samkyndur er \u00f3l\u00f3gligt . Kvinnur ver\u00f0a ikki nevndar \u00ed l\u00f3gini.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSeyskelloyggjar \u00ed Indiahavi eru 92 oyggjar. F\u00f3lk b\u00fdr bara \u00e1 f\u00e1um oyggjum. 80 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00e1 oynni Mahe. Oyggin er 155 ferkilometrar til st\u00f8ddar, t.e. naka\u00f0 sum Su\u00f0uroy (163,7 km\u00b2).\n\nB\u00faskapur \n\nLandb\u00fana\u00f0ur, fer\u00f0amannavinna og fiskivinna eru mesta vinnan.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nOyggjar\nAfrika"}
{"id": "15242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gana", "title": "Gana", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Gana (enskt: Republic of Ghana) er eitt land \u00ed Vesturafrika. Gana gekk \u00e1\u00f0ur undir navninum Gullstrondin, men er n\u00fa uppkalla\u00f0 eftir hinum gamla r\u00edkinum Gana. \n\nFleiri enn 50 f\u00f3lkasl\u00f8g eru \u00ed landinum, hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednum m\u00e1li og s\u00ednum si\u00f0um. Fj\u00f8lmentast er akanf\u00f3lki\u00f0. Upp \u00ed akanf\u00f3lki\u00f0 hoyra eisini asantear fyri sunnan, dagombanar fyri nor\u00f0an og ewenar \u00ed \u00datsynningsgana. volg onlyhavertz op tiktok\n\nS\u00f8ga\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n Um 500: Ganar\u00edki\u00f0 ver\u00f0ur sterkasta veldi\u00f0 \u00ed Vesturafrika. \n Um 800: \u00cd Vesturafrika er r\u00edka landi\u00f0 Gana framvegis m\u00e6tasta r\u00edki\u00f0, men eisini a\u00f0rar, sm\u00e6rri mentanir, sum til d\u00f8mis Nigeria bl\u00f3ma. \n 1076: Muslimar gera innr\u00e1s i landi\u00f0. Teir gera innr\u00e1s \u00ed 1076 og taka valdi\u00f0 \u00ed landinum. \n 1200: \u00cd Vesturafrika var ta\u00f0 \u00e1\u00f0ur so m\u00e1ttmikla Gana troka\u00f0 burtur av n\u00fdggja kongsveldinum Mali. \n 1957: Gana er fyrsta fr\u00e6lsa r\u00edki sunnan fyri Sahara.\n\nKongsr\u00edki\u00f0 Gana \n\nKongsveldi\u00f0 Gana var \u00edmillum nor\u00f0aru partarnar \u00e1 \u00e1unum Senegal\u00e1 og Niger\u00e1 \u00ed Vesturafrika. Landi\u00f0 fekk r\u00edkid\u00f8mi s\u00edtt \u00far gulln\u00e1munum har \u00ed d\u00f8lunum. Gamla Ganar\u00edki\u00f0 og seinni Mali, r\u00edka\u00f0u seg upp av at selja gull, sum gravgangur var eftir \u00ed Evropa \u00ed 16. og 15. \u00f8ld. Gulli\u00f0 var\u00f0 flutt \u00fat sum gulldust, fyrst til f\u00f3lk, sum b\u00fa\u00f0u har i\u00f0 n\u00e1nd, seinni vi\u00f0 fer\u00f0amannafylgi um Sahel og lati\u00f0 \u00ed b\u00fdti fyri salt, kopar og bummull. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur var Kumbi Saleh. Kongarnir b\u00fa\u00f0u \u00e1 einari borg. T\u00e1 i\u00f0 teir doy\u00f0u, v\u00f3r\u00f0u teir heygsettir.\n\nFr\u00e6lsi \n\n\u00cd 1948 skaka\u00f0i uppreistur \u00edm\u00f3ti evropeiska hj\u00e1landast\u00fdrinum \u00ed fri\u00f0arliga landi\u00f0 Gana. Bretar settu \u00ed gildi n\u00fdggja st\u00fdrisskipan, sum gav afrikanarum avmarka\u00f0 sj\u00e1lvst\u00fdri. Tj\u00f3\u00f0fundarfylkingin, i\u00f0 Kwame Nkrumah (f. 21. september 1909 - d. 27. apr\u00edl 1972)) st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri, g\u00f3\u00f0t\u00f3k at enda l\u00f3gina og vann vali\u00f0 \u00ed 1951. Bara afrikanarar v\u00f3ru \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Nkrumah, i\u00f0 seks \u00e1r seinni hev\u00f0i vunni\u00f0 landinum fullt fr\u00e6lsi. \n\nMen mangir trupulleikar t\u00f3ku seg upp, og Nkrumah gj\u00f8rdist alt einar\u00e6\u00f0isligari, sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0. Herurin gj\u00f8rdi r\u00edkiskvett og setti hann fr\u00e1 \u00ed 1966, og s\u00ed\u00f0an hevur herurin havt valdi\u00f0, undantikin \u00e1rini 1969 til 1971, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligt st\u00fdri var \u00ed landinum. H\u00f8vdingarnir v\u00f3r\u00f0u eftir gamlari si\u00f0venju oddamenn \u00ed afrikonsku samfel\u00f8gunum, og mangan hava teir enn st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 n\u00fdggju sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugu londini.\n\nB\u00faskapur \n\nGana skuldi veri\u00f0 lutfalsliga r\u00edkt land. Tilfeingi\u00f0 er n\u00f3gv - olja, gull, aluminiumsm\u00e1lmur, o.s.fr. Har fruktar v\u00e6l, f\u00f3lki\u00f0 er ungt og eitt hitt best sk\u00fala\u00f0a \u00ed Vesturafrika. Men \u00ed mong \u00e1r hava politisku vi\u00f0urskiftini veri\u00f0 \u00f3trygg, l\u00edti\u00f0 hevur fingist fyri \u00fatsluttu v\u00f8rurnar, og f\u00edggjarligt \u00f3skil og vanst\u00fdri hava ste\u00f0ga\u00f0 b\u00faskaparligu menningini \u00ed Gana. \n\n\u00cd Gana hava menn fingi\u00f0 n\u00f3gv gull \u00far j\u00f8r\u00f0ini og f\u00e1a ta\u00f0 enn, men megin\u00fatflutningsv\u00f8ran er kakao. Kakao er ovurst\u00f3r vinna \u00ed Gana, og onkunt\u00ed\u00f0 er kakao upp \u00ed 80 % av \u00fatflutninginum \u00ed landinum um \u00e1ri\u00f0, men Gana er n\u00fa \u00ed har\u00f0ari kapping vi\u00f0 grannalandi\u00f0 F\u00edlabeinsstrondina og lond \u00far Landsynningsasia um altj\u00f3\u00f0a kakaomarkna\u00f0in. Gana framlei\u00f0ir okkurt um tri\u00f0ingurin av \u00f8llum kakao \u00ed heiminum. Teir f\u00e1a eisini n\u00f3gv jarn og mangan \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Mangan er ein m\u00e1lmur, sum teir blanda upp \u00ed r\u00e1jarn, t\u00e1 i\u00f0 teir gera ta\u00f0 til st\u00e1l. \u00cd j\u00f8r\u00f0ini eru storar mongdir av rey\u00f0a leirinum, sum teir kalla bauxit. Bauxit ver\u00f0ur m.a. n\u00fdtt at framlei\u00f0a aluminium vi\u00f0. \n\nGana\nAfrika"}
{"id": "15243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haiti", "title": "Haiti", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Haiti (franskt kre\u00f3lskt: Repiblik Ayiti, franskt: R\u00e9publique d\u2019Ha\u00efti), sum er anna\u00f0 landi\u00f0 \u00ed oynni Hispaniola, hitt er Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0, er f\u00e1t\u00e6kasta land \u00ed Vesturheiminum . S\u00ed\u00f0an 1945 var\u00f0 eisini einar\u00e6\u00f0i \u00ed landinum. Fr\u00e1 1957, til hann doy\u00f0i \u00ed 1971, st\u00fdrdi Fran\u00e7ois Duvalier (14. apr\u00edl 1907 \u2013 21. apr\u00edl 1971), nevndur Papa Doc Haiti vi\u00f0 har\u00f0ari hond. Sonurin Jean-Claude Duvalier (f. 3. juli 1951), nevndur Baby Doc, i\u00f0 t\u00f3k eftir hann, gj\u00f8rdi einki at b\u00f8ta um st\u00f8\u00f0una \u00ed landinum, og \u00ed 1980-\u00e1runum kykna\u00f0i upp m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rsla, i\u00f0 bardist \u00edm\u00f3ti k\u00faganini og rotinskapinum. Politiskur \u00f3fri\u00f0ur er enn vanligur, og landi\u00f0 er bl\u00f3\u00f0f\u00e1t\u00e6kt.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 1791 gj\u00f8rdu afrikanskir tr\u00e6lir, vi\u00f0 Toussaint Louverture (20. mai 1743 \u2013 7. apr\u00edl 1803) \u00e1 odda uppreistur og feldu franska yvirvaldi\u00f0 . \u00cd mong \u00e1r st\u00fdrdi eirindaleysi einar\u00e6\u00f0isharrin Fran\u00e7ois Duvalier, nevndur \"Papa Doc\",  og til 1986 st\u00fdrdi sonur hansara \"Baby Doc\" (Jean-Claude Duvalier) \u00ed landinum. Ein av oddamonnunum \u00ed r\u00f8rsluni var kat\u00f3lski presturin Jean-Bertrand Aristide (f. 15. juli 1953). USA gavst at stu\u00f0la Haiti, og \u00ed 1986 fl\u00fdddi Duvalier til Fraklands. Eftir ta\u00f0 var eitt herna\u00f0arkvett fyri og anna\u00f0 eftir, men ni\u00f0urundirkomni b\u00faskapurin og vaksandi \u00f3fri\u00f0ur troka\u00f0u herin burtur. \n\n\u00cd 1990 vann Aristide st\u00f3rsigur \u00e1 fyrsta fr\u00e6lsa valinum \u00ed s\u00f8gu Haiti.  Fyrsta politiska stig hansara var at koyra f\u00f3lk \u00far herinum, men n\u00fdskipanir hansara fingu \u00f8\u00f0i \u00ed tey r\u00edku, og n\u00edggju m\u00e1na\u00f0ir seinni gj\u00f8rdi herurin aftur kvett, og Aristide f\u00f3r \u00ed \u00fatlegd. Raoul C\u00e9dras herovasti (f. 9. juli 1949) st\u00f3\u00f0 fyri kvettinum. Umheimurin ford\u00f8mdi kvetti\u00f0 og ST setti revsiatger\u00f0ir \u00ed verk, og felagsskapurin av amerikonskum londum vi\u00f0urkendi ikki herna\u00f0arst\u00fdri\u00f0. \u00cd 1994 g\u00f3\u00f0kendi ST, at USA st\u00f3\u00f0 fyri einari innr\u00e1s \u00ed landi\u00f0, i\u00f0 skuldi seta Raoul C\u00e9dras fr\u00e1. Innr\u00e1sin var fri\u00f0arlig. C\u00e9dras leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r, og Aristide fekk valdi\u00f0 aftur.\n\nB\u00faskapur \n\nHaiti er f\u00e1t\u00e6kasta land \u00ed Karibia. Sum a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Karibia livir mesta f\u00f3lki\u00f0 av jar\u00f0arbr\u00faki, men jar\u00f0ardrottar sita vi\u00f0 t\u00ed mesta av t\u00ed uppdyrka\u00f0u j\u00f8r\u00f0ini, og korini hj\u00e1 t\u00ed minna manninum eru \u00f3gvuliga f\u00e1t\u00e6kslig. Ta\u00f0 n\u00f3gva av f\u00f3lkinum dugir hv\u00f8rki at skriva ella lesa (uml. 50 % av t\u00ed samla\u00f0u f\u00f3lkinum). Mangir haitianar royna at vinna s\u00e6r pening til l\u00edvsins uppihald vi\u00f0 at selja fer\u00f0af\u00f3lki handgj\u00f8rdar lutir, til d\u00f8mis tr\u00e6skur\u00f0ir og str\u00e1hattar, og eisini bj\u00f3\u00f0a teir seg fram \u00f3alment at v\u00edsa fer\u00f0af\u00f3lki\u00f0 \u00ed kring. \n\nFlestir haitianar eru b\u00f8ndur og eiga eitt l\u00edti\u00f0 jar\u00f0arstykki, har teir dyrka ymiskt til matna og halda geitir. Innt\u00f8ka er at kalla eingin, og til tess at f\u00e1a dyrkilendi fella teir sk\u00f3gin. Ein partur av vi\u00f0inum ver\u00f0ur brendur til tr\u00e6kol og n\u00fdttur til brenni \u00e1 bygd. Geitirnar fara illa vi\u00f0 sk\u00f3ginum, i\u00f0 eftir er. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at tri\u00f0ingurin av j\u00f8r\u00f0ini \u00e1 Haiti n\u00fa er oy\u00f0ilagdur.\n\nMentan\n\nVoodoo \n\nMangir haitianar f\u00e1ast vi\u00f0 voodootr\u00fanna (uml. 50 % av t\u00ed samla\u00f0u f\u00f3lkinum ), i\u00f0 hevur r\u00f8ttur aftur \u00ed afrikanskar n\u00e1tt\u00faru\u00e1tr\u00fana\u00f0ir og kat\u00f3lska tr\u00fagv. Voodoof\u00f3lkini tr\u00fagva \u00e1 m\u00e1ttmiklar andar, og dansur og tr\u00f3ttugur sl\u00e1ttur \u00e1 halgar trummur er partur av voodoosi\u00f0um. S\u00ed\u00f0an 1930-\u00e1runum hava listam\u00e1larar \u00ed Haiti veri\u00f0 gitnir fyri s\u00edn litfagra, einfalda m\u00e1lningast\u00edl, sum er \u00e1virka\u00f0ur av pr\u00fd\u00f0ingunum \u00ed voodootemplum.\n\nKeldur \n\nHaiti\nKaribia"}
{"id": "15244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjad", "title": "Kjad", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Kjad (franskt: R\u00e9publique du Tchad, ar\u00e1biskt: \u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u062a\u0634\u0627\u062f) er oy\u00f0imarkarland sunnan fyri Libya. \u00d3fri\u00f0arligt hevur veri\u00f0 \u00ed landinum, og seinastu 30 \u00e1rini hava veri\u00f0 eitt herna\u00f0arkvett fyri og anna\u00f0 eftir, fleiri fer\u00f0ir hevur eisini veri\u00f0 borgarakr\u00edggj.\n\n\u00cd Kjad b\u00fagva okkurt um 10 mi\u00f3. f\u00f3lk. Fleiri enn 100 m\u00e1l ver\u00f0a tala\u00f0. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, franskt og ar\u00e1biskt. 61,9 % av f\u00f3lkinum livir undir f\u00e1t\u00e6kramarkinum, i\u00f0 er 1.25 USA-dollari um dagin .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSt\u00f3rir partar \u00ed Kjad eru Sahel\u00f8ki. Sahel er heita, turra \u00f8ki\u00f0 \u00edmillum Saharaoy\u00f0im\u00f8rkina fyri nor\u00f0an og savannuna fyri sunnan og tv\u00f8rtur um alt Afrika.\n\nTurkur \n\nSeinastu \u00e1rini hevur hungursney\u00f0 og turkur gingi\u00f0 \u00e1 Kjad , i\u00f0 er land vi\u00f0 sj\u00e1ldsomum og gomlum si\u00f0um. Hungursney\u00f0in \u00ed Kjad er \u00farsliti\u00f0 av eini r\u00f8\u00f0 av vi\u00f0urskiftum, i\u00f0 samanlagt hava f\u00f8rt til \u00e1lvarsliga matv\u00f8rukreppu. Her er javnan turkur, og ta\u00f0 hevur veri\u00f0 Kjad ein vanlukka, t\u00ed landb\u00fana\u00f0ur er mestsum einasta vinna, i\u00f0 er. Meiri enn sjey milli\u00f3nir f\u00f3lk hava trupulleikar vi\u00f0 at f\u00e1a reint vatn at drekka , og meiri enn fimm milli\u00f3nir onnur hava t\u00f8rv \u00e1 hj\u00e1lp orsaka\u00f0 av turkinum. \n\nKjadvatn var fyri \u00f8ldum s\u00ed\u00f0an ovurst\u00f3rt vatn og var langt inn \u00ed ta\u00f0, i\u00f0 n\u00fa eru Kjad, Niger og Kamerun. Fyrr runnu st\u00f3rar \u00e1ir \u00ed vatni\u00f0, men seinastu 10 000 \u00e1rini er ve\u00f0urlagi\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 turrari, og vatni\u00f0 fjarar alsamt. Hetta ger, at n\u00f3gv minni matur er til f\u00f3lki\u00f0, sum livir av at fiska \u00ed Kjadvatninum. N\u00f3gv gr\u00f8nmeti og frukt ver\u00f0a dyrka\u00f0 \u00ed fruktag\u00f3\u00f0u j\u00f8r\u00f0ini fram vi\u00f0 Kjadvatni, til d\u00f8mis grasker.\n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Kjad er sera eins alt \u00e1ri\u00f0, t\u00ed hv\u00f8r dagur er s\u00f3lardagur, og hv\u00f8r dagur er regnleysur. \u00cd teimum flestu st\u00f8\u00f0um ganga fleiri \u00e1r \u00edmillum hv\u00f8rt \u00e6li\u00f0 . Men kemur endiliga eitt \u00e6l, er ta\u00f0 ikki vi\u00f0 m\u00fdkindum, t\u00ed t\u00e1 glymur regni\u00f0 av himli sum undan einum \u00e1arfossi. Henda n\u00f3gva v\u00e6ta setur t\u00e1 ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina ella fer sum \u00e1arstreymur oman \u00ed dalarnar.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nEitt av fj\u00f8lmongu f\u00f3lkasl\u00f8gunum \u00ed Nor\u00f0urkjad er arabiskt-muslimska f\u00f3lki\u00f0, kanimbo, i\u00f0 er eitt av flakkf\u00f3lkunum \u00ed Sahel. St\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum \u00ed Kjad livir sum flytif\u00f3lk. Flytif\u00f3lki\u00f0 kallar seg beduinar, sum merkir \"f\u00f3lki\u00f0 \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini\". Flytif\u00f3lki\u00f0 hevur geit, \u00e1sin, kamelar og sey\u00f0, sum ta\u00f0 flytir vi\u00f0 s\u00e6r av einum beiti \u00e1 anna\u00f0. Teir b\u00fagva \u00ed tjaldi, sum er gj\u00f8rt av 40-50 geitaskinnum, i\u00f0 eru spent ni\u00f0ur \u00ed streyrar, sum standa ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina. Naka\u00f0 av f\u00f3lkinum \u00ed Kjad er fastb\u00fagvandi og b\u00fdr \u00ed oasunum. Tey gera h\u00fas av leirsteini, sum teir turka \u00ed s\u00f3lini. \n\nNor\u00f0ari partur \u00ed Kjad er heilt nor\u00f0ur at arabiska Nor\u00f0urafrika, t\u00ed er mentanin \u00ed landinum blandingur av afrikanskari og arabiskari mentan.\n\nKeldur \n\nKjad\nAfrika"}
{"id": "15246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kamerun", "title": "Kamerun", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Kamerun (franskt R\u00e9publique du Cameroun, enskt Republic of Cameroon) er eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika. Mong f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fagva \u00ed Kamerun, og landslagi\u00f0 er margbroytt. \u00cd nor\u00f0ri hevur Kamerun mark vi\u00f0 Kjad og Nigeria, \u00ed eystri vi\u00f0 CAR, \u00ed vestri vi\u00f0 Nigeria, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Kongo, Gabon og Ekvatorguinea. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landinum er 20,5 millionar . H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Yaound\u00e9 . \n\n\u00cd Mi\u00f0afrika b\u00e1\u00f0umegin mi\u00f0kring eru ta\u00f0 st\u00f3ru, gr\u00f8\u00f0iligu regnsk\u00f3girnir og ovurst\u00f3ra Kongo\u00e1, sum ey\u00f0kenna landslagi\u00f0. Ta\u00f0 var her, r\u00e6\u00f0uligi tr\u00e6lahandilin, i\u00f0 evropearar settu \u00ed verk, byrja\u00f0i \u00ed 14. \u00f8ld, s\u00ed\u00f0st \u00ed 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u \u00f8ll londini \u00ed Mi\u00f0afrika evropeisk hj\u00e1lond.\n\nPolitikkur \n\n\u00cd Kamerun hava politiksu vi\u00f0urskiftini veri\u00f0 trygg. \u00cd hesum \u00f8ki, sum hevur havt st\u00f3rar trupulleikar, s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 loysti fr\u00e1 hj\u00e1landaharrum s\u00ednum, hevur Kamerun gingist betur enn flestum londum her, skilag\u00f3\u00f0um stj\u00f3rnarpolitikki fyri at takka . \n\n32,1 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r og 30 % av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nVi\u00f0 strondina er sl\u00e6ttlendi, og har regnar illa, nor\u00f0ari er h\u00e1lendi og minni avfall, og nor\u00f0ast er ein smalur geiri heilt nor\u00f0ur at m\u00fdrunum vi\u00f0 Kjadvatn.\n\nVe\u00f0urlag \n\nTropurnar eru har, sum heitast er, og har sum s\u00f3lin stavar beint ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina. Or\u00f0i\u00f0 tropur merkir heitt ve\u00f0urlag. Mitt \u00ed tropunum \u00e1 ekvatorlei\u00f0ini er b\u00e6\u00f0i n\u00f3gvur hiti og n\u00f3gv avfall. \u00c1 ekvatorlei\u00f0ini kemur s\u00f3lin upp kl. 6 hv\u00f8nn morgun og fer ni\u00f0ur kl. 6 hv\u00f8rt kv\u00f8ld. T\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lin kemur upp um morgunin, er himmalin hei\u00f0ur, turt og s\u00f3lskin, hitin er eini 28-32\u00a0\u00b0C (82-89\u00b0 \u00ed mi\u00f0al hv\u00f8nn einasta dag. \n\nT\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 er \u00fat um middag, tj\u00faknar hann av, og regni\u00f0 fer at oysa. Hetta regn heldur \u00e1 einar tr\u00edggjar-f\u00fdra t\u00edmar, so tynnir hann aftur \u00ed luftina, og teir seinastu t\u00edmarnar av degnum er aftur kl\u00e1rur hei\u00f0ur, ikki sk\u00fdggj fyri s\u00f3l. \u00cd tropunum er mi\u00f0alhitin tann kaldasta m\u00e1na\u00f0in \u00ed \u00e1rinum minst 17\u00a0\u00b0C. \u00cd tropunum frystir hann ongant\u00ed\u00f0, og kavi er ikki at s\u00edggja.\n\nB\u00faskapur \n\nMestu innt\u00f8kurnar \u00ed Kamerun eru av olju og \u00f8\u00f0rum n\u00e1tt\u00farutilfeingi, til d\u00f8mis aluminiumsm\u00e1lmi, gulli og jarni. BT\u00da fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva \u00ed landinum er $ 2300 (11 860 DDK).\n\nSk\u00f3garvinna \n\nSk\u00f3garvinnan \u00ed Kamerun vindur upp \u00e1 seg. Har eru st\u00f3rir regnsk\u00f3gir, og landi\u00f0 flytur \u00fat mahogni, \u00edbinholt og tekk. Ein meinbogi fyri sk\u00f3garvinnuna er, at vegakervi\u00f0 er v\u00e1naligt, og \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini er n\u00e6stan ikki framkomandi.\n\nRegnsk\u00f3gurin hv\u00f8rvur \n\nRegnsk\u00f3girnir, har apurnar halda til, ver\u00f0a h\u00f8gdir og minka skj\u00f3tt. N\u00fdgr\u00f3\u00f0ursett tr\u00f8 ver\u00f0a skj\u00f3tt h\u00f8gd aftur at f\u00e1a til d\u00f8mis timbur, so tey gagna l\u00edti\u00f0 sum tilhald hj\u00e1 plantum og dj\u00f3rum. N\u00f3gv apusl\u00f8g eru h\u00f3tt. T\u00e6r liva \u00ed flokkum og berjast av og \u00e1 vi\u00f0 flokkar \u00ed granna\u00f8kinum. Sjimpansurnar halda til langt inni \u00ed regnsk\u00f3gunum \u00ed Kamerun. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at tilsamans eru 35 000 fr\u00e6lsar sjimpansur, og eru t\u00e6r spjaddar \u00f3gvuliga v\u00ed\u00f0a . \n\nSt\u00f3r, \u00f3nomin \u00f8ki \u00ed Kamerun ver\u00f0a oy\u00f0il\u00f8gd, t\u00ed t\u00f8rvurin \u00e1 brenni og vi\u00f0i er st\u00f3rur. N\u00fa eru t\u00f3 n\u00f3gv \u00f8ki fri\u00f0a\u00f0 sum d\u00fdraverndargar\u00f0ar at verja d\u00fdral\u00edvi\u00f0. Koruptj\u00f3\u00f0gar\u00f0urin \u00ed Vesturkamerun er helst seinasta \u00f8ki\u00f0 \u00ed Kamerun, har regnsk\u00f3gurin hevur fingi\u00f0 fri\u00f0. Ta\u00f0 eru \u00f3tr\u00faliga mong dj\u00f3rasl\u00f8g \u00ed Kamerun. \u00cd regnsk\u00f3gunum eru til d\u00f8mis sjimpansur og gorillur.\n\nUttanlandshandil \n\nInn- og \u00fatflutningurin av v\u00f8rum, skift \u00e1 \u00e1vikavist upprunaland og n\u00fdtsluland fyri 2009, s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat samb\u00e6rt CIA World Factbook:\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nSum \u00ed grannalondum s\u00ednum fyri sunnan, Kongo og Gabon, hevur landi\u00f0 vunni\u00f0 n\u00f3gvan pening av olju og hevur br\u00fakt hann at menna \u00eddna\u00f0in.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nFlestir b\u00f8ndur \u00ed Kamerun velta b\u00e6\u00f0i til s\u00edn sj\u00e1lvs og at selja, hava ta\u00f0, vit r\u00f3pa sj\u00e1lvbjargnisb\u00fana\u00f0 og markna\u00f0arb\u00fana\u00f0. \u00cd Nor\u00f0urkamerun, har l\u00edti\u00f0 avfall kemur ni\u00f0ur, er vanligt at dyrka hirsu. Hirsa, i\u00f0 er korn, veksur v\u00e6l, h\u00f3ast j\u00f8r\u00f0in ikki er so g\u00f3\u00f0, og ve\u00f0urlagi\u00f0 er r\u00e6ttiliga turt. Hirsa ver\u00f0ur m.a. n\u00fdtt til at bryggja \u00f8l. T\u00e1 ver\u00f0ur korni\u00f0 turka\u00f0 og mali\u00f0 og lati\u00f0 \u00ed st\u00f3rar krukkur og sett at gera. \u00cd Kamerun hava tey eisini lagt seg eftir at dyrka fj\u00f8lbroytta markna\u00f0argr\u00f8\u00f0i at flyta \u00fat, til d\u00f8mis oljup\u00e1lmar, kaffi og bananir.\n\nF\u00f3lk \n\nFleiri enn 250 f\u00f3lkasl\u00f8g og \u00e6ttarb\u00f3lkar eru \u00ed Kamerun , og f\u00e1asta\u00f0ni \u00ed Afrika eru so mong f\u00f3lkasl\u00f8g og mentanin so fj\u00f8lbroytt. Fyri nor\u00f0an eru muslimsk flakkf\u00f3lk, til d\u00f8mis fulaniar, fyri sunnan eru sk\u00f3garf\u00f3lk, i\u00f0 tr\u00fagva \u00e1 afrikanskar n\u00e1tt\u00faru\u00e1tr\u00fana\u00f0ir. Flestu f\u00f3lk eru tr\u00fafastir b\u00f8ndur, i\u00f0 halda neyt og dyrka n\u00f3g miki\u00f0 til egna n\u00fdtslu. Bydirnar eru sm\u00e1ar, ofta bara n\u00f8kur f\u00e1 h\u00faski. H\u00fasini eru bygd av greinum, sum eru stungnar ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina og samanbundnar \u00ed erva. Greinarnar eru taktar uttan vi\u00f0 grasi og leyvi. \n\nMi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 54 \u00e1r . \u00cd 2009 v\u00f3ru \u00ed Kamerun fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0ir 610,000 tilbur\u00f0ir av ey\u00f0kv\u00e6mi. HIV-virus elvir til ey\u00f0kv\u00e6mi, og ey\u00f0kv\u00e6mi er navni\u00f0 \u00e1 sj\u00fakuni, t\u00e1 i\u00f0 hon er brotin \u00fat. Ta\u00f0 kunnu taka n\u00f3gv \u00e1r, fr\u00e1 t\u00ed at t\u00fa ert vor\u00f0in smitta\u00f0, til sj\u00fakan kemur so n\u00f3gv fyri seg, at sj\u00fakuey\u00f0kenni v\u00edsa seg. H\u00f3ast eingi sj\u00fakuey\u00f0kenni eru, kann tann, i\u00f0 er smitta\u00f0ur, smitta onnur.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nHagt\u00f8lini eru grunda\u00f0 \u00e1 CIA World Factbook (2009). \n\n Kristind\u00f3mur 40 %\n Afrikanskir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir 40 %\n Islam 20 %\n\nLutheranisma \n\nTann evangelisk-lutherska kirkjan \u00ed Kamerun hevur 320 000 limir. Hetta er tr\u00edggjar fer\u00f0ir so n\u00f3gv sum fyri sl\u00f8kum 20 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Fyrst \u00ed n\u00edti\u00e1runum hev\u00f0i kirkjan umlei\u00f0 100 000 limir . T\u00e1 virka\u00f0i kirkjan \u00ed n\u00f8krum landsp\u00f8rtum, serliga \u00ed Adamaoua-\u00f8kinum. So vi\u00f0 og vi\u00f0 hevur kirkjan stovna\u00f0 kirkjuli\u00f0 \u00ed flestu st\u00f3ru b\u00fdunum \u00ed landinum. Ors\u00f8kin til v\u00f8ksturin og \u00fatbrei\u00f0sluna av kirkjuni, er millum anna\u00f0, at limir, i\u00f0 eru fluttir, hava stovnsett n\u00fdggj kirkjuli\u00f0 \u00ed n\u00fdggjum \u00f8kjum. \u00cd alt telur kirkjan \u00ed dag 1 500 kirkjuli\u00f0.\n\nMentan \n\nKamerun hevur r\u00edka og \u00f3gvuliga fj\u00f8lbrotta mentan.\n\nList \n\nAllasta\u00f0ni gera tey vir\u00f0ismiki\u00f0 listarhandverk.\n\nT\u00f3nleikur \n\n\u00cd Kamerun er trumman mest t\u00fd\u00f0andi lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri\u00f0. Her, eins og sy\u00f0ri og eystari \u00ed Afrika, eru ta\u00f0 ofta dansif\u00f3lk og t\u00f3nleikaf\u00f3lk, i\u00f0 sp\u00e6la, t\u00e1 i\u00f0 veitslur eru. Allasta\u00f0ni \u00ed Kamerun hoyrir t\u00fa t\u00f3nleik, sum ver\u00f0ur leiktur \u00e1 alskyns f\u00f3lkat\u00f3nleikaralj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Best umt\u00f3kta kamerunska t\u00f3nleikagreinin er makossa, sum er blandingur av r\u00fatmukendum afrikonskum t\u00f3nleiki og soult\u00f3nleiki, i\u00f0 er \u00f3f\u00f8rur at dansa eftir . Makossa er yndist\u00f3nleikur f\u00f3lksins \u00ed \u00f8llum Mi\u00f0afrika.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n\nEftir at hava sta\u00f0i\u00f0 seg v\u00e6l \u00ed kappingum um afrikameistaraheiti\u00f0 og \u00ed heimsmeistarakappingini, er kamerunska landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed mansf\u00f3tb\u00f3lti vor\u00f0i\u00f0 eitt ta\u00f0 besta \u00ed Afrika. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kamerun er heilt burturhuga\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, og b\u00e6\u00f0i \u00ed matarl\u00f8tum og um kv\u00f8ldi\u00f0 eftir arbei\u00f0st\u00ed\u00f0 sp\u00e6la f\u00f3lk f\u00f3tb\u00f3lt allasta\u00f0ni, har lendi\u00f0 er so fr\u00e6gt sl\u00e6tt, at tey f\u00e1a sp\u00e6lt.\n\nKeldur \n\nKamerun\nAfrika"}
{"id": "15252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ekvador", "title": "Ekvador", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Ekvador (upprunaheiti: Rep\u00fablica del Ecuador) er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Ekvador mark vi\u00f0 Kolumbia, \u00ed vestri vi\u00f0 Kyrrahav, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Per\u00fa. Til Ekvador hoyra eisini Galapagosoyggjar, t\u00e6r eru 1.000 km \u00fati \u00ed Kyrrahavi. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed Ekvador er n\u00f3gv blanda\u00f0, t\u00edggjundaparturin er hv\u00edtur, hitt eru mesitzar, bl\u00e1menn og indi\u00e1nar. T\u00f3 at hv\u00edtu eru so l\u00edtil partur av f\u00f3lkinum, sita teir kortini vi\u00f0 r\u00e6\u00f0i, og st\u00fdrislagi\u00f0 er ta\u00f0 sama sum \u00ed hinum londunum \u00ed Su\u00f0uramerika. \n\nBruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fardr\u00e1tturin fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva: 3 300 USA dollarar (17 000 DDK) .\n\nNavn \nLandi\u00f0 eitur eftir mi\u00f0kringi, sum ver\u00f0ur nevndur \"ekvador\" \u00e1 fremmandum m\u00e1lum.\n\nS\u00f8ga\n\n\u00c1\u00f0renn spani\u00f3lar komu \n\n\u00cd \u00e1rinum 1400 e.Kr. t\u00f3ku inkarnir landa\u00f8ki\u00f0. Aymaraindi\u00e1nar v\u00f3r\u00f0u lima\u00f0ir \u00ed st\u00f3ra inkrar\u00edki\u00f0, Tawantinsuyo, sum \u00ed st\u00f3rveldst\u00ed\u00f0 s\u00edni rakk fr\u00e1 Kili \u00ed su\u00f0ri til Ekvador \u00ed nor\u00f0ri. Politiski og samfelagsligi bygna\u00f0urin hj\u00e1 inkum og aymarum var sera l\u00edkur. Aymarar v\u00f3ru einastu av mongum f\u00f3lkasl\u00f8gum, i\u00f0 inkar t\u00f3ku, i\u00f0 var\u00f0veittu m\u00e1l s\u00edtt og politiskan bygna\u00f0.\n\nSpanska hert\u00f8kan \nTa\u00f0, at evropearar funnu Ekvador, bar \u00ed s\u00e6r spanska hert\u00f8ku og har\u00f0an \u00e1gang \u00e1 f\u00f3lki\u00f0 har. \u00cd allari hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini var r\u00e6\u00f0i kirkjunnar ovurst\u00f3rt. Kirkjan leg\u00f0i undir seg st\u00f3r jar\u00f0arlendi og eisini indi\u00e1nska arbei\u00f0smegi, og hon gekk undan \u00ed t\u00f8ku av j\u00f8r\u00f0. Sl\u00f8k hundra\u00f0 \u00e1r eftir, at spaniamenn komu til Ekvador, v\u00f3ru 90 % av indi\u00e1nska f\u00f3lkinum dey\u00f0. H\u00f8vu\u00f0satvoldin var sj\u00fakur, i\u00f0 evropearar b\u00f3ru vi\u00f0 s\u00e6r, til d\u00f8mis meslingar og pokur .\n\nPolitikkur\n\nPolitiska st\u00f8\u00f0an \nN\u00f3gv umhv\u00f8rvisstr\u00ed\u00f0sf\u00f3lk hava fingi\u00f0 dey\u00f0sh\u00f3ttanir og eru \u00e1lopin av v\u00e1pna\u00f0um monnum, \u00ed n\u00f8krum f\u00f8rum av v\u00e1pna\u00f0um herli\u00f0um. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 2008 bleiv ein b\u00f3lkur handtikin og \u00e1k\u00e6rdur fyri ats\u00f3knir og har\u00f0skap m\u00f3ti v\u00e1pna\u00f0u herli\u00f0unum, men \u00f8ll v\u00f3r\u00f0u seinni latin leys orsaka\u00f0 av vantandi pr\u00f3gvum. \n\nEsther Landetta hevur veri\u00f0 oddakvinna \u00ed tveimum b\u00f3lkum, sum str\u00ed\u00f0ast fyri at verja \u00e1irnar Gala, Chiko, Tenguel og \u00e1nna Siete \u00ed Guayas-landspartinum vi\u00f0 at skjalpr\u00f3gva og almannakunngera d\u00e1lkingina av hesum \u00e1um . Landetta er eisini limur av einum kvinnub\u00f3lki fyri mannar\u00e6ttindi - Women Defenders of the Pachamama Front. Landetta, sum er lei\u00f0andi limur av tveimum felagsskapum, sum finnast at \u00f3regluligum minuvirksemi, i\u00f0 h\u00f3tta heilsuna og vinnum\u00f8guleikarnar hj\u00e1 f\u00f3lki \u00e1 sta\u00f0num, hevur orsaka\u00f0 av dey\u00f0sh\u00f3ttanum veri\u00f0 noydd at goyma seg saman vi\u00f0 b\u00f8rnum s\u00ednum. \n \nOrsaka\u00f0 av hesum hava myndugleikar \u00e1 sta\u00f0num byrja\u00f0 kanningar av m.a. d\u00e1lking, sum n\u00e1msrakstur hevur havt \u00e1 \u00e1irnar \u00ed apr\u00edl \u00ed 2008. S\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur Landetta veri\u00f0 fyri grovum h\u00f3ttanum og eini dey\u00f0sh\u00f3ttan 12. juli \u00ed 2008. Hon hevur s\u00f8kt um almenna verju.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nEkvador er l\u00edti\u00f0 land \u00ed Su\u00f0uramerika, og landslagi\u00f0 er \u00f3gvulig fj\u00f8lbroytt. \u00c1 eini fer\u00f0 bara 200 km. inni \u00ed landinum fert t\u00fa \u00far l\u00e1glendinum vi\u00f0 strondina, har n\u00f3gv avfall er, upp \u00ed kalda h\u00e1lendi\u00f0 \u00ed Andesfj\u00f8llum og oman aftur \u00ed tropiskar regnsk\u00f3gir eystan fyri fj\u00f8llini. Fram vi\u00f0 strondini eru m\u00fdrar, har vaksa mangrovutr\u00f8, sum tola sj\u00f3gv. Hetta gr\u00f3\u00f0rarlendi\u00f0 gagnar f\u00f3lkinum v\u00e6l, \u00far mangrovutr\u00f8unum f\u00e6st vi\u00f0ur til brenni og byggitilfar, og fiskur, krabbad\u00fdr og skeljafiskur, i\u00f0 liva her, eru t\u00fddningarmikil f\u00f8\u00f0i hj\u00e1 f\u00f3lkinum.\n\nB\u00fdir \nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Quito, hann er beint undir ekvator (mi\u00f0kring), men av t\u00ed hann stendur so h\u00f8gt, 2850 m. yvir havinum, kennist ve\u00f0urlagi\u00f0 r\u00e6ttiliga svalligt. \u00cd b\u00fdnum m\u00f8tast n\u00fdggja og gamla t\u00ed\u00f0in. N\u00f3gv av h\u00fasunum eru elligomul, og vegirnar eru kr\u00f3kutir og smalir, men har koyra bussar, bilar og sporvognar, og tey sum hava r\u00e1\u00f0 hava somu hentleikar sum f\u00f3lk \u00e1 okkara lei\u00f0. St\u00f8rsta skipahavnin eitur Gayaquil, har ver\u00f0ur meginparturin av t\u00ed, landi\u00f0 hevur at selja, fermdur.\n\nGalapagosoyggjar \nLangt \u00fati (umlei\u00f0 1000 km.) \u00ed vesturi \u00ed Kyrrahavi eigur Ekvador nakrar oyggjar, sum nevnast Galapagosoyggjar. Har er eitt so \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rt skjaldb\u00f8kuslag. T\u00e6r st\u00f8rstu kunnu viga upp \u00ed 500 kg., og summar ver\u00f0a 400 \u00e1ra gamlar. Ovurhonds st\u00f3ra skri\u00f0dj\u00f3ri\u00f0 hevur veri\u00f0 illa fyri, t\u00ed sj\u00f3f\u00f3lk hevur havt hund, rottu og onnur dj\u00f3r vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1 Galapagosoyggjarnar, eystarlaga \u00ed Kyrrahavi. Hon er n\u00fa alfri\u00f0a\u00f0. UNESCO hevur koyrt Galapagos \u00e1 listan yvir st\u00f8\u00f0 \u00ed vanda fyri umhv\u00f8rvisoy\u00f0ilegging.\n\nGosfj\u00f8ll \n\u00cd Ekvador eru f\u00fdra kendar gosfjallar\u00f8\u00f0ir, sum allar eru partur \u00ed Andesfj\u00f8llum. Minst t\u00edggju fj\u00f8ll \u00ed hesum r\u00f8\u00f0um goysa enn. Eitt hitt kendasta er Cotopaksifjall, ta\u00f0 er 5897 metrar h\u00f8gt og er \u00edmillum h\u00e6gstu gosfj\u00f8ll \u00ed heiminum. Seinast, ta\u00f0 goysti, var \u00ed 2010 .\n\nB\u00faskapur\n\n\u00cddna\u00f0ur \nN\u00f3gv olja og gass eru \u00ed Ekvador, og n\u00e6stan helvtin av \u00fatflutningsvir\u00f0inum er av hesari vinnu.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \nFyrst \u00ed 1980-\u00e1runum bygdi b\u00faskapurin \u00ed Ekvador \u00e1 tr\u00edggjar landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rur - kakao, kaffi og bananir. N\u00fa er vinnuvegurin ikki so eint\u00e1tta\u00f0ur longur, men enn arbei\u00f0ir ein tri\u00f0ingur av f\u00f3lkinum \u00ed landb\u00fana\u00f0inum.\n\nFiskiskapur \nFiskivinna er t\u00fd\u00f0andi vinnuvegur, mest ver\u00f0ur veitt av sardinum, r\u00e6kjum og tunfiski. R\u00e6ttiliga n\u00fdggj \u00fatflutningsv\u00f8ra eru n\u00fdvaksnar bl\u00f3mur, til d\u00f8mis nelikar, r\u00f3sur og statisur, i\u00f0 ver\u00f0a fluttar \u00fat til Evropa og USA. R\u00e6kjur eru vor\u00f0nar t\u00fd\u00f0andi \u00fatflutningsv\u00f8ra, og st\u00f3rar r\u00e6kjualist\u00f8\u00f0ir hava veitt t\u00fasundtals f\u00f3lki arbei\u00f0i. Men vansin vi\u00f0 alingini er, at hon fer illa vi\u00f0 vi\u00f0brekna mangrovulendinum.\n\nPanamahattur \nKendi panamahatturin hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 gj\u00f8rdur \u00ed Panama. Hann er \u00far Ekvador, men var \u00ed fyrstuni gj\u00f8rdur sum s\u00f8luv\u00f8ra til Panama, av t\u00ed er navni\u00f0 komi\u00f0. Tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir varir ta\u00f0 at gera ein fyrsta floks hatt .\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nF\u00f3lki\u00f0 kann b\u00fdtast \u00ed tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0sflokkar - upprunaliga indi\u00e1nska f\u00f3lki\u00f0, efitkomarar hj\u00e1 evropeiskum ni\u00f0ursetuf\u00f3lki og f\u00f3lk av ymiskum uppruna (mestizar). \u00cd seinni \u00e1runum hava teir lagt vegir um Su\u00f0ur- og Nor\u00f0uramerika, og fleiri av hesum vegunum ganga um Ekvador. Annars er ta\u00f0 l\u00edka vanligt ella vanligari, at f\u00f3lk \u00ed Ekvador fer\u00f0ast vi\u00f0 flogfari enn vi\u00f0 bili ella toki.\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Ekvador er indi\u00e1nar. N\u00fa eru fjarskotnir og f\u00e1ir \u00e6ttflokkar eftir, sum liva eins og fedrar teirra gj\u00f8rdu. \n\n\u00c1 sk\u00f3gunum \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Andesfj\u00f8llunum livir eitt indi\u00e1naf\u00f3lk, sum kallast jivaroindi\u00e1nar. Teir hava veri\u00f0 grummir av skapi, og hini indi\u00e1naf\u00f3lkini hava r\u00e6\u00f0st teir. Sum v\u00e1pn br\u00faktu teir bl\u00e1sir\u00f8r og n\u00e1lir vi\u00f0 eitrandi oddi. H\u00f8vdini av teimum, teir drupu, turka\u00f0u teir og vi\u00f0gj\u00f8rdu, so tey v\u00f3ru sum st\u00f3r dukkuh\u00f8vd, teyggja\u00f0u tey so upp undir belti\u00f0 sum sj\u00f3nligt pr\u00f3gv um, hvat dugur var \u00ed manninum .\n\n\u00cd b\u00fdnum Otavalo, h\u00f8gt uppi \u00ed Andesfj\u00f8llum, b\u00fdr ta\u00f0 indi\u00e1nska f\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 er eina best fyri \u00ed Su\u00f0uramerika. Otavaloar veva teppi, regnk\u00e1pur, nevndar ponchoir, m\u00e1ttur og mangt anna\u00f0, sum teir selja fer\u00f0af\u00f3lki og flyta \u00fat til alt Evropa, USA og Su\u00f0uramerika. Eftirspuringurin eftir hesum vovnu v\u00f8rum er so mikil, at n\u00fa ver\u00f0ur n\u00f3gv h\u00f3pvirka\u00f0, og teir n\u00fdta tilgj\u00f8rdan tr\u00e1\u00f0, tilgj\u00f8rt litevni og maskinvevar. Innt\u00f8kurnar hava vi\u00f0 s\u00e6r, at otavaloindi\u00e1narnir kunnu verja mentan s\u00edna og liva, sum teir hava gj\u00f8rt leingi. Fer\u00f0af\u00f3lki d\u00e1mar so v\u00e6l markna\u00f0in \u00ed Otavalo, at hann n\u00fa er \u00e1 \u00f8llum fimm torgunum \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum .\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \nEkvador er eitt kat\u00f3lskt land, men hevur ikki alt\u00ed\u00f0  veri\u00f0 ta\u00f0 . H\u00f3ast Ekvador er kat\u00f3lskt land, eru gamlir \u00e1tr\u00fana\u00f0arsi\u00f0ir ikki heilt gloymdir.\n\nKeldur \n\nSu\u00f0uramerika\nEkvador"}
{"id": "15266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Galapagosoyggjar", "title": "Galapagosoyggjar", "text": "Galapagosoyggjar (Spanskt Archipi\u00e9lago de Col\u00f3n) er oyggjab\u00f3lkur uttanfyri su\u00f0uramerikonsku vesturstrondini. Eins og fleiri plantu- og dj\u00f3rasl\u00f8g bert eru \u00e1 Galapagosoyggjum, solei\u00f0is er eisini vi\u00f0 fiskasl\u00f8gunum. \n\nS\u00ed\u00f0an fer\u00f0 og fer\u00f0as\u00f8gn Darwins hevur \u00e1hugin fyri Galapagosoyggjum veri\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt vaksandi millum v\u00edsindaf\u00f3lk. N\u00fa \u00ed t\u00ed\u00f0indi ver\u00f0a gj\u00f8rdar v\u00ed\u00f0t\u00f8knar v\u00edsindaligar ranns\u00f3knir, har h\u00f3pur av altj\u00f3\u00f0a serfr\u00f8\u00f0ingum taka lut. Ein mi\u00f0depil fyri sl\u00edkari gransking er Charles Darwin Research Station \u00e1 oynni Santa Cruz. Har kanst t\u00fa f\u00e1a kunnleika um fj\u00f8lbroyttu ranns\u00f3knirnar, i\u00f0 fara fram \u00e1 oyggjunum, sum s\u00ed\u00f0an 1979 hava veri\u00f0 alfri\u00f0a\u00f0ar.\n\nN\u00e1tt\u00fara \n\n\u00c1 Galapagosoyggjum eru 250 \u00edlend sl\u00f8g av bl\u00f3muplantum, uml. 67 \u00edlend fiskasl\u00f8g og 28 \u00edlend sl\u00f8g av b\u00fafugli.\n\nVerndar\u00f8ki \n\nGalapagos er \u00ed dag ein tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ur . Fyri at avmarka fer\u00f0af\u00f3lk, er ta\u00f0 kostna\u00f0armiki\u00f0 at sleppa \u00ed land \u00e1 Galapagos. N\u00f3gvar ymsar reglur eru settar fyri, hvat fer\u00f0af\u00f3lk kunnu loyva s\u00e6r at gera, m.a. er ta\u00f0 als ikki loyvt at nerta dj\u00f3rini, serligar reglur eru settar fyri, hvar man kann ganga, og at fer\u00f0af\u00f3lk als ikki mugu taka naka\u00f0 \u00far n\u00e1tt\u00faruni .\n\nMenningarl\u00e6ran \n\nHesar gosoyggjar v\u00f3ru eitt ranns\u00f3knar\u00f8ki\u00f0, i\u00f0 var so forvitnisligt, at ta\u00f0 fekk Charles Darwin at menna \u00e1st\u00f8\u00f0i s\u00edtt um l\u00edvfr\u00f8\u00f0iligu menninga hj\u00e1 d\u00fdrasl\u00f8gunum og skriva kenda verk s\u00edtt Theory of Evoloution. Her var ta\u00f0, Charles Darwin varna\u00f0ist ta\u00f0 \u00f3metaliga margfeldi, i\u00f0 kyknar upp \u00ed n\u00e1tt\u00faruni og alsamt broytist alt eftir umhv\u00f8rvinum, hann rakti vi\u00f0, at hv\u00f8r oyggj hev\u00f0i s\u00edtt heilt serstaka d\u00fdral\u00edv, sum var ymist fr\u00e1 hinum oyggjunum.\n\nDj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \n\nHer eru n\u00f3gv sl\u00f8g, i\u00f0 bara eru funnin vi\u00f0 Galapagosoyggjarnar . D\u00f8mir:\n\n Haviguanin: Einasta ferf\u00f8tla, i\u00f0 livir \u00ed havinum, har hon kann kava dj\u00fapt og leingi fyri at eta tara. Hetta var dj\u00f3raslagi\u00f0, i\u00f0 Darwin als ikki t\u00f3kti br\u00e1\u00f0vakurt, men annars kanna\u00f0i gj\u00f8lliga.\n Landiguanin: Er landdj\u00f3r, og hon livir av plantuf\u00f8\u00f0i.\n Galapagosheykurin. Ungfuglurin er lj\u00f3sur, og b\u00fanifuglurin er br\u00fanur \u00e1 liti. Hann hevur eina serstaka tillgang til oydna lendi\u00f0, har bert f\u00e1 dj\u00f3r eru at vei\u00f0a, b\u00f8gan tro\u00f0ar upp til f\u00fdra steggjum, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an hj\u00e1lpa til vi\u00f0 at ansa eggjum og at bera f\u00f8\u00f0i til ungarnar.\n Sj\u00f3leyvan.\n St\u00f3ra landskjaldb\u00f8kan, i\u00f0 kan viga upp til 250 kg. og kann gerast um 200 \u00e1ra gomul. Hon livir av plantuf\u00f8\u00f0i ovarlaga \u00ed lendinum. Hesin dj\u00f3rab\u00f3lkur hevur annars givi\u00f0 Galapagosoyggjum n\u00faverandi navni\u00f0 \"Galapagos\", i\u00f0 \u00e1 sponskum merkir skjaldb\u00f8ka. \n Lavam\u00e1sin. Bert 300 p\u00f8r eru til av hesum fuglaslagi, i\u00f0 einans heldur til \u00e1 Galapagos.\n Huldukrabbin grevur s\u00e6r holur \u00ed sandstrondini, og har kann hann l\u00e6ttliga kr\u00f3gva seg. \n Galapagospingvinin er heimsins minsta pingvin og harafturat ta\u00f0 pingvinslag, i\u00f0 livir longst nor\u00f0uri. Eini 15.000 p\u00f8r eiga \u00e1 Galapagos.\n\nD\u00e1lking \n\nUNESCO hevur koyrt Galapagos \u00e1 listan yvir st\u00f8\u00f0 \u00ed vanda fyri umhv\u00f8rvisoy\u00f0ilegging .\n\nOljud\u00e1lkingin \u00ed 2001 \n\nTann 16. januar 2001 f\u00f3r tangaskipi\u00f0 Jessica \u00e1 land n\u00e6r havnina vi\u00f0 Puerto Baquerizo Moreno \u00e1 oynni San Cristobal. Umbor\u00f0 v\u00f3ru umlei\u00f0 1.000 tons av olju. Meginparturin av hesi olju lak \u00fat \u00ed havi\u00f0 t\u00e6r komandi tv\u00e6r vikurnar . Vandin fyri hervarligari umhv\u00f8rvisvanlukku var ovurst\u00f3rur, men g\u00f3\u00f0 streym- og ve\u00f0urvi\u00f0urskifti for\u00f0a\u00f0u hesum \u00ed st\u00f3ran mun. St\u00f3rur partur av oljuni rak til havs. Eisini guva\u00f0i meginparturin av dieseloljuni burtur \u00ed n\u00f3gva hitanum, \u00e1\u00f0renn hon elvdi til ska\u00f0a. \n\nVi\u00f0 skipi\u00f0 og har \u00ed n\u00e1nd doy\u00f0u t\u00f3 ymisk d\u00fdr so sum t.d. pelikanir, sj\u00f3leyvur, s\u00falur, igulker, fiskur, umframt gr\u00f8ntarar og rey\u00f0tarar \u00e1 strondini. Samskipanin millum felagsskapir, fiskimenn, fer\u00f0avinnu, stovnar og myndugleikir virka\u00f0i so miki\u00f0 v\u00e6l, at n\u00f3gvir oljud\u00e1lka\u00f0ir fuglar v\u00f3r\u00f0u bjarga\u00f0ir vi\u00f0 ta\u00f0, at teir v\u00f3ru vi\u00f0gj\u00f8rdir \u00e1 sta\u00f0num ella \u00e1 vi\u00f0ger\u00f0arstovu. Vandin fyri at h\u00f3ttafall kundi koma t.d. \u00e1 tey heilt sj\u00e1ldsomu dj\u00f3rasl\u00f8gini so sum galapagospingvinina og lavam\u00e1san, minka\u00f0i t\u00edbetur skj\u00f3tt, t\u00ed fyribyrgingararbei\u00f0i\u00f0 gekk so miki\u00f0 v\u00e6l .\n\nB\u00f3kmentir \n\nUmframt t\u00e6r mongu fr\u00f8\u00f0ib\u00f8kurnar, i\u00f0 eru til skjals um hesar navnframu oyggjar, so er eisini naka\u00f0 av f\u00f8grum b\u00f3kmentum, i\u00f0 umr\u00f8\u00f0a oyggjarnar ella hava t\u00e6r sum leikpall. Nor\u00f0menn gj\u00f8rdu ranns\u00f3knir og royndu at b\u00faseta seg har \u00ed 1925. Ta\u00f0 er umr\u00f8tt \u00ed b\u00f3kini De Forheksede \u00d8er eftir Alf Wolleb\u00e6k, i\u00f0 savna\u00f0i dj\u00f3r inn fyri Zoologisk Museum \u00ed Oslo . B\u00f3kin kom \u00fat \u00e1 Cappelens Forlag \u00ed 1934. Ta\u00f0 kann hugsast, at henda norska ni\u00f0ursetingin er \u00edbl\u00e1stur til skalds\u00f8guna eftir Johan Falkberget, Den Nye B\u00f8r B\u00f8rson Jr., i\u00f0 er prenta\u00f0 sum framhaldss\u00f8ga \u00ed norska bla\u00f0num Magasinet fyrstu fer\u00f0 \u00ed nr 42 \u00ed 1957. \n\n\u00cd 1996 kom \u00fat spennandi skalds\u00f8ga eftir Jytte Borberg, Verdens Ende, \u00e1 forlagnum Munksgard Rosinante. B\u00f3kin byggir \u00e1 brotsm\u00e1lakendar og g\u00e1tuf\u00f8rar fr\u00e1sagnir um t\u00fdskarar, i\u00f0 seta seg ni\u00f0ur \u00e1 oynni Floreanu \u00ed 1929.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nOyggjar\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "15269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Swangah", "title": "Swangah", "text": "Swangah (fyrr Swangah Dangah) er ein f\u00f8royskur rappb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin er stovna\u00f0ur av n\u00f8krum ungum dreingjum, sum eru vaksnir upp \u00ed sama grannalagi uppi \u00ed Svanga \u00ed Havn. Navni\u00f0 \u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum sipar til navni\u00f0 \u00e1 grannalagnum. Swangah hevur \u00fatgivi\u00f0 tr\u00edggjar fl\u00f8gur tilsamans, harav tann fyrsta er undir navninum Swangah Dangah, me\u00f0an tv\u00e6r t\u00e6r n\u00e6stu eru undir navninum Swangah,\n\nSwangah Dangah gav \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu tann 4. november 2011. N\u00e6sta \u00fatg\u00e1van Undirgangst\u00f3nar bleiv \u00fatgivin 28. juni 2013, og vi\u00f0 hesari \u00fatg\u00e1vu broytti og stytti b\u00f3lkurin navn s\u00edtt til Swangah. Tri\u00f0ja \u00fatg\u00e1van var\u00f0 \u00fatgivin tann 14. juli 2017, og var hetta eisini undir navninum Swangah.\n\nManningin \u00ed Swangah hevur s\u00ed\u00f0an 2019 fyriskipa\u00f0 tiltaki\u00f0 iLLtonkt, sum er ein sending og platformur, har f\u00f3lk munnh\u00f8ggast og rappa.\n\nSvangah hevur samstarva vi\u00f0 fleiri a\u00f0rar t\u00f3nleikarar, \u00e1 stakl\u00f8gum, \u00e1 fl\u00f8guni Undirgangst\u00f3nar og \u00ed samband vi\u00f0 iLLtonkt. Hetta er eitt n\u00fa Fr\u00ed\u00f0i Djurhuus (Joe \u00far Joe and the Shitboys), Marius Dam Christophersen (Marius DC), Beinir Troest (Beinir) vi\u00f0 fleiri. Umvegis iLLtonkt hevur Swangah eisini samstarva vi\u00f0 Erik Klein (Ghost Notes), sum hevur gj\u00f8rt l\u00f8gini til inngangin til sendingarnar, umframt at Klein eisini hevur gj\u00f8rt t\u00f3nleikin til onkur av l\u00f8gunum hj\u00e1 b\u00f3lkinum.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \n\n Ragnar Davidsen\n Steen R\u00f3i Lorenzen\n K\u00e1ri Damsbo (Cren) - fyrrverandi limur \u00e1 fyrstu \u00fatg\u00e1vu, Belials synir.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2011 - Belials Synir, CD (\u00datgivi\u00f0 4. november 2011).\n2013 - Undirgangst\u00f3nar, CD (\u00datgivi\u00f0 28. juni 2013).\n2015 - \u00c1\u00f0renn vit flagga, staklag, seinni \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni L\u00e1n M\u00e6r Eitt Oyra.\n2017 - L\u00e1n M\u00e6r Eitt Oyra, CD (\u00datgivi\u00f0 14. juli 2017).\n2018 - #R\u00e6staman, staklag.\n2020 - V\u00edn, staklag - Beinir Troest upptra\u00f0kar \u00e1 lagnum.\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur\n\n 2016 - Meyra, staklag \u00fatgivi\u00f0 av Gl\u00f3\u00f0. Swangah upptra\u00f0kar \u00e1 lagnum.\n 2016 - Reytt Pass, lag \u00e1 fl\u00f8guni Reytt Pass, \u00fatgivi\u00f0 av b\u00f3lkinum 200. Swangah upptra\u00f0kar \u00e1 lagnum.\n 2017 - Mammon, lag \u00e1 fl\u00f8guni All Outta Fucks!, \u00fatgivi\u00f0 av b\u00f3lkinum Amokk. Swangah upptra\u00f0kar \u00e1 lagnum.\n\nHei\u00f0ur \n2011 - Planet Awards 2011 - \u00c1rsins b\u00f3lkur\n2011 - Planet Awards 2011- \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur\n2014 - Faroese Music Awards - \u00c1rsins live b\u00f3lkur\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nFyrsta single av fl\u00f8guni Belials Synir, Fr\u00e1 bygd til b\u00fd\nFyrsta single av fl\u00f8guni Undirgangst\u00f3nar, \u00d8ll \u00ed m\u00ednum sikti\nSwangah live \u00e1 Summar Festival 2013 vi\u00f0 lagnum Kalla ta\u00f0 Swangah\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari"}
{"id": "15282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simbabvi", "title": "Simbabvi", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Simbabvi (enskt: Republic of Zimbabwe) eitur eitt land sum liggur \u00ed sunnara parti av Afrika. Har b\u00fagva umlei\u00f0 12,6 mi\u00f3. f\u00f3lk. Fyrr kalla\u00f0ist landi Rhodesia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Harare.\n\nNavnauppruni \n\nSimbabvi gekk \u00e1\u00f0ur undir navninum Rhodesia, men er n\u00fa uppkalla\u00f0 eftir hinum gamla r\u00edkinum Simbabvi Mikla. \n\nSimbabvi var einafer\u00f0 partur \u00ed st\u00f3rum handilsveldi. Fyri mongum hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an fluttu simbabviskir keypmenn \u00fat gull og kopar til b\u00e6\u00f0i Kina og India. Mi\u00f0depil \u00ed hesum r\u00edki var Simbabvi Mikla (\"h\u00fas h\u00f8vdingans\"), i\u00f0 var mikil granittborg, ha\u00f0an Simbabvi t\u00f3k s\u00e6r navn s\u00edtt, t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt \u00ed 1980 .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nHarare \n\nSt\u00f8rsi b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Harare. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Simbabvi ver\u00f0ur kalla\u00f0ur b\u00fdurin vi\u00f0 teimum bl\u00f3mandi tr\u00f8unum, t\u00ed at allasta\u00f0ni fram vi\u00f0 brei\u00f0u vegunum eru gr\u00f3\u00f0ursett tr\u00f8 og runnar. \u00c1\u00f0ur \u00e6t b\u00fdurin Salisbury, men t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 t\u00f3k sj\u00e1lvst\u00fdri, var\u00f0 navni\u00f0 broytt til Harare eftir h\u00f8vdinginum Neharare, sum r\u00e1ddi har, \u00e1\u00f0renn evropear komu og l\u00f8gdu landi\u00f0 undir seg. N\u00fa er hesin vakri, n\u00fdm\u00f3tans b\u00fdurin mi\u00f0depil \u00ed landinum.\n\nViktoriafossur \n\nHar i\u00f0 Zambesi\u00e1 rennur eystur eftir \u00e1 markinum \u00edmillum Simbabvi og Sambia, stoytir hon seg br\u00e1dliga ni\u00f0ur \u00ed eina tronga gj\u00f3gv, i\u00f0 er 128 metrar dj\u00fap. Tj\u00fakka t\u00e1mi\u00f0 og mikla fossaduni\u00f0 s\u00edggjast og hoyrast einar 40 km. fr\u00e1 fossunum. F\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 b\u00fdr vi\u00f0 fossarnar, r\u00f3par fossarnar mosi-oa-tunya, \"t\u00e1mi\u00f0, i\u00f0 dunar\", men \u00ed \u00fatheiminum ver\u00f0a teir r\u00f3ptir Viktoriufossar.\n\nN\u00e1tt\u00fara \n\nRegnt\u00ed\u00f0in \u00ed Simbabvi er ikki eins til longdar, og t\u00ed er v\u00f8ksturin eisini \u00f3javnur. V\u00f8ksturin er ramastur n\u00e6rri sk\u00f3ginum og ver\u00f0ur minni, longur i\u00f0 fr\u00e1 honum kemur. Uttan fyri savannuna er steppan. Steppan er har, sum regni\u00f0 er meira \u00f3\u00e1l\u00edtandi, og v\u00f8ksturin er hareftir. Savannan tekur umlei\u00f0 helmingin av \u00f8llum lendi \u00ed Simbabvi. Savannan er besta dyrkilendi \u00ed Afrika. Savannan er eisini tilhaldi\u00f0 hj\u00e1 teimum st\u00f3ru og n\u00f3gvu s\u00fagd\u00fdrunum. \n\nNasahorni\u00f0, f\u00edlurin og \u00e1arhesturin halda til \u00e1 v\u00e1tlendum n\u00e6rhendis \u00e1unum. Inni \u00e1 fl\u00f8tunum ganga t.d. b\u00faflar, sebrur, giraffar og antilopur, hesi d\u00fdrini eru beinlong og g\u00f3\u00f0ir rennarar, sum \u00ed turrt\u00ed\u00f0ini fara um v\u00ed\u00f0ar fl\u00f8tur at f\u00e1a s\u00e6r drekka og mat. Rovd\u00fdrini tr\u00f3ta heldur ikki, har eru leopardar, h\u00fdenir, sjakalar og leyvur. \n\nSt\u00f3rd\u00fdrini \u00ed Simbabvi eru n\u00f3gv f\u00e6kka\u00f0 hesa seinastu \u00f8ldina, t\u00ed d\u00fagliga hevur veri\u00f0 veitt, serliga hava r\u00edkmenn \u00far Evropa fari\u00f0 stuttleikafer\u00f0ur su\u00f0ur \u00e1 savannuna \u00ed Simbabvi vi\u00f0 byrsu. N\u00fa hava menn roynt at fri\u00f0a summi d\u00fdrasl\u00f8g undan t\u00fdning og eisini fri\u00f0a\u00f0 st\u00f3rar v\u00edddar fyri alla skj\u00f3ting. \u00c1 savannuni \u00ed Su\u00f0ursimbabvi eru eisini n\u00f3gvir sj\u00e1ldsamir fuglar. Har gongur eisini hin h\u00e1beinti strutsurin sum menn v\u00f3ru so grammir eftir, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var m\u00f3ti at ganga vi\u00f0 strutsafj\u00f8\u00f0ur \u00ed hattinum. Har eru eisini gribbar, \u00f8rnir, storkar, flamingoar og eitt \u00f3tal av sangfuglum. Krokodillurnar liva \u00ed \u00e1unum, og eiturflugurnar \u00ed v\u00e1tlendinum og dey\u00f0agrasinum. Eiturflugurnar smitta f\u00f3lk vi\u00f0 t.d. malariu og sovisj\u00fakuni og d\u00fdrini vi\u00f0 d\u00fdras\u00f3tt.\n\nS\u00f8ga\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n 1300-\u00e1rini: Simbabvi Mikla \u00ed fullum bl\u00f3ma.\n Um 1400: Gull \u00far n\u00e1mum \u00ed Simbabvi ver\u00f0ur flutt \u00fat til Asia um Sofala (n\u00fa Mosambik) \u00e1 eysturstrondini. \n 1400-\u00e1rini: Sagt ver\u00f0ur, at sagnkeisarin Motota leg\u00f0i n\u00f3gv land uttan um Simbabvi undir seg \u00ed 15. \u00f8ld. \n 1400-\u00e1rini: Gullhandil \u00fatvegar kongsr\u00edkinum Simbabvi st\u00f3rar innt\u00f8kur. \n Um 1450: Byggivirksemi\u00f0 \u00ed Simbabvi er mest. \n Um 1500: Simbabvir\u00edki\u00f0, sum fekk h\u00f8vu\u00f0sinnt\u00f8ku s\u00edna av handla vi\u00f0 gulli, hev\u00f0i s\u00edna st\u00f3rt\u00ed\u00f0, og tj\u00fakkir b\u00fdarm\u00farar av granittgr\u00f3ti v\u00f3r\u00f0u la\u00f0a\u00f0ir uttan um b\u00fdirnar. B\u00fdarm\u00farurin var 5 m. tj\u00fakkur \u00ed ne\u00f0ra og 9,75 m. h\u00f8gur. Partar av b\u00fdarm\u00farinum uttan v\u00f3r\u00f0u skr\u00fdddir vi\u00f0 V-skapa\u00f0um mynstrum. \n 1500-\u00e1rini: Sambandi\u00f0 vi\u00f0 Evropa gj\u00f8rdi, at tr\u00e6lahandilin vaks. Seinast \u00ed 16. \u00f8ld sigldu evropeiskir sj\u00f3fararar \u00e1 kanningarfer\u00f0um s\u00ednum fram vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i eystur- og vesturstrondini \u00ed Afrika, og ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at evropear stovna\u00f0u keypssta\u00f0ir \u00e1 eysturstrondini av Simbabvi \u00ed 16. \u00f8ld. \n Um 1600: Simbabvi missir vald s\u00edtt sum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og \u00ed sta\u00f0in koma mangir landspartah\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Simbabvi, Botsvana og Transvaal. \n 1700-\u00e1rini: Evropearar taka valdi\u00f0 \u00ed Simbabvi. \n 18. apr\u00edl 1980 gj\u00f8rdist Simbabvi sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki.\n\nSimbabvi Mikla \n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum siga \u00f3f\u00f8rar toftir fr\u00e1 Simbabvi Mikla, sum var ein t\u00fd\u00f0andi politiskur, handilsligur og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligur mi\u00f0depil, sum bl\u00f3ma\u00f0i sunnarlaga \u00ed Afrika \u00ed \u00e1runum 1000-1500. Ta\u00f0 r\u00edka\u00f0i seg av neytahaldi og handli vi\u00f0 jarni, gulli og kopari. Tey komu vi\u00f0 v\u00f8runi til havnina \u00ed Mosambik. Ha\u00f0ani f\u00f3r hon vi\u00f0 skipi nor\u00f0ureftir fram vi\u00f0 eysturstrond Afrika til Ar\u00e1bia. Umbo\u00f0smenn \u00far Simbabvi v\u00f3r\u00f0u eisini sendir \u00ed fjarskotin lond vi\u00f0 g\u00e1vum til fremmandar valdsharrar, sum teir vildu hava gott handilssamband vi\u00f0.\n\n\u00cd 9. \u00f8ld livdi eitt f\u00f3lk, sum dyrka\u00f0i j\u00f8r\u00f0ina og helt fena\u00f0, \u00e1 v\u00ed\u00f0a Simbabvisl\u00e6ttanum \u00edmillum \u00e1irnar Sambesi og Limpopo sunnarlaga \u00ed Afrika. Tey komust eftir, at til bar at vinna gull \u00far n\u00e1mum t\u00e6tt vi\u00f0. Tey f\u00f3ru at selja gull \u00ed grannalondunum, og \u00ed 13. \u00f8ld var\u00f0 kopar og gull flutt \u00fat til \u00c1rabia og tv\u00f8rtur um Indiahav til Asia \u00ed b\u00fdti vi\u00f0 a\u00f0ra v\u00f8ru, til d\u00f8mis postal\u00edn \u00far Kina. Summir afrikanarar n\u00fdttu postal\u00ednsk\u00favingin sum gjaldoyra. Valdhavarnir \u00ed Simbabvi fingu st\u00f3ra innt\u00f8ku av handlinum og fingu \u00e1 f\u00f8tur og bygdu eitt m\u00e1ttmiki\u00f0 og m\u00fagvandi r\u00edki. \n\n\u00cd 12. \u00f8ld f\u00f3ru simbabvar at la\u00f0a st\u00f3rar gr\u00f3tgar\u00f0ar, masimbabve. T\u00e1 v\u00f3r\u00f0u la\u00f0a\u00f0ir tj\u00fakkir m\u00farar vi\u00f0 st\u00f3rum tornum uttan um gomlu gar\u00f0arnar. Menn, v\u00e1pna\u00f0ir vi\u00f0 spj\u00f3tum og skj\u00f8ldrum, vardu b\u00fdarm\u00farin. B\u00fdarmurarnir v\u00f3ru \u00far st\u00f3rum granittklettum. Ta t\u00ed\u00f0ina var b\u00fdurin t\u00fd\u00f0andi politiskur, handilsligur og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligur mi\u00f0depil. Valdhavin og f\u00f3lk hansara b\u00fa\u00f0u \u00ed rundum h\u00e1lmtaktum h\u00fasum innan fyri b\u00fdarm\u00farin. \n\nH\u00f8vu\u00f0sborgin \u00ed Simbabvi var\u00f0 bygd eftir 400 \u00e1rum. Seinni r\u00fdmdu f\u00f3lki\u00f0 \u00far henni, t\u00ed at markirnar har \u00ed kring v\u00f3r\u00f0u ikki n\u00f3g fruktag\u00f3\u00f0ar at brey\u00f0f\u00f8\u00f0a f\u00f3lki\u00f0. Fuglar \u00far skornum fitisteini st\u00f3\u00f0u \u00e1 s\u00falum \u00ed eini gir\u00f0ing vi\u00f0 borgina \u00ed Simbabvi. Ein av hesum fuglum gj\u00f8rdist tj\u00f3\u00f0armerki hj\u00e1 r\u00edkinum Simbabvi, t\u00e1 i\u00f0 apartheidst\u00fdri\u00f0 hj\u00e1 teimum hv\u00edtu fall \u00ed 1980.\n\nPolitikkur\n\nEinar\u00e6\u00f0i \n\nRobert Mugabe hevur havt valdi\u00f0 \u00ed Simbabvi, s\u00ed\u00f0ani landi\u00f0 fekk sj\u00e1lvsst\u00fdri fr\u00e1 St\u00f3rabretlandi \u00ed 1980. Mugabe hevur seinnu \u00e1rini veruliga folda\u00f0 seg \u00fat sum einar\u00e6\u00f0isharri. Forsetaval var \u00ed Simbabvi tann 21. mars \u00ed 2008. \u00darsliti\u00f0, sum kom tann 2. mai 2008, v\u00edsti, at andst\u00f8\u00f0uvalevni\u00f0, Morgan Tsvangirai, hev\u00f0i vunni\u00f0 \u00e1 Robert Mugabe. Men Mugabe toldi illa at tapa. Hann nokta\u00f0i at lata landi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r aftur og byrja\u00f0i \u00edsta\u00f0in at ognartaka alla j\u00f8r\u00f0, sum \u00fatlendingar \u00e1tti \u00ed Simbabvi. J\u00f8r\u00f0ina gav hann s\u00ednum vi\u00f0haldsf\u00f3lkum, sum um sama mundi\u00f0 forfylgdi og myrdi fr\u00e1 hond . F\u00f3lk \u00ed t\u00fasundtali eru fl\u00fdggja\u00f0 undan Mugabe seinnu \u00e1rini. \n\nS\u00ed\u00f0ani 1988 er mi\u00f0allivialdurin \u00ed Simbabvi l\u00e6kka\u00f0ur fr\u00e1 62 \u00e1r til 38 \u00e1r .\n\nMannar\u00e6ttindi \n\nSimbabvi hevur givi\u00f0 \u00f8llum hj\u00e1lparfelagsskapum \u00ed landinum bo\u00f0 um at ste\u00f0ga arbei\u00f0num . N\u00f3gv mannar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sf\u00f3lk eru eisini blivin burtur. Broderick Takawira og Jestina Mukoko v\u00f3ru millum tey umlei\u00f0 30 mannar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sf\u00f3lkini og politisku str\u00ed\u00f0sf\u00f3lkini, sum v\u00f3r\u00f0u hildin \u00f3l\u00f3gliga aftur . N\u00f8kur teirra eru \u00e1k\u00e6rd fyri at hava bi\u00f0i\u00f0 f\u00f3lk at fara til herna\u00f0arliga \u00fatb\u00fagving \u00ed Botsvana. Onnur eru \u00e1k\u00e6rd fyri at hava bumba\u00f0 l\u00f8greglust\u00f8\u00f0ir \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Harare umframt eina jarnbreyt. Tey v\u00edsa \u00f8llum \u00e1k\u00e6rum fr\u00e1 s\u00e6r.\n\nKvinnur\u00e6ttindi \n\nS\u00ed\u00f0ani februar 2003 eru limir \u00ed kvinnub\u00f3lkinum Women of Zimbabwe Arise (WOZA) blivnir handtiknir fleiri fer\u00f0ir av l\u00f8gregluni \u00ed Simbabvi, me\u00f0an t\u00e6r fri\u00f0arliga hava m\u00f3tm\u00e6lt st\u00f8\u00f0ugt versna\u00f0u sosialu og f\u00edggjarligu vi\u00f0urskiftunum umframt mannar\u00e6ttindast\u00f8\u00f0uni \u00ed landinum. Vi\u00f0fer\u00f0in, sum limirnir \u00ed kvinnub\u00f3lkinum WOZA eru fyri, v\u00edsir st\u00f8\u00f0ugt versnandi tolsemi\u00f0 hj\u00e1 myndugleikunum m\u00f3tvegis fri\u00f0arligum almennum m\u00f3tm\u00e6lisgongum, sum havast at politikkinum hj\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Simbabvi. Harumframt setir hetta fokus \u00e1 brotsliga n\u00fdtslu av l\u00f3gg\u00e1vuni. Her ver\u00f0ur serliga hugsa\u00f0 um, at Public Law and Security Act and Miscellaneous Offences Act ver\u00f0a n\u00fdttar saman, og hetta loyvir tilvildarligum handt\u00f8kum, og at f\u00f3lk ver\u00f0a hildin aftur, og hetta ger ta\u00f0 eisini m\u00f8guligt fyri l\u00f8gregluna at fremja fleiri onnur mannar\u00e6ttindabrot . \n\nEftir eina fri\u00f0arliga m\u00f3tm\u00e6lisgongu \u00ed b\u00fdnum Bulawayo \u00ed mai 2000, har kvinnub\u00f3lkurin vildi m\u00f3tm\u00e6la m\u00f3ti h\u00e6kkanum \u00ed sk\u00falapeningi, v\u00f3r\u00f0u fleiri hundra\u00f0 limir av WOZA og umlei\u00f0 70 sk\u00falab\u00f8rn handtikin. B\u00f3lkurin var\u00f0 seinni \u00e1k\u00e6rdur fyri \"atfer\u00f0, sum kann hava vi\u00f0 s\u00e6r brot \u00e1 fri\u00f0in\". Sum skilst blivu tveir WOZA-lei\u00f0arar h\u00f3ttir av einum l\u00f8gregluovasta. Tann 31. mars \u00ed 2005, t\u00e1 val var til l\u00f3gg\u00e1vutingi\u00f0, handt\u00f3k l\u00f8greglan umlei\u00f0 200 kvinnur, t\u00e1 limir av WOZA royndu at halda n\u00e1ttarvakt vi\u00f0 b\u00f8n og livandi lj\u00f3si eftir vali\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Harare. T\u00e6r handtiknu, her\u00edmillum nakrar mammur vi\u00f0 pinkub\u00f8rnum, v\u00f3r\u00f0u hildnar aftur gj\u00f8gnum n\u00e1ttina undir opnum himli \u00e1 einum torgi. \n \nSamb\u00e6rt fr\u00e1grei\u00f0ingum seg\u00f0i l\u00f8greglan vi\u00f0 kvinnurnar, at um t\u00e6r j\u00e1tta\u00f0u seg sekar \u00ed n\u00f8krum minni brotum \u00e1 Miscellaneous Offences Act, kundu t\u00e6r rinda eina b\u00f3t og ver\u00f0a leyslatnar aftur. Um t\u00e6r nokta\u00f0u at gera hetta, skuldu t\u00e6r ver\u00f0a hildnar aftur alt vikuskifti\u00f0 og ver\u00f0a \u00e1k\u00e6rdar eftir Public Law and Security Act. Allar kvinnurnar, harav fleiri v\u00f3ru eldri ella skaddar ella h\u00f8vdu pinkub\u00f8rn vi\u00f0 s\u00e6r, j\u00e1tta\u00f0u at rinda b\u00f8turnar. Enn einafer\u00f0 bleiv Miscellaneous Offences Act n\u00fdtt til at f\u00e1a f\u00f3lk at j\u00e1tta seg sek og til at l\u00f3gliggera tilvildarligar handt\u00f8kur, og at f\u00f3lk tilvildarliga ver\u00f0a hildin aftur. \n\nHesi hagt\u00f8l eru bara toppurin av \u00edsfjallinum. Har\u00f0skapur m\u00f3ti kvinnum ver\u00f0ur mangan ikki fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0ur, t\u00ed kvinnurnar skammast ella v\u00e6nta, at eingin tr\u00fdr teimum, ella tora t\u00e6r ikki, t\u00ed kanska ver\u00f0a t\u00e6r t\u00e1 fyri uppaftur meira har\u00f0skapi .\n\nSamkynd \n\n\u00cd Simbabvi er ta\u00f0 at vera samkyndur eitt brotsverk , i\u00f0 revsast \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti vi\u00f0 ney\u00f0t\u00f8ku og annan kynsligan \u00e1gang .\n\nF\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi \n\nEin n\u00fdggj fr\u00e1grei\u00f0ing hj\u00e1 ST kemur til ta ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u, at 1,7 milliard f\u00f3lk kring heimin eru f\u00e1t\u00e6k. Samstundis hevur ST gj\u00f8rt eitt yvirlit yvir, hvussu framkomin tey ymsu londini kring heimin eru. Danmark er \u00e1 19. pl\u00e1ssi, og Simbabvi er ni\u00f0ast .\n\nHeilsa\n\nEy\u00f0kv\u00e6mi \n\nTey eru ta\u00f0 f\u00f3lkaslag, sum eru sv\u00e1rast rakt av sj\u00fakuni AIDS - 3 hv\u00f8r vaksin er smitta\u00f0ur av hesi herviligu sj\u00faku , solei\u00f0is at mi\u00f0alaldurin er 35 \u00e1r. Umlei\u00f0 1,5 mi\u00f3. b\u00f8rn undir 15 \u00e1r eru vor\u00f0in fa\u00f0ir og m\u00f3\u00f0urleys .\n\nB\u00faskapur \nMangir teirra eru b\u00f8ndur, men alt fleiri og fleiri gerast \u00eddna\u00f0arverkaf\u00f3lk.\n\nVir\u00f0isminkan \n\nInflati\u00f3nin \u00e1 3714 % er heimsins h\u00e6gsta, og summar fyrit\u00f8kur gjalda t\u00ed l\u00f8n \u00ed mati heldur enn \u00ed pengum . 100 milli\u00f3nir simbabviskir dollarar (ZWL) eru ikki verdir meira enn umlei\u00f0 hundra\u00f0 kr\u00f3nur. Borgarar \u00ed Simbabvi sleppa bert at taka \u00fat eina fer\u00f0 um vikuna, og t\u00e1 er h\u00e1marki\u00f0 100 milli\u00f3nir dollarar. 4 \u00fat av 5 vaksin eru arbei\u00f0sleys.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nSavannan \u00ed Simbabvi er hin besta s\u00e1\u00f0j\u00f8r\u00f0in \u00ed Sy\u00f0ra-Afrika. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Simbabvi er j\u00f8r\u00f0in fruktag\u00f3\u00f0, og har ver\u00f0ur tubbak og onnur gr\u00f8\u00f0i dyrka\u00f0 til \u00fatflutnings. H\u00f3ast myndugleikarnir hava broytt jar\u00f0arl\u00f3gg\u00e1vuna, so at j\u00f8r\u00f0in ver\u00f0ur r\u00e6ttv\u00edsari b\u00fdtt \u00edmillum f\u00f3lki\u00f0, er besta j\u00f8r\u00f0in enn \u00ed hondunum \u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um t\u00fasund st\u00f3rb\u00f3ndum, teir flestu eru hv\u00edtir, og ta v\u00e1naligu j\u00f8r\u00f0ina mega so t\u00e6r fimm milli\u00f3nir sv\u00f8rtu b\u00f8ndurnir hj\u00e1lpast vi\u00f0. Alt jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0 \u00ed hesum lendi er sj\u00e1lvbjargnisb\u00fana\u00f0ur.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\n\u00cddna\u00f0armenningin har hava s\u00ed\u00f0stu \u00e1rini veri\u00f0 st\u00f8rri enn \u00ed flestu londum \u00ed Sy\u00f0ra-Afrika, h\u00f3ast dr\u00fagvur turkur og spent vi\u00f0urskifti \u00edmillum st\u00f8rsta f\u00f3lkaslagi\u00f0, shona, og minnilutan, ndebele, \u00ed seinastuni hava t\u00e1lma\u00f0 menningini. N\u00e6st eftir Su\u00f0urafrika er Simbabvi ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed Afrika, har \u00eddna\u00f0urin er fj\u00f8lbroyttastur. B\u00fdurin Bulawayo su\u00f0uri \u00ed landinum er vega- og jarnbreytarmi\u00f0depil, og mesti \u00eddna\u00f0urin \u00ed Simbabvi er har. Har eru st\u00e1lverk, sementvirki og alskyns \u00eddna\u00f0arvirki, i\u00f0 gera sk\u00f3gvar, akf\u00f8r, kl\u00e6\u00f0i maskinur o.a. \u00cd b\u00fdnum eru n\u00f3gv matv\u00f8ruvirki og tubbaksvirki.\n\nF\u00f3lkasamansetning \n\nFlestu simbabviar eru shonar og b\u00fagva mi\u00f0skei\u00f0is og eystarlaga \u00ed landinum. Mangir shonar eru kristnir, men eru eisini animistar, ta\u00f0 er, at teir tr\u00fagva, at ymist \u00ed n\u00e1tt\u00farini, til d\u00f8mis v\u00f8tn og tr\u00f8, hava s\u00e1l. Shonaf\u00f3lki\u00f0 er giti\u00f0 fyri leirkeraarbei\u00f0i\u00f0 s\u00edtt og v\u00f8kru h\u00f8ggmyndalistina.\n\nSk\u00falaskapur\n\nMentan\n\nKeldur \n\nSimbabvi\nAfrika"}
{"id": "15299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cabinda", "title": "Cabinda", "text": "Cabinda (ella Kabinda) er angolskur landslutur beint nor\u00f0an fyri Sair. Cabinda er ein landslutur, sum framlei\u00f0ir ta\u00f0 mesta av oljuni \u00ed landinum, og v\u00e1pna\u00f0 str\u00ed\u00f0 fyri loysing hevur veri\u00f0 \u00e1vegis \u00ed fleiri \u00e1r. Eitt fri\u00f0arskjal var\u00f0 undirskriva\u00f0 \u00ed 2006. \n\nHer eru funnar nakrar av st\u00f8rstu oljukeldunum \u00ed Afrika. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at \u00ed hesari oljulei\u00f0, stutt \u00far landi, eru einar 1,5 mia. tunnur av olju og ovurn\u00f3gv gass. \u00cd Cabinda b\u00fagva umlei\u00f0 357 576 f\u00f3lk. Umlei\u00f0 7,82 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 hv\u00f8rjum km2. M\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 er ibindiskt.\n\nMyndir \n\nAngola"}
{"id": "15300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3sv%C3%ADkar%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "H\u00f3sv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "H\u00f3sv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag er f\u00f8royskt r\u00f3\u00f0rarfelag \u00far H\u00f3sv\u00edk. R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1979. Felagi\u00f0 eigur 3 b\u00e1tar, teir eru havbl\u00e1ir vi\u00f0 sv\u00f8rtum stokkum.\n\nB\u00e1tar \nHeykur, sum er eitt fimmmannafar, var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2018 av Terja R. Jakobsen.\nFalkur, sum er eitt fimmmannafar, var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2009 av S\u00e1mal Hansen.\nH\u00f3sv\u00edkingur, sum er eitt seksmannafar, var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2005 av S\u00e1mal Hansen.\n\nFM heiti \nH\u00f3sv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag eigur f\u00fdra FM heiti, tr\u00ed vi\u00f0 seks mannafarinum H\u00f3sv\u00edkingur og eitt vi\u00f0 fimm mannafarinum heykur. H\u00f3sv\u00edkingur vann \u00ed seks mannaf\u00f8r menn \u00ed 1985, 1986 og 1987. Heykur vann \u00ed 5 mannaf\u00f8r dreingir \u00ed 2020.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nHosvik.net, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 H\u00f3sv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g"}
{"id": "15301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stevnur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Stevnur \u00ed F\u00f8royum", "text": "Stevnur eru kring F\u00f8royar n\u00e6rum hv\u00f8rt vikuskifti \u00ed juni og juli. Flestu av stevnunum hava kappr\u00f3\u00f0ur sum eitt av h\u00f8vu\u00f0s \u00edtr\u00f3ttar tilt\u00f8kunum. T\u00f3 er ikki allur kappr\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 \u00ed F\u00f8royameistara kappingini. Kappr\u00f3\u00f0ur er alt\u00ed\u00f0 leygardagar, uttan \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku, t\u00e1 kappr\u00f3\u00f0urin alt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0ur \u00f3lavs\u00f8kuaftan 28. juli. \u00cd heilt serligum f\u00f8rum kann kappr\u00f3\u00f0urin t\u00f3 flytast til dagin eftir, t\u00ed ta\u00f0 als ikki hevur vi\u00f0ra\u00f0 tann dagin, t\u00e1 hann skuldi vera.\n\nStevnur \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 FM kappr\u00f3\u00f0ri \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir t\u00e6r f\u00f8roysku b\u00fd- og bygdastevnur, sum hava FM kappr\u00f3\u00f0ur, og n\u00e6r i\u00f0 hesar stevnur eru.\n Nor\u00f0oyastevna er oftast fyrsta vikuskifti \u00ed juni \u00ed Klaksv\u00edk, FM kappr\u00f3\u00f0ur er hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Nor\u00f0oyastevnu, ta\u00f0 er fyrsti r\u00f3\u00f0urin\n Eystanstevna er anna\u00f0 vikuskifti \u00ed juni \u00ed Runav\u00edk, FM r\u00f3\u00f0ur er anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Eystanstevnu, l\u00edka \u00e1r (2004, 06, 08, 2010 osfr.). Eystanstevna og Varmakeldustevnan skiftast um at hava FM kappr\u00f3\u00f0ur.\n Sundalagsstevna er eitt vikuskifti um mi\u00f0an juni. Tr\u00edggjar bygdir skiftast um at vera vertir, t\u00e6r eru: Kollafj\u00f8r\u00f0ur, H\u00f3sv\u00edk og Hvalv\u00edk. \u00cd 2007 og 2010 var stevnan \u00ed Hvalv\u00edk, \u00ed 2008 og 2011 \u00ed H\u00f3sv\u00edk, \u00ed 2006, 2009 og 2012 \u00ed Kollafir\u00f0i.\n J\u00f3ans\u00f8ka er seinasta vikuskifti \u00ed juni ella tann leygardagin sum liggur t\u00e6ttast vi\u00f0 j\u00f3ans\u00f8kudag sum er 24. juni. J\u00f3ans\u00f8kan er anna\u00f0 hv\u00f8r \u00e1r \u00ed V\u00e1gi (l\u00edka \u00e1r, t.d. 2008, 2010 og 2012) og anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Tv\u00f8royri (\u00f3l\u00edka \u00e1r, t.d. 2007, 09 og 2011). FM kappr\u00f3\u00f0ur er alt\u00ed\u00f0 \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku.\n Varmakelda er fyrsta vikuskifti \u00ed juli \u00ed Fuglafir\u00f0i, FM r\u00f3\u00f0ur er anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r, 2005, 07, 09, 2011 osfr.\n Vestanstevna er eitt vikuskifti \u00ed fyrra helmingi av juli, \u00ed 2012 er stevnan 14. juli, \u00ed 2011 var hon 9. juli. Stevnan skiftir millum 3 t\u00e6r st\u00f8rstu bygdir \u00ed V\u00e1gum, ta\u00f0 vil siga, at Vestanstevnan er tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Sandav\u00e1gi, Mi\u00f0v\u00e1gi og S\u00f8rv\u00e1gi. Stevnan var 2005, 2008 og 2011 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, \u00ed Sandav\u00e1gi \u00ed 2006 og 2009 og \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed 2007 og 2010. Fyrr var Vestanstevnan eisini hildin \u00ed Vestmanna, seinastu fer\u00f0 var \u00e1r 2000.\n Fjar\u00f0astevna er um h\u00e1lvan juli, \u00ed 2012 er stevnan 7. juli. Anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r (l\u00edka \u00e1r) \u00ed Vestmanna (2004, 06, 08, 2010 og 2012). Strendur og Sk\u00e1la skiftast um at hava FM r\u00f3\u00f0urin fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. \u00cd 2007 og 2011 var fjar\u00f0astevnan vi\u00f0 FM kappr\u00f3\u00f0ri \u00e1 Strondum, \u00ed 2005 og 2009 \u00e1 Sk\u00e1la.\n \u00d3lavs\u00f8ka, \u00f3lavs\u00f8kukappr\u00f3\u00f0urin er \u00f3lavs\u00f8kuaftan 28. juli \u00ed Havn. Seinasti FM kappr\u00f3\u00f0urin er alt\u00ed\u00f0 \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku.\n\nStevnur 2013 \n\u00cd 2013  ver\u00f0ur FM kappr\u00f3\u00f0ur hesar dagar og \u00e1 hesum stevnum og bygdum/b\u00fdum:\n Nor\u00f0oyastevna \u00ed Klaksv\u00edk - 1. juni\n Sundalagsstevna \u00ed Hvalv\u00edk - 15. juni\n Fjar\u00f0astevna \u00e1 Sk\u00e1la - 22. juni\n J\u00f3ans\u00f8ka \u00e1 Tv\u00f8royri - 29. juni\n Eystanstevna \u00ed Fuglafir\u00f0i - 6. juli\n Vestanstevna \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi - 13. juli\n \u00d3lavs\u00f8ka \u00ed Havn - 28. juli\n\nStevnur 2014 \n\u00cd 2014 ver\u00f0ur FM kappr\u00f3\u00f0ur hesar dagar og \u00e1 hesum stevnum:\n\n Nor\u00f0oyarstevna \u00ed Klaksv\u00edk 31. mai 2014\n Eystanstevna 07. juni 2014\n Sundalagsstevna 14. juni 2014\n J\u00f3ans\u00f8ka \u00ed V\u00e1gi 28. juni 2014\n Fjar\u00f0astevna 05. juli 2014\n Vestanstevna 12. juli 2014\n \u00d3lavs\u00f8ka 28. juli 2014\n\nA\u00f0rar stevnur \nYmisk onnur sl\u00f8g av stevnum eru \u00ed F\u00f8royum, sum onki hava vi\u00f0 kappr\u00f3\u00f0ur at gera. Nevnast kunnu t.d.\nF\u00f8roya Sj\u00f3mannadagur \u00ed Klaksv\u00edk, sum er 3. vikuskifti \u00ed august\nGrindab\u00e1tadagur \u00ed V\u00e1gi er ein leygardag fyrst \u00ed juni ella s\u00ed\u00f0st \u00ed mai, t\u00f3 ikki hv\u00f8rt \u00e1r. \u00datfer\u00f0ir vi\u00f0 grindab\u00e1tum eru ofta \u00e1 hv\u00edtusunnu.\nMentanarn\u00e1ttin \u00ed Havn plagar at vera \u00ed juni, \u00ed 2011 var hon 3. juni\nMentanarvikan \u00ed Runav\u00edk er ofta somu viku sum Faroexpo er\nMent \u00ed Sumba er ein mentanar- og bygdastevna \u00ed Sumba, sum ver\u00f0ur fyriskipa einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, \u00ed 2013 \u00ed juni\nSandoyarstevna er einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 \u00ed einari bygd \u00e1 Sandoynni\nOvastevna \u00ed N\u00f3lsoy er hv\u00f8rt \u00e1r um h\u00e1lvan august ella \u00ed fyrru helvt av august (eitt vikuskifti)\nBygdastevna \u00ed Hvalba plagar at vera \u00ed mai\nDj\u00f3radagar \u00ed Hovi plaga at vera eitt vikuskifti \u00ed mai\n\u00datoyggjastevna er \u00e1 \u00fatoyggjum einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, oyggjarnar skiftast um at h\u00fdsa stevnuni, oftast \u00ed juni ella juli\nB\u00e1tafestivalurin \u00e1 Toftum \u00ed 2012 var b\u00e1tastevna \u00e1 Toftum hin 5. mai\nB\u00e1tastevna \u00ed Vestmanna plagar at vera \u00ed mai\nB\u00e1tastevna \u00e1 Ei\u00f0i\nFootball Festival \u00ed T\u00f3rshavn er hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed juli. Festivalurin inniheldur eina blanding av f\u00f3tb\u00f3lti og t\u00f3nleiki.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nRSF.fo, R\u00f3\u00f0rarsamband F\u00f8roya\nDrekin.fo, Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag\n\nF\u00f8royskar stevnur\nKappr\u00f3\u00f0ur\nMentan \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gengis%20Kan", "title": "Gengis Kan", "text": "Gengis Kan (f\u00f8ddur Tem\u00fcjin Borjigin onkunt\u00ed\u00f0 millum 1162 og 1167 \u2013 dey\u00f0ur 25. august \u00ed 1227) var h\u00f8vdingasonur. Hann var sm\u00e1drongur, t\u00e1 i\u00f0 p\u00e1pin var\u00f0 myrdur, men sum hann vaks upp, bardi hann allar f\u00edggindar ni\u00f0ur, t\u00f3k r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 \u00f8llum mongolsku \u00e6ttb\u00f3lkunum og t\u00f3k s\u00e6r navi\u00f0 Gengis Kan - prinsur av \u00f8llum, sum millum heimsh\u00f8v er. Hann vildi vinna allan heimin undir seg. \u00cd 1206 herja\u00f0i Gengis Kan \u00ed Kina og s\u00ed\u00f0an sum hvirluvindur um \u00c1sia og Eysturevropa. \n\n\u00cd 1227 doy\u00f0i Gengis Kan, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 syndra\u00f0ist r\u00edki\u00f0, t\u00ed at eftirmenninir klandra\u00f0ust. T\u00e1 i\u00f0 Gengis Kan doy\u00f0i, var\u00f0 mongolska r\u00edki\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 4 kanat (r\u00edki). Abbasonur Gengis, Kublai, fekk eystasta kanati\u00f0. Vestastu kanatini, sum v\u00f3ru sm\u00e6rri, syndra\u00f0ust so l\u00ed\u00f0andi, t\u00f3 at Timur Lenk, kanur Gylta fylgisins, stutt t\u00ed\u00f0arbil \u00ed 14. \u00f8ld r\u00e1ddi \u00e1 teimum \u00f8llum. \n\nS\u00f8ga\nMongolar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 12. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 13. \u00f8ld"}
{"id": "15304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kashmir", "title": "Kashmir", "text": "Kashmir (kasjmirskt: \u0915\u0945\u0936\u0940\u0930) er eitt landa\u00f8ki \u00ed Himaleia. \u00d8ki\u00f0 er umstr\u00edtt. B\u00e6\u00f0i Pakistan og India siga, at eiga r\u00e6ttin til Kashmir. Sunnari partur av Kashmir er \u00ed dag undir indiskum yvirr\u00e6\u00f0i, me\u00f0an nor\u00f0ari partur av Kashmir er undir pakistanskum yvirr\u00e6\u00f0i. Eitt \u00f8ki \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni av Kashmir er undir Kina.\n\nPolitiska st\u00f8\u00f0an \n\nTann sunnari partur, Jammu og Kashmir, er n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eitt stakr\u00edki \u00ed Nor\u00f0urindia. Stakr\u00edki\u00f0 er 101.000 km\u00b2 til st\u00f8ddar. Tann nor\u00f0ari partur av Kashmir, sum er 72.496 km\u00b2 til st\u00f8ddar, eitur n\u00fa Gilgit-Baltistan og liggur \u00ed Pakistan. Fyrisitingarliga er hesin parturin ikki ein landslutur, men eitt serligt pakistanskt \u00f8ki. Harafturat er fyri vestan eitt langt, smalt fjallalendi \u00e1 marknalei\u00f0ini millum Pakistan og Kashmir, sum nevnist Asad Jammu og Kashmir. Hetta lendi\u00f0 er 11.639 km\u00b2 til st\u00f8ddar og er fyrisitingarliga n\u00fa ein partur av Pakistan. Ta\u00f0 er t\u00f3 ikki landslutur, men eisini eitt serligt \u00f8ki. Og so krevur Kina \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni av Kashmir r\u00e6ttin yvir Aksai Chin, sum er undir kinverskum yvirr\u00e6\u00f0i s\u00ed\u00f0an 1962.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\n\u00cd vestara parti av Himmaleia er gamalt jallad\u00f8mi, sum eitur Kashmir. Kashmir er mest sum bara fjallalendi vi\u00f0 n\u00f8krum brei\u00f0um fruktag\u00f3\u00f0um d\u00f8lum upp \u00edmillum. Tann fruktabesti dalurin eitur Kashmirdalurin. Dalurin er allur veltur langt ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini, og brekkurnar eru lagdar \u00ed tv\u00f8rteigar. Teir velta t.d. v\u00edn, r\u00eds, bummull, mais, gr\u00f8nmeti og hveiti, sum teir veita vatn \u00e1 \u00ed turrt\u00ed\u00f0ini. \n\n\u00cd Kashmirdalinum stendur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Shrinagar. Shrinagar er fornur handilssta\u00f0ur og gitin fyri yndisligar urtagar\u00f0ar. F\u00f3lkini \u00ed b\u00fdnum hava fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0 liva\u00f0 n\u00f3gv av handaverki, til d\u00f8mis at kn\u00fdta teppir, at veva silki og at gera lutir \u00far lei\u00f0ri.\n\nS\u00f8ga \nT\u00e1 i\u00f0 \u00datsynnings\u00e1sia fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 1947, f\u00f3ru Pakistan og India at klandrast um r\u00e6ttin til Kashmir. India helt, at teir \u00e1ttu r\u00e6ttin til Kashmir, t\u00ed jallarnir av Kashmir h\u00f8vdu fr\u00e1 fornari t\u00ed\u00f0 veri\u00f0 hinduar. Pakistan seg\u00f0i, at teir \u00e1ttu landi\u00f0, t\u00ed meginparturin av f\u00f3lkinum var muslimar, og t\u00ed at t\u00e6r flestu \u00e1irnar, sum teir h\u00f8vdu at veita \u00fat \u00e1 velturnar ni\u00f0ri \u00ed d\u00f8lunum, komu \u00far Kashmir. \n\nT\u00e1 i\u00f0 India var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 1947, kom landsluturin Kashmir, har flestu f\u00f3lk eru muslimar, undir India, har mesta f\u00f3lki\u00f0 er hinduar, \u00edsta\u00f0in fyri islamska l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Pakistan, har tey flestu eru muslimar. Kr\u00edggj brast \u00e1, og landsluturin var\u00f0 b\u00fdttur \u00edmillum tey b\u00e6\u00f0i londini \u00ed 1949. Men f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kashmir vildi vera fr\u00e6lst, og i 1952 gj\u00f8rdu teir landi\u00f0 til tj\u00f3\u00f0veldi. T\u00e1 brunnu teir saman, India og Pakistan, og India hersetti Kashmir. \n\n\u00cd 1965 brustu marknabardagar \u00e1 \u00edmillum Pakistan og India. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 elvdi til altj\u00f3\u00f0a spenning, t\u00ed at USA, Sovjetsamveldi\u00f0 og Kina h\u00f8vdu politisk \u00e1hugam\u00e1l \u00ed \u00f8kinum, og t\u00e1 i\u00f0 Kina royndi at stu\u00f0la Pakistan, m\u00f3tm\u00e6ltu b\u00e6\u00f0i Sovjetsamveldi\u00f0 og USA. M\u00e1li\u00f0 var\u00f0 s\u00ed\u00f0an skoti\u00f0 inn fyri ST at avgera. ST sendi herf\u00f3lk at ansa eftir, inntil avger\u00f0 var\u00f0 tikin. ST fekk partarnar at binda fri\u00f0, og marki\u00f0 var \u00f3broytt. \n\n\u00cd 1971 brast str\u00ed\u00f0 \u00e1 \u00edmillum Pakistan og India um Kashmir. \u00cd juni 1972 m\u00f8ttust b\u00e1\u00f0ir partar til fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingar, fingu v\u00e1pnahv\u00edld \u00ed lag og samdust um, at India skuldi r\u00e1\u00f0a yvir st\u00f8rra partinum av landslutinum . V\u00e1pnahv\u00edldarmarki\u00f0 var \u00e1sett eftir Simlaavtaluni \u00ed 1972 \u00edmillum Pakistan og India. Enn er \u00f3fri\u00f0arligt \u00ed Kashmir, t\u00ed India og Pakistan str\u00ed\u00f0ast um \u00f8ki .\n\nKeldur \n\nPakistan\nIndia\nAsia"}
{"id": "15308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ebola", "title": "Ebola", "text": "Ebola er virussj\u00faka, i\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r \u00f3gvisliga bl\u00f8\u00f0ing og n\u00f3gvan hita, og kann elva til, at tann sj\u00faki doyr um f\u00e1ar t\u00edmar, men vanliga doyr tann sj\u00faki um eini 8 til 15 samd\u00f8gur. \u00cdger\u00f0art\u00ed\u00f0in er \u00edmillum 4 til 12 dagar, so fer hitin upp \u00edgj\u00f8gnum, og tann sj\u00faki doyr. \n\nEingin heiliv\u00e1gur er fyri skj\u00fakuni, og 9 av hv\u00f8rjum t\u00edggju, i\u00f0 ver\u00f0a smitta\u00f0, doyggja. Virusi\u00f0 kalla\u00f0 upp eftir Ebola\u00e1 \u00ed Sair, har sj\u00fakan \u00e1 fyrsta sinni var\u00f0 sta\u00f0fest \u00ed 1976, t\u00e1 herja\u00f0i sj\u00fakan \u00ed b\u00e6\u00f0i Sudan og Sair, og hundra\u00f0tals f\u00f3lk doy\u00f0u. \u00cd 1995 f\u00f3r sj\u00fakan at herja \u00ed Kongo. V\u00e1naligt reinf\u00f8ri og ring sj\u00fakrah\u00fasvi\u00f0urskifti h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r, at sj\u00fakan gj\u00f8rdi n\u00f3gv um seg og l\u00edktist eini fars\u00f3tt. \n\nEbola er ongant\u00ed\u00f0 sta\u00f0fest \u00ed F\u00f8royum.\n\nSj\u00fakur"}
{"id": "15310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagur%20og%20vika", "title": "Dagur og vika", "text": "Dagur og vika er t\u00ed\u00f0indasendingin \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya. Sendingin er til dagfesting einasta regluliga t\u00ed\u00f0indasending \u00ed landinum, har m\u00f3ttakarin hevur m\u00f8guleika at uppliva t\u00ed\u00f0indi vi\u00f0 livandi myndum. Meginparturin av t\u00ed\u00f0indunum eru f\u00f8roysk, men fer ein st\u00f3rhending fram \u00fati \u00ed heimi, ver\u00f0ur hon sj\u00e1lvsagt fylgd \u00ed Degi og viku. Harafturat er Kringvarp F\u00f8roya \u00ed t\u00f8ttum samstarvi vi\u00f0 hinar nor\u00f0urlendsku \"public service\" r\u00e1sirnar, og kann t\u00ed veita ta\u00f0 n\u00fdggjasta \u00far \u00f8llum Nor\u00f0anlondum. Ta\u00f0 var Finnbogi \u00cdsakson, i\u00f0 kom vi\u00f0 heitinum, \"Dagur og vika\", og hevur ta\u00f0 hingi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ed\u00f0an. Navni\u00f0 var\u00f0 valt, so at ein ikki bant seg til at koma vi\u00f0 dagsaktuellum t\u00ed\u00f0indum, men b\u00e6\u00f0i t\u00ed n\u00fdggjasta og t\u00ed\u00f0indum gj\u00f8gnum alla vikuna. \n\nDagur og vika f\u00f3r \u00ed luftina \u00e1 fyrsta sinni \u00ed mai 1984, og fram til 1. septembur sama \u00e1r var\u00f0 ein sending v\u00edst um vikuna. Hesir f\u00fdra m\u00e1na\u00f0irnir v\u00f3ru at rokna sum ein royndart\u00ed\u00f0, og t\u00e1 t\u00ed\u00f0in royndist v\u00e6l, var\u00f0 fari\u00f0 undir at senda tv\u00e6r fer\u00f0ir um vikuna eftir hetta. F\u00f3lkini handan Dag og viku v\u00f3ru t\u00e1 m.o. Finnbogi \u00cdsakson, Berglj\u00f3t D. Hentze, J\u00f3gvan Jespersen, Zacharias Hammer, J\u00f3gvan Olsen, \u00c1rni Gregersen og Johnsigurd Johannesen . \n\nFramlei\u00f0slan av Degi og viku er n\u00f3gv broytt gj\u00f8gnum \u00e1rini. T\u00e1 innsl\u00f8g skuldu gerast fyrstu \u00e1rini, var\u00f0 fari\u00f0 \u00fat um landi\u00f0 vi\u00f0 \u00fatger\u00f0 \u00e1 vir\u00f0i \u00e1 umlei\u00f0 h\u00e1lva milli\u00f3n, og innsl\u00f8gini vardu okkurt um fimm minuttir. \u00datlendsku t\u00ed\u00f0indini komu \u00e1 bandi vi\u00f0 flogfari \u00far Danmark og v\u00f3ru \u00ed minsta lagi ein dag gomul, t\u00e1 tey v\u00f3r\u00f0u send. \u00cd mars ella apr\u00edl 1986 f\u00f3r sj\u00f3nvarpi\u00f0 undir at taka t\u00ed\u00f0indatilfar ni\u00f0ur beinlei\u00f0is fr\u00e1 fylgisveini. \u00cd dag er \u00fatger\u00f0in b\u00e6\u00f0i b\u00edligari og l\u00e6ttari, og \u00fatlendsku t\u00ed\u00f0indi ver\u00f0a fingin til vega sama dag, \u00ed samstarvi vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a t\u00ed\u00f0indastovur ella varpa\u00f0 beinlei\u00f0is gj\u00f8gnum talgilt sendinet.\n\nTey fyrstu \u00e1rini bleiv Dagur og vika send kl. 20:00. Eitt summar bleiv hetta broytt til kl. 19:00. Hetta bleiv so v\u00e6l d\u00e1mt, at hetta gj\u00f8rdist n\u00fdggja sendit\u00ed\u00f0in framyvir.   \n\n\u00cd 2013 var\u00f0 Dagur og vika send f\u00fdra dagar um vikuna: m\u00e1nadag, t\u00fdsdag, h\u00f3sdag og fr\u00edggjadag. Sendingin er bert gerandisdagar, um ein av nevndu d\u00f8gum er heilidagur, so ver\u00f0ur ikki sent. Serligar hendingar kunnu t\u00f3 f\u00f8ra til at sent ver\u00f0ur til a\u00f0rar t\u00ed\u00f0ir. T\u00e1 ver\u00f0ur sendingin nevnd Eyka dagur og vika. D\u00f8mi um hetta eru, politiskar hendingar, vanlukkur sum bussvanlukkan undir Valakn\u00fakum, eldurin umbor\u00f0 \u00e1 Scandinavian Star og yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed New York 11. september 2001.  \n\nSummari\u00f0 2013 var\u00f0 eingin t\u00ed\u00f0indasending \u00ed sj\u00f3nvarpinum \u00ed fleiri vikur.  \n\nS\u00ed\u00f0an fyrstu sendingina \u00ed 1984 til 11. juni 2013 var\u00f0 Dagur og vika send \u00far V\u00f8r\u00f0sluni. Hereftir ver\u00f0ur sent \u00far \u00fatvarpsh\u00fasinum. Bygningarnir \u00ed V\u00f8r\u00f0sluni eru seldir og koma \u00fatvarpi\u00f0 og sj\u00f3nvarpi\u00f0 hj\u00e1 kringvarpinum at halda til \u00ed \u00fatvarpsh\u00fasinum \u00ed Sortud\u00edki.\n\n\u00cd 2019 var\u00f0 Dagur og vika broytt til at vera ein samanrenning av eini traditionellari t\u00ed\u00f0indasending og einum magasini, vi\u00f0 n\u00fdggjari sj\u00f3nvarpsstovu, n\u00fdggjum vertum og n\u00fdggjum grafikki.\n\n\u00cd oktober 2022 var\u00f0 aftur flutt \u00ed n\u00fdggja og dagf\u00f8rda sj\u00f3nvarpsstovu.\n\nVerturin er redakt\u00f8rur \u00e1 sendingini. Afturat s\u00e6r hevur hann ein hj\u00e1lparredakt\u00f8r.\n\nVertir \u00e1 Degi og viku \u00ed dag eru: John Johannessen, Elin Mirjamsd\u00f3ttir, J\u00f3n Brian Hvidtfeldt og Elin Winther Poulsen.\n\nSj\u00f3nvarpsvertir \n\n \u00c1rni Gregersen\n Sigr\u00fan H. Brend\n Bogi Godtfred\n Johnsigurd Johannesen\n Gr\u00e6karis Magnussen\n Annika Bolton Mortensen\n Ingolf S. Olsen\n Katrin Petersen\n \u00d8ssur Winthereig\n Finnur Koba\n Uni Holm Johannesen\n Beinta L\u00f8we\n\n S\u00f3lvit Nols\u00f8\n Elin Mirjamsd\u00f3ttir\n J\u00f3n Brian Hvidtfeldt\n Barbara Holm\n John Johannessen\n Elin Winther Poulsen\n\nKelda \n\n2. https://kvf.fo/sites/default/files/public_service-fragreiding_2019.pdf\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nSj\u00f3nvarp\nF\u00f8royskar sj\u00f3nvarpssendingar"}
{"id": "15311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%B3ral%C3%A6knar", "title": "Dj\u00f3ral\u00e6knar", "text": "Dj\u00f3ral\u00e6knar hava l\u00e6rt at lekja og r\u00f8kta d\u00fdr. D\u00fdr duga ikki sum menniskjur at grei\u00f0a fr\u00e1, hvar i\u00f0 tey hava ilt, t\u00e1 i\u00f0 tey eru sj\u00fak. T\u00ed er sera torf\u00f8rt at geva d\u00fdrum r\u00e6tta vi\u00f0ger\u00f0. Fyrr v\u00f3ru bara hestar og annar fena\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rdir. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum vi\u00f0gera teir eisini heimad\u00fdr. Teir kanna fena\u00f0 og hj\u00e1lpa til vi\u00f0 bur\u00f0um. Summir dj\u00f3ral\u00e6knar eru um d\u00fdrini \u00ed dj\u00f3rag\u00f8r\u00f0um. A\u00f0rir dj\u00f3ral\u00e6knar b\u00fagva seg \u00fat til dj\u00f3ratannl\u00e6kna. \n\nDj\u00f3ral\u00e6knar eru alney\u00f0ugir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. Alid\u00fdr ver\u00f0a ald, so at f\u00f3lk skulu f\u00e1a so n\u00f3gv mj\u00f3lk, kj\u00f8t ella egg sum gj\u00f8rligt. Men teimum t\u00f8rvar t\u00f3 serliga r\u00f8kt, t\u00ed alid\u00fdrini eru vi\u00f0kv\u00e6mari fyri sj\u00fakum. Dj\u00f3ral\u00e6knin hj\u00e1lpir b\u00f3ndanum, so d\u00fdrini eru frisk. Fyrr, t\u00e1 i\u00f0 eingir dj\u00f3ral\u00e6knir v\u00f3ru, hj\u00e1lptu hestal\u00e6knar hestum og \u00f8\u00f0rum fena\u00f0i, til d\u00f8mis neytum. Teir n\u00fdttu gomul, kend heimar\u00e1\u00f0. \n\nMong ymisk d\u00fdr ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd \u00e1 dj\u00f3ral\u00e6knastovum. Hundar skulu vera \u00ed bandi, og kettur eiga at liggja \u00ed kurv, so tey ikki fara at berjast og so kunnu smitta onnur d\u00fdr. Dj\u00f3ral\u00e6knin kannar d\u00fdri\u00f0 og spyr eigaran, hv\u00f8rji sj\u00fakey\u00f0kenni d\u00fdri\u00f0 hevur.\n\nFyrstu dj\u00f3ral\u00e6knafr\u00f8\u00f0iligu h\u00e1sk\u00falarnir \u00ed Evropa v\u00f3ru stovna\u00f0ir \u00ed 18. \u00f8ld. \n\n\u00cd Danmark krevst 6 \u00e1ra \u00fatb\u00fagving \u00e1 Den Kongelige Veterin\u00e6r og Landboh\u00f8jskole, \u00e1\u00f0renn t\u00fa gerst dj\u00f3ral\u00e6kni.\n\nDj\u00f3ral\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\n\nDj\u00f3ral\u00e6knar \n\n Torben Lauge Dencker\n Ingibj\u00f8rg Egholm\n Torgun Gjefsen\n Bergur Hanusson\n Lone Vester Jensen\n Kristina Dahl Joensen\n Ole J\u00fcrgens\n Susanne Kabell\n Birna M\u00f8rk\u00f8re\n Lars Mohr Nielsen\n J\u00f3run Sumberg -Olsen\n J\u00fastines Olsen\n Elspa Petersen\n Signar Petersen\n Oddj\u00f3 Stovugar\u00f0\n Andras Str\u00f8m\n Niels Therkildsen\n Karen Brener Tj\u00f8rnelund\n Peter Skou \u00d8sterg\u00e5rd\n\nDj\u00f3ral\u00e6knastovur \n\n Dj\u00f3ral\u00e6knat\u00e6nastan, T\u00f3rshavn\n Dj\u00f3ral\u00e6knastovan, T\u00f3rshavn\n Fiskaheilsut\u00e6nastan, Kv\u00edvik\n Fiskasj\u00fakut\u00e6nastan, Nor\u00f0sk\u00e1li\n\nDj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i\nL\u00e6knafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Menningarland", "title": "Menningarland", "text": "Menningarland er land, har b\u00faskaparliga menningin ikki er komin so langt \u00e1lei\u00f0is sum til d\u00f8mis \u00ed USA og Vesturevropa. T\u00ed ver\u00f0a menningarlondini ofta eisini nevnd \"tey f\u00e1t\u00e6ku londini\". N\u00e6stan \u00f8ll menningarlondini hava veri\u00f0 hj\u00e1lond. Menningarlondini eru \u00f8ll t\u00e6tt sunnan fyri ella nor\u00f0an fyri linjuna (mi\u00f0kring), \u00ed Su\u00f0uramerika, \u00c1sia ella Afrika. Tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av heimsins f\u00f3lkum b\u00fagva \u00ed menningarlondum. Flestum menningarlondum vantar peining, til d\u00f8mis til heilsuverk, \u00fatb\u00fagving, vatnveiting, sk\u00fala og \u00eddna\u00f0armenning. \n\nMenningarlond hava \u00ed mong \u00e1r roynt at fingi\u00f0 tey r\u00edku londini at skilt, at verandi heimsskipan er \u00f3r\u00e6ttv\u00eds. Tey halda, at trupult ver\u00f0ur at loysa trupulleikar \u00ed f\u00e1t\u00e6ku londunum, ver\u00f0ur b\u00faskaparliga heimsskipan ikki broytt. Menningarlondini vilja millum anna\u00f0 sj\u00e1lv hava r\u00e6\u00f0i \u00e1 s\u00ednari r\u00e1v\u00f8ru, betri pr\u00eds fyri v\u00f8runa, ynskja s\u00e6r n\u00fdm\u00f3tans t\u00f8knifr\u00f8\u00f0i og dyggari stu\u00f0ul. Menningarlondini vilja eisini hava st\u00f8rri r\u00e6ttv\u00edsi. Teimum t\u00f8rvar m.a. at menna heilsuverki\u00f0. \n\nEftir 2. heimsbardaga f\u00f3ru tey f\u00e1t\u00e6ku og r\u00edku londini av \u00e1lvara at samstarva um at loysa nakrar av trupulleikunum \u00ed menningarlondunum. Hj\u00e1lpin fer vi\u00f0hv\u00f8rt beinlei\u00f0is \u00far einum landi \u00ed anna\u00f0, tv\u00edli\u00f0a\u00f0 hj\u00e1lp. Hon kann eisini koma \u00far altj\u00f3\u00f0a samtaki, til d\u00f8mis ES ella ST, sum umbo\u00f0a mong lond (fj\u00f8lli\u00f0a\u00f0 hj\u00e1lp). Eisini a\u00f0rir felagsskapir hj\u00e1lpa menningarlondunum. Menningarhj\u00e1lp er eisini partur \u00ed f\u00f8royskum uttanr\u00edkispolitikki.\n\nD\u00f8mir: Moldova \u00ed Evropa, Etiopia \u00ed Afrika, Bolivia \u00ed Su\u00f0uramerika, Honduras \u00ed Mi\u00f0amerika, Vanuatu \u00ed Oseania og Afganistan \u00ed \u00c1sia.\n\nUmhv\u00f8rvisbroytingar \n\nMong menningarlond str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 \u00e1lvarsligar umhv\u00f8rvistrupulleikar, til d\u00f8mis sk\u00f3gart\u00fdning og d\u00e1lking. Ein \u00e1lvarsligur trupulleiki \u00ed flestu menningarlondum er ov l\u00edti\u00f0 reint vatn at drekka. Ovurta\u00f0ing og ovurn\u00fdtsla av spr\u00e6nevni eins og \u00f3reinsa\u00f0 fr\u00e1setuvatn eitra brunnar og \u00e1ir, har f\u00f3lki\u00f0 f\u00e6r s\u00e6r vatn. Hungur og megur\u00f0 stendst av, at sk\u00f3gurin ver\u00f0ur t\u00fdndur og velturnar mata\u00f0ar burtur. Hv\u00f8rt \u00e1r eru menningarlondini eisini fyri st\u00f3rum vanlukkum, b\u00e6\u00f0i av n\u00e1tt\u00faru\u00e1vum og manna\u00e1vum, av vatnfl\u00f3\u00f0, turki og jar\u00f0skj\u00e1lvta. Vanlukkurnar krevja ofta mong mannal\u00edv og hava ney\u00f0 og fl\u00f3ttaf\u00f3lkatrupulleikar vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nS\u00ed eisini \n \u00cddna\u00f0arland\u200e\n\nKeldur \n\nPolitikkur\nB\u00faskapur"}
{"id": "15313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reysti", "title": "Reysti", "text": "Reysti er svimjifelag \u00far Eysturkommunu. Svimjifelagi\u00f0 er \u00farsliti\u00f0 av einari samanlegging \u00ed 2010 av svimjifel\u00f8gunum Reki og Skeggjar.\n\nNevndin \n John Olsen, forma\u00f0ur\n Unn Jarnskor, n\u00e6stforma\u00f0ur\n Ey\u00f0bj\u00f8rg Lervig, kassameistari\n Gunnv\u00f8r Hentze, skrivari\n Emily Poulsen, samskipari\n Herit Christiansen, nevndarlimur\n Olly \u00d3lad\u00f3ttir Poulsen, tiltakslimur\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk svimjifel\u00f8g"}
{"id": "15314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20J%C3%A1kupsson", "title": "Magnus J\u00e1kupsson", "text": "Magnus J\u00e1kupsson er f\u00f8royskur/danskur svimjari. Hann er f\u00f8ddur \u00ed 1994 og svimur fyri Farum Sv\u00f8mmeklub og fyri danska svimjilandsli\u00f0i\u00f0. Hann hevur fyrr svomi\u00f0 fyri Havnar Svimjifelag og fyri F\u00f8royar. Sportal.fo skriva\u00f0i 17. august 2011, at Magnus hevur valt at flyta til Danmarkar at b\u00fagva, orsaka\u00f0 av v\u00e1naligum umst\u00f8\u00f0um fyri svimjarar hj\u00e1 Havnar Svimjifelag \u00ed Svimjih\u00f8llini \u00ed Gundadali, har eru ov f\u00e1ar geilir til svimjararnar hj\u00e1 Havnar Svimjifelag lj\u00f3su t\u00edmarnir, seg\u00f0i forma\u00f0ur felagsins, Ey\u00f0un H\u00fasgar\u00f0, vi\u00f0 Sportal.fo. Magnus hevur sett fleiri f\u00f8roysk met, nevnast kann, at hann \u00e1 langbana eigur f\u00f8royska meti\u00f0 \u00ed 50, 100 og 200 metrar ryggsvimjing, 50 og 100 metrar firvald, 50m fr\u00ed og 400 metrar blanda\u00f0. \u00c1 stuttbana eigur hann metini \u00ed 50, 100 og 200 metrar rygg og 50 og 100 metrar firvald. (Hetta kann ver\u00f0a broytt, s\u00ed heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 ssf.fo og svimjing.com). Magnus J\u00e1kupsson lutt\u00f3k fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2011 \u00e1 Isle of Wight \u00ed juni/juli 2011. S\u00ed\u00f0an 2011 hevur Magnus svomi\u00f0 fyri Danmark og kann t\u00ed ikki longur seta f\u00f8roysk met. \u00cd sta\u00f0in eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum \u00ed 2013 at seta n\u00fdtt danskt met \u00ed 50 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.06, hetta hendi \u00e1 evropameistarastevnuni \u00e1 stuttgeil \u00ed Herning \u00ed desember 2013. Hin 24. januar 2016 setti hann eisini danskt met \u00e1 langgeil \u00ed 50 metrum rygg, t\u00e1 i\u00f0 hann vann gull \u00ed 50 rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.44, i\u00f0 var j\u00fast sama t\u00ed\u00f0, i\u00f0 Matthias Gydesen setti met \u00ed \u00ed 2010, teir b\u00e1\u00f0ir eiga t\u00edskil b\u00e1\u00f0ir meti\u00f0 vi\u00f0 25.44 sekundum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nDanmarksmeistara stevna \u00e1 stuttbana 2011 \n\u00cd november 2011 lutt\u00f3k Magnus J\u00e1kupsson \u00e1 DM stevnu \u00e1 stuttgeil \u00ed Thisted. Hann vann fleiri hei\u00f0ursmerki og setti n\u00fdggj f\u00f8roysk met og juniormet. Hann vann eitt gull hei\u00f0ursmerki \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 teimum vaksnu, hini hei\u00f0ursmerkini vann hann \u00ed svimjikappingum fyri juniorar.\n Gull - 4x100 m blanda\u00f0, saman vi\u00f0 Morten Klarskov, S\u00f8ren Dahl og Jacob Andkj\u00e6r  (Magnus svam teir fyrstu 100 metrarnar \u00e1 55.03 sekund, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met fyri vaksin og juniorar, hann betra\u00f0i s\u00edtt egna met)\n Gull - 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:00.71 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n Silvur - 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:05.26 (n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet).\n Silvur - 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.10\n Silvur - 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.13\n Bronsa - 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 50.82\n Bronsa - 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 57.75 (n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet)\n\nEM fyri ung \u00ed Beograd 2011 \n\u00cd juli m\u00e1na\u00f0 2011 lutt\u00f3k Magnus fyri F\u00f8royar \u00e1 Europa Meistara Stevnu fyri Juniorar (EJM) \u00ed Beograd \u00ed Serbia, har hann m.a. svam seg \u00ed semifinaluna \u00ed 50m firvald og \u00ed h\u00e1lvfinaluna \u00ed 50m rygg og setti fleiri n\u00fdggj f\u00f8roysk met, b\u00e6\u00f0i juniormet og fyri vaksin. \nHann gj\u00f8rdist nummar 13 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.96, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Magnus var fyrsti f\u00f8royingur sum svam teinin undir 25 sekund. \n8. juli svam Magnus 200m rygg og setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:08.88, Magnus \u00e1tti sj\u00e1lvur gamla meti\u00f0. Hann gj\u00f8rdist nummar 26 \u00ed hesi kapping.\n9. juli svam Magnus 50m rygg \u00ed h\u00e1lvfinaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.76, ta\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Magnus bleiv nummar 10. Sama dag svam hann 100m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 56.20, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Ta\u00f0 rakk til eitt 24. pl\u00e1ss av 49 luttakandi.\n10. juli svam Mangus 50m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23.90, ta\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Magnus bleiv nummar 26 \u00ed hesi kapping.\n\n\u00darslit fr\u00e1 EJM 2011\n Nr. 10 \u00ed 50m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.76 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n Nr. 13 \u00ed 50m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.96 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n Nr. 24 \u00ed 100m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 56.20 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n Nr. 26 \u00ed 50m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23.90 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n Nr. 26 \u00ed 200m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:08.88 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n\nOyggjaleikir 2011 \u00e1 Isle of Wight \nMagnus J\u00e1kupsson vann 3 gull, 5 silvur og eitt bronsu hei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Isle of Wight \u00ed juli 2011.\n Menn 50m firvald, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.79\n Menn 4x50m fr\u00ed, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:33.59 (saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, Paula \u00d8ssursyni Mohr og He\u00f0in Lisberg Olsen)\n Menn 4x100m fr\u00ed, gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:23.10 (saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, Paula \u00d8ssursyni Mohr og He\u00f0in Lisberg Olsen)\n Menn 100m rygg, silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 54.74\n Menn 200m rygg, silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:00.86\n Menn 4x100m blanda\u00f0, silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.81 (saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, Paula \u00d8ssursyni Mohr og He\u00f0in Lisberg Olsen)\n Menn 4x50m blanda\u00f0, silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:43.23 (saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, Paula \u00d8ssursyni Mohr og He\u00f0in Lisberg Olsen)\n Menn 50m rygg, silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.84\n Menn 100m firvald, bronsu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 55.95\n\nDanish Open 2012 \nMagnus J\u00e1kupsson luttekur \u00e1 Danish Open fr\u00e1 22. mars til 25. mars 2012. Fyrsta dagin vann hann silvur \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.64, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hann \u00e1tti sj\u00e1lvur gamla meti\u00f0. Magnus svam eisini innlei\u00f0andi \u00ed 200 m blanda\u00f0, men har hendi ta\u00f0 ke\u00f0iliga, at hann var\u00f0 kolld\u00f8mdur fyri 1 hond \u00ed vending \u00ed skiftinum millum firvald og rygg. T\u00ed\u00f0in s\u00e1 annars \u00fat til at vera n\u00fdtt f\u00f8royskt met, um hann ikki var\u00f0 kolld\u00f8mdur. 24. mars svam Magnus seg \u00ed finaluna \u00ed 100 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 55.47, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hann \u00e1tti sj\u00e1lvur gamla meti\u00f0, sum var 56.20, ta\u00f0 setti hann \u00e1 EJM \u00ed 2011. L\u00f8tu seinni svam Magnus finaluna \u00ed 100 rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 59.48, sum var eitt fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ss. Sunnudagin 25. mars kundi Magnus svimja tv\u00e6r finalur, men hann gav avbo\u00f0 til finaluna \u00ed 200 m rygg. Hann svam finaluna \u00ed 100 m firvald og gj\u00f8rdist nummar 7 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 55.46, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hann betra\u00f0i s\u00edtt egna met, sum hann setti dagin fyri, vi\u00f0 1/100 sekundi.\n\nDM \u00e1 langbana 2013 \n Gull \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.63, sum var hansara besta t\u00ed\u00f0 higartil (1. juli 2013) og besta t\u00ed\u00f0 millum danskir svimjarar \u00ed 2013.\n Gull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 55.99.\n Gull \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:04.21\n Silvur \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:26.38\n Nr. 5 \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.72\n\nSwedish Swim Games 2013 \nMagnus lutt\u00f3k \u00e1 Swedish Swim Games (Svenska Simspelen) \u00ed oktober 2013. Hann setti fleiri pers\u00f3nlig met, vann tr\u00fd gull hei\u00f0ursmerki og eitt silvur. Harumframt setti hann eisini stevnumet \u00ed 100 m rygg og var\u00f0 eisini hei\u00f0ra\u00f0ur fyri besta mannliga avrik \u00e1 stevnuni, fyri vinnarat\u00ed\u00f0ina 52.63 \u00ed 100 metra ryggsvimjing, sum gevur 804 FINA stig.\n Gull \u00ed  50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.64 (pers\u00f3nligt met)\n Gull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 52.63 (pers\u00f3nligt met og stevnumet)\n Gull \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:58.09\n Silvur \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.03 (pers\u00f3nligt met)\n\nDM \u00e1 stuttbana 2013 \nGull \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.21 sekund, sum var n\u00fdtt danskt met, samstundis svam Andreas Schiellerup somu kapping vi\u00f0 j\u00fast somu t\u00ed\u00f0, so b\u00e1\u00f0ir vunnu gull og settu dankt met.\nGull \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:54.90, samstundis kvalifisera\u00f0i hann seg til EM 2013 \u00ed Herning, vi\u00f0 ta\u00f0 at hann kl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0ina, sum er 1:55.27.\n Gull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 51.75 (pers\u00f3nligt met), t\u00ed\u00f0in er tri\u00f0besta \u00ed Evropa, hetta svimji\u00e1ri\u00f0, og langt undir kravt\u00ed\u00f0ini hj\u00e1 d\u00f8num til EM \u00ed Herning, \u00e1 53.16.\n\nEM 2013 \u00e1 stuttgeil \u00ed Herning \nMagnus setti n\u00fdtt danskt met \u00ed 50 metrar ryggsvimjing, t\u00e1 hann kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.06. Hann setti meti\u00f0 \u00ed h\u00e1lvfinaluni. Sj\u00e1lvt um hann setti danskt met, so rakk t\u00ed\u00f0in ikki til eitt finalupl\u00e1ss, hann gj\u00f8rdist nummar 13 av 54 svimjarum.\nNr. 13 av 54 \u00ed 50 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24:06, sum var n\u00fdtt danskt met, men ikki rakk til finalupl\u00e1ss\nNr. 27 av 49 \u00ed 100 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 52:70, sum ikki rakk til eitt h\u00e1lvfinalupl\u00e1ss.\n\nMOM Marseille 2014 \nMagnus var\u00f0 \u00fattikin til kappingina 3e Meeting Open M\u00e9diterran\u00e9en i Marseille saman vi\u00f0 t\u00ed sonevnda Graet Danes li\u00f0num. Kappingin er vikuskifti\u00f0 7. til 9. mars 2014.\nGull \u00ed 100 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 56.85\nBronsu \u00ed 50 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.47\nNr. 9 \u00ed 100 metra firvaldasvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 56.32, hann vann B-finaluna\n\nDanish Open 2014 \u00e1 langgeil \nGull \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.32 sek.\nBronsu \u00ed 100 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 56.06\n\nDM \u00e1 langbana 2014\nGull \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26,30 sekund, samstundis svam Andreas Schiellerup somu kapping vi\u00f0 j\u00fast somu t\u00ed\u00f0, so b\u00e1\u00f0ir vunnu gull.\n\nDM \u00e1 stuttbana 2014 i Bellah\u00f8j \nGull \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.08\nGull \u00ed 100 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 53.34\nGull \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.86\nGull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 53.82\nGull \u00ed 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 54.57\nBronsu \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 22.43\nBronsu \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 49.66\n\nDM \u00e1 stuttgeil 2015 \nGull \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 22.31\nGull \u00ed 50 metrum rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.25\nGull \u00ed 4x50 metrum blanda\u00f0 vi\u00f0 samanlagdari t\u00ed\u00f0 fyri li\u00f0i\u00f0 Farum Guns H+ Arkitekter \u00e1 1:38.38. J\u00e1kupsson svam som tann fyrsti av teimum f\u00fdra vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.32\n\nEM \u00e1 stuttgeil 2015 \u00ed Netanya \nMagnus J\u00e1kupsson setti tv\u00e6r fer\u00f0ir n\u00fdtt danskt met \u00ed 50 metrum rygg \u00e1 stuttgeil, fyrst \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.01 og s\u00ed\u00f0an \u00ed h\u00e1lvfinaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23.84. Hann gj\u00f8rdist nummar 11 \u00ed h\u00e1lvfinaluni.\nNr. 11 \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23.84 (danskt met)\nNr. 16 i 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 51.93\n\nDanish Open 2016 \nDanish Open ver\u00f0ur svomi\u00f0 \u00e1 langgeil. Magnus setti danskt met \u00ed 50 metrum rygg. Hann betra\u00f0i um gamla meti\u00f0 vi\u00f0 1/100 sekundi, ta\u00f0 var hann sj\u00e1lvur og Matthias Gydesen, i\u00f0 \u00e1ttu gamla meti\u00f0. Gydesen setti ta\u00f0 \u00ed 2010, og Magnus setti sama met \u00ed januar 2016 \u00e1 Flanders Speedo Cup.\n Gull \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.43, i\u00f0 var n\u00fdtt danskt met.\n Gull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 55.46\n Nr. 4 \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23.18\n\nDM \u00e1 langgeil 2017 \n Gull \u00ed 50m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 25.94\n Gull \u00ed stafett vi\u00f0 Farum Guns \u00ed 4x100m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:42.08\n Gull \u00ed stafett vi\u00f0 Farum Guns \u00ed 4x100m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:23.19\n Gull \u00ed 100m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 56.33\n Bronsu \u00ed 50m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 23\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n HS.fo, Havnar Svimjifelag\n\nJ\u00e1kupsson, Magnus\nHavnaf\u00f3lk\nJ\u00e1kupsson, Magnus\nDanskir svimjarar"}
{"id": "15315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1ber", "title": "Bl\u00e1ber", "text": "Bl\u00e1ber (fr\u00f8\u00f0iheiti Vaccinium) eru sm\u00e1 bl\u00e1 ber. Bl\u00e1ber innihalda serliga n\u00f3gvar antioxidantar (myrki liturin) og ta\u00f0 eru m.a. hesi sum verja kroppin m\u00f3ti kyknuska\u00f0um og ov skj\u00f3tari elding. Kanningar benda \u00e1, at berini hava gagnliga \u00e1virkan \u00e1 eygnasj\u00fakuna Macular Degenerati\u00f3n (gulur blettur \u00e1 eyganum). \n\nHarumframt eru innihalda berini vitaminirnar A, B3, B5, B6, C og E, flavonoidir, mineralini sink, selen, mangan, krom, jarn, kalcium, magnesium, kobar, kalium, karotin, pektin og fibur.\n\nUndirsl\u00f8g \u00ed F\u00f8royum \n\n A\u00f0albl\u00e1ber (V.myrtillus): Leggurin strentur og gr\u00f8nur. Bl\u00f8\u00f0ini lj\u00f3sagr\u00f8n, eggvaksin, hvasstent, 10-30 mm long, detta av um heysti\u00f0. Veksur \u00ed haga, homrum og gj\u00e1um.\n Hei\u00f0abl\u00e1ber (V.uliginosum): Bl\u00e1gr\u00f8n bl\u00f8\u00f0, sum detta av um heysti\u00f0, \u00f8vut eggvaksin. Veksur \u00e1 hei\u00f0alendi og \u00ed homrum.\n V\u00ednbl\u00e1ber (V.vitis-idaea): Vi\u00f0 tj\u00fakkum, blonkum, veturgr\u00f8num bl\u00f8\u00f0um vi\u00f0 aftur\u00e1brettari rond og greiniligum s\u00ed\u00f0u\u00e6\u00f0rum. Veksur \u00e1 r\u00f3kum og \u00ed homrum.\n\nBer"}
{"id": "15316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0ursandwichoyggjar%20og%20Su%C3%B0urgeorgia", "title": "Su\u00f0ursandwichoyggjar og Su\u00f0urgeorgia", "text": "Su\u00f0ursandwichoyggjar og Su\u00f0urgeorgia (enskt: South Georgia and the South Sandwich Islands) eru partar \u00ed Falklandsoyggjum. B\u00e1\u00f0ir oyggjaflokkarnir eru \u00f3bygdir og v\u00e6l eystan fyri h\u00f8vu\u00f0soyggjarnar. Hesir fjarskotnu oyggjaflokkar eru eins n\u00e6r Antarktis, sum t\u00e6r eru su\u00f0uramerikanska meginlandinum. Nor\u00f0menn h\u00f8vdu 9 hvalast\u00f8\u00f0ir \u00ed Su\u00f0urgeorgia.\n\nKelda \n\n Store Norske Leksikon\n CIA World Factbook\n\nOyggjar\nSu\u00f0uramerika\nHj\u00e1lond\nHvalast\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "15317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fl%C3%B8gg", "title": "Fl\u00f8gg", "text": "\u06f1Flagg umbo\u00f0ar tj\u00f3\u00f0 ella f\u00f3lk. Eitt flagg er flaggd\u00fakur, har \u00e1v\u00edst mynstur og \u00e1v\u00edsir litir eru. Alt\u00ed\u00f0 hava fl\u00f8gg \u00ed \u00f8llum m\u00f8guligum litum havt serstakan t\u00fddning. Fleiri millumtj\u00f3\u00f0a samgongur hava eisini egi\u00f0 flagg, til d\u00f8mis Rey\u00f0i Krossur ella ST. Fl\u00f8gg hava st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed \u00f3fri\u00f0art\u00ed\u00f0um. Heryvirma\u00f0urin fyri hv\u00f8rjari herdeild hev\u00f0i alt\u00ed\u00f0 ein merkismann s\u00e6r vi\u00f0 li\u00f0, so hermenninir kundu s\u00edggja hv\u00f8rja lei\u00f0, teir skuldu halda. At taka flagg f\u00edggindans merkti n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 at vinna sigur. Teir vundu alt\u00ed\u00f0 egi\u00f0 flagg \u00e1 stong uppi yvir f\u00edggindans flaggi, t\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu tiki\u00f0 skip ella skansa hansara. At flagga vi\u00f0 hv\u00edtum flaggi \u00ed kr\u00edggi merkir, at t\u00fa gevur teg undir, at flagga l\u00e1gt merkir, at t\u00fa hei\u00f0rar tann, i\u00f0 dey\u00f0ur er.\n\nAv 196 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0um londum \u00ed heiminum hava 64 lond eitt \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt s\u00fambol \u00e1 flagginum. Ta\u00f0 er PEW-granskingarstovnurin sum hevur \u00ed 2014 hugt n\u00e6rri eftir s\u00fambolunum sum hesi fl\u00f8ggini hava. Sigast skal at stovnurin ikki hevur tiki\u00f0 \u00f8ll fl\u00f8gg vi\u00f0, millum anna\u00f0 eru tey f\u00fdra nor\u00f0urlendsku hj\u00e1 \u00c1landi, S\u00e1malandi, Gr\u00f8nlandi og F\u00f8royum ikki vi\u00f0. Men av teimum 196 londunum sum eru vi\u00f0 \u00ed kanningini, so hava 64 fl\u00f8gg eitt \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt s\u00fambol. Av hesum 64 londunum hava umlei\u00f0 helmingurin (48 prosent) eitt kristi\u00f0 s\u00fambol, me\u00f0an ein tri\u00f0ingur (33 prosent) hava eitt islamskt s\u00fambol. Ta\u00f0 merkir at tv\u00e6r t\u00e6r st\u00f8rstu \u00e1tr\u00fana\u00f0irnar hava 81 prosent av fl\u00f8ggunum sum hava \u00e1tr\u00fana\u00f0arlig s\u00fambol \u00e1 fl\u00f8ggunum. Kristin s\u00fambol eru \u00e1 31 av fl\u00f8ggunum sum eru \u00far Evropa, Asia, Amerika og Kyrrahavslondunum. N\u00f8kur fl\u00f8gg innanfyri Commonwealth hava Union Jack vi\u00f0 s\u00ednum krossi sum ein part av egnum flaggi. Islamsk s\u00fambol eru \u00e1 21 fl\u00f8ggum \u00ed nor\u00f0ara parti av Afrika, Asia og \u00ed Mi\u00f0eystri. S\u00fambol fr\u00e1 buddismuni og hinduismuni eru at finna \u00e1 fimm fl\u00f8ggum. Tr\u00fd av fl\u00f8ggunum hava s\u00fambol fr\u00e1 b\u00e1\u00f0um \u00e1tr\u00fana\u00f0unum. \u00cdsrael er einasta landi\u00f0 sum br\u00fakar j\u00f8disk s\u00fambol \u00e1 s\u00ednum flaggi. Seks lond hava \u00e1tr\u00fana\u00f0arlig s\u00fambol sum stava fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum religi\u00f3num.\n\nF\u00f8royska flaggi\u00f0 \n H\u00f8vu\u00f0sgrein: Merki\u00f0\n\nOkkara flagg, Merki\u00f0, er millum heimsins yngstu. Ta\u00f0 fekk gildi 25. apr\u00edl \u00ed 1940, t\u00e1 i\u00f0 enska stj\u00f3rnin vi\u00f0urkendi ta\u00f0. \n\nTil 1940 var Dannebrog almenna flagg f\u00f8royinga. Men t\u00e1 i\u00f0 t\u00fdskarar h\u00f8vdu hersett Danmark, og onglendingar F\u00f8royar, var einki samband millum londini, og teir sameindu vildu ikki, at vit skuldu br\u00faka danska flaggi\u00f0, men ta\u00f0 f\u00f8royska, sum Jens Oliver Lisberg hev\u00f0i tekna\u00f0 \u00ed 1919. I b\u00e6\u00f0i 1920- og 1930-\u00e1runum var mangan hart str\u00ed\u00f0 \u00ed F\u00f8royum millum sj\u00e1lvst\u00fdrissinna\u00f0ar f\u00f8royingar og danskar myndugleikar um Merki\u00f0.  \n\nFlagga\u00f0 ver\u00f0ur ymiskar h\u00e1t\u00ed\u00f0ardagar, til d\u00f8mis \u00f3lavs\u00f8kudag, 1. j\u00f3ladag, n\u00fdggj\u00e1rsdag, 1. p\u00e1skadag, flaggdagin, arbei\u00f0aradagin o.a. langafr\u00edggjadag og minningardag teirra sj\u00f3latnu ver\u00f0ur flagga\u00f0 l\u00e1gt. \u00cd \u00e1lmanakkanum er yvirlit yvir almennar flaggdagar.\n\nS\u00ed eisini \n\n Listi av fl\u00f8ggum\n\nKeldur \n\nFl\u00f8gg"}
{"id": "15318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202011", "title": "Oyggjaleikir 2011", "text": "14. Oyggjaleikirnir v\u00f3ru hildnir \u00e1 Isle of Wight \u00ed d\u00f8gunum 25. juni til 1. juli 2011. F\u00f8royar gj\u00f8rdust nummar f\u00fdra. Ta\u00f0 v\u00f3ru 100 f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk sum umbo\u00f0a\u00f0u F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikunum 2011. 2306 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk fr\u00e1 24 oyggjasamfel\u00f8gum kappa\u00f0ust \u00ed 15 \u00edtr\u00f3ttargreinum \u00ed 190 kappingum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttagreinir\n\n\u00c6tlan\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\nS\u00ed eisini \nSvimjing \u00e1 Oyggjaleikunum 2011\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n NatWest Oyggjaleikir 2011\n Natwestiowresults2011.com\n\n2011\n2011 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "15329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alheimurin", "title": "Alheimurin", "text": "Alheimurin veksur alla t\u00ed\u00f0ina, og alt f\u00f8rkar seg longur burtur hv\u00f8rt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. \u00cd \u00f3fatiliga st\u00f3ra r\u00faminum, alheiminum, er alt, sum til er: t.d. s\u00f3lin, vetrarbreytin, gongustj\u00f8rnurnar og allar a\u00f0rar stj\u00f8rnubreytir. Ta\u00f0, vit vita um alheimin, hava vit s\u00e6\u00f0 \u00ed st\u00f3rum spegilskikarum, teleskopum, sum kanna radioaldur, r\u00f8ntgenaldur, lj\u00f3s og a\u00f0rar geislar, sum koma til okkara \u00far r\u00famdini. I alheiminum eru n\u00f3gvar mia. stj\u00f8rnubreytir. R\u00famdarfr\u00f8\u00f0ingar flestir halda, at stj\u00f8rnubreytirnar standast av gassl\u00f8gum, sum send v\u00f3r\u00f0u \u00fat \u00ed st\u00f3rari spreinging fyri mia. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \n\nHyggur t\u00fa \u00ed teleskop, s\u00e6rt t\u00fa stj\u00f8rnubreytir, sum eru mi\u00f3 lj\u00f3s\u00e1r burturi. T\u00fa s\u00e6rt t\u00e6r ikki, sum t\u00e6r eru n\u00fa, men sum t\u00e6r v\u00f3ru fyri langari t\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 i\u00f0 lj\u00f3si\u00f0 f\u00f3r \u00far teimum. So \u00e1 ein h\u00e1tt s\u00e6rt t\u00fa aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina. Lj\u00f3s fer um 300 000 km/sek - 9500 mia km. um \u00e1ri\u00f0. Hetta strekki\u00f0 kalla vit eitt lj\u00f3s\u00e1r.\n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyrannosaurus%20rex", "title": "Tyrannosaurus rex", "text": "Tyrannosaurus rex var\u00f0 taldur upp \u00ed e\u00f0lukoku-dinosaurarnar, nevndir Saurischiar. Yvirvaksni Tyrannosaurus var tann st\u00f8rsti av r\u00e1nsdinosaurunum. Hann er t\u00ed eisini st\u00f8rsta vei\u00f0idj\u00f3ri\u00f0, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 hevur liva\u00f0, ta\u00f0 nakar veit um. Granskarar funnu fyrstu steinrenningarnar av honum \u00ed Nor\u00f0uramerika. \n\nHann var 14 m. langur og 6 m. h\u00f8gur. T\u00e6r st\u00f3ru tenninar v\u00f3ru yvir 15 cm. langar. Hann viga\u00f0i g\u00f3\u00f0 7 tons, so helst hevur hann veri\u00f0 ov seinf\u00f8rur at vei\u00f0a a\u00f0rar dinosaurar. Tyrannosaurus \u00e1t sm\u00e6rri og kanska sj\u00faklig dj\u00f3r og r\u00e6 av dinosaurum.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r"}
{"id": "15332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UNICEF", "title": "UNICEF", "text": "UNICEF-grunnurin (alment United Nations Children's Fund, f\u00f8royskt Barnagrunnur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a) var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1946 at hj\u00e1lpa b\u00f8rnunum \u00ed kr\u00edgslamda Evropa. N\u00fa arbei\u00f0ir UNICEF vi\u00f0 at geva b\u00f8rnum s\u00f8milig kor \u00ed f\u00e1t\u00e6kum og tilafturskomnum londum \u00ed til d\u00f8mis Lat\u00ednamerika, Afrika og \u00c1sia. UNICEF-grunnurin arbei\u00f0ir serliga vi\u00f0 heilsuvi\u00f0urskiftum, undirv\u00edsing og at \u00fatvega reint vatn. UNICEF ger eisini megnararbei\u00f0i at \u00fatvega b\u00f8rnum heiliv\u00e1g fyri teim verstu barnasj\u00fakunum. \n\nST"}
{"id": "15333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landb%C3%BAna%C3%B0ur", "title": "Landb\u00fana\u00f0ur", "text": "Landb\u00fana\u00f0ur er at velta gr\u00f8\u00f0i til matna ella f\u00f3\u00f0ur og at hava alidj\u00f3r. Ha\u00f0an f\u00e6st t.d. egg, ull, kj\u00f8t og mj\u00f3lk. Landb\u00fana\u00f0ur hevur alst\u00f3ran t\u00fddning fyri heimsins f\u00f3lk. Tey fleiri enn 6,9 mia. f\u00f3lkini skulu hava mat, og landb\u00fana\u00f0urin gevur n\u00f3gvum f\u00f3lki arbei\u00f0i. N\u00fat\u00edmans landb\u00fana\u00f0ur krevur n\u00fat\u00edmans ambo\u00f0 og maskinur at bera seg f\u00edggjarliga. Har skal ver\u00f0a pl\u00f8gt, harva\u00f0, s\u00e1tt, og seinni spr\u00e6nt fyri skordj\u00f3rum og soppum, og at enda skal ver\u00f0a heysta\u00f0, alt ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 maskinum. \n\nFyrr v\u00f3ru ross n\u00fdtt at draga ambo\u00f0, og \u00e1 g\u00f8r\u00f0unum v\u00f3ru h\u00faskallar og arbei\u00f0skonur. N\u00fa koyrir b\u00f3ndin sj\u00e1lvur traktorin. Um heysti\u00f0 ver\u00f0ur akurin skorin vi\u00f0 st\u00f3rum maskinum, t\u00e6r treskja beinanvegin. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er umr\u00e1\u00f0andi at vinna so n\u00f3gv sum til ber av landinum. Neyt standa inni alt \u00e1ri\u00f0, h\u00f8nur eru \u00ed alt ov sm\u00e1um b\u00farum, og k\u00e1lvar f\u00e1a bara okkurt serligt at eta, og kj\u00f8ti\u00f0 skal hava \u00e1v\u00edsan lit. N\u00f3gv eru \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 ta vi\u00f0fer\u00f0, dj\u00f3rini f\u00e1a, og sumsta\u00f0ni er landb\u00fana\u00f0urin komin \u00ed ringt or\u00f0. Men vanligast er, at dj\u00f3rini ver\u00f0a v\u00e6l vi\u00f0farin. \n\n\u00d8ll gr\u00f8\u00f0i, vit velta, er \u00e6tta\u00f0 undan villum plantum. \u00cd n\u00f3gv t\u00fasund \u00e1r eru fr\u00e6 \u00far teimum bestu platunum vald burtur\u00far. Til d\u00f8mis er serstakt maltbygg, sum er serliga v\u00e6l egna\u00f0 til \u00f8lbrygging. \u00cd Amerika er komi\u00f0 fram til serligt hveitislag, sum stendur \u00edm\u00f3ti skordj\u00f3rum og soppum, og sum eisini fruktar v\u00e6l. N\u00f3gvir b\u00f8ndur reka landb\u00fana\u00f0 eftir nat\u00farligum reglum. Teir fara ikki so ofta um j\u00f8r\u00f0ina ella spr\u00e6na fyri ska\u00f0adj\u00f3rum. Heldur br\u00faka teir nat\u00farlig t\u00f8\u00f0 enn handilst\u00f8\u00f0. Fruktin av sl\u00edkari j\u00f8r\u00f0 er ofta d\u00fdrari, men mong halda hana vera sunnari. \n\nN\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed heiminum eru t\u00fd\u00f0andi mentanir sprotnar \u00far landb\u00fana\u00f0inum \u00ed \u00e1ard\u00f8lum; til d\u00f8mis. tann sumeriska mentanin, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin at vera tann elsta h\u00e1mentanin \u00ed s\u00f8guni. Sumeriska f\u00f3lki\u00f0 livdi fyri meira enn 4000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani \u00ed Mesopotamia vi\u00f0 \u00e1irnar Evfrat og Tigris \u00ed t\u00ed landinum, sum n\u00fa eitur Irak. Indusdalurin \u00ed landinum, sum n\u00fa eitur Pakistan, er eitt anna\u00f0 d\u00f8mi um eitt \u00f8ki, har f\u00f3lk hava liva\u00f0 av framkomnum landb\u00fana\u00f0i \u00ed n\u00f3gv t\u00fasund \u00e1r.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum \n\nLandb\u00fana\u00f0urin hevur hesi seinnu \u00e1rini aftur fingi\u00f0 st\u00f8rri t\u00fddning. N\u00f3gv er velt upp \u00far n\u00fdggjum, og fleiri t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi fj\u00f3s eru bygd. \u00cd F\u00f8royum eru umlei\u00f0 70 000 \u00e1sey\u00f0ir og 1200 neyt. Undan hesum 1200 neytunum f\u00e6st \u00f8ll mj\u00f3lkin, i\u00f0 ney\u00f0ug er. 400 festib\u00f8ndur sita vi\u00f0 uml. helvtini av j\u00f8r\u00f0ini, og umlei\u00f0 5000 \u00f3\u00f0alsf\u00f3lk eiga hina helvtina. St\u00f3rur partur av innangar\u00f0sj\u00f8r\u00f0ini er tra\u00f0arbr\u00fak. \n\nSey\u00f0ahaldi\u00f0 er uttan iva tann greinin innan landb\u00fana\u00f0in \u00ed F\u00f8royum, sum hevur st\u00f8rsta \u00e1hugan hj\u00e1 f\u00f8royingum. \u00cd F\u00f8royum broyttist landb\u00fana\u00f0urin l\u00edti\u00f0 fram at 20. \u00f8ld. B\u00f8ndurnir vildu trey\u00f0ugt taka vi\u00f0 n\u00fdggjum og hildu seg til gamlar og mannkrevjandi arbei\u00f0sh\u00e6ttir. Vend kom \u00ed, t\u00e1 i\u00f0 ungu menninir seinast \u00ed 19. \u00f8ld f\u00f3ru til skips heldur enn at vera h\u00faskallar. R\u00e1\u00f0gevi var\u00f0 settur \u00ed 1885, og \u00ed 1892 var\u00f0 skipa\u00f0 fyri royndarbr\u00faki \u00ed Kirkjub\u00f8. \u00cd 1908 ver\u00f0ur Meiar\u00edi\u00f0 \u00ed Havn bygt. \u00cd 1919 kom d\u00fdral\u00e6kni og \u00ed 1921 kom royndarst\u00f8\u00f0. \n\nB\u00faskapur\nVinnul\u00edv\nLandb\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "15335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0ursudan", "title": "Su\u00f0ursudan", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Su\u00f0ursudan (enskt: Republic of South Sudan) er eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika, sum l\u00fdsti seg sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt 9. juli 2011. St\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er Juba. St\u00f3rur munur er \u00e1, hvussu f\u00f3lki\u00f0 livir \u00ed ar\u00e1biska Sudan og afrikanska Su\u00f0ursudan. M\u00e1l, \u00e1tr\u00fana\u00f0ir, si\u00f0ir og h\u00fasabygging eru p\u00fara \u00f3lik.\n\nLoysing \n\nSu\u00f0ursudan bleiv sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land \u00ed 2011, eftir at ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a bleiv hildin um loysing fr\u00e1 Sudan. F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an var \u00ed d\u00f8gunum fr\u00e1 9. januar til 15. januar 2011. Forsetin \u00ed Sudan, Omar Bashir, g\u00f3\u00f0kennir \u00farsliti\u00f0 av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni, og at Su\u00f0ursudan tekur loysing. F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an var\u00f0 \u00e1sett longu \u00ed 2005, t\u00e1 partarnir samdust um eina fri\u00f0aravtalu, sum enda\u00f0i ta longsta borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed Afrika. T\u00ed eru f\u00f3lk fegin um, at landi\u00f0 n\u00fa er b\u00fdtt sundur \u00ed tvey lond. Men enn er ikki fri\u00f0ur. Str\u00ed\u00f0 er framvegis um marki\u00f0 millum londini b\u00e6\u00f0i, og heldur ikki er semja um, hv\u00f8r f\u00e6r \u00f8ki\u00f0 Abyie, sum er st\u00f8rsta olju\u00f8ki\u00f0 \u00ed Sudan. H\u00f3ast kr\u00edggi\u00f0 formliga er li\u00f0ugt, prutlar ta\u00f0 undir lokinum, og t\u00ed hevur ST framvegis 7000 fri\u00f0arvar\u00f0veitandi hermenn \u00ed landinum . \n\n\u00cd Sudan (Nor\u00f0ursudan) b\u00fagva umlei\u00f0 1,5 milli\u00f3nir su\u00f0ursudanesarar, sum stj\u00f3rnin s\u00ed\u00f0an \u00ed 2010, hevur goldi\u00f0 fer\u00f0ase\u00f0ilin fyri, um tey vildu fara heimaftur . T\u00ed tilbo\u00f0num hava f\u00f3lk \u00ed hundra\u00f0t\u00fasundatali tiki\u00f0 av. Og vi\u00f0 einum val\u00farsliti, har 99 % lutt\u00f3ku og 98,6 % av teimum atkv\u00f8ddu fyri einum sundirb\u00fdti av Su\u00f0ur- og Nor\u00f0ursudan , s\u00e6r ta\u00f0 \u00fat til, at tali\u00f0 av fl\u00f3ttaf\u00f3lkum, sum flyta heimaftur, fer at \u00f8kjast enn meira.\n\nHungursney\u00f0 \n\nHungursney\u00f0 var l\u00fdst \u00ed Su\u00f0ursudan \u00ed februar 2017. Hungursney\u00f0in er hin ringasta \u00ed heiminum seinastu \u00e1rini. Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir (ST) hevur heitt \u00e1 heimsins lond um at hj\u00e1lpa. F\u00f8royska landsst\u00fdri\u00f0 hevur \u00ed apr\u00edl 2017 lati\u00f0 1,4 milli\u00f3nir stu\u00f0li til World Food Programme, i\u00f0 skal n\u00fdtast \u00ed Su\u00f0ursudan, har st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum livir undir hungursmarkinum, fyrst og fremst vegna ein sv\u00edkjandi b\u00faskap \u00ed landinum og eitt borgarakr\u00edggj, i\u00f0 hevur vart \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Borgarakr\u00edggj og turkur eru h\u00f8vu\u00f0satvoldirnar til \u00e1lvarsomu st\u00f8\u00f0una. Borgarakr\u00edggj hevur veri\u00f0 \u00ed landinum s\u00ed\u00f0an 2013, t\u00e1 eitt str\u00ed\u00f0 t\u00f3k seg upp millum forsetan og ein av hansara varamonnum. Um 300.000 f\u00f3lk eru mett at ver\u00f0a dey\u00f0 \u00ed borgarakr\u00edgnum.\n\nKeldur \n\nAfrika"}
{"id": "15346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amfetamin", "title": "Amfetamin", "text": "Amfetamin er eitt evni, i\u00f0 ver\u00f0ur virkar stimbrandi \u00e1 mi\u00f0nervalagi. Ta\u00f0 ver\u00f0ur m.a. br\u00fakt sum heiliv\u00e1gur til f\u00f3lk i\u00f0 hava ADHD ella narkolepsi. Evni\u00f0 ver\u00f0ur eisini misn\u00fdtt og ver\u00f0ur t\u00e1 nevnt speed. Ta\u00f0 er eitt hv\u00edtt pulvur, sum ofta er \u00f3gvuliga krystallisera\u00f0. Pulvuri\u00f0 f\u00e6st eisini sum tablettir ella \u00ed hylkjum. Amfetamin ver\u00f0ur av misn\u00fdtarum oftast sniffa\u00f0, men ta\u00f0 kann eisini koyrast \u00ed munnin ella sproytast inn \u00ed \u00e6\u00f0rar. F\u00f3lk i\u00f0 misn\u00fdta amfetamin kunnu g\u00f3\u00f0um lag, og varhugan av at kunna kl\u00e1ra alt. Samt\u00ed\u00f0is gerast tey rastleys, sj\u00e1lvs\u00f8kin og pr\u00e1tingarsom. Amfetamin k\u00f8vir \u00e1varingartekin fr\u00e1 kroppinum um til d\u00f8mis p\u00ednu ella m\u00f8\u00f0i. Kroppurin er t\u00edskil ikki f\u00f8rur fyri at bo\u00f0a fr\u00e1, h\u00f3ast hann er \u00fatl\u00fagva\u00f0ur, og misn\u00fdtarar kunnu t\u00ed smella um av m\u00f8\u00f0i. \u00cdme\u00f0an f\u00f3lk eru r\u00fasa\u00f0i og aftan\u00e1, sveitta tey n\u00f3gv og ver\u00f0a tystur. Tey kunnu eisini f\u00e1a ilt \u00ed kroppin, f\u00e1a ov h\u00f8gt bl\u00f3\u00f0tr\u00fdst og s\u00e1larliga kunnu tey ver\u00f0a \u00e1gangandi ella m\u00f3tleys. Vi\u00f0 javnari n\u00fdtslu ella yvirdosis eru tey \u00ed vanda fyri at f\u00e1a hjartaste\u00f0g og doyggja, t\u00ed amfetamin f\u00e6r \u00e6\u00f0rarnar at taka seg saman og hjarta\u00f0 sl\u00e6r seinri.\n\nHeiliv\u00e1gur\nR\u00fasevni"}
{"id": "15347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anabolskar%20steroidir", "title": "Anabolskar steroidir", "text": "Anabolskar steroidir ver\u00f0a n\u00fdttar at \u00f8kja um v\u00f8ddast\u00f8dd og kropsliga styrki. Ver\u00f0a vanliga bara kalla\u00f0ar anabolskar ella steroidir. Anabolskar steroidir f\u00e1ast sum tablettir og hylki og at drekka. Evni\u00f0 ver\u00f0ur koyrt \u00ed munnin ella sproyta\u00f0 beinlei\u00f0is \u00ed v\u00f8ddarnar. Ver\u00f0ur ta\u00f0 sproyta\u00f0 \u00ed v\u00f8ddarnar, fer ta\u00f0 spakuliga \u00fat \u00ed kroppin og kann ta\u00f0 taka dagar ella vikur. \n\nMisn\u00fdtir t\u00fa steroid, f\u00e6rt t\u00fa pirrur og feittuta h\u00fa\u00f0 og ta\u00f0 kann ska\u00f0a eitt n\u00fa livur og hjarta. Dreingir f\u00e1a ni\u00f0ursetta s\u00e1\u00f0framlei\u00f0slu, so ta\u00f0 kann gerast ringt at f\u00e1a b\u00f8rn. Kynsligi hugurin ver\u00f0ur minni, og t\u00e1 t\u00fa endiliga hevur hug, f\u00e6rt t\u00fa ikki standing. T\u00fa f\u00e6rt eisini \"kvinnulig\" br\u00f3st. Hj\u00e1 gentum ver\u00f0ur m\u00e1nasj\u00fakan \u00f3r\u00f3gva\u00f0 og evnini at f\u00e1a b\u00f8rn ver\u00f0a ni\u00f0ursett. T\u00fa f\u00e6rt mannligar eginleikar, so sum \u00f8ktan h\u00e1rv\u00f8kstur \u00e1 kroppinum, ver\u00f0ur skallut, dj\u00fapari r\u00f8dd og f\u00e6r sm\u00e6rri br\u00f3st. Flestu av hesum avlei\u00f0ingunum eru varandi og hv\u00f8rva ikki, h\u00f3ast t\u00fa gevst at taka anabolskar steroidir.\n\nR\u00fasevni"}
{"id": "15348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betty%20Ford", "title": "Betty Ford", "text": "Elizabeth Ann Bloomer Warren Ford (f\u00f8dd 8. apr\u00edl 1918 \u00ed Illinois \u2013 dey\u00f0 8. juli 2011 \u00ed Kalifornia) var gift vi\u00f0 Gerald Ford, i\u00f0 var forseti \u00ed USA fr\u00e1 1974 til 1977. Gerald Ford t\u00f3k vi\u00f0 eftir Richard Nixon, i\u00f0 var noyddur at fara \u00far Hv\u00edtu H\u00fasunum eftir Watergate-g\u00f8luna . Betty Ford giftist vi\u00f0 Gerald Ford \u00ed 1948, bert tv\u00e6r vikur \u00e1\u00f0renn hann var\u00f0 valdur \u00ed Kongressina fyrstu fer\u00f0. Ma\u00f0ur hennara doy\u00f0i \u00ed 2006. \n\nBetty Ford var ikki bara kend sum fyrrverandi forsetafr\u00faa, men eisini fyri arbei\u00f0i s\u00edtt \u00edm\u00f3ti r\u00fasdrekka- og r\u00fasevnamisn\u00fdtslu. Betty Ford hev\u00f0i \u00ed n\u00f3gv \u00e1r trupulleikar vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i heiliv\u00e1gi og r\u00fasdrekka, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist henni at f\u00e1a tamarhald \u00e1 misn\u00fdtsluni. \u00cd 1982 stovna\u00f0i hon ta kendu avvenjingarst\u00f8\u00f0ina \u00ed Rancho Mirage \u00ed Su\u00f0urkalifornia . Hon var eisini virkin \u00ed arbei\u00f0inum \u00edm\u00f3ti br\u00f3stkrabba. \n\nTa\u00f0 var Nancy Reagan, einkjan eftir fyrrverandi forsetan Ronald Reagan, sum almannakunngj\u00f8rdi, at Betty Ford var dey\u00f0. \"Eg gj\u00f8rdist sera hugtung, t\u00e1 eg fr\u00e6tti, at Betty Ford er dey\u00f0\", skriva\u00f0i Nancy Reagan \u00ed einum t\u00ed\u00f0indaskrivi.\n\nKeldur \n\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "15350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ve%C3%B0urlagsbroytingar", "title": "Ve\u00f0urlagsbroytingar", "text": "Ve\u00f0urlagsbroytingar (ella umhv\u00f8rvisbroytingar) og \u00e1rin teirra \u00e1 menniskju og n\u00e1tt\u00faru fevna um eitt \u00f3gvuliga breitt \u00f8ki, og v\u00edsindaf\u00f3lk innan n\u00f3gv ymisk fak\u00f8ki mugu til fyri at l\u00fdsa spurningin \u00ed s\u00edni heild. V\u00edsindalig \u00farslit um hesi vi\u00f0urskifti ver\u00f0a t\u00ed kunngj\u00f8rd \u00ed n\u00f3gvum ymiskum v\u00edsindaligum t\u00ed\u00f0arritum, og n\u00f3gvar v\u00edsindaligar greinir um evni\u00f0 koma hv\u00f8rt \u00e1r. Ymsar stj\u00f3rnir og felagsskapir hava t\u00ed sett b\u00f3lkar av serfr\u00f8\u00f0ingum innan ymisk \u00f8ki til saman at gera ni\u00f0urst\u00f8\u00f0ur um verandi ve\u00f0urlag, komandi broytingar og teirra avlei\u00f0ingar. \n\nEin fr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 ST sta\u00f0festir, at broytingarnar \u00ed ve\u00f0urlagnum ver\u00f0a munandi \u00f8ktar fr\u00e1 d\u00e1lking, skapt av menniskjum. Samanumtiki\u00f0 eru serfr\u00f8\u00f0ingar \u00ed \u00f3gvuliga st\u00f3ran mun samdir um, at mannaelvdar ve\u00f0urlagsbroytingar longu eru farnar \u00ed gongd, og at t\u00e6r fara at versna tey komandi 100 \u00e1rini og eftir ta\u00f0 alt eftir, hvussu st\u00f3rt \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av CO2 og \u00f8\u00f0rum ska\u00f0iligum evnum ver\u00f0ur. Ta\u00f0 ber ikki til at for\u00f0a fyri komandi ve\u00f0urlagsbroytingum, t\u00ed ta\u00f0 \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av CO2, sum longu hevur veri\u00f0, fer at broyta ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed langa t\u00ed\u00f0 enn. Men tey tilt\u00f8k, heimurin ger tey n\u00e6stu 10-20 \u00e1rini fyri at minka um \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av CO2, eru avgerandi fyri, hvussu ve\u00f0urlagi\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed endanum \u00e1 hesi \u00f8ldini.\n\nN\u00e1tt\u00fara \n\nUm allan heim eru seinastu \u00f3r\u00f8rdu n\u00e1tt\u00faru\u00f8kini \u00ed br\u00e1\u00f0ari minking. Ve\u00f0urlagsbroytingar hava anna\u00f0 enn bara broytingar \u00ed ve\u00f0urlagnum vi\u00f0 s\u00e6r. \u00d8ktur hiti og broytingar \u00ed avfalli og vindi hava longu broytt n\u00e1tt\u00faruna \u00ed Nor\u00f0urlondum. \n\nT\u00fddningarmikil tekin \u00ed n\u00e1tt\u00faruni um ve\u00f0urlagsbroytingar umfata millum anna\u00f0, at:\n\n Gr\u00f3\u00f0ur byrjar fyrr um v\u00e1ri\u00f0\n Fiskastovnar flytast longur nor\u00f0ureftir\n Minni er til av \u00e1v\u00edsum fuglasl\u00f8gum ella at fuglur tillagar seg vi\u00f0 at broyta s\u00edni flytingarmynstur\n Hv\u00edtabjarnir eru h\u00f3ttar, t\u00ed \u00edsurin br\u00fdtur fyrr enn vanligt\n\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur \n\nFleiri enn 295 000 f\u00f3lk eru \u00ed 2010 dey\u00f0 orsaka\u00f0 av n\u00e1tt\u00faruvanlukkum . Hetta ger \u00e1ri\u00f0 til eitt av teimum mest oy\u00f0ileggjandi \u00e1runum, s\u00ed\u00f0ani henda uppger\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1990. Ver\u00f0ur onki gj\u00f8rt, kunnu hundra\u00f0tals milli\u00f3nir av f\u00f3lki v\u00e6ntast at ver\u00f0a rakt av vatntroti, hungri ella fl\u00f8\u00f0andi sj\u00f3gvi, so hv\u00f8rt sum j\u00f8r\u00f0in hitnar, og hetta kann elva til st\u00f3rar trupulleikar av fl\u00f3ttaf\u00f3lki. Veksandi hitin fer at f\u00f8ra til meiri v\u00e6tu og fleiri skri\u00f0ulop, sum eisini kunnu elva til st\u00f3rar lokalar ska\u00f0ar.\n\nOy\u00f0im\u00f8rkin veksur \n\nN\u00fa er Sahara uml. 10 mill km2 til v\u00edddar . Ta\u00f0 svarar til 230 fer\u00f0ir Danmarkar v\u00eddd. Sahara var einafer\u00f0 gr\u00f3\u00f0rarmiki\u00f0 lendi vi\u00f0 n\u00f3gvum sk\u00f3gi. Men fyri sl\u00f8kum 80-100 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an f\u00f3r ve\u00f0urlagi\u00f0 spakuliga at broytast. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist turrari og turrari. Menn t\u00f3ku at brenna sk\u00f3g og savannu so javnan. Teir vildu f\u00e1a s\u00e6r st\u00f8rri beiti til fena\u00f0in. Atvoldin er f\u00f3lkav\u00f8ksturin seinastu \u00e1rini og menniskjans tr\u00e1n\u00fdtsla av n\u00e1tt\u00farur\u00edkid\u00f8mi. F\u00e1t\u00e6kir b\u00f8ndur brendu sk\u00f3gin at f\u00e1a dyrkilendi ella beitilendi. Teir gr\u00f3\u00f0ursettu ikki tr\u00f8 aftur, og t\u00ed gj\u00f8rdu teir landi\u00f0 til oy\u00f0im\u00f8rk og beindu fyri l\u00edvsgrudarlagi\u00f0 s\u00ednum. \n\n\u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri ver\u00f0ur eitt \u00f8ki av g\u00f3\u00f0ari landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0, 50 fer\u00f0ir F\u00f8royar til st\u00f8ddar, til oy\u00f0im\u00f8rk. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ottar Sahara seg 48 kilometrar su\u00f0ureftir fyri hv\u00f8rt \u00e1ri\u00f0. Fr\u00e1l\u00edkur h\u00e1ttur at var\u00f0veita sk\u00f3gin og ste\u00f0ga oy\u00f0im\u00f8rkum at vaksa er at endurplanta tr\u00f8, sum vit fella.\n\nDj\u00f3rasl\u00f8g \u00ed vanda \n\nHelvtin av dj\u00f3rasl\u00f8gum jar\u00f0ar halda til \u00ed tropiskum regnsk\u00f3gi. N\u00fa er bara helvtin av regnsk\u00f3ginum eftir. Serliga seinastu 20 \u00e1rini eru \u00f3metaligar v\u00edddir h\u00f8gdar upp. Regnsk\u00f3gardj\u00f3r f\u00e1a ikki liva\u00f0 a\u00f0rasta\u00f0ni. T\u00e1 i\u00f0 dj\u00f3raslag er t\u00fdnt, er ta\u00f0 fari\u00f0 \u00ed s\u00f8guna. Slagi\u00f0 kemur ongant\u00ed\u00f0 aftur. \u00cd jar\u00f0arinnar longu menningars\u00f8gu eru n\u00f3gv sl\u00f8g \u00edkomin og horvin aftur. Onnur d\u00fdr eru komin \u00ed teirra sta\u00f0. Fyrr gingu n\u00f3gv t\u00fasund \u00e1r, \u00e1\u00f0renn eitt slag \u00e1 nat\u00farligan h\u00e1tt vann \u00e1 \u00f8\u00f0rum slagi. \u00c1 okkara d\u00f8gum koma eingi n\u00fdggj dj\u00f3rasl\u00f8g eftir tey, i\u00f0 menniskjan t\u00fdnir. Oy\u00f0ingin gongur alt ov skj\u00f3tt. N\u00e1tt\u00faran ver\u00f0ur vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um f\u00e1t\u00e6kari. 200 s\u00fagdj\u00f3r, fuglar og \u00f3teljandi onnur dj\u00f3rasl\u00f8g eru longu t\u00fdnd av menniskjuni. Men n\u00fa eru n\u00f3gv fleiri \u00ed st\u00f3rum vanda at ver\u00f0a t\u00fdnd. Ongant\u00ed\u00f0 fyrr eru dj\u00f3rasl\u00f8g farin undir heilt so br\u00e1dliga sum \u00e1 okkara d\u00f8gum. Mong eru eisini \u00ed br\u00e1\u00f0um vanda at k\u00f3lna burtur. \n\nVe\u00f0urlagsbroytingar \u00e1virka longu fuglal\u00edvi\u00f0 \u00ed Evropa, v\u00edsir gransking, sum granskarar \u00far Hollandi, Kekkia og St\u00f3ra Bretlandi hava greitt \u00far hondum. Granskingin v\u00edsir, at \u00e1v\u00eds fuglasl\u00f8g tr\u00edvast v\u00e6l orsaka\u00f0 av ve\u00f0urlagsbroytingum, men tey fuglasl\u00f8g, sum hava fingi\u00f0 verri umst\u00f8\u00f0ur, eru munandi fleiri \u00ed tali .\n\nF\u00f8royar \n\nL\u00fdggjari vetrar og glopraregn kunnu gerast vanligari komandi \u00e1rini \u00ed F\u00f8royum. Sl\u00edkar broytingar elva til \u00f8kta skri\u00f0ulop og erosi\u00f3n. Sp\u00e1ddu ve\u00f0urlagsbroytingarnar kunnu v\u00e6ntast at merkja f\u00f8royska landslagi\u00f0 \u00e1 ymsan h\u00e1tt. L\u00fdggjara ve\u00f0ri\u00f0 kann skapa betri gr\u00f3\u00f0rarl\u00edkindi. Ta\u00f0 kann t\u00f3 hugsast, at hetta ikki s\u00e6st aftur, um upphitingin mest ver\u00f0ur um veturin uttanfyri vakstrart\u00ed\u00f0ina. L\u00fdggjari vetrar kunnu merkja minni kava. T\u00e1 hetta samstundis fellur saman vi\u00f0, at t\u00edttleikin av glopraregni um heysti\u00f0 og veturin kann v\u00e6ntast at \u00f8kjast, merkir ta\u00f0, at vandin fyri skri\u00f0ulopum komandi \u00e1rini \u00f8kist. \n\nUm \u00e1rsskifti\u00f0 2002-2003 l\u00e6t Heilsufr\u00f8\u00f0iliga Starvsstovan \u00far hondum fr\u00e1grei\u00f0ing til landsst\u00fdrismannin \u00ed umhv\u00f8rvism\u00e1lum, Ey\u00f0un Eltt\u00f8r, vi\u00f0 kanningum og uppger\u00f0 um CO2-\u00fatl\u00e1ti\u00f0 hj\u00e1 f\u00f8royingum. Fr\u00e1grei\u00f0ingin sta\u00f0festi, at f\u00f8royingar \u00ed mun til \u00edb\u00fagvatali\u00f0 hava millum st\u00f8rstu \u00fatl\u00e1t \u00ed heiminum. F\u00f8royar er eisini eitt ta\u00f0 mest d\u00e1lkandi landi\u00f0 \u00ed heiminum \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0 . \n\nFl\u00f8\u00f0andi hav fer, sum t\u00ed\u00f0in l\u00ed\u00f0ur, at nerva verandi havnal\u00f8g og a\u00f0ra bygging n\u00e6r sj\u00f3varm\u00e1lanum. Eisini er tr\u00faligt, at vit fara at f\u00e1a meiri avfall, har\u00f0ari \u00f3\u00f0nir og h\u00e6gri aldur. Tey st\u00f8rstu vandam\u00e1lini liggja t\u00f3 helst \u00ed m\u00f8guligum broytingum \u00e1 okkara havlei\u00f0um. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er \u00f3vanliga heitt, t\u00e1 vit samanbera vi\u00f0 flestu onnur \u00f8ki um sama breiddarstig . Fyri ein part stavar hetta fr\u00e1 l\u00fdggjum vindi, men streymurin, sum f\u00f8rir heitan sj\u00f3gv fram vi\u00f0 okkum, eigur eisini s\u00edn st\u00f3ra lut \u00ed hesum, og vandi er fyri, at hesin streymur fer at vikna. Enn ber ikki til at siga, um hetta fer at henda, ella hvussu st\u00f3rar m\u00f8guligar broytingar ver\u00f0a, men sj\u00e1lvt ein l\u00edtil minking \u00ed streyminum kann gera, at kaldur sj\u00f3gvur l\u00e6ttari kemur inn \u00e1 landgrunnin, og ta\u00f0 kann f\u00e1a \u00f3gvisligar avlei\u00f0ingar. \n \nEitt vandam\u00e1l hj\u00e1 okkum er gr\u00f3\u00f0urin \u00ed sj\u00f3num. Alt ta\u00f0, sum livir \u00e1 landgrunninum, livir \u00ed seinasta enda av gr\u00f3\u00f0rinum, og kanningar hj\u00e1 Fiskiranns\u00f3knarstovuni v\u00edsa, at st\u00f3rur munur er fr\u00e1 einum \u00e1ri til anna\u00f0. Hetta s\u00e6st eisini aftur \u00ed fiskinum, serliga h\u00fdsu og toski. Tey \u00e1rini, t\u00e1 n\u00f3gvur gr\u00f3\u00f0ur er, kemur meiri av toski og h\u00fdsu undan, og tey veksa eisini n\u00f3gv skj\u00f3tari. Enn er ikki greitt, hv\u00ed gr\u00f3\u00f0urin er so ymiskur tey ymsu \u00e1rini, men alt bendir \u00e1, at ta\u00f0 er munur \u00ed ve\u00f0urlagi, sum ger hetta. Um illa vil til, kunnu ve\u00f0urlagsbroytingarnar t\u00ed fara at \u00f3r\u00f3gva gr\u00f3\u00f0urin og harvi\u00f0 l\u00edkindini fyri fiskiskapi \u00e1 landgrunninum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nWhat Really Turned the Sahara Desert From a Green Oasis Into a Wasteland?, smithsonianmag.com (enskt)\n Climate-Driven Ecosystem Succession in the Sahara: The Past 6000 Years, uni-bayreuth.de (enskt)\nSahara's Abrupt Desertification Started By Changes In Earth's Orbit, Accelerated By Atmospheric And Vegetation Feedbacks, sciencedaily.com\n\nKeldur \n\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i\nVistfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/RMS%20Titanic", "title": "RMS Titanic", "text": "RMS Titanic var eitt bretskt fer\u00f0amannaskip, sum \u00e1 jomfr\u00fafer\u00f0 s\u00edni \u00ed 1912 sigldi \u00e1 eitt \u00edsfjall \u00ed nor\u00f0 atlantiska havinum morgunin tann 15. apr\u00edl. Stoyturin fr\u00e1 \u00edsfjallinum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at skipi\u00f0 sakk. Vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i manning og fer\u00f0af\u00f3lki, t\u00f3k RMS Titanic vi\u00f0 s\u00e6r 1.500 f\u00f3lk til havs. Upprunaliga farlei\u00f0in hj\u00e1 RMS Titanic var fr\u00e1 Southampton, Ongland til New York City, USA. \n\nT\u00e1 i\u00f0 pinkukavb\u00e1turin kom fram, kundi vraki\u00f0 loksins kannast. Ta\u00f0 vardi n\u00e6stan tveir t\u00edmar hj\u00e1 Nautile at koma ni\u00f0ur til vraki\u00f0. Kavb\u00e1turin Nautile kann fara ni\u00f0ur \u00e1 6000 m. \u00cd l\u00edtla kavb\u00e1tinum er kavarin vardur fyri h\u00f8ga tr\u00fdstinum \u00ed havd\u00fdpinum. \u00cd 1912 var Titanic li\u00f0ugt bygt og var ein av st\u00f8rstu og gl\u00e6siligastu damparum. \n\n\u00cd 1986 kanna\u00f0i amerikanski kavb\u00e1turin Alvin vraki\u00f0 av st\u00f3ra fer\u00f0amannaskipinum Titanic. Strokkurin var\u00f0 kanna\u00f0ur vi\u00f0 kavt\u00f3lmenni, nevnt Jason Jr. T\u00f3lmenni\u00f0 t\u00f3k eisini myndir av skipinum innan. \n\nTitanic liggur \u00e1 st\u00edvliga 3000 m. d\u00fdpi. \n\nSkip\nFer\u00f0amannaskip\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num"}
{"id": "15352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalsp%C3%BDggjur", "title": "Hvalsp\u00fdggjur", "text": "Hvalsp\u00fdggja (fr\u00f8\u00f0iheiti Scyphozoa) er ikki fiskur, men ryggleyst dj\u00f3r. Meir enn 96 % av hvalsp\u00fdggjuni eru vatn, og hon hevur r\u00edki\u00f0 \u00ed heimsh\u00f8vunum s\u00ed\u00f0an elstu t\u00ed\u00f0ir. Hon hevur hv\u00f8rki bein, eygu, heila ella hjarta. Longu trevsurnar ver\u00f0a n\u00fdttar at vei\u00f0a vi\u00f0. Langar trevsur hanga ni\u00f0ur \u00far hvalsp\u00fdggjuni. T\u00e1 i\u00f0 eitt l\u00edti\u00f0 kykt svimur \u00ed t\u00e6r, ver\u00f0ur eitur spr\u00e6nt \u00e1 ta\u00f0. \n\nHvalsp\u00fdggjur eru bleytar. B\u00fakurin fer inn og \u00fat, eins og regnskj\u00f3l letist upp og fer aftur. Hetta ger, at hvalsp\u00fdggjan flytur seg. Hvalsp\u00fdggja fer eftir lj\u00f3sinum, h\u00f3ast hon hevur eingi eygu. Hon svimur upp \u00ed sj\u00f3gvin, har hon er \u00ed n\u00e1nd av t\u00ed, hon etur. Mangar hvalsp\u00fdggjur eru n\u00e6stan gj\u00f8gnumskygdar. Nakrar teirra l\u00fdsa, so t\u00e6r s\u00edggjast \u00ed myrkum sj\u00f3gvi. Hetta gera t\u00e6r oftast, t\u00e1 i\u00f0 onkur \u00f3r\u00f3gvar t\u00e6r.\n\nHvalsp\u00fdggjurnar kunnu viga upp \u00ed 204 kg, eins n\u00f3gv og ein fullvaksin hannleyva .\n\nKelda \n\nDj\u00f3r"}
{"id": "15353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jar%C3%B0skj%C3%A1lvtin%20%C3%AD%20Sendai%202011", "title": "Jar\u00f0skj\u00e1lvtin \u00ed Sendai 2011", "text": "Jar\u00f0skj\u00e1lvtin \u00ed Japan var 11. mars \u00ed 2011 kl 05:46 UTC. Skj\u00e1lvtin m\u00e1ldi 9,0 \u00e1 Richter-stiganum. Jar\u00f0skj\u00e1lvtin, sum var t\u00e6tt vi\u00f0 T\u014dhoku, hev\u00f0i mi\u00f0depil einar 10 kilometrar undir havbotninum. Jar\u00f0skj\u00e1lvtin kom b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 eini st\u00f3rari tsunami, i\u00f0 skola\u00f0i t\u00fasundtals heim vekk og drap fleiri t\u00fasund f\u00f3lk, og eisini eini st\u00f3rari kjarnorkuvanlukku. Hann var fr\u00edggjadagin tann 11. mars 2011 kl 14:46 (f\u00f8royska t\u00ed\u00f0). \n\nT\u00fasundtals f\u00f3lk hava mist heimi\u00f0, t\u00fasundtals f\u00f3lk hava mist s\u00edni k\u00e6ru, t\u00fasundtals f\u00f3lk eru vekk \u00ed \u00f8llum rokanum, og t\u00fasundtals f\u00f3lk eru dey\u00f0. Myndugleikarnir \u00ed Japan siga, at jar\u00f0skj\u00e1lvtin og fl\u00f3\u00f0aldan hava kravt \u00ed minsta lagi 15 554 mannal\u00edv . Men myndugleikarnir st\u00fara fyri, at n\u00f3gv fleiri eru dey\u00f0. Ta\u00f0 v\u00e1tta japansku myndugleikarnir \u00ed mars 2011. 22 598 f\u00f3lk eru anna\u00f0hv\u00f8rt sta\u00f0fest dey\u00f0, ella eru ikki komin aftur\u00edaftur, eftir jar\u00f0skj\u00e1lvtin og fl\u00f3\u00f0alduna. Borgarstj\u00f3rin \u00ed havnab\u00fdnum, Ishinomaki, sigur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0indastovuna Kyodo, at bara \u00ed Ishinomaki eru \u00fat vi\u00f0 10 000 f\u00f3lk ikki komin aftur\u00edaftur .\n\nRey\u00f0i Krossur F\u00f8roya hev\u00f0i \u00ed mars 2011 fund, har tosa\u00f0 var\u00f0 um, hvat kann gerast fyri at hj\u00e1lpa Japan eftir jar\u00f0skj\u00e1lvtan og fl\u00f3\u00f0alduna fr\u00edggjadagin.\n\nKeldur \n\nJapan\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur"}
{"id": "15356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sahara", "title": "Sahara", "text": "Sahara er st\u00f8rsta oy\u00f0im\u00f8rkin \u00ed heiminum. Sahara er n\u00e6stan so st\u00f3r sum \u00f8ll Evropa, hon tekur tri\u00f0ingin \u00far Afrika (9 100 000 km\u00b2). Sahara r\u00f8kkur eystan \u00far Rey\u00f0ahavi og vestur \u00ed Atlantshavi, nor\u00f0ur at Atlasfj\u00f8llunum og Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum og su\u00f0ur at Sudan, naka\u00f0 su\u00f0ur um 20 stig \u00e1 nor\u00f0urbreidd. Her veksur n\u00e6stan einki. \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Sahara er sera heitt, t\u00ed har s\u00e6r s\u00f3lin hv\u00f8nn einasta dag fr\u00e1 morgni til myrkurs fr\u00e1 sk\u00fdleysum himli. Hitin ver\u00f0ur t\u00ed \u00f3f\u00f8rur um dagin, eini 45-50\u00a0\u00b0C \u00ed skugganum. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Sahara er sera eins alt \u00e1ri\u00f0, t\u00ed hv\u00f8r dagur er s\u00f3lardagur, og hv\u00f8r dagur er regnleysur. \u00cd teimum flestu st\u00f8\u00f0um ganga fleiri \u00e1r \u00edmillum hv\u00f8rt \u00e6li\u00f0. Fj\u00f8llini Tibesti (\u00ed Libya) og Ahaggar (\u00ed Algeria) koma upp \u00ed 3000 metra h\u00e6dd, tey eru heldur svalligari at b\u00fagva \u00ed enn ni\u00f0ri \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttunum, og har uppi kemur ikki so l\u00edti\u00f0 av avfalli. Har eru t\u00ed fleiri vala bygdir. \n\nSeinastu \u00e1rini hevur Saharaoy\u00f0im\u00f8rk eti\u00f0 seg longri og longri su\u00f0ureftir, og n\u00f3gv gott beitilendi er vor\u00f0i\u00f0 oy\u00f0im\u00f8rk. F\u00e1 f\u00f3lkasl\u00f8g hava laga\u00f0 seg til at b\u00fagva \u00ed Sahara. Eitt av hesum har\u00f0balnu f\u00f3lkasl\u00f8gum eru tuaregar, sum \u00ed \u00f8ldir hava liva\u00f0 sum flakkf\u00f3lk og eru gitnir fyri at fara langar lei\u00f0ir \u00edgj\u00f8gnum oy\u00f0im\u00f8rkina \u00e1 markna\u00f0irnar vi\u00f0 salti. \n\nOy\u00f0imerkur \u00ed Afrika\nOy\u00f0imerkur"}
{"id": "15358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalahari", "title": "Kalahari", "text": "Kalahari ella Kalaharioy\u00f0im\u00f8rkin er ein oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed Sy\u00f0ra-Afrika. Kalahari- og Namibiaoy\u00f0im\u00f8rkin eru av turrastu \u00f8kjum \u00ed heiminum. Her liggja ormae\u00f0lur \u00ed skugga og l\u00fara eftir eitrandi skreljuslangum. B\u00e6\u00f0i her og \u00ed Sahara livir afrikanski strutsurin. \n\nSanf\u00f3lki\u00f0 er eitt av f\u00e1u f\u00f3lkunum \u00ed Kalahari. Tey b\u00fagva og arbei\u00f0a saman \u00ed sm\u00e1um samfel\u00f8gum vi\u00f0 f\u00f8stum \u00e6ttarbondum. \u00cd \u00f8ldir hava tey fer\u00f0ast \u00far einum sta\u00f0i \u00ed annan \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini og tiki\u00f0 skord\u00fdr og henta plantur at eta og vi\u00f0 eitur\u00f8rvum veitt sm\u00e1 d\u00fdr. \n\nBotsvana\nOy\u00f0imerkur \u00ed Afrika"}
{"id": "15362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amason%C3%A1", "title": "Amason\u00e1", "text": "Amason\u00e1 er 2. longsta \u00e1 \u00ed heiminum. \u00dar keldunum langt uppi \u00ed kavataktu Andesfj\u00f8llum \u00ed Per\u00fa rennur hon 6.439 km \u00edgj\u00f8gnum Per\u00fa og Brasil og \u00fat \u00ed Atlantshav. \u00d3sin er so brei\u00f0ur, at ikki s\u00e6st av \u00f8\u00f0rum \u00e1arbakka og yvirum \u00e1 hin, og so n\u00f3gv vatn rennur \u00ed havi\u00f0, at sj\u00f3gvurin er sum \u00f3savatn einar 180 km \u00far landi. \u00dar Amason\u00e1 renna 773 milliardir litrar av vatni hv\u00f8nn t\u00edma \u00fat \u00ed Atlantshav.\n\nAmason\u00e1 rennur \u00far Andesfj\u00f8llum \u00ed Per\u00fa og ver\u00f0ur alsamt st\u00f8rri og brei\u00f0ari, sum hon rennur eystur \u00edgj\u00f8gnum Su\u00f0uramerika og \u00fat \u00ed Atlantshav. Longra helvtin \u00e1 \u00e1nni rennur \u00edgj\u00f8gnum Brasil, og hon er t\u00fddningarmesta flutningslei\u00f0 \u00ed landinum. St\u00f3r skip sigla langt inn \u00ed landi\u00f0, ennt\u00e1 til n\u00fdm\u00f3tans b\u00fdin Manaus, einar 1600 km. \u00far Atlantshavsstrondini. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri fer \u00e1in upp um \u00e1arbakkarnar, og n\u00f3gv m\u00f3ra, i\u00f0 ta\u00f0ar v\u00e6l, legst \u00e1 markirnar. \n\nSt\u00f8rstu regnsk\u00f3girnir eru fram vi\u00f0 Kongo\u00e1 \u00ed Afrika og Amason\u00e1 \u00ed Su\u00f0uramerika. Meginparturin av regnsk\u00f3ginum er \u00ed Brasil, b\u00e1\u00f0umegin Amason\u00e1.\n\n\u00c1ir"}
{"id": "15366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ca%20Mau", "title": "Ca Mau", "text": "Ca Mau er ein b\u00fdur \u00ed  Vjetnam, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Ca Mau landslutinum. \u00cd 2010 var \u00edb\u00fagvaratali\u00f0  204.895. B\u00fdurin er 360 km sunnanfyri Ho Chi Minh City. Ca Mau Floghavn er 2 km fr\u00e1 mi\u00f0b\u00fdnum.\n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "15378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Michael", "title": "George Michael", "text": "George Michael (f\u00f8ddur Georgios Kyriacos Panayiotou, grikst:  \u0393\u03b5\u03ce\u03c1\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2 \u039a\u03c5\u03c1\u03b9\u03ac\u03ba\u03bf\u03c2 \u03a0\u03b1\u03bd\u03b1\u03b3\u03b9\u03ce\u03c4\u03bf\u03c5, 25. juni 1963 \u00ed London, dey\u00f0ur 25. desember 2016 \u00ed Goring-on-Thames) var ein enskur sangari, sangskrivari, t\u00f3nleikari og t\u00f3nleikaprodj\u00fasari og \u00far London. P\u00e1pi hansara er griskur kyprioti og mamman er ensk. George Michael gj\u00f8rdist heimskendur, t\u00e1 hann og sk\u00falavinma\u00f0ur hansara Andrew Ridgeley v\u00f3ru poppduo'in Wham!. Fyrsta staklag hansara sum einstaklingur var Careless Whisper, sum seldi yvir 6 milli\u00f3nir um allan heimin. Hann vann sera n\u00f3gvar hei\u00f0ursl\u00f8nir tey 30 \u00e1rini, hann var virkin innan t\u00f3nleikal\u00edvi\u00f0. \nGeorge Michael gavst vi\u00f0 konsertfer\u00f0um \u00ed 2008. Fyri ikki at framf\u00f8ra fyri einum h\u00e1lvt\u00f3mum leikv\u00f8lli \u00ed 2008, gav poppkongurin \u00f3keypis atgongumerki til f\u00f3lk \u00ed Danmark. \"H\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kin er, at eg eri n\u00fa 45 \u00e1ra gamal. Eg haldi at poppt\u00f3nleikur eigur at vera fyri ungd\u00f3min, og ikki ein roynd \u00ed at halda \u00fat\", seg\u00f0i George Michael. \n\nGeorge Michael doy\u00f0i \u00ed heimi s\u00ednum j\u00f3ladag 2016.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Faith (1987)\n Listen Without Prejudice Vol. 1 (1990)\n Five Live (EP) (1993)\n Older (1996)\n Songs from the Last Century (1999)\n Patience (2004)\n Symphonica (2014)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nEnskir sangarar\nBretskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "15379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Justin%20Fashanu", "title": "Justin Fashanu", "text": "Justinus Soni \"Justin\" Fashanu (f. 19. februar 1961 \u2013 d. 2. mai 1998) var fyrsti litti f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin i\u00f0 var seldur fyri 1 milli\u00f3n pund . Hann var f\u00f8ddur \u00ed Hackney \u00ed London. Fashanu hev\u00f0i g\u00f3\u00f0 evnir sum boksari, men valdi f\u00f3tb\u00f3ltin frammum. Fashanu byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3ltskarrieru \u00ed Norwich \u00ed 1978 sum 17 \u00e1ra gamal, og bleiv fastur ma\u00f0ur \u00e1 besta li\u00f0inum, og skora\u00f0i \u00ed n\u00e6stu 3 \u00e1rini 35 m\u00e1l \u00ed 90 dystum fyri felagi\u00f0. \u00cd 1980 skora\u00f0i hann flottasta m\u00e1li\u00f0 \u00ed kappingar\u00e1rinum \u00edm\u00f3ti Liverpool.\n \nNottingham Forest, i\u00f0 var ein st\u00f3rmakt \u00ed evropeiskum f\u00f3tb\u00f3lti vi\u00f0 Brian Clough \u00e1 odda, keypti Justin Fashanu \u00ed 1981, og gj\u00f8rdist hann fyrsti litti leikarin i\u00f0 bleiv seldur fyri 1 milli\u00f3n pund. \u00cd Forest gekk ikki gott hj\u00e1 Fashanu. Clough var ikki gla\u00f0ur um, at ta\u00f0 hoyrdist at Fashanu var samkyndur, og bleiv Fashanu ennt\u00e1 bi\u00f0in um at halda seg vekk fr\u00e1 venjingunum hj\u00e1 li\u00f0inum. Sj\u00e1lvs\u00e1liti\u00f0 hj\u00e1 Fashanu var l\u00e1gt og bleiv hann leiga\u00f0ur \u00fat til Southampton \u00ed august 1982. \u00cd Southampton gekk betri hj\u00e1 honum, og vildi venjarin Lawrie McMenemy keypa hann, men hev\u00f0i felagi\u00f0 ikki n\u00f3g miki\u00f0 av pengum. \n \n\u00cd desember 1982 skifti hann til grannarnar \u00ed Nottingham, Notts County, fyri 150 000 pund. \u00cd Notts County skora\u00f0i hann 20 m\u00e1l \u00ed 64 dystum. \u00cd 1985 var hann seldur til Brighton & Hove Albion fyri 115 000 pund, men har fekk hann ein \u00e1lvarsaman kn\u00e6ska\u00f0a, og var hansara karriera \u00ed vanda. Hann f\u00f3r til USA og eftir skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0 byrja\u00f0i hann aftur at leika vi\u00f0 Los Angeles Heat, og s\u00ed\u00f0ani f\u00f3r hann til Kanada, har hann leikti vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i Hamilton Steelers og Edmonton Brickmen. \n \n\u00cd 1989 gekk lei\u00f0in aftur til Bretlands og fekk hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Manchester City, men leikti hann bara 2 dystir \u00ed City, og eftir ein m\u00e1na\u00f0a \u00ed Manchester f\u00f3r hann til West Ham. Har leikti hann eisini bara 2 dystir, og s\u00ed\u00f0ani eftir eitt stutt uppihald \u00ed Leyton Orient enda\u00f0i hann \u00ed Non League felagnum Southall, har hann var leikandi venjari. \u00cd 1990 fartaldi Fashanu alment at hann var samkyndur, og skapti hetta mikla \u00f8sing \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltsheiminum . Fleiri fyrrverandi li\u00f0felagar v\u00f3ru ikki bl\u00ed\u00f0ir og s\u00f8gdu at samkynd h\u00f8vdu onki at gera \u00ed li\u00f0\u00edtr\u00f3tti. Br\u00f3\u00f0urin John, i\u00f0 eisini var ein kendur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, vildi ikki vita av honum . Fashanu var \u00fatsettur fyri happing fr\u00e1 li\u00f0felagunum og fr\u00e1 \u00e1sko\u00f0arum. \n \n\u00cd 1991 var hann til royndarvenjing \u00ed Newcastle, men venjarin Ossie Ardiles vildi ikki bj\u00f3\u00f0a honum ein s\u00e1ttm\u00e1la. Hann leikti ein dyst fyri Newcastle. Hann fekk s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Torquay, og var hann har fr\u00e1 1991 til 1993, og h\u00f3ast hann skora\u00f0i 15 m\u00e1l \u00ed 41 dystum flutti Torquay ni\u00f0ur \u00ed 3. Deild. Fashanu var eisini hj\u00e1lparvenjari \u00ed felagnum. \u00cd februar 1993 t\u00e1 Torquay var vi\u00f0 \u00ed ni\u00f0urflytingarstr\u00ed\u00f0num fr\u00e1 3. Deild, fekk venjarin sekkin og s\u00f8kti Fashanu starvi\u00f0 sum venjari, men valdi felagi\u00f0 heldur Neil Warnock. \n \nFashanu f\u00f3r fr\u00e1 Torquay stutt eftir hetta, og gekk lei\u00f0in til Skotlands og Airdrie. Men \u00ed Airdrie gekk ikki so gott og flutti felagi\u00f0 ni\u00f0ur fr\u00e1 bestu deildini. Hann f\u00f3r so til Trelleborg \u00ed Sv\u00f8r\u00edki men leikti bara 1 dyst vi\u00f0 felagnum, \u00e1\u00f0renn hann vendi aftur til Skotland, har hann skriva\u00f0i s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Hearts \u00ed 1993. Fashanu bleiv koyrdur \u00far felagnum \u00ed februar \u00ed 1994, fyri at hava roynt at selt s\u00f8gur fr\u00e1 privatl\u00edvinum til fj\u00f8lmi\u00f0larnar, um hansara forhold vi\u00f0 nakrar politikarar. Hann f\u00f3r s\u00ed\u00f0ani til USA og bleiv ungd\u00f3msvenjari og eisini f\u00f3r hann til N\u00fds\u00e6land. \n \n\u00cd mars m\u00e1na\u00f0a \u00ed 1998 bleiv hann handtikin fyri \u00f3s\u00f8muligan atbur\u00f0 \u00ed USA, og eftir at l\u00f8greglan hev\u00f0i tosa vi\u00f0 hann, f\u00f3r hann aftur til Bretlands. 2. mai \u00ed 1998 t\u00f3k hann s\u00edtt egna l\u00edv. Um morgunin tann 3. mai breyt Justin Fashanu inn \u00ed eina garasju \u00ed London og hongdi seg sj\u00e1lvan . \n \n\u00cd 2009 var eitt li\u00f0 stovna til eitt tiltak \u00ed Brighton, og kalla\u00f0ist li\u00f0i\u00f0 \"The Justin Fashanu-All Stars\". Li\u00f0i\u00f0 var stovna av Justin Fashanu \u00e1takinum i\u00f0 str\u00ed\u00f0ist fyri at samkynd ver\u00f0a vird \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti .\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "15380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finskt%20m%C3%A1l", "title": "Finskt m\u00e1l", "text": "Finskt m\u00e1l er m\u00e1li\u00f0 \u00ed Finnlandi og er minnilutam\u00e1l \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Um 5,2 milli\u00f3nir f\u00f3lk tala finskt , sum n\u00fa er, og st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 finskum er betri enn nakrant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur finskt n\u00fdtt \u00ed \u00f8llum hugsandi vi\u00f0urskiftum, b\u00e6\u00f0i skipa\u00f0um og \u00f3skipa\u00f0um. T\u00e1 i\u00f0 Finnland f\u00f3r inn \u00ed ES, gj\u00f8rdist finskt eitt av almennu m\u00e1lunum \u00ed Evropasamveldinum. \u00cd Sv\u00f8r\u00edki hevur finskt st\u00f8\u00f0u sum alment vi\u00f0urkent minnilutam\u00e1l. \n\nFinskt er av uralsku m\u00e1l\u00e6ttini, ein kl\u00f8n og st\u00f8kkin keta av m\u00e1lum, sum r\u00f8kkur fr\u00e1 eystursj\u00f3varstrondini heilt til Jenisej-\u00e1nna og Taimyrh\u00e1lvoynna \u00ed Sibiria. Finskt minnir um estiskt, men har er eisini skilskapur vi\u00f0 s\u00e1misku m\u00e1lini. \u00cd b\u00e6\u00f0i finskum og s\u00e1miskum kann en til d\u00f8mis skapa long or\u00f0 vi\u00f0 at leggja bendingar aftrat stovninum.\n\nS\u00f8ga \n\nS\u00f8gugongdin \u00ed finskum eftir frumfinska t\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur b\u00fdtt sundur \u00ed fimm. \n\n Fyrsta skei\u00f0i\u00f0 er fornfinskt fr\u00e1 fyrstu t\u00fasund \u00e1runum eftir okkara t\u00ed\u00f0arrokning. Longu t\u00e1 ver\u00f0ur st\u00f8\u00f0i lagt undir fyrsta m\u00e1lf\u00f8raskilna\u00f0in. \n Anna\u00f0 mentanars\u00f8guliga t\u00fd\u00f0andi skei\u00f0i\u00f0 var ta\u00f0 mi\u00f0aldarfinska. Mi\u00f0\u00f8ldin \u00ed Finnlandi ver\u00f0ur rokna\u00f0 fr\u00e1 umlei\u00f0 1150, ha\u00f0ani elstu skj\u00f8lini eru um finsk vi\u00f0urskifti. Finnland gj\u00f8rdist \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini ein partur av svenska r\u00edkinum og var\u00f0 lagt undir svenska l\u00f3g og svenskan stj\u00f3rnarsi\u00f0. Finskt hev\u00f0i ikki st\u00f8\u00f0u sum alment umsitingarm\u00e1l og l\u00f3garm\u00e1l, men hentari var \u00ed vissum f\u00f8rum at n\u00fdta finskt. \n Ta\u00f0 tri\u00f0ja menningarskei\u00f0i\u00f0, gamalt skriftfinskt, t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 1540-\u00e1runum, t\u00e1 i\u00f0 tr\u00fab\u00f3tin kom til Finnlands. Vi\u00f0 tr\u00fab\u00f3tini fylgdi tann meginregla, at f\u00f3lk skuldu kunna taka Gu\u00f0s or\u00f0 til s\u00edn \u00e1 m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum, og var einki skriftm\u00e1l frammanundan, m\u00e1tti ta\u00f0 skapast n\u00fa. Mikael Agricola, sum seinni gj\u00f8rdist biskupur \u00ed \u00c5bo, t\u00fdddi og l\u00e6t prenta t\u00e6r fyrstu finsku b\u00f8kurnar. Teirra millum var N\u00fdggja Testamenti, sum kom \u00fat \u00ed 1548, tann t\u00fddningarmesta. \u00d8ll B\u00edblian var\u00f0 t\u00fddd til finskt \u00ed 1642.\n Eitt n\u00fdtt skei\u00f0 \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 finskum, ta\u00f0 eldra n\u00fat\u00ed\u00f0arfinska, t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 19. \u00f8ld. Sv\u00f8r\u00edki misti Finnland til Russlands \u00ed 1809 og Finnland gj\u00f8rdist eitt sj\u00e1lvst\u00fdrandi st\u00f3rf\u00farstad\u00f8mi undir Russlandi. Umsitingarm\u00e1li\u00f0 var framvegis svenskt. Men reist v\u00f3r\u00f0u alt meira tilvitandi kr\u00f8v um, at finskt skuldi hava st\u00f8rri r\u00e6tt. Eisini sj\u00e1lvum m\u00e1linum var\u00f0 liti\u00f0 at vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum eygum enn \u00e1\u00f0ur. Tey vesturfinsku m\u00e1lf\u00f8rini v\u00f3r\u00f0u rokna\u00f0 sum oy\u00f0il\u00f8gd av sterku \u00e1virkanini fr\u00e1 svenskum og leita\u00f0 var\u00f0 eftir n\u00fdggjum fyrimyndum fyri skriftm\u00e1linum \u00ed teimum reinaru eysturm\u00e1lf\u00f8runum. \n Fimta menningarskei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 finskum, n\u00fat\u00ed\u00f0arfinskt, ver\u00f0ur rokna\u00f0 fr\u00e1 1880-\u00e1runum og frameftir. Eftir ta\u00f0 eru ongar v\u00ed\u00f0gongdar broytingar vi\u00f0 atliti at bygna\u00f0inum \u00ed finskum, men menningin hevur veri\u00f0 sp\u00f8k og \u00ed samsvari vi\u00f0 broytingar \u00ed umheiminum, t\u00f3 er m\u00e1ln\u00fdtslan og \u00e1sko\u00f0anin \u00e1 hana broytt munandi.\n\nKeldur"}
{"id": "15387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hinduisma", "title": "Hinduisma", "text": "Hinduisma er ein heims\u00e1tr\u00fana\u00f0ur. Indiska tr\u00fagvin, hinduisma, var\u00f0 grunda\u00f0 fyri fleiri enn 5000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Hindar tr\u00fagva \u00e1 n\u00f3gvar gudar, og flestu hindar tr\u00fagva \u00e1 endurf\u00f8\u00f0ing. Hindu er persiskt or\u00f0 fyri India. Kendasta tekni\u00f0 hj\u00e1 hinduismuni er or\u00f0amyndin OM, i\u00f0 er gud \u00e1 okkara m\u00e1li. \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0urin hevur ongan stovnara og ongar skrifitir , men \u00edsta\u00f0in eru elstu hindul\u00e6rurnar \u00ed Rigvedakv\u00e6\u00f0unum, i\u00f0 eru elstu \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu b\u00f3kmentir \u00ed India. N\u00fa eru n\u00f3gvir hindu tr\u00faarflokkar, og t\u00f3 at teir tr\u00fagva \u00e1 somu gudarnar, hava teir t\u00f3 ikki somu tr\u00fagv. Ta\u00f0, sum ey\u00f0kennir hinduisma, er karma, l\u00e6ran at f\u00f3lk eru merkt av, hvat i\u00f0 tey gj\u00f8rdu \u00ed undanfarnum l\u00edvum, og hvat i\u00f0 tey fara at gera \u00ed komandi t\u00ed\u00f0um. Flestu tr\u00fagva, at menniskjan hevur s\u00e1l, sum ikki doyr, men fer \u00far einum kroppi \u00ed annan. Eru f\u00f3lk g\u00f3\u00f0, ver\u00f0a tey endurf\u00f8dd til betri l\u00edv, men tey kunnu eisini, eru tey \u00f3nd, ver\u00f0a endurf\u00f8dd sum dj\u00f3r, til d\u00f8mis skordj\u00f3r. T\u00ed er ta\u00f0, at d\u00fdr og menniskjur ver\u00f0a mett eins. Ta\u00f0 r\u00e6\u00f0ur t\u00ed um at gerast betri, so at ta\u00f0 slepst undan endurf\u00f8\u00f0ing. Solei\u00f0is kemst \u00ed Mokshast\u00f8\u00f0una. \n\nHinduisman l\u00e6rir, at eingin m\u00e1 sl\u00e1a \u00ed hel ella gera seg inn \u00e1 onnur . Prestar gera t\u00e6nastu \u00ed templunum. F\u00f3lk koma hagar at bi\u00f0ja og ofra blomstur ella mat. T\u00e1 i\u00f0 maturin er signa\u00f0ur, ver\u00f0ur hann b\u00fdttur \u00edmillum tey tr\u00fagvandi ella latin teimum f\u00e1t\u00e6ku.\n\nUpprunas\u00f8gan \n\nHinduisma er tann tri\u00f0 elsti \u00e1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed heiminum og var\u00f0 til \u00ed India fyri fleiri enn 5000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an . Hinduisman t\u00f3k seg upp \u00ed India um 1750 f.Kr. Um 1500 f.Kr. kemur induevropiskt f\u00f3lk, nevnt ariar, til India \u00far Mi\u00f0\u00e1sia, og gamla indusmentanin fer til grundar. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, v\u00f3r\u00f0u ariar og upprunaf\u00f3lki\u00f0 blanda\u00f0 saman, og burtur \u00far t\u00ed spratt onnur mentan og n\u00fdggj tr\u00faarl\u00e6ra, hinduisman. Samfelagi\u00f0 var\u00f0 skift \u00ed f\u00fdra st\u00e6ttir - prestast\u00e6ttin, herna\u00f0ars\u00e6ttin, b\u00f3ndast\u00e6ttin, keypsmansst\u00e6ttin og ni\u00f0asta st\u00e6ttin, sum v\u00f3ru tey, i\u00f0 t\u00e6ntu hinum st\u00e6ttunum. \n\nLandi\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed n\u00f3gv f\u00farstad\u00f8mi, og f\u00farstarnir \u00far herna\u00f0arst\u00e6ttini h\u00f8vdu politiska valdi\u00f0. Harafturat var\u00f0 samfelagi\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed n\u00f3gvar ymiskar kastur, sum v\u00f3ru skipa\u00f0ar eftir \u00e6tt og starvi. Elstu \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu b\u00f3kmentirnar, sum eru var\u00f0veittar \u00ed India, eru umlei\u00f0 3000 \u00e1ra gomlu Rigvedakv\u00e6\u00f0ini. Tey halda s\u00edn uppruna \u00edmillum ariarnar, men hinduisma hevur eisini dj\u00fapar r\u00f8tur \u00ed gomlu indusmentanini.\n\nGudar \n\nHinduisman hevur tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0sgudar, skaparin Brahma, uppihaldarin Vishnu og oy\u00f0ileggjarin Shiva. Umframt ta\u00f0 er eitt \u00f3tal (eini 330 mi\u00f3. \u00ed tali ) av \u00f8\u00f0rum gudum, sum tey hava at halda seg til \u00ed dagliga yrki. Gudarnir kunnu vera forfedranna andar. Gomur indisk kv\u00e6\u00f0i, ta\u00f0 gitnasta er Mahabharata, siga fr\u00e1 gudunum og bardaga teirra vi\u00f0 ta\u00f0 \u00f3nda. N\u00f3gvir hindugudar eru \u00ed \u00e6tt. \n\nFlestu hindar taka framum ein gud, sum teir tilbi\u00f0ja. Men teir tr\u00edggir gudarnir, Shiva, Vishnu og Brahma, hava meira at siga enn allir hinir. Teir halda eisini, at mangt \u00ed nat\u00farini er heilagt. Teir meta eisini fleiri d\u00fdr at vera heilag, sum k\u00fdr, krokudillur, apur og ormar. Hesi d\u00fdr eru fri\u00f0a\u00f0, og t\u00ed m\u00e1 eingin gera teimum \u00f3n\u00e1\u00f0ir. Um onkur etur neytakj\u00f8t, tr\u00fagva teir, at hann er \u00e6viga glata\u00f0ur.\n\nListi \n\n Brahma er skaparin vi\u00f0 f\u00fdra andlitum, og t\u00ed s\u00e6r hann alt. Flestu hinduar tr\u00fagva \u00e1 mangar gudar, men at ein hevur skapa\u00f0 tilveruna - Brahma.\n Shiva er oy\u00f0arin, sum r\u00e6\u00f0ur fyri b\u00e6\u00f0i l\u00edvi og dey\u00f0a og \u00f8llum, sum er \u00ed heiminum. T\u00e1 i\u00f0 Shiva dansar, skapar hann l\u00edv. Hindugudurin Shiva er eisini gudur fyri g\u00f3\u00f0um og illum. Mangir hinduar hava myndir ella standmyndir av Shiva heima vi\u00f0 h\u00fas. \n Visnu er mildari enn tann grummi Shiva, og kemur til jar\u00f0ar at halda fri\u00f0 og landaskil. Vishnu er eisini hann, i\u00f0 var\u00f0veitir, hann hevur t\u00edggju ymisk skapilsi. \n Krishna er best umt\u00f3kti hindugudurin, og allasta\u00f0ni \u00ed India eru myndir av honum. Krishna er \u00edmynd av Vishnu og \u00ed frumsagnunum ver\u00f0ur sagt fr\u00e1, hvussu menniskjaligur hann var. Hesin t\u00f8landi og fagri gudur var eitt \u00f3vi\u00f0eiriligt barn, sum, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var vaksi\u00f0 til mans, elska\u00f0i alt og vann \u00e1 t\u00ed \u00f3nda.\n\nHalgidagar \n\n Dussehra: 10 daga veitsla \u00ed sept-okt.\n N\u00fdggj\u00e1rshald.\n Janmashtami: Veitsla \u00ed aug-sept. Kristhna til hei\u00f0urs.\n Holi: Tveir daga veitsla um v\u00e1ri\u00f0.\n Tempulveitslur: Ver\u00f0a hildnar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n Diwali: Veitsla fyri lj\u00f3sinum.\n\nSt\u00e6ttarb\u00fdti\u00f0 \n\nEin og hv\u00f8r hindi er f\u00f8ddur \u00ed \u00e1v\u00edsa kastu og \u00e1v\u00edsan b\u00f3lk, og hetta ger av st\u00f8\u00f0u hansara \u00ed samfelagnum. H\u00f8vu\u00f0sst\u00e6ttirnir v\u00f3ru f\u00fdra - prestarnir, handverkarnir, hermenninir og b\u00f8ndurnir. Hesir st\u00e6ttir f\u00f3ru vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini sundur \u00ed hundra\u00f0tals a\u00f0rar st\u00e6ttir, til d\u00f8mis hev\u00f0i hv\u00f8rt handaverk s\u00edn st\u00e6tt. St\u00e6ttirnir h\u00f8vdu hv\u00f8r s\u00edtt fr\u00e1merki brent inn \u00ed pannuna ella \u00e1 okkurt anna\u00f0 \u00e1s\u00fdnligt sta\u00f0 \u00e1 st\u00e6ttarlimunum, so at \u00f8ll skuldu s\u00edggja, hv\u00f8nn st\u00e6tt, i\u00f0 tey hoyrdu til . Eingin m\u00e1tti skifta st\u00e6tt, og felagsskapur st\u00e6ttanna millum ella giftarm\u00e1l var \u00f3l\u00f3gligt. Giftust tvey \u00far hv\u00f8r s\u00ednum st\u00e6tti, v\u00f3ru tey \u00fatih\u00fdst av st\u00e6ttunum og itu t\u00e1 paria, sum merkir st\u00e6ttarleys. Tey st\u00e6ttarleysu v\u00f3ru vanvird og hildin at vera \u00f3rein, tey m\u00e1ttu halda seg burtur fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum og livdu ofta \u00ed trongum korum. H\u00f3ast st\u00e6ttarb\u00fdti\u00f0 n\u00fa er avtiki\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3g, situr ta\u00f0 so fast \u00ed hindiska f\u00f3lkinum, at ta\u00f0 koma at ganga n\u00f3gv \u00e1r, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 hevur mist s\u00edna megi millum manna. \n\nReglur eru enn, sum siga, hvussu f\u00f3lk \u00far ymsum kastum skulu fara hv\u00f8r vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum, ella um tey kunnu giftast. Hj\u00fanaband og h\u00fasl\u00edv hava n\u00f3gv at siga hj\u00e1 hindum. Ofta gera foreldrini av, hv\u00f8rjum b\u00f8rn teirra skulu giftast vi\u00f0. Konuf\u00f3lkini halda seg til s\u00edtt og akta p\u00e1pan ella mannin. Tey gera st\u00f3rt br\u00fadleyp. Br\u00fa\u00f0ur og br\u00fa\u00f0g\u00f3mur fara \u00ed st\u00e1silig kl\u00e6\u00f0i, og skr\u00fddd vi\u00f0 blomstrum geva tey hv\u00f8rt \u00f8\u00f0rum h\u00e1t\u00ed\u00f0arlig lyfti framman fyri heilagum manni.\n\nHeilaga \u00e1in \n\nMesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed India eru hinduar (80,5 % av t\u00ed samla\u00f0u f\u00f3lkinum ), og halgasti b\u00fdur teirra er Varanasi nor\u00f0arlaga \u00ed India. B\u00fdurin er vi\u00f0 \u00e1nna Ganges. Hinduar halda st\u00f8rstu \u00e1nna \u00ed India, Ganges, vera heilaga. Teir halda, at tv\u00e1ar t\u00fa t\u00e6r \u00ed henni, ver\u00f0ur \u00f8ll synd vaska\u00f0 burtur av t\u00e6r. Hv\u00f8rt \u00e1r koma fleiri milli\u00f3nir p\u00edlagr\u00edmar til Varanasi at ba\u00f0a s\u00e6r \u00ed \u00e1nni. \u00cd Veranasi standa eini 400 gudatempul, sum tr\u00fagvandi hinduar valla til fleiri fer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, og fram vi\u00f0 Ganges\u00e1nni standa eitt \u00f3tal av gistih\u00fasum. Gistih\u00fasini eru alt\u00ed\u00f0 full av f\u00f3lki, sum er komi\u00f0 hagar at b\u00fagva, me\u00f0an tey tv\u00e1a s\u00e6r \u00ed Ganges\u00e1nni, ella at ver\u00f0a har s\u00ednar seinastu dagar. Hinduarnir v\u00f3na, at t\u00e1 i\u00f0 teir eru dey\u00f0ir, skulu teir ver\u00f0a brendir og stroyddir \u00fat \u00ed Ganges\u00e1nna.\n\nKeldur \n\nHinduisma\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "15388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rna", "title": "Stj\u00f8rna", "text": "Stj\u00f8rnur ver\u00f0a til \u00far st\u00f3rum sk\u00fdggjum av foni og vatnsevni. Summar stj\u00f8rnur eru ovurst\u00f3rar. S\u00f3tu t\u00e6r \u00ed mi\u00f0jum s\u00f3lkervi okkara, rukku t\u00e6r langt \u00fat um ringr\u00e1s jar\u00f0ar. Summar eru n\u00f3gv minni, til st\u00f8ddar sum gongustj\u00f8rna okkara, og t\u00e6r eru k\u00e1mar. Telja vit ikki s\u00f3lina upp\u00ed, hevur lj\u00f3si\u00f0 \u00far n\u00e6stu stj\u00f8rnu okkara 4 \u00e1r um at koma \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina. \n\nFornaldar stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar s\u00f3u, at stj\u00f8rnurnar v\u00f3ru alt\u00ed\u00f0 l\u00edka langt hv\u00f8r fr\u00e1 a\u00f0rari. Teir \u00edmynda\u00f0u s\u00e6r myndir \u00e1 luftini, og at summar stj\u00f8rnar skuldu ver\u00f0a skyldar. So er t\u00f3 ikki. Men myndirnar, stj\u00f8rnumerkini, sum til d\u00f8mis St\u00f3rabj\u00f8rn, eru g\u00f3\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 skil skal haldast \u00e1 stj\u00f8rnuhiminum. Stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar nevna stj\u00f8rnurnar vi\u00f0 grikskum stavum - gamma, beta og alfa, eftir, hvar t\u00e6r eru. \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ortodoksa%20kirkjan", "title": "Ortodoksa kirkjan", "text": "Ortodoksa kirkjan er n\u00e6stst\u00f8rsta kristna kirkjan. Gudst\u00e6nasturnar hj\u00e1 teimum eru ikki eins, men h\u00f3ast t\u00e6r eru ymiskar, tr\u00fagva allar t\u00ed, sum Jesus l\u00e6rdi. N\u00f3gv kristin \u00ed Eysturevropa, Eysturafrika og \u00c1sia eru ortodoks. \u00cd ortudoksu kirkjunum eru n\u00f3gvar halgimyndir, sum nevndar ver\u00f0a \u00edkonar. \n\n\u00cd fyrstuni var kristind\u00f3murin kat\u00f3lskur, t.e. hann var um allan heim, men \u00ed 1054 klovna\u00f0i kirkjan. P\u00e1vin \u00ed R\u00f3m og erkibispurin (patriarkurin) \u00ed Konstantinopel gj\u00f8rdust \u00f3samdir um lei\u00f0sluna. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0, at kirkjan \u00ed R\u00f3m og kirkjan eystanfyri f\u00f3ru sundur. R\u00f3mversku katolikkarnir og ortodoksa kirkjan \u00ed b\u00e6\u00f0i Grikkalandi og Russlandi hava t\u00f3 n\u00f3gv \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt \u00ed felag. Tey ortodoksu g\u00f3\u00f0taka ikki myndugleika p\u00e1vans. \n\nOrientalska ortodoksa kirkjan er ein grein, i\u00f0 loysti fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0skirkjuni vegna \u00f3semju \u00e1 kirkjufundinum \u00ed Khalkedonum \u00ed \u00e1rinum 451, hon gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0skirkjan \u00ed Egyptalandi, S\u00fdria, Armenia, Eritrea og Etiopia.\n\nS\u00f8ga \n\nEftir Kristi dey\u00f0a og uppreisn fer\u00f0a\u00f0ust apostlarnir v\u00ed\u00f0a og bo\u00f0a\u00f0u kristnu l\u00e6runa og grundl\u00f8gdu kirkjur \u00ed mongum londum. Tey fyrstu fimm patriarkatini v\u00f3r\u00f0u stovna\u00f0 \u00ed Alexandria, Antiokia, Jerusalem, Rom og Konstantinopel. Seinni blivu kirkjurnar \u00ed Sinai, Russlandi, Grikkalandi, Serbia, Bulgaria, Rumenia og n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni grundlagdar.\n\n\u00cd \u00e1r 320 flutti keisarin Konstantin I  r\u00f3mverska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in fr\u00e1 Rom til Konstantinopelar. Sum fylgja av hesum komu t\u00fddningarmestu hendingarnar \u00ed kirkjuni at ganga fyri seg \u00ed hesum \u00f8ki. Allir kirkjufundir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed ella n\u00e6rhendis hesum b\u00fdi. Tr\u00fabo\u00f0arar fr\u00e1 Konstantinopel umvendu slavisku f\u00f3lkasl\u00f8gini og onnur \u00ed Eystureuropa og umsettu b\u00edbliuna og liturgisku tekstirnar til lokalu tungum\u00e1lini.  \n\nOrientalska ortodoksa kirkjan kvetti sambandi\u00f0 vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0skirkjuna \u00e1 kirkjufundinum \u00ed Khalkedonum \u00ed \u00e1rinum 451 vegna \u00f3semju um Kristi n\u00e1tt\u00faru. R\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan \u00ed R\u00f3m kvetti vi\u00f0 hini patriarkatini eftir st\u00f3ra klovningin \u00ed 1054.\n\n\u00cd r\u00f3mverska patriarkatinum var\u00f0 biskupurin av Rom p\u00e1vin, sum eftirfylgjari P\u00e6tur apostuls, uppfata\u00f0ur sum h\u00f8vur alheimskirkjunnar vi\u00f0 gudd\u00f3mligum vilja, men eystanfyri s\u00e1 man einans p\u00e1van sum fyrsta millum javnl\u00edkar (patriarkarnar). Hesin munur vaks seg til avgerandi \u00f3semju, sum fyrst og fremst kom til sj\u00f3ndar \u00ed tr\u00faarj\u00e1ttanini. Vestanfyri bleiv ta\u00f0 vanligt at leggja eitt element (kalla\u00f0 Filioque) aftrat, naka\u00f0 sum bleiv avv\u00edst eystanfyri. Hetta enda\u00f0i vi\u00f0, at b\u00e1\u00f0ir partar ford\u00f8mdu hv\u00f8nannan \u00ed 1054. Oy\u00f0ileggingin av Konstantinopel vegna 4 krossfer\u00f0ina \u00ed 1204 \u00f8kti um f\u00edggindakensluna, og royndir um semju \u00ed fylgjandi \u00f8ldunum miseydna\u00f0ust. Ikki fyrr enn aftan\u00e1 annan vatikanfundin \u00ed 1962-65 er or\u00f0askifti\u00f0 tiki\u00f0 uppaftur.\n\nTr\u00faarl\u00e6ra og venja\n\nKirkjubygna\u00f0ur \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "15394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Havfr\u00f8\u00f0i", "text": "Havfr\u00f8\u00f0i (fr\u00f8\u00f0iheiti oceanographia) - v\u00edsindi um havi\u00f0 og l\u00edvi\u00f0 \u00ed t\u00ed. L\u00e6ran um tey st\u00f3ru heimsh\u00f8vini, havfr\u00f8\u00f0in, er ta\u00f0 evni, havfr\u00f8\u00f0ingarnir arbei\u00f0a vi\u00f0. Teir fara kanningarfer\u00f0ir vi\u00f0 ser\u00fatgj\u00f8rdum skipum, kanna havbotnin, plantur og d\u00fdr \u00ed sj\u00f3num, og tekna eisini kort av botninum. Eisini fara havfr\u00f8\u00f0ingar ni\u00f0ur \u00e1 botn \u00ed kavarak\u00falum at kanna d\u00fdral\u00edvi\u00f0 og botnin. Uppl\u00fdsingar um h\u00f8vini f\u00e1ast n\u00fa eisini um fylgisvein.\n\nN\u00e1tt\u00faruv\u00edsindi"}
{"id": "15395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moska", "title": "Moska", "text": "Ein moska er eitt h\u00fas (vanl. vi\u00f0 torni) til muslimska gudst\u00e6nastu og halgiger\u00f0ir . \u00c1\u00f0renn f\u00f3lk fara inn, lata tey seg \u00far sk\u00f3num og vaska s\u00e6r. Tey venda s\u00e6r \u00edm\u00f3ti einari kullu \u00ed vegginum. Henda kulla nevnist mihrab, og v\u00edsir \u00edm\u00f3ti Mekka \u00ed Saudiar\u00e1bia. Hv\u00f8nn fr\u00edggjadag eiga muslimar at fara \u00ed moskuna. A\u00f0rar dagar kunnu tey bi\u00f0ja, har tey eru st\u00f8dd. Fimm fer\u00f0ir um dagin fer ein r\u00f3pari (muezzin) upp \u00ed eitt h\u00f8gt torn, minaret, og kallar allar muslimar til b\u00f8narhald. \n\nElstu moskurnar v\u00f3ru vanlig h\u00fas, men seinni eru moskur bygdar, sum eru d\u00f8mi um m\u00e6ta muslimska list. Islam bannar myndum av menniskjum og \u00f8llum livandi verum. T\u00ed eru veggirnir skr\u00fdddir vi\u00f0 kynstrugum mynstrum og vakurt skriva\u00f0um teksti. Tey tr\u00fagvandi leggja seg fram eftir rommum, me\u00f0an tey bi\u00f0ja.\n\nReglur og si\u00f0venja \nMoskur hava eina r\u00f8\u00f0 av reglum, i\u00f0 skulu f\u00e1a tey tr\u00fagvandi at hugsavna seg um at tilbi\u00f0ja Gud.\n\nB\u00f8narlei\u00f0ari \nEin b\u00f8narlei\u00f0ari, imamur, ver\u00f0ur vanliga - men ikki alt\u00ed\u00f0 - \u00fatpeika\u00f0ur ella valdur av samkomuni, og hann lei\u00f0ir b\u00f8narm\u00f8ti. Allir muslimskir myndugleikar eru samd um, at bert men kunnu lei\u00f0a m\u00f8tini fyri menn. T\u00f3 eru kvinnuligir b\u00f8narlei\u00f0arar loyvdar at lei\u00f0a m\u00f8tini frammanfyri kvinnunum, i\u00f0 antin eru \u00ed einum \u00f8\u00f0rum r\u00fami enn menninir ella sita aftast \u00ed r\u00faminum.\n\nReinf\u00f8ri \nAllar moskur hava reglur um reinf\u00f8ri. \u00c1\u00f0renn muslimar leggja seg \u00e1 kn\u00e6 at bi\u00f0ja \u00ed einari mosku, vaska teir s\u00e6r um andlit, f\u00f8tur og hendur. F\u00f3lk mugu ikki fara inn \u00ed b\u00f8narh\u00f8llina, har teppi er \u00e1 g\u00f3lvinum, uttan at lata seg \u00far sk\u00f3gnum fyrst.\n\nKl\u00e6\u00f0ir \nSamb\u00e6rt islam mugu tey tr\u00fagvandi i\u00f0 koma inn \u00ed moskurnar vera \u00edlatin kl\u00e6\u00f0ir i\u00f0 s\u00fdna tey sum l\u00edtil\u00e6tin. Menn mugu vera \u00ed leystsitandi kl\u00e6\u00f0um, i\u00f0 ikki avd\u00faka kropsformin. Somulei\u00f0is mugu kvinnur lata seg \u00ed leystsitandi kl\u00e6\u00f0ir, i\u00f0 fjalir handli\u00f0i\u00f0 og \u00f8klarnar, og t\u00e6r mugu fjala h\u00f8vdi\u00f0 vi\u00f0 einum hijab ella \u00f8\u00f0rum kl\u00e6dnaplaggi.\n\nKynsskilna\u00f0ur \n\nTa\u00f0 finst onki skriva\u00f0 \u00ed Kuranini um evni\u00f0 kynsskilna\u00f0ur \u00ed moskunum. Men samb\u00e6rt si\u00f0venju eru kvinnur og menn skild sundur \u00ed moskuni. Kvinnur f\u00e1a ofta at vita, at t\u00e6r skulu seta seg \u00ed aftastu r\u00f8\u00f0ini aftanfyri menninir. Hetta er lutv\u00edst ein praktiskur spurningur, av t\u00ed at tann si\u00f0bundni matin at bi\u00f0ja er at liggja \u00e1 kn\u00e6 \u00e1 g\u00f3lvinum og fram eftir rommum vi\u00f0 h\u00f8vdinum ni\u00f0ri \u00e1 g\u00f3lvinum, og har hev\u00f0i ta\u00f0 veri\u00f0 \u00f3tespiliga avd\u00fakandi fyri n\u00f3gvar kvinnur og \u00f3r\u00f3gvandi fyri menninir. Traditionalistar siga, at Muhammad heldur s\u00e1, at kvinnur b\u00f3\u00f0u heima heldur enn \u00ed moskuni, og tey endurgeva eitt hadith har Muhammad skal hava sagt: \"Tann besta moskan fyri kvinnur er innari parturin av heimi teirra,\" sj\u00e1lvt um kvinnur v\u00f3ru virknir luttakarar \u00ed moskuni, i\u00f0 Muhammad stovna\u00f0i. Muhammad seg\u00f0i vi\u00f0 muslimar, at teir ikki skuldu banna kvinnum at koma inn \u00ed moskurnar. T\u00e6r hava loyvi til at fara inn. Tann annar Sunni-kaliffurin \u02bbUmar banna\u00f0i einafer\u00f0 kvinnum at fara inn \u00ed moskurnar um kv\u00f8ldi\u00f0, t\u00ed hann var bangin fyri, at t\u00e6r kundu bl\u00edva \u00e1lopnar ella \u00fatsettar fyri seksuellum \u00e1gangi fr\u00e1 monnum, so hann kravdi, at t\u00e6r b\u00f3\u00f0u heima vi\u00f0 h\u00fas. N\u00f3gvar moskur \u00ed dag hava atskild r\u00fam fyri kvinnur. Moskur \u00ed Su\u00f0ur- og Landnyr\u00f0ingsasia seta menn og kvinnur \u00ed hv\u00f8r s\u00edtt r\u00fam, t\u00ed solei\u00f0is hava moskurnar har veri\u00f0 bygdar \u00ed \u00f8ldir. \u00cd n\u00e6rum tveimum tri\u00f0ingum av amerikonskum moskum bi\u00f0ja kvinnur aftanfyri ein skilavegg ella \u00ed einum \u00f8r\u00f0um r\u00fami, ikki \u00ed h\u00f8vu\u00f0s bi\u00f0ih\u00f8llini. Summar moskur loyva als ikki kvinnum vi\u00f0 teirri grundgeving, at har er onki atskilt r\u00fam til t\u00e6r, og t\u00ed at fr\u00edggjadagsb\u00f8nin er kravd fyri menn, men ikki fyri kvinnur, t\u00e6r kunnu velja um t\u00e6r vilja luttaka ella ikki. Sj\u00e1lvt um ta\u00f0 eru sekti\u00f3nir i\u00f0 bert eru fyri kvinnur og b\u00f8rn \u00ed St\u00f3rmoskuni \u00ed Mecca, so er tann moskan integrera\u00f0 fyri b\u00e6\u00f0i kynini.\n\nKeldur \n\nIslam"}
{"id": "15396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BDnagogur", "title": "S\u00fdnagogur", "text": "Ein s\u00fdnagoga er eitt h\u00fas til j\u00f8diska gudst\u00e6nastu og halgiger\u00f0ir . Har er m.a. b\u00f8ndarhald og lestur. Har koma f\u00f3lk saman \u00ed br\u00fadleyp, og har ver\u00f0a drongur og genta v\u00edgd j\u00f8dad\u00f3minum. \u00cd s\u00fdnagogur bera menn yarmulke ella kipa \u00e1 h\u00f8vdinum. Menninir bera eisini bi\u00f0isj\u00e1l um her\u00f0arnar, t\u00e1 i\u00f0 bi\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur. Torarullarnar ver\u00f0a bornar fram fyri gu\u00f0st\u00e6nastuna og ver\u00f0a s\u00ed\u00f0an goymdar \u00ed sk\u00e1pi. Halgiskriftir j\u00f8da eru \u00e1 aram\u00e1iskum ella hebr\u00e1iskum m\u00e1li. Gudst\u00e6nastan hj\u00e1 j\u00f8dum er \u00e1 hebr\u00e1iskum, sum n\u00fa er m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 \u00ed f\u00f8\u00f0ilandinum, \u00cdsrael.\n\nKeldur \n\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "15397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helli", "title": "Helli", "text": "Hellini eru n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00edkomin av vatni, sum hevur seyra\u00f0 ni\u00f0ur \u00far erva og loyst k\u00e1lkgr\u00fdti\u00f0. Tey eru fleiri t\u00fasund \u00e1ra gomul. Tey ganga inn \u00ed fj\u00f8llini ella ni\u00f0ur \u00ed undirgrundina. Eisini fram vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum eru helli, og eru tey \u00edkomin av brimi. \u00cd F\u00f8royum eru mong t\u00edl\u00edk helli, og \u00ed summum eru k\u00f3pal\u00e1tur. Helli kunnu eisini vera \u00ed j\u00f8klum og \u00ed storkna\u00f0a gosgr\u00fdtinum uttan um eldgos. \n\n\u00cd flestum hellum er b\u00e6\u00f0i myrkt og slavi\u00f0. Summi helli eru ikki h\u00e6gri, enn at f\u00f3lk f\u00e6r sta\u00f0i\u00f0. Onnur, sum til d\u00f8mis st\u00f3ru hellisskipanirnar \u00ed Pyrineafj\u00f8llum, ganga n\u00f3gvar km. inn \u00ed fj\u00f8llini. \u00cd Lascaux \u00ed Fraklandi eru tey 1,5 km. undir j\u00f8r\u00f0. Har eru funnin vei\u00f0iambo\u00f0 og hellismyndir, sum fors\u00f8gulig f\u00f3lk fyri einum 20 000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an hava gj\u00f8rt . Sumsta\u00f0ni \u00ed t.d. \u00c1sia og Afrika b\u00fagva f\u00f3lk enn \u00e1 okkara d\u00f8gum \u00ed hellum . \n\nSt\u00f3rur hellisskipanir eru, har i\u00f0 undirlendi\u00f0 er k\u00e1lkgr\u00fdti. Vatn er seyra\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum k\u00e1lkgr\u00fdti\u00f0 \u00ed n\u00f3gv t\u00fasund \u00e1r. \u00cd regni er nat\u00farlig s\u00fdra, og hon loysir k\u00e1lkgr\u00fdti\u00f0. Sm\u00e1ar poknur eru so vi\u00f0 og vi\u00f0 vor\u00f0nar st\u00f3rar holur. Solei\u00f0is eru eisini \u00e1ir, i\u00f0 renna undir heilum, komnar \u00ed. Vatni\u00f0 hevur so skarva\u00f0 av fjallinum. At granska helli er starvi\u00f0. Ney\u00f0ugt er vi\u00f0 \u00fatger\u00f0 at kunna lesa seg ni\u00f0ur \u00ed slavnar og myrkar gongir. Umr\u00e1\u00f0andi er at vera v\u00e6l \u00edlatin, at vera \u00ed hj\u00e1lmi vi\u00f0 lykt og at hava g\u00f3\u00f0a og n\u00f3gva l\u00ednu. At granska helli er h\u00e6ttisligt, fer br\u00e1dliga at regna, kann fl\u00f3ta yvir, ella omanlop kann byrgja fyri, so at ikki slepst \u00far hellinum aftur.\n\nKeldur \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ddna%C3%B0arland", "title": "\u00cddna\u00f0arland", "text": "\u00cddna\u00f0arlondini eru \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitinum tey r\u00edku londini \u00ed Vesturheiminum. \u00cd teimum londum, vit kalla \u00eddna\u00f0arlond, er \u00eddna\u00f0urin t\u00fddningarmesti vinnuvegurin. \u00cd menningarlondum eru serstakliga landb\u00fana\u00f0ur ella fiskivinna t\u00fddningarmest, ikki t\u00ed, f\u00f3lk \u00ed \u00eddna\u00f0arlondum liva eisini av fiskivinnu og landb\u00fana\u00f0i, men \u00fart\u00f8kan til hv\u00f8rt f\u00f3lk ella hv\u00f8nn arbei\u00f0st\u00edma er munandi betri enn \u00ed menningarlondunum. \u00cddna\u00f0arlondini hava h\u00e6gri \u00fart\u00f8ku, t\u00ed maskinur gera ein part av arbei\u00f0inum, betur ver\u00f0ur dyrka\u00f0, funni\u00f0 ver\u00f0ur fram til n\u00fdggj kornsl\u00f8g, handilsst\u00f8\u00f0 n\u00fdtt og ikki mykja, n\u00fdggj ambo\u00f0, sum arbei\u00f0a j\u00f8r\u00f0ina betur, og ofta eru gar\u00f0arnir st\u00f8rri. \n\nLond \u00ed Vesturheiminum bygdu upp s\u00edn \u00eddna\u00f0 \u00ed 19. og fyrra helmingi \u00ed 20. \u00f8ld, \u00ed hj\u00e1landaveldist\u00ed\u00f0ini. Flestu av hesum hj\u00e1londum eru n\u00fa sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond, men kortini eru tey heft b\u00faskaparliga at Vesturheiminum. Tey noy\u00f0ast at l\u00e6na pening \u00ed \u00eddna\u00f0arlondunum til h\u00f8gu rentu, og skulu tey gjalda aftur l\u00e1nini, noy\u00f0ast tey at selja \u00eddna\u00f0arlondunum tilfar fyri ta\u00f0, \u00eddna\u00f0arlondini leggja \u00e1. Og skuldi ta\u00f0 eydnast onkrum mennigarlandi at gj\u00f8rt \u00eddna\u00f0arv\u00f8ru, so er n\u00e6stan \u00f3gj\u00f8rligt at sleppa inn \u00e1 markna\u00f0in \u00ed \u00eddna\u00f0arlondunum.\n\nS\u00ed eisini \n Menningarland\n\nKeldur \n\n Altj\u00f3\u00f0a Gjaldoyragrunnurin\n Stavanger Kulturhus, Hva er et i-land?\n\nPolitikkur\nB\u00faskapur"}
{"id": "15405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jugoslavia", "title": "Jugoslavia", "text": "Jugoslavia (slovenskt, maked\u00f3nskt, serbiskt og kroatiskt: Jugoslavija, albanskt: Jugosllavia) var sameint sosialistiskt sambandsl\u00fd\u00f0veldi, i\u00f0 var sett saman av seks l\u00fd\u00f0veldum og tveimum sj\u00e1lvst\u00fdrandi landsp\u00f8rtum. B\u00e1\u00f0ir teir sj\u00e1lvst\u00fdrandi landspartarnir v\u00f3ru \u00ed serbiskum \u00f8ki: Kosovo sunnanfyri og Vojvodina nor\u00f0anfyri. Umlei\u00f0 42 % v\u00f3ru griksk-kat\u00f3lsk, 32 % r\u00f3mversk-kat\u00f3lsk og 13 % muslimsk. T\u00fddningarmestu m\u00e1lini v\u00f3ru slovenskt, maked\u00f3nskt, serbiskt og kroatiskt. Harafturat v\u00f3r\u00f0u tala\u00f0 12 onnur m\u00e1l. Gamla Jugoslavia f\u00f3r sundur \u00ed hesi sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugu r\u00edkini: Maked\u00f3nia, Slovenia, Bosnia-Hersigovina, Kosovo, Montenegro, Serbia og Kroatia.\n\nLondini \n\nL\u00fd\u00f0veldini \u00ed gamla Jugoslavia (eftir 17. februar 2008 sjey \u00f3heft r\u00edki). \n\n  Kroatia\n  Bosnia-Hersigovina\n  Kosovo\n  Maked\u00f3nia\n  Montenegro\n  Serbia\n  Slovenia\n\nS\u00f8ga\nLandafr\u00f8\u00f0i\nEvropa"}
{"id": "15406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Balkanh%C3%A1lvoyggin", "title": "Balkanh\u00e1lvoyggin", "text": "\u00c1 Balkanh\u00e1lvoynni, sum gongur nor\u00f0ur m\u00f3ti Sava og Donau, eru Grikkaland, Bosnia og Hersegovina, Kroatia, Kosovo, Maked\u00f3nia, Bulgaria, Montenegro, Serbia, Slovenia, Albania og so harafturat evropaparturin av Turkalandi. \n\nEvropa\nGrikkaland\nKroatia\nBulgaria\nMontenegro\nKosovo\nSerbia\nH\u00e1lvoyggjar"}
{"id": "15407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/WHO", "title": "WHO", "text": "Altj\u00f3\u00f0a Heilsustovnurin  (heilsustovnurin undir ST) (\u00e1 enskum World Health Organization, ofta stytt WHO) er ein altj\u00f3\u00f0a felagsskapur, sum hevur til endam\u00e1ls, at tryggja eina altj\u00f3\u00f0a heilsu. Felagskapurin var\u00f0 settur \u00e1 stovn tann 7. apr\u00edl 1948. Hann hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Gen\u00e8ve,\u00a0Sveis. \n\nAltj\u00f3\u00f0a felagsskapurin roynir \u00e1 mangan h\u00e1tt at betra um l\u00edvskorini, serliga \u00ed teimum londum, i\u00f0 eru mest tilafturskomin, t.e menningarlond. Felagskapurnin roynir og hevur til endam\u00e1ls, m.a. at str\u00ed\u00f0ast m\u00f3ti sj\u00fakum og smittukeldum, og \u00ed samstarvi vi\u00f0 a\u00f0rar undirstovnar, til d\u00f8mis UNICEF og FAO, at skapa betri reinf\u00f8ri, \u00fatvega reint vatn og arbei\u00f0a fyri matv\u00f8rumenning. \n\n\u00cd 1981 ver\u00f0ur samkyndleiki alment strika\u00f0, sum ein sj\u00faka \u00ed Danmark og somulei\u00f0is \u00ed F\u00f8royum. WHO tekur somu avger\u00f0 \u00ed 1992 .\n\nKeldur \n\nST"}
{"id": "15419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paranormal%20Activity", "title": "Paranormal Activity", "text": "Paranormal Activity er ein amerikanskur r\u00e6\u00f0ufilmur \u00far 2007. Filmurin hevur 15 \u00e1ra aldursmark . Leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Oren Peli. T\u00e1 Paranormal Activity var gj\u00f8rdur \u00ed 2007 gekk \u00f3gvuliga illa at finna nakran at \u00fatgeva filmin, helst t\u00ed at ta\u00f0 ikki var hildi\u00f0, at man kundi selja ein film sum var gj\u00f8rdur fyri l\u00edtlan og ongan pening , og sum var settur saman sum ein r\u00f8\u00f0 av heimauppt\u00f8kum. \u00cd 2009 eydna\u00f0ist t\u00f3 at finna eitt filmsfelag at geva filmin \u00fat, og bleiv hann markna\u00f0arf\u00f8rdur sum vemmuligasti filmur nakrant\u00ed\u00f0. Hendan markna\u00f0arf\u00f8ring rigga\u00f0i so miki\u00f0 v\u00e6l, at filmurin gj\u00f8rdist eitt st\u00f3rt hit, hetta h\u00f3ast at filmar sum \"Blair Witch Project\" og \"Cloverfield\" \u00e1\u00f0ur h\u00f8vdu roynt seg vi\u00f0 sermerkta \"shaky-cam st\u00edlinum\".\n\nS\u00f8gugongd \n\nKatie Featherston og Micah Sloat (sum tey eita \u00e1 filmi og \u00ed veruleikanum ) b\u00fagva saman \u00ed einum h\u00fasum \u00ed San Diego \u00ed Kalifornia, og summi l\u00f8gin ting henda um n\u00e1ttina. Micah, sum r\u00f3liga kann kallast at vera \"alpha male typan\", keypir s\u00e6r eitt myndat\u00f3l og lj\u00f3\u00f0\u00fatger\u00f0, so tey kunnu finna \u00fatav hvat ta\u00f0 er sum hendir um n\u00e1ttina. Tey hava varhugan av, at ta\u00f0 kanska er eitt sp\u00f8kilsi, sum er upp\u00e1 sp\u00e6l, men ta\u00f0 skal v\u00edsa seg at vera naka\u00f0 eitt sindur meira diaboliskt.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Paranormal Acitivity \u00e1 Atlantis.fo\n Paranormal Acitivity \u00e1 IMDb\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nKeldur \n\nFilmur"}
{"id": "15420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mannar%C3%A6ttindi", "title": "Mannar\u00e6ttindi", "text": "Mannar\u00e6ttindi eiga \u00f8ll f\u00f3lk, sama hv\u00f8rja kyn, \u00e1tr\u00fana\u00f0, seksualitet, tj\u00f3\u00f0skap, h\u00fa\u00f0arlit, rasu ella politiska \u00e1sko\u00f0an . Grundleggjandi mannar\u00e6ttindi eru r\u00e6tturin til fr\u00e6lsi, l\u00edv og javnl\u00edkindi. At sleppa at liva er t\u00fddningarmesti mannar\u00e6ttur. \n\nFr\u00e6lsi at skriva og tala eru t\u00fd\u00f0andi politisk- og borgarlig r\u00e6ttindi . Ta\u00f0 er sensurur ella ritsko\u00f0an, t\u00e1 i\u00f0 rith\u00f8vundar og bla\u00f0f\u00f3lk ikki sleppa at skriva ta\u00f0, sum tey vilja. Og ta\u00f0 eitur propaganda, t\u00e1 i\u00f0 myndugleikar \u00ed sj\u00f3nvarpi, bl\u00f8\u00f0um, \u00fatvarpi og b\u00f3kum bara grei\u00f0a fr\u00e1 t\u00ed, sum teir sj\u00e1lvir siga er r\u00e6tt. Skrivi- og talufr\u00e6lsi\u00f0 tr\u00edvst best, har i\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i er. Propaganda og sensurur eru mest, har i\u00f0 einar\u00e6\u00f0i er. \n\nVit hava vant okkum vi\u00f0, at samfelagi\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt eftir l\u00f3gum og reglum, sum landsins kosnu menn seta \u00ed gildi, og at hesar fyriskipanir eru stu\u00f0ulin undir flestu r\u00e6ttindum okkara. Mannar\u00e6ttindini haraftur\u00edm\u00f3ti eru truplari at seta \u00ed verk og halda. Tey eru vi\u00f0tikin \u00ed altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lum. \n\nMong lond og r\u00edkissamgongur hava stovna\u00f0 egi\u00f0 mannar\u00e6ttindar\u00e1\u00f0, sum skal s\u00edggja til, at myndugleikarnir vir\u00f0a mannar\u00e6ttindini. Og t\u00ed kunnu b\u00e6\u00f0i sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond, tj\u00f3\u00f0ir og einstaklingar klaga um brotin mannar\u00e6ttindi. Mangir felagsskapir, sum eru kn\u00fdttir at ST, umframt Rey\u00f0ikrossur, Bjargi\u00f0 Barninum, Heimsr\u00e1\u00f0 Kirkjunnar, Amnesty International o.m.a gera eisini s\u00edtt at verja mannar\u00e6ttindini. Evropar\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur eisini gj\u00f8rt s\u00edtt \u00e1 hesum \u00f8ki. \"Evropeiska mannar\u00e6ttindar\u00e1\u00f0i\u00f0\", i\u00f0 er stovna\u00f0 og \"Evropeiski mannar\u00e6ttindad\u00f3mst\u00f3lurin\" er grundfestur \u00e1 \"Evropeisku mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingina\", sum var\u00f0 sett \u00ed gildi\u00f0 \u00ed 1953.\n\nSundurb\u00fdti \n\nMannar\u00e6ttindi ver\u00f0a b\u00fdtt sundur \u00ed tr\u00fd: \n\n Grundleggjandi fr\u00e6lsisr\u00e6ttindi: Siga, at \u00f8ll eru f\u00f8dd fr\u00e6ls og eiga at vera vi\u00f0farin eins. \u00d8ll hava r\u00e6tt at liva trygg og fr\u00e6ls. R\u00e6ttur til l\u00edvi\u00f0 er t\u00fddningarmesti mannar\u00e6ttur. \n Politisku- og borgarligu r\u00e6ttindi: Siga, at \u00f8ll myndug f\u00f3lk hava r\u00e6tt at vera vi\u00f0 \u00ed samfelagsl\u00edvinum og at velja \u00e1 fr\u00edum vali. \u00d8ll hava r\u00e6tt at hugsa og siga ta\u00f0, sum tey vilja, og at vera vi\u00f0 \u00ed fakfel\u00f8gum og \u00ed politiskum fel\u00f8gum. \n Mentanarligu-, b\u00faskaparligu- og almennu r\u00e6ttindi: Siga fr\u00e1 teimum skyldum, sum yvirvaldi\u00f0 hevur fyri borgarunum. \u00d8ll hava r\u00e6tt at f\u00e1a kl\u00e6\u00f0i, heilsur\u00f8kt, arbei\u00f0i, fr\u00edt\u00ed\u00f0, mat, \u00edb\u00fa\u00f0 og undirv\u00edsing. Og tey hava r\u00e6tt at vera vi\u00f0 \u00ed mentanarl\u00edvi samfelagsins og at f\u00e1a part \u00ed v\u00edsindaligum frambur\u00f0i.\n\nS\u00f8ga \n\nHugtaki\u00f0 mannar\u00e6ttindi s\u00e6st langt aftur \u00ed s\u00f8guna. Longu fyri meira enn 2500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an spratt so l\u00ed\u00f0andi \u00ed griksku b\u00fdarsamfel\u00f8gunum krav um, at allir fr\u00e6lsir menn (\u00fatlendingar, konuf\u00f3lk og tr\u00e6lir sluppu ikki upp \u00ed part at taka avger\u00f0ir \u00ed samfelagnum) skuldu r\u00e1\u00f0a yvir ella hava \u00e1virkan \u00e1 og medavger\u00f0arr\u00e6tt \u00ed s\u00ednum samfelag. Ta\u00f0 er \u00far hesum b\u00fdarsamfelagnum, at f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga si\u00f0venjan \u00ed Vesturheiminum er runnin. \n\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ld hev\u00f0i kirkjan miki\u00f0 vald \u00ed samfelagnum. Kongur hev\u00f0i fingi\u00f0 s\u00edtt veldi fr\u00e1 Gudi, og tey r\u00e6ttindi, f\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i, hev\u00f0i Gud eisini givi\u00f0. Og ta\u00f0 var eftir kirkjunnar l\u00e6ru, at skilt var \u00edmillum rangt og r\u00e6tt. \u00cd 1215 var \u00ed Bretlandi undirrita\u00f0 eitt fr\u00e6lsisbr\u00e6v kalla\u00f0 Magna Carta , sum hevur veri\u00f0 grundarlagi\u00f0 undir mongum l\u00f3gum, sum eru galdandi \u00ed Bretlandi. \u00cd hesum skjali stendur, at r\u00e6ttindi, sum bara hava veri\u00f0 galdandi fyri kong, n\u00fa eisini skuldu vera galdandi fyri a\u00f0alin. L\u00edtill\u00e1ta\u00f0 framgongd eftir teimum vi\u00f0urskiftum, sum n\u00fa galda \u00e1 okkara lei\u00f0um, men skjali\u00f0 ey\u00f0kennir str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00edm\u00f3ti k\u00fagan og sj\u00e1lvum st\u00f8\u00f0inum undir mannar\u00e6ttindinum. \n\n\u00cd 16. og 17. \u00f8ld vikna\u00f0i kirkjunnar vald og \u00e1virkan hennara \u00e1 mannahugsanina. Heimspekingar hildu, at marki\u00f0 \u00edmillum r\u00e6tt og rangt var ein n\u00e1tt\u00farul\u00f3g, sum var alheimslig og galt \u00f8ll. \u00cd Amerikanska Fr\u00e6lsisbr\u00e6vinum fr\u00e1 1776 ver\u00f0ur m.a. sagt, at \"\u00f8ll f\u00f3lk eru skapa\u00f0 l\u00edka\". \u00cd fronsku kollveltingini \u00ed 1789 v\u00f3ru herr\u00f3pini \"Javna\u00f0ur, fr\u00e6lsi og br\u00f8\u00f0ralag\". Javnr\u00e6ttindi fingu t\u00f3 ikki \u00f8ll. F\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dey\u00f0ad\u00f8md og avr\u00e6tta\u00f0. Enn var eisini tr\u00e6lahald. F\u00e1t\u00e6kraf\u00f3lk og kvinnur h\u00f8vdu ikki valr\u00e6tt. \n\nDanska grundl\u00f3gin, sum eisini er galdandi \u00ed F\u00f8royum, hevur s\u00ed\u00f0an 1849 havt vi\u00f0t\u00f8kur, sum verja borgaranna r\u00e6ttindi. Eftir 2. heimsbardaga samtykti Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir heimsyvirl\u00fdsing um mannar\u00e6ttindi. Hetta var 10. desember \u00ed 1948 . \u00cd yvirl\u00fdsingini eru 30 greinir um grundleggjandi r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi manna. Seinni hevur ST eisini samtykt s\u00e1ttm\u00e1lar um f\u00edggjarlig, mentanarlig, politisk og almenn r\u00e6ttindi og ein s\u00e1ttm\u00e1la m\u00f3ti rasuk\u00fagan . S\u00e1ttm\u00e1larnir binda tey lond, sum skriva undir. \n\nHesi b\u00e6\u00f0i grundsj\u00f3narmi\u00f0ini (gudagivin- ella n\u00e1tt\u00farugivin r\u00e6ttindi) h\u00f8vdu ikki vi\u00f0 s\u00e6r r\u00e6ttv\u00edsi, hv\u00f8rki \u00ed r\u00edkjum og \u00e1v\u00edsum samfelagsb\u00f3lkum ella fyri einstaklingin. Ta\u00f0, vit r\u00f3pa mi\u00f0alst\u00e6ttina \u00ed Vesturheiminum, hev\u00f0i um hetta mundi\u00f0 fingi\u00f0 so t\u00fd\u00f0andi st\u00f8\u00f0u \u00ed samfelagnum, at t\u00ed\u00f0in var komin til \u00f3gvisligar samfelagsbyltingar. Kortini var enn talan um r\u00e6ttindi, sum bara viku at heilt avmarka\u00f0um samfelagsb\u00f3lkum. Sama endurt\u00f3k seg eisini \u00ed Amerikonsku Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingini \u00ed 1776, sum bygdi \u00e1 somu hugsj\u00f3nir . Danska grundl\u00f3gin fr\u00e1 1849, sum eisini er galdandi \u00ed F\u00f8royum, var\u00f0 eisini \u00e1virka\u00f0 av hesum b\u00e1\u00f0um skj\u00f8lum og teirri menning, sum hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed hesum londum. \n\nUm somu t\u00ed\u00f0 mennist \u00eddna\u00f0urin, og ta\u00f0, sum vanliga ver\u00f0ur kalla\u00f0 \u00eddna\u00f0arkollveltingin, gerst veruleiki. Higartil hev\u00f0i kjakast veri\u00f0 um politisku r\u00e6ttindi einstaklingsins. Men \u00eddna\u00f0arkollveltingin hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r almenna ney\u00f0 og f\u00edggjarligt \u00f3r\u00e6ttv\u00edsi, sum ikki hev\u00f0i havt s\u00edn l\u00edka \u00ed heimss\u00f8guni. Bardagin at b\u00f8ta um f\u00f3lksins almennu og f\u00edggjarligu kor setti d\u00e1m \u00e1 menningina fr\u00e1 fyrst \u00ed undanfarnu \u00f8ld og heilt at mi\u00f0juni \u00ed okkara \u00f8ld. N\u00fdggj kollvelting, tann russiska \u00ed 1917, bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 bylting, har fj\u00f8ldin \u00ed samfelagnum kravdi at vera vi\u00f0 til at mynda ta\u00f0 samfelag, tey skuldu liva \u00ed. Alla hesa \u00f8ldina hevur ta\u00f0 sett s\u00edn d\u00e1m \u00e1 samfelagsmenningina - Str\u00ed\u00f0i\u00f0 fyri v\u00e6lfer\u00f0arsamfelagnum, og f\u00edggjarliga, politiska og almenna tryggleikanum hj\u00e1 \u00f8llum borgarum \u00ed samfelagnum. \n\nHugsa vit um okkara egnu \u00f8ld, er hon merkt av tveimum heimskr\u00edggjum. \u00cd hesum b\u00e1\u00f0um orrustum var mannfalli\u00f0 so st\u00f3rt sum aldri \u00e1\u00f0ur. \u00cdmillum kr\u00edggini b\u00e6\u00f0i var \u00e1lvarslig f\u00edggjarkreppa, hart str\u00ed\u00f0 fyri almennum r\u00e6ttindum og t\u00fdska j\u00f8dajagstranin, t\u00e1 var, bar bo\u00f0 um, at tryggleiki og grundleggjandi r\u00e6ttindi v\u00f3ru ikki sj\u00e1lvs\u00f8gd. Seinni heimsbardagi enda\u00f0i vi\u00f0, at kjarnorkubumban var n\u00fdtt. Hesi kr\u00edggini v\u00f3ru tey fyrstu, har i\u00f0 f\u00f3lki\u00f0 var n\u00f3gv meinari r\u00e1mt enn fyrr og gj\u00f8rdist tann st\u00f3ri taparin. Kr\u00edggj og v\u00e1pna\u00f0 \u00f3semja h\u00f8vdu n\u00fa fingi\u00f0 heimsumfatnadi avlei\u00f0ingar, og heimssamfelagi\u00f0 vi\u00f0urkendi, at okkurt m\u00e1tti gerast. \n\n\u00cd teirri v\u00f3n at for\u00f0a fyri, at \u00f3semjur aftur skuldu f\u00e1a so \u00f3gvisligar avlei\u00f0ingar sum Annar heimsbardagi, var felagsskapurin Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir stovna\u00f0ur 24. oktober \u00ed 1945. Endam\u00e1li\u00f0 var fri\u00f0ur. Ein treyt fyri hesum m\u00e1li er, at grundleggjandi mannar\u00e6ttindini ver\u00f0a vird. Hesi r\u00e6ttindi v\u00f3ru sta\u00f0fest \u00ed Heimsyvirl\u00fdsingini um mannar\u00e6ttindi fr\u00e1 1948. Yvirl\u00fdsingin er ikki bindandi l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga, ennt\u00e1 ikki \u00ed teimum londum, sum hava undirskriva\u00f0 hana. Eftir ta\u00f0 er skoytt upp \u00ed hana, og t\u00e6r vi\u00f0t\u00f8kurnar eru n\u00fa bindandi fyri tey lond, sum hava skriva\u00f0 undir. \u00cd 1966 komu tv\u00e6r av hesum vi\u00f0t\u00f8kum \u00ed gildi.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nHeimspolitikkur\nMannar\u00e6ttindi\nYvirl\u00fdsingar"}
{"id": "15421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barnar%C3%A6ttindi", "title": "Barnar\u00e6ttindi", "text": "\u00cd fleiri enn 24 londum ver\u00f0a b\u00f8rn undir 15 \u00e1ra aldur br\u00fakt sum hermegi hj\u00e1 stj\u00f3rnini og \u00ed uppreistri . Kr\u00edggj rakar b\u00f8rn meinast. \n\nHv\u00f8nn dag doyggja uml. 22 000  b\u00f8rn um allan heimin. Flestu teirra kundu liva\u00f0, um heilsuvi\u00f0urskiftini h\u00f8vdu veri\u00f0 betri. \n\nUNICEF, barnagrunnur ST, heldur, at fleiri enn 100 milli\u00f3nir b\u00f8rn halda til \u00fati \u00e1 g\u00f8tuni . Mangt ger, at b\u00f8rn fara \u00fat \u00e1 g\u00f8tuna, til d\u00f8mis f\u00e1t\u00e6kt, har\u00f0skapur, svongd ella kynslig misn\u00fdtsla. Barnatali\u00f0 \u00f8kist, sum h\u00faski flyta av bygd og \u00ed b\u00fd.\n\nST-s\u00e1ttm\u00e1lin um barnar\u00e6ttindi \n\nST samtykti \u00ed 1959 Yvirl\u00fdsing um barnar\u00e6ttindi . \u00cd yvirl\u00fdsingini eru 10 greinir, i\u00f0 skulu verja b\u00f8rn og tryggja teimum v\u00e6lfer\u00f0. Men ein yvirl\u00fdsing er ikki bindandi. T\u00ed skeyt P\u00f3lland upp \u00ed 1979, altj\u00f3\u00f0a barna\u00e1ri\u00f0, at gerast skuldi ein altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1li um barnar\u00e6ttindi . Lond, i\u00f0 g\u00f3\u00f0kenna ein altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1la, binda seg samstundis at halda hann. \n\n\u00c1 a\u00f0alfundi \u00ed ST 20. november \u00ed 1989 var\u00f0 vi\u00f0tikin altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1li um barnar\u00e6ttindi. Hann sigur m.a., at f\u00f3lk undir 18 \u00e1ra aldur er barn. Men undant\u00f8k eru. \u00cd summum londum er l\u00f3galdurin l\u00e6gri og barnaaldurin samsvarandi. Altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lin sl\u00f3\u00f0ar fyri t\u00ed, \"i\u00f0 gangnar barninum best\". H\u00faski\u00f0 hevur st\u00f8rsta t\u00fddning \u00ed l\u00edvinum hj\u00e1 barninum, og samfelagi\u00f0 hevur \u00e1byrgd av, at altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lin um barnar\u00e6ttindi ver\u00f0ur hildin.\n\nS\u00e1ttm\u00e1lin fekk gildi \u00e1 heysti 1990, t\u00e1 fleiri enn 20 lond h\u00f8vdu sta\u00f0fest hann. F\u00f8roya L\u00f8gting setti vi\u00f0 kunnger\u00f0 nr. 90  fr\u00e1 7. oktober 1993 s\u00e1ttm\u00e1lan \u00ed gildi fr\u00e1 11. mai 1993. N\u00fa hava fleiri enn 140 lond  skriva\u00f0 undir at halda t\u00e6r 54 greinirnar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum. \n\nS\u00e1ttm\u00e1lin um barnar\u00e6ttindi hevur til endam\u00e1ls at: \n\n Tryggja \u00f8ll b\u00f8rn fyri \u00f3r\u00e6ttv\u00edsi og \u00fatarming. \n Geva \u00f8llum b\u00f8rnum m\u00f8guleikar at taka lut \u00ed avger\u00f0um, i\u00f0 \u00e1virka l\u00edv teirra. \n Gera s\u00edtt til at skipa eitt r\u00e6ttv\u00edst altj\u00f3\u00f0asamfelag, sum ikki bert b\u00f8rn, men \u00f8ll manna\u00e6ttin, hevur krav um.\n\nEinf\u00f8ld \u00fatg\u00e1va \n\n 1. grein:  Hvat er eitt barn. Allir pers\u00f3nar undir 18 \u00e1ra aldur, \u00e1setir landsins l\u00f3g ikki l\u00e6gri l\u00f3galdur.\n 2. grein:  Javnst\u00f8\u00f0a og verja fyri mannamuni. Grundreglan um, at \u00f8ll r\u00e6ttindi galda fyri \u00f8ll b\u00f8rn uttan undantak. Ta\u00f0 er landsins skylda at verja b\u00f8rnini fyri \u00f8llum mannamuni.\n 3. grein:  At tryggja \u00e1hugam\u00e1lum barnanna. Ta\u00f0 er samfelagsins skylda at tryggja \u00e1hugam\u00e1lum barnanna, t\u00e1 avger\u00f0ir vera tiknar. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at gera serstakar reglur til verju fyri b\u00f8rnini.\n 4. grein:  \u00datinning av endam\u00e1lum s\u00e1ttm\u00e1lans. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at halda s\u00e1ttm\u00e1lan \u00ed or\u00f0um og verki.\n 5. grein:  Lei\u00f0beining av foreldrum. Foreldur eiga at ver\u00f0a lei\u00f0beind solei\u00f0is, at b\u00f8rnini b\u00fanast samsvarandi evnum og m\u00f8guleikum teirra.\n 6. grein:  R\u00e6tturin til l\u00edvi\u00f0. Barnsins r\u00e6ttur til l\u00edvi\u00f0 og skylda samfelagsins at tryggja b\u00f8rnunum undankomu og menning.\n 7. grein:  Navn og tj\u00f3\u00f0skapur. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til navn og tj\u00f3\u00f0skap fr\u00e1 v\u00f8ggustabbanum\n 8. grein:  Verja av samleika. Skylda samfelagsins at verja og. um ney\u00f0ugt, endurstovna barnsins grundleggjandi samleika (navn, tj\u00f3\u00f0skap og \u00e6ttarbond).\n 9. grein:  Verja foreldranna av barninum. B\u00f8rn hava r\u00e6tt at b\u00fagva hj\u00e1 foreldrunum, uttan so at mett ver\u00f0ur, at hetta samsvarar ikki t\u00f8rvi barnanna. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til samband vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i foreldrini, h\u00f3ast tey ikki b\u00fagva hj\u00e1 teimum. Er ta\u00f0 av samfelags\u00e1vum, at barni\u00f0 er tiki\u00f0 fr\u00e1 foreldrunum, hevur samfelagi\u00f0 skyldu at kn\u00fdta sambandi\u00f0 aftur vi\u00f0 foreldrini.\n 10. grein:  At f\u00f8ra familjur saman. B\u00f8rn og foreldur hava fr\u00edtt at fara \u00far hv\u00f8rjum landi sum helst og venda aftur til egi\u00f0 land at ver\u00f0a sameind.\n 11. grein:  Barnar\u00e6ning. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at for\u00f0a fyri, at b\u00f8rn ver\u00f0a r\u00e6nd \u00ed \u00fatlondum av foreldrum ella \u00f8\u00f0rum.\n 12. grein:  R\u00e6ttur at siga s\u00edna hugsan. B\u00f8rn hava r\u00e6tt at siga s\u00edna hugsan og krav um, at hugsan teirra ver\u00f0ur vird.\n 13. grein:  Fr\u00e6lsi at bera bo\u00f0 og f\u00e1a uppl\u00fdsingar. B\u00f8rn hava r\u00e6tt at bo\u00f0a fr\u00e1 s\u00ednum kenslum og sj\u00f3narmi\u00f0um, t\u00f3 uttan at gera seg inn \u00e1 annara r\u00e6ttindi. B\u00f8rn hava r\u00e6tt at leita eftir, f\u00e1a og lata uppl\u00fdsingar fr\u00e1 s\u00e6r.\n 14. grein:  Tanka-, samvitsku- og tr\u00faarfr\u00e6lsi. B\u00f8rn hava r\u00e6tt at tr\u00fagva og tilbi\u00f0ja. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at vir\u00f0a undirv\u00edsing \u00ed tr\u00faarl\u00e6ru.\n 15. grein:  R\u00e6ttur at stovna fel\u00f8g. B\u00f8rn hava r\u00e6tt at gerast limir \u00ed fel\u00f8gum og vera vi\u00f0 at stovna fel\u00f8g, t\u00f3 uttan at gera seg inn \u00e1 annara r\u00e6ttindi.\n 16. grein:  Verja av heimal\u00edvi. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til verju fyri tilvildarligari ella \u00f3l\u00f3gligari upp\u00edlegging \u00ed heimal\u00edvi\u00f0.\n 17. grein:  T\u00fddningur av fj\u00f8lmi\u00f0lum. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at tryggja b\u00f8rnunum atgongd til uppl\u00fdsingar fr\u00e1 h\u00f3skandi n\u00f8gd av innlendis og altj\u00f3\u00f0a t\u00ed\u00f0indami\u00f0lum.\n 18. grein:  Barnauppaling. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at tryggja, at barnsins foreldur ella verji hava h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina av uppalingini, og at geva veglei\u00f0ing og hj\u00e1lp \u00ed hesum sambandi.\n 19. grein:  Verja fyri ringari vi\u00f0fer\u00f0. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at verja barni\u00f0 fyri allari ringari vi\u00f0fer\u00f0 fr\u00e1 foreldrum ella \u00f8\u00f0rum, at fyribyrgja allari ringari vi\u00f0fer\u00f0 og at b\u00f8ta um fylgjurnar av t\u00edl\u00edkari vi\u00f0fer\u00f0.\n 20. grein:  Foreldraleys b\u00f8rn. Samfelagi\u00f0 hevur serliga skyldu at verja b\u00f8rn, sum hava mist foreldur og familju og at tryggja teimum a\u00f0ra r\u00f8kt og, um ta\u00f0 krevst, \u00e6ttlei\u00f0ing.\n 21. grein:  \u00c6ttlei\u00f0ing. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at tryggja at loyvi einans ver\u00f0ur givi\u00f0 til \u00e6ttlei\u00f0ing, um ta\u00f0 er til barnsins frama.\n 22. grein:  Fl\u00f3ttab\u00f8rn. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at tryggja serstaka verju av b\u00f8rnum \u00e1 fl\u00f3tti ella sum s\u00f8kja um fl\u00f3ttast\u00f8\u00f0u og at samstarva vi\u00f0 avvar\u00f0andi felagsskapir fl\u00f3ttab\u00f8rnum til verju og hj\u00e1lpar.\n 23. grein:  Breka\u00f0 b\u00f8rn. Breka\u00f0 b\u00f8rn hava r\u00e6tt til bestu hj\u00e1lp, umsorgan og uppl\u00e6ring at tryggja teirra sj\u00e1lvs\u00e1lit og m\u00f8guleikar til r\u00edkt og virki\u00f0 l\u00edv.\n 24. grein:  Heilsa. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til heilsu og eiga at f\u00e1a l\u00e6knahj\u00e1lp vi\u00f0 serligum atliti at fyribyrgjandi heilsur\u00f8kt. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at minka um tilbur\u00f0ir av barnadey\u00f0a og at virka fyri, at gamlir si\u00f0ir, i\u00f0 kunnu ska\u00f0a heilsu barnanna, ver\u00f0a avlagdir.\n 25. grein:  Reglulig kanning av vi\u00f0urskiftum hj\u00e1 b\u00f8rnum \u00e1 stovni. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu til vi\u00f0 regluligum millumbilum at kanna vi\u00f0urskiftini hj\u00e1 b\u00f8rnum, i\u00f0 b\u00fagva \u00e1 r\u00f8ktar- og vi\u00f0ger\u00f0arstovnum.\n 26. grein:  Almannatrygd. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til almannatrygd.\n 27. grein:  L\u00edvskr\u00f8v. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til h\u00f3skandi l\u00edvskr\u00f8v. Foreldrini hava h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina av, at hesi kr\u00f8v ver\u00f0a lokin, og samfelagi\u00f0 hevur skyldu at hj\u00e1lpa til, um ta\u00f0 er ney\u00f0ugt.\n 28. grein:  Uppl\u00e6ring. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til uppl\u00e6ring, og samfelagi\u00f0 hevur skyldu at tryggja \u00f8llum b\u00f8rnum skyldubundnan og \u00f3keypis barnask\u00fala vi\u00f0 menniskjansligum agareglum.\n 29. grein:  Endam\u00e1li\u00f0 fyri uppl\u00e6ringini. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at tryggja, at uppl\u00e6ringin virkar til at menna barnsins pers\u00f3nsmensku og evni, at hon fyrireikar barni\u00f0 til eitt virki\u00f0 vaksnamannal\u00edv, fremur vir\u00f0ingina fyri mannar\u00e6ttindum og at mennir vir\u00f0ingina fyri barnsins egnu mentunarligu og tj\u00f3\u00f0skaparligu vir\u00f0um.\n 30. grein:  Minnilutar. B\u00f8rn, i\u00f0 hoyra til minnilutab\u00f3lkar, hava r\u00e6tt til at liva samsvarandi teirra egnu mentan og \u00e1tr\u00fana\u00f0i og at tala s\u00edtt egna m\u00e1l.\n 31. grein:  Fr\u00edt\u00ed\u00f0 og hv\u00edld. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til fr\u00edt\u00ed\u00f0, hv\u00edld og sp\u00e6l og at taka lut \u00ed mentarligum og skapandi virksemi.\n 32. grein:  Barnaarbei\u00f0i. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at verja b\u00f8rn fyri arbei\u00f0sumst\u00f8\u00f0um, i\u00f0 kunnu h\u00f3tta teirra heilsu, uppl\u00e6ring og menning. Minstialdur og trygd eiga at ver\u00f0a fyriskipa\u00f0.\n 33. grein:  Misn\u00fdtsla av r\u00faseitri. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til verju fyri misn\u00fdtslu av r\u00faseitri og fyri at ver\u00f0a sett \u00ed arbei\u00f0i vi\u00f0 framlei\u00f0slu og s\u00f8lu av r\u00faseitri. \n 34. grein:  Kynslig misn\u00fdtsla. B\u00f8rn hava r\u00e6tt til verju fyri kynsligari misn\u00fdtslu, sk\u00f8kjuvirki og medvirkan til barnaporno \u00edrokna\u00f0.\n 35. grein:  S\u00f8la og r\u00e1n av b\u00f8rnum. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu til at n\u00fdta \u00f8ll r\u00e1\u00f0 at for\u00f0a s\u00f8lu av b\u00f8rnum og barnar\u00e1ni\n\n 37. grein:  P\u00edning og revsing. Samfelagsins skyldur m\u00f3tvegis b\u00f8rnum, i\u00f0 eru handtikin ella sett \u00ed var\u00f0hald. Bann fyri p\u00edning, grimari ella ni\u00f0randi vi\u00f0fer\u00f0, revsing, dey\u00f0arevsing og l\u00edvlongum fongsli. B\u00f8rn, sum sita \u00ed fongsli, hava r\u00e6tt til menniskjansliga vi\u00f0fer\u00f0, mugu ikki sita saman vi\u00f0 vaksnum og hava r\u00e6tt til samband vi\u00f0 familjuna.\n 38. grein:  V\u00e1pna\u00f0 str\u00ed\u00f0. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu at halda altj\u00f3\u00f0a avtalur um kr\u00edgsf\u00f8rslu, eitt n\u00fa at tryggja at b\u00f8rn undir 15 \u00e1ra aldur ikki taka lut \u00ed bardaga og at avmarka \u00fatskrivingn av 15-18 \u00e1ra gomlum til v\u00e1pna\u00f0a t\u00e6nastu. \u00cd V\u00e1pna\u00f0um str\u00ed\u00f0i hava \u00f8ll b\u00f8rn r\u00e6tt til verju og r\u00f8kt.\n 39. grein:  Endurb\u00fagvandi r\u00f8kt. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu til at tryggja \u00f8llum b\u00f8rnum, i\u00f0 hava veri\u00f0 fyri vanr\u00f8kt, p\u00edning ella misn\u00fdtslu, best m\u00f8guliga vi\u00f0ger\u00f0, solei\u00f0is at tey kunnu mennast aftur  sum samfelagsborgarar.\n 40. grein:  Vi\u00f0fer\u00f0 av b\u00f8rnum \u00ed r\u00e6ttinum. B\u00f8rn undir \u00e1k\u00e6ru hava krav um r\u00e6ttarhj\u00e1lp og r\u00e6ttv\u00edsa vi\u00f0fer\u00f0. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu til at hava serliga umsorgan fyri ungum l\u00f3gbr\u00f3tarum og at royna at endurb\u00fagva teir heldur enn revsa.\n 41. grein:  Barnsins frami. Landsins l\u00f3gir ella altj\u00f3\u00f0a reglur, i\u00f0 tryggja b\u00f8rnum betri r\u00e6ttindi enn hesin s\u00e1ttm\u00e1lin, eiga at n\u00fdta frama, har ta\u00f0 er gj\u00f8rligt.\n 42. grein:  Almenn kunning um s\u00e1ttm\u00e1lan. Samfelagi\u00f0 hevur skyldu til at kunngera henda s\u00e1ttm\u00e1lan b\u00e6\u00f0i fyri vaksnum og b\u00f8rnum.\n 43. grein:  Nevnd at taka s\u00e6r av barnar\u00e6ttindum. Skipa\u00f0 ver\u00f0ur ein nevnd at taka s\u00e6r av, at reglurnar \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la ver\u00f0a settar \u00ed verk og hildnar.\n 44.-54. greinir:  Fr\u00e1grei\u00f0ingar til nevndina. Tey lond, i\u00f0 hava sta\u00f0fest henda s\u00e1ttm\u00e1lan, hava skyldu at senda nevndini fr\u00e1grei\u00f0ingar. Eftirlit vi\u00f0 at s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur hildin. Undirskrift, sta\u00f0festing, gildiskoma og onnur vi\u00f0urskifti.\n\nKeldur \n\nST\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nHeimspolitikkur"}
{"id": "15425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0v%C3%A1gs%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag er f\u00f8royskt r\u00f3\u00f0rarfelag \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi. Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1 v\u00e1ri 1956. Felagi\u00f0 er virki\u00f0 og eigur fleiri kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar, sum luttaka \u00ed FM kappr\u00f3\u00f0ri hv\u00f8rt summar. Felagi\u00f0 hevur egi\u00f0 neyst, sum var\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed br\u00fak \u00ed 2007. Niclas \u00ed Koltri sm\u00ed\u00f0a\u00f0i fyrsta kappr\u00f3\u00f0arb\u00e1tin hj\u00e1 felagnum, ta\u00f0 var \u00e1ttamannafari\u00f0 Mi\u00f0vingur, sum Niclas sm\u00ed\u00f0a\u00f0i \u00ed 1957. S\u00e1mal Hansen \u00far Runav\u00edk hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 teir n\u00fdggjastu b\u00e1tarnir hj\u00e1 Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag. B\u00e1tarnir eru hv\u00edtir, hava bl\u00e1ar stokkar og rey\u00f0a rond.\n\nF\u00f8royameistaraheiti \n 2010 - Beinta var\u00f0 f\u00f8royameistari, 5-mannaf\u00f8r gentur\n 2006 Riddarin f\u00f8royameistari, 6-mannaf\u00f8r kvinnur\n 2006 Fr\u00fagvin f\u00f8royameistari, 5-mannaf\u00f8r gentur\n 2000 Fr\u00fagvin f\u00f8royameistari, 5-mannaf\u00f8r kvinnur\n 1993 Mi\u00f0vingur f\u00f8royameistari, 8-mannaf\u00f8r\n 1988 Mi\u00f0vingur f\u00f8royameistari, 8-mannaf\u00f8r\n\nB\u00e1tar \nMi\u00f0vingur 1957 Niclas \u00ed Koltri \nBeinta 1958 Niclas \u00ed Koltri \nBeinta 1983 Ian Joensen, Mi\u00f0v\u00e1gur \nMi\u00f0vingur 1984 Niclas \u00ed Koltri \nRiddarin/R\u00f3kur/Dellan 1987 Hans K. Hansen (Stoffa) \nFr\u00fagvin 2000 S\u00e1mal Hansen, Runav\u00edk, 5-mannafar \nRiddarin 2001 S\u00e1mal Hansen, Runav\u00edk, 6-mannafar \nBeinta 2010 S\u00e1mal Hansen, Runav\u00edk, 5-mannafar\nMi\u00f0vingur 2011 S\u00e1mal Hansen, Runav\u00edk, 8-mannafar\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nMR.fo\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g"}
{"id": "15428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minecraft", "title": "Minecraft", "text": "Minecraft er eitt teldusp\u00e6l sum er stovan\u00f0 av Markus 'Notch' Persson. Minecraft bleiv kunngj\u00f8rt tann 17. mai 2009, og Beta var kunngj\u00f8rt 20. desembur 2010. \n\nTeldusp\u00e6l"}
{"id": "15429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A3o%20Paulo%20FS", "title": "S\u00e3o Paulo FS", "text": "S\u00e3o Paulo F\u00f3tb\u00f3ltsfelag ella S\u00e3o Paulo FS er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far S\u00e3o Paulo \u00ed Brasilia. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1930.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n S\u00e3o Paulo FS \n\nBrasilsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nS\u00e3o Paulo FS"}
{"id": "15430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Masiela%20Lusha", "title": "Masiela Lusha", "text": "Masiela Lusha (f\u00f8dd 23. oktober 1985) er ein amerikanskur/albanskur sj\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur. Hon hevur t\u00fdtt yrkingar, i\u00f0 M\u00f3\u00f0ur Teresa hevur yrkt, og so hevur hon skriva\u00f0 fleiri b\u00f8kur \u00e1 ymiskum m\u00e1lum.\n\nFilmar \n2000: Father's Love, Lisa \n2001: Summoning, Grace\n2001: Lizzie McGuire, Model\n2002: George Lopez, Carmen Lopez (101 episodes)\n2003: Clifford's Puppy Days, Nina (46 episodes)  \n2004: Cherry Bomb, Kim\n2005: Unscripted\n2006: Law and Order: Criminal Intent, Mira\n2007: Time of the Comet, Agnes\n2008: Blood: The Last Vampire, Sharon\n2009: Ballad of Broken Angels: Harmony, Harmony \n2009: Lopez Tonight\n2010: Kill Katie Malone, Ginger\n2010: Of Silence, Annabelle\n2010: Signed in Blood, Nina \n2011: Under the Boardwalk: The Monopoly Story\n2011: Tough Business, Grace\n2011: Science of Cool\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n MasielaLusha.com\n Masiela Lusha \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nRith\u00f8vundar\nAlbania\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "15431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirstin%20Str%C3%B8m%20Bech", "title": "Kirstin Str\u00f8m Bech", "text": "Kirstin Str\u00f8m Bech (f\u00f8dd 1956 \u00ed V\u00e1gi) var borgarstj\u00f3ri \u00ed V\u00e1gs B\u00fdr\u00e1\u00f0 fr\u00e1 1. jan. 2005 til 31. des. 2012. Kirstin er \u00fatb\u00fagvin f\u00f3lkask\u00fala l\u00e6rari. \u00c1\u00f0renn hon gj\u00f8rdist borgarst\u00f3ri \u00ed V\u00e1gs kommunu starva\u00f0ist hon sum l\u00e6rari \u00ed Porkeris Sk\u00fala. Kirstin stilla\u00f0i upp fyri Javna\u00f0arflokkin og var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vald \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed november 2004 og var\u00f0 av b\u00fdr\u00e1\u00f0num vald til borgarstj\u00f3ra. Hon var borgarstj\u00f3ri fr\u00e1 1. januar 2005. Til vali\u00f0 \u00ed november 2008 var\u00f0 hon afturvald og helt fram sum borgarstj\u00f3ri eitt valskei\u00f0 afturat. Kirstin Str\u00f8m Bech gj\u00f8rdist st\u00fdrislimur \u00ed Kommunusamskipan F\u00f8roya, t\u00e1 hon gj\u00f8rdist borgarstj\u00f3ri, hon var n\u00e6stforma\u00f0ur fr\u00e1 1. juli 2006 til 31. desember 2008.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Vagur.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1gs kommunu\n\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "15432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gekkur", "title": "Gekkur", "text": "Gekkurin er bingosp\u00e6li\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpinum. \u00d8ll, sum hava keypt se\u00f0il/se\u00f0lar \u00e1 s\u00f8lust\u00f8\u00f0unum kring landi\u00f0 \u00e1\u00f0renn klokkan 19:00 fr\u00edggjakv\u00f8ld, hava m\u00f8guleika at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed Gekkinum. Hv\u00f8r se\u00f0il kostar 40 kr\u00f3nur. Gekkurin ver\u00f0ur sendur klokkan 19:45 fr\u00edggjakv\u00f8ld. Gekkurin var fyrstu fer\u00f0 \u00e1 skr\u00e1nni \u00ed februar 1997, og hevur koyrt \u00e1 meir ella minni sama h\u00e1tt s\u00ed\u00f0an. Fyrstu tvey \u00e1rini var vinnarin fr\u00e1 seinasta fr\u00edggjakv\u00f8ldinum inni \u00ed sj\u00f3nvarpsstovuni og snara\u00f0i hj\u00f3linum, og t\u00e1 v\u00f3ru eisini tv\u00e6r gekkapuljur.\n\nSeinni gj\u00f8rdist m\u00f8guligt at ringja inn \u00ed sj\u00f3nvarpsstovuna og snara hj\u00f3linum vi\u00f0 at tr\u00fdsta \u00e1 knapparnar \u00e1 telefonini. Samstundis bleiv avger\u00f0 tikin um minka gekkapuljarnar til eina st\u00f8rri heldur enn tv\u00e6r minni. St\u00f8rsta upph\u00e6ddin, i\u00f0 er vunnin, er 3.400.000,00 kr\u00f3nur. Henda upph\u00e6ddin var\u00f0 vunnin fr\u00edggjakv\u00f8ldi\u00f0 3. august 2018.\n\nTa\u00f0 eru tr\u00fd f\u00f3lk sum skiftast um at vera gekkavertir, tey eru (2017): Magnus Magnussen, Jan Gardar og Petrina Berg.  Ein av teimum sum var vertur fyri sendingini \u00ed fleiri \u00e1r var Rudolf Joensen \u00far Klaksv\u00edk - hann var vi\u00f0 fr\u00e1 byrjan.\n\nSp\u00e6lireglar\n\n\u00cd trimum teimum fyrstu sp\u00f8lunum vinna tey, sum f\u00e1a fult ra\u00f0. \u00d8ll, sum f\u00e1a fult ra\u00f0, vinna eina peningaupph\u00e6dd. Tey, sum eru fyrst at ringja inn og sleppa \u00edgj\u00f8gnum, sleppa at velja ein b\u00f3kstav. Handan b\u00f3kstavin eru nakrir vinningar at velja \u00edmillum.\n\nVir\u00f0i\u00f0 \u00e1 vinningunum handan b\u00f3kstavirnar er anna\u00f0hv\u00f8rt umlei\u00f0 2000, 4000 ella 6000 kr\u00f3nur.\n\n\u00cd s\u00ed\u00f0sta sp\u00e6linum vinna tey, i\u00f0 f\u00e1a fulla pl\u00e1tu. Her er sama galdandi, at \u00f8ll, i\u00f0 vinna, f\u00e1a eina peningaupph\u00e6dd. \u00cd s\u00ed\u00f0sta sp\u00e6linum er t\u00f3 bert ein, i\u00f0 sleppur \u00edgj\u00f8gnum til sj\u00f3nvarpsstovuna.\n\nTann, i\u00f0 sleppur \u00edgj\u00f8gnum, skal draga gekkahj\u00f3linum, og hevur m\u00f8guleika at vinna st\u00f3rar upph\u00e6ddir. St\u00f8rsti vinningurin er gekkapuljan.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n Kringvarp.fo\n\nSp\u00f8l\nUndirhald\nF\u00f8royskar sj\u00f3nvarpssendingar\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "15443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hamfer%C3%B0", "title": "Hamfer\u00f0", "text": "Hamfer\u00f0 er f\u00f8royskur doom metal-t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2008 av guitaristinum John Egholm. Tann fyrsta framf\u00f8rslan hj\u00e1 b\u00f3lkinum var til GBOB kappingina \u00ed 2008, har b\u00f3lkurin sp\u00e6ldi seg \u00ed finaluna. Aftan\u00e1 GBOB var b\u00f3lkurin \u00f3virkin \u00ed eina t\u00ed\u00f0, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 at manningin broyttist eitt sindur. Guitaristurin Theodor Kapnas og lj\u00f3mbor\u00f0sleikarin Esmar Joensen komu upp \u00ed b\u00f3lkin, sum longu innihelt guitaristin John Egholm, sangaran J\u00f3n Hansen, bassistin Tinna T\u00f3tud\u00f3ttir og trummuleikaran Remi Johannesen. B\u00f3lkurin hevur fleiri fer\u00f0ir sp\u00e6lt \u00e1 f\u00f8royskum t\u00f3nleikafestivalum og st\u00f8rri konsertum, t.d. \u00e1 G! Festivalinum, Summarfestivalinum og \u00d3lavs\u00f8kukonsertini. \u00cd 2011 v\u00f3ru teir \u00e1 konsertfer\u00f0 \u00ed Evropa. \u00cd mars 2012 vunnu teir kappingina her \u00ed F\u00f8royum um at gerast tann t\u00f3nleikab\u00f3lkurin, i\u00f0 slapp at kappast um at vinna \u00e1rsins Wacken Metal Battle \u00e1 Wacken Open Air festivalinum. Teir enda\u00f0u vi\u00f0 at vinna kappingina \u00ed Wacken \u00ed T\u00fdsklandi. 28 t\u00f3nleikab\u00f3lkar sp\u00e6ldu \u00ed finaluni, Hamfer\u00f0 vann.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nJ\u00f3n Aldar\u00e1, sang\nJohn Egholm, guitar\nTheodor Kapnas, guitar \n\u00cdsak Petersen, bass\nRemi Johannesen, trummur\nEsmar Joensen, keys\n\nFyrrverandi limir \nTinna T\u00f3tud\u00f3ttir, bass\nJenus \u00ed Tr\u00f8\u00f0ini, bass\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2010 - Vilst er s\u00ed\u00f0sta fet\n 2013 - Evst\n 2018 - T\u00e1msins likam\n\nHei\u00f0ur \nFyrst \u00ed 2010 vann Hamfer\u00f0 t\u00f3nleikakappingina Sement, sum gav teimum heiti\u00f0 \"F\u00f8roya besti n\u00fdggi b\u00f3lkur 2010\". \n\u00cd desembur 2010 vann Hamfer\u00f0 heiti\u00f0 sum besti n\u00fdggi b\u00f3lkur \u00ed F\u00f8royum \u00e1 Planet Awards 2010. \u00cd 2012 vann b\u00f3lkurin t\u00f3nleikakappingina \"Wacken Metal Battle F\u00f8royar 2012\", sum gav teimum finalupl\u00e1ss \u00e1 t\u00fdskum tungm\u00e1lms t\u00f3nleikafestivali.\n2010 - Vinnari av Sement (F\u00f8roysk t\u00f3nleikakapping)\n2010 - Kosin um \"Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur\" \u00e1 Planet Awards 2010\n 2012 - Vinnari av Wacken Metal Battle F\u00f8royar 2012\n2012 - Hamfer\u00f0 vann Wacken Metal Battle t\u00f3nleikakappingina \u00ed T\u00fdsklandi \u00e1 Wacken Open Air festivalinum \u00ed august 2012.\n2012 - Kosin sum \u00c1rsins t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00e1 Planet Awards 2012\n2015 - Tilnevndur T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins.\n2016 - Vann eina FMA-vir\u00f0isl\u00f8n fyri \u00c1rsins videolag.\n2018 - Vann eina FMA-vir\u00f0isl\u00f8n fyri \u00c1rsins sang vi\u00f0 sanginum Frosthvarv.\n\nKonsertfer\u00f0 \u00ed Evropa \nHamfer\u00f0 var \u00ed november 2011 \u00e1 konsertfer\u00f0 gj\u00f8gnum Evropa. Talan var um ein part av sokalla\u00f0u Dead Tyrants konsertfer\u00f0ini vi\u00f0 heimskendu b\u00f3lkunum T\u00fdr og Moonsorrow(FI) umframt minni kenda Crimfall(FI). Konsertfer\u00f0in fevndi um 14 konsertir yvir 16 dagar, og lei\u00f0in gekk \u00edgj\u00f8gnum T\u00fdskland, Belgia, Frakland, Sveis, Spania, Italia og Slovenia.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nFacebook.com/Hamferd\nS\u00ed\u00f0a \u00e1 MySpace\nHamfer\u00f0 \u00e1 YouTube\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari"}
{"id": "15444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Dreams", "title": "The Dreams", "text": "The Dreams er ein f\u00f8royskur popp-, rokk- og punkt\u00f3nleikab\u00f3lkur.\n\nS\u00f8gan \nB\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2004, men longu \u00ed 2003, \u00e1\u00f0renn The Dreams var til, v\u00f3ru Hans Edvard Andreasen og Heini Mortensen limir \u00ed einum \u00f8\u00f0rum punk b\u00f3lki, sum nevndist Zink. Umframt teir b\u00e1\u00f0ar v\u00f3ru tveir a\u00f0rir limir \u00ed b\u00f3lkinum: He\u00f0in Egholm Skov og Edmund \u00ed Gar\u00f0i. He\u00f0in f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum \u00ed 2004 og \u00ed sta\u00f0in bleiv  Eirikur Gilst\u00f3n Corfitz Andersen limur \u00ed b\u00f3lkinum. B\u00f3lkurin Zink gav \u00fat fl\u00f8guna \"Totally Love Songs\". Seinni \u00ed 2004 f\u00f3r Edmund \u00ed Gar\u00f0i \u00far b\u00f3lkinum. Hinir tr\u00edggir: Hans Edward Andreasen, Heini Mortensen og Eirikur Gilst\u00f3n Corfitz Andersen avgj\u00f8rdu at halda fram vi\u00f0 b\u00f3lkinum og broyttu navni\u00f0 til The Dreams. \n\n\u00cd 2004 v\u00f3ru teir so hepnir at vera \u00fatvaldir fram um fleiri t\u00fasund a\u00f0rar b\u00f3lkar til at framf\u00f8ra \u00ed t\u00f3nleikasending og kapping hj\u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini MTV Europe, sum nevndist A Cut. The Dreams gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd. \u00cd 2005-06 flutt teir tr\u00edggir ni\u00f0ur til Keypmannahavnar hv\u00f8r \u00ed s\u00ednum lagi. Har hildu teir fram vi\u00f0 b\u00f3lkinum The Dreams. \u00cd 2006 g\u00f3vu teir \u00fat fl\u00f8guna \"Tazy\", sum var ein endurn\u00fdggjan av f\u00f8royskum klassikarum. Ein av mest sp\u00e6ldu og kendu sangum av t\u00ed fl\u00f8guni var \"Sasasa\" sum Georg Eystan \u00c1 \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i sungi\u00f0.\n\n\u00cd november og desember 2006 lutt\u00f3k The Dreams \u00ed altj\u00f3\u00f0a t\u00f3nleika kappingini Global Battle of the Bands. Teir gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00ed kappingini. Ta\u00f0 var her at b\u00f3lkurin m\u00f8tti teirra framt\u00ed\u00f0ar framlei\u00f0ara, t\u00ed ein av d\u00f3marunum var nevniliga danin Lars Pedersen, betri kendur sum Chief One. \u00cd 2007 kom l\u00edtlibeiggi Eirik, Corfitz, vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkin. \u00cd 2008 lutt\u00f3k The Dreams \u00ed donsku t\u00f3nleika kappingini \"Dansk Melodi Grand Prix\" vi\u00f0 sanginum La' mig v\u00e6re. Teir gj\u00f8rdust nummar f\u00fdra. Sama m\u00e1na\u00f0 g\u00f3vu teir \u00fat fyrstu donsku fl\u00f8gu teirra \"Den nye By\". The Dreams hevur givi\u00f0 \u00fat fleiri fl\u00f8gur \u00ed Danmark, har teir sungu \u00e1 donskum, b\u00e6\u00f0i einkultar fl\u00f8gur (single) og fl\u00f8gur (CD). \u00cd 2010 g\u00f3vu teir eina fl\u00f8gu \u00fat \u00e1 enskum. Teir hava veri\u00f0 \u00e1 t\u00f3nleikafer\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi, har teir eisini g\u00f3vu \u00fat stakfl\u00f8guna Under the Sun. \u00cd desember 2010 vann The Dreams f\u00f8royska t\u00f3nleikahei\u00f0ursl\u00f8nina Planet Awards 2010 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins b\u00f3lkur.\n\n\u00datg\u00e1vur \nFl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \u00ed F\u00f8royum og Danmark:\n 2006 - Tazy\n 2008 - Den Nye By\n 2009 - Den Nye By 09/Sakin Live\n 2010 - Revolt\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nHans Edward Andreasen\nEirikur Gilst\u00f3n Corfitz Andersen\nHeini Gilst\u00f3n Corfitz Andersen\nHeini Mortensen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nThe-Dreams.eu, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 The Dreams\nFacebook s\u00ed\u00f0a hj\u00e1 The Dreams\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPlanet Awards vinnari\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "15448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Levi%20M%C3%B8rk", "title": "Levi M\u00f8rk", "text": "Levi M\u00f8rk f\u00f8ddur 08.10.1968 \u00ed V\u00e1gi, var valdur b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0svali\u00f0 \u00ed november 2008 og t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num 1. januar 2009. Hann stilla\u00f0i upp fyri Javna\u00f0arflokkin. Levi var limur \u00ed sosialu nevnd, teknisku nevnd og \u00ed byggi og b\u00fdarskiparnarnevndini, har hann var forma\u00f0ur \u00ed 1 \u00e1r.  \n\nLevi M\u00f8rk, var\u00f0 valdur \u00ed V\u00e1gs b\u00fdr\u00e1\u00f0 \u00e1 b\u00fdr\u00e1\u00f0svalinum \u00ed nov 2016, fyri Javna\u00f0arflokkin. Har hann var forma\u00f0ur fyri ungd\u00f3msnevndini hj\u00e1 V\u00e1gs kommunu. Levi var afturvaldur \u00e1 kommunuvalinum \u00ed novembur 2020 fyri Javna\u00f0arflokkin \u00ed V\u00e1gi. Har hann m.a, er forma\u00f0ur fyri mentam\u00e1lanevndina og forma\u00f0ur fyri barna og ungd\u00f3msnevndina. \n\nLevi er \u00fatb\u00fagvin n\u00e1msfr\u00f8\u00f0ingur, HH og hevur lei\u00f0ara\u00fatb\u00fagving. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Danmark fr\u00e1 1996 - 2006 og var m.a \u00ed starv hj\u00e1 Danska Rey\u00f0a Krossi.  \n\nHeimafturkomin var hann lei\u00f0ari fyri fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falanum \u00ed Hoyv\u00edk \u00ed fleiri \u00e1r. Somulei\u00f0is var hann politiska dr\u00edvmegin aftanfyri ungd\u00f3msh\u00fasi\u00f0 Klubb 188 \u00ed Hoyv\u00edk. Levi b\u00fdr \u00ed dag \u00ed V\u00e1gi og hann starvast framvegis innan barna og ungd\u00f3ms\u00f8ki.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n V\u00e1gs kommuna\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "15449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkar%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag (KRF) er f\u00f8royskt r\u00f3\u00f0rarfelag \u00ed Klaksv\u00edk. Stovna\u00f0 6. mars 1993. Endam\u00e1l felagsins er at geva f\u00f3lki m\u00f8guleika at r\u00f3gva kapp, og at menna og vekja \u00e1hugan fyri kappr\u00f3\u00f0ri. Felagi\u00f0 eigur 9 kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar. Neysti\u00f0 er \u00e1 Tingst\u00f8\u00f0ini 1 \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nS\u00ed eisini https://www.facebook.com/klaksvikarrodrarfelag/\n\nFM-heiti (1973-2021)\n\nB\u00e1tar felagsins \nF\u00edpan Fagra, S\u00e6varmoy, Tekla, Karin og Sn\u00edpan (5-mannaf\u00f8r)\nP\u00e1ll Fangi (6-mannafar)\nNevi\u00f0 Rey\u00f0a (8-mannafar)\nKlaksv\u00edkingur og N\u00f3lsoyar P\u00e1ll (10-mannaf\u00f8r)\n\nNevnd (2021)\nForkvinna: Sonja Kj\u00f8lbro\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Jan Venned\nKassameistari: Elsa Maria Hvidbro\nSkrivari: Magnus Nor\u00f0berg\nNevndarlimur: Fr\u00f3\u00f0i Waag\nNevndarlimur: Torfinn Vi\u00f0oy\nNevndarlimur: B\u00e1r\u00f0ur Juul Arge Jacobsen\n\nMyndir \n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nKlaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "15450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopi%C3%B0%20%C3%AD%20Noregi%202011", "title": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Noregi 2011", "text": "22. juli \u00ed 2011 kemur at standa sum tann svartasti dagurin \u00ed norsku s\u00f8guni s\u00ed\u00f0an Seinna heimsbardaga. Norsku myndugleikarnir hava v\u00e1tta\u00f0, at bumbuspreingingin \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Oslo og skot\u00e1lopi\u00f0 \u00e1 oynni Ut\u00f8ya hava kravt 77 mannal\u00edv . Sjey doy\u00f0u av spreingingini \u00ed Oslo, og 68 doy\u00f0u \u00e1 Ut\u00f8ya, har ungd\u00f3mslimir hj\u00e1 Arbei\u00f0araflokkinum hildu eitt tiltak. \u00cd minsta lagi 98 f\u00f3lk eru s\u00e6rd. \"Ta\u00f0 var vi\u00f0 skelki og st\u00f3rari sorg, at vit fr\u00e6ttu um bumbu\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Oslo\", skrivar l\u00f8gma\u00f0ur til Stoltenberg. \n\nAllar gitingarnar um altj\u00f3\u00f0a yvirgang fr\u00e1 v\u00ed\u00f0gongdum b\u00f3lkum \u00far Mi\u00f0- ella Fjareystri tagna\u00f0u, t\u00e1 norski l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Knut Storberget 22. juli kundi v\u00e1tta, at l\u00f8greglan hev\u00f0i handtiki\u00f0 ein norskan r\u00edkisborgara vi\u00f0 etniskum norskum uppruna. Sj\u00f3narv\u00e1ttar \u00e1 Ut\u00f8ya h\u00f8vdu longu t\u00e1 sagt, at ta\u00f0 var ein h\u00f8gur lj\u00f3sur ma\u00f0ur, sum tosa\u00f0i eina dialekt fr\u00e1 eystlands\u00f8kinum, ella eina dialekt sum kom fr\u00e1 Oslo ella onkrasta\u00f0ni kring norska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in. \n\nNoreg er rakt av einari nasjonalari vanlukku, seg\u00f0i Jens Stoltenberg, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, t\u00e1 grei\u00f0a fekst \u00e1, at \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum 76 f\u00f3lk h\u00f8vdu mist l\u00edvi\u00f0, og n\u00f3gv t\u00edggjutals v\u00f3ru skadd \u00ed teimum b\u00e1\u00f0um \u00e1lopunum \u00e1 stj\u00f3rnarbygningarnar \u00ed Oslo og ungd\u00f3msleguna \u00e1 Ut\u00f8ya. Erna Solberg, lei\u00f0ari \u00ed borgarliga flokkinum H\u00f8yre, seg\u00f0i vi\u00f0 NRK 23. juli, at hetta er ein vanlukka, sum rakar \u00f8ll \u00ed Noregi. Hon v\u00edsti \u00e1, at tey 68 dripnu \u00e1 Ut\u00f8ya umbo\u00f0a\u00f0u framt\u00ed\u00f0ina \u00ed norskum politikki, og at eitt heilt \u00e6ttarli\u00f0 \u00ed norskum politikki kemur at hava hendan r\u00e6\u00f0uleikan vi\u00f0 s\u00e6r. \n\nHigartil hava yvir 1,3 mi\u00f3. pers\u00f3nar tekna\u00f0 seg \u00ed b\u00f3lkin \u00e1 Facebook \"Tenn et lys for de d\u00f8de og skadde etter tragedien i Oslo og Ut\u00f8ya\" .\n\nStj\u00f3rnarbygningarnir \u00ed Oslo \n\n N\u00fa er tali\u00f0 \u00e1 dey\u00f0um og l\u00f8sta\u00f0um hetta:\n 8 dey\u00f0\n  Umlei\u00f0 30 l\u00f8sta\u00f0 - hava veri\u00f0 ella eru til vi\u00f0ger\u00f0ar \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi. St\u00f8\u00f0an er l\u00edvsh\u00f3ttandi hj\u00e1 eini 9-10 av teimum\n  Harafturat eru fleiri pers\u00f3nar ikki aftur\u00edafturkomnir.\n\nUt\u00f8ya \n\n N\u00fa er tali\u00f0 \u00e1 dey\u00f0um og l\u00f8sta\u00f0um hetta:\n 68 dey\u00f0.\n 66 l\u00f8sta\u00f0 - hava veri\u00f0 ella eru til vi\u00f0ger\u00f0ar \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi. Ikki greitt hvussu st\u00f8\u00f0an er hj\u00e1 teimum.\n Harafturat eru fleiri pers\u00f3nar ikki aftur\u00edafturkomnir.\n\nUt\u00f8ya er ein klekingardepil fyri norska Javna\u00f0arflokkin, og har hava summarlegur veri\u00f0 fyri ungd\u00f3msfelagi\u00f0 hj\u00e1 Arbei\u00f0araflokkinum, AUF, \u00ed n\u00f3gv \u00e1r havt s\u00ednar summarlegur. \u00c1 Ut\u00f8ya var ein politisk ungd\u00f3mslega vi\u00f0 ungd\u00f3mum fr\u00e1 umlei\u00f0 14 \u00e1rum og uppeftir, og tey dey\u00f0u eru eftir \u00f8llum at d\u00f8ma fyri ein st\u00f3ran part heilt ung. Ta\u00f0 v\u00f3ru umlei\u00f0 650 ungd\u00f3mar ni\u00f0ur \u00ed 14 \u00e1ra aldur sum v\u00f3ru \u00e1 Ut\u00f8ya fr\u00edggjadagin. \n\nStoltenberg er ein av teimum, sum ofta hevur vitja\u00f0 \u00e1 Ut\u00f8ya, har ungd\u00f3msfelagi\u00f0 hj\u00e1 norska Javna\u00f0arflokkinum heldur summarlegur og onnur tilt\u00f8k. \"Eg havi veri\u00f0 \u00e1 Ut\u00f8ya hv\u00f8rt summar s\u00ed\u00f0ani 1994. M\u00edtt ungd\u00f3msparad\u00eds er blivi\u00f0 eitt helviti\", seg\u00f0i Jens Stoltenberg \u00ed eini r\u00f8\u00f0u 22. juli 2011. Stoltenberg skuldi eftir \u00e6tlan vitja \u00e1 Ut\u00f8ya 23. juli 2011 og halda r\u00f8\u00f0u fyri teimum ungu f\u00f3lkunum. \n\n\u00d3br\u00fakt spreingievni eru eisini funnin \u00e1 Ut\u00f8ya .\n\nT\u00ed\u00f0arlinja \n\nNorska Dagbladet skrivar, at ein gj\u00f8gnumgongd av t\u00ed\u00f0arlinjubi v\u00edsir, at Anders Behring Breivik skjeyt tey 85 ungu \u00e1 Ut\u00f8ya eftir einum t\u00edma, og ikki sum \u00e1\u00f0ur uppl\u00fdst h\u00e1lvan annan t\u00edma. Sissel Hammer sigur vi\u00f0 Dagbladet, at hon skilir, at f\u00f3lk halda ta\u00f0 vera langa t\u00ed\u00f0 at b\u00ed\u00f0a, men v\u00edsir \u00e1, at ta\u00f0 tekur t\u00ed\u00f0 at savna mannskapi\u00f0, f\u00e1a ta\u00f0 \u00ed verndarb\u00fanar og v\u00e1pna\u00f0, og so skal ta\u00f0 eisini n\u00e1a at koma fram. Samb\u00e6rt Sissel Hammer, politiovasta \u00ed Nor\u00f0rara Buskerud l\u00f8greglu\u00f8ki er t\u00ed\u00f0arskemai\u00f0 solei\u00f0is:\n\n 17.27: Bo\u00f0 koma um skot \u00e1 Ut\u00f8ya til Nor\u00f0rara Buskerud l\u00f8greglu\u00f8ki\n 17.30: Operati\u00f3nsmi\u00f0st\u00f8\u00f0in \u00ed Oslo l\u00f8greglu\u00f8ki f\u00e6r bo\u00f0 um skot \u00e1 Ut\u00f8ya\n 17.38: Oslo l\u00f8greglu\u00f8ki f\u00e6r umb\u00f8n um hj\u00e1lp fr\u00e1 Buskerud l\u00f8greglu\u00f8ki\n 17.52: Fyrsta l\u00f8greglupatruljan kemur til \u00f8ki\u00f0 \u2013 men m\u00e1 b\u00ed\u00f0a eftir skikka\u00f0um b\u00e1ti\n 18.03: Bo\u00f0 um, at b\u00e1tur er \u00e1 veg\n 18.09: Servanda deildin hj\u00e1 Oslo l\u00f8greglu\u00f8ki kemur \u00e1 sta\u00f0i\u00f0\n 18.25: Servanda deildin fer \u00e1 land \u00ed Ut\u00f8ya\n 18.27: Dr\u00e1psma\u00f0urin ver\u00f0ur handtikin\n\nAnders Behring Breivik \nNorskir fj\u00f8lmi\u00f0lar v\u00f3ru r\u00e6ttiliga skj\u00f3tir til at seta navn \u00e1 h\u00f3pdr\u00e1psmannin, sum framdi yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Oslo og \u00e1 Ut\u00f8ya. Ta\u00f0 var tann t\u00e1 32 \u00e1ra gamli nor\u00f0ma\u00f0urin Anders Behring Breivik, sum var\u00f0 handtikin og skuldsettur fyri at hava framt spreingingina \u00ed Oslo og h\u00f3pdr\u00e1pini \u00e1 Ut\u00f8ya . Fleiri \u00fatlendskir mi\u00f0lar nevndu eisini skj\u00f3tt Breivik sum gerningsmann. Fyrsti mi\u00f0il vi\u00f0 mynd og navni var Verdens Gang, sum leg\u00f0i hetta \u00fat um eitt-t\u00ed\u00f0ina 23. juli. Anders Behring Breivik var handtikin \u00e1 Ut\u00f8ya stutt eftir at t\u00edggjutals f\u00f3lk \u00e1 leguni hj\u00e1 ungmannafelagnum hj\u00e1 norska Javna\u00f0arflokkinum v\u00f3r\u00f0u skotin og dripin.\n\nTann t\u00e1 32 \u00e1ra gamli Anders Behring Breivik seg\u00f0ist vera virkin \u00e1 ytsta h\u00f8gravonginum \u00ed Noregi, og kann hava fingi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 millum anna\u00f0 Timothy McVeigh, i\u00f0 t\u00f3k l\u00edvi\u00f0 av 168 f\u00f3lkum, t\u00e1 hann sprongdi bumbur \u00ed Oklahoma City tann 19. apr\u00edl 1995. McVeigh bleiv d\u00f8mdur til dey\u00f0a og er avr\u00e6tta\u00f0ur. Breivik leg\u00f0i \u00ed n\u00edggju \u00e1r \u00e6tlanir um \u00e1lopini. Ma\u00f0urin var ikki kendur av l\u00f8gregluni og var ikki fyrr d\u00f8mdur fyri naka\u00f0 \u00e1lvarsligt. \n\nSamb\u00e6rt NRK hev\u00f0i tann 32 \u00e1ra gamli nor\u00f0ma\u00f0urin tilkn\u00fdti til landb\u00fana\u00f0in og d\u00e1mdi v\u00e6l at vei\u00f0a. NRK seg\u00f0i, at ma\u00f0urin hev\u00f0i tilkn\u00fdti til landb\u00fana\u00f0in, og at hann \u00e1 tann h\u00e1tt hevur havt atgongd til kunst\u00f8\u00f0, i\u00f0 kundi vera grundarlagi\u00f0 undir risabumbuni sum brast millum stj\u00f3rnarbygningarnar \u00ed Oslo. Til samanbering kann sigast, at bumban, sum fyri n\u00fa fleiri \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani sprongdi amerikansku ambassaduna \u00ed Kenja \u00ed luftina, var framleidd \u00far 12 tonsum av kunstt\u00f8\u00f0um, og sama tilfar var\u00f0 eisini n\u00fdtt til bumbuats\u00f3knina \u00ed Oklahoma. Automatv\u00e1pnini sum hann br\u00fakti kann hann hava fingi\u00f0 hendur \u00e1 gj\u00f8gnum s\u00edni \u00e1hugam\u00e1l fyri at vei\u00f0a. Tann 32 \u00e1ra gamle Breivik skal vera virkin \u00ed t\u00ed v\u00ed\u00f0gongda h\u00f8graumhv\u00f8rvinum \u00ed Noregi, og hann eigur tvey v\u00e1pn sum eru skr\u00e1sett \u00ed hansara navni. \n\nS\u00ed\u00f0ani kom fram at hann hevur havt b\u00fasta\u00f0 \u00e1 t\u00ed sum nor\u00f0menn kalla \"beste vestkant\" \u00ed Oslo. \u00cd hesum liggur at hann hevur b\u00fasta\u00f0 \u00ed t\u00ed partinum av Oslo har tey mest m\u00fagvandi b\u00fagva, og har f\u00e6gst tilflytarar fr\u00e1 \u00f8kjum uttanfyri Evropa b\u00fagva. Breivik var limur \u00ed Fremskrittspartiet. Men flokkurin var ikki n\u00f3g ekstremistiskur fyri Breivik, so hann melda\u00f0i seg \u00far FrP . Hann er skuldsettur fyri hendingarnar, og skuldsetingin er terror, sum \u00ed mesta lagi kann geva 21 \u00e1ra fongsul. \n\nBreivik er \u00edm\u00f3ti tilflyting og at f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00faga saman. Her er naka\u00f0 av t\u00ed hann hevur skriva\u00f0 um \u00e1 Document.no. Anders Behring Breivik hevur hildi\u00f0 seg k\u00farran seinastu m\u00e1na\u00f0irnar, men \u00e1 Twitter s\u00edni hevur hann skriva\u00f0, at \"ein vi\u00f0 sannf\u00f8ring kann \u00fatynna meira, enn 100 000 vi\u00f0 \u00e1huga\". Samb\u00e6rt verjanum seg\u00f0i dr\u00e1psma\u00f0urin, at ta\u00f0 var r\u00e6\u00f0uligt, men ney\u00f0ugt, sum hann gj\u00f8rdi .\n\nHigartil hevur st\u00f3ri spurningurin veri\u00f0, um Breivik, var einsamallur um illger\u00f0ina ella ikki. Sj\u00e1lvur sigur hann, at hann var einsamallur , men l\u00f8greglan arbei\u00f0ir av kraft upp \u00e1 at eftirkanna um hann sigur satt ella ikki. Fleiri av teimum, sum sluppu av politisku ungd\u00f3msleguni \u00e1 Ut\u00f8ya vi\u00f0 l\u00edvinum, hava greitt fr\u00e1, at ta\u00f0 var ikki bara ein ma\u00f0ur, sum skeyt.\n\nManifest \n\n\u00cd manifestinum, i\u00f0 Breivik kallar: \"2083 - A European Declaration of Independence\", grei\u00f0ir Breivik fr\u00e1, hvussu \u00e6tlanir s\u00ednar skulu gj\u00f8gnumf\u00f8rast, og at hann kennir seg sum ein krossfara . Seinastu s\u00ed\u00f0urnar \u00ed manifestinum er ein dagb\u00f3k yvir seinastu dagarnar fram til \u00e1lopi\u00f0. Eitt d\u00f8mi um hetta er um fr\u00edggjadagin 7. juli \u00ed 2011, t\u00e1 hann skrivar um grannan hj\u00e1 s\u00e6r: \"So leingi hann sn\u00edkir seg \u00e1 m\u00edna ogn, so fer hann at forsinka m\u00e6r heilt n\u00f3gv, t\u00ed ver\u00f0i eg noyddur til at seta eyka trygdartilt\u00f8k \u00ed verk\". M\u00e1nadagur 18. juli 2011: \"Innara l\u00f8\u00f0ingin er li\u00f0ug. Havi lasta\u00f0 v\u00f8rubilin. Eri m\u00f3\u00f0ur! Men ein g\u00f3\u00f0 venjing\". Manifesti\u00f0 endar vi\u00f0 tekstinum: \"Eg haldi, at hetta er m\u00edtt seinasta innlegg. Ta\u00f0 er n\u00fa 22. juli 2011, og klokkan 12.51\".\n\nF\u00f8royar \n\nKaj Leo Holm Johannesen, l\u00f8gma\u00f0ur hevur sent norsku stj\u00f3rnini samkensluskriv eftir r\u00e6\u00f0uligu hendingarnar \u00ed Oslo:\n\n\"Til statsminister Jens Stoltenberg og det norske folk\n\nP\u00e5 vegne av det f\u00e6r\u00f8yske folk og regjering vil jeg uttrykke v\u00e5r hjerteligste medf\u00f8lelse i denne forferdelige situasjon. Det var med sjokk og stor sorg, at vi h\u00f8rte om bombeangrepet i Oslo i dag.\n\nF\u00e6r\u00f8yinger har et n\u00e6rt og godt venskap med Norge og nordmenn, og denne tragiske hendelse ber\u00f8rer oss dypt. V\u00e5re tanker er med de omkomne, skadete og p\u00e5r\u00f8rende.\n\nKaj Leo Holm Johannesen\nF\u00e6r\u00f8yenes lagmann\"\n\nKeldur \n\nNoreg\nNoregs s\u00f8ga\nS\u00f8ga\nYvirgangsats\u00f3knir\nOslo\n2011\nH\u00f3pdr\u00e1p"}
{"id": "15451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93badiab%C3%B3k", "title": "\u00d3badiab\u00f3k", "text": "\u00d3badiab\u00f3k, bara 21 vers, er stytsta b\u00f3kin \u00ed GT. \u00d3badiab\u00f3kin er um vi\u00f0urskiftini \u00edmillum \u00cdsrael og Ed\u00f3m. Tey fara langt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina, av t\u00ed at b\u00e1\u00f0ar tj\u00f3\u00f0irnar eru \u00e6tta\u00f0ar fr\u00e1 J\u00e1kupi og Esavi. T\u00ed\u00f0liga s\u00fdndi Ed\u00f3m f\u00edggindaskap \u00edm\u00f3ti f\u00f3lki Harrans. Hesin f\u00edggindskapur var livna\u00f0ur uppaftur, t\u00e1 i\u00f0 Ed\u00f3m var uppi \u00ed at r\u00e6na Jer\u00fasalem, r\u00e6ndi til s\u00edn d\u00fdragripir og gav j\u00f8dar, i\u00f0 fl\u00fdddu, upp \u00ed f\u00edggindahendur. Hetta er grundin undir d\u00f3mstalu \u00d3badia yvir Ed\u00f3m. Seinast \u00ed b\u00f3kini talar profeturin til s\u00edtt egna f\u00f3lk og ber t\u00ed ugganaror\u00f0 fr\u00e1 Harranum. Ugganaror\u00f0ini birta eina framt\u00ed\u00f0arsj\u00f3n um endaliga sigur Guds r\u00edkis. Harrans f\u00f3lk kunnu kanska ver\u00f0a b\u00e6\u00f0i ats\u00f8kt og h\u00e1\u00f0a\u00f0, men eingin, i\u00f0 s\u00f8kir at teimum skal bera sigurin \u00ed b\u00fd. \n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "15455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Potter%20og%20arvalutir%20Dey%C3%B0ans", "title": "Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans", "text": "Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans er ein b\u00f3k hj\u00e1 Joanne \"Jo\" Rowling. Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans kom \u00fat 21. juli 2007 \u00ed Bretlandi ein minutt eftir midn\u00e1tt. B\u00f3khandlar og fjepparar \u00ed Bretlandi og a\u00f0rasta\u00f0ni gj\u00f8rdu n\u00f3gv burtur\u00far. Beinanvegin sl\u00f3 b\u00f3kin \u00f8ll s\u00f8lumet, eftir n\u00f8krum d\u00f8gum var hon seld \u00ed 2,7 mi\u00f3 eint\u00f8kum \u00ed Bretlandi og 8,3 mi\u00f3 eint\u00f8kum \u00ed Amerika. B\u00f3kin ver\u00f0ur t\u00fddd til 93 m\u00e1l. Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2007. B\u00f3kin er 679 bls. og innbundin. \n\nB\u00f3kin Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans er seinasta b\u00f3k \u00ed r\u00f8\u00f0ini um Harry Potter. T\u00e1 i\u00f0 s\u00e6tta b\u00f3kin Harry Potter og H\u00e1lvbl\u00f3\u00f0sprinsurin kom \u00fat \u00ed 2005 var greitt, at komandi b\u00f3kin skuldi gerast tann seinasta. \u00cd sjeyndu og seinastu b\u00f3kini, Harry Potter og arvalutir Dey\u00f0ans, svarar J.K. Rowling hegnisliga teimum mongu spurningunum, i\u00f0 n\u00f3gv hava b\u00ed\u00f0a\u00f0 spent eftir. Vit sleppa at lesa um endaligu uppger\u00f0ina millum Harry Potter og \u00f3nda gandakallin Voldemort. \n\nSjeynda og seinasta \u00e1ri\u00f0 hj\u00e1 Harry Potter \u00e1 Hogwarts. Hann hevur n\u00fa fingi\u00f0 ta d\u00f8pru, h\u00e6ttisligu og eftir \u00f8llum at d\u00f8ma \u00f3gj\u00f8rligu uppg\u00e1vu at skula finna og beina fyri seinasta horcruxunum hj\u00e1 Voldemort. Ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur hevur hann kent seg so einsmallan, ongant\u00ed\u00f0 hevur lagnan kenst so tung. Men Harry noy\u00f0ist onkursvegna at finna ta styrki inni \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum, sum krevst fyri at fullf\u00f8ra uppg\u00e1vuna, honum er litin \u00ed hendi. Hann m\u00e1 fara \u00far fj\u00e1lgu Kaninholuni og \u00f3ttaleysur, uttan at ivast, m\u00e1 hann ganga miskunnarleysu g\u00f8tuna, sum honum er \u00e6tla\u00f0 at fara. \n\nEnskar b\u00f3kmentir\nHugflog\nHarry Potter\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "15459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0menn", "title": "Nor\u00f0menn", "text": "Nor\u00f0menn er germansk f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fdr \u00ed Noregi og \u00ed USA (Dakota og Minnesota). Tey hava somu mentan og tosa norska m\u00e1li\u00f0.\n\nNoreg"}
{"id": "15461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H.%20N.%20Jacobsens%20B%C3%B3kahandil", "title": "H. N. Jacobsens B\u00f3kahandil", "text": "H. N. Jacobsen B\u00f3khandil er gamal bygningur mitt \u00ed Havn og elsti b\u00f3kahandil \u00ed F\u00f8royum. Handilin hevur navn eftir Hans Nicolai Jacobsen, sum var\u00f0 borin \u00ed heim 4. mai \u00ed 1832. H. N. J. B\u00f3kahandil byrja\u00f0i \u00ed Gongini \u00ed T\u00f3rshavn. Gamli realsk\u00falin helt til, har H. N. Jacobsens B\u00f3kahandil er \u00ed dag.\n\nKunningarstovan \u00ed Havn hevur seinastu \u00e1rini hildi\u00f0 til \u00ed eystara enda av bygninginum, me\u00f0an b\u00f3kahandilin h\u00fasast \u00ed mi\u00f0juni og \u00ed vestara enda av h\u00fasinum. Uttanfyri standa gomlu tr\u00f8ini fr\u00e1 1870-\u00e1rinum, i\u00f0 ey\u00f0merkja hendan t\u00fd\u00f0andi stovnin fyri f\u00f8royska b\u00f3kmentir, prentsmi\u00f0ju- og forlagsvirksemi.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nBokahandil.fo\n\nBygningar\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81tr%C3%BAna%C3%B0ur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00c1tr\u00fana\u00f0urin hevur ein st\u00f3ran leiklut \u00ed f\u00f8roysku mentanini og f\u00f8royska samfelagnum. \u00cd F\u00f8royum eru fleiri tr\u00faarb\u00f3lkar og flestu teirra eru kristnir. Umlei\u00f0 83,8 prosent av f\u00f3lkinum hoyrir til ta evangelisku-luthersku f\u00f3lkakirkjuna , og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00f3lkurin, sum ver\u00f0ur mettur at vera 11 prosent, hoyrir til Br\u00f8\u00f0rasamkomuna. Restin eru sm\u00e6rri tr\u00faarb\u00f3lkar, sum flestir eru kristnir. Ta\u00f0 eru fleiri enn 140 kirkjur og samkomuh\u00fas \u00ed F\u00f8royum, og ta\u00f0 finst ein samkoma ella kirkja fyri hv\u00f8rjar 350 borgarar.\n\nFyrstu landn\u00e1msmenn hava veri\u00f0 \u00e1satr\u00fagvandi og heidnir, ta\u00f0 merkir, at teir h\u00f8vdu fleiri gudar og ikki bert ein gud eins og kristind\u00f3mur, islam og j\u00f8dad\u00f3mur. H\u00f8vu\u00f0sgudar teirra v\u00f3ru T\u00f3rur, \u00d3\u00f0in og Froyur. Fyrsta f\u00f3lk, sum vit vita um at siga hava b\u00fa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, var \u00edrskir munkar. Helst hava nor\u00f0b\u00fagvarnir, sum t\u00f3ku landi\u00f0 um 825, dripi\u00f0 teir ella riki\u00f0 teir av landinum. Norski kongurin \u00d3lavur Trygvason sendi Sigmund Brestisson til F\u00f8roya at bo\u00f0a kristna tr\u00fagv um \u00e1r 998. Sum fr\u00e1 lei\u00f0 t\u00f3ku f\u00f8royingar vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv eins og onnur tj\u00f3\u00f0ir. Um \u00e1r 1100 gj\u00f8rdust F\u00f8royar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt biskupad\u00f8mi. Bispurin b\u00fa\u00f0i \u00ed Kirkjub\u00f8, har prestask\u00falin eisini var. F\u00f8royinga \u00e1tr\u00fana\u00f0ur var kat\u00f3lsk tr\u00fagv, \u00e1\u00f0renn tr\u00fab\u00f3t Martins Luthers. \n\n\u00cd 1539 var\u00f0 tr\u00fab\u00f3tin, tann evangelisk lutherska l\u00e6ran, g\u00f3\u00f0tikin \u00e1 fundum \u00ed b\u00e6\u00f0i Bj\u00f8rgvin og Oslo, og sama \u00e1ri\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum. Norska kirkjan kom undir donsku kirkjuskipanina, og t\u00ed eisini f\u00f8royska kirkjan. Hon var\u00f0 stj\u00f3rna\u00f0 \u00far kirkjum\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00ed Keypmannahavn, men \u00e1 \u00f3lavs\u00f8kudag 2007 bleiv f\u00f3lkakirkjan yviritikin sum f\u00f8roysk m\u00e1ls\u00f8ki. Tr\u00faarfr\u00e6lsi kom til F\u00f8roya vi\u00f0 donsku grundl\u00f3gini fr\u00e1 1849. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur ein og hv\u00f8r borgari fr\u00e6lsi at tr\u00fagva og hugsa ta\u00f0, hann lystir.\n\nF\u00f8royar kristna\u00f0ar \n\nF\u00f8royingar gj\u00f8rdust kristnir \u00ed \u00e1rinum 998. H\u00f3ast v\u00e6l kann vera, sum sagt er fr\u00e1 \u00ed F\u00f8royingas\u00f8gu, at Sigmundur l\u00e6t byggja kirkju \u00ed Sk\u00favoy, og haldast m\u00e1, at h\u00f8vdingar og b\u00f8ndur l\u00f3tu byggja egnar kirkjur, ognarkirkjur og eginkirkjur, vi\u00f0 gar\u00f0ar s\u00ednar, so var helst eingin felags f\u00f8roysk kirkjuskipan til fyrr enn 1100. Gongdin kann hugastat hava veri\u00f0 l\u00edk teirri \u00ed \u00cdslandi. Teir fyrstu biskuparnir hava veri\u00f0 tr\u00fabo\u00f0arar, ikki kirkjunnar emb\u00e6tismenn \u00ed f\u00f8stum st\u00f3li og starvi. \n\nTa\u00f0 vardi naka\u00f0, til F\u00f8roya kirkja gj\u00f8rdist ein skipa\u00f0ur partur av teirri almennu kat\u00f3lsku kirkjuni vi\u00f0 p\u00e1vanum \u00ed R\u00f3m yvir \u00f8llum vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri Gudi sum eftirma\u00f0ur P\u00e6turs, og undir honum erkibiskupar, biskupar, prestar og a\u00f0rir kirkjuligir tingarmenn vi\u00f0 ymsum heitum og \u00e1 ymsum stigum. \u00cd mi\u00f0aldarskiftum sum p\u00e1vabr\u00f8vum og kongsbr\u00f8vum, v\u00e1ttanum, \u00edslendskum ann\u00e1lum og s\u00f8gum ver\u00f0a f\u00f8royskir biskupar nevndir. Vi\u00f0 hv\u00f8rt er talan um eitt ra\u00f0 av biskupum, \u00ed ymsum handritum, vi\u00f0 hv\u00f8rt er onkur F\u00f8royabiskupur nevndur \u00ed sambandi vi\u00f0 onkra hending, har hann var hj\u00e1staddur, eitt n\u00fa t\u00fd\u00f0andi kirkju- og kongsfundum uttan fyri F\u00f8royar. \u00cd skj\u00f8lum fr\u00e1 p\u00e1vast\u00f3linum ver\u00f0a biskupar \u00ed F\u00f8royum nevndir \u00ed sambandi vi\u00f0 tilnevningar, t\u00f3 eisini fleiri fer\u00f0ir \u00ed \u00f8\u00f0rum sambandi. Fram til si\u00f0askifti\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 biskupsst\u00f3lurin var\u00f0 ni\u00f0urlagdur, eru \u00ed biskupat\u00f8lum og \u00f8\u00f0rum heimildum nevndir 33 kat\u00f3lskir biskupar \u00ed F\u00f8royum. T\u00f3 hava summir teirra, i\u00f0 hvussu er onkur, ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, h\u00f3ast teir hava veri\u00f0 valdir og v\u00edgdir. Neyvan nakar av biskupunum var f\u00f8royingur. Teir flestu v\u00f3ru nor\u00f0menn, t\u00f3 v\u00f3ru eisini menn av \u00f8\u00f0rum tj\u00f3\u00f0um. Kirkjan var oman fyri tj\u00f3\u00f0irnar, hon var almenn.\n\nTr\u00fab\u00f3tin \n\nUm \u00e1r 1539 er n\u00fdtt tr\u00faarskifti. Lutherska l\u00e6ran kemur \u00ed sta\u00f0in fyri ta kat\u00f3lsku. P\u00e1vakirkjan er skift um vi\u00f0 eina kongskirkju. Tr\u00faarfr\u00e6lsi kemur \u00ed gildi vi\u00f0 demokratisku grundl\u00f3gini \u00ed 1849, og statskirkjan ver\u00f0ur til f\u00f3lkakirkju. Helst \u00ed 1539 var\u00f0 eftir bo\u00f0i fr\u00e1 kongi tann kat\u00f3lski kirkjan tikin av \u00ed F\u00f8royum, og tann lutherska innsett \u00ed sta\u00f0in. Hetta skifti\u00f0 \u00ed kirkju okkara er nevnt tr\u00fab\u00f3tin. Seinasti kat\u00f3lski bispurin, \u00c1mundur \u00d3lavsson, var\u00f0 settur fr\u00e1. Ein n\u00fdggjur lutherskur bispur, nevndur Jens Gregersen Riber, kom \u00ed hansara sta\u00f0 og t\u00f3k b\u00fasta\u00f0 \u00e1 bispasetrinum \u00ed Kirkjub\u00f8. Av teimum kat\u00f3lsku prestunum v\u00f3ru ta\u00f0 bert einstakir, i\u00f0 t\u00f3ku vi\u00f0 luthersku tr\u00fanni, men hinir s\u00fdttu hesum. Teir v\u00f3r\u00f0u so fr\u00e1settir og fingu uppihald \u00e1 gar\u00f0inum Tr\u00f8\u00f0um \u00e1 Sandi. Tann seinasti teirra doy\u00f0i \u00ed 1570. \n\nKongur gj\u00f8rdi so av, at F\u00f8royar skulu ikki longur vera eitt bispad\u00f8mi, men gerast eitt pr\u00f3stad\u00f8mi. Bispasetri\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8 var\u00f0 avtiki\u00f0, men gar\u00f0urin \u00ed Gar\u00f0shorni \u00ed Oyndarfir\u00f0i gj\u00f8rdist pr\u00f3stagar\u00f0ur. Heini Havreki, sum hev\u00f0i veri\u00f0 prestur \u00ed Su\u00f0urstreymoy og n\u00e6sti ma\u00f0ur hj\u00e1 Amundi \u00d3lavssyni, var\u00f0 n\u00fa settir til pr\u00f3st yvir F\u00f8royalandi, og hann var fyrsti pr\u00f3stur eftir tr\u00fab\u00f3tina. Undan tr\u00fab\u00f3tini hev\u00f0i st\u00f3rur partur av j\u00f8r\u00f0ini \u00ed F\u00f8royum veri\u00f0 ogn hj\u00e1 kirkjuni, ein part \u00e1tti kongur, ein part \u00e1ttu 2 \u00fatlendskar a\u00f0als\u00e6ttir, og restin var \u00f3\u00f0alsj\u00f8r\u00f0. N\u00fa fekk kongur alla ta j\u00f8r\u00f0ina, i\u00f0 kirkjan hev\u00f0i \u00e1tt. Til at f\u00e1a skil \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini sendi kongur ein f\u00fata kring landi\u00f0, og hann t\u00fdkist at hava fari\u00f0 v\u00e6l so har\u00f0liga fram. Um onkur hev\u00f0i mist ognarbr\u00f8v s\u00edni burtur og ikki kundi pr\u00f3gva s\u00edn ognarr\u00e6tt, kundi hon ella hann missa s\u00edna j\u00f8r\u00f0. N\u00fa v\u00f3ru F\u00f8royar, i\u00f0 hvussu var av navni, eitt land, har Martin Luthers l\u00e6ra hev\u00f0i fingi\u00f0 valdi\u00f0. Men kat\u00f3lskir si\u00f0ir, i\u00f0 h\u00f8vdu valda\u00f0 \u00ed \u00f8ldir, v\u00f3ru ikki so l\u00e6ttir at rudda burtur. Teir livdu enn \u00ed langa t\u00ed\u00f0, og einstakir teirra finnast okkara millum dagin \u00ed dag. T\u00e6r ymsu messurnar og v\u00f8kurnar, sum eru \u00e1 \u00e1lmanakkanum, eru kat\u00f3lskir leivdir. Nevnast kunnu til d\u00f8mis gr\u00e6karismessa, tollaksmessa, \u00f3lavs\u00f8ka, j\u00f3ans\u00f8ka, mariumessa og mikkjalsmessa.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0arlig kollvelting \n\n\u00cd b\u00e6\u00f0i 16. \u00f8ld og 17. \u00f8ld t\u00f3ku fleiri tr\u00faarr\u00f8rslur seg upp. Hesar r\u00f8rslur h\u00f8vdu ta\u00f0 \u00ed felag, at t\u00e6r settu seg upp \u00edm\u00f3ti p\u00e1vakirkjuni og l\u00e6ru hennara. Tey, sum hildu seg til hesar n\u00fdggju l\u00e6rur, v\u00f3r\u00f0u nevnd protestantar. Protestantarnir fingu avgerandi \u00e1virkan \u00ed Nor\u00f0urlondum, Ni\u00f0urlondum, Bretlandi og lutv\u00edst \u00ed T\u00fdsklandi. Fram til 1538 v\u00f3ru F\u00f8royar kat\u00f3lskar. Kirkjan var\u00f0 st\u00fdrd \u00far p\u00e1vasetrinum \u00ed R\u00f3m. Vi\u00f0 si\u00f0askiftinum gj\u00f8rdist Martin Luthers l\u00e6ra einar\u00e1\u00f0andi \u00ed F\u00f8royum eins og \u00ed hinum p\u00f8rtunum \u00ed norska-danska r\u00edkinum. N\u00fa var ta\u00f0 ikki longur p\u00e1vin, men danakongur, i\u00f0 var ovasti kirkjunnar \u00ed F\u00f8royum. \u00d8ll ognin hj\u00e1 kirkjuni fall til kongs, eisini hospitali\u00f0 \u00e1 Argjum. Prestask\u00falin, sum hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed Kirjub\u00f8 \u00ed \u00f8ldir, var\u00f0 ni\u00f0urlagdur og kirkjum\u00e1li\u00f0 gj\u00f8rdist danskt. Talan var\u00f0 als ikki um tr\u00faarfr\u00e6lsi. F\u00f3lk kundu ikki velja s\u00edna tr\u00fagv, men m\u00e1ttu taka vi\u00f0 teirri r\u00e1\u00f0andi l\u00e6runi hj\u00e1 Martin Lutheri. \n\n\u00c1rini eftir si\u00f0askifti\u00f0 komu fleiri n\u00fdggjar tr\u00faarr\u00f8rslur fram \u00fati \u00ed heimi. Men hesar komu ikki til F\u00f8roya. Ein ors\u00f8kin var, at F\u00f8royar v\u00f3ru so fjarskotnar fr\u00e1 evropeiska meginlandinum, og ein onnur mundi vera, at myndugleikarnir toldu ikki a\u00f0rar l\u00e6rur. Men \u00ed 1849 kom grundl\u00f3gin \u00ed gildi. Hon gav fr\u00e6lsi til hon einstaka at hugsa og tr\u00fagva ta\u00f0, hann vildi. \u00cd 7. t\u00e1tti \u00ed grundl\u00f3gini stendur ma. at, \"borgarar hava r\u00e6tt til at koma saman at tilbi\u00f0ja Gud, solei\u00f0is sum teir halda vera r\u00e6tt\". Hesin r\u00e6ttur hev\u00f0i ikki veri\u00f0 til \u00e1\u00f0ur. Fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hava veri\u00f0 39 kirkjur \u00ed F\u00f8royum og 7 prestar. Summar av kirkjunum v\u00f3ru so \u00f3h\u00f8gligar at koma til, at prestur kom hagar bert fimtu ella s\u00e6ttu hv\u00f8rja viku. Onkusta\u00f0ni kom hann bert tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Kortini v\u00f3ru gudst\u00e6nastur hildnar hv\u00f8nn sunnudag. Deknurin las lestur, helst \u00far Brochmands lestrab\u00f3k, og f\u00f3lki\u00f0 sang s\u00e1lmarnar eftir Kingo. F\u00f8royingar v\u00f3ru \u00f3gvuliga gudr\u00f8knir. Kristinil\u00edv var ein nat\u00farligur partur av gerandisl\u00edvinum. Kristnil\u00edvi\u00f0 fevndi um alt mannal\u00edvi\u00f0 l\u00edka \u00far v\u00f8ggu \u00ed gr\u00f8v. Gj\u00f8gnum \u00f8ldir h\u00f8vdu f\u00f8royingar havt tann si\u00f0 at lesa b\u00e6\u00f0i bor\u00f0b\u00f8n og kv\u00f8ldb\u00f8n. Mangan dugdu tey b\u00f8nirnar uttanat, men eisini var\u00f0 lisi\u00f0 \u00far Kingob\u00f3kini. B\u00f8nirnar v\u00f3r\u00f0u alt\u00ed\u00f0 \u00e1 donskum ella brongla\u00f0um f\u00f8royskum. \n\n\u00cd 1931 var\u00f0 kat\u00f3lska kirkjan \u00ed F\u00f8royum endurreist. Samstundis komu fransiskanarasystrarnar. T\u00e6r bygdu kleystur og stovna\u00f0u barnagar\u00f0 og sk\u00fala. B\u00f3lkar innan f\u00f3lkakirkjuna vildu broytingar. N\u00f8kur gj\u00f8rdu upp vi\u00f0 kirkjuna og f\u00f3ru \u00ed a\u00f0rar tr\u00faarb\u00f3lkar. Onnur valdu at standa innanfyri og komu at savnast \u00ed Heimamissi\u00f3nini. F\u00f3lk h\u00f8vdu ilt vi\u00f0 at g\u00f3\u00f0taka n\u00fdggju r\u00f8rslurnar. Hetta var ma. t\u00ed, at t\u00e6r funnust at f\u00f8royingum fyri at hava vanabundna gudstr\u00fagv. Men sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, fekk heimamissi\u00f3nin eisini undirt\u00f8ku. Og hon kom at virka \u00ed bestu semju vi\u00f0 f\u00f3lkakirkjuna. \u00cd 1865 kom skotski tr\u00fabo\u00f0arin William Sloan til F\u00f8roya. Hann hoyrdi til n\u00fdggju tr\u00faarr\u00f8rsluna, i\u00f0 var\u00f0 nevnd Plymouthbr\u00f8\u00f0urnir. \u00cd F\u00f8royum fekk hann st\u00f3ra m\u00f3tst\u00f8\u00f0u fyrstu t\u00ed\u00f0ina, men sum fr\u00e1 lei\u00f0 t\u00f3ku fleiri undir vi\u00f0 honum. Hesi f\u00f3lkini savna\u00f0ust \u00ed Br\u00f8\u00f0rasamkomuni. St\u00f3ri sl\u00f3\u00f0br\u00f3tarin \u00ed Br\u00f8\u00f0rasamkomuni var Victor Danielsen. Bert 20 \u00e1ra gamal f\u00f3r hann at starva sum tr\u00fabo\u00f0ari burturav. Hann hevur yrkt n\u00f3gvar s\u00e1lmar og umsett eina r\u00fagvu av sangum og s\u00e1lmum til f\u00f8royskt. Eisini hevur hann skriva\u00f0 og t\u00fdtt \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar b\u00f8kur. Fyrstu f\u00f8roysku B\u00edbliuna umsetti hann einsamallur. \u00cd 1924 var\u00f0 fyrsta Hv\u00edtusunnusamkoman \u00ed F\u00f8royum stovna\u00f0. Seinni eru fleiri samkomur komnar afturar. Sama \u00e1r f\u00f3r Frelsunarherurin undir s\u00edtt virki \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ir \n\nFj\u00f8ld av \u00f8\u00f0rum tr\u00faarr\u00f8rslum eru til. Flestu f\u00f8royingar hoyra til f\u00f3lkakirkjuna. Av teimum, sum hoyra til f\u00f3lkakirkjuna, eru kanska umlei\u00f0 10 % kn\u00fdtt at Heimamissi\u00f3nini. Hin f\u00f8royska heimamissi\u00f3nin er f\u00f8royska greinin av Dansk Indremission. Seinastu hundra\u00f0 \u00e1rini eru komnar fleiri kristnar samkomur, summar av hesum standa uttanfyri f\u00f3lkakirkjuna. Eini 11 % av f\u00f8royingum halda seg til Br\u00f8\u00f0rasamkomuna. Av t\u00ed at Br\u00f8\u00f0rasamkoman ikki skr\u00e1setur limir, eru eingi n\u00e1greinilig hagt\u00f8l yvir, hvussu n\u00f3gv hoyra til Br\u00f8\u00f0rasamkomuna. Hesi standa fyri ta\u00f0 mesta uttanfyri f\u00f3lkakirkjuna. \n\n\u00cd F\u00f8royum eru fleiri tr\u00faarsamfel\u00f8g og fr\u00edkirkjur. Adventistarnir hava veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed mong \u00e1r. Teir hava b\u00e6\u00f0i sk\u00fala og kirkju \u00ed T\u00f3rshavn. Jehova Vitni, sum hava h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 \u00ed New York, eru sprottin \u00far Adventistakirkjuni. Hon kom til F\u00f8roya \u00ed 1950 \u00e1runum. Summar av teimum eru eisini ikki kristnar. Ein teirra er Baha'i. Hon er einasta tr\u00faarr\u00f8rsla, sum ikki er kristin, i\u00f0 virkar alment \u00ed F\u00f8royum. Baha'i hevur m.a. samkomuh\u00fas \u00ed Havn. \n\nA\u00f0rir tr\u00faarb\u00f3lkar \u00ed F\u00f8royum eru t.d. islam. \"Ahmadiyya Muslim Community\" var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2010 . Hetta er ein muslimskur felagsskapur vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed India undir lei\u00f0slu av Mirza Masroor Ahmad \u00far Pakistan. Tey muslimsku eru umlei\u00f0 0,04 prosent av f\u00f3lkatalinum \u00ed F\u00f8royum (21 f\u00f3lk \u00ed tali) . 96 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed F\u00f8royum eru kristin, og t\u00ed kann ta\u00f0 vera trupult hj\u00e1 tr\u00fabo\u00f0arum at r\u00f8kka \u00fat vi\u00f0 t\u00ed muslimska bo\u00f0skapinum. \u00cdb\u00fagvarnir eru fyrst og fremst sunni-muslimar (96 %). \n\n\u00cd F\u00f8royum eru \u00ed dag 70 kirkjur. Undirt\u00f8ka hj\u00e1 tr\u00faarb\u00f3lkum \u00ed F\u00f8royum:\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n\n Yvirlit yvir f\u00f8royskar kirkjur\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\nKristind\u00f3mur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Kirkjur \u00ed F\u00f8royum", "text": "Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 70 kirkjur tilsamans, og 65 av teimum eru framvegis \u00ed br\u00faki. Gamla kirkjan \u00ed G\u00f8tu og kirkjan \u00e1 Nesi eru t.d. ikki longri \u00ed f\u00f8stum br\u00faki, men ver\u00f0a t\u00f3 framvegis br\u00faktar vi\u00f0 serlig h\u00f8vi. Ta\u00f0 er ymiskt, hvussu n\u00f3gvar kirkjur eru \u00ed hv\u00f8rjum prestagjaldi. Nor\u00f0streymoyar prestagjald hevur ikki f\u00e6rri enn 8 kirkjur, t\u00ed n\u00e6st kemur Sandoyar prestagjald vi\u00f0 6 kirkjum, s\u00ed\u00f0ani koma Nor\u00f0oya eystara og Nor\u00f0oya vestara, V\u00e1ga og Su\u00f0uroyar sunnara prestagjald vi\u00f0 5 kirkjum hv\u00f8rt, s\u00ed\u00f0ani koma Sj\u00f3var, Ei\u00f0is, Su\u00f0urstreymoyar vestara og Su\u00f0uroyar nor\u00f0ara prestagjald vi\u00f0 4 kirkjum hv\u00f8rt. \u00cd Fuglafjar\u00f0ar og Su\u00f0urstreymoyar eystara prestagjaldi eru 3 kirkjur \u00ed hv\u00f8rjum, og \u00ed Nes og Glyvra prestagjaldi eru 2 kirkjur \u00ed hv\u00f8rjum. \u00cd fleir prestagj\u00f8ldum eru eisini b\u00f8nh\u00fas, har presturin ella prestarnir av og \u00e1 halda gudst\u00e6nastu. \n \n\u00d3lavskirkjan \u00ed Kirkjub\u00f8 er n\u00f3gv elsta kirkja \u00ed F\u00f8royum. Gamalt er sagt \u00ed Kirkjub\u00f8, at \u00e1rstal hennara eru f\u00fdra eittt\u00f8l, og er hetta r\u00e6tt, er elsti parturin av kirkjuni bygdur longu \u00ed 1111. N\u00e6stelsta kirkjan \u00ed F\u00f8royum er D\u00f3mkirkjan, sum var\u00f0 v\u00edgd 3. sunnudag \u00ed advent \u00ed 1788.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nListar"}
{"id": "15477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akraberg", "title": "Akraberg", "text": "Akraberg er sunnasta bygd \u00ed Su\u00f0uroy og harvi\u00f0 eisini \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1909 var viti bygdur \u00ed Akrabergi, i\u00f0 er sy\u00f0sti endi \u00e1 Su\u00f0uroy. Samstundis var vitameistari og onnur vaktarf\u00f3lk sett. Teinurin heim til n\u00e6stu bygd, Sumba, er somiki\u00f0 langur, at ney\u00f0ugt var\u00f0 eisini at byggja seth\u00fas har til vitaf\u00f3lkini. Har man hava veri\u00f0 gomul bygd, s\u00f8gnin sigur, at \u00ed gomlum d\u00f8gum b\u00fa\u00f0u fr\u00edsar har. N\u00fa er st\u00f3rur viti \u00ed Akrabergi, og bara tann manning, sum s\u00e6r vitan, vitja har.\n\nS\u00f8gur og Sagnir\n\nBardagin \u00ed Mannafelsdali \n\u00cd Akrabyrgi vi\u00f0 Sumba h\u00f8vdu nakrir Fr\u00edsar b\u00fasta\u00f0 sunnast \u00e1 Su\u00f0uroy. T\u00e1 i\u00f0 s\u00f3ttin svarta kom til  Su\u00f0uroyar, doy\u00f0u \u00f8ll fr\u00edsah\u00fasini \u00fat; - t\u00f3 slapp eitt undan sj\u00fakuni, og kallast h\u00fasb\u00f3ndin \u00ed t\u00ed \u201cb\u00f3ndin \u00ed Akrabyrgi\u201d. Hann var vi\u00f0gitin ma\u00f0ur fyri styrki og \u00e1tti \u00e1tta pr\u00fa\u00f0ar og reystar synir.\n\nUm somu t\u00ed\u00f0 hesin b\u00f3ndin livdi, er sagt, at grundv\u00f8llurin var lagdur til kirkjum\u00farin, sum stendur enn \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed Streymoy. Bispurin, sum t\u00e1 sat \u00ed Kirkjub\u00f8, kalla\u00f0ist M\u00fas, sum t\u00f3 mundi vera eyknevni. Hann p\u00edndi st\u00f3rar skattir \u00fat av f\u00f8royingum at f\u00e1a kirkjuna bygda sum pr\u00fd\u00f0iligast; - hetta l\u00edka\u00f0i \u00f8llum illa, og  allir, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u fyri sunnan H\u00f3risg\u00f3tu  (\u00ed Su\u00f0ur-streymoy, Sandoy, Sk\u00favoy og Su\u00f0uroy), synja\u00f0u fyri at geva skattin og bundu felag s\u00edn \u00e1millum at halda m\u00f3ti bispinum. Men bispurin fekk allar nor\u00f0anmenninar at halda vi\u00f0 s\u00e6r \u00edm\u00f3ti hinum. Nor\u00f0anmenninir skuldu koma saman \u00ed Nor\u00f0streymoy og samla li\u00f0 fyri at herja \u00e1 hinar og k\u00faga teir undir biskupin; men t\u00e1 i\u00f0 sunnanmenn fingu nj\u00f3sn av hesum, t\u00f3ku teir seg eisini saman \u00ed flokk og f\u00f3ru sum skj\u00f3tast nor\u00f0ur \u00ed m\u00f3ti teimum.\n\n\u00cd Mannafelsdali, sum er nor\u00f0an fyri Kalbaksbotn, m\u00f8ttust herirnir og ruku saman \u00ed bardagar. Sunnanmenninir v\u00f3ru vi\u00f0 undirlutan og m\u00e1ttu v\u00edkja; har var\u00f0 st\u00f3rt mannfall; \u00ed dalinum s\u00edggjast enn mangir heyggjar, hvar teir sigast at vera grivnir, sum fingu bana \u00ed hesum bardaganum; grasi\u00f0  er reytt, og er ta\u00f0 sagt at vera komi\u00f0 av bl\u00f3\u00f0inum, sum har fleyt. Fyri nor\u00f0an dalin stendur ein st\u00f3rur steinur, sum kallast \u201cBrynjumannabor\u00f0\u201d, og ta\u00f0 er s\u00f8gn, at hann hevur fingi\u00f0 navn av t\u00ed, at nor\u00f0anmenninir hildu sigursveitslu har, t\u00e1 i\u00f0 sunnanmenninir fl\u00fdddu. Oman \u00e1 hesum klettinum liggur ein steinur, sum nor\u00f0anmenninir h\u00f8vdu til hav; hann, i\u00f0 ikki var mentur at hevja steinin upp fr\u00e1 undirlaginum, slapp ikki vi\u00f0 hinum \u00ed bardagan.\n\n\u00c1ri\u00f0 eftir komu sunnanmenninir aftur at hevna henda \u00f3sigur, teir h\u00f8vdu havt.   T\u00e1 st\u00f3\u00f0 str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed dalinum vi\u00f0 bygdina \u00ed Kollafir\u00f0i, og n\u00fa fingu sunnanmenn sigur. Teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 b\u00f3ndan \u00ed Akrabygi og synir hansara at vera oddamenn og ganga fremstir \u00ed bardaganum.\n\nTvey vikingaskip, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 fyri sunnan, h\u00f8vdu teir fingi\u00f0 at hj\u00e1lpa s\u00e6r,  og tey v\u00f3ru komin nor\u00f0ur at herja og r\u00e6na v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed bygdunum fyri nor\u00f0an; t\u00ed sluppu mangir av nor\u00f0anmonnunum ikki heiman, av t\u00ed teir tordu ikki lata konuf\u00f3lki\u00f0 vera einsamalt heima, me\u00f0an hesum herna\u00f0inum var at kv\u00ed\u00f0a fyri.\n\nSo bar til hesa fer\u00f0ina,  at  sunnanmenn vunnu sigur av hinum partinum og drupu n\u00f3gv f\u00f3lk. Bispurin m\u00e1tti fl\u00fdggja undan og slapp heil-bjargin til Kirkjub\u00f8ar \u00e1 bispasetri\u00f0, men sunnanmenninir vildu ikki skiljast sundur, fyrr enn teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 bispin dripnan, og f\u00f3ru t\u00ed eftir honum. T\u00f3 tordi eingin at br\u00f3ta dyr at fara inn at leggja hendur \u00e1 hann, t\u00ed allir b\u00f3ru  teir \u00f3tta fyri at ver\u00f0a settir \u00ed bann av p\u00e1va-num, og t\u00ed fingu teir b\u00f3ndan \u00ed Akrabyrgi, sum var hei\u00f0in, at drepa hann. Hann st\u00f3\u00f0 \u00fati og r\u00f3pa\u00f0i inn \u00ed stovuna: \u201cEr hin r\u00e1dni M\u00fas vi\u00f0 h\u00fas?\u201d   Bispurin svarar:\n\n\u201cN\u00fa situr M\u00fas at kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 bor\u00f0i,    \nhann firra\u00f0ist ei fyri m\u00e6tari manni \u00ed nor\u00f0ri,\nmen viti t\u00fa Belsma\u00f0urin rei\u00f0i,\nat M\u00fas vil matn\u00e1\u00f0ir eiga!\u201d\n\nBispurin f\u00f3r t\u00e1 upp fr\u00e1 bor\u00f0i, l\u00e6t seg \u00ed bispab\u00fana\u00f0in  og slapp upp \u00e1 kirkjum\u00farin vi\u00f0 \u00f8ksi \u00ed hendi at  verja seg vi\u00f0 har. Akrabyrgisb\u00f3ndin og synir hansara tordu ikki at s\u00f8kja at honum har, t\u00ed at hann hev\u00f0i v\u00e1pn, og m\u00farurin var v\u00edgdur.  T\u00f3 lova\u00f0u teir, at hann skuldi ikki sleppa og v\u00f3ru t\u00ed standandi undir m\u00farinum at for\u00f0a honum at koma omanaftur av honum, fyrr enn hann gavst sj\u00e1lvur.\n\n\u00cd tr\u00edggjar n\u00e6tur og dagar helt so hetta vi\u00f0; men t\u00e1 i\u00f0 tri\u00f0i dagurin var li\u00f0in at kv\u00f8ldi, fell bispurin \u00ed \u00f3v\u00edt av svongd og tosta og datt \u00fat av m\u00farinum ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina; hann rakna\u00f0i t\u00f3 vi\u00f0 av fallinum, men t\u00e1 var\u00f0 hann straks dripin av b\u00f3ndanum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 b\u00f3ndin \u00ed Akrabyrgi var dey\u00f0ur, settu synir hansara b\u00fagv \u00ed Sumba og v\u00f3ru kristna\u00f0ir.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nSumba"}
{"id": "15478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funningsfj%C3%B8r%C3%B0ur%20%28fj%C3%B8r%C3%B0ur%29", "title": "Funningsfj\u00f8r\u00f0ur (fj\u00f8r\u00f0ur)", "text": "Funningsfj\u00f8r\u00f0ur er n\u00e6stlongsti fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. Vi\u00f0 fj\u00f8r\u00f0in eru tr\u00edggjar bygdir, t\u00e6r eru Elduv\u00edk, Funningur og Funningsfj\u00f8r\u00f0ur. \u00cd \u00f8llum hesum trimum bygdum er fr\u00e1l\u00edka g\u00f3\u00f0ur sey\u00f0ur. \u00cd innara partinum er hann smalur vi\u00f0 br\u00f8ttum, h\u00f8gum fj\u00f8llum uttanum. Havalda setir ikki inn\u00e1, men ikki er hann v\u00ed\u00f0ari g\u00f3\u00f0 skipahavn, t\u00ed har er so vindhart. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funningsfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Funningsfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Funningsfj\u00f8r\u00f0ur hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Funningsfj\u00f8r\u00f0ur er ein fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed Eysturoynni, s\u00ed Funningsfj\u00f8r\u00f0ur (fj\u00f8r\u00f0ur). \n Funningsfj\u00f8r\u00f0ur er bygdin inn \u00ed Funningsfj\u00f8r\u00f0, s\u00ed Funningsfj\u00f8r\u00f0ur (bygd). \n\nFleiri t\u00fddningar\nEysturoy"}
{"id": "15483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dtr%C3%B3ttur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00cdtr\u00f3tturin \u00ed F\u00f8royum er \u00ed dag v\u00e6l skipa\u00f0ur, kanska best skipa\u00f0a fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi \u00ed landinum. Vit hoyra \u00ed sagnum og s\u00f8gum um roysnisbr\u00f8gd, f\u00f8royingar hava framt. Hugsi\u00f0 bert um si\u00f0in at lyfta h\u00f8v, ella um Sigmund Brestisson, i\u00f0 svam \u00far Sk\u00favoy til Sandv\u00edkar. Men vit vita einki um skipa\u00f0an \u00edtr\u00f3tt \u00ed F\u00f8royum fyrr enn \u00ed seinni t\u00ed\u00f0um. \u00cd 1899 var stevna \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, nevnd kappleiksstevnan. Har var kappast \u00ed lopi, renning, kappkasting vi\u00f0 steini og kappr\u00f3\u00f0ri. Hetta var fyrsta stevna av sl\u00edkum slagi \u00ed landinum. Men longu \u00ed 1887 var fyrsti kappr\u00f3\u00f0urin hildin \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku \u00ed Havn. \n\nElsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er TB (Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag), sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1892. N\u00e6stelsta li\u00f0 er K\u00cd (Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag), i\u00f0 er fr\u00e1 1904, seinni sama \u00e1r var\u00f0 HB (Havnar B\u00f3ltfelag) stovna\u00f0. F\u00f3tb\u00f3ltur var\u00f0 t\u00f3 leiktur a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed landinum, uttan at fel\u00f8g v\u00f3ru. Teir sparka\u00f0u b\u00f3lt t.d. b\u00e6\u00f0i \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi og \u00e1 Sandi um aldaskifti\u00f0. Samfer\u00f0sluvi\u00f0urskiftini v\u00f3ru ring. T\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var einki anna\u00f0 at fer\u00f0ast oyggjanna millum vi\u00f0 utan b\u00e1tar vi\u00f0 veikum maskinum. Ta\u00f0 kundi so d\u00e1nt ganga hj\u00e1 fel\u00f8gum nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s, t\u00e1 i\u00f0 tey hittust \u00ed T\u00f3rshavn. Hj\u00e1 su\u00f0uroyarfel\u00f8gunum var mestsum ikki hugsingur um at luttaka \u00ed kappingum a\u00f0rasta\u00f0ni. \n\nRoyndir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar at skipa fel\u00f8gini \u00ed eitt f\u00f3tb\u00f3ltssamband. Ta\u00f0 enda\u00f0i \u00ed fyrstu atl\u00f8gu vi\u00f0, at \"F\u00e6r\u00f8ernes Boldspilunion\" var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1913. Men longu \u00ed 1918 virka\u00f0i felagsskapurin ikki longur. Fram til 1939 gj\u00f8rdu tey ymsu fel\u00f8gini s\u00edna\u00e1millum avtalur um kappingar og dystir. \u00c1 sumri 1924 skriva\u00f0i HB til TB um \u00e1rligu dystirnar. HB skriva\u00f0i, at teir vildu fegnir hava dystirnar sp\u00e6ldar, me\u00f0an n\u00e6turnar enn v\u00f3ru lj\u00f3sar, og bu\u00f0u s\u00e6r til at koma su\u00f0ur \u00e1 Tv\u00f8royri at sp\u00e6la, so skj\u00f3tt Smyril t\u00f3k s\u00edna rutusigling uppaftur. TB svara\u00f0i, at teir t\u00f3ku undir vi\u00f0 at sp\u00e6la 2 dystir hetta summari\u00f0, og eftir teirra tykki skuldi tann fyrri ver\u00f0a sp\u00e6ldur \u00ed T\u00f3rshavn 6. juli 1924. Millum 750 og 800 f\u00f3lk s\u00f3u dystin, sum var\u00f0 sp\u00e6ldur \u00ed allarfagrasta ve\u00f0ri, og hetta var fram\u00edm\u00f3ti st\u00f8rsta \u00e1sko\u00f0arafj\u00f8ld, sum veri\u00f0 hev\u00f0i \u00ed Gundadali. \n\nKappr\u00f3\u00f0urin, i\u00f0 var\u00f0 dottin ni\u00f0urfyri, var\u00f0 uppafturtikin \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku 1918. Hondb\u00f3lturin byrjar \u00ed 1931 vi\u00f0 Neistanum, og fari\u00f0 var\u00f0 at leika tennis \u00ed Gundadali \u00ed 1937. \u00cdtr\u00f3ttasamband F\u00f8roya (\u00cdSF) var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1 v\u00e1ri \u00ed 1939. Poul E. Petersen, l\u00e6rari \u00ed Mykinesi, var stigtakari til fundin og var\u00f0 valdur til fyrsta formann. Endam\u00e1li\u00f0 var, umframt at skipa \u00edtr\u00f3ttin \u00ed F\u00f8royum betur, at so mong \u00edtr\u00f3ttafel\u00f8g sum gj\u00f8rligt gj\u00f8rdust limir \u00ed \u00cdSF. Hesi endam\u00e1l eru v\u00e6l og vir\u00f0iliga rokkin, og n\u00e6stan \u00f8ll \u00edtr\u00f3ttatilt\u00f8k \u00ed F\u00f8royum eru n\u00fa onkursvegna skipa\u00f0 undir \u00cdSF/\u00cdtr\u00f3ttasambandinum. S\u00ed\u00f0an \u00cdSF var\u00f0 stovna\u00f0, hava landskappingar \u00ed flest \u00f8llum \u00edtr\u00f3ttagreinum veri\u00f0 hildnar regluliga. Allar flestu \u00edtr\u00f3ttargreinir hava \u00ed dag limaskap \u00ed \u00cdSF, og vi\u00f0 \u00e1runum eru sersambond skipa\u00f0 fyri t\u00e6r einst\u00f8ku \u00edtr\u00f3ttagreinirnar. Felagsskapurin er skipa\u00f0ur solei\u00f0is, at sersambondini hava lim \u00ed stj\u00f3rnini. Ta\u00f0 sersambandi\u00f0, i\u00f0 hevur gj\u00f8rt mest vart vi\u00f0 seg uttanlands, er \u00cdSB (\u00cdtr\u00f3ttarsambandi\u00f0 fyri breka\u00f0). F\u00f8royskir svimjarar \u00ed \u00cdSB hava vunni\u00f0 h\u00f3pin av hei\u00f0ursmerkjum \u00ed st\u00f3rum altj\u00f3\u00f0a kappingum. M.a. hava teir veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed Olympiskum kappingum og eisini HM kappingum. \n\n\u00cd 1985 v\u00f3ru fyrstu oyggjaleikirnir. Teir f\u00f3ru fram \u00e1 oynni Mann \u00ed \u00cdrlandshavinum. 4 \u00e1r seinni v\u00f3r\u00f0u leikirnir hildnir \u00ed F\u00f8royum. Hetta er helst st\u00f8rsta tiltak av s\u00ednum slag, f\u00f8royingar hava skipa\u00f0 fyri. \u00cd 1988 fekk FSF (F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya) altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkenning og limaskap \u00ed FIFA, altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsfelagsskapinum, og eisini \u00ed UEFA, evropeiska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagsskapinum. Hetta gj\u00f8rdi, at f\u00f8royingar fingu h\u00f8vi at royna seg \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti. St\u00f8rsta hendingin var \u00ed 1990, t\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar \u00ed EM undandysti m\u00f3ti Eysturr\u00edki skaka\u00f0u allan \u00edtr\u00f3ttaheimin og vunnu 1-0 \u00e1 Eysturr\u00edki. \n\nFlestu st\u00f3ru bygdirnar hava n\u00fa grasl\u00edkisvallir. A\u00f0rar \u00edtr\u00f3ttagreinir hava g\u00f3\u00f0ar umst\u00f8\u00f0ur \u00ed filmleika- og \u00edtr\u00f3ttahallum um alt landi\u00f0. Samfelagsmenningin hevur gj\u00f8rt, at oyggjarnar eru ein t\u00e6ttari eind, eisini \u00edtr\u00f3ttaliga. Li\u00f0 innan n\u00f3gvar \u00edtr\u00f3ttagreinir leika hv\u00f8rt \u00e1r \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum hv\u00f8rja viku \u00ed summar- og vetrarh\u00e1lvuni. Og n\u00e6stan ongant\u00ed\u00f0 n\u00fdtist at ver\u00f0a burtur longur enn ein dag.\n\nMyndir \n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Foss%C3%A1", "title": "Foss\u00e1", "text": "Foss\u00e1 er ein bygd \u00e1 Bor\u00f0oynni. Hon er ni\u00f0urseturbygd. N\u00fa seinast lidnu \u00e1rini hevur eingin b\u00fa\u00f0 vi\u00f0 Foss\u00e1.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "15490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskur%20matur", "title": "F\u00f8royskur matur", "text": "F\u00f8royskur matur er fyri ta\u00f0 mesta matur av dj\u00f3rum. Fiskurin hev\u00f0i n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a og ikki minst sei\u00f0urin. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum hevur gj\u00f8rt, at gr\u00f8nmeti, korn, v.m. ikki hevur vaksi\u00f0 so v\u00e6l, og t\u00ed hevur hetta havt minni t\u00fddning. Eplini gj\u00f8rdust ikki fastur t\u00e1ttur \u00ed dagliga kostinum fyrr enn \u00ed 19. \u00f8ld, og r\u00f8tur v\u00f3ru t\u00ed leingi einasta gr\u00f8nmeti, sum tey k\u00f3ka\u00f0u aftur vi\u00f0 d\u00f8gur\u00f0a. \u00c1rst\u00ed\u00f0irnar settu eisini d\u00e1m \u00e1 matsi\u00f0irnar. Fiskur fekst meira ella minni alt \u00e1ri\u00f0, men mest um v\u00e1ri\u00f0, t\u00e1 fiskurin umframt livur eisini hev\u00f0i rogn. Vi\u00f0 v\u00e1rr\u00f3\u00f0rinum kom t\u00ed\u00f0in, t\u00e1 tey fingu fekst. K\u00fdrnar k\u00e1lva\u00f0u vanliga um v\u00e1ri\u00f0, og um summari\u00f0 var mj\u00f3lkin mest. Fuglavei\u00f0a og r\u00e6ning hoyrdu eisini summarin til, og eftir \u00f3lavs\u00f8ku kundi farast \u00ed veltuna eftir n\u00fdggjum eplum. Til hoyberagildi\u00f0 kundu b\u00f8ndurnir taka okkurt lamb, men ikki fyrr enn eftir mikkjalsmessu kom tann r\u00e6ttiligi skur\u00f0urin fyri. Um veturin var mest sum bert hin salta\u00f0i og turri maturin at taka til. Leg\u00f0i ein grind beinini um veturin, kom ta\u00f0 \u00f3gvuliga v\u00e6l vi\u00f0, og j\u00f3lagrind var tiltikin. \n\nT\u00e1 tann t\u00ed\u00f0in var, \u00f3tu tey feskt, og annars turka\u00f0u og salta\u00f0u tey v\u00e6l ni\u00f0urfyri til teir svangligu m\u00e1na\u00f0irnar av \u00e1rinum. Fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hava einastu m\u00e1tarnir at goyma mat veri\u00f0 at salta ella turka. At roykja hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 vanligt \u00ed F\u00f8royum. Salt var leingi trotv\u00f8ra, og t\u00ed var turkingin tann vanligasti m\u00e1tin at goyma mat upp\u00e1. B\u00e6\u00f0i grind, fiskur, kj\u00f8t og fuglur v\u00f3r\u00f0u turka\u00f0. Turka\u00f0 var\u00f0 \u00fati og \u00ed hjalli. Tv\u00f8st, fiskur og fuglur v\u00f3r\u00f0u vanliga hongd \u00e1 sei\u00f0atr\u00f8, sum hingu undir seth\u00fasum og hj\u00f8llum, men sey\u00f0akj\u00f8t var\u00f0 turka\u00f0 inn \u00ed hjallinum. T\u00e1 maturin var vor\u00f0in turrur, var\u00f0 hann goymdur inn \u00ed hjallinum. Serliga v\u00e6l var\u00f0 fari\u00f0 um, t\u00e1 i\u00f0 kj\u00f8t var\u00f0 hongt upp til at turka, og ikki minst, t\u00e1 i\u00f0 talan var um feitisey\u00f0. Kj\u00f8ti\u00f0 fekk vanliga nakrar dagar inni \u00ed roykstovuni, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var\u00f0 hongt \u00fat \u00ed hjallin. Ta\u00f0 skal sigast, at kj\u00f8t t\u00e1 eins og \u00ed dag var eitt ta\u00f0 besta, sum sett var\u00f0 \u00e1 bor\u00f0i\u00f0. Ta\u00f0 hev\u00f0i n\u00f3gv at siga fyri smakkin \u00e1 t\u00ed turka\u00f0a, hvussu ve\u00f0ri\u00f0 laga\u00f0i seg um heysti\u00f0. Turkingin kann b\u00fdtast \u00ed tr\u00fd stig - 1) visna\u00f0, 2) r\u00e6st og 3) turt. Her er talan um royk, \u00fatsj\u00f3nd og smakk. Ta\u00f0, sum r\u00f3pt ver\u00f0ur visna\u00f0, kemur eftir f\u00e1um d\u00f8gum, v\u00e6l skj\u00f3tari fyri fisk enn fyri grind, vanliga ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 visna\u00f0 ikki n\u00fdtt um kj\u00f8t. Visna\u00f0 ver\u00f0ur mest sagt um fisk, men t\u00f3 eisini um tv\u00f8st, g\u00e1s og havhest. Skifti\u00f0 til r\u00e6st hendur spakuliga, men kemur kuldi knappiliga \u00ed luftina, kann ta\u00f0 hava vi\u00f0 s\u00e6r, at ta\u00f0 upphongda loypur mest sum ta\u00f0 r\u00e6sta stigi\u00f0 um og f\u00e6r t\u00ed ikki tann r\u00e6tta smakkin. Ver\u00f0ur hin vegin ov heitt \u00ed ve\u00f0rinum, t\u00e1 hongt er upp, ver\u00f0ur ta\u00f0 upphongda ov miki\u00f0 r\u00e6st og gerst herski\u00f0. Kj\u00f8t er vanliga turt til j\u00f3la, men her veldst sj\u00e1lvandi um, hvussu tj\u00fakk stykkini eru, og tj\u00f3gvini ver\u00f0a seinast turr. Skj\u00f3tast tornar fiskur, fuglur og tv\u00f8st torna vanliga skj\u00f3tari enn kj\u00f8t. \n\nSey\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum hevur veri\u00f0 flettur solei\u00f0is, at sum mest fekst burtur \u00far b\u00e6\u00f0i kj\u00f8ti og avro\u00f0um. Krovini v\u00f3r\u00f0u skiva\u00f0 og hongd upp at turka og r\u00e6sa. Ikki var\u00f0 eti\u00f0 n\u00f3gv av feskum kj\u00f8ti, t\u00ed n\u00f3g miki\u00f0 var til av avro\u00f0um, sum eisini skuldu etast. Teimum gomlu d\u00e1mdi best at hava eitt \u00e1rsspring ni\u00f0urfyri av kj\u00f8ti. Skerpikj\u00f8t var fyrr eins og n\u00fa n\u00f3gv umhildi\u00f0. Sagt ver\u00f0ur, at tann, sum hevur kj\u00f8tvit, kann n\u00e6stan av smakkinum gera av, hva\u00f0ani sey\u00f0urin er, og hvussu krovi\u00f0 hevur hingi\u00f0, so n\u00f3gv hevur hagin og kj\u00f8tterrin ella vi\u00f0ringin at siga. R\u00e6st kj\u00f8t var besta b\u00f3t til s\u00fapan, og vanliga k\u00f3ka\u00f0u tey s\u00fapan av ryggjarstykkjunum, tj\u00f3gv og b\u00f8gir v\u00f3r\u00f0u turka\u00f0. Summir b\u00f8ndur r\u00e6stu s\u00e6r eitt heilt krov av eini avdey\u00f0a\u00e6r til at hava til b\u00f3t. Bl\u00f3\u00f0i\u00f0 var\u00f0 fyri ein part doytt og turka\u00f0, men meginparturin var\u00f0 gj\u00f8rdur til bl\u00f3\u00f0pylsu ella bl\u00f3\u00f0m\u00f8r. T\u00e1lg, mj\u00f8l og krydd var\u00f0 lati\u00f0 \u00ed bl\u00f3\u00f0i\u00f0, og ta\u00f0 var\u00f0 elt til deiggj og koyrt \u00ed indrini. At koyra rosinur og sukur \u00ed bl\u00f3\u00f0pylsu er n\u00fdggjari fyribrigdi. N\u00f3gv var\u00f0 eti\u00f0 av bl\u00f3\u00f0pylsu, og ikki var \u00f3vanligt at eta bl\u00f3\u00f0pylsu og t\u00e1lgarlivur saman. Bl\u00f3\u00f0pylsan var\u00f0 hongd upp \u00ed hjallinum. Indrini kundu vi\u00f0 hv\u00f8rt vera lo\u00f0in, men tey v\u00f3ru kortini etandi. Naka\u00f0 av bl\u00f3\u00f0inum var\u00f0 gj\u00f8rt til bl\u00f3\u00f0pannuk\u00f8kur, deiggi\u00f0 var naka\u00f0 sum til bl\u00f3\u00f0pylsu, kanska eitt sindur tynri."}
{"id": "15500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ryan%20Cochrane", "title": "Ryan Cochrane", "text": "Ryan Andrew Cochrane (f\u00f8ddur 29. oktober 1988 \u00ed Victoria, British Columbia) er kanadiskur svimjari. Hann er olympiskur bronsuvinnari. Hann vann bronsu \u00ed 1500 metrar fr\u00edsvimjing \u00e1 Olympisku leikunum 2008 \u00ed Bejing. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed 88 \u00e1r at ein kanadiari vann hei\u00f0ursmerki fyri Kanada \u00ed 1500 metra fr\u00edsvimjing \u00e1 Olympisku leikunum. Cochrane eigur kanadisku metini \u00ed 400, 800 og 1500 metrum fr\u00ed. \u00cd juli 2011 kappa\u00f0ist Ryan Cochrane vi\u00f0 f\u00f8royingin P\u00e1l Joensen \u00ed finaluni \u00ed 1500 metrum fr\u00ed \u00e1 heimsmeistarastevnu \u00ed Shanghai \u00ed Kina. Vinnari gj\u00f8rdist Yang Sun, sum setti n\u00fdtt heimsmet vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:34.14, Ryan Cochrane vann silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:44.46, Gergo Kis vann bronsu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:45.66 og f\u00f8royski P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist akkur\u00e1t ov stuttur til hei\u00f0ursmerki, hann gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:46.33. Cochrane vann eisini silvur \u00ed 800 fr\u00ed \u00ed somu kapping. \u00cd 2009 lutt\u00f3k hann \u00e1 heimsmeistarstevnu \u00ed svimjing \u00e1 langbana 2009 \u00ed R\u00f3m, t\u00e1 vann hann silvur \u00ed 1500 metrum fr\u00ed og bronsu \u00ed 800 metrum fr\u00ed. \u00c1 Commonwealth Games \u00ed 2010 \u00ed Dehli vann Cochrane gull \u00ed 800 og 1500 metrum fr\u00ed. \u00c1 Pan Pacific Championships svimjistevnuni 2010 \u00ed Irvine vann hann gull \u00ed 1500 og 800 metrum fr\u00ed og silvur \u00ed 400 metrum fr\u00ed. \u00c1 heimsmeistarastevnuni 2011 \u00e1 langgeil, sum var \u00ed Shanghai, Kina, fekk Cochrane silvur \u00ed 800 metrum fr\u00ed og \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Hann luttekur \u00e1 Summar OL 2012 \u00ed London. Fyrsta dagin svam hann 400 metrar fr\u00ed, og kom \u00ed fyrstu syftu vi\u00f0 \u00ed finaluna \u00e1 \u00e1ttanda pl\u00e1ssi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.26, men s\u00ed\u00f0an bleiv kolld\u00f8mingin hj\u00e1 koreanska Park Tae-Hwan \u00f3gilda\u00f0, og t\u00ed kom Cochrane \u00e1 eitt n\u00fdggjundapl\u00e1ss og rakk ikki finaluni. Hann var 10/100 sekund fr\u00e1 finalupl\u00e1ssinum. N\u00e6stur honum kom f\u00f8royski P\u00e1l Joensen, sum mangla\u00f0i 11/100 sekund at r\u00f8kka einum pl\u00e1ssi \u00ed finaluni. Cochrane lutt\u00f3k eisini \u00ed 1500 metrar fr\u00ed \u00e1 Summar OL 2012. Hann kom \u00ed finaluna og vann silvur hei\u00f0ursmerki vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:39.63.\n\nKeldur \n\nKanadiskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "15505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tora", "title": "Tora", "text": "Tora (hebr\u00e1iskt: \u05ea\u05bc\u05d5\u05b9\u05e8\u05b8\u05d4\u200e\u200e) er t\u00fddningarmesta b\u00f3kin hj\u00e1 j\u00f8dum. Fyrstu fimm b\u00f8kurnar \u00ed hebr\u00e1isku B\u00edbliuni eita Tora. \u00cd henni eru l\u00f3gir j\u00f8dad\u00f3msins og elsta s\u00f8ga j\u00f8da - M\u00f3sub\u00f8kurnar. A\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed B\u00edbliuni eru profetaor\u00f0ini. Ofta er hon \u00ed rullum \u00far pergamenti, teksturin er skriva\u00f0ur vi\u00f0 \"tuschi\". Torarullurnar ver\u00f0a bornar fram fyri gu\u00f0st\u00e6nastuna og ver\u00f0a s\u00ed\u00f0an goymdar \u00ed sk\u00e1pi. \n\nHalgiskriftir j\u00f8da eru \u00e1 aram\u00e1iskum ella hebr\u00e1iskum m\u00e1li.\n\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "15512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3msv%C3%ADkingar%20%28dansifelag%29", "title": "J\u00f3msv\u00edkingar (dansifelag)", "text": "J\u00f3msv\u00edkingar er dansifelag \u00ed V\u00e1gi, sum skipar fyri f\u00f8royskum dansi \u00ed vetrarh\u00e1lvuni. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1976 og eigur eini h\u00fas \u00e1 V\u00e1gsvegi, har i\u00f0 dansa\u00f0 ver\u00f0ur, h\u00fasini eita J\u00f3msborg. J\u00f3msv\u00edkingar skipa eisini fyri barnadansi. J\u00f3msv\u00edkingar hava fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 uttanlands \u00e1 dansifer\u00f0um. Forma\u00f0ur og kassameistari felagsins er Mikala \u00ed Tr\u00f8\u00f0ini. Felagi\u00f0 hevur umlei\u00f0 110 limir, tey flestu eru \u00far V\u00e1gi og Porkeri. Dansifel\u00f8gini \u00ed Su\u00f0uroynni sum dansa f\u00f8royskan dans skiftast um at skipa fyri dansi, solei\u00f0is at ta\u00f0 eru fleiri \u00ed tali. T\u00e1 koyra ofta bussar millum bygdirnar til dansista\u00f0i\u00f0. Eins og hini dansifel\u00f8gini hava J\u00f3msv\u00edkingar hildi\u00f0 fast vi\u00f0 gamla si\u00f0in at ta\u00f0 ikki ver\u00f0ur dansa\u00f0 \u00ed f\u00f8stu.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nSl\u00e1i\u00f0 Ring - Landsfelag F\u00f8royskum dansi at frama\n\nF\u00f8royskur dansur\nV\u00e1gur\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "15513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20HM%202011%20stevnu%20%C3%AD%20svimjing", "title": "F\u00f8royar \u00e1 HM 2011 stevnu \u00ed svimjing", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3k \u00ed HM \u00ed svimjing 2011 \u00e1 langbana \u00ed Shanghai \u00ed Kina \u00ed juli 2011. Ein f\u00f8royingur svam n\u00f3g skj\u00f3tt til tess at luttaka \u00ed HM stevnuni, ta\u00f0 var P\u00e1l Joensen, sum svimur fyri Susvim og F\u00f8royar. P\u00e1l svam \u00ed tveimum kappingum, \u00ed 800 metrar fr\u00ed og 1500 metrar fr\u00ed. Hann kl\u00e1ra\u00f0i seg einastandani v\u00e6l, svam vi\u00f0 n\u00e6stskj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0 \u00ed innlei\u00f0andi 800 metrar fr\u00ed, gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed finaluni \u00ed 1500 metrum fr\u00ed og nummar fimm \u00ed finaluni \u00ed 800 metrum fr\u00ed. Hann setti n\u00fdtt Nor\u00f0ulendskt met fleiri fer\u00f0ir og sj\u00e1lvsagt eisini f\u00f8royskt met.\n\nMenn\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjikappingum\nHM \u00ed Svimjing\nSvimjing\nHM \u00ed Svimjing\n2011 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nF\u00f8royar \u00ed \u00edtr\u00f3ttakappingum"}
{"id": "15517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Willow%20Smith", "title": "Willow Smith", "text": "Willow Camille Reign Smith (f\u00f8dd 31. oktober 2000 \u00ed Los Angeles, Kalifornia) er amerikanskur sangari, sj\u00f3nleikari og dansari. Hon er d\u00f3ttir Will Smith. Hann er sj\u00e1lvur ein av heimsins best umt\u00f3ktu og r\u00edkastu sj\u00f3nleikarum, kona hansara Jada Pinkett Smith er eisini sj\u00f3nleikarinna. Sonur hansara Jaden Smith hevur fingi\u00f0 eitt sera gott \u00farslit vi\u00f0 \"Karate Kid\"-filminum. \n\nMillum hennara kendastu sangir eru \"Whip My Hair\" (2010) & \"21 Century\" (2011).\n\nFilmografi\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2000"}
{"id": "15518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20svimjing%202011", "title": "HM \u00ed svimjing 2011", "text": "HM \u00ed svimjing og \u00f8\u00f0rum vatn\u00edtr\u00f3tti (2011 World Aquatics Championships) var \u00ed Shanghai \u00ed Kina \u00ed d\u00f8gunum 16. til 31. juli 2011. F\u00f8royar var umbo\u00f0a\u00f0 av einum svimjara, ta\u00f0 var P\u00e1l Joensen \u00far Susvim, sum kl\u00e1ra\u00f0i seg sera v\u00e6l, hann svam \u00ed tveimum kappingum og kvalifisera\u00f0i seg til finaluna \u00ed b\u00e1\u00f0um kappingunum, nevniliga \u00ed 800 fr\u00ed, har hann svam vi\u00f0 n\u00e6stbestu t\u00ed\u00f0ini \u00ed innlei\u00f0andi og gj\u00f8rdist nummar 5 \u00ed finaluni og \u00ed 1500 fr\u00ed, har hann svam vi\u00f0 s\u00e6ttbestu t\u00ed\u00f0 \u00ed innlei\u00f0andi og gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra av \u00f8llum, bert 0,67 sekund fr\u00e1 bronnsu hei\u00f0ursmerki. Tr\u00edggjar fer\u00f0ir setti hann nor\u00f0urlendskt met, einafer\u00f0 \u00ed 800 metrum fr\u00ed og tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed 1500 m fr\u00ed. Vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:46,33 hevur P\u00e1l v\u00e6l og vir\u00f0iliga kvalifisera seg til Summar OL 2012 \u00ed London. Hann svam nevniliga 25 sekundir undir kravt\u00ed\u00f0ina til OL sum er 15:11,83. P\u00e1l Joensen svimur fyri Danmark til Summar OL 2012, hann er til n\u00fa (5. august 2011) einasti ma\u00f0ur \u00far danska r\u00edkinum, sum hevur svomi\u00f0 n\u00f3g skj\u00f3tt til at kvalifisera seg til OL \u00e1 j\u00fast hasum teininum. P\u00e1l svimur eisini skj\u00f3tt \u00e1 800 metrum fr\u00ed, men ta\u00f0 er ikki ein olympisk disiplin. Danin Mads Gl\u00e6sner kvalifisera\u00f0i seg til 400 metrar fr\u00ed, men var eitt sekund ov seinur til HM 2011 \u00ed Shanghai til tess at kvalifisera seg til summar OL 2012. Men P\u00e1l s\u00e1 \u00fat til at vera besta bo\u00f0 upp\u00e1 danskt hei\u00f0ursmerki\u00f0 hj\u00e1 monnum \u00ed 1500 metrum fr\u00ed, ta\u00f0 metti Allan Nielsen, sum skriva\u00f0i fyri Politiken \u00e1 HM 2011 \u00ed Shanghai.\nTa\u00f0 v\u00f3ru 18 tj\u00f3\u00f0ir vi\u00f0 2220 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lkum sum lutt\u00f3ku \u00e1 HM stevnuni \u00ed svimjing og vatn\u00edtr\u00f3tti 2011 \u00ed Shanghai. N\u00e6sta HM \u00ed svimjing eftir hesa var \u00ed Barcelona \u00ed 2013.\n\nT\u00ed\u00f0arskr\u00e1\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarir\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f8royar \u00e1 HM 2011 stevnu \u00ed svimjing\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nSvimjikappingar\nHM \u00ed Svimjing\n2011 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k"}
{"id": "15521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20svimjing", "title": "HM \u00ed svimjing", "text": "\n\nS\u00f8ga\n\nS\u00ed eisini \n HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil\n\nKeldur \n\nSvimjikappingar\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k\nHM \u00ed Svimjing\nHeimsmeistarakappingar"}
{"id": "15547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Posta", "title": "Posta", "text": "Posta (fyrr: Postverk F\u00f8roya) er almennur stovnur/fyrit\u00f8ka og stendur fyri post\u00fatbering \u00ed F\u00f8royum. Heimast\u00fdri\u00f0 yvirt\u00f3k 1. apr\u00edl 1976 postverki\u00f0 fr\u00e1 Post- og telegrafv\u00e6senet \u00ed Danmark. \u00cd hesum sambandi \u00fatskriva\u00f0i F\u00f8roya landsst\u00fdri b\u00famerkja- og navnakapping. \u00cd 2005 var\u00f0 Postverk F\u00f8roya, sum ta\u00f0 nevndist t\u00e1, gj\u00f8rt um til partafelag. \u00cd 2009 fekk stovnurin n\u00fdtt navn og n\u00fdtt b\u00famerki, n\u00fdggja navni\u00f0 er Posta.\nLandi\u00f0 eigur allan partapeningin \u00ed partafelagnum. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin velur \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri teir tr\u00edggjar limirnar \u00ed nevndini, me\u00f0an starvsf\u00f3lki\u00f0 velur tveir nevndarlimir. Stj\u00f3ri \u00ed Posta er Joel undir Leitinum.\n\nNevndin 2022 \nJoen Magnus Rasmussen, forma\u00f0ur\nReidar N\u00f3nfjall, nevndarlimur\nGudny Langgaard, nevndarlimur\nGu\u00f0ri\u00f0 H\u00f8jgaard, nevndarlimur\nJ\u00f3annis Iversen, nevndarlimur, starvsf\u00f3lkaumbo\u00f0\nSteinv\u00f8r Jacobsen, nevndarlimur, starvsf\u00f3lkaumbo\u00f0\n\nS\u00f8ga\n\nSkj\u00fatsur \n\n\u00c1\u00f0renn regluligt samband var komi\u00f0, var serligt flutningslag ney\u00f0ugt til tess at f\u00e1a f\u00f3lk og bo\u00f0 oyggjanna millum. Hetta var skj\u00fatsskipanin. Hv\u00f8r bygdin skuldi hava nevnara (eisini r\u00f3ptur skj\u00fatsskaffari), i\u00f0 \u00e1tti at f\u00e1a manning at f\u00f8ra f\u00f3lk, br\u00f8v ella pakkar \u00far oyggj \u00ed oyggj.\n\nFyrsta l\u00f3gin um skylduna at skj\u00fatsa kom \u00ed 1865, og l\u00f8gtingi\u00f0 \u00e1setti gjaldi\u00f0 fyri fimm \u00e1r \u00ed senn. Ta\u00f0 var ymiskt fyri tey tr\u00fd sl\u00f8gini: emb\u00e6tisskj\u00fats fingu teir minst fyri, naka\u00f0 meira fyri prestaskj\u00fats og mest fyri almenningsskj\u00fats. L\u00edti\u00f0 var goldi\u00f0, men hetta var framstig, t\u00ed undan hesi l\u00f3g var einki gjald. Hv\u00f8r birgur ma\u00f0ur, 15-50 \u00e1r \u00e1 aldri, hev\u00f0i skyldu at skj\u00fatsa og fekk b\u00f3t, nokta\u00f0i hann.\n\nAt f\u00f8ra post \u00far einari oyggj \u00ed a\u00f0ra var mangan vandasigling \u00ed mysing og brotasj\u00f3gvi. Petur \u00ed Mattal\u00e1g var millum teir fyrstu postf\u00f8rararnar. Hann hevur sagt fr\u00e1 eini fer\u00f0 fr\u00e1 skj\u00fatst\u00ed\u00f0ini. Br\u00e6v, skriva\u00f0 \u00ed Havn, skuldi \u00ed Leirar \u00ed Hvalba. Ta\u00f0 var merkt K. T. \u2013 i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri Kongelig Tjeneste \u2013 og Uopholdelig Befordring, i\u00f0 bar \u00ed s\u00e6r, at ta\u00f0 skuldi sendast beinanvegin, i\u00f0 l\u00edkindi v\u00f3ru. Nevnarin \u00ed Havn fekk br\u00e6vi\u00f0 og tilnevndi mann at fara um reyni\u00f0 til Kirkjub\u00f8ar, har hann handa\u00f0i nevnaranum har br\u00e6vi\u00f0. Hesin fekk \u00e1ttamannafar at f\u00f8ra br\u00e6vi\u00f0 um fj\u00f8r\u00f0. Har lendu teir \u00ed \u00f3bygdum, har n\u00fa Skopunarbygd er. Ma\u00f0ur f\u00f3r fimur \u00e1 f\u00f3ti teir 4 fj\u00f3r\u00f0ingarnar heim \u00e1 Sand at geva nevnaranum har br\u00e6vi\u00f0. Hann so nor\u00f0uraftur til b\u00e1tsfelagar s\u00ednar, i\u00f0 l\u00f3gu og b\u00ed\u00f0a\u00f0u.\nHeimasandsnevnarin fekk n\u00fa mann til Dals vi\u00f0 br\u00e6vinum, ha\u00f0ani annar b\u00e1tur f\u00f3r vi\u00f0 t\u00ed til Hvalbiar. Har var br\u00e6vi\u00f0 lati\u00f0 prestinum \u00ed Leirum. Streymurin var har\u00f0ur og hann \u00f8tla\u00f0i sj\u00f3gvin, so b\u00e1tsmanningin noyddist at gista \u00ed Su\u00f0uroy, men har gj\u00f8rdist liggjandi illve\u00f0ur, i\u00f0 helt teimum ve\u00f0urf\u00f8stum \u00ed samfullar tv\u00e6r vikur.\n\nSkj\u00fatsskipanin helt s\u00e6r til fyrra heimsbardaga, t\u00e1 hon so vi\u00f0 og vi\u00f0 fjara\u00f0i burtur, t\u00ed at postgj\u00f8ldini v\u00f3ru lutfalsliga l\u00e6gri.\n\nFyrsta f\u00f8royska posth\u00fasi\u00f0 \n\nFyrsta f\u00f8royska posth\u00fasi\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed T\u00f3rshavn tann 1. mars 1870. Ta\u00f0 var t\u00e1verandi s\u00fdsluma\u00f0urin \u00ed Su\u00f0urstreymoyar s\u00fdslu, Hans Christopher M\u00fcller, sum st\u00f3\u00f0 fyri posth\u00fasinum tey fyrstu \u00e1rini. 1. mars 1884 var\u00f0 posth\u00fas lati\u00f0 upp \u00e1 Tv\u00f8royri. Tann 1. mai 1888 l\u00e6t posth\u00fasi\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk upp sum ta\u00f0 tri\u00f0ja posth\u00fasi\u00f0 \u00ed landinum. B\u00e6\u00f0i \u00e1 Tv\u00f8royri og \u00ed Klaksv\u00edk v\u00f3ru ta\u00f0 eisini s\u00fdslumenninir, i\u00f0 h\u00f8vdu postin um hendi. \n\n\u00cd 19. \u00f8ld komu ikki fleiri posth\u00fas enn hesi tr\u00fd. Eftir aldarskifti\u00f0 kom t\u00f3 r\u00e6ttilig gongd \u00e1. \u00cd 1903 v\u00f3r\u00f0u sjey posth\u00fas latin upp. \u00cd 1905 f\u00f3ru teir undir at sm\u00ed\u00f0a posth\u00fas \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Havn, og var ta\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu 1. desembur. Ta\u00f0 var avgrei\u00f0sluma\u00f0urin C.C.Danielsen (seinni postmeistari), i\u00f0 fekk hetta \u00ed lag. Hetta var fyrsta h\u00fas \u00ed F\u00f8royum til post burturav.\n\nTey n\u00e6stu 25 \u00e1rini ver\u00f0a posth\u00fas latin upp \u00ed so at siga hv\u00f8rjari bygd \u00ed landinum. Tey flestu l\u00f3tu upp \u00ed \u00e1rinum 1918, t\u00e1 15 n\u00fdggj posth\u00fas koma. Fr\u00e1 seinast \u00ed seksti\u00e1runum til dagin \u00ed dag eru fleiri posth\u00fas latin aftur. Postsamskifti\u00f0 vi\u00f0 hesar bygdir ver\u00f0ur n\u00fa avgreitt av sonevndum avgrei\u00f0slupostbo\u00f0um. Hendan broytingin er ein partur av skynsemisbroytingunum \u00ed f\u00f8royska postverkinum seinastu \u00e1rini.\n\nTrupult og vandamiki\u00f0 starv \n\nFyri at l\u00fdsa hvussu trupult ta\u00f0 var at at avgrei\u00f0a postsamskifti\u00f0 vi\u00f0 bygdir og \u00fatoyggjar tey fyrstu \u00e1rini, skal her sum d\u00f8mi sigast fr\u00e1, hvussu fram var\u00f0 fari\u00f0 \u00ed Nor\u00f0oyggjum fyri og eftir aldarskifti\u00f0. Postma\u00f0urin \u00ed Klaksv\u00edk t\u00f3k s\u00e6r av at bera post til bygdirnar eystan M\u00fala. Hann gekk um \u00c1arskar\u00f0 til \u00c1rnafjar\u00f0ar og um Toftaskar\u00f0 nor\u00f0ur \u00e1 Nor\u00f0toftir. S\u00ed\u00f0an hev\u00f0i hann bygdirnar Depil, Nor\u00f0depil og Foss\u00e1nes \u00e1 Bor\u00f0oynni. \u00c1 Vi\u00f0oynni hev\u00f0i hann Hvannasund og Vi\u00f0arei\u00f0i. Posturin til M\u00fala var\u00f0 lagdur til heintingar \u00e1 Foss\u00e1nesi og posturin til Sv\u00ednoyar og Fugloyar var\u00f0 lagdur til heintingar \u00ed Hvannasundi. T\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini skuldi postma\u00f0urin \u00far Klaksv\u00edk eisini \u00ed hv\u00f8rt h\u00fas \u00ed teim bygdum, hann r\u00f8kti. \n\nSami postma\u00f0ur f\u00f3r vi\u00f0 \u00e1rab\u00e1ti \u00far Klaksv\u00edk til Kunoyar og s\u00ed\u00f0an \u00ed Kalsoynna. Hann bar \u00fat post \u00ed Kunoy, \u00e1 Sy\u00f0radali, \u00e1 H\u00fasum og \u00ed Mikladali. T\u00e1 ikki var lendandi \u00e1 H\u00fasum og/ella \u00ed Mikladali, f\u00f3r hann til gongu av Sy\u00f0radali til H\u00fasar og Mikladals, ella av H\u00fasum til Mikladals og aftur. Posturin, sum skuldi nor\u00f0ur \u00e1 Tr\u00f8llanes, var\u00f0 lagdur til heintingar \u00ed Mikladali. F\u00f3lk \u00e1 Tr\u00f8llanesi komu so til Mikladals vi\u00f0 og eftir posti av og \u00e1. Hetta gamla mynstri\u00f0 er j\u00fast ta\u00f0 sama, i\u00f0 n\u00fa er galdandi n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum, har avgrei\u00f0slupostbo\u00f0 taka s\u00e6r av samskiftinum \u00ed n\u00f3gvum bygdum. \n\nHetta starv kundi stundum vera vandamiki\u00f0, og t\u00ed hava vit eisini d\u00f8mi um, at ma\u00f0ur l\u00e1 eftir \u00e1. Fyrstu fer\u00f0 var \u00ed 1887, t\u00e1 Jakki \u00ed V\u00e1gi var \u00e1 veg \u00far Klaksv\u00edk til \u00c1rnafjar\u00f0ar, h\u00f3ast vetur var og v\u00e1nave\u00f0ur. Posturin skuldi fram, hvussu l\u00edkindini v\u00f3ru, men hesufer\u00f0 kom Jakki ikki vegin fram. Hann var seinni funnin undir Sv\u00f8\u00f0unum, har hann var farin \u00fatav. Hann gj\u00f8rdist bert 52 \u00e1ra gamal.\n\nMotorb\u00e1tar \n\n\u00cd 1920-unum var\u00f0 skipanin vi\u00f0 \u00e1rab\u00e1ti millum oyggjarnar og postgongdin millum bygdir \u00ed st\u00f3ran mun l\u00f8gd ni\u00f0ur. \u00cd Klaksv\u00edk keypti Samson Joensen, i\u00f0 var postma\u00f0urin, sum gekk nor\u00f0ur um fjall og r\u00f3\u00f0i \u00ed Kalsoynna, deksb\u00e1tin Guttaberg. Hetta var \u00ed 1927. Guttaberg, sum hev\u00f0i motor, var settur \u00ed sigling millum Klaksv\u00edk, Kunoyarbygd og Kalsoynna vi\u00f0 posti, fer\u00f0af\u00f3lki og farmi. \u00cd 1914 setti Olaf Olsen (Olaf \u00e1 Stongunum), keypma\u00f0ur, Klaksv\u00edk, deksb\u00e1tin Dan \u00ed sigling millum Klaksv\u00edk, \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0, bygdirnar eystan M\u00fala, Sv\u00ednoy og Fugloy, og 2 \u00e1r seinr\u00ed, \u00ed 1916, var Immanuel settur \u00ed sigling, og r\u00f8kti Immanuel postrutuna til M\u00e1sin byrja\u00f0i \u00ed sigling \u00ed 1959. \n\nPostma\u00f0urin \u00ed Fuglafir\u00f0i um hetta mundi\u00f0, Hans Jacob Petersen, ogna\u00f0i s\u00e6r tveir deksb\u00e1tar vi\u00f0 motori. Annar \u00e6t Ragnhild og hin Alma. Ragnhild sigldi vi\u00f0 posti, fer\u00f0af\u00f3lki og farmi nor\u00f0ureftir. Talan var um bygdirnar Hellur, Oyndarfj\u00f8r\u00f0, Elduv\u00edk, Funning og Gj\u00f3gv. Alma sigldi millum Fuglafj\u00f8r\u00f0, Leirv\u00edk og Klaksv\u00edk. B\u00e1\u00f0ir b\u00e1tarnir h\u00f8vdu navn eftir d\u00f8trunum hj\u00e1 Hans Jacobi. D\u00f3ttir Hans Jacob, Alma Rustin, var elsta postf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum og hon gj\u00f8rdist 100 \u00e1r. Hon byrja\u00f0i \u00e1 posth\u00fasinum \u00ed Fuglafir\u00f0i sum 14 \u00e1ra gomul. \u00cd 1926 fekk Alma \u00e1byrgdina av postvi\u00f0urskiftunum \u00ed Fuglafir\u00f0i. Hon f\u00f3r \u00far starvinum sum posth\u00faslei\u00f0ari 31. oktober 1975. \n\nAnnars var ta\u00f0 A/S J. Mortensens eftf. \u00e1 Tv\u00f8royri, sum \u00ed 1895 settu ta fyrstu maskinriknu strandfarasiglingina \u00e1 stovn vi\u00f0 dampskipinum Smirili, i\u00f0 sigldi kring allar oyggjarnar. Tann 5. mars 1908 var\u00f0 A/S Thorshavns M\u00e6lkeforsyning og Margarinefabrik sett \u00e1 stovn. Longu \u00ed apr\u00edl sama \u00e1r keypti fyrit\u00f8kan b\u00e1tin Ruth \u00far Noregi. Ruth, sum hev\u00f0i dampmaskinu, var 15 brutto tons til st\u00f8ddar. Hon var\u00f0 keypt fyri 14.000 kr. Tann 1. august 1908 var\u00f0 Ruth sett \u00ed fasta sigling millum T\u00f3rshavn og Hvalv\u00edk. \u00c1 farlei\u00f0ini leg\u00f0i hon at fleiri sta\u00f0ni \u00e1 vegnum. Hon sigldi eisini \u00ed Sandoynna. \u00cd umlei\u00f0 70 \u00e1r r\u00f8kti A/S Thorshavns M\u00e6lkeforsyning og Margarinefabrik postflutningin millum T\u00f3rshavn og Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in og n\u00e6rum l\u00edka leingi millum T\u00f3rshavn og bygdirnar vi\u00f0 Sundalagi\u00f0.\n\nYvirt\u00f8ka \n\nFram til 1. apr\u00edl 1976 var\u00f0 postverki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum riki\u00f0 av danska postverkinum (Post- og Telegrafv\u00e6snet). T\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var bygna\u00f0urin \u00ed postverkinum skipa\u00f0ur solei\u00f0is, at vit h\u00f8vdu eitt posth\u00fas (Postkontoret Thorshavn) vi\u00f0 einum postmeistara. S\u00ed\u00f0an h\u00f8vdu vit postavgrei\u00f0slurnar (postekspediti\u00f3nir) vi\u00f0 sonevndum postekspedit\u00f8rum sum lei\u00f0arum. Postavgrei\u00f0slurnar v\u00f3ru: Klaksv\u00edk, Tv\u00f8royri, V\u00e1gur, Vestmanna og Saltangar\u00e1. \u00d8ll hini posth\u00fasini v\u00f3ru flokka\u00f0 \u00ed tveir flokkar. Tey st\u00f8rru b\u00f3ru heiti\u00f0 \"brevsamlingssteder\" og tey sm\u00e6rru b\u00f3ru heiti\u00f0 \"postudvekslingssteder\". \n\nEftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed november 1974 skipa\u00f0u javna\u00f0arflokkurin, f\u00f3lkaflokkurin og tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin samgongu. Henda setti s\u00e6r fyri, at taka yvir postverki\u00f0. \u00cd 1975 komu samr\u00e1\u00f0ingar \u00ed lag millum donsku r\u00edkisstj\u00f3rnina og landsst\u00fdri\u00f0 um yvirt\u00f8kuspurningin. \u00darsliti\u00f0 av hesum samr\u00e1\u00f0ingum var\u00f0, at heimast\u00fdri\u00f0 yvirt\u00f3k postverki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1. apr\u00edl 1976. N\u00fdggi stovnurin undir Landsst\u00fdrinum fekk navni\u00f0 Postverk F\u00f8roya, og eitt ve\u00f0rahorn var\u00f0 kosi\u00f0 til b\u00famerki hj\u00e1 stovninum.\n\nF\u00f8roysk fr\u00edmerki \n\n\u00cd 1974/75 f\u00f3r danska postverki\u00f0 undir at framlei\u00f0a f\u00f8roysk fr\u00edmerki. Postverki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum n\u00fdtti hesi fr\u00edmerki til fr\u00edmerkingar av postsendingum og at selja til fr\u00edmerkjasavnarar. Tey fyrstu f\u00f8roysku fr\u00edmerkini komu \u00e1 markna\u00f0in 30. januar 1975. Fr\u00e1 fyrsta degi s\u00fdndu fr\u00edmerkjasavnarar \u00ed ymiskum londum st\u00f3ran \u00e1huga fyri f\u00f8roysku fr\u00edmerkjunum. Fleiri fer\u00f0ir hava fr\u00edmerki veri\u00f0 n\u00e6stst\u00f8rsta f\u00f8royska \u00fatflutningsv\u00f8ra. \n\nEitt \u00e1hugavert t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed f\u00f8roysku fr\u00edmerkjas\u00f8guni er t\u00ed\u00f0in beint eftir fyrra heimsbardaga, t\u00e1 vit \u00ed F\u00f8royum v\u00f3ru noydd til at n\u00fdta br\u00e1feingisfr\u00edmerki (provisorier). Tann 8. desember 1918 fekk \"Thorshavns Postkontor\" eitt skriv \u00far Keypmannahavn dagfest 16. november 1918. \u00cd skrivinum var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 fylgjandi h\u00e6kkingum \u00ed teim galdandi postgj\u00f8ldunum:\n Br\u00f8v innanoyggja upp til 250 gr. \u00far 5 oyrum upp\u00ed 7 oyru \n Postkort til Danmarkar upp til 250 gr. \u00far 4 oyrum upp\u00ed 7 oyru\nH\u00e6kkingin skuldi galda fr\u00e1 1. januar 1919. \n\nVegna v\u00e1naligt samband vi\u00f0 umheimin var ikki m\u00f8guleiki fyri at f\u00e1a tey n\u00fdggju 7-oyra fr\u00edmerkini til F\u00f8roya \u00e1\u00f0renn 1. januar 1919. \u00d8kti t\u00f8rvurin \u00e1 7-oyra fr\u00edmerkjum - til br\u00f8v innanoyggja og postkort til Danmarkar - f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at goymslan av 1-, 2-, 3-, og 4-oyru suppleringsmerkjunum ikki rakk til og var\u00f0 t\u00ed ney\u00f0ugt vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum tilt\u00f8kum. Thorshavns Postkontor fekk t\u00ed loyvi til at klippa 4-oyru fr\u00edmerkini \u00ed helvt, solei\u00f0is at hv\u00f8r helvtin kundi n\u00fdtast sum 2-oyra fr\u00edmerki. \n\nT\u00e1 hesi eisini v\u00f3ru vi\u00f0 at ver\u00f0a uppi, fekk Thorshavns Postkontor loyvi til at yvirstempla ta ney\u00f0ugu mongdina av 5-oyra merkjum, solei\u00f0is at hesi kundu n\u00fdtast sum 2-oyra fr\u00edmerki. Til hetta endam\u00e1l gj\u00f8rdi Peter Poulsen, snikkarameistari, eitt hondstempul vi\u00f0 tekstinum 2 \u00d8re. Stempli\u00f0 var\u00f0 kalla\u00f0 \"st\u00f3labeinsstempli\u00f0\" av t\u00ed at skafti\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rt \u00far einum gomlum st\u00f3labeini. \n\nEin l\u00edknandi st\u00f8\u00f0a var \u00ed 1940/41. Hin t\u00fdska hersetingin av Danmark - og ein serliga ringur vetur vi\u00f0 \u00edsi \u00ed Skagerak og Kattegat - f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r at skipafer\u00f0slan millum F\u00f8roya og Danmarkar var\u00f0 tarna\u00f0, solei\u00f0is at vit \u00ed F\u00f8royum komu at mangla fr\u00edmerki vi\u00f0 teim mest br\u00faktu vir\u00f0unum. Aftur hesufer\u00f0 v\u00f3r\u00f0u fr\u00edmerki yvirstempla\u00f0 og tikin \u00ed n\u00fdtslu til n\u00fdggj merki komu \u00far Danmark. \n\nSum ein n\u00e1tt\u00farlig avlei\u00f0ing av yvirt\u00f8kuni 1976 v\u00f3r\u00f0u tv\u00e6r n\u00fdggjar deildir skipa\u00f0ar \u00ed f\u00f8royska postverkinum. Hesar v\u00f3ru Fr\u00edmerkjadeildin og Postgirostovan. S\u00ed\u00f0ani hevur Fr\u00edmerkjadeildin yvirtiki\u00f0 alt fr\u00edmerkjaarbei\u00f0i. Deildin skipar fyri framlei\u00f0sluni, stendur fyri \u00fatg\u00e1vunum og hevur sj\u00e1lv alla s\u00f8luna um hendi.\n\nKeldur\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir \n\n - Posta\n Stamps.fo - Fr\u00edmerkjadeildin\n Myndabla\u00f0i\u00f0 N\u00da nr. 6, 1976\n\nPostur\nFilateli\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nAlmennir stovnar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Oyggjaleikunum%202011", "title": "Svimjing \u00e1 Oyggjaleikunum 2011", "text": "Svimjing \u00e1 Oyggjaleikunum 2011 var \u00ed d\u00f8gunum 27. \u2013 30. juni 2011 \u00e1 Medina Leisure Centre \u00e1 Isle of Wight.\n\nKappingar\n\nHei\u00f0ursmerkja talva\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nBlanda\u00f0 (Menn og kvinnur)\n\nReferences\n\nSwimming at the 2011 Island Games\n\nOyggjaleikir\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k\nSvimjikappingar\nOyggjaleikir 2011"}
{"id": "15549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Icon%20in%20Me", "title": "Icon in Me", "text": "Icon in Me er ein russkur rokkb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i \u00ed 2007.\n\nLimir\n\nN\u00faverandi limir \n Tony JJ; sangur\n D.Frans; gittar\n MasterMike; bass\n Morten; trummur\n\nFyrrverandi limir \n Konstantin; bass\n Artyom; bass\n\n\u00datg\u00e1vur \n\nRussiskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "15550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slot", "title": "Slot", "text": "Slot er ein russiskur rokkb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i \u00ed 2002.\n\nLimir\n\nN\u00faverandi limir \n\n Nookie (Darya Stavrovich)\n Cash (Igor Lobanov)\n \u041cr.Dude (Kirill Kachanov)\n ID (Sergey Bogolyubsky)\n NiXon (Nikita Simonov)\n\nFyrrverandi limir \n\n Teka (Teona Dolnikova)\n IF (Uliana Elina)\n Dan (Denis Khromych)\n muxeu4 (Mikhail Korolyov)\n Proff (Alexey Nazarchuk)\n MiX (Mikhail Petrov)\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Slot 1 (2003)\n 2 \u0412\u043e\u0439\u043d\u044b (2006)\n \u0422\u0440\u0438\u043d\u0438\u0442\u0438 (2007)\n 4ever (2009)\n Break The Code (2011)\n\nRussiskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "15563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3garbrot", "title": "L\u00f3garbrot", "text": "Kriminalitetur er \u00f8ll l\u00f3garbrot, i\u00f0 geva revsing. Vanliga nevna vit alt l\u00f3garbrot, ta\u00f0 veri seg herverk ella s\u00fakklustuldur, mor\u00f0 ella r\u00e1n. Summi l\u00f3garbrot fara um landam\u00f8rk. Til d\u00f8mis yvirgangur, flogr\u00e1n ella r\u00fasevnissmugling. N\u00f3gv lond hava sett \u00e1 stovn felags, altj\u00f3\u00f0a l\u00f8gregluna Interpol at berjast \u00edm\u00f3ti sl\u00edkum l\u00f3garbrotum. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Interpol er \u00ed Par\u00eds. Serligar avtalur eru gj\u00f8rdar landanna millum um, hvussu l\u00f3garbr\u00f3tarar kunnu ver\u00f0a latnir \u00far einum landi upp \u00ed hendurnar \u00e1 myndugleikunum \u00ed \u00f8\u00f0rum landi.\n\nF\u00f8royar \n\n\u00cd \u00f8llum samfel\u00f8gum eru fyriskipanir og l\u00f3gir. \u00cd F\u00f8royum sigur eina mest revsil\u00f3gin okkum, hvat i\u00f0 er \u00f3l\u00f3gligt, men eisini eru n\u00f3gvar a\u00f0rar l\u00f3gir. \u00cd l\u00f3gunum stendur, hvussu i\u00f0 revsa\u00f0 ver\u00f0ur. \u00cd revsil\u00f3gini standa t\u00e6r vanligu treytirnar, fyri at ein kann revsast. Til d\u00f8mis er hon solei\u00f0is or\u00f0a\u00f0, at l\u00f3galdurin er 15 \u00e1r. Ta\u00f0 merkir, at ung yngri enn 15 \u00e1r kunnu ikki ver\u00f0a handtikin, d\u00f8md ella revsa\u00f0. F\u00f8roya R\u00e6ttur er okkara d\u00f3mst\u00f3lur. Her tekur d\u00f3marin st\u00f8\u00f0u til l\u00f3garbrotini, til d\u00f8mis herverk ella stuldur. D\u00f3mur kann ver\u00f0a skotin inn fyri landsr\u00e6ttin. Av t\u00ed, at d\u00f3msvaldi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er danskt, skal danski landsr\u00e6tturin vi\u00f0gera sl\u00edk m\u00e1l. Tveir landsr\u00e6ttir eru, Vestari landsr\u00e6ttur \u00ed Viborg og Eystari landsr\u00e6ttur \u00ed Keypmannahavn, sum er tann, i\u00f0 kemur til F\u00f8roya nakrar fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 at vi\u00f0gera d\u00f3msm\u00e1l. Summi \u00e1lvarsm\u00e1l skulu fyri nevningating. \u00cd nevningatingi eru 12 nevningar og d\u00f3mari. Nevningarnir gera av, um \u00e1k\u00e6rdi er \u00f3sekur ella sekur. Skal ein ver\u00f0a sekur, skulu minst 8 av nevningunum vera samdir um ta\u00f0. Nevningar saman vi\u00f0 d\u00f3mara \u00e1seta revsingina. Ovasti d\u00f3mst\u00f3lur \u00ed r\u00e6ttarskipanini nevnist H\u00e6gstir\u00e6ttur. \n\nFyrr var dey\u00f0arevsing fyri heilt \u00e1lvarslig l\u00f3garbrot, og enn eru mong lond, har summir l\u00f3garbr\u00f3tarar, til d\u00f8mis dr\u00e1psf\u00f3lk, ver\u00f0a avr\u00e6tta\u00f0. \u00cd Danm\u00f8rk, og t\u00ed eisini \u00ed F\u00f8royum, var\u00f0 dey\u00f0arevsing tikin av \u00ed 1930. Fyri \u00e1lvarsom l\u00f3garbrot kunnu f\u00f3lk n\u00fa ver\u00f0a d\u00f8md at sita - treytaleys revsing. T\u00e1 i\u00f0 ein t\u00ed\u00f0 er farin, ber til at sleppa \u00fat \u00e1v\u00edsar t\u00ed\u00f0ir. Eisini er vanligt, at fangar, sum skikka s\u00e6r v\u00e6l \u00ed fongslinum, sleppa \u00fat, \u00e1\u00f0renn teir hava siti\u00f0 alla t\u00ed\u00f0ina, teir eru d\u00f8mdir at sita. Treyta\u00f0 revsing er linari d\u00f3mur. T\u00e1 ver\u00f0ur revsingin freista\u00f0 og fellur burtur eftir \u00e1v\u00edst bil, um \u00e1k\u00e6rdi ikki aftur br\u00fdtur l\u00f3gina hetta bili\u00f0.\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nL\u00f3garbrot"}
{"id": "15568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlendsk%20met%20%C3%AD%20svimjing", "title": "Nor\u00f0urlendsk met \u00ed svimjing", "text": "Listi yvir nor\u00f0urlendsk met \u00ed svimjing. Nor\u00f0urlondini sum eru vi\u00f0 \u00ed hesum yvirliti eru: Danmark, Sv\u00f8r\u00edki, Noreg, Finland, \u00cdsland og F\u00f8royar.\n\nLanggeil (50 metra hylur)\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nStuttgeil (25 metra hylur)\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nLEN European Swimming Records\n\nSvimjing\nMet \u00ed svimjing"}
{"id": "15570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Tordar%20Poulsen", "title": "John Tordar Poulsen", "text": "John Tordar Poulsen (f\u00f8ddur 17. september 1985)  er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari, \u00e1lopsleikari. Barna- og ungd\u00f3ms\u00e1rini leikti hann vi\u00f0 VB og VB/Sumba (VB og Sumba l\u00f8gdu saman \u00ed 2005), \u00ed 2007 og 08 leikti hann vi\u00f0 Fram (sum seinni skifti navn til FC Hoyv\u00edk), \u00ed 2009 leikti hann vi\u00f0 MB og FC Hoyv\u00edk, \u00ed 2010 leikti hann vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy \u00ed Vodafonedeildini \u00ed fyrru leikh\u00e1lvu og vi\u00f0 FC Hoyv\u00edk \u00ed 1. deild \u00ed seinnu leikh\u00e1lvu. \u00cd 2011 leikti hann vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy \u00ed 1. deild, sum teir vunnu og ryktu upp \u00ed Effodeildina. Hann helt fram vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy og leikti \u00ed Effodeildini \u00ed 2012.\n\nToppskorari \u00ed 2011 \u00ed 1. deild \nT\u00e1 bara eitt leikumfar var eftir \u00ed 1. deild hj\u00e1 monnum, hev\u00f0i John Tordar Poulsen skora\u00f0 23 m\u00e1l og var toppskorari hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy og \u00ed 1. deild \u00ed 2011. Hann hev\u00f0i sp\u00e6lt 23 dystir, so ta\u00f0 er \u00ed me\u00f0al 1 m\u00e1l fyri hv\u00f8nn dyst.\n\nKeldur \n\nPoulsen, John Tordar\nPoulsen, John Tordar\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "15571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Hoyv%C3%ADk", "title": "FC Hoyv\u00edk", "text": "FC Hoyv\u00edk (fyrr \u00cdtr\u00f3ttarfelagi\u00f0 Fram) er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Havn og Hoyv\u00edk, sum var stovna\u00f0 hin 12. januar 1975. \u00cd 2011 hevur felagi\u00f0 li\u00f0 \u00ed 1. deild og 2. deild hj\u00e1 monnum. Venjarir eru S\u00fani Fr\u00ed\u00f0i Barb\u00e1 og Jan M. Laursen (august 2011). \u00cd 1977 leikti Fram \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, sum t\u00e1 var 1. deild, felagi\u00f0 hevur ikki s\u00ed\u00f0an havt li\u00f0 \u00ed bestu deildini. Felagi\u00f0 er einasta f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed F\u00f8royum, sum er rykt f\u00fdra deildir ni\u00f0ur, fr\u00e1 1. deild til 4. deild. Seint \u00ed 2008 skifti felagi\u00f0 navn til FC Hoyv\u00edk og \u00ed 2009 leiktu li\u00f0ini vi\u00f0 n\u00fdggja navninum. \nSamskipanarlei\u00f0ari hj\u00e1 FC Hoyv\u00edk er Fr\u00f3\u00f0i Danielsen, d\u00f3marar eru R\u00f3i Jacobsen og John Eystberg.\n\nStarvsnevnd  \n\nForma\u00f0ur/Kassameistari: Fr\u00f3\u00f0i Danielsen\nN\u00e6stforma\u00f0ur/Webmaster: T\u00f3rarin Hentze\nNevndarlimur: R\u00fani Juul\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nFCHoyvik.fo\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag"}
{"id": "15572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rick%20Perry", "title": "Rick Perry", "text": "James Richard \"Rick\" Perry (f\u00f8ddur 4. mars 1950 \u00ed Paint Creek, Texas) er amerikanskur politikari, sum hevur veri\u00f0 guvern\u00f8rur \u00ed Texas \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 2000 til 2015. \n\nRick Perry t\u00f3k vi\u00f0 sum guvern\u00f8rur \u00ed Texas eftir George W. Bush . Hann seg\u00f0i \u00ed august 2011, at hann eisini umhugsar at leggja seg \u00fat \u00ed kappingina um, hv\u00f8r skal bj\u00f3\u00f0a Barack Obama (D) av \u00ed 2012 . \u00cd talu s\u00edni seg\u00f0i Rick Perry millum anna\u00f0, at skal skil aftur f\u00e1ast \u00e1 b\u00faskapin \u00ed landinum, skal arbei\u00f0sloysi\u00f0 minka\u00f0 og skal \u00e1lit aftur f\u00e1ast \u00e1 USA, so er ney\u00f0ugt at fara til Washington DC vi\u00f0 einum uppsagnarskrivi. Rick Perry v\u00edsti \u00e1, at seinasta \u00e1ri\u00f0 eru 40 % av \u00f8llum n\u00fdggjum arbei\u00f0spl\u00e1ssum \u00ed USA vor\u00f0in til \u00ed Texas; h\u00f3ast Texas bert hevur 10 % av samla\u00f0a f\u00f3lkatalinum \u00ed USA. Um Rick Perry ver\u00f0ur amerikanskur forseti, ver\u00f0ur eitt ta\u00f0 fyrsta, hann fer at gera, at f\u00e1a sonevnda heilsupakkan hj\u00e1 Barack Obama burtur. Hann fer eisini at vera n\u00f3gv strangari vi\u00f0 markinum millum Meksiko og USA. Rick Perry er \u00fatb\u00fagvin \u00ed amerikanska flogv\u00e1pninum . Hann er giftur og hevur tvey b\u00f8rn, ein drong og eina gentu.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "15573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202013", "title": "Oyggjaleikir 2013", "text": "XV (15.) Oyggjaleikir v\u00f3ru hildnir \u00e1 Bermuda \u00ed d\u00f8gunum 13. til 19. juli 2013. Leikirnir ver\u00f0a eisini nevndir Natwest Oyggjaleikir (2013 Natwest Island Games) orsaka\u00f0 av sponsor \u00e1vum. Oyggjaleikirnir \u00ed 2013 v\u00f3ru teir fyrstu leikirnir, i\u00f0 v\u00f3ru hildnir uttanfyri Evropa.\n\n\u00cdtr\u00f3ttagreinir\n\nHei\u00f0ursmerkir\nLykil:\n\nEndaliga hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti fr\u00e1 Oyggjaleikunum 2013:\n\nS\u00ed eisini \n F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2013\n Flogb\u00f3ltur \u00e1 Oyggjaleikunum 2013\n Badminton \u00e1 Oyggjaleikunum 2013\n\nKeldur \n\n2013\n2013 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "15574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Isle%20of%20Wight", "title": "Isle of Wight", "text": "Isle of Wight er eitt vald\u00f8mi (county) og st\u00f8rsta oyggj \u00ed Onglandi. Oyggin er \u00ed Ensku Kanalini 3-6 km sunnanfyri Hampshire \u00e1 bretska meginlandinum. Sundi\u00f0 Solent skilur oynna fr\u00e1 bretska meginlandinum. Oyggin hevur r\u00edka s\u00f8gu og hevur m.a. veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongar\u00edki \u00ed 15. \u00f8ld. Til 1995 hev\u00f0i oyggin s\u00edn egna guvern\u00f8r. Isle of Wight hevur eitt umbo\u00f0a \u00ed enska parlamentinum. Isle of Wight er eitt seremonielt greivad\u00f8mi \u00ed Onglandi og er vi\u00f0urkent sum eitt fyrisitingarligt county \u00ed Onglandi.\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur\n\nMentan\n\nM\u00e1l \nM\u00e1li\u00f0 i\u00f0 tosa\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 Isle of Wight er enskt, men ein serst\u00f8k dialekt, i\u00f0 er ein sterkari formur av t\u00ed si\u00f0bundnu Hampshire dialektini, sum er kend fyri at loypa um n\u00f8kur hj\u00e1lj\u00f3\u00f0 og vi\u00f0 st\u00f8rri \u00e1herslu \u00e1 tey longu sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0ini. Hetta fyribrigdi er l\u00edkt dialektunum \u00ed su\u00f0urvestur Onglandi. Oyggin hevur eisini s\u00edni egnu or\u00f0, n\u00f8kur eru eisini kend \u00ed \u00f8\u00f0rum landslutum \u00ed Su\u00f0uronglandi. Nevnast kunnu eitt n\u00fa: grockle (vitjandi), nipple/nips (yngri ma\u00f0ur/drongur). Hesi or\u00f0 ver\u00f0a eisini br\u00fakt av \u00f8\u00f0rum \u00f8kjum \u00ed grannalagnum hj\u00e1 Isle of Wight. N\u00f8kur or\u00f0 eru heilt serst\u00f8k fyri sj\u00e1lva oynna Isle of Wight, nevnast kunnu: overner (ein pers\u00f3nur fr\u00e1 meginlandinum, sum hevur b\u00fasett seg \u00e1 oynni) og caulkhead (f\u00f3lk sum er f\u00f8dd \u00e1 oynni og hava r\u00f8tur longri aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ini av oynni Isle of Wight).\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nOyggjaleikir \nIsle of Wight luttekur \u00ed Oyggjaleikum eins og F\u00f8royar. Isle of Wight var vertur fyri Oyggjaleikunum \u00ed 1993 og 2011. \u00cd 1993 gj\u00f8rdist Isle of Wight nummar tvey vi\u00f0 26 gull, 23 silvur og 18 bronsu hei\u00f0ursmerkjum. \u00cd 2011 gj\u00f8rdist Isle of Wight nummar fimm vi\u00f0 17 gull, 15 silvur og 21 bronsu hei\u00f0ursmerkjum.\n\nSigling \nCoves er mi\u00f0depil fyri sigling og er regluliga vertur fyri b\u00e1tastevnum og kappsigling. Coves Week er heimsins longsta b\u00e1tastevna (regatta), sum varir \u00ed 40 dagar vi\u00f0 umlei\u00f0 1000 luttakandi b\u00e1tum og umlei\u00f0 8.500 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lkum, sum hava sera ymiskir f\u00f8rleikar og royndir, har eru f\u00f3lk vi\u00f0 royndum fr\u00e1 OL og so f\u00f3lk sum bert luttaka til stuttleika, vikuskiftis siglarir. Henda kappsigling byrja\u00f0i \u00ed 1826 og fer fram \u00e1 sundinum millum Bretska meginlandi\u00f0 og oynna Isle of Wight, sundi\u00f0 eitur Solent. A\u00f0rar b\u00e1tastevnur \u00ed Coves eru: Fastnet race, Round the Island Race, Admiral's Cup og Commodore's Cup.\n\nMaraton \nIsle of Wight Marathon er elsta maraton kapping \u00ed Onglandi sum hevur veri\u00f0 hildin regluliga. Kappingin hevur veri\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri s\u00ed\u00f0an 1957. Kappingin byrjar og endar \u00ed b\u00fdnum Ryde.\n\nSpeedway \nIsle of Wight Islanders er eitt speedway felag av Isle of Wight, sum luttekur \u00ed 3. deild \u00ed National League \u00ed Onglandi.\n\nHockey \nThe Isle of Wight Hockey Club hevur \u00ed\u00f0kandi li\u00f0 hj\u00e1 monnum, unglingum. Eitt kvinnuli\u00f0 er eisini av oynni, li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 teimum nevnist The Vectis Ladies\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \nRyde Sports F.C. var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Isle of Wight, sum var stovna\u00f0 \u00ed 1888 og tiki\u00f0 av \u00ed 1997. Felagi\u00f0 var vi\u00f0 til at stovna\u00f0 Hampshire League \u00ed 1896 saman vi\u00f0 7 \u00f8\u00f0rum fel\u00f8gum. F\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g av Isle of Wight luttaka \u00ed lokalu f\u00f3tb\u00f3lts kappingini Isle of Wight Saturday Football League. N\u00f8kur fel\u00f8g eru t\u00f3 sum ikki luttaka \u00ed nakrari \u00e1v\u00edsari kapping. Strandaf\u00f3tb\u00f3ltur (Beach football) er sera v\u00e6lumt\u00f3kt \u00e1 Isle of Wight, og flestu av ensku landsli\u00f0sleikarunum \u00ed hesi \u00edttr\u00f3ttargrein eru av Isle of Wight.\n\nCricket \nIsle of Wight er tann 39. enski landsluturin (county) sum luttekur \u00ed enskum cricket. The Isle of Wight Cricket Board fyriskipar eina lokala cricket kapping \u00e1 oynni millum fleiri ymisk fel\u00f8g.\n\nT\u00f3nleikur \nIsle of Wight skipar fyri fleiri \u00e1rligum t\u00f3nleikafestivalum: Isle of Wight International Jazz Festival, Isle of Wight Festival og Bestival. Orkestrini Level 42, The Bees, Mark King og Trixie's Big Red Motorbike.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nB\u00faskapur\n\nHygg eisini at\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nWightsun - Isle of Wight Kunningarstova\nIsle of Wight Tok\nStj\u00f8rnin \u00e1 Isle of Wight\nIsland Eye - Isle of Wight History, Tourism and Accommodation - 500+\nIsle of Wight Kunningar heimas\u00ed\u00f0a\nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0num \u00e1 Isle of Wight\nIsle of Wight Festival\nThe Isle of Wight Ve\u00f0urst\u00f8\u00f0\n\nMyndir av Isle of Wight \nIsle of Wight Myndir\nIsle of Wight Historic Postkort\nIsle of Wight Myndir\nGamlar myndir \u00far Newport\nMyndir fr\u00e1 Isle of Wight myndaf\u00f3lkum (fotografum)\n\nIsle of Wight\nBretland\nOngland\nOyggjar"}
{"id": "15576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poppt%C3%B3nleikur", "title": "Poppt\u00f3nleikur", "text": "Poppt\u00f3nleikur vendir s\u00e6r til lurtarar flestar, og t\u00ed er hann einfaldur og l\u00e6ttur. Poppt\u00f3nleik nevna vit t\u00f3nleikin, sum vit javnan hoyra \u00ed sj\u00f3nvarpi, \u00fatvarpi og stundum \u00ed handlum. Hann er undirhaldandi, og l\u00f8gini eru l\u00f8tt at l\u00e6ra, og vanliga heftir ikki fyri hj\u00e1 okkum at murra vi\u00f0. Poppur er ikki kr\u00e6sin, og t\u00ed er hann \u00ed n\u00f3gvum ymsum st\u00edli, til d\u00f8mis blues, jazzi og country. Ofta er hann upprunaliga sprottin \u00far t\u00f3nleiki \u00ed ymsum londum, ella vit hoyra ey\u00f0kenni fr\u00e1 \u00e1v\u00edsum f\u00f3lkaslagi. Til d\u00f8mis hava jazzur, hip hop, gospel og blues r\u00f8tur \u00ed t\u00f3nleiki hj\u00e1 sv\u00f8rtum amerikamonnum. \n\nHv\u00f8rt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 kenst t\u00ed\u00f0ard\u00e1murin \u00ed t\u00edggju\u00e1runum fyri 1950 l\u00e6ttliga aftur. Besti poppur er l\u00edvseigur. \u00d8ll kenna vit t.d. \"Eitt sunnukv\u00f8ld \u00ed plantasjuni\", sum var\u00f0 skriva\u00f0ur \u00ed 1950-\u00e1runum. Ta\u00f0 kemur fyri, at poppur h\u00e6kkar \u00ed metum \u00e6ttarli\u00f0 seinni. Til d\u00f8mis var valsur poppur \u00ed 19. \u00f8ld. Poppur kemur \u00fat til st\u00f3ru lurtarafj\u00f8ldina \u00e1 fl\u00f8gu, pl\u00e1tu og lj\u00f3\u00f0bandi. Leidningar flyta mikrofon- og lj\u00f3\u00f0f\u00f8risb\u00e1knini \u00ed uppt\u00f8kur\u00faminum til t\u00f3l, sum taka upp hv\u00f8rt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri\u00f0 s\u00e6r. Seinni blandar lj\u00f3\u00f0stj\u00f3rnarin allar lj\u00f3\u00f0r\u00e1sirnar, 24 ella fleiri, \u00ed stereouppt\u00f8ku vi\u00f0 tvinnanda r\u00e1sum. N\u00f3gv meira spennandi er at hoyra og s\u00edggja t\u00f3nleik \u00e1 palli enn heima \u00ed stovuni. \u00cd st\u00f3rari framf\u00f8rslu er aftan fyri pallin n\u00f3gv f\u00f3lk, sum hv\u00f8r hevur \u00e1v\u00edsa uppg\u00e1vu, at alt skal ganga v\u00e6l \u00ed hond. T\u00f8knif\u00f3lki\u00f0 ger spennandi lj\u00f3s og lj\u00f3\u00f0. Kl\u00e6dnaf\u00f3lk, umbo\u00f0sf\u00f3lk, pallf\u00f3lk og andlitssmyrjarar eru \u00f8ll vi\u00f0 \u00e1 li\u00f0num. \n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "15578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edvard%20Munch", "title": "Edvard Munch", "text": "Edvard Munch (f\u00f8ddur 12. desember 1863, dey\u00f0ur 23. januar 1944): norskur listam\u00e1lari og grafikari, sum \u00ed s\u00ednum fyrstu verkum fr\u00e1 umlei\u00f0 1880 til 1890 l\u00fdsti sorg, sj\u00faku, tunglyndi og angist. T\u00ed\u00f0liga misti Munch b\u00e6\u00f0i mammuna og eina systur av tuberklum, og hetta merkti n\u00f3gv list hansara. M\u00e1lningurin, \"Ta\u00f0 sj\u00faka barni\u00f0\" er j\u00fast av mammu og sj\u00faku systur hansara, m\u00e1la\u00f0ur stutt \u00e1\u00f0renn systirin doy\u00f0i. M\u00e1lningurin elvdi til mikla \u00f8sing, t\u00e1 i\u00f0 hann var s\u00fdndur fram \u00ed 1886 \u00e1 heystframs\u00fdningini, t\u00ed b\u00e6\u00f0i m\u00e1lingah\u00e1tturin, i\u00f0 ber bo\u00f0 um komandi r\u00e1ki\u00f0 ekspressionismuna, og myndaevni\u00f0 v\u00f3ru l\u00edti\u00f0 frammi t\u00e1. Munch v\u00edsir, at sj\u00faka, dey\u00f0i og sorg eru evni, i\u00f0 als ikki kunnu ver\u00f0a endurgivin yndisliga, sum listaf\u00f3lk annars gj\u00f8rdu um hetta mundi\u00f0 at taka broddin av dey\u00f0ans valdi, so at menniskjan skuldi s\u00e6ttast vi\u00f0 at vera dey\u00f0ilig.\n\nYvirlit yvir t\u00fddningarmestu verk Munchs \n Skrik 1893\n Madonna 1893-94\n Vampyr 1893-94\n R\u00f8dt og hvitt 1894\n Det syke barn 1894\n Angst 1894\n Kristiania-Bohemen II 1895\n Ung kvinne p\u00e5 stranden 1896\n M\u00e5neskinn I 1896\n Urnen 1896\n Jalousi 1896\n Kys 1897\n R\u00f8d villvin 1898-1900\n Togr\u00f8k 1900\n Kyss IV 1902\n Brosjen / Eva Mudocci 1903\n Selvportrett med vinflasken 1906\n Marats d\u00f8d II 1907\n Den gule t\u00f8mmerstokken 1911-12\n Mot skogen II 1915\n Selvportrett / Nattevandreren 1923-24\n Stjernenatt 1923-24\n Birgitte III 1930\n Under kastanjetreet 1937\n Selvportrett mellem klokken og sengen 1940-42\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Munch Savni\u00f0 \u00ed Noregi\n Galleri Munch\n\nEdvard Munch\nNorskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1863\nAndl\u00e1t \u00ed 1944"}
{"id": "15579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maslows%20tilkravsp%C3%BDramida", "title": "Maslows tilkravsp\u00fdramida", "text": "Amerikanski s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingurin Abraham Maslow helt, at okkara tilkr\u00f8v ikki alt\u00ed\u00f0 eru eins sterk. Tilkrav er at hava hug til ella at t\u00f8rva. N\u00f8kur tilkr\u00f8v eru meira umr\u00e1\u00f0andi enn onnur. Hann er kendur m.a. fyri s\u00edna stabbamynd vi\u00f0 tilkr\u00f8vum. Skulu vit takast vi\u00f0 ovastu tilkr\u00f8vini, mugu vit fyrst hava n\u00f8gda\u00f0 tey, sum ni\u00f0ri eru. F\u00f3lk, sum sv\u00f8lta, orka verri at finna upp\u00e1 ella at skapa. Sama er skili\u00f0, eru trygdarkr\u00f8vini \u00ed vanda. \n\n Likamlig tilkr\u00f8v: b\u00fdli, kl\u00e6\u00f0i, sv\u00f8vnur, matur. \n Trygdartilkr\u00f8v: verja, trygd. \n Sosial tilkr\u00f8v: inniligt tilkn\u00fdti, k\u00e6rleiki, felagsskapur. \n Tilkrav at strevast, virka og til sj\u00e1lvshevjan: standa seg v\u00e6l, sj\u00e1lvs\u00e1nt. \n Tilkrav at f\u00e1a roynt seg: s\u00f8kja s\u00e6r spenning, \u00fatinna.\n\nSamfelag\n\nit:Bisogno#La piramide di Maslow"}
{"id": "15580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1larfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "S\u00e1larfr\u00f8\u00f0i", "text": "S\u00e1larfr\u00f8\u00f0i er fr\u00f8\u00f0igrein um s\u00e1larligar eginleikar og atfer\u00f0 hj\u00e1 f\u00f3lki. Hetta er n\u00fdggj v\u00edsindagrein, ikki grunda\u00f0 fyrr enn mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld, og hon mennist \u00f3gvuliga skj\u00f3tt. S\u00e1larfr\u00f8\u00f0i er um menniskjunnar hugsan, kenslur og hugmyndir, og s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingar kunnu hj\u00e1lpa okkum at skilja okkum sj\u00e1lv betur. S\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingar kanna spurningar, vit \u00f8ll spyrja okkum sj\u00e1lvi av og \u00e1. Hv\u00ed eru vit, so sum vit eru, hvat duga vit ella hv\u00ed n\u00fdtist okkum at l\u00e6ra? S\u00e1larfr\u00f8\u00f0in kannar, hvussu f\u00f3lk rigga saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum. S\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingar royna at hj\u00e1lpa okkum, t\u00e1 i\u00f0 l\u00edvsgrundin ry\u00f0ur undan okkum. \n\n\u00cd f\u00f8royska f\u00f3lkask\u00falanum er m\u00f8guleiki at leita s\u00e6r r\u00e1\u00f0 hj\u00e1 sk\u00falas\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingi . S\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingar royna at greina, hvussu fr\u00e6gast er at hj\u00e1lpa barni, sum hevur trupulleikar \u00ed sk\u00falanum. Trupulleikar kunnu standast av at l\u00e6ra at skriva, rokna ella lesa. Barni\u00f0 tr\u00edvist ikki \u00ed sk\u00falanum. S\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingarnir geva s\u00e6r g\u00f3\u00f0ar stundir at pr\u00e1ta vi\u00f0 foreldrini, barni\u00f0 og l\u00e6rararnar. Vi\u00f0 samr\u00f8\u00f0um og royndum royndir s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingurin at greina, \u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8kjum barni\u00f0 er v\u00e6l fyri, og hvar ta\u00f0 er illa fyri, so ta\u00f0 kann l\u00e6ra at skilja seg sj\u00e1lvt betur. S\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingurin kann heva foreldrum og b\u00f8rnum r\u00e1\u00f0 um trupulleikar heima vi\u00f0 h\u00fas.\n\nKelda \n\n http://psychology.wikia.com/wiki/Psychology_Wiki\n\nFr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sporadurnar", "title": "Sporadurnar", "text": "Sporadurnar ella Sporaduoyggjarnar (Grikst m\u00e1l: \u03a3\u03c0\u03bf\u03c1\u03ac\u03b4\u03b5\u03c2 - Sporades) er ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Grikkalandi. Oyggjarnar eru nor\u00f0anfyri n\u00e6stst\u00f8rstu griksku oynna Evvia og eystanfyri landslutin Thessalia \u00e1 fastlandinum. Oyggjarnar eru 24 \u00ed tali. F\u00fdra av oyggjunum er bygdar, hinar eru sm\u00e6rri oyggjar ella h\u00f3lmar, har ongin b\u00fdr.\n\nSporaduoyggjarnar \n Skiathos\n Skopelos\n Alonissos\n Skyros\n\nDodekanes-oyggjarnar ver\u00f0a vi\u00f0hv\u00f8rt nevndar Sy\u00f0ru Sporaduoyggjar saman vi\u00f0 Kykladunum.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nOyggjar\nGrikkaland\nSporadurnar"}
{"id": "15585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Panama", "title": "Panama", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Panama (upprunaheiti: Rep\u00fablica de Panam\u00e1) er eitt land \u00ed Mi\u00f0amerika.\n\nS\u00f8ga\n\nPanamaveitin \n\nLongu um 1900 v\u00f3ru menn her farnir at grava eina skipagryvju tv\u00f8rtur um Panamaei\u00f0i\u00f0, men ikki fyrr enn aftan \u00e1 1903 kom r\u00e6ttilig gongd \u00e1. T\u00e1 fekk USA landi\u00f0 b\u00e1\u00f0umegin gryvjuna undir seg. Torf\u00f8rt var at grava, n\u00f3gvir av arbei\u00f0smonnunum doy\u00f0u av ringum fepursj\u00fakum, og t\u00ed var eitt ta\u00f0 fyrsta, i\u00f0 m\u00e1tti gerast, at f\u00e1a bilbugt vi\u00f0 hesum sj\u00fakum. Atvoldin til teira var eitt m\u00fdggjabitaslag, sum livdi \u00ed hyljum \u00e1 t\u00ed l\u00e1ga lendinum. So var\u00f0 eitt fiskaslag, sum \u00e1t m\u00fdggjabitaormar, slept \u00ed hyljarnar, ella petroleum stoytt \u00e1, so ormarnir fingu ikki komi\u00f0 upp at anda. Fjallaryggur var fyri, og ofta skruddu \u00f3gvuliga st\u00f3rar skri\u00f0ur ni\u00f0ur \u00far bakkunum, men teir vunnu \u00e1 \u00f8llum vansum. \n\n\u00cd 1914 var gryvjan li\u00f0ug. Hon er 81 km long og eianr 300 m brei\u00f0, \u00e1 sj\u00e1lvari mi\u00f0juni v\u00e6l brei\u00f0ari. Fyri skipini kundu koma upp \u00ed Gatunvatn, sum er 26 m yvir havinum, m\u00e1ttu teir byggja 3 \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rar sl\u00fasluhyljar hvj\u00f8rjumegin. 12 m er gryvjan dj\u00fap, so heilt st\u00f3r farmaskip kunnu sigla gj\u00f8gnum hana. 8 t\u00edmar tekur ta\u00f0 skipunum, sum ver\u00f0a drigin av ellokomotivum, at koma \u00edgj\u00f8gnum. Umlei\u00f0 14 000 skip fara gj\u00f8gnum gryvjuna \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, og fyri langfarasiglingina hevur hon veri\u00f0 til \u00f3metaliga nyttu, vi\u00f0 ta\u00f0 at skipini sleppa fr\u00e1 at fara ta longu vandamiklu lei\u00f0ina su\u00f0ur um \"Horni\u00f0\" \u00ed Su\u00f0uramerika.\n\nPolitikkur \n\nS\u00ed\u00f0an 1970 hevur Panama veri\u00f0 \u00edmillum st\u00f8rstu og best umt\u00f3ktu f\u00edggjardeplarnar \u00ed heiminum, t\u00ed at har hevur veri\u00f0 so st\u00f3rt skattafr\u00e6lsi. Av skipayvirlitinum s\u00e6st, at Panama hevur ein heilt st\u00f3ran skipaflota. Hetta kemur ikki av t\u00ed, at landi\u00f0 sj\u00e1lvt eigur so n\u00f3gv skip, men t\u00ed at ta\u00f0 eru rei\u00f0arar \u00far ymsum londum, sum lata skip s\u00edni skr\u00e1seta til at sigla \u00fat fr\u00e1 Panama. Ors\u00f8kin til hetta er, at t\u00e6r l\u00f3gir, sum vi\u00f0v\u00edkja sigling, eru so n\u00f3gv linligari \u00ed Panama enn \u00ed til d\u00f8mis USA. Skipini sleppa at sigla, um tey eru ikki \u00ed so g\u00f3\u00f0um standi, sum krevst a\u00f0rasta\u00f0ni, manningarr\u00famini n\u00fdtast ikki at vera so g\u00f3\u00f0, l\u00f8nin er l\u00e6gri og arbei\u00f0st\u00ed\u00f0in longri. Hesir rei\u00f0arar rinda so sj\u00e1lvsagt skatt \u00ed Panama, men hann er l\u00e6gri enn tann, teir annars h\u00f8vdu rinda\u00f0, so eisini her hava teir ein fyrimun. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed Panama er Panama City, sum hevur st\u00f3ran handil vi\u00f0 skipinim, sum sigla gj\u00f8gnum gryvjuna.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nPanama er ei\u00f0i \u00edmillum Nor\u00f0uramerikanska og Su\u00f0uramerikanska meginlandi\u00f0. \u00cdgj\u00f8gnum landi\u00f0 er Panamaveitin grivin, hon er siglingarlei\u00f0 \u00edmillum Atlantshav og Kyrrahav og hevur st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed altj\u00f3\u00f0a skipafer\u00f0slu. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er heitt og slavi\u00f0, og har regnar illa, helst \u00e1 Karibiastrondini. Inni \u00ed landinum er n\u00f3gv fjallalendi. \u00cd Panama eru n\u00f3gvar \u00e1ir. H\u00e6ddarmunurin \u00edmillum b\u00e6\u00f0i heimsh\u00f8vini, Atlantshav og Kyrrahav, og Gatunvatn er 26 m. \u00dar Atlantshavi ver\u00f0a skipini hevja\u00f0 upp gj\u00f8gnum Gatunsl\u00fasurnar. S\u00ed\u00f0an fara tey \u00edgj\u00f8gnum sl\u00fasurnar vi\u00f0 Pedro Miguel og Miraflores og \u00fat \u00ed Kyrrahav. Tropuregn 9 m\u00e1na\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at n\u00f3gv vatn er \u00ed Gatunvatni. Og ta\u00f0 er ha\u00f0an, at vatn ver\u00f0ur slept \u00ed sl\u00fasurnar.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Panama var mest cunaindi\u00e1nar, guaymiindi\u00e1nar og chocoindi\u00e1nar, men teir f\u00e6kka\u00f0ust \u00f3gvuliga n\u00f3gv, t\u00e1 i\u00f0 ranns\u00f3knarfarar \u00far Evropa komu higar \u00ed 16. \u00f8ld. Cunaindi\u00e1nar h\u00f8vdu st\u00f3rt vald \u00ed landinum og h\u00f8vdu g\u00f3\u00f0an handil, mest \u00ed kano fram vi\u00f0 Karibiastrondini. M\u00e6tir h\u00f8vdingar v\u00f3r\u00f0u bornir \u00ed liggist\u00f3li. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fagva cunaindi\u00e1narnir \u00ed bygdum og l\u00edvbjarga s\u00e6r vi\u00f0 landb\u00fana\u00f0i.\n\nMentan\n\nB\u00faskapur \n\nHv\u00f8rt \u00e1r sigla 14.000 skip \u00edgj\u00f8gnum Panamaveitina. Veitin, i\u00f0 var\u00f0 latin upp \u00ed 1914, er 82 km long og er, har hon er grynst, 12 m dj\u00fap. Fj\u00f8ruti t\u00fasund menn, teir flestu \u00far Karibia, v\u00f3ru vi\u00f0 til at gera veitina, arbei\u00f0i\u00f0 vardi 10 \u00e1r og kosta\u00f0i 380 milli\u00f3nir dollarar. Fleiri t\u00fasund arbei\u00f0smenn doy\u00f0u, t\u00ed at arbei\u00f0svi\u00f0urskiftini v\u00f3ru so ring. USA og Panama hava riki\u00f0 veitina \u00ed felag, men \u00ed \u00e1r 2000 fekk Panama fult r\u00e6\u00f0i \u00e1 veitini. Siglingarveitin gj\u00f8rdi Panama til mi\u00f0depil \u00ed altj\u00f3\u00f0a handilsskapi og f\u00edggjarvirksemi. Innt\u00f8kurnar av veitini og av fr\u00edhandils\u00f8kjunum vi\u00f0 veitina eru hjartat\u00e1tturin \u00ed b\u00faskapi landsins. B\u00e1\u00f0umegin veitina \u00ed Panamab\u00fdi eru st\u00f3r handilsh\u00fas og bankar.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nBesta landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0in er \u00e1 l\u00e1glendinum vi\u00f0 Kyrrahavsstrondina, har t\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in er bananir, kaffi og sukur, sum ver\u00f0ur dyrka\u00f0 til \u00fatflutnings. R\u00e6kjufiskiskapur \u00e1 grunnum vatni t\u00e6tt inni vi\u00f0 land er eisini ty\u00f0andi t\u00e1ttur \u00ed \u00fatflutningsvinnuni. Leirur, sandur og m\u00f3ra, sum \u00e1irnar bera vi\u00f0 s\u00e6r, gera, at \u00e1arlendi\u00f0 er avbera fruktagott og h\u00f3skar v\u00e6l til gr\u00f8nmetisdyrkan. Har j\u00f8r\u00f0in er kargari, ver\u00f0ur velt n\u00f8kur \u00e1r, og so liggur hon sum opinekra, til hon er vor\u00f0in fruktag\u00f3\u00f0 aftur nat\u00farliga. Henda b\u00fana\u00f0arh\u00e1tt nevna tey roza.\n\nKeldur \n\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "15586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dodekanes", "title": "Dodekanes", "text": "Dodekanes ella Dodekanesos (grikskt: \u0394\u03c9\u03b4\u03b5\u03ba\u03ac\u03bd\u03b7\u03c3\u03b1, Dodek\u00e1nisa, [\u00f0o\u00f0e\u02c8kanisa],) merkir T\u00f3lvoyggjarnar, ta\u00f0 er oyggjab\u00f3lkur \u00ed Grikkalandi sum telur 12 st\u00f8rri oyggjar og umlei\u00f0 150 sm\u00e6rri oyggjar og h\u00f3lmar. Rodos og Kos eru st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed hesum oyggjab\u00f3lki og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Rodos b\u00fdur. Dodekanes oyggjarnar eru t\u00e6tt vi\u00f0 vesturstrond Turkalands. \u00c1 oynni eru fleiri mi\u00f0aldar borgir og byzantinskar kirkjur. Fer\u00f0avinna er ein t\u00fddningarmikil vinna \u00e1 flestu Dodekanes oyggjunum. Oyggin Patmos ver\u00f0ur nevnd \u00ed N\u00fdggja Testamenti \u00ed B\u00edbliuni \u00ed Openbering J\u00f3hannesar.\n\nDodekanes Oyggjarnar \n\n Agathonisi\n Arki\n Astip\u00e1lea\n Halki\n Kalymnos\n Karpathos\n Kasos\n Kastellorizo\n Kos\n Leros\n Patmos\n Pserimos\n Lipsi\n Nisyros\n Rodos\n Symi\n Tilos\n\nNomos Dodekanes og Periferiska Eindin Su\u00f0ur Egearaoyggjarnar \n\nGrikkaland var stutt eftir at landi\u00f0 var vor\u00f0i sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt \u00ed \u00e1runum 1833-36 og so aftur \u00ed 1845 b\u00fdtt sundur \u00ed 51 \u00f8kir, sum \u00e1 grikskum ver\u00f0a nevnd \u03bd\u03bf\u03bc\u03bf\u03af (nomi) \u00ed fleirtal, og \u03bd\u03bf\u03bc\u03cc\u03c2 (nomos) \u00ed eintal. Dodekanes var eitt av hesum nomi (\u00f8kjum) vi\u00f0 Rodos b\u00fdi sum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i. \u00cd 2010 kom ein reformur sum broytti hesa skipan, so tey f\u00f3ru burtur fr\u00e1 nomi og \u00ed sta\u00f0in b\u00fdttu landi\u00f0 sundur \u00ed 13 periferiskar eindir, har Dodekanes ikki longur er ein nomos men ein partur at einari st\u00f8rri eind sum nevnist Su\u00f0ur Egearaoyggjar (\u039d\u03cc\u03c4\u03b9\u03bf \u0391\u03b9\u03b3\u03b1\u03af\u03bf / Notio Aigaio), umframt Dodekanes er oyggjab\u00f3lkurin Kykladurnar (\u039a\u03c5\u03ba\u03bb\u03ac\u03b4\u03b5\u03c2 / Kyklades) eisini vi\u00f0. Notio Aigaio, sum altso er Dodekanes og Kykladurnar er so aftur b\u00fdtt sundur \u00ed 13 sm\u00e6rri eindir. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur (umsitingin) \u00ed Su\u00f0ur Egearaoyggjunum er \u00ed Ermoupoli \u00e1 oynni Syros \u00ed Kykladunum.\n\nS\u00f8ga \nDodekanes oyggjarnar hava veri\u00f0 bygdar s\u00ed\u00f0an \u00e1\u00f0renn s\u00f8guliga t\u00ed\u00f0 umlei\u00f0 2000 \u00e1r \u00e1\u00f0renn Kristi f\u00f8\u00f0ing. Oyggjarnar hava hoyrt til ymisk \u00f8ki og harrad\u00f8mi gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar, t.d. Minorarnir, Mykenskir grikkar, dorarir (1100 \u00e1. Kr.). \u00cd klassiska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num v\u00f3ru oyggjarnar eitt stutt skifti hersettar av persarum (uml. 499 \u00e1. Kr.). Fri\u00f0ur var \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, og \u00ed 408 \u00e1. Kr. var Rodos b\u00fdur bygdur \u00e1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Rodos oyggj. \u00c1 Kos grundleg\u00f0i Hippokrates medisinskan sk\u00fala. \u00c1r 357 \u00e1. Kr. v\u00f3ru oyggjarnar hersettar av Kong Mausolos fr\u00e1 Karia og \u00ed 340 \u00e1. Kr. v\u00f3ru oyggjarnar aftur hersettar av persum.\n\n\u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 hava oyggjarnar veri\u00f0 undir turkiskum yvirvaldi \u00ed fleir \u00f8ldir, fram til 1912, t\u00e1 i\u00f0 oyggjarnar komu undir italskt yvirvald. Oyggjarnar hoyrdu til Italia til 1947, t\u00e1 ein fri\u00f0aravtala\u00f0 var\u00f0 undirskriva\u00f0 \u00ed Par\u00eds.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n NAD.gr, Su\u00f0ur Egearaoyggjarnar / Notio Aigaio (\u039d\u03bf\u03bc\u03b1\u03c1\u03c7\u03b9\u03b1\u03ba\u03ae \u0391\u03c5\u03c4\u03bf\u03b4\u03b9\u03bf\u03af\u03ba\u03b7\u03c3\u03b7 \u0394\u03c9\u03b4\u03b5\u03ba\u03b1\u03bd\u03ae\u03c3\u03bf\u03c5)\n Myndir tiknar \u00far luftini av Dodekanes oyggjunum\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nGrikkaland\nOyggjar"}
{"id": "15587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1tt%C3%BAruvernd", "title": "N\u00e1tt\u00faruvernd", "text": "N\u00e1tt\u00faruvernd ella N\u00e1tt\u00farufri\u00f0ing er ta\u00f0 at verja n\u00e1tt\u00faruna, og ta\u00f0 ver\u00f0ur ofta gj\u00f8rt vi\u00f0 at fri\u00f0a partar av n\u00e1tt\u00faruni, til d\u00f8mis landa\u00f8ki, fuglasl\u00f8g ella dj\u00f3rasl\u00f8g, so at hon ikki skemmist men ver\u00f0ur var\u00f0veitt \u00ed s\u00ednum upprunaliga l\u00edki. N\u00e1tt\u00faruvernd er fyrisiting, sum hevur um hendur at verja b\u00e6\u00f0i plantur og d\u00fdr. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er d\u00e1lking ein \u00e1lvarsom h\u00f3ttan. D\u00fdrasl\u00f8g doyggja \u00fat \u00ed h\u00f3patali, og n\u00f3gvar plantur t\u00fdnast n\u00f3gv meira n\u00fa, enn nakrant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur. S\u00ed\u00f0an j\u00f8r\u00f0in var\u00f0 til, eru mangar livandi verur avoyddar, vi\u00f0 hv\u00f8rt av broytingum \u00ed ve\u00f0urlagnum. Men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru menniskjur st\u00f8rsta h\u00f3ttanin. Vit h\u00f8gga sk\u00f3gir, dyrka og taka byggilendi, leggja v\u00e1tlendi turr, og samstundis beina vit fyri tilhaldi hj\u00e1 mongum d\u00fdrum og spilla g\u00f3\u00f0 lendi. Vit broyta l\u00edvsumst\u00f8\u00f0urnar, og ta\u00f0 kann f\u00e1a \u00f3b\u00f8tiligar avlei\u00f0ingar fyri plantur og d\u00fdr. Onnur st\u00f3r h\u00f3ttan er dj\u00f3ravei\u00f0a. Vit vei\u00f0a at f\u00e1a okkum h\u00fa\u00f0ir, kj\u00f8t, skinn og horn, og onkunt\u00ed\u00f0 drepa vit d\u00fdr, i\u00f0 gera okkum \u00f3n\u00e1\u00f0ir.\n\nMangir felagsskapir eru settir \u00e1 stovn vi\u00f0 eittans endam\u00e1li - n\u00e1tt\u00faruvernd. Greenpeace og a\u00f0rir altj\u00f3\u00f0a felagsskapir arbei\u00f0a fyri at verja m.a. n\u00e1tt\u00faruna vi\u00f0 p\u00f3larnar, einamest sk\u00f3p og hval. Felagsskapirnir verja h\u00f3ttar verur og str\u00ed\u00f0ast fyri at fri\u00f0a \u00f8ki, har v\u00f8kstur og d\u00fdr kunnu liva \u00ed n\u00e1\u00f0um. Ein fyritreytin fyri n\u00e1tt\u00farufri\u00f0ing er, at n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki ver\u00f0a kanna\u00f0, at vita hv\u00f8rji d\u00fdr og hv\u00f8rjar plantur, i\u00f0 eru, og at hava eyguni vi\u00f0 t\u00ed, i\u00f0 hendir so hv\u00f8rt. Altj\u00f3\u00f0a felagsskapurin fyri n\u00e1tt\u00faruvernd, IUCN (stytting fyri \"International Union for Conservation of Nature\"), savnar \u00farslit av v\u00edsindaligum kanningum og virkar fyri n\u00e1tt\u00farufri\u00f0ing \u00ed mongum londum. IUCN hevur eisini gj\u00f8rt ein Rey\u00f0lista yvir h\u00f3tt sl\u00f8g og flokka hesi \u00ed ymiskar flokkar alt eftir, hvussu h\u00f3tt i\u00f0 sl\u00f8gini eru. A\u00f0rir felagsskapir fyri n\u00e1tt\u00farufri\u00f0ing eru til d\u00f8mis UNEP (stytting fyri: \"United Nations Environment Programme\"), sum er umhv\u00f8rvis\u00e6tlan hj\u00e1 Sameindum Tj\u00f3\u00f0um.\n\nVistfr\u00f8\u00f0i\nN\u00e1tt\u00fara"}
{"id": "15588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sl%C3%A1i%C3%B0%20Ring", "title": "Sl\u00e1i\u00f0 Ring", "text": "Sl\u00e1i\u00f0 Ring er landsdansifelag \u00ed F\u00f8royum f\u00f8royskum dansi at frama. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1978 \u00ed Havn.\n\nS\u00f8ga \nTa\u00f0 var Sumbiar Dansifelag sum t\u00f3k stig til at kalla \u00f8ll dansifel\u00f8gini til fundar vi\u00f0 atliti til at seta \u00e1 stovn eitt landsdansifelag sum var fyri \u00f8ll dansifel\u00f8gini \u00ed F\u00f8royum, hesin fyrsti fundurin var 8. apr\u00edl 1978. Stovnandi a\u00f0alfundur var\u00f0 hildin 27. mai 1978 \u00ed fyrilestrarh\u00f8ll Fr\u00f3\u00f0skaparsetursins \u00ed Havn. \u00d8ll dansifel\u00f8gini v\u00f3ru umbo\u00f0a\u00f0i \u00e1 hesum fundi.\n\nFyrsta nevndin \u00ed Sl\u00e1i\u00f0 Ring \nJ\u00f3gvan A. Johannesen, St\u00edgum Fast, Dalur\nChristoffur Joensen, J\u00f3msv\u00edkingar, V\u00e1gi\nJ\u00e1kup Olsen, Dansifelagi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroyar nor\u00f0aru helvt, Sandv\u00edk\nT\u00f3rstein Niclasen, V\u00e1ga Dansifelag, Mi\u00f0v\u00e1gi\nJanus Egholm, Nor\u00f0streymoyar Dansifelag\nJoen Hendrik Joensen, Sumbiar Dansifelag\nH\u00f8gni Mohr, Dansifelagi\u00f0 \u00ed Havn\n\nN\u00fa (2011) eru 16 limafel\u00f8g \u00ed Sl\u00e1i\u00f0 Ring. Tali\u00f0 av einst\u00f8kum limum er umlei\u00f0 2000.\n\nNevndin \nRasmus A. Joensen, T\u00f8kum L\u00e6tt, forma\u00f0ur.\nJ\u00f3nleif Johannesen, Klaksv\u00edkar Dansifelag, n\u00e6stforma\u00f0ur.\nBirgir Djurhuus, Dansifelagi\u00f0 \u00ed Havn, kassameistari.\n\nLimafel\u00f8g \u00ed Sl\u00e1i\u00f0 Ring\n\nKlaksv\u00edkar Dansifelag  \nKlaksv\u00edkar Dansifelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1954, 220 limir. A\u00f0alfundur \u00ed apr\u00edl. (Dagf. 29/10-08)\nAdr. Postsmoga 309, FO- 700 Klaksv\u00edk.\nForma\u00f0ur og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Heini Mohr, Klaksv\u00edk\nN\u00e6stforma\u00f0ur og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Arni S\u00f3lheyg, Klaksv\u00edk\nSkrivari: \u00c1sa Petersen M\u00f8rk\u00f8re, Klaksv\u00edk\nKassameistari: Magnus Magnussen, Klaksv\u00edk\nVaraumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: J\u00f3nleif Johannesen, Klaksv\u00edk\n\nEysturoyar Dansifelag \nEysturoyar Dansifelag var\u00f0 stovna\u00f0 29. okt. 1969, 110 limir. A\u00f0alfundur \u00ed januar. (Dagf. 22/01-11)\nForma\u00f0ur og tiltakslimur \u00ed S.R.: Kathrina Hansen, Nor\u00f0sk\u00e1li\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Andrass Hansen, Nor\u00f0rag\u00f8ta\nSkrivari: Jens Dalsgaard, Glyvrar\nKassameistari: Anna K. S\u00f8rensen, Sy\u00f0rug\u00f8ta\nNevndarlimur: Margreta Knudsen, Nes, og K\u00e1ra Rasmussen, Strendur\nUmbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Elin Henriksen, L\u00e1garvegur 15, 490 Strendur\n\nNor\u00f0streymoyar Dansifelag \nNor\u00f0streymoyar Dansifelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1972, 100 limir. A\u00f0alfundur \u00ed apr\u00edl. (Dagf. 9/9-10).\nForma\u00f0ur: Heini Holm, Kv\u00edv\u00edk.                                                                    \nN\u00e6stforma\u00f0ur: Steinbj\u00f8rn Magnussen, Tj\u00f8rnuv\u00edk                                                \nSkrivari og Kassameistari: Eydna \u00ed Homrum, Streymnes\nUmbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Maria Kristiansd\u00f3ttir, Kollafj\u00f8r\u00f0ur\n\nDansifelagi\u00f0 \u00ed Havn \nDansifelagi\u00f0 \u00ed Havn var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1952, 120 limir. A\u00f0alfundur \u00ed oktober. (Dagf. 16/5-13).\nForma\u00f0ur: Niels \u00e1 Velbasta\u00f0, Velbasta\u00f0ur\nN\u00e6stforma\u00f0ur, skrivari: Birgir Djurhuus, T\u00f3rshavn\nKassameistari: Heini Mortensen.\nJanus B. Kamban, Johild Kamban, J\u00f3hanna Krosstein og Katrin Gullbein.\n\nDansifelag Kaggans \nDansifelag Kaggans var\u00f0 stovna\u00f0 26. 11. 1980, 70 limir. A\u00f0alfundur \u00ed September. (Dagf. 22/08-10)\nForma\u00f0ur, S\u00f8rin S\u00f8rensen, Dj\u00fapagilsvegur 18,188 Hoyv\u00edk\nSkrivari: Borghild Ellefsen\nKassameistari: Bjarne Rasmussen, T\u00f3rshavn\nUmbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Regin Eikh\u00f3lm, T\u00f3rshavn\n\nT\u00f8kum L\u00e6tt \nT\u00f8kum L\u00e6tt var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1993, 273 limir. A\u00f0alfundur \u00ed september/oktober (Dagf. 08/11-08).\nForma\u00f0ur og varaumbo\u00f0.: Andreas Sigurstein, T\u00f3rshavn\nSkrivari: J\u00f3na Jimenez, T\u00f3rshavn\nKassameistari: Randi Olsen, T\u00f3rshavn\nUmbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Rasmus A. Joensen, T\u00f3rshavn\n\nN\u00f3lsoyar Dansifelag  \nN\u00f3lsoyar Dansifelag var endurstovna\u00f0 1994, 50 limir. (Dagf. 17/09-08).\nForma\u00f0ur og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Erlendur Simonsen, Hv\u00edtanes\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Ingun Jacobsen, N\u00f3lsoy\nSkrivari: Hilmar Joensen, N\u00f3lsoy\nKassameistari og eykaumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Kaj Olsen, N\u00f3lsoy\n\nV\u00e1ga Dansifelag \nV\u00e1ga Dansifelag var\u00f0 stovna\u00f0 1. des. 1976, 120 limir. A\u00f0alfundur \u00ed februar. (Dagf. 14.05.2010).\nForma\u00f0ur: Edvard \u00ed Skor\u00f0ini Joensen, Sandav\u00e1gur \nN\u00e6sforma\u00f0ur og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Paula Vilhelmsen, Sandav\u00e1gi\nKassameistari og varaumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Anna E. Jacobsen, Mi\u00f0v\u00e1gur\n\nLeikum Fagurt \nLeikum Fagurt var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1980, 102 limir. A\u00f0alfundur \u00ed oktober. (Dagf. 26/08-09).\nForma\u00f0ur og varaumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Atli Dalsgaard Sk\u00e1lav\u00edk\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Tummas L\u00f8kja, Sandur\nSkrivari og kassameistari: Annika Olsen, Sandur\nNevndarlimur: Elna Joensen.\n\nSt\u00edgum Fast \nSt\u00edgum Fast var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1971, 150 limir. A\u00f0alfundur millum j\u00f3l og n\u00fdggj\u00e1r. (Dagf. 12/11-06).\nForma\u00f0ur og varaumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: \u00d3li Nols\u00f8e, Dali\nN\u00e6stforma\u00f0ur Helga Poulsen, Dali  \nSkrivari og kassameistari: J\u00f3anes Johannesen, Dali\nUmbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Oddv\u00f8r Johannesen, Dali\n\nDansifelagi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroyar nor\u00f0aru helvt \nDansifelagi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroyar nor\u00f0aru helvt var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1974, 71 limir. A\u00f0alf. \u00ed februar. (23/08-09).\nForma\u00f0ur, skrivari og kassameistari: Rannveig Hovgaard, Sandv\u00edk\nN\u00e6stforma\u00f0ur: J\u00e1kup Kj\u00e6rbo, Sandv\u00edk (anda\u00f0ist \u00ed 2010)\nUmbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: V\u00edgdis Sigmundsd\u00f3ttir, Tv\u00f8royri\nVaraumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Levi Niclasen, Hvalba\n\nTv\u00f8royrar Dansifelag  \nTv\u00f8royrar Dansifelag var\u00f0 endurstovna\u00f0 \u00ed  1983 (1958), 90 limir. A\u00f0alf. \u00ed februar. (Dagf. 11/11-06).\nForma\u00f0ur og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Ketty Andreasen, L\u00ed\u00f0in, \u00d8rav\u00edk\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Maria Steinkross\nSkrivari Ketty N. Petersen, Tv\u00f8royri\nKassameistari: Gu\u00f0run Petersen, Tv\u00f8royri\nVaraumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Bryndis Thomsen\n\nJ\u00f3msv\u00edkingar \nJ\u00f3msv\u00edkingar var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1976, 110 limir. A\u00f0alfundur \u00ed januar. (Dagf. 19/11-03).\nForma\u00f0ur og kassameistari: Mikala \u00ed Tr\u00f8\u00f0ini, V\u00e1gi\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Jonna Holm, Porkeri\nSkrivari og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Arnfinnur Bjarkhamar, V\u00e1gi\nKassameistari: J\u00f3n Vilhelm, V\u00e1gi\nNevndarlimir: Annie Debess, Hans Debess og Erland Stenberg\nEykaumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Elsy Joensen, T\u00f3rshavn\n\nSumbiar Dansifelag \nSumbiar Dansifelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1966, 120 limir. A\u00f0alfundur august 2010. (Dagf. 29/9-10).\nForma\u00f0ur: Sigrun Poulsen, Sumba\nN\u00e6stforma\u00f0ur og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Hildur Vestergaard, Sumba\nKassameistari: Tove Kj\u00e6rbo, Sumba\nSkrivari: Magnus Jensen, Sumba\nA\u00f0rir nevndarlimir: Gudmund Poulsen, Leif Lisberg og Ninna Vestergaard\n\nDansifelagi\u00f0 \u00e1 L\u00e1trinum \nDansifelagi\u00f0 \u00e1 L\u00e1trinum var\u00f0 stovna\u00f0 18. 09. 2001, 80 limir. A\u00f0alfund \u00ed september. (Dagf. 11/08-10).\nForma\u00f0ur: Marjun \u00ed Kollsbyrgi, Ei\u00f0i\nKassameistari: Dorthea S\u00f8rensen, Ei\u00f0i \nSkrivari: Magnina Poulsen, Ei\u00f0i\nUmbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Regin Elingsgaard, Sv\u00edn\u00e1ir\nVaraumbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur: Bjarki Skaale, Ei\u00f0i\n\nF\u00f3tatra\u00f0k \nF\u00f3tatra\u00f0k var\u00f0 stovna\u00f0 1988, limir 53. A\u00f0alfundur er \u00ed februar. F\u00f3tatra\u00f0k hevur heimsta\u00f0 \u00ed Keypmannahavn \u00ed Danmark. Ta\u00f0 eru mest ung f\u00f8roysk lesandi i\u00f0 eru limir har, men eisini a\u00f0rir f\u00f8royingar, i\u00f0 b\u00fagva ni\u00f0ri. (Dagf\u00f8rt 2010).\nForma\u00f0ur: R\u00f3ald Johannesen\nSkrivari: \u00d3lavur Eysturdal\nKassameistari: J\u00f3gvan P\u00e1ll Simonsen\nTiltakslimur: Astrid Johannessen\nTiltakslimur: Halla vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nSR.fo, almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sl\u00e1i\u00f0 Ring\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Dansifelagnum \u00ed Havn http://www.danshavn.org\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00f3tatra\u00f0k\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 T\u00f8kum L\u00e6tt\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1ga Dansifelag\nSumba.fo, Sumbiar kommuna, um Sumbiar Dansifelag\n\nF\u00f8royskur dansur"}
{"id": "15589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lopransei%C3%B0i", "title": "Lopransei\u00f0i", "text": "Lopransei\u00f0i er eitt vakurt og sermerkt sta\u00f0 vestanfyri Lopra \u00ed Su\u00f0uroynni. Har er ein h\u00f3lmur sum eitur Lopransh\u00f3lmur, hann er sera t\u00e6tt vi\u00f0 sj\u00e1lva oynna. Gj\u00f3gvin millum h\u00f3lmin og Lopransei\u00f0i eitur Lambagj\u00f3gv. Hagin fyri sunnan eitur Lopranshagi, hagin fyri nor\u00f0an eitur T\u00f3ris- og Lambhagi. Pyramiduskapa\u00f0a fjalli\u00f0 sunnanfyri Lopransei\u00f0i eitur Kirvi, toppurin \u00e1 fjallinum nevnist Kirviskollur. V\u00edkin sum er \u00e1 eystur s\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni, beint hinumegin Lopransei\u00f0i eitur \u00d3nav\u00edk. Fjalli\u00f0 nor\u00f0anfyri Lopransei\u00f0i eitur R\u00e1van. Hamar eru \u00e1 b\u00e1\u00f0um s\u00ed\u00f0um \u00e1 Lopransei\u00f0i, b\u00e1\u00f0ir vera nevndin Ei\u00f0ishamar. Ein b\u00f8gar\u00f0ur er har sum eitur Ei\u00f0isgar\u00f0ur. Lopransei\u00f0i er 61 metrar h\u00f8gt \u00e1 eggini beint vi\u00f0 har sum h\u00f3lmurin er. Lopransh\u00f3lmur er 57 metrar h\u00f8gur.\n\nWesterbeek sigldi \u00e1 land vi\u00f0 Lopransei\u00f0i \u00ed 1742 \n2. september 1742 sigldi hollendska skipi\u00f0 Westerbeek \u00e1 land beint sunnanfyri Lopransei\u00f0i. Teir fleistu av manningini kl\u00e1ra\u00f0u at sleppa s\u00e6r upp\u00e1 land vi\u00f0 at ganga eftir mastrini, sum var brotna\u00f0 og l\u00e1 inn m\u00f3ti berginum. Bergi\u00f0 var streyr\u00e6tt, men teir megna\u00f0u at koma upp\u00e1 eina r\u00f3k. Teir fimastu av teimum gj\u00f8rdu so ta\u00f0 bragd at klatra upp eftir berginum fyri at f\u00e1a hj\u00e1lp til restina av monnunum. Teir vistu ikki hvar i\u00f0 teir v\u00f3ru ella um f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u n\u00e6rindis. Ongin b\u00fa\u00f0i \u00ed Lopra ella \u00e1 \u00d8krum t\u00e1, t\u00e6r bygdirnar h\u00f8vdu annar veri\u00f0 t\u00e6r fyrstu i\u00f0 teir h\u00f8vdu s\u00e6\u00f0, um t\u00e6r v\u00f3ru til t\u00e1. Nakrir menn gingu til V\u00e1gs eftir hj\u00e1lp og nakrir gingu til Sumbiar. Allir hinir sum s\u00f3tu \u00e1 r\u00f8\u00f0ini v\u00f3ru bjarga\u00f0ir. Umlei\u00f0 10 menn l\u00f3tu l\u00edv og umlei\u00f0 80 menn yvirlivdu. Teir allar flestu noyddust at b\u00fagva \u00ed F\u00f8royum \u00ed 9 m\u00e1na\u00f0ir, t\u00ed skipini sum l\u00f3gu \u00ed Havn tordu ikki at taka so n\u00f3gvir menn vi\u00f0. Nakrir f\u00e1ir blivu giftir \u00ed F\u00f8royum og eftirkomanarir eru eisini \u00ed F\u00f8royum eftir ein ella nakrir f\u00e1ir av hesum monnum. Mathias Lassen hevur skriva\u00f0 og \u00fatgivi\u00f0 b\u00f3k um hendingina, b\u00f3kin eitur Westerbeek og kom \u00fat \u00ed 2008.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nBj\u00f8rg \u00ed Su\u00f0uroynni\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "15590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roynh%C3%B8llin", "title": "Roynh\u00f8llin", "text": "Roynh\u00f8llin er ein \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll \u00ed Hvalba. \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llin er ein av teimum fyrstu sum var\u00f0 bygd \u00ed F\u00f8royum, bara \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llin \u00ed Klaksv\u00edk er eldri. B\u00e1\u00f0ar eru bygdar fyrst \u00ed 1970-\u00e1runum.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nRoyn.org, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 B\u00f3ltfelagnum Royn\n\n\u00cdtr\u00f3ttarhallir \u00ed F\u00f8royum\nHvalba"}
{"id": "15593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Therese%20Alshammar", "title": "Therese Alshammar", "text": "Therese Alshamar (f\u00f8dd 26. august 1977) er svenskur svimjari, sum eitt n\u00fa hevur vunni\u00f0 tr\u00fd Olympisk hei\u00f0ursmerki: tvey silur og eitt bronsu, 25 heimsmeistara hei\u00f0ursmerkim, harav 12 gull, og 43 hei\u00f0ursmerki vi\u00f0 evropameistaraskapin \u00ed svimjing, harav 25 gull. Hon er 1,80 h\u00f8g og svimur best \u00e1 stuttu teinunum \u00ed firvald og fr\u00ed. Hon hevur sett fleiri Nor\u00f0urlendsk met \u00ed svimjing, t.d. \u00ed 50 m fr\u00ed og 50 m firvald \u00e1 langbana, \u00e1 stuttbana hevur hon m.a. sett met \u00ed 50 m fr\u00ed, 50 og 100 metrar rygg, 50 og 100 metrar firvald og \u00ed 100 metrar blanda\u00f0. T\u00ed\u00f0in \u00ed 50 metrar firvald \u00e1 24.38 er ikki bara nor\u00f0urlendskt met men eisini heimsmet. Hon vann silvur og bronsu til Olympisku leikirnir \u00ed 2000.\n(Hesir uppl\u00fdsingar kunnu broytast vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, s\u00ed ensku greinina um Nor\u00f0urlendsk met \u00ed svimjing, sum eisini v\u00edsir til heimas\u00ed\u00f0urnar hj\u00e1 teimum einst\u00f8ku nor\u00f0urlendsku londunum).\n\nSvimjifel\u00f8g \n Sundbybergs IK\n Stockholmspolisens IF\n J\u00e4rf\u00e4lla SS (\u22121992)\n SK Neptun (1993\u20131995, 1996\u20132008)\n Helsingborgs SS (1996)\n T\u00e4by Sim (2008\u2013)\n\nPers\u00f3nligu bestu t\u00ed\u00f0ir\n\nLanggeil (50 m)\n\nStuttgeil (25 m)\n\nHei\u00f0ur\nHeitini ver\u00f0a nevnd \u00e1 svenskum\n\u00c5rets prestation: 2011\n\u00c5rets kvinnliga idrottare : 2000, 2011\nSvenska Dagbladets guldmedalj: 2011\nVictoriastipendiet: 2000\nJerringpriset: 2010\n\u00c5rets idrottskvinna : 2000\nStockholms stads S:t Eriksmedaljen i guld (2007)\nH.M. Konungens medalj i 8:e storleken: 2012\n\nPrivatl\u00edv \n\nHon vaks upp \u00ed Duvbo vi\u00f0 foreldrum s\u00ednum og yngru systrum. \n\n\u00ed mai 2013 fingu Alshammar og partnari hennara, Johan Wallberg, sum eisini er venjari hennara, ein son. Hon kundi t\u00ed ikki kappast til HM \u00e1 sumri 2013, men \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r ikki at gevast vi\u00f0 svimjing \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i.\n\nKeldur \n\nSvenskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "15596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20met%20%C3%AD%20svimjing", "title": "F\u00f8roysk met \u00ed svimjing", "text": "Yvirlit yvir f\u00f8roysk met \u00ed svimjing. Ta\u00f0 er Svimjisamband F\u00f8roya sum er g\u00f3\u00f0kennandi myndugleiki vi\u00f0v\u00edkjandi f\u00f8roysku metunum.\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 langgeil (50 m)\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 stuttgeil (25 m)\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nKeldur\n\nExternal links \n SSF.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Svimjisambandi F\u00f8roya\n F\u00f8roysk met \u00e1 langgeil (50 metra hyli)\n F\u00f8roysk met \u00e1 stuttgeil (25 metra hyli)\n\nMet \u00ed svimjing\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk met\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20oyggjaleika%C3%BArslit%20%C3%AD%20svimjing%201985-2009", "title": "F\u00f8roysk oyggjaleika\u00farslit \u00ed svimjing 1985-2009", "text": "F\u00f8royar hevur luttiki\u00f0 \u00ed Oyggjaleikum s\u00ed\u00f0an leikirnir byrja\u00f0u \u00ed 1985.\n\nS\u00ed eisini \n Svimjing \u00e1 Oyggjaleikunum 2011\n\nKeldur \n\n Bla\u00f0i\u00f0 \"Gull svimjarar\" sum kom \u00ed hv\u00f8rt h\u00fas \u00ed F\u00f8royum \u00ed juni 2011, \u00e1\u00f0renn Oyggjaleikir 2011, s\u00ed\u00f0a 22.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\nOyggjaleikir\nSvimjing"}
{"id": "15606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Sj%C3%B3mannadagur", "title": "F\u00f8roya Sj\u00f3mannadagur", "text": "F\u00f8roya Sj\u00f3mannadagur er eitt serligt slag av stevnu, sum ver\u00f0ur hildin \u00ed Klaksv\u00edk tri\u00f0ja vikuskifti\u00f0 \u00ed august. Sj\u00f3mannadagurin \u00ed Klaksv\u00edk er tann fyrsti av s\u00ednum slagi \u00ed F\u00f8royum. H\u00f8vu\u00f0svinnan \u00ed F\u00f8royum, fiskivinnan, er \u00ed mi\u00f0deplinum. Har eru tilt\u00f8k fyri b\u00f8rn og vaksin, og alt er \u00f3keypis uttan matur og drekka. Skipa\u00f0 ver\u00f0ur fyri kappingum og so eru frams\u00fdningar og fyrilestrar um fiskivinnuna eisini partur av skr\u00e1nni. F\u00f8roysku tr\u00e6seglskipini Johanna TG 326, Westvard Ho TN 54 og Dragin KG 212 luttaka vanliga og sigla \u00e1 v\u00e1nni vi\u00f0 seglum. \u00cd 2011 luttaka eisini umlei\u00f0 10 Grindab\u00e1tar \u00far V\u00e1gi og nakrir a\u00f0rir grindab\u00e1tar \u00far Nor\u00f0oyggjum og Su\u00f0uroy. Sj\u00f3mannadagurin endar vi\u00f0 \"Dans p\u00e5 bryggen\" leygarkv\u00f8ld. Tilt\u00f8k eru alt vikuskifti\u00f0. \u00cd 2010 og 2011 lutt\u00f3k Livar Nysted \u00far Hvannasundi \u00e1 Sj\u00f3mannad\u00f8gunum. \u00cd 2010 framdi Livar Nysted eitt bragd, t\u00e1 hann saman vi\u00f0 trimum \u00f8\u00f0rum monnum setti 2 heimsmet t\u00e1 teir r\u00f3u 5200 km \u00far New York \u00ed USA til St. Mary's \u00e1 Scilly oyggjunum vi\u00f0 b\u00e1tinum Artemis. T\u00farurin t\u00f3k 43 dagar, 21 t\u00edmar og 26 minuttir, harvi\u00f0 t\u00f3ku teir eitt 114 \u00e1ra gamalt met, sum tveir normenn settu \u00ed 1896, t\u00e1 teir r\u00f3u teinin \u00e1 55 dagar og 13 t\u00edmar. Livar og teir settu eisini eitt anna\u00f0 heimsmet \u00e1 t\u00farinum. Teir r\u00f3\u00f0u ein tein \u00e1 24 t\u00edmar, sum var 188 km, ta\u00f0 er ta\u00f0 skj\u00f3tasta nakar hevur r\u00f3\u00f0 \u00ed Nor\u00f0ur Atlantshavi. \u00cd 2011 helt Livar Nysted fyrilestur um fer\u00f0ina vi\u00f0 Artemis h\u00f3sdagin beint \u00e1\u00f0renn sj\u00e1lvan Sj\u00f3mannadagin. Eitt serstakt sum var \u00e1 skr\u00e1nni fr\u00edggjadagin 19. august 2011 var vitjan av norskum kavb\u00e1ti. Fr\u00edggjadagin \u00e1 Sj\u00f3mannad\u00f8gum er fiskikapping fyri b\u00f8rn. B\u00f8rnini kunnu eisini fara siglit\u00farar og kasta fl\u00f8skupost. Skipa ver\u00f0ur eisini fyri vatnkr\u00edggi.\n\nKappingar \nFlestu av kappingunum eru FM kappingar og hei\u00f0ursmerki vera latin. Kappast ver\u00f0ur m.a. \u00ed:\n\nEgning\nAgnskering \nKelving \nKasta lodd\nHalda dregg\nKasta fangl\u00ednu\nSj\u00f3manstak \nTrolb\u00f8ting \nTogtogan \nFiskikapping \nKassast\u00e1pling\nRipping\nVinda hespu upp \u00ed no\u00f0a\nEplaflising \nSvimjikapping um v\u00e1nna (\u00c6gir skipar fyri)\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nF\u00f8royskar stevnur\nMentan\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "15611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Livar%20Nysted", "title": "Livar Nysted", "text": "Livar Nysted (f\u00f8ddur 1970) \u00far Hvannasundi er f\u00f8royskur havr\u00f3gvari, sum gj\u00f8rdist kendur \u00ed F\u00f8royum og kring heimin, t\u00e1 hann saman vi\u00f0 Leven Brown, skipara, Don Lennox og Ray Carroll setti tvey n\u00fdggj heimsmet, t\u00e1 teir r\u00f3u tv\u00f8rtur um Nor\u00f0ur Atlantshavi\u00f0 vit b\u00e1tinum Artemis Investments \u00far New York \u00ed USA til St. Mary \u00ed Scilly Oyggjunum, ta\u00f0 gj\u00f8rdu teir \u00e1 sumri 2010. Livar var bo\u00f0in vi\u00f0 \u00e1 n\u00fdggja \u00e6vint\u00fdrafer\u00f0 tv\u00f8rtur um Indiska havi\u00f0, teir skuldu r\u00f3gva \u00far Perth \u00ed Avstralia til Afrika vi\u00f0 b\u00e1tinum Sara G. Teinurin i\u00f0 r\u00f3gvast skal er 7000 km. Henda fer\u00f0in bleiv t\u00f3 av ongum, t\u00ed b\u00e1turin, La Mondiale, sum teir skuldu r\u00f3gva vi\u00f0, bleiv vrak undir einum \u00f8\u00f0rum t\u00fari vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum r\u00f3gvarum. T\u00edbetur kl\u00e1ra\u00f0u allir at koma undan vi\u00f0 l\u00edvinum. Ta\u00f0 gekk ikki long t\u00ed\u00f0, so fann Livar a\u00f0ra loysn, hann slapp vi\u00f0 \u00e1 ein t\u00far tv\u00f8rtur um Su\u00f0ur Atlantarhavi\u00f0, har \u00e6tlanin er at seta n\u00fdtt heimsmet. Teir l\u00f8gdu fr\u00e1 landi hin 18. januar 2013 \u00far  Puerto de Mog\u00e1n, Grand Kanaria, og hildu lei\u00f0ina allan teinin til Port Saint Charles, Barbados. Aftur hesafer\u00f0 var ta\u00f0 Leven Brown, sum var\u00f0 skipari. Leven hevur sj\u00e1lvur bygt b\u00e1tin, sum teir r\u00f3u vi\u00f0. B\u00e1turin eitur Avalon. Livar og teir h\u00f8vdu ymiskir \u00f3vanta\u00f0ir trupulleikar \u00e1 fer\u00f0ini, nakrir ska\u00f0ar hendur vi\u00f0 b\u00e1tinum, eitt n\u00fa brotna\u00f0i kj\u00f8lurin tv\u00e6r fer\u00f0ir, teir h\u00f8vdu ein eyka vi\u00f0 og a\u00f0ru fer\u00f0ina fingu teir umv\u00e6lt ska\u00f0an. Ein annar trupulleiki var, at teir h\u00f8vdu m\u00f3tvind allan vegin og at streymurin eisini var \u00edm\u00f3ti. Teir megna\u00f0u t\u00ed ikki at seta heimsmet, men teir v\u00f3ru \u00e1l\u00edkav\u00e6l sera n\u00f8gdir vi\u00f0 t\u00farin, t\u00ed teir kl\u00e1ra\u00f0u at gj\u00f8gnumf\u00f8ra t\u00farin h\u00f3ast trupulleikar av ymiskum slag. \n\nUmframt at vera havr\u00f3gvari er Livar eisini sj\u00f3ma\u00f0ur, f\u00f3r til sj\u00f3s longu 15 \u00e1ra gamal. Hann hevur tikist vi\u00f0 annan \u00edtr\u00f3tt enn r\u00f3gving, hann hevur sp\u00e6lt flogb\u00f3lt og \u00ed\u00f0ka judo. Harumframt f\u00e6st Livar eisini vi\u00f0 listam\u00e1ling. Havi\u00f0 er mest n\u00fdtta myndaevni\u00f0, t\u00e1 Livar m\u00e1lar. Livar er giftur vi\u00f0 Svannu og eiga tey 4 b\u00f8rn, tey eru: J\u00f3na, Joan, T\u00f3ra og Ronja.\n\nL\u00edvslei\u00f0in innan r\u00f3gving\n\nVi\u00f0 tRIO tv\u00f8rtur um Indiska Havi\u00f0 \u00ed 2013 - N\u00fdtt heimsmet \nLivar og tveir a\u00f0rir h\u00f8vdu \u00e6tlanir um at r\u00f3gva tv\u00f8rtur um Indiska Havi\u00f0 \u00ed einum b\u00e1ti vi\u00f0 bert trimum r\u00f3gvarum. B\u00e1turin tRIO er 29 f\u00f8tur (8,8m) langur. Ein av r\u00f3gvarunum er ein libanesi, Maxime Chaya, sum er ein \u00e6vint\u00fdrari og hevur roynt alt m\u00f8guligt, eitt n\u00fa var hann fyrsti libanesi, sum klintra\u00f0i upp \u00e1 Mount Everest. Tri\u00f0i r\u00f3gvarin er breti og eitur  Stuart Kershaw. Fer\u00f0in um Indiska Havi\u00f0 byrja\u00f0i 9. juni 2013. Alt gekk gott teir fyrstu dagarnar, ymiskir trupulleikar v\u00f3ru \u00e1 fer\u00f0ini, hin 15. juni var okkurt gali\u00f0 vi\u00f0 vatngeranum umbor\u00f0. 19. juni h\u00f8vdu teir enn trupulleikar vi\u00f0 vatngeranum, og n\u00fa v\u00f3ru eisini trupulleikar vi\u00f0 manglandi streymi. Vindmyllan virka\u00f0i ikki sum hon skuldi, teir h\u00f8vdu eisini s\u00f3lpanelir umbor\u00f0, men ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 yvirsk\u00fdggja\u00f0, og t\u00ed h\u00f8vdu hesir ikki framleitt nakran serligan streym henda fyrsta partin av t\u00farinum. Hin 23. juni h\u00f8vdu teir m\u00f3tvind og st\u00f3ra aldu, og h\u00f8vdu ligi\u00f0 vi\u00f0 dr\u00edvakkeri \u00ed tveir dagar, uttan at r\u00f3gva. Men teir r\u00f3ku t\u00f3 tann r\u00e6tta vegin m\u00f3ti Mauritius. Eitt gott sum hendi, me\u00f0an teir l\u00f3gu vi\u00f0 dr\u00edvakkeri, var at Livar t\u00e1 fekk g\u00f3\u00f0ar stundir til at hyggja n\u00e6rri eftir vatngeranum, og helt at okkurt s\u00e1 eitt sindur l\u00f8gi \u00fat, hann b\u00fdtti so um upp\u00e1 okkurt og stytti onkra slangu, og so f\u00f3r hann at virka aftur sum hann skuldi. Hann var nokk feilmontera\u00f0ur, s\u00e1 ta\u00f0 \u00fat til. Hin 22. juni h\u00f8vdu teir r\u00f3\u00f0 1200 km. Ta\u00f0 seinasta strekki\u00f0 hj\u00e1 Livari og teimum m\u00f3ti Mauritius gekk sera v\u00e6l, teir h\u00f8vdu undanvind og komu langt fram \u00e1 lei\u00f0. Hin 5. august 2013 komu teir lei\u00f0ina fram. Teinurin hev\u00f0i t\u00e1 tiki\u00f0 57 dagar, 15 t\u00edmar og 49 minuttir, og ta\u00f0 var n\u00fdtt heimsmet.\n\nTr\u00fd heimsmet v\u00f3ru sett \u00e1 t\u00farinum \nLivar setti \u00ed alt tr\u00fd heimsmet \u00e1 hesum t\u00farinum. \u00cd november 2013 fekk Livar tr\u00fd pr\u00f3g um n\u00fdggj heimsmet, sum hann hev\u00f0i sett \u00e1 t\u00farinum, havav \u00e1tti hann ta\u00f0 eina einsamallur. Heimsmetini v\u00f3ru hesi: \nHeimsmet fyri at hava r\u00f3\u00f0 skj\u00f3tast um Indiahav\nHeimsmet fyri at hava r\u00f3\u00f0 saman vi\u00f0 bara tveimum \u00f8\u00f0rum r\u00f3gvarum um Indiahav sum teir fyrstu\nHeimsmet fyri at hava r\u00f3\u00f0 tv\u00f8rtur um tvey h\u00f8v sama \u00e1r\n\nTv\u00f8rtur um Su\u00f0uratlantshavi\u00f0 \u00ed 2013 vi\u00f0 Avalon \n\u00cd januar og februar 2013 r\u00f3\u00f0i Livar saman vi\u00f0 7 \u00f8\u00f0rum tv\u00f8rtur um Su\u00f0uratlantshavi\u00f0 vi\u00f0 b\u00e1tinum, Avalon, sum skiparin, Leven Brown hev\u00f0i sm\u00ed\u00f0a\u00f0. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 t\u00farinum var fyrst og fremst at gj\u00f8gnumf\u00f8ra t\u00farin, og hartil var so ein v\u00f3n um at seta n\u00fdtt heimsmet eisini. T\u00farurin byrja\u00f0i hin 18. januar 2013 \u00far Puerto de Mog\u00e1n \u00ed Grand Kanaria og enda\u00f0i hin 22. februar 2013 kl. 7:51 \u00e1 Barbados. Kona Livar og systir hansara v\u00f3ru har og t\u00f3ku \u00edm\u00f3ti teimum. Teir h\u00f8vdu havt m\u00f3tvind og m\u00f3tstreym allan vegin, og tekniskir trupulleikar vi\u00f0 b\u00e1tinum eisini, t.d. var kj\u00f8lurin brotna\u00f0ur tv\u00e6r fer\u00f0ir, men h\u00f3ast alt hetta, so kl\u00e1ra\u00f0u teir at gj\u00f8gnumf\u00f8ra t\u00farin upp\u00e1 32 dagar, 12 t\u00edmar og 41 minuttir. Teinurin i\u00f0 teir r\u00f3\u00f0u var umlei\u00f0 5000 km. T\u00e1 Livar kom aftur til F\u00f8roya hin 1. mars 2013, skipa\u00f0i Hvannasunds kommuna fyri m\u00f3tt\u00f8ku \u00ed Sk\u00falanum \u00e1 Fossanesi.\n\nSetti tvey heimsmet \u00ed 2010 \n\nLivar Nysted, Don Lennox, Leven Brown og Ray Carroll settu tvey heimsmet, t\u00e1 teir r\u00f3\u00f0u \u00far New York til Scilly Oyggjarnar \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed juli 2010. Fyrra meti\u00f0 settu teir 29. juni 2010, t\u00e1 teir r\u00f3\u00f0u 188 km \u00e1 24 t\u00edmar, meti\u00f0 var fyri strekki\u00f0 r\u00f3\u00f0 upp\u00e1 eitt d\u00f8gn fyri b\u00e1tar vi\u00f0 4 r\u00f3gvarum. Gamla meti\u00f0 var 178 km (111 m\u00edl) - N\u00fdggja meti\u00f0, i\u00f0 Livar, Leven, Ray og Don hava sett er 188 km (117 m\u00edl). Heimsmeti\u00f0 er galdandi fyri Nor\u00f0ur Atlanshavi\u00f0.\nSeinna heimsmeti\u00f0 settu Livar og teir, t\u00e1 teir komu til Scilly Oyggjarnar 31. juli 2010, fer\u00f0in \u00far New York til Scilly Oyggjarnar t\u00f3k teimum 43 dagar, 21 t\u00edmar og 26 minuttir. Tveir nor\u00f0menn \u00e1ttu gamla meti\u00f0, sum teir settu 114 \u00e1r \u00e1\u00f0renn Artemis vi\u00f0 Livari Nysted, Brown, Lennox og Carrol. Nor\u00f0menninir George Harbo og Frank Samuelson r\u00f3\u00f0u sama teinin \u00e1 55 dagar og 13 t\u00edmar, ta\u00f0 var \u00ed 1896.\n\nEin roynd at r\u00f3gva um Atlantshavi\u00f0 vi\u00f0 La Mondiale \u00ed 2009 \nLivar Nysted var ein av manningini umbor\u00f0 \u00e1 r\u00f3\u00f0rarb\u00e1tinum La Mondiale, sum gj\u00f8rdi eina roynd at r\u00f3gva tv\u00f8rtur um Su\u00f0ur Atlantshavi\u00f0. Teir noyddust at gevast, t\u00ed at r\u00f3\u00f0ri\u00f0 brotna\u00f0i.\n\nFyrstu royndirnar innan havr\u00f3gving \u00ed 2003 og 2005 \n\n\u00cd 2003 gj\u00f8rdu Livar og nakrir a\u00f0rir f\u00f8royingar eina roynd at r\u00f3gva til Hetlands \u00ed f\u00f8royskum \u00e1rab\u00e1ti. Ta\u00f0 gekk ikki eftir vild, og teir m\u00e1ttu gevast eftir 24 t\u00edmar. Hetta var fyrstu fer\u00f0, at Livar royndi veruliga havr\u00f3gving millum lond. \u00cd juli 2005 royndi Livar aftur at gera henda t\u00farin, t\u00f3 ikki vi\u00f0 somu manning sum \u00ed 2003. vi\u00f0 f\u00f8royska kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tinum Havrenningi, teir v\u00f3ru f\u00fdra menn i\u00f0 r\u00f3u henda t\u00farin. Ongin annar hev\u00f0i fyrr r\u00f3\u00f0 \u00far F\u00f8royum til Hetlands \u00ed kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1ti. Ove Joensen r\u00f3i henda teinin \u00ed b\u00e1ti, men ta\u00f0 var ikki kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tur. Teinurin, i\u00f0 Livar og teir skuldu r\u00f3gva var 180 fj\u00f3r\u00f0ingar \u00far Klaksv\u00edk til Aith \u00ed Hetlandi. T\u00farurin royndist betri enn \u00ed 2003, men teir komu ikki allan vegin fram til Hetlands. \u00c1tjan fj\u00f3r\u00f0ingar \u00far landi, t\u00e1 teir s\u00f3u land, var ve\u00f0ri\u00f0 so \u00f3tespuligt og aldan so h\u00f8g, at teir v\u00f3ru noyddir at bi\u00f0ja MRCC st\u00f8\u00f0ina \u00ed F\u00f8royum um hj\u00e1lp, teir spurdu MRCC um teir kundu f\u00e1a b\u00e1t \u00far Hetlandi at fylgja teimum s\u00ed\u00f0sta teinin, fyri at vera \u00e1 tryggu s\u00ed\u00f0uni. Skipi\u00f0 fr\u00e1 Shetland Coastguard sum kom \u00edm\u00f3ti teimum fyri at hj\u00e1lpa teimum hev\u00f0i t\u00f3 ikki t\u00ed\u00f0 til at fylgja teimum me\u00f0an teir sj\u00e1lvir r\u00f3\u00f0u, so teir fingu tvinnir kostir \u00ed at velja, antin at halda fram uttan hj\u00e1lp ella at ver\u00f0a sleipa\u00f0ir inn av skipinum Charles Lidbury hj\u00e1 Hetlendsku sj\u00f3verjuni. Eftir at teir f\u00fdra h\u00f8vdu tosa\u00f0 um hvat i\u00f0 teir skuldu gera, valdu teir tryggu loysnina. T\u00farurin l\u00e6rdi teir n\u00f3gv, og teir fingu n\u00f3gvar g\u00f3\u00f0ar og spennandi upplivingar. T.d. svam b\u00f3ghv\u00edtuhvalur beint framvi\u00f0 bor\u00f0inum \u00e1 Havrenningi. Einfer\u00f0 fingu teir heita s\u00fapan fr\u00e1 manningini \u00e1 Draganum, ein dagin fingu teir heit sey\u00f0arh\u00f8vd og eplir fr\u00e1 b\u00e1tinum Turi\u00f0 \u00far Su\u00f0uroy. Ein dagin komu teir mitt \u00edmillum tveir partrolarar, men alt sp\u00e6ldi v\u00e6l av.\n\nTr\u00edfaldur FM vinnari \u00ed f\u00f8royskum kappr\u00f3\u00f0ri \n\nLivar Nysted hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir vunni\u00f0 FM heiti\u00f0 \u00ed kappr\u00f3\u00f0ri \u00ed F\u00f8royum, ta\u00f0 var \u00ed 2001, 2004 og 2007.\n2001 FM vinnari vi\u00f0 Nevinum Rey\u00f0a, 8-mannaf\u00f8r menn, Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag\n2004 FM vinnari vi\u00f0 Sundab\u00e1tinum, 6-mannaf\u00f8r menn, Nor\u00f0depils-Hvannasunds R\u00f3\u00f0rarfelag\n2007 FM vinnari vi\u00f0 Eysturoyingi, 10-mannaf\u00f8r menn, Kappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 NS\u00cd\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n LIVART.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 familjufyrit\u00f8kuni\n Trip.fo, \"Vi\u00f0 \u00e1rum um Atlantshavi\u00f0\", heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Livar Nysted um fer\u00f0ir hansara um heimsh\u00f8v:\nUm Livar, trip.fo (2008)\nHeim, trip.fo (2013)\nLivar Nysted er gestur \u00ed Brunsj, kvf.fo (2021)\nMy life as a rower 2, youtube.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970\nF\u00f8royskir \u00e6vint\u00fdrarar\nF\u00f8royskir havr\u00f3gvarar\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "15613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0depils-Hvannasunds%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Nor\u00f0depils-Hvannasunds R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Nor\u00f0depils-Hvannasunds R\u00f3\u00f0rarfelag er f\u00f8royskt r\u00f3\u00f0rarfelag heimahoyrandi \u00ed bygdunum Nor\u00f0depli og Hvannasundi. B\u00e1tarnir eru hv\u00edtir, hava bl\u00e1ar stokkar og rey\u00f0a rond. Felagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn 28.august \u00ed 1964. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 i\u00f0 10-mannafari\u00f0 hj\u00e1 felagnum, Nor\u00f0ingur, lutt\u00f3k \u00ed FM kappr\u00f3\u00f0ri gekst so miki\u00f0 v\u00e6l, at hann vann FM heiti\u00f0 ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 og eisini \u00e1ri\u00f0 eftir. Samb\u00e6rt hagt\u00f8lum \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni drekin.fo, hevur felagi\u00f0 vunni\u00f0 4 FM heiti\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1973.\n\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar \nRitan, 5-mannafar, vann FM \u00ed 2006 \u00ed b\u00f3lkinum 5-mannaf\u00f8r dreingir\nLokkin, 5-mannafar\nSundab\u00e1turin, 6-mannafar, vann FM 2004, 2007 og 2008. Nevnast kann, at Livar Nysted r\u00f3\u00f0i vi\u00f0 Sundab\u00e1tinum \u00ed 2004.\nNor\u00f0ingur, 10-mannafar, vann FM 1965 og 1966, onki FM heiti\u00f0 eftir 1973.\n\nNevndin \nJ\u00f3han Simonsen, forma\u00f0ur \nKatrin Simonsen, n\u00e6stforma\u00f0ur   \nSunnv\u00e1, kassameistari     \nJakki Syrdal, skrivari   \nMarnhild S\u00f8rensen, nevndarlimur\t \nHans Christiansen, eykalimur \t \nHjalmar Zachariassen, eykalimur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nNRH.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Nor\u00f0depils-Hvannasunds R\u00f3\u00f0rarfelag\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nNor\u00f0oyar"}
{"id": "15614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rodos", "title": "Rodos", "text": "Rodos (Grikskt: \u03a1\u03cc\u03b4\u03bf\u03c2, Rodos, [\u02c8ro\u00f0os]) er ein oyggj og ein b\u00fdur \u00ed Grikkalandi. Oyggin er hin st\u00f8rsta \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Dodekanes (T\u00f3lvoyggjarnar). H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00e1 Rodos eitur Rodos eins og oyggin, n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin eitur Lindos. Umlei\u00f0 helmingurin av f\u00f3lkunum b\u00fagva \u00ed Rodos b\u00fdi. B\u00fdurin er m.a. kendur fyri Risan \u00ed Rodos (Kollosan), sum var risast\u00f3r standmynd av s\u00f3lgudinum Helios. Standmyndin var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed 3. \u00f8ld \u00e1\u00f0renn Krist og st\u00f3\u00f0 \u00ed havnini \u00e1 Rodos b\u00fdi. Standmyndin var 30 metrar h\u00f8g og var eitt av teimum sjey heimsins undrunum \u00ed forn\u00f8ldini. Standmyndin brotna\u00f0i undir einum h\u00f8r\u00f0um jar\u00f0skj\u00e1lvta \u00e1r 226 \u00e1\u00f0renn Krist. \u00cd Mandraki havnini \u00ed Rodos b\u00fdi, har standmyndin m\u00f8guliga hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00ed forn\u00f8ldini, eru n\u00fa tv\u00e6r s\u00falur vi\u00f0 standmyndum av reinsdj\u00f3rum. S\u00falurnar standa b\u00e1\u00f0umegin vi\u00f0 innsiglingina til havnina.\nRodos er \u00ed eystur Egearahavinum, fr\u00e1st\u00f8\u00f0an til Turkaland er bert 18 km, me\u00f0an fr\u00e1st\u00f8\u00f0an til havnina \u00ed Pireus vi\u00f0 Athen er 500 km. \nRodos luttekur \u00ed Oyggjaleikum, sum er \u00edtr\u00f3ttarstevna fyri oyggjasamfel\u00f8g. Rodos var vertur fyri leikunum \u00ed 2007.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n VisitRhodes.gr\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nGrikkaland\nOyggjar\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir \u00ed forna Grikkalandi"}
{"id": "15615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Eide%20Petersen", "title": "Maria Eide Petersen", "text": "Maria Eide Petersen (f\u00f8dd 14. januar 1894 \u00ed N\u00f3lsoy - 1994).\n\n\u00datg\u00e1vur \n Konglar (1974)\n Rekar (1977)\n Sn\u00f8klar (1982)\n\nLestrar \n Livandi vatn (1972)\n L\u00edvsins kelduva\u00f0 (1982)\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n 1978 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "15617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marjun%20Syderb%C3%B8%20Kjeln%C3%A6s", "title": "Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s", "text": "Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s (f\u00f8dd 1974) uppvaksin \u00ed Havn er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hon hevur skriva\u00f0 b\u00e6\u00f0i bundnan og \u00f3bundnan tekst, umframt til pall og filmshandrit. Tvey yrkingasavn eru \u00fatkomin R\u00f3t tripp \u00ed 2012 og Opna \u00ed 2016.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum rith\u00f8vundur \nMarjun vann eina stutts\u00f8gukapping \u00ed 2000 vi\u00f0 s\u00f8guni Russiskur dansur. S\u00f8gan kom \u00fat \u00ed stutts\u00f8gusavni vi\u00f0 sama heiti. \u00c1ri\u00f0 eftir kom stutts\u00f8gan K\u00f3pakona \u00ed savninum Mj\u00f8rki \u00ed heilum. \u00c1ri\u00f0 eftir kom \u00fatvarpsleikurin Trongd. \u00cd 2004 \u00fatgav hon s\u00edtt fyrsta stutts\u00f8gusavn, t\u00e1 i\u00f0 B\u00f3kadeildin \u00fatgav stutts\u00f8gusavni\u00f0 Ein farri av kolvetni. Fr\u00e1 2007 til 2009 \u00fatgav hon tr\u00edggjar barnab\u00f8kur, i\u00f0 allar byrja vi\u00f0 \"Hv\u00f8r fjalir seg \u00ed...\"\n\n\u00cd 2010, \u00fatgav Marjun ungd\u00f3msskalds\u00f8guna Skriva \u00ed sandin, sum vann nor\u00f0urlendsku barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nina hj\u00e1 sk\u00falab\u00f3kav\u00f8r\u00f0um \u00ed 2011, \u00ed 2012 var\u00f0 hon tilnevnd Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins og \u00ed 2013 Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins, hon vann t\u00f3 ikki. \u00cd 2011 fekk Skriva \u00ed sandin pl\u00e1ss \u00ed White Raven Deutsche Jugendbbibliothek, har bara t\u00e6r bestu barnab\u00f8kurnar koma. Skriva \u00ed sandin er umsett til fleiri onnur m\u00e1l, m.a. danskt, norskt og franskt. \u00cd 2012 \u00fatgav hon f\u00fdra stutts\u00f8gur \u00ed t\u00ed\u00f0arritinum Vencil. Sama \u00e1ri\u00f0 kom fyrsta yrkingasavn hennara, R\u00f3t trip, i\u00f0 er t\u00fdtt til enskt og norskt. \u00cd 2014 \u00fatgav hon sj\u00f3nleikin T\u00f3m r\u00fam, i\u00f0 Sprotin gav \u00fat. Leikurin var framf\u00f8rdur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya.\n\n\u00cd 2016 skriva\u00f0i Marjun sangtekstir til sangir \u00ed t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuni At the heart of a Selkie sungi\u00f0 av Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, t\u00f3nasmi\u00f0ur var Peter Jensen. Sangirnir v\u00f3ru sp\u00e6ldir av DR Big Band. Sama \u00e1ri\u00f0 \u00fatgav hon skalds\u00f8guna \u00d3endaliga vera. B\u00f3kadeildin sigur at skalds\u00f8gan sn\u00fdr seg um Veru, i\u00f0 liggur \u00e1 ellisheimi, hon f\u00e6r ikki tosa, men innan \u00ed henni floyma minnini fram av l\u00edvi hennara, um k\u00e6rleikan, sum b\u00e6\u00f0i var \u00f3svara\u00f0um og svara\u00f0ur, og at \"Hetta er s\u00f8gan hj\u00e1 fleiri \u00e6ttarli\u00f0um, sum rennur saman til eina heilskapa\u00f0a og hugfangandi s\u00f8gu um svik, t\u00f8gn, k\u00e6rleika og longsul\".\n\nFr\u00e1 2014 til 2017 samstarva\u00f0i hon vi\u00f0 filmsleikstj\u00f3ran Sakaris St\u00f3r\u00e1, har hon skriva\u00f0i handrit til film hansara Dreymar vi\u00f0 havi\u00f0, i\u00f0 bleiv frums\u00fdndur \u00e1 heysti 2017. S\u00f8gan \u00ed filminum er um tv\u00e6r sera ymiskar gentur Ester og Ragna, har onnur kemur fr\u00e1 einari tr\u00fagvandi familju og hin fr\u00e1 einari familju i\u00f0 hevur r\u00fasdrekkatrupulleikar. Men h\u00f3ast ta\u00f0, so gerast t\u00e6r vinkonur.\n\n\u00cd 2020 \u00fatgav hon ungd\u00f3msskalds\u00f8guna Sum r\u00f3tskot, i\u00f0 umframt at sn\u00fagva seg um vinarlag, eisini er um eitt sera aktuelt evni, ve\u00f0urlagsbroytingarnar, i\u00f0 f\u00fdra ung f\u00f3lk \u00far Havn, kempa fyri at varpa lj\u00f3s \u00e1, m.a. vi\u00f0 at skipa fyri ve\u00f0urlagsverkf\u00f8llum vi\u00f0 Tingh\u00fasi\u00f0. Samstundis str\u00ed\u00f0ist onnur av gentunum, Miriam, vi\u00f0 arvaligu sj\u00fakuna cystisk fibrose, i\u00f0 oy\u00f0ileggur lunguni. Tey ungu velja at taka sakina \u00ed egnar hendur, men ta\u00f0 f\u00e6r avlei\u00f0ingar, i\u00f0 tey ikki h\u00f8vdu rokna\u00f0 vi\u00f0.\n\nMarjun hevur vunni\u00f0 fleiri kappingar og m\u00f3ttiki\u00f0  og tilnevnd fleiri hei\u00f0ursl\u00f8nir b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00f8\u00f0rum londum. \u00cd 2008 og 2020 fekk hon Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s \u00ed 2008 fyri Hv\u00f8r fjalir seg r\u00f8\u00f0ina, sum Hanne Bjartal\u00ed\u00f0 hevur myndpr\u00fdtt, \u00ed 2020 fyri b\u00f3kina Sum r\u00f3tskot. \u00cd 2017 vann hon eina FMA vir\u00f0isl\u00f8n fyri besta sangtekstin. Skriva \u00ed sandin var\u00f0 tilnevnd fleiri nor\u00f0urlendskar vir\u00f0isl\u00f8nir. Hon hevur fingi\u00f0 starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins fleiri fer\u00f0ir, m.a. fekk hon tr\u00fd \u00e1ra starvsl\u00f8n \u00ed 2009 og eitt \u00e1ra starvsl\u00f8n \u00ed 2018.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2000 Russiskur dansur, stutts\u00f8ga \u00ed savninum Russiskur dansur\n2001 K\u00f3pakona \u00ed Mj\u00f8rki \u00ed heilum\n2002 Trongd, \u00fatvarpsleikur, drama\n2004 Ein farri av kolvetni, stutts\u00f8gusavn\n2006 Die Kette (Ketan) \u00ed t\u00fdskari t\u00fd\u00f0ing \u00ed stutts\u00f8gusavninum Von Inseln weiss ich\u2026, \u00fatgivi\u00f0 av Unionsverlag\n2006 Ta\u00f0 svarta portri\u00f0 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2007 Og t\u00fa fert rennandi \u00ed Vencili 2\n2007 Hv\u00f8r fjalir seg \u00ed postkassanum?\n2008 Hv\u00f8r fjalir seg \u00ed fer\u00f0ataskuni?\n2009 Hv\u00f8r fjalir seg \u00ed sm\u00fakkuskr\u00edninum?\n2010 Skriva \u00ed sandin - ungd\u00f3msskalds\u00f8ga, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n2010 Skriva \u00ed sandin \u00ed Elskar - elskar ikki (Nor\u00f0urlendskt stutts\u00f8gusavn)\n2012 \u00c9crire dans le sable (Skriva \u00ed sandin), Jean Renaud umsetti til franskt \u00ed franska stutts\u00f8gusavninum Nouvelles des pays nordiques sum merkir \"Stutts\u00f8gur \u00far Nor\u00f0urlondum\", \u00e9ditions Reflets d\u2019ailleurs, Clermont-Ferrand, 2011.\n2012 Skriv i sandet, Hugin Eide umsetti til danskt, Torgard\n2014 Skriv i sanden, \u00ed norskari t\u00fd\u00f0ing eftir Lars Moa, Samlaget\n2015 Skrifa i sandinn, \u00ed \u00edslendskari t\u00fd\u00f0ing, B\u00f3kaormurin\n2012 Eg undrist, At t\u00fd\u00f0a t\u00fddningin, Allar l\u00ednur spennast, Vit hava hits \u00e1\u00f0ur. Hesar stutts\u00f8gurnar v\u00f3ru \u00fatgivnar \u00ed Vencili 11.\n2012 R\u00f3t Trip - yrkingasavn, Sprotin.\n2014 Root Trip, t\u00fdtt til enskt hevur Marita Thomsen\n2015 Rot Tripp \u2013 Ord en route, Bokbyen Forlag, t\u00fdtt til norskt hevur Lars Moa.\n2014 T\u00f3m r\u00fam, sj\u00f3nleikur, Sprotin, 978-99972-1-041-8 Leikurin var\u00f0 framf\u00f8rdur \u00ed februar 2014 \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya \u00ed Havn.\n2016 At the heart of a Selkie, CD, yrkingar skriva\u00f0ar til t\u00f3nleikaverk sungi\u00f0 av Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir t\u00f3nasmi\u00f0ur: Peter Jensen. Framf\u00f8rt av DR Big Band\n2016 Opna - yrkingar, Sprotin\n2016 \u00d3endaliga vera, skalds\u00f8ga, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n2017 Dreymar vi\u00f0 havi\u00f0. Filmur, leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Sakaris St\u00f3r\u00e1, Marjun skriva\u00f0i leikhandriti\u00f0.\n2020 Sum r\u00f3tskot, skalds\u00f8ga, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n\nUm sj\u00f3nleikin T\u00f3m r\u00fam \n\u00cd 2014 \u00fatgav Marjun s\u00edn fyrsta sj\u00f3nleik. Hann kom \u00fat sum e-b\u00f3k hj\u00e1 Sprotanum, og var\u00f0 hann frumframf\u00f8rdur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya hin 15. februar 2014. Leikurin er eitt eksistensielt drama um l\u00edvi\u00f0 og k\u00e6rleikan, v\u00f3nloysi\u00f0 og v\u00f3nina. Ey\u00f0un Johannessen leikstj\u00f3rna\u00f0i, gj\u00f8rt pallmynd og b\u00fanar hevur eysturr\u00edkarin Manfred Blaimauer. Tr\u00f3ndur Bogason hevur skriva\u00f0 n\u00fdggjan sermerktan t\u00f3nleik til leikin, \u00c1rni Baldvinsson er lj\u00f3sdesignari og J\u00f3n McBirnie hevur gj\u00f8rt lj\u00f3\u00f0myndina, me\u00f0an V\u00edgdis Hentze Olsen er komin til F\u00f8royar at koreografera. Tey leikandi eru: Annika Johannessen, Annika Hoydal, Annfinnur Heinesen, Hj\u00e1lmar Dam og Nicolaj Falck. Sangin hava Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og \u00d3lavur J\u00e1kupsson lagt r\u00f8dd til. Tr\u00f3ndur Bogason, J\u00f3hannes Andreasen, \u00d3lavur Olsen, Angelika Nielsen, Andrias Restorff og J\u00f3n McBirnie hava sp\u00e6lt t\u00f3nleikin inn.\n\nHei\u00f0ur \n2000 - Vann stutts\u00f8gukapping hj\u00e1 Dimmal\u00e6tting\n2001 - Listastevna F\u00f8roya, 2. vir\u00f0isl\u00f8n \n2002 - Listastevna F\u00f8roya, 1. vir\u00f0isl\u00f8n (vann)\n2004 - G\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far Grunni Thorvalds Poulsen av Steinum\n2008 - Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s (vann)\n2008 - Vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed stutts\u00f8gukapping fyri ungd\u00f3m (vann)\n2009 - Fekk 3 \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n2011 - White Raven Deutsche Jugendbbibliothek fyri Skriva \u00ed sandin (vann)\n2011 - Vann Nor\u00f0urlendsku barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nina hj\u00e1 sk\u00falab\u00f3kav\u00f8r\u00f0um fyri Skriva \u00ed sandin (vann)\n2012 - Skriva \u00ed sandin tilnevnd til Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins (vann ikki)\n2013 - Skriva \u00ed sandin tilnevnd til Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins (vann ikki)\n2015 - Tann f\u00f8royska b\u00f3khandlaravir\u00f0isl\u00f8nin (vann)\n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins tekstur (hon skriva\u00f0i tekstin til At the Heart of a Selkie til Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og Peter Jensen & DR Big Band\n2018 - Fekk eitt \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n2020 - Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nF\u00f8royskir sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar"}
{"id": "15618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlendsk%20barnab%C3%B3kavir%C3%B0isl%C3%B8n", "title": "Nor\u00f0urlendsk barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n", "text": "Nor\u00f0urlendska barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r fyri ein barnab\u00f3k \u00far Nor\u00f0urlondum. Ta\u00f0 er felagi\u00f0 hj\u00e1 nor\u00f0urlendskum sk\u00falab\u00f3kav\u00f8r\u00f0um Nordisk Skolebibliotekar Forening sum letur vir\u00f0isl\u00f8nina. Tr\u00edggir f\u00f8royingar hava vunni\u00f0 hei\u00f0ursl\u00f8nina, \u00d3lavur Michelsen vann hana \u00ed 1991, Edward Fugl\u00f8 \u00ed 2001 og Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s \u00ed 2011.\n\nYvirlit yvir Nor\u00f0urlendsku barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8navinnararnar \n2013 Jo Salmson og Natalia Batista (ill.), Sverige\n2011 Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s, F\u00f8royar\n2009 Stian Hole, Noreg \n2007 Brynhildur \u00de\u00f3rarinsd\u00f3ttir, \u00cdsland  \n2006 Erik Newth, Noreg\n2005 Ragnhei\u00f0ur Gestsd\u00f3ttir, \u00cdsland \n2004 Lene Kaaberb\u00f8l Danmark \n2003 Krist\u00edn Steinsd\u00f3ttir, \u00cdsland \n2002 Thore Hansen, Noreg \n2001 Edward Fugl\u00f8, F\u00f8royar \n2000 Bent Haller, Danmark \n1999 Annika Thor, Sv\u00f8r\u00edki \n1998 Ulf Stark, Sv\u00f8r\u00edki  \n1997 Lars-Henrik Olsen, Danmark \n1996 Louis Jensen,  Danmark \n1995 Torun Lian, Noreg\n1995 Viveca L\u00e4rn Sundvall, Sv\u00f8r\u00edki  \n1994 Torill Thorstad Hauger, Noreg \n1993 Bjarne Reuter, Danmark \n1992 Gudrun Helgad\u00f3ttir, \u00cdsland \n1991 \u00d3lavur Michelsen, F\u00f8royar\n1991 Erik Hjorth Nielsen, Danmark \n1990 Mats Wahl, Sv\u00f8r\u00edki \n1989 Svend Otto S. Danmark \n1988 Mette Newth, Noreg\n1987 Kaarina Helakisa, Finland \n1986 Tormod Haugen, Noreg \n1985 Maria Gripe, Sv\u00f8r\u00edki\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Nordisk Skolebibliotekar Forening, sum letur Nor\u00f0urlendsku barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8nina.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nListar\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nB\u00f3kmentir\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "15625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Da%20Lat", "title": "Da Lat", "text": "\u0110a Lat er ein b\u00fdur \u00ed Vjetnam, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Lam Dong landslutinum. \u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 er umlei\u00f0 300.000. B\u00fdurin er uppi \u00ed fj\u00f8llunum og liggur 1500 metrar yvir havi\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru franskmenn, i\u00f0 stovna\u00f0u b\u00fdin \u00ed fyrst \u00ed 20. \u00f8ld. Da Lat er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0avinnum\u00e1l \u00ed Vjetnam. B\u00fdurin hevur eitt temperera\u00f0 klima \u00ed mun til Vjetnam sum heild, i\u00f0 hevur eitt tropiskt klima. Mj\u00f8rkat\u00e1m s\u00e6st ofta \u00ed d\u00f8lunum \u00ed landslutinum, n\u00e6rum alt \u00e1ri\u00f0, og har er sera fruktagott.\n\nMyndir \n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "15626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1ga%20Dansifelag", "title": "V\u00e1ga Dansifelag", "text": "V\u00e1ga Dansifelag er dansifelag \u00ed V\u00e1gum, sum skipar fyri f\u00f8royskum dansi \u00ed oynni. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 1. desember 1976. Onnur dansifel\u00f8g hava veri\u00f0 \u00e1\u00f0ur \u00ed oynni, men verandi dansifelag hevur veri\u00f0 til s\u00ed\u00f0an 1976. Fr\u00e1 byrjan st\u00f3\u00f0 \u00ed vi\u00f0t\u00f8kunum, at dansur skuldi fyriskipast upp \u00e1 skift \u00ed bygdunum \u00ed V\u00e1gum. T\u00f3 er hetta broytt n\u00fa, ta\u00f0 ver\u00f0ur sum oftast dansa\u00f0 \u00ed Beitinum \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, uttan okkurt \u00e1v\u00edst kv\u00f8ld, sum hevur tilkn\u00fdti til \u00e1v\u00edsa bygd, t.d. ver\u00f0ur dansa \u00ed B\u00f8 onkunt\u00ed\u00f0.\n\nNevnd \nEdvard \u00ed Skor\u00f0ini Joensen, forma\u00f0ur og skrivari, 360  Sandav\u00e1gur \nPaula Vilhelmsen, n\u00e6stforma\u00f0ur, 360  Sandav\u00e1gur\nAnna Elisa Jacobsen, kassameistari, 370  Mi\u00f0v\u00e1gur\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1ga Dansifelag\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sl\u00e1i\u00f0 Ring\n\nF\u00f8royskur dansur\nV\u00e1gar"}
{"id": "15627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sumbiar%20Dansifelag", "title": "Sumbiar Dansifelag", "text": "Sumbiar Dansifelag er dansifelag \u00ed Sumba sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1966. Felagi\u00f0 skipar fyri f\u00f8royskum dansi. Felagi\u00f0 eigur h\u00fas, har dansa ver\u00f0ur \u00ed vetrarh\u00e1lvuni, h\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Dansistovan og stendur beint vi\u00f0 sk\u00falan og kirkjuna \u00ed Sumba. Sumbiar Dansifelag dansar eisini saman vi\u00f0 hinum dansifel\u00f8gunum \u00ed oynni b\u00e6\u00f0i \u00ed Sumba og \u00ed \u00f8\u00f0rum bygdum. A\u00f0alfundur er vanliga \u00ed mars.\n\nNevndin \nSigrun Poulsen, forma\u00f0ur, 970 Sumba\nHildur Vestergaard, n\u00e6stforma\u00f0ur og umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur, 970 Sumba\nTove Kj\u00e6rbo, kassameistari, 970 Sumba\nMagnus Jensen, Skrivari, 970 Sumba\nGudmund Poulsen, nevndarlimur \nLeif Lisberg, nevndarlimur\nNinna Vestergaard, nevndarlimur\n\nHei\u00f0ur \nSumbiar Dansifelag vann hei\u00f0urin Europa-Preis f\u00fcr Volkskunst \u00ed 1977.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nSumba.fo, Sumbiar kommuna, um Sumbiar Dansifelag\n\nF\u00f8royskur dansur\nSumba"}
{"id": "15634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinnuh%C3%BAsi%C3%B0", "title": "Vinnuh\u00fasi\u00f0", "text": "Vinnuh\u00fasi\u00f0 (House of Industry) er eitt h\u00fas og ein r\u00e1\u00f0gevandi eind, sum umbo\u00f0ar og arbei\u00f0ir fyri at menna vinnul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Or\u00f0i\u00f0 Vinnuh\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt sum felagsnevnari fyri fel\u00f8gini, sum \u00ed dag eru vi\u00f0 til at mynda virksemi\u00f0 \u00ed h\u00fasinum. \nF\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag eigur h\u00fasi\u00f0 saman vi\u00f0 Havnar Handverksmeistarafelag. Ta\u00f0 er t\u00f3 Arbei\u00f0sgevarafelagi\u00f0, sum stendur fyri dagliga rakstrinum, og \u00f8ll hini vinnufel\u00f8gini gjalda fyri at vera vi\u00f0 \u00ed felags umsitingini. Nevndin \u00ed Arbei\u00f0sgevarafelagnum leggur linjurnar fyri arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed Vinnuh\u00fasinum. Vinnuh\u00fasi\u00f0 veitir r\u00e1\u00f0geving \u00ed sambandi vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1laspurningar og \u00ed sambandi vi\u00f0 setanarvi\u00f0urskifti \u00e1 privata arbei\u00f0smarkna\u00f0inum. Vinnuh\u00fasi\u00f0 veitir eisini r\u00e1\u00f0geving til byggivinnuna og til vinnugreinafel\u00f8g og teirra limir. Marita Rasmussen er stj\u00f3ri \u00ed Vinnuh\u00fasinum.\n\nFel\u00f8g undir Vinnuh\u00fasinum \nF\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag\nF\u00f8roya Handverksmeistarafelag\nHavnar Handverksmeistarafelag\nRei\u00f0arafelagi\u00f0 fyri Farmaskip\nF\u00f8roya Prentsmi\u00f0jufelag\nArbei\u00f0sgevarafelagi\u00f0 hj\u00e1 f\u00edggjarstovnum \u00ed F\u00f8royum\nHavb\u00fana\u00f0arfelagi\u00f0\nF\u00f8roya R\u00e1fiskakeyparafelag\nKT-felagi\u00f0\nSamskifti\nHandilsvinnufelagi\u00f0\nR\u00e1\u00f0gevarafelagi\u00f0\nFelagi\u00f0 Peningastovnar\nFer\u00f0avinnufelagi\u00f0\nOljuvinnufelagi\u00f0\nOljutingi\u00f0\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nIndustri.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Vinnuh\u00fasinum\nVinnul\u00edv"}
{"id": "15640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arlundin%20%C3%AD%20V%C3%A1gi", "title": "Vi\u00f0arlundin \u00ed V\u00e1gi", "text": "Vi\u00f0arlundin \u00ed V\u00e1gi liggur \u00ed Hvannadali omanfyri bygdina V\u00e1g \u00ed Su\u00f0uroynni. Ta\u00f0 var V\u00e1gs b\u00fdr\u00e1\u00f0 sum \u00ed 1956 t\u00f3k avger\u00f0 um at gera vi\u00f0arlund har \u00e1 sta\u00f0num. Tvey \u00f8kir \u00e1 \u00ed alt 30.100 m\u00b2 v\u00f3ru settar av til hetta endam\u00e1li\u00f0. Vi\u00f0arlundin \u00ed V\u00e1gi, sum oftast ver\u00f0ur nevnd Plantasjan \u00ed V\u00e1gi, er ein av st\u00f8rru vi\u00f0arlundunum \u00ed F\u00f8royum.\n\u00cd 2011 var\u00f0 ein onnur vi\u00f0arlund gj\u00f8rd \u00ed V\u00e1gi, ta\u00f0 var \u00e1 \u00f8kinum vi\u00f0 Sandin (innast \u00ed fj\u00f8r\u00f0inum) har \u00f8ki\u00f0 er n\u00f3gv flatari enn vi\u00f0arlundin \u00ed Hvannadali. N\u00fdggja vi\u00f0arlundin ver\u00f0ur nevnd Vi\u00f0arlundin \u00e1 Sandinum \u00ed V\u00e1gi ella Parkin \u00c1 Sandinum.\n\nKeldur \n\nVi\u00f0arlundir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gur"}
{"id": "15641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arlundin%20%C3%A1%20Sandinum%20%C3%AD%20V%C3%A1gi", "title": "Vi\u00f0arlundin \u00e1 Sandinum \u00ed V\u00e1gi", "text": "Vi\u00f0arlundin \u00e1 Sandinum \u00ed V\u00e1gi (eisini nevnd Parkin \u00e1 Sandinum) er ein verk\u00e6tlan sum er \u00ed ger \u00ed V\u00e1gi og byrja\u00f0i at taka skap \u00e1 sumri 2011. \u00cdt\u00f8kiligar \u00e6tlanir um hesa verk\u00e6tlan byrja\u00f0i \u00ed 2008. Ein av stigtakarunum til verk\u00e6tlanina er Dennis Holm, samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur, \u00far V\u00e1gi. Verk\u00e6tlanin gongur \u00fat upp\u00e1 at gera \u00f8ki\u00f0 \u00e1 Sandinum \u00ed V\u00e1gi til eitt fr\u00ed\u00f0\u00f8ki\u00f0 har f\u00f3lk kunnu nj\u00f3ta at ganga t\u00far ella sita \u00e1 einum bonki \u00ed vakra umhv\u00f8rvinum. F\u00f3lk hava arbeitt uttan at taka l\u00f8n fyri ta\u00f0 leygardagar \u00e1 sumri 2011, barnagar\u00f0urin og fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falin \u00ed V\u00e1gi hava eisini veri\u00f0 og hj\u00e1lpt til. Tey sum hava arbeitt vi\u00f0 verk\u00e6tlanini h\u00f8vdu eina \u00e6tlan fr\u00e1 byrjan, sum er gj\u00f8rd vi\u00f0 g\u00f3\u00f0ari hj\u00e1lp fr\u00e1 Mayfinn Nor\u00f0oy, arkitekti \u00e1 teknistovuni Kontrast (www.kontrast.fo). Gj\u00f8rt var eitt uppskot, sum gj\u00f8rdist \u00fatgangspunkt fyri verk\u00e6tlanini. Heyggjar eru gj\u00f8rdir rundan um, g\u00f8tur eru gj\u00f8rdar, gir\u00f0ingar eru settar upp og portur. Veitir eru grava\u00f0ar, hylur er gj\u00f8rdur, benkur og bor\u00f0 eru sett upp, malargr\u00f3t er lagt \u00ed runding og plantur eru settar ni\u00f0ur har.\n\nStu\u00f0lar \nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 stu\u00f0la\u00f0i verk\u00e6tlanini \"Parkin \u00e1 Sandinum\" vi\u00f0 50.000 kr.  Lions Club Su\u00f0uroy stu\u00f0la\u00f0i \u00ed mai 2011 \u00e1hugab\u00f3lkinum vi\u00f0 50.000 kr. Harumframt hava fyrit\u00f8kur, stovnar og einstaklingar stu\u00f0la antin vi\u00f0 pengum, lati\u00f0 v\u00f8rur \u00f3keypis ella stu\u00f0la vi\u00f0 sj\u00e1lvbodnari arbei\u00f0skraft.\n\nS\u00f8ga \nSandurin \u00ed V\u00e1gi er s\u00f8guligt \u00f8ki\u00f0. Fyrsti heimav\u00f8llurin hj\u00e1 V\u00e1gs B\u00f3ltfelag, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1905, var \u00e1 Sandinum. Fyrsti heimasdysturin var leiktur \u00e1 Sandinum, ta\u00f0 var \u00ed 1910 m\u00f3ti TB. TB vann dystin 9-0, teir leiktu 3 h\u00e1lvleikir. Sandurin hevur eisini veri\u00f0 n\u00fdttur sum eitt n\u00e1tt\u00farligt sp\u00e6lipl\u00e1ss hj\u00e1 b\u00f8rnum, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed vestara enda av b\u00fdnum. Tennisv\u00f8llur var har s\u00ed\u00f0st \u00ed 1920'unum. \u00d8ki\u00f0 \u00e1 Sandinum hevur eisini veri\u00f0 n\u00fdtt til beiti\u00f0 hj\u00e1 sey\u00f0i og tarvi. Sandurin ver\u00f0ur nevndur \u00ed s\u00f8gnini um Tofta Regin: Vestur um bygdina f\u00f3ru teir, eftir sandinum \u2013 t\u00e1 var skamt \u00edmillum teirra \u2013 og t\u00e1 i\u00f0 hesturin skuldi leypa um \u00d3sagar\u00f0, sum t\u00e1 var b\u00f8gar\u00f0urin \u00ed V\u00e1gi, var Regin so n\u00e6r, at hann treiv um halafaksi\u00f0 \u00e1 honum. Hesturin leyp, men Regin setti b\u00e1\u00f0ar f\u00f8tur \u00ed spenni \u00edm\u00f3ti gar\u00f0inum og strongdi \u00e1 so fast, at hann sleit faksi\u00f0 \u00fat\u00far og datt \u00f8vigur aftur vi\u00f0 t\u00ed \u00ed hondini.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nA-Sandinum.com - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 verk\u00e6tlanini \"Parkin \u00e1 Sandinum\"\n\nVi\u00f0arlundir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gur"}
{"id": "15644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arlundin%20%C3%AD%20Trongisv%C3%A1gi", "title": "Vi\u00f0arlundin \u00ed Trongisv\u00e1gi", "text": "Vi\u00f0arlundin \u00ed Trongisv\u00e1gi liggur \u00ed Trongisv\u00e1gi \u00ed Su\u00f0uroynni sunnanfyri vegin sum f\u00f8rir til Hvalbiartunnilin \u00e1 Trongisv\u00e1gs s\u00ed\u00f0uni. Ein \u00e1, St\u00f3r\u00e1, rennur gj\u00f8gnum vi\u00f0arlundina, st\u00f8rsti parturin av vi\u00f0arlundini er t\u00f3 nor\u00f0anfyri \u00e1nna. \u00cd 1965 planta\u00f0i Tv\u00f8royrar kommuna tr\u00f8\u00f0 \u00e1 einum jar\u00f0arteigi \u00e1 28.700 m\u00b2 sum var\u00f0 millum Hvalbiarvegin og St\u00f3r\u00e1. \u00cd 1974 var\u00f0 eisini ein jar\u00f0arteigur sum er sunnanfyri Rang\u00e1 planta\u00f0ur vi\u00f0 tr\u00f8\u00f0um, hesin teigur er 1.793 m\u00b2 st\u00f3rur. Eftir ta\u00f0 var vi\u00f0arlundin 30.493 m\u00b2 st\u00f3r. \u00cd 2003 v\u00f3ru fleiri tr\u00f8\u00f0 planta\u00f0i, Sk\u00f3gr\u00f8kt Landsins hevur gr\u00f3\u00f0ursett umlei\u00f0 13.000 m\u00b2 afturat. Vi\u00f0arlundin er n\u00fa \u00ed alt 40.493 m\u00b2 st\u00f3r. Gongug\u00f8tur eru inni \u00ed vi\u00f0arlundini, so f\u00f3lk kunnu gagna t\u00farar inni har. Benkur og bor\u00f0 eru eisini sett upp og \u00e1 eini fl\u00f8tu ni\u00f0ri vi\u00f0 St\u00f3r\u00e1 \u00ed eystara parti av vi\u00f0arlundini er ein st\u00f3r grill sett upp, har f\u00f3lk kunnu grilla og so nj\u00f3ta matin vi\u00f0 me\u00f0an tey sita vi\u00f0 bor\u00f0ini i\u00f0 standa har. Barnagar\u00f0urin, \u00fatibarnagar\u00f0urin og Fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falin \u00ed Trongisv\u00e1gi br\u00faka ofta vi\u00f0arlundina til \u00fatfer\u00f0ir og t\u00farar. \nEin g\u00f8ta er gj\u00f8rd fram vi\u00f0 St\u00f3r\u00e1. Henda g\u00f8tan ver\u00f0ur nevnd \"\u00c1arg\u00f8tan \u00ed Trongisv\u00e1gi\". G\u00f8tan byrjar vi\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llina \u00ed Trongisv\u00e1gi og fer oman til St\u00f3r\u00e1 og gongur heilt inn til Vi\u00f0arlundina \u00ed Trongisv\u00e1gi.\nVi\u00f0arlundin \u00ed Trongisv\u00e1gi er eitt fer\u00f0avinnum\u00e1l hj\u00e1 fer\u00f0af\u00f3lki sum vitja oynna.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nTrongisv\u00e1gur\nVi\u00f0arlundir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apocalypto", "title": "Apocalypto", "text": "Apocalypto er ein amerikanskur filmur av Mel Gibson fr\u00e1 2006.\n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "15652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manchester%20United%20F.C.", "title": "Manchester United F.C.", "text": "Manchester United er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Manchester, sum var stovna\u00f0 \u00ed 1878 undir navninum Newton Heath LYR Football Club. \u00cd 1902 broytti felagi\u00f0 navni\u00f0 til Manchester United og \u00ed 1910 flutti felagi\u00f0 heimav\u00f8llin til Old Trafford. \u00c0\u00f0renn Old Trafford var\u00f0 bygd sp\u00e6ldi felagi\u00f0 \u00e1 ymiskum st\u00f8\u00f0um. \nAlt byrja\u00f0i t\u00f3 \u00e1 North Road. Um hetta mundi var hetta br\u00fakt til cricket og hev\u00f0i pl\u00e1ss til 12.000 \u00e1sko\u00f0arar. Hetta var mett, at vera ov l\u00edti\u00f0 til, at felagi\u00f0 slapp at lima seg upp\u00ed ensku Football League, fyri at sp\u00e6la yrkis f\u00f3tb\u00f3lt. So vi\u00f0 og vi\u00f0 v\u00f3ru standipl\u00e1ss gj\u00f8rd, solei\u00f0is at 15.000 f\u00f3lk, kundu koma til dyst og vi\u00f0 hesum var\u00f0 Newton Heath LYR vor\u00f0i eitt yrkisfelag. Ikki gekk leingi\u00f0 \u00e1\u00f0renn eigararnir av North Road byrja\u00f0u, at ilskast inn\u00e1 Newton Heath LYR, av teirri ors\u00f8k, at teir mettu ta\u00f0 ikki s\u00f8ma seg, at krevja gjaldingar fyri f\u00f3tb\u00f3lt. Felagi\u00f0 var\u00f0 bannl\u00fdst \u00far North Road \u00ed juni \u00ed 1893. Eftir hetta flutti felagi\u00f0 \u00far Newton Heath til Clayton, 2,2 kilometrar \u00ed ein nor\u00f0an. N\u00fdggja stadioni nevndist Bank Street. Hetta var heimav\u00f8llur hj\u00e1 Newton Heath Lancashire and Yorskshire Railway, felagi\u00f0 skifti\u00f0 sum fyrr nevnt, navn til Manchester United Football Club \u00ed 1902. \u00cc 1909 var\u00f0 samtykt, at flytast skuldi til Old Trafford og skotski arkitekturin, Archibald Leach var\u00f0 bi\u00f0in, at tekna stadioni sum st\u00f3\u00f0 kl\u00e1rt \u00e1ri\u00f0 eftir. \n\nLi\u00f0i\u00f0 er mest vinnandi felag \u00ed Onglandi. Hin 22. apr\u00edl 2013 vann felagi\u00f0 s\u00edtt 20. meistaraheiti \u00ed ensku Premier League, ta\u00f0 er met, harumframt hevur felagi\u00f0 11 fer\u00f0ir vunni\u00f0 FA Cup (The Football Association Challenge Cup), sum eisini er met, f\u00fdra fer\u00f0ir hevur ta\u00f0 vunni\u00f0 League Cup, og 19 fer\u00f0ir hevur ta\u00f0 vunni\u00f0 FA Community Shield, sum eisini er met. Uttanfyri Ongland hevur felagi\u00f0 vunni\u00f0 UEFA Champions League tr\u00edggjar fer\u00f0ir, einafer\u00f0 UEFA Steypavinnarakappingina (UEFA Cup Winners' Cup), einafer\u00f0 hevur ta\u00f0 vunni\u00f0 UEFA Super Cup, einafer\u00f0 hevur ta\u00f0 vunni\u00f0 Intercontinental Cup, og einafer\u00f0 hevur ta\u00f0 vunni\u00f0 FIFA Club World Cup. \u00cd 1998\u201399 vann felagi\u00f0 tr\u00edfaldan hei\u00f0ur, \u00e1 enskum nevnt Treble, vi\u00f0 ta\u00f0 at felagi\u00f0 hetta kappingar\u00e1ri\u00f0 vann Premier League, FA Cup og UEFA Champions League, ta\u00f0 er higartil ikki hent fyri naka\u00f0 anna\u00f0 enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag.\n\n\u00cd 1968 var Manchester United fyrsta enska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0, sum vann Europa Cup. Alex Ferguson hevur veri\u00f0 venjari hj\u00e1 felagnum s\u00ed\u00f0an 1986, hann heldur fram til 1. juli 2013. Hann er tann venjarin, sum hevur vunni\u00f0 flest meistaraheiti \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, og so er hann tann venjarin, sum hevur veri\u00f0 venjari \u00ed longsta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i \u00fat \u00ed eitt \u00ed ensku Premier League. \u00cd mai 2013 bo\u00f0a\u00f0i hann fr\u00e1, at hann f\u00f3r at gevast sum venjari eftir kappingar\u00e1ri\u00f0 2012-13. F\u00e1ir dagar seinni bo\u00f0a\u00f0i felagi\u00f0 fr\u00e1, at ta\u00f0 hev\u00f0i funni\u00f0 ein n\u00fdggjan venjara. N\u00fdggi venjarin er David Moyes, sum t\u00f3k vi\u00f0 1. juli 2013. Hann var venjari hj\u00e1 Everton F.C., \u00e1\u00f0renn hann t\u00f3k av at gerast venjari hj\u00e1 Manchester United.\n\nH\u00f3purin\n\nHei\u00f0ur\n\nHeima\n\nLandskappingin\n 1. deild (til 1992) og Premier League: 20\n 1907\u201308, 1910\u201311, 1951\u201352, 1955\u201356, 1956\u201357, 1964\u201365, 1966\u201367, 1992\u201393, 1993\u201394, 1995\u201396, 1996\u201397, 1998\u201399, 1999\u20132000, 2000\u201301, 2002\u201303, 2006\u201307, 2007\u201308, 2008\u201309, 2010\u201311, 2012\u201313 (Met)\n Second Division: 2\n 1935\u201336, 1974\u201375\n\nSteypakappingar\n FA Cup: 12\n 1908\u201309, 1947\u201348, 1962\u201363, 1976\u201377, 1982\u201383, 1984\u201385, 1989\u201390, 1993\u201394, 1995\u201396, 1998\u201399, 2003\u201304, 2015\u201316 (deilt met)\n League Cup: 4\n 1991\u201392, 2005\u201306, 2008\u201309, 2009\u201310\n FA Charity/Community Shield: 20 (16 avgj\u00f8rdir sigrar, 4 deildir sigrar)\n 1908, 1911, 1952, 1956, 1957, 1965*, 1967*, 1977*, 1983, 1990*, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010, 2011, 2013 (* deilt)\n\nEvropeiskar kappingar\n European Cup/UEFA Champions League: 3\n 1967\u201368, 1998\u201399, 2007\u201308\n UEFA Cup Winners' Cup: 1\n 1990\u201391\n UEFA Super Cup: 1\n 1991\n\nAltj\u00f3\u00f0a kappingar\n Intercontinental Cup: 1\n 1999\n FIFA Club World Cup: 1\n 2008\n\nLeikaramet\n\nTann Gylti B\u00f3lturin \nHesir leikarar hava vunni\u00f0 gylta b\u00f3ltin me\u00f0an teir hava sp\u00e6lt fyri Manchester United:\n  Denis Law \u2013 1964\n  Bobby Charlton \u2013 1966\n  George Best \u2013 1968\n  Cristiano Ronaldo \u2013 2008\n\nTann Evropeiski Gylti Stivlin \nHesir leikarar hava vunni\u00f0 Tann Evropeiska Gylta Stivlan me\u00f0an teir hava sp\u00e6lt fyri Manchester United:\n  Cristiano Ronaldo (31 m\u00e1l) \u2013 2008\n\nUEFA \u00c1rsins F\u00f3tb\u00f3ltsleikari fr\u00e1 landskappingum \nHesir leikarar hava vunni\u00f0 hei\u00f0urin UEFA \u00c1rsins klubbf\u00f3tb\u00f3ltsleikari me\u00f0an teir hava sp\u00e6lt fyri Manchester United:\n  David Beckham \u2013 1999\n  Cristiano Ronaldo \u2013 2008\n\nMenningin av b\u00fananum\n\nVi\u00f0merkingar\n\nVenjarar\n\nF\u00f3tnotur\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Manchester United\n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "15655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uroyar%20Kappr%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag er n\u00fdtt f\u00f8royskt r\u00f3\u00f0rarfelag, sum var\u00f0 stovna\u00f0 6. september 2011 \u00ed Su\u00f0uroynni. Talan er um eitt felag sum er fyri alla oynna. Ta\u00f0 eru f\u00f3lk \u00far V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag og Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag sum hava tiki\u00f0 stig til at stovna hetta n\u00fdggja felagi\u00f0. Ein av ors\u00f8kunum til at n\u00fdggja felagi\u00f0 bleiv stovna\u00f0 er tann, at tv\u00f8r\u00e1f\u00f3lk og v\u00e1gbingar ikki hava fingi\u00f0 manna\u00f0 naka\u00f0 10-mannafar seinastu \u00e1rini. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 er meiningin at samstarva um eitt 10-mannafar fyri alla oynna. N\u00fdggja felagi\u00f0 hev\u00f0i, longu \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 formliga var\u00f0 stovna\u00f0, b\u00edlagt eitt n\u00fdtt 10-mannafar fr\u00e1 S\u00e1mal Hansen, b\u00e1tasmi\u00f0i. N\u00fdggja 10-mannafari\u00f0, sum fekk navni\u00f0 Su\u00f0uroyingur, luttekur \u00ed FM kappr\u00f3\u00f0rinum 2012. Litirnir hj\u00e1 felagnum eru myrkagr\u00f8nt og r\u00e1\u00f0hv\u00edtt. Tann myrkagr\u00f8ni liturin er so myrkur, at hann er t\u00e6tt upp\u00e1 svarta litin, t\u00e1 man s\u00e6r b\u00e1tin langt burturi fr\u00e1. Fyrsta \u00farsliti\u00f0 hj\u00e1 n\u00fdggja Su\u00f0uroyingi var eitt anna\u00f0 pl\u00e1ss \u00e1 Nor\u00f0oyastevnu hin 2. juni 2012 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 06:39.15, sum var minni enn eitt sekund aftanfyri Klaksv\u00edkingin, sum vann setti n\u00fdtt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 06:38.24. Teir r\u00f3\u00f0u 1500 metrar \u00e1 Nor\u00f0oyastevnu. \u00c1 Eystanstevnu gj\u00f8rdist Su\u00f0uroyingur aftur nummar tvey, t\u00e1 var\u00f0 r\u00f3\u00f0 2000 metrar. \u00c1 Sundalagsstevnuni r\u00f3\u00f0u 10-mannaf\u00f8rini aftur 2000 metrar, og t\u00e1 enda\u00f0i Su\u00f0uroyingur \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi. Men \u00e1 J\u00f3ans\u00f8ku \u00ed V\u00e1gi 23. juni 2012 eydna\u00f0ist ta\u00f0 Su\u00f0uroyingi at vinna r\u00f3\u00f0urin. T\u00e1 var teinurin bert 1000 metrar. Teir vunnu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:22.17, Klaksv\u00edkingur var\u00f0 nummar tvey vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:23.06 og Vestmenningur var nummar tr\u00fd vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:25.04.\n\nManningin 2012 \n\nTey sum manna\u00f0ur Su\u00f0uroying \u00ed 2012 v\u00f3ru 10 menn og ein kvinna. \u00c1 Nor\u00f0oyastevnu 2012 st\u00fdrdi Linda Dam Jacobsen, men \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var ta\u00f0 systir hennara Jannie Dam Jacobsen, i\u00f0 st\u00fdrdi Su\u00f0uroyingi. Ta\u00f0 var Jannie i\u00f0 st\u00fdrdi til 5000 metra kappr\u00f3\u00f0urin, sum var \u00e1 b\u00e1tastevnuni \u00ed Vestmanna, t\u00e1 var komin t\u00e6tt upp\u00e1 at eiga. Dagin fyri Nor\u00f0oyastevnu var t\u00ed\u00f0in komin, og hon \u00e1tti eitt barn \u00ed \u00f8llum g\u00f3\u00f0um, og t\u00ed var\u00f0 ta\u00f0 systir hennara Linda, i\u00f0 st\u00fdrdi Su\u00f0uoyingi \u00e1 Nor\u00f0oyastevnu. \u00c1 J\u00f3ans\u00f8ku var ta\u00f0 aftur Jannie i\u00f0 st\u00fdrdi Su\u00f0uroyingi.\nLinda Dam Jacobsen / Jannie Dam Jacobsen\nBjarni Hammer\nD\u00e1njal Martin Hofgaard\nNils Martin Djurhuus\nGunnar \u00ed Dali\nJohan Sofus Muller\nNiklas Gunnarstein Joensen\nB\u00e1r\u00f0ur Poulsen\nJ\u00e1kup Vestergaard Larsen\nJoen Petur Jacobsen\nSj\u00far\u00f0ur Djurhuus\n\nNevndin \n\u00c1 stovnandi a\u00f0alfundinum 6. september 2011 var\u00f0 n\u00fdggj nevnd vald, sum umbo\u00f0ar tey b\u00e6\u00f0i aktivu r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8gini \u00ed Su\u00f0uroynni: V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag og Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag. Nevndin skipa\u00f0i seg \u00e1 nevndarfundi 10. september 2011:\n\nBjarni Hammer, forma\u00f0ur, umbo\u00f0ar Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag\nJohan Sofus Muller, n\u00e6stforma\u00f0ur, umbo\u00f0ar V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag\nHeri Mortensen, skrivari, umbo\u00f0ar V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag\nJ\u00fast Johannesen, kassameistari, umbo\u00f0ar Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag\nB\u00e1r\u00f0ur Poulsen \u00far V\u00e1gi, nevndarlimur, umbo\u00f0 fyri aktivir r\u00f3gvarar\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag \u00e1 Facebook\nV\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "15660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADr%20na%20n%C3%93g", "title": "T\u00edr na n\u00d3g", "text": "T\u00edr na n\u00d3g (Gamalt \u00cdrskt T\u00edr inna n-\u00d3c  \"Land hins ungd\u00f3ms\" ella \"Land teirra \u00e6vigt-ungu\"), er hin best kenda \u00edrska sagnarver\u00f8ldin Enskt: Otherworld). \n\nLandi\u00f0 T\u00edr na n\u00d3g l\u00e1 \u00e1 eini oyggj fyri vestan sj\u00f3narringin, handan \u00f8ll landakort.\n\u00cd T\u00edr na n\u00d3g fanst elli ikki, \u00f8ll har \u00ed landinum v\u00f3ru verandi ung fyri \u00e6vir.\n\n\u00cdrland"}
{"id": "15669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Petur%20Nols%C3%B8e", "title": "Niels Petur Nols\u00f8e", "text": "Niels Petur Nols\u00f8e (f\u00f8ddur 23. februar 1945 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (skald), l\u00e6rari og undirhaldari. T\u00e1 hann yrkir nevnir hann seg oftast NePtuN, sum er stytting av navni hansara. Hann hevur yrkt sera n\u00f3gv, og fleiri av yrkingum hansara hava a\u00f0rir gj\u00f8rt lag til. Niels Petur Nols\u00f8e hevur yrkt t\u00e6ttir til \u00fatvarps sendingina V4 og til kv\u00f8ldsetur, sum ofta v\u00f3ru fyrr \u00ed V\u00e1gi. Hann var virkin skemtari \u00ed fleiri \u00e1r saman vi\u00f0 Robert Mc'Birnie, Petur Nols\u00f8e og Arnfinni Thomassen. Fleiri av yrkingunum hj\u00e1 Niels Petur eru n\u00fa sangir. Hans Jacob W. Hjelm \u00far V\u00e1gi hevur gj\u00f8rt l\u00f8g til fleiri av yrkingunum, og hesir sangir eru innsp\u00e6ldir og eru av og \u00e1 at hoyra \u00ed \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi\u00f0 F\u00f8roya. Nevnast kunnu t.d. \"Sigurskv\u00e6\u00f0i til VKR\", sum er ein sangur til V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag, yrktur \u00ed 2002 eftir at 6-mannafari\u00f0 Smyril vann FM heiti\u00f0. Hans Jacob W. Hjelm sm\u00ed\u00f0a\u00f0i lag og leg\u00f0i r\u00f8dd til sangin \u00ed 2003. Smyril vann eisini FM \u00ed 2003, og ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 var sangurin ofta at hoyra.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Sm\u00e1t\u00fagvur, 2004, Egi\u00f0 forlag.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir undirhaldarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "15679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jiddiskt%20m%C3%A1l", "title": "Jiddiskt m\u00e1l", "text": "Jiddiskt ella Jiddisj (\u05d9\u05d9\u05b4\u05d3\u05d9\u05e9 yidish ella \u05d0\u05d9\u05d3\u05d9\u05e9 idish, b\u00f3kstavliga: \"j\u00f8diskt\", vi\u00f0 enskari transkribering Yiddish, \u00e1\u00f0ur eisini nevnt j\u00f8dat\u00fdskt) er eitt germanskt m\u00e1l sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 trimum milli\u00f3num j\u00f8dum \u00ed allari ver\u00f0ini. M\u00e1li\u00f0 bleiv til \u00ed 11 \u00f8ld, \u00ed \u00f8kinum i\u00f0 n\u00fa umfatar T\u00fdskland. Jiddiskt, m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 teimum evropeisku j\u00f8dunum, er \u00ed h\u00f8vu\u00f0sdr\u00e1ttum grunda\u00f0 \u00e1 t\u00fdskt, men hevur eisini ein fittan part \u00far hebr\u00e1iskum. Undan seinna heimsbardaga v\u00f3ru ta\u00f0 n\u00f3gv fleiri, i\u00f0 tala\u00f0u ta\u00f0. Seinast \u00ed 1920-\u00e1runum var\u00f0 rokna\u00f0 vi\u00f0 umlei\u00f0 7 milli\u00f3num \u00ed Evropa, og \u00ed 1930-\u00e1runum millum 1 og 1,5 milli\u00f3n \u00ed USA.\n\nFleiri t\u00fddningar \n Zuckermann, Ghil'ad (2014). Jewish Language Contact (International Journal of the Sociology of Language 226)\n Zuckermann, Ghil'ad (2003), Language Contact and Lexical Enrichment in Israeli Hebrew, Palgrave Macmillan (ISBN 9781403917232 / ISBN 978140338695)\n \nM\u00e1l \u00ed Evropa\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "15683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjaldri%C3%B0%20%28vaktarskip%29", "title": "Tjaldri\u00f0 (vaktarskip)", "text": "Tjaldri\u00f0 er navni\u00f0 \u00e1 vaktar- og bjargingarskipi, sum F\u00f8roya Landsst\u00fdri l\u00e6t byggja \u00ed Noregi \u00ed 1976. Vaktar- og bjargingarskipi\u00f0 Tjaldri\u00f0 er bygt a Svolv\u00e6r Mekanisk Verksted \u00ed Noregi \u00ed 1976. Tjaldri\u00f0 kom \u00e1 fyrsta sinni til F\u00f8roya hin 14. juli 1976. Umframt Tjaldri\u00f0 r\u00f8kir eisini skipi\u00f0 Brimil vaktar- og bjargingart\u00e6nastu vi\u00f0 F\u00f8royar.  Ta\u00f0 er Fiskivei\u00f0ieftirliti\u00f0, sum ger b\u00e6\u00f0i skipini \u00fat.\n\n Byggi\u00e1r: 1976\n Longd: 44,51 metrar\n Breidd 10,02 metrar\n D\u00fdpt: 2,9 metrar\n Motorur: M.W.M. 6s, 4t, 2 x 1200 HK = 2400 HK / 1765 kW.\n\nUmframt at vera vaktarskip \u00ed sambandi vi\u00f0 fiskivei\u00f0i undir F\u00f8royum er Tjaldri\u00f0 eisini bjargingarskip og hevur ofta veri\u00f0 bo\u00f0sent at sleipa skip, i\u00f0 hava fingi\u00f0 motorska\u00f0a.\n\nKeldur\n Vikubla\u00f0i\u00f0 vika 38/2011\n Fiskivei\u00f0ieftirliti\u00f0 (PDF)\n\nSkip"}
{"id": "15685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tjaldri%C3%B0", "title": "Tjaldri\u00f0", "text": "Tjaldri\u00f0 hevur fleiri t\u00fddningar:\n Tjaldri\u00f0 (bla\u00f0)\n Tjaldri\u00f0 (vaktarskip)\n\nS\u00ed eisini\nTjaldur"}
{"id": "15687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munster", "title": "Munster", "text": "Munster (\u00cdrskt; an Mhumhain / C\u00faige Mumhan [:an'vu:n:]), er ein landslutur \u00ed \u00datsynnings-\u00edrlandi. Munster hevur 1.243.726 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\n\u00cdrland"}
{"id": "15691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zhengzhou", "title": "Zhengzhou", "text": "Zhengzhou er ein b\u00fdur \u00ed Kina og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Henan landslutinum. B\u00fdurin er eisini prefekturat. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed prefekturatinum var 8.626.505 \u00ed 2010, me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum var 3.132.000.\n\nB\u00fdurin er politiskur, \u00f8konomiskur, teknologiskur og \u00fatb\u00fagvingar mi\u00f0depil \u00ed Hanan landslutinum. B\u00fdurin er eisini mi\u00f0depil fyri fer\u00f0sluna \u00ed Mi\u00f0kina. \n\nB\u00fdurin liggur \u00e1 sy\u00f0ra \u00e1arbakka \u00e1 Gulu \u00c1nni (Huang He / Yellow River), og er ein av teimum \u00e1tta fornaldarligu h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0unum \u00ed Kina.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Zhengzhou \nBai Juyi (772 \u2013 846), Tang Dynasty skald.\nDeng Yaping (1973 \u2013 ), f\u00fdra fer\u00f0ir Olympiskur meistari \u00ed bor\u00f0tennis fyri kvinnur, eisini seks fer\u00f0ir heimsmeistari \u00ed bor\u00f0tennis.\nDu Fu (712\u2014770), Tang Dynasty skald, f\u00f8ddur \u00ed Gongyi (n\u00fa \u00ed Zhengzhou).\nWei Wei (1920\u20142008), ein n\u00fat\u00ed\u00f0ar rith\u00f8vundur.\n\nB\u00fdir \u00ed Kina"}
{"id": "15692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Galway", "title": "Galway", "text": "Galway ['g\u0254lwe\u026a'] (\u00cdrskt: Gaillimh ['\u0261al\u02b2\u026av\u02b2'] \"gr\u00fdtut\" i\u00f0 kemur av fyrra li\u00f0num \u00ed sta\u00f0arnavninum \"gr\u00fdtuta \u00e1in\") er ein mi\u00f0alst\u00f3rur b\u00fdur og umsitingardepil \u00ed County Galway \u00ed provinsinum Connacht \u00ed vestur \u00cdrlandi. \n\nGalway hevur 75.414 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nMyndir \n\n\u00cdrland\nSt\u00f3rb\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "15693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Waterford", "title": "Waterford", "text": "Waterford (norr\u00f8nt Ve\u00f0rafj\u01ebr\u00f0r ella Vetrarfj\u01ebr\u00f0r, i\u00f0 antin sipar til \"ve\u00f0urlag\" ella \"Vetrarhavn\",  (\u00cdrskt: Port L\u00e1irge, \"L\u00e1rag'sa havn\") er ein mi\u00f0alst\u00f3rur b\u00fdur og umsitingardepil \u00ed County Waterford \u00ed provinsinum Munster \u00ed su\u00f0ur \u00cdrlandi. \n\nWaterford hevur 46.747 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\n\u00cdrland\nSt\u00f3rb\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "15695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leinster", "title": "Leinster", "text": "Leinster (\u00cdrskt; Laighin / C\u00faige Laighean [ku\u02d0g\u00b4\u0259 \u02c8lai\u0259n], er ein landslutur \u00ed Landsynnings-\u00edrlandi. Leinster hevur 2.501.208 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nS\u00f8ga \n\nNavni\u00f0 er samanset av teimum li\u00f0um: Lein-ster. Tann fyrri kemur av \u00edrska \u00e6ttarb\u00f3lkinum \"Laighean\" i\u00f0 livdi \u00ed \u00f8kinum, tann seinni kemur antin av \u00edrskum \"t\u00edr\" ella norr\u00f8num \"sta\u00f0r\", i\u00f0 b\u00e6\u00f0i merkja \"landa\u00f8ki\", tvs. \"Landa\u00f8ki Laighins (-\u00e6ttar)\" \n\n\u00cdrska navni\u00f0 C\u00faige laighean merkir \"fimtingur Laighins (-\u00e6ttar)\"; s\u00ed Landspartar \u00ed \u00cdrlandi\n  \n\n\u00cdrland"}
{"id": "15696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulster", "title": "Ulster", "text": "Ulster (\u00cdrskt; Ulaidh / C\u00faige Uladh [\u02c8ku\u02d0g\u02b2\u026a \u02c8ul\u0259]; Ulster Skotskt; Ulst\u00e8r / Ulster), er ein landslutur \u00ed Nor\u00f0ur-\u00cdrlandi. \n\u00cd Ulster eru n\u00fdggju s\u00fdslur. Seks av hesum (n\u00e6rum 57% av Ulster) mynda Nor\u00f0ur\u00edrland: Antrim, Armagh, Down, Fermanagh, Londonderry og Tyrone. Hinar tr\u00edggjar s\u00fdslurnar (umlei\u00f0 43% av Ulster) eru \u00ed \u00cdrsku republikkini: Cavan, Donegal og Monaghan.\n\nUlster hevur 1.954.727 \u00edb\u00fagvar (2006).\n\n\u00cdrland\nBretland"}
{"id": "15697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landspartar%20%C3%AD%20%C3%8Drlandi", "title": "Landspartar \u00ed \u00cdrlandi", "text": "\u00cdrland hevur s\u00f8guliga veri\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed f\u00fdra landspartar: Leinster, Ulster, Munster og Connacht. \u00cdrska heiti\u00f0 fyri hesa landafr\u00f8\u00f0iligu sundurb\u00fdting, \"c\u00faige\", i\u00f0 merkir \"fimtingur\", sipar til at einafer\u00f0 v\u00f3ru fimm landspartar; tann fimti landsparturin, Mide (Meath), var\u00f0 innlima\u00f0ur \u00ed Leinster, me\u00f0an partar av honum fullu til Ulster.\n\nUpprunaliga b\u00fdti\u00f0 var: Leinster, Munster, Mide, Connacht og Ulster.\n\n\u00cdrland"}
{"id": "15698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongad%C3%B8mi%C3%B0%20Mide", "title": "Kongad\u00f8mi\u00f0 Mide", "text": "Mide (forn\u00edrskt: [\u02c8m\u02b2i\u00f0\u02b2e] enskt: [\u02c8mi\u02d0\u00f0]), stava\u00f0 Midhe \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0ar \u00edrskum og anglifisera\u00f0 til Meath, var eitt kongad\u00f8mi\u00f0 \u00ed gamla \u00edrlandi \u00ed vardi meir enn 1.000 \u00e1r. Navni\u00f0 merkir \"mi\u00f0ja\" og sipar til at hetta kongad\u00f8mi\u00f0 l\u00e1 \u00ed mi\u00f0juni av \u00cdrlandi. \n\nT\u00e1 Mide hev\u00f0i st\u00f8rstu v\u00eddd, fevndi ta\u00f0 alla n\u00faverandi s\u00fdsluna County Meath (i\u00f0 hevur arva\u00f0 navni\u00f0 fr\u00e1 kongad\u00f8minum), alla s\u00fdsluna Westmeath, og partar av Cavan, Dublin, Kildare, Longford, Louth og Offaly.\n\n\u00cdrland"}
{"id": "15712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/County%20Louth", "title": "County Louth", "text": "County Louth (\u00edrskt: Contae L\u00fa) er ein county \u00ed \u00edrsku republikkini, i\u00f0 liggur \u00ed landspartinum Leinster.\n\nCounty Louth er 820 km\u00b2 til st\u00f8ddar, vi\u00f0 einum f\u00f3lkatali upp\u00e1 110.894 (2006). Sostatt er hon \u00cdrlands minsta county t\u00e1 um st\u00f8dd r\u00e6\u00f0ur.\n\nAdministrativi depilin liggur \u00ed b\u00fdnum Dundalk, men tann st\u00f8rsti b\u00fdurin er Drogheda, i\u00f0 er eitt sindur st\u00f8rri enn Dundalk.\n\nEkstern leinki \n County Louth - almenna turismu-heimas\u00ed\u00f0an\n Louth Local Authorities - almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdrland"}
{"id": "15713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Co.%20Meath", "title": "Co. Meath", "text": "County Meath (\u00edrskt: Contae na M\u00ed) er ein county \u00ed \u00edrsku republikkini sum liggur \u00ed landspartinum Leinster. County Meath er 2.342 km\u00b2 til st\u00f8ddar og f\u00f3lkatali\u00f0 er 162.831 (2006). Tann administrativi depilin liggur \u00ed b\u00fdnum Navan, men nakrar almennar skrivstovur liggja \u00ed Trim, som er ein s\u00f8guliga t\u00fddningarmikil b\u00fdur. Meath, i\u00f0 hevur arva\u00f0 navn s\u00edtt fr\u00e1 kongad\u00f8minum Mide, liggur \u00ed t\u00ed mi\u00f0\u00edrska l\u00e1glendinum og bestendur \u00ed st\u00f3ran mun av gras\u00f8kjum. \nCounty Meath hevur eisini tey einastu tvey Gaeltacht \u00f8kini \u00ed landspartinum Leinster, \u00ed Rath Cairn og Baile Ghib.\n\nLeinki \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n Tourist Information\n Gistingarm\u00f8guleikar\n\n\u00cdrland"}
{"id": "15714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krzeszowice", "title": "Krzeszowice", "text": "Krzeszowice er ein b\u00fdur i Su\u00f0urp\u00f3llandi. Krzeszowice hevur umlei\u00f0 10 050 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 18\u00a0km vestan fyri Krak\u00f3w. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1nna Krzesz\u00f3wka.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "15716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mohammad%20Reza%20Pahlavi", "title": "Mohammad Reza Pahlavi", "text": "Muhammad Reza Pahlavi (persiskt: \u0645\u062d\u0645\u062f\u0631\u0636\u0627 \u067e\u0647\u0644\u0648\u06cc Mo\u1e25ammad Rez\u0324\u0101 Pahlav\u012b) (26. oktober 1919 \u00ed Teheran \u2013 27. juli 1980 \u00ed Cairo) var shahur \u00ed Iran fr\u00e1 16. september 1941 til iransku kollveltingina hin 11. februar 1979. Hann var annar monarkurin av Pahlavi-d\u00fdnast\u00ednum og tann s\u00ed\u00f0sti shahurin \u00ed t\u00ed iranska monark\u00ednum.\n\nIranar\nIranskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 1980"}
{"id": "15717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gittari", "title": "Gittari", "text": "Ein gittari ella guitari er eitt streingjalj\u00f3\u00f0f\u00f8ri ella instrument i\u00f0 oftast hevur 6 streingir. Nylon streingir \u00e1 klassiskum gittarum og st\u00e1l ella nikkel streingir \u00e1 akkustiskum (stundum nevndir country-) gittarum og el-gittarum.\n\nS\u00f8ga \nS\u00f8gan hj\u00e1 gittaranum r\u00f8kkur aftur til \u00ed minsta lagi \u00e1r 2.000 f.kr. Ta\u00f0 finnast figurar fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini \u00ed Egyptalandi sum \u00edmynda kvinnur i\u00f0 sp\u00e6la \u00e1 gittaral\u00edknandi lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri.\n \nOr\u00f0i\u00f0 \"guitar\" kemur m\u00f8guliga \u00far Spania ella fr\u00e1 persiska or\u00f0inum \"Gui-Tar\" i\u00f0 bet\u00fd\u00f0ir \"H\u00e1lvcirkul og streingir.\" Ta\u00f0 kann eisini stava fr\u00e1 t\u00ed (differentiera\u00f0a) ar\u00e1biska or\u00f0inum \"Qitara\" i\u00f0 var navni\u00f0 \u00e1 einum lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, i\u00f0 kom til Spania \u00ed 10'du \u00f8ld. \n \nFyrstu fer\u00f0 i\u00f0 gittarin ver\u00f0ur nevndur \u00e1 skrivt er \u00ed 1500 talinum.\n \nEl-gittarin var\u00f0 uppfunnin av Adolf Rickenbacker \u00ed samstarvi vi\u00f0 George Beauchamp og Paul Berth \u00ed 1931. Humbucker-pick-uppi\u00f0 var\u00f0 uppfunni\u00f0 av Seth Lover fr\u00e1 Gibson.\n\nLj\u00f3\u00f0f\u00f8ri"}
{"id": "15718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lotte%20Friis", "title": "Lotte Friis", "text": "Lotte Friis (f\u00f8dd 9. februar 1988) er ein av bestu svimjarum \u00ed Danmark (2011). Hon hevur bestu \u00farslit fr\u00e1 longu teinunum \u00ed fr\u00edsvimjing. Hin 28. november 2009 setti hon heimsmet \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00e1 stuttbana. \u00cd 2007 setti hon 3 nor\u00f0urlendsk met \u00ed 400 m, 800 m og 1500 metrum fr\u00ed. Seinni hevur hon betra hesi met fleiri fer\u00f0ir. \u00cd 2008 lutt\u00f3k hon \u00ed Olympisku Leikunum \u00ed Beijing, har vann hon bronsu \u00ed 800 m fr\u00ed. Lotte Friis hevur eisini vunni\u00f0 heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00e1 langbana, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hon \u00ed 2009, t\u00e1 hon vann gull \u00ed 800 m fr\u00ed. Hon gj\u00f8rdist t\u00e1 fyrsti dani, i\u00f0 vann heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00e1 langbana. \u00cd 2011 lutt\u00f3k hon \u00e1 heimsmeistara svimji stevnu \u00ed Shanghai, hon gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00e1 langbana vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:49.59. Harumframt vann hon silvur \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:18.20.\n\nHon gavst sum svimjari \u00e1 altj\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0i \u00ed apr\u00edl 2017, eftir eina 14 \u00e1ra langa karrieru.\n\nAltj\u00f3\u00f0a \u00farslit \n 2003: Bronsu \u00e1 EM fyri juniorar \u00ed 800 m fr\u00ed\n 2004: Silvur \u00e1 EM fyri juniorar \u00ed 800 m fr\u00ed\n 2004: Silvur \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed 800 m fr\u00ed\n 2007: Gull \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed 800 m fr\u00ed\n 2008: Bronsu \u00e1 EM \u00e1 langbana i 1500 m fr\u00ed\n 2008: Bronsu \u00e1 OL \u00ed 800 m fr\u00ed\n 2008: Bronsu \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed 800 m fr\u00ed\n 2009: Gull \u00e1 HM \u00e1 langbana \u00ed 800 m fr\u00ed og silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed\n 2009: Heimsmet \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00e1 stuttbana\n 2010: Gull \u00e1 EM \u00e1 langbana \u00ed 800 m fr\u00ed og \u00ed 1500 m fr\u00ed\n 2011: Gull \u00ed 1500 m fr\u00ed og silvur \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 HM \u00e1 langbana \u00ed Shanghai\n 2011: Silvur \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 HM \u00e1 langbana \u00ed Shanghai\n 2012: Gull \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n 2012: Silvur \u00ed 400 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n 2012: Silvur \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 HM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul\n 2013: Silvur \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 HM \u00e1 langbana \u00ed Barcelona\n 2013: Silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00e1 HM \u00e1 langbana \u00ed Barcelona\n 2013: Silvur \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Herning\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nDanskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "15721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Nyrup%20Rasmussen", "title": "Poul Nyrup Rasmussen", "text": "Poul Oluf Nyrup Rasmussen (f\u00f8ddur 15. juni 1943 \u00ed Esbjerg) er danskur politikari. Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Danmark \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 25. januar 1993 til 27. november 2001. Hann var\u00f0 limur \u00ed Europa-Parlamentinum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2004-09. Hann var forma\u00f0ur fyri danska Javna\u00f0arflokkin (Socialdemokratiet) 1992 - 2002. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var hann n\u00e6stforma\u00f0ur fyri flokkin 1987 - 2002. Poul Nyrup var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin Cand.polit fr\u00e1 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn (K\u00f8benhavns Universitet) \u00ed 1971. Hann var f\u00f3lkatingslimur fyri Sosialdemokratarnir umbo\u00f0andi vald\u00f8mi\u00f0 Ringk\u00f8bings Amtskreds fr\u00e1 10. mai 1988 til 2004.\n\nPrivat \nPoul Nyrup Rasmussen er sonur Oluf Nyrup Rasmussen, sum var arbei\u00f0sma\u00f0ur, og Vera Nyrup Rasmussen, sum var vaskikona. \u00cd 1966 gistist hann vi\u00f0 Helle Mollerup. Tey fingu d\u00f3ttrina Signe (f\u00f8dd 1969) sum t\u00f3k l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r \u00ed august 1993, eftir at hava veri\u00f0 psykisk sj\u00fak eina t\u00ed\u00f0. Poul Nyrup og Helle Mollerup blivu skild \u00ed 1976. \u00cd 1994 bleiv hann giftur vi\u00f0 t\u00ed radikala politikaranum Lone Dybkj\u00e6r.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Folketinget (baggrund: 24. juli 2003)\n Pes.org, Party of European Socialists\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Danmark"}
{"id": "15722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elin%20Brimheim%20Heinesen", "title": "Elin Brimheim Heinesen", "text": "Elin Brimheim Heinesen (f\u00f8dd 25. juni 1958) \u00far Havn er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari, sangskrivari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hon er \u00fatb\u00fagvin magistari (Cand.mag.) vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sgrein \u00ed fagurfr\u00f8\u00f0i og mentan (\u00c6stetik & Kultur) og hj\u00e1grein \u00ed f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum. Hon las \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya \u00ed 1979-1981 og vi\u00f0 \u00c5rhus Universitet 1984-1986 og 1989-1991. Elin hevur eisini \u00fatb\u00fagving sum filmshandritah\u00f8vundur fr\u00e1 Den Danske Filmskole, har hon gekk \u00ed 1997-1999. \n\nElin b\u00fa\u00f0i \u00ed Danmark \u00ed n\u00e6stan 25 \u00e1r tilsamans, har hon starva\u00f0ist m.a. sum stj\u00f3ri, markna\u00f0arlei\u00f0ari, verk\u00e6tlanarlei\u00f0ari, redakti\u00f3nsstj\u00f3ri, ritstj\u00f3ri og sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug vinnurekandi vi\u00f0 egnari fyrit\u00f8ku, sum m.a. bj\u00f3\u00f0a\u00f0i ymiskar t\u00e6nastur innan samskifti og vinnur\u00e1\u00f0geving, umframt at hon gj\u00f8rdi heimas\u00ed\u00f0ur. Elin flutti aftur til F\u00f8roya at b\u00fagva \u00ed 2007, t\u00e1 hon gj\u00f8rdist stj\u00f3ri \u00e1 Samvit, sum var \u00fatflutnings- og fer\u00f0ar\u00e1\u00f0. Elin var stj\u00f3ri \u00e1 Samvit, til stovnurin var\u00f0 ni\u00f0urlagdur \u00ed august 2009.  \n\nFr\u00e1 september 2009 til mai 2012 var Elin \u00ed starvi sum mi\u00f0la- og menningarlei\u00f0ari \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya.  \n\nFr\u00e1 mai 2012 til apr\u00edl 2015 var hon sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt vinnurekandi umframt at hon var ein av h\u00f8vundunum, sum skriva\u00f0 t\u00ed\u00f0indi \u00e1 portal.fo, eftir at portalurin var seldur til Knassar.  \n\n\u00cd apr\u00edl 2015 var\u00f0 Elin sett \u00ed starv \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya sum lei\u00f0ari av n\u00fdstovna\u00f0u lestraskrivstovuni. Har var hon til hon fekk bj\u00f3\u00f0a\u00f0 starvi\u00f0 sum fyrist\u00f8\u00f0uf\u00f3lk fyri Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kat\u00e6nastuna hj\u00e1 Landsb\u00f3kasavninum \u00ed apr\u00edl 2018. Lj\u00f3\u00f0b\u00f3kat\u00e6nastan framlei\u00f0ir f\u00f8royskar lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur til f\u00f3lk vi\u00f0 lesitarni. \n\nElin hevur veri\u00f0 virkin \u00ed samfelagskjakinum \u00ed F\u00f8royum og var eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 sera virkin kjakari \u00ed sambandi vi\u00f0 virksemi\u00f0 hj\u00e1 Sea Shepherd m\u00f3ti grindadr\u00e1pi. \u00cd februar 2014 var\u00f0 Elin vald \u00ed nevndina hj\u00e1 n\u00fdggja f\u00f8royska filmsfelagnum F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk.. Elin hevur eisini veri\u00f0 vald \u00ed nevndirnar hj\u00e1 fel\u00f8gunum MenT\u00f3n og hj\u00e1 Listaleypurin.\n\nElin hevur eina bloggu - heinesen.info, har hon skrivar greinir og huglei\u00f0ingar.\n\nT\u00f3nleikal\u00edvslei\u00f0 \nElin er eisini kend sum sangari og sangskrivari. \u00cd 1970'unum og 1980'unum var hon limur \u00ed ymiskum orkestrum, sum sp\u00e6ldu konsertir \u00ed Havnar Jazzfelag, m.a. \u00ed Perluni \u00ed Havn, sum var ni\u00f0urrivin \u00ed 1983. \n\n\u00cd 1988 gav Elin \u00fat kassettubandi\u00f0 Nalja - Elin & K\u00e1ri saman vi\u00f0 K\u00e1ra Jacobsen vi\u00f0 10 sangum \u00e1. Elin \u00e1tti 5 av sangunum og K\u00e1ri \u00e1tti 5. Nakrir av sangunum v\u00f3ru sera ofta at hoyra \u00ed \u00fatvarpinum, m.a. sangurin Sjeikurin eftir Elin Heinesen og sangurin \u00c1, tann deiliga Havn, sum K\u00e1ri hevur skriva\u00f0, og sum enn ofta er at hoyra um \u00f3lavs\u00f8kut\u00ed\u00f0 - og so ikki minst lagi\u00f0 hj\u00e1 Elini, sum hon gj\u00f8rdi til yrking hj\u00e1 p\u00e1pa s\u00ednum Jens Paula Heinesen - Eitt d\u00fdpi av d\u00fdrari t\u00ed\u00f0. Hetta lagi\u00f0 gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra, t\u00e1 Kringvarpi\u00f0 spurdi F\u00f8roya f\u00f3lk \u00ed 2018, hv\u00f8nn sang tey hildu vera tann besta, av \u00f8llum teimum sangunum, sum v\u00f3ru \u00fatgivnir tey seinastu 50 \u00e1rini. \n\n\u00cd 2010 gav Elin fl\u00f8guna \"Yndisl\u00f8g - Ein fer\u00f0 aftur \u00ed farnar t\u00ed\u00f0ir\" \u00fat. \u00c1 fl\u00f8guni eru 15 l\u00f8g, sum \u00f8ll eru t\u00fd\u00f0ingar av kendum \u00fatlendskum l\u00f8gum. Elin hevur sj\u00e1lv t\u00fdtt tey flestu av l\u00f8gunum.  \n\nOg \u00ed juli 2018 kom so heildar\u00fatg\u00e1van \"Handan stj\u00f8rnurnar\" vi\u00f0 12 sangum, sum Elin hevur gj\u00f8rt or\u00f0 og l\u00f8g til.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2018 - Handan stj\u00f8rnurnar - Elin Brimheim Heinesen (12 l\u00f8g eftir Elina Brimheim Heinesen)\n2010 - Yndisl\u00f8g - Ein fer\u00f0 aftur \u00ed farnar t\u00ed\u00f0ir - Saman vi\u00f0 Ad Libitum\n1988 - Nalja - Elin & K\u00e1ri (kom \u00fat sum kassettuband \u00ed 1988 og sum CD fl\u00f8ga \u00ed 1998) - saman vi\u00f0 K\u00e1ra Jacobsen\n\nFamilja \nElin Brimheim Heinesen er d\u00f3ttir Jens Paula Heinesen, s\u00e1la, og Maud Heinesen, s\u00e1lu, sum b\u00e6\u00f0i v\u00f3ru rith\u00f8vundar. Jens Pauli var ein av virknastu rith\u00f8vundum \u00ed F\u00f8royum. Elin eigur eina d\u00f3ttir, Helena Heinesen Rebensdorff, sum eisini er sangari og sangskrivari og hevur Brimheim - millumnavni\u00f0 hj\u00e1 Elini - sum listaf\u00f3lkanavn. Brimheim hevur fingi\u00f0 serstakliga g\u00f3\u00f0 umm\u00e6li b\u00e6\u00f0i \u00ed Danmark og F\u00f8royum fyri s\u00ednar \u00fatg\u00e1vur og konsertir, og hon hevur vunni\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir fyri s\u00edni verk - m.a. eina FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed 2021 (\u00e1rsins n\u00fdggja navn) og tr\u00edggjar FMA vir\u00f0isl\u00f8nir \u00ed 2022 (\u00e1rsins lag, \u00e1rsins kvinnuligi sangari og \u00e1rsins b\u00f3lkur), umframt at hon vann Carl Prisen hj\u00e1 donskum musikkforleggjarnum sum \u00e1rsins talent \u00ed 2022, har 30.000 kr. fylgdu vi\u00f0.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeinesen.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Elini Brimheim Heinesen\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8roysk filmsf\u00f3lk\nF\u00f8royskir bloggarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "15725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A1mara", "title": "F\u00e1mara", "text": "F\u00e1mara er ein l\u00edtil bygd ella b\u00fdlingur, sum hoyrir til V\u00e1gs kommunu. F\u00e1mara er \u00e1 vestaru s\u00ed\u00f0a av Su\u00f0uroynni, \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0in av V\u00e1gi. \u00cd n\u00f8kur \u00e1r b\u00fa\u00f0i familjan Brattaberg \u00ed F\u00e1mara, har tey eitt skifti h\u00f8vdu ung f\u00f3lk \u00ed arbei\u00f0i, ofta f\u00f3lk \u00far \u00f8\u00f0rum londum. T\u00e1 tey fluttu \u00far F\u00e1mara b\u00fa\u00f0i ongin har \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd 2010 flutti eini hj\u00fan til F\u00e1mara at b\u00fagva. Vegur er til F\u00e1mara. Vegurin fer \u00far V\u00e1gi ni\u00f0an til Botn, Ryskivatn og F\u00e1mara. Vegurin eitur Sk\u00e1lavegur ni\u00f0ri \u00ed V\u00e1gi, s\u00ed\u00f0an skiftir vegurin navn til Dalsvegur. Vegurin fer \u00ed tvey har uppi vi\u00f0 Gj\u00f3gvar\u00e1fjall. Vegurin sum fer beint fram fer til F\u00e1mara og vegurin sum snarar til h\u00f8gru heldur fram til Botn og til Ryskivatn, skelti eru sett upp har sum v\u00edsa veg. Botnur er beint nor\u00f0anfyri F\u00e1mara. F\u00f8roya fyrsta vatnorkuverk var\u00f0 gj\u00f8rt \u00ed Botni \u00ed 1921.\n\nF\u00e1mara-m\u00e1li\u00f0 \nHj\u00fanini sum flutt til F\u00e1mara \u00ed 2010 v\u00f3ru Johan Dalsgaard (eisini kendur sum Johan \u00ed Kollafir\u00f0i) og Rakul, harumframt b\u00fdr eisini ein ungur ma\u00f0ur har hj\u00e1 teimum. J\u00f3han og Rakul gj\u00f8rdu vart vi\u00f0 seg m.a. vi\u00f0 at gera filmar, sum tey l\u00f8gdu \u00e1 YouTube og s\u00ed\u00f0an deildu \u00e1 Facebook, og so hev\u00f0i J\u00f3han eisini eina sending \u00ed \u00fatvarpsr\u00e1sini hj\u00e1 Kringvarpinum, har hann sendi beinlei\u00f0is \u00far F\u00e1mara. \u00cd 2012 gj\u00f8rdist F\u00e1mara sera n\u00f3gv umr\u00f8tt \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed festi var\u00f0 l\u00fdst til s\u00f8lu. Ein Facebook s\u00ed\u00f0a var\u00f0 stovna\u00f0 vi\u00f0 heitinum \"Free F\u00e1mara\", og n\u00f3gv var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 ymiskum portalum og skriva\u00f0 var\u00f0 \u00ed bl\u00f8\u00f0um og m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 umr\u00f8tt \u00ed \u00fatvarpsr\u00e1sum og \u00ed sj\u00f3nvarpinum. Ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 f\u00f3lki fr\u00edtt fyri at bj\u00f3\u00f0a upp\u00e1 festi\u00f0 \u00ed F\u00e1mara. Ta\u00f0 v\u00edsti seg seinni, at fyrrverandi festarin av F\u00e1mara, \u00c1rni Brattaberg, \u00e1tti h\u00e6gsta bo\u00f0i\u00f0, sum var \u00e1 520.000 kr\u00f3nur, samb\u00e6rt Johan Dalsgaard var ta\u00f0 bo\u00f0i\u00f0 4.775 kr. h\u00e6gri enn hansara bo\u00f0. M\u00e1li\u00f0 um F\u00e1mara er t\u00f3 ikki avgreitt enn (november 2012), t\u00ed Johan k\u00e6rdi og fekk s\u00e6r sakf\u00f8rara \u00far Danmark at hj\u00e1lpa s\u00e6r.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nVagur.fo\n\nSu\u00f0uroy\nBygdir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15726", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karavella%20Marionett-Teatur", "title": "Karavella Marionett-Teatur", "text": "Karavella Marionett-Teatur er eitt einkvinnu marionett-teatur \u00far T\u00f3rshavn. Eigarin og stovnarin er h\u00f8vundurin Rakel Helmsdal.\n\nLeikir \n\n1. leik\u00e1r (2011/12): Revurin vi\u00f0 silkiturrikl\u00e6\u00f0inum (leikrit: Rakel Helmsdal, leikstj\u00f3rn: Hedvig Westerlund-Kapnas)\n\n2. leik\u00e1r (2012/13): Skr\u00edmslini (leikrit: Rakel Helmsdal eftir b\u00f3kunum hj\u00e1 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir, Kalle Guettler og Rakel Helmsdal, leikstj\u00f3rn: Hedvig Westerlund-Kapnas)\n\n\u00datvortis sl\u00f3\u00f0ir \nUm Karavella Marionett-Teatur\n\nSj\u00f3nleikur\nUndirhald"}
{"id": "15729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Wayne", "title": "John Wayne", "text": "Marion Mitchell Morrison ( * 26. mai 1907 - \u2020 11. juni 1979), f\u00f8ddur Marion Robert Morrison og betri kendur undir kunstnaranavni s\u00ednum John Wayne, var ein amerikanskur filmsleikari, leikstj\u00f3ri og prodj\u00fasari.\n\nHann gj\u00f8rdist kendur av s\u00ednum leikluti \u00ed filminum \"Stagecoach\" fr\u00e1 1939, i\u00f0 John Ford lekstj\u00f3rna\u00f0i.\n\nLeinki \u00fateftir \n\n John Wayne IMDb The Internet Movie Database. \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA"}
{"id": "15730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anthony%20Quinn", "title": "Anthony Quinn", "text": "Antonio Rudolfo Oaxaca Quinn, betur kendur sum Anthony Quinn, ( * 21. apr\u00edl 1915 \u2013 \u2020 3. juni 2001) var ein meksikansk-amerikanskur filmsleikari, m\u00e1lari og rith\u00f8vundur. Hann sp\u00e6ldi m.a. \u00ed Viva Zapata (1952, Oscar), La Strada (1954), filminum um Van Gogh (1956, Oscar), The Guns of Navarone  (1961), Zorba the Greek (1964) og Lion of the Desert (1981).\n\nEkstern leinki \n\n Anthony Quinn IMDb The Internet Movie Database.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "15731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lady%20Gaga", "title": "Lady Gaga", "text": "Stefani Joanne Angelina Germanotta (Lady Gaga) (f\u00f8dd 28. mars 1986 \u00ed New York City, New York) er ein amerikanskur popp-sangari. Stefani Joanne, betri kend sum Lady Gaga, er blivin kosin til at vera tann kvinnuligi sangarin, i\u00f0 hevur fingi\u00f0 mest pengar \u00ed 2011 . Gaga er enda\u00f0 frammanfyri Taylor Swift, Katy Perry, Beyonc\u00e9 og Rihanna. Seldar fl\u00f8gur, kunngj\u00f8rdar avtalur og 7,5 milli\u00f3nir kr\u00f3nur \u00ed mi\u00f0al fyri hv\u00f8rja framf\u00f8rslu hevur givi\u00f0 ta\u00f0 \u00farslit, at Gaga fekk 515 milli\u00f3nir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 mai 2010 til mai 2011.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "15755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skerpikj%C3%B8t", "title": "Skerpikj\u00f8t", "text": "Skerpikj\u00f8t er f\u00f8royskur matur. Ta\u00f0 er tj\u00f3gv ella b\u00f3gvur av sey\u00f0i, sum ver\u00f0ur hongt \u00ed ein hjall at turka \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir. Kj\u00f8ti\u00f0 ver\u00f0ur fyrst visna\u00f0, s\u00ed\u00f0an r\u00e6st, og at enda turt. Smakkurin er tengdur at ymiskum faktorum so sum ve\u00f0urlagi og hvussu g\u00f3\u00f0ur hjallurin er. Ein trupulleiki, i\u00f0 ansast m\u00e1 eftir, me\u00f0an kj\u00f8t hongur \u00ed hjalli og turkar, eru skinflugurnar. T\u00e6r mugu ikki sleppa n\u00e6r kj\u00f8tinum at v\u00edggja, t\u00ed so kemur ma\u00f0kur \u00ed, og kj\u00f8ti\u00f0 ver\u00f0ur t\u00e1 ikki etandi. Ta\u00f0 skal helst vera kalt \u00ed ve\u00f0rinum um heysti\u00f0, t\u00e1 slakti\u00f0 er fyri, t\u00ed t\u00e1 eru ongar flugur. Er ta\u00f0 l\u00fdtt \u00ed ve\u00f0rinum, eru flugur, og so m\u00e1 ansast v\u00e6l eftir at halda teimum fr\u00e1 kj\u00f8tinum. \u00cd F\u00f8royum er ikki vanligt at eta visna\u00f0 kj\u00f8t, man b\u00ed\u00f0ar antin til kj\u00f8ti\u00f0 er blivi\u00f0 r\u00e6st ella til ta\u00f0 er turt. R\u00e6st kj\u00f8t ver\u00f0ur k\u00f3ka\u00f0 ella stokt. Turt kj\u00f8t ver\u00f0ur eti\u00f0, sum ta\u00f0 er, ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki k\u00f3ka\u00f0 ella stokt. T\u00e1 talan er um fisk, tv\u00f8st og um \u00e1v\u00eds sl\u00f8g av fugli, so ver\u00f0a hesi havd til matna \u00ed \u00f8llum trimum st\u00f8\u00f0um: visna\u00f0, r\u00e6st ella turt. Ta\u00f0 er ta\u00f0 turra sey\u00f0akj\u00f8ti\u00f0, sum ver\u00f0ur nevnt skerpikj\u00f8t. Ta\u00f0 ver\u00f0ur eisini nevnt turt kj\u00f8t. Skerpikj\u00f8t ver\u00f0ur eti\u00f0 \u00e1 ymiskan h\u00e1tt, ta\u00f0 kann ver\u00f0a eti\u00f0 sum vi\u00f0skeri upp \u00e1 rugbrey\u00f0, dr\u00fdl ella franskbrey\u00f0, ta\u00f0 kann etast afturvi\u00f0 k\u00f3ka\u00f0um eplum, ta\u00f0 er t\u00f3 ikki so vanligt. Skerpikj\u00f8t er eisini ofta at finna \u00ed sj\u00e1lvt\u00f8kubor\u00f0um, sum eru vanlig at br\u00faka n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum til v\u00e6lkomst, m\u00f3tt\u00f8kur, konfirmati\u00f3nir, barnad\u00f3par, br\u00fadleyp, f\u00f8\u00f0ingardagar og a\u00f0rar merkisdagar.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur matur"}
{"id": "15760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Havb%C3%BAna%C3%B0arfelagi%C3%B0", "title": "Havb\u00fana\u00f0arfelagi\u00f0", "text": "Havb\u00fana\u00f0arfelagi\u00f0 er vinnufelag fyri alarar \u00ed F\u00f8royum. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Havb\u00fana\u00f0arfelaganum er at savna allar f\u00f8royskar alarar til at \u00fatinna felags \u00e1hugam\u00e1l og at verja \u00e1hugam\u00e1l hj\u00e1 limunum. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0 gevur Havb\u00fana\u00f0arfelagi\u00f0 \u00fat eina \u00e1rsfr\u00e1grei\u00f0ing, sum l\u00fdsir gongdina \u00ed alivinnuni og hv\u00f8rji m\u00e1l felagi\u00f0 hevur arbeitt vi\u00f0 undanfarna \u00e1r. Felagi\u00f0 innsavnar hagt\u00f8l fyri sl\u00e1tur av laksi, st\u00f8ddarb\u00fdti og g\u00f3\u00f0skuflokking. T\u00f8lini ver\u00f0a l\u00f8gd \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una Industri.fo regluliga. \u00cd apr\u00edl 2011 skriva\u00f0i felagi\u00f0 undir stu\u00f0ulsavtalu vi\u00f0 f\u00f8royska svimjaran P\u00e1l Joensen. Ta\u00f0 var gj\u00f8rt undir markna\u00f0arf\u00f8ringsheitinum \u201cSalmon from the Faroe Islands\u201d.\n\nAlifyrit\u00f8kur \u00ed F\u00f8royum, sum eru limir \u00ed Havb\u00fana\u00f0arfelagnum \n\nAvrik sp/f, Hvalv\u00edk\n\nBakkafrost Farming North P/F, Glyvrar\n\nBakkafrost Farming West P/F, Glyvrar\n\nFaroe Farming P/F, V\u00e1gur\n\nFiskaaling P/F, Hvalv\u00edk\n\nFoss\u00e1aling, Vestmanna\n\nF\u00fataklettur P/F, G\u00f8ta\n\nHavsbr\u00fan P/F, Fuglafj\u00f8r\u00f0ur\n\nLuna P/F, Sy\u00f0rug\u00f8ta\n\nMarine Harvest Faroes P/f, Hellurnar\n\nR\u00f8kt Sp/f, Vestmanna\n\nT\u00fdggjar\u00e1, T\u00f3rshavn\n\nSmolt Pro P/F, T\u00f3rshavn\n\nViking Seafood P/F, T\u00f3rshavn\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1va um s\u00f8guna hj\u00e1 f\u00f8roysku alivinnuni \n\u00cd 2011 gav Havb\u00fana\u00f0arfelagi\u00f0 \u00fat b\u00f3kina Ringar \u00ed sj\u00f3num, sum Helgi Jacobsen og J\u00f3gvan Edmund \u00e1 Geilini skriva\u00f0u fyri felagi\u00f0. B\u00f3kin l\u00fdsir s\u00f8guna hj\u00e1 f\u00f8roysku alivinnuni.\n 2011 - Ringar \u00ed sj\u00f3num, Helgi Jacobsen, Forlag: Havb\u00fana\u00f0arfelagi\u00f0, 434 s\u00ed\u00f0ur. ISBN: 978-99918-838-0-9\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nIndustry.fo\n\nAlivinna\nAlivinna \u00ed F\u00f8royum\nVinnufel\u00f8g"}
{"id": "15768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeanette%20Ottesen", "title": "Jeanette Ottesen", "text": "Jeanette Ottesen (f\u00f8dd 30. desember 1987) er danskur svimjari. Hon gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00e1 langbana til HM \u00ed svimjing 2011 \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 53,45. Hon var ikki einsam\u00f8ll um at vinna heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed 100 m fr\u00ed, Aleksandra Gerasimenya \u00far Hv\u00edtarusslandi svam vi\u00f0 somu t\u00ed\u00f0 og vann eisini gull. Jeanette Ottesen eigur nor\u00f0urlendska meti\u00f0 \u00ed 100 m fr\u00ed, ta\u00f0 setti hon \u00e1 HM \u00ed R\u00f3m \u00ed 2009. Ottesen svimur fr\u00edsvimjing og firvald. Hon svimur vi\u00f0 svimjifelagnum Kvik \u00far Kastrup og \u00e1 danska svimjilandsli\u00f0num. Hon lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku Leikunum \u00ed 2004, 2008 og 2012.\n\n\u00darslit \u00e1 HM og EM svimjistevnum \n2013 - Gull \u00ed 4x50 metrar fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Herning, saman vi\u00f0 Mie \u00d8. Nielsen, Pernille Blume og Kelly Riber Rasmussen\n2013 - Silvur \u00ed 50 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Herning\n2013 - Gull \u00ed 50 m firvald \u00e1 HM \u00e1 langbana \u00ed Barcelona\n2012 - Gull \u00ed 4\u00d7100 m blanda\u00f0 \u00e1 HM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul\n2012 - Bronsu \u00ed 50 m firvald \u00e1 HM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul\n2012 - Bronsu \u00ed 50 m fr\u00ed \u00e1 HM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul\n2012 - Bronsu \u00ed 4\u00d7100 m fr\u00ed \u00e1 HM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul\n2012 - Gull \u00ed 50 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n2012 - Gull \u00ed 4\u00d750 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n2012 - Gull \u00ed 4\u00d750 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n2012 - Silvur \u00ed 100 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n2012 - Bronsu \u00ed 100 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n2012 - Bronsu \u00ed 50 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Chartres\n2011 - Gull \u00ed 50 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Szczecin\n2011 - Gull \u00ed 100 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Szczecin\n2011 - Gull \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Szczecin\n2011 - Silvur \u00ed 50 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Szczecin\n2011 - Silvur \u00ed 100 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Szczecin\n2011 - Silvur \u00ed 4x50 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Szczecin\n2011 - Gull \u00ed 100 m fr\u00ed \u00e1 HM 2011 \u00ed Shanghai\n2010 - Bronsu \u00ed 50 m firvald \u00e1 HM \u00e1 stuttbana \u00ed Dubai\n2010 - Silvur \u00ed 50 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Budapest\n2009 - Bronsu \u00ed 100 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul\n2009 - Bronsu \u00ed 100 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Istanbul\n2008 - Gull \u00ed 100 m firvald \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Rijeka\n2008 - Silvur \u00ed 100 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Rijeka\n2008 - Silvur 50 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Rijeka\n2008 - Bronsu \u00ed 50 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed Rijeka\n\nKeldur \n\nDanskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "15776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Danmark lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3ra Bretland \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. Ein f\u00f8royingur kl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0irnar hj\u00e1 d\u00f8num \u00ed svimjing, ta\u00f0 var P\u00e1l Joensen, sum svam 1500 m fr\u00ed, 400 m fr\u00ed og stafettina hj\u00e1 monnum \u00ed 4x200 m fr\u00ed. Mads Gl\u00e6sner kl\u00e1ra\u00f0i eisini kravt\u00ed\u00f0ina \u00ed 400 m fr\u00ed. Lotte Friis, Jeanette Ottesen og Rikke M\u00f8ller Pedersen kl\u00e1ra\u00f0u Olympisku kravt\u00ed\u00f0ina (Olympic Qualifying Time), a\u00f0rir svimjarir sluppu at luttaka, t\u00ed ongin annar hevur kl\u00e1ra\u00f0 kravt\u00ed\u00f0ina, og tey eru t\u00ed \u00fatvald eftir \u00f8\u00f0rum kriterium. Danmark lutt\u00f3k \u00ed \u00edtr\u00f3ttagreinunum: Bogaskj\u00f3ting, fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti, kanor\u00f3gving, s\u00fakkling, r\u00ed\u00f0ing, r\u00f3gving, skj\u00f3ting, svimjing og bor\u00f0tennis. Ein f\u00f8royingur lutt\u00f3k sum d\u00f3mari \u00ed bogaskj\u00f3ting, ta\u00f0 var Schandorff Vang, sum er altj\u00f3\u00f0a d\u00f3mari \u00ed bogaskj\u00f3ting umframt at hann eisini er bogaskj\u00fatti sj\u00e1lvur. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 113 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark (og F\u00f8royum) \u00ed 17 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nMedaljuvinnarar\n\nLuttakarar\n\nBogaskj\u00f3ting\n\n\u00darslit\n\nBor\u00f0tennis\n\n\u00darslit\n\nHondb\u00f3ltur \n Menn - 29. januar 2012\n Mannslandsli\u00f0i\u00f0 kvalifisera\u00f0i seg til OL vi\u00f0 at gerast europameistarar vi\u00f0 einum finalusi\u00f0ri \u00e1 21-19, sum teir vunnu \u00e1 Serbia \u00ed Beograd. Teir \u00fattiknu leikararnir eru: Niklas Landin, Marcus Cleverly, Thomas Mogensen, Rasmus Lauge, Nikolaj Markussen, Anders Eggert, Bo Spellerberg, Michael V. Knudsen, Kasper Nielsen, Ren\u00e9 Toft Hansen, Hans Lindberg, Lasse Svan Hansen, Kasper S\u00f8ndergaard, Mikkel Hansen. Eyka er Lasse Boesen, sum kom vi\u00f0 \u00ed h\u00f3pin \u00ed sta\u00f0in fyri Rasmus Lauge eftir fyrstu tr\u00edggir dystirnir. \n\n Kvinnur - 26. maj 2012\n Kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 kvalifisera\u00f0i seg til OL \u00ed t\u00ed olympisku kvalifikati\u00f3nskappingini. Leikararnir, sum v\u00f3ru \u00fattiknir eru: Karin Mortensen, Christina Pedersen, Ann Grete N\u00f8rgaard, Berit Kristensen, Camilla Dalby, Christina Krogshede, Line J\u00f8rgensen, Louise Burgaard, Louise Svalastog Spellerberg, Mette Melgaard, Pernille Holst Larsen, Rikke Skov, Susan Thorsgaard og Trine Troelsen. Eyka er Mie Augustesen. \u00c1\u00f0renn kappingin byrja\u00f0i fekk Louise Svalastog Spellerberg ska\u00f0a og noyddist at fara heim aftur. Eftirsum Augustesen ikke sp\u00e6lir \u00e1 sama pl\u00e1ssi, innkalla\u00f0i landsli\u00f0svenjarin \u00ed sta\u00f0in Marianne Bonde.\n\n\u00darslit\n\nKappr\u00f3\u00f0ur\n\n\u00darslit\n\nSigling\n\nDanmark hevur kvalifisera\u00f0 1 b\u00e1t \u00ed kappingunum, sum s\u00edggjast \u00ed talvunum ni\u00f0anfyri. \u00darslitini fr\u00e1 OL s\u00edggjast eisini har.\n\n\u00darslit \n\nMenn\n\nKvinnur\n\n EL = kom ikki v\u00ed\u00f0ari\n\nMatch racing\n\nTann danski b\u00e1turin tapti \u00ed fyrstu syftu 11nta umfar (robin race) vi\u00f0 7 sekundum, men eftir eina k\u00e6ru var\u00f0 \u00farsliti\u00f0 annulera\u00f0 og so var umsigling.\n\nOpen\n\nT\u00f8lini \u00ed skr\u00e1skrift v\u00edsa \u00farslitini \u00e1vegis \u00ed kappingini.\nM = Medalju kapping; EL = Kom ikki v\u00ed\u00f0ari\n\nSkj\u00f3ting\n\n\u00darslit \nMenn\n\nKvinnur\n\nSvimjing \nTil olympisku leikirnir krevst ein serlig kvalifikati\u00f3nst\u00ed\u00f0, til tess at luttaka \u00ed svimjikappingunum. Upp til tveir svimjarar fyri hv\u00f8rja svimjigrein kunnu kvalifisera seg. Um ta\u00f0 ikki eydnast svimjarum at kl\u00e1ra kravt\u00ed\u00f0irnar (Olympic Qualifying Time), so er ein annar m\u00f8guleiki, sum \u00e1 enskum nevnist Olympic Selection Time. Ein f\u00f8royingur svimur hesafer\u00f0 fyri Danmark, og ta\u00f0 er P\u00e1l Joensen.\n\n\u00darslit \n\nMenn\n\nKvinnur\n\nTennis\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "15785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hulduf%C3%B3lk", "title": "Hulduf\u00f3lk", "text": "Hulduf\u00f3lk eru yvirn\u00e1tt\u00farligar verur, sum eru kendar \u00ed F\u00f8royum, \u00cdslandi, Noregi og fyrr eisini \u00ed Danmark, tey eru eisini kend undir heitinum \u00e1lvar., \u00e1 donskum v\u00f3r\u00f0u tey r\u00f3pt 'huldrefolk' og hetta heiti gongur aftur \u00ed sta\u00f0arn\u00f8vnum, t.d. Huldremose \u00e1 Djurslandi. \u00cd \u00f8\u00f0rum Nor\u00f0anlondum og \u00ed St\u00f3rabretlandi eru l\u00edkar verur kendar undir \u00f8\u00f0rum n\u00f8vnum, sum l\u00edkjast f\u00f8roysku or\u00f0unum \"\u00e1lvur, \u00e1lvagenta, \u00e1lvar\", \u00e1 donskum kallast tey elvefolk.\n\nHulduf\u00f3lk \u00ed f\u00f8royskum kv\u00e6\u00f0um og sangum \nHulduf\u00f3lk eru nevnd \u00ed fleiri av f\u00f8roysku kv\u00e6\u00f0unum. \u00dar n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 er t.d. Huldugentan, sum Johan Djurhuus (\u00e1 H\u00f8ggeil) \u00far Sumba, (f\u00f8ddur \u00ed 1885 - doy\u00f0i \u00ed 1960), yrkti t\u00e1 hann arbeiddi \u00ed Botni, i\u00f0 er \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av V\u00e1gi. Har var vatnverk bygt \u00ed 1921, og nakrir menn m\u00e1ttu b\u00fagva \u00ed Botni fyri at ansa eftir elektrisitetsverkinum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum b\u00fdr eingin har. Ta\u00f0 var myrkt og einsligt \u00ed Botni, og Johan yrkti kv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Huldugentuna, me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i har. Robert Mc'Birnie hevur \u00fatgivi\u00f0 hetta kv\u00e6\u00f0i\u00f0/sangin, har hann syngur hann sum vanligan sang, \u00ed styttri \u00fatg\u00e1vu, ikki \u00f8ll \u00f8rindini eru vi\u00f0. Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Huldugentuna er 27 \u00f8rindi til longdar. Ta\u00f0 er best kent \u00ed Su\u00f0uroy, serliga \u00ed V\u00e1gi. \nAnnika Hoydal hevur gj\u00f8rt lag til yrkingina Huldur\u00edma hj\u00e1 Steingr\u00edmi Weihe. Annika syngur sj\u00e1lv sangin \u00e1 fl\u00f8gu vi\u00f0 f\u00f8royskum t\u00f3nleiki til b\u00f8rn, sum hon \u00fatgav \u00ed 1999. H\u00fasak\u00f3ri\u00f0 \u00ed Keypmannahavn hevur eisini sungi\u00f0 og givi\u00f0 \u00fat sama sangin Huldur\u00edma.\nSey\u00f0ama\u00f0urin \u00e1 Sondum er eitt anna\u00f0 kv\u00e6\u00f0i, sum eisini sn\u00fdr seg um hulduf\u00f3lk. Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 fer fram \u00ed V\u00e1gum. Sey\u00f0ama\u00f0urin \u00e1 Sondum stj\u00f3l stakkin, sum huldukona \u00e1tti, hon rann eftir honum l\u00edka til Sandav\u00e1gs. Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 er 51 \u00f8rindi til longdar.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nEystdans.dk, Huldugentan (kv\u00e6\u00f0i)\n\n\u00c6vint\u00fdrverur\nF\u00f3lkaminni\nF\u00f8roysk kv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "15791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gfri%C3%B0ingarnevndin", "title": "Sk\u00f3gfri\u00f0ingarnevndin", "text": "Sk\u00f3gfri\u00f0ingarnevndin (danskt: F\u00e6r\u00f8ernes Plantageudvalg) var stovna\u00f0 av l\u00f8gtinginum \u00ed 1952. Nevndin liggur undir Umhv\u00f8rvisstovuni, sum er undir Umhv\u00f8rvis og vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Sk\u00f3gfri\u00f0ingarnevndin skal hava 5 limir, og er \"sett at hava eftirlit vi\u00f0 fri\u00f0a\u00f0um vi\u00f0arlundum til verndar av v\u00f8kstri og d\u00fdrum \u00e1 hesum lendum\".\n\nT\u00e1 i\u00f0 nevndin roynir at verja vi\u00f0arlundir fyri ska\u00f0ar vi\u00f0 t.d. bygningum ella t\u00f3nleikafestivalum, finnast f\u00f3lk onkunt\u00ed\u00f0 at nevndini.\n\nNevndin \nSigga Rasmussen, Cand. hort., T\u00f3rshavn\nJ\u00f3hann Mortensen, t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur, Kaldbak\nD\u00e1njal Petur H\u00f8jgaard, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur, S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur\nJ\u00f3n Kragesteen, varask\u00falastj\u00f3ri, T\u00f3rshavn\nMaria Gunnleivsd\u00f3ttir Hansen, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur, T\u00f3rshavn\n\nForma\u00f0ur \u00ed Sk\u00f3gfri\u00f0ingarnevndini er J\u00f3hann Mortensen, og skrivari er Rakul A. Dam, deildarlei\u00f0ari \u00e1 Sk\u00f3gr\u00f8kt.\n\nKeldur \n\nAlmennar nevndir og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nVi\u00f0arlundir \u00ed F\u00f8royum\nVistfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202009", "title": "Oyggjaleikir 2009", "text": "XIII (13.) Oyggjaleikir v\u00f3ru hildnir \u00e1 \u00c1landsoyggjunum \u00ed d\u00f8gunum 27. juni - 4. juli 2009. 25 oyggjar og oyggjalond kappa\u00f0ust \u00ed 15 \u00edtr\u00f3ttargreinum. Fyri fyrstu fer\u00f0 gj\u00f8rdist F\u00f8royar vinnari av Oyggjaleikunum.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a: www.natwestislandgames2009.ax\n\n2009\n2009"}
{"id": "15800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/World%20Cup%20%C3%AD%20svimjing", "title": "World Cup \u00ed svimjing", "text": "FINA World Cup er heiti\u00f0 \u00e1 altj\u00f3\u00f0a svimjikappingum, sum ver\u00f0a hildnar \u00ed fleiri b\u00fdum kring heimin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri um heysti\u00f0 fr\u00e1 september til t\u00ed\u00f0liga \u00ed november. Vinnararnir f\u00e1a hei\u00f0ursmerki og vinna eisini pengar. Kappingarnar eru \u00ed stuttum svimjihylum, tvs. har hylurin er 25 metrar langur. Kappingarnar kunnu eitt n\u00fa br\u00fakast til at kvalifisera seg til a\u00f0rar svimjikappingar sum t.d. HM \u00e1 stuttbana, EM \u00e1 stuttbana osfr. Ein f\u00f8royskur svimjari, P\u00e1l Joensen, hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursmerki \u00e1 hesum World Cup kappingum \u00ed 2009, 2010 og 2011. A\u00f0rir f\u00f8royingar hava eisini luttiki\u00f0 \u00e1 Wold Cup stevnum, men tey hava ikki fingi\u00f0 naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki.\n\nWorld Cup svimjistevnur \n\u00cd 2011 eru hesar World Cup svimjistevnur:\nDubai 7. - 8. oktober, 2011\nStokkholm, Sv\u00f8r\u00edki, 15. - 16. oktober 2011 \nMoskva, Russland 18. - 19. oktober 2011 \nBerlin, T\u00fdskland 22. - 23. oktober 2011\nSingapore,  4. - 5. november 2011\nBeijing, Kina 8. - 9. november 2011\nTokyo, Japan  12.- 13. november 2011\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar  \nFina-Arena-WorldCup.com\n\nSvimjing\nSvimjikappingar\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k"}
{"id": "15802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lech%20Wa%C5%82%C4%99sa", "title": "Lech Wa\u0142\u0119sa", "text": "Lech Wa\u0142\u0119sa (f\u00f8ddur 29. september 1943 \u00ed Popowo, P\u00f3lland) er politikari, elektrikari og fakfelagslei\u00f0ari. Hann var vi\u00f0 til at stovna\u00f0 Solidarno\u015b\u0107 (Solidaritet) \u00ed september 1980. Hann var fyrsti lei\u00f0arin av Solidarno\u015b\u0107. \u00cd 1983 fekk hann Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels. Lech Wa\u0142\u0119sa var presidentur \u00ed P\u00f3llandi 1990-95.\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "15807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%2C%20A-landsli%C3%B0i%C3%B0%20%C3%AD%20hondb%C3%B3lti%20hj%C3%A1%20kvinnum", "title": "F\u00f8royar, A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 kvinnum", "text": "F\u00f8royar hevur A-landsli\u00f0 fyri kvinnur, sum leikar \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum. F\u00f8roysku kvinnurnar hava fyrr kappast \u00ed Challenge Trophy. \u00cd juni 2017 sp\u00e6ldu t\u00e6r \u00ed innlei\u00f0andi undankapping til EM \u00ed hondb\u00f3lti 2018 (kvinnur). T\u00e6r sp\u00e6ldu tveir dystir i\u00f0 v\u00f3ru m\u00f3ti Grikkalandi og Finnlandi. F\u00f8royar vann dystin m\u00f3ti Grikkalandi 25-24 og m\u00f3ti Finnlandi vunnu t\u00e6r 20-17. F\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 kom sostatt fyri fyrstu fer\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til sj\u00e1lva undankappingina til EM \u00ed hondb\u00f3lti.\nLandsli\u00f0svenjari hj\u00e1 kvinnunum er Scott Harrington og Sigrun Mikkelsen er hj\u00e1lparvenjari (dagf\u00f8rt juni 2017).\n\nF\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 kvinnum 2017 \nHesar eru \u00fattiknar til h\u00f3pin hj\u00e1 A-landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed hondb\u00f3lti (bruttoh\u00f3pur):\n\nViviann Petersen\tV\u00cdF\nFr\u00ed\u00f0a Petersen\tNeistin\nTomma Sunnva Petersen\tKyndil\n\u00c1sleyg S\u00fanad\u00f3ttir\tKyndil\nTuri\u00f0 Arge Samuelsen\tKyndil\nNinna Katrin Johansen\tSt\u00cdF\nAnja Eliasen\tKyndil\nKristianna Henneberg Joensen\tMidtjylland\nSiw Matras Larsen\tTMS Ringsted\nMargit Weihe Fr\u00ed\u00f0mundsd\u00f3ttir\tNeistin\nMarianna Geirsd\u00f3ttir Eystberg\tV\u00cdF\nGu\u00f0ri\u00f0 Geirsd\u00f3ttir Eystberg\tKyndil\nDurita Christoffersen Jojic\tV\u00cdF\nBirita Ingolfsd\u00f3ttir Jacobsen\tNeistin\nAnna Armgar\u00f0sd\u00f3ttir Brimnes\tKyndil\nMarjun Falkvard Danberg\tNeistin\nBjarta Osberg Johansen\tKyndil\nB\u00e1ra Krossteig Hansen\tKyndil\nPernille Brandenborg\tGOG\nDaniella Joensen\tV\u00cdF\nT\u00f3ra Eliasen\tStj\u00f8rnan\nBirita Poulina Mortansd\u00f3ttir\tKyndil\nMarianna Holm Jacobsen\tV\u00cdF\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHSF.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hondb\u00f3ltssambandi F\u00f8roya\n\nHondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nLandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum"}
{"id": "15809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%2C%20A-landsli%C3%B0i%C3%B0%20%C3%AD%20hondb%C3%B3lti%20hj%C3%A1%20monnum", "title": "F\u00f8royar, A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 monnum", "text": "F\u00f8royar hevur A-landsli\u00f0 fyri menn, sum leikar \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum sum EM-undankapping, HM-undankapping, Challenge Trohpy og IHF Emerging Nations Championship. Venjarar eru Halgir Dahl Olesen og Jeppe Borch.\n\n\u00cd juni 2015 og \u00ed juni 2017 lutt\u00f3k li\u00f0i\u00f0 \u00ed IHF Emerging Nations Championship, i\u00f0 er fyri t\u00e6r l\u00e6gst rata\u00f0u hondb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0irnar. Kappingin er fyri leikarar undir 24 \u00e1r, t\u00f3 kunnu 3 av leikarunum vera yvir 24. F\u00f8royar vunnu b\u00e1\u00f0ar t\u00e6r fyrstu kappingarnar. \u00cd 2015 vunnu F\u00f8royar finaluna 27-24 m\u00f3ti Letland. \u00cd 2017 vunnu F\u00f8royar finaluna 26-25 m\u00f3ti Turkalandi. Nr. 1, 2 og 3 fr\u00e1 IHF Emerging Nations Championship 2017 komu v\u00ed\u00f0ari til innlei\u00f0andi kappinginga til EM \u00ed hondb\u00f3lti 2018.\n\nA-landsli\u00f0i\u00f0\n\nH\u00f3purin \u00ed 2017\n\nH\u00f3purin \u00ed 2015 \nDagf\u00f8rt \u00ed juni 2015:\n\nH\u00f3purin \u00ed 2010 \nDagf\u00f8rt \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Hondb\u00f3ltsambandinum 1. november 2010:\n\n Janus  S\u00f8rensen,  H71\n Esbern  Patursson,  H71\n D\u00e1njal  Torgar\u00f0,  H71\n Levi  Nybo,  H71\n Niklas Reginsson,   K\u00cdF\n Tony Hammer Weyhe,  K\u00cdF\n Hans \u00c1ki  Dal-Christiansen,  Kyndil\n Josef  Abrahamsen,  Kyndil\n Tr\u00f3ndur  Joensen,  Kyndil\n Tummas Pauli  Hanusarson,  Kyndil\n Sj\u00far\u00f0ur Kjartansson Thomassen,  Neistin\n Finnur  Hansson,  Neistin\n Tr\u00f3ndur J\u00f3nsson Kragesteen,  Holte\n Heini  Hanusarson,  Neistin\n \u00c1ri E Dam,  Neistin\n R\u00f3kur Akral\u00ed\u00f0,   Odense\n J\u00f3annes Prest\u00e1,   St\u00cdF\n Marius Joensen,   St\u00cdF\n Bjarti  Hansen,  V\u00cdF\n J\u00f3an Pauli  H\u00f8gnesen,  V\u00cdF\n \u00c1ki G Olsen  V\u00cdF\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHSF.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hondb\u00f3ltsambandi F\u00f8roya\n\nHondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nLandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum"}
{"id": "15814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrea%20Opielka", "title": "Andrea Opielka", "text": "Dr. Andrea Susanne Opielka er t\u00fdskur granskari og rith\u00f8vundur. Hon hevur st\u00f3ran \u00e1huga \u00ed F\u00f8royum og f\u00f8royskari mentan, serliga er hon \u00e1huga \u00ed f\u00f8royska dansinum. \u00cd 2004 f\u00f3r hon \u00ed holt vi\u00f0 at skriva phd-ritger\u00f0 um f\u00f8roysk dansisp\u00f8l. Ritger\u00f0in var\u00f0 li\u00f0ug og g\u00f3\u00f0kend \u00ed 2007. \u00cd 2009 kom ritger\u00f0in \u00fat \u00ed b\u00f3k \u00e1 t\u00fdskum og \u00ed september 2011 kom b\u00f3kin \u00fat \u00e1 donskum undir heitinum Danse og sanglege p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne. \u00cd b\u00f3kini eru 23 l\u00fdsingar av f\u00f8royskum dansisp\u00f8lum, n\u00f8kur av teimum eru \u00fatdey\u00f0 me\u00f0an onnur enn ver\u00f0a br\u00fakt. Hon hevur tosa\u00f0 vi\u00f0 umlei\u00f0 200 f\u00f8royingar sum koma fr\u00e1 bygdum og b\u00fdum kring alt landi\u00f0.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2009 - F\u00e4r\u00f6ische Tanzspiele: Herkunft - Verbreitung - heutige Tradition: Studien zu einer alten Volkstanztradition\n2011 - Danse og sanglege p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne Oprindelse - Ubredelse - Nutidig tradition\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur dansur\nF\u00f3lkaminni\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nT\u00fdskarar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "15820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Decision3", "title": "Decision3", "text": "P/F Decision3 er f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka heimahoyrandi \u00ed T\u00f3rshavn og vi\u00f0 samstarvsp\u00f8rtum og nevndarlimum \u00far Danmark eisini.  Decision3 var stovna\u00f0 \u00e1 v\u00e1ri\u00f0 2006 av trimum f\u00f8royingum: D\u00e1njal J\u00e1kup Jacobsen, \u00d3lavur Simonsen og J\u00f3an Petur Petersen, sum allir eru verkfr\u00f8\u00f0ingar. \u00cd 2008 var fyrit\u00f8kan kosin \u00c1rsins \u00e1tak av Vinnuh\u00fasinum. \u00cd oktober 2010 valdi \u00edbirtingarfelagi\u00f0 Birting hj\u00e1 Bank Nordik at seta 2 milli\u00f3nir \u00ed felagi\u00f0, ta\u00f0 sama gj\u00f8rdu Framtak og Royndin. Pengarnir skuldu br\u00fakast til at markna\u00f0arf\u00f8ra og menna orkusparandi skipanina GreenSteam, sum Decision3 hevur ment.\n\nNevndin \u00ed Decision3 \n\u00c1rni Ellefsen, forma\u00f0ur (stj\u00f3ri \u00ed NEMA)\nErik \u00d8stergaard, nevndarlimur (stj\u00f3ri \u00ed Dansk Transport & Logistik) \nTorben Ravn, nevndarlimur (fyrrverandi stj\u00f3ri \u00ed Erria A/S)\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nGreensteam.dk\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8roysk framlei\u00f0sla"}
{"id": "15823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andras%20Mortensen", "title": "Andras Mortensen", "text": "Andras Mortensen (f\u00f8ddur \u00ed 1960 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og starvast sum stj\u00f3ri \u00e1 stovninum S\u00f8vn Landsins. Hann er \u00fatb\u00fagvin cand.mag. \u00ed s\u00f8gu og lat\u00edni fr\u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn og hevur tiki\u00f0 Phd. \u00ed mentanars\u00f8gu fr\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya. \u00c1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist stj\u00f3ri \u00e1 S\u00f8vnum Landsins var hann landsantikvarur.\n Andras skriva\u00f0i Phd. ritger\u00f0 um f\u00f8royska b\u00e1tin vi\u00f0 heitinum Hin f\u00f8royski b\u00e1turin \u00ed 2001. B\u00f3kin var ein av f\u00f8roysku b\u00f3kunum, sum kom vi\u00f0 til b\u00f3kamessuna \u00ed Frankfurt \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed oktober 2011.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2000 - Hin f\u00f8royski b\u00e1turin, Andras Mortensen, F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag\n\nVir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsensen \nAndras Mortensen fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed 2002 \u00ed b\u00f3lkinum Yrkisb\u00f3kmentir. Hann fekk vir\u00f0isl\u00f8nina fyri b\u00f3k s\u00edna Hin f\u00f8royski r\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960"}
{"id": "15825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingrid%20Hestoy", "title": "Ingrid Hestoy", "text": "Ingrid Hestoy (f\u00f8dd 1949, uppvaksin \u00e1 Tv\u00f8royri) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og \u00fatb\u00fagvin bla\u00f0kvinna. Ingrid er systir Heina Hestoy, sum eisini er rith\u00f8vundur og Jon Hestoy, sum er forma\u00f0ur \u00ed Svimjisambandi F\u00f8roya. Ingrid og Heine hava givi\u00f0 b\u00f8kur \u00fat saman, \u00ed 1984 kom stutts\u00f8gusavni\u00f0 Piprandi Hjarta og \u00e1ri\u00f0 eftir kom stutts\u00f8gusavni\u00f0 Bl\u00e1d\u00fdpi\u00f0 og R\u00edm \u00e1 ra\u00f0. \u00cd 1988 gav Ingrid \u00fat b\u00f3kina Kama. Stutts\u00f8gan Stjala k\u00e6rleik er ein av s\u00f8gunum \u00ed lesib\u00f3kini Les 1. S\u00f8gan er \u00far stutts\u00f8gusavninum Bl\u00e1d\u00fdpi\u00f0 og a\u00f0rar s\u00f8gur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1984 - Piprandi Hjarta - Heine Hestoy og Ingrid Hestoy. Stutts\u00f8gusavn.\n1985 - Bl\u00e1d\u00fdpi\u00f0 - Heine Hestoy og Ingrid Hestoy. Stutts\u00f8gusavn.\n1985 og 1991 - R\u00edm \u00e1 ra\u00f0 1 og 2. Heine Hestoy og Ingrid Hestoy.\n1988 Kama\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "15826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Schandorff%20Vang", "title": "Schandorff Vang", "text": "Schandorff Vang (f\u00f8ddur 17. apr\u00edl 1958) er f\u00f8royskur bogaskj\u00fatti og altj\u00f3\u00f0a d\u00f3mari innan somu \u00edtr\u00f3ttargrein.\n\nAltj\u00f3\u00f0a d\u00f3mari \u00ed bogaskj\u00f3ting \nSchandorff Vang t\u00f3k d\u00f3marapr\u00f3gv \u00ed 1996, og s\u00ed\u00f0an hevur hann d\u00f8mt innan bogaskj\u00f3ting til altj\u00f3\u00f0a kappingar. Hann hevur eitt n\u00fa d\u00f8mt til Olympisku Leikirnir \u00ed Bejing \u00ed 2008, EM, HM, World Cup og Para lympisku leikirnir. Hann hevur eisini d\u00f8mt \u00e1 OL 2012 \u00ed London.\n\nLutt\u00f8ka og hei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikum \nSchandorff hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00e1 Oygjaleikunum fyri F\u00f8royar innan bogaskj\u00f3ting. \u00c1 Oyggjaleikunum \u00e1 Isle of Wight 2011 lutt\u00f3k hann \u00ed 5 kappingum. Hann vann gull \u00ed Single FITA Compound Team og silvur \u00ed Compound Head to Head Team Knockout.\n\u00cd 2007 lutt\u00f3k hann \u00ed seks greinum innan bogaskj\u00f3ting \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Rodos. Hann vann t\u00e1 gull \u00ed Single FITA Compound Team og \u00ed Compound Head to Head Team Knockout og silvur \u00ed Single FITA Men's Compound.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBogaskj\u00f3tisamband F\u00f8roya, heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8royskir bogaskj\u00fattar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "15831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%202011", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2011", "text": "L\u00f8gtingsval var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum hin 29. oktober 2011, sum var ein leygardag.\n\n\u00c1 vali v\u00f3ru 30.713 \u00fat av 35.447 m\u00f8guligum veljarum, og svarar hetta til eina vallutt\u00f8ku \u00e1 86,6 %. Hetta var ein grei\u00f0 l\u00e6kking \u00ed mun til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2008, t\u00e1 vallutt\u00f8kan var 89,3 %.\n\nVal\u00farslit\n\nTopp 10 fyri pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \n\n Kaj Leo Johannesen (SB) 1979\n Annika Olsen (FF) 1344\n Aksel V. Johannesen (JF) 1204\n H\u00f8gni Hoydal (T) 1054\n Jacob Vestergaard (FF) 1048\n B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen (SB) 872\n Bj\u00f8rn Kals\u00f8 (SB) 704\n Poul Michelsen (FS) 581\n R\u00f3sa Samuelsen (SB) 480\n Alfred Olsen (SB) 473\n\nTingmannab\u00fdti b\u00f3lka\u00f0 eftir flokki og pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um\n\nF\u00f3lkaflokkurin 8 \n Annika Olsen 1.344\n Jacob Vestergaard 1.048\n J\u00e1kup Mikkelsen 455\n J\u00f8rgen Niclasen 382\n Elsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur 344\n J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni 341\n Bjarni Djurholm 328\n Hanus Samr\u00f3 304\nFremstu varatingmenn fyri F\u00f3lkaflokkin:\n Rodmundur Nielsen 278\n Joen Magnus Rasmussen 255\n Brandur Sandoy 228\n\nSambandsflokkurin 8 \n Kaj Leo Johannesen 1.979\n B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen 872\n Bj\u00f8rn Kals\u00f8 704\n R\u00f3sa Samuelsen 480\n Alfred Olsen 473\n Helgi Abrahamsen 404\n Johan Dahl 327 \n Edva Jacobsen 311\nFremstu varatingmenn fyri Sambandsflokkin:\n Eivin Jacobsen 228\n Reimund Langgaard 168\n J\u00f3na Mortensen 161\n\nJavna\u00f0arflokkurin 6 \n Aksel V. Johannesen 1.204\n Kristin Michelsen 393\n Gerhard Lognberg 344\n Rigmor Dam 271\n Henrik Old 265\n Ey\u00f0gunn Samuelsen 261\nFremstu varatingmenn fyri Javna\u00f0arflokkin:\n Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 259\n Kristoffer Gaardlykke 203\n Mikkjal S\u00f8rensen 196\n\nSj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin 1 \n K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard 317\nFremstu varatingmenn fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin:\n J\u00f3gvan Skorheim 245\n Kristianna Winther Poulsen 200\n\nTj\u00f3\u00f0veldi 6 \n H\u00f8gni Hoydal 1.054\n Kristina H\u00e1foss 451\n Bj\u00f8rt Samuelsen 365\n Gunnv\u00f8r Balle 358\n P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu 332\n Siri\u00f0 Stenberg 319\nFremstu varatingmenn fyri Tj\u00f3\u00f0veldi:\n Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk 270\n \u00d3luva Klettskar\u00f0 223\n Hermann Oskarsson 183\n\nFrams\u00f3kn 2 \n Poul Michelsen 581\n Janus Rein 250\nFremstu varatingmenn fyri Frams\u00f3kn:\n Hanna Jensen 210\n Tr\u00f3ndur Djurhuus 169\n\nMi\u00f0flokkurin 2 \n Jenis av Rana 434\n Bill Justinussen 428\nFremstu varatingmenn fyri Mi\u00f0flokkin:\n Karsten Hansen 416\n Vinjard Johansen 110\n\nT\u00edggju kvinnur valdar \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \nFyri fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 kom tali\u00f0 av kvinnum, sum v\u00f3ru valdar \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting upp \u00e1 eitt tv\u00edsiffra\u00f0 tal, nevniliga 10. Kvinnurnar sum v\u00f3ru valdar v\u00f3ru hesar (b\u00f3kstavurin eftir n\u00f8vnini sipar til listan, sum t\u00e6r v\u00f3ru valdar inn \u00e1):\n Annika Olsen (A)\n Elsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur (A)\n R\u00f3sa Samuelsen (B)\n Edva Jacobsen (B)\n Rigmor Dam (C)\n Ey\u00f0gunn Samuelsen (C)\n Kristina H\u00e1foss (E)\n Bj\u00f8rt Samuelsen (E)\n Gunnv\u00f8r Balle (E)\n Siri\u00f0 Stenberg (E)\n\nB\u00f3k um l\u00f8gtingsvali\u00f0: \"Vali\u00f0 og valdi\u00f0\"\nTann 3. desember 2011 var\u00f0 b\u00f3k um l\u00f8gtingsvali\u00f0 nevnd Vali\u00f0 og Valdi\u00f0 givin \u00fat. Hetta var fyrstu fer\u00f0, at b\u00f3k er \u00fatgivin um einstakt l\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum.\n\nB\u00f3kin er ritstj\u00f3rna\u00f0 av H\u00f8gna Reistrup og Stefani \u00ed Skorini, og er \u00ed b\u00f3kini greiningar av l\u00f8gtingsvalinum gj\u00f8rdar av seytjan serfr\u00f8\u00f0ingum og vi\u00f0merkingarum. Greinirnar \u00ed b\u00f3kini um m.a. um b\u00faskap, fiskivinnu, sosialm\u00e1l, mentan, valskipanina, valstr\u00ed\u00f0 \u00e1 netinum, \u00fatja\u00f0aran og um val\u00farsliti\u00f0.\n\nS\u00ed eisini\nL\u00f8gtingsval - \u00f8ll l\u00f8gtingsval s\u00ed\u00f0ani 1906.\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2011\u20132015 - l\u00f8gtingslimir \u00ed valskei\u00f0num.\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen II\n\nKeldur \n\n logting.fo: \"L\u00f8gtingsval\u00farslit 2011\"\n\nL\u00f8gtingsval\nListar\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\n2011 \u00ed politikki"}
{"id": "15832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mentam%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Ni\u00f0anfyri s\u00e6st listi yvir Landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed mentam\u00e1lum \u00ed F\u00f8royum.\n\nLandsst\u00fdrisma\u00f0urin ella -kvinnan \u00ed mentam\u00e1lum umsitur tey m\u00e1l, sum hoyra undir Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0. N\u00f8kur av m\u00e1ls\u00f8kjunum, sum hoyra undir Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er t.d. f\u00f8royski F\u00f3lkask\u00falin, \u00fatb\u00fagvingar, gransking, f\u00f3lkakirkjan. Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 umsitur eisini mentanarstovnarnar F\u00f8roya Landsskjalasavn, F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, F\u00f8roya Fornminnissavn og sj\u00e1lvsognarstovnin Listasavn F\u00f8roya.\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1963. Sum ta\u00f0 s\u00e6st ni\u00f0anfyri, hevur Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 ikki alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 nevnt vi\u00f0 t\u00ed navninum, fyrr var vanligt at ta\u00f0 hev\u00f0i eitt n\u00f3gv longri navn. S\u00ed\u00f0an 2002 hevur r\u00e1\u00f0i\u00f0 iti\u00f0 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin er kvinna ver\u00f0ur hon antin nevnd mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri ella landsst\u00fdriskvinnan \u00ed mentam\u00e1lum. T\u00e1 ta\u00f0 er ein ma\u00f0ur, i\u00f0 er mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri ver\u00f0ur hann antin nevndur mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed mentam\u00e1lum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMMR.fo\n\nF\u00f8royskur politikkur\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mentam%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er eitt av a\u00f0alr\u00e1\u00f0unum \u00ed F\u00f8royum. Ovasti politiski myndugleikin hj\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num er Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin. Stj\u00f3rin \u00ed mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num ver\u00f0ur nevndur a\u00f0alstj\u00f3ri. N\u00f8kur av m\u00e1ls\u00f8kjunum, sum hoyra undir Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er t.d. f\u00f8royski F\u00f3lkask\u00falin, \u00fatb\u00fagvingar, gransking, f\u00f3lkakirkjan. Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 umsitur eisini S\u00f8vn Landsins (fyrr: F\u00f8roya Landsskjalasavn, F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, F\u00f8roya Fornminnissavn) og sj\u00e1lvsognarstovnin Listasavn F\u00f8roya.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num\n\nA\u00f0alr\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "15838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverri%20Sandberg%20Nielsen", "title": "Sverri Sandberg Nielsen", "text": "Sverri Sandberg Nielsen (f\u00f8ddur 1993 \u00ed T\u00f3rshavn, uppvaksin \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur r\u00f3gvari, i\u00f0 vann silvur hei\u00f0ursmerki \u00e1 HM \u00ed r\u00f3gving 2019 \u00ed einskullara. Hann hevur r\u00f3\u00f0 kapp \u00ed F\u00f8royum, b\u00e6\u00f0i vanligan kappr\u00f3\u00f0ur og innir\u00f3\u00f0ur, men seinastu \u00e1rini hevur hann r\u00f3\u00f0 kapp vi\u00f0 danska landsli\u00f0num. Hann hevur luttiki\u00f0 \u00e1 EM og VM fyri Danmark og var minni enn eitt sekund fr\u00e1 at kvalifisera seg til OL \u00ed Rio 2016. \u00cd 2019 eydna\u00f0ist honum at kvalifisera seg til OL \u00ed Tokyo 2020. Tr\u00edggjar fer\u00f0ir hevur hann sett n\u00fdtt danskt met i innir\u00f3\u00f0ri, ta\u00f0 hendi tr\u00fd \u00e1r \u00e1 ra\u00f0: 2015, 2016 og 2017, allar tr\u00edggjar fer\u00f0ir gj\u00f8rdist hann eisini danskur meistari. Hann venur og r\u00f8r vi\u00f0 Danske Studenters Roklub og danska landsli\u00f0num. Hann r\u00f8r \u00ed einkultskullara.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan r\u00f3gving \nSverri r\u00f3\u00f0i kapp vi\u00f0 b\u00e1tum hj\u00e1 Mi\u00f0v\u00e1gs r\u00f3\u00f0rarfelag, \u00e1\u00f0renn hann flutti til Danmarkar at b\u00fagva. Hann r\u00f3\u00f0i vi\u00f0 8-mannafarinum Fr\u00edggjaranum \u00ed 2010 og vi\u00f0 Mi\u00f0vingi \u00ed 2011.\n\n\u00cd februar 2011 lutt\u00f3k Sverri \u00ed \u00f3almennari HM kapping \u00ed Boston. Hann vann kappingina \u00ed s\u00ednum b\u00f3lki, og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 heimsmeistari \u00ed innandura r\u00f3gving. Hann lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkinum U19 (dreingir 17-18 \u00e1r) og vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:04.8. 26. februar 2011, vikuna eftir, at hann hev\u00f0i vunni\u00f0 heimsmeistaraheiti\u00f0, vann hann eisini FM heiti\u00f0 \u00ed \u00f3almennu FM kappingini \u00ed F\u00f8royum, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00ed b\u00f3lkinum Opin b\u00f3lkur tungvekt hj\u00e1 monnum. Ta\u00f0 var Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag sum skipa\u00f0i fyri \u00f3almennu FM kappingini, tey nevna hana \u00f3almenna, t\u00ed ongin skipa\u00f0 FM kapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri er enn. Sverri vann FM kappingina vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:07.7. \u00cd 2012 var\u00f0 hann \u00fattikin til danska EM-landsli\u00f0i\u00f0. \n\n\u00cd januar 2013 megna\u00f0i Sverri undir eina venjing at r\u00f3gva 2000 metrar \u00ed innir\u00f3\u00f0ri undir 6 minuttir, hann setti t\u00ed\u00f0ina 5:59.5 sum var skj\u00f3tasta t\u00ed\u00f0, i\u00f0 nakar f\u00f8royingur hev\u00f0i r\u00f3\u00f0 til t\u00e1, men t\u00ed\u00f0in kundi ikki telja vi\u00f0 sum f\u00f8royskt met, t\u00ed hon var ikki sett til eina kapping.\n\n\u00c1 sumri 2013 var\u00f0 Sverri \u00fattikin til danska U23 landsli\u00f0i\u00f0, hann r\u00f8r vi\u00f0 DSR Danske Studenters Roklub.\n\n\u00cd februar 2014 var\u00f0 hann \u00fattikin til danska senior landsli\u00f0i\u00f0, har hann fyrst skuldi r\u00f3gva kapp \u00ed tungvektsdupultskullara og skuldi til World Cup stevnu \u00ed Sidney 28. til 30. mars 2014. In.fo gj\u00f8rdi t\u00e1 samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Sverra, har hann seg\u00f0i, at m\u00e1l hansara var at vinna OL-gull. Kringvarpi\u00f0 hev\u00f0i eisini samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 hann \u00ed september 2014, har hann seg\u00f0i, at m\u00e1li\u00f0 var at vinna t\u00e6r kappingar hann lutt\u00f3k \u00ed og at gerast heimsmeistari og kanska at vinna eitt ella tvey OL-hei\u00f0ursmerki. Hann flutti ni\u00f0ur \u00ed 2011, har hann gj\u00f8rdi studentask\u00falan lidnan. Felag hansara, Danske Studenters Roklub, fekk eyga \u00e1 g\u00f3\u00f0u evnini hj\u00e1 Sverra og bj\u00f3\u00f0a\u00f0i honum at gerast partur av teirra felag. Sverri hev\u00f0i t\u00e1 kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l \u00ed innandurar\u00f3\u00f0ri \u00ed F\u00f8royum og vann \u00f3almenna heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Boston \u00ed USA. Hann b\u00fdr \u00ed Bagsv\u00e6rd og venur hv\u00f8nn dag r\u00f3gvin \u00e1 Fure-vatninum (Fures\u00f8) \u00ed Bagsv\u00e6rd 2-4 t\u00edmar um dagin, hv\u00f8nn dag \u00ed vikuni. Hann byrja\u00f0i at lesa verkfr\u00f8\u00f0i \u00e1 DTU \u00ed 2014. Sverri seg\u00f0i vi\u00f0 Kringvarpi\u00f0, at single-scullarin er hansara favorittb\u00e1tur, sum eftir hansara tykki er tann st\u00f8rsti og mest prestigufylti b\u00e1turin at vinna \u00ed. Ta\u00f0 var hansara ynski fr\u00e1 t\u00ed at hann flutti ni\u00f0ur, at sleppa at r\u00f3gva \u00ed singlescullaranum. Sverri seg\u00f0i eisini, at venjari hansara metti, at hann egna\u00f0i seg best til singlescullarin, t\u00ed hann megna\u00f0i betri at r\u00f3gva sj\u00e1lvur enn saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum. Sverri seg\u00f0i, at hann dugdi betri at s\u00edggja s\u00ednar egnu feilir, t\u00e1 i\u00f0 hann r\u00f3\u00f0i einsamallur og menti seg meira vi\u00f0 at r\u00f3gva einsamallur, ta\u00f0 passa\u00f0i betri til hansara mentalitet og styrkir. \n\n\u00cd innslagnum hj\u00e1 Kringvarpinum var eisini ein stutt samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 hj\u00e1lparvenjaran \u00e1 danska r\u00f3gvilandsli\u00f0num, Jesper Guldborg, sum gav Sverra g\u00f3\u00f0 r\u00e1\u00f0. Guldborg metti, at Sverri nokk skuldi r\u00f8kka teimum m\u00e1lum, i\u00f0 hann hev\u00f0i sett s\u00e6r. Hann seg\u00f0i eisini, at st\u00f8rsta styrkin hj\u00e1 Sverra var, at hann var so sterkur. Guldborg metti, at Sverri hev\u00f0i nakrar tekniskar avbj\u00f3\u00f0ingar, i\u00f0 hann skuldi arbei\u00f0a vi\u00f0, men at Sverri lurta\u00f0i v\u00e6l eftir t\u00ed i\u00f0 venjarin seg\u00f0i vi\u00f0 hann og at hann var konstruktivur og g\u00f3\u00f0ur at samstarva vi\u00f0. Guldborg seg\u00f0i at hann var als ikki \u00ed iva um, at Sverri nokk skuldi n\u00e1a heilt upp \u00e1 toppin, og at um hann bleiv vi\u00f0 at menna seg solei\u00f0is sum hann gj\u00f8rdi n\u00fa (sep. 2014), b\u00e6\u00f0i mentalt, tekniskt og fysiskt, so var hann als i \u00ed iva um, at Sverri nokk skuldi r\u00f8kka s\u00ednum m\u00e1li. Guldborg metti, at Sverri longu \u00ed 2015 fer at kl\u00e1ra seg sera sera v\u00e6l og ikki minst \u00ed 2016. Sverri seg\u00f0i, at um so var at ta\u00f0 gj\u00f8rdist ov krevjandi at vera fullt\u00ed\u00f0arlesandi og r\u00f3gva \u00e1 so h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i sum hann gj\u00f8rdi, so valdi hann heldur r\u00f3gvingina fram um, t\u00ed ta\u00f0 er n\u00fa, me\u00f0an hann er ungur, at hann m\u00e1 taka av og r\u00f3gva, so kundi \u00fatb\u00fagvingin heldur b\u00ed\u00f0a, t\u00ed r\u00f3gvingin kundi ikki b\u00ed\u00f0a til einafer\u00f0 var li\u00f0ugur at \u00fatb\u00fagva seg.\n\nEingin OL-kvalifikati\u00f3n \u00ed 2016 \nSverri Nielsen lutt\u00f3k \u00ed singleskullara \u00e1 t\u00ed seinastu OL-\u00fatt\u00f8kustevnuni \u00ed r\u00f3gving, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed Lucerne, Sveis \u00ed d\u00f8gunum fr\u00e1 22. til 24. mai 2016. Hann vann innlei\u00f0andi ri\u00f0ilin og h\u00e1lvfinaluna, men gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed finaluni, og rakk harvi\u00f0 ikki einum OL-pl\u00e1ssi, vi\u00f0 ta\u00f0 pl\u00e1ss bert var til tr\u00edggir teir fremstu b\u00e1tarnir til Olympisku leikirnir \u00ed Rio \u00ed 2016. Reglarnir til OL-lutt\u00f8ku siga, at eitt land bert kann hava ein av tveimum b\u00e1tasl\u00f8gum, i\u00f0 er singelskullarin, i\u00f0 Sverri r\u00f8r \u00ed og l\u00e6ttvektsdupultskullarin, i\u00f0 Mads Rasmussen og Rasmus Quist r\u00f3gva \u00ed. Teir b\u00e1\u00f0ir megna\u00f0u heldur ikki at kvalifisera seg, vi\u00f0 ta\u00f0 at teir gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd og pl\u00e1ss var bara fyri tveimum b\u00e1tum. Men eftirsum Belgia vann b\u00e1\u00f0ar hesar kappingar, og OL-reglurnar siga, at eitt land ikki m\u00e1 hava b\u00e1\u00f0ar b\u00e1tast\u00f8ddirnar vi\u00f0 til OL, og noyddist Belgia at vejla annan av teirra b\u00e1tum fr\u00e1, og harvi\u00f0 fekk Sverri enn ein m\u00f8guleika fyri at sleppa vi\u00f0 til OL, um so var at Belgia valdi at senda dupultskullaran avsta\u00f0 til OL. Men Belgia valdi at senda teirra einkultskullara, og sleppur Sverri ikki vi\u00f0 til OL 2016. Hinvegin sleppa Rasmussen og Quist til OL 2016 i Rio.\n\n\u00darslit\n\nHM \u00ed r\u00f3gving 2017 \nSverri Nielsen luttekur \u00e1 HM \u00ed r\u00f3gving 2017 \u00ed Florida. Hann kom v\u00ed\u00f0ari fr\u00e1 4. innlei\u00f0andi ri\u00f0linum hin 24. september sum nummar 1, hann r\u00f3\u00f0i \u00ed t\u00ed\u00f0ini 07:04.480. Hin 27. september r\u00f3\u00f0i hann seg v\u00ed\u00f0ari \u00far kvartfinalunum vi\u00f0 tri\u00f0bestu t\u00ed\u00f0 \u00ed hansara ri\u00f0li, hann r\u00f3\u00f0i \u00ed t\u00ed\u00f0ini 06:48.230. H\u00e1lvfinalurnar v\u00f3r\u00f0u 29. september 2017, har gj\u00f8rdist Sverri nummar f\u00fdra av seks r\u00f3gvarum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 06:53.420 og var\u00f0 t\u00ed akkur\u00e1t ov stuttur til at koma v\u00ed\u00f0ari til A-finaluna. \u00cd sta\u00f0in kom hann v\u00ed\u00f0ari \u00ed B-finaluna.\n\nWorld Rowing Cup III - 2017 \u00ed Sveis \nTa\u00f0 eydna\u00f0ist Sverra at koma \u00ed A-finaluna, har hann enda\u00f0i \u00e1 fimtapl\u00e1ssi.\nNr. 5 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 07:00.330\n\nEM \u00ed r\u00f3gving 2017 \n Nr. 3 \u00ed B-finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 06:55.900\n\nEM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2017 - Evropameistari og n\u00fdtt danskt met \nSverri lutt\u00f3k \u00e1 EM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Paris hin 4. februar 2017 saman vi\u00f0 fleiri f\u00f8royskum og donskum r\u00f3gvarum. Teir donsku r\u00f3gvararnir vunnu fira hei\u00f0ursmerki, her er Sverri taldur vi\u00f0 sum dani, h\u00f3ast f\u00f8royingur, men t\u00ed hann r\u00f8r vi\u00f0 danska landsli\u00f0num, av hesum hei\u00f0ursmerkjunum v\u00f3ru tv\u00e6r gull. Sverri setti n\u00fdtt danskt met. F\u00f8roysku r\u00f3gvararnir vunnu 9 hei\u00f0ursmerki.\nGull \u00ed 2000 m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:47.9 minuttir, harvi\u00f0 betra\u00f0i hann um s\u00edtt egna danska met.\n\nDM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2017 - N\u00fdtt danskt met \nEins og \u00ed 2015 og 2016, setti Sverri aftur n\u00fdtt danskt met, t\u00e1 i\u00f0 hann lutt\u00f3k \u00ed DM \u00ed ergometur-r\u00f3gving \u00ed 2000 metrum s\u00ed\u00f0st \u00ed januar 2017. Hann vann danmarksmeistaraskapin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:49.20.\n\nEM \u00ed r\u00f3gving 2016 \nSverri lutt\u00f3k \u00e1 EM \u00ed r\u00f3gving \u00ed mai 2016.\nNr. 6 \u00ed 2000 m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 09:26.770 minuttir\n\nDM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2016 - N\u00fdtt danskt met \nEins og \u00ed 2015, megna\u00f0i Sverri S. Nielsen at seta n\u00fdtt danskt met \u00ed innandurakappr\u00f3\u00f0ri \u00e1 2000 metra teininum, t\u00e1 i\u00f0 hann lutt\u00f3k \u00e1 DM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri s\u00ed\u00f0st \u00ed januar 2016. Hann vann danmarksmeistaraheiti\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:51.6.\n\nHM \u00ed r\u00f3gving U-23 2015 \u00ed Bulgaria \nS\u00ed\u00f0st \u00ed juli 2015 lutt\u00f3k Sverri \u00e1 HM \u00ed r\u00f3gving U-23 \u00ed Bulgaria, hann lutt\u00f3k \u00ed einkultskullara hj\u00e1 monnum undir 23 \u00e1r. Hin 26. juli 2015 r\u00f3\u00f0i hann \u00ed A-finaluni, hann l\u00e1 \u00e1 odda \u00ed fyrstuni, men enda\u00f0i s\u00ed\u00f0an \u00e1 fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ssi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 06:56.39. Hann er sostatt fj\u00f3r\u00f0besti r\u00f3gvarin \u00ed heiminum \u00ed aldursb\u00f3lkinum U23 \u00ed singulskullara.\n\nDM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2015 - N\u00fdtt danskt met \nSverri Nielsen setti n\u00fdtt danskt met, t\u00e1 i\u00f0 hann lutt\u00f3k \u00ed DM \u00ed ergometer-r\u00f3gving (innir\u00f3\u00f0ur) \u00ed Gladsaxe Sportshal hin 1. februar 2015 og gj\u00f8rdist danmarkarmeistari. T\u00ed\u00f0in hj\u00e1 honum var 5:53.2, og harvi\u00f0 t\u00f3k hann meti\u00f0, i\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarstj\u00f3rin Lars Christensens setti \u00ed 1996 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:55:5.\nGull \u00ed 2000 m innir\u00f3\u00f0ri vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:53.2 (danskt met)\n\nHM \u00ed r\u00f3gving 2014 \u00ed Amsterdam \nSverri var\u00f0 \u00fattikin til danska seniorlandsli\u00f0i\u00f0, sum skuldi luttaka \u00e1 HM \u00ed r\u00f3gving \u00ed Amsterdam. Hann r\u00f3\u00f0i \u00ed singlescullara, teinurin er \u00e1 2000 metrar. Hann gj\u00f8rdist nummar fimm \u00ed kvartfinaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:24.39 og gj\u00f8rdist ov stuttur til semifinalurnar. Hann slapp t\u00f3 \u00ed C-finalurnar at kappast um pl\u00e1ssini fr\u00e1 nummar 13 til 18. Hann gj\u00f8rdist nummar eitt \u00ed s\u00ednum b\u00f3lki \u00ed semifinaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 07:11.410. 17 \u00e1 HM \u00ed r\u00f3gving, sum var \u00ed Amsterdam \u00ed Hollandi 24. til 31. august 2014.\n\nWorld Cup stevnan 2014 \u00ed Sidney \u00ed dupultskullara \nHin 30. mars 2014 lutt\u00f3k Sverri \u00e1 World Cup stevnu \u00ed Sidney \u00ed dupultskullara. Teir gj\u00f8rdust nummar seks.\nNr. 6 \u00ed A-finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:34.38\n\nInnir\u00f3\u00f0ur 2013 \n\u00cd oktober 2013 r\u00f3\u00f0i Sverri 2000 metrar \u00ed innir\u00f3\u00f0ri skj\u00f3tari enn 16 \u00e1ra gamla danska meti\u00f0, i\u00f0 var sett av Lars Christensen, DRC \u00edtr\u00f3ttarstj\u00f3ra. Sverri r\u00f3\u00f0i vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5.53.4, meti\u00f0 hj\u00e1 Lars Christensen var t\u00e1 5.55.6. T\u00ed\u00f0in hj\u00e1 Sverra var\u00f0 t\u00f3 ikki skr\u00e1sett sum met, t\u00ed hon var ikki sett vi\u00f0 almenneri kapping men undir venjing.\n\nVunnu HM 2013 B finaluna \u00ed dupult sculler U23 menn \nSverri Sandberg Nielsen og T\u00f8ger Berg Rasmussen komu ikki \u00ed A-finaluna, men teir komu \u00ed B-finaluna og vunnu hana. Teir eru sostatt nummar sjey \u00ed heiminum hj\u00e1 U23 \u00ed 2013.\n\nRoyndarregatta \u00ed Bagsv\u00e6rd oktober 2012 \nSverri gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed kappingini hj\u00e1 monnum, tungvekt \u00ed einkultsculler.\n\nHM 2012 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \n Nummar 10 \u00ed b\u00f3lkinum Open Men vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:03.8\n\nHM 2011 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \n Gull \u00ed b\u00f3lkinum Junior Men Heavy Weight vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:04.8\n\nHei\u00f0ur \n 2019 - \u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttanavn\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nSverri Sandberg Nielsen \u00e1 Team Danmark\nDrekin.fo\nRoning.dk\nVideo, OL 2021\n\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nInnir\u00f3\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torstein%20Brattaberg", "title": "Torstein Brattaberg", "text": "Torstein Paulason Brattaberg (f\u00f8ddur \u00ed 1996) \u00far Vestmanna er f\u00f8royskur r\u00f3gvari, sum hevur vunni\u00f0 b\u00e6\u00f0i FM, DM og Nor\u00f0urlanda meistaraheiti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri. Torstein r\u00f8r eisini vanligan f\u00f8royskan kappr\u00f3\u00f0ur, \u00ed 2011 r\u00f3\u00f0i hann vi\u00f0 Havfr\u00fanni hj\u00e1 V\u00cdF Kappr\u00f3\u00f0ri og ta\u00f0 ger hann eisini \u00ed 2012. Venjari hansara \u00ed innir\u00f3\u00f0ri er K\u00e1ri Djurhuus Brattaberg \u00far V\u00e1gi. Torstein er sonur Barbaru Brattaberg \u00far V\u00e1gi og politikaran Paula Trond Petersen. Torstein l\u00e6rir \u00e1 skipasmi\u00f0juni MEST \u00ed Havn. Hann er eisini hondb\u00f3ltsm\u00e1lverji.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan \u00edtr\u00f3tt\n\nNor\u00f0urlandameistari \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \nTorstein lutt\u00f3k \u00ed nor\u00f0urlanda kapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri hin 7. januar 2012, sum ver\u00f0ur nevnd \u00c5rhus Indoor Open og Nordic Open Indoor. Torstein vann eitt gull og eitt bronsu hei\u00f0ursmerki:\n Gull \u00ed 2000 m Einstaklingakapping - Dreingir - 15 til 16 \u00e1r vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 06:37.6\n Bronsu \u00ed styttri teini\n\nDanmarksmeistaraskapur \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \nTorstein hevur luttiki\u00f0 \u00ed \u00c5bne Danske Mesterskaber og Fit for Rowing \u00ed 2011 og 2012. B\u00e6\u00f0i \u00e1rini gj\u00f8rdist hann danmarksmeistari \u00ed s\u00ednum \u00e1rgangi.\n\nDM 2012 \nTorstein Brattaberg lutt\u00f3k \u00ed DM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 27. januar 2012, kappingin nevnist \u00c5bne Danske Mesterskaber & Fit For Rowing 2012. Hann lutt\u00f3k \u00ed tveimum kappingum, \u00ed 2000 m og \u00ed sprint (200 m) fyri dreingir f\u00f8ddir 1996. Torstein vann gull \u00ed b\u00e1\u00f0um kappingunum. \n Gull \u00ed 2000 m \u00ed \u00c5bne Danske Mesterskaber & Fit For Rowing 2012 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:34.0 \n Gull \u00ed sprint (200 m) \u00ed \u00c5bne Danske Mesterskaber & Fit For Rowing 2012 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 33:12\n\nDM 2011 \n\u00cd 2011 gj\u00f8rdist hann danmarksmeistari \u00ed unglinga b\u00f3lkinum \u00ed innandura r\u00f3gving (\u00c5bne Danske Mesterskaber & Fit For Rowing 2011) \u00ed 2000 metra teininum. Hann vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:53.5, nummar 2 hev\u00f0i t\u00ed\u00f0ina 7.11.7. Torstein lutt\u00f3k fyri V\u00cdF Kappr\u00f3\u00f0ur, hann lutt\u00f3k eisini \u00ed 200 m sprint, hann bleiv nummar 3 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 33.48, nummar 1 hev\u00f0i t\u00ed\u00f0ina 31.12. Umframt Torstein vunnu eisini tveir a\u00f0rir f\u00f8royingar gull til DM 2011, tey v\u00f3ru Sverri Sandberg Nielsen \u00far Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag, sum vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:13.8 \u00e1 sama teini hj\u00e1 18 \u00e1ra gomlum og Anna Mary Davidsen \u00far Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag, sum vann gull \u00e1 2000 metra teininum hj\u00e1 kvinnum 19-22 \u00e1r. T\u00ed\u00f0in hj\u00e1 henni var 6:58.9 minuttir. DM-kappingin var \u00ed Gladsaxe Sportshal.\n\nF\u00f8royameistari \u00ed innir\u00f3\u00f0ri\n\nFM 2014 \nT\u00f3rstein lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkinum dreingir 18 \u00e1r.\nGull \u00ed 2000 m innir\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:36.8\n\nFM 2012 \nT\u00f3rstein lutt\u00f3k \u00ed FM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2012. Hann gj\u00f8rdist eins og \u00ed 2011 f\u00f8royameistari \u00ed 2000 m \u00ed aldursb\u00f3lkinum Dreingir 15 til 16 \u00e1r.\n Gull - Einstaklingakapping - Menn/Dreingir - 15 til 16 \u00e1r (2000m) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:38.5\n\nFM 2011 \nTorstein lutt\u00f3k \u00ed FM kapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri, sum nevndist Formula kappingin 2011. Hann vann gull \u00ed s\u00ednum aldursb\u00f3lki: \n Gull - Einstaklingakapping - Menn/Dreingir - 15 til 16 \u00e1r (2000m) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:46.9\n Bronsu - 500m Sprint - Menn/Dreingir\n\nHondb\u00f3ltur \nTorstein og a\u00f0rir vunnu FM \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 dreingjum 16 \u00e1r \u00ed 2012.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nDrekin.fo\nRoning.dk\n\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nInnir\u00f3\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\nVestmenningar"}
{"id": "15840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20Rona", "title": "North Rona", "text": "Rona (Skotskt g\u00e6liskt R\u00f2naigh [r\u02e0\u0254\u02d0naji]) er ein fjarskotin oyggj \u00ed Ytru Hebridunum. Oyggin ver\u00f0ur ofta nevnd North Rona fyri ikki at blanda hana saman vi\u00f0 South Rona, sum er ein oyggj \u00ed Innaru Hebridunum. Rona er tann \u00fatlendska oyggin i\u00f0 liggur n\u00e6rmast F\u00f8royum, 260 km higani. Rona er ein oyggj, sum er 109 ha (1,09 km2). Rona er naka\u00f0 st\u00f8rri enn L\u00edtla D\u00edmun, sum er 84 ha (0,84 km2). \u00cd dag b\u00fdr einki f\u00f3lk \u00e1 Rona, men f\u00f3lk hevur fyrr b\u00fa\u00f0 har. Stutt eftir 1685 doy\u00f0u seinastu fastb\u00fagvandi 30 f\u00f3lkini, t\u00ed at svarta rottan bar s\u00f3tt vi\u00f0 s\u00e6r \u00fat \u00ed oynna. Roynt var\u00f0 aftur, at seta b\u00fagv, men tey seinastu fluttu av aftur oynni umlei\u00f0 1695, eftir ta\u00f0 hevur bert sey\u00f0ur liva \u00e1 oynni. Onki f\u00f3lk hevur b\u00fa\u00f0 fast \u00e1 oynni s\u00ed\u00f0an 1695, t\u00e1 oyggin avtofta\u00f0ist vegna eina b\u00e1tsvanlukku. Oyggin Rona ver\u00f0ur nevnd \u00ed 17. \u00f8rindi \u00ed kv\u00e6\u00f0inum Norska L\u00f8va. \u00c1 oynni finst enn keltiska toftin eftir St Ronan's Chapel.\n\nSkotland\nOyggjar \u00ed Skotlandi"}
{"id": "15842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juliana%20Knust", "title": "Juliana Knust", "text": "Juliana Knust Sampaio (f\u00f8dd 29. mai 1981 \u00ed Niter\u00f3i) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "15843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fernanda%20Montenegro", "title": "Fernanda Montenegro", "text": "Arlette Pinheiro Esteves Torres (f\u00f8dd 16. oktober 1929 \u00ed Rio de Janeiro) er teatur-, sj\u00f3nvarps- og filmssj\u00f3nleikari \u00far Brasil, sum er best kend fyri s\u00edn h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed Central Station, sum f\u00f8rdi til at hon var\u00f0 tilnevnd eina Oscar-hei\u00f0ursl\u00f8n, og harvi\u00f0 gj\u00f8rdist tann fyrsta brasilska sj\u00f3nleikarinnan, i\u00f0 fekk henda hei\u00f0ur. \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929"}
{"id": "15844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giovanna%20Antonelli", "title": "Giovanna Antonelli", "text": "Giovanna Antonelli (f\u00f8dd 18. mars 1976 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \n\nAntonelli fekk s\u00edn fyrsta st\u00f3ra leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Malha\u00e7\u00e3o (soap opera). Hon sp\u00e6ldi Isa Pasqualete fr\u00e1 1995 til 2000. \u00cd 2000 sp\u00e6ldi hon Sharon \u00ed filminum Bossa Nova.\n\nEftir s\u00edn film debut, fekk hon leiklutin sum Capitu \u00ed La\u00e7os de Fam\u00edlia, sum er ein telenovela fr\u00e1 2000. Eftir tann leiklutin hevur Giovanna eitt n\u00fa sp\u00e6lt Mariu Magdalenu \u00ed sj\u00f3nleikinum Jesus Christ Superstar.\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "15845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gina%20Holden", "title": "Gina Holden", "text": "Gina Holden (f\u00f8dd 17. mars 1975 \u00ed Smithers) er sj\u00f3nleikari \u00far Kanada. Hon er eitt n\u00fa kend fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Coreen Fennel \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Blood Ties, fyri hennara leiklut sum Dale Arden \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Flash Gordon fr\u00e1 2007, og fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Shea Allen \u00ed Harper's Island.\n\nKanadiskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "15846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicholas%20D%27Agosto", "title": "Nicholas D'Agosto", "text": "Nicholas D'Agosto (f\u00f8ddur 17. apr\u00edl 1980 \u00ed Omaha) er sj\u00f3nleikari \u00far USA. Hann er eitt n\u00fa kendur fyri at sp\u00e6la h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed filminum Final Destination 5 og fyri s\u00edn afturvendandi leiklut \u00ed Heroes. \u00cd 2013 byrja\u00f0i hann at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed Showtime r\u00f8\u00f0ini Masters of Sex.\n\nFilmar\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "15847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luana%20Piovani", "title": "Luana Piovani", "text": "Luana El\u00eddia Afonso Piovani (f\u00f8dd 29. august 1976 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon hevur sp\u00e6lt \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um og \u00e1 palli.\n\nFilmsleiklutir\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "15848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ellen%20Rocche", "title": "Ellen Rocche", "text": "Ellen Rocche (f\u00f8dd 19. juli 1979 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari og modell \u00far Brasil.  Hon byrja\u00f0i s\u00edna karrieru \u00ed sunnudags sj\u00f3nvarpssendingini Qual \u00e9 a m\u00fasica? (\"Hv\u00f8r er t\u00f3nleikurin?\") vi\u00f0 Silvio Santos \u00e1 brasilsku sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini SBT.\n\nHon sp\u00e6ldi ta\u00f0 brasilsku versj\u00f3nina av Lara Croft karakterinum, sum eitt s\u00f8lu\u00e1tak fyri sp\u00e6li\u00f0 Tomb Raider III \u00ed Brasil.\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "15887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%C3%B0alr%C3%A1%C3%B0%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "A\u00f0alr\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum", "text": "A\u00f0alr\u00e1\u00f0ini \u00ed F\u00f8royum eru tey r\u00e1\u00f0, har politiski myndugleikin hevur s\u00edna umsiting. Tali\u00f0 av r\u00e1\u00f0um kann broytast alt eftir politiska viljanum. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a tvey ella fleiri r\u00e1\u00f0 l\u00f8gd saman og onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur eitt r\u00e1\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed tvey, sum t.d. t\u00e1 Almanna- og Heilsur\u00e1\u00f0i\u00f0 bleiv b\u00fdtt sundur \u00ed tvey n\u00fdggj r\u00e1\u00f0 Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 og Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, og onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a heilt n\u00fdggj r\u00e1\u00f0 sett \u00e1 stovn. Hetta hendir serliga, t\u00e1 val j\u00fast hevur veri\u00f0 og samr\u00e1\u00f0ingar hava veri\u00f0 um b\u00fdti av landsst\u00fdrissessum. Hv\u00f8rt r\u00e1\u00f0 hevur ein a\u00f0alstj\u00f3ra og ein landsst\u00fdrismann ella kvinnu. Landsst\u00fdrisf\u00f3lki er ovasti myndugleiki \u00ed r\u00e1\u00f0num, s\u00ed\u00f0an kemur a\u00f0alstj\u00f3rin og so koma deildarlei\u00f0arar.\n\nA\u00f0alr\u00e1\u00f0ini 2008-2011 \nStutt eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed januar 2008, t\u00e1 sonevnda CHE samgongan var\u00f0 skipa\u00f0, var\u00f0 Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 sett \u00e1 stovn. Henda samgonga sat t\u00f3 bert \u00ed f\u00e1ir m\u00e1na\u00f0ir. Eftir n\u00f3gv umr\u00f8ddu l\u00e1sag\u00f8luna, sum f\u00f8rdi til at CHE samgongan fall, bleiv n\u00fdggj samgonga skipa\u00f0 \u00e1 heysti 2008 vi\u00f0 ABC flokkunum. Hendan n\u00fdggja samgonga b\u00fdtti Almanna- og Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 sundur \u00ed tvey a\u00f0alr\u00e1\u00f0. Tey n\u00fdggju a\u00f0alr\u00e1\u00f0ini, sum v\u00f3ru \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2008 - 2011 v\u00f3ru hesi:\nL\u00f8gmansskrivstovan - L\u00f8gmansskrivstovan er fyrisiting l\u00f8gmans.\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 - Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er fyrisiting hj\u00e1 landsst\u00fdrismanninum \u00ed innlendism\u00e1lum og er skipa\u00f0 \u00ed f\u00fdra fak\u00f8kir, l\u00f3garm\u00e1l, kommunum\u00e1l, n\u00e1tt\u00farum\u00e1l og samfer\u00f0slum\u00e1l.\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 - F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er a\u00f0alr\u00e1\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 landst\u00fdrismanninum \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum.\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 - Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 fyrisitur undirv\u00edsingarm\u00e1l, gransking, mentam\u00e1l, kirkjum\u00e1l, loftmi\u00f0lar, \u00edtr\u00f3tt og anna\u00f0 fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi.\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 - Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er fyrisiting hj\u00e1 landsst\u00fdrismanninum \u00ed fiski- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lum.\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 - M\u00e1ls\u00f8kini hj\u00e1 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num eru eitt n\u00fa: Alivinna, arbei\u00f0smarkna\u00f0ur, handil, roknskapir, samfer\u00f0sla, loftfer\u00f0sla, trygging, veterinerm\u00e1l, kunningart\u00f8kni, sj\u00f3vinna, r\u00e1\u00f0evni og r\u00fasdrekkas\u00f8la.\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nAlmannar\u00e1\u00f0i\u00f0 er skipa\u00f0 \u00ed hesar deildir: A\u00f0alskrivstovan og Almannapolitiska deildin. Harumframt eru deildir sum eru felags vi\u00f0 Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0. \nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er skipa\u00f0 \u00ed hesar deildir: A\u00f0alskrivstovan, Heilsupolitiskadeildin, Heilsb\u00faskapardeildin. Harumframt eru deildir sum eru felags vi\u00f0 Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAMR.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nHMR.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nFMR.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nFisk.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nTinganes.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 L\u00f8gmansskrivstovuni\nIMR.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nVMR.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nMMR.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nMFA.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num (Ministry of Foreign Affairs)\n\nA\u00f0alr\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskur politikkur\nAlmennar nevndir og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annita%20%C3%A1%20Fr%C3%AD%C3%B0riksm%C3%B8rk", "title": "Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk", "text": "Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk (f\u00f8dd 27. juli 1968) av Strondum er f\u00f8royskur politikari, \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari \u00ed 1992. Hon var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed 1998 fyri Tj\u00f3\u00f0veldi. Hon var\u00f0 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed landsst\u00fdrinum hj\u00e1 Anfinni Kallsberg fr\u00e1 17. september til 5. desember 2003. \u00cd 2008 var hon eitt stutt skifti f\u00f3lkatingslimur, t\u00e1 hon avloysti H\u00f8gna Hoydal fr\u00e1 9. september til 24. oktober.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan politikk\n\nL\u00f8gtingslimur \nAnnita var l\u00f8gtingslimur fr\u00e1 1998 til 2011, t\u00f3 hevur hon havt farloyvi fr\u00e1 l\u00f8gtinginum nakrar fer\u00f0ir, eitt n\u00fa me\u00f0an hon var landsst\u00fdriskinna \u00ed mentam\u00e1lum \u00ed 2003. Hon var n\u00e6stvald \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 2008 vi\u00f0 616 atkv\u00f8\u00f0um. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 2011 var\u00f0 hon ikki afturvald, men hevur t\u00f3 veri\u00f0 avloysari okkurt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 eftir vali\u00f0 \u00ed 2011. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hon aftur vald \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0.\n 1998 - 2002 l\u00f8gtingslimur\n 2002 - 2004 l\u00f8gtingslimur\n 2004 - 2008 l\u00f8gtingslimur\n 2008 - 2011 l\u00f8gtingslimur\n 2015 - l\u00f8gtingslimur\n\nNevndarsessir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \n 2015\u2013 Forkvinna \u00ed Uttanlandsnevndini\n 2015\u2013 limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini \n 2008\u20132011 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini \n 2008\u20132011 n\u00e6stforkvinna \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n 2004\u20132008 limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n 2004\u20132008 limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini \n 2003\u20132004 forma\u00f0ur \u00ed Mentanarnevndini\n 2002\u20132003 forma\u00f0ur \u00ed Mentanarnevndini \n 1998\u20132002 limur \u00ed Mentanarnevndini\n\nLandsst\u00fdriskvinna \n 2003 Landsst\u00fdriskvinna \u00ed mentam\u00e1lum fr\u00e1 17. september til 5. desember 2003\n\nF\u00f3lkatingslimur \n 2008 - F\u00f3lkatingslimur fr\u00e1 9. september til 24. oktober, avloysti H\u00f8gna Hoydal, sum var landsst\u00fdrisma\u00f0ur t\u00e1.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 279. (PDF)\n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nStrandingar"}
{"id": "15898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%202011%E2%80%932015", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2011\u20132015", "text": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2011 - 2015. Tey v\u00f3ru vald \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum hin 29. oktober 2011. Tali\u00f0 \u00e1 l\u00f8gtingslimum var t\u00e1 33 og F\u00f8royar var eins og vi\u00f0 undanfarna var eitt vald\u00f8mi. T\u00e1 ta\u00f0 stendur s\u00fdsla \u00ed talvuni ni\u00f0anfyri, merkir ta\u00f0 t\u00ed ikki, at tey v\u00f3ru umbo\u00f0svald fyri ta s\u00fdsluna, men at ta\u00f0 er har i\u00f0 tey b\u00fagva ella at tey v\u00f3ru uppstilla\u00f0i av valfelag \u00ed t\u00ed \u00f8kinum.\n\nPers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur\n\nS\u00ed eisini  \nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2008\u20132011\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2015\u20132019\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskir politikarar\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar\n2015 \u00ed F\u00f8royum\n2015 \u00ed politikki"}
{"id": "15899", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDrihoyl%C3%BAs", "title": "M\u00fdrihoyl\u00fas", "text": "M\u00fdrihoyl\u00fas (lat\u00edn Myosotis scorpioides) er ein upprunaf\u00f8roysk Forgloymmegei planta.\n\nPlantur"}
{"id": "15900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akurhoyl%C3%BAs", "title": "Akurhoyl\u00fas", "text": "Akurhoyl\u00fas (lat\u00edn Myosotis arvensis) er ein upprunaf\u00f8roysk Forgloymmegei planta.\n\nPlantur"}
{"id": "15901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hergeir%20Nielsen", "title": "Hergeir Nielsen", "text": "Niels J\u00e1kup Hergeir Nielsen (f\u00f8ddur 27. august 1949 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari. Hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fleiri fer\u00f0ir, seinast til L\u00f8gtingsvali\u00f0 19. januar 2008. Hann hevur siti\u00f0 sum l\u00f8gtingsforma\u00f0ur tr\u00edggjar fer\u00f0ir, seinastu fer\u00f0 var valskei\u00f0i 2008-2011. Hergeir var landsst\u00fdrisma\u00f0ur 1978-80. Hann var bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 14. September fr\u00e1 1992 til 1994. Hergeir stilla\u00f0i ikki upp aftur til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed oktober 2011, eftir at hava veri\u00f0 virkin \u00ed politikki \u00ed 33 \u00e1r.\n\nL\u00f8gtingsforma\u00f0ur \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir t\u00e6r fer\u00f0irnar, t\u00e1 Hergeir Nielsen hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur, 1. n\u00e6stforma\u00f0ur og 3. n\u00e6stforma\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi.\n2008\u20132011 l\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n2004\u20132008 1. n\u00e6stforma\u00f0ur\n1990\u20131994 3. n\u00e6stforma\u00f0ur\n1989\u20131990 3. n\u00e6stforma\u00f0ur\n1989\u20131989 l\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n1988\u20131989 1. n\u00e6stforma\u00f0ur\n1987\u20131988 l\u00f8gtingsforma\u00f0ur\n1984\u20131987 1. n\u00e6stforma\u00f0ur\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingsval%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "F\u00f3lkatingsval \u00ed F\u00f8royum", "text": "T\u00e1 f\u00f3lkatingsval er \u00ed Danmark, so er ta\u00f0 eisini f\u00f3lkatingsval \u00ed F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. F\u00f8royingar og gr\u00f8nlendingar velja hv\u00f8r s\u00edni tvey umbo\u00f0 til danska F\u00f3lkatingi\u00f0. Ta\u00f0 eru teir b\u00e1\u00f0ir flokkarnir, sum kl\u00e1ra at f\u00e1a flestar atkv\u00f8\u00f0ur, sum vinna f\u00f3lkatingslimirnir, s\u00ed\u00f0an koma t\u00e6r pers\u00f3nligu atkv\u00f8\u00f0urnar, ta\u00f0 valevni sum f\u00e6r flest atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed teimum b\u00e1\u00f0um flokkunum, sum vinna vali\u00f0, eru vald \u00e1 F\u00f3lkating. \n\n\u00c1 f\u00f3lkatingsvalinum 15. september 2011 var Edmund Joensen valdur fyri Sambandsflokkin og Sj\u00far\u00f0ur Skaale var\u00f0 valdur fyri Javna\u00f0arflokkin. Sj\u00far\u00f0ur var\u00f0 annars upprunaliga valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, men \u00ed 2011 t\u00f3k hann  seg \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi og eftir at hava veri\u00f0 leysgangari \u00ed nakrar m\u00e1na\u00f0ir, melda\u00f0i hann seg so inn \u00ed Javna\u00f0arflokkin og stilla\u00f0i upp til f\u00f3lkatingsvali\u00f0. Edmund var\u00f0 valdur vi\u00f0 1578 atkv\u00f8\u00f0um og Sj\u00far\u00f0ur var\u00f0 valdur vi\u00f0 1539 atkv\u00f8\u00f0um. \u00cd 2007 v\u00f3ru ta\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldi vi\u00f0 5848 atkv\u00f8\u00f0um og Sambandsflokkurin vi\u00f0 4513 atkv\u00f8\u00f0um, sum vunnu vali\u00f0. Valevnini hj\u00e1 hesum b\u00e1\u00f0um flokkum sum fingu flestar atkv\u00f8\u00f0ur og harvi\u00f0 vunnu f\u00f3lkatingssess v\u00f3ru H\u00f8gni Hoydal fyri Tj\u00f3\u00f0veldi vi\u00f0 2557 atkv\u00f8\u00f0um og Edmund Joensen \u00far Sambandsflokkinum vi\u00f0 931 atkv\u00f8\u00f0um.\n\nKeldur \n\nVal \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f3lkatingsval \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingsvali%C3%B0%202011", "title": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2011", "text": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2011 var hildi\u00f0 h\u00f3sdagin 15. september 2011, n\u00e6rum 4 \u00e1r eftir f\u00f3lkatingsvali\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 13. november 2007. \u00cd alt skuldu 179 f\u00f3lkatingslimir veljast, av teimum v\u00f3r\u00f0u 175 valdir \u00ed Danmark, tvey umbo\u00f0 \u00far F\u00f8royum og tvey umbo\u00f0 \u00far Gr\u00f8nlandi.\n\nKeldur \n\nVal \u00ed Danmark\nF\u00f3lkatingsval \u00ed F\u00f8royum\nPolitikkur\nF\u00f3lkatingsval"}
{"id": "15908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joan%20Bl%C3%A1foss", "title": "Joan Bl\u00e1foss", "text": "Joan Bl\u00e1foss (f\u00f8dd 11. september 1980) er f\u00f8royskur rennari og triatlon \u00ed\u00f0kari. Joan byrja\u00f0i at \u00ed\u00f0ka triatlon \u00ed 2002. \u00cd 2008 vann hon heimsmeistara kapping \u00ed \u00bd Ironman \u00ed Lissabon. Joan lesur til l\u00e6kna \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet. Joan helt eina pausu fr\u00e1 kappingum \u00ed 2009 og 2010 orsaka\u00f0 av ska\u00f0a, men \u00ed 2011, er hon aftur farin \u00ed holt vi\u00f0 at \u00ed\u00f0ka, men n\u00fa \u00ed\u00f0kar hon mest renning, hon rennur maraton. Hon lutt\u00f3k \u00ed martaton kapping \u00ed T\u00fdsklandi og setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hon gj\u00f8rdist fyrsta f\u00f8royska kvinna, sum rann teinin undir 20 minuttir. Hon rann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:50.09. Hon gj\u00f8rdist nummar 34 \u00ed kappingini og er styrkismett sum nummar 4 \u00ed Danmark.\n\nAltj\u00f3\u00f0a kappingar \n2008 VM lang (4km, 120km, 30km)  indivduelt: 7.plads hold: gull   \n2007 Oyggjaleikir, Rodos Hold-triatlon silvur\n2007 VM duatlon langteina 6. pl\u00e1ss\n\nKappingar um danska meistaraheiti DM \n silvur 2010  DM 10km renning eftir landsvegum \n bronsu 2008 DM lang (\u00bd ironman), triatlon\n bronsu 2008 DM sprint, triatlon\n silvur 2008 DM-holdsprint,  triatlon\n silvur 2008  DM 10km renning eftir landsvegum\n bronsu  2008 DM lang cross, l\u00f8b\n silvur  2007 DM triatlon sprint individuelt\n gull 2007 DM holdsprint\n bronsu 2007 DM stuttdistansa\n gull  2007 DM duatlon langdistanse\n gull  2006 DM holdsprint\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nJoanblafoss.dk\n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nTriatlon \u00ed\u00f0karar\nF\u00f8royskir s\u00fakklarar"}
{"id": "15909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landsl%C3%A6knin", "title": "Landsl\u00e6knin", "text": "Landsl\u00e6knin er ein danskur stovnur \u00ed Havn. Verandi landsl\u00e6kni er H\u00f8gni Debes Joensen, sum hevur veri\u00f0 landsl\u00e6kni s\u00ed\u00f0an desember 1979. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var p\u00e1pi H\u00f8gna landsl\u00e6kni, ta\u00f0 var Hanus Debes Joensen, sum var landsl\u00e6kni \u00ed 30 \u00e1r fr\u00e1 1949 til 1979. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var\u00f0 stovnurin og emb\u00e6tisheiti\u00f0 nevnt Amtsl\u00e6knin. Landsl\u00e6knin hoyrir undir Indenrigs- og Sundhedsministeriet, fakliga hoyrir Landsl\u00e6knin undir danska Heilsust\u00fdri\u00f0 (Sundhedsstyrelsen). Landsl\u00e6knin er ein emb\u00e6tisl\u00e6knastovnur. Landsl\u00e6knin f\u00f8rir eftirlit vi\u00f0 autorisera\u00f0um heilsustarvsf\u00f3lkum \u00ed F\u00f8royum. Landsl\u00e6knin virkar eisini sum r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 f\u00f8royskum og donskum myndugleikum um heilsu vi\u00f0urskifti \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 dey\u00f0svanlukkur henda \u00ed F\u00f8royum, er ta\u00f0 landsl\u00e6knin, sum hj\u00e1lpir l\u00f8gregluni vi\u00f0 at gera r\u00e6ttarliga l\u00edksko\u00f0an, fyri at sta\u00f0festa dey\u00f0sors\u00f8kina. Landsl\u00e6knin f\u00f8rir ymisk heilsuhagt\u00f8l, sum ver\u00f0a almannkunngj\u00f8rd \u00ed \u00e1rligu \u00e1rsfr\u00e1grei\u00f0ingini.\n\nHeilsul\u00fdsing Landsl\u00e6knans - Sundhedsberetning for F\u00e6r\u00f8erne \nEinafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, oftast um heysti\u00f0, gevur Landsl\u00e6knin \u00fat eina \u00e1rsfr\u00e1grei\u00f0ing, eina heilsul\u00fdsing, sum l\u00fdsir heilsust\u00f8\u00f0una hj\u00e1 f\u00f8royingum og f\u00f8royska heilsuverki\u00f0. Heilsul\u00fdsingin var tey fyrstu mongu \u00e1rini skriva\u00f0 \u00e1 donskum og bar heiti\u00f0 Sundhedsberetning for F\u00e6r\u00f8erne (fyrr: Medicinalberetning for F\u00e6r\u00f8erne), men \u00ed 2011 kom heilsul\u00fdsingin \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum. \u00cd \u00e1rsfr\u00e1grei\u00f0ingini eru heilsuhagt\u00f8l av ymiskum slag, t.d. um dey\u00f0sors\u00f8kir hj\u00e1 f\u00f8royingum, um smittandi sj\u00fakur \u00ed F\u00f8royum, bur\u00f0arhagt\u00f8l, hagt\u00f8l um dey\u00f0svanlukkur, um tali\u00f0 \u00e1 fosturt\u00f8kum \u00ed F\u00f8royum og mangt anna\u00f0.\n\nLandsl\u00e6knah\u00fasi\u00f0 \nStovnurin heldur til \u00ed Landsl\u00e6knah\u00fasinum \u00e1 Sigmundarg\u00f8tu \u00ed Havn. Fyrr var bygningurin eisini emb\u00e6tisb\u00fasta\u00f0ur hj\u00e1 landsl\u00e6knanum og h\u00faski\u00f0 hansara, men n\u00fa eru a\u00f0rir f\u00f8royskir stovnar eisini har og h\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur ikki br\u00fakt til b\u00fasta\u00f0 longur. Ein f\u00f8royskur stovnur sum heldur til \u00ed h\u00fasinum er Deildin fyri Arbei\u00f0s- og Almannaheilsu vi\u00f0 P\u00e1l Weihe, l\u00e6kna og granskara og fleiri \u00f8\u00f0rum skrivstovuf\u00f3lkum og granskarum.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Landsl\u00e6knanum\n\nDanskir stovnar og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nHeilsa"}
{"id": "15912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkaheilsur%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0i\u00f0 er eitt r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, sum hevur til endam\u00e1l, at styrkja tilt\u00f8k fyri heilsufremjing, sj\u00faku- og vanlukkufyribyrging, b\u00e6\u00f0i \u00ed almanna- og heilsuverkinum. At stimbra gransking og royndum \u00e1 fyribyrgingar\u00f8kinum og at skipa fyri, at \u00edt\u00f8kilig heilsufremjandi og sj\u00fakufyribyrgjandi tilt\u00f8k \u00ed f\u00f3lkaheilsu\u00e6tlanum landsst\u00fdrisins ver\u00f0a sett \u00ed verk og framd. R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur skrivstovu \u00e1 J.C. Svabosg\u00f8ta 43 \u00ed Havn.\n\nR\u00e1\u00f0slimir \n\u00cd F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0 sita 7 limir, tilnevndir av landsst\u00fdrismanninum fyri 4 \u00e1r \u00ed senn. Ein limur umbo\u00f0ar undirv\u00edsingarverki\u00f0, ein limur umbo\u00f0ar almannaverki\u00f0 og f\u00fdra limir eru heilsustarvsf\u00f3lk. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin velur sjeynda limin, sum eisini skal hava serligt innlit \u00ed almanna- og heilsuvi\u00f0urskifti. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin velur formann og n\u00e6stformann millum limirnar \u00ed r\u00e1\u00f0num. Limirnir eru valdir samb\u00e6rt \u00a72 \u00ed l\u00f3g um F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0. Valskei\u00f0i\u00f0 2008 til 2011 v\u00f3ru r\u00e1\u00f0slimirnir hesi:\n\nP\u00e1l Weihe, forma\u00f0ur, Yvirl\u00e6kni, Deildin fyri arbei\u00f0s-og almanna heilsu\n\nMarjun Berg, n\u00e6stforma\u00f0ur, Socialr\u00e1\u00f0gevari, Almannastovan\n\nK\u00e1ri Rasmussen, Kommunul\u00e6kni, T\u00f3rshavn\n\nBjarta Vilhelm, Lei\u00f0ari, Gigni \u2013 Heilsufr\u00f8\u00f0i til b\u00f8rn & ung\n\nJens Jensen, L\u00f8gregluma\u00f0ur, Kriminaldeildin, Politii\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nT\u00f3rfinn H\u00f8jgaard, L\u00e6rari, Venjingarsk\u00falin \n\nHannilena Jacobsen, \u00f8konoma, Klaksv\u00edkar sj\u00fakrah\u00fas\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nFolkaheilsa.fo\n\nHeilsa\nAlmennar nevndir og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sorinskrivarar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Sorinskrivarar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Sorinskrivarin \u00ed F\u00f8royum er d\u00f3mari. Sorinskrivarin er heiti\u00f0 \u00e1 emb\u00e6tinum og \u00e1 danska stovninum vi\u00f0 sama navni. Stovnurin ver\u00f0ur eisini r\u00f3ptur F\u00f8roya R\u00e6ttur. Or\u00f0i\u00f0 Sorinskrivari kemur av donsku or\u00f0unum Svoren skriver. Sorinskrivarin er \u00ed bygningi \u00e1 C. Pl\u00f8yensg\u00f8tu 1 \u00ed T\u00f3rshavn. Ta\u00f0 hava veri\u00f0 n\u00f3gvir sorinskrivarir \u00ed F\u00f8royum gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0urnar, s\u00ed yvirliti\u00f0 ni\u00f0anfyri:\n\n1583 \u2013 1584          S\u00f8ren Christensen Flue \n1584 - 1588          Gabriel Mitens \n1588 - 1588          Mouritz Lauritsen \n1588 - 1592          Mads Balzersen \n1592 - 1604          S\u00f8ren Nielsen Isl\u00e6nder \n1604 - 1619          Gabriel Mitens \n1621 \u2013 1628          Hans Pedersen Morsing\n1629 \u2013 1641          Jacob Pedersen Morsing \n1642 \u2013 1645          Jacob Wilumsen \n1646 - 1646          Hans Madsen \n1646 \u2013 1669          Niels Jacobsen Glibre \n1669 \u2013 1694          Peter S\u00f8rensen Broberg \n1694 \u2013 1705          Morten Mortensen H\u00f8yvig \n1705 \u2013 1751          Frederik Schougaard \n1751 \u2013 1753          Frederik Jonassen \n1753 \u2013 1760          Joen  Jacobsen F\u00e6r\u00f8e \n1760 \u2013 1775          Peder Samuelsen Weyhe \n1775 \u2013 1782          Peder Pedersen Weyhe \n1783 \u2013 1789          Rubek Lund\n1790 \u2013 1810          Lauritz Olsen\n1810 \u2013 1812          Jacob Nols\u00f8e\n1812 \u2013 1819          S\u00f8ren Marius Sewel\n1819 \u2013 1832          Johan Peter Gorm\n1832 \u2013 1841          Niels Hunderup\n1841 \u2013 1849          Georg Flemming Tillisch\n1849 \u2013 1857          Gerhard Rehling\n1858 \u2013 1866          Emil Kock\n1866 \u2013 1871          Nicolai Reimer Rump\n1871 \u2013 1878          Harald Emil H\u00f8st\n1878 \u2013 1885          Lorens H\u00f8yer Buchwaldt\n1885 - 1885          Hjalmar Hammershaimb\n1885 \u2013 1890   Albert Thrane\n1890 \u2013 1896   Niels Andersen\n1896 \u2013 1902   Tyge Bang    \n1902 \u2013 1912   Chr. Helms  \n1912 \u2013 1918   Hans Chr. Tygesen \n1918 \u2013 1924   Frederik Heise \n1924 \u2013 1926  Otto Andreas Delbanco \n1926 \u2013 1933  Ejnar Filip Hansen \n1933 \u2013 1938  Hans Filip Hay-Schmidt \n1938 \u2013 1945  Carl Emil Bonnevie \n1946 \u2013 1952  Rasmus Johs. Dyreborg \n1953 \u2013 1958  Erik Rendal \n1958 \u2013 1965  Jens Koch \n1965 \u2013 1972  Erik Arne Bj\u00f8rk \n1972 \u2013 1977  E.B.R Oppermann \n1977 \u2013 2001  Joen Henry Andreassen\n1995 - 1998 Jens Schultz Hansen\n1999 - 2000 Majken Johansen\n2001 - 2004 J\u00f8rgen B. Pedersen \n2005 - 2008 Niels Toft-Vandborg\n2008 - 2015 J\u00f3annes Madsen\n2015 - Peter Fl\u00fcgge\n\nKeldur \n\nListar\nDanskir stovnar og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nF\u00f3lk eftir yrki\nDanir\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "15924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moshchena", "title": "Moshchena", "text": "Moshchena (ukrainskt: \u041c\u043e\u0449\u0435\u043d\u0430) er ein bygd \u00ed Ukraina. Moshchena hevur 581 \u00edb\u00fagvar (2010) og var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed \u00e1r 1543.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\nUkraina"}
{"id": "15925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paltoga", "title": "Paltoga", "text": "Paltoga er ein bygd \u00ed Russlandi. Paltoga hevur 295 \u00edb\u00fagvar (2002) og var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed \u00e1r 2001 sum eitt \u00farslit av samanlegging av fleiri sm\u00e1bygdum, i\u00f0 l\u00f3gu t\u00e6tt vi\u00f0 hv\u00f8rja a\u00f0ra.\n\nB\u00fdir \u00ed Russlandi"}
{"id": "15926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saratov", "title": "Saratov", "text": "Saratov (russiskt: \u0421\u0430\u0440\u0430\u0442\u043e\u0432) er ein b\u00fdur \u00ed Russlandi. \n\nHavnab\u00fdurin liggur vi\u00f0 Volga-\u00e1nna, einar 720 kilometrar \u00ed ein landsynning fr\u00e1 Moskva. \nF\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 837.000. \n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Saratov Oblast.\n\nS\u00f8ga \nSaratov var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1590 sum herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 hj\u00e1 t\u00e1verandi tsarinum, Fjodor I av Russlandi.\nSum t\u00ed\u00f0in gekk, gj\u00f8rdist Saratov ein t\u00fd\u00f0andi handilsmi\u00f0st\u00f8\u00f0 millum Russland og eysturlondini.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk  \n Gavrila Derzhavin (1743-1816), russiskur yrkjari \n Aleksander Radisjtjev (1749-1802), russiskur rith\u00f8vundur \n Nikolaj Zinin (1812-1880), russiskur evnafr\u00f8\u00f0ingur\n Ivan Larionov (1830-1889), russiskt t\u00f3naskald, sum \u00ed 1860 skriva\u00f0i kenda lagi\u00f0 \"Kalinka\".  \n Mikhail Vrubel (1856-1910), russiskur m\u00e1lari.\n Pjotr Stolypin (1862-1911), russiskur statsma\u00f0ur\n Leonid Sobinov (1872-1934), russiskur tenorsangari\n Nikolaj Vavilov (1887-1943), russiskur l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur. \n Mikhail Bulgakov (1891-1940), russiskur rith\u00f8vundur. \n Nikolaj Semjonov (1896-1986), sovjetrussiskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og evnafr\u00f8\u00f0ingur, i\u00f0 fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i \u00ed 1956. \n Lidija Ruslanova (1900\u20131973), russisk f\u00f3lkasangarinna\n Oleg Antonov (1906\u20131984), sovjetrussiskur flogverkfr\u00f8\u00f0ingur, sum var fyrsti lei\u00f0arin av Antonov flogverksmi\u00f0juni.\n Sweeney Schriner (1911-1990), russisk-kanadiskur \u00edshokki-sp\u00e6lari\n Oleg Tabakov (1935-2018), russiskur sj\u00f3nleikari \n Eduard Limonov (1943-2020), russiskur rith\u00f8vundur og politikari.\n Roman Abramovitj (*1966), russisk-\u00edsraelskur r\u00edkma\u00f0ur (Chelsea F.C.) \n Jevgenij Tomasjevskij (*1967), russiskur talvleikari \n Valeriya (*1968), russisk pop-sangarinna\n Natalia Pogonina (*1985), russiskur talvleikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: saratovmer.ru\nSaratov, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nB\u00fdir \u00ed Russlandi"}
{"id": "15927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samara", "title": "Samara", "text": "Samara (russiskt: \u0421\u0430\u043c\u0430\u0301\u0440\u0430) er ein b\u00fdur \u00ed Russlandi. B\u00fdurin er fyrisitingarligur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Samara Oblast. B\u00fdurin liggur \u00ed landssynnings horni Russlands \u00ed t\u00ed partinum, sum hoyrir til Europa. Samara liggur vi\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 har tv\u00e6r st\u00f3rar \u00e1ir m\u00f8tast, Volga \u00e1in og Samara \u00e1in. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 1.164.896.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd einari fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gn, sum Ibn Fadlan skriva\u00f0i um 921, ver\u00f0ur greitt fr\u00e1 einari ni\u00f0urseting \u00e1 sta\u00f0num, har \u00e1irnar Volga og Samara m\u00f8tast. \nH\u00f3ast ta\u00f0, so ver\u00f0ur almenna stovnsetingin av b\u00fdnum Samara ikki t\u00ed\u00f0arfest fyrr enn \u00ed 1586, t\u00e1 Grigorij O. Zasekin guvern\u00f8rur, eftir bo\u00f0um fr\u00e1 russiska tsarinum Fjodori I, l\u00e6t byggja eitt skansaverk har \u00e1 sta\u00f0num.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmennar heimas\u00ed\u00f0ur: \nsamadm.ru\ngordumasamara.ru\nSamara, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nRussland\nB\u00fdir \u00ed Russlandi"}
{"id": "15930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thessaloniki", "title": "Thessaloniki", "text": "Thessalonki (grikskt: \u0398\u03b5\u03c3\u03c3\u03b1\u03bb\u03bf\u03bd\u03af\u03ba\u03b7) er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Grikkalandi og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Mi\u00f0 Maked\u00f3nia. B\u00fdurin er ein havnab\u00fdur. Thessaloniki kommuna hevur 322.240 \u00edb\u00fagvar, me\u00f0an st\u00f3rb\u00fdurin Thessaloniki vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um og upplandi hevur 790.824 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00e1 Balkan h\u00e1lvoynni.\n\nTa\u00f0 eru tveir l\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Thessaloniki. Annar av teimum Aristoteles Universiteti\u00f0 er ta\u00f0 st\u00f8rsta universiteti\u00f0 \u00ed Grikkalandi og \u00e1 Balkan, har ganga umlei\u00f0 95.000 lesandi.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 315 \u00e1.Kr. av Kassandros av Makedonia.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir \u00ed forna Grikkalandi"}
{"id": "15935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8vn%20Landsins", "title": "S\u00f8vn Landsins", "text": "S\u00f8vn Landsins var\u00f0 sett \u00e1 stovn 1. januar 2011. S\u00f8vn Landsins er ein yvirskipa\u00f0 fyrisiting av s\u00f8vnunum undir Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num: F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, F\u00f8roya Landsskjalasavn, F\u00f8roya Fornminnissavn, F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavn og Havl\u00edvfr\u00f8\u00f0iligu Royndarst\u00f8\u00f0ina. Listasavn F\u00f8roya er eisini partur av tilgongdini. Listasavni\u00f0 er sj\u00e1lvsognarstovnur, og kann t\u00ed ikki beinlei\u00f0is leggjast undir eitt av a\u00f0alr\u00e1\u00f0unum. Andras Mortensen er stj\u00f3ri \u00e1 S\u00f8vnum Landsins.\n\nVirkis\u00f8ki\u00f0 \nVirkis\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 S\u00f8vnum Landsins er n\u00e1tt\u00faru- og mentanarsavnsvirksemi, skjalasavnsvirksemi og b\u00f3kasavnsvirksemi. \nS\u00f8vn Landsins fevna um granskingarstovnarnar F\u00f8roya Fornminnissavn, F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavn og Havl\u00edvfr\u00f8\u00f0iligu Royndarst\u00f8\u00f0ina. Harafturat eru eisini F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn og F\u00f8roya Landsskjalasavn partur av S\u00f8vnum Landsins.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8roya Fornminnissavn\n\nS\u00f8vn Landsins\nMentan \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Fornminnissavn", "title": "F\u00f8roya Fornminnissavn", "text": "F\u00f8roya Fornminnissavn er fornminnissavn, sum s\u00fdnir fram \u00ed Brekkut\u00fani 6 \u00ed T\u00f3rshavn og Heima \u00e1 Gar\u00f0i \u00ed Hoyv\u00edk. Savni\u00f0 \u00ed Hoyv\u00edk er \u00fatisavn, har ein kann vitja ein gamlan f\u00f8royskan b\u00f3ndagar\u00f0 vi\u00f0 seth\u00fasum, \u00fath\u00fasum, ambo\u00f0um og mongum \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 hoyrdi til gerandisl\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum fyrr. Seth\u00fasini \u00e1 Hoyv\u00edksgar\u00f0i ver\u00f0a s\u00f8gd at vera fr\u00e1 o.u. 1812, men eru \u00ed dag innr\u00e6tta\u00f0 sum tey v\u00f3ru o.u. 1920. Fornminnissavni\u00f0 skr\u00e1setir, kannar og hevur eftirlit vi\u00f0 jar\u00f0f\u00f8stum fornminnum. Stovnurin fyrireikar og stendur fyri, t\u00e1 i\u00f0 toftir og forn b\u00fapl\u00e1ss og s\u00f8gulig lendi ver\u00f0a grivin \u00fat. Stovnurin er eisini fakligur myndugleiki \u00ed sambandi vi\u00f0 fornlutir \u00ed havinum. Stovnurin savnar, skr\u00e1setir og s\u00fdnir fram fram fornlutir og lutir \u00far n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, sum l\u00fdsa livih\u00e1tt, starvsl\u00edkindi og mentan f\u00f8royinga til ymsar t\u00ed\u00f0ir ella eru kn\u00fdttir til s\u00f8guligar hendingar.\n\n\u00cd 2011 var stovnurin S\u00f8vn Landsins settur \u00e1 stovn. Fornminnissavni\u00f0 gj\u00f8rdist ein av stovnunum undir S\u00f8vnum Landsins.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nNatmus.fo F\u00f8roya Fornminnissavn\n\nS\u00f8vn Landsins\nS\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum\nMentan \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskar%20b%C3%B3kmentir", "title": "F\u00f8royskar b\u00f3kmentir", "text": "Ofta siga vit at f\u00f8royskar b\u00f3kmentir eru \"ungar\" sum b\u00f3kligar mentir. \"Udstr\u00e6kker vi begrebet moderne litteratur til at omfatte det 20. \u00e5rhundrede, er al skreven f\u00e6r\u00f8sk litteratur moderne litteratur\" skrivar J\u00f3gvan Isaksen \u00ed b\u00f3kini F\u00e6r\u00f8sk litteratur (1993), men hendan sta\u00f0festing skal t\u00f3 helst ikki skiljast sum anna\u00f0 enn ein eggjan til lesaran og hon er beinlei\u00f0is skeiv og byggir \u00e1 interalismu, tvs. at vit eru von vi\u00f0 at skriva um okkara mentan, s\u00f8gu og b\u00f3kmentas\u00f8gu \u00fat fr\u00e1 tj\u00f3\u00f0ini sj\u00e1lvari, m\u00f3tvegis at s\u00edggja hesa skapan sum komna uttanifr\u00e1. \n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir v\u00f3ru ikki skaptar \u00ed 1888 \u00ed samband vi\u00f0 J\u00f3lafundin, ella \u00ed 1876 \u00e1 Regensen, men komu spakuliga fram \u00ed 1820unum og 1830unum. Her er ta\u00f0 avger\u00f0andi at skilja hvussu skaldskapur var\u00f0 br\u00faktur og ikki minst hvussu hesin var\u00f0 lyftur \u00far kontekstinum. At ta\u00f0 ikki var fyrr enn ein altj\u00f3\u00f0a filologisk intelligensia vi\u00f0urkendi t\u00e6r, s\u00f3u t\u00e6r og \u00fatgav t\u00e6r at t\u00e6r v\u00f3ru endaliga lyftar \u00far teirra konteksti og seinni komu f\u00f8roysk l\u00e6rd og tj\u00f3\u00f0skaparf\u00f3lk at br\u00faka t\u00e6r \u00ed f\u00f8roysku tj\u00f3\u00f0arbyggingini.\n \nHetta er ein n\u00fdggj s\u00f8guskriving og ein onnur historiografisku si\u00f0venjuna, i\u00f0 kemur fr\u00e1 2012 fr\u00e1 kanningum hj\u00e1 Kim Simonsen, har hann fyllir \u00fat sum alt for n\u00f3gv ikki hava duga at sett saman. Solei\u00f0is at taka b\u00f3kmentir \u00ed \u00e1vara sum ein umr\u00e1\u00f0andi partur av t\u00ed at tj\u00f3\u00f0in kom fram. \n\nTvey \u2013 at ney\u00f0ugt er at l\u00e6ra at naka\u00f0 so \u2018\u00f3sekt\u2019 ella tilvildarligt sum innsavnan av kv\u00e6\u00f0um, fornminnum, \u00e1hugin hj\u00e1 l\u00e6rdum um heimin fyri f\u00f8royskum tj\u00f3\u00f0minnum kom at vera br\u00fakt sum ein partur av einari politiskari instrumentalisering av einari tj\u00f3\u00f0skaparligari sj\u00e1lvsmynd.  \n\n\u00cd 1820unum og 1830unum, v\u00f3ru teir mest umr\u00e1\u00f0andi mentarnationalistarnir Danskir og a\u00f0rir Nor\u00f0urlendingar og eisini f\u00f8randi evropeiskir mentanarnationalistar s\u00f3u F\u00f8royar og f\u00f8royskar b\u00f3kmentir og m\u00e1l. \n\nVi\u00f0 at gera eina umfatandi kortlegging, tulking hevur Kim Simonsen sett fram eina fr\u00e1grei\u00f0ing um hvussu f\u00f8royskar b\u00f3kmentir byrja\u00f0u. \n\nN\u00e6st, eitt t\u00fd\u00f0uligt \u00farslit her er at f\u00f8royskar b\u00f3kmentir v\u00f3ru ikki skaptar av f\u00f8royskum h\u00f8vundum, men av einari filologiskari kollvelting sum kom at skapa eina gull\u00f8ld fyri hesi heimskendu netverk av l\u00e6rdum filologum, innsavnarum, s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingum og h\u00f8vundum. \n\nSolei\u00f0is er J\u00f3lafundurin ein pallseting sum hendi t\u00e1 alt var til sta\u00f0ar \u2013 vit kunnu kalla J\u00f3lafundin eina performance og ein minnissta\u00f0, i\u00f0 hev\u00f0i til endam\u00e1ls at f\u00e1a 'nationala' spurningin \u2018heim\u2019 og seinni at gera teir, i\u00f0 v\u00f3ru vi\u00f0 til ein part av einari n\u00fdggjum F\u00f8royskum Pantheon. \n\nSum ta\u00f0 tri\u00f0a, er ta\u00f0 sum Ann-marie Thiesse hevur kalla\u00f0 \u201csamleika-hj\u00e1lp\u2019 (identity-assistance). Hesin var\u00f0 givin til sm\u00e1ar tj\u00f3\u00f0ir sum v\u00f3ru vi\u00f0 at koma fram, sum t.d. t\u00e1 ensk, fronsk, t\u00fdsk og russisk l\u00e6rd hj\u00e1lptu framkomandi tj\u00f3\u00f0um aftan\u00e1 at Ottomanska Emperii datt saman (Finnland og \u00cdsland \u2013 Altj\u00f3\u00f0a mentanarnationalistar v\u00f3ru serliga \u00e1huga\u00f0ir \u00ed at skapa n\u00fdggj national epos fyri hv\u00f8rja tj\u00f3\u00f0, t.d. gav Kalevala Kv\u00e6\u00f0i finnum eina s\u00f8gu, b\u00e6\u00f0i Noreg og \u00cdsland h\u00e6kka\u00f0u \u00ed metum og funnu s\u00e6r sess innan heimsb\u00f3kmentaliga pallin gj\u00f8gnum sagair, men f\u00f8royingar h\u00f8vdu eisini okkurt sum hev\u00f0i eina st\u00f3ra sosiologisk megi, nemliga kv\u00e6\u00f0ini. Hesir l\u00e6rdu kring heimin beinlei\u00f0is stu\u00f0la\u00f0u, eggja\u00f0u og arbeiddu li\u00f0 um li\u00f0 vi\u00f0 tey ungu intellektuellu \u00ed hesum tj\u00f3\u00f0um um at f\u00e1a hesi ungu lond \u00e1 f\u00f8tur. \u00c1 sama h\u00e1tt komu Svend og fa\u00f0ir hansara N.F.S. Grundtvig, C.C. Rafn, Rasmus Rask, J\u00f3n Sigur\u00f0sson og \u00f3teljandi onnur \u00ed netverkinum sum arbeiddi vi\u00f0 f\u00f8royskum b\u00f3kmentum at geva Schr\u00f8teri, Hammershaimb og \u00f8\u00f0rum eina sl\u00edka samleika-hj\u00e1lp \u2013 hugsi\u00f0 bara um b\u00f3kasavni\u00f0 sum teir stovna\u00f0u \u00ed 1827, b\u00f3kag\u00e1vurnar \u00ed 1820unum og 1830unum. \n\nF\u00f8royingar h\u00f8vdu br\u00fak fyri hesi samleika-hj\u00e1lp, men \u00ed \u00f8llum hesum londum er umr\u00e1\u00f0andi at fjala hesa hj\u00e1lpina, b\u00e6\u00f0i t\u00ed at ta\u00f0 er ein grundlaggjandi partur av allari nationalismu, at leggja dent \u00e1 sj\u00e1lv-definit\u00f3n. \n\nSum ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a, f\u00f8royskur b\u00f3kmentir v\u00f3ru vi\u00f0urkendar sum ein partur av t\u00ed sum kalla\u00f0 'l\u00e6rda b\u00f3kmentaliga republikkin'. \n\nFyrsta (f\u00f8royska) skalds\u00f8gan sum var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum, var B\u00e1belstorni\u00f0 hj\u00e1 Regin \u00ed L\u00ed\u00f0, skals\u00f8gan kom \u00fat \u00ed 1909. Tey komani 100 \u00e1rini eftir fyrstu f\u00f8roysku skalds\u00f8guna komu gott 100 skalds\u00f8gur til vaksin \u00fat, sum upprunaliga v\u00f3ru skriva\u00f0ar \u00e1 f\u00f8royskum. \n\n\u00cd 1870-\u00e1runum kyknar ein sangmentan millum f\u00f8royskar studentar \u00ed Keypmannahavn. Hini fyrstu royndini st\u00f3\u00f0 einst\u00f8\u00f0ingurin Alexander Weyhe (1825\u20131870) fyri vi\u00f0 yrkingini (1850). Yrkingin var b\u00e6\u00f0i \u00e1virka\u00f0 av klassisismuni og romantikkinum og var ein h\u00e1lovan av landi, f\u00f3lki, m\u00e1li og norr\u00f8nari fort\u00ed\u00f0, men Alexander lovpr\u00edsar um somu t\u00ed\u00f0 einar\u00e6\u00f0i, uppl\u00fdsingarr\u00f8rslu og klassisismu. \n\nFramf\u00fdsnir studentar f\u00f3ru vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 romantikkinum og hugsan hennara um eitt f\u00f3lk, eitt m\u00e1l og ein stat at yrkja til veitslur \u00ed F\u00f8royingafelag. Felagi\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1881 vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at virka til frambur\u00f0 fyri f\u00f8royskum m\u00e1li og f\u00f8royskari mentan. F\u00f8royingafelag fekk st\u00f3ran t\u00fddning fyri tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluna, m\u00e1l og mentan, b\u00e6\u00f0i fyri f\u00f8royingar \u00ed Keypmannahavn og \u00ed F\u00f8royum. \n\n\u00c1rni Dahl gav \u00ed 1980, 1981 og 1983 \u00fat r\u00f8\u00f0ina B\u00f3kmentas\u00f8ga 1, B\u00f3kmentas\u00f8ga 2 og B\u00f3kmentas\u00f8ga 3, i\u00f0 skuldi n\u00f8kta fyribils t\u00f8rvin \u00e1 eini fullf\u00f8rdari f\u00f8royskari b\u00f3kmentas\u00f8gu, men enn er tann b\u00f3kin ikki komin. \n\nYvirliti\u00f0 \u00ed ne\u00f0ra er st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 skipa\u00f0 eftir b\u00f3kar\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 \u00c1rna Dahl.\n\nElstu skriftminni \n\n Helluristir \n R\u00fanir\n Eldra Fu\u00feark\n Yngra Fu\u00feark\n Kirkjub\u00f8steinurin\n Sandav\u00e1gssteinurin\n F\u00e1mjinssteinurin\n R\u00fanarsprek \u00e1 Ei\u00f0i\n F\u00f8royingas\u00f8ga\n Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0\n H\u00fasav\u00edkabr\u00f8vini\n Jar\u00f0arb\u00f8kur og Tingb\u00f8kur\n\nKv\u00e6\u00f0i og T\u00e6ttir \n\n Sl\u00f8g av kv\u00e6\u00f0um\n Kappakv\u00e6\u00f0i\n Sanns\u00f8gulig kv\u00e6\u00f0i\n N\u00e1tt\u00farukv\u00e6\u00f0i\n Halgikv\u00e6\u00f0i\n Riddarakv\u00e6\u00f0i\n Skemtikv\u00e6\u00f0i\n Sj\u00far\u00f0akv\u00e6\u00f0ini\n Regin Smi\u00f0ur\n Brynhildar t\u00e1ttur\n H\u00f8gna t\u00e1ttur\n Kv\u00e6\u00f0a ey\u00f0kenni\n Inngangs\u00f8rindi\n \u00d8rindislongd og r\u00edm\n Ni\u00f0urlag\n Reyp\n Uppafturt\u00f8kur\n Skaldslig or\u00f0\n\nF\u00f8royafr\u00e1grei\u00f0ingar \n\n Tarnovius: Fer\u00f8ers Beskrifvelser\n Debes: F\u00e6ro\u00e6 & F\u00e6roa Reserata\n Svabo: Indberetninger ...\n Landt: F\u00e6r\u00f8erne\n Andersen: F\u00e6r\u00f8erne 1600-1709\n A\u00f0rar f\u00f8royafr\u00e1grei\u00f0ingar\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir f\u00f8royskar skalds\u00f8gur (skalds\u00f8gur fyri vaksin, i\u00f0 upprunaliga eru skriva\u00f0ar \u00e1 f\u00f8royskum)\n Listi av f\u00f8royskum rith\u00f8vundum\n Listi av \u00fatlendskum rith\u00f8vundum\n\nKeldur\n\nB\u00f3kmentir  \nAndreassen, Ey\u00f0un. 2006. Ordinary Europeans from Northern Norway to the Mediterranean. On Gender and Identity on the Faroe Islands. In Pertti Antonnen (ed.), Making Europe in Nordic Contexts. NIF Publications 35. Turku: NIF. \nBerger, Stefan. 2006. Towards Global Perspectives on the Writing of National History. In Representations of the Past. The Writing of National Histories in the Nineteenth and Twentieth-Century Europe (NHIST). News Letter 2. The European Science Foundation.\nBerger, Stefan 2011. Introduction. Narrating the Nation. Historiography and Other Genres. In Stefan Berger, Linas Eriksonas & Andrew Mycock (eds), Narrating the Nation. Representations in History, Media and the Arts. New York & Oxford: Berghahn Books. \nBing, Lars Hess. 1796. Beskrivelse over kongeriget Norge, \u00f8erne Island og F\u00e6r\u00f8erne, samt Gr\u00f8nland efter \u00e6ldre og nyere, trykte og haandskrevne geographiske, chorographiske, topographiske, statistiske Skrifter, Afhandlinger og Efterretninger, saavelsom ved Brevveksling og ellers erholdte Oplysninger, forfattet i alphabetisk Orden. Copenhagen: Gyldendal.\nBirley, C. 1891. In the Faroes. In Good Words 32. \nDebes, Hans J. 1982. N\u00fa er tann stundin. Tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsla og sj\u00e1lvst\u00fdrispolitikkur til 1906 vi\u00f0 s\u00f8guligum baks\u00fdni. Torshavn: F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur.\nDebes, Lucas Jacobs\u00f8n. 1963 (1673). F\u00e6ro\u00e6 & F\u00e6roa reserata. Det er F\u00e6r\u00f8ernis oc f\u00e6r\u00f8eske Indbyggeris beskrifvelse, udi hvilcken f\u00f8ris til liuset adskillige naturens hemeligheder, oc nogle antiqviteter, som her til dags udi m\u00f8rcket hafve v\u00e6ret indelugt, oc nu her opladis, vol. I. Copenhagen: Munksgaard. \nFriis, Peder Clauss\u00f8n. 1881. Samlede Skrifter, utgjevne av Gustav Storm. Kristiania.\nHammershaimb, V. U. 1844. Det f\u00e6r\u00f8iske Sprog. In Kj\u00f8benhavnsposten, December 19.\nHammershaimb, V. U. 1983 (1841). F\u00e6r\u00f8sk Dagbog 6.7.-16.8. 1841. In Ole Jacobsen & Johanne Brandt-Nielsen (eds.), Fra F\u00e6r\u00f8erne. \u00dar F\u00f8royum, vols. IX-X. Copenhagen: Dansk-F\u00e6r\u00f8sk Samfund.\nHolm, P.A. 1856. Skildringer og Sagn fra F\u00e6r\u00f8erne. Copenhagen: Det danske Folkeskriftselskab.\nIllustreret Tidende. 1861-1878. Copenhagen.\nJoensen, J\u00f3an Pauli. 2003a. Opfindelsen af det f\u00e6r\u00f8ske folk, kultur og nation. In Daniel Thorleifsen (ed.), De Vestnordiske landes f\u00e6lleshistorie. INUSSUK, Arktisk forskningsjournal 2. \nJonge, Nikolay, 1779. Chorographisk Beskrivelse over Kongeriget Norge, samt F\u00e6r\u00f8e, Iisland og Gr\u00f8nland. Copenhagen: Johan Rudolph Thiele \nLandt, J\u00f8rgen. 1820. J\u00f8rgen Landts Breve om hans Rejse til F\u00e6r\u00f8e 1792. In Magazin for Rejseiagttagelser 1. \nLeclercq, Jules. 1883. La terre de glace, F\u00e9roe, Islande, les geysers, le mont Hekla. Paris: E. Plon.\nLyngbye, Hans Christian. 1820 (1817). F\u00e6r\u00f8ske Oldsager. B. Efterretning om adskillige Oldsager og M\u00e6rkv\u00e6rdigheder paa F\u00e6r\u00f8e. In Antiquariske Annaler. Udgivne ved Den Kongelige Commision i Kj\u00f8benhavn for Oldsagers Opbevaring 3. \nLyngbye, Hans Christian. 1820b (1817). F\u00e6r\u00f8ske Oldsager. A. Om den gamle Kierkemuur ved Kirkeboe paa F\u00e6r\u00f8e. In Antiquariske Annaler. Udgivne ved Den Kongelige Commision i Kj\u00f8benhavn for Oldsagers Opbevaring 3. Copenhagen.\nMackenzie, Sir. Georg Steuart. 1815. A Short account of the Faroe Islands. Drawn up for the Edinburgh Encyclop\u00e6dia. In Edinburgh Encyclop\u00e6dia. Edinburgh. \nMarnersd\u00f3ttir, Malan. 2007. Construction and Deconstruction of the Faroese Nation. In Scandinavian Studies 79.\nSimonsen, Kim. 2013/14. Literature, Imagining and Memory in the Formation of a Nation - Travel writing, canonisation and the formation of a national self-image in the Faroe Islands. Rodopi, Holland.\nSvabo, Jens Christian. 1959 (1782). Indberetninger fra en Reise i F\u00e6r\u00f8e 1781 og 1782. Copenhagen: Selskabet til Udgivelse af F\u00e6r\u00f8ske Kildeskrifter og Studier.\nS\u00f8rensen, H. J. J. 1862. Erindringer fra F\u00e6r\u00f8erne. In Dansk Maanedsskrift 1. \nTarnovius, Thomas. 1950. Fer\u00f8ers Beskrifvelser. Copenhagen: Munksgaard.\nTaylor, Elizabeth. 1997. The Far Islands and Other Cold Places. Travel Essays of a Victorian Lady. St. Paul, Minn: Pogo Press.\nThiesse, Anne-Marie. 2005. National identities. A transnational paradigm. In: Alain Dieckhoff and Christophe Jaffrelot (eds), Revisiting nationalism: theories and processes. London: Hurst & Company.\nTorf\u00e6us, Thormod. 1770. Historisk Beretning om Indbyggernes Bedrifter paa F\u00e6r\u00f8erne. Copenhagen. \nWarring, Anette. 2011. Erindring og historiebrug. Introduktion til et forskningsfelt. In TEMP 2. \nWilliams, Raymond. 1973. The Country and the City. London: Chatto & Windus. \nWinther, Niels. 1985 (1875). F\u00e6r\u00f8ernes oldtidshistorie. Torshavn: Emil Thomsen.\nWolff, Jens Lauritzs\u00f8n. 1651. Norrigia Illustrata.\nWylie, Jonathan. 2011. Eg Oyggjar Veit. Views, Overviews, and Oversights. In Firouz Gaini (ed.), Among the Islanders of the North. An Antropology of the Faroe Islands. Torshavn: Faroe University Press,\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya\n F\u00f8roya landsb\u00f3kasavn\n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nB\u00f3kmentir\nMentan \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "15941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gu%C3%B0run%20Gaard", "title": "Gu\u00f0run Gaard", "text": "Gu\u00f0run Gaard (fyrr Rasmussen, (f\u00f8dd 3. august 1947) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hon skriva\u00f0i s\u00edna Ph-D. ritger\u00f0 \u00ed 2005, Far fram \u00e1 torg, um skaldi\u00f0 Regin Dahl og fekk B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens \u00ed 2006 fyri hetta verki\u00f0. \u00cd 1983 fekk hon Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s.\n\n\u00datg\u00e1vur \nSum barnab\u00f3karith\u00f8vundur hevur hon \u00fatgivi\u00f0 7 b\u00f8kur:\n Sn\u00f8kil og Sn\u00e1ka 1982\n Sn\u00f8kil og Sn\u00e1ka \u00ed haganum 1983\n Sn\u00f8kil og Sn\u00e1ka \u00e1 vetri 1988\n Brobber 1989\n Um svidnu pussifelluna og \u00f8vuta k\u00favingin, B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson tekna\u00f0i, 2003\n Um tr\u00e6skoytur og f\u00f8\u00f0ingardagsg\u00e1vuna sum hvarv, B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson tekna\u00f0i, 2004\n Um gentur og tunnuflakar og ein ommuprikkutan kj\u00f3la, B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson tekna\u00f0i, 2005\n\nHei\u00f0ur \n2006 -  B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri ritger\u00f0ina um Regin Dahl\n1986 - Barnab\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n\n1983 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar"}
{"id": "15943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rita%20Hayworth", "title": "Rita Hayworth", "text": "Rita Hayworth (doypt Margarita Carmen Cansino; * 17. oktober 1918 \u00ed New York City \u2013 \u2020 14. mai 1987 \u00ed New York City) var ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna. Hon var tilnevnd 19. pl\u00e1ssi millum amerikanskar sj\u00f3nleikarinnur \u00e1 einum topp 50 lista, sum American Film Institute hevur gj\u00f8rt.\n\nFilmografi \n\n Cruz Diablo (1934)\n Dante's Inferno (1935)\n Under the Pampas Moon (1935)\n Charlie Chan in Egypt (1935)\n Paddy O'Day (1935)\n Human Cargo (1936)\n Meet Nero Wolfe (1936)\n Rebellion (1936)\n Old Louisiana (1937)\n Hit the Saddle (1937)\n Trouble in Texas (1937)\n Criminals of the Air (1937)\n Girls Can Play (1937)\n The Game That Kills (1937)\n Paid to Dance (1937)\n The Shadow (1937)\n Who Killed Gail Preston? (1938)\n Special Inspector (1938)\n There's Always a Woman (1938)\n Convicted (1938)\n Juvenile Court (1938)\n The Renegade Ranger (1938)\n Homicide Bureau (1939)\n The Lone Wolf Spy Hunt (1939)\n Only Angels Have Wings (1939)\n Music in My Heart (1940)\n Blondie on a Budget (1940)\n Susan and God (1940)\n The Lady in Question (1940)\n Angels Over Broadway (1940)\n The Strawberry Blonde (1941)\n Affectionately Yours (1941)\n Blood and Sand (1941)\n You'll Never Get Rich (1941)\n Tales of Manhattan (1942)\n My Gal Sal (1942)\n You Were Never Lovelier (1942)\n Cover Girl (1944)\n Tonight and Every Night (1945)\n Gilda (1946)\n Down to Earth (1947)\n The Lady from Shanghai (1947)\n The Loves of Carmen (1948)\n Affair in Trinidad (1952)\n Salome (1953)\n Miss Sadie Thompson (1953)\n Fire Down Below (1957)\n Pal Joey (1957)\n Separate Tables (1958)\n They Came to Cordura (1959)\n The Story on Page One (1959)\n The Happy Thieves (1962)\n Circus World (1964)\n The Money Trap (1965)\n The Poppy Is Also a Flower (1966)\n L'Avventuriero (1967)\n I Bastardi (1968)\n Road to Salina (1970)\n The Naked Zoo (1971)\n The Wrath of God  (1972)\n\nB\u00f3kmentir \n John Kobal: Rita Hayworth: The Time, The Place and the Woman. W.W. Norton, New York 1977, ISBN 0-393-07526-5\n Joe Morella, Edward Z. Epstein: Rita. The Life of Rita Hayworth. Allen, London 1983, ISBN 0-385-29265-1\n Gerald Peary: Rita Hayworth: A Pyramid Illustrated History of the Movies. Harcourt, 1976, ISBN 0-515-04116-5\n Gene Ringgold: The Films of Rita Hayworth. Citadel Press, Secaucus, NJ 1974, ISBN 0-8065-0439-0\n Caren Roberts-Frenzel: Rita Hayworth: A Photographic Retrospective. Abrams, New York 2001, ISBN 0-8109-1434-4\n James Hill: Rita Hayworth: A Memoir. Robson, 1983, ISBN 0-671-43273-7\n Adrienne L. MacLean: Being Rita Hayworth. Labor, Identity and Hollwood Stardom. Rutgers University Press, New Brunswick 2004, ISBN 0-8135-3389-9\n Neil Grant: Rita Hayworth in Her Own Words. Hamlyn, London 1992, ISBN 0-600-57459-8\n\nLeinkir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a um Ritu Hayworth \n Rita-Hayworth.net\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 1987"}
{"id": "15944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Absalon%20Absalonsen", "title": "Absalon Absalonsen", "text": "Absalon Absalonsen (f\u00f8ddur 20. juli \u00ed 1939 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og listam\u00e1lari. Hann er \u00fatb\u00fagvin skipari (1961) og hevur siglt n\u00f3gv sum yvirma\u00f0ur, mest sum skipari. Hann gavst vi\u00f0 at sigla \u00ed 1996. Absalon er sonur Marius Absalonsen, sum var \u00e6tta\u00f0ur av Vi\u00f0arei\u00f0i, og Fridu, f\u00f8dd Mikkelsen \u00far V\u00e1gi. Absalon og kona hansara Elsa fluttu \u00far V\u00e1gi til Havnar at b\u00fagva \u00ed 1996. Absalon hevur m\u00e1la\u00f0 n\u00f3gv, serliga s\u00ed\u00f0an hann gavst at sigla. Hann hevur havt fleiri listaframs\u00fdningar ymsasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\n\u00c1 forlagnum L\u00f8kur L\u00edtli \n\u00c1 forlagnum L\u00f8kur L\u00edtli, sum Absalon sj\u00e1lvur eigur, hevur hann givi\u00f0 \u00fat fylgjandi rit, i\u00f0 hann sj\u00e1lvur hevur skriva\u00f0:\n2000 L\u00f8kur L\u00edtli - Yrkingasavn\n2004 Hj\u00e1lpt \u00far ney\u00f0 - Skalds\u00f8ga\n2005 Sornh\u00fasf\u00f3lkini (framhald av Hj\u00e1lpt \u00far ney\u00f0), skalds\u00f8ga\n2006 J\u00f3an Petur hj\u00e1 Mouritsi (\u00c6vis\u00f8ga)\n2008 Umsett og givi\u00f0 \u00fat dokumentars\u00f8guna Ein minnilig n\u00e1tt - s\u00f8gan um Titanic - eftir Walter Lord\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n2000 Absalon umsetti b\u00f3klingin George M\u00fcller, sum forlagi\u00f0 Leirkeri\u00f0 gav \u00fat.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "15945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Deborah%20Secco", "title": "Deborah Secco", "text": "Deborah Fialho Secco (f\u00f8dd 26. november 1979 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon sp\u00e6ldi fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed einari sj\u00f3nvarpsl\u00fdsing sum 8 \u00e1ra gomul, og sum 10 \u00e1ra gomul framf\u00f8rdi hon \u00ed s\u00ednum fyrsta sj\u00f3nvarpshow Brincando de Era uma Vez. Ellivu \u00e1ra gomul sp\u00e6ldi hon fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed einari s\u00e1puopera, Mico Preto hj\u00e1 Rede Globo. \u00cd 1999 sp\u00e6ldi hon \u00ed telenovela-r\u00f8\u00f0ini Suave Veneno, sum 'WAG' Marina. \u00cd august sama \u00e1r var hon fyri fyrstu fer\u00f0 model fyri brasilsku \u00fatg\u00e1vuna av t\u00ed\u00f0arritinum Playboy. S\u00ed\u00f0an hevur hon sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um.\n\nHon var gift vi\u00f0 brasilska leikstj\u00f3ranum, Rog\u00e9rio Gomes fr\u00e1 1997 til 2001 og vi\u00f0 brasilska f\u00f3tb\u00f3lktleikaranum Roger Galera Flores fr\u00e1 2009 til 2013.\n\nFilmar\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "15947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cam%20Ranh%20Floghavn", "title": "Cam Ranh Floghavn", "text": "Cam Ranh Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay Cam Ranh) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Cam Ranh, Khanh Hoa, Vjetnam. Flogv\u00f8llurin er 3.048 metrar langur og yvirflatan er av betong.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "15952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Olsen", "title": "James Olsen", "text": "James Olsen er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "15956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evi%20Tausen", "title": "Evi Tausen", "text": "Evi Tommysd\u00f3ttir Tausen (f\u00f8dd \u00ed juni 1981) er f\u00f8roysk sangarinna og guitarleikari, hon syngur countryt\u00f3nleik. Kunstnaranavni\u00f0 hj\u00e1 henni er ta\u00f0 sama sum f\u00f8\u00f0inavni\u00f0 t\u00f3 uttan millumnavni\u00f0: Evi Tausen. Evi er vaksin upp \u00ed Fro\u00f0ba og Kastrup \u00ed Danmark. Hon hevur eisini b\u00fa\u00f0 \u00ed Danmark. Evi gav \u00fat stakfl\u00f8gu vi\u00f0 tveimum l\u00f8gum \u00ed 2010. Uppt\u00f8kurnar til stakfl\u00f8guna eru gj\u00f8rdar \u00ed Kris-Stuff Studio \u00ed Hoyv\u00edk, ta\u00f0 var J\u00e1kup Zachariasen sum st\u00f3\u00f0 fyri uppt\u00f8kunum og leg\u00f0i sangirnar til r\u00e6ttis. P\u00e6tur vi\u00f0 Keldu og Hei\u00f0run Petersen sp\u00e6la eisini vi\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum sanginum, har P\u00e6tur somulei\u00f0is leggur r\u00f8dd til. \u00cd 2011 gav Evi \u00fat enn eina fl\u00f8gu, men hesafer\u00f0 eina heila CD, sum ikki er stakfl\u00f8ga. Heiti\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni er: \"Evi - Wishing Well\", hon kom \u00fat \u00ed november 2011. Fl\u00f8\u00f0an er innsp\u00e6ld \u00ed Nashville, har hon hevur samstarva vi\u00f0 fleiri amerikanskar sangskrivarar, m.a. vi\u00f0 Brent Mason, sum hevur vunni\u00f0 CMA-Award sum \u00e1rsins t\u00f3nleikari tv\u00e6r fer\u00f0ir og t\u00f3lv fer\u00f0ir hevur hann vunni\u00f0 Academy of Country Music Guitarist of the Year Award. Evi hevur framf\u00f8rt \u00e1 festivalum \u00ed F\u00f8royum, eitt n\u00fa \u00e1 Summarfestivalinum og \u00e1 Country Festivalinum \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed 2012. \u00cd januar 2013 l\u00e1 sangurin \"Oh, How I Miss You Tonight\" sum Evi syngur saman vi\u00f0 Jim Ed Brown, \u00e1 einum fimtapl\u00e1ssi \u00e1 Pan-European TOP-100 Radio Chart, sum er hittlistin hj\u00e1 European Country Music Association (ECMA) .\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2015 - Make Life A Dance, CD\n 2013 - Make This Life a Dance, staklag, J\u00e1kup Zachariassen og Lena Anderssen skriva\u00f0u sangin. Nr. 1 \u00e1 country-hittlistum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, \u00cdrlandi og Ni\u00f0urlondum\n 2011 - Evi - Wishing Well, CD\n 2010 - How\u00b4s the world treating you, inniheldur eisini sangin He\u00b4ll have to go, stakfl\u00f8ga vi\u00f0 tveimum l\u00f8gum.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \n 2013 - Vann \u00edrska t\u00f3nleikahei\u00f0ursl\u00f8n International Artist of the Year hj\u00e1 Irish Country Sound, sum bla\u00f0i\u00f0 Farmers Journal skipa\u00f0i fyri. (Vann) Hei\u00f0ursl\u00f8nir til t\u00f3nleikarar v\u00f3ru handa\u00f0ar \u00e1 Hudson Bay Hotel \u00e1 einari h\u00e1t\u00ed\u00f0arl\u00f8tu - The 2nd annual Country Sound Entertainment Awards (Farmers Journal).\n 2012 - Vann hei\u00f0ursl\u00f8n fr\u00e1 ICMA Awards Fan Voting \u00ed b\u00f3lkinum \"Best International Country Artist\". Umframt at vera tilnevnd \u00ed b\u00f3lkinum, sum hon vann, var hon eisini  tilnevnd \u00ed b\u00f3lkinum \"Country Vocal Event of the Year\" vi\u00f0 sanginum \"Oh How I Miss You Tonight\", sum hon sang saman vi\u00f0 Jim Ed Brown. Hon gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed t\u00ed b\u00f3lkinum. ICMA stendur fyri Independent Country Music Association. \n 2012 - Tilnevnd Planet Awards 2012 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins songkvinna (vann ikki)\n 2012 - Evi var\u00f0 vald til Artist of the Month \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni keepitcountryradioshow.co.uk/ \u00ed februar 2012.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Evi\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nCountry sangarar\n\u00datvarpsvertir"}
{"id": "15959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gu%C3%B0run%20S%C3%B3lja%20Jacobsen", "title": "Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen", "text": "Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen (f\u00f8dd \u00ed juli 1982 \u00e1 Tv\u00f8royri) er f\u00f8roysk songkvinna, b\u00fasitandi \u00ed Danmark. Gu\u00f0run gj\u00f8rdist kend \u00ed F\u00f8royum og Danmark, t\u00e1 hon lutt\u00f3k og vann donsku sangkappingina Stjerne for en aften 4. apr\u00edl 2003. Gu\u00f0run fekk st\u00f3rfingna m\u00f3tt\u00f8ku, t\u00e1 hon kom heimaftur til F\u00f8roya. T\u00e1 hon var li\u00f0ug vi\u00f0 student, flutti hon ni\u00f0ur til Danmarkar, har hon hevur nomi\u00f0 s\u00e6r t\u00f3nleika \u00fatb\u00fagving \u00e1 Complete Vocal Institute.\n\u00cd september 2012 var Gu\u00f0run S\u00f3lja \u00e1 konsertfer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum saman vi\u00f0 jazz ensemblinum Niels Balle Project, sum er ein samanseting av d\u00f8num og nor\u00f0monnum. Tey h\u00f8vdu eitt n\u00fa konsertir \u00e1 Seglloftinum \u00e1 Tv\u00f8royri og \u00ed V\u00e1gs kirkju.\n\u00cd 2012 gav Gu\u00f0run S\u00f3lja \u00fat eina EP vi\u00f0 sangum, sum hon hevur gj\u00f8rt saman vi\u00f0 Mariu Guttesen. Lene Drachmann hevur eisini \u00e1virka\u00f0 sangirnir. Samb\u00e6rt Gu\u00f0run eru sangirnir sera pers\u00f3nligir. Hon er flutt heimaftur til F\u00f8roya at b\u00fagva eina t\u00ed\u00f0, men samb\u00e6rt heimas\u00ed\u00f0uni Oestrogen.dk er \u00e6tlanin at flyta ni\u00f0ur aftur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2003 - Quiet Storm, CD\n 2005 - Wake Up\n 2012 - Got that smile again (single/staklag)\n 2012 - The First Four, EP\n\nSyngur vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n\n 2003 - Ein stj\u00f8rna l\u00fdsti \u00e1 n\u00e1tt\n 2003 - Stjerne for en aften\n 2003 - Popp List 2\n 2004 - Kvinna - \u00farvaldir sangir fr\u00e1 f\u00f8royskum kvinnum\n 2005 - D\u00fdrd\n 2005 - S\u00f3l og regn - Stanley Samuelsen\n 2005 - Stjerne for en aften 2005 - Den sidste mission \n 2007 - Upp gle\u00f0ist - Mpiri\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Gudrun Jacobsen. \n Gudrunsolja.dk. \n Complete Vocal Institute (Grein \u00e1 ensku Wikipedia). \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982\nF\u00f8royskar songkvinnur\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "15963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EHF%20Challenge%20Trophy", "title": "EHF Challenge Trophy", "text": "EHF Challenge Trophy er ein altj\u00f3\u00f0a hondb\u00f3ltskapping fyri hondb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0ir \u00ed menning. Ta\u00f0 eru sl\u00edkar kappingar b\u00e6\u00f0i fyri menn og fyri kvinnur. F\u00f8royar luttekur \u00ed hesum kappingum. \u00cd 2005 var kappingin \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi, t\u00e1 var bara ein b\u00f3lkur, og F\u00f8royar var ikki vi\u00f0. F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00ed 2007 og 2009. \u00cd 2011 lutt\u00f3k U23 landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum, teir vunnu allir tr\u00edggir dystirnir \u00ed innlei\u00f0andi dystunum og vunnu b\u00f3lkin. Teir skulu sp\u00e6la finaluna, sum ver\u00f0ur \u00ed Beograd \u00ed januar 2012.\n\n2007 EHF Challenge Trophy hj\u00e1 monnum \n\u00cd 2009 v\u00f3ru so n\u00f3gv li\u00f0 vi\u00f0, at li\u00f0ini blivu b\u00fdtt sundur \u00ed tveir b\u00f3lkar. \u00cd t\u00ed eina b\u00f3lkinum v\u00f3ru f\u00fdra landsli\u00f0, tann b\u00f3lkurin kappa\u00f0ist \u00ed Georgia, me\u00f0an hin b\u00f3lkurin hev\u00f0i 6 landsli\u00f0, og tey kappa\u00f0ust \u00ed Luksemburg. Vinnararnir av b\u00e1\u00f0um b\u00f3lkunum m\u00f8ttust so til finalu, sum var leikt \u00ed Drammen \u00ed Noregi.\n\nB\u00f3lkur L\n\nB\u00f3lkur L Talva\nEndaliga \u00farsliti\u00f0 \u00ed kappingini:\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHondb\u00f3ltur\nAltj\u00f3\u00f0a hondb\u00f3ltskappingar"}
{"id": "15965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%2C%20U-23%20landsli%C3%B0i%C3%B0%20%C3%AD%20hondb%C3%B3lti%20hj%C3%A1%20monnum", "title": "F\u00f8royar, U-23 landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 monnum", "text": "U-23 landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed hondb\u00f3lti\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum sp\u00e6ldi seg \u00ed finaluna \u00ed EHF Challenge Trophy kapping \u00ed \u00cdrlandi. Venjarar hj\u00e1 U-23 landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum eru K\u00e1ri Nielsen og Dia Midjord.\n\nU-23 landsli\u00f0i\u00f0 2011-12 \nBartal Torkilson Kamban, m\u00e1lverji, Neistin\n\nHanus Andrias Kristiansen, m\u00e1lverji, H71\n\nJ\u00f3annes Prest\u00e1, St\u00cdF\n\nR\u00f3gvi S\u00f8rensen, H71\n\nD\u00e1njal T\u00f3rgar\u00f0, H71\n\nH\u00f8gni Klein Olsen, Skanderborg\n\nJ\u00f3han \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen, Skanderborg\n\nAndrias  Nielsen, Neistin\n\nNiklas Reginsson, K\u00cdF\n\nR\u00fani Joensen, K\u00cdF\n\nHans Eli Sigurdbj\u00f8rnson, K\u00cdF\n\nTony Weyhe, K\u00cdF\n\nTummas Pauli Hanusarson, Ajax K\u00f8benhavn\n\nJoen Pauli H\u00f8gnesen, V\u00cdF\n\nBjarti Hansen, V\u00cdF\n\nR\u00fani Fossdal, V\u00cdF\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Hondb\u00f3ltsamandi F\u00f8roya\n\nHondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nLandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum"}
{"id": "15973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jedward", "title": "Jedward", "text": "John Paul Henry Daniel Richard Grimes og Edward Peter Anthony Kevin Patrick Grimes (f\u00f8ddir 16. oktober 1991 \u00ed Dublin, \u00cdrland) eru ein \u00edrsk poppduo. Teir eru eineggja\u00f0ir tv\u00edbur\u00f0ar og framf\u00f8ra undir navninum Jedward.\n\nLutt\u00f3ku \u00ed X-Factor 2009 \nJohn og Edward Grimes, vanliga nevndir Jedward, blivu kendir \u00e1 fyrsta sinni, t\u00e1 teir lutt\u00f3ku \u00ed sangkappingini X-Factor \u00ed Onglandi \u00ed 2009. Teir v\u00f3ru til uppt\u00f8kuroynd \u00ed Glasgow. Teir enda\u00f0u \u00e1 einum s\u00e6ttapl\u00e1ssi \u00ed kappingini.\n\n2011 Eurovision - Evropeisk t\u00f3nleikakapping \n\nJedward lutt\u00f3ku til \u00edrsku kappingina um at sleppa vi\u00f0 til Eurovision \u00ed 2011. Teir framf\u00f8rdu ein av fimm sangum \u00ed kappingini um at umbo\u00f0a \u00cdrland \u00ed T\u00fdsklandi vi\u00f0 sanginum \"Lipstick\". Hin 11. februar 2011 vunnu teir ta \u00edrsku t\u00f3nleikakappingina. Hin 12. mai framf\u00f8rdi Jedward  \u00ed seinnu h\u00e1lvfinaluni \u00ed Dusseldorf, og fingu nokk av atkv\u00f8\u00f0um til at koma vi\u00f0 til sj\u00e1lva finaluna, sum var hildin 14. mai. Teir enda\u00f0u \u00e1 einum \u00e1ttandapl\u00e1ssi av \u00f8llum londunum sum lutt\u00f3ku. Ta\u00f0 var besta plaseringin hj\u00e1 \u00cdrlandi s\u00ed\u00f0an \u00e1r 2000.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudio fl\u00f8gur\n\nSingle \u00fatg\u00e1vur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\n\u00cdrskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n\u00cdrland\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "15975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%A1kur", "title": "Sn\u00e1kur", "text": "Sn\u00e1kur (danskt - snog, lat\u00edn - Natrix natrix el. Tropidonotus natrix) er eitt slag av (eiturleysari) slangu. Sn\u00e1kurin er ey\u00f0kendur av teim gulu blettunum hann hevur \u00ed nakkanum. Sn\u00e1kurin er vanligur \u00ed Danmark og \u00ed meginpartinum av Europa.\n\nSn\u00e1kurin heldur mest til \u00ed v\u00e1tlendi ella \u00ed n\u00e1mindi av b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um, \u00ed k\u00f8stum har hann verpur egg s\u00edni. Sn\u00e1kur verpur millum 20 og 40 egg \u00ed juni/juli m\u00e1na\u00f0.\n\nSt\u00f8rsti sn\u00e1kur i\u00f0 er fanga\u00f0ur \u00ed Danmark m\u00e1ldi 132 cm, men mi\u00f0alst\u00f8ddin er uml. 100 cm fyri kvennsn\u00e1kin i\u00f0 er st\u00f8rri enn kallsn\u00e1kurin.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "15976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8ggormur", "title": "H\u00f8ggormur", "text": "H\u00f8ggormur (danskt - hugorm, lat\u00edn - Vipera berus) er eitt l\u00edt\u00f0 slag av eiturslangu. H\u00f8ggormur er einasta eiturslanga i\u00f0 livur \u00ed Nor\u00f0urlondum. \n\nEins og a\u00f0rar slangur framlei\u00f0ir h\u00f8ggormur egg, men hann hevur eggini \u00ed s\u00e6r inntil tey ver\u00f0a klakt. Seint \u00e1 sumri leggur honin 5-7 livandi ungar. \n\nHannurin ver\u00f0ur uml. 55 cm til longdar, me\u00f0an honin kann gerast uml. 104 cm.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "15978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kumpass", "title": "Kumpass", "text": "Ein kumpass er eitt m\u00e1tit\u00f3l, sum vi\u00f0 einari n\u00e1l v\u00edsir m\u00f3ti magnetiska Nor\u00f0p\u00f3linum, sum ikki er tann sami sum veruligi Nor\u00f0p\u00f3lurin. Skip og b\u00e1tar hava n\u00fdtt kumpass til navigati\u00f3n, s\u00ed\u00f0an t\u00f3li\u00f0 var\u00f0 uppfunni\u00f0.\n\nKumpassin v\u00edsir allar \u00e6ttirnar. \u00c1 f\u00f8royskum eita \u00e6ttirnar: \n Nor\u00f0ur (Nor\u00f0an)\n Landnyr\u00f0ingur nor\u00f0an\n Landnyr\u00f0ingur\n Landnyr\u00f0ingur eystan\n Eystur (Eystan)\n Landsynningur eystan\n Landsynningur\n Landsynningur sunnan\n Su\u00f0ur (Sunnan)\n \u00datsynningur sunnan\n \u00datsynningur\n \u00datsynningur vestan\n Vestur (Vestan)\n \u00datnyr\u00f0ingur vestan\n \u00datnyr\u00f0ingur\n \u00datnyr\u00f0ingur nor\u00f0an\n\nNavigati\u00f3n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "15981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20Olsen", "title": "Lars Olsen", "text": "Lars Christian Olsen (f\u00f8ddur 2. februar 1961 \u00ed Glostrup, Danmark) er fyrrverandi landsli\u00f0sleikari og landsli\u00f0svenjari hj\u00e1 F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an november 2011. Lars leikti 84 A-landsdystir fyri Danmark og skora\u00f0i 4 m\u00e1l \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1986-1996. Lars hevur leikt vi\u00f0 donsku f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gunum K\u00f8ge og Br\u00f8ndby, og vi\u00f0 turkiska Trabzonspor, vi\u00f0 belgiska R.F.C. Seraing og sveisiska FC Basel. Vi\u00f0 Br\u00f8ndby vann hann danska meistaraheiti\u00f0 fleiri fer\u00f0ir, og \u00ed 1988 vann hann hei\u00f0urin \u00c1rsins sp\u00e6lari.\nHann hevur veri\u00f0 venjari og hj\u00e1lparvenjari hj\u00e1 fleiri ymiskum li\u00f0um hj\u00e1 Br\u00f8ndby, venjari hj\u00e1 Randers FC, sum hann tv\u00e6r fer\u00f0ir flutti upp vi\u00f0 fr\u00e1 1. deild til Superligaina. Seinnu fer\u00f0ina vann hann hei\u00f0urin \u00c1rsins Venjari 2006.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\nDanir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nVenjarar hj\u00e1 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num"}
{"id": "15989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Atnor%C3%B0urr%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "\u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "\u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0i\u00f0 er eitt Tingmannar\u00e1\u00f0, i\u00f0 tey tr\u00fd londini \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Nor\u00f0uratlanshavinum F\u00f8royar, \u00cdsland og Gr\u00f8nland eru limir \u00ed. \u00c1rligi \u00e1rsfundurin er h\u00e6gsti myndugleiki \u00datnro\u00f0urr\u00e1\u00f0sins. \u00cd 1999 avg\u00f8rdi r\u00e1\u00f0i\u00f0, at uppr\u00e6tta eina b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, sum skuldi latast einari b\u00f3k \u00far einum av teimum trimum londunum \u00ed \u00datnor\u00f0i, sum er skriva\u00f0 til b\u00f8rn og/ella ung. Henda b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n er \u00e1 60.000 kr. og var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 latin \u00ed august 2002. Vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r og ver\u00f0ur nevnd: Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins.\n\nStevna \nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num er:\nat samstarva um \u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 londunum \u00ed \u00fatnor\u00f0ri\n\nSaman at var\u00f0a av tingfeingi og menan \u00ed londunum \u00ed \u00fatnor\u00f0ri, hj\u00e1lpa til at menna \u00e1hugam\u00e1l \u00ed \u00fatnor\u00f0ri um stj\u00f3rnir og landsst\u00fdri, ikki minst, t\u00e1 i\u00f0 \u00e1lvarsom m\u00e1l stinga seg upp um, hvussu tilfeingi\u00f0 skal ver\u00f0a skipa\u00f0, d\u00e1lkan o.a.\n\nFremja samstarv hj\u00e1 stj\u00f3rnum og landsst\u00fdrum \u00ed \u00fatnor\u00f0ri.\n\nAt arbei\u00f0a saman vi\u00f0 Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num og vera millumli\u00f0ur \u00ed \u00e1hugam\u00e1lum hj\u00e1 londunum \u00ed \u00fatnor\u00f0ri \u00ed nor\u00f0urlendskum samstarvi.\n\nVera millumli\u00f0ur at r\u00f8kja tingsamstarv\n\nFormenn \n\nLars Emil Johansen 2015\u2013n\u00fa\nBill Justinussen 2014\u20132015\nUnnur Br\u00e1 Konr\u00e1\u00f0sd\u00f3ttir 2013\u20132014\nJosef Motzfeldt 2012\u20132013\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard 2011\u20132012\n\u00d3l\u00edna \u00deorvar\u00f0ard\u00f3ttir 2010\u20132011\nJosef Motzfeldt 2009\u20132010\nHenrik Old 2005\u20132006\nBirgir \u00c1rmannsson 2004\u20132005\nJonathan Motzfeldt 2003\u20132004\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni 2002\u20132003\nHj\u00e1lmar \u00c1rnason 2001\u20132002\nOle Lynge 2000\u20132001\nJ\u00f3gvan Durhuus 1999\u20132000\n\u00cds\u00f3lfur Gylfi P\u00e1lmason 1998\u20131999\nJonathan Motzfeldt 1994\u20131995\nLisbeth L. Petersen 1993\u20131994\nSteingr\u00edmur J. Sigf\u00fasson 1992\u20131993\nJonathan Motzfeldt 1991\u20131992\nKarin Kj\u00f8lbro 1990\u20131991\nFri\u00f0j\u00f3n \u00de\u00f3r\u00f0arson 1989\u20131990\nPreben Lange 1988\u20131989\nHans Jacob Debes 1987\u20131988\nP\u00e1ll P\u00e9tursson 1986\u20131987\n\n\u00c1rligir fundir \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num\n\n\u00c1rsfundurin 2005 \n21. \u00c1rsfundur \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins, \u00cdsafj\u00f6r\u00f0ur, \u00cdsland\nForma\u00f0ur: Henrik Old, FO (2005/06)\n\nFundarluttakarar \u00far Gr\u00f8nlandi \nJonathan Motzfeldt\nRuth Heilmann\nAnthon Frederiksen\nDoris Jakobsen\nEllen Christoffersen\nKuupik Kleist\n\nFundarluttakarar \u00far \u00cdslandi \nBirgir \u00c1rmannsson/ fr\u00e1 oktober 2005: \nHalld\u00f3r Bl\u00f6ndal, \nHj\u00e1lmar \u00c1rnason, \nGu\u00f0r\u00fan \u00d6gmundsd\u00f3ttir, \n(Kjartan \u00d3lafsson)/ fr\u00e1 oktober 2005: Sigurr\u00f3s \u00deorgr\u00edmsd\u00f3ttir, \nAnna Krist\u00edn Gunnarsd\u00f3ttir og \nMagn\u00fas \u00de\u00f3r Hafsteinsson / fr\u00e1 oktober 2005: Sigurj\u00f3n \u00de\u00f3r\u00f0arson\n\nFundarluttakarar \u00far F\u00f8royum \nHenrik Old \nAlfred Olsen\nPoul Michelsen\nJenis av Rana\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard\nH\u00f8gni Hoydal\n\nF\u00f8royskir limir \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num 2008-09 \nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard gj\u00f8rdist forma\u00f0ur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num \u00ed august 2008. F\u00f8roya L\u00f8gting valdi hesi til limir \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num \u00ed 2008:\n\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nAndreas Petersen \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nPoul Michelsen \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nBergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nMagni Laks\u00e1foss \u00far Sambandsflokkinum\nJenis av Rana \u00far Mi\u00f0flokkinum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num\n\nNor\u00f0urlond\nF\u00f8royar\n\u00cdsland\nGr\u00f8nland\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "15991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mpiri", "title": "Mpiri", "text": "Mpiri er eitt f\u00f8royskt k\u00f3r vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Keypmannahavn. K\u00f3ri\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed januar 1998.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n Upp gle\u00f0ist (2007)\n Asbest (2003)\n\nEru vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n Mai-mynd (2010)  Tarira og Mpiri syngja Kn\u00fat Olsen\n Larva Eiv\u00f8r  (2010)\n Koder p\u00e5 snor Valravn  (2009)\n Fl\u00f3\u00f0ir av lj\u00f3si  K\u00e1ri B\u00e6k (2005)\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir\n Official Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Mpiri\n Mpiri \u00e1 MySpace\n Mpiri \u00e1 FaceBook\n\nF\u00f8roysk k\u00f3r\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "15993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fleyr", "title": "Fleyr", "text": "Fleyr er flogb\u00f3ltsfelag \u00far Havn. Flogb\u00f3ltsfelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1977. Felagi\u00f0 hevur li\u00f0 \u00ed bestu kvinnudeildini og bestu mansdeildini. Hesar deildir ver\u00f0a nevndar Eik-ligan. Harumframt hevur felagi\u00f0 li\u00f0 \u00ed 1. og 2. deild hj\u00e1 monnum og kvinnum, kvinnu- og mansunglingar, gentur og dreingir 16 og 14 \u00e1r og kids-volley.\n\nNevndin \n\n\u00c1 a\u00f0alfundi felagsins i mars 2011 v\u00f3ru hesi vald \u00ed nevndina:\n\nJan Jakobsen, Forma\u00f0ur\n\n\u00d3li G. Samuelsen, N\u00e6stforma\u00f0ur\t\n\nHj\u00f8rdis H\u00f8jsted, Skrivari\n\nSimona \u00c1rnad\u00f3ttir Rein, nevndarlimur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFleyr.fo, heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Flogb\u00f3ltsfelagnum Fleyr.\nFleyr \u00e1 MySpace\nFleyr \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8roysk flogb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "15995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacob%20Vestergaard", "title": "Jacob Vestergaard", "text": "Jacob Vestergaard (f\u00f8ddur 7. apr\u00edl 1961 \u00e1 \u00d8krum) er f\u00f8royskur politikari, valdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed 2008 og fekk t\u00e1 flestar atv\u00f8\u00f0ur \u00ed flokki s\u00ednum F\u00f3lkaflokkinum. Hann var borgarstj\u00f3ri \u00ed Sumbiar kommunu \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1. januar 1993 til februar 2003 og so aftur fr\u00e1 1. januar 2004 og \u00e1ri\u00f0 \u00fat. Hann var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Kommunufelag 2001\u20132003. Jacob er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gregluma\u00f0ur (politistur). Hann var fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2003-04, innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2005-07, bleiv koyrdur eftir at hann hev\u00f0i flutt Strandfaraskip Landsins til Su\u00f0uroyar. Hann var aftur fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008-2011. Til l\u00f8gtingsvali\u00f0 29. oktober 2011 fekk Jacob 1047 atkv\u00f8\u00f0ur, og flokkurin kom aftur \u00ed samgongu. Flokkurin fekk eisini fiskivinnum\u00e1l at umsita. Jacob Vestergaard fekk t\u00f3 ongan r\u00e1\u00f0harrasess, t\u00e1 landsst\u00fdrissessirnir v\u00f3ru b\u00fdttir, \u00ed sta\u00f0in gj\u00f8rdist J\u00e1kup Mikkelsen fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. Trupulleikar v\u00f3ru vi\u00f0 gegni hj\u00e1 J\u00e1kup Mikkelsen, t\u00ed hann er sv\u00e1gur ein av st\u00f8rstu rei\u00f0arunum \u00ed F\u00f8royum, Hanus Hansen. Ta\u00f0 var n\u00f3gv kjak um \u00f3gegni hj\u00e1 J\u00e1kup Mikkelsen \u00ed f\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0lunum, og ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at l\u00f8gma\u00f0ur, Kaj Leo Johannesen seg\u00f0i landsst\u00fdrismannin \u00far starvi hin 15. februar 2012, og seinni sama dag gj\u00f8rdist ta\u00f0 alment, at Jacob Vestergaard f\u00f3r at taka vi\u00f0 starvinum sum fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri kl. 10 hin 16. februar 2012.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \n1. januar 1993 - februar 2003 Borgarstj\u00f3ri \u00ed Sumbiar kommunu\n1. januar 2004 - 31. desember 2004 Borgarstj\u00f3ri \u00ed Sumbiar kommunu\n 2001 - 2003 Forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Kommunufelag\n 17. februar 2003 - 2004 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskim\u00e1lum\n desember 2005 - 23. november 2007 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed innlendism\u00e1lum\n 19. januar 2008 Fyrstvaldur \u00e1 lista A til L\u00f8gtingsvali\u00f0 vi\u00f0 870 pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um, 4. flestar atkv\u00f8\u00f0ur av \u00f8llum\n 26. september 2008 - 6. apr\u00edl 2011 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskim\u00e1lum, s\u00ed\u00f0stu tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0irnar eisini uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri\n 2011 - Varal\u00f8gma\u00f0ur\n 29. oktober 2011 n\u00e6stvaldur fyri F\u00f3lkaflokkin \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum vi\u00f0 1.047 pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um, 5. flestar atkv\u00f8\u00f0ur av \u00f8llum\n 2011 - 15. februar 2012 L\u00f8gtingsma\u00f0ur\n 16. februar 2012 - Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskim\u00e1lum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nJacob Vestergaard \u00e1 Norden.org \n\nF\u00f8royskir politikarar\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum"}
{"id": "16004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalbiartunnilin", "title": "Hvalbiartunnilin", "text": "Hvalbiartunnilin er elsti tunnil \u00ed F\u00f8royum. Hann var\u00f0 li\u00f0ugt bygdur \u00ed 1963. Tunnilin er 1450 metrar langur. Fr\u00ed h\u00e6dd er 3,0 metrar, v\u00edddin \u00e1 koyribreytini er 3,3 metrar. \u00c1\u00f0renn tunnilin kom, var onki vegasamband millum bygdirnar Hvalba og Trongisv\u00e1g/Tv\u00f8royri, f\u00f3lk gingu t\u00e1 upp um fj\u00f8llini, og t\u00ed siga hvalbingar enn, at tey fara upp \u00e1 Tv\u00f8royri. Tunnilin var eitt st\u00f3rt frambrot, t\u00e1 hann kom, men 50 \u00e1r seinni er sera st\u00f3r \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 tunnilin, t\u00ed hann ikki h\u00f3skar til n\u00fat\u00ed\u00f0ar kr\u00f8v. \u00cd Hvalba er n\u00f3gv vinnuligt virksemi, og hetta ver\u00f0ur darva\u00f0 av v\u00e1naliga tunnilssambandinum. Tunnilin er ov l\u00e1gur og ov smalur til at vanligir treylarar kunnu koyra \u00edgj\u00f8gnum tunnilin. Ta\u00f0 er annars krav fr\u00e1 heilsumyndugleikunum, at fiskur, sum ver\u00f0ur virka\u00f0ur \u00e1 fiskavirkjum, ikki skal skipast um, men koyrast \u00ed k\u00f8libingjum beinlei\u00f0is av flakavirkinum til s\u00f8lusta\u00f0i\u00f0. Men \u00ed Hvalba ber hetta ikki til, orsaka\u00f0 av gamla tunlinum. Har m\u00e1 fiskurin umskipast, so hann sleppur gj\u00f8gnum tunnilin.\n\nTunnilin ver\u00f0ur dagf\u00f8rdur \u00ed 2009-12, eftir at kanningar v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00ed 2007-08. \u00cd 2009-2010 var arbeitt vi\u00f0 sy\u00f0ra portal\u00f8kinum. \u00cd 2011 ver\u00f0ur nor\u00f0ara portalu\u00f8ki\u00f0 tryggja\u00f0. Talan var um at tryggja lofti\u00f0 vi\u00f0 betongi og at vatntryggja \u00f8ki\u00f0, hetta var\u00f0 millum anna\u00f0 gj\u00f8rt vi\u00f0 at leggja dren \u00ed lofti\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Tunlar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nTunlar \u00ed F\u00f8royum\nHvalba\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "16006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frams%C3%B3kn", "title": "Frams\u00f3kn", "text": "Frams\u00f3kn er ein politiskur liberalur tj\u00f3\u00f0skaparflokkur \u00ed F\u00f8royum. Flokkurin byggir hugsj\u00f3n s\u00edna \u00e1 liberalismu og stevnumi\u00f0 floksins er vinnuligt, pers\u00f3nligt og tj\u00f3\u00f0skaparligt fr\u00e6lsi. Flokkurin vil, at F\u00f8royar gerast eitt t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi samfelag og hetta er eisini slagor\u00f0 floksins. Frams\u00f3kn ynskir eisini f\u00f8royskt fullveldi.\n\nS\u00f8ga Frams\u00f3knar \nFlokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur 9. mars 2011. Hin 6. apr\u00edl 2011 v\u00f3ru 2.300 undirskriftir handa\u00f0ar l\u00f8gmanni Kaj Leo Johannesen, sum t\u00e1 eisini var innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. Stigtakarar til Frams\u00f3kn v\u00f3ru Poul Michelsen og Hanna Jensen. Poul Michelsen hev\u00f0i t\u00e1 veri\u00f0 leysgangari \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \u00ed eina t\u00ed\u00f0, eftir at hann t\u00f3k seg \u00far F\u00f3lkaflokkinum hin 11. oktober 2010.\n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvali 2015 fekk flokkurin tveir tinglimir valdar: Poul Michelsen og Honnu Jensen. Hin 15. september 2015 gj\u00f8rdist forma\u00f0urin Poul Michelsen landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed Uttanr\u00edkis- og vinnum\u00e1lum. T\u00e1 t\u00f3k Ruth Vang s\u00e6ti \u00e1 tingi\u00f0 fyri hann. Hin 17. september 2015, t\u00e1 i\u00f0 nevndarsessir \u00ed L\u00f8gtinginum skuldu b\u00fdtast, gj\u00f8rdist Annika Olsen, i\u00f0 f\u00f3r \u00far F\u00f3lkaflokkinum eina viku frammanundan, limur \u00ed Frams\u00f3kn og gj\u00f8rdist forkvinna \u00ed F\u00edggjarnevndini. Frams\u00f3kn hev\u00f0i harvi\u00f0 fingi\u00f0 3 tinglimir \u00e1 fyrsta sinni, og fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu F\u00f8roya, hev\u00f0i L\u00f8gtingi\u00f0 fingi\u00f0 ein flokk vi\u00f0 meir enn einum tinglimi i\u00f0 bara v\u00f3ru kvinnur. Eftir f\u00e1um d\u00f8gum valdi Annika t\u00f3 at taka seg \u00far aftur Frams\u00f3kn.\n\nStovnarar \nHesi stovna\u00f0u flokkin\nEy\u00f0na L. Hansen\nEli Christiansen\nFinn Jensen\nHanna Jensen\nHans Anfinnson Nor\u00f0foss\nHarriet Davidsen\nJanus Rein \n\u00d3luv\u00e1 Waagstein\nPoul Clementsen\nPoul Michelsen\nSissal Kjartansd\u00f3ttir Kristiansen\n\nL\u00f8gtingsf\u00f3lk \n\nFrams\u00f3kn stilla\u00f0i upp til L\u00f8gtingsval fyri fyrstu fer\u00f0 29. oktober 2011. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist flokkinum at f\u00e1a tvey umbo\u00f0 vald \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting. Poul Michelsen fekk 581 atkv\u00f8\u00f0ur, me\u00f0an Janus Rein fekk 250 atkv\u00f8\u00f0ur. N\u00e6stur teimum v\u00f3ru Hanna Jensen vi\u00f0 210, Tr\u00f3ndur Djurhuus vi\u00f0 169 og S\u00e1mal Petur \u00ed Grund vi\u00f0 111 atkv\u00f8\u00f0um. Sostatt v\u00f3ru tveir mans valdir: Poul Michelsen og Janus Rein. \u00c1ri\u00f0 eftir f\u00f3r Janus Rein \u00far flokkinum, og seinni f\u00f3r hann \u00ed F\u00f3lkaflokkin, so Frams\u00f3kn hev\u00f0i bert ein tinglim ta\u00f0 mesta av tingsetuni. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 fekk flokkurin aftur tveir tinglimir valdir, hesafer\u00f0 v\u00f3r\u00f0u hesi vald: Poul Michelsen og Hanna Jensen.\n\nL\u00f8gtingsf\u00f3lk vald 2015-2019 \n Poul Michelsen (Ruth Vang)\n Hanna Jensen\n Annika Olsen - fr\u00e1 17. september 2015 limur \u00ed Frams\u00f3kn. Var\u00f0 vald fyri F\u00f3lkaflokkin hin 1. september 2015.\n\nHin 17. september 2015 gj\u00f8rdist leysgangarin Annika Olsen, i\u00f0 f\u00f3r \u00far F\u00f3lkaflokkinum eina viku frammanundan, limur \u00ed Frams\u00f3kn, og tingb\u00f3lkurin hj\u00e1 Frams\u00f3kn \u00f8ktist fr\u00e1 2 til 3 tinglimir. Harvi\u00f0 hendi j\u00fast ta\u00f0 m\u00f3ts\u00e6tta, enn ta\u00f0 i\u00f0 hendi eftir vali\u00f0 \u00ed 2011, t\u00e1 i\u00f0 flokkurin misti ein tinglim til F\u00f3lkaflokkin.\n\nL\u00f8gtingsf\u00f3lk vald 2019-2023 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august 2019 fekk Frams\u00f3kn 2 tingf\u00f3lk vald.\n Bjarni K. Petersen\n Poul Michelsen\n\nLei\u00f0sla \n Poul Michelsen, forma\u00f0ur 2011-2020\n Ruth Vang, forkvinna s\u00ed\u00f0an 2020\n\nFloksnevnd \nRuth Vang, forkvinna\nHanna Jensen, n\u00e6stforkvinna\nBjarni K\u00e1rason Petersen\nKarlot Hergeirsson\nKristian Clementsen, Frams\u00f8kin Ung\n\nTiltakslimir \nH\u00e1kun Andreasen\nH\u00f8gni Reistrup\nJ\u00f3an Pauli Jespersen\nOda Andreasen\nSunneva H\u00e1berg Eysturstein\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nFramsokn.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Frams\u00f3kn\n\nF\u00f8royskir flokkar"}
{"id": "16009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakob%20Sande", "title": "Jakob Sande", "text": "Jakob Sande (f\u00f8dt 1. desember 1906, d\u00f8d 16. mars 1967) var norskur rith\u00f8vundur og skald. F\u00f8royski sangarin og t\u00f3naskaldi\u00f0 Hanus G. Johansen hevur gj\u00f8rt lag til fleiri av yrkingunum hj\u00e1 Sande og sungi\u00f0 t\u00e6r inn \u00e1 fl\u00f8vu. Hanus og Aldub\u00e1ran sp\u00e6la og syngja \u00e1 fl\u00f8vuni, sum nevnist \"fr\u00e5 leddigen - Jacob Sande-dikt i f\u00e6r\u00f8ysk tonedrakt. Fl\u00f8van var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 2006, 100 \u00e1r eftir at Jakob Sande var\u00f0 f\u00f8ddur.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1929 \u2013 Svarte n\u00e6ter (Gyldendal, Oslo)\n1931 \u2013 Storm fr\u00e5 vest (Gyldendal, Oslo)\n1933 \u2013 Fr\u00e5 Sunnfjord til Rio (Gyldendal, Oslo)\n1935 \u2013 Straumar i djupet, noveller (Gyldendal, Oslo)\n1936 \u2013 Villskog (Gyldendal, Oslo)\n1943 \u2013 Eit herrens v\u00ear, stutts\u00f8gur (Tell forlag, Oslo)\n1945 \u2013 Guten og grenda (Gyldendal, Oslo)\n1946 \u2013 Skarlagensnora, stutts\u00f8gur (Gyldendal, Oslo)\n1950 \u2013 Korn og klunger (Gyldendal, Oslo)\n1955 \u2013 Sirius (Gyldendal, Oslo)\n1961 \u2013 Det kveldar p\u00e5 Kobbeskjer (Gyldendal, Oslo)\n1992 \u2013 Sj\u00f8mannen Jakob Sande: brev og dikt (Det Norske Samlaget, Oslo)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nJakob Sande-selskapet\n\nNorskir rith\u00f8vundar\nNorskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1967"}
{"id": "16013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fer%C3%B0ar%C3%A1%C3%B0%20F%C3%B8roya", "title": "Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya", "text": "Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya er eitt r\u00e1\u00f0 vi\u00f0 seks f\u00f3lkum, sum hava til uppg\u00e1vu at r\u00e1\u00f0geva f\u00f8roysku myndugleikunum og at leggja \u00e6tlanir fyri, hvussu F\u00f8royar best ver\u00f0a markna\u00f0arf\u00f8rdar. Uppg\u00e1vurnar hj\u00e1 Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0i F\u00f8roya eru at menna F\u00f8royar sum fer\u00f0amannaland og at kunna um og markna\u00f0arf\u00f8ra F\u00f8royar sum fer\u00f0am\u00e1l.\nFer\u00f0ar\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 endurstovna\u00f0 \u00ed 2011, eftir at ta\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 Samvit var\u00f0 sett \u00e1 stovn. Fer\u00f0avinnan hevur hoyrt til ymisk a\u00f0alr\u00e1\u00f0. Undir ABC-samgonguni var\u00f0 Samvit \u00ed 2009 lagt undir Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0. Samvit var\u00f0 s\u00ed\u00f0ani avtiki\u00f0 og tey f\u00f3lkini sum starva\u00f0ust innan fer\u00f0avinnu \u00ed Samvit komu at starvast \u00ed Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num. Seinni v\u00f3ru fleiri teirra upps\u00f8gd, sum partur av sparingum \u00ed Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num.\nF\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag v\u00edsti \u00ed 2009 \u00e1 ta\u00f0 \u00f3hepna \u00ed, at Fer\u00f0avinnan liggur undir einum a\u00f0alr\u00e1\u00f0i, me\u00f0an samfer\u00f0sla, flogfer\u00f0sla og heilsufr\u00f8\u00f0iliga \u00f8ki\u00f0, sum eru t\u00fddningarmikil fyri menningina av fer\u00f0avinnuni, v\u00f3ru verandi undir Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Tey m\u00e6ltu til, at \u00f8ll vinnum\u00e1l v\u00f3ru l\u00f8gd undir eitt a\u00f0alr\u00e1\u00f0.\nMi\u00f0flokkurin setti \u00ed 2010 fram uppskot um at seta Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya \u00e1 stovn aftur. \u00cd vi\u00f0merkingum til uppskoti\u00f0 stendur millum anna\u00f0, at uppskoti\u00f0 er meinl\u00edkt L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 155 fr\u00e1 20. desember 2001 um Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya, i\u00f0 var\u00f0 sett \u00far gildi vi\u00f0 L\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 113 fr\u00e1 13. desember 2006 um at seta \u00far gildi L\u00f8gtingsl\u00f3g um Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya.  L\u00f3gin um Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya kom \u00ed gildi 1. oktober 2011.\n\nFer\u00f0ar\u00e1\u00f0i\u00f0 2011-2015 \nLandsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed Vinnum\u00e1lum Johan Dahl hevur valt seks f\u00f3lk, sum skulu manna nevndina \u00ed Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0i F\u00f8roya fr\u00e1 2011 til 2015. Hesi umbo\u00f0a fer\u00f0avinnuna \u00e1 ymiskum \u00f8kjum: fer\u00f0asmi\u00f0ir, fer\u00f0aflutningsvinnu, gistingarh\u00fas- og matstovuvinnu, \u00f8kisfer\u00f0avinnufel\u00f8g, mentam\u00e1l og vinnum\u00e1l.\n\n Johannes Jensen, stj\u00f3ri \u00e1 Hotel F\u00f8royum, er forma\u00f0ur\n Anne Sophie Nordendal, lei\u00f0ari \u00e1 V\u00e1ga kunningarstovu umbo\u00f0ar \u00d8kisfer\u00f0avinnufel\u00f8gini og Kunningarstovurnar \u00ed F\u00f8royum\n Ey\u00f0 Matras, sj\u00f3nleikari, umbo\u00f0ar mentanina \u00ed F\u00f8royum\n J\u00f3hanna Rasmussen, booking manager, Hotel F\u00f8royar\n Magni Arge, Atlantic Airways\n R\u00fani Vang Poulsen, Smyril Line\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nVisitFaroeIslands.com\n\nAlmennar nevndir og r\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16023", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Varal%C3%B8gmenn%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Varal\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum", "text": "Varal\u00f8gma\u00f0ur er vanliga ein av landsst\u00fdrisf\u00f3lkunum \u00ed F\u00f8royum. Hesin er virkandi l\u00f8gma\u00f0ur, t\u00e1 l\u00f8gma\u00f0ur er burturstaddur.\nListin ni\u00f0anfyri er ikki fullf\u00edggja\u00f0ur.\n\nListar\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskir politikarar\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "16031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20V%C3%A1gs%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed V\u00e1gs kommunu", "text": "Borgarstj\u00f3rar \u00ed V\u00e1gi. Ni\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir borgarstj\u00f3rarnir, sum hava veri\u00f0 \u00ed V\u00e1gs kommunu s\u00ed\u00f0an 1901. Til 1972 var heiti\u00f0 s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur, s\u00ed\u00f0an 1973 hevur heiti\u00f0 veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri.\n\nKeldur \n\nListar\nV\u00e1gur\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "16032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Threes%20Anna", "title": "Threes Anna", "text": "Threes Anna (listarligt navn, veruligt navn: Threes Schreurs, f\u00f8dd \u00ed Vlaardingen, Ni\u00f0urlond, 1959) er rith\u00f8vundur, filmsleikstj\u00f3ri og filmsleikrith\u00f8vundur. Hon arbei\u00f0ir alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 fleiri verk\u00e6tlanum \u00ed senn. Til n\u00fa (sepember 2012) hevur hon skriva\u00f0 seks skalds\u00f8gur \u00e1 hollendskum. B\u00f8kurnar eru eisini umsettar til onnur m\u00e1l.\n\nRanns\u00f3knarfer\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum \nThrees Anna var tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum \u00e1 ranns\u00f3knarfer\u00f0um, fyrst \u00ed januar og s\u00ed\u00f0an \u00ed juli 2010, har hon gj\u00f8rdi kanningar til eina skalds\u00f8gu sum hon t\u00e1 hev\u00f0i \u00e6tlanir um at skriva, og sum n\u00fa er li\u00f0ug og kemur \u00fat um m\u00e1na\u00f0arskifti\u00f0 september/oktober \u00ed Hollandi. M\u00f8guliga ver\u00f0ur henda b\u00f3kin eisini gj\u00f8rd til film seinni. Skalds\u00f8gan hevur fingi\u00f0 heiti\u00f0 ni\u00f0urlendskt: Het laatste land (f\u00f8royskt: Seinasta landi\u00f0 enskt: The Last Land). Skalds\u00f8gan kemur \u00fat \u00ed Ni\u00f0urlondum \u00ed september/oktober 2012. \u00cd F\u00f8royum var hon m.a. \u00ed Mykinesi, \u00ed Havn \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku \u00e1 G-festivali \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tu og \u00ed Su\u00f0uroynni, har hon vitja\u00f0i ymsasta\u00f0ni \u00ed oynni. Eitt n\u00fa var hon \u00ed kolan\u00e1mi \u00ed Hvalba. Serliga hugtikin var hon av Akrabergi vi\u00f0 t\u00ed meir enn 100 \u00e1ra gamla vitanum, sum stendur \u00e1 einum tanga. Ongin b\u00fdr har longur, men ein vitapassari og familja hansara b\u00fa\u00f0u har til 1988, og heilt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ini, \u00e1\u00f0renn svartadey\u00f0a, b\u00fa\u00f0u fr\u00edsar \u00ed Akrabergi, teir komu \u00far Ni\u00f0urlondum eins og Threes. Hon var so hugtikin hesum sta\u00f0i, sum hon nevnir At the end of the world (Vi\u00f0 heimsins enda) - at hon avgj\u00f8rdi at koma aftur har um summari\u00f0 saman vi\u00f0 manni s\u00ednum og b\u00fagva \u00ed einum h\u00fasi har, sum Kunningarstovan t\u00e1 leiga\u00f0i \u00fat, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi hon eisini. Hon var eisini hugtikin av at pr\u00e1ta vi\u00f0 Aksal Poulsen \u00far Sumba, sum veit sera n\u00f3gv um fuglar, og sum t\u00e1 \u00e1tti n\u00f3gvar \u00fatstappa\u00f0ar fuglar, sum hann hev\u00f0i standandi \u00ed einum r\u00fami \u00ed heimi s\u00ednum. N\u00fa eru fuglarnir \u00ed einum fugla- og s\u00f8gusavni \u00ed Sumba. Aksal visti eisini n\u00f3gv at siga um plantur, og Threes spurdi hann um alt m\u00f8guligt og fekk eisini svar fr\u00e1 honum. Hon \u00e6tla\u00f0i upprunaliga at nevna skalds\u00f8guna Fuglaoyggin (Bird Island), men at enda hevur hon broytt heiti\u00f0 til Ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta landi. \u00c1 heimas\u00ed\u00f0u hennara stendur eitt brot um hvat i\u00f0 henda skalds\u00f8gan sn\u00fdr seg um, og har stendur, at s\u00f8gan fer fram \u00e1 n\u00f8krum oyggjum \u00ed Atlantarhavinum. Har er gott at liva til tann dagin, t\u00e1 ein r\u00e6\u00f0ulig \u00f3dn herjar oyggjarnar og ger at alt samband vi\u00f0 umheimin ver\u00f0ur avskori\u00f0. F\u00f3lk bl\u00edva fyrst bangin, men t\u00e1 ta\u00f0 s\u00e6r \u00fat til at sambandi\u00f0 vi\u00f0 umheimin er mist fyri longri t\u00ed\u00f0, so kemur panikkur \u00ed f\u00f3lk. Tann ungi drongurin Unnar er r\u00e6ttiliga einsamallur, t\u00ed foreldur hansara v\u00f3ru farin su\u00f0ureftir at fer\u00f0ast, og tey v\u00f3ru ikki komin aftur enn. Drongurin gj\u00f8rdist vinur vi\u00f0 ein arbei\u00f0sleysan vitapassara, og roynir at finna \u00fatav \u00f8llum t\u00ed kaotiska sum hendir rundan um hann.\n\nVerk\n\nB\u00f3kmentir \n Paradijsvogel (Parad\u00edsfuglurin), skalds\u00f8ga, 2016\n Het laatste land (Ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta landi\u00f0) skalds\u00f8ga, 2012 - Hon gj\u00f8rdi ranns\u00f3knarfer\u00f0ir til F\u00f8roya \u00ed 2010 fyri at f\u00e1a \u00edbl\u00e1stur til hesa skalds\u00f8guna\n Wachten op de moesson (B\u00ed\u00f0a eftir monsunregninum) skalds\u00f8ga, 2010\n Vogel kan niet vliegen (Fuglurin kann ikki fl\u00fagva) skalds\u00f8ga, 2008\n De stille stad (Stilli b\u00fdurin) skalds\u00f8ga, 2006\n Motormoeder (Motormamman) skalds\u00f8ga, 2005. Henda skalds\u00f8gan var tann fyrsta ni\u00f0urlendska skalds\u00f8gan, sum kundi takast ni\u00f0ur \u00e1 fartelefonir og l\u00edknandi\n De kus van de weduwe (Kossurin fr\u00e1 einkjuni) skalds\u00f8ga, 2003\n\nFilmar \n The Warden(de Vogelwachter) 2020. sp\u00e6lifilmur\n Platina Blues 2014 (40 minuttir one-shot filmur, gj\u00f8rdur vi\u00f0 t\u00f3nleiki og teksti eftir Th\u00e9 Lau)\n Silent City 2012 (sp\u00e6lifilmur, altj\u00f3\u00f0a samstarvs framlei\u00f0sla Holland, Luxemburg og Belgium)\n The Bird Can\u2019t Fly 2007 (sp\u00e6lifilmur, altj\u00f3\u00f0a samstarvs framlei\u00f0sla Holland, Su\u00f0ur Afrika og \u00cdrland)\n Noordwesterwals 1996 (stuttfilmur, stj\u00f8rna\u00f0ur saman vi\u00f0 Boris Pavel Conen)\n\nDokumentarsendingar\n\n Portret of Maarten 2003\n De Wals 1996\n Theatre in South Africa 1994\n\nSj\u00f3nleikir\n\n 1998 Hotazel Ni\u00f0urlond\n 1998 2ROOM2 - Das Arts Amsterdam\n 1997 Stille Getuigen - Diepenheim\n 1997 Adder Zonder Gras - Groningen\n 1997 A1 - Su\u00f0urafrika\n 1997 Stemlab  - Amsterdam \n 1996 Kulhavy Tango - Archa Theatre Prague Czech Republic\n 1996 Dynamo Mundi - Koninklijk Theater Carr\u00e9 Amsterdam\n 1996 Sturm+Stahldraht - WMG Gel\u00e4nde Unna T\u00fdskland\n 1996 Trekpleisters - Amsterdam \n 1995 teatur konsert - Paradiso Amsterdam\n 1995 Assimil 2 - BITEF festival - Beograd Serbia\n 1995 Noordwesterwals 2 - Amsterdam\n 1995 Assimil 1 - \u00ed samstarvi vi\u00f0 KPTG - Subotica Serbia\n 1993/1994 New Year\u2019s Eve spectacle- live TV show\n 1994 Arts Alive - Johannesburg Su\u00f0urafrika\n 1994 Noordwesterwals - Amsterdam\n 1994 Camel Gossip III Skyline Theatre - Chicago USA\n 1993 Liebes Lied \u2013 B\u00f3kamessa - Frankfurt Germany\n 1993 Uwaga Uwaga II  - Tilburg\n 1993 Uwaga Uwaga I - Torun Poland\n 1993 Camel Gossip II - Schram Studio Amsterdam \n 1992 Camel Gossip I - Tramway Glasgow Scotland\n 1992 Special Event - f\u00f8\u00f0ingardagur hj\u00e1 Sonja Barends - live TV show \n 1992 Waterwork - World Expo Sevilla Spain\n 1992 Waterwork - Zoetermeer\n 1992 La t\u00eate d\u2019eau Olympisku Leikirnir Albertville Frakland\n 1991/1992 - New Year\u2019s Eve spectacle- live TV show\n 1991 Gestolen Titels - Praag Kekkoslovakia\n 1991-1993 l\u2019Ascension du Mandarin - fer\u00f0a show - Evropa og Uzbekistan\n 1991 Broederstrijd - Oerol-festival\n 1991 Special \u2013 Neu Brandenburg T\u00fdskland\n 1991 Special  \u2013 Lille Frakland\n 1991 Vliegtuigje - live TV show\n 1991 uttandura framf\u00f8rsla - Haarlem \n 1991 The Man - uttandura framf\u00f8rsla - Mainz T\u00fdskland\n 1990/1991 New Year\u2019s Eve spectacle\u2013 Nieuwmarkt Amsterdam \n 1990 NO-W-All \u2013 co-production with Licedei \u2013 Berlin T\u00fdskland\n 1990 Ente II - Chieri Italia\n 1990 Ente I - Grenoble Frakland\n 1990 De springmachine - Holland\n 1990 Vingers Branden - Korenbeurs Groningen\n 1990 uttandura framf\u00f8rsla - Oerol-festival\n 1989 De Ton - Rotterdam \n 1989 Non Inventions - Holland\n 1989 Cow Girls \u2013 Italia\n 1989 BiZa - Den Haag \n 1989 De tuin - Neerpelt Belgia\n 1989 Zigeunerwereld - tour Holland\n 1989 framf\u00f8rsla \u00e1 sta\u00f0num - Sheffield Ongland\n 1989 Zoutloper - Eemnes and Utrecht\n 1989/1990 \u2013 New Year\u2019s Eve spectacle - Nieuwmarkt Amsterdam \n 1988 \u2013 disco Fellini - Utrecht \n 1988 Infiltrations - Holland\n 1988 Wit Paard - Leffinge Belgia\n 1988 Si\u00ebsta - Sabadell Spania\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Ni\u00f0urlondum\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "16036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kannabis", "title": "Kannabis", "text": "Kannabis ella Marijuana er bl\u00f3mur, sprotar ella bl\u00f8\u00f0, sum ver\u00f0a turka\u00f0, skorin sundur og stoytt. Kannabis ver\u00f0ur br\u00fakt ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum sum heiliv\u00e1gur og r\u00fasandi evni. Kannabis er eitt av vanligastu r\u00fasevnum \u00ed heiminum og millum 128 og 232 mi\u00f3. (svarandi til 2,7% - 4,9% av heiminum millum 15 og 65 \u00e1r) f\u00f3lk royktu kannabis \u00ed 2013. \u00cd 2015 var\u00f0 kanning gj\u00f8rd \u00ed USA og umlei\u00f0 helvtin av amerikanarum hev\u00f0i roynt at roykt kannabis minst einafer\u00f0, 12% innan s\u00ed\u00f0sta \u00e1ri\u00f0 og 7,3% \u00ed s\u00ed\u00f0sta m\u00e1na\u00f0i.  \n\nKannabis hevur mong n\u00f8vn, formar og roykingarh\u00e6ttir sum til d\u00f8mis marijuana, mold, ta\u00f0 br\u00fana, hasj, tjums, hamp, blunt, skunk og joint. Marijuana eru teir gr\u00e1gr\u00f8nu turka\u00f0u og morla\u00f0u bl\u00f3muknapparnir og sm\u00e1u bl\u00f8\u00f0ini av kannabisplantuni. Kannabisplantan hevur mj\u00e1 og sp\u00edsk bl\u00f8\u00f0. Marijuana og hasj ver\u00f0a n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 blanda\u00f0 upp \u00ed tubbak \u00ed Evropa, ta\u00f0 ver\u00f0ur roykt \u00ed til d\u00f8mis p\u00edpu, vatnp\u00edpu ella \u00ed einari bong. Marijuana er heilt l\u00f3gligt \u00ed Ni\u00f0urlondum, Bangladesj, Uruguei, og amerikansku statunum Colorado, Washington, Alaska, Oregon og \u00ed Washington D.C, umframt \u00ed b\u00fdnum Portland. Harafturat er kannabis l\u00f3gligt sum heiliv\u00e1gur \u00ed Avstralia, Kanada, Belgia, Spania og 23 \u00f8\u00f0rum amerikanskum statum. \n\nMarijuana ver\u00f0ur roykt. Harumframt ver\u00f0ur marijuana eisini eti\u00f0 t.d. sum kannabis-k\u00f8ka. 9 % av \u00f8llum n\u00e6mingum \u00ed 9. flokki \u00ed F\u00f8royum hava, samb\u00e6rt kanningum hj\u00e1 ESPAD (stytting fyri  \"European School Survey Project on Alkohol and Other Drugs\"), roynt at roykja marijuana . Institute of Public Health \u00ed USA gj\u00f8rdi einafer\u00f0 eina kanning. Hon v\u00edsti ta\u00f0, at 99 % av teimum, i\u00f0 n\u00fdta/hava n\u00fdtt marijuana ikki gera ta\u00f0 dagliga ella fleiri fer\u00f0ir um vikuna . Eingin er nakrant\u00ed\u00f0 beinlei\u00f0is dey\u00f0ur av kannabisi.\n\nR\u00fasurin \n\nMarijuana gevur eina kenslu av v\u00e6lveru, mildari eydnus\u00e6lu og hv\u00edld, og s\u00ed\u00f0an v\u00edsir m\u00f8\u00f0i seg. Allir sansir ver\u00f0a \u00e1virka\u00f0ir, og t\u00ed\u00f0arfatanin hj\u00e1 pers\u00f3ninum broytist. Evnini at hugsavna seg broytast somulei\u00f0is. \u00c1haldandi marijuanan\u00fdtsla \u00e1virkar evnini at l\u00e6ra n\u00fdtt og minni\u00f0, og harumframt kann hin ungi liva \u00ed einari ostaklokku og uppliva seg sj\u00e1lvan sum n\u00f3gv kl\u00f3kari enn \u00f8ll onnur . Marijuana \u00e1virkar teir anandamidu receptorarnar \u00ed heilanum. Ein receptorur er ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0, har evnini \u00far nervakyknunum binda seg f\u00f8st eftir ta\u00f0, at nervakyknurnar hava \u00farskilt tey. Anadamidi receptorurin liggur \u00ed teimum p\u00f8rtunum av heilanum, sum eru vi\u00f0 til at hava eftirlit vi\u00f0 r\u00f8rslu, og gevur eina kenslu av at vera sterkt r\u00fasa\u00f0ur. Marijuana \u00e1virkar harumframt fleiri a\u00f0rar receptorar \u00ed kroppinum, sum hava hj\u00e1\u00e1rin vi\u00f0 s\u00e6r. T\u00e1 i\u00f0 marijuana ver\u00f0ur roykt, v\u00edsir r\u00fasurin seg eftir f\u00e1ar minuttir og varir \u00ed 2-3 t\u00edmar. \n\nEy\u00f0kenni: Hjartabankan, t\u00edttari hjartasl\u00e1ttur, rey\u00f0randa\u00f0 eygu, eygnalokini 'detta ni\u00f0urfyri', \u00f3grei\u00f0 tala, gnisar at ongum, turrur \u00ed munninum og eygunum.\n\nVirkna\u00f0ur \u00ed kroppinum \n\nMarijuana er ikki fysisk vanadannandi, t\u00ed har er onki stoff \u00ed sum kroppurin bl\u00edvur bundin av. Ta\u00f0 er ta\u00f0 t.d. \u00ed sigarettum (nikotin). Marijuana doyvir heilan og ger ta\u00f0 trupult fyri hann at arbei\u00f0a, men aftan\u00e1 at taka ein st\u00f8\u00f0g vi\u00f0 at roykja fungerar heilin sum fyrr. T\u00e1 ein roykir ekstremt kann ein f\u00e1a h\u00f8vu\u00f0p\u00ednu, trupult at minnast ting, trupulleikar vi\u00f0 at konsentrera seg . Har aftur \u00edm\u00f3ti, so er ta\u00f0 l\u00e6knafr\u00f8\u00f0iliga pr\u00f3gva\u00f0, at marijuana hevur hj\u00e1lpt f\u00f3lki sum hava AIDS, krabbamein, r\u00f8rslu trupulleikar, astma og l\u00edknandi. Marijuana er selt til fleiri millionir av sj\u00faklingum \u00ed USA sum til d\u00f8mis hava krabbamein, AIDS, etingar\u00f3lag, tunglyndi, sv\u00f8vnloysi, osfr. .\n\nKeldur"}
{"id": "16048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93dnir", "title": "\u00d3dnir", "text": "\u00d3dn er \u00f3gvuliga hvassur vindur. \u00d3dn er ringasta ve\u00f0ur ein kann hugsa\u00f0 s\u00e6r. Himmal og hav standa \u00ed einum, og f\u00f3lk mugu taka alt leyst tilfar, sum liggur \u00fati, upp og f\u00e1a ta\u00f0 til h\u00f8ldar innandura ella surra ta\u00f0 v\u00e6l fast. S\u00ed\u00f0an mugu f\u00f3lk halda seg innandura, so leingi \u00f3dnin leikar \u00ed. Har\u00f0ur vindur ver\u00f0ur kalla\u00f0ur \u00f3dn, t\u00e1 vindmegin er 12 \u00e1 Beaufort-talvuni, sum merkir at vindmegin er \u00ed minsta lagi 32,8 m/s. Ta\u00f0 er ikki ofta, at sl\u00edkar \u00f3dnir herja, men ta\u00f0 kemur meir enn so fyri. \u00cd F\u00f8royum er hetta hent fleiri fer\u00f0ir, t.d. minnast mong f\u00f3lk sonevndu J\u00f3la\u00f3dnina, sum herja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1988 og gj\u00f8rdi sera st\u00f3ran ska\u00f0a. J\u00f3la\u00f3dnin var beint \u00e1\u00f0renn j\u00f3l \u00ed 1988. Um kv\u00f8ldi\u00f0 hin 24. november 2011 rakti aftur ein \u00f3dn beint \u00e1 F\u00f8royar og gj\u00f8rdi ska\u00f0a kring alt landi\u00f0. Normenn nevndu \u00f3dnina Berit . Alsamt leika einar 2000 \u00f3dnir \u00ed ymsa sta\u00f0ni \u00e1 J\u00f8r\u00f0ini. T\u00e6r har\u00f0astu \u00f3dnirnar hava sj\u00e1lvar serstaka vindskipan, me\u00f0an t\u00e6r f\u00faka avsta\u00f0 sum ein eind. \n\n\u00cd \u00e1v\u00edsum st\u00f8\u00f0um \u00e1 J\u00f8r\u00f0ini, til d\u00f8mis \u00ed Meksikofl\u00f3gva, eru javnan \u00f3dnir av landafr\u00f8\u00f0iligum vi\u00f0urskiftum. T\u00e6r flestu av \u00f3dnunum, sum kykna upp nor\u00f0anfyri mi\u00f0kring millum Amerika og Afrika, enda s\u00ednar dagar vi\u00f0 strendurnar \u00ed USA, men onkur heldur lei\u00f0ina fram nor\u00f0ur vi\u00f0 strondini til Newfoundland and Labrador \u00ed Kanada, og f\u00e6r hon t\u00e1 fatur \u00e1 einum br\u00fagvalagi, mennist hon til eitt dj\u00fapt l\u00e1gtr\u00fdst, sum vanliga kemur m\u00f3ti F\u00f8royum og hevur \u00f3dnarve\u00f0ur vi\u00f0 s\u00e6r. \u00d3dnarve\u00f0ur kann elva til r\u00e6\u00f0uligar oy\u00f0ingar, vindurin ver\u00f0ur so \u00f3gvusligar, og umframt at bera m\u00f3ru, kava og sand vi\u00f0 s\u00e6r, kann \u00f3dnin eisini gera fl\u00f3\u00f0aldu. Fl\u00f3\u00f0aldan er tann mest oy\u00f0andi megin \u00ed \u00f3dnarve\u00f0ri. Lufttr\u00fdsti\u00f0 fellur br\u00e1dliga \u00ed mi\u00f0jari \u00f3dnini, og s\u00fdgur sj\u00f3gvin at s\u00e6r. Samstundis melur stormurin \u00ed lingur um fl\u00f3\u00f0alduna, og ger hana st\u00f8rri. Fl\u00f3\u00f0aldan, ein m\u00farur av sj\u00f3gvi, fer vi\u00f0 \u00f3dnini, og rennur hon \u00e1 land, ver\u00f0ur st\u00f3rska\u00f0i.\n\nKeldur \n\nVindur\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i\n\u00d3dnir"}
{"id": "16049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Snj%C3%B3hv%C3%ADta%20og%20teir%20sjey%20dv%C3%B8rgarnir%20%281937%20filmur%29", "title": "Snj\u00f3hv\u00edta og teir sjey dv\u00f8rgarnir (1937 filmur)", "text": "Snj\u00f3hv\u00edta og teir sjey dv\u00f8rgarnir er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1937, sum er grunda\u00f0ur \u00e1 t\u00fdska \u00e6vint\u00fdri\u00f0 Snj\u00f3hv\u00edta hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0runum Grimm. Hann er fyrsti animera\u00f0i langfilmur gj\u00f8rdur \u00ed Amerika, og fyrsti filmur framleiddur av Walt Disney Productions.\n\nFilm\u00adurin var\u00f0 frums\u00fdndur tann 21. desember 1937 \u00e1 Carthey Circle Theatre og var s\u00ed\u00f0ani givin \u00fat um allan heim av RKO Radio Pictures 4. februar 1938.\n\nS\u00f8gugongd \n\u00cd forleikinum ver\u00f0ur greitt fr\u00e1, at Snj\u00f3hv\u00edta er ein prinsessa sum b\u00fdr saman vi\u00f0 s\u00ednari \u00f3ndu og f\u00e1fongdu stj\u00fakm\u00f3\u00f0ir. P\u00e1pi Snj\u00f3hv\u00edtu er dey\u00f0ur, og stj\u00fakm\u00f3\u00f0urin hevur tiki\u00f0 yvir r\u00edki\u00f0. Stj\u00fakm\u00f3\u00f0urin \u00f3ttast vakurleikan hj\u00e1 Snj\u00f3hv\u00edtu og spyr t\u00ed hv\u00f8nn dag s\u00edn gandaspegil: \"Hv\u00f8r er vakrast av \u00f8llum?\" \u00cd mong \u00e1r svarar gandaspegilin, at stj\u00fakm\u00f3\u00f0urin er vakrast av \u00f8llum.\n\nMen so ein dagin svarar gandaspegilin, at vakrast av \u00f8llum er n\u00fa Snj\u00f3hv\u00edta. Drotningin ver\u00f0ur \u00f8vundsj\u00fak og gevur einum vei\u00f0imanni bo\u00f0 um at fara \u00fat \u00ed sk\u00f3gin vi\u00f0 Snj\u00f3hv\u00edtu fyri at drepa hana. Sum pr\u00f3gv skal vei\u00f0ima\u00f0urin hava vi\u00f0 s\u00e6r aftur hjarta\u00f0 \u00far Snj\u00f3hv\u00edtu. Vei\u00f0ima\u00f0urin hittir Snj\u00f3hv\u00edtu, men kl\u00e1rar ikki at drepa hana. \u00cdsta\u00f0in bi\u00f0ur hann hana fl\u00fdggja \u00fat \u00ed sk\u00f3gin fyri ongant\u00ed\u00f0 at venda aftur. Heim aftur vi\u00f0 s\u00e6r tekur hann eitt sv\u00ednahjarta.\n\nBangin og vilst hittir Snj\u00f3hv\u00edta n\u00f8kur sk\u00f3gard\u00fdr, sum lei\u00f0a hana til eina sm\u00e1ttu langt inni \u00ed sk\u00f3ginum. Hon tekur s\u00e6r av \u00f3ruddiligu sm\u00e1ttuni, av t\u00ed at hon heldur, at n\u00f8kur foreldraleys b\u00f8rn munnu b\u00fagva har. Hon finnur seinni \u00fatav, at sjey dv\u00f8rgar, sum arbei\u00f0a \u00ed einum n\u00e6rliggjandi n\u00e1mi, b\u00fagva \u00ed sm\u00e1ttuni. T\u00e1 dv\u00f8rgarnir koma heim fr\u00e1 arbei\u00f0i, ver\u00f0a teir bangnir, t\u00ed teir s\u00edggja, at onkur hevur veri\u00f0 \u00ed sm\u00e1ttuni. Teir finna Snj\u00f3hv\u00edtu sovandi tv\u00f8rtur um 3 l\u00edtlar sengur. Snj\u00f3hv\u00edta vaknar og grei\u00f0ur fr\u00e1, hv\u00f8r hon er, og dv\u00f8rgarnir bj\u00f3\u00f0a henni v\u00e6lkomnan \u00ed heim teirra. Snj\u00f3hv\u00edta ver\u00f0ur b\u00fagvandi og heldur h\u00fas, me\u00f0an dv\u00f8rgarnir arbei\u00f0a, syngja, sp\u00e6la t\u00f3nleik og dansa \u00ed n\u00e1minum um n\u00e1ttina.\n\nAv t\u00ed at gandaspegilin framvegis sigur, at Snj\u00f3hv\u00edta er vakrast av \u00f8llum, veit drotningin at hon ikki er dey\u00f0. Vi\u00f0 gandi umskapar drotningin seg sj\u00e1lva til eina gamla g\u00edvur og eitrar eitt s\u00farepli vi\u00f0 \u201dsovandi dey\u00f0a\u201d. Um Snj\u00f3hv\u00edta b\u00edtur av s\u00fareplinum, vil hon sovna so dj\u00fapt, at bert k\u00e6rleikans fyrsti kossur kann vakja hana. Drotningin \u00e6tlar, at dv\u00f8rgarnir s\u00ed\u00f0ani skulu halda, at hon er dey\u00f0 og t\u00ed jar\u00f0a hana livandi.  \n\nDrotningin fer\u00f0 til sm\u00e1ttuna, me\u00f0an dv\u00f8rgarnir eru \u00fati. Har lokkar hon Snj\u00f3hv\u00edtu at b\u00edta av s\u00fareplinum. T\u00e1 Snj\u00f3hv\u00edta b\u00edtur av s\u00fareplinum, r\u00f3par drotningin \u201dN\u00fa eri eg tann vakrasta \u00ed landinum!\u201d Sk\u00f3gard\u00fdrini hava j\u00fast \u00e1vara\u00f0 dv\u00f8rgarnar um drotningina, og teir jagstra drotningina upp \u00e1 ein klett. Hon roynir at rulla steinar \u00e1 teir, men toran sl\u00e6r ni\u00f0ur \u00ed klettin, og drotningin doyr.\n\nDv\u00f8rgarnir venda aftur til sm\u00e1ttuna og halda seg finna Snj\u00f3hv\u00edtu dey\u00f0a. Teir taka avger\u00f0 um ikki at jar\u00f0a hana solei\u00f0is at teir ikki s\u00edggja hana, men \u00edsta\u00f0in leggja hana \u00ed eina glaskistu \u00e1 einum berum pl\u00e1ssi \u00ed sk\u00f3ginum. Eina t\u00ed\u00f0 seinni kemur ein prinsur framvi\u00f0 kistuni. Hann hevur fyrr m\u00f8tt Snj\u00f3hv\u00edtu og var vor\u00f0in forelska\u00f0ur \u00ed henni. Hugtikin av vakurleika hennara kyssir hann hana, og Snj\u00f3hv\u00edta vaknar. Dv\u00f8rgarnir og \u00f8ll d\u00fdrini eru ovurfegin. Prinsurin tekur Snj\u00f3hv\u00edtu vi\u00f0 heim til s\u00edna borg.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDisney teknifilmar\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "16056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johanna%20TG%20326", "title": "Johanna TG 326", "text": "Johanna TG 326 er ein slupp, sum er heimahoyrandi \u00ed V\u00e1gi. Ta\u00f0 er Felagi\u00f0 Johanna TG 326, sum eigur sluppina. \u00c1byrgdarpers\u00f3nur er Gudmund K\u00e1rason Jacobsen. Johanna var til fiskiskap fram til 1972. N\u00fa ver\u00f0ur sluppin br\u00fakt til styttri og longri leigut\u00farar b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og til grannalondini.\n\nS\u00f8gan \nJohanna var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \u00ed Rye, Sussex \u00ed Su\u00f0uronglandi \u00ed 1884 \u00e1 skipasmi\u00f0juni, sum James Collins Hoad \u00e1tti. T\u00e1 nevndist hon Oxfordshire. Fyrsti eigarin var\u00f0 John William Haylock \u00far Dulwich \u00ed Surrey. \u00cd Oktober 1894 keypti Georg Edv. James Moody, ein st\u00f3rur rei\u00f0ari \u00ed Grimsby, Oxfordshire, men seldi hana aftur \u00ed Desember sama \u00e1ri\u00f0 til J\u00e1kup Dahl, handilsmann \u00ed V\u00e1gi, t\u00e1 fekk sluppin navni\u00f0 Johanne. Hetta var fyrsta sluppin, sum J\u00e1kup Dahl sj\u00e1lvur \u00e1tti. Hann keypti seinni fleiri a\u00f0rar sluppir og stovna\u00f0i fyrit\u00f8kuna A/S J. Dahl. Fyrit\u00f8kan \u00e1tti yvir 20 sluppir og skonnartir og hev\u00f0i n\u00f3gv ymiskt virksemi \u00ed V\u00e1gi, b\u00e6\u00f0i innan fiskiskap, fiskavirking og handil. \n\nJohanna var fiskiskip, men undir seinna heimsbardaga hev\u00f0i St\u00f3ra Bretland st\u00f3ran t\u00f8rv \u00e1 matv\u00f8rum, eisini \u00e1 fiski, og t\u00ed v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri f\u00f8roysk fiskiskip, sum l\u00f8gdu um til flutningsskip. Johanna sigldi til \u00cdslands, har hon fekk \u00edsa\u00f0an fisk \u00ed lastina, sum hon so f\u00f8rdi til Skotlands. Fiskurin sum f\u00f8roysku skipini f\u00f8rdu til St\u00f3ra Bretlands kom sera v\u00e6l vi\u00f0 hj\u00e1 bretum. Winston Churchill nevndi eisini f\u00f8royingar \u00ed einari talu, hann helt eftir kr\u00edggi\u00f0. Hetta nevndi Elin Mortensen, rith\u00f8vundur, \u00ed sending \u00ed \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpinum. Sera n\u00f3gvir f\u00f8royingar l\u00f3tu l\u00edv undir seinna heimsbardaga \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru sj\u00f3menn, sum v\u00f3ru vi\u00f0 f\u00f8royskum fiskiskipum, sum blivu bumba\u00f0i av t\u00fdskum kavb\u00e1tum ella bumbu flogf\u00f8rum ella sigldu \u00e1 eina minu. Sluppin Johanna kom t\u00f3 gj\u00f8gnum kr\u00edggi\u00f0 uttan at vera rakt av bumbum ella minum. \n\nJohanna var\u00f0 l\u00f8gd \u00ed 1972 og f\u00f3r ikki til fiskiskap aftur. Hon l\u00e1 vi\u00f0 kai \u00ed V\u00e1gi til 1980, t\u00e1 \u00e6tla\u00f0i eigarin A/S J. Dahl at s\u00f8kkja hana, men \u00ed s\u00ed\u00f0stu l\u00f8tu var\u00f0 gj\u00f8rt av at bjarga sluppini. \u00cd 1981 var\u00f0 settur \u00e1 stovn ein grunnur, nevndur Johanna TG 326, sum hev\u00f0i til endam\u00e1ls at bjarga sluppina Johannu TG 326 og seta hana \u00ed upprunastand, solei\u00f0is at hon kundi ver\u00f0a eitt minni um ta farnu sluppt\u00ed\u00f0ina. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 keypti grunnurin Johanna TG 326 sluppina Johannu fr\u00e1 A/S J. Dahl fyri 1 kr. Johanna var\u00f0 s\u00ed\u00f0an l\u00f8gd upp \u00e1 land, har hon skuldi setast \u00ed uppruna stand. Sera n\u00f3gv f\u00f3lk v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed arbei\u00f0num at seta sluppina \u00ed stand, og stu\u00f0ul var veittur \u00far \u00f8llum landinum. Alt arbei\u00f0i var gj\u00f8rt sj\u00e1lvbo\u00f0i\u00f0 \u00ed fyrstani. F\u00f3lk \u00far grunninum skipa\u00f0u m.a. fyri bingo, fyri at savna pening til tilfar og anna\u00f0 sum kosta\u00f0i pening. Ein av elds\u00e1lunum t\u00e1 var Ovi Mikkelsen, s\u00e1li (doy\u00f0i \u00ed mai 1995).<ref> Ein annar v\u00e1gbingur, sum hevur arbeitt n\u00f3gv upp\u00e1 sluppina Johannu, og sum n\u00fa er forma\u00f0ur \u00ed grunninum, er Gudmund Jacobsen, skipstimbari og eigari av V\u00e1gs Skipasmi\u00f0ju. Johanna ver\u00f0ur n\u00fa br\u00fakt til fer\u00f0avinnu endam\u00e1l, sum styttri t\u00farar (\u00fatfer\u00f0ir), men eisini til leigufer\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum og t.d. til Hetlands.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n www.faergelejet.dk\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk tr\u00e6seglskip\nF\u00f8roysk skip\nV\u00e1gur"}
{"id": "16060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akupunktur", "title": "Akupunktur", "text": "Akupunktur er ein alternativur vi\u00f0ger\u00f0arh\u00e1ttur, sum hevur s\u00ednar r\u00f8tur \u00ed Kina og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum \u00ed fjareystri. Ta\u00f0 finnast fleiri sl\u00f8g av akupunkturi. Kl\u00e6nar n\u00e1lir ver\u00f0a stungnar \u00ed \u00e1v\u00eds akupunktur punktir \u00e1 kroppinum. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt fyri at f\u00e1a javnv\u00e1g \u00ed energirenslinum \u00ed kroppinum, sum \u00e1 kinesiskum m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt qi, til tess at linna um p\u00ednu ella hj\u00e1lpa sj\u00fakutekin fr\u00e1 kroppinum. Samb\u00e6rt hesum \u00e1st\u00f8\u00f0i, so ganga sonevndar meridianir \u00ed kroppinum, nakrar ganga fr\u00e1 h\u00f8vdinum ni\u00f0ur \u00ed hondina alla armin, a\u00f0rar ganga fr\u00e1 h\u00f8vdinum ni\u00f0ur \u00ed f\u00f3tin. \u00c1st\u00f8\u00f0i\u00f0 sigur so, at orka streymar gj\u00f8gnum hesar meridianir, men at t\u00e6r kunnu gerast typtar/blokka\u00f0ar av einari ella a\u00f0rari ors\u00f8k, og her er ta\u00f0, at ein akupunkt\u00f8rur kann hj\u00e1lpa vi\u00f0 at seta n\u00e1lir \u00ed n\u00f8kur \u00e1v\u00eds akupunktur punktir, alt eftir hv\u00f8rji sj\u00fakuey\u00f0kenni, i\u00f0 pers\u00f3nurin hevur. Fleiri l\u00e6knar n\u00fdta eisini n\u00e1lir at vi\u00f0ger\u00f0a vi\u00f0, men ofta eru teir ikki \u00fatb\u00fanir innan klassiskan akupunktur. L\u00e6knar n\u00fdta oftast n\u00e1lirnar til p\u00ednulinnan vi\u00f0 at stinga n\u00e1lina n\u00e6rindis har i\u00f0 sj\u00faklingurin hevur p\u00ednu. \u00cd Danmark og F\u00f8royum skal kann ein akupunkt\u00f8rur ikki bara fara \u00ed holt vi\u00f0 at vi\u00f0gera f\u00f3lk uttan v\u00ed\u00f0ari. L\u00f3gin krevur, at hann ella hon hevur samband vi\u00f0 ein l\u00e6kna.\n\nAlternativir vi\u00f0ger\u00f0arh\u00e6ttir"}
{"id": "16063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PDF", "title": "PDF", "text": "PDF (Portable Document Format) er ein \"opin standard\" f\u00edluslag, sum Adobe Systems kom vi\u00f0 \u00ed 1993. PDF er eitt skjalasni\u00f0, i\u00f0 m.a. var\u00f0veitir uppseting og skrift \u00e1 einum teldut\u00f8kum skjali. T.v.s. at l\u00edkamiki\u00f0 hvat fyri eitt t\u00f3l, i\u00f0 t\u00fa letur skjali\u00f0 upp vi\u00f0, so s\u00e6r skjali\u00f0 eins \u00fat. Pdf-skj\u00f8l kunnu lesast av \u00f8llum sum hava tiki\u00f0 ni\u00f0ur (downloada\u00f0) ein Adobe Reader pdf-lesara, sum er eitt \u00f3keypis forrit. Ein eigur ikki at kunna skriva \u00ed pfd skj\u00f8l, men ta\u00f0 ber kortini til \u00ed \u00e1v\u00edsum f\u00f8rum. Til hetta krevst serligt forrit t.d. Adobe Acrobat ella Libre Office. Tann, sum velur at br\u00faka PDF-formati\u00f0, ger ta\u00f0 ofta fyri at vera v\u00edsur \u00ed, at f\u00f3lk ikki fara at broyta naka\u00f0 \u00ed skjalinum.\n\nT\u00e1 pdf-skjali\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt, er m\u00f8guligt at l\u00e6sa skjali\u00f0 \u00e1 ymiskan h\u00e1tt, t.d. solei\u00f0is at ikki ber til at vi\u00f0gera skjali\u00f0 ella at prenta ta\u00f0. Br\u00fakarin kann bara gera ta\u00f0 vi\u00f0 pdf-skjali\u00f0, sum r\u00e6ttindi eru givin til. Sum d\u00f8mi kann nevnast, at eitt n\u00fa Arbei\u00f0sloysisskipanin \u00ed F\u00f8royum n\u00fdtir pdf-skjal sum ums\u00f3knarbla\u00f0, har f\u00f3lk kunnu \u00fatfylla kravdu teigarnar \u00e1 internetinum, og s\u00ed\u00f0an skriva ta\u00f0 \u00fat og undirskriva ta\u00f0, fyri s\u00ed\u00f0an at skanna ta\u00f0 inn og senda ta\u00f0 vi\u00f0 telduposti. Ta\u00f0 ber ikki til at goyma sl\u00edk skj\u00f8l \u00e1 telduni. Hesi skj\u00f8l ver\u00f0a eisini ofta n\u00fdtt til spurnarkanningar \u00e1 internetinum.\n\nTil t\u00ed\u00f0ir eru pdf-skj\u00f8l gj\u00f8rd vi\u00f0 at lj\u00f3slesa (skanna) papp\u00edr, har t.d. tekstur er \u00e1. Sl\u00edk pdf kunnu ikki vi\u00f0gerast (redigerast), t\u00ed teksturin er at skilja sum ein mynd, sum skannarin hevur avmynda\u00f0 inn \u00ed pdf'in.\n\nKeldur \n\nForrit\nTeldut\u00f8kni"}
{"id": "16070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fever%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Fever (fl\u00f8ga)", "text": "Fever er \u00e1ttandi fl\u00f8gan hj\u00e1 avstralsku Kylie Minogue. Pl\u00e1tan var\u00f0 givin \u00fat \u00ed oktober 2001 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi og \u00ed februar 2002 \u00ed USA.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\"More More More\" \u2013 4:40\n\"Love at First Sight\" \u2013 3:57\n\"Can't Get You Out of My Head\" \u2013 3:49\n\"Fever\" \u2013 3:30\n\"Give It to Me\" \u2013 2:48\n\"Fragile\" \u2013 3:44\n\"Come into My World\" \u2013 4:30\n\"In Your Eyes\" \u2013 3:18\n\"Dancefloor\" \u2013 3:24\n\"Love Affair\" \u2013 3:47\n\"Your Love\" \u2013 3:47\n\"Burning Up\" \u2013 3:59\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Kylie Minogue\n\nKylie Minogue t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "16071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vung%20Tau", "title": "Vung Tau", "text": "Vung Tau er ein b\u00fdur \u00ed Vjetnam, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Ba Ria-Vung Tau landslutinum. \u00cd 2009 var \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 296.237. B\u00fdar\u00f8ki\u00f0 er 140 km2 \u00edrokna\u00f0 13 forst\u00e6\u00f0ir og ein bygd. Vung Tau er mi\u00f0depil fyri olju\u00eddna\u00f0 \u00ed Vjetnam.\n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "16072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aphrodite%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Aphrodite (fl\u00f8ga)", "text": "Aphrodite er 11. fl\u00f8gan hj\u00e1 avstralsku Kylie Minogue. Hon var\u00f0 givin \u00fat \u00ed juli 2010.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\"All the Lovers\" \u2013 3:20\n\"Get Outta My Way\" \u2013 3:38\n\"Put Your Hands Up (If You Feel Love)\" \u2013 3:38\n\"Closer\" \u2013 3:10\n\"Everything Is Beautiful\" \u2013 3:25\n\"Aphrodite\" \u2013 3:45\n\"Illusion\" \u2013 3:21\n\"Better than Today\" \u2013 3:25\n\"Too Much\" \u2013 3:16\n\"Cupid Boy\" \u2013 4:26\n\"Looking for an Angel\" \u2013 3:50\n\"Can't Beat the Feeling\" \u2013 4:10\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kylie Minogue\n\nKylie Minogue t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "16075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAlin%20%C3%A1%20Argjahamri", "title": "Sk\u00falin \u00e1 Argjahamri", "text": "Sk\u00falin \u00e1 Argjahamri (gamli sk\u00falin var nevndur Argja Sk\u00fali) er ein n\u00fdggjur (2011) sk\u00fali \u00e1 Argjum \u00ed F\u00f8royum. Sk\u00falin er ein av f\u00f3lkask\u00falunum \u00ed F\u00f8royum og ein av f\u00f3lkask\u00falunum \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. Sk\u00falin \u00e1 Argjahamri var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed august 2011. Sk\u00falin er tv\u00edspora\u00f0ur fr\u00e1 1-9 flokk. Har er eisini fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00fali. Bygningurin er skipa\u00f0ur \u00ed f\u00fdra eindir, og teir tr\u00edggir undirv\u00edsingarpartarnir eru \u00ed hv\u00f8r s\u00edni eind vi\u00f0 felags\u00f8ki b\u00e6\u00f0i til l\u00e6rarar og n\u00e6mingar. \u00cd t\u00ed fj\u00f3r\u00f0u eindini er m.a. dupult fimleikah\u00f8ll. Sk\u00falastovurnar eru allar \u00e1 ovastu h\u00e6ddini. Sk\u00falin \u00e1 Argjahamri er 7.100 m\u00b2 til st\u00f8ddar. Sk\u00fala\u00e1ri\u00f0 2011/12 ganga 319 n\u00e6mingar \u00ed tilsamans 17 flokkum \u00ed Argja sk\u00fala. L\u00e6rararnir eru 31.\n\nR\u00e1\u00f0gevararnir  \nMAP arkitektar \u2013 tekning og projekteringslei\u00f0slu \nLBF r\u00e1\u00f0gevarar \u2013 berandi konstrukti\u00f3nir og el \nMEL/PBC r\u00e1\u00f0gevarar \u2013 hvs, ventilati\u00f3n og sprinkling \nH\u00f8vu\u00f0sarbei\u00f0st\u00f8kuna og projektlei\u00f0sluna hev\u00f0i byggifelagi\u00f0 Articon.\n\nUndirveitarar \nDemich \u2013 hvs, ventilati\u00f3n og sprinkling \nInstall \u2013 el \nInntakt \u2013 takelementir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nArgjaSkuli.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sk\u00falanum \u00e1 Argjaharmi\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0ureuropeiskur%20stutthalasey%C3%B0ur", "title": "Nor\u00f0ureuropeiskur stutthalasey\u00f0ur", "text": "Nor\u00f0ureuropeiskur stutthalasey\u00f0ur, er ein b\u00f3lkur av sey\u00f0sl\u00f8gum vi\u00f0 stuttum hala \u00far Bretsku oyggjunum, Nor\u00f0urlondum og Baltisku londunum. Tey stava \u00e6tlandi fr\u00e1 frumsey\u00f0inum i\u00f0 f\u00f3lk h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r til Europa sum h\u00fasdj\u00f3r av h\u00e1sl\u00e6ttunum \u00ed n\u00faverandi Turkalandi og Iran. Hetta eru har\u00f0f\u00f8r sey\u00f0asl\u00f8g, i\u00f0 kl\u00e1ra seg \u00ed har\u00f0balnum lendi og ve\u00f0urlagi, men slagi\u00f0 er l\u00e1gvaksi\u00f0 og flestasta\u00f0ni eru tey n\u00fa \u00fatskift vi\u00f0 st\u00f8rri sey\u00f0asl\u00f8g vi\u00f0 longum hala.\n\nF\u00f8royskur sey\u00f0ur er eitt av hesum sey\u00f0asl\u00f8gunum vi\u00f0 stuttum hala.\n\nSl\u00f8g og alirasur\n\u00c5landssey\u00f0ur \u2013 Av \u00c5landi, b\u00e6\u00f0i kyn antin kollut ella hornasey\u00f0ur. Marglittur vi\u00f0 ymiskt littum flekkum.\nBoreray-sey\u00f0ur i\u00f0 b\u00f8ndur \u00e1 St Kilda fyrr hildu, finst n\u00fa bara \u00e1 Boreray.  B\u00e6\u00f0i kyn eru hornasey\u00f0ur, vanliga hv\u00edtur vi\u00f0 myrkari gron og beinum, men kann eisini vera almyrkur. Stavar fr\u00e1 uppruna stutthala\u00f0a sey\u00f0inum \u00e1 Hebridunum, blanda\u00f0ur vi\u00f0 Scottish Blackface.\nCastlemilk Moorit sey\u00f0ur Fr\u00e1 Castlemilk ognini n\u00e6r Glasgow \u00ed Skotlandi.  B\u00e6\u00f0i kyn hornasey\u00f0ur, morreytt (moorit).  Ver\u00f0ur hildin sum vi\u00f0arlundasey\u00f0ur (parkland animals) fr\u00e1 Manx Loaghtan, Hetlandssey\u00f0i og villum Moufloni.\nCladagh-sey\u00f0ur \u2013 Fr\u00e1 \u00cdrlandi, yvirlivdi longst \u00e1 Arann oyggjunum og nakrir framvegis \u00e1 l\u00edvi fyrst \u00ed 1970unum.  Oftast kollutur, hv\u00edta gron og alhv\u00edtur, nakrir t\u00f3 vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kropslitum.\nDalskur ullasey\u00f0ur \u2013 Fr\u00e1 Sv\u00f8riki, eitt av svenska b\u00f8sey\u00f0aslagnum.  Ve\u00f0rar hornasey\u00f0ur, \u00e6r sum oftast kollutar.  Vanliga hv\u00edtur \u00e1 liti, sera sj\u00e1ldsamur sey\u00f0ur \u00ed dag.\nEstiskur Ruhnu sey\u00f0ur \u2013 Fr\u00e1 estlendsku oynni Ruhnu.  Nakrir ve\u00f0rar hornasey\u00f0ur, hv\u00edtur ella skj\u00f3rutur vi\u00f0 hv\u00edtum h\u00f8vdi.\nF\u00f8royskur sey\u00f0ur \u00dar F\u00f8royum, ve\u00f0rar vanliga hornasey\u00f0ur, \u00f3gvuliga marglittur og vi\u00f0 n\u00f3gvum ymiskum flekkum.\nFinnsey\u00f0ur \u00dar Finnlandi.  Ve\u00f0rar hornasey\u00f0ur, \u00e6r kollutar, vanliga hv\u00edtur \u00ed Nor\u00f0uramerika, ymisklittur \u00ed Finnlandi. Ofta tv\u00ed- og tr\u00fdlembur, stundum heilt upp \u00ed sjey- og n\u00fdggjulembur.\nGotlandssey\u00f0ur \nGr\u00f8nladssey\u00f0ur \nGute sey\u00f0ur \nHebridusey\u00f0ur ella \"St Kilda\" \nHeidschnucke \nGerman Grey Heath \nWhite Polled Heath \nWhite Horned Heath  \nIslendskur sey\u00f0ur \nD\u00edmunarsey\u00f0ur Upprunasey\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum, livdi sum \u00fatilagstur (villur) sey\u00f0ur \u00e1 L\u00edtlu D\u00edmun inntil hvalbingar og sandv\u00edkingar keyptu oynna fr\u00e1 kongi \u00ed 1850 og avt\u00f3ku slagi\u00f0 stutt aftan\u00e1. Meinl\u00edkt Soay sey\u00f0num, kanska beinlei\u00f0is eftikomari av europeiska frumsey\u00f0inum, \u00f3gvuliga sm\u00e1vaksi\u00f0, svart, bert ve\u00f0rar hornasey\u00f0ur. \nKerry Mountain sey\u00f0ur ella Kerry.\nManx Loaghtan Fr\u00e1 Isle of Man. \nNorth Ronaldsay sey\u00f0ur Fr\u00e1 North Ronaldsay \u00ed Orknoyum \nPolskur hei\u00f0asey\u00f0ur ella Wrzos\u00f3wka \nOuessant sey\u00f0ur'\nRomanov sey\u00f0ur \nRoslag sey\u00f0ur \nRussiskur Viena sey\u00f0ur \u2013 From vestur Russlandi.  B\u00e6\u00f0i kyn antin kollut ella hornasey\u00f0ur. Marglittur vi\u00f0 ymiskum gr\u00e1um og hv\u00edtum flekkum.\nScottish Dunface \nHetlandssey\u00f0ur \u00dar Hetlandi, sum oftast bara ve\u00f0rarnir i\u00f0 eru hornasey\u00f0ur, sm\u00e1vaksi\u00f0. Marglitt og ymiskt flekkut. \u00d3gvuliga f\u00edna ull.\nSkudde \u2013 Fr\u00e1 Preussen og Baltisku londunum.\nSp\u00e6lsau sey\u00f0ur Noreg. B\u00e6\u00f0i kyn antin kollut ella hornasey\u00f0ur. Oftast hv\u00edtur, men a\u00f0rir litir finnast eisini. Finst eisini sum \u00fatil\u00f8gu sey\u00f0ur vi\u00f0 vesturstrond Noregs.\nSoay-sey\u00f0ur av gomlum \u00fatilagstum sey\u00f0astovni \u00e1 Soay \u00ed St. Kilda \u00ed Skotlandi.\nSvenskur b\u00f8sey\u00f0ur \u2013 Fyrr v\u00ed\u00f0a um \u00ed Sv\u00f8r\u00edki; finst n\u00fa sum sm\u00e1ir b\u00f3lkar m.o. Gute, Dalskur ullasey\u00f0ur og Roslag sey\u00f0ur.\nV\u00e4rmlendskur sk\u00f3garsey\u00f0ur ella svenskur sk\u00f3garsey\u00f0ur \u2013 \u00far V\u00e4rmlandi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\n\nSey\u00f0ir"}
{"id": "16077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%8DF", "title": "St\u00cdF", "text": "St\u00cdF er eitt f\u00f8royskt \u00edtr\u00f3ttarfelag av Strondum. St\u00cdF er stytting fyri Stranda \u00cdtr\u00f3ttarfelag. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 11. oktober 1942. Felagi\u00f0 er virki\u00f0 innan hondb\u00f3lt og kappr\u00f3\u00f0ur. Fyrr hevur felagi\u00f0 eisini veri\u00f0 virki\u00f0 innan flogb\u00f3lt, men ta\u00f0 er dotti\u00f0 ni\u00f0urfyri. \nFyrsta stj\u00f3rn felagsins var: Carl Andreasen, forma\u00f0ur, Carl Olsen, n\u00e6stforma\u00f0ur og Hans Jacob Simonsen, kassameistari.\n\u00cd 1963 heitti felagi\u00f0 \u00e1 b\u00e1tsmi\u00f0in Niclas \u00ed Koltri um at sm\u00ed\u00f0a teimum eitt \u00e1ttamannafar. B\u00e1turin fekk navni\u00f0 Strandingur. Kappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 hevur seinni fingi\u00f0 s\u00edtt egna navn, ta\u00f0 nevnist Str\u00e1lan. Kappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 eigur m.a. 6-mannafari\u00f0 vi\u00f0 sama navni, sum felagi\u00f0, Str\u00e1lan.\n\nNevndin \nAndras Danielsen, forma\u00f0ur\nPoli Hansen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nJ\u00f3gvan \u00d3li \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, nevndarlimur\nJ\u00fastinus J\u00fastinussen, nevndarlimu,\nMarner G\u00e6rdum, nevndarlimur\nPer Mikkelsen, nevndarlimur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Stranda \u00cdtr\u00f3ttarfelag\n\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "16080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%20Kilda", "title": "St Kilda", "text": "St Kilda (skotskt g\u00e6liskt: Hiort) er ein avtofta\u00f0ur oyggjab\u00f3lkur 64 km vestanfyri North Uist \u00ed Ytru Hebridunum og 423 km su\u00f0ur \u00far F\u00f8royum. F\u00fdra st\u00f8rri oyggjar eru Hirta, D\u00f9n, Soay og Boreray. Oyggjab\u00f3lkurin, i\u00f0 hevur h\u00e6gstu fuglabj\u00f8rg \u00ed St\u00f3rabretlandi, hoyrir umsitingarliga undir Comhairle nan Eilean Siar.\n\nUpprunin til navni\u00f0 St. Kilda er \u00f3kendur.\n\nF\u00f3lk og mentan\nF\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00e1 St Kilda, \u00e1 oynni Hirta, \u00ed minst tvey t\u00fasund \u00e1r, men neyvan hava meir enn eini 180 f\u00f3lk b\u00fa\u00f0 har \u00ed senn, og eftir 1851 ikki meir enn eini 100. Talum\u00e1li\u00f0 var ein serst\u00f8k dialekt av skotskt-g\u00e6liskum, vi\u00f0 n\u00f3gvum norr\u00f8num l\u00e1nior\u00f0um, eins og n\u00f3gv sta\u00f0arn\u00f8vn hava norr\u00f8nan uppruna. Fuglavei\u00f0a var ein t\u00fd\u00f0andi partur av l\u00edvinum og fuglur var meginkosturin \u00e1 St. Kilda. F\u00f3lki\u00f0 \u00e1 St. Kilda livdi eftir M\u00f3sel\u00f3g og Gamla Testamenti. \u00cd 1926 komu kirkjuf\u00f3lk og tr\u00fabo\u00f0arar \u00far Bretlandi  at bo\u00f0a umvending. Hetta \u00f8rkymla\u00f0i \u00edb\u00fagvarnar i\u00f0 s\u00f8gdu seg vera kristna\u00f0ar langt \u00e1\u00f0renn meginlandi\u00f0 Skotland, helst v\u00f3ru \u00edrskir munkar \u00e1 St. Kilda longu \u00ed 6 \u00f8ld. \n\nFyrstu fer\u00f0 St. Kilda ver\u00f0ur nevnd \u00ed skriftligum keldum var seint \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Vi\u00f0 fyrra veraldarbardaga og \u00f8ktari turismu kom sj\u00faka til St. Kilda og n\u00f3gv f\u00f3lk doy\u00f0i. Eftir kr\u00edggi\u00f0 fluttu n\u00f3gv ungf\u00f3lk vekk, f\u00f3lkatali\u00f0 minka\u00f0i fr\u00e1 73 \u00ed 1920 til einans 37 \u00ed 1928. \u00cd 1930 v\u00f3r\u00f0u tey seinastu f\u00f3lkini flutt av oynni. \n\u00cd dag eru ongin fastb\u00fagvandi f\u00f3lk eftir, bara f\u00f3lk \u00ed bretska herinum og granskarar halda til \u00ed oyggjunum \u00ed styttri og longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\n\nDj\u00f3ra og Plantul\u00edv\nAllur oyggjab\u00f3lkurin er n\u00fa ogn hj\u00e1 National Trust for Scotland og \u00ed 1986 gj\u00f8rdist hann ta\u00f0 fyrsta UNESCO World Heritage Site \u00ed Skotlandi. \n\nTvey villini sl\u00f8g eru serlig fyri St. Kilda, mort\u00edtlingur (m\u00fasabr\u00f3\u00f0ur) Troglodytes troglodytes hirtensis, i\u00f0 er eitt undirslag av mort\u00edtlingi, og eitt undirslag av hagam\u00fas, kend sum St. Kilda hagam\u00fasin Apodemus sylvaticus hirtensis. Tri\u00f0ja serstaka undirslagi\u00f0 \u00e1 St. Kilda var heimam\u00fasin Mus musculus muralis sum doy\u00f0i \u00fat stutt eftir at f\u00f3lki\u00f0 var r\u00fdmt \u00ed 1930. St. Kilda heimam\u00fasin var n\u00e6rmast \u00ed slekt vi\u00f0 heimam\u00fasina \u00ed Mykinesi \u00ed F\u00f8royum Mus musculus mykinessiensis, og var m\u00f8guliga forfa\u00f0irin til m\u00fasina \u00ed Mykinesi.\n \nFuglal\u00edvi\u00f0 er r\u00edkt. St\u00f8rsta s\u00falub\u00f8li\u00f0 \u00ed ver\u00f0ini finst \u00e1 St. Kilda og telur eini 30.000 p\u00f8r, uml. 24% av samla\u00f0a stovninum av s\u00falu. 49.000 drunnhv\u00edtap\u00f8r, uml. 90% av europeiska stovninum; 136.000 lundap\u00f8r, uml. 30% av bretska stovninum, og 67.000 havhestap\u00f8r, uml. 13% av bretska stovninum. \u00c1 D\u00f9n finst st\u00f8rsti havhestastovnurin \u00ed Bretlandi. Havhestur \u00e1tti fyrst \u00e1 St. Kilda \u00ed Bretlandi, \u00e1\u00f0renn 1828. Seinasti gorfuglurin i\u00f0 var\u00f0 s\u00e6ddur \u00ed Bretlandi, var\u00f0 dripin \u00e1 Stac an Armin \u00ed juli 1840.  \n\nVegna fjarleikan til meginlandi\u00f0, er n\u00e1tt\u00farumargfeldni\u00f0 avmarka\u00f0. Einans 58 sl\u00f8g av firvaldum finnast \u00e1 oyggjunum, samanbori\u00f0 vi\u00f0 367 sl\u00f8g \u00ed Ytru Hebridunum annars. Plantuv\u00f8ksturin er n\u00f3gv \u00e1virka\u00f0ur av saltr\u00e1ki \u00ed luftini, n\u00f3gvum vindi og s\u00farum m\u00f3gvi. Ongi tr\u00f8 vaksa yvirh\u00f8vur, men 130 ymisk bl\u00f3mandi plantusl\u00f8g finnast, 162 soppasl\u00f8g og 160 mosasl\u00f8g. Fleiri av teim 194 sk\u00f3nsl\u00f8gunum eru sj\u00e1ldsom. Tarin i\u00f0 veksur \u00e1 grunnunum h\u00fasar einum margfeldni av sj\u00e1ldsomum sj\u00f3sm\u00e1kyktum.\n\nSey\u00f0ur\nSey\u00f0urin \u00e1 St. Kilda er serstakur, nevndur Soay Sheep; hetta er sey\u00f0ur i\u00f0 var \u00fatilagstur \u00e1 oynni Soay. Sey\u00f0urin av Soay er meinl\u00edkur D\u00edmunarsey\u00f0inum \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 n\u00fa er \u00fatdey\u00f0ur.\n\nLeinki \u00fateftir \n\n abandonedcommunities.co.uk\n St Kilda - National Trust for Skottland.\n\nKeldur \n Hendan greinin byggir \u00e1 ensku wikipedia \u00fatg\u00e1vuna http://en.wikipedia.org/wiki/St_Kilda,_Scotland fr\u00e1 4 desember 2011.\n\nOyggjar \u00ed Skotlandi\nHeimsarvar"}
{"id": "16081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%ADmunarsey%C3%B0ur", "title": "D\u00edmunarsey\u00f0ur", "text": "D\u00edmunarsey\u00f0ur var seinasti upprunasey\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum.  Hann yvirlivdi sum \u00fatilagstur (villur) sey\u00f0ur \u00e1 L\u00edtlu D\u00edmun t\u00ed at oyggin var kongsj\u00f8r\u00f0 og ongin festari var. Oyggin var sett til s\u00f8lu \u00ed 1850, og keyptu hvalbingar og sandv\u00edkingar oynna. N\u00f8kur \u00e1r seinni avt\u00f3ku teir frumsey\u00f0in, ta\u00f0 sum ikki fekst \u00ed r\u00e6tt var\u00f0 skoti\u00f0. Tr\u00edggir av hesum sey\u00f0um eru \u00e1 F\u00f8roya Fornminnissavni, ve\u00f0rur, \u00e6r og lamb. Slagi\u00f0 var meinl\u00edkt Soay-sey\u00f0inum, kanska beinlei\u00f0is eftikomari av europeiska frumsey\u00f0inum, slag\u00f0 var sm\u00e1vaksi\u00f0 og svart.\n\nS\u00ed eisini \nSoay-sey\u00f0ur\n\nSey\u00f0ir"}
{"id": "16083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Soay", "title": "Soay", "text": "Soay (skotskt g\u00e6liskt: Soaigh) er ein oyggj \u00ed St Kilda oyggjab\u00f3lkinum vi\u00f0 Skotland. Hon er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed b\u00f3lkinum og er 968.000 m\u00b2 til st\u00f8ddar.\n\nNavni\u00f0 kemur av norr\u00f8num Sey\u00f0oy (Sau\u00f0ey), og er oyggin kend fyri sey\u00f0aslagi\u00f0 Soay-sey\u00f0ur.\n\nOyggjar \u00ed Skotlandi"}
{"id": "16085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Soay-sey%C3%B0ur", "title": "Soay-sey\u00f0ur", "text": "Soay-sey\u00f0ur er eitt upprunaligt sey\u00f0aslag (Ovis aries) fr\u00e1 oynni Soay \u00ed St Kilda. Slagi\u00f0 er meinl\u00edkt t\u00ed n\u00fa \u00fatdey\u00f0a D\u00edmunarsey\u00f0inum, og eins og D\u00edmunarsey\u00f0urin yvirlivdi t\u00ed at oyggin var kongsj\u00f8r\u00f0, so yvirlivdi Soay-sey\u00f0urin t\u00ed at oyggin var ogn hj\u00e1 eigaranum (Lensharranum), ikki \u00edb\u00fagvunum, av St Kilda. \n\nOyggin Soay hevur navn eftir sey\u00f0inum Sau\u00f0ey, sum aftur hevur navn eftir oynni, sostatt merkir 'Soay-sey\u00f0ur' \u00ed veruleikanum Sey\u00f0oy-sey\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini \nD\u00edmunarsey\u00f0ur\n\nSey\u00f0ir"}
{"id": "16087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boreray-sey%C3%B0ur", "title": "Boreray-sey\u00f0ur", "text": "Boreray-sey\u00f0ur er eitt sey\u00f0aslag (Ovis aries) fr\u00e1 oynni Boreray \u00ed St Kilda. Inntil 1930 var\u00f0 hetta slagi\u00f0 hildi\u00f0 av \u00edb\u00fagvunum \u00e1 oynni Hirta eisini, men t\u00e1 i\u00f0 Hirta avf\u00f3lka\u00f0ist \u00ed 1930, bleiv slagi\u00f0 avtiki\u00f0 har og Soay-sey\u00f0ur settur \u00edsta\u00f0in. Boreray-sey\u00f0ur er n\u00fa sj\u00e1ldsamasta sey\u00f0aslag \u00ed Bretlandi, og telur f\u00e6rri enn 300 \u00e1sey\u00f0ir. \u00cd 1970'unum blivu nakrir Boreray-sey\u00f0ir fluttir til skotska meginlandi\u00f0 fyri at uppbyggja ein stovn har, men enn er stovnurin \u00e1 Boreray \u00e1liti\u00f0 hj\u00e1 hesum h\u00f3tta slagnum.\n\nS\u00ed eisini \nSoay-sey\u00f0ur\n\nSey\u00f0ir"}
{"id": "16088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boreray", "title": "Boreray", "text": "Boreray (skotskt g\u00e6liskt: Boraraigh), av norr\u00f8num Borgarey, er ein oyggj \u00ed St Kilda oyggjab\u00f3lkinum vi\u00f0 Skotland. Tveir stakkar eru vi\u00f0 oynna, Stac an Armin, nor\u00f0anfyri oynna, er tann h\u00e6gri 196 metrar h\u00f8gur, me\u00f0an Stac Lee, vestanfyri, er 172 metrar h\u00f8gur.Farvegur s\u00e6st eftir b\u00faseting og landb\u00fana\u00f0 heilt aftur til fyris\u00f8guliga t\u00ed\u00f0. \n\nOyggin hevur sj\u00e1ldsamasta sey\u00f0astovnin \u00ed Bretlandi, Boreray-sey\u00f0ur i\u00f0 er eitt h\u00f3tt slag av skotskum sey\u00f0i.\n\nOyggjar \u00ed Skotlandi"}
{"id": "16091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Body%20Language%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Body Language (fl\u00f8ga)", "text": "Body Language er n\u00edggjunda fl\u00f8gan hj\u00e1 avstralsku Kylie Minogue. Hon var\u00f0 givin \u00fat \u00ed november 2003.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\"Slow\" \u2013 3:15\n\"Still Standing\" \u2013 3:39\n\"Secret (Take You Home)\" \u2013 3:17\n\"Promises\" \u2013 3:16\n\"Sweet Music\" \u2013 4:11\n\"Red Blooded Woman\" \u2013 4:21\n\"Chocolate\" \u2013 5:00\n\"Obsession\" \u2013 3:31\n\"I Feel For You\" \u2013 4:19\n\"Someday\" \u2013 4:18\n\"Loving Days\" \u2013 4:26\n\"After Dark\" \u2013 4:10\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kylie Minogue\n\nKylie Minogue t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "16092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniella%20Cicarelli", "title": "Daniella Cicarelli", "text": "Daniella Cicarelli Lemos (f\u00f8dd 6. november 1978 \u00ed Lavras) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "16098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IF%20Elfsborg", "title": "IF Elfsborg", "text": "Idrottsf\u00f6reningen Elfsborg er eitt svenskt \u00edtr\u00f3ttarfelag, fyrst og fremtst f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Bor\u00e5s. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 26. juni 1904. Elfsborg hevur heimv\u00f8ll \u00ed Bor\u00e5s Arena. Elfsborg leikar \u00ed bestu svensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum, Allsvenskan. Felagi\u00f0 sp\u00e6ldi fyrstu fer\u00f0 \u00ed Allsvenskan 1. august 1926 \u00ed dysti m\u00f3ti \u00d6rgryte IS. S\u00ed\u00f0an var Elfsborg vi\u00f0 \u00ed bestu svensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini l\u00edka til 1954. Felagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 svenska meistaraheiti\u00f0 SM seks fer\u00f0ir: 1936, 1939, 1940, 1961, 2006 og 2012. Li\u00f0ini hj\u00e1 IF Elfsborg sp\u00e6la \u00ed gulum troyggum og sokkum og sv\u00f8rtum shorts.\n\nVenjarar \n J\u00f6rgen Lennartsson (2012\u2013)\n Magnus Haglund (2004\u20132011)\n Anders Gr\u00f6nhagen (2002\u20132003)\n Bengt-Arne \"B-A\" Str\u00f6mberg (2000-2001)\n Karl-Gunnar Bj\u00f6rklund (1998-1999)\n Anders Linderoth (1995-1997)\n H\u00e5kan Sandberg (1993-1994)\n Hans Lindbom (1991-1992)\n Leif M\u00e5lberg (aug-okt 1990)\n Jan Maak (1988-1990)\n\nHj\u00e1lparvenjarar \n Peter Wettergren\n Thomas Ahlstr\u00f6m\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n IF Elfsborg\n Guliganerna\n\nSvensk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "16099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarnobrzeg", "title": "Tarnobrzeg", "text": "Tarnobrzeg er ein b\u00fdur \u00ed landsynningshorinum \u00e1 P\u00f3llandi, sum hevur umlei\u00f0 49 000 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin var\u00f0 grunda\u00f0ur \u00ed 1593, t\u00e1 hann fekk  b\u00fdarr\u00e6ttindi (Magdeburg-r\u00e6ttindi). B\u00fdurin liggur vi\u00f0 eystara \u00e1arbakka av  Vistula-\u00e1nni, i\u00f0 er longsta \u00e1in \u00ed P\u00f3llandi. \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "16101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Szczecin", "title": "Szczecin", "text": "Szczecin (s\u00f8guligt navn: Stettin) er ein havnab\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi. B\u00fdurin hevur fyrr hoyrt til T\u00fdskland og Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 P\u00f3llandi, \u00e1 markinum til T\u00fdskland og mitt \u00ed s\u00f8guliga \u00f8kinum Pommern. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 408.113 (2014). \u00cd desember 2011 var\u00f0 EM svimjistevna \u00e1 stuttbana hildin \u00ed Szczecin, har m.a. f\u00f8royski P\u00e1l Joensen lutt\u00f3k.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Szczecin online (p\u00f3lskt, t\u00fdskt og enskt)\n Infoludek (p\u00f3lskt, t\u00fdskt og enskt)\n Stettin alfr\u00f8\u00f0i\n Stettin-Szczecin\n Polen-Stettin.dk\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "16144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Predati%C3%B3n", "title": "Predati\u00f3n", "text": "Predati\u00f3n er lat\u00ednska heiti\u00f0 fyri 'interakti\u00f3nina' har ein organisma (rovdj\u00f3ri\u00f0 ella 'predatorin') fangar eina a\u00f0ra organismu (fongdj\u00f3ri\u00f0) til f\u00f8\u00f0i.\n\nDj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "16145", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanskur%20bisonur", "title": "Amerikanskur bisonur", "text": "{{Taxoboks\n| color             = beige\n| status =  NT\n| status_ref =  Var\u00f0veitingarst\u00f8\u00f0aN\u00e6rum h\u00f3tt \n| name              = BisonurAmerikanskur bisonur\n| image             = American_bison_k5680-1.jpg\n| image_width       = 250px\n| image_caption     = \n| regnum            = Animalia\n| phylum            = Chordata\n| subphylum         = \n| classis           = Mammalia\n| ordo              = Eutheria\n| superfamilia      = Artiodactyla\n| familia           = Bovidae\n| genus             = Bison\n| species = B. bison\n| species_authority = Linnaeus, 1758\n| subspecies = '''''}}Amerikanskur visundur ella Amerikanskur bisonur''' (amerikanskt enskt: Buffalo, fr\u00f8\u00f0iheiti: Bison bison'') er eitt grasetandi j\u00f3turd\u00fdr i\u00f0 upprunaliga livdi \u00ed st\u00f3rum flokkum \u00e1 amerikansku preriunum \u00ed USA og \u00ed Kanada. N\u00falivandi stovnurin er l\u00edtil, men \u00ed v\u00f8kstri. Fyrr reika\u00f0u visundar \u00ed milli\u00f3natali \u00ed ovurst\u00f3rum fylgjum \u00e1 grasfl\u00f8tunum \u00ed t.d. Wyoming og Nebraska. Men fyri einum hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an h\u00f8vdu ni\u00f0ursetumenn dripi\u00f0 so n\u00f3gvar, at bara einir 500 v\u00f3ru eftir \u00e1 l\u00edvi. N\u00fa eru einir 550.000 visundar \u00ed n\u00e1tt\u00farufri\u00f0\u00f8kjum.  St\u00f3r fylgi av bisonoksum ganga eisini trygt \u00e1 biti \u00ed Wyoming og Montana. \u00cd Yellowstone National Park liva b\u00e6\u00f0i bisonoksar, \u00falvar, fjalla-leyvur, grizzly-bjarnir, elgar og n\u00f3gv onnur. \n\nUm \u00e1r 1900 f\u00f3ru n\u00f3gvir gar\u00f0ar at ala dr\u00e1psneyt.\n\nS\u00ed eisini \n\n Evropeiskur bisonur\n\nKeldur \n\nJ\u00f3turd\u00fdr"}
{"id": "16146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Europeiskur%20bisonur", "title": "Europeiskur bisonur", "text": "{{Taxoboks\n| color             = beige\n| status =  VU\n| status_ref =  Var\u00f0veitingarst\u00f8\u00f0aVi\u00f0brekin \n| name              = VisundurEuropeiskur bisonur\n| image             = Bison bonasus (Linnaeus 1758).jpg\n| image_width       = 250px\n| image_caption     = \n| regnum            = Animalia\n| phylum            = Chordata\n| subphylum         = \n| classis           = Mammalia\n| ordo              = Eutheria\n| superfamilia      = Artiodactyla\n| familia           = Bovidae\n| genus             = Bison\n| species_authority = Linnaeus, 1758\n| species = B. bonasus\n| subspecies = '''''''}}Europeiskur bisonur ella europeiskur visundur''' er eitt grasetandi j\u00f3turd\u00fdr \u00ed Europa. Hann var\u00f0 n\u00e6rum avoyddur men yvirlivdi \u00ed Bia\u0142owie\u017ca sk\u00f3ginum \u00ed Eystur Europa.\n\nS\u00ed eisini \nBisonur\n\nJ\u00f3turd\u00fdr"}
{"id": "16147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bisonneyt", "title": "Bisonneyt", "text": "Bisonneyt ella bisonoksar er ein b\u00f3lkur av neytum i\u00f0 umfatar tvey n\u00falivandi sl\u00f8g, amerikanskur bisonur og europeiskur bisonur, og f\u00fdra \u00fatdey\u00f0 sl\u00f8g. Ta\u00f0 nat\u00farliga \u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 bisonneytinum er prerian. Vit hava eitt slag \u00ed Europa, ta\u00f0 europeiska bisonneyti\u00f0, sum er eitt sk\u00f3gardj\u00f3r. Tey flestu liva \u00ed okkara d\u00f8gum \u00ed sk\u00f3gum heilt har eysturi \u00ed P\u00f3llandi og har vesturi \u00ed Hv\u00edtarusslandi.\n\nBisonneyt eru tey st\u00f8rstu lands\u00fagdj\u00f3rini \u00ed b\u00e6\u00f0i Nor\u00f0ur Amerika og Europa. Tey eru plantuetarar og j\u00f3turd\u00fdr i\u00f0 liva \u00ed b\u00f3lkum.\n\nJ\u00f3turd\u00fdr"}
{"id": "16148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moskusneyt", "title": "Moskusneyt", "text": "{{Taxoboks\n| color             = beige\n| status =  LC\n| status_ref =  Var\u00f0veitingarst\u00f8\u00f0aN\u00f8kurlunda \n| name              = MoskusneytMoskusoksi\n| image             = Ovibos moschatus qtl3.jpg\n| image_width       = 250px\n| image_caption     = \n| regnum            = Animalia\n| phylum            = Chordata\n| subphylum         = \n| classis           = Mammalia\n| ordo              = Eutheria\n| superfamilia      = Artiodactyla\n| familia           = Bovidae\n| genus = Ovibos\n| genus_authority = Blainville, 1816\n| species = O. moschatus\n| subspecies = '''''''}}Moskusneyt ella moskusoksar''', eru arktisk j\u00f3turd\u00fdr i\u00f0 hv\u00f8rki eru neyt ella sey\u00f0ir. N\u00faverandi n\u00e1tt\u00farliga \u00fatbrei\u00f0slan er Gr\u00f8nland og Nor\u00f0ur Amerika. Fram til s\u00ed\u00f0stu \u00edst\u00ed\u00f0, livdu moskusneyt eisini \u00ed Europa og Asia, og eru moskusneyt slept uppaftur \u00ed Siberia og Noregi (ha\u00f0ani tey hava spjatt seg til Sv\u00f8r\u00edkis. Moskuneyt v\u00f3r\u00f0u eisini slept uppaftur \u00e1 Svalbar\u00f0i men doy\u00f0u \u00fataftur har.\n\nJ\u00f3turd\u00fdr"}
{"id": "16149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturevropa", "title": "Vesturevropa", "text": "Vesturevropa er vestasti partur av Evropa. Londini \u00ed Vesturevropa eru Bretsku Oyggjarnar, Frakland, T\u00fdskland, Belgia, Luksemburg, Ni\u00f0urlond, Eysturr\u00edki, Sveis, Liktinstein og Monako. Hesi lond eru \u00e1t\u00f8k hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum \u00ed landslagi, ve\u00f0urlagi og livil\u00edkindum. \u00cdgj\u00f8gnum londini renna st\u00f3rar og makar \u00e1ir, har skip sigla \u00ed h\u00f3patali, og \u00edmillum \u00e1irnar og \u00fat um landi\u00f0 er h\u00f3pur av siglirennum. Meginparturin av Vesturevropa er l\u00e1glendi. Su\u00f0uri \u00ed Fraklandi og T\u00fdsklandi er t\u00f3 naka\u00f0 av fj\u00f8llum og h\u00e1sl\u00e6ttum, men tey eru sj\u00e1ldan h\u00e6gri enn 1500 m. L\u00e1glendi\u00f0 er mest sum alt velt vi\u00f0 t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi ambo\u00f0um. Tann \u00f3velti parturin av l\u00e1gfj\u00f8llunum og l\u00e1glendinum er vaksin vi\u00f0 lyngi, grasi og sk\u00f3gi. Men fram um alt eru hesi lond av heimsins m\u00e6tastu \u00eddna\u00f0arlondum, t\u00ed \u00ed j\u00f8r\u00f0ini er fullt av jarni, koli og alskyns metalum og ikki s\u00f8rt av olju, vatn tr\u00fdtur ikki at framlei\u00f0a elmegi vi\u00f0, f\u00f3lki\u00f0 dugir eisini v\u00e6l at handfara maskinur og er vant til allan \u00eddna\u00f0.\n\nEvropa"}
{"id": "16151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kj%C3%B8tetandi%20plantur", "title": "Kj\u00f8tetandi plantur", "text": "Ein kj\u00f8tetandi planta f\u00e6r ta\u00f0 f\u00f8\u00f0i henni t\u00f8rvar vi\u00f0 at fanga og eta kj\u00f8t \u2013 ikki hestar og leyvur, men sm\u00e1kykt. Kj\u00f8tetandi plantur eru ikki so vandamiklar sum t\u00e6r kanska lj\u00f3\u00f0a. Planturnar veksur ofta har ta\u00f0 ikki eru so n\u00f3gv t\u00f8evni \u00ed moldini, og ta\u00f0 er helst t\u00ed, hon hevur utvikla\u00f0 seg til kj\u00f8t\u00e1tara. \n\nFyri at fanga eina flugu ella ein firvaldur, n\u00fdta ymsar plantur ymsar framfer\u00f0arh\u00e6ttir. Plantur sum til d\u00f8mis heliamphora chimantensis \u00ed Venesuela fanga kykt vi\u00f0 at rulla bl\u00f8\u00f0ini saman. \u00cd bl\u00f8\u00f0unum er ein hyl av sodningarevnum, sum drepa \u00f3heppnu kytini. Nakrar fanga fluguna vi\u00f0 einari klebrutum evjum. A\u00f0rar br\u00faka smellifellur. T\u00e6r eru sum ein opin mu\u00f0ur, og t\u00e6r b\u00ed\u00f0a til offuri\u00f0 setur seg ni\u00f0urat, so hapsa t\u00e6r, og kykti\u00f0 er horvi\u00f0. Ta\u00f0 er ha\u00f0ani dreparaplanturnar \u00ed Hollywood-filmunum f\u00e1a s\u00edn \u00edbl\u00e1stur. Har finnast eisini kj\u00f8tetandi vatnplantur. T\u00e6r hava sm\u00e1 hol, sum virka sum dusts\u00fagvarar, i\u00f0 s\u00fagva kykti\u00f0 inn, beinanvegin ta\u00f0 nertir vi\u00f0. At endans eru plantur, sum noy\u00f0a offuri\u00f0 inneftir vi\u00f0 h\u00e1rum, til eitt sodningargagn.\n\nPlantur\nPlantufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "16152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sitting%20Bull", "title": "Sitting Bull", "text": "Sitting Bull (upprunanavn: T\u021fat\u021fa\u014bka Iyot\u021fa\u014bka, or\u00f0al\u00fdsing: \"Sitandi tarvur\") var fyrsti indi\u00e1narah\u00f8vdingin, i\u00f0 vardi fr\u00e6lsi\u00f0 og r\u00e6ttindini hj\u00e1 amerikonsku indi\u00e1narunum, Sioux. Hann nokta\u00f0i at leggja seg \u00ed skuld til hv\u00edta mannin og fyri \u00e6ttarfelagar s\u00ednar var\u00f0 hann mettur sum ein heilagur ma\u00f0ur, sum dugdi at tosa vi\u00f0 d\u00fdr og s\u00edggja framt\u00ed\u00f0ina . Eftir at hava vunni\u00f0 bardagan \u00ed Little Bighorn \u00ed Montana, har flest allir hermennirnir \u00ed evropeiska herinum doy\u00f0u, vardi fr\u00f8\u00f0in hj\u00e1 Sioux ikki leingi. Myndugleikarnir sendu t\u00fasundtals hermenn til sta\u00f0i\u00f0 har fleiri \u00e6ttarb\u00f3lkar h\u00f8vdu savna\u00f0 seg undir st\u00f3ra h\u00f8vdinginum, Sitting Bull. Hermennirnir skuldu f\u00e1a indi\u00e1nararnar at geva seg yvir. Men Sitting Bull nokta\u00f0i at geva seg undir hv\u00edta mannin og hann r\u00fdmdi vi\u00f0 \u00e6ttb\u00f3lkinum til Su\u00f0urkanada \u00ed 1887 . F\u00fdra \u00e1r seinni m\u00e1tti hann t\u00f3 \u00e1sanna, at har kundu tey ikki vera. Tey v\u00f3ru veik og hungra\u00f0u og noyddust at venda heim aftur. \n\nMen enn gj\u00f8rdi Sitting Bull m\u00f3tst\u00f8\u00f0u og at enda bleiv ta\u00f0 n\u00f3g miki\u00f0 fyri teir hv\u00edtu. Teir settu saman eitt li\u00f0 av indi\u00e1nara-l\u00f8greglumonnum. L\u00f8gregluli\u00f0i\u00f0 f\u00f3r til h\u00fasini hj\u00e1 Siting Bull og greiddu honum fr\u00e1, at hann var handtikin. Men Sitting Bull nokta\u00f0i at st\u00edga \u00e1 hestin og fara vi\u00f0 teimum. N\u00fa hendi alt \u00ed senn. \u00c6ttfelagar Sitting Bulls v\u00f3ru \u00ed \u00f8\u00f0ini og ein teirra skeyt ein av l\u00f8greglumonnunum. \u00cd t\u00ed hesin fall, skeyt hann eitt skot \u00ed bringuna \u00e1 Sitting Bull, sum hevnd. Og j\u00fast \u00ed somu l\u00f8tu skeyt ein annar l\u00f8gregluma\u00f0ur, Red Tomahawk, h\u00f8vdingan \u00ed nakkan, so hann doy\u00f0i. Hesar \u00f3v\u00e6nta\u00f0u hendingarnar f\u00f8rdu, sum vera man, til st\u00f3ra \u00f8rkymlan og \u00f8\u00f0i, og alt \u00ed einum var pallurin broyttur til ein sannan v\u00edgv\u00f8ll. Endin var, at 8 l\u00f8greglumenn og 7 indi\u00e1narar umframt Sitting Bull, l\u00f3gu eftir\u00e1 . L\u00edka til endans str\u00edddist Sitting Bull fyri landi s\u00ednum og fyri at verja indi\u00e1nsku mentanina og l\u00edv teirra.\n\nKeldur \n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "16153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Planet%20Awards%202011", "title": "Planet Awards 2011", "text": "Planet Awards 2011 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed h\u00f8lunum Deep hin 28. desember 2011. Planet Awards er eitt afturvendandi t\u00f3nleikatiltak \u00ed F\u00f8royum, sum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 skipar fyri fyri at hei\u00f0ra f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum.\n\nVinnararnir av Planet Awards 2011 \nSwangah Dangah - \u00c1rsins b\u00f3lkur\nSwangah Dangah - \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur\nLena Anderssen - \u00c1rsins songkvinna\nHans Edward Andreasen - \u00c1rsins sangari\nLena Anderssen - \u00c1rsins einstaklingur\nLena Anderssen - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va\nJ\u00e1kup Eli Joensen \u2013 \u00c1rsins sangur - Vanja\nNicolina av Kamarinum - Planet Her\u00f0aklappi\u00f0 2011\n\nTey tilnevndu til Planet Awards 2011\n\n\u00c1rsins B\u00f3lkur \n\nOrka\nP\u00e1ll Finnur P\u00e1ll\nSwangah Dangah\nGipsyTrain \nT\u00fdr\n\n\u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur ella einstaklingur \nSwangah Dangah\nGipsy Train\nBenjamin\nGl\u00f3\u00f0\nGu\u00f0run og Bartal\n\n\u00c1rsins Songkvinna \nLena Anderssen\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\nLisa \u00ed Dali\nAnna Maria Olsen\n\n\u00c1rsins Sangur \n\u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in \u2013 Snedigt\nBenjamin \u2013 Warmth of the Sun \nP\u00e1ll Finnur P\u00e1ll \u2013 Eg drepi meg sj\u00e1lvan\nGl\u00f3\u00f0 \u2013 Spilt t\u00ed\u00f0 \nJ\u00e1kup Eli Joensen \u2013 Vanja\n\n\u00c1rsins Einstaklingur \nLena Anderssen \nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \nH\u00f8gni Reistrup \nBenjamin \nBudam\n\n\u00c1rsins Sangari \nH\u00f8gni Reistrup \nB\u00fai Dam\nHans Edward Andreasen\nL\u00edggjas Olsen\nBenjamin Petersen\n\n\u00c1rsins \u00datg\u00e1va \nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \u2013 Beyond the Grey\nLena Anderssen \u2013 Letters from the Faroes\nSwangah Dangah \u2013 Belials synir\nBenjamin \u2013 Ghost With Skin\nBudam \u2013 Man\n\nS\u00ed eisini \nPlanet Awards 2012\nPlanet Awards 2010\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nPlanet Awards\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\n2011"}
{"id": "16157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rosa%20Parks", "title": "Rosa Parks", "text": "Rosa Louise McCauley Parks (f\u00f8dd 4. februar 1913 \u00ed Alabama, USA, dey\u00f0 24. oktober 2005 \u00ed Detroit, Michigan) var seymikona \u00ed einum st\u00f3rum handli \u00ed b\u00fdnum Montgomery, Alabama, einum av su\u00f0urstatunum \u00ed Amerika, sum gj\u00f8rdist fyrimynd fyri str\u00ed\u00f0i fyri borgarar\u00e6ttindum. \n\nUm kv\u00f8ldi\u00f0 tann 1. desember \u00ed 1955 st\u00f3\u00f0 hon og b\u00ed\u00f0a\u00f0i eftir bussinum, sum hon skuldi koyra heim fr\u00e1 arbei\u00f0i vi\u00f0. Parks var m\u00f3\u00f0 aftan \u00e1 ein str\u00e6vnan arbei\u00f0sdag og var eym \u00ed f\u00f3tunum. Bussurin kom, og hon f\u00f3r upp\u00ed. Vi\u00f0 ta\u00f0 at hon var afroamerikanari, f\u00f3r hon inn aftast \u00ed bussin. Tann fremri parturin var bert fyri hv\u00edt. Hon setti seg \u00e1 tann fremsta bonkin \u00ed aftara partinum \u00e1 bussinum, og sat \u00e1 bonkinum beint aftan fyri fremra partin \u00e1 bussinum, har tey hv\u00edtu \u00e1ttu at sita. N\u00f3gv f\u00f3lk kom inn \u00ed bussin, og n\u00f8kur noyddust at standa, b\u00e6\u00f0i afroamerikanarar og hv\u00edt. Beint t\u00e1 i\u00f0 hon hev\u00f0i sett seg, seg\u00f0i tann hv\u00edti bussstj\u00f3rin, at Parks og tr\u00edggir a\u00f0rir afroamerikanarar noyddust at reisa seg upp og lata tey hv\u00edtu, i\u00f0 st\u00f3\u00f0u, f\u00e1a sessirnar. Hini tr\u00fd gj\u00f8rdu eftir bo\u00f0unum, men Rosa Parks seg\u00f0i nei. Harvi\u00f0 hev\u00f0i hon broti\u00f0 gamla l\u00f3g og si\u00f0 \u00ed Alabama, og bo\u00f0 v\u00f3r\u00f0u beinanvegin send eftir l\u00f8gregluni. Hon var\u00f0 handtikin og f\u00f8rd burtur. Eftir at hava veri\u00f0 k\u00faga\u00f0 \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r, reistust afroamerikanarar til bardaga. Teir vildu kvetta tey bond, i\u00f0 bundu teir, so at teir kundu br\u00f3ta seg \u00fat \u00far t\u00ed vanvir\u00f0isligu tilveru, teir h\u00f8vdu liva\u00f0 \u00ed. Teir vildu ikki longur ver\u00f0a tr\u00e6lka\u00f0ir av teimum hv\u00edtu, men hava menniskjanslig kor sum borgarar \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika. Ta\u00f0 var eitt str\u00ed\u00f0, sum allur heimurin \u00ed spenningi fylgdi vi\u00f0 \u00ed, og sum vi\u00f0 eitt gj\u00f8rdi ein mann kendan v\u00ed\u00f0a um: Martin Luther King. \nAfroamerikanarar m\u00f3tm\u00e6ltu vi\u00f0fer\u00f0ini i\u00f0 Rosa Parks fekk og nokta\u00f0u at br\u00faka bussarnir, men gingu \u00ed sta\u00f0in, og eftirsum ta\u00f0 \u00ed st\u00f8rstan mun v\u00f3ru afroamerikanarar, i\u00f0 br\u00faktu bussarnir, v\u00f3ru bussfel\u00f8gini vi\u00f0 at fara \u00e1 h\u00fasagang. Stj\u00f3rnin noyddist t\u00ed at broyta l\u00f3gina, solei\u00f0is, at afroamerikanarar ikki longur skuldu sita aftast \u00ed bussinum og heldur ikki v\u00f3ru noydd til at geva s\u00edtt sitipl\u00e1ss til tey hv\u00edtu.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\n Snl.no\n\nAmerikanarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "16159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nero", "title": "Nero", "text": "Nero keisari, i\u00f0 r\u00e1ddi \u00ed R\u00f3m fr\u00e1 \u00e1r 54 til 68, hev\u00f0i sera ringt or\u00f0 \u00e1 s\u00e6r. Honum d\u00e1mdi v\u00e6l at hyggja at sj\u00f3nleiki. Og serliga v\u00e6l d\u00e1mdi honum at s\u00edggja \u00f3gvusligar hendingar. Hann l\u00e6t n\u00f3gv kristin handtaka, og tey v\u00f3ru sera illa vi\u00f0farin. Fleiri teirra v\u00f3ru tveitt fyri villini dj\u00f3r og skr\u00e6dd sundur, me\u00f0an onnur v\u00f3ru brend \u00e1 b\u00e1li. \u00cd \u00e1rinum 64 e.Kr. byrja\u00f0i Nero eitt st\u00f3rt \u00e1tak at beina fyri teimum kristnu. Ein st\u00f3rur eldsbruni kykna\u00f0i \u00ed b\u00fdnum, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist keisaranum at f\u00e1a f\u00f3lk at tr\u00fagva, at ta\u00f0 v\u00f3ru tey kristnu, i\u00f0 h\u00f8vdu sett eld \u00e1. Men hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 var Nero sj\u00e1lvur, i\u00f0 hev\u00f0i birt eldin, t\u00ed hann vildi hava meira pl\u00e1ss til n\u00fdggjar og st\u00e1sligar bygningar.\n\nR\u00f3mverjar"}
{"id": "16160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1vid", "title": "D\u00e1vid", "text": "D\u00e1vid var ein r\u00e6ttv\u00edsur og g\u00f3\u00f0ur kongur \u00ed \u00cdsrael. Hann vardi landi\u00f0 og vann n\u00f3gvar bardagar \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum tj\u00f3\u00f0um. Sjey \u00e1r eftir, at hann gj\u00f8rdist kongur \u00ed J\u00fadar\u00edkinum, t\u00f3k hann r\u00e6\u00f0i yvir \u00f8llum \u00cdsrael. D\u00e1vid hert\u00f3k Jer\u00fasalem og bygdi ein m\u00far uttanum b\u00fdin. Hann gj\u00f8rdi Jer\u00fasalem til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 og flutti \u00f8rkina vi\u00f0 l\u00f3gini og teimum 10 bo\u00f0unum hagar. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt vi\u00f0 miklum fagna\u00f0i, sangi, t\u00f3nleiki og dansi. D\u00e1vid b\u00fasettist \u00ed Jer\u00fasalem. Hann bygdi s\u00e6r eina st\u00f3ra borg. D\u00e1vid var kongur \u00ed \u00cdsrael \u00ed mong \u00e1r. Hann vardi landi\u00f0 v\u00e6l og gj\u00f8rdi \u00cdsrael til eitt st\u00f3rt r\u00edki. D\u00e1vid doy\u00f0i, t\u00e1 hann var 70 \u00e1r. \u00cdsraelsf\u00f3lk minnast hann sum ein g\u00f3\u00f0an og r\u00e6ttv\u00edsan kong. Enn \u00ed dag syngja tey s\u00e1lmar hj\u00e1 honum og tosa um avrik hansara.\n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "16162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tubbak", "title": "Tubbak", "text": "Tubbaksplantan er \u00e1rsplanta. Hon veksur ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum, men tr\u00edvst best \u00ed heitum londum \u00ed USA. USA og Kina eru tey lond \u00ed heiminum, har mesta tubbaki\u00f0 ver\u00f0ur dyrka\u00f0, men menningarlondini dyrka eisini tubbak. T\u00e1 i\u00f0 Kolumbus kom til Amerika \u00ed 1492, royktu indi\u00e1narnir undarlig bl\u00f8\u00f0 . Bl\u00f8\u00f0ini v\u00f3ru av tubbaksplantuni. N\u00fa, 500 \u00e1r eftir, roykja f\u00f3lk um allan heim sigarett, sigar ella p\u00edpu. Flestu roykja, t\u00ed at ta\u00f0 sissar. Ta\u00f0 er evni\u00f0 nikotin, sum ta\u00f0 ger. Vit gerast l\u00e6ttliga bundin at nikotini, so torf\u00f8rt er at leggja av. Acetylcholin (ACH) er ein \u00f3gvuliga t\u00fddningarmikil nervatransmittari. Nikotin l\u00edkist ACH og setir seg \u00e1 somu reseptorar sum ACH. Ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at nervakyknur senda nervainnst\u00f8kk, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r ikki skulu gera ta\u00f0. Hj\u00e1 einum, i\u00f0 j\u00fast er byrja\u00f0ur at roykja, kennist hetta ikki v\u00e6l. Hjarta\u00f0 fer at sl\u00e1a t\u00edttari, sl\u00e6ttir v\u00f8ddar \u00ed sodningarlei\u00f0ini taka seg saman og bl\u00f3\u00f0i\u00f0 sleppur ikki at h\u00fa\u00f0ini. Tann, sum roykir s\u00edna fyrstu sigarett, gerst bleikur og f\u00e6r vaml og annan ampa av sigarettini. Ta\u00f0 er, t\u00ed at nikotin f\u00e6r nervakyknur at senda \u00f8ll hesi bo\u00f0 \u00far heilanum \u00fat \u00ed kroppin. Sum fr\u00e1 l\u00ed\u00f0ur, venur heilin seg vi\u00f0 nikotini\u00f0. Hann f\u00e6r fleiri reseptorar, og evnini at senda \u00f8ll hesi bo\u00f0, hv\u00f8rja fer\u00f0 ein sigarett ver\u00f0ur roykt, minka. \u00d8kta n\u00f8gdin av reseptorum er ta\u00f0, sum ger, at roykjarar gerast bundnir av nikotininum. \n\nT\u00fa hoyrir \u00ed \u00fatvarpi, s\u00e6rt \u00ed sj\u00f3nvarpi, lesur \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lum og hoyrir tosan um royking - og felagsbo\u00f0skapurin fyri hesa kunning er heilt grei\u00f0 \u2013 at roykja er heilsuska\u00f0iligt fyri roykjaran og tey, i\u00f0 eru rundanum. \u00cd tubbaksroyki eru 4000 ymisk evni . Flestu eru ska\u00f0ilig. Roykir t\u00fa, orkar t\u00fa verri og luktar illa. Tey, sum roykja, eru \u00ed st\u00f3rum vanda at f\u00e1a \u00e1lvarsama sj\u00faku, til d\u00f8mis krabba, bl\u00f3\u00f0t\u00f8pp, bronktis og hjartasj\u00faku. Lungnakrabbi er tann krabbasj\u00fakan, i\u00f0 krevur flest mannal\u00edv; 90 % av lungnakrabba-tilbur\u00f0unum standast av royking . Umlei\u00f0 14 000 danir missa l\u00edvi\u00f0 hv\u00f8rt einasta \u00e1r orsaka\u00f0 av royking . Heilsumyndugleikarnir royna at f\u00e1a f\u00f3lk at leggja av. T.d. Tubbaksr\u00e1\u00f0i\u00f0 gevur \u00fat uppl\u00fdsandi tilfar um vandan, i\u00f0 stendst av at roykja. Roykur \u00far r\u00fakandi sigarett, d\u00e1lkar eisini meiri, enn roykurin, roykjarin andar \u00ed seg. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk, sum ikki roykja, ver\u00f0a \u00f8rkymla\u00f0 av royki, eitur ta\u00f0 \u00f3virkin royking. \n\nF\u00f8royskir menn og f\u00f8royskar kvinnur eru tey, sum roykja allarmest \u00ed Nor\u00f0urlondum . Hetta s\u00e6st aftur \u00ed Heilsul\u00fdsingini sum Landsl\u00e6knin gj\u00f8rdi fyri \u00e1rini 2012-2013, har spurningurin um tali\u00f0 av dagligum roykjarum er sta\u00f0fest. \u00dat fr\u00e1 hesum kann ein lesa, at 31 prosent av f\u00f8royskum monnum, i\u00f0 eru eldri enn 15 \u00e1r, roykja dagliga. Og at 26 prosent av kvinnunum \u00ed sama aldri gera ta\u00f0, t\u00e1 gj\u00f8rt var\u00f0 upp \u00ed 2010. Hesi t\u00f8lini eru munandi h\u00e6gri enn \u00ed n\u00f8krum av grannalondum okkara; vit liggja r\u00e6ttiliga t\u00e6tt Danmark, har 25 prosent av monnunum og 24 prosent av kvinnunum i\u00f0 eru eldri enn 15 \u00e1r roykja. Hinvegin s\u00e6st at \u00cdsland hevur f\u00e1ar roykjarar \u00ed aldrinum 15 til 79, her einans 15 prosent av monnunum og 14 prosent av kvinnunum roykja. Og fara vit til Sv\u00f8r\u00edkis eru t\u00f8lini \u00e1vikavist 13 prosent menn og 15 prosent kvinnur. \u00cd 2012 doy\u00f0u 577,190 f\u00f3lk av krabbamein \u00ed USA . Tali\u00f0 \u00e1 krabbameinstilbur\u00f0um \u00ed Evropa er \u00f8kt 10 prosent 2007-2009. Altj\u00f3\u00f0a krabbameinsgranskingarstovnurin sigur, at royking er h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8k . ES-kommissi\u00f3nin metir, at 700.000 evropearar doyggja av tubbaki um \u00e1ri\u00f0.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nR\u00fasevni"}
{"id": "16163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Newt%20Gingrich", "title": "Newt Gingrich", "text": "Newton Leroy \"Newt\" Gingrich (f\u00f8ddur Newton Leroy McPherson 17. juni 1943 i Harrisburg, Pennsylvania) er amerikanskur politikari. Newt Gingrich er eitt kent andlit \u00ed amerikonskum politikki. Hann kom \u00ed Kongressina \u00ed 1978 og er valdur t\u00edggju fer\u00f0ir . Hann var forma\u00f0ur \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum fr\u00e1 1995 til 1999. Gingrich var vi\u00f0 \u00ed kappingini um at gerast forsetavalevni hj\u00e1 republikanarunum \u00ed 2012, men m\u00e1tti l\u00fata fyri Mitt Romney. Gingrich er \u00fatb\u00fagvin s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og hevur skriva\u00f0 fleiri b\u00f8kur. Tey seinnu \u00e1rini hevur hann arbeitt sum politiskur eyglei\u00f0ari. \n\nGingrich hevur bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at um hann ver\u00f0ur valdur presidentur, so fer hann at flyta amerikansku sendiharrastovuna \u00ed \u00cdsrael til Jer\u00fasalem. Hann hevur eisini sagt: \"Minst til, eingin Palestinskur statur hevur nakrant\u00ed\u00f0 veri\u00f0, vit hava havt eitt uppfunni\u00f0 palestinskt f\u00f3lk, sum \u00ed veruleikanum eru ar\u00e1barar og s\u00f8guliga er partur av ar\u00e1biska samfelagnum. Tey h\u00f8vdu m\u00f8guleikan at b\u00fasetast \u00e1 n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum st\u00f8\u00f0um\" .\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "16164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mitt%20Romney", "title": "Mitt Romney", "text": "Willard Mitt Romney (f\u00f8ddur 12. mars 1947 \u00ed Detroit, Michigan) er ein amerikanskur politikari. 28. august 2012 var\u00f0 Romney formliga \u00fatnevndur forsetavalevni hj\u00e1 republikanarunum \u00ed USA. 65 \u00e1ra gamli Romney er mormonur og kendur handilsma\u00f0ur. Funnist ver\u00f0ur ofta at honum fyri at broyta hugsan \u00ed heilum. Hann royndi eisini at gerast forsetavalevni hj\u00e1 republikanarunum \u00ed 2008, men m\u00e1ti l\u00fata fyri John McCain . \n\nTa\u00f0 var \u00e1 einum veljarafundi \u00ed statinum New Hampshire \u00ed juni 2011, at Mitt Romney kunngj\u00f8rdi, at hann hevur hug at royna at sleppa \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasini \u00ed 2012 . Samstundis kom hann vi\u00f0 atfinningum m\u00f3ti Barack Obama, forseta og politikki hansara. Eitt n\u00fa fanst hann hvassliga at n\u00fdskipanini \u00e1 heilsu\u00f8kinum, og hann lova\u00f0i at seta hana \u00far gildi, ver\u00f0ur hann valdur til forseta. \"Hann hevur ikki fingi\u00f0 gongd \u00e1 b\u00faskapin aftur, hann hevur ikki ste\u00f0ga\u00f0 v\u00f8kstrinum \u00ed teirri almennu umsitingini, og hansara uttanr\u00edkispolitikkur hevur ikki veri\u00f0 ein eind\", seg\u00f0i Mitt Romney um forsetan. Demokratarnir skuldseta Romney fyri hykl. Teir v\u00edsa \u00e1, at t\u00e1 Mitt Romney var guvern\u00f8rur \u00ed statinum Massachusetts fr\u00e1 2003 til 2007, samtykti staturin eina heilsun\u00fdskipan, sum er sera l\u00edk teirri n\u00fdskipanini, sum Obama fekk meiriluta fyri \u00ed 2010 .\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "16166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Justin%20Bieber", "title": "Justin Bieber", "text": "Justin Drew Bieber f\u00f8ddur 1. mars 1994, er ein kanadiskur pop/R&B sangari, sangskrivari og filmstj\u00f8rna. Bieber bleiv funnin \u00ed 2008 av Scooter Braun, sum fann hann \u00ed gj\u00f8gnum kykmyndir \u00e1 Youtube, seinni bleiv hann hansara manager. Braun arangera\u00f0i ein fund fyri hann vi\u00f0 Usher \u00ed Atlanta, Georgia, og Usher var skj\u00f3tur at undirskriva Justin til Raymond Braun Media Group (RBMG) eitt felags Mediuselskap \u00edmillum Usher og Braun, og eina uptakandi kontrakt vi\u00f0 island Records tilbo\u00f0i av L.A Reid. \n\nBieber'sa debut var stakfl\u00f8van, \"One time\", hon var\u00f0 givin \u00fat \u00ed 2009 og kom \u00ed top 10 \u00ed Kanada, og kortlagt \u00ed top 30 \u00ed fleiri altj\u00f3\u00f0a markna\u00f0um. Hansara debut fl\u00f8ga, \"My World\", kom \u00ed november 2009, og seinni vann fl\u00f8van platin \u00ed USA. Hann gj\u00f8rdist tann fyrsti artisturin sum hev\u00f0i 7 sangir fr\u00e1 einari debut fl\u00f8gu \u00e1 hittlista \u00e1 Billboard Hot 100. Bieber'sa fyrsta studiofl\u00f8ga, \"My World 2.0\", bleiv \u00fatgivin \u00ed mars 2010 og debutera\u00f0i \u00ed top 10 listum \u00ed fleiri londum og var\u00f0 certifisera platin \u00ed USA. S\u00ed\u00f0an kom ta\u00f0 globala top 10 staklagi\u00f0, \"Baby\". Musikk kykmyndinin av \"Baby\" var ta\u00f0 mest v\u00edsta og mest umr\u00f8dda Youtube-video stutt eftir at ta\u00f0 kom \u00fat. Bieber fylgdi vi\u00f0 \u00ed \u00fatg\u00e1vuni av hansara debutfl\u00f8gu vi\u00f0 s\u00ednum fyrsta h\u00f8vu\u00f0snavnaturn\u00e9. My World Turn\u00e9, t\u00e6r remix'a\u00f0u fl\u00f8gurnar. My Worlds Acoustic og Never Say Never- remixini, og 3D film-konsert filmurin, Justin Bieber Never Say Never- sum hev\u00f0i eitt upplatingar vikuskifti, sum n\u00e6stan var ta\u00f0 st\u00f8rsta upplatingar vikuskifti fyri ein konsert-film. Bieber \u00fatgav s\u00edna a\u00f0ru studiufl\u00f8gu, \"Under the Mistletoe\" \u00ed november 2011 sum debutera\u00f0i sum nummar eitt \u00ed Billboard 200. \n\nBieber er blivin tilnevndur og hevur vunni\u00f0 eina langa r\u00f8\u00f0 av vir\u00f0isl\u00f8num. Til d\u00f8mis vann hann hei\u00f0urin \u00c1rsins Artistur 2010 \u00e1 American Music Awards, og bleiv nominera\u00f0ur sum Besti n\u00fdggi artistur og Best Pop Vocal Album \u00ed 53rd Grammy Awards. Bieber ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum eitt tann\u00e1ringa idol (fyrimynd).\n\n\u00datg\u00e1vur \n My World 2.0 (2010)\n Under the Mistletoe (2011)\n Believe (2012)\n Believe Acoustic (2013)\n Journals (EP) (2013)\n Purpose (2015)\n Changes (2020)\n Justice (2021)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nKanadiskir sangarar"}
{"id": "16177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Isabela%20Garcia", "title": "Isabela Garcia", "text": "Isabela Garcia Costa (f\u00f8dd 11. juni 1967 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nLeiklutir\n\nSj\u00f3nvarp\n\nFilmar \n\n 1976 - Ningu\u00e9m Segura Essas Mulheres .... Patr\u00edcia\n 1989 - Jardim de Alah\t\n 1998 - Como Ser Solteiro .... Mulher do Pequinique\n 2004 - Home on the Range .... Grace (Brazilian voice dubbing)\n 2006 - O Amigo Invis\u00edvel\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "16179", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ana%20Beatriz%20Nogueira", "title": "Ana Beatriz Nogueira", "text": "Ana Beatriz Soares Nogueira (f\u00f8dd 22. oktober 1967 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \u00cd 1987 vann hon Silver Bear for Best Actress \u00e1 37th Berlin International Film Festival fyri hennara leiklut \u00ed filminum Vera, stj\u00f3rna\u00f0 av Sergio Toledo.\n\nFilmar\n\nAna Beatriz Nogueira hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed hesum filmum:\n\n 1984 - Santa Marta Fabril S.A.\n 1986 - Mania de Querer\n 1987 - Vera\n 1988 - O Pagador de Promessas\n 1989 - Kananga do Jap\u00e3o\n 1990 - Stelinha\n 1991 - Matou a Fam\u00edlia e Foi ao Cinema (enskt heiti: Killed the Family and Went to the Movie Theater)\n 1991 - O Sorriso do Lagarto\n 1991 - Felicidade\n 1992 - As Noivas de Copacabana\n 1995 - Jenipapo\n 1995 - Voc\u00ea Decide\n 1996 - O Rei do Gado\n 1997 - Anjo Mau\n 1999 - Andando nas Nuvens\n 2000 - Villa-Lobos - Uma Vida de Paix\u00e3o\n 2001 - Estrela-Guia\n 2001 - Copacabana\n 2002 - Querido Estranho\n 2002 - Lara\n 2002 - Poeta de Sete Faces\n 2003 - A Casa das Sete Mulheres\n 2003 - Celebridade\n 2004 - O Diabo a Quatro\n 2004 - O Vestido\n 2004 - Sob Nova Dire\u00e7\u00e3o\n 2005 - Essas Mulheres\n 2006 - Mulheres do Brasil\n 2006 - Bicho do Mato\n 2008 - Ciranda de Pedra\n 2009 - Caminho das \u00cdndias\n 2011 - Insensato Cora\u00e7\u00e3o\n 2011 - A Vida da Gente\n 2012 - Salve Jorge\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "16180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Jefferson", "title": "Thomas Jefferson", "text": "Thomas Jefferson (* 13. apr\u00edl 1743 \u2013 \u2020 4. juli 1826) var 3. forseti \u00ed Sambandsr\u00edki Amerika. Jefferson, sum avnokta\u00f0i meginpartin av B\u00edbliuni og tann imateriella Gud har fr\u00e1  og ein av h\u00f8vu\u00f0smonnunum aftanfyri \"Declaration of Independence\", sum hevur ta\u00f0 sera kenda sitati: \"Vit halda ta\u00f0 vera r\u00edmiligt og sj\u00e1lvsagt, at \u00f8ll ver\u00f0a javnsett, og at vit hava fingi\u00f0 \u00e1v\u00eds \u00f3missandi r\u00e6ttindi fr\u00e1 skaparanum - r\u00e6ttin til l\u00edvi\u00f0, fr\u00e6lsi\u00f0 og stremban eftir eydnuni\". Hann var\u00f0 eisini tann sum kom vi\u00f0 \"Wall of separation between Church and State\" sum gj\u00f8rdi at kirkjan og staturin ikki skuldi blandast saman. Ors\u00f8kin var\u00f0 at verja tey sum ikki hoyrdi til og sum m\u00f8guliga eisini v\u00f3ru forfylgt av kirkjuni t\u00e1. \n\nThomas Jefferson var amerikanskur sendima\u00f0ur \u00ed Fraklandi \u00ed rok\u00e1runum 1785-1789 beint undan fronsku kollveltingini . \u00c1rini \u00ed Fraklandi fer\u00f0a\u00f0ist hann v\u00ed\u00f0a \u00ed Evropa og fekk st\u00f3ran \u00e1huga og alsk til v\u00edn. Afturkomin til gar\u00f0in, Monticello \u00ed Virginia \u00ed USA, hev\u00f0i hann b\u00e6\u00f0i v\u00ednfl\u00f8skur og v\u00ednstokkar vi\u00f0 s\u00e6r fr\u00e1 fer\u00f0um \u00e1 evropeiskum v\u00edng\u00f8r\u00f0um. Alt l\u00edvi\u00f0 royndi hann at eksperimentera vi\u00f0 at dyrka v\u00edn \u00e1 Monticello og sigst Thomas Jefferson vera fa\u00f0irin at amerikansku v\u00edndyrkingina. Vi\u00f0urkendur er Jefferson eisini fyri arbei\u00f0i\u00f0 at skilja sundur statin og kirkjuna, ivaleyst vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 sveisisk-franska samt\u00ed\u00f0ar-heimspekinginum, Rousseau. Og ikki minst var Jefferson ein stovnsetarunum av USA, eitt n\u00fa at skriva Fr\u00e6lsisyvirl\u00fdsingina. \n\nTri\u00f0i forsetin \u00ed USA, Thomas Jefferson, var ein kl\u00f3kur og kl\u00e1rthugsandi ma\u00f0ur. Hansara mongu rit ver\u00f0a enn goymd eins og d\u00fdrgripir. Ta\u00f0 eru 200 \u00e1r s\u00ed\u00f0an hann livdi, men enn \u00ed dag ver\u00f0a n\u00fdtt or\u00f0at\u00f8k \u00far hansara ritum, millum anna\u00f0 \"aldri reglurnar\" : \n\n \u00datset aldri til \u00ed morgin, ta\u00f0 sum t\u00fa kanst gera \u00ed dag. \n Legg aldri ta\u00f0 yvir \u00e1 annan, sum t\u00fa kanst gera sj\u00e1lvur. \n N\u00fdt aldri pengar, fyrr enn t\u00fa eigur teir: vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um - f\u00e1 t\u00e6r aldri skuld. \n Keyp aldri naka\u00f0, bert ta\u00f0 er b\u00edligt. \n Ver aldri hugm\u00f3\u00f0igur, ta\u00f0 kann skj\u00f3tt gerast d\u00fdrt fyri teg. \n Halt ongant\u00ed\u00f0, at t\u00fa hevur eti\u00f0 ov l\u00edti\u00f0. Fleiri f\u00f3lk doyggja av ov\u00e1ti enn av hunguri. \n Fuska ongant\u00ed\u00f0 vi\u00f0 einum arbei\u00f0i. Ta\u00f0, sum er gj\u00f8rt vi\u00f0 gle\u00f0i, m\u00f8\u00f0ir ikki og er aldri ke\u00f0iligt. \n St\u00far ikki fyri n\u00f8krum, sum kanska aldri hendir; \u00ed n\u00edggju av t\u00edggju f\u00f8rum hevur t\u00fa st\u00fart til einkis. \n Tel upp \u00ed t\u00edggju, um t\u00fa ert upp\u00f8stur - og upp \u00ed hundra\u00f0 um t\u00fa ert \u00f3\u00f0ur - \u00e1\u00f0renn t\u00fa svarar. \n Noy\u00f0 teg sj\u00e1lvan at s\u00edggja alt fr\u00e1 t\u00ed g\u00f3\u00f0u s\u00ed\u00f0uni, so vinnur t\u00fa b\u00e6\u00f0i \u00e1 t\u00e6r sj\u00e1lvum og t\u00ednum m\u00f3tst\u00f8\u00f0umonnum. \n Skriva br\u00f8v, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa ert illur, um t\u00fa leggur \u00ed. Men send tey ikki. Hugsa\u00f0 um ta\u00f0 til dagin eftir - og brenn so br\u00e6vi\u00f0.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nAmbassad\u00f8rar \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1743\nAndl\u00e1t \u00ed 1826"}
{"id": "16181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Donald%20Trump", "title": "Donald Trump", "text": "Donald John Trump, Sr. (f. 14. juni 1946 \u00ed New York City, New York \u00ed USA) er fyrrverandi forseti \u00ed USA, valdur fyri Republikanska flokkin \u00e1 forsetavalinum \u00ed USA \u00ed november 2016. Trump er er ytst \u00e1 h\u00f8gravonginum \u00ed USA. Donald Trump, sum fyrst og fremst var\u00f0 kendur sum eitt \u00farslit av bakgrund hansara innan handilsheimin fr\u00e1 1970-\u00e1runum og frameftir, var vertur fyri reality-sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina \u201dThe Apprentice\u201d, sum koyrdi fr\u00e1 2004-2015, og sum hann sj\u00e1lvur var vi\u00f0 til at framlei\u00f0a. Harumframt botnar populariteturin hj\u00e1 Donald Trump, sum ikki hevur havt nakra serliga politiska fort\u00ed\u00f0, eisini \u00ed, at hann ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum eitt m\u00f3tr\u00e1k \u00edm\u00f3ti t\u00ed etablera\u00f0u politisku skipanini \u00ed Washington.\n\nTrump hevur tiki\u00f0 USA \u00far Par\u00eds-avtaluni, og hansara atfinningar m\u00f3ti NATO hava vi\u00f0f\u00f8rt, at hini limalondini n\u00fa eru meira til rei\u00f0ar at rinda meira fyri limaskapin, enn tey hava gj\u00f8rt frammanundan. USA hevur rinda\u00f0 alt for st\u00f3ran part \u00ed mun til hini londini, heldur Trump.\n\nForsetavali\u00f0\n\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Forsetavali\u00f0 \u00ed USA 2016\n\n\u00datnevningin av Republikanska forsetavalevninum f\u00f3r fram, t\u00e1 Republikanski flokkurin hev\u00f0i konvent \u00ed Ohio 18.-21. juli 2016. Trump fekk ikki stu\u00f0ul fr\u00e1 t\u00fd\u00f0andi pers\u00f3num \u00ed Republikanska flokkinum. Hv\u00f8rki Jeb Bush, George H. W. Bush  ella George W. Bush s\u00f8gdu seg vilja atkv\u00f8\u00f0a fyri Donald Trump til forsetavali\u00f0. Ta\u00f0 er brot \u00e1 si\u00f0venjuna \u00ed USA, t\u00ed fyrrverandi forsetar plaga at stu\u00f0la valevninum hj\u00e1 flokkinum. Eisini a\u00f0rir framstandandi republikanarar nokta\u00f0u at stu\u00f0la honum, t.d. Mitt Romney og John McCain.\u2028\u2028\n\nVinnarin av forsetavalinum 2016 gj\u00f8rdist Donald Trump, me\u00f0an Hillary Clinton tapti.\n\nPolitikkur\n\u00cd januar 2016 gj\u00f8rdi Trump greitt, at hann ynskti at seta forbo\u00f0 fyri, at muslimar sluppu inn \u00ed Amerika, og eitt av kendastu lyftum hansara var at byggja ein st\u00f3ra m\u00far millum USA og Meksiko. Donald Trump seg\u00f0i eisini, at hann f\u00f3r at v\u00edsa fleiri milli\u00f3num \u00f3l\u00f3gligum innflytarum \u00far landinum, um hann gj\u00f8rdist amerikanskur forseti \u00e1 valinum 8. november 2016. Trump skeyt upp undir valstr\u00ed\u00f0num, at tollgjaldi\u00f0 \u00e1 kinesiskar v\u00f8rur skuldi h\u00e6kka upp til 45 prosent, og skuldsetti Kina fyri at f\u00f8ra b\u00faskaparligt kr\u00edggj m\u00f3ti USA, og fyri at taka amerikansk arbei\u00f0spl\u00e1ss. Hann er \u00edm\u00f3ti, at samkynd kunnu ganga \u00ed hj\u00fanaband, og hann er eisini \u00edm\u00f3ti fr\u00edari fosturt\u00f8ku. Trump \u00e6tlar at \u00f3gilda heilustrygdarskipanina Obamacare, sum Barack Obama, forseti, setti \u00ed verk. Hann hevur eisini lova\u00f0 at avtaka t\u00e6r l\u00f3gir, i\u00f0 Barack Obama setti \u00ed verk, i\u00f0 loyva b\u00f8rnum av \u00f3l\u00f3gligum tilflytarum at vera verandi \u00ed landinum.\n\nDACA\nTann 4. september \u00ed 2017 kunngj\u00f8rdi Donald Trump at hann vildi avtaka skipanina, DACA. DACA (Deferred Action for Childhood Arrivals) er ein skipan sum fyrrverandi amerikanski forsetin, Barack Obama setti \u00ed verk. Skipanin verjir b\u00f8rn, i\u00f0 eru komin \u00f3l\u00f3gliga til USA vi\u00f0 foreldrum s\u00ednum. Skipanin DACA ger ta\u00f0 l\u00e6ttari hj\u00e1 hesum f\u00f3lkunum at f\u00e1a arbei\u00f0s- og uppihaldsloyvi \u00ed USA. Trump, i\u00f0 arbei\u00f0ir fyri at her\u00f0a reglurnar um tilflytarar \u00ed USA kunngj\u00f8rdi sostatt at hann vildi avtaka hesa skipanina. Hetta hevur fingi\u00f0 \u00f8\u00f0i \u00ed n\u00f3gv f\u00f3lk, serliga tey umlei\u00f0 800,000 f\u00f3lkini, i\u00f0 eru umfata\u00f0i av DACA skipanini.\n\nInnfer\u00f0arforbo\u00f0\n\nUmstr\u00eddda innfer\u00f0arbanni\u00f0 hj\u00e1 amerikanska forsetanum m\u00f3ti seks londum \u00ed Afrika og Mi\u00f0eystri, var\u00f0 sett \u00ed verk 30. juni 2017. Innfer\u00f0arbanni\u00f0 fevnir um borgarar fr\u00e1 Libya, Iran, Somalia, Sudan, S\u00fdria og Jemen. Hetta eru alt lond, har meginparturin av \u00edb\u00fagvunum eru muslimar.\u00a0Upprunaliga var Irak eisini fevnt av innfer\u00f0arbanninum, men hetta var\u00f0 broytt aftur. Trump gj\u00f8rdi longu \u00ed januar eina fyriskipan um at seta innfer\u00f0arbann \u00ed verk, men s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur m\u00e1li\u00f0 veri\u00f0 aftur og fram \u00ed ymsum d\u00f3mst\u00f3lum, sum hava sett fyriskipanina \u00far gildi.\n\nFyrr var innfer\u00f0arbanni\u00f0 vent einans m\u00f3ti muslimskum londum. Men vi\u00f0 at seta Nor\u00f0urkorea, Venesuela og Kjad \u00e1 listan \u00ed sept. 2017, hevur Trump v\u00ed\u00f0ka\u00f0 listan til eisini at umfata lond, i\u00f0 ikki eru muslimsk. \u201cAt gera Amerika trygt hevur m\u00edna fyrstu ra\u00f0festing. Vit vilja ikki loyva f\u00f3lkum inn \u00ed landi\u00f0, sum vit ikki kunnu trygdarkanna,\u201d skriva\u00f0i Trump \u00e1 Twitter, t\u00e1 umsiting hansara hev\u00f0i kunna\u00f0 um n\u00fdggja innfer\u00f0arbanni\u00f0.\n\nLondini \u00e1 listanum ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd eitt sindur ymisk, t\u00ed ta\u00f0 er ikki beinlei\u00f0is bann m\u00f3ti borgarum \u00far \u00f8llum londum, men meira, at hesir skulu kannast n\u00e6rri. Til d\u00f8mis eru allir nor\u00f0urkoreanar raktir av banninum, me\u00f0an ta\u00f0 er m\u00f8guligt hj\u00e1 einum lesandi \u00far Iran at koma inn \u00ed landi\u00f0 eftir at ver\u00f0a kanna\u00f0ur n\u00e6rri. H\u00f3ast afrikanska landi\u00f0 Kjad samstarvar vi\u00f0 USA \u00ed Str\u00ed\u00f0num M\u00f3ti Yvirgangi, so hevur landi\u00f0 ikki lati\u00f0 ney\u00f0ugar uppl\u00fdsingar um yvirgang til USA. Ta\u00f0 er ors\u00f8kin til at Trump ikki longur vil geva borgarum \u00ed Kjad fer\u00f0af\u00f3lkavisum. Veikast er banni\u00f0 m\u00f3ti Venesuela. Ta\u00f0 er bert \u00e1v\u00eds emb\u00e6tisf\u00f3lk og familjur teirra, i\u00f0 ver\u00f0a s\u00fdtt atgongd til USA.\n\nPar\u00eds-s\u00e1ttm\u00e1lin\n\nDonald Trump forseti hevur 1. juni 2017 tiki\u00f0 avger\u00f0 um at taka USA \u00far Par\u00eds-ve\u00f0urlagsavtaluni. Par\u00eds-avtalan fr\u00e1 2015 leggur upp til, at upphitingin av j\u00f8r\u00f0ini skal haldast undir 1,5-2 stigum. Men avtalan er \u00ed sj\u00e1lvum s\u00e6r ikki n\u00f3g miki\u00f0 at n\u00e1a m\u00e1linum, og hon er heldur ikki bindandi l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga.\n\nR\u00e1\u00f0harrarnir \u00ed stj\u00f3rnini eru \u00f3javnir \u00e1 m\u00e1li um altj\u00f3\u00f0a ve\u00f0urlagsavtaluna. Steve Bannon, r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 forsetanum, hevur roynt at sannf\u00f8ra Trump um at taka seg burtur \u00far avtaluni, men Rex Tillerson, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri, og d\u00f3ttir Trump, Ivanka, m\u00e6la til, at USA skal halda seg til avtaluna.\n\n\"Fyrrverandi stj\u00f3rnin skoytti ikki um arbei\u00f0arar, t\u00e1 hon setti l\u00f3gir \u00ed gildi. Vit kunnu verja umhv\u00f8rvi\u00f0, samstundis sum vit loyva f\u00f3lki at arbei\u00f0a\", seg\u00f0i Donald Trump, t\u00e1 hann skriva\u00f0i undir n\u00fdggju kunnger\u00f0ina. Millum \u00e1t\u00f8kini, i\u00f0 eru strika\u00f0, er eisini Clean Power Plan, i\u00f0 hev\u00f0i til endam\u00e1ls at tryggja, at statirnir \u00ed USA t\u00e1lma\u00f0u CO2 \u00fatlati\u00f0 solei\u00f0is, at USA megna\u00f0i at liva upp til Par\u00eds-s\u00e1ttm\u00e1lan. Clean Power \u00e6tlanin hevur t\u00f3 ikki veri\u00f0 virkin s\u00ed\u00f0ani 2016, t\u00ed at amerikanski h\u00e6gstir\u00e6ttur skuldi avger\u00f0a, um hv\u00e6rt \u00e6tlanin var \u00ed str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 amerikansku grundl\u00f3gina.\n\nFyriskipanin \u00f3gildar eisini eitt forbo\u00f0 at leita eftir koli \u00ed n\u00fdggjum n\u00e1mum. Forsetin seg\u00f0i, \u201cat vi\u00f0 hesum var\u00f0 st\u00f8\u00f0gur settur fyri \u00e1gangin \u00e1 kol og arbei\u00f0sdrepandi regluger\u00f0um\u201d.\n\nM\u00farurin\n\nHann er kendur fyri s\u00ednar \u00e6tlanir um at byggja ein m\u00far \u00e1 markinum millum USA og Meksiko. Meksikanski forsetin, Enrique Pe\u00f1a Nieto, hevur \u00ed januar 2017, \u00ed kjalarv\u00f8rrinum av at Trump hevur sagt, at m\u00farurin \u00edmillum USA og Meksiko ver\u00f0ur bygdur heilt skj\u00f3tt, og at Meksiko skal gjalda 100% av byggikostna\u00f0inum, bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at land hansara ikki fer at rinda fyri nakran m\u00far. \u201cVit eru mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed einari kreppu \u00e1 sy\u00f0ra markinum. T\u00ed er umr\u00e1\u00f0andi, at vit betra um trygdina \u00ed b\u00e1\u00f0um londunum. Ein tj\u00f3\u00f0 uttan landam\u00f8rk er ongin tj\u00f3\u00f0. Og \u00ed dag taka vit st\u00fdringina av okkara marki aftur. Vit bjarga t\u00fasundv\u00eds av f\u00f3lki, skapa milli\u00f3nir av arbei\u00f0spl\u00e1ssum og vinna milliardir av dollarum\u201d, seg\u00f0i Trump forseti millum anna\u00f0 \u00ed hesum sambandi.\n\nRepublikanarar \u00ed Senatinum hava bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at Kongressin \u00e6tlar at halda fram vi\u00f0 \u00e6tlanini, og at hon kemur at kosta millum 12 og 15 milliardir dollarar. Marki\u00f0 millum USA og Meksiko er 3.200 kilometrar langt.\n\nDonald Trump hevur \u00ed januar 2017 kunngj\u00f8rt, at hann \u00e6tlar s\u00e6r at seta 5,000 markavaktir aftrat \u00ed starv og at tr\u00fdfalda tali\u00f0 av immigrati\u00f3ns- og tollvalds arbei\u00f0sf\u00f3lkum.\n\nTrump hevur aftur og aftur br\u00fakt Meksiko sum evni \u00ed s\u00ednum r\u00f8\u00f0um gj\u00f8gnum valstr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016. Aftur og aftur hevur hann tosa\u00f0 um at byggja ein m\u00far \u00e1 markinum millum USA og Meksiko fyri at for\u00f0a fyri \u00f3l\u00f3gligari innflyting og narkobrotsverkum.\u00a0Hann fer eisini at senda f\u00f3lk uttan papp\u00edrir\u00a0\u00fat \u00far landinum. \u201cVit hava vart landam\u00f8rk uttanlands, me\u00f0an land okkara er fylt vi\u00f0 r\u00fasevnum og kriminellum tilflytarum. Solei\u00f0is fer ta\u00f0 ikki at vera framyvir\u201d, helt Trump millum anna\u00f0 fyri \u00ed Kongressini \u00ed februar 2017.\n\nNor\u00f0urkorea\n\nLei\u00f0arin \u00ed Nor\u00f0urkorea, Kim Jong-un, seg\u00f0i \u00ed n\u00fdggj\u00e1rsr\u00f8\u00f0u s\u00edni 1. januar 2017, at landi\u00f0 er komi\u00f0 v\u00e6l \u00e1lei\u00f0is \u00ed royndunum at menna rakettir, i\u00f0 kunnu r\u00f8kka allan vegin til nor\u00f0uramerikanska meginlandi\u00f0. Hesi or\u00f0ini hava fingi\u00f0 Trump til at svara aftur: \u201cNor\u00f0urkorea hevur j\u00fast sligi\u00f0 fast, at landi\u00f0 er vi\u00f0 at leggj\u00e1 s\u00ed\u00f0stu hond \u00e1 kjarnorkuv\u00e1pn, i\u00f0 kunnnu r\u00f8kka til USA. Ta\u00f0 fer ikki at henda!\u201d, skriva\u00f0i Trump \u00e1 Twitter m\u00e1nakv\u00f8ldi\u00f0 2. januar amerikanska t\u00ed\u00f0. Twitter dagf\u00f8ringin hj\u00e1 Trump kemur \u00ed h\u00f8lunum \u00e1 einari fr\u00e1bo\u00f0an fr\u00e1 amerikanska verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0num, Pentagon, i\u00f0 fyrr um dagin hev\u00f0i \u00e1vara\u00f0 Nor\u00f0urkorea. Talan er um sonevndar ICBM-rakettir, ella Intercontinental Ballistic Missiles. Hetta eru rakettir, i\u00f0 r\u00f8kka millum 5,500 og 9,000 km. Fr\u00e1st\u00f8\u00f0an fr\u00e1 Kalifornia, i\u00f0 liggur \u00e1 amerikansku vesturstrondini, til Nor\u00f0urkorea er \u00e1 lei\u00f0 9,000 km.\n\nNor\u00f0urkorea hevur seinni f\u00f8rt fram, at um h\u00e1lvan august 2017 er landi\u00f0 til rei\u00f0ar at senda rakettir vi\u00f0 spreingievni, sum skulu bresta t\u00e6tt vi\u00f0 amerikansku oynna Guam.\u00a0Hendan h\u00f3ttanin fekk amerikanska forsetan at h\u00f3tta aftur vi\u00f0 \"fire and fury\" (f\u00f8royskt: eldi og vrei\u00f0i).\n\n\u2028\u201cAllir m\u00f8guleikar ver\u00f0a umhusa\u00f0ir vi\u00f0v\u00edkjandi Nor\u00f0urkorea\u201d, sigur amerikanski forsetin, eftir at Nor\u00f0urkorea aftur hevur framt eina royndarspreinging vi\u00f0 eini langtr\u00f8kkandi rakett \u00ed august 2017. Nor\u00f0urkoreanska rakettin, sum var\u00f0 skotin \u00fat 29. august, fleyg yvir japanskum \u00f8ki og lendi \u00e1 sj\u00f3num. Ta\u00f0 er fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 2009, at Nor\u00f0urkorea hevur sent rakett yvir japonskum \u00f8ki.\n\nAmerikanski forsetin hevur sagt um nor\u00f0urkoreanska einar\u00e6\u00f0isharran Kim Jong-un, at hann er \u00e1 eini sj\u00e1lvmor\u00f0sfer\u00f0, og Trump hevur h\u00f3tt vi\u00f0 at leggja Nor\u00f0urkorea \u00ed oy\u00f0i um Guam ella sameind lond \u00ed \u00c1sia ver\u00f0a \u00e1lopin.\n\nIslamski Staturin\n\nDonald Trump sigur, at Islamiskur Statur og a\u00f0rir islamiskir yvirgangsfelagsskapir sl\u00e1tra leypandi kristin \u00ed teirra lokalsamfelagi sum ein part av teirra globala jihad. \u201cHesir yvirgangsmenn og teirra regionala og heimsumfatandi netverk skal \u00fatruddast av jar\u00f0arinnar yvirflatu. Hetta er ein missi\u00f3n, sum vit vilja fremja saman vi\u00f0 teimum, sum elska fr\u00e6lsi\u201d, seg\u00f0i Trump 20. des. 2017.\n\n13. apr\u00edl 2017 tveittu amerikanarar eina sonevnda MOAB-bumbu \u00ed Afganistan. MOAB-bumban er sterkasta bumban, sum ikki er kjarnorkuv\u00e1pn, i\u00f0 USA eigur.\u00a0Bumban, sum gongur undir navninum \"Mother Of All Bombs\", hevur almenna heiti\u00f0 GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast Bomb. Bumban inniheldur umlei\u00f0 11 tons av TNT. Bumban var\u00f0 tveitt \u00far einum serligum Hercules flogfari, og hetta er fyrstu fer\u00f0, at amerikanarar br\u00faka bumbuna. Samb\u00e6rt amerikanskum myndugleikum doy\u00f0u 36 hermenn hj\u00e1 IS \u00ed bumbu\u00e1lopinum. Bumban, i\u00f0 vigar n\u00e6stan t\u00edggju tons, var\u00f0 fyrst roynd \u00ed 2003, men er ongant\u00ed\u00f0 n\u00fdtt \u00ed kr\u00edgsf\u00f8rslu fyrr.\n\n\u201cVit royndu at raka eina tunnilsskipan, i\u00f0 ISIS hermenn n\u00fdta til at fer\u00f0ast aftur og fram \u00ed, i\u00f0 ger ta\u00f0 l\u00e6ttari hj\u00e1 teimum at loypa \u00e1 amerikanskar herna\u00f0arr\u00e1\u00f0gevar og afganskar herdeildir \u00ed \u00f8kinum\u201d, seg\u00f0i Sean Spicer, talsma\u00f0ur \u00far Hv\u00edtu H\u00fasunum. Hann leg\u00f0i aftrat, at fyrivarni var\u00f0 tiki\u00f0, solei\u00f0is at sivilf\u00f3lk ikki v\u00f3r\u00f0u rakt av spreingini.\n\nF\u00edggjar- og b\u00faskaparpolitikkur\u2028\u2028\n\nUndir valstr\u00ed\u00f0num seg\u00f0i Trump at avtalur sum t.d. NAFTA, i\u00f0 er eitt slag av heimamarkna\u00f0i millum USA, Kanada og Meksiko, og TPP, kosta\u00a0amerikonsk arbei\u00f0spl\u00e1ss. Hann er \u00edm\u00f3ti fr\u00edhandilsavtalum sum TPP, TTIP og NAFTA, sum hann heldur kosta amerikansk arbei\u00f0spl\u00e1ss. Hetta er \u00ed str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 vanliga politikkin hj\u00e1 Republikanska flokkinum.\n\nTrans-Pacific Partnership (TPP)\nAmerikanski forsetin hevur vi\u00f0 fyriskipan 23. januar 2017 tiki\u00f0 USA \u00far eini n\u00fdggjari fr\u00edhandilsavtalu, Trans-Pacific Partnership (TPP), sum fleiri lond vi\u00f0 Kyrrahavi\u00f0, teirra millum Japan og Avstralia, h\u00f8vdu gj\u00f8rt vi\u00f0 USA, Kanada og Meksiko. Undir valstr\u00ed\u00f0num fanst Trump har\u00f0liga at TPP-avtaluni, og seg\u00f0i millum anna\u00f0 at hon var \"r\u00e6\u00f0ulig\" og at hon \"ney\u00f0t\u00f3k Amerika\" og flutti arbei\u00f0spl\u00e1ss til lond vi\u00f0 l\u00e6gri l\u00f8narlagi. \u00cdsta\u00f0in fara vit at royna at f\u00e1a r\u00e6ttv\u00edsar, s\u00edn\u00e1millum handilsavtalur \u00ed lag, sum f\u00e1a arbei\u00f0spl\u00e1ss og fyrit\u00f8kur aftur \u00e1 amerikanska j\u00f8r\u00f0,\" sigur Trump.\n\nFyrrverandi forsetin, Barack Obama, stu\u00f0la\u00f0i avtaluni, sum t\u00f3 mangla\u00f0i endaliga g\u00f3\u00f0kenning \u00ed Senatinum.\n\nSkattapolitikkur\n Fremja st\u00f8rstu skattal\u00e6kkan s\u00ed\u00f0ani Ronald Reagan var forseti\u2028.\n Partafelagsskatturin skal skerjast \u00far 35 ni\u00f0ur \u00ed 15 prosent fyri at eggja virkjum at flyta vinnuframlei\u00f0sluna aftur til USA.\n Hann \u00e6tlar at minka skattin \u00e1 l\u00e6gstu innt\u00f8kunum.\n Hann vil ikki h\u00e6kka skattin hj\u00e1 teimum r\u00edkastu.\n Hann sigur seg vilja h\u00e6kka minstul\u00f8nina til 10 dollarar um t\u00edman.\u2028\n Hann gongur inn fyri h\u00e6kka\u00f0um tolli m\u00f3tvegis handilspartnarum.\n\nV\u00e1pnaeftirlit\n\nTrump vil ikki hava strangari v\u00e1pnaeftirlit, og hann vil geva fleiri loyvi at bera fjald skotv\u00e1pn \u00ed teimum statunum, sum loyva t\u00ed.\u2028 Hann er ein sterkur stu\u00f0ul av v\u00e1pnal\u00f3gini \u00ed USA (Second Amendment) og hevur millum anna\u00f0 skoti\u00f0 upp, at l\u00e6rarar eiga at kunna bera skotv\u00e1pn, fyri at for\u00f0a fyri h\u00f3pdr\u00e1pum \u00e1 sk\u00falum.\n\nHeilsupolitikkur\nHeilsutrygdin Obamacare skal strikast, og \u00ed sta\u00f0in skal ein onnur skipan gerast, bygd \u00e1 fr\u00e6lsa markna\u00f0in. Inngjaldi\u00f0 til hesa heilsut\u00e6nastuna skal kunna dragast fr\u00e1 \u00ed skatti. Hann tekur ikki undir vi\u00f0, at allir amerikanarar skulu tvingast vi\u00f0 l\u00f3g til at hava egna sj\u00fakratrygging.\n\nDonald Trump hevur lova\u00f0 at geva \u00f8llum kr\u00edgsveteranunum vi\u00f0ger\u00f0 \u00e1 h\u00e6gsta stigi.\n\n\u00datb\u00fagvingapolitikkur\n Strika Common Core: Common Core er eitt altj\u00f3\u00f0a akademisk standardm\u00e1l fyri st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i og enskan m\u00e1lf\u00f8rleika. Trump ynskir \u00ed sta\u00f0in, at l\u00e6rukravi\u00f0 skal spretta \u00far statunum sj\u00e1lvum.\u2028\n Fr\u00edtt sk\u00falaval: Trump hevur sagt, at hann var heppin, vi\u00f0 ta\u00f0 at familjan hev\u00f0i r\u00e1\u00f0 at senda hann \u00e1 ein g\u00f3\u00f0an sk\u00fala. Hann ynskir, at allir amerikanarar skulu f\u00e1a sama m\u00f8guleika.\n\nUttanr\u00edkispolitkkur\n\nEgnu \u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 USA skulu setast fremst. Teir sameindu mugu bera ein st\u00f8rri part av kostna\u00f0inum av s\u00edni egnu verju. Samstundis lovar hann at her\u00f0a Str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00cdm\u00f3ti Yvirgangi. Donald Trump gongur inn fyri at \u00f8kja stu\u00f0ulin til \u00cdsrael, og hann vil eisini hava n\u00fdggjar samr\u00e1\u00f0ingar um atomavtaluna vi\u00f0 Iran. Harumframt sigur hann at NATO-londini skulu \u00f8kja teirra herna\u00f0ar\u00fatrei\u00f0slur, \u00e1\u00f0renn tey kunnu rokna vi\u00f0 at f\u00e1a stu\u00f0ul \u00far USA til herna\u00f0arlig \u00e1t\u00f8k.\n\nGuant\u00e1namo\nHann \u00e6tlar s\u00e6r eisini at var\u00f0veita fangaleguna \u00ed Guant\u00e1namo-v\u00edkini og at lata amerikanska herin sleppa at br\u00faka vatntortur aftur.\n\nNATO\n\u201cVit stu\u00f0la NATO, sum er vor\u00f0i\u00f0 til sum ein fylgja av tveimum heimsbard\u00f8gum, og sum hevur barst \u00edm\u00f3ti kommunismu. Men okkara sameindu mugu eisini rinda s\u00edn part av gildinum. Og ta\u00f0 eru teir farnir at gera. Pengarnir streyma inn. M\u00edtt arbei\u00f0i er ikki at umbo\u00f0a allan heimin. Eg skal umbo\u00f0a USA\u201d, seg\u00f0i Trump 28. februar 2017.\n\nKeldur \n\nForsetar \u00ed USA\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "16184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Red%20Sovine", "title": "Red Sovine", "text": "Woodrow Wilson Sovine (f\u00f8ddur 17. juli 1918, doy\u00f0i 4. apr\u00edl 1980) var ein amerikanskur countrysangari \u00far Vesturvirginia. Hann var kendur undir navninum Red Sovine. . Kendasti sangur hansara m\u00e1 allarhelst ver\u00f0a \"Phantom 309\". Onnur kend l\u00f8g eru til d\u00f8mis \"Little Rosa\", \"If Jesus Came To Your House\", \"Giddy Up Go\", \"Teddybear\", \"The Last Goodbye\" og \"Daddy's Girl\". \n\nSovine doy\u00f0i av hjartaslag \u00ed Nashville \u00ed 1980. \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "16185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A1lafj%C3%B8r%C3%B0ur%20%28fj%C3%B8r%C3%B0ur%29", "title": "Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur (fj\u00f8r\u00f0ur)", "text": "Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur er longsti fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum, har er kyrt og g\u00f3\u00f0 skipahavn. Vi\u00f0 fj\u00f8r\u00f0in eru 13 bygdir, t\u00e6r eru Strendur, Innan Glyvur, Sk\u00e1li, Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur, G\u00f8tuei\u00f0i, Skipanes, S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur, Lambarei\u00f0i, Glyvrar, Saltangar\u00e1 (Hei\u00f0arnar), Runav\u00edk, Saltnes og Toftir. \u00c1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00ed fir\u00f0inum er so n\u00f3gv bygt n\u00fa, at ta\u00f0 er ilt at siga, hvar ein bygd endar og onnur tekur vi\u00f0. Innanfyri Saltnes er Runav\u00edk. Har ver\u00f0ur fj\u00f8r\u00f0urin kalla\u00f0ur Kongshavn, ha\u00f0ani og inneftir er Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0urin kyrrupl\u00e1ss. Innast \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i er bygdin Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur.\n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20H%C3%A1berg", "title": "B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg", "text": "B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg (f\u00f8ddur \u00ed 1979 \u00ed Havn) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari. Saman vi\u00f0 \u00d3la J\u00f3gvanssyni eigur og rekur hann t\u00f3nleikafyrit\u00f8kuna Baroli Music. Teir framlei\u00f0a l\u00f8g til \u00fatlendskar sangarar, ofta sp\u00e6la teir eisini fleiri av instrumentunum og mixa sangin. Teir hava samstarv umvegis aln\u00f3tina vi\u00f0 a\u00f0rar t\u00f3nleika framlei\u00f0arar og skriva eisini sangir saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum sangskrivarum og t\u00f3nasmi\u00f0um.\n\nBaroli Music \nB\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3li J\u00f3gvansson framlei\u00f0a t\u00f3nleik til sangstj\u00f8rnur \u00fati \u00ed heimi. Teir hava lagt seg eftir at skriva l\u00f8g sum eru \u00edoyrafallandi og l\u00e6tt kunnu gerast hitt. Teir hava m.a. framleitt t\u00f3nleik til poppstj\u00f8rnur \u00ed USA, Japan, Italia, Korea og Kina. Baroli Music hev\u00f0i s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 The Kennel/Universal Music Publishing fr\u00e1 2010-2012, men er \u00ed l\u00f8tuni \u00f3heft av n\u00f8krum \u00e1v\u00edsum forlagi. \u00cd 2011 og 2012 var st\u00f3rur eftirspurningur eftir t\u00f3nleiki fr\u00e1 Baroli Music fr\u00e1 st\u00f3rseljandi artistunum Koda Kumi \u00far Japan og Elva Hsiao \u00far Teivan.\nTeir hava eisini skriva\u00f0 lag til sangin \"A New Law\" sum ni\u00f0urlendska songkvinnan Iris Kroes syngur. Hon gj\u00f8rdist sera kend \u00ed Ni\u00f0urlondum, t\u00e1 hon vann sj\u00f3nvarps sangkappingina The Voice of Holland. B\u00e1r\u00f0ur og \u00d3li hava eisini gj\u00f8rt lagi\u00f0 FYI, sum unga sj\u00f3nleikarinnan og songkvinnan \u00far USA, Stefanie Scott syngur, hon er m.a. kend fr\u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini A.N.T. Farm \u00e1 Disney Channel. Sangurin eitur kom \u00fat \u00e1 iTunes hin 18. september 2012.\n\u00cd september 2012 h\u00f8vdu teir selt \u00fatvi\u00f0 eina milli\u00f3n eint\u00f8k av l\u00f8gum teirra uttanlands.\n\nVertur \u00e1 Atlantic Radio \nB\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg var eitt av starvsf\u00f3lkunum, sum starva\u00f0ist \u00e1 Atlantic Radio, sum var fyrsta f\u00f8royska privata \u00fatvarpsr\u00e1sin, hon var \u00ed luftini alt d\u00f8gni\u00f0 fr\u00e1 6. mai 1999 til desember sama \u00e1ri\u00f0. B\u00e1r\u00f0ur var ein av vertunum og starva\u00f0ist eisini vi\u00f0 l\u00fdsingum og teknikki.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBarolimusic.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nBaroli Music\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979\nShake It Up\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikaframlei\u00f0arar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "16187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baroli%20Music", "title": "Baroli Music", "text": "Baroli Music er f\u00f8roysk t\u00f3nleikafyrit\u00f8ka, sum framlei\u00f0ir t\u00f3nleik til \u00fatlendskar t\u00f3nleikarar og sangarar. Ta\u00f0 eru havnamenninir B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3li J\u00f3gvansson, sum hava stovna\u00f0 Baroli Music, teir eiga og reka t\u00f3nleikafyrit\u00f8kuna. Teir framlei\u00f0a t\u00f3nleik til sangstj\u00f8rnur \u00fati \u00ed heimi. Teir hava lagt seg eftir at skriva l\u00f8g sum eru \u00edoyrafallandi og l\u00e6tt kunnu gerast hitt. Teir hava m.a. framleitt t\u00f3nleik til poppstj\u00f8rnur \u00ed USA, Japan, Italia, Korea og Kina. \n\n\u00cd 2011 var st\u00f3rur eftirspurningur eftir t\u00f3nleiki fr\u00e1 Baroli Music fr\u00e1 st\u00f3rseljandi artistunum Kumi Koda \u00far Japan og Elva Hsiao \u00far Teivan. \n\n\u00cd mai 2013 gj\u00f8rdist ta\u00f0 alment, at teir b\u00e1\u00f0ir hava gj\u00f8rt eitt lag, sum skuldi br\u00fakast sum ey\u00f0kennislag til eina n\u00fdggja skemtir\u00f8\u00f0 \u00e1 Disney Channel, sum hev\u00f0i arbei\u00f0sheiti\u00f0 Liv and Maddie.\n\n\u00c1 sumri 2013 br\u00fakti Disney lagi\u00f0 \u201dFuture Sounds Like Us\u201d \u00ed samband vi\u00f0 eitt st\u00f3rt l\u00fdsingar\u00e1tak. Hetta er eisini eitt lag, sum Baroli Music hevur skriva\u00f0 og framleitt, og sum var vi\u00f0 \u00e1 soundtrack\u00fatg\u00e1vuni \"Shake It Up: I Love Dance\", i\u00f0 l\u00e1 nummar 26 \u00e1 Billboard200 listanum \u00ed USA \u00ed mars 2013. Baroli Music hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva og/ella framleitt og/ella miksa tveir av sangunum \u00ed hesi soundtrack-\u00fatg\u00e1vuni: \"Afterparty og \"Future Sounds Like Us\". B\u00e1\u00f0ir sangir eru framleiddir og miksa\u00f0ir av B\u00e1r\u00f0ur, Afterparty er skriva\u00f0ur av B\u00e1r\u00f0ur og Scott Krippayne og \"Future Sounds Like Us\" er skriva\u00f0ur av B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg, \u00d3la J\u00f3gvanssyni, M.Lewis og H.Rojas. Sangurin Afterparty ver\u00f0ur framf\u00f8rdur av Caroline Sunshine og Roshon Fegan. \"Future Sounds Like Us\" ver\u00f0ur framf\u00f8rdur av Dove Cameron.\n\nBaroli Music hevur fyrr samstarva\u00f0 vi\u00f0 Disney-stj\u00f8rnuna Stefanie Scott, i\u00f0 hevur ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed Disney-sendir\u00f8\u00f0ini \u201dA.N.T. Farm\u201d og hev\u00f0i ein h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed filminum \u201dFrenemies\u201d, sum eisini var\u00f0 v\u00edstur \u00e1 Disney-r\u00e1sini. Samstarvi\u00f0 vi\u00f0 Stefanie Scott fevndi millum anna\u00f0 um sangirnar \u201dFYI\u201d,\u201dThe Girl I Used To Know\u201d og \"I Don't Wanna Let You Go\", i\u00f0 Baroli Music skriva\u00f0u og framleiddu. Best umt\u00f3kta lagi\u00f0 hj\u00e1 Stefanie higartil, er \"The Girl I Used To Know\" i\u00f0 hevur omanfyri 3 milli\u00f3nir v\u00edsingar \u00e1 Youtube. Sj\u00f3nbandalagi\u00f0 til \"I Don't Wanna Let You Go\" hev\u00f0i frumframf\u00f8rslu 8. apr\u00edl \u00e1 Disney Channel, og var vikurnar frammanundan millum tey mest umbidnu l\u00f8gini \u00e1 Radio Disney, sum er ein av heimsins st\u00f8rstu \u00fatvarpsr\u00e1sum millum ung vi\u00f0 s\u00ednum 30 milli\u00f3num lurtarum um vikuna.\n\nTil mai 2013 v\u00f3ru umlei\u00f0 ein h\u00e1lv milli\u00f3n eint\u00f8k av sangum, sum teir hava skriva\u00f0 ella veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva\u00f0 og framleitt, seld kring heimin.\n\n25. februar 2014 kundu teir b\u00e1\u00f0ir \u00ed Baroli Music sta\u00f0festa, at videolagi\u00f0 \"Better in Stereo\", eftir at hava ligi\u00f0 nummar 1 \u00e1 Billboard lista \u00ed 4 vikur \u00e1 ra\u00f0, og veri\u00f0 \u00e1 iTunes \"Soundtrack\" topp-listum kring allan heim \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0irnar (\u00ed USA, Bretlandi, Spania, Kanada, Argentina osfr.), eisini var fari\u00f0 um 5 milli\u00f3na marki\u00f0 fyri s\u00fdningum \u00e1 Youtube, sum m\u00e1 sigast at vera ta\u00f0 mest s\u00e6dda/hoyrda lag nakrant\u00ed\u00f0 \u00e1 YouTube, i\u00f0 er skriva\u00f0 av f\u00f8royingum.\n\n3. mars 2014 l\u00e1 studio fl\u00f8gan Bon Voyage hj\u00e1 japonsku songkvinnuni Kumi Koda sum nummar eitt \u00ed Japan \u00e1 Oricon s\u00f8lulistanum (Sales Chart), fl\u00f8gan kom \u00fat 26. februar 2014 og l\u00e1 sum nummar eitt longu fyrsta dagin \u00e1 Oricon s\u00f8lulistanum.\n\nBaroli Music samstarvar sum er vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkend fel\u00f8g sum Universal Music, The Kennel Publishing, Avex, Sony og Phrased Differently.\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Vann hei\u00f0urin sum \u00c1rsins framlei\u00f0arar \u00e1 FMA 2013\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Baroli Music\n Baroli Music \u00e1 Facebook\n FYI vi\u00f0 Stefanie Scott\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nBaroli Music"}
{"id": "16189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bahamaoyggjar", "title": "Bahamaoyggjar", "text": "Samveldi\u00f0 Bahamaoyggjar (alment enskt heiti: Commonwealth of the Bahamas) er ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Karibia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur eitur Nassau. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 353\u202f000. Mesta f\u00f3lki\u00f0 er av afrikanskum uppruna, men eisini er ein hv\u00edtur minniluti. Almenna m\u00e1li\u00f0 er enskt. \n\nBahamas er oyggjaland, sum liggur \u00ed ein \u00fatsynning \u00far amerikanska statinum Florida. \u00cd mong \u00e1r hava Bahamaoyggjarnar veri\u00f0 l\u00fdstar sum skattaskj\u00f3l, i\u00f0 gevur almenninginum sera avmarka\u00f0 innlit \u00ed uppl\u00fdsingar um fyrit\u00f8kurnar, sum eru skr\u00e1settar har. Fer\u00f0amannavitjanin er n\u00f3gv.\n\nNavnauppruni \n\nSpaniamenn nevndu oynna Bajamar, sum merkir grunt vatn.\n\nS\u00f8ga \nTa\u00f0 var \u00e1 oynni San Salvador \u00ed Bahamaoyggjum, at Kristoffur Kolumbus steig f\u00f3tin \u00e1 land, t\u00e1 i\u00f0 hann fann n\u00fdggja heimin \u00ed 1492. Seinni settu bretar seg ni\u00f0ur \u00ed oyggjunum, og v\u00f3ru t\u00e6r bretskt hj\u00e1land til 1973.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nBahamaoyggjar eru um 700 koralloyggjar, i\u00f0 eru stutt eystur \u00far strondini \u00ed Florida \u00ed USA. \nT\u00e6r flestu av hesum oyggjum eru t\u00f3 \u00f3bygdar. F\u00f3lk b\u00fagva bert \u00e1 30 av teimum oyggjum.\n\nT\u00e6r t\u00fddningarmestu oyggjarnar\n\nFyrisitingarliga sundurb\u00fdti\u00f0 \nS\u00ed\u00f0an 1999 er alt oyggjalandi\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 32 fyrisitingarlig \u00f8kir (districts):\n\nPolitikkur \n\nBahamaoyggjarnar eru limir \u00ed ST, WTO og The Commonwealth.\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00fa eru oyggjarnar satt fr\u00edt\u00ed\u00f0arparad\u00eds, og f\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum koma hagar. F\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum koma at fer\u00f0ast \u00e1 fl\u00f3gvu sandstrondunum \u00ed Bahamaoyggjum. Fer\u00f0avinnan hevur alst\u00f3ran t\u00fddning fyri b\u00faskapin, og st\u00edvliga helvtin av f\u00f3lkinum \u00ed landinum arbei\u00f0ir \u00e1 gistingarh\u00fasum, \u00ed handlum og \u00e1 matstovum. Freeport, \u00e1 oynni Grand Bahama, er st\u00f8rsti fer\u00f0avinnub\u00fdur, og har er dj\u00fap og g\u00f3\u00f0 havn til st\u00f3r skip, i\u00f0 eru \u00e1 rundfer\u00f0 \u00ed Karibiahavi. \n\nBahamaoyggjar eru eisini t\u00fddningarmikil f\u00edggjarmi\u00f0depil, t\u00ed at skattal\u00f3girnar og avgjaldsl\u00f3girnar eru so lagaligar. \u00cd Danmark \u00ed 2010 hevur skattavaldi\u00f0 lagt sak \u00edm\u00f3ti 211 starvsf\u00f3lkum hj\u00e1 rei\u00f0ar\u00ednum Clipper, t\u00ed tey hava fingi\u00f0 ein part av l\u00f8nini umvegis Bahamas og uttan um skattaskipanina. Skattavaldi\u00f0 hevur avd\u00faka\u00f0, at Clipper rinda\u00f0i starvsf\u00f3lkinum ta f\u00f8stu l\u00f8nina \u00edgj\u00f8gnum ta donsku skattaskipanina, men at bonuspengar v\u00f3r\u00f0u goldnir umvegis Bahamas. Talan var ofta um fleiri hundra\u00f0t\u00fasund kr\u00f3nur, og teir pengarnar hevur danska skattavaldi\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 s\u00e6\u00f0.\n\nMentan \n\nUm \u00e1rsskifti\u00f0 er l\u00edvligt \u00e1 g\u00f8tunum \u00ed Bahamaoyggjum, t\u00ed at t\u00e1 eru Junkanoo-skr\u00fa\u00f0gongurnar vi\u00f0 dansi og t\u00f3nleiki. Henda veitsla hevur r\u00f8tur aftur \u00ed farnar dagar. S\u00f8gnin sigur, at t\u00e1 i\u00f0 afrikanskur h\u00f8vdingi, nevdur John Canoe, var f\u00f8rdur higar sum tr\u00e6lur, l\u00f3tu teir hann halda veitslu eftir afrikonskum si\u00f0i.\n\nMyndar\u00f8\u00f0\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: bahamas.gov.bs \nBahamas, wikivoyage.org (\u00e1 enskum) \n\n \n \n\nKaribia"}
{"id": "16192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Honduras", "title": "Honduras", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Honduras (alment spanskt heiti: Rep\u00fablica de Honduras) er eitt land \u00ed Mi\u00f0amerika. Honduras er 112,492 km\u00b2 st\u00f3rt (uml. 80 fer\u00f0ir so st\u00f3rt sum F\u00f8royar), og f\u00f3lkatali\u00f0 er 8,598,561 \u00ed 2014. Honduras hevur veri\u00f0 heim hj\u00e1 fleiri ymiskum og t\u00fddningarmiklum indi\u00e1narastammum, herundir Mayaindi\u00e1naranum. Summi av teimum f\u00f3lkunum, i\u00f0 n\u00fa b\u00fagva har, eru \u00e6tta\u00f0 \u00far upprunaf\u00f3lkinum. Men tey flestu (umlei\u00f0 90 %) hava b\u00e6\u00f0i evropeiskar og amerikanskar forfedrar - mestizar. Landi\u00f0 er kent fyri at framlei\u00f0a og \u00fatflyta mineralir, kaffi, bananir, sukur og seinastu \u00e1rini eisini kl\u00e6\u00f0ir til altj\u00f3\u00f0a kl\u00e6dnavinnuna. Honduras er eitt av teimum f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed Lat\u00ednamerika. Landi\u00f0 hevur st\u00f3rar trupulleikar vi\u00f0 bandarelatera\u00f0um har\u00f0skapi, og meira enn helvtin av \u00f8llum \u00edb\u00fagvunum liva \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Tegucigalpa.\n\nB\u00faskapur \n\nLandb\u00fana\u00f0ur er t\u00fddningarmesti vinnuvegurin \u00ed Honduras. Banan\u00fatflutningurin er sera t\u00fddningarmikil fyri b\u00faskapin \u00ed Honduras. Bananir \u00far Honduras ver\u00f0a fluttar um allan heim. Mestu bananirnar ver\u00f0a dyrka\u00f0ar \u00ed ovurst\u00f3rum lundum, helst vi\u00f0 La Lima \u00ed Landnyr\u00f0ingshonduras. Arbei\u00f0sdagurin er langur og strevin, og f\u00f3lki\u00f0 f\u00e6r l\u00edtla l\u00f8n. Allan dagin bera tey, sum skera, banantyssi. Tyssini viga eini 40 kg. T\u00e1 i\u00f0 bananirnar eru skornar, ver\u00f0a t\u00e6r vaska\u00f0ar, flokka\u00f0ar, viga\u00f0ar og pakka\u00f0ar til \u00fatflutnings. R\u00edkir g\u00f3\u00f0seigarar sita vi\u00f0 t\u00ed mesta av j\u00f8r\u00f0ini, teir leiga so burturav til b\u00f8ndurnar ta\u00f0, sum teir ikki dyrka vi\u00f0 s\u00ednum arbei\u00f0sf\u00f3lki. L\u00f8nin er l\u00e1g, og korini hj\u00e1 arbei\u00f0sf\u00f3lkinum og b\u00f3ndunum eru trong. \n\nFlestu f\u00f3lkini \u00ed Honduras eru enn f\u00e1t\u00e6kir b\u00f8ndur ella b\u00f8narf\u00f3lk. Mong eru arbei\u00f0sleys (n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er 27,9 % av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys ), og ofta er hungur og hall. Ta\u00f0 n\u00f3gva av f\u00f3lkinum dugir hv\u00f8rki at skriva ella lesa. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Honduras er l\u00fdtt og slavi\u00f0, og t\u00ed ver\u00f0ur n\u00f3gv frukt dyrka\u00f0 \u00ed landinum, og \u00ed mong \u00e1r hava bananir veri\u00f0 st\u00f8rsti og t\u00fddningarmesti vinnuvegur. Men n\u00fa er Honduras eisini fari\u00f0 at flyta \u00fat sukur, kaffi og kj\u00f8t. Mesta f\u00f3lki\u00f0 eru f\u00e1t\u00e6kir b\u00f8ndur, sum dyrka b\u00f8nir, mais og r\u00eds til egna n\u00fdtslu. L\u00edvi\u00f0 er har\u00f0f\u00f8rt, og hungur n\u00edvir mong f\u00f3lk. J\u00f8r\u00f0in er \u00f3javnt b\u00fdtt, r\u00edkar \u00e6ttir og fruktfel\u00f8g eiga 60 % av j\u00f8r\u00f0ini .\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nFleiri enn 8,5 mi\u00f3. f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Honduras, tey flestu \u00e1 bygd ella \u00ed sm\u00e1um b\u00fdum. Meiri enn helvtin av f\u00f3lkinum b\u00fdr \u00e1 bygd. Flestu tala spanskt ella okkurt indi\u00e1nskt m\u00e1l. F\u00f3lki\u00f0 er blanda\u00f0. Flestu f\u00f3lk \u00ed Honduras eru mestitsar - f\u00f3lk, i\u00f0 eru \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 indi\u00e1num og evropearum, sum komu hagar \u00ed 16. \u00f8ld. Eftirkomarar eftir afrikanarar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u fluttir til Karibia sum tr\u00e6lir, eru eisini. Summi er evropear ella indi\u00e1nar. Sum allasta\u00f0ni \u00ed Lat\u00ednamerika, har spani\u00f3lar komu, er f\u00f3lki\u00f0 katolikkar. N\u00f3gv ta\u00f0 mesta f\u00f3lki\u00f0 livir av landb\u00fana\u00f0i.\n\nPolitikkur \n\nInteramerikanska Mannar\u00e6ttindanevndin (stytt IACHR) hevur bi\u00f0i\u00f0 myndugleikarnar \u00ed Honduras um at verja limir \u00ed MAO (stytting fyri Environmental Movement of Olancho). Myndugleikarnir hava t\u00f3 ikki enn syrgt fyri h\u00f3skandi verju. Arbei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 MAO er blivi\u00f0 n\u00f3gv avmarka\u00f0, t\u00ed limirnir hava veri\u00f0 noyddir at avmarka arbei\u00f0i teirra av \u00f3tta fyri \u00e1lopum. \n\n\u00cd hesum \u00e1rum ver\u00f0ur sera n\u00f3gv sk\u00f3g feld \u00ed Honduras. \u00cd Honduras er 35 % av sk\u00f3gunum blivnar burtur upp\u00e1 bert 15 \u00e1r (1990 til 2005) . Hetta \u00e1virkar langt\u00ed\u00f0ar livikorini hj\u00e1 f\u00f3lkinum \u00e1 negativan h\u00e1tt og skapar grundarlag fyri enn st\u00f8rri trupulleikum vi\u00f0 f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. Ors\u00f8kin er, at n\u00f3gv av teimum f\u00e1t\u00e6kastu eru tengd at, hvat tey kunnu finna \u00ed sk\u00f3ginum, b\u00e6\u00f0i til innt\u00f8ku og f\u00f8\u00f0i. Enn ein munandi for\u00f0ing fyri betran av umhv\u00f8rvinum er, at umhv\u00f8rvismyndugleikarnir sum heild eru veikir. Myndugleikunum vanta lutv\u00edst orku at handhevja politikk, \u00e6tlanir, l\u00f3gir og s\u00e1ttm\u00e1lar, sum landi\u00f0 hevur samtykt, og lutv\u00edst ver\u00f0ur starv teirra gj\u00f8rt truplari orsaka\u00f0 av vantandi r\u00e6ttartrygd og av mutri.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 er heitt og slavi\u00f0, plantur, tr\u00f8 og frumsk\u00f3gardj\u00f3r tr\u00edvast v\u00e6l vi\u00f0 blotarnar fram vi\u00f0 strondini og \u00ed teim h\u00f8gu fj\u00f8llunum. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er tropiskt, og ta\u00f0 regnar illa, t\u00f3 ikki heilt \u00fati vi\u00f0 eysturstrondina. Har vaksa regnsk\u00f3gir, og teir dyrka til d\u00f8mis sukur, kakao og bananir. Ta\u00f0 slavna, heita ve\u00f0urlagi\u00f0 er ringt fyri heilsuna, og fepursj\u00fakur eru sera vanligar. Inni \u00e1 h\u00e1fl\u00f8tunum er ve\u00f0urlagi\u00f0 turrari, og har b\u00fdr mesta f\u00f3lki\u00f0. Har dyrka teir eisini mais, og ta\u00f0 er ta\u00f0 mesta, tey liva vi\u00f0, teir dyrka eisini bummull og kakao, og har vesturi \u00ed landinum dyrka teir kaffi.\n\nLandslutir \n\nHonduras er b\u00fdtt sundur \u00ed 18 landslutir. \n\n Atl\u00e1ntida\n Choluteca\n Col\u00f3n\n Comayagua\n Cop\u00e1n\n Cort\u00e9s\n El Para\u00edso\n Francisco Moraz\u00e1n\n Gracias a Dios\n Intibuc\u00e1\n Islas de la Bah\u00eda\n La Paz\n Lempira\n Ocotepeque\n Olancho\n Santa B\u00e1rbara\n Valle\n Yoro\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "16194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kosta%20Rika", "title": "Kosta Rika", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Kosta Rika (\u00e1 sponskum Rep\u00fablica de Costa Rica) er eitt land Mi\u00f0amerika. \u00d3l\u00edkt \u00f8\u00f0rum mi\u00f0amerikanskum londum hevur fri\u00f0ur valda\u00f0 \u00ed Kosta Rika. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur San Jos\u00e9. San Jos\u00e9 er \u00ed h\u00e1lendinum mitt inni \u00ed landinum, vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svegin \u00edmillum amerikonsku heimspartarnar.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nS\u00f8ga\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Kosta Rika, sum er ein av heimsins st\u00f8rstu \u00fatflytarum av bananum, er eitt slag av undantaksst\u00f8\u00f0u l\u00fdst fyri bananb\u00f8ndurnar \u00ed landinum \u00ed 2013, t\u00ed ullarl\u00fds hava gj\u00f8rt, at ein fimtingur av kostarikansku banangr\u00f8\u00f0ini longu n\u00fa er burturbeindur . N\u00fa st\u00fara myndugleikarnir fyri, at landi\u00f0 ikki megnar at liva upp til longu gj\u00f8rdar handilsavtalur. \u00dar kostarikanska landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0num ver\u00f0ur sagt, at ta\u00f0 eru ve\u00f0urlagsbroytingarnar, sum gera, at ullarl\u00fasin er farin at gera n\u00f3gv meira um seg. L\u00fasin ger plantuna veikari og bananin f\u00e6r blettir, sum gera, at keyparin ikki skoytir um hana. Samstundis sum Kosta Rika hevur st\u00f3rar trupulleikar, v\u00edsir amerikansk gransking, at ein soppur h\u00f3ttir banangr\u00f8\u00f0ina a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. At byrja vi\u00f0 hildu v\u00edsindaf\u00f3lk, at soppurin Fusarium oxysporum f. sp.cubense var avmarka\u00f0ur til Avstralia og partar av \u00c1sia, men soppurin er n\u00fa eisini sta\u00f0festur \u00ed b\u00e6\u00f0i Jordan og Mosambik. Og n\u00f3gv halda ta\u00f0 bara vera ein spurning um t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn soppurin eisini kemur til Lat\u00ednamerika. Hendir ta\u00f0, kunnu soppurin og ullarl\u00fasin \u00ed felag h\u00f3tta alla banangr\u00f8\u00f0ina \u00ed lat\u00ednamerikansku londunum og oyggjalondunum \u00ed Karibia. Heili 80 prosent av heimsins bananum koma \u00far hesum londunum.\n\nSt\u00f8rsti havnab\u00fdur er Lim\u00f3n \u00e1 eysturstrondini vi\u00f0 Karibiahav. Meira enn helvtin av \u00f8llum f\u00f3lkum \u00ed Kosta Rika b\u00fdr \u00e1 fruktag\u00f3\u00f0um h\u00e1sl\u00e6tta, vi\u00f0 h\u00f8gum gosfj\u00f8llum uttanum. \u00c1 \u00f8llum sl\u00e6ttanum eru sm\u00e1gar\u00f0ar, og har velta tey t.d. r\u00eds, sukur, kaffi og mais. \u00cd San Jos\u00e9 ver\u00f0ur n\u00f3gv frukt, i\u00f0 veksur \u00ed d\u00f8lunum t\u00e6tt vi\u00f0, virka\u00f0 og pakka\u00f0. B\u00fdurin var mi\u00f0depil fyri tubbaksdyrkan, t\u00e1 i\u00f0 spaniamenn r\u00e1ddu har, og gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed 1823. \n\nAtlantsjarnbreytin, gj\u00f8rd li\u00f0ug \u00ed 1890, var\u00f0 mest l\u00f8gd til at flyta kaffi \u00far lundunum og oman til \u00fatflutingshavnirnar \u00e1 eysturstrondini. Trupult var at leggja jarnbreytina, og mangir t\u00fasund verkamenn doy\u00f0u. Breytin gj\u00f8rdist so d\u00fdr, at landi\u00f0 kom s\u00e6r \u00ed st\u00f3ra skuld. Kosta Rika var fyrsta land \u00ed Mi\u00f0amerika, sum f\u00f3r at dyrka kaffi, og \u00ed meiri enn 100 \u00e1r var kaffi t\u00fddningarmesta \u00fatflutningsv\u00f8ran. Ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at b\u00faskaparst\u00f8\u00f0a landsins var eftir, hvat fekst fyri kaffi \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum. Kaffi ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far fruktini av kaffitr\u00e6num, sum veksur best \u00ed turrari, v\u00e6l veittari j\u00f8r\u00f0. Kaffitr\u00e6i\u00f0 skal hava heitt ve\u00f0ur, men ikki ov heitt, og veksur best \u00ed skugganum av st\u00f3rum tr\u00f8um. Ta\u00f0 kann bera n\u00f3gvan \u00e1v\u00f8kst \u00ed eini 15 \u00e1r. Kaffitr\u00e6i\u00f0 ver\u00f0ur um 3 m h\u00f8gt. Bl\u00f3murnar hava s\u00f8tan anga og f\u00f8lna eftir 3 til 4 d\u00f8gum. Kaffifruktin minnir n\u00f3gv um kirsuber. Fruktin er fyrst myrkagr\u00f8n, so gul og at enda rey\u00f0, t\u00e1 er hon b\u00fagvin. Kaffi ver\u00f0ur mali\u00f0 \u00far b\u00e1\u00f0um b\u00f8nunum inni i fruktini. Kaffib\u00f8nirnar ver\u00f0a henta\u00f0ar vi\u00f0 hond. Royndur hentari hentar eini 25 kg um dagin.\n\nPolitikkur \n\nKosta Rika var einafer\u00f0 avtaki\u00f0 vi\u00f0 regnsk\u00f3gi, og har vuksu til d\u00f8mis mahogni og tropiskur setrisvi\u00f0ur. Men n\u00fa er n\u00e6stan eingin sk\u00f3gur eftir, hann er h\u00f8gdur ni\u00f0ur, t\u00ed at har var n\u00f3gvur d\u00fdrur vi\u00f0ur, og t\u00ed at lendi\u00f0 m\u00e1tti leggjast inn til kaffilundir. Myndugleikunum er greitt, at ver\u00f0ur sk\u00f3gart\u00fdningin ikki t\u00e1lma\u00f0, hv\u00f8rvur b\u00e6\u00f0i plantul\u00edvi\u00f0 og d\u00fdral\u00edvi\u00f0, og t\u00ed var\u00f0 fari\u00f0 at fri\u00f0a sk\u00f3gin. N\u00fa eru um 23 % av regnsk\u00f3gunum, i\u00f0 eftir eru, fri\u00f0a\u00f0 \u00f8ki og tj\u00f3\u00f0argar\u00f0ar.\n\nR\u00edkid\u00f8mi \n\nKosta Rika er \u00ed mongum f\u00f8rum \u00f3l\u00edkt grannalondum s\u00ednum \u00ed Mi\u00f0amerika. Har er fri\u00f0arligt, og s\u00ed\u00f0an 1949 hevur eingin herur veri\u00f0 \u00ed landinum . Landi\u00f0 er eisini sera r\u00edkt bori\u00f0 saman vi\u00f0 grannalond s\u00edni. Sk\u00falagongdin er \u00f3keypis, og r\u00e6ttiliga st\u00f3rur partur av f\u00edggjarl\u00f3gini ver\u00f0ur n\u00fdttur til sk\u00falaverki\u00f0 . F\u00e1 f\u00f3lk eru f\u00e1t\u00e6k \u00ed Kosta Rika, og mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin er tann h\u00e6gsta \u00ed Mi\u00f0amerika.\n\nD\u00fdral\u00edvi\u00f0 \n\n\u00cd Kosta Rika eru flest sl\u00f8g av vakstrar- og dj\u00f3rasl\u00f8gum \u00ed mun til st\u00f8ddina \u00e1 landinum enn nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. Millum sj\u00e1ldsomu fuglarnar \u00ed Kosta Rika er Vangabl\u00e1a kolibriin, i\u00f0 er, bara 12 cm long. Hon hongur still \u00ed luftini og s\u00fdgur hunang \u00far bl\u00f3mum vi\u00f0 langa nevi s\u00ednum. \u00c1 surruflogi, t\u00e1 i\u00f0 hon hongur still \u00ed luftini, l\u00e1ta veingirnir einar 55 fer\u00f0ir um sekundi\u00f0.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nMi\u00f0amerika\nKosta Rika"}
{"id": "16196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sierra%20Leona", "title": "Sierra Leona", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Sierra Leona (\u00e1 enskum: \"Republic of Sierra Leone\") er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Vesturafrika. Sierra Leona hevur mark vi\u00f0 Liberia og Guinea. OECD (stytting fyri \"Organisation for Economic Co-operation and Development\" hevur flokka\u00f0 landi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkin heimsins f\u00e1t\u00e6kastu lond . \n\nMeiri enn 51 % hava trupulleikar vi\u00f0 at f\u00e1a reint vatn at drekka . Ta\u00f0 eru verri enn so \u00f8ll, sum hava vatn innlagt \u00ed h\u00fasini. Og t\u00f3 at so er, so er ta\u00f0 so skiti\u00f0, at ta\u00f0 ikki er drekkandi. So vatn at drekka og til matger\u00f0 m\u00e1 heintast vi\u00f0 spann \u00fati i b\u00fdnum. Og sum so mangt anna\u00f0, er hetta eisini ein av uppg\u00e1vunum hj\u00e1 kvinnunum og b\u00f8rnunum. Mong f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed f\u00e1t\u00e6krab\u00fdlingum, har sum hv\u00f8rki er reint vatn ella toilett.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 1787 t\u00f3ku bretar hetta land\u00f8ki\u00f0 og stovna\u00f0u eitt r\u00edki, i\u00f0 var\u00f0 \u00e6tla\u00f0 leyslatnum afrikonskum tr\u00e6lum. Solei\u00f0is fekk h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Freetown, navn s\u00edtt. Enn eru nakrir eftirkomarar eftir hesar tr\u00e6lir, teir ver\u00f0a nevndir kre\u00f3lar.\n\nB\u00faskapur \n\nSierre Leona er eitt av teimum f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed Afrika. N\u00f3gvu steinsl\u00f8gini \u00ed j\u00f8r\u00f0ini \u00ed Sierra Leona hava gj\u00f8rt n\u00e1msvinnu til t\u00fd\u00f0andi vinnu, og teir \u00fatvinna eina mest av diamantum. Mekanisk ambo\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt til \u00fatvinningina, men gimsteinarnir ver\u00f0a eisini h\u00f8gdir \u00far klettunum vi\u00f0 hond og skola\u00f0ir fram \u00ed \u00e1unum. Onnur steinsl\u00f8g til \u00fatflutnings eru jarnm\u00e1lmur, bauxit (sum aluminium ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far) og rutile (sum titanium ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far).\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nSierra Leona er av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum, og tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum liva av landb\u00fana\u00f0i. T\u00fddningarmesta \u00fatflutningsgr\u00f8\u00f0in eru kaffi, n\u00f8tir, kakao og p\u00e1lmakjarnar (fr\u00e6, i\u00f0 olja ver\u00f0ur vunnin burtur\u00far). H\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8\u00f0i er r\u00eds, sum ver\u00f0ur dyrka\u00f0 \u00ed \u00e1ard\u00f8lunum. Fjallar\u00eds ver\u00f0ur dyrka\u00f0 \u00ed dalsl\u00ed\u00f0unum, og m\u00fdrir\u00eds \u00ed d\u00f8lunum, sum standa undir \u00ed vatni \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini. Roynt hevur veri\u00f0 at vaksi\u00f0 og ment r\u00edsgr\u00f3\u00f0urin, t.d. vi\u00f0 at fella sk\u00f3gin \u00ed mangrovum\u00fdrunum og leggja lendi\u00f0 inn til r\u00edsmarkir.\n\nDiamantar \n\nFyri eitt land sum Sierra Leone hevur st\u00f3ra diamantr\u00edkid\u00f8mi\u00f0 veri\u00f0 ein vanlukka, men t.d. Botsvana, sum eisini hevur st\u00f3rt diamantr\u00edkid\u00f8mi, hevur havt st\u00f8rsta b\u00faskaparv\u00f8kstur \u00ed heiminum seinastu 40 \u00e1rini. \u00d3l\u00f3gligur handil av diamantum er ein av st\u00f8rstu innt\u00f8kukeldunum hj\u00e1 uppreistrarherinum (Revolutionary United Front, RUF) \u00ed Sierra Leona, og heldur \u00f3l\u00f3gligi handilin av diamantum sostatt l\u00edv \u00ed uppreistrarstr\u00ed\u00f0num \u00ed landinum . St\u00f3rur partur av \u00f3l\u00f3gliga handlinum hj\u00e1 RUF gongur \u00edgj\u00f8gnum grannalandi\u00f0 Liberia. Trygdarr\u00e1\u00f0 Sameindu Tj\u00f3\u00f0a \u00e1sannar t\u00fddningin, i\u00f0 altj\u00f3\u00f0a l\u00f3gligur handil vi\u00f0 diamantum hevur fyri menningina av fleiri londum, og hevur \u00ed hesum sambandi heitt \u00e1 stj\u00f3rnina \u00ed Sierra Leona um at \u00fatvega eitt upprunaloyvisbr\u00e6v, solei\u00f0is at l\u00f3gligur handil vi\u00f0 diamantum ikki ver\u00f0ur raktur av altj\u00f3\u00f0a handilstilt\u00f8kum. \n\n\u00cd 2005 heiti Amnesty International serliga \u00e1 altj\u00f3\u00f0a gimsteinaframlei\u00f0arar og s\u00f8lufyrit\u00f8kur \u00ed eini roynd at syrgja fyri, at gimsteinar \u00far kr\u00edgsherja\u00f0a Sierra Leona ikki komu \u00e1 altj\u00f3\u00f0a markna\u00f0in. Amnestylimir m\u00f3tm\u00e6ltu uttanfyri gimsteinahandlar \u00ed Amerika, og a\u00f0rir limir lutt\u00f8ku \u00ed kjaki vi\u00f0 Hoge Raad voor Diamant \u00ed Belgia og DeBeers-b\u00f3lkin, sum er heimsins st\u00f8rsta gimsteinafyrit\u00f8ka. \n\nTa\u00f0 er banna\u00f0 at flyta \u00f3sl\u00edpa\u00f0ar diamantar \u00far Sierra Leona til F\u00f8roya beinlei\u00f0is eins v\u00e6l og \u00f3beinlei\u00f0is uttan mun til, hvar teir hava s\u00edn uppruna.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\n\u00cd Sierra Leona b\u00fagva g\u00f3\u00f0ar 5,3 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Fj\u00f8lmentastu f\u00f3lkasl\u00f8gini eru mendaf\u00f3lki\u00f0 fyri sunnan og temnaf\u00f3lki\u00f0 fyri nor\u00f0an. Seinastu \u00e1rini hevur str\u00ed\u00f0 \u00edmillum \u00e6ttarb\u00f3lkar elvt til borgarakr\u00edggj.\n\nPolitikkur \n\nES hevur \u00fatgivi\u00f0 s\u00edn svartalista yvir vandamikil flogfel\u00f8g. Millum n\u00f8vnini \u00e1 teimum flogfel\u00f8gum sum hava v\u00e1naliga trygd, og f\u00e1a sostatt ikki loyvi at fl\u00fagva til ES, eru t.d. \u00f8ll flogfel\u00f8gini \u00ed Sierra Leona, Guinea og Liberia . Restin av listanum stendur av n\u00fdggju fel\u00f8gum, har er eitt felag \u00far Nor\u00f0urkorea, eitt \u00ed Afganistan, tvey fr\u00e1 Kasakstan, tvey fr\u00e1 Kirgisia, eitt \u00far Teilandi og eitt \u00far Ruanda. \u00cd alt 90 fel\u00f8g.\n\nBarnar\u00e6ttindi \n\nSierra Leona er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed heiminum har flest sm\u00e1b\u00f8rn l\u00ed\u00f0a krubbudey\u00f0an. Ta\u00f0 doyggja 2 000 av hv\u00f8rjum 100 000 b\u00f8rnum i\u00f0 ver\u00f0a f\u00f8dd. Mangar fr\u00e1bo\u00f0anir eru eisini, serliga \u00far londum \u00ed Vesturafrika, har b\u00f8rn ver\u00f0a tikin sum barnasold\u00e1tar. \u00cd 2010 er m.a komin ein dr\u00fagv fr\u00e1grei\u00f0ing um barnasold\u00e1tar \u00ed Sierra Leona. \u00cd v\u00e1pna\u00f0um bard\u00f8gum ver\u00f0a b\u00f8rnini ofta \u00e1lopin og dripin, t\u00ed at tey umbo\u00f0a framt\u00ed\u00f0ina. \u00cd Sierra Leona eru eisini 300 000 foreldraleys b\u00f8rn. B\u00f8rn, sum liva \u00e1 g\u00f8tuni, liva av at bidda, stjala og lata seg kynsliga misn\u00fdta. Tey enda ofta \u00ed fongsli, og fleiri fr\u00e1sagnir eru um, at f\u00f3lka gjalda fyri at f\u00e1a tey rudda\u00f0i av g\u00f8tuni sum anna\u00f0 \u00f3rudd. Og t\u00e1 i\u00f0 sk\u00f8kjulevna\u00f0ur eisini er ein trupulleiki \u00ed Sierra Leona, so ger hetta heldur ikki st\u00f8\u00f0una betri. Hetta eru ofta mammur, sum hava mist mannin, og sum t\u00ed ikki kl\u00e1ra at forsyrgja s\u00e6r og b\u00f8rnunum, og t\u00ed ikki s\u00edggja annan m\u00f8guleika, enn at fara \u00fat \u00ed s\u00f8kjulevna\u00f0. Ein av st\u00f3ru og syrgiligu trupulleikunum \u00ed Sierra Leona, sum so n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Afrika, er ey\u00f0kv\u00e6mi. Ta\u00f0 eru n\u00f3gv f\u00f3lk, sum eru HIV smitta\u00f0i ella hava AIDS. Og er hetta ein av ors\u00f8kunum til, at ta\u00f0 eru so n\u00f3gv foreldraleys og heimleys b\u00f8rn. \n\nCome er ein f\u00f8royskur felagsskapur, sum arbei\u00f0ir \u00ed Sierra Leona, og hevur til endam\u00e1ls at hj\u00e1lpa teimum \u00ed hava ov tungar byr\u00f0ar at bera . H\u00f8vu\u00f0sarbei\u00f0i hj\u00e1 Come er eitt barnaheim, har fimm foreldraleys b\u00f8rn b\u00fagva og \u00ed l\u00f8tuni ver\u00f0ur arbeitt vi\u00f0 at taka 2 b\u00f8rn afturat. \u00c6tlanin er at hava 10 b\u00f8rn \u00e1\u00f0renn 2012. Annars ger Come eisini anna\u00f0 hj\u00e1lpararbei\u00f0i \u00ed Sierra Leona. Felagsskapurin eigur m.a. eisini j\u00f8r\u00f0 sum ver\u00f0ur n\u00fdtt til at dyrka leyk, korn og kasavar\u00f8tur, umframt at tey hava h\u00f8nur og dunnur. Alt til matna til tey, sum b\u00fagva \u00e1 heiminum. \n\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur gj\u00f8rt av at samstarva vi\u00f0 f\u00f8royska felagsskapin COME, sum stendur fyri Christian on Mission Extension, og hevur lati\u00f0 felagsskapinum 138.500 kr til arbei\u00f0i\u00f0 teirra \u00ed Kwama \u00ed Sierra Leona . J\u00e1ttanin fr\u00e1 Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num skal br\u00fakast til at gyr\u00f0a inni jar\u00f0ar\u00f8ki\u00f0 og til at byggja ein vatnbrunn. \u00c6tlanin er, at arbei\u00f0i\u00f0 skal taka 4 vikur. Ta\u00f0 ver\u00f0a 17 f\u00f3lk, sum skulu gera arbei\u00f0i\u00f0, 7 f\u00f8royingar og 10 f\u00f3lk \u00far bygdini Kwama, i\u00f0 er stutt uttanfyri Freetown \u00ed Sierra Leona. Endam\u00e1li\u00f0 er at stu\u00f0la foreldraleysum b\u00f8rnum at tey f\u00e1a eitt heim og kunnu ganga \u00ed sk\u00fala. Tey f\u00e1a sostatt m\u00f8guleika at byggja upp eina tilveru, har tey kunnu l\u00e6ra og kl\u00e1ra seg sj\u00e1lvi. Harumframt er talan um l\u00f8nandi arbei\u00f0i hj\u00e1 teimum, sum starvast \u00e1 heiminum. F\u00f8royingarnir f\u00e1a royndir at arbei\u00f0a vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a menningarsamstarvi og koma at kenna t\u00e6r treytir, sum eru galdandi vi\u00f0 t\u00edl\u00edkum arbei\u00f0i.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAfrika"}
{"id": "16198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monique%20Alfradique", "title": "Monique Alfradique", "text": "Monique de Ara\u00fajo Alfradique (f\u00f8dd 29. apr\u00edl 1986 \u00ed Niter\u00f3i) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon hevur sp\u00e6lt leiklutir b\u00e6\u00f0i \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, \u00ed sp\u00e6lifilmum og \u00e1 palli.\n\nFilmar\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "16201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADggjas%20%C3%A1%20V%C3%A1li", "title": "L\u00edggjas \u00e1 V\u00e1li", "text": "L\u00edggjas \u00e1 V\u00e1li (1922 - 1993) var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Sv\u00ednoy og b\u00fasettist seinni \u00ed T\u00f3rshavn. Hann var kendur sangari innan Br\u00f8\u00f0rasamkomuna \u00ed F\u00f8royum og yrkti fleiri sangir, m.a.: \n So langt eg kann minnast, so havi eg hoyrt...\n \u00c1, signa\u00f0a vissa: \u00d8ll syndin er rinda\u00f0...\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 1993\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "16204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pirates%20of%20the%20Caribbean%3A%20The%20Curse%20of%20the%20Black%20Pearl", "title": "Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl", "text": "Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl (Forbannilsi\u00f0 hj\u00e1 Sv\u00f8rtu Perluni) er ein amerikanskur filmur fr\u00e1 2003. Filmurin er tann fyrsti \u00ed eini r\u00f8\u00f0 av f\u00fdra filmum i\u00f0 eru inspirera\u00f0ir av Pirates of the Caribbean attrakti\u00f3nini \u00ed Disney World Florida. Filmurin gj\u00f8rdist ein st\u00f3r success og tjenti n\u00e6stan $654 mi\u00f3. inn. F\u00e1ar vikur eftir frumframf\u00f8rsluna, kunngj\u00f8rdi Walt Disney Pictures, at ein sequel f\u00f3r at koma koma. Higartil eru 4 filmar gj\u00f8rdir. \n\nAmerikanskir filmar\nPirates of the Caribbean"}
{"id": "16205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sameindu%20Emirr%C3%ADkini", "title": "Sameindu Emirr\u00edkini", "text": "Sameindu Emirr\u00edkini ella Sameindu Ar\u00e1bisku Emiratir (\u00e1 ar\u00e1biskum \"\u062f\u0648\u0644\u0629 \u0627\u0644\u0625\u0645\u0627\u0631\u0627\u062a \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0645\u062a\u062d\u062f\u0629\"\n\u00e1 enskum UAE - United Arab Emirates) er eitt land \u00ed Mi\u00f0eystur. Landi\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Saudiar\u00e1bia \u00ed su\u00f0uri og vi\u00f0 Oman m\u00f3ti eystri. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Abu Dhabi og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Dubai. \n\nOljuvinnan er h\u00f8vu\u00f0svinnan.\n\nS\u00f8ga\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSameindu Emirr\u00edkini eru sy\u00f0rumegin vi\u00f0 Persafl\u00f3gva. Tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av hesum islamska r\u00edkinum eru sandoy\u00f0im\u00f8rk, har ta\u00f0 er \u00f3gvuliga heitt og turt alt \u00e1ri\u00f0. Bara heilt l\u00edtil partur er n\u00fdtiligt dyrkilendi, og n\u00e6stan \u00f8ll matv\u00f8ra ver\u00f0ur innflutt. Sameindu Emirr\u00edkini eru samgonga av sjey sm\u00e1um emiratum: Abu Dhabi, Ajman, Dubai, Fujairah, Ras al-Khaimah, Sharjah og Umm al-Qaiwain. Hv\u00f8r emirur hevur einaveldi \u00ed s\u00ednum r\u00edki, men teir hittast javnan at taka avger\u00f0ir, sum eru fyri alt samveldi\u00f0. Abu Dhabi er st\u00f8rsta emirr\u00edki\u00f0, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin har er eisini samveldissh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. \n\nEmiratini eru tilsamans 83.600 ferkilometrar til st\u00f8ddar , ella umlei\u00f0 ta\u00f0 dupulta av Danmark.\n\nPolitikkur \n\nEmiratini eru eitt av teimum meira fr\u00edsinna\u00f0u ar\u00e1bisku londunum. V\u00edst hava tey ikki f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i \u00ed okkara merking, men tey hava eitt \"gott\" einar\u00e6\u00f0i, sum hevur umsorgan fyri f\u00f3lkinum. \u00cd Emiratunum kenna tey t.d. einki til t\u00e1 \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu intoleransu, sum vit hoyra so n\u00f3gv um \u00ed samband vi\u00f0 Islam. Her eru eisini kristnar kirkjur av ymiskum slag.\n\nTalufr\u00e6lsi \n\n17. juli \u00ed 2006 var\u00f0 Mohammed al-Mansoori handtikin, eftir at hann hev\u00f0i gj\u00f8rt samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 eina ar\u00e1biska sj\u00f3nvarpsr\u00e1s, i\u00f0 sendir yvir fylgisvein, um str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed Libanon . Mohammed al-Mansoori er forma\u00f0ur fyri l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingafelagnum \u00ed Sameindu Ar\u00e1bisku Emiratunum. Hetta er ein \u00f3heftur felagsskapur av d\u00f3marum, sakf\u00f8rarum og l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligum serfr\u00f8\u00f0ingum. Felagsskapurin hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri fundum um ymisk mannar\u00e6ttindaevni. Hann var\u00f0 \u00e1k\u00e6rdur fyri at \"hava \u00e6ruskemma\u00f0 almenna \u00e1k\u00e6ran\". Hann var\u00f0 latin leysur uttan \u00e1k\u00e6ru. \u00cd august 2006 var\u00f0 hann aftur handtikin og hildin aftur \u00ed 2 dagar. T\u00e1 hann var\u00f0 leyslatin, var\u00f0 hald lagt \u00e1 pass hansara. Ors\u00f8kirnar til handt\u00f8kurnar eru framvegis ikki grei\u00f0ar. B\u00e6\u00f0i Mohammed al-Mansoori og Mohammed Abdullah al-Roken hava \u00ed fleiri \u00e1r veri\u00f0 nokta\u00f0ir at gera samr\u00f8\u00f0ur ella at skriva greinar. \n\n\u00cd september \u00ed 2005 settu myndugleikarnir \u00ed Emiratinum Fujairah forbo\u00f0 fyri einum fundi um borgaralig r\u00e6ttindi, r\u00e6ttindi hj\u00e1 kvinnum og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, sum felagsskapurin hev\u00f0i skipa\u00f0 fyri. Eingin grundgeving var\u00f0 givin fyri forbo\u00f0num.\n\nYvirlit yvir f\u00f3lkatal, fl\u00f8gg og v\u00eddd \u00ed teimum sjey emiratunum\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nHevur religi\u00f3n t\u00fddning \u00ed gerandisdegi t\u00ednum? Henda spurning hevur Gallup sett \u00ed 138 ymiskum londum. Egyptaland er einasta land vi\u00f0 100 prosentum, me\u00f0an \u00ed til d\u00f8mis Senegal, Indonesia, Sierra Leona, Malavi, Marokko og Sameindu Ar\u00e1bisku Emiratunum er tali\u00f0 98 prosent .\n\nHagt\u00f8l \n\n Islam 76 %  (85 % Sunni Islam, 15 % Shia Islam)\n Kristind\u00f3mur 9 %\n Hinduisma 9 %\n Onnur 6 %\n\nB\u00faskapur\n\nOljuvinna \n\nMeiri enn 65 % av allari olju, vit n\u00fa vita um, er \u00ed londunum vi\u00f0 Persafl\u00f3gva, og hi\u00f0ani kemur tri\u00f0ingurin av allari olju, sum heimurin framlei\u00f0ir um dagin. \u00cd 1958 var\u00f0 olja funnin, hon hevur gj\u00f8rt Emirr\u00edkini til eitt av heimsins r\u00edkastu londum, og hj\u00e1 flestum f\u00f3lkum eru l\u00edvskorini heilt g\u00f3\u00f0. Fram vi\u00f0 strondini eru mong st\u00f3r oljureinsiverk.\n\nFiskiskapur \n\nTa\u00f0 er ikki fr\u00edtt fyri fiskar \u00ed \u00ed sj\u00f3num hj\u00e1 Emiratunum, og teir hava eisini eina handilsavtalu vi\u00f0 ES um handil vi\u00f0 fiski, serliga tun. Sj\u00f3\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 Emiratunum er 84.000 ferkilometrar av grunnum sj\u00f3gvi, grynri enn 40 m. Her ver\u00f0ur veitt r\u00e6ttiliga fitt. Ta\u00f0 eru 8.000 b\u00e1tar vi\u00f0 20.000 fiskimonnum, og vei\u00f0an er 115.000 \u00e1rliga. Hetta ger Emiratini til fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rstu ar\u00e1bisku fiskivinnutj\u00f3\u00f0 og ta n\u00e6stst\u00f8rstu \u00ed fl\u00f3gvanum. T\u00fddningarmesta fiskaslagi\u00f0 er tun, men her eru eisini r\u00e6kjur, krabbar, hummari, h\u00f8ggislokkur og onnur fiskasl\u00f8g.\n\nFer\u00f0avinna \n\nFer\u00f0avinnan veksur skj\u00f3tt \u00ed Sameindu Emirr\u00edkjunum. Um 50 000 f\u00f3lk, meginparturin \u00far Evropa, koma higar, helst um veturin, t\u00ed at t\u00e1 er ve\u00f0urlagi\u00f0 l\u00fdtt og gott. Ta\u00f0, i\u00f0 dregur f\u00f3lk, eru oy\u00f0imarkarfer\u00f0ir, tollfr\u00edir handlar, basarar, strendur og fr\u00e1l\u00edk gistingarh\u00fas.\n\nByggivinna \n\nN\u00fdggir st\u00e1siligir b\u00fdir eru bygdir, og mangir fremmandir verkamenn eru komnir hagar at arbei\u00f0a. Heimsins h\u00e6gsti bygingur eitur Burj Dubai ella Burj Khalifa, og hann liggur - sum navni\u00f0 bendir \u00e1 - \u00ed landslutinum Dubai, sum er partur av Ar\u00e1bisku Emiratunum. Tann 4. januar \u00ed 2010 l\u00e6t hann dyrnar upp fyri fyrstu fer\u00f0, og n\u00edggja h\u00e6ddarmeti\u00f0, t\u00e1 vit tosa um h\u00fas, eitur n\u00fa 828 metrar. Arkitekturin Adrian Smith \u00far USA hevur tekna\u00f0 Burj Dubai, sum hevur kosta\u00f0 seks milliardir kr\u00f3nur at byggja. Ta\u00f0 eru \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum \u00edb\u00fa\u00f0ir og skrivstovur, sum skulu h\u00fasast \u00ed risah\u00e1h\u00fasinum.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nMi\u00f0eystur\nAsia\nSameindu Emirr\u00edkini"}
{"id": "16208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kitty%20Wells", "title": "Kitty Wells", "text": "Ellen Muriel Deason (f\u00f8dd 30. august 1919, dey\u00f0 16. juli 2012), betri kend undir navninum Kitty Wells, er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, guitarsp\u00e6lari, sangari og sangskrivari. Hon hevur havt eitt sera virki\u00f0 t\u00f3nleikal\u00edv. Hon hevur veri\u00f0 virkin \u00ed amerikanska t\u00f3nleikal\u00edvinum s\u00ed\u00f0an hon var heilt ung. Wells byrja\u00f0i sum sangari og sangskrivari \u00ed 1930-\u00e1runum. Hon byrja\u00f0i av \u00e1lvara at sp\u00e6la t\u00f3nleik alment sum sangari \u00ed b\u00f3lkinum Deason Sisters \u00ed 1936. Hon byrja\u00f0i at sp\u00e6la guitar, t\u00e1 hon var bara 14 \u00e1ra gomul . Kitty Wells giftist \u00ed 1937 vi\u00f0 Johnnie Robert Wright Junior, vanliga nevndur Johnnie Wright (1914-2011) . Wright er eisini ein sera kendur countrysangari \u00far Tennessee. \n\nKitty Wells telist millum allarst\u00f8rstu countrysangararnar nakrant\u00ed\u00f0. Hon yrkti n\u00f3gvar sangir og s\u00e1lmar. Teir kendastu eru \"It Wasn't God Who Made Honky Tonk Angels\", \"Heartbreak U.S.A.\", \"I Can't Stop Loving You\" og \"Dust On The Bible\".\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\n 1956 - Winner Of Your Heart (Decca)\n 1959 - Dust On The Bible (Decca)\n 1959 - After Dark (Decca)\n 1960 - Kitty's Choice (Decca)\n 1960 - Seasons Of My Heart (Decca)\n 1961 - Heartbreak U.S.A. (Decca)\n 1962 - Kitty Wells, Queen Of Country Music (Decca)\n 1962 - Singing On Sunday (Decca)\n 1962 - Christmas Day With Kitty Wells (Decca)\n 1964 - Especially For You (Decca)\n 1964 - Country Music Time (Decca)\n 1965 - Lonely Street (Decca)\n 1965 - Burning Memories (Decca)\n 1965 - Lonesome, Sad And Blue (Decca)\n 1966 - Kitty Wells Sings Songs Made Famous By Jim Reeves (Decca)\n 1966 - Country All The Way (Decca)\n 1966 - The Kitty Wells' Show (Decca)\n 1967 - Love Makes The World Go Around (Decca)\n 1967 - Queen Of Honky Tonk Street (Decca)\n 1968 - Kitty Wells Showcase (Decca)\n 1970 - Your Love Is The Way (Decca)\n 1971 - They're Stepping All Over My Heart (Decca)\n 1971 - Pledging My Love (Decca)\n 1972 - Sincerely (Decca)\n 1972 - I've Got Yesterday (Decca)\n 1973 - Yours Truly (MCA/Decca)\n 1974 - Forever Young (Capricorn)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nCountry sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "16209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faroe%20Farming", "title": "Faroe Farming", "text": "Faroe Farming p/f var alifyrit\u00f8ka vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed V\u00e1gi, sum rak alivinnu vi\u00f0 laksaframlei\u00f0slu \u00e1 landi og \u00e1 sj\u00f3gvi. Felagi\u00f0 var\u00f0 uppkeypt av Bakkafrost \u00ed 2017.\n\nFelagi\u00f0 hev\u00f0i egi\u00f0 kryvjivirki og keypti \u00ed 2011 st\u00f3ran virkisbygning \u00e1 havnalagnum \u00ed V\u00e1gi (\u00e1\u00f0ur Polarfrost) til hetta endam\u00e1l. Seinast stj\u00f3rar \u00ed fyrit\u00f8kuni v\u00f3ru Egill Steint\u00f3rsson og Erhard Joensen. \u00cd 2011 var\u00f0 fyrit\u00f8kan kosin \u00c1rsins vakstrarfyrit\u00f8ka 2011 av Business-Line. Ein av ors\u00f8kunum til hei\u00f0urin var, at fyrit\u00f8kan hev\u00f0i havt ein v\u00f8kstur \u00ed bruttovinningi upp\u00e1 sl\u00f8k 500% fr\u00e1 2007 til 2010. \u00cd 2007 var brutto\u00fart\u00f8ka felagsins slakar 12 mi\u00f3 kr, me\u00f0an hon kom upp \u00e1 slakar 70 mi\u00f3 kr. \u00ed 2010. Framgongdin er sostatt sl\u00f8k 500% og n\u00f3gv tann st\u00f8rsta, sum eitt f\u00f8royskt partafelag kann v\u00edsa \u00e1 tey seinastu 4 roknskapar\u00e1rini. \u00cd 2011 starva\u00f0ust umlei\u00f0 55 f\u00f3lk hj\u00e1 Faroe Farming. St\u00f8rsti eigarin \u00ed 2011 \u00ed P/F Faroe Farming var P/F Havsbr\u00fan (umlei\u00f0 80%) og P/F Su\u00f0uraling (umlei\u00f0 20%).\n\nSeinast nevndin \nOdd Eliasen, nevndarforma\u00f0ur, \nHenning Joensen, nevndarlimur\nS\u00edmun Pauli Sivertsen, nevndarlimur\n\nHei\u00f0ur \n\u00c1rsins vakstrarfyrit\u00f8ka 2011\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \nIndustry.fo\n\nAlivinna \u00ed F\u00f8royum\nVinnufel\u00f8g\nV\u00e1gur\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "16219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bumbuats%C3%B3kn%20%C3%AD%20World%20Trade%20Centre", "title": "Bumbuats\u00f3kn \u00ed World Trade Centre", "text": "Bumbuats\u00f3kn \u00ed World Trade Center \u00ed 1993: New York City var fyri s\u00ednari fyrstu yvirgangsats\u00f3kn \u00ed 1993, t\u00e1 i\u00f0 sterk bumba sprongdist \u00e1 bilst\u00f8\u00f0li ni\u00f0ast \u00ed World Trade Center \u00e1 Manhattan. Bumban gj\u00f8rdi st\u00f3ran ska\u00f0a, og h\u00fasini fyltust vi\u00f0 royki heilt upp \u00e1 96. h\u00e6dd. Hundra\u00f0tals f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u roykeitra\u00f0 og mong runnu upp \u00e1 tekjuna, ha\u00f0an tyrlur flutti tey burtur. Tveir t\u00edmar v\u00f3ru teir um at sl\u00f8kkja eldin. Fimm f\u00f3lk doy\u00f0u, og fleiri hundra\u00f0 v\u00f3r\u00f0u skadd . Hetta var fyrsta sl\u00edka bumbuats\u00f3knin \u00ed USA, og hon skelka\u00f0i alla tj\u00f3\u00f0ina. L\u00f8greglan helt, at muslimskir fundamentalistar h\u00f8vdu lagt bumbuna sum hevnadaratger\u00f0 fyri amerikanska uttanr\u00edkispolitikkin \u00ed Mi\u00f0eystri. FBI setti \u00f8ll tilt\u00f8k \u00ed verk at taka tey seku. Og \u00ed 1995 v\u00f3ru seks muslimskir ar\u00e1bar handtiknir og seinni funnir sekir \u00ed at hava lagt bumbuna . F\u00f3lk st\u00fardu fyri, at bumbuarts\u00f3knin var byrjanin til meiri muslimskan yvirgang \u00ed USA.\n\nKeldur \n\nYvirgangsats\u00f3knir\nAmerikonsk s\u00f8ga\nNew York\nH\u00f3pdr\u00e1p"}
{"id": "16228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benin", "title": "Benin", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Benin (\u00e1 fronskum R\u00e9publique du B\u00e9nin) er eitt vesturafrikanskt tj\u00f3\u00f0veldi, sum m\u00f3ti vestri hevur mark m\u00f3ti Togo, m\u00f3ti eystri er marki\u00f0 m\u00f3ti Nigeria og \u00ed nor\u00f0an m\u00f3ti b\u00e6\u00f0i Niger og Burkina Faso.\n\nS\u00f8ga \n\nSeinast \u00ed 17. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u grunda\u00f0 n\u00fdggj r\u00edki sum Denkyira, Dahomey (Benin) og Asante \u00ed Vesturafrika. R\u00edkini v\u00f3r\u00f0u v\u00e6l skipa\u00f0 og l\u00f8gdu st\u00f3ran dent \u00e1 handil, helst \u00fati vi\u00f0 strendurnar, og semja var um at for\u00f0a fyri, at evropeiskar handilsmenn l\u00f8gdu seg oman \u00e1 handilin. Denkyira og Asante v\u00f3ru \u00ed Akanlandinum vi\u00f0 Gullstrondina. Fyri ikki at koma at standa undir Dahomey fluttu ymsir \u00e6ttb\u00f3lkar nor\u00f0ureftir og fingu r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed handilsb\u00fdnum Tafo. Um 1680 grunda\u00f0i asanteh\u00f8vdingurin Osei Kofi Tutu I (1680-1717) n\u00fdtt kongsr\u00edki, kalla\u00f0 Asante, vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0i \u00ed Kumasi, hann fekk tignarheiti\u00f0 asantehene. Osei fekk s\u00e6r s\u00edn egna her, sum \u00ed 1701 sigra\u00f0i \u00e1 Denkyira og slapp Asante undan at rinda skatt. \u00cd 1717 fell Osei \u00ed einum marknabardaga, men t\u00e1 var Asanter\u00edki\u00f0 savna\u00f0. Eftirmenn hansara vuksu n\u00f3gv um kongsr\u00edki\u00f0 vi\u00f0 herfer\u00f0um og skilag\u00f3\u00f0um handilsvirksemi. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri savna\u00f0ist asantef\u00f3lki\u00f0 \u00e1 st\u00f3rari stevnu. Tey fegna\u00f0ust um vald r\u00edksins.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSum grannalandi\u00f0 fyri vestan, Togo, er Benin langt, smalt land, fr\u00e1 strondini vi\u00f0 Atlantshav og nor\u00f0ur at Niger\u00e1.\n\nB\u00faskapur \n\nLandi\u00f0 er f\u00e1t\u00e6kt, men har gongur fram\u00e1 b\u00faskaparliga. Uttanlandshandilin, helst handilin vi\u00f0 landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rum, sum til d\u00f8mis kakao, kaffi og bummull, er n\u00f3gv vaksin.\n\nMentan \n\nVesturafrikonsk list var\u00f0 gitin v\u00ed\u00f0a um. Ni\u00f0urlendingar, sum komu hagar \u00ed 1500-1600, b\u00f3ru Beninb\u00fd saman vi\u00f0 t.d. Amsterdam \u00ed Evropa . Handverkararnir \u00fati vi\u00f0 strendurnar gj\u00f8rdu tr\u00e6skur\u00f0ir, salt\u00edl\u00f8t \u00far f\u00edlabeini, skei\u00f0ir, gaflar, armbond, vei\u00f0ihorn og v\u00f3vu kl\u00e6\u00f0i. Inni \u00ed landinum \u00ed Benin v\u00f3r\u00f0u tr\u00e6skur\u00f0ir, stoyttar metalmyndir, og skornar myndir \u00far vi\u00f0i, steini, f\u00edlabeini, messingi, leiri og bronsu gitnast og best umt\u00f3ktar. \u00cd sambandi vi\u00f0 ymsar si\u00f0ir b\u00f3ru obain og h\u00f8vdingar hansara pr\u00fd\u00f0ilig v\u00e1pn.\n\nPolitikkur\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i \n\nLandi\u00f0, sum \u00e1\u00f0ur \u00e6t Dahomey (gamlanavn s\u00edtt Benin fekk ta\u00f0 aftur \u00ed 1975), loysti fr\u00e1 Fraklandi \u00ed 1960. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hava fleiri herna\u00f0arst\u00fdri skiftst um at st\u00fdra, og landi\u00f0 hevur eisini havt einflokkaskipan. Benin var fyrsta land \u00ed Afrika, sum skifti fr\u00e1 einflokkaskipan til f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga fleirflokkaskipan. Ta\u00f0 var \u00ed 1991.\n\nDey\u00f0arevsing \n\n\u00cd Benin er dey\u00f0ad\u00f3mur. \u00cd l\u00f8tuni eru \u00ed minsta lagi 14 f\u00f3lk d\u00f8md til dey\u00f0a \u00ed Benin. Ongin hevur veri\u00f0 tikin av d\u00f8gum \u00ed Benin tey seinastu tj\u00fagu \u00e1rini, h\u00f3ast revsil\u00f3gin hevur loyvt dey\u00f0arevsing. Seinasta dey\u00f0arevsing \u00ed Benin f\u00f3r fram \u00ed 1987. Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 atkv\u00f8ddi \u00ed 2011 fyri at ratifisera altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lan, sum bannar dey\u00f0arevsing .\n\nKeldur \n\nBenin"}
{"id": "16230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tel%20Aviv-Jaffa", "title": "Tel Aviv-Jaffa", "text": "Tel Aviv-Jaffa (Hebraiskt: \u200f\u05ea\u05dc \u05d0\u05d1\u05d9\u05d1-\u05d9\u05e4\u05d5\u200e Tel Aviv-Jafo) er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed \u00cdsrael og mi\u00f0depil \u00ed \u00eddna\u00f0i og handli. Fyrr v\u00f3ru b\u00fdirnir tveir, men Tel Aviv vaks skj\u00f3tt, og \u00ed 1949 var\u00f0 hann lagdur saman vi\u00f0 grannab\u00fdin, gamla havnab\u00fdin Jaffa. Tel Aviv-Jaffa hevur 405.300 \u00edb\u00fagvar (2012).  \n\n\u00cdsrael"}
{"id": "16232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dey%C3%B0ahav", "title": "Dey\u00f0ahav", "text": "Dey\u00f0ahav er eitt vatn, sum liggur \u00e1 markinum millum \u00cdsrael og Jordan. Eingin \u00e1 rennur \u00far vatninum, sum er saltasta vatn \u00ed heiminum. Ta\u00f0 er eisini l\u00e6gsta vatn \u00ed heiminum: 420 metrar l\u00e6gri enn sj\u00f3gvurin. Einasta st\u00f3ra \u00e1, sum rennur \u00ed Dey\u00f0ahavi\u00f0 er Jordan\u00e1in. Ta\u00f0 regnar bara umlei\u00f0 100 mm um \u00e1ri\u00f0 \u00ed nor\u00f0ara enda av vatninum og umlei\u00f0 50 mm um \u00e1ri\u00f0 \u00ed sy\u00f0ra enda. Salti\u00f0 hevur \u00e1arvatni\u00f0 tiki\u00f0 \u00far j\u00f8r\u00f0ini og bori\u00f0 hagar. Dey\u00f0ahavi\u00f0 d\u00fdpist ikki, t\u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 er so heitt har, at vatni\u00f0 guvar burtur, so skj\u00f3tt sum ta\u00f0 kemur \u00ed ta\u00f0, salti\u00f0 liggur eftir. Sum t\u00ed\u00f0in er li\u00f0in, er so n\u00f3gv salt savna\u00f0 saman, at ta\u00f0 loysir seg at h\u00f8gga og selja ta\u00f0. \u00cd Dey\u00f0ahavinum eru 28 % av salti.\n\nAlternativar vi\u00f0ger\u00f0ir vi\u00f0 vatni og leiri \u00far Dey\u00f0ahavinum \n\nVi\u00f0 Dey\u00f0ahav ba\u00f0a fer\u00f0af\u00f3lk s\u00e6r \u00ed runu, t\u00ed ta\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 at vera gott fyri h\u00fa\u00f0ina. Ta\u00f0 eru serliga f\u00f3lk vi\u00f0 h\u00fa\u00f0sj\u00fakum sum psoriasis og eksem, sum f\u00e1a s\u00e6r hesa vi\u00f0ger\u00f0. Ta\u00f0 eru eisini vi\u00f0ger\u00f0ir fyri f\u00f3lk vi\u00f0 slitgikt, sum f\u00e1a pakkar vi\u00f0 mineralr\u00edkum leiri \u00far Dey\u00f0ahavinum l\u00f8gd \u00e1 sj\u00faku li\u00f0ini. Kanningar sum Ben-Gurion University hevur gj\u00f8rt hava v\u00edst, at henda vi\u00f0ger\u00f0 kann geva linna saman vi\u00f0 vanligum heiliv\u00e1gi fr\u00e1 l\u00e6knav\u00edsindini..\n\nKeldur \n\nV\u00f8tn\n\u00cdsrael\nMi\u00f0eystur"}
{"id": "16234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beth%20Goulart", "title": "Beth Goulart", "text": "Elisabeth Xavier Miessa (f\u00f8dd 25. januar 1961 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon er d\u00f3ttir sj\u00f3nleikararnar Paulo Goulart and Nicette Bruno. Hennara fyrsta lutt\u00f8ka innan sj\u00f3nvarp var \u00ed 1975 \u00ed teleteatro Al\u00f4, Algu\u00e9m a\u00ed?, William Saroyan, i\u00f0 TV Cultura sj\u00f3nvarpsr\u00e1sin sendi. Hennara fyrsti leiklutur sum sj\u00f3nleikari var \u00ed 1976 \u00ed skemtir\u00f8\u00f0ini Papai Cora\u00e7\u00e3o i\u00f0 var\u00f0 sent \u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini TV Tupi. Hon hevur sp\u00e6lt \u00ed n\u00f3gvum sj\u00f3nvarpsfilmum og r\u00f8\u00f0um og \u00ed biograffilmum og \u00e1 palli \u00ed sj\u00f3nleikum.\n\nLeiklutir \u00ed biograffilmum \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "16237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Effo", "title": "Effo", "text": "Effo - F\u00f8roya Orkufelag er f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka, sum selur olju og bensin b\u00e6\u00f0i til privat og til vinnukundar.  Effo letur olju\u00fardr\u00e1ttir til f\u00f8roysk og \u00fatlendsk skip \u00ed F\u00f8royum, til flogf\u00f8r, virkir og stovnar. Effo hevur st\u00f8\u00f0ir kring alt landi\u00f0 har felagi\u00f0 eisini hevur matv\u00f8ruhandlar. Matv\u00f8ruhandlarnir v\u00f3r\u00f0u nevndir Fast l\u00edka fram til 2020, t\u00e1 nevndin valdi at leggja heitini Effo og Fast saman, so alt n\u00fa eitur Effo. Umlei\u00f0 200 f\u00f3lk arbei\u00f0a hj\u00e1 Effo.\n\nS\u00f8ga \nEffo hevur fyrr havt \u00fatlendska navni\u00f0 Statoil, og \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var navni\u00f0 Esso. Ta\u00f0 v\u00f3ru Trappubr\u00f8\u00f0urnir \u00ed Havn, sum byrja\u00f0u virksemi vi\u00f0 at innflyta og selja olju fyrst \u00ed 20. \u00f8ld. Oljan var\u00f0 innflutt \u00ed tr\u00e6tunnum. Fyrsta goymslan var \u00ed Kollafir\u00f0i.  Ein av br\u00f8\u00f0runum, Harald Haraldsen, gj\u00f8rdist \u00ed 1918 umbo\u00f0 fyri Det Danske Petroleum A/S - DDPA. Fyrstu oljutangarnir \u00ed Havn komu \u00ed 1935, t\u00e1 Valdemar Lutzen umbo\u00f0i DDPA. Esmar Fugl\u00f8 leg\u00f0i \u00ed 1949 F\u00f8roysk Oljus\u00f8la saman vi\u00f0 DDPA, sum t\u00e1 var blivin partur av oljufelagnum Esso. \n\u00cd 1950-unum var hend st\u00f3r menning av f\u00f8royska samfelagnum, og oljufelagi\u00f0 v\u00ed\u00f0ka\u00f0i um s\u00edtt virksemi, keypti oljuskip og bygdi bensinst\u00f8\u00f0ir vi\u00f0 navninum Esso. \u00cd 1987 broytti fyrit\u00f8kan navni\u00f0 til Statoil, og \u00ed 1998 bleiv F\u00f8roya Oljufelag partur av Statoil. \u00cd 2007 keyptu f\u00f8royingar ein part burtur\u00far norska Statoil og fyrit\u00f8kan skifti t\u00e1 navn til Effo. Navni\u00f0 sipar til b\u00f3kstavirnir fo, sum er stytting av F\u00f8roya Orkufelag, og samstundis eru b\u00f3kstavirnir eisini altj\u00f3\u00f0a stytting fyri F\u00f8royar og ver\u00f0ur t.d. br\u00fakt \u00ed endingunum \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u adressum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEffo.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nOljuvinna"}
{"id": "16238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magn", "title": "Magn", "text": "Magn er f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka, eitt orkufelag, sum selur bensin, olju og a\u00f0rar olju\u00fardr\u00e1ttir til privat og vinnukundar \u00ed F\u00f8royum. H\u00f8vu\u00f0sskrivstovan hj\u00e1 Magn er \u00e1 Vi\u00f0arnesi \u00ed Havn, og deildarskrivstovur eru \u00ed Klaksv\u00edk og \u00e1 Tv\u00f8royri. \u00cd 2011 starva\u00f0ust 140 f\u00f3lk hj\u00e1 Magn, ta\u00f0 svara\u00f0i til 84 \u00e1rsverk. Magn hev\u00f0i t\u00e1 11 st\u00f8\u00f0ir kring landi\u00f0 og 14 tangabilar sum koyra olju til skip, virkir og h\u00fasarhald \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8gan \nS\u00f8gan hj\u00e1 Magn byrja\u00f0i \u00ed 1925, t\u00e1 Christian Holm Jacobsen byrja\u00f0i s\u00edtt virksemi sum Shell-umbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Hann t\u00f3k kappingina upp vi\u00f0 Det Danske Petroleums Aktieselskab, DDPA, sum frammanundan var umbo\u00f0a\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, og sum seinni bleiv til Esso. Fyrstu \u00e1rini v\u00f3ru tunnur vi\u00f0 olju skipa\u00f0ar upp \u00e1 Shellbr\u00fanna, sum n\u00fa liggur undir Vestaru Bryggjua. Fyrst \u00ed 1930-\u00e1runum var\u00f0 \u00fatbygt vi\u00f0 oljutangum \u00e1 Vi\u00f0arnesi og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed landinum. Kr\u00edgs\u00e1rini var F\u00f8royar sum kunnugt avskori\u00f0 fr\u00e1 Danmark, sum var\u00f0 hersett av t\u00fdskarum, og t\u00ed gj\u00f8rdist Shell einasti veitari av olju \u00ed F\u00f8royum, teir veittu eisini olju til kundarnar hj\u00e1 DDPA hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0. Ta\u00f0 var Ministry of Fuel \u00ed London, sum tryggja\u00f0i f\u00f8royingum olju. Christian Holm Jacobsen gavst sum umbo\u00f0 fyri Shell \u00ed 1953, og t\u00e1 bleiv felagi\u00f0 umskipa\u00f0 og f\u00f3r undir Dansk Shell A/S. N\u00fdggjur stj\u00f3ri gj\u00f8rdist Conrad Joensen, sum sat \u00ed stj\u00f3rasessinum til Hjarnar Djurhuus t\u00f3k yvir \u00ed 1969. Haakon Djurhuus t\u00f3k vi\u00f0 stj\u00f3rastarvinum \u00ed 1997. \n29. mai 2007 bleiv Shell F\u00f8royar selt \u00far Shell Group til P/F Fonns. Felagi\u00f0 skifti navn til P/F F\u00f8roya Hedda, men helt annars fram vi\u00f0 virkseminum sum Shell-umbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. 1. oktobur 2007 var aftur stj\u00f3raskifti, t\u00e1 Hendrik Egholm t\u00f3k vi\u00f0 starvinum.\n \n1. apr\u00edl 2009 skifti felagi\u00f0 navn fr\u00e1 P/F F\u00f8roya Hedda til P/F Magn, men eins og \u00e1\u00f0ur var felagi\u00f0 framhaldandi einaumbo\u00f0 av Shell v\u00f8rum \u00ed F\u00f8royum. \u00cd mai 2009 var\u00f0 Magn enn eina fer\u00f0 selt. Hesa fer\u00f0 til Hedda Eigarhaldsfelag.\n\nMagn-st\u00f8\u00f0ir \nFyrsta st\u00f8\u00f0in hj\u00e1 Magn, sum t\u00e1 nevndist Shell, l\u00e6t upp \u00e1 Fr\u00e6lsinum \u00ed Havn \u00f3lavs\u00f8kuaftan 1970. Magn hevur bensinst\u00f8\u00f0ir vi\u00f0 handlum \u00e1 hesum st\u00f8\u00f0um: Saltangar\u00e1, T\u00f3rshavn, Ringvegurin og T\u00f3rshavn, Fr\u00e6lsi\u00f0, G\u00f8tudalur, Klaksv\u00edk, vi\u00f0 Streymin, Vestmanna, Mi\u00f0v\u00e1gur, Trongisv\u00e1gur, V\u00e1gur og Sandur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMagn.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nOljuvinna"}
{"id": "16240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/NASA", "title": "NASA", "text": "R\u00famdarkanningarfelagi\u00f0 NASA (stytting fyri \"National Aeronautics and Space Administration\") br\u00fakar n\u00f3gvar mi\u00f3. dollarar um \u00e1ri\u00f0 til fylgisveinar og r\u00famdarf\u00f8r. Ta\u00f0 var m.a. r\u00famdarskipi\u00f0 Apollo 11 hj\u00e1 NASA, sum \u00ed 1969 setti fyrsta mannin (Neil Armstrong) \u00e1 m\u00e1nan. Teir v\u00f3ru eisini fyrstir at byggja r\u00famdarferjur, sum kunnu n\u00fdtast upp \u00ed saman. NASA hevur n\u00f3gvar kanningarmi\u00f0st\u00f8\u00f0ir ymsasta\u00f0ni \u00ed USA. \n\nSkrivstovan hj\u00e1 NASA liggur \u00ed Washington DC.\n\nUSA"}
{"id": "16241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Augustur", "title": "Augustur", "text": "Augustur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Physeter macrocephalus) er heimsins st\u00f8rsti tannhvalur. Hannurin kann bl\u00edva upp\u00ed 20 metrar langur og viga upp\u00ed 50 tons. Honin er upp\u00ed 12 m til longdar og vigar 16 tons. \n\nAugusturin livur \u00ed h\u00f8\u00f0vusheitum av h\u00f8ggislokki. Hvalurin hevur einar 19 - 23 sp\u00edskar tenn \u00ed t\u00ed kl\u00e6na undirkjaftinum. \u00cd yvirkjaftinum hevur hann holur, sum tenninar passa upp\u00ed. N\u00f3gvir augustar, serliga teir st\u00f3ru hannanir, sum kunnu kava longst ni\u00f0ur, kunnu taka\u00f0 r\u00e6ttiliga st\u00f3ran h\u00f8ggislokk. H\u00f8\u00f0vusf\u00f8\u00f0in er t\u00f3 minni h\u00f8ggislokkur. \n\nAugusturin hoyrir til millum teir hvalinir, sum kava longst ni\u00f0ur. Teir kunnu vera undir \u00ed yvir ein t\u00edma og kava longur enn ein km ni\u00f0ur, teir st\u00f3ru hannanir kunnu fara enn longur ni\u00f0ur.\n\nAugustur - Spermur \nHvalurin ver\u00f0ur eisini nevndur Spermur, hetta er eisini enska (sperm whale) og norska spermhval) navni\u00f0. Hetta navni\u00f0 kemur av einari serligari olju, sum finst fremst \u00ed k\u00faluni \u00e1 hvalinum, \u00ed t\u00ed sokalla\u00f0a spermacetorgan. Henda oljan er kl\u00e1r og fl\u00f3tandi vi\u00f0 kropshita, men stadnar t\u00e1 hitin l\u00e6kkar og ver\u00f0ur t\u00e1 til ein hv\u00edtan form, naka\u00f0 l\u00edkt stearin, hetta l\u00edkist naka\u00f0 s\u00e1\u00f0 og hagani kemur navni\u00f0.\n\nGera landgongd \u00ed F\u00f8royum \nJ\u00f3ladag \u00ed 2000 svam ein augustur seg upp\u00e1 sandin \u00ed Nesi \u00ed Hvalba. Roynt var\u00f0 at f\u00e1a hann \u00fataftur, men ta\u00f0 eydnast ikki.\nN\u00fdggj\u00e1rsdag 2012 gj\u00f8rdi ein augustur landgongd \u00ed m\u00f8lini millum sandbakkar \u00ed Nesi \u00ed Hvalba. Eftir r\u00e1\u00f0um fr\u00e1 dj\u00f3ral\u00e6kna var\u00f0 ikki roynt at gera naka\u00f0 vi\u00f0 henda augustin, sum doy\u00f0i seinni sama dag.\n\u00cd november 2013 gj\u00f8rdu tveir avgustar landgongd \u00ed Sundalagnum, nor\u00f0afyri Streymin, annar gj\u00f8rdi landgongd vi\u00f0 Nor\u00f0sk\u00e1la, me\u00f0an hin gj\u00f8rdi landgongd \u00ed Nesv\u00edk. Ta\u00f0 v\u00f3ru upprunaliga f\u00fdra avgustar i\u00f0 svumu har \u00ed Sundalagnum, men tveir av teimum f\u00f3ru avsta\u00f0 aftur. Onkur stj\u00f3l tenninar \u00e1 t\u00ed fyrra avgustinum i\u00f0 doy\u00f0i, f\u00f3lk sum var\u00f0a av Hvalast\u00f8\u00f0ini vi\u00f0 \u00c1ir h\u00f8vdu annars tosa\u00f0 um at var\u00f0veita beinagrindina av t\u00ed avgustinum, men t\u00e1 allur undirkjafturin var horvin, so kundi ta\u00f0 gera ta\u00f0 sama. Men t\u00e1 tann seinni avgusturin doy\u00f0i, var\u00f0 ansa\u00f0 betri eftir, og hesafer\u00f0 v\u00f3ru tenninar ikki stolnar. Tann 26. november var hesin avgusturin tikin upp \u00e1 land \u00e1 Hvalast\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 \u00c1ir, eftir at hava ligi\u00f0 dey\u00f0ur \u00ed eini tveir dagar. Bjarni Mikkelsen, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur, setti varliga hol \u00e1 b\u00fakin \u00e1 honum, og knappliga brast hann so at siga \u00ed andliti\u00f0 \u00e1 honum. Kringvarpi\u00f0 t\u00f3k upp \u00e1 film og var\u00f0 hetta v\u00edst \u00ed Degi og Viku sama kv\u00f8ldi\u00f0 og eisini lagt \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 Kringvarpinum. Filmsbroti\u00f0 sum v\u00edst at hvalurin brast fer\u00f0ast s\u00ed\u00f0an v\u00ed\u00f0a og var\u00f0 s\u00e6tt av fleiri milli\u00f3num av f\u00f3lkum kring allan heimin.\n\nKeldur \n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "16242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2012", "title": "2012", "text": "2012 (MMXII) er ta\u00f0 503. skot\u00e1r s\u00ed\u00f0an Kristi F\u00f8\u00f0ing. \u00c1ri\u00f0 byrja\u00f0i ein sunnudag.\n\nHendingar \n 1. januar - Ein augustur gj\u00f8rdi landgongd \u00ed Nesi \u00ed Hvalba n\u00fdggj\u00e1rsmorgun, hann l\u00e1 \u00e1 li\u00f0ini og var illa fyri. Ongin roynd var gj\u00f8rd at f\u00e1a hann \u00fataftur, og hann doy\u00f0i seinni sama dag.\n 22. mars - N\u00fdggja Airbus-flogfari\u00f0 hj\u00e1 Atlantic Airways kemur til F\u00f8roya fr\u00e1 Airbus-verksmi\u00f0juni \u00ed Hamburg \u00ed T\u00fdsklandi.\n 28. mars - N\u00fdggja Airbus-flogfari\u00f0 hj\u00e1 Atlantic Airways fer fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed rutufl\u00fagving. Hesin fyrsti rutuflogt\u00farurin er til Kastrup Flogv\u00f8ll \u00ed Keypmannahavn.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nLandsdystir menn \n 7. september - T\u00fdskland - F\u00f8royar 3-0. Dysturin var\u00f0 leiktur \u00ed Hannover \u00ed T\u00fdsklandi.\n 12. oktober - F\u00f8royar - Sv\u00f8r\u00edki 1-2. Dysturin var\u00f0 leiktur \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli \u00ed Havn.\n 16. oktober - F\u00f8royar - \u00cdrland 1-4. Dysturin var\u00f0 leiktur \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli \u00ed Havn.\n\nLandsdystir kvinnur \n 28. november - Luksemburg - F\u00f8royar 0-6.\n 28. november - Randi Wardum, Malena Josephsen og Rannv\u00e1 B. Andreasen sp\u00e6ldu allar s\u00edn 25. dyst fyri F\u00f8royar, t\u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 leikti vinadyst m\u00f3ti Luksembourg hin 28. november 2012. F\u00f8royar vann dystin 6-0.\n\nF\u00f8royameistarakappingin \n 6. oktober - EB/Streymur vann s\u00edtt anna\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 vi\u00f0 58 stigum, \u00cdF vann silvur vi\u00f0 54 stigum og HB vann bronsu vi\u00f0 45 stigum, sama stigatal sum K\u00cd og V\u00edkingur, men HB hev\u00f0i betri m\u00e1l\u00fart\u00f8ku. FC Su\u00f0uroy enda\u00f0i ni\u00f0ast vi\u00f0 9 stigum og B68 enda\u00f0i n\u00e6stni\u00f0ast vi\u00f0 24 stigum, sama stigatal sum TB, men B68 hev\u00f0i verri m\u00e1l\u00fart\u00f8ku. Ni\u00f0urflytarar gj\u00f8rdust t\u00ed FC Su\u00f0uroy og B68.\n 22. september sp\u00e6ldu K\u00cd kvinnur seinasta dystin og kundu enda kappingar\u00e1ri\u00f0 vi\u00f0 enn einum f\u00f8royameistaraheiti, hesafer\u00f0 vi\u00f0 52 stigum. Nummar tvey gj\u00f8rdist B36 vi\u00f0 45 stigum og nummar tr\u00fd gj\u00f8rdist AB vi\u00f0 37 stigum.\n\nSteypakappingin \n 25. august - V\u00edkingur vann steypafinaluna m\u00f3ti EB/Streymi eftir umdyst og brotsparkskapping. Vanligi dysturin enda\u00f0i 2-2, \u00ed longdu leikt\u00ed\u00f0ini gj\u00f8rdist st\u00f8\u00f0an 1-1 (tvs. samla\u00f0 3-3). S\u00ed\u00f0an var brotssparkskapping, sum enda\u00f0i 4-5 (EB/Streymur 4 og V\u00edkingur 5).\n 25. august - K\u00cd kvinnurnar vunnu steypafinaluna 2-1 m\u00f3ti B36.\n\nHondb\u00f3ltur\n\nSvimjing \n P\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London. Hann er fyrsti f\u00f8royski svimjarin, sum hevur kl\u00e1ra\u00f0 at kvalifisera seg til OL. Hann svam fyri Danmark, t\u00ed F\u00f8royar ikki er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 og t\u00ed ikki f\u00e6r loyvi til at kappast innan OL. P\u00e1l kom ikki \u00ed nakra finalu, hann gj\u00f8rdist nummar 10, 13 og 17 \u00ed teimum trimum kappingunum, i\u00f0 hann lutt\u00f3k \u00ed. Men ta\u00f0 er st\u00f3rt yvirh\u00f8vur at koma vi\u00f0 til OL. Hann var annar f\u00f8royingurin nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 \u00e1 OL. Hin f\u00f8royingurin er Katrin Olsen.\n 16. desember - P\u00e1l Joensen vann s\u00edtt fyrsta HM hei\u00f0ursmerki (og fyrsta HM hei\u00f0ursmerki nakar f\u00f8royingur hevur vunni\u00f0 innan t\u00e6r st\u00f3ru \u00edtr\u00f3ttagreinirnar) t\u00e1 hann gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00ed 1500 metrum fr\u00ed \u00e1 HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil (25 m) \u00ed Istanbul. Hann kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:36.93 og vann HM bronsu.\n\nKlatring \n 17. juli - Ta\u00f0 eydna\u00f0ist f\u00fdra monnum at klatra upp \u00e1 toppin \u00e1 Tr\u00f8llkonufingri, sum er ein 313 metrar h\u00f8gur drangur. Teir f\u00fdra v\u00f3ru: Herman Eysturoy, Absalon Eysturoy, Aksel Poulsen og Bjartur Lamhauge. Tr\u00edggir a\u00f0rir v\u00f3ru eisini vi\u00f0 \u00e1 Tr\u00f8llkonufingri, men komu ikki heilt upp \u00e1 toppin, teir v\u00f3ru: Heini H\u00e1t\u00fan, Hj\u00e1lmar H\u00e1t\u00fan og ein dani.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n12. apr\u00edl - Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen\n18. apr\u00edl - Ivan Johannesen, rei\u00f0ari og politikari fyri Sambandsflokkin.\n24. august - Pauli Ellefsen, l\u00f8gma\u00f0ur 1981-1985.\n24. desember - Jack Klugman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1922)"}
{"id": "16244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2013", "title": "2013", "text": "2013 (MMXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 15. apr\u00edl -  Tv\u00e6r bumbur brustu t\u00e6tt vi\u00f0 m\u00e1lstrikuna, me\u00f0an Boston Maraton var \u00ed gongd. Minst tvey f\u00f3lk doy\u00f0u og fleiri v\u00f3ru l\u00f8sta\u00f0i.\n 17. mai - Jacob Vestergaard, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskim\u00e1lum, f\u00e6r handa \u00e6tlanarskriv fr\u00e1 ES um \u00e6tla\u00f0ar handilsfor\u00f0ingar m\u00f3ti F\u00f8royum.\n 28. august - Handilstilt\u00f8k hj\u00e1 ES m\u00f3tvegis F\u00f8royum sett \u00ed gildi. Danskar havnir og a\u00f0rar ES havnir blivu stongdar fyri f\u00f8royskum skipum vi\u00f0 sild og makreli og allur innflutningur av sild og makreli \u00far F\u00f8royum er banna\u00f0ur.\n 5. september valdi l\u00f8gma\u00f0ur, Kaj Leo Johannesen, at loysa K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard \u00far starvinum sum innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, eftir at miki\u00f0 rok hev\u00f0i veri\u00f0 um Eysturoyartunnilin, sum K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard hev\u00f0i \u00e6tlanir um at lata danska felagi\u00f0 Copenhagen Infrastructure Partners (CIP) gera fyri pensj\u00f3nspening \u00far Danmark, fr\u00e1 PensionDanmark. Roki\u00f0 st\u00f3\u00f0st eitt n\u00fa av, at s\u00e1ttm\u00e1lin var loyniligur, og av ymiskum uppl\u00fdsingum, i\u00f0 komu \u00fat til fj\u00f8lmi\u00f0larnar.\n 2. november - Gerhard Lognberg var\u00f0 koyrdur \u00far Javna\u00f0arflokkinum.\n 20. november - Ein 61-\u00e1ra gamal ma\u00f0ur \u00ed Havn var\u00f0 funnin dey\u00f0ur, hann var\u00f0 myr\u00f0ur. Ein 68-\u00e1ra gamal ma\u00f0ur var\u00f0 skuldsettur fyri mor\u00f0i\u00f0.\n 26. november - Ein avgustur (spermur) var\u00f0 tikin upp \u00e1 land vi\u00f0 Hvalast\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 \u00c1ir, eftir at f\u00fdra avgustar h\u00f8vdu svomi\u00f0 har n\u00e6rhendis \u00ed nakrar dagar. Tveir av hvalunum doy\u00f0u, og tann eini av teimum var\u00f0 so tikin upp vi\u00f0 Hvalast\u00f8\u00f0ina. T\u00e1 Bjarni Mikkelsen, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur, skuldi seta hol \u00e1 avgustin, so brast hann. Kringvarpi\u00f0 t\u00f3k upp\u00e1 film og leg\u00f0i ta\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una og v\u00edsti ta\u00f0 \u00ed Degi og Viku sama kv\u00f8ld. Filmsbroti\u00f0 fer\u00f0ast kring heimin og sera n\u00f3gv f\u00f3lk hugdu at filmsbrotinum.\n 14. desember og 15. desember - Tv\u00e6r \u00f3dnir raktu F\u00f8royar innanfyri eitt d\u00f8gn. Fyrra \u00f3dnin byrja\u00f0i um leygarkv\u00f8ldi\u00f0 hin 14. desember, og longu dagin eftir herja\u00f0i ein onnur \u00f3dn, sum var uppaftur verri enn hin fyrra. Hon byrja\u00f0i seinnapartin sunnudag hin 14. desember og herja\u00f0i til mi\u00f0n\u00e1tt. Fleiri hundra\u00f0 ska\u00f0fr\u00e1bo\u00f0anir v\u00f3ru og streymurin f\u00f3r n\u00f3gvasta\u00f0ni nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s \u00ed fleiri t\u00edmar.\n 28. desember - Ein \u00e1lvarsom fer\u00f0sluvanlukka hendi \u00ed Oyndarfir\u00f0i onkunt\u00ed\u00f0 millum kl. 6 og 10 um morgunin. Tveir ungir mans v\u00f3ru vi\u00f0 bilinum, 20 og 22 \u00e1ra gamlir, b\u00e1\u00f0ir \u00far Oyndarfir\u00f0i. Bilurin var farin \u00fatav vegnum og enda\u00f0ur \u00e1 sj\u00f3num vi\u00f0 R\u00e6ttargj\u00f3gv. Tann 22 \u00e1ra gamli ma\u00f0urin, Jens Pauli Juul, var\u00f0 funnin dey\u00f0ur sama morgun, sum vanlukkan hendi. Leita var\u00f0 eftir t\u00ed 20-\u00e1ra gamla manninum \u00ed fleiri dagar, men hann var\u00f0 ikki funnin fyrr enn eina viku seinni, t\u00e1 umlei\u00f0 400 f\u00f3lk og 70 b\u00e1tar lutt\u00f3ku \u00ed leitingini saman vi\u00f0 Brimli, Tjaldrinum og Hvidbj\u00f8rnen. Harumframt lutt\u00f3ku eisini eitt n\u00fa bjargningarb\u00e1tarnir L\u00edv, Ziska og Sverri. L\u00edki\u00f0 av Rana \u00ed Billustovu var\u00f0 funni\u00f0 hin 4. januar 2014 kl. 13.44.\n\nMentan\n\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8nir \n 19. september - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens og Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s v\u00f3ru handa\u00f0ar. Katrin Ottarsd\u00f3ttir fekk vir\u00f0isl\u00f8nina fyri fagrar b\u00f3kmentir fyri yrkingasavni\u00f0 Eru koparr\u00f8r \u00ed himmir\u00edki?, Poul Jespersen fekk vir\u00f0isl\u00f8nina fyri yrkisb\u00f3kmentir fyri sk\u00falab\u00f3kina R\u00famdin. Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir fekk vir\u00f0isl\u00f8nina fyri Anna\u00f0 mentanarligt avrik, fyri hennara arbei\u00f0i vi\u00f0 at t\u00fd\u00f0a b\u00f8kur til f\u00f8royskt. Rakel Helmsdal og Hilmar Joensen fingu Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s.\n 11. desember - D\u00e1vur Djurhuus fekk f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan fyri filmin Terminal, me\u00f0an J\u00f3nfinn Stenberg fekk \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina fyri filmin Munch.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \n4. apr\u00edl - F\u00f8royar - Montenegro 3-3 (kvinnur), m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdu Heidi Sevdal (2) og \u00cd\u00f0unn Magnussen (1).\n6. apr\u00edl - F\u00f8royar - Litava 1-0 (kvinnur), m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdi Rannv\u00e1 B. Andreassen\n9. apr\u00edl - F\u00f8royar - Georgia 2-1 (kvinnur), m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdi Heidi Sevdal.\n\nSvimjing \n14. desember - P\u00e1l Joensen vann silvur \u00e1 1500 metrar fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 stuttgeil 2013 \u00ed Herning.\n\nRenning \n31. oktober til 5. november rann t\u00e1 50-\u00e1ra gamli Marlon Kj\u00e6rbo 133 km \u00far Klaksv\u00edk til V\u00e1gs, har hann vitja\u00f0i allir kappingarhylar \u00ed F\u00f8royum, t\u00f3k nakrir dropar \u00far hv\u00f8rjum hyli, sum hann so skal stoyta \u00ed langhylin \u00ed V\u00e1gi, sum v\u00e6ntandi skuldi byggjast li\u00f0ugt \u00ed 2014. Talan var um stu\u00f0ulsrenning. Marlon er forma\u00f0ur fyri Su\u00f0uroyar Svimjifelag (Susvim).\n13. desember - P\u00f3l Sundskar\u00f0 rann 118 km \u00far G\u00e1sadali til Vi\u00f0arei\u00f0is, hann rann um n\u00e1ttina, ve\u00f0ri\u00f0 var ikki til vildar, men hann gj\u00f8gnumf\u00f8rdi t\u00farin. N\u00e6stu tveir dagarnar eftir t\u00farin herja\u00f0u tv\u00e6r \u00f3dnir \u00ed F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 8. apr\u00edl - Margaret Thatcher, bretskur politikari  (f. 1925)\n 22. juni - Henning Larsen, danskur arkitektur (f. 1925)\n 5. november - Svenning Tausen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, l\u00e6rari og ritsj\u00f3ri (f. 1936)\n 5. desember - Nelson Mandela, su\u00f0urafrikanskur forseti  (f. 1918)"}
{"id": "16245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2000-%C3%A1rini", "title": "2000-\u00e1rini", "text": "2000-\u00e1rini byrja\u00f0u 1. januar 2000 og enda\u00f0u 31. desember 2009. Ta\u00f0 var fyrsta 10-\u00e1raskei\u00f0i\u00f0 \u00ed 21. \u00f8ld og \u00ed 3. \u00e1rat\u00fasund. \n\n20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggjur: 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini - 2000-\u00e1rini - 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini 2040-\u00e1rini 2050-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009\n\nHendingar \n Yvirgangsats\u00f3kn \u00ed USA 11. september 2001\n\nL\u00f8gmenn \nAnfinn Kallsberg\nJ\u00f3annes Eidesgaard\nKaj Leo Johannesen\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n Bill Clinton\n George W. Bush\n Tony Blair\n Saddam Hussein\n Vladimir Putin\n Barack Obama\n Jacques Chirac\n Nicolas Sarkozy\n Gerhard Schr\u00f6der\n Angela Merkel\n Muammar Gadaffi\n Ariel Sharon\n Ehud Olmert\n Mahmoud Ahmadinejad\n Hu Jintao\n Kim Jong-il\n\nList\n\nT\u00f3nleikur\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar og t\u00f3nleikab\u00f3lkar \n Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n Teitur\n The Dreams\n Brandur Enni\n J\u00f3gvan Hansen\n P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll\n Lena Anderssen\n Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\n\n\u00datlendskir t\u00f3nleikarar og t\u00f3nleikab\u00f3lkar \n Akon\n Alphabeat\n Aqua\n Black Eyed Peas\n Bon Jovi\n Britney Spears\n Celine Dion\n Christina Aguilera\n Coldplay\n Dido\n Dr. Dre\n Eminem\n James Blunt\n Justin Timberlake\n Katie Melua\n Kylie Minogue\n L.O.C\n Lady GaGa\n Nephew\n Nik & Jay\n Mariah Carey\n Madonna\n Mew\n Mika\n Muse\n Pink\n Red Hot Chili Peppers\n Ricky Martin\n Rihanna\n Robbie Williams\n Safri Duo\n Saybia\n Scissor Sisters\n Shakira\n Snoop Dogg\n The Killers\n Tim Christensen\n U2\n Volbeat\n Westlife\n Xzibit\n\nFilmsleikarar \n Sandra Bullock\n Jim Carrey\n Tom Hanks\n Nicole Kidman\n Jack Nicholson\n Julia Roberts\n Meg Ryan\n Quentin Tarantino\n Uma Thurman\n Bruce Willis\n Heath Ledger\n Orlando Bloom\n Brad Pitt\n Angelina Jolie\n Johnny Depp\n Russell Crowe\n Sean Penn\n Halle Berry\n Nicolas Cage\n Jude Law\n George Clooney\n Viggo Mortensen\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2000-\u00e1rini"}
{"id": "16247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/X%20Factor", "title": "X Factor", "text": "X Factor er ein sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, ein sangtalentkapping, sum ver\u00f0ur framleidd og send \u00ed fleiri londum. Sendingin er ment av Simon Cowell, og var\u00f0 upprunaliga framleitt \u00ed St\u00f3ra Bretlandi, har i\u00f0 ta\u00f0 kom \u00ed sta\u00f0in fyri eina l\u00edknandi sending, \"Pop Idols\". Konsepti\u00f0 er seinni breitt seg \u00fat til fleiri onnur lond, eitt n\u00fa til Danmark, har fleiri f\u00f8royingar hava luttiki\u00f0. \n\nLuttakarar \u00ed kappingini ver\u00f0a funnir vi\u00f0 almennum auditions. Navni\u00f0 \"X Factor\" v\u00edsir til, at programmi\u00f0 leitar eftir einum sers\u00f8kum eginleika, i\u00f0 ta\u00f0 ikki ber til at definera, og sum ey\u00f0kennir eina veruliga stj\u00f8rnu. Vinningurin er sum oftast ein pl\u00e1tukontrakt - umframt tann st\u00f3ra \u00e1hugan, i\u00f0 luttakrarnir f\u00e1a.\n\nKeldur \n\nX Factor\nT\u00f3nleikur\nT\u00f3nleikakappingar"}
{"id": "16248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indonesia", "title": "Indonesia", "text": "Indonesia (L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Indonesia) er eitt av f\u00f3lkar\u00edkastu londum \u00ed heiminum. Indonesia liggur \u00ed landsynningshorninum av Asia, ta\u00f0 er eitt oyggjaland, har eru umlei\u00f0 17.508 oyggjar. Har eru 33 provinsar og f\u00f3lkatali\u00f0 er meir enn 238 milli\u00f3nir, sum er fj\u00f3r\u00f0 st\u00f8rsta f\u00f3lkatal \u00ed heiminum. Indonesia er eitt l\u00fd\u00f0veldi vi\u00f0 forseta. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Jakarta. Indonesar tosa n\u00f3gv ymisk m\u00e1l, tey tosa 742 ymisk m\u00e1l og dialektir.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nIndonesia er heimsins st\u00f8rsta oyggjar\u00edki. Landi\u00f0 er 5.100 km langt eystur og vestur, havi\u00f0 er 8 milli\u00f3nir km2 \u00ed v\u00eddd, og har eru tr\u00edggjar klokkut\u00ed\u00f0ir. Knappliga 230 milli\u00f3nir f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Indonesia, 60% av teimum \u00ed oynni Java, h\u00f3ast oyggin ikki er meiri enn 7% av v\u00edddini \u00ed landinum. N\u00f3gvar a\u00f0rar st\u00f3rar oyggjar eru, men mangar teirra eru \u00f3gvuliga str\u00e1lbygdar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Indonesia, Jakarta, vi\u00f0 knappliga 9 mi\u00f3. f\u00f3lkum, er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Landsynningsasia.\n\nMentan \nBadminton og f\u00f3tb\u00f3ltur er best d\u00e1mdi \u00edtr\u00f3ttur \u00ed Indonesia. Lokalar \u00edtr\u00f3ttargreinar eru eisini. \n\u00cd Indonesia b\u00fagva umlei\u00f0 300 ymiskir etniskir b\u00f3lkar, sum hv\u00f8r hevur s\u00edni mentanarligu serligu ey\u00f0kenni. Indonesia hevur r\u00edkt mentanarl\u00edv, sum er \u00e1virka\u00f0 av indiskari, arabiskari, kinesiskari og europeiskari mentan. Indonesiskur matur er ymiskar, an upp\u00e1 hvar \u00ed Indonesia ein er staddur. Tey br\u00faka n\u00f3gv r\u00eds afturvi\u00f0 matinum. Fiskur og h\u00f8snarungi ver\u00f0ur n\u00f3gv br\u00faktur til h\u00f8vu\u00f0sr\u00e6ttir. Tey br\u00faka n\u00f3gv kokosmj\u00f3lk og kryddurtir sum kili er n\u00f3gv br\u00fakt.\nIndonesiskur si\u00f0bundin t\u00f3nleikurer m.a.  gamelan og keronkong. Dangdut er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt n\u00fdm\u00f3tans slag av pop t\u00f3nleiki, sum hevur fingi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 arabiskum, indiskum og malaysiskum t\u00f3nleiki.\nT\u00e6r elstu skriftirnar i\u00f0 man hevur funni\u00f0 \u00ed Indonesia er Sanskrit fr\u00e1 5. \u00f8ld.\nN\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed Indonesia hava sterkar munnligar si\u00f0venjur, sum hevur hj\u00e1lpt teimum at var\u00f0veita teirra egna mentunarliga samleika.\nT\u00e1 Suharto var\u00f0 forseti v\u00f3ru strangar reglar sum settu m\u00f8rk fyri \u00fatlendskum fj\u00f8lmi\u00f0lum at gera seg galdandi \u00ed Indonesia, og sum hev\u00f0i strangt eftirlit vi\u00f0 egnum mi\u00f0lum eisini, men n\u00fa er ta\u00f0 n\u00f3gv fr\u00ed\u00f0ari. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 10 lokalar, privatar sj\u00f3nvarpsr\u00e1sir, sum kappast m\u00f3ti t\u00ed almennu r\u00e1sini TVRI. \u00cd september 2009 var mett, at internet n\u00fdtslan var 12,5% \u00ed Indonesia. Yvir 30 milli\u00f3nir fartelefonir ver\u00f0a seldar hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Indonesia, og harav eru 27% av teimum lokal merki.\n\nMyndar\u00f8\u00f0\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nStj\u00f3rnin \n Stj\u00f3rnin \u00ed Indonesia\n Minister of The State Secretary\n Antara.co.id.en Tj\u00f3\u00f0ar t\u00ed\u00f0inda portalur\n Hagstova\n Chief of State and Cabinet Members\n\nAlmenn kunning \n Indonesia\n Kunning um at fer\u00f0ast \u00ed Indonesia\n\nAsia\nIndonesia"}
{"id": "16259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tutankhamon", "title": "Tutankhamon", "text": "Tutankhamon (1341 f.Kr. \u2013 1323 f.Kr.) var ungur drongur, t\u00e1 i\u00f0 hann t\u00f3k vi\u00f0 egyptisku tr\u00fanuni og st\u00fdrdi bara \u00ed n\u00edggju \u00e1r. Hann \u00e6t upprunaliga Neb Kheperu Re. Aknathon \u00e1tti Tutankhamon vi\u00f0 eini hj\u00e1konu. St\u00f3ra gravkamar hansara var\u00f0 ikki funni\u00f0 fyrr enn \u00ed 1922. Bretski egyptafr\u00f8\u00f0ingurin Howard Carter og Carnarvon lordur komu fram \u00e1 ta\u00f0. \u00cd forr\u00faminum v\u00f3ru \u00f3tr\u00faliga n\u00f3gvir fornlutir. \n\nEgyptar\nS\u00f8ga"}
{"id": "16260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Etna", "title": "Etna", "text": "Etna (3.357 m) er eitt gosfjall \u00ed l\u00fd\u00f0veldinum Italia. Etna liggur n\u00e6rhendis b\u00fdunum Messina og Catania \u00e1 eysturstrondini \u00e1 Sisilia. Etna goysir oftani, og sj\u00e1ldan gevur ta\u00f0 trupulleikar fyri flogfer\u00f0sluna. Etna er h\u00e6gsta og virknasta eldgosi\u00f0 \u00ed Evropa. \u00cd 2011 goysti hon 17 fer\u00f0ir. Gosfj\u00f8ll \u00ed Evropa eru bara \u00ed \u00cdslandi og Su\u00f0uritalia, har b\u00e6\u00f0i Etna og Stromboli enn eru virkin. \n\nGosfjalli\u00f0 Etna goysir \u00ed 1992. \u00cd gr\u00f3tfloyminum er jarn, sum ver\u00f0ur magneta\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0feltinum. Magnetiskar kanningar av hesum gr\u00f3tinum kunnu so alt\u00ed\u00f0 seinni v\u00edsa, hvussu magnetisku vi\u00f0urskiftini v\u00f3ru \u00e1 Sisilia \u00ed 1992.\n\nMyndasavn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\"Mount Etna Volcano Erupts In Sicily, Italy\", The Huffington Post heinta\u00f0 5. januar 2012\n\nKeldur \n\nGosfj\u00f8ll\nFj\u00f8ll\nItalia"}
{"id": "16262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gu%C3%B0run%20Mortensen", "title": "Gu\u00f0run Mortensen", "text": "Gu\u00f0run Gudmundsd\u00f3ttir Mortensen (f\u00f8dd 1997 \u00e1 Tv\u00f8royri) er ein f\u00f8royskur svimjari. Hon svimur fyri Susvim og fyri F\u00f8royar. Longu sum 14 \u00e1ra gomul hevur hon veruliga gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg innan svimjing. Hon hevur sett fleiri F\u00f8roysk met \u00ed svimjing og hevur vunni\u00f0 gull til Nor\u00f0urlandameistarastevnu \u00ed \u00cdslandi \u00ed desember 2011. Hon var einasti f\u00f8royingur, sum vann gull til ta kappingina. Gu\u00f0run er d\u00f3ttir Gudmund og S\u00fasonnu Kristinu Mortensen. Gu\u00f0run er fimta \u00e6ttarli\u00f0 eftir Niels Juel Mortensen i\u00f0 stovna\u00f0i N.J. Mortensen A/S \u00ed 1909. Fyrit\u00f8kan er til enn, p\u00e1pi Gu\u00f0runa er stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni, sum eigur fleiri skip og handlar. Fyrit\u00f8kan var eisini vi\u00f0 til at byggja havna\u00f8ki\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri \u00fat, solei\u00f0is at Var\u00f0in P/F \u00far G\u00f8tu kundi byggja n\u00fdggja uppisj\u00f3varvirki\u00f0 Var\u00f0in Pelagic \u00e1 Havnalagnum \u00e1 Tv\u00f8royri. N\u00fdggja virki\u00f0 gav n\u00f3gv n\u00fdggj arbei\u00f0spl\u00e1ss og minka\u00f0i um arbei\u00f0sloysi \u00ed Su\u00f0uroynni og \u00f8kti um skattainnt\u00f8kurnar hj\u00e1 kommununum \u00ed Su\u00f0uroynni. \u00cd 2012 hevur Gu\u00f0run havt ein st\u00f8\u00f0g fr\u00e1 svimjingini, men \u00e6tlan hennara er at fara at svimja aftur, og eftir 9. flokk \u00e6tlar hon at fara \u00e1 \u00edtr\u00f3ttarh\u00e1sk\u00fala \u00ed Danmark. \u00cd mai 2013 lutt\u00f3k Gu\u00f0run \u00e1 FM stevnuni \u00ed Havn. Hon vann eitt n\u00fa kappingina \u00ed 100 m fr\u00ed hj\u00e1 kvinnum og setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed hesi kapping. Seinasta kappingardagin vann hon gull samam vi\u00f0 trimum \u00f8\u00f0rum ungum kvinnum/gentum \u00far Susvim \u00ed 4 fer\u00f0irnar 50 metrar fr\u00edsvimjing, t\u00e6r vunnu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.47.15, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met (senior met). Hin 21. mai 2013 var\u00f0 hon \u00fattikin til F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0 (Juniorlandsli\u00f0i\u00f0), sum skal luttaka \u00e1 EJM \u00ed svimjing \u00ed Poznan \u00ed P\u00f3llandi, 10. - 14. juli 2013.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nFM 2010 \nGu\u00f0run hevur gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg sum bla\u00f0ung. Longu sum 13 \u00e1ra gomul vann hon f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 fyri vaksin \u00ed 50 m fr\u00ed, ta\u00f0 var \u00ed 2010.\n\nFM, NJM og a\u00f0rar kappingar \u00ed 2011 \nSum 14 \u00e1ra gomul setti hon f\u00f8royskt met \u00ed 50 m fr\u00ed, fyrst vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.40 sekund \u00e1 FM/JM 2011, t\u00e1 svam hon seg eisini til eina gulln\u00e1l, og so betra\u00f0i hon s\u00edtt egna met \u00e1 HS Stevnu 2011 \u00ed Havn vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.37 sek. Talan var b\u00e6\u00f0i um f\u00f8royskt met fyri vaksin og juniormet. \u00c1 tri\u00f0ja sinni sama \u00e1ri\u00f0 betra\u00f0i hon meti\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r \u00ed 50 m fr\u00ed, t\u00e1 hon vann gull \u00e1 NJM svimjistevnu \u00ed \u00cdslandi hin 11. desember 2011. Gu\u00f0run var eisini vi\u00f0 til at seta met \u00ed li\u00f0svimjing \u00ed 4x200m fr\u00ed \u00e1 NJM 2011 saman vi\u00f0 Tanju Skaalum, Ceciliu W. Eysturdal og Jonnu B. Thomsen. T\u00e6r svumu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:37.77.\n\nFM 2013 \nGu\u00f0run Mortensen lutt\u00f3k \u00e1 FM stevnuni \u00ed svimjing \u00ed Havn \u00ed mai 2013. Hon vann fleiri kappingar og setti eisini f\u00f8roysk seniormet og f\u00f8roysk juniormet.\n 4 x 50 m fr\u00ed - Gull og f\u00f8royskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.15\n 100 m fr\u00ed - Gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 57.62, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet\n\nDM 2013 \nGu\u00f0run lutt\u00f3k \u00e1 Vestdanske Mesterst\u00e6vne \u00ed \u00c5rhus \u00ed oktober 2013. Hon gongur \u00ed l\u00f8tuni (2013) \u00e1 eftirsk\u00fala ni\u00f0ri og svam fyri Bernstorffsminde Efterskole.\n Bronsu \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 27.21\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Gu\u00f0run \u00e1 Rankings.belswim.be, bestu t\u00ed\u00f0ir\n Susvim.mono.net, Su\u00f0uroyar Svimjifelag (SUSVIM)\n Svimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997"}
{"id": "16264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samara%20Felippo", "title": "Samara Felippo", "text": "Samara Felippo Santana (f\u00f8dd 6. oktober 1978 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nLeiklutir\n\nSj\u00f3nvarp\n\nFilmar\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "16265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regiane%20Alves", "title": "Regiane Alves", "text": "Regiane Kelly Lima Alves (f\u00f8dd 31. august 1978 \u00ed Santo Andr\u00e9) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon hevur veri\u00f0 gift f\u00fdra fer\u00f0ir og fr\u00e1skild tr\u00fdggjar fer\u00f0ir. Hon fekk s\u00edtt fyrsta barn \u00ed 2014. \u00cd 2003 var hon modell fyri bla\u00f0i\u00f0 Playboy Barzil \u00ed einari ser\u00fatg\u00e1vu av bla\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan films og sj\u00f3nvarpsvinnuna\n\nSj\u00f3nvarp \n 1998 - Fascina\u00e7\u00e3o .... Ana Clara Gouveia Prates\n\n 1998 - Meu P\u00e9 de Laranja Lima .... Lili\n\n 2000 - A Muralha .... Ros\u00e1lia Olinto\n\n 2000 - La\u00e7os de Fam\u00edlia .... Clara\n\n 2001 - S\u00edtio do Picapau Amarelo .... Branca de Neve\n\n 2001 - Brava Gente .... Gigi\n\n 2001 - Brava Gente .... Branca Luz\n\n 2002 - Desejos de Mulher .... Let\u00edcia Miranda Moreno\n\n 2003 - Mulheres Apaixonadas .... D\u00f3ris de Souza Duarte Martins\n\n 2004 - Cabocla .... Belinha (Elizabeth Emerenciana de Sousa Pereira Junqueira Caldas)\n\n 2006 - Minha Nada Mole Vida .... Elizandra\n\n 2006 - P\u00e1ginas da Vida .... Alice Miranda de Vilela Arruda\n\n 2008 - Beleza Pura .... Joana da Silva Amarante\n\n 2008 - Casos e Acasos .... Aline\n\n 2009 - A Turma do Didi .... Sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lva\n\n 2010 - Tempos Modernos .... Goretti Cordeiro\n\n 2011 - A Vida da Gente .... Cris (Cristiane Macedo)\n\n 2012 - \tGuerra dos Sexos .... Jennifer\n\n 2013 - Sangue Bom .... Renata Moretti \n\n 2016 - A Lei do Amor .... Elizabeth Alves Tavares (Beth)\n\n 2018 - O Tempo N\u00e3o Para .... Maria Carla Borell\n\nFilmar\n 2004 - Onde Anda Voc\u00ea .... Estela da Luz\n\n 2005 - Corpo .... Helena\n\n 2006 - Zuzu Angel .... Hildegard Angel\n\n 2006 - O Dono do Mar .... Germana\n\n 2011 - Retrato Falhado .... P\u00e9rola\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "16266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monica%20Iozzi", "title": "Monica Iozzi", "text": "Monica Iozzi de Castro (f\u00f8dd 2. november 1981 \u00ed Ribeir\u00e3o Preto) er sj\u00f3nleikari og t\u00ed\u00f0indakvinna \u00far Brasil.  \u00cd 2014 lutt\u00f3k hon \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini Big Brother Brazil 2014.\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "16268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fernanda%20de%20Freitas", "title": "Fernanda de Freitas", "text": "Fernanda de Freitas Sahdo (f\u00f8dd 25. februar 1980 \u00ed S\u00e3o Jos\u00e9 do Rio Preto) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nSj\u00f3nvarp\n\n Filmar\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "16269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8DA", "title": "\u00cdA", "text": "\u00cdA (stytting fyri \u00cdtr\u00f3ttarfelagi\u00f0 Argir) er hondb\u00f3ltsfelag av Argjum, sum var\u00f0 stovna\u00f0 10. august 2011.\n\nNevndin \nFyrsta nevnd felagsins:\nKristian Martin Sk\u00e1la, forma\u00f0ur\nMichael Vider\u00f8, n\u00e6stforma\u00f0ur\nNicolaj Balle, skrivari \nMartin M\u00f8rk, kassameistari\n\nKendir leikarar:\nJanus W. Mortensen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 \u00cdA - http://www.ia.fo\n Facebook s\u00ed\u00f0a hj\u00e1 \u00cdA\n\nHondb\u00f3ltur\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "16273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fernanda%20Lima", "title": "Fernanda Lima", "text": "Fernanda Cama Pereira Lima (f\u00f8dd 25. juni 1977 \u00ed Porto Alegre) er sj\u00f3nleikari, modell og sj\u00f3nvarpsvertinna \u00far Brasil. Hon hevur veri\u00f0 vertinna \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini MTV Brasil. Hon hevur veri\u00f0 vertinna fyri FIFA fleiri fer\u00f0ir, eitt n\u00fa var ta\u00f0 hon i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri lutakastinum til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed desember 2013.\n\nFilmar\nTelevision\n\nTelenovelas\n\nFilmar\n\nKeldur\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "16275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dmitrije%20Jankovi%C4%87", "title": "Dmitrije Jankovi\u0107", "text": "Dimitrije Jankovi\u0107 (f\u00f8ddur 5. november 1975) er f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari \u00far Serbia, sum hevur sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed F\u00f8royum \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd 2013 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 AB, \u00ed 2011 og 2012 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 TB, \u00ed 2006 og 2007 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 VB Sumba og \u00ed 2008 og 2010 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 B36.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDmitrije Jankovi\u0107 \u00e1 Footballzz.com\n\nTB leikarar\nB36 leikarar\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Serbia\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "16276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rnan", "title": "Stj\u00f8rnan", "text": "Stj\u00f8rnan er hondb\u00f3ltsfelag \u00far Klaksv\u00edk, sum var\u00f0 stovna\u00f0 umlei\u00f0 1932.  Felagi\u00f0 hevur li\u00f0 \u00ed Sunset kappingini, sum er fyri kvinnur og \u00ed yngru deildunum. Manshondb\u00f3ltur \u00ed Klaksv\u00edk hevur anna\u00f0 felag, sum eitur Team Klaksv\u00edk. Stj\u00f8rnan hevur vunni\u00f0 n\u00e6stflest FM heiti n\u00e6st eftir Neistan. Stj\u00f8rnan hevur vunni\u00f0 FM 8 fer\u00f0ir s\u00ed\u00f0an 1945.\n\nS\u00f8gan \nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at felagi\u00f0 helst var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1932. Fyrsti leikb\u00fanin hj\u00e1 gentunum/kvinnunum var hv\u00edtu heimaseyma\u00f0ur kj\u00f3li. M\u00e1lma\u00f0urin var \u00ed s\u00ed\u00f0um kj\u00f3la og \u00fatileikararnir \u00ed kj\u00f3la sum kom ni\u00f0ur \u00e1 kn\u00e6. Seinast \u00ed 1930-\u00e1runum f\u00f3ru gentur at leika \u00ed shorts eins og menn. T\u00e1 leiktu genturnar hj\u00e1 Stj\u00f8rnuni \u00ed rey\u00f0um shorts..\n\nF\u00f8royameistarar \nStj\u00f8rnan hevur veri\u00f0 f\u00f8royameistari 8 fer\u00f0ir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1943-2011. Fyrstu fer\u00f0 var \u00ed 1945, s\u00ed\u00f0an gingu 32 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 eydna\u00f0ist teimum at vinna FM aftur, ta\u00f0 var \u00ed 1977. S\u00ed\u00f0an vunnu t\u00e6r FM \u00ed 2000, 2004, 2006, 2007, 2008 og 2010.\n\nSteypavinnarar \nStj\u00f8rnan hevur veri\u00f0 steypavinnari sjey fer\u00f0ir. T\u00e6r vunnu steypafinaluna \u00ed 2004, 2005, 2007, 2008, 2009, 2010 og 2012.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Stj\u00f8rnuni\n KI.fo\n\nHondb\u00f3ltur\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "16289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buzz%20Aldrin%2C%20hvar%20bleivst%20t%C3%BA%20av%20%C3%AD%20ru%C3%B0uleikanum%3F%20%28sj%C3%B3nvarpsr%C3%B8%C3%B0%29", "title": "Buzz Aldrin, hvar bleivst t\u00fa av \u00ed ru\u00f0uleikanum? (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0)", "text": "Buzz Aldrin, hvor ble du av i alt mylderet?, er ein norsk b\u00f3k, sum \u00ed st\u00f3ran mun sn\u00fdr seg um ein ungan mann, sum av ymiskum ors\u00f8kum endar \u00e1 einum vi\u00f0ger\u00f0arheimi \u00ed F\u00f8royum. B\u00f3kin er filmatisera\u00f0 til eina sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 av NRK, og fyrsti partur av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini ver\u00f0ur at s\u00edggja \u00ed NRK \u00ed 2011. B\u00f3kin hj\u00e1 Johan Harstad kom \u00fat \u00ed 2005 og hevur fingi\u00f0 sera g\u00f3\u00f0 umm\u00e6li \u00ed b\u00e6\u00f0i Norra, restini av Skandinavia og eisini \u00ed Amerika. Agnar Art\u00favertin hevur t\u00fdtt b\u00f3kina til f\u00f8royskt. Umm\u00e6lini av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini hava eisini veri\u00f0 r\u00e6ttiliga g\u00f3\u00f0 . Fleiri f\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar sp\u00e6la vi\u00f0 - ein teirra er Annfinnur Heinesen, sum hevur ein st\u00f3ran hj\u00e1leiklut sum Palli, ein onnur er Annika Johannessen, sum sp\u00e6ldi leiklutin sum Anna. R\u00f8\u00f0in er tikin upp \u00ed F\u00f8royum og Noregi og umbor\u00f0 \u00e1 Norr\u00f8nu.. \n\nHetta er s\u00f8gan um Mattias, sum er gartnari. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur somu n\u00e1tt sum tann allarfyrsta m\u00e1nalendingin f\u00f3r fram. Mattias hev\u00f0i st\u00f3ran \u00e1huga fyri r\u00famdarfer\u00f0um og hansara st\u00f3ra fyrimynd var Buzz Aldrin, sum var n\u00e6sti ma\u00f0ur \u00e1 m\u00e1nanum. Eins og Buzz Aldrin vil Mattias vera nummar tvey, hann vil vera \u00f3kendur og liva eitt fri\u00f0arligt og anonymt l\u00edv. \u00c1ri\u00f0 er 1999, og Mattias er 30. Ein vinur bj\u00f3\u00f0ar honum til F\u00f8roya at hj\u00e1lpa orkestrinum \u00e1 eini konsertfer\u00f0, og hann tekur av, stutta t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn fer\u00f0ina til F\u00f8roya, hevur genta hansara gj\u00f8rt ta\u00f0 li\u00f0ugt vi\u00f0 hann, og ta\u00f0 t\u00f3k hann sera tungt. \u00c1 veg til F\u00f8roya og eftir at hann var komin til Havnar, f\u00f3r alt av \u00e1lvara at skrambla saman hj\u00e1 Mattiasi. Hann m\u00f8tir s\u00ed\u00f0an dananum Havstein, sum tekur s\u00e6r av honum og bj\u00f3\u00f0ar honum at b\u00fagva \u00ed einum serligum vi\u00f0ger\u00f0arheimi fyri sinnisveik, sum hann rekur vi\u00f0 Gj\u00f3gv.\n\nSj\u00f3nleikarar\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nSj\u00f3nvarpssendingar"}
{"id": "16293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurobandi%C3%B0", "title": "Eurobandi\u00f0", "text": "Eurobandi\u00f0 er ein \u00edslenskur poppb\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk. B\u00f3lkurin vann S\u00f6ngvakeppnin \u00ed 2008 og umbo\u00f0a\u00f0i \u00cdsland \u00ed evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2008.\n\nLimir \n Fri\u00f0rik \u00d3mar\n Reg\u00edna \u00d3sk\n\n\u00datg\u00e1vur\n This is my life (2009)\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest"}
{"id": "16294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9bora%20Falabella", "title": "D\u00e9bora Falabella", "text": "D\u00e9bora Lima Falabella (f\u00f8dd 22. februar 1979 \u00ed Belo Horizonte) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "16296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Namibia", "title": "Namibia", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Namibia (\u00e1 enskum Republic of Namibia) er eitt land \u00ed Afrika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Namibia mark vi\u00f0 Angola, \u00ed eystri vi\u00f0 Botsvana og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Su\u00f0urafrika. Namibia, sum \u00e1\u00f0ur var t\u00fdskt hj\u00e1land, kom undir Su\u00f0urafrika \u00ed 1915 og var\u00f0 verandi su\u00f0urafrikanskt hj\u00e1land til 21. mars 1990 .\n\nS\u00f8ga\n\nUpprunasamfelagi\u00f0 \n\nUm 1000 f.Kr. h\u00f8vdu f\u00f3lk, sum tala\u00f0u khoisanskt m\u00e1l, b\u00fa\u00f0 mong t\u00fasund \u00e1r \u00ed p\u00f8rtum \u00ed Afrika sunnanfyri Mi\u00f0kringin og eisini uttan um Kalaharioy\u00f0im\u00f8rkina \u00ed Namibia. Khoisanf\u00f3lki\u00f0 var vei\u00f0if\u00f3lk, og dyrka\u00f0i ikki j\u00f8r\u00f0ina. Tey n\u00fdttu steinambo\u00f0 og veiddu vi\u00f0 boga og p\u00edli vi\u00f0 steinoddi. Tey h\u00f8vdu helst fingi\u00f0 kunnleika til jarn, t\u00e1 i\u00f0 fyrstu bantuf\u00f3lkini \u00far Kamerun settu b\u00fagv \u00edmillum teirra eftir 100 f.Kr. T\u00e1 f\u00f3ru teir eisini at halda neyt og sey\u00f0. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, k\u00f8vdi batnuf\u00f3lki\u00f0 meginpartin av khoisanf\u00f3lkinum, men n\u00f8kur, serstakliga tey, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00fatry\u00f0juni \u00ed Kalahai \u00ed Namibia, var\u00f0veittu s\u00edna mentan. N\u00f8kur t\u00fasund teirra eru \u00ed Namibia enn. Khoisanf\u00f3lki\u00f0 hevur m\u00e1la\u00f0 hugtakandi hellism\u00e1lningar, m\u00e1la\u00f0ir vi\u00f0 fja\u00f0rum, h\u00e1ri ella beini. Litirnir v\u00f3ru gj\u00f8rdir av gipsi, leiri og okkur, sum var\u00f0 blanda\u00f0 vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0i ella feitti og goymt \u00ed hornkrukkum. Khoisanf\u00f3lki\u00f0 goymdi eisini vatn \u00ed strutsaeyggjum og smurdi eitur \u00e1 \u00f8rvaroddarnar.\n\nHereroar kr\u00edggjast \u00edm\u00f3ti evropearum \n\n\u00cd januar \u00ed 1904 reisti hererof\u00f3lki\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Namibia seg upp \u00edm\u00f3ti t\u00fdska yvirvaldinum . T\u00fdskland sendi herdeildir hagar. Teir r\u00f3ku uppreistrarf\u00f3lki\u00f0 inn \u00ed Kalaharioy\u00f0im\u00f8rk og skutu og drupu \u00f8ll, sum v\u00e1ga\u00f0u s\u00e6r at koma aftur. Seinni v\u00f3r\u00f0u teir hereroar, i\u00f0 livdu eftir, girdir inni \u00ed arbei\u00f0slegum. Helvtin av teimum doy\u00f0i. Neytab\u00f8ndurnir \u00ed sy\u00f0ri \u00ed Namibia gj\u00f8rdust p\u00fara skelka\u00f0ir og gj\u00f8rdu uppreistur \u00ed oktober 1904. Teir v\u00f3ru kringir \u00e1 rossabaki, og oddamenn teirra v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir geriljahermenn. T\u00fdskarar m\u00e1ttu f\u00e1a s\u00e6r 14 000 hermenn fyri at berja uppreisturin ni\u00f0ur. Teir t\u00f3ku uppreistrarf\u00f3lkini til fanga og stongdu tey inni \u00ed arbei\u00f0slegum. Fyri uppreistrarnar v\u00f3ru um 20 000 namar og 80 000 hereroar. \u00cd 1911 v\u00f3ru bara 9800 namar og 15 000 hereroar eftir.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nTv\u00e6r st\u00f3rar oy\u00f0imerkur ey\u00f0kenna landslagi\u00f0; Namibiaoy\u00f0im\u00f8rk, i\u00f0 er fram vi\u00f0 allari strondini og Kalaharioy\u00f0im\u00f8rk eystast \u00ed landinum.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Namibia eru n\u00f3gv steinsl\u00f8g, og n\u00f3gvur fiskur er fram vi\u00f0 strondini. Namibia er av st\u00f8rstu n\u00e1msvinnulondum \u00ed Afrika, har er n\u00f3gv kopar og tin og mong onnur steinsl\u00f8g . Diamantar eru eisini. St\u00f8rsta urann\u00e1m \u00ed heiminum er \u00ed R\u00f6ssing \u00ed Namibiaoy\u00f0im\u00f8rk mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum. Namibia er eisini n\u00e6stst\u00f8rsta bl\u00fdvinnuland \u00ed heiminum. Namibia er rokna\u00f0 sum eitt mi\u00f0al innt\u00f8ku land \u00ed b\u00f3lking ST's vi\u00f0v\u00edkjandi altj\u00f3\u00f0a menningarhj\u00e1lp. B\u00f3lkingin av Namibia sum eitt mi\u00f0al innt\u00f8ku land er t\u00f3 grunda\u00f0 \u00e1 livistandardin hj\u00e1 einum minniluta av f\u00f3lkinum. Umlei\u00f0 55.8 % av t\u00ed namibiska f\u00f3lkinum livir undir f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mismarkinum . N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er eisini 51,2 % av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys . Gjaldoyra\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur, er namibiskur dollari (7.57 NAD = 1.00 USD) .\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nMesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Namibia b\u00fdr \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum nor\u00f0arlaga \u00ed landinum. Her b\u00fdr til d\u00f8mis ovambof\u00f3lki\u00f0 \u00ed innigirdum bygdum, nevndar hraal. Himbaf\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr vestari \u00ed karga-lendinum \u00edm\u00f3ti Angola. Himbaf\u00f3lki\u00f0, sum t.d. eisini b\u00fdr \u00ed Kunene-\u00f8kinum, eru upprunaliga nomaduf\u00f3lk, og n\u00f3gv av teimum liva sum tey hava gj\u00f8rt \u00ed fleiri 1000 \u00e1r. Tey eru b\u00e6\u00f0i b\u00fafastir b\u00f8ndur og flakkf\u00f3lk. Tey halda neyt og f\u00e1a mj\u00f3lk undan teimum og kj\u00f8t og h\u00fa\u00f0ir av teimum til kl\u00e6\u00f0i o.a. Fleiri neyt b\u00f3ndi eigur, m\u00e6tari er hann. \n\nAlmenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed landinum er enskt. T\u00e1 b\u00f8rnini byrja \u00ed sk\u00fala, er \u00f8ll undirv\u00edsing \u00e1 enskum. Ta\u00f0 er t\u00ed t\u00fddningarmiki\u00f0 at tey \u00ed barnag\u00f8r\u00f0unum ver\u00f0a fyrireika\u00f0 at fara \u00ed sk\u00fala og l\u00e6ra ta\u00f0 enska m\u00e1li\u00f0, so t\u00ed\u00f0liga sum gj\u00f8rligt, solei\u00f0is at tey fara at tr\u00edvast \u00ed sk\u00falanum og kl\u00e1ra seg v\u00e6l. Tann namibiska stj\u00f3rnin leggur st\u00f3ran dent \u00e1 \u00fatb\u00fagving, og ein st\u00f3rur partur av tj\u00f3\u00f0arinnt\u00f8kuni fer til \u00fatb\u00fagving.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar"}
{"id": "16297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1448%20%28sj%C3%B3nvarpsr%C3%B8%C3%B0%29", "title": "1448 (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0)", "text": "1448 er ein f\u00f8roysk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed 9 p\u00f8rtum, framleidd av Bjarni \u00c1rting Rubeksen. R\u00f8\u00f0in er ein \"realityr\u00f8\u00f0\", i\u00f0 fylgir gerandisdegnum hj\u00e1 l\u00f8gregluni \u00ed T\u00f3rshavn. Fylgt ver\u00f0ur vi\u00f0 t\u00e1 brotsger\u00f0ir ver\u00f0a uppkl\u00e1ra\u00f0ar, og hyggjarin kemur t\u00e6tt at teimum, i\u00f0 liva \u00e1 l\u00edvsins skuggas\u00ed\u00f0u. R\u00f8\u00f0in l\u00fdsist sum  9 dokumentarfilmar, sum Bjarni hevur gj\u00f8rt eftir leistanum \"one man, one camera\"; ta\u00f0 vil siga, at hann sj\u00e1lvur hevur filma\u00f0, klipt og lagt til r\u00e6ttis.\n\nUndirt\u00f8ka \nR\u00f8\u00f0in var sera v\u00e6l umtikin \u00ed F\u00f8royum. Somiki\u00f0 v\u00e6l, at ein Facebook b\u00f3lkur var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2010, aftan\u00e1 at fyrsta r\u00f8\u00f0 var v\u00edst \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya. B\u00f3lkurin nevndist \"Vit \u00f8ll i\u00f0 ynskja meiri 1448 sendingar\" og hev\u00f0i til endam\u00e1l at heita \u00e1 Kringvarpi\u00f0 um at framlei\u00f0a fleiri sendingar.\n\nListi yvir 1448 sendingar \nSendingar, i\u00f0 hava veri\u00f0 sendar og endursendar \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya.\n\nKeldur \nF\u00f8royskar sj\u00f3nvarpssendingar\nSj\u00f3nvarp\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "16302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunningarstova", "title": "Kunningarstova", "text": "Ein Kunningarstova (Enskt: Visitor Center ella Visitor information center ella Tourist information center) er eitt sta\u00f0, har fer\u00f0af\u00f3lk, fremmandaf\u00f3lk og eisini f\u00f3lk sum b\u00fagva \u00e1 sta\u00f0num kunnu leita s\u00e6r kunning um \u00fatfer\u00f0arm\u00f8guleikar \u00ed \u00f8kinum, um vitjunarverd st\u00f8\u00f0, f\u00e1a \u00fatfl\u00fdggja eitt kort yvir \u00f8ki\u00f0 osfr.\n\nKunningarstovur \u00ed F\u00f8royum \n\u00cd F\u00f8royum eru b\u00e6\u00f0i kunningarstovur og kunningardiskar kring landi\u00f0. Kunningarstovur eru m.a. \u00e1 hesum st\u00f8\u00f0um \u00ed F\u00f8royum: T\u00f3rshavn, Klaksv\u00edk, Tv\u00f8royri, V\u00e1gur, Sandur, Mi\u00f0v\u00e1gur, Runav\u00edk og Fuglafj\u00f8r\u00f0ur. Hesar kunningarstovur samstarva hv\u00f8r vi\u00f0 a\u00f0ra og hava felags heimas\u00ed\u00f0usni\u00f0i og allar s\u00ed\u00f0urnar eita visit og so navni\u00f0 \u00e1 \u00f8kinum ella b\u00fdnum, t.d. visitnordoy.fo, visitsuduroy.fo og visittorshavn.fo. Ta\u00f0 er ymiskt, hvussu hesar kunningarstovur ver\u00f0a f\u00edggja\u00f0ar. Nakrar vera partv\u00eds f\u00edggja\u00f0ar av kommununum \u00ed \u00f8kinum og vi\u00f0 stu\u00f0li fr\u00e1 \u00f8kisfer\u00f0avinnufelagnum, sum f\u00e6r stu\u00f0ul \u00far landskassanum gj\u00f8gnum ta\u00f0 r\u00e1\u00f0i\u00f0, sum fer\u00f0avinnan hoyrir undir. \u00d8ll \u00f8kini \u00ed F\u00f8royum hava hv\u00f8r s\u00edtt \u00f8kisfer\u00f0avinnufelag, sum f\u00e6r stu\u00f0ul fr\u00e1 landinum fyri at menna fer\u00f0avinnuna \u00ed teirra \u00f8ki, tey eru seks \u00ed tali (2013). Hesi fer\u00f0avinnufel\u00f8g kunnu lata stu\u00f0ul til kunningarstovur, og ta\u00f0 hevur eisini veri\u00f0 f\u00f8st mannagongd \u00ed fleiri av \u00f8kjunum, at ein partur av rakstrinum hj\u00e1 kunningarstovunum ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0ur av hesum stu\u00f0uli. Kunningarstovurnar hava ein kunningarlei\u00f0ara og t\u00e6r st\u00f8rru kunningarstovurnar hava onnur starvsf\u00f3lk afturat lei\u00f0aranum. Kunningarstovurnar \u00e1 sm\u00e6rri \u00f8kjunum hava sum oftast bert ta\u00f0 eina starvsf\u00f3lki\u00f0. \u00cd Su\u00f0uroynni og Eysturoynni eru kunningarstovurnar inni \u00e1 b\u00fdr\u00e1\u00f0sskrivstovunum. Kunningarstovan \u00ed Havn hevur h\u00fasast ymsasta\u00f0ni \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum. \u00cd l\u00f8tuni (2013) er hon \u00e1 Vaglinum inni \u00ed h\u00fasinum hj\u00e1 Gamla B\u00f3kahandli (H.N. Jacobsen's B\u00f3kahandil).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nKunningarstovan \u00ed Havn og Streymoy\nNor\u00f0oya Kunningarstova \u00ed Klaksv\u00edk\nSu\u00f0uroyar Kunningarstova (Tv\u00f8royri og V\u00e1gur)\nSandoyar Kunningarstova\nV\u00e1ga Kunningarstova (Mi\u00f0v\u00e1gur)\nEysturoyar Kunningarstova (Runav\u00edk og Fuglafj\u00f8r\u00f0ur)\n\nFer\u00f0avinna\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janka%20Kupala", "title": "Janka Kupala", "text": "Janka Kupala (Janka Kupa\u0142a, \u00e1 hv\u00edtarussiskum: \u042f\u0301\u043d\u043a\u0430 \u041a\u0443\u043f\u0430\u0301\u043b\u0430) var kunstnaranavni\u00f0 hj\u00e1 Ivan Daminikavitj Luzevitj, sum var\u00f0 f\u00f8ddur 7. juli 1882 \u00ed Vjasynka uttanfyri Minsk, dey\u00f0ur 28. juni 1942 \u00ed Moskva. Hann var ein rith\u00f8vundur \u00far Hv\u00edtarusslandi. Hann sigst vera ein av teimum st\u00f8rstu rith\u00f8vundunum \u00ed 20. \u00f8ld, sum skriva\u00f0u \u00e1 hv\u00edtarussiskum. Tey fyrstu \u00e1rini sum rith\u00f8vundur skriva\u00f0i hann mest tj\u00f3\u00f0skaparsinna\u00f0an skaldskap. Hansara fyrsta roynd sum rith\u00f8vundur var skriva\u00f0 \u00e1 p\u00f3lskum undir dulnevninum K-a, ta\u00f0 var umlei\u00f0 1903-04. Hansara fyrsta verk \u00e1 m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum var (\"\u041c\u0430\u044f \u0434\u043e\u043b\u044f\"), sum kom \u00fat 15. juli 1904. Fleiri yrkingar komu \u00fat \u00ed hv\u00edtarussiskum bl\u00f8\u00f0um \u00ed 1906 og 07. \u00cd 1908 flutti hann til Vilnius, har hann helt fram vi\u00f0 at skriva og \u00fatgeva yrkingar. Sama \u00e1ri\u00f0 gav hann \u00fat s\u00edtt fyrsta yrkingasavn \u0416\u0430\u043b\u0435\u0439\u043a\u0430 (Tann l\u00edtla floytan), har hann var atfinningarsamur m\u00f3ti tsar st\u00fdrinum, sum gav bo\u00f0 um at leggja hald \u00e1 b\u00f3kina. Kupala m\u00e1tti gevast vi\u00f0 at arbei\u00f0a \u00e1 bla\u00f0num Nasha Niva, fyri ikki at oy\u00f0ileggja umd\u00f8mi\u00f0 hj\u00e1 bla\u00f0num. \u00cd 1909 flutti hann til Sankta P\u00e6tursborg. Hann skriva\u00f0i og \u00fatgav fleiri verk, me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i har, m.a. \u0421\u043e\u043d \u043d\u0430 \u043a\u0443\u0440\u0433\u0430\u043d\u0435 (Enskt: Dream on a Barrow)\u2013 sum hann var\u00f0 li\u00f0ugur vi\u00f0 \u00ed august 1910 \u2013 symbolisera\u00f0i v\u00e1naliga standin \u00ed heimlandi hansara Hv\u00edtarusslandi. \u00cd 1913 flutti hann aftur til Vilnius. Kupala var serliga \u00e1virka\u00f0ur av Maxim Gorky \u00ed 1910-\u00e1runum. \n\nKupala gj\u00f8rdist vi\u00f0haldsma\u00f0ur hj\u00e1 Sovjetsamveldinum, men samstundis var hann eisini tj\u00f3\u00f0skaparsunna\u00f0ur vi\u00f0v\u00edkjandi heimlandinum, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi at sovjettiskir myndugleikar ikki h\u00f8vdu fult \u00e1lit \u00e1 honum. \u00cd 1930-\u00e1runum noyddist hann at skriva eina almenna umbering, og eftir ta\u00f0 var fri\u00f0ur. \u00cd 1941 fekk hann hei\u00f0urin Order of Lenin (Lenin ordanin) fyri yrkingasavni\u00f0 \u0410\u0434 \u0441\u044d\u0440\u0446\u0430 (Fr\u00e1 hjartanum). T\u00e1 Hv\u00edtarussland var\u00f0 hersett av t\u00fdskarum \u00ed 1941, flutti Kupala, sum t\u00e1 var sj\u00fakur, til Moskva, har hann skriva\u00f0i yrkingar sum stu\u00f0la\u00f0u partisanum \u00ed Hv\u00edtarusslandi, sum kempa\u00f0u m\u00f3ti t\u00fdskarum. Kupala doy\u00f0i undir illgrunasomun vi\u00f0urskiftum \u00ed Moskva \u00ed 1942. Hann datt oman gj\u00f8gnum trappur \u00e1 Hotel Moskva, og ta\u00f0 var sta\u00f0fest at vera ein vanlukka, men summi h\u00f8vdu illgruna um mor\u00f0 ella sj\u00e1lvmor\u00f0. \u00cd 1945 l\u00e6t upp eitt savn \u00ed Minsk til minnis um Janka Kupala.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Verk hj\u00e1 Janka Kupala umsett hevur Vera Rich\n\nHv\u00edtarussiskir rith\u00f8vundar\nYrkjarar \u00far Hv\u00edtarusslandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1882\nAndl\u00e1t \u00ed 1942"}
{"id": "16307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin", "title": "Stj\u00f3rnin", "text": "Stj\u00f3rnin er ein \u00edslendskur rokkb\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk. Ta\u00f0 eru tey b\u00e6\u00f0i Gr\u00e9tar \u00d6rvarsson, f\u00f8ddur 11. juli 1959, og Sigr\u00ed\u00f0ur Beinteinsd\u00f3ttir, f\u00f8dd 24. juli 1962, sum mynda b\u00f3lkin. Stj\u00f3rnin umbo\u00f0a\u00f0i \u00cdsland til Eurovision sangkappingina \u00ed 1990 \u00ed Zagreb vi\u00f0 sanginum \"Eitt lag enn\". Sangurin gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra av 22 sangum. Tvey \u00e1r seinni lutt\u00f3ku tey b\u00e6\u00f0i aftur \u00ed Eurovision sangkappingini, hesafer\u00f0 vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Heart 2 Heart vi\u00f0 sanginum \"Nei e\u00f0a ja\". Hesin sangurin gj\u00f8rdist nummar sjey av 23 \u00ed Malm\u00f8.\n\nLimir \n Gr\u00e9tar \u00d6rvarsson\n Sigr\u00ed\u00f0ur Beinteinsd\u00f3ttir\n\n\u00datg\u00e1vur \n Eitt lag enn (1990)\n Tv\u00f6 l\u00edf (1991)\n Stj\u00f3rnin (1992)\n Rigg (1993)\n Stj\u00f3rnarl\u00f6gin 1989\u20141995 (1995)\n Sumar n\u00e6tur (1996)\n Stj\u00f3rnin @ 2000 (1999)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "16315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1njal%20Martin%20Hofgaard", "title": "D\u00e1njal Martin Hofgaard", "text": "Danjal Martin Hofgaard (f\u00f8ddur 4. mai 1989 \u00ed V\u00e1gi) er f\u00f8royskur r\u00f3gvari og svimjari. Hann r\u00f8r fyri Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag og fyri F\u00f8royar og svimur fyri Susvim og F\u00f8royar. Hin 1. mars 2015 vann hann HM \u00ed 2000 metrar innir\u00f3\u00f0ri \u00ed l\u00e6ttvekt hj\u00e1 monnum og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 heimsmeistari.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan \u00edtr\u00f3tt\n\nR\u00f3gving \nD\u00e1njal Martin r\u00f8r b\u00e6\u00f0i vanligan f\u00f8royskan kappr\u00f3\u00f0ur og innir\u00f3\u00f0ur. D\u00e1njal Martin vann FM 2011 vi\u00f0 Riddaranum \u00ed 2011. \u00cd f\u00f8royskum kappr\u00f3\u00f0ri ber bara til at gera seg galdandi \u00ed F\u00f8royum, eftirsum kappr\u00f3\u00f0ur \u00ed f\u00f8royskum b\u00e1tum bert fer fram \u00ed F\u00f8royum burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 Ish\u00f8j Regatta og onkrari a\u00f0rari stevnu sum f\u00f8royingar \u00ed Danmark skipa fyri. Men \u00ed innir\u00f3\u00f0ri ber til at gera seg galdandi sum einstaklingur uttanfyri landoddarnar, eitt n\u00fa til HM \u00ed Boston. \u00cd januar 2012 var\u00f0 kappast um, hv\u00f8r i\u00f0 skuldi umbo\u00f0a F\u00f8royar til HM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri. D\u00e1njal Martin gj\u00f8rdist ein av teimum hepnu. Kappingin var\u00f0 hildin \u00ed h\u00f8lunum hj\u00e1 Kn\u00f8rri \u00ed Havn, \u00f8ll r\u00f3\u00f0u 2000 metrar. D\u00e1njal Martin var\u00f0 skj\u00f3tastur hj\u00e1 monnum \u00ed l\u00e6ttvekt vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:19,30, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Gamla meti\u00f0 \u00e1tti Lars Abrahamsen \u00far Runav\u00edk, hann setti meti\u00f0 \u00ed 2007.\n\nF\u00f8royameistaraheti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri\n\nFM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2011 \nD\u00e1njal Martin Hofgaard vann FM heiti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2011\n Gull \u00ed b\u00f3lkinum Menn/Dreingir - Opin b\u00f3lkur l\u00e6ttvekt (2000m) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:27.4\n\nFM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2012 \nEins og undanfarna\u00f0 \u00e1ri\u00f0 vann D\u00e1njal Martin Hofgaard f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri:\n Gull \u00ed b\u00f3lkinum Menn/Dreingir - Opin b\u00f3lkur l\u00e6ttvekt (2000m) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:26.2\n Bronsa \u00ed Li\u00f0kapping - Menn (6x500m) vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini 9:52.7, hinir v\u00f3ru: Bjarni Hammer, J\u00e1kup V. Larsen, Niels M. Djurhuus, B\u00e1r\u00f0ur Poulsen og Gunnar \u00ed Dali.\n\nFM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2014 \nD\u00e1njal Martin Hofgaard vann FM heiti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2014\n Gull \u00ed b\u00f3lkinum Menn/Dreingir - Opin b\u00f3lkur l\u00e6ttvekt (2000m) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:38.5\n\nHM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2012 \nD\u00e1njal Martin lutt\u00f3k \u00ed HM kapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Boston \u00ed februar 2012 \u00ed b\u00f3lkinum Lightweight Open Men (2000 metrar), hann gj\u00f8rdist nummar 6 av \u00f8llum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:20.9\n\nHM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2014 \nD\u00e1njal Martin lutt\u00f3k \u00ed HM kapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Boston \u00ed februar 2014 \u00ed b\u00f3lkinum Lightweight Open Men (2000 metrar), hann gj\u00f8rdist nummar 9 av 77 luttakarum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:20.9\n\nHM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2015 og \u00fatt\u00f8kukappingin \nD\u00e1njal Martin var til \u00fatt\u00f8kukapping \u00ed r\u00f3\u00f0rarneystinum hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag hin 29. november 2014, har hann var\u00f0 \u00fattikin til HM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri, sum ver\u00f0ur \u00ed Boston \u00ed mars 2015. Hann r\u00f3\u00f0i 2000 metrar \u00ed innir\u00f3\u00f0ri vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6.18.9, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met, gamla meti\u00f0 \u00e1tti D\u00e1njal Martin sj\u00e1lvur, og ta\u00f0 var 6.19.3.\n\nHeimsmeistari 2015 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed opna b\u00f3lkinum, l\u00e6ttvekt \n Gull \u00ed 2000 metrar innir\u00f3\u00f0ri \u00ed opna b\u00f3lkinum hj\u00e1 monnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:16.7 (1 sekund frammanfyri silvurvinnaran)\n\nSvimjing \nDanjal Martin hevur luttiki\u00f0 \u00e1 fleiri svimjistevnum uttanlands til NJM, EJM, EM og Oyggjaleikir og hevur fingi\u00f0 fleiri g\u00f3\u00f0 \u00farslit. Hann er tri\u00f0skj\u00f3tasti svimjari \u00far F\u00f8royum \u00e1 200 m fr\u00ed nakrant\u00ed\u00f0.\n\nFM 2014 \nGull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:59.75 vi\u00f0 Harrar Susvim, saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og R\u00f3land Toftum.\nGull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:34.96, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met, saman vi\u00f0 H\u00f8gna Simonsen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og R\u00f3land Toftum.\n\nF\u00f8roysk met \nHann hevur vunni\u00f0 fleiri gull hei\u00f0ursmerki og sett fleiri f\u00f8roysk met \u00ed svimjing:\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 langgeil \n50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 32.36 (Pauli \u00d8ssursson Mohr t\u00f3k meti\u00f0 til EM 2010).\n100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:10.94\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 stuttgeil \n4x50m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:34.96, saman vi\u00f0 H\u00f8gna Simonsen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og R\u00f3land Toftum. FM \u00ed svimjing 2014.\n4x50m fr\u00ed vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini 1:36.01, saman vi\u00f0 Beinir E. Danielsen, Paula \u00d8ssursson Mohr og Kristian Olsen. Oyggjaleikir 2007.\n4x200m fr\u00ed vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini 7:54.67, saman vi\u00f0 Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, Sofus Bech og P\u00e1l Joensen. Meti\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 \u00c6gir Stevnu 5.  november 2011.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nOctoOpen.dk\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nInnir\u00f3\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gbingar\nHeimsmeistarar"}
{"id": "16321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakub%20Kolas", "title": "Jakub Kolas", "text": "Jakub Kolas (skrivast eisini Jakub Ko\u0142as) (\u00e1 hv\u00edtarussiskum: \u042f\u043a\u0443\u0301\u0431 \u041a\u043e\u0301\u043b\u0430\u0441), (f\u00f8ddur \u00ed 1882, dey\u00f0ur 13. august 1956), veruligt navn: Kanstantsin Mitskievich (\u041c\u0456\u0446\u043a\u0435\u0301\u0432\u0456\u0447 \u041a\u0430\u043d\u0441\u0442\u0430\u043d\u0446\u0456\u0301\u043d \u041c\u0456\u0445\u0430\u0301\u0439\u043b\u0430\u0432\u0456\u0447) var ein hv\u00edtarussikur rith\u00f8vundur, F\u00f3lksins Skald fyri Sovjetsamveldi\u00f0 \u00ed 1926 og limur \u00ed Hv\u00edtarusslands V\u00edsunda Akademi fr\u00e1 1928 og fr\u00e1 1929 var hann vara forseti \u00ed akademinum.\n\n\u00cd s\u00ednum skaldskapi var Kolas kendur fyri at hava samhuga vi\u00f0 t\u00ed vanliga hv\u00edtarussiska b\u00f3ndanum. Kunstnaranavn hansara Kolas bendir eisini henda vegin, vi\u00f0 ta\u00f0 at Kolas merkir Oyra av Korni. \n\nHann skriva\u00f0i yrkingas\u00f8vnini Songs of Captivity (\u00e1 russiskum: \u041f\u0435\u0441\u043d\u0438 \u043d\u0435\u0432\u043e\u043b\u0438, 1908) og Songs of Grief (\u00e1 hv\u00edtarussiskum: \u041f\u0435\u0441\u044c\u043d\u0456-\u0436\u0430\u043b\u044c\u0431\u044b, 1910), yrkingarnar Eitt n\u00fdtt land (\u00e1 hv\u00edtarussiskum: \u041d\u043e\u0432\u0430\u044f \u0437\u044f\u043c\u043b\u044f, 1923) og T\u00f3nleikarin-Simon (\u00e1 hv\u00edtarussiskum: \u0421\u044b\u043c\u043e\u043d-\u043c\u0443\u0437\u044b\u043a\u0430, 1925), stutts\u00f8gur og sj\u00f3nleikir. Yrking hansara Sm\u00e1ttan hj\u00e1 fiskimanninum (\u00e1 hv\u00edtarussiskum: \u0420\u044b\u0431\u0430\u043a\u043e\u0432\u0430 \u0445\u0430\u0442\u0430, 1947) sn\u00fdr seg um str\u00ed\u00f0i\u00f0 eftir at Hv\u00edtarussland gj\u00f8rdist partur av Sovjetsamveldinum. Trilogi hansara \u00c1 einum vegam\u00f3ti (\u00e1 russiskum: \u041d\u0430 \u043f\u0435\u0440\u0435\u043f\u0443\u0442\u044c\u0435, 1954) sn\u00fdr seg um l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 hv\u00edtarussiskum b\u00f3ndum og t\u00ed demokratisku intellligensiani \u00e1\u00f0renn-kollveltingina.\n\nHei\u00f0ur \nHann fekk hei\u00f0urin USSR State Prize \u00ed 1946 og 1949.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHv\u00edtarussiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1882\nAndl\u00e1t \u00ed 1956\nHv\u00edtarussland"}
{"id": "16324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kara", "title": "Kara", "text": "Kara (Hangul: \uce74\ub77c) er ein su\u00f0urkoreanskur gentu t\u00f3nleikab\u00f3lkur vi\u00f0 fimm limum fr\u00e1 DSP Media. B\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2007. Limirnir eru: Gyuri, Seung-yeon, Hara, Nicole, Ji-young.\n\nLimir\n\nGyuri \n Fult navn: Park Gyuri (Hangul: \ubc15\uaddc\ub9ac)\n F\u00f8dd: 21. mai 1988\n Lei\u00f0ari\n\nSeung-yeon \n Fult navn: Han Seung-yeon (Hangul: \ud55c\uc2b9\uc5f0) \n F\u00f8dd: 24. juli 1988\n\nHara \n Fult navn: Goo Hara (Hangul: \uad6c\ud558\ub77c)\n F\u00f8dd: 13. januar 1991\n\nNicole \n Fult navn: Nicole Jung; Jung Yongju (Hangul: \uc815\ub2c8\ucf5c; \uc815\uc6a9\uc8fc)\n F\u00f8dd: 7. oktober 1991\n\nJi-Young \n Fult navn: Knag Ji-Young (Hangul: \uac15\uc9c0\uc601)\n F\u00f8dd: 18. januar 1994\n\nFyrrverandi limir\n\nSung Hee \n Fult navn: Kim Sung Hee (Hangul: \uae40\uc131\ud76c)\n F\u00f8dd: 17. mai 1989\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nFl\u00f8vur\nThe First Blooming (29. mars 2007)\nRevolution (30. juli 2009)\nGaruzutoku (Girls Talk) (24. november 2010)\n\nMinifl\u00f8vur\nRock U (31. juli 2008)\nPretty Girl (4. desember 2008)\nHoney (nyutgivelse, 18. februar 2009)\nLupin (17. februar 2010)\n\nStakl\u00f8g\nKoreansk\n Good Day: Season 2 (13. oktober 2008)\n I-Musician (4. juni 2009)\n We're With You (4. mai 2010)\n 2Me (31. august 2010)\n\nJaponsk\n Mister (11. august 2010)\n Jumpin (10. november 2010)\n\nSer\u00fatg\u00e1vur\nKara Special Premium Box for Japan (28. apr\u00edl 2010)\nKara Best 2007-2010, (29. september 2010)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nSu\u00f0urkoreanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "16330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/X%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "X (fl\u00f8ga)", "text": "X er t\u00edggjunda fl\u00f8gan hj\u00e1 avstralsku Kylie Minogue. Hon var\u00f0 givin \u00fat \u00ed november 2007.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\"2 Hearts\" \u2013 2:52\n\"Like a Drug\" \u2013 3:19\n\"In My Arms\" \u2013 3:32\n\"Speakerphone\" \u2013 3:54\n\"Sensitized\" \u2013 3:57\n\"Heart Beat Rock\" \u2013 3:24\n\"The One\" \u2013 4:05\n\"No More Rain\" \u2013 4:02\n\"All I See\" \u2013 3:05\n\"Stars\" \u2013 3:42\n\"Wow\" \u2013 3:12\n\"Nu-di-ty\" \u2013 3:04\n\"Cosmic\" \u2013 3:08\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Kylie Minogue\n\nKylie Minogue t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "16337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Koreanskt%20m%C3%A1l", "title": "Koreanskt m\u00e1l", "text": "Koreanskt (\ud55c\uad6d\uc5b4/\uc870\uc120\ub9d0) er ta\u00f0 almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed b\u00e6\u00f0i Su\u00f0ur- og Nor\u00f0urkorea. Koreanskt ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 78 milli\u00f3num f\u00f3lkum kring heimin. \u00cd 15. \u00f8ld bleiv ein skrivlig skipan set \u00ed verk av Sejong t\u00ed St\u00f3ra. Tann skrivliga skipanin verur, \u00ed l\u00f8tuni, kalla\u00f0 Hangul. \u00c1\u00f0renn Hangul var blivi\u00f0 sett \u00ed verk, br\u00fakti koreanarar Hanja og a\u00f0rar fonetiskar skipanir sum tild\u00f8mis Hyangchal, Gugyeol og Idu \u00ed yvir eitt \u00e1rt\u00fasund. Hangul var ikki tann mest br\u00fakta altj\u00f3\u00f0a skrivliga skipanin fyrr enn \u00ed 20. \u00f8ld, av t\u00ed at n\u00f3gvir Yangban heldur vildu skriva vi\u00f0 Hanja.\n\nSkrivliga skipanin \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Hangul\n\nTann koreanska skrivliga skipanin Hangul (\ud55c\uae00) var grundl\u00f8gd \u00ed 1446 av Sejong t\u00ed St\u00f3ra og verur \u00ed dag br\u00fakt til at skriva alt koreanskt. T\u00f3 l\u00e6ra sk\u00falarnir \u00ed Su\u00f0urkorea enn \u00ed dag 1,800 Hanja (\u6f22\u5b57) b\u00f3kstavir. Nor\u00f0urkoreanskir sk\u00falar ste\u00f0ga\u00f0u vi\u00f0 at l\u00e6ra Hanja fyri \u00e1rat\u00edggjum s\u00ed\u00f0ani.\n\nHj\u00e1lj\u00f3\u00f0\n\nSj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 \n\nM\u00e1l \u00ed Asia\nKorea"}
{"id": "16338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tha%C3%ADs%20de%20Campos", "title": "Tha\u00eds de Campos", "text": "Tha\u00eds de Campos (f\u00f8ddur 7. november 1963 \u00ed Bras\u00edlia) er ein sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmografi\n\nSj\u00f3nvarp\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "16342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hangul", "title": "Hangul", "text": "Hangul (eisini skriva\u00f0 Hangeul, \ud55c\uae00) er almenna skriftskipanin \u00ed Su\u00f0ur- og Nor\u00f0urkorea og ver\u00f0ur eisini \u00f3alment br\u00fakt \u00ed Sulawesi. Hangul var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1446 av Sejong mikla.T\u00e1 i\u00f0 Hangul ver\u00f0ur skriva\u00f0, ver\u00f0a b\u00f3kstavarnir settir \u00ed b\u00f3lkar, heldur enn skriva\u00f0ir hv\u00f8r s\u00e6r. Til d\u00f8mis \ud55c han, sum er gj\u00f8rt av \u314e h, \u314f a og \u3134 n, og \uae00 gul, sum er gj\u00f8rt av \u3131 g, \u3161 u og \u3139l, saman ver\u00f0a tey \ud55c\uae00 Hangul.9. oktobur er Hangul-dagur \u00ed Su\u00f0urkorea og 15. januar er Hangul-dagur \u00ed Nor\u00f0urkorea.\n\nHj\u00e1lj\u00f3\u00f0\n\nSj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0\n\nS\u00f8ga \n\nHangul var\u00f0 stovna\u00f0 av Sejong mikla seint \u00ed desembur 1443 og var\u00f0 li\u00f0ugt 9. oktobur 1446. Hangul var\u00f0 fyrst greitt fr\u00e1 \u00ed einum skjali fr\u00e1 \u00e1r 1446. Skjali\u00f0 eitur Hunmin Jeongeum (\ud6c8\ubbfc\uc815\uc74c \"R\u00e6tta lj\u00f3\u00f0 f\u00f3lksins\") og b\u00f3kstavara\u00f0i\u00f0 (Hangul) er uppkalla\u00f0 eftir hesum skjali.Hangul (\ud55c\uae00) var\u00f0 stovna\u00f0, fyri at \u00f8ll f\u00f3lk kundu l\u00e6ra at skriva ta\u00f0, t\u00ed ta\u00f0 var hildi\u00f0 at Hanja (\u6f22\u5b57) var ov ringt at skriva.\n\nHeimildir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKorea\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "16345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanja", "title": "Hanja", "text": "Hanja (\ud55c\uc790) er ta\u00f0 koreanska navni\u00f0 \u00e1 teimum kinversku b\u00f3kstavunum (\u6f22\u5b57). Hanja bleiv br\u00fakt sum skrivlig skipan \u00ed Korea, \u00e1\u00f0renn Hangul (\ud55c\uae00) var\u00f0 grunda\u00f0 av Sejong t\u00ed St\u00f3ra.\n\nKorea\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "16349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDgrikskt%20m%C3%A1l", "title": "N\u00fdgrikskt m\u00e1l", "text": "N\u00fdgrikst m\u00e1l er ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0 sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Grikkalandi og \u00e1 K\u00fdpros \u00ed dag. Ta\u00f0 er eitt av almennu m\u00e1lunum \u00ed EU. N\u00fdgrikskt hevur veri\u00f0 tosa\u00f0 s\u00ed\u00f0an umlei\u00f0 1453. Fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 330 til 1453 tosa\u00f0u tey mi\u00f0aldar grikskt, fr\u00e1 300 \u00e1.Kr. til 330 e.Kr. tosa\u00f0u tey eitt grikst m\u00e1l sum var\u00f0 nevnt Koine. N\u00fdggja testamenti\u00f0 er skriva\u00f0 \u00e1 hesum m\u00e1li. Fr\u00e1 800 \u00e1.Kr. til 300 \u00e1.Kr tosa\u00f0u tey Forngrikskt, n\u00f3gvar kendar b\u00f8kur og kv\u00e6\u00f0i eru enn til fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini, t.d. Ileonskv\u00e6\u00f0i og Odyssein. Fr\u00e1 umlei\u00f0 1600 \u00e1.Kr. til umlei\u00f0 800 \u00e1.Kr. tosa\u00f0u tey Mykenskt. Fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 3000 \u00e1.Kr. til umlei\u00f0 1600 \u00e1.Kr. tosa\u00f0u tey eitt m\u00e1l sum ver\u00f0ur nevnt Proto-Grikskt. \u00d8ll hesini m\u00e1lini koma \u00far indo-evropeiskum, tey eru broytt gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar og \u00ed dag tosa\u00f0 tey so n\u00fdgrikst \u00ed Grikkalandi. N\u00fdgrikskt l\u00edkist r\u00e6ttiliga n\u00f3gv forngrikskum, grammatikkin er t\u00f3 blivin naka\u00f0 einklari, vi\u00f0 ta\u00f0 at sagnor\u00f0ini \u00e1 forngrikskum blivu bend \u00ed fleiri f\u00f8llum.\n\nN\u00f8kur vanlig or\u00f0 og setningar\n\nM\u00e1ll\u00e6ra \n\nTa\u00f0 eru hendar umfatandi grammatiskar broytingar \u00ed mun til forn grikst, t.d.: \n\n Hv\u00f8rjumfall (Dativ) er horvi\u00f0 og \u00ed sta\u00f0in ver\u00f0a fyrisetingaror\u00f0 n\u00fdtt ella hv\u00f8rsfall. \n Infinitiv er horvi\u00f0, \u00ed sta\u00f0in ver\u00f0a bisetningar br\u00faktir. T.d. \u03b8\u03ad\u03bb\u03c9 \u03bd\u03b1 \u03b4\u03ce (th\u00e9lo na dh\u00f3) \"eg ynski, at eg s\u00edggi\" \u00ed sta\u00f0in fyri forn grikst \u03b8\u03ad\u03bb\u03c9 \u03b5\u1f30\u03b4\u03b5\u1fd6\u03bd (th\u00e9l\u014d eide\u00een) \"eg ynski at s\u00edggja\".\n Perfektum er skift \u00fat vi\u00f0 umskivingum vi\u00f0 \u03ad\u03c7\u03c9 (\u00e9ho) \"hava\".\n Optativ er skift \u00fat vi\u00f0 umskrivingum vi\u00f0 \u03bd\u03b1 (na) og \u03b1\u03c2 (as'').\n Konjunktiv er smelta\u00f0 samman vi\u00f0 indikativ.\n\nSagnor\u00f0 (Verbum) bendingarnar, sum eru r\u00e6ttiliga forgreina\u00f0ar \u00ed klassiskum griskum, eru gj\u00f8rdar meira regluligar. Men n\u00fdgrikst hevur t\u00f3 var\u00f0veitt tann t\u00fd\u00f0andi munin millum aspektini imperfektiv og aorist (imperfektiv ver\u00f0ur br\u00fakt, t\u00e1 naka\u00f0 er \u00f3endaligt, ella hendir ofta, aorist er avslutta\u00f0, ella hendir v\u00e6ntandi bara einafer\u00f0):\n\nSubstantivbendingarnar (navnor\u00f0) eru eisini blivnar einfaldari. Hesar h\u00f8vu\u00f0ust\u00fdpurnar eru:\n\nKelda \n\nGrikskt m\u00e1l"}
{"id": "16367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adriana%20Lessa", "title": "Adriana Lessa", "text": "Adriana Victor Lessa (f\u00f8dd 1. februar 1971 \u00ed Guarulhos) er sj\u00f3nleikari, sj\u00f3nvarpsvertur og sangari \u00far Brasil. \u00c1\u00f0renn hon f\u00f3r at starvast sum sj\u00f3nleikarinna \u00ed 1986, var hon virkin \u00ed \u00edtr\u00f3tti og sp\u00e6ldi eitt n\u00fa flogb\u00f3lt.\n\nArbei\u00f0i innan sj\u00f3nvarp \n Sum sj\u00f3nleikarinna\n\n Sum sj\u00f3nvarpsvertur\n\nFilmar \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "16368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hondb%C3%B3ltur", "title": "Hondb\u00f3ltur", "text": "Hondb\u00f3ltur er ein li\u00f0 \u00edtr\u00f3ttargrein, har hv\u00f8rt li\u00f0i\u00f0 hevur 7 leikarar, ein m\u00e1lmann og 6 \u00fatileikarar. Harumframt kunnu b\u00e6\u00f0i li\u00f0ini hava \u00fatskiftarar, sum sita \u00e1 bonkinum, me\u00f0an hini sp\u00e6la. Li\u00f0ini kasta ein b\u00f3lt millum s\u00edn og royna hv\u00f8r s\u00e6r at skj\u00f3ta b\u00f3ltin \u00ed m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0inum. Ta\u00f0 li\u00f0i\u00f0 sum f\u00e6r flest m\u00e1l, eftir at t\u00ed\u00f0in er farin, hevur vunni\u00f0 dystin. Um ta\u00f0 stendur \u00e1 j\u00f8vnum \u00ed m\u00e1lum, so er ta\u00f0 javnleikur og ongin hevur vunni\u00f0. Vinnarin f\u00e6r vanliga 2 stig, og ta\u00f0 li\u00f0i\u00f0 sum tapir f\u00e6r onki stig. Um ta\u00f0 er javnleikur, so f\u00e1a b\u00e6\u00f0i li\u00f0ini 1 stig hv\u00f8r. Hj\u00e1 teimum vaksnu varir ein dystur \u00ed ein t\u00edma, hv\u00f8r h\u00e1lvleikur varir 30 minuttir. B\u00e6\u00f0ini li\u00f0ini kunnu taka time-out, me\u00f0an dysturin er \u00ed gongd, hetta ver\u00f0ur ofta br\u00fakt, t\u00e1 ta\u00f0 gongur illa hj\u00e1 t\u00ed eina li\u00f0inum. Hondb\u00f3ltur er ein v\u00e6ld\u00e1md \u00edtr\u00f3ttargrein \u00ed F\u00f8royum, b\u00e6\u00f0i menn og kvinnur hava tv\u00e6r deildir, og b\u00f8rnini kappast eisini \u00ed teirra aldursb\u00f3lkum. Tey vaksnu hava tv\u00e6r kappingar, eina landskapping og eina steypakapping. Hesar kappingar ver\u00f0a ofta nevndar eftir h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulinum. Hondb\u00f3ltsdystir ver\u00f0a \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum leiktir \u00ed innandura \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llum, men fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 f\u00e1ar ella ongar \u00edtr\u00f3ttarhallir v\u00f3ru, sp\u00e6ldu tey hondb\u00f3lt uttandura. Fyrstu \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llirnar \u00ed F\u00f8royum v\u00f3ru bygdar \u00ed 1970-\u00e1runum. \u00cd F\u00f8royum byrjar kappingin um heysti \u00ed september og endar um v\u00e1ri\u00f0 \u00ed apr\u00edl.\n\nS\u00ed eisini \n HM \u00ed hondb\u00f3lti (menn)\n HM \u00ed hondb\u00f3lti (kvinnur)\n Hondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\nHondb\u00f3ltur\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "16372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lugo", "title": "Lugo", "text": "Lugo er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Lugo \u00ed Galicia, sum er sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8ki\u00f0 \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Spania. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 100.000 \u00edb\u00fagvar (\u00e1r 2011). Kring b\u00fdin er ein r\u00f3mverskur m\u00farur, sum er heimsarvur. \n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "16384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greta%20Svabo%20Bech", "title": "Greta Svabo Bech", "text": "Greta Svabo Bech (f\u00f8dd 1987 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8roysk songkvinna, sangskrivari og heimspekingur. B\u00e6\u00f0i foreldrini eru f\u00f8royingar, p\u00e1pin \u00far Vestmanna og mamman \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi. Greta er fyrsti f\u00f8royingur, sum hevur fingi\u00f0 eina Grammy Award tilnevning.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nGreta er vaksin upp \u00ed fleiri ymiskum londum. Hon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Havn, b\u00fa\u00f0i \u00ed F\u00f8royum fyrstu 3 \u00e1rini, s\u00ed\u00f0an flutt familjan til Portugal, har hon b\u00fa\u00f0i til hon var 5 \u00e1ra gomul, og s\u00ed\u00f0an fluttu tey til Onglands, har tey b\u00fa\u00f0u til hon var 10 \u00e1ra gomul, t\u00e1 flutti familjan til Singapor, har b\u00fa\u00f0u tey til Greta var 18 \u00e1ra gomul, t\u00e1 flutti hon til F\u00f8roya at b\u00fagva eina t\u00ed\u00f0. Eftir at hava b\u00fa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed umlei\u00f0 eitt \u00e1r, flutti Greta til Onglands, har hon las t\u00f3nleik og heimsspeki og gj\u00f8rdist kandidatur n\u00f8kur \u00e1r seinni. Ta\u00f0 var me\u00f0an hon b\u00fa\u00f0i \u00ed Liverpool, at hennara l\u00edvslei\u00f0 sum t\u00f3nleikari byrja\u00f0i, hon gj\u00f8rdist limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Picture Book saman vi\u00f0 br\u00f8\u00f0runum Dario Brigham-Bowes (keyboards/beats/percussion) og Lorne Ashley Brigham-Bowes (guitar/percussion). Hon var limur \u00ed b\u00f3lkinum \u00ed 4 \u00e1r. \u00cd 2013 flutti hon til Mi\u00f0v\u00e1gs at b\u00fagva, har hon framhaldandi arbei\u00f0ir vi\u00f0 at gera t\u00f3nleik og samstarvar vi\u00f0 kend t\u00f3nleikan\u00f8vn sum Deadmau5 og The Bloody Beetroots. Hon hevur eisini \u00fatgivi\u00f0 s\u00edn egna t\u00f3nleik, eitt n\u00fa stakl\u00f8gini Shut Up & Sing og Broken Bones, har video eisini er gj\u00f8rd til sangirnar.\n\nGreta l\u00e6rdi at sp\u00e6la violin, t\u00e1 hon var 5 \u00e1ra gomul. T\u00e1 hon b\u00fa\u00f0i \u00ed F\u00f8royum sum 18-19 \u00e1ra gomul gekk hon \u00e1 MGK linjuni \u00e1 Musikksk\u00falanum \u00ed Havn \u00ed eitt \u00e1r, eftir ta\u00f0 f\u00f3r hon at lesa \u00ed Liverpool. Me\u00f0an Greta las \u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00fala \u00ed Liverpool, var hon vi\u00f0 til at stovna t\u00f3nleikab\u00f3lkin Picture Book, har hon var limur \u00ed 4 \u00e1r. \u00cd 2010 sang hon ein sang hj\u00e1 kanadiska produsaranum Deadmau5 (ver\u00f0ur \u00fattala\u00f0 \u00e1 enskum sum \"dead mouse\"), sum var \u00fatgivin sum videolag \u00e1 YouTube og sum stakfl\u00f8ga \u00ed november 2011. Sangurin var eisini \u00e1 fl\u00f8guni 4 x 4 = 12 hj\u00e1 Deadmau5, sum var\u00f0 \u00fatgivin 6. desember 2011. Hesin sangurin var\u00f0 tilnevndur sum Besta dansiuppt\u00f8kan (Best Dance Recording) \u00e1 t\u00ed 54. Grammy Awards h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum. Sj\u00e1lv Grammy Awards handanin f\u00f3r fram 12. februar 2012. Greta seg\u00f0i vi\u00f0 eina enska heimas\u00ed\u00f0u, at ma\u00f0urin handan Deadmau5, Joel Zimmerman, hev\u00f0i hoyrt n\u00f8kur l\u00f8g hj\u00e1 Picture Book gj\u00f8gnum hansara pl\u00e1tufelag, og at honum d\u00e1mdi l\u00f8gini sera v\u00e6l.\n\n\u00cd 2012 og 13 hevur Greta samstarva\u00f0 vi\u00f0 italsku duo'ina The Bloody Beetroots, hon syngur sangin Chronicles of a Fallen Love.\n\n\u00cd september 2013 gav kenda amerikanska songkvinnan Cher \u00fat eina n\u00fdggja fl\u00f8gu, Closer to the Truth, har Greta hevur gj\u00f8rt b\u00e6\u00f0i or\u00f0 og lag til ein av sangunum, saman vi\u00f0 , talan er um sangin \"My love\".\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgin l\u00f8g \n Shut Up & Sing (2013)\n Broken Bones (2013)\n\nEP \n 2013 - Shut Up & Sing Reloaded (vi\u00f0 remixes fr\u00e1 Designer Drugs, Zeds Dead og The Frederik)\n\nSum Featured Artist \n\n Fire Inside - Gemini (fr\u00e1 \"Fire Inside EP\") (2012)\n Chronicles of a Fallen Love -  Greta Svabo Bech & The Bloody Beetroots\n\nA\u00f0rar Sangir\n\nMusikkvideol\u00f8g\n\nSum h\u00f8vu\u00f0sartistur\n Shut Up & Sing (2013)\n Broken Bones (2013)\n\nSum gestasangari\n \"Chronicles of a Fallen Love\" (vi\u00f0 The Bloody Beetroots) (2013)\n\nHei\u00f0ur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Gretu Svabo Bech\n Facebook s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Gretu Svabo Bech\n Raise Your Weapon \u00e1 YouTube (almenna \u00fatg\u00e1van)\n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nHeimspekingar"}
{"id": "16385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Divaz", "title": "Divaz", "text": "Divaz er f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur vi\u00f0 royndum t\u00f3nleikarum og songkvinnum. Songkvinnurnar eru Malan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir, Laila Carlsen og Anna Maria Olsen. T\u00f3nleikararnir eru Henning Hjalt Nicodemussen \u00e1 trummum, J\u00f3han Ziskason \u00e1 guitar, Bjarki Meitil \u00e1 bass og Bjarni Lisberg \u00e1 lj\u00f3mbor\u00f0i. Divaz hevur m.a. framf\u00f8rt \u00e1 Summarfestivalinum.\n\n\u00cd 2013 var ein av limunum skift \u00fat, og b\u00f3lkurin broytti navn til Flamma. Anna Maria Olsen var ikki vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum longur, og n\u00fdggjur limur var Ann Chanett Danielsen. N\u00fdggi b\u00f3lkurin Flamma gav \u00fat tvey stakl\u00f8g \u00ed 2013, l\u00f8gini eru av einari komandi fl\u00f8gu hj\u00e1 teimum, sum kemur \u00fat \u00e1 sumri 2013.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "16386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Deiggj", "title": "Deiggj", "text": "Deiggj, eisini nevndur Fr\u00f3\u00f0i og Deiggj, er ein f\u00f8royskur rockt\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur 6. september 1981. T\u00f3nleikarnir eru \u00far Su\u00f0uroynni (Tv\u00f8royri) og \u00far Havn. Deiggj sp\u00e6lir klassiskan rokk fr\u00e1 1970'unum, umframt popp og f\u00f3lkat\u00f3nleik. Talan er b\u00e6\u00f0i um l\u00f8g hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum og egin l\u00f8g. Harumframt hevur b\u00f3lkurin skipa\u00f0 fyri fleiri temakv\u00f8ldum, har b\u00f3lkurin bert hevur sp\u00e6lt l\u00f8g hj\u00e1 Uriah Heep. Nakrar fer\u00f0ir hevur John Lawton, fyrrverandi sangari \u00ed Uriah Heep, framf\u00f8rt saman vi\u00f0 teimum \u00e1 hesum temakv\u00f8ldum. Deiggj er ofta at hoyra \u00e1 festivalum og \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikatilt\u00f8kum \u00ed F\u00f8royum. Teir hava eisini framf\u00f8rt uttanlands.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1985 - Storm\u00e1varing\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n2002 - Livandi t\u00f3nleikur (sangurin \u00cd m\u00e1nal\u00fdsi)\n1998 - Ung um aldarm\u00f3ti\u00f0 (sangurin Pr\u00fa\u00f0a land m\u00edtt)\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nDennis Lave\nP\u00e1ll Holm Lave \nP\u00e6tur Mohr Dam \nFr\u00f3\u00f0i Vestergaard\nSverri Heinesen \nRani H. Christiansen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nDeiggj \u00e1 MySpace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nTv\u00f8royri"}
{"id": "16387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Flor", "title": "Maria Flor", "text": "Maria Flor Leite Cala\u00e7a (f\u00f8dd 31. august 1983 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon er d\u00f3ttir Renato Cala\u00e7a, i\u00f0 er lj\u00f3\u00f0teknikari \u00ed einum biografi, m\u00f3\u00f0ir hennara er M\u00e1rcia Leite, i\u00f0 er leikrith\u00f8vundur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan films og sj\u00f3nvarpsvinnuna\n\nSj\u00f3nvarp \n 1995 : Malha\u00e7\u00e3o : Nininha Marques Macieira\n 2003 : Malha\u00e7\u00e3o : Regina Portobelo  \n 2004 : Cabocla : Cristina de Oliveira Pinto (Tina)\n 2005 : Bel\u00edssima : Ta\u00eds Junqueira G\u00fcney \n 2007 : Eterna Magia : Marina Rosa O'Brian Sullivan (Nina Rosa)\n 2008 : Casos e Acasos : Fernanda\n 2009 : Aline : Aline da Silva\n 2009 : Som & F\u00faria : K\u00e1tia\n 2011 : O Bem Amado : Violeta Paragua\u00e7u\n 2011 : Aline : Aline da Silva \n 2012 : As Brasileiras : Shirley\n\nFilmar\n 2004 : O Diabo a Quatro de Alice de Andrade : Rita de C\u00e1ssia / Mistery\n 2004 : Cazuza - O Tempo N\u00e3o P\u00e1ra de  Sandra Werneck et Walter Carvalho : Ficante de Cazuza\n 2004 : Presque fr\u00e8res de Lucia Murat : Juliana\n 2006 : Proibido Proibir de Jorge Duran : Let\u00edcia\n 2007 : Podecrer! de Arthur Fontes : Carol\n 2008 : Chega de Saudade de La\u00eds Bodansky : Bel\n 2010 : Quincas Berro D'\u00c1gua de S\u00e9rgio Machado\n 2010 : O Bem Amado de Guel Arraes : Violeta Paragua\u00e7u\n 2010 : Corps Diplomatique  : Julieta\n 2010 : A Suprema Felicidade de Arnaldo Jabor : Deise\n 2011 : Xingu de Cao Hamburger : Marina Villas B\u00f4as\n 2012 : 360  : Laura\n \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983"}
{"id": "16391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tanja%20Skaalum", "title": "Tanja Skaalum", "text": "Tanja Skaalum (f\u00f8dd 5. oktober 1997) \u00far Hvalba er f\u00f8royskur svimjari, hon svimur fyri Susvim og F\u00f8royar. \u00c1 heilt ungum \u00e1rum hevur hon longu sett f\u00f8royskt met (vaksnamannamet), vunni\u00f0 gull \u00e1 Oyggjaleikum, vunni\u00f0 junior FM og vunni\u00f0 eina gulln\u00e1l. Tanja var bert 12 \u00e1ra gomul, t\u00e1 hon setti tvey juniormet til MU svimjistevnu \u00ed Klaksv\u00edk 8. mai 2010 \u00ed 50 og 100 m bringusvimjing.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nFM 2013 \nTanja lutt\u00f3k \u00e1 f\u00f8royameistarastevnu \u00ed Havn fr\u00e1 9. til 11. mai 2013. Hon vann fleiri hei\u00f0ursmerki, eisini gull, og var eisini vi\u00f0 til at seta eitt met \u00ed li\u00f0svimjing.\n\n Gull \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:15.03\n Gull \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 34.34\n Gull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.15, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hinar 3 v\u00f3ru: Gu\u00f0run Mortensen, Shaila millum Gar\u00f0arnar og Kristina Elin Thomsen\n Silvur \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:57.26, t\u00ed\u00f0in var undir f\u00f8royska meti\u00f0, men \u00c6gir kvinnurnar/genturnar svumu uppaftur skj\u00f3tari og settu n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nOyggjaleikir 2011 \nTanja Skaalum lutt\u00f3k \u00ed 8 kappingum \u00e1 Oyggjaleikum 2011 \u00e1 Isle of Wight. Hon vann f\u00fdra hei\u00f0ursmerki:\nGull \u00ed 4x50m fr\u00ed hj\u00e1 kvinnum\nGull \u00ed 4x50m blanda\u00f0 hj\u00e1 kvinnum\nSilvur \u00ed 4x100m fr\u00ed hj\u00e1 kvinnum\nSilvur \u00ed 4x100m blanda\u00f0 hj\u00e1 kvinnum\n\nYngsti gulln\u00e1l vinnari og skj\u00f3tasti svimjari \u00ed danska r\u00edkinum \u00ed 400 m fr\u00ed \nVenjarin hj\u00e1 Tanju, J\u00f3n Bjarnason, seg\u00f0i \u00e1 samkomu \u00ed Hvalba, at hon var yngsti f\u00f8royski svimjarin, sum hev\u00f0i megna\u00f0 at vunni\u00f0 gulln\u00e1l, hon var bert 13 \u00e1ra gomul, t\u00e1 hon vann gulln\u00e1lina. Hon  vann hana fyri at hava vunni\u00f0 silvur \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:23.93. T\u00ed\u00f0in var skj\u00f3tasta t\u00ed\u00f0 \u00ed aldursb\u00f3lkinum \u00ed danska kongar\u00edkinum.\n\nJuniormeistarastevnan og FM 2011 \nTanja Skaalum vann 6 silvur hei\u00f0ursmerki til juniormeistarastevnuna 2011 og 6 silvur hei\u00f0ursmerki til FM 2011. Hon svam meir enn einafer\u00f0 undir juniormeti\u00f0, men ein onnur svam uppaftur skj\u00f3tari og setti\u00f0 n\u00fdtt met. Ta\u00f0 eina silvur hei\u00f0ursmerki\u00f0 hj\u00e1 Tanju var svomi\u00f0 so skj\u00f3tt, at hon vann gulln\u00e1l, ta\u00f0 var \u00ed 400 m fr\u00ed.\n\n\u00darslitini \u00ed einstaklingakappingum \u00e1 FM 2011 \nNummar 4 \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 34.46\nNummar 6 \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:44.71\nNummar 8 \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:18.89\n\n\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot 2010 \nTanja Skaalum var\u00f0 kosin \u00c1rins Stj\u00f8rnuskot 2010 hj\u00e1 kvinnum eftir FM kappingina 2010.\n\nJuniormeistarastevna 2010 \nTanja Skaalum lutt\u00f3k \u00e1 FM stevnuni fyri ung og vaksin, sum var \u00ed Havn \u00ed mai 2010. Hon vann tvey gull hei\u00f0ursmerki og tr\u00fd silvur hei\u00f0ursmerki \u00ed kappingini fyri tey ungu, og gj\u00f8rdist nummar 8 um hugt ver\u00f0ur eftir talinum av hei\u00f0ursmerkjum hj\u00e1 juniorum, men nummar eitt um hugt ver\u00f0ur eftir \u00e1rganginum 1997.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nNatwestiowresults2011.com, Tanja Skaalum\nTanja Skaalum \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Susvim\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nHvalbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997"}
{"id": "16393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20J%C3%B3sep%20Sn%C3%A6bj%C3%B6rnsson", "title": "J\u00f3n J\u00f3sep Sn\u00e6bj\u00f6rnsson", "text": "J\u00f3n J\u00f3sep Sn\u00e6bj\u00f6rnsson, eisini nevdur J\u00f3nsi, (f. 1. juni 1977) er ein sangari ur \u00cdslandi. Hann er ein av limunum \u00ed orkestrinum \u00cd Sv\u00f6rtum F\u00f6tum. Hann umbo\u00f0a\u00f0i \u00cdsland \u00ed t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2004, hann enda\u00f0i \u00e1 19. pl\u00e1ssi. Hann lutt\u00f3k eisini \u00ed \u00edslendsku sangkappingini S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins \u00ed 2007, ta\u00f0 er ein sj\u00f3nvarpssending vi\u00f0 t\u00f3nleikakapping, har sangurin ver\u00f0ur valdur, sum skal umbo\u00f0a \u00cdsland til Eurovision Song Contest vi\u00f0 sanginum Seg\u00f0u M\u00e9r. J\u00f3nsi fer enn einafer\u00f0 at umbo\u00f0a \u00cdsland til Eurovision Song Contest, ta\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed 2012 in Baku, Aserbadsjan \u00ed einari duett saman vi\u00f0 songkvinnuni Gr\u00e9ta Sal\u00f3me.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\u00cd Sv\u00f6rtum F\u00f6tum\n\n\u00cdslendskir sangarar\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "16394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A9ta%20Sal%C3%B3me%20Stef%C3%A1nsd%C3%B3ttir", "title": "Gr\u00e9ta Sal\u00f3me Stef\u00e1nsd\u00f3ttir", "text": "Gr\u00e9ta Sal\u00f3me Stef\u00e1nsd\u00f3ttir (f\u00f8dd 11. november 1986) er ein songkvinna og sangskrivari \u00far \u00cdsland. Saman vi\u00f0 \u00edslendska sangaranum J\u00f3nsi (J\u00f3n J\u00f3sep Sn\u00e6bj\u00f6rnsson) umbo\u00f0a\u00f0i hon \u00cdsland \u00ed sangkappingini Eurovision Song Contest \u00ed mai 2012 vi\u00f0 sanginum \"Mundu eftir m\u00e9r\". . Hon hevur sj\u00e1lv skriva\u00f0 sangin. Harumframt hevur hon skriva\u00f0 ein annan av teimum sjey sangunum, sum lutt\u00f3ku \u00ed \u00edslendsku \u00fatt\u00f8ku sangkappingini til Eurovision, S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins. Hon og J\u00f3nsi fara at framf\u00f8ra sangin \u00ed fyrru semifinaluni hin 22. mai \u00ed Baku \u00ed Aserbadsjan. Hon umbo\u00f0a\u00f0i eisini \u00cdsland vi\u00f0 sanginum \"Hear Them Calling\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\nDiskografi\n\nStakl\u00f8g \n\n2012 \u2013 \"Mundu eftir m\u00e9r\" (saman vi\u00f0 J\u00f3nsi)\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikarar\n\u00cdslendskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2012\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "16395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ana%20Paula%20Ar%C3%B3sio", "title": "Ana Paula Ar\u00f3sio", "text": "Ana Paula Ar\u00f3sio (f\u00f8dd 16. juli 1975 \u00ed S\u00e3o Paulo) er ein sj\u00f3nleikari og modell \u00far Brasil. Hon var\u00f0 uppdaga\u00f0 longu sum 12-\u00e1ra gomul, me\u00f0an hon var til handils. Hennara fyrsta arbei\u00f0i var fyri brasilsku  fyrit\u00f8kuna Stilo, saman vi\u00f0 brasilska myndamanninum Paulo Sadao. \u00cd 1989 flutti hon til Japan fyri at arbei\u00f0a sum modell. Eftir at hon hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed fleiri hundra\u00f0 sj\u00f3nvarpsl\u00fdsingum og v\u00edst sum k\u00e1pumynd \u00e1 n\u00f3gvum t\u00ed\u00f0arritum, so byrja\u00f0i hon at arbei\u00f0a sum sj\u00f3nleikarinna. Hennara fyrsta arbei\u00f0i sum sj\u00f3nleikari var at sp\u00e6la leiklutin sum Berenice \u00ed t\u00ed italska-brasilska filminum Forever, i\u00f0 var leikstj\u00f3rna\u00f0r av Walter Hugo Khouri. Hennara debut \u00ed sj\u00f3nvarpi var \u00ed einari telenovela, har hon sp\u00e6ldi Amanda vi\u00f0 \u00c9ramos Seis (We Were Six).\n\nAr\u00f3sio gj\u00f8rdist veruliga kend \u00ed Brasil \u00ed 1998, t\u00e1 i\u00f0 hon sp\u00e6ldi hetjuleiklutin \u00ed Hilda Furac\u00e3o (Hilda the Hurricane). Hilda Furac\u00e3o var ein minir\u00f8\u00f0 \u00ed brasilska sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini Rede Globo, skriva\u00f0 av Rede Globo. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in sn\u00fa\u00f0i seg um eina unga prostituera\u00f0a kvinnu \u00ed Brasil \u00ed 1950-\u00e1runum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpsfilmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um\n\u00c9ramos Seis (Vit v\u00f3ru seks) (1994), Amanda\nRaz\u00e3o de Viver (Reason of Living) (1996), Bruna\nOs Ossos do Bar\u00e3o (The Baron's Bones) (1997), Isabel\nHilda Furac\u00e3o (Hilda the Hurricane) (1998), Hilda Furac\u00e3o\nMulher (Kvinna) (1998)\nVoc\u00ea Decide (You Decide) (1998), Lena\nTerra Nostra (Okkara Land) (1999), Giuliana\nOs Maias (The Maias) (2001), Maria Eduarda da Maia\nBrava Gente (Brave People) (2001), Madalena\nOs Normais (The Normals) (2001), Carminha\nEsperan\u00e7a (V\u00f3n) (2002), Camille\nCelebridade (Celebrity) (2003), Alice - serst\u00f8k lutt\u00f8ka\nUm S\u00f3 Cora\u00e7\u00e3o (Eitt einsamalt hjarta) (2004), Yolanda Penteado\nMad Maria (2005), Consuelo\nP\u00e1ginas da Vida (S\u00ed\u00f0ur \u00ed l\u00edvinum) (2006), Ol\u00edvia\nCiranda de Pedra (Ringar av steinum) (2008), Laura Toledo\nNa Forma da Lei (2010), Ana Beatriz\n\nLeiklutir \u00ed sp\u00e6lifilmum\nPer Sempre (Forever) (1991), Berenice\nOs Cristais debaixo do trono (The Cristals Beneath the Throne) (2001)\nCeleste e Estrela (Celeste and Estrela) (2005), m\u00f3tt\u00f8kuf\u00f3lk \u00e1 einum flogv\u00f8lli \nO Coronel e o Lobisomem (The Colonel and the Werewolf) (2005), Cousin Esmeraldina\nComo Esquecer (2010), J\u00falia\nAnita e Garibaldi (2013), Anita Garibaldi\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum\nCasa de Bonecas (House of Dolls) (2002), Nora Helmer\nDi\u00e1rio Secreto de Ad\u00e3o e Eva (The Secret Diary of Adam and Eve)\nHarmonia em Negro (Harmony in Black)\nFedra (Phedra)\nBatom (Lipstick)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Hilda Furac\u00e3o\n Ego - Ana Paula Ar\u00f3sio\n Mem\u00f3ria Globo - Ana Paula Ar\u00f3sio\nAN Tev\u00ea - Hero\u00edna de len\u00e7os a postos: aos 26 anos, Ana Paula Ar\u00f3sio emplaca terceiro papel dram\u00e1tico\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "16404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siri%C3%B0%20Stenberg", "title": "Siri\u00f0 Stenberg", "text": "Siri\u00f0 Stenberg (f\u00f8dd 26. mai 1968) \u00far V\u00e1gi er f\u00f8royskur politikari.  Siri\u00f0 hevur nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving sum sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1994, sum sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed neonatalogi \u00ed 1998 og sum heilsufr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 2001. \u00c1\u00f0renn hon f\u00f3r \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0, starva\u00f0ist hon sum heilsusystir \u00ed Su\u00f0uroynni.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nHon var\u00f0 vald \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00e1 fyrsta sinni fyri Tj\u00f3\u00f0veldi \u00e1 L\u00f8gtingsvalinum 2011 vi\u00f0 320 atkv\u00f8\u00f0um. Hon var afturvald \u00ed 2015, 2019 og 2022. Hon hevur eisini veri\u00f0 kommunalpolitikkari, hon var\u00f0 vald \u00ed V\u00e1gs B\u00fdr\u00e1\u00f0 \u00e1 b\u00fdr\u00e1\u00f0svalinum \u00ed 2008 og t\u00f3k s\u00e6ti har 1. januar 2009.\n\nHon var landsst\u00fdriskvinna \u00ed heilsum\u00e1lum fr\u00e1 2015-2019 \u00ed stj\u00f3rini hj\u00e1 Aksel V. Johannesen. \nEftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 2022 kom Tj\u00f3\u00f0veldi \u00ed samgongu, og Siri\u00f0 fekk landsst\u00fdrissess. Hon gj\u00f8rdist landsst\u00fdriskvinna \u00ed almanna- og mentam\u00e1lum. \n\nL\u00f8gtingslimur 2011 - \nB\u00fdr\u00e1\u00f0slimur 2009 - \nLimur \u00ed F\u00f8\u00f0iskipanarnevnd fyri F\u00f8royar 2008-2011\nVaralimur \u00ed H\u00f8vu\u00f0sbarnaverndarnevndini fyri F\u00f8royar 2006-2008\nLei\u00f0ari \u00e1 Heilsusk\u00fala F\u00f8roya eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 2006-2008\n\nNevndarsessir \u00ed L\u00f8gtinginum 2011 - 2015 \nForkvinna \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\nLimur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini \nVaralimur \u00ed Mentanarnevndini \nVaralimur \u00ed Lokalnevndini\n\nNevndarsessir \u00ed V\u00e1gs B\u00fdr\u00e1\u00f0 \n2013-2016 Forkvinna \u00ed Mentanarnevndini\n2013-2016 Limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n2008-2012 Forkvinna \u00ed Sosialu nevnd\n2008-2012 Limur \u00ed Mentanarnevndini\n\nNevndarsessir \u00ed \u00f8\u00f0rum ikki kommunalum nevndum, har V\u00e1gs B\u00fdr\u00e1\u00f0 hevur umbo\u00f0 \nSj\u00e1lvognarstovnurin Eldrasamb\u00fdli\u00f0 \u00ed V\u00e1gi\nFer\u00f0slunevndin\nFelagi\u00f0 St\u00f3ra Pakkh\u00fas\nBygginevndin fyri Ellis- og R\u00f8ktarheimi\u00f0\n\nFr\u00edt\u00ed\u00f0ar\u00edtriv \nSiri\u00f0 hevur veri\u00f0 virkin \u00ed Kirkjuk\u00f3rinum Lj\u00f3mur \u00ed fleiri \u00e1r, seinastu \u00e1rini hevur hon veri\u00f0 forkvinna \u00ed Lj\u00f3mi. Hon hevur eisini veri\u00f0 nevndarlimur \u00ed Ruth Smith Savninum \u00ed V\u00e1gi.\n\nPrivat \nSiri\u00f0 Stenberg er gift vi\u00f0 J\u00f3n Paula Olsen, saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn. Siri\u00f0 er d\u00f3ttir \u00c1sger\u00f0 Stenberg, sum er fyrrverandi b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur, og Flemming Stenberg.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nF\u00f8royskir sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "16411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steypakappingin%20%C3%AD%20f%C3%B8royskum%20hondb%C3%B3lti", "title": "Steypakappingin \u00ed f\u00f8royskum hondb\u00f3lti", "text": "Steypakappingin ver\u00f0ur \u00ed l\u00f8tuni (2012) nevnd Coca-Cola Cup. Kappingin er onnur av tveimum st\u00f3rum kappingum \u00ed f\u00f8royskum hondb\u00f3lti, hin er landskappingin. Li\u00f0ini sp\u00e6la fyrst innlei\u00f0andi dystir, har vinnararnir koma v\u00ed\u00f0ari, so koma finalu umf\u00f8rini, kvartfinalur, h\u00e1lvfinalur og at enda sj\u00e1lv finalan, sum vanliga ver\u00f0ur sp\u00e6ld \u00ed H\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi.\n\nSteypafinalurnar hj\u00e1 kvinnum\n\nSteypavinnarar hj\u00e1 kvinnum 1987 - 2012 \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st, hvussu ofta tey ymisku fel\u00f8gini hava veri\u00f0 steypavinnarar hj\u00e1 kvinnum. Ikki \u00f8ll fel\u00f8g hava vunni\u00f0 henda hei\u00f0ur. Neistin \u00far Havn hevur vunni\u00f0 oftast, s\u00ed\u00f0an kemur Stj\u00f8rnan \u00far Klaksv\u00edk:\n\nSteypafinalurnar hj\u00e1 monnum\n\nSteypavinnarar hj\u00e1 monnum 1985 - 2012 \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir hvussu ofta fel\u00f8gini hava vunni\u00f0 steypkappingina hj\u00e1 monnum. Kyndil \u00far Havn hevur vunni\u00f0 oftast, teir hava vunni\u00f0 9 fer\u00f0ir, s\u00ed\u00f0an koma V\u00cdF, St\u00cdF og Neistin \u00e1 deildum \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi, teir hava vunni\u00f0 6 fer\u00f0ir hv\u00f8r. H71 hevur vunni\u00f0 einafer\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFSF.fo\n\nHondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nListar\n\u00cdtr\u00f3ttarkappingar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helgi%20Abrahamsen", "title": "Helgi Abrahamsen", "text": "Helgi Abrahamsen (f\u00f8ddur 24. november 1966 \u00ed Fuglafir\u00f0i) er ein f\u00f8royskur politikari. Hann er sonur \u00d3la og S\u00f3lrun Abrahamsen og er giftur vi\u00f0 Oddbj\u00f8rg Abrahamsen (f\u00f8dd Frederiksberg). Tey b\u00fagva \u00e1 Strondum og eiga tr\u00fd b\u00f8rn: S\u00f3lrun (1993), \u00d3li (1995) og Oda (2002).\n\nFr\u00e1 1999 til 2008 var Helgi Abrahamsen floksskrivari hj\u00e1 Sambandsflokkinum, og \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum var hann r\u00e6ttiliga virkin \u00ed samfelagskjakinum. S\u00ed\u00f0ani 2008 hevur hann veri\u00f0 l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Sambandsflokkin. Hann er limur \u00ed Uttanlandsnevndini og Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num. \u00cd 2010 - 2011 var hann forma\u00f0ur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini og fr\u00e1 2008 til 2011 var hann limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini. Fr\u00e1 2011 til 2015 var hann limur \u00ed Uttanlandsnevndini. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hann ikki endurvaldur.\n\nFr\u00e1 2016 til 2019 arbeiddi Helgi Abrahamsen sum t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur, fyrst \u00e1 Nor\u00f0l\u00fdsinum og seinni \u00e1 \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ini R7.\n\n\u00cd 2018 var\u00f0 hann valdur til n\u00e6stformann \u00ed Sambandsflokkinum og \u00ed 2019 var\u00f0 hann aftur valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0. \u00cd september sama \u00e1r var\u00f0 hann valdur til umhv\u00f8rvis- og vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harra.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHelgi.org, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Helga Abrahamsen\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nFuglfir\u00f0ingar"}
{"id": "16415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grunnur%20Thorvalds%20Poulsen%20av%20Steinum", "title": "Grunnur Thorvalds Poulsen av Steinum", "text": "Grunnur Thorvalds Poulsen av Steinum er ein f\u00f8royskur grunnur, sum letur g\u00e1vug\u00f3\u00f0s (stu\u00f0ul) til f\u00f8royskt listaf\u00f3lk. Lati\u00f0 ver\u00f0ur \u00far grunninum 8. februar, f\u00f8\u00f0ingardag Thorvalds. Nevndin ger sj\u00e1lv av, hv\u00f8r skal f\u00e1a stu\u00f0ul \u00far grunninum, ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki lati\u00f0 eftir ums\u00f3kn. Fyrstu fer\u00f0 stu\u00f0ul var\u00f0 latin var \u00ed 2001.\n\nEndam\u00e1l \nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Grunni Thorvalds Poulsen av Steinum er at stu\u00f0la og eggja ungum f\u00f3lki vi\u00f0 listarligum hegni til \u00fatb\u00fagving. Stovnsf\u00e6 grunnsins er arvur eftir Thorvald Poulsen \u00e1 Steinum samb\u00e6rt testamentinum hj\u00e1 honum.\n\nNevndin \nEin tr\u00edmannanevnd manna\u00f0 vi\u00f0 rektaranum \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum, formanninum \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag og formanninum \u00ed Lista F\u00f3lka Sambandi F\u00f8roya, LISA stj\u00f3rnar grunninum. Rektarin \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum er nevndarforma\u00f0ur. \u00cd l\u00f8tuni er nevndin henda: Sigur\u00f0 \u00ed J\u00e1kupsstovu, rektari, Her\u00e1lvur Jacobsen, forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag og \u00d3lavur Jakobsen, forma\u00f0ur \u00ed LISA.\n\nG\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far grunninum \n2013 - Janus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i, barnab\u00f3karith\u00f8vundur og teknari og B\u00e1r\u00f0ur Reinert Poulsen, t\u00f3nleikari\n2012 - Anton Petersen, filmsleikstj\u00f3ri, 60.000 kr\n2011: D\u00e1vur Juul Magnussen, t\u00f3nlistama\u00f0ur, 60.000 kr\n2010: Herborg Silja Str\u00f8m, listakvinna, 60.000 kr\n2009: Kjartan Hansen, f\u00f3lkat\u00f3nleikari og nemur s\u00e6r \u00fatb\u00fagving innan sj\u00f3nleik, 60.000 kr\n2008: Marianna M\u00f8rk\u00f8re, listakvinna, 60.000 kr\n2007: S\u00e1mal Blak, myndah\u00f8ggari og m\u00e1lari, 60.000 kr\n2006: J\u00f3hanna Reginsd\u00f3ttir av Steinum, sni\u00f0gevi, 60.000 kr\n2005: B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, teknari og rith\u00f8vundur, 60.000 kr\n2004: Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s, rith\u00f8vundur, J\u00f3gvan Sverrason Biskopst\u00f8, sni\u00f0gevi og teknari og Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, songkvinna, 25.000 kr. \u00ed part. \n2003: Tr\u00f3ndur Bogason, t\u00f3nasmi\u00f0ur, 60.000 kr\n2002: Andrass Olsen, t\u00f3nleikari, 60.000 kr, Teitur \u00c1rnason, filmsleikstj\u00f3ri, 25.000 kr og Petur Elias Askham Guttesen, rith\u00f8vundi, 25.000 kr\n2001: Rannv\u00e1 Konoy, listakvinna 60.000 kr.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSetur.fo, Grunnur Thorvalds Poulsen av Steinum\n\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir\nMentan"}
{"id": "16419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jazz", "title": "Jazz", "text": "Jazz t\u00f3nleikur (kann \u00e1 f\u00f8royskum eisini skrivast djass, djassur, jassur ella jazzur) er eitt slag av afrikanskum-amerikanskum t\u00f3nleiki, i\u00f0 byrja\u00f0i seint \u00ed 19. \u00f8ld og t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld \u00ed su\u00f0urstatunum \u00ed USA, sum ein kombinasj\u00f3n av evropeiskum harmonit\u00f3nleiki og afrikanskum t\u00f3nleikaelementum, eitt n\u00fa bl\u00e1ir t\u00f3nar, impovisasj\u00f3n, polyrytmur, synkopsj\u00f3n og swing (swung note). Jazz hevur eisini tiki\u00f0 til s\u00edn elementir \u00far amerikanskum poppt\u00f3nleiki.\n\nJazzurin spjaddist kring heimin og t\u00f3k fj\u00f8lbroyttar t\u00f3nleikamentanir til s\u00edn \u00far ymiskum londum, regi\u00f3num og \u00far lokalum t\u00f3nleikamentanum, og harvi\u00f0 komu fleiri serstakir st\u00edlir av jazzi: New Orleans jazzur er fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 fyrst \u00ed 1910-\u00e1runum, big band swing, Kansas City jazzur og Gypsy jazzur fr\u00e1 1930-\u00e1runum og 1940-\u00e1runum, bebop fr\u00e1 mi\u00f0-1940-\u00e1runum, Afro-Kubanskkur jazzur, West Coast jazzur, ska jazzur, cool jazzur, Indo jazzur, avant-garde jazzur, soul jazzur, modal jazzur, chamber jazzur, fr\u00edjazzur, Lat\u00ednjazzur, smooth jazzur, jazz fusion og jazz-rock, jazz funk, loft jazz, punk jazz, acid jazz, ethno jazz, jazz rap, cyber jazz, M-Base og nu jazz.\n\nLouis Armstrong, ein av kendastu jazzt\u00f3nleikarunum, seg\u00f0i vi\u00f0 Bing Crosby \u00ed einari \u00fatvarpssending, \"Ah, swing, well, we used to call it syncopation, then they called it ragtime, then blues, then jazz. Now, it's swing. White folks - yo'all sho is a mess!\"\n\n\u00cd einari samr\u00f8\u00f0u \u00ed 1988 seg\u00f0i J. J. Johnson, trombonleikari: \"Jazz is restless. It won't stay put and it never will\".\n\nS\u00f8gan \n\nJazzurin mentist \u00ed USA, fyrst og fremst kring Mississippidelta\u00f0i\u00f0 og \u00ed b\u00fdnum New Orleans har si\u00f0bundnar afrikanskar rytmur og arbei\u00f0ssangir v\u00f3ru blanda\u00f0ir saman vi\u00f0 s\u00e1lmar, marsch'ir og ikki minst kabaret og variete-t\u00f3nleik \u00far Evropa. Sj\u00e1lvt ymisk sl\u00f8g av etniskum t\u00f3nleiki v\u00f3ru t\u00fd\u00f0andi innsl\u00f8g og gav \u00edbl\u00e1stur, eitt n\u00fa \u00edrskur f\u00f3lkat\u00f3nleikur, ungarskur-j\u00f8diskur klezmert\u00f3nleikur. Jazzurin hevur lutv\u00edst felags s\u00f8gu og bakgrund sum bluest\u00f3nleikur, bluegrasst\u00f3nleikur og countryt\u00f3nleikur. \n\nTann fyrsti jazzt\u00f3nleikurin uppst\u00f3\u00f0 \u00ed New Orleans, vi\u00f0 trompetleikaranum Buddy Bolden sum eitt av teimum kendu n\u00f8vnunum s\u00ed\u00f0st \u00ed 19. \u00f8ld. Chicago var ein av b\u00fdunum, har tann n\u00fdggi t\u00f3nleikurin sl\u00f3g \u00edgj\u00f8gnum, og s\u00ed\u00f0an spjaddist hann skj\u00f3tt til New York og teirr st\u00f8rru b\u00fdirnir \u00ed Evropa. \n\nT\u00e1 i\u00f0 Jazzurin gj\u00f8rdist v\u00e6l umt\u00f3ktur v\u00ed\u00f0a um, s\u00f3u hv\u00edtir handilsmenn, at ta\u00f0 bar til at vinna pening vi\u00f0 hesum t\u00f3nleikinum. Jazzurin var\u00f0 b\u00fdttur sundur \u00ed tveir partar: Jazz og Sweet Jass. Man stava\u00f0i vi\u00f0 's' og leg\u00f0i afturat 'Sweet' fyri ikki at ver\u00f0a blanda\u00f0 saman vi\u00f0 ekta\u00f0an svartan jazz. \u00cd jassi var improvisationen eisini tikin burtur, alt skuldi skrivast ni\u00f0ur. J\u00fast sum n\u00fat\u00ed\u00f0ar \"Smooth Jazz\", sum hevur sera l\u00edti\u00f0 \u00ed felag vi\u00f0 jazzimprovisasj\u00f3n, sj\u00e1lvt um harmoniskir svingningar og rytmikkur l\u00edkjast.\n\nUmlei\u00f0 1910 kom ta\u00f0 st\u00f3ra gj\u00f8gnumbroti\u00f0 hj\u00e1 jazzinum, \u00ed sambandi vi\u00f0, at hann var settur saman vi\u00f0 t\u00ed n\u00fdggja dansit\u00f3nleikinum sum two-step, one-step, foxtrot og onnur n\u00fdgg dansisl\u00f8g. Paul Whiteman gj\u00f8rdi fr\u00e1 umlei\u00f0 1916 jazzin populeran \u00ed brei\u00f0ari umhv\u00f8rvum. Jazzurin kom til Evropa undir fyrra heimskr\u00edggi og gj\u00f8rdist beinanvegin v\u00e6l d\u00e1mdur. Jazzurin kom ennt\u00e1 at \u00e1virka t\u00f3nasmi\u00f0ir innan klassiska t\u00f3nleikin sum til d\u00f8mis Igor Stravinskij, Kurt Weill, Ernst Krenek, Erik Satie og a\u00f0rar.\n\nT\u00e6r fyrstu kendu jazzinnsp\u00e6lingarnar v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00ed 1917 av Original Dixieland Jazz Band. Fyrst \u00ed 1920-\u00e1runum v\u00f3ru innsp\u00e6lingar gj\u00f8rdar av eitt n\u00fa King Oliver's Orchestra og New Orleans Rhythm Kings. Ein t\u00fd\u00f0andi jazzkomponistur og orkesturlei\u00f0ari var Ferdinand \"Jelly Roll\" Morton, vi\u00f0 hansara Red Hot Peppers. Hann var upprunaliga ein ragtimepianistur vi\u00f0 s\u00ednum serstaka sp\u00e6lst\u00edli sum menti eina fr\u00e6lsari synkopering. \u00cd 1938 gj\u00f8rdi Morton eina r\u00f8\u00f0 av innsp\u00e6lingum fyri Library of Congress, har hann framf\u00f8rdi og greiddi fr\u00e1 um menningina hj\u00e1 jazzinum, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 s\u00ednum pianosp\u00e6li og vi\u00f0 fr\u00e1grei\u00f0ingum.\n\nJazzur kann b\u00fdtast upp \u00ed fleiri undirb\u00f3lkar, og vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini er jazzur \u00e1virka\u00f0ur av t\u00f3nleiki ymsasta\u00f0na fr\u00e1. Ors\u00f8kin til hetta er at jazzurin sl\u00f3g \u00edgj\u00f8gnum \u00ed fleiri ymiskum mentanum og at improvisasj\u00f3nin krevur n\u00f3gv r\u00fam. Ragtime, ein l\u00e6ttur synkopera\u00f0ur t\u00f3nleikast\u00edlur fr\u00e1 19. \u00f8ld og mentist av eitt n\u00fa Scott Joplin, var ein av st\u00edlsl\u00f8gunum hj\u00e1 jazzinum.\n\nKeldur \n\nT\u00f3nleikur\nT\u00f3nleikasl\u00f8g\nJazz"}
{"id": "16429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Garbage", "title": "Garbage", "text": "Garbage er ein amerikanskur rokkt\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1993 av Butch Vig (trommur), Steve Marker (bass) og Duke Erikson (guitar).\n\n\u00datg\u00e1vur \n Garbage, 1995\n Version 2.0, 1998\n Beautifulgarbage, 2001\n Bleed Like Me, 2005\n Not Your Kind of People, 2012\n Strange Little Birds, 2016\n No Gods No Masters, 2021\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an\n Myspace Garbage\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "16437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20met%20%C3%AD%20innir%C3%B3%C3%B0ri%20%C3%AD%202008", "title": "F\u00f8roysk met \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed 2008", "text": "Fyrsta kappingin \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed F\u00f8royum var\u00f0 hildin \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 2002. Ta\u00f0 er ymiskt hvussu r\u00f3gvararnir ver\u00f0a b\u00f3lka\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, t\u00ed kann ta\u00f0 vera ringt at samanbera metini. Ta\u00f0 eru serliga aldursb\u00f3lkarnir sum vera ymiskt b\u00f3lka\u00f0ir. Opni b\u00f3lkurin, har tungvekt og l\u00e6ttvekt kappast, er t\u00f3 alt\u00ed\u00f0 tann sami. Marki\u00f0 hj\u00e1 tungvekt og l\u00e6ttvekt hj\u00e1 monnum er 75 kg, me\u00f0an\n\nMet \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00e1rini 2007 og 08 \n\u00cd 2008 v\u00f3ru hesi metini skr\u00e1sett \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag drekin.fo:\n\nGentur - 12 \u00e1r og yngri (500m) \u00e1r 2007 \nMarita Weihe Nielsen (MR) 01:56.0\n\nDreingir - 12 \u00e1r og yngri (500m) \u00e1r 2008\nHallur Nattestad (Kn\u00f8rrur) 01:57.4\n\nGentur - 13 til 14 \u00e1r (1000m) \u00e1r 2007\nLis Elin Weihe Nielsen (MR) 03:50.3\n\nDreingir - 13 til 14 \u00e1r (1000m) \u00e1r 2007\nOyvind Lutzen (HR) 03:13.3\n\nGentur - 15 til 16 \u00e1r (2000m) \u00e1r 2008\nRakul S\u00f8rensen (HR) 08:06.3\n\nDreingir - 15 til 16 \u00e1r (2000m) \u00e1r 2008\nOyvind Lutzen (HR) 06:54.7\n\nMenn - 17 til 18 \u00e1r (2000m) \u00e1r 2007\nKarl Danielsen (NS\u00cd) 06:36.5\n\nKvinnur - 17 til 18 \u00e1r (2000m) \u00e1r 2007\nAnny Maria Davidsen (S\u00cdF) 07:18.7\n\nKvinnur - Opin b\u00f3lkur l\u00e6ttvekt (2000m) \u00e1r 2008\nS\u00fasanna Skylv S\u00f8rensen (S\u00cdF) 07:12.6\n\nMenn - Opin b\u00f3lkur l\u00e6ttvekt (2000m) \u00e1r 2007\nLars Abrahamsen (NS\u00cd) 06:23.5\n\nKvinnur - Opin b\u00f3lkur tungvekt (2000m) \u00e1r 2007\nAnny Maria Davidsen (S\u00cdF) - 07.02,8\n\nMenn - Opin b\u00f3lkur tungvekt (2000m) \u00e1r 2006\nJ\u00f3n Rosenblad (NS\u00cd) 6.03,3\n\nMenn - 35 \u00e1r og eldri (2000m) \u00e1r 2008\nP\u00e1ll Olaf Jacobsen (HR) 06:45.0\n\nKvinnur - 35 \u00e1r og eldri (2000m) \u00e1r 2008 \nKatrin Rubek Nielsen (RK)  07:26.9\n\nKeldur \n\nInnir\u00f3\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk met"}
{"id": "16440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anastacia", "title": "Anastacia", "text": "Anastacia (f\u00f8\u00f0inavn: Anastacia Lyn Newkirk) (f\u00f8dd \u00ed Chicago, 17. september 1968) er ein amerikonsk songkvinna og sangskrivari. Hon hevur selt yvir 20 milli\u00f3nir fl\u00f8gur s\u00ed\u00f0an hon gav fyrstu fl\u00f8gu s\u00edna, Not that kind, \u00fat \u00ed 1999. Hon er f\u00f8dd \u00ed Chicago og vaksin upp \u00ed New York. Hon skriva\u00f0i tann almenna HM-sangin Boom til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2002 \u00ed Korea/Japan. Hon framf\u00f8rdi sangin beint \u00e1\u00f0renn finaluna millum Brasilia og T\u00fdskland \u00ed Yokohama. \u00cd 2003 fekk Anastacia sta\u00f0fest br\u00f3stkrabba, og s\u00ed\u00f0an hevur hon gj\u00f8rt eitt st\u00f3rt arbei\u00f0i fyri at \u00f8kja um kunnleikan til br\u00f3stkrabba hj\u00e1 ungum kvinnum, m.a. vi\u00f0 at seta \u00e1 stovn Anastacia Fund. Me\u00f0an hon var \u00ed str\u00e1luvi\u00f0ger\u00f0 fyri krabbamein skriva\u00f0i hon sangirnir, sum hon gav \u00fat \u00ed s\u00edni tri\u00f0ju fl\u00f8gu, sum eitur Anastacia, hon kom \u00fat \u00ed 2004 og inniheldur m.a. sangirnir Left Outside Alone, Sick and Tired, Heavy on my Heart og Welcome to my Truth.\n\n\u00datg\u00e1vur  \n 1999 - Not That Kind \n 2001 - Freak of Nature\n 2004 - Anastacia \n 2005 - Pieces of a Dream \n 2008 - Heavy Rotation\n 2012 - It's A Man's World\n 2014 - Resurrection\n 2015 - Ultimate Collection\n\n 1993: One More Chance\n 1993: Forever Luv (duet with David Morales)\n 1998: Mi Negra, Tu Bomb\u00f3n (duet with Omar Sosa)\n 1998: Not That Kind\n 1999: Tienes Un Solo (duet with Omar Sosa)\n 1999: I'm Outta Love\n 2000: Saturday Night's Alright for Fighting (duet with Elton John)\n 2001: Let It Be (duet with Paul McCartney, Anastacia other artists)\n 2001: I Ask of You (duet with Luciano Pavarotti)\n 2001: What More Can I Give (duet with Michael Jackson and other artists)\n 2001: Love Is Alive (duet with Vonda Shepard)\n 2001: 911 (duet with Wyclef Jean)\n 2001: Cowboys And Kisses\n 2001: Made For Lovin' You\n 2001: Paid My Dues\n 2002: One Day in Your Life\n 2002: Boom\n 2002: Why'd You Lie To Me\n 2002: You'll Never Be Alone\n 2002: I Thought I Told You That (duet with Faith Evans)\n 2002: You Shook Me All Night Long (duet with Celine Dion)\n 2002: Bad Girls (duet with Jamiroquai)\n 2003: Love Is a Crime\n 2003: We Are the Champions, We Will Rock You, Amandla (duet with Queen, Beyonc\u00e9, Bono, Cast and David A. Stewart)\n 2004: Left Outside Alone\n 2004: Sick And Tired\n 2004: Welcome To My Truth\n 2004: Heavy On My Heart\n 2004: I Do (duet with Sonny Sandoval)\n 2005: Everything Burns (duet with Ben Moody)\n 2005: Pieces Of A Dream\n 2006: I Belong To You (duet with Eros Ramazzotti)\n 2007: Sing (duet with Annie Lennox and other artists)\n 2008: I Can Feel You\n 2008: Absolutely Positively\n 2009: Holding Back the Years (duet with Simply Red)\n 2009: Defeated\n 2009: Stalemate (duet with Ben's Brothers)\n 2010: Safety (duet with Dima Bilan)\n 2010: Burning Star (duet with Natalia Druyts)\n 2011: What Can We Do (A Deeper Love) (duet with Ti\u00ebsto)\n 2012: If I Was Your Boyfriend (duet with Tony Moran)\n 2012: Dream on\n 2012: Best Of You\n 2014: Stupid Little Things\n 2014: Staring at the Sun\n 2014: Lifeline\n 2015: Take This Chance\n\nFilmar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "16442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tracktor%20Bowling", "title": "Tracktor Bowling", "text": "Tracktor Bowling er ein russiskur rokkb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i \u00ed 1996.\n\nN\u00faverandi limir \n Lu (Lusine Gevorkyan)\n Alexander Kondratiev (Kondrat)\n Mult (Andrei Ponassutkin)\n Wit (Vitaly Demidenko)\n Proff (Alexei Nasarchuk)\n\n\u00datg\u00e1vur \n \u041d\u0430\u043f\u0440\u043e\u043b\u043e\u043c (2002)\n \u0427\u0435\u0440\u0442\u0430 (2005)\n \u0428\u0430\u0433\u0438 \u043f\u043e \u0441\u0442\u0435\u043a\u043b\u0443 (2006)\n Tracktor Bowling (2010)\n\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRussiskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "16443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0ureyri", "title": "Su\u00f0ureyri", "text": "Su\u00f0ureyri er ein b\u00fdur \u00ed \u00cdslandi. Har b\u00fagva umlei\u00f0 300 f\u00f3lk. Bygdin var l\u00e1 fyrr r\u00e6ttiliga fjar\u00f0skotin, ringt var at koma til bygdina. Men n\u00fa er ein 5 km langur tunnil, sum bindir Su\u00f0ureyri saman vi\u00f0 \u00cdsafj\u00f8r\u00f0. Su\u00f0ureyri liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorni \u00cdslands. \n\n\u00cdsland\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "16444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lacuna%20Coil", "title": "Lacuna Coil", "text": "Lacuna Coil er ein italskur metalb\u00f3lkur \u00far Milano. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i \u00ed 1994. S\u00ed\u00f0an stovnanina hevur b\u00f3lkurin broytt navn tv\u00e6r fer\u00f0ir, hann hevur \u00e1\u00f0ur iti\u00f0 Sleep of right og Ethereal.\n\nN\u00faverandi limir \n Cristina Scabbia\n Andrea Ferro\n Cristiano Migliore\n Marco Biazzi\n Marco Coti Zelati\n Cristiano Mozzati\n\n\u00datg\u00e1vur \n In a Reverie (1999)\n Unleashed Memories (2001)\n Comalies (2002)\n Karmacode (2006)\n Shallow Life (2009)\n Dark Adrenaline (2012)\n Broken Crown Halo (2014)\n\nItalskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "16445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hafnir", "title": "Hafnir", "text": "Hafnir er ein bygd \u00ed \u00cdslandi vi\u00f0 umlei\u00f0 100 \u00edb\u00fagvum. Bygdin liggur \u00e1 Reykjanes h\u00e1lvoynni. \u00cd 1995 var\u00f0 kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 Keflav\u00edk og Njar\u00f0v\u00edk til n\u00fdggju kommununa Reykjanesb\u00e6r, har knapt 14.000 f\u00f3lk b\u00fagva.\n\n\u00cdsland\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "16452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rsv%C3%B8llur", "title": "T\u00f3rsv\u00f8llur", "text": "T\u00f3rsv\u00f8llur er ein f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur \u00ed Gundadali \u00ed Havn. T\u00f3rsv\u00f8llur er ein av tveimum tj\u00f3\u00f0ar f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llum \u00ed F\u00f8royum. Hin v\u00f8llurin er \u00e1 Svangaskar\u00f0i \u00e1 Toftum. T\u00f3rsv\u00f8llur var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00ed 1999 og hevur 6040 sitipl\u00e1ss. T\u00f3rsv\u00f8llur ver\u00f0ur fyrst og fremst br\u00faktur til f\u00f3tb\u00f3ltslandsdystir, men \u00ed 2012 var\u00f0 hann eisini br\u00faktur til allar steypafinalurnar, b\u00e6\u00f0i \u00ed vaksnamanna- og ungd\u00f3msdeildunum, fr\u00e1 gentum og dreingmum U14 til kvinnur og menn hj\u00e1 teimum vaksnu.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llir \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "16462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Othello%20%28sj%C3%B3nleikur%29", "title": "Othello (sj\u00f3nleikur)", "text": "Othello er ein sj\u00f3nleikur eftir William Shakespeare. \u00cd 2008 var\u00f0 hesin leikur framf\u00f8rdur \u00ed F\u00f8royum av leikb\u00f3lkinum HU\u00d0RAR.\n\nSj\u00f3nleikurin Othello, sum Hu\u00f0rar framf\u00f8rdi \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2008\n\nLeikarar \nS\u00f3ley Danielsen: \u00c1hugaleikari, h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgd av leikinum. (Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 - Hedvig Westerlund Kapnas).  \nB\u00fai Rouch: \u00c1hugaleikari, \u00e1hugadansari (Dramaverksta\u00f0i\u00f0 -  Hj\u00f8rdis Johansen)\nDurita Dahl Andreassen: \u00c1hugaleikari (Dramaverksta\u00f0i\u00f0  - Hj\u00f8rdis Johansen)\nD\u00e1vur Djurhuus: \u00c1hugaleikari, \u00e1hugayrkjari (Dramaverksta\u00f0i\u00f0  - Hj\u00f8rdis Johansen)\nTj\u00f3\u00f0hild Patursson: \u00c1hugaleikari (Dramaverksta\u00f0i\u00f0 - Hj\u00f8rdis Johansen)\nJ\u00e1kup Wardum: \u00c1hugaleikari (Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 - Hedvig Westerlund)\nEdvard Sk\u00favadal: \u00c1hugaleikari (Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 - Hedvig Westerlund)\nPetur Meinhard Elleby Andersen: Ahugaleikari (Dramaverksta\u00f0i\u00f0- Hj\u00f8rdis Johansen)\n\nT\u00f3nleikarar og t\u00f3nasmi\u00f0ir \nB\u00fagvi J. Magnusson: Trummur, h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgd av t\u00f3nleikinum \u2013 (R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu, Lars Wagner, J\u00f3nleif Jensen, MGK hj\u00e1 Leivi Thomsen)\nJohn Ivar Venned: Guitar \u2013 (Karl Anton Klein) \n\u00cdsak  Petersen: Bass \u2013 (Arnold Ludvig, Edvard Nyholm Debes, MGK hj\u00e1 Leivi Thomsen) \nMattias Kapnas: Klaver \u2013 (Musikksk\u00falin)\nKjartan Nols\u00f8e Jespersen: Cello \u2013 (Musikksk\u00falin)\nJensa H\u00f8jgaard Dam: Klaver -(Musikksk\u00falin) \n\nLeikstj\u00f3ri: Hans T\u00f3rgar\u00f0 - Sj\u00f3nleikari. \nKoregrafur/dansari: J\u00f3na Thomsen - Dansari.\n\nS\u00f8gugongdin \u00ed Othello \n...\"Hart str\u00ed\u00f0 stendur \u00ed 1571 millum Venesia og Turkaland, sum b\u00e6\u00f0i kanna s\u00e6r oynna K\u00fdpros. Herovasti hj\u00e1 Venesia er hin gl\u00f8ggi og djarvi Othello, i\u00f0 er nekari ella - sum t\u00e1 var sagt \u2013 m\u00f3ri. N\u00fa hendir ta\u00f0, at Othello og ein v\u00f8kur genta \u00far Venesia, Desdemona, f\u00e1a hug hv\u00f8rt \u00e1 \u00f8\u00f0rum. Men Jago, vinma\u00f0ur Othello, ger av at beina fyri lukku teirra. Burtur \u00far hesum hendingum hevur Shakesperare skapt ein t\u00ed\u00f0arleysan leik um k\u00e6rleika og \u00f3ndskap, g\u00f3\u00f0tr\u00fani og \u00f8vundsj\u00faku \"...\n\nHv\u00ed Othello? \nOrs\u00f8kin, til at j\u00fast hesin leikur var\u00f0 valdur, eru berandi evnini \u00ed leikinum: \u00f8vund, g\u00f3\u00f0tr\u00fani og manipulati\u00f3n. Evnini \u00f8vund, g\u00f3\u00f0tr\u00fani og manipulati\u00f3n, eru t\u00ed\u00f0arleys evni, og s\u00edggjast aftur \u00ed maktstr\u00ed\u00f0num \u00ed flest \u00f8llum samfel\u00f8gum; eisini \u00ed t\u00ed f\u00f8royska. Til d\u00f8mis s\u00edggja vit sera n\u00f3gvan l\u00edkskap millum ta\u00f0, sum gongur fyri seg \u00ed leikinum Othello, og ta\u00f0, i\u00f0 fer fram \u00ed politiska str\u00ed\u00f0num \u00ed F\u00f8royum. \n\u00cd s\u00f8guni Othello er pers\u00f3nurin Jago, sum hevur ein avskepla\u00f0an moral, misn\u00fdtir s\u00edn myndugleika og gongur \u00e1 odda \u00ed maktsp\u00e6linum um h\u00e6gsta sessin \u00ed herinum \u00e1 K\u00fdpros. Av t\u00ed, at hann sleppur so l\u00e6tt fr\u00e1 s\u00ednum ger\u00f0um, og at f\u00f3lk tr\u00fagva honum, sleppur hann mest sum at st\u00fdra s\u00ednum medmenniskjum. Hetta endar vi\u00f0 einari vanlagnu, har fleiri f\u00f3lk lata l\u00edv orsaka\u00f0 av hansara maktsp\u00e6li og teirra manglandi evni at uppfata ta\u00f0.\n\nTulking \nAv t\u00ed, at handriti\u00f0 er sera dr\u00fagt og leggur upp til eina 4 t\u00edmar langa framf\u00f8rslu, h\u00f8vdu tey stytt n\u00f8kur brot \u00ed leikinum munandi, solei\u00f0is at sp\u00e6lit\u00ed\u00f0in er uml. 90 minuttir; t\u00f3 ver\u00f0ur hildi\u00f0 fast um kjarnuna \u00ed s\u00f8guni. Tey ni\u00f0urstyttu brotini, ver\u00f0a l\u00fdst vi\u00f0 \u00f8\u00f0rv\u00edsi mi\u00f0lum, sum t\u00f3nleiki, lj\u00f3si\u00f0, r\u00f8rslum og dansi. Hetta gevur leikinum sera n\u00fat\u00edmans, fr\u00edskan og ungd\u00f3mligan d\u00e1m. Leikurin r\u00f8rir \u00e1 henda h\u00e1ttt eisini eitt sindur vi\u00f0 ta\u00f0 surrealistiska. \nHesir \u201calternativu\u201d mi\u00f0larnir, vit hava n\u00fdtt \u00e1 pallinum, hava serliga veri\u00f0 uppi at venda \u00ed kjakinum kring leikin. Var hetta bara fjas? Ein roynd at gera eitt \u201cshow\u201d? Ella var vir\u00f0i \u00ed hesum p\u00f8rtum? G\u00f3vu teir leikinum naka\u00f0?\n\nLeikb\u00f3lkurin saman vi\u00f0 \u00f8llum teimum, i\u00f0 standa rundan um uppsetingina av leikinum, v\u00f3ru sera spent upp\u00e1, hvussu leikurin f\u00f3r at ver\u00f0a m\u00f3ttikin uttanfyri F\u00f8royar.\n\nLeikurin framf\u00f8rdur \u00ed Lettlandi \nUngd\u00f3msleikb\u00f3lkurin HU\u00d0RAR var, \u00edgj\u00f8gnum Meginfelag \u00e1hugaleikara F\u00f8roya (M\u00e1F), \u00fatvaldur til sj\u00f3nleikafestival \u00ed Riga, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed Lettlandi.\nHU\u00d0RAR, i\u00f0 er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur ungd\u00f3msleikb\u00f3lkur, var fegin um hendan m\u00f8guleikan at s\u00fdna fram leikin uttanlands og menna listarligu f\u00f8rleikarnar.  \nFestivalurin, leikb\u00f3lkurin var \u00fatvaldur til, kallast NEATA - festivalurin. NEATA er paraplyfelagsskapurin fyri \u00f8ll meginfel\u00f8g fyri \u00e1hugaleik \u00ed teimum nor\u00f0urlendsku og baltisku londunum. Endam\u00e1l felagsins og endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 festivalinum er at menna nor\u00f0urlendska/baltiska netverki\u00f0 innan leiklist og skapa eitt forum, i\u00f0 kann geva \u00edbl\u00e1stur og n\u00fdhugsan til menning av \u00e1hugaleiki \u00ed hesum londum. \nHetta er fimmti NEATA \u2013 festivalurin, i\u00f0 skipa\u00f0 var fyri. Festivalurin ver\u00f0ur hildin anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r og fer\u00f0ast millum tey lond, i\u00f0 eru vi\u00f0 \u00ed NEATA. Hann hevur higartil veri\u00f0 \u00ed  Litava, Sv\u00f8r\u00edki, Estlandi og \u00ed 2006 \u00ed F\u00f8royum.\n\nTeir leikb\u00f3lkar, i\u00f0 lutt\u00f3ku, v\u00f3ru \u00fatvaldir av meginfel\u00f8gunum fyri \u00e1hugaleik \u00ed teimum ymsu londunum \u00ed NEATA. Hetta gj\u00f8rdi, at festivalurin hev\u00f0i h\u00f8ga g\u00f3\u00f0sku, og var t\u00ed sera gevandi fyri luttakararnar. Luttakararnir h\u00f8vdu eisini m\u00f8guleika at fara \u00e1 ymiskar verksmi\u00f0jur, har arbeitt var vi\u00f0 sj\u00f3nleiki av ymsum slag.  \nSkipa\u00f0 var fyri kjaki eftir hv\u00f8nn leik, solei\u00f0is at hv\u00f8r leikb\u00f3lkur fekk eftirmeting at arbei\u00f0a v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0. Eftirmetingarnar av framf\u00f8rsluni hj\u00e1 HU\u00d0RUM v\u00f3ru sera r\u00f3sandi; dentur var lagdur \u00e1 fram\u00far gott sp\u00e6l hj\u00e1 \u00f8llum leikarunum og g\u00f3\u00f0an t\u00f3nleik \u00e1 h\u00f8gnum st\u00f8\u00f0i. \nDanska umbo\u00f0i\u00f0 \u00ed NEATA nevndi leikb\u00f3lkin HU\u00d0RAR at ver\u00f0a h\u00e6ddarpunkti\u00f0 \u00e1 \u00f8llum festivalinum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLeikb\u00f3lkurin HU\u00d0RAR \n\nSj\u00f3nleikur\nSj\u00f3nleikir \u00ed F\u00f8royum\nWilliam Shakespeare"}
{"id": "16464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sellofan%20%28sj%C3%B3nleikur%29", "title": "Sellofan (sj\u00f3nleikur)", "text": "Sellofan er upprunaliga ein \u00edslendskur einr\u00f8\u00f0uleikur, sum bleiv umsettur \u00ed samband vi\u00f0 Listastevnuna 2005. Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya skipa\u00f0i fyri uppsetingini \u00ed august/september 2005.\n\nUm leikin \nSellofan sn\u00fdr seg um l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 karrierukvinnuni, sum \u00ed s\u00ednum stressa\u00f0a dagligdegi roynir at samtvinna egnar arbei\u00f0sambisj\u00f3nir, barnauppalingina og sexl\u00edvi\u00f0. Men eftirsum ta\u00f0 er heldur trupult hj\u00e1 henni at n\u00e1a alt, so ver\u00f0ur ymiskt (sum til d\u00f8mis: reinger\u00f0 og rudding) \u00fatsett til seinni, man skal j\u00fa sleppa at hugna s\u00e6r frammanfyri sj\u00f3nvarpinum onkunt\u00ed\u00f0! Ma\u00f0urin arbei\u00f0ir n\u00f3gv fyri at tey skulu f\u00e1a r\u00e1\u00f0 til hetta l\u00edvi\u00f0, og eftirsum hann eisini skal hava s\u00edtt, og hon er farin at st\u00fara fyri sexl\u00edvinum, fer hon at vinda seg inn \u00ed sellofan, t\u00ed ta\u00f0 hevur hon lisi\u00f0 \u00ed einum damu-bla\u00f0, at monnum d\u00e1mar v\u00e6l. Hvussu er og ikki, so d\u00e1mdu f\u00f8roysku \u00e1sko\u00f0arunum v\u00e6l leikin, t\u00ed heilt n\u00f3gv f\u00f3lk s\u00f3u hann. Sama skili\u00f0 var \u00ed \u00cdslandi, ha\u00f0ani leikurin upprunaliga kemur.\n\nLeikari: Kristina Nols\u00f8e\nLeikstj\u00f3ri: (H\u00f8vundurin)\nT\u00fd\u00f0ari: Ria T\u00f3rgar\u00f0\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSj\u00f3nleikir \u00ed F\u00f8royum\nSj\u00f3nleikur"}
{"id": "16466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Skorheim", "title": "J\u00f3gvan Skorheim", "text": "J\u00f3gvan Skorheim (f\u00f8ddur 16. juni 1982 \u00ed Klaksv\u00edk) er f\u00f8royskur politikari (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin).\n\nHann hevur veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu s\u00ed\u00f0an 2013. Hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur og varaborgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar B\u00fdr\u00e1\u00f0 2008-2012. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2011 fekk hann vi\u00f0 245 atkv\u00f8\u00f0um n\u00e6stflestar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 lista D fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. T\u00e1 flokkurin kom \u00ed samgongu, og valdi tingma\u00f0urin, K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard gj\u00f8rdist innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, t\u00f3k J\u00f3gvan s\u00e6ti \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Okkurt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 t\u00f3k hann farloyvi \u00far L\u00f8gtinginum, og Kristianna Winther Poulsen t\u00f3k s\u00e6ti. T\u00e1 K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var\u00f0 uppsagdur sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur og t\u00f3k s\u00e6ti aftur \u00e1 tingi, f\u00f3r J\u00f3gvan Skorheim \u00far L\u00f8gtinginum aftur. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hann valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 sum tann fyrstvaldi\u00f0 hj\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum. Hann lutt\u00f3k \u00ed samgongusamr\u00e1\u00f0ingunum millum f\u00fdra flokkar, Javna\u00f0arflokkin, Tj\u00f3\u00f0veldi, Frams\u00f3kn og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin, men hann og flokkur hansara valdu at taka seg \u00far samr\u00e1\u00f0ingunum og at vera \u00ed andst\u00f8\u00f0u. Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 samtykti, at tey ikki vildu geva J\u00f3gvan Skorheim loyvi til at r\u00f8kja b\u00e6\u00f0i borgarstj\u00f3rasessin og l\u00f8gtingsessin \u00ed senn, J\u00f3gvan bo\u00f0a\u00f0i sama kv\u00f8ld fr\u00e1, at so valdi hann borgarstj\u00f3rastarvi\u00f0 framum og seg\u00f0i l\u00f8gtingsessin fr\u00e1 s\u00e6r, so leingi hann var borgarstj\u00f3ri.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n 2011-2013 Limur \u00ed Vinnunevndini\n 2011-2013 Varalimur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n\nNevndarsessir \u00ed Klaksv\u00edkar B\u00fdr\u00e1\u00f0 \n 2008-2012 Forma\u00f0ur \u00ed Mentanarnevndini\n 2008-2012 Limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n 2008-2012 Limur \u00ed Teknisku Nevnd\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Sjalvstyri.fo\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "16467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%BDlan%20%28sj%C3%B3nleikur%29", "title": "Gr\u00fdlan (sj\u00f3nleikur)", "text": "Stutts\u00f8gan Gr\u00fdlan hj\u00e1 William Heinesen, var\u00f0 \u00ed februar 2005 sett upp sum leikur \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed Havn. Ta\u00f0 er leikb\u00f3lkurin Willieboys, sum setti leikin upp.\n\nWillieboys \nB\u00e1r\u00f0ur Persson, stigtakari, t\u00fd\u00f0ari, samskipari og leikari.\nFinnur Jensen, leikari.\nKjartan Hansen, leikari.\nGunnv\u00e1 Zachariassen, leiksstj\u00f3ri.\n\nS\u00f8gugongdin \u00ed stutts\u00f8guni og leikinum \nGr\u00fdlan er um fornan f\u00f8stugangssi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, og er at finna \u00ed savninum Himinin Brosar hj\u00e1 William Heinesen. Christian Matras t\u00fdddi s\u00f8gurnar til f\u00f8royskt.\n\u00cd Sv\u00ednoy helt hesin si\u00f0ur s\u00e6r heilt til 1956. Poengi\u00f0 \u00ed Gr\u00fdluni er \u00ed stuttum, at hon skal tryggja l\u00edv, gr\u00f3\u00f0ur og \u00e1v\u00f8kst. Ta\u00f0 ger Gr\u00fdlan vi\u00f0 at signa gr\u00f8\u00f0ina, dj\u00f3r og menniskju vi\u00f0 Standara s\u00ednum (t.e. manligi kynslimurin). Men sum vera man hevur ma\u00f0urin, sum \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri letur seg \u00ed sum gr\u00fdla, sv\u00e1rar trupulleikar av at sameina henda forna, heidna si\u00f0 vi\u00f0 s\u00edna kristnu tr\u00fagv. Og ta\u00f0 er j\u00fast hesin tv\u00eddr\u00e1ttur, i\u00f0 skapar st\u00f3ra spenningin \u00ed s\u00f8guni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSj\u00f3nleikir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest", "title": "Eurovision Song Contest", "text": "Eurovision Song Contest, (Franskt: Concours Eurovision de la chanson), ofta stytt ni\u00f0ur til ESC, Eurovision, ella EuroSong, er ein t\u00f3nleikakapping, sum limir \u00ed European Broadcasting Union kunnu luttaka \u00ed. Talan er ikki bert um Evropa, men eisini um Nor\u00f0urafrika, ein l\u00edtlan part av Mi\u00f0eystri og nor\u00f0ara part av Asiu. Hetta er t\u00ed at sendineti\u00f0 hj\u00e1 EBU ikki bert fevnir um Evropa, men n\u00f8kur lond afturat uttanfyri heimspartamarki\u00f0. Hesi lond hava t\u00ed eisini m\u00f8guleikan fyri at luttaka. T\u00f3nleikakappingin hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri s\u00ed\u00f0an 1956.\n\nHv\u00f8rt limaland sendir ein sang, i\u00f0 ver\u00f0ur framf\u00f8rdur beinlei\u00f0is \u00ed sj\u00f3nvarpi og/ella \u00fatvarpi. S\u00ed\u00f0ani atkv\u00f8\u00f0a londini fyri t\u00ed sanginum \u00ed kappingini, i\u00f0 eftir teirra tykki er best umt\u00f3ktur. Ikki er loyvt at atkv\u00f8\u00f0a fyri s\u00ednum egna landi.\n\nKappingin hevur veri\u00f0 send hv\u00f8rt \u00e1r fr\u00e1 t\u00ed fyrstu kappingini \u00ed 1956, og er ta\u00f0 longst koyrandi sj\u00f3nvarpsevni \u00ed heiminum. Kappingin er eisini eitt av teimum sj\u00f3nvarpsevnunum \u00ed heiminum, i\u00f0 savnar flestar \u00e1sko\u00f0arar, t\u00e1 \u00edtr\u00f3ttarsendingar ikki ver\u00f0a taldar vi\u00f0. S\u00ed\u00f0stu \u00e1rini hevur \u00e1sko\u00f0aratali\u00f0 ligi\u00f0 \u00edmillum 100 og 600 milli\u00f3nir kring heimin.  Eurovision hevur eisini veri\u00f0 v\u00edst uttanfyri Evropa millum anna\u00f0 \u00ed Argentina, Avstralia, Brasil, Brunei, Kanada, Kina, Kolumbia, Egyptalandi, India, Indonesia, Japan, Jordan, Malaisia, Meksiko, N\u00fds\u00e6landi, Filipsoyggjunum, Singapor, Su\u00f0urkorea, Su\u00f0urafrika, Suriname, Taivan, Teilandi, USA, Uruguay, Venesuela, og Vjetnam. Hesi lond hava t\u00f3 ikki r\u00e6tt til at luttaka. Eitt undantak hevur t\u00f3 veri\u00f0 givi\u00f0. Ta\u00f0 var \u00ed 2015, t\u00e1 Avstralia var bj\u00f3\u00f0a\u00f0 at luttaka \u00ed sambandi vi\u00f0 60 \u00e1ra h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald kappingarinnar.\n\nS\u00ed\u00f0ani 2000 hevur kappingin eisini veri\u00f0 send yvir interneti\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum almennu heimas\u00ed\u00f0una www.eurovision.tv.\n\nAt vinna Eurovision gevur listamonnum eina r\u00fagvu av m\u00f8guleikum og mi\u00f0laumtalu \u00e1 yrkislei\u00f0ini. Artistar, i\u00f0 eru vor\u00f0nir kendir av at hava luttiki\u00f0 \u00ed Eurovision, eru millum a\u00f0rar: italska Domenico Modugno, i\u00f0 rakk tri\u00f0ja pl\u00e1ss \u00ed 1958 vi\u00f0 sanginum \"Nel blu dipinto di blu\", betri kendur sum \"Volare\"; Svenski ABBA, i\u00f0 vann kappingina \u00ed 1974 vi\u00f0 sanginum \"Waterloo\"; C\u00e9line Dion, i\u00f0 vann fyr Sveis \u00ed 1988 vi\u00f0 franska sanginum \"Ne partez pas sans moi\"; spanski Julio Iglesias, i\u00f0 rakk fj\u00f3r\u00f0a pl\u00e1ss \u00ed 1970, men hevur n\u00fa selt yvir 300 milli\u00f3nir stakfl\u00f8gur kring heimin; og bretski Bucks Fizz, i\u00f0 vann \u00ed 1981 vi\u00f0 sanginum \"Making Your Mind Up\".\n\n\u00cd Danmark og Noregi ver\u00f0a t\u00e6r lokalu t\u00f3nleikakappingarnar nevndar Melodi Grand Prix. F\u00f8royar hevur ikki luttiki\u00f0 sum land, men fleiri f\u00f8royingar hava roynt seg \u00ed innlei\u00f0andi umf\u00f8runum \u00ed Danmark, Sv\u00f8r\u00edki og \u00cdslandi. \u00cd Danmark hava t.d. hesi luttiki\u00f0: Jens Marni Hansen (2010), t\u00f3nleikab\u00f3lkurin The Dreams (2008), Petsi Tv\u00f8rfoss (2004) og Annika Hoydal (1979). \u00cd \u00cdslandi hevur J\u00f3gvan Hansen luttiki\u00f0 meir enn eina fer\u00f0, og \u00ed Sv\u00f8r\u00edki hevur Brandur Enni luttiki\u00f0, eisini meira enn einafer\u00f0.\n\nLutt\u00f8ka\n\nListi yvir vertslond og vinnarar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nEurovision\nYouTube\n\nEurovision Song Contest\nT\u00f3nleikur\nT\u00f3nleikakappingar"}
{"id": "16488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SSP", "title": "SSP", "text": "SSP stendur fyri samstarv millum sk\u00fala, sosiala verki\u00f0 og politii\u00f0.\nSSP er stutt og greitt eitt tv\u00f8rfagligt samband millum sk\u00falan, sosialar myndugleikar og l\u00f8gregluna. SSP hevur ein umr\u00e1\u00f0andi leiklut fyri at fyribyrgja herverk, har\u00f0skap og misn\u00fdtslu millum ung. \u00c6tlanin vi\u00f0 hesum samstarvi\u00f0 er, at man arbei\u00f0ir fyribyrgjandi, sostatt at ung kunnu f\u00e1a veglei\u00f0ing og stu\u00f0ul, \u00e1\u00f0renn tey koma \u00fat \u00ed kriminalitet.\n\nKriminalitetur\n\nHvat er kriminalitetur? \nFatanirnar eru ymsar t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 kemur til hvat kriminalitetur er, men kriminalitetur er \u00ed roynd og veru, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa hevur broti\u00f0 eina l\u00f3g.\n\nHv\u00f8r er kriminellur? \nTa\u00f0 er ymiskt hv\u00f8r ver\u00f0ur hildin at ver\u00f0a kriminellur. Summi siga, at so skj\u00f3tt t\u00fa hevur broti\u00f0 eina l\u00f3g, ert t\u00fa kriminellur, me\u00f0an onnur siga, at um l\u00f3garbrotini endurtaka seg aftur og aftur, so er talan um at vera kriminellur. \n\nFyrr var\u00f0 hildi\u00f0 av summum, at t\u00fa s\u00e1st hv\u00f8rji v\u00f3ru kriminell og hv\u00f8rji ikki. Ennt\u00e1 hildu summi f\u00f3lk seg eisini vita, hvat slag av brotsverki ein pers\u00f3nur helst f\u00f3r at fremja. Hetta s\u00e1st \u00e1 skalla skapinum, n\u00f8sini, oyrunum, eygunum og h\u00f8kuni. Ta\u00f0 var ikki naka\u00f0 t\u00fa kundi gera vi\u00f0, t\u00ed solei\u00f0is vart t\u00fa bara f\u00f8ddur. F\u00f3lk vi\u00f0 serligari \u00fatsj\u00f3nd v\u00f3r\u00f0u t\u00ed oftari l\u00f8gd undir brotsverk og sett f\u00f8st.\n\nKanningar v\u00edsa, at \n\n -       ung f\u00f3lk eru meiri kriminell enn eldri \n -       menn eru meira kriminellir enn kvinnur \n -       kriminalitetur er st\u00f8rri \u00ed b\u00fdunum enn \u00e1 bygd \n -       f\u00f3lk vi\u00f0 styttri \u00fatb\u00fagving eru meiri kriminell enn f\u00f3lk vi\u00f0 longri \u00fatb\u00fagving.\n\nKyn og kriminalitetur \nSum sagt, so eru ta\u00f0 fleiri mannf\u00f3lk enn kvinnur, i\u00f0 gera brotsverk og onnur l\u00f3garbrot. Dreingir eru kanska frekari og djarvari enn gentur. Men eisini kann ors\u00f8kin vera, at dreingir skulu liva upp til hetta at vera raskir, og kanska eisini pr\u00f3gva s\u00edtt vir\u00f0i? Ta\u00f0 fellur t\u00ed l\u00e6ttari hj\u00e1 dreingjum at fremja innbrot, r\u00e6na og at leypa \u00e1. Haraftur\u00edm\u00f3ti eru l\u00edka n\u00f3gvar kvinnur sum menn, i\u00f0 stjala \u00far handlum.\n\nKriminalitetur \u00ed b\u00fdi og \u00e1 bygd \n\nMeiri kriminalitetur ver\u00f0ur framdur \u00ed b\u00fdi enn \u00e1 bygd. Ors\u00f8kin til hetta er, at f\u00f3lk ikki kennast so v\u00e6l sum \u00e1 bygd. Um t\u00fa b\u00fdrt \u00fati \u00e1 bygd, so er verri at gera herverk inn\u00e1 bilin hj\u00e1 n\u00e1b\u00fagvanum, enn um t\u00fa b\u00fdrt \u00ed b\u00fdi. B\u00fdur er st\u00f8rri og ta\u00f0 ger m\u00f8guleikarnar fyri, at ein og hv\u00f8r annar kann hava gj\u00f8rt herverki\u00f0.\n\nUng og kriminalitetur \n\nT\u00e1 talan er um ung \u2013 15 til 19 \u00e1r \u2013 og kriminalitet, er talanin serliga n\u00f3gv um innbrot, tj\u00f3var\u00ed og herverk. T\u00e1 tosa\u00f0 har\u00f0skap, ver\u00f0ur ta\u00f0 serstakliga tosa\u00f0 um 20 til 24 \u00e1ra gomul, ta\u00f0 ver\u00f0ur framt av.\nT\u00e1 t\u00fa ert ungur, roynir t\u00fa at finna teg sj\u00e1lvan, og fer so sm\u00e1tt fr\u00e1 foreldrum t\u00ednum. T\u00fa roynir at finna \u00fat av hvat t\u00fa kl\u00e1rar, hvat t\u00fa torir og hvat t\u00fa ikki torir og kl\u00e1rar, og t\u00fa kann finna upp\u00e1 at gera onkur brotsverk, men ta\u00f0 veldst eisini hvat hv\u00f8rjum vinarb\u00f3lki t\u00fa ert umringa\u00f0ur av ella roynir at ver\u00f0a ein partur av. \n\nT\u00e1 i\u00f0 vit spyrja tey ungu um grundgeving fyri, at tey fremja l\u00f3garbrot, ver\u00f0ur ta\u00f0 oftast svara\u00f0: \n\n at tey ikki t\u00edma at ganga \u00ed sk\u00fala \n at tey eru b\u00f3kliga veik (80% f\u00e1a ella hava fingi\u00f0 serundirv\u00edsing \u00ed sk\u00falanum) \n at foreldrini v\u00edsa ikki \u00e1huga fyri teimum, tey eru l\u00edkas\u00e6l \n at l\u00e6rara gera mismun \n at ta\u00f0 er ov l\u00edti\u00f0 skil \u00e1 heima \n b\u00f3lkatr\u00fdst \n happing \n har\u00f0skapur \u00ed sj\u00f3nvarpi\u00f0 og \u00e1 sj\u00f3nbondum.\n\nHvat kann ver\u00f0a gj\u00f8rt? \n\nF\u00f3lk, i\u00f0 vita n\u00f3gv innan hettar evni, halda ta\u00f0 vera ney\u00f0ugt at gera kriminalfyribyrgjandi arbei\u00f0i b\u00e6\u00f0i \u00e1 samfelagsliga og \u2013einstakliga\u00f8kinum: \n\n\u00c1 samfelagsliga\u00f8kinum kann vera talan um:\n\n -    Strangari revsing\n -    Meira l\u00f8greglu\n -    B\u00f8ta um fr\u00edt\u00ed\u00f0arm\u00f8guleikarnar hj\u00e1 b\u00f8rnum og ungum\n -    Hj\u00e1lpa familjum, i\u00f0 eru illa fyri peningaliga og \u00ed a\u00f0rar m\u00e1tar. \n\n\u00c1 einstaklinga\u00f8kinum kann vera talan um:\n\n -   Enn har\u00f0ari revsing av l\u00f3garbrotum, i\u00f0 venda aftur \n -   At hj\u00e1lpa til vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving \n -   Hj\u00e1lpa til vi\u00f0 n\u00fdggjum b\u00fasta\u00f0i. \n -   Hj\u00e1lpa l\u00f3garbr\u00f3tarum at koma inn aftur \u00ed samfelagi eftir lokna revsing, so tey sleppa undan at koma inn aftur \u00ed eitt kriminelt umhv\u00f8rvi. \n\nEnn ver\u00f0ur n\u00f3gvur kriminalitetur framdur. Men t\u00f3 ver\u00f0a f\u00f3lk kunna\u00f0i n\u00f3gv meira, enn tey v\u00f3r\u00f0u t\u00e1. So vit ver\u00f0a meiri v\u00eds um kriminalitet og l\u00f3garbrot. \nFyrr var ofta ein sj\u00e1lvfylgja, at t\u00fa gj\u00f8rdi ta\u00f0 hini gj\u00f8rdu, eisini um t\u00fa ikki huga\u00f0i hetta. F\u00f3lk s\u00f8gdu ikki ofta fr\u00e1 um, at hetta ikki var naka\u00f0 tey h\u00f8vdu \u00e1huga \u00ed at gera.  \n\nTa\u00f0 er n\u00f3gv sum kann gerast fyri at fyribyrgja l\u00f3garbrotum. Eitt sum ver\u00f0ur nokk so n\u00f3gv br\u00fakt er uppl\u00fdsingar\u00e1t\u00f8k, so man kann fyribyrgja \u00e1\u00f0renn brotini ver\u00f0a framd, og at hj\u00e1lpa familjum, i\u00f0 eru illa fyri f\u00edggjarliga, t\u00ed ta\u00f0 eru ofta hesi, sum koma \u00fatfyri kriminaliteti.\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nFelagsskapir"}
{"id": "16502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1800", "title": "1800", "text": "1800 (MDCCC) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum ikki eitt leyp\u00e1r, men sum undantak eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n\n F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum var umlei\u00f0 5000.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 16. mars - Ninko, japanskur keisari (d. 1846).\n 9. mai - John Brown, amerikanskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (d. 1859).\n 31. juli - Friedrich W\u00f6hler, t\u00fdskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1882)\n 29. desember - Charles Goodyear, amerikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1860)\n\nAndl\u00e1t \n 18. mai - Aleksandr Suvorov, russiskur generalur (f. 1729)"}
{"id": "16506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1990-%C3%A1rini", "title": "1990-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini - 1990-\u00e1rini - 2000-\u00e1rini - 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini 2040-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999\n\nHendingar \n St\u00f3rur v\u00f8kstur \u00ed n\u00fdtslu av interneti, teldur gerast b\u00edligari at keypa\n \u00c6rin Dolly ver\u00f0ur klona\u00f0\n Sovjetsamveldi\u00f0 ver\u00f0ur upployst \u00ed 1991\n F\u00f3lkadr\u00e1p \u00ed Ruanda \u00ed 1994, kr\u00edggj millum hutuar og tutsiar\n Balkankr\u00edggj \u00ed Jugoslavia\n\nL\u00f8gmenn \nJ\u00f3gvan Sundstein\nAtli P. Dam\nMarita Petersen\nEdmund Joensen\nAnfinn Kallsberg\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n Yasser Arafat\n Tony Blair\n George H. W. Bush\n Fidel Castro\n Jacques Chirac\n Bill Clinton\n Alberto Fujimori\n Muammar Gadaffi\n Saddam Hussein\n Boris Jeltsin\n Kim Il Sung\n Kim Jong-Il\n Helmut Kohl\n John Major\n Nelson Mandela\n Fran\u00e7ois Mitterrand\n Yitzhak Rabin\n Gerhard Schr\u00f6der\n\n\u00cdtr\u00f3ttarn\u00f8vn \n Todi J\u00f3nsson\n Allan M\u00f8rk\u00f8re\n Jens Martin Knudsen\n Anja Andersen\n Roberto Baggio\n Miguel Indurain\n Mette Jacobsen\n Michael Jordan\n Brian Laudrup\n Michael Laudrup\n Bjarne Riis\n Romario\n Rolf S\u00f8rensen\n Zinedine Zidane\n\nT\u00f3nleikur \n Terji og F\u00f8stufressar\n Alice In Chains\n Aqua\n Backstreet Boys\n Bon Jovi\n Mariah Carey\n Celine Dion\n Guns N' Roses\n Foo Fighters\n Jeff Buckley\n Madonna\n Metallica\n Nirvana\n Pearl Jam\n Soundgarden\n Spice Girls\n U2\n\nSj\u00f3nleikarar \n Sandra Bullock\n Tim Burton\n Jim Carrey\n Kevin Costner\n Harrison Ford\n Mel Gibson\n Tom Hanks\n Helen Hunt\n Samuel L. Jackson\n Ashley Judd\n Nicole Kidman\n Demi Moore\n Mike Myers og Dana Carvey (Wayne's World)\n Jack Nicholson \n Michelle Pfeiffer\n Julia Roberts\n Meg Ryan\n Adam Sandler\n M. Night Shyamalan\n Quentin Tarantino\n Billy Bob Thornton\n Uma Thurman\n Bruce Willis\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1990-\u00e1rini"}
{"id": "16508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2010-%C3%A1rini", "title": "2010-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini - 2010-\u00e1rini - 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini 2040-\u00e1rini 2050-\u00e1rini 2060-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019\n\nHendingar\n 2. mai 2011: Osama bin Laden, ma\u00f0urin aftanfyri yvirgangsats\u00f3kn 11. september 2001 \u00ed New York, ver\u00f0ur dripin av amerikonskum herdeildum \u00ed Pakistan.\n 22. juli 2011: Ein hervilig yvirgangsats\u00f3kn hendir \u00ed Noregi, \u00ed Oslo og \u00e1 Ut\u00f8ya. 77 f\u00f3lk lata l\u00edv, tey flestu eru ungd\u00f3mar, sum v\u00f3ru savna\u00f0i \u00e1 Ut\u00f8ya.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2010-\u00e1rini"}
{"id": "16509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alberg", "title": "Alberg", "text": "Alberg:\n Peter Alberg Holm (1823 \u2013 1892), ein f\u00f8royskur prestur og rith\u00f8vundur \u00ed Danmark\n Petur Alberg (1885 \u2013 1940), f\u00f8royskt t\u00f3naskald"}
{"id": "16511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Metronidazol", "title": "Metronidazol", "text": "Metronidazol er eitt antibiotika sum virkar upp\u00e1 anaerobar bakteriur.\n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "16514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ria%20T%C3%B3rgar%C3%B0", "title": "Ria T\u00f3rgar\u00f0", "text": "J\u00f3hanna Maria T\u00f3rgar\u00f0, betri kend sum Ria T\u00f3rgar\u00f0 (f\u00f8dd 1960) er ein f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri, leikrith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari. Hon hevur nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving \u00e1 sj\u00f3nleikara- og leikstj\u00f3rask\u00fala Voionmaan Opisto \u00ed Finnlandi \u00ed 1988. Ria hevur sp\u00e6lt n\u00f3gvar sj\u00f3nleikir \u00ed F\u00f8royum og lagt r\u00f8ddir til \u00fatvarpsleikir, teknifilmar og lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur. Harumframt hevur hon eisini leikstj\u00f3rna\u00f0 nakrar leikir. Hon hevur starvast sum sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya s\u00ed\u00f0an 2000 og sum sj\u00f3nleikari \u00e1 Teatur Grugg s\u00ed\u00f0an 2006.\nHon er d\u00f3ttir Axel T\u00f3rgar\u00f0 og abbad\u00f3ttir H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0. B\u00e6\u00f0i systir hennara, S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0, og beiggi hennara, Hans T\u00f3rgar\u00f0, eru eisini sj\u00f3nleikarar. Ria er limur \u00ed Leiklistar\u00e1\u00f0num.\n\nLeikir, sum Ria T\u00f3rgar\u00f0 hevur sp\u00e6lt ein leiklut \u00ed \n\nThe Danny Crowe Show - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2010\nCaf\u00e9 Grugg - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2008\nN\u00e1ttarherbergi\u00f0 - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2007\nCafe Grugg - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2007 \nLimbo - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2006 \nRonja R\u00e1nsmansd\u00f3ttir - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2005\nMomo - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2005\nF\u00f3tur \u00ed Hosu - Gr\u00edma 2001\nKrypilin \u00far Inishmaan - Gr\u00edma 2000\nM\u00f3\u00f0ir Sjeystj\u00f8rna - Gr\u00edma 2000\nV\u00e1rkabarett - Gr\u00edma 1999\nVitav\u00f8r\u00f0urin - Gr\u00edma 1999\nDreymur J\u00f3ans\u00f8kun\u00e1tt - Gr\u00edma 1998\nOliver Twist - Gr\u00edma 1997\n\u00c1 krabbasvalanum - Gr\u00edma 1997\nGrumma Grimhild - Gr\u00edma 1997\nG\u00f8tan - Gr\u00edma 1996\nH\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Bernardu Alba - Gr\u00edma 1995\nSnati - Gr\u00edma 1994\nGlata\u00f0u sp\u00e6limennirnir - Gr\u00edma 1993\nSjeynda bo\u00f0: Stjal eitt sindur minni - Gr\u00edma 1991\nAntigone - Gr\u00edma 1989\n\nHarafturat hevur hon lagt r\u00f8ddir til ymsar \u00fatvarpsleikir, teknifilmar og lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur.\n\nLeikrit og/ella leikstj\u00f3rn \nOliver Twist eftir Charles Dickens, 2014 (leikstj\u00f3rna\u00f0i)\nNordOst - Torsten Buchsteiner, Tj\u00f3\u00f0pallurin, 2008\n\u00cd \u00d3\u00f0amansgar\u00f0i, D\u00e1njal Hoydal og Sunleif Rasmussen - Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, 2006 (leikstj\u00f3rna\u00f0i)\nMomo\nF\u00f8royingas\u00f8ga (einasti leikari), lj\u00f3\u00f0mynd: Edvard Nyholm Debess, leikstj\u00f3rn: S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0\nGinu S\u00f8gur, Eve Ensler - Leikh\u00fasi\u00f0 Gr\u00edma 2002 (leikstj\u00f3rna\u00f0i)\nShirley Valentine (leikstj\u00f3rna\u00f0i)\nEitt ross og anna\u00f0 (leikstj\u00f3rna\u00f0i)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nTj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960"}
{"id": "16519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fimleikafelagi%C3%B0%20Flog", "title": "Fimleikafelagi\u00f0 Flog", "text": "Fimleikafelagi\u00f0 FLOG var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1989. FLOG er heimahoyrandi \u00ed Fuglafir\u00f0i. Felagi hevur uml 180 \u00ed\u00f0karar \u00ed aldrinum 2 - 25 \u00e1r. \u00cd\u00f0karnir \u00ed FLOG koma fr\u00e1 Eysturoynni og Nor\u00f0oyggjum, men serliga \u00far Fuglafir\u00f0i, Leirv\u00edk og G\u00f8tunum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nFimleikafel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "16523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Russiska%20kollveltingin%201917", "title": "Russiska kollveltingin 1917", "text": "Russiska kollveltingin er tann politiska broytingin sum f\u00f3r fram \u00ed Russlandi \u00ed 1917, her\u00ed februarkollveltingin, sum f\u00f8rdi til at zar st\u00fdri\u00f0 var\u00f0 koyrt fr\u00e1 og oktoberkollveltingin, sum f\u00f8rdi til at bolsjevikkarnir vi\u00f0 Lenin og Trotskij \u00e1 odda komu til valdi\u00f0 og Sovjetsamveldi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn.\n\nKapitalisman skal burtur \n\n\u00cd 20. \u00f8ld r\u00e1ddi Zarin \u00ed \u00f8llum Russlandi. Konuf\u00f3lk, b\u00f3ndir og f\u00f3lk i\u00f0 ikki \u00e1ttu n\u00f3gv, v\u00f3ru k\u00faga\u00f0i ni\u00f0ur. Tey h\u00f8vdu r\u00e6tt til l\u00edti\u00f0 og einki, l\u00edti\u00f0 var av peningi og mati. Hann lova\u00f0i ei heldur f\u00f3lkinum \u00ed sk\u00fala. 75 % av f\u00f3lkinum dugdi hv\u00f8rki at lesa ella skriva. Hann gj\u00f8rdi hetta t\u00ed hann helt um f\u00f3lk blivu \u00fatb\u00fagvin, so broyttu f\u00f3lk s\u00edna politisku meining, og so var st\u00f8rri kjansur fyri at hann bleiv valdur fr\u00e1. Teir sum h\u00f8vdu n\u00f3gv vald v\u00f3ru g\u00f3\u00f0seigarnir, kirkjan, a\u00f0alin og Zarurin. G\u00f3\u00f0seigarinir v\u00f3ru teir sum \u00e1ttu j\u00f8r\u00f0ina og b\u00f3ndin var l\u00edvognarb\u00f3ndi. Ta\u00f0 meinast vi\u00f0 at hann var ein partur av g\u00f3\u00f0sinum j\u00fast sum fena\u00f0urin. Tey sloppu ikki at flyta, um ikki g\u00f3\u00f0seigarin seg\u00f0i at tey kundu og hann hev\u00f0i eisini r\u00e6tt at revsa b\u00f3ndan. Aftnan\u00e1 at b\u00f3ndirnir fingu fr\u00e6lsi broyttist l\u00edti\u00f0 og einki.\n\n\u00cd 1890 royndi Russland at f\u00e1a gong \u00ed \u00eddna\u00f0in. Fyritreytirnar v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ar t\u00ed \u00ed j\u00f8r\u00f0ini var n\u00f3gv kol, jarn og olja. Men teir h\u00f8vdu trupulleikar vi\u00f0 at flyta hesar, so tey gj\u00f8rdu eina jarnbreyt um Sibiria til Kyrrahavs. Hendan jarnbreytin gav Russland n\u00f3gvir m\u00f8guleikar. Teir kundi leggja \u00f8ki \u00ed Kina undir seg, grava eftir m\u00e1lmi \u00ed Sibiria og f\u00e1a f\u00f3lk at flyta til Sibiria og s\u00ed\u00f0ani b\u00faseta seg har. \nRussland l\u00e1nti pening fr\u00e1 Fraklandi, og eisini fekk Russland \u00ed\u00f0na\u00f0arvirksemi. Men b\u00f8ndirnir goldu \u00ed roynd og veru mest. Teir fyrstu sum f\u00f3ru at arbei\u00f0a \u00ed \u00ed\u00f0na\u00f0inum, ta\u00f0 var b\u00f3ndir i\u00f0 v\u00f3ru fluttir til Skt. P\u00e6tursborg og Moskva. Livikorini har v\u00f3ru betri, men tey h\u00f8vdu ikki lov til stovna verkfel\u00f8g ella fara \u00ed verkfall. \u00cd teimum st\u00f3ru b\u00fdinum v\u00f3ru politiskirflokkar stovna\u00f0ir \u00ed loyndum. Ein av teimum var ein sosialistiskur flokkur, sum Vladmir Iljitsj Uljanov, sum kalla\u00f0ist Lenin, hev\u00f0i stovna\u00f0. Hann var ein eldhuga\u00f0ur kollveltingarma\u00f0ur. Hann helt at ta\u00f0 nytta\u00f0i einki at drepa Zarin, men haraftur \u00edm\u00f3ti stovna ein sterkan flokk, vi\u00f0 l\u00e6rdum og kollveltingahuga\u00f0um f\u00f3lki\u00f0, sum kundi kollvelta gomlu skipanina. Flokkurin hj\u00e1 honum kalla\u00f0ist Russiski sosialdemokratiski arbei\u00f0araflokkurin, men bleiv kalla\u00f0ur bolsjevikkaflokkurin, sum merkir meirlutan. \u00cd 1915 gj\u00f8rdist uppreistur \u00edm\u00f3ti sarinum, men eingin politiskurflokkur hev\u00f0i skipa\u00f0 fyri uppreistrinum. Loynil\u00f8greglan hj\u00e1 Zarinum hev\u00f0i gj\u00f8rt ta\u00f0 sodan at politisku oddamenninir v\u00f3ru noyddir til at r\u00fdma til Vesturevropa, ella v\u00f3ru burtursagdir til Sibira. Lenin var \u00ed Sveis. \n\nTa\u00f0 var blivi ein st\u00f3rur ru\u00f0uleiki \u00ed Russlandi. Russland hev\u00f0i tapt kr\u00edggi m\u00f3ti Japan, og gr\u00f8\u00f0in miseydna\u00f0ist so n\u00f3gv f\u00f3lk hev\u00f0i l\u00edti\u00f0 og onki at eta. Ta\u00f0 f\u00f8rdi til ein uppreistur og ta\u00f0 gj\u00f8rdi at 200.000 f\u00f3lk f\u00f3ru til kravgongu til borgina hj\u00e1 Zarinum \u00ed Skt. P\u00e6tursborg og kravdu mat. Hetta enda\u00f0i vi\u00f0 at hermennirnir skutu gj\u00f8gnum mannafj\u00f8ldina og eini 1000 f\u00f3lk v\u00f3ru dripin. Hesin dagurin er kalla\u00f0ur bl\u00f3\u00f0igi sunnudagurin. Og n\u00fa var gongd komin \u00e1 kollveltingina. F\u00f3lk f\u00f3ru \u00ed verkfall og valdi sj\u00e1lvt r\u00e1\u00f0, sum skuldi taka r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed egna hendur. Upp\u00f8stir b\u00f8ndur herja\u00f0u \u00e1 g\u00f3\u00f0sini, settu eld \u00e1 og drupu g\u00f3\u00f0seigarnir. Hermennirnir f\u00f3ru eisini \u00ed part vi\u00f0 uppreistrarf\u00f3lkini, og so sm\u00e1tt byrja\u00f0i Zarveldi\u00f0 at detta fr\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum.\n\n1917 \u2013 Kollveltingin eydnast \nTa\u00f0 var skj\u00f3tt greitt, at sarst\u00fdri\u00f0 helt ikki \u00edm\u00f3ti tr\u00fdstinum, i\u00f0 st\u00f3\u00f0st av fyrra heimskr\u00edggi. Russisku hermenninir v\u00f3ru illa \u00fatgj\u00f8rdir, herst\u00fdri\u00f0 sveik, og fleiri hundra\u00f0 t\u00fasund hermenn fullu \u00ed bard\u00f8gnum. Ta\u00f0 bar \u00e1, at v\u00e1pnaleysir hermenn v\u00f3r\u00f0u beindir \u00ed \u00e1lop. Teir fingu at vita at teir skuldu taka v\u00e1pnini hj\u00e1 falnu fel\u00f8gum s\u00ednum. \nMannfalli\u00f0 var st\u00f3rt, og Zarurin, sum skipa\u00f0i kr\u00edggi\u00f0, var\u00f0 lagdur undir dugnaloysi, og \u00f3n\u00f8gdin hj\u00e1 a\u00f0alinum og mi\u00f0st\u00e6ttinum vaks st\u00f8\u00f0ugt. St\u00f8\u00f0an gj\u00f8rdist verri og verri. Arbei\u00f0i vi\u00f0 jarnbreytina ste\u00f0ga\u00f0i, og hungursney\u00f0 var. Veturin \u00ed 1917 var r\u00e6\u00f0uligur har f\u00f3lk \u00ed h\u00f3patali\u00f0 doy\u00f0u \u00ed hungri. \u00cd mars orka\u00f0u f\u00f3lk ikki meira, og enn einafer\u00f0 brast uppreistur \u00e1. Og hesufer\u00f0 var ta\u00f0 konuf\u00f3lki i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 odda. Tey f\u00f3ru \u00far arbei\u00f0inum og \u00fat \u00e1 g\u00f8turnar og kravdu mat. B\u00f3ndirnir herja\u00f0u \u00e1 g\u00f3\u00f0sini og b\u00fdttu j\u00f8r\u00f0ina millum hv\u00f8nn annan, og t\u00e1 i\u00f0 t\u00ed\u00f0indi um uppreistin komu til hermennirnir desertera\u00f0u fleiri t\u00fasund her\u00f0menn fyri at keypa s\u00e6r eitt jar\u00f0arstykki, og fyri at samfelagi\u00f0 ikki syndra\u00f0ist vildi a\u00f0alin og mi\u00f0st\u00e6tturin hava Zarin fr\u00e1. Zarurin valdi sj\u00e1lvur at fara fr\u00e1. S\u00ed\u00f0ani kom ein fyribilsstj\u00f3rn og ein n\u00fdggji grundl\u00f3garskipan var gj\u00f8rd og ta\u00f0 var endin \u00e1 sarveldinum.\n\nBoljsevikkar taka r\u00e6\u00f0i\u00f0 \nLenin, sum hev\u00f0i b\u00fa\u00f0 \u00ed Sveis, kom aftur til Russlands, vi\u00f0 vissu um at kollveltingin hev\u00f0i givi f\u00f3lkinum ein annan politiskan hugbur\u00f0, og aftan\u00e1 fyrsta veraldarbardaga hev\u00f0i man ein m\u00f8guleika at kollvelta kapitalismuna \u00ed \u00f8llum heiminum, eydna\u00f0ist hettar var hann v\u00edsur \u00ed at so f\u00f3ru hermenn, b\u00f3ndir og arbei\u00f0arar \u00ed \u00f8llum heiminum at fylgja teimum. Lenin seg\u00f0i at heimskollveltingin stendur fyri durunum. Ikki \u00f8ll v\u00f3ru samd vi\u00f0 hesum, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at sannf\u00f8ra tey mestu \u00ed flokkinum hj\u00e1 s\u00e6r, og hann kom upp vi\u00f0 einum herr\u00f3pi sum \u00f8ll skiltu t\u00fddningin av \u201dFri\u00f0ur, j\u00f8r\u00f0 og brey\u00f0.\u201d Hetta meintist vi\u00f0 at f\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i r\u00e6tt til mat, j\u00f8r\u00f0 og valdi \u00ed landinum. \n\nBolsjevikkarnir v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir til at v\u00edsa seg fram, og teir \u00e1ttu meirilutan \u00ed teimun t\u00fddningarmestu sovjettunum. Fyribilsstj\u00f3rnin st\u00f3\u00f0 ikki v\u00e6l, og eftir ein stuttan skotbardaga t\u00f3ku hermenn og arbei\u00f0arar hermennirni til fanga. Hetta var 7. novembur 1917.\n\nEin n\u00fdggj stj\u00f3rn vi\u00f0 Lenin \u00e1 odda var tilnevnd. Vi\u00f0 \u00ed hesari nevndini v\u00f3ru Trotskji og ein ma\u00f0ur vi\u00f0 dulnevninum Stalin. Bolsjevikkarnir v\u00f3ru v\u00edsur \u00ed at vinna vali\u00f0 til tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0, men teir fingu bert 25% av atkv\u00f8\u00f0unum. Men lenin vildi ikki geva valdi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r og t\u00f3k tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 av \u00ed januar 1918, so a\u00f0rir politiskir flokkar v\u00f3ru banna\u00f0ir.\n\nTa\u00f0 n\u00fdggja r\u00edki\u00f0 setti seg fyri at b\u00f8ta um vi\u00f0urskiftini \u00ed landinum. T.d skuldu kvinnur hava valr\u00e6tt og skuldu f\u00e1a somu l\u00f8n sum mannf\u00f3lk fingu og somu r\u00e6ttindi \u00ed hj\u00fanalagnum. Ein av teimun sum v\u00f3ru \u00e1 odda vi\u00f0 hesum var almannar\u00e1\u00f0harrin Aleksandra Kollontaj, sum var ikki v\u00e6ld\u00e1md millum mannf\u00f3lk h\u00f3\u00f0ast Lenin stu\u00f0la\u00f0i henni. Kommunistaflokkurin vildi ei heldur g\u00f3\u00f0taka kirkjuna t\u00ed at tey hildu at kirkjan hev\u00f0i stu\u00f0la Zarinum og valdi hansara, og \u00f8ll j\u00f8r\u00f0in sum kirkjan hev\u00f0i \u00e1tt, bankar og \u00eddna\u00f0urin f\u00f3ru til landi\u00f0.\n\nS\u00ed\u00f0ani \u00ed mars 1918 eydna\u00f0ist ta\u00f0 Lenin at taka Sovjetsamveldi\u00f0 burtur\u00far kr\u00edgnum, t\u00ed hann helt at n\u00fa m\u00e1tti fri\u00f0ur valda. Men fri\u00f0urin kom ikki. G\u00f3\u00f0seigarar, her\u00f0ovastar og kirkjan eggja\u00f0u f\u00f3lki til at fara \u00edmoti kommunistaflokkinum, sum v\u00f3ru kalla\u00f0ir teir rey\u00f0u. Teir kalla\u00f0u seg sj\u00e1lvan teir hv\u00edtu. Hesi b\u00e1\u00f0ir partarnir gj\u00f8rdu at innanlandskr\u00edggj byrja\u00f0i og hetta kr\u00edggji vardi \u00ed 3 \u00e1r og 7 mio. f\u00f3lk doy\u00f0u. Tey hv\u00edtu fingu mangt anna\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 USA, Bretlandi og Fraklandi sum ikki d\u00e1mdu Leninsa kommunistiska st\u00fdri\u00f0. Endin var at tey rey\u00f0u vunnu. Flestu b\u00f8ndurnir v\u00f3ru \u00ed parti vi\u00f0 teimun rey\u00f0u, t\u00ed teir \u00f3tta\u00f0ust fyri at missa teirra j\u00f8r\u00f0 um teir hv\u00edtu vunnu.\n\nSovjetsamveldi\u00f0 aftan\u00e1 dey\u00f0a Lenins  \n\nLenin hev\u00f0i v\u00f3na at onnur lond f\u00f3ru at skipa fyri arbei\u00f0iskollveltingum, og s\u00ed\u00f0ani koma til Sovjetsamveldinum til hj\u00e1lpar. Men allar kollveltingar v\u00f3ru bardar ni\u00f0ur aftur beinaveg. Sovjetsamveldinum var n\u00fa bl\u00f3\u00f0f\u00e1t\u00e6kt, og noyddist einsamalt svara hv\u00f8rjum s\u00edtt. \n\u00cd 1924 doy\u00f0i Lenin, hann hev\u00f0i stutt \u00e1\u00f0renn skriva\u00f0 eitt politiskt testament, har hann \u00e1vara\u00f0i \u00edm\u00f3ti at geva Stalin ov n\u00f3gv vald. Men \u00e1varingin kom forseint fram, og Stalin hev\u00f0i longu fingi\u00f0 starv sum a\u00f0alfloksskrivari, og hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 hv\u00f8r kundi sleppa at gerast limur \u00ed flokkinum.\nNat\u00farligi eftirma\u00f0ur Lenins var trotskij. Hann hev\u00f0i veri\u00f0 oddama\u00f0ur hj\u00e1 rey\u00f0aherinum gj\u00f8gnum innanlandskr\u00edggi\u00f0, eisini var hann ein g\u00f3\u00f0ur r\u00f8\u00f0ari og fyriskipari. Hann helt fast um, at sovjetsamveldi\u00f0 skuldi arbei\u00f0a fyri heimskollvelting, sum hann helt skj\u00f3tt f\u00f3r at koma.\nStalin helt, at hetta ikki f\u00f3r at bera til og vildi heldur tryggja s\u00e6r sosialismu \u00ed einum landi. Sovjetsamveldi\u00f0 m\u00e1tti n\u00fa hava sj\u00e1lvs\u00e1lit og d\u00fava upp \u00e1  nat\u00farligu tilfeingi landsins.\n\u00cd 1925 misti Trotskij \u00f8ll \u00e1litsst\u00f8rv, og var\u00f0 koyrdur \u00far flokkinum. Hann var\u00f0 \u00e1k\u00e6rdur fyri at spja\u00f0a flokkin, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist Stalin at koyra hann fr\u00e1. \u00cd 1929 bleiv Trotskij \u00fatih\u00fdstur \u00far landinum.\n\nKeldur \nFolkedrab.fo \n\nLeksikon.org\n\nS\u00f8ga\nRussland"}
{"id": "16524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ddna%C3%B0arkollveltingin", "title": "\u00cddna\u00f0arkollveltingin", "text": "\u00cddna\u00f0arkollveltingingin var eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fr\u00e1 1750 til 1850, har st\u00f3r menning f\u00f3r fram innan landb\u00fana\u00f0in, samfer\u00f0slu, framlei\u00f0slu, minuarbei\u00f0i og innan teknologi. Henda menning byrja\u00f0i \u00ed Onglandi, men f\u00f3r s\u00ed\u00f0an v\u00ed\u00f0a um \u00ed Vesturevropa, Nor\u00f0uramerika og Japan, og s\u00ed\u00f0an f\u00f3r henda kollvelting fram um allan heimin og broytti hann.\n\nFyrra \u00eddna\u00f0arkollveltingin \nFyrsta \u00eddna\u00f0arkollveltingin byrja\u00f0i uml. \u00cd 1760, t\u00e1 i\u00f0 verksmi\u00f0urnar byrja\u00f0u at koma, og f\u00f3lkini sum livdu \u00fati \u00e1 landinum, komu til st\u00f3rb\u00fdirnar at f\u00e1a s\u00e6r arbei\u00f0i \u00ed teimum n\u00fdggju verksmi\u00f0unum.   \n\nOnnur \u00eddna\u00f0arkollveltingin kom \u00ed 1870 t\u00e1 i\u00f0 verkmannafel\u00f8gini byrja\u00f0u so sm\u00e1tt at koma. Hesi arbeiddu \u00ed teimum skitnu og v\u00e1naligu verksmi\u00f0junum. \u00c1\u00f0renn n\u00e6sta \u00eddan\u00f0arkollveltingin kom, v\u00f3ru arbei\u00f0sdagarnir langir og dr\u00fagvir og l\u00f8nin var l\u00edtil. L\u00f3gir v\u00f3ru settar \u00ed gildi fyri at b\u00f8ta um vi\u00f0urskiftini hj\u00e1 arbei\u00f0arunum,  t.d. var banna\u00f0 b\u00f8rnum undir 9 \u00e1r at arbei\u00f0a. B\u00f8rn, i\u00f0 arbeiddu \u00ed kolan\u00e1mum, skuldu vera 10 \u00e1ra gomul. Eisini var\u00f0 \u00e1sett, at arbei\u00f0sdagurin skuldi vera 10 t\u00edmar. \nUmlei\u00f0 1850 bleiv ta\u00f0 fyrsta verkamannafelagi\u00f0 sett \u00e1 stovn. Verkfall var teirra sterkasta v\u00e1pn \u00edm\u00f3ti v\u00e1naligu umst\u00f8\u00f0unum og l\u00edtlu l\u00f8nini. Hetta gj\u00f8rdi gerandisdagin hj\u00e1 arbei\u00f0sf\u00f3lkunum b\u00e6\u00f0i l\u00e6ttari og fr\u00e6gari enn \u00e1\u00f0renn.  \n\nUmlei\u00f0 1870 kom ein f\u00edggjarkreppa. Hetta var orsaka\u00f0 av \u00f8llum teimum n\u00f3gvu \u00eddna\u00f0arv\u00f8runum, i\u00f0 komu  \u00e1 markna\u00f0in. Ringt var at sleppa s\u00e6r av vi\u00f0 allar t\u00e6r gomlu v\u00f8rurnar, so ney\u00f0ugt var\u00f0 at l\u00e6kka pr\u00edsin, t\u00ed var vinningurin av v\u00f8runum alt ov l\u00edtil. Hetta gj\u00f8rdi, at \u00eddna\u00f0arlondini f\u00f3ru \u00ed gongd vi\u00f0 at menna t\u00f8knifr\u00f8\u00f0ina, so v\u00f8rurnar kundu gerast b\u00edligari. Bretland, sum hev\u00f0i veri\u00f0 langt fremst av \u00eddna\u00f0arlondunum, megna\u00f0i ikki at  fylgja vi\u00f0 \u00ed kappingini vi\u00f0 USA og T\u00fdskland um at menna t\u00f8knifr\u00f8\u00f0ina.\n\nOnnur \u00eddna\u00f0arkollveltingin \nOnnur \u00eddan\u00f0arkollveltingin hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 arbei\u00f0andi fj\u00f8ldini batna\u00f0i. Gerandisdagurin gj\u00f8rdist l\u00e6ttari og f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi minni. Matur var\u00f0  fluttur \u00far  einum heimsparti \u00ed annan. Hesin flutningur var  vi\u00f0 skipum, i\u00f0 h\u00f8vdu serliga kuld\nalast, so maturin ikki spiltist. S\u00ed\u00f0ani var\u00f0 v\u00f8ran flutt \u00ed land og send v\u00ed\u00f0ari  vi\u00f0 toki til meginlandi\u00f0. Ravmagn gav betri orku enn g\u00favuorka. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at  verksmi\u00f0ur byrja\u00f0u at gera hj\u00e1lparambo\u00f0 \u00ed h\u00f3patali. Londini blivu kn\u00fdtt t\u00e6ttari  av \u00eddan\u00f0arkollveltingini, ikki bara t\u00ed at  ta\u00f0 komu g\u00favuskip, i\u00f0 sigldu skj\u00f3tari \u00ed \u00f8llum ve\u00f0ri. Ta\u00f0 v\u00f3ru telegrafurin, telefonin og \u00fatvarpi\u00f0, sum gj\u00f8rdu, at bo\u00f0 kundu sendast skj\u00f3tt millum lond.  \nAvlei\u00f0ingar av \u00eddna\u00f0arkollveltingini eru at s\u00edggja allasta\u00f0ni \u00ed dag. N\u00e6stan alt, sum vit br\u00faka er gj\u00f8rt \u00e1 virkjum, har er ta\u00f0 b\u00e6\u00f0i b\u00edligari, l\u00e6ttari og \u00ed n\u00f8krum f\u00f8rum betri v\u00f8rur. N\u00f8kur d\u00f8mi kundu veri\u00f0 teldur, sum vit br\u00faka n\u00e6stan hv\u00f8nn dag, kl\u00e6\u00f0i, bilar o.sfr.\nFramlei\u00f0sla \u00e1 virkum fer ofta illa vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruni. Framlei\u00f0slan av v\u00f8runum hevur ofta d\u00e1lka\u00f0 illa. Eisini ver\u00f0a n\u00f3gv f\u00f3lk s\u00f8gd \u00far arbei\u00f0i, t\u00ed maskinurnar kl\u00e1ra at gera n\u00e6stan alt arbei\u00f0i\u00f0.\n\n\u00cddna\u00f0arkollveltingin hevur ment heimin til ta\u00f0 hann er \u00ed dag, b\u00e6\u00f0i  upp\u00e1 gott og ringt, t.d. so er \u00eddna\u00f0arkollveltingin ein ors\u00f8k til okkara n\u00fdm\u00f3tans og framkomna samfelag. Henda seinna \u00eddna\u00f0arkollveltingin gav f\u00f3lkinum  fleiri pengar millum hendurnar og arbei\u00f0andi  f\u00f3lki\u00f0 byrja\u00f0i  at f\u00e1a fleiri r\u00e6ttindi. T\u00f8knin mentist eisini. T\u00f8knin, sum vit kenna \u00ed dag er ein avlei\u00f0ing av  \u00eddna\u00f0arkollveltingini. T\u00edverri f\u00f8rdi henda seinna \u00eddna\u00f0arkollveltingin eisini st\u00f3ra d\u00e1lking vi\u00f0 s\u00e6r. Kol og olja var\u00f0 n\u00fdtt \u00e1 verksmi\u00f0junum, t.d. br\u00fakti ein vanlig verksmi\u00f0a tvey tons av koli upp\u00e1 15 t\u00edmar.\n\nKeldur \nDen industrielle revolution (b\u00f3k)    s\u00ed\u00f0a 31-\nFaculy.wcas.northwestern.edu\nheims\u00f8ga 2  s\u00ed\u00f0a 23-29\n\nS\u00f8ga"}
{"id": "16525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommuna", "title": "Kommuna", "text": "Ein kommuna er ein eind, sum st\u00fdrir einum \u00f8ki \u00ed einum landi. Eitt b\u00fdr\u00e1\u00f0 ella bygdarr\u00e1\u00f0 st\u00fdrir kommununi. Flestu kommunur hava eina umsiting, sum tekur s\u00e6r av t\u00ed fyrisitingarliga, sum t.d. at taka s\u00e6r av rokningum, at taka \u00edm\u00f3ti bo\u00f0um ella klagum fr\u00e1 borgarunum t.d. um teknisk m\u00e1l, at gera m\u00e1l kl\u00e1r til b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 at taka st\u00f8\u00f0u til. Heilt sm\u00e1ar kommununur hava ofta onga umsiting, t\u00e6r hava t\u00f3 sum oftast avtalu vi\u00f0 ein lokalan b\u00f3khaldara. M\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 kommunum er at skapa best m\u00f8guligar umst\u00f8\u00f0ur hj\u00e1 f\u00f3lki. \u00cd 2009 v\u00f3ru 30 kommunur \u00ed F\u00f8royum til samans. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var tali\u00f0 umlei\u00f0 50.\n\nKommunal vi\u00f0urskifti\n\u00cd okkara samfelag er n\u00f3gv ymiskt kommunalt. Kommunan hevur n\u00f3gvar ymiskar uppg\u00e1vur innanfyri ta\u00f0 sosiala, ta\u00f0 er: at byggja og reka sk\u00falan og fr\u00edt\u00ed\u00f0arundirv\u00edsing, at umsita barnaforsorgarl\u00f3gina, at \u00fatvega b\u00fasta\u00f0, vi\u00f0taluh\u00f8li og t\u00f3l til kommunul\u00e6knar. Eisini skal kommunan gjalda fyri heilsu-, heima- og sk\u00falasj\u00fakrasystir, sk\u00falal\u00e6kna og sk\u00falabarnatannar\u00f8ktina. Kommunan syrgir eisini fyri at veita t\u00e6nastur sum: at byggja bygdavegir, g\u00f8tulj\u00f3s, vatnverk, ungd\u00f3msh\u00fas, barnagar\u00f0, syrgja fyri kirkjugar\u00f0i, ruskburturbeining, kloakk og byggja \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll og \u00edtr\u00f3ttarv\u00f8ll o.s.fr.\n\nKommunalar nevndir \nTa\u00f0 er ymiskt hvussu n\u00f3gvar og hv\u00f8rjar nevndir, i\u00f0 kommunur hava. T\u00e6r minstu kommunurnar \u00ed F\u00f8royum, sum hava f\u00e6rri enn 500 \u00edb\u00fagvar, hava ofta als onga nevnd, har eru ta\u00f0 bygdarr\u00e1\u00f0ini i\u00f0 taka s\u00e6r av \u00f8llum m\u00e1lum. \u00cd st\u00f8rri kommunum eru fleiri nevndir, sum eru manna\u00f0ar av 3-4 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimum. Sum d\u00f8mi kann nevnast, at T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 \u00ed 2008-2012 hev\u00f0i sjey nevndir: F\u00edggjarnevndin, Byggi- og b\u00fdarskipanarnevndin, Mentam\u00e1lanevndin, Sosiala Nevndin, Havnarnevndin, Heilsu- og Umhv\u00f8rvisnevndin og Tekniska Nevndin. T\u00e6r st\u00f8rri kommunurnar hava ofta sta\u00f0bundnar nevndir fyri bygdir ella oyggjar, sum ofta hava veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar kommunur fyrr, men n\u00fa eru lagdar saman vi\u00f0 t\u00ed st\u00f8rri kommununi.\n\nKommunan f\u00edggjarliga\n \nH\u00f8vu\u00f0sinnt\u00f8kan hj\u00e1 kommununi er skattur fr\u00e1 borgarunum, sum b\u00fagva \u00ed kommununi. Skattaprosenti\u00f0 hj\u00e1 kommununum \u00ed F\u00f8royum liggur umlei\u00f0 20. St\u00f8rra partin av innt\u00f8kuni koma t\u00f3 fr\u00e1 kommunuskatti, og allir borgarar gjalda sama prosent \u00ed kommunuskatti. H\u00f3ast kommunur f\u00e1a n\u00f3gv skattapening, kosta allar uppg\u00e1vurnar n\u00f3gv. N\u00f3gv av \u00fatrei\u00f0slunum eru f\u00edggja\u00f0ar vi\u00f0 l\u00e1nt\u00f8ku, sum skal gjaldast aftur. T\u00e1 i\u00f0 rentur og avdr\u00e1ttur \u00e1 l\u00e1num eru, tyngir ta\u00f0 n\u00f3gv raksturin hj\u00e1 n\u00f3gvum kommunum \u00ed dag.\n\nFel\u00f8g sum arbei\u00f0a vi\u00f0 kommunalum vi\u00f0urskiftum\nF\u00f8roya Kommunufelag (FKF): var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1968. \u00cd felagnum eru 45 kommunur. M\u00e1l, sum felagi\u00f0 arbei\u00f0ir vi\u00f0, er alt, sum hevur vi\u00f0 kommunal vi\u00f0urskifti at gera. \nIRF: IRF er ein interkommunalur renovasj\u00f3nsfelagskapur. IRF tekur s\u00e6r av n\u00e1tturu- og umhv\u00f8rvisvernd. T.v.s. beina rusk, t\u00f8ma rottangar, reinsa kloakkir o.s.fr. Allar kommunur \u00ed F\u00f8royum eru limir \u00ed IRF, uttan T\u00f3rshavnar Kommuna.\nKommunusamskipan F\u00f8roya (KSF): 7 kommunur eru limir \u00ed KSF. KSF skipar fyri m\u00e1l sum er beinlei\u00f0is vi\u00f0komandi fyri borgaran. D\u00f8mir: gera l\u00f3garsm\u00ed\u00f0 og l\u00f3gartulking, uppskot til mannagongdir og skipanir, f\u00f8rleikamenning v.m. \nSEV: SEV tekur s\u00e6r av elger\u00f0 og letur streym til br\u00fakarar \u00ed F\u00f8royum. Allar kommunur \u00ed F\u00f8royum eru limir.\n\nKeldur \nPetur Ove Petersen, T\u00fa og samfelagi\u00f0 1 (1996)\nLogting.fo \nKommunusamskipan F\u00f8roya\n\nKommunur"}
{"id": "16532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minetegneserier", "title": "Minetegneserier", "text": "Minetegneserier er ein umfatandi databasa, har endam\u00e1li\u00f0 er at skr\u00e1seta allar teknir\u00f8\u00f0ir, sum eru \u00fatgivnar \u00ed Skandinavia, vi\u00f0 fors\u00ed\u00f0umynd, innihalddsyvirliti, ISBN, uppl\u00fdsingum um \u00fatg\u00e1vur og uppl\u00f8g, uppl\u00fdsingum um upphavsf\u00f3lk o.s.fr.\n\u00cd fyrstuni kundu bert norskar teknir\u00f8\u00f0ir skr\u00e1setast, men v\u00e1ri\u00f0 2014 var\u00f0 databasan v\u00ed\u00f0ka\u00f0 til eisini at umfata danskar og svenskar teknir\u00f8\u00f0ir.\n\n\u00cd januar 2017 v\u00f3ru umlei\u00f0 56\u202f000 norskar, 25\u202f000 danskar og 35\u202f000 svenskar teknir\u00f8\u00f0ir skr\u00e1settar \u00e1 Minetegneserier.\n\n\u00cd Danmark og Sv\u00f8r\u00edki eru eisini wikiir um teknir\u00f8\u00f0ir, \u00e1vikavist ComicWiki og Seriewikin.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n minetegneserier.no\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "16533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Crailsheim", "title": "Crailsheim", "text": "Crailsheim er ein b\u00fdur \u00ed T\u00fdsklandi. B\u00fdurin liggur \u00ed t\u00fdska statinum Baden-W\u00fcrttemberg. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 32 342 f\u00f3lk (2011). B\u00fdurin liggur b\u00e1\u00f0umegin \u00e1nna Jagst. F\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num s\u00ed\u00f0an 7. \u00f8ld, men ta\u00f0 fyrsta skrivliga skjali\u00f0, i\u00f0 pr\u00f3gvar at b\u00fdurin hevur veri\u00f0 til, er fr\u00e1 1136. \u00cd 1875 fekk b\u00fdurin eina jarnbreytasta\u00f0 i\u00f0 er partur av Stuttgart \u2013 N\u00fcrnberg linjuni.\n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "16534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liktinstein", "title": "Liktinstein", "text": "Liktinstein er eitt land \u00ed Mi\u00f0evropa, sum liggur millum Sveis og Eysturr\u00edki. Landi\u00f0 er sera l\u00edti\u00f0 og fevnir bert um \u00e1lei\u00f0 160 km2. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 37.000. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed Liktinstein er t\u00fdskt. Liktinstein er einasta t\u00fdskt-talandi land, i\u00f0 ikki hevur mark vi\u00f0 T\u00fdskland. Liktinstein er eitt f\u00farstad\u00f8mi. H\u00f8gt uppi \u00ed R\u00edndali, \u00e1 markinum \u00edmillum Sveis og Eysturr\u00edki, er l\u00edtla t\u00fdskm\u00e6lta f\u00farstad\u00f8mi\u00f0 Liktinstein. Liktinstein er eitt av f\u00e1u sm\u00e1r\u00edkjunum \u00ed Evropa, sum hevur megna\u00f0 at var\u00f0veitt sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i s\u00edtt. Heilt \u00f3heft er landi\u00f0 kortini ikki, t\u00ed at ta\u00f0 hevur gjaldaoyrasamband vi\u00f0 Sveis og n\u00fdtir eisini postverki\u00f0 og telefonverki\u00f0 \u00ed Sveis. \u00cd uttanr\u00edkism\u00e1lum samstarva teir eisini vi\u00f0 grannan fyri vestan. F\u00edggjarligar t\u00e6nastuveitingar eru t\u00fddningarmiklar fyri b\u00faskapin \u00ed Liktinstein, og fr\u00e6ls bankal\u00f3gg\u00e1va og st\u00f8\u00f0ug politisk vi\u00f0urskifti draga mong peningaf\u00f3lk higar. Virkin landb\u00fana\u00f0ur, bl\u00f3mandi sm\u00e1\u00eddna\u00f0ur og fer\u00f0avinna veita landinum g\u00f3\u00f0a innt\u00f8ku. Mongu vinnuvegirnir gera Liktinstein til \u00f3gvuliga r\u00edkt land. Liktinstein ger v\u00f8kur fr\u00edmerkir, i\u00f0 eru n\u00f3gv eftirspurd millum savnarar. Fr\u00edmerkjas\u00f8la er um 10 % av \u00e1rligu r\u00edkisinnt\u00f8kunum.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, liechtenstein.li\nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 landsst\u00fdrinum, regierung.li\nLiechtenstein, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nLiechtenstein , wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nEvropa\nLiktinstein"}
{"id": "16537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Led%20Zeppelin", "title": "Led Zeppelin", "text": "Led Zeppelin var ein enskur rock og blues t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var virkin fr\u00e1 1969 til 1980.\nB\u00f3lkurin byrja\u00f0i sum The New Yardbirds \u00ed 1968. Jimmy Page, i\u00f0 hev\u00f0i sp\u00e6lt gittara \u00ed The Yardbirds, heitti \u00e1 John Paul Jones, sum hann kendi \u00far studio-t\u00f3nleikara umhv\u00f8rvinum \u00ed London, at koma vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed n\u00fdggja b\u00f3lkin. Aftrat s\u00e6r fingu teir sangaran Robert Plant og trummusl\u00e1aran John Bonham. \nEftir at hava sp\u00e6lt nakrar fer\u00f0ir undir navninum The New Yardbirds, f\u00f3ru teir at kalla seg Led Zeppelin.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \n Jimmy Page: Gittarar\n Robert Plant: Sang\n John Paul Jones: Bass/Tangentar\n John Bonham: Trummur\n\n\u00datg\u00e1vur \n Led Zeppelin I (1969)\n Led Zeppelin II (1969)\n Led Zeppelin III (1970)\n Led Zeppelin IV (eisini kend sum \"Zoso\" ella \"Runes Album\") (1971)\n Houses Of The Holy (1973)\n Physical Graffiti (1975)\n Presence (1976)\n The Song Remains The Same (1976)\n In Through The Out Door (1979)\n Coda (1982)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Um sangin Stairway to Heaven (\u00e1 enskum)\n Grein um Led Zeppelin\n Umm\u00e6li av t\u00fddningarmestu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vunum\n\nLed Zeppelin"}
{"id": "16538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evropearar%20leggja%20heimin%20undir%20seg", "title": "Evropearar leggja heimin undir seg", "text": "T\u00e1 i\u00f0 Portugal og Spania f\u00f3ru \u00fat \u00ed heimsh\u00f8vini vi\u00f0 skipum, vildi man byggja st\u00f8rri og betri skip. Ta\u00f0 var ney\u00f0ugt, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 skuldi siglast langa lei\u00f0 yvir til India fyri at keypa kryddar\u00edir o.a. t\u00edl\u00edkt. Aftur at hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum var ta\u00f0 t\u00fddningar miki\u00f0 at leggja lond undir seg, fyri at ikki at fella burtur\u00far. Ni\u00f0urlendingar v\u00f3ru fremstir \u00ed 17. \u00f8ld \u00e1 hesum \u00f8ki, men \u00ed 18. \u00f8ld v\u00f3ru fraklendingar og onglendingar \u00e1 odda. \u00d8ll lond sum evropeararnir t\u00f3ku til s\u00edn v\u00f3ru nevnd hj\u00e1lond.\n\nTvey sl\u00f8g av hj\u00e1londum \nHj\u00e1lond ver\u00f0a oftani skipa\u00f0 \u00ed tveir b\u00f3lkar. Ta\u00f0 er tey lond, sum vi\u00f0 valdi v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd undir fremmant harrad\u00f8mi, til d\u00f8mis India, sum Ongland t\u00f3k, og Eysturindia (Indonesia), sum Ni\u00f0urlond l\u00f8gdu undir seg. Og so eru ta\u00f0 tey, har ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0 er komi\u00f0 uttan\u00edfr\u00e1, t.d. Nor\u00f0uamerika og Avstrailia. Gomul hj\u00e1lond \u00ed \u00c0sia, Afrika og Su\u00f0uramerika sum eru \u00ed fyrra b\u00f3lkinum, ver\u00f0a kalla\u00f0 menningarlond. St\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum \u00ed hesum londum eru \u00ed f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi og l\u00ed\u00f0a \u00ed hungri og eru \u00f8giliga sj\u00fak. \u00cd seinna b\u00f3lkinum eru Nor\u00f0uramerika og Avstrailia. Tey eru vor\u00f0in r\u00edk \u00eddna\u00f0arlond.\n\nHandil er kr\u00edggj \n\"Handil er kr\u00edggj,\" Ta\u00f0 seg\u00f0i ein franskur f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed 17. \u00f8ld. \u00cd 1651 gj\u00f8rdu onglendingar siglingarl\u00f3gina, i\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg um, at allar v\u00f8rur, sum til Onglands skuldu, antin skuldi f\u00f8rast vi\u00f0 bretskum skipum, ella vi\u00f0 skipum \u00far londum ha\u00f0ani farmurin var. Hetta var ikki gott fyri Ni\u00f0urlond, sum \u00ed n\u00f3gv \u00e1r h\u00f8vdu silgt vi\u00f0 fremmanda v\u00f8rum og vunni\u00f0 n\u00f3gvan pening. Seinni var  ta\u00f0 Frakland, i\u00f0 kom upp \u00ed leikin, og n\u00fa st\u00f3\u00f0u tey b\u00e6\u00f0i londini \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Ta\u00f0 var\u00f0 n\u00f3gv kr\u00edggja\u00f0 \u00ed 18. \u00f8ld, og Ongland og Frakland bardust eisini hv\u00f8rt \u00edm\u00f3ti \u00f8\u00f0rum, t.d. \u00cd Nor\u00f0uramerika, Karrabiahavi, \u00ed India og Evropa.\n\nEvropiskt harraveldi \nHj\u00e1landaf\u00f3lki\u00f0 var n\u00fa undir Evropiskum harraveldi, og teirra arbei\u00f0i var at f\u00e1a so mest burtur \u00far j\u00f8r\u00f0ini, men t\u00e1 i\u00f0 v\u00f8ran skuldi arbei\u00f0ast til \u00fatflutnings, v\u00f3r\u00f0u upprunaf\u00f3lkinum alt\u00ed\u00f0 settar for\u00f0ingar. \u00cddna\u00f0urin \u00ed Evropa mentist, og t\u00f8rvurin \u00e1 n\u00fdggjum \u00f3tilvirka\u00f0um v\u00f8rum, t.d. l\u00edni, tini, gummi og p\u00e1lmaolju. Markna\u00f0an vaks n\u00fa eisini fyri lidnum v\u00f8rum, \u00far \u00eddna\u00f0arlondinum. N\u00fa fingu hj\u00e1londini \u00f3tilvirka\u00f0ar v\u00f8rur til vega, og \u00eddna\u00f0arlondini og tilvirka\u00f0i t\u00e6r so og seldu t\u00e6r. Hj\u00e1londini fingu sj\u00e1lvst\u00fdri, men trupult var hj\u00e1 teimum at fara n\u00fdggjar lei\u00f0ir og broyta gamlar si\u00f0ir. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum keypa \u00eddna\u00f0arlond b\u00edlligari \u00f3tilvirka\u00f0ar v\u00f8rur fr\u00e1 menningarlondum og selja somu londum ta lidnu v\u00f8runa fyri n\u00f3gvan pening.\n\nYmsar v\u00f8rur \n\u00c1\u00f0renn 18. \u00f8ld komu n\u00f3gvar ymiskar v\u00f8rur \u00far \u00f8\u00f0rum londum enn bara \u00ed Evropa. Bummull \u00far India, teppi \u00far Persia, silki og postal\u00edn \u00far Kina. Ta\u00f0 var ein st\u00f3r atvold til teir trupuleikarnir menningarlondini n\u00fa dragast vi\u00f0, hvussu handilin t\u00f3k seg upp \u00ed 15. og 16. \u00f8ld. Fyri 16. \u00f8ld var l\u00edtil munur \u00e1 l\u00edvskr\u00f8vinum \u00ed Evropa og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. N\u00fa eru tey flestu londini \u00ed Afrika \u00ed f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi.\n\nV\u00e1pnat\u00f8kni \nHeimurin l\u00e1 n\u00fa opin fyri Evropearum. Teir vildu royna a\u00f0rar lei\u00f0ir og f\u00e1a hendur \u00e1 n\u00fdggjum v\u00f8rum. Ofta var\u00f0 tiki\u00f0 til v\u00e1pnini, og \u00ed bard\u00f8gunum var vi\u00f0 upprunaf\u00f3lkinum v\u00f3ru Evropearar \u00ed yvirluta. Hetta var t\u00f3 ikki l\u00f8gi\u00f0 t\u00ed v\u00e1pnasmi\u00f0urin \u00ed Evropa hev\u00f0i ment seg og var n\u00f3gv betur. T\u00ed m\u00e1ttu afrikanar, \u00e1siatar og indi\u00e1nar l\u00fata fyri Evropearum.\n\nFremmandar v\u00f8rur \nFr\u00e1 indi\u00e1num \u00ed Su\u00f0uramerika fingu evropearir evnir til heiliv\u00e1g. Kinin fyri hita, stryknin at styrkja kroppin, og vamlr\u00f3t til at sp\u00fdggja av. Eisini fingu teir tomatir, kakao, mais og b\u00f8nir. Ein Spanskur herma\u00f0ur fann epli \u00ed Kolumbia, og henda planta kom til Evropa um 1800. Ta\u00f0 er n\u00fa ein vani at eta epli til d\u00f8gur\u00f0a her um okkar lei\u00f0ir. \n\u00cd 17. \u00f8ld f\u00f3ru onglendigar at drekka te. Plantan kemur \u00far Kina. Onglendigar eru n\u00fa vor\u00f0nir kendir fyri at drekka te. Sukur var d\u00fdrt og var at f\u00e1a \u00e1 apotekum, evna\u00f0 til tablettir. N\u00e6stan alt sukur bleiv dyrka\u00f0 \u00e1 Madeira. Seinni v\u00f3ru st\u00f3rlendi \u00ed Amerika tikin til sukurgr\u00f8\u00f0i. Brasil gj\u00f8rdis mi\u00f0depilin, og n\u00fa var\u00f0 t\u00f8rvur \u00e1 arbei\u00f0smegi. Hetta n\u00fdtti man tr\u00e6lir til, t\u00ed vaks tr\u00e6lahandilin. Sukri\u00f0 og tr\u00e6lahandilin skapa\u00f0u eitt n\u00fdtt handilslag sum vit kalla tr\u00fdhyrningshandilin. Peningaligi vinningurin var \u00f3gvuliga misjavnur. Men tr\u00fdhyrningshandilin hev\u00f0i st\u00f3ran f\u00edggjarligan t\u00fddning \u00ed Evropa. Kl\u00e6\u00f0i, v\u00e1pn og ambo\u00f0 \u00far jarni blivu latin fyri tr\u00e6lir. T\u00f8rvurin \u00e1 arbei\u00f0smegi gj\u00f8rdist st\u00f8rri, mest til skipasmi\u00f0ur og umbor\u00f0 \u00e1 skipinum.\n\nN\u00fdggj vitan \nN\u00fdggju sj\u00f3lei\u00f0urnir, landat\u00f8kurnar, n\u00fdggi handilin og tr\u00e6lahandilin vuksu n\u00f3gv. Hetta var einki minni enn ein handilskollvelting. Allur peningur sum teir vunnu, serligandi Ongland var settur \u00ed n\u00fdtt virksemi t.d. landb\u00fana\u00f0 og n\u00e1msvinnu. Kollveltingin \u00e1virka\u00f0u eisini t\u00f8knifr\u00f8\u00f0ina. T\u00f8rvur \u00e1 skipum gj\u00f8rdi betri skipasmi\u00f0ur, n\u00fdggj siglingart\u00f3l v\u00f3r\u00f0u uppfunnin. Betur sj\u00f3kort, kronometur og klokkur gj\u00f8rdi lei\u00f0ina yvir hav b\u00e6\u00f0i skj\u00f3tari og tryggari. Fleiri av teimum i\u00f0 vi\u00f0 v\u00f3ru \u00ed hesum handli, burturi ella heima v\u00f3r\u00f0u v\u00e6l uppl\u00e6rd \u00ed handli og trygging.\n\nFyrst \u00ed 1600-talinum, t\u00e1 i\u00f0 evropearnir komu til Nor\u00f0uramerika, var ta\u00f0 sk\u00f3gur og l\u00edti\u00f0 av f\u00f3lki. Ind\u00e1nar, i\u00f0 v\u00f3ru upprunaf\u00f3lki\u00f0 h\u00f8vdu liva\u00f0 sum veigarir \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r, og bygdirnar l\u00f3gu langt fr\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum og v\u00f3ru umgirdir av n\u00f3gvum sk\u00f3gi.\n\n\u00cd fyrstuni, t\u00e1 i\u00f0 evropearnir og Indi\u00e1narnir m\u00f8ttust var ta\u00f0 fri\u00f0arligt, ella teir blivu, man kann siga vinir. \u00c1 teimum st\u00f3ru pl\u00e1ssunum var ta\u00f0 nokk av pl\u00e1ssi til b\u00e1\u00f0ar partar. Hj\u00e1 teimum hv\u00edtu, var ta\u00f0 gott at kunna sleppa f\u00e1a kj\u00f8t og skinn fr\u00e1 Indi\u00e1num, me\u00f0an teir fingu v\u00e1pn, ambo\u00f0, kl\u00e6\u00f0ir og pr\u00fd\u00f0islutir. Men so komu ta\u00f0 fleiri hv\u00edt og ta\u00f0 elvdi til klandur og kr\u00edgg. \u00cd n\u00e6stan 300 \u00e1r var ta\u00f0 kr\u00edgg, men Indi\u00e1nar h\u00f8vdu ongan tjans.\n\nTeir fyrstu evropearnir komu til Avstralia \u00ed januar \u00ed 1788, teir h\u00f8vdu n\u00e6stan 800 fangar vi\u00f0 s\u00e6r. Arthur Phillip var guven\u00f8rur \u00e1 fl\u00f3tanum. H\u00f8vu\u00f0sgrundin at evropearnir f\u00f3ru til Avstralia, var t\u00ed at teir skuldu hava eitt sta\u00f0 har teir kundu senda fangar, at ver\u00f0a revsa\u00f0ir. Phillip skuldi gera ta\u00f0 solei\u00f0is at Bretland ikki skuldi gjalda n\u00f3gvan pening, fyri at halda ta\u00f0 koyrandi. Og hetta skuldi hann gera skj\u00f3tast m\u00f8guligt, men hetta var \u00f8giliga torf\u00f8rt av fleiri grundum.\n1. F\u00f3lki sum skuldu byggja hetta v\u00f3ru fangarinir sj\u00e1lvir. Vanliga v\u00f3ru tey ikki g\u00f3\u00f0 arbei\u00f0sf\u00f3lk og tey v\u00f3ru f\u00e1 i\u00f0 h\u00f8vdu vitan um landb\u00fana\u00f0 og dugdu at snikka.\n2. Teir n\u00fdggju b\u00fasetarnir skiltu ikki ta\u00f0 avstraliska umhv\u00f8rvi, aftur \u00edm\u00f3ti teimum i\u00f0 h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 har leingi, sum fingust v\u00e6l vi\u00f0 landb\u00fana\u00f0a. Evropearnir funnu ikki g\u00f3\u00f0a j\u00f8r\u00f0, tey fyrstu \u00e1rini\u00f0 teir v\u00f3ru har, og t\u00ed ikki n\u00f3g n\u00f3gvan mat at f\u00f8\u00f0a alt f\u00f3lki hj\u00e1 s\u00e6r.\n3.  Sydney Cove (har sum bretarnir v\u00f3ru) var r\u00e6\u00f0uliga isolera. Teir t\u00e6ttastu evropisku b\u00fa\u00f0sta\u00f0irnir v\u00f3ru \u00ed \"Dutch East Indies\" og \"Cape of Good Hope.\"\nTa\u00f0 hev\u00f0i tiki\u00f0 18 m\u00e1na\u00f0ir hj\u00e1 t\u00fd\u00f0indum at koma til Bretlands og aftur.\n\nEvropearir broyttu lagnuna hj\u00e1 londum um allan heimin. Ta\u00f0 var ikki fyrr enn evrpearir komu og t\u00f3ku hesi londini og settu tey \u00ed eina \u00f3nda ringr\u00e1s, sum n\u00fa av hesum eru kend sum menningarlond. Og har aftur\u00edm\u00f3ti v\u00f3r\u00f0u t.d. vit og Amerika set til at ver\u00f0a ein av kempunum \u00ed heiminum.  \nH\u00f3ast b\u00f3kin ikki er spldurn\u00fdggj, so hevur ta\u00f0 onga \u00e1virkan \u00e1 ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u okkara. T\u00ed at ta\u00f0 sum vit lesa \u00ed hesari b\u00f3kini er s\u00f8guligt, og verulig s\u00f8ga broytist ikki. Uttan so at ta\u00f0 er pr\u00f3gva, at ta\u00f0 sum stendur \u00ed b\u00f3kini ikki er sannleiki. \nAllar s\u00f8guliga hendingar \u00e1virka\u00f0 framt\u00ed\u00f0ina onkursvegna. Sum \u00e1\u00f0ur nevnt vi\u00f0 t\u00ed \u00f3nda ringr\u00e1sini, so eru n\u00f3gv lond sum t.d. ymisk lond \u00ed Afrika, Su\u00f0uramerika o.s.f. enn f\u00e1t\u00f8k menningarlond og eru aftanfyri t\u00f8kniliga og f\u00edggjarliga.\n\nKeldur \n\nEvropa\nS\u00f8ga"}
{"id": "16539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Kinks", "title": "The Kinks", "text": "The Kinks var enskur b\u00f3lkur, sum br\u00f8\u00f0irnir Ray Davies og Dave Davies t\u00f3ku stig til fyrst \u00ed 1960'unum. Saman vi\u00f0 bassleikaranum Peter Quafie og trummusl\u00e1aranum Mick Avory sl\u00f3gu teir \u00edgj\u00f8gnum \u00e1 t\u00f3nleikapallinum \u00ed 1964 vi\u00f0 st\u00f3ra hittinum \"You Really Got Me\", sum stundum ver\u00f0ur nevnt fyrsta tungm\u00e1lms-lagi\u00f0 (fyrsta Heavy Metal lagi\u00f0), h\u00f3ast onnur l\u00f8g eisini ver\u00f0a nevnd \u00ed hesum sambandi.\nN\u00e6sta st\u00f3ra hitti\u00f0 hj\u00e1 The Kinks var \"All Day And All Of The Night\", i\u00f0 er ein umskriving av \"You Really Got Me\"; men t\u00f3 at The Kinks \u00ed fyrstuni sp\u00e6ldi r\u00e6ttiliga har\u00f0an rock samanbori\u00f0 vi\u00f0 samt\u00ed\u00f0arb\u00f3lkar, so v\u00f3ru ta\u00f0 evnini hj\u00e1 Ray Davies at skriva sangir, i\u00f0 l\u00fdstu l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 vanligum menniskjum \u00ed Bretlandi, sum av sonnum gj\u00f8rdu The Kinks til ein merkisverdan b\u00f3lk.\nEin tann fyrsti sangurin vi\u00f0 hesum samfelagsliga broddi var \"A Well Respected Man\" (1965), i\u00f0 kom at standa sum ein sn\u00faningspunkt \u00e1 yrkislei\u00f0ini hj\u00e1 The Kinks.\n\nStudio-pl\u00e1turnar hj\u00e1 The Kinks \n The Kinks (1964)   \n Kinda Kinks (1965)   \n The Kink Kontroversy (1965)   \n Face To Face (1966)   \n Something Else (1967)   \n The Village Green Preservation Society (1968)   \n Arthur (Or The Decline And Fall Of The British Empire) (1969)   \n Lola Vs Powerman And The Money-Go-Round (1970)   \n Muswell Hillbillies (1971)   \n Everybody's In Showbiz (1972)   \n Preservation, Act 1 (1973)   \n Preservation, Act 2 (1974)   \n Soap Opera (1975)   \n Schoolboys In Disgrace (1975)   \n Sleepwalker (1977)   \n Misfits (1978)   \n Low Budget (1979)   \n Give The People What They Want (1981)   \n State Of Confusion (1983)   \n Word Of Mouth (1984)   \n Think Visual (1986)   \n UK Jive (1989)   \n Phobia (1993)\n\nKinks, The"}
{"id": "16540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ddna%C3%B0arsamfelagi%C3%B0", "title": "\u00cddna\u00f0arsamfelagi\u00f0", "text": "\n\n\u00cddna\u00f0arsamfelagi\u00f0 \n\n\u00cddna\u00f0arkollveltingin byrja\u00f0i \u00ed Onglandi mitt \u00ed 18. \u00f8ld. S\u00ed\u00f0ani spreiddist hon til Fraklands, Belgia, Sveis\nog so spakuliga gj\u00f8gnum Evropa og at enda til Amerika.\n\n\u00cddna\u00f0arsamfelagi\u00f0 \u00ed Evropa \nUndir \u00eddna\u00f0arkollveltingingini v\u00f3ru umst\u00f8\u00f0urnar sera ringar hj\u00e1 f\u00f3lki\u00f0 at liva \u00ed. \u00cd Evropa livdu heili 20-40% av f\u00f3lkinum \u00ed vesald\u00f3mi. \nTey gingu biddaragongd ella hildu til \u00ed f\u00e1t\u00e6kraheimum. \u00cd 18. \u00f8ld v\u00f3ru 10% av f\u00f3lkinum \u00ed Evropa biddarar. N\u00f3gv doy\u00f0u av \nsj\u00fakum, i\u00f0 var ein avlei\u00f0ing av ov v\u00e1naligari heilsu. Loyvt var at reka tey f\u00e1t\u00f8ku burtur og fara illa vi\u00f0 teimum. Tey f\u00e1t\u00f8ku \nv\u00f3ru sett \u00ed sama b\u00e1s sum brotsmenn  og sk\u00f8kjur, i\u00f0 v\u00f3ru s\u00e6dd n\u00f3gv ni\u00f0ur \u00e1.\nAt eiga barn \u00f3gift var mangan ein vanlukka. L\u00edtil og eingin m\u00f8guleiki var at hava barni\u00f0, t\u00ed so var vandi fyri at missa arbei\u00f0i\u00f0. Einasta loysnin var at lata barni\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, ella, vildi illa til, beina fyri t\u00ed. N\u00fdf\u00f8\u00f0ingar v\u00f3r\u00f0u ofta funnir dey\u00f0ir \u00fati \u00e1 vegnum ella \u00ed kloakkum.\n\nEitt gott d\u00f8mi um hvussu f\u00f3lk h\u00f8vdu ta\u00f0 t\u00e1, er b\u00f3kin hj\u00e1 Charles Dickens: Oliver Twist.\nHon sn\u00fdr seg um ein drong, i\u00f0 var\u00f0 latin inn \u00e1 eitt f\u00e1t\u00e6krah\u00fas sum barn og livir eitt sera hart l\u00edv, sum f\u00e1t\u00e6kur. Charles Dickens l\u00fdsir sera v\u00e6l, hvussu ta\u00f0 var at liva t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n\n\u00cddna\u00f0ar samfelagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \n\u00cd 18. \u00f8ld var ta\u00f0 \u00f8giliga vanligt at f\u00f3lk m\u00e1ttu liva \u00ed ney\u00f0 og hungri, me\u00f0an keypmenn og g\u00f3\u00f0seigarar h\u00f8vdu ta\u00f0 v\u00e6l betri.\n\u00cd F\u00f8royum v\u00f3ru gj\u00f8rdar ymiskar l\u00f3gir fyri at b\u00f8ta um f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. Eitt d\u00f8mi er Tr\u00e6lal\u00f3gin, sum kom \u00ed gildi\u00f0 \u00ed 1777. Hendan l\u00f3gin seg\u00f0i, at um man var f\u00f8rur fyri at arbei\u00f0a, so skuldi man arbei\u00f0a, l\u00edka miki\u00f0 hvussu f\u00e1t\u00e6kur man var. Tr\u00e6lal\u00f3gin var ikki bara ein m\u00e1ti at b\u00f8ta fyri f\u00e1t\u00e6kd\u00f8mi, men eisini ein hj\u00e1lp hj\u00e1 b\u00f3ndunum at f\u00e1a fleiri arbei\u00f0sf\u00f3lk. Ta\u00f0 var \u00f8giliga vanligt at f\u00f3lk reika\u00f0u um landi\u00f0 fyri at bidda um ull og matv\u00f8rur fr\u00e1 b\u00f3ndunum. Men fyri at sleppa at bidda skuldi man hava eitt tryglarabr\u00e6v fr\u00e1 f\u00fatanum, hetta br\u00e6vi\u00f0 gav loyvi at bidda.\n\nEr st\u00f8\u00f0an \u00ed dag enn, sum hon var t\u00e1?\nSt\u00f8\u00f0an \u00ed dag er n\u00f3gv betri, enn hon var t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini. Vit hava gj\u00f8rt n\u00f3gv fyri at b\u00f8ta um f\u00e1t\u00e6kd\u00f8mi og javnr\u00e6ttindi millum r\u00edk og f\u00e1t\u00f8k. Vit hava gj\u00f8rt l\u00f3gir solei\u00f0is, at man ikki sleppur at hava tr\u00e6lir og eisini hava \u00f8ll r\u00e6tt til eina \u00fatb\u00fagving. Hetta ger eisini, at ta\u00f0 er n\u00f3gv l\u00e6ttari at f\u00e1a arbei\u00f0i, og t\u00ed eru ta\u00f0 n\u00f3gv f\u00e6rri av f\u00e1t\u00f8kum.\n\nAvlei\u00f0ingar av \u00cddna\u00f0arkollveltingini. \n\u00cddna\u00f0arkollveltingin hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at til bar at framlei\u00f0a v\u00f8rur \u00ed h\u00f3patali. Maskinur v\u00f3ru framleiddar, i\u00f0 framdi til, at \nf\u00f3lkini ikki skuldu arbei\u00f0a l\u00edka hart og leingi. Og eisini arbeiddi maskinurnar n\u00f3gv skj\u00f3tari enn f\u00f3lk. Hetta hevur havt \nvi\u00f0 s\u00e6r at v\u00f8rur eru n\u00f3gv b\u00edligari at keypa. Alt hetta er sera gott fyri \u00f8ll f\u00e1t\u00f8k, men t\u00f3 er ta\u00f0 minni gott fyri keypmenninar,\ni\u00f0 f\u00e1a minni fyri v\u00f8rur s\u00ednar. \u00cdgj\u00f8gnum \u00e1r og dag hava n\u00f3gv f\u00f3lk veri\u00f0 bangin um, at maskinur og \"t\u00f3lmenni\" fara at taka leiklutin hj\u00e1 f\u00f3lki, ella, at alt ver\u00f0ur gj\u00f8rt fyri okkum. Hetta ver\u00f0ur v\u00edst v\u00e6l \u00ed filminum Wall-E har \u00f8ll f\u00f3lk sita \u00ed einum st\u00f3li, i\u00f0 ger alt fyri teimum.\n\nSamfelag\nVinnul\u00edv"}
{"id": "16541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8lmi%C3%B0lar", "title": "Fj\u00f8lmi\u00f0lar", "text": "Fj\u00f8lmi\u00f0lar hava sera st\u00f3ran t\u00fddning fyri heimin n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Teir hava leingi havt eitt sindur av t\u00fddningi, men n\u00fa eru so n\u00f3gvir mi\u00f0lar \u00ed mun til fyrr, t\u00e1 bara av\u00edsir, l\u00fdsingar og anna\u00f0 var at f\u00e1a. Sum sagt eru sera n\u00f3gvir mi\u00f0lar n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum, vit hava ikki bara bl\u00f8\u00f0, \u00fatvarp og sj\u00f3nvarp, men t\u00fasundtals sj\u00f3nvarps og \u00fatvarpsr\u00e1sir. Og haraftrat kemur sj\u00e1lvandi, allarhelst st\u00f8rsti mi\u00f0lin: interneti\u00f0. \u00c1 internetinum kunnu vit lesa, s\u00edggja og hoyra n\u00e6rum alt hugsandi, b\u00e6\u00f0i \u00fati \u00far heimi, og heimanifr\u00e1. Og ikki er ta\u00f0 bara st\u00f3ru av\u00edsirnar og sj\u00f3nvarps- og \u00fatvarpsr\u00e1sirnar, i\u00f0 kunnu leggja t\u00ed\u00f0indi og anna\u00f0 \u00fat \u00e1 neti\u00f0, ta\u00f0 kann ein og hv\u00f8r. T.d. um ein hevur hug at finna \u00fatav, hvussu okkurt ver\u00f0ur gj\u00f8rt t.d. vi\u00f0 eini teldu, so er bara at fara \u00e1 Youtube og leita s\u00e6r r\u00e6tta sj\u00f3nbandi\u00f0 fram. Hetta, at ein og hv\u00f8r kann leggja tilfar \u00e1 altn\u00f3tina, er helst ikki bara gott. S\u00ed\u00f0ur sum Wikipedia hava \u00f3avmarka\u00f0a og \u00f3keypis atgongd til at leggja greinar \u00fat, og av t\u00ed sama eru t\u00e6r ikki alt\u00ed\u00f0 r\u00e6ttar. T\u00f3 ber til hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum at r\u00e6tta \u00ed ella leggja afturat greinum, sum onnur hava skriva\u00f0. \u00c1 ensku Wikipediuni eru n\u00f3gv f\u00f3lk um allan heim virkin, og har er r\u00e6ttiliga strangt eftirlit, men framt av vanligum f\u00f3lkum. Har ver\u00f0a s\u00ed\u00f0ur ofta strika\u00f0ar skj\u00f3tt, um ikki keldu\u00e1v\u00edsingar eru, ella um evni\u00f0 ella pers\u00f3nurin i\u00f0 skriva\u00f0 ver\u00f0ur um ikki ver\u00f0a hildin at vera n\u00f3g t\u00fddningarmikil til at hava almennan \u00e1huga. T\u00f3 mugu lesarar vera kritiskir, t\u00ed ta\u00f0 kemur meir enn so fyri, at onkur skrivar okkurt skeivt, summi gera ta\u00f0 ennt\u00e1 vi\u00f0 vilja, t\u00ed ta\u00f0 halda ta\u00f0 vera stuttligt, ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt vandalisma (herverk).\nFj\u00f8lmi\u00f0lar \u00e1virka heimin upp\u00e1 n\u00f3gvar ymiskar m\u00e1tar. Millum anna\u00f0, eru ta\u00f0 fleiri f\u00f3lk, i\u00f0 eru sera bundin at fj\u00f8lmi\u00f0lunum, og tr\u00fagva upp\u00e1 st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 alt, sum tey hoyra og s\u00edggja. Ta\u00f0 er sum oftast alt\u00ed\u00f0 onkur lygn \u00ed l\u00fdsingunum ella bl\u00f8\u00f0unum, og ta\u00f0 er fyri at lokka f\u00f3lk til at keypa bl\u00f8\u00f0ini, men onkunt\u00ed\u00f0 hava lygnirnar havt nakrar vansar \u00e1 heimin. Eitt d\u00f8mi er um ein prest \u00ed USA, sum hevur sagt, at heimurin gongur undir, innan fyri eitt \u00e1v\u00edst t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. N\u00f3gv f\u00f3lk hava veri\u00f0 skelka\u00f0i av hesum, og ennt\u00e1 n\u00f8kur hava beint fyri s\u00e6r.\n\nHar\u00f0skapur \nTa\u00f0 ver\u00f0ur sagt at har\u00f0skapur \u00ed sj\u00f3nvarpinum kann \u00e1virka b\u00f8rn. Hetta er helst r\u00e6tt, og sj\u00e1lvt um tey ikki beinlei\u00f0is drepa nakran ella gera n\u00f8krum fortre\u00f0, so kann hugsunarh\u00e1ttur teirra ver\u00f0a \u00e1virka\u00f0ur av harligum filmum og r\u00f8\u00f0um. \u00c1virkanin kann sj\u00e1lvandi vera ymisk fr\u00e1 barni til barns; summi b\u00f8rn kunnu hyggja eftir harligum filmum fr\u00e1 tey eru heilt l\u00edtil, og onnur tola ikki at s\u00edggja nakran har\u00f0skap \u00ed filmum heilt upp\u00ed tann\u00e1rini. Og ikki er ta\u00f0 bara filmanir \u00ed sj\u00f3nvarpinum, sum seta s\u00edtt spor \u00e1 b\u00f8rnini, n\u00f3gvar l\u00fdsingar \u00e1 r\u00e1sum sum t.d. sj\u00f3nvarpskanalir til b\u00f8rn, eru serliga gj\u00f8rdar vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga, at f\u00e1a b\u00f8rnini at pl\u00e1ga foreldrini til at keypa teimum ymiskar leikur.\n\nL\u00fdsingar \nL\u00fdsingar, i\u00f0 n\u00e6rmast manipulera br\u00fakaran til at keypa eina v\u00f8ru, eru ikki bara galdandi fyri b\u00f8rn, men eisini fyri vaksin. H\u00f3ast tey eru verri at \u00e1virka, so ber ta\u00f0 eisini til. N\u00f3gvir pengar ver\u00f0a eisini n\u00fdttar at l\u00fdsa fyri v\u00f8rum til vaksin f\u00f3lk.\n\nCensur \nOnkrasta\u00f0ni er ikki l\u00edka fr\u00edtt hj\u00e1 t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lki\u00f0 at skriva sum \u00ed nor\u00f0urlondum. Kina og Nor\u00f0urkorea hava sera n\u00f3gvan censur \u00e1 mi\u00f0lunum, hetta er m\u00f8guliga fyri at halda f\u00f3lkinum \u00ed landinum fr\u00e1 at f\u00e1a ov n\u00f3gv at vita um umheimin, og f\u00e1a tey at s\u00edgga at tey kanska liva \u00ed einum diktaturi \u00ed ringum umst\u00f8\u00f0um. Tvs. at stj\u00f8rnin vil hava eitt \u00f3uppl\u00fdst f\u00f3lk, t\u00ed ta\u00f0 ger ikki so n\u00f3gva m\u00f3tst\u00f8\u00f0u. \n\nM\u00f3tabl\u00f8\u00f0 hava eisini \u00e1virka\u00f0 fleiri f\u00f3lk, serliga gentur, t\u00ed tey v\u00edsa kend og v\u00e6l d\u00e1md f\u00f3lk \u00ed m\u00f3tabl\u00f8\u00f0unum, i\u00f0 man hevur sum fyrimynd, og \u00f8ll hava eitt til felag. \u00d8ll hava ein g\u00f3\u00f0an kropp, og t\u00ed heldur man kanska, at man eigur at hava ein g\u00f3\u00f0an kropp, fyri at kanska ver\u00f0a v\u00e6l d\u00e1mdur, og so byrjar man at \u00ed\u00f0ka onkran \u00edtr\u00f3tt ella fara \u00e1 onkran slankikur, fyri at tey kunnu blaka 10 kg innan fyri eitt t\u00ed\u00f0armark, sum t.d. m\u00f3tabl\u00f8\u00f0, n\u00e6stan hv\u00f8rja viku l\u00fdsa vi\u00f0.\n\nMisskiljing av l\u00fdsingum \nTerrorismu hoyrir man ofta um \u00ed bl\u00f8\u00f0unum, og so \u00e1vara bl\u00f8\u00f0ini eisini f\u00f3lk um at fer\u00f0ast til ymisk st\u00f8\u00f0, t\u00ed at ta\u00f0 er \u00f3fr\u00ed\u00f0ur onkrasta\u00f0ni \u00ed landinum, ella t\u00ed terroristar hava h\u00f3tt vi\u00f0 at leypa \u00e1 tey ymsu st\u00f8\u00f0ini. Sum oftast eru terroristarnir muslimar, og av t\u00ed, kann ta\u00f0 elva til at f\u00f3lk eru meira bangin fyri muslimum og hava n\u00f3gvar f\u00f3rd\u00f3mar fyri teimum, enn t.d kristnum f\u00f3lkum.\nTa\u00f0 ver\u00f0ur eisini l\u00fdst um happing ella t.d. botulismu \u00ed sj\u00f3nvarpinum. Hesir trupulleikarnir ver\u00f0a sera ofta l\u00fdstir, og onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur ta\u00f0 l\u00fdst ov ofta, og t\u00ed eru ta\u00f0 summi, i\u00f0 ikki kunnu taka ta\u00f0 \u00ed \u00e1lvara, og ta\u00f0 er ikki gott, t\u00ed ta\u00f0 eru nakrir st\u00f3rir trupulleikar.\n\n\u00c1virkan \nFj\u00f8lmi\u00f0larnir, kunnu gott \u00e1virka f\u00f3lk upp\u00e1 ein ringa m\u00e1tan, av t\u00ed at summi er so bundin at mi\u00f0lunum og tr\u00fagva \u00f8llum, i\u00f0 tey siga, men fj\u00f8lmi\u00f0larnir eru ikki bara ringir. Ofta ver\u00f0ur l\u00fdst um t.d. d\u00e1lking, g\u00f3\u00f0a og ringa heilsu, og tey geva ofta g\u00f3\u00f0 r\u00e1\u00f0 til f\u00f3lk. Fj\u00f8lmi\u00f0larnir fortelja eisini um, hvat er gott ella ringt at gera og man f\u00e6r alt\u00ed\u00f0 okkurt at vita um heimin og samt\u00ed\u00f0una. \nTa\u00f0 er sj\u00e1lvandi gott at lesa \u00ed onkrum bla\u00f0i og f\u00e1a n\u00fdggja vitan um okkurt, men t\u00f3 skal man ansa eftir at ikki tr\u00fagva \u00f8llum, sum man hoyrir.\n\nKeldur \n \n B\u00f3kin S\u00f8ga og Samt\u00ed\u00f0\n\nFj\u00f8lmi\u00f0lar"}
{"id": "16542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Politikkur%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Politikkur \u00ed F\u00f8royum", "text": "Politikkur \u00ed F\u00f8royum kann b\u00fdtast sundur \u00ed landspolitikk, sum ver\u00f0ur st\u00fdrdur av politikarum, sum eru vald \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting, og \u00ed kommunalpolitikk, sum ver\u00f0ur st\u00fdrdur av b\u00fd- og bygdarr\u00e1\u00f0unum \u00ed F\u00f8royum. Fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r er l\u00f8gtingsval, og somulei\u00f0is er kommunuval fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. L\u00f8gtingsval kann t\u00f3 ver\u00f0a skriva\u00f0 \u00fat \u00ed \u00fart\u00ed\u00f0 av ymiskum ors\u00f8kum, ta\u00f0 kann F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur avgera.\n\nL\u00f8gtingsval \n\nL\u00f8gtingsval er fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. Ta\u00f0 eru n\u00f3gvir politikarar, i\u00f0 stilla upp og valevnini hj\u00e1 flokkunum eru ymisk. Ta\u00f0 er bara eitt vald\u00f8mi \u00ed F\u00f8royum, fyrr v\u00f3ru ta\u00f0 sjey vald\u00f8mir. Flokkarnir hava t\u00f3 hildi\u00f0 fast vi\u00f0 tey gomlu vald\u00f8mini, t\u00e1 talan er um uppstilling, men veljarin kann fr\u00edtt velja eitt valevni, sum b\u00fdr hvar sum helst \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 eru tr\u00fd sl\u00f8g av veljarum. Fyrsta eru kjarnuveljarar, ta\u00f0 eru tey, i\u00f0 eru v\u00eds \u00ed hv\u00f8nn flokk tey skulu velja. \u00d3vissuveljararnir eru oftast tey, i\u00f0 fara \u00e1 val fyrstu fer\u00f0, men eisini tey, i\u00f0 halda at flokkurin tey valdu seinast, ikki gj\u00f8rdi n\u00f3g miki\u00f0 burtur\u00far. Sofaveljararnir kunnu vera tey, i\u00f0 eru \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 politikararnar og politikk sum heild, so tey fara ikki \u00e1 val. \nT\u00e1 i\u00f0 vali\u00f0 er av, er greitt hv\u00f8rji 33 f\u00f3lk koma at sita \u00e1 tinginum n\u00e6stu f\u00fdra \u00e1rini.\n\nSkipan av landsst\u00fdri \n\nEftir hv\u00f8rt l\u00f8gtingsval skal landst\u00fdri\u00f0 skipast. Ta\u00f0 er st\u00f8rsti flokkurin, i\u00f0 tekur stig til samr\u00e1\u00f0ingar um at skipa samgonguna, t\u00ed ta\u00f0 er sera sj\u00e1ldsamt, at ein einstakur flokkur f\u00e6r meiriluta \u00e1 tingi. Ta\u00f0 merkir at um ein flokkur f\u00e6r meiriluta \u00e1 tingi, hevur hann r\u00e6\u00f0i\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 flokkurin er gingin saman vi\u00f0 a\u00f0rar flokkar um at skipa landsst\u00fdri, leggur l\u00f8gtingsforma\u00f0urin uppskoti\u00f0 fram fyri l\u00f8gtingi\u00f0. Um meira enn helvtin av tingf\u00f3lkunum atkv\u00f8\u00f0a \u00ed m\u00f3ti uppskotinum, er ta\u00f0 falli\u00f0. Landsst\u00fdri\u00f0 hevur landsst\u00fdrisf\u00f3lk, sum ver\u00f0a vald av flokkunum, sum skipa samgongu. Landsst\u00fdrisf\u00f3lkini n\u00fdtast ikki at vera f\u00f3lkavald, men sum oftast eru tey l\u00f8gtingslimir frammanundan. T\u00e1 ein sum er valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting ver\u00f0ur landsst\u00fdrisma\u00f0ur ella landsst\u00fdriskvinna, so ver\u00f0ur l\u00f8gtingssessurin hj\u00e1 vi\u00f0komandi latin til varaf\u00f3lki\u00f0, sum so tekur s\u00e6ti \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Um so er at samgongan fellur ella leggur fr\u00e1 s\u00e6r, so fara landsst\u00fdrisf\u00f3lkini, sum v\u00f3ru vald \u00e1 l\u00f8gting, aftur \u00ed L\u00f8gtingi, og avloysarir teirra missa sessin. Tali\u00f0 av landsst\u00fdrisf\u00f3lkum kann broytast alt eftir hvussu n\u00f3gv a\u00f0alr\u00e1\u00f0 eru. Ta\u00f0 ver\u00f0ur ofta sett sum krav, t\u00e1 samgongusamr\u00e1\u00f0ingar eru, at flokkarnir vilja hava so og so n\u00f3gvar landsst\u00fdrissessir. Ta\u00f0 kemur fyri, at eitt n\u00fdtt a\u00f0alr\u00e1\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt, fyri at \"kabalin skal ganga upp\", sum tiki\u00f0 ver\u00f0ur til. T.d. var Almanna- og Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 eitt a\u00f0alr\u00e1\u00f0, ta\u00f0 var koyrt sundur \u00ed tvey a\u00f0alr\u00e1\u00f0 eftir at ein samgonga var skipa\u00f0 og n\u00fdtt landsst\u00fdri\u00f0 sett. \nArbei\u00f0i hj\u00e1 l\u00f8gtinginum er at gera l\u00f3gir. Ta\u00f0 eru bara l\u00f8gma\u00f0ur, landsst\u00fdrisma\u00f0ur ella l\u00f8gtingslimir sum kunnu leggja fram l\u00f3garuppskot \u00e1 tingi. Men \u00f8ll kunnu koma vi\u00f0 hugskoti til l\u00f8gtingsl\u00f3g.\nTa\u00f0 eru 45 fastir nevndarsessir sum skulu mannast. Av t\u00ed at ta\u00f0 eru 33 l\u00f8gtingslimir, m\u00e1 onkur limur sita \u00ed minst tveimum nevndum.\n\nNevndirnar \u00ed L\u00f8gtinginum \nF\u00edggjarnevndin (7 limir)\nUttanlandsnevndin (7 limir)\nLandsst\u00fdrism\u00e1lanevndin (3 limir)\nVinnunevndin (7 limir)\nTrivna\u00f0arnevndin (7 limir)\nMentanarnevndin (7 limir)\nR\u00e6ttarnevndin (7 limir) \n\nF\u00edggjarnevndin gevur tinginum tilm\u00e6li \u00ed f\u00edggjar -, b\u00faskapar- og skatta- og avgjaldsm\u00e1lum.\nSama er vi\u00f0 hinum nevndunum. Allar nevndirnar geva tinginum part av t\u00ed sum tey gera.\n\nFakfel\u00f8g \n\nF\u00f3lk sum arbei\u00f0a, eru sum oftast limir \u00ed einum fakfelag. Fremsta uppg\u00e1va hj\u00e1 fakfel\u00f8gum, er at arbei\u00f0a fyri \u00e1hugam\u00e1lunum hj\u00e1 limunum. Ta\u00f0 er b\u00e6\u00f0i t\u00e1 ta\u00f0 sn\u00fdr seg um l\u00f8n, eftirl\u00f8n, \u00fatb\u00fagving, fr\u00edt\u00ed\u00f0 o.s.fr. \nFakfel\u00f8g kunnu eisini \u00e1virka emb\u00e6tismenn og politikarar, um l\u00f3gir skulu gerast, i\u00f0 \u00e1virka teirra \u00f8ki\u00f0. Fakfel\u00f8gini hava avtalur vi\u00f0 ta\u00f0 almenna, kommunur og vi\u00f0 privatar arbei\u00f0sgevarar. Eitt v\u00e1pn i\u00f0 fakfel\u00f8gini onkunt\u00ed\u00f0 br\u00faka, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ikki ber til at finna fram til nakra semju vi\u00f0 at samr\u00e1\u00f0ast, er at fara \u00ed verkfall. T\u00e1 i\u00f0 eitt fakfelag velur at fara \u00ed verkfall, so mugu tey sum eru limir \u00ed fakfelagnum ikki \u00e1taka s\u00e6r naka\u00f0 arbei\u00f0i i\u00f0 er fevnt av verkbanninum. T\u00e1 fakfel\u00f8g samr\u00e1\u00f0ast vi\u00f0 ta\u00f0 almenna, er ta\u00f0 vi\u00f0 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, sum umbo\u00f0ar landi\u00f0, ta\u00f0 eru t.d. almennir stovnar. Arbei\u00f0sgevarafel\u00f8g umbo\u00f0a arbei\u00f0sgevarar, fyri kommunurar er ta\u00f0 Kommunala Arbei\u00f0sgevarafelagi\u00f0 (KAF), i\u00f0 f\u00f8rir samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 fakfel\u00f8gini vegna kommunurnar. \n\nFakfel\u00f8gini \u00ed F\u00f8royum eru til d\u00f8mis: F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag, Starvsmannafelagi\u00f0, F\u00f8roya Pedagogfelag, F\u00f8roya Fiskimannafelag, Felagi\u00f0 F\u00f8royskir Sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar, Havnar Arbei\u00f0smannafelag, Havnar Arbei\u00f0skvinnufelag, B\u00faskapar og l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingafelagi\u00f0, Akademikarafelagi\u00f0, Havnar Handverkarafelag og F\u00f8roya L\u00e6rarafelag.\n\nKommunurnar \n\nKommunurnar ella b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 eigur og rekur sk\u00falan, t\u00f3 eru l\u00e6rarir settir av Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Kommunan rindar eisini ein part av \u00fatrei\u00f0slunum til heilsu-, heima-, sk\u00falasj\u00fakrasystir og sk\u00falal\u00e6kna. \nEisini rindar kommunan barna tannl\u00e6knan, men t\u00e1 man er farin \u00far f\u00f3lkask\u00falanum, skal man gjalda sum vaksin. St\u00f8rri kommunur, sum til d\u00f8mis T\u00f3rshavn, Klaksv\u00edk, Mi\u00f0v\u00e1gi og Tv\u00f8royri byggja ellis- og r\u00f8ktarheim, \u00ed summum \u00f8kjum eru fleiri kommunur \u00ed felag um at byggja eitt ellis- og r\u00f8ktarheim, sum t.d. kommunurnar \u00ed sy\u00f0ru helvt av Su\u00f0uroynni, sum bygdu Ellisheimi\u00f0 Hamragar\u00f0, sum l\u00e6t upp \u00ed 2011. Kommunan skal eisini gjalda fyri n\u00f3gvum anna\u00f0, sum til d\u00f8mis vegager\u00f0 og vi\u00f0l\u00edkahald av vegum \u00ed bygdunum (ikki landsvegir), havnir, stykkja \u00fat til grundstykkir, barnagar\u00f0ar, \u00edtr\u00f3ttaranlegg, kirkjugar\u00f0ar, kloakkir, rusk, burturbeining, g\u00f8tulj\u00f3s o.s.fr. \nSt\u00f8rsta partin av innt\u00f8kunum f\u00e1a kommunurnar fr\u00e1 kommunuskatti, og ta\u00f0 er ymiskt fr\u00e1 einari kommunu i a\u00f0ra. Um t\u00fa b\u00fdrt \u00ed til d\u00f8mis Tv\u00f8royri, V\u00e1gi, \u00e1 Sandi ella Skopun er kommunuskatturin h\u00e6gri enn til d\u00f8mis \u00ed Havn, og \u00ed fleiri av teimum heilt sm\u00e1u kommununum sum t.d. Fugloyar ella F\u00e1mjins kommunu er skatturin sera l\u00e1gur.  Innt\u00f8kugrundarlagi\u00f0 er sera ymiskt \u00ed kommununum, og ta\u00f0 er ymiskt hvussu kommunurnar eru fyri f\u00edggjarliga, og t\u00ed ver\u00f0ur skattaprosenti\u00f0 eisini so ymiskt. Til d\u00f8mis: Um kommunuskatturin i Tv\u00f8royri er 23 %, so skal man bara gjalda 17 % \u00ed landsskatti. \nAv t\u00ed at vit hava flatskatt, sum setur 40 % sum h\u00e1mark, so ver\u00f0ur landsskatturin og kommunuskatturin til samans 40 %.\n\nB\u00fdr\u00e1\u00f0i ella bygdar\u00e1\u00f0i st\u00fdra kommununi. \u00cd hesum sita umbo\u00f0 fyri f\u00f3lki\u00f0 \u00ed kommununi.\n\u00cd november m\u00e1na\u00f0i,  4 hv\u00f8rt \u00e1r, er val til b\u00fd- ella bygdarr\u00e1\u00f0i. \u00d8ll, i\u00f0 eru yvir 18 \u00e1r, kunnu stilla upp sum valevni. Til kunnunuval hevur ein faktisk skyldu til at stilla upp. Ta\u00f0 ber ikki til at bera seg undan fyrr enn man hevur siti\u00f0 \u00ed tvey valskei\u00f0 sum b\u00fd- ella bygdarr\u00e1\u00f0slimur. \u00cd st\u00f8rru kommununum \u00e1tti ta\u00f0 t\u00f3 ikki at ver\u00f0i nakar trupulleiki vi\u00f0 ta\u00f0 at fleiri fegin vilja sleppa framat, og t\u00ed er ongin ors\u00f8k til at tvinga nakran til at stilla upp. Man velur tann pers\u00f3nin, sum man hevur st\u00f8rst \u00e1lit \u00e1.\nM\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 kommununi er at gera umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 f\u00f3lki at b\u00fagva i so g\u00f3\u00f0ar sum m\u00f8guligt.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royar\n\nKristian Pauli Mortensen var l\u00f8gtingsma\u00f0ur fr\u00e1 1969 til \u00e1ri\u00f0 1990 t\u00e1 i\u00f0 krempan kom, so fucka\u00f0i hann off til sweden."}
{"id": "16544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monmouth", "title": "Monmouth", "text": "Monmouth (Walisisk: Trefynwy = \"b\u00fdurin vi\u00f0 Monnow\") er ein b\u00fdur \u00ed landssynningspartinum av Wales. B\u00fdurin liggur, har i\u00f0 \u00e1irnar Monnow og Wye m\u00f8tast, umlei\u00f0 tr\u00edggjar kilometrar fr\u00e1 markinum til Onglands. B\u00fdurin liggur 58 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Cardiff og 204 km vestan fyri London. B\u00fdurin liggur \u00ed Monmouthshire. \u00cd 2001 b\u00fa\u00f0u 8.877 f\u00f3lk \u00ed Monmouth.\n\n\u00cd r\u00f3marat\u00ed\u00f0ini l\u00e1 ein borg her, sum nevndist Blestium. Eftir 1067 vaks b\u00fdurin upp kring normannaraborgina, sum ver\u00f0ur nevnd Monmouth Borgin (Monmouth Castle). Mi\u00f0aldarbr\u00fagvin \u00e1 borgini, Monnow Br\u00fagin er tann einasta av s\u00ednum slag, i\u00f0 er eftir \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Seinni kom borgin at hoyra til Lancaster \u00e6ttina, og Henrik 5. av Onglandi bleiv f\u00f8ddur her \u00ed 1387. I 1536 gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 fyrisitingini \u00ed Monmouthshire.\n\nSeinni gj\u00f8rdist b\u00fdurin ein mi\u00f0depil fyri fer\u00f0avinnu \u00ed Wye Dalinum, og harumframt eisini til ein markna\u00f0arb\u00fd.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00datgrevstur, sum Monmouth Archaeological Society hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri, fram vi\u00f0 Monnow Street, hava avd\u00faka\u00f0 eitt r\u00edkid\u00f8mi av kunning um ta elstu s\u00f8guna hj\u00e1 b\u00fdnum. Council for British Archaeology hevur \u00fatnevnt b\u00fdin sum ein av topp 10 b\u00fdum \u00ed St\u00f3ra Bretlandi, sum eru verdir at vitja t\u00e1 talan er um fornaldarfr\u00f8\u00f0i.\n\nR\u00f3marat\u00ed\u00f0in \nTa\u00f0 fyrsta ni\u00f0ursetusta\u00f0, i\u00f0 man kennir til \u00ed Monmouth, er r\u00f3mverska borgin Blestium. Henda borg var forbundin vi\u00f0 a\u00f0rar partar av R\u00f3marar\u00edkinum vi\u00f0 vegum, sum f\u00f8rdu til teir st\u00f8rri b\u00fdirnar Glevum og Isca Augusta. Fornfr\u00f8\u00f0ingar hava funni\u00f0 pottaskar og myntir \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum. \u00cd t\u00ed seinni r\u00f3marat\u00ed\u00f0ini, fr\u00e1 2. \u00f8ld til 4. \u00f8ld, s\u00e6r ta\u00f0 \u00fat til at b\u00fdurin hevur veri\u00f0 mi\u00f0depil fyri jarnsm\u00ed\u00f0.\n\nMi\u00f0\u00f8ld \nEftir at R\u00f3maraveldi\u00f0 enda\u00f0i \u00ed Bretlandi, var Monmouth \u00f8ki\u00f0 \u00ed sy\u00f0ra endanum av walisiska kongad\u00f8minum Ergyng (5. - 7. \u00f8ld). Ta\u00f0 einasta pr\u00f3gvi\u00f0 fyri at f\u00f3lk framhaldandi hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Monmouth alla hesa t\u00ed\u00f0ina er ein tekstur um eina kirkju \u00ed \u00f8kinum \u00ed 7. \u00f8ld. Ta\u00f0 er \u00f3vist hvar i\u00f0 kirkjan var, men hon var \u00ed b\u00fdnum, og so var hon ogna\u00f0 walisiska halgimenninum Cadoc. \u00cd 1056 var \u00f8ki\u00f0 lagt \u00ed oy\u00f0i av walisiska prinsinum Gruffydd ap Llywelyn, t\u00e1 hann var \u00e1 veg \u00ed herna saman vi\u00f0 einum heri av walisum, saxonarum og d\u00f8num fyri at ni\u00f0urberja Ralph, jarlin av Hereford.\nEdvard 2. av Onglandi sat eitt styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed fongsli \u00ed Monmouth Borgini, eftir at kona hansara, Isabella, og elskari hennara, Roger Mortimer, h\u00f8vdu sett hann fr\u00e1 tr\u00fanuni.\n\nT\u00ed\u00f0in eftir mi\u00f0\u00f8ld \n\u00cd 1536 innf\u00f8rdi Henry VIII eina r\u00f8\u00f0 av l\u00f3gum, sum s\u00ed\u00f0an hava veri\u00f0 nevndar Laws in Wales Acts 1535\u20131542. Hesar l\u00f3gir avt\u00f3ku valdi\u00f0 hj\u00e1 teimum sonevndu Marcher Lords og sameindi fyrisitingina av Onglandi og Wales. Eitt n\u00fdtt shire (fyrisitingarlig eind) var grundlagt, sum fevndi um \u00f8ki\u00f0 vestanfyri Gloucestershire og Herefordshire, og Monmouth gj\u00f8rdist county b\u00fdur \u00ed hesum sonevnda shire, tvs. eitt slag av h\u00f8vu\u00f0s\u00e6ti hj\u00e1 fyrisitingini. B\u00fdurin fekk umbo\u00f0an \u00ed Enska Parlamentinum um somu t\u00ed\u00f0. \u00cd 1605 gav James I Monmouth eitt sokalla\u00f0 town charter, sum er eitt l\u00f3garskjal, sum grundleggur eina kommunu, hetta var gj\u00f8rt vi\u00f0 t\u00ed sonevnda letters patent. \u00c1 einum korti yvir Monmouth, sum John Speed tekna\u00f0i \u00ed 1610, l\u00edkist b\u00fdurin r\u00e6ttiliga n\u00f3gv s\u00e6r sj\u00e1lvum, sum hann s\u00e6r \u00fat \u00ed dag, t\u00e1 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um h\u00f8vu\u00f0sg\u00f8turnar, borgina og br\u00fanna. H\u00f8vu\u00f0sg\u00f8tan Monmouth Street var gj\u00f8rd sum ein typisk markna\u00f0arg\u00f8ta, hon var sera brei\u00f0 \u00ed mi\u00f0juni, fyri at f\u00e1a pl\u00e1ss til s\u00f8lub\u00fa\u00f0ir, og sm\u00f8l \u00ed b\u00e1\u00f0um endum, solei\u00f0is at fena\u00f0ur ikki kundi sleppa til r\u00fdmingar.\n\nMonmouth Sk\u00fali var stovna\u00f0ur av William Jones \u00ed 1614. Monmouth Borgin skifti eigara tr\u00edggjar fer\u00f0ir undir enska borgarakr\u00edgnum, og Oliver Cromwell kom framvi\u00f0 \u00e1 hansara lei\u00f0 fyri at endurtaka Chepstow Borgina og kringsetti Pembroke Borgina \u00ed 1648. Monmouth Borgin kom illa fr\u00e1 kr\u00edgnum, men sj\u00e1lvur b\u00fdurin vaks \u00ed r\u00edkid\u00f8mi. Great Castle House (St\u00f3ra Borgh\u00fasi\u00f0), bygt \u00ed 1673, er n\u00fa s\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Royal Monmouthshire Royal Engineers, sum et ta\u00f0 elsta regimenti\u00f0 \u00ed bretska herinum. Shire Hall var\u00f0 bygt \u00ed 1724 og var\u00f0 br\u00fakt til teir lokalu Assizes, sum var eitt slag av r\u00e6ttarh\u00f8lum (hetta var\u00f0 br\u00fakt l\u00edka til 1972). \u00d8ki\u00f0 frammanfyri bygningin virka\u00f0i sum b\u00fdarmarkna\u00f0ur.\n\nSeinast \u00ed 18. \u00f8ld var b\u00fdurin blivin v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0am\u00e1l hj\u00e1 f\u00f3lki, sum f\u00f3ru ein t\u00far sum nevnist \"Wye Tour\", ta\u00f0 er ein b\u00e1tat\u00farur sum tekur tey vitjandi framvi\u00f0 t\u00ed vakra Wye Dalin, har f\u00f3lk kundu nj\u00f3ta ta\u00f0 avbera vakra \u00fats\u00fdni til Ross-on-Wye, Goodrich, Tintern, Chepstow og onnur st\u00f8\u00f0. Sk\u00f8ldini William Wordsworth, Samuel Coleridge, og Robert Southey, umframt listamannin J. M. W. Turner, v\u00f3ru millum teirra sum vitja\u00f0u \u00f8ki\u00f0.\n\n19. og 20. \u00f8ld \nAdmiral Nelson vitja\u00f0i Monmouth \u00ed 1802. Hann visti, hvussu st\u00f3ran t\u00fddning ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 st\u00f3rum sk\u00f3gar\u00f8ki har um lei\u00f0ir, og at \u00f8ki\u00f0 kundi veita vi\u00f0 til bretsku sj\u00f3verjuna. Seint \u00ed 19. \u00f8ld og t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld hev\u00f0i Monmouth t\u00e6tt samband vi\u00f0 Rolls familjuna, sum bygdi eitt st\u00f3rt h\u00fas \u00e1 The Hendre beint uttanfyri b\u00fdin. \u00cd 1904 stovna\u00f0i Charles Rolls eina n\u00fdggja bilfyrit\u00f8ku saman vi\u00f0 Henry Royce, men \u00ed 1910 l\u00e6t hann l\u00edv \u00ed einari flogvanlukku bert 32 \u00e1ra gamal. Ein standmynd er reist til minnis um hann \u00e1 Agincourt Square \u00ed Monmouth.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Monmouth.org.uk\n Monmouth B\u00fdr\u00e1\u00f0\n\n \nB\u00fdir \u00ed Wales\nWales"}
{"id": "16548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Muckle%20Roe", "title": "Muckle Roe", "text": "Muckle Roe (norr\u00f8nt: Mikla Rau\u00f0ey, 'Mikla Rey\u00f0-oyggj') er ein oyggj \u00ed Saint Magnus Bay, vestanfyri Mainland \u00ed Hetlandi. \n\nH\u00e6gsti heyggjur \u00e1 oynni er eitt sl\u00f3kna\u00f0 gosfjall i\u00f0 nevnist South Ward (f\u00f8r. Sy\u00f0ra V\u00f8r\u00f0an) 169 m. Oyggin bestendur av rey\u00f0um granitti, harav navni\u00f0 'st\u00f3ra rey\u00f0a oyggin' (ta\u00f0 finst ein 'Little Roe' l\u00edtla rey\u00f0 oyggj eisini). \u00cd 1905 var\u00f0 ein br\u00fagv gj\u00f8rd millum oynna og meginlandi\u00f0. Oyggin er nevnd \u00ed Orkneyinga saga, sum er um s\u00f8guna hj\u00e1 Orkney fr\u00e1 9. \u00f8ld til umlei\u00f0 1200.\n\nBroytingin \u00ed f\u00f3lkatali \u00e1 Muckle Roe\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nscottishislands.org.uk\nShetland in Statistics 2006 fr\u00e1 shetland.gov.uk\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "16549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franska%20Kollveltingin", "title": "Franska Kollveltingin", "text": "Tann franska kollveltingin (1789-1799) er ein st\u00f3rhending \u00ed t\u00ed fronsku s\u00f8guni. Kollveltingin var \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1789-1799. Ta\u00f0 byrja\u00f0i tann 17. juni, t\u00e1 umbo\u00f0ini fyri borgararnar (tri\u00f0ja st\u00e6ttin), saman vi\u00f0 a\u00f0alinum, gj\u00f8rdu uppreistir. Ta\u00f0 var t\u00e1 i\u00f0 kongur \u00e6tla\u00f0i at leggja skatt, \u00e1 allir tr\u00edggir st\u00e6ttirnar. A\u00f0alin vildi minka um kongsins vald, og stevndi t\u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum \u00e1 fund. Sj\u00e1ldan v\u00f3ru allir tr\u00edggir st\u00e6ttirnir samla\u00f0ir \u00e1 tingfundi, og tri\u00f0ji st\u00e6ttur var oftast \u00ed minna tali, men hesa fer\u00f0 var \u00f8\u00f0rv\u00edsi. Oddamennirnir \u00ed tri\u00f0ja st\u00e6tti sl\u00f3u nevan \u00ed bor\u00f0i\u00f0.  Tey h\u00f8vdu borgarir \u00ed Par\u00eds vi\u00f0 s\u00e6r, og tann 14 juli byrja\u00f0i stormurin \u00e1, og hert\u00f8kan av Bastilluni. Og \u00ed 1793 valda\u00f0i r\u00e6\u00f0uligt \u00f3skil \u00ed Fraklandi. Kongad\u00f8mi var\u00f0 tiki\u00f0 av, og l\u00fd\u00f0veldi stovna\u00f0. \n\nSamanbori\u00f0 vi\u00f0 onnur kr\u00edggj, v\u00f3r\u00f0u ikki so n\u00f3gv avr\u00e6tta\u00f0 gj\u00f8gnum ta\u00f0 fronsku kollveltingina. Ta\u00f0 er trupult at siga akkur\u00e1t hvussu n\u00f3gv mistu l\u00edvi\u00f0, men tey siga, at har v\u00f3ru uml. 30-40.000 f\u00f3lk sum doy\u00f0u, og 10.000 av teimum doy\u00f0u \u00ed fongslinum.\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n 14. juli 1789: Upp\u00f8st mannam\u00fagva \u00ed Par\u00eds herjar \u00e1 Bastilluna og kollveltingin byrjar.\n 27. august 1789: Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingin.\n 1790: Ludv\u00edk 16. g\u00f3\u00f0tekur n\u00fdggju st\u00fdrisskipanina. \n 1791: Ludv\u00edk 16. og Maria Antoinette royna at fl\u00fdggja \u00far Par\u00eds, men ver\u00f0a tikin. \n 1792: Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 tekur av kongsveldi\u00f0. \n 1793: Ludv\u00edk 16. h\u00e1lsh\u00f8gdur \u00ed fall\u00f8ksini \u00ed januar; Maria Antoinette \u00ed oktober.\n 1793-1794: R\u00e6\u00f0slust\u00fdri Maximilien Robespierres. \n 1794: Robiespierre handtikin og avr\u00e6tta\u00f0ur \u00ed juli. R\u00e6\u00f0slust\u00fdri\u00f0 endar. \n 1795: N\u00fdggj grundlog - Directoireskipan kemur \u00ed gildi.\n\nLudv\u00edk 14. kongur \n\nFranska samfelagi\u00f0 var b\u00fdtt \u00ed tr\u00edggjar st\u00e6ttir. Hesar st\u00e6ttir h\u00f8vdu \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 savna\u00f0ar \u00e1 einum st\u00e6ttartingi, men \u00ed 17. \u00f8ld hev\u00f0i kongur tiki\u00f0 r\u00e6\u00f0i\u00f0. Skattur, l\u00f3gir og alt um kr\u00edggj og fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingar hev\u00f0i hann um hendi.\n\u00cd 1660 r\u00e1ddi Ludv\u00edk 14. kongur yvir 24 milli\u00f3num f\u00f3lkum. Um hesa t\u00ed\u00f0ina v\u00f3ru bara 5. mi\u00f3 f\u00f3lk \u00ed Bretlandi, og um 4000 f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum. Frakland var eitt sera f\u00ednt \u00ed b\u00fagvi\u00f0 land, vi\u00f0 n\u00f3gvum l\u00e6rdum f\u00f3lki. Einaveldi\u00f0 var sterkast, t\u00e1 Ludv\u00edk 14. sat vi\u00f0 r\u00e6\u00f0i\u00f0. Hann helt fast, vi\u00f0 at hann hev\u00f0i fingi\u00f0 valdi\u00f0 beinlei\u00f0is fr\u00e1 Gudi. Ludv\u00edk 14. d\u00e1mdi best at liva \u00ed margl\u00e6ti og stuttleika. Hovf\u00f3lki\u00f0 hj\u00e1 Ludv\u00edki 14., kappa\u00f0ist um at gera kongi best, so tey m\u00f8guliga kundu f\u00e1a t\u00fddningarmikil st\u00f8rv. H\u00f3ast ta\u00f0, til t\u00ed\u00f0ir, var hart og ikki stuttligt, so gj\u00f8rdi tey s\u00edtt besta, og kappa\u00f0ust um at f\u00e1a loyvi at sita vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 kongi.\n\nSt\u00e6ttir \n\n\u00cd Fraklandi v\u00f3ru borgararnir b\u00fdttir \u00ed tr\u00edggjar st\u00e6ttir. Hesar st\u00e6ttirnar v\u00f3ru kalla\u00f0ar 1., 2. og 3. st\u00e6ttir. \u00cd 1. st\u00e6tti er kongurin, og \u00ed 2. st\u00e6tti er a\u00f0alin og prestarnir. \u00cd 3. st\u00e6tti v\u00f3ru handilsf\u00f3lk, b\u00f3ndar og \u00eddna\u00f0ararbei\u00f0sf\u00f3lkini. St\u00e6ttirnir ver\u00f0a l\u00fdstir \u00ed eini pyramidu, har kongur er ovastur, og s\u00ed\u00f0ani koma 2. og 3. st\u00e6ttur. Ta\u00f0 sum er hugskoti\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed, er at v\u00edsa ta\u00f0, at tey sum eru uppi yvir t\u00e6r \u00ed pyramiduni r\u00e1\u00f0a yvir t\u00e6r, og haraftur\u00edm\u00f3ti, tey sum eru undir t\u00e6r, r\u00e6\u00f0ir t\u00fa yvir. St\u00e6ttamunur var\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum londum, men \u00e1\u00f0renn fronsku kollveltingina var Frakland ta\u00f0 besta d\u00f8mi um st\u00e6ttarmun.\n\nAvr\u00e6ttingin \n\nEin kaldan morgun \u00ed januar 1793, var\u00f0 Ludv\u00edk 16. koyrdur \u00e1 avr\u00e6ttingarpallin \u00e1 Place de la Revolution (Place de la Concorde). V\u00e1pna\u00f0ir hermenn fylgdu vogninum, og \u00e1 avr\u00e6ttingarpallinum st\u00f3\u00f0u f\u00f3lk vi\u00f0 trummum til rei\u00f0ar at doyva r\u00f3pini fr\u00e1 kongstr\u00fagvum vi\u00f0haldsf\u00f3lki. Handlarnir v\u00f3ru latnir aftur, og \u00e1 g\u00f8tunum st\u00f3\u00f0u f\u00f3lk tigandi og hugdu at. Presturin sigur fr\u00e1, at t\u00e1 i\u00f0 fylgi\u00f0 kom til avr\u00e6ttingarsta\u00f0i\u00f0, steig Ludv\u00edk treystliga upp \u00e1 pallin og seg\u00f0i: ,,Eg eri sakleysur, men eg fyrigevi teimum, sum hava d\u00f8mt meg\u2019\u2019. N\u00fa hoyrdist trummusl\u00e1ttur, og kongur var\u00f0 drigin upp \u00ed giljotinuna, undir kn\u00edvin, f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u h\u00e1lsh\u00f8gd vi\u00f0. \u00cd einum h\u00f8ggi var\u00f0 h\u00f8vdi\u00f0 av, og har gj\u00f8rdist dey\u00f0at\u00f8gn. Aftan\u00e1 eina l\u00f8tu runga\u00f0ust r\u00f3pini, og ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0a\u00f0i: Leingi livi l\u00fdveldi\u00f0. Tey f\u00f3ru n\u00fa at dansa um pallin, og \u00f8ll sungu tj\u00f3\u00f0sangin.\n\nKollveltingin uttanlands \n\nKollveltingin \u00e1virka\u00f0i vi\u00f0urskiftini \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. Fraklendingar lova\u00f0u at sty\u00f0ja Wolfe Tone \u00ed \u00cdrlandi, sum str\u00edddist fyri loysing fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi, um hann gj\u00f8rdi uppreistur \u00edm\u00f3ti stj\u00f3rnini. Uppreisturin miseydna\u00f0ist, Tone var\u00f0 handtikin og beindi fyri s\u00e6r. Bretski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin William Pitt kv\u00edddi fyri, at fronsk herli\u00f0 kundu leypa \u00e1 Bretland \u00far \u00cdrlandi. Hann noyddi \u00edrska tingi\u00f0 at g\u00f3\u00f0taka eitt samveldi, og b\u00e6\u00f0i londini v\u00f3r\u00f0u formliga sameind \u00ed 1800.\n\nKeldur \n\nHeimss\u00f8ga 1 (B\u00f3k) \nHeimss\u00f8ga 2 (B\u00f3k)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1789\n1790-\u00e1rini\nS\u00f8ga Fraklands"}
{"id": "16550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hadsund", "title": "Hadsund", "text": "Hadsund er ein b\u00fdur \u00ed Himmerland \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 5003 \u00edb\u00fagvar (2018), f\u00f3lkatali\u00f0 er 5.383 um Hadsund Su\u00f0ur ver\u00f0ur talt vi\u00f0. B\u00fdurin er partur av Mariagerfjord Kommunu og liggur vi\u00f0 Mariagerfj\u00f8r\u00f0in. B\u00fdurin vaks upp framvi\u00f0 t\u00ed gamla landsvegnum millum Aalborg og Hobro og er ein mi\u00f0depil fyri fer\u00f0asamband millum Kr\u00fanj\u00fatland og Himmerland. Fr\u00e1st\u00f8\u00f0an yvir Mariagerfj\u00f8r\u00f0in er relativst stutt vi\u00f0 Hadsund, og hetta f\u00f8rdi til, at Hadsundbr\u00fagvin var\u00f0 bygd. Hadsund hevur fyrr veri\u00f0 ein b\u00fdur vi\u00f0 egnari tokst\u00f8\u00f0, og er \u00ed dag ein handils- og \u00eddna\u00f0armi\u00f0depil \u00ed Himmerland. Hadsund liggur \u00ed eystara parti av Mariagerfjord Kommunu og hoyrir til Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland. Til 2007 var Hadsund h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed t\u00ed n\u00fa fyrrverandi kommununi Hadsund Kommunu. B\u00fdurin er tann n\u00e6stst\u00f8rsti \u00ed Mariagerfjord kommunu, n\u00e6st eftir Hobro. Sunnanfyri Mariagerfj\u00f8r\u00f0in, umlei\u00f0 250 m fr\u00e1 Hadsund, liggur Hadsund Su\u00f0ur, sum ver\u00f0ur s\u00e6\u00f0 sum ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt b\u00fdar\u00f8ki vi\u00f0 umlei\u00f0 500 \u00edb\u00fagvum.\n\n\u00cd Hadsund eru fleiri \u00fatb\u00fagvingarstovnar, eitt n\u00fa Tech College Mariagerfjord, VUC Hadsund, Hadsund Skole og Hadsund Produktionsskole. B\u00fdurin hevur eitt st\u00f8rri \u00farval av matv\u00f8ruhandlum og serhandlum. \u00cd b\u00fdnum er eisini tann einasta yvirdekka\u00f0a handilsmi\u00f0st\u00f8\u00f0in \u00ed Himmerland, nevniliga Hadsund Butikscenter.\n\nHadsund Huse er ein b\u00fdarpartur \u00ed Hadsund, sum liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing brint uttanfyri mi\u00f0b\u00fdin. B\u00fdarparturin er eitt autorisa\u00f0 sta\u00f0arnavn, har b\u00fagva umlei\u00f0 800 f\u00f3lk. \u00cd Hadsund Huse eru 275 b\u00fasta\u00f0ir, harav eru 74 ra\u00f0h\u00fas, 8 b\u00fasta\u00f0arblokkar \u00ed trimum h\u00e6ddum og 93 seth\u00fas.\nHadsund Huse er blivi\u00f0 til umlei\u00f0 1855, sum eitt n\u00fdtt b\u00fasta\u00f0ar\u00f8ki vi\u00f0 f\u00fdra h\u00fasum framvi\u00f0 og vestanfyri t\u00e1verandi landsvegin m\u00f3ti Aalborg. Endingin -huse benda \u00e1, at talan var um h\u00fas hj\u00e1 sm\u00e1b\u00f3ndum. S\u00ed\u00f0an 1970-\u00e1rini er \u00f8ki\u00f0 vaksi\u00f0 vi\u00f0 n\u00f3gvum n\u00fdggjum seth\u00fasum.\n\nHadsund mi\u00f0b\u00fdur \n\nHadsund Centrum er \u00f8ki\u00f0 kring Hadsund kirkju \u2013 i\u00f0 er mi\u00f0depil fyri allan mi\u00f0b\u00fdin - og gongug\u00f8tan Storegade, i\u00f0 liggur \u00ed vestara parti av mi\u00f0b\u00fdnum. Hadsund Centrum er tann elsti parturin av Hadsund. Har eru tr\u00edggir st\u00f3rir vegir: Alsvej, Himmerlandsgade og Storegade.\n\nHandilsg\u00f8turnar \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum umframt gongug\u00f8tuna eru Vestergade, \u00d8stergade, N\u00f8rregade, Mejerigade, Jernbanegade og Brogade, i\u00f0 allar eru vanligir fer\u00f0sluvegir vi\u00f0 gongubreytum. B\u00fdurin hevur f\u00fdra torg/pl\u00e1ss i\u00f0 \u00f8ll eru sera ymisk. \"Torvet\", i\u00f0 fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 er handilstorgi\u00f0 \u00ed b\u00fdnum, er \u00ed dag ein partur av sj\u00e1lvari gongug\u00f8tuni. \"Handilsmi\u00f0st\u00f8\u00f0in\" liggur \u00ed bygningunum hj\u00e1 Johan & Axel Hornbechs s\u00faltutoysverksmi\u00f0ju, i\u00f0 v\u00f3ru bygdir \u00ed 1898. Handilsmi\u00f0st\u00f8\u00f0ing er n\u00e6rmast ein yvirdekka\u00f0 arkada \u00ed tveimum h\u00e6ddum. Ta\u00f0 tri\u00f0ja torgi\u00f0, \"Midtpunkt\", er fr\u00e1 1970'unum; ta\u00f0 er upp\u00e1 tal at gera eitt opi\u00f0 pl\u00e1ss vi\u00f0 einum sentralum parkerings\u00f8ki og handlum. Ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a torgi\u00f0, \"Bankpladsen\", er eitt av teimum gomlu br\u00fagvasteinsl\u00f8gdu torgunum \u00ed b\u00fdnum; navni\u00f0 kemst av at Hadsund Bankin liggur har.\n\nStoregade er ein av elstu g\u00f8tunum \u00ed Hadsund og er fr\u00e1 \u00e1\u00f0renn 1800. Storegade var eisini h\u00f8vu\u00f0svegur Hadsunds (fr\u00e1 Hobro til Aalborg) l\u00edka til 1970-\u00e1rini, t\u00e1 i\u00f0 Himmerlandsgade gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0svegur \u00ed sta\u00f0in. Storegade var\u00f0 t\u00f3 ikki l\u00f8gd vi\u00f0 br\u00fagvasteinum fyrr enn \u00ed 1950'unum og seinni var\u00f0 hon asfaltera\u00f0. \u00cd 1990 var\u00f0 Storegade v\u00edgd sum gongug\u00f8ta, asfalti\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 av og gongubreytin var\u00f0 tiki\u00f0 burtur, og \u00f8ll g\u00f8tan var\u00f0 l\u00f8gd vi\u00f0 flisum. \u00cd b\u00e1\u00f0um s\u00ed\u00f0um av g\u00f8tuni eru veitir, har vatni\u00f0 kann renna til endan av gongug\u00f8tuni. \u00cd nor\u00f0ara enda \u00e1 gongug\u00f8tuni liggur handilsmi\u00f0depilin Hadsund Butikscenter. Ta\u00f0 er innr\u00e6tta\u00f0 \u00ed 2 h\u00e6ddum, i\u00f0 eru bundnar saman vi\u00f0 einari rullutrappu, og fevnir um 17 handlar og 2 supermarkna\u00f0ir.\n\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum\n\nKend f\u00f3lk \u00far Hadsund \n Hans Kirk (1898-1962)\n Jens-Erik Bech 1940-1995\n K. Axel Nielsen (1904-1994)\n Kjeld Olesen (1932-)\n Mogens Jespersen (1956-)\n Tage Jespersen (1927-2008)\n Holger Graversen (1936-)\n Inger St\u00f8jberg (1973-)\n Svend Axelsson (1937-)\n Karl Christensen (1941-)\n B\u00f8rge Dahl (1944-)\n S\u00f8ren-Peter Olesen (1955-)\n Per Husted (1966-)\n Ebbe Sand (1972-)\n Peter Sand (1972-)\n Dorte Dalum Jensen (1978-)\n Majken Thorup (1979-)\n Thor Kristensen (1980-)\n Sine Christiansen (1985-)\n Peter Rosenmeier (1989-)\n\nB\u00f8kur \n Lise Andersen, Erling Gammelmark og Heino Wessel Hansen, Hadsund \u2013 en by bliver til, Hadsund Egns Museum 2004. ISBN 87-988211-1-3\n Hadsund \u2013 fra ladested til industriby, af Vibeke Foltmann m.fl., udgivet af Sparekassen Hadsund 1983, ISBN 87-982081-2-8\n Aase M. Pedersen Livet omkring en bro, Hadsund Bogtrykkeri/Offset Aps. ISBN 87-981494-2-3\n Lise Andersen Foreningsliv i Hadsund 1884-1994, udgivet af Hadsund H\u00e5ndv\u00e6rker og Borgerforening 1994. ISBN 87-984925-0-0\n Arne Lybech, Hadsund Bogen 2010, december 2010. ISBN 978-87-92166-10-4\n Arne Lybech, Hadsund Bogen 2011, november 2011. ISBN 978-87-993817-3-9\n Arne Lybech, Hadsund Bogen 2012, november 2012. ISBN 978-87-995524-6-7\n Henrik Bugge Mortensen, Danmarks Smukkeste Fjord, 1995. ISBN 87-985227-0-1\n Henrik Bugge Mortensen, Danmarks Smukkeste Fjord 2, 2000. ISBN 87-90838-02-5\n Henrik Bugge Mortensen, P\u00e5 Strejftog I Himmerland , 1996. ISBN 87-985227-4-4\n J\u00f8rgen Toubro, En Hadsund-Bog 1979. ISBN 87-87629-12-7\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi\nMariagerfj\u00f8r\u00f0ur\nHadsund"}
{"id": "16552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Hansen", "title": "John Hansen", "text": "John Hansen (f\u00f8ddur 14. november 1988) er ein mi\u00f0vallaleikari, i\u00f0 er uppvaksin \u00ed B36. Her hevur hann leikt meginpartin av s\u00edni yrkislei\u00f0, t\u00f3 hevur hann eisini leikt vi\u00f0 AB \u00ed 2009 og 2010. Hann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00ed Danmark, har hann er \u00ed lestrar\u00f8rindum. Har leikar hann vi\u00f0 \u00cdF F\u00f8royum \u00ed Keypmannahavn. John hevur fingi\u00f0 eyknevni av teimum hann hevur sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt saman vi\u00f0, m.a. var\u00f0 hann eftir ein dyst, har hann bleiv r\u00f3stur, nevndur Gattuso, onkunt\u00ed\u00f0 er hann eisini blivin nevndur Rambo, av t\u00ed at hann er l\u00e1gvaksin, t\u00e6ttur og kompromisleysur, ein sp\u00e6lari, sum veruliga ofrar seg sj\u00e1lvan, t\u00e1 har\u00f0ast leikar \u00e1. Skriva\u00f0i heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 B36 \u00ed 2011.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nB36 leikarar"}
{"id": "16555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallur%20Hansson", "title": "Hallur Hansson", "text": "Hallur Hansson (f\u00f8ddur 8. juli 1992) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari, sum \u00ed sp\u00e6lir vi\u00f0 danska Superliga-felagnum Vejle Boldklub og f\u00f8royska landsli\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\nFr\u00e1 mars 2014 til sesongin enda\u00f0i \u00ed oktober 2014 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 V\u00edkingi, i\u00f0 vann finaluna um L\u00f8gmanssteypi\u00f0 og gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini. Fr\u00e1 2012 til januar 2014 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 danska superligali\u00f0num AaB, fyrsta h\u00e1lva \u00e1ri\u00f0 var hann l\u00e1ntur fr\u00e1 HB,, men hin 29. januar 2013 gj\u00f8rdi hann 1\u00bd \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 AaB, s\u00e1ttm\u00e1lin skuldi vara til 30. juni 2014, men var uppsagdur s\u00ed\u00f0st \u00ed januar 2014. Hallur hev\u00f0i leikt 5 dystir fyri superliga li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 AaB, t\u00e1 s\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nFel\u00f8g \nHallur b\u00fa\u00f0i \u00ed V\u00e1gi \u00ed n\u00f8kur \u00e1r sum barn, og sp\u00e6ldi t\u00e1 vi\u00f0 VB og seinni vi\u00f0 samanlagda felagnum VB/Sumba. \u00cd 2008 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 HB og so flutti hann til Aberdeen, har hann sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt til 2011, fyrst vi\u00f0 ungd\u00f3msli\u00f0num hj\u00e1 Aberdeen FC og s\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann ein dyst vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 Aberdeen FC.\n\nHin 29. januar 2013 gj\u00f8rdi hann s\u00e1ttm\u00e1la \u00e1 h\u00e1lvtanna\u00f0 \u00e1r vi\u00f0 danska Superliga-felagi\u00f0 AaB, eftir at hava sp\u00e6lt fyri felagi\u00f0 \u00ed eitt h\u00e1lvt \u00e1r, \u00fatl\u00e1ntur fr\u00e1 HB. Hann sp\u00e6ldi seks dystir fyri besta li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 AaB. Hin 31. januar 2014 kunngj\u00f8rdi AaB, at tey ikki longur h\u00f8vdu s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Hall Hansson. \u00cd februar 2014 undirskriva\u00f0i hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 V\u00edking.\n\nSeinni sama \u00e1ri\u00f0 gj\u00f8rdi hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska 1. deild felagi\u00f0 Vendsyssel FF. \n\nHin 17. juni 2016 gj\u00f8rdi hann tvey \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska Superliga felagi\u00f0 AC Horsens. Eftir fimm \u00e1r \u00ed felagnum blivur partarnir samdir um at enda samstarvi\u00f0. \u00cd oktober 2021 undirskriva\u00f0i hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska superligafelagi\u00f0 Vejle Boldklub.\n\nLandsli\u00f0 \nHallur hevur higartil (14. oktober 2021) sp\u00e6lt 64 dystir vi\u00f0 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num og skora\u00f0 fimm m\u00e1l. Hann hevur eisini sp\u00e6lt fleiri dystir vi\u00f0 f\u00f8roysku U21, U19, U17 og U15 landsli\u00f0unum. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta A-landsdyst m\u00f3ti \u00cdslandi, ta\u00f0 var ein vinardystur. N\u00e6sta dystin sp\u00e6ldi hann m\u00f3ti T\u00fdsklandi, tann dystin vunnu t\u00fdskarar 3-0.\n\nHin 11. oktober 2013 skora\u00f0i Hallur s\u00edtt fyrsta m\u00e1l fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0. Ta\u00f0 var \u00ed heimdystinum m\u00f3ti Kazakstan, sum var HM 2014 kvalifikasj\u00f3nsdystur, ta\u00f0 var tann n\u00fdggjundi landsdystur hansara. Dysturin enda\u00f0i 1-1 og harvi\u00f0 fekk F\u00f8royar s\u00edtt fyrsta stig \u00ed kappingini. M\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Hallur var eitt langskot, sum hann skeyt uttanfyri 16-meturin, b\u00f3lturin f\u00f3r upp \u00ed vinstra horn.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1lskoring og \u00farslit v\u00edsa m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum fyrst.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHallur Hansson \u00e1 FaroeSoccer.com\n\nHB leikarar\nV\u00edkinga leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHavnaf\u00f3lk\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "16559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norn%20or%C3%B0alisti%20Foula%201774", "title": "Norn or\u00f0alisti Foula 1774", "text": "Norn or\u00f0alistin i\u00f0 G. Low skriva\u00f0i ni\u00f0ur \u00e1 oynni Foula \u00ed 1774\n\nNorn - F\u00f8royskt (Har or\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u givin \u00ed bundnum formi, er f\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 eisini skriva\u00f0 \u00ed bundnum formi)\n\nFugla or Uttrie - Foula ella \u00datri\u00f0i hion - oyggin coust - brey\u00f0 (kostur) boga coust - bygg-brey\u00f0 sheug - sj\u00f3gvurfisk - fiskur hoissan - h\u00fdsan gronge, grodningar - grunningur, grunningar (toskur) longo - longa (longu)  sildin - sildin berg, berrie - berg bodin, knorin - b\u00e1tin, kn\u00f8rrin seigl\u00e8 - segli\u00f0 mostin - masturin quot - kot seugin (sceugin?) - sk\u00f3gvin sokin - sokkin ugan - h\u00fagvan whit fuglin - m\u00e1sin ednin - \u00f8rnin bergesken - bor\u00f0iskin sponin - sp\u00f3nin heosa - oysa hessin - hestinrussa - ryssakurin - k\u00fdrnar fie, sedvite - f\u00e6, sey\u00f0ur oron - \u00e6rin posney - pottin\n\nSkotland\nHetland\nNor\u00f0urlendsk m\u00e1l"}
{"id": "16561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hoy", "title": "Hoy", "text": "Hoy (norr\u00f8nt: H\u00e1-ey i\u00f0 merkir 'h\u00f8g-oyggj') er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed Orknoyggjum. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Orknoyggjum, Ward Hill 479 m. liggur \u00e1 Hoy, harav navni\u00f0.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Orknoyum"}
{"id": "16563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mainland%2C%20Orknoyar", "title": "Mainland, Orknoyar", "text": "Mainland (norr\u00f8nt: Meginland) er st\u00f8rsta oyggin \u00ed Orknoyum.\nEinastu b\u00fdirnir \u00ed Orknoyggjum, Kirkwall og Stromness, liggja b\u00e1\u00f0ir \u00e1 Mainland, sum eisini er eitt kn\u00fatapunkt fyri fer\u00f0sluna til og fr\u00e1 oyggjunum, vi\u00f0 ferjuhavnum og flogv\u00f8lli.\n\nTr\u00edggir fj\u00f3\u00f0ringar av \u00edb\u00fagvunum \u00ed Orknoyggjum b\u00fagva \u00e1 Mainland.\n\n\u00cd gomlum d\u00f8gum var oyggin eisini kalla Hrossey sum merkir \u00abRossa-oyggin\u00bb. Oyggin var\u00f0 eisini stundum kalla\u00f0 Pomona (ella Pomonia), eftir eini feilt\u00fd\u00f0ing fr\u00e1 1500-talinum, men hetta heiti\u00f0 hevur sj\u00e1ldan hevur veri\u00f0 n\u00fdtt lokalt.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nMainland, Hetland\n\nOyggjar \u00ed Orknoyum\nSkotland\nOyggjar \u00ed Skotlandi"}
{"id": "16566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mainland%2C%20Hetland", "title": "Mainland, Hetland", "text": "Mainland (norr\u00f8nt: Meginland) er st\u00f8rsta oyggin \u00ed Hetlandi og tri\u00f0st\u00f8rsta oyggin \u00ed St\u00f3ra Bretlandi, 969 km\u00b2 til st\u00f8ddar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Lerwick er \u00e1 eystrustrondini \u00e1 Mainland og Scalloway er \u00e1 vesturstrondini. Uml. 17.750 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Mainland.\n\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Hetlandi, Ronas Hill (norr\u00f8nt Hrauns fell) 450 m (1.476 ft), liggur \u00ed Northmavine \u00e1 Mainland.\n\nB\u00fdir & bygdir\nSouth Mainland \n\nLerwick\nScalloway\nBigton \nSandwick \nSumburgh\n\nCentral Mainland \n\nWest Mainland \n\nAith \nWalls\n\nNorth Mainland\n\nBrae \nNorth Roe \nVidlin \n\nher liggur eisini Sullom Voe vi\u00f0 s\u00ednum oljuterminali.\n\nS\u00ed eisini \nMainland, Orknoyar\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "16568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mainland", "title": "Mainland", "text": "Mainland, Hetland\nMainland, Orknoyar"}
{"id": "16570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%B8royrar%20kirkja", "title": "Tv\u00f8royrar kirkja", "text": "Tv\u00f8royrar kirkja er f\u00f8roysk f\u00f3lkakirkja i Su\u00f0uroy, sum var bygd \u00ed 1908. Talan er um eina norska tr\u00e6kirkju, sum var bygd \u00ed Noregi, og s\u00ed\u00f0an flutt til F\u00f8roya og reist \u00e1 gr\u00f3tgundina \u00e1 Tv\u00f8royri. \u00c6tlanin var upprunaliga, at kirkjan skuldi vera ein gr\u00f3tkirkja, men ta\u00f0 f\u00f3r at gerast ov kostna\u00f0armiki\u00f0, og so enda\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 at gerast ein tr\u00e6kirkja. \u00c1\u00f0renn arbei\u00f0i f\u00f3r \u00ed gongd hev\u00f0i A/S J. Mortensen Eftf. bj\u00f3\u00f0a\u00f0 s\u00e6r at geva alt byggitilfari\u00f0 um kirkjan var\u00f0 gj\u00f8rd \u00far timburi . Grundin \u00e1 kirkjuni er bygd av gr\u00f3ti, stabbagr\u00f3ti, sum er tiki\u00f0 \u00far fjallinum omanfyri kirkjuna. Kirkjan er st\u00f3r og r\u00famar umlei\u00f0 500-600 f\u00f3lkum. Samuel Jacob Sesanus Olsen var urguleikari vi\u00f0 Tv\u00f8royrar kirkju \u00ed n\u00e6rum 25 \u00e1r.\n\nKirkjan \u00ed Valinum \u00e1 Tv\u00f8royri \n\nKirkjan sum n\u00fa stendur \u00e1 Tv\u00f8royri er ikki tann fyrsta. Ein kirkja var\u00f0 bygd \u00ed Fro\u00f0ba \u00ed 1836, men av t\u00ed at Tv\u00f8royri vaks og fleiri og fleiri f\u00f3lk b\u00fasettust har, so var t\u00f8rvur \u00e1 einari kirkju har, og t\u00ed var\u00f0 kirkjan flutt \u00far Fro\u00f0ba inn \u00e1 Tv\u00f8royri. Hon st\u00f3\u00f0 t\u00e1 mitt \u00ed Valinum, sum sta\u00f0i eystanfyri sj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 ver\u00f0ur nevnt. Har st\u00f3\u00f0 kirkjan til tann n\u00fdggja var\u00f0 bygd, t\u00e1 var\u00f0 gamla kirkjan tikin ni\u00f0ur og flutt til Sandv\u00edkar og bygd upp aftur har \u00ed 1908, og har stendur hon enn.\n\nKeldur \n\nSu\u00f0uroy\nTv\u00f8royri\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zack%20Greinke", "title": "Zack Greinke", "text": "Donald Zackary \"Zack\" Greinke (f\u00f8ddur 21. oktober 1983) er amerikanskur hornab\u00f3lts (baseball) sp\u00e6lari, kastari. Hann sp\u00e6lir \u00ed bestu baseball deildini, sum ver\u00f0ur nevnd Major League Baseball. S\u00ed\u00f0an 2011 hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 Milwaukee Brewers. Fr\u00e1 2004 til 2010 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Kansas City Royals. \u00cd 2009 vann hannn vir\u00f0isl\u00f8nina Cy Young Award.\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983"}
{"id": "16572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klochki", "title": "Klochki", "text": "Klochki (russiskt: \u041a\u043b\u043e\u0447\u043a\u0438) er ein bygd \u00ed Russlandi. Klochki hevur 1105 \u00edb\u00fagvar (2009).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u041a\u043b\u043e\u0447\u043a\u0438, komandirovka.ru (\u00e1 russiskum)\n\nB\u00fdir \u00ed Russlandi"}
{"id": "16573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lipetsk", "title": "Lipetsk", "text": "Lipetsk (russiskt: \u041b\u0438\u0301\u043f\u0435\u0446\u043a) er ein b\u00fdur \u00ed Russlandi, sum er 425 km \u00ed ein landsynning \u00far Moskva. Lipetsk hevur umlei\u00f0 511000 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed 13. \u00f8ld. \u00cd 1284 var\u00f0 b\u00fdurin lagdur \u00ed oy\u00f0i av mongolum. \u00cd 1703 gav Petur hin St\u00f3ri bo\u00f0 um, at ein jarnm\u00e1lms verksmi\u00f0ja skuldi byggjast har, n\u00e6rhendis einari jarnm\u00e1lms \u00e6\u00f0r. Verksmi\u00f0jan skuldi gera artiller\u00ed granatir.\n\nB\u00fdir \u00ed Russlandi"}
{"id": "16575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3gvi%20Egilstoft", "title": "R\u00f3gvi Egilstoft", "text": "R\u00f3gvi Egilstoft (fyrr R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen, f\u00f8ddur 7. desember 1992) er f\u00f8royskur telvari, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og politikari \u00far Sandav\u00e1gi, b\u00fasitandi \u00e1 Ei\u00f0i. Hann vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed talvi \u00ed landsli\u00f0sb\u00f3lkinum fyri einstaklingar fyrstu fer\u00f0 langa fr\u00edggjadag hin 6. apr\u00edl 2012. Hann sp\u00e6lir \u00ed l\u00f8tuni (2020) f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 NS\u00cd. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt vi\u00f0 EB/Streymi, 07 Vestur og Sk\u00e1la. Hann hevur sp\u00e6lt 4 landsdystir vi\u00f0 U19 landsli\u00f0num og hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed h\u00f3pinum hj\u00e1 U21 landsli\u00f0num. R\u00f3gvi er sonur Torkil Nielsen, sum eisini er telvari og sum er kendur fyri at skora\u00f0 m\u00e1l fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti Eysturr\u00edki \u00ed 1990. Yngri br\u00f3\u0111ur R\u00f3gva, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen, er eisini telvari. \u00c1 kommunuvalinum 2020 var\u00f0 R\u00f3gvi fyrstvaldur \u00ed Ei\u00f0is kommunu og var\u00f0 valdur til borgarstj\u00f3ra fr\u00e1 1. januar 2021.\n\nL\u00edvslei\u0111 innan talv\n\nFM \u00ed talvi \n 2015 - F\u00f8royameistari\n 2012 - F\u00f8royameistari\n\nTalv-OL 2012 \u00ed Istanbul \n\nR\u00f3gvi Egilstoft Nielsen lutt\u00f3k \u00e1 Talv-OL \u00ed Istanbul \u00ed september 2012 saman vi\u00f0 IM Helga Dam Ziska, IM John Arna Nilssen, IM John R\u00f8dgaard, J\u00f3an Hendrik Andreasen.. Teir fingu besta \u00farslit higartil, um hugt ve\u00f0ur eftir, hvussu n\u00f3gv prosent teir vunnu, teir vunnu 56% av leikunum, sum teir telva\u00f0u. F\u00f8royar enda\u00f0i sum nummar 68 av 157 londum. \u00c1\u00f0renn kappingina var F\u00f8royar mett til at vera \u00e1 einum 74. pl\u00e1ssi. F\u00f8royar fekk \u00ed alt 24\u00bd stig av 44 m\u00f8guligum. Teir vunnu fimm dystir, taptu f\u00fdra og telva\u00f0u tveir javnt. Helgi Dam Ziska (1. bor\u00f0) var toppskj\u00fatti vi\u00f0 6\u00bd stigi, John R\u00f8dg\u00e5rd (3. bor\u00f0) fekk 6 stig og R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen (5. bor\u00f0) fekk 4\u00bd stig. John Arni og J\u00f3an Hendrik fingu \u00e1vikavist 4 og 3\u00bd stig. Armenia vann kappingina, Russland var nummar tvey og Ukraina var nummar tr\u00fd. F\u00f8royar var frammanfyri Finnland, sum enda\u00f0i sum nummar 74.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Ratings.fide.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nF\u00f8royskir telvarir\nEB/Streymur leikarar\n07 Vestur leikarar\nNS\u00cd leikarar\nSandav\u00e1gsingar\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rafael%20Correa", "title": "Rafael Correa", "text": "Rafael Correa (f\u00f8ddur 6. apr\u00edl 1963 \u00ed Guayaquil) er n\u00faverandi Forseti \u00ed Ecuador. Correa var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 valdur til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra 15. januar 2007, men sat t\u00e1 bert \u00ed eitt \u00e1r. S\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rdist hann aftur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 2009.\n\nEkvador\nPolitikarar"}
{"id": "16583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monnow%20Br%C3%BAgvin", "title": "Monnow Br\u00fagvin", "text": "Monnow Br\u00fagvin (enskt: Monnow Bridge) \u00ed Monmouth, Wales er tann einasta av s\u00ednum slag av armera\u00f0um br\u00fagvum fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini, har torni\u00f0 \u00e1 br\u00fanni enn er var\u00f0veitt. Br\u00fagvin fer yvirum \u00e1nna Monnow, umlei\u00f0 500 metrar fr\u00e1 sta\u00f0num, har \u00e1irnar Monnow og Wye. N\u00fa er br\u00fagvin bert loyvd fyri f\u00f3lki, sum eru til gongu og hon er vard \u00e1 h\u00e6gsa stigi (Grade one listed buildings). Br\u00fagvin var\u00f0 bygt \u00ed seinna helmingi av 13. \u00f8ld. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at hon var gj\u00f8rd li\u00f0ug \u00ed 1272, men ongi skj\u00f8l finnast sum pr\u00f3gva ta\u00f0. Fr\u00e1 1889 til 1902 var eitt st\u00f3rt arbei\u00f0i gj\u00f8rt, fyri at var\u00f0veita br\u00fanna, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist.\n\nMonmouth"}
{"id": "16585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monnow", "title": "Monnow", "text": "Monnow (walisikt: Afon Mynwy) er ein \u00e1 sum rennur gj\u00f8gnum \u00fatsynningspartin av Herefordshire, Ongland og eystara part av b\u00fdnum Monmouth \u00ed Wales.\n\nMarki\u00f0 millum Wales og Ongland \nMeginparturin av \u00e1nni Monnow er samstundis marki\u00f0 millum Ongland og Wales, \u00e1\u00f0renn \u00e1in rennur saman vi\u00f0 \u00e1nni Wye \u00ed b\u00fdnum Monmouth. \u00c1in Wye er eisini h\u00e1lv ensk fr\u00e1 Monmouth til hon rennur saman vi\u00f0 \u00e1nni Severn \u00ed Chepstow. \u00cd b\u00fdnum Monmouth bindir tann vakra mi\u00f0aldar Monnow Br\u00fagvin b\u00e1\u00f0ir \u00e1arbakkarnar saman. Ein kendur gongut\u00faruru, sum \u00e1 enskum ver\u00f0ur nevndur Monnow Valley Walk fer fram vi\u00f0 \u00e1nni, og ein 65 km langur t\u00farur.\n\n\u00c1ars\u00edl \nFyrr var Monnow kend fyri at hava n\u00f3gv \u00e1ars\u00edl fr\u00e1 Pontrilas til Skenfrith og ta\u00f0 f\u00f8rdi til met h\u00f8ga vei\u00f0u av \u00e1ars\u00edli \u00ed \u00e1nni. \u00cd 20. \u00f8ld minka\u00f0 stovnurin t\u00f3 r\u00e6ttiliga n\u00f3gv, og serstakliga eftir 1960-\u00e1rini, men seinastu \u00e1rini er stovnurin aftur vaksin n\u00f3gv og er n\u00fa ein av st\u00f8rstu stovnunum vi\u00f0 villum \u00e1ars\u00edlum \u00ed Onglandi og Wales.\n\nKeldur \n\n\u00c1ir\nMonmouth\nOngland\nWales"}
{"id": "16586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wye", "title": "Wye", "text": "Wye er fimtlongsta \u00e1 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Ni\u00f0ari parturin av \u00e1nni, teir seinastu 26 km millum bygdirnar Redbrook og Chepstow, er samstundis marki\u00f0 millum Ongland og Wales. \u00c1in er eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 n\u00e1tt\u00faru \u00f8ki\u00f0 og er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0avinnum\u00e1l. Eitt \u00fats\u00fdnissta\u00f0 n\u00e6rhendis The Biblins on the Wye ver\u00f0ur nevnt \"Tr\u00fd counties \u00fats\u00fdni\", t\u00ed at ta\u00f0 liggur har sum Herefordshire, Gloucestershire og Monmouthshire m\u00f8tast. Fleiri \u00e1ir renna saman vi\u00f0 Wye, t\u00e6r st\u00f8rstu av hesum eru Lugg og Monnow. \u00c1in Wye ver\u00f0ur ofta n\u00fdtt til kano- og kajakk kappr\u00f3\u00f0ur. Tr\u00fd r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g halda til vi\u00f0 \u00e1nna. Hesi r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g eru \u00ed Hereford, Ross-on-Wye og Monmouth. \u00c1rligar stevnur vi\u00f0 kappr\u00f3\u00f0ri ver\u00f0a hildnar \u00ed Ross og Monmouth.\n\nKeldur \n\n\u00c1ir\nMonmouth\nOngland\nWales"}
{"id": "16587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monmouthshire", "title": "Monmouthshire", "text": "Monmouthshire (Walisiskt m\u00e1l): Sir Fynwy) er ein landslutur (county) \u00ed landsynnings horninum av Wales. Navni\u00f0 kemur fr\u00e1 t\u00ed s\u00f8guliga landslutinum vi\u00f0 sama navni, t\u00f3 fevnir verandi Monmouthshire bert um 60% av t\u00ed s\u00f8guliga landslutinum. St\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Monmouthshire er Abergavenny. Ta\u00f0 eru n\u00f3gvar borgir \u00ed Monmouthshire.\n\nVitjunarverd st\u00f8\u00f0\n\nChepstow Castle \nRaglan Castle \nMonmouth\nTrellech\nAbergavenny Castle \nWye Valley \nBlack Mountains \nBrecon Beacons National Park \nWhite Castle \nSkenfrith Castle \nGrosmont Castle \nThree Castles Walk \nOffa's Dyke \nLlanthony Priory \nTintern Abbey \nUsk\nUsk Valley Walk \nAbergavenny \nMonmouthshire & Brecon Canal \nMarches Way \nMonnow Valley Walk \nCaldicot Castle \nThe Kymin\n\nTokt\u00farur gj\u00f8gnum vakurt landslag:\n\nGloucester til Newport Linjan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nMonmouthshire County R\u00e1\u00f0\nThe Original Monmouthshire heimas\u00ed\u00f0a Monmouthshire.co.uk\nBBC Wales \u00ed Monmouthshire\nGenuki National Gazetteer fr\u00e1 1868\n\nWales\nMonmouth"}
{"id": "16588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monmouth%20Borgin", "title": "Monmouth Borgin", "text": "Monmouth Borgin er ein borg \u00ed b\u00fdnum Monmouth, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed Monmouthshire, sum er \u00ed landsynnings horninum av Wales. Talan er um ein Stig 1 fri\u00f0a\u00f0an bygning. Monmouth Borgin liggur t\u00e6tt vi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdin, hon er bygt \u00e1 einum heyggi omanfyri Monnow \u00e1nna, aftanfyri handlar, h\u00f8vu\u00f0s torgi\u00f0 og g\u00f8tur. Einafer\u00f0 fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini var\u00f0 borgin ein t\u00fddnignarmikil skansi, sum vardi marki\u00f0. Henry V av Onglandi var\u00f0 f\u00f8ddur har. Borgin f\u00f3r illa undir Enska Borgarakr\u00edgnum (1642\u20131651) og skifti eigara tr\u00edggjar fer\u00f0ir ta\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0. Eftir at borgin lutv\u00eds var\u00f0 oy\u00f0il\u00f8gd v\u00f3ru partar av henni endurn\u00fdttir til at byggja Great Castle House, sum fyrr hevur veri\u00f0 eitt sokalla\u00f0 Townhouse, har a\u00f0alin hevur b\u00fa\u00f0, men n\u00fa er Great Castle House h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Royal Monmouthshire Royal Engineers og \u00ed bygninginum er eisini eitt savn, sum nevnist Regimental Museum. Bert nakrir partar av borgini standa eftir, St\u00f3ra Torni\u00f0 (Great Tower) og H\u00f8llin (Hall) og partar av m\u00farunum standa enn oman\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nMonmouth"}
{"id": "16592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wye%20Dalurin", "title": "Wye Dalurin", "text": "Wye Dalurin er ein dalur sum er b\u00e1\u00f0umegin marki\u00f0 millum Ongland og Wales. \u00cd Onglandi, Wales og Nor\u00f0ur\u00edrlandi hava tey ein m\u00e1ta at vi\u00f0urkenna n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki\u00f0, sum hava serligan landslags t\u00fddning. Henda vi\u00f0urkenning ver\u00f0ur nevnd Area of Outstanding Natural Beauty, stytt AONB. Wye Dalurin hevur hesa vi\u00f0urkenning. Landslagi\u00f0 her er eitt av t\u00ed vakrasta og mest dramatiska, sum ein kann finna \u00ed Su\u00f0uronglandi. \u00c1in Wye (Welsh: Afon G\u0175y) rennur oman gj\u00f8gnum Wye Dalin, hon er fimt longsta \u00e1 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Tann ovasti parturin av \u00e1nni rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdirnar Rhayader, Builth Wells og Hay-on-Wye, men ta\u00f0 \u00f8ki\u00f0 sum hevur fingi\u00f0 vi\u00f0urkenningina AONB fevnir bert um ta\u00f0 72 m\u00edl langa strekki\u00f0 sum er longri ni\u00f0ri vi\u00f0 \u00e1nna, fr\u00e1 beint sunnanfyri b\u00fdin Hereford til Chepstow.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a fyri Wye Valley Area of Outstanding Natural Beauty (AONB)\n  Tann vakri Wye T\u00farurin\n Gloucestershire Wildlife Trust heimas\u00ed\u00f0a\n Bat Conservation Trust\n Kunning fyri fer\u00f0af\u00f3lk um Wye Dalin (Wye Valley)\n  Wye Valley & Vale of Usk Visitor Guide 2010\n  Wye Valley Railway - s\u00f8ga og myndir\n The Wye Valley: Riverside of the Romantics (by Nigel Richardson), grein fr\u00e1 fer\u00f0avinnu sekti\u00f3nini \u00ed the Daily Telegraph, pub. 23. sep. 2008\n\nMonmouth\nWales\nOngland"}
{"id": "16608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Angers", "title": "Angers", "text": "Angers, i\u00f0 er b\u00e1\u00f0umegin La Maine, er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Anjou (Frakland) og mentanarligur og politiskur mi\u00f0depil \u00ed landinum.\n\nB\u00fdir \u00ed Fraklandi"}
{"id": "16609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cristina%20Scabbia", "title": "Cristina Scabbia", "text": "Cristina Adriana Chiara Scabbia (f\u00f8dd 6. juni 1972 \u00ed Milano) er ein italsk songkvinna. Hon er best kend sum ein av tveimum sangarum \u00ed metal t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Lacuna Coil. Hon skrivar eisini sangir fyri b\u00f3lkin. Hon skrivar greinar fyri t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Revolver.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n In a Reverie (1999)\n Unleashed Memories (2001)\n Comalies (2002)\n Karmacode (2006)\n Shallow Life (2009)\n Dark Adrenaline (2012)\n\nItalskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "16610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tain%C3%A1%20M%C3%BCller", "title": "Tain\u00e1 M\u00fcller", "text": "Tain\u00e1 M\u00fcller (f\u00f8dd 1. juni 1982 \u00ed Porto Alegre) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "16613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robin%20Williams", "title": "Robin Williams", "text": "Robin McLaurin Williams (21. juli 1951 \u2013 11. august 2014) var amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari. Hann gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi leiklutin sum ein vera \u00far r\u00famdini, i\u00f0 nevndist Mork \u00ed Mork & Mindy (1978-1982). Hann helt fram vi\u00f0 l\u00edvslei\u00f0ini b\u00e6\u00f0i sum stand-up skemtari og sum sj\u00f3nleikari \u00ed biograffilmum. Hann sp\u00e6ldi m.a. \u00ed vi\u00f0urkendum filmum sum The World According to Garp (1982), Good Morning, Vietnam (1987), Dead Poets Society (1989), Awakenings (1990), The Fisher King (1991), og Good Will Hunting (1997), eins v\u00e6l og \u00ed sp\u00e6lifilmum sum \u00ed filmum sum v\u00f3ru ein f\u00edggjarlig sukse, eitt n\u00fa Popeye (1980), Hook (1991), Aladdin (1992), Mrs. Doubtfire (1993), Jumanji (1995), The Birdcage (1996), Night at the Museum (2006), Happy Feet (2006), og Happy Feet Two (2011). Hann hev\u00f0i eisini ein leiklut \u00ed videofilminum \"Don't Worry, Be Happy\" eftir Bobby McFerrin.\n\nTr\u00edggjar fer\u00f0ir var\u00f0 hann tilnevndur ein Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina fyri besta mannliga leiklutin. Hann m\u00f3tt\u00f3k ein Oscar fyri besta mannliga hj\u00e1leiklutin fyri s\u00edn leiklut \u00ed Good Will Hunting. Hann fekk eisini tv\u00e6r Primetime Emmy Award, f\u00fdra Golden Globe-vir\u00f0isl\u00f8nir, tv\u00e6r Screen Actors Guild Awards og fimm Grammy Awards.\n\nHin 11. august 2014 var Williams funnin l\u00edvleysur \u00ed heimi s\u00ednum \u00ed Paradise Cay \u00ed Kalifornia og sta\u00f0fest var\u00f0, at hann var\u00f0 dey\u00f0ur. Samb\u00e6rt Marin County's coroner's office, var tann mest sannl\u00edka dey\u00f0sors\u00f8kin var kv\u00e6ling. Hann gj\u00f8rdist 63 \u00e1ra gamal. Samb\u00e6rt l\u00f8gregluni bendir alt \u00e1, at Robin Williams er dey\u00f0ur fyri egnari hond. Williams hevur fyrr tosa\u00f0 opi\u00f0 um s\u00edtt r\u00fasdrekka- og r\u00fasevnamisbr\u00fak.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Robin Williams Online\n Robin Williams \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951\nAndl\u00e1t \u00ed 2014\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gilbert%20Gottfried", "title": "Gilbert Gottfried", "text": "Gilbert Gottfried (f\u00f8ddur 28. februar, 1955, dey\u00f0ur 12. apr\u00edl 2022) var amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari, sum m.a. er kendur fyri hansara leiklut \u00ed Saturday Night Live og fyri at leggja r\u00f8dd til papageykin Iago \u00ed teknifilminum Aladdin fr\u00e1 1992.\n\nFilmsleikutir, r\u00f8ddir vm.\n Saturday Night Live: Ymiskir skemtileikir (1980\u20131981)\n Beverly Hills Cop II: Sidney Bernstein (1987)\n Hot to Trot: Tannl\u00e6kni (1988)\n The Adventures of Ford Fairlane: Johnny Crunch (1990)\n Look Who's Talking Too: Joey (1990)\n Superboy: Nick-Nack (1990)\n Problem Child: Mr. Peabody (1990)\n Problem Child 2: Mr. Peabody (1991)\n Night Court (Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0): sum Oscar Brown (1991)\n Aladdin: Iago (r\u00f8dd) (1992)\n Highway to Hell: Hitler (1992)\n Bonkers: Two-Bits (1993\u20131995)\n Problem Child (TV series): Mr. Peabody (1993)\n The Return of Jafar: Iago (r\u00f8dd) (1994)\n Thumbelina: Berkeley Beetle (r\u00f8dd) (1994)\n Saved by the Bell: Wedding in Las Vegas: Burt Banner (1994)\n Double Dragon (1994)\n Beavis and Butt-head: Gus Baker (1994)\n The Ren and Stimpy Show: Jerry the Bellybutton Elf / Porkchop Monster (r\u00f8dd) (1994)\n Duckman: (recurring role) Art DeSalvo (1994\u20131997)\n Married... With Children: Ship Happens: Partur 2 (1995)\n Adventures in Wonderland (Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0): Mike McNasty (1995)\n Problem Child 3: Junior in Love: Dr. Peabody (1995)\n The Cosby Show: Sj\u00faklingur (1987)\n Bump in the Night: Stink Bug (1995)\n Twisted Tales of Felix the Cat (1995\u20131996)\n Aladdin (Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0): Iago (r\u00f8dd) (1994\u20131995)\n Aladdin and the King of Thieves: Iago (r\u00f8dd) (1996)\n Are You Afraid of the Dark?: Roy (1996)\n In the House: Mr. Comstock (1996)\n Superman: The Animated Series: Mr. Mxyzptlk (1996\u20132000)\n Adventures from the Book of Virtues (1996)\n Big Bag (1996)\n Def Jam's How to Be a Player (1997)\n Bear in the Big Blue House: Large Possum (r\u00f8dd) (1997)\n Noddy (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0): Jack Frost (1998)\n Hercules: Cilon (1998)\n Dr. Dolittle: Compulsive Dog (r\u00f8dd) (1998)\n Dr. Katz, Professional Therapist (Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0): Sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lvan \u00ed p\u00f8rtunum 503 og 506 (1999)\n Clerks: The Animated Series: r\u00f8ddin hj\u00e1 Jerry Seinfeld og Patrick Swayze (2000)\n MADtv: serligur leiklutur \u00ed einum parti (1997)\n Timon & Pumbaa (Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0): The Woodpecker (Spettan)\n Fairly Odd Parents: Dr. Bender / Wendel (2001\u20132005)\n Disney's House of Mouse og Mickey's House of Villains: Iago (r\u00f8dd)\n Kingdom Hearts: Iago (r\u00f8dd) (2002)\n Kingdom Hearts II: Iago (r\u00f8dd) (2006)\n CSI: Crime Scene Investigation: Comic (2003)\n Lemony Snicket's A Series of Unfortunate Events: Dunna (2004)\n Celebrity Deathmatch: Sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lvan \u00ed partinum Gottfried in the Arena\n Cyberchase: Digit (r\u00f8dd) (2002\u2013n\u00fa)\n The Aristocrats (2005)\n Back by Midnight (2002): Trygdarv\u00f8r\u00f0ur\n Becker: Ein plastiskur skur\u00f0l\u00e6kni\n Meet Wally Sparks: Harry Karp\n The Tonight Show vi\u00f0 Jay Leno: ymiskt skemt\n Son of the Beach: Noccus Johnstein \u00ed b\u00e6\u00f0i \"Chip's A Goy\" og Hamm Stroker's Suck My Blood:(2002)\n VH1's Celebrity Paranormal Project og I Love Toys\n Billy and Mandy Save Christmas: Santa Claus (r\u00f8dd)\n Farce of the Penguins: \"I'm Freezing My Nuts Off\" Penguinur (r\u00f8dd) (2007)\n Family Guy: Hesturin hj\u00e1 Peter (r\u00f8dd)\n My Gym Partner's a Monkey: Rick Platypus (r\u00e6dd)\n El Tigre:The Adventures of Manny Rivera: El Cerdo (r\u00f8dd)\n Hannah Montana: Barney Bitman (2008)\n I Love the New Millennium 4 partar (2008)\n The Emperor's New School\n The Comedy Central Roast: Bob Saget (2008)\n The Replacements: Hann sj\u00e1lvur (2008)\n Back at the Barnyard: Barn Buddy / Security System (2008-2009)\n Gilbert Gottfried: Dirty Jokes (2008)\n The Lindabury Story (2009)\n The View: Horny the Dwarf\n The Weird Al Show: Sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lvan\n Pyramid: Hann sj\u00e1lvur (Celebrity Guest)\n Hollywood Squares: Himself\n The Comedy Central Roast: Joan Rivers (2009)\n Seth MacFarlane's Cavalcade of Cartoon Comedy: Hann sj\u00e1lvur (2009)\n Jack and the Beanstalk: Grayson (2010)\n 'Til Death: Tommy (2010)\n Stripperland (2010)\n The Comedy Central Roast: David Hasselhoff (2010)\n Robotomy: Tickle Me Psycho (2010)\n The Comedy Central Roast: Donald Trump (2011)\n Law & Order: SVU (2011)\n Winnie the Pooh: Marley (2011)\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dima%20Bilan", "title": "Dima Bilan", "text": "Dima Nikolayevich Bilan (f. 24. desember 1981) er ein russiskur sangari, sum vann evropeisku sang og t\u00f3nleikakappingina Eurovision \u00ed 2008, hann umbo\u00f0a\u00f0i Russland.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur \n 2003 (\u042f \u043d\u043e\u0447\u043d\u043e\u0439 \u0445\u0443\u043b\u0438\u0433\u0430\u043d - I'm a Night Hooligan)\n 2004 (\u041d\u0430 \u0431\u0435\u0440\u0435\u0433\u0443 \u043d\u0435\u0431\u0430 - Between the Sky and Heaven)\n 2006 (\u0412\u0440\u0435\u043c\u044f \u0440\u0435\u043a\u0430 - See what I see)\n 2008 (\u041f\u0440\u043e\u0442\u0438\u0432 \u043f\u0440\u0430\u0432\u0438\u043b - Against the Rules) \n 2008 (n\u00fdggj fl\u00f8va \u00e1 enskum)\n 2008 (n\u00fdggj fl\u00f8va \u00e1 enskum)\n\nStakl\u00f8g \n\n 2005 Ty dolzhna ryadom byt' (\u0422\u044b \u0434\u043e\u043b\u0436\u043d\u0430 \u0440\u044f\u0434\u043e\u043c \u0431\u044b\u0442\u044c - You Should Be By My Side; sp\u00e6lt inn \u00e1 enskum sum \"Not That Simple\") Official Russian Top 100 Airplay Charts # 2\n 2005 Kak Hotel Ya (\u041a\u0430\u043a \u0445\u043e\u0442\u0435\u043b \u044f) # 2\n 2005 Ya tebya pomnyu (\u042f \u0442\u0435\u0431\u044f \u043f\u043e\u043c\u043d\u044e - I Remember You) # 18\n 2006 Eto byla lyubov' (\u042d\u0442\u043e \u0431\u044b\u043b\u0430 \u043b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c - It Had Been Love) # 1\n 2006 Never Let You Go # 3\n 2006 Nevozmozhnoye vozmozhno (\u041d\u0435\u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e\u0435 \u0432\u043e\u0437\u043c\u043e\u0436\u043d\u043e - Impossible Is Nothing; indspillet p\u00e5 engelsk som \"Lady Flame\") # 1 \n 2007 Vremya Reka (\u0412\u0440\u0435\u043c\u044f \u0440\u0435\u043a\u0430 - Time is a River; indspillet p\u00e5 engelsk som \"See What I See\") # 2\n 2007 Number One Fan (produsera\u00f0 hevur Timbaland) #1\n 2007 Amnesia\n 2007 Gore - zima \u0413\u043e\u0440\u0435-\u0437\u0438\u043c\u0430 - Winter is Sorrow\n 2008 Believe (produsera\u00f0 hevur Jim Beanz, Eurovision Song Contest 2008)\n\nKeldur \n\nRussiskir sangarar\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "16616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royingar", "title": "F\u00f8royingar", "text": "F\u00f8royingar er germanskt f\u00f3lkaslag og tj\u00f3\u00f0 b\u00fafast \u00ed F\u00f8royum, og vi\u00f0 eftirkomarum og \u00fatisetum b\u00fasitandi \u00ed Danmark, \u00cdslandi og Noregi. F\u00f8royingar stava upprunaliga fr\u00e1 nor\u00f0monnum, \u00edrum og skotum.\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "16619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blake%20Clark", "title": "Blake Clark", "text": "Blake Clark (f\u00f8ddur 2. februar 1946) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari, sum m.a. er kendur fyri hansara leiklut \u00ed It's Garry Shandling's Show og fyri at leggja r\u00f8dd til Slinky Dog \u00ed Toy Story.\n\nFilmsleikutir\n The Greatest American Hero (1981) (TV)\n Remington Steele (1982\u201389) (TV)\n M*A*S*H (1983) (TV)\n Hot Flashes (1984) (TV)\n Apt. 2C (1985) (TV)\n Moonlighting (1985) (TV)\n St. Elmo's Fire (1985)\n Newhart (1985\u201386) (TV)\n Long Time Gone (1986) (TV)\n The Facts of Life (1986) (TV)\n Gimme a Break! (1987) (TV)\n Women in Prison (1987\u201388) (TV)\n It's Garry Shandling's Show (1987\u201388) (TV)\n Fast Food (1989)\n Wired (1989)\n Johnny Handsome (1989)\n Midnight Caller (1991) (TV)\n Shakes the Clown (1991)\n Who's the Boss? (1991) (TV)\n Designing Women (1991) (TV)\n The Dark Wind (1991)\n Grave Secrets: The Legacy of Hilltop Drive (1992) (TV)\n Ladybugs (1992)\n Love Potion No. 9 (1992)\n Toys (1992)\n Roseanne (1993) (TV)\n Fatal Instinct (1993)\n Grace Under Fire (1993\u201394) (TV)\n Comedy: Coast to Coast (1994) (TV)\n Thea (1994) (TV)\n The Mask (1994)\n Tales from the Crypt (1994) (TV)\n Home Improvement (1994\u201399) (TV)\n The Drew Carey Show (1995) (TV)\n Boy Meets World (1995\u201300) (TV)\n Alone in the Woods (1996)\n Coach (1996) (TV)\n Nothing to Lose (1997)\n Murphy Brown (1997) (TV)\n Tycus (1998) (V)\n Arliss (1998) (TV)\n The Waterboy (1998)\n Smart Guy (1998) (TV)\n Valerie Flake (1999)\n The Jamie Foxx Show (1999\u201300) (TV)\n Critical Mass (2000)\n Intrepid (2000)\n Unsolved Mysteries (2000) (TV) \n Bread and Roses (2000)\n Little Nicky (2000)\n Donut Men (2001)\n Joe Dirt (2001)\n Corky Romano (2001)\n Sabrina, the Teenage Witch (2001) (TV)\n Back by Midnight (2002)\n Mr. Deeds (2002)\n Eight Crazy Nights (2002)\n BachelorMan (2003)\n Lucky (2003) (TV)\n Lost at Home (2003) (TV)\n Intolerable Cruelty (2003)\n 50 First Dates (2004)\n The Ladykillers (2004)\n Cold Case (2004) (TV)\n Todd's Coma (2005) (TV)\n My Name Is Earl (2005) (TV)\n The Benchwarmers (2006)\n I'm Reed Fish (2006)\n Everybody Hates Chris (2006) (TV)\n Car Babes (2006)\n I Now Pronounce You Chuck and Larry (2007)\n Strange Wilderness (2008)\n Leatherheads (2008)\n Wieners (2008)\n Get Smart (2008)\n Bedtime Stories (2008)\n American Cowslip (2009)\n Son of Mourning (2009)\n Toy Story 3 (2010)\n Grown Ups (2010)\n Good Luck Charlie (2010) (TV)\n Community (2010) (TV)\n Rango (2011)\n Hawaiian Vacation (2011)\n Toy Story 4 (2019)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Blake Clark \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar"}
{"id": "16678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Philipp%20Kirkorov", "title": "Philipp Kirkorov", "text": "Philipp Bedrosovich Kirkorov (f. 30. apr\u00edl 1967) er ein bulgarskur/russiskur sangari, sangskrivari og framlei\u00f0ari. Hann er f\u00f8ddur \u00ed Varna, Bulgaria, men b\u00fdr \u00ed Moskva \u00ed Russlandi og er av bulgarskum, russiskum og armenskum uppruna. Hann er ein av st\u00f8rstu popp-stj\u00f8rnunum \u00ed Russlandi.\n\nEurovision Song Contest lutt\u00f8ka sum sangari og sangskrivari \nHann umbo\u00f0a\u00f0i Russland \u00e1 Eurovision Song Contest \u00ed 1995, og enda\u00f0i \u00e1 einum 17. pl\u00e1ssi vi\u00f0 sanginum Kolybelnaya dlya vulkana, sum hann sj\u00e1lvur hev\u00f0i skriva\u00f0. \u00cd 2007 skriva\u00f0i hann sangin Work Your Magic fyri Hv\u00edtarussland, sum Dima Koldun sang. Hesafer\u00f0 gekk ta\u00f0 betri, Hv\u00edtarussland megna\u00f0i \u00e1 fyrsta sinni at kvalifesera seg til finaluna og sangurin enda\u00f0i \u00e1 einum 6. pl\u00e1ssi av 24 luttakandi londum. \u00cd 2008 skriva\u00f0i hann sangin Shady Lady fyri Ukraina til songkvinnuna Ani Lorak, sangurin enda\u00f0i \u00e1 2. pl\u00e1ssi. \u00cd 2010 skriva\u00f0i hann sangin White Nights til Dima Bilan. Meiningin var, at sangurin skuldi luttaka \u00ed lokalu russisku finaluni, men av \u00f3vissum ors\u00f8kum bleiv sangurin tikin aftur.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum\nStudio album\n 1990: Philipp\n 1990: Sinbat-Morehod\n 1991: Nebo I Zemlya\n 1991: Ti, Ti, Ti\n 1992: Takoi Sakoi\n 1994: Ya Ne Raphael\n 1995: Primadonna\n 1995: Ckazi Solncu - \"Da\"\n 1998: Edinstvenaya\n 1998: Oi, Mama Shika Dam\n 2000: Chelofilia\n 2001: Magico Amor\n 2002: Vlubloniy I Bezumno Odinokiy\n 2003: Neznakomka\n 2007: For You\n 2011: Drugoy - 2 \u00fatg\u00e1va\n\nLive\n 2001: Vchera, Segodnya, Zavtra... (Yesterday, Today, Tomorrow... )\n\nKompilasji\u00f3n\n 2003: Luchshie Pesni (The Best Songs)\n 2004: Dueti (Duets)\n\nKeldur \n\nT\u00f3nleikarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nX Factor\nRussiskir sangarar\nBulgarar\nSangskrivarar"}
{"id": "16679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maskinur%20og%20maktstr%C3%AD%C3%B0", "title": "Maskinur og maktstr\u00ed\u00f0", "text": "Maskinur og maktstr\u00ed\u00f0. Fyrsta spunamaskinan i\u00f0 var gj\u00f8rd \u00ed Bretlandi (1755). Ein maskina er eitt hj\u00e1lpart\u00f3l fyri menniskja, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til mangt. N\u00e6stan alt i\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er gj\u00f8rt vi\u00f0 maskinum. Ein maskina er eitt t\u00f3l i\u00f0 t\u00f8rvar orku av onkrum slagi\u00f0, t.d. Olja, dampur, kol, vatn o.a. Ein maskina hevur mangar uppg\u00e1vur m.a. vera summar maskinur n\u00fdttar til at gera \u00e6\u00f0rar maskinur, og summar eru gj\u00f8rdar solei\u00f0is at torf\u00f8rt arbei\u00f0i gerst l\u00e6ttari t.d. \u00ed kolan\u00e1minum, var guvu maskinan gj\u00f8rd til at pumpa vatni\u00f0 \u00far kolan\u00e1minum.\n\nR\u00f3mverjar dampur\n\nDampur var ikki n\u00fdtt t\u00e1 i\u00f0 James Watt fann \u00fatav t\u00ed. T\u00ed at r\u00f3mverjar h\u00f8vdu funni\u00f0 \u00fatav hesum mong \u00e1r frammanundan, men dampurin var ikki n\u00fdttur til naka\u00f0 serligt t\u00e1.\nVatn myllur var naka\u00f0, sum r\u00f3mverjar h\u00f8vdu eisini havt t\u00e1 i\u00f0 t\u00ed\u00f0ini. Vatn myllurnar v\u00f3ru n\u00fdttar til sagvirki, hetta var sett saman vi\u00f0 sveivhj\u00f3l og einum sylindari.\n\nByrjan av kollveltingini\n\n\u00c1\u00f0renn maskinur v\u00f3ru framleiddar, var framlei\u00f0slan av v\u00f8rum n\u00f3gv seinni enn eftir at mann fekk maskinur.  \nTann fyrsta maskinan \u00ed Bretlandi var n\u00fdtt \u00ed kl\u00e6dna \u00eddna\u00f0i, hon var gj\u00f8rd \u00ed 1755. T\u00e6r fyrstu spunamaskinurnar v\u00f3ru drivnar vi\u00f0 hond. T\u00e6r n\u00e6stu maskinurnar v\u00f3ru \u00e6tla\u00f0ar at mann skuldi n\u00fdta vatnorku, og s\u00ed\u00f0ani at n\u00fdta guvu orku (damp orku). Hesi \u00eddna\u00f0arligu framstigini vera vanliga nevnd \u00eddna\u00f0arkollveltingin, og hettar verur nevnt kollvelting, t\u00ed ongant\u00ed\u00f0 fyrr hevur veri\u00f0 m\u00f8guligt at framleiga v\u00f8rur so skj\u00f3tt. Men hetta var gj\u00f8rligt vi\u00f0 maskin n\u00fdtslu. Hetta verur nevnt h\u00f3pvinna. Men t\u00f3 um hetta var gott fyri \u00eddna\u00f0unum, v\u00f3ru mong f\u00f3lk gj\u00f8rd arbei\u00f0sleys, av t\u00ed at maskinurnar t\u00f3ku teirra arbei\u00f0ir. Og hetta vildi f\u00f3lk ikki finna seg \u00ed, men t\u00f3 var ein l\u00f3g gj\u00f8rd at, um mann gj\u00f8rdi herverk \u00ed verksmi\u00f0jum, v\u00f3ru tey dey\u00f0arevsa\u00f0i. Fleiri arbei\u00f0sf\u00f3lk v\u00f3ru avr\u00e6tta\u00f0i fyri herverk \u00e1 maskinur.\nGuvumaskinan\n\u00cc 1776 v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri v\u00edsindamenn i\u00f0 v\u00f3ru samla\u00f0ir \u00ed einum kolan\u00e1mi \u00ed Birmingham at s\u00edggja eina n\u00fdggja maskinu. Hendan maskinan kundi pumpa vatn upp \u00far n\u00e1minum. Mong h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00ed iva, um hetta kundi bera til, men t\u00e1 i\u00f0 teir s\u00f3u hvussu v\u00e6l ta\u00f0 gekst, v\u00f3ru teir ovfarnir. James Watt i\u00f0 var verkfr\u00f8\u00f0ingur, hev\u00f0i gj\u00f8rt hesi maskinuna. Hendan maskinan fekk st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed koln\u00e1minum. \n\nLandb\u00fana\u00f0urin broyttist\n\n\u00c0 bygd var ta\u00f0 \u00ed flestum f\u00f8rum at b\u00f8ndurnir livdu av t\u00ed sum teir dyrka\u00f0u. Men f\u00f3lkatali\u00f0 vaks og t\u00ed v\u00f3ru teir noyddir at skipa landb\u00fana\u00f0inum. Meiri matv\u00f8ra var dyrka, sum teir kundu selja burturav. G\u00f3\u00f0seigarar g\u00f3vust at lei\u00f0a sm\u00e1b\u00f3ndunum j\u00f8r\u00f0. Teir l\u00f8gdu seg heldur at velta j\u00f8r\u00f0ina saman \u00ed fl\u00f8ttar, og ikki \u00ed sm\u00e1teigar. Fyrr h\u00f8vdu sm\u00e1b\u00f8ndurnir veri\u00f0 noyddir at fara fr\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, t\u00ed ognarmennirnir h\u00f8vdu tiki\u00f0 lendi\u00f0 til sey\u00f0ahald, og so noyddust mong at r\u00fdma av bygd til b\u00fdirnar. men h\u00f8vu\u00f0satvoldin at mong fluttu var t\u00ed at f\u00f3lkatali\u00f0 vaks so miki\u00f0 \u00fati \u00e1 bygd. Teir st\u00f3ru g\u00f3\u00f0seigarnir gingu eisini n\u00fdggjar lei\u00f0ir \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. Jarnpl\u00f3gvin var tikin \u00ed n\u00fdtslu, fleiri kornsl\u00f8g v\u00f3ru velt, alidj\u00f3rini fingu betri umst\u00f8\u00f0ur og  j\u00f8r\u00f0in var\u00f0 betur ta\u00f0a\u00f0. Eisini f\u00f3ru tey at ala fram betri fena\u00f0, hetta gav \u00eddna\u00f0inum t\u00fddningarmiklar fyritreytir: B\u00f8ndur mistu j\u00f8r\u00f0ina og f\u00f3ru \u00ed sta\u00f0in at arbei\u00f0a \u00ed verksmi\u00f0um \u00ed b\u00fdum og broytingin \u00ed landb\u00fana\u00f0inum gj\u00f8rdi, at teimum ikki vanta\u00f0u at vinna pening til mat.\n\nMaktstr\u00ed\u00f0\n\nImperialisman hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at ein tj\u00f3\u00f0 hevur r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 a\u00f0rari. R\u00f3mverjar l\u00f8gdu undir seg st\u00f3rar partar av heiminum, og seinni royndi b\u00e6\u00f0i Napoleon Bonaparte og Hitler at f\u00e1a valdi\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum londum. Hetta hendi eisini \u00ed 1879, har i\u00f0 bretskir hermenn \u00e1lopu \u00e1 Suluf\u00f3lkinum \u00ed Su\u00f0urafrika. Hetta er eitt d\u00f8mi um bl\u00f3\u00f0ugar hj\u00e1landabardagar, um ta\u00f0 mundi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 imperialisman r\u00e6ttiliga t\u00f3k seg  fram. T\u00f3 Evropearar h\u00f8vdu n\u00fdm\u00f3tans v\u00e1pn, bardust Suluf\u00f3lki\u00f0 \u00edm\u00f3ti vi\u00f0 alt ta\u00f0 teir v\u00f3ru mentir, men at enda m\u00e1tti teir at l\u00fata.\nTa\u00f0 ber til at koma til r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 ymiskan h\u00e1tt. Vanliga ver\u00f0ur valdi\u00f0 tiki\u00f0 vi\u00f0 hermegi, men mangan hevur ta\u00f0 eydnast st\u00f3rveldinum vi\u00f0 samarbei\u00f0i at leggja sm\u00e1 lond undir seg, og tey sj\u00e1lvbo\u00f0in geva seg undir.\nT\u00ed\u00f0in fr\u00e1 1870 til 1914 ver\u00f0ur nevnd imperialistiska \u00f8ldin, men imperialisman hevur veri\u00f0 b\u00e6\u00f0i fyri og eftir hesa t\u00ed\u00f0ina.\nT\u00e1 i\u00f0 tala\u00f0 ver\u00f0ur um imerialismu, ver\u00f0ur ofta hugsa um herna\u00f0arligt vald \u00e1 hj\u00e1londum, men f\u00edggjarligt vald er ofta \u00ed kjalarv\u00f8rrinum imperialismuni. India gj\u00f8rdist hj\u00e1land \u00ed 1870 og Afrika eitt sindur seinni. \u00cc Kina og Japan og \u00ed Lat\u00ednamerika royndu onnur lond at f\u00e1a s\u00e6r handilsfyrimunir.\nTil 1989 hev\u00f0i Sovjetsamveldi\u00f0 eftirlit vi\u00f0 Eysturevropa. USA og amerikanskar fyrit\u00f8kur st\u00fdra f\u00edggjarligu vi\u00f0urskiftinum \u00ed st\u00f3rum parti \u00ed Lat\u00ednamerika. F\u00f3lk, sum r\u00e1\u00f0a yvir \u00f8\u00f0rum, royna eisini at flyta egnu mentan og si\u00f0ir \u00e1 tey, tey r\u00e6\u00f0a yvir. Hetta ver\u00f0ur nevnt mentarnarimperialisma.\n\nKeldur \nImg.kb.dk\nIsmacs.net\n\n\u00cddna\u00f0ur\nS\u00f8ga"}
{"id": "16682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vanligur%20froskur", "title": "Vanligur froskur", "text": "Vanligur froskur Rana temporaria (danskt Butsnudet fr\u00f8) livir um alt Europa, heilt nor\u00f0ur til Nor\u00f0kapp og eystur til Uralfj\u00f8llini, men manglar \u00ed st\u00f3rum p\u00f8rtum av Iberisku h\u00e1lvoynni, \u00ed su\u00f0ur Italia og su\u00f0ur Balkan. \n\n\u00cd F\u00f8royum hava f\u00f3lk havt henda frosk \u00ed hyljum \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um, \u00ed 2008 var\u00f0 sta\u00f0fest fyri vist, at hetta froskaslagi\u00f0 hev\u00f0i mynda\u00f0 ein villan stovn \u00ed N\u00f3lsoy.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nJens-Kjeld Jensen"}
{"id": "16683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexander%20Dale%20Oen", "title": "Alexander Dale Oen", "text": "Alexander Dale Oen (f\u00f8ddur 21. mai 1985 \u00ed \u00d8ygarden, Noreg, dey\u00f0ur 30. apr\u00edl 2012 \u00ed Flagstaff, Arizona, USA var norskur elitusvimjari. Hann var serliga dugnaligur \u00ed bringusvimjing. Hann var fyrsti nor\u00f0ma\u00f0ur, sum svam 100 metrar bringu undir ein minutt, ta\u00f0 hendi \u00ed 2005, t\u00e1 setti hann eisini nor\u00f0urlendkst met. Hann var eisini fyrsti nor\u00f0ma\u00f0ur, sum vann EM gull \u00ed svimjing. \u00c1 Olympisku Leikunum 2008 \u00ed Bejing gj\u00f8rdist hann fyrsti nor\u00f0ma\u00f0ur, i\u00f0 vann hei\u00f0ursmerki \u00ed svimjing, t\u00e1 hann vann silvur \u00ed 100 m bringu. Hann vann EM \u00e1 langbana \u00ed 100 m bringu \u00ed 2008 og silvur \u00ed 50 og 200 m bringu. Hann vann EM gull \u00ed 100 m bringu \u00ed 2006. \u00cd 2011 gj\u00f8rdist hann heimsmeistari \u00ed 100 metrum bringu. Samstundis sum HM kappingin var \u00ed Shanghai, f\u00f3r ein r\u00e6\u00f0ulig hending fram \u00ed Noregi, t\u00e1 Anders Breivik framdi h\u00f3pdr\u00e1p m\u00f3ti ungum nor\u00f0monnum, sum v\u00f3ru \u00e1 Ut\u00f8ya, og brast eina bumbu \u00ed Oslo. T\u00e1 Alexander vann heimsmeistaraheiti\u00f0, peika\u00f0i hann \u00e1 norska flaggi\u00f0, sum var \u00e1 svimjih\u00fagvu hansara, hann seg\u00f0i aftan\u00e1, at hetta gj\u00f8rdi hann fyri at minnast tey, sum doy\u00f0u \u00e1 Ut\u00f8ya og \u00ed Oslo \u00ed yvirgangsats\u00f3knini heima \u00ed Noregi. Evropeiska Svimjisambandi\u00f0 gav honum hei\u00f0urin \"Besti mannligi svimjarin \u00ed Evropa\" \u00ed 2011. Alexander Dale Oen var til h\u00e6ddarvenjing \u00ed Arizona, t\u00e1 hann br\u00e1ddliga doy\u00f0i. \nAlexander Dale Oen var\u00f0 st\u00f8rsta OL v\u00f3nin hj\u00e1 Noregi um at vinna OL hei\u00f0ursmerki til Noreg til OL 2012 \u00ed London. \nAlexander var ikki sj\u00fakur \u00e1\u00f0renn hann doy\u00f0i, hann hev\u00f0i bara havt naka\u00f0 av p\u00ednu \u00ed \u00f8kslini, men hann hev\u00f0i fingi\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 fyri ta\u00f0, og ta\u00f0 gekk fram\u00e1. Hann tosa\u00f0i \u00ed telefon vi\u00f0 familjuna umvegis interneti\u00f0 vi\u00f0 Skypa stutt \u00e1\u00f0renn hann var\u00f0 funnin dey\u00f0ur \u00e1 ba\u00f0ir\u00faminum. Hann l\u00e1 partv\u00eds \u00e1 g\u00f3lvinum og lutv\u00eds \u00e1 kantinum \u00e1 ba\u00f0ikarinum, t\u00e1 svimjivinir hansara funnu hann klokkan 19.50 lokala t\u00ed\u00f0. OL-l\u00e6knin hj\u00e1 norska svimjilandsli\u00f0num kom alt fyri eitt \u00e1 sta\u00f0i\u00f0 og royndi at f\u00e1a l\u00edv \u00ed hann aftur vi\u00f0 at geva honum hjarta/lunga 1. hj\u00e1lp, men uttan \u00farslit. Hann bleiv s\u00ed\u00f0an koyrdur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, har ta\u00f0 klokkan 21 lokala t\u00ed\u00f0 var\u00f0 sta\u00f0fest, at hann var\u00f0 dey\u00f0ur.\n\nAltj\u00f3\u00f0a \u00farslit\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nNorskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "16685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guant%C3%A1namo%20fangalegan", "title": "Guant\u00e1namo fangalegan", "text": "Guant\u00e1namo Fangalegan er eitt amerikanskt herna\u00f0arfongsul \u00e1 landsynningshorninum \u00e1 Kuba. Ta\u00f0 liggur vi\u00f0 ein fl\u00f3gva, i\u00f0 hevur eina flotast\u00f8\u00f0 \u201dGuant\u00e1namo Bay Naval Base\u201d. Fangalegan er bygd av amerikonsku fyrit\u00f8kuni \u201cHalliburton\u201d og kosta\u00f0i 30 mi\u00f3. US$ (umlei\u00f0 180 mi\u00f3. DKK kr\u00f3nur \u00ed 2005 kursi). Ors\u00f8kin til, at fangalegan er sta\u00f0sett \u00ed Kuba er, at fangalegan harvi\u00f0 er uttanfyri amerikanska l\u00f3gg\u00e1vu. Fangalegan ver\u00f0ur st\u00fdrd av amerikonsku verjuni. Hon l\u00e6t upp 11. januar 2002 undir st\u00fdrinum hj\u00e1 George W. Bush. Samanlagt hava 779 fangar veri\u00f0 \u00e1 Guant\u00e1namo. Av teimum doy\u00f0i 8, 6 gj\u00f8rdu enda av s\u00e6r sj\u00e1lvum og 2 doy\u00f0u av nat\u00farligum ors\u00f8kum. Yngsti fangin var 14 \u00e1r, t\u00e1 amerikanskir hermenn t\u00f3ku hann. Allir fangarnir eru \u00fatlendskir r\u00edkisborgarar, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 t\u00ed eina. \u00cd dag eru 171 fangar eftir (desember 2011), og teir hava ikki fingi\u00f0 grei\u00f0u \u00e1, um tey nakrant\u00ed\u00f0 koma \u00fat aftur.\n\nGuant\u00e1namo fangalegan hevur ein serligan leiklut. Talan er um fangar, i\u00f0 ver\u00f0a rokna\u00f0ir at vera ein h\u00f3ttan \u00edm\u00f3ti USA og altj\u00f3\u00f0a trygd. Meirilutin av fanganum eru undir illgruna at hava framt yvirgang \u00ed samband vi\u00f0 \u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti USA 11. september \u00ed 2001. (9/11) Teir flestu sita inni uttan r\u00e6ttargongd ella pr\u00f3gv fyri, at teir eru sekir. Ta\u00f0 vil siga, at tosa\u00f0 er um fangar, i\u00f0 einans eru undir illgruna at hava framt yvirgang. Teir kunnu ikki d\u00f8mast orsaka\u00f0 av v\u00e6ntandi pr\u00f3vgrundum ella av \u00f3fullf\u00edggja\u00f0um avhoyringum. \nFangarnar \u00e1 fangaleguna kallast \u201cf\u00edggindaligar str\u00ed\u00f0smenn\u201d, og t\u00ed heldur amerikanska kongressin fast vi\u00f0, at altj\u00f3\u00f0a l\u00f3gg\u00e1va um kr\u00edgsfangar ikki er \u00ed gildi \u00ed fangatippinum. Ta\u00f0 eru ymisk fel\u00f8g, so sum Rey\u00f0a Kross \u00f3samd \u00ed, og halda hetta er ein brotsger\u00f0, t\u00ed man kann ikki bara geva fangarnar eitt n\u00fdtt heiti. Teir hoyra framvegis undir l\u00f3gg\u00e1vuna um kr\u00edgsfangar. \n\nAmerikanska stj\u00f3rnin hevur fingi\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lir \u00far \u00f8llum heimin, serliga fr\u00e1 mannar\u00e6ttindafel\u00f8gum, sum til d\u00f8mis Amnesty International. M\u00f3tm\u00e6lt ver\u00f0ur mest m\u00f3ti p\u00edning og dey\u00f0arevsing, b\u00e6\u00f0i uttan r\u00e6ttargongd. P\u00edning ver\u00f0ur framd \u00ed fongslinum samb\u00e6rt loyniligum skipanum hj\u00e1 CIA. Tey hava n\u00fdtt p\u00ednsluh\u00e1ttar, sum til d\u00f8mis \u201cWaterboarding\u201d. Ta\u00f0 er t\u00f3 \u00f3greitt, um p\u00ednslu enn ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00e1 Gu\u00e1ntanamo. Nakrir av teimum fangunum, i\u00f0 eru eftir, hava veri\u00f0 p\u00edndir. Ta\u00f0 er pr\u00f3gva\u00f0, at fimm av fanganum \u00e1 Guant\u00e1namo hava fingi\u00f0 dey\u00f0arevsing.\n\n\u00cd valstr\u00ed\u00f0num \u00ed 2009 lova\u00f0i forsetin Barack Obama at lata Guant\u00e1namo-fangaleguna aftur. Hann skeyt upp, at allar fangarnir skulu koma fyri sivilar d\u00f3mst\u00f3lar \u00ed USA. Hann gav bo\u00f0 um, at \u00f8ll 21 m\u00e1l m\u00f3ti fangum \u00e1 leguni skuldi ste\u00f0gast innan 120 dagar. Obama skriva\u00f0i undir fr\u00e1bo\u00f0anina \u00ed Hv\u00edta h\u00fasinum. \n\n11. januar 2011 hev\u00f0i Guant\u00e1namo fangalegan 10 \u00e1ra fagna\u00f0arh\u00e1t\u00ed\u00f0. Ta\u00f0 gav h\u00f8vi til, at Amnesty International skipa\u00f0i fyri eina undirskriftsinnsavning, har 165.000 undirskriftir kravdu at Guant\u00e1namo skuldi latast aftur. \n\nObama lova\u00f0i, at steingja fangaleguna eftir eitt \u00e1r, men hann gekk fr\u00e1 or\u00f0um s\u00ednum. \u00cd 2011 bo\u00f0a\u00f0i forsetin fr\u00e1, at hann n\u00fa tv\u00f8rtur\u00edm\u00f3ti \u00e6tlar at f\u00e1a sett \u00ed gildi eina skipan, sum ger ta\u00f0 m\u00f8guligt at hava fangar sitandi \u00ed Guant\u00e1namo \u00ed \u00f3avmarka\u00f0a t\u00ed\u00f0. Samstundis hevur amerikanska stj\u00f3rnin bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at hon fer at seta ni\u00f0ur fleiri herna\u00f0ard\u00f3mst\u00f3lar - eisini \u00e1 Guant\u00e1namo.\n\nKeldur \n\nKuba\nUSA"}
{"id": "16687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adriana%20Esteves", "title": "Adriana Esteves", "text": "Adriana Esteves Agostinho Brichta (f\u00f8dd 15. desember 1969 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon var\u00f0 tilnevnd eina Emmy \u00ed 2011 fyri bestu sj\u00f3nleikarinnu \u00ed eini drama r\u00f8\u00f0 fyri hennara leiklut sum Dalva de Oliveira \u00ed minir\u00f8\u00f0ini Dalva e Herivelto: uma Can\u00e7\u00e3o de Amor.\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "16689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karma", "title": "Karma", "text": "Karma er \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum \u00e1tr\u00fana\u00f0um enn Buddatr\u00fagv, sum til d\u00f8mis Hinduisma, og er ymiskt fr\u00e1 tr\u00fagv til tr\u00fagv.\nKarma kann umsetast til \u201cOrs\u00f8k og avlei\u00f0ing\u201d/\"ger\u00f0ir\". N\u00f3gv misskilja karma til at vera ein revsing fr\u00e1 Budda, men solei\u00f0is er ikki. Karma er, hvussu tankar, or\u00f0 og ger\u00f0ir \u00e1virkar sinni okkara. Negativar ger\u00f0ir \u00e1virka lagnuna \u00ed komandi l\u00edvum, me\u00f0an positivar ger\u00f0ir gj\u00f8gnum fleiri tilverur l\u00f8na seg aftur \u00ed form av, at ein kann meditera (grunda) og hava s\u00e1larfri\u00f0, m\u00f8guliga sum munkur. T\u00e1 ein er komin til stigi\u00f0 at meditera, kann ein \u00ed s\u00ed\u00f0sta enda sleppa av vi\u00f0 Karma, og f\u00e1a fr\u00e6lsi. \nTa\u00f0 vil siga, at karma gevur r\u00e6ttv\u00edsi og afturl\u00f8n, og v\u00edsur seg \u00ed n\u00e6sta l\u00edvi, t\u00e1 i\u00f0 ein ver\u00f0ur endurf\u00f8ddur.\n\nS\u00ed eisini \nReinkarnati\u00f3n\n\nKeldur \n\nHinduisma\nBuddhisma"}
{"id": "16690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reinkarnati%C3%B3n", "title": "Reinkarnati\u00f3n", "text": "Reinkarnati\u00f3n, eisini endurholding og endurf\u00f8\u00f0ing er, at s\u00e1lin hj\u00e1 einum livandi veri f\u00e6r eitt n\u00fdtt likam \u00ed n\u00e6sta l\u00edvi \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Saml\u00f8guna av ger\u00f0inum og harvi\u00f0 karma\u2019i\u00f0 \u00ed fyrra l\u00edvi\u00f0, r\u00e1\u00f0a fyri hv\u00f8rja h\u00e6dd t\u00edtt l\u00edv ver\u00f0ur \u00e1, altso um man ver\u00f0ur ein eiturkoppur ella eitt menniskja. \u00cd n\u00f3gvum tr\u00fagvum kann man eisini reinkarnerast sum naka\u00f0 anna\u00f0 enn eitt dj\u00f3r - sum ein planta til d\u00f8mis.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "16691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariana%20Ximenes", "title": "Mariana Ximenes", "text": "Mariana Ximenes do Prado Nuzzi (f\u00f8dd 26. apr\u00edl 1981 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. M\u00f3\u00f0ir hennara hevur r\u00f8tur \u00far Ni\u00f0urlondum, me\u00f0an p\u00e1pin hevur r\u00f8tur \u00far Italia. Hon gj\u00f8rdist kend \u00ed Brasil, t\u00e1 i\u00f0 hon \u00ed 2000 sp\u00e6ldi leiklutin sum Bionda \u00ed skemtir\u00f8\u00f0ini Uga-Uga. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 2001, leg\u00f0i hon brasilska r\u00f8dd til Sharon Spitz  \u00ed kanadisku animati\u00f3nsr\u00f8\u00f0ini Braceface. \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "16697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daryl%20Sabara", "title": "Daryl Sabara", "text": "Daryl Christopher Sabara (f\u00f8ddur 1992) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum m.a. er kendur fyri hansara leiklut \u00ed Father of the Pride sum Hunter.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Daryl Sabara \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ty%20Panitz", "title": "Ty Panitz", "text": "Ty Panitz (f\u00f8ddur 1999) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum m.a. er kendur fyri hansara leiklut \u00ed How to Eat Fried Worms sum Woody Forrester.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luke%20Benward", "title": "Luke Benward", "text": "Luke Aaron Benward (f\u00f8ddur 12. mai 1995) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari, sum m.a. er kendur fyri hansara leiklut \u00ed How to Eat Fried Worms sum Billy Forrester.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Luke Benward \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "16703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dominic%20Scott%20Kay", "title": "Dominic Scott Kay", "text": "Dominic Scott Kay (f\u00f8ddur 1996) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum m.a. er kendur fyri hansara leiklut \u00ed Air Buddies sum Buddha og fyri leiklutin sum sonur Will Turner \u00ed Pirates of the Caribbean: At World's End.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caio%20Blat", "title": "Caio Blat", "text": "Caio Blat de Oliveira (f\u00f8ddur 2. juni 1980 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil, sum hevur sp\u00e6lt \u00ed filmum, innan sj\u00f3nvarp og \u00e1 palli. Kona hansara er sj\u00f3nleikarinnan Maria Ribeiro. \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "16705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marilyn%20Monroe", "title": "Marilyn Monroe", "text": "Marilyn Monroe, upprunaliga Norma Jeane Mortenson (1. juni 1926 \u00ed Los Angeles \u2013 4. august 1962 \u00ed Los Angeles), var eitt ikon \u00ed 1950'unum, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn t\u00e1 at hon veruliga fekk umtalu, bleiv kend og gj\u00f8rdist eitt ikon. T\u00e1 i\u00f0 navni\u00f0 \u00e1 Marilyn Monroe ver\u00f0ur nevnt, hugsa tey flestu um hana, sum definati\u00f3nin av vakurleika, femininiteti og ta\u00f0, i\u00f0 n\u00f3gv s\u00f8gdu hana at hava, x-factor. Vi\u00f0 teimum l\u00edvsumst\u00f8\u00f0um, hon hev\u00f0i liva\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum, og, f\u00f3lkini \u00ed hennara l\u00edvi, v\u00f3ru vi\u00f0 til at skapa\u00f0 t\u00ed 'influence' og 'viljestyrke' sum hon fekk fr\u00e1 teimum, at kl\u00e1ra seg. Monroe arbeiddi fyrst vi\u00f0 at vera model, s\u00ed\u00f0ani fekk hon sm\u00e1ar rollur \u00ed \u00f3kendum filmun. Ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed \"The Asphalt Jungle\" og \u00ed \"All about Eve\" at hon fekk st\u00f3ra umtalu. \n\nHon t\u00f3ktist at vera hendan naiva, eitt sindur b\u00fdtt blondina, og ta\u00f0 v\u00edstist \u00ed filmunum, so sum \"Gentlemen Prefer Blondes\" og \"The Seven Year Itch\", men tv\u00f8rtur\u00edm\u00f3ti var hon ein kl\u00f3k kvinna sum d\u00e1mdi v\u00e6l at lesa litteratur, og dugdi v\u00e6l vi\u00f0 f\u00f3lki. Hendan verum\u00e1tan hon br\u00fakti, var vi\u00f0 til at skapa eitt image \u00ed industrienum. Men \u00e1\u00f0renn hon var komin so langt, var hon bert ein vanlig genta i\u00f0 \u00e6t Norma Jeane Mortensen Baker. Mamma Monroe, Gladys Baker, i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 ein v\u00f8kur kvinna eins sum hon, var sinnisj\u00fak, eins sum hennara egna m\u00f3\u00f0ur, Della Baker, i\u00f0 var omman hj\u00e1 Marilyn. \u00cdgj\u00f8gnum uppv\u00f8ksturin hev\u00f0i Norma Jeane b\u00fa\u00f0 hj\u00e1 einari kristnari familju, Bolender. Fleiri \u00e1r seinni, t\u00e1 i\u00f0 Norma enn var ein sm\u00e1genta, gj\u00f8rdi mamma hennara krav upp\u00e1 at f\u00e1a d\u00f3ttir s\u00edna aftur, og vi\u00f0 t\u00ed hendingini m\u00f8tti Marilyn (Norma Jeane) ein vigtigan pers\u00f3n, sum f\u00f3r at vera vi\u00f0 til at vekja hennara interessu fyri sj\u00f3nleiki, vinkonan hj\u00e1 mammuni, Grace McKee. \n\nHeilsan hj\u00e1 mammuni, Gladys Baker, bleiv verri, og hon bleiv innl\u00f8gd \u00e1 eitt sj\u00fakrah\u00fas \u00ed 1933, har i\u00f0 hon bleiv diagnosera\u00f0 vi\u00f0 skizofrenia. Grace Mckee bleiv verjin hj\u00e1 Marilyn Monroe og greiddi henni fr\u00e1, at hon skuldi bl\u00edva l\u00edka sum Jean Harlow, t\u00e1 i\u00f0 hon bleiv st\u00f3r, ein sj\u00f3nleikari i\u00f0 Grace sj\u00e1lv var inntikin av. McKee bleiv gift fyri tri\u00f0ju fer\u00f0, og hon var t\u00ed undur tr\u00fdsti at f\u00e1a hetta hennara ti\u00f0ja ektaskap at funger\u00f0a, og koyrdi t\u00ed Norma Jeane inn \u00e1 eitt barnaheim. Tvey \u00e1r seinni t\u00f3ku Grace og ma\u00f0ur hennara hana inn aftur, men ta\u00f0 var ikki leingi fyrr enn Norma fekk eitt anna\u00f0 heim at b\u00fagva \u00ed. \n\nT\u00ed\u00f0liga \u00ed 1938 sendi McKee hana at b\u00fagva hj\u00e1 eini av tantunum hj\u00e1 s\u00e6r, Ana Lower. Men av aldurd\u00f3mi, hon gj\u00f8rdist 60 \u00e1r, og av sj\u00fakum, m.a. hjartasj\u00fakum i\u00f0 fingu hana at selja s\u00edtt h\u00fas og flyta, f\u00f3r Norma Jeane t\u00ed aftur at b\u00fagva hj\u00e1 Grace. Ma\u00f0ur hennara og Grace sj\u00e1lv valdu at flyta til Virginia, t\u00ed ma\u00f0ur Grace fekk eitt starv har, og \u00ed sta\u00f0in fyri at Norma t\u00ed skuldi sendast aftur til eitt barnaheim ella eina plei\u00f0ifamilju, i\u00f0 var vanligt t\u00e1, at summar familjur n\u00fdttu, sum ein m\u00f8guleika at f\u00e1a b\u00f8rnini passa\u00f0i \u00edme\u00f0an tey gj\u00f8rdu eina roynd at f\u00f3ta s\u00e6r aftur, orsaka\u00f0 av t\u00ed so nevnda krakkinum \u00e1 Wall Street \u00ed 1929. Men av t\u00ed, at hon var tvey \u00e1r yngri enn vaksnamannaaldur, bleiv hon gift vi\u00f0 soninum hj\u00e1 grannunum, James Dougherty. Grace hev\u00f0i tosa\u00f0 vi\u00f0 mammu James og s\u00ed\u00f0ani fingi\u00f0 ta\u00f0 avgj\u00f8rt, at sonurin og Norma skuldu giftast. \n\nTa t\u00ed\u00f0ina James var burturi \u00ed hert\u00e6nastu, fekk Norma starv som model hj\u00e1 ymiskum fotografum. James var t\u00f3 \u00edm\u00f3ti t\u00ed, h\u00f3ast hon fekk g\u00f3\u00f0a l\u00f8n og hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 fors\u00ed\u00f0um \u00e1 n\u00f3gvum bl\u00f8\u00f0um. Ben Lyon uppdaga\u00f0i hana skj\u00f3tt og fekk hana inn at taka eina filmroynd. Hon undirskriva\u00f0i eina kontrakt og fekk s\u00edna n\u00fdggju karrieru sum sj\u00f3nleikari. Lyon og Norma gj\u00f8rdu henni eitt n\u00fdtt listanavn, i\u00f0 bleiv til Marilyn Monroe. Monroe hev\u00f0i veri\u00f0 gentunavni\u00f0 hj\u00e1 mammuni, Gladys. Marilyn Monroe hev\u00f0i fyrst sm\u00e1ar leiklutir \u00ed \u00f3kendum filmun, so sum ein telefonoprat\u00f8rur \u00ed \"The Shocking Miss Pilgrim\", sum var fyrsti filmur hennara. James Dougherty seg\u00f0i, at Marilyn var ein \"fitt genta vi\u00f0 einari s\u00f8tari r\u00f8dd \u2013 men sum kundi bl\u00edva l\u00e6ttiliga s\u00e6rd, so hon var s\u00e1rbar\". J\u00fast hettar, var partur av hennara stj\u00f8rnukvaliteti. \n\nNakrir av hennara best umt\u00f3ktu filmum v\u00f3ru \"How To Marry A Millionaire\" og \"Some Like It Hot\". Tony Curtis, sum sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed filminum \"Some Like It Hot\", grei\u00f0ur fr\u00e1 \u00ed einari samr\u00f8\u00f0u, at leikstj\u00f3rin Billy Wilder ringdi og seg\u00f0i, at hann vildi hava Curtis og Monroe at sp\u00e6la h\u00f8vu\u00f0sleiklutirnir \u00ed filminum, men at \"Monroe var ring at f\u00e1a fatur \u00e1\". 1956 og 1957 v\u00f3ru eini torf\u00f8r \u00e1r hj\u00e1 Marilyn, har hennara pers\u00f3nliga l\u00edv kom n\u00f3gv fram \u00ed mi\u00f0lunum. Hon var kend fyri at koma ov seint og at vera \u00f3\u00e1l\u00edtandi. Gitingar eru um, at hettar ikki bert v\u00f3ru 'stj\u00f8rnu nykkur', menn at hon hev\u00f0i fingi\u00f0 symptomini, sum mamman Gladys og omman Della pl\u00e1ga\u00f0ust av.\n\nSangir\n\nKeldur \n\n \"Den komplete biografi \u2013 Marilyn Monroe\" av J. Randy Taraborelli. \n \"Some Like It Hot\" upptikin samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 Tony Curtis. \n upptikin samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 James Dougherty, fyrsta mannin hj\u00e1 Marilyn Monroe.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanarar av norskari \u00e6tt\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 1962"}
{"id": "16706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anders%20Behring%20Breivik", "title": "Anders Behring Breivik", "text": "Anders Behring Breivik (f. 13. februar 1979 \u00ed Oslo) er ein h\u00f8grasinna\u00f0ur v\u00ed\u00f0gongdur h\u00f3pdr\u00e1psma\u00f0ur \u00far Noregi, sum framdi yvirgangsats\u00f3knir \u00ed Oslo og \u00e1 Ut\u00f8ya hin 22. juli 2011. Hann myrdi til samans 77 f\u00f3lk, har tey flestu v\u00f3ru ungd\u00f3mar. Hann er revsir\u00e6ttarligur, og kann d\u00f8mast til fongsulsrevsing, ta\u00f0 siga teir serk\u00f8nu s\u00e1larl\u00e6knarnir Terje T\u00f8rrisen og Agnar Aspaas, sum l\u00f3tu inn eina 300 s\u00ed\u00f0u langa fr\u00e1grei\u00f0ing til b\u00fdarr\u00e6ttin \u00ed Oslo stutt aftan \u00e1 hendingina, um at har skuldi gerast ein s\u00e1larlig kanning um Anders. L\u00e6knarnir sta\u00f0festu n\u00f3gvar fer\u00f0ir, at teir v\u00f3ru komnir fram til eina a\u00f0ra ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u enn \u00ed t\u00ed fyrstu fr\u00e1grei\u00f0ingini. \u00cd henni var metingin tann, at Anders var so s\u00e1larliga sj\u00fakur, at hann skuldi d\u00f8mast til eitt tvinga\u00f0 var\u00f0hald og at hann ikki kundi d\u00f8mast til fongsulrevsing. \u00cd apr\u00edl 2012 sta\u00f0festi ein kanning, at hann ikki var s\u00e1larliga sj\u00fakur. Anders hevur veri\u00f0 undir einum samd\u00f8gurseftirliti \u00ed sambandi vi\u00f0 kanningina. \n\nFr\u00edggjadagin tann 22. juli 2011 vil alt\u00ed\u00f0 vera hugt aftur \u00e1 sum ein syrgiligur dagur. \u00cd Oslo og \u00e1 oynni Ut\u00f8ya hendi eitt r\u00e6\u00f0uligt, meiningarleyst og \u00f3veruligt yvirgangs\u00e1lop. Eftir hetta \u00e1lopi\u00f0 broyttist alt, og hevur ta\u00f0 rakt tey avvar\u00f0andi og norsku tj\u00f3\u00f0ina sera hart. Ta\u00f0 fyrsta yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Vesturheiminum s\u00ed\u00f0ani 2005 hendi \u00ed Oslo kl. 15.25., t\u00e1 i\u00f0 ein brotsma\u00f0ur, nevndur Anders Behring Breivik, sprongdi eina 950 kg tunga bumbu, sum var fjald \u00ed einum leiga\u00f0um bili, beint frammanfyri H\u00f8yblokken \u00ed Oslo, har fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrah\u00fasi\u00f0 og l\u00f8greglust\u00f3rnardeildin liggja. \n\nFr\u00e1 H\u00f8yblokken koyrdi Breivik \u00ed einum \u00f8r\u00f0um leiga\u00f0um bili \u00fat til Ut\u00f8ya, og har gingu uml. 2 t\u00edmar, \u00e1\u00f0renn hann var har \u00fati. \u00c1 Ut\u00f8ya skeyt hann eftir luttakarunum \u00e1 einari AUF summarlegu (sosialdemokratiskir ungd\u00f3mar). \u00cd alt doy\u00f0u 77 f\u00f3lk, 69 v\u00f3r\u00f0u dripin undir h\u00f3padr\u00e1pi\u00f0 \u00e1 Ut\u00f8ya og 8 v\u00f3ru dey\u00f0 av bumbuni. 33 av f\u00f3lkunum sum doy\u00f0u, v\u00f3ru undir 18 \u00e1r. Fyrrverandi norski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Gro Harlem Brundtland var \u00e1 oynni beint \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 hendi, og n\u00faverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Jens Stoltenberg skuldi vera vi\u00f0 \u00ed einum m\u00f8ti dagin eftir. \n\n\u00c1\u00f0renn hendingina hev\u00f0i Breivik v\u00e1pnaloyvi og var limur \u00ed einum sera h\u00f8grasinna\u00f0um b\u00f3lki. Vi\u00f0 s\u00edni egnu fyrit\u00f8ku keypti hann kunstt\u00f8\u00f0 \u00ed st\u00f3rum mongdum, og undir h\u00f3pdr\u00e1pinum n\u00fdtti hann k\u00falur nevndar dum dum-k\u00falur, fyri at gera so n\u00f3gvan ska\u00f0a, sum hann kundi \u00e1 ofrini. Hann var \u00edlatin \u00ed einum l\u00f8greglub\u00fana\u00f0i, einum skottryggum vesti, og hann gav til sj\u00f3ndar, at har skuldi gerast eitt rutinukekk \u00e1 oynni. Eitt vitni sigur, at hann gekk runt og skeyt vi\u00f0 10 sekund millum skotini \u00ed 3 korter, me\u00f0an hann r\u00f3pti og skar \u00ed fagna\u00f0arr\u00f3p. F\u00f3lk skr\u00edggja\u00f0u og gr\u00f3tu. N\u00f8kur kr\u00f3gva\u00f0u seg \u00ed runnum, me\u00f0an onnur royndu at svimja til meginlandi\u00f0. Uml. kl. 19.00 var\u00f0 sagt, at brotsma\u00f0urin var handtikin. M\u00e1li\u00f0 \u00edm\u00f3ti Breivik var fyrstu fer\u00f0 fyri \u00ed r\u00e6ttinum m\u00e1nadagin tann 16. apr\u00edl 2012.\n\n\u00cd tingr\u00e6ttinum var\u00f0 Breivik hin 24. august 2012 d\u00f8mdur til 21 \u00e1ra fongsulsrevsing, har hann sum minstamark skal sita \u00ed 10 \u00e1r. Breivik kunngj\u00f8rdi, at hann ikki ynskti at k\u00e6ra d\u00f3min, og at hann heldur ikki vildi taka \u00edm\u00f3ti d\u00f3minum, t\u00ed at hann ikki vi\u00f0urkendi r\u00e6ttin sum l\u00f3gligan, og tann norski r\u00edkisadvokaturin avgj\u00f8rdi at \u00e1k\u00e6rumyndugleikin heldur ikki ynskti at k\u00e6ra d\u00f3min..\n\nS\u00ed eisini \n Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Noregi 2011\n\nKeldur \n\n\u2028* http://nyhederne.tv2.dk/article.php/id-49759399:anders-breivik-blev-presset%C3%A5-retsm%C3%B8de.html\n\u2028* http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-14259989\n\u2028* http://spip.modkraft.dk/tidsskriftcentret/linkbox/article/terrorangrebet-i-norge-201\n\u2028* http://www.troels-ravn.dk/utya\n\u2028* http://mobil.stiften.dk/article.pml;jsessionid=16C85AF14871ABAAB2815ABACC2887BAuw-portal2?guid=19814557\n\nS\u00ed eisini \n\n Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Noregi 2011\n\nYvirgangsf\u00f3lk\nBrotsmenn \u00far Noregi\nH\u00f3pdr\u00e1psmenn"}
{"id": "16707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nostradamus", "title": "Nostradamus", "text": "Michel de Nostredame (14. desember 1503 \u2013 2. juli 1566) er ein av heimsins kendastu profetum. Hann er mest kendur fyri b\u00f3kina \"Les Propheties\", i\u00f0 er skriva\u00f0 sum vers vi\u00f0 f\u00fdra reglum hv\u00f8rt. Tey, i\u00f0 lesa hansara verk, hava givi\u00f0 honum hei\u00f0urin fyri at hava sp\u00e1tt fleiri st\u00f3rar hendingar \u00ed s\u00f8guni. Millum anna\u00f0 ta fronsku kollveltingina, atombumbuna, t\u00e1 i\u00f0 Adolf Hitler kom til valdi\u00f0 og 9/11. Serliga aftan\u00e1 9/11 gj\u00f8rdist Nostradamus kendur og kom \u00e1 fleiri listar fyri mest seldu b\u00f8kur.\n\nNostradamus var f\u00f8ddur \u00ed Su\u00f0urfraklandi \u00ed desember 1503. Hann var sonur ein kornhandlara, i\u00f0 eisini var eitt slag av skrivstovumanni. Upprunaliga var familja hansara j\u00f8disk, men var konvertera\u00f0 til katolismu \u00ed 15. \u00f8ld. T\u00e1 i\u00f0 Nostradamus var fimtan \u00e1ra gamal, f\u00f3r hann at taka pr\u00f3gv \u00e1 universitetinum \u00ed Avignon. Men aftan\u00e1 eitt \u00e1r, var hann noyddur at ste\u00f0ga aftur vegna Svarta Dey\u00f0a. 26 \u00e1ra gamal f\u00f3r hann aftur \u00ed sk\u00fala, aftan\u00e1 at hava arbeitt \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hann f\u00f3r at lesa til l\u00e6kna \u00e1 universitetinum \u00ed Montpellier, men var \u00fatv\u00edstur aftur t\u00e1 tey funnu \u00fatav at hann hev\u00f0i arbeitt sum apotekari, i\u00f0 var eitt slag av arbei\u00f0i, i\u00f0 var banna\u00f0. Hann f\u00f3r t\u00e1 aftur at arbei\u00f0a sum apotekari, og gj\u00f8rdi eina vitamin, i\u00f0 var kend v\u00ed\u00f0a fyri at verja m\u00f3ti Svarta Dey\u00f0a. \n\n\u00cd 1531 f\u00f3r Nostradamus til Agen. Har giftist hann vi\u00f0 einari konu, i\u00f0 enn er \u00f3kend, men f\u00f8ddi honum tvey b\u00f8rn. B\u00f8rnini og konan doy\u00f0u \u00ed 1534, sikkurt av Svarta Dey\u00f0a. Aftan\u00e1 dey\u00f0a teirra fer\u00f0a\u00f0ist hann v\u00ed\u00f0ari \u00edgj\u00f8gnum Frankar\u00edki og kanska Italia. Hann b\u00fasetti seg \u00ed Salon-de-Provence, har hann giftist vi\u00f0 einari r\u00edkari einkju og fekk seks b\u00f8rn, tr\u00edggjar gentur og tr\u00edggjar dreingir. Hann byrja\u00f0i at fara vekk fr\u00e1 heiliv\u00e1gnum og f\u00f3r \u00edsta\u00f0in m\u00f3ti t\u00ed dulda. Hann skriva\u00f0i ein \u00e1lmanakka og var so v\u00e6l n\u00f8gdur vi\u00f0 \u00farsliti\u00f0, at hann skriva\u00f0i ein ella fleiri hv\u00f8rt \u00e1r. Samanumtiki\u00f0 eru t\u00e6r kendar fyri at hava yvir 6300 sp\u00e1d\u00f3mar, har i\u00f0 teir flestu ikki v\u00f3ru r\u00e6ttir. Eisini 11 \u00e1rligar kalendarar, har allir byrja 1. januar og ikki \u00ed marts, sum annars hevur veri\u00f0 hildi\u00f0. T\u00e1 byrja\u00f0i hann at skriva 1000 vers vi\u00f0 f\u00fdra reglum, har sp\u00e1d\u00f3marnir eru, i\u00f0 hann er kendur fyri \u00ed dag. Av tekniskum grundum v\u00f3ru tey seinastu 58 versini \u00ed t\u00ed sjeyndu b\u00f3kini vi\u00f0 hundra\u00f0 versum, eisini kalla\u00f0 \u00c1rhundra\u00f0, aldrin \u00fatgivin. \n\nVersini fingu ymiskar reakti\u00f3nir t\u00e1 i\u00f0 tey v\u00f3ru \u00fatgivin. N\u00f8kur f\u00f3lk hildu at Nostradamus var falskur ella \u00f8rur \u00ed h\u00f8vdinum, me\u00f0an fleiri hildu at hansara vers v\u00f3ru andaliga inspirera\u00f0ir profetiir. Skj\u00f3tt komu tey r\u00edku allasta\u00f0ni fr\u00e1 og vildu hava horoskopir og g\u00f3\u00f0 r\u00e1\u00f0 fr\u00e1 honum. Drotningin, kona kong Henry II \u00far Frankar\u00edki, var ein av fylgjarunum hj\u00e1 Nostradamus. Aftan\u00e1 at hon hev\u00f0i lisi\u00f0 hansara \u00e1lmanakka fr\u00e1 1555, i\u00f0 h\u00f3tti ta royalu familjuna, ba\u00f0 hon hann um at koma til Par\u00eds at forkl\u00e1ra og at tekna horoskopir til tey royalu b\u00f8rnini. \u00cd t\u00ed t\u00ed\u00f0ini helt hann, at hann f\u00f3r at vera h\u00e1lsh\u00f8gdur, men t\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i \u00ed 1566, hev\u00f0i hon gj\u00f8rt hann til r\u00e1\u00f0geva og l\u00e6kna hj\u00e1 konginum. \n\n\u00cd 1566, eftir at giktin hj\u00e1 Nostradamus hev\u00f0i pl\u00e1ga\u00f0 hann \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, bleiv hon til vatns\u00f3tt. Fyrst \u00ed juli sigst hann at hava sagt vi\u00f0 s\u00edn sekreter, at tey f\u00f3ru ikki at finna hann livandi vi\u00f0 s\u00f3larris. Morgunin eftir var hann funnin dey\u00f0ur vi\u00f0 s\u00ed\u00f0unar av songini hj\u00e1 s\u00e6r.\n\nKeldur \n\nhttp://www.nostradamus.org/\nhttp://www.nostradamus-repository.org/\nhttp://www.smashinglists.com/top-10-nostradamus-predictions-that-have-come-true/\n\nFraklendingar"}
{"id": "16709", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Red%20Hot%20Chili%20Peppers", "title": "Red Hot Chili Peppers", "text": "Rockb\u00f3lkurin Red Hot Chili Peppers kom fram \u00ed 1983 \u00ed Kalifornia. B\u00f3lkurin \u00e6t upprunaliga Tony Flow and the Miraculously Majestic of Mayhem, men ta\u00f0 bleiv seinni broytt til Red Hot Chili Peppers. Teir koyrdu seg saman sum ein t\u00f3nleikab\u00f3lk. Hesin b\u00f3lkurin var bara fyri stuttleikar \u00ed fyrstuni. Men so til eina konsert f\u00f8ldu teir naka\u00f0 heilt serligt, og vildu so fara v\u00ed\u00f0ari, og bl\u00edva ein ordiligan t\u00f3nleikab\u00f3lk. Teir sp\u00e6ldu \u00e1 barrum og strippbarrum. Longu har blivu teir kendir, kendir fyri at teir alt\u00ed\u00f0 v\u00f3ru \u00ed langum tennis sokkum, og fyri at sp\u00e6la musik, blanda\u00f0 av funk, punk og rap. Man byrja\u00f0i at hoyra um hendan n\u00fdggja b\u00f3lkin \u00ed Los Angeles, og EMI skriva\u00f0i eina kontrakt vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkin. Og seinni komu teir \u00e1 hitt listan um alla ver\u00f0ina. \n\n\u00cd t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Red Hot Chili Peppers v\u00f3ru hesir liminir: Anthony Kiedis (f\u00f8ddur 1. novembur 1962 \u00e1 St. Mary\u2019s Hospital, Grand Papids, Michigan USA) var forsangari \u00ed Red Hot Chili Peppers. Josh Klinghoffer var guitar sp\u00e6lari. Michael \u201cFlea\u201d Balzary (f\u00f8ddur 16. oktober 1962 \u00ed Melbourne, Australien) er ein australskur bassistur og bleiv kendur undir navni\u00f0 Flea, t\u00e1 i\u00f0 hann byrja\u00f0i at sp\u00e6la vi\u00f0 Red Hot Chili Peppers. Chad Smith (f\u00f8ddur 25. oktober 1961) er ein amerikansk trummusp\u00e6lari \u00ed Red Hot Chili Peppers, og hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum s\u00ed\u00f0an teir gj\u00f8rdu fl\u00f8guna Mother\u2019s Milk. Jack Irons (f\u00f8ddur 18. juli 1962 \u00ed Los Angeles, Californien, USA) er trummusp\u00e6lari og er best kendur, limur \u00ed Red Hot Chili Peppers og Pearl Jam. Irons hevur eisini arbeitt saman vi\u00f0 Redd Kross, Raging Slab, Joe Strummer, The Latino Rockabilly War og The Les Claypool Frog Brigade. Hillel Slovak (f\u00f8ddur 13. apr\u00edl 1962, doy\u00f0i 25. juni 1988) var ein israelskur/amerikanskur guitaristur og fyrrverandi limur \u00ed Red Hot Chili Peppers. \n\nHillel Slovak doy\u00f0i, akkur\u00e1t t\u00e1 i\u00f0 teir h\u00f8vdu avtala\u00f0, at nu skuldu teir (Red Hot Chili Peppers) taka seg saman og gera eitt st\u00f3rt gj\u00f8rgnumbrot, har i\u00f0 teir gera okkurt st\u00f3rt, so at teir ver\u00f0a ordiliga kendir aftan\u00e1 4 \u00e1r. Guitaristurin \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Hillel Slovak, hev\u00f0i leingi kempa\u00f0 vi\u00f0 stoffum, sum var eitt st\u00f3rt problem hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum. Hillel Slovak bleiv funnin \u00ed s\u00ednari \u00edb\u00fa\u00f0, dey\u00f0ur av einari yvirdosis av heroin (1988). Hini \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum, fingu eitt st\u00f3rt sjokk av hesum. Eftir hann doy\u00f0i, gj\u00f8rdi Red Hot Chili Peppers ein mini-sang um hann, sum eitur \u201cKnock Me Down\u201d. Av t\u00ed at Hillel Slovak doy\u00f0i, valgdi Jack Irons at fara \u00far b\u00f3lkinum. Kiedis og Flea valgdu ikki at fara \u00far. Ein trummusp\u00e6lari vi\u00f0 navni\u00f0 Chad Smith kom vi\u00f0 \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum. Ta\u00f0 sama gj\u00f8rdi ein guitarsp\u00e6lari vi\u00f0 navni\u00f0 John Frusciante, sum so var ein st\u00f3rur fan av t\u00f3nleikab\u00f3lkinum \u00e1\u00f0renn, so hetta var ordiliga st\u00f3rt fyri honum, at koma vi\u00f0 \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkin. \n\nHar hava veri\u00f0 n\u00f3gvar broytingar \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum, av t\u00ed at teir ikki hava kunna semjast, og av t\u00ed at Hillel Slovak doy\u00f0i. Ta\u00f0 er syrgiligt at hoyra at ein av teimum doy\u00f0i, og at fleiri onnur kend f\u00f3lk eru dey\u00f0 av t\u00ed sama, og har eru eisini fleiri f\u00f3lk \u00ed allari ver\u00f0ini, sum eru dey\u00f0 av t\u00ed sama. Ta\u00f0 er eisini eitt sindur syrgiligt, at teir ikki hava kunna\u00f0 semjast so v\u00e6l hesi \u00e1rini, at teir hava veri\u00f0 noyddir at broytt b\u00f3lkin, og at onkur er farin \u00far.\n\n\u00datg\u00e1vur \n The Red Hot Chili Peppers (1984)\n Freaky Styley (1985)\n The Uplift Mofo Party Plan (1987)\n Mother's Milk (1989)\n Blood Sugar Sex Magik (1991)\n One Hot Minute (1995)\n Californication (1999)\n By the Way (2002)\n Stadium Arcadium (2006)\n I'm with You (2011)\n The Getaway (2016)\n Unlimited Love (2022)\n Return of the Dream Canteen (2022)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "16710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gavrilo%20Princip", "title": "Gavrilo Princip", "text": "Gavrilo Princip (serbiskt: \u0413\u0430\u0432\u0440\u0438\u043b\u043e \u041f\u0440\u0438\u043d\u0446\u0438\u043f, 25. juli 1894 - 28. apr\u00edl 1918) var ein bosniskur serbi, sum drap eystur\u00edkska-ungarska tr\u00fanarvingan, Franz Ferdinand og konu hansara, Sofiu, sum var hertuginna av Hohenberg og var vi\u00f0 barn, t\u00e1 mor\u00f0ini v\u00f3ru framd. \n\nGavrilo var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed einari bygd sum eitur Oblijaj, foreldur hansara, v\u00f3ru Petar, i\u00f0 var postma\u00f0ur, og mamman Marija. Gavrilo Princip hev\u00f0i 8 beiggjar, 6 av teimun doy\u00f0u av sj\u00fakum. Foreldur hansara h\u00f8vdu ikki nokk av pengum til at hava hann hj\u00e1 s\u00e6r, so tey sendu hann til ein eldri beiggja, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed Zagreb, sum n\u00fa er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin hj\u00e1 Kroatia. \u00cd 1912 f\u00f3r Gavrilo Princip \u00ed m\u00f3tm\u00e6lisgongu \u00edm\u00f3ti Sarajevo, hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at hann bleiv koyrdur \u00far sk\u00falanum, sum hann gekk \u00e1. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur at ta\u00f0 var Gavrilo Princip, i\u00f0 var grundin til at fysti veraldarbardagi byrja\u00f0i. Hetta komst av, at hann drap eysturr\u00edkska tr\u00fanarvingin Franz Ferdinand og konu hansara, Sophie. Mor\u00f0ini f\u00f3ru fram hin 28. juni \u00ed 1914. Gavrilo Princip og vi\u00f0haldsmenn hansara v\u00f3ru tiknir av serbiska herinum.\n\nKeldur \n\n net.lib.byu.edu\n\nSerbar\nDr\u00e1psmenn\nFyrri heimsbardagi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894\nAndl\u00e1t \u00ed 1918"}
{"id": "16723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holocaust", "title": "Holocaust", "text": "Holocaust (\u00far Griskum \u1f41\u03bb\u03cc\u03ba\u03b1\u03c5\u03c3\u03c4\u03bf\u03c2 hol\u00f3kaustos: h\u00f3los, \"heilt\" and kaust\u00f3s, \"brent\", ta\u00f0 vil siga katastrofa) var \u00fatreinskanin av evropeiskum j\u00f8dum, sum f\u00f3r fram fr\u00e1 1933 til 2. heimsbardagi enda\u00f0i \u00ed 1945, framt av t\u00fdska statinum undir lei\u00f0slu av nazi-lei\u00f0aranum Adolf Hitler. Holocaust er ein av mest umtala\u00f0u hendingum nakrant\u00ed\u00f0. Undir kr\u00edgnum v\u00f3ru umlei\u00f0 6 000 000 j\u00f8dar dripnir, og hetta var n\u00e6stan 60 % av \u00f8llum j\u00f8dum, i\u00f0 livdu t\u00e1. At hata j\u00f8dar er naka\u00f0, i\u00f0 ikki byrja\u00f0i \u00ed T\u00fdsklandi, t\u00e1 i\u00f0 Adolf Hitler kom til valdi, hetta byrja\u00f0i langt \u00e1\u00f0renn \u00ed heimss\u00f8guni. Hetta var heldur ikki naka\u00f0 t\u00fdskt \"f\u00e6nomen\" at hata j\u00f8darnar. Eitt r\u00f3tgr\u00f3gvi\u00f0 hat \u00edm\u00f3ti j\u00f8dunum er eisini at s\u00edggja \u00ed skriftunum hj\u00e1 Martini Luther, og hetta var eisini ein t\u00fddningarmikil partur av sj\u00e1lvsfatanini hj\u00e1 teimum kristnu.\n\nS\u00ed\u00f0an ta\u00f0, \u00ed t\u00ed meira \u201dmoderna\u201d samfelagnum, ta\u00f0 vil siga aftan\u00e1 \u00e1r 1800, eru j\u00f8darnir hj\u00e1 mongum f\u00f3lkum blivnir fata\u00f0ir sum ein bumsur ella pirra \u00e1 samfelags-kroppinum. Har eru fleiri felagskapir settir \u00ed stovn, tann st\u00f8rsti av teimum er nokk nazistaflokkurin. Nazistaflokkurin vi\u00f0 Adolf Hitler \u00e1 odda, kom til r\u00e6\u00f0i \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed \u00e1r 1933. Nazistarnir dugdu v\u00e6l at \"selja\" seg, og skj\u00f3tt v\u00f3ru teir blivnir sera v\u00e6l d\u00e1mdir v\u00ed\u00f0a um. Teir fingu skaffa\u00f0 fleiri t\u00fasind f\u00f3lkum arbei\u00f0i, av t\u00ed at motorvegur var settur \u00ed ger\u00f0. Teir s\u00f8gdu, at hetta f\u00f3r at betra um sambandi\u00f0, og ta\u00f0 f\u00f3r ta\u00f0 n\u00fa eisini, men st\u00f8rsta grundin var nokk t\u00ed, at ta\u00f0 skuldi vera l\u00e6ttari at transportera tanks, her\u00f0bilar, hermenn og anna\u00f0, i\u00f0 skuldi br\u00fakast til kr\u00edggi\u00f0 n\u00f8kur \u00e1r seinni.\n\nMen j\u00fa longur nazistarnir sita vi\u00f0 valdi\u00f0, j\u00fa meira ey\u00f0s\u00fdndir vera teir. Her byrjar at henda okkurt. Hitler byrjar at byggja s\u00e6r ein her\u00f0, ein her\u00f0, sum vil naka\u00f0 vi\u00f0 alskyns kampvognum. Eisini ver\u00f0ur gj\u00f8rt um seg millum f\u00f3lki\u00f0, har ein \u00e1v\u00edsur missmunur ver\u00f0ur. Her er ta\u00f0 serliga j\u00f8darnir, i\u00f0 eru hart raktir. Har ver\u00f0ur sett forbo\u00f0 fyri teimum mong st\u00f8\u00f0, har ver\u00f0a v\u00edstar r\u00e6\u00f0umyndir av j\u00f8dunum, har i\u00f0 teir vera l\u00fdstir sum naka\u00f0 ringt. Og hetta ver\u00f0ur verri og verri, j\u00f8darnir vera vi\u00f0farnir sum d\u00fdr! Og t\u00e1 er ta\u00f0, at kr\u00edggi\u00f0 byrjar.\n\n1. september \u00ed 1939 leypa t\u00fdskararnir \u00e1 P\u00f3lland, og so er allur heimurin \u00ed kr\u00edggi. Og t\u00e1 koma nazistarnir \u00fat vi\u00f0 \u00f8llum um j\u00f8darnar. Teir vilja hava eitt st\u00f3ra-T\u00fdskland uttan j\u00f8dar, vilja beina fyri j\u00f8dunum. N\u00f3gvar og st\u00f3rar legur v\u00f3ru bygdar, har i\u00f0 j\u00f8darnir v\u00f3ru sendir fyri at arbei\u00f0a og drepast. Ikki bert j\u00f8dar blivu dripnir, eisini evnaveik, myrk f\u00f3lk, f\u00f3lk i\u00f0 hoyrdi til Jehova Vitni, samkynd, slavur og russar. Tok koyrdu \u00ed h\u00f3patali \u00fat \u00ed mongu legurnar, i\u00f0 l\u00f3gu spjaddar runt \u00ed londum eystan fyri T\u00fdskland, lond sum P\u00f3lland, Russland, Eysturr\u00edki og Kekkia. Tokini v\u00f3ru meira enn full hv\u00f8rja fer\u00f0 tey f\u00f3ru, og ta\u00f0 var sum oftast sera langar fer\u00f0ir, vi\u00f0 hv\u00f8rki v\u00e1tum ella turrum, so mong doy\u00f0u \u00e1 fer\u00f0ini. \n\nTa\u00f0 var hart at liva \u00ed legunum, l\u00edvskorini v\u00f3ru ikki g\u00f3\u00f0. L\u00edti\u00f0 at eta, v\u00e1nalig st\u00f8\u00f0 at sova \u00ed og hart arbei\u00f0i. Og fleiri t\u00fasind f\u00f3lk blivu dripin hv\u00f8nn dag. T\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i \u00ed juni m\u00e1na\u00f0i \u00ed 1945, v\u00f3ru n\u00e6stan 6 000 000 j\u00f8dar blivnir dripnir.\n\n\u00c6tlanin \n\u201cFinal Solution/Die Endl\u00f6sung\u201d \u2013 kalladist tann endaliga \u201cloysnin\u201d hj\u00e1 T\u00fdsklandi sum var um at drepa/\u00fatrudda allir j\u00f8dar \u00ed Evropa. \u00dattrykkid vard br\u00fakt til Wannsee-konferensuna \u00ed Berlin 20. januar 1942 har t\u00fdskir emb\u00e6tismenn kjakadust um gj\u00f8gnumf\u00f8rsluna av hesi \u00e6tlan.\n\nHvussu vistu t\u00fdskarar hv\u00f8r var j\u00f8di? \nTann 14. november 1935 sendu nasistarnar hesa definiti\u00f3nina av einum j\u00f8da \u00fat: Ein og hv\u00f8r vi\u00f0 trimum ella tveimum j\u00f8diskum ommum og abbum, sum hoyrdu til ta\u00f0 j\u00f8diska samfelagi\u00f0 t. 15. september 1935, ella aftan\u00e1 ta\u00f0; var giftur vi\u00f0 einum j\u00f8da ella j\u00f8dindu t. 15. september 1935, ella aftan\u00e1 ta\u00f0; var avkomin av einum parlagi ella einum \u201d\u00fatumsparlags-sambandi\u201d vid einum j\u00f8da 15. september 1935, ella aftan\u00e1 ta\u00f0.\n\nLegurnar: \nL\u00edkasum vi\u00f0 nasismuni byrja\u00f0u arbei\u00f0slegurnar sum naka\u00f0 sum skuldi fyristilla \u00f8giliga gott, sunt og vinaligt. Ta\u00f0 var\u00f0 l\u00fdst vi\u00f0 familjuuppihaldi, og gott hj\u00e1 b\u00f8rnum at stuttleika s\u00e6r. \nMen solei\u00f0is var ikki, og legurnar v\u00f3r\u00f0u st\u00f8rri, fleiri og \u00f3gvusligari og vundu skj\u00f3tt upp\u00e1 seg. Eitt gott d\u00f8mi um, hvussu l\u00e6tt tad er at blenda f\u00f3lk \u00e1 sl\u00edkan h\u00e1tt, uttan tey faktiskt vita hvat tey gera, er filmurin: \u201dDie Welle\u201d. \nArbei\u00f0slegurnar v\u00f3r\u00f0u har\u00f0ar, umst\u00f8\u00f0urnar ringar, og arbeitt var\u00f0 \u00f3gvuliga hart hv\u00f8nn dag. \nEin dey\u00f0slega er ein konsentrat\u00f3nslega vi\u00f0 t\u00f3lum specielt sni\u00f0gj\u00f8rd til systematiskt mor\u00f0. \nT\u00e6r v\u00f3ru r\u00e6\u00f0uligar, t\u00ed nasistar hungra\u00f0u, misbr\u00faktu og drupu \u00f3skyldig f\u00f3lk. Nasistar hildu ikki j\u00f8dar vera menniskju, men fr\u00e1 a\u00f0rari planet. \n\nFr\u00e1 1933 til 1945 bygdu t\u00fdsku nasistarnar umlei\u00f0 20.000 legur til at fongsla offur. Tey f\u00f3lkini, sum v\u00f3ru offur, v\u00f3r\u00f0u fysiskt konsentrera\u00f0 \u00e1 legunum. \u00cd 1939 l\u00f3tu nasistar upp \u201ctvungnar\u201d arbei\u00f0slegur, og folk \u00ed t\u00fasundtali f\u00f3ru at doyggja av m\u00f8\u00f0i, svongd og eksponering. \n\nDey\u00f0s- og arbei\u00f0slegurnar v\u00f3ru mangar, men t\u00e6r st\u00f8rstu, sum v\u00f3ru \u00ed P\u00f3landi, v\u00f3ru: \n Auschwitz II (Auschwitz-Birkenau) (1.100.000 offur)\n Che\u0142mno--------\t(320.000 offur)\n Belzec----------\t(600.000 offur) \n Majdanek ------\t(360.000 offur)\n Sobibor---------\t(250.000 offur)\n Treblinka-------\t(700.000 offur \u00ed 1942, men legan var virkin inntil 43, so tali\u00f0 hevur veri\u00f0 v\u00e6l h\u00e6gri)\n\nHvussu n\u00f3gv v\u00f3ru j\u00f8diski ofrini tilsamans?\nTa\u00f0 er \u00f3m\u00f8guligt at siga neyvt, hvussu n\u00f3gv doy\u00f0u undir holocaust, men tey flestu eru einig um eitt tal \u00e1 umlei\u00f0 6 milli\u00f3nir j\u00f8dar. \n\nHv\u00f8rji v\u00f3r\u00f0u h\u00f3tt?\nGranskarir og f\u00f3lk meina, at Holocaust ikki bert var j\u00f8daforfylging. Nasistarnar v\u00f3ru eisini eftir f\u00f3lki \u00far mongum \u00f8\u00f0rum b\u00f3lkum, sum t.d. sig\u00f8jnarar, sovjetiskir kr\u00edgsfangar, alment p\u00f3lskt og serbiskt f\u00f3lk, samkynd, folk vi\u00f0 breki, Jehova vitni og a\u00f0rir politiskir og religi\u00f8sir flokkar - um tey so v\u00f3ru t\u00fdsk ella ikki - i\u00f0 v\u00f3ru m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lk, \u201danti-sosial\u201d t.d. biddarar, vagabondar og g\u00f8tuseljarar. Telir man hesi vi\u00f0, hava offrini veri\u00f0 millum 11 til 17 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Ein onnur kelda sigur eisini, hesi f\u00f3lkini, sum v\u00f3r\u00f0u dripin av a\u00f0rari ors\u00f8k enn j\u00f8dauppruna v\u00f3ru 5 milli\u00f3nir, so t.v.s. ca. 11 milli\u00f3nir tilsamans.\n\nMinningardagar \nTeir dagarnar til minnis um offrini av holocaust er \u00e1rliga 8-daga t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, sum er valt av Sameindu Tj\u00f3dum, at hj\u00e1lpa borgarum at minnast og l\u00e6ra av holocaust. Ta\u00f0 \u00e1rliga t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, sum vanliga byrjar sunnudagin \u00e1\u00f0renn ta j\u00f8disku traditi\u00f3nina Yom Hashoah, heldur fram gj\u00f8gnum tann komandi sunnudagin, vanligv\u00eds \u00ed apr\u00edl ella mai. The United States Holocaust Memorial Museum hevur eitt tema hv\u00f8rt \u00e1r, og \u00fatgeva ymsir lutir og tilfar til at stu\u00f0la og gera ein innsats.\nTad er \u00f3gvuliga t\u00fddningarmiki\u00f0, at vit, aftan\u00e1 sl\u00edkar katastrofur, ongant\u00edd gloyma hvat hendi og l\u00e6ra av teimum feilum, sum tey gj\u00f8rdu t\u00e1, so teir ikki henda aftur.\n\nKeldur \n\n Jewishvirtuallibrary.org\n Ushmm.org\n Holocause-History.org\n Grein \u00e1 ensku Wikipedia um t\u00fdnignarlegurnar\n 15yoccaj.edublogs.org\n\nS\u00f8ga\nSeinni heimsbardagi\nT\u00fdskland\nAntisemitisma\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nS\u00f8ga T\u00fdsklands\nHolocaust"}
{"id": "16724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Julius%20C%C3%A6sar", "title": "Julius C\u00e6sar", "text": "Gaius Julius Caesar var r\u00f3mverskur keisari fr\u00e1 49 f.Kr. til 44 f.Kr. var ein r\u00f3mverskur st\u00e1tsma\u00f0ur, generalur og rith\u00f8vundur av lat\u00ednskari prosa. Hann sp\u00e6ldi ein t\u00fddningarmiklan leiklut \u00ed hendingunum i\u00f0 f\u00f8rdu til avhendan av R\u00f3mverksa L\u00fd\u00f0veldinum og byrjanina til R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0. \u00cd 60 f.Kr. gj\u00f8rdu C\u00e6sar, Crassus og Pompejus ein politiska samgongu, i\u00f0 kom at dominera r\u00f3mverskan politikk \u00ed mong \u00e1r. Sigrarnir hj\u00e1 C\u00e6sar \u00ed gallisku bard\u00f8gunum, i\u00f0 enda\u00f0u \u00ed 51 f.Kr., v\u00ed\u00f0ka\u00f0u um \u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 R\u00f3m til Ermarsund og R\u00edn\u00e1nna. C\u00e6sar gj\u00f8rdist tann fyrsti r\u00f3mverski generalurin, i\u00f0 f\u00f3r yvirum ensku kanalina og R\u00edn\u00e1nna, t\u00e1 i\u00f0 hann bygdi eina br\u00fagv tv\u00f8rtur um R\u00edn\u00e1nna og framdi ta\u00f0 fyrstu innr\u00e1sina \u00ed Bretlandi.\n\nS\u00ed eisini \nAugustus\n\nNotur\n\nKeldur \n\n http://www.roman-empire.net/republic/caesar.html\n http://www.eyewitnesstohistory.com/caesar2.htm\n http://www.history.com/topics/julius-caesar\n\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nR\u00f3mverjar\u00edki\u00f0\nHermenn"}
{"id": "16732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B8rnuv%C3%ADksstakkur", "title": "Tj\u00f8rnuv\u00edksstakkur", "text": "Tj\u00f8rnuv\u00edksstakkur (eisini r\u00f3ptur Stakkurin) er ein 133 metra h\u00f8gur stakkur nor\u00f0anfyri bygdina Tj\u00f8rnuv\u00edk, sum er nor\u00f0asta bygd \u00e1 Streymoynni. Si\u00f0bundni t\u00farurin \u00fat \u00e1 Tj\u00f8rnuv\u00edkstakk ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0ur einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, um heysti\u00f0, og ta\u00f0 ver\u00f0ur lagt n\u00f3gv upp\u00ed henda dagin. Hesin dagurin, er vor\u00f0in ein si\u00f0ur fyri tj\u00f8rnuv\u00edkingar, men ta\u00f0 eru ikki bert tj\u00f8rnuv\u00edkingar vi\u00f0 \u00e1 t\u00farinum, ta\u00f0 koma fleiri f\u00f3lk \u00far \u00f8\u00f0rum bygdum, og eisini fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00f8\u00f0rum londum. Ta\u00f0 eina \u00e1ri v\u00f3ru umlei\u00f0 200 f\u00f3lk vi\u00f0 \u00e1 t\u00farinum. T\u00farin er helst vikuskifti n\u00e6rmast 20. september. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 ver\u00f0a stuttleikafer\u00f0ir \u00fat \u00ed Stakkin eisini fyriskipa\u00f0ar av og \u00e1.\n\n\u00cd dag er l\u00e6tt at koma yvir um \u00e1 Stakkin, t\u00ed ta\u00f0 er gj\u00f8rdur ein kassi, sum hongur \u00e1 tveimum rennistrongum, og ver\u00f0ur drigin vi\u00f0 einum eftirstj\u00f3ra av monnunum, sum eru vi\u00f0 \u00e1 t\u00farinum. \nT\u00e1 aftur ver\u00f0ur komi\u00f0 oman \u00ed bygdina, hevur bygdaf\u00f3lki\u00f0 bor\u00f0reitt vi\u00f0 fr\u00e1l\u00edkum brey\u00f0i vi\u00f0 f\u00f8royskum vi\u00f0skera, inni \u00ed bygdah\u00fasinum, til f\u00f3lki\u00f0, sum hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 t\u00farinum. \n\nStakkurin er 133 m h\u00f8gur, hann var ikki l\u00e6ttur at s\u00f8kja fyrr, t\u00ed ta\u00f0 var so ringt at koma upp \u00e1 hann. Seinni settu teir jarnringar fastar \u00ed hann, og t\u00e1 gekst betur at sleppa upp. \nN\u00fa t\u00e1 rennistrongur er lagdur \u00fat \u00e1 Stakkin, fer\u00f0ast teir fr\u00e1 hond aftur og fram tv\u00f8rtur um Stakksund. \nFyrsti strongurin kom \u00ed 1937.\n\nH\u00fasi\u00f0 \u00ed Stakkinum \nTa\u00f0 hava veri\u00f0 tvey h\u00fas \u00e1 Stakkinum. Ta\u00f0 fyrra var bygt s\u00ed\u00f0st \u00ed 40'unum, men feyk \u00ed illve\u00f0ri. H\u00fasi\u00f0, sum ve\u00f0ur br\u00fakt \u00ed dag, var\u00f0 bygt fyrst \u00ed 1970'unum. \nH\u00fasi\u00f0 hevur veri\u00f0 sera hent, b\u00e6\u00f0i til lundafleyg, og t\u00e1 fari\u00f0 ver\u00f0ur \u00fat \u00e1 Stakkin til anna\u00f0 endam\u00e1l. H\u00fasi\u00f0 er umlei\u00f0 f\u00fdra fer\u00f0ir fimm metrar \u00ed einari h\u00e6dd; seks koyggjur eru \u00ed h\u00fasinum, og \u00f8ll ney\u00f0ug \u00fatger\u00f0 til matger\u00f0 er eisini \u00ed h\u00fasinum. \n\u00c1 sumri \u00ed 1993 var\u00f0 n\u00fdggi strongurin lagdur. Og saman vi\u00f0 honum og n\u00fdggja kassanum hava tj\u00f8rnuv\u00edkingar havt m\u00f8guleikan fyri at v\u00edst einari mongd av vitjandi \u00fat \u00ed Stakkin \u00e1 \u00fatfer\u00f0unum, sum skipa\u00f0 hevur veri\u00f0 fyri.\n\nSey\u00f0ahald og fulgavei\u00f0a \u00ed Stakkinum \nTa\u00f0, sum Stakkurin \u00f3iva\u00f0 er best kendur fyri, er sey\u00f0urin, i\u00f0 gongur har \u00fati, og sum ver\u00f0ur seldur \u00e1 uppbo\u00f0i, har avkasti\u00f0 fer til v\u00e6lgerandi endam\u00e1l. \n\n\u00c1\u00f0renn strongur kom, bleiv sey\u00f0urin hiva\u00f0ur upp og sleptur upp \u00e1 Stakkin. Teir sey\u00f0irnir, kundu ganga \u00ed fleiri \u00e1r, \u00e1\u00f0renn teir v\u00f3ru tiknir aftur, t\u00ed ringt var at koma eftir teimum. T\u00e1 strongur kom, l\u00e1 betur fyri. \nSey\u00f0urin ver\u00f0ur ikki sleptur \u00fat \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. \u00c1 fundi, i\u00f0 var hildin \u00ed bygdah\u00fasinum tann \u00e1ttanda apr\u00edl 1993, var\u00f0 samtykt, at sey\u00f0ur skuldi sleppast \u00fat \u00e1 Stakkin tvey \u00e1r \u00e1 ra\u00f0, men s\u00ed\u00f0an skuldi hann fri\u00f0ast ta\u00f0 tri\u00f0ja. Tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 ver\u00f0a bert hornasey\u00f0ir sleptir \u00fat. \n\nStakkurin hevur veri\u00f0 sera hentur fyri tj\u00f8rnuv\u00edkingar. Serliga hevur ta\u00f0 veri\u00f0 fuglavei\u00f0an, sum hevur havt naka\u00f0 at siga. Talan er um lunda og havhest. \nFyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, mundi ta\u00f0 vera vanligt at f\u00e1a upp til 20.000 til 30.000 lundar \u00ed eitt \u00e1r. Men hetta er minka\u00f0 n\u00f3gv. \n\nTa\u00f0 besta \u00e1ri\u00f0 \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 var \u00ed 1982, t\u00e1 5.051 fuglar v\u00f3ru veiddir \u00ed 13 dagar, \u00ed me\u00f0al 388 fuglar um dagin. \nRingast var \u00ed 1988, t\u00e1 einans 34 fuglar v\u00f3ru veiddir \u00ed fimm dagar; 5 fuglar um dagin. \nHetta hildu tj\u00f8rnuv\u00edkingar vera sera \u00f3heppi\u00f0, og okkurt m\u00e1tti gerast. Semja var um at fri\u00f0a Stakkin \u00ed tvey til tr\u00fd \u00e1r fyri lundafleyg og sey\u00f0ahald. Men ta\u00f0 var \u00f3iva\u00f0 ikki hetta, i\u00f0 var ors\u00f8kin til at ongin lundi var, t\u00ed ta\u00f0 var yvirh\u00f8vur allasta\u00f0ni, at lundin var \u00ed minking. \n\n\u00cd b\u00f3kini \"\u00dar Bjargas\u00f8guni\" eftir Arna N\u00f8rrevang ver\u00f0ur nevnt, at tj\u00f8rnuv\u00edkingar v\u00f3ru \u00ed royting \u00ed Stakkinum; hetta var \u00ed 1776. Hendan fer\u00f0in enda\u00f0i syrgiliga, t\u00ed her l\u00e6t ein ma\u00f0ur l\u00edv, og hetta er einasti ma\u00f0ur, sum f\u00f3lk vita um, sum hevur lati\u00f0 l\u00edv \u00e1 staksfer\u00f0.\n\nKeldur \n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "16733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Che%20Guevara", "title": "Che Guevara", "text": "Ch\u00e9 Guevara (f\u00f8ddur 14. juni 1928 \u00ed Rosario, Argentina, dey\u00f0ur 9. oktober 1967) var ein argentinskur marxistiskur uppreistarlei\u00f0ari, l\u00e6kni, rith\u00f8vundur, diplomatur. Hann var tann eldsti av fimm systkjum. Tey l\u00f3gu \u00ed t\u00ed h\u00e6gra endanum av mi\u00f0alklassanum. P\u00e1pin var arkitektur og hev\u00f0i ymiskar l\u00edtlar fyrit\u00f8kur. Hetta gj\u00f8rdi at tey v\u00f3ru hampuliga v\u00e6l fyri.\n\nS\u00f8gan um Ch\u00e9 Guevara \nErnesto \u201dCh\u00e9\u201d Guevara uppfata\u00f0i alt Lat\u00edn Amerika sum s\u00edtt heimland. \u201dM\u00e1l, hugbur\u00f0ir, religi\u00f3n og felags harri sameinir hesar nati\u00f3nir\u201d hetta v\u00f3ru or\u00f0ini hj\u00e1 Ch\u00e9 Guevara.\n\nF\u00f3lk i\u00f0 kendu familjuna seg\u00f0i at Ch\u00e9 hev\u00f0i ein g\u00f3\u00f0an barnsbur\u00f0ur. Tey s\u00f8gdu eisini at foreldrini hj\u00e1 Ch\u00e9 v\u00f3ru fr\u00edsinna\u00f0u, at tey v\u00f3ru anti-fascistar og sera politiskt virkin. Hesin hugbur\u00f0urin hevur so at siga smitta av upp\u00e1 Ch\u00e9. T\u00e1 i\u00f0 foreldrini hj\u00e1 Ch\u00e9 funnu \u00fatav at hann hev\u00f0i eitt sera ringt tilfeldi av astma, gj\u00f8rdu tey av at flyta til Alta Garcia har ve\u00f0urlagi var gott og turt. Astma\u00f0in hj\u00e1 Ch\u00e9 var sera ringt og hann hev\u00f0i, alt l\u00edvi\u00f0, n\u00e6stan dagliga astma-her\u00f0indi. T\u00f3 hendan sj\u00fakan gj\u00f8rdi ta\u00f0 ringt at liva vanligt nokta\u00f0i Ch\u00e9 at geva upp. Hann kempa\u00f0i \u00edm\u00f3tir sj\u00fakuni og l\u00e6rdi seg at hugsa og lesa t\u00e1 i\u00f0 her\u00f0indini v\u00f3ru ringast. Hann vandi kroppin og betra\u00f0i um heilsuna hj\u00e1 s\u00e6r vi\u00f0 at ganga langar t\u00farar \u00ed fj\u00f8llunum \u00ed Argentina.\n\n\u00cd 1946 byrja\u00f0i Ch\u00e9 at lesa medisin \u00e1 universitetinum \u00ed Buenos Aires. Hann fer\u00f0a\u00f0ist n\u00f3gv runt umkring \u00ed Lat\u00edn Amerika og l\u00e6rdi t\u00ed n\u00f3gv um geografiina, n\u00e1tturina og f\u00f3lkini i\u00f0 b\u00fa\u00f0u \u00e1 kontinetinum*. Ch\u00e9 var sera foharma\u00f0ur um f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi men av t\u00ed at hann var so ungur visti hann ikki so n\u00f3gv um politik.\n\n\u00cd 1952 vendi Ch\u00e9 aftur til Buenos Aires, aftan\u00e1 einari langari fer\u00f0, fyri at lesa li\u00f0ugt. \u00cd 1953 bleiv hann l\u00e6kni. T\u00f3 hann akkur\u00e1t var blivin l\u00e6kni f\u00f8ldi hann ongan hug til at gera karrieru vi\u00f0 hesum og f\u00f3r t\u00ed beinavegin \u00fat at fer\u00f0ast aftur. Ch\u00e9 var blivin sera \u00e1huga\u00f0ur \u00ed politikki aftan\u00e1 s\u00ednari langu fer\u00f0 runt \u00ed Lat\u00edn Amerika. Hann hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 hvussu korrupt landi var, og hvussu n\u00f3gv f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi var. T\u00ed var \u00e6tlanin vi\u00f0 hesari fer\u00f0ini at fara til tey st\u00f8\u00f0ini har ta\u00f0 v\u00f3ru problemir. Hann vil gjarna vera vi\u00f0 til at gera ein mun. Hann og n\u00f8kur vinf\u00f3lk f\u00f3ru fyrst til Bolivia og s\u00ed\u00f0ani til Guatemala, har hann so sm\u00e1tt byrja\u00f0i at broyta seg til ein aktivan revolutioner. Hann var vi\u00f0 til at kempa \u00edm\u00f3ti \u00f3retv\u00edsi og korrupti\u00f3nini. Eftirsum inasi\u00f3nstropparnar drupu \u00f8ll i\u00f0 v\u00f3ru vinstraorientera\u00f0i ella misstonksom, so yvirtala\u00f0u vinf\u00f3lkini Ch\u00e9 til at s\u00f8kja um asyl \u00ed t\u00ed argentinsku embassaduni \u00ed Guatemala.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n BBC Audio Archive: Profile of Che Guevara\n BBC News \u2013 Che Guevara Images: \u00a0 Set 1, Set 2, Set 3\n Central Intelligence Agency: Reports on Che Guevara\n Che Guevara Internet Archive: Speeches, Images\n\nArgentinar\nDiplomatar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 1967"}
{"id": "16736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADlabeinsstrondin", "title": "F\u00edlabeinsstrondin", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 F\u00edlabeinsstrondin (alment franskt heiti: R\u00e9publique de C\u00f4te-d'Ivoire) er eitt land \u00ed Vesturafrika. \u00cd nor\u00f0ri hevur F\u00edlabeinsstrondin mark vi\u00f0 Mali og Burkina Faso, \u00ed eystri vi\u00f0 Gana, og \u00ed vestri vi\u00f0 Liberia og Guinea. Almenna m\u00e1li\u00f0 er franskt.\n\nPolitikkur\n\nMannar\u00e6ttindabrot \n\nB\u00e6\u00f0i deildir, sum stu\u00f0la fyrrverandi forsetanum \u00e1 F\u00edlabeinstrondini Laurent Koudou Gbagbo og n\u00faverandi forsetanum Alassane Ado Dramane Ouattara, framdu kr\u00edggsbrotsverk og brot \u00e1 manna\u00e6ttina, \u00ed bl\u00f3\u00f0uga str\u00ed\u00f0num, sum t\u00f3k seg upp aftan\u00e1 vali\u00f0 \u00ed desember 2010 . Alassane forseti hevur higartil ikki ford\u00f8mt hesum r\u00e6\u00f0uger\u00f0um. Hetta kann tulkast, sum tekin um, at hansara trygdardeildir og a\u00f0rir v\u00e1pna\u00f0ir b\u00f3lkar, hava fingi\u00f0 gr\u00f8nt lj\u00f3s til at halda fram vi\u00f0 bard\u00f8gunum. Heitt ver\u00f0ur \u00e1 Alassane, um alment at ford\u00f8ma bard\u00f8gunum og at ste\u00f0ga \u00f8llum \u00e1lopum \u00e1 sivila f\u00f3lki\u00f0 alt fyri eitt. Mannar\u00e6ttindabrot ver\u00f0a framhaldandi framd m\u00f3tvegis veruligum ella \u00edmynda\u00f0um stu\u00f0lum hj\u00e1 fyrrverandi forsetanum Gbagbo. Mannar\u00e6ttindabrotini ver\u00f0a b\u00e6\u00f0i framd \u00ed Abijan og \u00ed vestara partinum av landinum. Eitt kanningarli\u00f0 hj\u00e1 Amensty International hevur veri\u00f0 \u00e1 F\u00edlabeinstrondini, \u00ed gott tveir m\u00e1na\u00f0ir, og samla\u00f0 meira enn 100 fr\u00e1grei\u00f0ingar fr\u00e1 vitnum og f\u00f3lki, sum hava yvirliva\u00f0 massakrina, sum f\u00f3r fram tann 29. mars 2011 \u00ed Du\u00e9kou\u00e9, sum liggur umlei\u00f0 500 km. vestan fyri Abidjan, og granna bygdinum. Allar fr\u00e1grei\u00f0ingarnar fr\u00e1 vitnum bera bo\u00f0 um, at dr\u00e1pini eru systematisk \u00fatvald og framd av hermonnum \u00ed FRCI (Forces R\u00e9publicaines de C\u00f4te d'Ivoire), sum var\u00f0 stovna\u00f0 av n\u00faverandi forsteta Alassane tann 8. mars \u00ed 2011 . FRCI herdeildin hevur dripi\u00f0 hundra\u00f0tals menn \u00ed \u00f8llum aldrum, vegna teirra politisku sannf\u00f8ring og etniska samleika. \n\n\u00c1\u00f0renn menninir v\u00f3ru dripnir, v\u00f3ru teir bidnir um at uppl\u00fdsa navn teirra og v\u00edsa samleikapr\u00f3gv. N\u00f8kur av samleikapr\u00f3vnum v\u00f3ru funnin undir li\u00f0ini av l\u00edkunum. Fr\u00e1 6. til 8. mai \u00ed 2011 v\u00f3ru fleiri bygdir ni\u00f0urbrendar og fleiri f\u00f3lk dripin. FRCI r\u00e6ttv\u00edstgj\u00f8rdi hesar ger\u00f0ir vi\u00f0 at siga, at teir leita\u00f0u eftir v\u00e1pnum. S\u00ed\u00f0an desember 2010 hava deildir, sum hava stu\u00f0la Gbagbo eisini hava framt kr\u00edggjsbrotsverk og brot m\u00f3ti manna\u00e6ttini, harmillum mor\u00f0, p\u00edning og ney\u00f0t\u00f8kur. S\u00ed\u00f0st \u00ed februar m\u00e1na\u00f0i f\u00f3ru deildir, sum stu\u00f0la Gbagbo, inn \u00ed eitt t\u00e6tt bygt grannalag \u00ed Abijan, har f\u00f3lk, sum stu\u00f0la Alassane hildu til, og drupu fleiri f\u00f3lk. Str\u00ed\u00f0i\u00f0, sum hevur valda\u00f0 seinastu seks m\u00e1na\u00f0arnar hevur f\u00f8rt til, at t\u00fasundtals f\u00f3lk eru fl\u00fddd og eru tramautisera\u00f0i.\n\nB\u00faskapur \n\nF\u00edlabeinsstrondin sigst vera eitt ta\u00f0 tryggasta landi\u00f0 \u00ed Afrika, b\u00e6\u00f0i politiskt og b\u00faskaparliga. Ein av atvoldunum er, at landi\u00f0 hev\u00f0i sama forseta, F\u00e9lix Houphou\u00ebt-Boigny (f. 18. oktober 1905 \u2013 d. 7. desember 1993), \u00ed 33 \u00e1r, 1960 til 1993. Hann leg\u00f0i dent \u00e1, at landi\u00f0 skuldi flyta \u00fat ymiskar v\u00f8rur, t\u00ed at ta\u00f0 er ein av fortreytunum fyri sterkum b\u00faskapi. T\u00fddningarmestu landb\u00fana\u00f0arv\u00f8rurnar eru kaffi og kakao. B\u00f8ndurnir dyrka eisini bummull, frukt og tubbak og hava eisini sk\u00f3garvinnu. \n\nBori\u00f0 saman vi\u00f0 flestu lond \u00ed Afrika er F\u00edlabeinsstrondin r\u00e6ttiliga r\u00edkt land. Ein ein av ors\u00f8kunum er, at myndugleikarnir hava lagt seg eftir, at b\u00f8ndurnir dyrka ymiska gr\u00f8\u00f0i. Einki land \u00ed heiminum dyrkar so n\u00f3gv kakao sum F\u00edlabeinsstrondin - summi \u00e1r kemur 1/3 av \u00f8llum kakao ha\u00f0an - men kapping \u00far Landsynnings\u00e1sia kann fara at broyta hetta. Einki anna\u00f0 land \u00ed Afrika dyrkar so n\u00f3gv kaffi, og teir dyrka eisini ananas og bananir.\n\nFyrr v\u00f3ru st\u00f3rir sk\u00f3gir \u00e1 F\u00edlabeinsstrondini. Har vaks n\u00f3gvur d\u00fdrur vi\u00f0ur, sum til d\u00f8mis \u00edbinholt og mahogni. N\u00fa er n\u00e6stan eingin sk\u00f3gur eftir. \u00cd mong \u00e1r var sk\u00f3garvinna \u00e1liti\u00f0 \u00ed b\u00faskapinum, og n\u00f3gvur vi\u00f0ar\u00fatflutningur var hildin at vera ein av \u00fatvegunum at vinna \u00e1 uttanlandsskuldini. St\u00f3rir sk\u00f3gir v\u00f3r\u00f0u h\u00f8gdir ni\u00f0ur og lendi\u00f0 lagt inn til kaffi- og kakaolundir. N\u00fa ver\u00f0ur roynt at bjarga t\u00ed sk\u00f3gi, sum eftir er, og fari\u00f0 er eisini at gr\u00f3\u00f0urseta tr\u00f8.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nFleiri enn 60 f\u00f3lkasl\u00f8g eru \u00e1 F\u00edlabeinsstrondini, og samanumtiki\u00f0 liva tey fri\u00f0arlaga saman. Eitt av hesum f\u00f3lkum er danf\u00f3lki\u00f0, dj\u00fapt inni \u00ed sk\u00f3gunum fyri vestan. Tey eru gitin fyri at duga v\u00e6l at skera \u00ed tr\u00e6 og gera m.a. tr\u00e6skortar, sum limirnir \u00ed serligum loyniligum felagsskapum br\u00faka, so at eingin skal vita, hv\u00f8rjir teir eru. Bara limirnir \u00ed hesum felagsskapum sleppa at dansa styltudansin hj\u00e1 danf\u00f3lkinum.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\nK\u00fapan \u00e1 st\u00f8rstu kristnu kirkju \u00ed heiminum (La Basilique Notre-Dame de la Paix) dagar h\u00f8gt upp um h\u00fasatekjurnar \u00ed l\u00edtla b\u00fdnum Yamoussoukro, sum fyri stuttum var\u00f0 gj\u00f8rdur til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00e1 F\u00edlabeinsstrondini. Gamli forsetin, Boigny, hev\u00f0i sj\u00e1lvur eftirlit vi\u00f0 arbei\u00f0inum, kirkjan var\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 1989. Hon var ovurd\u00fdr at byggja, men har eru 7 000 sessir, og \u00ed t\u00faninum f\u00e1a 350 000 f\u00f3lk veri\u00f0 - tr\u00edggjar fer\u00f0ir so n\u00f3gv f\u00f3lk, sum b\u00fagva \u00ed b\u00fdnum. Funnist var\u00f0 har\u00f0liga at forsetanum fyri at seta \u00ed verk so r\u00e6\u00f0uliga d\u00fdra bygging \u00ed einum landi, har enn er st\u00f3rt f\u00e1t\u00e6kad\u00f8mi.\n\nHagt\u00f8l \n\n Kristind\u00f3mur: 37,5 %. \n Islam: 37,5 %. \n Afrikanskir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir: 25,0 %.\n\nMentan \n\nF\u00edlabeinsstrondin gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed 1960, t\u00e1 hev\u00f0i landi\u00f0 veri\u00f0 franskt hj\u00e1land \u00ed 400 \u00e1r. Landi\u00f0 hevur enn n\u00f3gv samband vi\u00f0 Frakland. 240 km sunnanfyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in liggur Abidjan. Hesin n\u00fdm\u00f3tans havnab\u00fdurin vi\u00f0 glampandi h\u00e1h\u00fasum er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum. \u00cd Abidjan eru n\u00f3gvir sn\u00f8ggir m\u00f3tahandlar og f\u00ednar matstovur, i\u00f0 eru merkt av franskari \u00e1virkan og minna um, at landi\u00f0 hevur sta\u00f0i\u00f0 undir Fraklandi. Mangir bankar \u00ed Abidjan og a\u00f0rar fyrit\u00f8kur h\u00fasast \u00ed h\u00e1h\u00fasunum uppi \u00e1 heygnum \u00ed b\u00fdnum. Abidjan var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00e1 F\u00edlabeinsstrondini til 1991, t\u00e1 i\u00f0 Yamoussoukro gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nF\u00edlabeinsstrondin\nAfrika"}
{"id": "16737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dean%20Edwards", "title": "Dean Edwards", "text": "Dean Edwards (f\u00f8ddur 1970) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sangari, rith\u00f8vundur, raddaleikari, skemtari og t\u00f3nleikari. R\u00f8dd hansara minnir um r\u00f8ddina hj\u00e1 Eddie Murphy. Hann er m.a. kendur fyri hansara leiklut \u00ed Scared Shrekless sum Donkey.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "16738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eddie%20Murphy", "title": "Eddie Murphy", "text": "Edward Regan \"Eddie\" Murphy (f\u00f8ddur 3. apr\u00edl 1961) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sangari, skemtari, t\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur sum m.a. er kendur fyri hansara leiklut \u00ed Shrek sum Donkey (legi\u00f0 r\u00f8dd til). \nHann er blivin tilnevndur til Golden Globe Award fyri hansara framf\u00f8rslur \u00ed 48 Hrs, Beverly Hills Cop r\u00f8\u00f0, Trading Places, og The Nutty Professor. \u00cd 2007 vann hann Golden Globe \u00ed b\u00f3lkinum Best Supporting Actor (Besti stu\u00f0landi sj\u00f3nleikarin) og m\u00f3tt\u00f3k eina tilnevning fyri Academy Award for Best Supporting Actor fyri hansara leiklut sum soul sangarin James \"Thunder\" Early \u00ed Dreamgirls.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "16739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ciara%20Bravo", "title": "Ciara Bravo", "text": "Ciara Quinn Bravo (f\u00f8dd 1997) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og r\u00f8ddleikari, sum er best kend fyri s\u00edn leiklut sum Katie Knight \u00ed Big Time Rush. Hon er eisini kend fyri at leggja r\u00f8ddir til teknifilmar og animati\u00f3nsfilmar, m.a. er hon kend fyri at leggja r\u00f8dd til animati\u00f3nsfilmin Open Season 3 sum Giselita.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Ciara Bravo \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/X%20Factor%20%28Danmark%29", "title": "X Factor (Danmark)", "text": "X Factor er ein sj\u00f3nvarpssending, har f\u00f3lk sleppa at v\u00edsa, hvussu v\u00e6l tey duga at syngja. X Factor ver\u00f0ur framleitt \u00ed fleiri ymiskum londum, og var\u00f0 upprunaliga framleidd \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Ta\u00f0 var sj\u00f3nvarps og t\u00f3nleika framlei\u00f0arin og t\u00f3nleika d\u00f3marin Simon Cowell, i\u00f0 fann upp\u00e1 X Factor sendingina. \u00cd Danmark hevur sendingin ver\u00f0i framleidd s\u00ed\u00f0an 2008. Fyrsta sendingin var\u00f0 v\u00edst \u00ed DR1 \u00ed januar, februar og mars 2008. Fyrst koma ein r\u00fagva av f\u00f3lki til t\u00e6r sonevndu auditions, har tey syngja fyri trimum d\u00f3marum. Her hendur so ein grov sortering, har tey allar flestu ver\u00f0a send heim. Men r\u00e6ttiliga n\u00f3gv ver\u00f0a t\u00f3 vald \u00fat til at koma til ta\u00f0 tey nevna boothcamp, og har framf\u00f8ra tey fleiri fer\u00f0ir og at enda velja d\u00f3marnir, sum hava fingi\u00f0 onkran at hj\u00e1lpa s\u00e6r, tey n\u00fdggju \u00fat, sum sleppa vi\u00f0 til live framf\u00f8rslurnar. Hv\u00f8r d\u00f3mari sleppur at velja tr\u00edggjar luttakarar. T\u00e1 bootcamp byrjar ver\u00f0a teir tr\u00edggir b\u00f3lkarnir tilvildarliga b\u00fdttir \u00fat til d\u00f3mararnar. Ein av teimum f\u00e6r so tey ungu millum 15 og 24, ein f\u00e6r tey meira tilkomnu, sum eru yvir 25 og ein d\u00f3mari f\u00e6r so b\u00f3lkarnar. Fleiri fer\u00f0ir hevur ta\u00f0 v\u00edst seg, at b\u00f3lkarnir ikki hava n\u00f3g h\u00f8ga g\u00f3\u00f0sku, og t\u00ed eru d\u00f3mararnir farnir at gera s\u00edn egna b\u00f3lk ella kanska fleiri vi\u00f0 at seta einkultir sangarar, sum annar v\u00f3ru blivin send heim, saman til ein sangb\u00f3lk. \u00cd 2009 hepna\u00f0ist henda mannagongd so miki\u00f0 v\u00e6l, at b\u00f3lkurin Alien Beat Club gj\u00f8rdist nummar tvey, sj\u00e1lvt um tey \u00f8ll f\u00fdra stilla\u00f0u upp sum solistar at byrja vi\u00f0. Ta\u00f0 var d\u00f3marin Remee, sum setti tey saman.\n\nF\u00f8royingar \u00ed X Factor (Danmark) \n\nFleiri f\u00f8royingar hava luttiki\u00f0 \u00ed og kl\u00e1ra seg v\u00e6l \u00ed X Factor sang kappingini \u00ed Danmark. \u00cd 2009 lutt\u00f3k f\u00f8royska Linda Andrews \u00ed kappingini, og hon kl\u00e1ra\u00f0i seg so miki\u00f0 v\u00e6l, at hon vann kappingina. \u00cd 2010 lutt\u00f3k Anna Nygaard, sum eftir at sendingin var\u00f0 li\u00f0ug fekk s\u00e6r kunstnaranavni\u00f0 Anna Faroe. Anna var millum tey 9 sum komu til live framf\u00f8rslurnar, men kom t\u00f3 ikki \u00ed finaluna. Anna gj\u00f8rdist nummar 5.\n\n\u00cd 2011 gj\u00f8rdist vinnarin Sarah Skaalum J\u00f8rgensen, \u00ed X Factor kend sum Sarah. Sarah er ikki heilur f\u00f8royingur, og heldur ikki h\u00e1lvur, men hon er kvartur f\u00f8royingur, \u00e6tta\u00f0 \u00far Hvalba, hagani millumnavni\u00f0 Skaalum kemur. \n\n\u00cd 2012 lutt\u00f3k Sveinur Gaard Olsen \u00far Havn og Kristel Lisberg av Tv\u00f8royri. Kristel kom v\u00ed\u00f0ari fleiri fer\u00f0ir, men beint \u00e1\u00f0renn tey allar seinastu skuldu veljast \u00fat til live framf\u00f8rslurnar, so bleiv hon vald fr\u00e1 og slapp ikki vi\u00f0. Sveinur Gaard Olsen kom allan vegin til finaluna. Hann gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd. Beint \u00e1\u00f0renn finaluna var\u00f0 skipa\u00f0 fyri einum t\u00fari til F\u00f8roya, har DR1 f\u00f3lkini fylgdu vi\u00f0 honum. DR1, Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 og T\u00f3rshavnar Kommuna skipa\u00f0u fyri m\u00f3tt\u00f8ku av Sveini, og uttan at hann visti av t\u00ed, h\u00f8vdu tey saman vi\u00f0 familju hansara skipa fyri einari konsert \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Brot fr\u00e1 m\u00f3tt\u00f8kuni og konsertini v\u00f3ru s\u00ed\u00f0an v\u00edst \u00ed n\u00e6stu X Factor sendingini, har d\u00f3marin Thomas Blachman tosa\u00f0i r\u00e6ttiliga ironiskt um ta\u00f0 at borgarstj\u00f3rin \u00ed Havn (He\u00f0in Mortensen) helt r\u00f8\u00f0u fyri Sveini. Ein annar luttakari sum var\u00f0 millum tey 9 sum komu vi\u00f0 til live framf\u00f8rslurnar, var h\u00e1lvur f\u00f8royingur og h\u00e1lvur \u00edslendari. Ta\u00f0 var Jean Michel, sum var helmingurin av einum b\u00f3lki saman vi\u00f0 Nicoline Simone. Ta\u00f0 bleiv r\u00e6ttiliga rokaligt, t\u00e1 Jean Michel stutt \u00e1r\u00f0enn finaluna, t\u00e1 bara ein live framf\u00f8rsla var eftir, t\u00f3k seg \u00far kappingini. Av t\u00ed at tey b\u00e6\u00f0i v\u00f3ru ein b\u00f3lkur, so kundi Nicoline Simone ikki halda fram uttan Jean Michel. \u00cd seinastu framf\u00f8rsluni \u00e1\u00f0renn finaluna bleiv t\u00ed ongin sendur heim. Sendingin helt t\u00f3 \u00e1 sum vanligt, og f\u00f3lk sluppu at atkv\u00f8\u00f0a \u00e1l\u00edkav\u00e6l, og t\u00e6r atkv\u00f8\u00f0urnar komu so at telja vi\u00f0 til sj\u00e1lva finaluna. \n\n\u00cd 2014 var\u00f0 ein b\u00f3lkur samansettur av Anthony og Jasmin, b\u00f3lkurin fekk navni\u00f0 Anthony Jasmin og enda\u00f0i vi\u00f0 at vinna X Factor Danmark 2014. Jasmin er h\u00e1lvur f\u00f8royingur, mamma hennara, Hannah Dahl, er \u00e6tta\u00f0 \u00far V\u00e1gi. Mamman er d\u00f3ttir Magnus Dahl \u00far V\u00e1gi. \n\n\u00cd 2015 lutt\u00f3k f\u00f8royski sangarin og t\u00f3nleikarin J\u00f3gvan Joensen \u00far Fuglafir\u00f0i. Hann fekk Lina Rafn til mentor. Hann kom til liveshow har bert 9 einstaklingar og b\u00f3lkar sleppa at luttaka, J\u00f3gvan lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkinum 23 \u00e1r og eldri. Hann kom \u00ed vandab\u00f3lkin til fyrsta liveshow saman vi\u00f0 einum \u00f8\u00f0rum luttakara hj\u00e1 Line, og t\u00ed slapp Line Rafn sj\u00e1lv at velja, hv\u00f8r skuldi sendast heim, hon valdi at senda Nanni heim. \u00cd n\u00e6sta liveshow slapp J\u00f3gvan v\u00ed\u00f0ari uttan at koma \u00ed vandab\u00f3lkin. J\u00f3gvan kom allan vegin til seinastu finaluna, har bert tr\u00fdggir luttakarar eru eftir. Hann gj\u00f8rdist nummar tvey av \u00f8llum, me\u00f0an tann t\u00e1 bert 15-\u00e1ra gamla Emilie Esther vann kappingina.\n\nYvirlit\n\nSesongyvirlit \n Luttekur \u00ed (ella er mentor fyri) \"Undir 25\"-b\u00f3lkinum (\"Undir 24\" \u00ed sesong 6, \"Undir 23\" \u00ed sesong 7)\n Luttekur \u00ed (ella er mentor fyri) \"Yvir 25\"-b\u00f3lkurin (\"Yvir 24\" \u00ed sesong 6, \"Yvir 23\" \u00ed sesong 7)\n Luttekur \u00ed (ella er mentor fyri) \"B\u00f3lkar\"-b\u00f3lkin\n\nVi\u00f0merkingar\n\n  Martin Dodd var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Remee \u00e1 bootcamp.\n  Thomas Troelsen var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Remee undir bootcamp.\n  Toniah Pedersen og Peter Biker v\u00f3ru hj\u00e1lpard\u00f3marar fyri Soulshock \u00e1 bootcamp.\n  Nikolaj Steen var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Pernille Rosendahl \u00e1 bootcamp.\n  Djuna Barnes var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Thomas Blachman \u00e1 bootcamp.\n  Le Gammeltoft var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Pernille Rosendahl \u00e1 bootcamp.\n\n  Kenneth Bager var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Cutfather \u00e1 bootcamp.\n  Dicte var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Thomas Blachman \u00e1 bootcamp.\n  Mattias Kolstrup var hj\u00e6lpedommer for Pernille Rosendahl \u00e1 bootcamp.\n  Kato var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Cutfather \u00e1 bootcamp.\n  Vinnie Who var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Thomas Blachman \u00e1 bootcamp.\n\n  Carla Camilla Hjort var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Ida Corr \u00e1 bootcamp.\n  Marcus Linnet var hj\u00e6lpedommer for Anne Linnet \u00e1 bootcamp.\n  Lennart Ginman og Carsten Dahl v\u00f3ru hj\u00e1lpard\u00f3marar fyri Thomas Blachman \u00e1 bootcamp.\n  Patrick Spiegelberg og Jonas Worup v\u00f3ru hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Lina Rafn \u00e1 bootcamp.\n  Chief 1 var hj\u00e1lpard\u00f3mari fyri Remee \u00e1 bootcamp.\n\nB\u00f3lkarnir og finalistarnir hj\u00e1 d\u00f3marunum \nLykil:\n \u2013 Vinnandi d\u00f3mari/b\u00f3lkur. Vinnarar eru vi\u00f0 feitari skrift, tey i\u00f0 blivu stemma\u00f0i \u00fat eru vi\u00f0 l\u00edtlari skrift.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nX Factor heimas\u00ed\u00f0an\n\nX Factor\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "16744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sambia", "title": "Sambia", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Sambia (alment enskt heiti: Republic of Zambia) er eitt land \u00ed \u00ed sy\u00f0ra-Afrika vi\u00f0 umlei\u00f0 12,9 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. \u00cd nor\u00f0ri hevur Sambia mark vi\u00f0 Tansania og Kongo-Kinshasa, \u00ed eystri vi\u00f0 Malavi og Mosambik, \u00ed vestri vi\u00f0 Angola, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Namibia, Botsvana og Simbabvi. Enskt er ta\u00f0 almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Sambia. Sambia er st\u00f3rur h\u00e1sl\u00e6tti, har eru h\u00f8g fj\u00f8ll og dj\u00fapir dalar. \n\nLandi\u00f0 hevur fiski\u00f8rn sum tj\u00f3\u00f0merki, og hon er eisini \u00e1 sambiska flagginum.\n\nNavnauppruni\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur \n\nT\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 loysti fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi \u00ed oktober 1964, brast politiskt str\u00ed\u00f0 \u00e1, og str\u00ed\u00f0 kykna\u00f0i \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8gini \u00ed Sambia. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 til 1972, t\u00e1 i\u00f0 Kenneth David Kaunda (f. 28. apr\u00edl 1924) l\u00fdsti Sambia sum einfloksr\u00edki. \u00cd 1991 tapti Kaunda \u00e1 fyrsta f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga valinum \u00ed 19 \u00e1r. N\u00fa er fri\u00f0arligari \u00ed Sambia enn n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Afrika, h\u00f3ast 14 f\u00f3lkasl\u00f8g eru \u00ed landinum.\n\nL\u00f3garbrot \n\nF\u00f3lk \u00ed Sambia eru fri\u00f0arlig, vins\u00e6l og sera hjartalig. Har n\u00fdtist t\u00e6r ikki at \u00f3ttast har\u00f0skap, men tj\u00f3var og biddarar eru sum flugur allasta\u00f0ni. Tey, sum eiga pening, hava ta\u00f0 gott og liva v\u00e6l \u00ed st\u00f3rum h\u00fasum. Tey hava h\u00fashj\u00e1lp, sum gera alt arbei\u00f0i, b\u00e6\u00f0i inni \u00ed h\u00fasinum og uttanum. Hj\u00e1 teimum, i\u00f0 eftir teirra m\u00e1listokki eru v\u00e6lhavandi, er ney\u00f0ugt at hava h\u00f8gar gyr\u00f0ingar og portur uttanum h\u00fasini fyri at halda tj\u00f3vum burtur.\n\nEy\u00f0kv\u00e6mi \n\n\u00cd Sambia doyggja n\u00f3gv ung f\u00f3lk av AIDS, mi\u00f0al livialdurin er bert 52 \u00e1r . \u00cd Lusaka er spildurn\u00fdtt hospis til ung foreldur, i\u00f0 liggja at doyggja. Ta\u00f0 eru nunnur, i\u00f0 standa fyri hesum hospis. Ta\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt n\u00f3gv fyri at uppl\u00fdsa f\u00f3lk um smittuvandan, eitt n\u00fa vi\u00f0 at framf\u00f8ra drama \u00e1 fr\u00ed\u00f8kjum.\n\nDey\u00f0arevsing \n\nAv teimum 53 londunum \u00ed Afrika hava 12 lond heilt avtiki\u00f0 dey\u00f0arevsing. Senegal avt\u00f3k til d\u00f8mis dey\u00f0arevsing \u00ed 2004, C\u00f4te d'Ivoire \u00ed 2000, Su\u00f0urafrika \u00ed 1997 og Angola \u00ed 1992. Lond sum Sambia, Mali og Algeria teljast millum tey 14 londini, sum ikki hava framt nakra avr\u00e6tting seinastu 10 \u00e1rini, h\u00f3ast tey formliga ikki hava avtiki\u00f0 dey\u00f0arevsing.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nSambia er eitt sl\u00e6tt og vakurt land, men har er l\u00edti\u00f0 dyrka\u00f0, og n\u00e6rum alt er oy\u00f0i\u00f0. Ein r\u00fagva av dj\u00f3rum liva har og alt gongur leyst, uttan leyvur og h\u00fdenur. T\u00f3 ganga dj\u00f3rini ikki millum h\u00fasini. Tj\u00f3\u00f0argar\u00f0arnir, i\u00f0 eru fri\u00f0a\u00f0ir til tess at verja d\u00fdral\u00edvi\u00f0, eru meira enn tri\u00f0ingurin av Sambia. Fiski\u00f8rnin er vanligur fuglur vi\u00f0 st\u00f3ru v\u00f8tnini, har hon vei\u00f0ir fisk.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nFlestu f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fagva her, arbei\u00f0a \u00ed koparvinnuni. Tilsamans b\u00fagva 42 % av f\u00f3lkinum \u00ed Sambia \u00ed b\u00fdum, meiri enn \u00ed n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum landi \u00ed Afrika. Mong h\u00faski \u00ed Sambia hava b\u00fa\u00f0 \u00ed b\u00fdum \u00ed tr\u00fd, f\u00fdra \u00e6ttarli\u00f0, og ta\u00f0 er sj\u00e1ldsamt \u00ed Afrika.\n\nB\u00faskapur\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\nSambia er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta koparvinnuland \u00ed heiminum, og b\u00faskapurin \u00ed landinum er \u00f3gvuliga n\u00f3gv \u00e1virka\u00f0ur av, hvussu gongdin \u00ed koparvinnuni er. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Sambia eru st\u00f3rar koparlindir \u00ed einum \u00f8ki, sum er 320 km. langt og 50 km. breitt. \u00d8ki\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 koparbelti\u00f0. Gongd kom \u00e1 koparvinnuna \u00ed 1930-\u00e1runum, og kopari\u00f0 hevur f\u00edggja\u00f0 st\u00f3ran part av menningini \u00ed Sambia. 85 % av \u00fatflutningsinnt\u00f8kunum \u00ed landinum eru av hesari vinnu. Fall koparpr\u00edsurin n\u00f3gv \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum, hev\u00f0i ta\u00f0 komi\u00f0 \u00f3gvuliga illa vi\u00f0 b\u00faskaparliga. Eitt anna\u00f0 er, at kopari\u00f0 eisini er fari\u00f0 at minka. \n\nSambia, i\u00f0 er inni \u00ed Afrika, m\u00e1 flyta kopar og a\u00f0rar \u00fatflutningsv\u00f8rur \u00edgj\u00f8gnum onnur lond til havnab\u00fdir, ha\u00f0an ta\u00f0 kann ver\u00f0a avskipa\u00f0. Til 1960-\u00e1rini var meginparturin fluttur \u00edgj\u00f8gnum Simbabvi, men vi\u00f0urskiftini \u00edmillum londini b\u00e6\u00f0i versna\u00f0u, og Sambia leg\u00f0i eina n\u00fdggja jarnbreyt gj\u00f8gum Tansania. Henda jarnbreyt er n\u00fa h\u00f8vu\u00f0ss\u00fatflutningslei\u00f0in \u00far Sambia, og ver\u00f0ur nevnd Tansamjarnbreytin. Tansamjarnbreytin er \u00far Sambia til havnab\u00fdin Dar es Salaam \u00ed grannalandinum Tansania.\n\nFer\u00f0avinna \n\nZambezi\u00e1, sum er su\u00f0urmark \u00ed landinum, er umt\u00f3kt fer\u00f0amannam\u00e1l \u00ed Sambia. Her sigla Zambezi\u00e1, sum er su\u00f0urmark \u00ed landinum, er umt\u00f3kt fer\u00f0amannam\u00e1l \u00ed Sambia. Her sigla fer\u00f0af\u00f3lk v\u00e1\u00f0asigling oman eftir \u00e1unum \u00ed gummib\u00e1tum, har \u00e1irnar renna str\u00ed\u00f0ar (siglingin ver\u00f0ur nevnd rafting), gera \u00fatfer\u00f0ir at s\u00edggja d\u00fdral\u00edvi\u00f0 og fara at hyggja at st\u00f3rslignu Viktoriufossum. Vi\u00f0 Kariba er st\u00f3r byrging um \u00e1nna, ha\u00f0an fer ravmagn b\u00e6\u00f0i til koparn\u00e1mini \u00ed Sambia og til grannalandi\u00f0 Simbabvi. \u00cd Karibavatni, sum kom, t\u00e1 i\u00f0 byrgingin var\u00f0 l\u00f8gd, fiska mong fer\u00f0af\u00f3lk.\n\nF\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi \n\nF\u00f3lki\u00f0 er \u00f3gvuliga f\u00e1t\u00e6kt, l\u00f8nirnar eru l\u00e1gar og arbei\u00f0sloysi\u00f0 st\u00f3rt. Allan vegin fram vi\u00f0 jarnbreytini \u00edmillum koparbelti\u00f0 og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Lusaka eru fat\u00e6krab\u00fdlingar. Alt er br\u00e1\u00f0feingisbygging, og h\u00fasini hava hv\u00f8rki vatn, ravmagn ella kloakkskipan; t\u00ed eru sj\u00fakur elvdar av skittf\u00f8ri og troti vanligar. St\u00f8rsti handilsmidepilin \u00ed h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0num, Lusaka, har 1 mi\u00f3. f\u00f3lk b\u00fagva, er \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 SMS. T\u00f3 keypir vanligi afrikanarin keypir ikki har, men \u00e1 markna\u00f0um. Har er eisini vanligt, at f\u00f3lk b\u00fdta um v\u00f8rur s\u00ednamillum. \n\nTa\u00f0 er at undrast \u00e1, at f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi\u00f0 er so st\u00f3rt, t\u00ed landi\u00f0 er fruktagott. Men f\u00f3lk eru m\u00e1ttleys og uttan \u00e1r\u00e6\u00f0i. H\u00f3ast tey f\u00e1a tilbo\u00f0 um jar\u00f0arstykki, sum tey sj\u00e1lvi skulu eiga gr\u00f8\u00f0ina av, so taka tey ikki av. M\u00f8guliga er ors\u00f8kin tann, at tey, sum royna at tjena pening, ongan kjans hava at savna naka\u00f0 til s\u00edn sj\u00e1lvs. Tey ver\u00f0a noydd fyrst at syrgja fyri familjuni, b\u00e6\u00f0i systkjum og foreldrum. L\u00f8nirnar hj\u00e1 afrikanarum \u00ed Sambia eru \u00f3gvuliga l\u00e1gar. Ein l\u00e6kni tjenar ikki meiri enn 3000 og ein l\u00e6rari um 700 kr\u00f3nur (DDK) um m\u00e1na\u00f0in. Ein v\u00e6ll\u00f8nt arbei\u00f0sgenta f\u00e6r bara 500 kr\u00f3nur \u00ed m\u00e1na\u00f0arl\u00f8n. Orsaka av l\u00e1gu l\u00f8nunum, tr\u00edvast tey, sum f\u00e1a s\u00e6r \u00fatb\u00fagvingar, ikki \u00ed landinum, men leita uttanlands at arbei\u00f0a.\n\nSk\u00falaskapur\n\nMentan \n\nSj\u00e1lvt um f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi er st\u00f3rt \u00ed Sambia, er samanhaldi\u00f0 \u00ed familjuni og umsorganin fyri hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum st\u00f3r. Eitt, sum ey\u00f0kennir flestu f\u00f3lk \u00ed Sambia, er, at tey eru serstakliga vins\u00e6l. Men tey eru m\u00e1ttleys og hava einki \u00e1r\u00e6\u00f0i at vinna s\u00e6r pening, ella at b\u00f8ta um egnar liviumst\u00f8\u00f0ur. Ors\u00f8kin er, at har ver\u00f0ur tiki\u00f0 sum givi\u00f0 at tjenar t\u00fa pening, hj\u00e1lpir t\u00fa allari familjuni.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nSambia vann heilt \u00f3v\u00e6nta\u00f0 finaluna \u00ed African Nations Cup \u00ed 2012 eftir brotsspark kapping \u00edm\u00f3ti favorittunum fr\u00e1 F\u00edlabeinsstrondini . Eftir m\u00e1lleysan dyst og longda leikt\u00ed\u00f0, m\u00e1ttu brotssp\u00f8rk til fyri at avger\u00f0a hv\u00f8r skuldi vinna meistaraheiti\u00f0 \u00ed Afrika. Sambia vann 8-7, og er vinnari av kappingini fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nKeldur \n\nAfrika"}
{"id": "16745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danielle%20Harris", "title": "Danielle Harris", "text": "Danielle Andrea Harris (f\u00f8dd 1977) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum m.a. er kend fyri s\u00edn leiklut \u00ed Father of the Pride sum Sierra.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Verne%20Troyer", "title": "Verne Troyer", "text": "Vernon Jay Troyer (1. januar 1969 - 21. apr\u00edl 2018) var amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari og stuntma\u00f0ur. Hann er best kendur fyri leiklutin Mini-Me \u00ed Austin Powers filmsr\u00f8\u00f0ini. Hann var bert 81 cm h\u00f8gur, sum gj\u00f8rdi hann ein av heimsins minstu monnum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nVernon var f\u00f8ddur \u00ed Sturgis, Michigan, USA. Hann var sonur Susan Troyer, virkisarbei\u00f0ara, og Reuben Troyer, umv\u00e6lara. Hann \u00e1tti tvey systkin, tey Devon og Deborah. Hann seg\u00f0i sj\u00e1lvur at foreldrini: aldrin f\u00f3ru vi\u00f0 m\u00e6r \u00f8\u00f0ruv\u00edsi enn vanligu-st\u00f8dd systkynum hansara. Eg bar tr\u00e6, og f\u00f3\u00f0ra\u00f0i k\u00fdr, sv\u00edn og onnur dj\u00f3r \u00e1 gar\u00f0inum\". Vernon var upprunaliga uppvaksin sum amif\u00f3lk, men foreldur hansara f\u00f3ru fr\u00e1 tr\u00faarb\u00f3lkinum \u00edme\u00f0an hann var barn. Sum barn fer\u00f0a\u00f0ist hann ofta til ami familju s\u00edna at vitja \u00ed Centreville \u00ed Michigan. Hann fekk pr\u00f3gv fr\u00e1 Centreville High School \u00ed 1987, og ein minnispl\u00e1ta \u00ed hansara navni var reist \u00ed sk\u00falanum \u00ed 2003.\n\nStarvslei\u00f0 \nFilmkarriera Vernon byrja\u00f0i t\u00e1 fyrverandi forma\u00f0ur \"Little People of America\" setti seg \u00ed samband vi\u00f0 hann t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1990-\u00e1runum. Hann leita\u00f0i eftir einum, \u00ed einari serligari h\u00e6dd, at sp\u00e6la stuntma\u00f0ur fyri leiklutin \"Baby Bink\" \u00ed John Hughes filminum Baby's Day Out (1994). Eftir hetta arbeiddi hann sum stuntma\u00f0ur, vi\u00f0 einkultum sm\u00e1skemtileiklutum \u00ed fleiri filmum \u00ed 1990-\u00e1runum, har \u00edmillum Dunston Checks In, Jingle All the Way (b\u00e1\u00f0ir fr\u00e1 1996), Men in Black (1997), og My Giant (1998).\n\nVernon m\u00f8ttist vi\u00f0 Jay Roach, leikstj\u00f3ra Austin Powers, um leiklutin Mini-Me, \u00e1\u00f0renn seinni filmurin skuldi upptakast. Mike Myers, i\u00f0 var ein av h\u00f8vundum filmsr\u00f8\u00f0arinnar, var ovfarin av tulkan Vernons \u00e1 leiklutinum, og broytti handriti\u00f0 av Austin Powers: The Spy Who Shagged Me (1999) , solei\u00f0is at Mini-Me og Vernon fingu meiri sp\u00e6lit\u00ed\u00f0, og l\u00e6t vera vi\u00f0 at drepa leiklutin \u00ed filminum, sum upprunaliga var \u00e6tla\u00f0. Vernon endurt\u00f3k leikin tr\u00fd \u00e1r einni \u00ed filminum Austin Powers in Goldmember (2002), og arbeiddi aftur saman vi\u00f0 Mike Myers \u00ed filminum The Love Guru (2008).\n\nEftir at ver\u00f0a vor\u00f0in kendur fyri leiklutin sum Mini-Me, fekk Vernon leiklutin sum v\u00e6tturin Griphook \u00ed Harry Potter and the Philosopher's Stone (2001), og leiklutin Percy \u00ed fantasyfilminum The Imaginarium of Doctor Parnassus (2009) hj\u00e1 Terry Gilliam. Hann lutt\u00f3k eisini \u00ed fleiri realitetsr\u00f8\u00f0um, millum anna\u00f0 The Surreal Life (2005), Welcome to Sweden (2007), og \u00ed s\u00e6ttu r\u00f8\u00f0 av bretska Celebrity Big Brother (2009).\n\nPrivatl\u00edv \n\nS\u00f8gur siga at hann giftist modellini Genevieve Gallen tann 22. februar 2004, men \u00f3gilda\u00f0i hj\u00fanabandi\u00f0 dagin eftir. Tr\u00falovan parsins hev\u00f0i t\u00f3 veri\u00f0 n\u00f3gv \u00ed mi\u00f0lunum. Vernon og l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur hansara nokta\u00f0u, at pari\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 hev\u00f0i havt nakrar planir um giftim\u00e1l, og seg\u00f0i modellina finna upp \u00e1 s\u00f8gur vi\u00f0 peningi fyri eyga.\n\n25. juni 2008 lak eitt privat filmsbrot \u00e1 neti\u00f0, har Vernon og fyrrverandi unnusta hanara, Ranae Shrider, h\u00f8vdu kynsligt samband. Filmsbroti\u00f0, i\u00f0 var filma\u00f0 \u00ed 2008 \u00ed Beverly Hills, og \u00ed heimbygd Ranae Fort Cobb \u00ed Oklahoma, var liki\u00f0 av Ranae sj\u00e1lvari og slatursj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0ini TMZ. Kevin Blatt, sum seldi kenda filmsbroti\u00f0 vi\u00f0 Paris Hilton \u00ed somu st\u00f8\u00f0u \u00ed 2003, royndi at selja filmsbroti\u00f0. Vernon saks\u00f8kti TMZ, Kevin Blatt, og SugarDVD fyri brot \u00e1 hansara privatl\u00edvi. Eisini saks\u00e6kti hann fyri h\u00f8vundar\u00e6tt.\n\n\u00cd mai 2015 lutt\u00f3k Vernon, Brittney Powell, og sonur hennara Tyson \u00ed Celebrity Wife Swap. Brittney b\u00fdtti um pl\u00e1ss vi\u00f0 konu Hines Ward.\n\n\u00cd byrjan apr\u00edl 2018 var Vernon innlagdur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, eftir ein tilbur\u00f0 heima vi\u00f0 h\u00fas. Hann hev\u00f0i fyrr veri\u00f0 innlagdur til avvenjingar vegna r\u00fasdrekkatrupuleikar.\n\nDey\u00f0i \n21. apr\u00edl 2018 doy\u00f0i Vernon Troyer sum 49 \u00e1ra gamal. Ongin dey\u00f0sors\u00f8k hevur veri\u00f0 alment fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0. L\u00edksko\u00f0ari vil vera vi\u00f0 at talan er um eitt m\u00f8guligt sj\u00e1lvmor\u00f0, harsum l\u00edksko\u00f0arin fann st\u00f3ra n\u00f8gd av r\u00fasdrekka \u00ed bl\u00f3\u00f0i Vernons, sum gevur merki um r\u00fasdrekkaeitran.\n\nFilmografi\n\nFilmar\n\nSj\u00f3nvarp\n\nTeldusp\u00f8l\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Verne Troyer Online\n Verne Troyer \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16749", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Warwick%20Davis", "title": "Warwick Davis", "text": "Warwick Ashley Davis (f\u00f8ddur 3. februar, 1970) er ein enskur sj\u00f3nleikari. Hann sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Willow og Leprechaun, og so sp\u00e6ldi hann Ewok Wicket \u00ed Return of the Jedi og professaran Filius Flitwick og Griphook \u00ed Harry Potter filmunum.\n\nPrivatl\u00edv \nWarwick Davis hevur dv\u00f8rgav\u00f8kstur, hann er f\u00f8ddur vi\u00f0 sj\u00fakuni spondyloepiphyseal dysplasia congenita (SED). Hann er giftur vi\u00f0 Samanthu (f\u00f8dd 1971), i\u00f0 hevur achondroplastia, i\u00f0 er ta\u00f0 slagi\u00f0 i\u00f0 umlei\u00f0 70% av \u00f8llum dv\u00f8rgum hava. Tey b\u00fagva \u00ed Yaxley, n\u00e6rindis Peterborough, Cambridgeshire. Tey hava fing\u00f0 f\u00fdra b\u00f8rn, harav tvey eru \u00e1 l\u00edvi: d\u00f3tturin Annabelle og sonurin Harrison, b\u00e6\u00f0i hava SED. Tveir teir fyrstu synirnir doy\u00f0u stutt eftir f\u00f8\u00f0ing orsaka\u00f0 av einari dey\u00f0iligari kombinati\u00f3n av dv\u00f8rgv\u00f8kstrinum hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um foreldrunum. Samantha er d\u00f3ttir Peter Burroughs, i\u00f0 er sj\u00f3nleikari og stj\u00f3ri \u00e1 fyrit\u00f8kuni Willow Management, og systir Hayley Burroughs, i\u00f0 er sj\u00f3nleikarinna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Warwick Davis \u00e1 Internet Movie Database\n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "16751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keke%20Palmer", "title": "Keke Palmer", "text": "Lauren Keyana \"Keke\" Palmer (f\u00f8dd 26. august 1993) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari, sum m.a. er kend fyri s\u00edn leiklut \u00ed Ice Age sum Peaches.\n\nKeldur\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993"}
{"id": "16752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danny%20Jacobs", "title": "Danny Jacobs", "text": "Daniel Charles \"Danny\" Jacobs, Jr. (f\u00f8ddur 7. jul 1968) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed The Penguins of Madagascar, Merry Madagascar, og sum King Julien \u00ed Netflix r\u00f8\u00f0ini All Hail King Julien.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16753", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andy%20Dick", "title": "Andy Dick", "text": "Andrew Robert \"Andy\" Dick (f\u00f8ddur 21. desember 1965) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari og t\u00f3nleikari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Hoodwinked sum Boingo. Hann sp\u00e6ldi fyrstu fer\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpi \u00ed Ben Stiller Show. Eitt stutt skifti hev\u00f0i hann s\u00edna egnu sending The Andy Dick Show \u00e1 MTV.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nLGBT\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "16758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1ssia%20Kis", "title": "C\u00e1ssia Kis", "text": "C\u00e1ssia Kis Magro (f\u00f8dd 6. januar 1958 \u00ed S\u00e3o Caetano do Sul) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil, sum hevur r\u00f8tur \u00far Ungarn. Hon er gift til Magro, fyrstu \u00e1rini n\u00fdtti hon navni\u00f0 C\u00e1ssia Kiss, seinni hevur hon broytt Kiss til Kis, og s\u00ed\u00f0an 2010 hevur hon eisini br\u00fakt eftirnavni\u00f0 hj\u00e1 manninum Magro, solei\u00f0is at hon br\u00fakar s\u00edtt veruliga navn: C\u00e1ssia Kis Magro.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan sj\u00f3nvarp \nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, sum ver\u00f0a nevnd telenovela:\n\n2018 - Segundo Sol .... Claudine\n2017 - Os Dias Eram Assim .... Vera Reis\n2016 - Nada Ser\u00e1 Como Antes .... Odete dos Santos\n2015 - A Regra do Jogo .... Djanira da Silva\n2015 - Felizes para Sempre? .... Olga\n2014 - O Rebu .... Gilda Rezende\n2014 - Amores Roubados .... Carolina Dantas\n2012 - Amor Eterno Amor .... Melissa Borges Sobral\n2011 - Morde & Assopra .... Dulce Maria\n2010 - Escrito nas Estrelas .... Francisca\n2009 - Para\u00edso .... Mariana\n2007 - Eterna Magia .... Zilda\n2006 - Cobras & Lagartos .... Henriqueta/Teresa\n2002 - Sabor da Paix\u00e3o .... Cec\u00edlia\n2001 - Porto dos Milagres .... Adma\n2000 - Esplendor .... Adelaide\n1998 - Pecado Capital .... Eunice\n1997 - Por Amor .... Isabel\n1996 - Quem \u00e9 Voc\u00ea .... Beatriz\n1993 - Fera Ferida .... Ilka Tibiri\u00e7\u00e1\n1990 - Barriga de Aluguel .... Ana\n1990 - Pantanal .... Maria Marru\u00e1 (Rede Manchete)\n1988 - Vale Tudo .... Leila\n1987 - Brega & Chique .... Silvana\n1985 - Roque Santeiro .... Lulu\n1984 - Livre para Voar .... Verona\n\nStyttri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \n2006 - JK .... Maria\n2005 - Mad Maria .... Am\u00e1lia\n2004 - Um S\u00f3 Cora\u00e7\u00e3o .... Guiomar Penteado\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan sp\u00e6lifilmar \n 2009 - A Festa Da Menina Morta\n 2008 - Meu Nome N\u00e3o \u00c9 Johnny\n 2007 - Chega de Saudade\n 2007 - N\u00e3o por Acaso\n 2001 - Bicho de Sete Cabe\u00e7as\n 2001 - Condenado \u00e0 liberdade\n 2000 - O circo das qualidades humanas\n 2000 - A hora marcada\n 1991 - A Grande Arte\n 1987 - Alta Rota\u00e7\u00e3o\n 1987 - Ele, o Boto\n 1987 - O Pa\u00eds dos Tenentes\n 1984 - Mem\u00f3rias do C\u00e1rcere\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "16760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeremy%20Renner", "title": "Jeremy Renner", "text": "Jeremy Lee Renner (f\u00f8ddur 7. januar 1971 \u00ed Kalifornia) er ein amerikanskur filmsleikari.\n\nFilmar \n 1995 National Lampoon's Senior Trip - Dags\n 1996 Paper Dragons - Uncredited\t\n 2001 Fish in a Barrel - Remy\n 2002 Dahmer - Jeffrey Dahmer\n 2002 Monkey Love - Dil\t\n 2003 S.W.A.T. - Brian Gamble\t\n 2004 The Heart Is Deceitful Above All Things - Emerson\t\n 2005 A Little Trip to Heaven - Fred\t\n 2005 North Country - Bobby Sharp\t\n 2005 12 and Holding - Gus Maitland\t\n 2005 Neo Ned - Ned\n 2005 Lords of Dogtown - Jay Adams Manager\n 2006 Love Comes to the Executioner - Chick Prigusivac\t\n 2007 The Assassination of Jesse - James\n 2007 28 Weeks Later - Sergeant Doyle\t\n 2007 The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford - Saul\n 2009 Ingenious - Sam\n 2009 The Hurt Locker - Sergeant First Class William James\n 2009 The Town - Jem Coughlin\n 2011 Thor - Clint Barton/Hawkeye\n 2011 Mission: Impossible \u2013 Ghost Protocol - William Brandt\t\n 2012 Avengers - Clint Barton/Hawkeye\n 2012 The Bourne Legacy - Aaron Cross/Kenneth Gidson\n 2012 Low Life - Orlando the Magician\n 2013 Hansel and Gretel: Witch Hunters - Hansel\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Josh%20Duhamel", "title": "Josh Duhamel", "text": "Josh Duhamel (f\u00f8ddur 14. november 1972 \u00ed Kalifornia) er ein amerikanskur filmsleikari.\n\nFilmar \n 2004\tThe Picture of Dorian Gray - Dorian Gray\n 2004\tWin a Date with Tad Hamilton! - Tad Hamilton\t\n 2006\tTuristas - Alex\t\n 2007\tTransformers - Capt. William Lennox\t\n 2009\tTransformers: Revenge of the Fallen - Maj. William Lennox\t\n 2010\tThe Romantics - Tom\t\n 2010\tWhen in Rome - Nick Beamon\t\n 2010\tRamona and Beezus - Hobart\t\n 2010\tLife as We Know It - Eric Messer\t\n 2011\tTransformers: Dark of the Moon - Lt. Col. William Lennox\t\n 2011\tNew Year's Eve - Sam Ricker\n 2012\tFire with Fire'' - Jeremy Coleman\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "16763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estelle%20Harris", "title": "Estelle Harris", "text": "Estelle Harris (f\u00f8dd sum Estelle Nussbaum hin 4. apr\u00edl 1928) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og raddaleikari. Hon er mest kend fyri s\u00edn leiklut sum Estelle Costanza \u00ed Seinfeld fr\u00e1 1992 til 1998, sum r\u00f8ddin hj\u00e1 Mrs. Potato Head \u00ed Toy Story og sum Muriel \u00ed The Suite Life of Zack & Cody.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wallace%20Shawn", "title": "Wallace Shawn", "text": "Wallace Michael Shawn (f\u00f8ddur 12. november 1943) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari, leikritskrivari og sangari. Hann er best kendur fyri at sp\u00e6lat leiklutir sum Wally Shawn \u00ed My Dinner with Andre (1981), Vizzini \u00ed The Princess Bride (1987), fyri at leggja r\u00f8dd til Rex in the Toy Story franchise, at leggja r\u00f8dd til Gilbert Huph \u00ed The Incredibles (2004), og fyr at leggja r\u00f8dd til Calico \u00ed Cats & Dogs: The Revenge of Kitty Galore (2010), t\u00e1 hann avloysti Jon Lovitz. Hann hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, eitt n\u00fa Gossip Girl og Grand Nagus Zek \u00ed Star Trek: Deep Space Nine (1993\u20131999).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Wallace Shawn \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jim%20Varney", "title": "Jim Varney", "text": "James Albert \"Jim\" Varney, Jr. (f\u00f8ddur 1949, dey\u00f0ur 10. februar 2000) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari, t\u00f3nleikari, raddarleikari og rith\u00f8vundur. Hann gj\u00f8rdist m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut sum Ernest P. Worrell, sum bleiv br\u00faktur \u00ed n\u00f3gvum sj\u00f3nvarps l\u00fdsingar\u00e1t\u00f8kum og filmum \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, \u00e1 tann h\u00e1tt gj\u00f8rdist Varney heimskendur. Hann gj\u00f8rdist eisini kendur fyri s\u00edn leiklut sum  Jed Clampett \u00ed 1993 films versj\u00f3nini av The Beverly Hillbillies. Varney hevur eisini lagt r\u00f8dd til leikutoyshundin Slinky \u00ed animati\u00f3nsfilminum hj\u00e1 Disney, sum eitur Toy Story.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Jim Varney \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ned%20Beatty", "title": "Ned Beatty", "text": "Nedward Thomas \"Ned\" Beatty (f\u00f8ddur 1937) var amerikanskur sj\u00f3nleikari, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed meira enn 100 filmum og hevur veri\u00f0 tilnevndur eina Oscar, tv\u00e6r Emmy, eina MTV Movie Award for Best Villain og eina Golden Globe-vir\u00f0isl\u00f8n; hevur vunni\u00f0 eina Drama Desk vir\u00f0isl\u00f8n.\n\nHesar tilnevningar komu orsaka\u00f0 av hansara framf\u00f8rslum \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um sum Network (1976), Friendly Fire (1979), Last Train Home (1990), Hear My Song (1991), adaptation filminum Cat on a Hot Tin Roof (2004) og Toy Story 3 (2010).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Ned Beatty \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937"}
{"id": "16767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tom%20Hanks", "title": "Tom Hanks", "text": "Thomas Jeffrey \"Tom\" Hanks (f\u00f8ddur 9. juli 1956 \u00ed Concord, Kalifornia, USA) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri, filmsframlei\u00f0ari og filmleikrith\u00f8vundur. Hann arbeiddi mest vi\u00f0 sj\u00f3nvarps og familjuskemtileikum \u00e1\u00f0renn hann fekk sukse sum dramatiskur sj\u00f3nleikari \u00ed fleiri leikltum sum gj\u00f8rdist sera kendir, eitt n\u00fa sum Andrew Beckett \u00ed Philadelphia, h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Forrest Gump, kaptein John H. Miller \u00ed Saving Private Ryan, og Chuck Noland \u00ed Cast Away. Hanks vann eina Oscar hei\u00f0ursl\u00f8n fyri besta mannliga leiklutin tvey \u00e1r \u00ed ra\u00f0, fyri \u00e1vikavist Philadelphia, fr\u00e1 1993 og fyri Forrest Gump fr\u00e1 1994. Han er p\u00e1pi sj\u00f3nleikaran Colin Hanks.\n\nFilmografi\n\nFilmar\n\nSj\u00f3nvarp\n\nLeikstj\u00f3ri\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA"}
{"id": "16768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tim%20Allen", "title": "Tim Allen", "text": "Timothy Alan \"Tim\" Allen (f\u00f8ddur 1953) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og raddaleikari, sum eitt n\u00fa hevur lagt r\u00f8dd til Buzz Lightyear \u00ed Toy Story animati\u00f3nsfilmunum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Tim Allen \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "16769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joan%20Cusack", "title": "Joan Cusack", "text": "Joan Cusack (f\u00f8dd 11. oktober 1962) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hon var f\u00f8dd \u00ed New York City sum nummar tvey av fimm b\u00f8rnum. Hon vaks upp \u00ed Evanston, Illinois. Hon er blivin tilnevnd til Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina fyri besta kvinnuliga hj\u00e1leiklutin, fyri leiklutir hennara \u00ed filmunum Working Girl og In & Out, harafturat fekk hon eina Golden Globe tilnevning fyri s\u00edn leiklut \u00ed s\u00ed\u00f0stnevnda filminum. Hon hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed \u00f8\u00f0rum filmum sum t.d. Addams Family Values, Broadcast News, Stars and Bars, Married to the Mob, Say Anything..., Arlington Road, Runaway Bride, School of Rock, Toy Story 2 og Toy Story 3.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "16770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Ratzenberger", "title": "John Ratzenberger", "text": "Jonathan Deszo \"John\" Ratzenberger (f\u00f8ddur 1947) er amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nReferences\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jon%20Lovitz", "title": "Jon Lovitz", "text": "Jonathan M. \"Jon\" Lovitz (f\u00f8ddur 21. juli 1957 \u00ed Los Angeles, Kalifornia, USA) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari, sum er mest kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Saturday Night Live fr\u00e1 1985 til 1990 og fyri at leggja r\u00f8dd til Jay Sherman \u00ed filminum The Critic. Hann hevur eisini havt sm\u00e6rri leiklutir \u00ed filmum sum The Wedding Singer og Little Nicky. Hann hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um sum Friends, Seinfeld og Just Shoot Me. Hann hevur lagt r\u00f8dd til gestafigurar \u00ed The Simpsons. Hann hevur havt st\u00f8rri leiklutir \u00ed filmum sum Rat Race og The Producers.\n\nKeldur\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ron%20Perlman", "title": "Ron Perlman", "text": "Ronald N. \"Ron\" Perlman (f\u00f8ddur 13. apr\u00edl 1950) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og raddarleikari. Hann er m.a. kendur fyri at hava sp\u00e6lt Vincent \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Beauty and the Beast, sum hann vann eina Golden Globe vir\u00f0isl\u00f8n fyri.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "16773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brad%20Garrett", "title": "Brad Garrett", "text": "Bradley H. \"Brad\" Gerstenfield (f\u00f8ddur Bradley H. Gerstenfeld hin 14. apr\u00edl 1960) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, raddarleikari, skemtari og professionellur poker sp\u00e6lari. Hann hevur havt n\u00f3gvar sj\u00f3nvarps og film leiklutum og hevur lagt r\u00f8dd til tekni- og animati\u00f3nsfilmar, eitt n\u00fa Garfield og Stuart Little.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rosie%20O%27Donnell", "title": "Rosie O'Donnell", "text": "Roseann \"Rosie\" O'Donnell (f\u00f8dd 1962) er amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eric%20Freeman", "title": "Eric Freeman", "text": "Eric Freeman (f\u00f8ddur 1965) er amerikanskur fyrrverandi sj\u00f3nleikari, sum er best kendur fr\u00e1 s\u00ednum leikluti sum Ricky Caldwell \u00ed filminum Silent Night, Deadly Night Part 2 fr\u00e1 1987.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universidad%20Austral", "title": "Universidad Austral", "text": "Universidad Austral de Chile \u00ed Kili var\u00f0 sett \u00e1 stovn 7. september 1956 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Concepci\u00f3n, Kili. Har ganga umlei\u00f0 11.000 lesandi og 776 starvsf\u00f3lk starvast har.\n\nUACh er eitt av teimum bestu universitetunum \u00ed Kili, t\u00e1 i\u00f0 hugsa\u00f0 var\u00f0ur um v\u00edsundaliga gransking. Ta\u00f0 var mett sum nummar tvey, n\u00e6st eftir University of Chile (Universidad de Chile) t\u00e1 mett var\u00f0 eftir gransking, av El Mercurio, og \u00ed 2008 var ta\u00f0 ta\u00f0 univeristeti\u00f0 i\u00f0 m\u00f3tt\u00f3k tri\u00f0 mest av stu\u00f0uli Mecesup fr\u00e1 stj\u00f3rnini. Granskarar fr\u00e1 Universidad Austral hava eitt n\u00fa gj\u00f8rt seg galdandi innan fornaldarfr\u00f8\u00f0i, dentrokronologi, mj\u00f3lkat\u00f8kni, innan Mapudungun m\u00e1li\u00f0, Palaeontologi og virologi. Granskararnir Mario Pino og Tom Dillehay leiddu \u00fatgravingarnar \u00ed Monte Verde, i\u00f0 er ein av teimum elstu fornaldar st\u00f8\u00f0unum \u00ed Amerika. \nGranskarar \u00e1 Dendrochronology Laboratory of UACh hava eisini sta\u00f0fest ta\u00f0 longsta dentrokronologiina \u00ed sy\u00f0ru heims\u00e1lvu, i\u00f0 gongur 5666 \u00e1r aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina.\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Su\u00f0uramerika\nKili"}
{"id": "16782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rupert%20Everett", "title": "Rupert Everett", "text": "Rupert James Hector Everett (f\u00f8ddur 29. mai 1959) er enskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar, sangari og rith\u00f8vundur. Hann fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot sum sj\u00f3nleikari \u00ed 1981, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi \u00ed sj\u00f3nleikinum Another Country, sum var framf\u00f8rdur \u00ed Greenwich Theatre og sum seinni bleiv sp\u00e6ldur inn sum filmur. Hansara leiklutur var at sp\u00e6la ein samkyndan sk\u00faladrong \u00ed 1930-unum. Everett er eisini \u00ed veruleikanum samkyndur, men var\u00f0 ta\u00f0 ikki alment fyrr enn n\u00f8kur \u00e1r seinni. \nS\u00ed\u00f0an hevur hann sp\u00e6lt \u00ed fleiri filmum, m.a. My Best Friend's Wedding, An Ideal Husband, The Next Best Thing og \u00ed  Shrek r\u00f8\u00f0ini, har hann leg\u00f0i r\u00f8dd til Prince Charming.\nEinafer\u00f0 mitt \u00ed 1980-unum royndi hann seg sum sangara og gav \u00fat eina pl\u00e1tu vi\u00f0 popp sangum, sum bar heiti\u00f0 Generation Of Loneliness. Pl\u00e1tan gj\u00f8rdist t\u00f3 ikki n\u00f8kur sukse. Hann gav ikki naka\u00f0 \u00fat sj\u00e1lvur aftur, men hevur sungi\u00f0 backing r\u00f8dd hj\u00e1 Madonnu,vinkonu s\u00edni, \u00ed sangunum \"American Pie\" og \"They Can't Take That Away from Me\". \u00cd 2001 sang hann saman vi\u00f0 Robbie Williams \u00ed \u00fatg\u00e1vuni Swing When You're Winning. \u00cd 1989 flutti hann til Par\u00eds, fyri at skriva skalds\u00f8guna Hello, Darling, Are You Working?. Ta\u00f0 var eftir at hann flutti til Par\u00eds, at hann \"kom \u00fat \u00far sk\u00e1pinum\" og vi\u00f0urkendir alment, at hann var samkyndur. \u00cd 1995 gav hann \u00fat enn eina skalds\u00f8gu vi\u00f0 heitinum The Hairdressers of St. Tropez.\nFilmskarrieran gj\u00f8rdist n\u00f3gv betri seinast \u00ed 1990-\u00e1runum, t\u00e1 hann vann hei\u00f0ursl\u00f8n fyri s\u00edn leiklut \u00ed filminum My Best Friend's Wedding (1997), har hann sp\u00e6ldi leiklutin sum samkyndi vinurin hj\u00e1 Juliu Roberts. \u00cd 1999 sp\u00e6ldi hann \u00ed leiklutin sum besti vinurin hj\u00e1 Madonnu \u00ed filminum The Next Best Thing (ta\u00f0 var eisini \u00ed hesum filminum, at hann sang backing r\u00f8dd \u00ed filmslagnum hj\u00e1 Madonnu \"American Pie\". S\u00ed\u00f0an hevur Everett sp\u00e6lt fleiri leiklutir, sum n\u00f3gv onnur h\u00f8vdu ynskt at sloppi at sp\u00e6lt, og ta\u00f0 er meir enn so komi\u00f0 fyri, at hann hevur sp\u00e6lt h\u00f8vu\u00f0sleiklutin. \u00cd 1999 sp\u00e6ldi hann eisini leiklutin sum tann \u00f3ndi Sanford Scolex/Dr. Claw \u00ed Disney filminum Inspector Gadget vi\u00f0 Matthew Broderick.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Rupert Everett \u00e1 Internet Movie Database\n\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nEnskir sangarar\nEnskir rith\u00f8vundar\nBretskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "16783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%A1kan%20%28fjall%29", "title": "Kr\u00e1kan (fjall)", "text": "Kr\u00e1kan er navni\u00f0 \u00e1 l\u00edtlum tindi vestanvert Gr\u00e1felli \u00ed Eysturoy, sum er n\u00e6sth\u00e6gsta fjall \u00ed F\u00f8royum. Kr\u00e1kan - stundum kalla\u00f0 Kr\u00e1kutindur - er 821 m h\u00f8gur.\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "16784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nick%20Nolte", "title": "Nick Nolte", "text": "Nicholas King \"Nick\" Nolte (f\u00f8ddur 8. februar 1941) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari. Hann hevur veri\u00f0 sj\u00f3nleikari \u00ed fimm \u00e1rat\u00edggur, og sp\u00e6ldi s\u00ednar bestu filmleiklutir \u00ed 1990-\u00e1runum. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Cats & Dogs: The Revenge of Kitty Galore sum Butch og fyri leiklutir \u00ed filmunum: 48 Hrs. (1982), Cape Fear (1991), Afterglow (1997), Affliction (1997), The Good Thief (2003), og Warrior (2011). Hann er blivin tilnevdur tr\u00edggjar Oscar, tv\u00e6r fer\u00f0ir fyri besta sj\u00f3nleikara og einafer\u00f0 fyri besta stu\u00f0landi sj\u00f3nleikara.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alec%20Baldwin", "title": "Alec Baldwin", "text": "Alexander Rae \"Alec\" Baldwin III (f\u00f8ddur 3. apr\u00edl 1958) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum hevur framf\u00f8rt \u00e1 filmi, \u00e1 palli og \u00ed sj\u00f3nvarpi.\n\nBaldwin gj\u00f8rdist fyrst kendur gj\u00f8gnum sj\u00f3nvarpi\u00f0, fyri hansara leiklutir \u00ed tveimum sesongum (6 og 7) av skemtir\u00f8\u00f0ini (soap opera) Knots Landing. Hann sp\u00e6ldi leiklutin sum Joshua Rush. Hann hevur s\u00ed\u00f0an sp\u00e6lt b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0s- og stu\u00f0landi leiklutir \u00ed filmum sum Beetlejuice (1988), The Hunt for Red October (1990), The Marrying Man (1991), The Shadow (1994), The Aviator (2004) and The Departed (2006).  Hansara framf\u00f8rsla \u00ed 2003 filminum The Cooler gav honum eina Oscar tilnevning \u00ed b\u00f3lkinum Academy Award for Best Supporting Actor.\n\nHann er tann elsti av Baldwin br\u00f8\u00f0runum, sum starvast \u00ed Hollywood. Hann skrivar fyri The Huffington Post.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neil%20Patrick%20Harris", "title": "Neil Patrick Harris", "text": "Neil Patrick Harris (f\u00f8ddur 15. juni 1973) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sangari, raddaleikari, framlei\u00f0ari og gandakallur. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Cats & Dogs: The Revenge of Kitty Galore sum Lou, men best kendur man hann vera fyri s\u00edn leiklut \u00ed Doogie Howser, M.D., sum konuf\u00f3lkarevurin Barney Stinson \u00ed How I Met Your Mother, ein \u00edspunnin versj\u00f3n av s\u00e6r sj\u00e1lvum \u00ed Harold & Kumar sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum, og h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed musical-internetr\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 Joss Whedon Dr. Horrible's Sing-Along Blog. Hann hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursl\u00f8nir. \u00cd 2010 var\u00f0 hann nevndur sum ein av 100 f\u00f3lkum, sum h\u00f8vdu mest \u00e1virkan \u00ed t\u00ed\u00f0arritinum Time. og var hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 einari stj\u00f8rnu \u00e1 Hollywood Walk of Fame \u00ed september 2011. Harris hevur eisini veri\u00f0 vertur \u00ed Tony Awards \u00e1 Broadway \u00ed 2009, 2011, 2012 og 2013.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "16787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tobey%20Maguire", "title": "Tobey Maguire", "text": "Tobias Vincent \"Tobey\" Maguire (f\u00f8ddur 27. juni 1975) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Spider-Man filminum sum Peter Parker.\n\n\u00darval av filmsleiklutum \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "16788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andy%20Richter", "title": "Andy Richter", "text": "Paul Andrew \"Andy\" Richer (f\u00f8ddur 1966) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og sum skemtari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Madagascar sum Mort.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kevin%20Michael%20Richardson", "title": "Kevin Michael Richardson", "text": "Kevin Michael Richardson III (f\u00f8ddur 25. oktober, 1964) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar. Hann er v\u00e6l kendur fyri at leggja r\u00f8ddir til eina langa r\u00f8\u00f0 av tekni- og animati\u00f3nsfilmum og til videosp\u00f8l s\u00ed\u00f0an t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1990-\u00e1runum. Hann er m.a. kendur fyri at leggja r\u00f8dd til Tartarus \u00ed videosp\u00e6linum Halo 2, Robert Hawkins \u00ed Static Shock og sum Captain Gantu \u00ed Lilo & Stitch.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "16790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sacha%20Baron%20Cohen", "title": "Sacha Baron Cohen", "text": "Sacha Noam Baron Cohen (f\u00f8ddur 13. oktober 1971) er enskur sj\u00f3nleikari, raddaleikari, rith\u00f8vundur og skemtari. Hann er eitt n\u00fa kendur fyri at sp\u00e6la leiklutir sum Ali G, Borat Sagdiyev, Br\u00fcno Gehard og Admiral General Aladeen. Hann er blivin tilnevndur Emmy vir\u00f0isl\u00f8nina fleiri fer\u00f0ir, einafer\u00f0 tilnevndur ein Oscar og einafer\u00f0 tilnevndur eina Golden Globe vir\u00f0isl\u00f8n fyri Besta Mannliga Sj\u00f3nleikara fyri s\u00edn h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed filminum Borat.\n\n\u00cd 2013 m\u00f3tt\u00f3k hann BAFTA Charlie Chaplin Britannia Award for Excellence in Comedy.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sacha Baron Cohen \u00e1 Internet Movie Database\n\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nBretskir skemtarar\nBretskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "16791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cedric%20the%20Entertainer", "title": "Cedric the Entertainer", "text": "Cedric Antonio Kyles betri kendur sum  Cedric the Entertainer (f\u00f8ddur 24. apr\u00edl 1964) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, raddaleikari og skemtari.\nHann var vertur fyri t\u00f3lvtu sesongini av dagsendingini av Who Wants to Be a Millionaire \u00ed 2013-2014 sj\u00f3nvarpssesongini. Hann er eisini kendur fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Eddi \u00ed Barbershop og Barbershop 2: Back in Business og fyri at sp\u00e6la saman vi\u00f0 Steve Harvey  \u00ed skemtir\u00f8\u00f0ini (WP sitcom) The Steve Harvey Show.\n\nFilmar \u00ed \u00farvali \n Big Momma's House (2000)\n The Original Kings of Comedy (2000)\n Barbershop (2002)\n Ice Age (2002)\n Intolerable Cruelty (2003)\n Barbershop 2: Back in Business (2004)\n Be Cool (2005)\n Madagascar (2005)\n Madagascar: Escape 2 Africa (2008)\n Madagascar 3: Europe's Most Wanted (2012)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Cedric the Entertainer \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "16792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeff%20Bennett", "title": "Jeff Bennett", "text": "Jeffrey Glenn \"Jeff\" Bennett (f\u00f8ddur 2. oktober 1962) er amerikanskur leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar (voice actor). Hann er best kendur fyri at leggja r\u00f8dd til Johnny Bravo \u00ed teknifilmsr\u00f8\u00f0ini vi\u00f0 sama navni og fyri at leggja r\u00f8dd til Kowalski \u00ed Nickelodeon r\u00f8\u00f0ini The Penguins of Madagascar.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Jeff Bennett \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Patrick%20Stuart", "title": "James Patrick Stuart", "text": "James Patrick Stuart (f\u00f8ddur 16. juni 1968) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann hevur eitt n\u00fa sp\u00e6lt \u00ed fleiri sp\u00e6lifilmum sum t.d. Pretty Woman fr\u00e1 1990. Hann hevur eisini sp\u00e6lt \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, eitt n\u00fa \u00ed CSI: Crime Scene Investigation \u00ed 8 p\u00f8rtum fr\u00e1 2003\u20132005. Harumframt hevur hann eisini lagt r\u00f8dd til fleiri animati\u00f3nsfilmar sum t.d. The Penguins of Madagascar og til fleiri videosp\u00f8l, eitt n\u00fa Call of Duty 2 og Diablo III.\n\nLeiklutir sum sj\u00f3nleikari og raddaleikari\n\nFilm\n Pretty Woman (1990)\n Gettysburg (1993)\n Fix (1997)\n Gods and Generals (2003)\n Cruel World (2005)\n Remarkable Power (2008)\n The Man Who Came Back (2008)\n Jack Rio (2008)\n Imagine That (2009)\n It's Complicated (2009)\n A Taste of Romance  (2012)\n Something Wicked (2014)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n James Patrick Stuart \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "16795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Larry%20the%20Cable%20Guy", "title": "Larry the Cable Guy", "text": "Daniel Lawrence \"Larry\" Whitney (f\u00f8ddur 1963) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar, country sangari og skemtari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Pixar animera\u00f0a filminum Cars sum Mater (leggur r\u00f8dd til).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Larry the Cable Guy \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir raddaleikarar"}
{"id": "16797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christopher%20Knights", "title": "Christopher Knights", "text": "Christopher Knights er enskur raddaleikari. Hann er best kendur fyri s\u00edn leiklut sum Private the Penguin \u00ed Madagascar.\n\nRaddaleikari\nPenguins of Madagascar (2014) (r\u00f8dd) .... Private the Penguin\nMadly Madagascar (2013) (r\u00f8dd) .... Private the Penguin\nMadagascar 3: Europe's Most Wanted (2012) (r\u00f8dd) .... Private the Penguin (kreditera\u00f0ur sum \"Christopher Knights\")\nShrek Forever After (2010) (r\u00f8dd) .... Three Blind Mice\nMadagascar: Escape 2 Africa (2008) (r\u00f8dd) .... Private the Penguin (kreditera\u00f0ur sum \"Chris Knights\")\nShrek the Third (2007) (r\u00f8dd) .... Blind Mice / Heckler / Evil Tree #2 / Guard #2\nFlushed Away (2006) (r\u00f8dd) .... Fat Barry the Rat / Market Trader\nThe Madagascar Penguins in a Christmas Caper (2005) (r\u00f8dd) .... Private the Penguin (credited as \"Chris Knights\")\nMadagascar (2005) (VG) (r\u00f8dd) .... Private the Penguin / Pedistain (kreditera\u00f0ur sum \"Chris Knights\")\nShrek 2 (2004) (VG) (r\u00f8dd) .... Three Blind Mice (With Simon J Smith)\nShrek 2 (2004) (r\u00f8dd) .... Three Blind Mice (with Simon J Smith)\nShrek 3-D (2003) (r\u00f8dd) .... Thelonious / Blind Mouse (with Simon J Smith)\nShrek (2001) (r\u00f8dd) .... Blind m\u00fas / Thelonious (with Simon J Smith)\nShrek in the Swamp Karaoke Dance Party (2001) (V) (syngjandi r\u00f8dd) .... Thelonius / Blind Mouse (With Simon J Smith)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Christopher Knights \u00e1 Internet Movie Database\n\nBretskir raddaleikarar"}
{"id": "16798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20Peterson", "title": "Bob Peterson", "text": "Robert \"Bob\" Peterson (f\u00f8ddur 18. januar 1961) er amerikanskur animatorur, filmsframlei\u00f0ari, manuskripth\u00f8vundur og raddarleikari (leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar). Hann hevur m.a. animera\u00f0 animati\u00f3nsfilmin Toy Story. Bob Peterson arbei\u00f0ir hj\u00e1 Pixar Animation Studios.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "16800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20Vogt", "title": "Paul Vogt", "text": "Paul C. Vogt (f\u00f8ddur 16. desember 1964 \u00ed Buffalo, New York) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari, sum er best kendur fyri at vera partur av skemtir\u00f8\u00f0unum MADtv, The Big Gay Sketch Show og The Rerun Show. Hann hevur eineggja\u00f0an tv\u00edbur\u00f0abr\u00f3\u00f0ur, Peter Allen Vogt, i\u00f0 eisini hevur framf\u00f8rt saman vi\u00f0 honum eitt n\u00fa \u00ed MADtv.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Paul Vogt \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "16801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeff%20Garlin", "title": "Jeff Garlin", "text": "Jeffrey Todd \"Jeff\" Garlin (f\u00f8ddur 5. juni 1962) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bonnie%20Hunt", "title": "Bonnie Hunt", "text": "Bonnie Lynne Hunt (f\u00f8dd 22. september 1961) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar, h\u00f8vundur, filmsframlei\u00f0ari, sj\u00f3nvarpsvertur. Hon hevur m.a. sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed filmum sum  Rain Man, Beethoven, Beethoven's 2nd, Jumanji, Jerry Maguire, The Green Mile, Cheaper by the Dozen og Cheaper by the Dozen 2. Hunt hevur lagt r\u00f8dd til eitt n\u00fa A Bug's Life, Monsters, Inc., Monsters University, Toy Story 3, Cars, og Cars 2. Hunt hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, t.d. Grand og Davis Rules. Harafturat hevur hon skapa\u00f0, skriva\u00f0, framleitt og sp\u00e6lt \u00ed The Building, Bonnie, og Life with Bonnie. Fr\u00e1 2008 til 2010 var hon vertur \u00ed The Bonnie Hunt Show.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nSj\u00f3nvarpsvertir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "16803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristen%20Schaal", "title": "Kristen Schaal", "text": "Kristen Schaal (f\u00f8dd \u00ed 1978) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar, rith\u00f8vundur og skemtari. Hon er best kend fyri s\u00edn leiklut sum Mel \u00ed HBO r\u00f8\u00f0ini Flight of the Conchords, sum Louise \u00ed Bob's Burgers, sum Hazel Whassername \u00ed 30 Rock, og sum ein av luttakarunum \u00ed The Daily Show.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "16804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeremy%20Suarez", "title": "Jeremy Suarez", "text": "Jeremy Steven Suarez (f\u00f8ddur 6. juli 1990) er amerikanskur raddaleikari og sj\u00f3nleikari. \u00cd 1996 sp\u00e6ldi hann s\u00ednar fyrstu leiklutir fyri Jerry Maguire sum sonur Rod Tidwell, Tyson, og sum ein l\u00edtil drongur \u00ed sesong 4 av Sister, Sister. Hann leg\u00f0i r\u00f8dd til Koda \u00ed tveimum Disney filmum, Brother Bear og Brother Bear 2.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Jeremy Suarez \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "16805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patrick%20Dempsey", "title": "Patrick Dempsey", "text": "Patrick Galen Dempsey (f\u00f8ddur 13. januar 1966) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum er kendur fyri s\u00edn leiklut sum nervaskur\u00f0l\u00e6knin Dr. Derek Shepherd (\"McDreamy\") \u00ed sj\u00fakrah\u00fas dramar\u00f8\u00f0ini Grey's Anatomy. \u00c1\u00f0renn hann f\u00f3r at sp\u00e6la tann leiklutin, so hev\u00f0i hann sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsfilmum, og hann var\u00f0 eisini tilnevndur eina Emmy Award (hei\u00f0ursl\u00f8n). Hann hevur eisini sp\u00e6lt \u00ed fleiri filmum, m.a. Sweet Home Alabama, Made of Honor, Valentine's Day, Flypaper, Freedom Writers, og Transformers: Dark of the Moon.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terry%20Crews", "title": "Terry Crews", "text": "Terrence Alan \"Terry\" Crews (f\u00f8ddur 30. juli, 1968) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Are We There Yet? sum Nick Kingston-Persons. Hann er fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "16808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patr%C3%ADcia%20Pillar", "title": "Patr\u00edcia Pillar", "text": "Patr\u00edcia Gadelha Pillar (f\u00f8dd 11. januar 1964 \u00ed Bras\u00edlia) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil, sum hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed sp\u00e6lifilmum og \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um og harumframt hevur hon eisini framf\u00f8rt \u00e1 palli. Hon var gift vi\u00f0 politikaranum Ciro Gomes fr\u00e1 Brasilska Sosialistaflokkurin. Tey byrja\u00f0u at ganga saman \u00ed 2002, me\u00f0an hann enn var giftur vi\u00f0 Patr\u00edcia Saboya, i\u00f0 er n\u00faverandi Senator \u00ed Cear\u00e1, hetta elvdi til naka\u00f0 av roki \u00ed mi\u00f0lunum. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var Pillar gift vi\u00f0 MPB sangaranum og sangskrivaranum Z\u00e9 Renato fr\u00e1 1985 til 1995. Hon hevur m\u00f3ttiki\u00f0 eina r\u00f8\u00f0 av hei\u00f0ursl\u00f8num fyri s\u00edtt virksemi sum sj\u00f3nleikari.\n\nFilmar\n2007 - Pequenas Hist\u00f3rias sum Iara\n2006 - Zuzu Angel sum Zuzu Angel\n2006 - Se Eu Fosse Voc\u00ea sum Dr. Cris\n2004 - O Casamento de Iara (short subject)\n1998 - Amor & Cia sum Ludovina\n1996 - O Novi\u00e7o Rebelde sum Maria do C\u00e9u\n1995 - O Quatrilho Teresa\n1995 - O Monge e a Filha do Carrasco sum Amula\n1994 - Menino Maluquinho - O filme sum mamman\n1992 - A Maldi\u00e7\u00e3o de Sanpaku sum Cris\n1988 - Festa sum snooker player\n1983 - Para viver um grande amor\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpi\n2012 - Lado a Lado sum Const\u00e2ncia\n2012 - As Brasileiras sum Ludmila\n2011 - Som Brasil sum hon sj\u00e1lv\n2011 - Div\u00e3 sum Suzana\n2010 - Passione sum Juliana\n2008 - A Favorita sum Flora Pereira da Silva\n2006 - Sinh\u00e1 Mo\u00e7a sum C\u00e2ndida Ferreira\n2005 - Os Amadores sum Lena\n2005 - A Diarista sum Marta\n2003 - Carga Pesada sum Rosa\n2004 - Hist\u00f3rias de Cama & Mesa sum Paula\n2004 - Cabocla sum Emerenciana de Sousa Pereira\n2001 - Um Anjo Caiu do C\u00e9u sum Duda\n1998 - Mulher sum Dr. Cris\n1996 - O Rei do Gado sum Luana\n1994 - P\u00e1tria Minha sum Ester Fonseca\n1993 - Renascer sum Eliana\n1992 - As Noivas de Copacabana sum Cinara Alves\n1991 - Salom\u00e9 sum Salom\u00e9\n1990 - Rainha da Sucata sum Ala\u00edde\n1988 - Vida Nova sum Bianca\n1987 - Brega & Chique sum Ana Cl\u00e1udia Alvaray\n1986 - Sinh\u00e1 Mo\u00e7a sum Ana Lu\u00edsa Teixeira\n1985 - Roque Santeiro sum Linda Bastos Moreyra Fran\u00e7a\n\nSj\u00f3nleikir\n2003 - Proof sum Catherine \n1991 - O Lobo de Ray Ban\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "16811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grey%20DeLisle", "title": "Grey DeLisle", "text": "Erin Grey Van Oosbree (f\u00f8dd 24. august 1973), betri kend undir listan\u00f8vnunum Grey DeLisle og Grey Griffin er amerikanskur sj\u00f3nleikari, raddaleikari, sangari, sangskrivari.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\n Album\n The Small Time (2000)\n Homewrecker (2002)\n Bootlegger, Vol. 1 (2003)\n The Graceful Ghost (2004)\n Iron Flowers (2005)\n Loggerheads soundtrack (2005)\n Anchored in Love: A Tribute to June Carter Cash (2007)\n\n Stakl\u00f8g\n 2006 \u2013 \"Willie We Have Missed You\", sangur \u00e1 Beautiful Dreamer: The Songs of Stephen Foster (2006)\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "16812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kari%20Wahlgren", "title": "Kari Wahlgren", "text": "Kari K. Wahlgren (f\u00f8dd 13. juli 1977) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og raddaleikari, i\u00f0 hevur lagt enska r\u00f8dd til meira enn 100 teknifilmar, animati\u00f3nsfilmar og teldusp\u00f8l.\n\nFilmsleiklutir\n\nAnime\n\nAnimati\u00f3n\n{| class=\"wikitable sortable plainrowheaders\" style=\"width=95%;  font-size: 95%;\"\n|+ Listi yvir framf\u00f8rslur sum raddaleikari innan animati\u00f3n\n|-\n! style=\"background:#b0c4de; width:40px;\"| \u00c1r \n! style=\"background:#b0c4de; width:250px;\"| R\u00f8\u00f0ir\n! style=\"background:#b0c4de; width:300px;\"| Leiklutur\n! style=\"background:#b0c4de;\" class=\"unsortable\"| Vi\u00f0merkingar \n! style=\"background:#b0c4de;\" class=\"unsortable\"| Kelda\n|-\n| \u201306 || Super Robot Monkey Team Hyperforce Go! || Nova || First-ever Disney animation lead role || \n|-\n|  ||  Maya & Miguel || Johnny, Mrs. Lopez || Episode: \"Team Santos\" || \n|-\n| \u201306 || American Dragon: Jake Long || Silver, Wood Nymph, Centaur, Mermaid, Bride || \u00a0 || \n|-\n| \u201307 || A.T.O.M. || Dr. Magness || \u00a0 || \n|-\n| \u201307 ||  || Charmcaster, Toddler Hex  || \u00a0 || \n|-\n| \u201308 ||  Legion of Super-Heroes || Saturn Girl, Triplicate Girl, Shrinking Violet || \u00a0 || \n|-\n|  || Kim Possible || Electronique || Episode: \"Stop Team Go\", grouped under Additional Voice Talents || \n|-\n| \u201309 || Tak and the Power of Juju || Jeera, Bleeta|| || \n|-\n|  ||  Lil' Bush ||  Lil' Hillary, Lil' Condi  || Season 2 || \n|-\n| \u201313 ||  Phineas and Ferb || Suzy Johnson, additional voices || \u00a0 || \n|-\n| \u201312 ||  || Gladys (Amy's mother) || \u00a0 || \n|-\n| \u201310 ||   || Jillie, Kitka || \u00a0 || \n|-\n|  || Random! Cartoons || Sparkles, Mom, Leprechaun || Episode short: \"Sparkles and Gloom\" || \n|-\n|  ||  Wolverine and the X-Men || Emma Frost, Dr. Sybil Zane, Christy Nord || Grouped under Voices || \n|-\n|  || Back at the Barnyard || Sheila, Sissy || Episode: \"Bling My Barn\" || \n|-\n|  ||   || Abbey, Ruby || || \n|-\n| \u201311 ||  Kick Buttowski: Suburban Daredevil || Honey Buttowski || \u00a0 || \n|-\n| \u201312 ||  || Charmcaster, Rojo || \u00a0 || \n|-\n| \u201314 || Fish Hooks || Shellsea, Snake, Winnie, others || \u00a0 || \n|-\n|  || Zevo-3 ||  Ellie Martin/Elastika || \u00a0 || \n|-\n| \u201312 ||  || Amora / Enchantress, Jane Foster, Karnilla || \u00a0 ||\n|-\n| \u201311 ||  Sym-Bionic Titan || Kimmy, Amber, Monica || \u00a0 || \n|-\n|  || Archer || Anka Scholtz || Episode: \"Swiss Miss\" || \n|-\n|  || The Problem Solverz || Katrina Rad, Cupcake Girl || Episode: \"Magic Clock\" || \n|-\n|  || Scooby-Doo! Mystery Incorporated || Judy Reeves (young), Regina Wentworth || Eps. 25\u201326 || \n|-\n|  || Good Vibes || Milan Stone || \u00a0 || \n|-\n| \u201316 ||  Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness ||  Tigress, others || Nominated \u2013 2012 BTVA Voice Acting Award || \n|-\n| 2012 || Robot and Monster || Baconeers, Gar-Gantuans || \u00a0 || \n|-\n| \u201314  || DC Nation Shorts || Black CanaryElasti-Girl || Green Arrow seriesDoom Patrol series || \n|-\n| \u201313 || Kaijudo: Rise of the Duel Masters || Allie Underhill, Denise Wallace, Piper Underhill, Cyber Lord Hokira, Headstrong Wanderer, Portia (listed as Mean Girl), others|| Nominated \u2013 2012 BTVA Voice Acting Award || \n|-\n|  ||  Young Justice || Carol Ferris || Episode: \"Depths\" || \n|-\n| \u201316 || Gravity Falls || Shandra Jimenez, Additional voices || \u00a0 || \n|-\n| \u201314 || Randy Cunningham: 9th Grade Ninja || Morgan || Listed as Additional Voices || \n|-\n|  ||  Winx Club || Faragonda, Narrator || Nickelodeon version, season 5 (Beyond Believix), grouped under Voices || \n|-\n| \u201315 || Teenage Mutant Ninja Turtles || Joan Grody, Little Girl, Additional Voices || || \n|-\n|  ||  Star Wars: The Clone Wars || Letta Turmond || Eps. \"Sabotage\"; \"The Jedi Who Knew Too Much\"Nominated \u2013 2013 BTVA Voice Acting Award || \n|-\n|  || Henry Hugglemonster || Ivor Hugglemonster || \u00a0 || \n|-\n|  ||  Monsters vs. Aliens || Baby PresidentLittle Girl, Female Admin, Margaret || Episode: \"Danger Wears a Diaper\" || \n|-\n| \u201315 || Rick and Morty || Jessica, Rose, Talking Doll || Main cast, assorted roles || \n|-\n|  ||  || Charmcaster, Viktoria || Episode: \"Charmed, I'm Sure\" || \n|-\n|  || Wander Over Yonder || Janet || Episode: \"The Lonely Planet\" || \n|-\n|  || Hulk and the Agents of S.M.A.S.H. ||  Invisible WomanReporter || Episode: \"Monsters No More\" || \n|-\n| \u201315 || Breadwinners || Ketta, Aunt Lulu, others || \u00a0 || \n|-\n|  || Penn Zero: Part-Time Hero || Bowling Ball, additional voices || Episode: \"Balls!\" || \n|-\n|  || Harvey Beaks || Carol, Rock Creature || Episode: \"The Ghost Problem\" || \n|-\n|  || Uncle Grandpa || Emily, Snotty Camper || Episode: \"Weird Badge\" || \n|-\n|  || Star vs. the Forces of Evil || Additional voices || Episode: \"Lobster Claws\" || \n|-\n|  || Avengers Assemble || Proxima Midnight, others || Episode: \"New Frontiers\", \"Avengers Worlds\" || \n|-\n|  || Pig Goat Banana Cricket || Various characters || || \n|-\n|  || Miles from Tomorrowland || Concierge Bot, Chef Bots || || \n|-\n|  || Guardians of the Galaxy || Proxima Midnight || Ep. \"Undercover Angle\" || \n|-\n|  || The Fairly OddParents || Chloe Carmichael || Season 10 || \n|-\n|  || Bunnicula || Mina || || \n|-\n|}\n\nFilmar\n\nVideosp\u00f8l\n\nLive action\n\nA\u00f0rir leiklutir\n Swiffer TV commercial \u2013 Mud Girl for Swiffer WetJet\n Tabletop web series \u2013 Herself (season 2, episode 8)\n\n Leiklutir \u00ed teldusp\u00f8lum \n\n .hack//G.U. vol. 1//Rebirth - Shino, Kaede\n .hack//G.U. vol. 2//Reminisce - Shino, Kaede\n .hack//G.U. vol. 3//Redemption - Shino, Kaede\n Ace Combat: Assault Horizon - Major Janice Rehl\n Afro Samurai - Young Afro Samurai, Beautiful Assassin (sum Khari Wahlgren)\n Ar tonelico: Melody of Elemia - Aurica Nestmile \n Armored Core 4 - Fiona Jarnefeldt\n Asura's Wrath - Mithra\n ATV Offroad Fury 4 - Voice over and Motion Capture talent\n Batman: Arkham City - Vicki Vale, League of Assassins Member\n Ben 10 Alien Force: Vilgax Attacks - Charmcaster\n Bioshock 2 - Barbara Johnson\n Br\u00fctal Legend - Dominatrices\n Buffy the Vampire Slayer: Chaos Bleeds - Willow Rosenberg\n Dead Head Fred - A\u00f0rar r\u00f8ddir\n Dead or Alive: Dimensions - Kasumi, Kasumi Alpha, Ayame\n Dead or Alive Paradise - Kasumi, Niki \n Dead or Alive Xtreme 2 - Kasumi, Nikki\n Death by Degrees - Lana Lei \n Devil May Cry 3: Dante's Awakening - Lady (Mary) \n Devil May Cry 4 - Lady (Mary) \n Dirge of Cerberus - Final Fantasy VII - Shelke Rui\n Dragon Age: Origins - Ymiskar r\u00f8ddir\n Drakengard - Furiae \n Dynasty Warriors 7 - Bao Sanniang \n Elder Scrolls V: Skyrim - Vex\n Emergency Heroes - Kelly Okada\n Fallout 4 - Proctor Ingram\n Fatal Frame II: Crimson Butterfly - Mio Amakura\n Final Fantasy XII - Princess \n Final Fantasy XIII - Cocoon Inhabitants\n Final Fantasy XIV - Ymiskar r\u00f8ddir\n Final Fantasy Tactics: The War of the Lions - Princess Ovelia Atkascha\n From Russia with Love - Tatiana Romanova\n Grandia III - Hect \n Growlanser: Heritage of War - Fanille, Sherris \n Guild Wars Nightfall - Tahlkora, Ymiskar r\u00f8ddir\n Guild Wars: Eye of the North - Gwen, Ymiskar r\u00f8ddir\n Guild Wars 2 - Caithe\n Haunted Apiary - Janissary James\n Jeanne d'Arc - Jeanne d'Arc\n Justice League Heroes - Zatanna\n Kid Icarus: Uprising - Dark Lord Gaol, Phosphora\n Lost Planet 2 - Ymiskar r\u00f8ddir\n Lupin the 3rd: Treasure of the Sorcerer King - Teresa Faust (som Kay Jenson)\n Marvel vs. Capcom 3: Fate of Two Worlds - Jill Valentine\n Metal Gear Acid - Teliko Friedman\n Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots - Enemy Soldiers\n Metal Gear Solid: Portable Ops - Teliko Friedman\n Ninja Gaiden II - Sonia\n Ninja Gaiden Sigma 2 - Sonia\n No More Heroes - Jeane\n Prince of Persia - Elika (sum Khari Wahlgren)\n Project Sylpheed - Ellen Bernstein\n Prototype - Elizabeth Greene\n Ratchet & Clank Future: A Crack In Time - Carina\n Red Faction: Guerrilla - Samanya\n Resident Evil: The Darkside Chronicles - A\u00f0rar r\u00f8ddir\n Resistance 3 - Susan Capelli, Cindy \n Resonance of Fate - Cochet\n Rogue Galaxy - Lilika\n The Saboteur - Skylar St. Claire\n Samurai Champloo: Sidetracked - Fuu Kasumi (sum Kay Jensen)\n Skylanders: Spyro's Adventure - Ymiskar r\u00f8ddir\n Soulcalibur III - Setsuka \n Soulcalibur III: Arcade Edition - Setsuka \n Shadow Hearts: Covenant  - Karin Koenig (som Jennifer Jean)\n Singularity - Kathryn Norvikova (som Karu Wahlgren)\n Spider-Man 3  - Mary Jane Watson\n Spider-Man: Edge of Time - Ymiskar r\u00f8ddir\n Star Ocean: Till the End of Time  - Mirage Koas\n Star Wars Episode III: Revenge of the Sith - Serra Keto\n Star Wars: The Force Unleashed - Aayla Secura, Darth Phobos\n Star Wars: The Old Republic - Ashara Zavros \n Star Wars: Empire at War: Forces of Corruption - Silri\n Tales of Legendia - Melanie \n Tales of Symphonia - Raine Sage (som Kari Whalgren)\n Tokobot Plus: Mysteries of the Karakuri - Ruby, Arias\n Transformers: The Game - Ymiskar r\u00f8ddir\n Transformers: War for Cybertron - Arcee\n Tron: Evolution - Radia\n Ultimate Marvel vs. Capcom 3 - Jill Valentine\n Valkyria Chronicles - Irene Ellet, Dorothy Howard\n Vanquish - Elena Ivanova\n White Knight Chronicles - Princess Cisna (som Kari Whalgren)\n White Knight Chronicles II - Princess Cisna \n X-Men: Destiny - Emma Frost\n Xenosaga Episode I: Der Wille zur Macht  - Febronia, Pellegri \n Xenosaga Episode II: Jenseits von Gut und B\u00f6se - 100-Series Realian, Febronia, Pellegri\n Xenosaga Episode III: Also sprach Zarathustra - Febronia, Pellegri, 100-Series Realian\n Yakuza'' - Ymiskar r\u00f8ddir\n\nKeldur \n\n Keldur \u00far b\u00f3kum\n \n \n \n\n A\u00f0rar keldur\n G4TV \"Will Work for Games\" Interview with Kari Wahlgren (June 27, 2008)\n Kari Wahlgren Interview (September 7, 2008) at Voiceacting.co.uk\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Kari Wahlgren \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Sie", "title": "James Sie", "text": "James Sie (f\u00f8ddur 18. desember 1962) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n James Sie \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "16815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicole%20Sullivan", "title": "Nicole Sullivan", "text": "Nicole Julianne Sullivan (f\u00f8dd 21. apr\u00edl 1970) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari. Hon hevur m.a. lagt r\u00f8dd til Marlene \u00ed r\u00f8\u00f0ini The Penguins of Madagascar. Sullivan er best kend fyri hennara leiklut \u00ed seks sesingum (1995\u20132001) av skemtir\u00f8\u00f0ini MADtv og \u00ed fimm sesongum (2001\u20132005, 2007) av CBS sendingini The King of Queens.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Nicole Sullivan \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "16816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cheryl%20Hines", "title": "Cheryl Hines", "text": "Cheryl Ruth Hines (f\u00f8dd 21. september 1965) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari, sum m.a. er kend fyri s\u00edn leiklut sum kona Larry David, Cheryl, \u00ed filminum Curb Your Enthusiasm hj\u00e1 HBO, har hon var tilnevnd tv\u00e6r Emmy Awards. \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Goodman", "title": "John Goodman", "text": "Jonathan Stephen \"John\" Goodman (f\u00f8ddur 20. juni 1952) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum hevur sp\u00e6lt \u00e1 palli, \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, og raddaleikari (leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar, animati\u00f3nsfilmar, videosp\u00f8l og l\u00edknandi). Hann er best kendur fyri s\u00edn leiklut sum Dan Conner \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Roseanne (1988\u20131997) sum hann vann eina Golden Globe Award fyri \u00ed b\u00f3lkinum Golden Globe Award for Best Actor \u2013 Television Series Musical or Comedy, ta\u00f0 var \u00ed 1993. \u00cd 2001 leg\u00f0i hann r\u00f8dd til Sulley \u00ed Disney/Pixar filminum Monsters, Inc.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "16818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toshiro%20Mifune", "title": "Toshiro Mifune", "text": "Toshiro Mifune (f\u00f8ddur 1. apr\u00edl 1920 - dey\u00f0ur 24. desember 1997) er japanskur sj\u00f3nleikari, sum hevur sp\u00e6lt \u00ed fleiri enn 170 filmum. Hann er serliga kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed filmum hj\u00e1 Akira Kurosawa sum t.d. Rashomon, De syv samuraier og Yojimba. \u00cd Vesturheiminum bleiv hann serliga v\u00e6l kendur fyri s\u00edn st\u00f3ra leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Shogun fr\u00e1 1980.\n\nJapanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristina%20Elin%20Thomsen", "title": "Kristina Elin Thomsen", "text": "Kristina Elin Thomsen (f\u00f8dd 1998, \u00far Hvalba) er f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri Susvim. Enn er hon ov ung at svimja fyri F\u00f8royar, (hetta er skriva\u00f0 \u00ed mai 2012). \u00cd 2012 gj\u00f8rdist hon f\u00f8royameistari (fyri vaksin) \u00ed 50 metrar firvald, \u00ed 200 metrum firvald og \u00ed 100 metrum firvald.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nFM 2013 \u00ed svimjing \nKristina Elin lutt\u00f3k \u00e1 FM \u00ed svimjing 2013, har hon vann fleiri hei\u00f0ursmerki og setti f\u00f8royskt juniormet \u00ed  200 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:25.26 minuttir.\n Gull \u00ed 100 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:03.63\n Gull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.15, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hinar 3 v\u00f3ru: Gu\u00f0run Mortensen, Shaila millum Gar\u00f0arnar og Tanja Skaalum\n Silvur \u00ed 200 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:25.26, sum var f\u00f8royskt juniormet, vinnarinPoula \u00d8. Mohr setti n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.25 og t\u00f3k harvi\u00f0 meti\u00f0 sum Elin Kristina setti \u00ed 2012.\n Silvur \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:03.88, kravt\u00ed\u00f0in til EJM fyri gentur f\u00f8ddar \u00ed 98 er 1.05.34.\n Silvur \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:57.26, t\u00ed\u00f0in var undir f\u00f8royska meti\u00f0, men \u00c6gir kvinnurnar/genturnar svumu uppaftur skj\u00f3tari og settu n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n Silvur \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:26.34, t\u00ed\u00f0in var undir f\u00f8royska meti\u00f0, men \u00c6gir kvinnurnar/genturnar svumu uppaftur skj\u00f3tari og settu n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\n2012 - Setti f\u00f8roysk senior met sum 13-\u00e1ra gomul \nKristina Elin Thomsen hevur sett f\u00fdra f\u00f8roysk senior met (sum sj\u00e1lvandi eisini eru junior met) innan firvaldasvimjing. \u00c1 \u00c6girstevnuni \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed februar 2012 setti hon met \u00ed 100 og 200 metrum firvald, og \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni \u00ed Havn \u00ed mai 2012 setti hon eisini met \u00ed 50 metrar firvald.\n50 metar firvald \u00e1 stuttbana vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 27.67, meti\u00f0 setti hon 11. mai 2012\n100 metar firvald \u00e1 stuttbana vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini  1:03.44, meti\u00f0 setti hon 12. februar 2012 \n200 metar firvald \u00e1 stuttbana vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:25.36, meti\u00f0 setti hon 11. februar 2012\n4x50 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.37, meti\u00f0 setti hon saman vi\u00f0 Gu\u00f0run Mortensen, Helena S. S\u00e6varsd\u00f3ttir og Shaila millum Gar\u00f0arnar \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni \u00ed Havn 13. mai 2012\n\n\u00c1rsins svimjari og \u00e1rsins stj\u00f8rnuskot 2012 \nEftir f\u00f8royameistarastevnuna 2012 \u00ed Havn var\u00f0 Kristina Elin Thomsen kosin \u00c1rsins Stj\u00f8rnuskot og \u00c1rsins Svimjari.\n2012 - \u00c1rsins Svimjari\n2012 - \u00c1rsins Stj\u00f8rnuskot\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Susvim.mono.net, Su\u00f0uroyar Svimjifelag (SUSVIM)\n Svimjing.com\n SSF.fo, Svimjisamband F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nHvalbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998"}
{"id": "16820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mick%20Wingert", "title": "Mick Wingert", "text": "Mick Wingert (f\u00f8ddur 1974) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Pixar animera\u00f0a filminum Kung Fu Panda sum Master Po (leggur r\u00f8dd til).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Mick Wingert \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "16821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fred%20Tatasciore", "title": "Fred Tatasciore", "text": "Frederick \"Fred\" Tatasciore er amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og videosp\u00f8l. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Pixar animera\u00f0a filminum Kung Fu Panda sum Master Shifu (leggur r\u00f8dd til).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fred Tatasciore \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keith%20Ferguson", "title": "Keith Ferguson", "text": "Keith James Ferguson (f\u00f8ddur 26. februar 1972) er amerikanskur raddaleikari, i\u00f0 leggur r\u00f8ddir til teknifilmar. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Pixar animera\u00f0a filminum Cars sum Lightning McQueen (leggur r\u00f8dd til).\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "16823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Owen%20Wilson", "title": "Owen Wilson", "text": "Owen Cunningham Wilson er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari, sum leggur r\u00f8ddir til teknifilmar og skemtari. Hann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Pixar animera\u00f0a filminum Cars sum Lightning McQueen (leggur r\u00f8dd til).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Owen Wilson \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir raddaleikarar"}
{"id": "16829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tay%20Zonday", "title": "Tay Zonday", "text": "Adam Nyerere Bahner (f\u00f8ddur 6. juli 1982), betri kendur sum Tay Zonday, er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, sangari, t\u00f3nleikari, raddarleikari, skemtari og YouTube pers\u00f3nligheit. Hann gj\u00f8rdist serliga kendur fyri sangin Chocholate Rain, sum \u00ed l\u00f8tuni (sep. 2012) er s\u00e6ddur av 83 milli\u00f3num.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Tay Zonday \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "16830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shane%20Dawson", "title": "Shane Dawson", "text": "Shane Dawson (f\u00f8ddur Shane Lee Yaw; 19. juli 1988) er ein amerikanskur YouTube-leikari, skemtari og t\u00f3nleikari.\n\nHei\u00f0ur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n ShaneDawsonTV, Kanalin hj\u00e1 Shane Dawson \u00e1 YouTube\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "16836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Telma%20Hopkins", "title": "Telma Hopkins", "text": "Telma Louise Hopkins (f\u00f8dd 28. oktober 1948) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari. Hon gj\u00f8rdist kend, t\u00e1 i\u00f0 hon \u00ed 1970-\u00e1runum var limur \u00ed popp-t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Tony Orlando and Dawn, i\u00f0 hev\u00f0i fleiri sangir i\u00f0 l\u00f3gu sum nummar eitt \u00e1 hittlistum.\n\nFilmsleiklutir\nBosom Buddies, sum Isabelle Hammond (1980\u20131982)\nGimme a Break!, sum Adelaide \"Addy\" Wilson (1984\u20131987)\nTrancers, sum Engineer Ruth Raines (1985)\nFamily Matters, sum Rachel Crawford (1989\u20131993, recurring later)\nTrancers II, sum Engineer Ruth Raines (1991)\nTrancers III, sum Councilor Ruth Raines (1992)\nGetting By, sum Dolores Dixon (1993\u20131994)\nThe Wood (1999) sum Slim's Mother\nThe Nanny sum Lila Baker (Episode: \"Fran's Roots\") (1997)\nAny Day Now sum Judge Wilma Evers (2001)\nHalf & Half, sum Phyllis Thorne (2002\u20132006)\nA New Kind of Family sum Jess Ashton (1979-1980)\nThe Hughleys sum Paulette Williams (Recurring Role)\nPsych, sum Phyllis Gaffney (2008)\nThe Love Guru (2008) sum Lillian Roanoke\nER sum Carlene (Episode:  \"Think Warm Thoughts\")\nAre We There Yet? sum Marilyn Pearsons (2010\u20132011)\nLab Rats sum Grandma Dooley (2012)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948"}
{"id": "16837", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Essence%20Atkins", "title": "Essence Atkins", "text": "Essence Uhura Atkins (f\u00f8dd 1972) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og modell. \n\nHon er mest kend fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Dee Dee Thorne \u00ed UPN sitcom Half & Half og sum Yvette Henderson on the The WB sitcom Smart Guy. Hon hevur eisini sp\u00e6lt \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Are We There Yet? sum Suzanne Kingston-Persons. \u00cd 2013 og 2014, sp\u00e6ldi Atkins leiklutin sum \"Kisha Davis\" \u00ed filmunum \u00ed A Haunted House og A Haunted House 2.\n\nLeiklutir \u00ed sp\u00e6lifilmum\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "16838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ice%20Cube", "title": "Ice Cube", "text": "O'Shea Jackson (f\u00f8ddur 15. juni 1969) betri kendur vi\u00f0 s\u00ednum kunstnaranavni  Ice Cube er ein amerikanskur rappari, sj\u00f3nleikari, t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari, filmframlei\u00f0ari, leikrith\u00f8vundur og leikstj\u00f3ri. Hann byrja\u00f0i l\u00edvlei\u00f0ina sum ein limur \u00ed hip-hop b\u00f3lkinum C.I.A. og seinni gj\u00f8rdist hann partur av N.W.A (Niggaz Wit Attitudes). Eftir at hann var givin \u00ed N.W.A \u00ed desember 1989 bygdi hann vi\u00f0 hepni upp eina solokarrieru innan t\u00f3nleik og eisini sum rith\u00f8vundur, leikstj\u00f3ri, sj\u00f3nleikari og framlei\u00f0ari \u00ed biografum. Harafturat hevur hann veri\u00f0 ein av framlei\u00f0arunum av Showtime sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum Barbershop og TBS r\u00f8\u00f0unum Are We There Yet?, i\u00f0 b\u00e1\u00f0ar eru grunda\u00f0ar \u00e1 filmarnar, har i\u00f0 hann sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin. \u00cd juli 2014 hevur Ice Cube selt yvir 38 milli\u00f3nir pl\u00e1tur \u00ed USA.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir leikstj\u00f3rar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nRapparar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "16839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nia%20Long", "title": "Nia Long", "text": "Nia Talita Long (f\u00f8dd 30. oktober 1970) er amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nHon er mest kend fyri at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum The Fresh Prince of Bel-Air og Third Watch og \u00ed filmunum In Too Deep, Boyz n the Hood, Friday, Boiler Room, Soul Food, Love Jones, The Best Man, Big Momma's House og teimum eftirfylgjandi filmunum til teir b\u00e1\u00f0ir s\u00ed\u00f0stnevndu. Foreldur hennara eru \u00e6tta\u00f0i \u00far Trinidad og Grenada. Nia var bert tvey \u00e1ra gomul t\u00e1 i\u00f0 foreldur hennara v\u00f3ru skild. Fornavn hennara, Nia, er ein av teimum sjey d\u00f8gunum \u00ed Kwanzaa (h\u00f8gt\u00ed\u00f0, i\u00f0 hei\u00f0rar afrikansku \u00e6ttarbondini hj\u00e1 afrikanskum-amerikanarum), og merkir endam\u00e1l \u00e1 Swahili.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Nia Long \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "16841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlie%20Murphy", "title": "Charlie Murphy", "text": "Charles Quinton \"Charlie\" Murphy (f\u00f8ddur 1959) er amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "16843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gabriel%20Braga%20Nunes", "title": "Gabriel Braga Nunes", "text": "Gabriel Braga Nunes (f\u00f8ddur 7. februar 1972 \u00ed S\u00e3o Paulo) er ein sj\u00f3nleikari \u00far Brasil, i\u00f0 er best kendur fyri at sp\u00e6la \u00ed telenovela-filmum, serliga \u00ed Essas Mulheres, Cidad\u00e3o Brasileiro, Caminhos do Cora\u00e7\u00e3o og Poder Paralelo. Hann sp\u00e6lir eisini vi\u00f0 \u00ed Insensato Cora\u00e7\u00e3o fyri TV Globo.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "16844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keesha%20Sharp", "title": "Keesha Sharp", "text": "Keesha Ulricka Sharp (f\u00f8dd 1973) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, i\u00f0 er best kend fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Monica \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Girlfriends, i\u00f0 var v\u00edst \u00e1 UPN/The CW show, hon sp\u00e6ldi leiklutin sum daman hj\u00e1 William Dent (Reggie Hayes sp\u00e6ldi sum William Dent). Hon fekk ein tilnevning fyri henda leiklutin: NAACP Image Award tilnevning fyri \"Outstanding Supporting Actress in a Comedy Series\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Keesha Sharp \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "16845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sveinur%20Gaard%20Olsen", "title": "Sveinur Gaard Olsen", "text": "Sveinur Gaard Olsen (f\u00f8ddur 21. mai 1980 \u00ed Havn) er f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nleikari, trummusl\u00e1ari. \u00cd 2012 lutt\u00f3k hann \u00ed v\u00e6lumt\u00f3ktu donsku sang talentkappingini hj\u00e1 DR, sum nevnist X Factor. Sveinur gj\u00f8rdist ein av teimum n\u00fdggju, sum slapp vi\u00f0 \u00ed live sendingarnar, og hann var eisini ein av teimum trimum sum kom \u00ed finaluna. Sveinur hev\u00f0i Cutfather sum mentor. Hini b\u00e6\u00f0i sum komu \u00ed finaluna v\u00f3ru tv\u00e6r ungar gentur Ida og Line, sum h\u00f8vdu Pernille Rosendahl til mentor. Tri\u00f0i\u00f0 d\u00f3marin, Thomas Blackman, fekk ongan av s\u00ednum luttakarum \u00ed finaluna. Sveinur gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd. Sveinur flutti ni\u00f0ur til Danmarkar at b\u00fagva \u00ed 2010. Sveinur hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt sum trummusl\u00e1ari og sungi\u00f0 k\u00f3r og sp\u00e6lt onnur lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri \u00ed f\u00f8royskum orkestrum, eitt n\u00fa \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Marius, sum vann innlei\u00f0andi kappingina \u00ed F\u00f8royum Global Battle of the Bands, sum gav teimum m\u00f8guleika at vera vi\u00f0 \u00ed kappingini vi\u00f0 sama navni \u00ed London. Marius gj\u00f8rdist nummar 6 \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingini \u00ed London \u00ed desember 2005.\n\nM\u00f3tt\u00f8ka \u00ed Havn \nVikuskifti\u00f0 \u00e1\u00f0renn [X Factor (Danmark)|X-Factor]] finaluna, var\u00f0 skipa\u00f0 fyri m\u00f3tt\u00f8ku fyri Sveini \u00ed T\u00f3rshavn, har hann kom vi\u00f0 flogari til F\u00f8roya, s\u00ed\u00f0an bleiv flogin vi\u00f0 tyrluni til Havnar, har borgarstj\u00f3rin He\u00f0in Mortensen og onnur t\u00f3ku \u00edm\u00f3ti. S\u00ed\u00f0an bleiv hann koyrdur runt \u00ed Havnini, m.a. heim til foreldur og familjuna. S\u00ed\u00f0an h\u00f8vdu ymiskir fyrireikarar skipa\u00f0 fyri einari konsert \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, har eitt orkestur sum beiggi Sveinur st\u00f3\u00f0 fyri, st\u00f3\u00f0 kl\u00e1rt. Sveinur slapp so at syngja fyri teimum sum m\u00f8tt v\u00f3ru. DR fylgdi vi\u00f0 \u00e1 t\u00farinum og sendi eitt brot, t\u00e1 finalan so bleiv. Sveinur seg\u00f0i aftan\u00e1, at hann veruliga onki visti um hesar fyrireikingar. Hann slapp ikki at n\u00fdta fartelefon, me\u00f0an hann var\u00f0 umbor\u00f0 \u00e1 flogfarinum og \u00ed tyrluni, so alt var eitt v\u00e6leydna\u00f0 \"surprice party\" fyri Sveini. Ta\u00f0 var l\u00fdst \u00e1 Portal.fo og \u00e1 Facebook, me\u00f0an Sveinur var \u00ed luftini. Ta\u00f0 v\u00f3ru T\u00f3rshavnar kommuna saman vi\u00f0 Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, Atlantic Airways og familjuni hj\u00e1 Sveini, sum skipa\u00f0u fyri tiltakinum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nX Factor luttakarar"}
{"id": "16849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Julius%20Vest%20Joensen", "title": "Julius Vest Joensen", "text": "Julius Vest Joensen (f\u00f8ddur 1958) er forma\u00f0ur \u00ed FC Su\u00f0uroy. Julius er v\u00e1gbingur, hann starvast sum kokkur umbor\u00f0 \u00e1 Smyrli og hevur \u00e1\u00f0ur starvast \u00ed peningastovni. Hann hevur fyrr veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed VB og gj\u00f8rdist forma\u00f0ur \u00ed FC Su\u00f0uroy eftir a\u00f0alfundin \u00ed desember 2011. Julius sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 VB, t\u00e1 hann var yngri.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\n\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "16850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sa%C5%A1a%20Kolman", "title": "Sa\u0161a Kolman", "text": "Sa\u0161a Kolman (f\u00f8ddur 1. mai 1984) er ein slovenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, verjuleikari, sum \u00ed l\u00f8tuni sp\u00e6lir vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fysta dyst \u00ed F\u00f8royum fyri FC Su\u00f0uroy hin 24. mars 2012, ta\u00f0 var m\u00f3ti B36.\n\nL\u00edvslei\u00f0in innan f\u00f3tb\u00f3lt \n 2012 - FC Su\u00f0uroy\n 2011 - NK Tolmin\n 2011 - NK Primorje Ajdovscina\n 2009/2010 - NK Nafta Lendava\n NK Tolmin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSasa Kolman \u00e1 FaroeSoccer.com\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\nTransfermakt.co.uk\n\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Slovenia"}
{"id": "16855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3l%20F.%20Joensen%2C%20f%C3%B3tb%C3%B3ltsvenjari", "title": "P\u00f3l F. Joensen, f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari", "text": "P\u00f3l Fr\u00ed\u00f0rikur Joensen (f\u00f8ddur 1967) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 TB \u00f8ll \u00e1rini, t\u00e1 hann var aktivur \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti. Hann hevur sp\u00e6lt ein dyst fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0, ta\u00f0 var \u00ed 1990.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjari \nP\u00f3l F. hevur tiki\u00f0 UEFA-A venjarapr\u00f3gv og er venjari hj\u00e1 U17 dreingjunum hj\u00e1 F\u00f8royum saman vi\u00f0 \u00c1ka Johansen. P\u00f3l F. var eisini venjari hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy \u00ed 2011, t\u00e1 besta mansli\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi \u00ed 1. deild og \u00ed 2012, t\u00e1 teir sp\u00e6ldi \u00ed Effodeildini. Ta\u00f0 gekk sera gott \u00ed 2011, li\u00f0i\u00f0 fekk 70 stig og gj\u00f8rdist vinnari av 1. deild. \u00c1ri\u00f0 eftir \u00ed 2012 gekk heldur strilti\u00f0 at f\u00e1a stig, og eftir 9. umfar, t\u00e1 FC Su\u00f0uroy bert hev\u00f0i fingi\u00f0 tvey stig fyri tveir javnleikir og ongan dyst hev\u00f0i vunni\u00f0, so valdi venjarin \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 nevndina at gevast sum venjari.\n\n2012 - FC Su\u00f0uroy (til 22. mai 2012)\n2011 - FC Su\u00f0uroy\n2009 - TB\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 TB\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Su\u00f0uroy\nFootball.fo, Landsli\u00f0sleikarar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nTB leikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "16861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eliane%20Giardini", "title": "Eliane Giardini", "text": "Eliane Teresinha Giardini (f\u00f8dd 20. oktober 1952 \u00ed Sorocaba) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon hevur fyrr veri\u00f0 gift vi\u00f0 sj\u00f3nleikaranum Paulo Betti, hon hevur tv\u00e6r d\u00f8trar, Juliana og Mariana Betti, i\u00f0 eisini eru sj\u00f3nleikarinnur.\n\nLeiklutir\n\nSj\u00f3nvarp\n Ninho da Serpente (sum L\u00eddia)\n Campe\u00e3o (sum Cristina)\n Vida Roubada (sum Hilda)\n Meus Filhos, Minha Vida\n Uma Esperan\u00e7a no Ar (sum D\u00e9bora)\n Helena (sum Joana)\n Caso Verdade\n Desejo (sum Lucinda)\n Felicidade (sum Isaura)\n Renascer (sum Dona Patroa/Yolanda)\n Incidente em Antares (sum Eleut\u00e9ria)\n A Com\u00e9dia da Vida Privada (sum Helena)\n Irm\u00e3os Coragem (sum Estela)\n Engra\u00e7adinha (sum Maria Aparecida)\n Voc\u00ea Decide\n Explode Cora\u00e7\u00e3o (sum Lola)\n A Indomada (sum Santa Maria)\n Voc\u00ea Decide (sum S\u00edlvia)\n Mulher (sum Anita)\n Hilda Furac\u00e3o (sum Berta)\n Torre de Babel (sum Wandona)\n Andando nas Nuvens (sum Janete)\n Voc\u00ea Decide (sum Ana)\n O Belo e As Feras (sum Ludmila)\n Zorra Total (sum Maria Rosa)\n Zorra Total (sum Roxana)\n Os Maias (sum The Countess of Gouvarinho)\n Os Normais (sum Marta)\n O Clone (sum Nazira Rachid)\n A Casa das Sete Mulheres (sum Caetana)\n Um S\u00f3 Cora\u00e7\u00e3o (sum Tarsila do Amaral)\n Am\u00e9rica (sum Vi\u00fava Neuta)\n JK (sum Tarsila do Amaral)\n Cobras & Lagartos (sum Eva/Esmeralda)\n Eterna Magia (sum P\u00e9rola)\n Capitu (sum Dona Gl\u00f3ria Santiago)\n India \u2013 A Love Story (sum Indira Ananda)\n Tempos Modernos (sum H\u00e9lia Pimenta)\n Afinal, o Que Querem as Mulheres? (sum Prof\u00aa Noemi)\n Lara com Z (sum Sandra Heibert)\n Avenida Brasil (sum Muricy Ara\u00fajo)\n Amor \u00e0 Vida (sum Ord\u00e1lia Vianna)\n O Outro Lado do Para\u00edso (sum N\u00e1dia)\n\nFilmar\n O Sal\u00e1rio da Morte\n O Amor Est\u00e1 no Ar\n Chat\u00f4\n Uma Vida Em Segredo\n Hist\u00f3rias do olhar\n Olga\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "16867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9ia%20Horta", "title": "Andr\u00e9ia Horta", "text": "Andr\u00e9ia Assis Horta (f\u00f8dd 27. juli 1983 \u00ed Juiz de Fora) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmsleiklutir\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983"}
{"id": "16868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mads%20Mikkelsen", "title": "Mads Mikkelsen", "text": "Mads Dittmann Mikkelsen (f\u00f8ddur 22. november 1965) er ein danskur films og teatur sj\u00f3nleikari. \u00cd mai 2012 vann hann gylta p\u00e1lman \u00ed Cannes fyri besta mannliga leiklutin, hann vann hei\u00f0url\u00f8nina fyri s\u00edn leiklut \u00ed filminum Jagten. Mads er br\u00f3\u00f0ir Lars Mikkelsen, sum eisini er sj\u00f3nleikari.\n\nFilmar og leiklutir, \u00farval \n Pusher (1996) - Tonny\n Vildspor (1998) - Jimmy\n Nattens engel (1998) - Ronnie\n Bleeder (1999) - Lenny\n Blinkende Lygter (2000) - Arne\n Monas verden (2001) - Casper\n En kort en lang (2001) - Jacob\n Jeg er Dina (2002) - Niels\n Elsker dig for evigt (2002) - Niels\n Wilbur beg\u00e5r selvmord (2002) - Horst\n Nu (2002) - Unge Jakob\n De gr\u00f8nne slagtere (2003) - Svend\n Torremolinos 73 (2003) - Magnus\n King Arthur (2004) - Tristan\n Pusher 2 (2004) - Tonny\n Adams \u00c6bler (2005) - Ivan\n Efter brylluppet (2006) - Jacob Pederson\n Prag (2006) - Christoffer\n Exit (2006) - Thomas Skepphult\n Casino Royale (2006) - Le Chiffre \n Flammen og Citronen (2008) - Citronen\n Coco Chanel & Igor Stravinsky (2009) - Igor Stravinsky\n Die T\u00fcr (2009) - David\n Valhalla Rising (2009) - One-Eye\n Clash of the Titans (2010) - Draco\n De tre musketerer (2011) \n En kongelig aff\u00e6re (2012) - Johann Friedrich Struensee\n Jagten (2012) - Lucas\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \n Rejseholdet (2000-2004) - Allan Fischer, kriminalassistent\n Klovn (2005) - Mads, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n Julie (2005) - Harald, p\u00e1pi Juliu\n Hannibal (2013) - dr. Hannibal Lecter\n\nTeknifilmar og animati\u00f3nsfilmar (r\u00f8dd) \n Monsters Inc. (2001) - Randalf\n Cars (2006) - Ronny R\u00e6s (danska versj\u00f3nin)\n\nKeldur \n\nDanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "16906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apatosaurus", "title": "Apatosaurus", "text": "Brontosaurus, ella apatpsaurusen, sum hann ordiligt eitur, er ta\u00f0 st\u00f8rsta dj\u00f3ri\u00f0, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 til. Ta\u00f0 var nevnliga ein plantuetandi dinosaurur, i\u00f0 livdi fyri umlei\u00f0 150 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Hann livdi \u00e1 t\u00ed sta\u00f0num, sum vit \u00ed dag r\u00f3pa fyri Wyoming, Colorado, Oklahoma og Utah. Granskarir eru komnir fram til, at tann langi h\u00e1lsurin var ringur at flyta upp og ni\u00f0ur. \u00cd sta\u00f0in flutti brontosaururin h\u00e1lsin aftur og fram. T\u00e1 i\u00f0 hann \u00e1t, st\u00f3\u00f0 hann stillur og flutti bara h\u00e1lsin l\u00edka aftur og fram, me\u00f0an hann \u00e1t. Brontosaururin \u00e1t altso n\u00f3gvan mat uttan at flyta seg serliga n\u00f3gv. Mann heldur, at ta\u00f0 er ein av grundunum til, at hann var so st\u00f3rur. \n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r"}
{"id": "16908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strutsur", "title": "Strutsur", "text": "Strutsurin er heimsins st\u00f8rsti livandi fuglur og livir bara \u00ed t\u00ed villa \u00ed Afrika. Sj\u00e1lvt um fuglurin er \u00f3metaliga st\u00f3rur, so rennur hann mega skj\u00f3tt. Hann renna heili 70 kilometrar um t\u00edman. Strutsur kann ikki fl\u00fagva, so hann m\u00e1 leggja merkis til vandar \u00ed g\u00f3\u00f0ari t\u00ed\u00f0. Vi\u00f0 t\u00ed langa h\u00e1lsinum s\u00e6r strutsurin s\u00ednar f\u00edggindar. Strutsurin hevur eisini sera g\u00f3\u00f0 eygu og kl\u00e1rar at s\u00edggja okkurt, i\u00f0 er \u00e1 umlei\u00f0 2,5 cm til st\u00f8ddar, 1,6 kilometrar burturi fr\u00e1. Kroppurin er tungur \u2014 tyngri enn ein mi\u00f0alma\u00f0ur \u2014 hann orkar als ikki at fl\u00fagva. Men so miki\u00f0 raskari er hann at renna. Beinini eru long og sterk; ilsk\u00f3gvurin er tr\u00fatna\u00f0ur upp til ein har\u00f0an v\u00f8l. Einar tveir favnar fetar hann \u00ed hv\u00f8rt lopi\u00f0, so ikki skj\u00f3tasti hestur er mentur at elta hann, t\u00e1 i\u00f0 r\u00e1sin ikki er heilt long. \n\nHann livir \u00e1 sandi og grasfl\u00f8tum \u00ed Afrika og ha\u00f0ani naka\u00f0 inn \u00ed Asia. Eggi\u00f0 vegur \u00bd2na\u00f0 kg, so n\u00f3gv sum 24 h\u00f8snaregg. Steggin er kolsvartur vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0rey\u00f0um h\u00e1lsi, og hevur st\u00f3rar hv\u00edtar d\u00fanfja\u00f0rar \u00ed veingjum og veli. Hesar glitrandi hv\u00edtu fja\u00f0rarnar eru avbara vakrar og d\u00fdrar, og t\u00ed hevur strutsur fr\u00e1 gomlum d\u00f8gum av veri\u00f0 n\u00f3gv veiddur. Seinni f\u00f3ru menn at hava nakrar tamar; t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 r\u00e1ddi um at koma ein veg \u00ed br\u00e6\u00f0i, spentu teir ein fyri vogn ella settu seg upp \u00e1 baki\u00f0 \u00e1 honum. So l\u00e6rdu teir, at ta\u00f0 loysti seg v\u00e6l at halda struts eftir fj\u00f8\u00f0runum, og n\u00fa er strutsahald ein vinnuvegur \u00ed mongum londum. \n\nFuglar"}
{"id": "16909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dgulfiskur", "title": "\u00cdgulfiskur", "text": "\u00cdgulfiskur (fr\u00f8\u00f0iheiti Tetraodontidae) bl\u00e6sur seg sj\u00e1lvan upp eins og ein ball\u00f3n fyri at verja seg m\u00f3ti r\u00e1nsdj\u00f3rum. \u00cdgulfiksur, sum er ein klombrutur svimjari, fyllur elastiska magan s\u00edn vi\u00f0 sj\u00f3gvi (og onkunt\u00ed\u00f0 luft) og kann bl\u00e1sa seg sj\u00e1lvan so st\u00f3ran, at hann ver\u00f0ur fleri fer\u00f0irnar s\u00edna vanligu st\u00f8dd. Summi sl\u00f8g hava eisini p\u00edkar til \u00e1varingar. Sj\u00e1lvt um ein r\u00e1nfiskur skuldi sl\u00fakt einum \u00edgulfiski, so fer honum neyvan at d\u00e1ma smakkin. Flestu \u00edgulfiskar hava eitur, sum ger at teir smakka illa og sum kann drepa a\u00f0rar fiskar. Eitri kann eisini gera av vi\u00f0 f\u00f3lk. Ta\u00f0 er nokk av eitri \u00ed einum \u00edgulfiski at drepa 30 vaksin f\u00f3lk \u2013 og ta\u00f0 finst onki m\u00f3teitur. \u00cd Japan eita teir fugu og eru sera d\u00fdrt og leskiligt kr\u00e1s. Av t\u00ed at fiskurin er so eitrandi, ver\u00f0ur hann tilgj\u00f8rdur av serliga \u00fatb\u00fa\u00f0num fugukokkum. Ger kokkurin eitt skeivt kut, kann ta\u00f0 f\u00f8ra til dey\u00f0an hj\u00e1 einum sera \u00f3hepnum gesti. \n \nFlestu \u00edgulfiskar liva \u00ed tropiskum og subtropiskum sj\u00f3gvi. Teir hava langan, sp\u00edska\u00f0an kropp og k\u00falul\u00edkt h\u00f8vd. Summi sl\u00f8g hava sterkar litir og blettir at v\u00edsa, at teir eru eitrandi, me\u00f0an onnur sl\u00f8g hava veikari litir, sum gera, at teir fara \u00ed eitt vi\u00f0 umhv\u00f8rvi\u00f0. Teir hava onga ro\u00f0slu og hava vanliga grovt ella p\u00edkut skin. \u00d8ll \u00edgulfiskasl\u00f8gini hava f\u00fdra tenn, sum eru vaksnar saman til eitt nev. \u00cdgulfiskur etur mest ryggleys dj\u00f3r og tara. St\u00f3rir \u00edgulfiskar kl\u00e1ra ennt\u00e1 at br\u00f3ta skeljar og g\u00e1ggur vi\u00f0 s\u00ednum har\u00f0a nevi. Summi sl\u00f8g av \u00edgulfiskum eru h\u00f3tt av d\u00e1lking og ovfisking, men flestu stovnarnir hava ta\u00f0 gott. \u00cdgulfiskur kann gerast ein metur langur. \n\nFiskar"}
{"id": "16911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maurice%20Tillet", "title": "Maurice Tillet", "text": "Maurice Tillet (23. oktober 1903 \u2013 4. september 1954) var ein sera kl\u00f3kur ma\u00f0ur, hann var yrkjari og rith\u00f8vundur, og dugdi at tosa 14 ymisk m\u00e1l. Hann gj\u00f8rdist eisini gl\u00edmari. \u00cd 1944 fekk Maurice tignarheiti\u00f0 sum heimsmeistari fr\u00e1 Amerikanska Gl\u00edmara Felagsskapinum (AWA). Hann nevndi seg \"Sersk\u00f8ltatr\u00f8lli\u00f0 \u00ed ringinum\", men \u00ed veruleikanum var hann betri kendur sum Franski Eingilin. Hetta eyknevni\u00f0 fekk hann, t\u00ed hann sum barn, alt\u00ed\u00f0 bleiv kalla\u00f0ur eingil, t\u00ed hann hev\u00f0i eitt so einglaligt andlit. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed 1903 og t\u00e1 i\u00f0 hann var tann\u00e1ringur, fekk hann sta\u00f0fest, at hann hev\u00f0i eina sj\u00e1ldsama sj\u00faku, sum ver\u00f0ur nevnd akromegali. Henda sj\u00fakan ger, at kropspartir so sum til d\u00f8mis n\u00f8s og panna vaksa meira enn t\u00e6r eiga. T\u00ed bleiv allur kroppur hansara misskaptur.\n\nFranskir rith\u00f8vundar\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Fraklandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1903\nAndl\u00e1t \u00ed 1954"}
{"id": "16914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fobi", "title": "Fobi", "text": "Fobi er ein irritasj\u00f3n, at hava eina st\u00f3ra r\u00e6\u00f0slu fyri onkrum. Fobi er upprunaliga eitt grikskt or\u00f0 og merkir \u00f3tti ella r\u00e6\u00f0sla. Flest f\u00f3lk hava okkurt serstakt ting ella fleiri, tey bara ikki kl\u00e1ra at s\u00edggja, hoyra ella f\u00f8la. Ta\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt at hava fobi fyri onkrum. Ta\u00f0 eru yvir 1.000 ting, f\u00f3lk hava fobi fyri. Ta\u00f0 kann vera n\u00e6stan vera alt; tey kunnu vera bangin fyri at vaska s\u00e6r, fyri trappum, eiturkoppum, bangin fyri kl\u00f3vnum og mangt, mangt anna\u00f0. \n\nSj\u00fakur\nHeilsa"}
{"id": "16915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sport%20Club%20Corinthians%20Paulista", "title": "Sport Club Corinthians Paulista", "text": "Corinthians er eitt Brasilsk f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far S\u00e3o Paulo. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 1. september 1910. \u00cd 2000 var Corinthians heimsins fyrsta f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum vann FIFA heimsmeistaraheiti\u00f0 fyri f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g. Kappingin var\u00f0 hildin \u00ed Brasil ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. Ta\u00f0 besta felagi\u00f0 fr\u00e1 hv\u00f8rjum kontinenti luttekur og kappast hv\u00f8r m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum.\n\nFyrrverandi leikarar \n S\u00f3crates\n Dida\n Javier Mascherano\n Deco\n Rivaldo\n Carlos T\u00e9vez\n Roberto Carlos \n Ronaldo\n Marcos Senna\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Corinthians \n\nC\nC"}
{"id": "16926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Menniskja", "title": "Menniskja", "text": "Menniskja\u00f0 (fr\u00f8\u00f0iheiti: homo sapiens sapiens) hoyrir upp \u00ed s\u00fagd\u00fdrab\u00f3lkin, vit nevna primatar. A\u00f0rir primatar eru mannapur og apur, og teimum l\u00edkjast vit mest. Menniskja\u00f0 er bara eitt av teimum uml. 4000 hugtakandi s\u00fagd\u00fdrasl\u00f8gunum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Upphavi\u00f0 at apum og menniskjuni var proconsul, ein l\u00edtil primatur, sum livdi uppi \u00ed tr\u00f8unum fyri 25 m.\u00e1.s. Eftirkomarar hansara laga\u00f0u seg eftir umst\u00f8\u00f0unum. Nakrir hildu til \u00ed tropiskum regnsk\u00f3gum og v\u00f3r\u00f0u til apur. A\u00f0rir laga\u00f0u seg til l\u00edvi\u00f0 \u00e1 v\u00ed\u00f0u grasfl\u00f8tunum og gingu, sum australopithecus uppr\u00e6ttir \u00e1 tveimum beinum, og fingu t\u00ed n\u00fdtt framlimirnar til anna\u00f0 enn bara at ganga og sty\u00f0ja seg vi\u00f0. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, v\u00f3r\u00f0u teir til menniskju.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "16933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barosaurus", "title": "Barosaurus", "text": "Barosaurus var \u00f3gvuliga st\u00f3rur dinosaurur, sum minti um giraff. Hann hev\u00f0i langan h\u00e1ls og \u00e1t av h\u00e6gstu tr\u00e6kr\u00fanunum, har hinir dinosaurarnir ikki rukku. Barosaurus livdi \u00ed flokki, helst t\u00ed at so fekk hann betur vart seg fyri sterkari og skj\u00f3tari r\u00e1nsdj\u00f3rum. \n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r"}
{"id": "16934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Westlothiana", "title": "Westlothiana", "text": "Westlothiana, fyrsta skri\u00f0d\u00fdr, vit vita um, var\u00f0 til mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed kolt\u00ed\u00f0ini. Sum fr\u00e1 lei\u00f0, vurpu skri\u00f0d\u00fdrini og klaktu eggini uppi \u00ed turrum, og v\u00f3ru tey t\u00edskil fyrstu d\u00fdr, sum kundu liva uppi \u00e1 landi ella \u00e6vi s\u00edna. Helst \u00f3tu tey skord\u00fdr, i\u00f0 v\u00f3ru l\u00e6tt at taka. Skri\u00f0d\u00fdrini n\u00f8rdust skj\u00f3tt og trivust v\u00e6l \u00ed turra ve\u00f0urlagnum \u00ed permt\u00ed\u00f0ini.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r"}
{"id": "16937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smilodon", "title": "Smilodon", "text": "Smilodon doy\u00f0i \u00fat \u00ed pleistocenet\u00ed\u00f0ini. Hesin sv\u00f8r\u00f0tenti k\u00f8tturin var av gl\u00fapskastu r\u00e1nsd\u00fdrum og livdi samstundis sum homidarnir. T\u00f8kutenninar \u00e1 honum v\u00f3ru 15 cm. langar. Mangir v\u00edsindamenn halda, at homonidarnir hildu til \u00ed flokki at verja seg fyri r\u00e1nsd\u00fdrum. Australopithecus, sum var l\u00edtil \u00e1 v\u00f8ksti, hevur helst veri\u00f0 l\u00e6ttur at s\u00f8kja at og hevur kanska klivi\u00f0 upp \u00ed tr\u00f8ini at bjarga s\u00e6r undan smilodon.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r"}
{"id": "16938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hyracotherium", "title": "Hyracotherium", "text": "Hyracotherium var fyrsta rossi\u00f0 og var\u00f0 til seinast \u00ed paleocent\u00ed\u00f0ini \u00ed Evropa og USA. Ta\u00f0 var sj\u00e1ldsama l\u00edti\u00f0 d\u00fdr, bara 25 cm. til h\u00e6ddar, og gekk \u00e1 f\u00fdra f\u00f3tum, f\u00fdra t\u00e6r v\u00f3ru \u00e1 hv\u00f8rjum f\u00f3ti. Ta\u00f0 helt til \u00ed t\u00f8rrum kjarri og sk\u00f3gi og \u00e1t bleytt leyv og urtir. Hyracotherium mentist til n\u00fat\u00ed\u00f0arrossi\u00f0 og tey sl\u00f8g, sum eru skyld vi\u00f0 ta\u00f0, til d\u00f8mis sebra.\n\n\u00datdey\u00f0 dj\u00f3r\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "16944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lesley%20Gore", "title": "Lesley Gore", "text": "Lesley Gore (f\u00f8dd Lesley Sue Goldstein, 2. mai 1946 - 16. februar 2015) var ein amerikonsk songkvinna. Gore bleiv f\u00f8dd \u00ed Brooklyn \u00ed New York, men vaks upp \u00ed Tenafly \u00ed New Jersey. Kendasti sangur hennara m\u00e1 allarhelst vera \"It's My Party\", \"You Don't Own Me\" og \"Sunshine, Lollipops, and Rainbows\". Hon var samkynd  og b\u00fa\u00f0i \u00ed New York City.\n\nKelda\n\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nLGBT"}
{"id": "16951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9%20de%20Abreu", "title": "Jos\u00e9 de Abreu", "text": "Jos\u00e9 Pereira de Abreu J\u00fanior (f\u00f8ddur 24. mai 1944 \u00ed Santa Rita do Passa Quatro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hann flutti til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in sum 14-\u00e1ra gamal. Seinni f\u00f3r hann at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i. \u00cd 1967 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 \u00ed 3 sj\u00f3nleikum, og \u00e1ri\u00f0 eftir sp\u00e6ldi hann \u00ed einum filmi, men s\u00ed\u00f0an n\u00e1ddi hann ikki meira j\u00fast t\u00e1, t\u00ed hann var\u00f0 noyddur til at r\u00fdma \u00far landinum og b\u00fa\u00f0i \u00ed \u00fatlegd \u00ed Evropa fr\u00e11968 til 1974. Ors\u00f8kin til at hann noyddist at fara \u00ed \u00fatlegd var, at hann hev\u00f0i veri\u00f0 virkin politiskt \u00e1 vinstravonginum.\n\nAbreu var\u00f0 handtikin undir einum fundi hj\u00e1 Uni\u00e3o Nacional dos Estudantes, i\u00f0 hoyrdi til A\u00e7\u00e3o Popular og stu\u00f0la\u00f0i Vanguarda Armada Revolucion\u00e1ria Palmares, i\u00f0 var ein vinstrasinna\u00f0ur b\u00f3lkur, i\u00f0 str\u00edddist m\u00f3ti herna\u00f0arst\u00fdrinum \u00ed landinum. Hann gj\u00f8rdist eisini partur av hippie r\u00f8rsluni hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i.\n\n\u00cd 2011 sp\u00e6ldi hann Milton \u00ed skemtir\u00f8\u00f0ini Insensato Cora\u00e7\u00e3o og \u00ed 2012, sp\u00e6ldi hann Nilo \u00ed Avenida Brasil.\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944"}
{"id": "16953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Senegal", "title": "Senegal", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Senegal (alment franskt heiti R\u00e9publique du S\u00e9n\u00e9gal) er eitt land \u00ed Vesturafrika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Senegal mark vi\u00f0 M\u00f3ritania, \u00ed eystri vi\u00f0 Mali, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Guinea-Bissau og Guinea. Gambia liggur inni \u00ed landinum. Landi\u00f0 er 94 % muslimskt . F\u00f3lkatali\u00f0 var 12 969 606 vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2012. Franskt er almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Senegal . Mi\u00f0all\u00edvs\u00e6vin \u00ed landinum er 60,18 og 60,7 % av f\u00f3lkinum eru ikki lesif\u00f8r . 14,5 % av f\u00f3lkinum er arbei\u00f0sleys. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Dakar.\n\nNavnauppruni\n\nS\u00f8ga \n\nAl-Hadj Umar (1797-1864) var l\u00e6rdur muslimur \u00far Futa Toro, sum var mi\u00f0skei\u00f0is vi\u00f0 Senegal\u00e1. \u00cd Futa Jalon, t\u00e6tt vi\u00f0 kelduna, har Niger\u00e1 tekur vi\u00f0, f\u00f3r hann upp \u00ed Tijaniyya-br\u00f8\u00f0rafelagsskapin og f\u00f3r p\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0 til Mekka \u00ed Saudiar\u00e1bia. Hann var burtur \u00ed mong \u00e1r. \u00c1 veg heimaftur gav hann g\u00e6tur eftir \u00e1b\u00f3tunum, sum Mohammed Ali gj\u00f8rdi \u00ed Egyptalandi, h\u00f3ast evropear v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti t\u00ed. \u00cd Sokoto kanna\u00f0i hann fr\u00e1 1821 til 1837 \u00e1virkana av fulani jihad, ella heilaga kr\u00edgnum, sum hev\u00f0i veri\u00f0 stutt frammanundan. \u00cd 1840 kom hann aftur til Futa Jalon sannf\u00f8rdur um, at hann \u00e1tti at stovna s\u00edtt egna muslimska r\u00edki. Vi\u00f0 v\u00e1pnum, hann keypti fr\u00e1 fronskum keypmonnum, sigra\u00f0i hann \u00e1 heidnum valdsharrum \u00edmillum ovara part av Senegal. S\u00ed\u00f0an kom hann \u00ed bardaga vi\u00f0 fraklendingar \u00ed Senegaldali, og \u00ed 1862 vann hann \u00e1 Hamdallahi kalifatinum \u00ed Masina. Herdeildir hansara lupu so \u00e1 Timbuktu, men har fingu t\u00e6r har\u00f0a m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, og \u00ed 1864 var\u00f0 Al-Hadj Uman dripin.\n\nPolitikkur \n\nSenegal avt\u00f3k dey\u00f0arevsing \u00ed 2004 .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nL\u00edvligi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Senegal, Dakar, er bygdur \u00e1 einum gr\u00fdtutum nesi; nesi\u00f0 er vestasti landoddi \u00ed Afrika. Hesin t\u00fddningarmikli havnab\u00fdur var einafer\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Franska Vesturafrika, og har eru enn mong pr\u00fd\u00f0ilig h\u00fas \u00far hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini. \u00c1 g\u00f8tunum \u00ed Dakar s\u00e6st n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum st\u00f3r arm\u00f3\u00f0 s\u00ed\u00f0 um s\u00ed\u00f0 vi\u00f0 d\u00fdrar matstovur og n\u00fdggj gistingarh\u00fas.\n\nB\u00faskapur \n\nSenegal er r\u00edkt land, bori\u00f0 saman vi\u00f0 hini londini her um lei\u00f0ir . Ta\u00f0 er mest t\u00ed, at h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Franska Vesturafrika var her, og Senegal hevur enn n\u00f3gv samband vi\u00f0 Frakland. St\u00f3ra Senegal\u00e1 hevur alst\u00f3ran t\u00fddning fyri meginpartin av landinum. T\u00e1 i\u00f0 \u00e1in veksur \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini, ta\u00f0ar runan lendi\u00f0, sum stendur undir \u00ed vatni, so at har fruktar \u00f3gvuliga v\u00e6l. V\u00f8kru sandstrendurnar vi\u00f0 p\u00e1lmatr\u00f8um hava gj\u00f8rt, at fer\u00f0avinnan er vor\u00f0in t\u00fddningarmikil vinna. \n\nTr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed Senegal arbei\u00f0a \u00ed landb\u00fana\u00f0inum. Fyri nor\u00f0an eru korn, til d\u00f8mis hirsa, durra og jar\u00f0n\u00f8tir, t\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in; jar\u00f0n\u00f8tir ver\u00f0a dyrka\u00f0ar til \u00fatflutnings. Fyri sunnan dyrka tey mest r\u00eds, t\u00ed at har er meiri avfall. \u00c1\u00f0ur var n\u00e6rum helvtin av allari b\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0ini n\u00fdtt at dyrka jar\u00f0n\u00f8tir \u00ed, men n\u00fa er fiskur um at gerast st\u00f8rsta \u00fatflutningsv\u00f8ran. Enn er vanligt, at \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenn fara til \u00fatr\u00f3\u00f0rar \u00ed b\u00e1tum, sum eru gj\u00f8rdir \u00far hola\u00f0um vi\u00f0arbulum. Hetta elligamla far ver\u00f0ur nevnt piroga.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nHer eru mong f\u00f3lksl\u00f8g, til d\u00f8mis woloff\u00f3lki\u00f0 og mandinkaf\u00f3lki\u00f0, og mangir fraklendingar b\u00fagva eisini her . Her eru eisini fleiri \u00e1tr\u00fana\u00f0ir - islam s\u00ed\u00f0 sum s\u00ed\u00f0 vi\u00f0 afrikanskar \u00e1tr\u00fana\u00f0ir.\n\nMentan \n\n\u00cd \u00f8ldir hevur Senegal \u00e1tt d\u00fdran og livandi mentanararv av mannamunni. S\u00f8guligar hendingar og tilbur\u00f0ir og fr\u00e1sagnir \u00far gerandisl\u00edvinum eru borin \u00e6tt eftir \u00e6tt \u00ed fr\u00e1s\u00f8gnum, yrkingum og sangi. \u00cd Senegal eru f\u00f3lk, nevnd griot, sum fara bygd \u00far bygd at syngja og siga fr\u00e1. Eitt av mongu, gomlu lj\u00f3\u00f0f\u00f8runum, leikt ver\u00f0ur \u00e1, er til d\u00f8mis kora.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nSenegal\nAfrika"}
{"id": "16959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Navaho", "title": "Navaho", "text": "Navajoiskt (\u00e1 enskum \"Navajo\", \u00e1 navajoiskum \"Din\u00e9 bizaad\") er eitt av atabaskisku indi\u00e1naram\u00e1lunum \u00ed USA.  Ta\u00f0 hoyrir til nadene-m\u00e1l\u00e6ttina. Navaho  er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 150.000 f\u00f3lkum.\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed USA"}
{"id": "16962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surinam", "title": "Surinam", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Surinam (ni\u00f0urlendskt Republiek Suriname) er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika. Landi\u00f0 \u00e6t fyrr Ni\u00f0urlendska Gujana. Bretar l\u00f8gdu landi\u00f0 undir seg \u00ed 1650-\u00e1runum, men \u00ed 1667 l\u00f3tu teir ni\u00f0urlendingum ta\u00f0 \u00ed b\u00fdti fyri oynna N\u00fdamsterdam, n\u00fa Manhattan \u00ed New York. Surinam loysti fr\u00e1 Ni\u00f0urlondum \u00ed 1975 og gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki. Einir 200 000 surinamar b\u00fagva og arbei\u00f0a \u00ed Ni\u00f0urlondum, ha\u00f0an senda teir \u00e6ttf\u00f3lkum s\u00ednum \u00ed heimlandinum pening at liva av. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Surinam er t\u00e6tt vi\u00f0 strondina. H\u00fasini og byggilistin og g\u00f8tun\u00f8vn sum til d\u00f8mis \"Konigstraat\" bera bo\u00f0 um, at b\u00fdurin hevur veri\u00f0 ni\u00f0urlendskur. Flestu h\u00fasini eru av vi\u00f0i, eisini St. P\u00e6turs- og St. Paulus-kirkja vi\u00f0 s\u00ednum h\u00f8gu sp\u00edrum. Kirkjan var\u00f0 bygd \u00ed 19. \u00f8ld. Anna\u00f0hv\u00f8rt f\u00f3lk \u00ed Surinam b\u00fdr \u00ed Parimaribo. \n\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "16963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B3ritania", "title": "M\u00f3ritania", "text": "Ta\u00f0 Islamska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 M\u00f3ritania (ar\u00e1biskt \u0644\u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0625\u0633\u0644\u0627\u0645\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0645\u0648\u0631\u064a\u062a\u0627\u0646\u064a\u0629) er eitt st\u00f3rt land \u00ed Vesturafrika. M\u00f3ritania er meiri enn tv\u00e6r fer\u00f0ir so st\u00f3r sum Spania, men har b\u00fagva f\u00e6rri f\u00f3lk enn \u00ed Madrid. Ta\u00f0 er t\u00ed eitt av str\u00e1lbygdastu londunum \u00ed heiminum. Seinastu \u00e1rini er n\u00f3gv f\u00f3lk flutt av bygd at arbei\u00f0a \u00ed b\u00fdunum, og f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Nouakchott er vaksi\u00f0 \u00far 20 000 upp \u00ed 900 000 s\u00ed\u00f0an 1960. \n\nTurkur er st\u00f3rt vandam\u00e1l \u00ed hesum parti \u00ed Vesturafrika.\n\nS\u00f8ga\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nTveir tri\u00f0ingar av M\u00f3ritania eru \u00ed Sahara, og bara lendi\u00f0 fram vi\u00f0 Senegal er n\u00fdtiligt sum landb\u00fana\u00f0arj\u00f8r\u00f0. Lendi\u00f0 har \u00edmillum er oy\u00f0imarkarkent, nevnt Sahel, ta\u00f0 er beiti hj\u00e1 flakkf\u00f3lki. Her er javnan turkur, og jar\u00f0art\u00fdningin er st\u00f3r og versnar alsamt, t\u00ed at f\u00f3lki\u00f0 h\u00f8ggur tey f\u00e1u tr\u00f8ini, i\u00f0 eru, til brenni, og neytafylgini r\u00f3tb\u00edta, so at sv\u00f8r\u00f0urin losnar. T\u00ed brei\u00f0ir oy\u00f0im\u00f8rkin seg skj\u00f3tt su\u00f0ureftir.\n\nB\u00faskapur \n\nN\u00e1msvinna er t\u00fddningarmikil vinna, t\u00ed at n\u00f3gv gull, fosfat, kopar og onnur steinsl\u00f8g eru \u00ed M\u00f3ritania. Fiskiskip \u00far \u00f8llum londum \u00ed heiminum fiska vi\u00f0 strendurnar \u00ed M\u00f3ritania, har nakrir av bestu fiskigrunnum \u00ed Vesturafrika eru. \u00c1sett er vi\u00f0 l\u00f3g, at allur fiskur, i\u00f0 ver\u00f0ur veiddur \u00ed m\u00f3ritanskum sj\u00f3gvi, skal ver\u00f0a avreiddur og virka\u00f0ur \u00ed M\u00f3ritania, \u00e1\u00f0renn hann ver\u00f0ur fluttur \u00fat. Men framt\u00ed\u00f0ar\u00fatlitini fyri fiskivinnuni eru \u00f3viss, t\u00ed at st\u00f3r n\u00f3ta- og trolskip tr\u00e1royna fiskastovnarnar.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nM\u00e1ttmesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed landinum og tey, i\u00f0 hava politiska valdi\u00f0, eru ar\u00e1bisku m\u00f3rarnir fyri nor\u00f0an, men svarta f\u00f3lki\u00f0 fyri sunnan er hart \u00edm\u00f3ti at standa undir teimum. \n\nAfrika"}
{"id": "16964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lima%20Duarte", "title": "Lima Duarte", "text": "Ariclenes Ven\u00e2ncio Martins (f\u00f8ddur 29. mars 1930 \u00ed Sacramento) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmsleiklutir\n\nLeiklutir \u00ed s\u00e1puoperum (kommedium) \n 2010 - Araguaia .... Max Martinez\n 2009 - Caminho das \u00cdndias .... Shankar\n 2007 - Desejo Proibido .... Mayor Viriato \"Condor\" Palhares\n 2007 - Amaz\u00f4nia, de Galvez a Chico Mendes .... Bento\n 2005 - Bel\u00edssima .... Murat G\u00fcney\n 2004 - O Pequeno Alquimista .... Filolal\n 2004 - Senhora do Destino .... Senator Vit\u00f3rio Vianna (serstakur gestur)\n 2004 - Da Cor do Pecado .... Afonso Lambertini\n 2002 - Sabor da Paix\u00e3o .... Miguel Maria Coelho\n 2002 - O Quinto dos Infernos .... Conde dos Arcos\n 2001 - Porto dos Milagres .... Senator Vit\u00f3rio Vianna\n 2000 - Uga Uga .... Nikos Karabastos\n 1999 - O Auto da Compadecida .... Bishop\n 1998 - River of Gold\n 1998 - Pecado Capital .... Tonho Alicate (serstakur gestur)\n 1998 - Corpo Dourado .... Z\u00e9 Paulo (serstakur gestur)\n 1997 - A Indomada .... Murilo Pontes (serstakur gestur)\n 1996 - O Fim do Mundo .... Coronel Ild\u00e1sio Junqueira\n 1995 - A Pr\u00f3xima V\u00edtima .... Z\u00e9 Bolacha\n 1993 - Fera Ferida .... Major Emiliano Cerqueira Bentes\n 1993 - Agosto .... Turco Velho\n 1993 - O Mapa da Mina .... delegado \n 1992 - Pedra sobre Pedra .... Murilo Pontes\n 1990 - Meu Bem, Meu Mal .... Dom L\u00e1zaro Venturini\n 1990 - Rainha da Sucata .... Onofre Pereira (serstakur gestur)\n 1989 - O Salvador da P\u00e1tria .... Sass\u00e1 Mutema (Salvador da Silva)\n 1985 - Roque Santeiro .... Sinhozinho Malta\n 1985 - O Tempo e o Vento .... major Rafael Pinto Bandeira\n 1984 - Partido Alto .... Cocada (serstakur gestur)\n 1982 - Para\u00edso .... Jo\u00e3o das Mortes (serstakur gestur)\n 1980- 1984 - O Bem-amado .... Zeca Diabo (\u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0)\n 1979 - Marron Glac\u00ea .... Oscar\n 1979 - Pai Her\u00f3i .... Malta Cajarana (serstakur gestur)\n 1977 - Espelho M\u00e1gico .... Carij\u00f3\n 1975 - Pecado Capital .... Salviano Lisboa\n 1974 - O Rebu .... Boneco\n 1973 - Os Ossos do Bar\u00e3o .... Egisto Ghirotto\n 1973 - O Bem-Amado .... Zeca Diabo (\u00ed telenovela)\n 1971 - A F\u00e1brica .... Pep\u00ea\n 1961 - Top Cat .... Top Cat / Spook (r\u00f8ddir)\n 1951 - Sua Vida Me Pertence\n\nLeiklutir \u00ed filmum \n 2013 - A Busca\n 2012 - Colegas\n 2011 - Assalto ao Banco Central\n 2011 - Fam\u00edlia Vende Tudo\n 2005 - 2 Filhos de Francisco\n 2003 - O Pre\u00e7o da Paz\n 2000 - Palavra e Utopia\n 2000 - O Auto da Compadecida\n 2000 - Me You Them (Eu Tu Eles)\n 1998 - Rio de Ouro\n 1997 - Boleiros - Era uma Vez o Futebol\n 1997 - A Ostra e o Vento\n 1988 - Corpo em Delito\n 1987 - Lua Cheia\n 1983 - Sargento Get\u00falio\n 1979 - Kilas, o Mau da Fita 1979 - O Menino Arco-\u00cdris 1977 - O Crime do Z\u00e9 Bigorna 1977 - Os Sete Gatinhos 1976 - O Jogo da Vida 1976 - Contos Er\u00f3ticos 1976 - A Queda 1974 - Guerra Conjugal 1968 - Trilogia do Terror 1963 - Rei Pel\u00e9\n 1958 - Ch\u00e3o Bruto\n 1957 - O Grande Momento\n 1957 - Paix\u00e3o de Ga\u00facho\n 1955 - O Sobrado\n 1949 - Quase no C\u00e9u\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930"}
{"id": "16970", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosialistisk%20Ung", "title": "Sosialistisk Ung", "text": "Sosialistisk Ung (stytting SU) er ungmannafelagi\u00f0 hj\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum. Ungmannafelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1965 og \u00e6t t\u00e1 Sosialistiskt Ungmannafelag. \u00cd 2009 var\u00f0 SU endurstovna\u00f0, og navni\u00f0 var\u00f0 broytt til Sosialistiskur Ungd\u00f3mur, og \u00ed 2010 var\u00f0 navni\u00f0 broytt til n\u00faverandi navni\u00f0 Sosialistisk Ung.\n\nSU er grunda\u00f0 \u00e1 somu grundvir\u00f0ir sum Javna\u00f0arflokkurin, men er t\u00f3 \u00f3heft av flokkinum. Hetta s\u00e6st m.a. vi\u00f0, at Sosialistisk Ung hava tiki\u00f0 st\u00f8\u00f0u til summi etisk m\u00e1l, i\u00f0 Javna\u00f0arflokkurin ikki hevur vi\u00f0 \u00ed s\u00edni stevnuskr\u00e1, eitt n\u00fa innan LGBT r\u00e6ttindi.\n\nForf\u00f3lk \n 2009-2011 Bergur A. Dalsgar\u00f0\n 2011-2012 Sunneva Mohr\n 2012-2014 John av Reyni\n 2014-2015 Oda Kjartansd\u00f3ttir Str\u00f8m\n 2015-2017 Barbara Gaardlykke Apol\n 2017-2018 Karin Reginsd\u00f3ttir Joensen\n 2018-2020 R\u00f3i Dam Dalsgar\u00f0\n 2020-2022 Herborg Heidiard\u00f3ttir Gaardlykke\n 2022-N\u00fa Paul Kjartan Matras\n\nSysturfel\u00f8gini hj\u00e1 SU \u00ed hinum Nor\u00f0urlondunum \nDanmark: Danmarks Socialdemokratiske Ungdom (DSU)\nFinnland: Sosialdemokraattiset Nuoret (SNK)\nGr\u00f8nland: Siumut Youth\n\u00cdsland: Ungir Jafna\u00f0armenn\nNoreg: Arbeiterpartiets Ungdomsfylking (AUF)\nSv\u00f8r\u00edki: Sveriges Socialdemokratiska Ungdomsf\u00f6rbund (SSU)\n\nSU er limafelag \u00ed International Union of Socialist Youth (IUSY), i\u00f0 er altj\u00f3\u00f0a felag fyri sosialdemokratisk ungmannafel\u00f8g.\n\nNevndirnar \n\u00cd \u00e1rliga a\u00f0alfundin hj\u00e1 SU, 10. septembur 2016, v\u00f3r\u00f0u lokalfel\u00f8gini SU Su\u00f0ur, SU Mi\u00f0 og SU Nor\u00f0 formelt sett \u00e1 stovn. Eisini var avgj\u00f8rt, at upprunaliga nevndin \u00ed SU skuldi gerast landsnevnd og a\u00f0alfundurin broytast til landsfund.   \n\nLandsnevndin, 2022/23: \n\nLandsnevndin er manna\u00f0 sum fimm manna nevnd vi\u00f0 forf\u00f3lki, n\u00e6stforf\u00f3lki, skrivara, kassameistara og einum eykalimi. Eisini eru tveir tiltakslimir og eitt umbo\u00f0 \u00far hv\u00f8rjum lokalfelagi.  \n\n Paul Kjartan Matras, forf\u00f3lk\n Marianna S. Hansen, n\u00e6stforf\u00f3lk\n P\u00f3l J\u00f3hannus T. Larsen, skrivari\n J\u00e1kup J. Eskildsen, kassameistari\n Erla Marr, nevndarlimur\n R\u00f3i Dam Dalsgar\u00f0, altj\u00f3\u00f0a skrivari\n Torger\u00f0 F. Su\u00f0uroy, umbo\u00f0 fyri SU Su\u00f0ur\n\nSU Mi\u00f0\n Ey\u00f0ri\u00f0 \u00e1 Fl\u00f8ghamri, forkvinna\nJ\u00f3na \u00cd Homrum, n\u00e6stforkvinna\n Silja Av Reyni Wennerstr\u00f8m, skrivari\n D\u00e1njal H\u00e1t\u00fan Augustinussen, kassameistari\n Elin S\u00f3lv\u00f8r \u00c1 L\u00f8gmansb\u00f8, nevndarlimur\n\nSU Nor\u00f0\n Marianna Hansen, forkvinna\n Katrina R\u00f3gvad\u00f3ttir, n\u00e6stforkvinna\n Birita Matras Petersen, skrivari\n Paul Kjartan Matras, kassameistari\n J\u00f3gvan Kallsgar\u00f0, tiltakslimur \n Henn\u00fd R\u00f3gvad\u00f3ttir. tiltakslimur \n Ronja B\u00e1r\u00f0ard\u00f3ttir T\u00f3rgar\u00f0, tiltakslimur\n\nSU Su\u00f0ur\n\nNevndin \u00ed SU Su\u00f0ur hevur enn ikki skipa\u00f0 seg, men Manne N\u00e6s Mortansson er forma\u00f0ur \u00ed Nevndini.\n\n\u00datisetanevndin\n\nSU er  einasta f\u00f8royska ungmannafelagi\u00f0, i\u00f0 hevur eina \u00fatisetanevnd. Nevndin hittist til fund umlei\u00f0 fj\u00fartanda hv\u00f8nn dag.\n J\u00f3gvan Kallsgar\u00f0, Aalborg\n Erhard Petersen, Keypmannhavn\n Magnus H\u00f8genni, Aberdeen\n Andrias H\u00f8genni, Odense\n Gu\u00f0run Durhuus, altj\u00f3\u00f0a skrivari (2016-), Keypmannahavn\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sosialistisk Ung\n Facebooks\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sosialistisk Ung\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \nF\u00f8royskir flokkar\nF\u00f8roysk politisk ungmannafel\u00f8g"}
{"id": "16973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shanghai%20Cooperation%20Organisation", "title": "Shanghai Cooperation Organisation", "text": "Shanghai Cooperation Organisation (stytting: SCO) er ein felagsskapur, stovna\u00f0ur \u00ed 2001. Shanghai Cooperation Organisation eitur klubburin av londum, sum hava ta\u00f0 til felags, at tey ikki vilja hava USA vi\u00f0 til bor\u00f0s. Teir seks limirnir \u00ed SCO eru Kina, Russland, Usbekistan, Tadjikistan og Kirgisia. S\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 hevur sam\u00adbandi\u00f0 millum Russ\u00adland og Kina alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 merkt av har\u00f0ari kapping, sum var \u00ed h\u00e6ddini undir Kalda kr\u00edgnum, og n\u00fa eru russar vor\u00f0nir sera medvitandi um skj\u00f3ta skifti\u00f0 \u00ed vald\u00adsb\u00fdtinum landanna millum - Kina er n\u00fa so n\u00f3gvar fer\u00f0ir r\u00edkari enn Russland. Ein sera t\u00fd\u00f0andi lutur \u00ed vi\u00f0urskiftunum teirra mill\u00adum er vantandi f\u00f8rleikin hj\u00e1 p\u00f8rtunum at koma til eina semju um gass. \u00d8\u00f0ru\u00admegin er eigarin Russland, i\u00f0 er heimsins st\u00f8rsti fram\u00adlei\u00f0ari av gassi, hinumegin Kina, sum er heimsins st\u00f8rsti og svangasti br\u00fakari, og sum vil hava hendur \u00e1 meira gassi. Russland er eisini ikki fegi\u00f0 um \u00e6tlanirnar hj\u00e1 Barack Obama um at hava rakettverjust\u00f8\u00f0ir \u00ed P\u00f3lland og Eysturevropa, sum skulu verja m\u00f3ti \u00e1lop\u00adum \u00far Iran, og Kina er eiheldur fegi\u00f0 um rakett\u00adverjuskj\u00f8ldri\u00f0, h\u00f3ast st\u00far\u00adanin ikki er tann sama. Kina vendir \u00ed hesum sam\u00adbandi peikifingurin m\u00f3ti amerikansku rakett\u00adverju\u00adskipanini \u00ed \u00e1siatiska partinum av Kyrrahavs\u00f8kinum.\n\nFelagsskapir"}
{"id": "16998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Kelly", "title": "David Kelly", "text": "David Kelly (* 11 juli 1929 \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi \u2013 \u2020 12 ella 13 februar 2012 \u00ed Dublin) var ein \u00cdrskur sj\u00f3nleikari. Hann doy\u00f0i eftir stutta sj\u00fakralegu \u00ed februar 2012.\n\nDavid var eitt ey\u00f0kent andlit \u00ed \u00edrskum filmum og gj\u00f8rdist heimskendur t\u00e1 hann var vi\u00f0 \u00ed einum parti av 'Fawlty Towers'.\n\nFilmografi \nDublin Nightmare (1958)\nMe Mammy (1968\u201371) - Cousin Enda\nTales From the Lazy Acre (1972) - Dead Man\nThe Italian Job (1969) - Vicar (funeral scene)\nFawlty Towers (1975) - O'Reilly (episode \"The Builders\")\nQuackser Fortune Has a Cousin in the Bronx (1970) - Tom Maguire\nPhiladelphia, Here I Come (1975) - Canon O'Byrne\nA Portrait of the Artist as a Young Man (1977) \u2013 Dean of Studies\nRobin's Nest (1977\u20131981) - Albert Riddle\nStrumpet City (1980) - Rashers Tierney\nWhoops Apocalypse (1982) - Abdab\nThe Jigsaw Man (1983)\nRed Monarch (1983) - Sergo\nPirates (1986) - Ship's Surgeon\nInto the West (1992) - Grandfather Reilly\nUpwardly Mobile (1995\u20131997) - Barman\nGlenroe - Sylvie Dolan\nThe Matchmaker  (1997) - O'Connor\nBallykissangel (1998) - Mr O'Reilly\nWaking Ned (1998) - Michael O'Sullivan\nGreenfingers (2000) - Fergus Wilks\nMean Machine (2001) - Doc\nThe Calcium Kid (2003) - Paddy O'Flannagan\nAgent Cody Banks 2: Destination London (2004) - Trival\nLaws of Attraction (2004) - Priest/Michael\nCharlie and the Chocolate Factory (2005) - Grandpa Joe\nThe Kovak Box (2006) - Frank Kovak\nStardust (2007) - Guard\n\n\u00c1v\u00edsingar\n\nLeinki \u00fateftir\nDavid Kelly IMDb The Internet Movie Database\n\n\u00cdrar\n\u00cdrskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "16999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dudu%20Azevedo", "title": "Dudu Azevedo", "text": "Carlos Eduardo Cardoso de Azevedo (f\u00f8ddur 7. januar 1978 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um. Hann er limur \u00ed orkestrinum Redtrip. Hann sp\u00e6ldi ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum \u00ed filminum Podecrer! \u00ed 2007.\n\nLeiklutir \u00ed filmum, r\u00f8\u00f0um og \u00ed telenovelas\n\nKeldur\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nT\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "17011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3l%20Sundskar%C3%B0", "title": "P\u00f3l Sundskar\u00f0", "text": "P\u00f3l Sundskar\u00f0 (f\u00f8ddur 1957) er f\u00f8royskur rennari \u00far Klaksv\u00edk. Hann vann DM \u00ed s\u00ednum aldursb\u00f3lki 55-59 \u00e1r \u00ed 24-t\u00edma renning \u00e1 Bornholm 9. juni 2012. Hann rann 181 km \u00e1 teir 24 t\u00edmarnar. T\u00e1 hann kom heim aftur til F\u00f8roya var\u00f0 m\u00f3tt\u00f8ka fyri honum \u00e1 Bakar\u00ednum hj\u00e1 J\u00f3run \u00ed Klaksv\u00edk, har m.a. J\u00f3gvan Skorheim, varaborgarstj\u00f3ri, helt r\u00f8\u00f0u fyri honum. P\u00f3l byrja\u00f0i av \u00e1lvara at renna \u00ed 2004. Longu \u00ed 2005 vann hann s\u00edtt fyrsta hei\u00f0ursmerki, ta\u00f0 var \u00ed februar 2005 t\u00e1 hann bleiv nummar tvey \u00ed veteranb\u00f3lkinum \u00ed FM \u00ed crossrenning \u00e1 Toftum. Hann gj\u00f8rdist eisini nummar tvey, t\u00e1 hann rann til Flaggdagsrenningina \u00ed Havn sama \u00e1r. Hann vann FM \u00ed b\u00e6\u00f0i 10km, \u00bd-marathon og maraton \u00ed 2005. \u00cd 2006 endurvann hann FM \u00ed marathon og silvur \u00ed \u00bd-marathon. Somu \u00farslit fekk hann \u00ed 2007. \u00c1ri\u00f0 2008 br\u00fakti hann upp\u00e1 at fyrireika seg til ein n\u00f3gv longri tein enn Marathon. \u00cd 2009 rann hann 100 km \u00e1 Bornholm, hann gj\u00f8gnumf\u00f8rdi teinin upp\u00e1 g\u00f3\u00f0ar 10 t\u00edmar.  \u00cd 2010 gj\u00f8gnumf\u00f8rdi P\u00f3l 7 marathon \u00ed 6 dagar.\nP\u00f3l er limur \u00ed rennifelagnum Treysti \u00ed Klaksv\u00edk. Hann starvast sum s\u00f8lur\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 trygdarfyrit\u00f8kuni Ansni.\n\n13. desember 2013 rann hann 118 km \u00far G\u00e1sadali til Vi\u00f0arei\u00f0is, hann rann um n\u00e1ttina, ve\u00f0ri\u00f0 var ikki til vildar, men hann gj\u00f8gnumf\u00f8rdi t\u00farin. N\u00e6stu tveir dagarnar eftir t\u00farin herja\u00f0u tv\u00e6r \u00f3dnir \u00ed F\u00f8royum.\n\n27. september 2014 lutt\u00f3k P\u00f3l eins og \u00e1ri\u00f0 fyri \u00ed Sparthlaton \u00ed Grikkalandi. \u00cd 2013 noyddist hann at gevast eftir at hava runni\u00f0 80 km, hitin l\u00e1 t\u00e1 yvir 30 gradir. Men \u00ed 2014 gj\u00f8rnumf\u00f8rdi hann. Hann rann tann 246,8 kilometur langa teinin \u00e1 35 t\u00edmar og 21 minuttir, sum var undir kravt\u00ed\u00f0ina, sum er 36 t\u00edmar. Renningin byrja\u00f0i \u00ed Athen kl. 5 um morgunin og enda\u00f0i \u00ed Sparta. Konan syrgdi fyri at hann hev\u00f0i 75 depotir liggjandi ymsasta\u00f0ni \u00e1 rutuni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nTreysti.fo\n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "17012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Treysti", "title": "Treysti", "text": "\u00cdtr\u00f3ttafelagi\u00f0 Treysti er eitt f\u00f8royskt rennifelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Klaksv\u00edk. Tveir av bestu rennarunum hj\u00e1 felagnum \u00ed l\u00f8tuni (2013) eru Marnar Djurhuus, sum hevur vunni\u00f0 fleiri danmarksmeistaraheiti, FM-heiti, bronsu \u00e1 Oyggjaleikum og bronsu \u00ed altj\u00f3\u00f0a kapping \u00ed Reykjav\u00edk og Rebekka Fugl\u00f8, sum eitt n\u00fa hevur vunni\u00f0 junior DM \u00ed 800 m og 1500 metrum b\u00e6\u00f0i innan- og uttandura \u00ed 2011. Marnar og Rebekka gj\u00f8rdust f\u00f8royameistarar \u00ed Cross renning 2011.\n\nS\u00f8ga \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed K\u00cd h\u00f8llini 17. august 1993. Ta\u00f0 v\u00f3ru Jonhard Larsen (1966), Rani Nols\u00f8e (1959) og P\u00e1ll S\u00f3lstein (1964) \u00far Klaksv\u00edk og Guttorm S\u00f8rensen (1968) \u00far Hvannasundi, sum t\u00f3ku stig til at stovna rennifelagi\u00f0. Felagi\u00f0 var t\u00f3 ikki so aktivt tey fyrstu \u00e1rini, og \u00ed 1998 var\u00f0 stovnandi\u00f0 eykaa\u00f0alfundur. T\u00e1 var\u00f0 ein nevnd vald: Thorleif Ey\u00f0un Petersen (forma\u00f0ur), Guttorm S\u00f8rensen (n\u00e6stforma\u00f0ur), Rani Nols\u00f8e (skrivari) og S\u00f8ren Olsen (tiltakslimur). Hin 23. apr\u00edl 2006 skipa\u00f0i felagi\u00f0 fyri renning \u00edgj\u00f8gnum Nor\u00f0oyastunnilin, hetta var f\u00e1ir dagar \u00e1\u00f0renn undirsj\u00f3vartunnilin l\u00e6t upp alment fyri fer\u00f0slu 26. apr\u00edl 2006. Metst\u00f3r lutt\u00f8ka bleiv til hesa renning, heili 3250 bo\u00f0a\u00f0u fr\u00e1 lutt\u00f8ku. \u00cd 2007 fekk Treysti n\u00fdggj h\u00f8lir \u00ed n\u00fdggju badmintonh\u00f8llini \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nNevnd \n\u00cd 2012 var\u00f0 henda nevndin \u00ed Treystinum:\nJonhard Larsen, forma\u00f0ur\nGuttorm S\u00f8rensen, n\u00e6stforma\u00f0ur og kassameistari\nP\u00f3l Sundskar\u00f0, skrivari\nJorie Josephsen, nevndarlimur\nEileen Matras, nevndarlimur\nAndreas Josephsen, tiltakslimur\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \nTreysti.fo\n\nF\u00f8roysk rennifel\u00f8g\nNor\u00f0oyar"}
{"id": "17014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAsanna%20Skylv%20S%C3%B8rensen", "title": "S\u00fasanna Skylv S\u00f8rensen", "text": "S\u00fasanna Skylv S\u00f8rensen (f\u00f8dd \u00ed 1979) er f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttakvinna. Hon \u00ed\u00f0kar m.a. triatlon, duatlon, renning,  r\u00f3gving og s\u00fakkling. Hon vann FM \u00ed triatlon \u00ed 2008; svomi\u00f0 var\u00f0 1500 metrar, s\u00fakkla\u00f0 40 kilometrar og runni\u00f0 10 kilometrar. Hon gj\u00f8rdist danmarksmeistari \u00ed DM lang triatlon \u00ed 2009. Ta\u00f0 hendi ta\u00f0 l\u00f8gna, at tey, sum skipa\u00f0u fyri kappingini, ikki v\u00f3ru kl\u00e1r yvir, at S\u00fasanna hev\u00f0i danskt pass, og t\u00ed kundi luttaka \u00ed DM kappingini; ein onnur, sum var eitt minutt seinni enn S\u00fasanna, hev\u00f0i \u00ed eini samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 onkran fj\u00f8lmi\u00f0il, t\u00e1 tey funnu \u00fatav, at S\u00fasanna hev\u00f0i danskt pass og t\u00ed var vinnari av kappingini. \u00cd 2006 r\u00f3i S\u00fasanna 2000 metrar innir\u00f3\u00f0ur fyri R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 Kn\u00f8rrur, har hon kappa\u00f0ist vi\u00f0 Katrina Olsen. Katrin vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:21.3, S\u00fasanna gj\u00f8rdist nummar tvey vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:31.5. \u00cd 2007 lutt\u00f3k hon \u00ed Scandinavian Open r\u00f3gvikapping,hon gj\u00f8rdist nr. 3 av 5 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:18.2, hon vann sostatt bronsu.\n\nOyggjaleikir\n\nOyggjaleikir 2009 \n\u00cd 2009 lutt\u00f3k S\u00fasanna \u00ed Oyggjaleikunum \u00e1 \u00c1landi. Hon rann 10.000 metrar og vann silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 37.59.33. Hon rann eisini h\u00e1lvt maraton, har gj\u00f8rdist hon nummar 5.\n\nOyggjaleikir 2013 \nBronsu \u00ed s\u00fakkling, einkultstarti.\n\nOyggjaleikir 2019 \n\u00cd juli 2019 lutt\u00f3k hon \u00e1 Oyggjaleikunum \u00ed Gibraltar. Fyrsta kappingardagin hev\u00f0i hon vunni\u00f0 gull \u00ed triatlon. Hetta var fyrsta f\u00f8royska gullmerki\u00f0 \u00e1 oyggjaleikunum 2019.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8royskir s\u00fakklarar\nTriatlon \u00ed\u00f0karar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "17015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6lsur%20%C3%ADtr%C3%B3ttur%20%C3%A1%20Oyggjaleikunum%202009", "title": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur \u00e1 Oyggjaleikunum 2009", "text": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur var kappast \u00ed \u00e1 XIII Oyggjaleikunum 2009 \u00e1 \u00c1landi, (Finland), \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 4. juli 2009. \u00cd hesum 13. leikunum v\u00f3ru ta\u00f0 25 oyggjasamfel\u00f8g, i\u00f0 kappa\u00f0ust \u00ed 15 ymiskum \u00edtr\u00f3ttargreinum.\n\nKappingar hj\u00e1 monnum\n\nKappingar hj\u00e1 kvinnum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\u00darslit \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti\n\nOyggjaleikir\nFr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur"}
{"id": "17017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3r%C3%A1%20%28Hvalv%C3%ADk%20og%20Streymnes%29", "title": "St\u00f3r\u00e1 (Hvalv\u00edk og Streymnes)", "text": "St\u00f3r\u00e1 er ein \u00e1. Gongubr\u00fagv er gj\u00f8rd um St\u00f3r\u00e1, i\u00f0 rennur oman millum bygdirnar Hvalv\u00edk og Streymnes. Br\u00fagvin er gj\u00f8rd \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 bygdaf\u00f3lki\u00f0, sum longi hevur ynskt at fr\u00ed\u00f0ka um umhv\u00f8rvi\u00f0 fram vi\u00f0 \u00e1nni. \u00c6tlanin er at leggja gongurg\u00f8tur til br\u00fanna og m\u00f8guliga fram vi\u00f0 \u00e1arbakkanum. Umsj\u00f3narmenn hj\u00e1 kommununi hava sm\u00ed\u00f0a\u00f0 br\u00fanna. N\u00fa hetta arbei\u00f0i\u00f0 er li\u00f0ugt, fara f\u00f3lk at leggja gongug\u00f8turnar. V\u00e6ntandi ver\u00f0a lj\u00f3s s\u00ed\u00f0ani sett upp fram vi\u00f0 g\u00f8tunum. T\u00e1 alt arbei\u00f0i\u00f0 er li\u00f0ugt, ver\u00f0ur \u00f8ki\u00f0 eitt satt pr\u00fd\u00f0i, har f\u00f3lk kunnu ganga s\u00e6r ein g\u00f3\u00f0an spakingart\u00far og nj\u00f3ta vakurleikan \u00ed hesi serst\u00f8ku n\u00e1tt\u00faruni millum b\u00e1\u00f0ar bygdirnar, har kirkjan og vi\u00f0alundin eisini eru. \n\n\u00c1ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dole%2C%20Jura", "title": "Dole, Jura", "text": "Dole er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Fraklandi. B\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum Jura \u00ed regi\u00f3nini Franche-Comt\u00e9 \u00ed eystara parti av Fraklandi. \u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u gott 24.000 f\u00f3lk \u00ed kommununi. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1nna  Doubs.\n\nFilmurin Happiness Is in the Field fr\u00e1 1995 var\u00f0 tikin upp \u00ed b\u00fdnum.\n\nJean-Maris Sermier er borgarstj\u00f3ri \u00ed kommununi fr\u00e1 2014 til 2020.\n\nLouis Pasteur var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Dole, Jura \u00ed 1822 og b\u00fa\u00f0i har tey fyrstu fimm \u00e1rini av l\u00edvi s\u00ednum.\n\nMyndir \n\nB\u00fdir \u00ed Fraklandi"}
{"id": "17039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chris%20Pine", "title": "Chris Pine", "text": "Chris Pine (f\u00f8ddur 26. august 1980 \u00ed Los Angeles) er ein amerikanskur filmsleikari. Hann er kendastur fyri at sp\u00e6la leiklutin sum James T. Kirk \u00ed 2009 filminum Star Trek, og tann fylgjandi filmurin, Star Trek Into Darkness (2013), og hevur eisini sp\u00e6lt \u00ed filmum sum: The Princess Diaries 2: Royal Engagement (2004), Just My Luck (2006), Smokin' Aces (2007), Unstoppable (2010), This Means War (2012), Rise of the Guardians (2012), Horrible Bosses 2 (2014) og sum Jack Ryan \u00ed Jack Ryan: Shadow Recruit (2014).\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "17041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8nsemi", "title": "L\u00f8nsemi", "text": "L\u00f8nsemi er eitt b\u00faskaparligt heiti. L\u00f8nsemi er eitt m\u00e1t fyri hvussu st\u00f3rt avkast ein fyrit\u00f8ka hevur av \u00e1v\u00edsari tilfeingisn\u00fdtslu. Hetta tilfeingi kann vera kapitalur, arbei\u00f0i ella vitan (know-how).\n\nOnnur l\u00edknandi b\u00faskaparlig hugt\u00f8k eru:\n\n Framleidni\n Produktivitetur\n\nB\u00faskapur"}
{"id": "17042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Framleidni", "title": "Framleidni", "text": "Framleidni er eitt b\u00faskaparligt hugtak. Framleidni er eitt m\u00e1t fyri hvussu st\u00f3rt framlei\u00f0slu\u00farsliti\u00f0 er \u00ed mun til framlei\u00f0sluavriki\u00f0. N\u00f3gvir ymiskir h\u00e6ttir eru at rokna \u00fat framledni. Arbei\u00f0sframleidni fyri eitt land (ella ein geira), ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum lutfalli\u00f0 millum BT\u00da fyri landi\u00f0 (ella geiran) og tali\u00f0 av fullt\u00ed\u00f0arst\u00f8rvum \u00ed landinum (ella geiranum).\n\nB\u00faskapur"}
{"id": "17044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Taylor%20Lautner", "title": "Taylor Lautner", "text": "Taylor Lautner (f\u00f8ddur 11. februar 1992 \u00ed Grand Rapids) er ein amerikanskur filmsleikari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "17046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siligo", "title": "Siligo", "text": "Siligo er ein bygd og kommuna \u00ed Logudoro regi\u00f3nini, \u00ed Sassari provinsinum \u00e1 oynni Sardinia \u00ed Italia. Sardinia er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed Mi\u00f0jarhavinum. Siligo liggur 160 kilometrar nor\u00f0anfyri Kagliari og umlei\u00f0 25 kilometrar \u00ed ein landssynning Sassari. \u00cd Siligo b\u00fagva knapt 1000 f\u00f3lk. Siligo hevur mark vi\u00f0 hesar kommunur:  Ardara, Banari, Bessude, Bonnanaro, Codrongianos, Florinas, Mores og Ploaghe.\n\nSardinia\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "17054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%B0v%C3%ADn", "title": "Bor\u00f0v\u00edn", "text": "Bor\u00f0v\u00edn (eitur Vin de table \u00ed Fraklandi, Vino da tavola \u00ed Italia og Vino de mesa \u00ed Spania) hevur vanliga eitt alkoholinnihald \u00edmillum 8,5 % og 15 % prosent. Innan bor\u00f0v\u00edn finna vit rey\u00f0v\u00edn, hv\u00edtv\u00edn og ros\u00e9v\u00edn. \n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0v%C3%ADn", "title": "Rey\u00f0v\u00edn", "text": "Rey\u00f0v\u00edn er gj\u00f8rt av bl\u00e1um dr\u00favum og f\u00e6r s\u00edn lit fr\u00e1 dr\u00favuskalinum. Liturin spennur fr\u00e1 einum lj\u00f3sum rey\u00f0um liti til ein myrkan svart-violettan lit. Rey\u00f0v\u00edn inniheldur sum oftast tannin/garvsevju, sum stavar fr\u00e1 v\u00edndr\u00favukjarnunum. Smakkurin er n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 turrur. \n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtv%C3%ADn", "title": "Hv\u00edtv\u00edn", "text": "Hv\u00edtv\u00edn er \u00ed allarflestu f\u00f8rum gj\u00f8rt av gr\u00f8num dr\u00favum. Ta\u00f0 kann t\u00f3 eisini ver\u00f0a framleitt av bl\u00e1um dr\u00favum, um dr\u00favuskali\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 fr\u00e1 sevjuni t\u00ed\u00f0liga \u00ed framlei\u00f0sluni. Liturin kann ver\u00f0a alt fr\u00e1 heilt lj\u00f3sum til myrkan gulgyltan lit. Smakkurin er sum oftast turrur, men kann t\u00f3 spenna fr\u00e1 heilt turrum til s\u00f8tt. \n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ros%C3%A9v%C3%ADn", "title": "Ros\u00e9v\u00edn", "text": "Ros\u00e9v\u00edn er gj\u00f8rt av bl\u00e1um dr\u00favum. Ey\u00f0kendi lj\u00f3sarey\u00f0i liturin kemur av, at skali\u00f0 ikki liggur leingi \u00ed sevjuni. Liturin kann ver\u00f0a fr\u00e1 lj\u00f3sum laksaliti og til ein kl\u00e1ran rey\u00f0an lit. Smakkurin er n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 turrur ella h\u00e1lvturrur. Ver\u00f0a framleidd \u00ed flest \u00f8llum v\u00ednframlei\u00f0andi londum. R\u00f3suv\u00edn er gj\u00f8rt \u00far dr\u00favum, sum ver\u00f0a n\u00fdttar til at framlei\u00f0a rey\u00f0v\u00edn, har skali\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 fr\u00e1 undir geringini, t\u00e1 i\u00f0 v\u00edni hevur fingi\u00f0 tann lit sum ta\u00f0 skal hava, og ikki blanda\u00f0 saman av rey\u00f0v\u00edni og hv\u00edtv\u00edni, sum n\u00f3gv kanska halda. R\u00f3suv\u00edn skulu helst bor\u00f0rei\u00f0ast k\u00f8ld, umlei\u00f0 8-12\u00b0C, og h\u00f3ska v\u00e6l til l\u00e6ttar kj\u00f8tr\u00e6ttir, salat, fisk, fiskas\u00fapan ella sum eitt glas \u00ed heitum summarve\u00f0ri.\n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heitv%C3%ADn", "title": "Heitv\u00edn", "text": "Heitv\u00edn hevur eitt h\u00e6gri alkoholinnihald enn vanlig bor\u00f0v\u00edn. Hetta kemst av, at alkohol ver\u00f0ur blanda\u00f0 upp\u00ed undir ella eftir geringina. Alkoholinnihaldi\u00f0 er vanliga millum 17 og 21 r\u00famprosent. Heitv\u00edn skal vera meira enn 14 %, og um ta\u00f0 er sterkari enn 22 %, er ta\u00f0 spiritus. Dessertv\u00edn eru so at siga alt\u00ed\u00f0 heitv\u00edn og eru aloftast s\u00f8t, men t\u00fa kanst eisini finna heitv\u00edn, sum eru turr.\n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portv%C3%ADn", "title": "Portv\u00edn", "text": "Portv\u00edn er kanska ta\u00f0 mest kenda heitv\u00edni\u00f0 \u00ed heiminum. Ta\u00f0 kemur \u00far Dourodalinum, nor\u00f0alaga \u00ed Portugal. Ta\u00f0 ver\u00f0a gj\u00f8rd b\u00e6\u00f0i rey\u00f0 og hv\u00edt portv\u00edn og tey f\u00e1ast \u00far turrum til s\u00f8t. Ta\u00f0 eru tvey h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8g av portv\u00edni: Wood Port og Vintage Port. Wood Port er ruby, tawny og hv\u00edtt portv\u00edn. Vintage port er \u00e1rgangsportv\u00edn. Ta\u00f0 eru eisini ymisk sl\u00f8g av portv\u00edni. Ruby port er ungt, fruktkent og s\u00f8tt. Tawny er lagra\u00f0, og er l\u00e6ttari og meira gulbr\u00fant. White er gj\u00f8rt av hv\u00edtum dr\u00faum og f\u00e6st sum s\u00f8tt og turt. Late Bottled er portv\u00edn, sum er lagra\u00f0 4-5 \u00e1r \u00ed eikif\u00f8tum. S\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur ta\u00f0 koyrt \u00ed fl\u00f8skur, og b\u00fanast ikki v\u00ed\u00f0ari. Vintage Port er \u00e1rgangs portv\u00edn, sum bert ver\u00f0ur framleitt \u00ed g\u00f3\u00f0um \u00e1rum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur lagra\u00f0 \u00ed 2-3 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 ver\u00f0ur koyrt \u00ed fl\u00f8skur, har ta\u00f0 b\u00fanast \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, 15 - 20 - 25 \u00e1r. Reytt portv\u00edn skal bor\u00f0rei\u00f0ast vi\u00f0 14-18\u00b0C \u2013 hv\u00edtt vi\u00f0 8-10\u00b0C.\n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eindr%C3%BAvuv%C3%ADn", "title": "Eindr\u00favuv\u00edn", "text": "Eindr\u00favuv\u00edn er framleitt av einum h\u00f8vu\u00f0s dr\u00favuslagi og l\u00edtlari n\u00f8gd av \u00f8\u00f0rum dr\u00favusl\u00f8gum. Ta\u00f0 er eitt sindur ymiskt hvussu st\u00f3rur partur av h\u00f8vu\u00f0sdr\u00favuni skal vera \u00ed v\u00edninum, fyri at v\u00edni\u00f0 kann kallast eitt eindr\u00favuv\u00edn, men ein tummilsregla sigur umlei\u00f0 75 % - 90 %. Flestu amerikonsku v\u00ednini eru eindr\u00favuv\u00edn. Her kunnu nevnast Cabernet Sauvignon og Chardonnay. Eindr\u00favuv\u00edn \u00ed Fraklandi eru \u00ed Bordeaux og Bourgogne. \n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%BAsandi%20v%C3%ADn", "title": "Br\u00fasandi v\u00edn", "text": "Br\u00fasandi v\u00edn (ella mousserandi v\u00edn) er br\u00fasandi vi\u00f0 bl\u00f8\u00f0rum av kols\u00fdru. Kols\u00fdran kann koma n\u00e1tt\u00farliga \u00ed framlei\u00f0sluni, men hon kann eisini ver\u00f0a latin \u00ed seinni, eins og vi\u00f0 sodavatni. Mest kenda mousserandi v\u00edni\u00f0 er Champagne, sum er \u00far \u00f8kinum vi\u00f0 sama navni \u00ed Fraklandi. A\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Fraklandi eitur hetta v\u00edn \"Cr\u00e9mant\", \u00ed Italia \"Spumante\", \u00ed T\u00fdsklandi \"Sekt\" ella \"Schaumwein\", \u00ed Spania \"Cava\". \u00cd m.a. USA, Su\u00f0urafrika og Avstralia ver\u00f0a tey nevnd \"Sparkling wine\". Ta\u00f0 var uppfunni\u00f0 av munkinum Dom Perignon \u00ed 1800-talinum. Br\u00fasandi v\u00edn eru vanliga hv\u00edt, men kunnu eisini vera ros\u00e9litt. Smakkurin er oftast turrur, men kann eisini vera h\u00e1lvturrur ella s\u00f8tur. Br\u00fasandi v\u00edn ver\u00f0a framleidd \u00ed flest \u00f8llum v\u00ednframlei\u00f0andi londum.\n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madeirav%C3%ADn", "title": "Madeirav\u00edn", "text": "Madeirav\u00edn kemur fr\u00e1 t\u00ed portugisisku oynni vi\u00f0 sama navni. V\u00edni\u00f0 f\u00e6r s\u00edtt sermerkta brenda ey\u00f0kenni av, at ta\u00f0 ver\u00f0ur lagra\u00f0 vi\u00f0 umlei\u00f0 50\u00b0C \u00ed minimum 90 dagar. Madeira ver\u00f0ur ikki drukki\u00f0 eins n\u00f3gv og portv\u00edn og sjerri, men ta\u00f0 hevur tann fyrimun, at ta\u00f0 heldur s\u00e6r longri, aftan\u00e1 at fl\u00f8skan er latin upp. Madeira f\u00e6st fr\u00e1 turrum til s\u00f8tt, alt treyta\u00f0 av innihaldinum av sukri, i\u00f0 liggur \u00far 2 % - 10 %.\n\nSl\u00f8g \n\n Malvasia\n Boal\n Verdelho\n Sercial\n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sjampanja", "title": "Sjampanja", "text": "Sjampanja kemur \u00far \u00f8kinum Champagne, i\u00f0 liggur 145 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far Par\u00eds. Einki anna\u00f0 \u00f8ki \u00ed heiminum hevur loyvi at kalla s\u00edni br\u00fasandi v\u00edn fyri \"champagne\". Framlei\u00f0slan av sjampanju fer fram \u00e1 henda h\u00e1tt: Fyrst ver\u00f0ur vanligt bor\u00f0v\u00edn framleitt, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur sukur og ger lati\u00f0 \u00ed. Onnur gering fer n\u00fa fram \u00ed fl\u00f8skunum, i\u00f0 liggja \u00e1 goymslu \u00ed minsta lagi 9 m\u00e1na\u00f0ir. Eftir hesa goymslu, ver\u00f0a fl\u00f8skurnar lagdar vi\u00f0 h\u00e1lsinum ni\u00f0ureftir \u00ed nakrar tr\u00e6bukkar vi\u00f0 holum \u00ed, kalla\u00f0ir \"pup\u00eetres\", i\u00f0 ger, at botnfalli\u00f0 rennur ni\u00f0ur \u00ed fl\u00f8skuh\u00e1lsin. H\u00e1lsurin ver\u00f0ur f\u00f8rdur ni\u00f0ur \u00ed eina frostvesku, i\u00f0 er minus 20\u00a0\u00b0C, so at botnfalli\u00f0 gerst til ein propp, i\u00f0 ver\u00f0ur tikin burtur\u00far. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur sukur lati\u00f0 \u00ed, alt eftir, hvat slag av sjampanju framleidd ver\u00f0ur. Einastu dr\u00faurnar, i\u00f0 loyvdar eru at n\u00fdta \u00ed Champagne, eru Pinot Noir og Pinot Meunier, i\u00f0 eru rey\u00f0ar dr\u00favur, og Chardonnay i\u00f0 er ein hv\u00edt dr\u00fava.\n\nR\u00fasdrekka\nMatur og drekka"}
{"id": "17067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ginn", "title": "Ginn", "text": "Ginn stavar fr\u00e1 franska or\u00f0inum fyri Einiber, Geni\u00e9vre. Men h\u00f3ast navni\u00f0 er franskt, so hevur Ginn s\u00edn uppruna \u00ed Hollandi. Ein l\u00e6kni \u00far Hollandi n\u00fdtti \u00ed 16. \u00f8ld alkohol blanda\u00f0 vi\u00f0 einiberum sum heiliv\u00e1g. Einiber er alt\u00ed\u00f0 at finna \u00ed ginn, men onkrir framlei\u00f0arir lata harumframt eisini korianderfr\u00f8, lakres og kardemummu \u00ed l\u00f8gin. Ginn er ein hj\u00e1framlei\u00f0sla, t\u00e1 whisky ver\u00f0ur destillera\u00f0. Seinasti parturin av whiskydestillatinum hevur ov l\u00e1gt alkoholprosent at ver\u00f0a n\u00fdtt til whisky, og t\u00ed ver\u00f0ur ta\u00f0 \u00ed sta\u00f0in n\u00fdtt til ginn. Ginn ver\u00f0ur oftast n\u00fdtt \u00ed apertif drinkum, so sum Gin og Tonic, Dry Martini og Tom Collins \u2013 men eisini \u00ed cocktails, har ta\u00f0 gevur ein sermerktan smakk. Ginn ver\u00f0ur framleitt \u00far spritti, sum kann vera gj\u00f8rt \u00far korni, eplum, majs o.l\u00edkn. Spritti\u00f0 ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani krydda\u00f0 vi\u00f0 baraldi, sum setu s\u00edn d\u00e1m \u00e1 b\u00e6\u00f0i anga og smakk. Men eisini onnur kryddar\u00ed ver\u00f0a koyrd \u00ed. S\u00ed\u00f0ani ve\u00f0rur hetta dropadrivi\u00f0 til ginn. Styrkin liggur \u00edmillum 37,5 % og 47,3 %. Ginn ver\u00f0ur eins og vodka n\u00fdtt til ymiskar drykkir.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Konjak", "title": "Konjak", "text": "Konjak er franskt brenniv\u00edn fr\u00e1 umr\u00e1\u00f0num Cognac. \u00d8ki\u00f0 liggur beint nor\u00f0anfyri Bordeaux, umlei\u00f0 100 000 ha. til st\u00f8ddar, og er b\u00fdtt \u00ed 6 sm\u00e6rri \u00f8ki. Stutt sagt er ta\u00f0 eitt destillera\u00f0 hv\u00edtv\u00edn, sum s\u00ed\u00f0ani er goymt \u00ed f\u00f8tum av eikitr\u00e6. Til framlei\u00f0sluna av konjak ver\u00f0ur dr\u00favan \"Ugni Blanc\" br\u00fakt. Hendan dr\u00favan gevur eitt v\u00edn vi\u00f0 l\u00e1gum alkoholprosenti \u00e1 umlei\u00f0 8 %. Destillati\u00f0 ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani goymt \u00ed fleiri \u00e1r. Destillati\u00f0 endar s\u00ed\u00f0ani vi\u00f0 at hava eitt alkoholprosent \u00e1 umlei\u00f0 40 % - 43 %. Fyri at ta\u00f0 skal f\u00e1a j\u00fast r\u00e6tta smakkin, ver\u00f0ur destillati\u00f0 ofta blanda\u00f0 vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum destillatum. Eftir at ta\u00f0 er blanda\u00f0, skal ta\u00f0 hv\u00edla millum 6 m\u00e1na\u00f0ir og 2 \u00e1r, og s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur ta\u00f0 lati\u00f0 \u00e1 fl\u00f8skur.\n\nCognac ver\u00f0ur b\u00fdtt upp \u00ed tr\u00fd. Very Superior merkir, at konjaki\u00f0 er goymt \u00ed minsta lagi\u00f0 2 \u00e1r og mesta lagi\u00f0 4 \u00e1r. Very Superior Old Pale er goymt \u00ed minsta lagi\u00f0 4 \u00e1r. Extra Old er goymt \u00ed minst 6 \u00e1r. Konjak er hv\u00edtv\u00edn, sum 2 fer\u00f0ir er dropadrivi\u00f0 \u00far serligum dr\u00favum og b\u00fanast s\u00ed\u00f0ani \u00ed n\u00f8kur \u00e1r \u00e1 eikifati, minst 2 \u00e1r, men sum oftast ver\u00f0ur ta\u00f0 goymt longri. Ta\u00f0 eru ymisk sl\u00f8g og dygdir av konjakki. Tr\u00fdstj\u00f8rna\u00f0 og V.S. er ta\u00f0 unga, minst 2 \u00bd \u00e1r. V.O. og V.S.O.P. er minst 4\u00bd \u00e1r. X.O. er minst 10 \u00e1r. Summi h\u00fas blanda upp til 50 \u00e1ra gamalt lagra\u00f0 konjak \u00ed teirra X.O. Stendur Fine Champagne \u00e1 fl\u00f8skuni, merkir ta\u00f0, at ta\u00f0 kemur \u00far teimum innastu og bestu \u00f8kjunum \u00ed Cognac. Styrkin er 40 %.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Whisky", "title": "Whisky", "text": "Whisky er eitt kornbrenniv\u00edn, sum ver\u00f0ur framleitt \u00ed fleiri londum. Men Skotland man vera ta\u00f0 landi\u00f0, sum er kendast fyri s\u00edtt whisky. Er drykkurin \u00far USA, ver\u00f0ur hann nevndur og skriva\u00f0ur Bourbon, Rye whiskey, Tennessee whiskey ella Blended whiskey, og er drykkurin \u00edrskur siga og skriva vit Whiskey, \u00edme\u00f0an \u00ed Skotlandi og alla a\u00f0rasta\u00f0ir er navni\u00f0 Whisky. N\u00f8vnini eru vard og ymiskar l\u00f3gir og treytir eru \u00e1settar fyri n\u00e6r, hv\u00f8rt heiti kann prentast \u00e1 etikettu. Umframt skotar framlei\u00f0a eisini \u00edrar, amerikmenn, walisarar, kanadiarar, sviar, japanar, fraklendigar, indarar, pakistanar og avstraliarar whisky. Kendastu framlei\u00f0ararnir eru t\u00f3 skotar, og fara vit \u00ed hesum faldaranum at leggja dent \u00e1 skotskt whisky. \n\nVit skilja millum maltwhisky, sum er gj\u00f8rt av maltaum byggi, og grainwhisky har majs er r\u00e1evni. Meginparturin av t\u00ed skotska whiskyinum ver\u00f0ur lagra\u00f0, og er ein blandingur (blend) av maltwhisky og grainwhisky. Skotsk whisky hevur ein ey\u00f0kendan royksmakk, sum er treyta\u00f0ur av mongdini av malta\u00f0a bygginum, sum er turka\u00f0 yvir brennandi torvi. Ta\u00f0 \u00edrska, kanadiska og amerikanska whiskyi\u00f0 hevur ikki henda royksmakk. Fyri at runda smakkin eitt sindur av, ver\u00f0ur alt whisky lagra\u00f0 \u00ed eikif\u00f8tum \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Er ikki anna\u00f0 vi\u00f0merkt, er styrkin 40 %.\n\nFramlei\u00f0sluh\u00e1tturin \n\nStutt sagt, kann man siga, at whisky ver\u00f0ur framleitt av korni, bygg, rug, hveiti ella mais, sum ver\u00f0ur gera\u00f0 og s\u00ed\u00f0an dropadrivi\u00f0. Malt whisky er gj\u00f8rt \u00far bygg.\n\nMalting: Byggi\u00f0 ver\u00f0ur lagt \u00e1 blot \u00ed kalt vatn \u00ed 2 til 3 dagar, og s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur ta\u00f0 lagt at sp\u00edra og turka. Byggi\u00f0 ver\u00f0ur eftir hetta nevnt fyri malt.\nMesking: Her ver\u00f0ur malti\u00f0 mali\u00f0 og blanda\u00f0 vi\u00f0 heitum vatni. Vi\u00f0 hesum endar s\u00f8tevni \u00ed maltinum \u00ed sevjuni. Hetta ver\u00f0ur vanliga gj\u00f8rt 3 fer\u00f0ir\nGering: Gerin, sum ger s\u00f8tevni um til alkohol, ver\u00f0ur latin \u00ed sevjuna. T\u00e1 ein t\u00ed\u00f0 er li\u00f0in, uml. 40 \u2013 72 t\u00edmar, er sevjan gj\u00f8rd um til eitt slag av \u00f8l \u00e1 uml. 8-9 prosent.\nDestillering: Eftir geringina ver\u00f0ur sevjan k\u00f3ka\u00f0, so bert alkoholi\u00f0 ver\u00f0ur vunni\u00f0 \u00far sevjuni. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt 2-3 fer\u00f0ir.\nB\u00faning: Skotskt whisky skal goymast \u00ed min. 3 \u00e1r \u00e1 eikitunnum, og skal hetta fara fram \u00ed Skotlandi, um heiti\u00f0 skal ver\u00f0a scotch whisky. Tunnurnar, i\u00f0 ver\u00f0a mest n\u00fdttar eru br\u00faktar sherry og bourbon eikitunnur.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skotskt%20whisky", "title": "Skotskt whisky", "text": "Skotskt whisky var einafer\u00f0 n\u00e6stan bara at finna \u00ed Bretlandi. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 v\u00f3ru \u00edrskir munkar, i\u00f0 gj\u00f8rdu whisky av fyrstan t\u00ed\u00f0. Teir h\u00f8vdu l\u00e6rt destillati\u00f3nskynstri\u00f0 \u00far Mi\u00f0eystri, umlei\u00f0 6. \u00f8ld, har tann sterki drykkurin fyri ta\u00f0 mesta var\u00f0 n\u00fdttur sum heiliv\u00e1gur. Eftir at \u00edrarnir h\u00f8vdu gj\u00f8rt whisky \u00ed umlei\u00f0 600 \u00e1r, fr\u00e1 6. \u00f8ld til umlei\u00f0 12. \u00f8ld, f\u00f3ru skotar eisini at gera whisky. \u00cdrskt whiskey var t\u00f3 heilt fram til fyrst \u00ed 1900-talinum n\u00f3gv ta\u00f0 mest selda whisky\u2019i\u00f0 \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum. Men av fleiri s\u00f8guligum hendingum misti \u00cdrland s\u00edn part \u00e1 heimsamarkna\u00f0inum, og \u00ed dag er ta\u00f0 Skotland, sum eigur n\u00f3gv tann st\u00f8rsta partin av heimsmarkna\u00f0inum.\n\nWhisky\u00f8kini \u00ed Skotlandi \n\n Islay: Whisky \u00far hesum \u00f8kinum hava ein mineralskan, royktan, torv- og maltsmakk. Her er ta\u00f0 havi\u00f0 og torvi\u00f0, i\u00f0 setur d\u00e1m \u00e1 whiskyi\u00f0, til d\u00f8mis Ardberg, Lagavulin og Laphroaig. \u00cd dag eru bara 8 destillar\u00edir eftir av umlei\u00f0 24.\n Islands: Hesi whisky hava ymiskan smakk, men felags fyri tey \u00f8ll er smakkurin av torvi, royki, salti og tara. N\u00f8kur eru meira mild og elegantari enn onnur. \u00cd \u00f8kinum eru oyggjarnar Jura, Mull, Skye, Arran og Orknoyggjarnar, sum samanlagt hava 7 destillar\u00edir.\n Highland: Er n\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta whiskyframlei\u00f0andi \u00f8ki, vi\u00f0 umlei\u00f0 100 destillar\u00edum. Ey\u00f0kenni\u00f0 fyri \u00f8ll, er ein bl\u00f3mukendur angi og turrur smakkur vi\u00f0 einum \u00e1nilsi av torvi og salti. \n Lowland: Malt whisky \u00far hesum \u00f8kinum eru sum heild bleyt, h\u00e1lvs\u00f8t, l\u00f8tt og hava ein lj\u00f3san lit. Teirra manglandi styrki er ein av ors\u00f8kunum, at t\u00fa ikki leggur so v\u00e6l merkis til teirra. Ta\u00f0 hava ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 n\u00f3gv sl\u00f8g \u00far \u00f8kinum, og tey seinastu \u00e1rini eru tey bara f\u00e6kka\u00f0i. 3 destillar\u00ed eru eftir \u00ed Lowland: Bladnoch, Auchentoshan og Glenkinchie.\n Campeltown: Er ta\u00f0 minsta av teimum kendu whisky\u00f8kjunum. Navni\u00f0 kemst av, at bara ein b\u00fdur er \u00ed \u00f8kinum. Whisky \u00far hesum \u00f8kinum eru kompleks vi\u00f0 fyllu, krydda\u00f0i vi\u00f0 naka\u00f0 av torvi og salti. \u00cd dag eru bert 3 destillar\u00edir eftir av umlei\u00f0 30.\n Speyside: \u00cd hesum \u00f8kinum liggja helvtin av teimum skotsku maltdestillar\u00edunum. Speyside Single Malts eru kend fyri teirra f\u00ednleika, bl\u00f3mukenda hunangssmakk og av og \u00e1 torvkenda anga.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Romm", "title": "Romm", "text": "Romm ver\u00f0ur framleitt av sukurr\u00f8rum. Sukurr\u00f8rini ver\u00f0a kn\u00fast, og s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0ur sevjan tikin fr\u00e1. T\u00e1 henda sevja ver\u00f0ur hita\u00f0, krystalliserast reint sukur \u00e1 yvirflatuni, og restin av sevjuni ver\u00f0ur myrk og sirupkend. T\u00e1 sevjan ver\u00f0ur hita\u00f0 einafer\u00f0 afturat, ver\u00f0ur hon myrkari og meira bittur. Hon ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani tynt, ger ver\u00f0ur latin \u00fat\u00ed, og s\u00ed\u00f0ani broytist sukri til alkohol. Fyri at \u00f8kja um alkoholprosenti\u00f0, skal l\u00f8gurin destillerast. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed einum serligum anleggi. Alt eftir n\u00e6r l\u00f8gurin ver\u00f0ur tappa\u00f0ur, ber til at st\u00fdra hvussu sterkt rommi\u00f0 skal vera, og hv\u00f8nn karakter ta\u00f0 skal hava. S\u00ec\u00f0ani ver\u00f0ur naka\u00f0 av romminum goymt - sum oftast tann parturin, i\u00f0 skal gerast til myrkt rom. Hetta ger smakkin bleytari og rundari. At enda ver\u00f0ur rommi\u00f0 blanda vi\u00f0 ymiskum \u00f8\u00f0rum rommsl\u00f8gum fyri at f\u00e1a j\u00fast tann smakkin, sum framlei\u00f0arin vil hava. R\u00e1v\u00f8ran \u00ed romm er antin sukurr\u00f8rssevja ella ta\u00f0, sum ver\u00f0ur eftir, t\u00e1 saftin er kroyst \u00far, kalla\u00f0 fyri sukurr\u00f8rsmelass. Romm kann ver\u00f0a framleitt allasta\u00f0ni \u00ed ver\u00f0ini, men hevur s\u00edn uppruna \u00ed Vesturindia. Ta\u00f0 lj\u00f3sa og neutrala kemur m.a. fr\u00e1 Puerto Riko og Kuba. Ta\u00f0 myrkara og kraftmiklara kemur m.a. fr\u00e1 Jameika og Haiti. Munurin millum tey ymsu sl\u00f8gini kemur av, at undir geringini ver\u00f0a koyrd p\u00e1lmabl\u00f8\u00f0, ananassaft og anna\u00f0 \u00ed.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0ma%C3%B0kur", "title": "Rey\u00f0ma\u00f0kur", "text": "Rey\u00f0ma\u00f0kurin (fr\u00f8\u00f0iheiti: Lumbricidae) blandar moldina og ger, at v\u00e6ta og luft seta ni\u00f0ur \u00ed moldina og gera hana betri. Til eru fleiri enn 3000 rey\u00f0ma\u00f0kasl\u00f8g. Hvussu fruktag\u00f3\u00f0 moldin er, veldst n\u00f3gv um rey\u00f0ma\u00f0kin. Sum ma\u00f0kurin etur s\u00e6r holur \u00edgj\u00f8gnum moldina, koma \u00f3sodna\u00f0ar leivdir \u00far bakendanum. Flestir rey\u00f0ma\u00f0kar liva av r\u00e6, men summir eru r\u00e1nakendir og taka n\u00f3gv ymisk sm\u00e1d\u00fdr. H\u00f3ast rey\u00f0ma\u00f0kur er li\u00f0ormur, eru ikki allir li\u00f0irnir eins. G\u00f8gn gongur gj\u00f8gnum alt d\u00fdri\u00f0. Nervalagi\u00f0 er \u00ed tveimum streingjum, i\u00f0 liggja t\u00e6tt saman n\u00e6r undirbor\u00f0inum og koma saman \u00ed fremra enda \u00ed einfaldan heila. T\u00e1 i\u00f0 rey\u00f0ma\u00f0kur skr\u00ed\u00f0ur, arbei\u00f0a \u00e6\u00f0rarnar sum hjarta.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "17077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Padda", "title": "Padda", "text": "Paddur hava veri\u00f0 til \u00ed mangar mi\u00f3. \u00e1r og eru allasta\u00f0ni uttan \u00ed kuldalondum. Paddur eru t.d. ikki \u00ed F\u00f8royum (innfluttar paddur kl\u00e1ra t\u00f3 at l\u00edvdjarga s\u00e6r), men \u00ed grannalondum sunnanfyri eru t\u00e6r vanligar. Paddur liva b\u00e6\u00f0i \u00ed vatni og \u00e1 landi, til d\u00f8mis froskar og ormapaddur. Froskar eru vanligastu paddurnar, og teir halda til \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkum og frumsk\u00f3gum eins v\u00e6l \u00e1 fjallalendi. Flestar paddur verpa \u00ed vatni. Yngli\u00f0 minnir um fiskayngul og andar vi\u00f0 t\u00e1knum, men vaksin froskur hevur lungu, so hann f\u00e6r anda\u00f0 uppi \u00e1 landi. Froskd\u00fdr hava long afturbein, og tey b\u00e6\u00f0i leypa, svimja og kl\u00edva \u00ed tr\u00f8um. N\u00f3gvir froskar og a\u00f0rar paddur vi\u00f0 verpa \u00ed vatni, men summar paddur verpa \u00ed v\u00e6tu \u00e1 bl\u00f8\u00f0um ella \u00ed v\u00e1tum holum undir j\u00f8r\u00f0. Froskaeggjaklunkar \u00ed vatni klekjast til halapaddur vi\u00f0 ongum \u00fatlimum. Sum t\u00e6r vaksa, f\u00e1a t\u00e6r \u00fatlimir og b\u00fanast til froskar og fara upp \u00e1 land. Henda broytingin nevnist metamorfosa. Ormapaddur hava ongar \u00fatlimir og eru bara \u00ed hitalondum. T\u00e6r grava s\u00e6r gongir \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og svimja sum \u00e1llur.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "17078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tindasv%C3%ADn", "title": "Tindasv\u00edn", "text": "Tindasv\u00edn, ella igulkattar, eru einar 23 cm long, hava stutt oyru, stuttan hala, langt tr\u00fdni og sp\u00edskar, stinnar tindar \u00e1 kroppinum. Tindasv\u00edn hevur einar 5000 tindar. Flestu tindasv\u00edn liggja \u00ed rei\u00f0rinum um dagin, og eru frammi um n\u00e1ttina at leita eftir rey\u00f0m\u00f8\u00f0kum og skord\u00fdrum. Hesi sm\u00e1u s\u00fagd\u00fdrini bjarga s\u00e6r v\u00e6l \u00ed myrkri. Tey s\u00edggja og hoyra illa, men tey hava fram\u00far gott tev, og teir vi\u00f0kvomu kamparnir hj\u00e1lpa teimum at finna \u00ed myrkri. Gerst tindasv\u00edn bangi\u00f0, k\u00falar ta\u00f0 seg saman. H\u00f8vd og bein leggur ta\u00f0 inn undir b\u00fakin, og ringv\u00f8ddi ni\u00f0ast \u00e1 b\u00fakinum kreppir b\u00fakin saman, so hv\u00f8ssu tindarnir peiggja \u00ed allar \u00e6ttir. L\u00f8tu seinni kagar ta\u00f0 \u00fatundan at vita, um vandin er av, og r\u00e6ttir seg \u00fat aftur. Um veturin k\u00falar tindasv\u00edni\u00f0 seg saman og svevur, til v\u00e1ri\u00f0 kemur. Tindasv\u00edn rennur otr\u00faliga skj\u00f3tt.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "17079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalbiarfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Hvalbiarfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Hvalbiarfj\u00f8r\u00f0ur er opin fyri havinum og er v\u00ed\u00f0ur \u00fati \u00ed munnanum millum Lundanevi\u00f0 og Mj\u00f3vanes, men treingist og grynnist, sum inn kemur, t\u00ed er hann \u00f3kyrrur \u00e1 teimum eystaru \u00e6ttunum, og \u00e1 vestri er har\u00f0f\u00f8rt \u00ed vindi. Mitt \u00ed fir\u00f0inum er ein bo\u00f0i, sum n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 br\u00fdtur. Inn \u00e1 botninum \u00e1 Hvalbiarfir\u00f0i eru bygdirnar Hvalba og Nes-Hvalba. T\u00e6r ver\u00f0a oftast rokna\u00f0ar fyri eina bygd. Nes er \u00e1 su\u00f0urarminum \u00e1 Hvalbiarfir\u00f0i. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fir%C3%B0ir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Fir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum", "text": "Fir\u00f0ir og sund skilja oyggjarnar \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 hv\u00f8rjari a\u00f0rari. \u00cd \u00edst\u00ed\u00f0ini hava j\u00f8klarnir grivi\u00f0 fir\u00f0ir og sund, og skapa\u00f0 tey h\u00f8gu bj\u00f8rgini. \u00cd flestum fj\u00f8r\u00f0um er \u00f3f\u00f8ra har\u00f0ur streymur, men \u00ed summum er dey\u00f0avatn. Su\u00f0uroyarfj\u00f8r\u00f0ur er millum Su\u00f0uroynna og D\u00edmunar b\u00e1\u00f0ar, og millum St\u00f3ru D\u00edmun og Sk\u00favoynna er D\u00edmunarfj\u00f8r\u00f0ur. Sk\u00favoyarfj\u00f8r\u00f0ur skilir Sk\u00favoynna og Sandoynna fr\u00e1 hv\u00f8rkari a\u00f0rari, og millum Sandoynna og Hest er Skopunarfj\u00f8r\u00f0ur. Sundi\u00f0 millum Hest og Koltur eitur Kolturssund. Millum Hest og Koltur vestanfyri og Streymoynna eystanfyri er Hestfj\u00f8r\u00f0ur, og havi\u00f0 millum Koltur og V\u00e1gar eitur V\u00e1gafj\u00f8r\u00f0ur. Mykinesfj\u00f8r\u00f0ur er millum Mykines og V\u00e1gar, og sundi\u00f0 millum Streymoynna og V\u00e1gar eitur Vestmannasund. Millum N\u00f3lsoynna og Streymoynna er N\u00f3lsoyarfj\u00f8r\u00f0ur. Tangafj\u00f8r\u00f0ur er millum Eysturoynna og Streymoynna fr\u00e1 Kollafir\u00f0i su\u00f0ureftir, og fr\u00e1 Kollafir\u00f0i nor\u00f0ureftir millum Streymoynna og Eysturoynna eru Sundini. Fr\u00e1 Fuglafir\u00f0i su\u00f0ureftir millum Eysturoynna vestanfyri og Bor\u00f0oynna og Kalsoynna eystanfyri er Lerv\u00edksfj\u00f8r\u00f0ur, og fr\u00e1 Fuglafir\u00f0i nor\u00f0ureftir millum Kalsoynna og Eysturoynna eru Dj\u00fapini. Kalsoyarfj\u00f8r\u00f0ur er millum Kunoynna og Kalsoynna, og millum Brattanes (su\u00f0urendan \u00e1 Kunoy) og Bor\u00f0oynna er Pollurin. Sundi\u00f0 millum Bor\u00f0oynna og Kunoynna fr\u00e1 Pollinum nor\u00f0ureftir eitur Haralssund. Hvannasund er millum Bor\u00f0oynna og Vi\u00f0oynna, Sv\u00ednoyarfj\u00f8r\u00f0ur er millum Vi\u00f0oy og Bor\u00f0oy vestanfyri og Sv\u00ednoy eystanfyri, og Fugloyarfj\u00f8r\u00f0ur er millum Fugloynna og Sv\u00ednoynna.\n\nListi \n\n Sv\u00ednoyarfj\u00f8r\u00f0ur \n Kalsoyarfj\u00f8r\u00f0ur \n Fuglafj\u00f8r\u00f0ur\n Fugloyarfj\u00f8r\u00f0ur \n Lerv\u00edksfj\u00f8r\u00f0ur\n Kollafj\u00f8r\u00f0ur\n Tangafj\u00f8r\u00f0ur \n N\u00f3lsoyarfj\u00f8r\u00f0ur\n Mykinesfj\u00f8r\u00f0ur \n V\u00e1gafj\u00f8r\u00f0ur\n Hestfj\u00f8r\u00f0ur\n Skopunarfj\u00f8r\u00f0ur\n Sk\u00favoyarfj\u00f8r\u00f0ur \n D\u00edmunarfj\u00f8r\u00f0ur\n Su\u00f0uroyarfj\u00f8r\u00f0ur\n Bor\u00f0oyarv\u00edk \n Lambav\u00edk \n Vi\u00f0v\u00edk\n \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur\n Funningsfj\u00f8r\u00f0ur\n Hovsfj\u00f8r\u00f0ur \n Hvalbiarfj\u00f8r\u00f0ur \n Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0ur \n Kollafj\u00f8r\u00f0ur\n Lopransfj\u00f8r\u00f0ur \n Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur \n Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur \n S\u00f8rv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur \n Trongisv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur \n V\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur \n Haraldssund\n Hvannasund\n Kolturssund\n Sundini\n Vestmannasund\n\nListar"}
{"id": "17082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marsalav%C3%ADn", "title": "Marsalav\u00edn", "text": "Marsalav\u00edn stavar fr\u00e1 einari oyggj, nevniliga vestaru megin av Sikiloy. Eitt b\u00fagvi\u00f0 Marsala hevur ein samasettan brendan smakk, og ta\u00f0 kann vera b\u00e6\u00f0i s\u00farligt ella s\u00f8tt. Liturin er myrkt ravrey\u00f0ur. Marsala egnar seg v\u00e6l til apertif ella afturvi\u00f0 dessert. Ta\u00f0 er eisini sera v\u00e6legna\u00f0 til matger\u00f0. Marsala ver\u00f0ur goymt \u00e1 fati, ta\u00f0 f\u00ednasta slagi\u00f0 \u00ed minsta lagi\u00f0 10 \u00e1r.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malagav%C3%ADn", "title": "Malagav\u00edn", "text": "Malagav\u00edn stavar fr\u00e1 b\u00fdnum vi\u00f0 sama navni\u00f0 \u00e1 s\u00f3lstrondini \u00ed Spania. Upprunaliga var ta\u00f0 kalla\u00f0 M\u00e1laga siroppur, t\u00ed ta\u00f0 var so s\u00f8tt. \u00cd dag eru n\u00f3gv ymisk sl\u00f8g av Malaga, og tey spenna fr\u00e1 at vera s\u00f8t til at vera h\u00e1lvturr. Liturin kann vera alt fr\u00e1 gulum til svart, og smakkurin fer fr\u00e1 at vera fruktkendur og l\u00e6ttur, serliga \u00ed ungum v\u00ednum, til at vera meiri samansettur og tungur \u00ed teimum b\u00fanu v\u00ednunum. F\u00ednaru sl\u00f8gini av Malaga ver\u00f0a goymd \u00e1 eikifati \u00ed 2 til 5 \u00e1r, men f\u00ednaru sl\u00f8gini ligga longri.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cider", "title": "Cider", "text": "Cider er ein drykkur, sum er gera\u00f0ur vi\u00f0 fruktmosi. Ta\u00f0 f\u00e6st \u00ed n\u00f3gvum ymsum smakkum, alt eftir hv\u00f8r frukt ver\u00f0ur n\u00fdtt. Drykkurin ver\u00f0ur ofta n\u00fdttur \u00ed sta\u00f0in fyri \u00f8l ella v\u00edn. Alkoholinnihaldi\u00f0 er umlei\u00f0 ta\u00f0 sama sum \u00ed \u00f8li, millum 2 og 8,5 %, me\u00f0an framlei\u00f0sluh\u00e1tturin minnir um freimlei\u00f0sluna av v\u00edni. \u00d3semja er um upprunan, men seinastu \u00e1rini er cider vor\u00f0i\u00f0 alsamt betur umt\u00f3kt. Kendasta slagi\u00f0 her um lei\u00f0ir er helst Sommersby, sum Carlsberg framlei\u00f0ir. Ta\u00f0 eru t\u00f3 fleiri ymisk sl\u00f8g av cider, sum kunnu nj\u00f3tast til ymisk h\u00f8vi. Umframt at vera ein long drink, kann Cider eisini nj\u00f3tast sum aperitif. Turt cider er v\u00e6legna\u00f0 \u00ed sta\u00f0in fyri hv\u00edtv\u00edn og s\u00f8tt cider fyri dessertv\u00edn. Ta\u00f0 d\u00fdra, turra Vintage cider kann n\u00fdtast \u00edsta\u00f0in fyri Champagne.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tequila", "title": "Tequila", "text": "Tequila kemur \u00far Meksiko og ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far agaveplantuni. Sevjan ver\u00f0ur kroyst \u00far og dropadrivin 2 fer\u00f0ir til alkohol. Bert sprit, sum er dropadrivi\u00f0 vi\u00f0 b\u00fdin Tequila, hevur loyvi til at br\u00faka hetta navni\u00f0, annars eitur ta\u00f0 mezcal.\n\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "17086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skopunarfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Skopunarfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Skopunarfj\u00f8r\u00f0ur ger mark \u00ed F\u00f8royum, solei\u00f0is at t\u00e6r oyggjar, sum eru sunnan fyri hann, vera nevndar fyri sunnan fj\u00f8r\u00f0, hinar fyri nor\u00f0an fj\u00f8r\u00f0. Fj\u00f8r\u00f0urin er reinur, men streymhar\u00f0ur, og av t\u00ed at hann eisini liggur opin fyri, er hann ikki sj\u00f3sl\u00e6ttur. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gafj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "V\u00e1gafj\u00f8r\u00f0ur", "text": "V\u00e1gafj\u00f8r\u00f0ur er hv\u00f8rki streymhar\u00f0ur ella \u00f3reinur, men av t\u00ed at hann liggur opin fyri havinum, hevur hann ringan sj\u00f3gv, t\u00e1 i\u00f0 \u00e6ttin liggur inn\u00e1. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaldbaksfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Kaldbaksfj\u00f8r\u00f0ur er dj\u00fapur og langur, men har er \u00f3gvuliga har\u00f0f\u00f8rt, so har er ikki g\u00f3\u00f0 skipahavn. \u00c1 sunnaru s\u00ed\u00f0u \u00e1 Kaldbaksfir\u00f0i er b\u00f3ndabygdin Sund, og inni \u00e1 fir\u00f0inum ni\u00f0ursetubygdin Kaldbaksbotnur. \u00c1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni \u00e1 fir\u00f0inum er Kaldbak, ein v\u00f8kur, gomul b\u00f3ndabygd. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavskirkjan", "title": "\u00d3lavskirkjan", "text": "\u00d3lavskirkjan er elsta kirkja \u00ed landinum, sum er \u00ed br\u00faki. Hon hevur eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 veri\u00f0 d\u00f3mkirkja \u00e1 f\u00f8royska biskupss\u00e6tinum. \u00cd 1963 til 1966 f\u00f3ru fram umfatandi fornfr\u00f8\u00f0iligar ranns\u00f3knir av lendinum undir kirkjuni. Ranns\u00f3knin v\u00edsti, at kirkjusta\u00f0urin er fornur. Komi\u00f0 var\u00f0 m.a. fram \u00e1 tr\u00edggjar g\u00f3lvfl\u00e1ir \u00far mi\u00f0\u00f8ld. \u00cd hesum fl\u00e1um v\u00f3r\u00f0u funnir fimm myntir. Tann elsti, i\u00f0 er enskur, var\u00f0 sligin \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1223-1235, og hann var funnin undir t\u00ed elsta g\u00f3lvinum. \n\nInnar \u00ed k\u00f3ri var\u00f0 funnin ein bispagr\u00f8v. Gr\u00f8vin sj\u00e1lv var kl\u00f8dd innan vi\u00f0 n\u00e6vur. Kolevnis-14 t\u00ed\u00f0arfestingar b\u00e6\u00f0i av kistuvi\u00f0inum og n\u00e6vrinum v\u00edsa, at gr\u00f8vin man ver\u00f0a fr\u00e1 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1200-\u00e1runum. So mangt bendir \u00e1, at kirkjan er reist einafer\u00f0 \u00ed 1200-\u00e1runum, og er sostatt ein mi\u00f0aldarkirkja. M\u00e1ld \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0ar m\u00e1tum er kirkjan 21,8 m long og 7,5 m brei\u00f0. Hon er bygd \u00far \u00f3tilh\u00f8gdum gr\u00f3ti, og veggirnir eru m\u00fara\u00f0ir vi\u00f0 skilpm\u00f8rtli og kl\u00edpa\u00f0ir vi\u00f0 sm\u00e6rri kl\u00edpum, eins og \u00ed hinum mi\u00f0aldarligu bygningunum \u00e1 sta\u00f0num. Veggirnir eru pussa\u00f0ir b\u00e6\u00f0i innan og uttan.\n\nTorn fekk kirkjan \u00ed 1855, sum Mortan Rasmussen sm\u00ed\u00f0a\u00f0i. Kirkjan var\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sumv\u00e6ld \u00ed 1874 og endurv\u00edgd av V. U. Hammershaimb, pr\u00f3sti, hin 15. desember 1874. Kirkjan var\u00f0 aftur h\u00f8vu\u00f0sumv\u00e6ld \u00ed 1965-1967 og endurv\u00edgd, undir st\u00f3rum h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi, sunnudagin 3. september 1967.\n\nKeldur \n\n J. P. Gregoriussen, \"Eldru Hv\u00e1lvkirkjurnar\".\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandav%C3%A1gs%20kirkja", "title": "Sandav\u00e1gs kirkja", "text": "Sandav\u00e1gs kirkja er bygd undir 1. veraldarbardaga. Arbei\u00f0i byrja\u00f0i \u00ed 1914, og var\u00f0 kirkjan v\u00edgd 3. sunnudag eftir p\u00e1skir, 29. apr\u00edl \u00ed 1917. Magnus Jacobsen (Magnus av Kamarinum) tekna\u00f0i kirkjuna og gj\u00f8rdi arbei\u00f0sfr\u00e1grei\u00f0ing. Hon er 19,70 m long og 9,60 m brei\u00f0. Undir byggingini var hann sj\u00e1lvur byggimeistari og forma\u00f0ur. Fyri arbei\u00f0inum st\u00f3\u00f0 J\u00f3gvan Elias Thomsen, keypma\u00f0ur \u00ed Sandav\u00e1gi. \u00cd arbei\u00f0i hev\u00f0i hann Andreas Joensen \u00far Kv\u00edv\u00edk sum arbei\u00f0sformann, og 9 smi\u00f0ir \u00far Sandav\u00e1gi og Mi\u00f0v\u00e1gi. Br\u00f8\u00f0urnir \u00ed Geil \u00ed Havn, Petur Alberg og Christin H. Isaksen, m\u00e1la\u00f0u kirkjuna, b\u00e6\u00f0i innan og uttan. Petur Alberg setti litirnir \u00e1. H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, timburmeistari og arkitektur, \u00far Havn, hev\u00f0i eftirlit vi\u00f0 arbei\u00f0inum. \n\n10. august 1891 gav Thomas Thomassen (Tummas \u00ed Bartalsstovu) altartalvuna sum hongur \u00ed kirkjuni \u00ed dag. Fr\u00e1sagnir siga, at Lucie Ingemann (1792-1868), sum var kona B. S. Ingemanns skald, hevur m\u00e1la\u00f0 altartalvuna. Talvan, sum var\u00f0 unv\u00e6ld \u00ed 1997, er mett at vera umlei\u00f0 150 \u00e1ra gomul.\n\n\u00c1 k\u00f3rvegginum uppi yvir altarinum eru sjey m\u00e1lningar, sum Kristin \u00ed Geil hevur m\u00e1la\u00f0 eftir gomlum kirkjum\u00e1lningum. J\u00f3gvan Elias Thomsen hevur givi\u00f0 kirkjuni m\u00e1lningarnar.\n\nSandav\u00e1gssteinurin\nSandav\u00e1gssteinurin er ein f\u00f8royskur r\u00fanusteinur fr\u00e1 1200-\u00e1ratalinum, i\u00f0 ver\u00f0ur var\u00f0veittur inni \u00ed Sandav\u00e1gs kirkju.\n\nMillum b\u00fdlingarnar Sandar og Steig er ein langur heyggjur, sum er nevndur Ongjartoftir. \u00cd sj\u00e1lvum endanum \u00e1 heygnum l\u00e1 ein langur steinur, sum v\u00edsti seg at vera ein r\u00fanarstein. Um v\u00e1ri\u00f0, leygardagin fyri h\u00e1lvar\u00f0s\u00f8ku (12. mai \u00ed 1917), setti Martin \u00e1 M\u00fdrini seg at hv\u00edla undir heygnum, og var\u00f0 var\u00f0ur vi\u00f0, at \u00ed steinin v\u00f3r\u00f0u h\u00f8gdir stavir. Innskriftin, sum var\u00f0 t\u00fddd av Mikkjal \u00e1 Ryggi, ver\u00f0ur lisin solei\u00f0is (t\u00fdtt til f\u00f8royskt): \"Torkil Onundarson eystma\u00f0ur av Rogalandi bygdi henda sta\u00f0 fyrst\".\n\nKeldur \n\n J. P. Gregoriussen, \"Yngru Hv\u00e1lvkirkjurnar\". \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kollafjar%C3%B0ar%20kirkja", "title": "Kollafjar\u00f0ar kirkja", "text": "Kollafjar\u00f0ar kirkja, sum stendur \u00e1 la\u00f0a\u00f0ari grund, er \u00far timbri vi\u00f0 flagtekju og torni. Hon stendur \u00ed fyrndargamla b\u00fdlinginum vi\u00f0 Sj\u00f3gv. Spurningurin um at byggja n\u00fdggja kirkju \u00ed Kollafir\u00f0i og \u00ed Kv\u00edv\u00edk var\u00f0 reistur \u00e1 v\u00e1rtingi \u00ed 1837. Eitt sindur av kapping hevur veri\u00f0 \u00edmillum bygdirnar um, hv\u00f8r skuldi vera fyrstur vi\u00f0 n\u00fdggjari kirkju. Kollfir\u00f0ingar v\u00f3ru vi\u00f0 yvirlutan, og n\u00fdggj kirkja kom ikki \u00ed Kv\u00edv\u00edk fyrr enn \u00ed 1838. Eftir skriva\u00f0um keldum \u00e1 Sj\u00e6llands Landsskjalasavni og F\u00f8roya Landsskjalasavni at d\u00f8ma er fari\u00f0 undir arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 n\u00fdggju kirkjuni \u00ed august 1837, og umlei\u00f0 tann 18. novembar sama \u00e1r st\u00f3\u00f0 kirkjan li\u00f0ug. \n\nN\u00e6r kirkjan er v\u00edgd, er eitt sindur av iva um. Eftir mannas\u00f8gn \u00ed Kollafir\u00f0i var\u00f0 hon v\u00edgd fyrsta sunnudag \u00ed advent 1837. Hesin dagur fall \u00e1 3. desember, men hetta er ikki \u00ed samsvar vi\u00f0 skriva\u00f0u keldurnar, sum benda \u00e1, at v\u00edgsludagurin var 18. november. S\u00ed\u00f0ani kirkjan var\u00f0 bygd \u00ed 1837, hevur hon fingi\u00f0 fleiri st\u00f8rri umv\u00e6lingar.\n\nKeldur \n\n J. P. Gregoriussen, \"Gomlu Tr\u00e6kirkjurnar\". \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B8tu%20kirkja", "title": "G\u00f8tu kirkja", "text": "Eldra kirkjan \u00ed G\u00f8tu stendur \u00ed Nor\u00f0ag\u00f8tu, var\u00f0 v\u00edgd 22. september 1833 av Niels Johnsen Struer, i\u00f0 var pr\u00f3stur fr\u00e1 1831 til 1838. Nakrir av teimum, sum hava sm\u00ed\u00f0a\u00f0 kirkjuna, eru funnir, men \u00f3vist er, um ta\u00f0 eru allir. L\u00edkt er til, at Berint Simonsen, i\u00f0 \u00e6tlandi er av Strondum, hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur, t\u00ed at hann hevur fingi\u00f0 \u00fatgoldi\u00f0 l\u00f8nina til tveir a\u00f0rar menn, Hans Jacob Jacobsen og Petur Isaksen, i\u00f0 b\u00e1\u00f0ir v\u00f3ru \u00far Oyndarfir\u00f0i. Ein annar strandingur hevur gj\u00f8rt timburarbei\u00f0i\u00f0, ta\u00f0 er Augustinus Simonsen. Vindeyguni hevur N.C. Winther snikkari \u00ed Havn gj\u00f8rt. Kirkjan er bygd av vi\u00f0i og er takt vi\u00f0 n\u00e6vur og flag, men \u00ed 1959 v\u00f3r\u00f0u jarnpl\u00e1tur lagdar undir flagi\u00f0. St\u00f8ddin \u00e1 kirkjuni var upprunaliga: 18 alin og 12 tummar long, 10 alin og 3 tummar brei\u00f0, h\u00e6ddin er 3 alin og 9 tummar undir bj\u00e1lkunum. Um lei\u00f0 1860 var\u00f0 vaksi\u00f0 um kirkjuna, hon var t\u00e1 longd um 6 alin. \n\nGomul s\u00f8gn er, at kirkjan skal vera skaka\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir \u00e1 grundini av \u00f3dnarve\u00f0ri. Fyri at hetta ikki skuldi henda aftur, leg\u00f0i ein danskur prestur g\u00f8tuf\u00f3lki tey r\u00e1\u00f0, at tey skuldu stoypa vollar \u00ed \u00f8ll f\u00fdra hornini \u00ed kirkjuni. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt, og s\u00ed\u00f0an hevur illve\u00f0ur ikki skala\u00f0 kirkjuna.\n\nN\u00fdggja kirkjan \nN\u00fdggja kirkjan \u00ed G\u00f8tu, stedur \u00ed G\u00f8tugj\u00f3gv og var\u00f0 v\u00edgd tann 25. juni \u00ed 1995 av biskoppi Hans Jacob Joensen. Drotning Margreta II var vi\u00f0 til v\u00edgsluna, saman vi\u00f0 biskuppum \u00far hinum nor\u00f0anlondunum. N\u00fdggja kirkjan var\u00f0 bygd orsaka av at gamla kirkjan var vor\u00f0in ov l\u00edtil. Arbei\u00f0i at f\u00e1a gongd \u00e1 at byggja kirkjuna, var\u00f0 bor\u00f0i\u00f0 av Torkil Beder, t\u00e1verandi s\u00f3knarpresti, saman vi\u00f0 kirkjur\u00e1\u00f0num. \n\nTr\u00f3ndur Patursson hevur pr\u00fdtt kirkjuna vi\u00f0 glaslist, sum fevnir um glasskermar til lampur inni \u00ed kirkjuni, og ey\u00f0kendu altartalvuna, sum er glaspart\u00edi\u00f0 \u00e1 ni\u00f0aru s\u00ed\u00f0u \u00e1 kirkjuni.\n\nKelda \n\n J. P. Gregoriussen, \"Gomlu Tr\u00e6kirkjurnar\".\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arei%C3%B0is%20kirkja", "title": "Vi\u00f0arei\u00f0is kirkja", "text": "\u00cd Vi\u00f0arei\u00f0is kirkju er gripur, sum telst \u00edmillum elstu kirkjugripir \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 er ein krossmynd fr\u00e1 1551, sum hongur \u00e1 nor\u00f0urvegginum \u00ed kirkjuni. Hana hevur Thomas Koppen \u00far Hamburg, sum fekk einkar\u00e6tt til handils upp\u00e1 F\u00f8royar \u00ed 1533, givi\u00f0. 20. november 1892 var\u00f0 n\u00fdbygda kirkjan \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i s\u00fdna\u00f0 og g\u00f3\u00f0kend av J. Heinesen og S. Fr. Jacobsen. Seinni sama dag var\u00f0 kirkjan v\u00edgd av J. C. Evensen, pr\u00f3sti. \u00cd g\u00f3\u00f0ve\u00f0rinum var n\u00f3gv bygdaf\u00f3lk komi\u00f0 saman, og gingu tey h\u00e1t\u00ed\u00f0arliga skr\u00fa\u00f0gongu \u00far gomlu kirkjuni, fr\u00e1 \u00e1rinum 1831, \u00ed ta n\u00fdggju, saman vi\u00f0 gestum \u00far nor\u00f0oyggjum. Vi\u00f0 s\u00e6r h\u00f8vdu tey altargripir og a\u00f0rar kirkjulutir. \n\n\u00cd stuttari l\u00fdsing fr\u00e1 \u00e1rinum 1891 av kirkjuni ver\u00f0ur sagt: \"Gr\u00f3tla\u00f0a\u00f0 kirkja, 28 alin long og 12 alin brei\u00f0, vi\u00f0 skifurtaki og jarnvindeygum, var byggingin mett at kosta sm\u00e1ar 9000 kr\u00f3nur. J\u00f3han Andr. Petersen, tinglimur \u00far Mikladali, \u00e1t\u00f3k s\u00e6r at gera h\u00f8vu\u00f0sarbei\u00f0i fyri 8000 kr\u00f3nur. Onnur sm\u00e1arbei\u00f0i komu afturat, men kostna\u00f0armetingin helt\". S\u00ed\u00f0an kirkjan var\u00f0 bygd, er sum vituligt n\u00f3gv vi\u00f0l\u00edkahald og n\u00f3gvar broytingar farnar fram. Millum anna\u00f0 er tekjan skift 4 fer\u00f0ir og stoypijarnsvindeyguni eru skift \u00fat vi\u00f0 tr\u00e6vindeygu.\n\nKelda \n\n J. P. Gregoriussen, \"Yngru Hv\u00e1lvkirkjurnar\". \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BDflugudey%C3%B0in", "title": "B\u00fdflugudey\u00f0in", "text": "B\u00fdflugudey\u00f0in, ella sum ta\u00f0 eitur \u00e1 enskum, Colony Collapse Disorder (CCD), merkir at hungangsb\u00fdflugurnar um allan heim knappliga fara \u00far b\u00fdlunum og doyggja. Ta\u00f0 er ein vanlukka, t\u00ed hunangsb\u00fdflugurnar eru ein hornasteinur \u00ed okkara vistskipan og eru p\u00fara avgerandi fyri frukt- og gr\u00f8nmestisgr\u00f3\u00f0urin. \u00c1st\u00f8\u00f0ini um ors\u00f8kina til g\u00e1tuf\u00f8ra b\u00fdflugudey\u00f0an eru mong: n\u00fdtsla av eituri til virus og mottu\u00e1lop. \n\nN\u00e1tt\u00faruv\u00edsindi"}
{"id": "17099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Soluna%20Samay", "title": "Soluna Samay", "text": "Soluna Samay Kettel-Ziegler, betri kend sum Soluna Samay (f\u00f8dd 27. august 1990, Guatemalab\u00fdur, Guatemala) er ein donsk songkvinna. Soluna umbo\u00f0a\u00f0i Danmark \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision \u00ed 2012. Mamma hennara er \u00far Sveis og p\u00e1pin er t\u00fdskari. Hon flutti til Bornholm at b\u00fagva \u00ed 2000. S\u00ed\u00f0an hon var ein sm\u00e1genta hevur hon framf\u00f8rt t\u00f3nleik og sang saman vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00ednum, Gerd George Kettel.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nGee Gee & Soluna \nThe Beat Goes On (Ozella Music; 2001)\nThinking Of You (Ozella Music; 2004)\nMovin\u2019 On (Chocolate Factory; 2006)\nLucky Seven (Funky Farm Records; 2007)\nJust Passing Through (Chocolate Factory; 2008)\nStreetwise (Funky Farm; 2009)\nThe Best & the Rest (Chocolate Factory; 2011)\n\nSoluna Samay \nFl\u00f8gur\n Sing Out Loud (Album; Baltic Records; 2011)\nStakl\u00f8g\n I Wish I Was a Seagull (Single; Ozella Music; 2003)\n \"Two Seconds Ago\" (Single; Baltic Records; 2011)\n \"Should've Known Better\" (Single; EMI Denmark; 2011)\n \"Come Again (The Quetzal)\" (Single; EMI Denmark; 2012)\n\nKeldur \n\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "17100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%ADnakr%C3%ADm", "title": "Sv\u00ednakr\u00edm", "text": "Sv\u00ednakr\u00edmi\u00f0 herja\u00f0i \u00ed fleiri londum kring allan heimin \u00ed 2009, og granskararnir siga, at ta\u00f0 var ymiskt, hvussu n\u00f3gv mannal\u00edv sj\u00fakan kravdi \u00ed teimum einst\u00f8ku heimsp\u00f8rtunum. Eitt n\u00fa nevna teir, at 51 prosent av teimum, sum doy\u00f0u, b\u00fa\u00f0u \u00ed Afrika og Landsynnings\u00e1sia, h\u00f3ast bara 38 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed heiminum b\u00fagva har. H1N1, sum sv\u00ednakr\u00edmvirusi\u00f0 eitur, bleiv fyrstu fer\u00f0 sta\u00f0fest \u00ed Meksiko \u00ed 2009. Ha\u00f0ani breiddi ta\u00f0 seg til USA og s\u00ed\u00f0ani \u00fat um heimin. \n\nAltj\u00f3\u00f0a heilsustovnurin WHO sigur, at umlei\u00f0 18 500 f\u00f3lk eru dey\u00f0 av sv\u00ednakr\u00edmi.\n\nSj\u00fakur"}
{"id": "17101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fugloyarfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Fugloyarfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Fugloyarfj\u00f8r\u00f0ur er millum Fugloy og Sv\u00ednoy. Hann er \u00f3reinur og streymhar\u00f0ur. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalsoyarfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Kalsoyarfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Kalsoyarfj\u00f8r\u00f0ur er millum Kunoynna og Kalsoynna. Hann er dj\u00fapur og eisini reinur. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hestfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Hestfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Hestfj\u00f8r\u00f0ur er millum Hestoy og Streymoy. Havalda setir l\u00edti\u00f0 inn \u00e1 Hestfj\u00f8r\u00f0, men hart r\u00e1k, \u00f3javnt d\u00fdpi og meldur \u00ed streyminum ger, at har ofta er \u00f3sl\u00e6tt. Millum Hest og Koltur vestanfyri og Streymoynna eystanfyri er Hestfj\u00f8r\u00f0ur. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestmannasund", "title": "Vestmannasund", "text": "Vestmannasund er sundi\u00f0 millum Streymoy og V\u00e1gar. Vestmannasund er reint og dj\u00fapt, men sera streymhart \u00ed nor\u00f0ara parti. T\u00e1 i\u00f0 ein kemur su\u00f0ur um Skr\u00e6ling, rekur spakari. 1. desember 2014 var dagligi mi\u00f0alhitin \u00ed sj\u00f3num vi\u00f0 Oyrargj\u00f3gv 9,18\u00a0\u00b0C. Hetta er heitasti dagur m\u00e1ta\u00f0ur \u00ed desember vi\u00f0 Oyrargj\u00f3gv og Mykines, s\u00ed\u00f0ani m\u00e1tingarnar byrja\u00f0u \u00ed 1914, skrivar Havstovan \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u s\u00edni hav.fo. Meti\u00f0 frammanundan var fr\u00e1 2.- og 3. desember 2009, t\u00e1 mi\u00f0alhitin var 8,91\u00a0\u00b0C. Allar teir fyrstu seks dagarnar \u00ed desember 2014, var sj\u00f3gvurin vi\u00f0 Oyrargj\u00f3gv heitari enn gamla meti\u00f0 \u00ed 2009. Hitam\u00e1tingarnar ver\u00f0a gj\u00f8rdar fyri at fylgja vi\u00f0 langt\u00ed\u00f0arbroytingum, sum \u00e1virka vistskipanina \u00e1 Landgrunninum, og fyri at f\u00e1a meir innlit \u00ed \u00fatskiftingina av sj\u00f3gvi millum opi\u00f0 hav og Landgrunnin. Havstovan hevur hitam\u00e1tarar liggjandi vi\u00f0 Oyrargj\u00f3gv og Skopun, i\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt m\u00e1ta hitan \u00ed sj\u00f3num. Hitin er \u00e1lei\u00f0 tann sami \u00ed b\u00e1\u00f0um st\u00f8\u00f0um. Ors\u00f8kin er, at sj\u00f3gvurin innast \u00e1 Landgrunninum ver\u00f0ur so v\u00e6l blanda\u00f0ur av sj\u00f3varfalli.\n\nKelda \n\nSund \u00ed F\u00f8royum\nVestmanna"}
{"id": "17105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mykinesfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Mykinesfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Mykinesfj\u00f8r\u00f0ur er \u00f3gvuliga streymhar\u00f0ur og \u00f3reinur og hevur or\u00f0 fyri at vera versti fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum. \n\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ayers%20Rock", "title": "Ayers Rock", "text": "Uluru, eisini kend sum Ayers Rock (alment: Uluru / Ayers Rock), er hin best umt\u00f3kti merkissta\u00f0urin \u00ed Avstralia. Hesin veldigi sandsteinskletturin, i\u00f0 skj\u00fdtur seg upp \u00far sl\u00e6ttari, st\u00f3rari oy\u00f0im\u00f8rk, er 348 m. h\u00f8gur. H\u00f3ast hann stendur n\u00f3gvar hundra\u00f0 kilometrar fr\u00e1 bygdum \u00f8ki, kemur n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk hagar. Hann er samstundis ein hin st\u00f8rsti halgid\u00f3murin hj\u00e1 avstralska upprunaf\u00f3lkinum aboriginunum. Uluru/Ayers Rock er serliga vakur \u00ed sk\u00fdmingini, t\u00e1 i\u00f0 lj\u00f3si\u00f0 og litirnir skifta.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Tj\u00f3\u00f0argar\u00f0urin Uluru-Kata Tjuta, parksaustralia.gov.au\n\nKeldur \n\nAvstralia\nNor\u00f0aru \u00d8ki"}
{"id": "17109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tuvalu", "title": "Tuvalu", "text": "Tuvalu er ein kyrrahavsoyggj. \u00cdb\u00fagvarnir \u00e1 Tuvalu eru av polynesiskum uppruna, og er talan um ein av f\u00f3lkaf\u00e1t\u00e6kastu statunum \u00ed heiminum. Bert Vatikani\u00f0 hevur f\u00e6rri \u00edb\u00fagvar. Bert 10 544 f\u00f3lk b\u00faleikast spjadd \u00fat \u00e1 n\u00edggju koralloyggjum. Kyrrahavsparad\u00edsi\u00f0 Tuvalu er mi\u00f0skei\u00f0is millum Hawaii og Avstralia. Oyggjarnar byggja \u00e1 koral\u00adriv, sum vaksa spakuliga, so hv\u00f8rt sum havi\u00f0 fl\u00f8\u00f0ir. Spurningurin er t\u00f3, um havi\u00f0 komandi \u00e1rini fl\u00f8\u00f0ir skj\u00f3tari enn higartil, so oyggjarnar hv\u00f8rva av heimskortinum. Um havi\u00f0 ikki fl\u00f8\u00f0ir so n\u00f3gv, kunnu st\u00f3rir trupulleikar t\u00f3 standast av vatnfl\u00f3\u00f0 og stormska\u00f0um, sum oy\u00f0ileggja gr\u00f8\u00f0i og drekkivatn. H\u00e6gsti blettur \u00e1 oyggjunum er bert 5 metrar yvir havinum. Teir uml 12.000 \u00edb\u00fagvararnir \u00e1 teimum 9 oyggjunum hava fingi\u00f0 loyvi at flyta til N\u00fds\u00e6lands, um h\u00f3ttanin gerst veruleiki .\n\nB\u00faskapur \n\nOyggjarnar eru f\u00e1t\u00e6kar. \u00d3javnt er eisini b\u00fdtt. L\u00edtil og eingin v\u00f8kstur, og ongar keldur, so tey eru t.d. bundin at savna saman regnvatn.\n\nKeldur \n\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar\nTuvalu"}
{"id": "17111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oggy%20og%20kakkulakkarnir", "title": "Oggy og kakkulakkarnir", "text": "Oggy og kakkulakkarnir (franskt \"Oggy et les Cafards\") er ein fronsk teknifilmsr\u00f8\u00f0 fyri sm\u00e1 b\u00f8rn. Teknifilmsr\u00f8\u00f0in hevur eisini veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya.\n\nB\u00f8rn\nSj\u00f3nvarpssendingar"}
{"id": "17114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20r%C3%B3%C3%B0rarfel%C3%B8g%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Listi yvir r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum", "text": "Ni\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum:\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nRSF.fo\n\n!"}
{"id": "17126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fox%20News%20Channel", "title": "Fox News Channel", "text": "Fox News Channel er ein t\u00ed\u00f0indar\u00e1s. FNC, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur stytt, var stovna\u00f0 \u00ed 1996 . Fox News hevur s\u00edn uppruna \u00ed USA, har eini 5000 f\u00f3lk starvast \u00e1 ymsum st\u00f8\u00f0um kring landi\u00f0. Hetta er ein sj\u00f3nvarpsr\u00e1s, sum sendir til 50 nati\u00f3nir og uml. 150 milli\u00f3nir menniskju hava m\u00f8guleikan at s\u00edggja FNC. Fox News hevur h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu s\u00edna \u00ed Manhattan, New York City.\n\nFox News ver\u00f0ur vanliga mett at liggja r\u00e6ttiliga langt til h\u00f8gru.\n\nAmerikanskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nT\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nSj\u00f3nvarp \u00ed USA"}
{"id": "17131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Disney%20biograffilmar", "title": "Disney biograffilmar", "text": "Hetta er ein listi yvir filmar, sum hava veri\u00f0 v\u00edstir \u00ed biografum, sum Walt Disney Productions hevur framleitt og s\u00ed\u00f0an eftirfylgjandi merki, Walt Disney Pictures. Hesin listin inniheldur eisini animera\u00f0ar sp\u00e6lifilmar, live action sp\u00e6lifilmar, dokumentarfilmar og filmar fr\u00e1 r\u00f8\u00f0ini True-Life Adventures. Filmarnir eru b\u00f3lka\u00f0ir eftir \u00e1ri og hava ein lit \u00ed vinstru s\u00ed\u00f0u, alt eftir hvat slag av filmi, talan er um.\n\nUm so er at Walt Disney Productions ikki hevur ella fer at framlei\u00f0a filmin men bert selja hann, so kemur filmurin ikki vi\u00f0 \u00ed henda listan. Hesin listin er ikki fyri filmar, sum eru framleiddar av Disneynature, Touchstone Pictures, Hollywood Pictures, Miramax Films ella Studio Ghibli.\n\n1930-\u00e1rini\n\n1940-\u00e1rini\n\nNotur:\n A \u2013 animation constitutes majority of film duration\n\n1950-\u00e1rini\n\n1960-\u00e1rini\n\n1970-\u00e1rini\n\n1980-\u00e1rini\n{| class=\"wikitable\"\n|-\n! \n! Filmsheiti\n! \u00datgivin \u00ed USA\n! Sam-framlei\u00f0sla vi\u00f0\n! Kelda\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Midnight Madness\n|8. februar 1980\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Watcher in the Woods\n|17. apr\u00edl 1980\n|\n|A Watcher in the Woods eftir Florence Engal Randall\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Herbie Goes Bananas\n|25. juni, 1980\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Last Flight of Noah's Ark \n|25. juni 1980\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Popeye\n|12. desember 1980\n|Paramount Pictures\n|Popeye eftir E. C. Segar\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Devil and Max Devlin\n|6. mars 1981\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Amy\n|20. mars 1981\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Dragonslayer\n|26. juni 1981\n|Paramount Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Fox and the Hound\n|10. juli 1981\n|Walt Disney Feature Animation\n|The Fox and the Hound eftir Daniel P. Mannix\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Condorman\n|7. august 1981\n|\n|The Game of X eftir Robert Sheckley\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Night Crossing\n|5. februar 1982\n|\n|1979 hot-air balloon crossing of the Berlin Wall\n|-\n| style=\"background:#ffc080;\"| \u00a0\n|Tron\n|9. juli 1982\n|Lisberger Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Tex\n|30. juli 1982\n|\n|Tex eftir S. E. Hinton\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Trenchcoat\n|11. mars 1983\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Something Wicked This Way Comes\n|29. apr\u00edl 1983\n|\n|Something Wicked This Way Comes eftir Ray Bradbury\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Never Cry Wolf\n|7. oktober 1983\n|\n|Never Cry Wolf eftir Farley Mowat\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Running Brave\n|4. november 1983\n|Distributor only\n|life of Billy Mills\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Return to Oz \n|21. juni 1985\n|Silver Screen Partners II\n|Oz b\u00f8kur eftir L. Frank Baum\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Black Cauldron\n|24. juli 1985\n|Silver Screen Partners II og Walt Disney Feature Animation\n|The Chronicles of Prydain eftir Lloyd Alexander\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Journey of Natty Gann\n|27. september 1985\n|Silver Screen Partners II\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|One Magic Christmas\n|22. november 1985\n|Silver Screen Partners II\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Great Mouse Detective \n|2. juli 1986\n|Silver Screen Partners II og Walt Disney Feature Animation\n|Basil of Baker Street eftir Eve Titus\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Flight of the Navigator\n|30. juli 1986\n|Producers Sales Organization\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Benji the Hunted\n|17. juni 1987\n|Silver Screen Partners III og Mulberry Square Productions\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Return to Snowy River\n|15. apr\u00edl 1988\n|Silver Screen Partners III\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Oliver & Company \n|18. november 1988\n|Silver Screen Partners III og Walt Disney Feature Animation\n|Oliver Twist eftir Charles Dickens\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Honey, I Shrunk the Kids \n|23. juni 1989\n|Silver Screen Partners III\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Cheetah \n|18. august 1989\n|Silver Screen Partners III\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Little Mermaid \n|17. november 1989\n|Silver Screen Partners IV og Walt Disney Feature Animation\n|The Little Mermaid eftir Hans Christian Andersen\n|}\n\n1990-\u00e1rini\n{| class=\"wikitable\"\n|-\n! \n! Filmsheiti\n! \u00datgivin \u00ed USA\n! Framleitt saman vi\u00f0\n! Kelda\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|DuckTales the Movie: Treasure of the Lost Lamp \n|3. august 1990\n|Walt Disney Feature Animation og Disney MovieToons\n|DuckTales sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Rescuers Down Under\n|16. november 1990\n|Silver Screen Partners IV og Walt Disney Feature Animation\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|White Fang\n|18. januar 1991\n|Silver Screen Partners IV\n|White Fang eftir Jack London\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Shipwrecked\n|1. mars 1991\n|\n|Robinson Crusoe eftir Daniel Defoe\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Wild Hearts Can't Be Broken\n|24. mai 1991\n|Silver Screen Partners IV\n|A Girl and Five Brave Horses eftir Sonora Webster Carver\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Rocketeer\n|21. juni 1991\n|Touchstone Pictures og Silver Screen Partners IV\n|The Rocketeer teknir\u00f8\u00f0 eftir Dave Stevens\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Beauty and the Beast\n|22. november 1991\n|Silver Screen Partners IV og Walt Disney Feature Animation\n|Beauty and the Beast eftir Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuvetilnevndur: Academy Award for Best Picture.\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Newsies\n|10. apr\u00edl 1992\n|Touchwood Pacific Partners\n|Newsboys Strike of 1899\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Honey, I Blew Up the Kid\n|17. juli 1992\n|Touchwood Pacific Partners\n| \n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Mighty Ducks\n|October 2, 1992\n|Touchwood Pacific Partners og Avnet\u2013Kerner Productions\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Aladdin\n|25. november 1992\n|Walt Disney Feature Animation\n|\"Aladdin\" eftir Antoine Galland\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Muppet Christmas Carol\n|11. desember 1992\n|Jim Henson Productions\n|A Christmas Carol eftir Charles Dickens\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Homeward Bound: The Incredible Journey\n|3. februar 1993\n|Touchwood Pacific Partners \n|The Incredible Journey eftir Sheila Burnford\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|A Far Off Place\n|12. mars 1993\n|Amblin Entertainment og Touchwood Pacific Partners\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Adventures of Huck Finn\n|2. apr\u00edl 1993\n|\n|Adventures of Huckleberry Finn eftir Mark Twain\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Hocus Pocus\n|16. juli 1993\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Cool Runnings\n|1. oktober 1993\n|\n|bobsleigh at the 1988 Winter Olympics\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Three Musketeers \n|12. november 1993\n|Caravan Pictures\n|The Three Musketeers eftir Alexandre Dumas\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Iron Will \n|14. januar 1994\n|\n|1918 Winnipeg-St. Paul sled dog race\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Blank Check \n|11. februar 1994\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|D2: The Mighty Ducks \n|25. mars 1994\n|Avnet\u2013Kerner Productions\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|White Fang 2: Myth of the White Wolf \n|15. apr\u00edl 1994\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Lion King \n|24. juni 1994\n|Walt Disney Feature Animation\n|Hamlet eftir William Shakespeare\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Angels in the Outfield\n|15. juli 1994\n|Caravan Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Squanto: A Warrior's Tale \n|October 28, 1994\n|\n|life of Squanto\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Santa Clause \n|11. november 1994\n|Hollywood Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Rudyard Kipling's The Jungle Book  \n|25. desember 1994\n|\n|The Jungle Book eftir Rudyard Kipling\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Heavyweights \n|February 17, 1995\n|Caravan Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Man of the House \n|3. mars 1995\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Tall Tale \n|24. mars 1995\n|Caravan Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|A Goofy Movie \n|7. apr\u00edl 1995\n|Disney MovieToons\n|Goof Troop Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Pocahontas \n|23. juni 1995\n|Walt Disney Feature Animation\n| life of Pocahontas\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Operation Dumbo Drop\n|28. juli 1995 \n|Polygram Filmed Entertainment\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|A Kid in King Arthur's Court \n|11. august 1995\n|Trimark Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Big Green \n|September 29, 1995\n|Caravan Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Frank and Ollie\n|October 20, 1995\n|\n|lives of Frank Thomas and Ollie Johnston\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Toy Story\n|22. november 1995\n|Pixar Animation Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Tom and Huck \n|December 22, 1995\n| Painted Fence Productions\n|The Adventures of Tom Sawyer eftir Mark Twain \n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Muppet Treasure Island\n|16. februar 1996\n|Jim Henson Productions\n|Treasure Island eftir Robert Louis Stevenson\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Homeward Bound II: Lost in San Francisco \n|8. mars 1996\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffc080;\"| \u00a0\n|James and the Giant Peach\n|12. apr\u00edl 1996\n|Allied Filmmakers, Skellington Productions, og Guild Film Distribution\n|James and the Giant Peach eftir Roald Dahl\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Hunchback of Notre Dame \n|21. juni 1996\n|Walt Disney Feature Animation\n|The Hunchback of Notre Dame eftir Victor Hugo\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|First Kid \n|30. august 1996\n|Caravan Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|D3: The Mighty Ducks \n|October 4, 1996\n|Avnet\u2013Kerner Productions\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|101 Dalmatians \n|27. november 1996\n|Great Oaks\n|The Hundred and One Dalmatians eftir Dodie Smith\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|That Darn Cat \n|February 14, 1997\n|\n|Undercover Cat eftir The Gordons\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Jungle 2 Jungle\n|7. mars 1997 \n|TF1\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Hercules \n|27. juni 1997\n|Walt Disney Feature Animation\n|Mythology of Hercules\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|George of the Jungle \n|16. juli 1997\n|Mandeville Films\n|George of the Jungle sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|RocketMan\n|October 10, 1997\n|Caravan Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Flubber \n|26. november 1997\n|Great Oaks\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Mr. Magoo \n|December 25, 1997\n|\n|Mr. Magoo character by United Productions of America\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Meet the Deedles\n|27. mars 1998\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Mulan \n|19. juni 1998\n|Walt Disney Feature Animation\n|legend of Hua Mulan\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Parent Trap \n|29. juli 1998\n|\n|Lottie and Lisa eftir Erich K\u00e4stner\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|I'll Be Home for Christmas \n|November 13, 1998\n|Mandeville Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|A Bug's Life\n|November 25, 1998\n|Pixar Animation Studios\n|Seven Samurai\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Mighty Joe Young \n|December 25, 1998\n|RKO Radio Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|My Favorite Martian \n|12. februar 1999\n|\n|My Favorite Martian Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Doug's 1st Movie \n|26. mars 1999\n|DisneyToon Studios og Jumbo Pictures\n|Doug Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Endurance\n|May 14, 1999\n|\n|life of Haile Gebrselassie\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Tarzan \n|June 18, 1999\n|Walt Disney Feature Animation\n|Tarzan b\u00f8kur eftir Edgar Rice Burroughs\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Inspector Gadget \n|July 23, 1999\n|Caravan Pictures\n|Inspector Gadget Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|The Hand Behind the Mouse: The Ub Iwerks Story\n|8. oktober 1999\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Straight Story \n|15. oktober 1999\n|FilmFour og StudioCanal\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Toy Story 2\n|24. november 1999\n|Pixar Animation Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ffc080;\"| \u00a0\n|Fantasia 2000\n|December 17, 1999 (frums\u00fdning)1. januar 2000 (IMAX \u00fatg\u00e1va)\n|Walt Disney Feature Animation\n|\n|}\n\n2000-\u00e1rini\n{| class=\"wikitable\"\n|-\n! \n! Filmsheiti\n! \u00datgivin \u00ed USA\n! Framleiddur saman vi\u00f0\n! Kelda\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Tigger Movie \n|February 11, 2000\n|DisneyToon Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Dinosaur \n|May 19, 2000\n|Walt Disney Feature Animation\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Kid \n|July 7, 2000\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Remember the Titans \n|September 29, 2000\n|Jerry Bruckheimer Films\n|events at T. C. Williams High School\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Whispers: An Elephant's Tale\n|October 13, 2000\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|102 Dalmatians\n|November 22, 2000\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Emperor's New Groove \n|December 15, 2000\n|Walt Disney Feature Animation\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Recess: School's Out \n|February 16, 2001\n|DisneyToon Studios\n|Recess by Paul Germain and Joe Ansolabehere\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Atlantis: The Lost Empire \n|June 15, 2001\n|Walt Disney Feature Animation\n|legend of Atlantis\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Princess Diaries\n|August 3, 2001 \n|\n| The Princess Diaries by Meg Cabot\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Max Keeble's Big Move \n|October 5, 2001\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Monsters, Inc.\n|November 2, 2001\n|Pixar Animation Studios\n|nominee for the Academy Award for Best Animated Feature.\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Snow Dogs \n|January 18, 2002\n|The Kerner Entertainment Company\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Return to Never Land \n|February 15, 2002\n|DisneyToon Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Rookie \n|March 29, 2002\n|\n|life of Jim Morris\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Lilo & Stitch \n|June 21, 2002\n|Walt Disney Feature Animation\n|nominee for the Academy Award for Best Animated Feature.\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Country Bears \n|July 26, 2002\n|Gunn Films\n|Country Bear Jamboree park attraction\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Tuck Everlasting \n|October 11, 2002\n|\n|Tuck Everlasting by Natalie Babbitt\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Santa Clause 2 \n|November 1, 2002\n|Boxing Cat Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Treasure Planet \n|November 27, 2002\n|Walt Disney Feature Animation\n|Treasure Island by Robert Louis Stevensonnominee for the Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Jungle Book 2 \n|February 14, 2003\n|DisneyToon Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Piglet's Big Movie \n|March 21, 2003\n|DisneyToon Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Ghosts of the AbyssI3D\n|Apr\u00edl 11, 2003\n|Walden Media\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Holes \n|Apr\u00edl 18, 2003\n|Walden Media\n|Holes by Louis Sachar\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Lizzie McGuire Movie \n|May 2, 2003\n|\n|Lizzie McGuire by Terri Minsky\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Finding Nemo\n|May 30, 2003\n|Pixar Animation Studios\n|Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl\n|July 9, 2003\n|Jerry Bruckheimer Films\n|Walt Disney's Pirates of the Caribbean\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Freaky Friday \n|August 6, 2003\n|Gunn Films\n|Freaky Friday by Mary Rodgers\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Brother Bear\n|November 1, 2003\n|Walt Disney Feature Animation\n|nominee for the Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Haunted Mansion \n|November 26, 2003\n|Gunn Films\n|Haunted Mansion park attraction\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Young Black Stallion\n|December 25, 2003\n|The Kennedy/Marshall Company\n|The Young Black Stallion by Steven Farley\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Teacher's Pet \n|January 16, 2004\n|DisneyToon Studios\n| Teacher's Pet by Gary Baseman\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Miracle \n|February 6, 2004\n|\n|US hockey victory at 1980 Winter Olympics\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Confessions of a Teenage Drama Queen\n|February 20, 2004 \n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Home on the Range \n|Apr\u00edl 2, 2004\n|Walt Disney Feature Animation\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Sacred Planet \n|Apr\u00edl 22, 2004\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Around the World in 80 Days \n|June 16, 2004\n|Walden Media\n|Around the World in Eighty Days by Jules Verne\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|America's Heart and Soul \n|July 2, 2004\n|Blacklight Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Princess Diaries 2: Royal Engagement \n|August 11, 2004\n|\n| The Princess Diaries by Meg Cabot\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Incredibles\n|November 5, 2004\n|Pixar Animation Studios\n|Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|National Treasure \n|November 19, 2004\n|Jerry Bruckheimer Films\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Aliens of the Deep \n|January 28, 2005\n|Walden Media\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Pooh's Heffalump Movie\n|February 11, 2005 \n|DisneyToon Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Pacifier\n|March 4, 2005\n|Spyglass Entertainment\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Ice Princess \n|March 18, 2005\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Herbie: Fully Loaded \n|June 22, 2005\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Sky High \n|July 29, 2005\n|Gunn Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Greatest Game Ever Played \n|September 30, 2005\n|\n|Francis Ouimet\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Chicken Little2D3D \n|November 4, 2005 \n|Walt Disney Feature Animation\n|Henny Penny fable\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe\n|December 9, 2005\n|Walden Media\n|The Lion, the Witch and the Wardrobe by C.S. Lewis\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Glory Road\n|January 13, 2006\n|Jerry Bruckheimer Films\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Roving Mars \n|January 27, 2006\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Eight Below\n|February 17, 2006\n|Spyglass Entertainment and Mandeville Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Shaggy Dog \n|March 10, 2006\n|Mandeville Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Wild\n|Apr\u00edl 14, 2006\n|C.O.R.E. Feature Animation, Hoytyboy Pictures Contrafilm\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Cars\n|June 9, 2006\n|Pixar Animation Studios\n|nominee for the Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest\n|July 7, 2006\n|Jerry Bruckheimer Films\n|Walt Disney's Pirates of the Caribbean\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Invincible\n|August 25, 2006 \n|Mayhem Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Nightmare Before Christmas 3-D (re-release)\n|October 27, 2006\n|Skellington Productions\n|\"The Nightmare Before Christmas\" by Tim Burton\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Santa Clause 3: The Escape Clause\n|November 3, 2006\n|Outlaw Productions & Boxing Cat Productions\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Bridge to Terabithia (Br\u00fagvin til Terabithia)\n|February 16, 2007\n|Walden Media  \n|Bridge to Terabithia  By Katherine Paterson\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Meet the Robinsons2D3D\n|March 30, 2007\n|Walt Disney Animation Studios\n|A Day with Wilbur Robinson by William Joyce\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Pirates of the Caribbean: At World's End \n|May 25, 2007\n|Jerry Bruckheimer Films \n|Walt Disney's Pirates of the Caribbean\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Ratatouille\n|June 29, 2007\n|Pixar Animation Studios\n|Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Underdog \n|August 3, 2007\n|Spyglass Entertainment and Classic Media\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Game Plan\n|September 28, 2007\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffc080;\"| \u00a0\n|Enchanted\n|November 21, 2007\n|Right Coast Entertainment and Josephson Entertainment\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|National Treasure: Book of Secrets\n|December 21, 2007\n|Jerry Bruckheimer Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Hannah Montana & Miley Cyrus: Best of Both Worlds Concert3D\n|February 1, 2008\n|PACE\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|College Road Trip\n|March 7, 2008\n|Gunn Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Chronicles of Narnia: Prince Caspian\n|May 16, 2008\n|Walden Media\n|Prince Caspian by C.S. Lewis\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|WALL-E\n|June 27, 2008\n|Pixar Animation Studios\n|Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Beverly Hills Chihuahua\n|October 3, 2008\n|Mandeville Films\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Morning Light\n|October 17, 2008\n|\n|44th Transpacific Yacht Race\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|High School Musical 3: Senior Year\n|October 24, 2008\n|Borden and Rosenbush Entertainment\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Roadside Romeo\n|October 24, 2008\n|Yash Raj Films, Walt Disney International India \n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Hexe Lilli: Der Drache und das magische Buch\n|November 10, 2008\n|Babelsberg Film\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Bolt2D3D\n|November 21, 2008\n|Walt Disney Animation Studios\n|nominee for the Academy Award for Best Animated Feature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Bedtime Stories\n|December 25, 2008\n|Gunn Films and Happy Madison\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Jonas Brothers: The 3D Concert Experience3D, I3D\n|February 27, 2009\n|Jonas Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Race to Witch Mountain\n|March 13, 2009\n|Gunn Films\n|Escape to Witch Mountain by Alexander Key\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Hannah Montana: The Movie\n|Apr\u00edl 10, 2009\n|It's a Laugh Productions and Millar Gough Ink\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|The Boys: The Sherman Brothers' Story\n|May 22, 2009\n|Crescendo Productions, Red Hour Films, and Traveling Light\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Up2D3D\n|May 29, 2009\n|Pixar Animation Studios\n|Academy Award for Best Animated Featurenominee for the Academy Award for Best Picture\n|-\n| style=\"background:#ffc080;\"| \u00a0\n|G-Force2D3D\n|July 24, 2009\n|Jerry Bruckheimer Films\n|\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Walt & El Grupo\n|September 9, 2009\n|Theodore Thomas Productions\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|A Christmas Carol2D3D, I3D\n|November 6, 2009\n|ImageMovers Digital\n|A Christmas Carol by Charles Dickens\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Old Dogs\n|November 25, 2009\n|Tapestry Films\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|The Princess and the Frog\n|December 11, 2009\n|Walt Disney Animation Studios \n|The Frog Princess by E. D. Baker and The Frog Princenominee for the Academy Award for Best Animated Feature\n|}\n\n2010-\u00e1rini\n{| class=\"wikitable\"\n|-\n! \n! Filmsheiti\n! \u00datgivin \u00ed USA\n! Framleiddur saman vi\u00f0\n! Kelda\n|-\n| style=\"background:#ffc080;\"| \u00a0\n|Alice in Wonderland2D3D, I3D\n|5. mars 2010\n|The Zanuck Company og Roth Films \n|Alice's Adventures in Wonderland og Through the Looking-Glass hj\u00e1 Lewis Carroll\n|-\n| style=\"background:#6cf;\"| \u00a0\n|Waking Sleeping Beauty\n|26. mars 2010\n|Stone Circle Pictures\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Prince of Persia: The Sands of Time \n|28. mai 2010\n|Jerry Bruckheimer Filmar\n|Prince of Persia eftir Jordan Mechner\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Toy Story 32D3D, I3D\n|18. juni 2010\n|Pixar Animation Studios \n|Academy Award fyri Best Animated Featuretilnevndur Oscar vir\u00f0isl\u00f8n fyri Besta filmin\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Sorcerer's Apprentice \n|14. juli 2010\n|Jerry Bruckheimer Filmar\n|The Sorcerer's Apprentice eftir Johann Wolfgang von Goethe og broti\u00f0 \u00ed Fantasia\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Secretariat\n|8. oktober 2010\n|Mayhem Pictures\n|Secretariat: The Making of a Champion eftir William Nack \n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Do Dooni Chaar\n|8. oktober 2010\n|Planman Motion PicturesWalt Disney International India og Disney World Cinema\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Tangled2D3D\n|24. november 2010\n|Walt Disney Animation Studios\n|Rapunzel eftir Br\u00f8\u00f0urnir Grimm\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Tron: Legacy2D3D, I3D\n|December 17, 2010\n|Lisberger Studios, LivePlanet og Sean Bailey Productions\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Anaganaga O Dheerudu\n|21. januar 2011\n|A Bellyful of Dreams EntertainmentWalt Disney International India og Disney World Cinema\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Mars Needs Moms2D3D, I3D\n|11. mars 2011\n|ImageMovers Digital\n|Mars Needs Moms! eftir Berkeley Breathed\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Zokkomon\n|22. apr\u00edl 2011\n|Walt Disney International India og Disney World Cinema\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Prom\n|29. apr\u00edl 2011\n|\n|\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides2D3D, I3D\n|20. mai 2011\n|Jerry Bruckheimer Filmar\n|Pirates of the Caribbean hj\u00e1 Walt DisneyOn Stranger Tides eftir Tim Powers\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Cars 22D3D, I3D\n|24. juni 2011\n|Pixar Animation Studios\n|\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| \u00a0\n|Winnie the Pooh\n|15. juli 2011\n|Walt Disney Animation Studios\n|Winnie-the-Pooh b\u00f8kur eftir A. A. Milne\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0\n|The Muppets\n|23. november 2011\n|The Muppets Studio\n|The Muppets eftir Jim Henson\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0 \n|John Carter2D3D, I3D\n|9. mars 2012\n|\n|A Princess of Mars eftir Edgar Rice Burroughs\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| \u00a0 \n|The Avengers2D3D, I3D\n| 4. mai 2012\n|Marvel Studios\n|The Avengers eftir Stan Lee og Jack Kirby\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Brave\n|June 22. juni 2012\n|Pixar Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|The Odd Life of Timothy Green\n|15. august 2012\n|Monsterfoot Productions og Scott Sanders Productions\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Frankenweenie\n|5. oktober 2012\n|Tim Burton Productions\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Wreck-It Ralph\n|2. november 2012\n|Walt Disney Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Oz the Great and Powerful\n|8. mars 2013\n|Roth Films og Curtis-Donen Productions\n|-\n| style=\"background:#80ff80;\"| N\n|Wings of Life\n|16. apr\u00edl 2013\n|Disneynature og Blacklight Films\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Monsters University\n|21. juni 2013\n|Pixar Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|The Lone Ranger\n|3. juli 2013\n|Jerry Bruckheimer Films, Blind Wink and Infinitum Nihil\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Planes\n|9. august 2013\n|DisneyToon Studios\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Frozen\n|27. november 2013\n|Walt Disney Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Saving Mr. Banks\n|13. desember 2013\n|BBC Films, Essential Media and Entertainment, Ruby Films and Hopscotch Features\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Muppets Most Wanted\n|21. mars 2014\n|Mandeville Films\n|-\n| style=\"background:#80ff80;\"| N\n|Bears\n|18. apr\u00edl 2014\n|Disneynature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Million Dollar Arm\n|16. mai 2014\n|Roth Films og Mayhem Pictures\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Maleficent\n|30. mai 2014\n|Roth Films\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Planes: Fire & Rescue\n|18. juli 2014\n|DisneyToon Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Khoobsurat\n|19. september 2014\n|UTV Motion Pictures, Disney India og Anil Kapoor Films\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Alexander and the Terrible, Horrible, No Good, Very Bad Day\n|10. oktober 2014\n|21 Laps Entertainment og The Jim Henson Company\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Big Hero 6\n|7. november 2014\n|Walt Disney Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Into the Woods\n|25. desember 2014\n|Lucamar Productions and Marc Platt Productions\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|McFarland, USA\n|20. februar 2015\n|Mayhem Pictures\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Cinderella\n|13. mars 2015\n|Genre Films\n|-\n| style=\"background:#80ff80;\"| N\n|Monkey Kingdom\n|17. apr\u00edl 2015\n|Disneynature\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Tomorrowland\n|22. mai 2015\n|A113 Productions\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Inside Out\n|19. juni 2015\n|Pixar Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|ABCD 2\n|19. juni 2015\n|UTV Motion Pictures og Disney India\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|The Good Dinosaur\n| 25. november 2015\n|Pixar Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|The Finest Hours\n|29. januar 2016\n|Whitaker Entertainment og Red Hawk Entertainment \n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Zootopia\n|4. mars 2016\n|Walt Disney Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|The Jungle Book\n|15. apr\u00edl 2016\n|Fairview Entertainment\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Alice Through the Looking Glass\n|27. mai 2016\n|Roth Films, Team Todd og Tim Burton Productions\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n|Finding Dory\n|17. juni 2016\n|Pixar Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|The BFG\n|1. juli 2016\n|Amblin Entertainment, Reliance Entertainment, Walden Media og The Kennedy/Marshall Company\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Pete's Dragon\n|12. august 2016\n|Whitaker Entertainment\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Queen of Katwe\n|23. september 2016\n|ESPN Films, Cine Mosaic og Mirabai Films\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n| Moana\n| 23. november 2016\n| Walt Disney Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n| Dangal\n| \n| Disney India, UTV Motion Pictures og Aamir Khan Productions\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n| Beauty and the Beast\n| \n| Mandeville Films\n|-\n| style=\"background:#80ff80;\"| N\n| Born in China\n| \n| Disneynature, Shanghai Media Group og Chuan Films\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n|Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales\n| \n| Jerry Bruckheimer Films\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n| Cars 3\n| \n| Pixar Animation Studios\n|-\n| style=\"background:#ffff80;\"| L\n| Jagga Jasoos\n| \n| Disney India, UTV Motion Pictures, Picture Shuru Entertainment og Ishana Movies\n|-\n| style=\"background:#ff8080;\"| A\n| Coco\n| \n| Pixar Animation Studios\n|}\n\nS\u00ed eisini \nThe Walt Disney Company\n\nKeldur\n\nTeknifilmar\nDisney filmar\nDisney"}
{"id": "17143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappr%C3%B3%C3%B0rarfelagi%C3%B0%20NS%C3%8D", "title": "Kappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 NS\u00cd", "text": "Kappr\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 NS\u00cd er eitt f\u00f8royskt r\u00f3\u00f0rarfelag av Glyvrum. B\u00e1tarnir hj\u00e1 felagnum eru gulir vi\u00f0 sv\u00f8rtum stokkum. Felagi\u00f0 er tri\u00f0mest vinnandi kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 20 FM heitum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1973-2011.\n\nB\u00e1tar og vunnin FM \n5 mannaf\u00f8r:\nTjaldri\u00f0 - 5 FM hj\u00e1 5-mannaf\u00f8rum vi\u00f0 dreingjum og 1 FM hj\u00e1 5-mannaf\u00f8rum vi\u00f0 kvinnum\nSp\u00f3gvin - ? FM - Barnar\u00f3\u00f0ur dreingir vunnu FM \u00ed 2011\n\n6 mannafar:\nS\u00f8lmundur - 3 FM vi\u00f0 6-mannaf\u00f8rum hj\u00e1 monnum og 1 FM vi\u00f0 6-mannaf\u00f8rum hj\u00e1 kvinnum\n\n8 mannafar:\nHei\u00f0ab\u00e1turin - 2 FM\n\n10 mannafar:\nEysturoyingur - 7 FM heiti, sum er n\u00e6st mest, bara Havnarb\u00e1turin hevur vunni\u00f0 fleiri.\n\nF\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \nAllir b\u00e1tarnir hj\u00e1 Kappr\u00f3\u00f0rarfelagnum NS\u00cd hava vunni\u00f0 FM:\nSp\u00f3gvin FM 2011, barnar\u00f3\u00f0ur dreingir\nTjaldri\u00f0 - 5 FM hj\u00e1 5-mannaf\u00f8rum vi\u00f0 dreingjum og 1 FM hj\u00e1 5-mannaf\u00f8rum vi\u00f0 kvinnum\nS\u00f8lmundur hevur vunni\u00f0 3 FM vi\u00f0 6-mannaf\u00f8rum hj\u00e1 monnum og 1 FM vi\u00f0 6-mannaf\u00f8rum hj\u00e1 kvinnum\nHei\u00f0ab\u00e1turin hevur vunni\u00f0 2 FM\nEysturoyingur hevur vunni\u00f0 7 FM\n\nNevnd \nForma\u00f0ur: Ludv\u00edk vi\u00f0 Stein\nN\u00e6stforma\u00f0ur: Bjarki Danielsen\nSkrivari: Bogi Olsen \nKassameistari: Hilmar Sam Lamhauge\nNevndarlimur: Eiler Lamhauge\nTiltakslimir: S\u00e1mal Hansen og Gudmundur Danielsen\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kappr\u00f3\u00f0rarfelagnum NS\u00cd\n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g"}
{"id": "17176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oahu", "title": "Oahu", "text": "Oahu (\u00e1 hawaiianskum O\u02bbahu) er ein kyrrahavsoyggj. O\u02bbahu er vi\u00f0 s\u00ednum umlei\u00f0 1,545 km2 tri\u00f0st\u00f8rsta oyggj \u00ed Hawai'i, og her b\u00fagva umlei\u00f0 953 t\u00fasund f\u00f3lk. St\u00f8rsi b\u00fdurin og eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hawai'i er Honolulu. H\u00e6gsta punkti\u00f0 \u00e1 oynni er Mount Ka\u02bbala 1220 m. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin her er v\u00e6l oman fyri mi\u00f0alf\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Hawai'i. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin er 631,7 pers\u00f3nar fyri ferkilometurin, og ta\u00f0 er n\u00f3gv \u00ed amerikanskum h\u00f8pi. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin \u00ed Hawai\u2019i er \u00ed mi\u00f0al 82,6 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn km2 og \u00ed USA 34,2/km2. \u00c1 O\u02bbahu er n\u00f3gv f\u00f3lk av japanskum uppruna. \n\nHavi\u00f0 kring O\u02bbahu er fult av l\u00edvi og heimsta\u00f0ur hj\u00e1 til d\u00f8mis hvalum, delfinum og st\u00f3rum havskjaldb\u00f8kum, i\u00f0 til t\u00ed\u00f0ir kunnu s\u00edggjast fr\u00e1 landi.\u2028\n\nHawaii\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "17177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edson%20Celulari", "title": "Edson Celulari", "text": "Edson Francisco Celulari (f\u00f8ddur 20. mars 1958 \u00ed Bauru) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0\nCelulari var limur \u00ed Por\u00e3o 7, ein amat\u00f8r sj\u00f3nleikarab\u00f3lkur \u00far S\u00e3o Carlos. T\u00e1 i\u00f0 hann var 16 \u00e1ra gamal, flutti hann til S\u00e3o Paulo at lesa drama \u00e1 Escola de Arte Dram\u00e1tica (Dramatic Art School) \u00e1 University of S\u00e3o Paulo. Celulari sp\u00e6ldi fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0slu \u00ed 1978 \u00ed telenovel-filminum Sal\u00e1rio Minimo hj\u00e1 TV Tupi. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur Celulari sp\u00e6lt \u00ed fleiri sj\u00f3nvarps, film og pall framlei\u00f0slum.\n\nHann var giftur vi\u00f0 sj\u00f3nleikarinnuni Cl\u00e1udia Raia fr\u00e1 1993 til 2010. Tey sp\u00e6ldu saman \u00ed telenovela sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum Deus nos Acuda og Torre de Babel.\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "17184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hilo", "title": "Hilo", "text": "Hilo er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Hawai'i. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 43 263 \u00edb\u00fagvar. Hilo liggur \u00e1 oynni Hawai'i. \n\nHawaii\nB\u00fdir \u00ed Hawaii"}
{"id": "17185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ernest%20Borgnine", "title": "Ernest Borgnine", "text": "Ernest Borgnine (f. 24. januar 1917 \u00ed Connecticut \u2013 d. 8. juli 2012 \u00ed Kalifornia) hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum filmum. Ofta sum \u00f3ndi ma\u00f0urin ella banditturin. Eisini hevur hann havt leiklut \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um. Ernest Borgnine var\u00f0 f\u00f8ddur vi\u00f0 navninum Ermes Effron Borgnino 24. januar 1917 \u00ed Hamden \u00ed Connecticut \u00ed USA. Kendi amerikanski filmssj\u00f3nleikarin anda\u00f0ist 8. juli 2012. Hann gj\u00f8rdist 95 \u00e1ra gamal. Hann vann s\u00e6r ein Oscar fyri leiklutin sum Marty Piletti \u00ed fiminum \"Marty\" \u00ed 1955. Honum er eisini ogna\u00f0 ein stj\u00f8rna \u00e1 kenda Walk of Fame \u00ed Hollywood, Kalifornia. \u00cd 1973 giftist hann norsku Tova Tr\u00e6sn\u00e6s, sum n\u00fa situr einkja. Hon er annars fimta kona hansara og er kend fyri kosmetikkfyrit\u00f8ku s\u00edna \"Beauty of Tova\". Borgnine var \u00ed mong \u00e1r \u00ed amerikansku sj\u00f3verjuni, \u00e1\u00f0renn hann f\u00f3r \u00e1 sj\u00f3nleikarask\u00fala. Fyrstu fer\u00f0 \u00e1 palli var \u00e1 Broadway, New York \u00ed 1947, og f\u00f3lk l\u00f8gdu hann til merkis. \u00c1 filmi var hann fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00ed 1951. Seinni gj\u00f8rdist hann kendur sum \u00f3ndi sersjanturin \u00ed \"From Here To Eternity\" \u00ed 1953.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "17189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartisvanur", "title": "Svartisvanur", "text": "Tann svarti svanin (lat\u00edn Cygnus atratus) er av dunnu\u00e6ttini. Tann svarti svanin hoyrir ikki heima \u00ed evropeiska fuglaheiminum, men hann hevur \u00e1l\u00edkav\u00e6l kl\u00e1ra at b\u00fasett seg \u00ed fleiri londum, millum anna\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi og \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Eisini eru svartir svanar s\u00e6ddir um alt Danmark seinnu \u00e1rini. T\u00e1 evropear komu til Avstralia \u00e1 fyrsta sinni, s\u00f3u teir ein b\u00f3lk av sv\u00f8rtum svanum. Hetta var ongant\u00ed\u00f0 s\u00e6\u00f0 fyrr av evropeum, t\u00ed \u00ed okkara hugaheimi er ein svanur hv\u00edtur. Hann er eisini innfluttur til N\u00fds\u00e6lands. Tann svarti steggin er vanliga s\u00f3tsvartur, hevur sv\u00f8rt bein og eitt reytt nev. Honin er eitt sindur minni og hevur eitt nev sum ikki er l\u00edka reytt sum hj\u00e1 steggjanum. Ungarnir eru gr\u00e1br\u00fanir og hava gr\u00e1tt nev. \n\n\u00cd m.a. 2014 s\u00f3u f\u00f3lk \u00e1 Sk\u00e1la ein svartan svana vi\u00f0 Prest\u00e1. Ikki er greitt hvussu leingi hann hevur veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, og um hann hevur fylgi av fleiri sv\u00f8rtum svanum. Ta\u00f0 er sera sj\u00e1ldsamt at s\u00edggja tann svarta svanan \u00ed F\u00f8royum.\n\nFuglab\u00f3kin \n\nStundum ala teir hann \u00ed d\u00fdrag\u00f8r\u00f0um \u00ed Evropa, og \u00ed einum landsynningsstormi var ein komin \u00ed t\u00fani\u00f0 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi kanska \u00far Onglandi. Hann var spakur og sera vakur. St\u00f8rstu veingjafja\u00f0rarnar v\u00f3ru hv\u00edtar; annars var hann svartur, uttan nevi\u00f0, sum var fagurt reytt vi\u00f0 einari hv\u00edtari rond tv\u00f8rturum. Fja\u00f0rarnar oman\u00e1 laga\u00f0u seg \u00ed v\u00f8krum bylgjum tv\u00f8rtur. eftir veingjunum og bakinum. Hann var\u00f0 sleptur \u00e1 Leitisvatn og livdi har \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Sera f\u00f3lkaalskin var hann, kom stundum t\u00e6tt til f\u00f3lk og fylgdist so vi\u00f0 teimum. Mong kendu ta\u00f0 sum ein sakn, t\u00e1 i\u00f0 hann var dey\u00f0ur .\n\nS\u00ed eisini \n\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\nFuglar"}
{"id": "17192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAgvur", "title": "Sk\u00fagvur", "text": "Sk\u00fagvur (lat. Stercorarius skua) er naka\u00f0 sum m\u00e1si til st\u00f8ddar, br\u00fanur sum hini kj\u00f3gvasl\u00f8gini, ikki b\u00fakhv\u00edtur og hevur onga sn\u00e6ldu. Sum kj\u00f3gvin er eftir ritu, er sk\u00fagvurin eftir likku, eltir hana, snittandi og snarandi, inntil hon m\u00e1 sp\u00fdggja. Men kemur t\u00e1 ein flokkur av ritum og ternum eftir honum, so m\u00e1 hann skunda s\u00e6r at fl\u00fdggja. Og ikki er hann sn\u00failigari enn so, at kj\u00f3gvin tuskar hann av. \u00dar sj\u00f3num f\u00e6r hann s\u00e6r sei\u00f0 og sild. Fyri bjargafuglin er hann ska\u00f0iligur, helst fyri lundan, tekur b\u00e6\u00f0i egg og fugl. L\u00edti\u00f0 er til av honum. Ta\u00f0, sum er \u00ed Evropa, hevur tiki\u00f0 s\u00e6r b\u00fagv \u00ed somu londum sum Nor\u00f0menn \u00ed for\u00f0um, \u00ed F\u00f8royum, Hetlandi, Orknoyggjum, Hebridum, \u00cdslandi og ikki s\u00f8rt \u00ed Gr\u00f8nlandi. \n\n\u00c1\u00f0ur \u00e1tti hann n\u00f3gvur \u00ed F\u00f8royum. S\u00f8gn er, at \u00ed st\u00f8\u00f0um var hann so t\u00e6ttur, at fjallmenn stundum, t\u00e1 i\u00f0 um r\u00e1ddi, n\u00fdttu eggini til at blaka fyri sey\u00f0. \u00cd summum bygdum beinskerdu teir ungarnar og t\u00f3ku teir so \u2014 mangar t\u00fasund \u00ed tali \u2014 t\u00e1 i\u00f0 teir v\u00f3ru fullvaksnir og feitir. Men fyri ska\u00f0an, hann gj\u00f8rdi \u00ed bj\u00f8rgunum, var\u00f0 roynt at avoy\u00f0a hann, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist teimum so, at um \u00e1r 1900 vistu teir bara 4 p\u00f8r vera eftir \u2014 \u00ed Sk\u00favoy, St\u00f3ru D\u00edmun, Sv\u00ednoy og Saksun. T\u00e1 fri\u00f0l\u00fdstu teir hann, og n\u00fa er hann v\u00e6l afturn\u00f8rdur. Mestur er hann \u00ed Saksun; har eiga um 100 p\u00f8r, og ikki er nevnt um naka\u00f0 spell av teimum. Ta\u00f0 sigst eisini, at \u00ed teimum h\u00f8gum, sum hann \u00e1\u00f0ur \u00e1tti mestur, sk\u00f3ru teir meiri sey\u00f0 t\u00e1, enn teir skera n\u00fa. Har, sum fuglur, i\u00f0 f\u00f8\u00f0ir seg av sj\u00f3num, eigur n\u00f3gvur, ver\u00f0ur alt\u00ed\u00f0 n\u00f3gv gras.\n\nS\u00ed eisini \n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n Mikkjal \u00e1 Ryggi: Fuglab\u00f3kin, D\u00fdral\u00e6ra II. 1951.\n\nFuglar"}
{"id": "17197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1776", "title": "1776", "text": "1776 (MDCCLXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 4. juli - USA ver\u00f0ur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 25. august - David Hume, skotskur heimspekingur og s\u00f8guskrivari (d. 1711)"}
{"id": "17229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%ADv%C3%ADkar%20S%C3%B3knar%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Kv\u00edv\u00edkar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Kv\u00edv\u00edkar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag er eitt kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00far Kv\u00edv\u00edk og grannabygdunum. R\u00f3\u00f0rarfelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 7. mai 1967. Felagi\u00f0 eigur ella hevur \u00e1tt b\u00e1tarnar: Junkarin, sum er 5-mannafar og Kv\u00edv\u00edkingur og Kv\u00edv\u00edksb\u00e1turin, sum eru 8-mannaf\u00f8r.\n\nFM heiti\u00f0 \nJunkarin 5-mannaf\u00f8r dreingir:\n1975\n1976\n1998\nJunkarin 5-mannaf\u00f8r kvinnur:\n2011\nJunkarin dreingir, barnar\u00f3\u00f0ur\n2012\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g"}
{"id": "17240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summar-OL%202012", "title": "Summar-OL 2012", "text": "Summar OL 2012, eisini nevnt OL 2012, 30. Olympisku summarleikirnir v\u00f3ru hildnir \u00ed Olympic Park, London, Ongland, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012.\nLondon er harvi\u00f0 tann fyrsti b\u00fdurin, sum alment er vertur fyri olympisku leikunum tr\u00fdggjar fer\u00f0ir, eftir at hava veri\u00f0 vertur \u00ed 1908 og \u00ed 1948. \n\nFyri a\u00f0ru fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 lutt\u00f3k ein f\u00f8royingur \u00e1 Olympisku Leikunum, t\u00e1 P\u00e1l Joensen svam fyri Danmark, eftirsum F\u00f8royar ikki sleppur at luttaka \u00e1 leikunum. Umframt P\u00e1l hevur Katrin Olsen eisini luttiki\u00f0 \u00e1 Olympisku Leikunum, hon lutt\u00f3k sum r\u00f3gvari og lutt\u00f3k eisini fyri Danmark.\n\nLeikirnir\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinar\n\nT\u00ed\u00f0ar\u00e6tlan \nTann almenna t\u00ed\u00f0ar\u00e6tlanin var\u00f0 almannakunngj\u00f8rd hin 15. februar 2011\n\nHygg eisini at \nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Summar-OL 2012\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Olympisku Leikunum\n\nBretland\nSummar-OL 2012"}
{"id": "17241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jared%20Harris", "title": "Jared Harris", "text": "Jared Francis Harris (* 24. august 1961 \u00ed London \u00ed Englandi, er ein bretskur sj\u00f3nleikari, best kendur fyri s\u00ednar leiklutir sum Lane Pryce \u00ed AMC r\u00f8\u00f0ini Mad Men, Mac McGrath \u00ed Mr. Deeds, Professor Moriarty \u00ed Sherlock Holmes: A Game of Shadows, og sum David Robert Jones \u00ed Fox science-fiction r\u00f8\u00f0ini Fringe.\n\nJared Harris er sonur sj\u00f3nleikaran Richard Harris og sj\u00f3nleikarinnuna Elizabeth Rees-Williams.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nJared Harris IMDb The Internet Movie Database\n\nBretar\nBretskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "17242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalv%C3%ADkar%20Streymnesar%20R%C3%B3%C3%B0rarfelag", "title": "Hvalv\u00edkar Streymnesar R\u00f3\u00f0rarfelag", "text": "Hvalv\u00edkar Streymnesar R\u00f3\u00f0rarfelag er eitt f\u00f8royskt kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00far bygdunum Streymnes og Hvalv\u00edk, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1976. B\u00e1tarnir hj\u00e1 felagnum eru gr\u00f8nir vi\u00f0 sv\u00f8rtum stokkum. \n\nB\u00e6\u00f0i Hvessingur og B\u00e1ran hava vunni\u00f0 FM-heiti. \u00cd 2020 luttekur felagi\u00f0 vi\u00f0 trimum manningum \u00ed FM-r\u00f3\u00f0rum; Hvessingur (6 mannaf\u00f8r menn), B\u00e1ran (5 mannaf\u00f8r kvinnur) og N\u00edsan (barnar\u00f3\u00f0ur).\n\nF\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \nB\u00e1ran, 5-mannaf\u00f8r kvinnur:\n1993\n1994\n1995\n\nHvessingur, 6-mannaf\u00f8r kvinnur:\n1996\n1998\n\nHvessingur, 6-mannaf\u00f8r menn:\n\n 1978\n 1980\n 1988\n 1993\n 1994\n 1995\n 1997\n 1999\n 2014\n 2019\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8roysk r\u00f3\u00f0rarfel\u00f8g"}
{"id": "17245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steypakappingin%20%C3%AD%20kvinnuf%C3%B3tb%C3%B3lti", "title": "Steypakappingin \u00ed kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti", "text": "Steypakappingin \u00ed kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti hevur veri\u00f0 skipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1990.\n\nListi yvir steypafinalur hj\u00e1 kvinnum\n\nListi yvir finalur:\n\nFinalur\n\nSteypavinnarar eftir felag\n\nFel\u00f8gini vi\u00f0 skr\u00e1skrift eru antin ikki til longur ella hava ikki naka\u00f0 li\u00f0 \u00ed 1. kvinnur longur ella hava lagt saman vi\u00f0 anna\u00f0 li\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n\n L\u00f8gmanssteypi\u00f0\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\u00cdtr\u00f3ttarkappingar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betri%20Deildin%20kvinnur", "title": "Betri Deildin kvinnur", "text": "Betri Deildin kvinnur er besta kvinnudeildin \u00ed F\u00f8royum. FSF hevur skipa\u00f0 fyri kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti s\u00ed\u00f0an 1985. Steypakappingin \u00ed kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti byrja\u00f0i fimm \u00e1r seinni \u00ed 1990. K\u00cd kvinnurnar eiga meti\u00f0 fyri flest FM heiti\u00f0, t\u00e6r hava vunni\u00f0 FM 20 fer\u00f0ir, harav 17 \u00e1r upp \u00ed slag. Vinnarin av deildini kvalifiserar seg til UEFA Women's Champions League.\n\nFel\u00f8g sum hava li\u00f0 \u00ed Betri Deildini kvinnur \n\n\u00cd 2020 v\u00f3ru ta\u00f0 seks li\u00f0, i\u00f0 kappa\u00f0ust um f\u00f8royameistaraheiti\u00f0, ta\u00f0 eru l\u00edka n\u00f3gv li\u00f0 sum \u00ed 2018. \u00cd 2019 v\u00f3ru bert fimm li\u00f0. NS\u00cd hevur aftur n\u00fa fingi\u00f0 li\u00f0 \u00ed bestu kvinnudeildina.\n\nListi yvir F\u00f8roymeistar \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir tey sum hava vunni\u00f0 FM s\u00ed\u00f0an kvinnuf\u00f3tb\u00f3lturin byrja\u00f0i \u00ed 1985: \nK\u00cd vann s\u00edtt 20. f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 2020.\n\n 1985: B36 (1)\n 1986: HB (1)\n 1987: B36 (2)\n 1988: HB (2)\n 1989: HB (3)\n 1990: SK\u00c1LA (1)\n 1991: \u00cdF (1)\n 1992: SK\u00c1LA (2)\n 1993: HB (4)\n 1994: HB (5)\n 1995: HB (6)\n 1996: B36 (3)\n 1997: K\u00cd (1)\n 1998: B36 (4)\n 1999: HB (7)\n 2000: K\u00cd (2)\n 2001: K\u00cd (3)\n 2002: K\u00cd (4)\n 2003: K\u00cd (5)\n 2004: K\u00cd (6)\n 2005: K\u00cd (7)\n 2006: K\u00cd (8)\n 2007: K\u00cd (9)\n 2008: K\u00cd (10)\n 2009: K\u00cd (11)\n 2010: K\u00cd (12)\n 2011: K\u00cd (13)\n 2012: K\u00cd (14)\n 2013: K\u00cd (15)\n 2014: K\u00cd (16)\n 2015: K\u00cd (17)\n 2016: K\u00cd (18)\n 2017: EB/Streymur/Sk\u00e1la (1)\n 2018: EB/Streymur/Sk\u00e1la (2)\n 2019: K\u00cd (19)\n 2020: K\u00cd (20)\n 2021: K\u00cd (21)\n 2022: K\u00cd (22)\n\nHagt\u00f8l yvir f\u00f8royameistaraheiti \n K\u00cd: 20 fer\u00f0ir f\u00f8royameistari\n HB: 7 fer\u00f0ir f\u00f8royameistari\n B36: 4 fer\u00f0ir f\u00f8royameistari\n SK\u00c1LA: 2 fer\u00f0ir f\u00f8royameistari\n \u00cdF: 1 fer\u00f0 f\u00f8royameistari\n EB/Streymur/Sk\u00e1la: 2 fer\u00f0ir f\u00f8royameistari\n\nBestu m\u00e1lskj\u00fattar \n\nRannv\u00e1 B. Andreasen hevur vunni\u00f0 gylta sk\u00f3gvin heili 12 fer\u00f0ir, fyrstu fer\u00f0 var \u00ed 1997.\n\n2020 - Evy \u00e1 Lakjuni (K\u00cd) 17 m\u00e1l\n2019 - Heidi Sevdal (HB) 25 m\u00e1l\n2018 - Heidi Sevdal (HB) 23 m\u00e1l\n2017 - Heidi Sevdal (EBS/Sk\u00e1la) 33 m\u00e1l\n2016 - Milja Simonsen (HB) 25 m\u00e1l\n2015 - Heidi Sevdal (HB), Maria Thomsen (K\u00cd) 22 m\u00e1l\n2014 - Heidi Sevdal, Rannv\u00e1 B. Andreasen 29 m\u00e1l\n2013 - Heidi Sevdal 29 m\u00e1l\n2012 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 33 m\u00e1l\n2011 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 29 m\u00e1l\n2010 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 27 m\u00e1l\n2009 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 28 m\u00e1l\n2008 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 27 m\u00e1l\n2007 - Malena Josephsen skora\u00f0i 17 m\u00e1l\n2006 - Rannv\u00e1 B. Andreasen og Hanna H\u00f8jgaard skora\u00f0u 28 m\u00e1l\n2005 - Malena Josephsen skora\u00f0i 27 m\u00e1l\n2004 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 30 m\u00e1l\n2003 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 46 m\u00e1l\n2002 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 36 m\u00e1l\n2001 - Kristina Ey\u00f0bj\u00f8rnsd\u00f3ttir skora\u00f0i 17 m\u00e1l\n2000 - Hallt\u00f3ra Joensen skora\u00f0i 26 m\u00e1l\n1999 - Ey\u00f0fr\u00ed\u00f0 Kristiansen skora\u00f0i 12 m\u00e1l\n1998 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 20 m\u00e1l\n1997 - Rannv\u00e1 B. Andreasen skora\u00f0i 28 m\u00e1l\n1996 - Signhild Petersen, Sigrun Mikkelsen og Sonja Steinh\u00f3lm skora\u00f0u 11 m\u00e1l hv\u00f8r\n1995 - Sigrun Mikkelsen skora\u00f0i 30 m\u00e1l\n1994 - Helga Ellingsgaard skora\u00f0i 15 m\u00e1l\n1993 - Helga Ellingsgaard skora\u00f0i 11 m\u00e1l\n\nKeldur \n\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rikke%20M%C3%B8ller%20Pedersen", "title": "Rikke M\u00f8ller Pedersen", "text": "Rikke M\u00f8ller Pedersen (f\u00f8dd 9. januar 1989) er ein danskur svimjari sum svimur vi\u00f0 Sv\u00f8mmeklubben Frem og STO95 \u00ed Odense, umframt at hon svimur fyri Danmark \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum. Hon er ein av teimum, sum skulu svimja \u00e1 OL 2012 \u00ed London. \u00c1 EM \u00e1 stuttbana \u00ed desember 2008 setti hon danskt met \u00ed 100 metrum bringusvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:06.55  og \u00ed 200 m bringusvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.55. \u00c1 DM \u00e1 stuttbana \u00ed oktober 2009, betra\u00f0i hon meti\u00f0 \u00ed 100m og 200m bringusvimjing, og setti samstundis eitt n\u00fdtt evropeiskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:04.59 og 2:18.52.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nDanskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "17279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Summar-OL%202012%2C%20400%20metrar%20fr%C3%AD%20%28menn%29", "title": "Svimjing \u00e1 Summar-OL 2012, 400 metrar fr\u00ed (menn)", "text": "Kappingin \u00ed 400 metrum fr\u00ed \u00ed svimjing hj\u00e1 monnunum \u00e1 Summar-OL 2012 f\u00f3r fram hin 28. juli 2012 \u00ed Aquatics Centre London.\n\nMet\n\n\u00c1\u00f0renn hesa kapping v\u00f3ru heimsmeti\u00f0 og olympiska meti\u00f0 \u00e1 400 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum hesi:\n\nHesi met v\u00f3ru sett \u00e1 Olympisku stevnuni:\n\n\u00darslit \nOlympiski meistarin, Park Tae-Hwan, var kolld\u00f8mdur eftir innlei\u00f0andi ri\u00f0larnar fyri feil \u00ed startinum, men henda avger\u00f0 var t\u00f3 broytt seinni sama dag, og hann slapp at svimja finaluna h\u00f3ast alt, hetta hendi eftir at Koreanska Svimjisambandi k\u00e6rdi avger\u00f0ina, og var\u00f0 hon sum sagt gingin \u00e1 m\u00f8ti. Hetta merkir so fyri f\u00f8royska P\u00e1l Joensen, at hann ikki gj\u00f8rdist nummar 9 men nummar 10. Hann var t\u00f3 \u00e1l\u00edkav\u00e6l sera t\u00e6tt upp\u00e1 at koma \u00ed finaluna, bara 11/100 av einum sekundi.\n\nInnlei\u00f0andi\n\nFinalan\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "17284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkingur%2010-mannafar", "title": "Klaksv\u00edkingur 10-mannafar", "text": "Klaksv\u00edkingur er eitt f\u00f8royskt 10-mannafar, sum Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag eigur. Klaksv\u00edkingur er ta\u00f0 n\u00e6st mest vinnandi 10-mannafari\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, vi\u00f0 9 f\u00f8royameistarheitum. Klaksv\u00edkingur gj\u00f8rdist f\u00f8royameistari \u00ed 2006, 2009, 2011, 2012, 2013, 2015, 2017, 2021 og 2022. B\u00e1turin var\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0ur \u00ed 2002 og latin felagnum av JFK Trol og P/F Christian \u00ed Gr\u00f3tinum.\n\nYvirlit yvir menn i\u00f0 hava r\u00f3\u00f0 vi\u00f0 Klaksv\u00edkingi fr\u00e1 2002 til 2022. \n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir, hv\u00f8r i\u00f0 hevur r\u00f3\u00f0 vi\u00f0 Klaksv\u00edkingi \u00e1 hvussu n\u00f3gvum stevnum og hvussu ofta teir hava veri\u00f0 vi\u00f0 til at vunni\u00f0 eina stevnu. Yvirliti\u00f0 er fr\u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Nor\u00f0l\u00fdsinum, sum uppl\u00fdsir, at keldurnar til yvirliti\u00f0 eru heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag drekin.fo og fyrrverandi nevndarlimir hj\u00e1 KRF.\n\nYmisk hagt\u00f8l um menn i\u00f0 hava r\u00f3\u00f0 vi\u00f0 Klaksv\u00edkingi \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st eitt yvirlit yvir, hv\u00f8rjir r\u00f3gvarar hava r\u00f3\u00f0 flest FM stevnur, hv\u00f8rjir hava vunni\u00f0 flest FM stevnur og hv\u00f8rjir hava vunni\u00f0 flest f\u00f8roymeistarheitir vi\u00f0 Klaksv\u00edkingi.\n\nKeldur \n\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar\nKlaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag"}
{"id": "17288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Carry", "title": "David Carry", "text": "David Carry (f\u00f8ddur 8. oktober 1981 \u00ed Aberdeen) er ein skotskur svimjari, sum er kvartur f\u00f8royingur. Omma hansara er \u00far Klaksv\u00edk. Hann svimur best \u00ed fr\u00edsvimjing. Hann hevur umbo\u00f0a Skotland \u00e1 Commonwealth Games \u00ed 2002, 2006 og 2010. \u00cd 2006 vann hann gull \u00e1 hesum leikum \u00ed 400 metrum fr\u00ed og \u00ed 400 metrum blanda\u00f0. David hevur umbo\u00f0a St\u00f3rabretland \u00e1 Summar-OL 2008 \u00ed 400 metrum fr\u00ed og 4x200 metrar fr\u00ed og \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed 400 metrar fr\u00ed. Hann gj\u00f8rdist nummar 7 \u00ed innlei\u00f0andi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.25 og kom \u00ed finaluna. Hann svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:48.62 \u00ed finaluni og gj\u00f8rdist nummar 7. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen svam \u00ed somu kapping, hann gj\u00f8rdist nummar 10.\n\nPers\u00f3nligu bestu t\u00ed\u00f0ir og met\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSkotskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "17293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Summar-OL%202012%2C%204%20x%20200%20metrar%20fr%C3%AD%20hj%C3%A1%20monnum", "title": "Svimjing \u00e1 Summar-OL 2012, 4 x 200 metrar fr\u00ed hj\u00e1 monnum", "text": "Svimjikappingin \u00ed 4 \u00d7 200 metrar fr\u00ed hj\u00e1 monnunum \u00e1 Summar-OL 2012 f\u00f3r fram hin 31. Juli \u00e1 London Aquatics Centre. Ongi n\u00fdggj heimsmet v\u00f3ru sett \u00ed hesi kapping.\n\n\u00darslit\n\nInnlei\u00f0andi\n\nFinalan\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "17294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caroline%20Wozniacki", "title": "Caroline Wozniacki", "text": "Caroline Wozniacki (f\u00f8dd 11. juli 1990 \u00ed Odense) er ein danskur tennisleikari, sum hevur fingi\u00f0 bestu ranglista plaseringina hj\u00e1 donskum tenniskvinnum \u00ed einmansleiki, t\u00e1 hon hin 11. oktober 2010 n\u00e1ddi fyrsta pl\u00e1ssi\u00f0 \u00e1 WTA Tour. Foreldrini hj\u00e1 Caloline eru \u00far P\u00f3llandi, men tey fluttu til Danmarkar at b\u00fagva, og Carolina er f\u00f8dd og uppvaksin \u00ed Danmark. Hon fekk \u00ed bo\u00f0i\u00f0 at gerast landsli\u00f0sleikari fyri P\u00f3lland, men takka\u00f0i nei.\n\nL\u00edvslei\u00f0in innan tennis\n\n2004-2007 \n\u00cd 2004 vann hon danska meistaraheiti hj\u00e1 teimum vaksnu, sj\u00e1lvt um hon bert var 14 \u00e1ra gomul. Sama \u00e1r var\u00f0 hon kosin sum \"\u00c5rets Fund\", sum er elsti \u00edtr\u00f3ttarhei\u00f0ur \u00ed Danmark, n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er ta\u00f0 Team Danmark, sum letur hei\u00f0urin. \u00cd desember 2005 vann hon ungd\u00f3mskappingina Orange Bowl, sum innan ungd\u00f3mstennis ver\u00f0ur mett sum ta\u00f0 \u00f3almenna heimsmeistarakappingin. \u00cd juli 2006 vann Wozniacki sum tann fyrsti dani \u00ed n\u00e6rum 60 \u00e1r eitt Wimbledon-heiti\u00f0 (gentu einmansleikur). Sama \u00e1r kom hon \u00ed finaluna \u00ed kappingini Australian Open (gentu einmansleikur). Hon vann hei\u00f0urin \"\u00c1rsins ungd\u00f3msleikari\" \u00ed 2006.\n\n2008 \n\u00cd 2008 vann hon tr\u00edggjar fer\u00f0ir WTA heiti\u00f0 \u00ed tenniskappingum. Fyrstu fer\u00f0 var \u00ed kappingini Nordea Nordic Light Open \u00ed Stockholm 3. august. S\u00ed\u00f0an lutt\u00f3k hon \u00e1 Summar-OL 2008, har hon bleiv sligin \u00fat \u00ed tri\u00f0ju rundu av Elena Dementieva, sum seinni vann OL.  23. august vann hon 600.000 $ \u00ed WTA-kappingini Pilot Pen Tennis \u00ed New Haven, USA. August m\u00e1na\u00f0ur enda\u00f0i vi\u00f0, at hon n\u00e1ddi til fj\u00f3r\u00f0u rundu \u00ed US Open. 28. september vann hon saman vi\u00f0 Anabel Medina Garrigues s\u00edtt fyrsta WTA-heiti\u00f0 \u00ed tv\u00edmansleiki, t\u00e1 t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar vunnu finaluna \u00ed China Open m\u00f3ti einum kinverskum pari\u00f0.\n5. oktober vann Caroline Wozniacki s\u00edtt 3. WTA-heiti\u00f0 - hesafer\u00f0 \u00ed Japan. \u00cd november 2008 lutt\u00f3k Caroline \u00ed Nordea Danish Open \u00ed s\u00ednum f\u00f8\u00f0ib\u00fdi Odense. Hon vann kappingina uttan st\u00f3rvegis m\u00f3tst\u00f8\u00f0u.\n\n2009 \nTa\u00f0 fysta t\u00fddningarmikla \u00farsliti\u00f0 \u00ed 2009 var, t\u00e1 Wozniacki n\u00e1ddi kvartfinaluna \u00ed einari kapping \u00ed Sydney. Hon sp\u00e6ldi kvartfinaluna m\u00f3ti Serena Williams og tapti eftir at hava havt tr\u00edggjar dystarb\u00f3ltar (matchb\u00f3ltar).\n\n2012 \nCaroline Wozniacki lutt\u00f3k \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London og vann tr\u00edggjar t\u00e6r fyrstu rundurnar m\u00f3ti Anne Keothavong, Yanina Wickmayer og Daniela Hantuchov\u00e1. Hon m\u00f8tti Serena Williams \u00ed kvartfinaluni og tapti dystin og kom t\u00ed ikki v\u00ed\u00f0ari.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Caroline Wozniacki\n profilurin hj\u00e1 Caroline Wozniacki \u00e1 WTA Tour almennu heimas\u00ed\u00f0u\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nTennisleikarar \u00far Danmark\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2008\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "17307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sker", "title": "Sker", "text": "Eitt sker er eitt petti av landi, sum ikki er leyst fr\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini og hevur hav til allar s\u00ed\u00f0ur. Eitt sker er minni enn ein h\u00f3lmur og ikki so h\u00f8gt sum ein stakkur og n\u00f3gv minni enn ein oyggj. \u00cd F\u00f8royum eru n\u00f3gv sker at finna rundan um Su\u00f0uroynna og rundan um Mykines og Mykinesh\u00f3lm. \u00cd Noregi og Sv\u00f8r\u00edki eru n\u00f3gvar oyggjar, h\u00f3lmar og sker fram vi\u00f0 strondini. \u00c1 f\u00f8royskum nevna vit hesi sker fyri Norski Skergar\u00f0urin og Svenski Skergar\u00f0urin. Or\u00f0ir sker er nor\u00f0urlendskt og finnist eisini \u00e1 hinum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum. Or\u00f0i\u00f0 finnist eisini \u00e1 enskum, skerry, men ta\u00f0 kemur \u00far nor\u00f0urlendskum.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "17308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Summar-OL%202012%20-%201500%20metrar%20fr%C3%AD%20%28menn%29", "title": "Svimjing \u00e1 Summar-OL 2012 - 1500 metrar fr\u00ed (menn)", "text": "Svimjingin \u00ed 1500 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum \u00e1 Summar OL 2012 f\u00f3r fram 3. \u2013 4. august \u00e1 London Aquatics Centre. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen svam fyri Danmark \u00ed hesi kapping.\n\n\u00darslit\n\nInnlei\u00f0andi\n\nFinala\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "17310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rhodesia", "title": "Rhodesia", "text": "Rhodesia var ein ikki vi\u00f0urkendur st\u00e1tur \u00ed sy\u00f0ra Afrika, t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1965 - 1979, sum \u00ed 1980 gj\u00f8rdist Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Simbabvi (Zimbabwe).\n\nAfrika"}
{"id": "17311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christina%20Aguilera", "title": "Christina Aguilera", "text": "Christina Aguilera (f\u00f8dd Christina Mar\u00eda Aguilera) er ein amerikanskur popp-sangari. Hon er f\u00f8dd 18. desember 1980 \u00ed Staten Island, New York City \u00ed USA. Hon byrja\u00f0i s\u00edna karrieru sum songkvinna t\u00ed\u00f0liga, t\u00e1 hon sang \u00ed filminum Mulan. Hon \u00fatgav s\u00edtt fyrsta album \u00ed 1999, fekk g\u00f3\u00f0 umm\u00e6li og hon gj\u00f8rdist sera kend. F\u00fdra av sangunum \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni gj\u00f8rdist hitt.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n1999: Christina Aguilera\n2000: Mi Reflejo (spanskt)\n2000: My Kind of Christmas\n2002: Stripped\n2006: Back to Basics\n2008: Keeps Gettin Better, A Decade Of Hits (uppsamlingsalbum)\n2010: Bionic\n2012: Lotus\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n christinaaguilera.com\n\nAguilera, Christina\nAguilera, Christina\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "17313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappr%C3%B3%C3%B0ur%20%C3%A1%20Summar-OL%202012%20%E2%80%93%20Tv%C3%ADskullarar%20l%C3%A6ttvekt%20menn", "title": "Kappr\u00f3\u00f0ur \u00e1 Summar-OL 2012 \u2013 Tv\u00edskullarar l\u00e6ttvekt menn", "text": "The L\u00e6ttvekts double sculls \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London f\u00f3r fram \u00e1 Dorney Lake vatninum, sum hevur fingi\u00f0 navni\u00f0 Eton Dorney orsaka\u00f0 av at Olympisku Leikirnar m.a. fara fram her. Danmark vann gull \u00ed hesi kappingini, t\u00e1 Mads Rasmussen og Rasmus Quist Hansen komur fyrstur \u00e1 m\u00e1l.\n\n\u00darslit\n\nInnlei\u00f0andi\nTeir fyrstu tveir b\u00e1tarnir \u00ed innlei\u00f0andi kappingunum koma \u00ed semifinalurnar.\n\nInnlei\u00f0andi 1\n\nInnlei\u00f0andi 2\n\nInnlei\u00f0andi 3\n\nInnlei\u00f0andi 4\n\nRepechage\nTveir teir fremstu b\u00e1tarnir kvalifisera seg til semifinalurnar.\n\nRepechage 1\n\nRepechage 2\n\nSemifinalur\n\nSemifinala C/D\nFirstu tr\u00edggir b\u00e1tar kvalifisera seg til C Finaluna, hinir til D Finaluna.\n\nSemifinal 1\n\nSemifinala 2\n\nSemifinalur A/B\nFirstu tr\u00edggir b\u00e1tarnir kvalifisera seg til A Finaluna, hinir til B Finaluna.\n\nSemifinala 1\n\nSemifinala 2\n\nFinalur\n\nFinala D\n\nFinala C\n\nFinala B\n\nFinala A\n\nKeldur \n\nSummar-OL 2012\nKappr\u00f3\u00f0ur"}
{"id": "17314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0ursmerkjab%C3%BDti%C3%B0%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Her s\u00e6st b\u00fdti\u00f0 av hei\u00f0ursmerkjum \u00e1 Summar-OL \u00ed 2008 \u00ed Beijing, Kina.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Summar-OL 2008 \n\nLykil\n\nKeldur \n\nSummar-OL 2008\nListar"}
{"id": "17317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FaroeJet", "title": "FaroeJet", "text": "FaroeJet var eitt f\u00f8royskt flogfelag. Ta\u00f0 var anna\u00f0 f\u00f8royska flogfelagi\u00f0, ta\u00f0 fyrra er Atlantic Airways. FaroeJet ste\u00f0ga\u00f0i \u00f8llum virksemi tann 15. desember 2006 orsaka\u00f0 av f\u00edggjarligum trupulleikum.\n\nS\u00f8ga \nFaroeJet var\u00f0 stovna\u00f0 av privatum \u00edleggjarum \u00ed desember 2005. Fyrsta flogfer\u00f0in var\u00f0 flogin 15. mai 2006 vi\u00f0 einum leiga\u00f0um AVRO RJ100 millum Keypmannahavn og V\u00e1ga Floghavn. \u00cd desember 2006 f\u00f3r felagi\u00f0 \u00ed gjaldsste\u00f0g, og ste\u00f0ga\u00f0i ta\u00f0 \u00f8llum s\u00ednum virksemi tann 1. januar 2007.\n\nT\u00e6nastur \nFlogfelagi\u00f0 hev\u00f0i ein Avro RJ100 vi\u00f0 96 setrum \u00ed einum klassa. Flogfari\u00f0 fleyg millum Kastrup floghavn, Keypmannahavn og V\u00e1ga Floghavn eina fer\u00f0 dagliga, t\u00f3 ikki leygardagar.\n\nFloti \n\nFlotin hj\u00e1 FaroeJet var hesin:  :\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FaroeJet \u00e1 Wayback Machine\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "17318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%BDr%20og%20byrgingar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Br\u00fdr og byrgingar \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00cd F\u00f8royum eru ein br\u00fagv og tv\u00e6r byrgingar. Hesar eru:\n\n\u00cd yvirlitinum er einans tiki\u00f0 vi\u00f0 br\u00fdr og byrgingar, i\u00f0 ganga millum oyggjar.\n\nKeldur\n\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nListar"}
{"id": "17320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hektari", "title": "Hektari", "text": "Ein hektari er ta\u00f0 sama sum ein ferhektometur (1 hm2 = 100 m \u00d7 100 m).\n\nHektari er ikki SI-eind, men loyvt er at br\u00faka hann sum m\u00e1tieind fyri j\u00f8r\u00f0v\u00eddd eins og SI-eindir.\n\nReferansur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Umrokning millum hektara og onnur flatam\u00e1t\n\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "17333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nha%20Trang", "title": "Nha Trang", "text": "Nha Trang er ein b\u00fdur \u00ed Vjetnam, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Khanh Hoas. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 392.000 f\u00f3lk. Hetta tali\u00f0 v\u00e6ntast at h\u00e6kka til millum 560.000 \u00ed 2015 og 630.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2025. Eftir \u00e6tlan skal eitt \u00f8ki \u00e1 12.87 km2 leggjast saman vi\u00f0 b\u00fdnum, hesi \u00f8ki eru Di\u00ean An og Di\u00ean To\u00e0n. Ta\u00f0 skal t\u00f3 fyrst g\u00f3\u00f0kennast av fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum \u00ed Vjetnam. B\u00fdurin er v\u00e6l kendur fyri s\u00ednar strendur og dykking. B\u00fdurin er eitt fer\u00f0avinnum\u00e1l hj\u00e1 eitt n\u00fa f\u00f3lkum i\u00f0 fer\u00f0ast vi\u00f0 ryggsekki men eisini hj\u00e1 vjetnamesarum \u00far \u00f8\u00f0rum p\u00f8rtum av landinum. B\u00fdurin ver\u00f0ur vertur fyri 2016 Asian Beach Games og var vertur fyri Miss Universe 2008 og Miss Earth 2010.\n\nS\u00f8guliga hevur b\u00fdurin veri\u00f0 kendur undir navninum Kauthara undir Champa. \u00cd b\u00fdnum ella t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin er eisini ta\u00f0 elligamla torni\u00f0 Po Nagar, i\u00f0 er bygt onkunt\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn 781.\n\nNha Trang - Wikivoyage \n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "17334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkafundur%20%C3%AD%20Hoyv%C3%ADk", "title": "F\u00f3lkafundur \u00ed Hoyv\u00edk", "text": "Tiltaki\u00f0 F\u00f3lkafundurin 2013 er eitt tiltak, sum fer fram \u00ed K\u00ed-h\u00f8llini og badmintonh\u00f8llini \u00ed Klaksv\u00edk 20. og 21. september 2013. Ta\u00f0 eru privat f\u00f3lk sum \u00ed samstarvi vi\u00f0 Klaksv\u00edkar kommunu skipa fyri hesum demokratiska festivalinum, i\u00f0 er \u00f3keypis fyri allar vitjandi gestir. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 F\u00f3lkafundinum er at f\u00e1a politikkin \u00fat til vanliga borgaran. Fyri ta\u00f0 fyrsta kunnu \u00f8ll \u00e1 F\u00f3lkafundinum tosa beinlei\u00f0is vi\u00f0 tey, i\u00f0 r\u00e1\u00f0a fyri borgum, og fyri ta\u00f0 n\u00e6sta kunnu politiskir flokkar og alskyns \u00e1hugafel\u00f8g f\u00e1a teirra bo\u00f0skap \u00fat til vanliga borgaran.\n\n\u00ed 2012 var\u00f0 fyrsti F\u00f3lkafundurin hildin \u00ed F\u00f8royum. Hann var hildin \u00ed Hoyv\u00edksh\u00f8llini og \u00ed Hoyv\u00edkar sk\u00fala \u00ed samstarvi vi\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu. \u00dat vi\u00f0 50 felagsskapir, fakfel\u00f8g, \u00e1hugafel\u00f8g, politiskir flokkar, kommunur og onnur t\u00f3ku lut vi\u00f0 tilsamans 86 ymiskum tilt\u00f8kum \u00e1 F\u00f3lkafundinum 2012, i\u00f0 savna\u00f0i fleiri enn 1500 f\u00f3lk. \n\n\u00c1 F\u00f3lkafundinum 2013 fara flokkar og fel\u00f8g at hava frams\u00fdningarb\u00e1sar; harafturat ver\u00f0ur skipa\u00f0 fyri einari \u00f8rgrunnu av tilt\u00f8kum, t.d. fyrilestrar, h\u00f3lmgongir, caf\u00e9ir, pallbor\u00f0sfundir og t\u00f3nleikaframf\u00f8rslur. \n\nHugskoti\u00f0 kemur fr\u00e1 l\u00edknandi \u00e1rligum tiltaki, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 Gotlandi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Tiltaki\u00f0 hevur eisini veri\u00f0 hildi\u00f0 \u00e1 Bornholm \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hetta tiltaki\u00f0 hevur veri\u00f0 v\u00e6l vitja\u00f0 \u00e1 Bornholm. \u00cd 2011 m\u00f8ttu 10.000 f\u00f3lk upp fr\u00e1 Bornholm og restini av Danmark, og \u00ed 2012 m\u00f8ttu 27.000 f\u00f3lk upp.\n\nF\u00f3lkafundurin ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0ur av \u00d3lavi \u00ed Geil Guttesen, BA (hons), J\u00f3n Briani Hvidtfeldt, journalisti og J\u00f3hannesi Mi\u00f0skar\u00f0, PhD.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n F\u00f3lkafundurin 2012 \u00e1 Facebook\n\nPolitikkur"}
{"id": "17335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nokia", "title": "Nokia", "text": "Nokia er ein finsk fyrit\u00f8ka, sum m.a. framlei\u00f0ir fartelefonir. Nokia framlei\u00f0ir umlei\u00f0 ein tri\u00f0ing av \u00f8llum fartelefonum \u00ed heiminum og er harvi\u00f0 ein av heimsins st\u00f8rstu framlei\u00f0arum av fartelefonum. Nokia eitur eftir finska b\u00fdnum vi\u00f0 sama navni, har fyrit\u00f8kan var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1869. T\u00e1 var Nokia ein papp\u00edrsverksmi\u00f0ja. \u00cd 1898 f\u00f3r Nokia \u00ed holt vi\u00f0 at framlei\u00f0a \u00far gummi, eitt n\u00fa gummistivlar og bildekk. \u00cd dag framlei\u00f0a tey fyrst og fremst fartelefonir, sj\u00f3nvarp, parabolir osfr., men Nokia bj\u00f3\u00f0ar eisini internet t\u00e6nastur sum t.d. applikati\u00f3nir, sp\u00f8l og t\u00f3nleik umvegis Ovi. Nokia hevur umlei\u00f0 122.000 f\u00f3lk \u00ed starvi \u00ed 120 londum. Nokia hevur havt ein st\u00f3ran part av heimsmarkna\u00f0inum fyri fartelefonir fr\u00e1 1998 til 2012, men s\u00ed\u00f0an smartphones komu \u00e1 markna\u00f0in, hevur Nokia havt afturgongd. \u00cd 2012 hevur Samsung yvirh\u00e1la\u00f0 Nokia, t\u00e1 talan er um s\u00f8lu av fartelefonum. Nokia var\u00f0 \u00ed 2012 n\u00e6stst\u00f8rsti framlei\u00f0arin av fartelefonum vi\u00f0 22,5% av heimsmarkna\u00f0inum \u00ed fyrsta kvartali av 2012. Ta\u00f0 eru serliga Apple iPhone og Android smartphones fr\u00e1 Google, i\u00f0 gera at Nokia ikki longur er mest selda merki\u00f0 av fartelefonum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Nokia\n\nNokia\nFartelefonir"}
{"id": "17336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pleiku%20Floghavn", "title": "Pleiku Floghavn", "text": "Pleiku Floghavn (vjetnamesiskt: S\u00e2n bay Pleiku) er ein flogv\u00f8llur \u00ed Pleiku, Gia Lai, Vjetnam. Lendingarbreytin er asfaltera\u00f0 og er 1817 metrar long. Undir Vjetnan-kr\u00edgnum var\u00f0 flogv\u00f8llurin n\u00f3gv n\u00fdttur av amerikanska herinum og av su\u00f0urvjetnamesiska flogv\u00e1pninum VNAF.\n\nFloghavnin gj\u00f8rdist sivil \u00ed 1975.\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "17350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mykonos", "title": "Mykonos", "text": "Mykonos (Grikskt m\u00e1l: \u039c\u03cd\u03ba\u03bf\u03bd\u03bf\u03c2 / Mykonos) er ein oyggj \u00ed Grikkalandi. Mykonos liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Kykladurnar (\u039a\u03c5\u03ba\u03bb\u03ac\u03b4\u03b5\u03c2 / Kyklades) millum oyggjarnar Tinos, Syros, Paros og Naxos. \u00cd 2001 b\u00fa\u00f0u 9,320 \u00e1 oynni. Um summari\u00f0 fleirfaldast tali\u00f0 av \u00edb\u00fagvum t\u00f3, t\u00e1 n\u00f3gv f\u00f3lk koma fr\u00e1 fastlandinum og fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum at arbei\u00f0a har hj\u00e1 ymiskum fer\u00f0avinnuveitarum. Oyggin hevur eina v\u00eddd \u00e1 85,5 km2 og er 341 metrar h\u00f8g \u00e1 h\u00e6gsta punkti. Um vit samanbera vi\u00f0 eina f\u00f8royska oyggj \u00e1 n\u00f8kulunda somu st\u00f8dd, so er Bor\u00f0oy 95 km2 og h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00e1 Bor\u00f0oy er 772 metrar h\u00f8gt. Mykonos er ein fer\u00f0avinnuoyggj. Har koma umlei\u00f0 750.000 fer\u00f0af\u00f3lk hv\u00f8rt summar. Har eru g\u00f3\u00f0ar stendur og \u00ed Mykonos b\u00fdi eru n\u00f3gvar barrir, matstovur, kaffistovur og handlar. Ni\u00f0ri \u00ed havnini eru kaffistovur. N\u00f3gv fer\u00f0amannaskip koma til Mykonos, tey leggja sum oftast ikki at sj\u00e1lvari oynni, men liggja ankra\u00f0i upp uttanfyri sj\u00e1lva havnina. Grikkar sj\u00e1lvir fer\u00f0ast eisini til oynna, serliga f\u00f3lk \u00far h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at n\u00e1ttarl\u00edvi\u00f0 og stendurnar \u00e1 Mykonos eru millum t\u00e6r kendastu \u00ed Evropa.\n\nBygdir og h\u00f3lmar\nYvirlit yvir bygdir \u00e1 Mykonos, fyrst skriva vi\u00f0 lat\u00ednska alfabetinum og s\u00ed\u00f0an \u00e1 grikskum, f\u00f3lkatali\u00f0 stendur eftir bygdanavni\u00f0. Longst ni\u00f0ri eru h\u00f3lmar, sum hoyra til Mykonos, har\u00edmillum er l\u00edtla oyggin Delos (\u0394\u03ae\u03bb\u03bf\u03c2), har 14 f\u00f3lk b\u00fagva. \u00c1 Delos eru sera n\u00f3gv fornminni at finna.\nMykonos ella Chora 6.467 f\u00f3lk\nAno Mera - \u0386\u03bd\u03c9 \u039c\u03b5\u03c1\u03ac 1335 (liggur mitt inni \u00ed oynni, var h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur fyrr)\nAgios Ioannis - \u0386\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2 \u0399\u03c9\u03ac\u03bd\u03bd\u03b7\u03c2 265\nAgios Stefanos - \u0386\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2 \u03a3\u03c4\u03ad\u03c6\u03b1\u03bd\u03bf\u03c2 205\nFtelia \nKalafati - \u039a\u03b1\u03bb\u03b1\u03c6\u03ac\u03c4\u03b7 56\nOrnos - \u039f\u03c1\u03bd\u03cc\u03c2 237\nPlatys Gialos - \u03a0\u03bb\u03b1\u03c4\u03cd\u03c2 \u0393\u03b9\u03b1\u03bb\u03cc\u03c2 204\nPsarrou - \u03a8\u03b1\u03c1\u03c1\u03bf\u03cd 107\nTourlos - \u03a4\u03bf\u03cd\u03c1\u03bb\u03bf\u03c2 115\nKluvas - \u039a\u03bb\u03bf\u03c5\u03b2\u03ac\u03c2 180\nPlintri - \u03a0\u03bb\u03b9\u03bd\u03c4\u03c1\u03af 29\nFaros Armenistis - \u03a6\u03ac\u03c1\u03bf\u03c2 \u0391\u03c1\u03bc\u03b5\u03bd\u03b9\u03c3\u03c4\u03ae\u03c2 106\nKalafati - \u03b7 \u039a\u03b1\u03bb\u03b1\u03c6\u03ac\u03c4\u03b7 56\n Delos (Dilos) - \u03b7 \u0394\u03ae\u03bb\u03bf\u03c2 (h\u00f3lmur / \u03bd\u03b7\u03c3\u03af\u03b4\u03b1) 14\n Ktapodia - \u03c4\u03b1 \u039a\u03c4\u03b1\u03c0\u03cc\u03b4\u03b9\u03b1 (h\u00f3lmur) 0 \n Tragonisi - \u03c4\u03bf \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03bd\u03ae\u03c3\u03b9 (h\u00f3lmur) 0\n Rinia - \u03b7 \u03a1\u03ae\u03bd\u03b5\u03b9\u03b1 (h\u00f3lmur) 0 \n Sfontili - \u03c4\u03bf \u03a3\u03c6\u03bf\u03bd\u03c4\u03ae\u03bb\u03b9 (h\u00f3lmur) 0\n Krommydi - \u03c4\u03bf \u039a\u03c1\u03bf\u03bc\u03bc\u03cd\u03b4\u03b9 (h\u00f3lmur) 0\n Marmaronisi - \u03c4\u03bf \u039c\u03b1\u03c1\u03bc\u03b1\u03c1\u03bf\u03bd\u03ae\u03c3\u03b9 (h\u00f3lmur) 0\n Baos - \u03bf \u039c\u03c0\u03ac\u03bf\u03c2 (\u00e1 h\u00f3lminum Agiou Georgiou / \u0391\u03b3\u03af\u03bf\u03c5 \u0393\u03b5\u03c9\u03c1\u03b3\u03af\u03bf\u03c5) 0\n Kavouras - \u03bf \u039a\u03ac\u03b2\u03bf\u03c5\u03c1\u03b1\u03c2 (h\u00f3lmur) 0\n\nPelekanurin Petros \n\nPetros var ein pelikanur, sum b\u00fa\u00f0i \u00e1 oynni Mykonos fr\u00e1 1958 til hann doy\u00f0i \u00ed fer\u00f0sluvannlukku \u00ed 1985, t\u00e1 hann var\u00f0 yvirkoyrdur av einum bili. Petros kom til oynna, t\u00e1 ein fiskima\u00f0ur fr\u00e1 Mykonos fann tann s\u00e6rda pelikanin, t\u00f3k hann vi\u00f0 til oynna og r\u00f8kta\u00f0i hann til hann kom fyri seg aftur. Pelikanurin bleiv verandi \u00e1 oynni l\u00edka til hann doy\u00f0i 27 \u00e1r seinni. Hann gj\u00f8rdist maskotturin hj\u00e1 Mykonos. F\u00f3lk v\u00f3ru sera h\u00f8rm um at Petros bleiv yvirkoyrdur, men eftir at hann doy\u00f0i hevur oyggin fingi\u00f0 ein n\u00fdggjan pelikan, sum fekk navi\u00f0 Irini. Ta\u00f0 var Jackie Kennedy-Onassis, sum gav oynni henda pelikanin. Ein dj\u00f3ragar\u00f0ur \u00ed T\u00fdsklandi hevur eisini givi\u00f0 Mykonos ein pelikan, hesin er uppkalla\u00f0ur eftir t\u00ed gamla Petros og eitur eisini Petros. Fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani hendi ta\u00f0 aftur, at ein fiskima\u00f0ur fann ein s\u00e6rdan pelikan vi\u00f0 strondina \u00e1 oynni. Hesin bleiv eisini v\u00e6l passa\u00f0ur og kom fyri seg aftur. Hann fekk s\u00ed\u00f0an navni\u00f0 Nikolas.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Mykonos Kommunu\n MykonosTravel.net\n Mykonos Fer\u00f0avinna\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi\nKykladurnar"}
{"id": "17351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pussy%20Riot", "title": "Pussy Riot", "text": "Pussy Riot er ein russiskur feministiskur punkrokkb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i \u00ed 2011. Hesin b\u00f3lkur hevur fingi\u00f0 sera n\u00f3gva umr\u00f8\u00f0u b\u00e6\u00f0i \u00ed Russlandi og \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum londum, eftir at t\u00e6r h\u00f8vdu eina \u00f3almenna konsert \u00ed einum katedrali \u00ed Moskva \u00ed mars 2012. Tr\u00edggjar av limunum \u00ed Pussy Riot blivu handtiknar og \u00e1k\u00e6rdar fyri hoolinaismu. T\u00e6r hava bi\u00f0i\u00f0 um umbering fyri at t\u00e6r kanska hava fornerma\u00f0 tr\u00fagvandi f\u00f3lk \u00ed Russlandi, ta\u00f0 var ikki ta\u00f0 sum var meiningin. Ta\u00f0 sum t\u00e6r vildu var at v\u00edsa s\u00edna \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 Putin, sum t\u00e1 f\u00f8rdi valstr\u00ed\u00f0 til forsetavali\u00f0 \u00ed Russlandi. T\u00e6r eru \u00edm\u00f3ti honum og hansara meiningum, og ta\u00f0 dylja t\u00e6r ikki fyri. T\u00e6r sungu m\u00f3tm\u00e6lissangir m\u00f3ti Vladimir Putin inni \u00ed katedralinum, ein sonevnd punkb\u00f8n, og n\u00fa eru t\u00e6r \u00e1k\u00e6rdar eftir l\u00f3gum, sum kunnu geva upp til 7 \u00e1ra fongsul. \u00c1k\u00e6rin vil hava at t\u00e6r skulu f\u00e1a tr\u00fd \u00e1ra fongsulsrevsing \u00ed part.\n\nAltj\u00f3\u00f0a stu\u00f0ul fr\u00e1 kendum t\u00f3nleikarum \nFeministiski punk-rokkb\u00f3lkurin \u00far Russlandi hevur fingi\u00f0 sera n\u00f3gvan stu\u00f0ul fr\u00e1 kendum t\u00f3nleikarum \u00far \u00f8\u00f0rum londum, sum halda ta\u00f0 vera \u00f3r\u00edmiligt, at kvinnurnar skulu f\u00e1a so har\u00f0a revsing fyri at siga s\u00edna meining um ein politikara. Av teimum sum stu\u00f0la Pussy Riots kunnu eitt n\u00fa nevnast: \nRed Hot Chilli Peppers, Sting, John Cale, Peter Gabriel, Faith No More, Alex Kapranos of Franz Ferdinand, Neil Tennant fr\u00e1 Pet Shop Boys, Patti Smith, Die Antwoord, Jarvis Cocker, Pete Townshend, The Joy Formidable, Peaches, Madonna, Genesis, Tegan and Sara, Johnny Marr, Iiro Rantala, Propagandhi, Anti-Flag, Corinne Bailey Rae, Kathleen Hanna, Bj\u00f6rk, og Yoko Ono. Bretski skemtarin Stephen Fry hevur eisini v\u00edst s\u00edn stu\u00f0ul til b\u00f3lkin \u00e1 s\u00ednum Twitter profili.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a/bloggur. \n Free Pussy Riot heimas\u00ed\u00f0a.\n\nRussiskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "17352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Russiskt%20m%C3%A1l", "title": "Russiskt m\u00e1l", "text": "Russiskt er indoevropeiskt, slaviskt m\u00e1l, sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 m.a. \u00ed Russlandi, Hv\u00edtarusslandi, Kasakstan og Kirgisia. Russiskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 186.000.000 f\u00f3lkum.\n\nKyrilliska alfabeti\u00f0 \n\u00cd Russlandi og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, har russiskt er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0, br\u00faka tey eina broytta versj\u00f3n av t\u00ed kyrilliska alfabetinum. Ta\u00f0 eru 33 b\u00f3kstavir \u00ed t\u00ed russiska alfabetinum.\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nM\u00e1l \u00ed Asia\nSlavisk m\u00e1l"}
{"id": "17353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katar", "title": "Katar", "text": "Katar ella Qatar (alment \u062f\u0648\u0644\u0629 \u0642\u0637\u0631) er langt nes, sum gongur \u00fat \u00ed Persafl\u00f3gva. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er heitt og turt, og n\u00e6stan alt landi\u00f0 er oy\u00f0im\u00f8rk. Oljuvinnan er h\u00f8vu\u00f0svinnan. Fyri ikki at hava p\u00fara eint\u00e1tta\u00f0 vinnul\u00edv og gerast ov bundin at oljuni, eru myndugleikarnir farnir at stu\u00f0la landb\u00fana\u00f0i og fiskivinnu. \u00cd 1940-\u00e1runum heittu sm\u00e1 oljulond sum Katar og Kuveit \u00e1 f\u00f3lk \u00ed \u00f8\u00f0rum londum \u00ed Mi\u00f0eystri og \u00ed Asia at koma til s\u00edn at arbei\u00f0a \u00ed oljuvinnuni, i\u00f0 vaks skj\u00f3tt hesa t\u00ed\u00f0ina, t\u00ed at teirra egna verkamegi var alt ov l\u00edtil. \u00cd Katar eru til d\u00f8mis fremmand verkaf\u00f3lk fj\u00f8lmentari enn katarska f\u00f3lki\u00f0. \n\nForseti \u00ed emirr\u00edkinum Katar er s\u00ed\u00f0an 2013 \u00e1ttandi emir Tamim ibn Hamad Al Thani (\u062a\u0645\u064a\u0645 \u0628\u0646 \u062d\u0645\u062f \u0628\u0646 \u062e\u0644\u064a\u0641\u0629 \u0622\u0644 \u062b\u0627\u0646\u064a).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \nAlmenna heimasi\u00f0an (diwan.gov.qa):  \u00e1 enskum, \u00e1 arabiskum\n\nKeldur \n\nMi\u00f0eystur\nAsia"}
{"id": "17355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hydra", "title": "Hydra", "text": "Hydra (Grikskt m\u00e1l: \u038e\u03b4\u03c1\u03b1 / Idra) er ein griksk oyggj, sum liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Saronisku Oyggjarnar, sum liggja \u00ed Egearahavinum. Hesar oyggjar liggja t\u00e6tt vi\u00f0 Athen og vi\u00f0 h\u00e1lvoynna Peloponnes. Oyggin er 50 km2 til st\u00f8ddar og har b\u00fagva umlei\u00f0 2500 f\u00f3lk. Tey flestu b\u00fagva \u00ed h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdnum, sum eisini eitur Hydra. A\u00f0rar bygdir \u00e1 oynni eru: Mandraki (33 \u00edb\u00fagvar), Kamini, Vlychos (28), Palamidas (18), Episkopi og Molos (2). Fer\u00f0avinna er ein av t\u00fddningarmestu vinnunum \u00e1 Hydra. Har er eingin flogv\u00f8llur, men skj\u00f3ttgangandi b\u00e1tar og fer\u00f0amannaskip sigla hv\u00f8nn dag millum Pireus, sum er t\u00e6tt vi\u00f0 Athen, og Hydra. F\u00f3lk koma ofta eindags \u00fatfer\u00f0ir til Hydra. Ferjur sigla eisini til oyggjarnar Egina, Poros og Spetses og til b\u00fdirnir Nafplion og Monemvasia \u00e1 Pelopones. Hydra sp\u00e6ldi ein st\u00f3ran leiklut \u00ed fr\u00e6lsiskollveltingini \u00ed 1821, t\u00e1 grikkar str\u00edddist fyri at f\u00e1a eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt Grikkaland. Landi\u00f0 hoyrdi t\u00e1 til ta\u00f0 Osmanniska R\u00edki\u00f0. Ta\u00f0 b\u00fa\u00f0u heili 16.000 f\u00f3lk \u00e1 Hydra undir fr\u00e6lsiskr\u00edgnum.\n\nKend f\u00f3lk \nListi vi\u00f0 kendum f\u00f3lkum sum antin eru av oynni Hydra ella hava b\u00fa\u00f0 har okkurt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\nAndreas Miaoulis (1768\u20131835) admiralur og politikari\nLaskarina Bouboulina (1771\u20131825) hetja \u00ed grikska fr\u00e6lsiskr\u00edgnum \u00ed 1821\nIakovos Tombazis (1782\u20131829) handilsma\u00f0ur, rei\u00f0ari og admiralur\nGeorgios Kountouriotis (1789\u20131858) politikari, forsetar\u00e1\u00f0harri Greece\nLeonard Cohen (1934) Kanadiskt skald og sangskrivari\nLazaros Kountouriotis gav s\u00edtt r\u00edkid\u00f8mi til griksku sj\u00f3verjuna undir t\u00ed grikska fr\u00e6lsiskr\u00edgnum\nAntonios Kriezis (1796\u20131865) kollveltingar str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur og ein av teimum fyrstu forsetar\u00e1\u00f0harrunum \u00ed t\u00ed fr\u00e6lsa Grikkalandi\nDimitrios Voulgaris (1802\u20131878) kollveltingar str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur, forsetar\u00e1\u00f0harri \u00ed Grikkalandi\nAthanasios Miaoulis (1815\u20131867) forsetar\u00e1\u00f0harri \u00ed Grikkalandi\nNikolaos Vokos (1854\u20131902) listam\u00e1lari\nPavlos Kountouriotis (1855\u20131935) sj\u00f3hetja, admiralur og forseti \u00ed Grikkalandi\nNikolaos Votsis (1877\u20131931) sj\u00f3hetja og admiralur\nDorotheus (1888\u20131957) Erkabiskuppur \u00ed Athen og \u00ed \u00f8llum Grikkalandi\nNikos Nikolaou (1909\u20131986) listama\u00f0ur\nGikas N. Koulouras Rei\u00f0ari, limur \u00ed parlamentinum, filantropistur, stovnari og fyrsti forseti \u00ed Grikska Rei\u00f0arafelagnum\nPanayiotis Tetsis (1925) listam\u00e1lari\nMichalis Maniatis (1952) films og sj\u00f3nvarpsleikari, filmsframlei\u00f0ari, pallskrivari og rith\u00f8vundur\nRallou Manou, koreografur\n Emmanuel Tombazis\n Elena Votsi (f. 1964), sm\u00fakkumakari\n Anastassios Tsamados, Kapteinur \u00e1 Ar\u00e8s, hann doy\u00f0i \u00ed str\u00ed\u00f0num um Sfakteria (1825).\n Dimitrios Voulgaris\n Axel Jensen (1932\u20132003) Norskur rith\u00f8vundur\n George Johnston (1912\u20131970) Avstralskur bla\u00f0ma\u00f0ur og rith\u00f8vundur\n Charmian Clift (1923\u20131969) Avstralskur rith\u00f8vundur\n G\u00f6ran Tunstr\u00f6m (1937\u20132000) Svenskur rith\u00f8vundur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "17358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pia%20Kj%C3%A6rsgaard", "title": "Pia Kj\u00e6rsgaard", "text": "Pia Merete Kj\u00e6rsgaard (f. 23. februar 1947 \u00ed Keypmannahavn) er ein danskur politikari. Hon stovna\u00f0i flokkin Dansk Folkeparti \u00ed 1995 saman vi\u00f0 Kristian Thulesen Dahl, Ole Donner og Poul N\u00f8dgaard og hevur veri\u00f0 forkvinna \u00ed flokkinum \u00ed 17 \u00e1r (1995-2012) og hevur umbo\u00f0a flokkin \u00e1 F\u00f3lkatinginum \u00f8ll \u00e1rini. \u00c1\u00f0renn hon stovna\u00f0i Dansk Folkeparti, var hon limur \u00ed Fremskridtspartiet, og hon sat \u00e1 F\u00f3lkatinginum umbo\u00f0andi Fremskridtspartiet t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1984-1995.Fyrstu fer\u00f0 hon t\u00f3k s\u00e6ti \u00e1 F\u00f3lkatingi\u00f0 var \u00ed 1984, t\u00e1 hon t\u00f3k s\u00e6ti sum eykavald fyri Mogens Glistrup, sum fekk fongsulsd\u00f3m, og t\u00ed noyddist fr\u00e1. Innanh\u00fdsis str\u00ed\u00f0 \u00ed Fremskridtspartiet f\u00f8rdi til, at Pia Kj\u00e6rsgaard f\u00f3r \u00far flokkinum og saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum stovna\u00f0i n\u00fdggja flokkin Dansk Folkeparti, sum f\u00f8rdi ein h\u00f8gravendan politikk og sum ynskti at stramma upp \u00e1 \u00fatlendinga \u00f8kinum. Kj\u00e6rsgaard leggur fr\u00e1 s\u00e6r sum forkvinna fyri Dansk Folkeparti \u00ed 2012, og hon peikar upp \u00e1 Kristian Thulesen Dahl sum avloysara s\u00edn. 11. august 2012 kunna\u00f0i hon tingb\u00f3lkin um avger\u00f0ina, sum bert f\u00e1 hava vita\u00f0 um hesar sjey m\u00e1na\u00f0irnar, me\u00f0an hetta hevur veri\u00f0 planlagt.\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nDanskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nPolitikarar \u00far Dansk Folkeparti"}
{"id": "17359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geoffrey%20Hughes", "title": "Geoffrey Hughes", "text": "Geoffrey Hughes (2. februar 1944 \u2013 27. juli 2012) var ein bretskur sj\u00f3nleikari. \u00c1rini fr\u00e1 1990 til 1995 hev\u00f0i hann leiklutin sum tann dovni og forher\u00f0a\u00f0i Onslow \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini \"F\u00ednt Skal Ta\u00f0 Vera\", og f\u00f8royingar komu at kenna Onslow v\u00e6l, t\u00ed sendir\u00f8\u00f0in hevur veri\u00f0 n\u00f3gv at s\u00e6\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3nvarpi. Hughes vaks upp \u00ed Liverpool, men b\u00fa\u00f0i seinastu t\u00ed\u00f0ina av l\u00edvi s\u00ednum \u00e1 Isle of Wight. Sj\u00f3nleikarin Hughes, sum f\u00f8royingar kenna best sum Onslow \u00ed \"F\u00ednt Skal Ta\u00f0 Vera\", doy\u00f0i fr\u00edggjakv\u00f8ldi\u00f0 27. juli 2012. Geoffrey Hughes var 68 \u00e1ra gamal og doy\u00f0i av krabbameini \u00ed prostata. Hann hevur \u00ed longri t\u00ed\u00f0 str\u00ed\u00f0st \u00edm\u00f3ti sj\u00fakuni, sum n\u00fa fekk taki\u00f0 \u00e1 honum. Hann hevur seinastu tr\u00fd \u00e1rini fingi\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 fyri krabbamein \u00ed Portsmouth, men hann gj\u00f8rdist ongant\u00ed\u00f0 fr\u00edskur.\n\nSj\u00f3nvarps leiklutir\n\nKeldur \n\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "17361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manhattan", "title": "Manhattan", "text": "Manhattan, mi\u00f0b\u00fdurin \u00ed New York City, stendur \u00e1 l\u00edtlari oyggj millum \u00e1irnar Hudson, East River og Harlem River \u00ed New York. Manhattan er ein oyggj og er bara ein minni partur av New York. Hon er 59,47 ferkilometrar til v\u00edddar, og her b\u00fagva umlei\u00f0 1,7 milli\u00f3nir menniskju.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: manhattanbp.nyc.gov\nManhattan, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNew York\nB\u00fdir \u00ed New York"}
{"id": "17362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skopelos", "title": "Skopelos", "text": "Skopelos (Grikst m\u00e1l: \u03a3\u03ba\u03cc\u03c0\u03b5\u03bb\u03bf\u03c2) er ein oyggj \u00ed Grikkalandi. Hon liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Sporadurnar (\u03a3\u03c0\u03bf\u03c1\u03ac\u03b4\u03b5\u03c2 / Sporades), eystarnfyri landslutin Thessalia \u00e1 fastlandinum, \u00ed ein landnyr\u00f0ing av n\u00e6stst\u00f8rstu oynni, Evvia og millum tv\u00e6r a\u00f0rar Sporaduoyggjar Skiathos og Alonissos. Skopelos er 95 km2 til v\u00edddar, eitt sindur st\u00f8rri enn Mykonos (85 km\u00b2) og Santorini (73 km\u00b2). Um vit samanbera vi\u00f0 eina f\u00f8royska oyggj, so er Skopelos \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 Bor\u00f0oy, sum er 95 km2. \u00c1 Skopelos eru tvey fj\u00f8ll, i\u00f0 eru h\u00e6gri enn 500 metrar. Delfi sum er mitt \u00e1 oynni er 681 metrar h\u00f8gt, hitt fjalli\u00f0 er Palouki, ta\u00f0 er \u00ed landsynningshorninum \u00e1 oynni og er 546 metrar h\u00f8gt. Fleiri brot \u00far filminum Mamma Mia! v\u00f3r\u00f0u tikin upp \u00e1 Skopelos. Hetta hevur f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r, at fer\u00f0af\u00f3lkatali\u00f0 til oynna vaks munandi \u00ed t\u00ed\u00f0ini eftir at filmurin var\u00f0 v\u00edstur.\n\nS\u00f8ga \nS\u00f8gnin sigur, at Skopelos bleiv til av Stafylos (merkir v\u00edndr\u00fava \u00e1 grikskum), sum var ein av synunum hj\u00e1 gudinum Dionysos og prinsessu Ariadne av Kreta. \u00cd forn\u00f8ldini var\u00f0 oyggin nevnd Peparethos. Seint \u00ed bronsu\u00f8ldini var\u00f0 oyggin bygd av kretensarum, sum f\u00f3ru at dyrka v\u00edn \u00e1 oynni. \nKanska er ta\u00f0 orsaka\u00f0 av hesi s\u00f8gnini, at oyggin gj\u00f8rdist kend \u00ed antikku \u00f8ldini fyri s\u00edtt v\u00edn. Sj\u00f3nleikurin Filoktetes, sum fyrst og fremst var\u00f0 framf\u00f8rdur \u00e1 Dionysosfestivalinum \u00ed 409 f.kr. av Sofokles, sn\u00fa\u00f0i seg m.a. um ein v\u00ednkeypmann, sum viltist, t\u00e1 hann skuldi til \u00abPeparethos \u2013 rikt vi\u00f0 dr\u00favum og v\u00edni\u00bb.\n\u00cd 1936 var \u00fatgrevstur \u00ed Stafylos/Velanio \u00f8kinum \u00e1 Skopelos, og har funnu tey eina kongagr\u00f8v fr\u00e1 Mykenskari t\u00ed\u00f0.\nOyggin hoyrdi eitt stytri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 til b\u00fdstatin Khalkis \u00e1 Euboea (Evvia), ta\u00f0 var umlei\u00f0 \u00e1r 700-tallet f.kr.\n\nSeinni kom oyggin at hoyra undir hesi harrad\u00f8mi:\n\nAthen.\nKongar\u00edki\u00f0 Maked\u00f3nia (338 \u2013 146 f.kr.).\nTa\u00f0 r\u00f3mverska l\u00fd\u00f0veldi (146 \u2013 27 f.kr.). \nR\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 (27 \u2013 330 e.kr.). \nEysturr\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 (330 \u2013 1204).\nL\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Venesia (1204\u20131538). \nOttomanska R\u00edki\u00f0 (1538 til Grikska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0). \n\nSkopelos gj\u00f8rdist partur av t\u00ed fyrsta grikska l\u00fd\u00f0veldinum eftir at London-skjali\u00f0 g\u00f3\u00f0kendi teirra suverenitet, fyrst \u00ed 1830 og s\u00ed\u00f0an aftur \u00ed 1832, t\u00e1 Grikkaland endaliga var\u00f0 vi\u00f0urkent sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur statur og gj\u00f8rdist kongar\u00edki. Orsaka\u00f0 av juli-kollveltingini \u00ed Fraklandi, var\u00f0 skjali\u00f0 fr\u00e1 1830 ikki fullf\u00f8rt.\nUndir seinna heimsbardaga bleiv Skopelos fyrst hersett av Italia (juni 1941 \u2013 september 1943) og s\u00ed\u00f0an av Tysklandi (september 1943 \u2013 oktober 1944). Skopelos og restin av Grikkalandi vendi aftur til eina demokratiska st\u00fdrisskipan \u00ed 1944.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nwww.skopelos.gr\nNational Observatory of Athens Skopelos Weather Station\nwww.goskopelos.com\nskopelosweb.gr\nThe Hellenic Ornithological Society\nskopelos.net\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nSporadurnar"}
{"id": "17363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innlendism%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 var eitt av a\u00f0alr\u00e1\u00f0unum \u00ed F\u00f8royum, ta\u00f0 var fyrisiting hj\u00e1 landsst\u00fdrismanninum \u00ed innlendism\u00e1lum til 2013, t\u00e1 ta\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt. R\u00e1\u00f0i\u00f0 var skipa\u00f0 \u00ed f\u00fdra fak\u00f8kir: l\u00f3garm\u00e1l, kommunum\u00e1l, n\u00e1tt\u00farum\u00e1l og samfer\u00f0slum\u00e1l. \n\nMissi\u00f3nin hj\u00e1 Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0num var at veita landsst\u00fdrismanninum r\u00e1\u00f0, tryggja haldgott grundarlag og at gera hugskot til veruleika. \n\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 umsat tey m\u00e1ls\u00f8ki, i\u00f0 l\u00f8gma\u00f0ur samb\u00e6rt m\u00e1lsb\u00fdtisfr\u00e1bo\u00f0anini hev\u00f0i lagt til r\u00e1\u00f0i\u00f0 at umsita. Hesi eru l\u00f8gm\u00e1l, d\u00f3msm\u00e1l, kommunum\u00e1l, t\u00f3 ikki f\u00edggjarliga eftirliti\u00f0 vi\u00f0 kommunum, val, sivilr\u00e6ttarm\u00e1l, pers\u00f3nsuppl\u00fdsingarm\u00e1l, navnam\u00e1l, \u00fatlendingam\u00e1l, umhv\u00f8rvis- og n\u00e1tt\u00faruverndarm\u00e1l, matrikuleringam\u00e1l, tingl\u00fdsingarm\u00e1l, \u00f8kismenningarm\u00e1l, \u00fatoyggjam\u00e1l og  samfer\u00f0slum\u00e1l; t\u00f3 ikki m\u00e1l vi\u00f0v\u00edkjandi Strandfer\u00f0sluni.\n\nKunnger\u00f0ing av r\u00e6ttarreglum \u00ed Kunnger\u00f0aportalinum\n\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 r\u00f8kti portalin \"Kunnger\u00f0aportalurin\" og hev\u00f0i \u00e1byrgdina av innihaldinum \u00ed honum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nL\u00f3gasavni\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0ur umsiti\u00f0 av Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0num\nKunnger\u00f0aportalurin vi\u00f0 kunnger\u00f0abla\u00f0i\u00f0 A og B, i\u00f0 ver\u00f0ur umsiti\u00f0 av Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0num\n\nA\u00f0alr\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "17364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innlendism%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin var ein av r\u00e1\u00f0harrasessunum \u00ed f\u00f8royska landsst\u00fdrinum fr\u00e1 2004 til r\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed 2013.\n\nListi yvir landsst\u00fdrismenn \u00ed innlendism\u00e1lum \u00ed F\u00f8royum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\nL\u00f8gmenn og landsst\u00fdri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum eftir 1948\n\nListar\nF\u00f8royskir politikarar\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Hvalbiar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Hvalbiar kommunu", "text": "Liste over borgarstj\u00f3rar \u00ed Hvalbiar kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHvalba\nHvalba"}
{"id": "17367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Sumbiar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sumbiar kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sumbiar kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nSumba"}
{"id": "17368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Tv%C3%B8royrar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Tv\u00f8royrar kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Tv\u00f8royrar kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nTv\u00f8royri\nTv\u00f8royri"}
{"id": "17371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0oya%20Sparikassi", "title": "Nor\u00f0oya Sparikassi", "text": "Nor\u00f0oya Sparikassi er ein sparikassi vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Klaksv\u00edk. Nor\u00f0oya Sparikassi er tri\u00f0st\u00f8rsti peningastovnur \u00ed F\u00f8royum eftir BankNordik og Betri Banka, og er einasti f\u00f8royski sparikassi eftir at Su\u00f0uroyar Sparikassi var\u00f0 skipa\u00f0ur til banka \u00ed 2006. Nor\u00f0oya Sparikassi hevur \u00ed dag tr\u00edggjar deildir: 1 \u00ed Klaksv\u00edk (h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti), 1 \u00ed T\u00f3rshavn og 1 \u00ed Fuglafir\u00f0i. Marner Mortensen er stj\u00f3ri \u00ed Nor\u00f0oya Sparikassa.\n\nS\u00f8gan\nNor\u00f0oya Sparikassi var stovna\u00f0ur tann 24. september 1919. Sparikassin var fyrsti \u00e1byrgdarsparikassi \u00ed F\u00f8royum. Fyrstu t\u00ed\u00f0ina h\u00fasa\u00f0ist Nor\u00f0oya Sparikassi \u00ed ymsum bygningum \u00ed  Klaksv\u00edk, \u00ed s\u00fdslumansh\u00fasunum, \u00ed Hv\u00edth\u00fasi og \u00ed \"Gamla Sk\u00fala\", i\u00f0 var n\u00fdggjur t\u00e1. Tann 11. juni 1928 var byrja\u00f0 at byggja ey\u00f0kenda gr\u00f3tbygningin hj\u00e1 Nor\u00f0oya Sparikassa. Flutt var inn \u00ed bygningin m\u00f3ti \u00e1rsenda 1928. Bygningurin var\u00f0 \u00fatbygdur \u00e1rini 1948-1951, eins og hann var\u00f0 \u00fatbygdur seinni. Deildir v\u00f3r\u00f0u l\u00e6tnar upp \u00ed Leirv\u00edk \u00ed 1965, \u00ed Nor\u00f0depli \u00ed 1967, \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i \u00ed 1972, vi\u00f0 Klaksv\u00edksvegin \u00ed Klaksv\u00edk 1982 og vi\u00f0 Stangavegin \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 1993. \n\nSparikassin valdi s\u00ed\u00f0an aftur at mi\u00f0savna nor\u00f0ur\u00f8ki\u00f0 til h\u00f8vu\u00f0sdeildina. Deildirnar \u00ed Klaksv\u00edk l\u00f3tu aftur \u00ed \u00e1v\u00edkavist 2001 og 2004, \u00ed Nor\u00f0depli og \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i l\u00f3tu deildirnar aftur \u00ed 2005, og deildin \u00ed Leirv\u00edk l\u00e6t aftur \u00ed 2009.\n\nNor\u00f0oya Sparikassi l\u00e6t upp tr\u00edggjar a\u00f0rar deildir, \u00ed 2006 \u00ed Saltangar\u00e1, \u00ed 2007 \u00ed T\u00f3rshavn, og n\u00fdggjasta deildin l\u00e6t upp \u00ed 2013 \u00ed Fuglafir\u00f0i. \u00cd 2015 valdi Sparikassin at mi\u00f0savna Eysturoyar\u00f8ki\u00f0 \u00ed Fuglafir\u00f0i og l\u00e6t aftur \u00ed Saltangar\u00e1. \n\nVirksemi sparikassans er \u00f8kt munandi og fevnir \u00ed dag um alt fr\u00e1 peningastovnsvirksemi til privatkundar, eins og sparikassin, eftir at banka- og sparikassal\u00f3gin var\u00f0 broytt \u00ed 1994, eisini f\u00edggjar ein part av vinnul\u00edvinum.\n\nNor\u00f0oya Sparikassi er \u00ed dag elsti peningastovnurin \u00ed landinum, og starvast uml. 50 starvsf\u00f3lk \u00ed Nor\u00f0oya Sparikassa.\n\nS\u00ed eisini\nStj\u00f3rar \u00ed Nor\u00f0oya Sparikassa\n\nKeldur\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir\nwww.ns.fo Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Nor\u00f0oya Sparikassa\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskir peningastovnar\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "17372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Klaksv%C3%ADkar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur\n klaksvik.fo: \"S\u00f8guligt yvirlit - borgarstj\u00f3rar\"\n\nKlaksv\u00edk\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "17373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Runav%C3%ADkar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Runav\u00edkar kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Runav\u00edkar kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nRunav\u00edkar kommuna\n\nRunav\u00edk"}
{"id": "17374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Sands%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sands kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sands kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\nSands kommuna\nSandur"}
{"id": "17376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Vestmanna%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Vestmanna kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Vestmanna kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nVestmanna"}
{"id": "17377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20S%C3%B8rv%C3%A1gs%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed S\u00f8rv\u00e1gs kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed S\u00f8rv\u00e1gs kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8rv\u00e1gur"}
{"id": "17378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Ei%C3%B0is%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Ei\u00f0is kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Ei\u00f0is kommuna \u00ed F\u00f8royum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEi\u00f0is kommuna, yvirlit yvir borgarstj\u00f3rar\n\nEi\u00f0i\nEi\u00f0is kommuna"}
{"id": "17379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Fugloyar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Fugloyar kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Fugloyar kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nFugloy"}
{"id": "17380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20H%C3%BAsa%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed H\u00fasa kommunu", "text": "Listi yvir bygdarr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed H\u00fasa kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nH\u00fasa kommuna"}
{"id": "17381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Sk%C3%BAvoyar%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sk\u00favoyar kommunu", "text": "Listi yvir bygdarr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed Sk\u00favoyar kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nSk\u00favoy"}
{"id": "17382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Vi%C3%B0arei%C3%B0is%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Vi\u00f0arei\u00f0is kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Vi\u00f0arei\u00f0is kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nVi\u00f0arei\u00f0i"}
{"id": "17383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Mi%C3%B0v%C3%A1gs%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gs kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gs kommunu \u00ed F\u00f8royum. Mi\u00f0v\u00e1gs kommuna leg\u00f0i saman vi\u00f0 Sandav\u00e1gs kommunu, n\u00fdggja kommunan eitur V\u00e1ga kommuna.\n\nMi\u00f0v\u00e1gs kommuna"}
{"id": "17384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Nes%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Nes kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Nes kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nNes kommuna"}
{"id": "17385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Sj%C3%B3var%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sj\u00f3var kommunu", "text": "Listi yvir bygdarr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed Sj\u00f3var kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nSj\u00f3var kommuna"}
{"id": "17386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Hvannasunds%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Hvannasunds kommunu", "text": "Listi yvir bygdarr\u00e1\u00f0sformenn \u00ed Hvannasunds kommunu \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\nHvannasund"}
{"id": "17387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lesoto", "title": "Lesoto", "text": "Kongsveldi\u00f0 Lesoto (enskt: Kingdom of Lesotho, sesotho Muso oa Lesotho) inni \u00ed Su\u00f0urafrika, er fjallaland, og ta\u00f0 er einasta land \u00ed Afrika, har alt lendi\u00f0 er h\u00e6gri enn 1000 metrar oman sj\u00f3var. 1. juli 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 1,936,181 \u00ed Lesoto .\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Lesoto \n\n Berea\n Butha-Buthe\n Leribe\n Mafeteng\n Maseru\n Mohale's Hoek\n Mokhotlong\n Qacha's Nek\n Quthing\n Thaba-Tseka\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nB\u00faskapur \n\nH\u00f3ast Lesotho er eitt av minstu londunum \u00ed heiminum, bert 30 000 ferkilometrar til st\u00f8ddar, eru trupulleikarnir \u00ed landinum \u00f3metaliga st\u00f3rir. H\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kirnar til v\u00e1naligu st\u00f8\u00f0una eru n\u00f3gvu tilbur\u00f0irnir av ey\u00f0kv\u00e6mi, f\u00f8\u00f0slutrot og f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. Harafturat eru innt\u00f8kurnar hj\u00e1 stj\u00f3rnini minka\u00f0ar n\u00f3gv seinastu \u00e1rini orsaka\u00f0 av altj\u00f3\u00f0a f\u00edggjarkreppuni. Landi\u00f0 er millum tey minst mentu londini \u00ed heiminum og samb\u00e6rt Global Hunger Index er f\u00f8\u00f0slust\u00f8\u00f0an \u00ed landinum \u00e1lvarsom . Heimsmatv\u00f8rufelagsskapin WFP hevur arbeitt \u00ed landinum s\u00ed\u00f0ani 1965 og samstarvar vi\u00f0 stj\u00f3rnina \u00ed Lesoto um at veita sk\u00falan\u00e6mingum tv\u00e6r \u00f3keypis m\u00e1lt\u00ed\u00f0ir um dagin. Familjurnar eru illa fyri f\u00edggjarliga, og b\u00f8rnini ver\u00f0a t\u00ed noydd at arbei\u00f0a \u00edsta\u00f0in fyri at ganga \u00ed sk\u00fala. Stj\u00f3rnin \u00ed Lesotho hevur sett s\u00e6r sum a\u00f0alm\u00e1l at minka um hungurin \u00ed landinum og hevur somulei\u00f0is n\u00fdtt n\u00f3gva orku seinastu \u00e1rini at \u00f8kja um atgongdina til \u00fatb\u00fagving. F\u00edggjarliga st\u00f8\u00f0an \u00ed landinum ger ta\u00f0 t\u00f3rf\u00f8rt hj\u00e1 n\u00f3gvum b\u00f8rnum at sleppa \u00ed sk\u00fala. \n\nT\u00fddningarmesta tilfeingi\u00f0 er vatn; s\u00ed\u00f0st \u00ed 1990-\u00e1runum var byrja at byggja st\u00f3ra vatnorkuverk\u00e6tlan, i\u00f0 enn er \u00ed ger\u00f0, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li\u00f0 at gera Lesoto sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 ravmagni og selja Su\u00f0urafrika n\u00f3gv vatn. Til hon er li\u00f0ug er Lesoto b\u00faskaparliga bundi\u00f0 at r\u00edka grannalandi s\u00ednum. V\u00e6l ber til at halda geitir \u00ed h\u00e1lendinum \u00ed Lesoto. Mest hava teir angorageitir, t\u00ed at angoraull er n\u00f3gv eftirspurd, b\u00e6\u00f0i til kl\u00e6\u00f0i og annan vevna\u00f0.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nMentan\n\nKeldur \n\nLesoto\nAfrika"}
{"id": "17407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dar%20es%20Salaam", "title": "Dar es Salaam", "text": "Dar es Salaam er st\u00f8rsti b\u00fdur og t\u00fddningarmesti havab\u00fdur \u00ed Tansania. B\u00fdurin hevur fyrr iti\u00f0 Mzizima. Hann var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur landsins, til Dodoma gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed 1973. Ta\u00f0 almenna f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Dar es Salaam er umlei\u00f0 4,3 milli\u00f3nir (2012), men harafturat eru n\u00f3gv t\u00fasund f\u00f3lk, sum ikki eru skr\u00e1sett nakrasta\u00f0ni. B\u00fdurin er handilsmi\u00f0depil \u00ed Tansania, og meginparturin av \u00fatflutningi landsins ver\u00f0ur avskipa\u00f0ur ha\u00f0an. Ta\u00f0 eru n\u00f3gv \u00eddna\u00f0arvirki \u00ed b\u00fdnum, og n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk vitjar hagar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri.\n\nTansania"}
{"id": "17408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Usain%20Bolt", "title": "Usain Bolt", "text": "Usain Bolt (f\u00f8ddur 21. august 1986 \u00e1 Jamaika) ver\u00f0ur av n\u00f3gvum mettur at vera heimsins skj\u00f3tasti sprintarin (rennari \u00e1 styttri teinum) nakrant\u00ed\u00f0. Hann er \u00ed l\u00f8tuni (2012) heimsins skj\u00f3tasti rennari \u00e1 100 metra, 200 metra og 4 x 100 metra teininum (saman vi\u00f0 3 \u00f8\u00f0rum). Hann er tann fyrsti sum hevur sligi\u00f0 heimsmet \u00ed b\u00e6\u00f0i 100 metrum og 200 metrum hj\u00e1 monnum. Hann endurvann gull \u00e1 b\u00e6\u00f0i 100 og 200 metra teininum hj\u00e1 monnum \u00ed renning, og ta\u00f0 f\u00f8rdi til, at hann er tann fyrsta pers\u00f3nurin \u00ed s\u00f8guni sum hevur megna\u00f0 at endurvinna tvey gull hei\u00f0ursmerki tvey OL \u00e1 ra\u00f0 \u00ed somu kappingum. Hann er eisini tann pers\u00f3nurin \u00far Jamaika, sum hevur vunni\u00f0 flest OL gull hei\u00f0ursmerki. \u00c1 OL \u00ed London vann hann eisini gull \u00ed 4 x 100 metrar renning hj\u00e1 monnum, og harumframt settu teir eisini heimsmet. T\u00e1 hann rann 200 metrar \u00e1 OL eydna\u00f0ist ta\u00f0 trimum jamaikanarum at vinna \u00f8ll tr\u00fd hei\u00f0ursmerkini, Bolt vann gull, Yohan Blake fekk silvur og Warren Weir fekk bronsu, bara amerikumenn h\u00f8vdu kl\u00e1ra\u00f0 ta\u00f0 fyrr, at vinna \u00f8ll tr\u00fd hei\u00f0ursmerkini \u00e1 OL \u00ed somu kapping. Bolt vann heimsmeistarakappingina \u00ed 2011 \u00e1 teinunum 100 metrar, 200 metrar og 4 x 100 metrar stafett.\n\nBestu t\u00ed\u00f0ir og met\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Usain Bolt\n Usain Bolt timeline umvegis The Daily Telegraph\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Jamaika\nRennarar\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "17413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kring%20F%C3%B8royar", "title": "Kring F\u00f8royar", "text": "Kring F\u00f8royar, eisini nevnt Volvo Kring F\u00f8royar, Effo Kring F\u00f8royar og \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 Statoil Kring F\u00f8royar er ein s\u00fakklukapping \u00ed F\u00f8royum, har s\u00fakkla ver\u00f0ur kring oyggjarnar \u00ed juli m\u00e1na\u00f0. \u00cd 2012 f\u00f3r kappingin fram 20. til 22. juli. Kappingin byrja\u00f0i \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1996, men tann kappingin var ikki almenn, tann almenna Kring F\u00f8royar s\u00fakklukappingin byrja\u00f0i \u00ed 1997 og hevur veri\u00f0 hildin n\u00e6stan hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an t\u00e1. S\u00fakklarar \u00far \u00f8\u00f0rum londum hava eisini luttiki\u00f0 og eitt n\u00fa hava s\u00fakkarar \u00far Danmark og \u00cdslandi vunni\u00f0 kappingin fleiri fer\u00f0ir. Teir f\u00f8royingar i\u00f0 hava vunni\u00f0 kappingina eru: Bogi Kristiansen, R\u00f3gvi Johansen og Torkil Veyhe, me\u00f0an Gunnar Dahl-Olsen og Gu\u00f0mundur Joensen hava veri\u00f0 nummar tvey ella tr\u00fd fleiri fer\u00f0ir. Torkil Veyhe hevur vunni\u00f0 kappingina oftast, hann hevur vunni\u00f0 hana fimm fer\u00f0ir.\n\nGull, silvur og bronsu vinnarar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 T\u00f3rshavnar S\u00fakklufelag\n\nS\u00fakkling \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fakklukappingar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dodoma", "title": "Dodoma", "text": "Dodoma er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Tansania \u00ed Eysturafrika. Dar es Salaam var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur landsins, til Dodoma gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed 1973. Dodoma er mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum \u00e1 Dodoma-h\u00e1sl\u00e6tta \u00ed 1120 metra h\u00e6dd. F\u00f3lkatali\u00f0 var 324 347 vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2002. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nTansania"}
{"id": "17427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgiskt%20m%C3%A1l", "title": "Georgiskt m\u00e1l", "text": "Georgiskt m\u00e1l er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 \u00ed asiatiska landinum Georgia og ver\u00f0ur tosa\u00f0 av teimum 4 millj\u00f3nunum (2013), sum b\u00fagva har og av teimum umlei\u00f0 h\u00e1lvu millj\u00f3nini av georgiarum, i\u00f0 b\u00fagva \u00ed \u00f8\u00f0rum londum.\n\nGeorgiskar dialektir \nTa\u00f0 eru fleiri ymiskar dialektir av georgiskum: Imeretiskt, Racha-Lechkhumiskt, Gurianskt, Adjarianskt, Imerkheviskt (\u00ed Turkalandi), Kartliskt, Kakhetiskt, Saingilo (\u00ed Aserbadjan), Tushetiskt, Khevsurskt, Kheviskt, Pshaviskt, Fereydanskt \u00ed Fereydunshahr og Fereydan, Mtiuletiskt, Meskhetiskt.\n\nGeorgiska alfabeti\u00f0\n\nAsomtavruli\n\nNuskhuri\n\nMkhedruli\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed Asia\nGeorgia"}
{"id": "17429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Athos", "title": "Athos", "text": "Athos (grikskt): \u038c\u03c1\u03bf\u03c2 \u0386\u03b8\u03c9\u03c2 (Oros Athos)er eitt fjall og ein h\u00e1lvoyggj \u00ed Maked\u00f3nia \u00ed Grikkalandi. Athos er \u00e1 listanum yvir heimsarvar hj\u00e1 UNESCO (World Heritage Sites). Athos er eisini ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi tj\u00f3\u00f0 \u00ed t\u00ed griksku tj\u00f3\u00f0ini. Her eru 20 orthodoks klostur \u00e1 Athos, sum hoyra beinlei\u00f0is undir \u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 patriarkinum \u00ed Konstantinopel. \u00cd dag nevna grikkar Fjalli\u00f0 Athos fyri Agion Oros (\u00e1 grikskum: \u0386\u03b3\u03b9\u03bf\u03bd \u038c\u03c1\u03bf\u03c2), sum merkir Heilaga Fjalli\u00f0. Bert menn sleppa at b\u00fagva har. Athos bleiv stovna\u00f0 \u00ed 963 og er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land, sum formliga hoyrir undir Grikkaland. \u00cd 2001 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 Athos 2.262. \u00cd einst\u00f8kum klostrum b\u00fagva fyrst og fremst munkar \u00far Russlandi, Serbia, Bulgaria og Rumenia.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i, s\u00f8ga og atgongd til h\u00e1lvoynna \nH\u00e1lvoyggin Athos er tann tri\u00f0i \"armurin\" \u00e1 h\u00e1lvoynni Halkidiki. H\u00e1lvoyggin er 50 metrar long og gongur su\u00f0ur og nor\u00f0ur, breiddin er millum 7 og 12 kilometrar. H\u00e1lvoyggin Athos er 335,6 km2 til st\u00f8ddar. Fjalli\u00f0 Athos er 2.033 metrar h\u00f8gt. Havi\u00f0 kring Athos kann vera sera vandamiki\u00f0 at sigla \u00e1. \u00cd fornu griksku s\u00f8guni eru s\u00f8gur um tveir skipaflotar, sum gingu burtur vi\u00f0 Athos. \u00cd 492 \u00e1.Kr. misti Darius, kongur av Persi, 300 skip undir  Mardonius generali (Herodotus \"Histories\" book VI (Erato), Aeschylus \"The Persians\"). \u00cd 411 \u00e1.Kr. mistu spartanarar ein flota vi\u00f0 50 skipum undir admiral Epicleas. (Diodorus Siculus, \"Bibliotheca historica\" XIII 41, 1\u20133).\nSj\u00e1lvt um h\u00e1lvoyggin er landf\u00f8st vi\u00f0 Grikkaland, so ber bert til at koma til sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 b\u00e1ti. Har eru tv\u00e6r st\u00f3rar ferjur, Agios Panteleimon og Axion Estin, sum sigla dagliga, um ve\u00f0ri\u00f0 loyvir t\u00ed, millum Ouranoupolis og Dafni. \u00c1 vegnum leggja skipini at vi\u00f0 n\u00f8kur klostur \u00e1 vestustrondini. Har er eisini ein minni skj\u00f3ttgangandi b\u00e1tur, Agia Anna, sum siglir beinlei\u00f0is uttan st\u00f8\u00f0g. Atgongdin til Athos er avmarka\u00f0, og menn skulu s\u00f8kja um loyvi at sleppa til h\u00e1lvoynna Athos, og so kunnu teir f\u00e1a loyvi eitt avmarka\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, men bert menn sum eru limir \u00ed eysturortoksu kirkjuni kunnu f\u00e1a loyvi til at b\u00fagva \u00e1 sta\u00f0num, og t\u00e1 kunnu teir virka har antin sum munkar ella sum arbei\u00f0smenn.\n\n20 klostur \nListi yvir tey 20 klostrini \u00e1 Athos:\n\nSt\u00f3ra Lavra klostri\u00f0 (\u039c\u03b5\u03b3\u03af\u03c3\u03c4\u03b7 \u039b\u03b1\u03cd\u03c1\u03b1, Meg\u00edsti L\u00e1vra, St\u00f3ra Lavra)\nVatopedi klostri\u00f0 (\u0392\u03b1\u03c4\u03bf\u03c0\u03ad\u03b4\u03b9 ella \u0392\u03b1\u03c4\u03bf\u03c0\u03b1\u03af\u03b4\u03b9)\nIviron klostri\u00f0 (\u0399\u03b2\u03ae\u03c1\u03c9\u03bd; \u10d8\u10d5\u10d4\u10e0\u10d7\u10d0 \u10db\u10dd\u10dc\u10d0\u10e1\u10e2\u10d4\u10e0\u10d8, iverta monasteri) \u2013 bygt av georgiarum.\nHelandariou klostri\u00f0 (\u03a7\u03b9\u03bb\u03b1\u03bd\u03b4\u03b1\u03c1\u03af\u03bf\u03c5, Chilandariou;\u0425\u0438\u043b\u0430\u043d\u0434\u0430\u0440) \u2013 Serbisk Ortodoks\nDionysiou klostri\u00f0 (\u0394\u03b9\u03bf\u03bd\u03c5\u03c3\u03af\u03bf\u03c5)\nKoutloumousiou klostri\u00f0 (\u039a\u03bf\u03c5\u03c4\u03bb\u03bf\u03c5\u03bc\u03bf\u03cd\u03c3\u03b9)\nPantokratoros klostri\u00f0 (\u03a0\u03b1\u03bd\u03c4\u03bf\u03ba\u03c1\u03ac\u03c4\u03bf\u03c1\u03bf\u03c2, Pantokratoros)\nXiropotamou klostri\u00f0 (\u039e\u03b7\u03c1\u03bf\u03c0\u03bf\u03c4\u03ac\u03bc\u03bf\u03c5)\nZografou monastery (\u0396\u03c9\u03b3\u03c1\u03ac\u03c6\u03bf\u03c5; \u0417\u043e\u0433\u0440\u0430\u0444) \u2013 Bulgarskt Ortodoks\nDochiariou klostri\u00f0 (\u0394\u03bf\u03c7\u03b5\u03b9\u03b1\u03c1\u03af\u03bf\u03c5)\nKarakalou klostri\u00f0 (\u039a\u03b1\u03c1\u03b1\u03ba\u03ac\u03bb\u03bb\u03bf\u03c5)\nFilotheou klostri\u00f0 (\u03a6\u03b9\u03bb\u03bf\u03b8\u03ad\u03bf\u03c5)\nSimonos Petras klostri\u00f0 (\u03a3\u03af\u03bc\u03c9\u03bd\u03bf\u03c2 \u03a0\u03ad\u03c4\u03c1\u03b1 ella \u03a3\u03b9\u03bc\u03c9\u03bd\u03cc\u03c0\u03b5\u03c4\u03c1\u03b1)\nAgiou Pavlou klostri\u00f0 (\u0391\u03b3\u03af\u03bf\u03c5 \u03a0\u03b1\u03cd\u03bb\u03bf\u03c5, Agiou Pavlou, Sankta Paulus)\nStavronikita klostri\u00f0 (\u03a3\u03c4\u03b1\u03c5\u03c1\u03bf\u03bd\u03b9\u03ba\u03ae\u03c4\u03b1)\nXenophontos klostri\u00f0 (\u039e\u03b5\u03bd\u03bf\u03c6\u03ce\u03bd\u03c4\u03bf\u03c2)\nOsiou Grigoriou klostri\u00f0 (\u039f\u03c3\u03af\u03bf\u03c5 \u0393\u03c1\u03b7\u03b3\u03bf\u03c1\u03af\u03bf\u03c5, Venerable Gregory)\nEsphigmenou klostri\u00f0 (\u0395\u03c3\u03c6\u03b9\u03b3\u03bc\u03ad\u03bd\u03bf\u03c5)\nAgiou Panteleimonos klostri\u00f0 (\u0391\u03b3\u03af\u03bf\u03c5 \u03a0\u03b1\u03bd\u03c4\u03b5\u03bb\u03b5\u03ae\u03bc\u03bf\u03bd\u03bf\u03c2, Sankta Pantelemon; \u041f\u0430\u043d\u0442\u0435\u043b\u0435\u0439\u043c\u043e\u043d\u043e\u0432; ella \u03a1\u03c9\u03c3\u03b9\u03ba\u03cc\u03bd, Rossikon) \u2013 Russiskt Ortodoks\nKonstamonitou klostri\u00f0 (\u039a\u03c9\u03bd\u03c3\u03c4\u03b1\u03bc\u03bf\u03bd\u03af\u03c4\u03bf\u03c5)\n\nMyndir\n\nB\u00f3kmentir um Athos \nFr\u00e1grei\u00f0ing \u00e1 enskum.\nThe 6,000 Beards of Mount Athos ISBN 0-85955-251-9 by Ralph H. Brewster. A guide to the peninsula, first published in 1935, detailing the landscape, monasteries, skites, and the life of the inhabitants, including customs and more not usually discussed.\nMount Athos ISBN 960-213-075-X by Sotiris Kadas. An illustrated guide to the monasteries and their history  (Athens 1998). With many illustrations of the Byzantine art treasures on Mount Athos.\nAthos The Holy Mountain by Sydney Loch. Published 1957 & 1971 (Librairie Molho, Thessaloniki). Loch spent most of his life in the Byzantine tower at Ouranopolis, close to Athos, and describes his numerous visits to the Holy Mountain. A fascinating travelogue. The famous Molho Bookstore in Thessaloniki may have a few copies left.\nDare to be Free ISBN 0-330-10629-5 by Walter Babington Thomas. Offers insights into the lives of the monks of Mt Athos during World War II, from the point of view of an escaped POW who spent a year on the peninsula evading capture.\nBlue Guide: Greece ISBN 0-393-30372-1, pp.\u00a0600\u201303. Offers history and tourist information.\nMount Athos Renewal in Paradise ISBN 0-300-10323-9, by Graham Speake. An extensive book about Athos in the past, the present and the future. Includes valuable tourist information. Features numerous full-color photographs of the peninsula and daily life in the monasteries.\nFrom The Holy Mountain by William Dalrymple. ISBN 0-8050-6177-0   Published 1997. A fascinating journey that begins from and constantly refers back to Mount Athos.\n Ivanov, Emil: Das Bildprogramm des Narthex im Rila-Kloster in Bulgarien unter besonderer Ber\u00fccksichtigung der Wasserweihezyklen auf dem Athos, Diss., Erlangen, 2002.\n Ivanov, Emil: Apokallypsedarstellungen in der nachbyzantinischen Kunst, in: Das M\u00fcnster, 3, 2002, 208-217.\n\nKeldur\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Athos\n Vinir hj\u00e1 Fjallinum Athos heimas\u00ed\u00f0a\n V\u00f8rur fr\u00e1 Athos\n\nGrikkaland\nFj\u00f8ll\nHeimsarvar"}
{"id": "17432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kreta", "title": "Kreta", "text": "Kreta (Grikskt m\u00e1l:\u039a\u03c1\u03ae\u03c4\u03b7 / Kriti) er ein oyggj \u00ed Grikkalandi. Hon er st\u00f8rsta oyggin og eisini tann f\u00f3lkar\u00edkasta oyggin \u00ed Grikkalandi, \u00ed 2011 b\u00fa\u00f0u 621.340 f\u00f3lk har. Kreta er 5. st\u00f8rsta oyggj \u00ed Mi\u00f0jarhavinum. Kreta er eitt av 13 fyrisitingarligum \u00f8kjum \u00ed Grikkalandi. Kreta var mi\u00f0depil fyri Minoiska mentan umlei\u00f0 2700\u20131420 \u00e1.Kr., ta\u00f0 var tann fyrsta  framkomna mentanin \u00ed Evropa, sum m.a. gj\u00f8rdi tey fyrstu slottini \u00ed Evropa. Kreta liggur millum Egearahavi\u00f0, sum er fyri nor\u00f0an, og Libiska havi\u00f0, sum er fyri sunnan. Kreta strekkir seg yvir 260 km fr\u00e1 vestara til eystara endan av oynni, hon er 60 km brei\u00f0 (su\u00f0ur/nor\u00f0ur) \u00e1 brei\u00f0asta sta\u00f0num og bert 12 km \u00e1 t\u00ed smalasta sta\u00f0num, sum er t\u00e6tt vi\u00f0 Ierapetra. Kreta er 8.336 km2 til st\u00f8ddar, strandalinjan er 1.046 km. Kreta liggur umlei\u00f0 160 km sunnanfyri grikska meginlandi\u00f0.\n\nB\u00fdir \nIraklion (fyrr: Heraklion) er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00e1 Kreta. Teir st\u00f8rru b\u00fdirnir \u00e1 Kreta eru hesir: \nIraklion (Heraklion ella Candia) (130.914 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2001)\nChania (Hania) (53.373 \u00edb\u00fagvar)\nRethymno (27.868 \u00edb\u00fagvar)\nIerapetra (23.707 \u00edb\u00fagvar)\nAgios Nikolaos (19.462 \u00edb\u00fagvar)\nSitia (14.338 \u00edb\u00fagvar)\n\nFj\u00f8ll og dalar \nKreta hevur sera n\u00f3gv og h\u00f8g fj\u00f8ll, ein fjallaryggur fer um alla oynna fr\u00e1 vestri til eystur, skapa\u00f0 av trimum b\u00f3lkum av fj\u00f8llum:\nTey Hv\u00edtu Fj\u00f8llini ella Lefka Ori 2452 metrar h\u00f8gt \nPsiloritis 2456 metrar h\u00f8gt \nDikti Fj\u00f8llini 2148 metrar h\u00f8gt\nKedros Fjalli\u00f0 1777 metrar h\u00f8gt\nThripti 1489 metrar h\u00f8gt\n\nHesi fj\u00f8llini hava givi\u00f0 Kreta dalar, so sum Amari Dalurin, fruktag\u00f3\u00f0a j\u00f8r\u00f0 sum t.d. Lasithi V\u00edddirnar, Omalos og Nidha; holur, so sum Diktaion og Idaion (f\u00f8\u00f0ista\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 t\u00ed forna grikska gudinum Zeus); og nakrar gj\u00e1ir.\n\nMentan \nKreta hevur s\u00edna serligu dialekt, sum l\u00edkist fr\u00e1 m\u00e1linum, sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00e1 fastlandinum, tey br\u00faka serlig or\u00f0 sum bert ver\u00f0a br\u00fakt \u00e1 Kreta, og \u00fattalan er eisini serlig, t.d. hava tey n\u00f8kulunda sama ki (kji) lj\u00f3\u00f0i, sum vit hava \u00e1 f\u00f8royskum. \u00c1 Kreta hava tey eisini s\u00edtt egna slag av skaldskapi, yrkingar sum ver\u00f0 navndar Mantinades. Kreta er kent fyri s\u00edn serliga mantinades t\u00f3nleik, har tey serliga br\u00faka lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini kretensisk lyra og laouto. Kretensarar hava eisini teirra egnu f\u00f3lkadansir, mest kendur er Pentozali. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 hava rith\u00f8vundar av Kreta havt st\u00f3ran t\u00fddning fyri grikskan skaldskap. Vikentios Kornaros, skriva\u00f0i eina episka romansu Erotokritos \u00ed 17. \u00f8ld  (Grikskt m\u00e1l: \u0395\u03c1\u03c9\u03c4\u03cc\u03ba\u03c1\u03b9\u03c4\u03bf\u03c2), og \u00ed 20. \u00f8ld gj\u00f8rdist Nikos Kazantzakis ein sera kendur rith\u00f8vundur, hann hevur t.d. skriva\u00f0 Zorba the Greek, sum seinni bleiv filmatisera\u00f0. \u00cd renesansuni var Kreta heimsta\u00f0ur fyri t\u00ed kretensiska sk\u00falanum fyri ikon m\u00e1lningalist, sum seinni \u00e1virka\u00f0i El Greco og gj\u00f8gnum hann \u00e1virka\u00f0i m\u00e1lningalist \u00ed Evropa.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nN\u00e1tt\u00farugripasavni\u00f0 \u00e1 Kreta, \u00e1 Universitetinum \u00e1 Kreta.\nCretaquarium Thalassocosmos, Heraklion, Kreta.\nAquaworld Aquarium, Hersonissos, Kreta.\n\"Ancient Crete.\" Oxford Bibliographies Online: Classics.\nKreta Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Grikska Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0num\nInteraktivur virtuellur t\u00farur \u00e1 Kreta.\nHvat hendi 21. juli 365 e.Kr.? Ein mega-tsunami fr\u00e1 t\u00ed forna heiminum.\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nGrikkaland\nOyggjar\nLandslutir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "17435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uroyar%20Sparikassi", "title": "Su\u00f0uroyar Sparikassi", "text": "Su\u00f0uroyar Sparikassi er ein banki vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed V\u00e1gi \u00ed Su\u00f0uroynni. Su\u00f0uroyar Sparikassi er minsti peningastovnur \u00ed F\u00f8royum. Su\u00f0uroyar Sparikassi hevur \u00ed dag tv\u00e6r deildir: 1 \u00ed V\u00e1gi (h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti) og 1 \u00ed T\u00f3rshavn. 17 \u00e1rsverk v\u00f3ru \u00ed sparikassanum \u00ed 2011. F\u00edggjarjavnin hj\u00e1 Su\u00f0uroyar Sparikassa var 700 mi\u00f3. kr. vi\u00f0 \u00e1rsenda 2011, harav \u00fatl\u00e1n v\u00f3ru fyri 478 mi\u00f3.kr. S\u00f8ren L. Bruhn er stj\u00f3ri \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa.\n\nS\u00f8gan\nSu\u00f0uroyar Sparikassi var\u00f0 stovna\u00f0ur 20. mars 1943, og f\u00f3r hann undir virksemi s\u00edtt 1. oktober 1943. Oddama\u00f0urin at stovna Su\u00f0uroyar Sparikassa var Petur Dahl \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum. \u00c6tlanin var upprunaliga at f\u00e1a ein banka at opna eina deild \u00ed V\u00e1gi, men hetta var av ongum, og t\u00ed var avgj\u00f8rt at stovna ein sparikassa \u00edsta\u00f0in. Fyrsti stj\u00f3rin var Peter Dahl (1911-1996), i\u00f0 var stj\u00f3ri fr\u00e1 bankin l\u00e6t upp \u00ed 1943 og til 1980.\n\nN\u00f3gvu fyrstu \u00e1rini var bara deild \u00ed V\u00e1gi, men \u00ed 1985 var opna\u00f0 deild \u00ed Porkeri, \u00ed 1998 \u00ed T\u00f3rshavn og \u00ed 2006 \u00e1 Tv\u00f8royri. Deildirnar \u00ed Porkeri og Tv\u00f8royri eru t\u00f3 seinni latnar aftur, so at \u00ed dag eru bara deildir \u00ed V\u00e1gi og T\u00f3rshavn.\n\nFram til 2006 var Su\u00f0uroyar Sparikassi skipa\u00f0ur sum ein sparikassi, men s\u00ed\u00f0ani 2006 hevur hann veri\u00f0 skipa\u00f0ur sum banki \u00edsta\u00f0in.\n\nStj\u00f3rar \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa\n\nStj\u00f3rar \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa hava veri\u00f0:\n\nNevndin \nNevndin \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa P/F er manna vi\u00f0 5 limum. S\u00ed\u00f0an a\u00f0alfundin 30. apr\u00edl 2012 hevur nevndin s\u00e6\u00f0 solei\u00f0is \u00fat:\nHans Petur Joensen, forma\u00f0ur, \u00datb\u00fagving: HA og HD. F\u00edggjarlei\u00f0ari hj\u00e1 Strandfaraskip Landsins.\nGudfinn Olsen, n\u00e6stforma\u00f0ur, \u00datb\u00fagving: cand. polyt., L\u00e6rari \u00e1 Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falanum \u00ed Su\u00f0uroy.\nMalfri\u00f0ur Danberg, \u00datb\u00fagving: Banka\u00fatb\u00fagving, B\u00f3khaldari hj\u00e1 V\u00e1gs Timburhandli.\n\u00d3li Holm, \u00datb\u00fagving: F\u00f3lkask\u00falal\u00e6rari. Fyrrv. varask\u00falastj\u00f3ri \u00ed V\u00e1gs sk\u00fala, stj\u00f3r\u00ed \u00ed Sp/f Gj\u00f3gvar\u00e1, stj\u00f3ri \u00ed P/F 21. juli 2009, stj\u00f3ri \u00ed Sp/f Su\u00f0ur Farmur.\nMannbj\u00f8rn Tausen, \u00datb\u00fagving: Roknskaparf\u00f3lk, Roknskaparlei\u00f0ari hj\u00e1 Su\u00f0uroyar Sparikassa.\n\nNevndarformenn \n2012- Hans Petur Joensen, V\u00e1gur\n1977-2012 Lars Djurhuus, Porkeri\n-1977 ?\n\nS\u00ed eisini\n Listi vi\u00f0 stj\u00f3rum \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa s\u00ed\u00f0an stovnan\n\nKeldur\n\nLes eisini\n Andreasen, Poul: Su\u00f0uroyar Sparikassi:\u00a050 \u00e1ra minningarrit, 1993\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir\nwww.ss.fo Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Su\u00f0uroyar Sparikassa\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskir peningastovnar\nV\u00e1gur\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "17436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peloponnes", "title": "Peloponnes", "text": "Peloponnes (Grikskt m\u00e1l: \u03a0\u03b5\u03bb\u03bf\u03c0\u03cc\u03bd\u03bd\u03b7\u03c3\u03bf\u03c2 / Peloponnisos) er ein h\u00e1lvoyggj \u00ed Grikkalandi, sum er sy\u00f0ri helmingur av fastlandinum. H\u00e1lvoyggin er 21.549 km\u00b2 til st\u00f8ddar, har b\u00fagva umlei\u00f0 1.000.000 f\u00f3lk. Peloponnes er bundin saman vi\u00f0 nor\u00f0ara part av meginlandinum \u00ed Grikkalandi vi\u00f0 einum 6,3 km brei\u00f0um tanga. \u00cd 1893 bleiv ein kanal gj\u00f8rd gj\u00f8gnum henda Korinttangan, veitin ver\u00f0ur nevnd Kortinth Veitin (Korinth Kanalin). H\u00e1lvoyggin eitur eftir einari hetju, Pelops, sum er nevndu \u00ed einari s\u00f8gn. R\u00f3mverjar nevndu h\u00e1lvoynna Akhaia, ta\u00f0 navni\u00f0 livir v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 ta\u00f0 at tann nor\u00f0ast landsluturin eitur Akhaia. \u00cd Mi\u00f0\u00f8ld var\u00f0 h\u00e1lvoyggin nevnd Morea, hildi\u00f0 ver\u00f0ur at navni\u00f0 sipar til at h\u00e1lvoyggin \u00e1 kortinum l\u00edkist einum morberjabla\u00f0i.\n\nRegionalar eindir\nArkadia - 100.611 \u00edb\u00fagvar\nArgolis - 108.636 \u00edb\u00fagvar\nKorinthia - 144.527 \u00edb\u00fagvar (t\u00f3 ikki Agioi Theodoroi og ta\u00f0 mesta av Loutraki-Perachora, sum fyri st\u00f8rstan part liggja eystganfyri Korinth Veitina)\nLaconia - 100.871 \u00edb\u00fagvar\nMessenia - 180.264 \u00edb\u00fagvar\nAkhaia - 331.316 \u00edb\u00fagvar\nElis - 198.763 \u00edb\u00fagvar\nOyggjar (bert kommunan Troizinia og partar av oynni Poros)\n\nB\u00fdir\nTeir st\u00f8rstu n\u00fat\u00ed\u00f0ar b\u00fdir \u00e1 Pelponnes eru hesir (tal av f\u00f3lkum er fr\u00e1 2011): \n\n Patras - 214.580 \u00edb\u00fagvar\n Kalamata - 70.130 \u00edb\u00fagvar\n Korinth - 58.280 \u00edb\u00fagvar\n Tripoli - 46.910 \u00edb\u00fagvar\n Argos - 42.090 \u00edb\u00fagvar\n Pyrgos - 48.370 \u00edb\u00fagvar\n Aigion - 49.740 \u00edb\u00fagvar\n Sparta - 35.600 \u00edb\u00fagvar\n Nafplion - 33.260 \u00edb\u00fagvar\n\nSt\u00f8\u00f0 fr\u00e1 forn\u00f8ld\nPeloponnes hevur n\u00f3gv t\u00fddningarmikil fornaldar st\u00f8\u00f0, sum kunnu dagfestast heilt aftur til Bronsu\u00f8ldina og fram til Mi\u00f0\u00f8ld. N\u00f8kur av teimum t\u00fddningarmestu eru:\n Bassae (fornur b\u00fdur og templi\u00f0 hj\u00e1 Epikourios Apollo)\n Korinth (fornur b\u00fdur)\n Epidavrus (fornur mi\u00f0depil fyri tr\u00fagv og lekid\u00f3m)\n Messene (fornur b\u00fdur)\n Mistra (Byzantinskur b\u00fdur vi\u00f0 b\u00fdarm\u00fari fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ld t\u00e6tt vi\u00f0 Sparta)\n Monemvasia (mi\u00f0aldar borg og b\u00fdur)\n Mykene (fortress-town of the eponymous civilization)\n Olympia (sta\u00f0i\u00f0 har teir fornu Olympisku Leikirnir byrja\u00f0u.)\n Sparta\n Pylos (slotti\u00f0 hj\u00e1 Nestor)\n Tegea (fornaldar halgid\u00f3mur, mi\u00f0depil)\n Tiryns (forn b\u00fa\u00f0seting)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nBritannica.com\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 regionala st\u00fdrinum fr\u00e1 Peloponnes\nGreek Fire Survivors Mourn Amid Devastation in Peloponnese.\n\nGrikkaland\nLandslutir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "17441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kykladurnar", "title": "Kykladurnar", "text": "Kykladurnar (Grikskt m\u00e1l: \u039a\u03c5\u03ba\u03bb\u03ac\u03b4\u03b5\u03c2 / Kyklades) eru ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Grikkalandi. Oyggjarnar eru \u00ed ein landsynning fr\u00e1 megin\u00f8kinum. Grikska navni\u00f0 Kyklades sipar til oyggjarnar sum liggja rundan um (\u03ba\u03c5\u03ba\u03bb\u03ac\u03c2) heilagu oynna Delos. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 220 oyggja og h\u00f3lmar \u00ed oyggjab\u00f3lkinum. Oyggjarnar liggja \u00ed Egearahavinum. Grikska kettuslagi\u00f0 Egeiska kettan, kemur upprunaliga fr\u00e1 Kykladunum. Kykladurnar v\u00f3ru fyrr ein fyrisiting eind. Ermoupoli \u00e1 oynni Syros er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kykladunum og var fyrisitingarmi\u00f0depil, t\u00e1 Kykladurnar v\u00f3ru eitt prefektorat. Oyggjarnar eru fjallatoppar av einum st\u00f8rri land\u00f8ki\u00f0, sum er sokkin \u00ed havi\u00f0, uttan tv\u00e6r av oyggjunum, Santorini og Milos, sum eru av vulkanskum uppruna. J\u00f8r\u00f0in er ikki serliga fruktag\u00f3\u00f0 \u00e1 Kykladunum, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 \u00e1 st\u00f8rstu oynni Naksos. \u00c1 oyggjunum dyrka tey m.a. v\u00edndr\u00favur, frukt, hveiti, oljuber og tubbak. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er turt og milt. Um summari\u00f0 er ofta vatnmangul \u00e1 fleiri av oyggjunum, og vatn m\u00e1 t\u00e1 flytast vi\u00f0 tangaskipum til oyggjarnar. Fer\u00f0avinna sp\u00e6lir ein st\u00f3ran leiklut \u00e1 fleiri av oyggjunum. Kykladumentanin var til seint \u00ed stein\u00f8ldini og t\u00ed\u00f0liga \u00ed bronsu\u00f8ldini, longu \u00e1\u00f0renn tann Minoiska mentanin bl\u00f3ma\u00f0i mitt \u00ed bronsu\u00f8ldini \u00e1 Kreta.\n\nYvirlit yvir Kykladuoyggjarnar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nJeremy B. Rutter, \"The Prehistoric Archaeology of the Aegean\" : especially Lessons 2 and 4: chronology, history, bibliography\nCyclades The Official website of the Greek National Tourism Organisation\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nGrikkaland"}
{"id": "17442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niger", "title": "Niger", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Niger (alment franskt heiti R\u00e9publique du Niger) er eitt st\u00f3rt land \u00ed Vesturafrika. Niger er eitt av f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed heiminum, og er \u00ed l\u00f8tuni \u00e1 markinum til hungursney\u00f0. Tey flestu av teimum st\u00edvliga 16 milli\u00f3num f\u00f3lkunum \u00ed Niger b\u00fagva \u00ed turra Sahellendinum, i\u00f0 gongur sum ein smalur geiri tv\u00f8rtur um sy\u00f0ra part \u00ed landinum. Nor\u00f0an fyri Sahel er st\u00f3ra og \u00f3milda Sahara, har tuaregarnir b\u00fagva. \n\nSt\u00f3ra landi\u00f0 Niger er umgyrt av \u00f8\u00f0rum londum og hevur ikki mark \u00fat \u00edm\u00f3ti sj\u00f3num. Niger hevur mark vi\u00f0 Algeria og Libya \u00ed nor\u00f0ri, Mali og Burkina Faso \u00ed vestri, Benin og Nigeria \u00ed su\u00f0ri og Kjad \u00ed eystri.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd Nildalinum og vi\u00f0 Niger\u00e1nna hava menn \u00ed 4000 \u00e1r velt korn. Hetta v\u00edsir okkum, at me\u00f0an \u00eds\u00f8ldin r\u00e1ddi \u00ed Evropa, og har var f\u00e1tt vi\u00f0 f\u00f3lk, var \u00ed Vesturafrika eitt y\u00f0jandi l\u00edv av f\u00f3lki, sum dugdi m.a. at velta j\u00f8r\u00f0ina, sm\u00ed\u00f0ja jarn, gera vakrar lutir og m\u00e1lningar.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd Niger b\u00fagva umlei\u00f0 16 mi\u00f3. f\u00f3lk og landi\u00f0 er mett at vera heimsins n\u00e6stf\u00e1t\u00e6kasta land. 61 % av f\u00f3lkinum livir undir f\u00e1t\u00e6kramarkinum , i\u00f0 er 1 USA-dollari um dagin. T\u00fddningarmesta samfer\u00f0slulei\u00f0 er Niger\u00e1, i\u00f0 er einasta st\u00f3ra \u00e1 \u00ed landinum. L\u00edti\u00f0 anna\u00f0 n\u00e1tt\u00farutilfeingi enn uran er \u00ed Niger. Ta\u00f0 veitti landinum g\u00f3\u00f0a innt\u00f8ku \u00ed 1980-\u00e1runum.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur \n\nH\u00f3ast stj\u00f3rnin hevur roynt, hevur kortini ikki eydnast enn at gera landi\u00f0 sj\u00e1lvbjargi\u00f0 til mat. N\u00f3gvir pengar hava veri\u00f0 br\u00faktir og n\u00f3gv arbei\u00f0i gj\u00f8rt til tess at f\u00e1a landb\u00fana\u00f0in at geva meira av s\u00e6r. Flestu f\u00f3lk eru kortini f\u00e1t\u00e6k og l\u00edvbjarga s\u00e6r vi\u00f0 at halda h\u00fasd\u00fdr ella dyrka j\u00f8r\u00f0ina \u00ed t\u00ed l\u00edtla lendi, i\u00f0 er n\u00fdtiligt til landb\u00fana\u00f0arlendi. Tey allarflestu, umlei\u00f0 n\u00edggju av t\u00edggju f\u00f3lkum hava bara j\u00f8r\u00f0ina at lita \u00e1. Ikki er hugsingur um at velta, fyrr enn komi\u00f0 er so langt su\u00f0ur, at mi\u00f0alavfalli\u00f0 fer upp um 300 mm. um \u00e1ri\u00f0 ella meira. Regnar ikki, noy\u00f0ist landi\u00f0 at keypa korn. N\u00f3gvasta\u00f0ni \u00e1 b\u00fana\u00f0arlendinum b\u00fagva b\u00f8ndur, sum hava n\u00f3gv neyt. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri floymir Niger\u00e1 upp um \u00e1arbakkarnar. Ta\u00f0 i\u00f0 \u00e1in minkar aftur, kv\u00edka b\u00f8ndurnir s\u00e6r at s\u00e1a r\u00eds, gr\u00f8nmeti, jar\u00f0n\u00f8tir, korn og bummull \u00ed n\u00fdta\u00f0a\u00f0u og fruktag\u00f3\u00f0u j\u00f8r\u00f0ina, i\u00f0 hevur sta\u00f0i\u00f0 undir \u00ed vatni. Lendi\u00f0 fram vi\u00f0 Niger\u00e1 er eisini beiti hj\u00e1 neytum og \u00f8\u00f0rum h\u00fasd\u00fdrum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nLandi\u00f0 Niger er gott og v\u00e6l til st\u00f8ddar sum tey skandinavisku londini. Ta\u00f0 liggur millum Kjad og Mali \u00ed Vesturafrika. Meginparturin av Niger er \u00f3n\u00fdtt oy\u00f0im\u00f8rk ella turr og svidna\u00f0 h\u00e1lvgum oy\u00f0im\u00f8rk. \u00cdb\u00fagvarnir, g\u00f3\u00f0ar 16 milli\u00f3nir \u00ed tali, b\u00fagva fyri ta\u00f0 mesta har su\u00f0uri \u00ed landinum. Har nor\u00f0uri eru oy\u00f0im\u00f8rk og h\u00e1lvgumoy\u00f0im\u00f8rk, sum eru n\u00e6stan 60 % av landsins v\u00eddd.\n\nN\u00e1tt\u00fara\n\nTurkur \n\nT\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1969 til 1973 var \u00f3vanliga turt, og um ta\u00f0 mundi\u00f0 og naka\u00f0 seinni mistu b\u00f8ndurnir \u00ed Niger 7 av hv\u00f8rjum 10 oksum. Onkusta\u00f0ni h\u00f3ra\u00f0i bert ein einasti av hv\u00f8rjum 10. Longu \u00ed 1982 var neytatali\u00f0 t\u00f3 vor\u00f0i\u00f0 ta\u00f0 sama sum fyri tey turru \u00e1rini. Hetta er gamla lagi\u00f0 hj\u00e1 neytab\u00f8ndunum. Hv\u00f8rja fer\u00f0 turkurin hevur fingi\u00f0 s\u00edn part av skipanini, skunda teir s\u00e6r at seta vi\u00f0 av n\u00fdggjum. Og roynt ver\u00f0ur at f\u00e1a fleiri neyt, enn teir h\u00f8vdu fyri turkin. So hava teir naka\u00f0 ni\u00f0ur fyri n\u00e6stu fer\u00f0, turkur ver\u00f0ur. Onnur ors\u00f8k til, at neytatali\u00f0 veksur, er vaksandi \u00edb\u00fagvatali\u00f0. Tess meira f\u00f3lk, tess meira neyt. \u00cdb\u00fagvav\u00f8ksturin er 3,63 % um \u00e1ri\u00f0 . Hetta er ein tann skj\u00f3tasti v\u00f8ksturin \u00ed \u00f8llum Afrika. \u00cdb\u00fagvatali\u00f0 ver\u00f0ur tv\u00edfalda\u00f0 eftir bara 20 \u00e1rum. Henda br\u00e1dliga vi\u00f0setingin av fena\u00f0i hevur bori\u00f0 \u00ed s\u00e6r, at j\u00f8r\u00f0ildi\u00f0 hv\u00f8rvur. Hetta fyribrigdi\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 fremmandum m\u00e1li r\u00f3pt erosj\u00f3n. \n\nTurkurin, sum javnan hevur veri\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urniger s\u00ed\u00f0stu \u00e1rini, hevur gj\u00f8rt, at mangir tuaregar hava mist fena\u00f0 s\u00edn og liva ikki longur sum flakkf\u00f3lk. Mangir eru farnir su\u00f0ureftir at f\u00e1a mat og arbei\u00f0i. N\u00fa tuaregar eru vor\u00f0nir b\u00fafastir, eru summir teirra farnir at str\u00ed\u00f0ast fyri, at teir skulu hava egi\u00f0 r\u00edki.\n\nDj\u00f3ral\u00edvi\u00f0  \n\nOy\u00f0imarkar-antilopur, sum til d\u00f8mis addaksurin, stendur seg \u00ed \u00f8kjum, sum ikki f\u00f8\u00f0a h\u00fasd\u00fdr. Ta\u00f0 eggjahv\u00edtaevni\u00f0, t\u00e6r \u00fatvega oy\u00f0imarkarf\u00f3lki, er av st\u00f3rum t\u00fddningi. Til tess at verja addaksin, sv\u00f8r\u00f0oryksin og mong gasellu sl\u00f8g, sum halda til \u00e1 turrlendi, hevur stj\u00f3rnin \u00ed Niger \u00ed samstarvi vi\u00f0 Heimsn\u00e1tt\u00faruverndargrunnin sett upp eitt ovurst\u00f3rt fri\u00f0\u00f8ki \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini, so tey nevndu d\u00fdrini f\u00e1a skj\u00f3l og tr\u00edvast.\n\nBrennievni \n\nF\u00f3lki t\u00f8rvar okkurt til brenni, eru tey k\u00f8ld ella \u00e6tla at matgera, og ikki minst t\u00ed er oy\u00f0im\u00f8rkin \u00ed v\u00f8kstri \u00ed Niger. Gamalt er at n\u00fdta tr\u00e6 ella tr\u00e6kol. At kalla ongar a\u00f0rar orkukeldur eru her um lei\u00f0ir. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lkatali\u00f0 veksur, ver\u00f0ur gravgangurin eftir brennivi\u00f0i enn st\u00f8rri. Onkusta\u00f0ni \u00ed Niger mugu kvinnurnar ganga upp \u00ed 50 km. eftir brenni. Asnar ver\u00f0a havdir at rei\u00f0a brenni. Ungu tr\u00f8ini, planta\u00f0 ella sj\u00e1lvs\u00e1dd, r\u00f8kka ikki l\u00edkinda h\u00e6dd, t\u00e1 i\u00f0 tey ver\u00f0a feld. Hetta er ein tann mesti vandin har h\u00e1lvgum oy\u00f0im\u00f8rk er. Saman vi\u00f0 t\u00ed, at geit og neyt b\u00edta grasi\u00f0 \u00ed r\u00f3t, er vi\u00f0jat\u00f8rvurin til brenni ors\u00f8kin til, at n\u00e1tt\u00faran ver\u00f0ur avlaga\u00f0. T\u00e1 ver\u00f0ur eisini beint fyri l\u00edvskor teirra, sum b\u00fagva har. At eingi tr\u00f8 eru, er meint fyri sm\u00e1\u00eddna\u00f0in, t\u00ed vi\u00f0urin er orkukeldan. At oy\u00f0im\u00f8rkin otar seg fram, er sorgarleikur hj\u00e1 teimum f\u00f3lkum, i\u00f0 ver\u00f0a beinlei\u00f0is r\u00e1mt av hesari n\u00e1tt\u00faruvanlukku.\n\nKeldur \n\nNiger\nAfrika"}
{"id": "17451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Naksos", "title": "Naksos", "text": "Naksos (Grikskt m\u00e1l: \u039d\u03ac\u03be\u03bf\u03c2) er ein oyggj \u00ed Grikkalandi. Oyggin er tann st\u00f8rsta \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Kykladunum vi\u00f0 429 km2 \u00ed Egearahavinum. Har eru tv\u00e6r kommunur \u00e1 Naksos Naksos og Drymalia. Tann st\u00f8rsti b\u00fdurin og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00e1 oynni er Chora ella Naxos b\u00fdur, vi\u00f0 6.533 \u00edb\u00fagvum (2001). T\u00e6r st\u00f8rru bygdirnar eru: Filoti, Apiranthos, Vivlos, Agios Arsenios, Koronos og Glinado. Naksos er ein v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0avinnu oyggj vi\u00f0 l\u00e6tt atkomuligum st\u00f8\u00f0um vi\u00f0 foraldarminnum. Har eru g\u00f3\u00f0ar strendur, t\u00e6r flestu eru t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdin, nevnast kunnu Agia Anna, Agios Prokopios, Alikos, Kastraki, Mikri Vigla, Plaka og Agios Georgios. Naksos er tann mest fruktag\u00f3\u00f0a oyggin av Kykladuoyggjunum. Har er nokk av vatni\u00f0, eisini t\u00e1 ta\u00f0 er vatnmangul \u00e1 grannaoyggjunum. Zeus Fjalli\u00f0 (1003 metrar) er ta\u00f0 h\u00e6gsta \u00ed Kykladunum, ta\u00f0 s\u00e6r \u00fat til at ta\u00f0 ger at ta\u00f0 regnar meira \u00e1 Naksos enn \u00e1 hinum oyggjunum. Hetta merkir, at landb\u00fana\u00f0ur er ein t\u00fddningamikil vinna \u00e1 Naksos, avgr\u00f8\u00f0irnar eru ymisk sl\u00f8g av frukt og gr\u00f8nmeti, og neytahald er eisini \u00e1 oynni. Naksos er tann av Kykladuoyggjunum, sum kl\u00e1rar best at framlei\u00f0a til egi\u00f0 br\u00fak. Naksos er kent fyri s\u00edni eplir \u00ed restini av Grikkalandi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nKykladurnar"}
{"id": "17458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Libya", "title": "Libya", "text": "Libya (ar\u00e1biskt \u0644\u064a\u0628\u064a\u0627) er tri\u00f0st\u00f8rsta land \u00ed Afrika. Ar\u00e1bisku hert\u00f8kurnar \u00ed 7. \u00f8ld og 11. \u00f8ld hava sett sj\u00f3nlig merki eftir seg \u00ed Libya. Ar\u00e1bar gj\u00f8rdust br\u00e1tt fj\u00f8lmentari enn upprunaf\u00f3lki\u00f0, berbar, sum gj\u00f8rdu uppreistur \u00edm\u00f3ti n\u00fdggju valdsharrum s\u00ednum. Ar\u00e1bar settu skj\u00f3tt b\u00e6\u00f0i m\u00e1l s\u00edtt (ar\u00e1biskt) og \u00e1tr\u00fana\u00f0 s\u00edn (islam) \u00ed gildi \u00ed Libya. \n\nLibya hevur mark vi\u00f0 Tunesia og Algeria \u00ed vestri, Niger og Kjad \u00ed su\u00f0ri, og Egyptaland og Sudan \u00ed eystri.\n\nS\u00f8ga \n\nUpp \u00edgj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar hevur ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 undir r\u00f3mverskum, b\u00fdsantinskum, ar\u00e1biskum og turkiskum yvirvaldi, og fr\u00e1 1911 til 1943 var Libya italskt hj\u00e1land. Mong fornminni eru \u00ed Libya \u00far teirri t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 var undir fremmandum yvirvaldi. Har eru m.a. ein av best var\u00f0veittu r\u00f3mversku toftunum \u00ed Nor\u00f0urafrika, fornaldarb\u00fdurin Leptis Magna vi\u00f0 torgi, vatnlei\u00f0ing og uttanduraleikpalli. F\u00f8nikar bygdu havnab\u00fdin um 800 f.Kr., og gj\u00f8rdist hann mi\u00f0depil \u00ed handlinum vi\u00f0 Afrika. Seinni var\u00f0 hann partur \u00ed R\u00f3mverjar\u00edki, til ar\u00e1bisku innr\u00e1sina \u00ed 7. \u00f8ld., t\u00e1 i\u00f0 b\u00fdurin f\u00f3r til grundar.\n\nLibya var\u00f0 fyrsta land \u00ed Afrika, sum fekk sj\u00e1lvst\u00fdri eftir annan heimsbardaga. Ta\u00f0 var\u00f0 \u00ed 1951.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nVi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavsstrondina \u00edmillum Egyptaland og Algeria er tri\u00f0st\u00f8rsta land \u00ed Afrika, Libya. Um 90 % av landinum er oy\u00f0im\u00f8rk, so at bara ein smalur geiri fram vi\u00f0 strondini er n\u00fdtiligt landb\u00fana\u00f0arlendi, har f\u00f3lk liva av at halda geitir og sey\u00f0. Mesta \u00f8ki \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsafrika er gl\u00f3\u00f0heit oy\u00f0im\u00f8rk - Sahara - sum t\u00edverri veksur \u00f3gvuliga skj\u00f3tt, t\u00ed at ov n\u00f3gvur fena\u00f0ur er uppi\u00e1 \u00ed graslendinum \u00ed \u00fatry\u00f0junum \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini.\n\nPolitikkur \n\nLibyski lei\u00f0arin seinastu 42 \u00e1rini (1969-2011), Muammar Gaddafi, doy\u00f0i 20. oktober 2011. Hann t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed Libya vi\u00f0 einum dreymi um at sameina alt Nor\u00f0ur\u00adafrika til eina ar\u00e1biska tj\u00f3\u00f0. Men hann leg\u00f0i seg \u00fat vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i granna\u00adlondini og Vestur\u00adheimin og enda\u00f0i sum ein avbyrgdur einar\u00e6\u00f0is\u00adharri. Eftir herna\u00f0ar\u00fab\u00fagving \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed eitt \u00e1r, f\u00f3r Gaddafi \u00ed 1966 aftur til Libya. Tr\u00fd \u00e1r seinni skipa\u00f0i hann fyri einum fri\u00f0arligum kvetti m\u00f3ti Idrisi kongi, sum var \u00ed Grikkalandi \u00ed heilsub\u00f3tar\u00f8rindum. Libyska kongsh\u00fasi\u00f0 var\u00f0 avtiki\u00f0, tr\u00f3narvingin settur \u00ed h\u00fasavar\u00f0hald og Sosialistiska Arabiska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Libya l\u00fdst. Gaddafi t\u00f3k sj\u00e1lvur r\u00e6\u00f0i\u00f0 og l\u00fdsti stj\u00f3rn s\u00edna sum eina samanrenning av ar\u00e1biskum tj\u00f3\u00f0skapi og vesturlendskari v\u00e6lfer\u00f0, sum hann kalla\u00f0i islamska sosialismu. V\u00e6lfer\u00f0 og \u00fatb\u00fagving v\u00f3r\u00f0u ra\u00f0fest frammarlaga. Gaddafi setti eisini \u00ed gildi eina skipan vi\u00f0 sonevndum islamskum si\u00f0semiskodum - r\u00fasdrekka og sp\u00e6l um pengar v\u00f3r\u00f0u forbj\u00f3\u00f0a\u00f0. Eins og Mao \u00ed Kina skriva\u00f0i s\u00edna \"L\u00edtlu rey\u00f0u\", sum sosialistiska l\u00e6rub\u00f3k, skriva\u00f0i Gaddafi s\u00edna \"L\u00edtlu gr\u00f8nu\" sum hugsj\u00f3narligt \u00e1st\u00f8\u00f0i undir s\u00ednum politikki. \n\nVi\u00f0 ta\u00f0 at allir politiskir flokkar v\u00f3r\u00f0u banna\u00f0ir \u00ed 1971, hevur \u00f8ll andst\u00f8\u00f0a \u00edm\u00f3ti Gadaffi veri\u00f0 st\u00fdrd \u00far \u00fatlondum. Av t\u00ed at Gadaffi hevur stu\u00f0la\u00f0 yvirgangsfelagsskapum, hava lond \u00ed Vesturheiminum sett revsiatger\u00f0ir \u00ed verk \u00edm\u00f3ti Libya. \u00cd t.d. apr\u00edl 1980 gav Gaddafi bo\u00f0 um at drepa allar libyskar andst\u00f8\u00f0ingar uttanlands. N\u00edggju libyar v\u00f3r\u00f0u fyribeindir hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0. Amerikanski forsetin Ronald Reagan metti Libya sum eitt \"r\u00e1nsmannab\u00f8li\", m.a. orsaka\u00f0 av f\u00edggjarligum stu\u00f0uli til yvirgangsfelagsskapir, og hann sk\u00fdrdi Gaddafi \"tann \u00f3\u00f0a hundin \u00ed Mi\u00f0eystri\". \u00cd 1986 skipa\u00f0i Reagan fyri einum loft\u00e1lopi \u00e1 Benghazi og Tripoli, t\u00e1 sta\u00f0fest var\u00f0, at libyska stj\u00f3rnin hev\u00f0i skipa\u00f0 fyri bumbu\u00e1lopinum \u00e1 n\u00e1ttklubbin La Bella \u00ed Berlin, har tveir amerikanskir hermenn l\u00f3tu l\u00edv og 260 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd. Reagan \u00e6tla\u00f0i vi\u00f0 nevnda loft\u00e1lopi at drepa Gaddafi, sum m\u00e1tti vera staddur \u00e1 herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 antin \u00ed Benghazi ella Tripoli. Men Libya fekk nj\u00f3sn um \u00e1lops\u00e6tlanina, so ta\u00f0 eydna\u00f0ist Gaddafi \u00ed g\u00f3\u00f0ari t\u00ed\u00f0 at leita s\u00e6r skj\u00f3l. \u00cd 1988 s\u00fdtti Gaddafi fyri at \u00fatfl\u00fdggja tveir libyar undir illgruna fyri at hava lagt til r\u00e6ttis Lockerbie-bumbuna, sum hetta \u00e1ri\u00f0 kosta\u00f0i 270 f\u00f3lkum l\u00edvi\u00f0, t\u00e1 eitt fer\u00f0af\u00f3lkaflogfar sprongdist yvir Skotlandi. \n\nMen Muammar Gaddafi hevur vi\u00f0 \u00e1runum vunni\u00f0 s\u00e6r betri umd\u00f8mi \u00ed Vesturheimi, \u00c1sia og eisini \u00f8\u00f0rum londum \u00ed Afrika; m.a. hevur hann fingi\u00f0 r\u00f3s fr\u00e1 fyrrverandi su\u00f0urafrikanska forsetanum Nelson Mandela. At Gaddafi hevur vunni\u00f0 betri umd\u00f8mi \u00ed Vesturheimi skyldast m.a., at hann var ein av fyrstu muslimsku lei\u00f0arunum, sum ford\u00f8mdi al-Qaeda. \u00cd oktober 2002 \u00e1t\u00f3ku libyskir myndugleikar s\u00e6r \u00e1byrgdina av Lockerbie-yvirgangsger\u00f0ini og rinda\u00f0u st\u00f3rt endurgjald. \u00cd 2006 bo\u00f0a\u00f0i USA fr\u00e1, at ta\u00f0 f\u00f3r at kn\u00fdta diplomatiskt samband aftur vi\u00f0 Libya, um Gaddafi afturfyri lova\u00f0i at sleppa \u00e6tlanini at menna h\u00f3poy\u00f0ingarv\u00e1pn. Og ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann. Gaddafi oberstur hevur stj\u00f3rna\u00f0 Libya vi\u00f0 har\u00f0ari hond \u00ed meira enn fj\u00f8ruti \u00e1r - umst\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 geva honum tann ivasama hei\u00f0ur at hava veri\u00f0 tann r\u00edkisovastin \u00ed Afrika, i\u00f0 longst hevur siti\u00f0 vi\u00f0 valdinum. \n\nLibya fer at hava t\u00e1 islamsku sharial\u00f3gg\u00e1vuna, og st\u00fdrisskipan landsins ver\u00f0ur grunda\u00f0 \u00e1 koranina. Ta\u00f0 kunngj\u00f8rdi libyska tj\u00f3\u00f0arr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed juli 2012. R\u00e1\u00f0i\u00f0 leg\u00f0i afturat, at ta\u00f0 kemur ikki upp \u00e1 tal at leggja spurningar um \u00e1tr\u00fana\u00f0arlig vi\u00f0urskifti \u00fat til f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u . Leygardagin 7. juli 2012 ver\u00f0ur val \u00ed Libya, og hetta er ta\u00f0 fyrsta vali\u00f0 \u00ed landinum, s\u00ed\u00f0ani Muammar Gaddafi var\u00f0 koyrdir fr\u00e1 \u00ed 2011. \u00cd fyrsta umfari\u00f0 skulu f\u00f3lk velja eitt r\u00e1\u00f0, sum skal or\u00f0a n\u00fdggja vall\u00f3g og l\u00fdsa tj\u00f3\u00f0artingsval innan eitt h\u00e1lvt \u00e1r. Aftan \u00e1 tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 skal landi\u00f0 so hava n\u00fdggja stj\u00f3rn. Tj\u00f3\u00f0arr\u00e1\u00f0i\u00f0, sum er sett saman av umbo\u00f0um fyri ymsar uppreistrarb\u00f3lkar, hevur st\u00fdrt Libya, s\u00ed\u00f0ani Gaddafi fall.\n\nMannar\u00e6ttindi \n\nMannr\u00e6ttindini \u00ed Libya hava ring kor. N\u00edggju libiskir borgarar v\u00f3r\u00f0u avr\u00e6tta\u00f0ir \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2012, uttan at grundgeving var\u00f0 givin fyri hesum. Nakrir dey\u00f0ad\u00f3mar v\u00f3r\u00f0u broyttir, um familjan rinda\u00f0i eina st\u00f3ra upph\u00e6dd, og fl\u00f3ttaf\u00f3lk og innflytarar eru \u00ed fleiri f\u00f8rum blivin p\u00ednd. Mismunur ver\u00f0ur \u00ed st\u00f3ran mun gj\u00f8rdur m\u00f3tvegis kvinnum. Mismunur ver\u00f0ur gj\u00f8rdur \u00ed mun til arvareglur og hj\u00fanaskilna\u00f0, og enn er eingin l\u00f3g gj\u00f8rd um at verja kvinnur, sum hava veri\u00f0 fyri har\u00f0skapi heima .\n\nB\u00faskapur\n\nOljuvinna \n\nT\u00e1 i\u00f0 olja var\u00f0 funnin \u00ed 1959, gj\u00f8rdist Libya eftir f\u00e1um \u00e1rum r\u00edkt land. S\u00ed\u00f0an oljuvinnan t\u00f3k seg upp, eru eisini mangir \u00fatlendingar komnir til Libya at arbei\u00f0a \u00ed oljuvinnuni. Oljuvinnan hevur alt at siga \u00ed libyska b\u00faskapinum, og 99 % av \u00fatflutninginum eru olja og gass. \u00c1\u00f0renn olja var\u00f0 funnin, v\u00f3r\u00f0u t\u00fddningarmestu \u00fatflutningsv\u00f8rurnar jarn og sev. Mesta oljan ver\u00f0ur vunnin \u00ed vestara parti \u00ed Libya, men landi\u00f0 eigur eisini oljulei\u00f0ir \u00fati fyri strondina. So hv\u00f8rt oljuvinnan er vaksin, eru b\u00fdirnir vaksnir, har hevur veri\u00f0 n\u00f3gv bygt, og vinnu- og t\u00e6nastust\u00f8\u00f0i\u00f0 eru munandi batna\u00f0.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nUm 84 % av f\u00f3lkinum \u00ed Libya b\u00fdr n\u00fa \u00ed b\u00fdum. Frammanundan b\u00fa\u00f0i meginparturin \u00e1 bygd og livdi sum flakkf\u00f3lk og b\u00f8ndur. Flestu f\u00f3lk \u00ed Libya eru ar\u00e1bar, men fyri sunnan \u00ed landinum eru b\u00e6\u00f0i tuaregar og berbar. F\u00f3lki\u00f0 er skift sundur \u00ed \u00e6ttarb\u00f3lkar ella h\u00f8vdingad\u00f8mi. \u00c6ttarb\u00f3lkurin er t\u00fd\u00f0andi partur \u00ed samfelagnum og hevur politiska \u00e1virkan. F\u00f3lkan\u00f8vnini siga ofta, \u00far hv\u00f8rjum \u00e6ttarb\u00f3lki f\u00f3lk eru. Uppreisturin, sum kykna\u00f0i \u00ed februar \u00ed 2011, hevur skift landi\u00f0 sundur vi\u00f0 trimum m\u00f8rkum, sum minna um ta\u00f0 \u00ed forn\u00f8ldini. \u00cd fornari t\u00ed\u00f0 var r\u00edki\u00f0 skift sundur \u00ed tr\u00edggjar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar lands\u00adpartar, f\u00f3lka\u00f0ir av h\u00f3patals \u00e6ttarb\u00f3lkum og st\u00e6ttum. \n\nN\u00e6stan \u00f8ll eru muslimar (97 %). Undan kr\u00edgnum \u00ed 2011 v\u00f3ru knapt tr\u00fd prosent av libyska f\u00f3lkinum kristin. Libyska f\u00f3lki\u00f0, sum \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum er h\u00f3vligir muslimar, hevur samb\u00e6rt fleiri kirkjulei\u00f0arum hildi\u00f0 fram vi\u00f0 tolseminum m\u00f3tvegis teimum kristnu, og kirkjurnar hava ongant\u00ed\u00f0 fingi\u00f0 bo\u00f0 um at steingja ella flyta. \n\nF\u00e1 f\u00f3lkasl\u00f8g hava laga\u00f0 seg til at b\u00fagva \u00ed Sahara. Eitt av hesum har\u00f0balnu f\u00f3lkasl\u00f8gum eru tuaregar, sum \u00ed \u00f8ldir hava liva\u00f0 sum flakkf\u00f3lk og eru gitnir fyri at fara langar lei\u00f0ir \u00edgj\u00f8gnum oy\u00f0im\u00f8rkina \u00e1 markna\u00f0irnar vi\u00f0 salti. Rei\u00f0d\u00fdr teirra er kamelur, og av honum f\u00e6r f\u00f3lki\u00f0 eisini mj\u00f3lk, kj\u00f8t, ull og h\u00fa\u00f0ir. Alt fleiri tuaregar gevast n\u00fa vi\u00f0 at liva sum flakkf\u00f3lk og b\u00faseta seg \u00ed b\u00fdunum. Sumsta\u00f0ni \u00ed st\u00f3ru, k\u00f8rgu oy\u00f0im\u00f8rkini kemur vatn upp \u00far j\u00f8r\u00f0ini, og vi\u00f0 hesar keldur, nevndar gr\u00f8nur, hava f\u00f3lk sett seg ni\u00f0ur. Her veksur v\u00e6l, og landb\u00fana\u00f0urin hevur st\u00f3ran t\u00fddning, men f\u00f3lki\u00f0 livir eisini av peningi fr\u00e1 skyldf\u00f3lkum, sum arbei\u00f0a \u00ed b\u00fdunum, og av at handla vi\u00f0 keypmenn, i\u00f0 koma hagar at keypa og selja. Fyrr v\u00f3ru gr\u00f8nabygdirnar l\u00edvsney\u00f0ugir hv\u00edldarsta\u00f0ir hj\u00e1 kamelkaravanum, i\u00f0 fluttu v\u00f8ru \u00edgj\u00f8gnum oy\u00f0im\u00f8rkina. N\u00fa er mesti flutningurin vi\u00f0 lastbili.\n\nKeldur \n\nLibya\nAfrika"}
{"id": "17463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olympia", "title": "Olympia", "text": "Olympia hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Olympia (Washington) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Washington.\n Olympia (Grikkaland) er ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Grikkalandi, har teir fornu Olympisku Leikirnir f\u00f3ru fram."}
{"id": "17467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guinea", "title": "Guinea", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Guinea (\u00e1 fronskum R\u00e9publique de Guin\u00e9e) er eitt land \u00ed Vesturafrika. Hetta fjallalendi\u00f0 var \u00ed gomlum d\u00f8gum partur \u00ed st\u00f3ra Malinkar\u00edkinum, sum \u00ed mi\u00f0\u00f8ld hev\u00f0i valdi\u00f0 \u00ed meginpartinum \u00ed Vesturafrika. \u00cd nor\u00f0ri hevur Guinea mark vi\u00f0 Mali og Senegal, \u00ed vestri vi\u00f0 Guinea-Bissau, \u00ed eystri vi\u00f0 C\u00f4te d'Ivoire, og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Sierra Leona og Liberia. F\u00f3lkatali\u00f0 var 10,1 mi\u00f3. vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2009. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Conakry. Franskt er almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Guinea.\n\nS\u00f8ga \n\nSeinast \u00ed 1860-\u00e1runum grunda\u00f0i Samori Tur\u00e9 (f. 1830 - d. 1900), herna\u00f0arligur \u00e6vint\u00fdrari \u00far Konyan \u00ed t\u00ed, sum n\u00fa er Guinea, Mander\u00edki \u00ed \u00f8kinum \u00e1 lei\u00f0ini vi\u00f0 ovaru Niger\u00e1. T\u00e1 i\u00f0 Tur\u00e9 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed hert\u00e6nastu hj\u00e1 einum h\u00f8vdingi \u00e1 ungum \u00e1rum, stovna\u00f0i hann s\u00edn egna her. Tur\u00e9 var dugnaligur og \u00e1gr\u00fdtin herovasti og grunda\u00f0i eitt st\u00f3rt r\u00edki, sum st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 \u00ed 20 \u00e1r. \u00cd 1874 var h\u00f8vu\u00f0svinnan handil vi\u00f0 f\u00edlabeini og gulli fyri byrsur av strondini. \u00cd 1885 var Mander\u00edki\u00f0 vestan \u00far Sierra Leona eystur at Bamako \u00ed Mali. Hetta h\u00f3tti fronsku framt\u00f8kini \u00ed \u00f8kinum, og fr\u00e1 1886 kom Samori Tur\u00e9 s\u00e6r eisini \u00ed innanlandsstr\u00ed\u00f0, t\u00ed at hann \u00e6tla\u00f0i at stovna eitt islamskt r\u00edki. Herur hansara var st\u00f3rur og hann \u00fatvega\u00f0i s\u00e6r v\u00e1pn \u00far Sierra Leona, men \u00ed 1892 noyddu fraklendingar hann inn \u00ed nor\u00f0ara part \u00ed F\u00edlabeinsstrondini. Eystur eftir slapp hann ikki, t\u00ed at har v\u00f3ru bretar fyri honum. \u00cd 1898 t\u00f3ku fraklendingar Tur\u00e9 til fanga og sendu hann \u00ed \u00fatlegd til Gabon. Har doy\u00f0i hann tvey \u00e1r seinni .\n\nB\u00faskapur \n\nHetta gamla franska hj\u00e1landi\u00f0 er fruktagott fjallaland. \u00d3gvuliga n\u00f3gv steinsl\u00f8g eru \u00ed j\u00f8r\u00f0ini. G\u00f3\u00f0a ve\u00f0urlagi\u00f0 ger, at til d\u00f8mis aldinfrukt, bananir og r\u00eds vaksa v\u00e6l. T\u00ed kundi Guinea veri\u00f0 r\u00edkt land, men \u00ed sta\u00f0in er ta\u00f0 eitt av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed heiminum, f\u00f3lki\u00f0 livir bara 58 \u00e1r \u00ed mi\u00f0al , og heilsu- og sk\u00falaverki\u00f0 eru l\u00edti\u00f0 og einki ment. H\u00f8vu\u00f0satvoldin er, at t\u00e1 i\u00f0 Frakland t\u00f3k seg \u00fat \u00far landinum, stu\u00f0la\u00f0u teir hv\u00f8rki f\u00edggjarliga ella \u00e1 annan h\u00e1tt, eisini hevur veri\u00f0 illa st\u00fdrt f\u00edggjarliga. Me\u00f0an einar\u00e6\u00f0isharrin Ahmed S\u00e9kou Tour\u00e9 r\u00e1ddi fr\u00e1 1958 til 1984, var eingin menning, og landi\u00f0 var p\u00farasta vanst\u00fdrt. \n\nH\u00e1lendi\u00f0 fyri sunnan er sk\u00f3gvaksi\u00f0, og har ver\u00f0ur n\u00f3gvur vi\u00f0ur h\u00f8gdur. Av t\u00ed at j\u00f8r\u00f0in er fruktag\u00f3\u00f0, liggur v\u00e6l fyri at dyrka ymiskar gagnplantur, til d\u00f8mis kaffitr\u00e6i\u00f0. Tr\u00edggjar t\u00e6r st\u00f8rstu \u00e1irnar \u00ed Vesturafrika, Gambia\u00e1, Niger\u00e1 og Senegal\u00e1, vella fram her. Jarnm\u00e1lmur er eisini, og \u00ed \u00f8llum landspartinum er n\u00f3gv avfall. \u00cd fj\u00f8llunum \u00ed Guinea er n\u00f3gvur aluminiumsm\u00e1lmur, bauxit, i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00e6ddur til aluminium. N\u00e6st eftir Avstralia h\u00f8ggur einki land \u00ed heiminum so n\u00f3gvan aluminiumsm\u00e1lm sum Guinea. Um 80 % av allari \u00fatflutningsinnt\u00f8kuni \u00ed Guinea er av aluminiumsm\u00e1lmi. Gull, jarn og diamantar eru eisini \u00ed Guinea.\n\nMentan \n\nMong f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fagva \u00ed Guinea, m.o. fulani, malinka og susu. Flestu f\u00f3lk eru muslimar. Umlei\u00f0 ein tri\u00f0ingur av f\u00f3lkinum hoyrir til malinkef\u00f3lki\u00f0, sum eitur eftir fj\u00f8llunum, i\u00f0 eru \u00e1 markinum \u00edm\u00f3ti Mali. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er malinkaf\u00f3lki\u00f0 mest giti\u00f0 fyri at ver\u00f0a g\u00f3\u00f0 fr\u00e1s\u00f8guf\u00f3lk og g\u00f3\u00f0ir t\u00f3nleikarar.\n\nKeldur \n\nGuinea\nAfrika"}
{"id": "17468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maldivoyggjar", "title": "Maldivoyggjar", "text": "Maldivurnar (Divehi \u078b\u07a8\u0788\u07ac\u0780\u07a8\u0783\u07a7\u0787\u07b0\u0796\u07ad\u078e\u07ac \u0796\u07aa\u0789\u07b0\u0780\u07ab\u0783\u07a8\u0787\u07b0\u0794\u07a7) eru \u00ed Indiska Havinum. Maldivurnar eru 1190 oyggjar, har f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 162. 394 451 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Maldivunum vi\u00f0 innt\u00f8ku fr\u00e1 fiski- og fer\u00f0avinnu. Valutain hj\u00e1 teimum eitur rufiya. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Mal\u00e9. Landi\u00f0 er 100 % sunni islamskt. Oyggjar\u00edki\u00f0 Maldivurnar liggur \u00ed me\u00f0al bert h\u00e1lvan annan metur omanfyri sj\u00f3arm\u00e1lan, h\u00e6gsta punkti\u00f0 \u00ed landslagnum er minni enn h\u00e1lvan tri\u00f0ja metur h\u00f8gt.\n\nMaldivurnar vinna n\u00f3gvan pening upp \u00e1 fer\u00f0af\u00f3lkavinnu . Maldivurnar eru raktar av har\u00f0ari b\u00faskaparkreppu \u00ed 2012. F\u00edggjarl\u00f3gin hevur eitt undirskot upp\u00e1 34 prosent av bruttotj\u00f3\u00f0ar\u00fart\u00f8kuni (BT\u00da), fyrst og fremst orsaka\u00f0 av fallandi innt\u00f8kum fr\u00e1 fer\u00f0avinnuni.\n\nVe\u00f0urlagsbroytingar \n\nMaldivurnar eru \u00ed vanda fyri at fara undir heilt, orsaka\u00f0 av globalu upphitingini. Fr\u00edt\u00ed\u00f0arparad\u00edsi\u00f0 \u00ed Indiska Havinum s\u00f8kkur spakuliga til botns. \u00cd 2007 \u00e1vara\u00f0i ST-ve\u00f0urlagsstovnurin (IPCC) um, at ein vatnh\u00e6kking \u00ed heimsins h\u00f8vum upp\u00e1 millum 18 og 59 cm. \u00ed 2100 f\u00f3r at beina fyri m\u00f8guleikunum at b\u00faleikast \u00ed oyggjarb\u00f3lkinum \u00ed Indiska Havinum. Gongur ta\u00f0 so gali\u00f0, sum ringastu sp\u00e1d\u00f3marnir hj\u00e1 ve\u00f0urlagsgranskarunum siga, er meginparturin av Maldivunum skola\u00f0ur \u00ed havi\u00f0, \u00e1\u00f0renn henda \u00f8ldin er av. Oyggjarb\u00f3lkurin er eitt av teimum londunum \u00ed heiminum, sum er har\u00f0ast rakt av ve\u00f0urlagsbroytingunum, og sum hevur mest br\u00fak fyri hj\u00e1lp fr\u00e1 umheiminum. Heili 90 prosent av oyggjarb\u00f3lkinum liggja minni enn ein metur yvir havyvirflatuni. Forsetin hevur fyrr sagt, at stj\u00f3rnin sparir saman til at keypa ein landageira \u00ed Sri Lanka, India ella Avstralia, sum kann h\u00fdsa maldiviska f\u00f3lkinum \u00ed framt\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 oyggjarnar fara undir heilt. Umlei\u00f0 394 000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Maldivunum, sum umfata uml. 1200 oyggjar, harav 160 eru bygdar.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nAsia"}
{"id": "17469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olympia%20%28Grikkaland%29", "title": "Olympia (Grikkaland)", "text": "Olympia (Grikst: \u039f\u03bb\u03c5\u03bc\u03c0\u03af\u03b1 Olymp\u00eda) var eitt halgista\u00f0 \u00ed forna Grikkalandi og er kent fyri at vera heimsta\u00f0i\u00f0 fyri fornu olympisku leikirnir \u00ed klassisku griksku t\u00ed\u00f0ini. Olympisku leikirnir v\u00f3ru hildnir hv\u00f8rt fj\u00f3r\u00f0a \u00e1r fr\u00e1 \u00ed hvussu er \u00e1r 776 f.kr.. Fyrstu leikirnir v\u00f3ru hilndar fyri at hei\u00f0ra grikska gudin  Zeus. Theodosius I keisari avt\u00f3k olympisku leikirnir \u00ed \u00e1r 394 e.kr. av t\u00ed at hann metti at leikirnir v\u00f3ru heidnir.\n\nOlympia hevur fingi\u00f0 status sum Heimsarvur (World Heritage Site) av UNESCO.\n\nKeldur\n\nGrikkaland\nGrikkaland \u00ed forn\u00f8ld\nGrikkalands s\u00f8ga\nB\u00fdir \u00ed forna Grikkalandi\nHeimsarvar"}
{"id": "17471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palau", "title": "Palau", "text": "Palau ella Belau er ein kyrrahavsoyggj \u00ed Mikronesia. Koror er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Palau, men h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Ngerulmud. Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Palau er eitt av heimsins minstu londum. V\u00edddin \u00e1 lendinum er 465,55 km2. Palau er limur \u00ed Compact of Free Association vi\u00f0 USA. \u00c1 hesi oyggj b\u00fagva um 18 000 f\u00f3lk \u00ed 2014. Hon hevur tropiskt ve\u00f0urlag og er mest sum \u00f8ll avvaksin vi\u00f0 tj\u00fakkum tropiskum regnsk\u00f3gi.\n\nKeldur \n\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar"}
{"id": "17472", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0sangur", "title": "Tj\u00f3\u00f0sangur", "text": "Ein tj\u00f3\u00f0sangur er sum oftast ein tj\u00f3\u00f0skaparligur sangur ella t\u00f3nleikur, sum skal vera eitt symbol fyri eitt \u00e1v\u00edst land til almennar hendingar ella stevnur av ymiskum slagi, t.d. ver\u00f0a tj\u00f3\u00f0sangirnir alt\u00ed\u00f0 sp\u00e6ldir beint \u00e1\u00f0renn ein almennan f\u00f3tb\u00f3ltslandsdyst, og t\u00e1 hei\u00f0ursmerkjahandan er \u00e1 t.d. OL, so hoyrist eitt brot av t\u00f3nleikinum til tj\u00f3\u00f0sangin hj\u00e1 t\u00ed landi, sum vann gulli\u00f0. Ein tj\u00f3\u00f0sangur kann vera formliga vi\u00f0urkendur sum tj\u00f3\u00f0sangur av myndugleikunum \u00ed einum landi, men hann kann eisini vera uttan formliga vi\u00f0urkenning, men bert ver\u00f0a br\u00faktur sum tj\u00f3\u00f0sangur.\n\nVi\u00f0 menningini av tj\u00f3\u00f0um \u00ed 19. \u00f8ld og 20. \u00f8ld hava mest sum \u00f8ll lond valt ein tj\u00f3\u00f0sang. \u00cd summum londum eru eisini regi\u00f3nalir tj\u00f3\u00f0sangir, har lutastatir ella a\u00f0rar subtj\u00f3\u00f0areindir hava teirra egna almenna ella \u00f3almenna tj\u00f3\u00f0sang. Summar millumtj\u00f3\u00f0a sambond hava eisini teirra egna tj\u00f3\u00f0sang.\n\nTj\u00f3\u00f0sangir eru ofta skriva\u00f0ir sum ein hymna ella marsjur. \u00cd Mi\u00f0amerika br\u00faka tey vanliga meira operal\u00edknandi t\u00f3nleikaverk. Summi lond br\u00faka eina fanfaru.\n\nUm tj\u00f3\u00f0sangurin hevur meira enn eitt vers, so er ta\u00f0 vanligt bert at syngja fyrsta versi\u00f0, \u00ed T\u00fdsklandi er ta\u00f0 t\u00f3 tri\u00f0ja versi\u00f0. Ein tj\u00f3\u00f0sangur varir \u00ed mi\u00f0al ein minutt. \u00cd londum, har ta\u00f0 er meira enn eitt alment m\u00e1l, er ta\u00f0 sum oftast ein versj\u00f3n \u00e1 hv\u00f8rjum av teimum almennu m\u00e1lunum, eitt n\u00fa \u00ed Belgia, Finlandi, Sveis og Su\u00f0urafrika. Ta\u00f0 eru fleiri d\u00f8mi um lond, sum hava felags tj\u00f3\u00f0arlag. Nevnast kann t.d., at Finland og Estland hava sama tj\u00f3\u00f0lag, men tj\u00f3\u00f0arsangirnir hava hv\u00f8r s\u00edn tekst. Ta\u00f0 eru eisini fleiri lond, sum br\u00faka sama tj\u00f3\u00f0lag, sum Bretland, men vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum teksti.\n\n\u00cd F\u00f8royum hava vit tj\u00f3\u00f0sangin T\u00fa alfagra land m\u00edtt, sum S\u00edmun av Skar\u00f0i hevur yrkt, og sum Peter Alberg gj\u00f8rdi lagi\u00f0 til. Danmark hevur ein tj\u00f3\u00f0sang: Der er et yndigt land, sum Adam Gottlob Oehlenschl\u00e4ger yrkti \u00ed 1823, og ein kongaligan tj\u00f3\u00f0sang Kong Christian stod ved h\u00f8jen mast, sum Johannes Ewald yrkti \u00ed 1779. \u00cd Gr\u00f8nlandi br\u00faka tey tj\u00f3\u00f0sangin Nunarput utoqqarsuanngoravit, sum Henrik Lund hevur yrkt, og Jonathan Petersen gj\u00f8rdi lag til.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n szbszig.atw.hu tekstur og sangur av tj\u00f3\u00f0sangum fr\u00e1 \u00f8llum londum\n NationalAnthems.me Tj\u00f3\u00f0sangir fr\u00e1 \u00f8llum londum \u00ed heiminum (og s\u00f8guligar tj\u00f3\u00f0sangir) vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0-streaming, teksti, kunning og sl\u00f3\u00f0um.\n NationalAnthemsong.com Tj\u00f3\u00f0sangir vi\u00f0 video, yrkingum og instrumental t\u00f3nleiki hj\u00e1 fleiri tj\u00f3\u00f0um kring heimin.\n national-anthems.net tekstur og instrumental innsp\u00e6lingar av tj\u00f3\u00f0sangum fr\u00e1 \u00f8llum londum \u00ed heiminum.\n Nationalanthems.info, yrkingar og s\u00f8gan hj\u00e1 tj\u00f3\u00f0sangum kring allan heimin.\n Nationalanthems.us, online forum on lyrics, sheet music and links of national anthems\n Uppt\u00f8kur av tj\u00f3\u00f0sangum fr\u00e1 londum kring heimin ta\u00f0 er US Navy band, sum sp\u00e6lir l\u00f8gini.\n\nTj\u00f3\u00f0arsangur\nSamfelag"}
{"id": "17482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongressin%20%C3%AD%20USA", "title": "Kongressin \u00ed USA", "text": "Kongressin \u00ed USA (enskt: United States Congress) er l\u00f3ggevandi valdi\u00f0 \u00ed USA. Kongressin hevur tvey k\u00f8mur: Senati\u00f0, sum hevur 100 limir og Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 (House of Representatives), sum hevur 435 limir. Hv\u00f8r statur \u00ed USA hevur tveir senatorar og - alt an upp\u00e1 tal av \u00edb\u00fagvum - millum 1 og 53 limir \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum. Harumframt sita fimm \u00fatnevnd fr\u00e1 hj\u00e1londunum hj\u00e1 USA \u00ed eitt tvey-\u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, umframt ein kommiserur, sum situr \u00ed eitt f\u00fdra-\u00e1ra skei\u00f0. Hesir seks pers\u00f3narnir hava ikki atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. \nKongressin hevur \u00e1byrgdina fyri f\u00edggjarm\u00e1lum, serliga m\u00e1l sum vi\u00f0v\u00edkja f\u00edggjar\u00e6tlan, verju av USA, landsins almennu vi\u00f0urskifti og regulering av handilsavtalum vi\u00f0 onnur lond. Harumframt fastsetir Kongressin t\u00e6r yviror\u00f0na\u00f0ur rammurnar fyri t\u00e6r l\u00f3ggevandi stj\u00f3rnirnar \u00ed lutastatum USA's. Ta\u00f0 merkir, at hv\u00f8r einstakur lutastatur framhaldandi hevur sj\u00e1lvavger\u00f0arr\u00e6tt, sum v\u00edsir seg \u00ed ymiskum konkretum l\u00f3gum. Umframt t\u00e6r l\u00f3ggevandi funkti\u00f3nirnar hevur Kongressin makt til at kanna og f\u00f8ra eftirlit vi\u00f0 t\u00ed \u00fat\u00f8vandi maktini - vi\u00f0 forsetanum og hansara umsiting. Kongressin hevur ekslusiva makt til at byrja r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l m\u00f3ti forsetanum, d\u00f3marum og \u00f8\u00f0rum emb\u00e6tismonnum \u00ed f\u00f8deralum regi - tvs. hesi hoyra ikki til lutastatirnir.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n B\u00f3kasavni\u00f0 hj\u00e1 Kongressini \u00ed USA\n Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 (House of Representatives)\n Senati\u00f0 \u00ed USA\n\nKongressin \u00ed USA\nUSA\nPolitikkur \u00ed USA\nTj\u00f3\u00f0arting"}
{"id": "17483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20stj%C3%B3rar%20%C3%AD%20peningastovnum%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Listi yvir stj\u00f3rar \u00ed peningastovnum \u00ed F\u00f8royum", "text": "\n\nStj\u00f3rar \u00ed Eik Banka (fyrr F\u00f8roya Sparikassi og F\u00e6r\u00f8 Amts Sparekasse)=\nStj\u00f3rar og stj\u00f3rnarlimir \u00ed Eik Banki hava veri\u00f0:\n\nStj\u00f3rar \u00ed BankNordik (fyrr F\u00f8roya Banki og Sj\u00f3vinnubankin)\n\nStj\u00f3rar \u00ed F\u00f8roya Banka (fram til samanlegging vi\u00f0 Sj\u00f3vinnubankan)\n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st listi yvir stj\u00f3rar \u00ed gamla F\u00f8roya Banka fram til samanleggingina vi\u00f0 Sj\u00f3vinnubankan \u00ed 1994:\n\nStj\u00f3rar \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum\u00a0(fram til samanlegging vi\u00f0 gamla F\u00f8roya Banka)\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st listi yvir stj\u00f3rar \u00ed gamla\u00a0Sj\u00f3vinnubankanum\u00a0fram til samanleggingina vi\u00f0 F\u00f8roya Banka\u00a0\u00ed 1994:\n\nStj\u00f3rar \u00ed F\u00f8roya Banka/BankNordik\n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st listi yvir stj\u00f3rar F\u00f8roya Banka/BankNordik eftir samanleggingina av\u00a0Sj\u00f3vinnubankanum\u00a0og\u00a0F\u00f8roya Banka\u00a0\u00ed 1994:\n\nTekniskt s\u00e6\u00f0 yvirt\u00f3k Sj\u00f3vinnubankin F\u00f8roya Banka, so hesir stj\u00f3rar kunnu eisini s\u00edggjast sum framhald av stj\u00f3runum \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum.\n\nStj\u00f3rar og stj\u00f3rnarlimir \u00ed Nor\u00f0oya Sparikassa\nStj\u00f3rar  og stj\u00f3rnarlimir \u00ed Nor\u00f0oya Sparikassa hava veri\u00f0:\n\nStj\u00f3rar \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa\nStj\u00f3rar \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa hava veri\u00f0:\n\nStj\u00f3rar \u00ed Fossbankanum\nStj\u00f3rar \u00ed Fossbankanum v\u00f3ru:\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBanknordik.fo, F\u00f8royar og bankarnir \u00ed 100 \u00e1r, J\u00f8rn Astrup Hansen og J\u00f3an Pauli Joensen. (pdf-f\u00edla, 302 s\u00ed\u00f0ur)\n\nF\u00f8royskir peningastovnar\nListar"}
{"id": "17487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Senati%C3%B0%20%C3%AD%20USA", "title": "Senati\u00f0 \u00ed USA", "text": "Senati\u00f0 \u00ed USA (enskt: United States Senate) er tann eini helmingurin av t\u00ed f\u00f8derala l\u00f3ggevandi tinginum, sum er Kongressin. Hin helmingurin er Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 (House of Representatives). Hv\u00f8r einstakur av teimum statunum \u00ed USA hava tveir senatorar. Anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r stendur ein tri\u00f0ingur av senatorunum fyri vali, og t\u00ed varir eitt valt\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed seks \u00e1r. Upprunaliga v\u00f3ru senatorarnir tilnevndir av l\u00f3ggevandi tinginum \u00ed teirra statum, men s\u00ed\u00f0an 1913 hevur amerikanska grundl\u00f3gin kravt beinlei\u00f0is val. Senati\u00f0 hevur umframt vanligt l\u00f3gararbei\u00f0i \u00e1byrgdina av at undirskriva ella at vraka altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lar, sum USA ger vi\u00f0 a\u00f0rar tj\u00f3\u00f0ir, og hevur \u00e1byrgdina fyri at g\u00f3\u00f0kenna r\u00e1\u00f0harrar, umbo\u00f0smenn (ambassad\u00f8rar) og d\u00f3marar, sum eru tilnevndir av forsetanum. \n\nSenati\u00f0 hevur eins og \u00f8ll kongressin hj\u00e1 USA b\u00fasta\u00f0 \u00ed Capitol-bygninginum \u00ed Washington, D.C.. Varaforsetin \u00ed USA er forma\u00f0ur fyri Senati\u00f0. Um so er, at atkv\u00f8\u00f0urnar standa \u00e1 j\u00f8vnum, t\u00e1 atkv\u00f8tt ver\u00f0ur, so kann hansara atkv\u00f8\u00f0a gerast tann avgerandi. \u00cd verandi Senati, hava demokratarnir meiriluta vi\u00f0 59 limum, me\u00f0an republikanararnir hava 41 limir. Harry Reid (D), Senatorur, er meirilutalei\u00f0ari, og Mitch McConnell (R), senator, er minnilutalei\u00f0ari. Tveir limir eru uppstilla\u00f0ir og valdir sum uttanvelta\u00f0ir, men hoyra de facto til demokratarnir.\n\nLimir \u00ed Senatinum \n\nAlabama\n 2. Tommy Tuberville (R)\n 3. Richard Shelby (R)\n\nAlaska\n 2. Dan Sullivan (R)\n 3. Lisa Murkowski (R)\n\nArizona\n 1. Kyrsten Sinema (D)\n 3. Mark Kelly (D)\n\nArkansas\n 2. Tom Cotton (R)\n 3. John Boozman (R)\n\nKalifornia\n 1. Dianne Feinstein (D)\n 3. Alex Padilla (D)\n\nColorado\n 2. John Hickenlooper (D)\n 3. Michael Bennet (D)\n\nConnecticut\n 1. Chris Murphy (D)\n 3. Richard Blumenthal (D)\n\nDelaware\n 1. Tom Carper (D)\n 2. Chris Coons (D)\n\nFlorida\n 1. Rick Scott (R)\n 3. Marco Rubio (R)\n\nGeorgia\n 2. Jon Ossoff (D)\n 3. Raphael Warnock (D)\n\nHawaii\n 1. Mazie Hirono (D)\n 3. Brian Schatz (D)\n\nIdaho\n 2. Jim Risch (R)\n 3. Mike Crapo (R)\n\nIllinois\n 2. Dick Durbin (D)\n 3. Tammy Duckworth (D)\n\nIndiana\n 1. Mike Braun (R)\n 3. Todd Young (R)\n\nIowa\n 2. Joni Ernst (R)\n 3. Chuck Grassley (R)\n\nKansas\n 2. Roger Marshall (R)\n 3. Jerry Moran (R)\n\nKentucky\n 2. Mitch McConnell (R)\n 3. Rand Paul (R)\n\nLouisiana\n 2. Bill Cassidy (R)\n 3. John Kennedy (R)\n\nMaine\n 1. Angus King (l\u00f8sg.)\n 2. Susan Collins (R)\n\nMaryland\n 1. Ben Cardin (D)\n 3. Chris Van Hollen (D)\n\nMassachusetts\n 1. Elizabeth Warren (D)\n 2. Ed Markey (D)\n\nMichigan\n 1. Debbie Stabenow (D)\n 2. Gary Peters (D)\n\nMinnesota\n 1. Amy Klobuchar (D)\n 2. Tina Smith (D)\n\nMississippi\n 1. Roger Wicker (R)\n 2. Cindy Hyde-Smith (R)\n\nMissouri\n 1. Josh Hawley (R)\n 3. Roy Blunt (R)\n\nMontana\n 1. Jon Tester (D)\n 2. Steve Daines (R)\n\nNebraska\n 1. Deb Fischer (R)\n 2. Ben Sasse (R)\n\nNevada\n 1. Jacky Rosen (D)\n 3. Catherine Cortez Masto (D)\n\nNew Hampshire\n 2. Jeanne Shaheen (D)\n 3. Maggie Hassan (D)\n\nNew Jersey\n 1. Bob Menendez (D)\n 2. Cory Booker (D)\n\nNew Mexico\n 1. Martin Heinrich (D)\n 2. Ben Ray Luj\u00e1n (D)\n\nNew York\n 1. Kirsten Gillibrand (D)\n 3. Chuck Schumer (D)\n\nNorth Carolina\n 2. Thom Tillis (R)\n 3. Richard Burr (R)\n\nNorth Dakota\n 1. Kevin Cramer (R)\n 3. John Hoeven (R)\n\nOhio\n 1. Sherrod Brown (D)\n 3. Rob Portman (R)\n\nOklahoma\n 2. Jim Inhofe (R)\n 3. James Lankford (R)\n\nOregon\n 2. Jeff Merkley (D)\n 3. Ron Wyden (D)\n\nPennsylvania\n 1. Bob Casey Jr. (D)\n 3. Pat Toomey (R)\n\nRhode Island\n 1. Sheldon Whitehouse (D)\n 2. Jack Reed (D)\n\nSouth Carolina\n 2. Lindsey Graham (R)\n 3. Tim Scott (R)\n\nSouth Dakota\n 2. Mike Rounds (R)\n 3. John Thune (R)\n\nTennessee\n 1. Marsha Blackburn (R)\n 2. Bill Hagerty (R)\n\nTexas\n 1. Ted Cruz (R)\n 2. John Cornyn (R)\n\nUtah\n 1. Mitt Romney (R)\n 3. Mike Lee (R)\n\nVermont\n 1. Bernie Sanders (l\u00f8sg.)\n 3. Patrick Leahy (D)\n\nVirginia\n 1. Tim Kaine (D)\n 2. Mark Warner (D)\n\nWashington\n 1. Maria Cantwell (D)\n 3. Patty Murray (D)\n\nWest Virginia\n 1. Joe Manchin (D)\n 2. Shelley Moore Capito (R)\n\nWisconsin\n 1. Tammy Baldwin (D)\n 3. Ron Johnson (R)\n\nWyoming\n 1. John Barrasso (R)\n 2. Cynthia Lummis (R)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Senatinum\n\nKongressin \u00ed USA"}
{"id": "17497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umbo%C3%B0smannatingi%C3%B0%20%C3%AD%20USA", "title": "Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 \u00ed USA", "text": "Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 \u00ed USA (enskt: United States House of Representatives) er annar helmingurin av f\u00f8derala l\u00f3ggevandi tinginum \u00ed USA, Kongressini. Hin helmingurin er Senati\u00f0. \u00cd USA ver\u00f0ur Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 ofta bert nevnt the House. Ta\u00f0 eru 435 limir \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum, sum \u00f8ll standa fyri vali anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r. Harumframt eru ta\u00f0 seks limir, i\u00f0 ikki hava atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. Tingi\u00f0 hevur, eins og \u00f8ll Kongressin \u00ed USA, b\u00fasta\u00f0 \u00ed Capitol-bygninginum \u00ed Washington, D.C.. \u00d3l\u00edkt Senatinum, so kann tali\u00f0 av limum fr\u00e1 hv\u00f8rjum stati \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum broytast, alt eftir \u00edb\u00fagvatalinum. Samb\u00e6rt t\u00ed amerikonsku grundl\u00f3gini so ver\u00f0ur b\u00fdti av umbo\u00f0um fr\u00e1 teimum ymisku statunum \u00ed USA dagf\u00f8rt 10. hv\u00f8rt \u00e1r, grunda\u00f0 \u00e1 f\u00f3lkateljingum (seinasta f\u00f3lkateljingin ella manntali\u00f0 var \u00ed 2010). Kalifornia (umlei\u00f0 37 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar) hevur sostatt 53 limir og Alaska (umlei\u00f0 660.000 \u00edb\u00fagvar) bert ein lim \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum.\n\nForma\u00f0ur Tingsins, nevndur The Speaker, lei\u00f0ir fundirnar og er nummar tr\u00fd \u00ed t\u00ed politiska stiganum (hierarkinum) n\u00e6st eftir forsetanum og varaforsetanum. \u00cd 2007 var republikanarin Dennis Hastert avloystur av demokratinum Nancy Pelosi, sum harvi\u00f0 gj\u00f8rdist tann fyrsti kvinnuligi forma\u00f0urin og tann 60. forma\u00f0urin \u00ed ra\u00f0fylgjuni. Republikanarin John Boehner t\u00f3k vi\u00f0 \u00e1litisstarvinum sum The Speaker hin 5. januar 2011. \n\n\u00cd verandi Tinginum hava republikanararnir meiriluta vi\u00f0 242 limum, me\u00f0an demokratarnir hava 193 limir. Eric Cantor er lei\u00f0ari fyri samgonguna me\u00f0an Nancy Pelosi er lei\u00f0ari fyri anst\u00f8\u00f0una.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Umbo\u00f0smannatinginum\n\nKongressin \u00ed USA\nTj\u00f3\u00f0arting"}
{"id": "17498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Walt%20Disney%20Company", "title": "The Walt Disney Company", "text": "The Walt Disney Company, eisini kent sum Disney, er ein ein amerikonsk fyrit\u00f8ka vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Walt Disney Studios, Burbank, Kalifornia \u00ed USA. Fyrit\u00f8kan er kend um allan heimin og er tann st\u00f8rsta fj\u00f8lmi\u00f0lafyrit\u00f8kan \u00ed heiminum, um hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um innt\u00f8kur. Ta\u00f0 v\u00f3ru br\u00f8\u00f0urnir Walt og Roy Disney, sum stovna\u00f0u fyrit\u00f8kuna hin 16. oktober 1923. T\u00e1 var navni\u00f0 \u00e1 fyrit\u00f8kuni \"Disney Brothers Cartoon Studio\". T\u00e1 fyrit\u00f8kan broytti navn \u00ed 1986 til The Walt Disney Company, bleiv ta\u00f0 samstundis v\u00ed\u00f0ka\u00f0 um virksemi\u00f0, og tey f\u00f3ru \u00ed holt vi\u00f0 n\u00fdggj vinnu\u00f8ki, eitt n\u00fa sj\u00f3nleikur, \u00fatvarp, t\u00f3nleik, b\u00f3kaforl\u00f8g og internetmi\u00f0lar. Harumframt hevur fyrit\u00f8kan ment n\u00fdggj \u00f8ki innanfyri sj\u00e1lva fyrit\u00f8kuna fyri at v\u00ed\u00f0ka um m\u00e1lb\u00f3lkin, sum til t\u00e1 \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum v\u00f3ru sm\u00e1b\u00f8rn og barnafamiljur. \n\nFyrit\u00f8kan er nokk mest kend fyri s\u00ednar filmsframlei\u00f0slur fr\u00e1 teirra egna filmsstudio, Walt Disney Studios, sum \u00ed dag er eitt av teimum st\u00f8rstu og kendastu filmsstudium \u00ed USA. Disney eigur og rekur ABC-sj\u00f3nvarps-transmissi\u00f3nsnetverk, eitt n\u00fa ka\u00f0alsj\u00f3nvarps-kanalirnar Disney Channel, ESPN, A+E Networks og ABC Family; b\u00f3kaforlag, fjepparav\u00f8ru (merchandise) og teaturframf\u00f8rslur; samstundis sum fyrit\u00f8kan eisini eigur og rekur 14 tema- og stuttleikaparkir kring heimin. Fyrit\u00f8kan hevur eisini havt eina v\u00e6lvirkandi t\u00f3nleikadeild, umframt at hon hevur havt samstarv vi\u00f0 Dow Jones Industrial Average s\u00ed\u00f0an 6. mai 1991. Ein av teimum fyrstu og kendastu teknifilmsskapningunum hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni, Mickey Mouse, er almenni maskotturin hj\u00e1 The Walt Disney Company.\n\nS\u00ed eisini \n\n Disney biografsp\u00e6lifilmar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 The Walt Disney Company\n Almennur bloggur um The Walt Disney Company\n Portrait of Walt Disney Company at independent data base mediadb.eu\n\nDisney\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur\n1923"}
{"id": "17504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Panoramio", "title": "Panoramio", "text": "Panoramio er ein geolokati\u00f3ns-heimas\u00ed\u00f0a, har f\u00f3lk kunnu deila s\u00ednar myndir vi\u00f0 allan heimin. Heimas\u00ed\u00f0an er fyrst og fremst \u00e6tla\u00f0 n\u00e1tt\u00faru- og b\u00fdarmyndum, sum br\u00fakarin leggur \u00e1 heimskorti\u00f0 j\u00fast har sum vi\u00f0komandi st\u00f3\u00f0, t\u00e1 myndin var\u00f0 tikin, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0a myndirnar eftirhugdar av einum toymi \u00e1 Panorio, og tey avger\u00f0a so, um myndirnar ver\u00f0a g\u00f3\u00f0tiknar til Google Earth. T\u00e6r myndir \u00e1 Panoramio, sum ver\u00f0a g\u00f3\u00f0tiknar til Google Earth kunnu s\u00edggjast av br\u00fakarum fr\u00e1 \u00f8llum heiminum, um tey br\u00faka Google Earth ella Google Maps. Br\u00fakarin finnur fram til eitt sta\u00f0 \u00ed heiminum, sum hann ella hon er \u00e1huga\u00f0 \u00ed, og so ber til at s\u00edggja myndir fr\u00e1 t\u00ed sta\u00f0num, sum br\u00fakarir \u00e1 Panoramio hava lagt \u00fat. Br\u00fakarar kunnu eisini seta lyklaor\u00f0 \u00e1 myndirnar, solei\u00f0is at ta\u00f0 gerst l\u00e6ttari hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum br\u00fakarum at finna fram til t.d. eitt bygdanavn, landanavn, eitt \u00e1v\u00edst evni osfr. Panoramio heimas\u00ed\u00f0an er t\u00f8k \u00e1 fleiri ymiskum m\u00e1lum. H\u00f8vu\u00f0sskrivstovan hj\u00e1 Panoramio er \u00ed Zurich; \u00ed skrivstovubygninginum hj\u00e1 Google \u00ed Sveis.\n\nS\u00f8gan \nTa\u00f0 v\u00f3ru Joaqu\u00edn Cuenca Abela og Eduardo Manch\u00f3n Aguilar, tveir spaniumenn i\u00f0 byrja\u00f0u Panoramio heimas\u00ed\u00f0una \u00e1 sumri \u00ed 2005. S\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdist almenn 3. oktober 2005. \u00cd mars 2007 v\u00f3ru meira enn 1.000.000 myndir lagdar \u00fat av br\u00fakarum, og tveir m\u00e1na\u00f0ir seinni v\u00f3ru yvir 2 milli\u00f3nir myndir \u00e1 Panoramio. Hin 30. mai 2007 kunngj\u00f8rdi internetfyrit\u00f8kan Google, at tey h\u00f8vdu \u00e6tlanir um at keypa Panoramio, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi Google so eisini \u00ed juli 2007. Teir b\u00e1\u00f0ir stovnararnir v\u00f3ru verandi har til 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Panoramio\n Google Earth\n Google Earth adds Wikipedia, Panoramio layers\n Panoramio Team til tann fyrsta toppfundin hj\u00e1 administratorum. Apr\u00edl 2010 \u00ed Zurich\n\nGoogle\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "17506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bi%C3%AAn%20H%C3%B2a", "title": "Bi\u00ean H\u00f2a", "text": "Bien Hoa er ein b\u00fdur \u00ed Vjetnam, hann er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Dong Nai landslutinum. B\u00fdurin er 32 km eystanfyri Ho Chi Minh City. Bien Hoa Floghavn er 5 km fr\u00e1 mi\u00f0b\u00fdnum.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \n\u00cd 1989 var \u00edb\u00fagvatali\u00f0 \u00ed Bien Hoa mett at vera 273.879. \u00cd 1999 var f\u00f3lkatali\u00f0 vaksi\u00f0 til 435.400 \u00ed 2009 til 652.646.\n\nS\u00f8ga \nBien Hoa vaks til ein st\u00f3ran forsta\u00f0 til Saigon, t\u00e1 hesin vaks. Eftir Fyrra indokinesiska kr\u00edggi\u00f0 streyma\u00f0u fl\u00f3ttaf\u00f3lk til Bien Hoa og fleiri t\u00edggjut\u00fasund f\u00f3lk b\u00fasettust har. Tey komu fr\u00e1 nor\u00f0aru og mi\u00f0\u00f8kjunum \u00ed Vietnam. Undir Vjetnamkr\u00edgnum, sum vardi fr\u00e1 1955 til 1975, br\u00fakti amerikanska flogv\u00e1pni\u00f0 Bien Hoa Air Base \u00e1rini 1961 til 1973. \n\nSum fleiri a\u00f0rir b\u00fdir \u00ed Vjetnam upplivdi eisini Bien Hoa f\u00edggjarliga afturgongd fr\u00e1 1975 til seinna helming av 1980-\u00e1runum.\n\n\u00cd dag \n\u00cd dag er b\u00fdurin komin fyri seg aftur f\u00edggjarliga. B\u00fdurin er ein vinnul\u00edvsmi\u00f0depil \u00ed Su\u00f0urvjetnam, og fleiri verksmi\u00f0jur og v\u00f8ruh\u00fas er \u00ed \u00f8kinum uttanfyri b\u00fdin, ofta vi\u00f0 f\u00edgging fr\u00e1 Japan, Singapor, USA, Sveis og \u00f8\u00f0rum \u00fatlendskum \u00edleggjarum. Har eru fleiri stuttleikaparkir, n\u00e1ttklubbar og matstovur, sum liggja framvi\u00f0 Dai Nai \u00c1nni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "17511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mustafa%20Kemal%20Atat%C3%BCrk", "title": "Mustafa Kemal Atat\u00fcrk", "text": "Mustafa Kemal Atat\u00fcrk (19. mai 1881 \u2013 10. november 1938) var fyrsti forseti hj\u00e1 Turkaland, 1923-1938. \n\n\u00cd oktober sama \u00e1r var\u00f0 landi\u00f0 l\u00fdst l\u00fd\u00f0veldi, og Mustafa Kemal var\u00f0 valdur forseti. Hann var heryvirma\u00f0ur og hev\u00f0i veri\u00f0 uppi \u00ed at stovna eina tj\u00f3\u00f0skaparfylking seinast \u00ed heimsbardaganum. Mustafa var\u00f0 afturvaldur \u00ed 1927, 1931 og 1935; hann var\u00f0 nevndur Atat\u00fark, sum merkir \"fa\u00f0ir turkanna\", og hesi \u00e1rini setti hann st\u00f3rar n\u00fdskipanir \u00ed verk og n\u00fat\u00ed\u00f0argj\u00f8rdi landi\u00f0. \u00cdmillum n\u00fdskipaninar var\u00f0 n\u00fdggj st\u00fdrisskipan, n\u00fdggj sivil r\u00e6ttarskipan, valr\u00e6ttur til konuf\u00f3lk, lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu, og fleirkonuhj\u00fanalag var\u00f0 banna\u00f0. Eisini eggja\u00f0i hann landsmonnum at ganga \u00ed evropeiskum kl\u00e6\u00f0um og skipa\u00f0i fyri einari f\u00fdra-\u00e1ra b\u00faskapar\u00e6tlan. Kemal Atat\u00fark doy\u00f0i \u00ed 1938.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir forsetar Turkalands\n Turkaland\n\nTurkiskir politikarar\nForsetar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1881\nAndl\u00e1t \u00ed 1938"}
{"id": "17514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20forsetar%20Turkalands", "title": "Listi yvir forsetar Turkalands", "text": "Ni\u00f0anfyri s\u00e6st ein listi yvir forsetar \u00ed Turkalandi.\n\nKeldur \n\nTurkaland\nForsetar\nListar"}
{"id": "17521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mia%20Love", "title": "Mia Love", "text": "Ludmya Mia Bourdeau Love (f. 6. desember 1975 \u00ed New York City) er ein amerikanskur politikari og Republikanskur limur \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum fyri Utah. Hon hevur veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri \u00ed Saratoga Springs \u00ed Utah 2010-2014. Hon er f\u00f8dd \u00ed New York og b\u00fdr n\u00fa \u00ed Utah. Love er gift vi\u00f0 Jason Love, og tey eiga 3 b\u00f8rn. Love er konservativ; hon er m.a. hart \u00ed m\u00f3ti fosturt\u00f8ku. \n\nAmerikanskir politikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "17522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20fors%C3%A6tisr%C3%A1%C3%B0harrar%20Grikkalands", "title": "Listi yvir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Grikkalands", "text": "Hetta er ein listi yvir teir pers\u00f3nar, sum hava siti\u00f0 vi\u00f0 ovasta valdinum \u00ed griksku stj\u00f3rnini \u00ed t\u00ed n\u00fdm\u00f3tans grikska l\u00fd\u00f0veldinum, fr\u00e1 t\u00ed at grikkar fingu teirra egnu sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugu tj\u00f3\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed griksku kollveltingini fram til dagin \u00ed dag. Sj\u00e1lvt um ymisk almenn og h\u00e1lv-almenn heiti hava veri\u00f0 br\u00fakt \u00ed teimum fyrstu t\u00edggju\u00e1raskei\u00f0unum \u00ed t\u00ed sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga Grikkalandi, so hevur heiti\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (Prime Minister \u00e1 enskum og \u03a0\u03c1\u03c9\u03b8\u03c5\u03c0\u03bf\u03c5\u03c1\u03b3\u03cc\u03c2 / prothypourgos) veri\u00f0 tann almenna heiti\u00f0 sum hevur veri\u00f0 br\u00fakt \u00ed hvussu so er s\u00ed\u00f0an 1843. \n\nListi yvir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Grikkalandi\n\nKeldur \n\nGrikkaland\nStatslei\u00f0arar Grikkalands\nGrikskir politikarar\nListar"}
{"id": "17524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antonis%20Samaras", "title": "Antonis Samaras", "text": "Antonis Samaras (grikskt: \u0391\u03bd\u03c4\u03ce\u03bd\u03b7\u03c2 \u03a3\u03b1\u03bc\u03b1\u03c1\u03ac\u03c2, f\u00f8ddur 23. mai 1951) er ein grikskur politikari og \u00f8konomur, sum hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Grikkalandi s\u00ed\u00f0an 20. juni 2012. Hann hevur veri\u00f0 lei\u00f0ari fyri konservativa flokkin N\u00fdtt Demokrati s\u00ed\u00f0an 2009. Hann var f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed 1989, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri 1989-90 og aftur fr\u00e1 1990-92. \u00cd 2009 var hann mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. Hann er eisini kendur fyri at vera ors\u00f8k til at stj\u00f3rnin hj\u00e1 flokki hansara fall \u00ed 1993. Hann f\u00f3r so \u00far flokkin, men \u00ed 2004 gj\u00f8rdist hann aftur limur \u00ed flokkinum og \u00ed 2009 vann hann eitt t\u00e6tt str\u00ed\u00f0 um formanspostin. Hann er tann 7. lei\u00f0arin fyri flokkin, s\u00ed\u00f0an flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1974.\n\nHygg eisini at \nListi yvir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Grikkalands\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nGrikskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1harrar Grikkalands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "17526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giorgos%20Andrea%20Papandreou", "title": "Giorgos Andrea Papandreou", "text": "Giorgos Andrea Papandreou (grikskt: \u0393\u03b5\u03ce\u03c1\u03b3\u03b9\u03bf\u03c2 \u0391. \u03a0\u03b1\u03c0\u03b1\u03bd\u03b4\u03c1\u03ad\u03bf\u03c5 ella tann styttri formurin: \u0393\u03b9\u03ce\u03c1\u03b3\u03bf\u03c2, f\u00f8ddur 16. juni 1952 \u00ed  Minnesota, USA) er ein grikskur politikari, limur \u00ed sosialistiska flokkinum PASOK. \u00c1 valinum 4. oktober 2009 fekk flokkur hansara meiriluta og kom til valdi\u00f0 og hann gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Grikkalands, eins og fa\u00f0ir hansara Andreas Papandreou og abbi hansara Giorgios Papandreu hava veri\u00f0 ta\u00f0 \u00e1\u00f0ur. \u00cd 1988-89 og aftur \u00ed 1994-96 var hann undirv\u00edsingar- og kirkjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, 1999 til 2004 var hann uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri. Hann var lei\u00f0ari fyri flokkin PASOK fr\u00e1 februar 2004 til mars 2012. Georg Papandreou gj\u00f8rdist 182. fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Grikkalands hin 6. oktober 2009. Hann f\u00f3r fr\u00e1 hin 11. november 2011 fyri at ein tj\u00f3\u00f0areindarstj\u00f3rn (national unity government) kundi taka s\u00e6r av f\u00edggjarkreppuni \u00ed landinum.\n\nHygg eisini at \nListi yvir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Grikkalands\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nGrikskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1harrar Grikkalands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "17527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andreas%20Papandreou", "title": "Andreas Papandreou", "text": "Andreas G. Papandreou (grikskt: \u0391\u03bd\u03b4\u03c1\u03ad\u03b1\u03c2 \u0393. \u03a0\u03b1\u03c0\u03b1\u03bd\u03b4\u03c1\u03ad\u03bf\u03c5, f\u00f8ddur 5. februar 1919, dey\u00f0ur 23. juni 1996) var ein grikskur politikari og \u00f8konomur. Hann sp\u00e6ldi ein t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed grikskum politikki \u00ed 1970-\u00e1runum, 1980-\u00e1runum og 1990-\u00e1runum. Andreas bleiv oftast nevndur vi\u00f0 s\u00ednum fornavni \u00ed Grikkalandi, naka\u00f0 sum er r\u00e6ttiliga \u00f3vanligt annars \u00ed Grikkalandi. Tv\u00e6r fer\u00f0ir var hann fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Grikkalands, fyrru fer\u00f0ina fr\u00e1 21. oktober 1981 til 2. juli 1989, seinnu fer\u00f0ina fr\u00e1 13 oktober 1993 til 22. januar 1996). Hann var sonur Georgios Papandreou, sum var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Grikkalandi tr\u00edggjar fer\u00f0ir: 1944\u20131945, 1963 og 1964\u20131965. Sonur Andreas, sum eitur eftir abba s\u00ednum, Georgios Andrea Papandreou, hevur eins og p\u00e1pin og abbin, veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Grikkalands, ta\u00f0 var hann fr\u00e1 2009 til 2011. Andreas Papandreou var v\u00e6ll\u00e6rdur, akademikari sum hev\u00f0i lisi\u00f0 \u00f8konomi \u00e1 Harvard University \u00ed USA. T\u00e1 hann kom til valdi\u00f0 \u00ed 1981, broyttist grikska politiska s\u00f8gan, og eitt n\u00e6rum 50-\u00e1ra konservativt st\u00fdrt land broytti k\u00f3s tann sosialistiska vegin.\n\nHygg eisini at \nListi yvir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Grikkalands\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n The Andreas Papandreou Foundation\n Biografi fr\u00e1 pasok.gr\n Tribute to Andreas Papandreou\n Clara Thomas Archives and Special Collections - Archival photographs of Andreas Papandreou from the Toronto Telegram Fonds - Clara Thomas Archives and Special Collections, York University\n\nGrikskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1harrar Grikkalands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 1996"}
{"id": "17528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgios%20Papandreou", "title": "Georgios Papandreou", "text": "Georgios Papandreou  (f\u00f8ddur 13. februar 1888 \u00ed Kalentzi - doy\u00f0i 1. november 1968 \u00ed Athen) var ein grikskur politikari. Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1944 til 1945 og aftur fr\u00e1 1963 til 1965, t\u00e1 Kong Konstantin setti hann fr\u00e1. Herna\u00f0arjunta\u00f0in setti Papandreou \u00ed h\u00fasavar\u00f0hald, har hann sat til hann doy\u00f0i \u00ed 1968. Sonur hansara, Andreas Papandreou, og abbasonur hansara Giorgos Andrea Papandreou hava eisini veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Grikkalandi.\n\nPapandreou var varaforseti 1950\u20131952 \u00ed stj\u00f3rnunum hj\u00e1 Nikolaos Plastiras and Sofoklis Venizelos. Hann var eisini r\u00e1\u00f0harri fleiri fer\u00f0ir \u00ed s\u00ednum longu politisku l\u00edvslei\u00f0, sum vardi \u00ed fimm \u00e1rat\u00edggju, byrja\u00f0i \u00ed 1923. Hann var sosialis, men samstundis antikommunist. Hann var eisini \u00edm\u00f3ti kongaveldinum. Hann stu\u00f0la\u00f0i t\u00ed liberala Eleftherios Venizelos, sum \u00fatnevndi Papandreou til guvern\u00f8r av Khios eftir Balkankr\u00edggi\u00f0 \u00ed 1912. Tv\u00e6r fer\u00f0ir bleiv hann giftur. Fyrra kona hansara var Sofia Mineyko, sum var \u00far P\u00f3llandi, sonur teirra Andreas Papandreou var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 Khios \u00ed 1919. Seinna kona hansara var sj\u00f3nleikarinnan Cybele Andrianou. Tey fingu sonin Georgios G. Papandreou.\n\nHygg eisini at \nListi yvir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Grikkalands\n\nGrikskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1harrar Grikkalands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1888\nAndl\u00e1t \u00ed 1968"}
{"id": "17531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0ursmerkjab%C3%BDti%C3%B0%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Her s\u00e6st virlit yvir hei\u00f0ursmerki, sum v\u00f3ru latin \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London.\n\nVertslandi\u00f0 St\u00f3ra Bretland s\u00e6st vi\u00f0 myrkagr\u00e1ari bakgrund.\n{|class=wikitable style=\"width: 50%; font-size: 95%;\"\n! Nummar !! Land !! Gull !! Silvur !! Bronsa !! \u00cd alt\n|-\n| 1 || align=left|  || 46 || 29 || 29 || 104\n|-\n| 2 || align=left|  || 38 || 27 || 23 || 88\n|-bgcolor=\"ccccff\"\n| 3 || align=left|  || 29 || 17 || 19 || 65\n|-\n| 4 || align=left|  || 24 || 26 || 32 || 82\n|-\n| 5 || align=left|  || 13 || 8 || 7 || 28\n|-\n| 6 || align=left|  || 11 || 19 || 14 || 44\n|-\n| 7 || align=left|  || 11 || 11 || 12 || 34\n|-\n| 8 || align=left|  || 8 || 9 || 11 || 28\n|-\n| 9 || align=left|  || 8 || 4 || 5 || 17\n|-\n| 10 || align=left|  || 7 || 16 || 12 || 35\n|-\n| 11 || align=left|  || 7 || 14 || 17 || 38\n|-\n| 12 || align=left|  || 7 || 1 || 5 || 13\n|-\n| 13 || align=left|  || 6 || 6 || 8 || 20\n|-\n| 14 || align=left|  || 6 || 5 || 9 || 20\n|-\n| 15 || align=left|  || 6 || 2 || 5 || 13\n|-\n| 16 || align=left| || 5 || 3 || 6 || 14\n|-\n| 17 ||align=left|  || 4 || 5 || 3 || 12\n|-\n| 18 || align=left|  || 4 || 4 || 4 || 12\n|-\n| 19 || align=left|  || 4 || 3 || 3 || 10\n|-\n| 20 ||align=left|  || 4 || 0 || 2 || 6\n|-\n| 21 || align=left|  || 3 || 10 || 4 || 17\n|-\n| 22 || align=left|  || 3 || 5 || 9 || 17\n|-\n| 23 || align=left|  || 3 || 2 || 1 || 6\n|-\n| 24 || align=left|  || 3 || 1 || 3 || 7\n|-\n| 25 || align=left| || 3 || 1 || 2 || 6\n|-\n| 26 || align=left|  || 2 || 5 || 5 || 12\n|-\n| 27 || align=left|  || 2 || 5 || 2 || 9\n|-\n| 28 || align=left|  || 2 || 4 || 5 || 11\n|-\n| 29 || align=left|  || 2 || 4 || 3 || 9\n|-\n| rowspan=\"2\" | 30 ||  align=left|  || 2 || 2 || 6 || 10\n|-\n|  align=left|  || 2 || 2 || 6 || 10\n|-\n| 32 || align=left|  || 2 || 2 || 1 || 5\n|-\n| 33 || align=left|  || 2 || 2 || 0 || 4\n|-\n| 34 || align=left|  || 2 || 1 || 2 || 5\n|-\n| 35 || align=left|  || 2 || 1 || 1 || 4\n|-\n| 36 || align=left|  || 1 || 5 || 12 || 18\n|-\n| 37 || align=left|  || 1 || 4 || 3 || 8\n|-\n| 38 || align=left|  || 1 || 3 || 4 || 8\n|-\n| rowspan=\"2\" | 39 || align=left|  || 1 || 3 || 3|| 7\n|-\n| align=left|  || 1 || 3 || 3 || 7\n|-\n| 41 || align=left|  || 1 || 1 || 3 || 5\n|-\n| rowspan=\"3\" | 42 || align=left|  || 1 || 1 || 2 || 4\n|-\n| align=left|  || 1 || 1 || 2 || 4\n|-\n| align=left|  || 1 || 1 || 2 || 4\n|-\n| 45 || align=left|  || 1 || 1 || 1 || 3\n|-\n| 46 || align=left|  || 1 || 1 || 0 || 2\n|-\n| rowspan=\"2\" | 47 ||  align=left|  || 1 || 0 || 3 || 4\n|-\n| align=left|  || 1 || 0 || 3 || 4\n|-\n| 49 || align=left|  || 1 || 0 || 1 || 2\n|-\n| rowspan=\"5\" | 50 || align=left|  || 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n| 55 || align=left|  || 0 || 2 || 4 || 6\n|-\n| 56  || align=left|  || 0 || 2 || 3 || 5\n|-\n| 57 || align=left|  || 0 || 2 || 1 || 3\n|-\n| 58 || align=left|  || 0 || 2 || 0 || 2\n|-\n| 59 || align=left|  || 0 || 1 || 3 || 4\n|-\n| rowspan=\"3\" | 60 || align=left|  || 0 || 1 || 2 || 3\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 2 || 3\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 2 || 3\n|-\n| rowspan=\"6\"| 63 || align=left|  || 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n| rowspan=\"6\"| 69 ||  align=left|  || 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n| rowspan=\"4\"| 75 ||  align=left|  || 0 || 0 || 2 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 2 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 2 || 2\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 2 || 2\n|-\n| rowspan=\"7\"| 79 || align=left|  || 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n| align=left|  || 0 || 0 || 1 || 1\n|- class=\"sortbottom\"\n!colspan=2| Tilsamans || 302 || 304 || 356 || 962\n|}\n\nKeldur \n\nSummar-OL 2012\nListar"}
{"id": "17532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Dahl", "title": "Johan Dahl", "text": "Johan Dahl (f\u00f8ddur 19. september 1959) er f\u00f8royskur politikari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur. Hann er uppvaksin \u00ed F\u00e1mjin, hann er sonur J\u00f3gvan Dahl, s\u00e1la, \u00far V\u00e1gi og Ebbu, f\u00f8dd Albinus, s\u00e1la, \u00far F\u00e1mjin. Hann er giftur vi\u00f0 Lindu Herdalur. Johan hevur veri\u00f0 landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed Vinnum\u00e1lum s\u00ed\u00f0an 2008. Hann hevur banka\u00fatb\u00fagving og \u00e1v\u00eds pr\u00f3gv innan merconom. Sum ungur arbeiddi hann \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum, og \u00ed 1982 gj\u00f8rdist hann stj\u00f3ri \u00ed V\u00e1gs Skipasmi\u00f0ju, sum A/S J. Dahl \u00e1tti. Johan er eftirkomari hj\u00e1 Dahl familjuni \u00ed V\u00e1gi, sum stovna\u00f0u fyrit\u00f8kuna \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum. Hann var stj\u00f3ri har til 1990. S\u00ed\u00f0an var hann stj\u00f3ri \u00ed World Seafood 1991\u20131992, stj\u00f3ri \u00ed Sp/f Faromar fr\u00e1 1997, stj\u00f3ri \u00ed Faroe Coldstores fr\u00e1 1998, stj\u00f3ri \u00e1  Kollafj\u00f8r\u00f0 Pelagic og stj\u00f3ri fyri frystigoymsluna Kloosterboer Terminal Faroe Islands \u00ed Kollafir\u00f0i. Hann var st\u00fdrislimur \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag 1982\u20131990 og st\u00fdrisforma\u00f0ur \u00ed Seamark Scandinavia A/S 2004\u20132007.\n\nJohan Dahl hevur veri\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting s\u00ed\u00f0an 2002, og hevur sum l\u00f8gtingslimur veri\u00f0 limur \u00ed Vinnunevndini 2002\u20132006, limur \u00ed F\u00edggjarnevndini 2002\u20132004, limur 2002\u20132004 og forma\u00f0ur 2004\u20132008 \u00ed Uttanr\u00edkisnevndini umframt n\u00e6stforma\u00f0ur 2004\u20132006 og forma\u00f0ur 2006\u20132008 \u00ed Vinnunevndini. Johan Dahl bleiv \u00fatnevndur til fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harra \u00ed t\u00ed fyrstu stj\u00f3rnini hj\u00e1 J\u00f3annes Ejdesgaard hin 3. februar 2004, men bleiv koyrdur longu 23. februar, eftir at n\u00f3gv hev\u00f0i veri\u00f0 frammi \u00ed f\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0lunum um ymiskt fr\u00e1 hansara fort\u00ed\u00f0. Hann hevur veri\u00f0 vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri s\u00ed\u00f0an 26. september 2008, og var virkandi fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 4. mai til 14. november 2011. Johan Dahl hevur eisini veri\u00f0 n\u00e6stforma\u00f0ur Sambandsflokksins s\u00ed\u00f0an 2007.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nJohandahl.net\nSamband.fo\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20J%C3%B3annes%20Eidesgaard%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard I", "text": "Fyrsta stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard var F\u00f8roya landssst\u00fdri fr\u00e1 3. februar 2004 til 4. februar 2008, vi\u00f0 J\u00f3annes Eidesgaard fr\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum sum l\u00f8gmanni. Tr\u00edggir flokkar f\u00f3ru \u00ed samgongu: F\u00f3lkaflokkurin, Sambandsflokkurin og Javna\u00f0arflokkurin. Valb\u00f3kstavirnir hj\u00e1 hesum flokkum eru \u00e1vikavist A, B og C, og landsst\u00fdri\u00f0 var\u00f0 t\u00ed umr\u00f8tt sum \u00abABC-samgongan\u00bb. \u00cd januar 2008 gj\u00f8rdist ta\u00f0 greitt, at hesir flokkar ikki kundu semjast um at halda fram \u00ed samgongu eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0, sum var \u00ed sama m\u00e1na\u00f0a.\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard I\nListar\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nJ\u00f3annes Eidesgaard 1"}
{"id": "17536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%202004-2008", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2004-2008", "text": "L\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i 32 l\u00f8gtingslimir fr\u00e1 2004 til 2008.\n\nFastir limir \nHer ver\u00f0ur meint vi\u00f0 teir l\u00f8gtingslimir, sum v\u00f3ru valdir, og harumframt fastir varalimir, sum m\u00f8ttu fyri teir f\u00f3lkavaldu, sum f\u00f3ru \u00ed landsst\u00fdri, hesi eru nevnd \u00ed \"Vi\u00f0merkingum\" til h\u00f8gru \u00ed talvuni.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nL\u00f8gtingslimir\nVal\u00farslit 2004 fr\u00e1 \u00datvarpi F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "17537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%202002-2004", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2002-2004", "text": "F\u00f8roya L\u00f8gting hev\u00f0i 32 limir millum l\u00f8gtingsvalini 2002 og 2004.\n\nFastir l\u00f8gtingslimir \nHer ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0 \u00f8llum f\u00f3lkavaldum limum L\u00f8gtingsins, umframt teimum f\u00f8stu varalimunum, sum m\u00f8ttu fast fyri tey sum f\u00f3ru \u00ed F\u00f8roya Landsst\u00fdri.\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir \nVal\u00farslit 2002 fr\u00e1 \u00datvarpi F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "17540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristina%20H%C3%A1foss", "title": "Kristina H\u00e1foss", "text": "Kristina H\u00e1foss (f\u00f8dd Danielsen, 26. juni 1975, uppvaksin \u00e1 Argjum) er ein f\u00f8royskur \u00f8konomur, l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, politikari og fyrrverandi svimjari. Hon var fyrstu fer\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed 2002 fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, \u00ed 2008 var hon mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed eitt h\u00e1lvt \u00e1r, \u00ed 2015 var\u00f0 hon vald til f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harra, sum onnur kvinnan \u00ed f\u00f8roysku politisku s\u00f8guni, tann fyrsta var J\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas.\n\nBakgrund og yrkislei\u00f0 \nKristina er \u00fatb\u00fagvin cand.jur. og cand.polit. fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed \u00e1vikavist 2002 og 2003. Hon var sett \u00ed starv \u00ed ta\u00f0 danska Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 1998\u20131999, \u00ed danska F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num 1999\u20132000 og \u00e1 L\u00f8gmansskrivstovuni sumrini 1999 og 2000.  Harumframt var hon f\u00edggjarligur r\u00e1\u00f0gevi undir arbei\u00f0num vi\u00f0 at skriva eitt \u00fatoyggja\u00e1lit 2000\u20132001, \u00f8konomur \u00ed Landsbanka F\u00f8roya 2004\u20132005 og verk\u00e6tlanarlei\u00f0ari og \u00edl\u00f8gur\u00e1\u00f0gevi \u00ed F\u00f8roya Banka \u00ed 2006. S\u00ed\u00f0an 2007 hevur hon veri\u00f0 deildarlei\u00f0ari \u00ed Tryggingarfelagnum F\u00f8royar. \n\nAv hennara nevndar- og formanssessum kunnu nevnast: Forkvinna \u00ed Meginfelag F\u00f8royskra Studenta (MFS) 1999\u20132000, forkvinna \u00ed B\u00faskapar- og L\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingafelag F\u00f8roya (BLF) 2005\u20132006, st\u00fdrislimur \u00ed P/F Smyril Line s\u00ed\u00f0an 2011 og st\u00fdrislimur \u00ed tveimum av d\u00f3tturfel\u00f8gunum hj\u00e1 Tryggingarfelagnum F\u00f8royar s\u00ed\u00f0an 2011.\n\nSum ung svam hon fyri Havnar Svimjifelag og F\u00f8royar, hon gavst at svimja me\u00f0an hon gekk \u00ed Hoyd\u00f8lum, og f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in at sp\u00e6la flogb\u00f3lt. Kristina er abbad\u00f3ttir Louis Zachariasen.\n\nPolitiskt arbei\u00f0i \nKristina H\u00e1foss var n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Su\u00f0urstreymoyar Tj\u00f3\u00f0veldisfelag 2001\u20132002, vald inn \u00e1 Ting \u00ed Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi 2002\u20132004 og limur \u00ed starvsnevnd Tj\u00f3\u00f0veldisflokksins 2004\u20132005. \u00cd februar 2008 gj\u00f8rdist hon landsst\u00fdriskvinna \u00ed mentam\u00e1lum \u00ed a\u00f0ru stj\u00f3rn J\u00f3annesar Eidesgaard, men seg\u00f0i sessin fr\u00e1 s\u00e6r aftur av pers\u00f3nligum \u00e1vum \u00ed august sama \u00e1r. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2011 var hon vald inn \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0, har flokkur hennara kom at sita \u00ed andst\u00f8\u00f0u. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hon afturvald og Tj\u00f3\u00f0veldi gj\u00f8rdist partur av stj\u00f3rnini hj\u00e1 Aksel V. Johannesen. Hin 15. september 2015 var\u00f0 Kristina \u00fatnevnd f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nTjodveldi.fo, Um meg, Kristina H\u00e1foss\n\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nF\u00f8royskir svimjarar\nHavnaf\u00f3lk\nArgjaf\u00f3lk"}
{"id": "17541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Eli%20Joensen", "title": "J\u00e1kup Eli Joensen", "text": "J\u00e1kup Eli Joensen (f\u00f8ddur 19. november 1982) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. Hann er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Sumba, men hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed Havn s\u00ed\u00f0an hann var tann\u00e1ringur. Hansara st\u00f3ri \u00e1hugi er t\u00f3nleikur. \u00cd 2011 gav hann \u00fat fl\u00f8guna Kom vi\u00f0 mer, og ein av sangunum, Vanja, gj\u00f8rdist landapl\u00e1ga \u00ed F\u00f8royum ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. Vi\u00f0 \u00e1rsenda var\u00f0 sangurin tilnevndur \u00c1rsins sangur til Planet Awards 2011, sum er eitt afturvendandi t\u00f3nleikatiltak, sum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 skipar fyri. Sangurin Vanja var tilnevndur saman vi\u00f0 4 \u00f8\u00f0rum sangum, m.a. einum hj\u00e1 P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll og einum hj\u00e1 n\u00fdggja b\u00f3lkinum Gl\u00f3\u00f0. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist sangurin hj\u00e1 J\u00e1kupi Eli, Vanja, sum vann eina planet hei\u00f0ursl\u00f8n til  \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins sangur. J\u00e1kup Eli f\u00e6r \u00edbl\u00e1stur til s\u00edn t\u00f3nleik fr\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll, seg\u00f0i hann vi\u00f0 morgunsendingina Summarmorgun 24. august 2011. J\u00e1kup Eli framf\u00f8rdi \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed 2012 \u00e1 F\u00f8roya Tele pallinum.\n\u00cd august 2012 hevur ein n\u00fdggjur f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur All-in \u00fatgivi\u00f0 sangin Vanja \u00ed einari heilt a\u00f0rari versj\u00f3n, enn tann upprunaliga hj\u00e1 J\u00e1kup Eli, men t\u00f3 vi\u00f0 sama lagi. Ta\u00f0 eru fleiri sangarar, sum syngja sangin, og teir hava eisini gj\u00f8rt ein video til sangin. Alt hetta er gj\u00f8rt \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 J\u00e1kup Eli, sum eigur b\u00e6\u00f0i or\u00f0 og lag \u00e1 sanginum Vanja. Teir f\u00fdra \u00ed dreingjab\u00f3lkinum (Boy-Band) eru: Terji Djurhuus, J\u00f3annes Lamhauge, \u00d3lavur \u00e1 V\u00e1li og D\u00e1njal Gomez Gudj\u00f3nsson.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2011 - Kom vi\u00f0 mer\n 2012 - Sj\u00fakan, sum f\u00f3r at sp\u00e6la t\u00f3nleik\n\n\u00c1rsins sangur \nSangurin Vanja hj\u00e1 J\u00e1kup Eli gj\u00f8rdist \u00c1rsins sangur \u00e1 \u00e1rligu Planet Awards b\u00e6\u00f0i \u00ed 2011 og 2012. \u00cd 2011 var ta\u00f0 hansara egna \u00fatg\u00e1va, \u00ed 2012 var ta\u00f0 \u00ed n\u00fdggjari \u00fatseting og sungi\u00f0 av f\u00f8royska t\u00f3leikab\u00f3lkinum All in.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nPlanet Awards vinnari\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nSumbingar"}
{"id": "17544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eleftheria%20Arvanitaki", "title": "Eleftheria Arvanitaki", "text": "Eleftheria Arvanitaki (grikskt: \u0395\u03bb\u03b5\u03c5\u03b8\u03b5\u03c1\u03af\u03b1 \u0391\u03c1\u03b2\u03b1\u03bd\u03b9\u03c4\u03ac\u03ba\u03b7, f\u00f8dd 17. oktober 1957 \u00ed Pireus) er ein griksk songkvinna. Hon er \u00e6tta\u00f0 av oynni Ikaria. 14. mars 2010 metti sj\u00f3nvarpst\u00f8\u00f0in Alpha TV, at Arvanitaki var s\u00e6tt besta songkvinnan \u00ed Grikkalandi s\u00ed\u00f0an 1960.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nArvanitaki byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum songkvinna \u00ed 1980, t\u00e1 hon gj\u00f8rdist partur av t\u00f3nleikab\u00f3lkinum \"Opisthodromiki Kompania\" / \"\u039f\u03c0\u03b9\u03c3\u03b8\u03bf\u03b4\u03c1\u03bf\u03bc\u03b9\u03ba\u03ae \u039a\u03bf\u03bc\u03c0\u03b1\u03bd\u03af\u03b1\" og \u00ed 1981 hev\u00f0i hon s\u00edn fyrsta leiklut sum gestasangari \u00e1 einari fl\u00f8vu (CD), ta\u00f0 var fl\u00f8van hj\u00e1 Vangelis Germanos, sum hevur heiti\u00f0 \"Ta Barakia\". Hon f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum og byrja\u00f0i s\u00edna solo l\u00edvslei\u00f0 \u00ed august 1984 vi\u00f0 fl\u00f8vuni Eleftheria Arvanitaki. \u00cd august 2004 lutt\u00f3k hon \u00ed endah\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum \u00e1 Olympisku Leikunum \u00ed Athen. Hon hevur framf\u00f8rt \u00ed ymiskum WOMAD og \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikafestivalum. \u00cd 2006 lutt\u00f3k hon \u00ed j\u00f3lakonsertini \"Frostroses\" (Frostr\u00f3sur) \u00ed Reykjav\u00edk, \u00cdsland sum partur av einum b\u00f3lki av songkvinnum sum nevndist  \"European Divas\". Hinar \"divurnar\" v\u00f3ru Sissel Kyrkjeb\u00f8 (Noreg), Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (F\u00f8royar), Petula Clark (St\u00f3ra Bretland), Ragga Gisla (\u00cdsland) og Patricia Bardon (\u00cdrland).\nOrsaka\u00f0 av at Arvanitaki hevur kontrakt vi\u00f0 Universal Music Group's jazz label Verve Records, er t\u00f3nleikur hennara blivin \u00fatgivin altj\u00f3\u00f0a \u00ed ein \u00e1v\u00edsan mun. Verve hevur givi\u00f0 henni EmArcy label, sum er evropeiski jazz-armurin hj\u00e1 Universal, hv\u00f8rs fokus inniber at menna lokal evropeisk talent til ein altj\u00f3\u00f0a kalibur. Hennara uppt\u00f8kur eru fyri ta\u00f0 mesta framleiddar undir hennara heimsligu avtalu vi\u00f0 Universal Music Greece. Hon er systkinabarn vi\u00f0 hei\u00f0url\u00f8n vinnandi griksk-avstralska filmsmakaran Anthony Maras. Arvanitaki hevur vunni\u00f0 MAD Video Music Awards pr\u00edsin.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nHon lutt\u00f3k eisini \u00ed f\u00fdra t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum saman vi\u00f0 \"Opisthodromiki Kompania\".\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Eleftheriu Arnvanitaki\nBiografi (GR) fr\u00e1 music.net.cy\n\nGrikskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "17546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neil%20Armstrong", "title": "Neil Armstrong", "text": "Neil Alden Armstrong (f. 5. august 1930 \u2013 d. 25. august 2012) og felagi hansara Buzz Aldrin v\u00f3ru fyrstu menn \u00e1 m\u00e1nanum, t\u00e1 teir f\u00f3ru hagar vi\u00f0 r\u00famdarfarinum Apollo 11. Ta\u00f0 hendi tann 20. juli 1969. T\u00e1 hann setti f\u00f3tin \u00e1 m\u00e1nan, seg\u00f0i Armstrong tey kendu or\u00f0ini \"That's one small step for man, one giant leap for mankind\". Armstrong og Aldrin v\u00f3ru \u00ed tveir og ein h\u00e1lvan t\u00edma \u00e1 m\u00e1nanum og gj\u00f8rdu kanningar. Armstrong var eisini flogskipari undir Koreakr\u00edgnum, royndarflogskipari, flogverkfr\u00f8\u00f0ingur og professari. Hann hevur eisini fingi\u00f0 eina stj\u00f8rnu \u00e1 Walk of Fame \u00ed Hollywood. Armstrong byrja\u00f0i hj\u00e1 Nasa \u00ed 1962, og hann gavst tvey \u00e1r aftan \u00e1 m\u00e1nafer\u00f0ina. Seinni arbeiddi hann sum professari \u00ed verkfr\u00f8\u00f0i. \n\nAmerikanski r\u00famdarma\u00f0urin, Neil Alden Armstrong, i\u00f0 var fyrsti fr\u00e1 manna\u00e6ttinum sum setti f\u00f3tin \u00e1 m\u00e1nan doy\u00f0i 82 \u00e1ra gamal 25. august 2012. Hann var\u00f0 lagdur undir skur\u00f0 fyri hjartatrupulleikar fyrr \u00ed m\u00e1na\u00f0inum. Hann fylti 82 \u00e1r eisini fyrr \u00ed sama m\u00e1na\u00f0i. \n\nAmerikanarar\nR\u00famdarmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "17555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dicuil", "title": "Dicuil", "text": "Dicuil ella Dicuilus var ein irskur munkur og landafr\u00f8\u00f0ingur (f\u00f8ddur \u00ed seinni helvt av 8. \u00f8ld), og sum ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum ein tann fyrsti at l\u00fdsa F\u00f8royar \u00e1 skrift. \n\n\u00cd umlei\u00f0 825 gav hann \u00fat b\u00f3kina Liber de mensura Orbis terrae \u2013 B\u00f3k um m\u00e1t jar\u00f0arkringsins. B\u00f3kin er ein av fyrstu skrivligu keldunum, i\u00f0 nevnir oyggjar millum Noreg og Gr\u00f8nland. Ein partur av b\u00f3kini l\u00fdsir ein b\u00f3lk av sm\u00e1um oyggjum, i\u00f0 l\u00f3gu t\u00e6tt at hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. \"Her hava einab\u00fagvar b\u00fa\u00f0 fyri hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, men er n\u00fa av v\u00edkingum oyddar fyri einab\u00fagvum, og er fult av sey\u00f0i og fugli\". Henda l\u00fdsing kann v\u00e6l hugsast at vera av F\u00f8royum. \n\nBroti\u00f0, i\u00f0 hugsast at l\u00fdsa F\u00f8royar, lj\u00f3\u00f0ar solei\u00f0is: \n\n \"14. Har eru n\u00f3gvar a\u00f0rar oyggjar \u00ed havinum nor\u00f0anfyri Bretland, sum kunnu n\u00e1ast \u00far nor\u00f0astu oyggjum Bretlands \u00ed beinlei\u00f0is sigling eftir tveimum d\u00f8gum og n\u00e1ttum vi\u00f0 fullum seglum og vindinum til vildar. Ein guds\u00f3ttandi prestur seg\u00f0i m\u00e6r, at hann \u00ed tveir summardagar og n\u00e1ttina \u00edmillum sigldi \u00ed einum b\u00e1ti vi\u00f0 tveimum bekkum og kom til eina teirra. \n\n 15. Hesar oyggjar eru summar sm\u00e1ar, og n\u00e6stan allar skildar fr\u00e1 hv\u00f8rji a\u00f0rari av sm\u00f8lum sundum; har hava einab\u00fagvar, sum sigldu \u00far landi okkara Scotia (\u00cdrlandi), b\u00fa\u00f0 \u00ed n\u00e6stan hundra\u00f0 \u00e1r. Men eins og t\u00e6r v\u00f3ru oydnar s\u00ed\u00f0an heimsins byrjan, solei\u00f0is eru t\u00e6r n\u00fa t\u00f3mar fyri einab\u00fagvar orsaka\u00f0 av norr\u00f8num sj\u00f3r\u00e6narum, men t\u00e6r eru fullar av sey\u00f0i og sera n\u00f3gvum ymiskum sl\u00f8gum av sj\u00f3fuglum. Eg havi ongant\u00ed\u00f0 funni\u00f0 hesar oyggjarnar umr\u00f8ddar \u00ed l\u00e6rdum b\u00f3kum.\" (Her eftir: Steingrim Abrahamsen: Sta\u00f0arn\u00f8vn \u00ed Mykinesi, s. 29-30, Fr\u00f3\u00f0skapur 2021)\n\nRoynt hevur veri\u00f0 at v\u00edst \u00e1 h\u00f8vundan sum ein \u00e1v\u00edsur\u00a0Dicuil eller Dichull, i\u00f0 var abbedur \u00ed Palacht og f\u00f8ddur um \u00e1r 760, men er ta\u00f0 ikki pr\u00f3gva\u00f0. Um Dicuil veitst bara, at hann var limur \u00ed einum av \u00edrsku kleystrunum \u00ed frankiska kongar\u00edkinum, og at hann vi\u00f0 egnum eygum kendi oyggjarnar n\u00e6r Onglandi og Skotlandi, t.e. allarhelst Hebridurnar, Orknoyggjar, Hetland og F\u00f8royar: \"Eg havi b\u00fa\u00f0 \u00e1 n\u00f8krum av hesum oyggjum,\" skrivar hann, \"farin \u00e1 land \u00e1 n\u00f8krum av hinum, eg havi \u00ed minsta lagi s\u00e6\u00f0 fleiri av teimum og lisi\u00f0 um hinar\". \n\nMillum \u00e1r 814 og 816 skriva\u00f0i hann eitt verk um stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i. Hansara verk um stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i er b\u00fdtt \u00ed f\u00fdra b\u00f8kur \u00ed b\u00e6\u00f0i prosa og versi, og yvirlivir \u00ed einum einasta \u00fatg\u00e1vu, i\u00f0 er ogn hj\u00e1 kleystrunum Saint-Amand, og sum \u00ed dag ver\u00f0ur var\u00f0veitt \u00ed\u00a0Valenciennes. \n\n\u00cd 825 skriva\u00f0i hann s\u00edtt kendasta verk, Liber de mensura Orbis terrae, i\u00f0 er um landafr\u00f8\u00f0i. Hetta verk var grunda\u00f0 \u00e1 verki\u00f0 Mensuratio orbis, i\u00f0 var gj\u00f8rt eftir bo\u00f0um fr\u00e1 Theodosius II, eystur-romverskum keisara (\u00e1r 435), men De mensura Orbis terrae hevur eisini sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug vir\u00f0i vegna l\u00fdsingar av oyggjunum \u00ed Nor\u00f0uratlantshavi. Teir n\u00fdggju partarnir \u00ed verkinum eru um Evropa, Asia, Egyptaland og Etiopia, \u00f8kini \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, t\u00e6r fimm st\u00f3ru \u00e1irnar, \u00e1v\u00edsar oyggjar, longd og breidd av t\u00ed Tyrrenska havinum, i\u00f0 liggur millum Sardinia og Sisilia, og tey seks h\u00e6gstu fj\u00f8llini \u00ed heiminum, i\u00f0 mann t\u00e1 visti um. \n\nFyri nor\u00f0b\u00fagvar hevur hansara fr\u00e1grei\u00f0ing um munkar, i\u00f0 h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 \u00ed \u00cdslandi \u00ed seks m\u00e1na\u00f0ir, st\u00f3ran \u00e1huga. Fr\u00e1 1.februar til 1. august 795 vitja\u00f0i Dicuil \u00edrskar einab\u00fagvar \u00ed \"Thule\", t.e. helst \u00cdsland, \"har ta\u00f0 ikki var myrkur at for\u00f0a einum \u00ed at gera ta\u00f0, ein sj\u00e1lvur vil\".\n\nB\u00f3kmentir \n\nVerkini hj\u00e1 Dicuil v\u00f3r\u00f0u fyri fyrstu fer\u00f0 prenta\u00f0 sum\u00a0Dicuili Liber de mensura orbis terrae ex duobus codd. mss. bibliothecae imperialis nunc primum in lucem editus a Car. Athan. Walckenaer (Paris, 1807). Tann seinasta og besta \u00fatg\u00e1van er tann hj\u00e1 J.J. Tierney: Dicuil: Liber de Mensura Orbis Terrae, (Dublin 1967). \n\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "17558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Naddoddur", "title": "Naddoddur", "text": "Naddoddur (norr\u00f8nt: Naddoddr, \u00edslendskt: Naddo\u00f0ur ella Naddoddur \u00c1svaldsson) var v\u00edkingur, i\u00f0 uppdaga\u00f0i \u00cdsland umlei\u00f0 \u00e1r 860.\n\nS\u00f8ga \nSamb\u00e6rt Landn\u00e1mab\u00f3k var Naddoddur f\u00f8ddur \u00ed Agder \u00ed Noregi og var millum fyrstu nor\u00f0menn \u00ed F\u00f8royum, eftir at Gr\u00edmur Kamban sum tann fyrsti hev\u00f0i sett b\u00fagv har.\n\nEinafer\u00f0 var hann \u00e1vegis aftur til F\u00f8roya \u00far Noregi, men \u00e1 veg heimaftur kom hann \u00ed \u00f3dnarve\u00f0ur, misti r\u00e6tningin og sigldi t\u00ed til \u00cdslands. Hann leg\u00f0i at landi \u00ed\u00a0Rey\u00f0arfj\u00f8r\u00f0i, men fann har ongi f\u00f3lk. Ta\u00f0 kava\u00f0i tann dagin, tey f\u00f3ru aftur til F\u00f8roya, og kalla\u00f0u tey t\u00ed n\u00fdggja landi\u00f0 fyri Snj\u00f3land. Seinni fekk landi\u00f0 s\u00edtt n\u00faverandi navn, \u00cdsland.\n\nM\u00f8guliga er Naddoddur fa\u00f0ir at Ann Naddodsd\u00f3ttir \u00far Hetlandi. \u00ed 1850 funnu granskarar navni\u00f0 \u00e1 Naddoddi \u00ed r\u00fanusteini \u00e1 oynni Bressay \u00ed Hetlandi. \u00c1 r\u00fanasteininum var ogam-alfabeti, i\u00f0 er blandingur av piktiskum og norr\u00f8num:\n\nCROSCC NAHHTVVDDARRS DATTR ANN\n\nHetta hava granskarar tulka\u00f0 sum \"ein krossur til minni um Ann, d\u00f3ttir Naddodds\"\n\nTa\u00f0 kann t\u00f3 ikki pr\u00f3gvast, at fa\u00f0irin til kvinnuna Ann er sami Naddoddur, sum tann, i\u00f0 uppdaga\u00f0i \u00cdsland. Ta\u00f0 er eisini vor\u00f0i\u00f0 sagt, at Naddoddur sigldi v\u00ed\u00f0ari og kom til Amerika 150 \u00e1r \u00e1\u00f0renn Leivur Hepni, men er ta\u00f0 einans gitingar.\n\nS\u00ed eisini \n V\u00edkinga\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum\n V\u00edkingur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Naddoddur r\u00famlega h\u00e1lfna\u00f0ur, timarit.is\n A\u00f0fer\u00f0ir og vi\u00f0horf, timarit.is\n R\u00e1n e\u00f0a r\u00e6ktun, timarit.is\n Um l\u00edf- og helstrauma \u00cdslands, timarit.is\n Landn\u00e1mab\u00f3k Fyrsti hluti 1. Kapituli. (Nefna sumir til Naddo\u00f0 v\u00edking), norroen.info\n Landn\u00e1mab\u00f3k / Book of the Settlement of Iceland - Chapter I. (Naddod the Viking), northvegr.org\n\nKeldutilfar \n\nF\u00f8royingar\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in"}
{"id": "17559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Cook", "title": "James Cook", "text": "James Cook (f. 7. november 1728 \u00ed Yorkshire \u00ed Ongland, d. 14. februar 1779 \u00ed Kealakekua \u00ed Hawai'i) gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 i\u00f0 hann kortleg\u00f0i st\u00f3rar partar av Kanada \u00ed Sjey\u00e1rabardaganum (1756-1763). B\u00e6\u00f0i \u00ed Kanada og \u00ed Kyrrahavi tekna\u00f0i hann n\u00e1greiniligari enn nakar annar undan honum. Hann kom til st\u00f3rar partar av Polynesia, granska\u00f0i Su\u00f0ur\u00edshavi\u00f0, sigldi kring N\u00fds\u00e6land, kortleg\u00f0i eysturstrondina vi\u00f0 Avstralia og savna\u00f0i n\u00f3gv v\u00edsindaligt tilfar. V\u00edsindamenn og listamenn, sum v\u00f3ru vi\u00f0 honum, eygleiddu og festu \u00e1 bla\u00f0 alla atkomiliga vitan um d\u00fdr, f\u00f3lk og londini, teir vitja\u00f0u. \u00c1rini 1768-1779 var\u00f0 Cook h\u00f8vu\u00f0sma\u00f0ur fyri teimum ranns\u00f3knarfer\u00f0um \u00ed Kyrrahavi og \u00fatvega\u00f0i evropearum st\u00f8rri vitan um Kyrrahavsoyggjar og Avstralia, enn nakar ma\u00f0ur hev\u00f0i gj\u00f8rt. Hann var fr\u00e1l\u00edkur sj\u00f3ma\u00f0ur, ranns\u00f3knarfari og oddama\u00f0ur. Hann var strangur, men virdur ma\u00f0ur, og bjarga\u00f0i heilsuni \u00e1 monnum s\u00ednum, t\u00ed at hann leg\u00f0i st\u00f3ran dent \u00e1, at teir fingu r\u00e6ttan kost og v\u00f3ru reinf\u00f8rir. Hann leg\u00f0i s\u00e6r alt\u00ed\u00f0 n\u00e6r at f\u00e1a gott vinalag vi\u00f0 teir polynesarar, hann vitja\u00f0i. Allir, sum v\u00f3ru vi\u00f0 \u00e1 fer\u00f0um Cooks, fingu st\u00f3ra vir\u00f0ing fyri honum, og v\u00f3r\u00f0u honum tr\u00fafastir.\n\nT\u00e6r tr\u00edggjar ranns\u00f3knarfer\u00f0irnar \nFr\u00e1 1768 til 1771 sigldi Cook fyrst til Tahiti, s\u00ed\u00f0an kring N\u00fds\u00e6land, sum hann kortleg\u00f0i, og ha\u00f0an til eysturstrondina \u00e1 Avstralia. Hesi b\u00e6\u00f0i londini v\u00f3ru \u00e1\u00f0ur hildin at vera partur av Terra Australis (Su\u00f0urland), eitt ovurst\u00f3rt sagnmeginland. \u00c1 a\u00f0ru fer\u00f0 s\u00edni (1772 til 1775) granska\u00f0i Cook Su\u00f0ur\u00edshavi\u00f0, su\u00f0ur at \u00edsmarkinum. Cook fann einki land, og ta\u00f0 bendi \u00e1, at nevnda sagnland bara kundi ver\u00f0a kring Su\u00f0urp\u00f3lin. Hann kom til n\u00e6stan allar teir st\u00f3ru oyggjaflokkarnar \u00ed Su\u00f0urkyrrahavi. \u00cd 1776 til 1779 leita\u00f0i hann eftir \u00datnyr\u00f0ingslei\u00f0ini \u00far Evropa, nor\u00f0an fyri Alaska, til Asia. \u00c1 vegnum granska\u00f0i hann Hawai'i, og har var\u00f0 hann dripin \u00ed 1779.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur \n\nOnglendingar\nSj\u00f3farar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1720-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1770-\u00e1runum"}
{"id": "17562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20f%C3%B3lkatingslimir%20%C3%BAr%20F%C3%B8royum", "title": "Listi yvir f\u00f3lkatingslimir \u00far F\u00f8royum", "text": "Listi yvir f\u00f3lkatingslimir sum umbo\u00f0a F\u00f8royar tekur \u00f8ll umbo\u00f0 vi\u00f0, sum eru vald til danska F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00far F\u00f8royum. Fr\u00e1 1849 til 1953 var F\u00f3lkatingi\u00f0 eitt av tveimum k\u00f8mrum \u00ed R\u00edkisdegnum; hitt kamari\u00f0 var Landstingi\u00f0. F\u00f8royar valdi eitt umbo\u00f0 til hv\u00f8rt kamari\u00f0, og s\u00ed\u00f0an 1953 velur F\u00f8royar tvey umbo\u00f0 til F\u00f3lkatingi\u00f0. Ta\u00f0 hevur veri\u00f0 vanligt fyri f\u00f8roysk umbo\u00f0 at hava tilkn\u00fdti til f\u00f3lkatingsb\u00f3lkin hj\u00e1 ein donskum politiskum flokki, men eisini \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 finnast ta\u00f0 undat\u00f8k. Umbo\u00f0 fyri Tj\u00f3\u00f0veldi eru vanliga ikki vi\u00f0 \u00ed n\u00f8krum f\u00f3lkatingsb\u00f3lki hj\u00e1 einum donskum flokki. Teir sum \u00ed l\u00f8tuni (2011-) umbo\u00f0a F\u00f8royar \u00e1 F\u00f3lkatingi eru Edmund Joensen \u00far Sambandsflokkinum og Sj\u00far\u00f0ur Skaale \u00far Javna\u00f0arflokkinum, teir eru vi\u00f0 \u00ed f\u00f3lkatingsb\u00f3lkunum hj\u00e1 \u00e1vikavist Venstre og Socialdemokraterne.\n\nF\u00f3lkatingi\u00f0 \u00e1\u00f0renn 1953\n\nLandstingi\u00f0 \u00e1\u00f0renn 1953\n\nF\u00f3lkatingi\u00f0 eftir 1953\n\nKelda\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2 (manuelt framfunni\u00f0 fr\u00e1 einst\u00f8ku pers\u00f3nsl\u00fdsingunum) (PDF-Download)\n\nListar\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nF\u00f3lkatingi\u00f0"}
{"id": "17563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bosnia%20og%20Hersegovina", "title": "Bosnia og Hersegovina", "text": "Bosnia og Hersegovina (bosniskt og kroatiskt: Bosna i Hercegovina, serbiskt: \u0411\u043e\u0441\u043d\u0430 \u0438 \u0425\u0435\u0440\u0446\u0435\u0433\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430) er land \u00ed Landsynningsevropa. \u00cd \u00f8ldir hava ymisk f\u00f3lkasl\u00f8g b\u00fa\u00f0 her, t.d. muslimskir bosniar, kat\u00f3lskir kroatar, ortodoksir serbar og j\u00f8dar. T\u00e1 i\u00f0 londini t\u00f3ku sj\u00e1lvst\u00fdri, elvdi str\u00ed\u00f0 \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8gini til bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj. Fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingar \u00ed Dayton \u00ed Ohio fingu partarnar at leggja v\u00e1pnini s\u00ed\u00f0st \u00ed 1995. \n\nFyri borgarakr\u00edggi\u00f0 var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Sarajevo, n\u00fdm\u00f3tans st\u00f3rb\u00fdur, men t\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 brast \u00e1, v\u00edggirdu serbar seg \u00ed fj\u00f8llunum uttan um b\u00fdin og bumba\u00f0u hann \u00ed tr\u00fd \u00e1r, og mong f\u00f3lk doy\u00f0u. Tey, sum v\u00f3r\u00f0u eftir \u00ed b\u00fdnum, toldu n\u00f3gv hesi \u00e1rini, og trot var \u00e1 \u00f8llum ney\u00f0synjarv\u00f8rum. T\u00e1 i\u00f0 serbar t\u00f3ku seg inn \u00ed Bosnia, gj\u00f8rdu teir ta\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 f\u00f3lkareinsan. Endam\u00e1li\u00f0 var\u00f0 at rudda \u00f8ki\u00f0 fyri muslimar og kroatar, h\u00f3ast teir og serbar h\u00f8vdu b\u00fa\u00f0 s\u00ed\u00f0 um s\u00ed\u00f0 so leingi, nakar visti. T\u00edggjut\u00fasundtals f\u00f3lk, i\u00f0 ikki v\u00f3ru serbar, v\u00f3r\u00f0u myrd. Upp aftur fleiri fl\u00fdddu av landinum. Mangir bosniskir muslimar b\u00fagva n\u00fa sum fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00ed m.\u00f8. T\u00fdsklandi og Noregi. \n\nBosnia og Hersegovina er eitt land, i\u00f0 hevur tr\u00fd almenn m\u00e1l, kroatiskt, serbiskt og bosniskt. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Sarajevo, var vertur fyri Olympisku vetrarleikunum \u00ed 1984.\n\nPolitikkur\n\nBosnia og Hersegovina er formliga undir lei\u00f0slu av ST, har ein ST-\u00fatnevndur sendima\u00f0ur hevur h\u00f8vu\u00f0syvirlit yvir landinum, og kann koyra politisku lei\u00f0sluna \u00ed landinum fr\u00e1. Hetta er skipa\u00f0 gj\u00f8gnum sokalla\u00f0u Dayton-avtaluna, i\u00f0 var\u00f0 undirskriva\u00f0 \u00ed 1995. \u00c1 valinum \u00ed 2014 til ting landsins ver\u00f0a tr\u00edggir forsetar valdir, ein fyri hv\u00f8rt av st\u00f8rstu f\u00f3lkasl\u00f8gunum. Forsetarnir eru valdir \u00ed f\u00fdra \u00e1r, men sita \u00ed \u00e1tta m\u00e1na\u00f0ir, so ver\u00f0ur skift til n\u00e6sta forseta. \u00cd f\u00fdra \u00e1ra skei\u00f0num situr hv\u00f8r forseti tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00e1tta m\u00e1na\u00f0ir. Landi\u00f0 er b\u00fdtt \u00ed tvey sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8kir, l\u00fd\u00f0veldi Srpska (Republika Srpska) og l\u00fd\u00f0veldi Bosnia-Hersegovina. Harafturat kemur Brcko-\u00f8ki\u00f0, i\u00f0 liggur undir hinum b\u00e1\u00f0um men sum formliga er sj\u00e1lvst\u00fdrandi. Tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 er sett saman av 42 f\u00f3lkavaldum fr\u00e1 sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8kjunum. 28 tinglimir koma \u00far Bosnia og Hersegovina og 14 \u00far Republika Srpska. Samansetingin av stj\u00f3rn og politisku lei\u00f0sluni \u00ed ymsu p\u00f8rtunum av landinum er sera fl\u00f8kt. T\u00e1 ein roknar \u00f8ll upp\u00ed, so hevur landi\u00f0 14 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar og 200 r\u00e1\u00f0harrastovur.\n\nS\u00f8ga\n\nJugoslaviakr\u00edggi\u00f0 \n\n\u00cd juni 1991 t\u00f3ku Kroatia og Slovenia loysing fr\u00e1 samveldinum Jugoslavia. \u00cd 1992 gj\u00f8rdi Bosnia-Hersegovina ta\u00f0 sama. Eftir f\u00e1um m\u00e1na\u00f0um var\u00f0 Jugoslavia syndra\u00f0 sundur \u00ed fleiri sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug r\u00edki, har Serbia var\u00f0 sterkasta landi\u00f0, og bl\u00f3\u00f0ugasta kr\u00edggj \u00ed Evropa eftir Annan heimsbardaga brast \u00e1. Allir partar framdu grov kr\u00edgsbrotverk, h\u00f3ast altj\u00f3\u00f0a royndir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar at f\u00e1a partararnar at binda fri\u00f0. Mong tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 skipa\u00f0u fyri t\u00ed, sum var\u00f0 kalla\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparlig rensan og r\u00f3ku f\u00f3lk, i\u00f0 h\u00f8vdu annan uppruna, fr\u00e1 h\u00fasum og heimi. Serbar bumba\u00f0u, kringsettu og skutu inn \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Bosnia-Hersegovina, Sarajevo, \u00ed tr\u00fd \u00e1r. Kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Bosnia-Hersegovina enda\u00f0i \u00ed november \u00ed 1995 vi\u00f0 fri\u00f0artinginum, sum USA st\u00f3\u00f0 fyrsi. Bosniska, serbiska og kroatiska tingi\u00f0 skriva\u00f0u undir endaliga fri\u00f0ars\u00e1ttm\u00e1lan \u00ed Par\u00eds, og Bosnia-Hersegovina skuldi gerast eitt sameint land, h\u00f3ast tr\u00edggjar tj\u00f3\u00f0ir - serbar, bosniar og kroatar - b\u00fagva har. Ums\u00ed\u00f0ir var\u00f0 fri\u00f0ur aftur eftir bardagar \u00ed f\u00fdra \u00e1r. Kr\u00edggi\u00f0 kosta\u00f0i fleiri enn 200 000 mannal\u00edv. Ta\u00f0 fer enn at vera \u00e1r at gr\u00f8\u00f0a tey s\u00e1r, kr\u00edggi\u00f0 voldi.\n\nHygg eisini at \n Balkanh\u00e1lvoyggin\n\nKeldur \n\nEvropa\nBosnia og Hersegovina"}
{"id": "17575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3llandb%C3%B3ltur", "title": "P\u00f3llandb\u00f3ltur", "text": "P\u00f3llandb\u00f3ltur ella Polandball sum ta\u00f0 eitur \u00e1 enskum og fleiri \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum (eisini kent sum Countryball) er eitt br\u00fakaraskapt internetfenomen. Ta\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 /int/ board of Krautchan.net \u00ed 2009. Fenomeni\u00f0 tekur skap eftir einum st\u00f3rum tali av teknir\u00f8\u00f0um \u00e1 internetinum. Teknir\u00f8\u00f0sfigurnarnir umbo\u00f0a lond og eru tekna\u00f0ir sum b\u00f3ltar. B\u00f3ltarnir samskifta \u00e1 h\u00e1lvbrotnum enskum m\u00e1li og skemtast vi\u00f0 tj\u00f3\u00f0arey\u00f0kennum og altj\u00f3\u00f0a relati\u00f3num. St\u00edlurin ver\u00f0ur nevndur b\u00e6\u00f0i P\u00f3llandb\u00f3ltar og Landab\u00f3ltar (Pollandball og Countryball). B\u00f3ltarnir eru tekna\u00f0ir vi\u00f0 litunum \u00e1 fl\u00f8ggunum hj\u00e1 \u00e1v\u00edsum londum.\n\nUpprunin til P\u00f3llandb\u00f3ltin \nP\u00f3llandb\u00f3ltur byrja\u00f0i sum eitt slag av sp\u00e6li \"internetskr\u00edggi\" millum p\u00f3lskar br\u00fakarar og br\u00fakarar \u00far \u00f8\u00f0rum londum kring heimin \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni drawball.com. Heimas\u00ed\u00f0an loyvir br\u00fakarum at tekna ta\u00f0 sum tey hava hug til. S\u00ed\u00f0an loyvir eisini br\u00fakarum at tekna \u00fatyvir ta\u00f0 sum onnur hava tekna\u00f0. Krautchan.net er eitt internetforum \u00e1 t\u00fdskum m\u00e1li. /int/ board hj\u00e1 hesi s\u00ed\u00f0u ver\u00f0ur ofta br\u00fakt av enskt-m\u00e6ltum internetbr\u00fakarum. Sagt ver\u00f0ur, at bretski internetbr\u00fakarin Falco hevur uppfunni\u00f0 byrjanina til P\u00f3llandb\u00f3ltin. Hann br\u00fakti MS Paint fyri at skapa b\u00f3ltarnar. S\u00ed\u00f0an var ta\u00f0 ein p\u00f3lskur br\u00fakari, Wojak, sum gav s\u00edtt \u00edkast \u00e1 h\u00e1lvbrotnum enskum m\u00e1li. Seinni hava n\u00f3gvir russar tiki\u00f0 P\u00f3llandb\u00f3ltin til s\u00edn og hava gj\u00f8rt n\u00f3gvar teknir\u00f8\u00f0ir um ta\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Polandball \u00e1 Knowyourmeme.com\n Polandball \u00e1 militaryphotos.net\n\nInterneti\u00f0\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "17579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buddha", "title": "Buddha", "text": "Siddh\u0101rtha Gautama Buddha (f. 563 f.Kr. \u00ed Nepal, d. 483 f.Kr. \u00ed India) var r\u00edkur kongssonur og b\u00fa\u00f0i \u00ed India, har hann \u00e1 ungum \u00e1rum livdi avbyrgdur fr\u00e1 l\u00edvsins veruleika \u00ed gle\u00f0i og gleimi. 29 \u00e1ra gamal f\u00f3r hann heiman at s\u00edggja veruliga l\u00edvi\u00f0. Ein dagin gongur hann seg fram \u00e1 ein sj\u00fakan mann, ein biddara og ein dey\u00f0an. Ta\u00f0 t\u00f3k honum so fast, at hann gj\u00f8rdi av at lata alt, hann \u00e1tti, kvitta\u00f0i vi\u00f0 s\u00edtt gagnleysa l\u00edv og f\u00f3r at leta eftir l\u00edvsins sonnu meining sum biddari \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Me\u00f0an hann sat undir einum bodhitr\u00e6i \u00ed bygdini Uruvela \u00ed 528 f.Kr., birtist br\u00e1dliga fyri honum ta\u00f0, hann hev\u00f0i leita\u00f0 eftir, og hann skilti meiningina og ta\u00f0 \u00f3skiljandi vi\u00f0 allari l\u00ed\u00f0ing. L\u00edv s\u00edtt halga\u00f0i hann at undirv\u00edsa teimum, sum v\u00f3ru huga\u00f0 at l\u00fd\u00f0a \u00e1 l\u00e6ru hansara. Hann tr\u00e1\u00f0a\u00f0i ikki eftir at vera gudur, men t\u00e1 i\u00f0 hann var dey\u00f0ur, gj\u00f8rdu l\u00e6ruveinar hansara eina n\u00fdggja tr\u00faarl\u00e6ru, teir tilb\u00f3\u00f0u hann og bo\u00f0a\u00f0u ta\u00f0, hann hev\u00f0i l\u00e6rt. Henda n\u00fdggja tr\u00faarl\u00e6ra var\u00f0 kalla\u00f0 buddisma eftir indiska or\u00f0inum \"budda\", sum merkir \"hin v\u00edsi\".\n\nBuddhisma"}
{"id": "17583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsareyn", "title": "H\u00fasareyn", "text": "H\u00fasareyn er eitt fjall \u00ed F\u00f8royum, sum er 345 metrar h\u00f8gt. H\u00fasareyn er \u00e1 Streymoynni, \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av T\u00f3rshavn.\n  \n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "17587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nes%2C%20V%C3%A1gur", "title": "Nes, V\u00e1gur", "text": "Nes (danskt: N\u00e6s) er ein bygd \u00ed Su\u00f0uroy \u00ed F\u00f8royum. Listakvinnan Ruth Smith b\u00fa\u00f0i \u00e1 Nesi \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, til hon drukna\u00f0i \u00e1 V\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0i, uttanfyri Nes, har hon plagdi at svimja. Nes hoyrir til V\u00e1gs kommunu. Nes liggur millum bygdirnar V\u00e1g og Porkeri. Av Nesi s\u00e6r man beint yvir \u00e1 bygdirnar Lopra og Akrar. Toppurin \u00e1 Beinisv\u00f8r\u00f0i s\u00e6st eisini av Nesi.\n\nNes hevur 30 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy\nV\u00e1gur"}
{"id": "17588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0%20%C3%81ir", "title": "Vi\u00f0 \u00c1ir", "text": "Vi\u00f0 \u00c1ir er eitt sta\u00f0 \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Streymoynni, beint sunnanfyri Hvalv\u00edk.\n\nHvalast\u00f8\u00f0in vi\u00f0 \u00c1ir \nEin hvalast\u00f8\u00f0 var \u00ed har til 1984, t\u00e1 seinasti hvalurin var\u00f0 dripin har. B\u00e6\u00f0i bygningar og maskinur eru til enn, og arbeitt ver\u00f0ur vi\u00f0 at gera hvalast\u00f8\u00f0ina til eitt sj\u00f3vinnusavn og upplivingardepil. Landsst\u00fdri\u00f0 samtykti \u00ed 1989, at hvalast\u00f8\u00f0in vi\u00f0 \u00c1ir skuldi var\u00f0veitast. \u00cd 2007 var\u00f0 eitt \u00e1lit skriva\u00f0 og handa\u00f0 landsst\u00fdrismanninum \u00ed mentam\u00e1lum. Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, S\u00f8vn Landsins og Sunda kommuna arbei\u00f0a \u00ed felag fyri, at hvalast\u00f8\u00f0in aftur gerast ein virkin mi\u00f0depil \u00ed Sundalagnum. \nPeningur var\u00f0 eisini j\u00e1tta\u00f0ur, solei\u00f0is at var\u00f0veitingararbei\u00f0i kundi fara \u00ed gongd \u00ed 2011. \u00c1 heysti 2011 var hvalast\u00f8\u00f0in opin fyri almenninginum, har umlei\u00f0 500 f\u00f3lk vitja\u00f0u.\n\nSk\u00falin Vi\u00f0 \u00c1ir - Dugni \nDugni hevur ein sk\u00fala Vi\u00f0 \u00c1ir. Hesin sk\u00falin er fyri f\u00f3lk vi\u00f0 skerdum arbei\u00f0sf\u00f8rleika. Tey kunnu taka 9. flokk, 10. flokk ella FHS. F\u00f3lk kunnu sostatt umsk\u00falast ella fara undir endurb\u00fagving, so tey kunnu arbei\u00f0a innan okkurt anna\u00f0 \u00f8ki\u00f0, sum tey megna. Arbei\u00f0sf\u00f8rleikin kann vera skerdur antin kroppsliga, s\u00e1larliga ella sosialt. Sk\u00falin er ein kostsk\u00fali, og n\u00e6mingar kunnu b\u00fagva \u00e1 kostdeild sk\u00falans.\n\nKeldur \n\nStreymoy"}
{"id": "17589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bu%C3%B4n%20Ma%20Thu%E1%BB%99t", "title": "Bu\u00f4n Ma Thu\u1ed9t", "text": "Bu\u00f4n Ma Thu\u1ed9t (Buon Ma Thuot) er ein b\u00fdur \u00ed Vjetnam, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed \u0110\u1eafk L\u1eafk landslutinum. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 300.000 og er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Central Highlands regi\u00f3nini (Tay Nguyen). B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 350 km fr\u00e1 Ho Chi Minh City. B\u00fdurin liggur \u00ed h\u00e1lendi \u00e1 einum r\u00e6ttiliga fl\u00f8tum \u00f8ki, \u00ed me\u00f0al 536 metrav yvir havinum.\n\nSlagi\u00f0 um Ban Me Thuot f\u00f3r fram \u00ed b\u00fdnum \u00ed mars 1975, ta\u00f0 sp\u00e6ldi ein avgerandi leiklut \u00ed Vjetnamkr\u00edgnum, i\u00f0 f\u00f8rdi til at Nor\u00f0uvjetnam vi\u00f0 t\u00ed kommunistiska F\u00f3lkaheri Vjetnams vann \u00e1 II Corps (Qu\u00e2n \u0111o\u00e0n II) hj\u00e1 Su\u00f0urvjetnam, og at enda t\u00f3k r\u00e6\u00f0i \u00e1 Su\u00f0urvjetnam, i\u00f0 var eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt l\u00fd\u00f0veldi fr\u00e1 1955 til 30. apr\u00edl 1975. \n\nBuon Me Thuot Floghavnin liggur \u00ed b\u00fdnum. \n\nB\u00fdir \u00ed Vjetnam"}
{"id": "17590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20%C3%BArslit%20hj%C3%A1%20f%C3%B8royska%20A-landsli%C3%B0num%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti", "title": "Listi yvir \u00farslit hj\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti", "text": "A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum umbo\u00f0ar F\u00f8royar \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti. Ta\u00f0 er F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya (FSF) sum hevur \u00e1byrgdina av f\u00f8roysku landsli\u00f0unum \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. F\u00f8royar luttekur sum limur \u00ed  Union of European Football Associations (UEFA). F\u00f8royar gj\u00f8rdist limur \u00ed International Federation of Association Football (FIFA) hin 2. juli 1988 og \u00ed UEFA \u00ed 1990.\n\n\u00darslit\nLykil\nH = Heimav\u00f8llur\nA = \u00fativ\u00f8llur\nN = Neutralur v\u00f8llur\n(X) = M\u00e1l skora\u00f0i\n(OG) = Sj\u00e1lvm\u00e1l\n\u00c1sk. = \u00c1sko\u00f0arar\nM\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst \u00ed hv\u00f8rjum f\u00f8ri\n\nKeldur \n\nListar\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nFootball.fo, Almenn heimas\u00ed\u00f0a\nF\u00f8royar hj\u00e1 FIFA\nF\u00f8royar hj\u00e1 UEFA"}
{"id": "17591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Mikkelsen", "title": "J\u00e1kup Mikkelsen", "text": "J\u00e1kup Mikkelsen (1970) - landsli\u00f0sleikari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, m\u00e1lma\u00f0ur\nJ\u00e1kup Mikkelsen (politikari) (l\u00f8gtingslimur fyri F\u00f3lkaflokkin)"}
{"id": "17592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ron%20Paul", "title": "Ron Paul", "text": "Ronald Ernest Ron Paul (f.  20. august 1935 \u00ed Pittsburgh, Pennsylvania) er republikanskur limur \u00ed Umbo\u00f0smannar\u00e1\u00f0num fyri Texas. Ron Paul, sum er \u00far Texas, er v\u00e6l umt\u00f3ktur millum ta\u00f0 yngra f\u00f3lki\u00f0, t\u00ed hann hevur veri\u00f0 hart \u00edm\u00f3ti amerikonsku kr\u00edgsf\u00f8rsluni \u00ed Irak og Afganistan. Hann hevur eisini funnist hvassliga at f\u00edggjarpolitikkinum hj\u00e1 Barack Obama, sum hevur \u00f8kt ta almennu skuldina. \n\nAmerikanskir politikarar"}
{"id": "17594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B3lsoy%2C%20N%C3%B3lsoy", "title": "N\u00f3lsoy, N\u00f3lsoy", "text": "N\u00f3lsoy er ein bygd \u00ed N\u00f3lsoy \u00ed F\u00f8royum. N\u00f3lsoy hevur 217 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum\nN\u00f3lsoy"}
{"id": "17595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rv%C3%A1gsfj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "S\u00f8rv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur", "text": "S\u00f8rv\u00e1gsfj\u00f8r\u00f0ur er ein fj\u00f8r\u00f0ur \u00ed V\u00e1goynni \u00ed F\u00f8royum. Vi\u00f0 fj\u00f8r\u00f0in liggja bygdirnar S\u00f8rv\u00e1gur og B\u00f8ur. S\u00f8rv\u00e1gur liggur inni \u00ed botninum \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum, me\u00f0an B\u00f8ur liggur longri vesturi \u00e1 nor\u00f0ara armi \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nV\u00e1gar\nFir\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum\nS\u00f8rv\u00e1gur"}
{"id": "17596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%B8r%C3%B0ufelli", "title": "V\u00f8r\u00f0ufelli", "text": "V\u00f8r\u00f0ufelli er eitt fjall \u00ed F\u00f8royum, sum er 284 metrar h\u00f8gt. V\u00f8r\u00f0ufelli er \u00e1 V\u00e1goynni, \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Kopula.dk, danskur bloggur vi\u00f0 myndum, um ein gongut\u00far ni\u00f0an \u00e1 V\u00f8r\u00f0ufelli \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi.\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "17597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Atoyggjar", "title": "\u00datoyggjar", "text": "\u00datoyggjar er eitt f\u00f8royskt heiti, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um t\u00e6r sm\u00e1u oyggjarnar \u00ed F\u00f8royum, serliga t\u00e6r, i\u00f0 liggja langt bururi fr\u00e1 megin\u00f8kinum, ella sum ikki hava gott fer\u00f0asamband til megin\u00f8ki\u00f0. Su\u00f0uroy og Sandoy ver\u00f0a mettar at vera ov st\u00f3rar til at koma undir heiti\u00f0 \u00datoyggjar. Ta\u00f0 finst ein serligur stu\u00f0ul, i\u00f0 f\u00f3lk \u00e1 \u00fatoyggjum kunnu s\u00f8kja um, fyri at menna \u00fatoyggjarnar, stu\u00f0ulin kann br\u00fakast til ymiskar verk\u00e6tlanir og ver\u00f0ur nevndur \u00datoyggjastu\u00f0ul. \u00cd desember 2001 var\u00f0 eitt \u00e1hugafelag sett \u00e1 stovn, \u00datoyggjafelagi\u00f0, sum skal arbei\u00f0a fyri at menna \u00fatoyggjarnar eitt n\u00fa vi\u00f0 at skipa fyri tilt\u00f8kum, verk\u00e6tlanum og \u00f8\u00f0rum virksemi, i\u00f0 kann f\u00f8ra til \u00f8kt virksemi, trivna\u00f0 og betur umst\u00f8\u00f0ur at b\u00faleikast \u00e1 \u00fatoyggj. Einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 skipar \u00datoyggjafelagi\u00f0 fyri \u00datoyggjastevnu.\n\n\u00datoyggjar \nHesar oyggjar ver\u00f0a mettar sum \u00fatoyggjar \u00ed F\u00f8royum.\n Fugloy\n Sv\u00ednoy\n Kalsoy\n Mykines\n Hestur\n Koltur\n Sk\u00favoy\n St\u00f3ra D\u00edmun\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Utoyggj.fo Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 \u00datoyggjafelagnum\n\nOyggjar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tunguli%C3%B0s%C3%A1", "title": "Tunguli\u00f0s\u00e1", "text": "Tunguli\u00f0s\u00e1 er ein \u00e1 \u00ed F\u00f8royum, hon rennur oman gj\u00f8gnum S\u00f8rv\u00e1g, \u00e1in rennur saman vi\u00f0 Hanusar\u00e1.\n\n\u00c1ir \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar\nS\u00f8rv\u00e1gur"}
{"id": "17607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dan%20M.%20Knudsen", "title": "Dan M. Knudsen", "text": "Dan Michael Knudsen (f. 1962) er n\u00faverandi r\u00edkisumbo\u00f0 \u00cd F\u00f8royum. Hann var \u00fatnevndur r\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed 2008, t\u00e1 hann t\u00f3k yvir fr\u00e1 S\u00f8ren Christensen, og er av \u00fatb\u00fagving Cand.rer.soc fr\u00e1 Syddansk Universitet \u00ed 1997. \u00c1rini 1997-2000 arbeiddi hann hj\u00e1 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00ed Landsst\u00fdrinum.\n\nKeldur\nSTM.DK: \"Rigsombudsmanden p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne Dan Michael Knudsen\"\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nR\u00edkisumbo\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Two%20Harbors", "title": "Two Harbors", "text": "Two Harbors er onnur bygdin \u00ed Catalinaoy, Kalifornia. Two Harbors gekk \u00e1\u00f0ur undir navninum The Isthmus (\u00e1 f\u00f8royskum ei\u00f0i). Two Harbors er nor\u00f0asta bygdin \u00ed Catalinaoynni. Grundarlagi\u00f0 undir b\u00faskapinum er fer\u00f0avinna. Catalina Express siglir 2-4 fer\u00f0ir um dagin av San Pedro og Marina del Rey til Two Harbors. \n\nTwo Harbors hevur bara umlei\u00f0 300 \u00edb\u00fagvar. \n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "17619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0arlundir%20%C3%AD%20USA", "title": "Tj\u00f3\u00f0arlundir \u00ed USA", "text": "Hugtaki\u00f0 tj\u00f3\u00f0argar\u00f0ur s\u00e1 dagsins lj\u00f3s \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika um 1870 so hv\u00f8rt sum \u00edb\u00fagvararnir fluttu seg longur og longur vestureftir. Ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini samtyktu, at heilt serliga n\u00e1tt\u00faran \u00ed Yellowstone-\u00f8kinum var f\u00f3lkaogn. Heimsins fyrsti tj\u00f3\u00f0argar\u00f0ur var\u00f0 t\u00ed grundlagdur \u00ed Yellowstone  \u00ed 1872. T\u00fddningarmesta endam\u00e1li\u00f0 \u00ed dag vi\u00f0 tj\u00f3\u00f0arg\u00f8r\u00f0um er at tryggja l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga margfeldinum. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA"}
{"id": "17622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalast%C3%B8%C3%B0in%20%C3%A1%20Gj%C3%A1noyri", "title": "Hvalast\u00f8\u00f0in \u00e1 Gj\u00e1noyri", "text": "Hvalast\u00f8\u00f0in \u00e1 Gj\u00e1noyri var tann fyrsta av 7 hvalast\u00f8\u00f0um \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 v\u00f3ru nor\u00f0menn, sum bygdu hvalast\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 t\u00ed navnframa Gr\u00f8n \u00e1 odda \u00ed 1894. Gj\u00e1noyri liggur stutt sunnanfyri Langasand. N\u00f3gv virksemi var her \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fram til 1925, t\u00e1 hon l\u00e6t aftur. \u00cd dag s\u00e6st n\u00e6r um ongin farlei\u00f0 fr\u00e1 hesi \u00e1hugaverdu t\u00ed\u00f0ini \u00ed f\u00f8royskari vinnul\u00edvss\u00f8gu. T\u00e1 hvalavei\u00f0an minka\u00f0i aftan\u00e1 1. heimsbardaga, v\u00f3ru bygningar og \u00fatger\u00f0 tikin ni\u00f0ur eftir at st\u00f8\u00f0in l\u00e6t aftur, og oyran fekk \u00f3spiltu n\u00e1tt\u00faruna aftur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nStreymoy\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nHvalast\u00f8\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalast%C3%B8%C3%B0in%20vi%C3%B0%20%C3%81ir", "title": "Hvalast\u00f8\u00f0in vi\u00f0 \u00c1ir", "text": "Hvalast\u00f8\u00f0in vi\u00f0 \u00c1ir var\u00f0 bygd \u00ed 1905 av nor\u00f0monnum vi\u00f0 \u00c1ir \u00e1 Streymoynni. Hvalast\u00f8\u00f0in var virkin til 1984, t\u00e1 seinasti hvalurin var\u00f0 dripin har. B\u00e6\u00f0i bygningar og maskinur eru til enn, og arbeitt ver\u00f0ur vi\u00f0 at gera hvalast\u00f8\u00f0ina til eitt sj\u00f3vinnusavn og upplivingardepil. Landsst\u00fdri\u00f0 samtykti \u00ed 1989, at hvalast\u00f8\u00f0in vi\u00f0 \u00c1ir skuldi var\u00f0veitast. \u00cd 2007 var\u00f0 eitt \u00e1lit skriva\u00f0 og handa\u00f0 landsst\u00fdrismanninum \u00ed mentam\u00e1lum. Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, S\u00f8vn Landsins og Sunda kommuna arbei\u00f0a \u00ed felag fyri, at hvalast\u00f8\u00f0in aftur gerast ein virkin mi\u00f0depil \u00ed Sundalagnum. \nPeningur var\u00f0 eisini j\u00e1tta\u00f0ur, solei\u00f0is at var\u00f0veitingararbei\u00f0i kundi fara \u00ed gongd \u00ed 2011. \u00c1 heysti 2011 var hvalast\u00f8\u00f0in opin fyri almenninginum, har umlei\u00f0 500 f\u00f3lk vitja\u00f0u.\nTa\u00f0 eru bert tr\u00edggjar hvalast\u00f8\u00f0ir av norskum uppruna til n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum \u00ed heiminum. Hvalast\u00f8\u00f0in vi\u00f0 \u00c1ir er tann einasta norska hvalast\u00f8\u00f0in sum er til \u00e1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu. Hinar b\u00e1\u00f0ar eru \u00ed Albany \u00ed Avstralia og \u00e1 Su\u00f0urgeorgia \u00ed Su\u00f0ur\u00edshavinum.\n\n\u00cd 2013 hava umv\u00e6lingar veri\u00f0 gj\u00f8rdar \u00e1 Hvalast\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 \u00c1ir.\n\n\u00cd november 2013 svumu f\u00fdra augustar (spermar) \u00ed Sundalagnum, og av teimum gj\u00f8rdu tveir landgongd og doy\u00f0u sum fr\u00e1lei\u00f0. Annar av hvalunum sum doy\u00f0u var\u00f0 sleipa\u00f0ur til \u00c1ir, og 26. november 2013 var\u00f0 hann tikin upp \u00e1 land vi\u00f0 Hvalast\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 \u00c1ir. L\u00edvfr\u00f8\u00f0ingurin Bjarni Mikkelsen setti hol \u00e1 b\u00fakin, og knappliga brast hvalurin og innv\u00f8lir f\u00f3ru sendandi og raktu h\u00fasaveggin hinumegin, og naka\u00f0 rakti eisini l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingin. Hendingin var\u00f0 tikin upp \u00e1 film av Kringvarpi\u00f0 F\u00f8roya og v\u00edst \u00ed Degi og viku sama kv\u00f8ldi\u00f0 og lagt \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 Kringvarpinum. Sera n\u00f3gv f\u00f3lk hava s\u00ed\u00f0an hugt eftir filmsbrotinum. Augusturin bleiv flensa\u00f0ur dagin eftir, at hann var\u00f0 tikin upp, og so er \u00e6tlanin at beinagrindin av augustinum skal liggja og rotna \u00ed sj\u00f3num beint vi\u00f0 hvalast\u00f8\u00f0ina, og s\u00ed\u00f0an skal hon v\u00edsast fram \u00e1 hvalast\u00f8\u00f0ini.\n\nKeldur \n\nHvalast\u00f8\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nS\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum\nNoregs s\u00f8ga"}
{"id": "17627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jurafj%C3%B8ll", "title": "Jurafj\u00f8ll", "text": "Jurafj\u00f8llini eru k\u00e1lkfj\u00f8ll, sum ganga sum ein \u00f3brotin gar\u00f0ur av fj\u00f8llum framvi\u00f0 franska markinum \u00ed Sveis. \u00cd Jurafj\u00f8llunum eru f\u00e1ir dalar, og t\u00ed er har eisini f\u00e1tt vi\u00f0 f\u00f3lk. Jurafj\u00f8llini eru ongasta\u00f0ir so h\u00f8g, at tey r\u00f8kka upp um snj\u00f3marki, og t\u00ed eru tey n\u00e6stan \u00f8ll avvaksin vi\u00f0 n\u00e1lask\u00f3gi.\n\nHygg eisini at \n\n Fj\u00f8ll \u00ed heiminum\n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "17634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evropar%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "Evropar\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "Evropar\u00e1\u00f0i\u00f0 er samstarvsr\u00e1\u00f0 fyri alt Evropa, leyst av ES. Virkar fyri at verja mannar\u00e6ttindi og grundleggjandi fr\u00e6lsi. \u2028USA hevur eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u. Evropar\u00e1\u00f0i\u00f0 kann ikki taka avgeri\u00f0ir um l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga bindandi s\u00e1ttm\u00e1lar. R\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1setur h\u00f8vu\u00f0sreglur til ES-nevndina at arbei\u00f0a til \u00edt\u00f8kilig l\u00f3garuppskot. Halda fund 2-3 fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 og leggja stevnumi\u00f0 fyri samstarvi\u00f0 tey n\u00e6stu \u00e1rini. Ofta eru m\u00e1l at avgrei\u00f0a, sum f\u00edggjar-, uttanr\u00edkis- ella landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrarnir ikki hava evna\u00f0 at loysa s\u00edna\u00e1millum. \n\nMillumlanda felagsskapir\nEvropa\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "17635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/NAFTA", "title": "NAFTA", "text": "NAFTA (stytting fyri North American Free Trade Agreement) er nor\u00f0uramerikonsk fr\u00edhandilsavtala, i\u00f0 ger, at USA, Kanada og Meksiko eru ein fr\u00edhandilsmarkna\u00f0ur. Fr\u00edhandilsavtalan kom \u00ed gildi tann 1. januar 1994, undir Bill Clinton. Men hon hevur s\u00edn uppruna heilt afturi \u00ed 1979. T\u00e1 t\u00f3k n\u00fa fyrrverandi forsetin Ronald Reagan hugskoti\u00f0 um eina fr\u00edhandilsavtalu \u00ed Nor\u00f0uramerika vi\u00f0 sum vallyfti, \u00ed s\u00edni roynd at gerast forsetavalevni hj\u00e1 Republikanska Flokkinum. Seinni bleiv so NAFTA fr\u00edhandilsavtalan undirskriva\u00f0 av George Bush eldra, t\u00e1verandi forseta, tann 17. desember 1992. \n\nMillumlanda felagsskapir\nNor\u00f0uramerika\nUSA\nMeksiko\nKanada\n1993"}
{"id": "17645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3r%C3%A6narar", "title": "Sj\u00f3r\u00e6narar", "text": "Sj\u00f3r\u00e6narar eru menn, i\u00f0 r\u00e6na \u00e1 sj\u00f3num ella fr\u00e1 skipum, sum leggja at \u00e1 st\u00f8\u00f0um, sum hava ilt vi\u00f0 at verja seg, og so r\u00e6na teir ta\u00f0, sum hevur naka\u00f0 av vir\u00f0i. B\u00e6\u00f0i fyrr og n\u00fa hava sj\u00f3r\u00e6narar eisini r\u00e6nt f\u00f3lk, eisini \u00ed F\u00f8royum. Summari\u00f0 1629 r\u00e6ndu tvey turkisk sj\u00f3r\u00e6naraskip \u00ed Hvalba. 6 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin og fleiri enn 30 kvinnur og b\u00f8rn v\u00f3r\u00f0u burturflutt. Tey burturfluttu komu ongant\u00ed\u00f0 heim aftur til F\u00f8roya. \n\nFyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini herja\u00f0u sj\u00f3r\u00e6narar allasta\u00f0ni, men mest \u00ed Karibiahavi, \u00ed Indiahavi og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Asia og fram vi\u00f0 landi \u00ed Afrika. Flest\u00f8ll hava lisi\u00f0 um sj\u00f3r\u00e6narar. Hetta eru \u00f3gvisligir jassar vi\u00f0 klaffa fyri eyganum og vi\u00f0 tr\u00e6beini. \u00cd veruleikanum v\u00f3ru teir r\u00e6tt og sl\u00e6tt r\u00e1nsmenn, sum lupu \u00e1 fri\u00f0arlig handilsskip. Ta\u00f0 fyrsta, vit vita um sj\u00f3r\u00e6narar, er fyri 4000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 i\u00f0 handilsskip \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi stundum v\u00f3r\u00f0u tikin. Mest gj\u00f8rdu teir um seg umlei\u00f0 1500 til 1850. Tiltiknasti av \u00f8llum sj\u00f3r\u00e6narum var Henry Morgan (1635-1688). \u00c1 \u00f3vita\u00e1rum var hann seldur tr\u00e6lur \u00e1 Barbados \u00ed Karibia. Tilkomin var hann \u00e1 mangari r\u00e1nsfer\u00f0, og sj\u00f3r\u00e6nararnir valdu hann flotaovastin s\u00edn. \u00cd 1674 setti onglendingakongur hann til varalandsh\u00f8vding \u00e1 Jamaika. Kaparar v\u00f3ru sj\u00f3r\u00e6narar, sum \u00ed kr\u00edgst\u00ed\u00f0 fingu alment loyvi (kaparabr\u00e6v) at r\u00e6na handilsskip hj\u00e1 f\u00edggindanum. Enn eru sj\u00f3r\u00e6narar \u00ed Su\u00f0urkinahavi og \u00ed Somalia. Teir taka m.a. b\u00e1tar vi\u00f0 fl\u00f3ttaf\u00f3lkum \u00far Vjetnam. Sj\u00f3r\u00e6narar \u00far Somalia taka f\u00f3lk sum g\u00edslar og vilja s\u00ed\u00f0an ikki lata tey leys aftur uttan so at teir f\u00e1a eitt sera st\u00f3rt loysunargjarld afturfyri. Hetta er ein st\u00f3rur trupulleiki m.a. fyri donsk farmaskip. Skip eru onkunt\u00ed\u00f0 hildin aftur at sj\u00f3r\u00e6narum \u00ed meira enn eitt \u00e1r.\n\nGomlu sj\u00f3r\u00e6naraskipini v\u00f3ru sm\u00e1, sigldu v\u00e6l og v\u00f3ru l\u00f8tt at st\u00fdra. Tey flutu h\u00f8gt \u00e1 vatninum, so at tey kundu sigla undan inn \u00e1 grunt vatn, v\u00f3r\u00f0u tey jagstra\u00f0, og flestu teirra h\u00f8vdu so n\u00f3gvar kan\u00f3nir, sum til bar at hava. Summar kan\u00f3nirnar v\u00f3ru st\u00f3rar og br\u00faktu st\u00f3rar metalk\u00falur. A\u00f0rar v\u00f3ru minni og kundu snarast \u00e1 umsar vegir; tey br\u00faktu bl\u00fdk\u00falur. \u00cd b\u00f3kum og \u00e1 filmum taka sj\u00f3r\u00e6narar ofta st\u00f3rt r\u00edkid\u00f8mi, sum teir sigla til \u00f3bygdar oyggjar og grava ni\u00f0ur. At finna ta\u00f0 aftur, tekna teir skattakort. Gjaldoyra\u00f0, sj\u00f3r\u00e6narar br\u00faktu, var sponsk gullmynt, r\u00f3pt dubl\u00f3n. R\u00e6ndu teir gull, smelta\u00f0u teir ta\u00f0 upp aftur til dubl\u00f3nir. Ein dubl\u00f3n var verd \u00e1tta spanskar eskudo. \n\nEin tann herviligasti sj\u00f3r\u00e6narin, vit vita um, var onglendingurin Edward Teach, sum var\u00f0 eyknevndur Svartskeggi. Ta\u00f0 besta, hann fekk at drekka, skuldi vera romm vi\u00f0 kr\u00fati \u00ed. \u00cd bardaga var hann \u00f8giligur: hann bar seks skammbyrsur og fl\u00e6tta\u00f0i fj\u00fas \u00ed h\u00e1ri\u00f0 og festi eld \u00ed. Hann doy\u00f0i umbor\u00f0 \u00e1 enskum herskipi \u00ed 1718.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nL\u00f3garbrot"}
{"id": "17652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISBN", "title": "ISBN", "text": "ISBN stendur fyri International Standard Book Number, sum merkir Millumtj\u00f3\u00f0a StandardB\u00f3kaNummar. Einhv\u00f8r b\u00f3ka\u00fatg\u00e1va f\u00e6r tilluta\u00f0 eitt 13-siffra\u00f0 tal at ey\u00f0merkja hana vi\u00f0. Landsb\u00f3kasavni\u00f0 er f\u00f8roysk ISBN-skrivstova og umsitur okkara lands\u00f8ki \u00ed samstarvi vi\u00f0 International ISBN Agency \u00ed London. Laura Vinther, lei\u00f0ari \u00e1 Tj\u00f3\u00f0b\u00f3kaskr\u00e1nni, stendur fyri umsitingini av f\u00f8royska ISBN.\n\nAlment \n\u00cd 1967 settu b\u00f3kahandlar og \u00fatgevarar \u00ed Bretlandi \u00ed gildi eina skipan vi\u00f0 einum 9-siffra\u00f0um SBN (Standard Book Number), sum var\u00f0 br\u00fakt fram til 1974. \u00cd 1970 kom \u00ed gildi ein felags avtala millum flest\u00f8ll lond \u00ed heiminum um eitt 10-siffra\u00f0 ISBN. Bretska SBN kundi gerast um til ISBN vi\u00f0 at seta eitt 0 frammanfyri.\n\nFyrst \u00ed 21. \u00f8ld var\u00f0 avgj\u00f8rt, at ISBN skuldi gerast til ein part av t\u00ed meiri umfatandi skipanini EAN, og s\u00ed\u00f0ani 1. januar 2007 hevur ISBN t\u00ed veri\u00f0 13-siffra\u00f0. Ta\u00f0 gamla ISBN-10 kundi gerast um til ISBN-13 vi\u00f0 at seta 978 frammanfyri og rokna ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta tali\u00f0 av n\u00fdggjum eftir reglunum hj\u00e1 EAN. N\u00fdggj ISBN kunnu eisini byrja vi\u00f0 979, men t\u00e1 er fj\u00f3r\u00f0a siffuri\u00f0 ikki 0, t\u00ed at b\u00f3lkurin 979-0- er tilluta\u00f0ur ISMN.\n\nEftir at ta\u00f0 13-siffra\u00f0a ISBN er sett \u00ed gildi, hevur ein b\u00f3ka\u00fatg\u00e1va sama EAN og ISBN, t\u00f3 vi\u00f0 t\u00ed muni at EAN hevur hv\u00f8rki bindistrikur ella millumr\u00fam. T.d. hevur b\u00f3kin Fiskar undir F\u00f8royum ISBN  ella  og EAN . Eftir gomlu skipanini hev\u00f0i b\u00f3kin ISBN .\n\nTal\u00e1seting \nISBN hevur 5 talb\u00f3lkar (fyrr 4). Annar, tri\u00f0i og fj\u00f3r\u00f0i b\u00f3lkur hava til samans 9 siffur, men hv\u00f8r b\u00f3lkur s\u00e6r kann hava ymiskt tal av siffrum. Teir 5 b\u00f3lkarnir ver\u00f0a skildir sundur vi\u00f0 bindistrikum ella millumr\u00famum.\n EAN b\u00f3lkanummar 978 ella 979\n M\u00e1lb\u00f3lkanummar ella landsb\u00f3lkanummar\n \u00datgevaranummar\n \u00datg\u00e1vunummar\n Eftirlitstal\n\nB\u00f3lkanummar \nHer eru n\u00f8kur d\u00f8mi um b\u00f3lkanummur. Ein fullf\u00edggja\u00f0ur listi er at finna \u00e1 \nensku wikipediuni.\n\nISSN \nPeriodika, herundir t\u00ed\u00f0arrit, ver\u00f0a merkt vi\u00f0 einum ISSN.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n ISBN - International\n Dansk ISBN-kontor\n ISBN-umroknari\n EAN-eftirlitstal\n ISBN-10-eftirlitstal\n\nB\u00f8kur"}
{"id": "17656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskim%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin \u00ed F\u00f8royum ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed fiskivinnum\u00e1lum er limur \u00ed F\u00f8roya Landsst\u00fdri. Fiskivinnum\u00e1l hava veri\u00f0 m\u00e1ls\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 einum landsst\u00fdrismanni \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1959, undantiki\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1985-1989, t\u00e1 l\u00f8gma\u00f0ur umsat fiskivinnum\u00e1l. Fiskivinnum\u00e1l hava veri\u00f0 partur av einum st\u00f8rri r\u00e1\u00f0i, men n\u00fa er ta\u00f0 \u00ed einum r\u00e1\u00f0i fyri seg og ver\u00f0ur nevnt Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, t\u00f3 eru landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l eisini partur av m\u00e1ls\u00f8kjunum hj\u00e1 r\u00e1\u00f0num.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur politikkur\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orkestur", "title": "Orkestur", "text": "Orkestur eru ikki bara hissini lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, sum savna\u00f0 eru saman. Neyvt er \u00e6tla\u00f0, hvussu tey ymsu lj\u00f3\u00f0f\u00f8rissl\u00f8gini eru sett saman. Hv\u00f8r hevur s\u00edn l\u00edtla ella st\u00f3ra leiklut, t\u00e1 i\u00f0 t\u00f3nleikur ver\u00f0ur sp\u00e6ldur. Ongant\u00ed\u00f0 sp\u00e6la so n\u00f3gvir t\u00f3nleikarar saman sum \u00ed symfoniorkestri. \u00cd symfoniorkestri eru vanliga 90 t\u00f3nleikarar. Lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini eru skipa\u00f0 \u00ed f\u00fdra h\u00f8vu\u00f0sflokkar: Streingjalj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, tr\u00e6bl\u00e1sarar, messingarbl\u00e1sarar og slagt\u00f3l. \u00c1\u00f0ur v\u00f3ru orkestrini leysligari skipa\u00f0. T\u00e1 sp\u00e6ldu t\u00f3nleikarar \u00e1 teimum lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum, teir \u00e1ttu sj\u00e1lvir ella h\u00f8vdu fyri hond. Men t\u00f3nask\u00f8ld \u00ed 18. \u00f8ld vildu hava vissu fyri, at teirra t\u00f3nleikur var\u00f0 ikki \u00f8\u00f0rv\u00edsi sp\u00e6ldur, enn hann var \u00e6tla\u00f0ur. T\u00ed vi\u00f0merktu teir \u00e1 n\u00f3tabla\u00f0num ta\u00f0, sum hv\u00f8rt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri s\u00e6r skuldi sp\u00e6la. T\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld h\u00f8vdu symfoniorkestrini ment seg til ta\u00f0, tey n\u00fa eru. \n\nMangir st\u00f3rb\u00fdir \u00ed b\u00e6\u00f0i Evropa, Russlandi og USA h\u00f8vdu - og hava enn - s\u00edni egnu symfoniorkestur. M\u00e6t t\u00f3nask\u00f8ld sum Ludwig van Beethoven og Wolfgang Amadeus Mozart skriva\u00f0u mikil orkesturverk, nevnd symfoniir. Symfoniorkestrini eita eftir hesum t\u00f3nleikinum, men tey sp\u00e6la eins v\u00e6l annan klassiskan t\u00f3nleik og l\u00e6ttari t\u00f3nleik vi\u00f0. Tann, i\u00f0 stj\u00f3rnar orkestrinum, v\u00edsir stevi\u00f0 vi\u00f0 handarkeipum ella taktstavi, so orkestri\u00f0 s\u00e6r, hvussu stevi\u00f0 skal vera. Orkesturlei\u00f0arin stj\u00f3rnar orkestrinum \u00f8\u00f0rv\u00edsi, enn til d\u00f8mis l\u00f8greglan st\u00fdrir fer\u00f0sluni. Hann setur d\u00e1m \u00e1 t\u00f3nleikin, at hv\u00f8r framf\u00f8rsla skal vera minnilig. T.d. Arturo Toscanini (1867-1957) dugdi sera v\u00e6l at gera t\u00f3nleikin livandi.\n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "17658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klassiskur%20t%C3%B3nleikur", "title": "Klassiskur t\u00f3nleikur", "text": "Klassiskur t\u00f3nleikur r\u00famar kl\u00e1rleika, smidligheit og gj\u00f8gnumskygni. Hesin t\u00f3nleikur b\u00f8tir um bindindi, minni og r\u00famligu kensluna.\n\nGransking \n\nKanningar hava v\u00edst, at klassiskur t\u00f3nleikur hevur st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 intellekti\u00f0 og kreativu menningina hj\u00e1 n\u00fdf\u00f8\u00f0ingum. T\u00f3nleikurin ger, at n\u00fdf\u00f8\u00f0ingarnir l\u00e6ttari kunnu tillaga nat\u00farligu  rytmuna \u00ed kroppinum; hann minkar um strongd og \u00f8kir um auditiva og kensluliga intelligensin. Sagt ver\u00f0ur, at vit bara br\u00faka ein brotpart av kapasitetinum hj\u00e1 heilanum. T\u00f3nleikur sp\u00e6lir ein avgerandi leiklut, t\u00e1 i\u00f0 innl\u00e6ring ver\u00f0ur til sp\u00e6l, t\u00ed hann stimbrar h\u00f8gru heilah\u00e1lvu, og vit f\u00e1a ein st\u00f8rri part av okkara uppmerksemi og heilakapasiteti at r\u00e1\u00f0a yvir. Og so ver\u00f0ur ta\u00f0 stuttligt at l\u00e6ra naka\u00f0 n\u00fdtt. \n\nKlassiskur t\u00f3nleikur kann:\n\n vaksa um kreativitetin\n menna minni\u00f0 og innl\u00e6ring\n minka um \u00f3hugnalig lj\u00f3\u00f0 og kenslur\n seta heilabylgjufer\u00f0ina ni\u00f0ur\n \u00e1virka andadr\u00e1ttin\n \u00e1virka hjartasl\u00e1tt, puls, bl\u00f3\u00f0tr\u00fdst og kropshita\n minka um v\u00f8ddaspenningar og b\u00f8ta um r\u00f8rslur og v\u00f8ddasamsp\u00e6l - koordinati\u00f3n\n h\u00e6kka st\u00f8\u00f0i\u00f0 \u00e1 t\u00ed nat\u00farliga morfininum kroppurin hevur, nevniliga endofin\n st\u00fdra teim hormonum, i\u00f0 hava vi\u00f0 strongd at gera\n styrkja immunverjuna\n broyta t\u00ed\u00f0ar- og r\u00famfatanina\n menna \u00e1starkensluna og seksualitetin\n b\u00f8ta um sodningina\n vaksa um \u00fathaldni\u00f0\n geva eina kenslu av tryggleika og v\u00e6lveru\n b\u00f8ta um \u00f3tilvita\u00f0u evni okkara at fata tekn og symbolir\n f\u00e1a okkum at gera meira (vaksa um produktivitetin)\n\nKend f\u00f3lk \n\n Wolfgang Amadeus Mozart\n Johann Sebastian Bach\n Antonio Lucio Vivaldi \n Ludwig van Beethoven\n Wilhelm Richard Wagner\n George Frideric Handel\n Franz Joseph Haydn\n Edvard Hagerup Grieg\n\nKeldulisti \n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "17662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mumitr%C3%B8lli%C3%B0", "title": "Mumitr\u00f8lli\u00f0", "text": "Mumitr\u00f8lli\u00f0 (svenskt: Mumintroll, finskt: Muumi) eitur ein r\u00f8\u00f0 av barnab\u00f3kmentum, sum finski rith\u00f8vundin Tove Jansson skrivar. B\u00f8kurnar um Mumi eru vor\u00f0nar heimskendar. Jansson hevur b\u00e6\u00f0i skriva\u00f0 og tekna\u00f0 b\u00f8kurnar. \n\nB\u00f8kurnar eru eisini gj\u00f8rdar til teknir\u00f8\u00f0ir og teknifilmar. Teknifilmarnir hava veri\u00f0 v\u00edstir \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya vi\u00f0 f\u00f8royskum r\u00f8ddum.\n\nB\u00f3kalisti \n\n 1945 Sm\u00e5trollen och den stora \u00f6versv\u00e4mningen. \n 1946: Kometjakten . \n 1948: Trollkarlens hatt (Gandakalshatturin): Henda fr\u00e1s\u00f8gnin byrjar vi\u00f0 gandi ein morgunin t\u00ed\u00f0liga \u00e1 v\u00e1ri og endar eina l\u00fdggja augustn\u00e1tt, sum aldri ver\u00f0ur gloymd \u00ed Mumidali. Har \u00edmillum er so hendingar\u00edka summari\u00f0 hj\u00e1 Mumitr\u00f8llinum vi\u00f0 s\u00f3lskini og torusl\u00e1ttri. Hetta kundi havt veri\u00f0 eitt vanligt summar, har tey funnu n\u00fdggjar oyggjar, veiddu vi\u00f0 l\u00ednu \u00ed sirminum, stuttleika\u00f0u s\u00e6r vi\u00f0 at svimja \u00ed briminum og f\u00f3ru loyndarfullar n\u00e1ttarfer\u00f0ir \u2013 men so fann mumifamiljan gandakalshattin. Eftir tann dag var onki, sum ta\u00f0 plagdi. Hetta er s\u00f8gan um sm\u00e1 og st\u00f3r kr\u00fap, um stuttligar hendingar og \u00f3hugnaligar hendingar, sum alt\u00ed\u00f0 m\u00e1 vera ein blandingur av b\u00e1\u00f0um, um summari\u00f0 skal gerast veruliga gott. \n 1950: Muminpappans memoarer (Endurminningar hj\u00e1 Mumip\u00e1pa): Mumip\u00e1pin hevur mangan sagt, at einfer\u00f0 skal hann seta seg at skriva endurminningar um s\u00edn rokmikla ungd\u00f3m. T\u00e1 i\u00f0 hann so ver\u00f0ur sj\u00fakur, setir hann seg ni\u00f0ur og byrjar at skriva um ungd\u00f3msl\u00edvi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 alt var n\u00f3gv st\u00f8rri og vandameiri og heitari enn n\u00fa. Hann skrivar um fj\u00f8lbroyttar fer\u00f0ir og st\u00f3rar veitslur. \n 1954: Farlig midsommar (Vandamiki\u00f0 h\u00e1summar): S\u00f8gan fer fram nakrar heitar dagar \u00ed juni. Eldgoysandi fjalli\u00f0 kvaklast vi\u00f0 og Mumidalurin er h\u00f3ttur av einari vatnfl\u00f3\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 bara ta\u00f0 ovasta \u00e1 Mumih\u00fasinum er uppi yvir vatnskorpuni, noy\u00f0ast tey at fl\u00fdggja. Tey enda \u00ed einum leikh\u00fasi, sum kemur fl\u00f3tandi framvi\u00f0. \u00cd leikh\u00fasinum b\u00fdr rottan Emma, sum als ikki er v\u00e6l vi\u00f0 mumitr\u00f8llini, av t\u00ed at hon heldur tey vita alt ov l\u00edti\u00f0 um sj\u00f3nleik. \n 1957: Trollvinter (Tr\u00f8llavetur): Knappliga vaknar Mumitr\u00f8lli\u00f0, men ikki er stuttligt at vakna \u00far vetrardvala \u00ed januar og ikki sovna aftur. Mumitr\u00f8lli\u00f0 er fyrsta mumitr\u00f8lli\u00f0, sum nakrant\u00ed\u00f0 hevur uppliva\u00f0 veturin, og \u00ed fyrstuni er hann \u00f8giliga einsamallur \u00ed sovandi h\u00fasinum. Men so vi\u00f0 og vi\u00f0 b\u00fasetast loyndarfullar verur um allan dalin. Henda b\u00f3kin er um, hvussu hann royndi at kl\u00e1ra seg saman vi\u00f0 teimum \u00ed hesum fremmanda, \u00edsakalda heiminum, sum hann er enda\u00f0ur \u00ed. \n 1962: Det osynliga barnet. \n 1965: Pappan och havet. \n 1970: Sent i november.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nMumin fyller 75 och \u00e4r st\u00f6rre \u00e4n n\u00e5gonsin, men f\u00f6rsta boken s\u00e5lde d\u00e5ligt och fick inte ens heta Mumin, svenska.yle.fi. Heinta\u00f0 7. oktober 2020 (\u00e1 svenskum)\nFilm: Tove - vackert och starkt om Mumintrollets skapare, svenska.yle.fi. Heinta\u00f0 2. oktober 2020 (\u00e1 svenskum)\n\nB\u00f3kmentir\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar\nFinnland"}
{"id": "17664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heilsum%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed heilsum\u00e1lum (t\u00e1 ein kvinna situr \u00ed sessinum ver\u00f0ur heiti\u00f0 landsst\u00fdriskvinna br\u00fakt) hevur veri\u00f0 ein r\u00e1\u00f0harrasessur \u00ed F\u00f8roya Landsst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1968. Heilsum\u00e1l hava ofta ligi\u00f0 \u00ed sama r\u00e1\u00f0i sum almannam\u00e1l, men \u00ed 2008 bleiv ta\u00f0 eitt r\u00e1\u00f0 fyri seg. L\u00edka s\u00ed\u00f0an hesin landsst\u00fdrisposturin var\u00f0 til, hevur hann oftast veri\u00f0 manna\u00f0ur av vinstrasinna\u00f0um r\u00e1\u00f0harrum. Hesin r\u00e1\u00f0harrasessurin var fr\u00e1 1980-\u00e1runum til 2004 merktur av at r\u00e1\u00f0harrin var skiftur \u00fat \u00e1\u00f0renn valskei\u00f0i\u00f0 var \u00fati. Almanna- og heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed tvey r\u00e1\u00f0 \u00ed 2008.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur politikkur\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingmar%20Bergman", "title": "Ingmar Bergman", "text": "Ernst Ingmar Bergman, f. 14. juli 1918 \u00ed Uppsala, d. 30. juli 2007, var ein svenskur leikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur.\n\nLeikstj\u00f3ri \n 1946 - Kris\n 1946 - Det regnar p\u00e5 v\u00e5r k\u00e4rlek\n 1947 - Skepp till India land\n 1947 - Musik i m\u00f6rker \n 1948 - Hamnstad\n 1949 - F\u00e4ngelse \n 1949 - T\u00f6rst\n 1949 - Till gl\u00e4dje\n 1950 - S\u00e5nt h\u00e4nder inte h\u00e4r\n 1951 - Sommarlek\n 1952 - Kvinnors v\u00e4ntan\n 1953 - Sommaren med Monika\n 1953 - Gycklarnas afton\n 1954 - En lektion i k\u00e4rlek\n 1955 - Kvinnodr\u00f6m\n 1955 - Sommarnattens leende\n 1956 - Det sjunde inseglet\n 1957 - Smultronst\u00e4llet\n 1958 - N\u00e4ra livet\n 1958 - Ansiktet\n 1960 - Jungfruk\u00e4llan\n 1960 - Dj\u00e4vulens \u00f6ga\n 1960 - S\u00e5som i en spegel\n 1963 - Nattvardsg\u00e4sterna\n 1963 - Tystnaden\n 1963 - Stimulantia (\"Daniel\")\n 1964 - F\u00f6r att inte tala om alla dessa kvinnor\n 1966 - Persona\n 1968 - Vargtimmen\n 1968 - Skammen\n 1969 - F\u00e5r\u00f6dokument 1969\n 1969 - Riten\n 1969 - En passion\n 1971 - Ber\u00f6ringen\n 1973 - Viskningar och rop\n 1973 - Scener ur ett \u00e4ktenskap\n 1974 - Trollfl\u00f6jten\n 1976 - Ansikte mot ansikte\n 1976 - Ormens \u00e4gg\n 1977 - H\u00f6stsonaten\n 1979 - F\u00e5r\u00f6dokument 1979\n 1980 - Aus dem Leben der Marionetten\n 1982 - Fanny och Alexander\n 1984 - Efter repetitionen\n 1985 - De tv\u00e5 saliga\n 1986 - Dokument Fanny och Alexander\n 1986 - Karins ansikte\n 1993 - Backanterna\n 1995 - Sista skriket\n 1997 - Larmar och g\u00f6r sig till\n 2003 - Saraband\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Stiftelsen Ingmar Bergman (svenskt)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "17668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20von%20Trier", "title": "Lars von Trier", "text": "Lars von Trier, f. 30. apr\u00edl 1956 \u00ed Kongens Lyngby, er ein danskur filmsleikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur. Hann gekk \u00e1 Den Danske Filmsskole 1979-83. Hann er kendur fyri at vera eksperimenterandi, t\u00e1 hann ger filmar, og saman vi\u00f0 Thomas Vinterberg, Kristian Levring og S\u00f8ren Kragh-Jacobsen hevur hann skapt dogmur\u00f8rsluna (Dogme95). Fleiri av filmum hansara hava vunni\u00f0 danskar, nor\u00f0urlendkar og altj\u00f3\u00f0a hei\u00f0ursl\u00f8nir. \u00cd 2009 vann hann Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri filmin Antichrist. Teir flestu av filmum hansara hava veri\u00f0 tilnevndir ein ella fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir \u00e1 Cannes Filmsfestivalinum. Filmurin Breaking the Waves vann 1. vir\u00f0isl\u00f8n d\u00f3marans \u00ed Cannes, og \u00ed 2000 vann filmurin Dancer in the Dark tann Gylta P\u00e1lman \u00ed Cannes. Trier gj\u00f8rdi um seg \u00ed Cannes hin 19. mai 2011, t\u00e1 hann seg\u00f0i seg\u00f0i seg hava eitt \u00e1v\u00edst forst\u00e1ilsi fyri Adolf Hitler, og \u00ed skemti seg\u00f0i hann seg vera nazist. Lei\u00f0slan \u00e1 Filmsfestivalinum \u00ed Cannes avgj\u00f8rdi at nevna Trier sum Persona non grata. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 at ta\u00f0 er hent \u00e1 filmsfestivalinum. Lars von Trier hevur av og \u00e1 tunglyndi og so hevur hann eisini trupulleikar vi\u00f0 fobium, eitt n\u00fa torir hann ikki at fl\u00fagva, og ta\u00f0 hevur onkunt\u00ed\u00f0 gj\u00f8rt, at hann ikki er m\u00f8ttur \u00e1 filmsfestivalum, har filmar hansara hava veri\u00f0 tilnevndir. Lars von Trier er tann mest vinnandi danski filmsleikstj\u00f3rin t\u00e1 talan er um Bodil vir\u00f0isl\u00f8nina fyri besta danska filmin, hann hevur vunni\u00f0 hesa vir\u00f0isl\u00f8nina 7 fer\u00f0ir (1985, 1992, 1995, 1997, 2004, 2010 og 2012).\n\nFilmar \n Befrielsesbilleder (1982)\n Forbrydelsens element (1984)\n Epidemic (1987)\n Medea (1988)\n Europa (1991)\n Riget (1994) sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n Breaking the Waves (1996)\n Riget II (1997)\n Idioterne (1998)\n D-dag (2000)\n Dancer in the Dark (2000)\n Dogville (2003)\n De fem bensp\u00e6nd (2003)\n Manderlay (2005)\n Direkt\u00f8ren for det hele (2006)\n Antichrist (2009)\n Melancholia (2011)\n\nKeldur \n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Danmark"}
{"id": "17669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bodil%20vir%C3%B0isl%C3%B8nin%20fyri%20besta%20danska%20filmin", "title": "Bodil vir\u00f0isl\u00f8nin fyri besta danska filmin", "text": "Bodil vir\u00f0isl\u00f8nin fyri besta danska filmin er ein av Bodil vir\u00f0isl\u00f8nunum, sum Filmmedarbejderforeningen letur og sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1948. D\u00f3maranevndin kann velja ikki at lata nakra vir\u00f0isl\u00f8n, um hon ikki finnur nakran film sum er n\u00f3g g\u00f3\u00f0ur eftir teirra metan. Ta\u00f0 er hent einafer\u00f0, ta\u00f0 var \u00ed 1974. D\u00f3maranevndin kann eisini velja at geva vir\u00f0isl\u00f8nina til meira enn ein film, ta\u00f0 hendi \u00ed 1955.\n\nLars von Trier er vi\u00f0 7 vir\u00f0isl\u00f8num (1985, 1992, 1995, 1997, 2004, 2010 og 2012) tann leikstj\u00f3rin, i\u00f0 hevur m\u00f3ttiki\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nina oftast. Nils Malmros (1975, 1977, 1984 og 1993) og Lau Lauritzen junior (1949, 1951, 1952, 1954) hava b\u00e1\u00f0ir m\u00f3ttiki\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nina f\u00fdra fer\u00f0ir. Tr\u00edggjar av vir\u00f0isl\u00f8nunum hj\u00e1 Lau Lauritzen eru vunnar saman vi\u00f0 Bodil Ipsen.\n\n1940-\u00e1rini \n 1948 Soldaten og Jenny eftir Johan Jacobsen\n 1949 St\u00f8t st\u00e5r den danske s\u00f8mand eftir Bodil Ipsen og Lau Lauritzen junior\n\n1950-\u00e1rini \n 1950 Susanne eftir Torben Anton Svendsen\n 1951 Caf\u00e9 Paradis eftir Bodil Ipsen og Lau Lauritzen junior\n 1952 Det sande ansigt eftir Bodil Ipsen og Lau Lauritzen junior\n 1953 Adam og Eva eftir Erik Balling\n 1954 Farlig ungdom eftir Lau Lauritzen junior\n 1955 Ordet og Der kom en dag eftir \u00e1vikavist Carl Th. Dreyer og Sven Methling\n 1956 P\u00e5 tro og love eftir Torben Anton Svendsen\n 1957 Ingen tid til k\u00e6rtegn eftir Annelise Hovmand\n 1958 Bundfald eftir Palle Kj\u00e6rulff-Schmidt og Robert Sasskin\n 1959 En fremmed banker p\u00e5 eftir Johan Jacobsen\n\n1960-\u00e1rini \n 1960 Vi er allesammen tossede eftir Sven Methling\n 1961 Den sidste vinter eftir Edvin Tiemroth og Anker\n 1962 Harry og kammertjeneren eftir Bent Christensen\n 1963 Weekend eftir Palle Kj\u00e6rulff-Schmidt\n 1964 Gaden uden ende eftir Mogens Vemmer\n 1965 Gertrud eftir Carl Th. Dreyer\n 1966 Sl\u00e5 f\u00f8rst, Frede eftir Erik Balling\n 1967 Sult eftir Henning Carlsen\n 1968 Mennesker m\u00f8des og s\u00f8d musik opst\u00e5r i hjertet eftir Henning Carlsen\n 1969 Balladen om Carl-Henning eftir Lene og Sven Gr\u00f8nlykke\n\n1970-\u00e1rini \n 1970 Midt i en jazztid eftir Knud Leif Thomsen\n 1971 Ang.: Lone eftir Franz Ernst\n 1972 Den forsvundne fuldm\u00e6gtig eftir Gert Fredholm\n 1973 Flugten eftir Hans Kristensen\n 1974 -\n 1975 Lars-Ole 5.c eftir Nils Malmros\n 1976 Den korte sommer eftir Edward Fleming\n 1977 Drenge eftir Nils Malmros\n 1978 Mig og Charly eftir Morten Arnfred og Henning Kristiansen\n 1979 Honning M\u00e5ne eftir Bille August\n\n1980-\u00e1rini \n 1980 Johnny Larsen eftir Morten Arnfred\n 1981 Jeppe p\u00e5 bjerget eftir Kaspar Rostrup\n 1982 Gummi-Tarzan eftir S\u00f8ren Kragh-Jacobsen\n 1983 Der er et yndigt land eftir Morten Arnfred\n 1984 Sk\u00f8nheden og udyret eftir Nils Malmros\n 1985 Forbrydelsens element eftir Lars von Trier\n 1986 Manden i m\u00e5nen eftir Erik Clausen\n 1987 Flamberede hjerter eftir Helle Ryslinge\n 1988 Pelle Erobreren eftir Bille August\n 1989 Skyggen af Emma eftir S\u00f8ren Kragh-Jacobsen\n\n1990-\u00e1rini \n 1990 Dansen med Regitze eftir Kaspar Rostrup\n 1991 Lad isbj\u00f8rnene danse eftir Birger Larsen\n 1992 Europa eftir Lars von Trier\n 1993 K\u00e6rlighedens smerte eftir Nils Malmros\n 1994 De frigjorte eftir Erik Clausen\n 1995 Riget eftir Lars von Trier\n 1996 Menneskedyret eftir Carsten Rudolf\n 1997 Breaking the Waves eftir Lars von Trier\n 1998 Let's Get Lost eftir Jonas Elmer\n 1999 Festen eftir Thomas Vinterberg\n\n2000-\u00e1rini \n 2000 Den eneste ene eftir Susanne Bier\n 2001 B\u00e6nken eftir Per Fly\n 2002 En k\u00e6rlighedshistorie eftir Ole Christian Madsen\n 2003 Elsker dig for evigt eftir Susanne Bier\n 2004 Dogville eftir Lars von Trier\n 2005 Kongekabale eftir Nikolaj Arcel\n 2006 Drabet eftir Per Fly\n 2007 En Soap eftir Pernille Fischer Christensen\n 2008 Kunsten at gr\u00e6de i kor eftir Peter Sch\u00f8nau Fog\n 2009 Frygtelig lykkelig eftir Henrik Ruben Genz\n\n2010-\u00e1rini \n 2010 Antichrist eftir Lars von Trier\n 2011 R eftir Tobias Lindholm og Michael Noer\n 2012 Melancholia eftir Lars von Trier\n 2013 Kapringen eftir Tobias Lindholm\n 2014 Jagten eftir Thomas Vinterberg\n\nKeldur \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Bodil-vir\u00f0isl\u00f8nini\n\nDanskir filmar\nBodil vir\u00f0isl\u00f8nin\nDanmark"}
{"id": "17670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landsst%C3%BDri%20s%C3%AD%C3%B0an%201948", "title": "Landsst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1948", "text": "F\u00f8roya Landsst\u00fdri er umbo\u00f0a\u00f0 av samgonguflokkunum \u00ed F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Ein landsst\u00fdrisma\u00f0ur ella landsst\u00fdriskvinna n\u00fdtist ikki at vera f\u00f3lkavald, men sum oftast eru tey ta\u00f0. Ta\u00f0 eru flokkarnir, sum avgera, hv\u00f8nn tey velja til landsst\u00fdrismann ella kvinnu, t\u00f3 skal l\u00f8gma\u00f0ur g\u00f3\u00f0kenna vali\u00f0, \u00e1\u00f0renn vi\u00f0komandi gerst landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Sum ta\u00f0 s\u00e6st, so er tali\u00f0 av landsst\u00fdrisf\u00f3lkum \u00f8kt vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, og onkunt\u00ed\u00f0 minka\u00f0 aftur. Ein landsst\u00fdrisma\u00f0ur hevur \u00e1byrgdina \u00e1 n\u00f8krum m\u00e1ls\u00f8kjum, t.d. hevur landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum \u00e1byrgdina av f\u00edggjarm\u00e1lum \u00ed F\u00f8royum. Fleiri st\u00f3r m\u00e1ls\u00f8ki kunnu vera \u00ed einum a\u00f0alr\u00e1\u00f0i, sj\u00e1lvt um ta\u00f0 ofta bert eitur eftir t\u00ed st\u00f8rsta m\u00e1ls\u00f8kinum. Ni\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir tey landsst\u00fdri sum hava siti\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1948.\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 14. september 2019 - \n(Sambandsflokkurin, F\u00f3lkaflokkurin og Mi\u00f0flokkurin)\nB\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen, l\u00f8gma\u00f0ur\nJ\u00f8rgen Niclasen, varal\u00f8gma\u00f0ur, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum\nJacob Vestergaard, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum\nKaj Leo Holm Johannesen, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed heilsum\u00e1lum\nJenis av Rana, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed uttanr\u00edkis- og mentam\u00e1lum\nElsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur, landsst\u00fdrikvinna \u00ed almannam\u00e1lum\nHelgi Abrahamsen, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnu- og umhv\u00f8rvism\u00e1lum\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 15. september 2015 - 2019  \n\n(Javna\u00f0arflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldi og Frams\u00f3kn)\nAksel V. Johannesen, l\u00f8gma\u00f0ur\nRigmor Dam, mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\nEy\u00f0gunn Samuelsen, almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\nHenrik Old, samfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\nH\u00f8gni Hoydal, varal\u00f8gma\u00f0ur og fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\nKristina H\u00e1foss, f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\nSiri\u00f0 Stenberg, heilsum\u00e1la- og innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\nPoul Michelsen, vinnum\u00e1la- uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 14. november 2011 - 2015\n\n(Sambandsfl., F\u00f3lkafl., Mi\u00f0fl. og Sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\nKaj Leo Johannesen, l\u00f8gm. sb. - st\u00fdrisskipan & utanr\u00edkism\u00e1l\nAnnika Olsen, lstk. ff. - almannam\u00e1l\nJ\u00f8rgen Niclasen, lstm. ff. - f\u00edggjarm\u00e1l\nKarsten Hansen, lstm. mf. - heilsum\u00e1l\nBj\u00f8rn Kals\u00f8, lstk. sb. - mentam\u00e1l  \nJohan Dahl, lstm. sb. - vinnum\u00e1l\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard, lstm. sj. - innlendism\u00e1l\n - til 5. september 2013, t\u00e1 l\u00f8gma\u00f0ur loysti hann \u00far starvi. Eftir ta\u00f0 var Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 ni\u00f0urlagt. L\u00f8gm\u00e1l og l\u00f3gareftirlit v\u00f3ru flutt til L\u00f8gmansskrivstovuna, \u00fatlendingam\u00e1l og fer\u00f0slum\u00e1l flutt til Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, kommunum\u00e1l flutt til Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, Undirst\u00f8\u00f0ukervism\u00e1l flutt til F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, N\u00e1tt\u00faru- og umhv\u00f8rvism\u00e1l flutt til Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 og Familjur\u00e6ttarm\u00e1l v\u00f3ru flutt til Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0.\nJacob Vestergaard, lstm. ff. - fiskivinnum\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 26. september 2008 - 14. november 2011\n\n(Sambandsfl., F\u00f3lkafl. og Javna\u00f0arfl.)\nKaj Leo Johannesen, l\u00f8gm. sb. - st\u00fdrisskipan\nJ\u00f8rgen Niclasen, lstm. ff. - uttanr\u00edksm\u00e1l\n- fr\u00e1 6. apr\u00edl 2011: Kaj Leo Johannesen, l\u00f8gm. sb.\nJ\u00f3annes Eidesgaard, lstm. jv. - f\u00edggjarm\u00e1l\n- fr\u00e1 21. februar 2011: Aksel V. Johannesen, lstm. jv.\nHans Pauli Str\u00f8m, lstm. jv. - heilsum\u00e1l\n- fr\u00e1 17. juli 2009: Aksel V. Johannesen, lstm. jv.\n- fr\u00e1 21. februar 2011: John Johannessen, lstm. jv.\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, lstk. jv. - mentam\u00e1l  \nJohan Dahl, lstm. sb. - vinnum\u00e1l\nJacob Vestergaard, lstm. ff. - fiskivinnum\u00e1l\n- fr\u00e1 6. apr\u00edl 2011: Kaj Leo Johannesen, l\u00f8gm. sb.\nR\u00f3sa Samuelsen, lstk. sb. - almannam\u00e1l\nAnnika Olsen, lstk. ff. - innlendism\u00e1l\n- fr\u00e1 6. apr\u00edl 2011: Kaj Leo Johannesen, l\u00f8gm. sb.\n\nUmskipa\u00f0 4. mai 2011:\n\n(Sambandsfl. og Javna\u00f0arfl.)\nKaj Leo Johannesen, l\u00f8gm. sb. - st\u00fdrisskipan & uttanr\u00edkism\u00e1l\nAksel V. Johannesen, lstm. jv. - f\u00edggjarm\u00e1l\nJohn Johannessen, lstm. jv. - heilsum\u00e1l & innlendism\u00e1l, (t\u00f3 ikki kommunum\u00e1l)\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, lstk. jv. - mentam\u00e1l og kommunum\u00e1l\nJohan Dahl, lstm. sb. - vinnum\u00e1l og fiskivinnum\u00e1l\nR\u00f3sa Samuelsen, lstk. sb. - almannam\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 4. februar 2008 -  26. september 2008\n(Javna\u00f0arfl.,Tj\u00f3\u00f0veldi og Mi\u00f0fl.)\n\nJ\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm jv. - st\u00fdrisskipan\nHans Pauli Str\u00f8m, lstm. jv. - almanna- og heilsum\u00e1l\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, lstk. jv. - l\u00f8gm\u00e1l  \nH\u00f8gni Hoydal, lstm. tj. - uttanr\u00edkism\u00e1l\n- fr\u00e1 15. september 2008: J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm. jv.\nT\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen, lstm. tj. - fiskivinnu- og tilfeingism\u00e1l\n- fr\u00e1 15. september 2008: J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm. jv.\nKristina H\u00e1foss, lstk. tj. - mentam\u00e1l\n- fr\u00e1 30. august 2008: \u00d3luva Klettskar\u00f0\n- fr\u00e1 15. september 2008: J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm. jv.\nBj\u00f8rt Samuelsen, lstk. tj. - vinnum\u00e1l\n- fr\u00e1 15. september 2008: J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm. jv.\nKarsten Hansen, lstm. mf. - f\u00edggjarm\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 3. februar 2004 - 4. februar 2008\n(Javna\u00f0arfl., F\u00f3lkafl. og Sambandsfl.)\n\nJ\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm jv. - st\u00fdrisskipan og uttanr\u00edksm\u00e1l\nHans Pauli Str\u00f8m, lstm. jv. - almanna- og heilsum\u00e1l\nJohan Dahl lstm. sb. - fiskivinnum\u00e1l\n- fr\u00e1 23. februar 2004: J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm. jv.\n- fr\u00e1 25. februar 2004: Bj\u00f8rn Kals\u00f8, lstm. sb.\nB\u00e1r\u00f0ur Nielsen lstm. sb. - f\u00edggjarm\u00e1l\n- fr\u00e1 9. mai 2007: J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm. jv.\n- fr\u00e1 15. mai 2007: Magni Laks\u00e1foss, lstm. sb\nJ\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu lstm. ff. - innanlandsm\u00e1l\n- fr\u00e1 1. desember 2005 kl. 19.00: Jacob Vestergaard, lstm. ff.\n- fr\u00e1 23. november 2007 kl. 17.00: He\u00f0in Zachariasen, lsm. ff.\n- fr\u00e1 25. januar 2008: J\u00f3annes Eidesgaard, l\u00f8gm. jv.\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni lstm. ff. - mentam\u00e1l\nBjarni Djurholm lstm. ff. - vinnum\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 6. juni 2002 - 3. februar 2004\n(Tj\u00f3\u00f0veldisfl. F\u00f3lkafl. Sj\u00e1lvst\u00fdrisfl. og Mi\u00f0fl.)\n\nAnfinn Kallsberg, l\u00f8gm ff. - st\u00fdrisskipan og uttanlandsm\u00e1l\nH\u00f8gni Hoydal vl\u00f8gm. tj. - sj\u00e1lvst\u00fdrism\u00e1l, l\u00f8gm\u00e1l \n- fr\u00e1 5. desember 2003: Anfinn Kallsberg, l\u00f8gm. ff.\nJ\u00f8rgen Niclasen lstm. ff.- fiskivinnum\u00e1l\n- fr\u00e1 14. januar 2003: Anfinn Kallsberg, l\u00f8gm. ff.\n- fr\u00e1 17. februar 2003: Jacob Vestergaard, ff\nAnnlis Bjarkhamar lstm. tj. - mentam\u00e1l\n- fr\u00e1 4. mars 2003: Anfinn Kallsberg, l\u00f8gm.ff.\n- fr\u00e1 6. mars 2003: H\u00f8gni Hoydal, vl\u00f8gm., tj.\n- fr\u00e1 17. september 2003: Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, lstm. tj.\n- fr\u00e1 5. desember 2003: Anfinn Kallsberg, l\u00f8gm. ff.\nKarsten Hansen lstm. tj. - f\u00edggjarm\u00e1l\n- fr\u00e1 5. desember 2003: Anfinn Kallsberg, l\u00f8gm. ff.\nBjarni Djurholm lstm. ff. - vinnum\u00e1l\nEy\u00f0un Eltt\u00f8r lstm. sj. - olju- og umhv\u00f8rvism\u00e1l\nBill Justinussen lstm. mf. - familju- og heilsum\u00e1l\nP\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu lstm. tj. - almannam\u00e1l\n- fr\u00e1 5. desember 2003: Anfinn Kallsberg, l\u00f8gm. ff.\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 15. mai 1998 - 6. juni 2002\n(F\u00f3lkafl., tj\u00f3\u00f0veldisfl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nAnfinn Kallsberg, l\u00f8gm., ff. - st\u00fdrisskipan og uttanlands- og kommunum\u00e1l\nH\u00f8gni Hoydal, vl\u00f8gm., tj. - sj\u00e1lvsst\u00fdris-, l\u00f8g- og nor\u00f0urlandam\u00e1l\nJohn Petersen, lstm., ff. - fiskivinnum\u00e1l\n- fr\u00e1 14. desember 1998: J\u00f8rgen Niclasen, lstm., ff.\nSignar \u00e1 Br\u00fanni, lstm., tj. - undirv\u00edsingar- og mentam\u00e1l\n- fr\u00e1 28. mars 2000: H\u00f8gni Hoydal, vl\u00f8g., tj.\n- fr\u00e1 21. juli 2000: T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen, lstm., tj.\n- fr\u00e1 14. juni 2001: \u00d3li Holm, lstm., tj.\nKarsten Hansen, lstm., tj. - f\u00edggjar- og b\u00faskaparm\u00e1l\nFinnbogi Arge, lstm., ff. - vinnum\u00e1l, t\u00f3 ikki olju- og umhv\u00f8rvism\u00e1l\n- fr\u00e1 18. august 2000: Anfinn Kallsberg, l\u00f8gm., ff.\n- fr\u00e1 28. august 2000: Bjarni Djurholm, lstm., ff.\nEy\u00f0un Eltt\u00f8r, lstm., sj. - olju- og umhv\u00f8rvism\u00e1l\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, lstm., sj. - almanna- og heilsum\u00e1l\n- fr\u00e1 26. februar 2001: S\u00e1mal Petur \u00ed Grund, lstm., sj.\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 11. juni 1996 - 15. mai 1998\n(Sambandsfl., f\u00f3lkafl., sj\u00e1lvst\u00fdrisfl. og verkamannafylkingin)\n\nEdmund Joensen, l\u00f8gm., sb. - Uttanlandsm\u00e1l og l\u00f8gm\u00e1l\nEilif Samuelsen, lstm., sb. - Umhv\u00f8rvis-, orku-, sk\u00fala-, kommunum\u00e1l\nIvan Johannesen, lstm., sb. - Vinnu-, alivinnu og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l \nAnfinn Kallsberg, ff. - F\u00edggjar- og b\u00faskaparm\u00e1l \nJohn Petersen, lstm., ff. - Fiskivinnum\u00e1l \nAxel H. Nols\u00f8e, lstm., vkmf. - Almanna-, heilsu-, arbei\u00f0ar-, tryggingar-, d\u00f3ms- og politim\u00e1l\n- okt 1996 - mars 1998: Kristian Magnussen, lstm., vkmf\n- mars 1998 - mai 1998: \u00d3li Jacobsen, lstm., vkmf \nS\u00e1mal Petur \u00ed Grund, lstm., sj. - Samskiftis- og mentanar-, fer\u00f0avinnum\u00e1l og sj\u00f3vinna\n\n(S\u00e1mal Petur \u00ed Grund var\u00f0 loystur \u00far starvi 1. des. 1997, og Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkurin t\u00f3k seg \u00far samgonguni)\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 10. september 1994 \u2013 11. juni 1996\n(Sambandsfl., javna\u00f0arfl., sj\u00e1lvst\u00fdrisfl. og verkamannafylkingin)\n\nEdmund Joensen, l\u00f8gm., sb. \u2013 St\u00fdrisskipan, uttanlandsm\u00e1l, l\u00f8gm\u00e1l, oljuvinna og almenn starvsf\u00f3lkavi\u00f0urskifti\nJ\u00f3annes Eidesgaard, varal\u00f8gm., jv. \u2013 F\u00edggjar- og b\u00faskaparm\u00e1l\nIvan Johannesen, lstm., sb. \u2013 Fiskivinnum\u00e1l og alivinna \nEilif Samuelsen, lstm., sb. - Umhv\u00f8rvis-, orku-, sk\u00fala-, kommunu- og nor\u00f0urlandam\u00e1l\nAndrias Petersen, lstm., jv. \u2013 Almanna- og heilsum\u00e1l\n\u00d3li Jacobsen, lstm. vkmf. \u2013 \u00cddna\u00f0ar-, handils- og vinnum\u00e1l, arbei\u00f0aram\u00e1l, landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l, tryggingarm\u00e1l og d\u00f3ms- og politim\u00e1l \n- fr\u00e1 des. 1995 Axel H. Nols\u00f8e, lstm., vkmf.\nS\u00e1mal Petur \u00ed Grund, lstm., sj. - Samskiftis- og mentanarm\u00e1l, fer\u00f0avinna og sj\u00f3vinna\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 24. apr\u00edl 1993 - 10. sept. 1994\n(Javna\u00f0arfl., tj\u00f3\u00f0veldisfl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nMarita Petersen, l\u00f8gm., jv. - Uttanlandsm\u00e1l og l\u00f8gm\u00e1l\nFinnbogi \u00cdsakson, vl\u00f8gm., tj. - F\u00edggjar- og b\u00faskaparm\u00e1l\nThomas Arabo, lstm., jv. - Fiskivinnu- og \u00eddna\u00f0arm\u00e1l\nJ\u00f3annes Eidesgaard, lstm., jv. - Almanna-, heilsu- og arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1l\nSignar Hansen, lstm., tj. (\u00e1 Br\u00fanni) - Umhv\u00f8rvis-, orku- og kommunum\u00e1l\nBergur Jacobsen, lstm., sj. - Mentanar-, sk\u00fala- og nor\u00f0urlandam\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 15. jan. 1991 - 24. apr. 1993\n(Javna\u00f0arfl. og f\u00f3lkaflokkurin)\n\nAtli P. Dam, l\u00f8gm., jv. til 18 jan. 1993 - Uttanlandsm\u00e1l\nJ\u00f3gvan Sundstein, vl\u00f8gm. ff. - F\u00edggjar- og kommunum\u00e1l\nThomas Arabo, lstm., jv. - \u00cddna\u00f0ar- og handilsm\u00e1l\nJ\u00f3annes Eidesgaard, lstm., jv. - Almanna-, heilsu- og arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1l\nMarita Petersen, lstm., jv. - Mentanar-, sk\u00fala- og l\u00f8gm\u00e1l\nSvend Aage Ellefsen, lstm., ff. - Samfer\u00f0slu-, umhv\u00f8rvis- og orkum\u00e1l\nJohn Petersen, lstm., ff. - Fiskivinnu- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l\n\nUmskipa\u00f0 18. jan. 1993:\nMarita Petersen, l\u00f8gm., jv. - Uttanr\u00edkism\u00e1l\nJ\u00f3gvan Sundstein, vl\u00f8gm., ff. - F\u00edggjar- og kommunum\u00e1l\nThomas Arabo, lstm., jv. - \u00cddna\u00f0ar- og sk\u00falam\u00e1l\nJ\u00f3annes Eidesgaard, lstm., jv. - Almanna-, heilsu-, arbei\u00f0smarkna\u00f0ar- og mentanarm\u00e1l\nSvend Aage Ellefsen, lstm., ff. - Samfer\u00f0slu, orku- og umhv\u00f8rvism\u00e1l\nJohn Petersen, lstm., ff. - Fiskivinnu- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 22. juni 1989 - 15. jan. 1991\n(F\u00f3lkafl., sambandsfl. og tj\u00f3\u00f0veldisfl.)\n\nJ\u00f3gvan Sundstein, l\u00f8gm., ff. - Uttanlands- og almannam\u00e1l\nSignar Hansen, vl\u00f8gm., tj. - Sk\u00fala-, mentanar- og umhv\u00f8rvism\u00e1l\nOlaf Olsen, lstm., ff. - \u00cddna\u00f0ar-, heilsu- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l\nJ\u00f3gvan Ingvard Olsen, lstm., sb. - Fiskivinnu- og orkum\u00e1l\nIvan Johannesen, lstm., sb. - F\u00edggjar-, sj\u00f3vinnu- og kommunum\u00e1l\nJ\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas, lstm., tj. - B\u00faskapar-, samfer\u00f0slu-, og nor\u00f0urlandam\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 18. jan. 1989 - 22. jun. 1989\n(F\u00f3lkafl., tj\u00f3\u00f0veldisfl., sj\u00e1lvst\u00fdrisfl. og KrFFF)\n\nJ\u00f3gvan Sundstein, l\u00f8gm., ff. - Uttanlands- og almannam\u00e1l (l\u00f3gg\u00e1va, pensj\u00f3nir o.t.)\nSignar Hansen, vl\u00f8gm., tj. - Orku-, umhv\u00f8rvis- og sk\u00falam\u00e1l\nAnfinn Kallsberg, lstm., ff. - Fiskivinnu- og kommunum\u00e1l\nFinnbogi \u00cdsakson, lstm., tj. - F\u00edggjar- og b\u00faskaparm\u00e1l, \u00fatvarp og sj\u00f3nvarp\nKarl Heri Joensen, lstm., sj. - Mentanar- og samfer\u00f0slum\u00e1l\nTordur Niclasen, lstm., KrF. - Almanna- og heilsum\u00e1l (undantiki\u00f0 l\u00f3gg\u00e1va og pensj\u00f3nir o.t.)\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 5. apr. 1988 - 18. jan. 1989\n(Javna\u00f0arfl., tj\u00f3\u00f0veldisfl., sj\u00e1lvst\u00fdrisfl. og frams\u00f3knarfl.)\n\nAtli P. Dam, l\u00f8gm., jv. - Uttanlands- og fiskivinnum\u00e1l\nJ\u00f3gvan Durhuus, vl\u00f8gm., tj. - Landb\u00fana\u00f0ar-, sk\u00fala- og heilsum\u00e1l\nVilhelm Johannesen, lstm., jv. - \u00cddna\u00f0ar- og arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1l\nJ\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas, lstm., tj. - F\u00edggjar-, b\u00faskapar- og umhv\u00f8rvism\u00e1l\nLasse Klein, lstm., sj. - Mentanar-, samskiftis- og samfer\u00f0slum\u00e1l\nKarolina Petersen, lstm., fr. - Almanna- og kommunum\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 10. jan. 1985 - 5. apr. 1988\n(Javna\u00f0arfl., tj\u00f3\u00f0veldisfl., sj\u00e1lvst\u00fdrisfl. og KrFFF)\n\nAtli P. Dam, l\u00f8gm., jv. - Uttanlands- og fiskivinnum\u00e1l\nJ\u00f3gvan Durhuus, vl\u00f8gm., tj. - Landb\u00fana\u00f0ar-, sk\u00fala-, orku- og heilsum\u00e1l\nVilhelm Johannesen, lstm., jv. - \u00cddna\u00f0ar- og l\u00f8gm\u00e1l\nJ\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas, lstm., tj. - F\u00edggjar-, b\u00faskapar- og umhv\u00f8rvism\u00e1l\nLasse Klein, lstm., sj. - Mentanar-, samskiftis- og samfer\u00f0slum\u00e1l\nNiels Pauli Danielsen, lstm., KrF. - Almanna- og kommunum\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 5. jan. 1981 - 10. jan. 1985\n(Sambandsfl., f\u00f3lkafl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl)\n\nPauli Ellefsen, l\u00f8gm., sb. - Uttanlands-, \u00eddna\u00f0ar- og arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1l\nOlaf Olsen, vl\u00f8gm., ff. - Fiskivinnu- og handilsm\u00e1l\n- fr\u00e1 1983: Anfinn Kallsberg, lstm, ff.\nEilif Samuelsen, lstm., sb. - Sk\u00fala-, almanna- og orkum\u00e1l\nP\u00e1ll Vang, lstm., ff. - Landb\u00fana\u00f0ar-, heilsu-, samfer\u00f0slu- og l\u00f8gm\u00e1l\nT\u00f3rbj\u00f8rn Poulsen, lstm., sj. - F\u00edggjar-, kommunu- og mentanarm\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 23. jan. 1979 - 5. jan. 1981\n(Javna\u00f0arfl., tj\u00f3\u00f0veldisfl. og f\u00f3lkafl.)\n\nAtli P. Dam, l\u00f8gm., jv. - Fyrisitingar- og uttanlandsm\u00e1l\n-1979: Jacob Lindenskov, lstm., jv. - Heilsu-, sosial-, \u00eddna\u00f0ar- og l\u00f8gm\u00e1l\n1979-81: Vilhelm Johannesen,  lstm., jv.\nHe\u00f0in M. Klein, lstm., tj. - Fiskivinnu- og kommunum\u00e1l\nHergeir Nielsen, lstm., tj. - Samfer\u00f0slu- og sk\u00falam\u00e1l\nDemmus Hentze, lstm., ff. - F\u00edggjarm\u00e1l\nD\u00e1njal Pauli Danielsen, lstm., ff. - Vinnu-, landb\u00fana\u00f0ar- og sk\u00falam\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 11. jan. 1975 - 23. jan. 1979\n(Javna\u00f0arfl., tj\u00f3\u00f0veldisfl. og f\u00f3lkafl.)\n\nAtli P. Dam, l\u00f8gm., jv. - Fyrisitingar- og uttanlandsm\u00e1l\nJacob Lindenskov, lstm., jv. - Heilsu-, \u00eddna\u00f0ar- og l\u00f8gm\u00e1l\nFinnbogi Isaksen, lstm., tj. - Sk\u00fala-, \u00edb\u00fa\u00f0ar- og samfer\u00f0slum\u00e1l, t\u00f3 ikki landsverkfr\u00f8\u00f0ingin\nPetur Reinert, lstm., tj. - Fiskivinnu- og kommunum\u00e1l\nDemmus Hentze, lstm., ff. - F\u00edggjarm\u00e1l\nD\u00e1njal Pauli Danielsen, lstm., ff. - Handils-, landb\u00fana\u00f0ar- og mentanarm\u00e1l, og landsverkfr\u00f8\u00f0ingin\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 12. des. 1970 - 11. jan. 1975\n(Javna\u00f0arfl., sambandsfl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nAtli P. Dam, l\u00f8gm., jv. - Uttanlands-, samfer\u00f0slu- og markna\u00f0arm\u00e1l\nPeter F. Christiansen, vl\u00f8gm., sb. - F\u00edggjar- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l\nJacob Lindenskov, lstm., jv. - Arbei\u00f0ara-, almanna- og \u00eddna\u00f0arm\u00e1l\nEli Nols\u00f8e, lstm., sb. - Fiskivinnu-, handils- og l\u00f8gm\u00e1l\nS\u00e1mal Petersen, lstm., sj. - Kommunu-, mentanar- og sk\u00falam\u00e1l\n- 1972: \u00c1sbj\u00f8rn Joensen, lstm., sj.\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 19. nov. 1968 - 12. des. 1970\n(Sambandsfl., javna\u00f0arfl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nKristian Djurhuus, l\u00f8gm., sb. - Uttanlands-, f\u00edggjar- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l\nJacob Lindenskov, lstm., jv. - Heilsu-, almanna- og \u00eddna\u00f0arm\u00e1l\nVilli S\u00f8rensen, lstm., jv. - Samfer\u00f0slu- og fiskivinnum\u00e1l\n- 1970: Atli P. Dam, lstm., jv.\nS\u00e1mal Petersen, lstm. sj. - Kommunu-, mentanar- og sk\u00falam\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 12. jan. 1967 - 19. nov. 1968\n(Javna\u00f0arfl., sambandsfl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nPetur Mohr Dam, l\u00f8gm., jv. - Uttanlands-, heilsu-, samfer\u00f0slu- og \u00eddna\u00f0arm\u00e1l\nKristian Djurhuus, vl\u00f8gm. sb. - F\u00edggjar-, landb\u00fana\u00f0ar- og fiskivinnum\u00e1l\nS\u00e1mal Petersen, lstm. sj. - Kommunu-, mentanar- og sk\u00falam\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 4. jan. 1963 - 12. jan. 1967\n(F\u00f3lkafl., tj\u00f3\u00f0veldisfl., sj\u00e1lvst\u00fdrisfl. og frambur\u00f0sfl.)\n\nH\u00e1kun Djurhuus, l\u00f8gm., ff. - Uttanlands-, heilsu- og samfer\u00f0slum\u00e1l\nErlendur Patursson, lstm., tj. - F\u00edggjar-, fiskivinnu- og l\u00f8gm\u00e1l\nKarsten Hoydal, lstm., tj. - \u00cddna\u00f0ar- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l\nNiels Winther Poulsen, lstm., sj. - Kommunu- og mentanar- og sk\u00falam\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 9. jan 1959 - 4. jan. 1963\n(Javna\u00f0arfl., sambandsfl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nPetur Mohr Dam, l\u00f8gm., jv. - Uttanlands-, almanna-, samfer\u00f0slu- og \u00eddna\u00f0arm\u00e1l\nKristian Djurhuus, lstm., sb. - Skatta-, fiskivinnu- og l\u00f8gm\u00e1l\nNiels Winther Poulsen, lstm., sj. - Kommunu-, sk\u00fala- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 18. des. 1954 - 9. jan. 1959\n(Sambandsfl., f\u00f3lkafl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nKristian Djurhuus, l\u00f8gm., sb.\nH\u00e1kun Djurhuus, lstm., ff.\n- 1957-59: Ole Jacob Jensen, lstm., ff.\nEdward Mitens, lstm., sj.\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 15. des. 1950 - 18. des. 1954\n(Sambandsfl. og f\u00f3lkafl.)\n\nKristian Djurhuus, l\u00f8gm., sb.\nThorstein Petersen, lstm., ff.\n- 1951-54: H\u00e1kun Djurhuus, lstm., ff.\nRichard Long, lstm., ff.\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri 12. mai 1948 - 15. des. 1950\n(Sambandsfl., javna\u00f0arfl. og sj\u00e1lvst\u00fdrisfl.)\n\nAndrass Samuelsen, l\u00f8gm., sb.\nKristian Djurhuus, lstm., sb.\nJ\u00f3an Petur Davidsen, lstm., jv.\nLouis Zachariasen, lstm., sj.\n\nKelda\nKeldur fr\u00e1 og vi\u00f0 17. juli 2009:\n\nKeldur \u00e1\u00f0renn 17. juli 2009:\nTinganes.fo: \"F\u00f8roya l\u00f8gmenn og landsst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1948\"\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nListar\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "17671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ragnvaldur%20Jensen", "title": "Ragnvaldur Jensen", "text": "Ragnvaldur Jensen (f\u00f8ddur 1989 \u00e1 Sandi) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum lutt\u00f3k fyri F\u00f8royar \u00e1 Paralympisku leikunum \u00ed september 2012. Venjari hansara er R\u00fani Gaardbo, sum eisini er h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Svimjifelagnum Flot.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nParalympisku Leikir 2012 \nRagnvaldur var einasti f\u00f8royingur sum lutt\u00f3k \u00e1 Paralympisku Leikunum 2012. Hann lutt\u00f3k \u00ed 100 metrar bringusvimjing \u00ed b\u00f3lkinum fyri svimjarar vi\u00f0 menningartarni (SB14). Ragnvaldur er \u00e6tta\u00f0ur av Sandi.\n\nGerman Open 2010 \nRagnvaldur lutt\u00f3k saman vi\u00f0 tveimum \u00f8\u00f0rum f\u00f8royingum \u00e1 German Open 2010 svimjistevnuni. Ragnvaldur vann 5 hei\u00f0ursmerki \u00e1 stevnuni, tr\u00fd gull og tvey silvur hei\u00f0ursmerki.\n\nEM 2009 fyri f\u00f3lk vi\u00f0 breki \nRagnvaldur lutt\u00f3k \u00e1 Evropameistastevnu \u00ed \u00cdslandi \u00ed 2009. Hann vann bronsu \u00ed 100 metrar bringu \u00e1 langgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:17.20. Hann svam eisini 100 m rygg og gj\u00f8rdist nummar fimm vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:16.86.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nISB.fo, Paralympic Games 2012\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nLuttakarar \u00e1 Paralympisku Leikunum\nSandingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989"}
{"id": "17672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Petersen", "title": "John Petersen", "text": "John Petersen (politikari)\nJohn Petersen (f\u00f3tb\u00f3ltsleikari)"}
{"id": "17675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paralympiskir%20Leikir", "title": "Paralympiskir Leikir", "text": "Paralympisku Leikirnir er ein st\u00f3r altj\u00f3\u00f0a \u00edtr\u00f3ttarstevna fyri \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk vi\u00f0 kroppsligum ella s\u00e1larligum breki. S\u00ed\u00f0an Olympisku Leikirnir v\u00f3ru hildnir \u00ed Soul \u00ed Su\u00f0urkorea \u00ed 1988 hava Paralympisku Leikirnir veri\u00f0 hildnir \u00ed sama b\u00fdi og beint eftir teir Olympisku Leikirnir. \u00cd 2012 ver\u00f0a leikirnir hildnir \u00ed London \u00ed september, har Olympisku Leikirnir fyri fr\u00edsk \u00edt\u00f3ttarf\u00f3lk v\u00f3ru hildnir \u00ed London \u00ed juli og august. Allir Palalympiskir Leikir ver\u00f0a fyriskipa\u00f0ir av Altj\u00f3\u00f0a Paralympisku Nevndini (International Paralympic Committe, stytt IPC). Paralympisku Leikirnir hava ment seg fr\u00e1 at vera ein l\u00edtil \u00edtr\u00f3ttarstevna, sum bretskir kr\u00edgsveteranar fr\u00e1 Seinna Heimsbardaga t\u00f3ku stig til \u00ed 1948 til at vera ein av heimsins st\u00f8rstu \u00edtr\u00f3ttarstevnum ella \u00edtr\u00f3ttartilt\u00f8kum. Fyrstu Paralympisku Leikirnir sum ikki bert v\u00f3ru fyri kr\u00edgsveteranar v\u00f3ru hildnir \u00ed 1960 \u00ed R\u00f3m, har 400 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk fr\u00e1 23 londum kappa\u00f0ust. S\u00ed\u00f0an 1960 hava Paralympisku Leikirnir veri\u00f0 hildnir sama \u00e1r sum Olympisku Leikirnir. Paralympisku Leikirnir ver\u00f0a fyriskipa\u00f0ir paralelt vi\u00f0 Olympisku Leikirnir. Ta\u00f0 eru b\u00e6\u00f0i summarleikir og vetrarleikir fyriskipa\u00f0ir.\n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum \nF\u00f8royar kunnu luttaka \u00e1 Paralympisku Leikunum sum egin tj\u00f3\u00f0 og undir Merkinum. T\u00e1 talan er um Olympisku Leikirnir mugu f\u00f8royingar luttaka undir donskum flaggi. Fleiri f\u00f8royingar hava luttiki\u00f0 \u00e1 paralympisku leikunum og fleiri hava eisini vunni\u00f0 hei\u00f0ursmerki \u00e1 leikunum. \u00cd 1984 lutt\u00f3ku Katrin Johansen, \u00d3lavur Kongsbak og Kristv\u00f8r Rasmussen, tey vunnu ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki. \u00c1 Paralympisku Leikunum \u00ed Seoul \u00ed 1988 vann Christina N\u00e6ss 1 gull og 1 silvur hei\u00f0ursmerki, Katrin Johansen vann eitt silvur og eitt bronsu hei\u00f0ursmerki og T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu vann eitt silvur og 2 bronsu hei\u00f0ursmerki. Johan Samuelsen lutt\u00f3k eisini \u00ed fleiri kappingum \u00ed 1988. \u00cd 1992 lutt\u00f3ku T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu og Durid Svensson. T\u00f3ra vann t\u00e1 eitt silvur hei\u00f0ursmerki. \u00cd 1996 \u00ed Atlanta vann T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu eitt silvur hei\u00f0ursmerki. Ester H\u00f8j lutt\u00f3k eisini \u00ed fleiri kappingum \u00ed 1996. \u00cd 2000 \u00ed Sydney vann Heidi Andreasen 3 silvur og eitt bronsu hei\u00f0ursmerki. Esther Hansen lutt\u00f3k eisini \u00ed 2004. \u00cd Athen 2004 vann Heidi Andreasen eitt bronsu hei\u00f0ursmerki. \u00cd 2008 lutt\u00f3k Heidi Andreasen fyri F\u00f8royar, men t\u00e1 eydna\u00f0ist ta\u00f0 henni ikki at vinna naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki. \u00cd 2012 svam Ragnvaldur Jensen fyri F\u00f8royar, men hann vann ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki. F\u00f8royar hava n\u00e6stan bara luttiki\u00f0 innan svimjing \u00e1 Paralympisku Leikunum, t\u00f3 lutt\u00f3k Heini Festirstein \u00ed bor\u00f0tennis \u00ed 1992. \u00cd 2016 skal svimjarin Krista M\u00f8rk\u00f8re luttaka fyri F\u00f8royar.\n\nVertsb\u00fdir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n Paralympic.org, F\u00f8royingar \u00e1 Paralympisku Leikunum og hei\u00f0ursmerki, um tey hava vunni\u00f0 n\u00f8kur\n ISB.fo, S\u00f8gan - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 \u00cdSB, sum er \u00edtr\u00f3ttasambandi\u00f0 fyri breka\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n Paralympic Sport TV, net-sj\u00f3nvarpskanal hj\u00e1 Altj\u00f3\u00f0a Paralympisku Nevndini (International Paralympic Committee - IPC)\nParalympisku Leikirnir \u2013 Fakta og talvur\n\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k\nOlympiskir Leikir\nParalympiskir Leikir"}
{"id": "17676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Paralympisku%20Leikunum", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 1984, og hava luttiki\u00f0 hv\u00f8rja fer\u00f0 si\u00f0an. F\u00f8royar hava ongant\u00ed\u00f0 luttiki\u00f0 \u00e1 Vetrar Paralympisku Leikunum. Svimjing er tann \u00edtr\u00f3ttargreinin har F\u00f8royar hava vunni\u00f0 \u00f8ll hei\u00f0ursmerkini \u00ed, og svimjing er eisini vi\u00f0 einum undantaki\u00f0 \u00ed 1992, t\u00e1 F\u00f8royar eisini hev\u00f0i umbo\u00f0an \u00ed bor\u00f0tennis, einasta svimjigrein, i\u00f0 F\u00f8royar hava lutti\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 Paralympisku Leikunum. Ta\u00f0 besta \u00e1ri\u00f0 fyri F\u00f8royar var 1988, t\u00e1 f\u00f8roysku luttararnir vunnu heili 7 hei\u00f0ursmerki, harav eitt var gull, sum Christina N\u00e6ss vann. Heidi Andreasen er ta\u00f0 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lki, sum hevur vunni\u00f0 flest hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar \u00e1 Paralympiaduni, hon hevur vunni\u00f0 5 hei\u00f0ursmerki: 3 silvur og 2 bronsu. F\u00fdra av hesum vann hon \u00ed 2000 og ta\u00f0 eina \u00ed 2004.\n\nListi yvir hei\u00f0ursmerki\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "17679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar%20Paralympisku%20Leikunum%20%C3%AD%201988", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 1988", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 1988 \u00ed Seoul, Su\u00f0urkorea. Ta\u00f0 v\u00f3ru f\u00fdra \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, i\u00f0 \u00f8ll v\u00f3ru svimjarar, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00e1 leikunum: Katrin D. Johansen (seinni nevnd Katrin Dagbjartsd\u00f3ttir), Christina N\u00e6ss, Johan Samuelsen og T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu.\nParalympisku Leikirnir \u00ed 1988 v\u00f3ru teir leikirnir, har F\u00f8royar kl\u00e1ra\u00f0u seg best til n\u00fa. F\u00f8roysku svimjararnir vunnu ta\u00f0 fyrsta og higartil einasta gull hei\u00f0ursmerki til F\u00f8royar, ta\u00f0 var Christina N\u00e6ss, i\u00f0 vann gull \u00ed C3 100 m rygg. Hon fekk eisini silvur \u00ed C3-4 400 metrar fr\u00ed. Katrin Johansen fekk silvur \u00ed C8 100m fr\u00ed og bronsu \u00ed C8 100m rygg. T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu fekk silvur \u00ed L6 100m fr\u00ed og bronsu \u00ed b\u00e6\u00f0i L6 400m fr\u00ed og \u00ed L6 100m firvald.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "17681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3an%20Petur%20Davidsen", "title": "J\u00f3an Petur Davidsen", "text": "J\u00f3an Petur Davidsen (f. 3. november 1890 \u00e1 Sandi d. 6. desember 1972), var politikari fyri Javna\u00f0arflokkin og hondverkari.\n\nJ\u00f3an Petur Davidsen var l\u00f8gtingslimur 1936-1970 fyri Javna\u00f0arflokkin, valdur \u00ed Sandoyar vald\u00f8mi.Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00e1rini 1948-1950 \u00ed fyrsta landsst\u00fdrinum aftan\u00e1 at Heimast\u00fdrisl\u00f3gin kom \u00ed gildi. Hann var fyrsti forma\u00f0ur \u00ed Havnar Arbei\u00f0smannafelag, i\u00f0 stovna\u00f0ist 1916.\n\nKeldur\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 269 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1890\nAndl\u00e1t \u00ed 1972\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nSandingar"}
{"id": "17682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trygvi%20Samuelsen", "title": "Trygvi Samuelsen", "text": "Trygvi Samuelsen ( f. 16. september 1907 \u00ed Fuglafir\u00f0i d. 19. februar 1985) var f\u00f8royskur politikari fyri Sambandsflokkin og sakf\u00f8rari.\n\nTrygvi Samuelsen var l\u00f8gtingslimur fyri Sambandsflokkin \u00ed 1943-1946 og 1949-1974, valdur \u00ed Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi, og sat hann \u00ed T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 1936-1964. \u00c1rini 1970-1974 var hann forma\u00f0ur fyri Sambandsflokkin. Hann var \u00fatb\u00fagvin sum l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur (cand.jur.), og var sakf\u00f8rari. Hann er sonur Andrass Samuelsen, l\u00f8gmann 1948-1950 og p\u00e1pabeiggi Lisbeth L. Petersen, sum var l\u00f8gtingskvinna 1990 til 2008.\n\nKeldur\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 347 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1907\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nFuglfir\u00f0ingar\nAndl\u00e1t \u00ed 1985"}
{"id": "17683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ole%20Jacob%20Jensen", "title": "Ole Jacob Jensen", "text": "Ole Jacob Jensen ella \u00d3la J\u00e1kup Kristian Jensen (f. 3. januar 1898 \u00ed Kv\u00edv\u00edk d. 9. apr\u00edl 1991) var tinglimur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin. \n\nOle Jacob Jensen var l\u00f8gtingslimur \u00e1rini 1943-1945 valdur \u00ed Nor\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi. \u00ed 1957-1958 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri H\u00e1kun Djurhuus, i\u00f0 var vor\u00f0in valdur \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0.\n\nHann var \u00fatb\u00fagvin skipari, og starva\u00f0ist sj\u00f3ma\u00f0ur, skipari og keypma\u00f0ur, og sat \u00ed nevndini fyri Sj\u00f3vinnubankanum \u00e1rini 1954-73, og \u00ed F\u00f8roya Skipara- og Navigat\u00f8rfelag \u00ed fleiri \u00e1r fr\u00e1 1931, harav sum forma\u00f0ur \u00ed \u00e1tta \u00e1r.\n\nKeldur\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 297 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1898\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk"}
{"id": "17685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Mikkelsen%20%281970%29", "title": "J\u00e1kup Mikkelsen (1970)", "text": "J\u00e1kup Nols\u00f8e Mikkelsen (f\u00f8ddur 14. august 1970 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, m\u00e1lma\u00f0ur. Hann er landsli\u00f0sleikari og hevur sp\u00e6lt meira enn 70 dystir fyri F\u00f8royar. Hann hevur sett heimsmet fyri at vera tann elsti f\u00f3tb\u00f3ltsm\u00e1lma\u00f0ur \u00ed heiminum, sum hevur vart m\u00e1li\u00f0 fyri s\u00edtt land \u00ed altj\u00f3\u00f0a dysti. Hetta hendi, t\u00e1 hann vardi m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum m\u00f3ti \u00cdslandi \u00ed vinardysti hin 16. august 2012 \u00e1 Laugardalsv\u00f8llinum, t\u00e1 var J\u00e1kup 42 \u00e1r og ein dag gamal. Hann er tann landsli\u00f0sleikarin hj\u00e1 F\u00f8royum, sum hevur sp\u00e6lt n\u00e6stflestar A-landsdystir. Bara Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen og \u00d3li Johannesen hevur sp\u00e6lt fleiri dystir enn J\u00e1kup.\n\nL\u00edvslei\u00f0in \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum \nJ\u00e1kup Mikkelsen byrja\u00f0i sum m\u00e1lma\u00f0ur og mi\u00f0vallaleikari hj\u00e1 K\u00cd, har hann sp\u00e6ldi vaknamannaf\u00f3tb\u00f3lt fr\u00e1 1988 til 1992. Hann sp\u00e6ldi eisini 14 dystir fyri K\u00cd \u00ed 1993 og 15 dystir \u00ed 1994. \u00cd 1990-\u00e1runum sp\u00e6ldi sp\u00e6ldi hann mest \u00ed Danmark og Noregi. Eitt stutt skifti\u00f0 sp\u00e6ldi hann eisini vi\u00f0 skotska felagnum Partick Thistle S\u00ed\u00f0an flutti hann heimaftur til F\u00f8roya, har hann fyrst sp\u00e6ldi vi\u00f0 K\u00cd \u00ed 2004, s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 B36 fr\u00e1 2005 til 2007. \u00cd 2008 og 09 sp\u00e6ldi hann aftur vi\u00f0 barnd\u00f3msfelagnum K\u00cd, og s\u00ed\u00f0an 2010 hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00cdF.\nT\u00e1 J\u00e1kup sp\u00e6ldi \u00ed Danmark sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Herf\u00f8lge BK \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd 1999/2000 t\u00e1 Herf\u00f8lge vann meistaraheiti\u00f0 sp\u00e6ldi J\u00e1kup vi\u00f0 allar dystir uttan tveir. Hann gj\u00f8rdist tann fyrsti f\u00f8royingurin sum vann steypakapping uttanfyri F\u00f8royar. J\u00e1kup sp\u00e6ldi b\u00e1\u00f0ir dystirnir vi\u00f0 Herf\u00f8lge m\u00f3ti Rangers \u00ed 2000/2001 Champions League innlei\u00f0andi umfar og f\u00fdra dystir afturat \u00ed UEFA Cup ta\u00f0 kappingar\u00e1ri\u00f0. Hann sp\u00e6ldi 136 dystir fyri Herf\u00f8lge BK. Eftir at hava sp\u00e6lt vi\u00f0 Herf\u00f8lge \u00ed 5 \u00e1r vunnu hann og felag hansara danska meistaraheiti\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nNational Football Teams\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nB36 leikarar\n\u00cdF leikarar\nK\u00cd leikarar"}
{"id": "17687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norskar%20hvalast%C3%B8%C3%B0ir", "title": "Norskar hvalast\u00f8\u00f0ir", "text": "Listi yvir norskar hvalast\u00f8\u00f0ir. Normenn h\u00f8vdu 214 hvalast\u00f8\u00f0ir kring heimin, harav v\u00f3ru 7 \u00ed F\u00f8royum. Hvalast\u00f8\u00f0in vi\u00f0 \u00c1ir er tann einasta norska hvalast\u00f8\u00f0in sum enn er til \u00e1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu.\n\nKeldur \n\nHvalast\u00f8\u00f0ir\nListar"}
{"id": "17689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Winther%20Poulsen", "title": "Niels Winther Poulsen", "text": "Niels Christoffer Winther Poulsen (f. 3. oktober 1902 \u00ed Skopun d. 19. mars 1990) var politikari og l\u00e6rari.\n\nNiels Winther Poulsen\u00a0var landsst\u00fdrisma\u00f0ur 1959-62 og 1963-67 umbo\u00f0andi Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin, og var \u00a0bygdar\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Sumbiar kommunu 1935-39, og bygdar\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Skopunar kommunu 1950-58.\n\nHann fekk l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 Jonstrup seminarium 1928, og starva\u00f0ist sum l\u00e6rari \u00ed Hvalba 1928-31, \u00ed Sumba 1932-40 og \u00ed Skopun 1940-69, undantikin skei\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var\u00a0nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag 1956-59.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 341 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1902\nAndl\u00e1t \u00ed 1990"}
{"id": "17690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Villi%20S%C3%B8rensen", "title": "Villi S\u00f8rensen", "text": "Vilhelm Martin \u00abVilli\u00bb S\u00f8rensen (f. 5. desember 1923 \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, d. 1. januar 1970) var l\u00e6rari, bla\u00f0stj\u00f3ri og politikari fyri Javna\u00f0arflokkin.\u00a0\n\nVilli S\u00f8rensen var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1954, og arbeiddi sum l\u00e6rari \u00ed Klaksv\u00edk 1955\u20131970. Hann var eisini bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Sosialinum 1950\u20131968. Tann 19. november 1968 var\u00f0 hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed samfer\u00f0slu- og fiskivinnum\u00e1lum \u00ed tri\u00f0ja landsst\u00fdrinum hj\u00e1 Kristiani Djurhuus. S\u00f8rensen doy\u00f0i, me\u00f0an hann sat sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur, tann 1. januar 1970, og var\u00f0 Atli Dam valdur at eftirfylgja hann.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 353. (Logting.fo\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 1970\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar"}
{"id": "17691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eli%20Nols%C3%B8e", "title": "Eli Nols\u00f8e", "text": "Eli Nols\u00f8e (f. 28. mars 1920 \u00ed V\u00e1gi, d. 20. november 1996) var skrivstovuma\u00f0ur og politikari fyri Sambandsflokkin.\n\nEli Nols\u00f8e var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnu-, handils- og l\u00f8gm\u00e1lum\u00a01970\u20131975 og valdur \u00e1 L\u00f8gting \u00e1rini 1978-1984.\n\nHann hev\u00f0i studentspr\u00f3gv og\u00a0skrivstovu\u00fatb\u00fagving. \u00cd s\u00ednum l\u00edvi arbeiddi hann sum kont\u00f3rma\u00f0ur \u00e1 s\u00fdslumanskont\u00f3rinum \u00ed Klaksv\u00edk, hj\u00e1 J.F. Kj\u00f8lbro, hj\u00e1  SEV, hj\u00e1 R\u00e1\u00f0num fyri fer\u00f0slutrygd og hj\u00e1 Arbei\u00f0eftirlitinum. Eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 var hann eisini l\u00e6raravikarur.\n\nEli Nols\u00f8e er p\u00e1pi kendu t\u00f3nleikararnar Rana Nols\u00f8e og Ey\u00f0un Nols\u00f8e \u00far t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Fr\u00e6ndur.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 327 (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nAndl\u00e1t \u00ed 1996\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asbj%C3%B8rn%20Joensen", "title": "Asbj\u00f8rn Joensen", "text": "Asbj\u00f8rn Joensen (f. 11. juli 1927 \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk, d. 21. oktober 1993) var politikari fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin og stj\u00f3ri fyri tekniska sk\u00fala \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nAsbj\u00f8rn Joensen sat sum l\u00f8gtingslimur fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1974-1988 og 1990-1993 valdur \u00ed Nor\u00f0oya vald\u00f8mi. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed kommunu-, mentanar- og sk\u00falam\u00e1lum\u00a0\u00e1rini 1972-1975. \u00c1rini 1966-1972 var hann forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Kommunufelag, og var hann limur \u00ed st\u00fdrinum fyri SEV \u00e1rini 1977-81, harav var hann forma\u00f0ur \u00ed 1978-1981. Hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edkar B\u00fdr\u00e1\u00f0 1966-1980, harav borgarstj\u00f3ri \u00ed kommununi 1966-1968.\n\nHann var \u00fatb\u00fagvin maskinmeistari \u00ed 1951 og verkfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1959. Hann var stj\u00f3ri fyri Tekniska sk\u00fala \u00ed Klaksv\u00edk 1966-91.\n\nKeldur\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 298. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir verkfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 1993"}
{"id": "17694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Demmus%20Hentze", "title": "Demmus Hentze", "text": "Demmus Hentze (f\u00f8ddur 4. desember 1923 \u00e1 Sandi, dey\u00f0ur 3. januar 2016 \u00ed T\u00f3rshavn) var advokatur og politikari fyri F\u00f3lkaflokkin.\nDemmus Hentze var\u00f0\u00a0l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur (cand.jur.) fr\u00e1 Keypmannahavnar Universiteti \u00ed 1952. Hann var\u00f0 advokatfulltr\u00fai \u00ed 1953, landsr\u00e6ttarsakf\u00f8rari \u00ed 1958 og hev\u00f0i egi\u00f0 advokatvirki, Advokatskrivstovan Hentze, 1981\u20132010. Demmus Hentze var brasilianskur konsul \u00ed F\u00f8royum.\n\nDemmus Hentze var valdur \u00e1 L\u00f8gting \u00ed Sandoyar vald\u00f8mi 1966-1974 og 1978-1980 (undantikin t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur). Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum 1975-1981. Hann gavst \u00ed politikki eftir skei\u00f0i\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur, sum enda\u00f0i 5. januar \u00ed 1981.\n\nFamilja \nDemmus Hentze var\u00f0 giftur vi\u00f0 Helenu, f\u00f8dd Debes. Tey \u00e1ttu d\u00f8turnar Turi\u00f0 Debes Hentze, sum er advokatur, Berglj\u00f3t Debes Hentze, sum starvast \u00ed Kringvarpinum og Annu Debes Henze, sum er s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nKeldur\n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 286 (PDF)\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir \nAdvokatskrivstovan\u00a0Hentze\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nSandingar\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "17695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lisbeth%20Nebelong", "title": "Lisbeth Nebelong", "text": "Lisbeth Nebelong (f\u00f8dd 1955 \u00ed Keypmannahavn) er ein donsk bla\u00f0kvinna, rith\u00f8vundur, merkonom og Master of Public Management. Hon hevur tilkn\u00fdti til F\u00f8royar vi\u00f0 ta\u00f0 at hon \u00ed barna- og ungd\u00f3ms\u00e1rum b\u00fa\u00f0i \u00ed F\u00f8royum \u00ed n\u00f8kur \u00e1r vi\u00f0 familju s\u00edni. T\u00e1 hon skriva\u00f0i s\u00edna fyrstu skalds\u00f8gu var ta\u00f0 vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 ungd\u00f3mst\u00ed\u00f0ini \u00ed F\u00f8royum. Skalds\u00f8gan, sum kom \u00fat \u00ed 2003, eitur N\u00e5r engle synger Mozart. Fimm \u00e1r seinni kom skalds\u00f8gan F\u00e6r\u00f8blues, sum eisini gongur fyri seg \u00ed F\u00f8royum og er framhald av t\u00ed fyrru. Tri\u00f0ja b\u00f3kin \u00ed F\u00f8roya-trilogi hennara kom \u00fat \u00ed 2014. Umframt skalds\u00f8gurnar hevur hon eisini givi\u00f0 b\u00f8kur \u00fat um b\u00faskap og fer\u00f0ing, hon hevur eitt n\u00fa skriva\u00f0 Turen g\u00e5r til F\u00e6r\u00f8erne, sum Politikens Forlag hevur givi\u00f0 \u00fat.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur \n2016 - F\u00e6r\u00f8 blues trilogien - N\u00e5r engle spiller Mozart, F\u00e6r\u00f8 blues - drengen med celloen, M\u00f8de i mol, Hovedland, 703 s\u00ed\u00f0ur.\n2014 - M\u00f8de i mol, Hovedland, 215 s\u00ed\u00f0ur\n2008 - F\u00e6r\u00f8blues, Hovedland, 399 s\u00ed\u00f0ur.\n2003 - N\u00e5r engle spiller Mozart, elkjaeroghansen, 296 s\u00ed\u00f0ur.\n\nA\u00f0rar b\u00f8kur og \u00fatg\u00e1vur \nSund \u00f8konomi - s\u00e5dan, 2009\nR\u00e5d til at leve, 2004\nSund \u00f8konomi - flere penge, mere frihed, 2000\nBedre r\u00e5d - en h\u00e5ndbog om \u00f8konomi for kvinder, samman vi\u00f0 Vibeke Abel, 1996\njeg gifter mig kun \u00e9n gang, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum, 1996\nPas p\u00e5 pengene i parforholdet, 1994\nP\u00e5 spanden - h\u00e5ndbog for pengel\u00f8se, 1993\nPenge - vejen til god \u00f8konomi og bedre livskvalitet, 1992\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Lisbeth Nebelong\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955\nDanskir rith\u00f8vundar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar"}
{"id": "17696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olaf%20Olsen", "title": "Olaf Olsen", "text": "Olaf Olsen (f. 17. apr\u00edl 1935 \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i) er fyrrverandi vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari fyri F\u00f3lkaflokkin. \n\nOlaf Olsen er \u00fatb\u00fagvin st\u00fdrima\u00f0ur 1959 og skipsf\u00f8rari 1965 vi\u00f0 pr\u00f3gvi fr\u00e1 Danmarks Tekniske H\u00f8jskole 1967. Hann starva\u00f0ist sum skipari i 1959-71, sum stj\u00f3ri fyri P/F V\u00f3nini 1971-81 og 1983-89, og sum stj\u00f3ri fyri P/F Beta 1977-81, 1983-89 og 1994-2004.\n\nOlaf Olsen var l\u00f8gtingslimur t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1980-1994 og landsst\u00fdrisma\u00f0ur 1981-1983 \u00ed fiskivinnu- og handilsm\u00e1lum og \u00ed 1989-1991 \u00ed \u00eddna\u00f0ar-,\u00a0heilsu- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lum. Hann var nevndarlimur \u00ed Fiskivinnur\u00e1\u00f0num 1979-80, nevndarforma\u00f0ur fyri Fiskamarkna\u00f0i F\u00f8roya fr\u00e1 1993.Hann var var\u00f0a l\u00f8gma\u00f0ur hj\u00e1 J\u00f3gvan Sundstein 1989 - 91, og var hann \u00ed nevndini fyri F\u00f8roya Banka 1979-89 og 1991-93.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 332. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eilif%20Samuelsen", "title": "Eilif Samuelsen", "text": "Torben Eilif Lindenskov Samuelsen (f. 22. mai 1934 \u00ed Fuglafir\u00f0i) er fyrrverandi l\u00e6rari og politikari fyri Sambandsflokkin.\n\nEilif Samuelsen fekk l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 Haslev seminarium \u00ed 1958. Hann starva\u00f0ist sum l\u00e6rari \u00ed Fuglafir\u00f0i 1958-59, \u00ed Hvalv\u00edk 1959-65, T\u00f3rshavnar kommunusk\u00fala 1965-68 og Venjingarsk\u00falanum 1968-99.\n\nHann var l\u00f8gtingslimur 1978-1990, skei\u00f0ini sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur undantikin. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed sk\u00fala-, almanna- og orkum\u00e1lum \u00e1rini\u00a01981-1985 og \u00ed umhv\u00f8rvis-, orku-, sk\u00fala-, kommunu- og nor\u00f0urlandam\u00e1lum \u00e1rini 1994-1998. Hann var bygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Hvalv\u00edkar kommunu 1963-1965.\n\nHann var\u00a0forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelag 1968-1980, \u00ed Landssk\u00falar\u00e1\u00f0num 1992-94, \u00ed Mentanargrunni F\u00f8roya L\u00f8gtings 1986-94 og 1998-2000, forma\u00f0ur \u00ed T\u00f3rshavnar Musikksk\u00fala 1988-1998.\n\nEilif Samuelsen er abbasonur Andrass Samuelsen, sum var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur 1948-1950.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 346. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nFuglfir\u00f0ingar"}
{"id": "17698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Vang", "title": "P\u00e1ll Vang", "text": "P\u00e1ll Vang (f. 8. august 1949 \u00e1 Tv\u00f8royri) er fyrrverandi l\u00e6rari og politikari fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nP\u00e1ll Vang t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 Holb\u00e6k seminarium 1973. Eftir sta\u00f0i\u00f0 l\u00e6rarapr\u00f3gv arbeiddi hann sum l\u00e6rari \u00e1 Venjingarsk\u00falanum \u00ed Havn 1974-75, \u00e1 Tv\u00f8royri 1975-86 og \u00ed Trongisv\u00e1gi 1994. Hann hev\u00f0i meklaravirki 1986-93. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed\u00a0landb\u00fana\u00f0ar-, heilsu-, samfer\u00f0slu- og l\u00f8gm\u00e1lum \u00e1rini\u00a01981-1985 umbo\u00f0andi F\u00f3lkaflokkin. \u00a0Hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Tv\u00f8royrar kommunu 1985-2000, harav b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur 1993-96 og 1997-2000.\n\nHann hevur veri\u00f0 nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya brunatrygging og \u00ed st\u00fdrinum fyri Su\u00f0uroyar sj\u00fakrah\u00fas. Hann var forma\u00f0ur \u00ed Kommunub\u00f3lkinum 1993-96.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 356. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rbj%C3%B8rn%20Poulsen", "title": "T\u00f3rbj\u00f8rn Poulsen", "text": "T\u00f3rbj\u00f8rn Poulsen (f. 25. januar 1932 \u00ed T\u00f3rshavn - d. 7. november 2014) var ein f\u00f8royskur verkfr\u00f8\u00f0ingur og politikari fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\nT\u00f3rbj\u00f8rn Poulsen var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjar-, kommunu- og mentanarm\u00e1lum \u00e1rini 1981-1985. og var tingma\u00f0ur fyri\u00a0Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin \u00ed 1988-1990.\n\nHann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sivilverkfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1959, og starva\u00f0ist sum lei\u00f0ari \u00e1 Loranst\u00f8\u00f0ini \u00e1 Eggjunum \u00ed V\u00e1gi 1959-62, og sum verkfr\u00f8\u00f0ingur hj\u00e1 Post- og telegrafverkinum \u00ed Danmark 1962-73, sum deildarlei\u00f0ari \u00e1 Telefonverkinum 1973-97, undantiki\u00f0 skei\u00f0i\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\u00a0\n\nHann var limur \u00ed T\u00f3rshavnar L\u00edkningarnevnd 1985-88, St\u00fdrislimur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 1985-91 og 1996-97, limur \u00ed Yvirfri\u00f0ingarnevndini fr\u00e1 1991, og st\u00fdrislimur \u00ed Nordens Institut i Gr\u00f8nland/NAPA 1998-2000.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 342. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2014\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir verkfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "17700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Durhuus", "title": "J\u00f3gvan Durhuus", "text": "J\u00f3gvan A. Olafsson Durhuus (f. 19. februar 1938 \u00ed Vestmanna) er fyrrverandi postavgrei\u00f0sluma\u00f0ur og politikari fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin. Hann hevur studentspr\u00f3gv. Hann hevur siti\u00f0 \u00ed nevndini fyri Tryggingarsamband F\u00f8roya. Durhuus er giftur vi\u00f0 Herv\u00f8r Hanusard\u00f3ttir Durhuus (f\u00f8dd H\u00f8gadals\u00e1), d\u00f3ttir Hanus vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1.\n\nJ\u00f3gvan Durhuus var tinglimur 1970-1980, 1984-1990 og 1994-2002, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 skei\u00f0unum sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur 1985-1989, valdur \u00ed Nor\u00f0steymoyar vald\u00f8mi. S\u00ed\u00f0an var hann fyrsti varama\u00f0ur fyri Nikl\u00e1a Petersen til 2004. \n\nDurhuus var landb\u00fana\u00f0ar-, sk\u00fala-, orku- og heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1985 til 1988, og s\u00ed\u00f0an landb\u00fana\u00f0ar-, sk\u00fala- og heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1988 til 1989. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var hann eisini varal\u00f8gma\u00f0ur, og \u00d8ssur av Steinum m\u00f8tti \u00e1  Tingi fyri hann.  \nDurhuus var limur \u00ed \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0num fr\u00e1 1996\u20132001, og var forma\u00f0ur \u00ed r\u00e1\u00f0num fr\u00e1 1999 til 2000.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n1998-2002 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n1998-2002 limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n1994-1998 limur \u00ed Uttanlandsnevndini\n1989-1990 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n1989-1990 limur \u00ed Fiskar\u00ednevndini \n1989-1989|forma\u00f0ur \u00ed Fiskar\u00ednevndini\n1984-1985 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n1980 forma\u00f0ur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n1978-1980 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n1974-1978 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 274. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nVaral\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nVestmenningar"}
{"id": "17702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3nger%C3%B0%20Purkh%C3%BAs", "title": "J\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas", "text": "J\u00f3nger\u00f0 Jensina Purkh\u00fas (f. 22. januar 1937 \u00ed Klaksv\u00edk) er b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur (cand.polit) og fyrrverandi landsst\u00fdriskvinna og l\u00f8gtingslimur fyri Tj\u00f3veldisflokkin. Hon var fyrsta kvinna \u00ed Landsst\u00fdrinum.\n\nJ\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas var sum fyrsta f\u00f8royska kvinna \u00fatb\u00fagvin sum cand.polit. \u00ed 1972  og starva\u00f0ist um fulltr\u00fai \u00ed F\u00f8roya Landsst\u00fdri \u00ed 1975-1985 og fr\u00e1 1991-(\u00f3kent fr\u00e1faringar\u00e1r).\u00a0\n\nHon var fyrsta kvinna at sita sum landsst\u00fdrisf\u00f3lk t\u00e1 hon tra\u00f0ka\u00f0i til \u00ed landsst\u00fdrissess tann 10. januar 1985. Hon sat sum landsst\u00fdriskvinna \u00ed f\u00edggjar-, b\u00faskapar- og umhv\u00f8rvism\u00e1lum 1985-1989 og \u00ed b\u00faskapar-, samfer\u00f0slu-, og nor\u00f0urlandam\u00e1lum 1989-1991 og sat \u00e1 L\u00f8gtingi 1988-1989.\n\nHon hevur siti\u00f0 \u00ed nevndini fyri \u00cdleggingargrunninum fyri F\u00f8royar 1978-1982, og \u00ed F\u00f8royagrunninum og Tingmannar\u00e1\u00f0 \u00fatnor\u00f0urs n\u00f8kur \u00e1r.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 342. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "17703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lasse%20Klein", "title": "Lasse Klein", "text": "Lasse Klein (f. 8. oktober 1950 \u00ed Klaksv\u00edk) er fyrrverandi politikari fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\nHann hev\u00f0i Handislssk\u00fala\u00fatb\u00fagving \u00ed Bretlandi \u00ed 1973, og starva\u00f0ist hann sum skrivari hj\u00e1 F\u00f8roya Kommunufelag 1973-1978, sum bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Oyggjat\u00ed\u00f0indum 1973-1978, og sum b\u00f3khaldari s\u00ed\u00f0an 1978.\n\nLasse Klein sat \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num \u00ed Runav\u00edkar kommunu \u00e1rini 1984-1985, til hann var\u00f0 landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed\u00a0mentanar-, samskiftis- og samfer\u00f0slum\u00e1lum \u00e1rini 1985-1989 umbo\u00f0andi\u00a0Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Hann var valdur \u00e1 L\u00f8gting 1988-1998.\n\n. Hann var l\u00f8gtingsforma\u00f0ur 1993-1994.\n\nHann sat \u00ed nevndini fyri Landsk\u00falar\u00e1\u00f0num \u00e1rini 1980-1985.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 311. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Pauli%20Danielsen", "title": "Niels Pauli Danielsen", "text": "Niels Pauli Danielsen (f. 6. desember 1938 \u00e1 Tv\u00f8royri) er fyrrverandi prestur og politikari fyri Kristiligi F\u00f3lkaflokkin.\n\nHann fekk gudfr\u00f8\u00f0iligt emb\u00e6tispr\u00f3gv (cand.theol.) fr\u00e1 Keypmannahavnar universiteti \u00ed 1968, og starva\u00f0ist hann sum s\u00f3knarprestur \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i 1968-73, \u00e1 Strondum og Sk\u00e1la 1973-80, og \u00ed Klaksv\u00edk 1980-2009. Hann hev\u00f0i farloyvi fr\u00e1 prestastarvinum 1985-88.\n\nNiels Pauli Danielsen var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed\u00a0almanna- og kommunum\u00e1lum \u00ed 1985-1988, og l\u00f8gtingslimur 1988-1994, umbo\u00f0andi\u00a0Kristiligi F\u00f3lkaflokkin. Hann var\u00a0bygdarr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Vi\u00f0arei\u00f0is kommunu 1970-74 (harav bygdar\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur 1971-74) og \u00ed Sj\u00f3var kommunu 1977-80.\n\nKeldur \n\nDahl, \u00c1rni (2002). \u00abNiels Pauli Danielsen\u00bb.\u00a0L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 269. (PDF)\n P\u00f3l \u00e1 Kletti (14. juni 2013).\u00a0\u00abFr\u00e1farnir prestar \u00ed F\u00f8royum: Niels Pauli Danielsen\u00bb. kristin.fo.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nL\u00f8gtingslimir\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karolina%20Petersen", "title": "Karolina Petersen", "text": "Karolina Petersen (f. 27. september 1924 \u00e1 Toftum) er fyrrverandi sosialarbei\u00f0ari og landsst\u00fdriskvinna fyri Frams\u00f3knarflokkin.\n\nHon var fyrist\u00f8\u00f0ukvinna fyri ALV 1956-99, og fyri\u00a0T\u00f3rshavnar privata vistarheim fyri breka\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 1965. Hon hevur siti\u00f0 \u00ed st\u00fdrinum fyri Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0, og veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed nevndini fyri\u00a0Hotel T\u00f3rshavn 1976-86.\n\nHon var landsst\u00fdriskvinna \u00ed almanna- og kommunum\u00e1lum \u00ed 1988-1989.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 337. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki"}
{"id": "17708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Signar%20%C3%A1%20Br%C3%BAnni", "title": "Signar \u00e1 Br\u00fanni", "text": "Signar \u00e1 Br\u00fanni (f\u00f8ddur\u00a0Hansen\u00a010. februar 1945 \u00ed Fuglafir\u00f0i) er fyrrverandi l\u00e6rari og politikari fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin.\n\nSignar \u00e1 Br\u00fanni fekk l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1969, og hevur hann starvast sum l\u00e6rari \u00e1 Strondum 1969-73 og \u00ed Fuglafir\u00f0i fr\u00e1 1973, \u00e1rini sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur undantikin.\n\nHann sat sum l\u00f8gtingsmaur t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini 1970-1980 og 1984-2002, undantikin skei\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed orku-, umhv\u00f8rvis- og sk\u00falam\u00e1lum \u00ed 1989, \u00ed sk\u00fala-, mentanar- og umhv\u00f8rvism\u00e1lum \u00ed 1989-1991, \u00ed umhv\u00f8rvis-, orku- og kommunum\u00e1lum 1993-1994 og \u00ed undirv\u00edsingar- og mentam\u00e1lum \u00ed 1998-2000.\n\nHann hevur siti\u00f0 \u00ed nevndini fyri Landssk\u00falar\u00e1\u00f0num 1979-1989 og 1991-1993, \u00ed Mentanargrunninum 1972-1988 og \u00ed Kirkjustj\u00f3rnini \u00ed n\u00f8kur \u00e1r.\n\nSignar \u00e1 Br\u00fanni skifti eftirnavn fr\u00e1 Hansen t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1990'-\u00e1runum.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 259-260. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nFuglfir\u00f0ingar"}
{"id": "17710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karl%20Heri%20Joensen", "title": "Karl Heri Joensen", "text": "Karl Heri Joensen (f. 11. november 1955 \u00ed Klaksv\u00edk) er b\u00f3ndi og fyrrverandi politikari fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin. \n\nKarl Heri Joensen hevur \u00fatb\u00fagving sum skrivstovuma\u00f0ur og urtagar\u00f0sma\u00f0ur. Hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini 1985\u20131988 og 1993\u20132004. I 2004 tapti hann vali\u00f0 um eina b\u00fdr\u00e1\u00f0sess Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokksins vi\u00f0 3 atkv\u00f8\u00f0um, og stilla\u00f0i ikki upp aftur \u00ed 2008.\n\nKarl Heri Joensen var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentanar- og samfer\u00f0slum\u00e1lum fr\u00e1 18. januar til 22. juni 1989. Hann var seinni 1. varama\u00f0ur \u00e1 l\u00f8gtingi fyri Asbj\u00f8rn Joensen, og var fastur l\u00f8gtinglimur fr\u00e1 21. oktober 1993, t\u00e1 Asbj\u00f8rn Joensen anda\u00f0ist.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 301. (PDF)\n\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955\nL\u00f8gtingslimir\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tordur%20Niclasen", "title": "Tordur Niclasen", "text": "Tordur Niclasen (f. 20. apr\u00edl 1950 i S\u00f8rv\u00e1gi) er sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingur og fyrrverandi politikari fyri Kristiligi F\u00f3lkaflokkin og seinni Mi\u00f0flokkin.\n\nTordur Niclasen hevur veri\u00f0 lei\u00f0ari fyri Eysturoyar Ellis- og R\u00f8ktarheim  s\u00ed\u00f0an 1983.\n\nHann var l\u00f8gtingslimur fr\u00e1 1984 til 1998, og umbo\u00f0a\u00f0i Kristiliga F\u00f3lkaflokkin (1984\u20131994) og Mi\u00f0flokkin (1994\u20131998). Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almanna- og heilsum\u00e1lum fr\u00e1 18. januar til 22. juni 1989. \n\nTordur Niclasen var borgarstj\u00f3ri i Ei\u00f0is kommunu fr\u00e1 2001 til 2009, t\u00e1 hann valdi ikki at stilla uppaftur.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 323. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Mi\u00f0flokkinum"}
{"id": "17713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20Reinert", "title": "Petur Reinert", "text": "Petur Reinert (1978) - f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsd\u00f3mari\nPetur Reinert (1923) - f\u00f8royskur politikari, rei\u00f0ari og l\u00e6kni"}
{"id": "17715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1njal%20Pauli%20Danielsen%20%281919-2010%29", "title": "D\u00e1njal Pauli Danielsen (1919-2010)", "text": "D\u00e1njal Pauli Danielsen (f. 2. desember 1919 \u00e1 Velbasta\u00f0i, d. 24. desember 2010), var kongsb\u00f3ndi og politikari fyri F\u00f3lkaflokkin. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur 1975-1981. Hann var giftur vi\u00f0 systir rith\u00f8vundan J\u00f8rgen-Frantz Jacobsen. Hann t\u00f3k landb\u00fana\u00f0ar \u00fatb\u00fagvin \u00ed \u00cdslandi og t\u00f3k vi\u00f0 festinum \u00e1 Velbasta\u00f0 sum ta\u00f0 14. \u00e6ttarli\u00f0i\u00f0.  Hann var st\u00fdrislimur \u00ed F\u00f8roya Jar\u00f0arr\u00e1\u00f0 1957\u20131975, ta\u00f0 mesta av t\u00ed\u00f0ini sat hann sum forma\u00f0ur. Hann var eisini forma\u00f0ur \u00ed st\u00fdrinum fyri SEV 1963\u20131975 og st\u00fdrislimur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 1980\u20131998 (t\u00f3 ikki \u00ed f\u00fdra \u00e1r). Ta\u00f0 var eisini hann, i\u00f0 saman vi\u00f0 Erlendi Paturssyni arbeiddu fyri at f\u00e1a Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 av fyrstan t\u00ed\u00f0. Hann var fyrsti skrivarin hj\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum, og var hann \u00ed starvinum fram til 1970-\u00e1rini. Mitt \u00ed 1970-\u00e1runum var\u00f0 hann valdur til landsst\u00fdrismann \u00ed vinnu- landb\u00fana\u00f0ar- og mentam\u00e1lum 1975-79, sj\u00e1lvt um hann ikki var valdur inn \u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0, og s\u00ed\u00f0an var hann valdur til landsst\u00fdrismann \u00ed vinnu- landb\u00fana\u00f0ar- og sk\u00falam\u00e1lum  1979\u20131981. Hann fekk nor\u00f0urlendskan hei\u00f0ur \u00ed 1994, Jacob Letterstedts nordiska f\u00f6rtj\u00e4nstmedalj, fyri s\u00edtt arbei\u00f0i innan nor\u00f0urlendskt samstarv.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8royskir b\u00f3ndir\nVelbasta\u00f0f\u00f3lk\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "17717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20H%C3%A1berg", "title": "Petur H\u00e1berg", "text": "Petur William H\u00e1berg, t\u00f3nleikari, (f. 1982)m.a. kendur fr\u00e1 rockt\u00f3nleikab\u00f3lkinum Bet You Are William, har hann var forsangari.\nPetur William H\u00e1berg, (1914-1984) tr\u00fabo\u00f0ari og skald, hevur fingi\u00f0 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens.\n\nS\u00ed eisini \nH\u00e1berg"}
{"id": "17718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1njal%20Pauli%20Danielsen", "title": "D\u00e1njal Pauli Danielsen", "text": "D\u00e1njal Pauli Danielsen (1919-2010) - b\u00f3ndi \u00e1 Velbasta\u00f0 og landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin.\n D. P. Danielsen (1913-1991) \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi, sakf\u00f8rari og rith\u00f8vundur."}
{"id": "17724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matador", "title": "Matador", "text": "Matador (sp\u00e6l)\nMatador (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0)"}
{"id": "17725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matador%20%28sj%C3%B3nvarpsr%C3%B8%C3%B0%29", "title": "Matador (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0)", "text": "Matador er ein donsk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed 24 p\u00f8rtum, framleidd 1978-1981. R\u00f8\u00f0in er instruera\u00f0 av Erik Balling eftir hugskoti hj\u00e1 Lise N\u00f8rgaard, sum saman vi\u00f0 Paul Hammerich, Karen Smith og Jens Louis Petersen skriva\u00f0i handriti\u00f0, me\u00f0an teknarin Arne Ungermann st\u00f3\u00f0 fyri teimum l\u00f8ttu vignettunum, sum innlei\u00f0a og enda hv\u00f8nn av teimum 24 p\u00f8rtunum. T\u00f3nleikatemai\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini er komponera\u00f0 av Bent Fabricius-Bjerre.\n\nR\u00f8\u00f0in fylgir l\u00edvinum \u00ed einum donskum landsb\u00fdi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1929-1947. H\u00f8vu\u00f0sper\u00f3nurin, Mads Andersen-Skjern, kemur \u00ed 1929 sum handilsreisandi til stati\u00f3nsb\u00fdin Korsb\u00e6k. Hann leggur skj\u00f3tt til merkis, at vinnul\u00edvi\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er st\u00f8\u00f0ga\u00f0 upp, so hann fer \u00ed holt vi\u00f0 at lata upp ein kl\u00e6dnahandil, sum vinnur kappingina vi\u00f0 hin higartil einasta handilin av hasum slagnum \u00ed b\u00fdnum, Damernes Magasin.\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in teknar eina f\u00edna mynd av t\u00ed\u00f0ini undir kreppuni \u00ed 1930-\u00e1runum og av Danmark undir t\u00fdsku hersetingini. Hyggjarin fylgir l\u00edvinum hj\u00e1 familjunum, og r\u00f8\u00f0in gevur samstundis eina v\u00e6lrakta t\u00ed\u00f0armynd. \u00cdbl\u00e1sturin fr\u00e1 eitt n\u00fa t\u00ed ensku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Upstairs, downstairs (danska heiti\u00f0 var: Herskab og tjenestefolk) er t\u00fd\u00f0ulugur, men sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in Matador er \u00e1l\u00edkav\u00e6l sera donsk \u00ed s\u00ednum \u00fattrykki og gj\u00f8rdist serliga v\u00e6leydna\u00f0 orsaka\u00f0 av fr\u00e1l\u00edkum framf\u00f8rslum av fleiri av bestu sj\u00f3nleikarunum \u00ed Danmark. Fleiri av teimum leikandi mugu \u00ed dag, fleiri \u00e1r seinni, enn finna seg \u00ed at ver\u00f0a sett \u00ed samband vi\u00f0 tann leiklut, i\u00f0 tey sp\u00e6ldu \u00ed Matador.\n\nR\u00f8\u00f0in er blivin ein danskur klassikari og ein av best eydna\u00f0u sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 Danmarks Radio nakrant\u00ed\u00f0. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in var frums\u00fdnd \u00ed Danmark hin 11. november 1978, og tann seinasti parturin var v\u00edstur \u00ed 1981, men s\u00ed\u00f0an ta seinastu s\u00fdningina, so hevur r\u00f8\u00f0in veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 hesi \u00e1rini (1. partur er sendur hesi \u00e1rini): \u00ed 1984, 1989, 1997, 1998, 2006 og 2012. T\u00e1 r\u00f8\u00f0in var\u00f0 endursend \u00ed 1986, var\u00f0 ein einkultur partur s\u00e6ddur af 3,6 milli\u00f3num hyggjarum, sum t\u00e1 var ta\u00f0 h\u00e6gsta hyggjaratal, sum nakrant\u00ed\u00f0 er m\u00e1lt \u00ed Danmark. Sj\u00e1lvt t\u00e1 tann s\u00e6tta endursendingin var\u00f0 v\u00edst \u00ed 2006-2007, t\u00e1 DR ikki longur var tann einasta danska sj\u00f3nvarpskanalin, var ta\u00f0 \u00e1l\u00edkav\u00e6l yvir ein milli\u00f3n, i\u00f0 hugdi eftir hv\u00f8rjum parti. R\u00f8\u00f0in er seld til fleiri onnur lond, og harumframt kom \u00f8ll r\u00f8\u00f0in \u00fat \u00e1 12 DVD-fl\u00f8gum \u00ed2001, og fyrst \u00ed 2011 v\u00f3ru yvir 3 milli\u00f3nir eint\u00f8k seld, og ta\u00f0 ger Matador til mest selda DVD \u00ed Danmark nakrant\u00ed\u00f0. \n\nEisini \u00ed F\u00f8royum hevur Matador veri\u00f0 v\u00edst fleiri fer\u00f0ir, og eisini her hevur sj\u00f3varpsr\u00f8\u00f0in veri\u00f0 v\u00e6lumt\u00f3kt.\n\nTey leikandi\n\nYvirlit yvir teir einstaku partarnar \u00ed Matador\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \n DR Bonanza - Matador partar 1-24\n Matador Online\n Matador st\u00f8\u00f0ini\n\nKeldur \n\n Per Kuskner, Matador - mennesker, myter og minder, People's Press, 2011. ISBN 978-87-7108-450-4.\n S\u00f8ren Pind. Lise N\u00f8rgaard. Et portr\u00e6t. 2005.\n Lise N\u00f8rgaard, Et liv med Matador, DR, 2003 (2. udgave 2007). ISBN 978-87-7680-308-7.\n\nDanskar sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "17727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H.C.%20Andersen", "title": "H.C. Andersen", "text": "Hans Christian Andersen, f\u00f8ddur 2. apr\u00edl 1805 \u00ed Odense, dey\u00f0ur 4. august 1875, var ein danskur rith\u00f8vundur. Hann er v\u00ed\u00f0agitin fyri s\u00edni \u00e6vint\u00fdr, eitt n\u00fa \"Den grimme \u00e6lling\".\n\nHann skriva\u00f0i yvir 200 \u00e6vint\u00fdr, 1000 yrkingar, 6 skalds\u00f8gur og 50 hrsj\u00f3nleikir, og verk hansara eru t\u00fddd til n\u00e6rum 150 m\u00e1l.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hans Christian Andersen \u2014 Arkiv for Dansk Litteratur (danskt)\nH.C. Andersen Information Odense \nEn kort H.C. Andersen biografi \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1805\nAndl\u00e1t \u00ed 1875"}
{"id": "17733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rigmor%20Dam", "title": "Rigmor Dam", "text": "Rigmor Dam (f\u00f8dd 18. desember 1971 \u00ed Havn) er f\u00f8royskur politikari, l\u00e6rari, bla\u00f0kvinna og kunningarr\u00e1\u00f0gevi.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\n\u00datb\u00fagving og arbei\u00f0i \nRigmor er f\u00f8dd \u00ed T\u00f3rshavn, vaks upp \u00ed Keypmannahavn tey fyrstu \u00e1rini til familjan \u00ed 1981 flutti heimaftur til F\u00f8roya. Tey b\u00fasettust \u00ed Havn, har Rigmor fyrst gekk \u00ed Venjingarsk\u00falanum og s\u00ed\u00f0an \u00ed Kommunusk\u00falanum, \u00ed 1991 t\u00f3k hon HF-pr\u00f3gv \u00far Hoyd\u00f8lum. \n\nEftir at hava loki\u00f0 l\u00e6rara\u00fatb\u00fagving fr\u00e1 Blaagaard Statsseminarium \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1998, f\u00f3r Rigmor \u00ed starv \u00ed Eystursk\u00falanum \u00ed Havn, har hon var \u00ed starvi til 2005. S\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdist hon t\u00ed\u00f0indakvinna \u00ed Mi\u00f0lah\u00fasinum, har hon einamest skriva\u00f0i fyri t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Sosialin. Umframt l\u00e6rara\u00fatb\u00fagvingina hevur hon lisi\u00f0 eitt \u00e1r \u00e1 Journalisth\u00e1sk\u00falanum \u00ed \u00c5rhus og eitt \u00e1r Sam.bas \u00e1 Roskilde Universitetscenter.\n\u00cd l\u00f8tuni er hon \u00ed farloyvi \u00far starvinum sum kunningarf\u00f3lk hj\u00e1 Starvsmannafelagnum. \u00d8ll \u00e1rini hevur hon harumframt veri\u00f0 fr\u00edyrkisf\u00f3lk og eitt n\u00fa virka\u00f0 sum samskipari og fundarstj\u00f3ri, og skrivari fyri bl\u00f8\u00f0 og t\u00ed\u00f0arrit.\n\nAnna\u00f0 virksemi \nRigmor var virkin \u00ed Sosialistiskum Ungmannafelag \u00e1 ungum \u00e1rum. Hon var redakt\u00f8rur \u00e1 \u00fatisetabla\u00f0num Oyggjaskeggja lestrar\u00e1rini \u00ed Keypmannahavn. Hon var nevndarlimur \u00ed Kvinnufelagnum \u00ed Havn 2008-2010 og aftur 2014-2015, og limur \u00ed mentanarnevnd M.A. Jacobsens \u00e1rini 2004-2012.\n\nPolitikkur \nRigmor var fyrstu fer\u00f0 vald \u00e1 Ting \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 29. oktober 2011 fyri Javna\u00f0arflokkin sum nummar f\u00fdra \u00e1 listanum vi\u00f0 271 atkv\u00f8\u00f0um. Hon gj\u00f8rdist n\u00e6stforkvinna \u00ed L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd, limur \u00ed Mentanarnevndini og varalimur \u00ed R\u00e6ttarnevndini. \nRigmor var\u00f0 afturvald \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 1. september 2015, hesafer\u00f0 vi\u00f0 396 pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um, i\u00f0 var fj\u00f3r\u00f0flest \u00e1 javna\u00f0arlistanum, og 15. september gj\u00f8rdist hon landsst\u00fdriskvinna \u00ed Mentam\u00e1lum \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Aksel V. Johannesen.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n 2011-2015 - N\u00e6stforkvinna \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n 2011-2015 - Limur \u00ed Mentanarnevndini\n 2011-2015 - Varalimur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n\nF\u00f8roya Landsst\u00fdri \n 2015-2019 Landsst\u00fdriskvinna \u00ed Mentam\u00e1lum\n\nPrivat \nRigmor Dam er d\u00f3ttir Duritu og Bergur P. Dam, abbad\u00f3ttir Petur Mohr Dam, fyrrverandi l\u00f8gmann, og br\u00f3\u00f0ird\u00f3ttir Atla P. Dam, fyrrverandi l\u00f8gmann. Hon er gift vi\u00f0 Arnbirni \u00d3lavssyni Dalsgar\u00f0, sum er \u00fatb\u00fagving heimspekingur og b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur, hann er eisini rith\u00f8vundur og ritstj\u00f3ri. Saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn: Bergur (f\u00f8ddur 1990), R\u00f3i (f\u00f8ddur 1998) og S\u00e1ra Maria (f\u00f8dd 2000).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nRigmor Dam \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum\nL\u00edvsmynd, Rigmor Dam bloggar\n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nL\u00f8gtingslimir\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar"}
{"id": "17734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pauli%20Dahl", "title": "Pauli Dahl", "text": "Thomas Pauli Dahl (f\u00f8ddur 9. november 1898 \u00ed V\u00e1gi, dey\u00f0ur 3. mai 1977) var ein f\u00f8royskur yvirl\u00e6kni og politikari, hann var valdur inn \u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed 1943 fyri (F\u00f3lkaflokkin).\n\nHann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed medisin \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1923. Sum lesandi \u00ed Keypmannahavn var hann vi\u00f0 til at gera flaggi\u00f0, sum seinni\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0urkent sum F\u00f8roya flagg og fekk navni\u00f0 Merki\u00f0, samman vi\u00f0 landsmonnum s\u00ednum Jens Olivur Lisberg og Janus \u00d8ssurson. Pauli var s\u00ed\u00f0an hj\u00e1lparl\u00e6kni \u00e1 Dronning Alexandrines Hospital (sum seinni fekk navni\u00f0 Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0) \u00ed Havn 1923\u20131924 og l\u00e6kni \u00ed Danmark 1924\u20131930. S\u00ed\u00f0an var hann yvirl\u00e6kni \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum 1930\u20131964, t\u00e1 hann f\u00f3r fr\u00e1 vegna aldur. Hann virka\u00f0i sum landsl\u00e6kni (amtsl\u00e6kni) \u00ed F\u00f8royum 1938\u20131948. Hann var forma\u00f0ur \u00ed Rey\u00f0a Krossi \u00ed F\u00f8royum 1931\u20131967 og forma\u00f0ur \u00ed Collegium Academicum F\u00e6roense 1939\u20131955.\n\nUndir seinna heimskr\u00edggi gj\u00f8rdist hann politiskt virkin og var\u00f0 valdur inn \u00e1 Ting, sum umbo\u00f0 fyri Su\u00f0uroynna 1943\u20131945. Ta\u00f0 at hann f\u00f3r upp \u00ed politik kann kn\u00fdtast til tann leiklutin, sum hann fekk sum landsl\u00e6kni og sum forma\u00f0ur \u00ed Rey\u00f0a Krossi \u00ed einari st\u00f8\u00f0u, har F\u00f8royar var atskilt fr\u00e1 Danmark vegna kr\u00edggi\u00f0. Sum politikari var hann serliga \u00e1huga\u00f0ur \u00ed heilsupolitisk m\u00e1l, og hann arbeiddi fyri at f\u00f8royingar skuldu eta meira si\u00f0bundnan f\u00f8royskan mat, b\u00e6\u00f0i orsaka\u00f0 av tj\u00f3\u00f0skaparligum og av heilsuligum \u00e1vum. Hann sp\u00e6ldi eisini ein st\u00f3ran leiklut \u00ed vi\u00f0t\u00f8kuni av at b\u00fdta \u00fat \u00f3keypis livurtran (fiskaolju) til allar kvinnur sum v\u00f3ru vi\u00f0 barn og til b\u00f8rn undir 14 \u00e1r, umframt eitt uppl\u00fdsingar \u00e1tak fyri betri tannheilsu. \n\nHann var giftur vi\u00f0 einari av d\u00f8trum J\u00f3annesar Paturssonar.\n\nKeldur \n\n\u00abKosningarnar \u00ed F\u00e6reyjum\u00bb. I: \u00dej\u00f3\u00f0viljinn, 26. august 1943, s. 4. (PDF)\nKunnskap og makt: f\u00e6r\u00f8ysk helsepolitikk gjennom 150 \u00e5r (2006), s. 338\u2013347. (Les)\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 264. (Les)\n\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1898\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gbingar\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "17735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erhard%20Jacobsen", "title": "Erhard Jacobsen", "text": "Erhard Jacobsen (f\u00f8ddur 1949 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) er f\u00f8royskur b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur og rith\u00f8vundur. Inntil august 2016 var hann lei\u00f0ari \u00e1 F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavni undir S\u00f8vnum landsins og er \u00fatb\u00fagvin cand.scient.bibl. fr\u00e1 Danmarks Biblioteksskole \u00ed Keypmannahavn \u00ed 2004. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var hann \u00fatb\u00fagvin b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur. Fr\u00e1 1977 til 1983 starva\u00f0ist hann sum b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 B\u00fdarb\u00f3kasavninum, og s\u00ed\u00f0an sum b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur \u00e1 Landsb\u00f3kasavninum til 1986, s\u00ed\u00f0an aftur fr\u00e1 1994 til 1999 og 2002 til 2005. \u00cd t\u00ed\u00f0ini 1986 til 1990 var hann skrivari og seinni forma\u00f0ur \u00ed Starvsmannafelagnum. Hann hevur eisini starvast \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum og sum fulltr\u00fai \u00ed Landsbanka F\u00f8roya.\n\n\u00datg\u00e1vur \nS\u00f8gan um okkum - 1981-2011, kom \u00fat \u00e1 30 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegnum hj\u00e1 MBF 24. oktober 2011, b\u00f3kin l\u00fdsir s\u00f8guna hj\u00e1 felagnum. 245 s\u00ed\u00f0ur.\nOg so veit eg eina vakra s\u00f8gu. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags 1956-2006. 2006. 306 s\u00ed\u00f0ur.\nS\u00f8rv\u00e1gs \u00cdtr\u00f3ttarfelag 100 \u00e1r: 1905 - 17. mars - 2005. 255 s\u00ed\u00f0ur\nDansifr\u00f8i 25 \u00e1r : eitt minningarrit, 1997\nKirsten Brix, Erhard Jacobsen, Ole Wich (ed.): Tr\u00e8s bien. Kristian Blak 60 \u00e1r. T\u00f3rshavn: Pl\u00e1tufelagi\u00f0 Tutl, 2007 (126 s., inkl. CD).\nSankta Frans Sk\u00fali, Sk\u00falabla\u00f0i\u00f0. Serbla\u00f0, 1986\n\nPrivat \nErhard er giftur vi\u00f0 Sigrun Joensen \u00far Havn, tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn: Ey\u00f0un, Sunneva og Herdis. Erhard er beiggi Marnu Jacobsen, sum er ritstj\u00f3ri, t\u00fd\u00f0ari og bygdar\u00e1\u00f0slimur og arbei\u00f0ir \u00e1 B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags. Ein annar beiggi er Her\u00e1lvur Jacobsen, sum er forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya L\u00e6rarafelagi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nErhard Bloggar\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir b\u00f3kav\u00f8r\u00f0ar\nF\u00f8royskir bloggarar\nS\u00f8rvingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "17741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAni%20Olsen", "title": "S\u00fani Olsen", "text": "S\u00fani Olsen (f\u00f8ddur 7. mars 1981) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, verjuleikari, sum \u00ed l\u00f8tuni (2012) sp\u00e6lir vi\u00f0 B36 og \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt \n\u00c1 ungd\u00f3ms\u00e1rum sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 G\u00cd. \u00cd 2001-02 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Ni\u00f0urlendska PEC Zwolle. Fr\u00e1 2002 til 2005 sp\u00e6ldi hann aftur vi\u00f0 G\u00cd. Fr\u00e1 2005 til 2007 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 danska felagnum AaB. \u00cd 2008 sp\u00e6ldi hann fyrst vi\u00f0 Viborg FF og s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 B36. \u00cd 2009-2010 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 V\u00edkingi. S\u00ed\u00f0an 2011 hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 B36. Hann hevur til n\u00fa (12. sep. 2012) sp\u00e6lt 46 dystir vi\u00f0 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num og skora\u00f0 4 (?) m\u00e1l fyri landsli\u00f0i\u00f0 (Football.fo sigur 3 m\u00e1l, enska Wikipedia sigur 4 m\u00e1l).\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\n\nKeldur \n\nV\u00edkinga leikarar\nB36 leikarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "17748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carrot%20Top", "title": "Carrot Top", "text": "Scott Thompson (f\u00f8ddur 25. februar 1965) er ein amerikanskur skemtari, sj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri, filmsframlei\u00f0ari og sangari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Carrot Top \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "17751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20McGrath", "title": "Bob McGrath", "text": "Robert \"Bob\" McGrath (f\u00f8ddur 1932) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari. Hann er mest kendur fyri at sp\u00e6la menniskja-figurin Bob Johnson \u00ed Sesame Street, i\u00f0 annars hevur dukur sum sp\u00e6la h\u00f8vu\u00f0sleiklutirnir. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Ottawa, Illinois.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932"}
{"id": "17752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jerry%20Nelson", "title": "Jerry Nelson", "text": "Jerry L. Nelson (f\u00f8ddur 1934) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "17755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frank%20Oz", "title": "Frank Oz", "text": "Frank Oz (f\u00f8ddur 1944) er enskur sj\u00f3nleikari, raddarleikari, leikstj\u00f3ri og dukkuf\u00f8rari. Hann er m.a. kendur fyri at leggja r\u00f8dd til Miss Piggy og Fozzie Bear \u00ed The Muppet Show. Hann hevur eisini lagt r\u00f8dd til Yoda \u00ed Star Wars filmsr\u00f8\u00f0ini.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Frank Oz \u00e1 Internet Movie Database\n\nBretskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "17757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jim%20Henson", "title": "Jim Henson", "text": "James Maury \"Jim\" Henson (f\u00f8ddur 1936 - 1990) er amerikanskur filmsskapari og skapari av The Muppets.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Jim Henson \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanarar"}
{"id": "17758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seth%20MacFarlane", "title": "Seth MacFarlane", "text": "Seth Woodbury MacFarlane (f\u00f8ddur 26. oktober 1973) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, animator, skemtari, rith\u00f8vundur, framlei\u00f0ari, leikstj\u00f3ri, sangari og sangskrivari. Hann er skaparin av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Family Guy (1999\u20132003, 2005\u2013n\u00fa) og ein av skaparunum av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum American Dad! (2005\u2013n\u00fa) og The Cleveland Show (2009\u20132013). Hann leggur eisini r\u00f8ddir til fleiri av karakterunum \u00ed show'unum.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir leikstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "17764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20Wahlberg", "title": "Mark Wahlberg", "text": "Mark Robert Michael Wahlberg (f\u00f8ddur 5. juni 1971) er amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari.\n\nTilnevndur til Oscar hei\u00f0ursl\u00f8n \n Mark Wahlberg var\u00f0 tilnevndur til eina Oscar fyri \"Bedsta mannliga s\u00ed\u00f0uleiklutin\" \u00ed filminum The Departed.\n\nFilmografi \n Ted 2012\n Contraband 2012\n The Other Guys 2010 \n The fighter 2010 \n Date Night (2010)\n Max Payne (2008)\n The happening 2008 \n Shooter (2007)\n Four Brothers (2005)\n I \u2665 Huckabees (2004)\n The Italian Job (2003)\n Rock Star (2001)\n Planet of the Apes (2001)\n The Perfect Storm (2000)\n The Yards (2000)\n Three Kings (1999)\n The big hit (1998)\n Boogie Nights (1997)\nFear (1996)\n Basketball Diaries (1995)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n You Gotta Believe (1992)\n Music for the People (1991)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Mark Wahlberg \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "17766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ralph%20Garman", "title": "Ralph Garman", "text": "Ralph Garman (f\u00f8ddur 17. november 1964)  er amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari og radiovertur, i\u00f0 er best kendur sum vertur \u00ed sendingini The Joe Schmo Show, fyri at leggja r\u00f8dd til Family Guy, og sum undirhaldandi forteljarin hj\u00e1 Kevin and Bean morgun show \u00e1 Los Angeles radio station KROQ-FM. Hann er eisini vertur \u00e1 Hollywood Babble-On podcast saman vi\u00f0 Kevin Smith \u00e1 SModcast.com, i\u00f0 hevur givi\u00f0 honum leiklutir \u00ed filmum s\u00ednum Red State og Tusk.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "17771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20Reinert%20%281923%29", "title": "Petur Reinert (1923)", "text": "Peter Arthur Reinert (f. 8. september 1923 \u00ed Kaldbak d. 28. juli 1991) var kommunul\u00e6kni, rei\u00f0ari og politikari fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin.\n\nHann var kommunul\u00e6kni \u00e1 Ei\u0111i fr\u00e1 1960-75 og fr\u00e1 1978-86 og stj\u00f3ri og rei\u00f0ari fr\u00e1 1986. Hann var nevndarlimur \u00ed Menningargrunninum 1973-1975, \u00ed Fiskivinnur\u00e1\u00f0num 1979-80, \u00ed Fossbankanum 1985-91 og Menningarstovuni \u00ed 1988.\n\nHann var bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Ei\u00f0is kommunu fr\u00e1 1970-75 og landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnu- og kommunum\u00e1lum fr\u00e1 1975-79. Hann var l\u00f8gtingslimur fr\u00e1 1980-1984 og varama\u00f0ur \u00e1 tingi fyri Signar \u00e1 Br\u00fanni fr\u00e1 1989-1990.\n\nKeldur\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 344. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 1991\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rei\u00f0arar"}
{"id": "17772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ivan%20Johannesen", "title": "Ivan Johannesen", "text": "Ivan Johannesen (f. 28. juni 1934 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, d. 18. apr\u00edl 2012) var rei\u00f0ari og politikari fyri Sambandsflokkin.\n\nHann var \u00fatb\u00fagvin maskinsmi\u00f0ur 1951, sum maskinpassari-motorpassari 1955 og sum maskinmeistari 1958. Hann starva\u00f0ist sum maskinmeistari \u00ed f\u00f8royska fiskiskipaflotanum 1955-77, sum skipari og rei\u00f0ari 1977-78, og sum rei\u00f0ari 1991-\n\nIvan Johannesen var l\u00f8gtingslimur \u00e1rini 1978-88 og 1994-1998, undantikin skei\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. \u00c1rini 1989-1991 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjar-, sj\u00f3vinnu-\u00a0og kommunum\u00e1lum, \u00ed 1994-1996 \u00ed fiskivinnum\u00e1lum og alivinnum\u00e1lum og \u00ed 1996-1998 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnu-,\u00a0alivinnu- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lum.\n\nHann sat sum bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gs kommunu 1970-74. Hann var umbo\u00f0sr\u00e1\u00f0slimur \u00ed SEV 1971-1975 og st\u00fdrislimur \u00ed SEV 1975-1989, harav forma\u00f0ur 1981-1985.\n\nKeldur\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 304. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "17774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3i%20Jacobsen", "title": "R\u00f3i Jacobsen", "text": "R\u00f3i Jacobsen (f\u00f8ddur 17. oktober 1977) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsd\u00f3mari, sum d\u00f8mir fyri FC Hoyv\u00edk. R\u00f3i er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Porkeri og \u00far Trongisv\u00e1gi og er b\u00fasitandi \u00ed Hoyv\u00edk. Hann hevur veri\u00f0 d\u00f3mari s\u00ed\u00f0an 2007, og hevur d\u00f8mt \u00ed bestu mansdeildini s\u00ed\u00f0an 2011. \u00cd september 2012 hev\u00f0i hann d\u00f8mt 122 dystir og veri\u00f0 hj\u00e1lpard\u00f3mari \u00ed 19 dystum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nR\u00f3i Jacobsen \u00e1 Faroesoccer.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsd\u00f3marar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "17775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20M%C3%BCller", "title": "Lars M\u00fcller", "text": "Lars M\u00fcller (f\u00f8ddur 28. august 1973)  er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsd\u00f3mari, sum d\u00f8mir fyri Royn. Hann er \u00fatb\u00fagvin og arbei\u00f0ir sum l\u00f8gregluma\u00f0ur. Hann er \u00e6tta\u00f0ur \u00far V\u00e1gi. Lars hevur d\u00f8mt 184 dystir og hevur veri\u00f0 hj\u00e1lpard\u00f3mari \u00ed 59 dystum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nLars M\u00fcller \u00e1 Faroesoccer.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsd\u00f3marar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "17779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Arabo", "title": "Thomas Arabo", "text": "Thomas Arabo (f. 20. november 1940 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, er sivilverkfr\u00f8\u00f0ingur, fyrrverandi stj\u00f3ri fyri Strandfaraskip Landsins og fyrrverandi politikari fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nThomas Arabo var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin skipsf\u00f8rari \u00ed 1965 og sivilverkfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1973 og var stj\u00f3ri fyri Strandfaraskipum Landsins 1973-81 og 1989-91 og lei\u00f0ari fyri Vestnorden samstarvinum 1981-89. Hann var nevndarforma\u00f0ur \u00ed Smyril Line 1986-1991.\n\nHann var l\u00f8gtingslimur fyri Javna\u00f0arflokkin 1984-1988 og 1990-1991, og var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed \u00eddna\u00f0ar- og handilsm\u00e1lum fr\u00e1 januar 1991 til januar 1993, \u00ed \u00eddna\u00f0ar- og sk\u00falam\u00e1lum fr\u00e1 januar 1993 til apr\u00edl 1994, og s\u00ed\u00f0ani \u00ed fiskivinnu- og \u00eddna\u00f0arm\u00e1lum til september 1994.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 257. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nL\u00f8gtingslimir\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk"}
{"id": "17780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smyril%20Line", "title": "Smyril Line", "text": "P/f Smyril Line er f\u00f8royskt skipafelag, i\u00f0 rekur fer\u00f0amanna- og fraktskipi\u00f0 Norr\u00f6na, i\u00f0 siglur millum F\u00f8roya, Danmarkar og \u00cdslands. Fyrr sigldi skipi\u00f0 eisini til Noregs og Hetlands.\n\nSmyril Line var\u00f0 stovna\u00f0 1. november 1982, t\u00e1 i\u00f0 ferjan Gustav Vasa var\u00f0 keypt og umdoypt til Norr\u00f6na. Skipi\u00f0 byrja\u00f0i at sigla fer\u00f0af\u00f3lkasigling \u00ed 1983 \u00e1 somu farlei\u00f0 sum Smyril hev\u00f0i siglt frammanundan. \u00cd 2003 fekk felagi\u00f0 n\u00fdggja ferju, sum eisini var nevnd Norr\u00f6na og var gamla skipi\u00f0 selt.\n\nS\u00ed eisini\n Norr\u00f6na\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nUttanh\u00fdsis \u00e1v\u00edsingar \n www.SmyrilLine.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nRei\u00f0ar\u00ed"}
{"id": "17782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Petersen%20%28politikari%29", "title": "John Petersen (politikari)", "text": "John Christian Petersen (f\u00f8ddur 8. september 1948 \u00ed Skopun, dey\u00f0ur 12. september 2018) er fyrrverandi politikari fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nJohn Petersen er \u00fatb\u00fagvin st\u00e1lskipasmi\u00f0ur \u00ed 1969 og maskinistur fr\u00e1 1974. Hann starva\u00f0ist sum st\u00e1lskipasmi\u00f0ur 1965-1973 og s\u00ed\u00f0ani sum arbei\u00f0stakari.\n\nHann var bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Skopunar kommunu 1976-1992, og var hann l\u00f8gtingslimur 1988-1998, undantikin skei\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnu- og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lum 1991-1993 og \u00ed fiskivinnum\u00e1lum 1996-1998. Hann sat \u00ed nevndini \u00ed SEV 1985-1991.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 336. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "17783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svend%20Aage%20Ellefsen", "title": "Svend Aage Ellefsen", "text": "Svend Aage H\u00f8jgaard Ellefsen (f. 13. september 1941 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi) er fyrrverandi rei\u00f0ari og politikari fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nSvend Aage Ellefsen hevur studentspr\u00f3gv fr\u00e1 1964 og var hann rei\u00f0ari \u00ed n\u00f3gv \u00e1r.\n\nSvend Aage Ellefsen var bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Sandav\u00e1gs kommunu 1970-74 og 1976-80. Hann var tinglimur 1980-1994, undantikin skei\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur, og landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed samfer\u00f0slu, orku- og umhv\u00f8rvism\u00e1lum 1991-1993.\n\nHann er yngri br\u00f3\u00f0ir Paula Ellefsen, sum var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur 1981-1985.\n\nHann hevur fingist vi\u00f0 fer\u00f0avinnuvirksemi seinastu \u00e1rini. Hann eigur Hotel Streym \u00ed Havn og hevur riki\u00f0 ta\u00f0 s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 var\u00f0 umv\u00e6lt \u00ed 2006.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 276. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nL\u00f8gtingslimir\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rei\u00f0arar\nMi\u00f0vingar"}
{"id": "17784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergur%20Jacobsen", "title": "Bergur Jacobsen", "text": "\u00d3lavur Bergur Jacobsen (f. 29. mars 1947 \u00ed Klaksv\u00edk) er prestur og fyrrverandi landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\nBergur Jacobsen fekk studentspr\u00f3gv \u00ed 1971 og gudfr\u00f8\u00f0ipr\u00f3gv \u00ed 1976. Hann hevur arbeitt sum prestur \u00ed Sandoyar prestagjaldi 1976-1982, \u00ed London 1982-1986, fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur fyri eftirsk\u00falan \u00ed Genner 1986-1987, prestur \u00ed Ordrup 1987-88, arbeiddi \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya 1988-95, prestur \u00ed Samuelskirkjuni \u00ed Keypmannahavn 1995-. Hann sat \u00ed F\u00f8roya Stiftsstj\u00f3rn 1993-94.\n\nBergur Jacobsen sat sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentanar-, sk\u00fala- og nor\u00f0urlandam\u00e1lum \u00ed landsst\u00fdrinum hj\u00e1 Maritu Petersen 1993-1994.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 291-292. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1mal%20Petur%20%C3%AD%20Grund", "title": "S\u00e1mal Petur \u00ed Grund", "text": "S\u00e1mal Petur Martinsson \u00ed Grund (f. 26. juli 1958 \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tu) er ein politikari fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 2011 og 2015 stilla\u00f0i hann upp \u00e1 listanum hj\u00e1 Frams\u00f3kn, men \u00ed 2019 leita\u00f0i hann s\u00e6r aftur til r\u00f8turnar. \n\nHann hevur \u00fatb\u00fagving sum elektronikk-mekanikari fr\u00e1 1980 og sum fiskiskipari 1994. Hann starva\u00f0ist sum mekanikari \u00e1 verksmi\u00f0jutrolara 1979-85, sum tr\u00fabo\u00f0ari 1986-91, og sum sj\u00f3ma\u00f0ur 1991-93. Hann var best\u00fdrari \u00e1 Runav\u00edkar Sj\u00f3mansheimi 1998 -1999. S\u00ed\u00f0an 2004 hevur hann starvast sum skipari umbor\u00f0 \u00e1 strandfaraskipinum Sam M/F, sum siglur millum Kalsoynna og Klaksv\u00edk.\n\nS\u00e1mal Petur \u00ed Grund var landsst\u00fdrisma\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri samskiftis- og mentanarm\u00e1lum, fer\u00f0avinnu og sj\u00f3vinnu 1994-1997, og \u00ed almanna- og heilsum\u00e1lum 2001-2002. Hann sat sum l\u00f8gtingslimur 1998-2002, undantikin t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2011 stilla\u00f0i S\u00e1mal Petur upp fyri n\u00fdggja flokkin Frams\u00f3kn. Hann gj\u00f8rdist nummar fimm \u00e1 listanum vi\u00f0 111 atkv\u00f8\u00f0um. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 stilla\u00f0i hann aftur upp fyri Frams\u00f3kn, og gj\u00f8rdist nummar 11 \u00e1 listanum vi\u00f0 67 atkv\u00f8\u00f0um. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2019 stilla\u00f0i hann upp \u00e1 listanum hj\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdri. Hann gj\u00f8rdist nummar 4 \u00e1 listanum vi\u00f0 91 atkv\u00f8\u00f0um.\n\nL\u00f8gtings- og landsst\u00fdrissessir \n 1994 -1997 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed Mentanar- og samskiftism\u00e1lum (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin)\n 1998 \u2013 2001 L\u00f8gtingsma\u00f0ur (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin)\n 2001 \u2013 2002 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed Almanna- og heilsum\u00e1lum (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin).\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 280. (PDF)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFramsokn.fo\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nL\u00f8gtingslimir\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nPolitikarar \u00far Frams\u00f3kn\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nG\u00f8tuf\u00f3lk"}
{"id": "17787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Light%20Years%20%28fl%C3%B8ga%29", "title": "Light Years (fl\u00f8ga)", "text": "Light Years er sjeynda fl\u00f8gan hj\u00e1 avstralsku Kylie Minogue. Pl\u00e1tan var\u00f0 givin \u00fat \u00ed september 2000.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n \"Spinning Around\" \u2013 3:27\n \"On a Night Like This\" \u2013 3:33\n \"So Now Goodbye\" \u2013 3:37\n \"Disco Down\" \u2013 3:54\n \"Loveboat\" \u2013 4:10\n \"Koocachoo\" \u2013 4:00\n \"Your Disco Needs You\" \u2013 3:33\n \"Please Stay\" \u2013 4:08\n \"Bittersweet Goodbye\" \u2013 3:42\n \"Butterfly\" \u2013 4:08\n \"Under the Influence of Love\" \u2013 3:24\n \"I'm So High\" \u2013 3:32\n \"Kids\" (feat. Robbie Williams) \u2013 4:20\n \"Light Years\" \u2013 4:48\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Kylie Minogue\n\nKylie Minogue t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "17788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Jacobsen", "title": "\u00d3li Jacobsen", "text": "\u00d3li Emil Jacobsen (f. 21. august 1943 \u00ed Kalundborg) er ein f\u00f8royskur politikari og rith\u00f8vundur, fyrrverandi forma\u00f0ur fyri F\u00f8roya Fiskimannafelag.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHann var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fiskimannafelag 1971-2007 og var hann harafturat l\u00f8gtingslimur fyri Verkamannafylkingina t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1994-1998 skei\u00f0ini sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur undantikin. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri \u00eddna\u00f0ar-, handils- og vinnum\u00e1l, arbei\u00f0aram\u00e1l, landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l, tryggingarm\u00e1l og d\u00f3ms- og politim\u00e1l september 1994- desember 1995. Seinni, fr\u00e1 mars 1998 til mai 1998 var hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri almanna-, heilsu-, arbei\u00f0ar-, tryggingar-, d\u00f3ms- og politim\u00e1lum.\n\nHann var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fiskimannafelag 1971-2007 og var forma\u00f0ur \u00ed fiskimannadeildini hj\u00e1 Altj\u00f3\u00f0a Flutningsfelagsskapinum 1980-(\u00f3kent fr\u00e1faringardato). Me\u00f0an hann var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fiskimannafelag skriva\u00f0i hann n\u00f3gvar s\u00f8guligar greinar \u00ed FF-bla\u00f0i\u00f0. Seinni hevur hann skriva\u00f0 \u00ed Sosialin, eitt n\u00fa um f\u00f3lk sum liggja grivin \u00ed Gamla Kirkjugar\u00f0i \u00ed Havn.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\u00d3li Jacobsen hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri b\u00f8kur. B\u00f3kin Havi\u00f0 t\u00f3k teir var\u00f0 mest selda b\u00f3k hj\u00e1 Rit og R\u00e1k eina \u00e1v\u00edsa viku \u00ed desember 2011, st\u00f3\u00f0 at lesa \u00e1 aktuelt.fo.\n 2010 - Dollin Havnarma\u00f0urin sum broytti heimss\u00f8guna\n 2010 - Dollin the Faroese who changed history in the Congo\n 2010 - Petur Alberg\n 2011 - Havi\u00f0 t\u00f3k teir\n\nKeldur\n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 295. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nL\u00f8gtingslimir\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%A1kan", "title": "Kr\u00e1kan", "text": "Kr\u00e1kan (fjall)\nKr\u00e1kan (Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir fl\u00f8ga)"}
{"id": "17823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Criminal%20Minds", "title": "Criminal Minds", "text": "Criminal Minds er ein dramar\u00f8\u00f0 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00far USA, sum var\u00f0 frums\u00fdnd 22. september 2005 \u00e1 r\u00e1sini CBS. \u00cd F\u00f8royum ber til at s\u00edggja r\u00f8\u00f0ina hj\u00e1 teimum sum hava antin Televarpi\u00f0 ella parabol. R\u00f8\u00f0in s\u00e6st eitt n\u00fa \u00e1 donsku Kanal 5.\n\nPers\u00f3nar \u00ed r\u00f8\u00f0ini\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "17824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Var%C3%B0in", "title": "Var\u00f0in", "text": "Heiti\u00f0 Var\u00f0in hevur fleiri t\u00fddningar:\n\nVar\u00f0in (t\u00ed\u00f0arrit)\nVar\u00f0in P/F"}
{"id": "17825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Var%C3%B0in%20%C3%AD%20G%C3%B8tu", "title": "Var\u00f0in \u00ed G\u00f8tu", "text": "Var\u00f0in P/F (fyrr Vinnan P/F) er ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tu, sum hevur virksemi innan fiskivinnu, serliga vi\u00f0 uppisj\u00f3varfiskiskap. Var\u00f0in er m\u00f3\u00f0urfelag hj\u00e1 f\u00fdra fel\u00f8gum, sum reka f\u00fdra uppisj\u00f3varskip.\n\nS\u00f8gan \n\nVar\u00f0in var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1985. Ta\u00f0 v\u00f3ru 16 menn sum t\u00f3ku stig til at byggja Tr\u00f3nd \u00ed G\u00f8tu, teir settu tilsaman 8,5 milli\u00f3nir \u00ed skipi\u00f0. Skipi\u00f0 skuldi fyrst og fremst royna eftir svartkjafti til matna. Skipi\u00f0 kom vi\u00f0 \u00ed skipapakkan hj\u00e1 t\u00e1verandi l\u00f8gmanni Atla Dam, har 16 rei\u00f0ar\u00ed fingu landskassave\u00f0hald til n\u00fdggj skip. Felagi\u00f0 fekk eina har\u00f0a byrjan, t\u00ed fiskapr\u00edsirnir fullu, og seinni var ta\u00f0 m\u00f3tst\u00f8\u00f0a fr\u00e1 umhv\u00f8rvisfelagsskapum, sum onkrasta\u00f0ni f\u00f8rdi til boykott, sum eisini gj\u00f8rdi at pr\u00edsurin minka\u00f0i munandi.\n\nMen felagi\u00f0 h\u00f3ra\u00f0i undan og \u00ed 1990 f\u00f3r at ganga gott. Felagi\u00f0 nevndist at byrja vi\u00f0 Vinnan P/F. Men \u00ed 2009 skifti felagi\u00f0 navn til Var\u00f0in P/F. Eitt anna\u00f0 felag, sum \u00e1tti Tr\u00f3nd \u00ed G\u00f8tu, \u00e6t fyrr Var\u00f0in P/F og var upprunin til verandi felag, men ta\u00f0 fekk navni\u00f0 Hvamm P/F. Tann fyrsti Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu var \u00ed flotanum fr\u00e1 desember 1986 til 19. juni 2008. Hetta er einasta skip \u00ed t\u00ed sonevnda \u201cskipapakkanum\u201d hj\u00e1 Atla Dam, sum framvegis er \u00e1 f\u00f8royskum hondum, og ta\u00f0 einasta av teimum 16 skipunum \u00ed pakkanum, sum hevur rinda\u00f0 ve\u00f0haldi\u00f0 aftur til landi\u00f0. St\u00f8rstu \u00edl\u00f8gurnar hj\u00e1 Var\u00f0anum higartil hava veri\u00f0 Finnur Fr\u00ed\u00f0i, sum \u00ed 2002 var\u00f0 keyptur fyri 156 milli\u00f3nir og n\u00fdggi Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f6tu, sum kosta\u00f0i u.l. 260 milli\u00f3nir. Stj\u00f3ri \u00ed Var\u00f0anum er J\u00e1kup Jacobsen, vanliga nevndur Dunga J\u00e1kup.\n\nVar\u00f0in Pelagic \u00e1 Tv\u00f8royri \n\u00cd 2012 bygdi felagi\u00f0 saman vi\u00f0 Delta Seafood P/F eitt st\u00f3rt og frammkomi\u00f0 uppisj\u00f3varvirki \u00e1 Tv\u00f8royri, sum tekur \u00edm\u00f3ti makreli og sild. \u00cd alt arbei\u00f0a umlei\u00f0 70 starvsf\u00f3lk har d\u00f8gni\u00f0 runt allar vikudagar. Eitt n\u00fdtt felag var\u00f0 stovna\u00f0 17. januar 2012, sum skuldi standa fyri byggingini av virkinum og at rakstrinum. N\u00fdggja felagi\u00f0 eitur Var\u00f0in Pelagic. Virki\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri hevur eina framlei\u00f0sluorku upp\u00e1 600 tons um d\u00f8gni\u00f0.\n\n\u00c6tlanir um g\u00f3\u00f0skingarvirki \n\u00cd 2015 kunngj\u00f8rdi Var\u00f0in, at teir arbeiddu vi\u00f0 einari verk\u00e6tlan sum skal gera, at meira kann f\u00e1ast burtur \u00far uppsj\u00f3varfiski. Talan er um at lata makrel \u00ed d\u00f3s. Trupulleikin er bara, at ta\u00f0 eru tollfor\u00f0ingar \u00ed ES, i\u00f0 gera, at F\u00f8royar ikki eru kappingarf\u00f8rar vi\u00f0 lond \u00ed ES. Sild, svartkjaftur og r\u00e6kjur hava ikki somu tollfor\u00f0ing sum makrelur \u00ed d\u00f3s. Makrelurin kann halda s\u00e6r \u00ed tr\u00fd \u00e1r. Verk\u00e6tlanin er \u00e1 royndarstigi, har Var\u00f0in hevur innr\u00e6tta\u00f0 ein k\u00f8k \u00ed einum virkisbygningi \u00ed Sy\u00f0rug\u00f8tu, samstundis sum tey hava havt ein dana til hj\u00e1lpar, i\u00f0 hevur fingist vi\u00f0 sl\u00edka framlei\u00f0slu \u00ed eini 17 \u00e1r.\n\nD\u00f3ttirfel\u00f8g hj\u00e1 Var\u00f0anum og skip \nP/F Hvamm, M/S Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu, n\u00f3taskip og trolari, bygdur 2010\nP/F Krossbrekka, M/S Finnur Fr\u00ed\u00f0i, n\u00f3taskip og trolari, bygdur 2003\nP/F Gulenni, M/S Tummas T, N\u00f3taskip og trolari, keyptur \u00far noregi \u00ed 2013\n\nP/F Desin, M/S G\u00f8tunes, n\u00f3taskip og trolari keyptur sum Gitte Henning fr\u00e1 Gullak Madsen st\u00f3rrei\u00f0ara \u00ed Danmark \u00ed 2019\n\nFyrriverandi skip hj\u00e1 var\u00f0anum:\nP/F Driftin, M/S Jupiter, n\u00f3taskip og trolari, sm\u00ed\u00f0i\u00e1r og framlei\u00f0slu\u00e1r: 1994, hevur fyrr veri\u00f0 heimahoyrandi \u00ed Hetlandi, \u00e6t t\u00e1 Altaire.\nP/F Gulenni, M/S Saksaberg, n\u00f3taskip, sm\u00ed\u00f0u\u00e1r: 1973, framlei\u00f0slu\u00e1r: 1996\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Var\u00f0in P/F\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFiskivinna \u00ed F\u00f8royum\nRei\u00f0ar\u00ed"}
{"id": "17826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Axel%20H.%20Nols%C3%B8e", "title": "Axel H. Nols\u00f8e", "text": "Axel H. Nols\u00f8e (f. 16. november 1949 \u00ed T\u00f3rshavn) er hagtalsma\u00f0ur og fyrrverandi landsst\u00fdrisma\u00f0ur fyri Verkamannafylkingina.\n\nHann hevur lisi\u00f0 franskt m\u00e1l og b\u00f3kmentir \u00e1 L\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn og Teknologi og samfelagsv\u00edsindi \u00e1 Roskilde Universitetscenter. Hann starvast \u00e1 Hagstovu F\u00f8roya \n\nHann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri \u00eddna\u00f0ar-, handils- og vinnum\u00e1lum, arbei\u00f0aram\u00e1lum, landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lum, tryggingarm\u00e1lum og d\u00f3ms- og politim\u00e1lum fr\u00e1 desember 1995 til 11. juni 1996 og vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri Almanna-, heilsu-, arbei\u00f0ar-, tryggingar-, d\u00f3ms- og politim\u00e1lum fr\u00e1 11. juni 1996 til oktober 1996.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 336. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrias%20Petersen", "title": "Andrias Petersen", "text": "Andrias Petersen (f. 8. juni 1947 \u00ed Klaksv\u00edk) er kommunul\u00e6kni og politikari fyri Javna\u00f0arflokkin,\n\nAndrias Petersen var varama\u00f0ur sum l\u00f8gtingslimur eitt stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 og var s\u00ed\u00f0ani l\u00f8gtingslimur fr\u00e1 2002 til 2011 fyri Javna\u00f0arflokkin. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almanna- og heilsum\u00e1lum 1994-1996.\n\nHann fekk l\u00e6knapr\u00f3gv 1977, og t\u00f3k hann serl\u00e6knapr\u00f3gv \u00ed almennum medicini 1980-84. Hann hevur starvast sum kommunul\u00e6kni \u00ed G\u00f8tu og Leirv\u00edk s\u00ed\u00f0ani 1985, undantiki\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n\nKeldur \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 344. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nL\u00f8gtingslimir\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20%C3%81ki%20Jacobsen", "title": "J\u00f3n \u00c1ki Jacobsen", "text": "J\u00f3n \u00c1ki Jacobsen (f\u00f8ddur 2. november 1995) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum \u00ed l\u00f8tuni (2017) sp\u00e6lir vi\u00f0 besta mansli\u00f0num hj\u00e1 TB/FC Su\u00f0uroy/Royn. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt vi\u00f0 U19 landsli\u00f0num og U17 landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nUngd\u00f3mslandsli\u00f0sleikari\n\nU-19 landsli\u00f0sleikari \nJ\u00f3n \u00c1ki var\u00f0 \u00fattikin til U19 landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed september 2012. Hann luttekur \u00ed kapping \u00ed Ukraina \u00ed september 2012.\n\nU-17 landsli\u00f0sleikari - skora\u00f0i einasta m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum \nJ\u00f3n \u00c1ki hevur eisini sp\u00e6lt \u00e1 U17 landsli\u00f0num. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dyst m\u00f3ti Fraklandi hin 28. oktober 2011. Tann dystin vann Frakland 5-0. Hann sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 \u00ed dystinum m\u00f3ti Luksembourg, har ta\u00f0 eydna\u00f0ist F\u00f8royum at f\u00e1a eitt stig, dysturin enda\u00f0i 1-1. Ta\u00f0 var J\u00f3n \u00c1ki i\u00f0 skora\u00f0i m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum, og var hetta einasta m\u00e1li\u00f0 i\u00f0 F\u00f8royar fekk \u00ed hesi undankappingini.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nFaroeSoccer.com, J\u00f3n \u00c1ki Jacobsen\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nFC Su\u00f0uroy leikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "17831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristian%20Magnussen", "title": "Kristian Magnussen", "text": "Kristian Magnussen (f. 22. februar 1956 \u00ed V\u00e1gi) er sosialr\u00e1\u00f0gevi og fyrrverandi politikari fyri Verkamannafylkingina og Javna\u00f0arflokkin.\n\nKristian Magnussen hevur skrivstovu\u00fatb\u00fagving og \u00fatb\u00fagving sum sosialr\u00e1\u00f0gevi og hevur hann starvast sum sosialr\u00e1\u00f0gevi s\u00ed\u00f0ani 1985.\n\nHann var valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed 1994 fyri Verkamannafylkingina, og var\u00f0 hann landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almanna-, heilsu-, arbei\u00f0ar-, tryggingar-, d\u00f3ms- og politim\u00e1lum fr\u00e1 oktober 1996 til mars 1998. Til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1998 var hann valdur fyri Javna\u00f0arflokkin, og var hann l\u00f8gtingslimur fyri Javna\u00f0arflokkin til 2008.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 316. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nL\u00f8gtingslimir\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandav%C3%A1gssteinurin", "title": "Sandav\u00e1gssteinurin", "text": "Sandav\u00e1gssteinurin er ein r\u00fanusteinur, i\u00f0 var funnin \u00ed Sandav\u00e1gi leygardagin tann 12. mai \u00ed 1917, t\u00e1 setti Martin \u00e1 M\u00fdrini seg at hv\u00edla undir heygnum nevndur Ongjartoftir, og var\u00f0 varugur vi\u00f0, at \u00ed einum steini v\u00f3r\u00f0u h\u00f8gdir stavir.\n\n\u00c1 steininum standa r\u00fanar:\n\n\u00deorkell Onondarsonr, austma\u00f0r af Rogalandi, byg\u00f0i \u00feenna sta\u00f0 fyrst.\n\nella \u00e1 f\u00f8royskum:\n\nTorkil Onundarson, eysturma\u00f0ur av Rogalandi, bygdi henda sta\u00f0 fyrst.\n\nEin eysturma\u00f0ur er, fr\u00e1 f\u00f8royskum sj\u00f3narmi\u00f0i, ein ma\u00f0ur fr\u00e1 Noregi, og er hesin Torkil sostatt fr\u00e1 Rogalandi \u00ed Noregi. Hann hevur helst veri\u00f0 fyrstur at byggja antin \u00ed Sandav\u00e1gi ella t\u00ed sta\u00f0num \u00ed bygdini, har r\u00fanusteinurun var funnin. R\u00fanarnir \u00e1 Sandav\u00e1gssteininum ver\u00f0a hildnir at vera fr\u00e1 1200-\u00e1ratalinum.\n\nSandav\u00e1gssteinurin kann \u00ed dag s\u00edggjast \u00ed Sandav\u00e1gs kirkju.\n\nS\u00ed eisini\n Kirkjub\u00f8steinurin\n\nkeldur \n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nR\u00fanasteinar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "17839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rogaland%20fylki", "title": "Rogaland fylki", "text": "Rogaland er eitt fylki \u00ed Noregi. Rogaland hevur mark til Vestland \u00ed nor\u00f0i og til Vestfold og Telemark, Agder \u00ed eystri. Rogaland er fj\u00f3rst\u00f8rsta fylki \u00ed Noregi eftir f\u00f3lkatali og trettandast\u00f8rst eftir v\u00eddd. Ta\u00f0 eru 23 kommunur \u00ed Rogaland, og Stavanger er fyrisitingarb\u00fdur \u00ed fylkinum. Um 482.000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Rogalandi \u00ed 2020.\n\nKommunur \u00ed Rogaland \n\nKommunurnar \u00ed Rogaland eru:\n\nFylkir \u00ed Noregi"}
{"id": "17840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Crystal", "title": "David Crystal", "text": "David Crystal (f\u00f8ddur 6. juli 1941 \u00ed Lisburn, Nor\u00f0ur\u00edrlandi) er ein bretskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur, akademikari og rith\u00f8vundur.\n\nHann vaks upp \u00ed Holyhead \u00ed Wales og \u00ed Liverpool \u00ed Onglandi, har hann gekk \u00e1 St Marys's College fr\u00e1 1951.\n\nDavid Crystal las engskt \u00e1 University College London 1959-1962. Hann b\u00fdr \u00ed dag \u00ed Holyhead og undirv\u00edsir \u00e1 Bangor University \u00ed nor\u00f0ur Wales og \u00e1 University of Reading. Millum hansara mongu akademisku \u00e1hugam\u00e1l eru innl\u00e6ring av engskum, klinisk m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i, l\u00f8gm\u00e1l, og \u201cludic linguistics\u201d (Crystal\u2019sa egna n\u00fdyr\u00f0i fyri studii av m\u00e1lsp\u00e6li), engskan st\u00edl, Shakespeare, indeksering  og or\u00f0ab\u00f3kager\u00f0. \nDavid er verji av International Association of Teachers of English as a Foreign Language (IATEFL) og varaforseti av Society for Editors and Proofreaders (StEP). Hann hevur eisini arbeitt sum ein t\u00fddningarmikil bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Cambridge University Press.\n\nV\u00e6lkendur er hann fyri s\u00ednar m\u00e1lsendingar \u00ed sj\u00f3nvarpi, i\u00f0 eru populerar \u00e1 netinum eisini, t.d. Youtube.\n\nLeinki \u00dateftir \n\nProffessor David Crystal'sa heimas\u00ed\u00f0a\n\nBretskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "17841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karsten%20Hansen", "title": "Karsten Hansen", "text": "Karsten Hansen (f\u00f8ddur 18. august 1944 \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i) er politikari fyri Mi\u00f0flokkin og fyrr fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin. \u00c1\u00f0renn hann var\u00f0 politikari var hann s\u00fdsluma\u00f0ur.\n\nKarsten Hansen starva\u00f0ist sum sj\u00f3ma\u00f0ur 1959-62 og innan handil 1963-66. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gregluma\u00f0ur, og var\u00f0 l\u00f8gregluma\u00f0ur \u00ed 1966, var st\u00f8\u00f0lei\u00f0ari 1975-85 og s\u00fdsluma\u00f0ur fr\u00e1 1985 til hann f\u00f3r \u00ed farloyvi, t\u00e1 hann var\u00f0 landsst\u00fdrisma\u00f0ur. \n\nHann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjar- og b\u00faskaparm\u00e1lum 1998-2002 og landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum 2002-2003 umbo\u00f0andi Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin. Hann var aftur landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum 4. februar til 26. september 2008, hesufer\u00f0 umbo\u00f0andi Mi\u00f0flokkin. Hann hevur veri\u00f0 landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed heilsum\u00e1lum s\u00ed\u00f0ani 14. november 2011, umbo\u00f0andi Mi\u00f0flokkin. Hann var valdur \u00e1 ting \u00ed 2004 og hevur veri\u00f0 valdur hv\u00f8rt val s\u00ed\u00f0ani.\n\nKarsten Hansen sat \u00ed Klaksv\u00edkar B\u00fdr\u00e1\u00f0 1989-98, harav sum n\u00e6stforma\u00f0ur 1993-98. Hann var nevndarforma\u00f0ur \u00ed IRF 1993-98, \u00ed Vanlukkutryggingarr\u00e1\u00f0num 1985-89. Hann var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya politistafelag 1973-84.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 283. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Mi\u00f0flokkinum\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "17842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch", "title": "Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch", "text": "Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch er ein b\u00fdur \u00e1 oynni Anglesey (Ynys M\u00f4n) \u00ed Wales.\nB\u00fdurin er kendur fyri at hava longsta sta\u00f0arnavni\u00f0 \u00ed St\u00f3rabretlandi og Europa. B\u00fdurin hevur eisini tri\u00f0longsta sta\u00f0arnavni\u00f0 \u00ed ver\u00f0ini.\n\nLlanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch er ta\u00f0 \u00f3almenna navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum; ta\u00f0 almenna navni\u00f0 er Llanfairpwllgwyngyll vi\u00f0 \"bert\" tj\u00fagu b\u00f3kstavum (17 \u00ed t\u00ed walisiska stavra\u00f0num, har \"ll\" og \"ch\" eru stakir b\u00f3kstavir).\nWalisisktm\u00e6lt f\u00f3lk stytta navni\u00f0 til \"Llanfairpwll\" og engsktm\u00e6lt stytta ta\u00f0 til \"Llanfair PG\". Av sta\u00f0bundna f\u00f3lkinum ver\u00f0ur b\u00fdurin bara kalla\u00f0ur \"Llanfair\".\n\nB\u00fdurin hevur eisini fingi\u00f0 hei\u00f0urin \"longsta jarnbreytarst\u00f8\u00f0arnavn\" \u00ed Guinness' Rekordb\u00f3k. \n\nT\u00fddningurin \u00e1 navninum er:\n\"Kirkja [Skt.] Mariu (Llanfair) [\u00ed] l\u00e6gd (pwll) hv\u00edta heslirunnsins (gwyngyll) t\u00e6tt vi\u00f0 (goger) str\u00ed\u00f0a meldurstreymin [hylin] (y chwyrndrobwll) [og] kirkju [Skt.] Tysilio's (llantysiliso) vi\u00f0 rey\u00f0a helli\u00f0 ([a]g ogo goch)\".\n\nFrambur\u00f0urin av navninum er uml.: Hlan-vair pudl-guin-gidl go-ger\u00f8 chu\u00f8rn-drob-udl hlant-t\u00f8silio go-go-goch - (s\u00ed Walisiskt m\u00e1l)\n\nB\u00fdir \u00ed Wales"}
{"id": "17843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20Oskarsson", "title": "B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson", "text": "B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson (f\u00f8ddur 18. juli 1972 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur barnab\u00f3karith\u00f8vundur, teknari og listama\u00f0ur. Hann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00ed Danmark, har hann hevur nomi\u00f0 s\u00e6r listarliga \u00fatb\u00fagving \u00e1 Skolen for billedkunst 1992 \u2013 93.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nBarnab\u00f8kur, h\u00f8vundur og teknari \nBarnab\u00f8kur, har B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson hevur b\u00e6\u00f0i skriva\u00f0 og tekna\u00f0:\nEin hundur ein ketta og ein m\u00fas, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags (BFL), 2004\nBeini, BFL, 2007\nP\u00f3l, hin kuli giraffurin, BFL, 2007\nFlata kaninin, BFL, 2011\n\nBarnab\u00f8kur og a\u00f0rar b\u00f8kur, har B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson er teknari \nTussarnir \u00e1 tussatindi, Hermannsson, BFL, 1993\nTunnuflakin, Debes Dahl, Sk\u00falab\u00f3kag. 1991\nMargreta og Mj\u00f3lkin, Vang, BFL, 2002\nUm svidnu pussifelluna og.., Gaard, BFL, 2003\nT\u00f3nal\u00e6ra 1, 2, 3, 4, Sk\u00falab\u00f3kgrunnurin, 2004\nUm tr\u00e6skoytur og.., Gaard, BFL, 2004\nUm gentur og.., Gaard, BFL, 2005\n\nB\u00f8kur hj\u00e1 B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson umsettar til danskt \nTr\u00e6et. Torgard, 2018\nWilbert. Torgard, 2017\nKampen om det gode gr\u00e6s. Torgard, 2017.\nDen flade kanin. Torgard, 2011. \nPoul, en cool giraf. Torgard, 2009. \nK\u00f8dbenet. Torgard, 2008. \nEn hund, en kat og en mus. Torgard, 2008.\n\nB\u00f8kur \u00fatkomnar \u00e1 t\u00fdskum \n Das platte Kaninchen, Jacoby & Stuart, 2013, upprunaheiti: Flata kaninin\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir, tilnevningar og g\u00e1vug\u00f3\u00f0s \n2005 - White Raven of The international children's digital library\n2005 - Fekk g\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far Grunni Torvald Poulsens\n2006 - Vann Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins\n2007 - Fekk Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n2013 - White Raven of The international children's digital library, 2013 fyri b\u00f3kina Str\u00ed\u00f0i\u00f0 um ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a grasi\u00f0 (enskt heiti: The quarrel over the good grass)\n2013 - Der LUCHS-Preis f\u00fcr Kinder- und Jugendliteratur nr. 322 fyri b\u00f3kina \"Das platte kaninchen\", november 2013.\n2014 - Tilnevndur Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina Flata kaninin\n2014 - Tilnevndur Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina Flata kaninin\n2015 - Fekk 1 \u00e1rs starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins.\n2016 - Tilnevndur Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina Str\u00ed\u00f0i\u00f0 um ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a grasi\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson \u00e1 Farlit.fo\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar"}
{"id": "17847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvinnufelagi%C3%B0%20%C3%AD%20Havn%201952-1979", "title": "Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn 1952-1979", "text": "Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn 1952-1979, yvirlit yvir nevndirnar i\u00f0 hava siti\u00f0 hesi \u00e1rini. Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn var\u00f0 stovna\u00f0 31. mars 1952. Felagi\u00f0 hevur eitt umbo\u00f0 \u00ed Kvinnufelagasamskipan F\u00f8roya (KSF) og eitt varaumbo\u00f0.\n\nNevndir \u00ed 1970-\u00e1runum\n\n1979 \nInga Mortensen, forma\u00f0ur\nInger Christiansen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLina Arge, kassameistari\nOktavia Holm, skrivari\nThurid Justinussen, stj\u00f3rnarlimur\nBergt\u00f3ra Jacobsen, tiltakslimur\nJana Ellendersen, tiltakslimur\nRigmor Jacobsen, grannsko\u00f0ari\nMargretha Jacobsen, grannsko\u00f0ari\nInga Mortensen, KSF-umbo\u00f0\nLina Arge, KSF-umbo\u00f0, tiltakslimur\nNevndin skipa\u00f0i seg 31.01.1979 \u00ed Mettustovu\n\nNevndin fr\u00e1 23.01.1978 - Eyka-a\u00f0alfundur  \nInga Mortensen, forma\u00f0ur\nAstrid Poulsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLina Arge, kassameistari,\nOktavia Holm, skrivari\nInger Christiansen, stj\u00f3rnarlimur\nBegga Justinussen, tiltakslimur\nBergt\u00f3ra Jacobsen, tiltakslimur\nInger Christiansen, KSF-umbo\u00f0**\nLina Arge, KSF-umbo\u00f0**\n*Regluligi a\u00f0alfundurin skuldi vera 16.01.1978. \u00d3vist er hv\u00ed hann var \u00fatsettur.\n**\u00d3vist er hv\u00f8r teirra var vanligt umbo\u00f0 og hv\u00f8r var tiltakslimur\n\nNevndin fr\u00e1 24. januar 1977 - A\u00f0alfundur \u00ed Mettustovu \nInga Mortensen, forma\u00f0ur\nHanna Lisberg, n\u00e6stform.\nLina Arge, kassameistari\nInger Christiansen, skrivari\nAstrid Poulsen, stj\u00f3rnarlimur\nOktavia Holm, tiltakslimur\nBergt\u00f3ra Justinussen, tiltakslimur\nRigmor Jacobsen, grannsko\u00f0ari\nMargretha Jacobsen, grannsko\u00f0ari\nInga Mortensen, KSF-umbo\u00f0\nInger Christiansen, tiltakslimur KSF\n\n1976 \nSigrid Simonsen, forma\u00f0ur\nInga Mortensen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nHanna Lisberg, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nInger Chrisiansen, stj\u00f3rnarlimur\nOktavia Holm, tiltakslimur\nLina Arge, tiltakslimur\n\n1975 \nSigrid Simonsen, forma\u00f0ur\nInga Mortensen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nHanna Lisberg, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nInger Christiansen, stj\u00f3rnarlimur\nMaria Simonsen, tiltakslimur\n\u00c1shild Hansen, tiltakslimur\n\n1974 \nOktavia Nielsen, forma\u00f0ur\nInga Mortensen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nHanna Lisberg, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nAnita Hansen, stj\u00f3rnarlimur\nSigrid Simonsen, tiltakslimur\n\u00c1shild Hansen, tiltakslimur\n\n1973 \nOktavia Nielsen, forma\u00f0ur\nEva Thomsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nInga Mortensen, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nAnita Hansen, stj\u00f3rnarlimur\nElvira Fl. Olsen, tiltakslimur\nOlivia Arge Gregoriussen, tiltakslimur\n\n1972 \nOlivia Arge Gregoriussen, forma\u00f0ur\nEva Thomsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nInga Mortensen, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nOktavia Nielsen, stj\u00f3rnarlimur\nElvira Fl. Olsen, tiltakslimur\nSigga Due S\u00f8rensen, tiltakslimur\n\n1971 \nOlivia Arge Gregoriussen, forma\u00f0ur\nEva Thomsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nSigga Due S\u00f8rensen, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nOktavia Nielsen, stj\u00f3rnarlimur\nSigrid Simonsen, tiltakslimur\nInga Mortensen, tiltakslimur\n\n1970 \nSigrid Simonsen, forma\u00f0ur\nEva Thomsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nSigga Due S\u00f8rensen, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nBergt\u00f3ra Justinussen, stj\u00f3rnarlimur\nInga Mortensen, tiltakslimur\nLiljan S\u00f8rensen, tiltakslimur\n\nNevndir \u00ed 1960-\u00e1runum\n\n1969 \nSigrid Simonsen, forma\u00f0ur\nLisa Rubeksen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nOlivia Arge Gregoriussen, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nBergt\u00f3ra Justinussen, stj\u00f3rnarlimur\nEva Thomsen, tiltakslimur\nSigga Due S\u00f8rensen, tiltakslimur\n\n1968 \nSigrid Simonsen, forma\u00f0ur\nLisa Rubeksen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nOlivia Arge Gregoriussen, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nKims \u00ed St\u00f3rustovu, stj\u00f3rnarlimur\nEva Thomsen, tiltakslimur\nSigga Due S\u00f8rensen, tiltakslimur\n\n1967 \nSigna Magnussen, forma\u00f0ur\nKims \u00ed St\u00f3rustovu, n\u00e6stforma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, skrivari\nEbba Jacobsen, kassameistari\nSigrid Simonsen, stj\u00f3rnarlimur\nSigga Due S\u00d8rensen, tiltakslimur\nOlivia Arge Gregoriussen, tiltakslimur\n\n1966 \nMalla Samuelsen, forma\u00f0ur\nEbba Petersen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nHilda Kjeld, skrivari\nKims \u00ed St\u00f3rustovu, kassameistari\nSigna Magnussen, stj\u00f3rnarlimur\nMargreta Petersen, tiltakslimur\nOlivia Arge Gregoriussen, tiltakslimur\n\n1965 \nMalla Samuelsen, forma\u00f0ur\nHilda Kjeld, n\u00e6stforma\u00f0ur\nSigna Magnussen, skrivari\nKims \u00ed St\u00f3rustovu, kassameistari\nEbba Petersen, stj\u00f3rnarlimur\n\n1964 \nMalla Samuelsen, forma\u00f0ur\nElsa Arge Joesen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nSigna Magnussen, skrivari\nKims \u00ed St\u00f3rustovu, kassameistari\nHilda Kjeld, stj\u00f3rnarlimur\n\n1963 \nMalla Samuelsen, forma\u00f0ur\nElsa Arge Joesen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nPoula Holm, skrivari\nKims \u00ed St\u00f3rustovu, kassameistari\nHilda Kjeld, stj\u00f3rnarlimur\n\nNevndin fr\u00e1 12. mars 1962 - A\u00f0alfundur \u00e1 Parnassinum \nSigna Magnussen, forma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLisa Rubeksen, skrivari\nPoula Holm, kassameistari\nEbba Petersen, stj\u00f3rnarlimur\n\n13.03.1961 - A\u00f0alfundur hildin \u00ed Mettustovu \nSigna Magnussen, forma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLisa Rubeksen, skrivari\nHilda Kjeld, kassameistari\nEbba Petersen, stj\u00f3rnarlimur\n\n07.03.1960 - A\u00f0alfundur hildin \u00e1 Parnassinum \nSigna Magnussen, forma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nHilda Kjeld, kassameistari\nLisa Rubeksen, skrivari\nEbba Petersen, stj\u00f3rnarlimur\nJona Henriksen, tiltakslimur\nPoulina Joensen, tiltakslimur\n\nNevndir \u00ed 1950-\u00e1runum\n\n1959 \nSigna Magnussen, forma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLisa Rubeksen, skrivari\nHilda Kjeld, kassameistari\nJona Henriksen, stj\u00f3rnarlimur\n\n1958 \nMalla Samuelsen, forma\u00f0ur\nEbba Petersen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nPoulina Joensen, skrivari\nSigna Magnussen, kassameistari\nHanna vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1, stj\u00f3rnarlimur\nLisa Rubeksen, tiltakslimur\nOktavia Nielsen, tiltakslimur\n\n1957 \nMalla Samuelsen, forma\u00f0ur\nEbba Petersen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nJohanna Jensen, skrivari\nPoula Holm, kassameistari\nPoulina Joensen, stj\u00f3rnarlimur\nNinna Jacobsen, tiltakslimur\nLisa Rubeksen, tiltakslimur\n\n1956 \nMalla Samuelsen, forma\u00f0ur\nEbba Petersen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nJohanna Jensen, skrivari\nPoulina Joensen, kassameistari\nNinna Jacobsen, stj\u00f3rnarlimur\nThyra Mohr, tiltakslimur\nJona Jacobsen, tiltakslimur\n\n1955 \nEbba Petersen, forma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nPoula Holm, kassameistari\nPoulina Joensen, skrivari\nNinna Jacobsen, stj\u00f3rnarlimur\nRigmor Jacobsen, tiltakslimur\n\n1954 \nJohanna Jensen, forma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLisa Rubeksen, kassameistari\nBerglj\u00f3t av Skar\u00f0i, skrivari\nNinna Jacobsen, stj\u00f3rnarlimur\nFrida \u00d8ster, tiltakslimur\nSecco \u00ed Dali, tiltakslimur\n\n1953 \nJohanna Jensen, forma\u00f0ur\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nLisa Rubeksen, kassameistari\nBerglj\u00f3t av Skar\u00f0i, skrivari\nNinna Jacobsen, stj\u00f3rnarlimur\nFrida \u00d8ster, tiltakslimur\nSecco \u00ed Dali, tiltakslimur\n\nFyrsta nevndin fr\u00e1 stovnandi a\u00f0alfundinum 31. mars 1952 \nJ\u00f3hanna Jensen, forkvinna\nMalla Samuelsen, n\u00e6stforkvinna\nLisa Rubeksen, kassameistari\nBerglj\u00f3t av Skar\u00f0i, skrivari\nNinna Arge Jacobsen, stj\u00f3rnarlimur\nHelena \u00e1 Bakka, tiltakslimur\nPetra Arge, tiltakslimur\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \nKvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn\n\nKvinnufel\u00f8g\nListar"}
{"id": "17849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helena%20Dam%20%C3%A1%20Neystab%C3%B8", "title": "Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8", "text": "Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 (f\u00f8dd 10. desember 1955) er f\u00f8royskur politikari. Hon er n\u00faverandi politiskt umbo\u00f0 fyri javna\u00f0arflokkin \u00e1 l\u00f8gtinginum, og \u00e1\u00f0ur hevur hon umbo\u00f0a\u00f0 Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 hevur nomi\u00f0 \u00fatb\u00fagving \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed Keypmannahavn, og er \u00fatb\u00fagvin cand.mag. \u00ed t\u00fdskum og donskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum, og hevur arbeitt sum studentask\u00falal\u00e6rari 1983-1985, sum fulltr\u00fai \u00e1 landsfyrisitingini 1985-1987, og \u00e1 Sk\u00falab\u00f3kagrunninum fr\u00e1 1988, harav sum lei\u00f0ari s\u00ed\u00f0ani 1990. \u00cd 2012 var\u00f0 hon stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya handilssk\u00fala.\n\nHelena sat \u00e1 l\u00f8gtingi fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin fr\u00e1 1990 til 2002 undantiki\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 hon sat sum landsst\u00fdriskvinna \u00ed almanna- og heilsum\u00e1lum 15. mai 1998 til 26. februar 2001. Hon var forma\u00f0ur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin 1994-2001. Hon var uttanflokka eitt stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 um \u00e1rsskifti 2001-2002, og f\u00f3r upp\u00ed Javna\u00f0arflokkin \u00ed februar 2002. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2008 var hon vald, og var\u00f0 hon landsst\u00fdriskvinna \u00ed l\u00f8gm\u00e1lum 4. februar 2008 til 26. september 2008, og s\u00ed\u00f0ani \u00ed mentam\u00e1lum fram til landsst\u00fdri var\u00f0 skift \u00ed 2011.\n\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 er d\u00f3ttir Atla P. Dam og \u00c1su H\u00e1t\u00fan og abbad\u00f3ttir Petur Mohr Dam.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 321. (PDF)\n Dansk Kvindebiografisk Leksikon: \"Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 (1955 - )\"\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955\nL\u00f8gtingslimir\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "17850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Pauli%20Str%C3%B8m", "title": "Hans Pauli Str\u00f8m", "text": "Hans Pauli Torkilssonur Str\u00f8m (f\u00f8ddur 28. desember 1947 \u00ed V\u00e1gi) er sosiologur og fyrrverandi politikari fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nHans Pauli Str\u00f8m hevur \u00fatb\u00fagving sum sosiologur (Cand. scient. soc.) og hevur hann starvast \u00e1 Hagstovu F\u00f8roya  s\u00ed\u00f0ani 1988.\n\nHann sat sum l\u00f8gtingslimur 1998-2002 og var aftur valdur valskei\u00f0i\u00f0 2008-2011, men var ikki afturvaldur vi\u00f0 l\u00f8gtingsvali\u00f0 2011. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almanna- og heilsum\u00e1lum 2004-2008, aftur \u00ed 2008 (CHE-samgongan), og aftur 2008-2009, hesufer\u00f0 \u00ed heilsum\u00e1lum. Hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed 14. juli 2009.\n\n\u00c1 l\u00f8gtinsvalinum 2019 var\u00f0 d\u00f3ttir Hans Paula, Ingil\u00edn Didriksen Str\u00f8m, vald \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0 fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 351. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nL\u00f8gtingslimir\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nHeilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "17852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%2C%20U-17%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "F\u00f8royar, U-17 f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "U-17 f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum (dreingir) luttekur \u00ed alttj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum.\n\nU-17 landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum\n\nVerandi h\u00f3pur 2012-2013 \nLandsli\u00f0svenjararnir \u00c1ki Johansen og P\u00f3l F. Joensen hava valt hesir leikarar til 2013 UEFA Evropeiska U-17 innlei\u00f0andi:\n\nH\u00f8gni E. Nielsen, 07 Vestur\nBenjamin Heinesen, B36\nH\u00e1kun Edmundsson, B68\nSteint\u00f3r Fagradal, Aron Clementsen og Dan \u00ed Soylu, B71\nBartal Wardum, HB\nP\u00f3l Sigur\u00f0 Kristiansen, EB/Streymur\nAri Krossl\u00e1 Poulsen og D\u00e1njal Godtfred, FC Su\u00f0uroy\nLeivur H\u00f8jgaard, Meinhard Olsen og Betuel Hansen, NS\u00cd\nElias Rasmussen, V\u00edkingur\nJ\u00f3gvan \u00e1 La\u00f0 Jacobsen, FC K\u00f8benhavn (DK)\nEmil R. Madsen, Frederikshavn (DK)\nAbsalon Eliasen, Randers FC (DK)\nJ\u00e1kup F. Hansen, Vejle Boldklub (DK)\n\nUEFA U-17 2012 Innlei\u00f0andi\n\nH\u00f3purin fr\u00e1 2011-2012 \n\nM\u00e1lmenn: Fr\u00ed\u00f0i Sigur\u00f0sson og Elias Rasmussen\nVerjuleikarar: John Gu\u00f0j\u00f3nsson, J\u00e1kup Hansen, H\u00e1kun Edmundsson, J\u00f3n \u00c1ki Jacobsen, Karlmartin Danielsen, Poul Mikkelsen, Teitur Olsen\nMi\u00f0vallaleikarar: Rasmus Dan S\u00f8rensen, J\u00f3gvan Jacobsen, Eivindur S\u00f8rensen, Brandur Olsen, T\u00f3rur Justesen, Sigur\u00f0 Poulsen, Haraldur H\u00f8jgaard\n\u00c1lopsleikarar: Meinhard Olsen and Poul Ingason\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum"}
{"id": "17854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0un%20Eltt%C3%B8r", "title": "Ey\u00f0un Eltt\u00f8r", "text": "Ey\u00f0un Eltt\u00f8r (f\u00f8ddur 23. mars 1941 \u00ed Klaksv\u00edk) er fyrrverandi poltikari fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\nHann er \u00fatb\u00fagvin maskinmeistari og hevur siglt sum maskinmeistari og starvast sum maskinmeistari hj\u00e1 SEV og sum eftirlitsma\u00f0ur hj\u00e1 Arbei\u00f0seftirlitinum.\n\nEy\u00f0un Eltt\u00f8r var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed olju- og umhv\u00f8rvism\u00e1lum fr\u00e1 15. mai 1998 til 3. februar 2004. Hann var forma\u00f0ur \u00ed Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum 2001-2002.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 277. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "17855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarni%20Djurholm", "title": "Bjarni Djurholm", "text": "Bjarni Djurholm (f\u00f8ddur 19. mars 1957 \u00ed Kollafj\u00f8r\u00f0ur) er f\u00f3lkask\u00falal\u00e6rari og politikari fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nBjarni Djurholm fekk pr\u00f3gv fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1982, og hevur hann anars tiki\u00f0 ymsar fr\u00e1l\u00e6rueftir\u00fatb\u00fagvigar og stakgreinalestur. Hann starva\u00f0ist \u00e1 Sk\u00falanum \u00e1 Tr\u00f8\u00f0ni 1982-1984, \u00e1 Tekniska sk\u00fala \u00ed Havn 1984-1996, sum t\u00edmal\u00e6rari \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala 1993-1995, og sum varask\u00falastj\u00f3ri \u00e1 Eystursk\u00falanum s\u00ed\u00f0ani 1996. Hann hevur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \u00fatgivi\u00f0 eina fr\u00e1l\u00e6rub\u00f3k \u00ed ailsfr\u00f8\u00f0i nevnd RAV 7.\n\nHann var javna varama\u00f0ur \u00e1 L\u00f8gtingi \u00ed 1987-1991 og 1991-1993 fastur varama\u00f0ur, og var hann tinglimur fr\u00e1 1994, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 skei\u00f0num sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri vinnum\u00e1lum ( t\u00f3 ikki umhv\u00f8rvis- og oljum\u00e1l, i\u00f0 Ey\u00f0un Eltt\u00f8r var\u00f0a\u00f0i av) tann 28. august 2000, og sat hann vi\u00f0 hesum m\u00e1ls\u00f8ki til 3. februar 2004. Hann var s\u00ed\u00f0ani landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnum\u00e1lum til 4. februar 2008. Sat \u00e1 L\u00f8gtingi til vali\u00f0 \u00ed september 2015, t\u00e1 hann ikki stilla\u00f0i uppaftur.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 271. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957\nL\u00f8gtingslimir\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nKollfir\u00f0ingar"}
{"id": "17856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sukursj%C3%BAka", "title": "Sukursj\u00faka", "text": "Diabetes mellitus stavar \u00far griskum, og merkir: \u201dHunangur, sum rennur beinlei\u00f0is \u00edgj\u00f8gnum.\u201d Navni\u00f0 hevur s\u00edn uppruna \u00ed, at sukursj\u00faklingar vi\u00f0 h\u00f8gum bl\u00f3\u00f0sukri, skilja \u00fat sukur gj\u00f8gnum landi\u00f0. Diabetes kallast eisini sukursj\u00faka og finst b\u00e6\u00f0i sum t\u00fdpa 1 og t\u00fdpa 2. \n\nInsulin er eitt hormon sum ver\u00f0ur skapa \u00ed brisinum. Insulin er ney\u00f0ugt, fyri at kyknur \u00ed kroppinum kunna upptaka glukosu fr\u00e1 matinum vit eta. Um brisi\u00f0 ikki framlei\u00f0ir n\u00f3g n\u00f3gv insulin, \u00f8kist mongdin av glukosu \u00ed bl\u00f3\u00f0inum. Hetta ber vi\u00f0 s\u00e6r sj\u00fakuey\u00f0kennir og sukur skilist \u00fat gj\u00f8gnum landi\u00f0.\n\nFlokking\n\nT\u00fdpa 1 \n\nT\u00e1 ein hevur t\u00fdpu 1 sukursj\u00faku, eru t\u00e6r kyknur sum framlei\u00f0a insulin (beta-kyknurnar) heilt ella lutv\u00edst oy\u00f0ilagdar. Oy\u00f0ileggingin kemst av einari autoimmunari reakti\u00f3n, tvs. at kroppurin skapar andevnir \u00edm\u00f3ti s\u00ednum egnu kyknum og oy\u00f0ileggur t\u00e6r. Ors\u00f8kin er, at immunskipanin uppfatar betakyknurnar fremmandar og tessvegna oy\u00f0ileggur t\u00e6r. T\u00fdpa 1 sukursj\u00faka er t\u00edskil ein autoimmun sj\u00faka. \n\nVanliga metur man, at ein hevur t\u00fdpu 1 sukursj\u00faku um insulin framlei\u00f0slan fer undir 10-20 % av t\u00ed vanliga. Av t\u00ed at t\u00fdpa 1 sukursj\u00faklingar ikki framlei\u00f0a n\u00f3g miki\u00f0 insulin sj\u00e1lvir, eru teir noyddir at innsproyta insulin fleiri fer\u00f0ir dagliga. Vanliga f\u00e1a t\u00fdpu 1 sukursj\u00faklingar sta\u00f0fest sj\u00fakuna sum barn ella tann\u00e1ringar. Enn vita vit ikki hvat \u00fatloysir sj\u00fakuna og hon kann t\u00ed ikki fyribyrgjast. Uml. 5-10 % av sukursj\u00faklingum hava t\u00fdpu 1 sukursj\u00faku.\n\nT\u00fdpa 2 \n\nT\u00e1 ein hevur t\u00fdpu 2 sukursj\u00faku eru kyknurnar minni vi\u00f0kv\u00e6mar fyri insulin. Ta\u00f0 vil siga, at pers\u00f3nurin er insulin-m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8rur. Kyknurnar kunna ikki upptaka glukosu fr\u00e1 bl\u00f3\u00f0inum og fyri at b\u00f8ta um hetta framlei\u00f0ir brisi\u00f0 enn meir insulin. Sum t\u00ed\u00f0in gongur ver\u00f0a kyknurnar eisini m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8rar fyri \u00f8ktu mongdina. Brisi\u00f0 ver\u00f0ur fyrilagst og minkar um insulin framlei\u00f0sluna. \n\nVanliga f\u00e1a t\u00fdpu 2 sukursj\u00faklingar sta\u00f0fest sj\u00fakuna sum vaksin. Sj\u00fakan ver\u00f0ur vanliga \u00fatloyst orsaka av \u00f3sunnum l\u00edvst\u00edli og hon kann t\u00ed fyribyrgjast. Uml. 80 % av sukursj\u00faklingum hava t\u00fdpu 2 sukursj\u00faku.\n\nT\u00fdpa 1\u00bd \n\nT\u00fdpa 1\u00bd sukursj\u00fakan ver\u00f0ur vanliga sta\u00f0fest vaksnum og kallast eisini LADA (stytting fyri 'latent autoimmune diabetes of adulthood'). Eins og t\u00fdpa 1 er hetta ein autoimmun sj\u00faka, har kroppurin oy\u00f0ileggur s\u00ednar egnu insulin-framlei\u00f0andi kyknur. Enn vita vit ikki hvat \u00fatloysir sj\u00fakuna og hon kann t\u00ed ikki fyribyrgjast. Uml. 5-10 % av sukursj\u00faklingum hava t\u00fdpu 1\u00bd sukursj\u00faku. \n\nT\u00e1 ein hevur t\u00fdpu 1\u00bd sukursj\u00faku ni\u00f0urbr\u00f3tast t\u00e6r insulin-framlei\u00f0andi kyknurnar seinni enn vi\u00f0 t\u00fdpu 1. Vanliga yvir fleiri \u00e1r. L\u00ed\u00f0andi byrjar sj\u00faklingurin at uppliva sj\u00fakuey\u00f0kennir, t.d. ver\u00f0ur tystur, vil ofta \u00e1 ves og l\u00e6ttnar \u00ed vekt. Av t\u00ed at sj\u00fakuey\u00f0kennini koma l\u00ed\u00f0andi og oftast ver\u00f0a sta\u00f0festar eftir 30 \u00e1ra aldurin, ver\u00f0ur t\u00fdpa 1\u00bd ofta mistikin fyri t\u00fdpu 2. T\u00fdpa 1\u00bd sukursj\u00fakan ver\u00f0ur avgj\u00f8rd gj\u00f8gnum eina einfalda bl\u00f3\u00f0roynd, har kanna\u00f0 ver\u00f0ur fyri \u00e1v\u00eds evnir \u00ed bl\u00f3\u00f0inum.\n\nGraviditets-sukursj\u00faka \n\nGraviditets-sukursj\u00faka er sukursj\u00faka sum \u00edkemur t\u00e1 kvinna er vi\u00f0 barn. Uml. 1500 kvinnur f\u00e1a hesa sukursj\u00faku um \u00e1ri\u00f0 \u00ed Danmark. Oftast \u00fatloysist hendan sukursj\u00fakan orsaka av yvirvekt, men t\u00f3 ikki alt\u00ed\u00f0. \n\nEins og vi\u00f0 t\u00fdpu 2 sukursj\u00faku eru kyknurnar insulin-m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8rar. Sj\u00fakan ver\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rd vi\u00f0 einum sunnum l\u00edvst\u00edli og \u00ed summum f\u00f8rum eisini vi\u00f0 insulin. Ta\u00f0 er sera umr\u00e1\u00f0andi at bl\u00f3\u00f0sukri liggur so n\u00e6r t\u00ed vanliga sum m\u00f8guligt, fyri ikki at ska\u00f0a fostri\u00f0. Sj\u00fakan hv\u00f8rvur vanliga eftir barnsbur\u00f0in.\n\nSj\u00fakur"}
{"id": "17866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnbogi%20Arge", "title": "Finnbogi Arge", "text": "Finnbogi Arge (f\u00f8ddur 6. september 1955 \u00ed T\u00f3rshavn) er vinnul\u00edvsma\u00f0ur og fyrrverandi politikari fyri Sambandsflokkin og F\u00f3lkaflokkin.\n\nFinnbogi Arge hevur exam.art pr\u00f3gv \u00ed nor\u00f0urlendskum/f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum fr\u00e1 1977. Hann var stj\u00f3ri \u00ed P/F Auto Service 1979-1993, stj\u00f3ri \u00ed P/F Meinhardt Arge 1993-1998. Hann hevur siti\u00f0 \u00ed nevndini \u00ed Atlantic Airways, Havsbr\u00fan og SB-Finans umframt egnum fel\u00f8gum.\n\nHann sat sum l\u00f8gtingslimur fyri Sambandsflokkin 1990-1995 og uttanflokkatingma\u00f0ur 1995-1998, \u00e1rini 1998-2002 sat hann sum tinglimur fyri F\u00f3laflokkin, t\u00f3 ikki t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnum\u00e1lum (t\u00f3 ikki olju- og umhv\u00f8rvism\u00e1lum) 1998-2000.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 257-258. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "17867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/National%20Football%20Conference", "title": "National Football Conference", "text": "National Football Conference, er ein konferansa \u00ed NFL (National Football League) \u00ed USA. Har eru tv\u00e6r konferansur (AFC og NFC), 16 li\u00f0 eru \u00far b\u00e1\u00f0um konferansum, og 6 li\u00f0 \u00far b\u00e1\u00f0um konferansum koma v\u00ed\u00f0ari til endasp\u00e6li\u00f0.\n\nHar eru 4 deildir \u00ed NFC, og t\u00e6r eru deildar upp eftir \u00f8ki.\n\nNFC North\nMinnesota Vikings,Green Bay Packers, Chicago Bears og Detroit Lions\n\nNFC East\nNew York Giants, Philadelphia Eagles, Washington Redskins og Dallas Cowboys\n\nNFC South\nAtlanta Falcons, New Orleans Saint, Carolina Panthers og Tampa Bay Buccaneers\n\nNFC West\nArizona Cardinals, San Francisco 49ers, Seattle Seahawks og St. Louis Rams\n\nAmerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed USA"}
{"id": "17872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Holm", "title": "\u00d3li Holm", "text": "\u00d3li Holm (f\u00f8ddur 15. apr\u00edl 1945 \u00ed V\u00e1gi)  er fyrrverandi f\u00f3lkask\u00falal\u00e6rari, varask\u00falastj\u00f3ri og politikari fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin.\n\nHann fekk l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 Nr. Nissum seminarium \u00ed 1968, og var l\u00e6rari \u00ed V\u00e1gs sk\u00fala 1968-1971, \u00ed Sct. J\u00f8rgens sk\u00fala \u00ed Holstebro 1971-73, og s\u00ed\u00f0ani varask\u00falastj\u00f3ri \u00ed V\u00e1gs sk\u00fala fr\u00e1 1973 til ?.\n\n\u00d3li Holm var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed undirv\u00edsingar- og mentam\u00e1lum fr\u00e1 14. juni 2001 til 6. juni 2002 umbo\u00f0andi Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin.\n\nHann er nevndarlimur \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa.\nHann var forma\u00f0ur fyri F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya fr\u00e1 2004 til 2008.\nSum ungur sp\u00e6ldi hann f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 VB. Seinni var hann nevndarlimur \u00ed felagnum. Hann hevur eisini \u00ed\u00f0ka bor\u00f0tennis, t\u00e1 hann var ungur. \u00d3li er giftur vi\u00f0 Elisu Holm og saman eiga tey b\u00f8rnini John Hendrik, Dennis og Barbaru. Sonurin Dennis Holm var\u00f0 valdur \u00ed V\u00e1gs B\u00fdr\u00e1\u00f0 \u00ed november 2012, og nakrar dagar seinni var\u00f0 hann valdur til borgarstj\u00f3ra.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 288. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nF\u00f8roysk landsst\u00fdrisf\u00f3lk\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "17873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20%C3%A1%20Reynat%C3%BAgvu", "title": "P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu", "text": "P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu (f\u00f8ddur 26. juli 1967 \u00ed T\u00f3rshavn) er fysioterapeutur og politikari fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin.\n\nP\u00e1ll a Reynat\u00fagvu var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum fysioterapeutur \u00ed 1993 og sum diplomfysioterapeutur \u00ed 1997. Hann starvast sum fysioterapeutur. Hann var nevndarlimur \u00ed felagnum F\u00f8royskir Fysioterapeutar 1993-1997. Hann hevur sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 B71. \u00cd 1993 sp\u00e6ldi hann 5 landsdystir fyri F\u00f8royar.\n\nHann hevur siti\u00f0 sum l\u00f8gtingslimur s\u00ed\u00f0ani 1998 fyri Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed almannam\u00e1lum fr\u00e1 6. juni 2002 til 5. desember 2003. Hann var borgarstj\u00f3ri \u00ed Sands kommunu 2001-2009, t\u00f3 var hann \u00ed farloyvi t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n\nEftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 var\u00f0 hann valdur til l\u00f8gtingsformann.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 345. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nL\u00f8gtingslimir\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nB71 leikarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nSandingar"}
{"id": "17874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annlis%20Bjarkhamar", "title": "Annlis Bjarkhamar", "text": "Annlis Bjarkhamar (f\u00f8dd 20. januar 1974 \u00ed V\u00e1gi) er l\u00e6rari, SSP-r\u00e1\u00f0gevi og fyrrverandi politikari fyri Tj\u00f3\u00f0veldi.\n\nHon var l\u00e6raravikarur \u00ed Porkeri 1996-1997 og \u00e1 Eystursk\u00falanum \u00ed T\u00f3rshavn \u00ed 2001-2002. \u00cd 1997-2000 starva\u00f0ist hon \u00ed \u00datvarp F\u00f8roya. S\u00ed\u00f0ani 2008 hevur hon veri\u00f0 SSP-r\u00e1\u00f0gevi.\n\nHon var landsst\u00fdriskvinna \u00ed mentam\u00e1lum fr\u00e1 6. juni 2002 til 4. mars 2003 umbo\u00f0andi Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 259. (PDF)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "17877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20%C3%A1%20Steig%20Nielsen", "title": "B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen", "text": "B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen (f\u00f8ddur 16. apr\u00edl 1972 \u00ed Vestmanna) er vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari fyri Sambandsflokkin. S\u00ed\u00f0an 24. oktober 2015 hevur hann veri\u00f0 forma\u00f0ur Sambandsfloksins. Hann var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur fr\u00e1 2019 til 2022. \n\nHann var fyrstu fer\u00f0 valdur \u00e1 ting \u00ed 2002, t\u00e1 hann kom inn \u00e1 ting fyri Sambandsflokkin, valdur \u00ed Nor\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi. Hann var afturvaldur \u00ed l\u00f8gtingsetuna 2004-2008, og var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum fr\u00e1 2004 til 2007, t\u00e1 hann f\u00f3r fr\u00e1, t\u00ed hann gj\u00f8rdist stj\u00f3ri fyri einari st\u00f3rari verk\u00e6tlan sum nevndist St\u00f3ratj\u00f8rn. Orsaka\u00f0 av alheimsf\u00edggjarkreppuni i\u00f0 gj\u00f8rdist veruleiki \u00e1ri\u00f0 eftir, bleiv verk\u00e6tlanin t\u00f3 ikki til naka\u00f0. Hann stilla\u00f0i ikki upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2008, men stilla\u00f0i upp og var afturvaldur vi\u00f0 l\u00f8gtingsvali\u00f0 2011. S\u00ed\u00f0ani 2011 hevur hann veri\u00f0 limur \u00ed L\u00f8gtingsins f\u00edggjarnevnd.\n\nB\u00e1r\u00f0ur Nielsen var grannsko\u00f0ari hj\u00e1 P/F Rasmussen og Weihe 1993-2000 og var roknskaparlei\u00f0ari hj\u00e1 Kollafjord Pelagic fr\u00e1 2001. Hann hevur \u00fatb\u00fagving sum HD fyrsta part, og hevur tiki\u00f0 n\u00f8kur merkonomfak.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 324. (PDF)\nlogting.fo: \"B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen\"\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nVestmenningar"}
{"id": "17879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mot%C3%B6rhead", "title": "Mot\u00f6rhead", "text": "Mot\u00f6rhead er ein Grammy-vinnandi bretskur tungm\u00e1lms-orkestur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1975 av bassleikaranum, sangaranum og sangskrivaranum Ian Fraser Kilmister, kendur sum Lemmy Kilmister (f. 1945, d. 2015). Lenny var tann einasti av limunum, i\u00f0 var vi\u00f0 l\u00edka fr\u00e1 stovnanini \u00ed 1975 og til hann doy\u00f0i \u00ed 2015. Fram til 2015 hev\u00f0i Mot\u00f6rhead \u00fatgivi\u00f0 23 studio album, 10 live uppt\u00f8kur, 12 uppsamlingsalbum, og fimm EPir.\n\nAlbumini Overkill, Bomber, Ace of Spades, og serliga No Sleep 'til Hammersmith, sta\u00f0festi umd\u00f8mi hj\u00e1 Mot\u00f6rhead sum eitt rock-orkestur \u00ed einum flokki fyri seg. Mot\u00f6rhead er nummar 26 \u00e1 100 Greatest Artists of Hard Rock listanum hj\u00e1 VH1. As of 2012 they have sold more than 15 million albums worldwide.\n\nMot\u00f6rhead var sera v\u00e6lumt\u00f3ktur \u00ed 1980'unum vi\u00f0 fleiri stakpl\u00e1tum \u00e1 t\u00ed bretska Top 40 hittlistanum. Albummi\u00f0 Overkill, t\u00e6r eftirfylgjadi, Bomber, Ace of Spades, og serliga No Sleep 'til Hammersmith, sta\u00f0festi st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 Mot\u00f6rhead sum ein av st\u00f8rstu tungm\u00e1lmsorkestrunum \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Teir vunnu s\u00edna fyrstu Grammy \u00ed 2005.\n\nVi\u00f0 at blanda saman skj\u00f3tleikan fr\u00e1 punk rock saman vi\u00f0 hugbur\u00f0inum fr\u00e1 heavy metal var Mot\u00f6rhead millium pionerarnar innanfyri speed metal og thrash metal. Lenny var\u00f0 t\u00f3 endurgivin fyri at siga, at honum ikki d\u00e1mdi sl\u00edk heiti, honum d\u00e1mdi betur at kalla t\u00f3nleikin hj\u00e1 Mot\u00f6rhead fyri \"rock and roll\".\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur og limir \u00ed b\u00f3lkinum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Mot\u00f6rhead Hyperbase\n\nMot\u00f6rhead\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHeavy Metal"}
{"id": "17881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81rsins%20virki", "title": "\u00c1rsins virki", "text": "\u00c1rsins virki er ein hei\u00f0ur, sum kann latast \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0 \u00e1 \u00e1rliga Vinnudegnum, sum Vinnuh\u00fasi\u00f0 og F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag skipa fyri.\n\nVinnarar av \u00c1rsins virki \n2015 Bakkafrost\n2014 Skansi Offshore\n2013 Vest Pack\n2012 Luna\n2011 V\u00f3nin\n2010 Tavan\n2009 Bakkafrost\n2008 ArtiCon\n2007 Eik Banki\n2006 Thor\n2005 Faroe Marine Products\n2004 Reyni Service \n2003 Va\u00f0horn\n2002 V\u00f3nin\n2001 T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ja\n2000 Havsbr\u00fan\n\nHygg eisini at \n\u00c1rsins \u00e1tak\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Industry.fo\n\nF\u00f8royskt vinnul\u00edv\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nListar"}
{"id": "17891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anders%20Fogh%20Rasmussen", "title": "Anders Fogh Rasmussen", "text": "Anders Fogh Rasmussen (f. 26. januar 1953) er fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Danmark, umbo\u00f0andi flokkin Venstre. Anders var NATO-a\u00f0alskrivari fr\u00e1 august 2009 til oktober 2014.\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953\nPolitikarar \u00far Venstre (Danmark)"}
{"id": "17896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sauli%20Niinist%C3%B6", "title": "Sauli Niinist\u00f6", "text": "Sauli Niinist\u00f6 (f\u00f8ddur 24. august 1948 \u00ed Salo) er finskur politikari og forseti \u00ed Finnlandi s\u00ed\u00f0an 2012.\n\nFinskir politikarar"}
{"id": "17901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Botulisma", "title": "Botulisma", "text": "Botulisma (Lat\u00edn: botulus, \"pylsa\") er ein sera sj\u00e1ldsom men vandamikil sj\u00faka, sum er elvd av sera eiturevninum botulinumtoksin, sum ver\u00f0ur framleitt av sj\u00e1ldsomu og vandamiklu bakteriuni Clostridium botulinum, sum finst eitt n\u00fa \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og hagani kann koma \u00ed samband vi\u00f0 matv\u00f8rur ella opin s\u00e1r. D\u00f8mir hava veri\u00f0 um pinkub\u00f8rn, sum hava fingi\u00f0 bakteriuna fr\u00e1 hunangi. Ta\u00f0 var vanligt fyrr at geva pinkub\u00f8rnum okkurt at drekka vi\u00f0 hunangi \u00ed, um tey t.d. h\u00f8vdu kr\u00edm. Men heilsumyndugleikar fr\u00e1r\u00e1\u00f0a at geva b\u00f8rnum undir 1 \u00e1r hunang, t\u00ed ta\u00f0 kann f\u00f8ra til at b\u00f8rnini f\u00e1a botulismu.\n\nSj\u00fakuey\u00f0kenni \nSj\u00fakan kann f\u00f8ra til lammilsir, n\u00f8kur av sj\u00fakuey\u00f0kennunum eru: lammilsir av andlitsmusklum. Eygnalokini koma at hanga, andliti\u00f0 gerst missir evnini til at v\u00edsa kenslur. Lammilsini kunnu s\u00ed\u00f0an fara v\u00ed\u00f0ari til varranar, og vi\u00f0komandi f\u00e6r ringt vi\u00f0 at tosa. S\u00ed\u00f0an fer lammilsi ni\u00f0ur eftir til fyrst yvirarmarnar og s\u00ed\u00f0an restina av \u00f8rmunum. \u00cd ringasta f\u00f8ri kunnu andingarmusklarnir lammast, og pers\u00f3nurin f\u00e6r ilt vi\u00f0 at anda og kann kv\u00e6last. Lammilsi kann eisini fara ni\u00f0ur til beinini, og byrjar vi\u00f0 l\u00f8runum og fer s\u00ed\u00f0an longur ni\u00f0ur og heilt ni\u00f0ur til f\u00f8turnar. Pers\u00f3nurin kann eisini f\u00e1a vaml og kann sp\u00fdggja. \nSj\u00fakuey\u00f0kenni kunnu koma 6-36 t\u00edmar eftir at tann eitra\u00f0i maturin er etin. Sj\u00fakuey\u00f0kennini kunnu vera hesi:\n lamningur av eygnav\u00f8ddum vi\u00f0 dupultsj\u00f3n ella ringari sj\u00f3n og hangandi eygnalokum\n eygu og mu\u00f0ur gerast turr\n sp\u00fdggja kann vera, serliga t\u00e1 talan er um slag E\n ilt vi\u00f0 at tosa og sv\u00f8lgja\nlamningar av v\u00f8ddum, andadr\u00e1ttur gerst tungur og ein orkar ikki at standa\nvanliga er ongin fepur\n\nSmittukeldur \nBotulisma er ikki ein smittandi sj\u00faka, hon smittar ikki fr\u00e1 einum pers\u00f3ni til ein annan, hon smittar ikki gj\u00f8gnum luftina. Henda bakteria kann koma \u00ed ymiskar matv\u00f8ru, eitt n\u00fa skerpikj\u00f8t, um reinf\u00f8ri ikki er \u00ed lagi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 sey\u00f0urin ver\u00f0ur  flettur, ella \u00ed pylsur, gr\u00f8nmeti og anna\u00f0. Eisini kann bakterian koma fr\u00e1 t.d. mold \u00ed eitt opi\u00f0 s\u00e1r, og kann s\u00ed\u00f0an mennast \u00ed s\u00e1rinum. Bakterian krevur t\u00f3 heilt serligar umst\u00f8\u00f0ur fyri at n\u00f8rast. Hon krevur eitt umhv\u00f8rvi uttan ilt og vi\u00f0 einum \u00e1v\u00edsum hita, t.d. stovuhita ella heitari. Bakterian kann f\u00f8ra til at f\u00f3lk i\u00f0 eta mat, i\u00f0 er eitra\u00f0ur vi\u00f0 clostridium botulinum bakteriuni, f\u00e1a botulismu, sum kann vera dey\u00f0iligt.\n\nBotulisma \u00ed F\u00f8royum \n\u00cd F\u00f8royum eru n\u00f8kur f\u00f3lk dey\u00f0 av botulismu, men ta\u00f0 ganga n\u00f3gv \u00e1r \u00edmillum at ta\u00f0 hendur. \u00cd 2007 v\u00f3ru tveir botulismu sj\u00fakutilbur\u00f0ir, men tey f\u00f3lkini gj\u00f8rdust fr\u00edsk aftur. Ors\u00f8kin til at f\u00f3lkini gj\u00f8rdist sj\u00fak, var tann at tey h\u00f8vdu eti\u00f0 skerpikj\u00f8t av sey\u00f0i, sum var flettur \u00e1 ikki l\u00f8ggildum sta\u00f0, og sum ikki var hondur \u00fat \u00ed hjallin at hanga beinanvegin. \u00cd F\u00f8royum er skerpikj\u00f8t vanligasta smittukeldan. D\u00e1lkingin vi\u00f0 bakteriuni kann koma \u00e1 kj\u00f8ti\u00f0 undir fletting, um ikki ver\u00f0ur ansa\u00f0 n\u00f3g v\u00e6l eftir.\n\nReinf\u00f8ri og ymisk fyrivarni fyri at sleppa undan sj\u00fakuni \nBakterian finst \u00ed j\u00f8r\u00f0ini, og kann vera komin \u00e1 ullina hj\u00e1 sey\u00f0inum. T\u00ed er umr\u00e1\u00f0andi at ullin er turr og ikki skitin, t\u00e1 flett ver\u00f0ur, og at ambo\u00f0, sum hava veri\u00f0 \u00ed samband vi\u00f0 ullina, ikki ver\u00f0a n\u00fdtt undir flettingini, ella ver\u00f0a gj\u00f8rd rein \u00e1\u00f0renn. Smittan kann eisini koma fr\u00e1 skarninum fr\u00e1 sey\u00f0inum, skarni\u00f0 m\u00e1 ikki koma \u00ed samband vi\u00f0 kj\u00f8ti\u00f0. F\u00f3lk mugu vaska s\u00e6r v\u00e6l um hendurnar, um tey \u00e6tla s\u00e6r at nerta vi\u00f0 kj\u00f8ti\u00f0 \u00e1 sey\u00f0inum, og tey mugu vaska s\u00e6r serliga v\u00e6l, um tey hava nert vi\u00f0 ullina ella hava fingi\u00f0 skarn \u00e1 hendurnar. R\u00e1\u00f0ini fr\u00e1 Heilsufr\u00f8\u00f0iligu Starvsstovuni og Landsl\u00e6knanum eru m.a. at man skal hava reinf\u00f8ri \u00ed ordan undir slakti og harumframt at man ikki m\u00e1 lata kj\u00f8t liggja \u00ed afturl\u00e6tnum posa ella \u00edlati, har ongin ilt sleppur til. \u00cd november 2008 sendi Heilsufr\u00f8\u00f0iliga Starvsstovan \u00fat eina stutta veglei\u00f0ing, sum eitur: Reinf\u00f8ri \u00ed samband vi\u00f0 fletting. Ta\u00f0 eru Elspa Petersen og Ingibj\u00f8rg Egholm, i\u00f0 hava skriva\u00f0 veglei\u00f0ingina. \u00cd lei\u00f0beiningini ver\u00f0ur m.a. sagt, at gott reinf\u00f8ri undir sl\u00e1trinum, skj\u00f3t k\u00f8ling av krovinum, g\u00f3\u00f0ur st\u00f8\u00f0ugur\nluftstreymur og gott pl\u00e1ss \u00ed hjallinum minkar munandi um vandan fyri botulismueitran. \n\u00cd 2007 sendu Heilsufr\u00f8\u00f0iliga Starvsstovan og Landsl\u00e6knin \u00fat t\u00ed\u00f0indaskriv, har vegleitt var um hvussu best slepts undan smittuvanda av Clostridium botulinum bakteriuni. M.a. v\u00f3ru hesi fimm puntkini nevnd:\n\n V\u00edsi\u00f0 st\u00f3ran ans fyri reinf\u00f8rinum undir fletting. Ta\u00f0 er av serstakliga st\u00f3rum t\u00fddningi, at  kj\u00f8ti\u00f0 ikki ver\u00f0ur d\u00e1lka\u00f0 av skarni.\n \u00datger\u00f0 og kl\u00e6\u00f0ir, i\u00f0 hava veri\u00f0 n\u00fdtt til fiskaarbei\u00f0i, mugu ikki n\u00fdtast, t\u00e1 flett ver\u00f0ur.\n Krovi\u00f0 eigur at ver\u00f0a hongt \u00ed hjallin sum skj\u00f3tast, so ta\u00f0 k\u00f3lnar, og luft sleppur at t\u00ed.\n Kj\u00f8t eigur ikki at ver\u00f0a hongt upp at turka, um ta\u00f0 er heitt, v\u00e1tt og stilt \u00ed ve\u00f0rinum.\n Turt kj\u00f8t skal goymast kalt.\n\nHvussu bakterian n\u00f8rist \n\u00cd Danmark og \u00f8\u00f0rum londum ver\u00f0ur botulisma millum manna eisini nevnt pylsueitran (p\u00f8lseforgiftning), hetta t\u00ed at tann mest vanliga smittukeldan \u00ed Danmark er pylsur. Ta\u00f0 er t\u00f3 sera sj\u00e1ldan, at f\u00f3lk \u00ed Danmark doyggja av botulismu. Bakterian kann d\u00e1lka ymiskar matv\u00f8rur, ikki bara kj\u00f8t, men eisini gr\u00f8nmeti. Bakterian framlei\u00f0ir eiturevni, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r \"r\u00f8ttu\" umst\u00f8\u00f0urnar eru, bakteriurnar tr\u00edvast best t\u00e1 i\u00f0 ongin ilt er, n\u00f3g miki\u00f0 av v\u00e6tu, ikki ov s\u00fart (pH yvir 4,5) og ikki ov salt. Bakterian tolir ikki meir enn eini 10% av salti og \u00ed summum f\u00f8rum ikki meir enn 4,5% av salti. Bakterian tolir v\u00e6l hita, men um maturin, sum er d\u00e1lka\u00f0ur av clostridium botulinum bakteriuni, ver\u00f0ur k\u00f3ka\u00f0ur \u00ed minsta lagi 10 minuttir, so heldur bakterian uppat vi\u00f0 at framlei\u00f0a eiturevni.\n\nVi\u00f0ger\u00f0 \nUttan vi\u00f0ger\u00f0 er sj\u00fakan sera vandamikil og kann \u00ed ringast f\u00f8ri f\u00f8ra til dey\u00f0a. Pers\u00f3nar, sum eru blivnir sj\u00fakir av botulismu, mugu skj\u00f3tast m\u00f8guligt innleggjast \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi. Ta\u00f0 tekur fleiri vikur, \u00e1\u00f0renn sj\u00faklingarnir koma heilt fyri seg aftur. Pinkub\u00f8rn vi\u00f0 botulismu ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd vi\u00f0 Botulism Immune Globulin Intravenous-Human (BIG-IV ella BabyBIG). Vaksin sum hava fingi\u00f0 botulismu antin fr\u00e1 matv\u00f8rum ella gj\u00f8gnum opin s\u00e1r, f\u00e1a vi\u00f0ger\u00f0 vi\u00f0 Trivalent (A,B,E) Botulinum Antitoxin ella vi\u00f0 heptavalent (A,B,C,D,E,F,G) Botulinum Antitoxin.\n\nKeldur \n\nSj\u00fakur"}
{"id": "17911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kautokeino%20kommuna", "title": "Kautokeino kommuna", "text": "Kautokeino, Kautokeino kommuna (norskt: Kautokeino, Kautokeino kommune; s\u00e1miskt: Guovdageaidnu, Guovdageainnu suohkan), er ein kommuna \u00ed Troms og Finnmark fylki \u00ed Noregi. Kautokeino kommuna hevur 2 910 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nKommunur \u00ed Troms og Finnmark"}
{"id": "17913", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rn%20Kals%C3%B8", "title": "Bj\u00f8rn Kals\u00f8", "text": "Bj\u00f8rn Kals\u00f8 (f\u00f8ddur 23. mars 1966 \u00ed Sy\u00f0radali \u00e1 Kalsoynni) er b\u00f3ndi og politikari fyri Sambandsflokkin.\n\nBj\u00f8rn Kals\u00f8 t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-skei\u00f0 \u00ed 1991, var \u00fatl\u00e6rdur sum snikkari sama \u00e1r, og fekk hann l\u00e6rarapr\u00f3gv fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1999. Han hevur veri\u00f0 b\u00f3ndi \u00e1 Kalsoynni s\u00ed\u00f0ani 1986, men var eisini eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 til skips. Hann var l\u00e6rari \u00ed Klaksv\u00edk til 2002. S\u00ed\u00f0ani var han sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt vinnurekandi sum timburma\u00f0ur fram til 2003.\n\nHann var borgarstj\u00f3ri i H\u00fasa kommuna 1995\u20132004. I 2004 var\u00f0 Kals\u00f8 landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum, h\u00f3ast hann hev\u00f0i l\u00edtlar og ongar politiskar royndir. Kals\u00f8 sat sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur til 2008, t\u00e1 hann var valdur \u00e1 l\u00f8gting. Hann var endurvaldur til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2011, og hevur hann fr\u00e1 2011 veri\u00f0 landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed mentam\u00e1lum.\n\nKeldur\n\nBj\u00f8rn Kals\u00f8 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u l\u00f8gtingsins\nBj\u00f8rn Kals\u00f8 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Sambandsflokkinum.\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nL\u00f8gtingslimir\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "17916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universit%C3%A0%20Niccol%C3%B2%20Cusano", "title": "Universit\u00e0 Niccol\u00f2 Cusano", "text": "Universit\u00e0 degli Studi Niccol\u00f2 Cusano (UNICUSANO) er ein privatur l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali (universitet) \u00ed R\u00f3m, Italia og var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2006 av Stefano Bandecchi. L\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin eitur eftir t\u00ed r\u00f3mversk-kat\u00f3lska kardinalinum, v\u00edsundamanninum og astronominum, Nicholas von Kues (eisini nevndur Nicolaus Cusanus).. Har eru f\u00fdra fakultet.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Unicusano (it)\n Unicusano (en)\n Universit\u00e0 Niccol\u00f2 Cusano \u00e1 Universitaly (it)\n UniCusano \u00e1 Twitter\n Foundation for Medical Research Scientific - Niccol\u00f2 Cusano University (it)\n Unicusano WebTv\n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur\nR\u00f3m"}
{"id": "17917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20Zachariasen", "title": "He\u00f0in Zachariasen", "text": "He\u00f0in Zachariasen (f\u00f8ddur 13. september 1959 \u00ed Hvalv\u00edk) er politikari fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nHann var kommunust\u00fdrislimur og varaborgarstj\u00f3ri \u00ed Hvalv\u00edkar kommunu 1992\u20131996 og borgarstj\u00f3ri har 1997\u20132004. Tann 1. januar 2005 leg\u00f0i Halv\u00edkar kommuna seg  saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum \u00ed Sunda kommunu, og var He\u00f0in Zachariasen borgarstj\u00f3ri har 2005-2008. \u00c1 kommunust\u00fdrisvalinum 2008 stilla\u00f0i hann ikki uppaftur, men til kommunust\u00fdrisvali\u00f0 \u00ed 2012 stilla\u00f0i hann uppaftur og er aftur borgarstj\u00f3ri fr\u00e1 2013.\n\nHe\u00f0in Zachariasen var valdur \u00e1 L\u00f8gting 2002-2008 (t\u00f3 ikki t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur), og var hann eykama\u00f0ur fyri J\u00f8rgen Niclasen 2008\u20132011. Hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed innlendism\u00e1lum 2007-2008.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 362. (PDF)\nHe\u00f0in Zachariasen \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 L\u00f8gtinginum\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nL\u00f8gtingslimir\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nHvalv\u00edkingar"}
{"id": "17918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magni%20Laks%C3%A1foss", "title": "Magni Laks\u00e1foss", "text": "Magni Laks\u00e1foss (f\u00f8ddur 3. desember 1969) er b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur, f\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0ingur og politikari fyri Sambandsflokkin.\n\nHann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum fr\u00e1 15. mai 2007 til 4. februar 2008. Hann var valdur \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2008, og sat l\u00f8gtingsvalskei\u00f0i\u00f0 2008-2011 umbo\u00f0andi Sambandsflokkin.\n\nMagni Laks\u00e1foss er \u00fatb\u00fagvin cand.polit. fra universitetinum \u00ed Keypmannahavn, Laks\u00e1foss arbeiddi fr\u00e1 2005 til 2007 vi\u00f0 at gera Ph.D-ritger\u00f0 um langt\u00ed\u00f0arsambandi\u00f0 millum demografi og b\u00faskaparv\u00f8kstur, men var\u00f0 ikki li\u00f0ugur vi\u00f0 ritger\u00f0ina t\u00e1.\n\n\u00cd 2012 f\u00f3r hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum undir VITOrka, i\u00f0 er ein verk\u00e6tlan um at hita seth\u00fas upp vi\u00f0 n\u00fdtslu av vindorku.\n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 stilla\u00f0i hann upp aftur og var\u00f0 valdur.\n\nMagni Laks\u00e1foss er b\u00fasitandi \u00ed Streymnesi \u00ed Sunda kommunu.\n\nKeldur \n\nNORA.FO: \"Biographies\"\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "17923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasmus%20Rasmussen%2C%20t%C3%B3nleikari", "title": "Rasmus Rasmussen, t\u00f3nleikari", "text": "Rasmus Rasmussen (14. juli 1980 - 10. oktober 2012) var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, guitarleikari, sangari og sangskrivari \u00far Havn. Rasmus var ein av t\u00f3nleikarunum \u00ed f\u00f8royska rokk t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Makrel, sum gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00ed t\u00f3nleikakappingini Prix F\u00f8royar 2003. \u00c1 Atlantic Music Event \u00ed 2005 vann Rasmus hei\u00f0urin sum F\u00f8roya besti guitarsp\u00e6lari. \u00cd februar 2014 fekk Rasmus posthumt R\u00f3land vir\u00f0isl\u00f8nina 2014 fr\u00e1 f\u00f8royska LGBT felagsskapinum. P\u00e1pi hansara, Mortan Rasmussen, t\u00f3k \u00edm\u00f3ti vir\u00f0isl\u00f8nini \u00e1 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi \u00ed Perluni \u00ed Havn.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \nImplosive, 2002 \nEdelweiss, 2007 \nPoems in Sound, 2008\n Bl\u00e1gr\u00f8na Lj\u00f3smyrkri\u00f0, 2009.\nN\u00e1tt\u00faran sigrar, 2012\n\n\u00dagivi\u00f0 vi\u00f0 b\u00f3lkinum Makrel \n 2003 Makrel Stinkar.\n 2004 Wonderland.\n 2006 Transcend.\n\nMakrel l\u00f8g \u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00fatg\u00e1vum \n 1998 Gr\u00f3tf\u00f8royskt undir navninum Happy?. skering 4.\n 2003 Prix Krem 2003 skeringar 6 & 11.\n 2006 Malagr\u00f3t skering 10.\n\n266b m\u00e1li\u00f0 \nRasmus Rasmussen var samkyndur og var opin um ta\u00f0. \u00cd 2006 var\u00f0 hann \u00e1lopin \u00ed Havn og illa sligin. Onkur royndi at melda tilbur\u00f0in, men ta\u00f0 bar ikki til hj\u00e1 l\u00f8gregluni at gera naka\u00f0 vi\u00f0 teir sum framdu \u00f3gerningin, var\u00f0 sagt t\u00e1, t\u00ed samkynd v\u00f3ru ikki vard av f\u00f8roysku l\u00f3gini. Har var\u00f0 hugsa\u00f0 um rasismugreinina, grein 266b, sum verjir minnilutar og sigur, at f\u00f3lk ikki mugu vera fyri mismuni. Danska greinin lj\u00f3\u00f0ar solei\u00f0is: Den, der offentligt eller med fors\u00e6t til udbredelse i en videre kreds frems\u00e6tter udtalelse eller anden meddelelse, ved hvilken en gruppe af personer trues, forh\u00e5nes eller nedv\u00e6rdiges p\u00e5 grund af sin race, hudfarve, nationale eller etniske oprindelse, tro eller seksuelle orientering, straffes med b\u00f8de eller f\u00e6ngsel indtil 2 \u00e5r.\n266b var partur av Revsil\u00f3gini, men hon var ikki sett \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 v\u00f3ru tingf\u00f3lk \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi, Finnur Helmsdal og Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, sum l\u00f8gdu fram uppskot um broyting av 266b, men ta\u00f0 var ikki undirt\u00f8ka fyri at verja tey samkyndu \u00ed hesi l\u00f3gini \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Ikki fyrr enn Rasmus Rasmussen var \u00e1lopin, og gerningsmenninir ikki kundu revsast. M\u00e1li\u00f0 var\u00f0 n\u00f3gv umr\u00f8tt \u00ed f\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0lunum, og n\u00f3gv f\u00f3lk h\u00f8vdu sterkar meiningar b\u00e6\u00f0i fyri og \u00edm\u00f3ti. Ni\u00f0randi \u00fats\u00f8gnir v\u00f3ru sagdar av tingsins r\u00f8\u00f0arapalli. Ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at 266b var\u00f0 samtykt \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \u00ed desember 2006. Fyrstu fer\u00f0 m\u00e1li\u00f0 var fyri var \u00ed 1987, t\u00e1 var ta\u00f0 bara Karin Kj\u00f8lbro i\u00f0 atkv\u00f8ddi fyri. Felagsskapurin LGBT \u00ed F\u00f8royum hei\u00f0ra\u00f0i Finni Helmsdal, s\u00e1la, og Annitu \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk \u00ed januar 2012 og gav teimum hei\u00f0urin \u00c1rsins hinskynd 2011. Rasmus kom ongant\u00ed\u00f0 ordiliga fyri seg aftur, eftir at hann var\u00f0 \u00e1lopin, hann gj\u00f8rdist s\u00e1larliga sj\u00fakur, og 10. oktober 2012 t\u00f3k hann l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r \u00ed Vi\u00f0arlundini \u00ed Havn. Hann gj\u00f8rdist bert 32 \u00e1ra gamal.\n\nMinningarhald og stu\u00f0ulskonsert fyri Rasmusi til frama fyri Fountain House F\u00f8royar \nLeygarkv\u00f8ldi\u00f0 hin 13. oktober 2012, tr\u00edggjar dagar eftir at Rasmus var farin, var skipa\u00f0 fyri minningarhaldi \u00e1 t\u00f3nleikasta\u00f0num Sirkus \u00ed Havn. Fyrireikararnir s\u00f8gdu, at talan var um  \"open stage\" og \"jam session\". Eftir minningarhaldi\u00f0 skuldi t\u00f3nleikab\u00f3lkurin 200 hava konsert. Knapt eina viku eftir, at Rasmus doy\u00f0i, seg\u00f0i Kringvarpi\u00f0 fr\u00e1 t\u00ed\u00f0indum um at vinf\u00f3lk hj\u00e1 Rasmusi h\u00f8vdu tiki\u00f0 stig til at stovna ein v\u00e6lger\u00f0argrunn \u00ed navni Rasmusar, hv\u00f8rs endam\u00e1l skal vera at hj\u00e1lpa vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn eitt Fountain h\u00fas \u00ed F\u00f8royum. \u00cd seinastuni hevur ynski fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 frammi um at t\u00f8rvur er \u00e1 einum Fountain House \u00ed F\u00f8royum, har s\u00e1larsj\u00fak f\u00f3lk kunnu venda s\u00e6r, t\u00e1 tey ikki eru innl\u00f8gd. Samgongan \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi hevur ikki ra\u00f0fest hetta og t\u00ed er ta\u00f0 ikki blivi til naka\u00f0 enn (oktober 2012). Men n\u00fa hava n\u00f8kur f\u00f3lk so tiki\u00f0 stig til at stovna henda grunnin, sum kann gera ta\u00f0 m\u00f8guligt at seta \u00e1 stovn eitt Fountain h\u00fas \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 fyrsta tiltaki\u00f0 hj\u00e1 grunninum er eitt stu\u00f0ulstiltak \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum hin 20. oktober 2012 fyri Fountain House F\u00f8royar og ein minniskonsert sama kv\u00f8ld og sama sta\u00f0 til minnis um Rasmus Rasmussen. Nakrir fyrilestar v\u00f3ru \u00e1 skr\u00e1nni, sum S\u00fana M\u00f8rk, S\u00fasanna Winther Poulsen og Heri Kragesteen st\u00f3\u00f0u fyri. \u00c1 konsertini skuldu hesir b\u00f3lkar og einstaklingar framf\u00f8ra: Hanus G. Johansen, Makrel, 200, Sveinur, Diatribes og K\u00e1ri P..\n\nHei\u00f0ur \n R\u00f3land vir\u00f0isl\u00f8nin 2014 fr\u00e1 LGBT F\u00f8royum\n 2005 - Var kosin \u00c1rsins guitar leikari \u00e1 AME (Atlantic Music Event) \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nAndl\u00e1t \u00ed 2012\nLGBT\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "17924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasmus%20Rasmussen", "title": "Rasmus Rasmussen", "text": "Rasmus Rasmussen (Regin \u00ed L\u00ed\u00f0), rith\u00f8vundur og politikari \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi. Skaldanavni\u00f0 var Regin \u00ed L\u00ed\u00f0.\nRasmus Rasmussen (1880), f\u00f8ddur 18. mars 1880 \u00e1 V\u00edkum - \u2020 30. mai 1961, keypma\u00f0ur og politikkari.\nRasmus Rasmussen, t\u00f3nleikari (1980-2012), var \u00fati fyri har\u00f0skapi orsaka\u00f0 av at hann var samkyndur, kjaki\u00f0 um 266b kom \u00e1 dagsskr\u00e1nna eftir ta\u00f0 og rasismugreinin var\u00f0 endaliga samtykt \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi \u00ed desember 2006."}
{"id": "17933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%B3%C3%B0i%20Benjaminsen", "title": "Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen", "text": "Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen (f\u00f8ddur 14. desember 1977) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari, sum \u00ed 2017 sp\u00e6lir vi\u00f0 V\u00edkingi og f\u00f8royska A-landsli\u00f0num. Hann eigur meti\u00f0, sum tann leikarin, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt flestar landsdystir fyri F\u00f8royar, 93 dystir (dagf\u00f8rt 7. oktober 2017). Hann hevur skora\u00f0 seks m\u00e1l \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num, ta\u00f0 er fimt flest. Hann var li\u00f0skipari \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num fr\u00e1 2008-2015. Fr\u00f3\u00f0i sp\u00e6ldi vi\u00f0 B68 fr\u00e1 1994 til 2003, s\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Fram Reykjav\u00edk \u00ed 2004 og vi\u00f0 B36 fr\u00e1 2005 til 2007. Fr\u00e1 2008 til 2016 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 HB. Hann hevur vunni\u00f0 tvey FM heiti\u00f0 vi\u00f0 HB, eitt FM vi\u00f0 B36. \u00cd 2013 var Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen leikandi hj\u00e1lparvenjari hj\u00e1 HB.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nSkoring og \u00farslit v\u00edsa m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum fyrst.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nHB leikarar\nB36 leikarar\nB68 leikarar"}
{"id": "17934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3annes%20Jakobsen", "title": "J\u00f3annes Jakobsen", "text": "J\u00f3annes Jakobsen (f\u00f8ddur 25. august 1961) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og landsli\u00f0sleikari, hann er eisini t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. Hann hevur sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 HB fr\u00e1 barnd\u00f3ms\u00e1rum til 1990 og s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 ymiskum f\u00f8royskum li\u00f0um. J\u00f3annes er hj\u00e1lparvenjari \u00e1 f\u00f8royska a-landsli\u00f0num hj\u00e1 monnum. J\u00f3annes er \u00e6tta\u00f0ur av Kamarinum \u00ed Havn og er ikki bara evnar\u00edkur innan \u00edtr\u00f3tt, hann er eisini sangari, sangskrivari og t\u00f3nasmi\u00f0ur og hevur \u00fatgivi\u00f0 tr\u00fdggjar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur umframt at hann er vi\u00f0 \u00e1 fleiri \u00f8\u00f0rum \u00fatg\u00e1vum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt \n1977-1990 HB\n1991-92 VB\n1993-95 HB\n1995-98 K\u00cd\n1999 HB\n2000-01 B68\n2002 HB (venjari, sp\u00e6ldi nakrar dystir vi\u00f0 n\u00e6stbesta li\u00f0num)\n\nLandsli\u00f0sleikari \nJ\u00f3annes Jakobsen var ein av landsli\u00f0sleikarum F\u00f8roya, t\u00e1 F\u00f8royar av fyrstan t\u00ed\u00f0 sluppu at luttaka \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum. Hann var li\u00f0skipari \u00e1 t\u00ed fyrsta F\u00f8royska landsli\u00f0num, sum vann s\u00f8guliga sigurin 1-0 m\u00f3ti Eysturr\u00edki. Hann var li\u00f0skipari \u00e1 landsli\u00f0num tey fyrstu \u00e1rini. J\u00f3annes sp\u00e6ldi 25 landsystir fyri F\u00f8royar fr\u00e1 apr\u00edl 1989 til 1993.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Hvat bagir, 1990\n Royn t\u00ednar veingir, 1995\n Myrkursins gongumenn, 1998\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \nVit herja \u00e1, 1990\nReytt og svart, 1993\nSangur til fr\u00e6lsi, 2000\nHetta er eisini m\u00edtt land, M'as Blues Band, 2001\nHetta er eisini m\u00edtt land II, M'as Blues Band, 2003\nKyndil 50 \u00e1r, 2006\n\nUppsamlings fl\u00f8gur \nT\u00f3lvti ma\u00f0ur, 1998\nAlt, Kim Hansen, 2005\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nJ\u00f3annes Jakobsen sum venjari \u00e1 FaroeSoccer.com\nJ\u00f3annes Jakobsen sum leikari \u00e1 FaroeSoccer.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar\nB68 leikarar\nK\u00cd leikarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "17957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20McGovern", "title": "George McGovern", "text": "George Stanley McGovern (f. 19. juli 1922 \u00ed Su\u00f0urdakota, d. 21. oktober 2012 \u00ed Su\u00f0urdakota), sum gj\u00f8rdist 90 \u00e1ra gamal, var limur \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum \u00ed USA fr\u00e1 1957 til 1961 og var senatorur fyri Su\u00f0urdakota \u00e1rini 1963\u20131981. Ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt at hann tapti forsetavali\u00f0 m\u00f3ti Richard Nixon (R) \u00ed 1972 t\u00ed hann hugsa\u00f0i meira um at enda kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Vjetnam enn at hugsa um liberala reformprogrammi\u00f0, sum skuldi vera h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 demokratunum. Undir valstr\u00ed\u00f0num \u00ed 1972 var McGovern \u00edm\u00f3ti kr\u00edgnum \u00ed Vjetnam, men \u00fart\u00f8kan var l\u00edtil. T\u00e1 vali\u00f0 kom, fekk McGovern bara 37,5 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum, og hetta er tann st\u00f8rsti \u00f3sigurin, sum naka\u00f0 valevni hevur fingi\u00f0 \u00e1 einum amerikonskum forsetavali nakrant\u00ed\u00f0. McGovern vann bara \u00ed Massachusetts og District of Columbia. Hann doy\u00f0i \u00e1 einum r\u00f8ktarheimi \u00ed Sioux Falls \u00ed Su\u00f0urdakota 21. oktober 2012. Ta\u00f0 seinasta \u00e1ri\u00f0 hev\u00f0i hann trupulleikar vi\u00f0 heilsuni og var fleiri fer\u00f0ir \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi. Hann var 90 \u00e1ra gamal.\n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "17959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Laudrup", "title": "Michael Laudrup", "text": "Michael Laudrup  (f\u00f8ddur 15. juni 1964 \u00e1 Frederiksberg) er ein fyrrverandi danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og verandi venjari fyri Qatar Stars League felagi\u00f0 Lekhwiya, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var hann venjari fyri enska Premier League li\u00f0i\u00f0 Swansea City. Hann er br\u00f3\u00f0ir Brian Laudrup. Teir b\u00e1\u00f0ir sp\u00e6ldu \u00e1 danska landsli\u00f0num \u00ed 1980-\u00e1runum og \u00ed 1990-\u00e1runum.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt \nHann byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3lts l\u00edvslei\u00f0 \u00ed Kj\u00f8benhavns Boldklub og Br\u00f8ndby IF, \u00e1\u00f0renn hann var\u00f0 seldur til  Juventus FC \u00cd Italia. Fr\u00e1 1983 til 1985 sp\u00e6ldi hann \u00ed italska felagnum SS Lazio fr\u00e1 R\u00f3m, men hann er t\u00f3 betri kendur fyri s\u00edna t\u00ed\u00f0 \u00ed teimum sponsku fel\u00f8gunum FC Barcelona og Real Madrid, har hann vann fimm meistaraheiti\u00f0. Eftir Real Madrid sp\u00e6ldi hann fyri Vissel Kobe \u00ed Japan, \u00e1\u00f0renn hann enda\u00f0i s\u00edna karrieru sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari vi\u00f0 at vinna ta\u00f0 hollendska meistaraheiti\u00f0 vi\u00f0 Ajax Amsterdam.\nMichael Laudrup sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst fyri Danmark \u00e1 18-\u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi s\u00ednum 15. juni 1992. Dysturin var m\u00f3ti Noregi, har Laudrup skora\u00f0i eitt m\u00e1l. Dysturin enda\u00f0i t\u00f3 vi\u00f0 at Noreg vann 2-1. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn seinasta landsdyst m\u00f3ti Brasil til HM 1998.\n\nHagt\u00f8l fyri dystir og m\u00e1l \u00e1 danska landsli\u00f0num \nMichael Laudrup sp\u00e6ldi \u00ed alt 104 landsdystir og skora\u00f0i 37 m\u00e1l fyri Danmark.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nFIFA 100\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "17960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Korfu", "title": "Korfu", "text": "Korfu (Grikskt m\u00e1l: \u039a\u03ad\u03c1\u03ba\u03c5\u03c1\u03b1, K\u00e9rkyra) er ein oyggj \u00ed Grikkalandi. Hon liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum vestanfyri meginlandi\u00f0, sum ver\u00f0ur nevndur J\u00f3naoyggjar ella Eptanisa. Korfu er tann n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed hesum oyggab\u00f3lki. Fyrra or\u00f0i\u00f0 kemur fr\u00e1 fornu griksku gudal\u00e6runi, Io var ein prestinna, sum Zeuz var forelska\u00f0ur \u00ed. Hann gj\u00f8rdi hana um til eina k\u00fagv, og s\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdi hann seg sj\u00e1lvann um til ein tarv, og t\u00e1 tey komu til Jonisku oyggjarnar, fingu tey barni\u00f0 Evropa, sum bleiv til heimspartin Evropa. Seinna or\u00f0i\u00f0 merkir Sjeyoyggjar, sum sipar til t\u00e6r sjey h\u00f8vu\u00f0soyggjarnar. Oyggjab\u00f3lkurin hevur t\u00f3 fleiri sm\u00e6rri oyggjar og h\u00f3lmar enn t\u00e6r sjey. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00e1 Korfu eitur eisini Korfu. \u00cd h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 33.000 f\u00f3lk. \u00c1 allari oynni b\u00fagva umlei\u00f0 110.000 f\u00f3lk.\n\nNavni\u00f0 Kerkyra \nOyggin er t\u00e6tt kn\u00fdtt at griksku s\u00f8guni heilt aftur til byrjanina \u00e1 t\u00ed forngriksku gudal\u00e6runi. Ta\u00f0 grikska navni\u00f0 Kerkyra ella Korkyra hevur relati\u00f3nir til tv\u00e6r sterkar \u00edmyndir av vatni: Poseidon, havgudurin, og Asopus, ein t\u00fddningarmikil \u00e1 \u00e1 grikska meginlandinum.  Samb\u00e6rt s\u00f8gnini, so gj\u00f8rdist Poseidon \u00e1sttikin \u00ed t\u00ed v\u00f8kru nymfuni Korkyra, sum var d\u00f3ttir Asopus og \u00e1arnymfuna Metope, og burturf\u00f8rdi hana. Poseidon f\u00f8rdi Korkyru til ta navnleysu oynna, og \u00ed hj\u00fanarbandseydnu bj\u00f3\u00f0a\u00f0i henni at uppkalla oynna eftir henni: Korkyra. Hetta navni\u00f0 er s\u00ed\u00f0an vor\u00f0i\u00f0 Kerkyra. Saman fingu tey eitt barn, sum tey nevndu Phaiax. Eftir hesum barni\u00f0 eru \u00edb\u00fagvarnir \u00e1 Korfu uppkalla\u00f0ir. Teir vera nevndir Faiakes \u00e1 grikskum. \u00c1 l\u00e1t\u00ednskum bleiv ta\u00f0 til Phaecians.\n\nS\u00f8ga \nKorfu hevur hoyrt til ymisk harrad\u00f8mi gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar, og har hava veri\u00f0 n\u00f3gv str\u00ed\u00f0, og borgir eru bygdar fyri at verja oynna og Korfu b\u00fd. Tv\u00e6r borgir fevna um allan b\u00fdin, og ta\u00f0 er einasti b\u00fdur \u00ed Grikkalandi, sum \u00e1 henda h\u00e1tt er so v\u00e6l vardur av borgum. Orsaka\u00f0 av hesum hevur grikska stj\u00f3rnin avgj\u00f8rt at nevna b\u00fdin Kastropolis (borgb\u00fdurin). Korfu var leingi st\u00fdrt av Venesianska R\u00edkinum, sum ni\u00f0urbardu fleiri kringsetingar av turkum. Eftir Napoleonskr\u00edggini kom Korfu undir bretskt harrad\u00f8mi. Ta\u00f0 enda\u00f0i t\u00f3 vi\u00f0, at Bretska R\u00edki\u00f0 leysgav Korfu og hinar Jonisku oyggjarnar, solei\u00f0is at t\u00e6r kundu sameinast vi\u00f0 ta\u00f0 n\u00fdggju griksku tj\u00f3\u00f0ina. Henda sameining f\u00f3r endaliga fram \u00ed 1864 vi\u00f0 London S\u00e1ttm\u00e1lanum.\n\u00cd 2007 kom Korfu b\u00fdur vi\u00f0 \u00e1 listan yvir heimsarvar hj\u00e1 World Heritage Sites.\n\nFyrra heimskr\u00edggj \n\nUndir Fyrra Heimskr\u00edggi gj\u00f8rdist Korfu eitt sta\u00f0 har serbiskir hermenn og vanlig f\u00f3lk fl\u00fdddu fr\u00e1 heimlandi teirra, sum var hersett av bulgarum, t\u00fdskum og eysturr\u00edkarum. Teir v\u00f3ru n\u00f3gvir \u00ed tali, og oyggin kl\u00e1ra\u00f0i ikki at brey\u00f0f\u00f8\u00f0a allir hesir menn. N\u00f3gvir teirra doy\u00f0i av hungri ella av sj\u00faku og \u00f8\u00f0rum. L\u00edkini av teimum flestu av teimum v\u00f3ru jar\u00f0a\u00f0 \u00e1 sj\u00f3num vi\u00f0 ta l\u00edtlu oynna Vido, sum er beint uttanfyri havnina vi\u00f0 Korfu b\u00fdi. Serbar hava seinni reist ein minnisvar\u00f0a \u00e1 oynni til minnis um teir serbar, i\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv og v\u00f3ru jar\u00f0a\u00f0ir har.\n\nFer\u00f0avinna \nKorfu er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0avinnum\u00e1l. Til fyrst \u00ed 20. \u00f8ld var ta\u00f0 mest kongalig \u00far Evropa og onnur av a\u00f0alst\u00e6tt. Eitt n\u00fa kunnu nevnast Keisari Wilhelm II av T\u00fdsklandi og Keisarinna Elisabeth av Eysturr\u00edki. \u00cd dag eru ta\u00f0 eisini n\u00f3gvar familjur fr\u00e1 mi\u00f0alst\u00e6ttini, i\u00f0 vitja oynna, hesi eru fyrst og fremst \u00far Bretlandi, Skandinavia og T\u00fdsklandi. So vi\u00f0 og vi\u00f0 er ta\u00f0 vor\u00f0i til h\u00f3pfer\u00f0avinnu. Teimum r\u00edku d\u00e1ma t\u00f3 enn v\u00e6l at vitja oynna. Eitt n\u00fa kann nevnast, at limir \u00far Rothchild familjuni og russiskir oligarkar eiga h\u00fas \u00ed landnyr\u00f0ings partinum av oynni.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi \nHeimsarvar"}
{"id": "17962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universal%20Music%20Group", "title": "Universal Music Group", "text": "Universal Music Group er ein amerikonsk fyrit\u00f8ka, sum hevur virksemi\u00f0 um allan heimin, fyrit\u00f8kan er tann st\u00f8rsta av s\u00ednum slag \u00ed USA. Fyrit\u00f8kan f\u00e6st vi\u00f0 t\u00f3nleikaframlei\u00f0slu.\n\nS\u00f8gan \nFyrit\u00f8kan var upprunaliga eitt d\u00f3tturfelag hj\u00e1 filmstudionum Universal Pictures, s\u00f8gan gongur heilt aftur til Decca Records \u00ed 1934. Decca Corporation of England slapp s\u00e6r av vi\u00f0 American Decca \u00ed 1939. MCA Inc. keypti s\u00ed\u00f0an American Decca \u00ed 1962. \n\nN\u00faverandi fyrit\u00f8kan var\u00f0 sett \u00e1 stovn, t\u00e1 foreldrafyrit\u00f8kan Seagram keypti PolyGram og leg\u00f0i hesa saman vi\u00f0 Universal Music Group \u00ed 1998. Navni\u00f0 var\u00f0 t\u00f3 br\u00fakt \u00ed 1996, t\u00e1 MCA Music Entertainment Group t\u00f3k navnabroyting til Universal Music Group. Uppkeypanin hj\u00e1 The PolyGram innkludera\u00f0i m.a. Deutsche Grammophon sum kann f\u00f8ra s\u00ednar r\u00f8tur aftur til Berliner Gramophone, sum gj\u00f8rdi ta\u00f0 til elstu eindina hj\u00e1 Deutsche Grammophon UMG. Kanadiska eindin hj\u00e1 UMG kann f\u00f8ra s\u00ednar r\u00f8tur aftur til Compo Company, sum kom fr\u00e1 Berliner Gramophone.\n\n\u00cd dag er eigarin tann franska mi\u00f0lafyrit\u00f8kan Vivendi Universal.\n\nH\u00f8vu\u00f0sskrivstovur \nH\u00f8vu\u00f0sskrivstovan hj\u00e1 Universal Music Group er \u00e1 2220 Colorado Avenue \u00ed Santa Monica. The Capitol Music Group hevur s\u00edna h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed Capitol Records Bygninginum \u00ed Hollywood. H\u00f8vu\u00f0sskrivstovan hj\u00e1 Universal Music Group Distribution er \u00ed Universal City, Kalifornia. UMG hevur eisini eina st\u00f3ra skrivstovueind \u00ed New York City, sum \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum tekur s\u00e6r av markna\u00f0arf\u00f8ring.\n\nUniversal Music Group International (UMGI) hevur s\u00edna h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00e1 High Street Kensington, London. UMGI tekur s\u00e6r \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum av skrivstovum hj\u00e1 UMG \u00ed flestu londum, sum eru uttanfyri Nor\u00f0uramerika.\n\nUniversal Music Latin Entertainment hevur s\u00edna h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed Woodland Hills, Kalifornia, me\u00f0an Universal Music Group Nashville hevur s\u00edna h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed Nashville, Tennessee. Foreldrafyrit\u00f8kan hj\u00e1 Universal Music Group, Vivendi, hevur s\u00edna h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed Par\u00eds, Frakland.\n\nFyrit\u00f8kur\nT\u00f3nleikur\nPl\u00e1tufel\u00f8g"}
{"id": "17963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/JPN", "title": "JPN", "text": "JPN  er heiti\u00f0 \u00e1 fj\u00f3r\u00f0u pl\u00e1tu\u00fatg\u00e1vuni hj\u00e1 teknopop b\u00f3lkinum Perfume. Ta\u00f0 var tann seinasta fl\u00f8gan, sum b\u00f3lkurin gav \u00fat \u00ed samstarv vi\u00f0 Tokuma Japan Communications, \u00e1\u00f0renn Perfume fekk n\u00fdtt samstarv \u00ed lag vi\u00f0 Universal fyrst \u00ed 2012.\n\nSp\u00e6lilisti\n\nCD fl\u00f8ga \n\n \"The Opening\" \n \"\u30ec\u30fc\u30b6\u30fc\u30d3\u30fc\u30e0\"\u3000album mix (\u00fattala\u00f0 Reesaabiimu, f\u00f8royskt: Lasarastr\u00e1la)\n \"Glitter\" album mix\n \"\u30ca\u30c1\u30e5\u30e9\u30eb\u306b\u604b\u3057\u3066\" (\u00fattala\u00f0 Nachuraru Ni Koishite, f\u00f8royskt: At Elska Nat\u00farliga)\n \"My Color\"\n \"\u6642\u306e\u91dd\" (\u00fattala\u00f0 Toki No Hari, f\u00f8royskt: T\u00ed\u00f0arinnar N\u00e1l)\n \"\u306d\u3048\" (\u00fattala\u00f0 Nee, f\u00f8royskt: Hey)\n \"\u5fae\u304b\u306a\u30ab\u30aa\u30ea\" (\u00fattala\u00f0 Kasuka Na Kaori, f\u00f8royskt: Veikur Luktur)\n \"575\"\n \"Voice\"\n \"\u5fc3\u306e\u30b9\u30dd\u30fc\u30c4\" (\u00fattala\u00f0 Kokoro No Sports, f\u00f8royskt: Hjartans \u00cdtr\u00f3ttur) \n \"Have A Stroll\"\n \"\u4e0d\u81ea\u7136\u306a\u30ac\u30fc\u30eb\" (\u00fattala\u00f0 Fushizenna Gaaru, f\u00f8royskt: Kunstig Genta)\n \"\u30b9\u30d1\u30a4\u30b9\" (\u00fattala\u00f0 Supaisu, f\u00f8royskt: Krydd)\n\nFl\u00f8gur"}
{"id": "17965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samos", "title": "Samos", "text": "Samos er ein oyggj \u00ed Grikkalandi, sum liggur \u00ed eystur Egearahavinum, sunnanfyri Khios, nor\u00f0anfyri Patmos og Dodekanes oyggjarnar og 1,6 km vestanfyri turkisku vesturstrondina, sum fyrr var nevnd L\u00edtla Asia. \u00cd forn\u00f8ldini var Samos ein maktfullur b\u00fdarstatur. \u00c1 Samos er Pythagoreion og Hereion, sum \u00ed 1992 v\u00f3ru \u00fatnevnd til UNESCO World Heritage Sites (mentanar heimsarv). Tann kendi filosoffurin og matematikarin, Pythagoras, var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 Samos. V\u00edn av oynni Samos var v\u00e6l kent \u00ed forn\u00f8ldini, ta\u00f0 ver\u00f0ur enn framleitt har.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nOyggin er 478 km2 til st\u00f8ddar, 43 km long og 13 km brei\u00f0. Oyggin er atskild fr\u00e1 Anatolia vi\u00f0 t\u00ed 1,6 km brei\u00f0a Mykale sundinum. Samos hevur fjallalendi, men eisini fruktag\u00f3\u00f0ar v\u00edddir. Ein st\u00f3rur partur av oynni er yvirvaksin vi\u00f0 v\u00ednberjarunnum, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt til muskat v\u00edn. T\u00e6r t\u00fddningarmestu markirnar \u00e1 Samos eru vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Vathy, \u00ed Karlovasi \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av oynni, \u00ed Pythagoreio \u00ed landssynningspartinum og \u00ed Marathokampos \u00ed \u00fatsynningspartinum av oynni. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni er 33.814, sum er ta\u00f0 9. st\u00f8rsta f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 griksku oyggjunum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nPrefecture of Samos\nKarlovasi kommuna\nMarathokampos kommuna\nPythagorio kommuna\nVathy kommuna\nSamos Travel Guide\nWorld Statesmen - Greece\nSamos Island Guide\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nHeimsarvar"}
{"id": "17974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marshallhj%C3%A1lpin", "title": "Marshallhj\u00e1lpin", "text": "Marshallhj\u00e1lpin (alment heiti: European Recovery Program, stytt ERP) var ein amerikansk hj\u00e1lpar\u00e6tlan fyri Evropa, i\u00f0 var\u00f0 sett \u00ed verk aftan\u00e1 Seinna heimsbardaga. \u00c6tlanin var uppkalla\u00f0 eftir amerikanska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harranum George Marshall, og var \u00ed st\u00f3ran mun gj\u00f8rt av emb\u00e6tismonnum \u00ed amerikanska uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0num, serliga William L. Clayton og George F. Kennan.\n\nMarshallhj\u00e1lpin\nMarshallhj\u00e1lpin var uppfylging til sonevndu Truman-doktrinina vi\u00f0 hj\u00e1lp av b\u00faskaparligum ambo\u00f0um. Politikararnir \u00ed USA h\u00f8vdu eftir seinna heimsbardaga ta fatan, at b\u00faskaparligar kreppur f\u00f3ru at lei\u00f0a til kommunismu. Eitt sterkt, savna\u00f0 og enduruppbygt Vesturevropa hev\u00f0i aftur\u00edm\u00f3ti ver\u00f0i\u00f0 ein herna\u00f0arlig m\u00f3tvekt m\u00f3ti Sovjetsamveldinum, og vildi vikna \u00e1virkanina hj\u00e1 kommunistaflokkunum \u00ed einst\u00f8ku londunum. Harafturat var tankin, at USA vi\u00f0 at veita Marshallhj\u00e1lpina sj\u00e1lvt kundi sleppa undan b\u00faskaparkreppu, av t\u00ed at USA var so heft at samhandli vi\u00f0 teirra evropeisku samhandilslondum.\n\nEvropa hev\u00f0i st\u00f3rar b\u00faskaparligar trupulleikar eftir kr\u00edggi\u00f0, t\u00ed b\u00e6\u00f0i framlei\u00f0sla og handil l\u00f3gu \u00ed oy\u00f0i. Og \u00e1 v\u00e1ri 1947 var greitt, at vesturevropeisku londini skj\u00f3tt f\u00f3ru at mangla dollarar \u00ed s\u00ednum gjaldoyragoymslum.\n\nTessvegna bj\u00f3\u00f0a\u00f0i amerikanski uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin George Marshall \u00ed 1947 teimum evropeisku londunum b\u00faskaparliga hj\u00e1lp til enduruppbygging eftir kr\u00edggi\u00f0. Afturfyri Marshallhj\u00e1lpina skuldu m\u00f3ttakaralondini av Marshallhj\u00e1lp savna seg \u00ed b\u00faskaparligum samstarvi nevnt OEEC, Organisation for European Economic Co-operation, \u00ed 1948. Sum li\u00f0ur \u00ed trupulleikunum vi\u00f0 b\u00fdtinum av T\u00fdsklandi fingu Sovjetsamveldi\u00f0 og eysturevropeisku londini eisini bo\u00f0i\u00f0 Marshallhj\u00e1lp, men takka\u00f0u nei av \u00f3tta fyri at \u00e1virkanin hj\u00e1 USA f\u00f3r at ver\u00f0a ov st\u00f3r \u00ed einst\u00f8ku londunum. OEEC- samstarvi\u00f0 var \u00ed 1961 v\u00ed\u00f0ka\u00f0 til eisini at fevna um ikki-evropeisk lond, og fekk t\u00e1 navni\u00f0  OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development.\n\nI talvuni ni\u00f0anfyri s\u00e6st, hvussu n\u00f3gv einst\u00f8ku londini fingu \u00ed Marshallhj\u00e1lp:\n\nS\u00ed eisini \n F\u00f8roya Realkreditstovnur (Realurin) var stovna\u00f0ur vi\u00f0 f\u00edgging fr\u00e1 Marshallhj\u00e1lpini\n\nKeldur \nDanmarks Nationalbank: Marshall-hj\u00e6lpen og Den Europ\u00e6iske Betalingsunion (PDF), Keypmannahavn 1999. ISBN 87-87251-18-3.\n\nS\u00f8ga\nUSA\nSeinni heimsbardagi"}
{"id": "17975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%202008", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2008", "text": "L\u00f8gtingsval var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum hin 19. januar 2008, sum var ein fr\u00edggjadag.\n\n\u00c1 vali v\u00f3ru 31.112 \u00fat av 34.835 m\u00f8guligum veljarum, og svarar hetta til eina vallutt\u00f8ku \u00e1 89,3 %. Hetta var ein grei\u00f0 l\u00e6kking \u00ed mun til vali\u00f0 \u00ed 2004, t\u00e1 vallutt\u00f8kan var 92,3 %.\n\nSamla\u00f0 tal av atkv\u00f8\u00f0um til flokkarnar \nSjey flokkar stilla\u00f0u upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0, av hesum var ein n\u00fdggjur flokkur, sum stilla\u00f0i upp fyri fyrstu fer\u00f0, ta\u00f0 var Mi\u00f0n\u00e1msflokkurin. Flokkarnir v\u00f3ru hesir (B\u00f3kstavarnir standa fyri lista):\nA  F\u00f3lkaflokkurin 6.240\nB Sambandsflokkurin 6.529\nC Javna\u00f0arflokkurin 6.018\nD Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin 2.244\nE Tj\u00f3\u00f0veldi 7.250\nH Mi\u00f0flokkurin 2.610\nL Mi\u00f0n\u00e1msflokkurin 221\n\nFloksb\u00fdti\u00f0 \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2008 \u00ed mun til \u00ed 2004 \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir tingmannab\u00fdti, tali\u00f0 \u00ed klombrum sipar til munin millum l\u00f8gtingsvali\u00f0 2008 og l\u00f8gtingsvali\u00f0 2004. Av teimum f\u00fdra st\u00f3ru flokkunum var\u00f0veittu allir s\u00edtt tingmannatal uttan Javna\u00f0arflokkurin, i\u00f0 misti ein tingmann. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin og Mi\u00f0flokkurin vunnu hv\u00f8r s\u00edn tinglim, me\u00f0an Mi\u00f0n\u00e1msflokkurin sum stilla\u00f0i upp fyri fyrstu fer\u00f0, ongan tinglim fekk.\n F\u00f3lkaflokkurin 7 (0)\n Sambandsflokkurin 7 (0)\n Javna\u00f0arflokkurin 6 (-1)\n Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin 2 (+1)\n Tj\u00f3\u00f0veldi 8 (0)\n Mi\u00f0flokkurin 3 (+1)\n Mi\u00f0n\u00e1msflokkurin 0 (-)\n\nTingmannab\u00fdti b\u00f3lka\u00f0 eftir flokki og pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um\n\nF\u00f3lkaflokkurin 7 \n Jacob Vestergaard 870\n J\u00f8rgen Niclasen 617\nAnfinn Kallsberg 550\nAnnika Olsen 520\nJ\u00e1kup Mikkelsen 437\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni 417\nPoul Michelsen 341\nBjarni Djurholm 317\nFremstu varatingmenn fyri F\u00f3lkalokkin:\nHe\u00f0in Zachariasen 317\n\u00d3li Breckmann 312\nRodmundur Nielsen 216\n\nSambandsflokkurin 7 \nMagni Laks\u00e1foss 979\nKaj Leo Johannesen 642\nBj\u00f8rn Kals\u00f8 557\nEdmund Joensen 469\nAlfred Olsen 417\nJohan Dahl 377\nR\u00f3sa Samuelsen 314\nFremstu varatingmenn fyri Sambandsflokkin:\nMarjus Dam 289\nHelgi Abrahamsen 280\nJaspur Vang 254\n\nJavna\u00f0arflokkurin 6 \nJ\u00f3annes Eidesgaard 1.094\nGerhard Lognberg 595\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 577\nHans Pauli Str\u00f8m 383\nJohn Johannessen 287\nKatrin Dahl Jacobsen 283\nFremstu varatingmenn fyri Javna\u00f0arflokkin:\nAndreas Petersen 270\nEy\u00f0gunn Samuelsen 256\nMikkjal S\u00f8rensen 247\n\nSj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin 2 \nK\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi 572\n K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard 292\nFremstu varatingmenn fyri Sj\u00e1lvsst\u00fdrisflokkin:\n K\u00e1ri Petersen 198\n S\u00e1mal Petur \u00ed Grund 194\n\nTj\u00f3\u00f0veldi 8 \n H\u00f8gni Hoydal 1.262\n Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk 616\n Bj\u00f8rt Samuelsen 547\nBergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen 481\n Sj\u00far\u00f0ur Skaale 416\n Heini O. Heinesen 415\n T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen 356\nHergeir Nielsen 352\nFremstu varatingmenn fyri Tj\u00f3\u00f0veldi:\n P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu 332\n Heidi Petersen 305\n Olga Biskupsst\u00f8\u00f0 255\n\nMi\u00f0flokkurin 3 \n Karsten Hansen 808\n Bill Justinussen 573\n Jenis av Rana 504\nFremstu varatingmenn fyri Mi\u00f0flokkin:\n Tordur Niclasen 123\n\nMi\u00f0n\u00e1msflokkurin 0 \nMi\u00f0n\u00e1msflokkurin fekk ongan tinglim. Fremsta og einasta valevni hj\u00e1 Mi\u00f0n\u00e1msflokkinum var Bergur Johannesen, i\u00f0 fekk 203 atkv\u00f8\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini\nL\u00f8gtingsval - \u00f8ll l\u00f8gtingsval s\u00ed\u00f0ani 1906.\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2008\u20132011 - l\u00f8gtingslimir \u00ed valskei\u00f0num.\n\nKeldur \n\n logting.fo: \"L\u00f8gtingsval\u00farslit 2008\"\n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n2008"}
{"id": "17979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joseph%20Schumpeter", "title": "Joseph Schumpeter", "text": "Joseph Schumpeter (8. februar 1883 \u2013 8. januar 1950) var ein eysturr\u00edskur b\u00faskapar- og stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur. Eitt, sum hann er kendur fyri, er, hvussu hann l\u00fdsir f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0. F\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 er ta\u00f0, at mann fer a val og ikki meir enn ta\u00f0. Samb\u00e6rt Schumpeter fer veljarin ikki \u00e1 val og velur \u00fat fr\u00e1 t\u00ed, sum mett ver\u00f0ur at f\u00f8ra vi\u00f0 s\u00e6r ta\u00f0 felags besta. Haraftur\u00edm\u00f3ti velur veljarin \u00fat fr\u00e1 t\u00ed, sum er best, men einans fyri hann sj\u00e1lvan. Tann sum ver\u00f0ur mest hoyrdur og s\u00e6ddur ver\u00f0ur valdur, og ta\u00f0 er sj\u00e1lv maktin, sum f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 sn\u00fdr seg um.\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0\n\nScumpeter setti spurnartekin vi\u00f0 ta klassisku doktrinuna, sum hann m\u00e1lbar seg. Har f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 er ein mannagongd, sum f\u00e6r veljaraskaran at fata, hvat ta\u00f0 felags besta er, og politikararnar at \u00fatinna ta\u00f0. Schumpeter metti hetta vera veruleikafjart. L\u00edtla vitanin hj\u00e1 f\u00f3lkinum um evnini ger ta\u00f0 l\u00e6tt hj\u00e1 politikarum, sum seta dagsskr\u00e1nna, at manipulera\u00f0 vi\u00f0 f\u00f3lk. Hinvegin ynskti Schumpeter eitt model, har f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 er ein mekanisma fyri kapping, j\u00fast sum bygna\u00f0urin \u00e1 einum markna\u00f0i er ta\u00f0. Sj\u00e1lvt um f\u00f3lki\u00f0 fer \u00e1 reglulig val og gevur stj\u00f3rnini eksistensgrundarlag, so er tann skipa\u00f0i politikkurin mettur sum politikkur hj\u00e1 stj\u00f3rnini og ikki viljin hj\u00e1 f\u00f3lkinum. Leikluturin hj\u00e1 t\u00ed einstaka er serstakliga avmarka\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingar\nEysturr\u00edkarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1883\nAndl\u00e1t \u00ed 1950"}
{"id": "17980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20A.%20Dahl", "title": "Robert A. Dahl", "text": "Robert Alan Dahl (f\u00f8ddur 17. desemeber 1915) er ein amerikanskur granskari av norskum uppruna. Hann er professori \u00ed stj\u00f3rnm\u00e1larfr\u00f8\u00f0i \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum Yale. Hann er kendur fyri s\u00edtt sj\u00f3narhorn \u00e1, hvussu f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 skal skipast.\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0\n\nDahl meinar at \u00f8ll f\u00f3lkar\u00e6\u00f0islig umbo\u00f0 skulu hava somu m\u00f8guleikar fyri ver\u00f0a hoyrd og s\u00e6dd. T\u00ed skulu fj\u00f8lmi\u00f0lar v\u00edsa allar politikarar fyri almenningin \u00e1 ein neutralan h\u00e1tt. Veljarin kann hugsa kritiskt. Samstundis ver\u00f0a avmarkingar lagdar \u00e1 fj\u00f8lmi\u00f0lar, t\u00e1 talan er um, hvussu n\u00f3gv tann einstaki politikarin kann eksponerast, me\u00f0an valstr\u00ed\u00f0 er.\n\nTa\u00f0 eru 5 h\u00f8vu\u00f0spunkt, sum liggja til grund fyri ta\u00f0 fullkomna f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0:\n Allar atkv\u00f8\u00f0ur telja l\u00edka n\u00f3gv\n Somu m\u00f8guleikar fyri \u00f8ll at v\u00edsa s\u00edtt sj\u00f3narhorn\n Vitan gj\u00f8gnum uppl\u00fdsing\n Borgararnir seta ta politisku dagsskr\u00e1nna\n Allir vaksnir borgarar skulu hava somu r\u00e6ttindir\n\nPolyarki\nSamb\u00e6rt Robert Alan Dahl er ta\u00f0 hugsj\u00f3naliga f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 ein hugsj\u00f3n, ein utopi. Ta\u00f0 fullkomna f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 finst ikki. Men mann kann royna r\u00f8kka t\u00ed. Hendan royndin at r\u00f8kka ta\u00f0 fullkomna f\u00f3lkar\u00e6\u00f0inum, kallar Dahl \"Polyarki\". Sum m\u00f3tsetning nevnir mann \"monarki\". Har \"monarki\" er einar\u00e6\u00f0i, er \"polyarki\" ein st\u00fdriformur, har fleiri r\u00e1\u00f0a. Treytirnar, fyri at eitt samfelag kann vera polyarki, eru 7 \u00ed tali:\n\n Tey valdu umbo\u00f0ini taka t\u00e6r bindandi avger\u00f0irnar\n Fr\u00e6ls og r\u00e6ttv\u00eds val. Valini av umbo\u00f0unum eru reglulig, og tvang kemur ikki fyri\n Vanligur valr\u00e6ttur. \u00cd heila tiki\u00f0 skulu \u00f8ll vaksin f\u00f3lk kunna velja umbo\u00f0\n Vanligt valb\u00e6ri. \u00d8ll vaksin skulu hava r\u00e6tt til at stilla upp til val. T\u00f3 kann aldursmarki\u00f0 fyri valb\u00e6ri vera h\u00e6gri enn ta\u00f0 til valr\u00e6tt\n Talu- og skrivifr\u00e6lsi\u00f0. Borgararnir hava r\u00e6tt at gera vart vi\u00f0 seg politiskt, uttan at vera \u00ed vanda fyri revsing. \u00c1 henda h\u00e1tt hava borgarar r\u00e6tt til at kritisera tey f\u00f3lkuvaldu, stj\u00f3rnuna, st\u00fdriformin, sosial og b\u00faskparlig vi\u00f0urskifti og ta dominerandi hugsj\u00f3nina\n Informati\u00f3nsfr\u00e6lsi\u00f0. Borgararnir hava r\u00e6tt til at leita eftir alternativum informati\u00f3nskeldum. Sl\u00edk alternativ finnas og vera vard av l\u00f3gini\n Fr\u00e6lsi\u00f0 at stovna felagsskapir. Fyri at n\u00e1a og var\u00f0veita tey nevndu r\u00e6ttindi, hava borgararnir eisini r\u00e6tt til at stovna sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar felagsskapir. Sum fakfel\u00f8g, politiskir flokkar og \u00e1hugab\u00f3lkar.\n\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "17981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Stuart%20Mill", "title": "John Stuart Mill", "text": "John Stuart Mill (20. mai 1818 - 8. mai 1873) var ein enskur filosofur. Millum anna\u00f0 kendur fyri s\u00edtt sj\u00f3narhorn \u00e1 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0.\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0\n\nStuart Mill tosa\u00f0i um menningarliberalismu. Hann s\u00e1 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0, sum ein t\u00fddningarmikil h\u00e1ttur at menna tann einstaka borgaran \u00ed samfelagnum. Ikki bert t\u00e1 atkv\u00f8\u00f0ast skuldi, men eisini \u00ed t\u00ed lokala samfelagnum og r\u00e6ttarskipanini. Hendan \u00e1sko\u00f0anin hevur eginleikan av \"positivt fr\u00e6lsi\".\n\nBretar"}
{"id": "17982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stig%20Hjarvard", "title": "Stig Hjarvard", "text": "Stig Hjarvard (f\u00f8ddur 16. januar 1960) er professari \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed Keypmannahavn. Hann er kendur fyri s\u00edna rapport \"Nyhedsmediernes rolle i det politiske demokrati\", sum hann gj\u00f8rdi fyri ta danska statministerium 1995. Hansara sj\u00f3narhorn er, at tann seinasta gongdin v\u00edsir, at borgarin er meiri s\u00e6ddur sum ein br\u00fakari. Politikararnir veita eina t\u00e6nastu til br\u00fakaran.\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0\n\nHjarvard f\u00f8rir fram, at ta\u00f0 er eitt mistak, at gera skilna millum fj\u00f8lmi\u00f0lar og politiskar stovnar, sum at vera atskilt \u00ed f\u00f3lkar\u00e6\u00f0inum. Fj\u00f8lmi\u00f0lar eru samansj\u00f3\u00f0a\u00f0ir vi\u00f0 tann politiska pallin. Fj\u00f8lmi\u00f0lar \u00e1virkast bygna\u00f0arliga og innihaldsliga av teimum politisku stovnunum, og bygna\u00f0urin \u00e1 fj\u00f8lmi\u00f0lunum og h\u00e6ttir at gera vart vi\u00f0 seg, \u00e1virkar ta politisku gongdina.\n\nSamb\u00e6rt Stig Hjarvard er f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0:\n Samsp\u00e6li\u00f0 millum avger\u00f0ir og kjaki\u00f0. Hvussu almenningurin ver\u00f0ur tikin vi\u00f0 upp\u00e1 r\u00e1\u00f0.\n Fj\u00f8lmi\u00f0labygna\u00f0urin.\n Luttakarir. B\u00e6\u00f0i\u00f0 sum borgarar og br\u00fakarar.\n Ta\u00f0 sum politikkurin kann veita. Sum t\u00e6nasta, lei\u00f0sla og at umbo\u00f0a.\n\nEin gott f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isligt kjak er treyta\u00f0 av:\n Ein almenningur, sum kann sigast at vera g\u00f3\u00f0ur.\n M\u00f8guleikin til at gera vart vi\u00f0 seg. Tvs. talu- og skrivifr\u00e6lsi\u00f0.\n Atgongd til so n\u00f3gva informati\u00f3n, sum yvirh\u00f8vur m\u00f8guligt. Tvs. informati\u00f3nsfr\u00e6lsi\u00f0.\n Kritisk gransking og greining, sum ikki er bundin av statsligum ella privatum \u00e1hugam\u00e1lum.\n Fj\u00f8lbroyttir fj\u00f8lmi\u00f0lar. Tann politiska kommunikati\u00f3nin \u00ed samfelagnum skal v\u00edsa teir ymsu st\u00f8\u00f0urnar og \u00e1hugam\u00e1lini, sum eru \u00ed samfelagnum.\n Kjaki\u00f0 skal vera \u00ed samsvar vi\u00f0 avger\u00f0ir.\n Fyrivarni skal takast til minnilutar og vitanarveik f\u00f3lk.\n\nKeldur \n\nDanir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960"}
{"id": "17983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rn%20Loftager", "title": "J\u00f8rn Loftager", "text": "J\u00f8rn Loftager er ein danskur stj\u00f3rnm\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur. Kendur fyri s\u00edtt sj\u00f3narhorn \u00ed s\u00ednari ritger\u00f0 \"Demokratisk journalistik mellem politisk magt og afmagt\", har hann f\u00f8rir fram, hvussu t\u00ed\u00f0indajournalistikkur kann hava eina ke\u00f0iliga avlei\u00f0ing \u00e1 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0.\n\nTa\u00f0, sum er ke\u00f0iligt, er, at t\u00ed\u00f0indajournalistikkur hevur lyndi\u00f0 til at fokusera upp\u00e1 mannagongdir \u00edsta\u00f0infyri avlei\u00f0ingar. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at politikarar gera meiri burtur\u00far, hvussu teir ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rdir sj\u00e1lvir, heldur enn at gera meiri burtur \u00far politikkinum. Ta\u00f0 er populistiskt. Harvi\u00f0 viknar grundarlagi\u00f0 hj\u00e1 almenninginum fyri st\u00f8\u00f0utakan. Ta\u00f0 skal vera ein fj\u00f8lmentur t\u00ed\u00f0indadekningur, sum l\u00fdsir eitt evni fr\u00e1 \u00f8llum s\u00ed\u00f0um, og ta\u00f0 skal vera eitt alment kjak. Tess fleri fj\u00f8lmi\u00f0lar eru, tess meiri av veruleikanum f\u00e1a f\u00f3lk kunning um. Ein m\u00f8gulig h\u00f3ttan er t\u00e6r st\u00f3ru konsernurnar, sum uppkeypa fj\u00f8lmi\u00f0lar, harvi\u00f0 veksur vandin fyri eins\u00ed\u00f0is t\u00ed\u00f0indaflutningi.\n\nKeldur \n\nDanir\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "17984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jon%20Elster", "title": "Jon Elster", "text": "Jon Elster (f\u00f8ddur 22. februar, 1940, Oslo) er norskur politiskur teoretikari. Hann er kendur fyri at l\u00fdsa \"Social Choice\" teoriina.\n\nSocial Choice teoriin\n\nPolitiskar mannagongdir eru t\u00f3l til at r\u00f8kka \u00e1v\u00edsum tingum. Tann avgerandi politiska handlingin er privat, sum ein atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sla. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 politikkinum er at f\u00e1a eitt kompromis millum m\u00f3tstr\u00ed\u00f0andi \u00e1hugam\u00e1l. Ta\u00f0, sum f\u00f3lk og politikarar vilja, og hvat veljast kann \u00edmillum, er v\u00e6lkent. Fj\u00f8lmi\u00f0lar \u00ed hesum samanhangi\u00f0 vera n\u00fdttir sum manipulativ t\u00f3l, har \u00ed t\u00ed deliberativa f\u00f3lkar\u00e6\u00f0inum vera fj\u00f8lmi\u00f0lar n\u00fdttir til at uppl\u00fdsa. Sum m\u00f3tsetning til \"Social Choice\" teoriina nevnir mann Jurgen Habermas, sum sigur at endm\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 politikki, er at f\u00e1a ein konsensus.\n\nKeldur \n\nNor\u00f0menn"}
{"id": "17985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen%20Habermas", "title": "J\u00fcrgen Habermas", "text": "J\u00fcrgen Habermas (f\u00f8ddur 18. juni 1929) er ein t\u00fdskur sosiologur og filosofur. Hann er kendur fyri s\u00edtt sj\u00f3narhorn \u00e1 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0.\n\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0\n\nAvger\u00f0ir skulu takast \u00ed einum konsensus. Semjan ver\u00f0ur rokkin gj\u00f8gnum argumentati\u00f3n, og vi\u00f0 at finna ta bestu loysnina. Samb\u00e6rt Habermas er Social Choice teoriin skeiv, t\u00ed gj\u00f8gnum konsensus s\u00e6r mann burtur fr\u00e1 s\u00edni egnu \u00e1hugam\u00e1l. Mann hyggur bert upp\u00e1 ta\u00f0, sum t\u00e6nir t\u00ed felags besta. Broytingar \u00ed \u00e1hugm\u00e1lunum hj\u00e1 f\u00f3lki, kann s\u00edggjast gj\u00f8gnum eitt longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Javnst\u00f8\u00f0um\u00e1l, rasisma, homoseksualitetur og hvussu mann s\u00e6r upp\u00e1 umhv\u00f8rvi\u00f0. Samb\u00e6rt Habermas, so eru hesar broytingar ein avlei\u00f0ing av t\u00ed almenna kjakinum, sum hevur gingi\u00f0 fyri seg, og sum er byrja\u00f0 av fj\u00f8lmi\u00f0lunum. Hetta sj\u00f3narhorni\u00f0 ver\u00f0ur mett sum deliberativt f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nT\u00fdskarar"}
{"id": "17986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Public%20service", "title": "Public service", "text": "Public service merkir or\u00f0ar\u00e6tt \"almenn t\u00e6nasta\". Hetta hugtaki\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at l\u00fdsa t\u00e6r skyldur og uppg\u00e1vur, sum almennir mi\u00f0lar hava m\u00f3tvegis statinum og f\u00f3lkinum, samfelagi\u00f0. Men ta\u00f0 er ikki semja um, hvat public service \u00ed grundini merkir, og hvat ta\u00f0 skal br\u00fakast til. \u00cd F\u00f8royum hevur Kringvarp F\u00f8roya ein public service s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nYmsir t\u00fddningar av public service\n\nStu\u00f0la f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i og \u00fatb\u00fagva f\u00f3lki\u00f0\nMenna f\u00f3lki\u00f0 mentunarliga og uppdraga ta\u00f0\nIntigrera f\u00f3lki\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparliga og mentunarliga\nTa\u00f0 brei\u00f0a og ta\u00f0 smala\nFj\u00f8lmi\u00f0ilin skal framlei\u00f0a tilfar, sum er so miki\u00f0 breitt at flest f\u00f3lk m\u00f8guligt s\u00edggja ta\u00f0, samstundis sum tilfar skal framlei\u00f0ast, sum ikki ver\u00f0ur framleitt \u00e1 t\u00ed fr\u00eda markna\u00f0inum.\n\nPopulistiskt public service\nFramleidda tilfari\u00f0 skal vera eitt alternativ til mi\u00f0larnar, sum ikki eru bundnir av public service. F\u00f3lki\u00f0 er br\u00fakarar \u00ed markna\u00f0i, har n\u00f3gv er at velja \u00edmillum. T\u00ed skal public service mi\u00f0ilin gera tilfari\u00f0 so tiltalandi sum m\u00f8guligt. Ofta upp\u00e1 ein undirhaldandi m\u00e1ta.\n\nKeldur \n\nFj\u00f8lmi\u00f0lar"}
{"id": "17989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turks-%20og%20Caicosoyggjar", "title": "Turks- og Caicosoyggjar", "text": "Turks- og Caicosoyggjar (alment enskt heiti: Turks and Caicos Islands) er eitt bretskt hj\u00e1land \u00ed Karibia. Fer\u00f0amannavitjanin er n\u00f3gv. F\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum koma at fer\u00f0ast \u00e1 fl\u00f3gvu sandstrondunum \u00ed Turks- og Caicosoyggjum. Gjaldoyra\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur, er amerikanskur dollari (USD). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Cockburn Town. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 41.000 (2011). Mesta f\u00f3lki\u00f0 er av afrikonskum uppruna, men eisini er ein hv\u00edtur minniluti. Almenna m\u00e1li\u00f0 er enskt. \n\nKaribia"}
{"id": "17994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sifnos", "title": "Sifnos", "text": "Sifnos er ein oyggj \u00ed Grikkalandi, hon liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, sum ver\u00f0ur nevndur Kykladurnar, millum oynnar Serifos og Milos, vestanfyri l\u00edtlu oynna Delos og Paros. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni var 2.442 \u00ed 2001, \u00ed 1991 b\u00fa\u00f0u 1.960 f\u00f3lk har. N\u00f3gvur leirur er \u00e1 oynni, og ein vinna sum er vanlig har er leirlist.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \nSifnos liggur umlei\u00f0 130 km fr\u00e1 Pireus, sum er tann havnin sum er n\u00e6rmasta vi\u00f0 Athen. Sifnos er 74 km2 til st\u00f8ddar, hon er 15 km long og 7,5 km brei\u00f0. Strandalinjan er 70 km.\n\nS\u00f8ga \nF\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00e1 Sifnos \u00ed hvussu so er s\u00ed\u00f0an umlei\u00f0 \u00e1r 4000 f.Kr. Oyggin var r\u00edk \u00ed gomlum d\u00f8gum, har v\u00f3ru gull, silvur og bl\u00fdggj n\u00e1m heilt aftur til 3. \u00f8ld f.Kr. Hetta pr\u00f3gvar skatturin hj\u00e1 sifnoyingum, sum teir bygdu \u00e1 oynni Delos. Samb\u00e6rt Pausanias so v\u00f3ru hesi n\u00e1m oy\u00f0il\u00f8gd av vatnfl\u00f3\u00f0. Enn \u00ed dag s\u00edggjast n\u00f8kur av hesum n\u00e1mum \u00e1 oynni, tann kendasta er \u00ed Agios Sostis.\nFr\u00e1 12. \u00f8ld \u00e1.Kr. var oyggin f\u00f3lka\u00f0 av Ioniskum grikkum fr\u00e1 Athen. \u00cd 6. \u00f8ld f.Kr. var oyggin f\u00f3lka\u00f0 av sj\u00f3r\u00e6narum av oynni Samos. \u00cd 5. \u00f8ld \u00e1.Kr. var Sifnos ein almennur limur \u00ed griksku verjuni m\u00f3ti persarum \u00ed Persarastr\u00ed\u00f0num. Eitt skifti\u00f0 eydna\u00f0ist ta\u00f0 persarum at taka oynna, men hon var fr\u00ed\u00f0a aftur at einum flota hj\u00e1 Aleksander t\u00ed St\u00f3ra.\nMan veit l\u00edti\u00f0 um s\u00f8guna hj\u00e1 Sifnos undir r\u00f3mverjat\u00ed\u00f0ini og t\u00ed byzantinsku t\u00ed\u00f0ini, t\u00f3 eru nakrar leivdir fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini var\u00f0veittar, tr\u00edggjar r\u00f3mversker sarkofagir eru at finna \u00ed Kastro og 80 byzantinskar myntir eru at finna \u00e1 einum savni \u00ed oynni. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00e1 oynni alla t\u00ed\u00f0ina hesi t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini. \nT\u00ed\u00f0liga \u00ed 14. \u00f8ld kom Sifnos undir harrad\u00f8mi hj\u00e1 t\u00ed italienska ella spanska Januli da Corogna, sum hoyrdi til Maltesaraordanin. Hesin proklamera\u00f0i oynna fr\u00e6lsa fr\u00e1 Sanudi r\u00edkinum, sum st\u00fdrdi yvir t\u00e6r flestu av Kykladu-oyggunum t\u00e1 \u00e1 d\u00f8gum. Corognas familjan st\u00fdrdi Sifnos \u00ed meira enn hundra\u00f0 \u00e1r; umlei\u00f0 \u00e1r 1440 var valdi\u00f0 yvir oynna lati\u00f0 til eina familju \u00far Bologne, Gozzadini, orsaka\u00f0 av einum hj\u00fanalagi. Henda familjan st\u00fdrdi oynni til 1617. Sj\u00e1lvt um b\u00e6\u00f0i hesi st\u00fdrini v\u00f3ru hellenisera\u00f0i, so var\u00f0 hildi\u00f0 fast vi\u00f0 r\u00f3mansku kat\u00f3lsku tr\u00fagv teirra.\nFr\u00e1 1537 var Sifnos eins og hinar oyggjarnar \u00ed Egearahavinum ein partur av t\u00ed Osmaniska r\u00edkinum. Man veit l\u00edti\u00f0 um s\u00f8guna hj\u00e1 Sifnos hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at teir i\u00f0 st\u00fdrdu t\u00ed Osmaniska r\u00edkinum bert h\u00f8vdu leyst st\u00fdri\u00f0 yvir Sifnos, og bert kravdu skatt fr\u00e1 f\u00f3lkunum har.\nFr\u00e1 t\u00ed\u00f0liga \u00ed 17. \u00f8ld var Sifnos ein t\u00fd\u00f0andi haldilsoyggj. Og fr\u00e1 1821 sp\u00e6ldi oyggin t\u00fddningarmikland leiklut \u00ed fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0num.\n\n\u00d8ki og bygdir \u00e1 Sifnos \nSifnos kommuna er b\u00fdtt sundur \u00ed tvey \u00f8ki vi\u00f0 hesum bygdum:\nApollonia (Apollonia, Vathy, Kamares, Kastro, Kato Petali, Platys Gialos, Faros, Chrysopigi)\nArtemonas (Artemonas, Agia Marina, Troulaki, Cherronisos)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nKykladurnar"}
{"id": "17995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lesbos", "title": "Lesbos", "text": "Lesbos (Grikskt m\u00e1l: \u039b\u03ad\u03c3\u03b2\u03bf\u03c2 / Lesvos, eisini nevnd \u039c\u03c5\u03c4\u03b9\u03bb\u03ae\u03bd\u03b7 Mytilini eftir h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdnum Mytilene) er ein griksk oyggj \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum av Egearahavinum. Oyggin er 1.632 km2 til st\u00f8ddar og hevur 32 km strandalinju. Oyggin er tri\u00f0st\u00f8rst av griksku oyggjunum n\u00e6st eftir Kreta og Evvia. Oyggin hevur stutta fr\u00e1st\u00f8\u00f0u til Turkaland, bert Mytilini Sundi\u00f0 skiljur oynna fr\u00e1 Turkalandi. Lesbos er ein regional eind og kommuna \u00ed Nor\u00f0ur Egeara\u00f8kinum (\u03a0\u03b5\u03c1\u03b9\u03c6\u03ad\u03c1\u03b5\u03b9\u03b1 \u0392\u03bf\u03c1\u03b5\u03af\u03bf\u03c5 \u0391\u03b9\u03b3\u03b1\u03af\u03bf\u03c5). Nor\u00f0ur Egeara\u00f8ki\u00f0 er eitt av 13 \u00f8kjum (regi\u00f3num) \u00ed Grikkalandi, fr\u00e1 1987 til 2011 v\u00f3ru tr\u00edggjar oyggjar \u00ed hesum \u00f8kinum, hinar b\u00e1\u00f0ar v\u00f3ru Khios og Samos. S\u00ed\u00f0an 1. januar 2011 eru tv\u00e6r oyggjar komnar afturat, t\u00e6r eru Ikaria og Lemnos. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 Lesbos er umlei\u00f0 90.000, harav b\u00fdr umlei\u00f0 ein tri\u00f0ingur \u00ed h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdnum Mytilini \u00ed landssynnings partinum av oynni. Restin av \u00edb\u00fagvunum b\u00fagva \u00ed sm\u00e6rri b\u00fdum og bygdum \u00e1 allari oynni. Teir st\u00f8rstu b\u00fdirnir eru: Kalloni, Gera, Plomari, Agiassos, Eresos, and Molyvos (ta\u00f0 forna Mythymna).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n Lesvos News\n Prefekturi\u00f0 Lesvos (Hellenic Ministry of Culture)\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "18013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADv%20N%C3%A6s", "title": "L\u00edv N\u00e6s", "text": "L\u00edv N\u00e6s (f\u00f8dd \u00ed 1988) er ein f\u00f8roysk songkvinna og t\u00f3nleikari, hon sp\u00e6lir guitar. L\u00edv er \u00e6tta\u00f0 \u00far Fuglafir\u00f0i men b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni (2013) \u00ed Havn, har hon gongur \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik \nL\u00edv gj\u00f8rdist kend \u00ed F\u00f8royum sum songkvinna, t\u00e1 hon sang saman vi\u00f0 Niels Midjord. Tey b\u00e6\u00f0i g\u00f3vu \u00fat fl\u00f8guna T\u00fa skalt eiga morgindagin \u00ed 2009. \u00cd 2011 hevur hon luttiki\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum t\u00f3nleikafestivalum vi\u00f0 kvinnut\u00f3nleikab\u00f3lkinum L\u00edv & the Zoo, eitt n\u00fa framf\u00f8rdu t\u00e6r \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed Klaksv\u00edk. Hinar \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum eru: Jenny J. Kragsteen, Anna Maria Wrae og Maibritt H. Johansen. Fyrstu fer\u00f0 t\u00e6r framf\u00f8rdu var \u00e1 Sandi \u00ed 2011. L\u00edv hevur eisini framf\u00f8rt saman vi\u00f0 unnusta s\u00ednum Tr\u00f3ndi Enni, tey g\u00f3vu \u00fat stakfl\u00f8guna Sveimandi \u00ed 2011. Tey hava eisini framtf\u00f8rt saman, eitt n\u00fa \u00e1 Mentanarn\u00e1ttini \u00ed Havn \u00ed 2012. T\u00e1 L\u00edv framf\u00f8rir \u00e1 ymiskum tilt\u00f8kum, hevur hon ofta guitarleikararnar Tr\u00f3nd Enni og Una Debess at sp\u00e6la guitar saman vi\u00f0 s\u00e6r. \u00cd desember 2009 var L\u00edv gestasangari \u00e1 \u00fatg\u00e1vukonsert hj\u00e1 Brandi Enni \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. \u00cd 2010 var hon sj\u00f3nvarpsvertur \u00ed f\u00f8roysku barnasendingini Ert t\u00fa vi\u00f0?, sum var \u00ed 13 p\u00f8rtum.\n\u00cd 2012 \u00fatgav hon fl\u00f8guna Keldufar, sum eru yrkingar eftir abba hennara Johannes Andreas N\u00e6s. Hann br\u00fakti skaldanavni\u00f0 Fl\u00f3vin Flekk og gav \u00fat yrkingasavni\u00f0 Keldufar \u00ed 1949. L\u00edv hevur gj\u00f8rt \u00f8ll l\u00f8gini uttan \"Meg droymdi\", sum er gj\u00f8rt saman vi\u00f0 Tr\u00f3nda Enni og \"Uri\u00f0\", sum abbi hennara lesur upp og Finnur Hansen hevur gj\u00f8rt lj\u00f3\u00f0mynd til.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n\nKeldufar, 2012. (Yrkingar eftir av abba hennara, Johannes Andreas N\u00e6s, sum \u00ed ungum d\u00f8gum n\u00fdtti dulnevni \"Fl\u00f3vin Flekk\".)\n\n\u00datg\u00e1vur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \n\nT\u00fa skalt eiga morgindagin. Niels Midjord & L\u00edv N\u00e6s tulka Alf Proysen, 2009\n\nStakl\u00f8g \nSveimandi - Saman vi\u00f0 Tr\u00f3nda Enni, 2011\n\nSavnsfl\u00f8gur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \nFr\u00edskar Kular R\u00f8tur, 2011\nFr\u00e6ls og javnl\u00edk, Amnesty International, TUTL, november 2011\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \n Tilnevnd Planet Awards 2012 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins songkvinna (Vann ikki)\n Tilnevnd Planet Awards 2010 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins songkvinna (Vann ikki)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nL\u00edv N\u00e6s \u00e1 MySpace\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nFuglfir\u00f0ingar"}
{"id": "18029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aksel%20V.%20Johannesen", "title": "Aksel V. Johannesen", "text": "Aksel Vilhelmsson Johannesen (f\u00f8ddur 8. november 1972 \u00ed Klaksv\u00edk) er advokatur og politikari fyri Javna\u00f0arflokkin. Hin 15. september 2015 var\u00f0 hann valdur til F\u00f8roya l\u00f8gmann.\n\nBakgrund og familja \nHann er \u00fatb\u00fagvin cand.jur \u00e1 universitetinum \u00ed Keypmannahavn \u00ed 2004, og arbeiddi sum advokatur \u00ed T\u00f3rshavn fr\u00e1 2007 til hann gj\u00f8rdist landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Hann er fyrrverandi forma\u00f0ur \u00ed\u00a0Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag, har hann eisini var aktivur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAksel V. Johannesen er sonur Vilhelm Johannesen. Hann og kona hansara Katrin Apol eiga tr\u00fd b\u00f8rn.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0\n\n2008-2011 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2008 var\u00f0 Aksel Johannesen 1. varama\u00f0ur \u00e1 tingi fyri Javna\u00f0arflokkin, og m\u00f8tti stundum, serliga fyri Andrias Petersen. Hann gj\u00f8rdist landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed heilsum\u00e1lum tann 16. juli 2009, t\u00e1 John Johannessen ikki t\u00f3k av at ver\u00f0a landsst\u00fdrisma\u00f0ur eftir Hans Paula Str\u00f8m. Hann f\u00f3r fr\u00e1 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed heilsum\u00e1lum og t\u00f3k vi\u00f0 landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum 21. februar og gj\u00f8rdist forma\u00f0ur fyri Javna\u00f0arflokkin tann 5. mars 2011. 6. apr\u00edl sama \u00e1r var\u00f0 hann varal\u00f8gma\u00f0ur. H\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1van hj\u00e1 honum sum formanni var at endurreisa flokkin til n\u00e6sta l\u00f8gtingsval.  14. november 2011\u00a0\u00a0skifti landsst\u00fdri\u00f0, og kom Javna\u00f0arflokkurin ikki \u00ed landsst\u00fdri\u00f0. Aksel Johannesen var\u00f0 t\u00e1 forma\u00f0ur \u00e1 tingi fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nL\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 \nJavna\u00f0arflokkurin vann L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 vi\u00f0 25.1% av atkv\u00f8\u00f0unum. Aksel sj\u00e1lvur fekk 2.405 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 var eitt n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hann breyt harvi\u00f0 meti\u00f0 hj\u00e1 Kaj Leo Holm Johannesen, fyrrverandi l\u00f8gmanni, fr\u00e1 2011 sum var 1967 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur. 14. september 2015 var\u00f0 samgonguskjali\u00f0 undirskriva\u00f0, ta\u00f0 v\u00f3ru Javna\u00f0arflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldi og Frams\u00f3kn i\u00f0 skriva\u00f0u undir. N\u00fdggja l\u00f8gtingi\u00f0 hevur fyrsta fundin 15. september 2015, t\u00e1 ver\u00f0ur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Aksel V. Johannesen \u00fatnevnd.\n\nL\u00f8gtingsvali\u00f0 2019 \nH\u00f3ast Aksel V. Johannesen sj\u00e1lvur fekk 2327 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2019 \u2013 hann gj\u00f8rdist toppskorarin \u00e1 valinum \u2013, hev\u00f0i Javna\u00f0arflokkurin vi\u00f0 2,6% st\u00f8rstu afturgongdina av \u00f8llum flokkum. Tveir dagar seinni bo\u00f0a\u00f0u F\u00f3lkaflokkurin, Sambandsflokkurin og Mi\u00f0flokkurin fr\u00e1, at teir \u00e6tla\u00f0u at fara undir samgongusamr\u00e1\u00f0ingar, t\u00ed teir h\u00f8vdu tilsamans 17 tinglimir. \n\nAksel V. Johannesen hevur lagt fr\u00e1 s\u00e6r sum l\u00f8gma\u00f0ur t\u00fdsdagin 3. september 2019. Hann skal t\u00f3 virka til n\u00fdggjur l\u00f8gma\u00f0ur er valdur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nL\u00f8gmansskrivstovan um Aksel V. Johannesen\nAksel V. Johannesen hj\u00e1 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nK\u00cd leikarar\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nL\u00f8gmenn \u00ed F\u00f8royum\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "18031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santiago", "title": "Santiago", "text": "Santiago de Chile er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kili. \u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 er 5 392 395 (2009).\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Su\u00f0uramerika"}
{"id": "18033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Krossl%C3%A1", "title": "J\u00f3gvan Krossl\u00e1", "text": "J\u00f3gvan Edmund Krossl\u00e1 (f\u00f8ddur \u00ed 1941) \u00far V\u00e1gi er ein f\u00f8royskur politikari. Hann var borgarstj\u00f3ri \u00ed V\u00e1gs kommunu fr\u00e1 1. januar 2003 til 31. desember 2004. S\u00ed\u00f0an var hann varaborgarstj\u00f3ri fr\u00e1 1. januar 2005 til 31. desember 2012. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Tj\u00f3\u00f0veldi \u00f8ll \u00e1rini me\u00f0an hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur og borgarstj\u00f3ri \u00ed V\u00e1gs B\u00fdr\u00e1\u00f0. J\u00f3gvan er giftur vi\u00f0 Mariu (Miu) Krossl\u00e1, tey eiga 6 b\u00f8rn: Ey\u00f0britt, John Eli, Mary, Arnleyg, S\u00f3lrun og J\u00f3gvan P\u00e1ll. J\u00f3gvan er sonur Elias og Emmu Joensen, tey v\u00f3ru \u00e6tta\u00f0i \u00far S\u00f8rv\u00e1gi. Elias var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed V\u00e1gs b\u00fdr\u00e1\u00f0 1975-76. D\u00f8turnar hj\u00e1 J\u00f3gvan hava allar sp\u00e6lt hondb\u00f3lt vi\u00f0 VB. \u00cd n\u00f8kur \u00e1r sp\u00e6ldu allar f\u00fdra vi\u00f0 besta kvinnuli\u00f0num hj\u00e1 VB. N\u00fa eru ta\u00f0 abbab\u00f8rnini sum sp\u00e6la hondb\u00f3lt vi\u00f0 VB og fleiri abbasynir sp\u00e6la eisini f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir havnameistarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "18038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bakkafrost", "title": "Bakkafrost", "text": "P/F Bakkafrost er st\u00f8rsta alifyrit\u00f8ka \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1968 av br\u00f8\u00f0runum Hans og R\u00f3land Jacobsen \u00e1 Glyvrum. \u00cd 2010 var\u00f0 Bakkafrost skr\u00e1sett \u00e1 vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum \u00ed Oslo (OSE). \u00cd apr\u00edl 2011 keypti p/f Bakkafrost fyrit\u00f8kuna p/f Havsbr\u00fan fyri 1,1 milliard kr\u00f3nur. Regin Jacobsen, i\u00f0 er sonur Hans \u00e1 Bakka, er stj\u00f3ri \u00e1 Bakkafrost.\n\nHin 28. november 2013 f\u00f3r vir\u00f0i \u00e1 Bakkafrost uppum 4,4 milliardir kr\u00f3nur, t\u00e1 partabr\u00f8v v\u00f3ru seld fyri 90,25 norskar kr\u00f3nur. Fyrit\u00f8kan \u00e1tti t\u00e1 48.858.065 partabr\u00f8v.\n\n\u00darsliti\u00f0 hj\u00e1 Bakkafrost fyri 2013 var 727 milli\u00f3nir kr\u00f3nur fyri skatt og 589 milli\u00f3nir kr\u00f3nur eftir skatt. Alideildin hev\u00f0i eitt gott \u00farslit, orsaka\u00f0 av t\u00ed g\u00f3\u00f0a laksapr\u00edsinum.\nMen Bakkafrost missir framvegis pening \u00ed s\u00f8lus\u00e1ttm\u00e1lum fyri lidnar v\u00f8rur, var sagt \u00ed \u00e1rsfr\u00e1grei\u00f0ingini. Sagt var\u00f0 eisini, at framlei\u00f0slan av mj\u00f8li, l\u00fdsi og f\u00f3\u00f0ri royndist v\u00e6l.\n\n28. mai 2015 v\u00f3ru partabr\u00f8v hj\u00e1 Bakkafrost seld fyri 206 norskar kr\u00f3nur. Tann dagin vaks vir\u00f0i \u00e1 Bakkafrost til 10 milliardir norskar kr\u00f3nur, i\u00f0 er met.\n\nNevndin \n\u00ed februar 2015 s\u00e1 nevndin \u00ed Bakkafrost solei\u00f0is \u00fat:\nR\u00fani M. Hansen, nevndarforma\u00f0ur (nevndarforma\u00f0ur s\u00ed\u00f0an 2009, eigur 10.000 partabr\u00f8v \u00ed fyrit\u00f8kuni)\nJohannes Jensen, n\u00e6stforma\u00f0ur (nevndarlimur s\u00ed\u00f0an 2009, eigur ongi partabr\u00f8v \u00ed fyrit\u00f8kuni)\nTor Magne L\u00f8nnum (nevndarlimur s\u00ed\u00f0an 2014, eigur 1.500 partabr\u00f8v \u00ed fyrit\u00f8kuni)\nVirgar Dahl (nevndarlimur s\u00ed\u00f0an 2006, eigur 7.000 partabr\u00f8v \u00ed fyrit\u00f8kuni)\nAnnika Frederiksberg (nevndarlimur s\u00ed\u00f0an 2008, eigur 14.532 partabr\u00f8v \u00ed fyrit\u00f8kuni)\n\u00d8ystein Sandvik (nevndarlimur s\u00ed\u00f0an 2013, eigur ongi partabr\u00f8v \u00ed fyrit\u00f8kuni)\n\nHei\u00f0ur \n 2015 - \u00c1rsins virki\n 2015 - Stockman-vir\u00f0isl\u00f8nina til sm\u00e6rri og mi\u00f0alst\u00f3rar fyrit\u00f8kur\n 2014 - Bakkafrost kosi\u00f0 sum nummar tvey av mi\u00f0alst\u00f3rum fyrit\u00f8kum, i\u00f0 eru skr\u00e1settar \u00e1 Oslo B\u00f8rs, vald \u00fat av 600 greinarum. Ta\u00f0 er IR Nordic Invest sum saman vi\u00f0 Oslo B\u00f8rs og Dagens Industri, i\u00f0 gera metingina.\n 2014 - Regin Jacobsen kosin sum nummar eitt av stj\u00f3rum \u00e1 mi\u00f0als\u00f3rum fyrit\u00f8kum, i\u00f0 eru skr\u00e1settar \u00e1 Oslo B\u00f8rs, valdur \u00fat av 600 greinarum\n 2009 - \u00c1rsins virki\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Bakkafrost\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFiskaaling\nAlivinna \u00ed F\u00f8royum\n1968\nFyrit\u00f8kur skr\u00e1settar \u00e1 Oslo B\u00f8rs"}
{"id": "18040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gs%20S%C3%B3knar%20Bygdasavn", "title": "V\u00e1gs S\u00f3knar Bygdasavn", "text": "V\u00e1gs S\u00f3knar Bygdasavn er eitt savn \u00ed V\u00e1gi, sum V\u00e1gs Fornminnafelag eigur. V\u00e1gs Fornminnisfelag hevur av og \u00e1 frams\u00fdningar \u00ed St\u00f3ra Pakkh\u00fasi, \u00e1 ovastu h\u00e6ddini, ta\u00f0 savni\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Sj\u00f3savni\u00f0. Felagi\u00f0 hevur eisini eina fasta frams\u00fdning \u00ed Gamla Sk\u00fala \u00e1 Oyrab\u00f8 vi\u00f0 modellum av teimum 9 skipunum \u00far V\u00e1gi, i\u00f0 gingu burtur undir Seinna Heimsbardaga, hetta savni\u00f0 ver\u00f0ur nevnt V\u00e1gur og seinni heimsbardagi. Ta\u00f0 er v\u00e1gbingurin Poul \u00ed Gar\u00f0i Niclasen, vanliga nevndur Mallepoul, sum hevur gj\u00f8rt skipsmodellini. Poul og kona hansara Marianna hava givi\u00f0 skipsmodellini \u00ed g\u00e1vu til V\u00e1gs S\u00f3knar Bygdasavn, hetta hendi beint \u00e1\u00f0renn j\u00f3ans\u00f8ku \u00ed 2010. Ein h\u00e1t\u00ed\u00f0arl\u00f8ta var fyrst \u00ed V\u00e1gs Kirkju har J\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0riksson, bispur, helt minningargudst\u00e6nastu, s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru skipini v\u00f3ru s\u00fdnd fram \u00ed kirkjuni og so var\u00f0 fari\u00f0 vestur \u00e1 Minnisvar\u00f0an, har kransur var\u00f0 lagdur. Umframt modellir av skipunum eru nakrar gamlar myndir og fr\u00e1sagnir og nakrir lutir fr\u00e1 t\u00ed t\u00ed\u00f0ini at s\u00edggja \u00ed savninum, eitt n\u00fa er ein bonkur sum er gj\u00f8rdur av vrakinum av einum av skipunum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 V\u00e1gs Bygdasavni\n\nS\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shenouda%20III", "title": "Shenouda III", "text": "Shenouda III P\u00e1vi (f\u00f8ddur 3. august 1923 \u00ed  Asyut, Egyptaland, doy\u00f0i 17. mars 2012) var fr\u00e1 1971 til dey\u00f0adag hansara p\u00e1vi og patriarkur \u00ed Alexandria og harvi\u00f0 ovasti \u00ed teirri koptisku ortodoksu kirkjuni um allan heim.\n\nShenouda III P\u00e1vi \n\nKoptiski p\u00e1vin Shenouda III [\u0283e\u02c8nu\u02d0d\u00e6] millum manna nevndur 'Baba Shenouda' var koptiskur p\u00e1vi \u00ed 40 \u00e1r, 4 m\u00e1na\u00f0ir og 4 dagar fr\u00e1 1971 til 2012. Hann var fyrr nevndur Nazeer Gayed Roufail.\n\nEftirma\u00f0ur hansara er Theofilos II millum manna nevndur 'Baba Taodros'.\n\nAlmenna tign hansara var P\u00e1vi \u00ed koptisku ortodoksu kirkjuni \u00ed Alexandria, p\u00e1vi av Aleksandria og patriarkur \u00ed \u00f8llum Afrika \u00ed heilaga s\u00e6tinum hj\u00e1 sankta Markusi evangelisti.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "18055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partshoyring", "title": "Partshoyring", "text": "Partshoyring er kravda mannagongdin \u00ed fyrisitingarl\u00f3g at hoyra partar undan avger\u00f0. \n\nFyrisitingarl\u00f3g"}
{"id": "18057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alment%20innlit", "title": "Alment innlit", "text": "Alment innlit er r\u00e6tturin hj\u00e1 \u00f8llum at f\u00e1a innlit \u00ed skj\u00f8l i\u00f0 eru partur av almennum m\u00e1lum.\n\nR\u00e6ttindi at f\u00e1a innlit eru sera grundleggjandi f\u00f3lkar\u00e6\u00f0islig r\u00e6ttindi.\n\nAlment innlit er ney\u00f0ug fyritreyt fyri at f\u00f3lk kunnu n\u00fdta onnur fyrisitingarlig r\u00e6ttindi s\u00edni til fulnar.\n\nAlment innlit er somulei\u00f0is fortreyt fyri eftirlit mi\u00f0lanna vi\u00f0 valdinum.\n\nL\u00f8gtingsl\u00f3g 133/1993 um alment innlit \u00ed fyrisitingina hevur \u00e1setingar um alment innlit; Ll. 132/1993 um fyrisitingarl\u00f3g hevur \u00e1setingar um partsinnlit.\n\nFyrisitingarl\u00f3g"}
{"id": "18058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyrisitingarl%C3%B3gin", "title": "Fyrisitingarl\u00f3gin", "text": "Fyrisitingarl\u00f3gin (L\u00d8GTINGSL\u00d3G NR. 132 FR\u00c1 10. JUNI 1993 UM FYRISITINGARL\u00d3G / OM FORVALTNING) er ein l\u00f3g sum kom \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1993. L\u00f3gvin er galdandi fyri allar partar av almennu og kommunalu fyrisitingini \u00ed F\u00f8royum. L\u00f3gin sigur m.a. naka\u00f0 um hv\u00f8r i\u00f0 kann roknast at vera \u00f3gegniur, hon sigur naka\u00f0 um alment innlit (skjalainnlit), um partshoyring, k\u00e6ruveglei\u00f0ing og tagnarskyldu.\n\nKeldur \n\nFyrisitingarl\u00f3g"}
{"id": "18062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wanessa", "title": "Wanessa", "text": "Wanessa God\u00f3i Camargo Fedorenta Buaiz (f\u00f8dd 28. desember 1982 \u00ed Goi\u00e2nia, Goi\u00e1s \u00ed Brasil), best kend sum Wanessa, er ein popp songkvinna, sum hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur, sum hava selt so n\u00f3gv \u00ed heimlandi hennara, at \u00fatg\u00e1vur hava fingi\u00f0 gull og platin hei\u00f0ur. Tveir f\u00f8royingar hava komponera\u00f0 ein av hennara sangum, sum er \u00e1 fl\u00f8guni DNA, sum kom \u00fat \u00e1 enskum \u00ed 2011. F\u00f8royingarnir eru B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3li J\u00f3gvansson, sum eiga fyrit\u00f8kuna Baroli Music. Sangurin hj\u00e1 teimum, sum Wanessa syngur eitur High.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStudio album\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nBrasilskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982\nBaroli Music"}
{"id": "18065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Altj%C3%B3%C3%B0a%20barnar%C3%A6ttindadagur", "title": "Altj\u00f3\u00f0a barnar\u00e6ttindadagur", "text": "Altj\u00f3\u00f0a barnar\u00e6ttindadagur er 20. november. \u00cd 1989 samtykti a\u00f0alfundurin hj\u00e1 ST altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lan um barnar\u00e6ttindi. Barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lin kom \u00ed gildi \u00e1 heysti \u00ed 1990, t\u00e1 fleiri enn 20 lond h\u00f8vdu sta\u00f0fest hann. Tann 9. apr\u00edl \u00ed 1992 sta\u00f0festu F\u00f8royar altj\u00f3\u00f0a barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lan. S\u00e1ttm\u00e1lin skal verja \u00f8ll b\u00f8rn fyri \u00f3r\u00e6ttv\u00edsi, f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi og ney\u00f0 og geva \u00f8llum b\u00f8rnum m\u00f8guleikar at taka lut \u00ed avger\u00f0um, i\u00f0 \u00e1virka l\u00edv teirra. Eisini skal hann gera s\u00edtt til at skipa eitt r\u00e6ttv\u00edst altj\u00f3\u00f0a samfelag, sum ikki bara b\u00f8rn, men \u00f8ll manna\u00e6ttin eigur r\u00e6ttin til. H\u00f3ast F\u00f8royar fyri 19 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani bundu seg til at vir\u00f0a 41 r\u00e6ttindi hj\u00e1 b\u00f8rnum, halda F\u00f8royar ikki barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lan - ta\u00f0 seg\u00f0i ST \u00ed 2011. \u00cd ni\u00f0urst\u00f8\u00f0unum og \u00e1talunum, sum ST-nevndin gj\u00f8rdi \u00ed 2011 um st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 b\u00f8rnum \u00ed F\u00f8royum, dumpa\u00f0u F\u00f8royar \u00e1 8 \u00f8kjum.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "18067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A9ctor%20Camacho", "title": "H\u00e9ctor Camacho", "text": "H\u00e9ctor Camacho Mat\u00edas (f\u00f8ddur 24. mai 1962 \u00ed Bayam\u00f3n, Puerto Riko; dey\u00f0ur 24. november 2012 \u00ed San Juan, Puerto Riko) var heimsmeistari \u00ed nevaleiki \u00ed trimum vektflokkum \u00ed 1980-\u00e1runum. Sum professionellur vann hann 79 dystir og tapti seks. Fyrrverandi nevaleikarin H\u00e9ctor Camacho Mat\u00edas, sum var heimsmeistari \u00ed trimum vektflokkum, doy\u00f0i 24. nov. 2012 \u00e1 einum sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed heimlandinum Puerto Riko av ska\u00f0anum, sum hann fekk, t\u00e1 \u00f3kendir menn skutu hann \u00ed h\u00f8vdi\u00f0 t\u00fdskv\u00f8ldi\u00f0 20. nov 2012. Hann sat \u00ed bili s\u00ednum uttan fyri eitt vertsh\u00fas \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num San Juan, t\u00e1 \u00f3kendir menn skutu eftir honum og einum \u00f8\u00f0rum manni. Hin ma\u00f0urin doy\u00f0i beinanvegin, og Camacho var\u00f0 fluttur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas. 23. nov. sta\u00f0festu l\u00e6knarnir, at hann var heiladey\u00f0ur, og 24. nov. 2012 doy\u00f0i hann. Hann var 50 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann doy\u00f0i. \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "18071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IPhone%205", "title": "IPhone 5", "text": "iPhone 5 er n\u00fdggj fartelefon fr\u00e1 Apple. iPhone 5 er eitt spildur n\u00fdtt design, har tey hava gj\u00f8rt hana tynri og hon hevur ein st\u00f8rri skerm. Vi\u00f0 fyrsta eygnakast l\u00edkist fartelefonin iPhone 4S, men innan\u00ed er hon n\u00fdggj fr\u00e1 grundini og er so v\u00e6l gj\u00f8gnumhugsa\u00f0, at h\u00f3ast hon hevur fleiri n\u00fdggjar finessur, er hon 18 % tynri og 20 % l\u00e6ttari enn iPhone 4S . Sk\u00edggin er enn framvegis tann fr\u00e1l\u00edki Retina-sk\u00edggin, sum vi\u00f0 326 t\u00e6ttpakka\u00f0um pikslum pr tumma er blivin so kl\u00e1rur, at eyga\u00f0 s\u00e6r ikki longur mun \u00e1 mynd og veruleika. Litirnir eru eisini flottari vi\u00f0 44 % betri fyllu. Sj\u00e1lvur sk\u00edggin er vaksin til 4 tummar og hevur fingi\u00f0 16:9 format. \n\nN\u00fdggja A6-chippi\u00f0 er rein r\u00e1styrki, og royndir v\u00edsa, at iPhone 5 er tv\u00e6r fer\u00f0ir kvikari enn iPhone 4S. H\u00f3ast telefonin \u00ed allar m\u00e1tar arbei\u00f0ir skj\u00f3tari, er battar\u00edt\u00ed\u00f0in ennt\u00e1 vor\u00f0in longri . iPhone 5 hevur n\u00fdggjastu t\u00f8kni til d\u00e1taflutning (HSPA, HSPA+ og DC-HSDPA). Eisini hevur hon tr\u00e1\u00f0leyst dual-band 802.11n, sum gevur eina fer\u00f0 upp til 150 Mbps. N\u00fa kanst t\u00fa eisini hava Facetime-samr\u00f8\u00f0ur \u00ed 720p g\u00f3\u00f0sku vi\u00f0 kamera, i\u00f0 situr mitt \u00e1 telefonini. iPhone 5 hevur ikki f\u00e6rri enn tr\u00edggjar mikrofonir, eina \u00ed botninum, eina framman og eina aftan. Vi\u00f0 teimum sorterar telefonin sj\u00e1lv millum lj\u00f3\u00f0 og larm, og br\u00fakar t\u00fa iPhone \u00ed larmandi umhv\u00f8rvi, skilur telefonin \u00f3ruddi\u00f0 fr\u00e1 og gevur t\u00e6r bert reint lj\u00f3\u00f0. \n\nApple hevur eisini dagf\u00f8rt leidningin til l\u00f8\u00f0ing og synkronisering av iPhone til ein 8-port connector. Hesin er sterkari og hevur sama stikk \u00ed b\u00e1\u00f0um endum.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nFartelefonir"}
{"id": "18079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20J%C3%B3gvansson", "title": "\u00d3li J\u00f3gvansson", "text": "\u00d3li J\u00f3gvansson \u00far Havn er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari. Saman vi\u00f0 B\u00e1r\u00f0i H\u00e1berg eigur og rekur hann t\u00f3nleikafyrit\u00f8kuna Baroli Music, sum framlei\u00f0ir t\u00f3nleik til poppsangarar fr\u00e1 ymiskum londum kring heimin. Teir stovna\u00f0u fyrit\u00f8kuna \u00ed 2006, og higartil (2012) eru fleiri av l\u00f8gum teirra komin \u00e1 hittlistarnar \u00ed eitt n\u00fa Japan, Korea, Teivan, Hollandi og USA. Teir hava eitt n\u00fa gj\u00f8rt l\u00f8g til sangir, sum disneysj\u00f3nleikakvinnan Stefanie Scott syngur. Stefanie Scott er m.a. kend fr\u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini A.N.T. Farm \u00e1 Disney Channel. Sangurin eitur FYI og kom \u00fat \u00e1 iTunes hin 18. september 2012. Teir hava eisini skriva\u00f0 lag til ni\u00f0urlendsku Iris Kroes, sum vann hollendsku sj\u00f3nvarpssangkappingina The Voice of Holland \u00ed januar 2012, japonsku Koda Kumi, Su\u00f0urkoreanska gentupoppb\u00f3lkin ChoColat og brasilsku Wanessu.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\nNakrir av sangunum og l\u00f8gunum, i\u00f0 \u00d3li J\u00f3gvansson hevur skriva\u00f0 ella veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva og/ella komponera:          \n 2017: \" Laura's Theme \"vann \u00ed b\u00f3lkinum fyri instrumentalan t\u00f3nleik \u00ed \"UK Songwriting Contest 2017\"\n 2015: \"Forever Gone\" vann \u00ed b\u00f3lkinum fyri instrumentalan t\u00f3nleik \u00ed \"The UK Songwriting Contest 2015\" (t\u00f3naskald)\n 2015:  It  fr\u00e1 \u00fatg\u00e1vuni \"Genic\" eftir Namie Amuro\n 2015:  Komponera\u00f0i Forever Gone, eitt staklag framf\u00f8rt av guitarleikaranum \u00d3lavi Jakobsen\n 2014:  Voyage vann b\u00f3lkin fyri instrumentalan t\u00f3nleik \u00e1 Songoftheyear.com (t\u00f3naskald)\n 2014: I Don't Wanna Let You Go staklag sungi\u00f0 av songkvinnuni Stefanie Scott\n 2013: Ey\u00f0kennislag til Disney Channel-r\u00f8\u00f0ina Liv and Maddie (samskriva\u00f0/framleitt). Ein heil \u00fatg\u00e1va av sanginum vi\u00f0 heitinum \"Better in Stereo\" var\u00f0 eisini \u00fatgivin. T\u00f3nleikavideolagi\u00f0 var \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 VEVO YouTube kanalina hj\u00e1 Disney ( 69 milli\u00f3nir s\u00fdningar \u00ed februar 2018) og sp\u00e6lt \u00e1 Disney Channel \u00ed umlei\u00f0 3 m\u00e1na\u00f0ir. Sangurin bleiv nummar 4 \u00e1 US \"Soundtrack\" iTunes hittlistanum og var nummar 1 \u00e1 \"Kid Digital\" Billboard hittlistanum \u00ed 3 fylgjandi vikur (sangurin l\u00e1 samanlagt 23 vikur \u00e1 t\u00ed hittlistanum pr. 1. apr\u00edl 2014). \n2013: Future Sounds like us fr\u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Shake It Up: I Love Dance, skriva\u00f0ur saman vi\u00f0 B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg, Michelle Lewis og Heidi Rojas. Framf\u00f8rt av Dove Cameron.\n 2012: A New Low - Iris Kroes, i\u00f0 var vinnari av The Voice of Holland \u00ed 2012 \n 2012: FYI staklag til songkvinnuna Stefanie Scott\n 2012: Can't Break What's Broken fr\u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Loving This Day, sungi\u00f0 av Jessica Clemmons\n 2011: Girl I Used To Know staklag til songkvinnuna Stefanie Scott\n 2011: High - samh\u00f8vundur. \u00c1 Brazil Top 10 album DNA vi\u00f0 brasilsku songkvinnuni Wanessa, \u00fatgivi\u00f0 \u00ed juli 2011 av Sony Music Entertainment.\n 2011: Voglio Star Con Te staklag til italska dreingjab\u00f3lkin Studio 3\n 2011: Let's Fly Away - No Me Without You - Nothing I Won't Do til kinesiska sangaran Ruhan \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Time To Grow\n\nHei\u00f0ur \n 2017 - Vann \"The UK Songwriting Contest 2017\" \u00ed instrumentala b\u00f3lkinum fyri lagi\u00f0 \"Laura's Theme\" (t\u00f3naskald)\n 2015 - Vann \"The UK Songwriting Contest 2015\" \u00ed instrumentala b\u00f3lkinum fyri lagi\u00f0 \"Forever Gone\" (t\u00f3naskald)\n 2014 - Vann Faroese Music Awards \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins framlei\u00f0arar saman vi\u00f0 B\u00e1r\u00f0i H\u00e1berg\n 2014 -  Lagi\u00f0 Voyage vann instrumentala b\u00f3lkin \u00ed Songoftheyear.com (t\u00f3naskald)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBarolimusic.com\nBaroli Music \u00e1 Twitter\nBaroli Music \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nBaroli Music\nShake It Up\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikaframlei\u00f0arar"}
{"id": "18082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joseph%20Murray", "title": "Joseph Murray", "text": "Joseph Edward Murray (* 1. apr\u00edl 1919 \u00ed Milford, Massachusetts; \u2020 26. november 2012 \u00ed Boston, Massachusetts ) gj\u00f8gnumf\u00f8rdi heimsins fyrstu n\u00fdratransplantati\u00f3n, t\u00e1 hann setti anna\u00f0 sunna n\u00fdra hj\u00e1 Ronald Herrick \u00ed doyggjandi tv\u00edbururin, Richard Herrick . L\u00edtlaj\u00f3laaftan \u00ed 1954 framdi l\u00e6knin, Josepf E. Murray eina fimm t\u00edmar langa skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0, sum ikki bert bjarga\u00f0i l\u00edvinum \u00e1 sj\u00faklingi hansara, men fekk l\u00edvsgevandi t\u00fddning fyri eftirt\u00ed\u00f0ina fyri hundra\u00f0t\u00fasundtals sj\u00faklingar um allan heim. \n\nSkur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0in \u00ed 1954 f\u00f3r fram \u00e1 Peter Brent Brigham Hospital \u00ed Boston, og var sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi fyri allar transplantati\u00f3nir av g\u00f8gnum fr\u00e1 dey\u00f0um pers\u00f3num til f\u00f3lk, sum kundu framhaldandi liva vi\u00f0 hesum eykalutum. Hendan hugvekjandi skur\u00f0vi\u00f0ger f\u00f8rdi beinlei\u00f0is til Nobel hei\u00f0ursl\u00f8nina . Umframt at fremja transplantati\u00f3nir \u00ed mong \u00e1r, var Murray eisini vi\u00f0 til at menna heiliv\u00e1g, i\u00f0 for\u00f0ar transplantera\u00f0um g\u00f8gnum at ver\u00f0a fr\u00e1stoytt av n\u00fdggja kroppinum. Hann gj\u00f8rdist 93 \u00e1ra gamal.\n\nKeldur \n\nL\u00e6knar\nAmerikanarar"}
{"id": "18083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roy%20Scheider", "title": "Roy Scheider", "text": "Roy Richard Scheider (10. november 1932 \u00ed New Jersey \u2013 10. februar 2008 Little Rock, Arkansas) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari sum er mest kendur fyri s\u00edn leiklut sum Chief Brody \u00ed tveimum teim fyrstu Jaws (D\u00f8dens gab) filmunum \u00ed 1970'unum.\n\nYngru \u00e1rini\nScheider var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Orange, New Jersey, sonur Annu Scheider (f. Crosson) og bilmekanikarin Roy Bernhard Scheider. Mamman var av \u00edrsk-kat\u00f3lskari bakgrund, og p\u00e1pin var t\u00fdsk-amerikanskur potestantur. Sum barn var Scheider atletur (\u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur) og lutt\u00f3k \u00ed organisera\u00f0um baseball og boksing kappingum, har hann var klassa\u00f0ur sum \u2018welterweight\u2019, t\u00ed hann viga\u00f0i 140 lbs. Scheider lutt\u00f3k \u00ed \u2018Golden Gloves\u2019 boksikappingunum. Tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed leypi\u00f0 av s\u00edni boksikarrieru fr\u00e1 1947-1953 breyt Scheider n\u00f8sina. Hann gekk \u00e1 Columbia High School \u00ed Maplewood, New Jersey, og var\u00f0 innsettur \u00ed sk\u00falans \u2018hall of fame\u2019 \u00ed 1985. Hann skifti boksihandskarnar \u00fat vi\u00f0 leikpallin, og f\u00f3r at studera drama \u00e1 b\u00e6\u00f0i Rutgers University og Franklin and Marshall College, har hann var limur \u00ed studentafelagnum \u2019Phi Kappa Psi\u2019. Aftan\u00e1 tr\u00fd \u00e1r \u00ed United States Air Force, trein hann \u00e1 pall vi\u00f0 \u2018the New York Shakespeare Festival\u2019, og vann ein \u2018Obie Award\u2019 \u00ed 1968. Scheider hev\u00f0i leiklutir \u00ed tveimum CBS soap operum, Love of Life og The Secret Storm.\n\nFilmskarriera\nScheider debutera\u00f0i sum filmsleikari \u00ed 1964 \u00ed r\u00e6\u00f0ufilminum The Curse of the Living Corpse. Av \u00f8\u00f0rum t\u00fd\u00f0andi filmum sum hann hevur medvirka\u00f0 \u00ed eru The French Connection (1971), Marathon Man (1976), All That Jazz (1979), Blue Thunder (1984) og 2010: The Year We Make Contact (1984) (sum var ein uppfylgjari til 2001: A Space Odyssey]]) og The Fourth War (1990).\nScheider er nominera\u00f0ur til ein Oscar tv\u00e6r fer\u00f0ir, fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1972 fyri s\u00edn leiklut \u00ed The French Connection og a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed 1980 fyri s\u00edn leiklut \u00ed All That Jazz.\n\nPrivatl\u00edv\nScheider giftist fyrst vi\u00f0 Cynthia Bebout tann 8 november 1962. Tey fingu eina d\u00f3ttir, Maximillia, \u00e1\u00f0renn tey skildust \u00ed 1989. Tann 11 februar 1989 giftist hann vi\u00f0 sj\u00f3nleikarinnuni Brenda King, og saman fingu tey ein son, Christian, og eina d\u00f3ttir, Molly. Teirra hj\u00fanalag vardi l\u00edka til Scheider\u2019sa dey\u00f0a.\n\n                                                                                                                                            \nScheider doy\u00f0i av krabbameini \u00e1 \u2018the University of Arkansas Medical Sciences Hospital\u2019 \u00ed Little Rock, Arkansas,  tann 10 februar 2008..\n\nFilmografi\n The Curse of the Living Corpse (1964)\n Paper Lion (1968)\n Stiletto (1969)\n Puzzle of a Downfall Child (1969)\n Loving (1970)\n Klute (1971)\n The French Connection (1971)\n The Seven-Ups (1973)\n Jaws (D\u00f8dens gab) (1975)\n Marathon man (1976)\n Sorcerer (1977)\n Jaws 2 (D\u00f8dens gab 2) (1978)\n Last Embrace (1979)\n All That Jazz (1979)\n Still of the Night (1982)\n Blue Thunder (1983)\n Tiger Town (1983)\n 2010 - Den anden rumrejse (1984)\n The Men's Club (1986)\n 52 Pick-Up (1986)\n Cohen and Tate (1988)\n Listen to Me (1989)\n Night Game (1989)\n The Fourth War (1989)\n The Russia House (1990)\n Somebody has to Shoot the Picture (1990)\n Naked Lunch (1991)\n Wild Justice (1993)\n seaQuest DSV (1993) (TV-serie)\n Romeo is Bleeding (1994)\n The Peacekeeper (1996)\n Executive Target (1997)\n The Myth of Fingerprints (1997)\n The Rainmaker (1997)\n The Rage (1997)\n Evasive Action (1998)\n RKO 281 (1999)\n Falling Through (2000)\n Daybreak (2000)\n The Doorway (2000)\n Texas 46 (2002)\n Dracula II: Ascension (2003)\n The Punisher (2004)\n Dark Honeymoon (2007)\n The Poet (2007)\n Iron Cross (2007)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nRoy Scheider IMDb The Internet Movie Database\n\nAmerikanarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "18084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sean%20Connery", "title": "Sean Connery", "text": "Sir Thomas Sean Connery  (f\u00f8ddur 25. august 1930 \u00ed Edinburgh \u00ed Skotlandi, dey\u00f0ur 31. oktober 2020 \u00ed Nassau \u00e1 Bahamaoyggjum) var ein skotskur sj\u00f3nleikari, instrukt\u00f8r, og filmprodj\u00fasari. Hann hevur vunni\u00f0 eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n, tveir BAFTA Awards (harav annar er ein BAFTA Academy Fellowship Award) og tr\u00edggjar Golden Globes (har\u00edmillum Cecil B. DeMille Award og ein Henrietta Award).\n\nSean Connery gj\u00f8rdist v\u00ed\u00f0agitin sum tann bretski agenturin James Bond. Eftir at hava veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed fimm Bond filmum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1962-67 ynskti Connery at koma vekk fr\u00e1 Bond-leiklutinum. Hann j\u00e1tta\u00f0i t\u00f3 at \u00e1taka s\u00e6r leiklutin aftur \u00ed Diamonds Are Forever \u00ed 1971, og \u00ed Never Say Never Again \u00ed 1983. \u00cd 1988 vann hann ein Oscar (Academy Award for Best Supporting Actor) fyri leiklutin sum Chicago-poltisturin Jimmy Malone \u00ed filminum The Untouchables. Hansara filsmkarriera umfatar eisini sl\u00edkar filmar sum Marnie, The Name of the Rose, The League of Extraordinary Gentlemen, Indiana Jones and the Last Crusade, The Hunt for Red October, Highlander, Murder on the Orient Express, Dragonheart, og The Rock. Hann bleiv sligin til riddara \u00ed juli 2000. Connery er blivin kosin til \"The Greatest Living Scot\" og \"Scotland's Greatest Living National Treasure\". \u00cd 1989 var hann \u00fatnevndur \"Sexiest Man Alive\" av People magazine og \u00ed 1999, sum 69 \u00e1ra gamal, bleiv hann kosin til \"Sexiest Man of the Century\".\n\nYngru \u00e1rini \nThomas Sean Connery bleiv uppkalla\u00f0ur Thomas eftir abba s\u00ednum. Foreldrini v\u00f3ru Euphemia McBain \u201cEffie\u201d (f. McLean), ein vaskikona, og Joseph Connery, ein fabrikksarbei\u00f0ari og lastbilsjaff\u00f8rur. Abbin \u00ed fa\u00f0ir\u00e6tt var sonur \u00edrskar innflytarar, i\u00f0 fluttu til Skotlands um mi\u00f0ju 19. \u00f8ld. Restin av familjuni var av skotskum uppruna, og foreldrini hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i mammuni og p\u00e1panum, i\u00f0 komu fr\u00e1 Fife og Uig \u00e1 Isle of Skye, tosa\u00f0u skotskt g\u00e6liskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. P\u00e1pin var mi\u00f0alst\u00e6ttar katolikkur, og mamman var protestantur. Hann hevur ein yngri beiggja, Neil Connery (f. 1938).\nConnery sigur sj\u00e1lvur, at hann bleiv kalla\u00f0ur millumnavni\u00f0 \u2019Sean\u2019 langt \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist sj\u00f3nleikari, h\u00f3ast hann eisini var r\u00f3ptur \u2019Tommy\u2019 \u00e1 yngri d\u00f8gum. \nFyrsta arbei\u00f0i\u00f0 hann fekk, var sum mj\u00f3lkarma\u00f0ur \u00ed Edinburgh. Hann f\u00f3r s\u00ed\u00f0an \u00ed \u201dthe Royal Navy\u201d, har hann fekk s\u00e6r tv\u00e6r Tatoveringar, i\u00f0 samb\u00e6rt almennu heimas\u00ed\u00f0uni, \u201deru ikki t\u00fddningarleysar \u2013 t\u00e6r s\u00fdna tvey av hansara l\u00edvslongu bondum; familjuna og Skotland\u2026 onnur sigur \u201dMum and Dad\u201d og hin \u201dScotland Forever\u201d.\n\nKarriera\n\u00cd 1951 arbeiddi Connery backstage \u00ed the King\u2019s Theatre, har fekk hann \u00e1huga fyri filmi og sp\u00edrin til eina langa karrieru var\u00f0 kveiktur.\n\nFyrsti filmur, i\u00f0 Connery sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed, var filmurin No Road Back, har hann hev\u00f0i leiklutin sum gangstari. S\u00ed\u00f0an hev\u00f0i hann fleiri sm\u00e6rri og st\u00f8rri leiklutir \u00ed filmum fram til 1962, t\u00e1 hann fekk leiklutin sum James Bond.\n\nHann hev\u00f0i eisini ein lei\u00f0andi leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsleikinum Anna Karenina \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini hj\u00e1 BBC Television \u00ed 1961, har hann sp\u00e6ldi saman vi\u00f0 Claire Bloom. \nLeikluturin sum James Bond var gj\u00f8gnumbroti\u00f0 hj\u00e1 Connery, hann hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed fimm teim fyrstu filmunum: Dr. No (1962), From Russia with Love (1963), Goldfinger (1964), Thunderball (1965), og You Only Live Twice (1967) \u2013 s\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann aftur Bond \u00ed Diamonds Are Forever (1971) og Never Say Never Again (1983). Allir sjey filmarnir v\u00f3ru successfullir.\n\u00cd 2005 var From Russia with Love gj\u00f8rt til eitt videosp\u00e6l av Electronic Arts, vi\u00f0 heitinum James Bond 007: From Russia with Love, har Connery og hini fr\u00e1 Bond filmunum l\u00f8gdu r\u00f8dd til. \nMe\u00f0an hann sp\u00e6ldi leiklutin \u00ed James Bond filmunum, sp\u00e6ldi Connery eisini h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed \u00f8\u00f0rum filmum, so sum Alfred Hitchcock'sa Marnie (1964), Murder on the Orient Express (1974) saman vi\u00f0 Vanessa Redgrave og John Gielgud og A Bridge Too Far (1977) saman vi\u00f0 Dirk Bogarde og Laurence Olivier.\n\u00cd 1980\u2019unum sp\u00e6ldi Connery \u00ed t.d. Time Bandits (1981), Never Say Never Again (1983), The Name of the Rose (1986), sum hann vann ein BAFTA fyri, Highlander (1986), The Untouchables (1987), sum hann fekk ein Academy Award for Best Supporting Actor fyri. Eftir hetta kom successfulli Indiana Jones and the Last Crusade (1989), The Hunt for Red October (1990), The Russia House (1990), The Rock (1996), og Entrapment (1999). \u00cd 1996 leg\u00f0i hann r\u00f8dd til \u2018Draco the dragon\u2019 \u00ed filminum Dragonheart. \u00cd 1998 fekk Sean Connery ein BAFTA Academy Fellowship Award.\nSeinnu \u00e1rini hevur Connery veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed fleiri minni hepna\u00f0um filmum, so sum First Knight (1995), The Avengers (1998), og The League of Extraordinary Gentlemen (2003), men eisini \u00ed n\u00f8krum v\u00e6leydna\u00f0aum leiklutum \u00ed t.d. Finding Forrester (2000). Seinni hevur hann eisini fingi\u00f0 ein Crystal Globe fyri fram\u00farskarandi listarligt \u00edkast til heimsfilmslistina (world cinema).\n\nGivin sum sj\u00f3nleikari\nConnery hevur vi\u00f0 fleiri h\u00f8vi v\u00e1tta\u00f0, at hann hevur endaliga lagt fr\u00e1 s\u00e6r. \u00cd eini samr\u00f8\u00f0u seg\u00f0i hann seg ver\u00f0a bj\u00f3\u00f0a\u00f0an ein leiklut \u00ed The Lord of the Rings sum hann ikki t\u00f3k av, t\u00ed hann \u201dskilti ikki manuskripti\u00f0\u201d. At hesir filmar gj\u00f8rdust so v\u00e6leydna\u00f0ir, skal vera ein ors\u00f8k til at hann t\u00f3k av tilbo\u00f0num um h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed League of Extraordinary Gentlemen, h\u00f3ast hann \u201dheldur ikki skilti hetta manuskripti\u00f0\u201d. \u00cd juli 2005 kom fram, at hann n\u00fa hev\u00f0i endaliga lagt filmsleikin fr\u00e1 s\u00e6r, t\u00ed hann tr\u00fa\u00f0i ikki longur upp\u00e1 teir \u201didiotarnar i\u00f0 n\u00fa gera film \u00ed Hollywood\u201d, i\u00f0 sipa\u00f0i til prodj\u00fasarnar av \u00e1\u00f0urnevnda filmi \u00ed 2003.\nB\u00e6\u00f0i \u00ed September 2004 og \u00ed mars 2006 v\u00e1tta\u00f0i Connery, at hann hev\u00f0i lagt fr\u00e1 s\u00e6r, og kunngj\u00f8rdi at hann var \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at skriva eina s\u00f8gub\u00f3k. 25. august 2008, \u00e1 78 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegnum, avd\u00faka\u00f0i Connery s\u00edna l\u00edvs\u00e6vis\u00f8gu (autobiography) i\u00f0 nevnist Being a Scot, i\u00f0 hann hev\u00f0i skriva\u00f0 saman vi\u00f0 Murray Grigor.\nHann hev\u00f0i \u00e6tlanir um at taka vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum \u00ed einum filmi um Saladin og krossfer\u00f0irnar i\u00f0 skuldi takast upp \u00ed Jordan \u00e1\u00f0renn prodj\u00fasarin Moustapha Akkad var\u00f0 dripin \u00ed bumbu\u00e1lopinum \u00ed Amman \u00ed 2005.  T\u00e1 Connery fekk pr\u00edsin American Film Institute's Lifetime Achievement Award fr\u00e1 American Film Institute hin 8. juni 2006, v\u00e1tta\u00f0i hann aftur, at hann hev\u00f0i lagt fr\u00e1 s\u00e6r, og 7. juni 2007 avnokta\u00f0i hann gramli\u00f0 um, at hann skuldi vera vi\u00f0 \u00ed t\u00ed fj\u00f3r\u00f0a Indiana Jones filminum, vi\u00f0 or\u00f0unum \"retirement is just too much damned fun\".\nConnery vendi aftur til at leggja r\u00f8dd til filmar, t\u00e1 hann leg\u00f0i r\u00f8dd til h\u00f8vu\u00f0skarakterin \u00ed animera\u00f0a stuttfilminum Sir Billi the Vet, og \u00ed 2005 uppt\u00f3k hann \u2018voiceovers\u2019 til eina n\u00fdggja videosp\u00e6lversj\u00f3n av Bond filminum From Russia with Love. Connery d\u00e1mdi v\u00e6l, at prodj\u00fasarnar av (EA Games) h\u00f8vdu bi\u00f0i\u00f0 hann leggja r\u00f8dd til Bond og v\u00f3na\u00f0i at sleppa at leggja r\u00f8dd til okkurt anna\u00f0 \u00ed framt\u00ed\u00f0ini. \u00cd 2010 endurt\u00f3k hann leiklutin sum h\u00f8vu\u00f0skarakterurin \u00ed animera\u00f0a filminum Sir Billi, har hann eisini lutt\u00f3k sum varaprodj\u00fasari.\n\n\u00cd apr\u00edl 2011 v\u00e1tta\u00f0i talsma\u00f0urin hj\u00e1 Sean Connery at Connery var farin \u00e1 partna (hev\u00f0i trekt seg tilbakar fr\u00e1 almenninginum)\n\nPrivatl\u00edv\n\nHann bleiv giftur vi\u00f0 sj\u00f3nleikarinnuni Diane Cilento 6. desember 1962, men tey blivu skild 6. september 1973; tey fingu sonin Jason Connery, sum eisini gj\u00f8rdist sj\u00f3nleikari. Sean Connery giftist Micheline Roquebrune \u00ed 1975.\n\nConnery, ein \u00ed\u00f0in golfsp\u00e6lari, \u00e1tti Domaine de Terre Blanche golfv\u00f8llin \u00ed Su\u00f0ur Fraklandi \u00ed tj\u00fagu \u00e1r, fr\u00e1 1979, har hann hev\u00f0i \u00e6tlanir um at s\u00edn dreyma golfv\u00f8ll \u00e1 t\u00ed 108 hektar (266 acres) st\u00f3ra \u00f8kinum, men hesin dreymur var ikki vor\u00f0in veruleiki, t\u00e1 hann seldi \u00f8ki\u00f0 til t\u00fdska milliarderin Dietmar Hopp \u00ed 1999. Connery hevur eisini alt\u00ed\u00f0 havt \u00e1huga fyri f\u00f3tb\u00f3lti, og hann stu\u00f0la\u00f0i Celtic \u00ed 1960\u2019unum, men f\u00f3r at stu\u00f0la teirra  erkaf\u00edggindum Rangers \u00ed 1990\u2019unum. Spurdur um hv\u00ed hann skifti li\u00f0 svara\u00f0i Connery: \u201cEg havi alt\u00ed\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 t\u00ed li\u00f0num, eg haldi sp\u00e6lir besta f\u00f3tb\u00f3ltin\u2026 n\u00e6rum \u2018religi\u00f8s tilhoyrsforhold\u2019 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, hava ongant\u00ed\u00f0 sagt m\u00e6r naka\u00f0\u201d. Connery hevur fingi\u00f0 Shodan-tign (1\u2019sta dan) \u00ed Kyokushin karate.\nConnery var\u00f0 sligin til riddara \u00ed juli \u00e1r 2000. Hann var innstilla\u00f0ur til riddaraheiti\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed 1997 og 1998, men t\u00e1 leg\u00f0i Donald Dewar veto \u00edm\u00f3ti hesum, vegna Connery\u2019sa politisku holdningar.\nSean Connery hevur eina villa \u00ed Kranidi \u00ed Grikkalandi. N\u00e1b\u00fagvin hj\u00e1 honum er hollendski kr\u00fanprinsurin, sum Connery eisini deilir ein tyrlupall vi\u00f0.\n\nSNP\nConnery er limur \u00ed Skotska Tj\u00f3\u00f0skaparflokkinum SNP (Scottish National Party), ein mi\u00f0-vinstrahallur flokkur, i\u00f0 arbei\u00f0ur fyri loysing og skotskum fullveldi fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi., og hevur hann stu\u00f0la\u00f0 flokkinum vi\u00f0 peningi og vi\u00f0 at vera til sta\u00f0ar vi\u00f0 alemenn tilt\u00f8k hj\u00e1 flokkinum. Hansara peningaliga \u00edkast ste\u00f0ga\u00f0i \u00ed 2001, t\u00e1 bretska parlamenti\u00f0 samtykti eina l\u00f3g i\u00f0 for\u00f0ar fyri \u00fatlendskum stu\u00f0li til poliskan aktivitet \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. \u00cd 2008 seg\u00f0i Connery vi\u00f0 Scottish Sunday Express at hann tr\u00fa\u00f0i upp\u00e1 at Skotland vildi f\u00e1a fullveldi \u00ed s\u00ednari livit\u00ed\u00f0 og r\u00f3sti arbei\u00f0num hj\u00e1 SNP. Connery er blivin kritesera\u00f0ur fyri at kommentera politikkin \u00ed St\u00f3ra Bretlandi, me\u00f0an hann sj\u00e1lvur b\u00fdr \u00ed skattaskj\u00f3linum Bahamas, h\u00f3ast hann vi\u00f0 dokumentum hevur pr\u00f3gva\u00f0, at hann betalti 3,7 milli\u00f3nir bretsk pund \u00ed skatti til St\u00f3ra Bretland \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1997/98 og 2002/03. Connery hevur svori\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 at venda aftur til Skotland uttan so at landi\u00f0 f\u00e6r fullveldi, men hann kom t\u00f3 til Edinburgh Film Festivalin \u00ed 2010.\n\nHeilsa\n\u00cd 1993 fr\u00e6ttist at Connery fekk str\u00e1luvi\u00f0ger\u00f0 fyri \u00f3kenda sj\u00faku \u00ed sv\u00f8lginum og elvdi hetta til gitingar \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum um at hann hev\u00f0i fingi\u00f0 krabba \u00ed h\u00e1lsinum sum fylgju av \u00e1ralangari royking, og japanskar og Su\u00f0urafrikanskar t\u00ed\u00f0indastovur s\u00f8gdu hann vera dey\u00f0an. Connery steig t\u00ed fram \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini Late Show vi\u00f0 David Letterman fyri at avnokta hesar f\u00f8lsku gitingar. \u00cd eini samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Entertainment Weekly \u00ed februar 1995 seg\u00f0i hann, at str\u00e1luvi\u00f0ger\u00f0ina fekk hann fyri at fjerna klumpar fr\u00e1 stemmubondunum. (Fa\u00f0ir hansara, ein st\u00f3rroykjari, doy\u00f0i av h\u00e1lskrabba \u00ed 1972.) \u00cd 2003 var\u00f0 hann lagdur undir skur\u00f0 fyri at fjerna gr\u00e1an stara (gr\u00e5st\u00e6r) \u00far b\u00e1\u00f0um eygum. 12 mars 2006 kunngj\u00f8rdi hann, at hann var vi\u00f0 at koma fyri seg aftur, eftir skur\u00f0 \u00ed januar har hann fekk fjerna\u00f0an ein svull \u00e1 n\u00fdranum. \u00cd 2008 breyt hann eitt bein \u00ed \u00f8kslini t\u00e1 hann datt \u00e1 golfv\u00f8llinum. \u00cd oktober 2009 fortaldi hann fyri Wine Spectator t\u00ed\u00f0arritinum, at hann hev\u00f0i fingi\u00f0 sta\u00f0fest eina hjartasj\u00faku.\n\nVi\u00f0urkenning\nConnery er kosin \"The Greatest Living Scot\"\nEin bronsustandmynd av  Connery er avd\u00faka\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed Estlandi\nConnery fekk saman vi\u00f0 Charles Bronson pr\u00edsin Henrietta Award fyri tittulin: \"World Film Favorite \u2013 Male\" \u00ed 1972.\n\n\u00datvald Filmografi\n \n Dr. No (1962)\n From Russia with Love (1963)\n Goldfinger (1964)\n Thunderball (1965)\n You Only Live Twice (1967)\n Diamonds Are Forever (1971)\n Murder on the Orient Express (1974)\n The Man Who Would Be King (1975)\n Robin og Marian (1976)\n Never Say Never Again (1983)\n Highlander (1986)\n The Untouchables (1987)\n Indiana Jones and the Last Crusade (1989) \n The Hunt for Red October (1990)\n The Russia House (1990)\n Highlander 2 (1991)\n First Knight (1995)\n Dragonheart (1996)\n The Rock (1996)\n Finding Forrester (2000)\n The League of Extraordinary Gentlemen (2003)\n\nHygg eisini at \n Roger Moore\n Pierce Brosnan\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nHeimas\u00ed\u00f0a\nSean Connery IMDb The Internet Movie Database\nSigurj\u00f3n Einarsson: James Bond er dey\u00f0ur, dimma.fo, 31.10.2020\n\nKeldur \n\nSkotskir sj\u00f3nleikarar\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "18085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stefanie%20Scott", "title": "Stefanie Scott", "text": "Stefanie Noelle Scott (f\u00f8dd 6. desember 1996) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna. Hon er mest kend fyri s\u00edn leiklut sum Dana Tressler \u00ed sp\u00e6lifilminum Flipped har hon vann ein 2011 Young Artist Award (Hei\u00f0ursl\u00f8n til ungt listarf\u00f3lk) og fyri s\u00edn leiklut \u00ed No Strings Attached sum unga Emma. \u00cd sj\u00f3nvarps \u00eddna\u00f0inum sp\u00e6lir hon Lexi Reed \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini A.N.T. Farm \u00e1 Disney Channel. F\u00f8royska t\u00f3nleikafyrit\u00f8kan Baroli Music hevur gj\u00f8rt lagi\u00f0 til sangin FYI, sum Stefanie Scott syngur.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nFilsleiklutir\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nBaroli Music"}
{"id": "18086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20H.%20W.%20Bush", "title": "George H. W. Bush", "text": "George Herbert Walker Bush (12. juni 1924 \u00ed Milton, Massachusetts - 30. november 2018 \u00ed  Houston, Texas) var forseti \u00ed USA fr\u00e1 1989 til 1993, t\u00e1 hann m\u00e1tti lata Bill Clinton taka vi\u00f0. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var hann varaforseti hj\u00e1 Ronald Reagan \u00ed \u00e1tta \u00e1r.\n\nEftir at hann tapti forsetavali\u00f0 \u00ed 1992, bleiv hann n\u00f3gv virdur sum ein fyrrverandi politiskur lei\u00f0ari, sum v\u00edsti s\u00edtt jaliga og r\u00famliga sinni\u00f0 vi\u00f0 at kn\u00edta pers\u00f3nlig vinarbond vi\u00f0 Bill Clinton, sum annars var ma\u00f0uri sum syrgdi fyri at George H. W. Bush, einans fekk eina setu \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum. Bush var fyrsti amerikanski var\u00f0aforseti s\u00ed\u00f0an 1836, sum er valdur til amerikanskan forseta og er einans bert annar forsetin \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 amerikonsku tj\u00f3\u00f0ini, sum upplivdi at egni sonur eisini gj\u00f8rdist forseti, t\u00e1 George W. Bush var\u00f0 valdur \u00ed 2000.\n\nBarbara og Georg Bush (eldri) giftust \u00ed 1945, og v\u00f3ru sostatt gift \u00ed meira enn 70 \u00e1r. Ta\u00f0 er longri enn n\u00f8kur onnur forsetahj\u00fan \u00ed USA hava veri\u00f0 gift. Tey fingu seks b\u00f8rn. Bush er p\u00e1pi George W. Bush, sum var forseti fr\u00e1 2001 til 2009. Hann er eisini p\u00e1pi fyrrverandi Florida-guvern\u00f8rin, Jeb Bush, sum uttan eydnu royndi at gerast republikanskt forsetavalevni til forsetavali\u00f0 \u00ed 2016. George H. W. Bush \u00e1tti 5 abbab\u00f8rn og 17 langabbab\u00f8rn.\n\nPolitiskt l\u00edv\n\nHann var f\u00f8ddur 12. juni \u00ed 1924 \u00ed Milton, Massaschusetts. Hann f\u00f3r \u00ed amerikanska herflotan sum 18 \u00e1ra gamal og var vi\u00f0 \u00ed 2. heimsbardaga. Eftir hetta flutti Bush til Texas, har hann byrja\u00f0i eitt oljufelag, i\u00f0 fekk st\u00f3ra vi\u00f0gongd. Hann f\u00f3r s\u00ed\u00f0ani upp \u00ed politikk, har hann hev\u00f0i fleiri leiklutir, \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist varaforseti hj\u00e1 Ronald Reagan \u00ed 1980. Hetta starvi\u00f0 r\u00f8kti hann \u00ed tvey valskei\u00f0.\n\nBush stilla\u00f0i upprunaliga upp m\u00f3ti Reagen fyri at gerast republikanskt valevni. \u00cd 1988 vann hann forsetavali\u00f0 m\u00f3ti Micheal Dukakis. T\u00ed\u00f0in \u00ed Hv\u00edta H\u00fasinum vardi f\u00fdra \u00e1r; \u00ed 1992 tapti Bush vali\u00f0 fyri demokratinum, Bill Clinton. Forsetaemb\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 George Bush eldra var serliga merkt av \u00fattanr\u00edkispolitikki; at Kalda Kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i og str\u00ed\u00f0num m\u00f3ti Saddam Hussein \u00ed Golf-kr\u00edgnum.\n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "18091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Bush", "title": "George Bush", "text": "George Bush er navni\u00f0 \u00e1 tveimum amerikonskum forsetum:\n\nGeorge H. W. Bush (1924-2018), forseti 1989\u20131993\nGeorge W. Bush (f. 1946), forseti 2001\u20132009"}
{"id": "18092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristina%20B%C3%A6rendsen", "title": "Kristina B\u00e6rendsen", "text": "Kristina Skoubo B\u00e6rendsen (f\u00f8dd 1990) er ein f\u00f8roysk songkvinna \u00far Saltangar\u00e1. Hon er d\u00f3ttir navnframa f\u00f8royska sangaran Alex B\u00e6rendsen. Kristina hevur framf\u00f8rt saman vi\u00f0 f\u00f8royskum og \u00fatlendskum sangarum sum t.d. Halli Joensen, Bobby Bare \u00e1 Summarfestivalinum 2011. Kristina var\u00f0 tilnevnd Planet Awards 2012 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins songkvinna. Og H\u00fan er \u00ed \u00edslensku s\u00f6ngvakeppninni me\u00f0 lagi\u00f0 \u00fe\u00fa og \u00e9g\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n2012 - Kristina\n2014 - Kristina - Nothings Here To Stay\n\nUm fyrstu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuna \n\u00cd 2012 gav Kristina \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu. Allir sangirnir eru \u00e1 f\u00f8royskum. Vi\u00f0 R\u00e1s2 seg\u00f0i hon, at \u00e6tlanin er at umseta sangirnir til enskt og at geva fl\u00f8guna \u00fat \u00e1 enskum eisini. Tann \u00fatg\u00e1van kemur v\u00e6ntandi \u00ed desember 2014. J\u00e1kup Zachariassen hevur sp\u00e6lt meginpartin av lj\u00f3\u00f0f\u00f8runum \u00e1 fl\u00f8guni. \u00dar Nashville eru ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri tikin upp, eitt n\u00fa violin, kassaguitari, mandolin, kontrabassur, telekastari. Str\u00fakararnir eru sp\u00e6ldir inn \u00ed \u00cdslandi. Kristoffer M\u00f8rk\u00f8re shakari, Ey\u00f0un Johannessen bass, H\u00f8gni Klakstein trummur, Godtfred Joensen tangentar, Finnur Hansen tangentar, Gunnar Guttesen. Sirikit Jacobsen hevur yrkt onkran sang. J\u00e1kup Veyhe eigur or\u00f0ini til skering nummar 9. Kristina hevur sj\u00e1lv gj\u00f8rt n\u00f8kur av l\u00f8gunum, t.d. til skering nummar 8, Fuglur \u00e1 fer\u00f0, Sirikit Jacobsen hevur skriva\u00f0 tekstin. Herv\u00f8r \u00e1 Torkilsheyggi (f\u00f8dd Djurhuus) hevur gj\u00f8rt or\u00f0ini til tri\u00f0ja sangin \u00e1 fl\u00f8guni, ein slow valtsur, sum hevur heiti\u00f0 \"L\u00edvi\u00f0 ta\u00f0 broyttist\". Kristina hevur gj\u00f8rt lagi\u00f0 og sent ta\u00f0 yvir til USA har blue grass t\u00f3nleikarar sp\u00e6ldu blue grass t\u00f3nleik til lagi\u00f0, John Andersen \u00far Runav\u00edk syngur k\u00f3r til sangin. Eitt hjarta er sum hin sonin elskar er innsp\u00e6ldur \u00ed Nashville.\n\nHei\u00f0ur \nVann eina FMA-vir\u00f0isl\u00f8n sum \u00c1rsins songkvinna \u00ed popp/rokk b\u00f3lkinum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nCountry sangarar"}
{"id": "18093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sara%20Nordenstam", "title": "Sara Nordenstam", "text": "Sara Maria Evelina Nordenstam (f\u00f8dd 28. februar 1983 \u00ed Lycksele, Sv\u00f8r\u00edki) er norskur svimjari. Hon b\u00fa\u00f0i \u00ed Sv\u00f8r\u00edki fyrstu 10 \u00e1rini og flutti s\u00ed\u00f0an til Noregs. Hon fekk norskan r\u00edkisborgaraskap \u00ed 2004. Hon hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjikappingum. Hon hevur eitt n\u00fa sett met \u00ed 200 metrum bringu og svomi\u00f0 \u00e1 Olympisku leikunum.\n\n\u00darslit\nBronsu Summar-OL 2008\nGull og silvur + f\u00fdra fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ss vi\u00f0 EM\n21 fer\u00f0ir Noregsmeistari - gull\n14 fer\u00f0ir silvur vi\u00f0 Noregsmeistarakappingina \n8 fer\u00f0ir bronsu vi\u00f0  Noregsmeistarakappingina \nTv\u00e6r fer\u00f0ir vunni\u00f0 kongasteypi\u00f0 (2004, 2008)\nFinalupl\u00e1ss vi\u00f0 Heimsmeistarakapping (HM) \u00ed Moskva 2000\nTv\u00e6r fer\u00f0ir vunni\u00f0 silvur \u00e1 Junior-EM\n\nEvropamet\n\nNor\u00f0urlendskt met\n\nNorskt met\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nNordenstam, Sara\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2008"}
{"id": "18094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thorbj%C3%B8rn%20Jagland", "title": "Thorbj\u00f8rn Jagland", "text": "Thorbj\u00f8rn Jagland (f\u00f8ddur 5. november 1950 \u00ed Drammen, Buskerud sum Thorbj\u00f8rn Johansen) er ein norskur politikari og rith\u00f8vundur. Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi 1996\u20131997.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nPolitiska l\u00edvslei\u00f0in \nJagland byrja\u00f0i politisku l\u00edvslei\u00f0 s\u00edna \u00ed politiska ungmannafelagnum hj\u00e1 norska Arbei\u00f0araflokkinum, AUF \u00ed Buskerud, har hann var forma\u00f0ur \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1973\u20131976. Fr\u00e1 1975\u20131983 var hann harumframt limur \u00ed fylkistinginum \u00ed Buskerud.\nHann var\u00f0 valdur inn \u00ed norska St\u00f3rtingi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1993 fyri Arbei\u00f0araflokkin. Hann var lei\u00f0ari fyri  Arbei\u00f0araflokkin fr\u00e1 1992 til 2002, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1996 til 1997 og uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 2000 til 2001. Fr\u00e1 2005 til 2009 var hann st\u00f3rtingsforma\u00f0ur. 29. september 2009 bleiv hann valdur til a\u00f0alskrivari fyri Evropar\u00e1\u00f0i\u00f0. 2009 til 2011 var Thorbj\u00f8rn Jagland forma\u00f0ur \u00ed Norsku Nobelnevndini.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum rith\u00f8vundur\nJagland er ein virkin rith\u00f8vundur og hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri b\u00f8kur, eitt n\u00fa b\u00f8kurnar Min europeiske dr\u00f8m \u00ed 1990, Brev \u00ed 1995, V\u00e5r s\u00e5rbare verden \u00ed 2001 og Ti teser om EU og Norge \u00ed 2003.\n\nKeldur \n\nNorskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Noregs\nSt\u00f3rtingslimir\nNorskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "18101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elva%20Hsiao", "title": "Elva Hsiao", "text": "Elva Hsiao eisini kend sum Elva Siu (f\u00f8dd 24. august 1979) er ein teivanesisk mandopopp songkvinna. F\u00f8royska sangskrivara/prodj\u00fasara fyrit\u00f8kan Baroli Music vi\u00f0 havnamonnunum B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3la J\u00f3gvanssyni hevur skriva\u00f0 sangin Enough is Enough sum er \u00e1 fl\u00f8guni I'm Ready. Sangurin er skriva\u00f0ur saman vi\u00f0 Sam McCarthy.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudio\n\nEnskar fl\u00f8gur\n\nUppsamlings fl\u00f8gur\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og tilnevningar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n LoveElva.com \u2013 Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nSongkvinnur \u00far Teivan\nBaroli Music"}
{"id": "18105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ryskivatn", "title": "Ryskivatn", "text": "Ryskivatn er eitt vatn \u00ed Su\u00f0uroynni, sum liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far V\u00e1gi, nor\u00f0anfyri Botn, har F\u00f8roya fyrsta el-verk liggur. Vatnorkuverki\u00f0 \u00ed Botni framlei\u00f0ir el \u00far orkuni sum kemur fr\u00e1 vatninum \u00far Ryskivatni, Mi\u00f0vatni, Ovastavatni og \u00far Vatnsnesi. B\u00f8rn og l\u00e6rarar \u00far V\u00e1gs Sk\u00fala plagdu fyrr at fara \u00fatfer\u00f0 til Ryskivatn einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, hesin t\u00farur ver\u00f0ur av og \u00e1 gj\u00f8rdur enn \u00e1\u00f0renn summarfr\u00edt\u00ed\u00f0ina. Ryskivatn plagdi eisini at vera eitt v\u00e6lumt\u00f3kt \u00fatfer\u00f0am\u00e1l hj\u00e1 familjum \u00far V\u00e1gi og er ta\u00f0 enn. Vegur er ni\u00f0an til Ryskivatn, ta\u00f0 er vegurin til Botn, sum eitur Dalsvegur. Hann f\u00f8rir \u00far V\u00e1gi ni\u00f0an til Ryskivatn, ella umlei\u00f0 100 metrar fr\u00e1 vatninum. Nakrir hundra\u00f0 metrar \u00e1\u00f0renn ein kemur til Ryskivatn, er ein s\u00ed\u00f0uvegur, sum fer sn\u00farandi omaneftir fjallinum har oman \u00ed Botn. Vegur er einspora\u00f0ur, men har eru m\u00f8tipl\u00e1ss. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini, \u00e1\u00f0renn vegur var\u00f0 gj\u00f8rdur millum bygdirnar \u00ed Su\u00f0uroynni, so var vanligt at ganga eftir var\u00f0ag\u00f8tunum. Ein var\u00f0ag\u00f8ta gongur framvi\u00f0 Ryskivatni, ta\u00f0 er var\u00f0ag\u00f8tan millum V\u00e1g og F\u00e1mjin. T\u00e1 turkur er um summari\u00f0, so kemur ta\u00f0 onkunt\u00ed\u00f0 fyri, at brunnarnir hj\u00e1 V\u00e1gs kommunu gerast t\u00f3mir fyri vatn, t\u00e1 ver\u00f0ur vatn tiki\u00f0 \u00far Ryskivatni til drekkivatn.\n\nS\u00ed eisini\n\n V\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gur"}
{"id": "18110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3mverjabr%C3%A6vi%C3%B0", "title": "R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0", "text": "R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0 er helst skriva\u00f0 \u00e1 teirri tr\u00edggja m\u00e1na\u00f0a longu fer\u00f0ini \u00ed Korint, sum Paulus nevnir \u00ed 2. Kor. 13,1. Tri\u00f0ja pr\u00e6dikufer\u00f0in var t\u00e1 n\u00e6stan komin at enda. Ta\u00f0 man helst hava veri\u00f0 \u00ed \u00e1rinum 57 e.Kr. R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0 kann ver\u00f0a skift sundur \u00ed tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0spartar: ein fr\u00e1l\u00e6randi (1.-8. kap.), ein frelsus\u00f8guligan part (9.-11. kap.) og ein \u00e1minnandi part (12.-16. kap.). Eisini kunnu ver\u00f0a tikin fram or\u00f0ini \u00ed R\u00f3m. 1,16, gle\u00f0ibo\u00f0skapurin er Guds kraft til frelsu sum st\u00f8\u00f0i undir at skifta R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0 \u00ed fimm partar - umgyrdir av t\u00ed t\u00fddningarmikla innganginum \u00ed 1,1-17 og t\u00ed vi\u00f0komandi og endaliga partinum \u00ed 15,14-16,27. Ta\u00f0 hevur uppibori\u00f0 at standa sum hitt fyrsta av Paulusar br\u00f8vum. Men \u00ed \u00f8llum t\u00ed d\u00fdrm\u00e6ta innihaldinum er eitt dygt h\u00f8vu\u00f0ssj\u00f3narmi\u00f0: frelsan er av n\u00e1\u00f0i, og r\u00e6ttv\u00edsgeringin er av tr\u00fagv. Um hetta sigur Martin Luther: \"T\u00e1 i\u00f0 innihaldi\u00f0 av hesum or\u00f0i gj\u00f8rdist m\u00e6r greitt, kendi eg meg fullkomiliga f\u00f8ddan av n\u00fdggjum, ta\u00f0 var, sum gekk eg \u00edgj\u00f8gnum opnar grindir og var komin \u00ed sj\u00e1lvt parad\u00edsi\u00f0\". Her sl\u00e6r av sonnum kristind\u00f3msins hjarta, her hevur Paulus gj\u00f8rt greitt, hvat sannur kristind\u00f3mur er - t\u00ed er R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0 eisini lykilin at allari skriftini. \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "18112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filippibr%C3%A6vi%C3%B0", "title": "Filippibr\u00e6vi\u00f0", "text": "Filippibr\u00e6vi\u00f0 er eitt av fangilsisbr\u00f8vinum. Ta\u00f0 er helst skriva\u00f0 \u00ed R\u00f3m \u00ed Italia, t\u00e1 i\u00f0 hann fyrstu fer\u00f0 sat fangi har (samb\u00e6rt or\u00f0unum l\u00edvvaktarli\u00f0inum \u00ed 1,13, og tey, sum hoyra til h\u00fas keisarans, 4,22). Br\u00e6vi\u00f0 er fyrst og fremst skriva\u00f0, t\u00ed Paulus hevur tiki\u00f0 \u00edm\u00f3ti eini g\u00e1vu fr\u00e1 kirkjuli\u00f0inum. Longu \u00e1 a\u00f0ru pr\u00e6dikufer\u00f0ini h\u00f8vdu filippimenn veitt honum f\u00edggjarliga hj\u00e1lp. Og n\u00fa hev\u00f0i hann upp aftur fingi\u00f0 g\u00e1vu fr\u00e1 teimum. Epafroditus hev\u00f0i fingi\u00f0 g\u00e1vuna \u00ed lag. Epafroditus var eina t\u00ed\u00f0 hj\u00e1lparma\u00f0ur Paulusar, me\u00f0an hann sat fangi, og hann hev\u00f0i sett l\u00edv s\u00edtt \u00ed v\u00e1\u00f0a. T\u00ed skrivar Paulus br\u00e6vi\u00f0. Br\u00e6vi\u00f0 er skriva\u00f0 til hini heilagu \u00ed Kristi Jesusi \u00ed Filippi. Filippi var ein t\u00fddningarmikil b\u00fdur \u00ed Maked\u00f3nia. Var r\u00f3mverskt hj\u00e1land og r\u00f3mversk hermannaborg. Filippi var eisini fyrsti b\u00fdur \u00ed Evropa, har Paulus setti \u00e1 stovn kristi\u00f0 kirkjuli\u00f0, og ta\u00f0 var\u00f0 stovnsett \u00e1 a\u00f0ru pr\u00e6dikufer\u00f0 hansara. Hann var aftur \u00ed hesum b\u00fdi \u00e1 tri\u00f0ju pr\u00e6dikufer\u00f0 s\u00edni. Hann hev\u00f0i fram\u00far g\u00f3\u00f0 og hjartalig vi\u00f0urskifti vi\u00f0 kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Filippi. \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "18114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benelukslondini", "title": "Benelukslondini", "text": "Benelukslondini - Belgia, Ni\u00f0urlond og Luksemborg - eru tr\u00fd fr\u00e6ls r\u00edki, sum samstarva \u00ed b\u00faskaparliga felagsskapinum Beneluks, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1948. Samstarvi\u00f0 landanna millum hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at v\u00f8rur hava fr\u00edtt at fara \u00edmillum londini, h\u00f3ast tey h\u00f8vdu egi\u00f0 gjaldoyra (n\u00fa n\u00fdta \u00f8ll tr\u00fd londini evruna sum gjaldoyra) og egna skattaskipan. Benelukslondini eru fj\u00f8lbygdastu lond \u00ed Evropa, men tey eru r\u00edk. Tung\u00eddna\u00f0urin, t.d. kola- og st\u00e1l\u00eddna\u00f0urin, i\u00f0 \u00e1\u00f0ur var t\u00fddningarmesta vinnan, hevur veri\u00f0 fyri afturgongd, men n\u00fdm\u00f3tans \u00eddna\u00f0ur, i\u00f0 ger lidnar v\u00f8rur, og vinnugreinir \u00ed t\u00e6nastuvinnuni eru komnar \u00edsta\u00f0in. Benelukslondini hava eisini til d\u00f8mis handilsm\u00e1l \u00ed felag: tey kunnu \u00ed felag \u00far \u00fatlondunum keypa v\u00f8rur \u00ed st\u00f8rri n\u00f8gdum, enn hv\u00f8rt landi\u00f0 kundi, og solei\u00f0is f\u00e1a v\u00f8rurnar b\u00edligari, enn teir fyrr fingu. Tollur er eingin Benelukslandanna millum. V\u00f8rur, sum eru gj\u00f8rdar \u00ed einum Benelukslandi, kunnu seljast tollfr\u00edar \u00ed hinum Benelukslondunum, me\u00f0an v\u00f8rur av sama slag \u00far \u00f8\u00f0rum londum koma undir toll og eru t\u00ed minni kappingarf\u00f8rar; t\u00ed kunnu v\u00f8rur \u00far til d\u00f8mis St\u00f3ra Bretlandi vera v\u00e6l d\u00fdrari \u00ed Hollandi enn v\u00f8rur av sama slag \u00far Belgia. Hesin felagsskapur hevur eisini s\u00ednar tv\u00f8rleikar, til d\u00f8mis kunnu \u00eddna\u00f0arvirki \u00ed Belgia framlei\u00f0a eina v\u00f8ru b\u00edligari enn \u00eddna\u00f0arvirki \u00ed Hollandi og vinna \u00ed s\u00f8lukappingini, uttan at stj\u00f3rnin \u00ed Hollandi kann hj\u00e1lpa t\u00ed hollendska virkinum. Men samtiki\u00f0 hevur hesin felagsskapur so n\u00f3gvar fyrimunir, at hann hevur veri\u00f0 til fyrimyndar fyri felagsmarkna\u00f0in ES og fr\u00edhandils\u00f8ki\u00f0 EFTA (stytting fyri European Free Trade Association). \n\nFelagsskapir\nEvropa"}
{"id": "18116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hundabr%C3%A6vi%C3%B0", "title": "Hundabr\u00e6vi\u00f0", "text": "Hundabr\u00e6vi\u00f0 er eitt br\u00e6v \u00far F\u00f8royum, skriva\u00f0 einafer\u00f0 millum \u00e1r 1350 og 1400. Br\u00e6vi\u00f0 sn\u00fdr seg um hundahald \u00ed F\u00f8royum, men er eisini \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0ini blivin ein t\u00fddningarmikil kelda til at sta\u00f0festa aldurin \u00e1 fleiri f\u00f8royskum bygdum. Bygdir sum \u00e1 fyrsta sinni ver\u00f0a nevndar \u00ed Hundabr\u00e6vinum eru hesar (fr\u00e1 nor\u00f0uri til su\u00f0uroyar): Hattarv\u00edk, Kirkja, Vi\u00f0arei\u00f0i, M\u00fali, Kunoy, Mikladalur, H\u00fasar, Elduv\u00edk, Leirv\u00edk, Lambi, Nes, Sk\u00e1li, Strendur, Selatra\u00f0, Oyri, Ei\u00f0i, Hvalv\u00edk, Kollafj\u00f8r\u00f0ur, Vestmanna, Saksun, N\u00f3lsoy, Koltur, Mi\u00f0v\u00e1gur, S\u00f8rv\u00e1gur, G\u00e1sadalur, Mykines, Sk\u00e1lav\u00edk, H\u00fasav\u00edk, Dalur, Skarvanes, \u00d8rav\u00edk, Porkeri, V\u00e1gur og F\u00e1mjin. Fleiri av hesum bygdum kunnu vera n\u00f3gv eldri, men t\u00e6r eru altso hv\u00f8rki nevndar \u00ed Sey\u00f0abr\u00e6vinum ella F\u00f8royingas\u00f8gu.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "18120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtusunna", "title": "Hv\u00edtusunna", "text": "Hv\u00edtusunna (\u00e1 skandinaviskum \"pinse\", \u00e1 t\u00fdskum \"Pfingsten\"), hin fimmtiundi dagur eftir p\u00e1skir. Kemur av grikska \"pentekoste\", sum er \"tann 50. dagurin\". Hv\u00edtusunna kemur helst fr\u00e1 gomlum enskum: \"hwita sunnand\u00e6g\". \u00cd kristnu kirkjuni (49 dagar eftir p\u00e1skir) h\u00e1t\u00ed\u00f0 til minnis um Heilaga Andans komu. Upprunaliga j\u00f8disk heystfest. J\u00f8dar nevna hesa h\u00e1t\u00ed\u00f0 sjeyvikuh\u00e1t\u00ed\u00f0ina, t\u00ed at hon ver\u00f0ur hildin sjey vikur eftir p\u00e1skir. Upprunaliga var sjeyvikuh\u00e1t\u00ed\u00f0in ein takkarh\u00e1t\u00ed\u00f0 fyri kornheystingina, men rabbinarnir hildu hana til minnis um s\u00e1ttm\u00e1lan \u00e1 Sinai.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "18121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Advent", "title": "Advent", "text": "Adventst\u00ed\u00f0in er fyrireiking til j\u00f3lini. Hetta or\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt til hendan partin \u00ed kirkju\u00e1rinum, t\u00ed vit hugsa um Jesu komu. Adventssunnudagur er n\u00fdggj\u00e1rsdagur \u00ed kirkju\u00e1rinum, og adventst\u00ed\u00f0in fatar um f\u00fdra teir seinastu sunnudagarnar fyri j\u00f3l. Teir tekstir, sum ver\u00f0a lisnir \u00far B\u00edbliuni \u00ed gudst\u00e6nastuni \u00ed adventst\u00ed\u00f0ini, siga fr\u00e1 Guds lyftum um ein frelsara, fr\u00e1 fyrij\u00e1ttanini \u00ed Gamla Testamenti og um at vera til rei\u00f0ar at m\u00f8ta frelsaranum.\n\nOr\u00f0afr\u00e1grei\u00f0ing \n\nOr\u00f0i\u00f0 er komi\u00f0 \u00far lat\u00edni \u00ed flest\u00f8ll m\u00e1l her um vegir; ta\u00f0 er stytting av adventus domini \"koma Harrans\", av fyrisetingini ad \"at, til\" og sagnor\u00f0inum venire \"koma\". Norr\u00f8na navni\u00f0 \u00e1 hesi fyrireikingart\u00ed\u00f0 til j\u00f3lini var \"j\u00f3lafasta\" (j\u00f3laf\u00f8st). T\u00e1 hev\u00f0i f\u00f3lk - sum f\u00f8royingar eisini til fyri stuttum - bindindi at b\u00ed\u00f0a vi\u00f0 j\u00f3lahaldinum, til j\u00f3lini komu. \n\nOr\u00f0i\u00f0 advent (eisini stavsett \"atvent\") hevur veri\u00f0 laga\u00f0 at f\u00f8royskum frambur\u00f0arreglum solei\u00f0is, at sagt hevur veri\u00f0 anna\u00f0hv\u00f8rt [advent] vi\u00f0 stuttum a-lj\u00f3\u00f0i sum eitt n\u00fa \u00ed or\u00f0inum alv ella [ead-/eatvent] vi\u00f0 tv\u00edlj\u00f3\u00f0andi a sum \u00ed or\u00f0inum at. At siga [a:dvent] vi\u00f0 longum \u00f3f\u00f8royskum [a:], sum n\u00fa hoyrist av \u00f8\u00f0rumhv\u00f8rjum munni \u00ed \u00fatvarpi og sj\u00f3nvarpi, er n\u00fdtt og man vera n\u00fdkomi\u00f0 \u00far donskum.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "18122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Northwest%20Atlantic%20Fisheries%20Organization", "title": "Northwest Atlantic Fisheries Organization", "text": "Northwest Atlantic Fisheries Organization (stytt NAFO) er ein felagsskapur, i\u00f0 stovna\u00f0ur var\u00f0 \u00ed 1978. Endam\u00e1li\u00f0 er at tryggja bestu gagnn\u00fdtslu og skynsama r\u00f8kt av fiskatilfeinginum \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Atlantshavi. F\u00f8royar er limur \u00ed NAFO.\n\nLimalond \n\nLimalondini eru hesi:\n\n Kanada (1978)\n Kuba (1978)\n F\u00f8royar (1979)\n Gr\u00f8nland (1979)\n Evropasamveldi\u00f0 (1978)\n Saint-Pierre og Miquelon (1996)\n \u00cdsland (1978)\n Japan (1980)\n Su\u00f0urkorea (1993)\n Noreg (1978)\n Russland (1992)\n Ukraina (1999)\n Sambandsr\u00edki Amerika (1995)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a (kelda)\n\nFelagsskapir"}
{"id": "18124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20East%20Altantic%20Fisheries%20Commission", "title": "North East Altantic Fisheries Commission", "text": "NEAFC er stytting fyri North East Altantic Fisheries Commission. Henda nevnd var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1980 og hevur til endam\u00e1ls 1) at geva uppl\u00fdsingar um st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 fiskastovnunum \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum av Atlantshavi, 2) at koma vi\u00f0 st\u00fdringstilt\u00f8kum, sum tryggja vernd og skynsama gagnn\u00fdtslu av hesum stovum og 3) at koma vi\u00f0 tilm\u00e6lum um verndartilt\u00f8k fyri stovnar, sum eru \u00ed altj\u00f3\u00f0a sj\u00f3gvi \u00ed hesum partinum av Atlantshavi. F\u00f8royar er limur \u00ed NEAFC. Fyriskipanir um javningar og skilhaldsreglur fyri fiskivei\u00f0i, sum ver\u00f0a \u00e1settar eftir millumlandss\u00e1ttm\u00e1lum, skulu samr\u00e1\u00f0ast vi\u00f0 heimast\u00fdri\u00f0 og samtykkjast av heimast\u00fdrinum, \u00e1\u00f0renn t\u00e6r ver\u00f0a settar \u00ed gildi fyri F\u00f8royar.\n\nLimalond \n\n  F\u00f8royar\n  Gr\u00f8nland\n  \u00cdsland\n  Noreg\n  Russland\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a (kelda)\n\nFelagsskapir"}
{"id": "18125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gozo", "title": "Gozo", "text": "Gozo (Maltiskt G\u0127awdex) er er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed Malta. Her b\u00fagva umlei\u00f0 31 000 f\u00f3lk. Hon hevur 16 sm\u00e1ar bygdir, sum eru bundnar saman vi\u00f0 vegum og tunlum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Victoria (fyrr Rabat), liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 oynni. Hon er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur og hevur umlei\u00f0 6500 \u00edb\u00fagvar. Gozo er umlei\u00f0 67 fer\u00f0kilometrar til st\u00f8ddar (st\u00f8ddin er naka\u00f0 sum \u00e1 Manhattan \u00ed New York) og er tann oyggin, i\u00f0 liggur longst vestur \u00ed Malta. \u00dar su\u00f0urendanum og nor\u00f0ur eru 14 km., og har, sum hon er brei\u00f0ast, er hon 7,25 km. Gozo er 67. st\u00f8rsta oyggj \u00ed Mi\u00f0jarhavinum.\n\nBygdir \n\n\u00c1 oynni eru 16 bygdir:\n\n Fontana\n G\u0127ajnsielem\n G\u0127arb\n G\u0127asri\n Ker\u010bem  (Ta' Ker\u010bem)\n Marsalforn\n Mgarr\n Munxar\n Nadur\n Qala\n San Lawrenz\n Sannat (Ta' Sannat)\n Victoria (Ir-Rabat)\n Xag\u0127ra\n Xewkija\n Xlendi\n \u017bebbu\u0121\n\nS\u00ed eisini \n\n Malta\n\nMalta\nOyggjar"}
{"id": "18126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Faroe", "title": "Anna Faroe", "text": "Anna Nygaard, f\u00f8dd 1. august 1991, eisini kend vi\u00f0 listanavni hennara Anna Faroe, er ein f\u00f8roysk songkvinna, sum gj\u00f8rdist kend, t\u00e1 hon lutt\u00f3k \u00ed donsku sangkappingini X Factor og enda\u00f0i sum nummar 5.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nAnna er f\u00f8dd og uppvaksin \u00ed F\u00f8royum. Hon flutti til Keypmannahavnar \u00ed Danmark summari\u00f0 2009. Hon gj\u00f8rdist kend \u00ed 2010, t\u00e1 hon lutt\u00f3k \u00ed donsku t\u00f3nleikakappingini \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Danmarks Radio, X Factor. Anna kom v\u00ed\u00f0ari til endaumfari\u00f0 har bert 9 sleppa vi\u00f0, 3 \u00ed hv\u00f8rjum aldursb\u00f3lki. Hon enda\u00f0i \u00e1 einum fimtapl\u00e1ssi\u00f0. \n\nFysta stakfl\u00f8gan \"Walking On Fire\" kom \u00fat hin 3. mai 2010. Sangurin kom \u00e1 29. pl\u00e1ssi\u00f0 \u00e1 t\u00ed danska hittlistanum fyri stakl\u00f8g hin 14. mai. Hin 31. mai 2010 kom fyrsta fl\u00f8ga hennara Because I Want To. Fl\u00f8van kom \u00e1 11. pl\u00e1ss \u00ed t\u00ed danska  albumlistan fyri fl\u00f8vur (album) hin 11. juni, hon kom upp \u00e1 eitt n\u00fdggjundapl\u00e1ss ta n\u00e6stu vikuna og l\u00e1 s\u00ed\u00f0an \u00e1 listanum \u00ed alt sjey vikur. Onnur stakfl\u00f8ga hennara var\u00f0 \"I Got This\", henda kom \u00fat hin 28. juni.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur (album) \n\n2010 - Because I Want To\n\nStakl\u00f8g \n\n2010 - \"Walking On Fire\"\n2010 - \"I Got This\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nF\u00f8royskar songkvinnur"}
{"id": "18130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royska%20kvinnulandsli%C3%B0i%C3%B0%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti", "title": "F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti", "text": "A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum, kvinnur, hava fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum. T.d. hava t\u00e6r luttiki\u00f0 \u00ed EM undankapping 1995, 2009 og aftur til EM 2013. \u00cd november 2012 avgj\u00f8rdi FSF, at f\u00f8roysku kvinnurnar skulu luttaka \u00ed HM 2015 undankapping. Endasp\u00e6li\u00f0 var \u00ed Kanada \u00ed 2015. Kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 hevur eisini fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00e1 Oyggjaleikum, har t\u00e6r hava vunni\u00f0 kappingina 3 fer\u00f0ir, \u00ed 2001, 03 og 05, t\u00e6r lutt\u00f3ku ikki \u00ed 07, 09 og 11. F\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 er saman vi\u00f0 \u00c1landi mest vinnandi li\u00f0i\u00f0 \u00e1 Oyggjaleikunum. \u00c1land vann \u00ed 2007, 09 og 2011. F\u00f3tb\u00f3ltskappingarnar \u00e1 Oyggjaleikunum eru ikki FIFA g\u00f3\u00f0kendar kappingar. Fleiri ymiskir venjarar hava veri\u00f0. \u00cd september 2012 bleiv J\u00f3n Pauli Olsen h\u00f8vu\u00f0svenjari. Fyrst var\u00f0 R\u00fani Nols\u00f8e settur sum hj\u00e1lparvenjari, men hann gavst eftir at hann gj\u00f8rdist venjari hj\u00e1 EB/Streymi, og so gj\u00f8rdist Ingun Hansen n\u00fdggjur hj\u00e1lparvenjari. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var \u00c1lvur Hansen h\u00f8vu\u00f0svenjari \u00ed 11 \u00e1r. \u00cd juni 2013 var\u00f0 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 styrkismett sum nummar 67 \u00ed heiminum.\n\nHM 2015 - F\u00f8royar sp\u00e6lt seg v\u00ed\u00f0ari \u00ed undankappingini \n\n\u00cd apr\u00edl 2013 lutt\u00f3k f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 til eina HM undankapping, ein \"premliminary round\", kappingin f\u00f3r fram \u00ed Litava. F\u00f8royar var \u00ed b\u00f3lki B saman vi\u00f0 Georgia, Litava og Montenegro. F\u00f8royar vann tveir dystir og sp\u00e6ldi ein dyst javnan. Li\u00f0i\u00f0 fekk 7 stig og vann kl\u00e1rt B b\u00f3lkin. Tvey tey fremstu li\u00f0ini komu v\u00ed\u00f0ari \u00ed hv\u00f8rjum b\u00f3lki, \u00ed B b\u00f3lkinum v\u00f3ru ta\u00f0 F\u00f8royar vi\u00f0 7 stigum og Montenegro vi\u00f0 5 stigum, i\u00f0 komu v\u00ed\u00f0ari. Hetta er fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0, at eitt f\u00f8royskt landsli\u00f0 hevur sp\u00e6lt seg v\u00ed\u00f0ari \u00ed einari undankapping. \u00darslitini \u00ed undankappingini v\u00f3ru hesi: F\u00f8royar - Montenegro 3-3, Heidi Sevdal gj\u00f8rdi tvey m\u00e1l og \u00cd\u00f0unn Magnussen gj\u00f8rdi eitt, dysturin var\u00f0 leiktur 4. apr\u00edl. Hin 6. apr\u00edl sp\u00e6ldi F\u00f8royar m\u00f3ti Litava, F\u00f8royar vann dystin 1-0, m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdi Rannv\u00e1 B. Andreassen. Hin 9. apr\u00edl sp\u00e6ldu F\u00f8royar m\u00f3ti Georgia. F\u00f8royar vunnu dystin 2-1. M\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdi Heidi Sevdal. J\u00f3n Pauli Olsen var venjari til hesa kapping, hj\u00e1lparvenjari var Ingun Hansen.\n\nJavnleikir \u00e1 heimav\u00f8lli \nHin 5. apr\u00edl 2014 skriva\u00f0i f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti s\u00f8gu, t\u00e1 t\u00e6r sp\u00e6ldu javnt 1-1 m\u00f3ti Bosnia/Hersigovina \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli. Hetta var fyrstu fer\u00f0 t\u00e6r fingu stig \u00ed einari HM-undankapping. Ey\u00f0v\u00f8r Klakstein skroa\u00f0i m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum t\u00e1 78 minuttir v\u00f3ru farnir.\n\nHin 10. apr\u00edl 2014 leiktu F\u00f8royar m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edrlandi \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli. \u00darsliti\u00f0 gj\u00f8rdist 0-0. Eftir dystin l\u00f3gu F\u00f8royar \u00e1 einum deildum 4. pl\u00e1ssi \u00ed b\u00f3lki 4 vi\u00f0 tveimum stigum saman vi\u00f0 Bosnia/Hersigovina og Nor\u00f0ur\u00edrlandi.\n\nWorld Cup - Heimsmeistarakappingin\nF\u00f8roysku kvinnurnar lutt\u00f3ku fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed HM undankapping, sum var\u00f0 \u00ed d\u00f8gnum 4. - 9. apr\u00edl 2013. F\u00f8royar komu \u00ed b\u00f3lk saman vi\u00f0 Georgia, Montenegro og vertunum Litava. Finalan var\u00f0 \u00ed 2015.\n\n*Javnleikir telja eisini dystir vi\u00f0 sum eru avgj\u00f8rdir vi\u00f0 brotsparkskapping.\n\nVenjarar og hj\u00e1lparvenjarar\n\nVenjarar \n\n 1995\u20131996:  P\u00e1ll Gu\u00f0laugsson\n 2004\u20132011: \u00c1lvur Hansen\n 2012: R\u00fani Nols\u00f8e\n 2013\u20132015: J\u00f3n Pauli Olsen\n 2015-2018: P\u00e6tur Clementsen\n 2019-2020: John Petersen \n seit 2021: Lene Terp\n\nHj\u00e1lparvenjarar \nR\u00fani Nols\u00f8e\n 1995: \u00c1lvur Hansen\n 1995: P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu\n 2004\u20132005: J\u00f3n Harald Poulsen\n 2005\u20132011: Jacob Thomsen\n 2012: J\u00f3n Pauli Olsen\n 2013: Ingun Hansen\n 2013\u20132014:  Aleksandar \u0110or\u0111evi\u0107\n 2016-:  Jan Laursen & John Petersen\n\nMetleikarar\n\nLeikarar sum hava sp\u00e6lt flest landsdystir \n\nKelda: \n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir leikarar, i\u00f0 kunnu \u00fattakast til landsli\u00f0i\u00f0.\n\nTopskj\u00fattar\n\nTr\u00edggir leikarar hava skora\u00f0 tvey m\u00e1l, \u00e1tta leikarar hava skora\u00f0 eitt m\u00e1l \u00ed part. Yngsti m\u00e1lskjyttin hj\u00e1 F\u00f8royum er Mona Breckman, sum var 17 \u00e1r og 2 m\u00e1na\u00f0ir, t\u00e1 hon skora\u00f0i fyrst m\u00e1li\u00f0 \u00ed einum altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1settum landsdysti.\n\nH\u00f3purin \nH\u00f3purin i\u00f0 var\u00f0 \u00fattikin til innlei\u00f0andi undankappingina til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2019.\n\nM\u00e1l og dystir eru dagf\u00f8rdir 13. apr\u00edl 2017.\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "18131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjalti%20Bogason", "title": "Hjalti Bogason", "text": "Hjalti Bogason St\u00f8ylen f. 12. juli 1995 \u00ed Havn er ein f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nleikari, sum gav s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00fat bert 17 \u00e1ra gamal. Fl\u00f8gan eitur J\u00f3lini lj\u00f3ma og er tikin upp \u00ed London \u00e1 sumri 2012 \u00ed Angel Studio og kom \u00fat nakrar m\u00e1na\u00f0ir seinni \u00ed F\u00f8royum. Hjalti er sonur Boga Godtfred, journalist, og \u00c1su K. Isaksen, sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ing.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHjalti f\u00f3r at syngja \u00ed Dreingjak\u00f3rinum undir Br\u00fanni, t\u00e1 hann var 6 \u00e1ra gamal. Ta\u00f0 v\u00f3ru Brita \u00e1 V\u00e1li og Eli Smith, sum v\u00f3ru k\u00f3rlei\u00f0arar. T\u00e1 hann gavst \u00ed Dreingjak\u00f3rinum undir Br\u00fanni, f\u00f3r hann at syngja vi\u00f0 k\u00f3ri hj\u00e1 T\u00f3rshavnar Musikksk\u00fala undir lei\u00f0slu av Joannu Johansen. \u00c1 sumri 2011 t\u00f3k Hjalti skei\u00f0 \u00ed sangi \u00e1 London Music School. \u00cd juni 2021 t\u00f3k Hjalti kandidatpr\u00f3gv \u00ed klassiskum gittarsp\u00e6li \u00e1 Det Kongelige Danske Musikkonservatorium \u00ed Keypmannahavn.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur \n2012 - J\u00f3lini lj\u00f3ma, \u00f8ll l\u00f8gini arrangera\u00f0i enski t\u00f3nleikarin Simon Hale. P\u00e1pi Hjalta, Bogi Godtfred, hevur t\u00fdtt allar sangirnar til f\u00f8royskt. Hjalti syngur allir sangirnir, tveir teirra saman vi\u00f0 Maluni Hansen. J\u00e1kup Zachariassen hevur tiki\u00f0 sangin upp. Bretskir studiot\u00f3nleikarar vi\u00f0 klaversp\u00e6laranum Simon Hale \u00e1 odda sp\u00e6la lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini undir uppt\u00f8kunum \u00ed Angel studio, London.\n\nStakl\u00f8g \n2008 - N\u00e1ttin lj\u00f3s \u00far ni\u00f0u trein (ikki \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8gu, men givi\u00f0 \u00fat \u00e1 Youtube og til \u00fatvarpsr\u00e1sir), \u00d3lavur Jakobsen sp\u00e6lir guitar + arr., Bernhar\u00f0ur Wilkinson sp\u00e6lir floytu, Malan Hansen syngur saman vi\u00f0 Hjalta. Ey\u00f0finn Jensen st\u00f3\u00f0 fyri uppt\u00f8kuni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990-\u00e1runum\nF\u00f8royskir mannligir sangarar"}
{"id": "18132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3lini%20lj%C3%B3ma", "title": "J\u00f3lini lj\u00f3ma", "text": "J\u00f3lini lj\u00f3ma er ein f\u00f8roysk fl\u00f8ga, ein j\u00f3lafl\u00f8ga, vi\u00f0 \u00fatlendskum j\u00f3lasangum, sum Hjalti Bogason syngur. Bogi Godtfred hevur umsett allar yrkingarnar til f\u00f8royskt. Allur t\u00f3nleikurin er arrangera\u00f0ur av Simon Hale. Malan Hansen syngur backing r\u00f8dd \u00e1 sangunum Klokkurnar k\u00e6rleiksfult ringja og N\u00e1ttin lj\u00f3s \u00far ni\u00f0u trein.\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni \n \u00c1 Betlehems vegi - 2.50 min.\n Bo\u00f0 Gabriels - 3.57 min.\n Klokkurnar k\u00e6rleiksfult ringja -  3.15 min.\n Rei\u00f0menn tr\u00edggir - 3.42 min\n \u00cd sk\u00f3gini eitt j\u00f3latr\u00e6 - 3.12 min.\n Ve\u00f0urbardi vetur - 3.58 min.\n L\u00e1gt \u00e1 luftini s\u00f3l stendur gylt - 3.47 min.\n Einglar hoyrast himli \u00e1 - 5.59 min.\n T\u00e1 okkum barn er f\u00f8tt - 3.26 min.\n N\u00e1ttin lj\u00f3s \u00far ni\u00f0u trein - 3.32\n\nLj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, t\u00f3nleikarar vm. \n \nSett t\u00f3nleikin \u00fat fyri orkestur: Simon Hale\nSangur: Hjalti Bogason og Malan Hansen\nOrkesturlei\u00f0sla og klaver: Simon Hale\nGittarar: John Parricelli\nBassur: Steve McManus\nSlaglj\u00f3\u00f0f\u00f8ri: Keith Fairbairn\nTrummur: Ralph Salmins\nViolin: Julian Leaper\nBratch: Garfield Jackson\nCello: Tim Gill\nFloytur, klarinett og saxofonir: Nick Moss\nPrompet og horn: Mike Lovatt\nUppt\u00f8kulei\u00f0ari: Steve Price, Angel Studios, London\nT\u00f8kningur: Jeremy Murphy, Angel Studios, London\nLagt til r\u00e6ttis, tiki\u00f0 upp og redigera\u00f0 r\u00f8ddir: J\u00e1kup Zachariassen, Kris-Stuff Studio\nLj\u00f3\u00f0blanda\u00f0: Steve Price, London\nMastra\u00f0: Dennis Blackham, Skye Mastering, Isle of Skye\n\u00datgevarar: \u00c1sa K. Isaksen og Bogi Godtfred\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "18140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mayaf%C3%B3lki%C3%B0", "title": "Mayaf\u00f3lki\u00f0", "text": "Mayaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Mi\u00f0amerika var framkomi\u00f0 f\u00f3lk og skapa\u00f0i eina h\u00e1mentan, sum var fr\u00e1 um 300 f.Kr. til um 1500. Mayar v\u00f3ru fyrstu f\u00f3lk \u00ed Amerika, sum gj\u00f8rdu eina framkomna myndskrift. Teir skriva\u00f0u b\u00f8kur, gj\u00f8rdar av vi\u00f0i, ella ristu skrifteknini \u00e1 veggirnar \u00ed gravk\u00f8mrum, \u00e1 bygningar og \u00e1 s\u00falur. Eftirlit vi\u00f0 skriftskipanini hev\u00f0i ein vir\u00f0ingarverd skrivarast\u00e6tt. Hon hev\u00f0i s\u00ednar egnu verndargugdar, \u00edmillum teirra var Itzamma, skapanargudurin og tann navnframi gudurin, sum fann upp skrivikynstri\u00f0, og apumenniskjagudurin. Mayar v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ir stj\u00f8rnu- og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar og gj\u00f8rdu tveir \u00e1lmanakkar. Annar var n\u00e1greinur \u00e1rs\u00e1lmanakki, 365 dagar og rokna\u00f0ur eftir ringr\u00e1s jar\u00f0arinna um s\u00f3lina. Hin (\"Lang Teljingar Kalendarin\") var 260 dagar, var halgur \u00e1lmanakki og n\u00fdttur at sp\u00e1a um framt\u00ed\u00f0ina og at skeppa undan \u00f3lukku. Bara prestar, l\u00e6rdir upp \u00ed stj\u00f8rnusp\u00e1fr\u00f8\u00f0i, kundu lesa hann, og f\u00f3lk komu til teirra at leita s\u00e6r r\u00e1\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 okkurt serligt var, til d\u00f8mis t\u00e1 i\u00f0 kona skuldi eig, ella onkur skuldi giftast. Var b\u00f8rn f\u00f8tt ein dag, sum var sagdur ikki at vera eydnisdagur, var b\u00ed\u00f0a vi\u00f0 sk\u00edrnardegnum til okun hepnari dag. \n\nMayaf\u00f3lki\u00f0 er kent fyri s\u00edtt skriftm\u00e1l, s\u00edna list, arkitektur og ikki minst s\u00edna \u00f3tr\u00faligu vitan um stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i. Mayaindi\u00e1nararnir h\u00f8vdu fleiri ymiskar kalendarar, men tann, sum hevur vakt sl\u00edka \u00f8sing \u00edmillum f\u00f3lk n\u00fa \u00ed 21. \u00f8ld, er tann, sum er kalla\u00f0ur \"Lang Teljingar Kalendarin\". \u00cd hesum kalendara\u00e1rinum eru 1.872.000 dagar \u2013 altso umlei\u00f0 5.125 dagar \u00ed okkara rokning. Hetta \"\u00e1ri\u00f0\" nevndu mayararnir \"St\u00f3ra Skifti\u00f0\". Og hetta St\u00f3ra Skifti\u00f0, sum byrja\u00f0i 11. august 3114 f. Kr. endar tann 21. desember 2012.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0arlig h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald h\u00f8vdu t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed tilveru mayaf\u00f3lksins. \u00cd mongum b\u00fdarr\u00edkjum st\u00fdrdu b\u00e6\u00f0i a\u00f0alsmenn og prestar. Bygningssni\u00f0i\u00f0 \u00e1 tempulp\u00fdramidunum, sum v\u00f3ru t\u00fddningarmestu bygningar \u00ed b\u00fdnum, var kanska gj\u00f8rt eftir templunum \u00ed Teotihucan. Oddamenninir \u00ed r\u00edkinum v\u00f3r\u00f0u ofta jar\u00f0a\u00f0ir \u00ed teimum. \u00cd 1950-\u00e1runum var funnin ein steinkista (sarkofak) vi\u00f0 steinloki \u00ed innsiglistemplinum \u00ed Palenque. \u00cd kistuni l\u00e1 beinagrindin av einum manni. Beinagrindin var vundin \u00ed l\u00edkverju av bummull og skr\u00fddd vi\u00f0 skartlutum av j\u00e1tusteini og perlum\u00f3\u00f0ur, ta\u00f0 bar bo\u00f0 um tign og t\u00fddning hansara, me\u00f0an hann livdi. Sum f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Tetohuacan og mongum \u00f8\u00f0rum lat\u00ednamerikonskum mentanum, tilb\u00f3\u00f0u mayar g\u00e1tuf\u00f8ra jaguarin ella kattargudin. Hj\u00e1 mayaf\u00f3lkinum r\u00e1ddi hann \u00ed undirheiminum og veitti teimum dirvi, sum f\u00f3ru \u00ed bardaga. Mayar h\u00f8vdu eisini mangar a\u00f0rar gudar. Teir tr\u00fa\u00f0u, at teir kundu bl\u00ed\u00f0ka gudarnar, offra\u00f0u teir mannabl\u00f3\u00f0. F\u00f3lk sk\u00f3ru seg sj\u00e1lv, l\u00f3tu bl\u00f3\u00f0i\u00f0 renna \u00ed eitt \u00edlat og b\u00f3ru gudunum sum offra\u00f0. Bl\u00f3\u00f0t\u00f8ka var hildin at reinsa. Stundum v\u00f3r\u00f0u mong menniskju dripin og l\u00f8gd t\u00e6tt vi\u00f0 l\u00edki\u00f0 av einum m\u00e6tum manni, sum var\u00f0 jar\u00f0a\u00f0ur \u00ed eini tempulp\u00fdramidu, so at andar teirra kundu fylgja honum hinumegin.\n\nHygg eisini at \n\n Mayar\u00edki\u00f0.\n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "18141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mayar%C3%ADki%C3%B0", "title": "Mayar\u00edki\u00f0", "text": "Mayar\u00edki\u00f0 var mong fr\u00e6ls b\u00fdarr\u00edki \u00ed Mi\u00f0meksiko. Cop\u00e1n, Palenque og Tikal, seinni Chic\u00e9n Itz\u00e1 og Uxmal, v\u00f3ru \u00edmillum tey m\u00e1ttmestu. T\u00e1 i\u00f0 Mayar\u00edki\u00f0 var m\u00e6tast \u00far 4. \u00f8ld upp \u00ed 9. \u00f8ld, r\u00f8kk ta\u00f0 av sl\u00e6ttlendinum \u00e1 Yucat\u00e1nnesi \u00ed Meksiko til regnsk\u00f3gin \u00ed P\u00e9ten \u00ed Guatemala. Mayamentanin breiddi seg fyrst til l\u00e1glendi\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Meksiko og ha\u00f0an nor\u00f0ur \u00e1 Yucat\u00e1nnes. Har nor\u00f0uri bl\u00f3ma\u00f0i hon upp \u00ed 16. \u00f8ld. Teir bygdu borgir og steintempul, sum l\u00edktust p\u00fdramidum. Mayaindi\u00e1nar dugdu v\u00e6l at velta, og ney\u00f0ugt var, at b\u00f8ndurnir samstarva\u00f0u. Skilagott var arbei\u00f0slag teirra, teir veltu mest mais, b\u00f8nir og graskar \u00e1 teimum sm\u00e1u dyrka\u00f0u teigunum. Hv\u00f8r b\u00fdur hev\u00f0i s\u00edn egna valdsharra og andligan mi\u00f0depil, har f\u00f3lki\u00f0 d\u00fdrka\u00f0i gudarnar, og menniskju v\u00f3r\u00f0u offra\u00f0. Valdsharrirnir \u00ed b\u00fdr\u00edkjunum l\u00f3gu ofta \u00ed bardaga s\u00edna\u00e1millum, og kr\u00edggja\u00f0ust teir um at taka f\u00f3lk til fanga, sum teir offra\u00f0u til gudarnar at bl\u00ed\u00f0ka teir. \u00dar tri\u00f0ju \u00f8ld og til uml. 800 e.Kr., framdi mayaf\u00f3lki\u00f0 eina ovurst\u00f3ra byggiverk\u00e6tlan og bygdi st\u00f3rar b\u00fdir vi\u00f0 tempulp\u00fdramidum, leikv\u00f8llum, borgum og almennum bygningum. Uttan um b\u00fdirnar b\u00fa\u00f0u mangir b\u00f8ndur. Teir rudda\u00f0u sk\u00f3gin og dyrka\u00f0u gr\u00f8nmeti, tubbak, mais og kakao, og h\u00f8vdu kalkunir og dunnur, umframt at teir h\u00f8vdu b\u00fdflugur \u00ed hola\u00f0um vi\u00f0arbulum. F\u00f3lki\u00f0 \u00ed bygdunum livdi av t\u00ed, sum j\u00f8r\u00f0in gav, og seldi b\u00fdarf\u00f3lkunum mat. Mest var eti\u00f0 mais, men tey \u00f3tu eisini chilli, b\u00f8nur og kj\u00f8tmat.\n\nS\u00ed eisini \n\n Mayaf\u00f3lki\u00f0.\n\nFyrrverandi r\u00edkir, statir, verndarr\u00edkir, hj\u00e1lond og lond"}
{"id": "18146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fruktir", "title": "Fruktir", "text": "Fruktir hava veri\u00f0 dyrka\u00f0ar \u00ed \u00f8ldir, og n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0a fleiri mi\u00f3. tons dyrka\u00f0 um \u00e1ri\u00f0. Summar fruktir nevna vit misv\u00edsandi gr\u00f8nmeti, til d\u00f8mis graskar og gr\u00f8nt pipar. \u00cd b\u00e1\u00f0um hesum fruktunum eru n\u00f3gv fr\u00e6. Vit nevna ofta rabarbur frukt, h\u00f3ast vit bara n\u00fdta leggin. Allar bl\u00f3muplantur, fr\u00e1 l\u00edtla sp\u00f3gvagrasinum til st\u00f3ra eikitr\u00e6i\u00f0, hava einafer\u00f0 veri\u00f0 l\u00edti\u00f0 fr\u00e6. \u00cd fr\u00e6num er f\u00f8\u00f0sla til n\u00fdggju gr\u00f3\u00f0rarplantuna. Fruktin er \u00edlati\u00f0, har fr\u00e6ini liggja vard, til tey eru b\u00fagvin og kunnu ver\u00f0a spjadd vi\u00f0 vindi ella d\u00fdrum. Bananir, appelsinir, mel\u00f3nir, tomatir og n\u00f8tir eru d\u00f8mi um fruktir. S\u00f3lber, appelsinir og a\u00f0rar fruktir eru sunn f\u00f8\u00f0i, t\u00ed t\u00e6r hava \u00ed s\u00e6r n\u00f8gd av C-vitamin, i\u00f0 er alney\u00f0ug fyri heilsuna. N\u00f8t er ein turr frukt vi\u00f0 h\u00f8r\u00f0um fr\u00e6skali og hevur eittans fr\u00e6. Eikifruktin akarn, b\u00f3kafruktin aldin og heslifruktin heslin\u00f8t eru n\u00f8tir. Valn\u00f8t er av r\u00f8ttum steinfrukt og paran\u00f8t fr\u00e6. Steinfruktir eru sevjumiklar, ekta\u00f0ar fruktir eins og ber. Men m\u00f3tsett berum hava t\u00e6r ikki mong fr\u00e6, men har\u00f0an stein, sum fr\u00e6i\u00f0 liggur \u00ed. Kirsuber, blommur og kokusn\u00f8tir eru d\u00f8mi um steinfruktir. Rossaber eru samansettar steinfruktir.  \n\nTa\u00f0, vit eta av s\u00fareplinum, er sj\u00e1lvur bl\u00f3mubotnurin. S\u00farepli er t\u00ed \u00f3ekta\u00f0 frukt. Fr\u00e6goymslan er inni \u00ed holdinum og er full av fr\u00e6um. Perur og tyrniber eru vaksin \u00e1 sama h\u00e1tt. Tey ver\u00f0a nevnd kjarnafruktir. Fruktir ver\u00f0a nevndar eftir t\u00ed partinum \u00ed bl\u00f3muni, i\u00f0 b\u00fanast til h\u00f8vu\u00f0spartin \u00ed fruktini. Ein ekta\u00f0 frukt b\u00fanast av kvennp\u00f8rtunum, men \u00ed einari \u00f3ekta\u00f0ari frukt eru a\u00f0rir partar \u00ed bl\u00f3muni eisini, til d\u00f8mis bl\u00f3mubotnurin.\n\nFruktir\nMatur og drekka\nPlantufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "18150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michelangelo", "title": "Michelangelo", "text": "Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (6. mars 1475 \u2013 18. februar 1564) var ein sera kringur og g\u00e1vur\u00edkur m\u00e1lari og myndh\u00f8ggari. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Caprese \u00e1 fjallinum La Verna \u00ed Italia. Standmynd hansara, D\u00e1vid, er eitt ta\u00f0 vakrasta listaverki \u00far endurreisnart\u00ed\u00f0ini. \u00d8ll v\u00f3ru hugtikin, so v\u00e6l og veruliga standmyndin l\u00fdsti styrki og vakurleiki. Myndah\u00f8ggarar \u00ed endurreisnart\u00ed\u00f0ini royndu at endurskapa r\u00f3mverskt sni\u00f0 \u00ed myndunum. N\u00fdggja vitanin um mannakroppin fekk Michelangelo at gera standmyndir, har sj\u00e1lvt minstu sm\u00e1munir \u00ed v\u00f8ddum og li\u00f0um v\u00f3r\u00f0u endurgivnir. Summir listamenn sk\u00f3ru eisini sundur l\u00edk, so teir betur skiltu, hvussu mannakroppurin virka\u00f0i.\n\nMyndir av standmyndum vm. \n\nListaf\u00f3lk\nItaliarar\nMyndah\u00f8ggarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld"}
{"id": "18155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sakaris%20St%C3%B3r%C3%A1", "title": "Sakaris St\u00f3r\u00e1", "text": "Sakaris St\u00f3r\u00e1  (28. juli 1986) \u00far Skopun er ein f\u00f8royskur filmsleikstj\u00f3ri. \u00cd desember 2012 vann hann ta\u00f0 allarfyrstu almennu f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina, sum var latin. Vir\u00f0isl\u00f8nin eitur Geytin, uppkalla\u00f0 eftir einum manni, sum var\u00f0 nevndur Geytin, hesin ma\u00f0urin fer\u00f0a\u00f0ist kring oyggjarnar vi\u00f0 filmum, sum hann so v\u00edsti \u00ed ymiskum bygdum. Ta\u00f0 var langt \u00e1\u00f0renn f\u00f3lk fingu sj\u00f3nvarp. Sakaris hevur nomi\u00f0 s\u00e6r filmslistarliga \u00fatb\u00fagving \u00ed Noregi. Fyrst gekk hann eitt \u00e1r \u00e1 film- og videolinjuni \u00e1 Agder Folkeh\u00f8gskole uttanfyri Kristiansand, s\u00ed\u00f0an helt hann fram \u00ed tvey \u00e1r \u00e1 Nordland Kunst- og Filmfagskole \u00ed Lofoten. Endaligi fr\u00e1faringarfilmur hansara \u00e1 seinna sk\u00falanum var Passasjeren. \u00c1 sama sk\u00fala hevur Sakaris fyrr gj\u00f8rt stuttfilmin Ikaros. Sakaris var dagligur lei\u00f0ari hj\u00e1 Klippfisk fr\u00e1 august 2009 til mars 2010. \u00c1 heysti og vetri 2012 starva\u00f0ist hann sum l\u00e6rari hj\u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. \u00cd 2014 var filmur hansara Vetrarmorgun bo\u00f0in vi\u00f0 til altj\u00f3\u00f0a filmstevnuna \u00ed Berlin, sum var hildin \u00ed d\u00f8gunum 6. til 16. februar 2014. Filmurin Vetrarmorgun var tilnevndur tr\u00edggjar hei\u00f0ursl\u00f8nir, og hann vann eina av teimum, nevniliga vir\u00f0isl\u00f8n, sum ein altj\u00f3\u00f0a d\u00f3maranevnd d\u00f8mdi, og var ta\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum fyri stuttfilmar, \u00e1 enskum ver\u00f0ur vir\u00f0isl\u00f8nin nevnd: The Special Prize of the Generation 14plus International Jury. Vir\u00f0isl\u00f8nin er 2.500 evrur, sum svarar til umlei\u00f0 18.000 danskar kr\u00f3nur.\n\nFilmar eftir Sakaris St\u00f3r\u00e1\n\nSp\u00e6lifilmar \n Dreymar vi\u00f0 havi\u00f0, 2017. Handrit: Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s samstarvi vi\u00f0 Sakaris St\u00f3r\u00e1, m\u00e1l: f\u00f8royskt, longd: 1 t\u00edmi og 20 minuttir. Sj\u00f3nleikarar: Helena He\u00f0insd\u00f3ttir, Juliett Nattestad.\n\nStuttfilmar \nPassasjeren, 2009, longd: 9 minuttir\nIkaros, 2008, longd: 7 minuttir\nSummarn\u00e1tt, 2012, longd: 17 minuttir\nVetrarmorgun, 2013, longd: 19 minuttir\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir, tilnevningar, g\u00e1vug\u00f3\u00f0s o.a. \n2014 - Fekk \u00c1rsins mi\u00f0lavir\u00f0isl\u00f8n 2014 LGBT fr\u00e1 LGBT F\u00f8royum\n2014 - Vann vir\u00f0isl\u00f8nina The Special Prize of the Generation 14plus International Jury \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2014 - Vetrarmorgun var tilnevndur Teddy Award \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2013 - Vetrarmorgun var\u00f0 tilnevndur Geytan, vann t\u00f3 ikki.\n2013 - H\u00e1lvt \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins.\n2012 - Geytin, filmsvir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 25.000 kr\u00f3nur, hann vann fyri stuttfilmin Summarn\u00e1tt\n2011 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins, Sakaris fekk serst\u00f8ku vir\u00f0isl\u00f8nina \u00e1 50.000 kr., sum hetta \u00e1ri\u00f0 var givin til ungt listarf\u00f3lk\n2010 - Berlinale Talent Campus\n2010 - Stuttfilmur Passasjeren hj\u00e1 Sakaris vann hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 filmsfestivali \u00ed Reykjav\u00edk \u00ed b\u00f3lkinum Besti stuttfilmur hj\u00e1 einum n\u00fdggjum leikstj\u00f3ra \u00c1 filmsstevnuni RIFF v\u00f3ru 140 filmar \u00far 29 londum s\u00fdndir.\n\nKeldur \n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum\nSakaris St\u00f3r\u00e1\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nSkopuningar"}
{"id": "18158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Atb%C3%BAgving", "title": "\u00datb\u00fagving", "text": "Or\u00f0i\u00f0 \u00fatb\u00fagving ver\u00f0ur vanliga n\u00fdtt um at f\u00e1a s\u00e6r kunnleika \u00ed \u00e1v\u00edsum yrki og at gerast dugnaligur til \u00e1v\u00edst l\u00f8nt arbei\u00f0i. Handilssk\u00falarnir og teknisku sk\u00falarnir taka s\u00e6r av vinnul\u00edvs\u00fatb\u00fagving, t.e. handils-, skrivstovu- og t\u00f8kniligari \u00fatb\u00fagving. Flestar vinnul\u00edvs\u00fatb\u00fagvingar skifta millum virkisstarvsl\u00e6ru og fr\u00e1l\u00e6ru \u00ed sk\u00fala. \u00datb\u00fagvingart\u00ed\u00f0in er vanliga 3-4 \u00e1r. Sj\u00f3vinnu\u00fatb\u00fagvingar f\u00e1ast \u00ed sj\u00f3manssk\u00fala og fiskivinnusk\u00fala, og maskin\u00fatb\u00fagvingar \u00ed maskinsk\u00fala. Eftir 10. flokk halda mong ung fram \u00e1 3-\u00e1ra studentask\u00fala ella \u00e1 2-\u00e1ra HF-skei\u00f0i. HF er \"h\u00e6gri fyrireiking\". Studentar ella HF-n\u00e6mingar fara ofta \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 ella annan h\u00e6gri l\u00e6rustovn at lesa meiri. Lesturin varir vanliga 3-7 \u00e1r og endar vi\u00f0 pr\u00f3vt\u00f8ku. \n\n\u00cd 1979 fekk Landsst\u00fdri\u00f0 um hendi at umsita \u00f8ll f\u00f8roysk undirv\u00edsingarm\u00e1l, og l\u00f8gtingsl\u00f3g um f\u00f3lkask\u00falan kom \u00ed gildi 1. august 1979. L\u00f3gin sigur m.a., at \u00f8ll b\u00f8rn \u00ed undirv\u00edsingarskyldugum eiga \u00f3keypis fr\u00e1l\u00e6ru \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum. Foreldrini s\u00edggja til, at b\u00f8rn \u00ed sk\u00falaaldri f\u00e1a fr\u00e1l\u00e6ru. Fr\u00e1l\u00e6ra f\u00e6st \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum ella \u00e1 fr\u00edsk\u00fala. B\u00f8rn, sum eru skriva\u00f0 inn \u00ed sk\u00fala, hava sk\u00falaskyldu, t.e., tey skulu koma \u00ed sk\u00falan og fylgja fr\u00e1l\u00e6runi. Tey skulu s\u00fdna s\u00f8miligan atbur\u00f0 og gera sk\u00falasetningin. Sk\u00falin skal geva n\u00e6mingunum m\u00f8guleika at ogna s\u00e6r kunnleika, fimi, arbei\u00f0sh\u00e6ttir og m\u00e1lbering, at stu\u00f0la teimum seinni \u00ed l\u00edvinum.\n\n\u00datb\u00fagving"}
{"id": "18159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ve%C3%B0ur", "title": "Ve\u00f0ur", "text": "Ve\u00f0ur er, hvussu ve\u00f0urlagi\u00f0 er stutta t\u00ed\u00f0. Ve\u00f0urlag er vanliga ve\u00f0ri\u00f0 \u00e1 v\u00ed\u00f0um \u00f8ki, alt eftir \u00e1rst\u00ed\u00f0unum. Um okkara lei\u00f0ir broytist ve\u00f0ri\u00f0 mangan br\u00e1dliga. G\u00f3\u00f0an s\u00f3lardag kann hann br\u00e1dliga loysa avfalli\u00f0, ella myrk sk\u00fdggj taka seg upp \u00e1 luftina, og hann brennur \u00e1 vi\u00f0 illve\u00f0ri. Stutt eftir kann vera ein sk\u00e1i ella stilli. Men \u00ed hitalondum er st\u00f8\u00f0uve\u00f0ur \u00ed n\u00f3gvar m\u00e1na\u00f0ir. Har eru turrt\u00ed\u00f0 og regnt\u00ed\u00f0, men alt\u00ed\u00f0 heitt. S\u00f3lin ger ve\u00f0ur um allan heim. S\u00f3larhitin ger vind og ger v\u00e6tu til guvu, sum ver\u00f0ur sk\u00fdggj og s\u00ed\u00f0an avfall. S\u00f3largeislarnir stava steyrr\u00e6ttir ni\u00f0ur \u00e1 mi\u00f0kring, og t\u00ed ver\u00f0a geislarnir \u00e1 hv\u00f8rjum ferkilometri fleiri enn nor\u00f0ari og sunnari \u00e1 jar\u00f0arkn\u00f8ttinum. T\u00ed er heitast um mi\u00f0kring. S\u00f3larhitin er so n\u00f3gvur, at uppi yvir oy\u00f0im\u00f8rkini Sahara legst hitat\u00e1m \u00far vatni, i\u00f0 guvar burtur.\n\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "18160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ve%C3%B0urfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0i", "text": "Ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0ingar eru v\u00edsindaf\u00f3lk, sum granska ve\u00f0ri\u00f0 og \"sp\u00e1a\", hvussu i\u00f0 ve\u00f0ri\u00f0 ver\u00f0ur. Teir kanna vind, hita, sk\u00fdggj og lufttr\u00fdst. Ve\u00f0urm\u00e1tingar ver\u00f0a t\u00ed\u00f0um goymdar at samanbera vi\u00f0 \u00ed komandi t\u00ed\u00f0um. Fylgisveinar, i\u00f0 ganga \u00ed r\u00famdini, taka myndir av j\u00f8r\u00f0ini, og hesar myndir hj\u00e1lpa ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0ingum \u00ed arbei\u00f0inum at seta saman ve\u00f0urfors\u00f8gn komandi fimm dagarnar. Men h\u00f3ast n\u00f3gva vitan og framkomna t\u00f8kini, so er ve\u00f0ri\u00f0 n\u00e1tt\u00farum\u00e1ttur, sum menniskjan einki r\u00e6\u00f0i \u00e1. Ve\u00f0urst\u00f8\u00f0ir v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed heiminum samstarva  um ve\u00f0urm\u00e1tingar av skipum, \u00far flogf\u00f8rum og \u00f3manna\u00f0um ve\u00f0urst\u00f8\u00f0um \u00e1 landi. \u00d3manna\u00f0 ve\u00f0urst\u00f8\u00f0 er \u00e1t\u00f8k rimakassa \u00e1 f\u00fdra h\u00f8gum stu\u00f0lum. N\u00f3gvar fer\u00f0ir um samd\u00f8gri\u00f0 senda ve\u00f0urst\u00f8\u00f0ir ball\u00f3nir vi\u00f0 m\u00e1tit\u00f3lum og sendarum upp \u00ed loft at gera m\u00e1tingar \u00ed luftini. R\u00famdarfylgisveinar senda myndir ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina, og t\u00e6r s\u00fdna sk\u00fdggj, h\u00e1tr\u00fdst, o.a.\n\nVe\u00f0urm\u00e1tingar \n\nVe\u00f0urst\u00f8\u00f0ir \u00ed \u00f8llum londum samstarva s\u00edna\u00e1millum um ve\u00f0urkanningar og um m\u00e1tingar \u00far fylgisveinum og ymiskum m\u00e1tist\u00f8\u00f0um. Ser\u00fatb\u00fanar teldur sp\u00e1a um ve\u00f0ri\u00f0 og tekna ve\u00f0urkort vi\u00f0 ve\u00f0urfors\u00f8gn fimm dagar fram. Fors\u00f8gn og ve\u00f0urkort ve\u00f0a latin flogf\u00f8rum, skipum, dagbl\u00f8\u00f0um, sj\u00f3nvarps- og \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0um. Ve\u00f0urkort sigur, hvussu ve\u00f0ri\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1 v\u00ed\u00f0um \u00f8ki. Ve\u00f0urkorti\u00f0 s\u00fdnir lufttr\u00fdst, hita- og kuldabr\u00fdr. Javntr\u00fdstlinjur ganga gj\u00f8gnum st\u00f8\u00f0 vi\u00f0 sama lufttr\u00fdsti. Er stutt \u00edmillum linjurnar, bendir alt \u00e1, at n\u00f3gvur vindur er har \u00e1 lei\u00f0. Millumtj\u00f3\u00f0a m\u00e1tieindin fyri lufttr\u00fdst er hektopascal, sum hevur s\u00famboli\u00f0 hPa. Mi\u00f0al lufttr\u00fdsti\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini er 1013 hPa. Gamla m\u00e1tieindin millibar er tann sama sum hektopascal. \n\n Heliometur (s\u00f3larm\u00e1tari): S\u00f3larm\u00e1tarin v\u00edsir sera snildisliga, n\u00e6r s\u00f3lin hevur skini\u00f0. Hann hevur st\u00f3ra glask\u00falu, i\u00f0 er sum sterkt brenniglas og mi\u00f0savnar s\u00f3largeislarnar. S\u00f3largeislarnir brenna merki \u00e1 m\u00e1tipapp. Brennimerki \u00e1 timab\u00fdttum papp\u00ed v\u00edsir, n\u00e6r s\u00f3lin hevur skini\u00f0.\n Pluviometur (regnm\u00e1tari): T\u00e1 i\u00f0 sk\u00fdggini h\u00e6kka og k\u00f3lna, ver\u00f0ur ta\u00f0 avfall. Regnm\u00e1tarin m\u00e1tar, hvussu n\u00f3gv avfall (kavi og regn) er ni\u00f0urkomi\u00f0. Regni\u00f0 rennur \u00ed trekt ni\u00f0ur \u00ed m\u00e1listrokkar, merktir vi\u00f0 m\u00e1listrikum. Avfallsmongdin ver\u00f0ur m\u00e1la\u00f0 hv\u00f8nn dag.\n Anemometur (vindm\u00e1tari): T\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lin heitar luftina, spja\u00f0ist hon og r\u00famkast, og so ver\u00f0ur vindur. Ve\u00f0urfr\u00f8\u00f0ingar m\u00e1ta vindmegi vi\u00f0 vindm\u00e1tarum. Av vindfer\u00f0ini, m\u00e1ta\u00f0 \u00ed metrum um sekundi\u00f0, s\u00e6st, hvussu skj\u00f3tt anna\u00f0 ver\u00f0ur n\u00e6rkast. Veingir, \u00e1l\u00edkir h\u00e1lvk\u00falu, snarast \u00ed vindinum, og vindmegin s\u00e6st \u00e1 merktum stiga. \n Barometur (lufttr\u00fdstm\u00e1tari): Lufttr\u00fdstm\u00e1tari er ve\u00f0urglas, sum er bundi\u00f0 \u00ed skrivit\u00f3l. Vi\u00f0 millumbilum m\u00e1tar hann lufttr\u00fdsti\u00f0. \u00cd flestum h\u00fasum s\u00e6st lufttr\u00fdsti\u00f0 \u00e1 ve\u00f0urglasinum. Er lufttr\u00fdsti\u00f0 h\u00f8gt, ver\u00f0ur ofta l\u00edggjandi g\u00f3\u00f0ve\u00f0ur. L\u00e1gt lufttr\u00fdst hevur vind og regn vi\u00f0 s\u00e6r. Lufttr\u00fdstm\u00e1tarin teknar strikumynd \u00e1 papp\u00edr. Papp\u00edri\u00f0 goymist.\n\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "18164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luciadagur", "title": "Luciadagur", "text": "Luciadagur er 13. desember. Lucia er eitt italskt verndarhalgimenni, sum lei\u00f0 mart\u00fdrdey\u00f0an. Halgidagur hennara er 13. desember, sum \u00ed julianska kalendaranum var \u00e1rsins styttsti dagur. Lucia hevur s\u00edn uppruna \u00ed lat\u00ednska \"lux\", sum merkir lj\u00f3s. Si\u00f0urin vi\u00f0 Luciagongum stavar fr\u00e1 1928, t\u00e1 eitt svenskt bla\u00f0 kj\u00f3sa\u00f0i \u00e1rsins Luciu Stockh\u00f3lm. \u00cd dag hevur hv\u00f8r einasti b\u00fdur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki s\u00edna egnu Luciu, og allar Luciaurnar luttaka \u00ed kapping um at ver\u00f0a \u00e1rsins Lucia Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd Sv\u00f8r\u00edki hava tey t\u00f3 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildi\u00f0 Lucian\u00e1ttina, ella Lussenatten, sum hon kallast, s\u00ed\u00f0ani 16-1700-talinum. \u00cd F\u00f8royum ver\u00f0ur Lucia fagna\u00f0 vi\u00f0 gongum \u00e1 sk\u00falum, r\u00f8ktarheimum, \u00ed kirkjum og barnag\u00f8r\u00f0um.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "18169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hebreararbr%C3%A6vi%C3%B0", "title": "Hebreararbr\u00e6vi\u00f0", "text": "Hebrearabr\u00e6vi\u00f0 er einasta br\u00e6vi\u00f0 \u00ed N.T., i\u00f0 sl\u00e6ttis ikki hevur uppl\u00fdsingar um h\u00f8vundin. \u00cd sambandi vi\u00f0 kan\u00f3navmarkingarnar, so var Hebrearabr\u00e6vi\u00f0 leingi uppi \u00ed teimum br\u00f8vunum, i\u00f0 n\u00f3gv var\u00f0 kjakast um, j\u00fast t\u00ed at menn v\u00edstu ikki, hv\u00f8r h\u00f8vundur hev\u00f0i skriva\u00f0 ta\u00f0. So vi\u00f0 og vi\u00f0 vann tann hugsan t\u00f3 fram, sum kirkjan eystan fyri leingi hev\u00f0i hildi\u00f0, at Paulus var ma\u00f0urin, i\u00f0 skriva\u00f0 hev\u00f0i Hebrearabr\u00e6vi\u00f0. Mangur hevur t\u00f3 ivast um hetta. H\u00f3ast l\u00edkskapur er \u00edmillum Paulusar br\u00f8v og Hebrearabr\u00e6vi\u00f0, so tykist t\u00f3 munur at vera. V\u00edst ver\u00f0ur t\u00e1 til, at Paulus ongant\u00ed\u00f0 kom fram sum hin \u00f3nevndi, og at m\u00e1l og st\u00edlur l\u00edkjast fr\u00e1 Hebrearabr\u00e6vinum, eisini at \u00ed fr\u00e1l\u00e6ru hansara skorta fleiri av teimum t\u00e1ttum, i\u00f0 eru \u00ed Hebrearabr\u00e6vinum o.a. Er ta\u00f0 t\u00e1 ikki Paulus, i\u00f0 skriva\u00f0 hevur Hebrearabr\u00e6vi\u00f0, hv\u00f8r man t\u00e1 hava skriva\u00f0? Longu \u00ed fornkirkjuni tala\u00f0u menn um, at Barnabas var h\u00f8vundurin. Hann var hj\u00e1lparma\u00f0ur Paulusar og kunnigur \u00ed hugsan og l\u00e6ru Paulusar, og okkurt man vera \u00ed Hebrearabr\u00e6vinum eftir Paulus. Her hevur Barnabas kanska veri\u00f0 millumgongurna\u00f0ur. Og so var hann levitur, og man hava havt st\u00f3ran \u00e1huga fyri offurt\u00e6nastuni \u00ed G.T., sum Hebrearabr\u00e6vi\u00f0 ber vitnisbur\u00f0 um. Umframt hev\u00f0i hann n\u00e1\u00f0ig\u00e1vuna at \u00e1minna, sum n\u00f3gv er virksom \u00ed Hebrearabr\u00e6vinum.  \n\nMen a\u00f0rar hugsanir eru eisini. Martin Luther helt til d\u00f8mis, at \u00c1pollus hev\u00f0i skriva\u00f0 Hebrearabr\u00e6vi\u00f0. \u00c1pollus hev\u00f0i eisini g\u00f3\u00f0an kunnleika um Paulus. \u00cd \u00c1ps. 18,24 ver\u00f0ur hann nevndur sum a) j\u00f8di, b) \u00far Aleksandria, har Septuaginta var\u00f0 til (og ta\u00f0 er j\u00fast Septuaginta, i\u00f0 tiki\u00f0 ver\u00f0ur burtur \u00far \u00ed Hebrearabr\u00e6vinum) og c) hollan kunnleika vi\u00f0v\u00edkjandi skriftunum. Alt hetta h\u00f3skar v\u00e6l um h\u00f8vundin, sum skriva\u00f0 hevur Hebrearabr\u00e6vi\u00f0. Hann m\u00e1 hava veri\u00f0 j\u00f8di og v\u00e6l kendur vi\u00f0 Septuaginta og eisini havt kunnleika um og innlit \u00ed G.T.. Eisini a\u00f0rir av hj\u00e1lparmonnum Paulusar hava veri\u00f0 skotnir upp sum h\u00f8vundar: Lukas, Silas, Akvila og Priskilla o.s.fr. Vit kunnu neyvan koma longri enn til ta\u00f0 \u00farslit, a) at Paulus sj\u00e1lvur hevur skriva\u00f0 Hebrearabr\u00e6vi\u00f0, men b) helst vor\u00f0i\u00f0 skriva\u00f0 \u00ed einum Paulusarfylgi. Eru vit ikki n\u00f8gd vi\u00f0 hetta tunnliga \u00farslit, kunnu vit ugga okkum vi\u00f0, at Origenes, kirkjufa\u00f0ir, \u00ed 3. \u00f8ld eftir gj\u00f8lliga kanning var\u00f0 noyddur at vi\u00f0ganga: \"Hv\u00f8r i\u00f0 skriva\u00f0 hevur Hebreararbr\u00e6vi\u00f0 - ta\u00f0 veit bara Gud\" . \n\nHebrearabr\u00e6vi\u00f0 m\u00e1 ver\u00f0a vor\u00f0i\u00f0 til fyri \u00e1r 96, t\u00ed t\u00e1 ver\u00f0ur tiki\u00f0 upp eftir t\u00ed \u00ed 1. Kl\u00e6mintsbr\u00e6vi. Summi halda, at ta\u00f0 kanska er skriva\u00f0 fyri \u00e1r 70, t\u00e1 i\u00f0 Jer\u00fasalem var\u00f0 oyddur, og templi\u00f0 lagt \u00ed oy\u00f0i. Ta\u00f0 tykist, at templi\u00f0 enn var br\u00fakt, t\u00e1 i\u00f0 br\u00e6v\u00ed\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 (samb. 8,4; 9,8-9.25; 10,1-3; 13,10). Ta\u00f0 er t\u00f3 eisini m\u00f8guligt, at rith\u00f8vundurin ber fram pr\u00f3vgrundir s\u00ednar eftir, hvussu tempult\u00e6nastan \u00ed G.T. er l\u00fdst, og hevur hann ikki fyrilit fyri st\u00f8\u00f0uni, sum hon er \u00ed l\u00f8tuni. \u00d3iva\u00f0 er br\u00e6vi\u00f0 skriva\u00f0 onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed SO-\u00e1runurn.  \n\nTa\u00f0 er st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 hebreum, i\u00f0 er tann veruliga atvoldin til, at br\u00e6vi\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0. Vit f\u00e1a at vita, at tey hava tiki\u00f0 vi\u00f0 tr\u00fagv, eftir at evangelii\u00f0 \u00ed fyrstuni var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0, og at tey hava fingi\u00f0 fastan andligan grundv\u00f8ll at standa \u00e1, eisini at tey v\u00f3ru f\u00fas at tola l\u00ed\u00f0ingar fyri gle\u00f0ibo\u00f0skapin. Mangt bendir t\u00f3 \u00e1, at tey v\u00f3ru um at falla \u00ed f\u00e1tt.\n\nKelda \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "18175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Si%C3%B0afr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Si\u00f0afr\u00f8\u00f0i", "text": "Si\u00f0afr\u00f8\u00f0i f\u00e6st vi\u00f0 spurningar um vir\u00f0i, um r\u00e6tt og skeivt, gott og ilt, um \u00e1byrgd og skyldur. Etikkur er grikska or\u00f0i\u00f0 og moralur lat\u00ednska or\u00f0i\u00f0 fyri t\u00ed, vit \u00e1 f\u00f8royskum kalla si\u00f0afr\u00f8\u00f0i ella si\u00f0al\u00e6ra, og sum \u00ed stuttum kann sigast at merkja: hj\u00e1lp til at velja r\u00f8ttu atfer\u00f0ina. \u00c1leikandi menniskjuligir meginspurningar ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rdir \u00ed hugtakinum si\u00f0afr\u00f8\u00f0i, kanska betur kent undir fremmandaor\u00f0unum etikkur og moralur. Summasta\u00f0ni ver\u00f0ur skyna\u00f0 \u00edmillum etikk og moral, so at etikkur merkir ta\u00f0 \u00e1st\u00f8\u00f0iliga grundarlagi\u00f0, og moralur sipar til ger\u00f0ir, men \u00ed roynd og veru er eingin munur. \u00cd dagligari talu kunnu vit um ymisk evni siga: \"Ta\u00f0 vil eg ikki\". \"Solei\u00f0is haldi eg bara\". Ella \"Hj\u00e1 m\u00e6r er ta\u00f0 solei\u00f0is\". Ta\u00f0 kann vera ein gj\u00f8gnumhugsa\u00f0 st\u00f8\u00f0ulakan, sum vit sj\u00e1lvandi ikki hava stundir at greina \u00fat \u00ed \u00e6sir \u00ed vanligum samr\u00f8\u00f0um. Men ta\u00f0 kann eisini vera ein ford\u00f3mur (ein d\u00f3mur, t\u00fa hevur felt frammanundan, t\u00fa hevur ikki kanna\u00f0 evni\u00f0 ella tiki\u00f0 st\u00f8\u00f0u til ta\u00f0), og t\u00e1 er si\u00f0afr\u00f8\u00f0in eitt ambo\u00f0 at fara aftur um ford\u00f3marnar og greina og grundgeva fyri t\u00ed, vit halda og vilja. \u00c6tlanin vi\u00f0 t\u00ed at siga, at si\u00f0fr\u00f8\u00f0i er hj\u00e1lp til at velja r\u00f8ttu atfer\u00f0ina, er at v\u00edsa \u00e1, at \u00ed si\u00f0fr\u00f8\u00f0i eru allir spurningar \u00f3svara\u00f0ir spurningar, og allar loysnir fyribilsloysnir. Or\u00f0i\u00f0 hj\u00e1lp skal v\u00edsa \u00e1, at anna\u00f0 er enn ta\u00f0, vit taka \u00far okkara egnu hugaheimi og \u00far okkara egnu vitsku og vitan, sum eigur at vera tiki\u00f0 vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 eitt m\u00e1l ver\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rt.\n\nSi\u00f0afr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "18177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Outlet-mi%C3%B0st%C3%B8%C3%B0", "title": "Outlet-mi\u00f0st\u00f8\u00f0", "text": "Ein outlet-mi\u00f0st\u00f8\u00f0 er ein r\u00f8\u00f0 av handlum, har man selir v\u00f8rur av ymsum slag og merkjum, sum eru \u00fatgingin og ikki ver\u00f0a framleidd meira. Hesar v\u00f8rur ver\u00f0a seldar vi\u00f0 st\u00f3rum avsl\u00e1ttri og f\u00e1ast best \u00ed sonevndum outlet-handlum, me\u00f0an t\u00e6r ikki f\u00e1ast \u00ed vanligu handlunum.\n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "18178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grindadr%C3%A1p", "title": "Grindadr\u00e1p", "text": "Grindadr\u00e1p \u00ed F\u00f8royum hava \u00f3iva\u00f0 veri\u00f0 l\u00f8gfest l\u00edka fr\u00e1 fyrstant\u00ed\u00f0. \u00d8ll mannagongdin \u00ed eini grind hevur enn \u00e1 d\u00f8gum st\u00f8\u00f0i \u00ed hinum gomlu norsku landsl\u00f3gunum, serliga hini Eldru Gulatingsl\u00f3gini, seinni Yngru Gulatingsl\u00f3gini, til Landsl\u00f3g Magnusar H\u00e1kunarsonar L\u00f3gb\u00f8tara t\u00f3k yvir \u00ed 1271. Longu t\u00e1 hava eftir \u00f8llum at d\u00f8ma veri\u00f0 f\u00f8royskar serl\u00f3gir fyri landb\u00fana\u00f0arvi\u00f0urskifti, og ta\u00f0 s\u00e6st aftur \u00ed hini f\u00f8roysku serl\u00f3gini Sey\u00f0abr\u00e6vinum fr\u00e1 1298, i\u00f0 eitt n\u00fa eisini sn\u00fdr seg um hvalavei\u00f0i. Seinni kom Norska L\u00f3g Kristjans fj\u00f3r\u00f0a \u00ed 1604, s\u00ed\u00f0an Norska L\u00f3g Kristjans fimta \u00ed 1688. Hesar l\u00f3gir v\u00f3ru \u00ed gildi til 1832, t\u00e1 i\u00f0 grindakunnger\u00f0in gj\u00f8rdist f\u00f8roysk serl\u00f3g. Serl\u00f3gin er s\u00ed\u00f0an endursko\u00f0a\u00f0 og laga\u00f0 til samfelagsmenningina \u00ed \u00e1runum 1857, 1872, 1909, 1940, 1955, 1986, 1993, 1995, 1998 og 2013. Allar l\u00f3gir og kunnger\u00f0ir eru savna\u00f0ar \u00ed einum b\u00f3klingi fr\u00e1 \u00e1r 2000: \"Hvalir og grind. Hvat sigur l\u00f3gin? Eitt kunnger\u00f0ar- og l\u00f3garsavn\". \u00cd \u00fatgrevstrum \u00far v\u00edkinga\u00f8ld eru grindaleivdir funnin, og pr\u00f3gvar hetta, at nor\u00f0b\u00fagvar hava dripi\u00f0 grind, s\u00ed\u00f0an teir komu higar og settu b\u00fagv um \u00e1r 800. Dentur skal ver\u00f0a lagdur \u00e1, at f\u00f8royingar enn \u00e1 d\u00f8gum ikki drepa grind til vinnulig endam\u00e1l. \u00d8ll kunnu fara \u00ed  grind, \u00f3ans\u00e6\u00f0 hv\u00f8r borgarliga vinna teirra enn er. T\u00f3 krevur grindal\u00f3gin fr\u00e1 2013 \u00ed \u00a718, at tann i\u00f0 avl\u00edvar hval, skal hava: sitat: luttiki\u00f0 \u00e1 skei\u00f0i, har hann f\u00e6r kunning og uppl\u00e6ring um grindarei\u00f0skap, dr\u00e1psh\u00e1ttin, dey\u00f0sey\u00f0kenni og l\u00f3gg\u00e1vuna um hvalavei\u00f0u.\n\nF\u00f8royingar fara \u00ed grind vi\u00f0 t\u00ed f\u00f8royska \u00e1rab\u00e1tinum ella maskinb\u00e1tinum, sum teir vanliga fara til \u00fatr\u00f3\u00f0ur vi\u00f0. Eisini er vert at hava \u00ed huga, at grind \u00ed \u00f8llum grindaumd\u00f8mum s\u00ed\u00f0an fyrst \u00ed 19. \u00f8ld ver\u00f0ur b\u00fdtt javnt eftir, hvussu st\u00f3r h\u00faskini eru. Heldur ikki ver\u00f0ur grindin vi\u00f0gj\u00f8rd \u00e1 virki vi\u00f0 handilsligum endam\u00e1li, men alt ver\u00f0ur hagreitt heima vi\u00f0 h\u00fas, anna\u00f0hv\u00f8rt n\u00fdtt beinlei\u00f0is \u00ed sj\u00e1lvum h\u00fasarhaldinum ella lakasalta\u00f0 til d\u00f8gur\u00f0amat hj\u00e1 langfaraskipum. \n\nEingin \u00e1rlig kvotuvei\u00f0a er, heldur eingin avmarking, hvussu n\u00f3gv grind skal ver\u00f0a dripin, men t\u00e1 i\u00f0 s\u00fdsluma\u00f0urin heldur, at n\u00f3g n\u00f3gv grind er dripin eina \u00e1v\u00edsa t\u00ed\u00f0 eitt \u00e1v\u00edst sta\u00f0, ber ta\u00f0 til at seta forbo\u00f0 fyri at drepa grind \u00ed einum grindaumd\u00f8mi. Men ta\u00f0 ber eisini til at bj\u00f3\u00f0a \u00f8\u00f0rum grindaumd\u00f8mum grindina, har longur er \u00edmillum grindirnar, og teimum t\u00ed tr\u00fdtur grind. Hesi grindaumd\u00f8mi skulu t\u00e1 gjalda t\u00e6r \u00fatrei\u00f0slur, sum standast av dr\u00e1pinum, til d\u00f8mis at rudda upp eftir dr\u00e1pi\u00f0. Tey g\u00f3\u00f0u grinda\u00e1rini er vanligt at seta forbo\u00f0 fyri at drepa grind \u00ed einum grindaumd\u00f8mi. \u00cd g\u00f3\u00f0um grinda\u00e1rum kann forbo\u00f0 setast fyri at drepa grind \u00ed upp m\u00f3ti helminginum av grindaumd\u00f8munum fr\u00e1 14 d\u00f8gum upp \u00ed eitt h\u00e1lvt \u00e1r. \n\nGrindahvalur hevur allar t\u00ed\u00f0ir veri\u00f0 vir\u00f0ismiki\u00f0 tilfeingi til matna hj\u00e1 f\u00f8royingum, umframt til lj\u00f3s og hita og anna\u00f0 mangt fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini D\u00f8glingal\u00fdsi var eisini n\u00fdtt til \u00fatvortis vi\u00f0ger\u00f0 av t.d. fork\u00f8lilsi og \u00f8\u00f0rum sj\u00fakum. \u00cd trongum t\u00ed\u00f0um hevur hvalur veri\u00f0 bjargingin hj\u00e1 mongum h\u00fasarhaldi. Ta\u00f0 hevur veri\u00f0 umr\u00e1\u00f0andi at f\u00e1a hetta tilfeingi\u00f0 til h\u00f8ldar.\n\nG\u00f3\u00f0kendar hvalv\u00e1gir \nTa\u00f0 eru 24 hvalv\u00e1gir, i\u00f0 eru g\u00f3\u00f0kendar til grindadr\u00e1p \u00ed F\u00f8royum samb\u00e6rt \u00a7 13 \u00ed Kunnger\u00f0 um grind:\n\n\tNor\u00f0oyar:\n a)\tKlaksv\u00edk, \u00e1 sandinum ni\u00f0an fyri V\u00edkarnar, og Bor\u00f0oyarv\u00edk, fyribils g\u00f3\u00f0kend hvalv\u00e1g.\n \tb)\tVi\u00f0v\u00edk, \u00e1 sandinum.\n\tc)\tHvannasund\n\tEysturoy:\n a)\tFuglafj\u00f8r\u00f0ur, \u00e1 sandinum.\n \tb)\tFunningsfj\u00f8r\u00f0ur, inni \u00ed \u00f3sanum.\n\tc)\tSy\u00f0rug\u00f8ta.\n\td)\tNor\u00f0rag\u00f8ta, \u00e1 vestara arminum ni\u00f0an fyri kirkjugar\u00f0in og \u00e1 sandinum nor\u00f0anfyri.\n\te)\tNor\u00f0sk\u00e1la, \u00ed M\u00f8\u00f0st\u00f8\u00f0ukr\u00f3kinum \u00edmillum St\u00f3r\u00e1 og Gar\u00f0senda og undir kirkjuni.\n\tf)\tSk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur, fyribils g\u00f3\u00f0kend hvalv\u00e1g\n\tStreymoy:\n\ta)\tT\u00f3rshavn, Sandager\u00f0.\n\tb)\tLeynar, \u00e1 sandinum.\n \tc)\tVestmanna, \u00e1 Fitjasandinum.\n\td)\tHvalv\u00edk, um Oyrarnar n\u00e6rri Streymneslandinum.\n \te)\tTj\u00f8rnuv\u00edk, \u00e1 sandinum.\n f)\tKollafj\u00f8r\u00f0ur, fyribils g\u00f3\u00f0kend hvalv\u00e1g\n\tV\u00e1goy:\n\ta)\tMi\u00f0v\u00e1gur, \u00e1 sandinum.\n\tb)\tB\u00f8ur, \u00e1 sandinum.\n\tc)\tSandav\u00e1gur, \u00e1 sandinum.\nSandoy:\n a)\tSandur, \u00e1 sandinum.\n\tb)\tH\u00fasav\u00edk, \u00e1 sandinum.\n\tSu\u00f0uroy:\n\ta)\t\u00d8rav\u00edk, \u00e1 sandinum.\n\tb)\tTrongisv\u00e1gur, \u00e1 sandinum.\n\tc)\tHvalba, L\u00edtlabergssandur, \u00ed Nesi og Hvalbiarsandur.\n\td)\tV\u00e1gur\n\te)\tF\u00e1mjin\n\nDj\u00f3ravernd \n\nVei\u00f0i- og dr\u00e1psh\u00e1tturin hevur laga\u00f0 seg eftir teimum verandi umst\u00f8\u00f0unum fyri at f\u00e1a sum mest burtur\u00far, men ta\u00f0 var eisini hugsa\u00f0 um, at alt skuldi ganga skj\u00f3tt og ruddiliga fyri seg ella vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um, at hugsa\u00f0 var\u00f0 um d\u00fdravernd. Ta\u00f0 eru st\u00f3rar broytingar farnar fram vi\u00f0v\u00edkjandi grindadr\u00e1pi. Hesar broytingar kunnu best ver\u00f0a l\u00fdstar vi\u00f0 \u00e1setingunum \u00ed l\u00f3gini um vernd av d\u00fdrum: Um vi\u00f0fer\u00f0, \u00a7 1, her undir um flutning, \u00a7 17, og um avl\u00edving av d\u00fdrum, \u00a7 8.\n\nKeldur \n\nMentan \u00ed F\u00f8royum\nB\u00faskapur F\u00f8roya\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nGrindadr\u00e1p"}
{"id": "18189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sinterklaas", "title": "Sinterklaas", "text": "Sinterklaas [s\u026ant\u0259r'kla\u02d0s] (ella meira formelt Sint Nicolaas ella Sint Nikolaas; Saint Nicolas \u00e1 fronskum; Sankt Nikolaus \u00e1 t\u00fdskum) er ein si\u00f0s\u00f8guligur (traditionellur) vetrarferiufigurur, i\u00f0 enn ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin \u00ed Ni\u00f0urlondum (H\u00e1landi) og Belgia, og eisini \u00ed franska Flandern og Artois. Hann er eisini v\u00e6lkendur \u00ed teim fyrrverandi h\u00e1lendsku hj\u00e1londunum, eitt n\u00fa Aruba, Surinam, Cura\u00e7ao, Bonaire og Indonesia. Hann er h\u00f8vu\u00f0supphavskeldan til nor\u00f0uramerikanska j\u00f3lamannin Santa Claus, og harvi\u00f0 eisini til f\u00f8royska j\u00f3lamannin vit kenna \u00ed dag. \n\nH\u00f3ast hann vanliga ver\u00f0ur nevndur Sinterklaas (Santa Niklas ella Santa Kl\u00e1vus), er hann eisini kendur sum De Goedheiligman (Tann g\u00f3\u00f0i heilagma\u00f0urin), Sint Nicolaas [s\u026ant 'nikola\u02d0s] (Sankta Niklas) ella bara sum De Sint (Halgimenni\u00f0).\n\nHann ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin niklasarmessuaftan (5. desember) \u00ed Ni\u00f0urlondum (H\u00e1landi) ella niklasarmessumorgun (6. desember) \u00ed Belgia og Nor\u00f0urfrankar\u00edki. Upprunaliga var\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 hildi\u00f0 fyri sj\u00e1lvan navnadagin hj\u00e1 Sankta Niklasi \u2013 i\u00f0 er verndarhalgimenni hj\u00e1 m.\u00f8. b\u00f8rnum, sj\u00f3monnum, og b\u00fdnum Amsterdam. At hetta er ein r\u00f3mversk-kat\u00f3lsk h\u00e1t\u00ed\u00f0 s\u00e6st av landafr\u00f8\u00f0iligu \u00fatbrei\u00f0sluni av hesum h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi, og \u00e1 biskupsheitinum hj\u00e1 Sint Nicholas.\n\nN\u00e6rskyldir figurar eru eisini kendir \u00ed t\u00fdskm\u00e6lta partinum av Europa og \u00f8kjum, i\u00f0 s\u00f8guliga hava veri\u00f0 fyri t\u00fdskari \u00e1virkan, \u00edrokna\u00f0 Sveis (Samichlaus), T\u00fdskland og Eysturr\u00edki (Sankt Nikolaus); \u00f8ki\u00f0 Su\u00f0urtyrol \u00ed Italia; Nord-Pas de Calais, Alsace og Lorraine \u00ed Frankar\u00edki \u2013 eins og \u00ed Luksemburg (De Kleeschen), p\u00f8rtum av Mi\u00f0europa og \u00e1 Balkan.\n\nS\u00f8ga\n\nFyri-kristna Europa \n\nYmsar  l\u00edkheitir eru drignar fram millum halgis\u00f8guna um Sinterklaas og \u00d3\u00f0in, h\u00f8vu\u00f0sgudin hj\u00e1 teim heidnu germansku f\u00f3lkunum \u00ed Nor\u00f0ur- og Vestureuropa \u00e1\u00f0renn kristnanina. Av t\u00ed at summir t\u00e6ttir \u00ed sinterklaas-h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum onki hava vi\u00f0 kristind\u00f3min at gera, eru \u00e1sko\u00f0anir frammi um, at hesi eru av heidnum uppruna og stava fr\u00e1 \u00f8kjum, har germansk f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u kristna\u00f0, men t\u00f3 var\u00f0veittu t\u00e6ttir av teirra upprunaligu si\u00f0venju, i\u00f0 n\u00fa yvirliva \u00ed n\u00fdm\u00f3tans myndan av Sinterklaas. Ikki-kristnir t\u00e6ttir \u00ed Sinterklaas, i\u00f0 kunnu  vera av heidnum uppruna:\n\n\u2022 Sinterklaas r\u00ed\u00f0ir \u00e1 h\u00fasatekjunum \u00e1 s\u00ednum hv\u00edta hesti, i\u00f0 hevur ymisk n\u00f8vn; \u00d3\u00f0in r\u00ed\u00f0ur \u00e1 luftini \u00e1 s\u00ednum gr\u00e1a hesti Sleipni\n\u2022 Sinterklaas ber stav og hevur sk\u00e1lkaligar hj\u00e1lparar vi\u00f0 sv\u00f8rtum andlitum; \u00d3\u00f0in hevur spj\u00f3t og svartar ravnar sum ey\u00f0kenni.\n\nMi\u00f0\u00f8ldin \n\nUpprunaliga var sinterklaas-h\u00e1t\u00ed\u00f0in hildin navnadagin 6. desember, nevndur niklasarmessa, til minnis um Santa Nikolaus fr\u00e1 Myra (270-242), verndarhalgimenni hj\u00e1 b\u00f8rnum. Sankta Niklas var ein grikskur biskupur \u00ed Myra \u00ed Lykia \u00ed n\u00faverandi Turkalandi. \u00cd 1087 v\u00f3r\u00f0u leivdirnar av honum loyniliga fluttar til Bari \u00ed Landsynningsitalia; av hesum er hann eisini kendur sum Nikolaos av Bari. Bari gj\u00f8rdist seinni partur av spanska Kongsd\u00f8mi Napoli, t\u00ed hann var\u00f0 hertikin av Alfonso V av Aragon \u00ed 1442. B\u00fdurin gj\u00f8rdist solei\u00f0is partur av Kongsd\u00f8minum Aragon og seinni av Spania, fram til 18\u2019du \u00f8ld. Av t\u00ed at leivdirnar av Sankta Niklas v\u00f3ru \u00ed Bari (i\u00f0 sostatt t\u00e1 var ein spanskur b\u00fdur), vil si\u00f0s\u00f8gan (traditi\u00f3nin) vera vi\u00f0, at Sankta Niklas er \u00far Spania, og hevur ein svartan knekt (hj\u00e1lpara) avmynda\u00f0ur sum ein Morisco (m\u00f3riskur tr\u00faarskiftingur). Sankta Niklas er v\u00e6lkendur \u00ed spania sum verndarhalgimenni hj\u00e1 sj\u00f3monnum, helst t\u00ed er ta\u00f0, at Sankta Niklas kemur \u00far Spania til Ni\u00f0urlond \u00ed einum dampskipi. Sankta Niklas gj\u00f8rdist v\u00ed\u00f0agitin um alt Europa. Tann vesturr\u00f3mverska kat\u00f3lska kirkjan gj\u00f8rdi navnadag hansara til ein kirkjuligan halgidag. \u00cd Nor\u00f0urfrankar\u00edki gj\u00f8rdist hann verndarhalgimenni hj\u00e1 sk\u00falab\u00f8rnum, i\u00f0 t\u00e1 \u00ed mestan mun gingu \u00ed kirkjusk\u00falar. Tann f\u00f3lksliga h\u00e1t\u00ed\u00f0in kykna\u00f0i eisini upp \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini. \u00cd fyrstuni valdu n\u00e6mingarnir ein i\u00f0 skuldi vera \u201dbiskupur\u201d \u00e1 niklasarmessu, i\u00f0 skuldi r\u00e1\u00f0a fram til 28. desember (Innocents Day \u2013 Barnadagin). Stundum sp\u00e6ldu tey hendingar fr\u00e1 l\u00edvi biskupsins og t\u00e1 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 kom \u00fat \u00e1 g\u00f8turnar, gj\u00f8rdist ta\u00f0 so vi\u00f0 og vi\u00f0 l\u00edvligari. \n\nSinterklaas f\u00e6r hj\u00e1lp fr\u00e1 n\u00f3gvum sk\u00e1lkaligum hj\u00e1lparum vi\u00f0 sv\u00f8rtum andlitum og \u00edkl\u00e6ddir litr\u00edk m\u00f3risk kl\u00e6\u00f0ir. Hesir hj\u00e1lparar ver\u00f0a r\u00f3ptir \u2019Zwarte Pieten\u2019 (svartir piddar). \u00cd mi\u00f0\u00f8ldini var Zwarte Piet eitt heiti fyri \u2019ta\u00f0 \u00f3nda\u2019. H\u00f3ast figururin Svarti Piddi seinni fekk \u00e1lagdan rasurelatera\u00f0ar eginleikar, so var upprunin  ein \u00f3ndur figurur. Gott og \u00f3nt sp\u00e6la ein t\u00fddningarmiklan leiklut \u00ed h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum \u00e1 niklasarmessu; ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a ver\u00f0ur l\u00f8nt vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um, ta\u00f0 \u00f3nda ver\u00f0ur revsa\u00f0. Harav tv\u00edleikin har sami halgi ma\u00f0ur er b\u00e6\u00f0i eitt halgimenni og ein k\u00e1tur devul.\n\nNiklasarmessuh\u00e1t\u00ed\u00f0in var b\u00e6\u00f0i eitt h\u00f8vi til at hj\u00e1lpa teim f\u00e1t\u00e6ku, vi\u00f0 at koyra pengar \u00ed sk\u00f3gvar teirra (i\u00f0 seinni bleiv til at koyra g\u00e1vur \u00ed sk\u00f3gvar hj\u00e1 b\u00f8rnum) og hinvegin ein \u00f3t\u00e1lma\u00f0 fest, l\u00edk karnivali, har f\u00f3lk f\u00f3r \u00ed kostumur (leikb\u00fanar) og kollveltu gerandisdagin og drukku seg full.\n\n16\u2019da og 17\u2019da \u00f8ld \n\nEftir at teir 17 h\u00e1lendsku landslutirnir h\u00f8vdu gj\u00f8rt uppreistur m\u00f3ti Spanska heimsveldinum (Imperiinum), avgj\u00f8rdu calvinistiskir valdsharrar og prestar at banna h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum av halgimenninum Niklasi. L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 av Sameindu Landslutunum bleiv offisielt eitt protestantiskt land eftir reformati\u00f3nina, og tess stj\u00f3rnir banna\u00f0u almennum h\u00e1t\u00ed\u00f0um. Su\u00f0ur\u00f8ki\u00f0 var t\u00f3 verandi kat\u00f3lskt, og f\u00f3lki\u00f0 har su\u00f0ri, saman vi\u00f0 kat\u00f3lskum studentum \u00ed Amsterdam m\u00f3tm\u00e6ltu. Stj\u00f3rnin bakka\u00f0i og loyvdi h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum treyta\u00f0 av at ta\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 innanfyri familjuna.\n\n19\u2019da \u00f8ld \n\n\u00cd 19\u2019du \u00f8ld kom Sinterklaas aftur \u00ed lj\u00f3sm\u00e1la, hesafer\u00f0 sum eitt meira ver\u00f0sligt (sekulert) halgimenni. Tann n\u00fdm\u00f3tans si\u00f0venjan vi\u00f0 Sinterklaashaldinum sum ein barnafest var\u00f0 v\u00e6l og vir\u00f0iliga sta\u00f0fest vi\u00f0 myndpr\u00fdddu barnab\u00f3kini Sint Nicolaas en zijn knecht (Sankta Niklas og hj\u00e1lpari hansara), skriva\u00f0 \u00ed 1850 av l\u00e6raranum Jan Schenkman (1806\u20131863). Summi siga at hann var tann i\u00f0 kom vi\u00f0 myndini av hvussu Sinterklaas leggur g\u00e1vur vi\u00f0 kaminuna, og r\u00ed\u00f0ur yvir h\u00fasatekjum \u00e1 gr\u00e1um hesti, og  hvussu hann kemur \u00far Spania vi\u00f0 dampskipi, helst t\u00ed at hann s\u00f8guliga eisini er h\u00f8vu\u00f0s verndarhalgimenni hj\u00e1 sj\u00f3monnum. Schenkman kom eisini vi\u00f0 sanginum Zie ginds komt de stoomboot (\"Hygg har yviri kemur dampskipi\u00f0\"), i\u00f0 enn er v\u00e6lumt\u00f3ktur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Ein l\u00edknandi si\u00f0ur hevur tiki\u00f0 seg upp \u00ed F\u00f8royum har j\u00f3lamenn n\u00fa koma til landi\u00f0 vi\u00f0 f\u00f8royskari slupp.\n\n\u00cd Schenkman\u2019sa \u00fatg\u00e1vu v\u00f3r\u00f0u mi\u00f0aldar argaligu devlarnir, i\u00f0 seinni broyttust til eysturlendskar ella m\u00f3riskar hj\u00e1lparar, fyrstu fer\u00f0 avmynda\u00f0ir sum ein svartur afrikanari r\u00f3ptur Zwarte Piet (Svarti Piddi). Hann er ein nekaradrongur i\u00f0 fylgist vi\u00f0 Sinterklaas og hj\u00e1lpir honum \u00e1 fer\u00f0ini (helst \u00edkomi\u00f0 av h\u00e1lendsku royndunum sum hj\u00e1landaveldi, ella av m\u00f3risku hert\u00f8kuna av kat\u00f3lska h\u00f8vu\u00f0slandinum Spania). Upprunaliga hev\u00f0i Sinterklaas bara ein hj\u00e1lpara, i\u00f0 var\u00f0 nevdur fleiri ymisk n\u00f8vn. \u201dPiet(er)\u201d navni\u00f0 i\u00f0 n\u00fa ver\u00f0ur n\u00fdtt, kann sporast aftur til eina b\u00f3k fr\u00e1 1891.\n\nSeinni veraldarbardagi \n\nUndir kr\u00edgnum t\u00e1 Ni\u00f0urlond v\u00f3ru hersett av  t\u00fdskarum, kom Sinterklaas ikki bert fyri at ugga b\u00f8rnini, men tey vaksnu vi\u00f0.  N\u00f3gvir av si\u00f0bundnu Sinterklaas r\u00edmunum skriva\u00f0ar \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i, sn\u00fa\u00f0u seg um samt\u00ed\u00f0ar hendingar. T.d. bleiv bretska flogv\u00e1pni\u00f0 RAF ofta lovpr\u00edsa\u00f0, og givi\u00f0 leiklutin sum Sinterklaas i\u00f0 kasta\u00f0i g\u00e1vur ni\u00f0ur yvir Ni\u00f0urlond, men bumbur (revsing) ni\u00f0ur yvir T\u00fdskland. \n\nUpprunaliga hev\u00f0i Sinterklaas bara fylgi av einum (onkunt\u00ed\u00f0 tveimum) Zwarte Pieten, men beint eftir fr\u00edgeringina av Ni\u00f0urlondum, skipa\u00f0u kanadiskir hermenn fyri eini Sinterklaasfest vi\u00f0 n\u00f3gvum Zwarte Pieten, og s\u00ed\u00f0an hevur hetta veri\u00f0 si\u00f0venjan, har hv\u00f8r Pieti vanliga hevur s\u00edna seruppg\u00e1vu.\n\n20\u2019da og 21\u2019da \u00f8ld \n\nSinterklaas (Sankta Niklas) ver\u00f0ur hv\u00f8rt \u00e1r h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin \u00ed Ni\u00f0urlondum \u00e1 Niklasarmessu 5 og 6 desember, m.a. vi\u00f0 skr\u00fa\u00f0gongu har Sinterklaas (h\u00e1lendski \nKoma Sinterklaas\u2019ar til ymsu b\u00fdirnar er vor\u00f0in ein st\u00f3rhending og ver\u00f0ur send \u00ed almenna sj\u00f3nvarpinum. N\u00f3gv f\u00f3lk lata seg \u00ed sum Zwarte Pieten \u00ed ymsum b\u00fdum kring Ni\u00f0urlond. Vanliga ver\u00f0a andlit teirra lita\u00f0i sv\u00f8rt, t\u00ed Zwarte Piet er ein spanskur (m\u00f3riskur) hj\u00e1lpari hj\u00e1 Sinterklaas (h\u00f3ast summi f\u00f3lk siga at Zwarte Piet upprunaliga var ein tr\u00e6lur i\u00f0 Sinterklaas leyskeypti, og sum t\u00f8kk fyri ta\u00f0, var hann verandi hj\u00e1 Sinterklaas sum hansara hj\u00e1lpari). \u00cd dag ver\u00f0ur forkl\u00e1ringin upp\u00e1 svarta andliti\u00f0 stundum meira politiskt korrekt s\u00f8gd at vera \u201dfr\u00e1 svartari s\u00f3t\u201d, t\u00ed Piddi noy\u00f0ist at kl\u00fagva gj\u00f8gnum skorsteinin fyri at lata g\u00e1vurnar.\n\n\u00cd Ni\u00f0urlondum gj\u00f8rdist Niklasmessuaftan 5 desember, meginh\u00f8vi\u00f0 til at geva g\u00e1vur \u00ed j\u00f3lat\u00ed\u00f0ini. Kv\u00f8ldi\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 Sinterklaasavond ella Pakjesavond. H\u00e1lensk og belgisk b\u00f8rn seta vanliga ein sk\u00f3gv framman fyri kaminuna fr\u00e1 t\u00ed at Sinterklaas kemur til ni\u00f0urlondini, vanliga \u00ed tri\u00f0ju viku \u00ed november. Tey singja Sinterklaassangir og fara s\u00ed\u00f0an \u00ed song. Vanliga ver\u00f0ur ein gular\u00f3t og/ella hoyggj, eitt s\u00farepli o.l. l\u00f8gd \u00ed sk\u00f3gvin, sum g\u00e1va til hestin hj\u00e1 Sinterklaas. N\u00e6sta morgun er gular\u00f3tin vekk og b\u00f8rnini finna g\u00f3\u00f0g\u00e6ti ella sm\u00e1ar g\u00e1vur \u00ed s\u00ednum sk\u00f3gvi. B\u00f8rnini koyra eisini tekningar ti\u00f0 tey hava gj\u00f8rt til Sinterklaas \u00ed sk\u00f3gvin. \u00cd h\u00fasum har ongin kamina og eldsta\u00f0ur er, ver\u00f0ur sk\u00f3gvur settur vi\u00f0 bakdyrnar; forkl\u00e1ringin er at Sinterklaas hevur ein lykil i\u00f0 passar \u00ed \u00f8ll lyklarhol. Um kv\u00f8ldi 5. desember \u201dpakjesavond\u201d (pakkaaftan) koma st\u00f8rstu g\u00e1vupakkarnir, ella man finnur ein lepa i\u00f0 grei\u00f0ur fr\u00e1 hvar \u00ed h\u00fasinum Zwarte Piet hevur kr\u00f3gva\u00f0 g\u00e1vurnar \u00ed einum hessian sekki. Hj\u00e1 summum familjum er ta\u00f0 ein granni i\u00f0 bankar \u00e1 dyrnar og letur sekkin standa uttanfyri til b\u00f8rnini at finna. T\u00e1 g\u00e1vurnar eru funnar, ver\u00f0a t\u00e6r lagdar \u00ed stovuna, sum vanligt er vi\u00f0 j\u00f3lag\u00e1vum eisini. 6. desember fer Sinterklaas avsta\u00f0 aftur uttan naka\u00f0 h\u00f3vast\u00e1k, og festin er li\u00f0ug.\n\n\u00cd Belgia mugu b\u00f8rnini b\u00ed\u00f0a til um morgunin 6 desember at f\u00e1a g\u00e1vurnar, og her er Sinterklaas mett sum ein barnafest n\u00e6rum burturav, i\u00f0 tekur pl\u00e1ssi\u00f0 hj\u00e1 j\u00f3lunum til g\u00e1vugeving til b\u00f8rnini, so leingi tey b\u00fagva heima. Eisini er vanligt, at t\u00e1 b\u00f8rn skulu avleggja suttuna, so ver\u00f0ur suttan koyrd \u00ed sk\u00f3gvin, til Sinterklaas at goyma, og so er suttan skift \u00fat vi\u00f0 sjokol\u00e1tu n\u00e6sta morgun.\n\n\u00cd H\u00e1landi er ta\u00f0 t\u00f3 ikki \u00f3vanligt at geva (sm\u00e1ar) g\u00e1vur til vaksin eisini, \u00e1 sama h\u00e1tt sum til b\u00f8rnini; oftast fylgir t\u00f3 ein yrking vi\u00f0 \u00ed g\u00e1vuni til tey vaksnu. Hetta ver\u00f0ur r\u00f3pt eitt \u2019surprise\u2019. Yrkingin skal helst bera upp\u00e1 r\u00edm, og kann begynna solei\u00f0is:\n\n\"Sinterklaas zat te denken,\nwat hij nou Wolfmann zou schenken\"\n\n\u00e1 f\u00f8royskum:\n\n\"Sinterklaas mundi teinkja\nhvat hann Wolfmanni kundi skeinkja\".\n\nT\u00e1 b\u00f8rnini gerast gomul nokk til at finna \u00fatav \u201dloyndarm\u00e1linum vi\u00f0 Sinterklaas\u201d (hann finst ikki \u00ed veruleikanum), skifta summar familjur til j\u00f3laaftan ella j\u00f3ladag til g\u00e1vugeving\n\n\u00datsj\u00f3nd\n\nSinterklaas \nSinterklaas er ein eldri, h\u00e1b\u00e6rsligur og \u00e1lvarsamur ma\u00f0ur, hv\u00edth\u00e6rdur vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um skeggi. Hann er \u00edlatin s\u00ed\u00f0an rey\u00f0an kappa ella messuakul uttan\u00e1 si\u00f0bundnari hv\u00edtari messust\u00faku og vi\u00f0hv\u00f8rt rey\u00f0ari skikkju, \u00edkl\u00e6\u00f0ir seg rey\u00f0a biskupsh\u00fagvu og ber gyltan bispastav, ein langan si\u00f0bundnan fjallstav vi\u00f0 skr\u00fdddum kr\u00fallutum knappi, \u00ed hendi og ber eisini ring vi\u00f0 rubinrey\u00f0um steini. Hann ber eisini ta st\u00f3ru Sankta Niklas b\u00f3kina i\u00f0 sigur fr\u00e1 hvussu hv\u00f8rt einstakt barn hevur h\u00e1tta\u00f0 (skikka\u00f0) s\u00e6r \u00ed \u00e1rinum sum f\u00f3r. Vanliga r\u00ed\u00f0ur hann \u00e1 gr\u00e1um hesti.\n\nZwarte Piet \n\nEin  Zwarte Piet (Svarti Piddi, fleirtal Zwarte Pieten) er ein t\u00e6nari hj\u00e1 Sinterklaas, vanliga ein unglingi vi\u00f0 sv\u00f8rtum andliti og sv\u00f8rtum kr\u00fallutum h\u00e1ri, \u00edlatin sum ein \u00f8rindadrongur fr\u00e1 17\u2019du \u00f8ld, \u00ed litr\u00edkum b\u00fana, ofta vi\u00f0 blondukraga, og \u00edlatin fj\u00f8\u00f0urskr\u00fddda h\u00fagvu.\nSinterklaas og hansara Svarti Piddi bera vanliga ein sekk i\u00f0 inniheldur g\u00f3\u00f0g\u00e6ti fyri skikkilig b\u00f8rn og ein \u2019roe\u2019, ein skorsteinskust gj\u00f8rdan av p\u00edlagreinum, i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00faktur at fleingja \u00f3skikkilig b\u00f8rn vi\u00f0. Summir eldri Sinterklaassangir siga fr\u00e1 \u00f3skikkiligum b\u00f8rnum i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u koyrd \u00ed sekkin og tikin vi\u00f0 aftur til Spania. Sv\u00f8rtu Piddarnir tveita g\u00f3\u00f0g\u00e6ti runt, ein si\u00f0venja i\u00f0 \u00e6tlandi stavar fr\u00e1 s\u00f8guni um Sankta Niklas i\u00f0 bjarga\u00f0i trimum gentum fr\u00e1 sk\u00f8kjulevna\u00f0i vi\u00f0 at tveita gullmyntir \u00edgj\u00f8gnum vindeyga\u00f0 hj\u00e1 teimum um n\u00e1ttina, fyri at gjalda skuld p\u00e1pa teirra.\n\nYmsar fr\u00e1grei\u00f0ingar eru um upprunan til hesar hj\u00e1lparir. Elsta fr\u00e1grei\u00f0ingin er at hj\u00e1lparnir \u00edmynda b\u00e1\u00f0ar ravnarnar Hugin og Munin i\u00f0 g\u00f3vu \u00d3\u00f0ini bo\u00f0 um hvat fyrif\u00f3rst \u00ed heiminum. \u00cd seinni fr\u00e1grei\u00f0ingum \u00edmynda hj\u00e1lparnir ein uppg\u00e1vusinna\u00f0an devul. Devilin hevur tapt fyri antin \u00d3\u00f0ini ella hj\u00e1lpara hansara N\u00f8rva, svarti fa\u00f0irin at n\u00e1ttini. N\u00f8rvi er vanliga avmynda\u00f0ur vi\u00f0 sama birkistavi (h\u00e1lendskt \u201droe\u201d) sum Zwarte Piet.\n\nEinn onnur meira n\u00fdm\u00f3tans fr\u00e1grei\u00f0ing er at Sankta Niklas fr\u00ed\u00f0a\u00f0i ein etiopiskan tr\u00e6ladrong nevndur \u2019Pieter\u2019 (av Sankta P\u00e6tur) \u00e1 einum markna\u00f0i \u00ed Myra, og drongurin var so takksamur, at hann avgj\u00f8rdi at vera verandi hj\u00e1 Sankta Niklasi sum hansara hj\u00e1lpari.\nSv\u00f8rtu Piddarnir hava umlei\u00f0 sama samband vi\u00f0 tann h\u00e1lendska Sankta Niklas i\u00f0 v\u00e6ttrarnar hava vi\u00f0 amerikanska Santa Claus (j\u00f3lamannin). Samb\u00e6rt s\u00f8gnini hevur halgimenni\u00f0 ein Pidda til hv\u00f8rt h\u00f8vi, ta\u00f0 eru siglingarpiddar (\u201dwegwijspiet\u201d) at halda k\u00f3sina hj\u00e1 dampskipinum fr\u00e1 Spania til Ni\u00f0urlond, og kringir Piddar at kl\u00fagva upp\u00e1 tekjurnar at koyra g\u00e1vurnar ni\u00f0ur gj\u00f8gnum skorsteinin, ella kl\u00fagva ni\u00f0ur gj\u00f8gnum sj\u00e1lva kaminuna, o.s.fr.\n\nVi\u00f0 floyminum av \u00fatlendskum innflytarum til Ni\u00f0urlond, i\u00f0 byrja\u00f0i seinast \u00ed 1950\u2019unum, er Zwarte Piet vor\u00f0in rasistiskur hj\u00e1 summum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru Zwarte Pieten vor\u00f0nir meira n\u00fdm\u00f3tans hj\u00e1lparar, og foreldur fortelja ofta teirra b\u00f8rnum, at Piddarnir hava sv\u00f8rt andlit, t\u00ed teir kl\u00fagva ni\u00f0ur \u00ed skitnar s\u00f3tutar skorsteinar. Men henda n\u00fdggja variati\u00f3nin av si\u00f0venjuni er blivin kritisera\u00f0 av \u00fatlagnum og lokalum f\u00f3lki sum verandi ein \u201dkr\u00f3gvis\u00f8ga\u201d (cover story) t\u00ed hon forkl\u00e1rar ikki ta\u00f0 kr\u00falluta, svarta h\u00e1ri\u00f0 og st\u00f3ru rey\u00f0u varrarnar. \u00c1ri\u00f0 2011 var \u201dMinnigarhald tr\u00e6lahaldsins\u201d \u00ed Ni\u00f0urlondum, og kyndi hetta uppaftur meir undir m\u00f3tsetningarnar og m\u00f3tm\u00e6lini m\u00f3ti Zwarte Piet.\n\nKoma (ankoma) og uppruni \n\nVanliga kemur Sinterklaas til Ni\u00f0urlond \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri um mi\u00f0an november (vanliga ein leygardag) vi\u00f0 dampskipi \u00far Spania. Summi halda at g\u00e1vurnar i\u00f0 hava samband vi\u00f0 heilagmannin, mandarin appelsinurnar, f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r miskiljingina at Sankta Niklas kom \u00far Spanina. Hetta \u00e1st\u00f8\u00f0i\u00f0 (teoriin) samsvarar vi\u00f0 eina h\u00e1lendska yrking i\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urskriva\u00f0 \u00ed New York \u00ed 1810:\n\nH\u00e1lendskt  \nSinterklaas, goedheiligman!\nTrek uwe beste tabberd an,\nReis daar mee naar Amsterdam,\nVan Amsterdam naar Spanje,\nDaar Appelen van Oranje,\nDaar Appelen van granaten,\nDie rollen door de straten.\n\nF\u00f8royskt\nSankta Niklas g\u00f3\u00f0i heilagmann\nLegg \u00e1 skikkju best t\u00fa kann\nFar harvi\u00f0 til Amsterdam\nFr\u00e1 Amsterdam til Spania\nHar s\u00farepli fr\u00e1 Orania\nHar s\u00farepli av granatum\nFr\u00edtt rulla eftir str\u00e6tum\n\nHesin tekstur i\u00f0 var \u00e1 einum sm\u00e1riti i\u00f0 John Pintard gav \u00fat \u00ed New York \u00ed 1810, er elsta keldan i\u00f0 forbindur Spania vi\u00f0 Sinterklaas. Pintard ynskti at f\u00e1a St. Nicholas (Sankta Niklas) til verndarhalgimenni hj\u00e1 b\u00fdnum New York, og v\u00f3na\u00f0i at seta \u00ed gongd eina Sinterklassfest \u00ed b\u00fdnum. Sanns\u00fdnligv\u00eds fekk hann hj\u00e1lp fr\u00e1 lokala h\u00e1lendska samfelagnum \u00ed New York, i\u00f0 g\u00f3vu honum h\u00e1lendsku \u00fatg\u00e1vuna av yrkingini. Strengt tiki\u00f0 sigur yrkingin ikki at Sinterklaas kemur \u00far Spania, men at hann noy\u00f0ist at fara til Spania eftir appelsinum (oranjum) og granats\u00fareplum. So leinki\u00f0 \u00edmillum Sinterklaas og Spania gongur gj\u00f8gnum appelsinir, ein v\u00e6lumt\u00f3kt frukt \u00ed 19\u2019du \u00f8ld. Seinni hvarv sambandi\u00f0 vi\u00f0 appelsinirnar, go Spania gj\u00f8rdist heimlandi\u00f0 hj\u00e1 honum.\n\nVi\u00f0 komuna (ankomuna) er skr\u00fa\u00f0gonga har Sinterklaas 'marsjerar' gj\u00f8gnum g\u00f8turnar \u00e1 gr\u00e1a hesti s\u00ednum amerigo, heilsa\u00f0ur v\u00e6lkomin av syngjandi b\u00f8rnum. \u00cd Belgia eitur hesturin Slecht Weer Vandaag, i\u00f0 merkir Ringt ve\u00f0ur \u00ed dag\u2019. Henda hending ver\u00f0ur send beinlei\u00f0is \u00ed almennum sj\u00f3nvarpi \u00ed Ni\u00f0urlondum og Belgia. Hj\u00e1lparar hansara, Sv\u00f8rtu Piddarnir, tveita g\u00f3\u00f0g\u00e6ti og sm\u00e1ar, rundar, ingiferskakul\u00edknandi sm\u00e1kakur, antin \u201dkruidnoten\u201d ella \u201dpepernoten\u201d inn \u00ed mannam\u00fagvuna. B\u00f8rnini syngja si\u00f0vandar Sinterklaassangir. Sinterklaas vitjar sk\u00falar, sj\u00fakrah\u00fas og s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ir. Eftir hesa komu (ankomu) h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda allir b\u00fdir i\u00f0 hava eina dokk (ella atl\u00f8gubryggju), teirra egna \"intocht van Sinterklaas\" (koman hj\u00e1 Sinterklaas). Lokalu komurnar ver\u00f0a vanliga hildnar seinni sama leygardag sum almenna koman, sunnudagin eftir, ella n\u00e6st viskuskifti\u00f0 eftir almenna h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0. \u00c1 st\u00f8\u00f0um har i\u00f0 b\u00e1tur ikki kann koma, kemur Sinterklaas vi\u00f0 toki, \u00e1 hestbaki, ella ennt\u00e1 rossavogni ella fire truck.\n\nSinterklaas, Santa Claus, og j\u00f3lini \n\nSinterklaas er grundarlagi\u00f0 undir nor\u00f0uramerikanska figurinum Santa Claus, og sostatt eisini f\u00f8royska j\u00f3lamanninum. Ta\u00f0 sigst at undir fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0num endurskaptu \u00edb\u00fagvarnir \u00ed New York, ein fyrrverandi h\u00e1lendsk koloni New Amsterdam, teirra Sinterklaas si\u00f0venju, t\u00ed Sankta Nicholas var ein \u00edmynd av h\u00e1lendsku (ikki-ensku) fort\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 b\u00fdnum.  Navni\u00f0 Santa Claus kemur \u00e6tlandi av einum eldri h\u00e1lendskum Sinter Klaas. T\u00f3, so var Saint Nicholas Society ikki stovna\u00f0 fyrr enn \u00ed  1835, n\u00e6stan eina h\u00e1lva \u00f8ld eftir fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0. H\u00f3ast h\u00e1lendska si\u00f0venjan vi\u00f0 Sinterklaas helst hvarv \u00ed New York, so kom St.Nicholas framaftur \u00ed b\u00f3kini A History of New York, har rith\u00f8vundurin, Washington Irving, \u00ed dreymi letur St. Nicholas sveimar omanfyri tr\u00e6toppunum \u00ed einum fl\u00fagvandi vogni \u2013 eitt uppfinnilsi, i\u00f0 onnur seinni br\u00faktu til Santa Claus. Hesin Santa Claus, kom aftur - fr\u00edtikin fyri biskupstignina og kirkjubandi\u00f0 \u2013 via Ongland og seinni T\u00fdskland, til restina av Europa, sum \u2019j\u00f3lama\u00f0urin\u2019.\n\nUndir tr\u00fab\u00f3tini (reformati\u00f3nini) \u00ed 16\u2019du og 17\u2019du \u00f8ld \u00ed Europa, broyttu n\u00f3gvir protestantar g\u00e1vugeva fr\u00e1 Sinterklaas til \u2019Kristusbarni\u00f0\u2019 (Christkindl). \u00cd tr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 hetta, bleiv dagurin har g\u00e1vur v\u00f3r\u00f0u givnar, fluttur fr\u00e1 5. ella 6. desember, til j\u00f3laaftan.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Sinterklaasjournaal \u00e1 h\u00e1lendskum\nS\u00f8gan um Santa Niklas og J\u00f3lamannin \u00e1 donskum\n  S\u00f8gan um Santa Niklas og J\u00f3lamannin \u00e1 enskum\n\nS\u00ed eisini \n\n Niklasarmessa\n J\u00f3lama\u00f0urin\n Father Christmas\n Frostur Abbi\n J\u00f3l\n\nNi\u00f0urlendsk mentan\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nJ\u00f3l"}
{"id": "18191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rnusp%C3%A1", "title": "Stj\u00f8rnusp\u00e1", "text": "Stj\u00f8rnusp\u00e1 (astrologi) f\u00e6st vi\u00f0 at v\u00edsa \u00e1 samband \u00edmillum stj\u00f8rnurnar og mannalagnur. \u00cd vikubl\u00f8\u00f0um standa t.d. horoskop. Tey, sum eru f\u00f8dd millum 21. mars og 20. apr\u00edl, eru til d\u00f8mis ve\u00f0rar og kunnu undir hesum stj\u00f8rnumerki lesa, hvussu teimum fer at gangast. Stj\u00f8rnusp\u00e1 er ikki v\u00edsindi, men p\u00e1tr\u00fagv og undirhald. \n\nUndirhald\nPseudov\u00edsindi"}
{"id": "18193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ezekiel", "title": "Ezekiel", "text": "Ezekiel (hebr\u00e1iskt \u05d9\u05b0\u05d7\u05b6\u05d6\u05b0\u05e7\u05b5\u05d0\u05dc) ver\u00f0ur nevndur \u00ed B\u00edbliuni, Toraini og Koranini sum ein st\u00f3rur profetur. Hann var ungur prestur, sum ivaleyst visti um alt ta\u00f0, i\u00f0 vi\u00f0v\u00edkti templi og gudst\u00e6nastu. Ezekiel var ein av teimum mongu herleiddu, sum \u00ed \u00e1rinum 597 f.Kr. noyddist \u00ed \u00fatlegd. \u00cd B\u00e1bel slapp hann at b\u00faseta seg n\u00e6r Kebar\u00e1nni. Har var\u00f0 hann kalla\u00f0ur til profet.  Ezekiel fekk ikki sum Jesaja og Jeremia h\u00f8vi at tala til alt f\u00f3lki\u00f0, heldur ikki til valdsharrar teirra. Virksemi hansara var avmarka\u00f0, so at hann starva\u00f0i \u00edmillum \u00edsraelsmenn \u00ed \u00fatlegdini, p\u00ednslarfelagar s\u00ednar. Hann var teimum talari og s\u00e1larhir\u00f0i av Guds n\u00e1\u00f0i. \u00cd fyrstuni var f\u00f3lki\u00f0 tv\u00f8rlynt og l\u00edkas\u00e6lt. Men so vi\u00f0 og vi\u00f0 rann upp fyri mongum, at profetur var teirra millum. Vir\u00f0ingin fyri honum t\u00f3k at vaksa. Oy\u00f0ing Jer\u00fasalems \u00ed 586 f.Kr. skilur virksemi hansara \u00ed tvey skilti, i\u00f0 bera ymiskan d\u00e1m. Fyri r\u00e6\u00f0uligu vanlukkuna bo\u00f0a\u00f0i hann treystliga og inniliga f\u00f3lkinum, at Jer\u00fasalem f\u00f3r at ver\u00f0a lagdur \u00ed oy\u00f0i. Har\u00f0ari enn nakar annar profetur undan honum, d\u00f8mdi hann f\u00f3lk s\u00edtt. Men t\u00e1 i\u00f0 Jer\u00fasalem fall, bl\u00ed\u00f0ka\u00f0ist bo\u00f0skapurin. T\u00e1 i\u00f0 alt t\u00f3kist v\u00f3nleyst, kunngj\u00f8rdi hann f\u00f3lkinum endurreisn \u00cdsraels.\n\nS\u00ed eisini \n\n Ezekielsb\u00f3k.\n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "18194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ezekielsb%C3%B3k", "title": "Ezekielsb\u00f3k", "text": "Ezekielsb\u00f3k er b\u00f3kmentaliga betur l\u00f8gd \u00far hondum og betur t\u00ed\u00f0arskipa\u00f0 enn n\u00f8kur onnur profetab\u00f3k. Opinberingarnar, Ezekiel fekk, eru n\u00e1greiniliga t\u00ed\u00f0arfestar. Ta\u00f0, i\u00f0 ey\u00f0kenni Ezekielsb\u00f3k, eru t\u00e6r mongu I\u00f8gnu sj\u00f3nir, myndir og tekin, i\u00f0 ofta eru torf\u00f8r at t\u00fd\u00f0a. Vi\u00f0 tokka ber hann saman f\u00f3lk s\u00edtt og lond vi\u00f0 eitt f\u00f3lk, eitt dj\u00f3r, eina plantu ella okkurt anna\u00f0. Hann f\u00e6st eisini vanliga vi\u00f0 m\u00e1t og vi\u00f0 t\u00f8l.\n\nSundurb\u00fdt\u00ed \n\n Inngangur 1,1-3,21.\n D\u00f3msb\u00f3kin 3,22-32,32.\n Ugganarb\u00f3kin 33,1-48,35.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssj\u00f3narmi\u00f0 \n\n1. Profeturin ver\u00f0ur kalla\u00f0ur: 1.-3. kap.\n\nAlt virki hansara byrjar vi\u00f0, at hann \u00ed eini sj\u00f3n s\u00e6r d\u00fdrd Harrans. Ta\u00f0 er eisini ta\u00f0 ey\u00f0kendasta vi\u00f0 hesi b\u00f3k, at\nhon \u00e1 ymissan h\u00e1tt l\u00fdsir d\u00fdrd Harrans, veldi og tign. S\u00ed\u00f0an kemur sj\u00e1lvt kalli\u00f0, har sagt ver\u00f0ur fr\u00e1 a) bo\u00f0skapinum, b) \u00fatb\u00fagvingini, c) \u00e1byrgdini og d) fyrisetninginum. \n\n2. Agi f\u00f3lksins: 4.-24. kap.\n\nEftir ta st\u00f3rfingnu fr\u00e1grei\u00f0ingina um profetakall s\u00edtt, koma n\u00f3gvar talur og \u00edmyndir \u00far t\u00ed\u00f0ini undan oy\u00f0ing Jer\u00fasalems. T\u00e6r eru um, hvussu f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 ymissan h\u00e1tt skal ver\u00f0a aga\u00f0. L\u00fdst ver\u00f0ur: \n\n Hvussu agin er (4.-14. kap.).\n Hv\u00ed agin m\u00e1tti koma (15.-19. kap.).\n At agin er r\u00e6ttv\u00edsur (20.-24. kap.). \n\n\u00cd hesi aganartalu leggur Ezekiel dent \u00e1 meginreglurnar fyri t\u00ed gudd\u00f3mligu afturl\u00f8narskipan - at ein og hv\u00f8r f\u00e6r l\u00f8n samsvarandi gerningum s\u00ednum. At dentur j\u00fast ver\u00f0ur lagdur \u00e1 \u00e1byrgd hins einstaka fyri egna l\u00edvi s\u00ednum er ey\u00f0s\u00fdnt fyri Ezekielsb\u00f3k. \n\n3. Endurreisn f\u00f3lksins: 25.-48. kap.\n\na) Hon byrjar vi\u00f0 d\u00f3mi yvir f\u00f3lki\u00f0. Hesin partur l\u00edkist Jesaja 13-23 og Jeremia 46-51. Hetta hoyrir veruliga upp \u00ed d\u00f3msb\u00f3kina, men d\u00f3murin yvir f\u00f3lki\u00f0 er samstundis inngangurin til endurreisn f\u00f3lksins. \n\nb) Hann kemur fr\u00e1 Harranum sj\u00e1lvum. Her ver\u00f0ur m.a. sagt, hvussu Harrin skal a) senda r\u00e6tta hir\u00f0an, b) savna sundurspjadda f\u00f3lk s\u00edtt og c) lata l\u00edv koma aftur \u00ed dey\u00f0u beinini. Sagt ver\u00f0ur eisini fr\u00e1, hvussu hann skal bjarga f\u00f3lki s\u00ednum fr\u00e1 undirgangi, t\u00e1 i\u00f0 Gog og Magog herja \u00e1. Ta\u00f0 er sj\u00e1lvsagt, at henda endurreisingarl\u00fdsingin ber longur enn at heimkomuni \u00far B\u00e1bylon. Hetta ey\u00f0kennir uppaftur meira teir seinastu kapitlarnar hj\u00e1 Ezekieli. \n\nc) Guds r\u00edki ver\u00f0ur fullkomi\u00f0. Ta\u00f0 f\u00f3lk, i\u00f0 mist hevur land s\u00edtt og s\u00e6\u00f0 b\u00fd s\u00edn ver\u00f0a oyddan og tempul s\u00edtt ver\u00f0a lagt \u00ed oy\u00f0i, skal f\u00e1a alt aftur d\u00fdrdarfylgri og r\u00edkari enn \u00e1\u00f0ur. \u00cd hesum parti ver\u00f0ur tala\u00f0 um ein n\u00fdggjan b\u00fd, n\u00fdtt land, men fremst av \u00f8llum eitt n\u00fdtt tempul vi\u00f0 einari n\u00fdggjari tempult\u00e6nastu ha\u00f0an ganga \"tv\u00edfaldir streymar\", og \"alt f\u00e6r l\u00edv, har i\u00f0 hesir streymar floyma\". \n\nSerstakliga J\u00f3hannesar opinbering leggur seg upp at sj\u00f3num Ezekiels; eisini hon rennur \u00fat \u00ed at l\u00fdsa hin n\u00fdggin sta\u00f0in, sum steig ni\u00f0ur av himni b\u00fagvin sum br\u00fa\u00f0ur, i\u00f0 er skr\u00fddd fyri m\u00e1nni s\u00ednum. Ezekielsb\u00f3k endar vi\u00f0 at nevna navn b\u00fdarins: \"Harrin er har\u201d, og Opinberingin sigur, at \"Gud sj\u00e1lvur skal vera hj\u00e1 teimum, og hann skal turka hv\u00f8rt t\u00e1r av eygum teirra\". T\u00e1 eru eisini d\u00fdrdarr\u00edku framt\u00ed\u00f0arsj\u00f3nir Ezekiels fullb\u00fanar. \n\nKristind\u00f3mur\nGamla Testamenti"}
{"id": "18197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Opinbering%20J%C3%B3hannesar", "title": "Opinbering J\u00f3hannesar", "text": "Opinbering J\u00f3hannesar (\u00e1 grikskum apokalypsis) er aftast \u00ed B\u00edbliuni. \u00cd Opinberingini lesa vit um ein n\u00fdggjan himmal og eina n\u00fdggja j\u00f8r\u00f0, t\u00ed hin fyrri himmalin og hin fyrra j\u00f8r\u00f0in eru farin til grundar. T\u00e1 fer alt at ver\u00f0a, sum Gud av fyrstan t\u00ed\u00f0 \u00e6tla\u00f0i, fullf\u00edggja\u00f0 og sera gott .\n\nRith\u00f8vundurin \n\n\"Kristus gav ta\u00f0 til kennar \u00ed myndum fyri t\u00e6nara s\u00ednum, J\u00f3hannesi (ta\u00f0, i\u00f0 br\u00e1tt skal henda)\". Solei\u00f0is stendur \u00ed\nfyrsta versi \u00ed seinastu b\u00f3k \u00ed B\u00edbliuni. Hesin J\u00f3hannes ver\u00f0ur seinni nevndur \u00ed 1,4-9, og 22,8. Eftir so at siga einm\u00e6ltum fornkirkjuligum si\u00f0aarvi er ta\u00f0 J\u00f3hannes \u00e1postul, i\u00f0 j\u00fa eisini skriva\u00f0i evangelii\u00f0 og br\u00f8vini. Gaman \u00ed hava menn v\u00edst \u00e1, at b\u00e6\u00f0i m\u00e1lsliga og innihaldisliga er st\u00f3rur munur \u00e1 evangeliinum og br\u00f8vunum, ver\u00f0a tey samanborin vi\u00f0 J\u00f3hannesar opinbering. Men samstundis kann ver\u00f0a v\u00edst \u00e1 n\u00f3gvar or\u00f0ingar og m\u00e1lberingar, i\u00f0 binda J\u00f3hannesar opinbering saman vi\u00f0 hini skrift hansara. \"Tann l\u00edkskapur, i\u00f0 veruliga er \u00edmillum J\u00f3hannesar opinbering, J\u00f3hannesar evangelium og br\u00f8vini eftir J\u00f3hannes, er so st\u00f3rur, at hann so r\u00edkiliga vigar upp \u00edm\u00f3ti t\u00ed muni, sum v\u00edst hevur veri\u00f0 \u00e1. Hv\u00f8rki \u00ed evangeliinum, br\u00f8vunum ella \u00ed J\u00f3hannesar opinbering er ta\u00f0 ein n\u00e6mingur hj\u00e1 J\u00f3hannesi, i\u00f0 talar, men eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt valaf\u00f3lk vi\u00f0 myndugleika. Einasta nat\u00farliga fr\u00e1grei\u00f0ingin, sum eisini tann kirkjuligi si\u00f0aarvurin hevur bori\u00f0 \u00fat, er at v\u00edsa til ein h\u00f8vund: J\u00f3hannes \u00e1postul\" (Olaf Moe).\n\nSkrifti\u00f0 \n\nSkrifti\u00f0 er sent vi\u00f0 heilsan. Ta\u00f0 hevur inngang, hv\u00f8r i\u00f0 hevur skriva\u00f0 ta\u00f0, hv\u00f8nn i\u00f0 ta\u00f0 er til, og ta\u00f0 hevur enda. T\u00ed er skrifti\u00f0, hvat i\u00f0 formi vi\u00f0v\u00edkur, eitt br\u00e6v; men vi\u00f0v\u00edkjandi innihaldi ein b\u00f3k. Skrifti\u00f0 er fyrst og fremst \u00e6tla\u00f0 teimum sjey kirkjuli\u00f0unum \u00ed L\u00edtla \u00c1sia . Hesi kirkjuli\u00f0ini tykjast meginpartin at bera \u00e1v\u00f8kstur av virki Paulusar og hj\u00e1lparmonnum hansara , og tey v\u00f3ru \u00f8ll \u00ed 50-\u00e1runum. Ta\u00f0 er \u00f8ki\u00f0, J\u00f3hannes \u00e1 serstakan h\u00e1tt hev\u00f0i umsj\u00f3n vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann b\u00fasettist \u00ed Efesus.\n\nT\u00ed\u00f0arfesting \n\nB\u00f3kin m\u00e1 vera skriva\u00f0 \u00ed eini t\u00ed\u00f0, i\u00f0 var merkt av forfylging. J\u00f3hannes vitnar sj\u00e1lvur um ta\u00f0 , og \u00ed sendibr\u00f8vunum eru eisini \u00e1bendingar um hetta (2,9.13), og n\u00f3gv ver\u00f0ur sagt fr\u00e1, hvussu st\u00f3ran t\u00fddn\u00edng, tolm\u00f3\u00f0in hevur . Men hv\u00f8r er henda forfylgingin, talan er um? \n\n1. Forfylgingin, t\u00e1 i\u00f0 Nero var keisari (54 e.Kr.-68 e.Kr.). \u00a8\n\nNeyvan sannlikt. Henda forfylging var \u00ed R\u00f3m og hev\u00f0i einki samband vi\u00f0 keisarad\u00fdrkanina. \n\n2. Forfylgingin, t\u00e1 i\u00f0 Domitian var keisari (81 e.Kr.-96 e.Kr.). \n\nTa\u00f0 er sannl\u00edkari. T\u00e1 kom st\u00f3r forfylging, sum serliga a) var \u00ed L\u00edtla \u00c1sia, og b) var kn\u00fdtt at keisard\u00fdrkanini. Tey f\u00f3lk, i\u00f0 vildu ikki tilbi\u00f0ja mynd keisarans, mistu ognir s\u00ednar og fr\u00e6lsi, ja, ennt\u00e1 l\u00edvi\u00f0. Ta\u00f0 var \u00f3iva\u00f0 \u00ed hesi trongd og ats\u00f3kn, at J\u00f3hannes var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00fatlagin og kom til Patmos. Ireneus skrivar umlei\u00f0 \u00e1r 185 e.Kr. (hann var l\u00e6rusveinur Polykarps, i\u00f0 var l\u00e6rusveinur J\u00f3hannesar): \"Ikki er so langt s\u00ed\u00f0an, at J\u00f3hannesar opinbering var\u00f0 skriva\u00f0, n\u00e6stan \u00ed okkara egna \u00e6ttarli\u00f0i, seinast \u00ed stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0 Domitians\". J\u00f3hannesar opinbering kann vi\u00f0 st\u00f3rari vissu ver\u00f0a t\u00ed\u00f0arfest til umlei\u00f0 \u00e1r 95 e.Kr.\n\nAtvoldin \n\nEnnt\u00e1 \u00f3g\u00e6vuni noy\u00f0ir hann at t\u00e6na t\u00e6r at gagni. Hesi or\u00f0 kanst t\u00fa taka fram, t\u00e1 i\u00f0 t\u00fa \u00e6tlar at siga fr\u00e1, hvussu J\u00f3hannesar opinbering var\u00f0 til. Ta\u00f0 var, t\u00e1 i\u00f0 J\u00f3hannes var\u00f0 \u00fd\u00f8rdur \u00fatlagin og kom til oynna Patmos \u00ed Grikkalandi fyri Guds or\u00f0s og vitnisbur\u00f0ar sakir. Har slapp hann at taka \u00edm\u00f3ti opinbering Jesu Krists, sum hann seinni skuldi skriva ni\u00f0ur \u00ed b\u00f3k og senda teimum sjey kirkjuli\u00f0unum.\n\n\u00c6tlanin \n\nOg serliga, n\u00fa i\u00f0 ta\u00f0 er J\u00f3hannesar opinbering, vit umr\u00f8\u00f0a, kunnu vera grundir at gera av, hv\u00f8r \u00e6tlanin er. Ta\u00f0 kann vera ein vernd \u00edm\u00f3ti t\u00ed misbr\u00faki, i\u00f0 j\u00fast hesi b\u00f3k hevur veri\u00f0 fyri. Onkur, i\u00f0 nevna skuldi b\u00f8kumar \u00ed B\u00edbliuni, nevndi so hissini ta seinastu leitb\u00f3kina, og solei\u00f0is er hon mangan vor\u00f0in n\u00fdtt. Men hon er ikki vor\u00f0in til at n\u00f8kta menniskjunnar forvitni til tess at veita f\u00f3lki tilfar til alskyns h\u00f8vu\u00f0br\u00fdg. Hv\u00f8r er t\u00e1 \u00e6tlanin vi\u00f0 hesi b\u00f3k? At hj\u00e1lpa, b\u00fagva \u00fat og ugga kirkjuli\u00f0i\u00f0. \n\n1. Hj\u00e1lpa kirkjuli\u00f0inum at skilja st\u00f8\u00f0una \u00e1 r\u00e6ttan h\u00e1tt. \n\nT\u00ed vi\u00f0v\u00edkjandi l\u00edkist J\u00f3hannesar opinbering mongum \u00f8\u00f0rum b\u00f3kum B\u00edbliurmar, til d\u00f8mis profetunum \u00ed GT og br\u00f8vunum \u00ed NT. Serstakliga \u00ed inngangsor\u00f0unum \u00ed sendibr\u00f8vunum ver\u00f0ur andliga st\u00f8\u00f0an \u00ed kirkjuli\u00f0unum l\u00fdst: Eg kenni...  Eg veit... o.s.fr. Bara at liva eitt heiln\u00e6mt kristnil\u00edv, ger kirkjuli\u00f0i\u00f0 f\u00f8rt fyri at l\u00faka tey kr\u00f8v, sum b\u00ed\u00f0a t\u00ed, og fullgera starv s\u00edtt. \n\n2. B\u00fagva \u00fat kirkjuli\u00f0i\u00f0 at liva fyri Harranum. \n\n\u00cd innganginum ver\u00f0ur sagt, at b\u00f3kin vendir s\u00e6r til t\u00e6narar Jesu Krists , t.e. til teirra, i\u00f0 hoyra honum til og vilja liva fyri honum. Hon skal b\u00fagva teir \u00fat ikki bara at standa stinnar og halda \u00fat, men eisini at ver\u00f0a til signingar, t\u00e1 i\u00f0 \u00f3dnin kemur \u00ed teimum seinastu   d\u00f8gum. \n\n3. Ugga kirkjuli\u00f0i\u00f0 og v\u00edsa, at Guds r\u00edki sigrar. \n\nTa\u00f0 er sagt, at J\u00f3hannesar opinbering hevur ein bo\u00f0skap at bera \u00ed krepput\u00ed\u00f0um. \u00cd t\u00ed\u00f0um, t\u00e1 i\u00f0 fri\u00f0ur og v\u00e6lfer\u00f0 valda, eru tey ikki mong, i\u00f0 lesa hana - i\u00f0 hvussu er ikki mong, sum lesa hana \u00e1 r\u00e6ttan h\u00e1tt. T\u00e1 i\u00f0 kreppur vi\u00f0 st\u00f3rum kollveltingum eru, kemur J\u00f3hannesar opinbering \u00f3varandi f\u00f3lki vi\u00f0. Hon bo\u00f0ar, a) at Gud er \u00ed h\u00e1s\u00e6tinum enn - eisini t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ikki tykist so, og b) at r\u00edki hansara at enda fer at sigra. T\u00ed er J\u00f3hannesar opinbering   fram um alt ugganarb\u00f3k Guds f\u00f3lks.\n\nSundurb\u00fdti\n\nSj\u00f3nir \n\nJ\u00f3hannesar opinbering hevur eina fram\u00far v\u00e6l gj\u00f8gnumhugsa\u00f0a skipan, 7-tali\u00f0 hevur n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a \u00ed henni. B\u00f3kin er \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum um 7 sj\u00f3n\u00edr:\n\n Fyrsta sj\u00f3n\u00edn: Kallanin, sendibr\u00f8vini 1,9-3,22. \n\n Onnur sj\u00f3n\u00edn: Innsiglini 4,1-8,1.\n\n Tri\u00f0ja sj\u00f3n\u00edn: L\u00fa\u00f0rarnir 8,2-11,18.\n\n Fj\u00f3r\u00f0a sj\u00f3n\u00edn: Antikrist 11,19-14,20.\n\n Fimta sj\u00f3n\u00edn: Vrei\u00f0isk\u00e1lirnar 15,1-16,21.\n\n S\u00e6tta sj\u00f3n\u00edn: Fall B\u00e1bylons 17,1-19,10.\n\n Sjeynda sj\u00f3n\u00edn: Fullgeringin 19,11-22,21.\n\nInnihald \n\nHv\u00f8r sj\u00f3n\u00edn er aftur skift sundur \u00ed sjey minni. Hetta s\u00edggja vit grei\u00f0ast \u00ed sendibr\u00f8vunum, innsiglunum, l\u00fa\u00f0runum og vrei\u00f0isk\u00e1lunum. Hesar sj\u00f3nir l\u00fdsa \"ta\u00f0, sum er\", og \"ta\u00f0, sum henda skal eftir hetta\" . T\u00ed hetta innihaldsyv\u00edrliti\u00f0: \n\n1. Inngangur: 1. kap. \n\na) Yvirskift og heilsan (1-8) og b) kallanarsj\u00f3nin (9-20).\n\n2. \"Ta\u00f0, sum er\": 2.-3. kap. \n\nHini sjey sendibr\u00f8vini, har hv\u00f8rt kirkjuli\u00f0 s\u00e6r anna\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur ugga\u00f0 ella revsa\u00f0. Endam\u00e1li\u00f0 er: at b\u00fagva tey \u00fat til afturkomu Harrans.\n\n3. \"Ta\u00f0, sum henda skal eftir hetta\": 4.-22. kap. \n\nB\u00f3kina vi\u00f0 teimum sjey innsiglunum kann bara lambi\u00f0, i\u00f0 drip\u00ed\u00f0 var\u00f0, lata upp. \n\na. Tey sjey innsiglini (6,1-8,1).\n\nb. Teir sjey l\u00fa\u00f0rarnir (8,2-14,20).\n\nc. T\u00e6r sjey vrei\u00f0isk\u00e1lirnar (15,1-19,10).\n\nd. Hin endaligi sigurin (19,11-22,17).\n\n4. Endi: 22,18-21 \n\n\u00cd hesi b\u00f3kini er ikki gj\u00f8rligt at vi\u00f0gera gj\u00f8llari innihaldi\u00f0 \u00ed J\u00f3hannesar opinbering. Vit mugu t\u00ed bara vera n\u00f8gd vi\u00f0 at geva g\u00e6tur eftir: a) n\u00f8krum ey\u00f0kennum, og b) n\u00f8krum ymiskum tulkingarroyndum - i\u00f0 sn\u00fagva seg \u00ed st\u00f3rum um, hv\u00f8rjar \u00e1sko\u00f0anir eru \u00e1 l\u00fdsingarnar \u00ed J\u00f3hannesar opinbering.\n\nSerey\u00f0kenni \n\nJ\u00f3hannesar opinbering hevur henda inngangin: \"Opinbering Jesu Krists\". \u00c1pokal\u00fdptiskar b\u00f3kmentir hava serlig ey\u00f0kenni. D\u00f8mi um \u00e1pokal\u00fdptiskar b\u00f3kmentir eru D\u00e1njalsb\u00f3k og eisini lutv\u00edst Ezekielsb\u00f3k. Annars eru fleiri seinni j\u00f8disk rit d\u00f8mi um hetta, sum til d\u00f8mis tey b\u00e6\u00f0i, i\u00f0 tiki\u00f0 ver\u00f0ur upp eftir \u00ed Judasarbr\u00e6vinum, tey eru Enoksb\u00f3kin og Himnafer\u00f0 M\u00f3sesar. Hesar \u00e1pokal\u00fdptisku b\u00f8kurnar skilja seg \u00ed \u00e1v\u00edsum f\u00f8rum fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum profetiskum b\u00f3kmentum. Ein partur av t\u00ed, i\u00f0 ey\u00f0kennir t\u00e6r, er eisini \u00ed J\u00f3hannesar opinbering.\n\n\u00c1pokal\u00fdpsan \n\n1. Ber d\u00e1m av hinum sjey miklu sj\u00f3nunum.\n\n2. Tekst n\u00f3gv vi\u00f0 framt\u00ed\u00f0ina - men tveir kapitlar \u00ed J\u00f3hannesar opinbering eru um ta\u00f0, sum er, hinir kapitlarn\u00edr l\u00fdsa ta\u00f0, sum br\u00e1tt skal henda.\n\n3. N\u00fdtir mong \u00edmyndarlig t\u00f8l, 3-tali\u00f0 er tal Guds ,4-tali\u00f0 er skapanar tali\u00f0, sbrt. teimum f\u00fdra livandi verunum framman fyri h\u00e1s\u00e6tinum , manna\u00e6tt\u00edn \u00ed f\u00fdra: tj\u00f3\u00f0irnar, \u00e6ttargreinirnar, tungum\u00e1lini, f\u00f3lkasl\u00f8g\u00edni , n\u00e1tt\u00faran \u00ed f\u00fdra: himmal, j\u00f8r\u00f0, hav og \u00e1ir ; 6-tali\u00f0 serstakan t\u00fddning, t\u00e1 i\u00f0 talan er um m\u00f3tst\u00f8\u00f0una m\u00f3ti Gudi. B\u00e1bylon ver\u00f0ur nevndur 6 fer\u00f0ir, drekin 12 fer\u00f0ir (2 fer\u00f0ir 6), og dj\u00f3ri\u00f0 36 fer\u00f0ir (6 fer\u00f0ir 6), og tal dj\u00f3rsins er 666. 7-tali\u00f0 er \u00e1 serstakan h\u00e1tt heilagt tal. Ta\u00f0 sigur fr\u00e1 vi\u00f0urskiftunum \u00edmillum Gud og skapning hansara (3 fer\u00f0ir 4), sbrt. samansetingini. 10-tali\u00f0 er tal fullkomuleikans og fyllunar , og at enda 12-tali\u00f0, i\u00f0 er tal \u00cdsraels og kirkjuli\u00f0sins (sbrt. teimum 12 \u00e6ttunum og teimum 12 \u00e1postlunum) og her \u00ed J\u00f3hannesar opinbering 12 grundarsteinar \u00ed t\u00ed n\u00fdggja Jer\u00fasalem , teir 24 elstu frammi fyri h\u00e1s\u00e6tinum (2 fer\u00f0ir 12)  og teir 144.000 innsigla\u00f0u (12 fer\u00f0ir 12 000). \n\n4. N\u00fdtir fj\u00f8lbroyttar \u00edmyndir og myndir. \u00cd J\u00f3hannesar opinbering ver\u00f0ur tala\u00f0 um: stj\u00f8rnur, lj\u00f3sastakar, eld, horn, eygu, roykilsi, lambi\u00f0, leyvuna o.s.fr. Naktar av hesum myndum skilja vit best eftir GT, sum er \u00f3gvuliga t\u00fddn\u00edngarmiki\u00f0 sum grundarlag undir J\u00f3hannesar opinbering. \n\n5. Einglar millumgongumenn. Teir hava n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a \u00ed teimum tilbur\u00f0um, l\u00fdstir ver\u00f0a. Ta\u00f0 er t\u00ed ein \u00f3metaliga r\u00edkur og mangan fremmandur heimur, i\u00f0 liggur fyri okkum \u00ed hesi b\u00f3k. Ofta ver\u00f0ur dentur lagdur \u00e1, at okkurt \"var l\u00edkt\" og \"var sum\", i\u00f0 gevur \u00e1bending um, at hetta skal ver\u00f0a sum \u00edmyndir, og ein veruleiki b\u00fdr undir. Men hvussu skal so hetta ver\u00f0a tulka\u00f0? Ja, hetta hava veri\u00f0 n\u00f3gvar \u00e1sko\u00f0an\u00edr \u00e1. Ta\u00f0 vi\u00f0v\u00edkur ikki bara einst\u00f8kum staklei\u00f0um, men eisini - og fram um alt - hv\u00f8rja \u00e1sko\u00f0an vit sum heild skulu hava \u00e1 J\u00f3hannesar opinbering.\n\nTulkan \n\nT\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 er at tulka J\u00f3hannesar opinbering sum heild, eru tr\u00fd a\u00f0alevni . \n\n1. Tann t\u00ed\u00f0ars\u00f8guliga tulkanin. \n\nSamb\u00e6rt hesi tulkan v\u00edsir b\u00f3kin als ikki til eina fjara framt\u00ed\u00f0, men l\u00fdsir st\u00f8\u00f0una, t\u00e1 i\u00f0 b\u00f3kin var\u00f0 skriva\u00f0. Ver\u00f0ur samt\u00ed\u00f0 J\u00f3hannesar \u00f8lla kanna\u00f0, kanngrei\u00f0i ver\u00f0a fingin \u00e1, hvat J\u00f3hannesar opinbering v\u00edsir til. \n\n2. Tann kirkjus\u00f8guliga tulkanin. \n\nHon hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at vit hava fyri okkum sp\u00e1d\u00f3mar um t\u00e6r t\u00fddningarmestu hendingarnar \u00ed kirkjus\u00f8guni fr\u00e1 d\u00f8gum J\u00f3hannesar og alt at endat\u00ed\u00f0unum. Talan er t\u00ed um eitt sp\u00e1d\u00f3msyvirlit yvir innara og ytra skap kirkjunnar. Menn halda seg til d\u00f8mis kenna aftur ymsar partar \u00ed kirkjus\u00f8guni, t\u00e1 i\u00f0 lisi\u00f0 ver\u00f0ur um hini sjey kirkjuli\u00f0ini o.s.fr.\n\n3. Tann eskatol\u00f3giska tulkanin. \n\nSamb\u00e6rt hesi tulkan er J\u00f3hannesar opinbering ein sp\u00e1d\u00f3mur um kirkjuli\u00f0sins seinastu dagar og Guds r\u00edkis fullgering. Henda \u00e1sko\u00f0anin var vanlig \u00ed fyrstu d\u00f8gum kristind\u00f3msins. Hon er eisini hin best grundgivna. Hon talar eisini til okkara um, hvat s\u00ed\u00f0an skal henda.\n\nKeldur \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "18200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dannii%20Minogue", "title": "Dannii Minogue", "text": "Dannii Minogue (f\u00f8dd 20. oktober 1971 \u00ed Melbourne \u00ed Avstralia) er ein avstalsk songkvinna, sangskrivari, sj\u00f3nleikari, X-factor d\u00f3mari og kl\u00e6dna sni\u00f0gevi. Hon var\u00f0 av upprunaliga nevnd Danielle Jane Minogue. Hon hevur havt fleiri leiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um. Longu me\u00f0an hon var barn, h\u00f8vdu hon og systir hennara, Kylie Minogue, eina t\u00f3nleikasj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1980-\u00e1runum.\n\n\u00datg\u00e1vur \nLove and Kisses (1990)\nGet into You (1993)\nGirl (1997)\nThe Singles (1998)\nThe Remixes (1999)\nNeon Nights (2003)\nThe Hits & Beyond (2006)\nClub Disco (2007)\nUnleashed (2007)\nThe Early Years (2008)\nThe 1995 Sessions (2009)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Dannii Minogue\n\nAvstralskir t\u00f3nleikarar\nAvstralskir sj\u00f3nleikarar\nAvstralskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nX Factor"}
{"id": "18201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%ADn%20j%C3%B3lab%C3%B3k", "title": "M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k", "text": "M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k er ein barna- ungd\u00f3ms- og familjub\u00f3k, sum B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags gevur \u00fat \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0 \u00e1\u00f0renn j\u00f3l. M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k inniheldur n\u00fdtt f\u00f8royskt tilfar og tilfar sum er umsett \u00far \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1956, og l\u00edka s\u00ed\u00f0an er M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k komin \u00fat einfer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0. S\u00ed\u00f0an 2004 hevur M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k havt har\u00f0a permu og veri\u00f0 meira litf\u00f8gur, hon er myndpr\u00fddd av ungum f\u00f8royskum listaf\u00f3lkum. Ta\u00f0 er fleiri av f\u00f8roysku rith\u00f8vundunum, sum hava givi\u00f0 fyrstu s\u00f8guna ella yrkingina \u00fat \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k.\n\nM\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2012 \n\u00cd 2012 eru ta\u00f0 hesi listaf\u00f3lkini, i\u00f0 myndpr\u00fd\u00f0a M\u00edna j\u00f3lab\u00f3k: Solveig Hansen, Edward Fugl\u00f8, Milja Hanusard\u00f3ttir, Marjun Reginsd\u00f3ttir, Allan Korsager Davidsen, Herdis Jakobsen og J\u00f3hanna av Steinum. B\u00f3kin er gj\u00f8rd sum ein j\u00f3lakalendari, solei\u00f0is at ein s\u00f8ga ella eitt \u00edtriv er til hv\u00f8nn dagin fram til j\u00f3laaftan. S\u00f8gurnar eru ellivu \u00ed tali. Tey, i\u00f0 hava skriva\u00f0 s\u00f8gurnar eru: S\u00e1mal Soll,T\u00f3runn Karina Henriksen, Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0, S\u00f3lr\u00fan Michelsen, Mina Reinert, Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen, Halld\u00f3ra Dam, Elsa Bergitta Petersen, Ella Smith Clementsen, Steint\u00f3r Rasmussen og Armgar\u00f0 Arge. Harumframt eru nakrar yrkingar eftir Alexanduri Kristiansen.\n\nM\u00edn j\u00f3lab\u00f3k 2010 \n\u00cd 2010 var ta\u00f0 Janus av H\u00fasgar\u00f0i, i\u00f0 hev\u00f0i myndpr\u00fdtt M\u00edna j\u00f3lab\u00f3k. Ritstj\u00f3rar ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 v\u00f3ru Turi\u00f0 Kj\u00f8lbro og Beinta Johannesen.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "18205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20svimjing%20%C3%A1%20stuttgeil%202012", "title": "HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil 2012", "text": "11. HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil var hildi\u00f0 \u00ed Istanbul, Turkaland hin 12\u201316 desember 2012. USA vann kappingina vi\u00f0 27 hei\u00f0ursmerkjum, harav 11 gull, 8 silvur og 8 bronsu. F\u00f8royar lutt\u00f3k vi\u00f0 2 svimjarum: P\u00e1l Joensen og Birita Debes. Fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8guni, eydna\u00f0ist ta\u00f0 einum f\u00f8royingi at vinna eitt hei\u00f0ursmerki \u00ed einari st\u00f3rari altj\u00f3\u00f0a \u00edtr\u00f3ttargrein. P\u00e1l Joensen vann nevniliga silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed og skriva\u00f0i harvi\u00f0 f\u00f8royska \u00edtr\u00f3ttars\u00f8gu. Upprunaliga vann hann eitt bronsuhei\u00f0ursmerki, men hetta bleiv broytt \u00ed juni 2013, t\u00e1 FINA dopingnevndin t\u00f3k avger\u00f0 \u00ed einum m\u00e1li um danan, Mads Gl\u00e6sner, sum v\u00edsti seg at hava br\u00fakt eitt \u00f3l\u00f3gligt evni. Samb\u00e6rt Mads var hetta ikki vi\u00f0 vilja, hann hev\u00f0i br\u00fakt eitt Vicks n\u00e6sasprei m\u00f3ti fork\u00f8lilsi, og visti ikki, at ta\u00f0 var ta\u00f0 amerikanska slagi\u00f0 hann hev\u00f0i fingi\u00f0 fatur \u00e1, og ta\u00f0 er hetta slagi\u00f0 i\u00f0 innihelt \u00f3l\u00f3gliga evni\u00f0 Levmetamfetamine. F\u00f8royar kom \u00e1 hei\u00f0ursmerkja talvuna \u00e1 23. pl\u00e1ssi (\u00e1\u00f0renn doping d\u00f8mingina hj\u00e1 Mads var F\u00f8royar \u00e1 einum deildum 24. pl\u00e1ssi saman vi\u00f0 Kekkia og Trinidad/Tobago). Danmark kl\u00e1ra\u00f0i seg sera v\u00e6l \u00ed hesi kapping og enda\u00f0i upprunaliga \u00e1 einum fj\u00f3r\u00f0a pl\u00e1ssi vi\u00f0 3 gull hei\u00f0ursmerkjum, harav vann Mads Gl\u00e6sner eitt gull hei\u00f0ursmerki \u00ed j\u00fast somu kapping, sum P\u00e1l vann s\u00edna bronsu (sum seinni bleiv til silvur) \u00ed, men sum nevnt, so mistu danir hetta gull hei\u00f0ursmerki\u00f0 umframt eitt bronsuhei\u00f0ursmerki\u00f0, sum Mads hev\u00f0i vunni\u00f0 \u00ed 400 m fr\u00ed, og enda\u00f0u s\u00ed\u00f0an \u00e1 6. pl\u00e1ssi.\n\nHei\u00f0ursmerkja b\u00fdti\u00f0\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\nKappingar \u00farslit\n\nSvimjikappingar\nF\u00f8royar \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjikappingum\nHM \u00ed Svimjing\n2012 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "18208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drassows%20Legat", "title": "Drassows Legat", "text": "Drassows Legat er heiti\u00f0 \u00e1 einum donskum legati\u00f0 ella g\u00e1vug\u00f3\u00f0si, sum ver\u00f0ur lati\u00f0 einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 \u00ed juni/juli. G\u00e1vug\u00f3\u00f0si\u00f0 ver\u00f0ur eisini nevnt Dansk Forfatterforenings Fredspris. Legati\u00f0 stavar fr\u00e1 pengum eftir Frode Richardt Drassow, sum anda\u00f0ist \u00ed 1987. Pengarnir ver\u00f0a n\u00fdttir til \u00e1rlig g\u00e1vug\u00f3\u00f0s til rith\u00f8vundar, sum vi\u00f0 teirra skaldskapi geva \u00edbl\u00e1stur til st\u00f8rri fatan av hugskotum um fri\u00f0.\n\nListi yvir tey i\u00f0 hava m\u00f3ttiki\u00f0 Drassows g\u00e1vug\u00f3\u00f0si\u00f0\n\nKeldur \n\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nDanskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "18219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlotte%27s%20Web%20%281973%20filmur%29", "title": "Charlotte's Web (1973 filmur)", "text": "Charlotte's Web (danskt heiti: Charlottes tryllespind) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1973, framleiddur av Hanna-Barbera Productions og Sagittarius Productions. Filmurin byggir \u00e1 barnab\u00f3kina vi\u00f0 sama heiti, sum E. B. White hevur skriva\u00f0 \u00ed 1952. Eins og b\u00f3kin, sn\u00fdr teknifilmurin seg um gr\u00edsin Wilbur (\u00ed donsku versj\u00f3nini: George), sum ver\u00f0ur bjarga\u00f0ur fr\u00e1 at ver\u00f0a slakta\u00f0ur. Ta\u00f0 var tann kl\u00f3ki eiturkoppurin, Charlotte (\u00ed donsku versj\u00f3nini: Tina), i\u00f0 bjarga\u00f0i honum. \u00cd 2003 kom ein beinlei\u00f0is-til-video framhaldsfilmur, Charlotte's Web 2: Wilbur's Great Adventure (danskt heiti: Willys Store Eventyr - Grisen, der fik lov at leve 2).\n\nS\u00f8gugongd\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "18220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Planet%20Awards%202012", "title": "Planet Awards 2012", "text": "Planet Awards 2012 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 28. desember 2011. Planet Awards er eitt afturvendandi t\u00f3nleikatiltak \u00ed F\u00f8royum, sum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 skipar fyri til tess at hei\u00f0ra f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum. Vinnararnir vera funnir vi\u00f0 sms atkv\u00f8\u00f0um fr\u00e1 \u00f8llum sum hava \u00e1huga fyri at atkv\u00f8\u00f0a.\n\nVinnarar av Planet Awards 2012 \nHamfer\u00f0 - \u00c1rsins b\u00f3lkur\nEiv\u00f8r - \u00c1rsins einstaklingur\nHans Andrias Jacobsen - \u00c1rsins n\u00fdggja t\u00f3nleikanavn\nFinnur Koba - \u00c1rsins sangari\nEiv\u00f8r - \u00c1rsins songkvinna\nEiv\u00f8r - \u00c1rsins \u00fatg\u00e1va er Room\nAll in vi\u00f0 sanginum Vanja - \u00c1rsins sangur (sangurin hj\u00e1 J\u00e1kup Eli Joensen, sum eisini var \u00e1rsins sangur \u00ed 2011)\nRobert Mc Birnie fekk \u00e1rsins her\u00f0aklapp\n\nTey tilnevndu 2012\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur \nHamfer\u00f0\nFrodi & The Pink Slips\n200\nT\u00fdr\nDivaz\n\n\u00c1rsins einstaklingur \nStanley Samuelsen\nHanus G. Johansen\nH\u00f8gni Lisberg\nEiv\u00f8r\nTeitur\n\n\u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur \nSakaris\nUrbanus\nSveinur Gaard Olsen\nHans Andrias\nKristel Lisberg\n\n\u00c1rsins sangari \nTeitur\nFinnur Koba\nMarius Ziska\nH\u00f8gni Lisberg\nFr\u00f3\u00f0i Hansen\n\n\u00c1rsins songkvinna \nEiv\u00f8r\nGreta Svabo Bech\nL\u00edv N\u00e6s\nEvi Tausen\nKristina B\u00e6rendsen\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \nH\u00f8gni Lisberg - Con Man\nEiv\u00f8r \u2013 Room\nSanganna Veingir - M.C. Restorff\nFrodi & The Pink Slips - The Mouse\n200 \u2013 Vendetta\n\n\u00c1rsins sangur \nAll In \u2013 Vanja\nSignar \u00ed Homrum \u2013 M\u00edn skattur\nEiv\u00f8r \u2013 Rain\nDynamitt \u2013 Hv\u00ed gongur Tom alt\u00ed\u00f0 skid\n200 \u2013 Vi\u00f0 love skulu vit land byggja\n\nS\u00ed eisini \nPlanet Awards 2011\nPlanet Awards 2010\n\nKeldur \n\nPlanet Awards\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\n2012"}
{"id": "18221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danish%20Music%20Awards%202009", "title": "Danish Music Awards 2009", "text": "Danish Music Awards 2009 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Glassalinum \u00ed Tivoli \u00ed Keypmannahavn leygardagin hin 28. februar 2009. Vertur var Anders Breinholt. Hetta var fyrsta fer\u00f0in s\u00ed\u00f0an \u00e1r 2000, at t\u00f3nleikatiltaki\u00f0 ikki var\u00f0 v\u00edst beinlei\u00f0is \u00e1 nakrari dankari sj\u00f3nvarpsr\u00e1s. Tveir f\u00f8royingar vunnu hei\u00f0ursl\u00f8nir \u00e1 Danish Music Awards 2009, Teitur vann vi\u00f0 fl\u00f8gu s\u00edni The Singer, sum var kosin \u00c1rsins danska singer/songwriter \u00fatg\u00e1va. Lizzie (Ann Elisabeth Berg) vann eina hei\u00f0ursl\u00f8n \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins danska hitt, ta\u00f0 vann hon vi\u00f0 sanginum Ramt i natten.\n\nFramf\u00f8rslur \u00e1 Danish Music Award 2009 \nHesi h\u00f8vdu framf\u00f8rslur \u00e1 Danish Music Award 2009:\n Sys Bjerre \u2013 \"Sandpapir\" og \"Pik\"\n Peter Sommer \u2013 \"Til rotterne, til kragerne, til hundene\" og \"Chancetur\"\n Mike Sheridan \u2013 \"Krisehj\u00e6lp\" (featuring Nicolaj Rasted), \"Too Close\" (featuring Mads Langer) og \"Fact-Fiction\" (featuring Mads Langer).\n VETO \u2013 \"Blackout\" og \"You Say Yes, I Say Yes\"\n Balstyrko \u2013 \"Intet stopper helt\" og \"Jagten paa noget\"\n Love Shop \u2013 \"Alle har en dr\u00f8m at befri\", \"Love Goes On Forever\" og \"Kr\u00e6mmersj\u00e6l\"\n\nHei\u00f0url\u00f8nir v\u00f3ru latnar \u00ed 22 b\u00f3lkum \u2013 av hesum v\u00f3ru \u00e1tta ymiskar t\u00f3nleikasl\u00f8g fr\u00e1 barna\u00fatg\u00e1vum til electronica. Danish Music Awards 2009 umfatar \u00ed alt 89 tilnevningar b\u00fdttar \u00edmillum 52 ymisk t\u00f3nleikan\u00f8vn. Meira enn 46 prosent av teimum tilnevndu t\u00f3nleikan\u00f8vnunum v\u00f3ru kvinnur ella hava kvinnur sum frontfigurar. Ein fj\u00f3r\u00f0ingur av teimum tilnevndu v\u00f3ru n\u00fdggj n\u00f8vn.\n\nKeldur \n\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nT\u00f3nleikur\n\nen:Danish Music Awards#2009"}
{"id": "18222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ebba%20Hentze", "title": "Ebba Hentze", "text": "Ebba Hentze (f\u00f8dd 25. september 1930, dey\u00f0 20. mai 2015 \u00ed Havn) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, barnab\u00f3kah\u00f8vundur, skald, t\u00fd\u00f0ari og umm\u00e6lari. Hon fekk Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s \u00ed 1984, Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed 2006 og Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins \u00ed 2008. Ebba hevur b\u00e6\u00f0i skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum og donskum. Me\u00f0an hon b\u00fa\u00f0i \u00ed Danmark skriva\u00f0i hon mest \u00e1 donskum. Hon er \u00e6ttleidd til F\u00f8roya og vaks upp \u00e1 Tv\u00f8royri. Foreldur hennara v\u00f3ru Peter Christian Pauli Hentze (1891-1971), keypma\u00f0ur, av Sandi, og Olivia Sophie Skaalum (1888-1976) \u00far Hvalba. Ebba f\u00f3r sum ung ni\u00f0ur til Danmarkar, har hon t\u00f3k studentspr\u00f3gv fr\u00e1 Statens Kursus \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1950. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hon at lesa m\u00e1l og b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i \u00e1 K\u00f8benhavns Universiteti. Hon fekk n\u00e1msstyrk til lestur vi\u00f0 Uppsala Universitet \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og til universitetini \u00ed Wien, Rom og Sorbonne \u00ed 1950-unum. Ebba arbeiddi eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fyri danska bla\u00f0i\u00f0 Politiken, har hon var forlagsr\u00e1\u00f0gevi, hon hevur eisini veri\u00f0 b\u00f3kmentakonsulentur \u00e1 Gyldendal. S\u00f8gur hennara eru blivnar lisnar \u00ed Danmarks Radio og Sveriges Radio. Hon skriva\u00f0i fleiri stutts\u00f8gur m.a. til Politikens Magasin. Ta\u00f0 fyrsta sum kom \u00e1 prent hj\u00e1 Ebbu var ein yrking, sum kom \u00ed danska t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Hvedekorn, ta\u00f0 var \u00ed 1953. Ebba arbeiddi freelance \u00ed donskum, f\u00f8royskum og svenskum \u00fatvarpi. Hon flutti aftur til F\u00f8roya seinast \u00ed 1970-\u00e1runum og fekk ein t\u00fd\u00f0andi leiklut millum rith\u00f8vundar \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1985 gav hon eitt t\u00fd\u00f0andi \u00edkast til f\u00f8royskar kvinnub\u00f3kmentir vi\u00f0 prosayrkingini Kata, ein seinka\u00f0ur nekrologur. Yrkingin l\u00fdsir eina kvinnu, sum gevur upp dreymar s\u00ednar um at f\u00e1a s\u00e6r eina \u00fatb\u00fagving, t\u00ed hon m\u00e1 taka s\u00e6r av yngru systkjunum, sum eru blivnir m\u00f3\u00f0urloysingar. Ebba hevur umsett n\u00f3gvar b\u00f8kur til danskt m\u00e1l \u00far enskum, t\u00fdskum, svenskum og f\u00f8royskum, eitt n\u00fa hevur hon t\u00fdtt svenskar krimiskalds\u00f8gur eftir  Sj\u00f6wall og Wahl\u00f6\u00f6 til danskt og yrkingar eftir Edith S\u00f6dergran \u00far finskum til f\u00f8royskt. Hon gj\u00f8rdi eitt st\u00f3rt arbei\u00f0i vi\u00f0 at t\u00fd\u00f0a f\u00f8royskar b\u00f8kur til danskt. Hon hevur umsett b\u00f8kur hj\u00e1 fleiri f\u00f8royskum rith\u00f8vundum, ikki minst b\u00f8kur hj\u00e1 J\u00f3anes Nielsen. Ebba var eitt skifti limur \u00ed nevndini, sum ger tilm\u00e6li til nor\u00f0urlendsku b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nina. Eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 var hon varalimur Rith\u00f8vundafelagsins \u00ed M\u00e1lnevndini.\n\nB\u00f3kmentir \u00ed \u00farvali\n\nBarnab\u00f8kur \n\nAntonia og Morgenstjernen, 1981, barnab\u00f3k\nAntonia midt i det hele, 1982, barnab\u00f3k - B\u00e1\u00f0ar b\u00f8kurnar um Antoniu eru skriva\u00f0ar \u00e1 donskum, t\u00fdddar til f\u00f8royskt, norskt og svenskt, og eru eisini komnar \u00fat \u00ed Hollandi og Belgia. Lisnar \u00ed finska, svenska, norska og \u00edslendska \u00fatvarpinum. \nBj\u00f8rns s\u00f8n, 1983, barnab\u00f3k (s\u00f8gan byggir \u00e1 eitt sagn \u00far Hvalba, ha\u00f0ani m\u00f3\u00f0ir Ebbu kom)\nMia, sk\u00falagenta \u00ed Havn, 1987, barnab\u00f3k\nGulleyga\u00f0, 1992, barnab\u00f3k\n\nStutts\u00f8gur \nJuli, 1986, \u00ed Br\u00e1\n\nYrkingar \nKata, ein seinka\u00f0ur nekrologur, 1984 \u00ed Br\u00e1 nr. 5 Er eisini \u00fatgivin \u00ed f\u00f8roysku sk\u00falab\u00f3kini Les 2, sum er til framhaldsdeildina.\n\nT\u00fd\u00f0ingar av f\u00f8royskum b\u00f3kum til danskt \n\nB\u00f8lgerne leger p\u00e5 stranden (Jens Pauli Heinesen), Gyldendal, 1980. \nLivets Sommer (skalds\u00f8ga hj\u00e1 Oddv\u00f8r Johansen), Forlaget Vindrose, 1982. \nMed Edgar Allan Poe i Solhavn. Husets Forlag, 1984. (Eitt \u00farval av stutts\u00f8gum, 12 \u00ed tali, hj\u00e1 Hanus Andreassen) \nLigesom, 1986, (yrkingasavn eftir R\u00f3a Paturssyni, sum vann Nor\u00f0urlanda hei\u00f0ursl\u00f8nina), upprunaheiti\u00f0: L\u00edkasum\nSaltet i dampende middagsgryder, 1988 (yrkingar eftir J\u00f3anes Nielsen), Vindrose, Ebba Hentze gj\u00f8rdi eitt \u00farval av yrkingum \u00far hansara fyrstu s\u00f8vnum og umsetti tey til danskt.\nF\u00e6r\u00f8hesten, 1990 (barnab\u00f3k, myndab\u00f3k, eftir \u00d3lavur Michelsen)\nGummist\u00f8vler er de eneste tempels\u00f8jler vi ejer p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne, 1992 (skalds\u00f8ga eftir J\u00f3anes Nielsen) og digtsamlingerne. Upprunaheiti\u00f0: Gummistivlarnir eru t\u00e6r einastu tempuls\u00falurnar sum vit eiga \u00ed F\u00f8royum \nKirkerne p\u00e5 havets bund, 1994, (yrkingar eftir J\u00f3anes Nielsen). Upprunaheiti\u00f0: Kirkjurnar \u00e1 havsins botni \nGr\u00e5 oktober, 1995 (krimiskalds\u00f8ga eftir J\u00f3gvan Isaksen) Upprunaheiti\u00f0: Gr\u00e1ur oktober\nSting, 1998, (yrkingar eftir J\u00f3anes Nielsen). Upprunaheiti\u00f0: Pentur\n I morgen er der atter en dag (skalds\u00f8ga hj\u00e1 Oddv\u00f8r Johansen) - var\u00f0 tilnevnd til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyrst \u00ed 2000, men s\u00ed\u00f0an var\u00f0 ta\u00f0 \u00fatsett til 2001. B\u00f3kin er ikki \u00fatkomin \u00ed Danmark enn.\nBlodpr\u00f8ver, 2003 (yrkingar eftir T\u00f3roddi Poulsen)\nHedder noget land weekend?, 2005 (sj\u00f3nleikur eftir J\u00f3anes Nielsen)\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir, g\u00e1vug\u00f3\u00f0s o.a. \n\nBarnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s \u00ed 1984 \nDrassows Legat \u00ed 1992\nLachmannska Priset \u00ed 2002\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed 2006\nMentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins \u00ed 2008\nS\u00f8mdarg\u00e1va landsins 2012, sum er ein \u00e1rlig upph\u00e6dd \u00e1 20.000 kr. restina av l\u00edvinum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar"}
{"id": "18224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leila%20Solmunde", "title": "Leila Solmunde", "text": "Leila Solmunde (f\u00f8dd 5. februar 1962 \u00ed Trongisv\u00e1gi, dey\u00f0 10. mars 2012 \u00ed T\u00f3rshavn) var forkvinna \u00ed  Giktafelag F\u00f8roya  \u00ed 16 \u00e1r, og somulei\u00f0is \u00ed MBF \u00ed 8 \u00e1r. Eisini var hon nevndarlimur \u00ed Dugna \u00ed 8 \u00e1r. Sum 18-\u00e1ra gomul fekk hon sta\u00f0fest li\u00f0agikt, sum gj\u00f8rdi, at hon kom at vera bundin at koyrist\u00f3li st\u00f3ran part av l\u00edvinum. Hon var sera virkin og vird fyri s\u00edtt arbei\u00f0i \u00e1 handikapp-politiska \u00f8kinum. Leila anda\u00f0ist br\u00e1dliga av sj\u00faku 10. mars 2012 bert 50 \u00e1ra gomul. Til j\u00f3la 2012 fekk hon posthumt k\u00e6rleiksk\u00faluna 2012 fr\u00e1 Dugna. Karin Kj\u00f8lbro handa\u00f0i k\u00e6rleiksk\u00faluna til Mourits, sum er einkjuma\u00f0ur eftir Leilu, og helt eina r\u00f8\u00f0u. M.a. sitera\u00f0i Karin Leilu fyri at siga:  \"Eg vil ta\u00f0 eg kann, og eg kann, ta\u00f0 eg vil.\" Leila var ikki ein i\u00f0 l\u00e6t breki\u00f0 for\u00f0a s\u00e6r. Hon var virkin og fer\u00f0a\u00f0ist b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. Hon skriva\u00f0i \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u s\u00ednari: \"M\u00edtt brek er ongin for\u00f0ing fyri at nj\u00f3ta l\u00edvi\u00f0\".\n\nFamilja \nForeldur: J\u00f8rleif Solmunde \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i og Palma Solmunde, f\u00f8dd Mortensen \u00far Trongisv\u00e1gi. Leila giftist Mourits Simonsen \u00far Fuglafir\u00f0i, hann er sonur Esmar Simonsen, sum er \u00e6tta\u00f0ur av Kirkju og Margrethu Simonsen, f\u00f8dd Jacobsen \u00e6tta\u00f0 av Vatnsoyrum. Tey b\u00fasettur \u00e1 Kambsdali og fingu \u00ed 1983 sonin Paula, sum var einasta barn teirra. Ein julimorgun \u00ed 2001 v\u00f3ru tey \u00fati fyri t\u00ed st\u00f3ru sorg at missa einasta barn teirra, t\u00e1 Pauli doy\u00f0i \u00ed fer\u00f0sluvanlukku.\n\n\u00datb\u00fagving \n\n 1979 - T\u00f3k realsk\u00falapr\u00f3gv\n 1982 - Handilssk\u00falapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala\n Tiki\u00f0 einstakar greinar \u00e1 HH og HF\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nLeilasolmunde.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nAndl\u00e1t \u00ed 2012\nF\u00f8royingar\nF\u00f8royskar kvinnur"}
{"id": "18225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A6rleiksk%C3%BAlan", "title": "K\u00e6rleiksk\u00falan", "text": "K\u00e6rleiksk\u00falan er j\u00f3lapr\u00fd\u00f0i, sum Dugni letur gera til j\u00f3la hv\u00f8rt \u00e1r. Ta\u00f0 eru skiftandi f\u00f8roysk listaf\u00f3lk, sum pr\u00fd\u00f0a k\u00faluna, sum ver\u00f0ur seld \u00ed avmarka\u00f0ari n\u00f8gd. S\u00fambolskt ver\u00f0ur k\u00falan ogna\u00f0 onkrum, sum hevur serligan hei\u00f0ur uppibornan fyri arbei\u00f0i \u00e1 handikapppolitiska \u00f8kinum. Allur \u00e1g\u00f3\u00f0i av s\u00f8luni fer til mennandi virksemi hj\u00e1 Dugna.\n\n 2009 - Tr\u00f3ndur Paturson, listama\u00f0ur, hevur pr\u00fdtt k\u00faluna. Handa\u00f0 fyrit\u00f8kuni Kemilux fyri at s\u00fdna sosiala \u00e1byrgd og seta f\u00f3lk \u00ed starv vi\u00f0 skerdum f\u00f8rleika. \n 2010 - Sigrun Gunnarsd\u00f3ttir, listakvinna, hevur pr\u00fdtt k\u00faluna. Snorri Brend, bla\u00f0ma\u00f0ur, fekk fyrsa eintaki\u00f0 fyri jaligu bla\u00f0greinar s\u00ednar um f\u00f3lk vi\u00f0 breki \u00ed Sosialinum og fyri at megna at l\u00fdst f\u00f8rleikar og styrkir hj\u00e1 f\u00f3lki vi\u00f0 breki sum eitt tilfeingi \u00ed samfelagnum. \n 2012 - Hansina Iversen, listakvinna, hevur pr\u00fdtt k\u00faluna, sum var\u00f0 handa\u00f0 fyrit\u00f8kuni Munin fyri g\u00f3\u00f0an vilja og \u00eddni at r\u00fama f\u00f3lki, i\u00f0 bera brek. Munin er ein vir\u00f0ilig fyrimynd, t\u00ed hon v\u00edsir, hvussu ein fyrit\u00f8ka \u00e1 ein g\u00f3\u00f0an og uppbyggjandi h\u00e1tt kann f\u00e1a f\u00f3lk vi\u00f0 arbei\u00f0starni at geva s\u00edna arbei\u00f0smegi til f\u00f8royska samfelagi\u00f0.\n 2012 - Zakaris Heinesen, listama\u00f0ur, hevur pr\u00fdtt k\u00faluna. Ogna\u00f0 Leilu Solmunde - posthumt - fyri ta l\u00edvsj\u00e1ttandi v\u00f3n, hon gav \u00f8llum, i\u00f0 bera brek. Leila Solmunde var forkvinna \u00ed Meginfelag teirra Breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum \u00ed 8 \u00e1r og sat \u00ed st\u00fdrinum hj\u00e1 Dugna \u00ed 8 \u00e1r, \u00ed b\u00e1\u00f0um f\u00f8rum til hon anda\u00f0ist 10. mars \u00ed \u00e1r. Mourits Simonsen, ma\u00f0ur Leilu, t\u00f3k m\u00f3ti K\u00e6rleiksk\u00faluni 2012.\n 2013 - Edward Fugl\u00f8 hevur sni\u00f0givi\u00f0 og signera\u00f0 f\u00f8roysku K\u00e6rleiksk\u00faluna 2013, sum hann hevur givi\u00f0 heiti\u00f0 \"Men st\u00f8rstur er K\u00e6rleikin\". \u00c1 K\u00e6rleiksk\u00faluni eru egg, ein k\u00e6rleikans frukt og \u00ed k\u00faluni er ein hv\u00edtur fj\u00f8\u00f0ur - kanska \u00far Amor's veingjum. Fyrstu tvey eint\u00f8kini av K\u00e6rleiksk\u00faluni 2013 v\u00f3r\u00f0u handa\u00f0 Brennist\u00f8\u00f0ini \u00e1 Hjalla og IRF.\n 2014 - Astrid Andreasen hevur sni\u00f0givi\u00f0 og signera\u00f0 f\u00f8roysku K\u00e6rleiksk\u00faluna 2014, sum hon hevur givi\u00f0 heiti\u00f0 \u201cM\u00f3\u00f0urk\u00e6rleiki\u201d. Fyrsta eintaki av K\u00e6rleiksk\u00faluni 2014 var\u00f0 handa\u00f0 Anne-Karin Kjeld, forkvinnu \u00ed Felagnum fyri lesi- og skriviveik, k\u00e6rleiksk\u00falan var\u00f0 handa\u00f0 henni sum takk fyri hennara \u00f3troyttiliga og \u00e1haldandi arbei\u00f0i at hj\u00e1lpa og stu\u00f0la teimum, i\u00f0 hava lesi- og skrivitrupulleikar. K\u00e6rleiksk\u00falan 2014 v\u00edsir ein lunda vi\u00f0 s\u00edni pisu.\n 2015 - Astri Luihn hevur sni\u00f0givi\u00f0 og signera\u00f0 f\u00f8roysku K\u00e6rleiksk\u00faluna 2015. \"Vinalag er k\u00e6rleiki\" er heiti\u00f0 \u00e1 k\u00faluni, sum hevur ein ring av lomvigum sitandi \u00e1 eini r\u00f3k, runt um k\u00faluna. Fyrsta eintaki av K\u00e6rleiksk\u00faluni 2015 var\u00f0 handa\u00f0 felagnum Smyril Line fyri at vera fyrsta fer\u00f0askrivstovan uttanlands, sum er vi\u00f0 \u00ed samstarvinum um Fylgjarakorti\u00f0.\n 2016 - Ey\u00f0un av Reyni hevur sni\u00f0givi\u00f0 og signera\u00f0 f\u00f8roysku K\u00e6rleiksk\u00faluna 2016. Margretha N\u00e6s fekk fyrstu k\u00e6rleiksk\u00faluna og var\u00f0 hei\u00f0ra\u00f0 fyri s\u00edtt arbei\u00f0i vi\u00f0 at bera so \u00ed bandi, at blindir og sj\u00f3nveikir f\u00f8royingar fingu m\u00f8guleika at hoyra lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur \u00e1 teirra m\u00f3\u00f0urm\u00e1li, hetta arbei\u00f0i byrja\u00f0i hon \u00ed 1980-\u00e1runum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Dugna um k\u00e6rleiksk\u00faluna\n\nF\u00f8royskar vir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "18244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%8D%20%28kvinnur%29", "title": "K\u00cd (kvinnur)", "text": "K\u00cd kvinnurnar eru eitt kvinnu f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0 hj\u00e1 Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag. K\u00cd var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1904, men kvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum byrja\u00f0i ikki undir skipa\u00f0um vi\u00f0urskiftum fyrr enn mitt \u00ed 1980-\u00e1runum. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 teimum er eins og hj\u00e1 K\u00cd monnunum vi\u00f0 Dj\u00fapum\u00fdru \u00ed Klaksv\u00edk. K\u00cd kvinnurnar hava kl\u00e1ra\u00f0 seg sera v\u00e6l \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti, ja so v\u00e6l, at t\u00e6r seta evropeiskt met \u00ed flest vunnum meistaraheitum \u00ed heimlandinum \u00e1 ra\u00f0. T\u00e6r hava vunni\u00f0 FM 15 \u00e1r \u00e1 ra\u00f0 fr\u00e1 2000 til og vi\u00f0 2014, sum er heimsmet. K\u00cd kvinnurnar eru eisini v\u00e6l umbo\u00f0a\u00f0ar \u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, og eisini har hava tv\u00e6r av teimum sett heimsmet vi\u00f0 at vera fyrstu foreldur/barn, i\u00f0 sp\u00e6la landsdyst saman \u00ed sama dysti. Ta\u00f0 hendi 28. november 2012, t\u00e1 m\u00f8\u00f0gurnar B\u00e1ra Skaale Klakkstein og Ey\u00f0v\u00f8r Klakkstein sp\u00e6ldu vinardyst m\u00f3ti Luksemburg \u00e1 \u00fativ\u00f8lli, sum F\u00f8royar vann 0-6. Av t\u00ed at K\u00cd kvinnurnar hava vunni\u00f0 FM 15 fer\u00f0ir og steypakappingina 12 fer\u00f0ir, so hava t\u00e6r eisini fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum. T\u00e6r hava luttiki\u00f0 \u00ed UEFA Women's Cup fr\u00e1 2001/02 til 2008/09. \u00cd 2009/10 og 2010/11 lutt\u00f3ku t\u00e6r \u00ed UEFA Women's Champions League.\n\nHei\u00f0ur \n 1. deild kvinnur\n Vinnarar (22): 1997; 2000 til 2016; 2019, 2020, 2021, 2022\n Steypakappingin hj\u00e1 kvinnum\n Vinnarar (16): 2000, 2001, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2016, 2020, 2022\n\nH\u00f3purin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an\nUEFA profilur\n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\nK\u00cd\nKlaksv\u00edk"}
{"id": "18245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rannv%C3%A1%20B.%20Andreasen", "title": "Rannv\u00e1 B. Andreasen", "text": "Rannv\u00e1 Biskopst\u00f8 Andreasen (f\u00f8dd 10. november 1980) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hon sp\u00e6lir vi\u00f0 K\u00cd og f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num. Rannv\u00e1 er toppskorari \u00e1 landsli\u00f0num vi\u00f0 26 m\u00e1lum (august 2017) og hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 toppskj\u00fatti \u00ed bestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 kvinnum.  Rannv\u00e1 er tv\u00edbur\u00f0arsytstir Ragnu Patawary, i\u00f0 eisini er f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nVi\u00f0 K\u00cd \nRannv\u00e1 B. Andreasen hevur skora\u00f0 sera n\u00f3gv m\u00e1l fyri K\u00cd, pr. 29. august 2017 hevur hon skora\u00f0 521 m\u00e1l fyri li\u00f0i\u00f0. Hon hevur fleiri fer\u00f0ir fingi\u00f0 gylta sk\u00f3gvin, t\u00ed hon hevur veri\u00f0 toppskorari \u00ed bestu f\u00f8roysku deildini hj\u00e1 kvinnum. Hon var\u00f0 vald til \u00e1rsins leikara 2010 \u00ed kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti \u00ed sendiningi Hvonn Live hj\u00e1 R\u00e1s 2. Hon var \u00e1rsins toppskj\u00fatti vi\u00f0 27 m\u00e1lum. \u00cd 2003 skora\u00f0i hon 55 m\u00e1l tilsamans, harav v\u00f3ru 6 m\u00e1l skotin \u00ed steypakappingardystum og eitt m\u00e1l \u00ed undanumfari \u00ed b\u00f3lki 8 m\u00f3ti FC Codru. \u00cd 2012 skeyt hon \u00ed alt 37 m\u00e1l, harav v\u00f3ru 31 \u00ed landskappingini, 4 \u00ed steypakappingini og 2 m\u00e1l \u00ed undanumfari, b\u00f3lki 6 m\u00f3ti Ada Velpoje. \u00cd 2016 vann hon hei\u00f0ur sum \u00e1rsins leikari og \u00e1rsins mi\u00f0vallaleikari hj\u00e1 kvinnum \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nUEFA Women's Champions League \nRannv\u00e1 Andreasen hevur sp\u00e6lt 50 dystir og skora\u00f0 16 m\u00e1l fyri K\u00cd \u00ed UEFA Women's Champions League, fyrr kent undir heitinum UEFA Women's Cup. Hon sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dyst \u00ed oktober 2001 \u00ed fyrsta umari\u00f0 \u00ed 2001\u201302, i\u00f0 var\u00f0 leikt \u00ed Helsinki. Rannv\u00e1 skora\u00f0i b\u00e6\u00f0i m\u00e1lini \u00ed fyrsta dystinum hj\u00e1 K\u00cd, sum K\u00cd vanmm 2\u20131 yvir eysturr\u00edkska li\u00f0i\u00f0 USC Landhaus Wien, men s\u00ed\u00f0an tapti K\u00cd 4\u20130 m\u00f3ti vertunum, HJK og m\u00f3ti italsku meistarunum Torres og v\u00f3r\u00f0u sligin \u00fat \u00far kappingini. Rannv\u00e1 sp\u00e6ldi s\u00edn 50. dyst \u00ed UEFA Women's Champions League hin 28. august 2017 \u00ed einum 6-1 sigri m\u00f3ti \u017dFK Istatov \u00far Makedonia. K\u00cd var t\u00f3 longu sligi\u00f0 \u00fat \u00far kappingini, i\u00f0 var 1. innlei\u00f0andi umfar av Champions League, eftir at hava tapt teir fyrstu tveir dystirnir. Til 29. august 2017 hevur Rannv\u00e1 bert mist ein dyst av teimum higartil 51 dystunum hj\u00e1 K\u00cd \u00ed UEFA Women's Champions League, ta\u00f0 var dysturin i\u00f0 var\u00f0 leiktur 13. august 2005. Ors\u00f8kin var tann, at hon tveir dagar frammanundan hev\u00f0i fingi\u00f0 reytt kort.\n\nLandsli\u00f0i\u00f0 \nRannv\u00e1, Randi Wardum og Malena Josephsen sp\u00e6ldu allar s\u00edn 25. dyst fyri F\u00f8royar, t\u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 kvinnum leikti vinadyst m\u00f3ti Luksembourg hin 28. november 2012. F\u00f8royar vann dystin 6-0, Rannv\u00e1 B. Andreasen gj\u00f8rdi tvey av teimum seks m\u00e1lunum. \nFr\u00e1 2004 til 28. november 2012 hev\u00f0i f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lt 25 dystir, og t\u00e6r tr\u00edggjar hava leikt \u00ed \u00f8llum 25 dystunum. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i F\u00f8royar leikt \u00ed undankappingini 1995/1996 har li\u00f0i\u00f0 leikti 8 dystir, t\u00e1 var Rannv\u00e1 ov ung til landsli\u00f0i\u00f0. Landsli\u00f0i\u00f0 helt pausu fr\u00e1 1996 til 2004. Landsdystir \u00ed Oyggjaleikunum telja ikki vi\u00f0 sum altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1settir dystir, uttan so at dysturin var \u00edm\u00f3ti einum landi, i\u00f0 er limur \u00ed UEFA/FIFA.\n\u00cd november 2013 hev\u00f0i Rannv\u00e1 leikt 30 landsdystir, ein dyst f\u00e6rri enn Malena og Randi, sum t\u00e1 h\u00f8vdu leikt 31 landsdytstir. \nRannv\u00e1 B. Andreasen hevur pr. 29. august 2017 sp\u00e6lt 48 A-landsdystir fyri F\u00f8royar.\n\nMetleikari \nRannv\u00e1 B. Andreasen hevur veri\u00f0 toppm\u00e1lskj\u00fatti 12 fer\u00f0ir \u00ed 1. deild kvinnur, og ta\u00f0 er met, fyrstu fer\u00f0 var \u00ed 1997. Hon eigur eisini meti\u00f0 fyri flest skotin m\u00e1l \u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num, har hevur hon skoti\u00f0 26 m\u00e1l higartil (august 2017) og meti\u00f0 fyri flest leiktar dystir \u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num, hon hevur sp\u00e6lt 48 landsdystir pr. 29. august 2017.\n\nHei\u00f0ur \n 18\u00d7 F\u00f8royameistari: 1997, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016\n 14\u00d7 F\u00f8royskur steypavinnari: 2000, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016\n 12\u00d7 Toppsk\u00fatti \u00ed 1. deild kvinnur: 1997, 1998, 2002, 2003, 2004, 2006, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2014\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Rannv\u00e1 B. Andreasen \u00e1 Faroesoccer.com\n Rannv\u00e1 Andreasen \u00e1 UEFA.com Women's Euro\n Rannv\u00e1 Andreasen \u00e1 UEFA.com Teams and Players\n\nK\u00cd leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "18246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malena%20Josephsen", "title": "Malena Josephsen", "text": "Malena Josephsen (f\u00f8dd 3. januar 1977) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3lsleikari. Hon sp\u00e6lir vi\u00f0 K\u00cd og sp\u00e6ldi \u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num fr\u00e1 2004 til 2015. Hon hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 K\u00cd s\u00ed\u00f0an 1994. Hon hevur sp\u00e6lt 41 landsdystir og skora\u00f0 t\u00edggju m\u00e1l fyri f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum landsli\u00f0sleikari \nMalena Josephsen hevur sp\u00e6lt 41 A-landsdystir fyri F\u00f8royar. Malena, Rannv\u00e1 B. Andreasen, Randi Wardum sp\u00e6ldu allar s\u00edn 25. dyst fyri F\u00f8royar, t\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 kvinnum leikti vinadyst m\u00f3ti Luksembourg hin 28. november 2012. F\u00f8royar vann dystin 6-0, Malena skora\u00f0i ta\u00f0 seinasta av teimum seks m\u00e1lunum. Fr\u00e1 2004 og fram til tann dystin hev\u00f0i f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lt 25 dystir, og t\u00e6r tr\u00edggjar h\u00f8vdu leikt \u00ed \u00f8llum 25 dystunum. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i F\u00f8royar leikt \u00ed undankappingini 1995/1996 har li\u00f0i\u00f0 leikti 8 dystir. Landsli\u00f0i\u00f0 helt pausu fr\u00e1 1996 til 2004. Landsdystir \u00ed Oyggjaleikunum telja ikki vi\u00f0 sum altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1settir dystir, uttan so at ta\u00f0 er m\u00f3ti einum li\u00f0i\u00f0 i\u00f0 er limur \u00ed UEFA/FIFA.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Malena Josephsen \u00e1 Faroesoccer.com\n Malena Josephsen \u00e1 UEFA.com - UEFA Women's EURO in Sweden 2013\n\nK\u00cd leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "18257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Randi%20Wardum", "title": "Randi Wardum", "text": "Randi Skylvsd\u00f3ttir Wardum (f\u00f8dd 22. november 1986) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og hondb\u00f3ltsleikari. \u00cd f\u00f3tb\u00f3lti sp\u00e6lir hon sum m\u00e1lma\u00f0ur. Sum f\u00f3tb\u00f3ltsm\u00e1lma\u00f0ur sp\u00e6lir hon vi\u00f0 K\u00cd og vi\u00f0 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num, sum hondb\u00f3ltsleikari sp\u00e6lir hon vi\u00f0 Kyndli. Saman vi\u00f0 Malenu Josephsen hevur hon sp\u00e6lt flestar a-landsdystir fyri F\u00f8royar (kvinnulandsli\u00f0i\u00f0), t\u00e6r hava sp\u00e6lt 31 landsdystir fr\u00e1 1995 til 2013.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt \nRandi hevur sp\u00e6lt allar 31 landsdystir hj\u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num, s\u00ed\u00f0an landsli\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i aftur \u00ed 2004 eftir ein langan st\u00f8\u00f0g (Oyggjaleikir telja ikki vi\u00f0 sum altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1settir dystir). Randi, Malena Josephsen og Rannv\u00e1 B. Andreasen sp\u00e6ldu allar s\u00edn 25. dyst fyri F\u00f8royar, t\u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 kvinnum leikti vinadyst m\u00f3ti Luksembourg hin 28. november 2012. F\u00f8royar vann dystin 6-0. S\u00ed\u00f0an 2004 hevur f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lt 25 dystir, og t\u00e6r tr\u00edggjar hava leikt \u00ed \u00f8llum 25 dystunum. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i F\u00f8royar leikt \u00ed undankappingini 1995/1996 har li\u00f0i\u00f0 leikti 8 dystir, t\u00e1 var Rannv\u00e1 ov ung til landsli\u00f0i\u00f0. Landsli\u00f0i\u00f0 helt pausu fr\u00e1 1996 til 2004. Landsdystir \u00ed Oyggjaleikunum telja ikki vi\u00f0 sum altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1settir dystir.\n\n\u00cd 2008 sp\u00e6ldi hon vi\u00f0 \u00edslendska felagnum Valur, sum sp\u00e6ldi \u00ed \u00darvalsdeildini, sum er fremsta kvinnudeildin \u00ed \u00cdslandi. Randi var fyrsta f\u00f8royska kvinna i\u00f0 leikti \u00ed fremstu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed \u00f8\u00f0rum landi enn F\u00f8royum.\n\nRandi hevur leikt 25 dystir \u00ed UEFA Women's Champions League vi\u00f0 K\u00cd.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Randi S. Wardum \u00e1 Faroesoccer.com\n Randi S. Wardum \u00e1 UEFA.com\n Randi S. Wardum \u00e1 kvinnufotbolt.com\n\nK\u00cd leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "18264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cunningsburgh", "title": "Cunningsburgh", "text": "Cunningsburgh, (norr\u00f8nt Konungsborg), er ein grend (grannalag) og gomul kirkjus\u00f3kn \u00ed sy\u00f0ra partinum av Mainlandi \u00ed Hetlandi. Grendin liggur vi\u00f0 strondina \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni, n\u00edggju m\u00edl sunnan fyri Lerwick, uml. h\u00e1lva lei\u00f0 ha\u00f0ani og til Sumburgh Head. Kirkjus\u00f3knin er n\u00fa l\u00f8gd saman vi\u00f0 Dunrossness og Sandwick. Hon liggur vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svegin A970. \n\nTryggasta havnin \u00e1 Su\u00f0ur Mainland er \u00ed Aithsvoe, har ein marina var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed 2004.\n\nMillum bygdirnar \u00ed s\u00f3knini er Aithsetter\n\nHetland"}
{"id": "18265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walls", "title": "Walls", "text": "Walls, (skotskt Waas - norr\u00f8nt: V\u00e1gar), er ein bygd sunnast \u00e1 West Mainland \u00ed Hetlandi. Hon liggur innast \u00ed Vaila Sound og er v\u00e6l vard av oyggjunum Linga og Vaila.\n\nBydin hevur eina marinu i\u00f0 er v\u00e6lumt\u00f3kt av fr\u00edt\u00ed\u00f0arsiglarum, og eisini eru fleiri fiskif\u00f8r heimahoyrandi \u00ed Walls. Ha\u00f0ani er eisini ferjusamband til fjarskotnu oynna Foula. \n\nGamla norr\u00f8na navni\u00f0 fyri hetta \u00f8ki\u00f0 var V\u00e1galand, og hetta navni\u00f0 t\u00f3k ein kendur hetlendskur yrkjari, i\u00f0 var \u00e6tta\u00f0ur ha\u00f0ani, s\u00e6r sum eftirnavn (Vagaland).\n\nS\u00ed eisini \n\nV\u00e1gar\n\nHetland"}
{"id": "18266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aithsetter", "title": "Aithsetter", "text": "Aithsetter (norr\u00f8nt: Ei\u00f0setur) er ein bygd \u00ed s\u00f3knini Cunningsburgh \u00e1 Mainlandi \u00ed Hetlandi. Aithsetter liggur nor\u00f0anfyri bygdina Cunningsburgh \u00ed somu s\u00f3kn, uml. 9 m\u00edl sunnanfyri Lerwick.\n\nHetland"}
{"id": "18267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grend", "title": "Grend", "text": "Ein grend er ein bygd vi\u00f0 spjaddum b\u00fdlingum, i\u00f0 t\u00f3 myndar eitt samanhangandi bygdarsamfelag, \u00f8vugt av eini t\u00e6ttbygd, har \u00f8ll bygdin myndar ein st\u00f3ran, samanhangandi b\u00fdling.\n\nD\u00f8mi um f\u00f8royskar bygdir i\u00f0 koma undir l\u00fdsingina 'grendir', eru Vi\u00f0arei\u00f0i og Hvalba, har langt er \u00edmillum b\u00fdlingarnar.\n\nOr\u00f0i\u00f0 'grend' er avleidd av or\u00f0unum granni og grannalag - serliga Schr\u00f8ter n\u00fdtir hetta or\u00f0i\u00f0 \u00ed s\u00edni t\u00fd\u00f0ing av Matteus evangeliinum fr\u00e1 1823.\n\nFornf\u00f8roysk or\u00f0"}
{"id": "18269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frisland", "title": "Frisland", "text": "Frisland, eisini kalla\u00f0 Frischlant, Friesland, Freezeland, Frislandia ella Fixland, er ein oyggj, sum var at s\u00edggja \u00e1 flest \u00f8llum kortum av nor\u00f0uratlashavinum fr\u00e1 uml 1560 til 1660. Ta\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 at liggja sunnanfyri \u00cdsland, vestanfyri F\u00f8royar. \n\nFr\u00e1 1560 og fram til 1800 tali\u00f0, v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri, i\u00f0 leita\u00f0u eftir Frislandi. \u00cd hesum samanhangi v\u00f3ru lond sum \u00cdsland, Skotland, Su\u00f0urgr\u00f8nland og F\u00f8royar hildin at ver\u00f0a Frisland, h\u00f3ast tey \u00f8ll v\u00f3ru at s\u00edggja \u00e1 flestu av teimum somu kortunum. T\u00f3 s\u00e6st F\u00f8royar ikki \u00e1 kortinum hj\u00e1 Nicolo Zeno fr\u00e1 1558, har s\u00e6st Friesland sunnanfyri \u00cdsland, \u00e1 lei\u00f0 har i\u00f0 F\u00f8royar eru. Summir granskarar hava havt ta\u00f0 \u00e1st\u00f8\u00f0i, at Friesland \u00e1 kortinum var Su\u00f0uroy, har i\u00f0 sagnir j\u00fa eisini siga fr\u00e1 at fr\u00edsar b\u00fa\u00f0u, teir s\u00f8gdust b\u00fagva \u00ed Akrabergi, eystanfyri Sumba. Sumbingar kv\u00f8\u00f0a Fr\u00edsakv\u00e6\u00f0i\u00f0, sum Poul F. Joensen hevur yrkt \u00fatfr\u00e1 s\u00f8gnini. Fr\u00e1 gomlum t\u00ed\u00f0um hevur eisini Fr\u00edsa v\u00edsa veri\u00f0 kend ogkv\u00f8\u00f0in \u00ed F\u00f8royum.\n\nFrisland hev\u00f0i n\u00e1greiniligar l\u00fdsingar av b\u00e6\u00f0i \u00edb\u00fagvunum, i\u00f0 skuldu eitast fyri at b\u00fagva har, og av sta\u00f0arn\u00f8vnum \u00ed landinum. B\u00e6\u00f0i \u00fatsj\u00f3nd og hvat teir t\u00f3kust vi\u00f0, var v\u00e6l l\u00fdst.\n\nKeldur \n\nEvropa\nS\u00f8ga"}
{"id": "18284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vencil", "title": "Vencil", "text": "Vencil er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0arrit fyri skaldskap \u00e1 f\u00f8royskum, sum fyrstu fer\u00f0 var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed 2006. T\u00ed\u00f0arriti\u00f0 er uppkalla\u00f0 eftir Vencil Ulricus Hammershaimb. Ritstj\u00f3rar \u00e1 Vencli eru Arnbj\u00f8rn \u00d3. Dalsgar\u00f0 og Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen. Vencil kemur \u00fat tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 og inniheldur b\u00e6\u00f0i uppruna f\u00f8royskan skaldskap og \u00fatlendskan skaldskap, sum er t\u00fdddur til f\u00f8royskt.\n\nHei\u00f0ur \n\u00cd 2009 fingu ritstj\u00f3rarnir \u00e1 Vencli Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed b\u00f3lkinum Anna\u00f0 mentanaravrik. Teir fingu hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri teirra arbei\u00f0i vi\u00f0 at geva \u00fat skaldskapart\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Vencil. D\u00f3msnevndin seg\u00f0i m.a. \u00ed grundgevingini: \n\nArnbj\u00f8rn og Oddfr\u00ed\u00f0ur hava vi\u00f0 n\u00e6rlagni og arbei\u00f0ssemi ment t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 til eitt vir\u00f0iligt mentanar\u00edkast, sum mi\u00f0lar b\u00f3kmenta\u00e1huga\u00f0um lesarum \u00fatlendskan og f\u00f8royskan skaldskap. Vi\u00f0 vir\u00f0ing fyri mynd- og prentlistini er t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 ein fagurfr\u00f8\u00f0ilig heild \u00e1 h\u00f8gum stigi. T\u00ed\u00f0arriti\u00f0 er ein gluggi \u00fat \u00ed heim, samstundis sum t\u00e6r b\u00f3kmentasp\u00edrur, sum n\u00e6la \u00ed heimliga j\u00f8r\u00f0ildinum, hava fingi\u00f0 g\u00f3\u00f0ar gr\u00f3\u00f0rarumst\u00f8\u00f0ur. T\u00ed\u00f0arriti\u00f0 hevur v\u00ed\u00f0ka\u00f0 b\u00f3kmentaliga sj\u00f3narringin \u00e1 m\u00f3\u00f0urm\u00e1linum og gevur forvitnum lesarum b\u00f3kmentir, i\u00f0 erta og stimbra.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 T\u00ed\u00f0arritinum Vencli\n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit"}
{"id": "18287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universidade%20Federal%20da%20Bahia", "title": "Universidade Federal da Bahia", "text": "Universidade Federal da Bahia \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1946 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Bahia, Brasil. Universiteti\u00f0 liggur \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitnum \u00ed b\u00fdnum Salvador \u00ed Bahia. Har ganga 27 549 lesandi, og 1 768 akademisk starvsf\u00f3lk starvast har, ta\u00f0 er ta\u00f0 st\u00f8rsta universiteti\u00f0 \u00ed lutstatinum Bahia. Av \u00edtr\u00f3tti finnast \u00edtr\u00f3ttargreinarnar f\u00f3tb\u00f3ltur, kurvab\u00f3ltur, flogb\u00f3ltur, hondb\u00f3ltur og capoeira. Lesandi kunnu ganga \u00e1 univerisitetinum \u00f3keypis, men tey mugu kl\u00e1ra eina \u00e1rliga roynd, i\u00f0 er kend sum \"vestibular\".\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "18288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universidade%20Federal%20de%20Minas%20Gerais", "title": "Universidade Federal de Minas Gerais", "text": "Universidade Federal de Minas Gerais er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Minas Gerais, Brasil, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1927.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "18289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universidade%20Estadual%20de%20Feira%20de%20Santana", "title": "Universidade Estadual de Feira de Santana", "text": "Universidade Estadual de Feira de Santana \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1976 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Feira de Santana, Bahia, Brasil.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "18290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Centro%20Federal%20de%20Educa%C3%A7%C3%A3o%20Tecnol%C3%B3gica%20de%20Minas%20Gerais", "title": "Centro Federal de Educa\u00e7\u00e3o Tecnol\u00f3gica de Minas Gerais", "text": "Centro Federal de Educa\u00e7\u00e3o Tecnol\u00f3gica de Minas Gerais \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1910 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Belo Horizonte \u00ed Minas Gerais landslutinum \u00ed Brasil.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "18291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Centro%20Federal%20de%20Educa%C3%A7%C3%A3o%20Tecnol%C3%B3gica%20Celso%20Suckow%20da%20Fonseca", "title": "Centro Federal de Educa\u00e7\u00e3o Tecnol\u00f3gica Celso Suckow da Fonseca", "text": "Centro Federal de Educa\u00e7\u00e3o Tecnol\u00f3gica Celso Suckow da Fonseca \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1917 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Rio de Janeiro, Brasil.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "18298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20Ronaldsay", "title": "North Ronaldsay", "text": "North Ronaldsay (norr\u00f8nt: R\u00ednansey/R\u00ednarsey) er nor\u00f0asta oyggin \u00ed Orknoyum. Oyggin er 6,9 km\u00b2, og er nummar fj\u00fartan oyggin eftir st\u00f8dd \u00ed oyggjab\u00f3lkinum. H\u00f3ast ta \u00e1barna st\u00f8\u00f0u millum Atlantshavi\u00f0 og Nor\u00f0sj\u00f3gvin, so er ve\u00f0urlagi\u00f0 milt og j\u00f8r\u00f0in er eftir umst\u00f8\u00f0unum fruktag\u00f3\u00f0. Vegna Golfstreymin er kavi sj\u00e1ldan at s\u00edggja.\n\nLandal\u00e6ra\nNorth Ronaldsay liggur uml. 4 km nor\u00f0an fyri n\u00e6rmastu grannaoynna, Sanday. Oyggin er uml. 6,4 km til longdar og hevur tv\u00e6r st\u00f3rar sandv\u00edkir, Linklet Bay \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni og South Bay \u00e1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni. \u00c1 vesturs\u00ed\u00f0uni er  lendi\u00f0 gr\u00fdtut og n\u00f3gv sker liggja fram vi\u00f0 strondini. Oyggin er l\u00e1g og har er vindhart, ve\u00f0urlagi\u00f0 er har\u00f0f\u00f8rt og skiftir t\u00ed\u00f0um. \u00cd illf\u00fdsna og vandamikla farvatninum kring oynna, eru n\u00f3gv skip gingin burtur gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina.\n\nSt\u00f8rsta grendin Hollandstoun, liggur sunnanvert \u00e1 oynni, uml. mi\u00f0skei\u00f0is millum flogv\u00f8llin og kaiina. \u00c1 oynni er eisini eitt fuglaobservatorium.\n\nS\u00f8ga\nSamb\u00e6rt Orkneyinga saga drap Torf-Einarr jallur H\u00e1lfdan Langbein \u00e1 North Ronaldsay \u00ed 900-talinum, sum hevnd fyri at H\u00e1lfdan og br\u00f3\u00f0ur hansara Gu\u00f0rey\u00f0i Lj\u00f3mi h\u00f8vdu dripi\u00f0 Ragnvald Au\u00f0steinsson, p\u00e1pa Torf-Einar. S\u00f8gan byrja\u00f0i vi\u00f0 at H\u00e1lfdan og Gu\u00f0rey\u00f0i, i\u00f0 v\u00f3ru synir Harald H\u00e1rfagra Noregs kong, h\u00f8vdu stongt Ragnvald inni \u00ed h\u00fasi s\u00ednum og sett eld \u00e1 ta\u00f0. Harald, i\u00f0 illa l\u00edka\u00f0i hvat synir hansara h\u00f8vdu gj\u00f8rt, gav \u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 Rognvaldi aftur til sonin T\u00f3r Ragnvaldsson, me\u00f0an H\u00e1lfdan fl\u00fdddi vestur til Orknoyggjarnar og rak burtur Torf-Einar. Fr\u00e1 einum skansa \u00e1 Caithness bardist Torf-Einar \u00edm\u00f3ti H\u00e1lfdani \u00e1 oyggjunum. Eftir ein sj\u00f3bardaga og ein n\u00e1\u00f0ileysan bardaga \u00e1 landi, fann Torf-Einar \u00fat av at H\u00e1lfdan hev\u00f0i fjalt seg \u00e1 North Ronaldsay. Samb\u00e6rt s\u00f8gnini var\u00f0 H\u00e1lfdan tikin fangi og ofra\u00f0ur til \u00d3\u00f0in sum 'bl\u00f3\u00f0-\u00f8rn'.\n\nHolland House var\u00f0 bygt \u00ed 1727 og Old Beacon fr\u00e1 1789 var tri\u00f0fyrsti vitin i\u00f0 Thomas Smith bygdi fyri Commissioners of the Northern Lights.\n\nFer\u00f0asamband\nFlogsamband er fr\u00e1 oynni til Kirkwall \u00e1 Mainland, eins og eitt vikuligt ferjusamband er, eisini til Kirkwall.\n\nThe Drystone Dyke (Gr\u00f3tlagingin)\n\u00c1rini 1830 \u2013 39 v\u00f3ru sera trupul \u00e1r \u00e1 North Ronaldsay. Partv\u00edst orsaka av at gr\u00f3tlagingin (the sheep dyke) var\u00f0 laga\u00f0, partv\u00edst av regluni millum a\u00f0alin og leigilendingarnar, ta\u00f0 sokalla\u00f0a jar\u00f0arb\u00fdti\u00f0 (landsquaring) var innf\u00f8rt. S\u00ed\u00f0an ta\u00f0 eru n\u00f3gvar n\u00fdggjar reglur settar \u00ed gildi. Ein tann fyrsta l\u00e6t upp fyri teimum meira vir\u00f0ismettu neytunum. Upprunasey\u00f0urin var rikin \u00fat um lagingina oman \u00ed fj\u00f8r\u00f0ina, og har hevur hann liva\u00f0 s\u00ed\u00f0an av at eta tara, s\u00e6\u00f0 burtur fr\u00e1 einari stuttari t\u00ed\u00f0 seint \u00e1 v\u00e1ri, t\u00e1 lembingin stendur fyri. Ta\u00f0 l\u00f8gna er, at lagingin bjarga\u00f0i gamla sey\u00f0aslagnum fr\u00e1 t\u00fdning! A\u00f0rasta\u00f0ni \u00e1 Orknoyggjunum var\u00f0 sey\u00f0aslagi\u00f0 burtur, t\u00ed ta\u00f0 var blanda\u00f0 vi\u00f0 onnur sl\u00f8g fyri at betra um slagi\u00f0. Hettst\u00f8ddina av kroppinum og upp \u00e1 framlei\u00f0sluna \u2013 just sama s\u00f8gan sum \u00ed skandinavisku londunum. Men uttanfyri lagingina yvirlivdi upprunasey\u00f0urin!\n\nOyggjar \u00ed Orknoyum"}
{"id": "18299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dan%20Klein", "title": "Dan Klein", "text": "Dan Klein f\u00f8ddur 8. oktober 1950, er bla\u00f0sj\u00f3ri \u00e1 f\u00f8royska bla\u00f0num Oyggjat\u00ed\u00f0indi. Hann gj\u00f8rdist bla\u00f0st\u00f3ri \u00e1 Oyggjat\u00ed\u00f0indum \u00ed 1982. \u00cd september 2011 avgj\u00f8rdi Dan Klein, at framyvir skuldi Oyggjat\u00ed\u00f0indi ikki koma \u00fat \u00ed bla\u00f0\u00fatg\u00e1vu, men sum talgilt bla\u00f0. Henda avger\u00f0 var\u00f0 tikin fyri at tilpassa bla\u00f0i\u00f0 teir tendensir, sum talgildu mi\u00f0larnir hava vi\u00f0 s\u00e6r. Broytingin hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 m\u00f8guligt fyri f\u00f3lk um allan heimin at lesa t\u00ed\u00f0indi \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Oyggjat\u00ed\u00f0indi, umframt at keypa bla\u00f0i\u00f0 sum pdf-f\u00edlu.\n\nBla\u00f0stj\u00f3rin var\u00f0 \u00ed 1996 fongsla\u00f0ur vegna bla\u00f0\u00fatg\u00e1vu.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar"}
{"id": "18304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keldufar", "title": "Keldufar", "text": "Keldufar er ein fl\u00f8ga, sum L\u00edv N\u00e6s gav \u00fat \u00ed 2012. Keldufar var eisini heiti\u00f0 \u00e1 einum yrkingasavni, sum Fl\u00f3vin Flekk (skaldanavn fyri Johannes Andreas N\u00e6s) gav \u00fat \u00ed 1946. L\u00edv N\u00e6s er abbad\u00f3ttir Johannes Andreas N\u00e6s. Hon hevur valt 11 av yrkingunum \u00far Keldufar, gj\u00f8rt l\u00f8g til yrkingarnar saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum og givi\u00f0 \u00fat fl\u00f8guna. Fl\u00f8gan er innsp\u00e6ld \u00e1 Bakkastudio \u00e1 Tv\u00f8royri. Tr\u00f3ndur Enni hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri uppt\u00f8ku og framlei\u00f0slu. Trummur, str\u00fakikvartett og ein vokalur \u00e1 sangi f\u00fdra er tiki\u00f0 upp \u00ed Bloch Studio \u00ed Havn. Mix, mastering og a\u00f0rar uppt\u00f8kur \u00ed Finnur Hansen studio; slagverk, k\u00f3r og tangentar. \u00datseting av sangi 1, 2 og 6 hevur L\u00edv N\u00e6s sta\u00f0i\u00f0 fyri, Tr\u00f3ndur og Brandur Enni hava sta\u00f0i\u00f0 fyri \u00fatseting av sangi 3 og Finnur Hansen hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri \u00fatseting av sangunum 5 og 8. L\u00edv hevur sj\u00e1lv gj\u00f8rt tey flestu av l\u00f8gunum, t\u00f3 hevur Finnur Hansen gj\u00f8rt lj\u00f3\u00f0myndina til Uri\u00f0 og lagi\u00f0 til Meg droymdi hava L\u00edv og Tr\u00f3ndur Enni gj\u00f8rt \u00ed felag.\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni \nHeystarbl\u00f3ma\nGrind\nR\u00f3san\nMeg droymdi\nM\u00edtt morgunbr\u00edksl\nM\u00edn lynglitta l\u00e1\nBerglj\u00f3t\n\u00c1 l\u00edvsins dreymalei\u00f0\nD\u00fagva m\u00edn\nUri\u00f0\nTa\u00f0 vakurt er\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "18305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81%20fold%20eru%20t%C3%BAsund%20gudar", "title": "\u00c1 fold eru t\u00fasund gudar", "text": "\u00c1 fold eru t\u00fasund gudar er ein fl\u00f8ga, sum Hanus G. Johansen hevur givi\u00f0 \u00fat \u00ed 2012. \u00c1 fl\u00f8guni eru 11 sangir. Hanus hevur gj\u00f8rt \u00f8ll l\u00f8gini sj\u00e1lvur. Poul F. Joensen hevur yrkt 8 av sangunum og 3 av teimum hevur Poul F. umsett til f\u00f8royskt. \u00cd januar 2013 fekk Hanus S\u00f8mdarg\u00e1vu landsins 2012.\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni \nBergtikin 4:49 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\nTr\u00fana\u00f0ardungin 3:26 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\nSlanguhalin 2:43 - Or\u00f0: Daumer, t\u00fdtt: Poul F. Joensen\nEin sorgars\u00f8ga 7:29 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\n\u00c1 fold eru t\u00fasund gudar 2:14 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\nTil hina einastu 2:51 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\nM\u00edn Stela ... Eg kann ei ... 3:08 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\n\u00cd iva 3:52 - Or\u00f0: Gustaf Fr\u00f8ding, t\u00fdtt: Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\nJens J\u00f3gvansson 2:15 - Or\u00f0: Robert Burns, t\u00fdtt: Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\nTil m\u00edna 4:41 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\nGloym meg ikki 3:33 - Or\u00f0 Poul F. Joensen - Lag: Hanus G. Johansen\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "18308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marnar%20Djurhuus", "title": "Marnar Djurhuus", "text": "Marnar Djurhuus (f\u00f8ddur 1995) er ein f\u00f8royskur rennari, sum rennur fyri Treysti og fyri F\u00f8royar. Guttorm S\u00f8rensen er venjari hansara. Hin 29. mars 2014 t\u00f3k hann 25 \u00e1ra gamla meti\u00f0 hj\u00e1 Absalon Hansen \u00ed h\u00e1lvmaraton, t\u00e1 hann kom \u00e1 m\u00e1l \u00ed Keypmannahavn sum nummar 113 av meira enn 25.000 rennarum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.08.50. \u00cd januar 2015 seg\u00f0i Marnar vi\u00f0 aktuelt.fo, at hann fyribils var givin vi\u00f0 at renna, orsaka\u00f0 av trupulleikum vi\u00f0 rygginum og ver\u00f0ur t\u00ed ikki vi\u00f0 at Oyggjaleikum 2015 \u00e1 Jersey.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan renning\n\n2010 \n\u00cd september 2010 gj\u00f8rdist hann danmarksmeistari fyri ung \u00ed 3000 metra renning, hann vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9.16,78. \u00cd somu kapping vann hann eisini silvur \u00ed 1500 m. Marnar lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkinum dreingir 14-15.\n\n2011 \nMarnar vann bronsu \u00ed 5000 metrum \u00e1 Oyggjaleikunum 2011 \u00e1 Isle of Wight, t\u00e1 var hann bert 16 \u00e1ra gamal. Hann vann eisini bronsu \u00ed 5000 metrum \u00e1 DMU stevnuni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15.45.12 og \u00ed 3000 metrum innandura vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8.57.35, hann rann \u00ed b\u00f3lkinum hj\u00e1 dreingjum 17 \u00e1r.\n\n2012 \n\u00cd mars 2012 vann Marnar tvey gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 DM fyri ung \u00ed innandura renning. Fyrst vann hann \u00ed 3000 m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:00.47 og s\u00ed\u00f0an vann hann eisini gull \u00ed 1500 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:17.21. Sj\u00f3var kommuna skipa\u00f0i fyri m\u00f3tt\u00f8ku fyri at hei\u00f0ra Marnar eftir at hann var komin heim aftur eftir DM.\n\n2013 \n\u00cd januar 2013 vann hann bronsu \u00e1 Reykjav\u00edk International Games \u00ed 3000 metra innandura renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:53.03, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\n\u00c1 Oyggjaleikum 2013 vann hann bronsu \u00ed 10.000 metra renning, menn vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 33:14.40 minuttir og bronsu \u00ed 5.000 metrar renning hj\u00e1 monnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15.46,70 minuttir.\n\n\u00cd september 2013 vann hann Top Run rennikappingina har runni\u00f0 var\u00f0 fr\u00e1 bensinst\u00f8\u00f0ini \u00ed Kollfjar\u00f0adali (75 metrar yvir havinum) og enda\u00f0i \u00e1 Sornfelli (680 metrar yvir havinum), eitt strekki\u00f0 upp\u00e1 9,8 km. Marnar vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 43:04, sum er n\u00fdtt met \u00e1 teininum.\n\n2014 \n\u00cd januar 2014 vann hann silvur \u00e1 Reykjav\u00edk International Games \u00ed 3000 metra innandura renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:45, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\n1. mars 2014 vann Marnar gull  3000 metra teininum innandura renning \u00e1 DM fyri ung \u00ed Skive og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 danmarksmeistari. Hann vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8 minuttir og 49 sekund. Dagin eftir, 2. mars 2014 vann hann gull \u00e1 DM fyri ung \u00e1 1500 metra teininum \u00ed b\u00f3lkinum dreingir 18-19 \u00e1r vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.05.85, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt innandura met.\n\nWorld Half Maraton 2014 \u00ed Keypmannahavn \nNr. 113 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.08.50, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met, gamla meti\u00f0 setti Abslalon Hansen 25 \u00e1r \u00e1\u00f0renn hetta.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "18309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rebekka%20Fugl%C3%B8", "title": "Rebekka Fugl\u00f8", "text": "Rebekka Fugl\u00f8 (f\u00f8dd 1993) er ein f\u00f8royskur rennari, sum rennur fyri Treysti \u00far Klaksv\u00edk, F\u00f8royar og danska felagi\u00f0 Vejle IF. Hon gj\u00f8rdist danmarksmeistari fyri ung \u00ed 800 m og 1500 m b\u00e6\u00f0i innandura og uttandura \u00ed 2011. Hon lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikunum \u00ed 2009 og 2011, seinnu fer\u00f0ina kom hon \u00ed finalur, men vann onki hei\u00f0ursmerki, hon setti t\u00f3 n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 800 m renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.19,58, gamla meti\u00f0 \u00e1tti Bj\u00f8rk Herup Olsen. Rebekka vann FM \u00ed Cross renning 2012 (8 km) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 40 minuttir og 31 sekund. \nGuttorm S\u00f8rensen er venjari hj\u00e1 Rebekku.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan renning\n\nOyggjaleikir 2019 \u00e1 Gibraltar \n\u00cd juli 2019 lutt\u00f3k Rebekka \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Gibraltar. Hon vann tr\u00fd hei\u00f0ursmerki: \nSilvur \u00ed 800 metrar renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:13.53\nSilvur \u00ed 1500 metrar renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:37.75\nBronsu \u00ed 5000 metrar renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 18:30.97.\n\nDM 2018 \u00ed Odense \n\u00cd august 2018 lutt\u00f3k Rebekka \u00e1 DM \u00ed Odense. Hon rann fyri Vejle, sum hon umbo\u00f0ar, t\u00e1 hon rennur \u00ed Danmark. T\u00e1 Rebekka \u00ed 1500 metrar renning kom \u00e1 m\u00e1l, var hon danmarksmeistari vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.29,62.\n\nDM 2017 \u00ed Skive \n\u00cd februar 2017 lutt\u00f3k Rebekka \u00e1 DM \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti. Hon gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd og vann harvi\u00f0 bronsu. Hon rann fimm sekund skj\u00f3tari \u00ed innlei\u00f0andi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.30,71, i\u00f0 var t\u00e6tt vi\u00f0 f\u00f8royska meti\u00f0 \u00e1 4.29,60, sum hon sj\u00e1lv \u00e1tti.\nBronsu \u00ed 1500 metrum renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.35,04.\n\nVetrarkappingin 2016 \nGull \u00ed 12 km renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 49.19 \u00ed b\u00f3lkinum Kvinnur opin b\u00f3lkur.\n\nFM \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti 2015 \nGull \u00ed 400 m renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 59,17, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Rebekka var fyrsta f\u00f8royska kvinnan, i\u00f0 rann henda teinin undir 1 minutt.\nGull \u00ed 800 m renning\n\nFM \u00ed lendisrenning 2015 \nRunni\u00f0 var \u00e1 fl\u00f8tuni og \u00ed vi\u00f0arlundini \u00ed Hoyd\u00f8lum. Talan var um 8 kilometrar tilsamans.\nGull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 38,35 minuttir\n\nDM 2014 \u00ed Skive \n\u00cd februar 2014 lutt\u00f3k Rebekka fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed kappingum fyri vaksin \u00e1 DM.\nNr. 4 \u00ed 800m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.14,83 - ta\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met\nNr. 7 \u00ed 3000m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 11.07,27\n\nOyggjaleikir 2013 \u00e1 Bermuda \nNr. 5 \u00ed 1500m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:38.27\nNr. 7 \u00ed 800m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:18.60\n\n2012 \nRebekka Fugl\u00f8 vann silvur \u00ed 1500 innandura renning til DM gentur 18-19 \u00e1r.\n\nDMU 2011 \nGull - 800m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.18.32 (uttandura)\nGull - 1500m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.47.50 (uttandura)\nGull - 800m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.26.18 (innandura)\t\nGull - 1500m vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4.49.21 (innandura)\n\nFM 2011 \nRebekka Fugl\u00f8 lutt\u00f3k \u00ed f\u00fdra kappingum til FM \u00e1 T\u00f3rsbreyt \u00ed august 2011. Hon vann t\u00e6r allar. Greinar og vinnarart\u00ed\u00f0irnar hj\u00e1 henni v\u00f3ru: \nGull - 200m vi\u00f0 29,37 sek., \nGull - 400m vi\u00f0 66,12 sek., \nGull - 800m vi\u00f0 2:31,10 min.\nGull - 1.500m vi\u00f0 5:35,92 min.\n\n2010 \nRebekka gj\u00f8rdist nummar tvey hj\u00e1 kvinnunum \u00ed samla\u00f0u vetrarrenningini 2009/10. Hon gj\u00f8rdist nummar tvey b\u00e6\u00f0i \u00ed opna b\u00f3lkinum og \u00ed b\u00f3lkinum hj\u00e1 kvinnuunglingum. Bert Bj\u00f8rk Herup Olsen rann skj\u00f3tari.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n  Rebekka \u00e1 danska/\u00edslendska landsli\u00f0i\u00f0! , fif.fo, 07.02.19\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993"}
{"id": "18310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atli%20Danielsen", "title": "Atli Danielsen", "text": "Atli Danielsen (f. 15. august 1983) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum leikar vi\u00f0 Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag (K\u00cd). Atli sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dyst \u00ed bestu f\u00f8roysku deildini \u00ed \u00e1r 2000. Fyrstu fer\u00f0 Atli Danielsen umbo\u00f0a\u00f0i f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0 var \u00ed 2003 t\u00e1 i\u00f0 hann kom inn sum \u00fatskiftari fyri Hans Fr\u00f3\u00f0a Hansen. \u00cd 2005 royndi Atli seg fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 \u00fatlendskum grasi. Hann var til royndarvenjingar \u00ed norskum f\u00f3tb\u00f3lti - felagi\u00f0 var Sogndal. K\u00cd leiga\u00f0i Atla \u00fat, men eftir bert 2 dystir fyri norska felagi\u00f0 flutti Atli heim aftur. Eftir at aftur hava umbo\u00f0a\u00f0 K\u00cd, gekk lei\u00f0in enn einafer\u00f0 til \u00fatlendskt li\u00f0, hesafer\u00f0 \u00ed lestrar\u00f8rindum \u00ed Keypmannahavn, har hann umbo\u00f0a\u00f0i BK Frem \u00ed tr\u00fd kappingar\u00e1r. Eftir at felagi\u00f0 f\u00f3r \u00e1 h\u00fasagang m\u00e1tti Atli finna n\u00fdggjan arbei\u00f0isgevara, vali\u00f0 fall \u00e1 FC Roskilde, sum eisini leikar \u00ed n\u00e6stbestu deildini.\n\nEftir lestrart\u00ed\u00f0ina valdi Atli at flyta heim til F\u00f8royar. Hesafer\u00f0 valdi Atli at fara til B36, sum l\u00e1 \u00ed oddinum \u00ed f\u00f8roysku kappingini t\u00e1 i\u00f0 kappingin var h\u00e1lvrunnin. Ta\u00f0 v\u00edsti seg, at vali\u00f0 til B36 var r\u00e6tt, t\u00ed sta\u00f0festast kundi, at t\u00e1 i\u00f0 kappingin var av, kundi Atli fyri fyrstu fer\u00f0 kalla seg f\u00f8royameistara \u00ed vaksmannaf\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2011. Kappingar\u00e1ri\u00f0 2012 var\u00f0 ikki naka\u00f0 at reypa av, B36 kl\u00e1ra\u00f0i seg ikki v\u00e6l \u00e1 v\u00f8llinum, og var\u00f0 Atli Danielsen ei heldur vi\u00f0 \u00ed \u00e6tlanunum hj\u00e1 n\u00fdggja landsli\u00f0svenjaranum, Lars Olsen, eftir 10 \u00e1r \u00ed f\u00f8royskum landsli\u00f0sf\u00f3tb\u00f3lti var\u00f0 Atli ikki \u00fattikin til landsli\u00f0sdystir. \n\nT\u00e1 i\u00f0 kappingin var\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 2012, bo\u00f0a\u00f0i K\u00cd fr\u00e1 \u00ed \u00e1rsveitslu s\u00ednari, at K\u00cd hevur skriva\u00f0 undir tvey-\u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 klaksv\u00edkingin.\n\nAtli hevur til n\u00fa (januar 2013) sp\u00e6lt 41 A-landsdystir fyri F\u00f8royar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAtli Danielsen \u00e1 Faroesoccer.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nK\u00cd leikarar\nB36 leikarar"}
{"id": "18311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Coritiba%20Foot%20Ball%20Club", "title": "Coritiba Foot Ball Club", "text": "Coritiba Foot Ball Club er eitt Brasilsk f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Curitiba. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 12. oktober 1909.\n\nLeikv\u00f8llir \n Navn: Est\u00e1dio Major Ant\u00f4nio Couto Pereira.\n R\u00famd: 37,182\n Stovna\u00f0: 1932\n\nMeistaraheiti \n Seria A (1): 1985\n\n Paran\u00e1-statsmeistaraheiti\u00f0 (34): 1916, 1927, 1931, 1933, 1935, 1939, 1941, 1942, 1946, 1947, 1951, 1952, 1954, 1956, 1957, 1959, 1960, 1968, 1969, 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1976, 1978, 1979, 1986, 1989, 1999, 2003, 2004, 2008, 2010\n\nFyrrverandi leikarar \n 10's: Frederico \"Fritz\" Essenfelder \u2013 Maxambomba\n 20's: Ninho \u2013 Pizzatto \u2013 Staco\n 30's: Pizzattinho \u2013 Em\u00edlio \u2013 Rei\n 40's: Neno \u2013 Merlin \u2013 Tonico \u2013 Breyer\n 50's: Miltinho \u2013 Du\u00edlio \u2013 Fedato \u2013 Lanzoninho\n 60's: Kr\u00fcger \u2013 Nico \u2013 Bequinha \u2013 Oberdan \u2013 Cl\u00e1udio \u2013 Nilo \u2013 Dirceu \u2013 Paulo Vecchio\n 70's: Jairo \u2013 Ti\u00e3o Abati\u00e1 \u2013 Hidalgo \u2013 Aladim \u2013 Pedro Rocha \u2013 Z\u00e9 Roberto \u2013 Paquito \u2013 Hermes \u2013 Pescuma \u2013 Dreyer \u2013 Du\u00edlio\n 80's: Rafael \u2013 Dida \u2013 Tost\u00e3o \u2013 Lela \u2013 Andr\u00e9 \u2013 \u00cdndio \u2013 Toby \u2013 Heraldo \u2013 Almir \u2013 Marildo \u2013 Chic\u00e3o \u2013 Ademir Alc\u00e2ntara- Milton- Vav\u00e1\n 90's: Alex \u2013 Pachequinho \u2013 Ronaldo Lobisomem \u2013 Reginaldo Nascimento \u2013 Cl\u00e9ber \u2013 Bas\u00edlio \u2013 Auri \u2013 Paulo S\u00e9rgio \u2013 Brand\u00e3o \u2013 Claudiomiro\n 00's: Keirrison \u2013 Tcheco \u2013 Rafinha \u2013 Adriano \u2013 Emerson- Edson Bastos \u2013 Leandro Donizete \u2013 Rafinha\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Coritiba\n\nBrasilsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "18319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olaf%20Johannessen", "title": "Olaf Johannessen", "text": "Olaf Heine Johannessen (f\u00f8ddur 8. juli 1961 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari, sum er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Odense Teater Sj\u00f3nleikarask\u00fala \u00ed 1986. Hann sp\u00e6lir sj\u00f3nleikir \u00ed Danmark og T\u00fdsklandi og \u00ed donskum sj\u00f3nvarpi og filmum.\n\nT\u00e1 hann var li\u00f0ugur vi\u00f0 \u00fatb\u00fagvingina, bleiv hann settur \u00ed starv \u00e1 Aarhus Teater, har hann eitt n\u00fa sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed leikinum Lykke-Peer (1988) og \u00ed Hamlet (1992). I 1994 var\u00f0 hann settur \u00ed starv \u00e1 Det Kongelige Teater \u00ed Keypmannahavn, har hann var \u00ed f\u00f8stum starvi \u00ed 10 \u00e1r. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hann starvast sum freelance sj\u00f3nleikari. \u00cd sj\u00f3nvarpssamanhangi er hann eitt n\u00fa kendur fyri s\u00edn leiklut sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Kristian Kamper \u00ed Brotsger\u00f0in III (Forbrydelsen III). \u00cd 2013 vann hann eina Robert-hei\u00f0ursl\u00f8n fyri s\u00edn hj\u00e1leiklut \u00ed Brotsger\u00f0in, hann vann \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins mannligi hj\u00e1leiklutur - sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 (\u00c5rets Mandlige Birolle - tv-serie). \u00cd 2014 vann hann vir\u00f0isl\u00f8nina Teaterpokalen fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Eichmann \u00ed sj\u00f3nleikinum Samtale f\u00f8r d\u00f8den eftir Adam Price. \u00cd 2015 fekk hann donsku vir\u00f0isl\u00f8nina \u00c1rsins Reumert fyri besta mannliga h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed sj\u00f3nleikunum Samtale f\u00f8r d\u00f8den og Mefisto \u00e1 Betty Nansen Teatret, umframt Heksejagt, i\u00f0 var\u00f0 framf\u00f8rdur \u00e1 Det Kongelige Teater.  \u00cd januar m\u00e1na\u00f0i 2022 fekk hann Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n landsins 2021 \"fyri at lyfta leiklutirnar upp \u00e1 eitt altj\u00f3\u00f0a stig og v\u00edsa okkum menniskja\u00f0 \u00ed \u00f8llum s\u00ednum fj\u00f8lbroytni, um ta\u00f0 er ein nasistur, ein einar\u00e6\u00f0isharri, ein fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri ella ein klovnur\".\n\nOlaf Johannessen er sonur leikstj\u00f3ran Ey\u00f0un Johannessen og br\u00f3\u00f0ir sj\u00f3nleikarinnuna  Anniku Johannessen.\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nleikum framf\u00f8rdir \u00e1 palli \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasi \nIkki fullf\u00edggja\u00f0 yvirlit\n\nFilmsleiklutir\n\nHei\u00f0ur \n 2004 Olaf Poulsens Mindelegat\n 2009 Poul Reumerts Mindelegat\n 2010 Lauritzen-hei\u00f0ursl\u00f8nin\n 2013 Robert hei\u00f0ursl\u00f8n fyri besta hj\u00e1leiklutin hj\u00e1 monnum \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0\n 2013 Tilnevndur t\u00fdska sj\u00f3nleikarahei\u00f0ursl\u00f8nina Der Faust fyri s\u00edn leiklut sum Peer Gynt \u00e1 D\u00fcsseldorf Schauspielhaus\n 2013 Tilnevndur danska Teaterpokalen fyri s\u00edn leiklut sum Arnolphe \u00ed Fruentimmerskolen \u00e1 Gr\u00f8nneg\u00e5rdsteatret\n 2013 \u00datnevndur Riddari av Dannebrog\n 2014 M\u00f3tt\u00f3k Teaterpokalen fyri at sp\u00e6la A.Eichmann \u00ed Samtale f\u00f8r d\u00f8den eftir Adam Price\n 2014: Fekk Ole Haslunds listalegat\n 2014: Kosin \u00c5rets skuespiller av Berlingske.\n 2015: Fekk \u00c1rsins Reumert fyri besta mannliga h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed Samtale f\u00f8r d\u00f8den og Mefisto, Betty Nansen Teatret, umframt Heksejagt, Det Kongelige Teater\n 2016: Fekk \u00c1rsins Reumert fyri mannliga h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed  Puntila, Det Kongelige Teater.\n 2018: Reumert vir\u00f0isl\u00f8n fyri \"ekstraordin\u00e6re pr\u00e6stationer og s\u00e6rlige talenter inden for dansk scenekunst\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "18320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20hondb%C3%B3lti%20%28menn%29", "title": "HM \u00ed hondb\u00f3lti (menn)", "text": "HM \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 monnum ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 av  IHF (International Handball Federation) og hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 javnan s\u00ed\u00f0an 1938. Fyrst var talan um tv\u00e6r kappingar, eina innandura og eina uttandura, men s\u00ed\u00f0an seinast \u00ed 1960-\u00e1runum hevur IHF bert fyriskipa innandura HM \u00ed hondb\u00f3lti. S\u00ed\u00f0an 1993 hevur HM \u00ed hondb\u00f3lti hj\u00e1 monnum veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r.\n\nEndaumf\u00f8r, vertslond og hei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\nKeldur \n\nAltj\u00f3\u00f0a hondb\u00f3ltskappingar\nHM \u00ed hondb\u00f3lti"}
{"id": "18324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallur%20Joensen", "title": "Hallur Joensen", "text": "Hallur Joensen (f\u00f8ddur 22. januar 1967 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur country sangari, sum er kendur b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. Hann hevur eisini gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg \u00ed F\u00f8royum innan billiard. Hin 2. november 2013 vann hann \u201cHaldor Holm Cup\u201d billiardkappingina tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0. \u00cd 2013 v\u00f3ru 100 \u00e1r li\u00f0in s\u00ed\u00f0an Haldor Holm var\u00f0 borin \u00ed heim.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik \nHallur gav \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00ed 2008, hon hev\u00f0i heiti\u00f0 Pickin\u2019 Time In Nashville og gj\u00f8rdist mest selda fl\u00f8ga \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2008. Hann hevur s\u00ed\u00f0an givi\u00f0 \u00fat a\u00f0rar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur og hevur veri\u00f0 r\u00e6ttiliga virkin t\u00f3nleikari. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00e1 \u00fatlendskum hitt-listum. Hallur hevur framf\u00f8rt s\u00ednar sangir b\u00e6\u00f0i \u00e1 f\u00f8royskum og \u00fatlendskum t\u00f3nleikafestivalum, eitt n\u00fa \u00e1 G! Festivalinum og \u00e1 Summarfestivalinum. \u00cd 2011 framf\u00f8rdi hann \u00e1 Silkeborg Country Festival. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir samstarva vi\u00f0 Kristinu B\u00e6rendsen, tey hava fleiri fer\u00f0ir framf\u00f8rt sangir saman, t.d. sangin Um t\u00fa hevur ta\u00f0 sum eg. Hallur syngur ikki bara n\u00fdggj l\u00f8g men eisini coverl\u00f8g, harav n\u00f8kur eru umsett til f\u00f8royskt. Nakrir av kendastu sangunum, sum Hallur Joensen syngur eru: Kyss ein eingil hv\u00f8nn morgun og Gyltu lj\u00f3sakr\u00fanurnar. Sangurin Kiss ein eingil hv\u00f8nn morgun er umsettur \u00far enskum. \u00ed desember 2009 var\u00f0 Charley Pride \u00ed F\u00f8royum og t\u00e1 framf\u00f8rdu hann og Hallur Joensen sangin Kyss ein eingil hv\u00f8nn morgun saman. Charley Pride sang \u00e1 enskum (Kiss an angel good morning) og Hallur sang \u00e1 enskum og f\u00f8royskum. Teir sungu eisini Gyltu lj\u00f3sakr\u00fanurnar saman \u00e1 somu konsert, ta\u00f0 fortaldi Hallur fyri \u00e1sko\u00f0arunum \u00e1 Silkeborg Country Festival 2011, beint \u00e1\u00f0renn hann sang sangin \u00e1 f\u00f8royskum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 2008 - Pickin\u2019 Time In Nashville - Mest selda fl\u00f8gan \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2008. Fl\u00f8gan var\u00f0 upptikin \u00ed Nashville.\n 2009 - Smile\n 2011 - Enn stendur hur\u00f0 m\u00edn opin. 13 sangir. 11 av sangunum hava f\u00f8roysk upprunal\u00f8g. J\u00e1kup Zachariassen hevur gj\u00f8rt 10 av hesum l\u00f8gum, og eitt av l\u00f8gunum hava J\u00e1kup Zachariassen og Kristoffer M\u00f8rk\u00f8re gj\u00f8rt saman. Tvey cover-l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni. Tekstirnir hava Martin Joensen, Niclas Johannesen, J\u00e1kup Zachariassen og Steint\u00f3r Rasmussen skriva\u00f0.\n 2013 Hallur with Stars and Legends (kom \u00fat 3. juni 2013 \u00ed F\u00f8royum). Fleiri kendir gestasangar eru vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni, t.d. Bellamy Brothers, Bobby Bare, J\u00f3hanna Gu\u00f0r\u00fan J\u00f3nsd\u00f3ttir, Kris Kristofferson, Charley Pride og Dawn Sears.\n\nHei\u00f0ur \n\u00cd desember 2009 fekk Hallur eitt her\u00f0aklapp fr\u00e1 Nor\u00f0oya Sparikassa, her\u00f0aklappi\u00f0 var \u00e1 25.000 kr.\nHallur var\u00f0 tilnevndur ta\u00f0 f\u00f8roysku Planet Awards 2010, sum \u00e1rsins mannligi sangari. (Vann ikki)\nVann \u00ed 2013 f\u00f8roysku billiardkappingina Haldor Holm Cup \u00e1 tri\u00f0ja sinni.\nVann hei\u00f0urin sum \u00c1rsins sangari \u00ed Poppb\u00f3lkinum \u00e1 FMA 2014\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nHallur Joensen\nCountry t\u00f3nleikarar\nCountry sangarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "18333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunnv%C3%A1%20Zachariasen", "title": "Gunnv\u00e1 Zachariasen", "text": "Gunnv\u00e1 Zachariasen (f\u00f8dd 21. mars 1973) er ein f\u00f8roysk sj\u00f3nleikarinna og leikstj\u00f3ri. Umframt at hava virka\u00f0 sum yrkissj\u00f3nleikari \u00ed mong \u00e1r, hevur Gunnv\u00e1 eisini undirv\u00edst og leikstj\u00f3rna\u00f0, eitt n\u00fa \u00datileikur \u00e1 \u00d3lavs\u00f8ku, Gr\u00fdlan vi\u00f0 Willieboys. Hon samskipa\u00f0i Barnasj\u00f3nleikarastevnuna 2007. Hon hevur lisi\u00f0 Dramaturgi \u00e1 \u00c5rhus Universitet \u00ed 1995-96 og \u00ed 2000 var\u00f0 hon \u00fatb\u00fagvin sj\u00f3nleikari fr\u00e1 Statens Teaterskole \u00ed Keypmannahavn. Gunnv\u00e1 hevur virka\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \u00ed Danmark, F\u00f8royum og USA.\n\nNakrir leikir \u00ed \u00farvali\n\n\u00cd F\u00f8royum \n\nFundamentalisturin, Juha Jokela - TVAZZ, 2007\n\u00cd \u00d3\u00f0amansgar\u00f0i, D\u00e1njal Hoydal og Sunleif Rasmussen - Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, 2006\nK\u00f8ksdrotningarnar, Werner Schwabb - TVAZZ, 2006\nLimbo, Margareta Garpe, Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya 2006\nGinu S\u00f8gur, Eve Ensler - Leikh\u00fasi\u00f0 Gr\u00edma 2002\nRisans Hjarta, T\u00f3rgar\u00f0/Zachariasen - Leikh\u00fasi\u00f0 Gr\u00edma 2002\n\u00cdsbjarnirnar, Jonas Gardell - Havnar Sj\u00f3nleikarafelag 2001\nDon Juan fra Tranhuset, Usenkev, Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, Listastevnan 2001\nBalladen om b\u00f8ledrengen - Parentes og Sj\u00f3nleikarah\u00fasi\u00f0 1997\nH\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Bernardu Alba - Gr\u00edma og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 1995\n\n\u00cd Danmark \nG\u00f8glerens hjerte, Jesper Carlsen - Egnsteatret Masken 2004-05\nEn g\u00e6st, Ole Bornedal - Aveny-T 2004\nFaust, Jesper Carlsen, Theatre La Balance & Det Lille Turn\u00e9teater 2002-03\nKnive i h\u00f8ns, David Harrower - Statens Teaterskole 2001\nDon Juan fra Tranhuset, William Heinesen - Usenkev og Odense Teater 2000\nPeer Gynt, Henrik Ibsen - Statens Teaterskole 2000\nBornedal\u2019s Macbeth, Ole Bornedal - Gladsaxe Teater 1998\n\n\u00cd USA \nSaltwater, International Theatre Collective, turn\u00e9 \u00ed Montana, St. Louis, Seattle og Victoria Fringe Festival, Vancouver Fringe Festival, Kanada 2004-05\n\nFilmsleiklutir \nGunnv\u00e1 hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed tveimum filmum, t\u00ed f\u00f8royska filminum Bye Bye Bluebird og t\u00ed danska barnafilminum Flyvende farmor. Hon sp\u00e6ldi br\u00fa\u00f0ur \u00ed Bye Bye Blue Bird og kvinnuligan politist \u00ed Flyvende farmor.\n 2001 - Flyvende farmor\n 1999 - Bye Bye Bluebird\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar"}
{"id": "18335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dennis%20Holm", "title": "Dennis Holm", "text": "Dennis Holm (f\u00f8ddur 2. mai 1972) er ein f\u00f8royskur politikari, samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur og rith\u00f8vundur. \n\nHann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum cand.scient.pol. \u00ed samfelagsfr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 Aalborg Universitet \u00ed 1998. S\u00ed\u00f0an oktober 2005 hevur hann veri\u00f0 \u00ed starvi sum lei\u00f0ari fyri Granskingardepilin fyri Samfelagsmenning. \u00c1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist lei\u00f0ari, starva\u00f0ist hann sama sta\u00f0 fr\u00e1 1999. Depilin fyri Samfelagsmenning er partur av Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya. Hann hevur eisini undirv\u00edst \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00c1\u00f0renn Dennis bleiv virkin innan politikk, var hann virkin \u00ed lokalsamfelagnum \u00ed V\u00e1gi og \u00ed F\u00f8royum sum heild. Hann er ein av stigtakarunum til Parkina vi\u00f0 Sandin \u00ed V\u00e1gi, hann er eisini ein av stigtakarunum til verk\u00e6tlanina um at byggja 50-metra svimjiyl \u00e1 Oyrunum \u00ed V\u00e1gi. Hann er \u00ed nevndini fyri V\u00e1gs S\u00f3knar Bygdasavn. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 vi\u00f0 til at fyriskipa st\u00f3r t\u00f3nleikatilt\u00f8k, eitt n\u00fa J\u00f3ans\u00f8kufestivalin, t\u00e1 hesin hevur veri\u00f0 \u00ed V\u00e1gi. Hann var eisini ein av limunum \u00ed Five Star Entertainment, sum fekk st\u00f3r t\u00f3nleikan\u00f8vn til F\u00f8roya, eitt n\u00fa Bryan Adams og Elton John, sum h\u00f8vdu konsertir \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli \u00ed Havn. Konsertin vi\u00f0 Bryan Adams var hin 4. juni 2008. Konsertin vi\u00f0 Elton John var 29. juni 2010.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nHann var b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed V\u00e1gs b\u00fdr\u00e1\u00f0 fr\u00e1 1. januar 2013 til 31. december 2020, hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 listanum hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi. Hann var\u00f0 valdur til borgarstj\u00f3ra eftir at Tj\u00f3\u00f0veldi og Javna\u00f0arflokkurin h\u00f8vdu skipa\u00f0 samgongu. \n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2022 stilla\u00f0i hann upp fyri fyrstu fer\u00f0 til l\u00f8gtingi\u00f0, hann bleiv valdur vi\u00f0 305 atkv\u00f8\u00f0um.\n\nFamilja \nDennis er sonur Elise og \u00d3la Holm, sum er fyrrverandi mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og fyrrverandi forma\u00f0ur fyri FSF. Hann er giftur vi\u00f0 Heidi Kilgour, tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn.\n\n\u00datg\u00e1vur \u00ed \u00farvali \nDennis hevur eitt n\u00fa skriva\u00f0 fleiri v\u00edsindaligar ritger\u00f0ir, upprit, greinar, arbei\u00f0srit o.a.\n 2011 - Dennis Holm: \"L\u00f8gtingsvali\u00f0 2011: \u00datja\u00f0arin m\u00f3tvegis mi\u00f0sta\u00f0ar\u00f8kinum\", \u00ed Stefan \u00ed Skorini og H\u00f8gni Reistrup: \"Vali\u00f0 og Valdi\u00f0 - ein tv\u00f8rskur\u00f0ur av l\u00f8gtingsvalinum 2011\", Sprotin 2011.\n 2008 - Dennis Holm og Bogi Mortensen: N\u00f8gdir og n\u00fdbrot \u2013 f\u00f8roysk fiskivinnumenning \u00ed fimmti \u00e1r; B\u00f3ka\u00fatg\u00e1va (Book). T\u00f3rshavn: Sprotin.\n 2003 - Dennis Holm - Ynski og t\u00f8rvur \u00e1 eldra\u00f8kinum \u00ed V\u00e1gum\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nF\u00f8royskir samfelagsfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir granskarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "18337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnbj%C3%B8rn%20T.%20Hansen", "title": "Arnbj\u00f8rn T. Hansen", "text": "Arnbj\u00f8rn Theodor Hansen (f\u00f8ddur 27. februar 1986) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lur vi\u00f0 EB/Streymni og f\u00f8royska A-landsli\u00f0num. Arnbj\u00f8rn hevur veri\u00f0 toppskorari \u00ed bestu mansdeildini \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2008 og 2010. Hann hev\u00f0i sp\u00e6lt 13 landsdystir og skora\u00f0 3 m\u00e1l fyri F\u00f8royar vi\u00f0 \u00e1rslok 2012. Hann hevur gj\u00f8rt n\u00f3gv m\u00e1l fyri EB/Streym, fr\u00e1 2003 til 2012 hevur sp\u00e6lt 242 dystir fyri EB/Streym og skora\u00f0 151 m\u00e1l.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00fatslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0ur v\u00edst \u00e1\u00f0renn \u00farslitini hj\u00e1 m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0num, tvs. vinstrumegin.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar"}
{"id": "18340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Novak%20Djokovic", "title": "Novak Djokovic", "text": "Novak Djokovic (serbiskt: \u041d\u043e\u0432\u0430\u043a \u0402\u043e\u043a\u043e\u0432\u0438\u045b), (f\u00f8ddur 22. mai 1987 \u00ed Beograd) er ein tennisleikari \u00far Serbia. Hann hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0 sjey Grand Slam heiti. Hin 4. juli 2011 gj\u00f8rdist hann nummar eitt \u00e1 ATP Tour. Hann hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00e1 Olympisku leikunum, \u00e1 Summar-OL 2008 og Summar-OL 2012. Hann vann eitt bronsu hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nGrand Slam \n\n Avstralia - V 2008, 2011, 2012, 2013.\n Frakland - F 2012, 2014.\n Ongland  - V 2011, 2014.\n USA      - V 2011.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Novak Djokovic\n profilurin hj\u00e1 Novak Djokovic \u00e1 ATP Tour almennu heimas\u00ed\u00f0u\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nTennisleikarar \u00far Serbia\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2008\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012\nSerbar"}
{"id": "18353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prestagar%C3%B0urin", "title": "Prestagar\u00f0urin", "text": "Prestagar\u00f0urin \u00e1 Nesi\nPrestagar\u00f0urin \u00e1 Tv\u00f8royri\nPrestagar\u00f0urin \u00e1 Sandi\nPrestagar\u00f0urin \u00ed Havn\nPrestagar\u00f0urin \u00ed V\u00e1gi\nPrestagar\u00f0urin \u00ed Hvalba"}
{"id": "18356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lionel%20Messi", "title": "Lionel Messi", "text": "Lionel Andr\u00e9s Messi (f\u00f8ddur 24. juni 1987) er ein argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir fyri franska felagi\u00f0 Paris Saint-Germain F.C. og A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Argentina. \u00cd 2007 var\u00f0 hann tilnevndur FIFA World Player of the Year saman vi\u00f0 Kak\u00e1 og Cristiano Ronaldo, Messi gj\u00f8rdist nummar tvey. \u00cd 2008 gj\u00f8rdist hann eisini nummar tvey. \u00cd 2009 var\u00f0 hann fyri tri\u00f0ju fer\u00f0 tilnevndur FIFA World Player of the Year og hesafer\u00f0 vann hann og kann t\u00ed sigast at vera heimsins besti f\u00f3tb\u00f3lts sp\u00e6lari \u00ed 2009. Tann 5. august \u00ed 2021 bo\u00f0a\u00f0i felagi\u00f0, sum Lionel Messi hevur havt tilkn\u00fdti til \u00ed 21 \u00e1r, Barcelona F.C., at felagi\u00f0 ikki megna\u00f0i at gera n\u00fdggjan s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 hann.\n\nMet\n\n\u00cd heiminum\n Flestar FIFA Ballon d'Or awards: 4\n Guinness World Records heiti\u00f0 fyri flest skora\u00f0i m\u00e1l \u00ed einum \u00e1ri: 91 m\u00e1l\n Flest altj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \u00ed einum \u00e1ri (fyri felag og landsli\u00f0): 25 m\u00e1l (hetta meti\u00f0 deilir hann vi\u00f0 Vivian Woodward)\n Flest m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed FIFA Club World Cup: 4 m\u00e1l. (Hetta meti\u00f0 deilir hann vi\u00f0 Denilson og Mohamed Aboutrika)\n\nEvropa\n Flest m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed einari sesong (landskapping): 73 m\u00e1l\n Flest m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed einum \u00e1ri (landskapping): 79 m\u00e1l\n Flest m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed einum evropeiskum steypakappingar\u00e1ri (sesong): 14 m\u00e1l (hetta meti\u00f0 deilir hann vi\u00f0 Jos\u00e9 Altafini)\nFlestar hei\u00f0ursl\u00f8nir fyri evropeiskar steypakappingar: 4 (hetta meti\u00f0 deilir hann vi\u00f0 Gerd M\u00fcller)\nToppskorari \u00ed einum evropeiskum steypakappingardysti: 5 m\u00e1l (hetta meti\u00f0 deilir hann vi\u00f0 10 a\u00f0rar leikarar)\n\nArgentina\nFlest m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed einum \u00e1ri (landsli\u00f0i\u00f0): 12 m\u00e1l (hetta meti\u00f0 deilir hann vi\u00f0 Batistuta)\n\nSpania\nFlest m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed La Liga \u00ed einari sesong: 50 m\u00e1l\nFlest La Liga hat-tricks \u00ed einari sesong: 8 hat-tricks\nFlest m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed Supercopa de Espa\u00f1a: 10 m\u00e1l\nFlestir La Liga dystir \u00ed ra\u00f0, har m\u00e1l var\u00f0 skora\u00f0: 11 dystir\n\nBarcelona\nDagf\u00f8rt 30. januar 2013\nToppskorari \u00ed almennum kappingum: 297 m\u00e1l\nTopskorari \u00ed La Liga: 202 m\u00e1l\nTopskorari \u00ed UEFA Champions League: 56 m\u00e1l \nTopskorari \u00ed evropeiskum kappingum: 57 m\u00e1l \nTopskorari \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum: 61 m\u00e1l \nFlest hat-tricks yvirh\u00f8vur \u00ed FC Barcelona: 22 hat-tricks]] \nFlest La Liga hat-tricks yvirh\u00f8vur: 16 hat-tricks\n\nKeldur \n\nArgentinskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "18360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cristiano%20Ronaldo", "title": "Cristiano Ronaldo", "text": "Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro (f\u00f8ddur 5. februar 1985) er en portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir fyri italska felagi\u00f0 Juventus og fyri Portugal. Hann sp\u00e6ldi fyri spanska La Liga felagi\u00f0 Real Madrid fr\u00e1 2009 til 2018 og fyri Manchester United\tfr\u00e1 2003 til 2009.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nRonaldo byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0 sum ungd\u00f3msleikari \u00ed Nacional, og hansara sukse hj\u00e1 Nacional, f\u00f8rdi til eitt skifti til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arfelagi\u00f0 Sporting CP tv\u00e6r f\u00f3tb\u00f3ltssesongir seinni. St\u00f3ra talenti\u00f0 hj\u00e1 Ronaldo gj\u00f8rdi at venjarin hj\u00e1 Manchester United Alex Ferguson leg\u00f0i merki til hann og skriva\u00f0i undir kontrakt vi\u00f0 tann t\u00e1 18-\u00e1ra gamla portugisan fyri 12,24 milli\u00f3nir \u00a3 summari\u00f0 2003. Komandi f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 vann Ronaldo s\u00edtt fyrsta meistaraheiti \u00ed FA Cup og kl\u00e1ra\u00f0i eisini at koma til EM 2004-finaluna vi\u00f0 Portugal. Ta\u00f0 var eisini \u00ed sama EM endasp\u00e6linum, at hann skora\u00f0i s\u00edtt fyrsta landsli\u00f0sm\u00e1l, ta\u00f0 var m\u00f3ti Grikkalandi \u00ed t\u00ed fyrsta dystinum \u00ed endaumfarinum, sum Portugal t\u00f3 tapti 1-2. \u00c1 EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 vann Ronaldo gull vi\u00f0 Portugal, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 vann 1-0 \u00ed finaluni m\u00f3ti Fraklandi, eftir longda leikt\u00ed\u00f0. Ronaldo sp\u00e6ldi bert 25 minuttir av dystinum, t\u00ed hann bleiv skaddur og m\u00e1tti berast \u00fat av v\u00f8llinum.\n\n\u00cd 2008 vann Ronaldo og restin av United-li\u00f0inum UEFA Champions League. Ronaldo var\u00f0 kosin man of the match \u00ed finaluni. Seinni var\u00f0 hann kosin sum FIFPro World Player of the Year og FIFA World Player of the Year, samstundis vi\u00f0 at hann gj\u00f8rdist fyrsti Manchester United leikari \u00ed 40 \u00e1r, i\u00f0 vann Ballon d'Or. \u00cd 2014, 2015 og 2016 vann hann aftur Ballon d'Or. k\u00e6mpe svin\n\nRonaldo \u00ed F\u00f8royum \nF\u00f8royar sp\u00e6ldu landsdyst m\u00f3ti Portugal \u00ed HM-undakappingini til HM 2018. \u00cd t\u00ed sambandi kom portugisiska landsli\u00f0i\u00f0 til F\u00f8roya at sp\u00e6la landsdyst \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli m\u00f3ti F\u00f8royum, dysturin var\u00f0 leiktur 10. oktober 2016. Millum leikararnar var Christiano Ronaldo. N\u00f3gv f\u00f3lk var komi\u00f0 saman b\u00e6\u00f0i vesturi \u00ed V\u00e1gum og uttanfyri Hotel F\u00f8royar fyri at s\u00edggja st\u00f3ru stj\u00f8rnurnar, i\u00f0 f\u00e1ir m\u00e1na\u00f0ir frammanundan h\u00f8vdu vunni\u00f0 EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, og serliga komu tey fyri at s\u00edggja Ronaldo, i\u00f0 til t\u00e1 hev\u00f0i vunni\u00f0 Ballon D'or heili tr\u00edggjar fer\u00f0ir, og tveir m\u00e1na\u00f0ir seinni vann hei\u00f0ur \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a sinni. N\u00f3gv b\u00f8rn og ung, men eisini vaksin, l\u00f8gdu n\u00f3gv fyri til tess at sleppa at s\u00edggja Ronaldo og teir og kanska f\u00e1a autograf ella selfie saman vi\u00f0 honum. Undir sj\u00e1lvum dystinum hendi naka\u00f0, i\u00f0 ikki m\u00e1tti henda. Me\u00f0an leikararnir gingu inn \u00e1 v\u00f8llin fyri at sp\u00e6la seinna h\u00e1lvleik, rann ein drongur inn \u00e1 v\u00f8llin, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at f\u00e1a eina selfie saman vi\u00f0 Ronaldo. Vaktarmenn komu skj\u00f3tt eftir honum og f\u00f8rdu hann \u00fat av stadion\u00f8kinum.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Portugal\nReal Madrid leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "18370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20eystan%20%C3%81", "title": "Georg eystan \u00c1", "text": "Georg eystan \u00c1 \u00far Sumba (f\u00f8ddur 1960, dey\u00f0ur 29. mai 2022 \u00ed Keypmannahavn) var t\u00f3nleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur, sangskrivari og sangari. Hann var virkin \u00ed f\u00f8royskum t\u00f3nleikal\u00edvi\u00f0, serliga \u00ed 1980'unum, t\u00e1 hann gav \u00fat fleiri kassettubond og LP'ir. Hann gav \u00fat tvey kassettubond \u00ed 1986 og 1988 undir egnum navni, \u00e1 t\u00ed seinna Intro er sangurin Sasa sa, sa, sum var eitt hitt t\u00e1 og aftur seinni, t\u00e1 f\u00f8royski t\u00f3nleikab\u00f3lkurin The Dreams gav \u00fat sangin \u00ed n\u00fdggjari versj\u00f3n. Georg gav \u00fat tvey kassettubond saman vi\u00f0 Tommy, teir kalla\u00f0u seg Georg & Tommy. Nevnast kann t.d. sangurin Fjallar\u00f3san, sum var umsett \u00far norskum (Alperosen), sum var\u00f0 givin \u00fat \u00e1 bandinum V\u00e1rlongsul. Tann sangurin var ofta at hoyra \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya eitt n\u00fa \u00ed Kv\u00f8\u00f0ulj\u00f3mum, sum v\u00f3ru sendir hv\u00f8nn sunnudag og hv\u00f8nn mikudag fyri sj\u00f3f\u00f3lk. Sangurin \"Br\u00e6vi\u00f0\" var eisini n\u00f3gv at hoyra. \u00c1 seinna kassettubandinum hj\u00e1 Georg og Tommy var eitt n\u00fa sangurin Oh Maria, sum eisini var n\u00f3gv at hoyra \u00ed \u00fatvarpinum.\n\nGeorg b\u00fa\u00f0i n\u00f8kur \u00e1r \u00ed \u00cdslandi, har hann var sera virkin og v\u00e6lumt\u00f3ktur. Hann var forsangari \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Vikingabandi\u00f0. \u00cdslendska sj\u00f3nvarpi\u00f0 hev\u00f0i samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 hann, og hann framf\u00f8rdi \u00ed einari sending hj\u00e1 teimum.\n\nT\u00e1 Sumbiar \u00cdtr\u00f3ttarfelag (Sumba) \u00ed 1990 gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed n\u00e6stbestu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum og fluttu upp \u00ed bestu deildini, g\u00f3vu sumbingar \u00fat eitt kassettuband, sum Georg eystan \u00c1 st\u00f3\u00f0 fyri. Fleiri av sangunum gj\u00f8rdust sera v\u00e6lumt\u00f3ktir og v\u00f3ru n\u00f3gv at hoyra, og tey flestu munnu enn kenna sangin, sum nevndist Hypnosan, har ni\u00f0urlagi\u00f0 lj\u00f3\u00f0a\u00f0i solei\u00f0is: \"Sunnast \u00ed F\u00f8royum \u00ed ein \u00fatsynning, b\u00faleikast sumbingar um fj\u00f8r\u00f0in kring. Her b\u00fdr eitt mergja\u00f0 f\u00f3lkaslag, \u00ed \u00edtr\u00f3tti s\u00fdna okur ta\u00f0.\" Onkur yrking hj\u00e1 Poul F. Joensen var eisini vi\u00f0 \u00e1 bandinum, t.d. Kv\u00e6\u00f0i\u00f0 um Hargabr\u00f8\u00f0ur.\n\nGeorg fekk COVID-19 og gj\u00f8rdist illa sj\u00fakur \u00e1 vetri 2021/22. Hann bleiv innlagdur \u00e1 koronudeildini \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum og lutt\u00f3k \u00ed sending, i\u00f0 Kringvarpi\u00f0 gj\u00f8rdi um koronudeildina og sj\u00faklingarnar har. Hann bleiv \u00fatskriva\u00f0ur og t\u00f3k stig til at skipa fyri innsavning til fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ukraina. \u00c1 v\u00e1ri\u00f0 2022 bleiv hann aftur illa sj\u00fakur og bleiv innlagdur \u00e1 R\u00edkissj\u00fakrah\u00fasi\u00f0, har hann seinni anda\u00f0ist 29. mai 2022, bert 61 \u00e1ra gamal.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 1986 - \u00cd l\u00f8tuni - kassettuband\n 1988 - Intro - LP og kassettuband\n\nGeorg og Tommy \n 1984 - V\u00e1rlongsul - Kassettuband, H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0\n 1985 - Umaftur - Kassettuband, H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum \n 1990 - Vit herja \u00e1\n 1998 - T\u00f3lvti ma\u00f0ur (sangurin Hond \u00ed hond)\n2003 - Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "18374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Huell%20Howser", "title": "Huell Howser", "text": "Huell Burnley Howser (f\u00f8ddur 18. oktober 1945, dey\u00f0ur 7. januar 2013) var ein amerikanskur sj\u00f3nvarpsvertur, sj\u00f3nleikari og raddaleikari, sum var best kendur fyri fer\u00f0asj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina California's Gold, sum hev\u00f0i s\u00e6ti \u00ed Los Angeles \u00e1 KCET fyri California PBS stati\u00f3nirnar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nAndl\u00e1t \u00ed 2013\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar"}
{"id": "18375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Billy%20Mays", "title": "Billy Mays", "text": "William Darrell \"Billy\" Mays, Jr. (f\u00f8ddur 20. juli 1958 - dey\u00f0ur 28. juni 2009) var kendur innan amerikanskt sj\u00f3nvarp. Hann var s\u00f8luma\u00f0ur, sum arbeiddi vi\u00f0 at selja og reklamera fyri reinger\u00f0ingsevnum og anna\u00f0 \u00e1  Home Shopping Network.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Billy Mays \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanarar kendir fr\u00e1 sj\u00f3nvarpinum"}
{"id": "18377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sam%20J.%20Jones", "title": "Sam J. Jones", "text": "Samuel Gerald Jones (f\u00f8ddur 12. august 1954), betri kendur sum Sam J. Jones er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nHann er f\u00f8ddur \u00ed Chicago, Illinois, vaks upp \u00ed Sacramento, California.  Hann fekk s\u00edtt pr\u00f3gv fr\u00e1 Mira Loma High School \u00ed Sacramento \u00ed 1972. \n\n\u00cd 1975, \u00e1\u00f0renn hann byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari, var hann nakin modell \u00ed einum Playgirl bla\u00f0i, men undir einum \u00f8\u00f0rum navni, Andrew Cooper III. \u00cd 1979 sp\u00e6ldi hann s\u00edn fyrsta leiklut vi\u00f0 Bo Derek \u00ed einum romantiskum skemtifilmi vi\u00f0 heitinum 10. \u00c1ri\u00f0 eftir fekk hann s\u00edn higartil kendasta leiklut sum Flash Gordon \u00ed 1980 filminum  vi\u00f0 sama heiti. Hann noyddist at lita h\u00e1ri\u00f0 lj\u00f3st fyri at kunna sp\u00e6la leiklutin. Filmurin fekk hampiliga sukse, hann innsp\u00e6ldi fyri $27,1M \u00ed Nor\u00f0uramerika, og $22m \u00ed St\u00f3rabretlandi - og tv\u00edfalda\u00f0i harvi\u00f0 s\u00edtt $20M b\u00faskett. Meiningin var at gera eina trilogi, men ein \u00f3semja millum Jones og framlei\u00f0ararnar av Flash Gordon gj\u00f8rdi at hetta bleiv av ongum. Eftir at filmurin var v\u00edstur \u00ed biografunum, v\u00f3ru nakinmyndirnar av Jones endurprinta\u00f0ar \u00ed t\u00ed\u00f0arritinum Playgirl, og hesafer\u00f0 st\u00f3\u00f0 hansara veruliga navn saman vi\u00f0 myndunum.\n\nS\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um og l\u00e1gb\u00faskett biograffilmum. Hann sp\u00e6ldi leiklutin sum Chris Rorchek \u00ed Code Red (1981\u20131982). Hann hev\u00f0i gestaleiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um sum The A-Team, Hunter og Riptide'. \n\nHann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri filmum i\u00f0 f\u00f3ru beinlei\u00f0is til videofilmar, t.d. My Chauffeur, Silent Assassins, Driving Force, Jane and the Lost City, American Tigers, Fist of Honor, One Man Force og White Force.\n\n\u00cd 1990-\u00e1runum sp\u00e6ldi hann leiklutir \u00ed filmum sum In Gold We Trust, Enter the Shootfighter, Baja Run, Maximum Force, Hard Vice and Dead Sexy.\n\n\u00cd 2007 sp\u00e6ldi hann gestaleiklutin sum fangin Krebb \u00ed upprunaligu sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 Sci Fi Channel, Flash Gordon. Hann sp\u00e6ldi eisini ein v\u00ed\u00f0a\u00f0an cameo leiklut sum hann sj\u00e1lvur vi\u00f0 t\u00ed lj\u00f3sa Flash Gordon h\u00e1rsni\u00f0inum \u00ed 2012 skemtifilminum, Ted.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "18380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lloyd%20Sherr", "title": "Lloyd Sherr", "text": "Lloyd Sherr (f\u00f8ddur 1956) er amerikanskur raddaleikari. Hann er eisini kendur vi\u00f0 s\u00ednum kunstnaranavni Max Raphael, sum er ein samanseting av n\u00f8vnunum hj\u00e1 b\u00f8rnum hansara Max and Raphael. \n\nHann er eitt n\u00fa kendur fyri at leggja r\u00f8dd til ymiskir pers\u00f3nar \u00ed videosp\u00f8lum, t.d. Cronus \u00ed God of War II, bounty-vei\u00f0ima\u00f0urin Calo Nord \u00ed Star Wars: Knights of the Old Republic, Diego \u00ed Gothic 3 og EverQuest II. Innan sj\u00f3nvarp hevur hann sp\u00e6lt leiklutin sum Vathek \u00ed W.I.T.C.H., Jibolba \u00ed Nickelodeon r\u00f8\u00f0unum Tak and the Power of Juju, Everett \u00ed Barnyard og Back at the Barnyard, P\u00e1pin \u00ed Star Wars: The Clone Wars, og forteljari \u00ed Random! Cartoons.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Lloyd Sherr \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "18381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Carlin", "title": "George Carlin", "text": "George Denis Patrick Carlin (f\u00f8ddur 1937, dey\u00f0ur 22. juni 2008) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari, kritikari og rith\u00f8vundur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n George Carlin \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "18403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/200%25", "title": "200%", "text": "200% er fyrsta t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van hj\u00e1 f\u00f8royska rokk-punk t\u00f3nleikab\u00f3lkinum 200. TUTL \u00fatgav fl\u00f8guna \u00ed 2001.\n\nSangir\nVissi T\u00fa Ikki Ert Vi\u00f0 Upp\u00e1 Loysing\n200%\nSkitni Kartni\nHasjsigarett\nPunkurin fr\u00e1 Helviti\nUm 50 \u00e1r...\nSambandsm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin\nJ\u00f3annesar T\u00e1ttur\nVit Eru 200\nPunkurin fr\u00e1 Helviti #2\nSambandsgimpurin\nSangurin, Sum \u00d8ll Fara at Hata\nGimpurin\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur hj\u00e1 200"}
{"id": "18405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yggdrasil", "title": "Yggdrasil", "text": "Yggdrasil er eitt nor\u00f0urlendskt t\u00f3nleikaensemble vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed F\u00f8royum. T\u00f3nleikab\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1981 av t\u00ed danska/f\u00f8royska t\u00f3nasmi\u00f0inum og pianistinum Kristian Blak, sum hevur skriva\u00f0 ta\u00f0 mesta av tilfarinum hj\u00e1 b\u00f3lkinum. Alla t\u00ed\u00f0ina hevur Yggdrasil havt t\u00f3nleikarar fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum Nor\u00f0urlondum, sum koma fr\u00e1 einum fj\u00f8lbroyttari t\u00f3nlistaligari bakgrund, serliga vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed jazz, men eisini fr\u00e1 etniskum t\u00f3nleiki, f\u00f3lka-, rokk- og klassiskum t\u00f3nleiki.\n\nTey flestu verkini eru blivin skapt \u00ed samstarvi vi\u00f0 a\u00f0ra list: visuellari list, skaldskapi, ballet, opera - ella \u00ed summum f\u00f8rum vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruni (konsertir \u00ed gj\u00e1um/holum vi\u00f0 sj\u00f3gvin). T\u00e1 fl\u00f8gan Seta kom \u00fat \u00ed 2009, var\u00f0 skipa\u00f0 fyri \u00fatg\u00e1vukonsert \u00ed Kl\u00e6mintsgj\u00f3gv.).\n\nB\u00f3lkurin eitur eftir heimstr\u00e6\u00f0num Yggdrasil \u00ed Norr\u00f8nu gudal\u00e6runi.\n\nLimir \u00ed Yggdrasil\n\nVerandi og fyrrverandi limir \u00ed Yggdrasil:\n\n Anders Hagberg, floyta & saksofon\n Anders Jormin, bass\n Angelika Nielsen, violin\n Brandur Jacobsen, trummur\n Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, vokal\n Ernst Dalsgard, floyta\n He\u00f0in Ziska Davidsen, guitar\n John Tchicai, saksofon\n K\u00e1ri Sverisson, vokal\n Karin Korpelainen - trummur\n Kristian Blak, piano\n Lelle Kullgren, guitar\n Mia K\u00e1rad\u00f3ttir, floyta\n Mikael Blak, bass\n \u00d3lavur \u00d8ster, guitar\n Rasmus Lyberth, vokal\n Tore Brunborg, saksofon\n Villu Veski, saksofon\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\n Den Yderste \u00d8 (HJF 12, Tutl 1981) - yrkingar eftir William Heinesen\n Ravnating (HJF 13, Tutl 1982) - eitt multimi\u00f0laverk vi\u00f0 t\u00f3nleiki sum Kristian Blak hevur komponera\u00f0 og myndar\u00f8\u00f0 eftir Philippe Carr\u00e9.\n Heygar og Dreygar /The Four Towers  ballet gj\u00f8rt vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 \"Barnetegning\" eftir William Heinesen (HJF 15/19, Tutl 1985)\n Concerto Grotto /Drangar - t\u00f3nleikur skriva\u00f0ur til \"standmyndir\" \u00ed f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00faruni (HJF 33, Tutl 1984 / 1993)\n Br\u00f8ytingar (HJF 21, Tutl 1988)\n Yggdrasil (HJF 88, Tutl 2002) - sangari: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n Live in Rudolstadt (HJF 99, Tutl 2004) - vi\u00f0 lutt\u00f8ku av Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir (live-uppt\u00f8kur fr\u00e1 TFF Rudolstadt 2003)\n The T\u00fcbingen Concert (2 DVD, HJF 122DVD, Tutl 2005) - live-uppt\u00f8kur \u00e1 University Hospital, T\u00fcbingen (T\u00fdskland)\n Risastova (HJF 111, Tutl 2006 ) - sangari: K\u00e1ri Sverrisson\n Askur (2 CD, HJF 133, Tutl 2007) - live-uppt\u00f8kur 1982-2006\n Duologues - Kristian Blak og Anders Hjuler\n Seta - Richard Nunns & Yggdrasil - HJF155, Tutl, 2009. Richard Nunns er \u00far N\u00fd S\u00e6landi, hann og Kristian Blak, He\u00f0in Ziska Davidsen og Mikael Blak hava gj\u00f8rt t\u00f3nleikin vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum \u00far Nor\u00f0urlondum og fr\u00e1 Maori si\u00f0venjuni. Uppt\u00f8kurnar eru gj\u00f8rdar \u00ed Kl\u00e6mintsgj\u00f3gv og \u00ed Studio Bloch.\n Gr\u00f3t & Vatn (HJF 233, Tutl 2012) - live-uppt\u00f8kur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, T\u00f3rshavn\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kristian Blak\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "18406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Byrta", "title": "Byrta", "text": "Byrta er ein f\u00f8royskur elektro pop t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir og Janus Rasmussen stovna\u00f0u \u00ed 2013.\n\nS\u00f8ga \nSamstarvi\u00f0 millum Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir og Janus Rasmussen byrja\u00f0i \u00ed 2011, me\u00f0an b\u00e6\u00f0i b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00cdslandi, Janus hev\u00f0i b\u00fa\u00f0 har \u00ed fleiri \u00e1r, me\u00f0an Gu\u00f0ri\u00f0 n\u00fdliga var flutt til Reykjav\u00edkar at b\u00fagva. Janus er best kendur \u00ed \u00cdslandi sum ein av limunum \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Bloodgroup. Gu\u00f0ri\u00f0 plagdi fyrr at skriva\u00f0 alt \u00e1 enskum, men me\u00f0an hon b\u00fa\u00f0i \u00ed \u00cdslandi f\u00f3r hon \u00ed holt vi\u00f0 at skriva \u00e1 f\u00f8royskum. Hon helt t\u00f3 ikki at hetta n\u00fdggja tilfari\u00f0 rigga\u00f0i til hennara soloverk\u00e6tlan, so t\u00e1 hon m\u00f8tti Janus, spurdi hon hann, um hann var \u00e1huga\u00f0ur \u00ed einum samstarvi, og ta\u00f0 var hann. \n\n\u00cd mai 2013 g\u00f3vu tey \u00fat eina fl\u00f8gu vi\u00f0 10 l\u00f8gum, fl\u00f8gan nevnist Byrta og var\u00f0 \u00fatgivin av pl\u00e1tufelagnum Tutl. Eitt staklag av fl\u00f8guni var \u00fatgivi\u00f0 \u00ed februar 2013 \u00e1 internetinum, ta\u00f0 er lagi\u00f0 Loyndarm\u00e1l, sum var n\u00f3gv at hoyra \u00e1 f\u00f8roysku \u00fatvarpsr\u00e1sunum. Gu\u00f0ri\u00f0 hevur skriva\u00f0 sangirnir \u00e1 fl\u00f8guni, me\u00f0an Janus sp\u00e6lir \u00f8ll lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini \u00e1 fl\u00f8guni, ta\u00f0 er eisini Janus sum hevur framleitt t\u00f3nleikin \u00e1 fl\u00f8guni. \n\nFr\u00e1 30. oktober til 3. november 2014 lutt\u00f3k Byrta \u00e1 \u00edslendka t\u00f3nleikafestivalinum Iceland Airwaves 2013. Umframt Byrta lutt\u00f3ku eisini Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og Marius Ziska. Vi\u00f0 \u00e1rslok 2013 var\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkurin Byrta h\u00e1lova\u00f0ur av fleiri f\u00f8royskum t\u00f3nleikaumm\u00e6larum. \u00cd \u00fatvarpssendingini Brunsj v\u00f3ru f\u00fdra umm\u00e6larar samdir um, at \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 Byrta var besta f\u00f8royska t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va \u00ed 2013. Tey valdu sj\u00e1lvi \u00fat millum allar \u00fatg\u00e1vur sum v\u00f3ru \u00fatgivnar av f\u00f8royskum t\u00f3nleikab\u00f3lkum og einstaklingum \u00ed 2013. Byrta var eisini ein av f\u00f8roysku t\u00f3nleikab\u00f3lkunum, sum framf\u00f8rdu \u00ed n\u00fdggj\u00e1rssendingini, sum var v\u00edst \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya n\u00fdggj\u00e1rsaftan 2013. Fr\u00e1 23. januar til 20. februar 2014 var Byrta \u00e1 Danmarkarturne saman vi\u00f0 nor\u00f0urlendsku t\u00f3nleikab\u00f3lkunum Good Moon Deer (\u00cdsland), Sea Change (Noreg) og Sekuoia (Danmark). Talan var um festivalin Nordisk 2014, sum var\u00f0 hildin fyri a\u00f0ru fer\u00f0, har \u00fatvald t\u00f3nleikan\u00f8vn \u00far nor\u00f0urlondum, sum umbo\u00f0a ta\u00f0 n\u00fdggja innan nor\u00f0urlendskan t\u00f3nleik, f\u00e1a h\u00f8vi til at sp\u00e6la teirra t\u00f3nleik \u00e1 fleiri ymiskum st\u00f8\u00f0um \u00ed Danmark, F\u00f8royum og \u00cdslandi. Nordisk 2014 skuldi byrja \u00ed V\u00e6rl\u00f8se \u00ed Danmark 23. januar, ymsasta\u00f0ni \u00ed Danmark \u00e1 tilsamans 10 st\u00f8\u00f0um fram til 8. februar har seinasta framf\u00f8rslan skuldi vera \u00ed Helsing\u00f8r, s\u00ed\u00f0an \u00ed Havn \u00ed F\u00f8royum hin 15. februar og so at enda f\u00fdra konsertir \u00ed \u00cdslandi fr\u00e1 17. til 20. februar 2014.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nByrta, Tutl, 2013\n\nHei\u00f0ur \n 2014 - Vann vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 FMA 2013 \u00ed popp-b\u00f3lkinum sum \u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur\n 2014 - Vann vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 FMA 2013 sum \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur\n 2014 - Vann vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 FMA 2013 \u00ed popp-b\u00f3lkinum sum \u00c1rsins fl\u00f8ga\n 2014 - Tilnevnd \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur \u00e1 FMA 2013 (vann ikki)\n 2014 - Tilnevnd \u00c1rsins videolag \u00e1 FMA 2013 (vann ikki)\n 2013 - Fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1van Byrta kosin sum nummar eitt av \u00f8llum f\u00f8royskum t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum \u00ed 2013 \u00ed \u00fatvarpssendingini Brunsj hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya \u00ed desember 2013. Ta\u00f0 v\u00f3ru tr\u00edggir t\u00f3nleikaumm\u00e6larar i\u00f0 tilnevndu fimm t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur hv\u00f8r, tey v\u00f3ru Niels Uni Dam, Elin Brimheim Heinesen og Uni Leitisstein Hansen.\n 2013 - V\u00e6l \u00e1 veg hei\u00f0ursl\u00f8nin, sum var\u00f0 latin \u00e1 G! festivalinum. V\u00e6l \u00e1 veg pr\u00edsurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2012 av G! Festivalinum og Atlantic Airways.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nByrta \u00e1 Facebook\nKanalin hj\u00e1 Byrta \u00e1 Youtube\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "18407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janus%20Rasmussen", "title": "Janus Rasmussen", "text": "Janus Rasmussen er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og framlei\u00f0ari b\u00fasitandi \u00ed \u00cdslandi. Saman vi\u00f0 trimum \u00f8\u00f0rum er hann limur \u00ed \u00edslendska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Bloodgroup. Hann er eisini limur \u00ed Kiasmos saman vi\u00f0 \u00edslendska t\u00f3nleikaranum \u00d3lafur Arnalds og \u00ed Byrta saman vi\u00f0 Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir.\n\nJanus Rasmussen hevur framleitt t\u00f3nleik fyri fleiri einstaklingar. Eitt n\u00fa Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum, H\u00f8gna Reistrup og Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir. \n\n\u00cd 2011 framleiddi Janus pl\u00e1tuna hj\u00e1 H\u00f8gna Reistrup Samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 framt\u00ed\u00f0ina. Vi\u00f0 \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni eru H\u00f8gni Lisberg, Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein, \u00cdsak Sambleben og Janus Kampmann.\n  \n\u00cd 2013 framleiddi Janus fleiri \u00fatg\u00e1vur. Millum anna\u00f0 framleiddi hann saman vi\u00f0 \u00d3lavi J\u00e1kupssyni \"\u00c1\u00f0renn vit Hv\u00f8rva\" hj\u00e1 H\u00f8gna Reistrup. Fyrsta staklagi\u00f0 av \u00fatg\u00e1vuni var Vegurin.   \n\n\u00cd 2012 heitti Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \u00e1 Janus Rasmussen um at framlei\u00f0a tilfar fyri seg, t\u00e1 Gu\u00f0ri\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed \u00cdslandi. S\u00ed\u00f0ani stovna\u00f0u tey elektro popp duo'ina Byrta. Fl\u00f8ga vi\u00f0 Byrta kom \u00fat \u00ed 2013. Janus sp\u00e6lir \u00f8ll lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini \u00e1 fl\u00f8guni og hevur eisini framleitt. Gu\u00f0ri\u00f0 hevur skriva\u00f0 sangirnar. Janus hevur givi\u00f0 fleiri fl\u00f8gur \u00fat saman vi\u00f0 Bloodgroup. Hann hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 limur \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Lama Sea.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Byrta \u00e1 Facebook\n Bloodgroup \u00e1 Myspace\n Bloodgroup \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "18411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendska%20b%C3%B3kmentavir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "\u00cdslendska b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "\u00cdslendska b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nin (\u00cdslendskt m\u00e1l:\u00cdslensku b\u00f3kmenntaver\u00f0launin) er ein b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur latin tveimum b\u00f3kum \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. Ta\u00f0 var , Felagi\u00f0 fyri \u00cdslendsk b\u00f3kaforl\u00f8g (F\u00e9lagi \u00edslenskra b\u00f3ka\u00fatgefenda), i\u00f0 setti hesa hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 stovn \u00ed 1989, t\u00e1 v\u00f3ru 100 \u00e1ra s\u00ed\u00f0an felagi\u00f0 var sett \u00e1 stovn. Onnur vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin fagurb\u00f3kmentum, me\u00f0an hin ver\u00f0ur latin yrkisb\u00f3kmentum.\n\nListi yvir m\u00f3ttakarar av \u00edslendsku b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nini fyri fagrar b\u00f3kmentir\n\nListi yvir m\u00f3ttakarar av \u00edslendsku b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nini fyri yrkisb\u00f3kmentir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n Bokautgafa.is - Listar yvir tilnevnd vinnarar\n\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\n\u00cdslendskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "18414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/De%20Gyldne%20Laurb%C3%A6r", "title": "De Gyldne Laurb\u00e6r", "text": "De Gyldne Laurb\u00e6r (eisini nevnt: Boghandlernes Gyldne Laurb\u00e6r) er ein donsk b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8n, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1949. Ta\u00f0 er Foreningen De Gyldne Laurb\u00e6r, fyrr Boghandlerklubben, sum letur hei\u00f0ursl\u00f8nina einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0. Upprunaliga var hei\u00f0ursl\u00f8nin ein gulln\u00e1l vi\u00f0 \u00e1skrift, eitt skifti\u00f0 fylgdi ein peningaupph\u00e6dd vi\u00f0, men \u00ed dag f\u00e6r vinnarin av hei\u00f0ursl\u00f8nini ein laurberkrans, eitt hei\u00f0ursbr\u00e6v og eitt g\u00e1vubr\u00e6v at keypa b\u00f8kur fyri \u00e1 2500 kr\u00f3nur. Donsku fj\u00f8lmi\u00f0larnir gera n\u00f3gv burtur\u00far hei\u00f0ursl\u00f8nahandanini. Tann dagin t\u00e1 ta\u00f0 ver\u00f0ur kunngj\u00f8rt, hv\u00f8r i\u00f0 vinnur hei\u00f0urin, so fer umbo\u00f0 fyri Nevndina fyri De Gyldne Laurb\u00e6r at hitta vinnaran, me\u00f0an fj\u00f8lmi\u00f0lar fylgja vi\u00f0. Ein danskur rith\u00f8vundur kann bert f\u00e1a hesa hei\u00f0ursl\u00f8nina einafer\u00f0. \nS\u00ed\u00f0an 1954 hevur hei\u00f0ursl\u00f8nin veri\u00f0 handa\u00f0 \u00ed januar fyri eina b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vu \u00e1ri\u00f0 fyri. Donsku bl\u00f8\u00f0ini nevna ofta hei\u00f0ursl\u00f8nina vi\u00f0 t\u00ed \u00e1rinum, i\u00f0 handanin fer fram.\n\nM\u00f3ttakarar\n\n2020-\u00e1rini \n 2021 - Thomas Korsgaard fyri skalds\u00f8guna Man skulle nok have v\u00e6ret der\n 2020 - Stine Pilgaard fyri skalds\u00f8guna Meter i sekundet\n\n2010-\u00e1rini \n 2019 - Sara Omar fyri skalds\u00f8guna Skyggedanseren\n 2018 - Leonora Christina Skov fyri skalds\u00f8guna Den, der lever stille\n 2017 - Jesper Wung-Sung fyri skalds\u00f8guna En anden gren\n 2016 - Merete Pryds Helle fyri skalds\u00f8guna Folkets sk\u00f8nhed\n 2015 - Jesper Stein fyri skalds\u00f8guna Aisha\n 2014 - Sara Bl\u00e6del fyri skalds\u00f8guna Kvinden de meldte savnet\n 2013 \u2013 Anne-Cathrine Riebnitzsky fyri skalds\u00f8guna Forbandede yngel \n 2012 \u2013 Kim Leine fyri skalds\u00f8guna Profeterne i evighedsfjorden\n 2011 \u2013 Helle Helle fyri skalds\u00f8guna Dette burde skrives i nutid\n 2010 \u2013 Jussi Adler-Olsen fyri skalds\u00f8guna Journal 64\n\n2000-\u00e1rini \n 2009 \u2013 Ida Jessen fyri skalds\u00f8guna B\u00f8rnene\n 2008 \u2013 Hanne-Vibeke Holst fyri Dronningeofret\n 2007 \u2013 Jens Sm\u00e6rup S\u00f8rensen fyri M\u00e6rkedage\n 2006 \u2013 Knud Romer fyri Den som blinker er bange for d\u00f8den\n 2005 \u2013 Morten Ramsland fyri Hundehoved\n 2004 \u2013 Christian Jungersen fyri Undtagelsen\n 2003 \u2013 Jette A. Kaarsb\u00f8l fyri Den lukkede bog\n 2002 \u2013 Jakob Ejersbo fyri Nordkraft\n 2001 \u2013 Hans Edvard N\u00f8rreg\u00e5rd-Nielsen fyri Riber Ret\n 2000 \u2013 Anne Marie L\u00f8n fyri K\u00e6rlighedens rum\n\n1990-\u00e1rini \n 1999 \u2013 Svend \u00c5ge Madsen fyri Genspejlet\n 1998 \u2013 Jens Christian Gr\u00f8ndahl fyri Lucca\n 1997 \u2013 Jane Aamund fyri Colorado dr\u00f8mme\n 1996 \u2013 Carsten Jensen fyri Jeg har set verden begynde\n 1995 \u2013 Henrik Nordbrandt fyri Ormene ved himlens port\n 1994 \u2013 J\u00f8rn Riel\n 1993 \u2013 Peter H\u00f8eg fyri De m\u00e5ske egnede\n 1992 \u2013 Lise N\u00f8rgaard fyri Kun en pige\n 1991 \u2013 Leif Davidsen fyri Den sidste spion\n 1990 \u2013 Peter Seeberg fyri Om fjorten dage\n\n1980-\u00e1rini \n 1989 \u2013 Ib Michael fyri Kilroy, Kilroy\n 1988 \u2013 Bjarne Reuter\n 1987 \u2013 Martha Christensen fyri Dansen med Regitze\n 1986 \u2013 Paul Hammerich fyri Lysmageren 1985 \u2013 Helle Stangerup fyri Christine (b\u00f3k)\n 1984 \u2013 Cecil B\u00f8dker fyri Marias Barn. Drengen og Marias Barn. Manden\n 1983 \u2013 Dorrit Willumsen\n 1982 \u2013 Kirsten Thorup\n 1981 \u2013 Suzanne Br\u00f8gger fyri Tone (b\u00f3k)\n 1980 \u2013 Tage Skou-Hansen\n\n1970-\u00e1rini \n 1979 \u2013 Johannes M\u00f8llehave\n 1978 \u2013 Vita Andersen fyri Hold k\u00e6ft og v\u00e6r smuk\n 1977 \u2013 Ebbe Kl\u00f8vedal Reich\n 1976 \u2013 Dea Trier M\u00f8rch\n 1975 \u2013 Bo Bramsen\n 1974 \u2013 Benny Andersen\n 1973 \u2013 Anna Ladegaard\n 1972 \u2013 Christian Kampmann\n 1971 \u2013 Henrik Stangerup fyri L\u00f8gn over l\u00f8gn\n 1970 \u2013 Leif Panduro\n\n1960-\u00e1rini \n 1969 \u2013 Inger Christensen fyri Det\n 1968 \u2013 Anders Bodelsen \n 1967 \u2013 Jens Kruuse\n 1966 \u2013 Klaus Rifbjerg\n 1965 \u2013 Thorkild Hansen\n 1964 \u2013 Erik Aalb\u00e6k Jensen\n 1963 \u2013 Jakob Bech Nygaard\n 1962 \u2013 Poul \u00d8rum\n 1961 \u2013 Marcus Lauesen\n 1960 \u2013 Palle Lauring\n\n1950-\u00e1rini \n 1959 \u2013 Willy-August Linnemann\n 1958 \u2013 Frank J\u00e6ger\n 1957 \u2013 Halfdan Rasmussen\n 1956 \u2013 Karl Bjarnhof\n 1955 \u2013 Tove Ditlevsen\n 1954 \u2013 Tom Kristensen\n 1953 \u2013 Aage Dons\n 1952 \u2013 Karen Blixen\n 1951 \u2013 Jacob Paludan\n 1950 \u2013 H.C. Branner\n\n1940-\u00e1rini \n 1949 \u2013 Martin A. Hansen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Listi yvir m\u00f3ttakarar \u00e1 Boghandlerklubben.dk\n\nDanskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "18415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaus%20Rifbjerg%20debutantvir%C3%B0isl%C3%B8n%20fyri%20skaldskap", "title": "Klaus Rifbjerg debutantvir\u00f0isl\u00f8n fyri skaldskap", "text": "Klaus Rifbjerg vir\u00f0isl\u00f8nin fyri skaldskap (\u00e1 donskum: Klaus Rifbjergs debutantpris for lyrik) er ein donsk b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8n, sum danski rith\u00f8vundurin Klaus Rifbjerg stovna\u00f0i \u00ed 1983. Hei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur latin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r og er \u00e1  10.000 kr. Hei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur latin einum skaldi, sum tey seinastu tvey \u00e1rini hevur \u00fatgivi\u00f0 s\u00edtt fyrsta yrkingasavn \u00e1 donskum, f\u00f8royskum ella gr\u00f8nlendskum m\u00e1li. \u00cd 2012 var ta\u00f0 f\u00f8royska Sissal Kampmann i\u00f0 fekk hei\u00f0ursl\u00f8nina.\n\nListi yvir m\u00f3ttakarar \n\n 2020 Molly Balsby\n 2018 Theresa Salomonsen\n 2016 Theis \u00d8rntoft\n 2014 Asta Olivia Nordenhof\n 2012 Sissal Kampmann\n 2010 Eva Tind Kristensen\n 2008 Morten S\u00f8kilde\n 2006 Dy Plambeck\n 2004 Lars Skinnebach\n 2002 Martin Larsen\n 2000 \u00d8verste Kirurgiske\n 1998 Mikkel Thykier\n 1994 Kirsten Hammann\n 1996 Katrine Marie Guldager\n 1992 Lene Henningsen\n 1990 Karen Marie Edelfeldt\n 1988 Lars Bukdahl\n 1986 Morti Vizki\n 1984 Juliane Preisler\n\nKeldur \n\nDanskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "18417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sissal%20Kampmann", "title": "Sissal Kampmann", "text": "Sissal Kampmann (f\u00f8dd 1974), uppvaksin \u00ed Vestmanna, er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, eitt skald. Hon hevur higartil (februar 2013) \u00fatgivi\u00f0 tvey yrkingas\u00f8vn, b\u00e6\u00f0i skriva\u00f0i \u00e1 f\u00f8royskum, b\u00e6\u00f0i eru \u00fatgivin \u00e1 Forlagnum Eksil, sum er eitt forlag \u00ed Keypmannahavn, sum f\u00f8royingar eiga. \u00cd september 2012 fekk hon donsku b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nina, sum Danska Akademii\u00f0 handar: Klaus Rifbjerg debutantvir\u00f0isl\u00f8n fyri skaldskap (Klaus Rifbjergs debutantpris for lyrik).  Pr\u00edsurin ver\u00f0ur latin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r fyri eitt yrkingasavn skriva\u00f0 \u00e1 donskum, f\u00f8royskum ella gr\u00f8nlendskum. H\u00f8vundin skal ikki hava \u00fatgivi\u00f0 meira enn tvey yrkingas\u00f8vn. Fyrsta yrkingasavni\u00f0 skal ver\u00f0a \u00fatgivi\u00f0 innan fyri seinastu tvey \u00e1rini. \nSissal gekk \u00e1 student \u00ed Hoyd\u00f8lum, seinni f\u00f3r hon \u00ed holt vi\u00f0 at lesa Nor\u00f0urlendskar b\u00f3kmentir \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet. Sissal er systir Ludv\u00edk \u00e1 Brekku, i\u00f0 hevur myndpr\u00fdtt yrkingas\u00f8vn hennara.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nYrkingas\u00f8vn \n 2016 - Sunnudagsland, Mentanargrunnur Studentafelgasins\n 2014 - Hyasintt\u00ed\u00f0, Mentanargrunnur Studentafelgasins\n 2013 - 4D. Keypmannahavn, Forlagi\u00f0 Eksil.\n 2012 - Endurt\u00f8kur. Keypmannahavn, Forlagi\u00f0 Eksil. (Yrkingar)\n 2011 - Ravnar \u00e1 lj\u00f3\u00f0leysum flogi \u2013 yrkingar \u00far uppgongdini. Keypmannahavn, Forlagi\u00f0 Eksil.\n\n\u00datgivi\u00f0 \u00e1 netinum \n2013 - Runda bor\u00f0i\u00f0 er eyga\u00f0 / The round table is the eye, yrking, t\u00fdtt til enskt hevur Rachel Ward. \u00datgivi\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni Words Without Borders.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir o.a. \n2017 - Tilnevnd B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n2013 - 1 \u00e1rs starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n2012 - Klaus Rifbjerg debutantvir\u00f0isl\u00f8n fyri skaldskap\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "18423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hornalundi", "title": "Hornalundi", "text": "Hornalundi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fratercula corniculata) er ein sj\u00f3fuglur av lunda\u00e6tt, i\u00f0 l\u00edkist Atlantslunda \u00ed \u00fatsj\u00f3nd, men nevsr\u00f3tin er gul vi\u00f0 rey\u00f0um nevsbroddi. Hesin lundin hevur sm\u00e1 sv\u00f8rt 'horn' omanfyri eyguni, harav navni\u00f0. Hornalundin heldur til \u00e1 klettaoyggjum fram vi\u00f0 strondini \u00ed nor\u00f0ara parti av Kyrrahavinum, \u00ed Siberia, Alaska og British Colombia \u00ed Kanada.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n NatureWorks - The Horned Puffin\n Puffinpalooza.com\n\nLundar\nCharadriiformes"}
{"id": "18424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Topplundi", "title": "Topplundi", "text": "Topplundi (fr\u00f8\u00f0iheiti - Fratercula cirrhata) er ein sj\u00f3fuglur av lunda\u00e6tt, sum er ey\u00f0kendur vi\u00f0 s\u00ednum rey\u00f0a nevi og gulu trevsum, i\u00f0 hann hevur fingi\u00f0 navn eftir. Topplundin heldur til, serliga \u00e1 oyggjum, fram vi\u00f0 strondini \u00ed nor\u00f0ara parti av Kyrrahavinum, \u00ed British Colombia \u00ed Kanada, landsynnings-Alaska og Aleutoyggjunum, Kamtjatka, Kuriloyggjunum og um alt Okhotskhavi\u00f0. Topplundin eigur saman vi\u00f0 hornalunda \u00ed st\u00f8\u00f0um, men heldur annars eystari til enn hesin, so langt su\u00f0ri sum \u00e1 nor\u00f0aru Channel Islands \u00fat fyri strondini \u00ed su\u00f0ur California.\n\nUpprunaliga veiddu inuittar \u00e1 Aleutoyggjunum og ainuf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Japan topplunda, b\u00e6\u00f0i til matna og fyri at gera n\u00fdtslu av fja\u00f0rum og skinni. N\u00fa er topplundin fri\u00f0a\u00f0ur um alt \u00fatbrei\u00f0slu\u00f8ki\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n University of Michigan Puffin Site\n Puffinpalooza.com A site about puffins\n  Proposal of Smith and Minor Islands\n  DNR Celebration of Approval\n\nLundar\nCharadriiformes"}
{"id": "18425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lundar", "title": "Lundar", "text": "Lundar (fr\u00f8\u00f0iheiti: Fratercula) eru ein sj\u00f3fugla\u00e6tt i\u00f0 telur tr\u00fd sl\u00f8g, eitt \u00ed Atlantshavi: vanligur lundi (Fratercula arctica), og tvey \u00ed Kyrrahavi: hornalundi (Fratercula corniculata) og topplundi (Fratercula cirrhata). \n\nLundar eru umlei\u00f0 35-40 cm til h\u00e6ddar, vi\u00f0 brei\u00f0um nevi, i\u00f0 gerst sera litr\u00edkt \u00ed paringst\u00ed\u00f0ini. F\u00f8\u00f0in er \u00e6ti, sum lundin kavar eftir. Lundi verpur eittans eggi\u00f0 \u00ed lundaholuni, sum hann grevur \u00fat \u00ed sv\u00f8r\u00f0inum, n\u00e6r vi\u00f0 havi\u00f0. Fja\u00f0urhamurin er svartur, gr\u00e1ur ella hv\u00edtur, stundum vi\u00f0 gulum fja\u00f0rum \u00ed.\n\nCharadriiformes"}
{"id": "18432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hetlands-skotskt%20m%C3%A1l", "title": "Hetlands-skotskt m\u00e1l", "text": "Hetlands-skotskt (enskt: Modern Shetlandic Scots (MSS)), vanliga nevnt Shetland dialect, ella stytt til \"Shetland\" ella \"Shetlan\" av hetlendingum sj\u00e1lvum, er skotska dialektin, i\u00f0 tosa\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed Hetlandi \u00ed dag; hon er, eins og orknoya-skotskt, ein dialekt av oyggjaskotskum (Insular Scots).\n\nHetlands-skotskt er runni\u00f0 av skotskum dialektum, i\u00f0 l\u00e1gskotskir innflytarar h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r til Hetlands serliga fr\u00e1 \u00f8kjunum Fife og Lothian seinast \u00ed 15. \u00f8ld og frameftir. Hetlands-skotskt hevur naka\u00f0 av norr\u00f8num \u00ed s\u00e6r, arva\u00f0 fr\u00e1 gamla m\u00e1linum norn, i\u00f0 var\u00f0 tala\u00f0 \u00ed oyggjunum fram til seinnapartin av 18. \u00f8ld. T\u00f3 er n\u00f3gv minni av norr\u00f8num \u00ed dagligari hetlendskari talu enn ofta hildi\u00f0 - flestu norr\u00f8nu or\u00f0ini finnast \u00ed sta\u00f0arn\u00f8vnum, og so onkur or\u00f0 i\u00f0 hava vi\u00f0 ve\u00f0ur og vind, plantur, sey\u00f0hald og fiskiskap, matger\u00f0 og gomul t\u00f3l at gera.\n\nEins og doriska dialektin \u00ed Landnyr\u00f0ingsskotlandi, so l\u00edkist hetlands-skotskt burturfr\u00e1 dialektunum longri su\u00f0uri \u00ed Skotlandi. Ta\u00f0 hevur \u00ed ein vissan mun egi\u00f0 or\u00f0atilfar, og er \u00ed summum f\u00f8rum meiri gamaldags enn a\u00f0rar n\u00fat\u00ed\u00f0ar skotskar dialektir. Men av t\u00ed at ongin standardur finst til at l\u00fdsa mun imillum dialektir og m\u00e1l, so er ilt at siga, um hetlands-skotskt er egi\u00f0 m\u00e1l \u00ed mun til enskt.\n\nLeinki \u00fateftir \nShetland ForWirds - Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 hetlands-skotskum\nIntroduction to modern Scots: Insular Scots\nWirhoose Uppl\u00fdsandi s\u00ed\u00f0a um hetlands-skotskt, vi\u00f0 tekstad\u00f8mum (sum zip).\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nSkotland\nHetland"}
{"id": "18434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20f%C3%B8royskar%20skalds%C3%B8gur", "title": "Listi yvir f\u00f8royskar skalds\u00f8gur", "text": "Listi yvir skalds\u00f8gur sum eru skriva\u00f0ar \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li.\n\nSkalds\u00f8gur \u00fatgivnar eftir t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\n\n1900 - 1909 \n 1909 - B\u00e1belstorni\u00f0 / Regin \u00ed L\u00ed\u00f0. - T\u00f3rshavn : Hitt f\u00f8royska b\u00f3kmentafelagi\u00f0, 1909. - 262 s\u00ed\u00f0ur\n\n1920 - 1929 \n 1927 - A\u00f0ru fer\u00f0 : ein framt\u00ed\u00f0armynd / Victor Danielsen. - T\u00f3rshavn : V. Danielsen, 1927. - 62 s\u00ed\u00f0ur\n 1927 - Beinta / H. A. Djurhuus. - T\u00f3rshavn : [s.n.], 1927. - 157 s\u00ed\u00f0ur.\n\n1930 - 1939 \n 1930 - Lognbr\u00e1 / He\u00f0in Br\u00fa. - T\u00f3rshavn : Var\u00f0in og Merki\u00f0, 1930. - 151 s\u00ed\u00f0ur\n 1935 - Fastat\u00f8kur / He\u00f0in Br\u00fa. - T\u00f3rshavn : Var\u00f0in, 1935. - 205 s\u00ed\u00f0ur\n\n1940 - 1949 \n 1940 - Fe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0 / He\u00f0in Br\u00fa. - T\u00f3rshavn : Var\u00f0in, 1940. - 159 s\u00ed\u00f0ur\n 1946 - Fiskimenn / Martin Joensen. - T\u00f3rshavn : Norr\u00f8na forlagi\u00f0, 1946. - 322 s\u00ed\u00f0ur\n 1947 - Nei - lyfti\u00f0 sveik ikki / Victor Danielsen. - T\u00f3rshavn : Norr\u00f8na forlagi\u00f0, 1947. - 102 s\u00ed\u00f0ur\n\n1950 - 1959 \n 1952 - Hitt \u00e6vinliga gonguverki\u00f0 / H.M. Eidesgaard. - T\u00f3rshavn : Eysturlund, 1952. - 152 s\u00ed\u00f0ur\n 1952 - Ta\u00f0 l\u00fdsir \u00e1 landi / Martin Joensen. - T\u00f3rshavn : Var\u00f0in, 1952. - 344 s\u00ed\u00f0ur\n 1958 - Yrkjarin \u00far Selv\u00edk og vinir hansara / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : J.P. Heinesen, 1958. - 210 s\u00ed\u00f0ur\n\n1960 - 1969 \n 1962 - T\u00fa upphavsins heimur / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : J.P. Heinesen, 1962-1966. - 3 bind. - 409 s\u00ed\u00f0ur\n 1963 - Leikum fagurt ... / He\u00f0in Br\u00fa. - T\u00f3rshavn : H. Br\u00fa, 1963. - 195 s\u00ed\u00f0ur\n 1968 - N\u00f3gv \u00edmillum : kristilig skalds\u00f8ga / Hans J. Ellingsgaard. - T\u00f3rshavn : Kirkjuliga Missi\u00f3nsfelagi\u00f0, 1968. - 85 s\u00ed\u00f0ur\n\n1970 - 1979 \n 1970 - Men l\u00edvi\u00f0 l\u00e6r : skalds\u00f8ga / He\u00f0in Br\u00fa. - T\u00f3rshavn : Var\u00f0in, 1970. - 321 s\u00ed\u00f0ur\n 1971 - Rannv\u00e1 / Dagmar Joensen-N\u00e6s. - T\u00f3rshavn : D. Joensen-N\u00e6s, 1971. - 114 s\u00ed\u00f0ur\n 1972 - Ta\u00f0 st\u00f3ra taki\u00f0 / He\u00f0in Br\u00fa. - T\u00f3rshavn : Emil Thomsen, 1972. - 251 s\u00ed\u00f0ur\n 1973 - Fr\u00e6nir eitur ormurin : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : J.P. Heinesen, 1973. - 466 s\u00ed\u00f0ur\n 1977 - Rekama\u00f0urin / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1977. - 117 s\u00ed\u00f0ur\n 1977 - Skitsur : b\u00fdurin og st\u00f3rb\u00fdurin / Magnus Dam Jacobsen. - Bagsv\u00e6rd : M.D. Jacobsen, 1977. - 164 s\u00ed\u00f0ur\n 1978 - Osvald : skalds\u00f8ga / Valdemar Poulsen. - T\u00f3rshavn : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1978. - 269 s\u00ed\u00f0ur\n 1978 - Abbastova : skalds\u00f8ga / Louis Zachariasen. - T\u00f3rshavn : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1978. - 169 s\u00ed\u00f0ur\n 1979 - Tey telgja s\u00e6r gudar : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1979. - 133 s\u00ed\u00f0ur\n 1979 - Seinnapartur / Carl Johan Jensen. - T\u00f3rshavn : C.J. Jensen, 1979. - 59 s\u00ed\u00f0ur\n\n1980 - 1989 \n 1980 - N\u00fa ert t\u00fa mansbarn \u00e1 foldum : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1980. - 162 s\u00ed\u00f0ur\n 1981 - L\u00fdsir n\u00fa fyri t\u00e6r heimurin : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1981. - 126 s\u00ed\u00f0ur\n 1982 - Leikur t\u00edn er sum hin lj\u00f3si dagur : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1982. - 167 s\u00ed\u00f0ur\n 1982 - L\u00edvsins summar / Oddv\u00f8r Johansen. - T\u00f3rshavn : Or\u00f0 og L\u00f8g, 1982. - 175 s\u00ed\u00f0ur\n 1983 - Markleys brei\u00f0ist n\u00fa fyri t\u00e6r fold : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1983. - 192 s\u00ed\u00f0ur\n 1984 - Lokkalogi : skalds\u00f8ga / Marianna Debes Dahl. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1984. - 160 s\u00ed\u00f0ur\n 1984 - Eitt d\u00fdpi av d\u00fdrari t\u00ed\u00f0 : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1984. - 131 s\u00ed\u00f0ur\n 1984 - Hall : skalds\u00f8ga / Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen. - T\u00f3rshavn : S. Jacobsen, 1984. - 134 s\u00ed\u00f0ur\n 1986 - Onglalag : skalds\u00f8ga / Marianna Debes Dahl. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1986. - 130 s\u00ed\u00f0ur\n 1987 - Ta\u00f0 heita summari\u00f0 : skalds\u00f8ga / H\u00f8gni av Hei\u00f0i. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1987. - 136 s\u00ed\u00f0ur\n 1987 - Dey\u00f0in sendir apr\u00edl / Einar Petersen. - S\u00f8rv\u00e1gur : Scorpio, 1987. - 93 s\u00ed\u00f0ur\n 1988 - Faldal\u00edn : skalds\u00f8ga / Marianna Debes Dahl. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1988. - 196 s\u00ed\u00f0ur\n 1988 - D\u00e6lt er manni vitandi or\u00f0 / \u00d3li Dahl. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1988. - 119 s\u00ed\u00f0ur\n 1988 - \u00cd andgletti : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1988. - 167 s\u00ed\u00f0ur\n 1988 - Handan fyri havi\u00f0 - b\u00fdurin og bygdin / Magnus Dam Jacobsen. - T\u00f3rshavn : Exlibris, 1988. - 141 s\u00ed\u00f0ur\n\n1990 - 1999 \n 1990 - ... hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednar n\u00e1\u00f0ir : ein skalds\u00f8ga / D. P. Danielsen. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1990. - 246 s\u00ed\u00f0ur\n 1990 - Skert flog / Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1990. - 147 s\u00ed\u00f0ur\n 1990 - Bl\u00ed\u00f0 er summarn\u00e1tt \u00e1 F\u00f8royalandi / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1990. - 263 s\u00ed\u00f0ur\n 1990 - Tvey : skalds\u00f8ga / Martin N\u00e6s. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1990. - 106 s\u00ed\u00f0ur\n 1990 - \u00c1 Su\u00f0urlandi\u00f0 / Kristian Osvald Vider\u00f6. - T\u00f3rshavn : B\u00f3kagar\u00f0ur, Emil Thomsen, 1990. - 252 s\u00ed\u00f0ur\n 1991 - Undir su\u00f0urstj\u00f8rnum : skalds\u00f8ga / Gunnar Hoydal. - Kollafj\u00f8r\u00f0ur : \u00c1rting, 1991. - 265 s\u00ed\u00f0ur\n 1991 - Kasta : skalds\u00f8ga / Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen. - T\u00f3rshavn : S. Jacobsen, 1991. - 116 s\u00ed\u00f0ur\n 1991 - Gummistivlarnir eru t\u00e6r einastu tempuls\u00falurnar, sum vit eiga \u00ed F\u00f8royum / J\u00f3anes Nielsen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1991. - 126 s\u00ed\u00f0ur\n 1992 - V\u00edvil : skalds\u00f8ga / Marianna Debes Dahl. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1992. - 150 s\u00ed\u00f0ur\n 1992 - Bl\u00e1felli : skalds\u00f8ga / Jens Pauli Heinesen. - T\u00f3rshavn : Gestur, 1992. - 246 s\u00ed\u00f0ur\n 1993 - Ein mamma er ein mamma : skalds\u00f8ga / Oddv\u00f8r Johansen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1993. - 170 s\u00ed\u00f0ur\n 1994 - Vi\u00f0 bivandi hjarta : skalds\u00f8ga / H\u00f8gni av Hei\u00f0i. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1994. - 127 s\u00ed\u00f0ur\n 1994 - Reglur : eitt brotsverk / T\u00f3roddur Poulsen. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1994. - 132 s\u00ed\u00f0ur\n 1994 - Gr\u00e1ur oktober / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1994. - 243 s\u00ed\u00f0ur\n 1995 - Eitt slag av t\u00ed\u00f0 / \u00d3lavur \u00ed Beiti. - S\u00f8rv\u00e1gur : Gr\u00f8nh\u00f3lmur, 1995. - 247 s\u00ed\u00f0ur\n 1995 - R\u00fam : ein tekstur \u00ed fj\u00fartan p\u00f8rtum / Carl J\u00f3han Jensen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1995. - 283 s\u00ed\u00f0ur\n 1995 - T\u00e1 i\u00f0 t\u00fa kemur / \u00d3lavur \u00ed Beiti. - S\u00f8rv\u00e1gur : Gr\u00f8nh\u00f3lmur, 1996. - 208 s\u00ed\u00f0ur\n 1996 - \u00c1 \u00f3lavs\u00f8ku : summarkrimi \u00ed 9 p\u00f8rtum / J\u00f3gvan Isaksen. - Niv\u00e5 : Antonia, 1996. - 86 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-43-11-6\n 1996 - Duldar lei\u00f0ir / Mina Reinert. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1996. - 223 s\u00ed\u00f0ur\n 1997 - S\u00f3t og s\u00f8gn / T\u00f3roddur Poulsen. - T\u00f3rshavn : Fannir, 1997. - 144 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-49-12-2 \n 1997 - Myrkar n\u00e6tur / Sonni Jacobsen. - S\u00f8rv\u00e1gur : Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur, 1997. - 185 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-934-3-1\n 1997 - P\u00e1ska\u00f3dnin / J\u00f3anes Nielsen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1997. - 176 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-43-14-0\n 1998 - Teir bl\u00e1u / Sonni Jacobsen. - S\u00f8rv\u00e1gur : Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur, 1998. - 245 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-934-4-x\n 1998 - \u00cd morgin er aftur ein dagur / Oddv\u00f8r Johansen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1998. - 224 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-43-18-3\n 1999 - V\u00f3nbrot : skalds\u00f8ga / Oluf Djurhuus. - Innan Glyvur : O. Djurhuus, 1999. - 122 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-3-068-5\n 1999 - Su\u00f0ar d\u00fdpi\u00f0 rey\u00f0a / Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1999. - 184 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-43-24-8\n 1999 - Ein \u00f3dey\u00f0ilig s\u00e1l - og a\u00f0rar / Jens Pauli Heinesen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 1999. - 297 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-43-20-5\n 1999 - Dalurin fagri : skalds\u00f8ga / Gunnar Hoydal. - T\u00f3rshavn : F\u00f8roya l\u00e6rarafelag, 1999. - 309 s\u00ed\u00f0ur\n 1999 - \u00dar t\u00e1mi t\u00ed\u00f0arinnar / Sonni Jacobsen. - S\u00f8rv\u00e1gur : Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur, 1999. - 191 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-934-5-8\n 1999 - Tey, i\u00f0 undan f\u00f3ru : skalds\u00f8ga / Oluf Djurhuus. - Innan Glyvur : O. Djurhuus, 2000. - 155 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-3-087-1\n\n2000 - 2009 \n 2000 - Koparskr\u00edni\u00f0 / Jens Pauli Heinesen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2000. - 120 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-43-30-2\n 2000 - Hj\u00e1 dv\u00f8rgum \u00ed Ni\u00f0afj\u00f8llum : \u00e6vint\u00fdrs\u00f8ga / Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la. - T\u00f3rshavn : Sprotin, 2000. - 264 s\u00ed\u00f0ur. Ra\u00f0: Heimurin forni 1. ISBN 99918-44-45-7\n 2000 - Fer\u00f0in til Zambora : \u00e6vint\u00fdrs\u00f8ga / Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la. - T\u00f3rshavn : Sprotin, 2000. - 267 s\u00ed\u00f0ur. Ra\u00f0: Heimurin forni 2. ISBN 99918-44-46-5\n 2001 - T\u00e1 i\u00f0 eg havi m\u00e1la\u00f0 summarh\u00fasi\u00f0 : skalds\u00f8ga / Oddv\u00f8r Johansen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2001. - 116 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-43-34-5\n 2001 - Gutth\u00fas : skalds\u00f8ga / Oluf Djurhuus. - Innan Glyvur : O. Djurhuus, 2002. - 137 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-963-0-9\n 2002 - Bygdarmenning : skalds\u00f8ga / Andras Mi\u00f0skar\u00f0. - Klaksv\u00edk : A. Mi\u00f0skar\u00f0, 2002. - 215 s\u00ed\u00f0ur - ISBN 99918-3-119-3\n\n 2003 - Eitrandi bl\u00f3\u00f0 / Sonni Jacobsen. - S\u00f8rv\u00e1gur : Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur, 2003. - 188 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-934-7-4\n 2004 - Hj\u00e1lpt \u00far ney\u00f0 : skalds\u00f8ga / Absalon Absalonsen. - T\u00f3rshavn : L\u00f8kur l\u00edtli, 2004. - 229 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-994-1-3\n2004 - Hv\u00f8r var Nimrod? / Jens Pauli Heinesen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2004. - 178 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-43-52-3 (Misprenta\u00f0 \u00ed b\u00f3kini 99918-46-52-3)\n 2004 - Sebastians h\u00fas : skalds\u00f8ga / Oddv\u00f8r Johansen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2004. - 128 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-43-48-5\n 2004 - Me\u00f0an s\u00f3lin \u00ed eystri ro\u00f0ar : skalds\u00f8ga / J\u00f3annes Kj\u00f8lbro. - [S.l.] : J. Kj\u00f8lbro, 2004. - 175 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-3-158-4\n\n 2004 - der gr\u00e6der s\u00e5 mangen / K\u00e1ri Petersen. - T\u00f3rshavn : K. Petersen, 2004. - 198 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-3-170-3\n 2005 - Sornh\u00fasf\u00f3lkini : skalds\u00f8ga / Absalon Absalonsen ; perma og myndir: Absalon Absalonsen. - T\u00f3rshavn : L\u00f8kur l\u00edtli, 2005. - 244 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-994-2-1\n 2005 - Messias II ella Synd drepur Gu\u00f0 : ein leysas\u00f8ga / Elias Askham. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2005. - 356 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-43-61-2\n 2005 - M\u00f8rk / Vida Akselsd\u00f3ttir H\u00f8jgaard. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2005. - 180 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-43-59-0\n 2005 - Krossmessa / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2005. - 289 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-43-62-0\n2005 - \u00d3- : s\u00f8gur um djevulskap / Carl J\u00f3han Jensen. -  Vestmanna : Sprotin, 2005. - 786 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-44-74-0\n 2005 - Hvirlan / Dagny Joensen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2005. - 174 s\u00ed\u00f0ur\n 2005 - Glansb\u00edl\u00e6tasamlararnir : skalds\u00f8ga / J\u00f3anes Nielsen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2005. - 276 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-43-57-4\n 2006 - Burtur : skalds\u00f8ga / Bergt\u00f3ra Hanusard\u00f3ttir. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2006. - 418 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-43-70-1\n 2006 - \u00cd havsins hjarta : skalds\u00f8ga / Gunnar Hoydal. - Vestmanna : Sprotin, 2007. - 517 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 9789991844879\n 2007 - Adventus Domini / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2007. - 253 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 9789991843773\n\n 2007 - Tema vi\u00f0 slankum / S\u00f3lr\u00fan Michelsen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2007. - 118 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 9789991843766\n 2008 - \u00datv\u00f8lir / T\u00f3roddur Poulsen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2008. - 185 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 9789991843827\n\n 2008 - Metusalem / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2008. - 316 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 9789991843803\n 2009 - Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2009. - 290 s\u00ed\u00f0ur\n\n2010 - 2019 \n 2010 - Dirvi til at liva / David Johannesen. - Mi\u00f0v\u00e1gur : V\u00f3n, 2010. - 135 s\u00ed\u00f0ur\n 2010 - Norska L\u00f8va / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2010. - 268 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991843926\n 2011 - Deydningar dansa \u00e1 sandi / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2011. - 372 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991843988\n 2011 - Brahmadellarnir / J\u00f3anes Nielsen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsind, 2011. - 364 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991843957\n 2011 - Tey b\u00e6\u00f0i : tr\u00fafesti og fullkomin fri\u00f0ur / Hanus Samr\u00f3. - T\u00f3rshavn : H. Samr\u00f3, 2011. - 172 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991833392\n 2011 - Vitjan... : framt\u00ed\u00f0arskalds\u00f8ga / Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la. - Vestmanna : Sprotin, 2011. - 310 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991871677\n 2012 - Tann fimti ma\u00f0urin / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Amaldus [i.e. Mentunargrunnur studentafelagsins], 2012. - 287 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991875033\n 2012 - Skugganna land / Annfinnur \u00ed Sk\u00e1la. - Vestmanna : Sprotin, 2012. - 553 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991871557\n 2013 - Hinumegin er mars / S\u00f3lr\u00fan Michelsen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2013. - 144 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 978-99918-75-05-7\n 2013 - Pr\u00e6dikarin / J\u00f3gvan Isaksen. - Keypmannahavn : Mentunargrunnur studentafelagsins, 2013. 300 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 978-99918-75-12-5\n 2013 - Brot / P\u00e1ll Nols\u00f8e. - Vestmanna : Sprotin, 2013. - 466 s\u00ed\u00f0ur.\n 2013 - Hans Jensen / Hanus Samr\u00f3. - T\u00f3rshavn. 424 s\u00ed\u00f0ur.\n 2013 - Lj\u00f3sar t\u00ed\u00f0ir / Agnar Art\u00favertin. - 186 s\u00ed\u00f0ur. Forlag: Gwendalyn. ISBN 978-99918-842-2-6\n 2013 - Offurmor\u00f0i\u00f0 / Durita Holm, krimiskalds\u00f8ga. Freya. 403 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 978-99918-43-87-2\n 2014 - Hinumegin er mars / S\u00f3lr\u00fan Michelsen. - Mentunargrunnur Studentafelagsins, 2014. - 144 s\u00ed\u00f0ur.\n 2014 - Korallin \u00ed Tallin / Agnar Art\u00favertin. - Gwendalyn, 2014. - 191 s\u00ed\u00f0ur.\n 2014 - Eg s\u00edggi teg betur \u00ed myrkri / Carl J\u00f3han Jensen. - Sprotin, 2014. - 520 s\u00ed\u00f0ur. \n 2014 - V\u00f8lundarh\u00fas / J\u00f3gvan Isaksen. - Mentunargrunnur Studentafelagsins, 2014. - 300 s\u00ed\u00f0ur.\n 2015 - Hinumegin gar\u00f0in / William Smith - Sprotin, 2015. - 149 s\u00ed\u00f0ur.\n 2015 - Einsam\u00f8ll \u00ed L\u00edtlu D\u00edmun / Agnar Art\u00favertin. - Gwendalyn, 2015. - 185 s\u00ed\u00f0ur.\n 2015 - Hitt blinda li\u00f0i\u00f0 / J\u00f3gvan Isaksen. - Mentunargrunnur Studentafelagsins, 2015. - 291 s\u00ed\u00f0ur.\n 2015 - B\u00f3kin um ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a / Carl J\u00f3han Jensen. - Sprotin, 2015. - 238 s\u00ed\u00f0ur.\n 2016 - Stj\u00f8rnustundir \u00ed skugga / H\u00f8gni Debes Joensen. - Sprotin, 2016. - 228 s\u00ed\u00f0ur.\n 2016 - Drotningaringurin / J\u00f3gvan Isaksen. - Marselius, 2016. - 313 s\u00ed\u00f0ur.\n 2016 - Bommhjarta / J\u00f3anes Nielsen. - Mentanargrunnur Studentafelagsins, 2016. - 369 s\u00ed\u00f0ur.\n 2016 - Dey\u00f0in fer \u00ed bindiklubb / Steint\u00f3r Rasmussen. - Sprotin, 2016. - 307 s\u00ed\u00f0ur.\n 2016 - \u00d3endaliga vera / Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s. - F\u00f8roya L\u00e6rarafelag, 2016. - 310 s\u00ed\u00f0ur.\n 2017 - Framt\u00ed\u00f0arv\u00f3nir / David Johannesen. - V\u00f3n, 2017. - 118 s\u00ed\u00f0ur.\n 2017 - Hevndin \u00far havsins d\u00fdpi / Steint\u00f3r Rasmussen. - Sprotin, 2017. - 305 s\u00ed\u00f0ur.\n 2019 - Jar\u00f0arfer\u00f0in / J\u00f3anes Nielsen. - Sprotin, 2019. - 244 s\u00ed\u00f0ur\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nListar"}
{"id": "18437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eystursk%C3%BAlin", "title": "Eystursk\u00falin", "text": "Eystursk\u00falin er ein av f\u00f3lkask\u00falunum \u00ed Havn, hann liggur \u00ed Eysturb\u00fdnum \u00ed Havn og er 6000 fermetrar til st\u00f8ddar. Eystursk\u00falin er st\u00f8rsti sk\u00falin \u00ed landinum vi\u00f0 521 n\u00e6mingum \u00ed 2014. N\u00e6stst\u00f8rsti er T\u00f3rshavnar kommunusk\u00fali vi\u00f0 452 n\u00e6mingum Eystursk\u00falin var\u00f0 v\u00edgdur \u00ed august 1980. Sk\u00falin var\u00f0 bygdur \u00ed tveimum byggistigum, fyrra byggistig var li\u00f0ugt \u00ed 1974, t\u00e1 v\u00f3ru 10 sk\u00falastovur. Anna\u00f0 byggistig var li\u00f0ugt \u00ed 1980. Sk\u00falin hevur ein svimjihyl, sum er 17 metrar langur. Har eru fakstovur av ymiskum slag. Ein vanlig fimleikah\u00f8ll er \u00ed sk\u00falanum og \u00ed 1993 var\u00f0 sk\u00falah\u00f8llin umbygd til \u00edtr\u00f3tt, serliga flogb\u00f3lt. Allir n\u00e6mingarnir \u00ed 10.flokki \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu eru \u00ed N\u00e1m X \u00ed Eystursk\u00falanum. \n\n\u00cd sk\u00falanum ganga n\u00e6mingar \u00far 1. til 10. flokk.\n\nSk\u00fala\u00e1ri\u00f0 2012/13 \nSk\u00fala\u00e1ri\u00f0 2012/13 ganga 539 n\u00e6mingar \u00ed til samans 17 flokkum og N\u00e1m X \u00ed Eystursk\u00falanum. L\u00e6rararnir eru 45, haraftrat eru 2 stu\u00f0lar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Eystursk\u00falanum\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mentunargrunnur%20Studentafelagsins", "title": "Mentunargrunnur Studentafelagsins", "text": "Mentunargrunnur Studentafelagsins er eitt f\u00f8royskt b\u00f3kaforlag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed F\u00f8royum (f\u00f8royskt V-tal), men ritstj\u00f3rnin er \u00ed Keypmannahavn. J\u00f3gvan Isaksen, rith\u00f8vundi, er lei\u00f0ari av forlagnum. Mentunargrunnur Studentafelagsins er F\u00f8roya elsta forlag og er sprotti\u00f0 \u00far Hinum f\u00f8royska Studentafelagnum \u00ed Keypmannahavn, sum bleiv stovna\u00f0 \u00ed 1910. Fyrsta \u00fatg\u00e1van hj\u00e1 forlagnum var fyrsta yrkingasavni\u00f0 hj\u00e1 Janus Djurhuus, sum kom \u00fat \u00ed 1914 vi\u00f0 heitinum Yrkingar. Tey fyrstu \u00e1rini var\u00f0 forlagi\u00f0 bara nevnt vi\u00f0 navninum hj\u00e1 studentafelagnum: Hitt f\u00f8royska Studentafelagi\u00f0. \u00cd 1957 ver\u00f0ur Mentunargrunnur Studentafelagsins settur \u00e1 stovn undir felagnum vi\u00f0 t\u00ed h\u00f8vu\u00f0satliti at taka s\u00e6r av b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vu. N\u00f8kur \u00e1r seinni ver\u00f0ur hesin forlagsparturin fluttur heim til F\u00f8roya, har hann enn hevur innivist. Mentanargrunnurin hevur givi\u00f0 \u00fat ein st\u00f3ran part av b\u00f3kmentum, sum eru komnar \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum \u00f8ll hesi \u00e1rini.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Mentunargrunni Studentafelagsins\n\nF\u00f8roysk forl\u00f8g"}
{"id": "18440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holberg-medaljan", "title": "Holberg-medaljan", "text": "Holberg-medaljan er ein donsk b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, sum er uppkalla\u00f0 eftir Ludvig Holberg. Vir\u00f0isl\u00f8nin hei\u00f0rar einum donskum rith\u00f8vunda innan fagrar b\u00f3kmentir ella ein rith\u00f8vund innan v\u00edsund. Vir\u00f0isl\u00f8nin hevur veri\u00f0 latin einafer\u00f0 \u00e1rliga s\u00ed\u00f0an 1934. Ta\u00f0 er Dansk Forfatterforening, sum letur hei\u00f0ursl\u00f8nina. Tveir f\u00f8royingar hava higartil fingi\u00f0 henda hei\u00f0ur: He\u00f0in Br\u00fa \u00ed  1982 og William Heinesen \u00ed 1960.\n\nM\u00f3ttakarar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Um Holberg hei\u00f0ursl\u00f8nina \u00e1 Litteraturpriser.dk\n\nDanskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "18442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N.%20F.%20S.%20Grundtvig", "title": "N. F. S. Grundtvig", "text": "Nikolai Frederik Severin Grundtvig (8. september 1783 \u00ed Udby vi\u00f0 Vordingborg \u2013 2. september 1872 \u00ed K\u00f8benhavn) var ein danskur rith\u00f8vundur, teologur, yrkjari (serliga kendur sum s\u00e1lmasmi\u00f0ur), filosoffur, s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur, prestur vi\u00f0 Vartov \u00ed K\u00f8benhavn, tittulerbiskoppur, filologur, sk\u00falama\u00f0ur og politikari. Han legger navn til Grundtvigianismuna og var stigtakari til f\u00f3lkah\u00e1sk\u00falan. Grundtvig er tann s\u00e1lmasmi\u00f0urin i\u00f0 oftast kemur fyri \u00ed Den Danske Salmebog og er ein \"instituti\u00f3n\" \u00ed donskum ands- og samfelagsl\u00edvi.\n\nKeldur \n\nDanir\nDanskir prestar\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1783\nAndl\u00e1t \u00ed 1872"}
{"id": "18443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jesper%20Brochmand", "title": "Jesper Brochmand", "text": "Jesper Rasmussen Brochmand (5. august 1585 \u2013 19. apr\u00edl 1652) var professari vi\u00f0 K\u00f8benhavns Universitet 1610-1638 og biskupur fyri Sj\u00e6lland fr\u00e1 1638 til s\u00edn dey\u00f0adag.\n\nDanir\nDanskir prestar\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "18454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orknoya-skotskt%20m%C3%A1l", "title": "Orknoya-skotskt m\u00e1l", "text": "Orknoya-skotskt (enskt: Orcadian dialect), er skotska dialektin i\u00f0 tosa\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed Orknoyggjum \u00ed dag; hon er, eins og Hetlands-skotskt, ein dialekt av oyggjaskotskum (Insular Scots).\n\nOrknoya-skotskt er runni\u00f0 av l\u00e1gskotskum dialektum, men hevur naka\u00f0 av norr\u00f8num \u00ed s\u00e6r, arva\u00f0 fr\u00e1 gamla Norn m\u00e1linum, i\u00f0 var\u00f0 tala\u00f0 \u00ed oyggjunum fram til 17'du \u00f8ld.\n\nLeinki \u00fateftir\n Orkneyjar.com\n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nSkotland\nOrknoyar"}
{"id": "18466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faroe%20Airways", "title": "Faroe Airways", "text": "Faroe Airways var flogfelag, i\u00f0 fleyg rutufl\u00fagving millum F\u00f8royar og Danmark 1964 til 1967.\n\nS\u00f8ga\nFaroe Airways var stovna\u00f0 av danska felagnum Scanfly og f\u00f8royska Skipafelagnum F\u00f8royar. Fyrsti flogt\u00farurin var 7. mars 1964 vi\u00f0 einum De Havilland Heron flogfari vi\u00f0 12 setrum. Fr\u00e1 19. juli 1965 var\u00f0 flogi\u00f0 vi\u00f0 einum Douglas DC-3 flogfari. Millumlent var fram til 1965 \u00ed Kirkwall \u00ed Orknoyggjum. Seinni var\u00f0 milumlent \u00ed Sumburgh \u00ed Hetlandi. Stj\u00f3ri \u00ed felagnum var J\u00f8rgen V. Petersen.\n\nS\u00ed\u00f0sta flogfer\u00f0in hj\u00e1 Faroe Airways var \u00ed september 1967.\n\nKeldur\n\n Dimmal\u00e6tting 22. februar 2013: \"Undangonguma\u00f0urin \u00ed f\u00f8royskari flogfer\u00f0slu: -Vit f\u00f3ru \u00e1 flog vi\u00f0 b\u00e1\u00f0um beinunum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini\"\n\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "18468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201998", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1998", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1998 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 30. apr\u00edl 1998. Vali\u00f0 var ta\u00f0 higartil besta nakrant\u00ed\u00f0 hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum, sum gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur \u00e1 Tingi og fekk eina framgongd vi\u00f0 meira enn 10 prosent (og heili f\u00fdra tingmenn/kvinnur). Javna\u00f0arflokkurin og F\u00f3lkaflokkurin f\u00f3ru b\u00e1\u00f0ir framm vi\u00f0 tveimum tingf\u00f3lkum hv\u00f8r. Haraftur\u00edm\u00f3ti misti Sambandsflokkurin tvey tingf\u00f3lk, me\u00f0an Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin (Frambur\u00f0sflokkurin) og Verkamannafylkingin fingu ein so dyggan smeit, at ongin teirra nakrant\u00ed\u00f0 stilla\u00f0i upp aftur til val. Vali\u00f0 sl\u00f3\u00f0a\u00f0i vegin fyri fyrru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Anfinni Kallsbergs, sum var ein samgonga vi\u00f0 hesum flokkum: F\u00f3lkaflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin.\n\n\u00darslit \nAtkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt h\u00f8vdu: 31 609\nUpptaldar atkv\u00f8\u00f0ur:  27 876\nVallutt\u00f8ka: 88,2 %\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val (F\u00f8roysk hagt\u00f8l)\nElection Resources on the Internet: Elections to the Faroese L\u00f8gting - Results Lookup\n\nPolitikkur \u00ed 1998\nListar\nL\u00f8gtingsval"}
{"id": "18470", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%202004", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2004", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2004 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 20. januar 2004.\n\nHin Stuttligi Flokkurin stilla\u00f0i upp til val fyri fyrstu og seinastu fer\u00f0.\n\n\u00darslit \nAtkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt h\u00f8vdu: 34 426\nTal av atkv\u00f8\u00f0um:  31 711\nVallutt\u00f8ka: 92,1 %\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val\nElection Resources on the Internet: Elections to the Faroese L\u00f8gting - Results Lookup\n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n2004"}
{"id": "18472", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%202002", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2002", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2002 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 30. apr\u00edl 2002.\n\n\u00darslit \n\nAtkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt: 33 522\nAtkv\u00f8\u00f0ur \u00ed alt:  30 717\nVallutt\u00f8ka: 91,6 %\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val\nElection Resources on the Internet: Elections to the Faroese L\u00f8gting - Results Lookup\n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n2002"}
{"id": "18473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201994", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1994", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1994 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 7. juli 1994. Fleiri n\u00fdggir flokkar stilla\u00f0u upp fyri fyrstu fer\u00f0: Fr\u00e6lsisfylkingin, Hin F\u00f8royski Flokkurin, Mi\u00f0flokkurin og Verkamannafylkingin. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 10 listar, sum enn er met \u00ed f\u00f8royskum l\u00f8gtingsvalum. Tey flestu av teimum gomlu flokkunum gingu n\u00f3gv aftur, av t\u00ed at F\u00f8royar var\u00f0 rakt av sv\u00e1rari kreppu, sum aftur var ors\u00f8k til, at eitt n\u00fa Verkamannafylkingin var\u00f0 sett \u00e1 stovn. Ein bankavtala vi\u00f0 Danmark f\u00f8rdi til at Sambandsflokkurin fekk frammgongd, me\u00f0an Javna\u00f0arflokkurin, sum hev\u00f0i siti\u00f0 \u00ed samgongu minka\u00f0i vi\u00f0 einari helvt.\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val\n\nL\u00f8gtingsval\nListar"}
{"id": "18487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Maritu%20Petersen", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Maritu Petersen", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Maritu Petersen var F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 24. apr\u00edl 1993 til 10. september 1994. L\u00f8gma\u00f0ur var Marita Petersen fr\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum, vi\u00f0 landsst\u00fdrismonnum fr\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum. Marita Petersen hev\u00f0i stj\u00f3rna\u00f0 s\u00e6ttu stj\u00f3rnina hj\u00e1 Atla Dam s\u00ed\u00f0an 18. januar 1993, men hon skifti samgongusamstarvsflokkin, F\u00f3lkaflokkurin, \u00fat vi\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. H\u00f3ast ta\u00f0 stutta stj\u00f3rnarskei\u00f0i\u00f0, so fekk stj\u00f3rnin r\u00e6ttiliga n\u00f3gv av skafti, sum var r\u00e6tta\u00f0 m\u00f3ti t\u00ed \u00e1lvarsomu kreppuni, sum F\u00f8royar var \u00ed. Millum anna\u00f0 fekk hon samr\u00e1tt seg fram til eina bankaavtalu vi\u00f0 Danmark. Sambandskreftir vunnu t\u00f3 l\u00f8gtingsvali\u00f0 1994, og stj\u00f3rnin m\u00e1tti gevast og lata fyrru stj\u00f3rnina hj\u00e1 Edmundi Joensens taka yvir.\n\nKeldur \n\nMarita Petersen\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "18490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADggjarm%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum er ein t\u00fddningarmikil partur av F\u00f8roya Landsst\u00fdri og b\u00faskapinum hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nStatsministre og regeringer siden 1948\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Almannam%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed almannam\u00e1lum hevur s\u00ed\u00f0an 1968 veri\u00f0 ein landsst\u00fdrissessur \u00ed F\u00f8roya Landsst\u00fdri.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nL\u00f8gmenn og stj\u00f3rnir s\u00ed\u00f0an 1948\n\nF\u00f8royskur politikkur\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinnum%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed vinnum\u00e1lum, fyrr \u00eddna\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin (landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed \u00eddna\u00f0arm\u00e1lum), er limur av F\u00f8roya Landsst\u00fdri og hevur \u00e1byrgdina fyri vinnum\u00e1lum, herundir n\u00e1tt\u00farutilfeingi, arbei\u00f0sumhv\u00f8rvi\u00f0, handil, aling osfr. Teir vinnu- og \u00eddna\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar sum hava siti\u00f0 longst eru \u00e1vikavist Jacob Lindenskov (JF) og Bjarni Djurholm (FF), vi\u00f0 \u00e1vikavist 11 og 8 \u00e1rum.\n\nVi\u00f0merkingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nL\u00f8gmenn og stj\u00f3rnir s\u00ed\u00f0an 1948\n\nF\u00f8royskur politikkur\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Paula%20Ellefsen", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Paula Ellefsen", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Paula Ellefsen var F\u00f8roya Landsst\u00fdri fr\u00e1 5. januar 1981 til 10. januar 1985. Ta\u00f0 var ein samgonga millum Sambandsflokkin (SB), F\u00f3lkaflokkin (FF) og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin (SF), undir lei\u00f0slu av Paula Ellefsen (SB). Talan var um ta\u00f0 fyrstu reint borgerligu stj\u00f3rnina \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1959.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nTinganes.fo L\u00f8gmenn og landsst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1948\n\nPauli Ellefsen\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "18497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arbei%C3%B0sm%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Arbei\u00f0sm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Arbei\u00f0sm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed arbei\u00f0aram\u00e1lum, ella arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1lum) var ein landsst\u00fdrissessur \u00ed F\u00f8roya Landsst\u00fdri 1970\u20131975, 1988\u20131989 og 1991\u20131998.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nL\u00f8gmenn og landsst\u00fdri s\u00ed\u00f0an 1948\n\nF\u00f8royskur politikkur\nArbei\u00f0sm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oscar-vir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "Academy Award eisini kent sum Oscar er ein sera t\u00fddningarmikil vir\u00f0isl\u00f8n, sum amerikanska Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS) letur fyri at hei\u00f0ra teimum allarbestu pers\u00f3nunum innan films\u00eddna\u00f0in, \u00edrokna\u00f0 sj\u00f3nleikarar, filmsleikstj\u00f3rar og filmsleikrith\u00f8vundar. Ta\u00f0 almenna h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0, har vir\u00f0isl\u00f8nirnar ver\u00f0a handa\u00f0ar, ver\u00f0ur mett at vera ein av teimum t\u00fddningarmestu pr\u00edshandanum \u00ed heiminum, og ver\u00f0ur v\u00edst beinlei\u00f0is \u00ed sj\u00f3nvarpinum \u00ed meira enn 200 londum kring heimin. Oscar-hei\u00f0ursl\u00f8nirnar ver\u00f0a givnar til filmar, i\u00f0 hava hava st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 f\u00f3lk, antin vi\u00f0 sj\u00f3nleikarum, leikstj\u00f3rum, komponistum o.s.fr. \n\nTa\u00f0 fyrsta Academy Awards-h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 16. mai 1929 \u00e1 Hotel Roosevelt \u00ed Hollywood fyri at hei\u00f0ra teimum allar bestu \u00ed films\u00e1rinum 1927/1928.\n\nB\u00f3lkar\n\nN\u00faverandi b\u00f3lkar\n Besti filmur \u2013 Fr\u00e1 1928\n Besti animasj\u00f3nsfilmur \u2013 Fr\u00e1 2001\n Besti dokumentarfilmur\n Besti stuttfilmur\n Besti animera\u00f0i stuttfilmur \u2013 Fr\u00e1 1931\n Besti dokumentar-stuttfilmur\n Besti fremmandam\u00e1lsliga filmur \u2013 Fr\u00e1 1947\n Besti leikstj\u00f3ri \u2013 Fr\u00e1 1928\n Besti sj\u00f3nleikari \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleikluti \u2013 Fr\u00e1 1928\n Besta sj\u00f3nleikarinna \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleikluti \u2013 Fr\u00e1 1928\n Besti sj\u00f3nleikari \u00ed hj\u00e1leikluti \u2013 Fr\u00e1 1936\n Besta sj\u00f3nleikarinna \u00ed hj\u00e1leikluti \u2013 Fr\u00e1 1936\n Besta adaptera\u00f0a handriti\u00f0 (besta filmatisering) \u2013 Fr\u00e1 1928\n Besta upprunahandrit \u2013 Fr\u00e1 1940\n Besti upprunat\u00f3nleikur\n Besti sangur\n Besta artistiska framlei\u00f0sla \u2013 Fr\u00e1 1928\n Besta kinematografi \u2013 Fr\u00e1 1928\n Besta filmsklippi\u00f0 \u2013 Fr\u00e1 1935\n Besta lj\u00f3\u00f0i\u00f0\n Besta lj\u00f3\u00f0klipp \u2013 Fr\u00e1 1963\n Bestu visuellu effektir \u2013 Fr\u00e1 1939\n Beste kostymedesign \u2013 Fr\u00e1 1948\n Besta sminka \u2013 Fr\u00e1 1981\n\nFyrrverandi b\u00f3lkar\n Besti regiassistent \u2013 Fr\u00e1 1933 til 1937\n Besta kommedian \u2013 Bara 1928\n Besti dansur \u2013 Fr\u00e1 1935 til 1937\n Besta litstuttfilmur \u2013 Fr\u00e1 1936 til 1937\n Besti stuttfilmur \u00e1 tveimum rullum \u2013 Fr\u00e1 1936 til 1956\n Besti stuttfilmur \u2013 novelty \u2013 Fr\u00e1 1932 til 1935\n Besta s\u00f8ga \u2013 Fr\u00e1 1928 til 1956\n Besti tittulsekvensur \u2013 Bara 1928\n Serst\u00f8k og artistisk framlei\u00f0sla \u2013 Bara 1928\n\nSerligar hei\u00f0ursl\u00f8nir\n Academy Honorary Award \u2013 Fr\u00e1 1928\n Academy Special Achievement Award\n The Irving G. Thalberg Memorial Award \u2013 Fr\u00e1 1938\n The Jean Hersholt Humanitarian Award\n Gordon E. Sawyer Award\n Academy Juvenile Award (Fr\u00e1 1934 til 1960)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n Academy of Motion Picture Arts and Sciences\n\nFilmsvir\u00f0isl\u00f8nir\nOscar-vir\u00f0isl\u00f8nir\nAmerikansk mentan"}
{"id": "18504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mentanargrunnur%20Landsins", "title": "Mentanargrunnur Landsins", "text": "Mentanargrunnur Landsins ver\u00f0ur umsitin av einari fimmmannanevnd. Mentanargrunnurin kann veita stu\u00f0ul til virksemi, sum kveikir og mennir f\u00f8royska myndlist, t\u00f3nlist, b\u00f3kmentir, sj\u00f3nleik og a\u00f0ra list. Hetta kann vera til starvsl\u00f8nir, verk\u00e6tlanir, \u00edverksetan og styttri skei\u00f0 hj\u00e1 listaf\u00f3lkum. Ums\u00f3knarfreistin er vanliga 15. desember.\n\nGrunnurin kann eisini eftir ums\u00f3kn stu\u00f0la b\u00f3ka- og fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur upp til 30% av \u00fatg\u00e1vukostna\u00f0inum. Eisini v\u00edsindaligt arbei\u00f0i, frams\u00fdningar, framf\u00f8rslur o.t. kunnu eftir ums\u00f3kn f\u00e1a stu\u00f0ul. Grunnurin skal serliga stu\u00f0la tilt\u00f8kum og verk\u00e6tlanum, sum kveikja og menna f\u00f8royska myndlist, t\u00f3nlist, b\u00f3kmentir, sj\u00f3nleik og a\u00f0ra list, sum kann javnmetast vi\u00f0 hesar listagreinir.\n\nStarvsl\u00f8nirnar kunnu vera latnar solei\u00f0is: 1 starvsl\u00f8n galdandi \u00ed 3 \u00e1r og starvsl\u00f8nir galdandi \u00ed 1 m\u00e1na\u00f0 til 12 m\u00e1na\u00f0ir. Upph\u00e6ddin \u00e1 starvsl\u00f8nini svarar til l\u00e6raral\u00f8nina \u00e1 f\u00f3lkask\u00falans l\u00f8narstigi 21, stigi 1, sum eftir 1. oktober 2014 er kr. 25.587,96 um m\u00e1na\u00f0in.\n\nNevndin  \nN\u00fdggir limir og varalimir, sum Jenis av Rana, landsst\u00fdrisma\u00f0ur, valdi til nevndina \u00ed januar 2021:\n\nPoul Guttesen, sum eisini er forma\u00f0ur\nVaralimur: Nils Ohrt\nErland Tv\u00f8rfoss, sum er n\u00e6stforma\u00f0ur\nVaralimur: D\u00e1vur Winther\nHedvig Westerlund-Kapnas\nVaralimur: R\u00f8nn Eliasen\n\nN\u00fdggir limir og varalimir eftir tilm\u00e6li fr\u00e1 LISA:\n\nHansina Iversen\nVaralimur: Gunnv\u00e1 Zachariasen\nHans Pauli T\u00f3rgar\u00f0\nVaralimur: B\u00e1r\u00f0ur Persson\n\nStarvsl\u00f8nir\n\nStarvsl\u00f8nir 2020 \n1 \u00e1r\nArnbj\u00f8rn Dalsgar\u00f0, rith\u00f8vundur\n\n6 m\u00e1na\u00f0ir\nAnna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir, rith\u00f8vundur\nJ\u00f3n Sonni Jensen, myndlist                                                                                      \nNiclas Johannesen, t\u00f3nleikari\nR\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu, t\u00f3nleikari\nTorfinnur J\u00e1kupsson, filmur\n\n3 m\u00e1na\u00f0ir\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir, t\u00f3nleikari\nHanni Julius Bjartal\u00ed\u00f0, myndlist\nHe\u00f0in Ziska Davidsen, t\u00f3nleikari\nHugin Eide, t\u00fd\u00f0ari\nIngun Christensen, rith\u00f8vundur\nJensina Olsen, t\u00f3nleikari\nKristian Blak, t\u00f3nleikari\nMargit Baadsager, rith\u00f8vundur\nMattias Kapnas, t\u00f3nleikari\nOddfr\u00ed\u00f0ur M. Rasmussen, rith\u00f8vundur\n\u00d3li A. Reinert \u00e1 Geilini, rith\u00f8vundur\nPoulina J\u00f3anesard\u00f3ttir, vevlist\nRani Nols\u00f8e, t\u00f3nleikari\nSteffan Stumann Hansen, rith\u00f8vundur\nSunleif Rasmussen, t\u00f3nleikari\nZacharias Hammer, heimildarfilmur\n\n2 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00f3n Aldar\u00e1, t\u00f3nleikari\nInes J\u00f8rgensen, t\u00fd\u00f0ari\nLeivur Thomsen, t\u00f3nleikari\nRannv\u00e1 Gu\u00f0runard\u00f3ttir Niclasen, dansur\nR\u00fana Volmersd\u00f3ttir H\u00f8jgaard, dansur\nTheodor Kapnas, t\u00f3nleikari\n\n1 m\u00e1na\u00f0ur\nDurita Dahl Andreassen, sj\u00f3nleikari\nEdvard S. Olsen, t\u00fd\u00f0ari\nEli Tausen \u00e1 Lava, t\u00f3nleikari\nElin Michelsen, rith\u00f8vundur\nJ\u00e1kup Dahl, sj\u00f3nleikari\nK\u00e1ri Sverrisson, t\u00f3nleikari\nMariann Hansen, sj\u00f3nleikari\nMartin Schurholz, t\u00fd\u00f0ari\nSanna A. Dahl, t\u00fd\u00f0ari\n \n\u00cdverksetarastu\u00f0ul, 75.000 kr\u00f3nur \u00ed part\nJana Jonhardsd\u00f3ttir, myndlistaf\u00f3lk.\nR\u00fana Volmarsd\u00f3ttir H\u00f8jgaard, dansari.\nTerji Rasmussen, t\u00f3nleikari.\n\nStarvsl\u00f8nir 2019 \n\n1 \u00e1r\n Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum, Filmslist/t\u00f3nleikur\n\n6 m\u00e1na\u00f0ir\n Arnold Ludvig, T\u00f3nleikur\n H\u00f8gni Mohr, B\u00f3kmentir\n Lena Anderssen, T\u00f3nleikur\n Magnus Johannessen, T\u00f3nleikur\n Rakel Helmsdal, B\u00f3kmentir/Sj\u00f3nleik\n Steint\u00f3r Rasmussen, B\u00f3kmentir\n Trygvi Danielsen, B\u00f3kmentir/T\u00f3nleik/Filmslist\n\n3 m\u00e1na\u00f0ir\n Anna Katrin Egilstr\u00f8\u00f0, T\u00f3nleikur/Filmslist\n Anton Petersen, Filmslist\n Marianna M\u00f8rk\u00f8re, Filmslist/t\u00f3nleikur\n Mikael Blak, T\u00f3nleikur\n Pauli \u00ed Sandager\u00f0i, T\u00f3nleikur\n Rannv\u00e1 Holm Mortesen, B\u00f3kmentir/Myndlist\n Sakaris St\u00f3r\u00e1, Filmslist\n\n 2 m\u00e1na\u00f0ir\n Herluf L\u00fctzen, T\u00f3nleikur\n Kim Simonsen, B\u00f3kmentir\n Kinna Poulsen, B\u00f3kmentir\n Lena Nicolajsen, B\u00f3kmentir/Myndlist\n L\u00edv Maria J\u00e6ger, B\u00f3kmentir\n Lyon Hansen, T\u00f3nleikur\n Oddfr\u00ed\u00f0ur M. Rasmussen, B\u00f3kmentir\n R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu, T\u00f3nleikur\n Uni Reinert Debes, T\u00f3nleikur\n Unn Paturson, T\u00f3nleikur\n\n1 m\u00e1na\u00f0ur\n Alda Mohr Ey\u00f0unsd\u00f3ttir, Myndlist\n Andrej Melnikov, T\u00fd\u00f0ing\n Anja Tell, T\u00fd\u00f0ing\n Annika Johannessen, Sj\u00f3nleikur\n Elin Henriksen, T\u00fd\u00f0ing\n Hugin Eidi, T\u00fd\u00f0ing\n J\u00e1kup S\u00f8rensen, T\u00fd\u00f0ing\n Jasmin Mote, T\u00f3nleikur\n Kjartan Hansen, Sj\u00f3nleikur\n Kristina Sundar Hansen, Sj\u00f3nleikur\n Mariann Hansen, Sj\u00f3nleikur\n Ole Wich, Myndlist\n Sanna A. Dahl, T\u00fd\u00f0ing\n Sof\u00eda Nols\u00f8e Mikkelsen, Sj\u00f3nleikur\n Villiam Joensen, T\u00f3nleikur\n\nStarvsl\u00f8nir 2018 \n\n1 \u00e1r\nMarjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s\nV\u00f3nbj\u00f8rt Vang\n\n6 m\u00e1na\u00f0ir\nS\u00e1mal Blak\nIngun Christensen\nCarl J\u00f3han Jensen\nMartin Christiansen\nJ\u00f3anes Nielsen\n\nStarvsl\u00f8n \u00ed 3, 2 ella 1 m\u00e1na\u00f0\nAnna Sof\u00eda J\u00f8rgensen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nLena Nicolajsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJanus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i 3 m\u00e1na\u00f0ir\nThomas Rubeksen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nMattias D. Kapnas 3 m\u00e1na\u00f0ir\nTummas J\u00e1kup Thomsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nMaria Winther Olsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nTorfinnur J\u00e1kupsson 3 m\u00e1na\u00f0ir\nSakaris St\u00f3r\u00e1 3 m\u00e1na\u00f0ir\nKim Simonsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nBruno Mikael Eysturstein 3 m\u00e1na\u00f0ir\nRagnhild Hjalmarsd\u00f3ttir H\u00f8jgaard 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJens Dam Ziska 3 m\u00e1na\u00f0ir\nSigrun Gunnarsd\u00f3ttir 3 m\u00e1na\u00f0ir\nD\u00e1vur Djurhuus 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00e1kup S\u00f8rensen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nNiclas Johannesen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nKristina Ougaard S\u00f8rensen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHansina Iversen 3 \u00e1r\nHe\u00f0in Ziska Davidsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nRakel Helmsdal 3 m\u00e1na\u00f0ir\nT\u00f3roddur Poulsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAnn\u00fd Djurhuus 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHans Jacob Kollsl\u00ed\u00f0 2 m\u00e1na\u00f0ir\nDurita D. Andreassen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nSolby Anna Christiansd\u00f3ttir 2 m\u00e1na\u00f0ir\nAnja Tell 2 m\u00e1na\u00f0ir\nK\u00e1ri Sverrison 2 m\u00e1na\u00f0ir\nHans T\u00f3rgar\u00f0 2 m\u00e1na\u00f0ir\nKn\u00fat Olsen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nRannv\u00e1 Holm Mortensen 1 m\u00e1na\u00f0\nGu\u00f0ri\u00f0 Poulsen 1 m\u00e1na\u00f0\nFrants Jensen 1 m\u00e1na\u00f0\n\nHesi fingu \u00edverksetarastudning \u00ed 2018\nJ\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvu Joensen kr 75.000\nHanni Julius Bjartal\u00ed\u00f0 kr 75.000\nB\u00fai Rouch kr 75.000\nJensina Olsen kr 75.000\n\nStarvsl\u00f8nir 2017 \n\n34 listaf\u00f3lk fingu starvsl\u00f8nir \u00ed til samans 125 m\u00e1na\u00f0ir.\n\n1 \u00e1r\nTeitur Lassen, t\u00f3nleikari.\nSissal Kampmann, rith\u00f8vundur.\nSilja Str\u00f8m, myndlist.\n\n6 m\u00e1na\u00f0ir\nGu\u00f0ri\u00f0 Poulsen, leirlist.\nJens L.Thomsen, t\u00f3naskald.\nRandi Samsonsen, tekstillist.\nB\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, myndarith\u00f8vundur.\n\nHarumframt v\u00f3ru starvsl\u00f8nir \u00ed styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 latnar 27 ums\u00f8kjarum. Tilsamans 125 m\u00e1na\u00f0arl\u00f8nir v\u00f3ru latnar fyri g\u00f3\u00f0ar 3,3 milli\u00f3nir kr\u00f3nur.\n\n\u00cdverksetanarstu\u00f0ul \u00e1 75.000 kr. var latin til f\u00fdra ums\u00f8kjarar:\nDansieksperimenti\u00f0\nBirita Adela Davidsen\nHans Marius Weihe Ziska\nEdvard Nyholm Debess\n\nStarvsl\u00f8nir 2016 \nTilsamans 126 m\u00e1na\u00f0arl\u00f8nir fyri g\u00f3\u00f0ar 3,3 milli\u00f3nir v\u00f3ru latnar til listaligt og mentanarligt arbei\u00f0i \u00ed 2016.\n\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir, t\u00f3nleikari, 3 \u00e1r,\nAtli K\u00e1rason Petersen, t\u00f3naskald, 1 \u00e1r\nJ\u00f3han Martin Christiansen, listama\u00f0ur, 6 m\u00e1na\u00f0ir\nArnbj\u00f8rn \u00d3lavsson Dalsgar\u00f0, rith\u00f8vundur, 6 m\u00e1na\u00f0ir \n\nHesi fingu starvsl\u00f8nir \u00ed 3, 2 ella 1 m\u00e1na\u00f0ir \n\nHeri Eysturl\u00ed\u00f0, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAndreas Tykj\u00e6r Restorff, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00f3n Sonni Jensen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAnker Mortensen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nT\u00f3roddur Poulsen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nD\u00e1vur Djurhuus, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAndrias H\u00f8genni, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAnna Katrin \u00d8. Egilstr\u00f8\u00f0, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nL\u00edv \u00ed Baianstovu, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00f3n Thorsteinsson, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nP\u00e1ll Nols\u00f8e, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJensina Olsen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nRanv\u00f8r Isholm, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nD\u00e1vid Isfeld, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nEy\u00f0 Matras, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nMattias Kapnas, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nBeinta L\u00f8we Jacobsen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nPaulina M. K. Eliasen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nEdvard Nyholm Debess, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nKn\u00fat Olsen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nEdvard Sofus Olsen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nGunv\u00f8r Balle, 2 m\u00e1na\u00f0ir\n\u00c1rni Baldvinsson, 1 m\u00e1na\u00f0\nS\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0, 1 m\u00e1na\u00f0\nRia T\u00f3rgar\u00f0, 1 m\u00e1na\u00f0\nKristina S\u00f8rensen Ougaard, 1 m\u00e1na\u00f0\nLinda Mortansd\u00f3ttir, 1 m\u00e1na\u00f0\nJohnny Thomsen, 1 m\u00e1na\u00f0\nMalan H\u00e1berg, 1 m\u00e1na\u00f0\n\nStarvsl\u00f8nir 2015 \n\nB\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, 12 m\u00e1na\u00f0ir\nD\u00e1njal Dam \u00e1 Neystab\u00f8, 12 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00f3anes Nielsen, 6 m\u00e1na\u00f0ir\nRakel Helmsdal, 6 m\u00e1na\u00f0ir\nSilja Str\u00f8m, 6 m\u00e1na\u00f0ir\nR\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu, 6 m\u00e1na\u00f0ir\n\nHesi fingu starvsl\u00f8nir \u00ed 3, 2 ella 1 m\u00e1na\u00f0ir                                                                                             \nAnker Eli Petersen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAstrid Andreasen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nBenjamin Petersen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nBergur R\u00f8nne Moberg, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nBrandur Patursson, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHanni Julius Bjartal\u00ed\u00f0, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJan Nystr\u00f8m, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00f3n Aldar\u00e1, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nLeivur Thomsen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nMaria Winther Olsen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nMarianna M\u00f8rk\u00f8re, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nMarjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nRannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir,  3 m\u00e1na\u00f0ir\nSakaris Fr\u00ed\u00f0i St\u00f3r\u00e1, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nSissal Kampmann, 3 m\u00e1na\u00f0ir\nSteint\u00f3r Rasmussen, 3 m\u00e1na\u00f0ir\n\nDurita Holm, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nEdvard Sofus Olsen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nElin Henriksen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nIngi Joensen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nL\u00edv Maria R\u00f3ad\u00f3ttir J\u00e6ger, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nP\u00e1ll Nols\u00f8e, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nSigmar Bl\u00e1berg, 2 m\u00e1na\u00f0ir\nStanley Samuelsen, 2 m\u00e1na\u00f0ir\n\nHans T\u00f3rgar\u00f0, 1 m\u00e1na\u00f0\nJens L. Thomsen, 1 m\u00e1na\u00f0\nKirstin Helgad\u00f3ttir, 1 m\u00e1na\u00f0\nKjartan Hansen, 1 m\u00e1na\u00f0           \nKristina S\u00f8rensen Ougaard, 1 m\u00e1na\u00f0\n\nStarvsl\u00f8nir 2014 \nOngin 3 \u00e1ra starvsl\u00f8n var latin tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0. Hetta f\u00f8rdi til kjak \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum. Tveir pers\u00f3nar fingu starvsl\u00f8n \u00ed eitt \u00e1r, og f\u00fdra fingu starvsl\u00f8n \u00ed h\u00e1lvt \u00e1r:\n\nK\u00e1ri B\u00e6k, t\u00f3naskald, 1 \u00e1r\nS\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0, sj\u00f3nleikari, 1 \u00e1r\nHei\u00f0rik \u00e1 Heygum, listama\u00f0ur, 6 m\u00e1na\u00f0ir\nHeri Joensen, t\u00f3nleikari, 6 m\u00e1na\u00f0ir\nMarius Olsen, listama\u00f0ur, 6 m\u00e1na\u00f0ir\nZacharias S\u00f8rensen, t\u00f3nleikal\u00e6rari, 6 m\u00e1na\u00f0ir\n\nHesi fingu starvsl\u00f8n \u00ed tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir:\nDurita Holm 3 m\u00e1na\u00f0ir\nGreta Svabo Bech 3 m\u00e1na\u00f0ir\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir 3 m\u00e1na\u00f0ir\nGv\u00f8\u00f0ny Miriam Gunnarsson 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHans T\u00f3rgar\u00f0 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHansina Iversen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nIngun Christensen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJensina Olsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nKaj Johannesen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir 3 m\u00e1na\u00f0ir\nKristina Sundar Hansen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nT\u00f3roddur Poulsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nValdemar \u00e1 L\u00f8gmansb\u00f8 3 m\u00e1na\u00f0ir\n\nHesi fingu starvsl\u00f8n \u00ed tveir m\u00e1na\u00f0ir:\nArnold Ludvig 2 m\u00e1na\u00f0ir\nB\u00fagvi R\u00f3in 2 m\u00e1na\u00f0ir\nEdvard S. Olsen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nGudmund Helmsdal Nielsen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nGutti Winther 2 m\u00e1na\u00f0ir\n\u00cdsak Sambleben 2 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00f3n McBirnie 2 m\u00e1na\u00f0ir\nKaj Klein 2 m\u00e1na\u00f0ir\nKinna Poulsen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nP\u00e6tur M. Dahl 2 m\u00e1na\u00f0ir\nTheodor Kapnas 2 m\u00e1na\u00f0ir\nUni Reinert Debess 2 m\u00e1na\u00f0ir\nUnn Patursson 2 m\u00e1na\u00f0ir\n\nHesi fingu starvsl\u00f8n \u00ed ein m\u00e1na\u00f0:\nElin Josefina Smith 1 m\u00e1na\u00f0\nJ\u00f3annis S\u00f8rensen 1 m\u00e1na\u00f0\nJ\u00f3n Joensen 1 m\u00e1na\u00f0\nKristianna Winther Poulsen 1 m\u00e1na\u00f0\nP\u00f3l Jespersen 1 m\u00e1na\u00f0\nRanv\u00f8r Isholm 1 m\u00e1na\u00f0\n\nStarvsl\u00f8nir 2013 \nNevndin metti, at ta\u00f0 komu so n\u00f3gvar g\u00f3\u00f0ar ums\u00f3knir inn, at tey valdu ikki at lata nakra 3-\u00e1ra starvsl\u00f8n, solei\u00f0is at fleiri f\u00f3lk kundu f\u00e1a lut \u00ed starvsl\u00f8nunum. \u00cd alt 30 f\u00f3lk fingu starvsl\u00f8nir, herav fingu 24 ums\u00f8kjarar starvsl\u00f8n fyri styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 (undir h\u00e1lvt \u00e1r). 102 m\u00e1na\u00f0arl\u00f8nir v\u00f3ru latnar \u00ed starvsl\u00f8num fyri g\u00f3\u00f0ar 2,5 milli\u00f3nir kr\u00f3nur.  \u00cd alt 94 ums\u00f3knir komu inn, 64 fingu noktandi svar.\n\nSissal Kampmann og Hanni Julius Bjartal\u00ed\u00f0 fingu starvsl\u00f8n \u00ed eitt \u00e1r.\n\nHesi fingu starvsl\u00f8n \u00ed eitt h\u00e1lvt \u00e1r hv\u00f8r:\nB\u00e1r\u00f0ur Eklund \nLena Anderssen\nSakaris Fr\u00ed\u00f0i St\u00f3r\u00e1\nTr\u00f3ndur Patursson\n\nHini i\u00f0 fingu starvsl\u00f8nir \u00ed styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 v\u00f3ru hesi:\n\nAndras Olsen 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nAnnika Y. Skaalum 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nB\u00e1r\u00f0ur Oskarsson 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nBjarni Restorff 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nJanus \u00e1 H\u00fasagar\u00f0i 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nJens L. Thomsen 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nJohnny Thomsen 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nRakel Helmsdal 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nSilja Str\u00f8m 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nV\u00edgdis Hentze Olsen 3\tm\u00e1na\u00f0ir\nAnton Petersen 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nD\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nElin Henriksen 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nGu\u00f0ri\u00f0 Poulsen 2\tm\u00e1na\u00f0ir \nGunnar Restorff 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nMarjun B\u00e6k\t2\tm\u00e1na\u00f0ir\nRandi Samsonsen 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nRia T\u00f3rgar\u00f0 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nS\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nV\u00e1r Berghamar Jacobsen 2\tm\u00e1na\u00f0ir\nBeinta Clothier 1\tm\u00e1na\u00f0\nGunnv\u00e1 Zachariasen 1\tm\u00e1na\u00f0\nHans T\u00f3rgar\u00f0 1\tm\u00e1na\u00f0\nMikael Blak 1\tm\u00e1na\u00f0\n\nStarvsl\u00f8nir 2012 \nOngin 3-\u00e1ra starvl\u00f8n var\u00f0 latin \u00ed 2012, haraftur\u00edm\u00f3ti fingu tvey f\u00f3lk eitt \u00e1ra starvl\u00f8nir. \u00cd alt 40 f\u00f3lk fingu starvsl\u00f8nir, herav fingu 33 listaf\u00f3lk starvsl\u00f8n \u00ed styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 (minni enn eitt h\u00e1lvt \u00e1r). \u00cd alt l\u00e6t Mentanargrunnur Landsins tilsamans 117 m\u00e1na\u00f0arl\u00f8nir fyri g\u00f3\u00f0ar 2,8 milli\u00f3nir kr\u00f3nur \u00ed 2012. Tilsamans 138 f\u00f3lk s\u00f8ktu um starvsl\u00f8nir.\n\nElin \u00e1 R\u00f3gvi og Torbj\u00f8rn Olsen fingu 1 \u00e1rs starvsl\u00f8nir\n\nFimm listaf\u00f3lk fingu h\u00e1lvt \u00e1rs starvsl\u00f8n:\nHanus G. Johansen, t\u00f3nleikari \nH\u00f8gni Mohr, rith\u00f8vundur \nArchibald Black, listama\u00f0ur\nHansina M. Iversen, listakvinna\n Poulina J\u00f3anesard\u00f3ttir, listakvinna.\n\nStarvsl\u00f8nir 2011 \nOngin fekk 3-\u00e1ra starvsl\u00f8n \u00ed 2011. Starvsl\u00f8nir v\u00f3ru latnar til 31 ums\u00f8kjarar \u00ed alt. Tilsaman 110 m\u00e1na\u00f0arl\u00f8nir fyri g\u00f3\u00f0ar 2,7 milli\u00f3nir kr\u00f3nur eru latnar til listaligt og mentanarligt arbei\u00f0i. Tilsamans v\u00f3ru 98 ums\u00f8kjarar, sum s\u00f8ktu um starvsl\u00f8n fyri g\u00f3\u00f0ar 38 milli\u00f3nir kr\u00f3nur.\n\nCarl J\u00f3han Jensen og Elsa Maria B\u00e6rentsen, dansil\u00e6rari fingu eitt \u00e1ra starvsl\u00f8nir.\n\nHesi fingu starvsl\u00f8n \u00ed h\u00e1lvt \u00e1r hv\u00f8r:\nOle Wich, listama\u00f0ur, \nS\u00e1mal Soll, rith\u00f8vundur\nB\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, listama\u00f0ur og rith\u00f8vundur. \n \nOnnur listaf\u00f3lk/mentaf\u00f3lk i\u00f0 fingu starvsl\u00f8nir \u00ed tveir, tr\u00edggjar ella f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir \u00ed 2011 v\u00f3ru hesi:\n\nMarianne Clausen 4 m\u00e1na\u00f0ir\nNiclas Heri J\u00e1kupsson 4 m\u00e1na\u00f0ir\nAggi \u00c1. \u00c1sgeirsd\u00f3ttir 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAnker Mortensen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nV\u00edgdis Hentze Olsen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nB\u00fai Egason Dam 3 m\u00e1na\u00f0ir\nDaniella Andreasen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHanni Bjartal\u00ed\u00f0 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHanus G. Johansen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nKatrina \u00ed Geil 3 m\u00e1na\u00f0ir\nKristina Sundar Hansen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nLudv\u00edk Breckmann 3 m\u00e1na\u00f0ir\nP\u00e1ll Nols\u00f8e 3 m\u00e1na\u00f0ir\nSakaris Fr\u00ed\u00f0i St\u00f3r\u00e1 3 m\u00e1na\u00f0ir\nEdvard Nyholm Debess 2 m\u00e1na\u00f0ir\nEy\u00f0un Nols\u00f8e 2 m\u00e1na\u00f0ir\nGunnar G. Guttesen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nHans T\u00f3rgar\u00f0 2 m\u00e1na\u00f0ir\nMartin Joensen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00f3hanna av Steinum 2 m\u00e1na\u00f0ir\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir 2 m\u00e1na\u00f0ir\nB\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson 2 m\u00e1na\u00f0ir\nD\u00e1nial Hoydal 2 m\u00e1na\u00f0ir\nSigri M. Ga\u00efni 2 m\u00e1na\u00f0ir\nSissal Kampmann 2 m\u00e1na\u00f0ir\nStanley Samuelsen 2 m\u00e1na\u00f0ir\n\nStarvsl\u00f8nir 2010 \n\u00cd 2010 var ein starvsl\u00f8n latin \u00e1 tr\u00fd \u00e1r, ein upp\u00e1 eitt \u00e1r og tv\u00e6r \u00e1 6 m\u00e1na\u00f0ir. Harafturat v\u00f3ru starvsl\u00f8nir latnar 38 ums\u00f8kjarum. Tilsamans 137 m\u00e1na\u00f0arl\u00f8nir fyri g\u00f3\u00f0ar 3,4 milli\u00f3nir v\u00f3ru latnar. \u00cd alt v\u00f3ru 93 ums\u00f8kjarar, av hesum v\u00f3ru 42 ums\u00f3knir j\u00e1tta\u00f0ar. \u00cdverksetanarstudningur var\u00f0 latin 3 ums\u00f8kjarum \u00e1 kr. 225.000 tilsamans.\nTr\u00f3ndur Bogason, t\u00f3naskald, 3 \u00e1r\nEy\u00f0 Matras, sj\u00f3nleikari, 1 \u00e1r,\nMarianna M\u00f8rk\u00f8re, listakvinna, 6 m\u00e1na\u00f0ir,\nRannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir, listakvinna, 6 m\u00e1na\u00f0ir.\n\nStarvsl\u00f8nir 2009 \nMarjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s fekk starvsl\u00f8n \u00ed tr\u00fd \u00e1r\nJ\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvu Joensen, t\u00f3nleikari, fekk starvsl\u00f8n \u00ed seks m\u00e1na\u00f0ir\nJens L. Thomsen, t\u00f3nleikari, fekk starvsl\u00f8n \u00ed seks m\u00e1na\u00f0ir.\nMarianna Hoydal 4 m\u00e1na\u00f0ir\nMarianne Clausen 4 m\u00e1na\u00f0ir\nHans Egholm 3 m\u00e1na\u00f0ir\nHelle T. Johansen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nInger Sm\u00e6rup S\u00f8rensen 3 m\u00e1na\u00f0ir\nJ\u00fastinus Leivsson Eidesgaard 3 m\u00e1na\u00f0ir\nS\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0 3 m\u00e1na\u00f0ir\nAnna Kristin B\u00e6k 2 m\u00e1na\u00f0ir\nAstrid MacDonald 2 m\u00e1na\u00f0ir\nHugin Eide 2 m\u00e1na\u00f0ir\nKirsten Brix 2 m\u00e1na\u00f0ir\nOle Wich 2 m\u00e1na\u00f0ir\nT\u00f3roddur Poulsen 2 m\u00e1na\u00f0ir\nArnbj\u00f8rn \u00d3lavsson Dalsgar\u00f0 1 m\u00e1na\u00f0ur\nElin Henriksen 1 m\u00e1na\u00f0ur\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir 1 m\u00e1na\u00f0ur\nJ\u00f3han Martin Christiansen 1 m\u00e1na\u00f0ur\nJ\u00f3han Mortensen 1 m\u00e1na\u00f0ur\nLena Anderssen 1 m\u00e1na\u00f0ur\nMagnus Johannessen 1 m\u00e1na\u00f0ur\nNiclas Johannesen 1 m\u00e1na\u00f0ur\nOddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen 1 m\u00e1na\u00f0ur\nS\u00f3lrun Mohr 1 m\u00e1na\u00f0ur\nTerji Rasmussen 1 m\u00e1na\u00f0ur\n\nStarvsl\u00f8nir 2008 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nJ\u00f3anes Nielsen rith\u00f8vundur fekk tr\u00fd \u00e1ra starvsl\u00f8n.\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nLars Moa\nMarianna M\u00f8rk\u00f8re\nMarianne Clausen\nRannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir Justinussen\n\n4-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nHanni J. Bjartal\u00ed\u00f0\nB\u00e1r\u00f0ur Oskarsson\nTr\u00f3ndur Bogason Hansen\n\nStarvsl\u00f8nir 2007 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir\n\n1-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nMarianne Clausen\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nBjarni Restorff\nHanus G. Johansen\nJ\u00f3anes Nielsen\nSigrun G. Niclasen\n\n4-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nMarianna M\u00f8rk\u00f8re\n\nStarvsl\u00f8nir 2006 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nOggi Lamhauge (Karstin Olgar Lamhauge)\n\n1-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nCarl J\u00f3han Jensen\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nAstri Luihn\nEdward Fugl\u00f8\nJ\u00f3anes Nielsen\nSigrun G. Niclasen\n\nStarvsl\u00f8nir 2005 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nRakel Helmsdal\n\n1-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nAggi \u00c1. \u00c1sgeirsd\u00f3ttir\nTr\u00f3ndur Bogason Hansen\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nCarl J\u00f3han Jensen\nHansina Iversen\nPetur Elias A. Guttesen\n\n4-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nK\u00e1ri B\u00e6k\nSunleif Rasmussen\n\nStarvsl\u00f8nir 2004 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nRannv\u00e1 Kunoy\n\n1-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nHanus Kamban\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nAnker Mortensen\nJ\u00f3anes Nielsen\nMarianne Clausen\nT\u00f3roddur Poulsen\nV\u00edgdis Petersen\n\n4-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nAstri Luihn\nMarjun S. Kjeln\u00e6s\nRannv\u00e1 Holm Mortensen\n\nStarvsl\u00f8nir 2003 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nKristian Blak\n\n1-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nAndrias Andreassen\nMarianne Clausen\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nJ\u00f3anes Nielsen\n\n4-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nCarl J\u00f3han Jensen\nJens Pauli Heinesen\n\nStarvsl\u00f8nir 2002 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nTeitur \u00c1rnason\n\n1-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nSunleif Rasmussen\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nEdward Fugl\u00f8\nJ\u00f3anes Nielsen\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir\nOddfr\u00ed\u00f0ur M. Rasmussen\n\n4-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nMarjun S. Kjeln\u00e6s\nRakel Helmsdal\n\nStarvsl\u00f8nir 2001 \n3-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\n Alexandur Kristiansen\n\n1-\u00e1ra starvsl\u00f8n:\nHanus Kamban\nJ\u00f3hannes Andreasen\n\n6-m\u00e1na\u00f0a starvsl\u00f8n:\nCarl J\u00f3han Jensen\nSunleif Rasmussen\n\nKeldur \n\nMentan \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Humla", "title": "Humla", "text": "Humlur (Bombus) eru \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdur.\n\nLeinki \u00fateftir \nJenskjeld.info\n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "18516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vrahovice", "title": "Vrahovice", "text": "Vrahovice (t\u00fdskt: Wrahowitz) er ein b\u00fdur \u00ed Kekkia og hevur umlei\u00f0 3.402 \u00edb\u00fagvar. B\u00fdurin liggur \u00ed Okres Prost\u011bjov n\u00e6rindis b\u00fdnum Prost\u011bjov. B\u00fdurin ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed s\u00f8guligum skj\u00f8lum \u00ed 1337.\n\n\u00c1irnar  Rom\u017ee, Hlou\u010dela og Valov\u00e1 renna gj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarin Rostislav V\u00e1clav\u00ed\u010dek er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed b\u00fdnum. T\u00f3nleikararnir og br\u00f8\u00f0urnir Zden\u011bk Tyl\u0161ar og Bed\u0159ich Tyl\u0161a v\u00f3ru f\u00f8ddir \u00ed Vrahovice. \n\nB\u00fdir \u00ed Kekkia"}
{"id": "18529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Planet%20Awards%202009", "title": "Planet Awards 2009", "text": "Planet Awards 2009 veitslan, har Plant hei\u00f0ursl\u00f8nirnar v\u00f3ru handa\u00f0ar, var\u00f0 hildin \u00e1 REX \u00ed Havn hin 27. desember 2009.\n\nVinnarar av Planet Awards 2009 \n Besti f\u00f8royski b\u00f3lkur ella einstaklingur: P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll \n Besta \u00fatg\u00e1va: The Sky is Opening - Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir \n Besta songkvinna: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir \n Besti sangari: Brandur Enni \n Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur: Oniontree \n Besta lagi\u00f0: Under the sun - The Dreams \n Planet her\u00f0aklappi\u00f0 - Fr\u00e6ndur\n\nTey tilnevndu\n\nBesti f\u00f8royski b\u00f3lkur ella einstaklingur \nH\u00f8gni Lisberg\nOrka\nP\u00e1ll Finnur P\u00e1ll\nSIC\nThe Dreams\n\nBesta \u00fatg\u00e1va \nBy the Light of the Northern Star - T\u00fdr\nKoder p\u00e5 snor - Valravn\nStokkh\u00f3lmssyndromi\u00f0 -200\nThe Sky is Opening - Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nToky\u00f3 - Petur P\u00f3lson\n\nBesta songkvinna \nAnna Katrin Egilstr\u00f8\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nLena Andersen\nLinda Andrews\n\nBesti sangari \nBrandur Enni\nEy\u00f0un Nols\u00f8e\nHans Marius Ziska\nH\u00f8gni Lisberg\nMikkjal Gaard Hansen\n\nBesti n\u00fdggi b\u00f3lkur ella einstaklingur \nAnalog Nor\u00f0\nBendar Sp\u00f3nir\nFr\u00f3\u00f0i Hansen\nKatrina Petersen\nOniontree\n\nBesta lagi\u00f0 \n Kelling - Valravn\n Sometimes truth needs a lie - Brandur Enni\n Soul Company - H\u00f8gni Lisberg\n N\u00fa brennur t\u00fa \u00ed m\u00e6r (live) - Eiv\u00f8r\n Under the sun - The Dreams\n\nHygg eisini at \n Planet Awards\n Planet Awards 2010\n Planet Awards 2011\n Planet Awards 2012\n\nKeldur \n\nPlanet Awards\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\n2009"}
{"id": "18533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Jungle%20Book%20%281967%20filmur%29", "title": "The Jungle Book (1967 filmur)", "text": "The Jungle Book (\"Frumsk\u00f3garb\u00f3kin\"; danskt heiti: Junglebogen) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1967, framleiddur av Walt Disney Productions. Filmurin er hin 19. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku Disney teknifilmunum og tann seinasti filmurin sum Walt Disney var\u00f0 vi\u00f0 til at framlei\u00f0a, t\u00ed hann doy\u00f0i, me\u00f0an hann bleiv framleiddur. Filmurin leysliga byggir eftir b\u00f3kini hj\u00e1 Rudyard Kipling vi\u00f0 sama heiti um dreingin Mowgli, i\u00f0 veksur upp millum dj\u00f3rini \u00ed t\u00ed indiska frumsk\u00f3ginum. Filmurin var\u00f0 frums\u00fdndur fyrstu fer\u00f0 \u00ed Amerika hin 18. oktober 1967. \u00cd 2003 kom ein framhaldsfilmur, The Jungle Book 2 (\"Frumsk\u00f3garb\u00f3kin 2\", danskt heiti: Junglebogen 2), sum var\u00f0 s\u00fdndur \u00ed biografunum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDisney teknifilmar\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "18538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sombi", "title": "Sombi", "text": "Sombi  er ta\u00f0 f\u00f8royska or\u00f0i fyri 'Zombie' \u00far enskum. Sombi er v\u00e6l kent \u00edgj\u00f8gnum teldusp\u00f8l og filmar.\n\nSombi \u00ed videosp\u00f8lum \nZombiar eru ofta vi\u00f0 \u00ed skj\u00f3tisp\u00f8lum- og rpg-sjangruni, har i\u00f0 ein skal skj\u00f3ta teir, \u00e1\u00f0renn teir eta ein.\n\nD\u00f8mi um teldusp\u00f8l vi\u00f0 sombium \n DOOM-r\u00f8\u00f0in\n Eternal Darkness: Sanity's Requiem (2002)\n Resident Evil-r\u00f8\u00f0in\n TimeSplitters-r\u00f8\u00f0in\n Half-Life-r\u00f8\u00f0in\n Dead Rising-r\u00f8\u00f0in\n\nD\u00f8mi um teldusp\u00f8l vi\u00f0 sombium sum h\u00f8vu\u00f0sevni \n Left 4 Dead (2008)\n Dead Island (2008-2009)\n Land of the Dead: Road to Fidlers Green (2005)\n Zombie Pandemic (2008)\n Left 4 Dead 2 (2009)\n\nKeldur \n\nPseudov\u00edsindi"}
{"id": "18543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bambi", "title": "Bambi", "text": "Bambi er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1942. Filmurin var\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed Amerika hin 13. august 1942 og er hin fimti i r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney. Hann er grunda\u00f0ur \u00e1 skalds\u00f8guna hj\u00e1 Felix Salten Bambi, ein Leben im Walde (Bambi, eitt l\u00edv \u00ed sk\u00f3ginum) fr\u00e1 1923.\n\nFilmurin var\u00f0 tilnevndur fleiri Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nir fyri besta lj\u00f3\u00f0, besta sang (fyri \"Love Is a Song\" sungin av Donald Novis) og besta filmst\u00f3nleik. Bambi var\u00f0 \u00fatgivin av n\u00fdggjum til s\u00fdning \u00ed biografunum \u00ed 1947, 1957, 1966, 1975, 1982, og 1988. Hann var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 VHS-bandi \u00ed 1989 og 1997, og \u00ed einari talgildari betra\u00f0ari \u00fatg\u00e1vu \u00e1 DVD hin 1. mars 2005. Ein beinlei\u00f0is-til-video framhaldsfilmur, Bambi II, kom \u00fat \u00ed 2006.\n\nS\u00f8gugongd\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "18544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dumbo", "title": "Dumbo", "text": "Dumbo er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1941. Filmurin var\u00f0 frums\u00fdndur fyrstu fer\u00f0 \u00ed Amerika hin 23. oktober 1941 og er hin fj\u00f3r\u00f0i \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku Disney teknifilmunum. Filmurin byggir eftir barnab\u00f3kini vi\u00f0 sama heiti skriva\u00f0 eftir Helen Aberson og illustrated eftir Harold Pearl. H\u00f8vu\u00f0sleiklutin hevur f\u00edlaungin Jumbo Junior, sum orsaka\u00f0 av s\u00ednum sera st\u00f3ru oyrum f\u00e6r eyknevni\u00f0 Dumbo.\n\nR\u00f8ddir \u00ed donsku versj\u00f3nini av Dumbo \n Tim: Jesper Klein\n Mamma Dumbo: Lily Broberg\n Cirkusstj\u00f3ri: Poul Bundgaard\n Storkur: Claus Ryskj\u00e6r\n Forteljari: Palle Huld\n F\u00edlar:\n Kirsten Rolffes\n Lykke Nielsen\n Vera Gebuhr\n Kirsten Hansen-M\u00f8ller\n Kr\u00e1kur:\n Flemming Enevold\n Jess Ingerslev\n J\u00f8rgen Pedersen\n Ulf Pilgaard\n Claus Ryskj\u00e6r\n Klovnir:\n Jess Ingerslev\n Per Pallesen\n Ulf Pilgaard\n Claus Ryskj\u00e6r\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \nOscar-vir\u00f0isl\u00f8nir \n 1942: Vann: \"Best Music, Scoring of a Musical Picture\" \u2013 Frank Churchill og Oliver Wallace \n 1942: Tilnevndur: \"Best Music, Original Song\" \u2013 Frank Churchill (t\u00f3nleikur) og Ned Washington (tekstur), fyri sangin \"Baby Mine\".\n \nCannes Film Festivalur  \n 1947: Vann: \"Award Best Animation Design\" (Upprunaligt heiti \u00e1 hei\u00f0ursl\u00f8nini: 'Prix du meilleur dessin anim\u00e9')\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "18546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Andrias%20Jacobsen", "title": "Hans Andrias Jacobsen", "text": "Hans Andrias Jacobsen er ein f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nleikari \u00far Klaksv\u00edk. \u00cd desember 2012 vann hann hei\u00f0ursl\u00f8n sum \u00c1rsins n\u00fdggja t\u00f3nleikanavn \u00e1 Planet Awards hj\u00e1 Mi\u00f0lah\u00fasinum. Hann syngur f\u00f3lka og blues t\u00f3nleik. Hans Andrias er ein av limunum \u00ed Grandma's Basement, sum eisini hevur vunni\u00f0 eina Planet hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 Planet Awards 2010, teir vunnu \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins sangur, vi\u00f0 sanginum \"Hon f\u00e6r ongant\u00ed\u00f0 nokk\". Hans Andrias framf\u00f8rdi \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed 2012 og \u00ed 2013.\n\nHei\u00f0ur \n 2012 - \u00c1rsins n\u00fdggja t\u00f3nleikanavn \u00e1 Planet Awards 2012\n 2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed b\u00f3lkinum - \u00c1hoyraravir\u00f0isl\u00f8nin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Hans Andrias \u00e1 Facebook\n Hans Andrias \u00e1 Youtube\n Hans Andrias \u00e1 Myspace\n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nPlanet Awards vinnari"}
{"id": "18547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sakaris%20Emil%20Joensen", "title": "Sakaris Emil Joensen", "text": "Sakaris Emil Joensen (betri kendur sum SAKARIS) er ein f\u00f8royskur sangari, t\u00f3nleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari. Hann f\u00e6st mest vi\u00f0 elektropopp t\u00f3nleik. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri ymiskum t\u00f3nleikab\u00f3lkum, eitt n\u00fa vi\u00f0 Boys In A Band, sum vann t\u00f3nleikakappingina Global Battle of the Bands. \n\u00cd 2010, gj\u00f8rdist SAKARIS ein av 24 luttakarum (av n\u00e6rum 1000 ums\u00f8kjarum) sum slapp at luttaka \u00ed t\u00ed danska talentshow'inum Karrierekanonen, sum var\u00f0 fyriskipa\u00f0 av P3 radio, Roskilde Festival, KODA og \u00f8\u00f0rum. Sakaris hevur framleitt t\u00f3nleik til eitt n\u00fa Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir, Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum og Frostfelt Sakaris framf\u00f8rdi \u00e1 Spot Festival \u00ed Danmark \u00ed 2012.\n\nSakaris er sonur Martin Joensen.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Darling, EP - inniheldur 4 sangir: In a Box, Gin & Tonic Mayhem, Waves og I'm Incredibly Depressed\n In a Box (staklag, kom eisini vi\u00f0 \u00e1 Darling EP'ina\n 2012 - I Have Beautiful Eyes, Tutl. Greta Svabo Bech syngur sangin \"I have Beautiful Eyes\" Ein av sangunum \u00e1 fl\u00f8guni er Brace Myself vi\u00f0 video fr\u00e1 2013, sum Hei\u00f0rik av Heygum hevur leikstj\u00f3rna\u00f0, Eir Nols\u00f8e hevur framleitt, R\u00fani Friis Kj\u00e6r hevur tiki\u00f0 myndir og Hjalmar Holm setti lj\u00f3si\u00f0.)\n\nHei\u00f0ur \n 2012 - Tilnevndur Planet Awards \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Sakaris \u00e1 Youtube\n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980-\u00e1runum\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nVestmenningar"}
{"id": "18550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Rescuers", "title": "The Rescuers", "text": "The Rescuers (\"Bjargararnir\"; danskt heiti: Bernard og Bianca) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1977, framleiddur av Walt Disney Productions og var\u00f0 frums\u00fdndur fyrstu fer\u00f0 \u00ed Amerika hin 22. juni 1977 og 26. desember 1978 \u00ed Danmark. Hann er hin 23. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku Disney teknifilmunum og byggir \u00e1 skalds\u00f8gurnar hj\u00e1 Margery Sharp The Rescuers og Miss Bianca fr\u00e1 1959 og 1962.\n\nFilmurin er framleiddur av Wolfgang Reitherman og Ron Miller og leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Wolfgang Reitherman, John Lounsbery og Art Stevens. Filmst\u00f3nleikurin bleiv skriva\u00f0ur av Artie Butler, me\u00f0an Carol Connors, Ayn Robbins og Sammy Faina hava skriva\u00f0 tekstin. The Rescuers var ein av teimum best umt\u00f3ktu filmunum \u00ed 1977. Filmurin gav 39 milli\u00f3nir 215.869 amerikanskir dollarar \u00ed vinningi kring heimin. Ein framhaldsfilmur, The Rescuers Down Under (\"Bjargararnir \u00ed Avstralia\"; danskt heiti: Bernard og Bianca: SOS fra Australien), var\u00f0 s\u00fdndur \u00ed biografunum \u00ed 1990.\n\nS\u00f8gugongd \nFilmurin sn\u00fdr seg um tv\u00e6r m\u00fds, i\u00f0 eita Bernard og Bianca. Hesar bjarga gentuni Penny, i\u00f0 var blivin burturf\u00f8rd av sm\u00fakkutj\u00f3vinum Madame Medusa.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "18551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pinocchio%20%281940%20filmur%29", "title": "Pinocchio (1940 filmur)", "text": "Pinocchio er ein amerikanskur Walt Disney teknifilmur fr\u00e1 1940. Hann er annar filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku Disney teknifilmunum og byggir \u00e1 skalds\u00f8guna vi\u00f0 sama heiti hj\u00e1 Carlo Collodi. Filmurin var\u00f0 gj\u00f8rdur sum svar upp\u00e1 Snj\u00f3hv\u00edtu og teir sjey dv\u00f8rgarnir hj\u00e1 Disney, sum hepna\u00f0ist so v\u00e6l. Pinocchio vann tv\u00e6r Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nir fyri besta filmst\u00f3nleik og besta sang fyri sangin \"When You Wish Upon a Star\".\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDisney teknifilmar\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "18553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roger%20Federer", "title": "Roger Federer", "text": "Roger Federer (T\u00fdskt: Roger Federer), (f\u00f8ddur 8. august 1981 \u00ed Basel) er ein tennisleikari \u00far Sveis. Hann hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0 17 Grand Slam heiti. Hin 2. februar 2004 gj\u00f8rdist hann nummar eitt \u00e1 ATP Tour. Federer ver\u00f0ur av n\u00f3gvum hildin at vera hin besti tennisleikarin s\u00ed\u00f0an Pete Sampras, og hann var nummar 1 \u00e1 heimsranglistanum \u00ed 237 vikur \u00e1 ra\u00f0, sum er met, til hann \u00ed august 2009 bleiv yvirh\u00e1la\u00f0ur av Rafael Nadal.\n\nFederer hevur f\u00fdra fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00e1 Olympisku leikunum, hann lutt\u00f3k \u00e1 Summar-OL 2000,  \u00e1 Summar-OL 2004, Summar-OL 2008 og Summar-OL 2012. Hann vann eitt silvur hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed einmannsleiki og gull \u00ed tv\u00edmansleiki \u00e1 Summar-OL 2008 .\n\nGrand Slam \n\n Avstralia - V 2004, 2006, 2007, 2010.\n Frakland - V 2009.\n Ongland  - V 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2009, 2012.\n USA      - V 2004, 2005, 2006, 2007, 2008.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Roger Federer\n profilurin hj\u00e1 Roger Federer \u00e1 ATP Tour almennu heimas\u00ed\u00f0u\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nTennisleikarar \u00far Sveis\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2008\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "18556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Fox%20and%20the%20Hound", "title": "The Fox and the Hound", "text": "The Fox and the Hound (\"Revurin og jagthundurin\", danskt heiti: Mads og Mikkel) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1981, sum leysliga byggir \u00e1 skalds\u00f8guna hj\u00e1 Daniel P. Mannix vi\u00f0 sama heiti. Filmurin er framleiddur av Walt Disney Productions og var\u00f0 frums\u00fdndur fyrstu fer\u00f0 \u00ed Amerika hin 10. juli 1981 og 30. juni 1995 \u00ed Danmark. Filmurin er tann 24. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nFilmurin er leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Ted Berman, Richard Rich og Art Stevens og r\u00f8ddirnar eiga: Mickey Rooney, Kurt Russell, Pearl Bailey, Jack Albertson, Sandy Duncan, Jeanette Nolan, Pat Buttram, John Fiedler, John McIntire, Dick Bakalyan, Paul Winchell, Keith Mitchell og Corey Feldman. Til donsku \u00fatg\u00e1vuna av filminum v\u00f3ru ta\u00f0 eitt n\u00fa hesir sj\u00f3nleikarar, i\u00f0 leggja r\u00f8ddir til filmin: Claus Ryskj\u00e6r, Jess Ingerslev, Lone Kellermann, Hugo Herrestrup, Kirsten Hansen-M\u00f8ller, Elin Reimer, Poul Thomsen, Hannibal Nielsen og Kim Soya Barkung.\n\nFilmurin var ein av teimum best umt\u00f3ktu filmunum \u00ed 1981. Filmurin gav 39 milli\u00f3nir 900.900 amerikanskir dollarar \u00ed vinningi kring heimin. Filmst\u00f3nleikurin bleiv skriva\u00f0ur av Buddy Baker, me\u00f0an Richard Johnston, Richard Rich, Jim Stafford og Jeffrey Patch hava skriva\u00f0 tekstin. Filmurin var\u00f0 \u00fatgivin av n\u00fdggjum til s\u00fdning \u00ed biografunum 25. mars 1988. Filmurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1994 \u00e1 VHS-bandi \u00ed USA. \u00cd 2000 var\u00f0 hann \u00fatgivin \u00e1 DVD.\n\nT\u00e1 filmurin kom \u00fat, var ta\u00f0 tann mest kostna\u00f0armikli at framlei\u00f0a til t\u00e1, filmurin kosta\u00f0i t\u00e1 12 milli\u00f3nir amerikanskir dollarar. Ein beinlei\u00f0is-til-video framhaldsfilmur, The Fox and the Hound 2 (danskt heiti: Mads og Mikkel 2), kom \u00fat sum DVD \u00ed 2006.\n\nS\u00f8gugongd \nFilmurin sn\u00fdr seg um eitt \u00f3maka\u00f0 vinapar, ein rey\u00f0an rev, sum eitur Tod (\u00ed donsku versj\u00f3nini: Mikkel) og ein bl\u00f3\u00f0hund, sum eitur Copper (\u00ed donsku versj\u00f3nini: Mads). Teir b\u00e1\u00f0ir kempa fyri at var\u00f0veita vinarlagi\u00f0. Teir gj\u00f8rdist vinir, sum heilt ungir. Vinskapur teirra ver\u00f0ur seinni hart roynt, t\u00ed at Copper ver\u00f0ur vandur til at gerast ein jagthundur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "18557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaj%20Joensen", "title": "Kaj Joensen", "text": "Kaj Joensen \u00far V\u00e1gi er maskinmeistari, stj\u00f3ri og uppfinnari. \u00cd 2008 stovna\u00f0i hann fyrit\u00f8kuna Faroe Maritime Technic. Kaj hevur arbeitt vi\u00f0 at menna ein oljuskiljara, sum kann skilja vatn fr\u00e1 oljuni, sum liggur \u00ed kj\u00f8linum \u00e1 einum skipi. Oljuskiljarin ver\u00f0ur \u00e1 enskum nevndur Oil Conveyor. Oil Conveyor-skipanin virkar upp \u00e1 tann m\u00e1tan, at eitt flutningsband ni\u00f0ri \u00ed kj\u00f8linum \u00e1 skipinum koyrir alla t\u00ed\u00f0ina, so oljan so hv\u00f8rt ver\u00f0ur tikin \u00far kjalarvatninum og pumpa\u00f0 \u00ed eitt settlings-r\u00f8r, har olja og vatn ver\u00f0a skild sundur. Ta\u00f0 reina vatni\u00f0 fer so aftur \u00ed kj\u00f8lin og oljan \u00ed spilloljutangan. Hann hevur fingi\u00f0 patent upp\u00e1 hetta uppfinnilsi \u00ed Evropa, og \u00ed mars 2013 fekk hann eisini patent \u00ed USA.\n\nKaj er p\u00e1pi F\u00f8roya higartil besta svimjara, P\u00e1l Joensen.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Faroe Maritime Technic\n Faroe Maritime Technic \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8royskir uppfinnarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "18558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patr%C3%ADcia%20de%20Sabrit", "title": "Patr\u00edcia de Sabrit", "text": "Patr\u00edcia Renaux Chamagne de Sabrit (f\u00f8dd 27. apr\u00edl 1975 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hon hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0slum og \u00e1 palli.\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nleikum \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "18559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P/F%20Televarpi%C3%B0", "title": "P/F Televarpi\u00f0", "text": "Televarpi\u00f0 bj\u00f3\u00f0ar sj\u00f3nvarp til f\u00f8royska h\u00fasarhaldi\u00f0. S\u00ed\u00f0an stovnan hevur Televarpi\u00f0 lagt st\u00f3ran dent \u00e1 at veita eitt breitt \u00farval av sj\u00f3nvarpsr\u00e1sum og pakkum settum saman \u00e1 ein h\u00e1tt, solei\u00f0is at flestu f\u00f8royingar kunnu finna eina loysn, i\u00f0 h\u00f3skar.\n\u00darvali\u00f0 fevnir b\u00e6\u00f0i um r\u00e1sir, i\u00f0 ver\u00f0a sendar vi\u00f0 talgilda sendinetinum, umframt t\u00e6r, i\u00f0 ver\u00f0a sendar vi\u00f0 internetinum (IPTV). \nTelevarpi\u00f0 hevur Eitt samstarv vi\u00f0 fylgisveinin Canal Digital/Telenor og (Viasat/MTG). T\u00edskil keypur Televarpi\u00f0 r\u00e6ttindi t.d KANAL 4, KANAL 5 og 6'eren (6'arin) fr\u00e1 Discovery Networks. Men av t\u00ed at F\u00f8royar er eitt leyst land, m\u00e1 Televarpi\u00f0 transmitta signali\u00f0 fr\u00e1 fylgisveininum hj\u00e1 Telenor. Ta\u00f0 merkir \u00ed stuttum, um Canal Digital skiftur sendi format, ella lukkar eina r\u00e1s, sum Televarpi\u00f0 hevur, so ver\u00f0ur Televarpi\u00f0 eisini noyddir at lukka r\u00e1sina. Televarpi\u00f0 er gj\u00f8rt til teirra, sum vilja sleppa av vi\u00f0 Parabol. Og Televarpi\u00f0 r\u00f8kkir \u00fat til 98% av h\u00fasarhaldum \u00ed dag.\n\nS\u00f8gan \nTelevarpi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed juli 2002 og byrja\u00f0i at senda fylgissveinasj\u00f3nvarp 5. desember 2002. Fyrit\u00f8kan er eitt d\u00f3tturfelag hj\u00e1 F\u00f8roya Tele. Televarpi\u00f0 heldur til \u00ed Klingruni 1 \u00ed Hoyv\u00edk.\n\n\u00cd l\u00f8tuni (2013) r\u00f8kkur talgilta (digitala) sendineti\u00f0 hj\u00e1 Televarpinum \u00fat til uml. 94% av f\u00f8roysku h\u00faskjunum.\nTelevarpi\u00f0 er fari\u00f0 at senda r\u00e1sirnar fr\u00e1 Viasat og Canal Digital \u00ed t\u00ed sokalla\u00f0a MPEG4.\nFyri at kunna bj\u00f3\u00f0a fleiri talgiltar r\u00e1sir og fyri at geva m\u00f8guleika fyri HD r\u00e1sum, hevur Televarpi\u00f0 valt at skifta fr\u00e1 MPEG-2 til MPEG-4 t\u00f8kni. Skifti\u00f0 yvir til MPEG-4 merkir \u00ed stuttum, at br\u00fakarin f\u00e6r fleiri r\u00e1sir, samstundis sum MPEG-4 loyvir betri myndag\u00f3\u00f0sku.\n\nFr\u00edggjadagin 18. januar 2013 skriva\u00f0i Televarpi\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u teirra: Televarpi\u00f0 leggur \u00ed hesum \u00e1rinum alt s\u00edtt sendinet um til MPEG-4. Ney\u00f0ugt er t\u00ed hj\u00e1 n\u00f8krum br\u00fakarum at skifta gomlu \u00fatger\u00f0ina \u00fat. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt fyri at f\u00e1a pl\u00e1ss fyri fleiri r\u00e1sum, myndag\u00f3\u00f0skan ver\u00f0ur betri, og m\u00f8guleiki f\u00e6st at senda HD.\n\n6. mars 2013 ver\u00f0a hesar r\u00e1sir bert v\u00edstar vi\u00f0 MPEG-4 t\u00f8kni:\nDR Ramasjang, MTV, Discovery Channel, Visjon Norge, Viasat Film, Viasat Film Action, Viasat Film Drama og Viasat Film Family. Umframt hesar kemur ein n\u00fdggj r\u00e1s vi\u00f0 VH1 og Nick Jr, i\u00f0 ver\u00f0ur partur av Bl\u00e1um haldi og \u00c6laboga haldi.\n\n15. mai 2013 ver\u00f0a hesar r\u00e1sir afturat bert v\u00edstar vi\u00f0 MPEG-4 t\u00f8kni:\nDisney Channel, Eurosport, Animal Planet, TV3 Sport 1, 6'eren og TV2\n\n11. september 2013 ver\u00f0a hesar r\u00e1sir afturat bert v\u00edstar vi\u00f0 MPEG-4 t\u00f8kni:\nNational Geographic, BBC World, BBC Entertainment, Kanal 4, Kanal 5, TV3+, KVF, DR1, DR2, NRK1, TV3, TV3 PULS, R\u00e1s 1.\nVi\u00f0 \u00c6laboga+ kemur sj\u00f3nvarp \u00fat gj\u00f8gnum IP, ta\u00f0 merkir at f\u00f3lk kunnu s\u00edggja sj\u00f3nvarp gj\u00f8gnum telefonstikk \u00edsta\u00f0in fyri at hava antennu sum kan sv\u00edkja. \n\n\u00cd 2013 eru tv\u00e6r n\u00fdggjar r\u00e1sir fr\u00e1 Viasat/Modern Times Group komnar inn, og t\u00e6r eita Nick Junior/VH1 og TV3 Sport 2. Nick Jr/VH1 senda solei\u00f0is: Nick Junior sendir fr\u00e1 05:00 - 17:00 og VH1 sendir restina av t\u00ed\u00f0ini.\n\nT\u00ed\u00f0indaskriv 14-01-2013 \n\nS\u00ed\u00f0an Televarpi\u00f0 f\u00f3r at senda talgilt sj\u00f3nvarpssignal \u00fat \u00ed f\u00f8roysku stovurnar, hevur sonevnd MPEG-2 t\u00f8kni veri\u00f0 br\u00fakt. Hetta var tann t\u00f8knin, sum var til taks, og hon hevur n\u00f8kta\u00f0 t\u00f8rvin higartil. \nMenningin \u00e1 sj\u00f3nvarps\u00f8kinum ger t\u00f3, at n\u00fa ver\u00f0ur ney\u00f0ugt at leggja um til MPEG-4. Ors\u00f8kin til, at hendan avger\u00f0in er tikin, kemst millum anna\u00f0 av, at ta\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rligt at \u00f8kja tali\u00f0 av sj\u00f3nvarpsr\u00e1sum, sum ver\u00f0a sendar umvegis Televarpi\u00f0.\nHevur t\u00fa eina av teimum gomlu boksunum, sum bara m\u00f3ttaka MPEG-2, er t\u00edskil ney\u00f0ugt at skifta hana \u00fat vi\u00f0 ein MPEG-4 m\u00f3ttakara.\nHevur t\u00fa longu eina televarpsboks, i\u00f0 hevur MPEG-4, fert t\u00fa einki at merkja til umleggingina, anna\u00f0 enn at dygdin \u00e1 myndini ver\u00f0ur betri. Vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini gevur hetta eisini m\u00f8guleika fyri at senda fleiri r\u00e1sir \u00e1 Televarpinum, eins og m\u00f8guleiki ver\u00f0ur fyri at senda \u00ed HD. Hevur t\u00edtt sj\u00f3nvarp innbygdan MPEG-4 m\u00f3ttakara, er heldur ikki ney\u00f0ugt at ogna t\u00e6r eina MPEG-4 boks.\nTilgongdin at leggja um til MPEG-4 byrja\u00f0i \u00ed 2012 og heldur n\u00fa fram. Konverteringin ver\u00f0ur gj\u00f8gnumf\u00f8rd \u00ed hesum \u00e1rinum \u00ed trimum umf\u00f8rum.\nFyrsta umfari\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed mars m\u00e1na\u00f0i, har tr\u00edggjar r\u00e1sir ver\u00f0a konvertera\u00f0ar, og ein kemur aftrat \u00farvalinum. Seinna umfari\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed mai m\u00e1na\u00f0i, og s\u00ed\u00f0sta umfari\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed august m\u00e1na\u00f0i, har restin av r\u00e1sunum ver\u00f0a lagdar um til MPEG-4.\nTeleverpi\u00f0 fer at l\u00fdsa so hv\u00f8rt vi\u00f0, hv\u00f8rjar r\u00e1sir talan er um, og samstundis ver\u00f0a g\u00f3\u00f0 tilbo\u00f0 at f\u00e1a \u00ed Teleb\u00fa\u00f0unum, har til ber at ogna s\u00e6r n\u00fdggjan m\u00f3ttakara.\nIvast t\u00fa \u00ed, um t\u00edn m\u00f3ttakari kl\u00e1rar MPEG-4 \u00ed dag, kanst t\u00fa fara \u00e1 r\u00e1sina Visjon Norge, sum longu er konvertera\u00f0 til MPEG-4. S\u00e6rt t\u00fa hana ikki, m\u00e1st t\u00fa skifta. Teleb\u00fa\u00f0irnar uppl\u00fdsa eisini n\u00e6rri, um t\u00fa ivast \u00ed, hv\u00f8rt t\u00fa skalt skifta m\u00f3ttakara.\n\nKeldur \n\nwww.tv.fo\nwww.televarp.fo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Televarpinum\n\nSj\u00f3nvarp\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "18563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SIC", "title": "SIC", "text": "SIC er eitt f\u00f8royskt heavy metal-orkestur \u00far Havn, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2002.\n\nS\u00f8ga \nSic var\u00f0 stgovna\u00f0 \u00ed 2002 av guitarleikaranum Eddie Jacobsen og trummusp\u00e6laranum K\u00e1ra Skiben\u00e6s. \u00cd 2003 gj\u00f8rdist Mikkjal G. Hansen partur av Sic, og \u00ed februar 2005 komu Magnus Hansen, trummusl\u00e1ari,  Frans Arge Gal\u00e1n, guitaristur og Gudmar Hansen, bassistur afturat. K\u00e1ri f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum \u00ed 2005, Meinhard Joensen sp\u00e6ldi bass fr\u00e1 2003 til 2005. Magnus Hansen gavst \u00ed 2009, \u00ed sta\u00f0in kom Dennis Buhl vi\u00f0 sum trummusl\u00e1ari \u00ed 2010, Dennis er fyrrverandi limur \u00ed danska death og trash metal b\u00f3lkinum Hatesphere. \n\n\u00cd 2007 \u00fatkom fyrsta fl\u00f8gan hj\u00e1 SIC, \"Pandemonium\", eftir at teir h\u00f8vdu samstarva vi\u00f0 t\u00f3nleikaframleigaran Tommy Hansen \u00ed Jailhouse Studios, \u00ed Danmark. Fl\u00f8gan fekk positiv umm\u00e6li \u00far londum sum Peru, T\u00fdsklandi, Noregi, Danmark, Grikkalandi, St\u00f3ra Bretlandi og USA.\n\n\u00cd november 2007 settu teir \u00ed SIC Orpheus Spiliotopoulos \u00ed starv sum teirra umbo\u00f0smann (Scar of The Sun, Kinetic, ex-Dreamtone & Iris Mavraki's Neverland). Sama m\u00e1na\u00f0in v\u00f3ru uppt\u00f8kur gj\u00f8rdar \u00ed Grikkalandi av SIC til teirra anna\u00f0 t\u00f3nleikfilmslag, \"Rosegarden In Hell\"  vi\u00f0 grikska filmsframlei\u00f0aranum Achilleas Gatsopoulos sum fyrr hev\u00f0i leikstj\u00f3rna\u00f0 film til sangin \"Monochromatic Stains\" hj\u00e1 Dark Tranquillity. Hann hev\u00f0i eisini arbeitt innan ta\u00f0 listarliga \u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 filmum sum Charlie and the Chocolate Factory og Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (Harry Potter og fangin \u00far Azkaban). Videolagi\u00f0 var\u00f0 frums\u00fdnt \u00e1 MTV Denmark'sa \"Headbanger's Ball\" hin 13. apr\u00edl\u200e 2008.\n\n\u00cd 2009 og 2010 var SIC tilnevnt f\u00f8royskar Planet Awards, men vunnu t\u00f3 ikki.\n\n\u00cd mars 2013 sp\u00e6ldu teir \u00ed Sj\u00f3nleikah\u00fasinum \u00ed Havn til Wacken Metal Battle F\u00f8royar 2013, sum var ein kapping um at sleppa at sp\u00e6la \u00ed T\u00fdsklandi \u00e1 t\u00ed st\u00f3ra Wacken Metal Battle Festivalinum. Ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0 at SIC vann kappingina \u00ed F\u00f8royum, og sleppa teir sostatt vi\u00f0 til kappingina \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nLimir\n\nVerandi limir\n Mikkjal Hansen - sang (2003\u20132021)\n Eddie Jacobsen - guitar (2002\u2013n\u00fa)\n Gudmar Hansen - Bass (2005\u2013n\u00fa)\n Frans Arge Gal\u00e1n - guitar (2005\u2013n\u00fa)\n Dennis Buhl - Trummur (2010\u2013n\u00fa)\n\nFyrrverandi limir\nMagnus Hansen - Trummur (2005\u20132009)\nK\u00e1ri Skiben\u00e6s - Trummur (2002\u20132005)\nMeinhard Joensen - Bass (2003\u20132005)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nDemo\n\n Reasons\n\nFl\u00f8gur \u00ed fullari longd\nPandemonium (2007, Tutl)\nSi Vis Pacem, Para Bellum - LIVE (2010, Tutl)\nFighters They Bleed (2011, Mighty Music - 2010, Tutl)\n\nVideo stakl\u00f8g\n\n To Dare To Risk To Regret\n Rosegarden In Hell\n\nHei\u00f0ur \n Vunnu Wacken Metal Battle F\u00f8royar 2012\n Tilnevning Planet Awards 2010 \u00ed b\u00f3lkinum Besta \u00fatg\u00e1va fyri Fighters They Bleed (vann ikki)\n Tilnevning Planet Awards 2009 \u00ed b\u00f3lkinum Besti f\u00f8royski b\u00f3lkur ella einstaklingur (vann ikki)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almennur MySpace Profilur\n Almenn Youtube Kanal\n Almenn Twitter S\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "18564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guilhermina%20Guinle", "title": "Guilhermina Guinle", "text": "Guilhermina de Oliveira Sampaio Guinle (f\u00f8dd 26. juli 1974 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nBiograffilmar \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "18565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20og%20Terji", "title": "J\u00f3gvan og Terji", "text": "J\u00f3gvan og Terji er ein f\u00f8royskur blues t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Teir eru: Terji Messell og J\u00f3gvan Funding Madsen.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2010 - Nor\u00f0uratlantarhavsblues, Tutl\n 2012 - H\u00f3m\u00f3\u00f0, stakfl\u00f8ga, Tutl\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nNordblues.dk\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "18587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frans%20p%C3%A1vi", "title": "Frans p\u00e1vi", "text": "Frans 1. p\u00e1vi (lat\u00edn Franciscus) var\u00f0 f\u00f8ddur 17. desember 1936 \u00ed b\u00fdnum Buenos Aires \u00ed Argentina sum Jorge Mario Bergoglio. P\u00e1vin, sum tekur vi\u00f0 eftir B\u00e6nadikt sekstanda, er nummar 266 \u00ed r\u00f8\u00f0ini av p\u00e1vum. Hann er 76 \u00e1ra gamal, \u00far Argentina og er fyrsti p\u00e1vi \u00ed s\u00f8guni \u00far Su\u00f0uramerika og tann fyrsti uttanfyri Evropa \u00ed yvir 1000 \u00e1r. Frans p\u00e1vi hevur gj\u00f8rt vart vi\u00f0 seg sum ein f\u00f3lksligur, einfaldur og vinaligur p\u00e1vi, og av t\u00ed sama er hann \u00f3gvuliga v\u00e6lumt\u00f3ktur millum f\u00f3lk. Ofta hava fleiri enn 100.000 f\u00f3lk veri\u00f0 \u00e1 torginum sunnudagar, t\u00e1 p\u00e1vin heilsar fj\u00f8ldini. Meir enn 6,6 milli\u00f3nir f\u00f3lk s\u00f3u og hoyrdu Frans p\u00e1va \u00ed Vatikaninum fr\u00e1 mars 2013, t\u00e1 hann var\u00f0 valdur. Til samanberingar s\u00f3u og hoyrdu 2,3 milli\u00f3nir f\u00f3lk undanmannin B\u00e6nadikt p\u00e1va.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Vatican.va - Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 p\u00e1va.\n\nS\u00ed eisini \n Kat\u00f3lsk kirkja \u00ed F\u00f8royum\n Vatikani\u00f0\n\nP\u00e1vi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nArgentinar"}
{"id": "18588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jon%20Hestoy", "title": "Jon Hestoy", "text": "Jon Hestoy er ein fyrrverandi elitusvimjari av Tv\u00f8royri og stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8royaprent. Hann er fyrrverandi forma\u00f0ur \u00ed Svimjisambandi F\u00f8roya. Jon var besti f\u00f8royski svimjarin, t\u00e1 hann svam sum ungur. Hann gj\u00f8rdi seg eisini bemerktan \u00e1 skemtiligan h\u00e1tt, eitt n\u00fa vi\u00f0 at seta tvey \u00f3almenn donsk met, ta\u00f0 eina vi\u00f0 at eta so n\u00f3gvir fl\u00f8tabollar sum m\u00f8guligt upp\u00e1 akrir minuttir, og eitt anna\u00f0 met \u00ed at svimja longst \u00ed 24 t\u00edmar. Einafer\u00f0 hev\u00f0i hann melda\u00f0 seg til DM \u00ed 1500 m fr\u00ed, men \u00edsta\u00f0in fyri at svimja fr\u00edsvimjing, so svam hann firvaldasvimjing allan teinin.\n\nFamilja \nSynir hansara, Bartal Hestoy og D\u00e1njal Hestoy, eru eisini svimjarar. D\u00e1njal vann 4 hei\u00f0ursmerki \u00ed li\u00f0kappingum \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Isle of Wight 2011. Bartal hevur eitt sett f\u00f8roysk met \u00e1 svimjistevnum \u00ed \u00cdslandi \u00ed 2013 og vunni\u00f0 gull hei\u00f0ursmerki. Br\u00f3\u00f0ir og systir Jon, Heine Hestoy og Ingrid Hestoy eru rith\u00f8vundar.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk"}
{"id": "18590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ove%20Sprog%C3%B8e", "title": "Ove Sprog\u00f8e", "text": "Ove Wendelboe Sprog\u00f8e Petersen (21. desember 1919 \u00ed Odense \u2013 14. september 2004 \u00ed T\u00e5rnby \u00e1 Amager) var ein danskur sj\u00f3nleikari. Hann var eitt n\u00fa kendur fyri s\u00edn leiklut sum Egon Olsen \u00ed Olsen Banden og sum \"Doktor-Hansen\" \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Matador.\n\nHei\u00f0ur \n Frederik Schybergs Mindelegat\n 1956 \u2013 Bodil (P\u00e5 tro og love)\n 1968 \u2013 Mogens Wieth-legatet\n 1972 \u2013 Bodil (Den forsvundne fuldm\u00e6gtig)\n 1975 \u2013 Bodil (Olsen-bandens sidste bedrifter)\n 1976 \u2013 Teaterpokalen for rollen Adolf i Faderen\n 1979 \u2013 Osvald Helmuths \u00c6reslegat\n 1980 \u2013 \u00c5rets Radise\n 1980 \u2013 Studenternes \u00c6reskunstner\n 1982 \u2013 PH-vir\u00f0isl\u00f8nin\n 1985 \u2013 LO's Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n\n 1989 \u2013 Jord- og Betonarbejdernes Kulturpris\n 1989 \u2013 Ole Haslund Hei\u00f0ursl\u00f8n\n 1994 \u2013 Revyernes Revys \u00c6reskunstner\n 1999 \u2013 Bodilpr\u00edsin (\u00c6resbodil)\n Eftir dey\u00f0a \u2013 Vegurin til Statsfongsli\u00f0 \u00ed Vridsl\u00f8selille eitur n\u00fa Egon Olsens Vej\n Eftir dey\u00f0a \u2013 Eitt torg mitt \u00ed Odense eitur eftir Ove Sprog\u00f8e.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nDanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 2004"}
{"id": "18591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201906", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1906", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1906 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 18. juli 1906. Politisku flokkarnir v\u00f3ru ikki stovna\u00f0ir t\u00e1, so talan var um at velja pers\u00f3nar, ikki flokkar, men Sambandsflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin v\u00f3ru stovna\u00f0ir seinni hetta \u00e1ri\u00f0. Eftir at hesir b\u00e1\u00f0ir flokkarnir v\u00f3ru stovna\u00f0ir, valdur allir l\u00f8gtingslimirnir at gerast limur \u00ed \u00f8\u00f0rum av hesum b\u00e1\u00f0um flokkunum, solei\u00f0is at man fekk eina skipan vi\u00f0 tveimum flokkum. Flokkarnir v\u00f3ru \u00f3samdir um tilkn\u00fdti\u00f0 til Danmark.\n\nL\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i 20 l\u00f8gtingslimir \u00ed 1906.\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHagstova F\u00f8roya \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1906"}
{"id": "18593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201908", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1908", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1908 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 2. februar 1908, men bert \u00ed sunnara parti av F\u00f8royum.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, vi\u00f0 13 av teimum 20 sessunum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1908"}
{"id": "18594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201990", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1990", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum 1990 var\u00f0 hildi\u00f0 17. november 1990.\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val (F\u00f8roysk hagt\u00f8l)\n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1990"}
{"id": "18595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201988", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1988", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum 1988 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. november 1988.\n\nFrams\u00f3knarflokkurin stilla\u00f0i upp fyri fyrstu fer\u00f0.\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val \n\nL\u00f8gtingsval\n1988\nListar"}
{"id": "18596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingi%C3%B0", "title": "F\u00f3lkatingi\u00f0", "text": "F\u00f3lkatingi\u00f0 er ta\u00f0 l\u00f3ggevandi tingi\u00f0 \u00ed K\u00f3ngsr\u00edki\u00f0 \u2014 Danmark ver\u00f0ur saman vi\u00f0 F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. Fr\u00e1 1849 til 1953 var f\u00f3lkatingi\u00f0 eitt av tveimum k\u00f8mrum \u00ed r\u00edkisdegnum; hitt kamari\u00f0 var landstingi\u00f0. S\u00ed\u00f0an 1953 hevur f\u00f3lkatingi\u00f0 havt eina eittkamarsskipan. F\u00f3lkatingi\u00f0 heldur til \u00e1 Christiansborg \u00ed Keypmannahavn og hevur 179 f\u00f3lkatingslimir, harav tveir limir eru \u00far F\u00f8royum og tveir eru \u00far Gr\u00f8nlandi. F\u00f3lkatingslimirnir ver\u00f0a valdir \u00ed 19 vald\u00f8mum \u00ed Danmark. F\u00f8royar og Gr\u00f8nland velja s\u00ednar limir vi\u00f0 egnum valum. F\u00f3lkatingslimirnir eru valdir fyri eitt f\u00fdra\u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3lkatinginum ver\u00f0ur leitt av einum presidium, sum umframt f\u00f3lkatingsformannin, i\u00f0 ver\u00f0ur valdur av f\u00f3lkatinginum fyrst \u00ed skei\u00f0num, hevur upp til f\u00fdra varaformenn. Eftir eitt f\u00f3lkatingsval skal ein ella fleiri flokkar skipa samgongu, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0a nevndir valdar. Allir f\u00f3lkatingslimir kunnu koma vi\u00f0 l\u00f3garuppskotum, sum s\u00ed\u00f0an ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd lutv\u00edst \u00ed f\u00f3lkatingssalinum vi\u00f0 fyrstu, a\u00f0ru og tri\u00f0ju vi\u00f0ger\u00f0, og lutv\u00edst \u00ed nevndunum.\n\nS\u00ed eisini \nListi yvir f\u00f3lkatingslimir \u00far F\u00f8royum\nF\u00f3lkatingslimir valdir \u00ed 2011\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 F\u00f3lkatinginum\n\nDanskur politikkur\nF\u00f8royskur politikkur\nGr\u00f8nlendskur politikkur\nF\u00f3lkatingi\u00f0\nKeypmannahavn\nTj\u00f3\u00f0arting"}
{"id": "18602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201998%E2%80%932002", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1998\u20132002", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 32 limir \u00ed L\u00f8gtinginum millum l\u00f8gtingsvalini \u00ed 1998 og 2002.\n\nFastir tinglimir \nHer ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0 \u00f8llum valdum l\u00f8gtingslimum umframt varalimum, i\u00f0 m\u00f8ttu fast t.d. fyri landsst\u00fdrisf\u00f3lk, sum v\u00f3ru vald \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nVal\u00farslit\nFaldari fr\u00e1 L\u00f8gtinginum (1998\u20132002)\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskir politikarar\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "18603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flemming%20Mikkelsen", "title": "Flemming Mikkelsen", "text": "Flemming Mikkelsen (f\u00f8ddur 21. november 1930 \u00ed V\u00e1gi) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur politikari. Hann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed V\u00e1gs b\u00fdr\u00e1\u00f0 fr\u00e1 1976 til 1984. Hann sat \u00e1 L\u00f8gtinginum fyri Su\u00f0uroynna fr\u00e1 1978 til 1994, og aftur fr\u00e1 1998 til 2002.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n1998\u20132002 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n1990\u20131994 limur \u00ed Markna\u00f0arnevndini\n1990\u20131994 limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930"}
{"id": "18604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsins%20F%C3%ADggjarnevnd", "title": "L\u00f8gtingsins F\u00edggjarnevnd", "text": "L\u00f8gtingsins F\u00edggjarnevnd (F\u00edggjarnevndin) er tann l\u00f8gtingsnevndin sum vi\u00f0ger\u00f0 f\u00edggjar-, b\u00faskapar-, skatta- og avgjaldsm\u00e1l \u00ed L\u00f8gtinginum.\n\nLimir \n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2015\u20132019:\nRuth Vang (Frams\u00f3kn), forkvinna \nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, (JF)\nKristin Michelsen, (JF)\nPauli Trond Petersen, (T)\nJacob Vestergaard (FF)\nBill Justinussen (MF)\nB\u00e1r\u00f0ur Nielsen (SB)\n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2011\u20132015:\nB\u00e1r\u00f0ur Nielsen (SB), forma\u00f0ur\nKristina H\u00e1foss (T), n\u00e6stforma\u00f0ur\nBill Justinussen (MF)\nJacob Vestergaard (FF)\nEy\u00f0gunn Samuelsen (JF)\nAksel V. Johannesen (JF)\nRodmundur Nielsen (FF)\n\nFormenn \nRuth Vang (FS) 2015\u2013\nB\u00e1r\u00f0ur Nielsen (SB) 2011\u20132015\nJ\u00f8rgen Niclasen (FF) 2011\nAnfinn Kallsberg (FF) 2004\u20132011\n\u00d3li Breckmann (FF) 2002\u20132004\nFinnbogi Arge (FF) 2000\u20132002\nBjarni Djurholm (FF) 1998\u20132000\nJ\u00f8rgen Niclasen (FF) 1998\nFinnbogi Arge (uttanflokka) 1994\u20131998\nJ\u00f8rgen Thomsen (JF) 1990\u20131994\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nF\u00edggjarnevndin \u00e1 logting.fo\n\nF\u00edggjarnevndin\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roya L\u00f8gting"}
{"id": "18607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olaf%20Halvorsen", "title": "Olaf Halvorsen", "text": "Olaf Halvorsen  (1913-1993) var l\u00e6kni undir klaksv\u00edksstr\u00ed\u00f0num, ta\u00f0 var hann, i\u00f0 var ors\u00f8k til, at str\u00ed\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i. Klaksv\u00edkingar d\u00e1mdu hann v\u00e6l sum l\u00e6kna og vildu ikki av vi\u00f0 hann, t\u00e1 i\u00f0 ein annar var\u00f0 settur \u00ed starv \u00ed sta\u00f0in, orsaka\u00f0 av at Halvorsen ikki var limur \u00ed danska l\u00e6knafelagnum, sum var eitt krav fyri at f\u00e1a fast starv \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum. Klaksv\u00edksstr\u00ed\u00f0i\u00f0 vardi fr\u00e1 1951 til 1955, t\u00e1 Halvorsen var farin av landinum aftur. Halvorsen var dani. Hann misti p\u00e1pan, t\u00e1 hann var bert tvey \u00e1ra gamal, og mammuna, t\u00e1 hann var fimm \u00e1ra gamal. Hann bleiv s\u00ed\u00f0an uppfostra\u00f0ur hj\u00e1 ommu og abba s\u00ednum. Hann var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6kni \u00ed 1939. \n\nHalvorsen flutti til Klampenborg eftir klaksv\u00edksstr\u00ed\u00f0i\u00f0 og starva\u00f0ist har sum l\u00e6kni, til hann f\u00f3r fr\u00e1 vegna aldur. Hann anda\u00f0ist \u00ed 1993, 80 \u00e1ra gamal.\n\nL\u00e6knar\nKlaksv\u00edk\nDanir"}
{"id": "18610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsins%20vinnunevnd", "title": "L\u00f8gtingsins vinnunevnd", "text": "L\u00f8gtingsins vinnunevnd (Vinnunevndin) er tann nevndin \u00ed L\u00f8gtinginum, sum vi\u00f0ger\u00f0 m\u00e1l sum hoyra undir fiskivinnu, alivinnu, \u00eddna\u00f0,  landb\u00fana\u00f0, umhv\u00f8rvi, samfer\u00f0slu,  orku, oljuvinnu, handil og samskifti. \u00cd 1990-\u00e1runum v\u00f3ru fleiri nevndir lagdar saman vi\u00f0 Vinnunevndini, sum s\u00ed\u00f0an er Vinnuvendin, sum vit kenna hana \u00ed dag. Nevndin hevur n\u00fa sjey limir.\n\nNevndin kann bert taka til vi\u00f0ger\u00f0ar tey m\u00e1l, sum samb\u00e6rt avger\u00f0 l\u00f8gtingsformansins eftir \u00a7 40 og \u00a7 43 eru beind nevndini til vi\u00f0ger\u00f0ar.\n\nLimir \n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2015\u20132019:\nBjarni Hammer, (JF) forma\u00f0ur\nB\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen (SF)\nBj\u00f8rt Samuelsen (T)\nMagni Arge (T)\nJ\u00e1kup Mikkelsen (FF)\nJ\u00f8rgen Niclasen (FF)\nBj\u00f8rn Kals\u00f8 (SB)\n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2011\u20132015:\nAlfred Olsen (SB), forma\u00f0ur\nBj\u00f8rt Samuelsen (T), n\u00e6stforma\u00f0ur\nHanus Samr\u00f3 (FF)\nJ\u00f3gvan Skorheim (SF)\nAksel V. Johannesen (JF)\nBjarni Djurholm (FF)\nJanus Rein (F)\n\nFormenn \nBjarni Hammer, (JF) 2015\u2013\nAlfred Olsen (SB) 2011\u20132015\nEy\u00f0gunn Samuelsen (JF) 2008\u20132011\nHenrik Old (JF) 2004\u20132008\nHeini O. Heinesen (TF) 1998\u20132004\nHenrik Old (JF) 1995\u20131998\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nVInnunevndin \u00e1 Logting.fo\n\nVinnunevndin\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roya L\u00f8gting\nVinnul\u00edv"}
{"id": "18612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holger%20Juul%20Hansen", "title": "Holger Juul Hansen", "text": "Holger Juul Hansen (14. august 1924 \u00ed Nyborg \u2013 19. mars 2013 \u00ed Keypmannahavn ) var ein danskur sj\u00f3nleikari og upplesari av lj\u00f3\u00f0b\u00f3kum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan sj\u00f3nleik \u00e1 leikpallum og \u00ed sj\u00f3nvarpi \n 1948-51 \u2013 var \u00ed starvi \u00e1 Aalborg Teater \n 1951-53 \u2013 var \u00ed starvi \u00e1 Odense Teater\n 1953-56 \u2013 var \u00ed starvi \u00e1 All\u00e9-Scenen\n 1956/57 \u2013 freelance \u00e1 Folketeatret, Frederiksberg Teater og Det Ny Scala\n 1957-59 var \u00ed starvi \u00e1 Det Ny Teater \n 1961-76 og 77-87 var \u00ed starvi \u00e1 Det kongelige Teater\n 1976/77 var \u00ed starvi \u00e1 Aveny Teatret\n\nFr\u00e1 sj\u00f3nvarpi minnast f\u00f3lk hann best fyri hansara leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Matador, har hann sp\u00e6ldi tann konservativa bankastj\u00f3ran Varn\u00e6s, og fyri hansara leiklut \u00ed Riget og Riget II, har hann sp\u00e6ldi yvirl\u00e6knan Moesgaard.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nDanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "18613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADki%C3%B0", "title": "R\u00edki\u00f0", "text": "R\u00edki\u00f0 (dansk: Riget) er ein danskt-framleidd sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed 8 p\u00f8rtum, skapa\u00f0 \u00ed 1994 av Lars von Trier og samframleidd av Lars von Trier og Morten Arnfred. Teir fyrstu f\u00fdra partarnir v\u00f3ru v\u00edstir \u00e1 DR1 fr\u00e1 25. november til 15. december 1994 og hinir partarnir, vi\u00f0 heitinum Riget II, v\u00f3ru v\u00edstir fr\u00e1 24. november til 15. desember 1997. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in var\u00f0 eisini v\u00edst \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 Kringvarpinum. Leikgongdin gongur fyri seg \u00e1 R\u00edkissj\u00fakrah\u00fasinum \u00ed Keypmannahavn, sum av mongum ver\u00f0ur nevnt Riget, harav kemur eisini heiti\u00f0 \u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini.\n\nR\u00edki\u00f0 hevur vunni\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir, eitt n\u00fa f\u00fdra Bodil vir\u00f0isl\u00f8nina og seks Robert vir\u00f0isl\u00f8nina.\n\nT\u00fddningarmiklir leiklutir\n\nOnnur leikandi\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n S\u00ed\u00f0a hj\u00e1 DR um Riget\n\nDanskar sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "18615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paschalis%20Terzis", "title": "Paschalis Terzis", "text": "Paschalis Terzis (grikskt m\u00e1l: \u03a0\u03b1\u03c3\u03c7\u03ac\u03bb\u03b7\u03c2 \u03a4\u03b5\u03c1\u03b6\u03ae\u03c2) er ein grikskur sangari. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Pylaia, sum er ein forsta\u00f0ur til Thessaloniki \u00ed \u00f8kinum Nor\u00f0urgrikkaland. Sum tann\u00e1ringur f\u00f3r hann at syngja saman vi\u00f0 vinmonnum s\u00ednum. Eftir at hann flutti til  Athen at b\u00fagva, f\u00f3r hann at framf\u00f8ra sum backing sangari \u00ed v\u00e6lumt\u00f3ktum t\u00f3nleikah\u00f8llum vi\u00f0 kendum grikskum sangarum fr\u00e1 1960'\u00e1runum, eitt n\u00fa Jenny Vanou.\n\nS\u00ed\u00f0an 1980'\u00e1rini, hevur Terzis tiki\u00f0 upp fleiri t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur, harav fleiri eru v\u00e6lumt\u00f3ktar enn \u00ed dag. Hann er enn ein populerur sangari, gevur \u00fat n\u00fdggjar fl\u00f8gur, framf\u00f8rir \u00e1 kendum t\u00f3nleikast\u00f8\u00f0um \u00ed Athen og Thessaloniki, og luttekur \u00ed fleiri talk show'um.\n\n\u00cd 1994, 1995, 1996 samstarva\u00f0i hann vi\u00f0 kenda sangskrivaran Phoebus.\n\nVeturin 2006\u20132007, hev\u00f0i Paschalis Terzis eina t\u00f3nleikaskr\u00e1 saman vi\u00f0 Elena Paparizou og Nino Ksipolitas \u00e1 Iera Odos. D\u00f3ttir hansara Gianna Terzi er eisini sangari.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudio \u00fatg\u00e1vur\n\nLive \u00fatg\u00e1vur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nGrikskir sangarar"}
{"id": "18617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elena%20Paparizou", "title": "Elena Paparizou", "text": "Eleni \"Elena\" Paparizou (grikskt m\u00e1l: \u0388\u03bb\u03b5\u03bd\u03b1 \u03a0\u03b1\u03c0\u03b1\u03c1\u03af\u03b6\u03bf\u03c5) (f\u00f8dd 31. januar 1982 \u00ed G\u00f6teborg), \u00ed \u00f8\u00f0rum londum enn Grikkalandi best kend sum Helena Paparizou, er ein svensk-griksk songkvinna. Hon er uppvaksin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, men hevur griksk foreldur. Hon syngur \u00e1 grikskum og enskum. \u00cd 2005 vann hon sangkappingina Eurovision Song Contest fyri Grikkaland.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nGrikskar songkvinnur\nSvenskar songkvinnur\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "18643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marius%20Ziska", "title": "Marius Ziska", "text": "Hans Marius Weihe Ziska er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangskrivari og sangari. Hann frammf\u00f8rir b\u00e6\u00f0i sum einstaklingur og \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkum, eitt n\u00fa \u00ed b\u00f3lkinum Marius. Hansara t\u00f3nleikal\u00edvslei\u00f0 byrja\u00f0i, t\u00e1 hann sum 16 \u00e1ra gamal lutt\u00f3k \u00ed Prix F\u00f8royar vi\u00f0 Flux. S\u00ed\u00f0an hevur hann framf\u00f8rt \u00e1 konsertum og t\u00f3nleikafestivalum b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, eitt n\u00fa \u00ed Danmark og T\u00fdsklandi.\n\nTa\u00f0 var vi\u00f0 sigrinum \u00ed f\u00f8roysku GBOB kappingini, at Marius veruliga gj\u00f8rdist kent navn millum f\u00f8royingar. \u00cd GBOB heimsfinaluni \u00ed London fekk b\u00f3lkurin eitt deilt s\u00e6tta pl\u00e1ss. Marius gj\u00f8rdist besti nor\u00f0urlendski b\u00f3lkur framman fyri Noreg, Sv\u00f8r\u00edki, Danmark, Finnland og \u00cdsland. Hetta var vi\u00f0 til at gera, at Marius var \u00ed uppskoti til planetirnar fyri besta n\u00fdggja b\u00f3lk og besta b\u00f3lk \u00e1 Planet Awards hetta \u00e1ri\u00f0.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 2015 - Home\n 2013 - Recreation\n 2010 - Masses (EP)\n 2005 - The Sky Is Our Home\n 2001 - Flux (EP)\n\nStakl\u00f8g \n 2013 - Tokan/\u00feokan - saman vi\u00f0 Svavar Kn\u00fatur\n\nT\u00f3nleikab\u00f3lkurin Marius Ziska\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum Marius Ziska \n Hans Marius Ziska\n He\u00f0in Ziska\n Brandur Jacobsen\n Allan Tausen\n\nFyrrverandi limir \n Sveinur Gaard Olsen\n Bjarki Meitil\n Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\n\nHei\u00f0ur \n 2014 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n fyri \u00e1rsins sang \u00ed b\u00f3lkinum Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk fyri sangin Tokan, saman vi\u00f0 Svavar Kn\u00fatur\n 2012 - Tilnevndur Planet Awards 2012 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins sangari\n 2009 - Tilnevndur Planet Awards 2009 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins sangari\n 2005, desember - Tilnevndur Planet Awards \u00ed b\u00f3lkunum Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur og Besti b\u00f3lkur \n 2005, desember - Nr. 6 \u00e1 Global Battle of the Bands (GBOB) \u00ed London\n 2005, november - Vann f\u00f8roysku GBOB t\u00f3nleikakappingina, sum gav eitt pl\u00e1ss \u00ed GBOB \u00ed London\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Marius\n Marius \u00e1 Youtube\n Marius Ziska \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "18644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marius", "title": "Marius", "text": "Marius er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. \u00cd november 2005 vann b\u00f3lkurin f\u00f8roysku GBOB kappingini, og t\u00e1 gj\u00f8rdist Marius eitt kent navn millum f\u00f8royingar. \u00cd GBOB heimsfinaluni \u00ed London \u00ed desember 2005 fekk b\u00f3lkurin eitt deilt s\u00e6tta pl\u00e1ss. Marius gj\u00f8rdist besti nor\u00f0urlendski b\u00f3lkur framman fyri Noreg, Sv\u00f8r\u00edki, Danmark, Finnland og \u00cdsland. Hetta var vi\u00f0 til at gera, at Marius var \u00ed uppskoti til planetirnar fyri besta n\u00fdggja b\u00f3lk og besta b\u00f3lk \u00e1 Planet Awards hetta \u00e1ri\u00f0. Marius hevur framf\u00f8rt \u00e1 festivalum og konsertum b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum. Eitt hava teir fleiri fer\u00f0ir framf\u00f8rt \u00e1 f\u00f8royska G! Festivalinum.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum Marius \n Hans Marius Ziska\n He\u00f0in Ziska\n Brandur Jacobsen\n Allan Tausen\n\nFyrrverandi limir \n Sveinur Gaard Olsen\n Bjarki Meitil\n Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein\n Niels J\u00e1kup \u00ed J\u00f3gvanstovu\n\nHei\u00f0ur \n 2005, desember - Tilnevndur Planet Awards \u00ed b\u00f3lkunum Besti n\u00fdggi b\u00f3lkur og Besti b\u00f3lkur \n 2005, desember - Nr. 6 \u00e1 Global Battle of the Bands (GBOB) \u00ed London\n 2005, november - Vann f\u00f8roysku GBOB t\u00f3nleikakappingina, sum gav eitt pl\u00e1ss \u00ed GBOB \u00ed London\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Marius\n Marius \u00e1 Youtube\n Marius Ziska \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "18646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hotel%20Transylvania", "title": "Hotel Transylvania", "text": "Hotel Transylvania er ein animera\u00f0ur Sony Pictures Animation familjufimur \u00ed 3D.\n\nS\u00f8gugongd \n\nHotel Transylvania er ein filmur um eitt hotell, i\u00f0 eitur Hotel Transylvania, sum Dracula eigur. Har b\u00fagva n\u00f3gv monstur t.d. Frankenstein og kona hansara, ein mumia, ein gj\u00f8gnumsiktigur ma\u00f0ur og mong onnur. Tey eru \u00f8ll komin \u00ed f\u00f8\u00f0ingardagin hj\u00e1 d\u00f3ttir Dracula, i\u00f0 er blivin 118 \u00e1r. Men \u00edme\u00f0an \u00f8ll r\u00e6\u00f0andi monstrini enn eru \u00e1 hotellinum, kemur eitt f\u00f3lk har. Monstrini eru bangin fyri f\u00f3lkum, men hetta f\u00f3lki\u00f0 er \u00edkl\u00e6tt sum eitt monstur. Bara Dracula veit, at eitt menniskja er \u00e1 hotellinum. \n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "18647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverre%20Midjord", "title": "Sverre Midjord", "text": "Sverre Ingolf Midjord (f\u00f8ddur 2. apr\u00edl 1933 \u00e1 Tv\u00f8royri, dey\u00f0ur 10. oktober 2016 \u00e1 Tv\u00f8royri) var ein f\u00f8royskur skrivstovuma\u00f0ur, \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur og politikari (Javna\u00f0arflokkurin). Hann var virkin innan bor\u00f0tennis, f\u00f3tb\u00f3lt og hondb\u00f3lt \u00ed n\u00f3gv \u00e1r. Han sat \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 \u00cdSF \u00ed meira enn 40 \u00e1r.\n\nHann vaks upp hj\u00e1 ommu og abba s\u00ednum, Juliu og Poul J. Midjord. Hann var aktivur innan \u00edtr\u00f3ttin \u00e1 Tv\u00f8royri, hann \u00ed\u00f0ka\u00f0i b\u00e6\u00f0i bor\u00f0tennis, hondb\u00f3lt og f\u00f3tb\u00f3lt. Hann gj\u00f8rdist f\u00f8royskur meistari \u00ed hondb\u00f3lti vi\u00f0 Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag \u00ed 1953. Seinni var hann venjari hj\u00e1 1. deild \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 1968\u20131971, og forma\u00f0ur \u00ed felagnum 1970\u20131972. Hann starva\u00f0ist \u00e1 posth\u00fasinum \u00e1 Tv\u00f8royri 1950\u20131969, og fr\u00e1 1969 til hann kom til pensj\u00f3nsaldur \u00e1 Toll- og Skattstovu F\u00f8roya \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nSverre var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Tv\u00f8royrar b\u00fdr\u00e1\u00f0 1966\u20131984 og 1989\u20132008, hann var borgarstj\u00f3ri 1967\u20131984. Hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0 fyri Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi 1978\u20131980, 1990\u20131994 og 2004\u20132008, og m\u00f8tti fast fyri Atla Dam 1975\u20131978 og 1985\u20131988.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 318. (PDF)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSverre Midjord \u00e1 logting.fo\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nL\u00f8gtingslimir\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nTv\u00f8royri\nF\u00f8royskir bor\u00f0tennisleikarar\nTB leikarar"}
{"id": "18652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskaaling", "title": "Fiskaaling", "text": "Fiskaaling er eitt slag av havbr\u00faki, har man alir upp ymisk sl\u00f8g av fiski vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li\u00f0 at framlei\u00f0a f\u00f8\u00f0i, sum oftast er talan um mannaf\u00f8\u00f0i, men dj\u00f3raf\u00f8\u00f0i ver\u00f0ur eisini framleidd \u00far alifiski. Alifiskur i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatfluttur \u00far einum landi \u00ed anna\u00f0 ella onnur lond, m\u00e1 ver\u00f0a fysta flokks v\u00f8ra. Man veit um fiskaaling langt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina, heilt aftur til umlei\u00f0 2500 fyri Krist \u00ed Kina. \n\n\u00cd F\u00f8royum er laksaaling ta\u00f0 sum er mest vanligt og sum higartil hevur havt best \u00farslit. Laksaaling er ein sera t\u00fd\u00f0andi partur av f\u00f8royskum \u00fatflutningi. Fiskaaling ver\u00f0ur br\u00fakt kring allan heimin b\u00e6\u00f0i \u00ed feskum vatni og \u00ed sj\u00f3num. T\u00e1 talan er um aling av sj\u00f3num, so er ta\u00f0 sum oftast inni \u00e1 fir\u00f0um og v\u00e1gum, i\u00f0 alingin fer fram og har bestu \u00farslit f\u00e1ast.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nFiskaaling\nAlivinna\nVinnul\u00edv\n\u00cddna\u00f0ur"}
{"id": "18655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskaaling%20P/F", "title": "Fiskaaling P/F", "text": "Fiskaaling P/F (enskt heiti: Aquaculture Research Station of the Faroes) er ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1970. F\u00f8roya Landsst\u00fdri eigur allan partapeningin.\n\nEndam\u00e1l \n at granska, menna og r\u00e1\u00f0geva innan aling av vatnlivandi dj\u00f3rum og plantum og innan biot\u00f8kni. \n at reka vinnuligt virksemi innan hetta virksemis\u00f8ki og \n anna\u00f0 starv \u00ed hesum sambandi.\n\nNevndin \nNevndin \u00ed P/F Fiskaaling ver\u00f0ur vald av landst\u00fdrismanninum \u00ed vinnum\u00e1lum, me\u00f0an starvsf\u00f3lkini \u00ed felagnum velja eitt umbo\u00f0.\n Sigur\u00f0 Vang, nevndarforma\u00f0ur\n Turi\u00f0 M\u00f8rk\u00f8re\n H\u00f3raldur Joensen\n Astrid Hansen (starvsf\u00f3lkavalt umbo\u00f0)\n Arne Poulsen\n Leif av Reyni\n R\u00fani Weihe\n\nT\u00fddningarmikil \u00e1rst\u00f8l \u00ed f\u00f8royskari alis\u00f8gu \n1966-1967 S\u00edlarogn ver\u00f0a innflutt \u00far Danmark\n1970 P/F Fiskaaling ver\u00f0ur stovna\u00f0\n1973 F\u00f8roya Landsst\u00fdri yvirtekur P/F Fiskaaling\n1978-1984 Laksarogn ver\u00f0a innflutt \u00far Noregi\n1984 P/F Fiskaaling gevst at innflyta rogn vegna IPN \u00ed Noregi\n1991 P/F Fiskaaling fer \u00ed holt vi\u00f0 kynb\u00f3taarbei\u00f0i vi\u00f0 150 familjum. \u00darvalt ver\u00f0ur fyri v\u00f8kstri og m\u00f3ti t\u00ed\u00f0liga kynsb\u00faning\n1992 Sj\u00fakum\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f8ri ver\u00f0ur tiki\u00f0 vi\u00f0 \u00ed \u00farvali\u00f0\n1995 Flakalitur ver\u00f0ur tikin vi\u00f0 \u00ed \u00farvali\u00f0\n1997 Flakafiti ver\u00f0ur tikin vi\u00f0 \u00ed \u00farvali\u00f0\n1999 Tali\u00f0 av familjum ver\u00f0ur \u00f8kt \u00far 150 til 400 familjur\n2001-2005 Royndir vi\u00f0 aling av kalva\n2001 Innflutningurin av rognum ver\u00f0ur uppafturtikin\n2006 Royndir vi\u00f0 aling av toski\n2010 Samstarv vi\u00f0 SalmoBreed\n2010 Tv\u00e6r t\u00e6r st\u00f8rstu alifyrit\u00f8kurnar \u00ed F\u00f8royum Bakkafrost og Vest Laks l\u00f8gdu saman og gj\u00f8rdust 10. st\u00f8rsta alifyrit\u00f8ka \u00ed heiminum.\n2011 Bakkafrost keypti ta\u00f0 f\u00f8roysku fyrit\u00f8kuna Havsbr\u00fan, i\u00f0 m.a. framlei\u00f0ir fiskamj\u00f8l og alif\u00f3\u00f0ur. Keypi\u00f0 f\u00f8rdi eisini vi\u00f0 s\u00e6r, at Bakkafrost n\u00fa \u00e1tti meirilutan av fyrit\u00f8kunum Viking Seafood og Faroe Farming. Keypi\u00f0 f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r, at ta\u00f0 n\u00fa bert eru 3 alifyrit\u00f8kur \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFiskaaling\nAlivinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hotel%20Sk%C3%A1lav%C3%ADk", "title": "Hotel Sk\u00e1lav\u00edk", "text": "Hotel Sk\u00e1lav\u00edk (fyrr Depilin \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk) er ein fr\u00edt\u00ed\u00f0ar- og skei\u00f0sdepil, sum liggur \u00ed bygdini Sk\u00e1lav\u00edk \u00e1 Sandoynni. Hotelli\u00f0 hevur fleiri k\u00f8mur, matstovu, fleiri fundarh\u00f8li, uttandura hitapottar, sp\u00e6lir\u00fam vi\u00f0 hoppiborgum og ymiskt anna\u00f0.  Depilin er \u00e6tla\u00f0ur einum brei\u00f0um skara av f\u00f3lki, eitt n\u00fa kann hann br\u00fakast til starvsf\u00f3lka- og skei\u00f0sdagar, veitslur, legur, setursk\u00falar, m\u00f8tir og gisting. Tey bj\u00f3\u00f0a seg fram til virkir, stovnar, familjur, fer\u00f0af\u00f3lk, kirkjur og samkomur.\n\nS\u00f8gan \nTa\u00f0 v\u00f3ru hj\u00fanini Eiler og Beinta Jacobsen, i\u00f0 avgj\u00f8rdu at geva heimbygdini eina serstaka g\u00e1vu. Ein grunnur var\u00f0 stovna\u00f0ur til endam\u00e1li\u00f0, og so var\u00f0 fari\u00f0 \u00ed holt vi\u00f0 at gera dreymin til veruleika. Eiler anda\u00f0ist \u00ed 2010 og n\u00e1ddi t\u00ed ikki at s\u00edggja Depilin lata upp \u00ed mai 2011. Men kona hansara, Beinta, var vi\u00f0 til h\u00e1t\u00ed\u00f0arl\u00f8tuna og helt r\u00f8\u00f0u. Depilin byrja\u00f0i s\u00edtt virksemi \u00ed juni 2011. Depilin eitur eisini: Skei\u00f0s- og fr\u00edt\u00ed\u00f0ardepilin Immanuel. Navni\u00f0 Immanuel er uppkalla\u00f0 eftir sluppini Immanuel, sum p\u00e1pi Eiler gekk burtur vi\u00f0 \u00ed 1932, t\u00e1 Eiler bert var tvey \u00e1ra gamal. Ein minnisvar\u00f0i er bygdur t\u00e6tt vi\u00f0 Depilin, vi\u00f0 innkoyringina. G\u00f8tan har Depilin er bygdur er uppkalla\u00f0 eftir Eiler Jacobsen, s\u00e1la, g\u00f8tan eitur Eiler Jacobsens g\u00f8ta.\n\nVirkemi eydna\u00f0ist somiki\u00f0 v\u00e6l ta\u00f0 fyrsta \u00e1ri\u00f0, at v\u00f8ksturin fr\u00e1 summarinum 2011 til summari\u00f0 2012 var \u00e1 100% samb\u00e6rt heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Deplinum. Grunnurin sum eigur og rekur Depilin hevur t\u00ed gj\u00f8rt av, at tey fara at byggja \u00fat solei\u00f0is at 480 fermetrar koma afturat, harav umlei\u00f0 60 fermetrar fara til n\u00fdtt vaski- og goymslur\u00fam. Ein kamarslon ver\u00f0ur bygd afturat, sum hevur 13 k\u00f8mur 13, lei\u00f0ara\u00edb\u00fa\u00f0 og eina havastovu. Vi\u00f0 \u00fatbyggingini ver\u00f0a ta\u00f0 tilsamans 26 k\u00f8mur vi\u00f0 m\u00f8guleika hj\u00e1 100 f\u00f3lkum at gista. Undirveitarar \u00ed byggiverk\u00e6tlanini eru Finnleif Fagradal (\u00fatgrevstur og byggib\u00fagving), Bulur (betong og timbur), Sp/f Kristian Nielsen v/ Atla Nielsen (el-arbei\u00f0i\u00f0), R\u00f3lant Hvitfeldt (kloakk og HVS) og Eivind Kolden (g\u00f3lv\u00e1legging, v\u00e1tr\u00fam og m\u00e1liarbei\u00f0i\u00f0). N\u00fdggja kamarslonin ver\u00f0ur eftir \u00e6tlan tikin \u00ed n\u00fdtslu um h\u00e1lvan mai 2013.\n\nSmyril Line yvirtekur raksturin \n\u00cd 2015 yvirt\u00f3k Smyril Line raksturin av Deplinum \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk, i\u00f0 samstundis broytti navn til Hotel Sk\u00e1lav\u00edk. Ta\u00f0 gekk illa at f\u00e1a raksturin at bera seg, og t\u00ed heittu eigararnir av Deplinum \u00e1 Smyril Line um at reka hann framyvir. Smyril Line yvirt\u00f3k raksturin fr\u00e1 23. mars 2015. Hotelli\u00f0 hevur 25 k\u00f8mur umframt fundarh\u00f8li, matstovu, veitsluh\u00f8li, biograf og allar hentleikar til r\u00e1\u00f0stevnur. Eisini eru tvey st\u00f3r h\u00f8li, i\u00f0 kunnu leggjast saman at r\u00fama upp til 500 gestum.\n\nT\u00ed\u00f0liga \u00ed september 2019 bo\u00f0a\u00f0i Smyril Line fr\u00e1, at avger\u00f0in er tikin um at lata hotelli\u00f0 aftur fyri almenninginum fr\u00e1 m\u00e1nadegnum hin 9. desember \u00ed \u00e1r at rokna.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 hotellinum \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk, hotelskalavik.com\n\nSandoy\nGistingarh\u00fas \u00ed F\u00f8royum\nMatstovur og kaffistovur \u00ed F\u00f8royum\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "18657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marisa%20Orth", "title": "Marisa Orth", "text": "Marisa Domingos Orth (f\u00f8dd 21. oktober 1963 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar \u00ed \u00farvali\n Sai de Baixo (1996)\n Por Tr\u00e1s do Pano (1999)\n Durval Discos (2002)\n So Normal (2003)\n Os Aspones (2004)\n Toma L\u00e1, D\u00e1 C\u00e1 (2007)\n S.O.S. Emerg\u00eancia (2010)\n Fam\u00edlia Vende Tudo (2011)\n Sangue Bom (2013)\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "18658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Varg%20Vikernes", "title": "Varg Vikernes", "text": "Varg Vikernes (f\u00f8ddur Kristian Vikernes, 11. februar 1973, uttanfyri Bergen) er ein norskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 gj\u00f8rdi vart vi\u00f0 seg \u00ed svartm\u00e1lmsumhv\u00f8rvinum \u00ed Noregi fyrst \u00ed n\u00edti\u00e1runum, og var\u00f0 t\u00ed\u00f0um umm\u00e6ldur \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum. Hann var\u00f0 d\u00f8mdur fyri mor\u00f0i\u00f0 \u00e1 \u00d8ystein Aarseth og var settur \u00ed samband vi\u00f0 fleiri kirkjubrenningar.\n\nVarg Vikernes er stovnari og einasti t\u00f3nleikari \u00ed t\u00f3nleikaverk\u00e6tlani Burzum. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 fl\u00f8gur innan fyri fleiri t\u00f3nleikagreinum, serliga innan svartm\u00e1lmi. Me\u00f0an hann sat \u00ed geglinum, hev\u00f0i hann ikki atgongd til lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri og sp\u00e6ldi \u00e1 lj\u00f3\u00f0bor\u00f0i.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nSom Burzum:\n 1992 \u2013 Burzum (januar 1992)\n 1993 \u2013 Det Som Engang Var (apr\u00edl 1992)\n 1993 \u2013 Aske (august 1992)\n 1994 \u2013 Hvis Lyset Tar Oss (september 1992)\n 1996 \u2013 Filosofem (mars 1993)\n 1997 \u2013 Dau\u00f0i Baldrs (1994-1995, \u00ed fongslinum)\n 1999 \u2013 Hli\u00f0skj\u00e1lf (1998, \u00ed fongslinum)\n 2010 \u2013 Belus\n 2011 \u2013 Fallen\n 2011 \u2013 From The Depths Of Darkness\n 2012 \u2013 Umskiptar\n A\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur (vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum): \n 1991 \u2013 Old Funeral \u2013 Devoured Carcass (guitar)\n 1994 \u2013 Darkthrone \u2013 Transilvanian Hunger (skriva\u00f0i tekstin til f\u00fdra av sangunum)\n 1994 \u2013 Mayhem \u2013 De Mysteriis Dom Sathanas (bassguitar)\n\nKeldur \n\nNorskir sangarar\nNorskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nBrotsmenn \u00far Noregi"}
{"id": "18660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Obi-Wan%20Kenobi", "title": "Obi-Wan Kenobi", "text": "Obi-Wan Kenobi er ein karakterur (figurur) \u00ed Star Wars universinum. Hann er ein av fleiri h\u00f8vu\u00f0s-karakterum \u00ed Star Wars r\u00f8\u00f0unum. Saman vi\u00f0 Anakin Skywalker (Darth Vader), R2-D2 og C-3PO, er hann ein av bara f\u00fdra karakterum, i\u00f0 koma fyri \u00ed \u00f8llum seks Star Wars filmunum. \u00cd upprunaligu triologiini ver\u00f0ur hann sp\u00e6ldur av Alec Guinness, og \u00ed prequellinum ver\u00f0ur hann sp\u00e6ldur av Ewan McGregor, og \u00ed Star Wars filminum The Clone Wars og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini av sama navni leggur James Arnold Taylor r\u00f8dd til hann.\n\nStar Wars"}
{"id": "18666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikosia", "title": "Nikosia", "text": "Nikosia  (grikskt: \u039b\u03b5\u03c5\u03ba\u03c9\u03c3\u03af\u03b1 (Lefkosia), turkiskt: Lefko\u015fa) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00e1 K\u00fdpros. Nikosia liggur mitt \u00e1 oynni vi\u00f0 \u00e1nna Pedieos. B\u00fdurin liggur \u00e1 markinum millum sy\u00f0ra part av K\u00fdpros, har meirilutin av \u00edb\u00fagvunum eru griksttalandi k\u00fdpriotar, og Nor\u00f0ur K\u00fdpros, sum er hersett av Turkalandi og einans vi\u00f0urkent sum land av Turkalandi. B\u00fdurin Nikosia var\u00f0 \u00ed 1974 b\u00fdttur sundur \u00ed ein sy\u00f0ra part, sum hoyrir til L\u00fd\u00f0veldi K\u00fdpros og ein nor\u00f0ara part, sum hoyrir til ikki vi\u00f0urkenda Nor\u00f0ur K\u00fdpros. \u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u 239.277 f\u00f3lk \u00ed sy\u00f0ra partinum, me\u00f0an f\u00f3lktali\u00f0 \u00ed nor\u00f0ara partinum av b\u00fdnum var 71,078 \u00ed 2006. Nikosia er tann b\u00faskaparligi, politiski og mentanarligi  mi\u00f0depilin \u00e1 K\u00fdpros. Eftir at Berlinm\u00farurin fall, er Nikosia einasti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed heiminum, i\u00f0 er b\u00fdttur sundur \u00ed tveir partar. B\u00fdurin er skildur sundur av einari sonevndari gr\u00f8nari linju, har fri\u00f0arvar\u00f0veitandi herdeildir hj\u00e1 ST halda vakt. Henda linjan gongur gj\u00f8gnum ein st\u00f3ran part av oynni og er 180 km long. \u00d8ki\u00f0 byrjar \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings partinum av oynni t\u00e6tt vi\u00f0 Kato Pyrgos, \u00f8ki\u00f0 gongur s\u00ed\u00f0an gj\u00f8gnum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Nikosia og endar \u00ed landssynnings partinum av oynni beint sunnanfyri havnab\u00fdin Famagusta.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir uttaneftir \n\nB\u00fdir \u00e1 K\u00fdpros\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "18668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Klakk", "title": "\u00d3lavur Klakk", "text": "\u00d3lavur Klakk (f\u00f8ddur 10. desember 1949 \u00ed Klaksv\u00edk, dey\u00f0ur 31. mars 2013) var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari og sj\u00f3nleikari. Hann anda\u00f0ist 63 \u00e1ra gamal 1. p\u00e1skadag hin 31. mars 2013. \u00d3lavur starva\u00f0ist \u00ed 45 \u00e1r hj\u00e1 F\u00f8roya Bj\u00f3r \u00ed Klaksv\u00edk, 45-\u00e1ra starvsdagurin var\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin. \u00d3lavur d\u00e1mdi sera v\u00e6l Elvis Presley og kalla seg onkunt\u00ed\u00f0 \u00d3lavur Presley. Longu \u00ed 1972 gj\u00f8rdist hann limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum \u00d3lavur Presley And His Dirty Rag Rags, hann var forsangari \u00ed b\u00f3lkinum. B\u00f3lkurin hevur n\u00f3gv \u00e1r \u00e1 baki og framf\u00f8rdi fyri seinastu fer\u00f0 \u00e1 einum festivali, t\u00e1 teir framf\u00f8rdu \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed 2012, teir framf\u00f8rdu eitt n\u00fa sangin Fepur og Rag Rags Rock. \u00d3lavur var eisini virkin sum sj\u00f3nleikari \u00ed Klaksv\u00edk og framf\u00f8rdi ofta saman vi\u00f0 Rudolf Joensen og \u00f8\u00f0rum \u00e1 palli har nor\u00f0uri.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 \u00d3lavur Klakk, sum Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 gj\u00f8rdi.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "18669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1kun%20Magnusson", "title": "H\u00e1kun Magnusson", "text": "H\u00e1kun Magnusarson V ella H\u00e1kun 5. Magnusson (f\u00f8ddur 1270 \u00ed Noregi, dey\u00f0ur 8. mai 1319 \u00ed T\u00f8nsberg \u00ed Vestfold)\nvar kongur Noregs fr\u00e1 1299 til 1319. \n\nHann var sonur Magnus H\u00e1kunarson L\u00f3gb\u00f8tara (1238\u20131280) og Ingeborg av Danmark (d. 1287). Hann vaks upp \u00ed Oslo og var\u00f0 hertogi \u00e1 formligan h\u00e1tt \u00ed 1273 (\u00ed roynd og veru \u00ed 1284). H\u00e1kun gj\u00f8rdist norskur kongur eftir br\u00f3\u00f0urin Eirik Magnusson \u00ed 1299 og var kongur Noregs til hann doy\u00f0i \u00ed 1319. H\u00e1kun var seinasti ma\u00f0ur av Sverris\u00e6ttini.\n\nHann er eitt n\u00fa kendur fyri at lata byggja Akershus borgina, Vard\u00f8hus borgina og Bohus borgina.\nSum hertogi setti H\u00e1kun tann 28. juni 1298 sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 \u00ed gildi, t.v.s. r\u00e6ttarb\u00f3t vi\u00f0v\u00edkjandi b\u00fana\u00f0arvi\u00f0urskiftunum \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nH\u00e5kon 5 Magnusson, nbl.snl.no (norskt)\nTollverjupolitikkur H\u00e1kunar kongs: N\u00e6r var M\u00farurin bygdur?, tjodsavnid.fo\n\nKeldur \n\nNorskir kongar"}
{"id": "18681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rastafaril%C3%A6ran", "title": "Rastafaril\u00e6ran", "text": "Rastafaril\u00e6ran t\u00f3k seg upp \u00edmillum tey f\u00e1t\u00e6ku \u00ed Kingston \u00ed Jamaika \u00ed 1930-\u00e1runum. Tey, i\u00f0 taka undir vi\u00f0 hesari l\u00e6ru, halda, at Haile Selassie (1892-1975), sum var keisari \u00ed Etiopia, var ein gudur. Tey tr\u00fagva eisini, at Gud (Jah) skal f\u00f8ra tey aftur til Etiopia, hitt lova\u00f0a landi\u00f0. Ras Tafari (Haile Selassie) r\u00e1ddi \u00ed Etiopia tey \u00e1rini, \u00f3teljandi afrikonsk f\u00f3lkasl\u00f8g v\u00f3r\u00f0u k\u00faga\u00f0 um allan heim. Hj\u00e1 mongum menniskjum \u00ed Karibia gj\u00f8rdist hann \u00edmynd um betri kor. Tey blanda\u00f0u saman fr\u00e1s\u00f8gur \u00far B\u00edbliuni og ynski og dreymar s\u00ednar og hildu, at svarta \u00e6ttarslagi\u00f0 var \u00fatvalt f\u00f3lk, i\u00f0 hev\u00f0i tolt n\u00f3gv, men at Haile Selassie n\u00fa skuldi bjarga teimum og f\u00f8ra tey heim aftur til eitt betri l\u00edv \u00ed Afrika. Tey nevndu seg rastafarianar, eftir honum. S\u00ed\u00f0an \u00ed 1970-\u00e1runum er reggaet\u00f3nleikurin, sprottin \u00far rastafaril\u00e6runi, farin um allan heim. Rastafarianar eta vanliga ikki sv\u00ednakj\u00f8t, eru \u00edm\u00f3ti har\u00f0skapi og ganga vi\u00f0 s\u00ed\u00f0um fl\u00e6ttum. Kl\u00e6\u00f0i teirra eru mest gr\u00f8n, gul og rey\u00f0, i\u00f0 eru litirnir \u00ed tj\u00f3\u00f0armerki Etiopia.\n\nS\u00ed eisini \n \u00c1brahamsk tr\u00fagv.\n\nRastafari\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "18688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dupultkvartettin%20%C3%AD%20Ebenezer", "title": "Dupultkvartettin \u00ed Ebenezer", "text": "Dupultkvartettin \u00ed Ebenezer er eitt f\u00f8roysk mansk\u00f3r manna\u00f0 av \u00e1tta monnum. K\u00f3ri\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1978 \u00ed samkomuni Ebenezer hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00ed Havn. \u00cd 2013 v\u00f3ru teir hei\u00f0ra\u00f0ir av Lions Club T\u00f3rshavn, t\u00e1 teir fingu hei\u00f0urin \u00c1rsins borgari 2013. F\u00fdra ella fimm av limunum eru enn teir somu, sum t\u00e1 Dupultkvartettin var\u00f0 sett \u00e1 stovn. Tveir sum ikki eru millum okkum longur og sum hava veri\u00f0 limir \u00ed Dupultkvartettini eru \u00d3lavur \u00e1 V\u00e1li og Ing\u00e1lvur av Reyni, sum b\u00e1\u00f0ir anda\u00f0ust \u00ed 2005.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n1988 - Dupultkvartettin \u00ed Ebenezer\n1992 - \u00d8ll d\u00fdrd veri Harrans\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n1988 - Ymiskt \u00e1 lei\u00f0ini M.C. Restorff\n1994 - N\u00fdtt og gott gamalt M.C. Restorff\n2000 - V\u00e6lskapt brek \n2003 - Gud \u2013 og eina Gud \n2004 - Kom, s\u00e6la stund\n2005 - L\u00edvsins land \u00d3lavur \u00e1 V\u00e1li\n2009 - Minnir, i\u00f0 fl\u00f8va - Linda Andrews\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur k\u00f3rsangur\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman"}
{"id": "18690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Linda%20Andrews", "title": "Linda Andrews", "text": "Linda Andrews (f\u00f8dd Andreasen, f\u00f8dd 19. oktober 1973 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8roysk songkvinna, sum gj\u00f8rdist kend \u00ed F\u00f8royum og Danmark, t\u00e1 hon vann donsku X Factor sj\u00f3nvarps sangtalentkappingina 27. mars 2009. Hon var\u00f0 fyrsti f\u00f8royingur i\u00f0 vann hesa kapping \u00ed Danmark. J\u00f3gvan Hansen vann \u00edslendsku X Factor kappingina \u00ed \u00cdslandi \u00ed 2007. Linda vaks upp \u00ed Vesturb\u00fdnum \u00ed Havn, hon hevur f\u00fdra eldri systkin. Bert 14-\u00e1ra gomul f\u00f3r hon \u00e1 eftirsk\u00fala \u00ed Mariager \u00ed Danmark, har hon hev\u00f0i ein g\u00f3\u00f0an sangl\u00e6rara. Heima \u00ed F\u00f8royum t\u00f3k hon pr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala og sum 19-\u00e1ra gomul gj\u00f8rdist hon lei\u00f0ari \u00ed einum handli. Hon flutti til Danmark sum 21-\u00e1ra gomul. Hon eigur d\u00f3ttrina Celeste, og ta\u00f0 var hon, i\u00f0 fekk mammuna til at melda seg til X Factor. Hon hevur dr\u00fagvar royndir sum k\u00f3rlei\u00f0ari fyri gospel k\u00f3rum \u00ed Keypmannahavnar \u00f8kinum.\n\nVi\u00f0 at vinna anna\u00f0 umfar av  X Factor \u00ed 2009 vann Linda Andrews eina pl\u00e1tukontrakt vi\u00f0 Sony sum er eina milli\u00f3n kr\u00f3nur verd. Vinnarastaklagi\u00f0 \"Det bedste til sidst\", sum S\u00f8ren Rasted hevur skriva\u00f0, kom \u00fat \u00ed mars 2009 og f\u00f3r beinlei\u00f0is inn sum #1 \u00e1 danska hitlistanum. Staklagi\u00f0 fekk platin \u00ed juli 2009, og hevur selt yvir 35.000 download. \"Det bedste til sidst\" gj\u00f8rdist n\u00edggjunda mest seljandi staklag \u00ed 2009. S\u00ed\u00f0an kom fl\u00f8gan Into the Light \u00fat hin 2. juni 2009. Fl\u00f8gan er m.a. skriva\u00f0 av Cutfather, Lasse Lindorff, Sarah West og Thomas Bickham. Fl\u00f8gan gj\u00f8rdist #2 \u00e1 danska hitlistanum, men var bert fimm vikur \u00e1 topp 40. S\u00ed\u00f0st \u00ed mars 2010 bleiv Linda Andrews fr\u00edttstilla\u00f0 fr\u00e1 s\u00ednari kontrakt vi\u00f0 Sony. Linda hevur seinni \u00fatgivi\u00f0 eina j\u00f3lafl\u00f8gu, har hon eitt n\u00fa hevur fylgisp\u00e6l fr\u00e1 Malm\u00f6 Symfoniorkester.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur \n 2008: Revelation\n 2009: Into the Light\n 2009: Husker du julen...\n 2011: A Merry Little Christmas\n\nStakl\u00f8g \n 2006: \"Hot Santa\"\n 2006: \"Divalicious\"\n 2009: \"Det bedste til sidst\"\n 2009: \"Into the Light\"\n 2009: \"Mirror Mirror\"\n 2009: '\"T\u00e6nder et lys (Til du kommer hjem)\"\n 2013: '\"Tears\"\n\nKeldur \n Danmarks Radio \u2013 X Factor\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nX Factor luttakarar"}
{"id": "18691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hansina%20Iversen", "title": "Hansina Iversen", "text": "Hansina Iversen (f\u00f8dd 6. september 1966) er ein f\u00f8roysk listakvinna. Hon m\u00e1lar litr\u00edkar m\u00e1lningar, hon arbei\u00f0ir nonfigurativt og granskar ta\u00f0 abstrakta. Hansina hevur havt frams\u00fdningar b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00f8\u00f0rum londum, eitt n\u00fa \u00ed Keypmannahavn \u00ed Danmark og \u00ed Helsinki \u00ed Finlandi. Nakrir av hennara m\u00e1lningum hanga fast umbor\u00f0 \u00e1 Smyrli. Hansina kemur fr\u00e1 einari listariligari familju. Abbi hennara var William Smith og abbasystir hennara var kenda listakvinnan \u00far V\u00e1gi Ruth Smith. \u00cd samband vi\u00f0 100 f\u00f8\u00f0ingardagin hj\u00e1 Ruth Smith, var\u00f0 Hansina bo\u00f0in su\u00f0ur til V\u00e1gs at hava listaframs\u00fdning har, me\u00f0an Ruth Smith fagna\u00f0urin var. Hansina er \u00fatb\u00fagvin innan list \u00ed \u00cdslandi og Finlandi.\n\nEgnar frams\u00fdningar \n 1994 - The Academy, H\u00f8vu\u00f0sbygningurin, Helsinki\n 1994 - The Academy Gallery, Helsinki 1994\n 1995 - F\u00f8royah\u00fasi\u00f0,  Keypmannahavn 1995\n 1996 - Finskur/Svenskur Mentanardepil, Hanasaari, Finland\n 1998, 2003 - Listasavn F\u00f8roya, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar\n 2001 - Kongaliga B\u00f3kasavni\u00f0, Listadeildin, Keypmannahavn\n 2009, 2011 - Listah\u00f8llin \u00e1 Skipasmi\u00f0juni, Heystframs\u00fdningin, T\u00f3rshavn\n 2011 - Steinprent \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0, T\u00f3rshavn\n 2013 - Gallar\u00ed Stephanssonsh\u00fas, T\u00f3rshavn\n 2013 - Framt\u00ed\u00f0in, Musikksk\u00falin \u00ed V\u00e1gi, F\u00f8royar\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur um Hansinu Iversen \n 2011 -  \"Hansina Iversen - undurfullur r\u00e6\u00f0uleiki\", skriva\u00f0 hevur Inger Sm\u00e6rup S\u00f8rensen, listfr\u00f8\u00f0ingur\n\n\u00datb\u00fagvingar \n 1989-93  - The Icelandic College of fine Art and Design, m\u00e1lningalist\n 1993-94 Academy of fine Art Helsinki, Postgraduate Studies \n 1994-97 Academy of fine Art Helsinki\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "18700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Letterman", "title": "David Letterman", "text": "David Michael Letterman (f\u00f8ddur 12. apr\u00edl 1947 \u00ed Indianapolis, Indiana) er ein amerikanskur filmsleikari og sj\u00f3nvarpsvertur. Hann var talkshow-vertur \u00e1 The Late Show with David Letterman fr\u00e1 1993 til 2015, sum var\u00f0 frammleitt \u00ed t\u00ed kenda \"Ed Sullivan Theatre\" \u00e1 Broadway \u00ed New York City.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan sj\u00f3nvarp\n\nFilmsleiklutir \n 1978\tPepping Times - sum Dan Cochran\n 1979\tFast Friends - sum Matt Morgan\t\n 1994\tCabin Boy - sum Earl Hofert \n 1996\tEddie - sum David Letterman \t\n 1997\tPrivate Parts - sum David Letterman\n 1998 Spin City (tv-serie), sum Rags\n 1999 Man on the Moon, sum David Letterman\n\nSj\u00f3nvarpssendingar \n The David Letterman Show, 1980\n Late Night with David Letterman, 1982-1992\n The Late Show with David Letterman, 1993-\n\nFramlei\u00f0ari \n The Bonnie Hunt Show, 1995-1996\n Everybody Loves Raymond, 1996-2005\n Ed, 2000-2004\n The Late Late Show with Craig Ferguson, 2005-\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir"}
{"id": "18701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Donald%20Pleasence", "title": "Donald Pleasence", "text": "Donald Pleasence, borin Donald Henry Pleasence 5. oktober, 1919 - 2. februar, 1995, var ein bretskur sj\u00f3nleikari sum framf\u00f8rdi b\u00e6\u00f0i \u00e1 palli, \u00ed sj\u00f3nvarpsfilmum og \u00ed sp\u00e6lifilmum. Hann hevur eina langa teatur- og filmskarrieru \u00e1 baki. Mest kendur er hann fyri s\u00ednar filmsleiklutir sum  Ernst Stavro Blofeld \u00ed James Bond filminum You Only Live Twice, sum RAF flogkapteinur, sum Colin Blythe \u00ed The Great Escape, og sum s\u00e1larl\u00e6knin Dr. Sam Loomis \u00ed Halloween r\u00f8\u00f0ini.\n\nFilmar  \n 1963 - The Great Escape\n 1971 - THX 1138 \n 1978 - Halloween\n 1981 - Halloween II\n 1987 - Djanjo 2\n 1988 - Halloween 4: The Return of Michael Myers\n 1989 - Halloween 5: The Revenge of Michael Myers\n 1993 - The Hour of the Pig\n 1995 - Halloween: The Curse of Michael Myers\n\nKeldur \n\nBretskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "18702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dixie%20Carter", "title": "Dixie Carter", "text": "Dixie Virginia Carter (f\u00f8dd 25. mai 1939 \u00ed McLemoresville, Tennessee, doy\u00f0i 10. apr\u00edl 2010 \u00ed Houston, Texas) var ein amerikanskur filmsleikari. Hon var best kend fyri at hava sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Designing Women (1986-1993). \u00cd 2007 var\u00f0 hon tilnevnd eina Emmy Award fyri s\u00edn leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Desperate Housewives. Hon var gift vi\u00f0 sj\u00f3nleikaranum Hal Holbrook fr\u00e1 1984 til hon doy\u00f0i, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hon veri\u00f0 gift tv\u00e6r fer\u00f0ir fyrr.\n\nFilmar \n 1983\tGoing Berserk - Angela \n 1995\tDazzle - Lydie Kilkullen \t\n 2001\tBig Day - Carol\n 2004\tSadbury \t\n 2009\tThe Evening Sun - Ellen Meecham\n\nHei\u00f0ur\n\nPrivatl\u00edv \n\u00cd 1967 giftist hon Arthur Carter, tey fingu tv\u00e6r d\u00f8tur saman. Eftir at hon hev\u00f0i fingi\u00f0 d\u00f8turnar helt hon fr\u00ed fr\u00e1 sj\u00f3nleikaral\u00edvinum \u00ed 8 \u00e1r, fyri at taka s\u00e6r av b\u00f8rnunum. Umframt t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar d\u00f8turnar \u00e1tti Arthur eisini tr\u00fd onnur b\u00f8rn. Tey b\u00e6\u00f0i fingu hj\u00fanarskilna\u00f0 \u00ed 1977. Hon giftist sama \u00e1ri vi\u00f0 sj\u00f3nleikaranum George Hearn, men ta\u00f0 hj\u00fanarbandi\u00f0 vardi bara \u00ed tvey \u00e1r, tey fingu hj\u00fanarskilna\u00f0 \u00ed 1979. \u00cd 1984 giftist hon fyri tri\u00f0ju fer\u00f0, hesafer\u00f0 fyri l\u00edvi\u00f0, ta\u00f0 var vi\u00f0 sj\u00f3nleikaranum Hal Holbrook. \u00cd 1996 \u00fatgav hon b\u00f3kina Trying to Get to Heaven, har hon eitt n\u00fa grei\u00f0ir fr\u00e1 s\u00ednum l\u00edvi vi\u00f0 Hal Halbrock, um Designing Women, um plastiskar skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0ir. Hon er erlig \u00ed b\u00f3kini og sigur m.a., at hon, eins og fleiri onnur kend, hevur n\u00fdtt vakstrarhormoni\u00f0 HGH (Human Growth Hormone).\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "18703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Conrad%20Bain", "title": "Conrad Bain", "text": "Conrad Stofford Bain (f\u00f8ddur 4. februar 1923 \u00ed Lethbridge, Alberta, Canada \u2013 14. januar 2013 \u00ed Livermore, California) var ein kanadisk-f\u00f8ddur amerikanskur filmsleikari.\n\nFilmar \nHann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum fimum, eitt n\u00fa:\n 1968: Madigan sum Hotel clerk\n 1972: Up the Sandbox sum Dr. Gordon\n 1972: A Fan's Notes sum Poppy\t\n 1979: C.H.O.M.P.S. sum Ralph Norton\n 1990: Postcards from the Edge sum Abbi (Grandpa)\t\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nKanadiarar\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "18704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hal%20Holbrook", "title": "Hal Holbrook", "text": "Harold Rowe \"Hal\" Holbrook (f\u00f8ddur 17. februar 1925 \u00ed Cleveland, Ohio; d. 23. januar 2021) var ein amerikanskur filmsleikari. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsfilmum og r\u00f8\u00f0um. Hann hevur eisini sp\u00e6lt leiklutir \u00ed sp\u00e6lifilmum. \u00cd 2007 var hann tilnevndur eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n og ein Screen Actors Guild Award fyri s\u00edn leiklut \u00ed filminum Into the Wild. Hann er eisini kendur fyri at sp\u00e6la \u00ed sj\u00f3nvapsr\u00f8\u00f0um, eitt n\u00fa sp\u00e6ldi hann leiklutin sum Abraham Lincoln \u00ed 1976 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Lincoln, og sum Hays Stowe \u00ed The Bold Ones: The Senator. Hann hevur veri\u00f0 giftur tr\u00fdggjar fer\u00f0ir og eigur tr\u00fd b\u00f8rn. Hann giftist vi\u00f0 Ruby Holbrook \u00ed 1945, tey fingu tvey b\u00f8rn, blivu s\u00ed\u00f0an skild \u00ed 1965. \u00cd 1966 giftist hann Carol Eve Rossen, tey fingu eitt barn saman, tey v\u00f3ru skild \u00ed 1983. Hann giftist sj\u00f3nleikararnum Dixie Carter \u00ed 1984, tey v\u00f3ru gift til hon doy\u00f0i \u00ed 2010.\n\nFilmografi \n The Group (1966)\n Wild in the Streets (1968)\n They Only Kill Their Masters (1972)\n Jonathan Livingston Seagull (1973) (voice)\n Magnum Force (1973) \n All the President's Men (1976)\n Midway (1976) \n Julia (1977)\n Rituals (1977)\n Capricorn One (1978)\n The Awakening Land (1978)\n The Fog (1979)\n When Hell Was in Session (1979)\n The Kidnapping of the President (1980)\n Creepshow (1982)\n The Star Chamber (1983)\n Girls Night Out (1983)\n North and South Book I (1985)\n North and South Book II (1986)\n Wall Street (1987)\n The Unholy (1988) \n Fletch Lives (1989)\n Evening Shade (1990\u20131994)\n The Firm (1993)\n Innocent Victims (1996)\n Eye of God (1997) \n Cats Don't Dance (1997)\n Hercules (1997)\n Hush (1998)\n Walking to the Waterline (1998)\n The Bachelor (1999)\n Waking the Dead (2000)\n Men of Honor (2000)\n The Majestic (2001)\n The West Wing (2001, 2002)\n The Seventh Day (2002)\n Country Music: The Spirit of America (2003)\n Shade (2003)\n The Sopranos (2006)\n NCIS (2006)\n Into the Wild (2007)\n ER (2008)\n That Evening Sun (2009)\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "18705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joey%20King", "title": "Joey King", "text": "Joey Lynn King (f\u00f8dd 30. juli 1999 \u00ed Las Vegas, Nevada) er ein amerikanskur filmsleikari. Hon er eitt n\u00fa kend fyri at sp\u00e6la h\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum Ramona Quimby \u00ed Ramona and Beezus, the 2010 adaption of Beverly Cleary b\u00f3kar\u00f8\u00f0ini vi\u00f0 sama heiti saman vi\u00f0 Disney stj\u00f8rnuni Selena Gomez. Systrar hennara  Haley King og Kelli King eru eisini sj\u00f3nleikarar. Hon hev\u00f0i ein leiklut \u00ed tri\u00f0ja Batman filminum hj\u00e1 Christopher Nolan The Dark Knight Rises (2012), sum ein ung Talia al Ghul.\n\nLeiklutir \u00ed filmum, sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um vm.\n\nHei\u00f0ur\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1999"}
{"id": "18706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gyltur%20Morgun", "title": "Gyltur Morgun", "text": "Gyltur Morgun er ein n\u00fdnasistiskur og fasistiskur flokkur \u00ed Grikkalandi. Gyltur Morgun er tri\u00f0st\u00f8rsti flokkur \u00ed grikska tj\u00f3\u00f0artinginum \u00ed 2013. \u00c1 seinasta tj\u00f3\u00f0artingsvali fekk flokkurin 6,9 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum og 21 av teimum 300 tinglimunum . Gyltur Morgun ver\u00f0ur lagdur undir at hava skipa\u00f0 fyri fleiri \u00f3gvusligum \u00e1lopum \u00e1 innflytarar, og fyri stuttum samtykti tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0, at \u00e1k\u00e6ruvaldi\u00f0 skal sleppa at stevna trimum tingmonnum floksins fyri r\u00e6ttin fyri at hava gj\u00f8rt seg inn \u00e1 s\u00f8lub\u00fa\u00f0ir hj\u00e1 innflytarum \u00ed Aten. Ein annar tinglimur hj\u00e1 flokkinum, sum eisini er talsma\u00f0ur floksins, er \u00e1k\u00e6rdur fyri har\u00f0skap .\n\nGyltur Morgun vil vera vi\u00f0, at \"\u00fatlendskir dr\u00e1psmenn\" hava broytt Grikkaland til ein frumsk\u00f3g, og at ta\u00f0 t\u00ed er ney\u00f0ugt vi\u00f0 heimild til at d\u00f8ma \u00fatlendingar til dey\u00f0a fyri \u00f3gvuslig brotsverk . Harafturat krevur flokkurin, at l\u00f8greglan skal sleppa at br\u00faka her\u00fatger\u00f0 fyri at ste\u00f0ga \"tungt v\u00e1pna\u00f0um \u00fatlendskum brotsmonnum\", sum flokkurin tekur til.\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Grikkalandi\nGrikkaland"}
{"id": "18714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charles%20Bronson", "title": "Charles Bronson", "text": "Charles Bronson (f\u00f8ddur Charles Dennis Buchinsky \u00ed 3. november 1921 \u00ed  Pennsylvania - dey\u00f0ur 30. august 2003 \u00ed Los Angeles \u00ed Kalifornia) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nFilmografi\n1950-60\nThe People Against O'Hara (1951)\nThe Mob (1951\nThe Marrying Kind (1952)\nMy Six Convicts (1952)\nPat and Mike (1952)\nBattle Zone (1952)\nHouse of Wax (1953)\nCrime Wave (1954)\nApache (1954)\nVera Cruz (filmur) (1954)\nJubal (1956)\nMachine-Gun Kelly (1958)\n\n1960-70\nThe Magnificent Seven (1960)\nMaster of the World (1961)\nX-15 (1961)\nKid Galahad (1962)\nThe Great Escape (1963)\nBattle of the Bulge (filmur) (1965)\nThis Property Is Condemned (1966)\nThe Dirty Dozen (1967)\nHonor Among Thieves (1968)\nOndt blod i Vesten (1968)\nKanoner til San Sebastian (1968)\nLola (1969)\n\n1970-80\nThe Family (filmur) (1970)\nCold Sweat\nRed Sun (1971)\nThe Valachi Papers (1972)\nMekanikeren (The Mechanic) (1972)\nChino (1974)\nMr. Majestyk (1974)\nDeath Wish (1974)\nBreakout (1975)\nHard Times (1975)\nSt. Ives (1976)\nFrom Noon Till Three (1976)\nTelefon (filmur) (1977)\n\n1980-1994\nBorderline (1980)\nMurphy's Law (1986)Death Hunt (1981)Death Wish II (1982)Den djevelske hevnen (1984)Death Wish 3 (1985)Death Wish 4: The Crackdown (1987)Kinjite: Forbidden Subjects (1989)The Indian Runner (1991)Death Wish V: The Face of Death'' (1994)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Charles Bronson \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1921\nAndl\u00e1t \u00ed 2003"}
{"id": "18715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clive%20Dunn", "title": "Clive Dunn", "text": "Clive Dunn, f\u00f8ddur Clive Robert Benjamin Dunn (f\u00f8ddur 1920, dey\u00f0ur 2012), var ein bretskur sj\u00f3nleikari, skemtari, listama\u00f0ur og rith\u00f8vundur.\n\nFilmar  \n Boys Will Be Boys (1935)\n Good Morning, Boys (1937)\n A Yank at Oxford (1938)\n Boys and Brown (1949)\n The Treasure of San Teresa (1959)\n What a Whopper (1961)\n The Fast Lady (1962)\n She'll Have to Go (1963)\n The Mouse on the Moon (1963)\n You Must Be Joking (1965)\n The Mini-Affair (1967)\n Just Like a Woman (1967)\n Crooks and Coronets (1969)\n The Magic Christian (1969)\n Dad's Army (1971)\n The Fiendish Plot of Dr. Fu Manchu (1980)\n\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nEnskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "18716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christopher%20Plummer", "title": "Christopher Plummer", "text": "Arthur Christopher Orme Plummer (f\u00f8ddur 13. desember 1929 \u00ed  Toronto, Ontario, Kanada, dey\u00f0ur 5. februar 2021 \u00ed Weston \u00ed Connecticut, USA) var ein kanadiskur sj\u00f3nleikari.\n\nChristopher Plummer hevur framf\u00f8rt \u00e1 palli, \u00ed filmum og \u00ed sj\u00f3nvarpsfilmum. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta filmsleiklut \u00ed 1958, men fekk s\u00edtt st\u00f3ra gj\u00f8gnumbrot, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi leiklutin sum Georg von Trapp kapteinur \u00ed sangleikinum Sound of Music fr\u00e1 1965.\n\nHann var\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir tilnevndur Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n og \u00ed 2011 vann hann ein Oscar fyri besta mannliga hj\u00e1leiklutin fyri s\u00edn leiklut \u00ed filminum Beginners.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Christopher Plummer \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldur\n\nKanadiskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "18717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pat%20Hingle", "title": "Pat Hingle", "text": "Martin Patterson Hingle (f\u00f8ddur 19. juli 1924, dey\u00f0ur 3. januar 2009) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann er serliga kendur fyri at hava sp\u00e6lt \u00ed fleiri Clint Eastwood filmum sum t.d. Hang 'Em High (1968), Sudden Impact (1983) og The Gauntlet (1977). Hann hevur eisini sp\u00e6lt leiklutin sum Kommissarie Gordon \u00ed f\u00fdra teimum fyrstu Batman-filmunum fr\u00e1 1989 - 1997.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "18718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Gough", "title": "Michael Gough", "text": "Michael Gough, f\u00f8ddur 23. november 1916, dey\u00f0ur 17. mars 2011, er ein bretskur sj\u00f3nleikari, sum hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed yvir 150 biograffilmum og sj\u00f3nvarpsfilmum. Hann er eitt n\u00fa kendur av at sp\u00e6la leiklutin sum Alfred Pennyworth \u00ed \u00f8llum f\u00fdra Batman filmunum. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed  Kuala Lumpur, Maleisia av bretskum foreldrum. Hann doy\u00f0i \u00ed London eftir stutta sj\u00fakralegu \u00ed 2011, l\u00edki\u00f0 av honum bleiv kremera\u00f0, og naka\u00f0 seinni bleiv \u00f8skan stroydd \u00fat yvir havi\u00f0. Hann var\u00f0 giftur f\u00fdra fer\u00f0ir og \u00e1tti fleiri b\u00f8rn.\n\nFilmografi \n The Boys from Brazil (1978)\n Mit Afrika (Out of Africa, 1985)\n Batman (1989) - Alfred Pennyworth\n Sleepy Hollow (1999)\n\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1916\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "18719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20Griffiths", "title": "Richard Griffiths", "text": "Richard Griffiths, f\u00f8ddur 31. juli 1947, dey\u00f0ur 28. mars 2013, var ein enskur sj\u00f3nleikari, sum hevur framf\u00f8rt \u00e1 palli, sp\u00e6lt leiklutir \u00ed biograffilmum og \u00ed sj\u00f3nvarpsfilmum. Hann hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursl\u00f8nir, eitt n\u00fa Laurence Olivier Award fyri Besta Mannliga Leiklut, Drama Desk Award \u00ed b\u00f3lkinum Outstanding Actor in a Play  (fram\u00farskarandi sj\u00f3nleikarari \u00e1 palli), Outer Critics Circle Award \u00ed b\u00f3lkinum Best Featured Actor og eina Tony Vir\u00f0isl\u00f8n (Tony Award) \u00ed b\u00f3lkinum \"Besta framf\u00f8rsla av einum h\u00f8vu\u00f0sleikluti \u00ed einum sj\u00f3nleiki\", allar hesar vir\u00f0isl\u00f8nir v\u00f3ru latnar fyri hansara leiklut \u00ed sj\u00f3nleikinum The History Boys.\n\nHann er eisini kendur fyri s\u00edn leiklut sum Vernon Dursley \u00ed Harry Potter filmunum, Uncle Monty \u00ed Withnail and I, Henry Crabbe \u00ed Pie in the Sky, og Kong Georg II \u00ed Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides. Hann sp\u00e6ldi eisini leiklutin sum ein bretskur bla\u00f0ma\u00f0ur \u00ed Oscar-vinnandi filmin Gandhi hj\u00e1  Richard Attenborough \u00ed 1982. \n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "18722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Caine", "title": "Michael Caine", "text": "Sir Michael Caine (f\u00f8ddur Maurice Joseph Micklewhite, Jr. 14. mars 1933 \u00ed London), er ein bretskur sj\u00f3nleikari.Hann hevur veri\u00f0 tilnevndur eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n seks fer\u00f0ir, tv\u00e6r fer\u00f0ir hevur hann vunni\u00f0 Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina fyri besta mannliga hj\u00e1leiklut, ta\u00f0 fyrstu vann hann \u00ed 1986 fyri filmin Hannah and Her Sisters, ta\u00f0 seinnu vir\u00f0isl\u00f8nina vann hann \u00ed 1999 fyri filmin The Cider House Rules. Hann er kendur fyri s\u00edna ey\u00f0kendu Cockney-\u00fattalu, hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed meira enn 115 filmum og er ein av teimum bretsku sj\u00f3nleikarunum, i\u00f0 er l\u00e6ttast at kenna aftur.\n\nFilmar (\u00ed \u00farvali) \n The Italian Job (1969)\n Get Carter (1971)\n Educating Rita (1983)\n Hannah og hendes s\u00f8stre (1986)\n D\u00f8dens Gab 4 - H\u00e6vnen (1987)\n \u00c6blemostreglementet (1999)\n The Quiet American (2002)\n Batman Begins (2005)\n Bewitched (2005)\n Children of Men (2006)\n The Prestige (2006)\n The Dark Knight (2008)\n Harry Brown (2009)\n Inception (2010)\n The Dark Knight Rises'' (2012)\n\nKeldur \n\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933"}
{"id": "18723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gary%20Oldman", "title": "Gary Oldman", "text": "Gary Leonard Oldman, f\u00f8ddur 21. mars 1958, er ein bretskur sj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri og t\u00f3nleikari. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 n\u00f3gvum filmum, eitt n\u00fa hevur hann sp\u00e6lt leiklutin sum Sid Vicious \u00ed Sid and Nancy, Joe Orton \u00ed Prick Up Your Ears, Lee Harvey Oswald \u00ed JFK, Dracula \u00ed Drakula filminum hj\u00e1 Bram Stoker fr\u00e1 1992, Drexl Spivey \u00ed True Romance, Norman Stansfield \u00ed L\u00e9on: The Professional, Ludwig van Beethoven \u00ed Immortal Beloved, Sirius Black \u00ed Harry Potter filmsr\u00f8\u00f0ini, James Gordon \u00ed Batman filmsr\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 Christopher Nolan og sum George Smiley \u00ed Tinker Tailor Soldier Spy. \n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nBretar"}
{"id": "18724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albert%20Einstein", "title": "Albert Einstein", "text": "Albert Einstein (f\u00f8ddur 14. mars 1879 \u00ed Ulm, T\u00fdsklandi, dey\u00f0ur 18. apr\u00edl 1955 \u00ed Princeton, New Jersey) var ein t\u00fdskf\u00f8ddur granskari, sum fann fram til relativitets\u00e1st\u00f8\u00f0i. Hann fekk Nobel-hei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed 1921 \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i, hann fekk hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri s\u00edna fr\u00e1grei\u00f0ing um tann fotoelektroniska virkna\u00f0in. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed su\u00f0urt\u00fdska b\u00fdnum Ulm, men t\u00e1 hann var h\u00e1lvt \u00e1ra gamal flutti familjan til M\u00fcnchen, har p\u00e1pin l\u00e6t upp eina elektronikkfyrit\u00f8ku. Orsaka\u00f0 av peningaligum trupulleikum flutti familjan til Torino \u00ed Italia \u00ed 1894 og f\u00e1ir m\u00e1na\u00f0ir seinni til Pavia.  Albert Einstein bleiv verandi \u00ed M\u00fcnchen fyri at gera seg lidnan vi\u00f0 studentask\u00falan. Hann valdi \u00ed 1895 at st\u00f8\u00f0ga \u00ed sk\u00falanum fyri at fylgja aftan\u00e1 foreldrunum.\n\n16-\u00e1ra gamal royndi hann at ver\u00f0a innskriva\u00f0ur \u00ed polytekniska h\u00e1sk\u00falan \u00ed Z\u00fcrichs uttan naka\u00f0 studentask\u00falapr\u00f3gv. Hann kl\u00e1ra\u00f0i t\u00f3 ikki uppt\u00f8kuroyndina, sj\u00e1lvt um hann fekk topkarakterir \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i, og t\u00ed t\u00f3k hann \u00ed 1896 studentspr\u00f3vt\u00f8ku \u00e1 studentask\u00falanum \u00ed Aarau \u00ed Sveis. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hann alt fyri eitt \u00ed holt vi\u00f0 lesna\u00f0in \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i (fysikk) \u00e1 polytekniska h\u00e1sk\u00falanum, og f\u00fdra \u00e1r seinni fekk hann pr\u00f3gv. Sum 17-\u00e1ra gamal fr\u00e1seg\u00f0i Albert s\u00e6r s\u00edtt t\u00fdska r\u00edkisborgaraskap, og \u00ed 1901 fekk hann sveisiskt r\u00edkisborgaraskap. Eftir tvey \u00e1r vi\u00f0 skiftandi vikariatum var\u00f0 hann settur \u00ed starv sum tekniskur m\u00e1lsvi\u00f0geri \u00e1 patentskrivstovuni \u00ed Z\u00fcrich.\n\n\u00cd 1903 giftist hann vi\u00f0 Mileva Maric, sum hann bleiv separera\u00f0ur fr\u00e1 \u00ed 1916. Tey b\u00e6\u00f0i fingu tveir synir, Hans Albert (1904) og Eduard (1910). 2. juni 1919 giftist hann vi\u00f0 systkinabarni s\u00ednum Elsa L\u00f6wenthal, f\u00f8dd Einstein. Efternavni\u00f0 hev\u00f0i hon fr\u00e1 fyrsta hj\u00fanabandinum. Elsa var tr\u00fd \u00e1r eldri enn Albert. Tey b\u00e6\u00f0i fingu ongi b\u00f8rn saman.\n\nAlisfr\u00f8\u00f0ingar\nUppfinnarar\nT\u00fdskarar\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1879\nAndl\u00e1t \u00ed 1955"}
{"id": "18725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mil", "title": ".mil", "text": ".mil er \u00f8kisnavn hj\u00e1 USA, sum bert ver\u00f0ur br\u00fakt av amerikansku verjuni. Umframt .mil ver\u00f0a hesi domenini br\u00fakt \u00ed USA: .gov, .edu og .us. \n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "18729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gianfranco%20Nonne", "title": "Gianfranco Nonne", "text": "Gianfranco Nonne er ein italskur listama\u00f0ur, myndah\u00f8ggar, sum er b\u00fasitandi \u00ed V\u00e1gi. Hann hevur gj\u00f8rt fleiri standmyndir, bringumyndir o.a. Eitt n\u00fa hevur hann gj\u00f8rt bringumynd av Ruth Smith, Poul F. Joensen og av Petur Dahl, sum stovna\u00f0i Su\u00f0uroyar Sparikassa og var vinnul\u00edvsma\u00f0ur og borgarstj\u00f3ri \u00ed V\u00e1gi. Hann hevur eisini gj\u00f8rt eina standmynd \u00e1 Sk\u00e1latr\u00f8\u00f0 \u00ed Havn av einari gentu sum arbei\u00f0ir vi\u00f0 fiski.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nItaliarar\nListaf\u00f3lk\nMyndah\u00f8ggarar"}
{"id": "18742", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bartal%20Hestoy", "title": "Bartal Hestoy", "text": "Bartal Hofgaard Hestoy (f\u00f8ddur 16. oktober 1992). Hann svimur fyri Havnar Svimjifelag og F\u00f8royar. Hann hevur serliga gj\u00f8rt seg galdandi \u00ed 2012 og 2013. Hann hevur eitt n\u00fa sett f\u00f8roysk met \u00ed 400 m blanda\u00f0 og \u00ed 200 m bringu. Hann vann gulln\u00e1l \u00e1 HS stevnuni \u00ed apr\u00edl 2012 \u00ed 400 m blanda\u00f0. \u00cd 2012 vann hann bronsu \u00ed 400 m blanda\u00f0 \u00e1 Nor\u00f0urlandsmeistarastevnuni \u00ed Finlandi.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nHM \u00e1 langgeil 2013 \u00ed Barcelona \nBartal lutt\u00f3k \u00e1 heimsmeistarastevnu \u00e1 langgeil \u00ed Barcelona \u00ed august 2013. Hann setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:35.37.\nNr. 47 \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:09.46, sum var pers\u00f3nligt met\n\nFM 2013 \n Gull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:58.82\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:34.53\n Silvur \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:36.95\n Silvur \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:18.82\n Silvur \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:05.39\n Silvur \u00ed 100 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 57.64\n Silvur \u00ed 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.88\n Silvur \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:25.64\n Silvur \u00ed 200 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:06.65\n Bronsu \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:07.00\n\n\u00cdslendska Meistarastevnan 2013 \nBartal lutt\u00f3k \u00e1 \u00edslendsku meistarastevnuni \u00ed apr\u00edl 2013. Stevnan eitur \u00e1 \u00edslendskum \u00cdslandsmeistaram\u00f3t og var\u00f0 hildin \u00ed Laugardalslaug-h\u00f8llini \u00ed Reykjav\u00edk. Tveir f\u00f8royingar lutt\u00f3ku, hin var \u00d3li Mortensen. Bartal vann gull og setti f\u00f8royskt met \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:26.46. \n Gull \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:26.46 (f\u00f8royskt met)\n Gull \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:10.34\n Nummar f\u00fdra \u00ed 200 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:13.47\n\nActavis Open 2013 \u00ed Hafnarfir\u00f0i \nBartal lutt\u00f3k \u00e1 \u00edslendsku svimjistevnuni Actavis Open \u00ed mars 2013 \u00ed Hafnarfir\u00f0i. Hann setti f\u00f8royskt met \u00ed 400 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:38.10. Hann setti eisini setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 100 metra bringusvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:08.84.\n\nNor\u00f0urlendska Meistarastevnan 2012 \u00ed Vaasa \n Bronsu \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:26.51\n\nFamilja \nBartal er sonur Jon Hestoy, sum er fyrrverandi elitusvimjari og er forma\u00f0ur \u00ed Svimjisamband F\u00f8roya.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "18743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heidi%20Sevdal", "title": "Heidi Sevdal", "text": "Heidi Sevdal (f\u00f8dd 6. mars 1989) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum higartil (8. juni 2016) hevur sp\u00e6lt 31 altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1settar A-landsdystir fyri F\u00f8royar (landsdystir sp\u00e6ldir til Oyggjaleikir ver\u00f0a ikki taldir vi\u00f0) og skora\u00f0 17 m\u00e1l. Hon sp\u00e6lir \u00ed l\u00f8tuni (2013) vi\u00f0 HB, men hevur fyrr sp\u00e6lt vi\u00f0 G\u00cd, NS\u00cd, B36 og V\u00edkingi.\n\nLandsli\u00f0sm\u00e1l \nHeidi gj\u00f8rdi 6 m\u00e1l til HM-undankappingina \u00ed apr\u00edl 2013 \u00ed Litava. F\u00f8royar sp\u00e6ldu javnt 3-3 m\u00f3ti Montenegro hin 4. apr\u00edl, harav gj\u00f8rdi Heidi tvey m\u00e1l. Fimm dagar seinni, hin 9. apr\u00edl 2013, sp\u00e6ldu F\u00f8royar m\u00f3ti Georgia, F\u00f8royar vunnu dystin 2-1, Heidi gj\u00f8rdi b\u00e6\u00f0i m\u00e1lini. Georgia kom ikki v\u00ed\u00f0ari, men F\u00f8royar vunnu b\u00f3lkin vi\u00f0 7 stigum og komu v\u00ed\u00f0ari.\n\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nHei\u00f0ur \nHeidi Sevdal er seks fer\u00f0ir vald til \u00e1rsins leikara \u00e1 tiltakinum \u00c1rsins S\u00e6lari, i\u00f0 Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 og R\u00e1s 2 skipa fyri.\n\n 2017 - F\u00f8royameistari vi\u00f0 EB/Streymur/Sk\u00e1la\n 2017 - \u00c1rsins leikari\n 2017 - \u00c1rsins \u00e1leypari\n\nKeldur \n\nHB leikarar\nB36 leikarar\nV\u00edkinga leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "18752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAsanna%20T%C3%B3rgar%C3%B0", "title": "S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0", "text": "S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0 (f\u00f8dd 12. mars 1959) er ein f\u00f8roysk sj\u00f3nleikarinna, leikstj\u00f3ri, leikrith\u00f8vundur, t\u00fd\u00f0ari og l\u00e6rari. Hon hevur lisi\u00f0 til l\u00e6rara og var\u00f0 li\u00f0ug vi\u00f0 \u00fatb\u00fagvingina \u00ed 1986. S\u00ed\u00f0an hevur hon nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving innan sj\u00f3nleik, \u00ed 1990 var\u00f0 hon li\u00f0ug vi\u00f0 2 \u00e1ra sj\u00f3nleikara\u00fatb\u00fagving \u00e1 Tidens Teater \u00ed \u00c5rhus. Hon hevur eisini tiki\u00f0 3 \u00e1ra \u00fatb\u00fagving sum l\u00e6rari \u00ed F.M.Alexandert\u00f8kni fr\u00e1 Alexanderskolen \u00ed Keypmannahavn fr\u00e1 2001 til 2004. Hon hevur starvast sum yrkisleikari innan sj\u00f3nleik s\u00ed\u00f0an 1990. Hon hevur sp\u00e6lt n\u00f3gvar sj\u00f3nleikir \u00e1 palli \u00ed F\u00f8royum, og harumframt hevur hon eisini ritstj\u00f3rna\u00f0 fleiri leikir, skriva\u00f0 leikir og umsett leikir til f\u00f8royskt. Hon hevur eisini lagt f\u00f8royska r\u00f8dd til barnafilmar, sum hava veri\u00f0 v\u00edstir \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya. Hon hevur eisini undirv\u00edst \u00e1 ymiskum skei\u00f0um \u00ed drama, r\u00f8dd og teksti og skriva\u00f0 tekstir og yrkt sangir til fleiri Kabarettir. Hon hevur eisini framf\u00f8rt skemt saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum, t.d. til j\u00f3labor\u00f0hald \u00e1 Hotel F\u00f8royum \u00ed 2009, har hon og systirin Ria T\u00f3rgar\u00f0 framf\u00f8rdu skemt saman vi\u00f0 br\u00f8\u00f0runum Rasmus og Magnus Magnussen, og \u00ed 2014 undirheildu tey tr\u00fd systkini S\u00fasanna, Riu og Hans T\u00f3rgar\u00f0. S\u00fasanna er d\u00f3ttir Axel T\u00f3rgar\u00f0, abbad\u00f3ttir H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0.\n\nSj\u00f3nleikari \u00e1 palli \nNordOst - Torsten Buchsteiner, Tj\u00f3\u00f0pallurin, 2008\nN\u00e1ttarherbergi\u00f0 - Maxim Gorkij, Tj\u00f3\u00f0pallurin, 2007\nCaf\u00e9 Grugg - Tj\u00f3\u00f0pallurin, 2007\nLimbo - Margareta Garpes, Tj\u00f3\u00f0pallurin, 2006\nM\u00f3\u00f0ir sjeystj\u00f8rna - William Heinesen/ Egi Dam, Gr\u00edma, 2000\nV\u00e1rkabarett - Gr\u00edma, 1999\nRumbul \u00ed H\u00fasi - Gr\u00edma, 1998\nDreymur J\u00f3ans\u00f8kun\u00e1tt - William Shakespeare, Gr\u00edma, 1998\nOliver Twist - Charles Dickens, Gr\u00edma, 1997\n\u00c1 Krabbasvalanum - Marianne Goldman, Gr\u00edma, 1997\nH\u00fasi\u00f0 hj\u00e1 Bernardu Alba - Lorca, Gr\u00edma, 1995\nG\u00f3\u00f0a Jelena - Ludmila Razumoskaja, Gr\u00edma, 1994\nRoyndin - Egi Dam, variati\u00f3nir yvir N\u00f3lsoyar P\u00e1ll - Gr\u00edma, 1993\nGlata\u00f0u sp\u00e6limennirnir - Ey\u00f0un Johannessen/J. Ljunggren, Gr\u00edma, 1993\nFer\u00f0in til heimsins enda - Olga G. \u00c1rnad\u00f3ttir Gr\u00edma, 1992\nSjeynda bo\u00f0: Stjal eitt sindur minni - Dario Fo, Gr\u00edma, 1991\nKraddarin - S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0/Birita Mohr, Gr\u00edma, 1990\n\nLeikrit/leikstj\u00f3rn o.a. \nMyrkursins b\u00f8rn 2013\nF\u00f8royingas\u00f8ga, 2012, framf\u00f8rt av Riu T\u00f3rgar\u00f0, t\u00f3nleikur: Edvard Nyholm Debess\nKraddarin 2010 - sett upp vi\u00f0 n\u00e6mingum \u00e1 F\u00f8. P\u00e6dagogsk\u00fala\n\u00d3lavs\u00f8kukabarettin 2008 - Sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn\nF\u00f8roysk Mentannarkv\u00f8ld \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed Havn - 2006, 2007, 2008.\nG\u00e1tuf\u00f8ra G\u00edvurin - Gr\u00edma 2001\nHurlivasi \u00e1 Meiar\u00ednum - Gr\u00edma 2000\nVitav\u00f8r\u00f0urin - Gr\u00edma 1999\nGrumma Grimhild - Gr\u00edma 1997\nCaf\u00e9 Grugg - Gr\u00edma 1995\nSnati - Gr\u00edma 1996\nHurlivasi \u00ed L\u00edtluv\u00edk - Gr\u00edma 1992\n\u00d8ll \u00ed Verkfall - Sj\u00f3nleikarafelagi\u00f0 \u00e1 Oyrabakka 1991\n\nSkriva leikrit \nKraddarin - saman vi\u00f0 Biritu Mohr 1990\nSnati - saman vi\u00f0 Kristinu Hansen og Riu T\u00f3rgar\u00f0 1996\nGrumma Grimhild - saman vi\u00f0 Biritu Mohr 1997\nF\u00f3tur \u00ed Hosu - saman vi\u00f0 Hans T\u00f3rgar\u00f0 1999\nMyrkursins b\u00f8rn, 2013\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n\"Konan sum skriva\u00f0i br\u00f8v\" \u00far \"Talking Heads\" eftir Alan Benett\nSangir til \"Ronju R\u00e1nsmannsd\u00f3ttir\", sangleikur eftir Sebastian\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nTj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya\n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir yrkjarar"}
{"id": "18753", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Djurg%C3%A5rdens%20IF", "title": "Djurg\u00e5rdens IF", "text": "Djurg\u00e5rdens IF ella DIF er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Stokkh\u00f3lmi, sum var stovna\u00f0 1891. Magnus Pehrsson er venjari hj\u00e1 Djurg\u00e5rden.\n\nLutt\u00f8ka \u00ed Evropa\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Djurg\u00e5rdens IF\n\nSvensk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "18754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allsvenskan", "title": "Allsvenskan", "text": "Allsvenskan (ella Fotbollsallsvenskan) er tann h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin hj\u00e1 monnum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Deildin hevur 16 li\u00f0, sum m\u00f8tast tv\u00e6r fer\u00f0ir hv\u00f8rja sesong, einafer\u00f0 \u00fati og einafer\u00f0 heima. Tvs. at hv\u00f8rt li\u00f0 skal sp\u00e6la 30 dystir. Sesongin byrjar um v\u00e1ri\u00f0 og endar um heysti\u00f0.\n\nStadium og heimsta\u00f0ur hj\u00e1 fel\u00f8gunum \u00ed Allsvenskan\n\nFel\u00f8g \u00ed 2017\n\nFyrrverandi vinnarar \n\nFr\u00e1grei\u00f0ing\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Allsvenskan\n Allsvenskan \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Swedish Football Association\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\nAllsvenskan"}
{"id": "18756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boston%20Maraton%20bumbuats%C3%B3knir%202013", "title": "Boston Maraton bumbuats\u00f3knir 2013", "text": "15. apr\u00edl 2013 brustu tv\u00e6r bumbur \u00ed Boston, Massachusetts, me\u00f0an tann st\u00f3ra og v\u00e6lkenda Boston Maraton kappingin f\u00f3r fram. Teir fyrstu rennararnir v\u00f3ru komnir \u00e1 m\u00e1l umlei\u00f0 ein til tveir t\u00edmar, \u00e1\u00f0renn bumburnar brustu, men n\u00f3gvir rennarar v\u00f3ru enn ikki komnir \u00e1 m\u00e1l og fleiri v\u00f3ru \u00e1 veg um m\u00e1llinjuna, t\u00e1 fyrsta bumban brast. Bumban brast \u00e1 gongubreytini, har n\u00f3gvir \u00e1sko\u00f0arar st\u00f3\u00f0u. Ta\u00f0 v\u00f3ru eini 20 sekund millum ta fyrru og ta seinnu bumbuna, bumbubrestirnir f\u00f3ru fram vi\u00f0 50-100 metrar fr\u00e1st\u00f8\u00f0u. Ta\u00f0 fr\u00e6ttist r\u00e6ttiliga skj\u00f3tt, at tvey f\u00f3lk v\u00f3ru dey\u00f0 og fleiri v\u00f3ru s\u00e6rd. Tali\u00f0 \u00e1 s\u00e6rdum vaks sum t\u00edmarnir gingu. Umlei\u00f0 ein t\u00edma eftir at t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar bumburnar vi\u00f0 m\u00e1li\u00f0 brustu, var\u00f0 ein tri\u00f0ja spreinging vi\u00f0 eitt b\u00f3kasavn, sum nevnist John F. Kennedy Presidential Library and Museum. Ongin mannaska\u00f0i var t\u00f3, t\u00e1 henda tri\u00f0ja spreinginin var, og mett ver\u00f0ur, at hetta onki hev\u00f0i vi\u00f0 t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar bumburnar n\u00e6rhendis m\u00e1li\u00f0 at gera. Nakrar dagar seinni v\u00f3ru framvegis 3 f\u00f3lk dey\u00f0 orsaka\u00f0 av bumbunum, me\u00f0an tali\u00f0 \u00e1 teimum s\u00e6rdu var komi\u00f0 upp \u00e1 \u00ed minsta lagi 178, av hesum v\u00f3ru ta\u00f0 \u00ed minsta lagi 13 f\u00f3lk i\u00f0 fingu bein amputera\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru n\u00f3gvar k\u00falur og seymar \u00ed bumbunum, og l\u00e6knar meta, at eftirsum at bumburnar v\u00f3ru so l\u00e1gt plasera\u00f0ar, so blivu f\u00f3lk mest s\u00e6rd um beinini og f\u00f8turnar, og t\u00ed v\u00f3ru ta\u00f0 ikki uppaftur fleiri enn tey tr\u00fd, i\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv. Tey tr\u00fd, sum l\u00f3tu l\u00edv, v\u00f3ru ein 8 \u00e1ra gamal drongur, ein 29 \u00e1ra gomul kvinna, sum b\u00e6\u00f0i v\u00f3ru amerikanarar \u00far Boston-\u00f8kinum, og ein 23 \u00e1ra gomul kvinna \u00far Kina, sum var \u00ed USA \u00ed lestrar\u00f8rindum. Mamma og systir tann 8 \u00e1ra gamla v\u00f3ru millum tey \u00e1lvarsliga s\u00e6rdu.\n\nFBI hev\u00f0i illgruna til tveir ungar menn, i\u00f0 v\u00f3ru s\u00e6ddir \u00e1 sj\u00f3nbandauppt\u00f8kum, beint \u00e1\u00f0renn bumburnar brustu, og ba\u00f0 f\u00f3lk um hj\u00e1lp til at ey\u00f0merkja teir b\u00e1\u00f0ar menninar. Fr\u00edggjadagin 19. apr\u00edl v\u00f3ru teir funnir, og tann eini var\u00f0 skotin og doy\u00f0i av l\u00f8stunum, me\u00f0an hin slapp til r\u00edmingar. Myndir av teimum b\u00e1\u00f0um v\u00f3ru almannakunngj\u00f8rdar og v\u00f3ru sendar \u00fat til fj\u00f8lmi\u00f0lar. Talan var um tveir br\u00f8\u00f0ur \u00far Kekenia, Dzhokar og Tamerlan Tsarnaev, sum v\u00f3ru 19 og 26 \u00e1ra gamlir. B\u00e1\u00f0ir v\u00f3ru lesandi og h\u00f8vdu onki kriminelt gj\u00f8rt \u00e1\u00f0ur. L\u00f8greglan leita\u00f0i eftir t\u00ed yngra beiggjanum, og dagin eftir skotbardagan, har eldri beiggin l\u00e6t l\u00edv, eydna\u00f0ist ta\u00f0 l\u00f8gregluni leygardagin 20. apr\u00edl at finna og handtaka tann 19 \u00e1ra gamla, hann hev\u00f0i kr\u00f3gva\u00f0 seg \u00ed einum b\u00e1ti \u00ed Watertown, Massachusetts; b\u00e1taeigarin bo\u00f0a\u00f0i l\u00f8gregluni fr\u00e1 um mannin, sum fjaldi seg \u00ed b\u00e1ti hansara. Hann var\u00f0 s\u00e6rdur undir handt\u00f8kuni og var\u00f0 t\u00ed innlagdur \u00e1 eitt sj\u00fakrah\u00fas \u00ed b\u00fdnum.\n\nTann 15. mai 2015 var\u00f0 Dzhokar Tsarnaev d\u00f8mdur til dey\u00f0a fyri brotsger\u00f0ina.\n\nKeldur \n\nYvirgangsats\u00f3knir\nUSA\n2013\nH\u00f3pdr\u00e1p"}
{"id": "18760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8rt%20hol", "title": "Sv\u00f8rt hol", "text": "Sv\u00f8rt hol s\u00edggjast ikki. Tey eru - i\u00f0 hvussu er upprunaliga - \u00e1st\u00f8\u00f0iligir himmalkn\u00f8ttir, sum eru so t\u00e6ttir, at einki, sum einafer\u00f0 er komi\u00f0 inn \u00ed svarta holi\u00f0, nakrant\u00ed\u00f0 sleppur \u00fat aftur, sj\u00e1lvt ikki\nlj\u00f3s . V\u00edsindini halda, at atdr\u00e1ttarmegin hj\u00e1 summum stj\u00f8rnum er so sterk, at lj\u00f3s sleppur ikki av teimum. T\u00e1 ver\u00f0ur svart hol. Sv\u00f8rt hol eru sum dyr \u00fat \u00far alheiminum - ta\u00f0, sum fer \u00ed holi\u00f0, kemur aldri inn aftur \u00ed alheimin. Vit s\u00edggja ikki inn \u00ed svarta holi\u00f0, men ta\u00f0 kann gera ein stj\u00f8rnul\u00edka (kvasar). Stj\u00f8rnul\u00edkar eru bjartastu himnakroppar, sum eru.  Tann i\u00f0 fyrstur kom vi\u00f0 hugskotinum um sv\u00f8rt hol var franski stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingin Pierre Laplace. Hann nevnir tey \u00ed 1795 \u00ed sambandi vi\u00f0 gravitationsl\u00f3gina hj\u00e1 Isaac Newton. \u00cd 1939 v\u00edsti amerikanski alisfr\u00f8\u00f0ingurin J. Robert Oppenheimer, at forsagnir um sl\u00edkar himmalkn\u00f8ttir eisini kundu grundast \u00e1 gravitationsl\u00e6runa hj\u00e1 Albert Einstein . \n\nT\u00e1 i\u00f0 stj\u00f8rna doyr, ver\u00f0ur eitt svart hol. Vit kunnu \u00edmynda okkum, at ein st\u00f3r stj\u00f8rna er um at doyggja. Einki brennievni er eftir at vinna orku \u00far. Stj\u00f8rnan spreingist og ver\u00f0ur til eina spreingistj\u00f8rnu (supernova). Innasti parturin s\u00f8kkur saman til eina nevtronstj\u00f8rnu, t.e. ein \u00f3gvuliga t\u00e6ttan kn\u00f8tt av nevtronum, naka\u00f0 sum ein \u00f3gvuliga st\u00f3rur atomkjarni. Men er upprunastj\u00f8rnan n\u00f3g tung, orka heldur ikki nevtronirnar at standa \u00edm\u00f3ti tyngdini, og eitt svart hol ver\u00f0ur gj\u00f8rt. Hetta hendir bara, t\u00e1 i\u00f0 stj\u00f8rnurnar eru \u00f3gvuliga tungar. Stj\u00f8rnan minkar, men n\u00f8gdin er tann sama, t.e. evnisn\u00f8gdin ver\u00f0ur st\u00f8rri og st\u00f8rri.  T\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 er til eina \u00e1v\u00edsa st\u00f8dd - schwarzschildradius (eftir stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingin Karl Schwarzschild) - er kn\u00f8tturin komin at evsta markinum. Eftir hetta sleppur einki burtur \u00far aftur holinum, heldur ikki lj\u00f3si\u00f0. \u00c1 hesum markinum reingjast t\u00ed\u00f0 og r\u00fam \u00f3gvusliga .\n\nEru sv\u00f8rt hol til \n\nEingin veit at siga fyri vist, um sv\u00f8rt hol eru til. Tey s\u00edggjast j\u00fa ikki, men \u00e1st\u00f8\u00f0ini benda \u00e1, at tey eru til, og granskarar f\u00e1a eisini javnan \u00e1bendingar um sv\u00f8rt hol, t.d. vi\u00f0 r\u00f8ntgengeisling fr\u00e1 stj\u00f8rnum, sum teir halda missa tilfar til sv\u00f8rt hol, ella t\u00e1 i\u00f0 stj\u00f8rnur \u00ed h\u00f3patali mala \u00ed klingur \u00ed sterkum tyngdarfeltum, har einki er at s\u00edggja til nakran himmalkn\u00f8tt, sum kann skapa felti\u00f0. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eru flestu granskarar samdir um, at sv\u00f8rt hol eru til. Teir halda eisini, at sv\u00f8rt hol eru \u00ed mi\u00f0juni \u00e1 \u00f8llum stj\u00f8rnubreytum  Kjarnin \u00ed teimum heilt tungu stj\u00f8rnunum er ov tungur at gerast nevtronstj\u00f8rna. Kjarnarnir \u00ed hesum stj\u00f8rnum ver\u00f0a \u00ed sta\u00f0in til sv\u00f8rt hol, t\u00e1 i\u00f0 stj\u00f8rnurnar ganga til grundar. Sv\u00f8rt hol s\u00edggjast ikki og eru t\u00ed trupul at \u00e1v\u00edsa, men n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum munnu\nf\u00e1ir granskarar ivast \u00ed, at sv\u00f8rt hol veruliga eru til  . Sv\u00f8rt hol s\u00edggjast ikki - t\u00ed mugu granskarar br\u00faka a\u00f0rar snildir at \u00e1v\u00edsa tey. Mong d\u00f8mi eru um stj\u00f8rnur, sum flyta seg, sum malat\u00e6r um annan himmalkn\u00f8tt, sum t\u00f3 ikki s\u00e6st. Ver\u00f0ur samstundis sterk r\u00f8ntgengeisling m\u00e1ld fr\u00e1 hesum stj\u00f8rnum, kann vera talan um eitt svart hol. Geislingin stendst av, at \u00f3sj\u00f3nliga svarta holi\u00f0 dregur tilfar til s\u00edn \u00far stj\u00f8rnuni. T\u00e1 i\u00f0 hetta l\u00f8dda tilfari\u00f0 ver\u00f0ur accelerera\u00f0 inn \u00edm\u00f3ti svarta holinum, kemur sterk geisling fr\u00e1 t\u00ed.   \n\n\u00cd 1939 ger amerikanski alisfr\u00f8\u00f0ingurin, J. Robert Oppenheimer, 1904-1967, eina roynd at skilja, hvussu ein himmal kn\u00f8ttur kann gerast so t\u00e6ttur. Saman vi\u00f0 studenti s\u00ednum, Hartland S. Snyder, setur hann upp l\u00edkningar, sum v\u00edsa, at m\u00f8guleikin, at ein himmalkn\u00f8ttur kann draga seg saman til eitt svart hol, ein singularitet, skal ver\u00f0a tikin \u00ed \u00e1lvara. Oppenheimer slapp ikki at halda fram vi\u00f0 gransking s\u00edni, t\u00ed kr\u00edggi\u00f0 kom \u00edmillum. \u00cd 1942 var hann valdur at standa fyri royndunum hj\u00e1 teimum sameindu, Manhattan Project, at gera eina atombumbu. Seinni, \u00ed seksti\u00e1runum, vaks \u00e1hugin fyri teimum st\u00f3ru kosmologisku spurningunum aftur. T\u00e1 t\u00f3ku fleiri a\u00f0rir  kendir granskarar upp aftur t\u00e1ttin vi\u00f0 teimum sv\u00f8rtu holunum, t.d. Stephen Hawking (1942-) og Roger Penrose (1931-) \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. \n\nHeiti\u00f0 svart hol er t\u00f3 yngri. Ta\u00f0 stavar fr\u00e1 1969, og ma\u00f0urin, sum kom vi\u00f0 t\u00ed, var amerikanski alisfr\u00f8\u00f0ingurin John Wheeler. Longu stutt eftir at Albert Einstein \u00ed 1915 er li\u00f0ugur vi\u00f0 s\u00edtt almenna relativitets\u00e1st\u00f8\u00f0i, skrivar t\u00fdski alisfr\u00f8\u00f0ingurin Karl Schwartzchild grein, har hann v\u00edsir \u00e1 \u00e1st\u00f8\u00f0iliga m\u00f8guleikan, at tilfar kann draga seg so t\u00e6tt saman, at ta\u00f0 \u00ed veruleikanum onga r\u00famd hevur og t\u00ed \u00f3endaligan t\u00e6ttleika. Hann nevnir hetta skapi\u00f0 punktn\u00f8gd. Schwartzchild v\u00edsir eisini \u00e1, at ta\u00f0, sum seinni ver\u00f0ur nevnt singularitetur og svart hol, hevur ein \u201cevent horizon\u201d - eina havsbr\u00fagv, og hann roknar eina st\u00f8dd, sum f\u00e6r navni\u00f0 Schwartzchildradius :\n\n \n  er atdr\u00e1ttarkonstanturin;\n  er n\u00f8gdin \u00ed himmalkn\u00f8ttinum;\n  er lj\u00f3sfer\u00f0in.\n\nHetta \u00farsliti\u00f0 er at skilja solei\u00f0is, at t\u00e1 i\u00f0 kn\u00f8tturin hevur fingi\u00f0 radius R , megnar lj\u00f3si\u00f0 ikki longur at sleppa fr\u00e1 kn\u00f8ttinum, sum t\u00ed ikki s\u00e6st.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "18778", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St.%20Louis", "title": "St. Louis", "text": "St. Louis er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska statinum Missouri. \n\nHann liggur \u00ed eystara parti av stakr\u00edkinum, beint vi\u00f0 \u00e1nna Mississippi, sum har er mark \u00edmillum Missouri og Illinois\n\nSt. Louis var grundlagdur \u00ed 1763 og er \u00ed dag n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed star\u00edkinum, n\u00e6st eftir Kansas City, sum liggur \u00ed vestara parti av Missouri. \n\nMe\u00f0an \u00edb\u00fagvatali\u00f0 \u00ed St. Louis var 856.796 f\u00f3lk \u00ed 1950, v\u00f3ru  \u00ed 2012 bert 318.172 f\u00f3lk eftir.. 49.2 % av f\u00f3lkinum \u00ed St. Louis eru afroamerikanarar. Samb\u00e6rt CQ Press er St. Louis er tann b\u00fdurin \u00ed USA vi\u00f0 mest har\u00f0skapi, og v\u00f3r\u00f0u fleiri enn 113 mor\u00f0 skr\u00e1sett har \u00ed 2011..\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: stlouis-mo.gov\n Saint Louis, Missouri, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nMissouri\nB\u00fdir \u00ed Missouri"}
{"id": "18782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paros", "title": "Paros", "text": "Paros (grikskt: \u03a0\u03ac\u03c1\u03bf\u03c2) er ein griksk oyggj, sum liggur mitt \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, sum ver\u00f0ur nevndur Kykladurnar  (grikskt: \u039a\u03c5\u03ba\u03bb\u03ac\u03b4\u03b5\u03c2), vestanfyri Naksos, sunnanfyri Mykonos, eystanfyri Antiparos og nor\u00f0anfyri Ios og Sikinos. Oyggin er 195 km2 til st\u00f8ddar, har b\u00fagva umlei\u00f0 8.000 f\u00f3lk. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 eitur Agios Elias og er 771 metrar h\u00f8gt. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin, Parikia, liggur \u00e1 vesturstrondini, har er tann mest t\u00fd\u00f0andi havnin, sum hevur st\u00f3ran t\u00fddning b\u00e6\u00f0i fyri fer\u00f0avinnuna og fiskivinnuna \u00e1 oynni. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini var Paros kent fyri marmor av h\u00f8gari g\u00f3\u00f0sku, og \u00ed dag s\u00e6r man eisini fleiri marmorbrot \u00e1 oynni, men \u00ed dag er oyggin betri kend sum ein fer\u00f0amannaoyggj. Fleiri ferjur sigla fr\u00e1 meginlandinum til Paros, fer\u00f0af\u00f3lk b\u00e6\u00f0i \u00far Grikkalandi og \u00far \u00f8\u00f0rum londum fer\u00f0ast n\u00f3gv til Paros, t\u00f3 mest \u00ed summarh\u00e1lvuni. Tann v\u00e6lkendi nor\u00f0anvindurin, sum ver\u00f0ur nevndur Meltemi, bl\u00e6sur inn yvir oynna um summari\u00f0, ta\u00f0 hevur gj\u00f8rt, at vi\u00f0 fleiri strendur er vindsurfing eitt av tilbo\u00f0unum til tey fer\u00f0andi.\n\nS\u00f8ga \nTa\u00f0 v\u00f3ru f\u00f3lk \u00far Arkadia og av Kreta, i\u00f0 fyrst bygdu Paros. Stutt eftir hetta komu j\u00f3narnir fr\u00e1 Athen. Oyggin sigst at hava veri\u00f0 nevnd vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum n\u00f8vnum enn Paros, eitt n\u00fa skal hon hava iti\u00f0: Plateia (ella Paktia), Demetrias, Strongyli (sum merkir rund, hetta orsaka\u00f0 av t\u00ed runda skapinum av oynni), Hyria, Hyleessa, Minoa og Kabarnis. J\u00f3narnir f\u00f8rdu r\u00edkd\u00f3m vi\u00f0 s\u00e6r og sendu s\u00ed\u00f0an koloniir av Paros til Thassos og til Parium \u00e1 Hellespont. So seint sum \u00e1r 385 \u00e1.Kr. bygdu f\u00f3lk fr\u00e1 Paros saman vi\u00f0 Dionysius av Syrakus, eina koloni \u00e1 t\u00ed Illyrisku oynni Faros (Hvar, hoyrir \u00ed dag til Kroatia). Eftir \u00f8llum at d\u00f8ma hoyrdi Paros til Naxos stutt \u00e1\u00f0renn Persarakr\u00edggi\u00f0. \u00cd t\u00ed fyrra persarakr\u00edgnum (490 \u00e1.Kr.) var Paros \u00ed parti vi\u00f0 persarum. Afturfyri komu atheniensarnir vi\u00f0 einum flota undir lei\u00f0slu av Miltiades, teir hersettu oynna, g\u00f3vu teimum b\u00f3t \u00e1 100 talentir og l\u00f8gdu n\u00f3gv \u00ed oy\u00f0i. F\u00f3lki\u00f0 \u00e1 Paros gj\u00f8rdi so miki\u00f0 st\u00f3ra m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, at atheniensarnir f\u00f3ru avsta\u00f0 aftur eftir at hava hersett Paros \u00ed 26 dagar. Undir t\u00ed seinna persarakr\u00edgnum, var Paros eisini \u00ed parti vi\u00f0 persarum, sum t\u00e1 var undir Xerxes I av Persia, \u00edm\u00f3ti grikkum (480 - 479 \u00e1.Kr.). Seinni var oyggin hart revsa\u00f0 fyri hetta av atheniensarum undir lei\u00f0slu av Themistokles.\n\nParos gj\u00f8rdist seinni partur av R\u00f3mverjar\u00edkinum og s\u00ed\u00f0an av Bysantinska R\u00edkinum. S\u00ed\u00f0an kom oyggin at hoyra til L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Venesia. \u00cd 1537 var gj\u00f8rdist Paros partur av t\u00ed Osmaniska R\u00edkinum, og ta\u00f0 vardi heilt fram til Grikska Fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0 (1821\u20131829).\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nKykladurnar"}
{"id": "18783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yukon", "title": "Yukon", "text": "Yukon er eitt kanadiskt megin\u00f8ki, sum liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av Kanada \n\nV\u00edddin av megin\u00f8kinum er 482.443 ferkilometrar. (474.391 ferkilometrar land\u00f8ki og 8.052 ferkilometrar v\u00f8tn). \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u her 35.874 f\u00f3lk. Yukon hevur mark \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 British Columbia, \u00ed vestri vi\u00f0 Alaska (USA) og eystri vi\u00f0 Northwest Territories. \u00cd hesum umr\u00e1\u00f0num finnast st\u00f8rstu \u00edsfj\u00f8llini uttanfyri p\u00f3larnar. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin var einafer\u00f0 Dawson City. S\u00ed\u00f0an 1953 er ta\u00f0 Whitehorse, sum samstundis er st\u00f8rsta b\u00fasetingin og einasti b\u00fdur \u00ed Yukon. \n\nAlmenna m\u00e1li\u00f0 er enskt, men n\u00f8kur m\u00e1l hj\u00e1 upprunaf\u00f3lkunum eru vi\u00f0urkend \u00ed \u00e1v\u00edsum vi\u00f0urskiftum. Og so eisini franskt, sum er anna\u00f0 av teimum b\u00e1\u00f0um almennu m\u00e1lum \u00ed Kanada.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\nHeimas\u00ed\u00f0a, yukon.ca\nIndigenous Languages Act, afnyukon.ca\nYukon Native Language Centre - Yukon College, ynlc.ca\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "18786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kambodja", "title": "Kambodja", "text": "Kongsr\u00edki Kambodja (khmerskt \u1796\u17d2\u179a\u17c7\u179a\u17b6\u1787\u17b6\u178e\u17b6\u1785\u1780\u17d2\u179a\u1780\u1798\u17d2\u1796\u17bb\u1787\u17b6) er eitt land \u00ed Landsynnings\u00e1sia. Kambodja var franskt hj\u00e1veldi fram til 1953, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt. Fr\u00e1 1975 til 1979 beindu Pol Pot og Rey\u00f0u Khmerarnir fyri umlei\u00f0 2 milli\u00f3num av s\u00ednum egna f\u00f3lki, umlei\u00f0 fj\u00f3r\u00f0inginum av f\u00f3lkinum. Pol Pot megna\u00f0i hesi \u00e1r at drepa \u00f8ll tey, sum h\u00f8vdu \u00fatb\u00fagvingar og v\u00f3ru v\u00e6l fyri \u00ed samfelagnum. Eisini tey, i\u00f0 v\u00f3ru kristin, buddistar ella d\u00fdrka\u00f0u a\u00f0rar gudar, v\u00f3r\u00f0u myrd. Pol Pot hev\u00f0i sum m\u00e1l at venda aftur til \u00e1r 0 og so byggja landi\u00f0 upp av n\u00fdggjum. Vietnamesar r\u00f3ku Rey\u00f0u Khmerarnar fr\u00e1 \u00ed 1979. Landi\u00f0 fekk kongsd\u00f8mi og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i \u00ed 1993. F\u00f3lki\u00f0 merkir framvegis svi\u00f0an av r\u00e6\u00f0uleikunum fr\u00e1 Pol Pot t\u00ed\u00f0ini. Mestsum \u00f8ll sum livdu t\u00e1, mistu fleiri familjulimir og landi\u00f0 var \u00ed skeljasori eftir kr\u00edggi\u00f0.\n\n\u00cd Kambodja b\u00fagva n\u00fa umlei\u00f0 15 milli\u00f3nir, harav umlei\u00f0 96 % eru buddistar, 2 % muslimar og 1 % kristin. Kambodja er millum f\u00e1t\u00e6kastu lond \u00ed heiminum. Korrupti\u00f3n er ein st\u00f3rur trupulleiki \u00ed landinum. Serliga tey veiku og f\u00e1t\u00e6ku l\u00ed\u00f0a undir hesum. St\u00f3rur t\u00f8rvur er \u00e1 \u00fatb\u00fagving og heilsuhj\u00e1lp. Uml. 23 % av f\u00f3lkinum eru analfabetar. N\u00f3gvar familjur hava ta\u00f0 trupult vegna alkoholismu og har\u00f0skap. Hetta gongur serliga hart \u00fat yvir kvinnurnar og b\u00f8rnini.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd 600 \u00e1r var st\u00f3ri tempulsta\u00f0urin Ankor Vat fjaldur \u00ed regnsk\u00f3ginum nor\u00f0an fyri Tonle Sapvatn \u00ed Nor\u00f0urkambodja. Khmerkongurin Suryavarman 2. l\u00e6t hann byggja \u00ed 12. \u00f8ld at \u00e6ra hindugudin Vishnu. Ankor Wat er st\u00f3rur meginbygningur, umgyrdur av sm\u00e6rri templum, borgum og \u00f3metaliga st\u00f3rum virkisgryvjum og vatngoymslum. Ankor Vat var leingi mi\u00f0depil \u00ed Kkmerr\u00edkinum, eitt av sterkastu kongsr\u00edkjum \u00ed Landsynnings\u00e1sia, men t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 fall, r\u00fdmdi f\u00f3lki\u00f0 ha\u00f0an, og sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, huldi regnsk\u00f3gurin sta\u00f0in. Hann var ikki funnin aftur fyrr enn \u00ed 1860- \u00e1runum. \u00cd templinum \u00ed Ankor Vat dansa\u00f0u hovdansarar \u00e1tr\u00fana\u00f0arligan dans, i\u00f0 bygdi \u00e1 sagnir \u00far indiskum s\u00f8gum um Ramayana og Mahabharata. Hesin forni dansur er vakur vi\u00f0 \u00f3gvuliga f\u00f8stum stigum og dansilagi. Ta\u00f0 varir mong \u00e1r at l\u00e6ra at dansa henda dansin. Dansararnir eru \u00ed bald\u00fdra\u00f0um b\u00fana, sum er so trongur, at hann m\u00e1 ver\u00f0a seyma\u00f0ur upp \u00e1 dansararnar til hv\u00f8rja s\u00fdning.\n\nF\u00e1 lond hava veri\u00f0 so hart roynd sum Kambodja. \u00cd 1970 var\u00f0 ta\u00f0 drigi\u00f0 upp \u00ed kr\u00edggi\u00f0 \u00ed grannalandinum Vjetnam. Landsins lei\u00f0arar vi\u00f0 Pol Pot \u00e1 odda, i\u00f0 komu \u00far teimum Rey\u00f0u Khmerunum, framdu t\u00e1 h\u00f3pmor\u00f0 m\u00f3ti s\u00ednum egna f\u00f3lki. Fr\u00e1 1975 til 1979 r\u00e1ddu Rey\u00f0u Khemerarnir vi\u00f0 Pol Pot \u00e1 odda; hetta var kollveltingarherur, sum drap fleiri enn eina milli\u00f3n kambodjanar. Omanfyri tv\u00e6r milli\u00f3nir f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv undir kommunistiska st\u00fdrinum fr\u00e1 1975 til 1979 og teirra Killing Fields-politikki. Mong v\u00f3r\u00f0u tikin av d\u00f8gum, onnur doy\u00f0u \u00ed hungri ella undir tvingsilsarbei\u00f0i. \u00cd 1979 gj\u00f8rdi Vjetnam innr\u00e1s \u00ed Kambodja at reka Pol Pot fr\u00e1, og borgarakr\u00edggj brast \u00e1 \u00ed landinum. Ta\u00f0 vardi til 1991. Dr\u00fagvu kr\u00edggini \u00ed Kambodja hava veri\u00f0 r\u00e6\u00f0ulig og hava komi\u00f0 landinum \u00ed eina syndarliga st\u00f8\u00f0u. Vega- og jarnbreytarkervi\u00f0 er oy\u00f0ilagt, og \u00eddna\u00f0ur er n\u00e6stan eingin. Um 3 mi\u00f3. minur liggja enn ni\u00f0urgrivnar um alt landi\u00f0. H\u00f3ast roynt ver\u00f0ur at rudda t\u00e6r burtur, varnast mong ikki minurnar, fyrr enn onkur tra\u00f0kar \u00e1 t\u00e6r. Eini 20.000 f\u00f3lk eru vor\u00f0in laml\u00f8sta\u00f0 av minum. \n\nTailand og Kambodja berjast um, hvat teirra hevur r\u00e6tt til eitt 900 \u00e1ra gamalt tempul, sum er uppi \u00e1 einum fjallatindi vi\u00f0 marki\u00f0. \u00cd 1962 kom altj\u00f3\u00f0a d\u00f3mst\u00f3lurin til ta ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u, at Kambodja hevur r\u00e6tt til templi\u00f0, men d\u00f3mst\u00f3lurin kundi ikki taka st\u00f8\u00f0u til, hvat av londunum hevur r\u00e6tt til \u00f8ki\u00f0 rundan um templi\u00f0.\n\nB\u00faskapur \n\nKambodja er eitt av f\u00e1t\u00e6kastu londunum \u00ed Su\u00f0ur\u00e1sia. \u00c1lei\u00f0 35 prosent av \u00edb\u00fagvunum \u00ed landinum liva undir f\u00e1t\u00e6kramarkinum og livialdurin er millum teir l\u00e6gstu har um lei\u00f0ir. Fiskiskapur hevur st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Kambodia. Innt\u00f8kan hj\u00e1 yvir 60 prosent av \u00edb\u00fagvunum \u00ed landinum er beinlei\u00f0is ella \u00f3beinlei\u00f0is tengd at fiskiskapi, og 80 prosent av proteininntakinum hj\u00e1 f\u00f3lkinum kemur fr\u00e1 fiski. Fiskiskapurin er h\u00f3ttur n\u00f3gvasta\u00f0ni orsaka\u00f0 av ovfisking, vantandi \u00e1setingum og vantandi st\u00fdring. Hesi vi\u00f0urskifti hava \u00f8kt f\u00e1t\u00e6kd\u00f8mi \u00ed teimum \u00f8kjunum, har f\u00f3lk \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum liva av fiskiskapi. Stj\u00f3rnin \u00ed Kambodja hevur sett tilt\u00f8k \u00ed verk fyri at b\u00f8ta um st\u00f8\u00f0una og sum li\u00f0ur \u00ed hesum v\u00f3ru fiskir\u00e6ttindi l\u00f8gd \u00fat til lokalsamfel\u00f8gini at umsita \u00ed 2001. Ein fortreyt fyri at hetta skal hepnast er samstarv, b\u00e6\u00f0i millum lokalar og sentralar myndugleikar, og eisini \u00e1 lokalum stigi \u2013 t.e. millum ymsu br\u00fakarnar av \u00f8kjunum. \n\nAsia"}
{"id": "18792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Imer", "title": "Imer", "text": "Im\u00e8r (t\u00fdskt: Im\u00f6r ella Immer) er ein kommuna \u00ed Trentino-Su\u00f0urtyrol, \u00ed Nor\u00f0ur-Italiu, sum liggur 50 kilometrar eystan fyri Trento. Tann 31. desember 2012 b\u00fa\u00f0u 1200 f\u00f3lk har. \u00d8ki\u00f0 er 27,6 ferkilometrar til st\u00f8ddar. Imer hevur mark til hesar kommunur: Siror, Canal San Bovo, Mezzano og Sovramonte. Kommunan liggur \u00ed  Primierodalinum.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "18795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olympiakos%20FC", "title": "Olympiakos FC", "text": "Olympiakos F.C.  (grikskt: \u03a0\u0391\u0395 \u039f\u03bb\u03c5\u03bc\u03c0\u03b9\u03b1\u03ba\u03cc\u03c2) er eitt grikskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum hevur heimav\u00f8ll \u00ed Pireus, Karaiskakis Stadium. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 10. mars 1925 og er higartil (ma\u00ed 2022) ta\u00f0 mest vinnandi f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed Grikkalandi vi\u00f0 47 grikskum meistaraheitum (\u03a3\u03bf\u03cd\u03c0\u03b5\u03c1 \u039b\u03af\u03b3\u03ba\u03b1 \u0395\u03bb\u03bb\u03ac\u03b4\u03b1 / Superliga Grikkalands), harumframt hava teir vunni\u00f0 28 grikskar steypakappingar (\u039a\u03cd\u03c0\u03b5\u03bb\u03bb\u03bf \u0395\u03bb\u03bb\u03ac\u03b4\u03bf\u03c2 \u03a0\u03bf\u03b4\u03bf\u03c3\u03c6\u03b1\u03af\u03c1\u03bf\u03c5) og 4 griksk supercup. Felagi\u00f0 er eitt av f\u00fdra, i\u00f0 aldrig er flutt ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stbestu deildina. \u00cd evropeiskum kappingum er felagi\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir komi\u00f0 \u00ed kvartfinaluna, ta\u00f0 var \u00ed 1998\u201399 UEFA Champions League og 1992\u201393 European Cup Winners' Cup.\n\nHei\u00f0ur\n\nGrikska Superligan : 47 \n 1931, 1933, 1934, 1936, 1937, 1938, 1947, 1948, 1951, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1966, 1967, 1973, 1974, 1975, 1980, 1981, 1982, 1983, 1987, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2020, 2021, 2022\n\nGrikska Steypakappingin : 28 \n 1947, 1951, 1952, 1953, 1954, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1963, 1965, 1968, 1971, 1973, 1975, 1981, 1990, 1992, 1999, 2005, 2006, 2008, 2009, 2012, 2013, 2015, 2020\n\n Grikska Super Cup : 4 \n 1980 , 1987, 1992, 2007\n\n Grikkaland-Kypros Steypakappingin (vardi fr\u00e1 1969-73) : 3 \n 1969, 1972, 1976\n\n Balkan Cup : 1 \n 1963\n\nKaraiskakis vanlukkan \n8. februar 1981 hendi ein vanlukka \u00e1 Kariskakis Stadion \u00ed Neo Faliro b\u00fdarpartinum, beint eftir ein heimadyst hj\u00e1 Olympiakos m\u00f3ti AEK Athen. Vi\u00f0haldsf\u00f3lk hj\u00e1 Olympiakos vildu skunda s\u00e6r \u00fat fyri at feira 6-0 sigurin, men Portur 7 var ikki heilt opi\u00f0, so f\u00f3lk sluppu ikki \u00fat, og \u00ed tro\u00f0kanini duttu fleiri og blivu trampa\u00f0i \u00ed hel. 21 f\u00f3lk doy\u00f0u, tey v\u00f3ru millum 14 og 40 \u00e1ra gomul. 20 av teimum v\u00f3ru vi\u00f0haldsf\u00f3lk hj\u00e1 Olympiakos.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nGriksk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "18807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20J%C3%B3annes%20Eidesgaard%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard II", "text": "Onnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard var F\u00f8roya Landsst\u00fdri fr\u00e1 4. februar til 26. september 2008. Talan var um eina samgongu millum Javna\u00f0arflokkin (vi\u00f0 J\u00f3annes Eidesgaard sum l\u00f8gmanni), Tj\u00f3\u00f0veldi og Mi\u00f0flokkinum. Orsaka\u00f0 av einari \u00f3semju um eina skrivstovu \u00fati \u00e1 Tinganesi, ta\u00f0 sonevnda l\u00e1sam\u00e1li\u00f0, enda\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0, at Tj\u00f3\u00f0veldi f\u00f3r \u00far samgonguni hin 15. september 2008. Hetta greiddi vegin fyri Fyrru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen hin 26. september.\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard II\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nJ\u00f3annes Eidesgaard 2\n2008"}
{"id": "18810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Kaj%20Leo%20Johannesen%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen I", "text": "Fyrra stj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Holm Johannesen var F\u00f8roya Landsst\u00fdri fr\u00e1  26. september 2008 til 14. november 2011. Talan var um eina samgongu millum Sambandsflokkin (vi\u00f0 Kaj Leo Johannesen sum l\u00f8gmanni), Javna\u00f0arflokkin og F\u00f3lkaflokkin eftir L\u00f8gtingsvali\u00f0 2008. Hin 6. apr\u00edl 2011 t\u00f3k F\u00f3lkaflokkurin seg \u00far samgonguni eftir \u00f3semju om b\u00faskaparliga politikkin, og F\u00f8royar fekk fyri fyrstu fer\u00f0 eina minnilustj\u00f3rn.\n\nHin 4. mai 2011 var\u00f0 landsst\u00fdri\u00f0 umskipa\u00f0, solei\u00f0is at l\u00f8gma\u00f0ur fekk \u00e1byrgdina fyri uttanr\u00edkism\u00e1l, vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin fekk \u00e1byrgdina fyri fiskivinnum\u00e1l, heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin fekk \u00e1byrgdina fyri innanr\u00edkism\u00e1l (undantiki\u00f0 kommunum\u00e1l), og mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin fekk \u00e1byrgdina fyri kommunum\u00e1lum.\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen 1\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nKaj Leo Johannesen 1"}
{"id": "18811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Edmundi%20Joensen%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Edmundi Joensen I", "text": "Fyrra stj\u00f3rnin hj\u00e1 Edmundi Joensen var F\u00f8roya Landsst\u00fdri fr\u00e1 10. september 1994 til 11. juni 1996, undir lei\u00f0slu av Edmundi Joensen \u00far Sambandsflokkinum. Hinir flokkarnir, i\u00f0 mynda\u00f0u samgonguna, v\u00f3ru  Javna\u00f0arflokkurin, Verkamannafylkingin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin. Henda samgongan sat \u00ed einari truplari t\u00ed\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, har b\u00faskapurin \u00ed F\u00f8royum var h\u00f3ttur, og har arbei\u00f0ast m\u00e1tti v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 bjargingar\u00e6tlanini, i\u00f0 Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Maritu Petersen byrja\u00f0i. Sambandsflokkurin fekk eitt sera gott val til L\u00f8gtingsvali\u00f0 1994, og gav hetta flokkinum eina g\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0u til at stj\u00f3rna landinum saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum flokkum.\n\nKeldur \n\nEdmund Joensen I\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "18812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juventus%20F.C.", "title": "Juventus F.C.", "text": "Juventus er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Torino, Italia, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1897. Felagi\u00f0 er ta\u00f0 mest vinnandi f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 \u00ed Italia til allar t\u00ed\u00f0ir, og er eitt av t\u00fddningarmestu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum \u00ed heiminum. Felagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 italska meistaraheiti\u00f0 31 fer\u00f0ir. Teir hava alt\u00ed\u00f0 sp\u00e6lt \u00ed Seriu A, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 2006-07, t\u00ed teir v\u00f3ru noyddir at flyta eina deild ni\u00f0ur orsaka\u00f0 av einari g\u00f8lu \u00ed 2006, um avtala\u00f0 sp\u00e6l vi\u00f0 d\u00f3marar. Sj\u00e1lvt um teir byrja\u00f0u vi\u00f0 fleiri minusstigum, venjarin seg\u00f0i seg \u00far starvi og fleiri av bestu leikarunum funnu onnur fel\u00f8g at sp\u00e6la fyri, so megna\u00f0u teir uttan trupulleikar at flyta uppaftur \u00ed bestu deildina. Heimastadion hj\u00e1 felagnum er Juventus Stadion, sum r\u00famar 41.000 \u00e1sko\u00f0arum.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur \nDagf\u00f8rt hin 15. oktober 2016\n\nLitir og eykan\u00f8vn \n\nLitirnir \u00e1 b\u00fanum eru svart hv\u00edtar str\u00edpur ni\u00f0ureftir, ta\u00f0 minnir um b\u00fanarnir sum f\u00f8royska felagi\u00f0 TB n\u00fdtir. Teir hava br\u00fakt hesir litirnir s\u00ed\u00f0an 1903, tey fyrstu \u00e1rini br\u00fakti felagi\u00f0 lj\u00f3sarey\u00f0ar blusir og sv\u00f8rt shorts. Juventus hevur eisini eykan\u00f8vn: la Vecchia Signora (gamla daman) og la Fidanzata d'Italia (daman hj\u00e1 Italia), hetta t\u00ed at Juventus tey seinnu \u00e1rini hevur fingi\u00f0 fleiri og fleiri vi\u00f0haldsf\u00f3lk \u00far Su\u00f0uritalia, sum hava arbeitt \u00ed Torino, tey eru serliga \u00far Palermo og Napoli. Onnur eykan\u00f8vn, i\u00f0 vera kn\u00fdtt at felagnum eru: i bianconeri (teir sv\u00f8rt-hv\u00edtu), le zebre (sebrain), hetta orsaka\u00f0 av litunum og str\u00edpunum.\n\nHei\u00f0ur\n\nMeistaraheiti \u00ed Italia \n\n Italska Meistaraheiti\u00f0 / Seria A: 31\n 1905, 1925\u201326, Til 1921, var meistaradeildin \u00ed italskum f\u00f3tb\u00f3lti Federal Football Championship, s\u00ed\u00f0an t\u00e1, hevur ta\u00f0 veri\u00f0 Prima Divisione (Firsta Deild), Divisione Nazionale (Tj\u00f3\u00f0ardeildin), og Seria A.</ref> 1930\u201331, 1931\u201332, 1932\u201333, 1933\u201334, 1934\u201335, 1949\u201350, 1951\u201352, 1957\u201358, 1959\u201360, 1960\u201361, 1966\u201367; 1971\u201372, 1972\u201373, 1974\u201375, 1976\u201377, 1977\u201378, 1980\u201381, 1981\u201382, 1983\u201384, 1985\u201386, 1994\u201395, 1996\u201397, 1997\u201398, 2001\u201302, 2002\u201303, 2011\u201312, 2012\u201313, 2013\u201314, 2014\u201315\n\n Nummar tvey (20): 1903; 1904; 1906; 1937\u201338; 1945\u201346; 1946\u201347; 1952\u201353; 1953\u201354; 1962\u201363; 1973\u201374; 1975\u201376; 1979\u201380; 1982\u201383; 1986\u201387; 1991\u201392; 1993\u201394; 1995\u201396; 1999\u201300; 2000\u201301; 2008\u201309\n\n Coppa Italia: 10\n 1937\u201338, 1941\u201342, 1958\u201359, 1959\u201360, 1964\u201365, 1978\u201379, 1982\u201383, 1989\u201390, 1994\u201395, 2014\u201315\n\n Nummar tvey (5): 1972\u201373; 1991\u201392; 2001\u201302; 2003\u201304; 2011\u201312\n\n Supercoppa Italiana: 6\n 1995, 1997, 2002, 2003,  2012,  2013\n\n Nummar tvey (4): 1990; 1998; 2005; 2014\n\n Seria B: 1\n 2006\u201307\n\n Nummar tvey (0): ongant\u00ed\u00f0\n\nEvropeisk Meistaraheiti \n European Champions' Cup / UEFA Champions League: 2Til 1992, var meistarali\u00f0skappingin hj\u00e1 UEFA nevnd European Champion Clubs' Cup; s\u00ed\u00f0an t\u00e1, hevur kappingin veri\u00f0 nevnd UEFA Champions League.\n 1984\u201385, 1995\u201396\n\n Nummar tvey (5): 1972\u201373; 1982\u201383; 1996\u201397; 1997\u201398; 2002\u201303\n\n UEFA Cup Winners' Cup: 1\n 1983\u201384\n\n Nummar tvey(0): ongant\u00ed\u00f0\n\n UEFA Cup: 3 1976\u201377, 1989\u201390, 1992\u201393\n\n Nummar tvey (1): 1994\u201395\n\n UEFA Intertoto Cup: 1 1999\n\n Nummar tvey (0): ongant\u00ed\u00f0\n\n UEFA Super Cup: 2' 1984, 1996\n Nummar tvey (0): ongant\u00ed\u00f0''\n\nKeldur \n\nItalsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "18821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alessandro%20Del%20Piero", "title": "Alessandro Del Piero", "text": "Alessandro Del Piero (f\u00f8ddur 9. november 1974) er ein italskur World Cup-vinnandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum \u00ed l\u00f8tuni (2013) sp\u00e6lir vi\u00f0 Sydney FC \u00ed A-League. Hann er nummar tr\u00fd toppskorari \u00ed Serie A \u00ed Italia gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir vi\u00f0 335 m\u00e1lum, n\u00e6st eftir Giuseppe Meazza, 338 m\u00e1l, og Silvio Piola, 364 m\u00e1l. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 Juventus F.C. \u00ed 19 \u00e1r (11 \u00e1r sum li\u00f0skipari) og eigur meti\u00f0 hj\u00e1 felagnum fyri flest skotin m\u00e1l (290) og fyri flest sp\u00e6ldar dystir (705). \n\nDel Piero hevur skora\u00f0 \u00ed \u00f8llum kappingum, sum hann hevur luttiki\u00f0 \u00ed.\n\n\u00cd 2000 var hann tann best betaldi f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larin \u00ed heiminum, t\u00e1 hugt ver\u00f0ur at l\u00f8n, bonus og innt\u00f8kum fyri l\u00fdsingar.\n\nHann hevur sp\u00e6lt f\u00fdra FIFA World Cup og f\u00fdra UEFA European Football Championship vi\u00f0 t\u00ed italska landsli\u00f0num. Hann er \u00e1 einum deildum fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ssi (saman vi\u00f0 Roberto Baggio) \u00e1 t\u00ed italska landsli\u00f0num \u00e1 toppskoraralistanum, vi\u00f0 27 m\u00e1lum (n\u00e6st eftir Silvio Piola vi\u00f0 30 m\u00e1lum, Giuseppe Meazza vi\u00f0 33 m\u00e1lum og Luigi Riva vi\u00f0 35 m\u00e1lum) \u00ed 91 landsdystum.\n\n\u00cd 2007 vann hann altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltshei\u00f0ursl\u00f8nina Golden Foot, sum bert ver\u00f0ur til givin til ein f\u00f3tb\u00f3ltsleikara einafer\u00f0 \u00ed l\u00edvinum. Hei\u00f0urin ver\u00f0ur latin einum aktivum f\u00f3tb\u00f3ltsleikara, sum er yvir 29 \u00e1r og hevur v\u00edst fram\u00farskarandi \u00farslit b\u00e6\u00f0i sum einstaklingur og sum li\u00f0sp\u00e6lari.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt - n\u00f8kur hagt\u00f8l\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Italia\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nFIFA 100"}
{"id": "18823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silkeborg%20IF", "title": "Silkeborg IF", "text": "Silkeborg IF er eitt danskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag vi\u00f0 heimav\u00f8lli \u00ed Silkeborg, sum er ein b\u00fdur \u00ed J\u00fatlandi. Silkeborg sp\u00e6lir \u00ed bestu donsku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, sum ver\u00f0ur nevnd Superliga. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1917, men ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed 1987, at felagi\u00f0 megna\u00f0i at flyta upp til bestu deildina, sum t\u00e1 var nevnd 1. division. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur felagi\u00f0 bara \u00ed stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 sp\u00e6lt \u00ed n\u00e6stbestu deildini, \u00ed 2003\u201304 og 2007-09. Silkeborg IF hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg best \u00ed 1990-\u00e1runum, teir blvu nummar eitt \u00ed Superliguni \u00ed 1993-94, gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed 1997-98 umframt at teir vunnu donsku steypakappingina (DBU Pokalen) \u00ed 2001. Felagi\u00f0 hevur fleiri fer\u00f0ir kvalifisera\u00f0 seg til at sp\u00e6la \u00ed Evropa, men hava tapt \u00edm\u00f3ti st\u00f3rum li\u00f0um sum Spartak Moscow (\u00ed 1996), AS Roma (\u00ed 1998) og Real Zaragoza (\u00ed 2001).\nLitirnir hj\u00e1 Silkeborg IF eru rey\u00f0ir og hv\u00edtir. Teir sp\u00e6la heimadystirnir \u00ed Silkeborg Stadion, sum r\u00famar 10.000 \u00e1sko\u00f0arum, harav 5,500 kunnu sita.\n\nF\u00f8royingar vi\u00f0 Silkeborg IF \n\u00cd 2012-13 sp\u00e6ldu tveir f\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar og ein f\u00f8royskur U-19 landsli\u00f0sleikari vi\u00f0 superligali\u00f0num hj\u00e1 Silkeborg IF. Christian Lamhauge Holst hevur sp\u00e6lt har \u00ed fleiri \u00e1r, me\u00f0an m\u00e1lma\u00f0urin Gunnar Nielsen kom til felagi\u00f0 \u00ed apr\u00edl 2013, t\u00e1 bert n\u00f8kur f\u00e1 umf\u00f8r v\u00f3ru eftir av kappingini, og li\u00f0i\u00f0 var \u00ed vanda fyri ni\u00f0urflyting. T\u00e1 bert f\u00e1ir dystir v\u00f3ru eftir at sp\u00e6la, og ni\u00f0urflyting var\u00f0 sta\u00f0fest, fekk ungi f\u00f8royski leikarin \u00c1ri Mohr J\u00f3nsson h\u00f8vi til at sp\u00e6la ein fullan dyst fyri Silkeborg. Hann sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 \u00ed t\u00ed seinasta dystinum \u00ed Superliguni kappingar\u00e1ri\u00f0 2012/13 hin 20. mai 2013. Hesin dysturin enda\u00f0i javn 3-3 og var m\u00f3ti OB, allir tr\u00edggir f\u00f8royingarnir sp\u00e6ldu vi\u00f0 henda dystin.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Silkeborg IF\n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nSuperligan"}
{"id": "18824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rosi%20Campos", "title": "Rosi Campos", "text": "Ros\u00e2ngela Martins Campos (f\u00f8dd 30. mars 1949 \u00ed Bragan\u00e7a Paulista) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "18825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bruno%20Gagliasso", "title": "Bruno Gagliasso", "text": "Bruno Gagliasso Marques (f\u00f8ddur 13. apr\u00edl 1982 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hann byrja\u00f0i l\u00edvslei\u00f0 s\u00edna sum sj\u00f3nleikari longu sum barn \u00ed skemtir\u00f8\u00f0um hj\u00e1 Redo Globo. \u00cd 2000 sp\u00e6ldi hann \u00ed einum telenovelafilmi, Chiquititas, sum Rodrigo Bragan\u00e7a D'\u00c1vila. \u00cd 2014 takka\u00f0i hann nei til at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed tveimum skemtir\u00f8\u00f0um. \u00cd sta\u00f0in sp\u00e6ldi hann leiklutin sum ein h\u00f3pdr\u00e1psma\u00f0ur \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Dupla Identidade.\n\nLeiklutir\n\nFilmsleiklutir\n\nSj\u00f3nleikir \n Um Certo Van Gogh\n Onde Est\u00e1 Voc\u00ea Agora?\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "18829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Superliga", "title": "Superliga", "text": "Superligan \u00ed Danmark (danskt: Superligaen) er tann besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed donsku f\u00f3tb\u00f3ltskappingin (Danmarksturneringen). Ta\u00f0 li\u00f0i\u00f0, sum vinnur \u00ed deildini, ver\u00f0ur kosi\u00f0 Danmarksmeistari. Ligan var\u00f0 uppr\u00e6tta\u00f0 \u00ed 1991 og kom \u00ed sta\u00f0in fyri 1. deild (1. division). Tey fyrstu \u00e1rini var\u00f0 kappingin avgj\u00f8rd vi\u00f0 einum endasp\u00e6li, men s\u00ed\u00f0an 1995-96 hevur ligan havt s\u00edn verandi form vi\u00f0 12 fel\u00f8gum, sum sp\u00e6la tr\u00edggjar dystir m\u00f3ti hv\u00f8rjum li\u00f0i, solei\u00f0is at ta\u00f0 \u00ed alt ver\u00f0a sp\u00e6ld 33 umf\u00f8r. Orsaka\u00f0 av sponsorpeningi hevur ligan havt ymisk n\u00f8vn, eitt n\u00fa: Coca-Cola Ligaen (1995-96), Faxe Kondi Ligaen (1996-2001) og SAS Ligaen (2001-2010), og s\u00ed\u00f0an 2010-11-sesongina hevur ligan aftur veri\u00f0 nevnd SuperLiga. Fleiri f\u00f8royingar hava sp\u00e6lt \u00ed donsku Superliguni, \u00ed 2016 sp\u00e6la Gilli R\u00f3lantsson og J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson \u00ed Superliguni. \u00cd 2013 sp\u00e6ldu f\u00f8roysku landsli\u00f0sleikararnir: Christian Holst, Hallur Hansson og Gunnar Nielsen \u00ed Superliguni. Todi J\u00f3nsson liggur sum nummar f\u00fdra \u00e1 topp-20 listanum yvir leikarar vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum tj\u00f3\u00f0skapi enn donskum, i\u00f0 hava sp\u00e6lt vi\u00f0 Superliguni, vi\u00f0 343 dystum fyri FC K\u00f8benhavn og Lyngby, me\u00f0an Christian Holst er nummar 17 vi\u00f0 147 dystum fyri Lyngby og Silkeborg og J\u00e1kup Mikkelsen liggur sum nummar 23. pl\u00e1ssi vi\u00f0 136 dystum fyri Herf\u00f8lge Boldklub.\n\nSesongir\n\nN\u00faverandi li\u00f0 (2016\u201317)\n\nVerandi st\u00f8\u00f0a (UEFA kappingar 2011\u201312) \nSolei\u00f0is s\u00e1 st\u00f8\u00f0an \u00fat hin 1. juli 2011\n\nVinnarar\n\nLeikarar vi\u00f0 flest sp\u00e6ldum dystum\n\n\u00datlendskir leikarar vi\u00f0 flest sp\u00e6ldum dystum \u00ed Superliguni\n\nToppskj\u00fattar \n{| class=\"wikitable\" style=\"text-align:center;\"\n! width=\"60px\"|Sesong\n! width=\"50px\"|M\u00e1l\n! Toppskj\u00fatti(ar)\n|- \n| 1991 || 11 || align=\"left\"|Bent Christensen (Br\u00f8ndby IF)\n|- \n| 1991-92 || 17 || align=\"left\"|Peter M\u00f8ller (AaB) \n|- \n| 1992-93 || 20 || align=\"left\"|Peter M\u00f8ller (AaB) \n|- \n| 1993-94 || 18 || align=\"left\"|S\u00f8ren Frederiksen (Silkeborg IF) \n|- \n| 1994-95 || 24 || align=\"left\"|Erik Bo Andersen (AaB)\n|- \n| 1995-96 || 20 || align=\"left\"|Thomas Thorninger (AGF) \n|- \n| 1996-97 || 26 || align=\"left\"|Miklos Molnar (Lyngby FC) \n|- \n| 1997-98 || 28 || align=\"left\"|Ebbe Sand (Br\u00f8ndby IF) \n|- \n| 1998-99 || 23 || align=\"left\"|Heine Fernandez (Viborg FF) \n|- \n| 1999-00 || 16 || align=\"left\"|Peter Lassen (Silkeborg IF)  \n|- \n| 2000-01 || 21 || align=\"left\"|Peter Graulund (Br\u00f8ndby IF) \n|- \n| 2001-02 || 22 || align=\"left\"|Peter Madsen (Br\u00f8ndby IF) og Kaspar Dalgas (OB) \n|- \n| 2002-03 || 18 || align=\"left\"|S\u00f8ren Frederiksen (Viborg FF) og Jan Kristiansen (Esbjerg fB) \n|- \n| 2003-04 || 19 || align=\"left\"|Steffen H\u00f8jer (OB), Mwape Miti (OB), Mohamed Zidan (FC Midtjylland) og Tommy Bechmann (Esbjerg fB) \n|- \n| 2004-05 || 20 || align=\"left\"|Steffen H\u00f8jer (OB) \n|- \n| 2005-06 || 16 || align=\"left\"|Steffen H\u00f8jer (Viborg FF) og Morten Nordstrand (FC Nordsj\u00e6lland)\n|- \n| 2006-07 || 19 || align=\"left\"|Rade Prica (AaB)\n|- \n| 2007-08 || 17 || align=\"left\"|Jeppe Curth (AaB)\n|-\n| 2008-09 || 16 || align=\"left\"|Marc Nygaard (Randers FC) og Morten Nordstrand (FC K\u00f8benhavn)\n|- \n| 2009-10 || 18 || align=\"left\"|Peter Utaka (OB) \n|- \n| 2010-11 || 25 || align=\"left\"|Dame N'Doye (FC K\u00f8benhavn)\n|- \n| 2011-12 || 18 || align=\"left\"|Dame N'Doye (FC K\u00f8benhavn)\n|- \n| 2012-13 || 18 || align=\"left\"|Andreas Cornelius (FC K\u00f8benhavn)\n|}\n\nToppskorarar gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir \n\n10 av teimum mest skorandi leikarunum \u00ed Superliguni gj\u00f8gnum alla s\u00f8guna hj\u00e1 liguni :\n\n{| class=\"wikitable\" style=\"text-align:center;\"\n! Toppskorarar\n! M\u00e1l\n! Felag(fel\u00f8g)\n|-\n| S\u00f8ren Frederiksen || 139 || Silkeborg IF, Viborg FF, AaB \n|-\n| Peter M\u00f8ller || 135 || AaB, Br\u00f8ndby IF, FC K\u00f8benhavn\n|-\n| Heine Fernandez || 126 || AB, FC K\u00f8benhavn, Silkeborg IF, Viborg FF\n|-\n| Steffen H\u00f8jer || 124|| OB, Viborg FF, AaB\n|-\n| Frank Kristensen || 109 || FC Midtjylland, Ikast fS, Randers FC\n|-\n| Peter Graulund || 107 || AGF, Br\u00f8ndby IF, Vejle BK\n|-\n| S\u00f8ren Andersen || 101 || AGF, OB, AaB\n|-\n| Thomas Thorninger || 81 || AGF, FC K\u00f8benhavn, Vejle BK\n|-\n| Morten \"Duncan\" Rasmussen || 78 || AGF, Br\u00f8ndby IF, AaB, FC Midtjylland\n|-\n| David Nielsen || 76 || FC K\u00f8benhavn, FC Midtjylland, Lyngby, OB, AaB\n\n|}\n\nKeldur \n\nSuperligan\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Danmark\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "18834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kos", "title": "Kos", "text": "Kos (grikskt: \u039a\u03c9\u03c2) er ein oyggj \u00ed grikska oyggjab\u00f3lkinum Dodekanes, sum er partur at Su\u00f0uregearaoyggjunum, eisini nevndar Su\u00f0ursporadisku Oyggjar. Oyggin er 40 km long og 8 km brei\u00f0 og liggur bert 4 km fr\u00e1 turkisku strondini vi\u00f0 Bodrum og t\u00ed forna Karia\u00f8kinum. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni er 33 388. Oyggin er \u00ed dag ein kommuna, eftir at t\u00e6r tr\u00edggjar kommunurnar Kos, Dikaios og Irakleides l\u00f8gdu saman til eina kommunu \u00ed 2011. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00e1 oynni eitur Kos eins og oyggin.\n\nAsklepieion er ta\u00f0 kenda l\u00e6knatempli\u00f0, sum Hippokrates l\u00e6t byggja, ta\u00f0 liggur beint uttanfyri b\u00fdin Kos.\n\nUmlei\u00f0 27 km sunnan fyri b\u00fdin Kos vi\u00f0 b\u00fdin Antimakia liggur altj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8llurin \u00e1 oynni, sum eitur Kos International Airport Hippocrates.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd t\u00ed r\u00f3mversku gudal\u00e6runi vitja\u00f0i Herkules oynna.\nOyggin var\u00f0 bygd av kariarum. Ta\u00f0 forna r\u00edki\u00f0 Karia var til fr\u00e1 umlei\u00f0 11. \u00f8ld \u00e1.Kr. til umlei\u00f0 6. \u00f8ld \u00e1.Kr.\n\nEitt herli\u00f0 fr\u00e1  Kos lutt\u00f3k \u00ed Troyanska kr\u00edgnum. \n\nPaulus apostul leg\u00f0i lei\u00f0ina framvi\u00f0 Kos og Rodos \u00e1 einari av s\u00ednum fer\u00f0um.\n\nKos var\u00f0 seinni hertikin av l\u00fd\u00f0veldinum Venesia, sum s\u00ed\u00f0an seldi oynna til Johannitarordanina (Ordanin av Sankta J\u00f3hannes \u00e1 Rodos, seinni kent sum Maltesarordanin) \u00ed 1315. 200 \u00e1r seinni st\u00f3\u00f0 Maltesaraordanin yvirfyri eini h\u00f3ttan av einari muslimskari innvasj\u00f3n, og noyddist at lata oynna upp \u00ed hendurnar \u00e1 t\u00ed Osmanniska R\u00edkinum \u00ed 1523. Osmanarnir (turkarnir) h\u00f8vdu r\u00e6\u00f0i \u00e1 Kos \u00ed 400 \u00e1r, til oyggin kom undir italsk yvirvald \u00ed 1912. \n\nUndir seinna heimsbardaga bleiv oyggin hersett av aksemaktunum og var hersett av italskum hermonnum til Italia yvirgav seg \u00ed 1943. Britisk og t\u00fdsk herli\u00f0 str\u00edddust um oynna \u00ed Str\u00ed\u00f0num um Kos, har Nazi-T\u00fdskland si\u00f0ra\u00f0i. T\u00fdsk herli\u00f0 hersettu oynna til kr\u00edggi\u00f0 enda\u00f0i \u00ed 1945, t\u00e1 gj\u00f8rdist Kos eitt protektorat undir St\u00f3rabretlandi og var\u00f0 s\u00ed\u00f0an handa\u00f0 Grikkalandi \u00ed 1947.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Kos \n\n Hippocrates (5. \u00f8ld \u00e1.Kr.), \"fa\u00f0ir at l\u00e6knav\u00edsindini\".\n Apelles (4. \u00f8ld \u00e1.Kr.), m\u00e1lari.\n Michael Kefalianos, prof. bodybuildari.\n Marika Papagika, songkvinna t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld.\n Al Campanis, (20. \u00f8ld) baseball-leikari.\n Stergos Marinos, altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 Panathinaikos.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kos \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "18835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Symi", "title": "Symi", "text": "Symi (grikskt: \u03a3\u03cd\u03bc\u03b7) er ein griksk oyggj og bygd, sum liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Dodekanes (T\u00f3lvoyggjarnar), t\u00e6tt vi\u00f0 oynna Rodos. Oyggin er fjallalendi og hevur tv\u00e6r bygdir, Symi og Ano Symi, umframt fleiri sm\u00e6rri bygdir, strendur og s\u00f8gulig \u00f8ki. Symi hoyrir fyrisitingarliga til Rodos.  Oyggin liggur t\u00e6tt vi\u00f0 Turkisku vesturstrondina, sum fyrr var nevnd L\u00edtla Asia og Anatolia.\n\nSkipasm\u00ed\u00f0 og svampa\u00eddna\u00f0ur v\u00f3ru t\u00fddningarmiklar vinnur fyri oynna fyrr, og t\u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 var st\u00f8rst, b\u00fa\u00f0u 22.500 f\u00f3lk har, ta\u00f0 var s\u00ed\u00f0st \u00ed 19. \u00f8ld. \u00cd dag er f\u00f3lkatali\u00f0 minka\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed 2500.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "18838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evvia", "title": "Evvia", "text": "Evvia (grikskt: \u0395\u03cd\u03b2\u03bf\u03b9\u03b1, Euvoia, forngrikskt: \u0395\u1f54\u03b2\u03bf\u03b9\u03b1, E\u00faboia) er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed Grikkalandi \u00ed v\u00eddd og eftir f\u00f3lkatali\u00f0, n\u00e6st eftir Kreta. Ta\u00f0 smala  Euripus-sundi\u00f0 skilur oynna fr\u00e1 Viotia \u00e1 grikska meginlandinum. Oyggin er long og sm\u00f8l og l\u00edkist einum sj\u00f3hesti, s\u00e6\u00f0 \u00far erva. Hon er 150 km long og \u00ed breiddini er hon millum seks og 50 km. Oyggin strekkir seg \u00far \u00fatnyr\u00f0ingi m\u00f3ti landsynningi og hevur ein fjallarygg, sum byrjar \u00e1 meginlandinum \u00ed Tessalia, gongur gj\u00f8gnum alla Evvia og v\u00ed\u00f0ari til oyggjarnar Andros, Tinos og Mykonos. H\u00e6gstu fj\u00f8llini \u00e1 Evvia eru: Dirfys (1.745 m), Pyxaria (1.341 m) \u00ed ein landnyr\u00f0ing og Okhi (1.394).\n\nS\u00f8ga\n\nForn\u00f8ld \nS\u00f8gan hj\u00e1 Evvia sn\u00fdr seg \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum um s\u00f8guna hj\u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um b\u00fdunum  Khalkis (Khalkida \u00e1 n\u00fdgrikskum) og Eretria. B\u00e1\u00f0ir b\u00fdir v\u00f3ru j\u00f3niskar ni\u00f0ursetub\u00fdir fr\u00e1 Attika. At hesir b\u00fdir h\u00f8vdu st\u00f3ran t\u00fddning kann eisini s\u00edggjast \u00fatfr\u00e1 t\u00ed, at fr\u00e1 Khalkis og Eretria v\u00f3ru fleiri koloniir stovna\u00f0ar \u00ed Magna Graecia og \u00e1 Sisilia, eitt n\u00fa Kumae, Rhegium og Naxos, og \u00e1 strondini \u00e1 Makedonia. Vi\u00f0 hesum l\u00f3tu attikarnir upp n\u00fdggjar handilsrutur fyri Grikkaland og v\u00ed\u00f0ka\u00f0u um \u00f8ki\u00f0 til ta\u00f0 vesturlendsku sivilisati\u00f3nina. At Evvia hevur havt st\u00f3ra makt \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i kann eitt s\u00edggjast vi\u00f0 ta\u00f0 at tey evviansku vekteindirnar og m\u00e1tini v\u00f3ru br\u00fakt \u00ed Athen heilt fram \u00ed t\u00ed\u00f0ina til Solon, og \u00ed teimum j\u00f3niske b\u00fdunum yvirh\u00f8vur. Khalkis og Eretrea s\u00edggja \u00fat til at hava veri\u00f0 l\u00edka sterkir og v\u00f3ru eisini kappingarneytar. Ein tann fyrsti sj\u00f3bardagin, i\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed grikskari s\u00f8gu var \u00edmillum hesir b\u00e1\u00f0ir b\u00fdirnar. \n\n\u00cd 490 \u00e1.Kr. bliv Eretria n\u00e6sten lagt \u00ed oy\u00f0i og \u00edbygvarnir v\u00f3ru fluttir til Persia. B\u00fdurin var\u00f0 bygdur upp aftur eftir str\u00ed\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Marathon t\u00e6tt vi\u00f0 har i\u00f0 upprunaligi b\u00fdurin l\u00e1, men b\u00fdurin fekk aldrig s\u00edna sterku st\u00f8\u00f0u aftur, sum hann hev\u00f0i havt fyrr. Eftir hetta var Khalkis tann sterkasti av teimum b\u00e1\u00f0um, men Athen var n\u00fa vi\u00f0 at f\u00e1a st\u00f8rri vald. \u00cd 506 \u00e1.Kr. tapti Khalkis ein bardaga m\u00f3ti Athen, sum sendi 4000 attiskir ni\u00f0ursetumenn til oynna og s\u00e1 \u00fat til at f\u00e1a valdi\u00f0 \u00e1 oynni.\n\nMi\u00f0\u00f8ld \n\u00cd 1157 v\u00f3ru allir b\u00fdir og bygdir, sum l\u00f3gu vi\u00f0 strendurnar \u00e1 Evvia, lagdir \u00ed oy\u00f0i av herdeildum av Sisilia.\n\nTa\u00f0 Ottoman\u2013Venetiska Str\u00ed\u00f0 (1463\u201379) f\u00f8rdi til, at Evvia hin 12. juli 1470 og heilt framm til grikska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 1821 til 1830 var undir Osmanniskum st\u00fdri, ossmannarir nevndu oynna E\u011friboz ella A\u011friboz, sum er avleitt av  Euripus (sundi\u00f0 millum oynna og meginlandi\u00f0). \u00cd 1830 gj\u00f8rdist Evvia partur at t\u00ed n\u00fdggja grikska kongar\u00edkinum.\n\nFer\u00f0asamband \n\nEvvia er bundin saman vi\u00f0 meginlandi\u00f0 vi\u00f0 tveimum br\u00fagvum. Tann eina er Khalkida br\u00fagvin, i\u00f0 lei\u00f0ir fer\u00f0sluna fr\u00e1 Khalkida \u00e1 Evvia til Tive (Theben) \u00e1 meginlandinum. Hin br\u00fagivn fer framvi\u00f0 Khalkis, men vegurin til br\u00fanna byrjar \u00ed Athen. Allar br\u00fagvar \u00e1 Evvia eru hongibr\u00fagvar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Evvia (\u00e1 grikskum)\n Myndir av Evvia \u00e1 Flickr\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nGrikkaland\nOyggjar"}
{"id": "18842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Little%20Mermaid%20%281989%20filmur%29", "title": "The Little Mermaid (1989 filmur)", "text": "The Little Mermaid (\"L\u00edtla havfr\u00fagvin\"; danskt heiti: Den lille Havfrue) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1989, framleiddur av Walt Disney Feature Animation og frums\u00fdndur hin 14. november 1989 \u00ed Amerika og 16. november 1990 \u00ed Danmark. Filmurin er hin 28. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku Disney teknifilmunum og byggir \u00e1 danska \u00e6vint\u00fdri hj\u00e1 Hans Christian Andersen vi\u00f0 sama heiti. Filmurin ver\u00f0ur hildin at vera tann fyrsti av teknifilunum, sum gongur undir heitinum \"renessansan hj\u00e1 Disney\". \u00cd t\u00ed donsku \u00fatg\u00e1vununi eru ta\u00f0 millum onnur hesi i\u00f0 leggja r\u00f8ddir til filmin: Marie Ingerslev, Nikolaj Bohm, Thomas Eje og Kirsten Rolffes. \u00cd t\u00ed ensktala\u00f0u \u00fatg\u00e1vuni er ta\u00f0 millum onnur hesi i\u00f0 leggja r\u00f8ddir til: Jodi Benson, Pat Carroll, Samuel E. Wright, Christopher Daniel Barnes og Kenneth Mars.\n\nS\u00f8gugongd\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDisney teknifilmar\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "18843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thessalia", "title": "Thessalia", "text": "Thessalia (grikskt): \u0398\u03b5\u03c3\u03c3\u03b1\u03bb\u03af\u03b1, \u00e1 eolisk grikskum ella thessaliskum: \u03a0\u03b5\u03c4\u03b8\u03b1\u03bb\u03af\u03b1 / Petthalia) er eitt landafr\u00f8\u00f0ilig \u00f8ki og fyrisitingar eind \u00ed Grikkalandi, sum fevnir um ta\u00f0 mesta av t\u00ed forna Thessalia. \u00c1\u00f0renn ta Griksku Myrku \u00d8ldina, sum var umlei\u00f0 1200 \u00e1.Kr. \u2013 750 \u00e1.Kr., var\u00f0 \u00f8ki\u00f0 kent sum Aeolia, og ver\u00f0ur eisini nevnt solei\u00f0is \u00ed Odysseini hj\u00e1 Homer. Thessalia gj\u00f8rdist partur av t\u00ed n\u00fdggja grikska statinum \u00ed 1881, eftir at hava veri\u00f0 undir ottomanskum st\u00fdri \u00ed h\u00e1lva fimtu \u00f8ld. S\u00ed\u00f0an 1987 hevur Thessalia veri\u00f0 ein av teimum 13 regi\u00f3nunum \u00ed Grikkalandi, og hevur s\u00ed\u00f0an Kallikratis reformin \u00ed 2010 veri\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 5 regionalar eindir og 25 kommunur. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed regi\u00f3nini er Larissa. Thessalia liggur \u00ed mi\u00f0grikkalandi og hevur mark vi\u00f0 regi\u00f3nirnar Maked\u00f3nia \u00ed nor\u00f0i, Epirus m\u00f3t vestri, Mi\u00f0grikkaland m\u00f3ti su\u00f0ri og Egearahavi\u00f0 m\u00f3ti eystri. Thessalia regi\u00f3nin fevnir eisini um also Sporaduoyggjarnar.\n\nS\u00f8ga\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nGrikkaland\nLandslutir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "18844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kefalonia", "title": "Kefalonia", "text": "Kefalonia (grikskt: \u039a\u03b5\u03c6\u03b1\u03bb\u03bf\u03bd\u03b9\u03ac, \u039a\u03b5\u03c6\u03b1\u03bb\u03bb\u03bf\u03bd\u03b9\u03ac) fyrr eisini nevnd Kefallinia er tann st\u00f8rsta av teimum J\u00f3nisku oyggjunum \u00ed Vestur grikkalandi. Oyggin er eisini ein regional eind \u00ed Regi\u00f3n J\u00f3nisku Oyggjar. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00e1 Kefalonia er Argostoli.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \n\nOyggin er 781 km2, umlei\u00f0 ein tri\u00f0ingur av f\u00f3lkunum b\u00fagva \u00ed Argostoli. Lixouri er tann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin, og tilsaman b\u00fagva 2/3 av \u00edb\u00fagvunum \u00e1 Kefalonia \u00ed teimum b\u00e1\u00f0um b\u00fdunum. Kefalonia liggur mitt \u00ed mi\u00f0deplinum fyri eitt jar\u00f0skj\u00e1lvta \u00f8ki, og sm\u00e1ir jar\u00f0skj\u00e1ltar sum ikki merkjast henda \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. \u00cd 1953 hendi ein st\u00f3rur jar\u00f0skj\u00e1lvti, sum leg\u00f0i n\u00e6rum alla oynna \u00ed oy\u00f0i, bert bygdin Fiskardo har nor\u00f0uri \u00e1 oynni var so gott sum \u00f3r\u00f8rdur. Fleiri serst\u00f8k n\u00e1tt\u00farufyribrigdi eru \u00e1 oynni, teirra millum er Mellisani holan, vi\u00f0 einum vatni, sum er b\u00e6\u00f0i uttanfyri holuna og inni \u00ed holuni og Koutavos vatni\u00f0 \u00ed Argostoli.\n\nN\u00e1tt\u00fara\n\nFj\u00f8ll og tr\u00f8 \n\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00e1 oynni er Ainos fjalli\u00f0, sum er 1628 m h\u00f8gt; \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing eru Paliki fj\u00f8llini, har Lixouri er saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum fj\u00f8llum sum Geraneia (Gerania) og Agia Dynati. Toppurin \u00e1 Ainos fjallinum er yvirvaksin vi\u00f0 Abies cephalonica (grikskum granntr\u00f8um) og er ein n\u00e1tt\u00farupark. \nOyggin hevur veri\u00f0 illa pl\u00e1ga\u00f0 av sk\u00f3gareldum \u00ed 1990-\u00e1runum og \u00ed 2000-\u00e1runum.\n\nDj\u00f3ral\u00edv \n\nKefalonia er v\u00e6l kend fyri t\u00e6r st\u00f3ru havskjaldb\u00f8kurnar (Caretta caretta), i\u00f0 leggja s\u00edni egg \u00e1 Kaminia strondini. Skjaldb\u00f8kurnar ver\u00f0a vardar av einum Havskjaldb\u00f8ku Verju-felagsskapi.\n\nMillum eysturstondina og oynna Ithaka, heldur ein h\u00f3ttur k\u00f3pur til, munkak\u00f3purin (Monachus monachus).\n\nYvir 200 ymisk fuglasl\u00f8g eru s\u00e6dd \u00e1 Kefalonia.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0\n\nMentan\n\nKirkjur og klostur \n\u00c1 oynni eru fleiri klostur og kirkjur, tvey klostur eru \u00e1 t\u00ed brei\u00f0a partinum av oynni: Aghia Panagia \u00ed Markopoulo \u00ed ein landsynning og Sankta Gerasimus av Kefalonia, sum liggur \u00e1vegis millum Argostoli and Michata \u00ed einum dali, umgyrt av fj\u00f8llum. \"Sissia\" klostri\u00f0 sigst vera stovna\u00f0 av Frans av Assisi, ta\u00f0 var\u00f0 oy\u00f0ilagt av jar\u00f0skj\u00e1lvtalnum \u00ed 1953, men leivdirnar av t\u00ed s\u00edggjst enn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Visitgreece.com Kefalonia\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "18848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Oval", "title": "The Oval", "text": "The Oval er ein f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur \u00ed Belfast, Nor\u00f0ur\u00edrland. Har er pl\u00e1ss til 26.556 \u00e1sko\u00f0arar, men orsaka\u00f0 av trygdartilt\u00f8kum, mugu ta\u00f0 ikki vera fleiri enn 5.056 \u00e1sko\u00f0arar til f\u00f3tb\u00f3ltsdystir. Oval hevur veri\u00f0 heimav\u00f8llur hj\u00e1 Glentoran s\u00ed\u00f0an 1903, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0, fr\u00e1 1892 til 1903 hev\u00f0i felagi\u00f0 ein annan heimav\u00f8ll vi\u00f0 sama navni. The Oval stadion var\u00f0 bumba\u00f0 undir seinna heimsbardaga undir Belfast Blitz \u00ed apr\u00edl-mai 1941. Stadion l\u00e1 t\u00e1 \u00f3virki\u00f0 l\u00edka til ta\u00f0 var blivi\u00f0 umv\u00e6lt og kundi lata upp aftur \u00ed 1949. Nor\u00f0ur\u00edrska Steypakappingin (Irish Cup) ver\u00f0ur av og \u00e1 hildi\u00f0 \u00e1 The Oval stadion.\n\nKeldur \n\nNor\u00f0ur\u00edrland\nBygningar\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "18853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rio%20de%20Janeiro", "title": "Rio de Janeiro", "text": "Rio de Janeiro, stytt Rio (merkir Jarnbreytab\u00fdurin \u00e1 portugisiskum),  er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Brasil, n\u00e6st eftir S\u00e3o Paulo; \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 6,3 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar, me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed Rio og \u00f8kinum rundanum b\u00fagva 12,3 mi\u00f3. f\u00f3lk. B\u00fdurin ber or\u00f0 fyri at vera ein tann vakrasti b\u00fdur \u00ed heiminum.. Hann er bygdur \u00fati vi\u00f0 eina brei\u00f0a v\u00edk, men \u00e1 lands\u00ed\u00f0uni er hann innigyrdur av fj\u00f8llum, sum eru avvaksin vi\u00f0 gr\u00f8num, v\u00f8krum sk\u00f3gum. Fleiri milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk koma til Rio \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at nj\u00f3ta g\u00f3\u00f0a ve\u00f0ri\u00f0, at vera \u00e1 sandstrondunum.  S\u00f3lin s\u00e6r at kalla hv\u00f8nn dag \u00ed Rio de Janeiro, me\u00f0al samd\u00f8gurshitin er 24,1\u00a0\u00b0C. Til sammetingar kann nevnast, at me\u00f0al samd\u00f8gurshitin \u00ed t.d. Danmark er 7,7\u00a0\u00b0C. \u00cd Rio de Janeiro kemur n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk oman \u00e1 sandin at s\u00f3la s\u00e6r og sp\u00e6la flogb\u00f3lt o.a. Best umt\u00f3kta strondin \u00ed Rio de Janeiro er Copacapana. Bara g\u00f3\u00f0ir svimjarar fara \u00fat um l\u00f3nna, t\u00ed at har rekur so hart. Standalinjan \u00ed Brasil, \u00far Franska Gujana til Uruguei, er 7400 km long. \n\nN\u00f3gv skip \u00far ymsum londum leggja at \u00ed Rio. \u00cd teimum n\u00fdggju b\u00fdarp\u00f8rtunum eru n\u00f3gv av h\u00fasunum bygd upp \u00ed luftina sum \u00ed st\u00f3rb\u00fdunum \u00ed USA og Evropa.\n\nMentan \n\nRio de Janeiro ver\u00f0ur vertsb\u00fdur fyri Olympisku Leikirnirnir \u00ed 2016 og, saman vi\u00f0 S\u00e3o Paulo, vertsb\u00fdur fyri FIFA World Cup \u00ed 2014. \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur er tann best umt\u00f3kti \u00edtr\u00f3tturin \u00ed Rio de Janeiro, har eru fimm f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \u00ed b\u00fdnum:  Vasco da Gama, Botafogo, Fluminense, Flamengo og Am\u00e9rica Football Club. Ta\u00f0 felagi\u00f0 av hesum fimm, sum hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg best \u00ed brasilsku kappingini, er Flamengo. Felagi\u00f0 er ongant\u00ed\u00f0 enn flutt ni\u00f0ur \u00ed l\u00e6gri deild. Flamengo hevur seks fer\u00f0ir vunni\u00f0 brasilska meistaraheiti\u00f0: 1980, 1982, 1983, 1987 og 1992 og 2009.\n\nEin 30-metra h\u00f8g Kristus standmynd er vartekin fyri b\u00fdin, hon stendur \u00e1 ein 8 metra h\u00f8gum fundamenti \u00e1 Korkovado fjallinum. Standmyndin vigar 1 145 tons.\n\nVinarb\u00fdir \n\nRio de Janeiro hevur hesar vinarb\u00fdir:\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Brasil"}
{"id": "18856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturevropa", "title": "Eysturevropa", "text": "Eysturevropa er ikki so fj\u00f8lbygt sum Vesturevropa, men eisini her er f\u00f3lkat\u00e6ttleikin v\u00e6l oman fyri heimsmi\u00f0alf\u00f3lkatali\u00f0. \u00cd Eysturevropa eru r\u00edkini Bulgaria, P\u00f3lland, Rumenia, Moldova, Ukreina, Kekkia, Slovakia, Ungarn, Hv\u00edtarussland og ein partur av Russlandi, sum t\u00f3 er eitt n\u00f3gv st\u00f8rri r\u00edki og r\u00f8kkur langt inn \u00ed \u00c1sia. \u2028\u2028B\u00faskaparliga kunnu vit enn b\u00fdta Evropa \u00ed tvey: Vesturevropa vi\u00f0 n\u00f3gvum \u00f3gvuliga r\u00edkum londum, til d\u00f8mis Fraklandi, St\u00f3ra Bretlandi og T\u00fdsklandi. \u00cd Eysturevropa haraftur\u00edm\u00f3ti, i\u00f0 var kommunistiskt til fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum, eru londini n\u00f3gv f\u00e1t\u00e6kari, til d\u00f8mis Rumenia, Bulgaria og Ukreina. Tey str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 at menna b\u00faskapin, so at tey kunnu gerast kappingarf\u00f8r \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum. \u00cd 1989 syndra\u00f0ust kommunistisku skipanirnar \u00ed Eysturevropa, og \u00ed 1991 gj\u00f8rdi miseydna\u00f0 kvettroynd, at kommunisman \u00ed Sovjetsamveldinum fekk m\u00f8nustingin. \n\u00c1\u00f0renn Sovjsetsamveldi\u00f0 fall v\u00f3ru tey lond rokna\u00f0i upp\u00ed Eysturevropa, sum hoyrdu til Warszawasamgonguna, men s\u00ed\u00f0an kommunisman fall, ver\u00f0a lond sum Russland, Hv\u00edtarussland, Ukraina og Moldova eisini rokna\u00f0 sum Eysturevropa.\nEysturevropa hevur mark m\u00f3ti eystri vi\u00f0 Uralfj\u00f8llunum og m\u00f3ti su\u00f0ri vi\u00f0 Kaukasusfj\u00f8llunum (Georgia og Armenia).\n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \n\n\u2028\u2028\u00cd Eysturevropa er v\u00e6l st\u00f8rri munur\u00a0\u00e1 ve\u00f0urlagnum \u00e1 vetri og sumri enn \u00ed Vesturevropa. \u00cd Eysturevropa eru vetrarnir b\u00edtandi kaldir vi\u00f0 kavaroksstormum og \u00edsi \u00e1 hv\u00f8rjari \u00e1. Einafer\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed mars er veturin br\u00e1dliga av, og \u00e1\u00f0renn vika er farin, er v\u00e1ri\u00f0 komi\u00f0 vi\u00f0 l\u00fdggjum ve\u00f0ri. Summari\u00f0 kemur \u00ed mai og varar \u00fat \u00ed oktober. Um summari\u00f0 sk\u00ednur s\u00f3lin n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 fr\u00e1 hei\u00f0um himli, t\u00ed er har sera l\u00fdtt og turt alt summari\u00f0. \u00cd sl\u00edkum ve\u00f0urlagi eru vakstrarv\u00e1nirnar g\u00f3\u00f0ar, og gr\u00f8\u00f0in ver\u00f0ur v\u00e6l dyggari her enn \u00ed Vesturevropa, sum hevur havve\u00f0urlag. Tey f\u00e1a n\u00f3gv av g\u00f3\u00f0um maisi, hveiti, rugi og \u00f8\u00f0rum nyttuv\u00f8kstri \u00far j\u00f8r\u00f0ini. T\u00e1 i\u00f0 veturn\u00e1ttadagur \u00ed oktober er farin afturum, er summari\u00f0 br\u00e1dliga av, og um eina g\u00f3\u00f0u viku er heysti\u00f0 komi\u00f0 vi\u00f0 v\u00e6l kaldari ve\u00f0ri.\n\nEvropa"}
{"id": "18859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%20fyri%20fel%C3%B8g", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri fel\u00f8g", "text": "Heimsmeistarakappingin fyri fel\u00f8g ella FIFA Club World Cup er ein altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskapping, i\u00f0 ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 av FIFA (F\u00e9d\u00e9ration Internationale de Football Association). Kappingin var fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 2000 \u00ed Brasil og var t\u00e1 \u00e1 enskum nevnd FIFA Club World Championship, s\u00ed\u00f0an var hon av ymiskum ors\u00f8kum ikki hildin aftur fyrr enn \u00ed 2005, og hevur s\u00ed\u00f0an t\u00e1 veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. S\u00ed\u00f0an 2005 hava tvey lond veri\u00f0 vertir, tey eru Japan og Sameindu Emirr\u00edkini.\n\nYvirlit yvir vertir, vinnarar, nummar tvey og tr\u00fd \n\nVi\u00f0merkingar til \u00farslit har i\u00f0 \"n\" stendur:\nn1: St\u00f8\u00f0an var 0\u20130 eftir 120 minuttir. Corinthians vann 4\u20133 vi\u00f0 brotsspark kapping\nn2: Necaxa vann 4-3 eftir brotsspark kapping\nn3: Ongin umdystur var\u00f0 sp\u00e6ldur um tri\u00f0ja pl\u00e1ssi\u00f0, Uawa Red Diamonds vann 4-2 eftir brotsspark kapping\nn4: St\u00f8\u00f0an var 1-1 etfir 90 minuttum\nn5: Pohang Steelers vann 4-3 eftir brotsspark kapping, ongin umdystur var\u00f0 sp\u00e6ldur\nn6: Al Sadd vann 5-3 eftir brotsspark kapping, ongin umdystur var\u00f0 sp\u00e6ldur\n\nNotur\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\u00cdtr\u00f3ttartilt\u00f8k\nHeimsmeistarakappingar"}
{"id": "18860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osasco", "title": "Osasco", "text": "Osasco er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Brasil. B\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum S\u00e3o Paulo, og hev\u00f0i 718.646 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2008.\n\nS\u00f8ga \n\u00d8ki\u00f0, har i\u00f0 Osasco er n\u00fa, var\u00f0 fyrst bygt av Tupi-Guaran\u00ed f\u00f3lkinum, sum er eitt av upprunaf\u00f3lkum Brasils. B\u00fdurin Osasco var\u00f0 bygdur \u00ed 19. \u00f8ld av italska tilflytaranum Antonio Ag\u00f9. \u00cd dag er ein av h\u00f8vu\u00f0sg\u00f8tunum \u00ed b\u00fdnum uppkalla\u00f0 eftir honum. Hann var\u00f0 \u00e6tta\u00f0ur \u00far Osasco \u00ed landslutinum Torino \u00ed Nor\u00f0uritalia. Tilfkytarar \u00far Italia, Spania, Portugal, T\u00fdsklandi, \u00cdrlandi, Armenia, Libanon, \u00cdsrael og Japan fluttu til Osasco \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i.\n\nOsasco gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna hin 19. februar 1962.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i \n\u00d8ll b\u00fagva \u00ed b\u00fdar\u00f8ki, onki landb\u00fana\u00f0ar\u00f8ki er \u00ed Osasco. F\u00f3lk \u00ed Osasco kunnu v\u00e6nta at liva \u00ed 71,35 \u00e1r. Kvinnur \u00ed bur\u00f0ardyggum aldri f\u00e1a \u00ed me\u00f0al 1,94 b\u00f8rn \u00ed me\u00f0al. Barnadey\u00f0iligheitin hj\u00e1 pinkub\u00f8rnum undir eitt \u00e1r er 15,64 fyri hv\u00f8rji 1000 f\u00f8dd b\u00f8rn. F\u00f3lkatali\u00f0 er vaksi\u00f0 n\u00f3gv seinastu \u00e1rini. \u00cd 1960 var f\u00f3lkatali\u00f0 113.243, t\u00edggju \u00e1r seinni var tali\u00f0 komi\u00f0 upp \u00e1 283.073. \u00cd 1980 var f\u00f3lkatali\u00f0 474.543, \u00ed 2000 var tali\u00f0 komi\u00f0 upp \u00e1 652.593 og \u00ed 2009 var f\u00f3lkatali\u00f0 vaksi\u00f0 upp til 718.646.\n\nKelda: IBGE\n\nTr\u00fagv\n\nKelda: IBGE - Brazilian Institute of Geography and Statistics, 2000\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Brasil"}
{"id": "18868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League", "title": "Premier League", "text": "Premier League er tann h\u00e6gsta deildin, Meistaradeildin, \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti. Millum 2001 og 2016 var almenna heiti\u00f0 \u00e1 ensku meistaradeildini av sponsor-\u00e1vum \"Barclays Premiership\" ella \"Barclays Premier League\". \n\nTj\u00fagu li\u00f0 sp\u00e6la \u00ed Premier League, hv\u00f8rt li\u00f0 m\u00f8tir hinum li\u00f0unum tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed einum f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri: einafer\u00f0 \u00e1 heimav\u00f8lli og einafer\u00f0 \u00e1 \u00fativ\u00f8lli, tvs. at li\u00f0ini sp\u00e6la 38 dystir hv\u00f8r. T\u00e1 allir dystirnir eru leiktir og f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 er komi\u00f0 at enda, er ta\u00f0 li\u00f0i\u00f0 sum hevur fingi\u00f0 flest stig vunni\u00f0 kappingina, og samstundis flyta tr\u00fd tey ni\u00f0astu li\u00f0ini ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stbestu deildina, sum nevnist Football League Championship ella bara The Championship. \n\nDeildin var\u00f0 stovna\u00f0 20. februar 1992. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 nevndist besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin hj\u00e1 monnum \u00ed Onglandi Football League First Division, henda var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1888.\n\nPremier League er v\u00e6lumt\u00f3kt ikki bara \u00ed Onglandi og St\u00f3ra Bretlandi sum heild, men kring allan heimin. Premier League er tann f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed heiminum, i\u00f0 hevur flestar sj\u00f3nvarpshyggjarar. Dystirnir ver\u00f0a v\u00edstir \u00ed 212 londum til 643 milli\u00f3nir heim, har umlei\u00f0 4,7 milliardir hyggjarar hava m\u00f8guleika at s\u00edggja dystirnir \u00ed sj\u00f3nvarpi.\n\nS\u00ed\u00f0an 1888 hava 23 fel\u00f8g vunni\u00f0 enska meistaraheiti\u00f0. Av teimum 45 fel\u00f8gunum, i\u00f0 hava sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed Premier League, s\u00ed\u00f0an henda deildin byrja\u00f0i \u00ed 1992, hava sjey fel\u00f8g vunni\u00f0 meistaraheiti\u00f0: Manchester United (13), Chelsea (5), Manchester City (4), Arsenal (3), Blackburn Rovers (1), Leicester City (1) og Liverpool (1).\n\nVinnarar\n\nFootball League (1888\u20131892)\n\nPremier League (1992\u2013n\u00fa)\n\nToppskorarar \nFyri hv\u00f8rja sesong:\n\nHagt\u00f8l \n\nKursiv skrift merkir leikarar, sum enn sp\u00e6la profesjonellan f\u00f3tb\u00f3lt.\nFeit skrift merkir leikarar, sum enn sp\u00e6la \u00ed Premier League.\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Onglandi\nPremier League"}
{"id": "18870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1sadalstunnilin", "title": "G\u00e1sadalstunnilin", "text": "G\u00e1sadalstunnilin er ein 1,4 kilometa langur einspora\u00f0ur tunnil til og \u00far G\u00e1sadali \u00ed V\u00e1gum. Tunnulin byrjar \u00ed B\u00f8 og gongur m\u00f3t vestri til G\u00e1sadals gj\u00f8gnum fjalli\u00f0 Kn\u00fakarnir.\n\nTunnilin l\u00e6t upp \u00ed 2003 fyri f\u00f3tgangarum, og \u00ed 2004 l\u00e6t hann upp fyri bilafer\u00f0slu, t\u00f3 at tunnilin enn ikki var opin fyri almenninginum. S\u00ed\u00f0ani 2005 hevur tunnilin veri\u00f0 opin fyri almenninginum. Alment var\u00f0 tunnilin t\u00f3 tikin \u00ed n\u00fdtslu  21. desember 2006.\n\nS\u00ed eisini \n Tunlar \u00ed F\u00f8royum\n G\u00e1sadalur\n\nTunlar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar\nS\u00f8rv\u00e1gur"}
{"id": "18871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chelsea%20F.C.", "title": "Chelsea F.C.", "text": "Chelsea F.C. er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum sp\u00e6lir \u00ed bestu deildini, Premier League. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 1. mars 1905 \u00e1 The Rising Sun Pub av Henry Augustus Mears og beiggja hansara Joseph. Chelsea sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Stamford Bridge, sum liggur \u00ed b\u00fdarp\u00f8rtunum Hammersmith og Fulham \u00ed \u00fatsynningspartinum av London. S\u00ed\u00f0an Premier League var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992, hevur Chelsea vunni\u00f0 enska meistaraheiti\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir umframt einafer\u00f0 \u00e1\u00f0renn 1992, t\u00e1 besta deilin var\u00f0 skipa\u00f0 \u00e1 annan h\u00e1tt og hev\u00f0i anna\u00f0 heiti.\n\nHei\u00f0ur\n\n Finalistur \u00ed FA-cup: 1915, 1967, 1994, 2002 \n Finalistur \u00ed Ligacup: 1972, 2008\n Finalistur \u00ed Champions League: 2008\n H\u00e1lvfinalistur \u00ed Champions League: 2004, 2005, 2007 og 2009\n Silvur \u00ed Premier League: 2003/2004, 2006/2007, 2007/2008.\n Silvur \u00ed 2. deild (n\u00e6stbestu deildini): 1906/1907, 1911/1912, 1929/1930, 1962/1963 og 1976/1977\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur\n\nVenjarar\n\n\u00c1rsins leikari \n\nKelda: Chelsea F.C.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "18873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202010-11", "title": "Premier League 2010-11", "text": "Premier League 2010/11 var ta\u00f0 19. umfari \u00ed Premier League og ta\u00f0 112. umfari \u00ed bestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini.\n\nTalva \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Onglandi\nPremier League\n2010 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2011 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "18875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arsenal%20F.C.", "title": "Arsenal F.C.", "text": "Arsenal F.C. er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Islington, ein b\u00fdarpartur \u00ed enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num London.\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1886.\n\nBesta li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Premier League. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 Arsenal er Emirates Stadium \u00ed Holloway, London\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: arsenal.com\nBrighton and Hove Albion, premierleague.com\n\nKeldur \n\nPremier League\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "18877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mezzano", "title": "Mezzano", "text": "Mezzano (t\u00fdskt: Matzan im Taufers ella Mittersdorf; Primieriskt: Me\u00f0\u00e0n) er ein kommuna \u00ed Trentino-Su\u00f0ur-Tyrol, \u00e1 Nor\u00f0ur-Italiu, sum liggur 53 kilometrar eystan fyri Trento. Mezzano hevur mark til hesar kommunur: Siror, Canal San Bovo, Imer, Transacqua, Cesiomaggiore og Sovramonte. Kommunan liggur \u00ed  Primierodalinum vi\u00f0 Imer.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "18891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Piemonte", "title": "Piemonte", "text": "Piemonte (italskt: Piemonte, Piemontesiskt og oksitanskt: Piemont, franskt: Pi\u00e9mont) er ein ein av 20 regi\u00f3num \u00ed Italia. Piemonte er ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi landslutur, sum liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsitalia. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1i\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 har er piemontesiskt. Italskt ver\u00f0ur eisini tosa\u00f0 har og \u00ed Oksitandalunum b\u00fdr ein minniluti, sum tosar s\u00edtt egna m\u00e1l, oksitanskt. Ta\u00f0 oksitanska m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur eisini tosa\u00f0 \u00ed Su\u00f0urfraklandi, Monako og \u00ed Katalonska dalinum Val d'Aran. Piemontesikst ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Piemont av meira enn einari milli\u00f3n f\u00f3lkum. Piemont landsluturin er 25.402 km2 til st\u00f8ddar og f\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 4,4 milli\u00f3nir.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nPiemonte er n\u00e6stst\u00f8rsta regi\u00f3n av teimum 20 regi\u00f3nunum \u00ed Italia, n\u00e6st eftir Sisilia. Piemonte er umgirt av Alpunum til tr\u00edggjar s\u00ed\u00f0ur, millum teirra eru fj\u00f8llini Monte Rosa og Monte Viso, har tann 652 km langa Po \u00e1in rennur. Piemonte hevur mark til Frakland, Sveis og t\u00e6r italsku regi\u00f3nirnar Lombardia, Liguria, Aosta Dalin og eitt pinkal\u00edti\u00f0 sindur vi\u00f0 Emilia R\u00f3manja. 43,3% av Piemonte er fjallalendi, 30,3% er av l\u00e1gum fj\u00f8llum ella heyggjum, og 26,4% er l\u00e1glendi ella marklendi.\n\nS\u00f8ga\n\nFyrisitingarligar eindir \nPiedmonte er b\u00fdtt sundur \u00ed \u00e1tta landslutir:\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nFleiri sl\u00f8g av \u00edtr\u00f3ttir ver\u00f0a \u00ed\u00f0ka \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i \u00ed Piemonte. Innan f\u00f3tb\u00f3lt eru ta\u00f0 serliga fel\u00f8gini Juventus F.C. og Torino F.C., i\u00f0 hava gj\u00f8rt seg galdandi. F\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini \u00ed Piemonte hava vunni\u00f0 flest italsk meistaraheiti. Flogb\u00f3ltur ver\u00f0ur serliga \u00ed\u00f0ka\u00f0ur \u00ed Cuneo, sum hevur mansli\u00f0 og \u00ed Novara, har ta\u00f0 serliga eru kvinnurnar, sum hava kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l. Innan kurvab\u00f3lt kunnu nevnast Biella Basketball og Junior Casale, og innan \u00edshockey kunnu nevnast Hockey Club Turin (sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1947) og hockey \u00e1 rulluskoytum, har Amatori Vercelli hevur vunni\u00f0 tr\u00fd meistaraheiti, einafer\u00f0 italsku steypakappingina og tv\u00e6r fer\u00f0ir CERS Cup.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nPiemonte\nItalia"}
{"id": "18893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alessandria%20%28landslutur%29", "title": "Alessandria (landslutur)", "text": "Landsluturin Alessandria (italskt Provincia di Alessandria) er ein landslutur \u00ed regi\u00f3nini Piemonte \u00ed Nor\u00f0uritalia. Alessandria er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed landslutinum.\n\nVi\u00f0 f\u00f3lkateljingini \u00ed 2001 b\u00fa\u00f0u 418.231 f\u00f3lk \u00ed Alessandria.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nLandsluturin Alessandria hevur mark til:\n \u00ed nor\u00f0i m\u00f3ti landslutinum Vercelli,\n \u00ed eystri m\u00f3ti Lombardia, (vi\u00f0 landslutinum Pavia) og Emilia-R\u00f3manja (vi\u00f0 landslutinum Piacenza),\n \u00ed su\u00f0ri m\u00f3ti Liguria (landslutirnar Genova og Savona) og\n \u00ed vestri m\u00f3ti landslutunum Torino og Asti.\n\nPiemonte\nLandslutir \u00ed Italia"}
{"id": "18896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asti%20%28landslutur%29", "title": "Asti (landslutur)", "text": "Landsluturin Asti (italskt Provincia di Asti) er ein av landslutunum \u00ed regi\u00f3nini Piemonte \u00ed Nor\u00f0uritalia. Asti er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed landslutinum. Ta\u00f0 musserandi v\u00edni vi\u00f0 sama navni (Asti v\u00edn) kemur fr\u00e1 hesum landslutinum.\n\nVi\u00f0 f\u00f3lkateljingini \u00ed 2012 b\u00fa\u00f0u 222.336 f\u00f3lk \u00ed landslutinum Asti. \u00d8ki\u00f0 er 1.504,5 km\u00b2 til st\u00f8ddar.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 118 kommunur \u00ed Asti landslutinum. T\u00e6r st\u00f8rstu eftir f\u00f3lkatali eru hesar:\n\nKeldur \n\nPiemonte\nLandslutir \u00ed Italia"}
{"id": "18897", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torino%20%28landslutur%29", "title": "Torino (landslutur)", "text": "Landsluturin Torino er ein landslutur \u00ed regi\u00f3nini Piemonte \u00ed Nor\u00f0uritalia. Torino er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. juni 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 2.306.676.\n\nTa\u00f0 eru 315 kommunur \u00ed Torino landslutinum, ta\u00f0 er ta\u00f0 st\u00f8rsta tali\u00f0 av kommunum \u00ed n\u00f8krum italskum landsluti yvirh\u00f8vur. \u00d8ki\u00f0 er 6,830 km\u00b2 til st\u00f8ddar.\n\nKommunur \nEftir f\u00f3lkatalinum 31. desember 2010 eru hesar t\u00e6r st\u00f8rstu kommunurnar \u00ed Torino landslutinum:\n\nPiemonte\nLandslutir \u00ed Italia"}
{"id": "18898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kuneo%20%28landslutur%29", "title": "Kuneo (landslutur)", "text": "Landsluturin Kuneo (italskt: Cuneo, piemontesiskt: Coni) er ein landslutur \u00ed \u00fatsynningshorninum av nor\u00f0uritalsku regi\u00f3nini Piemonte. \n\nM\u00f3t vestri hevur Kuneo mark til fronsku regi\u00f3nina Provence-Alpes-C\u00f4te d'Azur, m\u00f3ti nor\u00f0i er mark til italska landslutin Turino, m\u00f3ti eystri er mark til landslutin Asti og m\u00f3ti su\u00f0ri er mark til teir liguriansku landslutirnar Savona og Imperia. Kuneo er eisini kendur sum Provincia Granda, sum merkir tann st\u00f3ri landsluturin, t\u00ed hann er tri\u00f0st\u00f8rsti landslutur \u00ed Italia, n\u00e6st eftir  Su\u00f0ur-Tyrol og Foggia. Kuneo er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nKommunur \nLandsluturin Kuneo hevur 250 kommunur, t\u00e6r st\u00f8rstu av teimum eftir f\u00f3lkatali\u00f0 eru hesar:\n\nPiemonte\nLandslutir \u00ed Italia"}
{"id": "18914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Jones", "title": "George Jones", "text": "George Glenn Jones (f. 12. september 1931 \u2013 d. 26. apr\u00edl 2013) var millum st\u00f8rstu r\u00f8ddirnar \u00ed countryheiminum. Hann var ta\u00f0, i\u00f0 nevnt ver\u00f0ur ein legenda, men n\u00e1ttina til leygardagin 26. apr\u00edl 2013 doy\u00f0i Jones, 81 \u00e1ra gamal. Hann var \u00e1 eini t\u00f3nleikafer\u00f0, sum hann frammanundan hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, f\u00f3r at vera hansra seinasta. Tann 18. apr\u00edl kendi hann seg ikki v\u00e6l, fleiri konsertir v\u00f3r\u00f0u avl\u00fdstar, og Jones var\u00f0 innlagdur \u00e1 eitt sj\u00fakrah\u00fas \u00ed Nashville, Tennessee vi\u00f0 fepri og \u00f3st\u00f8\u00f0ugum bl\u00f3\u00f0tr\u00fdsti. Hann doy\u00f0i av iltmangli, samb\u00e6rt familju hansara.\n\nJones sang sangir um drukkt\u00farar og hjartasorg, og var hetta ofta \u00edbl\u00e1st av egnu uppsl\u00edtandi l\u00edvsf\u00f8rslu hansara. Hann n\u00e1ddi meira enn nakar annar countrysangari hittlistarnar \u00ed heimlandinum, heilar 150 fer\u00f0ir kom hann \u00e1 listarnar \u00ed USA. Kent er eittn\u00fa lagi\u00f0 \u201cHe Stopped Loving Her Today\u201d. George Jones, sum sj\u00e1lvur Frank Sinatra \u00fatnevndi n\u00e6stst\u00f8rstu r\u00f8dd \u00ed USA, var giftur f\u00fdra fer\u00f0ir og \u00ed st\u00f3rt\u00ed\u00f0 s\u00edni \u00ed fimti- og seksti\u00e1runum n\u00e1ddi hann javnan fors\u00ed\u00f0urnar \u00ed amerikonskum bl\u00f8\u00f0um, orsaka\u00f0 av har\u00f0ligu drukkt\u00farunum, skj\u00f3tum og heitum k\u00e6rleiksromansum. George Jones hevur m.a. veri\u00f0 giftur vi\u00f0 Tammy Wynette fr\u00e1 1969 til 1975, tey fingu d\u00f3ttrina Tamala Georgette, sum eisini er country sangari og hevur framf\u00f8rt saman vi\u00f0 p\u00e1panum.\n\nNummar eitt country hitt\n\n \"White Lightning\" (1959)\n \"Tender Years\" (1961)\n \"She Thinks I Still Care\" (1962)\n \"Walk Through This World with Me\" (1967)\n \"We're Gonna Hold On\" (vi\u00f0 Tammy Wynette) (1973)\n \"The Grand Tour\" (1974)\n \"The Door\" (1975)\n \"Golden Ring\" (vi\u00f0 Tammy Wynette) (1976)\n \"Near You\" (vi\u00f0 Tammy Wynette) (1977)\n \"He Stopped Loving Her Today\" (1980)\n \"I Was Country When Country Wasn't Cool\" (with Barbara Mandrell) (1981)\n \"Still Doin' Time\" (1981)\n \"Yesterday's Wine\" (vi\u00f0 Merle Haggard) (1982)\n \"I Always Get Lucky with You\" (1983)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "18916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Attika%20%28landslutur%29", "title": "Attika (landslutur)", "text": "Attika er er ein s\u00f8guligur landslutur \u00ed Grikkalandi, kendur \u00far fornaldars\u00f8guni, men er \u00ed dag eisini ein av teimum 13 fyrisitingarligu landslutum Grikkalands (periforia \u00e1 grikskum, region \u00e1 enskum), men hetta n\u00fdggja \u00f8ki\u00f0 er v\u00e6l st\u00f8rri enn ta\u00f0 s\u00f8guliga Attika og fevnir eisini um nakrar oyggjar umframt ein part av Peloponnes, oyggjarnar eru eitt n\u00fa Salamina, Egina, Poros, Spetses og Hydra, sum liggja sunnanfyri og \u00ed ein \u00fatsynning fr\u00e1 Athen og Pireus, og so Kythira, sum liggur sunnanfyri Peloponnes. Landsluturin Attika fevnir um 3.808 km2. \u00cd 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 3.827.624. Ta\u00f0 s\u00f8guliga Attika er ein h\u00e1lvoyggj, sum gongur \u00fat \u00ed Egearahavi\u00f0, og har h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Grikkalands, Athen, liggur.\n\nFyrisiting \nAttika landsluturin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1987 undir einum fyrisitingarligum reformi, og til 2010 v\u00f3ru hesar fyrisitingarligu eindirnar \u00ed landslutinum: Athen, Eystur Attika, Pireus og Vestur Attika.\n\nVi\u00f0 Kallikratis \u00e6tlanini \u00ed 2010, var alt umskipa\u00f0. S\u00ed\u00f0an 1. januar 2011 er Attika landsluturin b\u00fdttur sundur \u00ed 8 regionalar eindir:\n\nNor\u00f0ur Athen \nVestur Athen \nMi\u00f0 Athen \nSouth Athen\nEstur Attika \nPiraeus \nOyggjar \nVestur Attika \n\nGuvern\u00f8rurin hj\u00e1 regi\u00f3nini s\u00ed\u00f0an 1. januar 2011 er Ioannis Sgouros, sum var\u00f0 valdur til tey lokalu valini \u00ed Grikkalandi \u00ed 2010, hann var\u00f0 valdur fyri PASOK (sosialistaflokkin). T\u00e6r regionalu eindirnar eru so aftur b\u00fdttar sundur \u00ed kommunur, t.d. er regionala eindin Oyggjar, b\u00fdtt sundur \u00ed 8 kommunur og Vesturattika er b\u00fdtt sundur \u00ed 5 kommunur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nLandslutir \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "18918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vanlukkan%20%C3%A1%20Karaiskakis", "title": "Vanlukkan \u00e1 Karaiskakis", "text": "Karaiskakis vanlukkan var ein hending i\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed Pireus, n\u00e6rindis grikska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Athen \u00e1 Karaiskakis Stadion \u00ed Neo Faliro b\u00fdrarpartinum hin 8. februar 1981, beint eftir ein f\u00f3tb\u00f3ltsdyst millum Olympiakos F.C. og AEK Athen. Vanlukkan hendi vi\u00f0 portur 7, sum \u00e1 grikskum eitur \u0398\u03cd\u03c1\u03b1 7 / Thyra 7. Ta\u00f0 stendur ikki heilt greitt j\u00fast hvat i\u00f0 f\u00f3r fram og hv\u00f8r i\u00f0 ors\u00f8kin var, men samb\u00e6rt politifr\u00e1grei\u00f0ingini, so var portur 7 ikki lati\u00f0 heilt upp, t\u00e1 i\u00f0 ein r\u00fagva av Olympiakos vi\u00f0haldsf\u00f3lki storma\u00f0u m\u00f3ti \u00fatgongdini, fyri at feira 6-0 sigurin m\u00f3ti AEK. Ta\u00f0 bleiv ein tro\u00f0kan frammanfyri hur\u00f0ina, n\u00f8kur f\u00f3lk mistu balansan og duttu, og so duttu onnur f\u00f3lk omanyvir tey aftur, me\u00f0an onnur gingu uppi\u00e1 teimum. \u00cd alt doy\u00f0u 21 f\u00f3lk \u00ed vanlukkuni, tey v\u00f3ru trampa\u00f0i \u00ed hel. 20 av teimum v\u00f3ru Olympiakos vi\u00f0haldsf\u00f3lk og eitt av teimum var AEK vi\u00f0haldsf\u00f3lk, i\u00f0 fylgdist vi\u00f0 einum vinf\u00f3lki, i\u00f0 var vi\u00f0haldsf\u00f3lk hj\u00e1 Olympiakos. 19 av teimum sum l\u00f3tu l\u00edv, doy\u00f0u \u00e1 sta\u00f0num, me\u00f0an tvey l\u00f3tu l\u00edv \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi av l\u00f8stunum tey fingu. Tey sum doy\u00f0u v\u00f3ru tann\u00e1ringar og ung vaksin. \u00cd minsta lagi 55 onnur f\u00f3lk fingu ska\u00f0a.\n\nTil minnis um hesa vanlukku og fyri at minnast tey ungu i\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv, savnast f\u00f3lk \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri 8. februar vi\u00f0 Portur 7 \u00e1 Kariskakis, har tey r\u00f3pa \u00ed takt: \"\u0391\u03b4\u03ad\u03c1\u03c6\u03b9\u03b1, \u03b6\u03b5\u03af\u03c4\u03b5, \u03b5\u03c3\u03b5\u03af\u03c2 \u03bc\u03b1\u03c2 \u03bf\u03b4\u03b7\u03b3\u03b5\u03af\u03c4\u03b5.\" (Adherfia, zite, esis mas odhijite, \"Br\u00f8\u00f0ur, livi\u00f0, tit v\u00edsa okkum vegin.\") \u00c1 tribunini har i\u00f0 rey\u00f0 setur eru, eru n\u00fa n\u00f8kur sv\u00f8rt setur, sum forma eitt 7-tal. \u00c1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 stadion er reist ein minnisvar\u00f0i til minnis um tey 21 dey\u00f0u, og n\u00f8vn teirra eru rita\u00f0i inn har. Eftir vanlukkuna var eitt vi\u00f0haldsfelag hj\u00e1 Olympiakos stovna\u00f0 og hevur ta\u00f0 navni\u00f0 Thyra 7 (Portur 7), uppkalla\u00f0 eftir vanlukkuni, fyri at minnast tey dey\u00f0u.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Grein um vanlukkuna \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Olympiakos\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Gate 7 vi\u00f0haldsf\u00f3lkunum\n  Myndir\n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0\n\nVanlukkur\nGrikkaland\nF\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "18921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landslutir%20%C3%AD%20Japan", "title": "Landslutir \u00ed Japan", "text": "Japan er b\u00fdtt sundur \u00ed 47 lokal fyrisitingarlig \u00f8ki: eitt storb\u00fdardistrikt (\u90fd To), T\u014dky\u014d; ein krets (\u9053 D\u014d), Hokkaid\u014d; tvey b\u00fdarprefektur (\u5e9c Fu), \u014csaka og Ky\u014dto); og 43 prefektur \u00e1 landinum (\u770c Ken). \u00c1 japonskum ver\u00f0a tey saman nevnd kalles Tod\u014dfuken (\u90fd\u9053\u5e9c\u770c).\n\nKeldur \n\nJapan"}
{"id": "18924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Honshu", "title": "Honshu", "text": "Honshu (japanskt: \u672c\u5dde|\u672c\u5dde, sum merkir Megin\u00f8ki\u00f0) er tann st\u00f8rsta av teimum f\u00fdra h\u00f8vu\u00f0soyggjunum \u00ed Japan. F\u00f3lkatali\u00f0 var 103 milli\u00f3nir \u00ed 2005, 98,3 milli\u00f3nir \u00ed 1990; \u00ed 1975 var ta\u00f0 89,1 milli\u00f3n. Oyggin liggur sunnanfyri Hokkaido og nor\u00f0anfyri Shikoku og \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Kyushu. Oyggin er 7. st\u00f8rsta oyggj \u00ed heiminum n\u00e6st eftir Java \u00ed Indonesia. Tey flestu f\u00f3lkini b\u00fagva har i\u00f0 flatlendi er, umlei\u00f0 25% b\u00fagva \u00ed Kant\u014dregi\u00f3nini. Ta\u00f0 er eisini \u00ed hesum \u00f8kinum at Tokyo, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Japans liggur. St\u00f3rtokyo fevnir umfrant Tokyo b\u00fd eisini um hesir b\u00fdir: Yokohama, Kawasaki, Saitama og Chiba.\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Japan\nOyggjar"}
{"id": "18931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%BAnaband", "title": "Hj\u00fanaband", "text": "Hj\u00fanaband ella hj\u00fanalag er ein samfelagslig sambinding ella l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ilig avtala millum tveir pers\u00f3nar, \u00ed summum samfel\u00f8gum er t\u00f3 loyvt einum manni at hava fleiri konur, men \u00ed vesturheiminum er hetta ikki loyvt. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini var hj\u00fanabandi\u00f0 bert loyvt millum tvey av ymiskum kyni, \u00ed F\u00f8royum er ta\u00f0 enn solei\u00f0is, men \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum londum, er ta\u00f0 n\u00fa loyvt tveimum av sama kyni antin at giftast ella at ganga saman \u00ed skr\u00e1sett parlag. \u00cd F\u00f8royum er hv\u00f8rki loyvt. Tvey sum giftast f\u00e1a n\u00f8kur r\u00e6ttindi og nakrar skyldur m\u00f3tvegis hj\u00fanafelagnum. R\u00e6ttindini kunnu t.d. vera at arva hj\u00fanafelagan, t\u00e1 hesin doyr, hetta er eisini galdandi fyri \u00e1v\u00edsar pensj\u00f3nir vm. Skyldur yvirfyri hj\u00fanafelagnum kunnu t.d. vera at uppihalda hj\u00fanafelagnum, um annar vinnur meira pening enn hin. L\u00f3gir eru ofta or\u00f0a\u00f0ar alt eftir, um f\u00f3lk er gift ella ikki. \u00cd summum londum eru l\u00f3gir n\u00fa broyttar, solei\u00f0is at samb\u00fagvandi p\u00f8r eisini f\u00e1a \u00e1visar skyldur og r\u00e6ttindi, sum gift hj\u00fan hava. Hetta kann t.d. vera galdandi vi\u00f0 peningaligum veitingum fr\u00e1 t\u00ed almenna. \n\n\u00cd n\u00f3gvum mentanum kring heimin er eitt hj\u00fanaband ofta kn\u00fdtt saman vi\u00f0 ymiskum ritualum og h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi.\n\n\u00cd F\u00f8royum kunnu f\u00f3lk velja at v\u00edgast \u00ed kirkju ella \u00ed \u00f8\u00f0rum kristiligum ella \u00f8\u00f0rum \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum samkomum, ella borgarligt. Ein borgarlig v\u00edgsla kann t.d. fara fram \u00e1 einari politist\u00f8\u00f0 ella hj\u00e1 borgarstj\u00f3ranum. St\u00f8rstiparturin av f\u00f8royingum giftast \u00ed kirkju.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHj\u00fanalag\nKyn\nSamfelag"}
{"id": "18933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kynsleyst%20hj%C3%BAnalag", "title": "Kynsleyst hj\u00fanalag", "text": "Kynsleyst hj\u00fanalag (ella samkynt hj\u00fanaband) er eitt hj\u00fanalag millum tvey f\u00f3lk av sama kyni. Fyrsta hj\u00fanabandi\u00f0 millum tveir menn ver\u00f0ur \u00ed 27 f.Kr. skr\u00e1sett \u00ed R\u00f3mverska fullveldinum . Hj\u00fanalag millum samkynd n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum, bleiv loyvt \u00ed summum londum \u00ed t\u00ed fyrsta t\u00edggju\u00e1rinum av 2000-\u00e1runum. Hj\u00fanalag millum tvey av sama kyni er ikki loyvt \u00ed F\u00f8royum, heldur ikki skr\u00e1sett parlag. \u00cd Danmark hava samkynd \u00ed fleiri \u00e1r havt m\u00f8guleika fyri at liva saman \u00ed skr\u00e1settum parlagi, men hin  7. juni 2012 samtykti danska F\u00f3lkatingi\u00f0 eina n\u00fdggja hj\u00fanabandsl\u00f3g fyri Danmark vi\u00f0 85 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 24 \u00edm\u00f3ti. L\u00f3gin er ikki galdandi fyri F\u00f8royar og Gr\u00f8nland . \u00cd november 2014 v\u00f3ru ta\u00f0 18 lond, i\u00f0 loyva hj\u00fanabandi millum tvey av sama kyni: Argentina, Belgia, Brasil, Danmark, Finnland, Frakland, \u00cdsland, Kanada, Luksemburg, Ni\u00f0urlond, Noreg, N\u00fds\u00e6land, Portugal, Spania, St\u00f3rabretland, Su\u00f0urafrika, Sv\u00f8r\u00edki, Uruguei og harafturat eru ta\u00f0 fleiri minni partar av londum, i\u00f0 loyva t\u00ed, eitt n\u00fa partar av Meksiko og USA. \n\n\u00cd kanning, sum Gallup F\u00f8royar hevur gj\u00f8rt fyri LGBT F\u00f8royar \u00ed apr\u00edl 2013, taka heili 68 % undir vi\u00f0, at samkynd kunnu ganga saman \u00ed borgarligt hj\u00fanaband. Ta\u00f0 vil siga, kunnu v\u00edgast \u00e1 r\u00e1\u00f0h\u00fasum og s\u00fdsluskrivstovum, men ikki \u00ed kirkjum og samkomum. Haraftur\u00edm\u00f3ti siga einans 27 % seg vera m\u00f3ti hesum. 5 % siga seg ikki vita hvat tey halda um m\u00e1li\u00f0. T\u00e1 spurningurin ver\u00f0ur b\u00fdttur \u00fat \u00e1 kyn, siga heili 72 % av kvinnum ja til at javnseta samkynd og hinskynd \u00ed hj\u00fanabandsl\u00f3gini, me\u00f0an ta\u00f0 eru 65 % av monnum, sum siga ja. St\u00f8rsta stu\u00f0ulin f\u00e1a tey samkyndu \u00ed Nor\u00f0\u00adstreymoy, har 81 prosent av borgarun\u00adum siga ja til samkynt hj\u00fanarlag. \u00cd \u00f8llum \u00f8kjum \u00ed landinum, \u00ed \u00f8llum aldursb\u00f3lkum, \u00ed \u00f8llum \u00fatb\u00fagvingar- og l\u00f8narb\u00f3lkum er meiriluti fyri eini broyting \u00ed hj\u00fanabandsl\u00f3gini, solei\u00f0is at samkynd ver\u00f0a javnsett vi\u00f0 a\u00f0rar borgarar .\n\nKeldur \n\nHj\u00fanalag\nKyn\nLGBT"}
{"id": "18941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tsitsi%20Dangarembga", "title": "Tsitsi Dangarembga", "text": "Tsitsi Dangarembga (f\u00f8dd 1959) er ein simbabviskur rith\u00f8vundur og filmsleikstj\u00f3ri. Foreldur hennara l\u00f3su \u00ed Onglandi, og t\u00ed er hon uppvaksin har. \u00cd Simbabvi gekk hon fyrst \u00e1 missionssk\u00fala \u00ed Mutare. Hon hevur lisi\u00f0 medisin vi\u00f0 universiteti\u00f0 \u00ed Cambridge, men gavst vi\u00f0 at lesa og vendi heimaftur til Simbabvi beint \u00e1\u00f0renn landi\u00f0 gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug \u00ed 1980. Me\u00f0an hon las s\u00e1larfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 universiteti\u00f0 \u00ed Harare, lutt\u00f3k hon \u00ed einum dramab\u00f3lki. Hon metti t\u00f3, at ta\u00f0 ikki v\u00f3ru nakrir sj\u00f3nleikir \u00ed h\u00f3ska\u00f0u til leiklutir til sv\u00f8rt f\u00f3lk, og t\u00ed f\u00f3r hon sj\u00e1lv \u00ed holt vi\u00f0 at skriva og skriva\u00f0i skj\u00f3tt tr\u00edggjar sj\u00f3nleikir.\n\nFyrsta skalds\u00f8ga hennara, sum \u00e1 svenskum eitur Rotl\u00f6s, fekk upprunaheiti\u00f0 Nervous Conditions eftir einum sitati av Sartre \u00ed foror\u00f0unum til b\u00f3kina hj\u00e1 Frantz Fanon vi\u00f0 svenska heitinum Jordens f\u00f6rd\u00f6mda: \"The status of the 'native' is a nervous condition\". Dangarembga bj\u00f3\u00f0a\u00f0i b\u00f3kina til eitt b\u00f3kaforlag \u00ed Simbabvi, men tey nokta\u00f0u at \u00fatgeva b\u00f3kina, og so enda\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0, at b\u00f3kin fyrst var\u00f0 givin \u00fat \u00ed London. Eitt h\u00f8vu\u00f0s tema \u00ed skalds\u00f8guni er hvussu ein kvinna skal uppn\u00e1a fr\u00e6lsi uttan at sv\u00edkja s\u00edn uppruna og missa s\u00ednar r\u00f8tur.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nB\u00f8kur \u00e1 enskum \nThe Letter, 1985.\nShe No Longer Weeps, 1987.\nNervous Conditions, 1988; Ayebia Clarke, 2004.\nThe Book of Not: A Sequel to Nervous Conditions, Ayebia Clarke, 2006.\n\nB\u00f8kur umsettar til svenskt \nRotl\u00f6s: skalds\u00f8ga um eina svarta gentu, sum veksur upp \u00ed Afrika, 1990 (Nervous Conditions 1988)\n\nFilmar\nEveryone's Child, 1996\nKare Kare Zvako, (stuttfilmur), 2004\n\nKeldur \n\nFilmsleikstj\u00f3rar\nKvinnur\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nSimbabvar"}
{"id": "18944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Astrid%20Lindgren", "title": "Astrid Lindgren", "text": "Astrid Anna Emilia Lindgren (f\u00f8dd Ericsson, f\u00f8dd 14. november 1907 \u2013 28. januar 2002) var ein svenskur rith\u00f8vundur. \u00cd desember 2012 var hon nummar 20 \u00ed heiminum \u00e1 yvirliti yvir rith\u00f8vundar sum eru mest t\u00fdddir til onnur m\u00e1l enn m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0. Hon hevur selt umlei\u00f0 145 milli\u00f3n b\u00f8kur kring allan heimin. Hon er mest kend fyri barnab\u00f8kurnar um Pippi Langsokk, Karlsson \u00e1 takinum og B\u00f8rnini \u00ed Dundurdali, Ronja R\u00e1nsmannad\u00f3ttir og Br\u00f8\u00f0urnir Leyvuhjarta og Emil \u00far L\u00f8nneberg.\n\nB\u00f8kur \nTuri\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir hevur t\u00fdtt fleiri Pippi-b\u00f8kur til f\u00f8royskt.\n\nBarna-, gentu og ungd\u00f3msb\u00f8kur og stutts\u00f8gus\u00f8vn \n 1944 - Britt-Mari l\u00e4ttar sitt hj\u00e4rta (gentub\u00f3k)\n 1945 - Pippi Langsokkur (Pippi L\u00e5ngstrump)\n 1945 - Kerstin och jag (gentub\u00f3k)\n 1946 - Pippi fer um bor\u00f0 (Pippi L\u00e5ngstrump g\u00e5r ombord)\n 1946 - M\u00e4sterdetektiven Blomkvist\n 1947 - B\u00f8rnini \u00ed Dundurdali (Alla vi barn i Bullerbyn)\n 1948 - Pippi Langsokkur \u00ed Su\u00f0urh\u00f8vum (Pippi L\u00e5ngstrump i S\u00f6derhavet)\n 1949 - Meira um b\u00f8rnini \u00ed Dundurdali (Mera om oss barn i Bullerbyn)\n 1949 - Nils Karlsson Pyssling (stutts\u00f8gusavn)\n 1950 - Kajsa Kavat (stutts\u00f8gusavn)\n 1950 - Kati i Amerika (gentub\u00f3k)\n 1951 - M\u00e4sterdetektiven Blomkvist lever farligt\n 1952 - Kati p\u00e5 Kaptensgatan (broytti seinni heiti\u00f0 til Kati i Italien) (gentub\u00f3k)\n 1952 - Bara roligt i Bullerbyn\n 1953 - Kalle Blomkvist och Rasmus\n 1954 - Mio, min Mio\n 1954 - Kati i Paris (gentub\u00f3k)\n 1955 - Lillebror och Karlsson p\u00e5 taket\n 1956 - Rasmus p\u00e5 luffen\n 1957 - Rasmus, Pontus och Toker\n 1958 - Barnen p\u00e5 Br\u00e5kmakargatan\n 1959 - Sunnan\u00e4ng (stutts\u00f8gusavn)\n 1960 - Dikka hj\u00e1 okkum (Madicken)\n 1961 - Lotta \u00ed Brakarastr\u00e6ti (Lotta p\u00e5 Br\u00e5kmakargatan)\n 1962 - Karlsson p\u00e5 taket flyger igen\n 1963 - Emil \u00ed L\u00f8nnibergi (Emil i L\u00f6nneberga)\n 1964 - Vi p\u00e5 Saltkr\u00e5kan\n 1966 - Emil \u00ed L\u00f8nnibergi ger spildurn\u00fdggj sk\u00e1lkabr\u00f8gd (Nya hyss av Emil i L\u00f6nneberga)\n 1968 - Karlsson p\u00e5 taket smyger igen\n 1970 - \u00c4n lever Emil i L\u00f6nneberga\n 1973 - Br\u00f8\u00f0urnir Leyvuhjarta (Br\u00f6derna Lejonhj\u00e4rta)\n 1976 - Dikka og tey \u00e1 Junifl\u00f8tti (Madicken och Junibackens Pims)\n 1981 - Ronja R\u00e1nsmansd\u00f3ttir (Ronja R\u00f6vardotter)\n\nStutts\u00f8gur \n 1949 - I skymningslandet\n 1979 - Pippi L\u00e5ngstrump har julgransplundring\n 1984 - N\u00e4r lilla Ida skulle g\u00f6ra hyss\n 1985 - 325. sk\u00e1lkabragd Emils (Emils hyss nr 325)\n 1986 - Sparum ei, seg\u00f0i Emil \u00far L\u00f8nnibergi (Inget knussel, sa Emil i L\u00f6nneberga)\n 1987 - Assar Bubbla eller Det var n\u00e4ra \u00f6gat att det inte blev n\u00e5gon bok om Pippi L\u00e5ngstrump\n 1991 - N\u00e4r Lisabet pillade in en \u00e4rta i n\u00e4san\n 1993 - Jullov \u00e4r ett bra p\u00e5hitt, sa Madicken\n\nTekna\u00f0ar b\u00f8kur \n 1947 - Jag vill inte g\u00e5 och l\u00e4gga mej (tekna\u00f0 hevur Birgitta Nordenskj\u00f6ld - \u00ed seinni \u00fatg\u00e1vum eru n\u00fdggjar tekningar eftir Ilon Wikland)\n 1947 - Kennir t\u00fa Pippi Langsokk? (K\u00e4nner du Pippi L\u00e5ngstrump?)\n 1951 - Jag vill ocks\u00e5 g\u00e5 i skolan (tekna\u00f0 hevur Birgitta Nordenskj\u00f6ld - \u00ed seinni \u00fatg\u00e1vum eru n\u00fdggjar tekningar eftir Ilon Wikland)\n 1954 - Jag vill ocks\u00e5 ha ett syskon (tekna\u00f0 hevur Birgitta Nordenskj\u00f6ld - \u00ed seinni \u00fatg\u00e1vum eru n\u00fdggjar tekningar eftir Ilon Wikland)\n 1956 - Nils Karlsson-Pyssling flyttar in\n 1958 - Kajsa Kavat hj\u00e4lper mormor\n 1961 - Jul i stallet  (ill. Harald Wiberg, n\u00fd\u00fatg\u00e1va: ill. Lars Klinting)\n 1963 - Jul i Bullerbyn\n 1965 - V\u00e5r i Bullerbyn\n 1966 - Barnens Dag i Bullerbyn\n 1967 - Skr\u00e5llan och sj\u00f6r\u00f6varna\n 1969 - Pippi flyttar in\n 1969 - Pippi ordnar allt\n 1970 - Pippi \u00e4r starkast i v\u00e4rlden\n 1970 - Pippi h\u00e5ller kalas\n 1971 - Visst kan Lotta cykla\n 1971 - P\u00e5 rymmen med Pippi L\u00e5ngstrump\n 1971 - Pippi g\u00e5r till sj\u00f6ss\n 1971 - Pippi vill inte bli stor\n 1972 - Hann sj\u00e1lvur Emil (Den d\u00e4r Emil)\n 1973 - Allrak\u00e4raste syster (\u00far stutts\u00f8gusavninum Nils Karlsson Pyssling, ill. Hans Arnold)\n 1976 - T\u00e1 i\u00f0 Emil skuldi taka tonnina hj\u00e1 Linu (N\u00e4r Emil skulle dra ut Linas tand)\n 1977 - Visst kan Lotta n\u00e4stan allting\n 1983 - Titta, Madicken, det sn\u00f6ar!\n 1984 - Spelar min lind, sjunger min n\u00e4ktergal (\u00far stutts\u00f8gusavninum Sunnan\u00e4ng, ill. Svend Otto S)\n 1985 - Draken med de r\u00f6da \u00f6gonen (ill. Ilon Wikland)\n 1986 - Skinn Skerping - Hemskast av alla sp\u00f6ken i Sm\u00e5land (ill. Ilon Wikland)\n 1989 - N\u00e4r B\u00e4ckhultarn for till stan (ill. Marit T\u00f6rnqvist)\n 1990 - Visst \u00e4r Lotta en glad unge\n 1991 - N\u00e4r Adam Engelbrekt blev tv\u00e4rarg (\u00far stutts\u00f8gusavninum Kajsa Kavat, ill. Marit T\u00f6rnqvist)\n 1994 - I skymningslandet (\u00far stutts\u00f8gusavninum Nils Karlsson Pyssling, ill. Marit T\u00f6rnqvist)\n 1995 - Emil med paltsmeten\n 1997 - Emil och soppsk\u00e5len\n 2000 - Pippi L\u00e5ngstrump i Humleg\u00e5rden\n 2002 - Mirabell (\u00far stutts\u00f8gusavninum Nils Karlsson Pyssling, ill. Pija Lindenbaum)\n 2003 - Sunnan\u00e4ng (\u00far stutts\u00f8gusavninum Sunnan\u00e4ng, ill. Marit T\u00f6rnqvist)\n\nMyndab\u00f8kur \nMyndir: Anna Riwkin-Brick.\n 1956 - Eva m\u00f6ter Noriko-San\n 1958 - Sia bor p\u00e5 Kilimandjaro\n 1959 - Mina svenska kusiner\n 1960 - S\u00f6tast i v\u00e4rlden\n 1960 - Lilibet, cirkusbarn\n 1962 - Marko bor i Jugoslavien\n 1963 - Jackie bor i Holland\n 1965 - Randi bor i Norge\n 1966 - Noy bor i Thailand\n 1968 - Matti bor i Finland\n\nBiografier \n 1971 - Mina p\u00e5hitt\n 1975 - Samuel August fr\u00e5n Sevedstorp och Hanna i Hult\n\nA\u00f0rar b\u00f8kur \n 1959 - Pj\u00e4ser f\u00f6r barn och ungdom\n 1991 - Hujedamej och andra visor av Astrid Lindgren\n\nSavns\u00fatg\u00e1vur \n 1952 - Boken om Pippi L\u00e5ngstrump (Inniheldur: Pippi L\u00e5ngstrump, Pippi L\u00e5ngstrump g\u00e5r ombord og Pippi L\u00e5ngstrump i S\u00f6derhavet - allar t\u00f3 \u00ed broyttari \u00fatg\u00e1vu)\n 1961 - Bullerbyboken (Inniheldur: Alla vi barn i Bullerbyn, Mera om oss barn i Bullerbyn og Bara roligt i Bullerbyn)\n 1967 - Salikons rosor (Inniheldur stutts\u00f8gusavni\u00f0 Sunnan\u00e4ng og Nils Karlsson-Pyssling umframt fyrsta part av Mio, min Mio)\n 1972 - Allt om Karlsson p\u00e5 taket (Inniheldur: Lillebror och Karlsson p\u00e5 taket, Karlsson p\u00e5 taket flyger igen og Karlsson p\u00e5 taket smyger igen\n 1980 - S\u00f8gur (Sagorna) (Inniheldur stutts\u00f8gus\u00f8vnini Nils Karlsson-Pyssling og Sunnan\u00e4ng umframt Draken med de r\u00f6da \u00f6gonen og brot \u00far Br\u00f6derna Lejonhj\u00e4rta, Karlsson p\u00e5 taket flyger igen og Mio, min Mio)\n 1982 - Sm\u00e5l\u00e4ndsk tjurf\u00e4ktare (Inniheldur stutts\u00f8gusavni\u00f0 Kajsa Kavat og Barnen p\u00e5 Br\u00e5kmakargatan, umframt B\u00e4ckhultarn far till stan, og partar av Vi p\u00e5 Saltkr\u00e5kan, Mera om oss barn i Bullerbyn, Madicken og \u00c4n lever Emil i L\u00f6nneberga)\n 1983 - Allas v\u00e5r Madicken (Inniheldur Madicken og Madicken och Junibackens Pims)\n 1984 - Stora Emilboken (Inniheldur Emil i L\u00f6nneberga, Nya hyss av Emil i L\u00f6nneberga og \u00c4n lever Emil i L\u00f6nneberga)\n 1985 - Julber\u00e4ttelser (Inniheldur brot \u00far Kajsa Kavat, Mera om oss barn i Bullerbyn, Madicken, Nya hyss av Emil i L\u00f6nneberga, \u00c4n lever Emil i L\u00f6nneberga, umframt myndab\u00f8kurnar Jul i stallet, Kajsa Kavat hj\u00e4lper mormor, Titta, Madicken, det sn\u00f6ar og Visst kan Lotta n\u00e4stan allting)\n 1989 - Ida och Emil i L\u00f6nneberga (Inniheldur Emils hyss nr 325, N\u00e4r lilla Ida skulle g\u00f6ra hyss og Inget knussel, sa Emil i L\u00f6nneberga)\n 1992 - God Jul i Stugan (Inniheldur Kajsa Kavat, Alla vi barn i Bullerbyn, Mera om oss barn i Bullerbyn og Madicken, umframt myndab\u00f8kurnar Jul i stallet, Jul i Bullerbyn, Kajsa Kavat hj\u00e4lper mormor, Titta, Madicken, det sn\u00f6ar! og Visst kan Lotta n\u00e4stan allting)\n 1993 - Lottas komih\u00e5gbok (Inniheldur Visst kan Lotta cykla, Visst kan Lotta n\u00e4stan allting og Visst \u00e4r Lotta en glad unge)\n 2002 - Alla mina barn (Inniheldur brot \u00far b\u00f3kum vi\u00f0 \u00f8llum fj\u00fartan h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nunum)\n\nFilmar\nHetta er ein kronologiskur listi yvir biograffilmar, sum er gj\u00f8rdir eftir s\u00f8gum hj\u00e1 Astrid Lindgren. \n\nM\u00e4sterdetektiven Blomkvist (1947) \u2013 leikstj\u00f3ri: Rolf Husberg\nPippi L\u00e5ngstrump (1949) \u2013 leikstj\u00f3ri: Per Gunwall\nM\u00e4sterdetektiven och Rasmus (1953) \u2013 leikstj\u00f3ri: Rolf Husberg\nLuffaren och Rasmus (1955) \u2013 leikstj\u00f3ri: Rolf Husberg\nRasmus, Pontus och Toker (1956) \u2013 leikstj\u00f3ri: Stig Olin\nM\u00e4sterdetektiven Blomkvist lever farligt (1957) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nAlla vi barn i Bullerbyn (1960) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nBara roligt i Bullerbyn (1961) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nVi p\u00e5 Saltkr\u00e5kan (1964 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, 1968 \u00ed biografunum) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nTjorven, B\u00e5tsman och Moses (1964) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nTjorven och Skr\u00e5llan (1965) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nTjorven och Mysak (1966) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nSkr\u00e5llan, Ruskprick och Knorrhane (1967) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nMalysh i Karlson (1968) \u2013 leikstj\u00f3ri: Boris Stepantsev\nPippi L\u00e5ngstrump (1969, edited from 1968\u201369 TV series) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nH\u00e4r kommer Pippi L\u00e5ngstrump (1969, edited from 1968\u201369 TV series) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nKarlson vernulsya (1970) \u2013 leikstj\u00f3ri: Boris Stepantsev\nP\u00e5 rymmen med Pippi L\u00e5ngstrump (1970) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nPippi L\u00e5ngstrump p\u00e5 de sju haven (1970) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nEmil \u00far L\u00f8nnebergi (1971) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nNya hyss av Emil i L\u00f6nneberga (1972) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nEmil och griseknoen (1973), Emil and the Piglet \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nV\u00e4rldens b\u00e4sta Karlsson (1974) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nPriklyucheniya Kalle-syschika (1976)  \u2013 leikstj\u00f3ri: Ar\u016bnas \u017debri\u016bnas\nBr\u00f8\u00f0urnir Leyvuhjarta (1977) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nMadicken (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, 1979) \u2013 leikstj\u00f3ri: G\u00f6ran Graffman\nT\u00fa ert ikki r\u00e6ttsikta\u00f0 Dikka (1979) \u2013 leikstj\u00f3ri: G\u00f6ran Graffman\nDikka \u00e1 Junifl\u00f8tti (1980) \u2013 leikstj\u00f3ri: G\u00f6ran Graffman\nRasmus p\u00e5 luffen (1981) \u2013 leikstj\u00f3ri: Olle Hellbom\nPeppi Dlinnyychulok (1982) \u2013 leikstj\u00f3ri: Margarita Mikaelyan\nRonja R\u00f6vardotter (Ronja R\u00e1nsmannad\u00f3ttir) (1984) \u2013 leikstj\u00f3ri:  Tage Danielsson\nEmila nedarbi (1985) \u2013 leikstj\u00f3ri: Varis Brasla\nAlla vi barn i Bullerbyn (1986) \u2013 leikstj\u00f3ri: Lasse Hallstr\u00f6m\nMer om oss barn i Bullerbyn (1987) \u2013 leikstj\u00f3ri: Lasse Hallstr\u00f6m\nMio, min Mio (1987) \u2013 leikstj\u00f3ri: Vladimir Grammatikov\nKajsa Kavat (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: Daniel Bergman\nThe New Adventures of Pippi Longstocking (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: Ken Annakin\nGodnatt herr luffare! (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: Daniel Bergman\nAllrak\u00e4raste syster (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: G\u00f6ran Carmback\nIngen r\u00f6vare finns i skogen (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: G\u00f6ran Carmback\nGull-Pian (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: Staffan G\u00f6testam\nHoppa h\u00f6gst (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: Johanna Hald\nN\u00e5nting levande \u00e5t Lame-Kal (1988) \u2013 leikstj\u00f3ri: Magnus Nanne\nPeter och Petra (1989) \u2013 leikstj\u00f3ri: Agneta Elers-Jarleman\nNils Karlsson Pyssling (1990) \u2013 leikstj\u00f3ri: Staffan G\u00f6testam\nPelle flyttar till Konfusenbo (1990) \u2013 leikstj\u00f3ri: Johanna Hald\nV\u00edst er Lotta gla\u00f0 (1992) \u2013 leikstj\u00f3ri: Johanna Hald\nLotta flyttar hemifr\u00e5n (1993) \u2013 leikstj\u00f3ri: Johanna Hald\nKalle Blomkvist \u2013 M\u00e4sterdetektiven lever farligt (1996) \u2013 leikstj\u00f3ri: G\u00f6ran Carmback\nKalle Blomkvist och Rasmus (1997) \u2013 leikstj\u00f3ri: G\u00f6ran Carmback\n Pippi L\u00e5ngstrump (1997, animati\u00f3nsfilmur) \u2013 leikstj\u00f3ri: Clive Smith\n Pippi i S\u00f6derhavet (1999, animati\u00f3nsfilmur)  \u2013 leikstj\u00f3ri: Paul Riley\n Karlsson p\u00e5 taket (2002, animati\u00f3nsfilmur)  \u2013 leikstj\u00f3ri: Vibeke Ids\u00f8e\n\nKeldur \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1907\nAndl\u00e1t \u00ed 2002\nAstrid Lindgren"}
{"id": "18966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rosamaria%20Murtinho", "title": "Rosamaria Murtinho", "text": "Rosamaria Pereira Murtinho (f\u00f8dd 24. oktober 1939 \u00ed Bel\u00e9m) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar \u00ed \u00farvali\n A Muralha (1968)\n Pantanal (1990)\n A Pr\u00f3xima V\u00edtima (1995)\n Corpo Dourado (1998)\n Chocolate com Pimenta (2003)\n Para\u00edso Tropical (2007)\n Sete Pecados (2007)\n Amor \u00e0 Vida (2013)\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "18975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barna-%20og%20Ungd%C3%B3msb%C3%B3kmentavir%C3%B0isl%C3%B8n%20%C3%9Atnor%C3%B0urr%C3%A1%C3%B0sins", "title": "Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins", "text": "Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins er ein b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, sum \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0i\u00f0 letur til h\u00f8vundan ella h\u00f8vundarnir og teknarnir av einari b\u00f3k \u00far einum av teimum trimum londunum \u00ed \u00datnor\u00f0i: F\u00f8royar, \u00cdsland og Gr\u00f8nland. \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0i\u00f0 t\u00f3k avger\u00f0 um at seta hesa vir\u00f0isl\u00f8nina \u00e1 stovn \u00e1 \u00e1rsfundinum \u00ed 1999.\n\nVinnarar av  Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0sins\n 2016 - Hon, sum r\u00f3\u00f0i m\u00f3ti \u00e6laboganum, eftir Rakel Helmsdal\n 2014 - Tidsskisten eftir Andra Sn\u00e6r Magnason\n 2012 - Kaassalimik oqaluttuaq (S\u00f8ga um Kaassali), eftir Lars-Pele Berthelsen\n 2010 - Gar\u00f0urinn (Kirkjugar\u00f0urin), eftir Ger\u00f0ur Kristn\u00fd\n 2008 - Draugasl\u00f3\u00f0 (Sp\u00f8kilsisspor), eftir Krist\u00edna Helgu Gunnarsd\u00f3ttur\n 2006 - Ein hundur, ein ketta og ein m\u00fas, eftir B\u00e1r\u00f0 Oskarsson    \n 2004 - Engill \u00ed vesturb\u00e6num (En engel i nabolaget), eftir Krist\u00edna Steinsd\u00f3ttur og Hallu S\u00f3lveig \u00deorgeirsd\u00f3ttur\n 2002 - Sagan af bl\u00e1a hnettinum (S\u00f8gan um bl\u00e1u gongustj\u00f8rnuna), eftir Andra Sn\u00e6r Magnason\n\nTilnevningar\n\n2016\n\n\u00dar \u00cdslandi \n Mamma Klikk, eftir Gunnar Helgason\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n AVUU, eftir Frederik \u201cKunngi\u201d Kristensen\n\n\u00dar F\u00f8royum \n Hon, sum r\u00f3\u00f0i eftir \u00e6laboganum, eftir Rakel Helmsdal\n\n2014\n\n\u00dar \u00cdslandi \n T\u00edmakistan, eftir Andra Sn\u00e6r Magnason\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n Den magiske kasket, eftir Kathrine Rosing\n\n\u00dar F\u00f8royum \n Flata Kaninin, eftir B\u00e1r\u00f0 Oskarsson\n\n2012\n\n\u00dar \u00cdslandi \n Me\u00f0 heiminn \u00ed vasanum, eftir Margr\u00e9t \u00d6rn\u00f3lfsd\u00f3ttur\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n Kaassalimik oqaluttuaq, eftir Lars-Pele Berthelsen\n\n\u00dar F\u00f8royum \n Skriva \u00ed sandin, eftir Marjuna Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s\n\n2010\n\n\u00dar \u00cdslandi \nGar\u00f0urinn (Kirkjugar\u00f0urin), eftir Ger\u00f0ur Kristn\u00fd\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n Sila, eftir Lanu Hansen\n\n\u00dar F\u00f8royum \nV\u00e1rfer\u00f0in til br\u00fanna, eftir Rakel Helmsdal\n\n2008\n\n\u00dar \u00cdslandi \n Draugasl\u00f3\u00f0, eftir Krist\u00edna Helgu Gunnarsd\u00f3ttur\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n Abct, eftir Julie Edel Hardenber\n\n\u00dar F\u00f8royum \n Apollonia, eftir Edward Fugl\u00f8\n\n2006\n\n\u00dar \u00cdslandi \n Frosnu t\u00e6rnar, eftir Sigr\u00fana Eldj\u00e1rn\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n Nissimaat nissimaajaqqallu (Nissumenn og sm\u00e1ar nissur), eftir Grethe Guldager vi\u00f0 illustrati\u00f3num eftir Nuka Godtfredsen\n\n\u00dar F\u00f8royum \n Ein hundur, ein ketta og ein m\u00fas, eftir B\u00e1r\u00f0 Oskarsson\n\n2004\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n Inuk sodavandillu akuukkat (Inuk - og eitra\u00f0ar sodavatn), eftir Jokum Nielsen\n\n\u00dar \u00cdslandi \n Engill \u00ed vesturb\u00e6num, eftir Krist\u00edna Steinsd\u00f3ttur illustrera\u00f0 hevur Halla S\u00f3lveig \u00deorgeirsd\u00f3ttir\n\n\u00dar F\u00f8royum \n Loppugras (yrkingasavn) eftir S\u00f3lruna Michelsen illustrera\u00f0 hevur Hanni Bjartal\u00ed\u00f0. Ein t\u00f3nleika-CD fylgir vi\u00f0 b\u00f3kini, har ein sk\u00falaflokkur syngur sangirnar \u00far b\u00f3kini.\n\n2002\n\n\u00dar Gr\u00f8nlandi \n Sialuarannguaq, eftir J\u00f8rgen Petersen\n\n\u00dar \u00cdslandi \n Sagan af bl\u00e1a hnettinum, eftir Andra Sn\u00e6r Magnason\n\n\u00dar F\u00f8royum \n Kuffa eftir Brynhild Andreasen (tekstur) og Astrid MacDonald (tekningar)\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "18979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manchester%20City%20F.C.", "title": "Manchester City F.C.", "text": "Manchester City F.C. er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far enska b\u00fdnum Manchester. Felagi\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltskappingini Premier League. F\u00f8royski landsli\u00f0sm\u00e1lma\u00f0urin, Gunnar Nielsen, hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 Manchester City. Hann sp\u00e6ldi ein dyst vi\u00f0 besta li\u00f0num, og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsti f\u00f8royingur, i\u00f0 sp\u00e6ldi vi\u00f0 ensku Premier League. F\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 EB/Streymur hevur sp\u00e6lt m\u00f3ti Manchester City \u00ed UEFA Cup \u00ed 2008-09, Manchester vann b\u00e1\u00f0ir dystirnir 2-0.\n\nHei\u00f0ur \n Meistaraheiti: 1937, 1968, 2012, 2014, 2018 og 2019\n Nummar tvey \u00ed ensku landskappuingini: 1904, 1921 og 1977\n FA Cup vinnari: 1904, 1934, 1956, 1969 og i 2011\n Nummar 2 \u00ed FA Cup (finalistur): 1926, 1933, 1955, 1981 og 2013\n Liga Cup vinnari: 1970 og 1976\n Nummar 2 \u00ed Liga Cup (finalistur): 1974\n Europa Cup fyri steypavinnarar: 1970\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur \nDagf\u00f8rt \u00ed apr\u00edl 2019.\n\nKeldur \n\nManchester City F.C.\nPremier League\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "18983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wayne%20Rooney", "title": "Wayne Rooney", "text": "Wayne Mark Rooney  (f\u00f8ddur 24. oktober 1985) er ein enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir sum \u00e1lopsleikari fyri enska Premier League felagi\u00f0 Manchester United F.C. og fyri enska landsli\u00f0i\u00f0. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta A-landsdyst fyri Ongland \u00ed 2003, og setti t\u00e1 met sum yngsti sp\u00e6lari nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 hev\u00f0i sp\u00e6lt \u00e1 enska A-landsli\u00f0num. Hetta meti\u00f0 er s\u00ed\u00f0an tiki\u00f0 av Theo Walcott. Hann er yngsti m\u00e1lskj\u00fdtti hj\u00e1 Onglandi yvirh\u00f8vur. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2004 og skora\u00f0i t\u00e1 f\u00fdra m\u00e1l og gj\u00f8rdist eitt skifti yngsti m\u00e1lskj\u00fdttin \u00ed kappingini. Rooney sp\u00e6ldi vi\u00f0 til HM 2006 og HM 2010, og ver\u00f0ur av n\u00f3gvum mettur at vera besti enski f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin. Hann hevur vunni\u00f0 hei\u00f0urin sum \u00c1rsins f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari \u00ed Onglandi tv\u00e6r fer\u00f0ir, \u00ed 2008 og 2009. \u00cd mars 2013 hevur hann vunni\u00f0 81 millumtj\u00f3\u00f0adystir og skora\u00f0 35 m\u00e1l, hetta ger at hann er fimt besti m\u00e1lskj\u00fatti hj\u00e1 Onglandi yvirh\u00f8vur. N\u00fdggju \u00e1ra gamal f\u00f3r Rooney at sp\u00e6la vi\u00f0 Everton, og har sp\u00e6ldi hann fyri fyrstu fer\u00f0 sum professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed 2002. \n\nRooney sp\u00e6ldi vi\u00f0 Everton til hann \u00e1 sumri 2004 bleiv keyptur av Manchester United F.C. fyri 25,6 milli\u00f3nir \u00a3. Sama \u00e1ri\u00f0 fekk hann kelinavni\u00f0 \"Wazza\". S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur United vi\u00f0 Rooney \u00e1 li\u00f0num vunni\u00f0 enska meistaraheiti\u00f0 fimm fer\u00f0ir, UEFA Champions League 2007\u201308 og tv\u00e6r steypakappingar. Harumframt hevur hann tv\u00e6r fer\u00f0ir fingi\u00f0 silvur \u00ed Champions League og tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed Premier League. \u00cd apr\u00edl 2012 skora\u00f0i Rooney s\u00edtt 180. m\u00e1l, sum gj\u00f8rdi hann til fj\u00f3r\u00f0 mest skorandi leikara hj\u00e1 United yvirh\u00f8vur.\n\nMillumtj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\n\nHagt\u00f8lini eru dagf\u00f8rd eftir dystin, sum var\u00f0 sp\u00e6ldur 26. mars 2013\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "18987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egina", "title": "Egina", "text": "Egina (grikskt: \u0391\u03af\u03b3\u03b9\u03bd\u03b1 - A\u00edgina [\u02c8e\u029dina], g ver\u00f0ur \u00fattala sum f\u00f8royski b\u00f3kstavurin j) er ein oyggj \u00ed Grikkalandi. Oyggin hoyrir til t\u00e6r Saronisku oyggjarnar, sum liggja beint sunnanfyri og \u00ed ein \u00fatsynning av Athen og Pireus \u00ed t\u00ed Saronisku V\u00edkini. T\u00e6r st\u00f8rstu av Saronisku oyggjunum eru: Salamis,  Angistri og Poros. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a oyggjarnar Hydra, Dokos og Spetses rokna\u00f0ar upp\u00ed t\u00e6r Saronisku oyggjarnar. Egina liggur bert 27 km fr\u00e1 Athen, ferjur og skj\u00f3ttgangandi b\u00e1tar sigla fleiri fer\u00f0ir dagliga millum oynna og meginlandi\u00f0. Egina er ein kommuna \u00ed Attika landslutinum. \n\nT\u00e6r st\u00f8rstu bygdirnar \u00e1 Egina eru hesar: (t\u00f8lini \u00ed klombrum er f\u00f3lkatali\u00f0, sum ta\u00f0 var \u00ed 2011)\nEgina (7253)\nKypseli (2124)\nMesagros (1361)\nPerdika (823)\nVathy (1495)\n\nEgina b\u00fdur er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00e1 oynni og liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av oynni. Av t\u00ed at fjar\u00f0st\u00f8\u00f0an til Athen er so l\u00edtil, eru ta\u00f0 n\u00f3gvir athenb\u00fagvar, i\u00f0 fer\u00f0ast til oynna, og fleiri eiga fr\u00edt\u00ed\u00f0arh\u00fas \u00e1 oynni. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni er umlei\u00f0 13.000. Oyggin er 87,41 km2 til st\u00f8ddar, til samanberingar kann nevnast, at Bor\u00f0oy er 96 km2.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAgina kommuna - Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nB\u00fdir \u00ed forna Grikkalandi"}
{"id": "18992", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saronisku%20Oyggjar", "title": "Saronisku Oyggjar", "text": "Saronisku Oyggjar er ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Grikkalandi, sum liggur \u00ed Saronisku v\u00edkini. Oyggjarnar liggja beint sunnanfyri og \u00ed ein \u00fatsynning av Athen og Pireus, bert 27 km fr\u00e1 Athen. T\u00e6r st\u00f8rstu av Saronisku oyggjunum eru: Egina, Salamis,  Angistri og Poros. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a oyggjarnar Hydra, Dokos og Spetses rokna\u00f0ar upp\u00ed t\u00e6r Saronisku oyggjarnar. Saronisku oyggjarnar hoyra undir Attika landslutin.\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "18996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/California%20Lutheran%20University", "title": "California Lutheran University", "text": "California Lutheran University (ofta stytt til CLU ella Cal Lutheran) er ein privatur l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Thousand Oaks, Kalifornia. \u00c1 sk\u00falanum ganga um samanlagt um 4000 n\u00e6mingar. Cal Lutheran var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1959. \n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed USA"}
{"id": "19000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urkalifornia", "title": "Su\u00f0urkalifornia", "text": "Su\u00f0urkalifornia (Southern California \u00e1 enskum) er eitt landafr\u00f8\u00f0ilig \u00f8ki \u00ed Kalifornia \u00ed USA. Su\u00f0urkalifornia fevnir um San Bernardino County, Los Angeles County, Ventura County, San Diego County, Riverside County, Orange County og Imperial County. Los Angeles er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA og liggur \u00ed Su\u00f0urkalifornia. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru San Diego, Long Beach, Bakersfield og Anaheim. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er turt og heitt, og landslagi\u00f0 berligt, helst fyri eystan, men fram vi\u00f0 Kyrrahavi er lendi\u00f0 fruktabetri. Fleiri milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk koma til Su\u00f0urkalifornia \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri at nj\u00f3ta g\u00f3\u00f0a ve\u00f0ri\u00f0. \n\nTann spanskttalandi parturin av \u00edb\u00fagvum er \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri b\u00e6\u00f0i \u00ed n\u00f8gd og b\u00faskapi. N\u00e6stan helvtin (44,9 % \u00ed 2010) av f\u00f3kinum \u00ed Su\u00f0urkalifornia er \u00e6tta\u00f0 \u00far Meksiko . T\u00e1 i\u00f0 Meksiko t\u00f3k loysing fr\u00e1 Spania \u00ed 1821, var Kalifornia partur av Meksiko. \u00cd 1846 ba\u00f0 Kalifornia um at ver\u00f0a lima\u00f0 inn \u00ed USA. Ta\u00f0 var\u00f0 atvold til kr\u00edggj \u00edmillum Meksiko og USA \u00ed 1846-1848. Kalifornia bleiv alment lutstatur \u00ed USA 9. september \u00ed 1850.\n\nS\u00f8ga\n\nTerritory of Colorado var ein roynd at gera ein part av Su\u00f0urcalifornia til ein n\u00fdggjan stat (og hevur einki at gera vi\u00f0 n\u00faverandi statin Colorado). N\u00fdggi staturin var\u00f0 skotin upp \u00ed 1859 sum eitt m\u00f3tm\u00e6li m\u00f3ti h\u00f8ga skattatr\u00fdstinum, sum var\u00f0 lagt \u00ed umr\u00e1\u00f0num. Til d\u00f8mis rinda\u00f0u teir dupult so n\u00f3gv \u00ed skatti sum n\u00e1msarbei\u00f0arar \u00ed \u00f8kinum. Oddama\u00f0ur fyri uppskotinum var Andres Pico, sum leg\u00f0i uppskot fyri kongressina um at stovna n\u00fdggja statin.\n\nMyndasavn\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nKalifornia"}
{"id": "19011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shake%20It%20Up%3A%20I%20Love%20Dance", "title": "Shake It Up: I Love Dance", "text": "Shake It Up: I Heart Dance (Shake It Up: I <3 Dance) er tri\u00f0ja soundtrack fyri Disney Channel Original Series Shake It Up. F\u00f8royska fyrit\u00f8kan Baroli Music sum B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3li J\u00f3gvansson eiga, hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva, framlei\u00f0a og miksa tveir av sangunum \u00e1 fl\u00f8guni/soundtrack'inum. Shake It Up: I love Dance kom \u00fat 5. mars 2013.  T\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van hevur artistar, sum eru blivin kend \u00e1 Disney Channel, eitt n\u00fa Bella Thorne, Zendaya, Bridgit Mendler, McClain Sisters, Caroline Sunshine, Roshon Fegan, Selena Gomez og Coco Jones. Sangirnir sum f\u00f8royingarnir B\u00e1r\u00f0ur og J\u00f3gvan eiga st\u00f3ran leiklut \u00ed hava heitini: \"Afterparty\" og \"Future Sounds Like Us\".\n\nL\u00f8gini \u00e1 t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuni vi\u00f0 filmst\u00f3nleikinum\nListin vi\u00f0 l\u00f8gum var\u00f0 avd\u00faka\u00f0ur 23. januar 2013.\n\nKeldur \n\nBaroli Music\nShake It Up\nDisney Channel"}
{"id": "19017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caroline%20Sunshine", "title": "Caroline Sunshine", "text": "Caroline Sunshine (f\u00f8dd 5. september 1995) er ein sj\u00f3nleikari, dansari og songkvinna \u00far USA. Hon er best kend fyri s\u00edn leiklut sum Barbara Winslow \u00ed Fox familjufilminum, Marmaduke, og fyri s\u00edn leiklut sum tann smarta evropeiska skiftislesandi Tinka Hessenheffer \u00ed skemtisj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Shake It Up \u00e1 Disney Channel. Hon hevur eitt n\u00fa sungi\u00f0 sangin Afterparty \u00e1 soundtrack \u00fatg\u00e1vuni Shake It Up: I Love Dance, sangin hava f\u00f8royski B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg \u00far f\u00f8roysku fyrit\u00f8kuni Baroli Music og Scott Krippayne skriva\u00f0.\n\nHei\u00f0ur\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nBaroli Music\nShake It Up"}
{"id": "19018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Disney%20Channel%20sj%C3%B3nvarpsr%C3%B8%C3%B0ir", "title": "Disney Channel sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir", "text": "Listi yvir sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir, sum hava veri\u00f0 v\u00edstar \u00e1 Disney Channel, t\u00e6r seinastu vera enn v\u00edstar \u00e1 r\u00e1sini hj\u00e1 Disney. Disney Channels s\u00e6st eisini \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 teimum i\u00f0 hava Televarpi\u00f0, parabol ella \u00e1v\u00eds sl\u00f8g av internet sj\u00f3nvarpi.\n\nDisney Channel uppruna sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\n\n1983\n Good Morning, Mickey! (18. apr\u00edl 1983 \u2013 1992) *\n Welcome to Pooh Corner (18. apr\u00edl 1983 \u2013 1986) *\n EPCOT Magazine (1983 \u2013 1999) *\n Contraption (18. apr\u00edl 1983 \u2013 25. oktober 1989) *\n Donald Duck Presents (1983 \u2013 1992) *\n You and Me Kid (18. apr\u00edl 1983 \u2013 1986) *\n\n1984\n Symbol (1984 \u2013 1992) *\n Kids Incorporated (1984 \u2013 1993) *\n\n1985\n Dumbo's Circus (1985 \u2013 1988) *\n The Wuzzles (14. september 1985 \u2013 desember 7, 1985) *\n\n1987\n Videopolis (1987 \u2013 1989) *\n\n1988\n Good Morning Miss Bliss (1988 \u2013 1989) *\n\n1989\n Mickey Mouse Club (1989 \u2013 1996) *\n\n1990\n Road to Avonlea (7. januar 1990 \u2013 31. mars 1996) *\n\n1991\n Adventures in Wonderland (1991 \u2013 1995) *\n\n1992\n The Secret Of Lost Creek (1. februar 1992 - 1. mars 1992)*\n\nDisney Channel uppruna sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\n\n1996\n Flash Forward (7. september 1996 \u2013 1999) *\n\n1997\n Going Wild With Jeff Corwin (1997 \u2013 1999) *\n\n1998\n Bug Juice (28. februar 1998 - 15. oktober 2001)\n Off the Wall (1998 \u2013 2000) *\n Mad Libs (1998 \u2013 2000) *\n The Famous Jett Jackson (25. oktober 1998 \u2013 22. juni 2001) *\n\n1999\n So Weird (18. januar 1999 \u2013 28. september 2001)  *\n The Jersey (24. september 1999 \u2013 23. mars 2003) *\n\n2000\n Even Stevens (17. juni 2000 - 13. juni 2003) *\n In a Heartbeat (26. august 2000 \u2013 25. mars 2001) *\n Madeline (2000-2007)*\n\n2001\n Totally Hoops (7. januar 2001 \u2013 15. apr\u00edl 2001) *\n Lizzie McGuire (12. januar 2001 \u2013 14. februar 2004) *\n Totally Circus (16. juni 2001 - 24. september 2003) *\n The Proud Family (15. september 2001 \u2013 1. september 2005) *\n House of Mouse  (13. januar 2001 - 24. oktober 2003) *\n\n2002\n Kim Possible (7. juni 2002 \u2013 7. september 2007) *\n Totally in Tune (23. juni 2002 \u2013 18. august 2002) *\n\n2003\n That's So Raven (17. januar 2003 \u2013 10. november 2007) *\n Lilo & Stitch (20 september 2003 \u2013 29. juli 2006) *\n\n2004\n Dave the Barbarian (23. januar 2004 \u2013 22. januar 2005) *\n Phil of the Future (18. juni 2004 \u2013 19. august 2006) *\n Brandy and Mr. Whiskers  (21. august 2004 \u2013 25. august 2006) *\n\n2005\n American Dragon: Jake Long  (21. january 2005 \u2013 1. september 2007) *\n The Suite Life of Zack and Cody (18. mars 2005 \u2013 1. september 2008) *\n The Buzz on Maggie (17. juni 2005 \u2013 27. mai 2006) *\n\n2006\n The Emperor's New School (27. january 2006 \u2013 20. november 2008) *\n Hannah Montana (24. mars 2006 \u2013 16. januar 2011)  *\n The Replacements (8. september 2006 \u2013 30. mars 2009) *\n\n2007\n Cory in the House (12. januar 2007 \u2013 12. september 2008) *\n Phineas and Ferb (17. august 2007 \u2013 n\u00fa)\n Wizards of Waverly Place (12. oktober 2007 \u2013 6. januar 2012; 15. mars 2013)*\n\n2008\n The Suite Life on Deck (26. september 2008 \u2013 6. mai 2011)*\n\n2009\n Sonny with a Chance (8. februar 2009 \u2013 2. januar 2011) *\n JONAS L.A. (2. mai 2009 \u2013 3. oktober 2010) *\n\n2010\n Good Luck Charlie (4. apr\u00edl 2010 \u2013 n\u00fa)\n Fish Hooks (3. september 2010 \u2013 n\u00fa)\n Shake It Up (7. november 2010 \u2013 n\u00fa)\n\n2011\n A.N.T. Farm (6. mai 2011 \u2013 n\u00fa)\n So Random! (5. juni 2011 \u2013 25. mars 2012) *\n PrankStars (15. juli 2011 \u2013 16. desember 2011) *\n Jessie (30. september 2011 \u2013 n\u00fa)\n Austin & Ally (2. desember 2011 \u2013 n\u00fa)\n\n2012\n Gravity Falls (15. juni 2012 \u2013 n\u00fa)\n Code: 9 (26. juli 2012 \u2013 28. september 2012) *\n Dog With a Blog (12. oktober 2012 \u2013 n\u00fa)\n\n2013\n Wander Over Yonder (Summari\u00f0 2013)\n Liv and Maddie (\u00c1 heysti 2013)\n\n2014\n Star and the Forces of Evil (\u00c1 heysti\u00f0 2014)\n\nPlayhouse Disney original series\n S\u00ed eisini: Playhouse Disney\n\n1997\n Bear in the Big Blue House (21. oktober 1997 \u2013 28. apr\u00edl 2006) *\n Spot the Dog (21. oktober 1997 \u2013 17. juni 2005)*\n\n1998\n PB&J Otter (15. mars 1998 \u2013 15. oktober 2000) *\n Rolie Polie Olie (November 6, 1998 \u2013 August 1, 2004) *\n Out of the Box (October 5, 1998 \u2013 August 1, 2004) *\n\n1999\n The New Adventures of Winnie the Pooh (1999-2006)*\n The Little Mermaid (1999-2006)*\n\n2001\n The Book of Pooh (January 22, 2001 \u2013 July 8, 2003) *\n Stanley (September 10, 2001 \u2013 November 26, 2004) *\n  The Wiggles  (September 21, 2001 - August 20, 2009) *\n\n2003\n JoJo's Circus (September 28, 2003 \u2013 February 14, 2007) *\n\n2004\n The Muppet Show (1. februar 2004 - 24. mars 2004)*\n Higglytown Heroes (12. september 2004 \u2013 7. januar 2008)*\n\n2005\n Breakfast with Bear (2005\u20132006) *\n Johnny and the Sprites (9. oktober 2005 \u2013 4. januar 2009) *\n Little Einsteins (9. oktober 2005 \u2013 December 22, 2009) *\n Charlie and Lola (7. november 2005 - 27. juni 2008) *\n\n2006\n Mickey Mouse Clubhouse (May 5, 2006 \u2013 n\u00fa)\n Handy Manny (September 16, 2006 \u2013 n\u00fa)\n\n2007\n My Friends Tigger & Pooh (May 12, 2007 \u2013 October 9, 2010) *\n Bunnytown (November 3, 2007 - July 16, 2009) *\n\n2008\n Imagination Movers (September 6, 2008 \u2013 May 17, 2012)\n\n2009\n Special Agent Oso (April 4, 2009 \u2013 May 17, 2012)\n Where Is Warehouse Mouse? (August 23, 2009 \u2013 2011)*\n Jungle Junction (October 5, 2009 \u2013 present)\n\n2010\n Chuggington (January 18, 2010 \u2013 present)\n Timmy Time (September 13, 2010 \u2013 December 26, 2011)\n\nDisney Junior originalar sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\nHygg eisini at: Disney Junior\n\n2011\n Jake and the Never Land Pirates (14. ebruar 2011 \u2013 n\u00fa)\n Babar and the Adventures of Badou (14. februar 2011 \u2013 n\u00fa)\n Tinga Tinga Tales (February 14, 2011 \u2013 n\u00fa)\n 3rd and Bird (September 26, 2011 \u2013 n\u00fa)\n\n2012\n The Octonauts (9. januar 2012 \u2013 n\u00fa)\n Tales of Friendship with Winnie the Pooh (2012 \u2013 n\u00fa)\n Doc McStuffins (23. mars 2012 \u2013 n\u00fa)\n\n2013\n Sofia the First (11. januar 2013 - n\u00fa)\n Henry Hugglemonster (15. apr\u00edl 2013)\n Ella The Elephant\n ''Oki's Oasis\n\nKeldur \n\nDisney Channel"}
{"id": "19021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alex%20Ferguson", "title": "Alex Ferguson", "text": "Sir Alexander Chapman \"Alex\" Ferguson, CBE (f\u00f8ddur 31. desember 1941) er ein skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann man vera mest kendur fyri s\u00edna longu l\u00edvslei\u00f0 sum h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0num Manchester United F.C., har hann var venjari \u00ed 26 \u00e1r, fr\u00e1 november 1986 til 2013. Hann kunngj\u00f8rdi 8. mai 2013, at hann n\u00fa f\u00f3r at gevast sum venjari hj\u00e1 United. Tey 26 \u00e1rini, sum venjari hj\u00e1 United, vann hann 38 steyp, eitt n\u00fa 13 Premier League meistaraheiti og UEFA Champions League tv\u00e6r fer\u00f0ir.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari\n\nListi yvir sesongir\nLC = League Cup\nUCL = UEFA Champions League\nUEL = UEFA Cup / UEFA Europa League\nUCW = UEFA Cup Winners' Cup\nUSC = UEFA Super Cup\nFCW = Intercontinental Cup / FIFA Club World Cup\n<div style=\"font-size:90%;text-align: center;\">\n\n</center>\n</div>\n\n1 N\u00e6stbesta deildin\n2 Vinnari av Intercontinental Cup. B\u00f3lkasp\u00e6l \u00ed 2000 FIFA Club World Cup\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSkotskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nSkotar"}
{"id": "19026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie", "title": "Liv and Maddie", "text": "Liv and Maddie (danskt heiti: Liv og Maddie, eitur Liv and Maddie: Cali Style \u00ed fj\u00f3r\u00f0u sesong) er ein amerikonsk tann\u00e1ringa undirhaldssendir\u00f8\u00f0 skapa\u00f0 av John D. Beck og Ron Hart og framleidd av It's a Laugh Productions fyri Disney Channel. Ta\u00f0 er Dove Cameron, i\u00f0 hevur leiklutirnar sum Liv og Maddie Rooney. Framlei\u00f0slan av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini byrja\u00f0i \u00ed apr\u00edl 2013 vi\u00f0 ein pilot episode v\u00edst hin 19. juli 2013 \u00ed Amerika. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in var\u00f0 send regluliga \u00ed Amerika fr\u00e1 15. september 2013. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in var\u00f0 v\u00edst fyrstu fer\u00f0 \u00ed Danmark hin 20. desember 2013 sum ein sneak peek og var\u00f0 send regluliga fr\u00e1 24. januar 2014.\n\nEy\u00f0kennislagi\u00f0 til sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina hava teir b\u00e1\u00f0ir f\u00f8royingarnir B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3li J\u00f3gvansson skriva\u00f0 og framleitt, teir eiga t\u00f3nleikafyrit\u00f8kuna Baroli Music. Temalagi\u00f0 eitur Better in Stereo.\n\nS\u00f8gugongd \nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in sn\u00fdr seg um tv\u00e6r eineggja\u00f0ar tv\u00edbur\u00f0arsystrar vi\u00f0 sera ymiskum pers\u00f3nleikum. Liv Rooney er sera feminin og hevur veri\u00f0 filmsstj\u00f8rna \u00ed Hollywood \u00ed f\u00fdra \u00e1r \u00ed egnum TV-show, me\u00f0an Maddie er meira dreingjalig og d\u00e1mar v\u00e6l \u00edtr\u00f3tt og sp\u00e6lir vi\u00f0 \u00e1 kurvab\u00f3ltsli\u00f0mum \u00ed sk\u00falanum.\n\nLeikarar \nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Liv and Maddie:\n Dove Cameron sum b\u00e6\u00f0i Liv og Maddie, t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar tv\u00edbur\u00f0arsystrarnar i\u00f0 eru sera ymiskar. Liv er elsta barni\u00f0 hj\u00e1 Rooney familjuni. Slagor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Maddie er \"Bam! What?!\" (danskt \"Kaboom! Hvad?!\")\n Joey Bragg sum Joey Rooney, er mi\u00f0lingabarni\u00f0 hj\u00e1 Rooney familjuni og st\u00f3ribeiggi Parker.\n Tenzing Norgay Trainor sum Parker Rooney, yngri beiggi Liv og Maddie og yngsta barn hj\u00e1 Rooney familjuni.\n Kali Rocha sum Karen Rooney, ein sk\u00falas\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur og mamma Liv, Maddie, Joey, og Parker.\n Benjamin King sum Pete Rooney, ein kurvab\u00f3ltsvenjari og p\u00e1pi Liv, Maddie, Joey, og Parker. (Ikki vi\u00f0 \u00ed sesong 4)\n Lauren Lindsey Donzis sum Ruby, er systikinabarn Liv og Maddie. (Bert \u00ed sesong 4)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n\nBaroli Music\nDisney Channel\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "19029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Atoyggjastevna", "title": "\u00datoyggjastevna", "text": "\u00datoyggjastevna ver\u00f0ur hildin einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 \u00ed juni ella juli. Ta\u00f0 er \u00datoyggjafelagi\u00f0 i\u00f0 skipar fyri stevnuni. Stevnan ver\u00f0ur hildin \u00e1 einari av teimum \u00e1tta \u00fatoyggjunum \u00ed F\u00f8royum. Oyggjarnar sum eru limir \u00ed \u00datoyggjafelagnum eru: Fugloy, Sv\u00ednoy, Kalsoy, Mykines, Koltur, Hestur, Sk\u00favoy og St\u00f3ra D\u00edmun. \u00cd 2011 var\u00f0 stevnan hildin hin 18. juni \u00e1 H\u00fasum og \u00ed Sy\u00f0radali \u00e1 Kalsoynni. \u00cd 2012 var\u00f0 \u00datoyggjastevnan hildin \u00fati \u00ed Sv\u00ednoy hin 23 .juni. Gunnv\u00e1 vi\u00f0 Keldu, sum t\u00e1 var borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu, sum Sv\u00ednoy er partur av, helt r\u00f8\u00f0u.\n\n\u00datoyggjastevnur \n 2014 - Gj\u00f3gv (Eysturoy)\n 2013 - Fugloy (\u00e1 Kirkju)\n 2012 - Sv\u00ednoy\n 2011 - Kalsoy (\u00e1 H\u00fasum og \u00ed Sy\u00f0radali)\n 2010 - Hestur\n 2009 - Kalsoy (\u00e1 Tr\u00f8llanesi og \u00ed Mikladali)\n 2008 - Mykines\n 2007 - Fugloy\n 2005 - Sv\u00ednoy\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskar stevnur"}
{"id": "19033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201980", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1980", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum 1980 var\u00f0 hildi\u00f0 8. november 1980. 23.273 atkv\u00f8\u00f0ur v\u00f3ru taldar upp.\n\n\u00darslit\n\nHygg eisini at \nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1980-84\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val (F\u00f8roysk hagt\u00f8l)\n\nL\u00f8gtingsval\n1980"}
{"id": "19034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201980-84", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1980-84", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 32 l\u00f8gtingslimir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi millum l\u00f8gtingsvalini 1980 og 1984. Javna\u00f0arflokkurin og Sambandsflokkurin v\u00f3ru st\u00f8rstu flokkar, og Pauli Ellefsen skipa\u00f0i eina borgerliga samgongu vi\u00f0 Sambandsflokkinum, F\u00f3lkaflokkinum og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum, sum vardi alt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0. Til stuttleika kann nevnast, at 5 l\u00f8gtingslimir h\u00f8vdu Olsen til eftirnavn, av teimum umbo\u00f0a\u00f0u 4 Eysturoyar vald\u00f8mi.\n\nFastir tinglimir\n\nKeldur \n\u00abL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit\u00bb, bind 2 (2002). (PDF)\n\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\n1980\n1981\n1982\n1983\n1984"}
{"id": "19035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201978", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1978", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1978 var\u00f0 hildi\u00f0 7. november 1978. Tali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var\u00f0 h\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 26 til 32. Hetta var fyrsta l\u00f8gtingsvali\u00f0, har kvinnur v\u00f3ru valdar inn beinlei\u00f0is, t\u00e6r v\u00f3ru Karin Kj\u00f8lbro (TF) og Jona Henriksen (JF), b\u00e1\u00f0ar \u00far Su\u00f0urstreymoy.\n\nVal\u00farslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val, hagstova.fo (F\u00f8roysk hagt\u00f8l)\nL\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004),  hagstova.fo\n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 flokkar, atkv\u00f8\u00f0ur og tingmenn (1978-2015), hagstova.fo\n\nL\u00f8gtingsval\n1978"}
{"id": "19036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20Scholes", "title": "Paul Scholes", "text": "Paul Aron Scholes f\u00f8ddur 16 November 1974 er enskur f\u00f3b\u00f3ltsleikari sum hevur sp\u00e6lt alla s\u00edna karrieru \u00ed Manchester United har hann er ein livandi legenda. Scholes hevur sp\u00e6lt yvir 600 dystir fyri United og skora\u00f0 fleri enn 100 m\u00e1l. Harumframt hevur Scholes higartil (mai 2013) sp\u00e6lt 66 landsdystir fyri Ongland og skora\u00f0 14 m\u00e1l.\n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "19040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santorini", "title": "Santorini", "text": "Santorini (grikskt: \u03a3\u03b1\u03bd\u03c4\u03bf\u03c1\u03af\u03bd\u03b7, eisini kend sum Thira (\u0398\u03ae\u03c1\u03b1) \u00e1 n\u00fdgrikskum, Thera \u00e1 forngrikskum, er ein oyggj \u00ed Egearahavinum \u00ed Grikkalandi. Oyggin er tann sy\u00f0sta \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, sum ver\u00f0ur nevndur Kykladurnar (\u039a\u03c5\u03ba\u03bb\u03ac\u03b4\u03b5\u03c2). Oyggin er 73 km2 til st\u00f8ddar og liggur umlei\u00f0 200 km \u00ed ein landssynning fr\u00e1 grikska meginlandinum. \u00cd 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni 15.500. Santorini er tann st\u00f8rsta av fleiri sm\u00e6rri oyggjum, sum tilsaman eru Santorini kommuna. Bert ein onnur av hesum oyggjum eru bygdar, hin oyggin er Therasia, t\u00e6r sm\u00e6rru \u00f3bygdu oyggjarnar eru: Nea Kameni, Palaia Kameni, Aspronisi og Christiana. Tilsaman er v\u00edddin av hesum oyggjum 90,6 km2. Santorini er av vulkanskum uppruna eins og F\u00f8royar, og l\u00edkist t\u00ed ikki hinum griksku oyggjunum, sum ikki eru av vulkanskum uppruna. S\u00ed\u00f0an 2011 hevur Santorini kommuna veri\u00f0 partur av Thira regionalu eindini. Hinar kommunurar \u00ed eindini eru t\u00e6r n\u00e6rmastu oyggjarnar, t\u00e6r sy\u00f0ru Kykladuoyggjarnar, hinar kommunurnar \u00ed Thira regionalu eindini eru: Anafi, Folegandros, Ios og Sikinos.\n\nKeldur \n\nKykladurnar\nOyggjar \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "19050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sikhisma", "title": "Sikhisma", "text": "Sikhisma er ein heims\u00e1tr\u00fana\u00f0ur \u00far Punjab \u00ed Nor\u00f0urindia. Stovnarin var Guru Nanak, f\u00f8ddur \u00ed 1469. Hann var sonur ein hindu, men d\u00e1mdi ikki tr\u00fanna \u00e1 n\u00f3gvar gudar og heldur ikki kastuskipanina. Guru Nanak var hugtikin av, at islam l\u00e6rdi, at \u00f8ll eru eins. T\u00e1 hetta bert var galdandi fyri muslimar, gj\u00f8rdi hann av at seta \u00e1 stovn ein \u00e1tr\u00fana\u00f0, sum bygdi \u00e1, at bert ein gud er til, Vaheguru, og at fyri honum eru \u00f8ll eins uttan mun til \u00e1tr\u00fana\u00f0, h\u00fa\u00f0arlit og kyn. N\u00edggju a\u00f0rir guruar t\u00f3ku vi\u00f0 eftir Nanak og mentu sikhismuna. Halga b\u00f3k teirra er Adi Granth. Mong sikhisk mannf\u00f3lk hava vavh\u00fagvu, turban, um h\u00f8vdi\u00f0 sum tekin um reinleika. Sikhisma og hinduisma g\u00f3\u00f0taka hv\u00f8rja a\u00f0ra, eins v\u00e6l og t\u00e6r g\u00f3\u00f0taka kristind\u00f3m, j\u00f8dad\u00f3m og islam. T\u00edggjundi og seinasti l\u00e6rumeistarin, Gobind Rai (1675-1708), gav n\u00f3gvum sikhum sama eftirnavn: Singh. Hann ba\u00f0 eisini allar sikhar bera v\u00e1pn. Hv\u00f8r ma\u00f0ur skuldi hava sl\u00ed\u00f0rakn\u00edv og kamb upp \u00ed s\u00e6r, og teir m\u00e1ttu aldri klippa s\u00e6r h\u00e1ri\u00f0. \n\nSikhisma hevur ikki breitt seg um heimin, sum eitt n\u00fa t.d. islam hevur. Ta\u00f0 r\u00e6\u00f0ur ikki um at brei\u00f0a sikhismu \u00fat. Flyta sikhar til onnur lond, dyrka teir s\u00edn \u00e1tr\u00fana\u00f0 og s\u00edna mentan \u00e1 sama h\u00e1tt sum heima, \u00ed tann mun, ta\u00f0 ber til. Sikhisma telur eini 30 mi\u00f3. f\u00f3lk, har tey festu b\u00fagva \u00ed Nor\u00f0urindia . N\u00f8kur f\u00e1 eru b\u00fa\u00f0sitandi a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum, eitt n\u00fa \u00ed USA (uml. 750 000) og \u00ed Kanada (uml. 470 000) . 90 % av teimum b\u00fdr \u00ed India .\n\nKeldur \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "19055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andros", "title": "Andros", "text": "Andros (grikskt: \u0386\u03bd\u03b4\u03c1\u03bf\u03c2) er ein oyggj \u00ed Grikkalandi. Oyggin er tann nor\u00f0asta av Kykladuoyggjunum og liggur umlei\u00f0 10 km \u00ed ein landsynning av oynni Evvia og umlei\u00f0 3 km nor\u00f0anfyri oynna Tinos. Andros er 380 km2 til st\u00f8ddar, \u00ed 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni 9.221 og f\u00f3lkat\u00e6ttleikin 24/km2. Oyggin er n\u00e6rum 40 km long og 16 km har hon er brei\u00f0ast. Oyggin er eitt n\u00fa kend fyri s\u00edtt kelduvatn, sum kemur \u00far Sariza kelduni \u00ed Apoikia, hon rennur \u00fat \u00far einum leyvuh\u00f8vdi.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd forn\u00f8ld (7. - 6. \u00f8ld \u00e1.Kr.) var\u00f0 oyggin bygd av j\u00f3niskum f\u00f3lkum (\u00f8ki\u00f0 var \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum har \u00ed Turkaland er \u00ed dag og t\u00e6r griksku oyggjarnar \u00ed Egearahavinum), m\u00f8guliga blanda\u00f0 vi\u00f0 f\u00f3lkum \u00far Thrakia (\u00f8ki\u00f0 fevnir \u00ed dag um landnyr\u00f0ingshorni\u00f0 av Grikkalandi og partar av Bulgaria og Turkalandi). \u00cd 480 \u00e1.Kr. sendi oyggin skipaflota til Xerxes I av Persia, og bleiv t\u00ed straffa\u00f0 av t\u00ed grikska flotanum, i\u00f0 herja\u00f0i \u00e1 oynna. \u00cd 411 \u00e1.Kr. proklamera\u00f0i oyggin, at hon var sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug og \u00ed 408 \u00e1.Kr. st\u00f3\u00f0 hon \u00edm\u00f3ti einum \u00e1lopi \u00far Athen.\nFr\u00e1 1207 til 1566 var\u00f0 Andros st\u00fdrd av privatu familjunum Zeno og Sommaripa undir venesianskari verju og eftirliti. S\u00ed\u00f0an kom oyggin undir beinlei\u00f0is osmanniskt og muslimsk st\u00fdri. \u00cd 1821 bleiv oyggin samman vi\u00f0 hinum Kykladuoyggjunum fr\u00e6ls og gj\u00f8rdist partur av Grikkalandi. Hin 10. mai 1821 kunngj\u00f8rdi uppreistarsinna\u00f0i presturin, Theophilos Kairis, sum var ein av oddamonnunum \u00ed grikska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0num, at n\u00fa var grikska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0, og so heisa\u00f0i hann grikska flaggi\u00f0 \u00e1 St. Georgs kirkjuni, sum liggur vakurt \u00e1 eini fjallas\u00ed\u00f0u \u00e1 Andros og helt eina kenda og hjartanemandi r\u00f8\u00f0u, sum eggja\u00f0i rei\u00f0arum og vinnul\u00edvsf\u00f3lkum til at lata burturav ognum teirra til frama fyri grikska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0num, so teir kundu senda flotar avsta\u00f0 m\u00f3ti osmannum.\n\nBygdir \u00e1 Andros\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nKykladurnar"}
{"id": "19057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tinos", "title": "Tinos", "text": "Tinos (grikskt: \u03a4\u03ae\u03bd\u03bf\u03c2) er ein griksk oyggj, sum liggur \u00ed Egearahavinum. \u00cd forn\u00f8ldini var oyggin kend vi\u00f0 n\u00f8vnunum Ofiussa (fr\u00e1 grikska or\u00f0inum orius, sum merkir slanga) og  Hydroessa (av grikska or\u00f0inum hydor, sum merkir vatn). Oyggin er ein av Kykladuoyggjunum og liggur t\u00e6tt vi\u00f0 oyggjarnar Andros, Delos og Mykonos. Oyggin er 194 km2 til st\u00f8ddar, \u00ed 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni 8.636. Oyggin er kend \u00ed Grikkalandi orsaka\u00f0 av Panagia Evangelistria kirkjuni (Our Lady of Tinos), fyri t\u00e6r umlei\u00f0 80 vindmyllurnar, tey umlei\u00f0 1000 d\u00fagvutornini, t\u00e6r 50 bygdirnar og fyri t\u00e6r venesiansku borgirnar \u00e1 Exomvourgo fjallinum. \u00c1 oynni b\u00fagva f\u00f3lk sum hava griksk-ortodoksu tr\u00fanna og f\u00f3lk i\u00f0 hoyra til ta\u00f0 r\u00f3mverks-kat\u00f3lsku tr\u00fanna. Tinos er eisini kend fyri listaf\u00f3lk, m\u00e1larar og myndah\u00f8ggarar sum Nikolaos Gysis, Jannoulis Khalepas og Nikiforos Lytras.\n\nP\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0 \nEinafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 fara tr\u00fagvandi grikkar p\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0 til Tinos fyri at vitja Panagia Evangelistria kirkjuna, har ein serst\u00f8k ikon hongur, i\u00f0 f\u00f3lk tr\u00fagva f\u00f8rir til undur. P\u00edlagr\u00edmsfer\u00f0in fer fram 15. august (dekapendavgusto), sum er dagurin, har Gudsm\u00f3\u00f0ir sovna\u00f0i (Dormition of the Theotokos). Fleiri av p\u00edlagr\u00edmunum grulva \u00e1 hondum og kn\u00f8um teir 800 metrarnar fr\u00e1 ferjuleguni til kirkjuna, fyri at v\u00edsa vir\u00f0ing.\n\nBygdir\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nKykladurnar"}
{"id": "19061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sufisma", "title": "Sufisma", "text": "Sufisma er ein meir enn t\u00fasund \u00e1ra gomul r\u00f8rsla innan islam. Hugtaki\u00f0 sufisma ver\u00f0ur br\u00fakt um islamska mystikk og spiritualitet, sum sn\u00fdr seg um takksemi\u00f0 menniskjans m\u00f3tvegis Allah. Sufisman t\u00f3k seg upp \u00ed Irak um 600-700 e.Kr.\n\nKelda \n\nIslam\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "19065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poula%20%C3%98ssursd%C3%B3ttir%20Mohr", "title": "Poula \u00d8ssursd\u00f3ttir Mohr", "text": "Poula \u00d8ssursd\u00f3ttir Mohr (f\u00f8dd  1995) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum \u00ed l\u00f8tuni (mai 2013) svimur fyri Havnar Svimjifelag og fyri F\u00f8royar. Hon hevur sett fleiri f\u00f8roysk senior og junior met \u00ed svimjing. \u00c1 FM Stevnuni \u00ed Havn \u00ed mai 2013 var\u00f0 hon kosin \u00c1rsins Svimjari. Poula er d\u00f3ttir listam\u00e1laran \u00d8ssur Mohr. Br\u00f3\u00f0ir hennara Pauli \u00d8ssursson Mohr er eisini svimjari, sum eitt n\u00fa hevur sett f\u00f8roysk senior met \u00ed 50 m bringu \u00e1 lang- og stuttgeil og fleiri li\u00f0met (senior) \u00e1 stuttgeil. Eldri br\u00f3\u00f0ir teirra J\u00e1kup \u00d8ssursson Mohr var svimjari fyrr og var vi\u00f0 til at seta met \u00ed li\u00f0svimjing \u00ed 4 x 200 m fr\u00ed \u00e1 langgeil. Poula hevur fyrr svomi\u00f0 fyri Fuglafjar\u00f0ar Svimjifelag. \u00cd mai 2013 var\u00f0 Poula \u00fattikin til F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0 sum skal svimja \u00e1 HM \u00ed Barcelona.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nFM 2013 \nPoula lutt\u00f3k \u00e1 FM \u00ed svimjing 2013 \u00ed Havn 9. til 11. mai 2013 og vann 4 gull hei\u00f0ursmerki, eitt silvur og 2 bronsu. Harumframt vann hon hei\u00f0urin \u00c1rsins svimjari hj\u00e1 kvinnum 2013.\n\n Gull \u00ed 100 metrar blanda\u00f0, f\u00f8royskt senior met\n Gull \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:20.65 (hon eigur sj\u00e1lv meti\u00f0, sum \u00ed l\u00f8tuni er vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:20.21.\n Gull \u00ed 200 metrar firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.25, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet.\n Gull \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:12.59\n Silvur \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.57\n Bronsu \u00ed 100 m rygg\n Bronsu \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed\n\n\u00c1rsins svimjari 2013 \n\nEftir FM-kappingina \u00ed svimjing \u00ed mai 2013 var\u00f0 Poula kosin \u00c1rsins svimjari 2013 hj\u00e1 kvinnunum. Hj\u00e1 monnunum var ta\u00f0 P\u00e1l Joensen, i\u00f0 vann hei\u00f0urin.\n\nOyggjaleikir 2009 \nPoula vann tvey silvur hei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikunum 2009.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "19068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jainisma", "title": "Jainisma", "text": "Jainisma er ein heims\u00e1tr\u00fana\u00f0ur \u00far India. Jainistarnir tr\u00fagva ikki, at nakar gud er til. \u00c1tr\u00fana\u00f0ur teirra bo\u00f0ar, at t\u00fa aldri m\u00e1 fara har\u00f0liga fram \u00edm\u00f3ti n\u00f8krum l\u00edvandi. Jainistarnir tr\u00fagva \u00e1 endurf\u00f8\u00f0ing. Jainisma l\u00edkist hinduismu. \n\nN\u00fa eru einir 6 mi\u00f3. jainistar, flestir \u00ed India .\n\nKelda \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "19069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FA%20Cup", "title": "FA Cup", "text": "Football Association Challenge Cup, stytt FA Cup er ein steypakapping \u00ed mansf\u00f3tb\u00f3lti \u00ed Onglandi og Wales. Kappingin er fyrireika\u00f0 av og uppkalla\u00f0 eftir t\u00ed enska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum The Football Association. FA Cup var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 sp\u00e6lt \u00ed f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1rinum 1871-72. Manchester United F.C. er ta\u00f0 felagi\u00f0, sum hevur vunni\u00f0 ensku steypakappingina oftast, teir hava vunni\u00f0 FA Cup 11 fer\u00f0ir, beint eftir teir kemur Arsenal, sum hevur vunni\u00f0 FA Cup 10 fer\u00f0ir. \u00cd 2013 vann Wigan fyri fyrstu fer\u00f0 FA Cup, t\u00e1 teir vunnu steypafinaluna 1-0 m\u00f3ti Manchester City F.C..\n\nHagt\u00f8l fyri vinnarar og silvurvinnarar \n\nI perioden 1871-2012 er FA Cup blevet vundet af 42 forskellige klubber, mens yderligere tretten klubber har v\u00e6ret i finalen uden at vinde.\n\nFA Cup-vinnarar\n\nKeldur \n\nFA Cup\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Onglandi\nSteypakappingar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "19073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tottenham%20Hotspur%20F.C.", "title": "Tottenham Hotspur F.C.", "text": "Tottenham Hotspur Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1882. Felagi\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed ensku Premier League og hevur heimav\u00f8ll \u00ed Tottenham, London. Stadion teirra eitur White Hart Lane.\n\nHei\u00f0ur\n\nVinnari av 2. deild: 1919/20 og 1949/50.\nFinalistur \u00ed FA-cup: 1987.\nFinalistur \u00ed Ligacup: 1982, 2002 og 2009\nFinalistur \u00ed UEFA-cup: 1973/74.\n\nH\u00f3purin\n\nVenjarar hj\u00e1 Tottenham\n\nVenjararnir eru lista\u00f0ir eftir n\u00e6r teir v\u00f3ru venjarar hj\u00e1 Tottenham Hotspur:\n(C)\u00a0\u2013 Fyribilsvenjari (Caretaker)\n(FTC)\u00a0\u2013 First team coach\n\n\u00c1rsins leikari\nSolei\u00f0is sum limir og tey i\u00f0 h\u00f8vdu segongbillett hava atkv\u00f8tt. (Kalendara\u00e1r fram til 2005\u201306 sesongina)\n\n 1987  Gary Mabbutt\n 1988  Chris Waddle\n 1989  Erik Thorstvedt\n 1990  Paul Gascoigne\n 1991  Paul Allen\n 1992  Gary Lineker\n 1993  Darren Anderton\n 1994  J\u00fcrgen Klinsmann\n 1995  Teddy Sheringham\n 1996  Sol Campbell\n 1997  Sol Campbell\n 1998  David Ginola\n 1999  Stephen Carr\n\n 2000  Stephen Carr\n 2001  Neil Sullivan\n 2002  Simon Davies\n 2003  Robbie Keane\n 2004  Jermain Defoe\n 2005\u201306  Robbie Keane\n 2006\u201307  Dimitar Berbatov\n 2007\u201308  Robbie Keane\n 2008\u201309  Aaron Lennon\n 2009\u201310  Michael Dawson\n\n 2010\u201311  Luka Modri\u0107\n 2011\u201312  Scott Parker\n 2012\u201313  Gareth Bale\n 2013\u201314  Christian Eriksen\n 2014\u201315  Harry Kane\n 2015\u201316  Toby Alderweireld\n 2016-17  Christian Eriksen\n 2017-18  Jan Vertonghen\n 2018-19  Son Heung-min\n 2019-20  Son Heung-min\n 2020\u201321  Harry Kane\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: tottenhamhotspur.com\n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "19076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enskir%20meistarar%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti", "title": "Enskir meistarar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti", "text": "Listi yvir enskir meistarar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nFootball League (1888\u20131892)\n\nFootball League First Division (1892\u20131992)\n\nPremier League (1992\u2013n\u00fa)\n\nVi\u00f0 feitum v\u00edsir at eitt felag vann greipuna \u2013 tv.s. Meistaraskaps- og FA Cup vinnarar ELLA Meistaraskaps og European Cup vinnarar\n\nVi\u00f0 kursiv v\u00edsir at eitt felag vann allar tr\u00edggjar kappingar \u2013 tvs. Meistaraskaps, FA Cup og European Cup vinnarar\n\nMeistarheiti vunnin \u00ed alt\nFel\u00f8g vi\u00f0 feitum kappa\u00f0ust \u00ed Premier League \u00ed 2012\u201313 sesongini.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Onglandi"}
{"id": "19078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202011-12", "title": "Premier League 2011-12", "text": "Premier League 2011/12 var ta\u00f0 20. umfari \u00ed Premier League og ta\u00f0 113. umfari \u00ed bestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini.\n\nTalva\n\nHagt\u00f8l fyri f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 2011-12\n\nToppskorarar\n\nAssists m\u00e1l (hj\u00e1lpti vi\u00f0 til at f\u00e1a m\u00e1l)\n\nHat-tricks\n\n 4 Leikari skora\u00f0i 4 m\u00e1l\n\nKeldur \n\n2011 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2012 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "19087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FM%20%C3%AD%20svimjing%202013", "title": "FM \u00ed svimjing 2013", "text": "F\u00f8royameistarastevna \u00ed svimjing var\u00f0 hildin \u00ed Havn fr\u00e1 9. til 11. mai 2013. P\u00e1l Joensen var\u00f0 kosin \u00c1rsins svimjari hj\u00e1 monnum og Poula \u00d8ssursd\u00f3ttir Mohr var\u00f0 kosin \u00c1rsins svimjari hj\u00e1 kvinnum. Markus Joensen var\u00f0 kosin \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot hj\u00e1 monnum/dreingjum og L\u00edv Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard vann hei\u00f0urin sum \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot hj\u00e1 kvinnum/gentum. P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist tann svimjarin sum fekk flest FINA stig til eina kapping, og fekk handa\u00f0 steyp fyri ta\u00f0.\n\nF\u00f8roysk met sett \u00e1 FM stevnuni\n\nSeniormet sett \u00e1 FM/JM 2013 \n\u00c6gir kvinnur 3:55.91 \u00ed 4x100 fr\u00ed\nPoula \u00d8. Mohr (HS) 2:23.25 \u00ed 200 firvald\nP\u00e1l Joensen (SuSvim) 1:03.00 \u00ed 100 bringu\nPoula \u00d8. Mohr (HS) 1:03.78 \u00ed 100 blanda\u00f0\n\u00c6gir kvinnur 4:25.43 \u00ed 4x100 blanda\u00f0\nSuSvim kvinnur 1:47.15 \u00ed 4x50 fr\u00ed\nSuSvim harrar 1:35.06 \u00ed 4x50 fr\u00ed\n\nJuniormet sett \u00e1 FM/JM 2013 \n\nGu\u00f0run Mortensen (SuSvim) 57.62 \u00ed 100 fr\u00ed\nMarkus Joensen (HS) 1:05.82 \u00ed 100 bringu\nKristina Elin Thomsen (SuSvim) 2:25.26 \u00ed 200 firvald\nMarkus Joensen (HS) 1:04.77 \u00ed 100 bringu\nSuSvim dreingir 1:38.48 \u00ed 4x50 fr\u00ed\nVictoria Wigant Eysturdal (\u00c6gir) 2:06.13 \u00ed 200 fr\u00ed\nMarkus Joensen (HS) 30.00 \u00ed 50 bringu\n\nHei\u00f0ursmerjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 FM/JM 2013\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Juniormeistarastevnuni 2013\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni 2013\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nSvimjikappingar"}
{"id": "19093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alex%20Jos%C3%A9%20dos%20Santos", "title": "Alex Jos\u00e9 dos Santos", "text": "Alex Jos\u00e9 dos Santos (f\u00f8ddur 28. mars 1981 in Ipajuipe, Bahia, Brasil) er ein f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum s\u00ed\u00f0an 2004 hevur sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed F\u00f8royum. \u00cd l\u00f8tuni (2017) sp\u00e6lir hann vi\u00f0 \u00cdF. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 B36 fr\u00e1 2004 til 2008 og vi\u00f0 EB/Streymi fr\u00e1 2009 til 2011. 2012-2015 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 HB, men f\u00f3r \u00ed 2016 at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00cdF. \u00cd 2003 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Boldklubben Frem \u00ed donsku Superliguni. \u00cd 2002 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 SFC Opava \u00ed Opava \u00ed Kekkia og Associa\u00e7\u00e3o Portuguesa de Desportos fr\u00e1 S\u00e3o Paulo.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \n 2016- \u00cdF\n 2012-15 HB\n 2009-11 EB/Streymur\n 2004-08 B36\n 2003 Boldklubben Frem\n 2002 SFC Opava\n 2002 Associa\u00e7\u00e3o Portuguesa de Desportos\n\nKeldur \n\nBrasilskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nHB leikarar\nB36 leikarar\nEB/Streymur leikarar"}
{"id": "19095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20Lisberg%20Olsen", "title": "He\u00f0in Lisberg Olsen", "text": "He\u00f0in Lisberg Olsen (f\u00f8ddur 1994) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum hevur svomi\u00f0 fyri Svimjifelagi\u00f0 Reki \u00far Leirv\u00edk, \u00c6gir \u00far Klaksv\u00edk og fyri F\u00f8royar.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nEM 2012 \nHe\u00f0in kr\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0irnar til EM 2012, sum var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Debrecen \u00ed Ungarn. Hann setti f\u00f8royskt met og juniormet \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 53.37. Harvi\u00f0 t\u00f3k hann meti\u00f0 fr\u00e1 P\u00e1l Joensen, ta\u00f0 var 53.55 minuttir. Juniormeti\u00f0 \u00e1 hesum teigi hev\u00f0i hann sj\u00e1lvur sett \u00e1ri\u00f0 fyri til EJM.\n\nSMS X-mas Sprint 2011 - Vann eina gulln\u00e1l \n\u00c1 SMS X-mas Sprint 2011 stevnuni \u00ed Klaksv\u00edk, sum var\u00f0 hilidin 17. desember 2011, vann He\u00f0in eina gulln\u00e1l, t\u00e1 hann megna\u00f0i at svimja 100 metrar fr\u00ed upp \u00e1 50.82 sekund. Fyri at f\u00e1a eina gulln\u00e1l skal ein megna at svimja teir 100 metrarnar upp \u00e1 51.14 sekund.\n\nOyggjaleikir 2011 \nHe\u00f0in lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikum 2011, har hann vann 2 gull \u00ed li\u00f0kappingum 50 og 100 metrum fr\u00ed hj\u00e1 monnum, 2 silvur \u00ed li\u00f0kappingum 4x50 og 100 metrar blanda\u00f0 hj\u00e1 monnum, og so vann hann eitt bronsu hei\u00f0ursmerki einsamallur \u00ed 50 metrum fr\u00ed. He\u00f0in f\u00f3r seinni at venja vi\u00f0 og svimja fyri \u00c6gir.\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:24.10, hinir v\u00f3ru: Magnus J\u00e1kupsson, Pauli \u00d8ssursson Mohr og P\u00e1l Joensen\n Gull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:33.59, hinir v\u00f3ru: Magnus J\u00e1kupsson, Pauli \u00d8ssursson Mohr og P\u00e1l Joensen\n Silvur \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.81, hinir v\u00f3ru: Magnus J\u00e1kupsson, Pauli \u00d8ssursson Mohr og P\u00e1l Joensen\n Silvur \u00ed 4 x 50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:43.23, hinir v\u00f3ru: Magnus J\u00e1kupsson, Pauli \u00d8ssursson Mohr og P\u00e1l Joensen\n Bronsu \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.20\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "19097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jutta%20Thomsen", "title": "Jutta Thomsen", "text": "Jutta Thomsen (f\u00f8dd 5. juli 1990) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur elitusvimjari, sum hevur sett f\u00f8roysk met og vunni\u00f0 hei\u00f0ursmerki eitt n\u00fa \u00e1 Oyggjaleikum.\n\nOyggjaleikir 2007 \n Gull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:01.58\n Gull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed v\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:49.53\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:59.94\n Silvur \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:26.17\n\nF\u00f8roysk met \n\u00c1 FM stevnu 2007 setti Jutta f\u00f8royskt met \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:23.83.\n \u00cd mars 2011 var\u00f0 eitt gamalt met tiki\u00f0, sum Jutta var vi\u00f0 til at seta, ta\u00f0 var \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed. Jutta og tr\u00edggjar a\u00f0rar svumu \u00ed 2007 teinin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:51.66, hinar v\u00f3ru Shaila millum Gar\u00f0arnar, Mona Simonsen, Anna K. Eysturberg.\n\nOyggjaleikir 2005 \n Bronsu \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:27.20\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "19098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birita%20Debes", "title": "Birita Debes", "text": "Birita Debes (f\u00f8dd 1995, uppvaksin \u00ed Rituv\u00edk) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri \u00c6gir og fyri F\u00f8royar. Hon hevur fyrr svomi\u00f0 fyri FLOT.  \u00cd mai 2013 var\u00f0 hon \u00fattikin til F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0, sum skal svimja \u00e1 HM \u00ed Barcelona \u00ed juli/august 2013.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nEM 2013 \u00e1 stuttgeil \u00ed Herning \n Svam innlei\u00f0andi kapping 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:01.48, kom ikki v\u00ed\u00f0ari \u00ed semifinaluna\n nr 30 av 42 \u00ed 50 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.78, sum var eitt vet fr\u00e1 hennara f\u00f8royska meti \u00e1 28.51, sum hon svam \u00e1 HM \u00ed Istanbul \u00ed 2012\n Svam 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26:56. Kom ikki v\u00ed\u00f0ari til semifinaluna.\n Svam 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.52 (pers\u00f3nligt met)\n\nFM 2013 \nBirita vann fleiri hei\u00f0ursmerki \u00e1 FM stevnuni \u00ed Havn \u00ed mai 2013.\n Gull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:02.96\n Gull \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:25.39\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:55.91, \u00c6gir, t\u00e6r settu n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet, hinar tr\u00edggjar v\u00f3ru: Victoria Wigant Eysturdal, Cecilia Eysturdal og Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0.\n Gull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:25.43, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet. Hinar tr\u00edggjar \u00far \u00c6gir v\u00f3ru: Turi\u00f0 S. Christiansen, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og Cecilia Eysturdal \n Silvur \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.91\n\nEM 2012 - f\u00f8royskt met \u00ed 50 m rygg \nBirita lutt\u00f3k \u00e1 EM stevnu \u00ed Debrecen, Ungarn \u00ed 2012. Hon vann ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki, men svam s\u00edna bestu t\u00ed\u00f0 \u00ed 50 m rygg, hon svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.60, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nOyggjaleikir 2011 \nBirita svam fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikunum 2011. Hon vann 4 gull, 2 silvur og 1 bronsu hei\u00f0ursmerki. Harav v\u00f3ru 4 li\u00f0kappingar og 3 einstaklingakappingar.\n\n2010 \nBirita kl\u00e1ra\u00f0i seg sera v\u00e6l \u00ed 2010. H\u00f3ast hon var juniorur \u00ed 2010, so setti hon fleiri f\u00f8roysk senior met. Eitt av metunum setti hon, t\u00e1 hon sum fyrsta f\u00f8royska kvinnan vann gull \u00e1 nor\u00f0urlendsku svimjistevnuni. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hon \u00e1 NJM stevnuni \u00ed Kastrup \u00ed Danmark 11. desember 2010, hon vann gull \u00ed 100 metrar ryggsvimjing .\n\nOyggjaleikir 2009 \nBirita var \u00e1 f\u00f8royska svimjilandsli\u00f0num \u00e1 Oyggjaleikunum \u00ed 2009 \u00ed \u00c1landi, hon vann 3 gull hei\u00f0ursmerki og 1 bronsu hei\u00f0ursmerki.\n Gull \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.97\n Gull \u00ed 4 x 50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:58.86, hinar tr\u00edggjar v\u00f3ru: Shaila millum Gar\u00f0arnar, Gu\u00f0run Holm Jacobsen og Katarina S. Lamhauge\n Gull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:22.92, hinar tr\u00edggjar v\u00f3ru: Malan Vitalis B\u00e6rendsen, Shaila millum Gar\u00f0arnar og Bj\u00f8rg Seloy\n Bronsu \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:05.34\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nRituv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "19099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malaisia", "title": "Malaisia", "text": "Maleisia er eitt kongsveldi \u00ed Landsynnings\u00e1sia. Har b\u00fagva umlei\u00f0 30 mi\u00f3. f\u00f3lk. Maleisia hevur mark vi\u00f0 Teiland, Indonesia, Brunei og Singapor. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Kuala Lumpur. \"Maleisiski tikarin\", sum landi\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f3pt, er eitt kloddateppi av ymiskum mentanum og \u00e1tr\u00fana\u00f0ir. \n\nMaleisia er eitt eysturland \u00ed st\u00f3rari menning.\n\nS\u00f8ga\n\nPolitikkur \n\nLandi\u00f0 er samveldisr\u00edki, tilsamans eru sekstan r\u00edki, herav n\u00edggju sult\u00e1nr\u00edki. Sult\u00e1ntr\u00fanan gongur \u00ed arv, og sult\u00e1narnir skiftast um at ver\u00f0a kongar \u00ed Maleisia. Fimta hv\u00f8rt \u00e1r velur Maleisia n\u00fdggjan r\u00edkisovasta.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nMaleisia er fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed sy\u00f0ra parti av Malakkah\u00e1lvoynni. Maleisia er \u00ed tveimum h\u00f8vu\u00f0slandslutum, sum eru langt hv\u00f8r fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum, \u00edmillum landslutirnar er Su\u00f0urkinahav. Vestari landslutur er \u00e1 meginlandinum, sunnarlaga \u00e1 Malakkanesi \u00edmillum Teiland og Singapor, og eystari landslutur er nor\u00f0arumegin \u00ed Borneo. Inni \u00ed landspartinum Sarawak \u00e1 Borneo er l\u00edtla landi\u00f0 Brunei. Landi\u00f0 er mest sum alt avtaki\u00f0 vi\u00f0 tropiskum regnsk\u00f3gi, og bara tr\u00edggjundaparturin av landinum er veltur. Av t\u00ed at n\u00f3gv f\u00f3lk b\u00fdr fram vi\u00f0 \u00e1unum og \u00e1 l\u00e1glendinum vi\u00f0 strendurnar - hetta er lendi\u00f0, sum javnan stendur undir \u00ed vatni - ver\u00f0a h\u00fasini sett \u00e1 steyrar, i\u00f0 standa dj\u00fapt ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina. Bygdir vi\u00f0 t\u00edl\u00edkum h\u00fasum, nevnd kampung, eru v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed \u00c1sia. H\u00fasini standa h\u00f8gt fr\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, at tey skulu ikki fara \u00ed vatnfl\u00f3\u00f0. Mongu gluggarnir og ta\u00f0, at opi\u00f0 er undir g\u00f3lvinum, ger, at h\u00fasini eru turr, og ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki so klumrut inni.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00cd 1990-\u00e1runum var b\u00faskaparliga menningin \u00ed Maleisia st\u00f8rri enn \u00ed flestum londum \u00ed heiminum. Enn ver\u00f0ur n\u00f3gv n\u00e1tt\u00farutilfeingi vunni\u00f0, men \u00eddna\u00f0urin er \u00f3gvuliga n\u00f3gv vaksin. N\u00fa eru tveir tri\u00f0ingar av \u00fatflutninginum li\u00f0ug v\u00f8ra, til d\u00f8mis bilar, elektr\u00f3nikkur, kl\u00e6\u00f0i og matv\u00f8ra.\n\n\u00cddna\u00f0ur \n\n\u2028Heimsins st\u00f8rstu tinn\u00e1m eru \u00ed Maleisia. Tinm\u00e1lmur er ein tungur steinur, sum finst \u00ed summum av fj\u00f8llunum har eysturi. T\u00e1 i\u00f0 \u00e1irnar koma \u00edgj\u00f8gnum tinfj\u00f8llini, taka t\u00e6r naka\u00f0 av tinsteininum vi\u00f0 s\u00e6r oman \u00e1 oyrarnar. Malajararnir grava upp eina r\u00fagvu av oyrini, seta eina vatnkan\u00f3n \u00e1 r\u00fagvuna og skola m\u00f3runa fr\u00e1 tinsteininum. Tinsteinurin ver\u00f0ur br\u00e6ddur \u00ed h\u00e1ovnum \u00ed Maleisia og Singapor. \u2028\u2028\u00cd 1857 settu nakrir tinh\u00f8ggarar upp eina legu, har \u00e1irnar Klang og Gombak renna saman \u00ed eitt. Teir nevndu leguna Kuala Lumpur, sum \u00e1 maleiskum merkir \"runutur samkomusta\u00f0ur\". Legan vaks skj\u00f3tt og gj\u00f8rdist handilsmi\u00f0st\u00f8\u00f0 \u00ed tin- og gummivinnu. N\u00fa er Kuala Lumpur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Maleisia, og har b\u00fagva fleiri enn 1,8 milli\u00f3nir f\u00f3lk. \u00cd 1970-\u00e1runum v\u00f3ru f\u00e1ar verksmi\u00f0jur \u00ed Maleisia, og n\u00e6stan \u00f8ll r\u00e1v\u00f8ra landsins, til d\u00f8mis gummi og tin, var\u00f0 flutt \u00fat til onnur lond og gj\u00f8rd til lidnar \u00eddna\u00f0arv\u00f8rur. \n\nFyrsti bilur, sum var gj\u00f8rdur \u00ed Maleisia - slagi\u00f0 er Proton - f\u00f3r av bilverksmi\u00f0juni vi\u00f0 b\u00fdin Kuala Lumpur \u00ed 1985. \u00cd 1999 v\u00f3ru 110.000 proton-bilar gj\u00f8rdir um \u00e1ri\u00f0, hetta tali\u00f0 er voksi\u00f0 n\u00f3gv s\u00ed\u00f0an t\u00e1, mangir teirra ver\u00f0a seldir til Indonesia, Singapor og St\u00f3ra Bretlands. Hetta bilmerki\u00f0 hevur veri\u00f0 so v\u00e6l umt\u00f3kt, at Maleisia n\u00fa er fari\u00f0 \u00ed holt vi\u00f0 eina a\u00f0ra n\u00fdggja bilverk\u00e6tlan. Landi\u00f0 er eisini altj\u00f3\u00f0a mi\u00f0depil \u00ed elektr\u00f3nikk\u00eddna\u00f0i, og einki anna\u00f0 land \u00ed heiminum ger so n\u00f3gvar disklast\u00f8\u00f0ir til teldur.\n\nLandb\u00fana\u00f0ur\n\nGummitr\u00e6i\u00f0 \n\n\u2028\u2028Gummitr\u00e6i\u00f0 vaks av fyrstan t\u00ed\u00f0 \u00ed sk\u00f3gunum \u00ed Brasil, ha\u00f0an ta\u00f0 er tiki\u00f0 og f\u00f8rt til Landsynnings\u00e1sia. \u00cd Maleisia hevur gummitr\u00e6i\u00f0 t\u00e6r bestu vakstrarv\u00e1nir, t\u00ed moldin er g\u00f3\u00f0 og ve\u00f0ri\u00f0 til vildar. St\u00f3rir regnsk\u00f3gir \u00e1 Malakkah\u00e1lvoynni v\u00f3ru h\u00f8gdir ni\u00f0ur og lagdir \u00ed gar\u00f0ar. Har v\u00f3ru tey fyrstu gummitr\u00f8ini sett ni\u00f0ur, og ha\u00f0ani eru tey farin \u00fat um allan landspartin og \u00e1 oyggjarnar \u00ed Indiahavinum. Knappur helmingur av allari gummiframlei\u00f0slu \u00ed heiminum kemur \u00far vakstrarg\u00f8r\u00f0unum \u00ed Maleisia, og gummi er m\u00e6tasta \u00fatflutningsv\u00f8ra \u00ed landinum. \u00cd gummitr\u00e6num er ein sevja, sum l\u00edkist mj\u00f3lk, eins og \u00ed hagas\u00f3ljum. T\u00e1 i\u00f0 gummitr\u00e6i\u00f0 er fimm \u00e1ra gamalt, kunnu teir tappa sevju \u00far t\u00ed. Teir skera eina fliku inn \u00ed b\u00f8rkin \u00e1 t\u00ed \u00ed ne\u00f0ra og seta eina sk\u00e1l undir flikuna. Ni\u00f0ur \u00ed sk\u00e1lina rennur t\u00e1 ein tj\u00fakk sevja og sk\u00e1lin ver\u00f0ur t\u00f8md eina fer\u00f0 um dagin. Gummisevjan ver\u00f0ur \u00e1 gummivirkjum blanda\u00f0 vi\u00f0 s\u00fdru, so at hon loypir saman til r\u00e1gummi .\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nKnappliga 30 mi\u00f3. f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Maleisia, tey flestu \u00ed st\u00f3rb\u00fdunum \u00e1 meginlandinum. N\u00e6stan helvtin av f\u00f3lkinum \u00ed Maleisia eru maleiari. Um ein tri\u00f0ingur eru kinverjar, og hini eru \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 tilflytarum av Indianesi ella eru ymisk upprunaf\u00f3lk. Fj\u00f8ld av upprunaf\u00f3lkinum b\u00fdr \u00ed sk\u00f3ginum og livir av at vei\u00f0a dj\u00f3r, fiska \u00ed \u00e1unum og henta frukt av tr\u00f8unum. Tey, sum b\u00fagva \u00fati vi\u00f0 strendurnar, velta r\u00eds og r\u00f3gva \u00fat. At f\u00f3lki\u00f0 hevur veri\u00f0 so blanda\u00f0, var fyrr atvold til str\u00ed\u00f0 \u00edmillum f\u00f3lkasl\u00f8gini .\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur \n\n\u00cd 1414 t\u00f3k f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Maleisia vi\u00f0 islamskari tr\u00fagv, t\u00ed at sult\u00e1nur teirra giftist vi\u00f0 muslimskari kongsd\u00f3ttur \u00far Sumatra. N\u00fdggi \u00e1tr\u00fana\u00f0urin festi skj\u00f3tt r\u00f8tur um alt landi\u00f0. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er st\u00f8rri helmingurin av f\u00f3lkinum \u00ed Maleisia muslimar; flestir teirra halda enn islamskar l\u00f3gir og si\u00f0ir, og mong konuf\u00f3lk hava kl\u00e6\u00f0i um h\u00f8vur og her\u00f0ar, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r fara \u00fat.\n\nKeldur \n\nAsia"}
{"id": "19115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markus%20Joensen", "title": "Markus Joensen", "text": "Markus Pauli Joensen (f\u00f8ddur 1996) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum hevur sett fleiri f\u00f8roysk juniormet \u00ed svimjing, og harafturat hevur hann eisini sett seniormet \u00e1 ungum aldri. \u00c1 FM Stevnuni \u00ed Havn \u00ed mai 2013 setti hann tr\u00fd juniormet. Hann var\u00f0 kosin \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot, t\u00e1 allar kappingarnar v\u00f3ru lidnar \u00e1 FM 2013. Hin 21. mai 2013 var\u00f0 hann \u00fattikin til F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0 (ungd\u00f3mslandsli\u00f0i\u00f0), sum skal luttaka \u00e1 NMU \u00ed Reykjav\u00edk 13. og 14. juli 2013.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nFM Stevna 2013\n\nJunior \u00farslit \n Gull \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:06.28\n Gull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:58.82\n Gull \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:04.77, sum var f\u00f8royskt juniormet\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:34.53\n Gull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:00.75 \n Gull \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.00 F\u00f8roysk juniormet\n\nSenior \u00farslit \n Silvur \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.00 F\u00f8roysk juniormet\n Silvur \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:00.75\n Silvur \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:04.77, sum var f\u00f8royskt juniormet\n Bronsu \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:06.28\n\nActavis International 2013 \u00ed \u00cdslandi - langgeil \nSilvur \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:08.93 (f\u00f8royskt juniormet)\n Bronsu \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.17\n\nBank Nordik Stevna \u00ed V\u00e1gi 2013 - juniormet \u00ed 100 m bringu \nMarkus lutt\u00f3k \u00e1 Bank Nordik stevnu \u00ed V\u00e1gi \u00ed mars 2013. Hann setti f\u00f8royskt juniormet \u00ed 100 metrum bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:06.26.\n\n\u00cdslandsk Meistarastevna 2012 \nMarkus lutt\u00f3k \u00e1 meistarastevnu \u00ed svimjing \u00ed \u00cdslandi \u00ed apr\u00edl 2012. Hann setti f\u00f8royskt seniormet \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:37.87, hetta var \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0li. Hann svam seg \u00ed finaluna, men var\u00f0 t\u00edverri kolld\u00f8mdur \u00ed finaluni. Gamla meti\u00f0 var 2:38.20, sum J\u00e1kup \u00d8ssursson setti \u00ed 2006 \u00ed Luxembourg. Bartal Hestoy hevur seinni betra um hetta meti\u00f0, sum \u00ed l\u00f8tuni (mai 2013) er 2:26.44.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "19116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turi%C3%B0%20S.%20Christiansen", "title": "Turi\u00f0 S. Christiansen", "text": "Turi\u00f0 S. Christiansen (f\u00f8dd 1996, \u00far Leirv\u00edk) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri \u00c6gir og F\u00f8royar. Hon hevur fyrr svomi\u00f0 fyri Svimjifelagi\u00f0 Reki \u00far Leirv\u00edk, sum \u00ed 2010 leg\u00f0i saman vi\u00f0 Skeggjar, n\u00fdggja felagi\u00f0 fekk navni\u00f0 Reysti.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nFM/JM \u00ed svimjing 2013 \n Gull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:25.43, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet. Hinar tr\u00edggjar v\u00f3ru: Birita Debes, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og Cecilia Eysturdal\n Silvur \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:17.36\n Bronsa \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:29.48. Hon hevur fyrr sett juniormet vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.95\n\nOyggjaleikir 2011 \n Gull \u00ed 200 m bringu\n Silvur \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0\n\n\u00c6gir-stevna 2011 - f\u00f8royskt seniormet \n\u00c1 \u00c6gir stevnu \u00ed 2011 setti Turi\u00f0 f\u00f8royskt seniormet \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:37.64, har f\u00f8royska meti\u00f0 hj\u00e1 henni fr\u00e1 \u00fatt\u00f8kustevnuni til Oyggjaleikir \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0a 2011 var 2:38.31\n\nReykjav\u00edk International Games 2010 \nTuri\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 svimjustevnuni Reykjav\u00edk International Games 2010 \u00ed \u00cdslandi \u00ed 2010. Hon setti f\u00f8royskt seniormet \u00ed 200 m bringu tv\u00e6r fer\u00f0ir, hon vann gull \u00e1 hesum teininum \u00ed hennara \u00e1rgangi.\n Gull \u00ed 200 m bringu\n Silvur \u00ed 50 m bringu\n Silvur \u00ed 400 m blanda\u00f0\n\nDM 2007 \nFleiri f\u00f8royskir barnasvimjarar lutt\u00f3ku \u00e1 D\u00c5M (Danmarks \u00c5rgangs Mesterskaber) \u00ed 2007. Besta \u00farslit hj\u00e1 f\u00f8royingum var\u00f0 eitt anna\u00f0pl\u00e1ss til Turi\u00f0 S. Christiansen \u00ed 200 bringu fyri gentur 11 \u00e1r og yngri, hon svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:14.73.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nLeirv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "19117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cecilia%20Wigant%20Eysturdal", "title": "Cecilia Wigant Eysturdal", "text": "Cecilia Wigant Eysturdal (f\u00f8dd 1996) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri \u00c6gir og F\u00f8royar. Hon hevur sett fleiri f\u00f8roysk met \u00ed svimjing, b\u00e6\u00f0i juniormet og seniormet. \u00cd august 2015 fer hon at luttaka \u00ed nor\u00f0urlandameistarakappingini \u00ed havsvimjing, sum ver\u00f0ur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd samband vi\u00f0 venjingina til NM kappingina, svam hon fr\u00e1 Sy\u00f0radali \u00e1 Kalsoynni til Biskupsst\u00f8\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk hin 28. mai 2015. Teinurin var \u00e1 umlei\u00f0 5 km og t\u00f3k henni ein t\u00edma og 21 minuttir og 3 sekund.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nNM \u00ed Open Water 2015 \nSilvur \u00ed 10 km havsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2 t\u00edmar 17 minuttir og 37 sekund\nBronsu \u00ed 5 km havsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:08.10\n\nReykjav\u00edk International Games 2015 \nBronsu \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:08.02, hon setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\nNr. 4 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:30.47, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Jutta Thomsen \u00e1tti f\u00f8royska meti\u00f0 \u00e1 4:31.38, fr\u00e1 stevnu \u00ed Esbjerg \u00ed 2007.\n\nNM \u00ed Open Water 2014 \nCecilia lutt\u00f3k \u00ed Nor\u00f0urlendsku Meistarastevnuni \u00ed Open Water svimjing \u00e1 Vesij\u00e4rvi vatninum n\u00e6r Kangasala \u00ed Finnlandi\nSilvur \u00ed 10 km open water vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2 t\u00edmar, 21 minuttir og 59 sekund\nNr. 4 \u00ed 5 km open water vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:08.35 t\u00edma.\n\nDanish Open 2014 \nCecilia lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open \u00ed mars 2014. Leygardagin 29. mars setti hon n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00e1 1500 m fr\u00ed \u00e1 langgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17.51.83, sum var tri\u00f0skj\u00f3tasta t\u00ed\u00f0 \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum.\n\nFM/FJM Stevna 2013 \u00ed Havn \n Gull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:25.43, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet. Hinar tr\u00edggjar v\u00f3ru: Birita Debes, Turi\u00f0 S. Christiansen og Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0\n Gull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:26.05, systir hennara Victoria Wigant Eysturdal svam gott eitt sekund spakuligari og vann silvur.\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:55.91, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet. Hinar tr\u00edggjar v\u00f3ru: Victoria Wigant Eysturdal, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og Birita Debes.\n Silvur \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:10.07, l\u00edtlasystirin Victoria vann gull vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:06.13\n\nNM \u00ed Open Water 2012 \nCecilia lutt\u00f3k \u00ed Nor\u00f0urlendsku Meistarastevnuni \u00ed Open Water svimjing \u00e1 Amager Strandpark \u00ed august 2012. Hon vann bronsu \u00ed 5 km havsvimjing og kundi havt vunni\u00f0 bronsu \u00ed 10 km havsimjing eisini, um hon ikki var\u00f0 kolld\u00f8md, t\u00e1 hon misti eina boyu.\nBronsu \u00ed 5 km havsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:10.42.svimjing.com - Cecilia bronsu \u00e1 NM \u00ed 5 km havsvimjing\n\nOyggjaleikir 2011 \nCecilia lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikunum 2011 \u00e1 Isle of Wight.\n Silvur \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:56.59\n Silvur \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:22.75\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "19122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victoria%20Wigant%20Eysturdal", "title": "Victoria Wigant Eysturdal", "text": "Victoria Wigant Eysturdal (f\u00f8dd 1998) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri \u00c6gir og F\u00f8royar. Hon er l\u00edtlasystir Ceciliu W. Eysturdal, sum eisini er svimjari.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nNMU 2014 \nNr. 6 \u00ed 400 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:29.09\n\nFM/JM Stevna 2013 \u00ed Havn \nVictoria setti eitt juniormet \u00e1 stevnuni \u00ed einstaklingakapping (200 m fr\u00ed) og so setti hon seniormet \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed.\n Gull \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:06.13, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet, systir hennara Cecilia, sum vann silvur \u00ed hesi kappingini.\n Gull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:55.91, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met (seniormet). Hinar tr\u00edggjar v\u00f3ru: Cecilia Eysturdal, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og Birita Debes.\n Silvur \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:27.31\n Bronsu \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:38.68\n\nNMU 2012 \u00ed Keypmannahavn - F\u00f8royskt senior- og juniormet \nVictoria lutt\u00f3k \u00e1 Nor\u00f0urlendsku Meistarastevnuni fyri Ung \u00ed svimjing, sum var \u00ed Keypmannahavn \u00ed juli 2012. Unga klaksv\u00edksgentan setti eitt seniormet og tvey juniormet \u00e1 stevnuni.\n Gull \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:09.63, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt seniormet og juniormet. Gamla meti\u00f0 \u00e1 2:10.81 \u00e1tti Jutta Thomsen, ta\u00f0 setti hon \u00e1 Heimsmeistarastevnu \u00ed Melbourne \u00ed 2007.\n Nr. 4 \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9.28.80, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet. Gamla juniormeti\u00f0 \u00e1tti st\u00f3rasystir hennara, Cecilia W. Eysturdal, ta\u00f0 var \u00e1 9:30.24 og var\u00f0 sett til D\u00c5M \u00ed 2010.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998"}
{"id": "19125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keltar", "title": "Keltar", "text": "Keltar b\u00fa\u00f0u \u00ed Evropa um 500 f.Kr. Keltar b\u00fasettu seg, sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, v\u00ed\u00f0a um \u00ed Evropa. Um 200 f.Kr. b\u00fasettu teir seg eisini \u00ed L\u00edtla\u00e1sia, og hesir v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0ir galatar. Teir v\u00f3ru fram \u00far kringir rei\u00f0menn og g\u00f3\u00f0ir jarnsmi\u00f0ir. Teir gj\u00f8rdu vakrar skartgripir, sum til d\u00f8mis gullarmbond og bringupr\u00fd\u00f0i. Teir v\u00f3ru \u00f3r\u00e6ddir og dugnaligir hermenn, og teimum d\u00e1mdi v\u00e6l bardaga og veitsluhald; vunnu teir sigur \u00e1 f\u00edggindanum, h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildu teir ta\u00f0 og \u00f3tu og drukku \u00ed fleiri dagar. Teir v\u00f3ru eisini g\u00f3\u00f0ir listamenn, og enn eru mangir lutir til skjals, sum v\u00edsa, hvussu g\u00f3\u00f0ir metalsmi\u00f0ir, teir v\u00f3ru. Teir h\u00f8vdu einki skriftm\u00e1l, men l\u00f8gdu s\u00e6r s\u00f8guna \u00ed geyma og b\u00f3ru hana hann fram \u00ed kv\u00e6\u00f0um og fr\u00e1sagnum. Keltar b\u00fasettu seg \u00ed Gallia og p\u00f8rtum av Spania, har teir bygdu bygdir og st\u00f3r, v\u00e6lvard verndarvirki uppi \u00e1 heyggjum og h\u00f8vdum. Keltar bygdu hervirki \u00e1 heyggjum og h\u00f8vdum og n\u00fdttu tey til ymiskt endam\u00e1l, til d\u00f8mis til verndarvirki, at fl\u00fdggja \u00ed ella til goymslur. N\u00f8kur v\u00f3r\u00f0u sera v\u00e6l gj\u00f8rd og fullu v\u00e6l inn \u00ed landslagi\u00f0 \u00ed Evropa. Keltisk f\u00f3lk b\u00fasettu seg eisini \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. \u00d3skipa\u00f0u herdeildir teirra v\u00f3ru ikki mentar at standa \u00edm\u00f3ti v\u00e6lvandu r\u00f3mversku herdeildunum. \n\nFlestu keltar b\u00fa\u00f0u \u00ed bygdum ella \u00e1 b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um. F\u00f3lk b\u00fa\u00f0u \u00ed sm\u00e1um h\u00fasum. Eldsta\u00f0urin \u00e1 mi\u00f0jum g\u00f3lvi vermdi, og har gj\u00f8rdu tey mat og k\u00f3ka\u00f0u vatn. Veggirnar v\u00f3r\u00f0u av fl\u00e6tta\u00f0um greinum og leiri. Dj\u00f3rah\u00fa\u00f0ir v\u00f3r\u00f0u hongdar fyri dyrnar at l\u00edva fyri gj\u00f3stri. H\u00e1lmtekja l\u00edvdi fyri vindi og regni. H\u00fasf\u00f3lki\u00f0 vav kl\u00e6\u00f0i, dyrka\u00f0i j\u00f8r\u00f0ina og gj\u00f8rdi b\u00fanyttur.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n http://snl.no/keltere\n\nS\u00ed eisini \n\n Keltisk m\u00e1l.\n Keltiskar tj\u00f3\u00f0ir.\n\nEvropa\nS\u00f8ga\nF\u00f3lk"}
{"id": "19126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jomont%C3%AD%C3%B0in", "title": "Jomont\u00ed\u00f0in", "text": "Jomont\u00ed\u00f0in \u00ed Japan t\u00f3k vi\u00f0 um 14 000 f.Kr. og vardi til eftir 300 f.Kr. . Hetta var ein hin fyrsta og eftir \u00f8llum at d\u00f8ma dr\u00fagvasta mentanin \u00ed japanskari s\u00f8gu. T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 eitur J\u014dmon eftir or\u00f0inum, i\u00f0 merkir sn\u00f3ramynstur, sum pr\u00fd\u00f0a fyrstu leirkerini, i\u00f0 jomonf\u00f3lki\u00f0 gj\u00f8rdi um 7000 f.Kr. N\u00e6stan alla hesa longu t\u00ed\u00f0ina livdu f\u00f3lk \u00ed sm\u00e1um samfel\u00f8gum vi\u00f0 strondina, vi\u00f0 \u00e1ar\u00f3sar ella \u00ed l\u00ed\u00f0um. Sm\u00e1ttur teirra st\u00f3\u00f0u h\u00e1lvar ni\u00f0ri \u00ed j\u00f8r\u00f0ini og v\u00f3ru taktar vi\u00f0 leyvi og greinum. F\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 strendurnar livdi mest av kr\u00e6klingi, ostru og \u00f8\u00f0rum skelfiski, og f\u00f3lki\u00f0 inni \u00ed fjallalendinum veiddi og henta\u00f0i n\u00f8tir og ber. Sum t\u00ed\u00f0in gekk, f\u00f3ru teir at dyrka gr\u00f8nmeti og hirsu, men fari\u00f0 ver\u00f0ur ikki at dyrka r\u00eds, fyrr enn jomont\u00ed\u00f0in n\u00e6rum er komin at enda, og Yayoit\u00ed\u00f0in tekur vi\u00f0. \n\nKojiki-forns\u00f8gurnar, i\u00f0 er savn \u00ed trimum bindum av japanskum frums\u00f8gnum og s\u00f8guligum tilbur\u00f0um, skriva\u00f0 vi\u00f0 kinverskari skrift, var\u00f0 li\u00f0ugt \u00ed 712 f.Kr. Har ver\u00f0ur sagt fr\u00e1 einum keisara, sum kom av teirri sy\u00f0stu st\u00f3ru oynni, Kyushu, og f\u00f8rdi f\u00f3lk s\u00edtt \u00ed ein landnyr\u00f0ing. Keisarin \u00e6t Jinmu-tenn\u014d (\"Halgur kr\u00edgskeisari\"). Hann seg\u00f0i seg vera \u00e6tta\u00f0an fr\u00e1 s\u00f3lgudinnuni Amaterasu-\u014dmikami. \u00cd fimtu \u00f8ld f.Kr. fekk Yamato-\u00e6ttin valdi\u00f0 \u00ed sunnara parti \u00ed Mi\u00f0honshu, t\u00e6tt vi\u00f0 n\u00faverandi Kyoto. Oddama\u00f0urin hj\u00e1 Yamato-\u00e6ttini seg\u00f0i seg vera \u00e6tta\u00f0an fr\u00e1 Jinmu-tenn\u014d, sum h\u00f3ast ivasom s\u00f8gulig pr\u00f3gv ver\u00f0ur hildin at vera fyrsti keisarin \u00ed Japan .\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nJapan\nS\u00f8ga"}
{"id": "19127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guptar%C3%ADki%C3%B0", "title": "Guptar\u00edki\u00f0", "text": "Guptar\u00edki\u00f0 (320-600 ) var eitt st\u00f3rveldi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urindia. T\u00e1 i\u00f0 Kushanr\u00edki\u00f0 syndra\u00f0ist, var\u00f0 India skift sundur \u00ed mong kongsd\u00f8mi og tj\u00f3\u00f0veldi. \u00cd 320 vaks Chandragupta 1. \u00ed Magadha um r\u00edki\u00f0 s\u00edtt, t\u00e1 i\u00f0 hann leg\u00f0i partar av grannalondunum undir seg og gifti seg vi\u00f0 einari kongsd\u00f3ttir av m\u00e6tari \u00e6tt. Sonur hansara Samudragupta hert\u00f3k land nor\u00f0ari og skapa\u00f0i m\u00f8guleikar fyri n\u00f3gvum handli. Me\u00f0an skilag\u00f3\u00f0i Chandragupta 2. st\u00fdrdi fr\u00e1 376-415 var fri\u00f0arligt og st\u00f3r framgongd \u00ed r\u00edkinum, og hesa t\u00ed\u00f0ina var India m\u00e6tasta og st\u00f8rsta r\u00edki \u00ed \u00c1sia. \u00cd Guptar\u00edki v\u00f3ru fleiri heimast\u00fdrd kongsd\u00f8mi, sum h\u00f8vdu svori\u00f0 Guptakongum tr\u00faskap. Ta\u00f0 f\u00f3r at ganga aftur \u00e1 Guptar\u00edki, t\u00e1 i\u00f0 tann seinasti guptakongurin doy\u00f0i \u00ed 467 . \n\nGuptat\u00ed\u00f0in ver\u00f0ur ofta s\u00f8gd at hava veri\u00f0 ein mentanarlig gullt\u00ed\u00f0. Byggifr\u00f8\u00f0i, list og b\u00f3kmentir bl\u00f3ma\u00f0u \u00ed hesari fri\u00f0art\u00ed\u00f0. Mangar fagrar borgir v\u00f3r\u00f0u reistar, og mong pr\u00fd\u00f0ilig tempul v\u00f3r\u00f0u bygd, har\u00edmillum stupain (hv\u00e1lvskapa\u00f0ur halgid\u00f3mur) \u00ed Sarnath, har Buddha helt s\u00ednar fyrstu fyrilestrar. Kalidasa, eitt hitt m\u00e6tasta skaldi\u00f0 og sj\u00f3nleikaskaldi\u00f0 \u00ed India, yrkti n\u00f8kur av s\u00ednum kenslubornastu \u00f8rindum, me\u00f0an Kumaragupta r\u00e1ddi \u00ed 415-455. Dansur og t\u00f3nleikur mentu seg til klassiska indiska list, og vakrar buddha- og hindumyndir gj\u00f8rdust fyrimyndir hj\u00e1 eftirt\u00ed\u00f0ar listaf\u00f3lk . M\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar granska\u00f0u forna m\u00e1li\u00f0 sanskrit, og ta\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt sum b\u00f3kmentam\u00e1l og tr\u00faarm\u00e1l. L\u00e6rda yvirst\u00e6ttin \u00ed \u00f8llum India skilti sanskrit. Mangir l\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar v\u00f3ru \u00ed Guptat\u00ed\u00f0ini. \u00c1 buddhistiska h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Nalanda l\u00e6rdu \u00e1 sl\u00edkum l\u00e6rustovnum m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i, \u00e1tr\u00fana\u00f0, skilv\u00edsindi, l\u00e6knav\u00edsindi og heimspeki.\n\nGuptakongar \n\n Maharaja \u015ari Gupta\n Ghatotkacha\n Chandragupta I\n Nishamusgupta\n Samudragupta\n Ramagupta\n Chandragupta II\n Kumara Gupta I\n Skandagupta\n Purugupta\n Kumaragupta II\n Budhagupta\n Narasimhagupta Baladitya\n Kumaragupta III\n Vishnugupta\n Vainyagupta\n Bhanugupta\n Shashankgupta\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nFyrrverandi heimsveldir\nIndia\nS\u00f8ga"}
{"id": "19131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1tim%C3%BArurin", "title": "Gr\u00e1tim\u00farurin", "text": "Gr\u00e1tim\u00farurin (ver\u00f0ur eisini nevnt Vesturm\u00farurin) \u00ed Jer\u00fasalem er halgasti sta\u00f0ur j\u00f8danna. Gr\u00e1tim\u00farurin liggur \u00ed eldra partinum \u00ed Jer\u00fasalem, og er einasta leivdin i\u00f0 er eftir fr\u00e1 templinum hj\u00e1 j\u00f8dunum, \u00e1\u00f0renn templi\u00f0 var\u00f0 lagt \u00ed oy\u00f0i fyri skj\u00f3tt 2000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Gr\u00e1tim\u00farurin er eitt av kendastu fer\u00f0am\u00e1lum \u00ed \u00cdsrael. Har savnast f\u00f3lk at gr\u00e1ta um lagnu tempulsins. Av hesum hevur m\u00farurin fingi\u00f0 navni\u00f0. \n\nB\u00edbilsk st\u00f8\u00f0\nJ\u00f8dad\u00f3mur\n\u00cdsrael"}
{"id": "19133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202013", "title": "Eurovision Song Contest 2013", "text": "Eurovision Song Contest 2013 var tann 58. \u00e1rliga evropeiska sangkappingin, sum \u00e1 enskum nevnist Eurovision Song Contest, \u00ed F\u00f8royum eisini kent sum Melodi Grand Prix. Kappingin var\u00f0 hildin \u00ed Malm\u00f6, Sv\u00f8r\u00edki, eftir at Loreen vann 2012 kappingina vi\u00f0 sanginum \"Euphoria\". \n\nHetta var fimtu fer\u00f0, at Sv\u00f8r\u00edki var vertur fyri sangkappingini, seinastu fer\u00f0 \u00e1\u00f0renn hesa var \u00ed \u00e1r 2000. Sveriges Television (SVT) valdi at hava kappingina \u00e1 Malm\u00f6 Arena, eftir at hava umhugsa\u00f0 fleiri ymisk st\u00f8\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Vertinna var Petra Mede. 39 lond lutt\u00f3ku \u00ed sangkappingini, har\u00edmillum var Armenia, sum ikki hev\u00f0i luttiki\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2011. F\u00fdra lond bo\u00f0a\u00f0u fr\u00e1, at tey ikki ynsktu at luttaka \u00ed 2013, hesi v\u00f3ru: Bosnia og Hersegovina, Portugal, Slovakia og Turkaland. \n\nDanmark vann 2013 Eurovision sangkappingina vi\u00f0 sanginum \"Only Teardrops\" sum Emmelie de Forest sang og sum enda\u00f0i \u00e1 fyrstapl\u00e1ssi vi\u00f0 281 stigum, frammanfyri Aserbadsjan vi\u00f0 einum muni \u00e1 47 stig.\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nFyrra h\u00e1lvfinala\nItalia, Sv\u00f8r\u00edki og St\u00f3ra Bretland kundu atkv\u00f8\u00f0a \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni. Teir t\u00edggju sangirnir, i\u00f0 eru ey\u00f0merktir vi\u00f0 appilsingulum kvalifisera\u00f0u seg til finaluna.\n\nSeinna h\u00e1lvfinala\nT\u00fdskland, Frakland og Spania kundu atkv\u00f8\u00f0a \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni. Teir t\u00edggju sangirnir, i\u00f0 eru ey\u00f0merktir vi\u00f0 appilsingulum kvalifisera\u00f0u seg til finaluna.\n\n1.Sangurin er \u00e1 grikskum m\u00e1li, men ta\u00f0 enska heiti\u00f0 \u00e1 sanginum ver\u00f0ur sungi\u00f0 gj\u00f8rgnum allan sangin.\n2.Orsaka\u00f0 av EBU regluger\u00f0, sum bannar politiskum og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum innihaldi, so noyddist Heilsarmee (t\u00fdskt fyri Frelsunarherin) at broyta teirra navn til Takasa orsaka\u00f0 av innihaldinum.\n\nFinalan\n\n12 stig\nNi\u00f0anfyri er eitt yvirlit yvir b\u00fdti\u00f0 av teimum londum i\u00f0 fingu 12 stig og fr\u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1 atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sluni \u00ed finaluni:\n\nS\u00ed eisini \nEurovision Song Contest 2012\nEurovision Song Contest 2014\n\nKeldur \n\nEurovision Song Contest\nSvenskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "19137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%AD%20Eurovision%20Song%20Contest", "title": "Danmark \u00ed Eurovision Song Contest", "text": "Danmark hevur luttiki\u00f0 \u00ed Eurovision Song Contest fr\u00e1 1957 til 66 og aftur fr\u00e1 1978 til \u00ed dag.\n\nYvirlit yvir tey i\u00f0 hava umbo\u00f0a Danmark \n\n \u00cd 1996 megna\u00f0i Danmark ikki at koma \u00ed finaluna \u00ed sangkappingini. Ein undanrunda var\u00f0 hildin fyri \u00f8ll londini uttan Noreg, sum var vertur. Teir donsku luttakarnir ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 h\u00f8vdu veri\u00f0 Dorthe Andersen og Martin Loft vi\u00f0 sanginum \"Kun med dig\". Tann almenna Eurovision heimas\u00ed\u00f0an telur ikki 1996 vi\u00f0 \u00ed listanum yvir framf\u00f8rslum hj\u00e1 Danmark.\nXX \u00ed h\u00e1lvfinalunum merkir auto-kvalifikati\u00f3n. Hetta kann skyldast anna\u00f0 av hesum: um eitt land hev\u00f0i vunni\u00f0 \u00e1ri\u00f0 fyri, so var ikki ney\u00f0ugt at luttaka \u00ed h\u00e1lvfinaluni \u00e1ri\u00f0 eftir. Hin ors\u00f8kin er, at \u00e1rini 2004-2007, noyddurst topp-t\u00edggju londini, sum ikki v\u00f3ru limir \u00ed teimum f\u00fdra st\u00f8rstu, ikki at kappast \u00ed h\u00e1lvfinalu \u00e1ri\u00f0 eftir. Um t.d. If, T\u00fdskland og Frakland enda\u00f0u \u00e1 topp-10, so f\u00f3ru tey londini sum gj\u00f8rdust nummar 11 og 12 beinlei\u00f0is \u00ed finaluna \u00e1ri\u00f0 eftir saman vi\u00f0 hinum topp-10 londunum.\nXX \u00ed finalunum merkir ein miseydna\u00f0 roynd at kvalifisera seg til finaluna.\n\nVi\u00f0merkjarar hj\u00e1 Danmark\n\nKeldur \n\nEurovision Song Contest\nDanskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "19138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emmelie%20de%20Forest", "title": "Emmelie de Forest", "text": "Emmelie Charlotte-Victoria de Forest betri kend sum Emmelie de Forest (f\u00f8dd 28. februar 1993 \u00ed Randers, uppvaksin \u00ed Mariager) er ein donsk songkvinna og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Danmark vi\u00f0 sanginum Only Teardrops \u00e1 Eurovision Song Contest 2013 Malm\u00f6 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og vann kappingina. \n\nSangurin var skriva\u00f0ur av Lise Cabble og Juliu Fabrin Jakobsen, og var framleiddur av Thomas Stengaard. Emmelie og sangurin Only Teardrops fingu 281 stig, sum er ta\u00f0 h\u00e6gsta stigatal, i\u00f0 nakar danskur sangur nakrant\u00ed\u00f0 hevur fingi\u00f0 \u00ed Eurovision Song Contest.\n\n\u00cd mars 2013 skriva\u00f0i Emmelie undir ein pl\u00e1tus\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Universal Music, og um v\u00e1ri\u00f0 2013 gav hon \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur - Album\n\nStakl\u00f8g\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2013\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix"}
{"id": "19143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Beckham", "title": "David Beckham", "text": "David Robert Joseph Beckham (f\u00f8ddur 2. mai 1975 \u00ed London) er enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum hevur sp\u00e6lt yvir 115 landsdystir fyri Ongland, sum er met, eisini hevur hann sp\u00e6lt fyri Manchester United, Preston North End, Real Madrid, Milan, Los Angeles Galaxy og Franska Ligue 1 felagi\u00f0 Paris Saint-Germain. Sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari er Beckham eitt n\u00fa kendur fyri at skj\u00f3ta sera g\u00f3\u00f0 fr\u00edsp\u00f8rk. Hann er fyrsti enski f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin, sum hevur vunni\u00f0 meistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00fdra ymiskum londum. \u00cd 2013 bo\u00f0a\u00f0i hann fr\u00e1, at hann gavst at sp\u00e6la professionellan f\u00f3tb\u00f3lt. Hann sp\u00e6ldi 265 dystir fyri Manchester United og skora\u00f0i 65 m\u00e1l fyri felagi\u00f0. Hann er giftur vi\u00f0 einari av fyrrverandi Spice Girls sangarunum, Victoriu Beckham, Posh Spice. Saman eiga tey f\u00fdra b\u00f8rn. \u00cd 2009 var mett at tey \u00ed felag \u00e1ttu 125 milli\u00f3nir bretsk pund. Beckham er ein av teimum 125, sum Pel\u00e9 valdi \u00fat til FIFA 100 listan yvir 100 teir bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00ed heiminum (\u00e1 l\u00edvi), t\u00e1 FIFA fylti 100 \u00e1r \u00ed 2004.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nFIFA 100"}
{"id": "19144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Real%20Madrid%20C.F.", "title": "Real Madrid C.F.", "text": "Real Madrid Club de F\u00fatbol (ensk t\u00fd\u00f0ing: Royal Madrid Football Club) best kent sum Real Madrid  er eitt spanskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Madrid. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1902 vi\u00f0 navninum Madrid Football Club og hevur l\u00edka s\u00ed\u00f0an havt hv\u00edta litin \u00e1 b\u00fanunum \u00e1 heimav\u00f8lli. Felagi\u00f0 fekk kongaliga heiti Royal \u00ed 1920 fr\u00e1 t\u00e1verandi spanska konginum Kong Alfonso XIII, samstundis fekk felagi\u00f0 eisini eina kongakr\u00fanu ovast \u00e1 b\u00famerki\u00f0. S\u00ed\u00f0an 1947 hevur Real Madrid sp\u00e6lt s\u00ednar heimadystir \u00e1 Santiago Bernab\u00e9u Stadium, sum r\u00famar 85.454 f\u00f3lkum. \u00d3l\u00edkt mongum \u00f8\u00f0rum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum \u00ed Evropa, so eru ta\u00f0 limir felagsins, sum eiga og reka felagi\u00f0. Real Madrid er eitt av trimum sponskum fel\u00f8gum, sum ongant\u00ed\u00f0 eru flutt ni\u00f0ur \u00far bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum. Hini b\u00e6\u00f0i li\u00f0ini eru Athletic Bilbao og FC Barcelona. Real Madrid hevur fleiri rivalar, best kent er El Clasico, sum dystir millum Real Madrid og FC Barcelona ver\u00f0a nevndir. Real Madrid er heimsins r\u00edkasta felag. Felagi\u00f0 hevur vunni 32 sponsk meistaraheiti\u00f0 \u00ed La Liga, 19 Copa del Rey, 9 Supercopas de Espa\u00f1a, 1 Copa Eva Duarte og 1 Copa de la Liga.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur \nDagf\u00f8rt hin 8. september 2018\n\nHei\u00f0ur \n La Liga: 33\n 1931/32, 1932/33, 1953/54, 1954/55, 1956/57, 1957/58, 1960/61, 1961/62, 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1966/67, 1967/68, 1968/69, 1971/72, 1974/75, 1975/76, 1977/78, 1978/79, 1979/80, 1983/84, 1985/86, 1986/87, 1987/88, 1988/89, 1989/90, 1994/95, 1996/97, 2000/01, 2002/03, 2006/07, 2007/08, 2011/12, 2016/17\n\n UEFA Champions League: 13\n 1955/56, 1956/57, 1957/58, 1958/59, 1959/60, 1965/66, 1997/98, 1999/00, 2001/02, 2013/14, 2015-16, 2016-17, 2017-18\n\n UEFA Cup: 2\n 1984/85, 1985/86.\n\nUEFA Super Cup: 3 \n 2002, 2016, 2017\n\nIntercontinental Cup: 3\n 1960, 1998, 2002\n\n Copa del Rey: 19\n 1904/05; 1905/06; 1906/07; 1907/08; 1916/17; 1933/34; 1935/36; 1945/46; 1946/47; 1961/62; 1969/70; 1973/74; 1974/75; 1979/80; 1981/82; 1988/89; 1992/93; 2010/11; 2013/14;\n\nSupercopa de Espa\u00f1a: 10\n 1983, 1991, 1992, 1994, 1996, 2001, 2003, 2008, 2012, 2014, 2018\n\nCopa de la Liga: 1\n 1984-85\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nReal Madrid\nSponsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nLa Liga"}
{"id": "19147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/La%20Liga", "title": "La Liga", "text": "Liga Nacional de F\u00fatbol Profesional (LFP; sponsk stytting fyri: \"Professjonella Tj\u00f3\u00f0arf\u00f3tb\u00f3ltsdeildin\"), best kend sum LaLiga, \u00e1 sponskum eisini nevnd Primera Divisi\u00f3n, er tann besta spanska f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin hj\u00e1 monnum. Deildin hevur 20 av teimum bestu li\u00f0unum \u00far Spania.\n\nVinnarar av La Liga\n\nVinnarar b\u00fdtt upp eftir felag\n\nH\u00f8vu\u00f0sleikarar\n\nToppskorarar\n\n{|class=\"wikitable sortable\" style=\"text-align: center\"\n|-\n!width=20|Nr.\n!width=65|Tj\u00f3\u00f0skapur\n!width=130|Navn\n!width=300|Felag\n!width=70|\u00c1r\n!width=70|M\u00e1l\n!width=70|Dystir\n!width=70|M\u00e1l/dyst\n|-\n|1\n|\n|align=\"left\"|'Lionel Messi\n|Barcelona\n|2004\u2013||432||465||\n|-\n|2\n| \n|align=\"left\"|Cristiano Ronaldo\n|Real Madrid\n|2009\u20132018||311||292||\n|-\n|3\n|\n|align=left|Telmo Zarra\n|Athletic Bilbao\n|1940\u20131955||251||278||0.90\n|- align=center\n|4\n| \n|align=left|Hugo S\u00e1nchez\n|Atl\u00e9tico Madrid, Real Madrid & Rayo Vallecano\n|1981\u20131994||234||347||0.67\n|- align=center\n|5\n|\n|align=left|Ra\u00fal\n|Real Madrid\n|1994\u20132010||228||550||0.41\n|- align=center\n|6\n| \n|align=left|Alfredo Di St\u00e9fano\n|Real Madrid & Espanyol\n|1953\u20131966||227||329||0.69\n|- align=center\n|7\n|\n|align=left|C\u00e9sar Rodr\u00edguez\n|Granada, Barcelona, Cultural Leonesa & Elche\n|1939\u20131955||223||353||0.63\n|- align=center\n|8\n|\n|align=left|Quini\n|Sporting Gij\u00f3n & Barcelona \n|1970\u20131987||219||448||0.49\n|- align=center\n|9\n|\n|align=left|Pahi\u00f1o\n|Celta, Real Madrid & Deportivo\n|1943\u20131956||210||278||0.76\n|- align=center\n|10\n|\n| align=left |Edmundo Su\u00e1rez\n|Valencia & Alcoyano\n|1939\u20131950||195||231||0.84\n|- align=center\n|}Vi\u00f0merking: N\u00f8vn vi\u00f0 feitari skrift v\u00edsa \u00e1 leikarar, i\u00f0 enn sp\u00e6la \u00ed La Liga.''\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Spania\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "19149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Serie%20A", "title": "Serie A", "text": "Serie A, eisini nevnt Serie A TIM av sponsor \u00e1vum vegna Telecom Italia, er meistaradeildin \u00ed italskum f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 monnum. Deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1929/30. Seria A er ein av bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildum \u00ed heiminum.\n\nTal av fel\u00f8gum \u00ed deildini \n\n18 fel\u00f8g = 1929\u20131934\n16 fel\u00f8g = 1934\u20131942\n18 fel\u00f8g = 1942\u20131946\n20 fel\u00f8g = 1946\u20131947\n21 fel\u00f8g = 1947\u20131948\n20 fel\u00f8g = 1948\u20131952\n18 fel\u00f8g = 1952\u20131967\n16 fel\u00f8g = 1967\u20131988\n18 fel\u00f8g = 1988\u20132004\n20 fel\u00f8g = 2004\u2013n\u00fa\n\nSerie A limir \u00ed 2016\u201317\n\nMeistarar\n\nVi\u00f0 feitum merkir, at fel\u00f8gini \u00ed l\u00f8tuni sp\u00e6la \u00ed bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini.\n\n Ein dekorati\u00f3n var givin til Spezia \u00ed 2002 av FIGC fyri 1944 kr\u00edgst\u00ed\u00f0ar meistaraheiti\u00f0. Italska f\u00f3tb\u00f3ltssambandi\u00f0 hevur t\u00f3 avgj\u00f8rt, at man ikki kann telja ta\u00f0 vi\u00f0 sum scudetto.\n 1926\u201327 meistaraheiti\u00f0 var upprunaliga vunni\u00f0 av Torino, men var s\u00ed\u00f0an tiki\u00f0 fr\u00e1 teimum aftur orsaka\u00f0 av Allemandi skandaluna um avtala\u00f0 sp\u00e6l \u00ed samband vi\u00f0 dyst.\n 2004\u201305 meistaraheiti\u00f0 var upprunaliga vunni\u00f0 av  Juventus, men var s\u00ed\u00f0an tiki\u00f0 fr\u00e1 teimum aftur orsaka\u00f0 av italsku Calciopoli f\u00f3tb\u00f3ltsg\u00f8luni \u00ed 2006.\n 2005\u201306 scudetto var fyribils sub iudice, \u00e1\u00f0renn meistaraheiti\u00f0 var givi\u00f0 til Internazionale, orsaka\u00f0 av straffinum til Juventus og Milan.\n\nKeldur \n\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\nSerie A"}
{"id": "19153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Barcelona", "title": "FC Barcelona", "text": "Futbol Club Barcelona, eisini kent sum Barcelona og sum Bar\u00e7a er eitt spanskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Barcelona, Katalonia, Spania. Eftir at felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1899 av einum b\u00f3lki av sveisiskum, enskum og katalanskum f\u00f3tb\u00f3ltsleikarum undir lei\u00f0slu av Joan Gamper, er ta\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini blivi\u00f0 eitt s\u00fambol upp\u00e1 katalanska mentan og katalanismu, eins og motto'i\u00f0 sigur \"M\u00e9s que un club\" (Meira enn eitt felag). FC Barcelona sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Camp Nou, sum hevur pl\u00e1ss til n\u00e6rum 100.000 \u00e1sko\u00f0arum. Felagi\u00f0 hevur langa si\u00f0venju vi\u00f0 at kappast m\u00f3ti Real Madrid, og dystir teirra millum ver\u00f0a nevndir \"El Cl\u00e1sico\". \n\nTeir eru verandi spanskir f\u00f3tb\u00f3ltsmeistarar og hava vunni\u00f0 23 La Liga, 27 Copa del Rey, 11 Supercopa de Espa\u00f1a, 3 Copa Eva Duarte.   og 2 Copa de la Liga steyp, og eigur harumframt meti\u00f0 sum ta\u00f0 felag, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 tey seinastu f\u00fdra nevndu oftast. FC Barcelona hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir vunni\u00f0 altj\u00f3\u00f0a kappingina HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri fel\u00f8g.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur\n\nHei\u00f0ur\n\nHeimligar kappingar\n La Liga\n\nVinnarar (24): 1928\u20131929, 1944\u201345, 1947\u201348, 1948\u201349, 1951\u201352, 1952\u201353, 1958\u201359, 1959\u201360, 1973\u201374, 1984\u201385, 1990\u201391, 1991\u201392, 1992\u201393, 1993\u201394, 1997\u201398, 1998\u201399, 2004\u201305, 2005\u201306, 2008\u201309, 2009\u201310, 2010\u201311, 2012\u201313, 2014-15, 2015-16\n\n Numar tvey (23): 1929\u201330, 1945\u201346, 1953\u201354, 1954\u201355, 1955\u201356, 1961\u201362, 1963\u201364, 1966\u201367, 1967\u201368, 1970\u201371, 1972\u201373, 1975\u201376, 1976\u201377, 1977\u201378, 1981\u201382, 1985\u201386, 1986\u201387, 1988\u201389, 1996\u201397, 1999\u201300, 2003\u201304, 2006\u201307, 2011\u201312\n\n Copa del Rey\n\nVinnarar (28) - met: 1909\u201310, 1911\u201312, 1912\u201313, 1919\u201320, 1921\u201322, 1924\u201325, 1925\u201326, 1927\u201328, 1941\u201342, 1950\u201351, 1951\u201352, 1952\u201353, 1956\u201357, 1958\u201359, 1962\u201363, 1967\u201368, 1970\u201371, 1977\u201378, 1980\u201381, 1982\u201383, 1987\u201388, 1989\u201390, 1996\u201397, 1997\u201398, 2008\u201309, 2011\u201312, 2014\u201315, 2015\u201316\n\n Supercopa de Espa\u00f1a\n\nVinnarar (11) - met: 1983, 1991, 1992, 1994, 1996, 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2013\n\n Copa Eva Duarte (kappingin sum var \u00e1\u00f0renn Supercopa de Espa\u00f1a)\n Vinnarar (3): 1948, 1952, 1953\n\n Copa de la Liga\n\n Vinnarar (2): 1982\u201383, 1985\u201386\n\nEvropeiskar kappingar\n European Cup / UEFA Champions League\n\n Vinnarar (5): 1991\u201392, 2005\u201306, 2008\u201309, 2010\u201311, 2014\u201315\n\n European Super Cup / UEFA Super Cup\n\n Vinnarar (5) \u2013 deilt met:  1992, 1997, 2009, 2011, 2015\n\n European Cup Winners' Cup / UEFA Cup Winners' Cup\n Vinnarar (4) met: 1978\u201379, 1981\u201382, 1988\u201389, 1996\u201397\n\n Inter-Cities Fairs Cup (kappingin sum seinni gj\u00f8rdist UEFA Europa League)\n\n Vinnarar (3) met: 1955\u201358, 1958\u201360, 1965\u201366\n\n Latin Cup\n\n Vinnarar (2) \u2013 met: 1949, 1952\n\nAltj\u00f3\u00f0a kappingar\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri fel\u00f8g (FIFA Club World Cup)\nVinnarar (3) met: 2009, 2011, 2015\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSponsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nLa Liga"}
{"id": "19156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katarina%20Mikla", "title": "Katarina Mikla", "text": "Katarina Mikla (2. mai 1729 \u2013 17. november 1796) gj\u00f8rdist zarinna \u00ed Russlandi \u00ed 1762, t\u00e1 i\u00f0 hon hev\u00f0i sett mann s\u00edn P\u00e6tur 3. fr\u00e1. Hon var gl\u00f8ggur og \u00e1gr\u00fdtin valdsharri, og skal hava veri\u00f0 \u00e1virka\u00f0 av fronsku uppl\u00fdsingarheimspekingunum Montesquieu og Voltaire. Ta\u00f0, sum var henni fremst \u00ed huga, var at vaksa um Russland, menna ta\u00f0 handil og \u00eddna\u00f0, at b\u00f8ta um st\u00fdrisskipanarvi\u00f0urskiftini \u00ed landslutunum og sk\u00falaverki\u00f0, serliga so at konuf\u00f3lk kundu ganga \u00ed sk\u00fala. Katarina Mikla var eisini rith\u00f8vundur, og hon stu\u00f0la\u00f0i b\u00f3kmentum, bla\u00f0\u00fatg\u00e1vu, list og evropeiskari mentan sum heild. Atfinningarnar \u00edm\u00f3ti henni eru mest, at hon l\u00e6t l\u00edvognarskipanina standa vi\u00f0 og t\u00f3k undir vi\u00f0 at b\u00fdta P\u00f3lland sundur. St\u00f8rsta bragd hennara var, at hon helt fram vi\u00f0 a\u00f0alsetningi P\u00e6turs Mikla at menna Russland til m\u00e1ttmiki\u00f0 r\u00edki.\n\nRussar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1729\nAndl\u00e1t \u00ed 1796"}
{"id": "19160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tommy%20Seebach", "title": "Tommy Seebach", "text": "Tommy Seebach  (14. september 1949 \u00ed Keypmannahavn \u2013 31. mars 2003 \u00ed Klampenborg) var ein danskur sangari, sangskrivari og pianistur, sum serliga \u00ed 1980'unum skriva\u00f0i v\u00e6lumt\u00f3ktir sangir. Hann doy\u00f0i knappliga, fall um me\u00f0an hann gekk ni\u00f0an gj\u00f8gnum eina brekku \u00e1 Bakkanum \u00ed Klampenborg (Dyrehavsbakken), hann doy\u00f0i \u00e1 veg til sj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 bert 53 \u00e1ra gamal. \u00cd 2009 gj\u00f8rdist sonur hansara Rasmus Seebach kendur \u00ed Danmark, sum sangari, og ta\u00f0 skapti eisini ein n\u00fdggjan \u00e1huga fyri t\u00f3nleikinum hj\u00e1 p\u00e1pa hansara. \u00c1ri\u00f0 eftir var ein DVD um Tommy Seebach givin \u00fat, og ein sj\u00f3nvarpssending, Tommy, var\u00f0 gj\u00f8rd um l\u00edv hansara.\n\nDansk Melodi Grand Prix \nHann lutt\u00f3k fleiri fer\u00f0ir \u00ed Melodi Grand Prix, og tr\u00edggjar fer\u00f0ir vann hann donsku kappingina og umbo\u00f0a\u00f0i Danmark \u00e1 Eurovision Song Contest. Sangirnir til danska grandprix'i\u00f0 skriva\u00f0i hann \u00ed samstarvi vi\u00f0 Keld Heick.\n 1979 \u2013 Disco Tango (bleiv nr. 1)\n 1980 \u2013 Bye-Bye (sunget af Lecia & Lucienne, bleiv nr. 7)\n 1981 \u2013 Kr\u00f8ller eller ej (duo vi\u00f0 Debbie Cameron, bleiv nr. 1)\n 1982 \u2013 Hip hurra det' min f\u00f8dselsdag (bleiv nr. 2)\n 1984 \u2013 Pyjamas for to (bleiv nr. 4)\n 1985 \u2013 Det' det jeg altid har sagt (bleiv nr. 2)\n 1987 \u2013 Det' gratis (bleiv nr. 4)\n 1993 \u2013 Under stjernerne p\u00e5 himlen (bleiv nr. 1)\n\nEurovision Song Contest \nPlaseringar \u00ed Eurovision Song Contest:\n 1979 \u2013 6/19, 76 stig\n 1981 \u2013 11/20 (deilt pl\u00e1ss), 41 stig\n 1993 \u2013 22/25 (deilt pl\u00e1ss), 9 stig\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum (solo)\n\n 1975: Wheels\n 1976: Lucky Guy\n 1977: Tommygum\n 1979: Disco Tango\n 1981: Love On The Line (Tommy Seebach saman vi\u00f0 Debbie Cameron)\n 1983: Den Med Gyngen\n 1983: Tommy Seebach Instrumental\n 1986: Pop-korn\n 1989: Tommy Seebach (album)\n 1993: Under stjernerne p\u00e5 himlen (Album) (sum Tommy Seebach Band)\n 1993: Instrumental Megahits 1\n 1994: Instrumental Megahits 2\n\nUppsamlings\u00fatg\u00e1vur \n 1989: Gl\u00e6delig jul\n 1993: Tommy Seebach - Volume 1\n 1993: Tommy Seebach - Volume 2\n 1999: 15 spr\u00f8de fra Tvebach\n 2004: 100 Go'e Med Tommy Seebach\n 2007: Hip Hurra\n 2007: Glade jul (album)\n 2009: For Fuld Musik: Det Bedste Med Tommy Seebach\n 2010: Komplet & rariteter: De samlede v\u00e6rker\n 2010: Musik fra filmen \"Tommy\" (\u00fatgivi\u00f0 sum partur av deluxe \u00fatg\u00e1vuni av DVD'ini, sum kom \u00fat \u00ed 2010)\n\n Vi\u00f0 Sir Henry & His Butlers \n 1967: Camp Vi\u00f0 Los Valentinos \n 1974: In Action''\n\nDVD\n 2010: Tommy - En Film Om Tommy Seebach\n 2010: Tommy - En Film Om Tommy Seebach (Deluxe Edition inkl. CD)\n\nKeldur \n\nDanskir sangarar\nSangskrivarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nAndl\u00e1t \u00ed 2003"}
{"id": "19164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Arni%20Nilssen", "title": "John Arni Nilssen", "text": "IM John Arni Nilssen er ein f\u00f8royskur telvari, sum \u00ed 2013 vann heimsmeistaraheiti\u00f0 fyri amat\u00f8r-telvarar, tvs. fyri telvarar sum h\u00f8vdu eitt styrkital \u00e1 minni enn 2400. Kappingin var\u00f0 hildin \u00e1 griksku oynni Kreta \u00ed mai 2013. Til HM kappingina kom hann \u00ed A-b\u00f3lkin, hann fekk 6\u00bd stig av 9 m\u00f8guligum og enda\u00f0i \u00bd stig fremri enn t\u00fdskarin, Torsten Lang. Hetta er fyrstu fer\u00f0, at ein f\u00f8royskur telvari vinnur eina alheims kapping \u00ed talvi, sum altj\u00f3\u00f0a talvsambandi\u00f0 FIDE skipar fyri. \n\nJohn Arni er \u00far Skopun, men \u00ed l\u00f8tuni b\u00fasitandi \u00ed Keypmannahavn. Hann telva\u00f0i sum ungur \u00ed felagnum R\u00f3ki \u00ed Skopun, s\u00ed\u00f0an f\u00f3r telva\u00f0i hann fyri Havnar Telvingafelag. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00e1 Talv-Olympiadu umbo\u00f0andi F\u00f8royar.\n\nSm\u00e1landakapping \u00ed Monako 2013 \nSm\u00e1landakapping var \u00ed talvi \u00ed Monako s\u00ed\u00f0st \u00ed november 2013. F\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 fekk eina g\u00f3\u00f0a byrjan vi\u00f0 at vinna 3-1 \u00e1 Luksemburg 25. november. John Arni hev\u00f0i svart \u00e1 \u00f8\u00f0rum bor\u00f0i m\u00f3ti Christian Jeitz og fekk javnt. Tann 26. november vunnu f\u00f8royingarnir 3\u00bd-\u00bd m\u00f3ti Kypros.\n\nTalv-OL 2012 \u00ed Istanbul \n\nJohn Arni lutt\u00f3k \u00e1 Talv-OL \u00ed Istanbul \u00ed september 2012 saman vi\u00f0 IM Helga Dam Ziska, IM John Arna Nilssen, IM John R\u00f8dgaard, J\u00f3an Hendrik Andreasen og R\u00f3gva Egilstoft Nielsen.. Teir fingu besta \u00farslit higartil, um hugt ve\u00f0ur eftir, hvussu n\u00f3gv prosent teir vunnu, teir vunnu 56% av leikunum, sum teir telva\u00f0u. F\u00f8royar enda\u00f0i sum nummar 68 av 157 londum. \u00c1\u00f0renn kappingina var F\u00f8royar mett til at vera \u00e1 einum 74. pl\u00e1ssi. F\u00f8royar fekk \u00ed alt 24\u00bd stig av 44 m\u00f8guligum. Teir vunnu fimm dystir, taptu f\u00fdra og telva\u00f0u tveir javnt. Helgi Dam Ziska (1. bor\u00f0) kl\u00e1ra\u00f0i srg best vi\u00f0 6\u00bd stigi, John R\u00f8dg\u00e5rd (3. bor\u00f0) fekk 6 stig og R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen (5. bor\u00f0) fekk 4\u00bd stig. John Arni og J\u00f3an Hendrik fingu \u00e1vikavist 4 og 3\u00bd stig. Armenia vann kappingina, Russland var nummar tvey og Ukraina var nummar tr\u00fd. F\u00f8royar var frammanfyri Finnland, sum enda\u00f0i sum nummar 74.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir telvarir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970-\u00e1runum"}
{"id": "19167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20R%C3%B8dgaard", "title": "John R\u00f8dgaard", "text": "IM John R\u00f8dgaard (f\u00f8ddur 4. mars 1955) er ein f\u00f8royskur telvari og fyrrverandi danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir umbo\u00f0a F\u00f8royar \u00e1 Talv-OL og \u00f8\u00f0rum altj\u00f3\u00f0a talvkappingum. Hann er uppvaksin \u00ed Danmark, flutti til F\u00f8roya \u00ed 1976, b\u00fasettist \u00e1 Tv\u00f8royri, har hann sp\u00e6li f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 TB \u00ed fleiri \u00e1r. Seinastu \u00e1rini hevur hann t\u00f3 veri\u00f0 mest kendur sum telvari. \u00cd august 2013 sp\u00e6ldi hann s\u00edn talv-landsdyst nummar 200 fyri F\u00f8royar, og ta\u00f0 er met innan talvlandsdystir hj\u00e1 F\u00f8royum. Hann umbo\u00f0a\u00f0i fyrstu fer\u00f0 F\u00f8royar \u00ed talvi \u00e1 talvolympiaduni \u00ed Saloniki \u00ed 1984, har hann eitt n\u00fa leikti javnt \u00edm\u00f3ti fyrrver\u00f0andi heimsmeistaranum Boris Spasskij. 26. august 2013 var\u00f0 hann hei\u00f0ra\u00f0ur \u00e1 b\u00fdr\u00e1\u00f0sskrivstovuni \u00e1 Tv\u00f8royri, stutta t\u00ed\u00f0 eftir at hann sp\u00e6ldi s\u00edn landsdyst nummar 200 \u00ed talvi.\n\nTalv-OL 2016 \u00ed Baku \n\u00cd 2016 lutt\u00f3k hann \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Baku saman vi\u00f0 Helga Dam Ziska, J\u00f3an Hendrik Andresen og Sj\u00far\u00f0ur Thorsteinsson. F\u00f8royar vunnu 3-1 \u00e1 Su\u00f0ursudan. F\u00f8royar fingu eitt stig \u00ed dystinum m\u00f3ti Bulgaria. Helgi Dam Ziska og John R\u00f8dg\u00e5rd telva\u00f0u javnt \u00e1 \u00e1vikavist 1.- og 2. bor\u00f0i, Helgi fekk remis \u00edm\u00f3ti Veselin Topalov, i\u00f0 j\u00fast t\u00e1 var nummar t\u00edggju \u00ed heiminum og fyrrverandi heimsmeistari. John R\u00f8dg\u00e5rd fekk vi\u00f0 svarta f\u00f3lkinum eisini remis m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum sterkum st\u00f3rmeistara. F\u00f8royar vunnu 3\u00bd-\u00bd \u00e1 Jersey \u00ed tri\u00f0ja umfari \u00e1 talvolympiaduni.\n\nTalv-OL 2012 \u00ed Istanbul \n\nJohn R\u00f8dgaard lutt\u00f3k \u00e1 Talv-OL \u00ed Istanbul \u00ed september 2012 saman vi\u00f0 IM Helga Dam Ziska, IM John Arna Nilssen, J\u00f3an Hendrik Andreasen og R\u00f3gva Egilstoft Nielsen.. Teir fingu besta \u00farslit higartil, um hugt ve\u00f0ur eftir, hvussu n\u00f3gv prosent teir vunnu, teir vunnu 56% av leikunum, sum teir telva\u00f0u. F\u00f8royar enda\u00f0i sum nummar 68 av 157 londum. \u00c1\u00f0renn kappingina var F\u00f8royar mett til at vera \u00e1 einum 74. pl\u00e1ssi. F\u00f8royar fekk \u00ed alt 24\u00bd stig av 44 m\u00f8guligum. Teir vunnu fimm dystir, taptu f\u00fdra og telva\u00f0u tveir javnt. Helgi Dam Ziska (1. bor\u00f0) kl\u00e1ra\u00f0i srg best vi\u00f0 6\u00bd stigi, John R\u00f8dg\u00e5rd (3. bor\u00f0) fekk 6 stig og R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen (5. bor\u00f0) fekk 4\u00bd stig. John Arni og J\u00f3an Hendrik fingu \u00e1vikavist 4 og 3\u00bd stig. Armenia vann kappingina, Russland var nummar tvey og Ukraina var nummar tr\u00fd. F\u00f8royar var frammanfyri Finnland, sum enda\u00f0i sum nummar 74.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir telvarir\nTB leikarar\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "19168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Selma%20Lagerl%C3%B6f", "title": "Selma Lagerl\u00f6f", "text": "Selma Ottilia Lovisa Lagerl\u00f6f (betri kend sum Selma Lagerl\u00f6f), (f\u00f8dd 20. november 1858; dey\u00f0 16. mars 1940) var ein svenskur rith\u00f8vundur. Hon fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot vi\u00f0  G\u00f6sta Berlings saga (1891). Hon var\u00f0 f\u00f8dd og uppvaksin \u00e1 harragar\u00f0inum \u00e1 M\u00e5rbacka \u00ed Sunne kommunu \u00ed V\u00e4rmland. Flestu s\u00f8gur hennara fara fram \u00ed j\u00fast hesum partinum av Sv\u00f8r\u00edki. Hon var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og undirv\u00edsti \u00e1 einum gentusk\u00fala \u00ed Landskrona \u00ed t\u00edggju \u00e1r fr\u00e1 1885 til 1895. Ta\u00f0 var hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 at hon skriva\u00f0i teir fyrstu partarnir av G\u00f6sta Berlings saga, sum hon sendi til eina skrivikapping, og s\u00ed\u00f0an fekk hon \u00ed bo\u00f0i at geva \u00fat alla b\u00f3kina. Selma var fyrsta kvinnan sum fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum, og hon var eisini fyrsta kvinnan i\u00f0 gj\u00f8rdist limur \u00ed  Svenska Akademien.\n\nB\u00f8kur \nB\u00f8kur sum Selma Lagerl\u00f6f gav \u00fat, upprunaheiti\u00f0:\n\nG\u00f6sta Berlings saga (1891)\nOsynliga l\u00e4nkar (1894)\nAntikrists mirakler (1897)\nDrottningar i Kungah\u00e4lla (1899)\nEn herrg\u00e5rdss\u00e4gen (1899)\nJerusalem (del 1\u20132, 1901\u201302)\nHerr Arnes penningar (1904)\nKristuslegender (1904)\nNils Holgerssons underbara resa genom Sverige (partur 1\u20132, 1906\u201307)\nEn saga om en saga och andra sagor (1908) (inniheldur miniskalds\u00f8guna \u201dT\u00f6sen fr\u00e5n Stormyrtorpet\u201d.)\nLiljecronas hem (1911)\nK\u00f6rkarlen (1912)\nKejsarn av Portugallien (1914)\nTroll och m\u00e4nniskor (del 1\u20132, 1915\u201321)\nBannlyst (1918)\nZachris Topelius (1920)\nM\u00e5rbacka (1922)\nL\u00f6wensk\u00f6ldska ringen (1925)\nCharlotte L\u00f6wensk\u00f6ld (1925)\nAnna Sv\u00e4rd (1928)\nEtt barns memoarer (1930)\nDagbok f\u00f6r Selma Ottilia Lovisa Lagerl\u00f6f (1932)\nH\u00f6st (1933)\nMeli (1934)\nFr\u00e5n skilda tider (partur 1\u20132, 1943\u201345, \u00fatgivi\u00f0 postumt)\n\nKeldur \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nNobelpr\u00edsvinnarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1858\nAndl\u00e1t \u00ed 1940"}
{"id": "19173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zlatan%20Ibrahimovi%C4%87", "title": "Zlatan Ibrahimovi\u0107", "text": "Zlatan Ibrahimovi\u0107 (f\u00f8ddur 3. oktober 1981 \u00ed Malm\u00f6) er ein svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, \u00e1lopsleikari, i\u00f0 til mai 2016 sp\u00e6ldi vi\u00f0 italska felagnum  Milan. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt \u00e1 svenska landsli\u00f0num, har hann var li\u00f0skipari. Hann byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0 \u00ed svenska felagnum Malm\u00f6 FF, me\u00f0an Roland Andersson var venjari har. Hann fekk so s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Ajax og gj\u00f8rdist eitt kent navn, venjari var Ronald Koeman. Seinni fekk hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 italska felagi\u00f0 Juventus, hann var\u00f0 seldur til Juventus fyri 16 milli\u00f3nir \u20ac. \u00cd 2006 skriva\u00f0i hann undir s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 rivalarnir hj\u00e1 Juventus, FC Internazionale, har hann vann hei\u00f0ursl\u00f8nir sum t.d. Oscar del Calcio og svenska Guldbollen, hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi hann 88 dystir vi\u00f0 Internationale og gj\u00f8rdi 57 m\u00e1l. Hann var\u00f0 valdur til UEFA \u00e1rsins li\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed 2007 og 2009. \u00c1 sumri 2009 var\u00f0 hann seldur til Barcelona fyri 69 \u20ac, sum er n\u00e6st h\u00e6gsta upph\u00e6ddin, i\u00f0 nakar f\u00f3tb\u00f3ltsleikari er blivin seldur fyri. \u00cd 2009 til 2011 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 FC Barcelona, t\u00f3 var hann l\u00e1ntur \u00fat til A.C. Milan, har hann helt fram vi\u00f0 kontrakt \u00ed 2011-12. \n\nFr\u00e1 2001 til mars 2016 hev\u00f0i hann sp\u00e6lt 116 A-landsdystir fyri Sv\u00f8r\u00edki og skora\u00f0 62 m\u00e1l.\n\n\u00cd 2012 var hann av enska bla\u00f0num The Guardian \u00e1 einum topp-100 lista mettur at vera fimmt besti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed heiminum.\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\nAjax\nEredivisie (2): 2001\u201302, 2003\u201304\nKNVB Cup (1): 2001\u201302\nJohan Cruijff Shield (1): 2002\n\nJuventus\n Serie A (2): 2004\u201305, 2005\u201306 (misti t\u00f3 b\u00e1\u00f0ir pr\u00edsirnir aftur orsaka\u00f0 av italisku f\u00f3tb\u00f3ltsg\u00f8luni Calciopoli 2006)\n\nInternazionale\n Serie A (3): 2006\u201307, 2007\u201308, 2008\u201309\n Supercoppa Italiana (2): 2006, 2008\n\nBarcelona\n La Liga (1): 2009\u201310\n Supercopa de Espa\u00f1a (2): 2009, 2010\n UEFA Super Cup (1): 2009\n FIFA Club World Cup (1): 2009\n\nAC Milan\n Serie A (1): 2010\u201311\n Supercoppa Italiana (1): 2011\n\nParis Saint-Germain\n Ligue 1 (3): 2012-13, 2013\u201314, 2014\u201315\n Troph\u00e9e des champions (3): 2013, 2014, 2015\n Coupe de la Ligue (2): 2013\u201314, 2014\u201315\n Coupe de France (1): 2014-15\n\nSum einstaklingur\n\nGolden Foot (1): 2012\nUEFA Euro Team of the Tournament (1): 2012\nUEFA \u00c1rsins li\u00f0 (2): 2007, 2009, 2013, 2014\nUEFA Euro 2012 Man of the Match: Sv\u00f8r\u00edki m\u00f3ti Fraklandi\nUEFA Euro 2008 Man of the Match: Grikkaland m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki\nUEFA Euro 2004 Man of the Match: Italia m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki\nUEFA Champions League 2012-13: H\u00e6gsta Assists (hj\u00e1lpti vi\u00f0 til at f\u00e1a m\u00e1l vi\u00f0 avlevering)\nLigue 1 \u00c1rsins leikari (2): 2012\u201313, 2013\u201314\nLigue 1 \u00c1rsins li\u00f0 (3): 2012\u201313, 2013\u201314, 2014\u201315\nLigue 1 Toppskorari (2): 2012\u201313, 2013\u201314\nSerie A Toppskorari (2): 2009, 2012\nSerie A \u00c1rsins \u00fatlendski leikari (4): 2005, 2008, 2009, 2011\nSerie A \u00c1rsins f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (3): 2008, 2009, 2011\nSupercoppa Italiana 2011: Man of the Match\nSerie A Besti m\u00e1na\u00f0arleikari: Januar 2012\nGuldbollen (10): 2005, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015\nRadiosportens Jerringpris (1): 2007\n\u00c1rsins mannliga \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00ed Sv\u00f8r\u00edki (4): 2008, 2010, 2013, 2015\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\n\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 Sv\u00f8r\u00edki ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "19176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Golden%20Foot", "title": "Golden Foot", "text": "The Golden Foot Award er ein altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltshei\u00f0ursl\u00f8n, sum ver\u00f0ur handa\u00f0 leikarum, sum eru einastandandi fyri teirra atletisku avrik (b\u00e6\u00f0i sum einstaklingar og sum li\u00f0leikarar) og fyri teirra pers\u00f3nleika. Hei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur bert givin til aktivar leikarar sum eru \u00ed minsta lagi 29 \u00e1ra gamlir, og ein leikari kann bert vinna henda hei\u00f0urin einafer\u00f0 \u00ed l\u00edvinum.\n\nVinnarar\n\nEftir landi\n\nEftir felag\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nGoldenfoot.com - Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 The Golden Foot\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nF\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "19179", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Italska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Italska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Italska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum ver\u00f0ur skipa\u00f0 av Italska F\u00f3tb\u00f3ltssambandinum, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1898 og gj\u00f8rdist limur av FIFA \u00ed 1905. Fyrsti landsdysturin hj\u00e1 Italia var t\u00f3 ikki sp\u00e6ldur fyrr enn fimm \u00e1r seinni. Italia hevur luttiki\u00f0 \u00ed 17 HM-endasp\u00e6lum, teir takka\u00f0u nei \u00ed 1930 og einafer\u00f0, \u00ed 1958, megna\u00f0u teir ikki at kvalifisera seg til HM-endasp\u00e6li\u00f0. F\u00fdra fer\u00f0ir hevur Italia vunni\u00f0 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, ta\u00f0 var HM \u00ed 1934, HM \u00ed 1938, HM \u00ed 1982 og HM \u00ed 2006. Harvi\u00f0 er Italia n\u00e6stmest vinnandi landi\u00f0 \u00ed HM, n\u00e6st eftir Brasil. Bara T\u00fdskland hevur veri\u00f0 \u00ed fleiri finalum enn Italia, Brasil hevur veri\u00f0 \u00ed l\u00edka n\u00f3gvum finalum sum Italia. Italia hevur eisini vunni\u00f0 evropameistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti einafer\u00f0, ta\u00f0 var \u00ed 1968, og veri\u00f0 \u00ed EM finalu tv\u00e6r fer\u00f0ir, \u00ed 2000 og 2012. Italska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hevur sp\u00e6lt m\u00f3ti F\u00f8royum, \u00ed september 2011 m\u00f8ttu teir F\u00f8royum \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli og vunnu vi\u00f0 einum m\u00e1li m\u00f3ti ongum. Dysturin var tann fyrsti, i\u00f0 var sp\u00e6ldur, eftir at t\u00e6r f\u00fdra n\u00fdggju lj\u00f3smastarnar v\u00f3ru settar upp kring v\u00f8llin. Antonio Cassano skora\u00f0i fyri Italia \u00ed 11. minutti.\n\nHM-\u00farslit\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nHesir leikarar eru tann almenni h\u00f3purin til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016.\n\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 17. juni 2016, eftor dystin m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki.\n\nMet\n\nLeikarar vi\u00f0 flest sp\u00e6ldum dystum\n\nPr. 18. juni 2016 eru leikar vi\u00f0 flest leiktum dystum fyri Italia hesir:\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir leikarar \u00e1 italska landsli\u00f0num.\n\nToppskorarar\n\nPr. 29. mai 2016 eru leikararnir hj\u00e1 Italia vi\u00f0 flest m\u00e1lum hesir:\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir leikarar \u00e1 italska landsli\u00f0num.\n\nLi\u00f0skiparar\n\nList of captaincy periods of the various captains throughout the years.\n\n 1910 Francesco Cal\u00ec\n 1911\u20131913 Giuseppe Milano\n 1914\u20131915 Virgilio Fossati\n 1920\u20131925 Renzo De Vecchi\n 1925\u20131927 Luigi Cevenini\n 1927\u20131930 Adolfo Baloncieri\n 1931\u20131933 Umberto Caligaris\n 1934 Gianpiero Combi\n 1935\u20131936 Luigi Allemandi\n 1937\u20131939 Giuseppe Meazza\n 1940\u20131947 Silvio Piola\n 1947\u20131949 Valentino Mazzola\n 1949\u20131950 Riccardo Carapellese\n 1951\u20131952 Carlo Annovazzi\n 1952\u20131960 Giampiero Boniperti\n 1961\u20131962 Lorenzo Buffon\n 1962\u20131963 Cesare Maldini\n 1963\u20131966 Sandro Salvadore\n 1966\u20131977 Giacinto Facchetti\n 1977\u20131983 Dino Zoff\n 1984\u20131985 Marco Tardelli\n 1985\u20131986 Gaetano Scirea\n 1986\u20131987 Antonio Cabrini\n 1988\u20131991 Giuseppe Bergomi\n 1991\u20131994 Franco Baresi\n 1994\u20132002 Paolo Maldini\n 2002\u20132010 Fabio Cannavaro\n 2011\u2013     Gianluigi Buffon\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Italia\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "19181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202010", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2010", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2010 f\u00f3r framm \u00ed Su\u00f0urafrika fr\u00e1 11. juni til 11. juli 2010. Spania gj\u00f8rdist heimsmeistari, t\u00e1 teir vunnu finaluna m\u00f3ti Ni\u00f0urlondum.\n\nB\u00f3lkarnir til HM 2010 \u00ed Su\u00f0urafrika \nLutakasti\u00f0 av b\u00f3lkunum til heimsmeistaraskapi\u00f0 f\u00f3r framm 4. desember 2009 \u00ed Cape Town.\n\nM\u00e1lskj\u00fattar og avleveringar i\u00f0 f\u00f8rdu til m\u00e1l\n\nEndalig st\u00f8\u00f0a\nStutt eftir finaluna \u00fatsendi FIFA endaligu st\u00f8\u00f0una (ranking) fyri hv\u00f8rt li\u00f0i\u00f0 eftir kappingina. Rankingin t\u00f3k st\u00f8\u00f0i \u00ed gongdina \u00ed kappingini, \u00farslit yvirh\u00f8vur og kvaliteturin av m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0um. \u00d8ll 32 li\u00f0ini eru plasera\u00f0i vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed kriter All 32 teams are ranked based on criteria which have been used by FIFA. The final ranking was as follows:\n\nEndasp\u00e6li\u00f0\n\nUmfar vi\u00f0 16\n\nKvartfinalur\n\nFinalan\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n2010 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "19183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kikki%20Danielsson", "title": "Kikki Danielsson", "text": "Kikki Danielsson (f\u00f8dd 10. mai 1952 \u00ed Visseltofta) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon hevur luttiki\u00f0 n\u00fdggju fer\u00f0ir \u00ed svenska Melodifestivalen og einafer\u00f0 \u00ed norska Melodi Grand Prix. Tv\u00e6r fer\u00f0ir hevur hon sungi\u00f0 \u00e1 Eurovision Song Contest, \u00ed 1982 var hon vi\u00f0 sum partur av svenska poppb\u00f3lkinum Chips, vi\u00f0 sanginum \"Dag efter dag\", sum enda\u00f0i \u00e1 einum \u00e1ttandapl\u00e1ssi. \u00cd 1985 sang hon undir egnum navni sangin \"Bra vibrationer\", sum enda\u00f0i \u00e1 einum tri\u00f0ja-pl\u00e1ssi.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nRock'n Yodel (1979)\nJust Like a Woman (1981)\nKikki (1982)\nVarf\u00f6r \u00e4r k\u00e4rleken r\u00f6d? (1983)\nSingles Bar (1983)\nMidnight Sunshine (1984)\nKikkis 15 b\u00e4sta l\u00e5tar (1984)\nBra vibrationer (1985)\nPapaya Coconut (1986)\nMin barndoms jular (1987)\nCanzone d'Amore (1989)\nP\u00e5 beg\u00e4ran (1990)\nV\u00e4gen hem till dej (1991)\nJag ska aldrig l\u00e4mna dig (1993)\n100 % Kikki (2001)\nFri - En samling (2001)\nNu \u00e4r det advent (2001)\nI dag & i morgon (2006)\nKikkis b\u00e4sta (2008)\nF\u00f6rsta dagen p\u00e5 resten av mitt liv (2011)\nPostcard from a Painted Lady (2015)\nChristmas Card from a Painted Lady (2016)\nPortrait of a Painted Lady (2017)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "19184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lotta%20Engberg", "title": "Lotta Engberg", "text": "Lotta Engberg (f\u00f8dd 5. mars 1963 \u00ed \u00d6verkalix) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon vann Melodifestivalen \u00ed 1987 vi\u00f0 sanginum Fyra Bugg & en Coca Cola.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Fyra Bugg & en Coca Cola (1987)\n Fyra Bugg & en Coca Cola och andra hits (2003)\n Kvinna & man (Lotta Engberg & Jarl Carlsson), 2005)\n v\u00e4rldens b\u00e4sta lotta (2006)\n Jul hos mig (2009)\n Lotta & Christer (2012, Lotta Engberg & Christer Sj\u00f6gren)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "19185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roxette", "title": "Roxette", "text": "Roxette er ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1986 av Per Gessle og Marie Fredriksson.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 1986 \u2013 Pearls of Passion \n 1987 \u2013 Dance Passion - The Remix Album \n 1988 \u2013 Look Sharp!\n 1991 \u2013 Joyride \n 1992 \u2013 Tourism \n 1994 \u2013 Crash! Boom! Bang!\n 1995 \u2013 Rarities\n 1995 \u2013 Don't Bore Us, Get to the Chorus! Roxette's Greatest Hits\n 1996 \u2013 Baladas En Espa\u00f1ol\n 1999 \u2013 Have a Nice Day\n 2001 \u2013 Room Service\n 2002 \u2013 The Ballad Hits\n 2003 \u2013 The Pop Hits\n 2006 \u2013 Roxette Hits\n 2006 \u2013 The Rox Box / Roxette 86-06\n 2011 \u2013 Charm School\n 2012 \u2013 Travelling\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gyllene%20Tider", "title": "Gyllene Tider", "text": "Gyllene Tider er ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1977 av Per Gessle og Mats Persson.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 1978 Gyllene Tider EP (Gula EP-en)\n 1980 Gyllene Tider LP\n 1981 Moderna Tider\n 1982 Puls\n 1984 The Heartland Caf\u00e9\n 1990 Parkliv! \n 1996 Gyllene Tider EP (\"G\u00e5 & fiska)\n 1997 \u00c5tert\u00e5get Live! \n 2005 Finn 5 fel!\n 2004 GT25  2013 Dags att t\u00e4nka p\u00e5 refr\u00e4ngen ''\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emilia%20Rydberg", "title": "Emilia Rydberg", "text": "Emilia Rydberg (f\u00f8dd 5. januar 1978 \u00ed Stockholm) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nBig Big World (1999) \nEmilia (2000) \nSm\u00e5 ord av k\u00e4rlek (2007)\nMy World (2009)\nI Belong to You (2012)\n\nKeldur \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "19189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6teborg", "title": "G\u00f6teborg", "text": "G\u00f6teborg er ein b\u00fdur \u00ed G\u00f6teborgs kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. G\u00f6teborg er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur Sv\u00f8r\u00edkis. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum var 549.839 \u00ed 2010, me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed \u00f8llum st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum G\u00f6teborg b\u00fa\u00f0u 968.993 \u00ed 2014.\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nVe\u00f0urlag\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malm%C3%B6", "title": "Malm\u00f6", "text": "Malm\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Malm\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sk\u00e5ne 280.415 (2010) og tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 umlei\u00f0 280.000 \u00edb\u00fagvum \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum og umlei\u00f0 298.000 \u00ed kommununi. B\u00fdurin fevnir um 71,76 km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 3.908 pr. km2. \u00cd 2013 var b\u00fdurin vertur fyri Eurovision Song Contest. Oyrasundsbr\u00fagvin er beint sunnanfyri Malm\u00f6 og bindir Sv\u00f8r\u00edki saman vi\u00f0 Danmark. Br\u00fagvin hevur skapt n\u00fdggju regi\u00f3nina, sum ver\u00f0ur nevnd Oyrasundsregi\u00f3nin (\u00d8resundsregionen). Eftir at br\u00fagvin l\u00e6t upp, eru r\u00e6ttiliga n\u00f3gvir danir fluttir til Malm\u00f6 og a\u00f0rar svenskar b\u00fdir at b\u00fagva, og n\u00f3gvir svenskarar pendla dagliga millum Sv\u00f8r\u00edki og Danmark til arbei\u00f0is.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1275 og var \u00ed fleiri \u00e1r n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Danmark. B\u00fdurin ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 umr\u00f8ddur \u00e1r 1200, og ver\u00f0ur t\u00e1 nevndur Malmoghe ella Malmhauge. Vi\u00f0 fri\u00f0aravtaluni hin 26. februar 1658, sum ver\u00f0ur nevnd Roskilde fri\u00f0urin (Roskilde freden), v\u00f3ru danir og nor\u00f0menn noyddir ta lata Malm\u00f6 og alt Sk\u00e5ne til Sv\u00f8r\u00edkis, og s\u00ed\u00f0an hava hesi \u00f8ki veri\u00f0 ein partur av svenska r\u00edkinum. Danmark og Noreg v\u00f3ru t\u00e1 eitt r\u00edki.\n\nVe\u00f0urlag \nMe\u00f0alhitalag, kuldalag og avfall (regn/kavi):\n\nB\u00fdarpartar \n\n Innerstaden\n Norr \n S\u00f6der\n V\u00e4ster\n \u00d6ster\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nMalm\u00f6 kommuna"}
{"id": "19194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uppsala", "title": "Uppsala", "text": "Uppsala er ein b\u00fdur \u00ed Uppsala kommunu \u00ed Uppsala l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur 66 km nor\u00f0anfyri Stokkh\u00f3lm og er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur Sv\u00f8r\u00edkis vi\u00f0 140.454 \u00edb\u00fagvum (2010). \n\nUniversiteti\u00f0 \u00ed Uppsala var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1477, og er ta\u00f0 fyrsta fr\u00f3\u00f0skaparsetri \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nHer ver\u00f0ur eisini Silvurb\u00edblian goymd, hon sigst vera ein av elstu b\u00f3kum \u00ed Evropa.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "19195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ume%C3%A5", "title": "Ume\u00e5", "text": "Ume\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Ume\u00e5 kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. Ume\u00e5 er Sv\u00f8r\u00edkis 12. st\u00f8rsti b\u00fdur og hevur umlei\u00f0  79 594  \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: umea.se\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "19196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skellefte%C3%A5", "title": "Skellefte\u00e5", "text": "Skellefte\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Skellefte\u00e5 kommunu \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Skellefte\u00e5 hevur umlei\u00f0 32.775 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nS\u00f8ga \nFornfr\u00f8\u00f0ingar hava funni\u00f0 pr\u00f3gv fyri, at menniskju hava b\u00fa\u00f0 \u00ed \u00f8kinum fyri 8000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ein b\u00fdur hevur veri\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num s\u00ed\u00f0an umlei\u00f0 \u00e1r 1000, og at ta\u00f0 v\u00f3ru s\u00e1mar og m\u00f8guliga eisini finnar, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u har t\u00e1. Tann n\u00faverandi b\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1845 av s\u00f3knaprestinum Nils Nordlander.\n\nNavni\u00f0 Skellefte\u00e5 var\u00f0 \u00ed 1327 skriva\u00f0 sum Skelepht, t\u00f3 er upprunin fyri hetta navni\u00f0 \u00f3kent.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "19197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halmstad", "title": "Halmstad", "text": "Halmstad er ein b\u00fdur \u00ed Halmstads kommunu \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 58 577 \u00edb\u00fagvar (2010) og er Sv\u00f8r\u00edkis 20. st\u00f8rsti b\u00fdur.\n\nVinnul\u00edv \nB\u00fdurin er ein t\u00fddningarmikil fer\u00f0avinnub\u00fdur og hevur eisini n\u00f3gvar fyrit\u00f8kur.\n\n Albany Nordiskafilt\n Charkdelikatesser\n Dormer Tools\n Entireweb\n Getinge AB\n Hafa Bathroom group\n Hel\u00e9ns R\u00f6r AB\n Halmstad Fastighets AB\n HMS Industrial Networks\n H\u00f6gan\u00e4s AB (f.d. Halmstads J\u00e4rnverks AB)\n Kr\u00f6nleins Bryggeri AB\n Nordifa\n Oscar Hanson VVS\n Quicksearch AB\n Santex System AB\n Tyl\u00f6 AB\n Tools syd AB\n\n\u00cd Halmstad eru tvey ICA Maxi-v\u00f8ruh\u00fas og eitt Coop Forum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nPublic Bathroom near me\n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nHalmstads kommuna"}
{"id": "19198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundsvall", "title": "Sundsvall", "text": "Sundsvall er ein b\u00fdur \u00ed Sundsvalls kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. Sundsvall hevur umlei\u00f0 50 712 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nB\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum Norrland \u00ed mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, umlei\u00f0 395 km nor\u00f0an fyri Stockholm. Sundsvall er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur av  svenska kong Gustav II Adolf \u00ed 1624.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "19199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lule%C3%A5", "title": "Lule\u00e5", "text": "Lule\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Lule\u00e5 kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. Lule\u00e5 hevur umlei\u00f0 46 607 \u00edb\u00fagvar (2013). B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 46 607 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nLule\u00e5 kommuna"}
{"id": "19200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96stersund", "title": "\u00d6stersund", "text": "\u00d6stersund er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6stersunds kommunu \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 vatni\u00f0 Storsj\u00f6n. \u00d6stersund hevur umlei\u00f0 44 327 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "19201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiruna", "title": "Kiruna", "text": "Kiruna er ein b\u00fdur \u00ed Kiruna kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 18 148 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nKiruna kommuna"}
{"id": "19202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B6nk%C3%B6ping", "title": "J\u00f6nk\u00f6ping", "text": "J\u00f6nk\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er Sv\u00f8\u00edkis 9. st\u00f8rsti vi\u00f0 93 662 \u00edb\u00fagvum (2013). B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 89 396 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A4vle", "title": "G\u00e4vle", "text": "G\u00e4vle er ein b\u00fdur \u00ed G\u00e4vle kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 71 033 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "19204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4rn%C3%B6sand", "title": "H\u00e4rn\u00f6sand", "text": "H\u00e4rn\u00f6sand er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e4rn\u00f6sands kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 17 556 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "19205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rnsk%C3%B6ldsvik", "title": "\u00d6rnsk\u00f6ldsvik", "text": "\u00d6rnsk\u00f6ldsvik er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 28 991 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n\n\u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommuna"}
{"id": "19206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6derhamn", "title": "S\u00f6derhamn", "text": "S\u00f6derhamn er ein b\u00fdur \u00ed S\u00f6derhamns kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 11.761 \u00ed 2010. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti fyri S\u00f6derhamns kommunu og liggur \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed landslutinum H\u00e4lsingland. S\u00f6derhamn liggur langt inni \u00ed fj\u00f8r\u00f0inum, S\u00f6derhamnsfj\u00e4rden, \u00ed Botnisku v\u00edkini.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "19207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borl%C3%A4nge", "title": "Borl\u00e4nge", "text": "Borl\u00e4nge er ein b\u00fdur \u00ed Borl\u00e4nge kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 41 734 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "19208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mora", "title": "Mora", "text": "Mora er ein b\u00fdur \u00ed Mora kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 896 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "19209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4ster%C3%A5s", "title": "V\u00e4ster\u00e5s", "text": "V\u00e4ster\u00e5s er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4ster\u00e5s kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er fimtst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 einum f\u00f3lkatali\u00f0 sum var 110 877 \u00ed 2010. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed V\u00e4ster\u00e5s kommunu var 143.368 \u00ed 2014.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "19210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rebro", "title": "\u00d6rebro", "text": "\u00d6rebro er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6rebro kommunu \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 vatni\u00f0 Hj\u00e4lmaren og er tann s\u00e6ttst\u00f8rsti \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 107 038 \u00edb\u00fagvum (2010).\n\nF\u00f3lkatali\u00f0\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum:\n{| class=\"wikitable\"\n|---\n! \u00c1r || \u00cdb\u00fagvar\n|---\n| 1749 || align=right | 2 147\n|---\n| 1840 || align=right | 4 227\n|---\n| 1870 || align=right | 9 100\n|---\n| 1880 || align=right | 11 785\n|---\n| 1890 || align=right | 14 547\n|---\n| 1892 || align=right | 14 893\n|---\n| 2005 || align=right | 98 237\n|---\n| 2010 || align=right | 107 380\n|---\n|}\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\n\u00cd \u00d6rebro eru st\u00f3r \u00edtr\u00f3ttafel\u00f8g innan t.d. f\u00f3tb\u00f3lt, \u00edshocky, kurvab\u00f3lt, flogb\u00f3lt og amerikanskan f\u00f3tb\u00f3lt. Svenska sj\u00f3nvarpi SVT sk\u00fdrdi \u00ed 2011 \u00d6rebro fyri at vera Sv\u00f8r\u00edkis besta \u00edtr\u00f3ttab\u00fd.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "19211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eskilstuna", "title": "Eskilstuna", "text": "Eskilstuna er ein b\u00fdur \u00ed Eskilstuna kommunu \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 64 679 \u00edb\u00fagvar (2010). Eskilstuna\u00e1in rennur gj\u00f8gnum b\u00fdin. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir Eskil, i\u00f0 var biskupur fyri Tuna s\u00f3kn vi\u00f0 s\u00e6ti \u00ed Tuna, i\u00f0 er dagsins Eskilstuna.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "19212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A4ssj%C3%B6", "title": "N\u00e4ssj\u00f6", "text": "N\u00e4ssj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed N\u00e4ssj\u00f6 kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 16 678 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19213", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4xj%C3%B6", "title": "V\u00e4xj\u00f6", "text": "V\u00e4xj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4xj\u00f6 kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 60 887 \u00edb\u00fagvar (2010), og er harvi\u00f0 tann 19. st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er s\u00e6ti fyri Kronobergs l\u00e4n og Kronobergs stift. B\u00fdurin fekk b\u00fdarr\u00e6ttindi \u00ed 1342 og gj\u00f8rdist universitetsb\u00fdur \u00ed 1999.\n\nB\u00fdarpartar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nV\u00e4xj\u00f6 kommuna"}
{"id": "19214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6dert%C3%A4lje", "title": "S\u00f6dert\u00e4lje", "text": "S\u00f6dert\u00e4lje er ein b\u00fdur og keypssta\u00f0ur \u00ed S\u00f6dert\u00e4lje kommunu \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 64.619 f\u00f3lk (2010) B\u00fdurin, i\u00f0 er tann n\u00e6stst\u00f8rsti \u00ed Stockholms l\u00e4n og 16. st\u00f8rsti \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, liggur t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, Stokkh\u00f3lm. B\u00fdurin er eitt n\u00fa kendur fyri at h\u00fdsa tveimum altj\u00f3\u00f0a fyrit\u00f8kum: Scania AB og AstraZeneca.\n\nKend f\u00f3lk \u00far S\u00f6dert\u00e4lje\nBj\u00f6rn Borg, tennisleikari\nHasse Aro, vertur fyri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Efterlyst.\nJan Guillou, rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur\nPatrik Nordin, \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur (sk\u00ed)\nBengt Westerberg, fyrrverandi lei\u00f0ari av svenska F\u00f3lkaflokkinum\nRichard, Louis og Per Herrey., t\u00f3nleikab\u00f3lkurin sum vann Eurovision Song Contest 1984\nJohan Edlund, guitaristur og sangari \u00ed Tiamat\nNicklas Bergfors, \u00edshockey leikari\nCarl Hagelin, \u00edshockey leikari\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "19215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uddevalla", "title": "Uddevalla", "text": "Uddevalla er ein b\u00fdur \u00ed Uddevalla kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 31 212 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Link%C3%B6ping", "title": "Link\u00f6ping", "text": "Link\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed Link\u00f6pings kommunu \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er tann sjeyndst\u00f8rsti \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 104.232 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "19217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norrk%C3%B6ping", "title": "Norrk\u00f6ping", "text": "Norrk\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed Norrk\u00f6pings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, sum liggur \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 87 247 (2010). Norrk\u00f6ping hevur umlei\u00f0 87 247 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "19218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Huskvarna", "title": "Huskvarna", "text": "Huskvarna er ein b\u00fdur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 21.500. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 fimm kilometrar fr\u00e1 J\u00f6nk\u00f6ping. B\u00fdurin var ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna fr\u00e1 1911 til 1970. Longu \u00ed 1950-\u00e1runum vaks b\u00fdurin saman vi\u00f0 J\u00f6nk\u00f6ping. Fr\u00e1 1680 til 1757 var ein kongalig verksmi\u00f0ja \u00ed b\u00fdnum, sum framleiddi riflur. Verksmi\u00f0jan var\u00f0 seld \u00ed 1757 til privat vinnurekandi, og helt fram vi\u00f0 at framlei\u00f0a v\u00e1pn til svenska herin. Seinni gavst verksmi\u00f0jan vi\u00f0 at framlei\u00f0a riflur og f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in at framlei\u00f0a seymimaskinur og s\u00fakklur. Fyrit\u00f8kan br\u00fakar gamla stavim\u00e1tan, sum er vi\u00f0 q, Husqvarna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyk%C3%B6ping", "title": "Nyk\u00f6ping", "text": "Nyk\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed Nyk\u00f6pings kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 29 891 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "19220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%A5s", "title": "Bor\u00e5s", "text": "Bor\u00e5s er ein b\u00fdur \u00ed Bor\u00e5s kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er tann 14. st\u00f8rsti \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 umlei\u00f0 66 273 \u00edb\u00fagvum (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4nersborg", "title": "V\u00e4nersborg", "text": "V\u00e4nersborg er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4nersborgs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 21 699 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lidk%C3%B6ping", "title": "Lidk\u00f6ping", "text": "Lidk\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed Lidk\u00f6pings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 25 644 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariestad", "title": "Mariestad", "text": "Mariestad er ein b\u00fdur \u00ed Mariestads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 15 591 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulricehamn", "title": "Ulricehamn", "text": "Ulricehamn er ein b\u00fdur \u00ed Ulricehamns kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 9 787 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pite%C3%A5", "title": "Pite\u00e5", "text": "Pite\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Pite\u00e5 kommunu \u00ed Norrbotten \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Pite\u00e5 er Sv\u00f8r\u00edkis 51. st\u00f8rsti b\u00fdur vi\u00f0 22 913 \u00edb\u00fagvum. (2010). \u00cd allari kommununi var f\u00f3lkatali\u00f0 40.854 \u00edb\u00fagvar.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Pite\u00e5 \n Christopher Jacob Bostr\u00f6m \u2013 filosofur\n Nicolaus Olai Bothniensis \u2013 \u00e6rkabiskuppur\n Nils Ed\u00e9n \u2013 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (1917-1920)\n Helena Engman \u2013 \u00edtr\u00f3ttakvinna (k\u00falustoytari)\n Lasse Eriksson \u2013 skemtari, sj\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur\n Tomas Holmstr\u00f6m \u2013 NHL-\u00edshockeyleikari - Detroit Red Wings\n Magnus Ingesson \u2013 rennari\n Anders Isaksson \u2013 journalistur og rith\u00f8vundur\n Lars Lindgren \u2013 NHL-ishockeyspiller\n Liza Marklund \u2013 journalistur og rith\u00f8vundur\n Peter Mattei \u2013 operasangari\n Magdalena Pajala \u2013 rennari\n Amit Paul \u2013 sangari fr\u00e1 A*Teens\n Stefan Persson \u2013 \u00edshockeyleikari (f\u00f8ddur \u00ed Ume\u00e5)\n Mikael Renberg \u2013 NHL-\u00edshockeyleikari\n Daniel Solander \u2013 botanikari\n Bo Kasper Sundstr\u00f6m \u2013 sangari/guitaristur fr\u00e1 Bo Kaspers Orkester\n Mattias \u00d6hlund \u2013 NHL-\u00edshockeyleikari hj\u00e1 Tampa Bay Lightning\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nPite\u00e5 kommuna"}
{"id": "19227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trollh%C3%A4ttan", "title": "Trollh\u00e4ttan", "text": "Trollh\u00e4ttan er ein b\u00fdur \u00ed Trollh\u00e4ttans kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Trollh\u00e4ttan hevur umlei\u00f0 46 457 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nFilmurin Fucking \u00c5m\u00e5l er tikin upp \u00ed Trollh\u00e4ttan.\n\nB\u00fdarpartar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falk%C3%B6ping", "title": "Falk\u00f6ping", "text": "Falk\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed Falk\u00f6pings kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 16 350 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tidaholm", "title": "Tidaholm", "text": "Tidaholm er ein b\u00fdur \u00ed Tidaholms kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 027 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nSk\u00falar \n\n Ekedalens skola (F-6)\n Forsenskolan (F-9)\n Fr\u00f6jereds skola (F-6)\n H\u00f6kens\u00e5sskolan (F-9)\n Rudbecksgymnasiet\n Valstads skola (F-6)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B6vde", "title": "Sk\u00f6vde", "text": "Sk\u00f6vde er ein b\u00fdur \u00ed Sk\u00f6vde kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 34 466 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyn%C3%A4shamn", "title": "Nyn\u00e4shamn", "text": "Nyn\u00e4shamn er ein b\u00fdur \u00ed Nyn\u00e4shamns kommunu \u00ed Stockholms l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 13 510 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "19232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Motala", "title": "Motala", "text": "Motala er ein b\u00fdur \u00ed Motala kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 29 823 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "19233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Askersund", "title": "Askersund", "text": "Askersund er ein b\u00fdur \u00ed Askersunds kommunu \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Askersund hevur umlei\u00f0 3.887 \u00edb\u00fagvar (2010). \u00cd 14. \u00f8ld var b\u00fdurin nevndur Eskersund, \u00ed 15. \u00f8ld var hann nevndur Askasund. Hin 6. juni 1776 herja\u00f0i ein st\u00f3rur eldur \u00ed b\u00fdnum og um kv\u00f8ldi\u00f0 var allur b\u00fdurin brendur \u00ed grund uttan eini 8-9 h\u00fas. Tr\u00fd f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv undir eldinum. T\u00edggju \u00e1r seinni var\u00f0 b\u00fdurin bygdur upp aftur vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 statinum og offurg\u00e1vum. \u00cd 1812 var\u00f0 gentusk\u00falin Askersunds flickskola stovna\u00f0ur. Hesin var tann n\u00e6sti av s\u00ednum slag \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0a\u00f0i h\u00e6gri \u00fatb\u00fagving til gentur/kvinnur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "19234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oxel%C3%B6sund", "title": "Oxel\u00f6sund", "text": "Oxel\u00f6sund er ein b\u00fdur \u00ed Oxel\u00f6sunds kommunu \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 870 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "19235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6derk%C3%B6ping", "title": "S\u00f6derk\u00f6ping", "text": "S\u00f6derk\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed S\u00f6derk\u00f6pings kommunu \u00ed Eysturgotlandi \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 992 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "19236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falun", "title": "Falun", "text": "Falun er ein b\u00fdur \u00ed Falu kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 37 291 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "19237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Visby", "title": "Visby", "text": "Visby er ein b\u00fdur \u00ed Gotlands kommunu \u00e1 oynni Gotland \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 22.593 (2010).\n\nB\u00fdarpartar\n\u00cd dag b\u00fdr st\u00f8rsti parturin av \u00edb\u00fagvunum \u00ed b\u00fdnum uttanfyri ringm\u00farin. Bara umlei\u00f0 2000 f\u00f3lk b\u00fagva innanfyri ringm\u00farin. Allir b\u00fdarpartarnir i\u00f0 ver\u00f0a nevndir her ni\u00f0anfyri liggja uttanfyri ringm\u00farin.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Gotlands l\u00e4n\nGotlands kommuna"}
{"id": "19238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tran%C3%A5s", "title": "Tran\u00e5s", "text": "Tran\u00e5s er ein b\u00fdur \u00ed Tran\u00e5s kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 14 197 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin liggur vi\u00f0 vatni\u00f0 Sommen \u00ed nor\u00f0ara parti av Sm\u00e5land.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nTran\u00e5s kommuna"}
{"id": "19239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A4nna", "title": "Gr\u00e4nna", "text": "Gr\u00e4nna er ein b\u00fdur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings kommunu \u00ed Sm\u00e5land \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 553 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjo", "title": "Hjo", "text": "Hjo er ein b\u00fdur \u00ed Hjo kommunu og er partur av V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 094 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landskrona", "title": "Landskrona", "text": "Landskrona er ein b\u00fdur \u00ed Landskrona kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 30 499. Undir Fyrra heimsbardaga var\u00f0 ein skipasmi\u00f0ja bygd \u00ed Landskrona, sum nevndist \u00d6resundsvarvet. N\u00f3gv f\u00f3lk arbeiddu har og skipasmi\u00f0jan f\u00f8rdi f\u00f3lkav\u00f8kstur vi\u00f0 s\u00e6r. Men eftir kr\u00edggi\u00f0 kom st\u00f8\u00f0gur \u00ed f\u00f3lkatali\u00f0, me\u00f0an grannab\u00fdir sum eitt n\u00fa Helsingborg, Lund og Malm\u00f6 hildu fram vi\u00f0 at vaksa. Mitt \u00ed 1970'unum arbeiddu umlei\u00f0 3.500 f\u00f3lk \u00e1 skipasmi\u00f0juni, men \u00ed 1983 l\u00e6t hon aftur, og ein 20 \u00e1ra long kreppa byrja\u00f0i. B\u00fdurin er t\u00f3 so vi\u00f0 og vi\u00f0 komin fyri seg aftur.\n\nFer\u00f0asamband \n\u00cd 2001 var\u00f0 ein n\u00fdggj jarnbreytast\u00f8\u00f0 latin upp \u00ed b\u00fdnum, og hetta hev\u00f0i sera st\u00f3ran t\u00fddning fyri b\u00fdin, t\u00ed tann gamla jarnbreytast\u00f8\u00f0in bert var fyri tok i\u00f0 koyrdu su\u00f0ureftir. Tann n\u00fdggja jarnbreytast\u00f8\u00f0in er \u00e1 lei\u00f0ini millum Keypmannahavn og G\u00f6teborg, og \u00f8ll tok st\u00f8\u00f0ga \u00ed Landskrona.\n\nF\u00f8royar hev\u00f0i heimav\u00f8ll \u00ed Landskrona \nT\u00e1 F\u00f8royar fyri fyrstu fer\u00f0 lutt\u00f3k \u00ed UEFA f\u00f3tb\u00f3ltskapping, var ta\u00f0 ongin f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 kundi g\u00f3\u00f0kennast til UEFA landsdystir, og t\u00ed m\u00e1tti ein annar v\u00f8llur finnast \u00ed \u00f8\u00f0rum landi. F\u00f8royar var \u00ed sama b\u00f3lki sum Danmark, og t\u00ed var ein v\u00f8llur funnin, sum l\u00e1 t\u00e6tt vi\u00f0 Keypmannahavn, men t\u00f3 ikki \u00ed Danmark. F\u00f8royar fekk t\u00ed heimav\u00f8ll \u00ed Landskrona. Fyrsti dysturin var\u00f0 leiktur m\u00f3ti Eysturr\u00edki hin 12. september 1990, og teir f\u00f8roysku landsli\u00f0sleikararnir skaptu sensati\u00f3n vi\u00f0 at vinna 1-0 vi\u00f0 m\u00e1li sum Torkil Nielsen gj\u00f8rdi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "19247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristianstad", "title": "Kristianstad", "text": "Kristianstad (fyrr stava\u00f0 Christianstad) er ein b\u00fdur \u00ed Kristianstads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cdb\u00fagvaratali\u00f0 er umlei\u00f0 35 711 (2010). B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1614 av Christian 4. av Danmark-Noregi og eitur eftir konginum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nKristianstads kommuna"}
{"id": "19248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arvika", "title": "Arvika", "text": "Arvika er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n og h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Arvika kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 jarnbreytina sum gongur millum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0irnir \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og Noregi: Stokkh\u00f3lm og Oslo. Arvika liggur \u00ed ein landsynning av Oslo. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 14 244 (2010). H\u00f3ast b\u00fdurin ikki liggur \u00fati vi\u00f0 strondina, so ber til at sigla gj\u00f8gnum veitir (kanalir) til vatni\u00f0  V\u00e4nern, hagani til ber at sigla v\u00ed\u00f0ari gj\u00f8gnum G\u00f6takanalina til G\u00f6teborg og vesturstrond Sv\u00f8r\u00edkis.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "19249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borgholm", "title": "Borgholm", "text": "Borgholm er ein b\u00fdur \u00ed Borgholms kommunu \u00e1 oynni \u00d6land \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00e1 \u00d8landi n\u00e6st eftir F\u00e4rjestaden. \u00cd 2015 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 4.344. B\u00fdurin liggur gott 20 km nor\u00f0anfyri \u00d6land-br\u00fanna, sum bindir oynna saman vi\u00f0 b\u00fdin Kalmar og meginlands Sv\u00f8r\u00edki.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n\n\u00d6land"}
{"id": "19250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boden", "title": "Boden", "text": "Boden er ein b\u00fdur \u00ed Bodens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 18 277 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nBodens kommuna"}
{"id": "19251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haparanda", "title": "Haparanda", "text": "Haparanda (\u00e1 finskum: Haaparanta) er ein b\u00fdur \u00ed Haparanda kommunu \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er tann eystasti \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og liggur \u00e1 markinum til Finnland. Haparanda liggur t\u00e6tt vi\u00f0 finska b\u00fdin Tornio. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 4.856.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nHaparanda kommuna"}
{"id": "19252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sveg", "title": "Sveg", "text": "Sveg er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e4rjedalens kommunu \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur fram vi\u00f0 \u00e1nni Ljusnan og hevur umlei\u00f0 2 547 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin er tann st\u00f8rsti \u00ed H\u00e4rjedalen og tann fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "19253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vimmerby", "title": "Vimmerby", "text": "Vimmerby er ein b\u00fdur \u00ed Vimmerby kommunu, Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 7 934. B\u00fdurin er ein av elstu b\u00fdum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, ta\u00f0 er sannl\u00edkt, at hann gj\u00f8rdist keypssta\u00f0ur \u00ed 1300-talinum.\n\nAstrid Lindgrens V\u00e4rld \nSvenski rith\u00f8vundurin Astrid Lindgren hevur gj\u00f8rt b\u00fdin kendan, t\u00e1 hon skriva\u00f0i um Emil \u00far L\u00f8nneberg og onnur, sum gj\u00f8rdist heimskend innan b\u00f3kmentir til b\u00f8rn. N\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk vitja hv\u00f8rt \u00e1r familju stuttleikaparkina Astrid Lindgrens V\u00e4rld sum fevnir um eitt 130.000 m2 st\u00f3rt \u00f8ki. Har kunnu f\u00f3lk liva seg inn \u00ed s\u00f8gurnar hj\u00e1 henni um Emil, Pippi og Karlson \u00e1 Takinum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "19254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trelleborg", "title": "Trelleborg", "text": "Trelleborg er ein b\u00fdur \u00ed Trelleborgs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 28 290. B\u00fdurin er tann sy\u00f0sti \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hann kallast eisini ofta \"P\u00e1lmab\u00fdurin\" eftir p\u00e1lmarnir \u00ed b\u00fdinum \u00e1 sumri.\n\nNavni\u00f0 \nNavni\u00f0 er nevnd fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1257 sum Threl\u00e6burgh. Hetta navn finnst \u00ed mongum st\u00f8\u00f0unum \u00ed Nor\u00f0urlondum. Borg merkir borg ella virki og tr\u00e4l merkir anna\u00f0hv\u00f8rt tr\u00e6lur ella st\u00f3lparnar, i\u00f0 hildu vikingaborgir uppi. Hetta slag av ringborgi kallast trelleborg og finnst serstakliga \u00ed Su\u00f0ur-Sv\u00f8r\u00edki og Danmark. Leivdir av t\u00ed upprunaligu borgini v\u00f3r\u00f0u funnir \u00ed 1988.\n\nS\u00f8ga \nTrelleborg var\u00f0 nevnd fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1257, t\u00e1 i\u00f0 Trelleborg var\u00f0 givin sum br\u00fa\u00f0arg\u00e1va fr\u00e1 t\u00ed donsku kongs\u00e6ttini fyri tann svenska kongin Valdimar Birgisson. H\u00f3ast ta\u00f0 l\u00f8gdu danirnir skj\u00f3tt b\u00fdinum aftur undir seg og hann var\u00f0 partur av Danmark til 1658, t\u00e1 i\u00f0 Sk\u00e1ni gj\u00f8rdist partur av Sv\u00f8r\u00edki eftir Roskildes\u00e1ttm\u00e1lin.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nTrelleborgs kommuna"}
{"id": "19255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84ngelholm", "title": "\u00c4ngelholm", "text": "\u00c4ngelholm er ein b\u00fdur \u00ed \u00c4ngelholms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 R\u00f8nne \u00e5 \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Sk\u00e5ne. Har b\u00fagva umlei\u00f0 23 240 f\u00f3lk (2010). \u00cd b\u00fdnum er ein st\u00f3rur flogv\u00f8llur. Har eru eisini n\u00f8kur s\u00f8vn, eitt n\u00fa Sveriges J\u00e4rnv\u00e4gsmuseum. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1516 sum Engelholm av Christian 2., sum var kongur yvir Danmark og Noregi 1513-1523 og Sv\u00f8r\u00edki 1520-21.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n"}
{"id": "19256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vetlanda", "title": "Vetlanda", "text": "Vetlanda er ein b\u00fdur \u00ed Vetlanda kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 13 050 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4stervik", "title": "V\u00e4stervik", "text": "V\u00e4stervik er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4sterviks kommunu,  Kalmar l\u00e4n, Sm\u00e5land, \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd b\u00fdnum er eitt av st\u00f8rstu kampingpl\u00e1ssum \u00ed Nor\u00f0urlondum. \u00cd 2010 var \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 21.140.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed 1275, men t\u00e1 l\u00e1 b\u00fdurin har i\u00f0 Gamleby n\u00fa er. Ta\u00f0 var Erik av Pommern i\u00f0 flutti b\u00fdin \u00ed 1433, til eitt stratigiskt t\u00fddningarmiklari sta\u00f0 t\u00e6tt vi\u00f0 Stegeholm borgina. B\u00fdurin var ofta \u00fatsettur fyri \u00e1lopum av f\u00edggindasinna\u00f0um herli\u00f0um, og fimm fer\u00f0ir var\u00f0 b\u00fdurin meira ella minni lagdur \u00ed oy\u00f0i fr\u00e1 1450 til 1677. H\u00f3ast hetta setti Gustav Vasa \u00e1 stovn skipa\u00eddna\u00f0 \u00ed b\u00fdnum \u00ed 16. \u00f8ld.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "19258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oskarshamn", "title": "Oskarshamn", "text": "Oskarshamn er ein b\u00fdur \u00ed Oskarshamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 17.258.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 17 258 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "19259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A4rjestaden", "title": "F\u00e4rjestaden", "text": "F\u00e4rjestaden er ein b\u00fdur \u00ed M\u00f6rbyl\u00e5nga kommunu, Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Har b\u00fagva umlei\u00f0 5.018 f\u00f3lk (2010). B\u00fdurin er tann st\u00f8rsti \u00e1 oynni \u00d6land. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed ferjut\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 ferjur sigldu millum \u00d6land og fastlandi\u00f0, ta\u00f0 er eisini ta\u00f0 i\u00f0 hevur givi\u00f0 b\u00fdnum navni\u00f0 sum merkir \"ferjub\u00fdurin\".\n\n\u00cd 1910 l\u00e6t ein jarnbreyt upp, sum bant b\u00fdin saman vi\u00f0 restina av oynni. \u00d6landsbron er ein br\u00fagv i\u00f0 bindur oynna saman vi\u00f0 fastlandi\u00f0, hon liggur nor\u00f0anfyri b\u00fdin og var\u00f0 v\u00edgd \u00ed 1972. Eftir ta\u00f0 hildu ferjurnar uppat vi\u00f0 at sigla. N\u00f3gv av \u00edb\u00fagvunum hava arbei\u00f0i \u00ed Kalmnar \u00e1 meginlandinum og pendla \u00edmillum oynna og megin\u00f8ki\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n\n\u00d6land"}
{"id": "19260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6rbyl%C3%A5nga", "title": "M\u00f6rbyl\u00e5nga", "text": "M\u00f6rbyl\u00e5nga er ein b\u00fdur \u00ed M\u00f6rbyl\u00e5nga kommunu \u00e1 oynni \u00d6land \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 780 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n\n\u00d6land"}
{"id": "19261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Falkenberg", "title": "Falkenberg", "text": "Falkenberg er ein b\u00fdur \u00ed Falkenbergs kommunu \u00ed landslutinum Halland \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er 20.035. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 20 035 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nMeiar\u00edfyrit\u00f8kan Arla rekur eitt l\u00edti\u00f0 meiar\u00ed \u00ed b\u00fdnum. \u00d8lbryggjar\u00edi\u00f0 Carlsberg hevur s\u00edtt svenska bryggar\u00ed \u00ed b\u00fdnum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nFalkenbergs FF, f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nFalkenbergs VBK, flogb\u00f3ltsfelag\nFalkenbergs BTK, bor\u00f0tennisfelag\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nFalkenbergs kommuna"}
{"id": "19262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6lndal", "title": "M\u00f6lndal", "text": "M\u00f6lndal er ein b\u00fdur \u00ed M\u00f6lndals kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nora", "title": "Nora", "text": "Nora er ein b\u00fdur \u00ed Nora kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 526 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "19264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85m%C3%A5l", "title": "\u00c5m\u00e5l", "text": "\u00c5m\u00e5l er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5m\u00e5ls kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 9.065. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 vatni\u00f0 V\u00e4nern.\n\nFilmurin Fucking \u00c5m\u00e5l sn\u00fdr seg um henda b\u00fdin, uppt\u00f8kurnar eru t\u00f3 gj\u00f8rdar \u00ed Trollh\u00e4ttan.\n\nB\u00fdarpartar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lindesberg", "title": "Lindesberg", "text": "Lindesberg er ein b\u00fdur \u00ed Lindesbergs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 9 149 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "19266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4rnamo", "title": "V\u00e4rnamo", "text": "V\u00e4rnamo er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4rnamo kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1nna Lagan, t\u00e6tt vi\u00f0 har i\u00f0 \u00e1in rennur \u00fat \u00ed vatni\u00f0 Vid\u00f6stern. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 18 696 \u00edb\u00fagvar (2010). \u00cd mi\u00f0\u00f8ldini var b\u00fdurin ein tingsta\u00f0ur og markna\u00f0arb\u00fdur.\n\nB\u00fdarpartar \nBredasten, ella Sydsvenska Krysset\n Malmen\n Norreg\u00e5rd\n Gr\u00f6ndal\n Centrum\n V\u00e4sthorja\n Karlsdal\n Hornaryd\n R\u00f6rstorp\n Amerika\n Nylund\n \u00d6stermalm\n Idavall\n Mosslelund\n S\u00f6der\u00e5sen\n Mossle\n Vr\u00e5en\n Tr\u00e4lleborg\n Alandsryd\n Doktorn\n Helmershus\n \u00c5minne\n Norreg\u00e5rd\n Torp\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mellerud", "title": "Mellerud", "text": "Mellerud er ein b\u00fdur \u00ed Melleruds kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 750 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nTufflur \u00far tr\u00e6 v\u00f3ru framleiddar \u00ed Mellerud av verksmi\u00f0juni AB Melleruds Skoindustri fr\u00e1 1909 til 1975, t\u00e1 i\u00f0 verksmi\u00f0ja l\u00e6t aftur. T\u00e1 i\u00f0 verksmi\u00f0jan byrja\u00f0i \u00ed 1909, var navni\u00f0 E R Anderssons Tr\u00e4toffelfabrik. Tey fyrstu \u00e1rini helt tufflu-verksmi\u00f0ja til \u00ed leiga\u00f0um h\u00f8lum, men \u00ed 1918 var\u00f0 ein n\u00fdggjur bygningur bygdur til framlei\u00f0sluna, og \u00ed 1960 v\u00f3r\u00f0u n\u00fdggir verksmi\u00f0jubygningar bygdir, og teir gomlu v\u00f3ru tiknir ni\u00f0ur \u00ed 1971. \u00cd 1970-\u00e1runum arbeiddu gott 50 f\u00f3lk \u00e1 verksmi\u00f0juni, har tey framleiddu umlei\u00f0 1500 tufflur um dagin. Hesar v\u00f3r\u00f0u \u00fatfluttar til eitt n\u00fa T\u00fdskland, Noreg og USA undir v\u00f8rumerkinum Dalbo Toffeln.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaggeryd", "title": "Vaggeryd", "text": "Vaggeryd er ein b\u00fdur \u00ed Vaggeryds kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. Vaggeryd og Skillingaryd eru h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdir \u00ed kommununi. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 920 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gislaved", "title": "Gislaved", "text": "Gislaved er ein b\u00fdur \u00ed Gislaveds kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 037 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nLeivdir fr\u00e1 forn\u00f8ldini eru funnin \u00e1 sta\u00f0num og eru \u00e1bendingar um, at menniskju hava b\u00fa\u00f0 kring v\u00f8tnini Gr\u00e4sken, sum liggur \u00ed vestara parti av kommununi, og Majsj\u00f6n og fram vi\u00f0 \u00e1nni Nissan.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skillingaryd", "title": "Skillingaryd", "text": "Skillingaryd er ein b\u00fdur \u00ed Vaggeryds kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 12 029 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "19271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sanna%20Nielsen", "title": "Sanna Nielsen", "text": "Sanna Nielsen (f\u00f8dd 27. november 1984 \u00ed Edenryd) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot \u00ed 1996 sum 11-\u00e1ra gomul vi\u00f0 sanginum \"Till en f\u00e5gel\". Hon hevur fer\u00f0ast runt og framf\u00f8rt kring alt Sv\u00f8r\u00edki og hevur luttiki\u00f0 \u00ed Melodifestivalen 7 fer\u00f0ir, og \u00ed 2014 vann hon kappingina vi\u00f0 sanginum \"Undo\". Harvi\u00f0 kom hon at umbo\u00f0a Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Eurovision Song Contest 2014 hin 6. mai \u00ed Keypmannahavn, Danmark \u00ed h\u00e1lvfinaluni. Hon kom v\u00ed\u00f0ari til finaluna og enda\u00f0i vi\u00f0 at gerast nummar tr\u00fd vi\u00f0 218 stigum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 1996 \u2013 Silvertoner\n 1997 \u2013 Min \u00f6nskejul\n 2006 \u2013 N\u00e4ra mej, n\u00e4ra dej\n 2007 \u2013 Sanna 11-22\n 2008 \u2013 Stronger\n 2011 \u2013 I'm In Love\n 2012 \u2013 Vinternatten\n 2013 - Min jul\n 2014 - 16 b\u00e4sta\n 2014 - 7\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Sanna Nielsen\n\nSvenskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "19272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shirley%20Clamp", "title": "Shirley Clamp", "text": "Shirley Clamp (f\u00f8dd 17. februar 1973 \u00ed Viskafors) er songkvinna og sangskrivari \u00far Sv\u00f8r\u00edki, sum fleiri fer\u00f0ir hevur luttiki\u00f0 \u00ed t\u00f3nleikakappingini Melodifestivalen (2003, 2004, 2005, 2011 og 2012).\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Den l\u00e5ngsamma blomman - 2004\n Lever mina dr\u00f6mmar - 2005\n Favoriter p\u00e5 svenska - 2006\n T\u00e5lamod - 2007\n F\u00f6r den som \u00e4lskar - En samling - 2009\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "19273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sonja%20Ald%C3%A9n", "title": "Sonja Ald\u00e9n", "text": "Sonja Ald\u00e9n (f\u00f8dd 20. desember 1977 \u00ed St. Albans, Ongland, Stora Bretland) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed svensku undankappingini til Eurovision Song Contest, sum nevnist Melodifestivalen, hon lutt\u00f3k \u00ed 2006, 2007 og 2012.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nTill dig (2007)\nUnder mitt tak (2008)\nI gr\u00e4nslandet (2012)\nI andlighetens rum (2013)\nJul i andlighetens rum (2014)\nMeningen med livet (2017)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur"}
{"id": "19281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlskrona", "title": "Karlskrona", "text": "Karlskrona er ein b\u00fdur \u00ed Karlskrona kommunu, Blekinge l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur \u00e1 fleiri oyggjum og h\u00f3lmum \u00ed svenska skergar\u00f0inum vi\u00f0 eysturstrondina \u00ed landsynningspartinum av Sv\u00f8r\u00edki.\n\nS\u00f8ga \nTross\u00f6, tann oyggin, har Karlskrona seinni var\u00f0 bygd, var \u00ed 16. \u00f8ld ogn hj\u00e1 b\u00f3ndanum Offe M\u00e5nsson. \u00c1 meginlandinum, nakrar f\u00e1ar kilometrar hagani, var ta\u00f0 \u00ed danskarat\u00ed\u00f0ini ein b\u00fdur, sum nevndist Lyckeby, \u00ed dag er hann ein b\u00fdarpartur \u00ed Karlskrona, og umlei\u00f0 20 kilometrar hagani f\u00f3ru danir \u00ed holt vi\u00f0 at byggja Kristianopel, \u00e1\u00f0renn Blekinge bleiv svenskt \u00ed 1658. I 1679 var oyggin og h\u00f3lmarnir i\u00f0 hoyrdu til hana, ogn hj\u00e1 b\u00f3ndanum Vittus Andersson, i\u00f0 var\u00f0 tvungin til at selja ognina til svenska statin. Sama \u00e1r var ein partur av flotanum lagdur vi\u00f0 Karlskrona. B\u00fdurin l\u00e1 strategiskt v\u00e6l fyri \u00e1 einari oyggj vi\u00f0 sambandi til meginlandi, sum var undir eftirliti, og var vard av \u00f8\u00f0rum oyggjum kring Tross\u00f6, har herna\u00f0arskansar v\u00f3ru bygdir fyri at verja flotan.\n\n10. august 1680 fekk b\u00fdurin s\u00edni b\u00fdarfyrimunir (stadsprivilegier). Ronneby var\u00f0 avtikin sum b\u00fdur og f\u00f3lki\u00f0 i\u00f0 b\u00fa\u00f0i har, var\u00f0 tvungi\u00f0 til at flyta til Karlskrona. B\u00fdurin hev\u00f0i \u00ed fleiri \u00e1r fyrimunir framm um a\u00f0rar b\u00fdir, vi\u00f0 tollfr\u00e6lsi. \u00cd 1682 v\u00f3ru br\u00fagvar bygdar, sum bundu b\u00fdin saman vi\u00f0 meginlandinum. Skj\u00f3tt gj\u00f8rdist b\u00fdurin tri\u00f0st\u00f8rstur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, n\u00e6st eftir Riga, sum \u00ed dag liggur \u00ed Letlandi og Stokkh\u00f3lm. B\u00fdurin helt t\u00f3 uppat vi\u00f0 at vaksa, men hann bleiv vi\u00f0 at vera ein herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 fyri svenska flotan. Umlei\u00f0 \u00e1r 1700 hev\u00f0i b\u00fdurin umlei\u00f0 10.000 \u00edb\u00fagvar samanbori\u00f0 vi\u00f0 1,3 milli\u00f3num \u00ed \u00f8llum Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 hev\u00f0i b\u00fdurin 35.212 \u00edb\u00fagvar og \u00ed \u00f8llum Sv\u00f8r\u00edki b\u00fagva 9.555.893 (2012).\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \nMi\u00f0b\u00fdurin (Skergar\u00f0sb\u00fdurin) liggur \u00e1 oynni Tross\u00f6 og \u00e1 n\u00f8krum holmum, sum liggja kring oynna, eitt n\u00fa Salt\u00f6, Drags\u00f6, Bj\u00f6rkholmen, Ekholmen, Pantarholmen og Stumholmen. Til b\u00fdar\u00f8ki\u00f0 hoyrir eisini ein st\u00f8rri oyggj sum liggur nor\u00f0anfyri Tross\u00f6, V\u00e4m\u00f6, og oyggjarnar, sum liggja t\u00e6tt vi\u00f0 hana (Mellanstaden). \u00cd hesum \u00f8kinum liggja fleiri st\u00f3r b\u00fasta\u00f0ar\u00f8ki, eitt n\u00fa H\u00e4st\u00f6, Gr\u00e4svik, Pantarholmen, Annebo, Galgamarken, Kungsmarken, Marieberg, L\u00e5ng\u00f6 og Berg\u00e5sa. Tann upprunaligi b\u00fdurin, tvs. Tross\u00f6, er umlei\u00f0 185 hektar til st\u00f8ddar og hevur fjallalendi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Blekinge l\u00e4n\nKarlskrona kommuna"}
{"id": "19282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlshamn", "title": "Karlshamn", "text": "Karlshamn er ein b\u00fdur \u00ed Karlshamns kommunu \u00ed Blekinge l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 19.075.\n\nKeldur \n\nKarlshamn var ein danskur havnab\u00fdur til ta\u00f0 fyrsta Karl Gustav-kr\u00edggi\u00f0, t\u00e1 nevndist b\u00fdurin Bodekull (Bokuld).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Blekinge l\u00e4n\nKarlshamns kommuna"}
{"id": "19283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ronneby", "title": "Ronneby", "text": "Ronneby er ein b\u00fdur \u00ed Ronneby kommunu \u00ed Blekinge l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 Ronneby-\u00e1nna og t\u00e6tt vi\u00f0 E22 h\u00f8vu\u00f0svegin. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 12.029.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Blekinge l\u00e4n\nRonneby kommuna"}
{"id": "19285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ring%20Ring", "title": "Ring Ring", "text": "Ring Ring var fyrsta album sum kom \u00fat hj\u00e1 ABBA. \u00ed 1973 f\u00f3ru tey \u00ed Svenska Melodi grand prix (Melodifestivalen) \u00ed Stokkh\u00f3lmi vi\u00f0 sanginum, men ta\u00f0 rakk bert til eitt tri\u00f0ja pl\u00e1ss. Sangurin Ring ring bleiv avl\u00edkav\u00e6l v\u00e6l umt\u00f3ktur, og Abba gj\u00f8rdist meira kend av hesum sanginum.\n\nNumre \n Ring Ring \n Another Town, Another Train \n Disillusion \n People Need Love \n I Saw It In The Mirror \n Nina, Pretty Ballerina \n Love Isn\u2019t Easy (But It Sure Is Hard Enough) \n Me And Bobby And Bobby\u2019s Brother \n He Is Your Brother \n She\u2019s My Kind Of Girl \n I Am Just A Girl \n Rock\u2019n\u2019Roll Band \n\nBonus-tracks (CD)\n Merry-Go-Round \n Santa Rosa \n Ring Ring (Bara du slog en signal)\n\nT\u00f3nasmi\u00f0ir:\n\nSkering: 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12 & bonus 2: Benny Andersson & Bj\u00f6rn Ulvaeus\n\nSkering 1: Benny Andersson, Bj\u00f6rn Ulvaeus, Stikkan Anderson, Neil Sedaka & Phil Cody\n\nSkering 3: Agnetha F\u00e4ltskog & Bj\u00f6rn Ulvaeus\n\nSkering 11, bonus 1 & bonus 3: Benny Andersson, Bj\u00f6rn Ulvaeus & Stikkan Anderson\n\nSvenskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nABBA"}
{"id": "19288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krista%20M%C3%B8rk%C3%B8re", "title": "Krista M\u00f8rk\u00f8re", "text": "Krista M\u00f8rk\u00f8re (f\u00f8dd 1998) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimir fyri \u00c6gir og F\u00f8royar (\u00cdSB). Krista ber brek og svimur t\u00ed \u00ed kappingum sum eru fyri f\u00f3lk vi\u00f0 breki, breki\u00f0 hj\u00e1 Kristu er b\u00f3lka\u00f0 sum S10. Hon luttekur t\u00f3 eisini \u00ed vanligum svimjikappingum \u00ed F\u00f8royum. \u00c1 \u00c6gir Stevnu \u00ed februar 2011 vann hon eina bronsun\u00e1l \u00ed 50 metrum fr\u00ed. Krista fekk \u00ed 2007 ein svull \u00ed heilan, i\u00f0 ger at hon hevur lammilsi \u00ed h\u00f8gru s\u00ed\u00f0u av andlitinum og hevur ataxi \u00ed h\u00f8gra armi og beini. \n\n\u00cd 2016 kl\u00e1ra\u00f0i Krista at kvalifisera seg til EM fyri parasvimjarar, i\u00f0 var\u00f0 m\u00e1na\u00f0arskifti\u00f0 apr\u00edl-mai 2016 og til Paralympisku leikirnir \u00ed Rio, i\u00f0 ver\u00f0a 7. til 18. septembur 2016. \u00cd Rio skal hon svimja 50m, 100m og 400m fr\u00edsvimjing. Krista svimur undir f\u00f8royska Merkinum av t\u00ed at \u00cdSB er fullgyldugur limur, og var vi\u00f0 til at stovna IPC.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nParalympisku leikir 2016 \nKrista M\u00f8rk\u00f8re skal luttaka \u00e1 summar-PL 2016 \u00ed Rio de Janeiro. Leikirnir eru fr\u00e1 7. til 18. september. T\u00ed\u00f0irnar eru lokalar t\u00ed\u00f0ir i\u00f0 eru f\u00fdra t\u00edmar frammanfyri f\u00f8royska t\u00ed\u00f0. Hon svam hesar t\u00ed\u00f0ir:\n 50m fr\u00ed innlei\u00f0andi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 32:54\n 100m fr\u00ed innlei\u00f0andi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:12.4\n 400m fr\u00ed innlei\u00f0andi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:18.50\n\nCroatia Open 2016 \nSilvur \u00ed 50 m fr\u00edsvimjing \u00e1 langgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 32.41\n\nBritish National Para Swimming Championships 2015 \nGull \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:17.07\nGull \u00ed 100 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:08.49 (pers\u00f3nligt met)\nGull \u00ed 50 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 31.69 (pers\u00f3nligt met)\nSilvur \u00ed 100 bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:31.00 (betring av hennara pers\u00f3nliga meti vi\u00f0 2.4 sekundum)\n\nHM 2015 \u00ed Glasgow \nKrista lutt\u00f3k \u00e1 HM \u00ed svimjing fyri breka\u00f0, sum var\u00f0 \u00ed d\u00f8gunum 13. til 19. juli 2015 \u00ed Glasgow. Hon lutt\u00f3k \u00ed b\u00f3lkunum S10 og SB9.\nM\u00e1nadag 13. juli: Kvinnur 50 fr\u00ed S10\nMikudag 15. juli: Kvinnur 100 bringu SB9\nFr\u00edggjadag 17. juli: Kvinnur 100 firvald S10\nLeygardag 18. juli: Kvinnur 100 fr\u00ed S10\nSunnudag 20. juli: Kvinnur 400 fr\u00ed S10\n\n\u00darslit \nKrista vann ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki, men hon svam s\u00ednar til t\u00e1 bestu t\u00ed\u00f0ir og setti sostatt pers\u00f3nlig met \u00ed \u00f8llum f\u00fdra kappingum, i\u00f0 hon lutt\u00f3k \u00ed.\n\n\u00cd 50 fr\u00ed svam hon 32.01 har hennara besta t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn hetta var 32.33.\n\u00cd 100 bringu svam hon 1:33.40 har hennara besta t\u00ed\u00f0 var 1:33.43\n\u00cd 100 fr\u00ed svam hon 1:08.76 har hennara besta t\u00ed\u00f0 var 1:08.91\n\u00cd 400 fr\u00ed svam hon 5:23.52 har hennara besta t\u00ed\u00f0 var 5:37.52\n\nDanish Open 2015 \nKrista lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open 2015 \u00ed Esbjerg \u00ed mars 2015.\nSilvur \u00ed 200 metra fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:37.85, i\u00f0 var pers\u00f3nligt met\n\nDanish Open 2014 \nKrista lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open 2014 \u00ed Esbjerg 7.-9. mars 2014. Alt \u00ed alt vann Krista 1 gull, 2 silvur og 2 bronsu \u00e1 hesi stevnu, og setti 7 pers\u00f3nlig met.\nGull \u00ed 50 metrar firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 36.82\nSilvur \u00ed 100 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:32.66\nSilvur \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 45.09 \nBronsu \u00ed 200m fr\u00edsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:36:31 (pers\u00f3nligt met) \nBronsu \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 05:40.62\n\nNM - International Para Games 2013 \u00ed Stokkh\u00f3lmi \nKrista luttekur \u00ed Nor\u00f0urlendskari Meistarastevnuni fyri breka\u00f0, sum eisini ver\u00f0ur nevnd International Para Games 2013 \u00ed Stokkh\u00f3lmi fyrsta vikuskifti \u00ed november 2013.\nBronsu \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:35.77, sum var pers\u00f3nligt met\n50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 37.72, sum var pers\u00f3nligt met\n\nIDM 2013 \u00ed T\u00fdsklandi \nKrista lutt\u00f3k \u00e1 IDM kapping \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed mai 2013, kappingin nevnist  27. Internationale Deutsche Meisterschaften Im Scwimmen Der Behinderten. Hon vann 5 bronsu hei\u00f0ursmerki. Hon var 14 \u00e1ra gomul, t\u00e1 hon lutt\u00f3k \u00ed kappingini. Mi\u00f0ja ver\u00f0ur \u00edm\u00f3ti at hon megnar at kvalifisera seg til Paralympisku Leikirnir \u00ed Rio \u00ed 2016.\n\nGerman Open 2011 \u00ed Berlin \nKappingin gekk fyri seg \u00e1 langgeil, 25. Internationale Deutsche Meisterschaften im Schwimmen. Krista var 12 \u00e1ra gomul, t\u00e1 hon lutt\u00f3k \u00ed hesi kappingini.\n Silvur \u00ed 50 bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 47.01\n Silvur \u00ed  100 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:15.08\n Silvur \u00ed 50 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 46.42\n Bronsu \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:51.29\n bronsu \u00ed 200 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:48.25\n bronsu \u00ed 100 bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:42.09\n bronsu \u00ed 200 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:28.06\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998\nLuttakarar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "19313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pubbur", "title": "Pubbur", "text": "Pubburin (upprunaliga Public House) er partur \u00ed bretskari mentan. Enska vertsh\u00fasi\u00f0 (pubburin) var upprunaliga matsta\u00f0urin, har fer\u00f0af\u00f3lk f\u00f3ru inn at f\u00e1a s\u00e6r at drekka og eta og at gista. \u00cd Canterbury Tales, sum h\u00f8vundurin Geoffrey Chaucer (1340-1400) skriva\u00f0i, siga p\u00edlagrimar hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum s\u00f8gur, me\u00f0an teir hv\u00edla seg \u00e1 vertsh\u00fasum \u00far London til Canterbury. N\u00f3gvir av sj\u00f3nleikunum hj\u00e1 William Shakespeare (1564-1616) v\u00f3r\u00f0u s\u00fdndir \u00e1 pubbum \u00ed London. N\u00fa koma f\u00f3lk saman \u00e1 pubbum at vi\u00f0gera dagsins hendingar. Ofta er t\u00f3nleikur, onkur lesur upp yrkingar, ella kanska er anna\u00f0 skemt fyri gestunum.  N\u00f3gvir bretskir rokkb\u00f3lkar sp\u00e6ldu fyrstu fer\u00f0 \u00e1 pubbum. \n\nBygningar"}
{"id": "19314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gosfj%C3%B8ll", "title": "Gosfj\u00f8ll", "text": "Gosfj\u00f8ll, sum ikki hava goyst \u00ed s\u00f8guligari t\u00ed\u00f0, eru \u00f3virkin, men hini eru virkin. Undir gosfj\u00f8llum eru gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ingar (magma, 1000 \u00b0C). Tr\u00fdsti\u00f0 er ofta st\u00f3rt \u00ed br\u00e6\u00f0ingunum, og t\u00e6r kunnu br\u00f3ta s\u00e6r veg upp \u00edgj\u00f8gnum jar\u00f0arskorpuna og goysa. Oman \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini nevnist gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ingin lava. Men anna\u00f0 enn lava vellir og goysir upp - loftsl\u00f8g, viksteinur og st\u00f3rir steinklumpar. Gosopi\u00f0 er sum k\u00f3kandi pottur, og lava ver\u00f0ur spr\u00e6nd h\u00f8gt upp \u00ed loft. Gl\u00f8\u00f0andi br\u00e6\u00f0ingin streymar \u00ed eld\u00e1um oman l\u00ed\u00f0ina. Lavan er sera heit, 1000 \u00b0C, sum er n\u00f3g heitt at br\u00e6\u00f0a t.d. st\u00e1l. F\u00f3lk, sum b\u00fagva n\u00e6r gosfj\u00f8llum, sita ikki fulltrygg. Ta\u00f0 hava tey sanna\u00f0 \u00e1 Heimaoy \u00ed \u00cdslandi og manga a\u00f0rasta\u00f0ni. Ofta fara gosfj\u00f8ll at goysa p\u00fara \u00f3varandi, og gl\u00f8\u00f0andi gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ing leggur alt oman l\u00ed\u00f0ina oy\u00f0i\u00f0. Gos ver\u00f0ur, t\u00ed gl\u00f8\u00f0andi gr\u00f3tbr\u00e6\u00f0ing ni\u00f0ri \u00ed j\u00f8r\u00f0ini br\u00fdtur s\u00e6r lei\u00f0 gj\u00f8gnum sprungur \u00ed jar\u00f0arskorpuni. Hesar rivur eru m.a. \u00edmillum meginlandapl\u00e1turnar, til d\u00f8mis \u00ed \u00cdslandi og \u00ed londunum vi\u00f0 eldkringin \u00ed Kyrrahavi. Gosfj\u00f8ll eru eisini \u00e1 havbotninum, og tey kunnu gera ovurst\u00f3rar ska\u00f0aaldur, tsunami nevndar. Fleiri enn 850 virkin gosfj\u00f8ll eru.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur"}
{"id": "19315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roysningur", "title": "Roysningur", "text": "Roysningur ella rosshvalur (norr\u00f8nt hrosshvalr), heldur til nor\u00f0uri \u00ed kalda \u00cdshavinum. Brimlarnir ver\u00f0a meira enn 3 m. langir, opnurnar heldur minni. Roysningur heldur mest til \u00ed r\u00famum sj\u00f3gvi. H\u00fa\u00f0in er 2,5 cm. tj\u00fakk, og undir h\u00fa\u00f0ini er tj\u00fakt spik. Roysningur hevur sterkar og langar h\u00f8ggtenn. T\u00e6r vaksa so leingi, k\u00f3purin livir, og kunnu gerast meira enn 50 cm. langar. H\u00f8ggtenninar eru tekin um st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 kallroysningunum, t\u00ed hann vi\u00f0 st\u00f8rstu tonnunum er vanliga oddadj\u00f3ri\u00f0 \u00ed flokkinum. Vi\u00f0 tonnunum kunnu teir taka seg upp \u00e1 \u00edsin ella gr\u00f3pa \u00e1 botninum eftir ma\u00f0kum, skeljadj\u00f3rum og sniglum. Opnan leggur ein hv\u00f8lp uppi \u00e1 land anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r, og hann heldur seg at mammuni tvey tey fyrstu \u00e1rini. Roysningar ver\u00f0a eini 40 \u00e1ra gamlir. Hendingafer\u00f0 hevur roysningur veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 undir F\u00f8royum.\n\nMyndar\u00f8\u00f0 \n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "19316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%B8royrar%20Bor%C3%B0tennisfelag", "title": "Tv\u00f8royrar Bor\u00f0tennisfelag", "text": "Tv\u00f8royrar Bor\u00f0tennisfelag (stytt TBF) er eitt bor\u00f0tennisfelag, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri 23. februar 1948. Ein i\u00f0 hevur veri\u00f0 sera virkin \u00ed felagnum \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, er Sverre Midjord, ta\u00f0 var\u00f0 eitt n\u00fa nevnt \u00ed r\u00f8\u00f0um, t\u00e1 Sverre runda\u00f0i tey \u00e1ttati \u00e1rini \u00ed 2013.\n\nNevndin \nKai Roest, forma\u00f0ur\nMikkjal B\u00e6rentsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\nFr\u00ed\u00f0i Jensen, peningar\u00f8kil\nPaulina Niclasen\n\nKeldur  \n\nF\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttafel\u00f8g\nF\u00f8roysk bor\u00f0tennisfel\u00f8g\nTv\u00f8royri"}
{"id": "19318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20%C3%A1%20Borg", "title": "J\u00e1kup \u00e1 Borg", "text": "J\u00e1kup \u00e1 Borg (f\u00f8ddur 26. oktober 1979) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum \u00ed l\u00f8tuni (2013) sp\u00e6lir vi\u00f0 B36. Hann hevur sp\u00e6lt 62 landsdystir fyri F\u00f8royar, og er \u00e1 einum deildum s\u00e6ttapl\u00e1ssi \u00e1 topp-10 listanum yvir mest leikandi leikarar, saman vi\u00f0 Julian Johnsson. J\u00e1kup \u00e1 Borg er uppvaksin \u00ed B36 og sp\u00e6ldi har til 2003, t\u00e1 hann flutti til Danmarkar og eitt skifti sp\u00e6ldi vi\u00f0 Odense BK. S\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 HB fr\u00e1 2004 til 08 og so aftur vi\u00f0 B36 fr\u00e1 2008.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l fyri F\u00f8royar\nM\u00e1l og \u00farslit, m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nKeldur \n\nB36 leikarar\nHB leikarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "19319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bogi%20Hammer", "title": "Bogi Hammer", "text": "Bogi Hammer er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar styrkisvenjing. Hin 25. mai 2013 vann hann kappingina F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2013. \u00cd 2012 gj\u00f8rdist hann nummar tvey \u00ed hesi kapping, n\u00e6st eftir J\u00e1kup Suna Berg og \u00ed 2014 gj\u00f8rdist hann nummar tr\u00fd. \u00cd kappingini \u00ed 2013 v\u00f3ru 8 tilmelda\u00f0ir, men helvtin fall fr\u00e1 orsaka\u00f0 av ska\u00f0um, m.a. J\u00e1kup Suni Berg. Bogi fekk eisini ein ska\u00f0a undir kappingini \u00ed 2013, og fekk t\u00ed ikki luttiki\u00f0 \u00ed seinastu kappingini, men t\u00e1 hev\u00f0i hann longu fingi\u00f0 nokk av stigum til at vinna samla\u00f0u kappingina. Nummar tvey gj\u00f8rdist Bjarni Nielsen og nummar tr\u00fd Helgi Lamhauge. J\u00e1kup Petur Djurhuus enda\u00f0i \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a pl\u00e1ssi.\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur\n\nSterkastur \u00ed F\u00f8royum 2014 \n Bjarni Nielsen - 22,5 stig\n J\u00e1kup Suni Berg - 20 stig\n Bogi Hammer - 14,5 stig\n Helgi Lamhauge - 10 stig\n\nSterkastur \u00ed F\u00f8royum 2013 \n Bogi Hammer\n Bjarni Nielsen\n Helgi Lamhauge\n J\u00e1kup Petur Djurhuus\n\nSterkastur \u00ed F\u00f8royum 2012 \n\u00cd 2012 v\u00f3ru hesar seks kappingarnar og vinnararnir av teimum: J\u00e1kup S\u00fani Berg koppa\u00f0i 400 kg tungum dekki 6 fer\u00f0ir vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 31,28 sek. Gunnar Gr\u00e6karisson vann n\u00e6stu kappingina, t\u00e1 110 kg skuldu lyftast upp \u00ed loft oftast, hann lyfti 16 fer\u00f0ir. Lastbilur \u00ed 5. gir\u00f0i skuldi sleipast eftir g\u00f3lvinum, bert f\u00e1 sekund millum teir fremstu, J\u00e1kup Suni vann hesa kappingina. Bogi Hammer vann n\u00e6stu kapping, sum var strok, har byrja\u00f0 var vi\u00f0 195 kg, vekstin \u00f8ktist vi\u00f0 15 kg hv\u00f8rja fer\u00f0, Bogi lyfti 5 fer\u00f0ir. Bogi vann eisini seinastu kappingina sum ver dead lift vi\u00f0 tungum dekkum. Bogi lyfti 315 kg.\n J\u00e1kup S\u00fani Berg\n Bogi Hammer\n Gunnar Gr\u00e6karisson\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur"}
{"id": "19320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20sterkasti%20ma%C3%B0ur", "title": "F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur", "text": "F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur er ein \u00edtr\u00f3ttarkapping, sum ver\u00f0ur fyriskipa \u00ed \u00cdtr\u00f3ttarh\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, s\u00ed\u00f0an 2009. Teir luttakandi skulu kappast \u00ed ymiskum 6 ymiskum greinum innan \"Strong man\" kappingar, hesar kunnu variera \u00e1r til \u00e1r, \u00ed 2011 var talan um hesar kappingar: bonkpress, greb, bera lodd, lyfta stammum, ganga vi\u00f0 loddi og dead lift. Teir fremstu f\u00e1a flest stig, og at t\u00e1 seinasta kappingin er farin afturum ver\u00f0ur vinnarin funnin, vinnarin er tann i\u00f0 hevur fingi\u00f0 flest stig.\n\nKappingar\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2013 \n Bogi Hammer\n Bjarni Nielsen\n Helgi Lamhauge\n J\u00e1kup Petur Djurhuus\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2012 \nSeks kappingar: J\u00e1kup S\u00fani Berg, koppa\u00f0i 400 kg tungum dekki 6 fer\u00f0ir vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 31,28 sek. Gunnar Gr\u00e6karisson vann n\u00e6stu kappingina, t\u00e1 110 kg skuldu lyftast upp \u00ed loft oftast, hann lyfti 16 fer\u00f0ir. Lastbilur \u00ed 5. gir\u00f0i skuldi sleipast eftir g\u00f3lvinum, bert f\u00e1 sekund millum teir fremstu, J\u00e1kup Suni vann hesa kappingina. Bogi Hammer vann n\u00e6stu kapping, sum var strok, har byrja\u00f0 var vi\u00f0 195 kg, vekstin \u00f8ktist vi\u00f0 15 kg hv\u00f8rja fer\u00f0, Bogi lyfti 5 fer\u00f0ir. Bogi vann eisini seinastu kappingina sum ver dead lift vi\u00f0 tungum dekkum. Bogi lyfti 315 kg.\n J\u00e1kup S\u00fani Berg\n Bogi Hammer\n Gunnar Gr\u00e6karisson\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2011 \nJ\u00e1kup S\u00fani Berg megna\u00f0i 205 kg \u00ed bonkpress, helt tveimum bobbens \u00e1 140 kg hv\u00f8r \u00ed 44 sekund, bar 200 kg lodd nakrar metrar og upp gj\u00f8gnum trappur, lyfti 100 kg tunga stammu 7 fer\u00f0ir upp um h\u00f8vd. Heini H\u00e1t\u00fan vann n\u00e6stseinastu kappingina, s\u00ed\u00f0sta kappingin var dead lift, har J\u00e1kup S\u00fani og Heini H\u00e1t\u00fan b\u00e1\u00f0ir lyftu 300 kg upp fr\u00e1 g\u00f3lvinum (st\u00f3r dekk). Samla\u00f0 gj\u00f8rdist st\u00f8\u00f0an henda:\n J\u00e1kup S\u00fani Berg\n J\u00f3nfinn Hentze\n Heini H\u00e1t\u00fan\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2010 \n Gunnar Gr\u00e6karisson\n\nSkr\u00e1in 2010 \n Lyfta max \u00ed stammuni.\n Greb (halda einum bili \u00ed hv\u00f8rjari h\u00e1nd)\n Koppa dekk 6 fer\u00f0ir upp\u00e1 t\u00ed\u00f0\n Ste\u00f0gur har Uni Debess sp\u00e6lir\n H\u00e1la ein bil \n Sleipa bil \n Deadlift (Lyfta ein b\u00e1t so ofta ein kl\u00e1rar upp\u00e1 t\u00ed\u00f0)\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2009 \nVinnari gj\u00f8rdist Heri Vestergaard \u00far Sumba.\n\n Heri Vestergaard\n S\u00e1mal Johannes Hansen\n ?\n Gunnar Gr\u00e6karisson\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00cdtr\u00f3ttarkappingar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur"}
{"id": "19323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunnar%20Gr%C3%A6karisson", "title": "Gunnar Gr\u00e6karisson", "text": "Gunnar Gr\u00e6karisson er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur. \u00cd 2010 vann hann kappingina F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur, \u00e1ri\u00f0 fyri gj\u00f8rdist hann nummar f\u00fdra, \u00ed 2012 gj\u00f8rdist hann nummar tr\u00fd.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur"}
{"id": "19324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20S%C3%BAni%20Berg", "title": "J\u00e1kup S\u00fani Berg", "text": "J\u00e1kup S\u00fani Berg (f\u00f8ddur 1980) er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur og fitness instrukt\u00f8rur. Tvey \u00e1r \u00e1 ra\u00f0 vann hann kappingina F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur, hann vann \u00ed 2011 og 2012. Hann lutt\u00f3k ikki \u00ed 2013 orsaka\u00f0 av ska\u00f0a, men \u00ed 2014 var hann vi\u00f0 aftur og gj\u00f8rdist nummar tvey, n\u00e6st eftir Bjarna Nielsen. \u00cd 2011 var\u00f0 hann settur \u00ed starv hj\u00e1 Indi Fitness \u00ed Havn, sum fitness instrukt\u00f8rur. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 arbeiddi hann sum lei\u00f0ari \u00e1 goymsluni hj\u00e1 P/F Poul Hansen.\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur \nJ\u00e1kup S\u00fani hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed kappingini um at gerast sterkastur \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2013 fekk hann ikki tiki\u00f0 lut orsaka\u00f0 av ska\u00f0a, \u00ed 2011 og 2012 vann hann kappingina.\n\nSterkastur \u00ed F\u00f8royum 2014 \n Bjarni Nielsen - 22,5 stig\n J\u00e1kup S\u00fani Berg - 20 stig\n Bogi Hammer - 14,5 stig\n Helgi Lamhauge - 10 stig\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2011 og 12 \n Vann kappingina F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2012\n Vann kappingina F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2011\n\nKeldur \n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "19328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royska%20svimjilandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0", "text": "F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fattiki\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri til ymiskar altj\u00f3\u00f0a kappingar.\n\nF\u00f8royar, svimjilandsli\u00f0 2013\n\n\u00datt\u00f8ka til NJM, NM og EMS 2013 \nNor\u00f0urlendsku JuniorMeistarstevnan og Meistarastevnan ver\u00f0ur \u00ed Svimjih\u00f8llini \u00ed Gundadali \u00ed T\u00f3rshavn hin 6. til 8. desember 2013. Evropeiska Meistarastevnan \u00e1 Stuttgeil ver\u00f0ur \u00ed Herning \u00ed Danmark hin 12. til 15. desember 2013.\nStarvsnevndin hj\u00e1 SSF hevur samtykt at taka \u00fat ni\u00f0anfyri standandi til NJM, NM og EMS 2013, sum hava kl\u00e1ra\u00f0 kravt\u00ed\u00f0 innanfyri kravt\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0:\n\nHesi eru \u00fattikin til NM 2013:\nBirita Debes, Jonna B. Thomsen og Cecilia Eysturdal \u00far \u00c6gir\nGu\u00f0run Mortensen \u00far Su\u00f0uroyar Svimjifelag\n\nHesi eru \u00fattikin til NJM 2013:\n\u00d3li Mortensen, Markus Joensen og L\u00edv E. Eidesgaard \u00far Havnar Svimjifelag\nAlvi Hjelm, Victoria W. Eysturdal og \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm \u00far \u00c6gir\nEy\u00f0bj\u00f8rn Joensen \u00far Su\u00f0uroyar Svimjifelag\n\nHesi eru \u00fattikin til EMS 2013:\nP\u00e1l Joensen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og Gu\u00f0run Mortensen \u00far Su\u00f0uroyar Svimjifelag\nBirita Debes, Alvi Hjelm og Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 \u00far \u00c6gir\n\u00d3li Mortensen \u00far Havnar Svimjifelag\n\nEyka \u00fatt\u00f8kur til NM 2013: \nTuri\u00f0 S. Christiansen, \u00c6gir\nBeinta P. Debes, Havnar Svimjifelag\nRutt Agnarsd\u00f3ttir, Havnar Svimjifelag\n\nEyka \u00fatt\u00f8kur til NJM 2013:\nLena Rannv\u00e1ard\u00f3ttir, Havnar Svimjifelag\nS\u00f3lrun Kj\u00e6rbo, Su\u00f0uroyar Svimjifelag\nJanus E. Hofgaard, Havnar Svimjifelag\nHelga Nielsen, FLOT\n\nVenjararnir ver\u00f0a Petur He\u00f0in \u00e1 Fl\u00f8tti, J\u00f3n Bjarnason, Kristian Martin Joensen og R\u00fani Gaardbo.\n\nHM - Barcelona - ESP, 28. juli til 4. august \nHesi f\u00fdra eru \u00fattikin til HM \u00ed Barcelona, sum var\u00f0 fr\u00e1 28. juli til 4. august 2013:\n\nBirita Debes\nPoula \u00d8ssursd\u00f3ttir Mohr\nP\u00e1l Joensen\nBartal Hestoy\n\nFer\u00f0alei\u00f0ari: R\u00f3kur \u00ed J\u00e1kupsstovu\nVenjari: Kristian Martin Joensen\n\nEJM - Poznan, P\u00f3lland, 10. - 14. juli \nEJM er fyri dreingir 17-18 \u00e1r og gentur 15-16 \u00e1r. Hesi eru \u00fattikin til at svimja fyri F\u00f8royar \u00e1 Evropeisku Meistarastevnuni fyri Ung (EJM) \u00ed 2013:\n\u00d3li Mortensen\nMarkus Pauli Joensen\nAlvi Hjelm\nGu\u00f0run Mortensen\nKristina Elin Thomsen\nEy\u00f0bj\u00f8rn Joensen\n\nFer\u00f0alei\u00f0ari: Thurid Kj\u00e6rbo\nVenjari: J\u00f3n Bjarnason\n\nNMU - Reykjav\u00edk, \u00cdsland, 13. og 14. juli \nHesi eru \u00fattikin til Nor\u00f0urlanda Meistarakapping fyri Ung \u00ed \u00cdslandi, sum ver\u00f0ur 13. og 14. juli 2013:\nL\u00edv E. Eidesgaard, 638 fina stig \u00ed 100 fr\u00ed, FM\nMarius Ihlen Gardshodn, 600 fina stig \u00ed 1500 fr\u00ed, FM\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, 572 fina stig \u00ed 800 fr\u00ed, FM\nR\u00f3land Toftum, 553 fina stig \u00ed 50 fr\u00ed (li\u00f0svimjing), FM\nS\u00f3lrun Kj\u00e6rbo, 545 fina stig \u00ed 100 blanda\u00f0, MU\nSignhild Joensen, 539 fina stig \u00ed 100 rygg, MU\nBarbara Debes, 528 fina stig \u00ed 50 fr\u00ed, FM\nJana Thomsen, 506 fina stig \u00ed 50 fr\u00ed (li\u00f0svimjing), MU\n\nVenjarar og fer\u00f0alei\u00f0arar: R\u00fani Gaardbo og Morentsa Thomsen.\n\nF\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0 2012\n\nHM 2012 \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil \nTveir f\u00f8royskir svimjarar v\u00f3ru \u00fattiknir til f\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0 at svimja fyri F\u00f8royar \u00e1 HM stevnu \u00e1 stuttgeil 2012 \u00ed Istanbul.\n P\u00e1l Joensen\n Birita Debes\n\nEJM 2012 \u00ed Antwerpen  \nCecilia W. Eysturdal\nHe\u00f0in L. Olsen\nGu\u00f0run Mortensen\nMagnus J\u00e1kupsson\n\nVenjari var Petur He\u00f0in \u00e1 Fl\u00f8tti og fer\u00f0alei\u00f0ari var Hanna \u00ed Horni. Kappingin var fr\u00e1 fr\u00e1 \u00ed mikudegi 4. til sunnudag 8. juli 2012 \u00ed Antwerpen.\n\nNMU 2012 \u00ed Keypmannahavn  \nNMU er fyri teir b\u00e1\u00f0ar \u00e1rgangirnar yngri enn juniorar, ta\u00f0 vil siga gentur 13-14 \u00e1r og dreingir 15-16 \u00e1r. Hesi \u00e1tta v\u00f3ru \u00fattikin og lutt\u00f3ku:\nL\u00edv E. Eidesgaard\nS\u00f3lrun Kj\u00e6rbo\nKristina Elin Thomsen\nEy\u00f0bj\u00f8rn Joensen\nVictoria Wigant Eysturdal\nAlvi Hjelm\nMarkus Joensen\n\u00d3li Mortensen\n\nVenjarar v\u00f3ru R\u00fani Gaardbo og Morensa Thomsen, fer\u00f0alei\u00f0arar v\u00f3ru Palli Eysturberg og Elin Matras. Tey kappa\u00f0ust vikuskifti\u00f0 7. til 8. juli 2012.\n\nKeldur \n\nLandsli\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "19332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Gu%C3%B0laugsson", "title": "P\u00e1ll Gu\u00f0laugsson", "text": "P\u00e1ll Hagbert Gu\u00f0laugsson (f\u00f8ddur 9. september 1958) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3lsleikari, m\u00e1lma\u00f0ur. Hann var tann fyrsti venjarin hj\u00e1 f\u00f8royska manslandsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti eftir at F\u00f8royar gj\u00f8rdist limur \u00ed FIFA \u00ed 1988 og slapp at luttaka \u00ed altj\u00f3\u00f0a \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingum. Hann var venjari hj\u00e1 F\u00f8royum fr\u00e1 1988 til 1993. Tann fyrsti landsdysturin, i\u00f0 F\u00f8royar sp\u00e6ldi \u00ed 1988 vi\u00f0 P\u00e1ll Gu\u00f0laugssyni sum venjara var ein vinardystur \u00edm\u00f3ti \u00cdslandi 24. august 1988, sum \u00cdsland vann 1-0. Fyrsti EM-undankappingardystur var sp\u00e6ldur \u00ed Landskrona \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00edm\u00f3ti Eysturr\u00edki hin 12. september 1990. F\u00f8royar vann dystin 1-0 og skapti harvi\u00f0 sensati\u00f3n kring heimin, av t\u00ed at Eysturr\u00edki var eitt av teimum g\u00f3\u00f0u li\u00f0unum j\u00fast t\u00e1.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari \nHagt\u00f8lini eru bert vi\u00f0v\u00edkjandi f\u00f8royskum fel\u00f8gum og f\u00f8royska landsli\u00f0num:\n 1988 - 93 - F\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum\n 1989 - 91 - \u00cdF\n 1993 - 94 - EB/Streymur\n 1994 B36\n 1996-97 G\u00cd\n 2012- K\u00cd\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \nP\u00e1ll sp\u00e6ldi sum m\u00e1lma\u00f0ur. Hagt\u00f8lini eru bert vi\u00f0v\u00edkjandi f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum:\n 1983 - G\u00cd\n 1987-89 - \u00cdF\n 1991 - EB\n 1993 - B68\n 1994 - EB/Streymur\n 1994 - B36\n 1996 - G\u00cd\n\nKeldur \n\nVenjarar hj\u00e1 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "19338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20svimjing%202013", "title": "HM \u00ed svimjing 2013", "text": "HM \u00ed svimjing 2013 (HM \u00ed vatn\u00edtr\u00f3tti) var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Barcelona \u00ed Spania \u00ed d\u00f8gunum 19. juli til 4. august 2013. Sj\u00e1lv innandura svimjingin byrja\u00f0i ikki fyrr enn \u00f3lavs\u00f8kuaftan 28. juli 2013. F\u00fdra f\u00f8royingar v\u00f3ru \u00fattiknir til HM 2013: P\u00e1l Joensen, Birita Debes, Poula \u00d8ssursd\u00f3ttir Mohr og Bartal Hestoy.\n\nT\u00ed\u00f0ar\u00e6tlan \n  Hetta var\u00f0 fyrsta fer\u00f0in, at HM \u00ed vatn\u00edtr\u00f3tti eisini fevndi um H\u00e6ddarkaving.\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit\n\n Vertstj\u00f3\u00f0\n\nKeldur \n\nHM \u00ed Svimjing\nF\u00f8royar \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjikappingum\n2013 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "19339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA", "title": "UEFA", "text": "Evropeiska f\u00f3tb\u00f3ltssamgongan UEFA (Union of European Football Associations) er ein paraplyfelagsskapur fyri evropeisk f\u00f3tb\u00f3ltssersambond. UEFA var\u00f0 stovna\u00f0 15. juni 1954 \u00ed Basel, Sveis. F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya gj\u00f8rdist limur \u00ed UEFA \u00ed 1990, eftir at F\u00f8royar fyrst gj\u00f8rdist limur \u00ed FIFA \u00ed 1988.\n\nKappingar\n\nVerandi \nFelagsskapurin fyriskipar n\u00fa hesar f\u00f3tb\u00f3ltskappingar:\n EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti: Evropameisterskapur fyri landsli\u00f0, sum ver\u00f0ur hildi\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt, har ta\u00f0 seinasta var 2012 \u00ed P\u00f3llandi/Ukraina.\n EM U21: Evropameistaraskapur fyri U21-landsli\u00f0. Kappingin ver\u00f0ur hildin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r.\n UEFA Champions League: Tann kapping \u00ed heiminum fyri fel\u00f8g, i\u00f0 er best umt\u00f3kt. Fungerar eisini sum eitt \u00f3alment EM fyri fel\u00f8g. Vinnarin av kappingini kvalifiserar seg til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri fel\u00f8g.\n UEFA Europa League: Ein samansmelting av tveimum fyrrverandi kappingum hj\u00e1 UEFA: UEFA Cup og Intertoto Cup.\n UEFA Women's Champions League\n\nFyrrverandi \nFelagsskapurin hevur fyrr fyriskipa\u00f0 hesar f\u00f3tb\u00f3ltskappingarnar:\n UEFA Intertoto Cup: Ein annarlei\u00f0is summerkapping for fel\u00f8g, vi\u00f0 trimum vinnarum, i\u00f0 f\u00e1a atgongd til UEFA Cupp. Kom \u00ed sta\u00f0in fyri International Football Cup, hv\u00f8rs h\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1l var at tryggja f\u00f3tb\u00f3ltsdystir \u00e1 tipskupongina. Kappingin var\u00f0 hildin fyri seinastu fer\u00f0 \u00ed 2008.\n UEFA Cup: Ein kapping fyri tey \"n\u00e6st-bestu\" li\u00f0ini \u00ed teimum \u00ed teimum ymisku londunum, umframt steypavinnararnir. Kappingin var\u00f0 hildin fyri seinastu fer\u00f0 \u00ed 2008-09-sesongini. \u00cd sta\u00f0in fyri kom UEFA Europa League.\n UEFA Europa Cup fyri steypavinnarar: Ein evropeisk kapping fyri steypavinnarar. Kappingin var\u00f0 hildin fyri seinastu fer\u00f0 \u00ed 1998.\n\nForsetar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an, uefa.com (\u00e1 enskum)\nBorgarstj\u00f3rin \u00ed Havn hitti UEFA-forsetan, roysni.fo\n\nKeldur \n\nUEFA\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Evropa"}
{"id": "19343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HB%20%28kvinnur%29", "title": "HB (kvinnur)", "text": "Havnar B\u00f3ltfelag, kvinnur, (HB, kvinnur) er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Havn, sum sp\u00e6lir \u00ed bestu kvinnudeildini, 1. deild kvinnur. T\u00e6r eru ta\u00f0 li\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg n\u00e6stbest, n\u00e6st eftir K\u00cd. T\u00e6r hava vunni\u00f0 FM sjey fer\u00f0ir og steypakappingina hj\u00e1 kvinnunum fimm fer\u00f0ir.\n\nHei\u00f0ur \n 1. deild kvinnur\n Vinnarar (7): 1986, 1988, 1989, 1993, 1994, 1995 og 1999\n Steypakappingin \u00ed kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti\n Vinnarar (5): 1990, 1996, 1998, 1999, 2001 og 2019\n\nH\u00f3purin \t\t\nDagf\u00f8rt 13. september 2017.\n\nKeldur \n\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "19345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarjei%20Vesaas", "title": "Tarjei Vesaas", "text": "Tarjei Vesaas (f\u00f8ddur 20. august 1897, dey\u00f0ur 15. mars 1970) var ein norskur rith\u00f8vundur. \u00cd n\u00e6rum h\u00e1lvthundra\u00f0 \u00e1r kom vi\u00f0 stuttum millumbili - kr\u00edgs\u00e1rini t\u00f3 undantikin - skaldaverk fr\u00e1 hansara hond, fyrsta \u00ed 1923 og seinasta sama \u00e1ri\u00f0, hann doy\u00f0i. \u00dat \u00edm\u00f3ti 40 verk tilsamans. Vesaas skriva\u00f0i mest \u00ed \u00f3bundnum m\u00e1li. Meira enn helmingurin av b\u00f3kunum v\u00f3ru skalds\u00f8gur. Men ta\u00f0 komu eisini n\u00f8kur stutts\u00f8gus\u00f8vn og nakrir sj\u00f3nleikir. Ikki fyrr enn eftir Seinna heimsbardaga f\u00f3r hann at royna seg \u00ed bundnum m\u00e1li, og eisini her v\u00edsti hann s\u00edtt hegni. Ta\u00f0 gingu t\u00f3 eini t\u00edggju \u00e1r, \u00e1\u00f0renn f\u00f3lk r\u00e6ttiliga g\u00f3vu s\u00e6r far um skaldskapin hj\u00e1 Tarjei Vesaas. Eisini ta\u00f0, at hann skriva\u00f0i \u00e1 n\u00fdnorskum, avmarka\u00f0i norsku lesifj\u00f8ldina.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nVesaas var f\u00f8ddur \u00e1 Vesaas-gar\u00f0inum \u00ed Vinje \u00ed Telem\u00f8rkini. Hann st\u00f3\u00f0 til gar\u00f0in, sum \u00ed eini t\u00edggju li\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed somu \u00e6ttini. Men hugurin st\u00f3\u00f0 til b\u00f3kina og at skriva. Og sum skald kom hann at \u00fatinna s\u00edtt l\u00edvsverk. Vesaas b\u00fasettist \u00ed Midtb\u00f8 \u00ed grannalagnum, har hann vaks upp, vi\u00f0 Vinjevatni\u00f0. Har b\u00fa\u00f0i hann \u00e6vi s\u00edna saman vi\u00f0 konuni, Halldis Moren, i\u00f0 eisini er skald. Hetta vakra landslagi\u00f0 mitt inni \u00ed Norra er \u00ed n\u00f3gvum f\u00f8rum karmur um teir tilbur\u00f0ir, i\u00f0 fara fram \u00ed b\u00f3kum hansara. Og hesin landsparturin er kendur fyri at hava fostra\u00f0 n\u00f3gv listarf\u00f3lk. Men Vesaas fevnir longur enn at vera heimsta\u00f0arskald. Tey evni, hann vi\u00f0ger, eru alment menniskjalig. Sj\u00e1lvur var hann f\u00e1m\u00e6ltur, og longu t\u00ed\u00f0liga t\u00f3ktist hann g\u00e1tuf\u00f8rur. Hann hev\u00f0i n\u00f3gv inni vi\u00f0 seg sj\u00e1lvan. Men \u00ed skaldskapi s\u00ednum talar hann, t\u00f3 at hann her eisini mangan er g\u00e1tuf\u00f8rur. Hann skrivar n\u00f3gv um tv\u00edb\u00fdtta menniskja\u00f0, i\u00f0 ber so n\u00f3gv av b\u00e6\u00f0i g\u00f3\u00f0um og illum \u00ed s\u00e6r. Hann talar t.d. um vind, i\u00f0 bl\u00e6sur heitur og myrkur \u00far teimum \u00f3kendu d\u00f8lunum, ein hevur \u00ed s\u00e6r.\n\nRitverk \n\nT\u00e6r b\u00e1\u00f0ar skalds\u00f8gurnar \"Det store spelet\" (1934) og \"Kvinnor ropar heim\" (1934) eru um l\u00edvi\u00f0 \u00e1 einum b\u00f3ndagar\u00f0i. Fr\u00e1 at gera uppreistur vendir tann ungi b\u00f3ndasonurin aftur til gar\u00f0in og finnur samanhangin \u00ed luti s\u00ednum \u00ed tilveruni. Sama \u00e1ri\u00f0, Norra var hersett, kom \"Kimen\". Hon er um eitt fri\u00f0arligt oyggjarsamfelag, sum sansaleys \u00f8\u00f0i kemur \u00ed, t\u00ed manndr\u00e1p er framt. Ta\u00f0 er kr\u00edgs\u00f8ldina, Vesaas hugsar um: \"Det ukjende dyret stakk trynet inn p\u00e5 livet av mennesket\". Og t\u00e1 f\u00f3lk hava summa\u00f0 seg, mugu tey spyrja seg sj\u00e1lvi, hv\u00f8rji tey eru, og vi\u00f0ganga, at tey vistu ikki, at tey v\u00f3ru solei\u00f0is. T\u00e1 bardaga\u00e1rini v\u00f3ru av, var hann til rei\u00f0ar vi\u00f0 \"Huset i m\u00f8rkret\", ein symbolsk b\u00f3k um hesi myrku \u00e1rini \u00ed norsku s\u00f8guni. Undrunarvert er, at Vesaas so stutt aftan\u00e1 er f\u00f8rur fyri so r\u00e6\u00f0iligan h\u00e1tt at l\u00fdsa menniskjuni, t\u00ed f\u00f3lk v\u00f3ru \u00e1 gosi um framdar misger\u00f0ir. \n\nT\u00e6r b\u00f8kur, i\u00f0 koma eftir kr\u00edggi\u00f0, eru eisini n\u00f3gv merktar av t\u00ed \u00f3tryggu tilveruni, menniskjuni livdu undir. Hann tekur fram evni sum angist, skuldarkenslu, t\u00fdningarhug og atomh\u00f3ttan. Einsemiskenslan er st\u00f3r, og ta\u00f0 kann vera so ymist, hvussu ta\u00f0 er vi\u00f0 t\u00ed hj\u00e1lpandi hondini. T\u00f3 finst sum heild ein l\u00edvsj\u00e1ttandi \u00e1sko\u00f0an. St\u00edlurin er knappor\u00f0a\u00f0ur, \u00e1bendandi vi\u00f0 n\u00f3gvum symbolskum myndum. \u00cd 1957 kom \"Fuglane\", sum fyri mongum stendur sum h\u00f8vu\u00f0sverki\u00f0 millum skalds\u00f8gurnar. Lisin beinlei\u00f0is er henda skalds\u00f8gan ein l\u00fdsing av einum evnaveikum manni, Mattis, i\u00f0 er um 40 \u00e1ra aldur, og systur hansara, Hegu, i\u00f0 hevur hann b\u00fagvandi heima. Vit fata so v\u00e6l ta\u00f0 baks, hon hevur av honum. Har afturat m\u00e1 hon ansa eftir hv\u00f8rjum or\u00f0i, hon sigur vi\u00f0 hann. T\u00e1 J\u00f8rgen kemur inn \u00ed myndina, broytist alt. Hega f\u00e6r ein mann at halda seg til. Men samt\u00ed\u00f0is missir Mattis ta\u00f0 einasta menniskja\u00f0, hann er kn\u00fdttur at. Hann kennir seg uttanfyri \u00ed \u00f8llum. H\u00f3ast Mattis ikki er \"skarpur\" sum hini, so er hann meira \u00ed samlj\u00f3\u00f0 vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruna. Hann skilur fuglam\u00e1l. T\u00e1 Mattis skal tosa vi\u00f0 systrina um s\u00ednar upplivingar, er ta\u00f0, sum tveir ymiskir heimar m\u00f8tast: skaldaheimurin og gerandisheimurin. Vesaas hevur sagt um Mattis, at hann er \"eit sj\u00f8vportrett med visse atterhald\". \n\nFyri \"Isslottet\" (1963) fekk Vesaas B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00ed 1964. L\u00fdsingin av t\u00ed t\u00f8landi \u00edsborgini festir seg \u00ed hugan. Men ta\u00f0 er eisini l\u00fdsingin av einum beinfrystum og byrgdum menniskjasinni, sum ikki ti\u00f0nar, fyrr enn v\u00e1rs\u00f3lin sleppur framat: t\u00e1 k\u00e6rleikshondin fr\u00e1 einum \u00f8\u00f0rum menniskja r\u00f8rir ein. Seinasta skalds\u00f8gan \"B\u00e5ten om kvelden\" kom \u00fat \u00ed 1968. Ma\u00f0urin \u00ed b\u00e1tinum \u00e1 vatninum er sum so mangan myndin um l\u00edvsfer\u00f0 menniskjans.\n\n\u00datg\u00e1vulisti \n\nMenneskebonn \u2013 skalds\u00f8ga, 1923 \nSendemann Huskuld \u2013 skalds\u00f8ga, 1924\nGuds bustader \u2013 sj\u00f3nleikur, 1925 \nGrindegard. Morgonen \u2013 skalds\u00f8ga, 1925 \nGrinde-kveld, eller Den gode engelen \u2013 skalds\u00f8ga, 1926 \nDei svarte hestane \u2013 skalds\u00f8ga, 1928 \nKlokka i haugen \u2013 stutts\u00f8gur, 1929 \nFars reise \u2013 skalds\u00f8ga, 1930 \nSigrid Stallbrokk \u2013 skalds\u00f8ga, 1931\nGjest ved Boknafjorden \u2013 stutts\u00f8gur, 1931\nDei ukjende mennene \u2013 skalds\u00f8ga, 1932 \nSandeltreet \u2013 skalds\u00f8ga, 1933\nUltimatum \u2013 sj\u00f3nleikur, 1934 \nDet store spelet \u2013 skalds\u00f8ga, 1934\nKvinnor ropar heim \u2013 skalds\u00f8ga, 1935 \nLeiret og hjulet \u2013 stutts\u00f8gur, 1936\nHjarta h\u00f8yrer sine heimlandstonar \u2013 skalds\u00f8ga, 1938 \nKimen \u2013 skalds\u00f8ga, 1940\nHuset i m\u00f8rkret \u2013 skalds\u00f8ga, 1945 \nBleikeplassen \u2013 skalds\u00f8ga, 1946\nKjeldene \u2013 yrkingar, 1946 \nLeiken og lynet \u2013 yrkingar, 1947\nMorgonvinden \u2013 sj\u00f3nleikur, 1947 \nT\u00e5rnet \u2013 skalds\u00f8ga, 1948\nLykka for ferdesmenn \u2013 yrkingar, 1949 \nSignalet \u2013 skalds\u00f8ga, 1950\nVindane \u2013 stutts\u00f8gur, 1952 \nL\u00f8ynde eldars land \u2013 yrkingar, 1953) \nBleikeplassen \u2013 sj\u00f3nleikur, 1953 \n21 \u00e5r \u2013 sj\u00f3nleikur, 1953 \nAvskil med treet \u2013 sj\u00f3nleikur, 1953 \nV\u00e5rnatt \u2013 skalds\u00f8ga, 1954\nVer ny, v\u00e5r draum \u2013 yrkingar, 1956 \nFuglane (f\u00f8royskt heiti: \"Fuglarnir\") \u2013 skalds\u00f8ga, 1957\nEin vakker dag \u2013 stutts\u00f8gur, 1959 \nBrannen \u2013 skalds\u00f8ga, 1961\nIs-slottet \u2013 skalds\u00f8ga, 1963 \nBruene \u2013 skalds\u00f8ga, 1966\nB\u00e5ten om kvelden \u2013 skalds\u00f8ga, 1968 \nLiv ved straumen \u2013 yrkingar, 1970\n\nKeldur \n\n http://www.gyldendal.no/Forfattere/Vesaas-Tarjei\n http://snl.no/Tarjei_Vesaas\n http://nbl.snl.no/Tarjei_Vesaas/utdypning\n http://www.nrk.no/nyheter/kultur/forfattere/1151236.html\n\nNor\u00f0menn\nNorskir rith\u00f8vundar\nVinnarar av B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins"}
{"id": "19346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EB/Streymur/Sk%C3%A1la", "title": "EB/Streymur/Sk\u00e1la", "text": "EB/Streymur/Sk\u00e1la (kvinnur) er eitt felagsli\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti, sum byrja\u00f0i \u00ed 2013, sum eitt samstarv millum EB/Streym og Sk\u00e1la \u00cdF. Felagsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 EB/Streymi og Sk\u00e1la var ta\u00f0 fyrsta f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0, i\u00f0 megna\u00f0i at st\u00f8\u00f0ga sigursr\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 K\u00cd kvinnunum \u00ed fleiri \u00e1r. T\u00e6r vunnu 2-0 \u00e1 heimav\u00f8lli 26. mai 2013 m\u00f3ti K\u00cd. Samstundis var hetta fyrsta fer\u00f0in, at K\u00cd tapti \u00e1 \u00fativ\u00f8lli s\u00ed\u00f0ani 22. apr\u00edl 2007.\n\nEB/Streymur/Sk\u00e1la vann \u00e1 fyrsta sinni finaluna \u00ed steypakappingini \u00ed 2017, t\u00e1 li\u00f0i\u00f0 vann finaluna 3-2 m\u00f3ti HB. Seinni sama \u00e1r, hin 7. oktober 2017, vann li\u00f0i\u00f0 FM \u00e1 fyrsta sinni, og ta\u00f0 var samstundis fyrstu fer\u00f0 \u00ed 21. \u00f8ld, at eitt anna\u00f0 li\u00f0 enn K\u00cd vann FM-heiti\u00f0.\n\nH\u00f3purin\n\nHei\u00f0ur \n F\u00f8royameistarar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti: 2017\n Steypakappingin\nVinnarar: 2017\n\nVenjarar \n Poul G. Olsen (2013\u20132015)\n  Erik Ernesto Nielsen (2016\u2013)\n\nKeldur \n\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "19347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201974", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1974", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum 1974 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 7. november 1974. Javna\u00f0arflokkurin var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, og floksforma\u00f0urin Atli Dam byrja\u00f0i s\u00edtt anna\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 sum l\u00f8gma\u00f0ur. Har var l\u00edtil broyting at s\u00edggja s\u00ed\u00f0an vali\u00f0 \u00ed 1970, men Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin tv\u00edfalda\u00f0i s\u00edna umbo\u00f0an vi\u00f0 tveimum tinglimum, me\u00f0an Sambandsflokkurin misti ein av s\u00ednum fimm limum. Uttanflokka valevni fingu til samans eina atkv\u00f8\u00f0u meira enn Frambur\u00f0sflokkurin, men eingin teirra var\u00f0 valdur inn \u00e1 ting.\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHagstova F\u00f8roya \u2014 \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskifti og val, hagstova.fo (F\u00f8roysk hagt\u00f8l)\nL\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004),  hagstova.fo\n\nL\u00f8gtingsval\n1974"}
{"id": "19348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siw%20Malmkvist", "title": "Siw Malmkvist", "text": "Siw Malmkvist (f\u00f8dd 31. desember 1936 \u00ed Landskrona) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon hevur serliga veri\u00f0 kend \u00ed Nor\u00f0urlondum og Vesturt\u00fdsklandi. Hon hev\u00f0i eitt nummar-eitt hitt \u00ed Vesturt\u00fdsklandi \u00ed 1964 vi\u00f0 Liebeskummer lohnt sich nicht (\u00e1 enskum: Lovesickness is Not Worthwhile), og hin 18 juli 1964 gj\u00f8rdist hon fyrsti svenskarin, i\u00f0 fekk eitt hitt \u00e1 amerikanska Billboard hittlistan, t\u00e1 \"Sole Sole Sole\", ein duet vi\u00f0 italska sangaranum Umberto Marcato, kom \u00e1 hittlistan.\n\nLutt\u00f8ka \u00ed Melodifestivalen og Eurovision Song Contest \nSiv Malmkvist hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00e1 svenska Melodifestivalen (Melodi Grand Prix), sum er svenska undankappingin til Eurovision Song Contest. Seinastu fer\u00f0 hon lutt\u00f3k var \u00ed 2004, t\u00e1 hon sang sangin \"C'est la vie\" saman vi\u00f0 Towa Carson og Ann-Louise Hanson, sangurin enda\u00f0i \u00e1 einum 10. pl\u00e1ssi. \u00cd 1960 umbo\u00f0a\u00f0i hon Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Eurovision Song Contest 1960 \u00ed London vi\u00f0 \"Alla andra f\u00e5r varann\", ein sangur sum upprunaliga var sungin av \u00d6sten Warnerbring og Inger Berggren \u00ed Melodifestivalen 1960. \u00c1ri\u00f0 eftir vunnu hon og Gunnar Wiklund Melodifestivalen vi\u00f0 sanginum \"April, april\", men t\u00e1 valdi Sveriges Radio Barbro \"Lill-Babs\" Svensson at umbo\u00f0a Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Eurovision Song Contest 1961, sum var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Cannes. \u00cd 1969 umbo\u00f0a\u00f0i Malmkvist Vesturt\u00fdskland \u00e1 Eurovision vi\u00f0 sanginum \"Primaballerina\" \u00ed Madrid. Sangurin enda\u00f0i \u00e1 einum deildum 9. pl\u00e1ssi saman vi\u00f0 t\u00ed svenska sanginum \"Judy, min v\u00e4n\", sum Tommy K\u00f6rberg sang.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n Siw (1963)\n 12 sidor Siw (1967)\n Fr\u00e5n Jazzbacillen till Balladen om det stora slagsm\u00e5let p\u00e5 Tegelbacken (1968)\n Nu (1968)\n Harlekin (1968)\n Spanska Siw (1970)\n Underbara Siw (1970)\n Mycket Siw och lite dragspel (1971)\n Ragtime (1974)\n Greatest Hits 1958-75 Vol 1 (1975)\n Explosiw (1976)\n Trolltider (1979)\n Pippi L\u00e5ngstrump p\u00e5 Folkan (1980)\n Alla tiders Siw (1985)\n Klas Kl\u00e4ttermus och alla de andra djuren i Hackebackeskogen (1985)\n Sk\u00e5l! (1985)\n Det \u00e4r k\u00e4rlek (1988)\n Siwans klassiker (1988)\n Siwan! (3-CD-box) (1995)\n Siws B\u00e4sta (2003)\n Die Show  Siw & Gitte H\u00e6nning & Wenche Myhre (2003)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nMelodifestivalen luttakarar"}
{"id": "19349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Towa%20Carson", "title": "Towa Carson", "text": "Towa Carson (veruligt navn: Birgit Rose-Marie Anlert, f\u00f8dd Carlsson) f\u00f8dd 31. mars 1936 \u00ed Eskilstuna er ein songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 1967  lutt\u00f3k hon \u00ed Melodifestivalen (Melodi Grand Prix) vi\u00f0 sanginum Du vet var jag finns, sum enda\u00f0i \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi, og \u00ed 1968 sang hon tveir sangir til Melodifestivalen,  sangurin Alla har gl\u00f6mt enda\u00f0i \u00e1 einum fj\u00f3r\u00f0a pl\u00e1ssi, me\u00f0an Vem fr\u00e5gar vinden gj\u00f8rdist nummar fimm.\n\nKv\u00e4llstoppen hitt \n 1964 - Visa mej hur man g\u00e5r hem (vi\u00f0 Lars L\u00f6nndahl) - 12#\n 1964 - Jag m\u00e5ste ge mej av - 3#\n 1965 - En lilja \u00e4r vit (vi\u00f0 Lars L\u00f6nndahl) - 13#\n 1967 - Lax\u00e5 (vi\u00f0 Mats Olsson) - 20#\n 1969 - Casatchok - 11#\n\nKeldur \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936"}
{"id": "19350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ann-Louise%20Hanson", "title": "Ann-Louise Hanson", "text": "Ann-Louise Hanson (f\u00f8dd 4. apr\u00edl 1944 \u00ed Kristianstad) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki.\n\nLutt\u00f8ka \u00ed Melodifestivalen\nHanson er kend fyri at hava luttiki\u00f0 heili trettan fer\u00f0ir \u00ed Melodifestivalen (svenska Melodi Grand Prix, har vinnarin sleppur til Eurovision Song Contest), sum er meira enn nakar annar svensku sangari. Enn hevur hon t\u00f3 ikki vunni\u00f0.\n\nKv\u00e4llstoppen \n62 - Vita rosor fr\u00e5n Athen - 14#\n62 - Vita sommarmoln - 17#\n62 - Paradiso - 19#\n67 - Jag hade en g\u00e5ng en b\u00e5t (with Cornelis Vreeswijk) - 11#\n68 - Min greve av Luxemburg - 3#\n68 - Arrivederci Frans - 1#\n68 - Min luftballong - 8#\n69 - Svenska flicka - 10#\n72 - Vad \u00e4n sker - 13#\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944"}
{"id": "19351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lill-Babs", "title": "Lill-Babs", "text": "Lill-Babs (Barbro Margareta Svensson) (f\u00f8dd 9. mars 1938 \u00ed T\u00e5 - 3. april 2018 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) var ein songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n Splorr (1962)\n Svensson hyllar Alpertsson (1964)\n Lill-Babs (1967)\n Lill-Babs (1968)\n V\u00e4lkommen till v\u00e4rlden (1971)\n Jag ska sjunga f\u00f6r dig (1972)\n Hurra hurra (1973)\n Det v\u00e5ras f\u00f6r Barbro (1975)\n Lev m\u00e4nska lev (1976)\n P\u00e5 scen (1977)\n Till mina v\u00e4nner (1979)\n Lill-Babs i en show av Lars Forssell (1982)\n Det \u00e4r ju min show (1982)\n Barbro (1984)\n Who's Sorry Now (1998)\n H\u00e4r \u00e4r jag (2005)\n\nKendir sangir\n \u00c4r du k\u00e4r i mej \u00e4nnu Klas-G\u00f6ran?\n Itsy Bitsy Teenie Weenie Yellow Polka Dot Bikini\n En tuff brud i lyxf\u00f6rpackning\n Leva livet\n Manolito\n Bli en clown\n Gr\u00f6na granna sk\u00f6na sanna sommar\n V\u00e4lkommen till v\u00e4rlden\n Gummiboll\n Jag kan inte leva utan dig\n Ingen g\u00f6r bort sig som jag\n En hemv\u00e4vd stillsam t\u00f6s\n Hon \u00e4r jag\n \u00c4lskade \u00e4ngel\n Femte maj\n\nFilmsleiklutir (\u00farval)\nSuss gott (1956)\nFly mej en greve (1959)\nSvenska Floyd (1961)\nEn nolla f\u00f6r mycket (1962)\nPang i bygget (1965)\nCalle P (1965)\nImorron och imorron och imorron (1989)\nMulan (r\u00f8dd) (1998)\nDen sista dokus\u00e5pan (2012)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938"}
{"id": "19352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teenage%20Mutant%20Ninja%20Turtles", "title": "Teenage Mutant Ninja Turtles", "text": "Teenage Mutant Ninja Turtles er en teknir\u00f8\u00f0 og teknifilmsr\u00f8\u00f0, sum Kevin Eastman og Peter Laird skaptu \u00ed 1984.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar"}
{"id": "19353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uruguai", "title": "Uruguai", "text": "Uruguai (Spanskt; Rep\u00fablica Oriental del Uruguay) er eitt land \u00ed Su\u00f0uramerika, sum hevur mark vi\u00f0 Brasil m\u00f3ti nor\u00f0i og til Argentina \u00ed ein \u00fatsynning. Har b\u00fagva umlei\u00f0 3,4 milli\u00f3nir og f\u00f3lkat\u00edttleikin er 19,1 pr.km\u00b2. Uruguei fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 176.220 km\u00b2. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Montevideo. M\u00e1li\u00f0 er spanskt, og ta\u00f0 mesta f\u00f3lki\u00f0 er kat\u00f3lskt. \n\nTa\u00f0 mesta av Uruguai er sl\u00e6ttlendi. J\u00f8r\u00f0in er g\u00f3\u00f0 og ve\u00f0urlagi\u00f0 gott, n\u00f3g miki\u00f0 av regni og g\u00f3\u00f0ur s\u00f3largangur. Landi\u00f0 er t\u00ed eitt r\u00e6tt landb\u00fana\u00f0arland. B\u00f8ndurnir hava mest lagt seg eftir sey\u00f0a- og neytahaldi. N\u00fdtslyplanturnar, sum teir velta mest av, eru epli, hveiti og mais; eisini dyrka teir v\u00e6l av v\u00edni og tubbaki. Av t\u00ed at ve\u00f0urlagi\u00f0 er so l\u00fdtt, og st\u00f3rir sandar eru fram vi\u00f0 Atlantshavi, kemur n\u00f3gv f\u00f3lk til Uruguai at stuttleika s\u00e6r \u00fati vi\u00f0 strondina \u00ed fr\u00edt\u00ed\u00f0ini.\n\nS\u00f8ga \n\nLandi\u00f0 var ein partur av t\u00ed spanska hj\u00e1landaveldinum til 1821, t\u00e1 Brasil leg\u00f0i landi\u00f0 undir seg. Uruguai gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 \u00ed 1828. \u00cd hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ini var\u00f0 \u00f8ki\u00f0 nevnt Banda Oriental, sum merkir eystari \u00e1arbakki Uruguei-\u00e1nni. Hetta s\u00e6st eisini aftur \u00ed almenna navinum.\n\nPolitikkur\n\nMarijuana \n\nSum fyrsta land \u00ed heiminum hevur Uruguai gj\u00f8rt av, at ta\u00f0 ikki longur skal vera \u00f3l\u00f3gligt at dyrka, selja og br\u00faka marijuana. Eftir 12 t\u00edma langa vi\u00f0ger\u00f0 \u00ed senatinum t\u00fdsdagin 10. desember 2013 bleiv n\u00fdggja l\u00f3gin samtykt vi\u00f0 16 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 13 \u00edm\u00f3ti. Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed Uruguai samtykti l\u00f3gina longu \u00ed juni 2013, og rokna\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0, at hon skuldi setast \u00ed gildi \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2014. Samb\u00e6rt l\u00f3gini f\u00e1a f\u00f3lk 18 \u00e1r og eldri r\u00e6tt til at keypa upp \u00ed 40 gramm av marijuana um m\u00e1na\u00f0in. Stj\u00f3rnin v\u00f3na\u00f0i, at l\u00f3garbroytingin f\u00f3r at gera s\u00edtt til at ste\u00f0ga narkokartellunum \u00ed landinum, men tey ivasomu siga, at hon fer at gera ta\u00f0 l\u00e6ttari hj\u00e1 fleiri f\u00f3lkum at f\u00e1a r\u00fasevni. S\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingar siga, at l\u00f3gin fer at elva til, at tali\u00f0 av f\u00f3lkum vi\u00f0 s\u00e1larsj\u00fakum fer at vaksa, og sk\u00falal\u00e6rarar st\u00fara fyri, at fleiri n\u00e6mingar fara at dumpa. Og apotekarar eru ikki fegnir og siga, at n\u00fdggja l\u00f3gin fer at ska\u00f0a teirra umd\u00f8mi .\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nLandslutir \n\nLandi\u00f0 er b\u00fdtt sundur \u00ed 19 landslutir:\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "19354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gujana", "title": "Gujana", "text": "Gujana (enskt: Guyana) er eitt land \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum av Su\u00f0uramerika, sum hevur strond \u00fat til Atlantshavi\u00f0. Gujana hevur mark til Brasil, Surinam og Venezuela. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Georgetown, ta\u00f0 er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Gujana. Bara 735.000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed Gujana \u00ed 2015, tey flestu \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num ella t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Georgetown \u00e1 sl\u00e6ttlendinum vi\u00f0 strondina. Gujana er indi\u00e1nskt or\u00f0 og merkir \"landi\u00f0 vi\u00f0 n\u00f3gva vatninum\", t\u00ed at so n\u00f3gvar \u00e1ir renna nor\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum landi\u00f0 \u00fat \u00ed Atlantshav. Gujana var leingi bretskt hj\u00e1land, men gj\u00f8rdist fr\u00e6lst r\u00edki \u00ed 1966. Landi\u00f0 flytur \u00fat sukur og aluminiumsm\u00e1lm; har er n\u00f3gv n\u00e1tt\u00farutilfeingi, serliga vi\u00f0ur og steinsl\u00f8g.\n\nMesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Gujana eru eftirkomarar eftir verkaf\u00f3lk og tr\u00e6lir, sum v\u00f3r\u00f0u fluttir til landi\u00f0 at arbei\u00f0a \u00ed sukurlundunum. \u00cd 17. til 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u mangir tr\u00e6lir \u00far Afrika f\u00f8rdir hagar. T\u00e1 i\u00f0 tr\u00e6lahald var\u00f0 avtiki\u00f0 \u00ed bretska heimsveldinum \u00ed 1833, komu mangir indarar higar at arbei\u00f0a \u00ed sta\u00f0in fyri tr\u00e6lirnar. Upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Gujana, karibindi\u00e1nar, eru um 60.000 tilsamans. Ni\u00f0urlendingar v\u00f3ru fyrstu evropearar \u00ed Gujana, og teir b\u00fasettu seg vi\u00f0 \u00e1nna Essekuibo \u00ed 1615. Teir gr\u00f3\u00f0ursettu sukurr\u00f8r, kakaotr\u00f8 og a\u00f0rar tropiskar plantur; verkaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed lundunum v\u00f3ru tr\u00e6lir \u00far Vestur-Afrika. Bretar t\u00f3ku r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed landinum \u00ed 1814 og l\u00f8gdu seg mest eftir at dyrka sukur. N\u00fa eru sukur, r\u00eds, aluminiumsm\u00e1lmur og gull t\u00fddningarmestu \u00fatflutningsv\u00f8rurnar.\n\nS\u00f8ga \nGujana gj\u00f8rdist h\u00e1lendskt hj\u00e1land \u00ed 17. \u00f8ld, men gj\u00f8rdist partur av St\u00f3rabretlandi \u00ed 1815. Gujana gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 hin 26. mai 1966.\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "19355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbados", "title": "Barbados", "text": "Barbados (enskt; Barbados) er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt oyggjaland \u00ed Karibiska Havinum \u00ed Nor\u00f0uramerika. Barbados er partur av Sm\u00e1u Antilluoyggjunum \u00ed Karibia.\n\nS\u00f8ga\nOyggin gj\u00f8rdist enskt hj\u00e1land \u00ed 1625 og tvey \u00e1r seinni komu teir fyrstu ni\u00f0ursetumenninir. Barbados fekk sj\u00e1lvst\u00fdri 30. november 1966, men tey valdu at var\u00f0veita kongsveldi\u00f0. Hin 30. november 2021 \u00e1 midn\u00e1tt gj\u00f8rdist karibiska oyggjalandi\u00f0 eitt l\u00fd\u00f0veldi. Elizabeth drotning \u00ed Bretlandi er ikki longur ovasti \u00ed Barbados. N\u00fdggja l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 framhaldandi limur \u00ed Commonwealth-samgonguni.\n\nFyrisitingarligar eindir \nChrist Church\nSaint Andrew\nSaint George\nSaint James\nSaint John\nSaint Joseph\nSaint Lucy\nSaint Michael\nSaint Peter\nSaint Philip\nSaint Thomas\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: gov.bb\n Fer\u00f0avinnus\u00ed\u00f0a: visitbarbados.org\n Barbados, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "19358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiji", "title": "Fiji", "text": "Fijioyggjar (Fiji) ella Fidjioyggjar (Fidji)  er eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt oyggjar\u00edki \u00ed Melanesia, sum liggur eystanfyri Vanuatu, vestanfyri Tonga og sunnanfyri Tuvalu. Fiji liggur 2000 km nor\u00f0anfyri N\u00fd S\u00e6land. Almennu m\u00e1lini eru tvey \u00ed tali, fidjioyskt  og enskt . F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oyggjunum er uml. 900 000, herav b\u00fagva 90 000 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Suva og er \u00e1 oynni Viti Levu. Fidjioyggjarnar fingu sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1970.\n\nS\u00f8ga \n\nFyrstu \u00edb\u00fagvar \u00e1 oyggjunum komu til oynna fr\u00e1 landssynnings Asiu langt \u00e1\u00f0renn evropearar funnu oyggjarnar \u00ed 18. \u00f8ld. \u00cd 1874 gj\u00f8rdist Fiji bretskt hj\u00e1land. \u00cd 1970 gj\u00f8rdust oyggjarnar sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0, men ta\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga st\u00fdri\u00f0 er fleiri fer\u00f0ir tiki\u00f0 av r\u00e6\u00f0i av herna\u00f0arkvettum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nFiji er ein oyggjab\u00f3lkur, sum liggur \u00ed Melanesia \u00ed Kyrrahavinum. Oyggjarnar liggja einar 1700 km eystanfyri eysturstrondini \u00e1 Avstralia. 322 oyggjar eru \u00ed Fiji; 106 eru bygdar og 216 \u00f3bygdar. Oyggjab\u00f3lkurin hevur t\u00f3 fleiri sm\u00e6rri oyggjar og h\u00f3lmar enn t\u00e6r 322. T\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar eru Viti Levu (10 388 km2), Vanua Levu (5 587,1 km2), Taveuni (435 km2) og Kadavu (411 km2). Oyggjarnar eru 18 274 km2 til v\u00edddar. \n\n75 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00e1 oynni Viti Levu . Hon er st\u00f8rsta oyggin og eisini tann f\u00f3lkar\u00edkasta oyggin \u00ed Fiji. Teir st\u00f8rstu b\u00fdirnir eru h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Suva, og s\u00ed\u00f0an Lautoka og Nadi.\n\nB\u00faskapur \n\nFiji ver\u00f0ur rokna\u00f0ur fyri at vera eitt satt fer\u00f0amannaparad\u00eds, hagar f\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum og serliga \u00far Avstralia leita s\u00e6r. Fer\u00f0avinna er eisini ein av t\u00fddningarmestu vinnunum \u00ed Fiji. Mest er ta\u00f0 heita ve\u00f0ri\u00f0 og strendurnar sum draga f\u00f3lk higar. Hv\u00f8nn dag liggur hitin um 25\u00a0\u00b0C . G\u00f3\u00f0 innt\u00f8ka er av fer\u00f0avinnuni, men hon kann eisini fara at ska\u00f0a n\u00e1tt\u00faruna og hava ringa \u00e1virkan \u00e1 f\u00f3lki\u00f0. Til d\u00f8mis fara vatni\u00f0 at ganga undan, t\u00ed at gistingarh\u00fasini n\u00fdta so n\u00f3gv vatn til svimjihyljar og stoytba\u00f0. \n\nN\u00f8kur f\u00f3lk \u00ed hesum mongu oyggjum b\u00fagva \u00ed b\u00fdum (uml. 50 %), men tey flestu l\u00edvbjarga s\u00e6r av landb\u00fana\u00f0i, til d\u00f8mis at velta s\u00f8tepli ella jamsr\u00f3t.\n\nMyndar\u00f8\u00f0\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "19359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ace%20of%20Base", "title": "Ace of Base", "text": "Ace of Base er ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1987.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Happy Nation/ The Sign (1993)\n The Bridge (1995)\n Flowers/ Cruel Summer (1998)\n Da Capo (2002)\n The Golden Ratio (2010)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Europe", "title": "Europe", "text": "Europe er ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur ur Stockholm, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1979.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Europe (1983)\n Wings of Tomorrow (1984)\n The Final Countdown (1986)\n Out of This World (1988)\n Prisoners in Paradise (1991)\n Start from the Dark (2004)\n Secret Society (2006)\n Last Look at Eden (2009)\n Bag of Bones (2012)\n War of Kings (2015)\n Walk the Earth (2017)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alcazar", "title": "Alcazar", "text": "Alcazar er ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1998. B\u00f3lkurin var ein av kendastu t\u00f3nleikab\u00f3lkum \u00far Sv\u00f8r\u00edki, vi\u00f0 eini r\u00f8\u00f0 av hittum, s\u00ed\u00f0an teirra fyrstu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vu (single) \u00ed 1999. Alcazar hevur selt fyri meira enn 12 milli\u00f3nir t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur fr\u00e1 2001 til 2004. Alcazar hevur eisini havt altj\u00f3\u00f0a sukse vi\u00f0 sanginum \"Crying at the Discoteque\", sum hevur veri\u00f0 \u00e1 hittlistum \u00ed londum sum USA, Brasil, Avstralia, Japan og \u00ed flestu londum \u00ed Evropa. Alcazar gavst sum orkestur \u00ed august 2011 eftir eina konsert \u00e1 Stockholm Pride. Alcazar hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed Melodifestivalen, sum er svenska Melodi Grand Prix, har vinnarin sleppur at umbo\u00f0a Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Eurovision Song Contest. Teir hava t\u00f3 ikki vunni\u00f0 kappingina. Hin 23. februar 2013, komu teir heilt stutt saman aftur fyri at sp\u00e6la eina potpourri av Melodifestivalinum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 2000- Casino\n 2003- Alcazarized\n 2004- A tribute to ABBA \n 2004 - Dancefloor Deluxe\n 2009 - Disco Defenders\n 2009 - Disco Defenders  (Special edition)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trinidad%20og%20Tobago", "title": "Trinidad og Tobago", "text": "Trinidad og Tobago (enskt; Trinidad and Tobago) er eitt land \u00ed Su\u00f0urkaribiska Havinum \u00ed Nor\u00f0uramerika. Landi\u00f0 fevnir um t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar h\u00f8vu\u00f0soyggjarnar Trinidad og Tobago og 21 a\u00f0rar minni oyggjar, sum allar eru partur \u00ed Sm\u00e1u Antilloyggjum. Landi\u00f0 liggur 11 km fr\u00e1 stondini \u00ed Venezuela. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Port of Spain, st\u00f8rsti b\u00fdurin er San Fernando. Oyggjarnar fevna um eitt \u00f8ki\u00f0 \u00e1 5 128 km\u00b2. Almenna m\u00e1li\u00f0 er enskt, men ta\u00f0 vanliga tala\u00f0a m\u00e1li\u00f0 er enskt kre\u00f3lskt. Spanskt, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av eini 5% av f\u00f3lkinum, er sokalla\u00f0 \"first foreign language\", t\u00ed oyggjarnar liggja t\u00e6tt vi\u00f0 venesuelansku strondina.\n\nS\u00f8ga \n\u00c1\u00f0renn Christopher Columbus fann oyggjarnar \u00ed 1498 b\u00fa\u00f0u karibiarar og arawakar har. Trinidad var spanskt hj\u00e1land fr\u00e1 1400-talinum til bretar t\u00f3ku oynna \u00ed 1797. Me\u00f0an Trinidad var undir sponskum harrad\u00f8mi fluttu n\u00f3gvir franskmenn til oynna. Eisini franskir plantasjueigarar fr\u00e1 teimum fronsku hj\u00e1londunum Martinique og Guadeloupe komu til Trinidad, har teir byrja\u00f0u at dyrka sukkurr\u00f8r, kaffi og kakao. Teir f\u00f8rdu afrikanskar tr\u00e6lir vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nTobago hevur veri\u00f0 hj\u00e1land undir Spania, Ni\u00f0urlondum, Fraklandi og St\u00f3rabretlandi.\n\nTrinidad gj\u00f8rdist bretskt hj\u00e1land \u00ed 1802 og Tobago \u00ed 1814. Oyggjarnar savna\u00f0ust til eina fyrisitingarliga eind av bretum \u00ed 1890.\n\nTr\u00e6ld\u00f3mur bleiv forbo\u00f0in um h\u00e1lva 19. \u00f8ld, og ta\u00f0 f\u00f8rdi til mangul upp\u00e1 arbei\u00f0skraft innan landb\u00fana\u00f0in, sum f\u00f8rdi til, at arbei\u00f0skraft var\u00f0 innflutt \u00far India, Kina og Portugal. Fyrst \u00ed 1900-talinum komu eisini tilflytarar \u00far S\u00fdria og Libanon.\n\nFyrst \u00ed 1900-talinum var\u00f0 fari\u00f0 \u00ed holt vi\u00f0 at \u00fatvinna olju \u00e1 Trinidad og seinni eisini n\u00e1tt\u00farugass.\n\nTrinidad og Tobago gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 \u00ed 1962 og gj\u00f8rdist l\u00fd\u00f0veldi \u00ed 1976.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nLutt\u00f8ka \u00e1 Olympisku Leikunum \nTrinidad og Tobago luttekur \u00ed Olympisku Leikunum. \u00c1 Summar-OL 2008 vunnu tey 2 bronsu hei\u00f0ursmerki. \u00c1 Summar-OL 2012 van Trinidad og Tobago eitt gull og tr\u00fd bronsu hei\u00f0ursmeriki og enda\u00f0i \u00e1 einum 47. pl\u00e1ssi.\n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \n\u00cd 2006 lutt\u00f3k Trinidad og Tobago fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed einum HM endaumfari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. \u00cd fyrsta dystinum sp\u00e6ldu teir javnleik m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki. S\u00ed\u00f0an taptu teir 2-0 m\u00f3ti Onglandi og 2-0 m\u00f3ti Paraguei, og enda\u00f0u \u00e1 aftasta pl\u00e1ssi \u00ed b\u00f3lki B.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n \nOyggjar\nKaribia"}
{"id": "19363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antigua%20og%20Barbuda", "title": "Antigua og Barbuda", "text": "Antigua og Barbuda (enskt; Antigua and Barbuda) eru eitt oyggjar\u00edki \u00ed eystara partinum av Karibiska Havinum. Landi\u00f0 liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, i\u00f0 nevnist Leewardoyggjar og liggur umlei\u00f0 17 stig nor\u00f0an fyri mi\u00f0kring. Oyggjarnar eru partur av Sm\u00e1u Antillunum og liggja nor\u00f0anfyri Guadeloupe, eystanfyri Montserrat og St. Kitts og Nevis, og sunnan fyri Saint Martin. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Saint John\u2019s og landi\u00f0 hevur eitt sera tropiskt ve\u00f0urlag vi\u00f0 mi\u00f0alhita i\u00f0 liggur \u00e1 umlei\u00f0 27 \u00b0C alt \u00e1ri\u00f0. Kaldasta t\u00ed\u00f0in er fr\u00e1 desember til februar, og hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i ver\u00f0a oyggjarnar onkunt\u00ed\u00f0 raktar av tropiskum \u00f3dnum. Mesta regni\u00f0 er fr\u00e1 septembur til november. Landi\u00f0 hevur 153 kilometrar vi\u00f0 strond og heili 365 strendur. Umlei\u00f0\u00a0% av teimum 70\u00a0000 \u00edb\u00fagvunum b\u00fagva \u00e1 oynni Antigua, har eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin liggur. 9 av 10 av f\u00f3lkunum hava s\u00edn uppruna fr\u00e1 afrikonskum tr\u00e6lum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "19364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St.%20Lusia", "title": "St. Lusia", "text": "St. Lusia (enskt: Saint Lucia) er ein oyggj og eitt land \u00ed Karibiska havinum \u00ed Nor\u00f0uramerika. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Castries, har b\u00fagva 32,4% av \u00f8llum \u00edb\u00fagvunum \u00e1 oynni. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er 60.263. St\u00f8rri b\u00fdir eru eitt n\u00fa Gros Islet, Soufri\u00e8re og Vieux Fort.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \nVulkanska oyggin St. Lusia hevur meira fjallalendi enn hinar Karibisku oyggjarnar. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00e1 oynni er Mount Gimie sum er 950 metrar h\u00f8gt. Tvey onnur fj\u00f8ll, Pitonirnar (the Pitons), forma ta\u00f0 kendasta sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 oynni. Tey eru millum Soufri\u00e8re og Choiseul \u00e1 vesturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni. St. Lusia er eisini ein av teimum heilt f\u00e1u oyggjunum \u00ed heiminum, i\u00f0 hevur ein hevur eina vulkan, har i\u00f0 f\u00f3lk kunnu koyra inn \u00ed vulkanina. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er tropiskt, og javnan er vindur av landnyr\u00f0ingi vi\u00f0 turrari \u00e1rst\u00ed\u00f0 fr\u00e1 umlei\u00f0 1. desember til 31. mai, og einari v\u00e1tari \u00e1rst\u00ed\u00f0 fr\u00e1 1. juni til 30. november.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \nMi\u00f0alaldurin er 24,1 \u00e1r (2002). M\u00e1lini i\u00f0 ver\u00f0a tosa\u00f0 \u00e1 oynni eru enskt og franskt-kreolskt.\n\nUmlei\u00f0 90% av \u00edb\u00fagvunum eru katolikkar, 3 % eru anglikanarar, me\u00f0an 7 % hoyra til ymiskar a\u00f0rar \u00e1tr\u00fana\u00f0ir innan protestatismuna.\n\nSaint Lucia hevur ta\u00f0 h\u00e6gsta tali\u00f0 av nobelpr\u00edsvinnarum \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0. Tveir nobelpr\u00edsvinnarar koma fr\u00e1 oynni, Arthur Lewis sum fekk b\u00faskaparpr\u00edsin \u00ed 1979, og Derek Walcott sum fekk b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1992.\n\nFyrisitingarligt b\u00fdti\n\nSaint Lucia er b\u00fdtt sundur \u00ed 11 \u00f8ki, sum til t\u00ed\u00f0ir hava veri\u00f0 umr\u00f8dd sum s\u00fdslur av bretsku hj\u00e1landamyndugleikunum.\n\n Anse la Raye, 31.0\u00a0km\u00b2\n Castries, 79.5\u00a0km\u00b2\n Choiseul, 31.3\u00a0km\u00b2\n Dauphin \n Dennery, 69.7\u00a0km\u00b2\n Gros Islet \n Laborie,  37.8\u00a0km\u00b2\n Micoud,  77.7\u00a0km\u00b2\n Praslin, 16.0\u00a0km\u00b2\n Soufri\u00e8re,  50.5\u00a0km\u00b2\n Vieux Fort,  43.8\u00a0km\u00b2\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "19365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St.%20Kitts%20og%20Nevis", "title": "St. Kitts og Nevis", "text": "Saint Kitts og Nevis (enskt; Saint Kitts and Nevis) eru eitt oyggjar\u00edki \u00ed Karibiahavinum. Landi\u00f0 er oyggjaland, st\u00f8rsta oyggin er Saint Kitts og ein minni oyggj eitur Nevis. \u00cdb\u00fagvatali\u00f0 er umlei\u00f0 43.000. Bassaterre er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed oyggjunum og liggur \u00e1 oynni St.Kitts, sum er tann nor\u00f0ara oyggin. Landi\u00f0 er eitt kongsveldi vi\u00f0 Elisabeth II drotning sum stj\u00f3rnarovasta. Oyggjarnar hava eisini s\u00edtt egna ting og guvern\u00f8r. Ta\u00f0 h\u00e6gsta punkti\u00f0 er fjalli\u00f0 Mount Liamuiga, i\u00f0 er 1.156 metrar yvir havinum. Tey flestu f\u00f3lkini eru av afrikanskum uppruna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "19366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%20Vinsent%20og%20Grenadinoyggjar", "title": "St Vinsent og Grenadinoyggjar", "text": "St. Vinsent og Grenadinoyggjar (enskt; Saint Vincent and the Grenadines) er eitt land \u00ed Karibia. Landi\u00f0 hevur 32 oyggjar og liggur nor\u00f0an fyri Trinidad og Tobago. Oyggjab\u00f3lkurin Grenadinurnar er b\u00fdtt \u00edmillum londini Grenada og St. Vinsent og Grenadinoyggjarnar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Kingstown. Mest ver\u00f0ur \u00fatflutt av r\u00e1v\u00f8rum, m.a. bananir. T\u00fddningarmestu handilspartnarnir eru Trinidad og Tobago, Sambandsr\u00edki Amerika og St\u00f3rabretland. Oyggjarnar eru limir \u00ed Bretska Samveldinum og hava t\u00ed Elisabeth II drotning sum stj\u00f3rnarovasta.\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "19367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lena%20Philipsson", "title": "Lena Philipsson", "text": "Lena Philipsson (f\u00f8dd 19. januar 1966 \u00ed Vetlanda) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon vann svenska Melodifestivalen \u00ed 2004 vi\u00f0 sanginum Det g\u00f6r ont.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nK\u00e4rleken \u00e4r evig (1986) \nDansa i neon (1987) \nBoy (1987) \nTalking in Your Sleep (1988) \nHitl\u00e5tar med Lena Philipsson 1985 - 1987 (1988) \nMy Name (1989) \nA Woman's Gotta Do What a Woman's Gotta Do (1991) \nFantasy (1993) \nLena Philipsson (1995) \nB\u00e4sta v\u00e4nner (1997) \nHennes b\u00e4sta (1998) \nLena Philipsson Collection 1984, 2001 (2001) \n100% Lena (2002) \nDet g\u00f6r ont en stund p\u00e5 natten men inget p\u00e5 dan (2004) \nJag \u00e5ngrar ingenting (2005) \nLena 20 \u00e5r (2007)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "19368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carola%20H%C3%A4ggkvist", "title": "Carola H\u00e4ggkvist", "text": "Carola H\u00e4ggkvist (f\u00f8dd 8. september 1966 \u00ed Norsborg) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Tr\u00edggjar fer\u00f0ir hevur hon umbo\u00f0a Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Eurovision Song Contest: \u00ed 1983, t\u00e1 enda\u00f0i hon \u00e1 tri\u00f0japl\u00e1ssi; \u00ed 1991, t\u00e1 vann hon kappingina; og \u00ed 2006, enda\u00f0i hon \u00e1 fimtapl\u00e1ssi. Hetta ger hana til eina av teimum sangarunum, sum hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg best \u00e1 Eurovision Song Contest. Hon hevur givi\u00f0 sangir \u00fat \u00e1 fleiri ymiskum m\u00e1lum, eitt n\u00fa \u00e1 svenskum, enskum, t\u00fdskum, norskum og japonskum. Carola hevur eisini veri\u00f0 r\u00e6ttiliga n\u00f3gv at hoyra \u00ed F\u00f8royum, serliga \u00ed samband vi\u00f0 Eurovision Song Contest. Hon hevur vunni\u00f0 svenska Melodifestivalen tr\u00edggjar fer\u00f0ir, fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1983.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Fr\u00e4mling (1983)\n Julefrid med Carola (1983)\n Steg f\u00f6r Steg (1984)\n P\u00e5 egna ben (1984)\n Happy Days (1985)\n Runaway (1986)\n Live i R\u00e4ttviks kyrka (1987)\n Much More (1990)\n Carola Hits (1991)\n Jul (1991)\n My Tribute (1993)\n Personligt (1994)\n Sound of Music (1995)\n Hits Vol. 2 (1996)\n Det b\u00e4sta av Carola (1997)\n Blott en dag (1998)\n Jul i Betlehem (1999)\n Sov p\u00e5 min arm (2001)\n My Show (2001)\n Guld, platina & passion (2003)\n Credo (2004)\n 18 b\u00e4sta (2004)\n St\u00f6rst av allt (2005)\n Fr\u00e5n nu till evighet (2006)\n \"I denna natt blir v\u00e4rlden ny - Jul i Betlehem II\" (2007)\n \"Fr\u00e4mling 25 \u00e5r\" (2008)\n \"Christmas in Betlehem\" (2009)\n \"Elvis Barbra och jag\" (2011)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nVinnarar av Eurovision Song Contest"}
{"id": "19369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Uggla", "title": "Magnus Uggla", "text": "Magnus Uggla (f\u00f8ddur 18. juni 1954 \u00ed Stockholm) er ein sangari \u00far Sv\u00f8r\u00edki.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 1975 \u2013 Om Bobbo Viking\n 1976 \u2013 Livets teater\n 1977 \u2013 Va ska man ta livet av sig f\u00f6r n\u00e4r man \u00e4nd\u00e5 inte f\u00e5r h\u00f6ra snacket efter\u00e5t\n 1978 \u2013 Vittring\n 1979 \u2013 Magnus Uggla band sjunger schlagers (EP)\n 1980 \u2013 Den ljusnande framtid \u00e4r v\u00e5r\n 1981 \u2013 Godk\u00e4nd pirat \u2013 Live\n 1983 \u2013 V\u00e4lkommen till folkhemmet\n 1985 \u2013 Retrospektivt collage\n 1986 \u2013 Collection\n 1986 \u2013 Den d\u00f6ende dandyn\n 1987 \u2013 Allting som ni g\u00f6r kan jag g\u00f6ra b\u00e4ttre\n 1989 \u2013 35-\u00e5ringen\n 1993 \u2013 Alla f\u00e5r p\u00e5sar\n 1994 \u2013 100 % Uggla \u2013 Absolut inget annat\n 1997 \u2013 Karaoke\n 2000 \u2013 D\u00e4r jag \u00e4r e\u2019re alltid b\u00e4st\n 2002 \u2013 Klassiska m\u00e4sterverk\n 2004 \u2013 Den tatuerade generationen\n 2006 \u2013 Ett bed\u00e5rande barn av sin tid\n 2007 \u2013 P\u00e4rlor \u00e5t svinen\n 2010 \u2013 Karl Gerhard passerar i revy\n 2011 - Innan filmen tagit slut\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "19370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jill%20Johnson", "title": "Jill Johnson", "text": "Jill Johnson (f\u00f8dd 24. mai 1973 \u00ed \u00c4ngelholm) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon vann svenska Melodifestivalen \u00ed 1998 vi\u00f0 sanginum K\u00e4rleken \u00e4r.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n1996 - Sugartree\n1998 - N\u00e4r hela v\u00e4rlden ser p\u00e5\n2000 - Daughter of Eve\n2002 - Good Girl\n2003 - Discography 1996-2003\n2004 - Roots and Wings\n2005 - Being who you are\n2005 - The Christmas In You\n2007 - Music Row\n2008 - Baby Blue Paper\n2009 - Music Row II\n2010 - The Well-Known And Some Other Favourite Stories\n2010 - Baby Blue Paper Live\n2011 - Flirting With Disaster\n2011 - V\u00e4lkommen jul\n2012 - A Woman Can Change Her Mind\n2013 - Duetterna\n2014 - Livemusiken fr\u00e5n Jills veranda\n2014 - Songs for Daddy\n2015 - In Tandem (Jill Johnson & Doug Seegers)\n2016 - For You I'll Wait\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "19381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caymanoyggjar", "title": "Caymanoyggjar", "text": "Caymanoyggjar er eitt bretskt oyggjaland \u00ed Vesturkaribiska Havinum. Oyggjab\u00f3lkurin fevnir um oyggjarnar Grand Cayman, Cayman Brac og Little Cayman. Oyggjarnar liggja sunnanfyri Kuba og \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Jamaika. Caymanoyggjar eru partur av St\u00f3ru Antilluoyggjunum og av Vestaru Karibisku Oyggjunum. Oyggjarnar hava altj\u00f3\u00f0a fr\u00e1landavinnu. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 Caymanoyggjunum er umlei\u00f0 55.000. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur George Town, har b\u00fa\u00f0u 27.704 f\u00f3lk \u00ed 2010.\n\nS\u00f8ga \nOyggjarnar ver\u00f0a fyrstu fer\u00f0 nevndar 10. mai 1503 \u00e1 fj\u00f3r\u00f0u fer\u00f0ini hj\u00e1 Christopher Columbus til N\u00fdggja Heimin. Hann nevndi oyggjarnar Las Tortugas eftir teimum n\u00f3gvu skjaldb\u00f8kunum, i\u00f0 hann s\u00e1 har. Tann fyrsti onglendarin, sum man veit um, i\u00f0 vitja\u00f0i oyggjarnar, var Sir Francis Drake \u00ed 1586. Hann nevndi oyggjarnar Cayman eftir caiman, sum er eitt Neo-Taino or\u00f0 fyri \"alligator\". Oyggjarnar v\u00f3ru st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 \u00f3bygdar til 17. \u00f8ld.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \nCayman Islands luttaka \u00ed Oyggjaleikum eins og F\u00f8royar, t\u00e6r gj\u00f8rdust limur \u00ed 1999 og hava luttiki\u00f0 s\u00ed\u00f0an. Cayman Islands gj\u00f8rdust nummar 6 \u00e1 Oyggjaleikum 1999.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKaribia\nNor\u00f0uramerika\nOyggjar"}
{"id": "19384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lill%20Lindfors", "title": "Lill Lindfors", "text": "Lill Lindfors (f\u00f8dd 12. mai 1940 \u00ed Helsinki) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki og Finlandi (finlandssvenskari). Hon vann Melodifestivalen 1966 saman vi\u00f0 Svante Thuresson vi\u00f0 sanginum Nygammal vals.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nKendir sangir (\u00farval)\n 1965 - Jag tycker inte om dig\n 1966 - Du \u00e4r den ende\n 1966 - Nygammal vals (duett vi\u00f0 Svante Thuresson) (\u00c1 pl\u00e1tuni sang hon saman vi\u00f0 \u00d6sten Warnerbring)\n 1967 - En s\u00e5n karl\n 1967 - H\u00f6r min samba\n 1968 - En man i byr\u00e5n\n 1968 - Teresa\n 1969 - Mellan dr\u00f6m och verklighet\n 1970 - Axel \u00d6hman (duett vi\u00f0 Svante Thuresson)\n 1973 - M\u00e5nskugga\n 1973 - S\u00e5ngen han sj\u00f6ng var min egen\n 1978 - Musik ska byggas utav gl\u00e4dje\n 1978 - Om du n\u00e5nsin kommer fram till Samarkand (tekstur og t\u00f3nleikur: Thorstein Bergman)\n 1978 - Tillsammans \u00e4r ett s\u00e4tt att finnas till\n 1984 - Marias f\u00f6rsta dans\n\nAlbum (\u00farval)\n 1964 - Adam och Eva - saman vi\u00f0 Owe Th\u00f6rnqvist\n 1967 - P\u00e5sen - saman vi\u00f0 Anders Linder\n 1967 - Du \u00e4r den ende\n 1968 - Kom i min v\u00e4rld\n 1970 - Albin & Greta - saman vi\u00f0 Svante Thuresson\n 1970 - Vi har varann\n 1970 - Mellan dr\u00f6m och verklighet\n 1971 - S\u00e5ng\n 1973 - Kom igen!\n 1975 - Fritt fram\n 1976 - En s\u00e5ng att ta hem\n 1978 - Du \u00e4r det varmaste jag har\n 1979 - Tillbakablick\n 1980 - Och m\u00e4nniskor ser igen\n 1984 - Jag vill n\u00e5 dig\n 1985 - M\u00e4nniskors makt\n 1986 - Om du var h\u00e4r\n 1990 - Gl\u00e4djor\n 1991 - En Lillsk jul\n 1995 - Salomos H\u00f6ysang H\u00f6ga Visan - saman vi\u00f0 Tommy Nilsson\n 1998 - Ett liv\n 1999 - Du \u00e4r den ende och andra guldkorn\n 2002 - Ingen \u00e4r s\u00e5 go' som du\n 2004 - G\u00f6r mig lite levande\n 2006 - H\u00e4r \u00e4r den sk\u00f6na sommar\n 2008 - Coastlines\n 2009 - En sommarkonsert fr\u00e5n Musik vid Siljan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nMelodifestivalen luttakarar\nFinnar"}
{"id": "19386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FIFA%20100", "title": "FIFA 100", "text": "FIFA 100 er ein listi, sum Pel\u00e9 \u00fatgav hin 4. mars 2004 \u00ed London \u00e1 100-\u00e1ra degnum hj\u00e1 FIFA. Listin v\u00edsir teir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar, sum samb\u00e6rt Pel\u00e9, eru teir sum ta\u00f0 t\u00ed\u00f0ina 125 bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar sum v\u00f3ru \u00e1 l\u00edvi.\n\nTey lond, i\u00f0 hava flestir leikarar \u00e1 FIFA 100-listanum eru Italia, Frakland og Brasil vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednum 14 leikarum.\n\nPel\u00e9 var\u00f0 bi\u00f0in um at velja \u00fat \u00ed alt 100 av heimsins bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar, harav skuldu 50 vera aktivir og 50 skuldu vera givnir vi\u00f0 at sp\u00e6la professionallan f\u00f3tb\u00f3lt. Men Pel\u00e9 helt ta\u00f0 vera ov t\u00f3rf\u00f8rt at avmarka\u00f0 seg til bert 100, serliga t\u00e1 talan var um teir sum v\u00f3ru givnir, so hann slapp at taka 125 leikarar \u00edalt. Av teimum 125 eru 123 menn og 2 kvinnur.\n\nEvropa \n Roberto Baggio, Italia\n Michael Ballack, T\u00fdskland\n Gordon Banks, Ongland\n Franco Baresi, Italia\n Marco van Basten, Ni\u00f0urlond\n David Beckham, Ongland\n Dennis Bergkamp, Ni\u00f0urlond\n Giuseppe Bergomi, Italia\n George Best, Nor\u00f0ur\u00edrland\n Franz Beckenbauer, T\u00fdskland\n Zbigniew Boniek, P\u00f3lland\n Giampiero Boniperti, Italia\n Paul Breitner, T\u00fdskland\n Gianluigi Buffon, Italia\n Emilio Butrague\u00f1o, Spania\n Eric Cantona, Frakland\n Jan Ceulemans, Belgia\n Bobby Charlton, Ongland\n Johan Cruyff, Ni\u00f0urlond\n Kenny Dalglish, Skotland\n Rinat Dasajev, Russland\n Edgar Davids, Ni\u00f0urlond\n Marcel Desailly, Frakland\n Didier Deschamps, Frakland\n Franky Van der Elst, Belgia\n Emre Belozoglu, Turkaland\n Luis Enrique, Spania\n Eus\u00e9bio, Portugal\n Gino Facchetti, Italia\n Just Fontaine, Frakland\n Ruud Gullit, Ni\u00f0urlond\n Gheorghe Hagi, Rumenia\n Thierry Henry, Frakland\n Oliver Kahn, T\u00fdskland\n Roy Keane, \u00cdrland\n Kevin Keegan, Ongland\n Ren\u00e9 van de Kerkhof, Ni\u00f0urlond\n Willy van de Kerkhof, Ni\u00f0urlond\n J\u00fcrgen Klinsmann, T\u00fdskland\n Patrick Kluivert, Ni\u00f0urlond\n Raymond Kopa, Frakland\n Brian Laudrup, Danmark\n Michael Laudrup, Danmark\n Gary Lineker, Ongland\n Sepp Maier, T\u00fdskland\n Paolo Maldini, Italia\n Josef Masopust, Kekkia \n Lothar Matth\u00e4us, T\u00fdskland\n Gerd M\u00fcller, T\u00fdskland\n Pavel Nedv\u011bd, Kekkia \n Johan Neeskens, Ni\u00f0urlond\n Alessandro Nesta, Italia\n Ruud van Nistelrooy, Ni\u00f0urlond\n Michael Owen, Ongland\n Jean-Pierre Papin, Frakland\n Jean-Marie Pfaff, Belgia\n Alessandro Del Piero, Italia\n Robert Pires, Frakland\n Michel Platini, Frakland\n Ferenc Puskas, Ungarn\n Ra\u00fal, Spania\n Rob Rensenbrink, Ni\u00f0urlond\n Frank Rijkaard, Ni\u00f0urlond\n Gianni Rivera, Italia\n Paolo Rossi, Italia\n Rui Costa, Portugal\n R\u00fc\u015ft\u00fc Re\u00e7ber, Turkaland\n Karl-Heinz Rummenigge, T\u00fdskland\n Alan Shearer, Ongland\n Peter Schmeichel, Danmark\n Clarence Seedorf, Ni\u00f0urlond\n Uwe Seeler, T\u00fdskland\n Andrij Sjevtjenko, Ukraina\n Hristo Stoichkov, Bulgaria\n Davor Suker, Kroatia\n Lilian Thuram, Frakland\n Francesco Totti, Italia\n Marius Tresor, Frakland\n David Trezeguet, Frakland\n Patrick Vieira, Frakland\n Christian Vieri, Italia\n Zinedine Zidane, Frakland\n Dino Zoff, Italia\n\nAfrika \n Didier Drogba, F\u00edlabeinsstrondin\n El Hadji Diouf, Senegal\n Roger Milla, Kamerun\n Jay-Jay Okocha, Nigeria\n Abedi Pele, Ghana\n George Weah, Liberia\n\nAsia \n Hidetoshi Nakata, Japan\n Hong Myung-Bo, Su\u00f0urkorea\n Ali Daei, Iran\n\nNor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika \n Michelle Akers, USA\n Carlos Alberto, Brasil\n Gabriel Batistuta, Argentina\n Cafu, Brasil\n Roberto Carlos, Brasil\n Hern\u00e1n Crespo, Argentina\n Te\u00f3filo Cubillas, Peru\n Falc\u00e3o, Brasil\n El\u00edas Figueroa, Kili\n Enzo Francescoli, Uruguei\n Mia Hamm, USA\n J\u00fanior, Brasil\n Mario Kempes, Argentina\n Diego Maradona, Argentina\n Daniel Passarella, Argentina\n Pel\u00e9, Brasil\n Rivaldo, Brasil\n Rom\u00e1rio, Brasil\n Ronaldinho, Brasil\n Ronaldo, Brasil\n Romerito, Paraguei\n Hugo S\u00e1nchez, Meksiko\n Djalma, Brasil\n Nilton Santos, Brasil\n Javier Saviola, Argentina\n Omar Sivori, Argentina\n S\u00f3crates, Brasil\n Alfredo di Stefano, Argentina\n Carlos Valderrama, Kolumbia\n Juan Sebasti\u00e1n Ver\u00f3n, Argentina\n Iv\u00e1n Zamorano, Kili\n Javier Zanetti, Argentina\n Zico, Brasil\n\nKeldur \n\nListar\nF\u00f3tb\u00f3ltur\nF\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar"}
{"id": "19387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hep%20Stars", "title": "Hep Stars", "text": "Hep Stars var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1963.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 1964 - We and Our Cadillac \n 1965 - Hep Stars on Stage \n 1966 - The Hep Stars \n 1967 - Jul med Hep Stars \n 1968 - Songs We Sang \n 1968 - It's Been a Long Long Time \n 1969 - Hep Stars p\u00e5 svenska \n 1970 - How It All Started\n\nKeldur \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tomas%20Ledin", "title": "Tomas Ledin", "text": "Tomas Ledin (f\u00f8ddur 25. februar 1952 \u00ed \u00d6stersund) er ein sangari \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hann vann Melodifestivalen \u00ed 1980 vi\u00f0 sanginum Just nu.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 1972 - Restless Mind\n 1973 - Hj\u00e4rtats rytm\n 1975 - Knivhuggarrock\n 1976 - Natten \u00e4r ung\n 1977 - Tomas Ledin\n 1978 - Fasten Seatbelts\n 1979 - Ut p\u00e5 stan\n 1980 - Looking for a Good Time\n 1982 - Gr\u00e4nsl\u00f6s\n 1982 - The Human Touch\n 1982 - Sommaren \u00e4r kort\n 1983 - Captured\n 1988 - Down on the Pleasure Avenue\n 1990 - Tillf\u00e4lligheternas spel\n 1993 - Du kan lita p\u00e5 mig\n 1996 - T\n 1997 - S\u00e5nger att \u00e4lska till\n 2000 - Dj\u00e4vulen & \u00e4ngeln\n 2002 - Hela v\u00e4gen\n 2003 - I sommarnattens ljus\n 2004 - Med vid\u00f6ppna f\u00f6nster\n 2006 - Plektrum\n 2009 - 500 dagar om \u00e5ret\n 2012 - Restless Mind (Bonus Version)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir sangarar\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "19389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulf%20Lundell", "title": "Ulf Lundell", "text": "Ulf Lundell (f\u00f8ddur 20. november 1949 \u00ed Stockholm) er ein sangari, t\u00f3nleikari, rith\u00f8vundur og listama\u00f0ur \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hann \u00fatgav s\u00edna fyrstu pl\u00e1tu \u00ed 1975, sum var lp'in Vargm\u00e5ne. \u00cd 1976 \u00fatgav hann s\u00edna fyrstu skalds\u00f8gu, Jack. S\u00ed\u00f0an hevur hann veri\u00f0 sera virkin b\u00e6\u00f0i innan t\u00f3nleik og sum rith\u00f8vundur. \u00cd 1980-\u00e1runum sl\u00f3\u00f0 Lundell \u00edgj\u00f8gnum vi\u00f0 sanginum \"\u00d6ppna landskap\", ein sangur, sum var \u00ed uppskoti til n\u00fdggjan tj\u00f3\u00f0sang, og sum seinni var sp\u00e6ldur av H\u00f6gvakten i Stockholm (vaktparadan).\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Vargm\u00e5ne, 1975\n T\u00f6rst, 1976\n Natten hade varit mild och \u00f6m, 1977\n N\u00e5dens \u00e5r, 1978\n D\u00e5dens \u00e5r, 1978\n Ripp Rapp, 1979\n L\u00e4ngre in\u00e5t landet, 1980\n K\u00e4r och galen, 1982\n Sweethearts, 1984\n 12 s\u00e5nger, 1984\n Den vassa eggen, 1985\n Det goda livet, 1987\n Evangeline, 1988\n Utanf\u00f6r murarna, 1989\n M\u00e5ne \u00f6ver Hav\u00e4ng, 1993\n Lundell live \u2013 Maria kom tillbaka, 1993\n Xavante, 1994\n P\u00e5 andra sidan dr\u00f6mmarna, 1996\n Bosnia (live), 1996\n M\u00e4n utan kvinnor, 1997\n Slugger, 1998\n Fanzine, 1999\n I ett vinterland, 2000\n Club Zebra, 2002\n En eld i kv\u00e4ll, 2003\n OK Baby OK, 2004\n H\u00f6gtryck, 2005\n Lazarus, 2005\n Omaha, 2008\n En \u00f6ppen vinter, 2010\n Unplugged Solo (live), 2011\n Roskilde Orange Scene 1999 (live), 2011\n Rent f\u00f6rannat 2012\n\nB\u00f8kur \n\n1976 - Jack\n1977 - S\u00f6mnen\n1979 - Vinter i paradiset\n1981 - Kyssen\n1983 - Hj\u00e4rtats ljus\n1987 - T\u00e5rpilen\n1989 - En varg s\u00f6ker sin flock\n1992 - Saknaden\n1999 - Friheten\n2003 - Frukost p\u00e5 en fr\u00e4mmande planet\n2004 - Mer \u00e4n hennes mun\n2005 - V\u00e4rmen\n2008 -V\u00e4dermannen\n2009 - 6 pj\u00e4ser\n2010 - En \u00f6ppen vinter\n2011 - Allt \u00e4r i r\u00f6relse\n\nYrkingar \n1972 - Modus Vivendi, Molngrabb!\n1979 - Fruset guld\n1981 - Det \u00e4r l\u00e5ngt mellan lycka och leda\n1984 - Tid f\u00f6r k\u00e4rlek\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir sangarar\nSvenskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "19390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B6rn%20Skifs", "title": "Bj\u00f6rn Skifs", "text": "Bj\u00f6rn Skifs (f\u00f8ddur 20. apr\u00edl 1947 \u00ed Vansbro) er ein sangari \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hann vann svenska Melodifestivalen \u00ed 1978 vi\u00f0 sanginum Det blir alltid v\u00e4rre fram\u00e5t natten.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n1969 \u2013 From both sides now\n1970 \u2013 Every bit of my life\n1971 \u2013 Opopoppa\n1972 \u2013 Bl\u00e5blus\n1973 \u2013 Pinewood rally\n1974 \u2013 Out of the blue\n1975 \u2013 Schiffz\n1977 \u2013 Watch out!\n1979 \u2013 Split vision\n1980 \u2013 Zkiffz\n1981 \u2013 SP\u00d6K!\n1983 \u2013 If...Then...\n1984 \u2013 Paris \u2013 Dakar \u2013 K\u00f6penhamn\n1984 \u2013 Chess\n1985 \u2013 Vild honung\n1987 \u2013 Zick Zack\n2001 \u2013 Back on track\n2002 \u2013 Ingen annan\n2005 \u2013 Decennier\n2006 \u2013 Andra decennier\n2007 \u2013 Eye to Eye\n2010 \u2013 Da Capo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir sangarar\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947"}
{"id": "19391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunnger%C3%B0aportalurin", "title": "Kunnger\u00f0aportalurin", "text": "\u00cd l\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 109 fr\u00e1 17. desember 1987 um alment kunnger\u00f0abla\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1lagt landsst\u00fdrinum at st\u00edla fyri \u00fatg\u00e1vu av einum almennum kunnger\u00f0abla\u00f0i: Kunnger\u00f0abla\u00f0i\u00f0.\n\n\u00cd Kunnger\u00f0abla\u00f0num skulu allar l\u00f8gtingsl\u00f3gir, kunnger\u00f0ir, regluger\u00f0ir og a\u00f0rar almennar fyriskipanir yvirh\u00f8vur, i\u00f0 landsst\u00fdri\u00f0 gevur \u00fat, l\u00fdsast.\n\nFr\u00e1 1. januar 2013 ver\u00f0ur Kunnger\u00f0abla\u00f0i\u00f0 einans givi\u00f0 \u00fat talgilt og ikki \u00ed papp\u00edrs\u00fatg\u00e1vu sum \u00e1\u00f0ur. Kunnger\u00f0aportalurin gerst vi\u00f0 hesum einasti bindandi kunnger\u00f0ami\u00f0ilin til l\u00f8gtingsl\u00f3gir, kunnger\u00f0ir o.a.\n\n\u00cd Kunnger\u00f0abla\u00f0i\u00f0 A ver\u00f0a l\u00f8gtingsl\u00f3gir og kunnger\u00f0ir, givnar av landsst\u00fdrinum, l\u00fdstar, og \u00ed Kunnger\u00f0abla\u00f0i\u00f0 B ver\u00f0a l\u00f3gir og kunnger\u00f0ir, i\u00f0 r\u00edkismyndugleikarnir geva \u00fat, l\u00fdstar.\n\nInnlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 r\u00f8kir Kunnger\u00f0aportalin og hevur \u00e1byrgdina av innihaldinum \u00ed honum.\n\nKunnger\u00f0abl\u00f8\u00f0ini hava ISSN 0907-905X\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nKunnger\u00f0aportalurin\n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "19396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evropeiski%20gylti%20sk%C3%B3gvurin", "title": "Evropeiski gylti sk\u00f3gvurin", "text": "Evropeiski Gylti Sk\u00f3gvurin (\u00e1 enskum: The European Golden Shoe, fyrr nevndur the European Golden Boot), er ein f\u00f3tb\u00f3lts hei\u00f0ursl\u00f8n, sum ver\u00f0ur latin hv\u00f8rt \u00e1r til tann leikara (ella leikarar), sum skorar flest m\u00e1l \u00ed bestu evropeisku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildunum.\n\nVinnarar\n\nFleirfalda\u00f0ir vinnarar \nLionel Messi og Christiano Ronaldo eru \u00ed l\u00f8tuni (mai 2014) teir einastu leikararnir, sum heva megna\u00f0 at vinna Evropeiska gylta sk\u00f3gvin tr\u00edggjar fer\u00f0ir. \u00c1tta leikarar hava vunni\u00f0 hei\u00f0urin tv\u00e6r fer\u00f0ir. Gerd M\u00fcller var tann fyrsti leikarin, i\u00f0 vann tveir gyltir sk\u00f3gvar, ta\u00f0 var \u00ed 1969\u201370 og 1971\u201372. Lionel Messi, Cristiano Ronaldo, og Diego Forl\u00e1n eru teir einastu leikararnir, i\u00f0 enn eru aktivir og sp\u00e6la \u00ed Evropa, sum kunnu vinna tr\u00edggjar fer\u00f0ir ella meira tann Evropeiska Gylta Sk\u00f3gvin. Ally McCoist (1991\u201392 og 1992\u201393), Thierry Henry (2003\u201304 og 2004\u201305) og Lionel Messi (2011-2012 og 2012-2013) eru teir einastu leikararnir, i\u00f0 hava vunni\u00f0 tvey fylgjandi \u00e1r. Cristiano Ronaldo (Manchester United og Real Madrid), Diego Forl\u00e1n (Villarreal og Atl\u00e9tico Madrid) og M\u00e1rio Jardel (Porto og Sporting CP) eru teir einastu leikararnir, i\u00f0 hava vunni\u00f0 steypi\u00f0 vi\u00f0 tveimum ymiskum fel\u00f8gum. Cristiano Ronaldo er tann fyrsti og higartil (mai 2013) einasti leikarin, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 steypi\u00f0 \u00ed tveimum ymiskum deildum (ymiskum londum), vi\u00f0 Manchester United \u00ed ensku Premier League og vi\u00f0 Real Madrid \u00ed sponsku La Liga.\n\nEftir felag\n\nEftir tj\u00f3\u00f0skapi hj\u00e1 leikaranum\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\nUEFA\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "19412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birthe%20Wilke", "title": "Birthe Wilke", "text": "Birthe Wilke (f\u00f8dd 19. mars 1936) er ein donsk songkvinna og sj\u00f3nleikari. Hon f\u00f3r undir l\u00edvslei\u00f0 s\u00edna innan t\u00f3nleik \u00ed 1950'unum vi\u00f0 Bruno Henriksens orkester. T\u00e1 Bruno Henriksen stutta t\u00ed\u00f0 seinni stovna\u00f0i Philips Grammofonplader \u00ed Danmark, gj\u00f8rdist Birthe Wilke skj\u00f3tt ein av best umt\u00f3ktu artistunum har. Best kent fr\u00e1 hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num er H\u00e5ndklaver og Charme, og Den Gamle Gartner.\n\n\u00cd 1957 gj\u00f8rdist hon, saman vi\u00f0 Gustav Winckler, nummar tr\u00fd \u00e1 Melodi Grand Prix vi\u00f0 sanginum Skibet skal sejle i nat, og sj\u00e1lvt um sangurin fekk kritikk \u00ed heimlandi hennara \u00ed fyrstuni, so er hann enn, meir enn h\u00e1lva \u00f8ld seinni,  ein av st\u00f8rstu grand-prix-hittunum, i\u00f0 Danmark nakrant\u00ed\u00f0 hevur havt. Seinni lutt\u00f3k hon vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum grand-prix-l\u00f8gum.\n\nFilmar \n Jeg elsker dig (1957)\n Jetpiloter (1961)\n Reptilicus (1961)\n\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nDanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "19414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hot%20Eyes", "title": "Hot Eyes", "text": "Hot Eyes var ein donsk sang-duo, sum \u00ed Danmark var betri kend sum Kirsten & S\u00f8ren. \u00cd duoini v\u00f3ru Kirsten Siggaard (f\u00f8dd 7. september 1954 \u00ed Slagelse) og S\u00f8ren Bundgaard (f\u00f8ddur 4. mars 1956 \u00ed Glostrup). S\u00f8ren var limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Sir Henry, sum lutt\u00f3k Dansk Melodi Grand Prix \u00ed 1983, Kirstin Siggaard lutt\u00f3k eisini ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 sum einstaklingur. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1984, sungu tey b\u00e6\u00f0i saman \u00e1 Melodi Grand Prix, og vunnu kappingina. Tey lutt\u00f3ku eisini \u00ed  fleiri \u00e1r \u00e1 ra\u00f0 til donsku t\u00f3nleikakappingina Dansk Melodi Grand Prix, sum tey vunnu \u00ed 1984 vi\u00f0 sanginum Det' lige det, sum S\u00f8ren hev\u00f0i sm\u00ed\u00f0ja lag til og Keld Heick hev\u00f0i skriva\u00f0 tekstin. Keld Heick skriva\u00f0i eisini tekstin til allar hinar sangirnir, sum Hot Eyes framf\u00f8rdu \u00e1 Dansk Melodi Grand Prix. Tey gj\u00f8rdust nummar f\u00fdra \u00e1 Eurovision Song Contest 1984, ta\u00f0 var besta plaseringin hj\u00e1 Danmark s\u00ed\u00f0an 1963. \u00cd 1985 lutt\u00f3ku tey aftur \u00ed Dansk Melodi Grand Prix hesafer\u00f0 vi\u00f0 sanginum Sku' du sp\u00f8rg' fra no'en?, og fyri fyrstu og einastu fer\u00f0 higartil, vunnu tey donsku kappingina tvey \u00e1r \u00e1 ra\u00f0. N\u00edggju \u00e1ra gamla d\u00f3ttir S\u00f8ren, Lea Bundgaard, lutt\u00f3k eisini saman vi\u00f0 teimum. Tey blivu nummar 11 \u00e1 Eurovision Song Contest ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0.\n\n\u00ed 1986 og 1987 lutt\u00f3ku Kirsten & S\u00f8ren aftur \u00ed danska MGP, men vunnu ikki. Tey gj\u00f8rdust \u00e1vikavist nummar f\u00fdra vi\u00f0 sanginum \"Sig det, som det er\" og nummar fimm vi\u00f0 sanginum \"Farvel og Tak\". Um sama mundi, byrja\u00f0i Kirsten s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 innan sj\u00f3nleikal\u00edvi\u00f0, hon sp\u00e6ldi b\u00e6\u00f0i \u00ed einum sj\u00f3nleiki og \u00ed musicals, eitt n\u00fa Chess og Les Mis\u00e9rables.\n\n1988 var eitt gott \u00e1r hj\u00e1 Hot Eyes, t\u00e1 teirra sangur, \"Ka' du se, hva' jeg sa'?\" vann danska MGP enn einafer\u00f0, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi at tey v\u00f3ru tey fyrstu, sum vunnu sangkappingina 3 fer\u00f0ir (Tommy Seebach gj\u00f8rdi sama bragdi, t\u00e1 hann vann fyri tri\u00f0ju fer\u00f0 \u00ed 1993). \u00c1 Eurovision Song Contest 1988 (har tey v\u00f3ru nevnd Kirsten & S\u00f8ren og ikki Hot Eye), fingu tey eina g\u00f3\u00f0a plasering, tey gj\u00f8rdust nummar tr\u00fd, sum var besta plasering hj\u00e1 Danmark \u00ed 25 \u00e1r. Kirsten var upp\u00e1 vegin vi\u00f0 s\u00ednum n\u00e6sta soni, og ta\u00f0 s\u00e1st sera v\u00e6l, hon \u00e1tti sonin bert tr\u00edggjar vikur eftir framf\u00f8rsluna.\n\nKirstin og S\u00f8ren v\u00f3ru ein duet fram til 1991, men tey g\u00f3vu einki \u00fat eftir 1988. \u00cd 1989 skriva\u00f0u S\u00f8ren og Keld Heick ein sang saman til danska MGP, hesafer\u00f0 til Birthe Kj\u00e6r, sum vann kappingina. B\u00e6\u00f0i Kirstin og S\u00f8ren lutt\u00f3ku sum k\u00f3rsangarar hj\u00e1 Birthe, saman vi\u00f0 Lei og Lupe Moe, sum sungu k\u00f3r 10 fer\u00f0ir fyri Danmark \u00e1 ESC fr\u00e1 1981 til 2002! \"Vi maler byen r\u00f8d\" gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00e1 Eurovision. S\u00f8ren royndi eisini eydnuna sum t\u00f3nasmi\u00f0jur \u00ed  Dansk MGP \u00ed 1993 og 1999, men vann ikki. Eftir ta\u00f0 stovna\u00f0i hann s\u00edtt egna uppt\u00f8kustudio \"SB Studio\" \u00ed Aalborg.\n\nHygg eisini at \nDanmark \u00ed Eurovision Song Contest\n\nDanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest"}
{"id": "19416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olsen%20Brothers", "title": "Olsen Brothers", "text": "Olsen Brothers (\u00e1 donskum: Br\u00f8drene Olsen) er ein donsk rock/pop t\u00f3nleika duo, og  beiggjar, J\u00f8rgen (f\u00f8ddur 15. mars 1950) og \"Noller\" (Niels, f\u00f8ddur 13. apr\u00edl 1954) Olsen.\n\nDansk Melodi Grand Prix / Eurovision\nOlsen Brothers, og \u00ed einum f\u00f8ri bert J\u00f8rgen Olsen, hava fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed t\u00ed \u00e1rligu sangkappingini Dansk Melodi Grand Prix hj\u00e1 DR, har vinnarin sleppur at umbo\u00f0a t\u00ed donsku tj\u00f3\u00f0ina \u00ed Eurovision Song Contest.\n\n{| class=\"wikitable\"\n| bgcolor=\"lightgrey\" colspan=\"5\" align=center | Lutt\u00f8ka \u00ed Dansk Melodi Grand Prix\n|- bgcolor=\"#CCCCCC\"\n! \u00c1r !! Sangur !! Plasering !! Stig !! Vi\u00f0merkingar\n|-\n| 1978 || \"San Francisco\" || <center>2. || <center>37 || Sum Olson Brothers\n|-\n| 1979 || \"Dans dans dans\" || <center>8. || <center>32 || Sum Olsen Brothers\n|-\n| 1980 || \"Laila\" || <center>5. || <center>61 || Sum Olsen Brothers\n|-\n| 1986 || \"F\u00e6llessang i parken\" || <center>6. - 10. || <center>- || Sum Olsen Brothers\n|-\n| 1989 || \"Fugle\" || <center>3. || <center>28 || J\u00f8rgen Olsen (solo)\n|-\n| 1990 || \"Berlin\" || <center>3. || <center>25.676 || J\u00f8rgen Olsen (solo)\n|-\n| 2000 || \"Smuk som et stjerneskud\" \"Fly on the Wings of Love\" (\u00e1 enskum)|| <center>1. || <center>58 || Sum Olsen Brothers Umbo\u00f0a\u00f0i Danmark \u00ed Eurovision 2000'|-\n| 2005 || \"Little Yellow Radio\" || <center>2. || <center>52 || Sum Olsen Brothers\n|-\n| 2007 || \"Vi elsker bare danske piger\" || <center>7. || <center>- || J\u00f8rgen Olsen (solo)\n|}\n\n T\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nPl\u00e1tur og fl\u00f8gur\n Olsen (1972)\n For What We Are (1973)\n For the Children of the World (1973)\n Back on the Tracks (1976)\n You're the One (1977)\n San Francisco (1978)\n Dans - Dans - Dans (1979)\n Rockstalgi (1987)\n Det Stille Ocean (1990)\n Greatest and Latest (1994)\n Angelina (1999)\n Wings of Love (2000)\n The Story Of Br\u00f8drene Olsen (2000)\n Rockstalgi (2001)\n Neon Madonna (2001)\n Walk Right Back (2001)\n Songs (2002)\n Weil Nur Die Liebe Z\u00e4hlt (2003)\n More Songs (2003)\n Our New Songs (2005)\n Celebration (2005)\n Respect (2008)\n Wings Of Eurovision'' (2010)\n\nStakpl\u00e1tur/stakfl\u00f8gur\n(\u00darval)\n \"Angelina\" (1972)\n \"Julie\" (1977)\n \"San Francisco\" (1978)\n \"Dans dans dans\" (1979)\n \"Marie, Marie\" (1982)\n \"Neon Madonna\" (1985)\n \"Fly on the Wings of Love\" (2000)\n \"Wings of Eurovision (2011)\n\nKeldur \n\nDanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix"}
{"id": "19420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wacken%20Open%20Air", "title": "Wacken Open Air", "text": "Wacken Open Air (W:O:A) er tann st\u00f8rsti metalfestivalurin \u00ed Evropa og hevur veri\u00f0 hildin s\u00ed\u00f0an 1990. Festivalurin ver\u00f0ur hildin \u00ed einari bygd \u00ed T\u00fdsklandi, sum eitur Wacken \u00ed Schleswig-Holstein \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi. \u00cd 2007 v\u00f3ru 60000 vitjandi \u00e1 festivalinum og tilsamans 72000 luttakandi, \u00edrokna\u00f0 starvsf\u00f3lk. \u00c1sko\u00f0ararnir koma \u00far \u00f8llum heiminum.\n\nFestivalurin er vanliga \u00ed august og varir \u00ed tr\u00edggjar dagar, har festivalgestirnir hava m\u00f8guleika fyri at seta telt upp \u00e1 einum st\u00f3rum teltpl\u00e1ssi, sum liggur rundan um festival\u00f8ki\u00f0.  \u00cd tr\u00edggjar dagar eru so konsertir vi\u00f0 umlei\u00f0 af 60 ymiskum t\u00f3nleikab\u00f3lkum, sum framf\u00f8ra \u00e1 4 ymiskum t\u00f3nleikapallum. \u00cd 2008 lutt\u00f3ku 71 orkestur.\n\n\u00c1 konsertunum ver\u00f0ur eitt n\u00fa t\u00f3nleikur sum power metal, dey\u00f0smetal, svartmetal, f\u00f3lkametal og gothic metal at hoyra.\n\nAv kendum \u00fatlendskum t\u00f3nleikab\u00f3lkum, sum hava framf\u00f8rt \u00e1 W:O:A, er Dimmu Borgir, Twisted Sister, Saxon, Warlock, Satyricon (saman vi\u00f0 Nocturno Culto fr\u00e1 Darkthrone), Nightwish, Mot\u00f6rhead, Blind Guardian, Helloween og Gamma Ray. F\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar hava eisini framf\u00f8rt \u00e1 Wacken Open Air, eitt n\u00fa T\u00fdr og Hamfer\u00f0. \u00cd F\u00f8royum hevur ein Wacken Battle F\u00f8royar kapping veri\u00f0 hildin s\u00ed\u00f0an 2012. Vinnarin av kappingini sleppur at framf\u00f8ra \u00e1 Wacken Open Air og at luttaka \u00ed Wacken Metal Battle. \u00cd 2012 vann f\u00f8royski b\u00f3lkurin Hamfer\u00f0 fyrst f\u00f8roysku kappingina, Wacken Metal Battle F\u00f8royar, og s\u00ed\u00f0an vunnu teir eisini sj\u00e1lva kappingina \u00ed T\u00fdsklandi Wacken Metal Battle, sum er ein kapping, i\u00f0 fer fram me\u00f0an W:O:A er. \u00cd 2013 ver\u00f0ur ta\u00f0 f\u00f8royski b\u00f3lkurin SIC, i\u00f0 sleppur at framf\u00f8ra \u00e1 W:O:A, t\u00ed hann vann Wacken Metal Battle F\u00f8royar.\n\nWacken Open Air 2012\nWacken Open Air 2012 var hildi\u00f0 fr\u00e1 h\u00f3sdegnum 2. august til leygardagin 4. august.\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nT\u00f3nleikakappingar\nFestivalar"}
{"id": "19421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wacken%20Metal%20Battle%20F%C3%B8royar", "title": "Wacken Metal Battle F\u00f8royar", "text": "Wacken Battle F\u00f8royar er ein tungm\u00e1lms- (heavy metal-) t\u00f3nleikakapping, sum hevur veri\u00f0 hildin \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 2012. Vinnarin av kappingini sleppur at framf\u00f8ra \u00e1 Wacken Open Air \u00ed T\u00fdsklandi og at luttaka \u00ed Wacken Metal Battle, sum er samstundis. \u00cd 2012 vann f\u00f8royski b\u00f3lkurin Hamfer\u00f0 fyrst f\u00f8roysku kappingina, Wacken Metal Battle F\u00f8royar, og s\u00ed\u00f0an vunnu teir eisini sj\u00e1lva kappingina \u00ed T\u00fdsklandi Wacken Metal Battle, sum er ein kapping, i\u00f0 fer fram me\u00f0an W:O:A er. \u00cd 2013 ver\u00f0ur ta\u00f0 f\u00f8royski b\u00f3lkurin SIC, i\u00f0 sleppur at framf\u00f8ra \u00e1 W:O:A, t\u00ed hann vann Wacken Metal Battle F\u00f8royar 2013.\n\nWacken Metal Battle F\u00f8royar 2013 \nWacken Metal Battle F\u00f8royar 2013 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed Havn \u00ed tveir dagar, 15. og 16. mars. SIC vann kappingina og skal sp\u00e6la \u00ed Wacken \u00ed august 2013. Heljareyga framf\u00f8rdi \u00e1 tiltakinum \u00ed F\u00f8royum.\n\nOrkestur \u00ed 2013 \n\nEarth Divide -  \nReduced To Ash -  \nTidal Crush -  \nKonqueror -  \nThe Happening -  \nSynarchy -  \nAsyllex -  \nSic -\n\nD\u00f3marar 2013 \n\u00deorsteinn Kolbeinsson, \u00cdsland\nKasper Molin, Danmark\nTeemu Suominen, Finnland\nTerji Skiben\u00e6s, F\u00f8royar\n\nWacken Metal Battle F\u00f8royar 2012 \nHamfer\u00f0 vann Wacken Metal Battle F\u00f8royar \u00ed mars 2012. Seinni sama \u00e1ri\u00f0, \u00ed august 2012, vunnu teir eisini kappingina \u00ed T\u00fdsklandi, sum var\u00f0 hildin \u00e1 Wacken Open Air festivalinum.\n\nOrkestur \u00ed 2012 \nKonqueror\nThe Happening\nSynarchy\nHamfer\u00f0\nThe Apocryphal Order\nEarth Divide\nIncurse\n\nD\u00f3marar 2012 \nTeemu Suominen, Spinefarm Records, Finland\nJan Clausen, Queen about Music, T\u00fdskland\nChristian Buhl, The Rocking Factory, Danmark\nJ\u00f6rg D\u00fcsedau, Dragon Productions, T\u00fdskland\n\nKeldur \n\nT\u00f3nleikakappingar\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikur\nHeavy Metal"}
{"id": "19422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nukleolus", "title": "Nukleolus", "text": "Kyknulikam ella nukleolus (nukleoli \u00ed fleirtal) er ta\u00f0 \u00f8ki\u00f0 \u00ed kyknukjanini, har rRNA ver\u00f0ur syntetisera\u00f0. Nukleoli eru ymisk \u00e1 st\u00f8dd og kunnu gerast heilt upp til 1 \u03bcm i tv\u00f8rm\u00e1ti.\n\nKyknukjarni \nKjarnin liggur vanliga mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed kyknuni. Uttan um kjarnan liggur tunn hinna. \u00cd kjarnanum er gl\u00e6r kjarnasevja, sum kromosomini fl\u00f3ta \u00ed. Vanliga s\u00edggjast kromosomini bara, t\u00e1 i\u00f0 kyknan b\u00fdtir seg sundur. Me\u00f0an kyknan b\u00fdtir seg sundur, ver\u00f0a kromosomini tj\u00fakkir tr\u00e6\u00f0rir. Annars eru kromosomini kromatimkorn og kl\u00e6nir tr\u00e6\u00f0rir.\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "19424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brian%20Kerr", "title": "Brian Kerr", "text": "Brian Kerr (f\u00f8ddur 3. mars 1953) er ein \u00edrskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari, sum var venjari hj\u00e1 F\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num hj\u00e1 monnum fr\u00e1 apr\u00edl 2009 til oktober 2011.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari \n1986\tDrogheda United (hj\u00e1lparvenjari)\n1986\u20131996\tSt Patrick's Athletic\n1997\u20132003\t\u00cdrland U 20\n2003\u20132005\t\u00cdrland\n2009\u20132011\tF\u00f8royar\n\nKeldur \n\nVenjarar hj\u00e1 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953\n\u00cdrar"}
{"id": "19425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunnar%20Zachariasen", "title": "Gunnar Zachariasen", "text": "Gunnar Zachariasen (f\u00f8ddur 22. januar 1992 - dey\u00f0ur 25. september 2014) var ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallari, sum sp\u00e6ldi fyri EB/Streym \u00ed 2013-14 og fyri U21 landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum. \u00c1\u00f0ur sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 U19 landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nLandsli\u00f0sm\u00e1l fyri U21 landsli\u00f0i\u00f0 \nHin 7. juni 2013 sp\u00e6ldi Gunnar landsdyst fyri U21 landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum m\u00f3ti Rumenia. Hann skora\u00f0i m\u00e1l fyri F\u00f8royar eftir 29 minuttir.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \n 2013-14 EB/Streymur\n 2012 B36\n 2011-12 Akademisk Boldklub\n 2010-11 - Br\u00f8ndby IF U19\n 2009-10 - Br\u00f8ndby IF U17\n\nAnda\u00f0ist \u00ed arbei\u00f0svanlukku \nGunnar Zachariasen arbeiddi \u00ed lastini umbor\u00f0 \u00e1 einum gr\u00f8nlendskum skipi, sum var fyrrverandi Sk\u00e1laberg. Har hendi ein arbei\u00f0svanlukka undir lossing. Teir h\u00f8vdu h\u00e1la\u00f0 ein platt fullan av frystum fiski heilt upp \u00far lastini, t\u00e1 platturin knappliga brotna\u00f0i, og eskjurnar rapla\u00f0u ni\u00f0ur \u00ed lastina aftur. Gunnar st\u00f3\u00f0 beint undir plattinum og fekk eskjurnar omanyvir seg. Hann doy\u00f0i \u00e1 sta\u00f0num.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nGunnar Zachariasen \u00e1 Faroesoccer\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nAndl\u00e1t \u00ed 2014\nEB/Streymur leikarar"}
{"id": "19426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3gvi%20Joensen", "title": "R\u00f3gvi Joensen", "text": "R\u00f3gvi Joensen (f\u00f8ddur 14. juli 1993) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 TB og f\u00f8royska U21 landsli\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \n 2009- TB\n\nLandsli\u00f0 \n 2013 - U21 - EM undankapping, 1 dystur (7. juni 2013)\n 2011 - U19 - EM undankapping, 2 dystir\n 2009 - U17 - NM kapping, 4 dystir\n 2009 - U17 - EM undankapping, 3 dystir\n\nKeldur \n\nTB leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993"}
{"id": "19427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Ingason", "title": "Poul Ingason", "text": "Poul Ingason (f\u00f8ddur 28. september 1995) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 TB/FC Su\u00f0uroy/Royn og sum fyrr hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 ungd\u00f3mslandsli\u00f0um hj\u00e1 F\u00f8royum. Hin 7. juni 2013 sp\u00e6ldi Poul Ingason s\u00edn fyrst U21 landsdyst fyri F\u00f8royar, hann bleiv skiftur inn \u00ed seinna h\u00e1lvleiki, fekk eina avlevering fr\u00e1 tv\u00f8r\u00e1manninum Gilla S\u00f8rensen og skora\u00f0i \u00ed allarseinasta minutti \u00ed dystinum m\u00f3ti Rumenia, so F\u00f8royar fekk javnleik 2-2. Poul var bert 17 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi henda dystin.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \n 2012-13 TB\n 2014-16 HB\n 2016 TB\n 2017 TB/FC Su\u00f0uroy/Royn\n\nLandsdystir \n 2015 - U21 EM undankapping, 2 dystir\n 2014 - U21 EM undankapping, 2 dystir\n 2013 - U21 EM undankapping, 1 dystur og eitt m\u00e1l (m\u00f3ti Rumenia 7. juni 2013).\n 2012 - U19 EM undankapping, 3 dystir og eitt m\u00e1l\n 2011 - U17 EM undankapping, 3 dystir\n 2011 - U17 NM kapping, 4 dystir\n\nKeldur \n\nTB leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "19428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gilli%20R%C3%B3lantsson", "title": "Gilli R\u00f3lantsson", "text": "Gilli R\u00f3lantsson S\u00f8rensen (f\u00f8ddur 11. august 1992) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari av Tv\u00f8royri, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 Odd \u00ed Eliteserien \u00ed Noregi. Hann skifti felag fr\u00e1 Brann til Odd \u00ed 2021. \u00c1\u00f0renn skifti\u00f0 til Brann \u00ed 2016 sp\u00e6ldi hann 23 dystir \u00ed Superliguni  vi\u00f0 AaB. Gilli sp\u00e6lir eisini \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \nBarna\u00e1rini sp\u00e6ldi Gilli vi\u00f0 TB \u00e1 Tv\u00f8royri. Sum ungur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari f\u00f3r hann \u00ed 2010 til Skotlands at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 ungd\u00f3msli\u00f0num hj\u00e1 F.C. Aberdeen. Heimafturkomin \u00far Skotlandi sp\u00e6ldi hann aftur vi\u00f0 TB fr\u00e1 juni 2011, til hann fekk s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 B36, har hann sp\u00e6ldi \u00ed 2013. Hin 24. januar 2014 sp\u00e6ldi hann venjingardyst vi\u00f0 AaB \u00ed Superliguni m\u00f3ti F.C. Horsens, AaB vann dystin 2-0, Gilli skora\u00f0i anna\u00f0 m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 AaB. Hin 18. august 2016 var\u00f0 hann seldur fr\u00e1 AaB til Brann. Brann sp\u00e6lir \u00ed bestu norsku f\u00f3tb\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Eliteserien. \n\n 2021- Odds BK\n 2016-2020 Brann\n 2014-2016 AaB\n 2013 - B36\n 2011-12 TB\n 2010 - F.C. Aberdeen, U19\n 2009 - TB\n\nLandsli\u00f0 \nGilli hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 U17, U19 og U21 hj\u00e1 F\u00f8royum, hann var li\u00f0skipari \u00e1 U21 landsli\u00f0num. Hann var\u00f0 \u00fattikin til A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 2012, men sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landdyst m\u00f3ti Teilandi 21. februar 2012, ta\u00f0 var ein vinadystur. \u00cd 2014/15 sp\u00e6ldi hann \u00e1tta landsdystir \u00ed EM undankapping. Hin 3. juni 2016 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 f\u00f8royska landsli\u00f0num, t\u00e1 teir m\u00f8ttu Kosovo \u00ed fyrsta altj\u00f3\u00f0a dystinum hj\u00e1 landinum, eftir at ta\u00f0 gj\u00f8rdist limur \u00ed UEFA.\n\nHin 3. september 2017 skora\u00f0i hann s\u00edtt fyrsta m\u00e1l fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i \u00ed einum 1-0 sigri m\u00f3ti Andorra \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli.\n\n 2016 - 2 vinadystir \u00ed mars og juni.\n 2014-15 - F\u00f8royar, A-landsli\u00f0i\u00f0, EM undankapping, 8 dystir (2 \u00ed 2014, 6 \u00ed 2015)\n 2013 - U21 EM undankapping, 1 dystur\n 2013 - F\u00f8royar, A-landsli\u00f0i\u00f0, 1 dystur (vinardystur)\n 2012 - U21 EM undankapping, 3 dystir\n 2011 - U21 EM undankapping, 2 dystir\n 2010 - U19 EM undankapping, 3 dystir, 2 m\u00e1l\n 2009 - U19 EM undankapping, 3 dystir,\n 2008 - U17 EM undankapping, 3 dystir, 1 m\u00e1l\n 2007 - U17 NM kapping, 4 dystir\n 2007 - U17 EM undankapping, 3 dystir, 1 m\u00e1l\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nUefa.com\n\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nTB leikarar\nB36 leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "19429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Martin%20Olsen", "title": "J\u00f3gvan Martin Olsen", "text": "J\u00f3gvan Martin Olsen (f\u00f8ddur 3. juli 1961) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann var landsli\u00f0svenjari hj\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num hj\u00e1 monnum \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2006-08 og hj\u00e1lparvenjari fr\u00e1 1996 til 2005.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nSum venarjari hj\u00e1 fel\u00f8gum \n 2009- V\u00edkingur\n 2003-04 NS\u00cd\n 1996 B68\n 1994-95 L\u00cdF\n\nSum landsli\u00f0svenjari og hj\u00e1lparvenjari \n 2006-08 F\u00f8royar, A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum, venjari\n1996-2005 F\u00f8royar, A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum, hj\u00e1lparvenjari\n\nSum leikari \n 1996-97 B68\n 1994-95 L\u00cdF\n 1978-93 B68\n\nKeldur \n\nVenjarar hj\u00e1 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nB68 leikarar"}
{"id": "19430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Dam", "title": "Jan Dam", "text": "Jan Christian Dam (f\u00f8ddur 7. september 1968) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum hevur sp\u00e6lt 39 landsdystir fyri F\u00f8royar fr\u00e1 1990 til 2000, hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 skora\u00f0i hann eitt m\u00e1l fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0, ta\u00f0 var \u00ed vinadysti m\u00f3ti \u00cdslandi hin 8. august 1990, \u00farsliti\u00f0 gj\u00f8rdist 3-2 til \u00cdsland.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nFel\u00f8g \n2007 FS V\u00e1gar\n2006 HB\n2005 AB\n2002-04 HB\n2000-01 B68\n1997-99 HB\n1996 K\u00cd\n1995-96 \u00d8lstykke FC\n1995 HB\n1995 Skansin\n1986-94 HB\n\nLandsli\u00f0 \n 1990-2000 F\u00f8royar, 39 dystir og eitt m\u00e1l\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar\nAB leikarar\nB68 leikarar\nK\u00cd leikarar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "19432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1ri%20Reynheim", "title": "K\u00e1ri Reynheim", "text": "K\u00e1ri Reynheim (f\u00f8ddur 15. februar 1964) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari. Hann sp\u00e6ldi \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num hj\u00e1 monnum fr\u00e1 1988 til 1995. Hann [Listi yvir \u00farslit hj\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti|[skora\u00f0i tvey m\u00e1l fyri F\u00f8royar]], ta\u00f0 fyrra var \u00ed 1991 \u00ed dysti m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edrlandi, har ta\u00f0 eydna\u00f0ist F\u00f8royum at f\u00e1a javnleik 1-1. Seinna m\u00e1li\u00f0 skora\u00f0i hann \u00ed 1992 \u00ed vinadysti m\u00f3ti \u00cdsrael, sum enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 1-1.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nSum leikari\n\nFel\u00f8g \n2010-11 AB\n2009 MB\n2005 Fram\n2004 AB\n2003 Fram\n2002 HB\n2001 B71\n1997 Eidsvold Turn (Noreg)\n1995 HB\n1994 S\u00cd\n1993 HB\n1988-92 B36\n1983-87 HB\n\nLandsli\u00f0i\u00f0 \n1988-95 F\u00f8royar, A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum, tvey m\u00e1l\n\nSum venjari \n2012 NS\u00cd\n2009 MB\n2005-06 Fram\n2004 AB\n2003 Fram\n2001 B71\n1999-2000 Jotun, Noreg\n1994 S\u00cd\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar\nAB leikarar\nB36 leikarar\nB71 leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "19433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hanna%20Gu%C3%B0r%C3%BAn%20J%C3%B3nsd%C3%B3ttir", "title": "J\u00f3hanna Gu\u00f0r\u00fan J\u00f3nsd\u00f3ttir", "text": "J\u00f3hanna Gu\u00f0r\u00fan J\u00f3nsd\u00f3ttir (f\u00f8dd 16. oktober 1990 \u00ed Danmark) betri kend sum Yohanna er ein \u00edslendsk songkvinna. Hon vann S\u00f6ngvakeppnin \u00ed 2009 og umbo\u00f0a\u00f0i \u00cdsland \u00ed Eurovision Song Contest 2009 \u00ed Moskva, Russland vi\u00f0 sanginum \"Is It True?\", Fri\u00f0rik \u00d3mar, Erna Hr\u00f6nn \u00d3lafsd\u00f3ttir og Hera Bj\u00f6rk sungu backing r\u00f8ddir. Sangurin enda\u00f0i \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi. \u00cd 2013 sang hon duet vi\u00f0 f\u00f8royska Hallur Joensen. Hon vaks upp \u00ed Hafnafir\u00f0i \u00ed \u00cdslandi og gav \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu sum 9 \u00e1ra gomul, ta\u00f0 var ein fl\u00f8ga vi\u00f0 \u00fatlendskum sangum, sum v\u00f3ru t\u00fdddir til \u00edslendskt.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur\n\nStakl\u00f8g og stakfl\u00f8gur\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest"}
{"id": "19434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202009", "title": "Eurovision Song Contest 2009", "text": "Eurovision Song Contest 2009 var tann 54. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av Eurovision Song Contest. Sangkappingin var\u00f0 hildin hin 16. mai 2009 vi\u00f0 2 h\u00e1lvfinalum 12. mai og 14. mai. Showi\u00f0 var hildi\u00f0 \u00ed Olimpijskij \u00ed Moskva, Russland. Noreg vann kappingina vi\u00f0 sanginum Fairytale, sum Alexander Rybak sang.\n\nFinalan\n\nKeldur \n\nEurovision Song Contest"}
{"id": "19436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallur%20with%20Stars%20and%20Legends", "title": "Hallur with Stars and Legends", "text": "Hallur with Stars and Legends er ein fl\u00f8ga, sum kom \u00fat 13. juni 2013 \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 er Hallur Joensen sum syngur \u00e1 \u00f8llum sangum, men hann hevur eisini gestasangarar \u00e1 \u00f8llum sangunum. Ein sangur ver\u00f0ur sungin av gestasongkvinnuni Tania Hancheroff. Onnur i\u00f0 syngja saman vi\u00f0 Halluri \u00e1 hesi \u00fatg\u00e1vuni eru: Bellamy Brothers, Dawn Sears, Charley Pride, Vince Gill, Sonya Isaacs, G. Thomas, Kris Kristofferson, Woody Wright, David Peterson, Bobby Bare, Yohanna, James Burton. J\u00e1kup Zachariassen eigur sjey av l\u00f8gunum, harav eitt av teimum, Not Worried, er skriva\u00f0 saman vi\u00f0 Kristoffer M\u00f8rk\u00f8re.\n\nSangirnir \n Send my a Letter Amanda - Hallur og Bellamy Brothers - tekstur: Woody Wright, lag: J\u00e1kup Zachariassen\n Tonight I'm Coming Home - Hallur og Dawn Sears - tekstur: Niclas Johannessen og Lena Anderssen, lag: J\u00e1kup Zachariassen\n Crystal Chandeliers - Charley Pride  - tekstur og lag: Ted Harris\n My Door Is Still Open - Hallur, Sonya Isaacs og Vince Gill - tekstur: J\u00e1kup Zachariassen og Martin Joensen, t\u00fdtt: Gudmund Johannesen & \u00d3li Poulsen, lag: J\u00e1kup Zachariassen\n Not Worried - Hallur og G. Thomas - tekstur: Woody Wright, lag: J\u00e1kup Zachariassen & Kristoffer M\u00f8rk\u00f8re\n Nobody Wins - Hallur og Kris Kristofferson - Or\u00f0 og lag: Kris Kristofferson\n Smile - Hallur og David Peterson og Woody Wright - Or\u00f0: J\u00e1kup Zachariassen & Lena Anderssen, lag: J\u00e1kup Zachariassen\n Somewhere To Go - Hallur og Bobby Bare - Or\u00f0: Woody Wright, lag: J\u00e1kup Zachariassen\n Separate Ways - Yohanna - Or\u00f0: Woody Wright, lag: J\u00e1kup Zachariassen\n Kiss An Angel Good Morning - Hallur og Charley Pride - or\u00f0 og lag: Ben Peters\n My Sweetest Hello - Dawn Sears - Or\u00f0: Lena Anderssen, lag: J\u00e1kup Zachariassen\n Til A Tear Becomes A Rose - Tania Hancheroff - Or\u00f0: Keith Whitley\n Hello Josephine - Hallur og James Burton - Or\u00f0 og lag: Antoine Domino & Dave Bartholmew\n\nKeldur \n\nHallur Joensen\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nCountry\n2013"}
{"id": "19441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dawn%20Sears", "title": "Dawn Sears", "text": "Dawn Sears (7. desember 1961 \u2013 11. desember 2014) var ein amerikonsk country songkvinna \u00far Minnesota. Hon gav \u00fat 3 studio solofl\u00f8gur, harav tv\u00e6r v\u00f3ru \u00fatgivnar av st\u00f3rum pl\u00e1tufel\u00f8gum, harumframt gav hon eisini fleiri stakl\u00f8g og stakfl\u00f8gur \u00fat. N\u00f8kur av l\u00f8gunum hava veri\u00f0 \u00e1 hittlistum \u00ed Amerika og Kanada. Hon sang eisini backing r\u00f8ddir \u00ed orkestrinum Vince Gill's band og var limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Time Jumpers. \u00cd januar/februar 2013 var f\u00f8royski Hallur Joensen yviri \u00ed Nashville fyri at taka upp fj\u00f3r\u00f0u fl\u00f8gu s\u00edna: Hallur with Stars and Legends. Dawn Sears var gestasangari \u00e1 tveimum av sangunum: Tonight I'm Coming Home og My Sweetest Hello. Stutta t\u00ed\u00f0 eftir, at Hallur hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed Nashville, fekk Dawn sta\u00f0fest krabbamein \u00ed lungunum. Hon anda\u00f0ist \u00ed Gallatin, Tennessee 11. desember 2014, 53-\u00e1ra gomul.  Sears var gift vi\u00f0 Kenny Sears (tey sp\u00e6ldu eisini saman \u00ed orkestrinum Time Jumpers), og \u00e1tti eina d\u00f3ttir, Tess.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur - album\n\nStakl\u00f8g og stakfl\u00f8gur\n\nT\u00f3nleikavideo\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nCountry sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "19442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Zachariassen", "title": "J\u00e1kup Zachariassen", "text": "J\u00e1kup Zachariassen (f\u00f8ddur 16. desember 1965) er ein f\u00f8royskur sangskrivari, t\u00f3nleikari og framlei\u00f0ari. Hann er uppvaksin \u00ed G\u00f8tu og \u00ed Hvalba, men b\u00fasettist sum vaksin \u00ed Havn.  Hann hevur samstarva b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 f\u00f8royskar sangarar og \u00fatlendskar. Eitt n\u00fa kann nevnast, at hann hevur skriva\u00f0 tey flestu av l\u00f8gunum \u00e1 fl\u00f8guni Hallur with Stars and Legends hj\u00e1 f\u00f8royska country sangaranum Halluri Joensen, har fleiri \u00fatlendskir country sangarar syngja saman vi\u00f0 Halluri.  J\u00e1kup sp\u00e6lir ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri og framlei\u00f0ir eisini t\u00f3nleik. Hann hevur sp\u00e6lt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, eitt n\u00fa \u00e1 steel guitar og dobro \u00e1 pl\u00e1tum hj\u00e1 Alex B\u00e6rendsen, sum komu \u00fat \u00ed 2001 og 2003.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nJ\u00e1kup Zachariassen hevur sp\u00e6lt \u00e1 ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, skriva\u00f0 l\u00f8g og tekstir til sangir \u00e1 t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur hj\u00e1 f\u00f8royskum t\u00f3nleikab\u00f3lkum og sangarum:\n 2000 - My Home Town vi\u00f0 Alex B\u00e6rendsen - J\u00e1kup Zachariassen komponera\u00f0i okkurt lag\n 2001 - Proud Mary vi\u00f0 Alex B\u00e6rendsen - J\u00e1kup Zachariassen sp\u00e6ldi Dobro\n 2003 - My Favourits vi\u00f0 Alex B\u00e6rendsen - J\u00e1kup Zachariassen sp\u00e6ldi Dobro og steel guitar\n 2004 - Havsgl\u00f3\u00f0 vi\u00f0 Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein Pedal Steel, Pedal Steel Guitar\n 2005 - Place to Stand On vi\u00f0 Deja Vu - J\u00e1kup sp\u00e6ldi steel guitar\n 2006 - Sky is our Home vi\u00f0 Marius - J\u00e1kup sp\u00e6ldi pedal og steel guitar\n 2007 - Hope vi\u00f0 Jens Lisberg - J\u00e1kup sp\u00e6ldi dobro, guitar, steelguitar og framleiddi\n 2008 - Hallur Joensen - Pickin' time in Nashville, J\u00e1kup framleiddi fl\u00f8guna\n 2008 - Her er l\u00f8tan vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum 4. J\u00e1kup skriav\u00f0i lagi\u00f0 til sangin \"Her er l\u00f8tan\", sum Martin Joensen gj\u00f8rdi lagi\u00f0 til.\n 2011 - Faroe Islands vi\u00f0 Russ Taff - Skriva\u00f0i l\u00f8g, var tekstskrivari, sp\u00e6ldi \u00e1 dobro, ebo, guitar, guitar (akkustiskan), guitar (elektriskan), guitar (steel), keyboards, mandolin, Engineer, Executive framlei\u00f0ari, framlei\u00f0ari, Slide Guitar, Soloist, Weissenborn\n 2011 - Enn stendur hur\u00f0 m\u00edn opin vi\u00f0 Hallur Joensen, J\u00e1kup gj\u00f8rdi fleiri av l\u00f8gunum og skriva\u00f0i eisini tekstir til nakrar av sangunum. J\u00e1kup framleiddi allir sangirnir\n 2012 - Kristina vi\u00f0 Kristinu B\u00e6rendsen - J\u00e1kup Zachariassen framleiddi fl\u00f8guna og sp\u00e6ldi guitar, steel guitar, dobro og keyboard. Hann skriva\u00f0i lag til helvtuna av sangunum.\n 2012 - J\u00f3lini lj\u00f3ma vi\u00f0 Hjalta Bogasyni, J\u00e1kup st\u00f3\u00f0 fyri uppt\u00f8kunum av sanginum og leg\u00f0i fl\u00f8guna til r\u00e6ttis \u00ed samstarvi vi\u00f0 Boga Godtfred.\n 2013 - Hallur with Stars and Legends vi\u00f0 Hallur Joensen, J\u00e1kup gj\u00f8rdi fleiri av l\u00f8gunum og skriva\u00f0i eisini tekstir til nakrar av sangunum.\n 2013 - Make This Life a Dance, staklag vi\u00f0 Evi Tausen, J\u00e1kup Zachariassen og Lena Anderssen skriva\u00f0u sangin. Nr. 1 \u00e1 country-hittlistum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, \u00cdrlandi og Ni\u00f0urlondum \u00ed januar 2014.\n 2014 - Nothing's here to stay vi\u00f0 Kristinu B\u00e6rendsen - J\u00e1kup framleiddi fl\u00f8guna og sp\u00e6ldi guitar, steel guitar og dobro. Hann skriva\u00f0i lag til helvtuna av sangunum.\n 2015 - L\u00edvi\u00f0 er ein l\u00edtil l\u00f8ta vi\u00f0 Hallur Joensen - J\u00e1kup Zachariassen framleiddi fl\u00f8guna og skriva\u00f0i lag til 8 sangir. Hann sp\u00e6lir eisini dobro og akkustiskan guitar.\n 2015 - Cosy cowboy vi\u00f0 Hallur Joensen - ensk \u00fatg\u00e1va av L\u00edvi\u00f0 er ein l\u00edtil l\u00f8ta.\n\nHei\u00f0ur \n \u00c1rsins \u00e1tak 2011\n \u00c1rsins sangur \u00e1 Faroese Music Awards 2016 - \"L\u00edvi\u00f0 er ein l\u00edtil l\u00f8ta\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikaframlei\u00f0arar\nCountry t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "19444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paramore", "title": "Paramore", "text": "Paramore er ein amerikanskur alternativur rokkb\u00f3lkur, i\u00f0 er manna\u00f0ur av Hayley Williams, Jeremy Davis og Taylor York.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd 2004 komu beiggjarnir, Zac Farro og Josh Farro, saman vi\u00f0 Hayley Williams og stovna\u00f0u b\u00f3lkin Paramore. Seinni komu onnur vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkin, og \u00ed desember 2010 f\u00f3ru teir b\u00e1\u00f0ir br\u00f8\u00f0urnir \u00far b\u00f3lkinum, sum t\u00f3 helt fram uttan teir.\n\nLimir\n\nHayley Nichole Williams (f\u00f8dd 27. desember 1988 \u00ed Meridian, Mississippi) er sangari \u00ed Paramore.\nJeremy Clayton Davis (f\u00f8ddur 8. februar 1985 \u00ed North Little Rock, Arkansas) er bassistur og eldsti limur \u00ed b\u00f3lkinum. \nTaylor Benjamin York (f\u00f8ddur 17. desember 1989 \u00ed Nashville, Tennessee) er rytmugittaristur \u00ed b\u00f3lkinum. 15. juni 2009 bo\u00f0a\u00f0i Paramore fr\u00e1, at hann n\u00fa alment var limur \u00ed b\u00f3lkinum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nKeldur \n\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20Stage%20%28skip%29", "title": "Georg Stage (skip)", "text": "Georg Stage er eitt sk\u00falaskip \u00far Danmark. Skipi\u00f0 hevur tr\u00edggjar mastrar, ta\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed 1934 \u00ed Frederikshavn. Ta\u00f0 er 54 metrar langt, um bovspr\u00fdti\u00f0 ver\u00f0ur talt vi\u00f0, 34 metrar langt \u00ed vatnskorpuni. Skipi\u00f0 er 8 metrar breitt og stingur 4 metrar \u00ed d\u00fdpdini. H\u00e6gsta masturin er 30 metrar h\u00f8g og har eru 20 segl.\n\nS\u00f8ga \nTa\u00f0 v\u00f3ru hj\u00fanini Frederik og Thea Stage, sum stovna\u00f0u \"Georg Stages Minde\" \u00ed 1882. St\u00fdri\u00f0 var\u00f0 uppkalla\u00f0 eftir einkarsoni teirra, Georg Stage, sum doy\u00f0i av tuberklum knapt 23 \u00e1ra gamal. Ta\u00f0 fyrsta sk\u00falaskipi\u00f0 sigldi fr\u00e1 1882 til 1934, t\u00e1 eitt n\u00fdtt skip var\u00f0 bygt, hetta seinna er enn \u00ed n\u00fdtslu. Ta\u00f0 fyrsta sk\u00falaskipi\u00f0 var\u00f0 bygt hj\u00e1 Burmeister & Wein \u00ed Keypmannahavn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Georg Stage\n\nSkip\nDanmark"}
{"id": "19511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marlene%20Dietrich", "title": "Marlene Dietrich", "text": "Marlene Dietrich (27. desember 1901 \u2013 6. mai 1992) var ein t\u00fdsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna. Hon var\u00f0 tilnevnd eina Oscar-hei\u00f0ursl\u00f8n fyri s\u00edn leiklut \u00ed Marokko.\n\nHon fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot \u00ed T\u00fdsklandi \u00e1\u00f0renn 2. heimskr\u00edggj \u00ed filminum Tann bl\u00e1i eingilin av Josef Von Sternberg, har hon sp\u00e6ldi eina sk\u00f8kju, sum nevndist Lola, og har hon sang \"Lili Marlene\". Skj\u00f3tt gj\u00f8rdist hon ein femme fatale og sp\u00e6ldi a\u00f0rir leiklutir \u00ed t\u00fdstkum filmum, \u00e1\u00f0renn hon t\u00f3k fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 Hitler og flutti til USA, har hon skj\u00f3tt gj\u00f8rdist ein st\u00f3r Hollywoodsj\u00f3nleikarinna og songkvinna. Marlene Dietrich sp\u00e6ldi \u00ed n\u00f3gvum filmum, tann seinasti var \"Sch\u00f6ner Gigolo\" \u00ed 1978 vi\u00f0 David Bowie.\n\nFilmar\n\nStumfilmar, biograffilmar\n\n</div style=\"font-size: 95%\">\n\nSp\u00e6lifilmar vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0i\n\n</div style=\"font-size: 95%\">\n\nSangir (\u00farval) \n \"Nimm dich in Acht vor blonden Frau'n\"\n \"Ich bin von Kopf bis Fu\u00df auf Liebe eingestellt\"\n \"Wenn die beste Freundin\"\n \"Wenn ich mir was w\u00fcnschen d\u00fcrfte\"\n \"Die Welt war jung\"\n \"Ich hab noch einen Koffer in Berlin\"\n \"Es liegt in der Luft\"\n \"Ich bin die fesche Lola\"\n \"Kinder, heut' abend, da such ich mir was aus\"\n \"Peter\"\n \"Johnny, wenn du Geburtstag hast\"\n \"Paff, der Zauberdrachen\"\n \"Leben ohne Liebe kannst du nicht\"\n \"Sag mir, wo die Blumen sind\" (\"Where Have All the Flowers Gone\")\n \"Die Antwort wei\u00df ganz allein der Wind\"\n \"Lili Marleen\"\n \"Awake in a dream\"\n \"Allein in einer gro\u00dfen Stadt\"\n \"Bitte geh nicht fort\" (\"Ne me quitte pas\")\n \"Mein blondes Baby\"\n \"Lieber Leierkastenmann\"\n \"Untern Linden... untern Linden\"\n \"Das war in Sch\u00f6neberg\"\n \"Wo hast du nur die sch\u00f6nen blauen Augen her\"\n \"Wenn du einmal eine Braut hast\"\n \"Mein Mann ist verhindert\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 1992\nT\u00fdskir sj\u00f3nleikarar\nT\u00fdskar songkvinnur\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "19516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sarah%20Bernhardt", "title": "Sarah Bernhardt", "text": "Sarah Bernhardt (Fronsk \u00fattala:sa.\u0281a b\u025b\u0281.n\u0251\u0281t;) f\u00f8dd umlei\u00f0 22/23. oktober 1844, doy\u00f0i 26. mars 1923) var ein fronsk sj\u00f3nleikarinna, sum framf\u00f8rdi b\u00e6\u00f0i \u00e1 palli og seinni eisini \u00ed filmum. Hon ver\u00f0ur ofta umr\u00f8dd sum ein av teimum kendastu sj\u00f3nleikarinnunum \u00ed heiminum. Bernhardt gj\u00f8rdist kend, t\u00e1 hon leikti sj\u00f3nleikir \u00e1 palli \u00ed 1870'unum \u00ed Fraklandi, og skj\u00f3tt v\u00f3ru bo\u00f0 eftir henni kring um \u00ed Evropa og USA.\n\n\u00datvaldir leiklutir \n\n 1862: Racine's Iphig\u00e9nie \u00ed tittulleiklutinum, sum var hennara frumframf\u00f8rsla.\n 1862: Eug\u00e8ne Scribes Val\u00e9rie\n 1862: Moli\u00e8res Les Femmes Savantes\n 1864: Labiche & Deslandes, Un Mari qui Lance sa Femme\n 1866: T & H Cognards La Biche aux Bois\n 1866: Racines Ph\u00e8dre (sum Aricie)\n 1866: Pierre de Marivauxs Le Jeu de l'Amour et du Hasard (sum Silvia)\n 1867: Moli\u00e8res Les Femmes Savantes (sum Armande)\n 1867: George Sands Le Marquis de Villemer\n 1867: Georges Sands \"Fran\u00e7ois le Champi\" (sum Mariette)\n 1868: Dumas p\u00e8re Kean (sum Anna Damby)\n 1869: Copp\u00e9e's La Passant, sum ein mannligur trubadurur (Zanetto); hennara fyrsti veruligi sukse \u00e1 pallinum\n 1870: George Sands L'Autre\n 1871: Theuriets Jeanne-Marie\n 1871: Copp\u00e9es Fais ce que Dois\n 1871: Foussier & Edmond: La Baronne\n 1872: Bouilhets Mademoiselle A\u00efss\u00e9\n 1872: Hugos Ruy Blas (sum Do\u00f1a Maira de Neubourg, Drotning av Spania)\n 1872: Dumas p\u00e8re: Mademoiselle de Belle-Isle (sum Gabrielle)\n 1872: Racines Britannicus (sum Junie)\n 1872: Beaumarchaiss Le Mariage de Figaro\n 1872: Sandeaus Mademoiselle de la Seigli\u00e8re\n 1873: Feuillets Dalila (sum prinsesse Falconieri)\n 1873: Ferriers Chez l'Avocat\n 1873: Racines Andromaque\n 1873: Racines Ph\u00e8dre (sum Aricie)\n 1873: Feuillets Le Sphinx\n 1874: Voltaires Zaire\n 1874: Racines Ph\u00e8dre (sum Ph\u00e8dre)\n 1875: Borniers La Fille de Roland\n Dumas fils' L'\u00c9trang\u00e8re (sum Mrs. Clarkson)\n Parodis Rome Vaincue\n 1877: Hugos Hernani (sum Do\u00f1a Sol)\n 1879: Racines Ph\u00e8dre (sum Ph\u00e8dre)\n 1880: \u00c9mile Augiers L'Aventuri\u00e8re\n 1880: Legouv\u00e9 & Scribe's Adrienne Lecouvreur\n 1880: Meilhac & Hal\u00e9vys Froufrou\n 1880: Dumas fils' La Dame aux Cam\u00e9lias (sum Maguerite)\n 1882: Sardous F\u00e9dora\n Sardou's Th\u00e9odora (sum Theodora, Empress of Byzantium)\n 1887 : La Tosca av Victorien Sardou\n Dumas fils' La Princesse Georges\n 1890: Sardous Cl\u00e9op\u00e2tre, sum Cleopatra\n 1893: Lema\u00eetres Les Rois\n 1894: Sardous Gismonda\n 1895: Moli\u00e8res Amphytrion\n 1895: Magda(t\u00fd\u00f0ing: Sudermanns Heimat)\n 1896: La Dame aux Cam\u00e9lias\n 1896: Mussets Lorenzaccio (sum Lorenzino de' Medici)\n 1897: Sardous Spiritisme\n 1897: Rostands La Samaritaine\n 1898: Catulle Mend\u00e8s Med\u00e9e\n 1898: La Dame aux Cam\u00e9lias (sum Marguerite Gautier)\n Barbiers Jeanne d'Arc (i tittelrollen)\n Morand & Sylvestres Iz\u00e9\u00efl (sum Iz\u00e9\u00efl)\n Shakespeares Kong Lear (som Cordelia)\n 1899: Shakespeares Hamlet (sum Hamlet)\n Shakespeares Antonius og Kleopatra (sum Cleopatra)\n Shakespeares Macbeth (sum Lady Macbeth) (\u00e1 fronskum)\n Richepins Pierrot Assassin (sum Pierrot)\n 1900: Rostands L'Aiglon sum L'Aiglon\n 1903: Sardous La Sorci\u00e8re\n 1904: Maeterlincks Pell\u00e9as et M\u00e9lisande (sum Pell\u00e9as)\n 1906: Ibsens Fruen fra Havet\n 1906: Mend\u00e8s' La Vierge d'Avila (sum Saint Theresa)\n 1911: Moreaus Queen Elizabeth (sum dronning Elizabeth)\n 1913: Bernards Jeanne Dor\u00e9 (sum Jeanne Dor\u00e9)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1844\nAndl\u00e1t \u00ed 1923\nFranskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "19520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Josephine%20Baker", "title": "Josephine Baker", "text": "Josephine Baker (f\u00f8dd 3. juni 1906, doy\u00f0i 12. apr\u00edl 1975) var ein Amerikonsk-f\u00f8dd fronsk dansarinna, songkvinna og sj\u00f3nleikarinna. Hennara f\u00f8\u00f0inavn var Freda Josephine McDonald, hon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed St. Louis, Missouri \u00ed 1906, \u00ed 1937 gj\u00f8rdist hon franskur statsborgari. Ta\u00f0 var ein fyrimunur fyri hana, at hon tosa\u00f0i fl\u00f3tandi enskt og franskt. Hon var tann fyrsta afrikansk-amerikanarin, i\u00f0 sp\u00e6ldi ein h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed einum sp\u00e6lifilmi, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hon vi\u00f0 filminum Zouzou \u00ed 1934, og tann fyrsti afrikansk-amerikanarin, i\u00f0 framf\u00f8rdi \u00e1 einari amerikanskar konserth\u00f8ll, og tann fyrsta i\u00f0 gj\u00f8rdist heimskend sum undirhaldari. Hon er eisini kend fyri at kempa fyri mannar\u00e6ttindum \u00ed USA. Hon var\u00f0 eisini kend fyri at vera aktiv \u00ed fronsku m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8rsluni undir Seinna heimsbardaga.\n\nFilmar\n La Sir\u00e8ne des tropiques (1927)\n Zouzou (1934)\n Princesse Tam Tam (1935)\n Fausse alerte (1940)\n Moulin Rouge (1941)\n An jedem Finger zehn (1954)\n Carosello del variet\u00e0 (1955)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1975\nFranskir sj\u00f3nleikarar\nFranskar songkvinnur\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "19535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salvador%20Dal%C3%AD", "title": "Salvador Dal\u00ed", "text": "Salvador Domingo Felipe Jacinto Dal\u00ed i Dom\u00e8nech, 1. Marqu\u00e9s de Dal\u00ed de Pubol (11. mai 1904 - 23. januar 1989), best kendur sum Salvador Dal\u00ed, var ein framstandandi spanskur surrealistiskur m\u00e1lari, f\u00f8ddur \u00ed Figueres \u00ed Katalonia landslutinum \u00ed Spania. Hann var best kendur fyri s\u00ednar surrealistisku m\u00e1lningar og standmyndir. Ta\u00f0 eru fleiri s\u00f8vn um hann, eitt n\u00fa \u00ed Cleveland, Ohio, St. P\u00e6tursborg, Florida og \u00ed Figueres \u00ed Spania. Seinasta verki\u00f0 i\u00f0 hann m\u00e1la\u00f0i var Head of Europa, sum hann m\u00e1la\u00f0i til Kong Karlos av Spania, sum takk fyri at kongurin gav honum heiti\u00f0 Marqu\u00e9s de Dal\u00ed de P\u00fabol \u00ed 1982. Kongurin vitja\u00f0i Dali t\u00e1 hann l\u00e1 fyri dey\u00f0anum, t\u00e1 fekk hann handa\u00f0 listaverki\u00f0.\n\nKeldur \n\nSpanskir listam\u00e1larar\nMyndah\u00f8ggarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1904\nAndl\u00e1t \u00ed 1989"}
{"id": "19537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leonardo%20da%20Vinci", "title": "Leonardo da Vinci", "text": "Leonardo da Vinci (15. apr\u00edl 1452 \u2013 2. mai 1519) var ein listam\u00e1lari, myndah\u00f8ggari, arkitektur, verkfr\u00f8\u00f0ingur, uppfinnari, botanikari og anatomur. Hann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur at vera ein renessansuma\u00f0ur og eitt flogvit. Minni kent er ta\u00f0, at hann eisini var ein dugnaligur t\u00f3nleikari, sangari og l\u00fdrusp\u00e6lari. Hann svam og kava\u00f0i, sum ikki var vanligt t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, og skriva\u00f0i um ta\u00f0 \u00ed s\u00ednum notatum. Verk hansara hoyrir til ta\u00f0 italsku h\u00e1renessansuna. Leonardo var\u00f0 f\u00f8ddur uttanfyri hj\u00fanalag \u00ed b\u00fdnum Vinci, t\u00e6tt vi\u00f0 Firenze \u00ed Nor\u00f0uritaliu. Mamman var ein b\u00f3ndagenta, Katarina, og p\u00e1pin var Ser Piero da Vinci, ein r\u00edkur j\u00f8r\u00f0eigari og advokatur. Leonardo vaks upp hj\u00e1 p\u00e1panum. \u00cd 1469 fluttu teir til Firenze, har teir leiga\u00f0u eitt h\u00fas \u00e1 Piazza San Firenze t\u00e6tt vi\u00f0 Palazzo Vecchio. Alt l\u00edvi\u00f0 var Leonardo vegetarur. Fr\u00e1 1469 var hann \u00ed 6 \u00e1r l\u00e6rlingur og seinni hj\u00e1lparma\u00f0ur hj\u00e1 meistaranum Andrea di Cione, betri kendur sum Andrea del Verrocchio, sum var ein av teimum dugnaligastu og mest fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0u listamonnunum \u00ed Firenze t\u00e1. Hann var myndah\u00f8ggari, m\u00e1lari, arkitektur, uppfinnari, granskari, skrivari, filosofur, bronsustoypari og n\u00f3gv anna\u00f0. Uttan iva hevur hann havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 menningina hj\u00e1 Leonardo. Bert Donatello ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum ein uppaftur st\u00f8rri listama\u00f0ur enn Verrocchio. Leonardo arbeiddi \u00ed verksmi\u00f0juni hj\u00e1 Verrocchio saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum listamonnum, sum eisini v\u00f3ru kendir t\u00e1, eitt n\u00fa Botticelli, Perugino og Lorenzo di Credi. \n\n\u00cd 1472 var\u00f0 Leonardo upptikin \u00ed Sankt Lukas Laug sum m\u00e1lari Lionardo de Ser Piero da Vinci dipintore, men h\u00f3ast hann n\u00fa hev\u00f0i loyvi til at stovna s\u00edtt egna verksta\u00f0, so valdi hann at arbei\u00f0a \u00e1 verksta\u00f0num hj\u00e1 l\u00e6rumeistaranum \u00ed minst 4 \u00e1r afturat.\n\nSt\u00f3ran part av hansara arbei\u00f0sl\u00edvi sum listama\u00f0ur, starva\u00f0ist hann fyri Ludovico il Moro \u00ed Milano. Seinni arbeiddi hann \u00ed R\u00f3m, Bologna og Venesia, og tey seinastu \u00e1rini starva\u00f0ist hann \u00ed Fraklandi, \u00ed heimi s\u00ednum, sum var ein g\u00e1va fr\u00e1 konginum Frans 1. av Fraklandi.\n\nLeonardo er best kendur sum m\u00e1lari. Ein av kendastu m\u00e1lningum hansara er Mona Lisa. Ein annar kendur m\u00e1lningur hj\u00e1 honum er Tann seinasta m\u00e1lt\u00ed\u00f0in (The Last Supper), sum er ein tann mest eftirl\u00edkna\u00f0i m\u00e1lningurin yvirh\u00f8vur vi\u00f0 \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum motivi. Bert Skapanin av Adam (The Creation of Adam) hj\u00e1 Michelangelo kemur \u00ed n\u00e1mind av teimum b\u00e1\u00f0um heimskendu verkunum hj\u00e1 Leonardo.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld\nItaliarar\nListaf\u00f3lk\nVerkfr\u00f8\u00f0ingar\nUppfinnarar\nMyndah\u00f8ggarar\nArkitektar"}
{"id": "19541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nobelvir%C3%B0isl%C3%B8nin%20%C3%AD%20alisfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i", "text": "Nobelhei\u00f0ursl\u00f8nin \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i er ein av Nobelvir\u00f0isl\u00f8nunum, sum er h\u00f8gt \u00ed metum, og ver\u00f0ur latin einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 av t\u00ed kongaliga, svenska v\u00edsundaakademinum. Vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 10 milli\u00f3nir svenskar kr\u00f3nur. Seks fer\u00f0ir var\u00f0 ongin vir\u00f0isl\u00f8n latin: 1916, 1931, 1934, 1940\u20131942.\n\nM\u00f3ttakarar av Nobel-hei\u00f0ursl\u00f8nini \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i\n\n1901-1910 \n1901: Wilhelm Conrad R\u00f6ntgen (1845-1923), T\u00fdskland\n1902: Pieter Zeeman (1865-1943), Holland & Hendrik Antoon Lorentz (1853-1928), Holland\n1903: Antoine Henri Becquerel (1852-1908), Pierre Curie (1859-1906) & Marie Curie (1867-1934)\n1904: Lord Rayleigh (John William Strutt) (1842-1919)\n1905: Philipp Eduard Anton von Lenard (1862-1947)\n1906: Sir Joseph John Thomson (1856-1940)\n1907: Albert Abraham Michelson (1852-1931)\n1908: Gabriel Lippmann (1845-1921)\n1909: Guglielmo Marconi (1874-1937) & Karl Ferdinand Braun (1850-1918)\n1910: Johannes Diderik van der Waals (1837-1923)\n\n1911-1920 \n1911: Wilhelm Wien (1864-1928)\n1912: Nils Gustaf Dal\u00e9n (1869-1937)\n1913: Heike Kamerlingh-Onnes (1853-1926)\n1914: Max von Laue (1879-1960)\n1915 Sir William Henry Bragg (1862-1942) & Sir William Lawrence Bragg (1890-1971)\n1917: Charles Glover Barkla (1877-1944)\n1918: Max Planck (1858-1947)\n1919: Johannes Stark (1874-1957)\n1920: Charles \u00c9douard Guillaume (1861-1938)\n\n1921-1930 \n1921: Albert Einstein (1879-1955)\n1922: Niels Bohr (1885-1962), Danmark\n1923: Robert Andrews Millikan (1868-1953)\n1924: Karl Manne Georg Siegbahn (1886-1978)\n1925: James Franck (1882-1964) & Gustav Hertz (1887-1975)\n1926: Jean Baptiste Perrin (1870-1942)\n1927: Arthur Holly Compton (1892-1962) & Charles Thomson Rees Wilson (1869-1959)\n1928 Sir Owen Richardson\n1929: Louis de Broglie\n1930 Sir C. V. Raman\n\n1931-1942 \n1932: Werner Heisenberg\n1933: P.A.M.Dirac & Erwin Schr\u00f6dinger\n1935 Sir James Chadwick\n1936: Victor Hess\n1937: Clinton Davisson & Sir George Thomson\n1938: Enrico Fermi\n1939: Ernest Lawrence\n1940-42: Ongin vir\u00f0isl\u00f8nahandan orsaka\u00f0 av 2. heimskr\u00edggi\n\n1943-1950 \n1943: Otto Stern\n1944: Isoder Rabi\n1945: Wolfgang Pauli\n1946: Percy Williams Bridgman\n1947 Sir Edward Appleton\n1948: Patrick Blackett\n1949: Hideki Yukawa\n1950: Cecil Powell\n\n1951-1960 \n1951 Sir John Cockcroft & Ernest Walton\n1952: Felix Bloch & Edward Purcell\n1953: Fritz Zernike\n1954: Max Born / Walther Bothe\n1955: Willis Eugene Lamb & Polykarp Kusch\n1956: John Bardeen, Walter Houser Brattain & William Shockley \n1957: Tsung-Dao Lee & Chen Ning Yang\n1958: Pavel A. Tjerenkov, Ilya Frank & Igor Tamm\n1959: Emilio Segr\u00e9 & Own Chamberlain\n1960: Donald Glaser\n\n1961-1970 \n1961: Robert Hofstadter & Rudolf M\u00f6ssbauer\n1962: Lev D. Landau\n1963: Eugene Paul Wigner, J.H.D. Jensen & Maria Goeppert-Mayer\n1964: Charles Hard Townes, Nikolaj G. Basov & Aleksandr M. Prokorov\n1965: Sin-Itiro Tomonaga, Julian Schwinger, Richard P. Feynman\n1966: Alfred Kastler\n1967: Hans Albrecht Bethe\n1968: Luis W. Alvarez\n1969: Murray Gell-Mann\n1970: Hannes Alfv\u00e9n & Louis N\u00e8el\n\n1971-1980 \n1971: Dennis Gabor\n1972: John Bardeen, Leon N. Cooper & John R. Schreiffer\n1973: Leo Esaki, Ivar Gi\u00e6ver & Brian Josephson\n1974 Sir Martin Ryle & Antony Hewish\n1975: Aage Bohr, Ben Roy Mottelson & L. James Rainwater\n1976: Burton Richter & Samuel C.C.Ting\n1977: Philip Warren Anderson, Sir Neville Mott & John H. Van Vleck\n1978: Pjotr L. Kapitsa, Arno Allan Penzias & Robert W. Wilson\n1979: Sheldon Glashow, Abdus Salam & Steven Weinberg\n1980: James W. Cronnin & Val L. Fitch\n\n1981-1990 \n1981: Kai M. Siegbahn, Arthur Schawlow & Nicolaas Bloembergen\n1982: Kenneth G. Wilson\n1983: Subrahmanyan Chandrasekhar & William A. Fowler\n1984: Carlo Rubbia & Simon van der Meer\n1985: Klaus von Klitzing\n1986: Ernst Ruska, Gerd Binning & Heinrich Rohrer\n1987: J. Georg Bednorz & Karl Alexander M\u00fcller\n1988: Lwon Lederman, Melvin Schwartz & Jack Steinberger\n1989: Norman Foster Ramsey, Hans Georg Dehmelt & Wolfgang Paul\n1990: Richard E. Taylor, Jerome Isaac Friedman & Henry Kendall\n\n1991-2000 \n1991: Pierre-Gilles de Gennes\n1992: Georges Charpak\n1993: Russell A. Hulse, Joseph H. Taylor Jr.\n1994: Bertram N. Brockhouse, Clifford G. Shull\n1995: Martin L. Perl, Frederick Reines\n1996: David M. Lee, Douglas D. Osheroff, Robert C. Richardson\n1997: Steven Chu, Claude Cohen-Tannoudji, William D. Phillips\n1998: Robert B. Laughlin, Horst L. St\u00f6rmer, Daniel C. Tsui\n1999: Gerardus 't Hooft, Martinus J.G. Veltman\n2000: Zhores I. Alferov, Herbert Kroemer, Jack S. Kilby\n\n2001-2010 \n2001: Eric A. Cornell, Wolfgang Ketterle, Carl E. Wieman\n2002: Raymond Davis Jr., Masatoshi Koshiba, Riccardo Giacconi\n2003: Alexei A. Abrikosov, Vitalij Ginzburg, Anthony J. Leggett\n2004: David J. Gross, H. David Polizer, Frank Wilczek\n2005: Roy J. Glauber, John L. Hall, Theodor W. H\u00e4nsch\n2006: John C. Mather, George F. Smoot \u2013 fyri teirra uppdagilsi, sum stu\u00f0lar undir \u00e1st\u00f8\u00f0i um Big Bang\n2007: Albert Fert og Peter Gr\u00fcnberg \u2013 fyri teirra gransking \u00ed nanoteknologi\n2008: Yoichiro Nambu samt Makoto Kobayashi og Toshihide Maskawa\n2009: Charles K. Kao (lj\u00f3transmissi\u00f3n \u00ed fibrum til optiska kommunikasj\u00f3n), Willard Boyle & George E. Smith (h\u00e1lvlei\u00f0arakresur \u2013 CCD-sensor)\n2010: Andre Geim og Konstantin Novoselov - fyri sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi gransking \u00ed t\u00ed tvey-dimensionala materialigrafinum\n\n2011- \n2011: Saul Perlmutter, Brian Schmidt og Adam Riess (\"Fyri gransking \u00ed supernovaum\")\n2012: Serge Haroche og David J. Wineland (\"Fyri sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi eksperimentellar m\u00e1tar, sum gera m\u00e1ting og manipulasj\u00f3n m\u00f8guliga av individuellum kvantemekaniskum skipanum\")\n\nKeldur \n\nNobelhei\u00f0ursl\u00f8nin\nListar\nSv\u00f8r\u00edki\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "19544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lizzie", "title": "Lizzie", "text": "Ann Elisabeth Berg (f\u00f8dd 30. oktober 1982 \u00ed T\u00f3rshavn), betri kend undir listanavninum Lizzie, er ein f\u00f8roysk/donsk/\u00edslendsk songkvinna og sangskrivari.\n\nLizzie arbeiddi saman vi\u00f0 t\u00ed danska framlei\u00f0aratoyminum sammen Madness 4 Real, Pitchshifters og tekstskrivaranum Jonas Kur \u00ed h\u00e1lvtanna\u00f0 \u00e1r vi\u00f0 hennara fyrstu fl\u00f8gu, sum kom \u00fat \u00ed februar 2008. Ta\u00f0 fyrsta staklagi\u00f0 av hesi fl\u00f8gu, var \"Ramt i natten\" (2007). Staklagi\u00f0 gj\u00f8rdist eitt st\u00f3rt hitt b\u00e6\u00f0i \u00ed Danmark og \u00ed F\u00f8royum. \u00cd Danmark var sangurin n\u00f3gv sp\u00e6ldur b\u00e6\u00f0i av \u00fatvarpsr\u00e1sum og av DJ'um, og ta\u00f0 l\u00e1 \u00ed ikki f\u00e6rri enn 32 vikur \u00e1 t\u00ed danska Dancechart hittlistanum. Lizzie fekk \u00ed august 2008 handa\u00f0 f\u00fdra-dupulta platin fyri staklagi\u00f0 t\u00ed fleiri enn 60.000 downloads v\u00f3ru seld \u00e1 netinum av sanginum, og hetta gj\u00f8rdi sangin til tann mest downloada\u00f0a sangin \u00ed Danmark nakrant\u00ed\u00f0. Fl\u00f8gan vi\u00f0 sama heiti\u00f0 fekk gull \u00ed august 2008 fyri 15.000 seld eint\u00f8k. Lizzie m\u00f3tt\u00f3k Danish Music Awards 2009 hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri \u00c1rsins danska hitt.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g/stakfl\u00f8gur \n \"Ramt i natten\" (2007)\n \"Dans med mig\" (2008)\n \"I morgen\" (2008)\n\nCD \n Ramt i natten (2008)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "19546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Per%20Zachariassen", "title": "Per Zachariassen", "text": "Per Zachariassen er ein f\u00f8royskur sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0ari og leikstj\u00f3ri. Sum ungur arbeiddi hann fyri Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya, og s\u00ed\u00f0an n\u00e6m hann s\u00e6r \u00fatb\u00fagving \u00e1 filmssk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn. \u00cd 2013 hev\u00f0i hann 20 \u00e1ra royndir sum framlei\u00f0ari og mennari av sj\u00f3nvarpstilfari. Per Zachariassen er kendur fyri eitt n\u00fa at framlei\u00f0a v\u00e6l umt\u00f3ktu sj\u00f3nvarpssendingarnar X Factor og Talent. \u00cd tvey \u00e1r starva\u00f0ist hann \u00ed USA, men flytir aftur til Danmarkar \u00ed samband vi\u00f0 at Eurovision Song Contest 2014 skal haldast \u00ed Danmark. Tey sum standa fyri Eurovision \u00ed Danmark, hava bi\u00f0i\u00f0 hann um standa fyri framlei\u00f0sluni av finaluni, sum ver\u00f0ur v\u00edst \u00ed sj\u00f3nvarpinum. Per hev\u00f0i t\u00e1 20 \u00e1ra royndir sum framlei\u00f0ari og mennari av sj\u00f3nvarpstilfari.\n\nFramlei\u00f0ari av filmum og sj\u00f3nvarpssendingum\n\nLive fra Bremen - Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \nPer var framlei\u00f0ari (producer) av 19 p\u00f8rtum 2009-10.\n\nAloha! \nAloha! var ein sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Per var framlei\u00f0ari av 17 p\u00f8rtum 2009-10.\n\nX Factor \nX Factor er ein sangtalentkapping, sum ver\u00f0ur v\u00edst \u00ed fleiri p\u00f8rtum sum sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Per hevur veri\u00f0 lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (executive producer) av 34 p\u00f8rtum \u00e1rini 2008-2010, framlei\u00f0ari (producer) \u00ed 15 p\u00f8rtum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2008-2009 og leikstj\u00f3ri (director) av 47 p\u00f8rtum fr\u00e1 2008-11.\n\nDagens mand  \nDagens mand var ein sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Per var lei\u00f0andi framlei\u00f0ari \u00ed 2008.\n\nTalent 2008 \nTalent var ein talentkapping, sum var v\u00edst sum sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed DR. Per var lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (executive producer) av 12 p\u00f8rtum \u00ed 2008 og framlei\u00f0ari (producer) av 5 p\u00f8rtum eisini \u00ed 2008.\n\nGi' mig 5 \nGi' mig 5 var ein donsk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Per var executive prodj\u00fasari av 13 p\u00f8rtum \u00ed 2008.\n\nGu'skelov du kom \nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Per var lei\u00f0andi framlei\u00f0ari  (executive producer) av 10 p\u00f8rtum  \u00ed 2008.\n\nScenen er din \nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Per var lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (executive producer) av 40 p\u00f8rtum fr\u00e1 2004-07.\n\nZulu Awards '07 - Den r\u00f8de l\u00f8ber \nSerst\u00f8k sj\u00f3nvarpssending \u00ed 2007. Per var b\u00e6\u00f0i lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (executive producer) og framlei\u00f0ari (producer).\n\nZulu Awards '07 \nSerst\u00f8k sj\u00f3nvarpssending \u00ed 2007. Per var b\u00e6\u00f0i lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (executive producer) og framlei\u00f0ari (producer).\n\nIdols \nIdols var tann danska versj\u00f3nin av ti altj\u00f3\u00f0a sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Pop Idols, har t\u00fasundatal av f\u00f3lkum royna seg til audition og s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru 12 luttakarar valdir \u00fat til at kappast \u00ed live shows. Per var lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (executive producer) \u00ed 2003.\n\nBoxen \nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0. Per var lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (executive producer) av 10 p\u00f8rtum 2002-03.\n\nStjerne for en aften \nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, sum var ein sangtalentkapping, sum f\u00f8royska Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen vann. Per var felags lei\u00f0andi framlei\u00f0ari (co-executive producer) av 12 p\u00f8rtum \u00ed 2003.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Per Zachariassen \u00e1 imdb.com\n\nEurovision Song Contest\nX Factor\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar"}
{"id": "19547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Suezveitin", "title": "Suezveitin", "text": "Suezveitin er \u00edmillum Rey\u00f0ahav og Mi\u00f0jar\u00f0arhav. Hon er longsta og t\u00fddningarmesta grivna siglingarveit \u00ed heiminum  og styttir \u00f3gvuliga n\u00f3gv um siglingarlei\u00f0ina \u00far Evropa til b\u00e6\u00f0i India og Eystur\u00e1sia. Veitin, sum var\u00f0 grivin vi\u00f0 franskari og bretskari hj\u00e1lp, var\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 1869. S\u00ed\u00f0an er hon d\u00fdpt og brei\u00f0ka\u00f0, so hv\u00f8rt skipuni eru vor\u00f0in st\u00f8rri. Suezveitin kom undir egyptiskt yvirr\u00e6\u00f0i \u00ed 1956. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er avgjaldi\u00f0 fyri skip, i\u00f0 sigla \u00edgj\u00f8gnum veitina, t\u00fddningarmikil innt\u00f8ka hj\u00e1 egyptiska r\u00edkiskassanum. Suezveitin gj\u00f8rdi at teinurin \u00far St\u00f3rabretlandi til India var\u00f0 helvtina styttri. Suezveitin ver\u00f0ur latin upp 17. november 1869. Longu \u00e1ri\u00f0 eftir sigldu 486 skip \u00edgj\u00f8gnum veitina. Tr\u00edati \u00e1r seinni sigldu 3441. 171 km langa Suezveitin bindir Mi\u00f0jar\u00f0arhav \u00ed Rey\u00f0ahav . Teir gr\u00f3vu veitina \u00ed 10 \u00e1r, og t\u00e1 i\u00f0 hon var li\u00f0ug, var farlei\u00f0in millum Eystur\u00e1sia og Evropa 3790 fj\u00f3r\u00f0ingar styttri. N\u00fa fara eini 50 skip \u00edgj\u00f8gnum veitina um dagin . Fleiri enn 20.000 skip sigla \u00edgj\u00f8gnum Suezveitina um \u00e1ri\u00f0. \n\nFrammanundan m\u00e1ttu \u00f8ll skip sigla su\u00f0ur um Afrika. \u00cd 1856 gav egyptiski valdsharrin Sa'id Pasha franska sendiharranum Ferdnandi de Lesseps loyvi til at grava siglingarveit \u00edmillum Indiahav og Mi\u00f0jar\u00f0arhav. Lesseps stovna\u00f0i Suezveitarfelagi\u00f0 \u00ed 1856. Siglingarveitin var\u00f0 latin upp fyri regluligari sigling \u00ed 1869 og stytti \u00f3gvuliga n\u00f3gv um siglingarlei\u00f0ina \u00edmillum \u00c1sia og Evropa. \u00cd 1875 seldi valdsharrin \u00ed Egyptalandi, Ismail, br\u00f3\u00f0ursonnur Sa'id, St\u00f3rabretlandi partabr\u00f8v s\u00edni \u00ed veitarfelagnum.\n\nSuezveitin er sera t\u00fd\u00f0andi handilslei\u00f0, og javnan hevur hon veri\u00f0 mi\u00f0depil \u00ed orrustum \u00ed Mi\u00f0eystri. Suezveitin hevur t.d. fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 afturlatin av politiskari \u00f3semju. Seinast var \u00ed ar\u00e1biska-\u00edsraelska kr\u00edgnum \u00ed 1973 .\n\nS\u00ed eisini \nPanamaveitin\n\nKeldur \n\nEgyptaland"}
{"id": "19551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sulur%C3%ADki%C3%B0", "title": "Sulur\u00edki\u00f0", "text": "Sulur\u00edki\u00f0 (eisini nevnt Zululand, Sululand) var eitt kongsr\u00edki \u00ed Su\u00f0urafrika fr\u00e1 1816 til 1897. \u00cd landnyr\u00f0ingspartinum \u00ed landslutinum Natal er land suluf\u00f3lksins, ta\u00f0 l\u00e1 \u00edmillum tv\u00e6r st\u00f3rar \u00e1ir \u00fat m\u00f3ti Indiska Havinum, fr\u00e1 Tugela-\u00e1nni \u00ed su\u00f0ri til Pongola-\u00e1nna \u00ed nor\u00f0i. Tey eru \u00e6tta\u00f0 av nguni-f\u00f3lkinum \u00ed Landsynningsafrika .\n\nS\u00f8ga \n\nFr\u00e1 1816 var Shaka kaSenzangakhona (1787\u20131828) kongur \u00ed landinum, hann hev\u00f0i veri\u00f0 h\u00f8vdingi \u00ed einum l\u00edtlum sululandsluti. Shaka var mikil herovasti og hev\u00f0i skj\u00f3tt lima\u00f0 meginpartin av nguni-f\u00f3lkinum inn \u00ed eitt n\u00fdtt, st\u00f3rt sulur\u00edki . M\u00e6ti kr\u00edgskongurin var gitin fyri fyri evni s\u00edni sum herovasti. Hann umskipa\u00f0i suluherin og \u00fatvega\u00f0i yrkishermenn, sum alt\u00ed\u00f0 v\u00f3r\u00f0u b\u00fanir til bardaga, og hann skipa\u00f0i fyri regluligum herna\u00f0arvenjingum, har i\u00f0 hermennirnir l\u00e6rdu v\u00e1pnaleik, l\u00fddni, \u00e1haldni og at gera slys\u00e1lop; n\u00fdggj spj\u00f3t \"iklwa\" v\u00f3ru tikin \u00ed n\u00fdtslu, sum g\u00f3vu slurkandi lj\u00f3\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r, t\u00e1 i\u00f0 tey v\u00f3ru tikin \u00far aftur t\u00ed stunga. Shaka var har\u00f0rendur ma\u00f0ur, og hann gj\u00f8rdist alt har\u00f0rendari og eirindaleysari sum \u00e1rini li\u00f0u. R\u00edki\u00f0 hansara var enn sterkasta r\u00edki \u00ed sy\u00f0ra parti \u00ed Afrika h\u00e1lvthundra\u00f0 \u00e1r eftir dey\u00f0a hansara. \u00cd 1828 l\u00f3tu h\u00e1lvbr\u00f8\u00f0ur Shaka hann drepa. Ein teirra, Dingane, t\u00f3k vi\u00f0 kongsstarvinum eftir Shaka og leyp \u00e1 boarar, t\u00e1 i\u00f0 teir r\u00fdmdu til Natal undan bretum. Oddama\u00f0urin hj\u00e1 boarum, Retief, var\u00f0 dripin. Boarar hevndu seg \u00ed 1838 og vunnu \u00e1 Dingane, sum fl\u00fdddi nor\u00f0ureftir, har hann sj\u00e1lvur var\u00f0 dripin. \u00cd 1879 sigra\u00f0u bretar \u00e1 suluum, og \u00ed 1897 var\u00f0 Sululand lima\u00f0 inn \u00ed Natal, sum t\u00e1 var heimast\u00fdrt bretskt hj\u00e1land .\n\nSuluskj\u00f8ldurin \n\nSuluskj\u00f8ldurin, sum var l\u00edvsney\u00f0ug verja \u00ed bl\u00f3\u00f0igu bard\u00f8gunum, var gj\u00f8rdur av neytah\u00fa\u00f0. Fyrst var\u00f0 h\u00fa\u00f0in tand \u00fat og fest \u00ed v\u00f8llin vi\u00f0 h\u00e6lum, me\u00f0an hon torna\u00f0i. S\u00ed\u00f0an var\u00f0 hon skorin til og fest \u00e1 eina rammu og flikur v\u00f3r\u00f0u skornar \u00ed mi\u00f0juna og eitt tr\u00e6 surra\u00f0 innanfyri til handtak . D\u00fdrahalar v\u00f3r\u00f0u stundum bundnir \u00ed ovara enda \u00e1 tr\u00e6num til pr\u00fd\u00f0is.\n\nBygdinar og h\u00fasini \nSulubygdirnar v\u00f3ru vanliga \u00ed l\u00ed\u00f0unum, sum v\u00f3ru eystureftir, har l\u00e6tt var at f\u00e1a brenni og vatn og g\u00f3\u00f0 beitilendi v\u00f3ru. Sm\u00e1tturnar v\u00f3ru \u00e1t\u00f8kar b\u00fdflugub\u00fdlum og st\u00f3\u00f0u \u00ed ring uttan um neytatippi\u00f0. Maturin var goymdur \u00ed sm\u00e1ttum, sum st\u00f3\u00f0u \u00e1 streyrum, so at d\u00fdrini skuldi ikki taka hann. Sm\u00e1tturnar v\u00f3ru fl\u00e6tta\u00f0ar av greinum og ungum bulum og str\u00e1taktar. Dururin var l\u00e1gur, so ney\u00f0ugt  var at gruvla \u00fat og inn. Eldsta\u00f0urin inni \u00ed sm\u00e1ttuni gav b\u00e6\u00f0i lj\u00f3s og varma, men tj\u00fakt var inni \u00ed royki. Suluf\u00f3lki\u00f0 gj\u00f8rdi mat \u00ed leir\u00edl\u00f8tum, k\u00f3ka\u00f0 og steikt var\u00f0 uppi yvir eldsta\u00f0num \u00ed sm\u00e1ttunum, tey sv\u00f3vu \u00e1 str\u00e1m\u00e1ttum, sum v\u00f3r\u00f0u rulla\u00f0ar saman um dagin. Uttan um bygdina var sterk vi\u00f0argir\u00f0ing.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nFyrrverandi r\u00edkir, statir, verndarr\u00edkir, hj\u00e1lond og lond\nSu\u00f0urafrika"}
{"id": "19553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regin%20Winther%20Poulsen", "title": "Regin Winther Poulsen", "text": "Regin Winther Poulsen (f\u00f8ddur 11. oktober 1994) er f\u00f8royskur politikari. Hann gj\u00f8rdist forma\u00f0ur fyri Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 \u00ed november 2011 og bleiv endurvaldur \u00ed mars 2013. \u00cd apr\u00edl 2012 var hann vi\u00f0 til at fyriskipa eina m\u00f3tm\u00e6lisgongu m\u00f3ti t\u00e1verandi samgongu. Ta\u00f0 v\u00f3ru Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 og Sosialistisk Ung, i\u00f0 fyriskipa\u00f0u m\u00f3tm\u00e6lisgonguna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nTj\u00f3\u00f0veldi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "19564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tilnevningar%20til%20B%C3%B3kmentavir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins%20fr%C3%A1%20F%C3%B8royum", "title": "Tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fr\u00e1 F\u00f8royum", "text": "Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya hevur gj\u00f8rt tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fr\u00e1 F\u00f8royum \u00e1 n\u00e6rum hv\u00f8rjum \u00e1ri s\u00ed\u00f0ani 1985. Higartil hava tveir f\u00f8royingar fingi\u00f0 B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins, William Heinesen fekk hana \u00ed 1965 fyri Det gode h\u00e5b (tilnevndur fr\u00e1 Danmark) og R\u00f3i Patursson fekk hana \u00ed 1986 fyri yrkingasavni\u00f0 L\u00edkasum. T\u00f3roddur Poulsen hevur veri\u00f0 tilnevndur seks fer\u00f0ir: 1996, 2002, 2005, 2009, 2011 og 2014.  J\u00f3anes Nielsen hevur veri\u00f0 tilnevndur fimm fer\u00f0ir: 1988, 1994, 1999, 2004 og 2013, Carl J\u00f3han Jensen hevur veri\u00f0 tilnevndur fimm fer\u00f0ir: 1991, 1998, 2007, 2008 og 2016, Gunnar Hoydal tr\u00edggjar fer\u00f0ir: 1989, 1993 og 2010, Jens Pauli Heinesen tv\u00e6r fer\u00f0ir: 1987 og 1995 og Hanus Kamban tv\u00e6r fer\u00f0ir: 2003 og 2012. Tv\u00e6r f\u00f8royskar kvinnur hava veri\u00f0 tilnevndar higartil, ta\u00f0 var \u00ed 2001, t\u00e1 Oddv\u00f8r Johansen var tilnevnd og \u00ed 2015, t\u00e1 i\u00f0 S\u00f3lr\u00fan Michelsen var\u00f0 tilnevnd.\n\nTilnevningar\n{| class=\"wikitable\" colspan=\"2\"\n| style=\"background:#FFDEAD;\" align=\"center\"| *\n|Fekk vir\u00f0isl\u00f8nina\n|}\n\nKeldur\n\n Nominerede 1962-2012 (\u00e1 donskum). norden.org. Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0. Heinta\u00f0 2013-06-19.\n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins"}
{"id": "19569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADkasum", "title": "L\u00edkasum", "text": "L\u00edkasum er eitt yrkingasavn, sum f\u00f8royski rith\u00f8vundurin R\u00f3i Patursson skriva\u00f0i, og sum kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1985. Myndirnar gj\u00f8rdi Tr\u00f3ndur Patursson.\n\nR\u00f3i Patursson fekk B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina \u00ed 1986. D\u00f3msnevndin skriva\u00f0i: \"Med lyrisk kraft och \u00f6ppenhet visar han de sp\u00e4nningsfyllda sammanhangen mellan den f\u00e4r\u00f6iska verkligheten och de existentiella fr\u00e5gorna i v\u00e5r moderna tillvaro.\"\n\nB\u00f3kin er umsett til danskt, norskt og svenskt.\n\n\u00datg\u00e1vur\n 1985. L\u00edkasum. T\u00f3rshavn: Mentunargrunnur Studentafelagsins. 102 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 87-88913-01-5\n 1986. Ligesom (Ebba Hentze t\u00fdddi til danskt). Keypmannahavn: Vindrose. 102 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 87-7456-263-0\n 1986. Som om (J\u00f3n Sveinbj\u00f8rn J\u00f3nsson t\u00fdddi til norskt). Oslo: Forlaget Oktober. 102 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 82-7094-342-8\n 1987. Som (Jan Karlsson t\u00fdddi til svenskt). Bromma: Fripress bokf\u00f6rlag. 111 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 91-7896-036-3\n\nKeldur\n\n1985\nB\u00f8kur\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins"}
{"id": "19570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helle%20Thorning-Schmidt", "title": "Helle Thorning-Schmidt", "text": "Helle Thorning-Schmidt (f\u00f8dd 14. desember 1966 \u00ed R\u00f8dovre) er ein danskur politikari, i\u00f0 var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Danmark fr\u00e1 3. oktober 2011 til 28. juni 2015.\n\nHelle Thorning-Schmidt er \u00fatb\u00fagvin cand.scient.pol. og MA \u00ed evropeiskum studium. Hon var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vald \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed 2005. Hon var forkvinna fyri Sosialdemokratarnar fr\u00e1 2005 til 28. juni 2015.\n\nPolitiska l\u00edvslei\u00f0 hennara byrja\u00f0i \u00ed 1999, t\u00e1 hon gj\u00f8rdist limur \u00ed Evropaparlamentinum, har hon sat til 2004. Hon var\u00f0 uppstilla\u00f0 til F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed \u00d8sterbrokredsen \u00ed 2003 og er s\u00ed\u00f0ani vald \u00e1 valunum \u00ed 2005 (4\u00a0591 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur), 2007 (49\u00a0926 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur) og 2011 (33\u00a0564 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur).\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Danmark\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nDanskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "19571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Akbar%20Mikli", "title": "Akbar Mikli", "text": "Jalaluldin Muhammed Akbar eisini kendur sum Akbar hin St\u00f3ri, f\u00f8ddur 15. oktober 1542 - dey\u00f0ur 27. oktober 1605, sonur Nasiruddin Humayun, sum hann yvirt\u00f3k tr\u00fanuna eftir sum indiskur st\u00f3rmogulur 1556-1605, sum er ein serst\u00f8k st\u00f8\u00f0a, sum vanliga ver\u00f0ur mett sum st\u00f8rsti yvirharrin \u00ed st\u00f3rr\u00edkinum.\n\nHann t\u00f3k vi\u00f0 \u00e1\u00f0renn hann var komin til mann eftir at p\u00e1pin,  Humayun doy\u00f0i, og var tey fyrstu \u00e1rini undir verju av fyrstanum og generalinum Bairam Khan sum tryggja\u00f0i harrad\u00f8mi hj\u00e1 mogulunum \u00ed Nor\u00f0urindia vi\u00f0 herfer\u00f0um. \u00cd 1562 yvirt\u00f3k Akbar sj\u00e1lvur st\u00fdri\u00f0 eftir at hava tvungi\u00f0 Bairam fr\u00e1 maktini.\n\nSum einar\u00e6\u00f0isharri f\u00f8rdi Akbar ein \u00eddnan politikk vi\u00f0 at krevja lond, sum gj\u00f8rdi mogulr\u00edki\u00f0 til ta\u00f0 mest t\u00fd\u00f0andi \u00ed menningin av India sum r\u00edki. Vi\u00f0 herfer\u00f0um, sum ey\u00f0kendu ta\u00f0 mesta av hansara stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0, vann hann eitt n\u00fa Gujarat \u00ed 1572, Bengalin \u00ed 1574 og Kashmir \u00ed 1581, sum \u00f8ll v\u00f3ru sett undir hansara fyrisiting. T\u00e1 hann doy\u00f0i, r\u00e1ddu mogularnir yvir n\u00e6rum helminginum av India.\n\nKeldur \n\nIndarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1540-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 17. \u00f8ld"}
{"id": "19573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ashoka", "title": "Ashoka", "text": "Ashoka ella A\u015boka (sanskrit: devan\u0101gar\u012b: \u0905\u0936\u094b\u0915\u0903/IAST: A\u015boka\u1e25/IPA: []; umlei\u00f0 304. f.Kr.-232 f.Kr.), kendur sum Ashoka hin mikli s\u00ed\u00f0an hann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur at vera ein av bestu keisarunum \u00ed India, var ein indiskur keisari (samrat) \u00ed Mauryar\u00edkinum sum st\u00fdrdi yvir n\u00e6stan \u00f8llum t\u00ed  indiska subkontinentinum ettir fleire herna\u00f0arlig \u00e1lop fr\u00e1 umlei\u00f0 272 f.Kr. til s\u00edn dey\u00f0a. \n\nR\u00edki\u00f0 hj\u00e1 Ashoka strekti seg fr\u00e1 dagsins Afghanistan og Pakistan \u00ed vestri til Bangladesh og Assam \u00ed eystri, og so langt su\u00f0ur sum ta\u00f0 nor\u00f0ara Kerala og Andhra Pradesh (burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 Tamil Nadu). Hann vann kongsr\u00edki\u00f0 sum var kent sum Kalinga, sum fyrr hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 \u00edm\u00f3ti \u00e1lopum fr\u00e1 teimum sum r\u00e1ddu \u00e1\u00f0renn Ashoka, heilt aftur til Chandragupta Maurya. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed A\u015boka var \u00ed Magadha, har sum Bihar liggur \u00ed dag.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nIndarar"}
{"id": "19578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roald%20Amundsen", "title": "Roald Amundsen", "text": "Roald Engelbregt Gravning Amundsen (f\u00f8ddur 16. juli 1872 \u00e1 Tomta \u00ed Borge \u00ed \u00d8stfold, dey\u00f0ur mest sannl\u00edkt hin 18. juni 1928) var ein norskur p\u00f3lfari og sj\u00f3fari. Hann er mest kendur fyri at hava leitt ta fyrstu ranns\u00f3knarfer\u00f0ina, sum n\u00e1ddi fram til ta\u00f0 jarfr\u00f8\u00f0iliga Su\u00f0urp\u00f3lin \u00ed desember 1911 og fyri at hava funni\u00f0 \u00datnyr\u00f0ingslei\u00f0ina \u00ed 1903. \n\nAmundsen var samman vi\u00f0 starvsfelagi s\u00ednum Fridtjof Nansen t\u00e6r sonnu hetjurnar \u00ed Noregi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num stutt eftir, at Noreg blivin sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 \u00ed 1905. Hann var tann fyrsti pers\u00f3nurin, i\u00f0 n\u00e1ddi fram til Su\u00f0urp\u00f3lin og mest sannl\u00edkt eisini til Nor\u00f0p\u00f3lin. Hann sigldi sum tann fyrsti, i\u00f0 f\u00f3lk vita um, gj\u00f8gnum \u00datnyr\u00f0ingslei\u00f0ina, og var ein av teimum fyrstu, i\u00f0 br\u00faktu luftskip og flogfar \u00ed ranns\u00f3knarfer\u00f0um til p\u00f3l\u00f8kini. Roald Amundsen hvarv \u00ed juni 1928 t\u00e1 hann lutt\u00f3k \u00ed einari bjargingarroynd eftir  rivali hansara Umberto Nobile, mann gongur \u00fat fr\u00e1, at flogfari\u00f0 i\u00f0 hann var umbor\u00f0 \u00e1, datt ni\u00f0ur t\u00e6tt vi\u00f0 Bjarnoynna.\n\nKeldur \n\nSj\u00f3farar\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1872\nAndl\u00e1t \u00ed 1928"}
{"id": "19586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P-tal", "title": "P-tal", "text": "P-tal bleiv innf\u00f8rt \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1982. P-tali\u00f0 er samansett av f\u00f8\u00f0ingardegi og trimum t\u00f8lum afturat. Allir pers\u00f3nar, sum \u00ed juli 1982 v\u00f3ru skr\u00e1settir \u00ed Landsf\u00f3lkayvirlitinum og allir pers\u00f3nar sum s\u00ed\u00f0an 1982 eru skr\u00e1settir \u00ed yvirlitinum, hava fingi\u00f0 eitt P-tal. Harafturat f\u00e1a pers\u00f3nar, sum skulu skattast \u00ed F\u00f8royum, eitt P-tal. Hini Nor\u00f0urlondini hava cpr.nummur, sum eru f\u00f8\u00f0ingardagur og f\u00fdra t\u00f8l eftir ta\u00f0.\n\nF\u00f8roysk p-t\u00f8l ver\u00f0a rokna\u00f0i eftir hesum leisti:\n\nP-tali\u00f0 er uppbygt solei\u00f0is: dd mm \u00e1\u00e1 rr e\ndd = dagur \nmm = m\u00e1na\u00f0ur \n\u00e1\u00e1 = \u00e1r \nrr = ra\u00f0tal \ne = eftirlitstal \n\nRa\u00f0tali\u00f0 byrjar vi\u00f0 00 \u00ed st\u00f8kum \u00f8ldum, og vi\u00f0 50 \u00ed \u00f3st\u00f8kum \u00f8ldum. T.v.s. at P-tali\u00f0 hj\u00e1 einum pers\u00f3ni, sum er f\u00f8ddur tann 1. januar 1967, teoretisk kann ver\u00f0a br\u00fakt aftur til ein pers\u00f3n, sum er f\u00f8ddur tann 1. januar 2167. \nP-tali\u00f0 160595-519 v\u00edsir t.d. at pers\u00f3nurin er f\u00f8ddur antin tann 16. mai 1895 ella 16. mai 2095. \nVi\u00f0 at br\u00faka tali\u00f0 32765432 saman vi\u00f0 hinum t\u00f8lum ver\u00f0ur eftirlitstali\u00f0 funni\u00f0. Eftirlitstali\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt til at tryggja, at hini t\u00f8lini eru r\u00f8tt.\nKonuf\u00f3lk hava eitt l\u00edka eftirlitstal, og mannf\u00f3lk hava eitt \u00f3l\u00edka eftirlitstal.\n\nKeldur \nUS.fo\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "19587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvinna", "title": "Kvinna", "text": "Ein kvinna, fleirtal: kvinnur ella kona, fleirtal: konur, er eitt menniskja av kvennkyni. Vanliga ver\u00f0a or\u00f0ini kvinna og kona br\u00fakt um vaksnar kvinnur, me\u00f0an or\u00f0i\u00f0 genta ver\u00f0ur br\u00fakt um b\u00f8rn og ungd\u00f3mar av kvennkyni. Or\u00f0i\u00f0 kvinna ver\u00f0ur t\u00f3 eisini av og \u00e1 br\u00fakt um b\u00e6\u00f0i vaksnar kvinnur og gentur, eitt n\u00fa \u00ed or\u00f0um sum kvinnur\u00e6ttindi. Vanliga kunnu kvinnur f\u00f8\u00f0a b\u00f8rn, me\u00f0an eldri kvinnur sum er komnar yvir yvirgangs\u00e1rini og summar kvinnur av \u00f8\u00f0rum ors\u00f8kum kunnu ikki f\u00f8\u00f0a b\u00f8rn.\n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i og kyn \n\nKyni\u00f0 hj\u00e1 kvinnuni ver\u00f0ur avgj\u00f8rt av kromosomunum. Kvinnur hava tvey X-kromosom, me\u00f0an menn hava eitt X og eitt Y-kromosom. Kvinnur hava serst\u00f8k kynsg\u00f8gn, sum menn ikki hava, hesi eru til at reprodusera menniskuni vi\u00f0. Kvinnur hava eina l\u00edvm\u00f3\u00f0ur, har fostri\u00f0 liggur og tekur f\u00f8\u00f0i til s\u00edn \u00ed n\u00fdggju m\u00e1na\u00f0ir. Kvinnur hava eggjastokkar og eggjalei\u00f0arar, so f\u00f8ra ta\u00f0 frukta\u00f0a eggi\u00f0 til l\u00edvm\u00f3\u00f0urina. \u00dar eggjastokkunum kemur eitt egg einafer\u00f0 um m\u00e1na\u00f0in \u00ed me\u00f0al, ta\u00f0 kunnu eisini koma meira enn eitt, ella onki, um okkurt ikki er sum ta\u00f0 skal vera. Eggini koma regluliga me\u00f0an kvinnan er \u00ed fruktbara aldrinum, fr\u00e1 hon er umlei\u00f0 13 \u00e1ra gomul genta (ta\u00f0 kann variera n\u00f3gv, 10-17 \u00e1r er mest vanligt), til hon er \u00ed 40'num, summar eru kanska heilt uppi \u00ed 50'unum. B\u00f8rnini ver\u00f0a f\u00f8dd gj\u00f8gnum skei\u00f0ina hj\u00e1 kvinnuni (vagina), um tey ikki ver\u00f0a tikin vi\u00f0 keisaraskur\u00f0i. Fyri at ein kvinna kann gerast vi\u00f0 barn skal s\u00e1\u00f0 til fr\u00e1 einum manni. N\u00e1tt\u00farligi m\u00e1tin er, at kvinnan og ma\u00f0urin hava samlegu og hann f\u00e6r avgongu inn \u00ed skei\u00f0ina, og hagani fer\u00f0ast s\u00e1\u00f0ini fyrst gj\u00f8gnum l\u00edvm\u00f3\u00f0urh\u00e1lsin, upp gj\u00f8gnum l\u00edvm\u00f3\u00f0urina, gj\u00f8gnum eggjastokkarnar, har ta\u00f0 so kann m\u00f8ta einum eggi og smelta saman vi\u00f0 t\u00ed. Frukta\u00f0a eggi\u00f0 setur seg s\u00ed\u00f0an fast \u00ed veggin \u00ed l\u00edvm\u00f3\u00f0urini, og kvinnan er vor\u00f0in vi\u00f0 barn og heldur uppat vi\u00f0 at f\u00e1a minstrasj\u00f3n. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ber til \u00e1 annan h\u00e1tt hj\u00e1 einari kvinnu at gerast vi\u00f0 barn, tvs. uttan at hon hevur samlegu vi\u00f0 ein mann. Hon kann antin f\u00e1a s\u00e1\u00f0 sproyta inn (inseminasj\u00f3n) ella kunnu n\u00f8kur egg takast \u00far eggjastokkunum og frukta\u00f0i uttanfyri kvinnuna, s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur antin eitt ella n\u00f8kur f\u00e1a frukta\u00f0i egg sett upp \u00ed livm\u00f3\u00f0urina (kunstigur befruktningur). Henda vi\u00f0ger\u00f0 ver\u00f0ur ikki gj\u00f8rd \u00ed F\u00f8royum, men f\u00f8royskar kvinnur (kvinna og ma\u00f0ur sum par), sum av onkrari ors\u00f8k ikki kunnu gerast vi\u00f0 barn n\u00e1tt\u00farliga, kunnu f\u00e1a vi\u00f0ger\u00f0 m\u00f3ti barnloysi \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, eitt n\u00fa \u00ed Danmark ella \u00cdslandi.\n\nKvinnur hava annarlei\u00f0is skap enn menn, hava meira feitt serliga \u00e1 kroppinum, l\u00f8runum og rumpuni. Kvinnur hava eisini ytri kynsey\u00f0kenni sum br\u00f3st. Br\u00f3stini hava til endam\u00e1l at framlei\u00f0a mj\u00f3lk til tey n\u00fdf\u00f8ddu b\u00f8rnini, tey kunnu f\u00e1a br\u00f3st \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fr\u00e1 n\u00f8krum m\u00e1na\u00f0um til n\u00f8kur \u00e1r, ta\u00f0 er ymiskt alt eftir hvar i\u00f0 kvinnan b\u00fdr. Summar kvinnur geva als ikki br\u00f3st, antin t\u00ed ta\u00f0 av onkrari ors\u00f8k ikki ber til ella t\u00ed hon velur at lata vera. \u00cd summum mentanum ver\u00f0a kvinnubr\u00f3stini eisini hildin at virka eggjandi fyri mannf\u00f3lk.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKvinnur\nKyn"}
{"id": "19590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grikska%20alfabeti%C3%B0", "title": "Grikska alfabeti\u00f0", "text": "Ta\u00f0 grikska m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed grikska alfabetinum. Ta\u00f0 grikska alfabeti\u00f0 var\u00f0 ment \u00ed klassiskari t\u00ed\u00f0 (umlei\u00f0 9. \u00f8ld \u00e1.Kr.). B\u00f3kstavirnir \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum ver\u00f0a br\u00faktir til n\u00f3gv ymisk endam\u00e1l, eitt n\u00fa matematisk tekin, stj\u00f8rnun\u00f8vn \u00ed astronomi osfr.\n\nH\u00f8vu\u00f0stalva \nTeir griksku b\u00f3kstavirnir og a\u00f0rir b\u00f3kstavir, sum eru \u00ed familju vi\u00f0 teir eru hesir (\u00fattalan er transkibera\u00f0 samb\u00e6rt SAMPA):\n\nKlassiskir b\u00f3kstavir\n\n{|class=wikitable\n|-\n! rowspan=\"3\" | B\u00f3kstavur\n! colspan=\"4\" | Navn\n! rowspan=\"2\" colspan=\"3\" | \u00dattala\n! rowspan=\"3\" | Talvir\u00f0i\n! rowspan=\"3\" | Tilsvarandi hebraiski b\u00f3kstavur\n! rowspan=\"3\" | HTML-entitet\n|-\n! rowspan=\"2\" | Grikskt\n! rowspan=\"2\" | Si\u00f0bundin transkripsj\u00f3n\n! colspan=\"2\" | \u00dattala\n|-\n! klassisk\n! moderna\n! gomul\n! klassisk\n! moderna\n|-\n| \u0391 \u03b1\n| \u1f04\u03bb\u03c6\u03b1 / \u1f04\u03bb\u03c6\u03b1\n| Alfa\n| [alfa]\n| [alfa]\n| \u00a0\n| [a] [a:]\n| [a]\n| 1\n| \u05d0 'Aleph\n| \u03b1\n|-\n| \u0392 \u03b2\n| \u03b2\u1fc6\u03c4\u03b1 / \u03b2\u1fc6'\u03c4\u03b1\n| Beta\n| [bE:ta]\n| [vita]\n| \u00a0\n| [b]\n| [v]\n| 2\n| \u05d1 Beth\n| \u03b2\n|-\n| \u0393 \u03b3\n| \u03b3\u03ac\u03bc\u03bc\u03b1 / \u03b3\u03ac'\u03bc\u03bc\u03b1\n| Gamma\n| [gamma]\n| [Gama]\n| \u00a0\n| [g]\n| [j] \u00e1\u00f0renn [e] ella [i]; annars [G]\n| 3\n| \u05d2 Gimel\n| \u03b3\n|-\n| \u0394 \u03b4\n| \u03b4\u03ad\u03bb\u03c4\u03b1 / \u03b4\u03ad'\u03bb\u03c4\u03b1\n| Delta\n| [delta]\n| [Delta]\n| \u00a0\n| [d]\n| [D]\n| 4\n| \u05d3 Daleth\n| \u03b4\n|-\n| \u0395 \u03b5\n| \u1f12 \u03c8\u03b9\u03bb\u03cc\u03bd / \u1f12' \n\n\u03c8\u03b9\u03bb\u03cc'\u03bd\n| Epsilon\n| [e psilon]\n| [e psilon]\n| \u00a0\n| [e]\n| [e]\n| 5\n| \u05d4 He\n| \u03b5\n|-\n| \u0396 \u03b6\n| \u03b6\u1fc6\u03c4\u03b1 / \u03b6\u1fc6'\u03c4\u03b1\n| Zeta\n| [dzE:ta]\n| [zita]\n| \u00a0\n| [dz]\n| [z]\n| 7\n| \u05d6 Zain\n| \u03b6\n|-\n| \u0397 \u03b7\n| \u1f26\u03c4\u03b1 / \u1fc6'\u03c4\u03b1\n| Eta\n| [E:ta]\n| [ita]\n| [E:] [h]\n| [E:]\n| [i]\n| 8\n| \u05d7 Heth\n| \u03b7\n|-\n| \u0398 \u03b8\n| \u03b8\u1fc6\u03c4\u03b1 / \u03b8\u1fc6'\u03c4\u03b1\n| Theta\n| [TE:ta]\n| [Tita]\n| [t_h]\n| [T]\n| [T]\n| 9\n| \u05d8 Thet\n| \u03b8\n|-\n| \u0399 \u03b9\n| \u1f30\u1ff6\u03c4\u03b1 / \u1f30'\u1ff6'\u03c4\u03b1\n| Jota (Iota)\n| [iO:ta]\n| [jota]\n| \u00a0\n| [i] [i:]\n| [i] [j]\n| 10\n| \u05d9 Yodh\n| \u03b9\n|-\n| \u039a \u03ba\n| \u03ba\u03ac\u03c0\u03c0\u03b1 / \u03ba\u03ac'\u03c0\u03c0\u03b1\n| Kappa\n| [kappa]\n| [kapa]\n| \u00a0\n| [k]\n| [k]\n| 20\n| \u05da \u05db Kaph\n| \u03ba\n|-\n| \u039b \u03bb\n| \u03bb\u03ac\u03bc\u03b2\u03b4\u03b1 / \u03bb\u03ac'\u03bc\u03b2\u03b4\u03b1\n| Lambda\n| [lambda]\n| [lamda]\n| \u00a0\n| [l]\n| [l]\n| 30\n| \u05dc Lamed\n| \u03bb\n|-\n| \u039c \u03bc\n| \u03bc\u1fe6 / \u03bc\u1fe6'| My\n| [my:]\n| [mi]\n| \u00a0\n| [m]\n| [m]\n| 40\n| \u05dd \u05de Mem\n| \u03bc\n|-\n| \u039d \u03bd\n| \u03bd\u1fe6 / \u03bd\u1fe6'\n| Ny\n| [ny:]\n| [ni]\n| \u00a0\n| [n]\n| [n]\n| 50\n| \u05df \u05e0 Nun\n| \u03bd\n|-\n| \u039e \u03be\n| \u03be\u1fd6 / \u03be\u1fd6'| Xi (Xei)\n| [ksi:]\n| [ksi]\n| \u00a0\n| [ks]\n| [ks]\n| 60\n| \u05e1 Samekh\n| \u03be\n|-\n| \u039f \u03bf\n| \u1f4a \u03bc\u03b9\u03ba\u03c1\u03cc\u03bd / \u1f42' \n\n\u03bc\u03b9\u03ba\u03c1\u03cc'\u03bd\n| Omikron\n| [omikron]\n| [omikron]\n| \u00a0\n| [o]\n| [o]\n| 70\n| \u05e2 `Ain\n| \u03bf\n|-\n| \u03a0 \u03c0\n| \u03c0\u1fd6 / \u03c0\u1fd6'\n| Pi\n| [pi:]\n| [pi]\n| \u00a0\n| [p]\n| [p]\n| 80\n| \u05e3 \u05e4 Pe\n| \u03c0\n|-\n| \u03a1 \u03c1\n| \u1fe5\u1ff6 / \u1fe5'\u1ff6'\n| Rho\n| [rO:]\n| [ro]\n| \u00a0\n| [r]\n| [r]\n| 100\n| \u05e8 Resh\n| \u03c1\n|-\n| \u03a3 \u03c3\n| rowspan=\"2\" | \u03c3\u1fd6\u03b3\u03bc\u03b1 / \u03c3\u1fd6'\u03b3\u03bc\u03b1\n| Sigma\n| rowspan=\"2\" | [si:gma]\n| rowspan=\"2\" | [sigma]\n| rowspan=\"2\" | \u00a0\n| rowspan=\"2\" | [s]\n| rowspan=\"2\" | [s]\n| 200\n| rowspan=\"2\" | \u05e9 Sin / Shin\n| \u03c3\n|-\n| \u00a0 \u03c2\n| (enda-Sigma)\n| \u00a0\n| \u03c2\n|-\n| \u03a4 \u03c4\n| \u03c4\u03b1\u1fe6 / \u03c4\u03b1\u1fe6'\n| Tau\n| [tau]\n| [taf]\n| \u00a0\n| [t]\n| [t]\n| 300\n| \u05ea Taw\n| \u03c4\n|-\n| \u03a5 \u03c5\n| \u1f52 \u03c8\u03b9\u03bb\u03cc\u03bd / \u1f56' \n\n\u03c8\u03b9\u03bb\u03cc'\u03bd\n| Ypsilon\n| [y:psilon]\n| [ipsilon]\n| [u]\n| [y] [y:]\n| [i]\n| 400\n| fr\u00e1 Waw\n| \u03c5\n|-\n| \u03a6 \u03c6\n| \u03c6\u1fd6 / \u03c6\u1fd6'| Fi (Phei)\n| [fi:]\n| [fi]\n| [p_h]\n| [f]\n| [f]\n| 500\n| rowspan=\"4\" | \u00d3semja er um upprunan\n| \u03c6\n|-\n| \u03a7 \u03c7\n| \u03c7\u1fd6 / \u03c7\u1fd6'\n| Chi (Chei)\n| [Ci:]\n| [Ci]\n| [k_h] [ks]\n| [C]\n| [C]\n| 600\n| \u03c7\n|-\n| \u03a8 \u03c8\n| \u03c8\u1fd6 / \u03c8\u1fd6'| Psi (Psei)\n| [psi:]\n| [psi]\n| \u00a0\n| [ps]\n| [ps]\n| 700\n| \u03c8\n|-\n| \u03a9 \u03c9\n| \u1f66 \u03bc\u03ad\u03b3\u03b1 / \u1f66' \u03bc\u03ad'\u03b3\u03b1\n| Omega\n| [O:mega]\n| [omeGa]\n| \u00a0\n| [O:]\n| [o]\n| 800\n| \u03c9\n|-\n|}Gamlir b\u00f3kstavir'''\n\nKeldur \n\n Greek Unicode Issues\n\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "19593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20Wikipedia", "title": "F\u00f8roysk Wikipedia", "text": "F\u00f8roysk Wikipedia er tann f\u00f8royskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia. Fyrsta greinin var\u00f0 skriva\u00f0 hin 30. mai 2004 av t\u00fdskaranum Arne List, sum uppr\u00e6tta\u00f0i eina grein um F\u00f8royar. Tr\u00edggjar vikur seinni, hin 20. juni 2004, var\u00f0 fors\u00ed\u00f0an \u00e1 t\u00ed f\u00f8roysku Wikipedia uppr\u00e6tta\u00f0 av f\u00f8royska dulnevnda br\u00fakaranum Quackor og pr. 6. apr\u00edl\u200e 2013 v\u00f3ru tilsamans 6.000 greinar \u00e1 f\u00f8roysku Wikipediu, ta\u00f0 v\u00f3ru 279.154 r\u00e6ttingar, \u00ed me\u00f0al v\u00f3ru ta\u00f0 framdar 16,90 r\u00e6ttingar pr. s\u00ed\u00f0u. Ta\u00f0 v\u00f3ru 9.011 skr\u00e1settir br\u00fakarar, harav 47 br\u00fakarar v\u00f3ru aktivir teir seinastu 30 dagarnir, har v\u00f3ru 40 bottar, 8 umbo\u00f0sstj\u00f3rar (administratorar) og tveir emb\u00e6tisstj\u00f3rar (bureaukratar). F\u00f8royska Wikipedia hevur n\u00fa  greinar (hetta tali\u00f0 ver\u00f0ur dagf\u00f8rt sj\u00e1lvvirkandi). \n\nHin 29. mai 2014, dagin fyri 10 \u00e1ra stovningardagin hj\u00e1 f\u00f8roysku Wikipediu, var grein nummar 10.000 skriva\u00f0, ta\u00f0 var ein grein um Reimund Langgaard, sum er l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri Sambandsflokkin.\n\nGr\u00f8nlendsk Wikipedia (:kl:) hev\u00f0i hin 30. mai 2014 tilsamans 1 606 greinar, \u00cdslendsk Wikipedia (:is:) hev\u00f0i t\u00e1 37.500 greinar, Donsk Wikipedia (:da:) hev\u00f0i t\u00e1 fleiri enn 188 000 greinar, me\u00f0an Norsk Wikipedia (:no:) (bokm\u00e5l) hev\u00f0i 420.628 greinar. Nynorsk Wikipedia hev\u00f0i 113.896 hin 30. mai 2014. Svensk Wikipedia er tann st\u00f8rsta av teimum nor\u00f0urlendsku, hon kom upp \u00e1 1 milli\u00f3n greinar, sum ta\u00f0 fyrsta av teimum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum \u00ed juni 2013. \u00cd mai 2014 hev\u00f0i tann svenskm\u00e6lta Wikipedia 1.622.700 greinar.\n\nN\u00f8kur hagt\u00f8l um f\u00f8roysku Wikipedia \n 30. mai 2004 ver\u00f0ur fyrsta greinin skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8roysku Wikipedia, ta\u00f0 er greinin F\u00f8royar, sum t\u00fdskarin Arne List uppr\u00e6tta\u00f0i \n 20. juni 2004 var\u00f0 fors\u00ed\u00f0an \u00e1 f\u00f8roysku Wikipediu uppr\u00e6tta\u00f0 av f\u00f8royska br\u00fakaranum Quackor, og f\u00f8royska Wikipedia var\u00f0 r\u00e6ttiliga sett \u00e1 stovn\n September 2005 - 1000 greinar\n Juni 2006 - 2000 greinar\n Apr\u00edl 2008 - 3000 greinar\n Mars 2010 - 4000 greinar\n Juni 2011 - 5000 greinar\n 6. apr\u00edl 2013 - 6000 greinar\n 23. november 2013 - 7000 greinar\n 18. februar 2014 - 8000 greinar\n 16. apr\u00edl 2014 - 9000 greinar\n 29. mai 2014 - 10 000 greinar\n 14. februar 2015 - 11 000 greinar\n 16. mai 2016 - 12 000 greinar\n 25. mai 2019 - 13 000 greinar\n\nKeldur \n\nWikipedia\nWikipedia"}
{"id": "19601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Johannessen", "title": "Magnus Johannessen", "text": "Magnus Johannessen er ein f\u00f8royskur jazz t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann hevur arbeitt innan t\u00f3nleik \u00ed fleiri \u00e1r \u00ed F\u00f8royum, Danmark og \u00cdslandi. og lisi\u00f0 t\u00f3nleik eitt n\u00fa \u00e1 IMU school of Music \u00ed Reykjav\u00edk. Hann hevur luttiki\u00f0 \u00e1 fleiri t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum, og hevur eisini givi\u00f0 \u00fat egi\u00f0 tilfar. \u00cd 2001 var\u00f0 hann tilnevndur T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins.\n\n\u00datg\u00e1vur \nT\u00f3rshavnar Big Band, 2011, Kringvarp F\u00f8roya, studioalbum\nMagnus, 2010, Tutl, studioalbum\nGreengate, 1999, Tutl, studioalbum\n\nHei\u00f0ur \n Tilnevndur T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2001\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Magnus Johannessen\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960-\u00e1runum"}
{"id": "19605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vincent%20van%20Gogh", "title": "Vincent van Gogh", "text": "Vincent Willem van Gogh (30. mars 1853 \u2013 29. juli 1890) var ein ni\u00f0urlendskur post-impressj\u00f3nistiskur listam\u00e1lari. Hann er ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi listaf\u00f3lkunum \u00ed evropeiskari listas\u00f8gu. Hann tekna\u00f0i longu sum sm\u00e1drongur, men f\u00f3r ikki at m\u00e1la fyrr enn hann var s\u00ed\u00f0st \u00ed 20'num. Ta\u00f0 seinasta 10-\u00e1raskei\u00f0i\u00f0 av l\u00edvinum m\u00e1la\u00f0i hann einar 860 oljum\u00e1lningar og gott 1300 vatnlitsmyndir, tekningar o.a.; hetta var \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist sinnissj\u00fakur og at enda doy\u00f0i at einum skots\u00e1ri. Ta\u00f0 var hildi\u00f0, at hann skeyt seg sj\u00e1lvan, sj\u00e1lvt um man ikki fann naka\u00f0 skotv\u00e1pn. Hann var maniodepressivur og fekk psykosu.\n\nVan Gogh var ikki blivin kendur, t\u00e1 hann doy\u00f0i, ta\u00f0 bleiv hann ikki fyrr enn seinni. Hann hevur havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 onnur listaf\u00f3lk \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nVerk\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Van Gogh Museum, Amsterdam\n Van Gogh Gallery, The Complete Works\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1853\nAndl\u00e1t \u00ed 1890"}
{"id": "19607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henning%20Larsen", "title": "Henning Larsen", "text": "Henning Larsen (20. august 1925 \u00ed Opsund - 22. juni 2013 \u00ed Keypmannahavn) var ein danskur arkitektur. Hann markera\u00f0i seg b\u00e6\u00f0i \u00ed Danmark og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum og er serliga kendur fyri eitt n\u00fa bygningin hj\u00e1 Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0num \u00ed Riyadh.\n\nHann var \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Kunstakademiets Arkitektskole \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1952. Hann fekk eisini undirv\u00edsing \u00e1 The Architectural Association, London og *The MIT School of Architecture, Boston.\n\n\u00cd 1959 stovna\u00f0i hann s\u00edna egnu teknistovu, sum eitur Henning Larsen Architects.\n\nBygningar \n\n 1957 Vangeboskolen, Holte\n 1961 Roskilde Kapelkrematorium (vi\u00f0 \u00fatbygging \u00ed 1996)\n 1965 Klostermarkskolen, Roskilde\n 1968 Universitetscenteret \u00ed Dragvoll vi\u00f0 NTNU, Trondheim, Norge\n 1979 Danska Ambassadan, Riyadh\n 1979-81 HTG, studentask\u00falin \u00ed H\u00f8je-Taastrup\n 1982-87 Handelsh\u00f8jskolen og Dalgas Have b\u00fasta\u00f0ir, Frederiksberg\n 1982-84 Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0, Riyadh\n 1984-85 Gentofte Bibliotek\n 1994 Engh\u00f8j Kirke, Randers\n 1997 tilbygningur til Ny Carlsberg Glyptotek\n 1995 Handels- & Ingeni\u00f8rh\u00f8jsk\u00falin \u00ed Herning\n 1995 Egebjergg\u00e5rd, Ballerup\n 1994-1999 tilbygningur til Malm\u00f8 Stadsbibliotek, Malm\u00f8\n 1999 Nordeas h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti, Keypmannahavn\n 1999 M\u00e6rsk Mc-Kinney M\u00f8ller Instituttet, Syddansk Universitet, Odense\n 2000 Kombinera\u00f0 summerh\u00fas og atelier, Drosselvej 1, Vejby Strand\n 2001 Ferring International Center, \u00d8restaden\n 2004 Operah\u00fasi\u00f0 \u00e1 Holmen, Keypmannahavn\n 2006 B\u00f8lgen \u00ed Vejle\n 2008 Terminal 4 \u00ed Kastrup Lufthavn\n\nHei\u00f0ur \n1965: Eckersberg Medaillen\n1981: Betongtavlen (norsk hei\u00f0ursl\u00f8n) fyri Universiteti\u00e5 \u00ed Trondheim, Dragvoll\n1984: Tr\u00e6prisen\n1985: C.F. Hansen Medaillen\n1985: Hei\u00f0urslimur (Honorary Fellow) \u00ed The American Institute of Architects (AIA)\n1986: Prins Eugens Medalje\n1987: L\u00edvlanga veiting fyri list fr\u00e1 Statens Kunstfond\n1987: The Daylight and Building Component Award\n1987: The International Design Award, Ongland\n1987: Arkitekturvir\u00f0isl\u00f8n Nykredits (Nykredits Arkitekturpris)\n1987: Velux Fondens Arkitekturpris\n1987 og 1990: Danske Arkitekters Landsforbunds Arkitekturpris\n1987 og 1990: Marble Architecture Award, Carrara \n1988: Domino's 30\" Award, Top 30 Architects for 1988, USA\n1989: Aga Khan Award for Architecture\n1990: Hei\u00f0urslimur (Honorary Fellow) af The Scottish Incorporation of Architects\n1990: Hei\u00f0urslimur \u00ed Bund Deutscher Architekten\n1991: Hei\u00f0urslimur (Honorary Fellow) \u00ed The Royal Institute of British Architects (RIBA)\n1991: Murerprisen\n1992: L\u00e4kerols Kulturpris\n1997: Kasper Salin-prisen (svensk hei\u00f0ursl\u00f8n) fyri Malm\u00f6 stadsbibliotek.\n2000: Hei\u00f0urslimur \u00ed Det Kongelige Akademi for de Sk\u00f8nne Kunster\n2005: Riddari av 1. grad av Dannebrogordenen (15. januar)\n2012: Praemium Imperiale\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nArkitektar\nDanir"}
{"id": "19609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%A6rru%20Antilloyggjar", "title": "Sm\u00e6rru Antilloyggjar", "text": "Sm\u00e1u Antilloyggjar, i\u00f0 eru \u00ed einum boga \u00far Puerto Riko \u00ed St\u00f3ru Antilloyggjum fyri nor\u00f0an og at strondini \u00ed Su\u00f0uramerika, eru partur av Karibiaoyggjum \u00ed Karibiska Havinum. \n\nOyggjarnar hava veri\u00f0 evropeisk hj\u00e1lond, men n\u00fa eru t\u00e6r flestu fr\u00e6ls r\u00edki. T\u00e6r fr\u00e6lsu oyggjarnar eru St. Kitts og Nevis, Antigua og Barbuda, Dominika, St. Lusia, St. Vinsent og Grenadinoyggjar, Barbados, Grenada og Trinidad og Tobago. N\u00f3gvar oyggjar eru enn undir St\u00f3rabretlandi, Fraklandi, Hollandi ella USA: Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar, Anguilla, Aruba, Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar, Bonaire, Curacao, Guadeloupe, Martinque, Montserrat, Saint Martin, Sint Maarten, Sint Eustatius, Saint Barth\u00e9lemy og Saba. \n\nF\u00f3lki\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 \u00far Afrika, Evropa og Asia, og burtur \u00far t\u00ed er sprottin egin og l\u00edvlig mentan, sum leggur st\u00f3ran dent \u00e1 t\u00f3nleik og dans. Bananir, sum vaksa v\u00e6l \u00ed n\u00f3gvum hita og n\u00f3gvum regni, eru t\u00fddningarmikil \u00fatflutningsv\u00f8ra. Men javnan er vandi fyri, at banangr\u00f8\u00f0in misferst, t\u00e1 i\u00f0 \u00f3dnir herja. Fyrr f\u00f3ru f\u00f3lk \u00edmillum oyggjarnar \u00ed b\u00e1ti, og enn ver\u00f0ur mesta v\u00f8ran flutt vi\u00f0 skipi, t\u00ed at ta\u00f0 er b\u00edligasti flutningsh\u00e1ttur. St\u00f3rar \u00fatflutningshavnir eru t.d. Castries \u00ed St. Lusia. \u00cd fleiri oyggjum eru ongar jarnbreytir lagdar, og h\u00f8vu\u00f0svegirnir eru mest fram vi\u00f0 strondini, og t\u00ed er vegasambandi\u00f0 inn \u00ed oyggjarnar v\u00e1naligt. \u00cd Antigua, Barbados, Martinique og mongum \u00f8\u00f0rum oyggjum eru n\u00fa lagdir st\u00f3rir flogv\u00f8llir. St\u00f3r flogf\u00f8r kunnu seta seg.\n\nMesti \u00eddna\u00f0urin \u00ed Sm\u00e1u Antilloyggjum er \u00ed Trinidad og Tobago. Olja og gass eru \u00ed undirgrundini, og har eru virki, sum vinna \u00fardr\u00e1ttir \u00far oljuni og gassinum, og eisini er jarn- og st\u00e1l\u00eddna\u00f0ur. T\u00e1 i\u00f0 Barbados er fr\u00e1, eiga hini londini so at siga eingi r\u00e1evni, og h\u00f8vu\u00f0sinnt\u00f8ka teirra er landb\u00fana\u00f0ur, t.d. bananir, sukur, bummull og kakao. Seinastu \u00e1rini hevur veri\u00f0 roynt at gera \u00fatflutnings\u00eddna\u00f0in fj\u00f8lbroyttari. \u00cd St. Vinsent og Grenadinoyggjar er gj\u00f8rd st\u00f3r kv\u00f8rn, og \u00ed Martinique oljureinsiverk. \u00c1 mongum oyggjum hevur ymiskur sm\u00e1\u00eddna\u00f0ur tiki\u00f0 seg upp.\n\nKaribia"}
{"id": "19610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Granskara%C3%BAtb%C3%BAgving", "title": "Granskara\u00fatb\u00fagving", "text": "Ph.d.  er granskara\u00fatb\u00fagving, sum tekur tr\u00fd \u00e1r og endar vi\u00f0 verju av ritger\u00f0 um evni, sum er vi\u00f0gj\u00f8rt tey tr\u00fd \u00e1rini \u00fatb\u00fagvingin er. Ta\u00f0 kann eisin ivera talan um eina 4 \u00e1ra \u00fatb\u00fagving, t\u00e1 er kandidatparturin vi\u00f0 \u00ed ph.d.-partinum. Ph.d. er stytting fyri philosophiae doctor (ta\u00f0 er doktari \u00ed heimspeki). Hetta er vanliga ein 3 \u00e1ra granskara\u00fatb\u00fagving, sum \u00ed dag er kravd fyri at kunna f\u00e1a starv sum t.d. granskari \u00e1 universitetum og granskingarstovnum. Eisini fleiri virkir, serliga tey sum arbei\u00f0a vi\u00f0 menning av n\u00fdggjum v\u00f8rum og t\u00e6nastum, seta f\u00f3lk vi\u00f0 ph.d.-\u00fatb\u00fagving \u00ed starv. F\u00f3lk ver\u00f0a vanliga sett \u00ed eitt 3 \u00e1ra starv hj\u00e1 einum universiteti, einum sektorgranskingarstovni ella \u00e1 einum virki og innskriva\u00f0 til lestur vi\u00f0 eitt universitet. Ta\u00f0 ber til at s\u00f8kja um at ver\u00f0a innskriva\u00f0(ur) til ph.d.lestur \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum. Mett ver\u00f0ur, at ta\u00f0 eru eini 25 f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum \u00ed l\u00f8tuni, sum eru \u00ed gongd vi\u00f0 ph.d.\u00fatb\u00fagving og l\u00edka n\u00f3gvir f\u00f8royingar \u00ed gongd uttanlands eisini. \u00cd sambandi vi\u00f0 ums\u00f3knir um stu\u00f0ul og anna\u00f0, ver\u00f0ur hetta 3 \u00e1ra skei\u00f0i\u00f0 og arbei\u00f0i\u00f0 vanliga kalla ein ph.d.-verk\u00e6tlan ella ein granskara\u00fatb\u00fagving. \n\n\u00datb\u00fagving"}
{"id": "19611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/OECD", "title": "OECD", "text": "OECD (stytting fyri Organisation for Economic Co-operation and Development, f\u00f8royskt: Felagsskapurin fyri b\u00faskaparligum samstarvi og menning) er ein felagsskapur hj\u00e1 teimum r\u00edkastu londunum \u00ed heiminum. \n\nAltj\u00f3\u00f0a felagsskapir"}
{"id": "19612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gudfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "Gudfr\u00f8\u00f0i", "text": "Gudfr\u00f8\u00f0i (lat\u00edn theologia) er ein fr\u00f8\u00f0igrein um l\u00e6ru, innihald og upphav kristind\u00f3msins. Or\u00f0i\u00f0 theologia kemur fr\u00e1 grikska or\u00f0inum \u0398\u03b5\u03cc\u03c2 (theos), sum merkir gud, og \u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1 (logia) kemur fr\u00e1 griska or\u00f0inum logos (fr\u00f8\u00f0i). T\u00e1 i\u00f0 sagt ver\u00f0ur, at ein lesur gudfr\u00f8\u00f0i, ver\u00f0ur vanliga hugsa um alt, sum hevur vi\u00f0 ta\u00f0 kristnu tr\u00fanna at gera so sum einglar, menniskja, synd o.s.fr. Granskanin av Gud Fa\u00f0irinum (theologia proper) er t\u00f3 kjarnan. T\u00e1 ein lesur gudfr\u00f8\u00f0i skal ein millum anna\u00f0 eisini l\u00e6ra hebr\u00e1iskt. \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "19614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nobelvir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin er ein hei\u00f0ursl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur latin einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 \u00e1 dey\u00f0sdegnum hj\u00e1 Alfred Nobel, hin 10. desember. Hei\u00f0ursl\u00f8nin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 latin \u00ed 1901. Hei\u00f0ursl\u00f8nam\u00f3ttakararnir \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i og evnafr\u00f8\u00f0i ver\u00f0a valdir av Kungliga vetenskapsakademiens nobelkommitt\u00e9, \u00ed fysiologi og medisini av Karolinska institutets nobelkommitt\u00e9, \u00ed b\u00f3kmentum av Svenska akademiens nobelkommitt\u00e9 og Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels av Norske Stortings Nobelkomit\u00e9. Allar hesar vir\u00f0isl\u00f8nirnar ver\u00f0a latnar av ognini hj\u00e1 Nobel St\u00fdrinum. \u00cd 1968 kom ein eyka hei\u00f0ursl\u00f8n, sum Sveriges Riksbank setti \u00e1 stovn, ta\u00f0 er Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00faskapi, sum eisini ver\u00f0ur latin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri av Vetenskapsakademien. \n\nAllar Nobelhei\u00f0ursl\u00f8nirnar ver\u00f0a latnar \u00ed Stokkh\u00f3lmi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki uttan Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels, sum ver\u00f0ur latin \u00ed Noregi. Ors\u00f8kin er tann, at Noreg og Sv\u00f8r\u00edki v\u00f3ru saman \u00ed einum felagsr\u00edki, t\u00e1 Alfred Nobel anda\u00f0ist hin 10. desember 1896, og Sv\u00f8r\u00edki st\u00fdrdi uttanr\u00edkispolitikkin. Nobel meinti t\u00ed, at vandin fyri mutri var minni, um ta\u00f0 var Noreg, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri handanini av fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nini.\n\nEin uppger\u00f0 \u00ed 2014 v\u00edsir, at n\u00e6rum tri\u00f0i hv\u00f8r m\u00f3ttakari av teimum fimm Nobel-l\u00f8nunum \u00ed heiliv\u00e1gi, alisfr\u00f8\u00f0i, evnafr\u00f8\u00f0i, b\u00f3kmentum, b\u00faskapi og vi\u00f0 Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nini koma \u00far USA. \u00cdalt hava 876 pers\u00f3nar fingi\u00f0 henda hei\u00f0ur. Av teimum eru 254 \u00far USA. Amerikanarar eru t\u00ed \u00e1 fyrsta pl\u00e1ssi yvir lond, sum hava fingi\u00f0 flestar Nobel-hei\u00f0ursl\u00f8nir, me\u00f0an St\u00f3rabretland og T\u00fdskland kappast um 2. og 3. pl\u00e1ssi\u00f0. Men um ein samanber tali\u00f0 av hei\u00f0ursl\u00f8num vi\u00f0 tali\u00f0 av \u00edb\u00fagvum \u00ed einum landi, s\u00e6r listin munandi \u00f8\u00f0rv\u00edsi \u00fat. T\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk hj\u00e1 JyllandsPosten hava gj\u00f8rt eitt yvirlit, har ein s\u00e6r, at um ein roknar F\u00f8royar sum eina sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga tj\u00f3\u00f0, ver\u00f0a vit ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed heimi, sum hevur flestar Nobel-hei\u00f0ursl\u00f8nir fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagvan.\n\nNobelvir\u00f0isl\u00f8nir \n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i\n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i\n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed fysiologi ella medisini\n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum\n Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels\n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00faskapi\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nNobelhei\u00f0ursl\u00f8nin\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "19620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dey%C3%B0sors%C3%B8k", "title": "Dey\u00f0sors\u00f8k", "text": "Ein dey\u00f0sors\u00f8k ella dey\u00f0aatvold er tann atvoldin sum f\u00f8rir til at eitt menniskja doyr. Dey\u00f0in kann skyldast n\u00e1tt\u00farligar ors\u00f8kir sum t.d. sj\u00faku av ymiskum slag, ta\u00f0 kann eitt n\u00fa vera krabbamein ella hjarta-/\u00e6\u00f0rasj\u00fakur. Dey\u00f0in kann eisini skyldast eina vanlukku, mor\u00f0 ella sj\u00e1lvmor\u00f0. \u00cd londum har dey\u00f0arevsing er loyvd, kann dey\u00f0in eisini skyldast avr\u00e6tting. T\u00e1 ein pers\u00f3nur doyr, eigur ein l\u00e6kni at kanna l\u00edki\u00f0 og sta\u00f0festa dey\u00f0sors\u00f8kina. Um l\u00e6knin ikki kann sta\u00f0festa dey\u00f0sors\u00f8kina, ella um l\u00f8greglan hevur illgruna um ein \u00f3n\u00e1tt\u00farligan dey\u00f0a, so kann l\u00f8greglan krevja r\u00e6ttarl\u00e6knaliga l\u00edksko\u00f0an og um, l\u00edksko\u00f0anin heldur ikki kann sta\u00f0festa ors\u00f8kina til dey\u00f0an, kann ein l\u00edkskur\u00f0ur vera framdur. \u00cd n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum londum er ta\u00f0 r\u00e6ttiliga vanligt vi\u00f0 l\u00edkskur\u00f0i, eisini sj\u00e1lvt um ta\u00f0 ikki er illgruni um ikki n\u00e1tt\u00farligan dey\u00f0a, t\u00e1 ver\u00f0ur l\u00edkskur\u00f0urin gj\u00f8rdur bert fyri at sta\u00f0festa j\u00fast hv\u00f8r ors\u00f8kin var til dey\u00f0an. \u00cd F\u00f8royum er ikki nakar patologur \u00ed starvi, og t\u00ed m\u00e1 ein sl\u00edkur koma \u00far Danmark. \u00cd flestu f\u00f8rum, t\u00e1 l\u00edkskur\u00f0ur ver\u00f0ur framdur \u00ed F\u00f8royum, er ta\u00f0 t\u00ed at l\u00f8greglan ynskir ta\u00f0, fyri betri at kunna sta\u00f0festa, hv\u00ed ein pers\u00f3nur er dey\u00f0ur.\n\nDey\u00f0sors\u00f8kir \u00ed F\u00f8royum \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st eitt yvirlit yvir dey\u00f0sors\u00f8kir hj\u00e1 f\u00f8royingum \u00ed F\u00f8royum \u00e1rini 1996 til 2010. Ors\u00f8kirnar eru b\u00f3lka\u00f0ar \u00ed h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkar, solei\u00f0is at t.d. allar krabbameinssj\u00falkur eru taldar saman \u00ed ein b\u00f3lk, \u00f8ll sl\u00f8g av hjartasj\u00fakum \u00ed ein b\u00f3lk osfr. Kelda til hagt\u00f8lini er Heilsul\u00fdsing Landsl\u00e6knans 2011-12, sum byggir \u00e1 dey\u00f0sv\u00e1ttanir hj\u00e1 f\u00f8royingum. F\u00f8royingar sum h\u00f8vdu b\u00fasta\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, men sum eru dey\u00f0ir \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, t.d. \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasum \u00ed Danmark, eru taldir vi\u00f0, me\u00f0an \u00fatlendingar, sum eru dey\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum, men ikki h\u00f8vdu b\u00fasta\u00f0 her, ikki eru taldir vi\u00f0. Landsl\u00e6knin \u00ed F\u00f8royum hevur savna\u00f0 hagt\u00f8lini.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeilsul\u00fdsing Landsl\u00e6knans 2011-2012 (pdf-f\u00edla)\n\nDey\u00f0in\nSj\u00fakur\nDey\u00f0sors\u00f8kir"}
{"id": "19625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gull", "title": "Gull", "text": "Gull (\u00e1 lat\u00edni aurum) er frumevni nummar 79 \u00ed t\u00ed skei\u00f0bundnu skipanini, og hevur ta\u00f0 evnafr\u00f8\u00f0iliga s\u00famboli\u00f0 Au: Undir vanligum tr\u00fdst- og temperaturvi\u00f0urskiftum er hetta Yvirgangsmetalli\u00f0 sum eitt sera tungt, gult metal, sum er l\u00e6tt at broyta skap \u00e1.\n\nKeldur \n\nFrumevni"}
{"id": "19627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frida%20Kahlo", "title": "Frida Kahlo", "text": "Frida Kahlo de Rivera (f\u00f8dd Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calder\u00f3n; 6. juli 1907 \u2013 13. juli 1954) var ein meksikanskur listam\u00e1lari, f\u00f8dd \u00ed Coyoac\u00e1n, sum var best kend fyri s\u00ednar sj\u00e1lvsmyndir.\n\nL\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 Kahlo byrja\u00f0i og enda\u00f0i Mexico City, \u00ed heimi hennara, sum var kent sum Bl\u00e1a H\u00fasi\u00f0. Hon fortaldi, at hon var f\u00f8dd 7. juli 1910, men f\u00f8\u00f0iv\u00e1ttan hennara avd\u00faka\u00f0i, at hon var\u00f0 f\u00f8dd 6. juli 1907. Eftir \u00f8llum at d\u00f8ma ynskti hon at f\u00f8\u00f0i\u00e1r hennara skuldi vera samstundis sum meksikanska kollveltingin byrja\u00f0i, solei\u00f0is at l\u00edv hennara byrja\u00f0i samstundis sum n\u00fat\u00ed\u00f0ar Meksiko.\n\nMeksikonsk mentan og amerindiansk mentan og si\u00f0venja hava st\u00f3ran t\u00fddning fyri listina hj\u00e1 Kahlo, og av og \u00e1 ver\u00f0ur hennara list s\u00f8gd at vera naiv list ella f\u00f3lkslig list. Verk hennara ver\u00f0a eisini s\u00f8gd at vera surrealistisk.\n\nKahlo var \u00fati fyri einari \u00e1lvarsligari fer\u00f0sluvannlukku, t\u00e1 hon var 25 \u00e1ra gomul, hon sat \u00ed einum bussi, sum rendi saman vi\u00f0 einum trolleybussi. Hon var illa s\u00e6rd, og var pl\u00e1ga\u00f0 av p\u00ednu restina av l\u00edvinum. Eitt skifti sat hon eisini \u00ed koyrist\u00f3li. Vannlukkan var eisini ors\u00f8kin til, at hon f\u00f3t \u00ed holt vi\u00f0 at m\u00e1la. Hon seg\u00f0i, at ors\u00f8kin til at hon so ofta m\u00e1la\u00f0i seg sj\u00e1lva var tann, at hon so ofta var einsam\u00f8ll, og at \"eg eri ta\u00f0 evni\u00f0 i\u00f0 eg kenni best\", sum hon seg\u00f0i.\n\nHon s\u00e1 n\u00f3gv upp til meksikanska listamannin Diego Rivera, og \u00ed 1929 blivu tey gift. Hon kundi ikki f\u00e1a b\u00f8rn orsaka\u00f0 av vanlukkuni.\n\nKahlo var ta\u00f0 fyrsta listaf\u00f3lki \u00far Meksiko, sum seldi eitt listaverk til kenda franska listasavni\u00f0 Louvre, ta\u00f0 hendi eftir at hon hev\u00f0i eina frams\u00fdning \u00ed Par\u00eds \u00ed 1939.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nListaf\u00f3lk\nMeksikanar\nKvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1907\nAndl\u00e1t \u00ed 1954"}
{"id": "19630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steven%20Spielberg", "title": "Steven Spielberg", "text": "Steven Allan Spielberg, f\u00f8ddur 18. desember 1946 \u00ed Cincinnati \u00ed Ohio, USA, er ein amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri, filmsframlei\u00f0ari og filmshandrith\u00f8vundur. Spielberg fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot vi\u00f0 filminum Jaws fr\u00e1 1975, sum var ein sera v\u00e6l m\u00f3tikin av almenninginum. Hugtaki\u00f0 og lanseringin av filminum gj\u00f8rdist ein fyrimynd fyri Hollywood. Filmurin gav 100 milli\u00f3nir dollarar og setti n\u00fdtt met fyri mest innsp\u00e6ldan pening.\n\nSpielberg er kendur fyri at hava leikstj\u00f3rna\u00f0 fleiri ymiskir filmar, eitt n\u00fa teir higartil f\u00fdra filmarnar um Indiana Jones (1981, 1984, 1989, 2008) og filmar sum E.T. the Extra-Terrestrial (1982), Jurassic Park (1993) og tey seinastu \u00e1rini filmar sum War of the Worlds (2005) og The Terminal (2004). Schindler's List (1993), sum fekk seks Oscar hei\u00f0ursl\u00f8nir, er eisini tann filmurin sum er ein av best umt\u00f3ktu filmum \u00ed heiminum, t\u00e1 hyggjarar sleppa at velja. Filmurin er svart/hv\u00edtur dramafilmur, um ein mann fr\u00e1 veruliga l\u00edvinum, Oscar Schindler, sum bjarga\u00f0i umlei\u00f0 1100 p\u00f3lskum j\u00f8dum fr\u00e1 t\u00fdning \u00ed Auschwitz undir Seinna heimsbardaga, vi\u00f0 at hj\u00e1lpa teimum til Sv\u00f8r\u00edkis. \n\nSpielberg hevur seks fer\u00f0ir veri\u00f0 tilnevndur til eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n fyri besta filmsleikstj\u00f3ran. Gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar er hann tann filmsleikstj\u00f3rin, hv\u00f8rs filmar geva t\u00e6r h\u00e6gstu innt\u00f8kurnar. Jurassic Park er tann av filmum Spielbergs sum hevur givi\u00f0 t\u00e6r allarst\u00f8rstu innt\u00f8kurna, umlei\u00f0 920 milli\u00f3nir dollarar, sum gevur filminum eitt 9. pl\u00e1ss millum st\u00f8rstu innt\u00f8kugevandi filmar \u00ed heiminum.\n\nFilmografi\n\nBiograf filmar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSteven Spielberg \u00e1 IMBD\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA\nAmerikanarar\nOscar fyri besta filmsleikstj\u00f3ra"}
{"id": "19632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jon%20Bon%20Jovi", "title": "Jon Bon Jovi", "text": "Jon Bon Jovi (f\u00f8ddur John Francis Bongiovi 2. mars 1962 \u00ed Perth Amboy, New Jersey, USA) og er ein amerikanskur sangari, t\u00f3nleikari, sangskrivari og sj\u00f3nleikari. Hann er forsangari \u00ed rockb\u00f3kinum Bon Jovi, og sp\u00e6lir m.a guitar, klaver, munnharpu og trummir.\n\nHann er uppvaksin \u00ed Sayreville, og gekk \u00e1 Sayreville War Memorial High School. Hann skifti navni\u00f0 til Jon Bon Jovi, t\u00e1 hann ogna\u00f0i s\u00e6r eina pl\u00e1tu s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Mercery Records (tann seinri Island Records). Jovisa p\u00e1pi, Tony Bongiovi \u00e1tti pl\u00e1tustudio the Power Station, har hann fekk arbei\u00f0i sum sting-\u00ed-rendan-drong. Eftir teirri ordinera\u00f0u upplatingart\u00ed\u00f0, kundi hann fr\u00edtt br\u00faka studioi, har hann benytta\u00f0i s\u00e6r, at innsp\u00e6la s\u00edna demo pl\u00e1tu \u2013 vi\u00f0 hj\u00e1lp av s\u00ednum p\u00e1pabeiggja. Hendan pl\u00e1tan bleiv seinri \u00fatgivin \u00ed 1999, sum John Bon jovi: The Power Station Years.\n\nTann 29. Apr\u00edl 1989 bleiv Jon Bon Jovi giftur vi\u00f0 gentu s\u00edni, sum hann hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed parlagi vi\u00f0, fr\u00e1 \u00edtr\u00f3ttart\u00ed\u00f0ini, Dorothea Hurley, \u00ed Graceland Chapel \u00ed Las Vegas, Nevada. Tann 31. Mai 1993 \u00e1tti hon ta\u00f0 fyrsta barni, d\u00f3tturina Stephanie Rose, hareftir 3 synir: Jesse James Louis Bongiovi (19. februar 1995), Jacob Hurley Bongiovi (7. mai 2002) og Romeo Jon Bongiovi (29. Mars 2004).\n\nJon Bon Jovi hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed einari langari r\u00f8\u00f0 av filmum, og \u00ed ymiskum sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um. Harumframt hevur hann selt yvir 120 milli\u00f3nir pl\u00e1tir vi\u00f0 b\u00f3lkinum Bon Jovi, har Jovi sj\u00e1lvur hevur \u00fatgivi\u00f0 t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar solopl\u00e1turnar, Blaze of Glory (1990) og Destination Anywhere (1997).\n\nJovi hevur eisini arbeitt vi\u00f0 v\u00e6lger\u00f0andi arbei\u00f0i innan fyri m.a teir paralympisku leikirnir, Amerikanski Rey\u00f0i Krossur, the Elizabeth Glaser Pediatric AIDS Foundation, og a\u00f0rar v\u00e6lgerir og b\u00f3lkar. \u00cd septembur 2005 undir einum vi\u00f0virknum \u00ed einum Oprah Winfrey-show, gav b\u00f3lkurin Bon Jovi eina milli\u00f3n amerikanskar dollarir til hennara Angel Network.[1]\n\n\u00cd 2004 stovna\u00f0i hann ta\u00f0 amerikanska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0, Philadelphia Soul (amerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur), sum hann eisini var eigari av. Felagi\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Arena Football League.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "19633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Philadelphia%20Soul", "title": "Philadelphia Soul", "text": "The Philadelphia Soul er eitt Arena Football League felag, sum er skr\u00e1sett \u00ed Philadelphia, Pennsylvania. Teir byrja\u00f0u at sp\u00e6la \u00ed 2004 og sp\u00e6la amerikanskan f\u00f3tb\u00f3lt. Teir vunnu teirra fyrsta ArenaBowl \u00ed 2008, vi\u00f0 at vinna \u00e1 San Jose SaberCats 59-56 \u00ed ArenaBowl XXII. The Soul vann 13 dystir, og tapti 3 \u00ed 2008, og eisini vunnu teir tr\u00fd playoff sp\u00f8l, harundir ArenaBowl XXII. Eftir tvey umf\u00f8r uttan aktivitet \u00ed 2009 og 2010, fingu teir \u00ed 2011 n\u00fdggjan venjara, Mike Hohensee og v\u00f3ru vi\u00f0 aftur, men ta\u00f0 gekk ikki eftir vild, og teir enda\u00f0u \u00e1 aftasta pl\u00e1ssi.\n\n\u00cd 2012, byrja\u00f0i Soul f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 vi\u00f0 n\u00fdggjum h\u00f8vu\u00f0svenjarara, Doug Plank. Teir enda\u00f0u ta\u00f0 vanligu kappingina vi\u00f0 t\u00ed besta \u00farslitinum \u00ed deildini vi\u00f0 15-3. Teir l\u00f3gu til uppflyting til ArenaBowl XXV, men so taptu teir m\u00f3ti Arizona Rattlers 72\u201354. Minni enn eina viku seinni seg\u00f0i Plank seg \u00far venjarastarvinum.\n\nAmerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "19634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ArenaBowl%20XXII", "title": "ArenaBowl XXII", "text": "ArenaBowl XXII var sp\u00e6lt tann 27. Juli 2008, \u00ed New Orleans Arena, \u00ed New Orleans, Louisiana (Verturin fyri ArenaBowl XXII). Ta\u00f0 var tann 22. og seinasta finalan um meistaraheiti \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 t\u00ed upprunaligu Arena Football League. Finalan enda\u00f0i vi\u00f0 at Philadelphia Soul vann 59-56 m\u00f3ti San Jose SaberCats.\n\nAmerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "19638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fe%C3%B0gar%20%C3%A1%20fer%C3%B0", "title": "Fe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0", "text": "Fe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0 er ein skemtilig skalds\u00f8ga, sum f\u00f8royski rith\u00f8vundurin He\u00f0in Br\u00fa skriva\u00f0i, og sum kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1940.\n\nFe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0 er umsett til \u00e1tta m\u00e1l. B\u00f3kin var\u00f0 vald til aldarinnar b\u00f3k \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur\n\n1940\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "19640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iron%20Maiden", "title": "Iron Maiden", "text": "Iron Maiden er ein enskur heavy metal-b\u00f3lkur fr\u00e1 Leyton \u00ed eystur London, sum bleiv stovna\u00f0ur \u00ed mai 1975, av sangskrivarinum, Steve Harris. S\u00ed\u00f0an tann dag er teirra diskografi voksin til at skapa\u00f0 heili 36 pl\u00e1tur: 15 studiopl\u00e1tur; 10 livepl\u00e1tur; 4 EP'ir; og 7 uppsamlings pl\u00e1tur.\n\nB\u00f3lkurin er rokna\u00f0ur, sum ein av teimum mest indfluttningsr\u00edku heavy metal-b\u00f3lkunum \u00ed heiminum, og hevur selt meira enn 100 milli\u00f3nir pl\u00e1tur. Iron Maiden hevur harumframt havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 menningina av \u00f8r\u00f0um tungm\u00e1lmst\u00f3nleiki. Eitt d\u00f8mi er tann amerikanski thrash metal-b\u00f3lkurin Slayer, sum hevur \u00fatala\u00f0 seg um, at Iron Maiden er ein av teimum b\u00f3lkunum sum hevur \u00e1virka\u00f0 teir mest, innanfyri t\u00f3nleik.\n\nEinafer\u00f0 \u00ed 70'inum \u00fatskifti\u00f0 Iron Maiden nakrar limir, ta\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i sp\u00e6ldu teir mest \u00ed ymiskum punk klubbum ymsa sta\u00f0ni \u00ed London.  Tann 19. august 2005 bleiv b\u00f3lkurin limur av Hollywood's Rockwalk, sum er eitt t\u00f3nleikans svar upp\u00e1 Hollywood Walk of Fame. B\u00f3lkurin hevur eisini ein maskot, sum ver\u00f0ur nevndur, Eddie The Trooper, sum er tekna\u00f0ur av forsangaranum, Steve Harris.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum\n\nn\u00faverandi limir\n Bruce Dickinson (1981-1993, 1999-n\u00fa)\n Adrian Smith (1980-1990, 1999-n\u00fa)\n Janick Gers (1990-n\u00fa)\n Dave Murray (1976-n\u00fa)\n Steve Harris (1975-n\u00fa)\n Nicko McBrain (1983-n\u00fa)\n\nfyrr limir\n Blaze Bayley (1993-1999)\n Paul Di'Anno (1977-1981)\n Clive Burr (1979-1982)\n Dennis Stratton (1979-1980)\n Doug Sampson (1978-1979)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudiealbum\n\n Iron Maiden (1980)\n Killers (1981)\n The Number of the Beast (1982)\n Piece of Mind (1983)\n Powerslave (1984)\n Somewhere in Time (1986)\n Seventh Son of a Seventh Son (1988)\n No Prayer for the Dying (1990)\n\n Fear of the Dark (1992)\n The X Factor (1995)\n Virtual XI (1998)\n Brave New World (2000)\n Dance of Death (2003)\n A Matter of Life and Death (2006)\n The Final Frontier (2010)\n Book of Souls (2015)\n Senjutsu (2021)\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nIron Maiden"}
{"id": "19641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steve%20Harris", "title": "Steve Harris", "text": "Steve Harris (f\u00f8ddur 12. mars, 1956 \u00ed Leytonstone, London, Ongland) og er sj\u00e1lvl\u00e6rdur bassistur. Sum tann\u00e1ringur stovna\u00f0i Steve saman vi\u00f0 Dave Murray, tungm\u00e1lmsb\u00f3lkin Iron Maiden \u00ed mai 1975. Teir eru teir einastu limirnir, sum hava veri\u00f0 skr\u00e1settir \u00e1 \u00f8llum Iron Maiden pl\u00e1tunum. Steve Harris ver\u00f0ur av n\u00f3gvum f\u00f3lki r\u00f3ptur at ver\u00f0a tann dugnaligasti bassistur \u00ed heiminum. Hann eigur eina d\u00f3ttur, sum eitur Lauren Harris.\n\nSj\u00e1lvur vil Steve Harris nokk peika upp\u00e1 Geddy Lee fr\u00e1 Rush, sum heimsins dugnaligasti bassistur, t\u00ed Geddy hevur veri\u00f0 ein st\u00f3r inspirati\u00f3n fyri hann \u2013 hendan inspirati\u00f3nin framgongur t\u00fd\u00f0iligani \u00e1 Iron Maiden pl\u00e1tuni, The Final Frontier.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nIron Maiden\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956"}
{"id": "19642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Final%20Frontier", "title": "The Final Frontier", "text": "The Final Frontier er tann 15. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an A Matter of Life and Death fr\u00e1 2006, og harvi\u00f0 er ta\u00f0 tann longsta t\u00ed\u00f0in \u00edmillum tv\u00e6r Iron Maiden studio pl\u00e1tur. T\u00f3nleikurin er komponera\u00f0ur av limunum \u00ed b\u00f3lkinum, me\u00f0an Steve Harris og Bruce Dickinson eru kreditera\u00f0ir fyri tekstin.\n\nPl\u00e1tan var \u00fatgivin kring allan heim, tann 18. august 2010. Hon var\u00f0 fyrst \u00fatgivin tann 13. august 2010, i\u00f0 T\u00fdsklandi.\n\nSangir/l\u00f8g \nSatellite 15... The Final Frontier 8:40\nEl Dorado 6:49\nMother of Mercy 5:20\nComing Home 5:52\nThe Alchemist 4:29\nIsle of Avalon 9:06\nStarblind 7:48\nThe Talisman 9:03\nThe Man Who Would Be King 8:28\nWhen the Wild Wind Blows 10:59\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar, synthesizer (\u00e1 \"Satellite 15\")\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\nog\nKevin Shirley \u2013 framlei\u00f0ari\nMelvyn Grant \u2013 pl\u00e1tuh\u00fasi (cover)\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "19644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vladimir%20Lenin", "title": "Vladimir Lenin", "text": "Vlad\u00edm\u00edr Iljitj Len\u00edn (russiskt: \u0412\u043b\u0430\u0434\u0438\u0301\u043c\u0438\u0440 \u0418\u043b\u044c\u0438\u0301\u0447 \u041b\u0435\u0301\u043d\u0438\u043d, upprunaliga Vladimir Iljitj Uljanov, \u0412\u043b\u0430\u0434\u0438\u0301\u043c\u0438\u0440 \u0418\u043b\u044c\u0438\u0301\u0447 \u0423\u043b\u044c\u044f\u043d\u043e\u0432, f. 22. apr\u00edl 1870greg. \u00ed Simbirsk, d. 21. januar 1924 \u00ed Gorki) var sovjetiskur statslei\u00f0ari \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 6. november 1917 til dey\u00f0a s\u00edn. Hann var ein t\u00fddningarmikil marxistiskur revolutionerur teoretikari, hv\u00f8rs \u00edkast til ta marxistisku teoriina ver\u00f0ur nevnt len\u00ednisma (av hesum: marxistisk-len\u00ednisma). \n\nNavni\u00f0 Lenin er ta\u00f0 revolutionera dulnevni, sum Vladimir Uljanov er best kendur undir. Hann br\u00fakti hetta navni\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1901, og t\u00e1 br\u00fakti hann eisini fornavni\u00f0 Nikolaj. Seinni undir hansara politisku st\u00f3rheitst\u00ed\u00f0 bleiv hann nokk mest kendur undir s\u00ednum almenna for- og fa\u00f0irsnavni: Vladimir Iljitj Lenin. Sj\u00e1lvt navni\u00f0 Lenin er eftir \u00f8llum at d\u00f8ma komi\u00f0 av t\u00ed sibirisku \u00e1nni, sum nevnist Lena.\n\nLenin ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum h\u00f8vu\u00f0sma\u00f0urin handan russisku kollveltingina og stovnarin av t\u00ed sovjettisku tj\u00f3\u00f0ini, sum undir kalda kr\u00edgnum var ein av tveimum st\u00f3rveldum heimsins. Hann skriva\u00f0i r\u00e6ttiliga n\u00f3gv, umlei\u00f0 15\u202f000 normals\u00ed\u00f0ur liggja eftir hann, mest um kollveltingina. Eftir kalda kr\u00edggi\u00f0 blivu n\u00f3gvar standmyndir av Lenin kn\u00fastar sundur, b\u00e6\u00f0i \u00ed Sovjetsamveldinum og \u00ed Eysturevropa.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nVladimir Lenin, snl.no\n\nKeldur \n\nRussar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1870\nAndl\u00e1t \u00ed 1924\nRith\u00f8vundar\nPolitikarar \u00far Sovjetsamveldinum"}
{"id": "19645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leyton", "title": "Leyton", "text": "Leyton er eitt \u00f8ki\u00f0 \u00ed London. Leyton liggur \u00ed eystur partinum av London. \u00d8ki\u00f0 liggur m.a t\u00e6tt upp\u00e1 Queen Elizabeth Olympic Park, sum var vertur fyri teimum Summar-OL 2012. Leyton hevur eisini gomul ra\u00f0h\u00fas, bygd umlei\u00f0 \u00ed 1870 - 1910, sum seinni eru n\u00fat\u00ed\u00f0argj\u00f8rd.\n\nOngland"}
{"id": "19647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olympic%20Park", "title": "Olympic Park", "text": "Olympiska Parkin \u00ed London, St\u00f3rabretlandi, er eitt \u00edtr\u00f3ttaligt kompleks, sum er bygt til 2012 Summar Olympisku Leikirnir og 2012 Summar Paralympisku Leikirnir, sum liggur eystan fyri b\u00fdin, og stoytir upp \u00ed Stratford \u00f8ki\u00f0. Eftir teir Olympisku Leikirnir var avgj\u00f8rt, at hon skuldi skifta navn til \"Queen Elizabeth Olympic Park\".\n\nOngland\n\u00cdtr\u00f3ttur\nSummar-OL 2012"}
{"id": "19649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagfinn%20Olsen", "title": "Dagfinn Olsen", "text": "Dagfinn Olsen (f\u00f8ddur 16. september 1967) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sangskrivari, hann sp\u00e6lir bass og onnur lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum t\u00f3nleikari \nHann byrja\u00f0i \u00ed b\u00f3lkinum Springs, sum hann og floksfelagar stovna\u00f0u \u00e1 heilt ungum \u00e1rum- b\u00f3lkurin sp\u00e6ldi kring landi\u00f0 \u00ed \u00e1ttati\u00e1rinum - fl\u00f8ga kom \u00fat \u00ed 1989. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri sangir og eina fl\u00f8gu undir egnum navni vi\u00f0 b\u00f3lkinum Dagfinn og Impulz. Dagfinn vaks upp \u00ed Havn og Hoyv\u00edk, men b\u00fdr n\u00fa su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og starvast \u00ed V\u00e1gs Sk\u00fala. Hann hevur eitt n\u00fa skriva\u00f0 sangir sum \"Fagri flokkur\", sum Kim Hansen syngur, tann sangurin er \u00fatgivin \u00e1 Dagfinn og Impulz og \u00e1 trimum uppsamlingsfl\u00f8gum.\nOnnur kend l\u00f8g hj\u00e1 Dagfinn Olsen eru t.d Vovi\u00f0 av Gu\u00f0i, Prikkuta Mona, Loti\u00f0, Fort\u00ed\u00f0 N\u00fat\u00ed\u00f0 Alt\u00ed\u00f0 (Rock \u00ed F\u00f8royum 2) og J\u00f3ans\u00f8kudreymur.\n Dagfinn hevur nakrar fer\u00f0ir gj\u00f8rt sangir sum sk\u00falaflokkar, i\u00f0 hann undirv\u00edsir, syngja, eitt n\u00fa sangurin \"F\u00edlafitti\" (1. regla: F\u00fdra fittar f\u00edlaf\u00f8tur, f\u00f3ru \u00fat at sp\u00e1ka ), sum 3. flokkur \u00ed V\u00e1gs sk\u00fala \u00ed 2007/08 sang, hann er \u00fatgivin \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Blanda\u00f0 Drops - B\u00f8rn \u00ed V\u00e1gs Sk\u00fala syngja,(2021),  og var vi\u00f0 \u00ed uppskoti til n\u00fdggja Sk\u00falasangb\u00f3k.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nStovnandi limur \u00cd Springs: B\u00f3lkur \u00far Hoyv\u00edk fr\u00e1 \u00e1ttati\u00e1runum, i\u00f0 gav fl\u00f8gu \u00fat \u00ed 1989\n\nDagfinn og Impulz  \n\n 1997 - Dagfinn og Impulz - Livdu av m\u00e1nal\u00fdsi eina - Yrkingar eftir Dagfinn Olsen, Georg L. Petersen og B\u00faa Tyril. Kim Hansen syngur V\u00f3n og Fagri flokkur, Gunhild Andreasen syngur Livdu av m\u00e1nal\u00fdsi eina, Katja Simonsen syngur Svikin og Hj\u00e1lpir ta\u00f0 naka\u00f0? - Sangir: V\u00f3n, Prikkuta Mona, Fagri flokkur, Livdu av m\u00e1nal\u00fdsi eina, Yahi.\n\n 1999- Rock \u00ed F\u00f8royum 2. Fort\u00ed\u00f0, N\u00fat\u00ed\u00f0, Alt\u00ed\u00f0. (Lag: Dagfinn Olsen/or\u00f0: Dagfinn Olsen/Hjalmar Magnussen) B\u00f3lkur: Hvarv\n 2000 - V\u00e6lskapt brek - Vovi\u00f0 av Gudi - Hjalmar Magnussen syngur. B\u00f3lkur: Hvarv\n\n2021; Blanda\u00f0 Drops - B\u00f8rn \u00ed V\u00e1gs sk\u00fala syngja. Fl\u00f8ga vi\u00f0 sangum og barnasangum.\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur \n 1999 - Komi\u00f0 \u00f8ll vi\u00f0, Tutl, (Fagri flokkur)\n 2002 - Popp List (Fagri flokkur)\n 2005 - Alt (\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 Kim Hansen, Fagri flokkur og V\u00f3n fr\u00e1 fl\u00f8guni Dagfinn og Impulz)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Dagfinn Olsen \u00e1 Myspace.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "19659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/WFP", "title": "WFP", "text": "World Food Programme (stytt WFP), Matv\u00f8rufelagsskapur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a, var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1963. Sum ney\u00f0hj\u00e1lparfelagsskapur, syrgir WFP fyri at br\u00e1\u00f0feingis hj\u00e1lp og matur kemur \u00fat til \u00f8ki, sum eru hungursrakt orsaka\u00f0 av n\u00e1tt\u00faruvanlukkum ella kr\u00edggi. Harumframt veitir WFP menningarhj\u00e1lp til \u00f8ki, sum st\u00f8\u00f0ugt eru rakt av hungri. Kanningar v\u00edsa, at um b\u00f8rn ikki f\u00e1a n\u00f8ktandi f\u00f8\u00f0sluvir\u00f0i \u00ed matinum, so hava tey \u00f3gvuliga trupult vi\u00f0 at l\u00e6ra. T\u00ed er umr\u00e1\u00f0andi, at t\u00e1 f\u00e1t\u00f8k \u00f8ki ver\u00f0a ment vi\u00f0 til d\u00f8mis betri sk\u00falum, m\u00e1 stu\u00f0ul eisini ver\u00f0a veittur at tryggja b\u00f8rnunum n\u00f3g g\u00f3\u00f0an mat, t\u00ed annars f\u00e1a tey ikki n\u00f3g miki\u00f0 burtur \u00far n\u00fdggju m\u00f8guleikunum, sum ein betri sk\u00fali gevur. \n\nF\u00f8royar hava ikki atlimaskap \u00ed WFP, men f\u00f8royska landsst\u00fdri\u00f0 hevur fleiri fer\u00f0ir lati\u00f0 b\u00e6\u00f0i ney\u00f0hj\u00e1lp og menningarhj\u00e1lp umvegis WFP. Til d\u00f8mis er menningarhj\u00e1lp givin til verk\u00e6tlanina Senegal Country Programmes, og ney\u00f0hj\u00e1lp er t.d. farin til Per\u00fa og Gambia. \n\nWFP ver\u00f0ur ikki f\u00edggja\u00f0 \u00f3bi\u00f0i\u00f0 av ST, t\u00edskil er hj\u00e1lpararbei\u00f0i\u00f0 teirra treyta\u00f0 av, at einstaklingar, felagsskapir og einst\u00f8k lond donera pening til teirra. Mannagongdin hj\u00e1 WFP hevur \u00ed mong \u00e1r veri\u00f0; fyrst at sta\u00f0festa eina matv\u00f8rukreppu, harn\u00e6st bi\u00f0ja altj\u00f3\u00f0a samfel\u00f8g um f\u00edgging, s\u00ed\u00f0ani keypa inn matv\u00f8rurnar \u00e1 heimsmarkna\u00f0anum, fyri til endans at pakka, senda og luta hj\u00e1lpina til tey, i\u00f0 t\u00f8rva hana.\n\nEndam\u00e1l \n\nHeimsmatv\u00f8rufelagsskapur ST hevur sum h\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1l at n\u00f8kta t\u00f8rvin \u00e1 mati \u00ed hungursraktum \u00f8kjum \u00ed heiminum. Um 80-90 % av orkuni hj\u00e1 WFP fara til at n\u00f8kta br\u00e1\u00f0feingis mattrot, men WFP arbei\u00f0ir eisini vi\u00f0 langt\u00ed\u00f0ar menningarverk\u00e6tlanum.\n\nH\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1li\u00f0 er at:\n\n Bjarga mannal\u00edvum og at verja n\u00e6rsamfel\u00f8g \u00ed ney\u00f0st\u00f8\u00f0um.\n T\u00e1lma hungursney\u00f0 og fyribyrgja vanlukkum.\n Byggja uppaftur eftir vanlukkur v.m.\n Avmarka tali\u00f0 av menniskjum, i\u00f0 ver\u00f0a rakt av \u00e1haldandi hungri og f\u00f8\u00f0slu\u00adtroti.\n Hj\u00e1lpa londum \u00ed arbei\u00f0i teirra at avmarka hungur, m.a. vi\u00f0 at stimbra sta\u00f0bundna landb\u00fana\u00f0in.\n\nST"}
{"id": "19661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rembrandt", "title": "Rembrandt", "text": "Rembrandt Harmenszoon van Rijn, oftast bert nevndur sum Rembrandt (15. juli 1606 \u2013 4. oktober 1669) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari. Hann ver\u00f0ur vanliga mettur at vera ein av teimum bestu listam\u00e1larunum \u00ed evropeiskari listas\u00f8gu og tann t\u00fddningarmesti \u00ed ni\u00f0urlendskari s\u00f8gu.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur sum sonur ein myllara \u00ed Leiden. 14-\u00e1ragamal var\u00f0 hann innskriva\u00f0ur sum lesandi vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Leiden, men gavst vi\u00f0 at lesa eftir eitt h\u00e1lvt \u00e1r, fyri at gerast m\u00e1lari \u00ed sta\u00f0in. \u00cd 1624 var\u00f0 hann \u00ed l\u00e6ru sum listam\u00e1lari hj\u00e1 Pieter Lastman \u00ed Amsterdam. Eftir 6 m\u00e1na\u00f0ir vendi hann aftur til Leiden, har hann fann fram til s\u00edn egna st\u00edl. \u00cd 1632 flutti hann so aftur til Amsterdam, har hann arbeiddi sum portrettm\u00e1lari. Hann giftist vi\u00f0 Saskia van Uylenburgh, sum var d\u00f3ttir ein borgarstj\u00f3ra og systkinabarn vi\u00f0 ein sukser\u00edkan listahandilsmann. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1635-1641 fingu tey f\u00fdra b\u00f8rn, av teimum yvirlivdi bert eitt barn. Konan doy\u00f0i \u00ed 1642.\n\nGj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar hava f\u00f3lk hildi\u00f0, at Rembrandt m\u00e1la\u00f0i yvir 600 m\u00e1lningar og gj\u00f8rdi fleiri t\u00fasund tekningar og raderingar. Seinni greinskan, sum m.a. er gj\u00f8rd av The Rembrandt Research project, er komin fram til, at tali\u00f0 ikki eigur at vera so h\u00f8gt, men heldur umlei\u00f0 300 verk, sum meistarin Rembrandt hevur m\u00e1la\u00f0. Eitt av teimum kendastu verkum hansara er N\u00e1ttarvaktin.\n\nSeinna kona hansara, Hendrickje Stoffels, doy\u00f0i \u00ed 1663. Sonurin Titus fr\u00e1 t\u00ed fyrsta hj\u00fanalagnum, doy\u00f0i \u00ed  1668. Hin 4. oktober 1669 doy\u00f0i Rembrandt \u00ed Amsterdam og var\u00f0 grivin \u00ed Westerkerk. Einasti eftirkomari hansara t\u00e1, var d\u00f3ttrini Cornelia, sum hann hev\u00f0i fingi\u00f0 vi\u00f0 Hendrickje.\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1600-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1660-\u00e1runum"}
{"id": "19664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trygdarr%C3%A1%C3%B0%20ST", "title": "Trygdarr\u00e1\u00f0 ST", "text": "Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 ST er t\u00fddningarmesti stovnurin \u00ed ST . Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 er eitt r\u00e1\u00f0, i\u00f0 tekur st\u00f3rar avger\u00f0ir og kemur saman til fundar at f\u00e1a fri\u00f0 \u00ed lag, t\u00e1 i\u00f0 vandi er fyri, at kr\u00edggj brestur \u00e1 \u00edmillum lond. H\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1van hj\u00e1 r\u00e1\u00f0num er at var\u00f0veita fri\u00f0 og trygd. Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 arbei\u00f0ir b\u00e6\u00f0i fyribyrgjandi - vi\u00f0 at r\u00e1\u00f0a til semju, vera semingspartur og \u00e1seta meginreglur fyri fri\u00f0arligum loysnum, og meira aktivt, um ein tr\u00e6ta endar vi\u00f0 kr\u00edggi. T\u00e1 kann Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 senda fri\u00f0arvar\u00f0veitandi herli\u00f0 inn \u00ed \u00f8ki og seta tvingsils\u00e1t\u00f8k og b\u00faskaparlig revsitilt\u00f8k \u00ed verk . Herli\u00f0ini eru ofta \u00far fleiri limalondum, men eru undir ST-yvirvaldi. R\u00e1\u00f0i\u00f0 kann taka avger\u00f0 um, at lond, i\u00f0 kr\u00edggjast, skulu f\u00e1a \u00ed lag v\u00e1pnahv\u00edld, ella ta\u00f0 kann gera av at senda fri\u00f0arherli\u00f0 at verja fri\u00f0in. Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 skal straks koma saman, um heimsfri\u00f0urin ver\u00f0ur h\u00f3ttur. \n\nTrygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 er samansett av 15 limalondum, fimm av hesum eru fastir limir. Hini t\u00edggju londini ver\u00f0a vald fyri eitt tvey\u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed senn. Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 kann vi\u00f0m\u00e6la n\u00fdggj limalond og r\u00e1\u00f0a til burturv\u00edsing av limalandi, sum \u00e1haldandi br\u00fdtur meginreglur stovnsins.\n\nN\u00faverandi limir \n\n\u00cd trygdarr\u00e1\u00f0num eru fimtan limir. R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur fimm fastar limir - USA, St\u00f3rabretland, Frakland, Kina og Russland - og t\u00edggju a\u00f0rar limir, sum sita 2 \u00e1r \u00ed senn. Hinir t\u00edggju limirnir ver\u00f0a valdir fyri 2 \u00e1r \u00ed senn av landab\u00f3lkum: Fimm \u00far \u00c1sia og Afrika, tveir \u00far Vesturevropa, tveir \u00far Lat\u00ednamerika (Mi\u00f0- og Su\u00f0uramerika) og ein \u00far Eysturevropa. Avger\u00f0ir Trygdarr\u00e1\u00f0sins hava bert gildi, um \u00ed minsta lagi n\u00edggju limir atkv\u00f8\u00f0a fyri. R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur v\u00ed\u00f0ar heimildir, men samstundis hava f\u00f8stu limirnir sonevndan s\u00fdtingarr\u00e6tt (vetor\u00e6tt), ta\u00f0 er, at tey einsam\u00f8ll kunnu s\u00fdta fyri, at ein avger\u00f0, sum \u00f8ll hini annars eru samd um, ver\u00f0ur vi\u00f0tikin. Undir Kalda kr\u00edgnum n\u00fdttu Sovjetsamveldi\u00f0 og USA mangan hendan m\u00f8guleika og l\u00f8gdu t\u00ed Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 lami\u00f0 \u00ed long t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. \n\n  USA (fastur limur)\n  St\u00f3ra Bretland (fastur limur)\n  Frakland (fastur limur)\n  F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina (fastur limur)\n  Russland (fastur limur)\n  Argentina (1. januar 2013 \u2013 31. desember 2014)\n  Avstralia (1. januar 2013 \u2013 31. desember 2014)\n  Ruanda (1. januar 2013 \u2013 31. desember 2014)\n  Luksemborg (1. januar 2013 \u2013 31. desember 2014)\n  Su\u00f0urkorea (1. januar 2013 \u2013 31. desember 2014)\n  Litava (1. januar 2014 \u2013 31. desember 2015)\n  Kili (1. januar 2014 \u2013 31. desember 2015)\n  Kjad (1. januar 2014 \u2013 31. desember 2015)\n  Jordan (1. januar 2014 \u2013 31. desember 2015)\n  Nigeria (1. januar 2014 \u2013 31. desember 2015)\n\nKeldur \n\nST"}
{"id": "19666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Altj%C3%B3%C3%B0a%20D%C3%B3mst%C3%B3lurin", "title": "Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin", "text": "Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin er einasti av seks h\u00f8vu\u00f0stovnum Sameindu Tj\u00f3\u00f0a, sum ikki heldur til \u00ed New York. Hann heldur til \u00ed Haag \u00ed Ni\u00f0urlondum. Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin er r\u00e6ttarligi h\u00f8vu\u00f0stovnurin \u00ed ST skipanini. \u00d3semjur landanna millum kunnu ver\u00f0a lagdar fyri d\u00f3mst\u00f3lin, i\u00f0 eisini er h\u00e6gsti l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligi myndugleikin \u00ed ST. R\u00e6tturin loysir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligar tr\u00e6tur millum lond og r\u00e1\u00f0gevur ST og serstovnunum \u00ed ST skipanini. \u00darskur\u00f0ir hj\u00e1 d\u00f3mst\u00f3linum eru endaligir og bindandi fyri avvar\u00f0andi lond og kunnu ikki k\u00e6rast. D\u00f3mst\u00f3lurin vi\u00f0ger m\u00e1l, sum lond \u00ed semju leggja fyri hann, men kann ikki taka m\u00e1l upp hj\u00e1 einstaklingum, vinnufel\u00f8gum ella felagsskapum. D\u00f3mst\u00f3lurin kann heldur ikki vi\u00f0gera brotsverk \u00edm\u00f3ti manna\u00e6ttini. Til hetta eru settir \u00e1 stovn serd\u00f3mst\u00f3lar. \n\nST"}
{"id": "19668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%C3%B0alfundur%20Sameindu%20Tj%C3%B3%C3%B0a", "title": "A\u00f0alfundur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a", "text": "A\u00f0alfundurin er eitt slag av heimstingi. \u00d8ll limalondini sita \u00e1 a\u00f0alfundinum, og hv\u00f8rt landi\u00f0, l\u00edka miki\u00f0 hvussu st\u00f3rt ella l\u00edti\u00f0 ta\u00f0 er, hevur eina atkv\u00f8\u00f0u. Samtyktir hj\u00e1 a\u00f0alfundinum ver\u00f0a gj\u00f8rdar vi\u00f0 vanligum meiriluta, t\u00f3 krevja uppt\u00f8kur av n\u00fdggjum limalondum og tilr\u00e1\u00f0ingar um fri\u00f0 og trygd tveir tri\u00f0ingar \u00ed atkv\u00f8\u00f0umeiriluta. A\u00f0alfundur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a hittist \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, vanliga fr\u00e1 september til desember . Avger\u00f0ir, sum a\u00f0alfundurin tekur, binda ikki limalondini l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga, men t\u00e6r ver\u00f0a mettar at hava st\u00f3ran t\u00fddning fyri st\u00f8\u00f0utakan til m\u00e1l \u00ed altj\u00f3\u00f0a politikki, eins og t\u00e6r ofta ver\u00f0a mettar at ver\u00f0a moralskt bindandi. \n\nA\u00f0alfundurin hevur seks h\u00f8vu\u00f0snevndir:\n\n Fyrsta nevnd: Avv\u00e1pnan og altj\u00f3\u00f0a trygd.\n Onnur nevnd: B\u00faskapar vi\u00f0urskifti og f\u00edggjarlig vi\u00f0urskifti.\n Tri\u00f0ja nevnd: Almanna, hj\u00e1lpar og mentanarlig vi\u00f0urskifti.\n Fj\u00f3r\u00f0a nevnd: Serpolitisk vi\u00f0urskifti og hj\u00e1landaavt\u00f8ka.\n Fimta nevnd: Fyrisiting og f\u00edggjarl\u00f3g.\n S\u00e6tta nevnd: L\u00f3garvi\u00f0urskifti.\n\nKelda \n\nST"}
{"id": "19671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FAO", "title": "FAO", "text": "ST felagsskapurin FAO (\u00e1 enskum Food and Agriculture Organization of the United Nations, \u00e1 f\u00f8royskum Matv\u00f8ru- og Landb\u00fana\u00f0arfelagsskapur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a) arbei\u00f0ir vi\u00f0 millum \u00f8\u00f0rum spurningum um mat og f\u00f8\u00f0slu. FAO er ST-felagsskapur, i\u00f0 umsitur matv\u00f8ru og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l. Heimildirnar og endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 FAO eru at betra f\u00f8\u00f0ig\u00f3\u00f0sku og l\u00edvskor kring heimin, stu\u00f0la uppundir v\u00f8kstri \u00ed globala b\u00faskapinum og tryggja veitan av matv\u00f8ru til ta\u00f0 vaksandi f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed heiminum. FAO fremur s\u00edtt endam\u00e1l vi\u00f0 at virka sum ein altj\u00f3\u00f0a vitanardepil, i\u00f0 veitir r\u00e1\u00f0geving og stu\u00f0ul til limalondini. Felagsskapurin samskipar og arbei\u00f0ir m\u00f3ti at \u00e1seta altj\u00f3\u00f0a mannagongdir og regluger\u00f0ir. FAO og limalondini samstarva eitt n\u00fa innan menningarvirksemi, og limalondini kunnu gagnn\u00fdta d\u00e1tugrunnar og hagt\u00f8l, i\u00f0 felagsskapurin umsitur. FAO var settur \u00e1 stovn \u00ed 1945 og hevur \u00ed 2013 190 limalond. \n \nBert sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir statir kunnu f\u00e1a fullan limaskap \u00ed FAO. Stj\u00f3rnarl\u00f3gin hj\u00e1 FAO inniheldur t\u00f3 grei\u00f0ar \u00e1setingar um atlimaskap. F\u00f8royar hava atlimaskap \u00ed FAO. Sum atlimur f\u00e1a F\u00f8royar fulla atgongd og talur\u00e6tt \u00e1 r\u00e1\u00f0stevnum, a\u00f0alfundum og nevndarfundum, bert ikki atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt. Ta\u00f0 er t\u00f3 ikki vanligt, at atkv\u00f8tt ver\u00f0ur um faklig ella politisk m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd. F\u00f8royski \u00e1hugin er serliga fyri nevndini CoFi (stytting fyri Committee on Fisheries). Fyri F\u00f8royar hevur ta\u00f0 st\u00f3ran t\u00fddning at vera vi\u00f0 \u00ed t\u00ed partinum, sum var\u00f0ar av fiskivinnu. Flestu fiskivinnulond hittast javnan \u00ed CoFi at vi\u00f0gera m\u00e1l, sum hava felags \u00e1huga, so sum felags meginreglur fyri bur\u00f0ardygga fiskivinnu. N\u00f3gvar altj\u00f3\u00f0a lei\u00f0reglur um fiskivinnu og aling f\u00e1a s\u00edtt skap \u00ed CoFi, og t\u00ed er lutt\u00f8ka umr\u00e1\u00f0andi fyri lond, sum ynskja at \u00e1virka altj\u00f3\u00f0a fiskivinnupolitikkin \u00ed framt\u00ed\u00f0ini. \n\nCoFi heldur h\u00f8vu\u00f0sfund anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed R\u00f3m \u00ed Italia, har FAO h\u00f8vu\u00f0sskrivstovan er. CoFi hevur tv\u00e6r sernevndir, onnur arbei\u00f0ir vi\u00f0 aling og hin vi\u00f0 handli \u00ed fiskav\u00f8rum. T\u00e6r hava eisini fund anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r. FAO a\u00f0alskrivstovan hevur harumframt eina deild fyri fiskivinnu og aling, sum skipa fyri serfundum og ger fr\u00e1grei\u00f0ingar vi\u00f0v\u00edkjandi fiskivinnu eftir \u00e1heitan fr\u00e1 CoFi, umframt at fiskivinnudeildin anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r ger eina umfatandi st\u00f8\u00f0ul\u00fdsing av fiskivinnu og aling.\n\nKeldur \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FAO\n\nST\nFiskivinna\nAlivinna"}
{"id": "19674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IAEA", "title": "IAEA", "text": "Altj\u00f3\u00f0a kjarnorkustovnurin (stytt IAEA) er ein altj\u00f3\u00f0a kjarnorkustovnur undir ST. Stovnurin arbei\u00f0ir \u00ed samstarvi vi\u00f0 limalond og samstarvsfelagar kring heimin fyri at menna og tryggja kjarnorkut\u00f8kni og fyri at tryggja, at kjarnorka ikki ver\u00f0ur n\u00fdtt til herna\u00f0alig endam\u00e1l . IAEA var\u00f0 sett \u00e1 stovn sum \"Kjarnorka fyri Fri\u00f0i\" \u00ed 1957. Felagsskapurin fekk eina heldur har\u00f0a byrjan, t\u00ed str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum heimsveldini USA og Sovjet var hart. Men eftir Kuba-kreppuna \u00ed 1962 byrja\u00f0u st\u00f3rveldini at samstarva, og IAEA kom veruliga \u00edgongd. Seinastu \u00e1rini hevur stovnurin veri\u00f0 n\u00f3gv frammi, serliga \u00ed samband vi\u00f0 eftirliti av Iran og Nor\u00f0urkorea. \n\nMillumtj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1li er gj\u00f8rdur, sum bannar spja\u00f0ing av kjarnorkuv\u00e1pnum. S\u00e1ttm\u00e1lin sta\u00f0festir, at heimurin ikki skal hava fleiri lond vi\u00f0 kjarnorkuv\u00e1pnum, og at IAEA hevur loyvi at kanna f\u00f8rleikarnar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lalondunum. Pakistan, India og \u00cdsrael hava higartil nokta\u00f0 at skriva undir s\u00e1ttm\u00e1lan, helst t\u00ed hesi londini hava kjarnorkuv\u00e1pn. Nor\u00f0urkorea var partur av s\u00e1ttm\u00e1lanum, men t\u00f3k seg s\u00ed\u00f0an burtur\u00far \u00ed 1993, t\u00e1 landi\u00f0 var\u00f0 \u00e1k\u00e6rt fyri at menna kjarnorkuv\u00e1pn . Nor\u00f0urkorea, India og Pakistan hava v\u00edst \u00e1, at b\u00fdti\u00f0 millum lond, sum hava, og lond, sum ikki hava kjarnorkuv\u00e1pn, ger at londini, sum hava kjarnorkuv\u00e1pn, standa \u00ed eini herna\u00f0arligari n\u00f3gv sterkari st\u00f8\u00f0u. Orrustan vi\u00f0 Iran, sn\u00fdr seg um sama grundleggjandi spurning, nevniliga r\u00e6ttin til at hava kjarnorkuv\u00e1pn. Iranska stj\u00f3rnin hevur fleiri fer\u00f0ir v\u00edst \u00e1, at landi\u00f0 liggur \u00ed einum \u00f8ki vi\u00f0 trimum kjarnrokulondum, \u00cdsrael, Pakistan og India og t\u00ed eisini metir seg hava r\u00e6tt til at menna hesi v\u00e1pn, sum ein part av iransku verjuni.\n\nIAEA arbei\u00f0ir \u00ed st\u00f3ran mun vi\u00f0 vitanarspja\u00f0ing \u00e1 kjarnorku\u00f8kinum, solei\u00f0is at kjarnorka, sum orkuveitandi kelda ver\u00f0ur ment og br\u00fakt best m\u00f8guligt . 2200 serfr\u00f8\u00f0ingar eru kn\u00fdttir at stovninum. A\u00f0alm\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 at hj\u00e1lpa tri\u00f0jaheimslondum vi\u00f0 bur\u00f0adyggari kjarnorku er at tryggja, at kjarnorkan ver\u00f0ur framleidd \u00e1 skynsaman h\u00e1tt. Kjarnorka ver\u00f0ur av mongum mett at ver\u00f0a einasti veruliga orkukelda, sum kann n\u00f8kta tann t\u00f8rv, sum heimurin hevur. Sagt ver\u00f0ur, at orkan kann ver\u00f0a n\u00fdtt til at menna menningarlond og lyfta f\u00f3lk \u00far f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, og hon kann eisini vera fri\u00f0arskapandi, t\u00ed n\u00f3gv kr\u00edggj sn\u00fagva seg um atgongd til orkukeldur. Harafturat d\u00e1lkar kjarnorka ikki, um alt gongur eftir \u00e6tlan.\n\nKeldur \n\nST"}
{"id": "19677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAna%20%C3%A1%20Heygum", "title": "R\u00fana \u00e1 Heygum", "text": "R\u00fana \u00e1 Heygum er ein f\u00f8roysk songkvinna, sum hevur sungi\u00f0 \u00e1 mongum konsertum og syngur vi\u00f0 \u00e1 fleiri f\u00f8royskum t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum. Hon er ein av limunum \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Terji og F\u00f8stufressar. Ein av sangunum, i\u00f0 hon syngur vi\u00f0 Terja og F\u00f8stufressum er \u00c1 fer\u00f0 inn \u00ed dreymaland (H\u00e1kunardrongurin). Henda sangin framf\u00f8rdu Terji og F\u00f8stufressar \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed 2012. \u00c1 \u00fatg\u00e1vuni Amnesty t\u00f3nar fr\u00e1 1991 syngur hon sangin Fr\u00e6lsisv\u00f3nin saman vi\u00f0 Karl Martin Samuelsen.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nR\u00fana syngur vi\u00f0 \u00e1 fleiri \u00fatg\u00e1vum, sum onnur hava givi\u00f0 \u00fat, og \u00e1 uppsamlingsfl\u00f8gum/pl\u00e1tum/kasettubondum:\n\nAlbum \n 1991 - Amnesty t\u00f3nar\n 1991 - Hinumegin Ringvegin - K\u00e1ri Petersen, R\u00fana syngur vi\u00f0 \u00e1 sangum nummar 3 og 6.\n 1994 - Eg eri so spent til j\u00f3la\n 1995 - Hjarnar\n 1998 - J\u00f3lafl\u00f8gan\n 1998 - Myrkursins gongumenn, J\u00f3annes Jakobsen\n 1999 - Eg eri so spent til j\u00f3la\n 2000 - Kenna tit Rasmus\n 2000 - V\u00e6lskapt brek\n 2010 - Vestmannav\u00edsur\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur \n 2002 - \u00c1ral\u00f8g - Martin Joensen\n 2004 - Kvinna - \u00farvaldir sangir fr\u00e1 f\u00f8royskum kvinnum \n 2012 - J\u00f3l fyri \u00f8ll: Kendir f\u00f8royskir j\u00f3lasangir - R\u00fana syngur sangin T\u00e1 milli\u00f3nir tendra lj\u00f3s\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nVestmenningar"}
{"id": "19678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%C3%B0alskrivstovan%20%C3%AD%20ST", "title": "A\u00f0alskrivstovan \u00ed ST", "text": "A\u00f0alskrivstovan (\u00e1 enskum United Nations Secretariat) fevnir um \u00f8ll tey, sum dagliga arbei\u00f0a fyri ST kring allan heimin. \u00c1 odda fyri umsitingini er A\u00f0alskrivarin. Undir honum eru r\u00e1\u00f0skrivstovur vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednum varaa\u00f0alskrivara. Sl\u00f8k 9000 f\u00f3lk starvast \u00e1 Skrivstovuni, sum hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00e1 Manhattan \u00ed New York. \n\nA\u00f0alskrivarin hevur ein t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed arbei\u00f0inum hj\u00e1 ST at f\u00e1a fri\u00f0 \u00ed lag kring heimin, b\u00e6\u00f0i sum einstaklingur og \u00edgj\u00f8gnum t\u00e6r nevndir og r\u00e1\u00f0, sum hann setir at kanna \u00f3semjur og finna loysnir . A\u00f0alskrivarin kunnar Trygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 um h\u00f3ttanir m\u00f3ti altj\u00f3\u00f0a fri\u00f0i, og a\u00f0alskrivarin gongur ofta \u00e1 odda fyri at f\u00e1a ST-lond at stu\u00f0la upp\u00edlegging \u00ed str\u00ed\u00f0 . Til d\u00f8mis heitti a\u00f0alskrivarin aftur og aftur \u00e1 limalondini um at veita hermenn til str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed Ruanda \u00ed 1994, t\u00f3 uttan \u00farslit. \n\nKappingin um ST a\u00f0alskrivarasessin er h\u00f8r\u00f0, og ta\u00f0 hevur v\u00edst seg at havt st\u00f3ran t\u00fddning hj\u00e1 ST-a\u00f0alskrivarum at hava g\u00f3\u00f0 vi\u00f0urskifti vi\u00f0 USA. Tveir teir fyrstu ST-a\u00f0alskrivararnir v\u00f3ru \u00far Sv\u00f8r\u00edki og Noregi, men \u00ed  dag skiftir a\u00f0alskrivarasessurin aloftast millum heimspartar .\n\nKeldur \n \n\nST"}
{"id": "19679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arabiska%20stavra%C3%B0i%C3%B0", "title": "Arabiska stavra\u00f0i\u00f0", "text": "Arabiska stavra\u00f0i\u00f0 (arabiskt m\u00e1l: \u0623\u064e\u0628\u0652\u062c\u064e\u062f\u0650\u064a\u064e\u0651\u0629 \u0639\u064e\u0631\u064e\u0628\u0650\u064a\u064e\u0651\u0629\u200e \u2019abjadiyyah \u2018arabiyyah) ella arabisk abjad er skriftskipan fyri ta\u00f0 arabiska m\u00e1li\u00f0. Ta\u00f0 er ment til j\u00fast ta\u00f0 arabiska m\u00e1li\u00f0 og ver\u00f0ur skriva\u00f0 fr\u00e1 h\u00f8gru til vinstru og hevur 28 b\u00f3kstavir. Versj\u00f3nir av alfabetinum eru grundarlag fyri fleiri onnur skriftm\u00e1l \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum, eitt n\u00fa ta\u00f0 persiska alfabeti\u00f0, og fleiri nor\u00f0urafrikonsk m\u00e1l sum t.d. somaliskt.\n\nArabiska stavra\u00f0i\u00f0 \n(OBS! T\u00fa m\u00e1st hava installera\u00f0 stu\u00f0ul fyri arabisku skriftina \u00e1 t\u00ednari teldu/teldli, fyri at kunna s\u00edggja b\u00f3kstavirnir her ni\u00f0anfyri, um t\u00fa ikki s\u00e6rt teir kanst t\u00fa royna at velja arabiskt (arabisk/arabic) undir encoding \u00ed t\u00ednum internetkaga.)\n\n\u0627 '\u00e6lif\n\u0628 ba'\n\u062a ta'\n\u062b \u00fea' (sum enskt th, sum \u00ed thunder)\n\u062c \u0121\u012bm (dzj\u012bm) (\u01e7\u012bm)\n\u062d \u0127a'\n\u062e khaa'\n\u062f dal\n\u0630 \u00f0al (sum enskt the, there ella this)\n\u0631 r\u0101'\n\u0632 zay\n\u0633 s\u012bn (sum danska/norska ordi\u00f0 \"sin\")\n\u0634 sj\u012bn\n\u0635 S\u0101d\n\u0636 D\u0101d\n\u0637 T\u0101'\n\u0638 DH\u0101'\n\u0639 \u02bfayn (\u0294\u02e4ayn) (3ayn)\n\u063a ghayn\n\u0641 fa'\n\u0642 q\u0101f\n\u0643 kaf\n\u0644 lam\n\u0645 m\u012bm\n\u0646 n\u016bn\n\u0647 ha'\n\u0648 w\u0101w\n\u064a ja'\n\nTey ymisku skapini \n\u00cd seinasta teiginum D\u00f8mi um or\u00f0, eru d\u00f8mini tikin \u00far norskum og enskum.\n\nKeldur \n\nStavra\u00f0"}
{"id": "19684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kinversk%20tekn", "title": "Kinversk tekn", "text": "Kinversk skrifttekn (kinesisk) ella Hanzi (kinverskt m\u00e1l: \u6f22\u5b57  einkult kinverskt: \u6c49\u5b57, pinyin: H\u00e0nz\u00ec; H\u00e0n-folksins skrifttekn, eisini r\u00f3pt sinogramm) er eitt sett \u00e1 fleiri t\u00fasund fonetiskt-piktografiskum teknum, sum ver\u00f0a br\u00fakt fyri at skriva \u00e1 kinverskum, japonskum og koreanskum, og harumframt eldri sl\u00f8g av vjetnamesiskum. \n\nTeknsetti\u00f0 er \u00ed Teivan, Su\u00f0urkorea, Nor\u00f0urkorea og Japan kent sum \u00e1vikavist hancha, hanja, hangul og kanji. Hv\u00f8rt tekn s\u00e6r stendur fyri eitt stavilsi. 30% av teknunum sum ver\u00f0a n\u00fdtt dagliga eru einstavilsisor\u00f0. Restin er fleirstaviliesor\u00f0 har t\u00fddningurin av teknunum avhongur av, hv\u00f8rjum tekni/teknum ta\u00f0 stendur saman vi\u00f0. Tey flestu or\u00f0ini krevja tvey tekn fyri at kunna ver\u00f0a s\u00f8gd.\n\nUmframt teir regionalu variantarnir, ver\u00f0ur ta\u00f0 eisini skilt millum tvey sett av teknum, eitt si\u00f0bundi og eitt einkult sett, sum ofta hevur f\u00e6rri pennastrok pr. tekn. Ta\u00f0 si\u00f0bundna\u00f0 setti\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed dag br\u00fakt \u00ed Teivan og eisini \u00ed st\u00f8rri mun \u00ed Hongkong, me\u00f0an ta\u00f0 einkla setti\u00f0 av teknum alment er standard \u00ed meginlands-Kina, og hj\u00e1 kinverjum, sum b\u00fagva \u00ed Singapor og Maleisia.\n\nS\u00f8gulig menning\n\nKeldur \n\nKinesiskt skriftm\u00e1l\nSkriftskipan"}
{"id": "19686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%B3%C3%B0", "title": "Bl\u00f3\u00f0", "text": "Bl\u00f3\u00f0 er fl\u00f3tandi vevna\u00f0ur, sum fyllir bl\u00f3\u00f0rensli\u00f0 og fl\u00fdtur gj\u00f8gnum kroppin. Bl\u00f3\u00f0rensli\u00f0 er hjarta, sum pumpar ta\u00f0 gj\u00f8gnum puls\u00e6\u00f0rarnar (arteriur), t\u00e6r h\u00e1rtunnu bl\u00f3\u00f0\u00e6\u00e5rarnar (kapillerini) og bl\u00f3\u00f0\u00e6\u00f0rar (venur). Tann t\u00fddningarmiklasta uppg\u00e1van hj\u00e1 bl\u00f3\u00f0inum er at f\u00f8ra ilt og f\u00f8\u00f0sluevni runt um allan kroppin til sellurnar og at f\u00e1a affalsevni burtur \u00far sellunum aftur. Eitt vaksi\u00f0 menniskja inniheldur 4-5 litrar av bl\u00f3\u00f0i.\n\nVi\u00f0 st\u00f3rum skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0um, har rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 at sj\u00faklingurin missur n\u00f3gv bl\u00f3\u00f0, ella til heiliv\u00e1g, sum hj\u00e1lpir m\u00f3ti \u00e1v\u00edsum sj\u00fakum, letur man sj\u00faklingin f\u00e1a fr\u00edskt bl\u00f3\u00f0 vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0yvirf\u00f8ring. Til hetta endam\u00e1li\u00f0 ver\u00f0a bl\u00f3\u00f0donorar tappa\u00f0ir fyri bl\u00f3\u00f0 vi\u00f0 j\u00f8vnum t\u00ed\u00f0arbilum, har umlei\u00f0 ein h\u00e1lvur litur ver\u00f0ur tikin.  Bl\u00f3\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 ikki givi\u00f0 \u00ed s\u00edni heild vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0yvirf\u00f8ring, men ver\u00f0ur b\u00fdtt sundur \u00ed ymiskar komponentar (erythrosyttar, fr\u00edskt fryst plasma, thrombosyttar), sum hv\u00f8r \u00ed s\u00ednum lagi kann gevast til sj\u00faklingar eftir teirra serstaka t\u00f8rvi.\n\nBl\u00f3\u00f0 hevur 25 billi\u00f3nir rey\u00f0 bl\u00f3\u00f0likam (erythrosyttar), 1,5 billi\u00f3nir bl\u00f3\u00f0pl\u00e1tir (thrombosyttar), 35 milliardir hv\u00edt bl\u00f3\u00f0likam (leukosyttar) og umlei\u00f0 2\u00bd litir plasma, sum inniheldur eina r\u00f8\u00f0 av ymiskum eggjahv\u00edtaevni (proteinir). \n\nTa\u00f0 finst ein long r\u00f8\u00f0 av bl\u00f3\u00f0t\u00fdpuskipanum, sum eru grunda\u00f0ar \u00e1 \u00ed hvussu st\u00f3ran mun yvirflatuantigenini \u00e1 erythrosyttunum fyrikoma. Millum t\u00e6r t\u00fddningarmestu skipaninar er AB0 (har man b\u00fdtir upp \u00ed f\u00fdra bl\u00f3\u00f0flokkar: A, B, AB og 0 (null)) og Rhesus (har man skilur \u00edmillum Rhesus-positiv og Rhesus-negativ).\n\nKeldur \n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "19690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barnar%C3%A6ttindas%C3%A1ttm%C3%A1lin%20hj%C3%A1%20ST", "title": "Barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lin hj\u00e1 ST", "text": "Barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lin hj\u00e1 ST (\u00e1 enskum Convention on the Rights of the Child, stytt UNCRC) sigur at b\u00f8rn hava sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug r\u00e6ttindi eins og vaksin og eiga at ver\u00f0a tikin vi\u00f0 og hoyrd, t\u00e1 i\u00f0 avger\u00f0ir ver\u00f0a tiknar, sum \u00e1virka tey og umst\u00f8\u00f0ur teirra. Barnar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lin tekur harumframt st\u00f8\u00f0i \u00ed, at barnd\u00f3murin hevur vir\u00f0i \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum, at b\u00f8rnum t\u00f8rvar vernd, og at b\u00f8rn hava grundleggjandi borgarlig, b\u00faskaparlig, politisk, sosial og mentanarlig r\u00e6ttindi . \n\nST samtykti \u00ed 1959 \"Yvirl\u00fdsing um barnar\u00e6ttindi\". \u00cd yvirl\u00fdsingini eru 10 greinir, i\u00f0 skulu verja b\u00f8rn og tryggja teimum v\u00e6lfer\u00f0. Men ein yvirl\u00fdsing er ikki bindandi. T\u00ed skeyt P\u00f3lland upp \u00ed 1979, altj\u00f3\u00f0a barna\u00e1ri\u00f0, at gerast skuldi ein altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1li um barnar\u00e6ttindi. Lond, i\u00f0 g\u00f3\u00f0kenna ein altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1la, binda seg samstundis at halda hann. Tann 20. november 1989 samtykti a\u00f0alfundurin hj\u00e1 ST altj\u00f3\u00f0as\u00e1ttm\u00e1lan um barnar\u00e6ttindi . S\u00e1ttm\u00e1lin fekk gildi \u00e1 heysti 1990, t\u00e1 fleiri enn 20 lond h\u00f8vdu sta\u00f0fest hann.F\u00f8roya L\u00f8gting setti vi\u00f0 kunnger\u00f0 nr. 90 fr\u00e1 7. oktober 1993 s\u00e1ttm\u00e1lan \u00ed gildi fr\u00e1 11. mai 1993. F\u00f8roya L\u00f8gting setti vi\u00f0 kunnger\u00f0 nr. 90 fr\u00e1 7. oktober 1993 s\u00e1ttm\u00e1lan \u00ed gildi fr\u00e1 11. mai 1993. N\u00fa hava fleiri enn 140 lond skriva\u00f0 undir at halda t\u00e6r 54 greinirnar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum .\n\nYvirl\u00fdsingin \n\n Grein 1: \u00cd hesum s\u00e1ttm\u00e1la er eitt barn at fata sum eitt og hv\u00f8rt menniskja undir 18 \u00e1r, uttan so, at barni\u00f0 er myndugt \u00e1\u00f0ur eftir teirri l\u00f3g, sum er galdandi fyri barni\u00f0. \n\n Grein 2: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu vir\u00f0a og tryggja r\u00e6ttindi, \u00e1sett \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la, fyri \u00f8ll b\u00f8rn innan fyri s\u00edtt r\u00e6ttard\u00f8mi, uttan at gera mismun og uttan at taka atlit at \u00e6ttarslagi, h\u00fa\u00f0aliti, kyni, m\u00e1li, tr\u00fagv, politiskari ella a\u00f0ari \u00e1sko\u00f0an, tj\u00f3\u00f0skaparligum, etniskum ella sosialum uppruna, f\u00edggjarvi\u00f0urskiftum, brekum, f\u00f8\u00f0ing ella a\u00f0rari st\u00f8\u00f0u. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug stig fyri at tryggja, at barni\u00f0 er vart m\u00f3ti \u00f8llum mismuni ella revsing vegna st\u00f8\u00f0u, virki, almannakunngj\u00f8rdum \u00e1sko\u00f0anum ella tr\u00fagv hj\u00e1 foreldrum, verjum ella familju.\n\n  Grein 3: \u00cd \u00f8llum vi\u00f0urskiftum vi\u00f0v\u00edkjandi b\u00f8rnum, l\u00edka miki\u00f0 um hesi vi\u00f0urskifti ver\u00f0a avgj\u00f8rd av almennum ella privatum stovnum fyri sosialari v\u00e6lfer\u00f0, d\u00f3mst\u00f3lum, fyrisitingarmyndugleikum ella l\u00f3ggevandi valdum, skal barnsins t\u00f8rvur koma \u00ed fyrstu r\u00f8\u00f0. S\u00e1ttm\u00e1lalondini \u00e1taka s\u00e6r at tryggja barninum ta verju og ta umsorgan, i\u00f0 er ney\u00f0ug fyri trivna\u00f0 barnsins, t\u00e1 atlit ver\u00f0a tikin at teimum r\u00e6ttindum og skyldum, i\u00f0 eru galdandi fyri foreldur, verja ella onnur, i\u00f0 hava l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga \u00e1byrgd av barninum, og skulu, vi\u00f0 hesum \u00ed huga, taka \u00f8ll ney\u00f0ug atlit, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0v\u00edkjandi l\u00f3gg\u00e1vu og fyrisiting. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu tryggja, at stovnar og t\u00e6nastur, i\u00f0 hava \u00e1byrgd av umsorgan ella verju av b\u00f8rnum, skulu vera \u00ed samsvari vi\u00f0 tey st\u00f8\u00f0i, i\u00f0 eru \u00e1sett av m\u00e1lf\u00f8rum myndugleikum, serliga vi\u00f0 atliti at trygd, heilsu, h\u00f3skandi tal av egna\u00f0um starvsf\u00f3lkum og serk\u00f8nari umsj\u00f3n.  \n\n Grein 4: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug l\u00f3gg\u00e1vustig, eins og fyrisitingarlig stig og onnur stig, til tess at tryggja tey r\u00e6ttindi, i\u00f0 eru vi\u00f0urkend \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la. T\u00e1 talan er um f\u00edggjarlig, sosial og mentanarlig r\u00e6ttindi skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini taka sl\u00edk stig \u00ed st\u00f8rst m\u00f8guligan mun innan fyri ta\u00f0 tilfeingi\u00f0, i\u00f0 er til taks, og har ta\u00f0 er ney\u00f0ugt, innan fyri karmarnar av altj\u00f3\u00f0a samstarvi. \n\n Grein 5: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu vir\u00f0a ta \u00e1byrgd og tey r\u00e6ttindi og skyldur, sum foreldrini hava, ella, har hetta er galdandi, samsvarandi \u00e1byrgd, r\u00e6ttindi og skyldur fyri familjuna ella fyri samfelagi\u00f0 \u00ed samsvari vi\u00f0 si\u00f0venju \u00e1 sta\u00f0num, umframt verjar ella onnur vi\u00f0 l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligari \u00e1byrgd av barninum, til, \u00e1 ein h\u00e1tt, sum svarar til \u00e1vegis menningina av barnsins evnum, at veita h\u00f3skandi veglei\u00f0ing og stu\u00f0ul til barni\u00f0, me\u00f0an ta\u00f0 \u00fatinnir tey r\u00e6ttindi, sum eru \u00e1sett \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la.  \n\n Grein 6: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna, at eitt og hv\u00f8rt barn hevur ein nat\u00farligan r\u00e6tt til l\u00edvi\u00f0. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu \u00ed st\u00f8rst m\u00f8guligan mun tryggja, at barni\u00f0 livir og mennist.  \n\n Grein 7: Barni\u00f0 skal ver\u00f0a skr\u00e1sett beint eftir f\u00f8\u00f0ing og skal fr\u00e1 f\u00f8\u00f0ing hava r\u00e6tt til eitt navn, r\u00e6tt til at f\u00e1a r\u00edkisborgarar\u00e6tt og, \u00ed tann mun ta\u00f0 ber til, r\u00e6tt til at kenna og ver\u00f0a ansa\u00f0 av s\u00ednum foreldrum. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu tryggja \u00fatinnanina av hesum r\u00e6ttindum \u00ed samsvari vi\u00f0 nationala l\u00f3gg\u00e1vu og skyldur s\u00ednar eftir teimum relevantu altj\u00f3\u00f0a m\u00f8guleikunum \u00e1 hesum \u00f8ki, serliga um barni\u00f0 annars hev\u00f0i veri\u00f0 uttan r\u00edkisborgarar\u00e6tt.  \n \n Grein 8: S\u00e1ttm\u00e1lalondini \u00e1taka s\u00e6r at vir\u00f0a barnsins r\u00e6tt til at var\u00f0veita s\u00edn samleika, eisini r\u00edkisborgarar\u00e6tt, navn og familjuvi\u00f0urskifti, sum vi\u00f0urkend av l\u00f3gini og uttan \u00f3l\u00f3gliga upp\u00edlegging. Ver\u00f0ur partur av ella allur samleiki barnsins fr\u00e1tikin barninum, skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini veita ney\u00f0uga hj\u00e1lp og verju vi\u00f0 t\u00ed fyri at eyga at endurvinna barninum samleika s\u00edn. \n\n Grein 9: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu tryggja, at barni\u00f0 ikki ver\u00f0ur skilt fr\u00e1 foreldrum s\u00ednum m\u00f3ti vilja foreldranna, uttan so at m\u00e1lf\u00f8rir myndugleikar, hv\u00f8rs avger\u00f0ir kunnu skj\u00f3tast inn fyri ein d\u00f3mst\u00f3l, \u00ed samsvari vi\u00f0 galdandi l\u00f3g og si\u00f0venju avgera, at ein sl\u00edkur skilna\u00f0ur er ney\u00f0ugur vi\u00f0 atliti at barnsins t\u00f8rvi. Sl\u00edk avger\u00f0 kann vera ney\u00f0ug \u00ed serligum f\u00f8rum, t.d. vegna misn\u00fdtslu foreldranna ella vanr\u00f8kt av barninum, ella um foreldrini liva hv\u00f8r s\u00e6r, og avger\u00f0 skal takast um barnsins b\u00fasta\u00f0. \u00cd vi\u00f0ger\u00f0ini av einum og hv\u00f8rjum m\u00e1li eftir stk. 1 skulu allir \u00e1huga\u00f0ir partar hava h\u00f8vi at luttaka \u00ed sakarm\u00e1lsvi\u00f0ger\u00f0ini og framf\u00f8ra s\u00edni sj\u00f3narmi\u00f0. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu vir\u00f0a r\u00e6ttin hj\u00e1 einum barni, i\u00f0 er skilt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum ella b\u00e1\u00f0um foreldrum s\u00ednum, at hava regluligt pers\u00f3nligt samband og beinlei\u00f0is samband vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i foreldrini, uttan so, at hetta str\u00ed\u00f0ir m\u00f3ti barnsins t\u00f8rvi. \n\nUm ein sl\u00edkur skilna\u00f0ur er \u00farslit av eini ger\u00f0, i\u00f0 er sett \u00ed verk av einum s\u00e1ttm\u00e1lalandi, so sum fongsling, \u00fatv\u00edsing, forv\u00edsing ella dey\u00f0i (eisini dey\u00f0i av einhv\u00f8rjari ors\u00f8k, me\u00f0an pers\u00f3nurin er \u00ed var\u00f0veitslu landsins) av einum ella b\u00e1\u00f0um foreldrum ella av barninum, skal s\u00e1ttm\u00e1lalandi\u00f0 eftir \u00e1heitan geva foreldrunum, barninum ella, um ney\u00f0ugt, einum \u00f8\u00f0rum \u00ed familjuni, avgerandi uppl\u00fdsingarnar um, hvar hesi eru, uttan so at hesar uppl\u00fdsingar eru til ska\u00f0a fyri trivna\u00f0 barnsins. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu harumframt tryggja, at sl\u00edk \u00e1heitan ikki \u00ed sj\u00e1lvum s\u00e6r hevur vi\u00f0 s\u00e6r ska\u00f0iligar avlei\u00f0ingar fyri foreldrini ella barni\u00f0.\n\n Grein 10: \u00cd samsvari vi\u00f0 skyldurnar hj\u00e1 s\u00e1ttm\u00e1lalondunum eftir grein 9, stk. 1, skulu ums\u00f3knir fr\u00e1 einum barni ella foreldrum tess um innfer\u00f0 til ella \u00fatfer\u00f0 \u00far einum s\u00e1ttm\u00e1lalandi vi\u00f0 familjusamanf\u00f8ring fyri eyga, vi\u00f0gerast jaliga, menniskjansliga og skj\u00f3tt av s\u00e1ttm\u00e1lalandinum. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu harumframt tryggja, at sl\u00edk ums\u00f3kn ikki hevur vi\u00f0 s\u00e6r neiligar avlei\u00f0ingar fyri ums\u00f8kjaran og familju hansara. Eitt barn, hv\u00f8rs foreldur hava b\u00fasta\u00f0 \u00ed ymiskum londum, skal hava r\u00e6tt til, uttan so at serligar umst\u00f8\u00f0ur eru galdandi, at hava regluligt pers\u00f3nligt og beinlei\u00f0is samband vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i foreldrini. Vi\u00f0 hesum \u00ed huga, og \u00ed samsvari vi\u00f0 skyldur s\u00ednar eftir grein 9, stk. 1, skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini vir\u00f0a barnsins og foreldranna r\u00e6tt at fara \u00far einum og hv\u00f8rjum landi, eisini egnum landi, og til at koma inn \u00ed egi\u00f0 land. R\u00e6tturin at fara \u00far einum og hv\u00f8rjum landi skal bert ver\u00f0a avmarka\u00f0ur, um hetta er \u00e1sett \u00ed l\u00f3g og um henda avmarkan er ney\u00f0ug \u00ed einum demokratiskum samfelag fyri at verja nationalu trygdina, almenna landaskili\u00f0 (ordre public), f\u00f3lkaheilsuna ella si\u00f0alagi\u00f0, ella r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum, og sum er \u00ed samsvari vi\u00f0 tey r\u00e6ttindini, sum eru vi\u00f0urkend \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la.    \n\n Grein 11: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu gera fyriskipanir, i\u00f0 for\u00f0a fyri, at b\u00f8rn \u00f3l\u00f3gliga ver\u00f0a flutt til ella ikki koma aftur \u00far \u00fatlondum. Vi\u00f0 hesum fyri eyga skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini arbei\u00f0a fyri at seta \u00ed verk millumtj\u00f3\u00f0a avtalur ella at taka vi\u00f0 avtalum, i\u00f0 longu eru gj\u00f8rdar. \n\n Grein 12: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu tryggja einum barni, i\u00f0 er f\u00f8rt fyri at hava egin sj\u00f3narmi\u00f0, r\u00e6ttin til fr\u00edtt at geva hesi sj\u00f3narmi\u00f0 til kennar \u00ed \u00f8llum vi\u00f0urskiftum, i\u00f0 hava vi\u00f0 barni\u00f0 at gera; sj\u00f3narmi\u00f0um barnsins skulu veitast ta tyngd, i\u00f0 er h\u00f3skandi \u00ed mun til aldur tess og b\u00faning. Vi\u00f0 hesum fyri eyga skal barni\u00f0 serliga f\u00e1a h\u00f8vi at geva sj\u00f3narmi\u00f0 s\u00edni til kennar, antin beinlei\u00f0is ella gj\u00f8gnum umbo\u00f0 ella gj\u00f8gnum h\u00f3skandi stovnar \u00ed samsvari vi\u00f0 t\u00e6r mannagongdir, i\u00f0 eru \u00e1settar \u00ed nationalari l\u00f3gg\u00e1vu, t\u00e1 m\u00e1l, i\u00f0 vi\u00f0v\u00edkja barninum, ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd av d\u00f8mandi myndugleika ella fyrisitingarligum myndugleika, \n \n Grein 13: Barni\u00f0 skal hava frams\u00f8gufr\u00e6lsi; hesin r\u00e6ttur, i\u00f0 ikki er avmarka\u00f0ur av landafr\u00f8\u00f0iligum m\u00f8rkum, fevnir um at s\u00f8kja, f\u00e1a og geva v\u00ed\u00f0ari uppl\u00fdsingar og hugsanir av einum og hv\u00f8rjum slag, antin munnliga, skrivliga ella \u00e1 prenti, sum list ella \u00e1 ein og hv\u00f8nn annan h\u00e1tt, sum barni\u00f0 velur. Hesin r\u00e6ttur kann ver\u00f0a avmarka\u00f0ur, men bert \u00ed tann mun hetta er \u00e1sett \u00ed l\u00f3gg\u00e1vu, og \u00ed tann mun hetta er ney\u00f0ugt: 1) \u00ed mun til r\u00e6ttindi og umd\u00f8mi hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum; ella 2) \u00ed mun til nationala trygd, landaskil (ordre public), f\u00f3lkaheilsu ella si\u00f0alag. \n\n Grein 14: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu vir\u00f0a barnsins r\u00e6tt til hugsanar-, samvitsku- og tr\u00faarfr\u00e6lsi. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu vir\u00f0a r\u00e6ttindi og skyldur foreldranna, og, um so er, hj\u00e1 verjum, til, \u00e1 ein h\u00e1tt, i\u00f0 samsvarar stigv\u00edsu menningina hj\u00e1 barninum, at geva barninum lei\u00f0reglur, solei\u00f0is at barni\u00f0 kann \u00fatinna s\u00edn r\u00e6tt. Fr\u00e6lsi\u00f0 at \u00fatinna s\u00edna tr\u00fagv ella sannf\u00f8ring kann bert ver\u00f0a avmarka\u00f0 \u00ed tann mun, hetta er \u00e1sett \u00ed l\u00f3g, og \u00ed tann mun ta\u00f0 er ney\u00f0ugt til tess at verja nationalu trygdina, landaskili\u00f0, f\u00f3lkaheilsuna, si\u00f0alagi\u00f0 ella grundleggjandi r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. \n\n Grein 15: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna barnsins r\u00e6tt til felagsfr\u00e6lsi og fr\u00e6lsi tess at luttaka \u00ed fri\u00f0arligum samkomum. \u00datinnanin av hesum r\u00e6ttindum m\u00e1 ikki ver\u00f0a avmarka\u00f0, uttan \u00ed tann mun hetta er \u00e1sett \u00ed l\u00f3g, og \u00ed tann mun ta\u00f0 er ney\u00f0ugt fyri at verja nationalu trygdina, landaskili\u00f0 (ordre public), f\u00f3lkaheilsuna, si\u00f0alagi\u00f0 ella grundleggjandi r\u00e6ttindi og fr\u00e6lsi hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. \n\n Grein 16: Einki barn m\u00e1 ver\u00f0a fyri tilvildarligari ella \u00f3l\u00f3gligari upp\u00edlegging \u00ed s\u00edtt privat- ella familjul\u00edv, s\u00edtt heim ella br\u00e6vasamskifti ella fyri \u00f3l\u00f3gligum \u00e1lopi \u00e1 \u00e6ru ella umd\u00f8mi. Barni\u00f0 hevur r\u00e6tt til l\u00f3garverju m\u00f3ti sl\u00edkari upp\u00edlegging ella sl\u00edkum \u00e1lopi. \n\n Grein 17: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna t\u00fddningarmikla leiklutin hj\u00e1 fj\u00f8lmi\u00f0lunum og skulu tryggja, at barni\u00f0 hevur atgongd til kunning og tilfar fr\u00e1 ymiskum nationalum og altj\u00f3\u00f0a keldum, serliga teimum keldum, hv\u00f8rs endam\u00e1l ta\u00f0 er at fremja barnsins sosialu, andaligu og moralsku v\u00e6lfer\u00f0 og kropsligu og s\u00e1larligu heilsu. Vi\u00f0 hesum endam\u00e1li skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini: 1) eggja fj\u00f8lmi\u00f0lunum at brei\u00f0a \u00fat kunning og tilfar, i\u00f0 er av sosialum og mentanarligum vir\u00f0i fyri barni\u00f0 og \u00ed samsvari vi\u00f0 andan \u00ed grein 29; 2) eggja til altj\u00f3\u00f0a samstarv og framlei\u00f0slu, umskiftan og spja\u00f0ing av sl\u00edkum uppl\u00fdsingum og tilfari fr\u00e1 ymiskum mentanarligum, nationalum og altj\u00f3\u00f0a keldum; 3) eggja til framlei\u00f0slu og spja\u00f0ing av barnab\u00f3kum; 4) eggja fj\u00f8lmi\u00f0lunum til at taka serlig atlit at m\u00e1lsliga t\u00f8rvinum hj\u00e1 b\u00f8rnum, i\u00f0 eru partur av einum minniluta ella einum upprunaf\u00f3lki; 5) eggja til menningina av h\u00f3skandi lei\u00f0reglum fyri at verja barni\u00f0 m\u00f3ti uppl\u00fdsing og tilfari, sum ska\u00f0ar v\u00e6lfer\u00f0 barnsins, jvb. \u00e1setingarnar \u00ed greinunum 13 og 18. \n\n Grein 18: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu stremba eftir at tryggja vi\u00f0urkenningina av meginregluni um, at b\u00e6\u00f0i foreldrini hava felags \u00e1byrgd fyri uppalingini og menningini av barninum. Foreldrini, ella um so er, verjin, hava megin\u00e1byrgdina fyri uppalingini og menningini av barninum. Barnsins t\u00f8rvur skal fyri tey koma \u00ed fyrstu r\u00f8\u00f0. Vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga at tryggja og fremja tey r\u00e6ttindi, i\u00f0 \u00e1sett eru \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la, skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini veita h\u00f3skandi hj\u00e1lp til foreldur og verjar, t\u00e1 hesi \u00fatinna skyldur s\u00ednar sum uppalarar av b\u00f8rnum, og skulu tryggja menningina av stovnum, skipanum og t\u00e6nastuveitingum, i\u00f0 veita umsorgan fyri b\u00f8rnum. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug atlit til tess at tryggja, at b\u00f8rn, hv\u00f8rs foreldur arbei\u00f0a, hava r\u00e6tt til at f\u00e1a lut \u00ed teimum umsorganarfyriskipanum, i\u00f0 tey hava r\u00e6tt \n\n Grein 19: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug l\u00f3gg\u00e1vu- og fyrisitingarlig atlit, eins og sosial og \u00fatb\u00fagvingarlig atlit til tess at verja barni\u00f0 m\u00f3ti \u00f8llum sl\u00f8gum av kropsligum ella s\u00e1larligum \u00e1gangi, ska\u00f0a ella vann\u00fdtslu, vanr\u00f8kt, ringari vi\u00f0ger\u00f0 ella misn\u00fdtslu, heruppi\u00ed kynsligari misn\u00fdtslu, me\u00f0an barni\u00f0 er hj\u00e1 foreldrum, verjum ella \u00f8\u00f0rum. Sl\u00edk verjandi atlit eiga \u00ed h\u00f3skandi mun at fevna um lei\u00f0reglur, b\u00e6\u00f0i fyri ger\u00f0 av sosialum skipanum, i\u00f0 kunnu veita ney\u00f0uga stu\u00f0ulin til barni\u00f0 og til tey, i\u00f0 barni\u00f0 er hj\u00e1, eins og til onnur sl\u00f8g av fyribyrging og ey\u00f0merking, fr\u00e1bo\u00f0an, \u00e1v\u00edsing, kanning, vi\u00f0ger\u00f0 og eftirvi\u00f0ger\u00f0 av tilbur\u00f0um av barnamisn\u00fdtslu sum fr\u00e1greitt omanfyri og, um ney\u00f0ugt, r\u00e6ttars\u00f3kn. \n\n Grein 20: Eitt barn, i\u00f0 fyribils ella st\u00f8\u00f0ugt er burturi fr\u00e1 familjuni ella sum, fyri s\u00edtt egna besta, ikki kann vera \u00ed hesum umhv\u00f8rvi, hevur r\u00e6tt til serliga verju og hj\u00e1lp fr\u00e1 landinum. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu \u00ed samsvari vi\u00f0 nationalan r\u00e6tt tryggja sl\u00edkum barni a\u00f0ra umsorgan. Sl\u00edk umsorgan kann millum anna\u00f0 vera, at barni\u00f0 ver\u00f0ur fostra\u00f0 upp a\u00f0rasta\u00f0ni, Kafalah ella islamiskur r\u00e6ttur, \u00e6ttlei\u00f0ing ella, um ney\u00f0ugt, at barni\u00f0 ver\u00f0ur sett \u00ed h\u00f3skandi barnastovn. T\u00e1 mett ver\u00f0ur um m\u00f8guligar loysnir, skal ney\u00f0ugt fyrilit takast fyri ynskinum um samanhang \u00ed barnsins uppv\u00f8kstri og fyri etniska, tr\u00faarliga, mentanarliga og m\u00e1lsliga bakst\u00f8\u00f0i barnsins. \n\n Grein 21: Tey s\u00e1ttm\u00e1lalond, sum vi\u00f0urkenna og/ella loyva \u00e6ttlei\u00f0ing, skulu tryggja, at t\u00f8rvurin hj\u00e1 barninum hevur avgerandi t\u00fddning, og skulu: tryggja, at \u00e6ttlei\u00f0ingin av barninum bert kann ver\u00f0a g\u00f3\u00f0kend av m\u00e1lf\u00f8rum myndugleikum, sum, \u00ed samsvari vi\u00f0 galdandi r\u00e6tt og si\u00f0venju og grunda\u00f0 \u00e1 allar t\u00fd\u00f0andi og \u00e1l\u00edtandi uppl\u00fdsingar, loyva \u00e6ttlei\u00f0ing, t\u00e1 mett ver\u00f0ur um st\u00f8\u00f0u barnsins \u00ed mun til foreldur, avvar\u00f0andi og verjar, og, um ney\u00f0ugt, at tey, i\u00f0 ver\u00f0a merkt av \u00e6ttlei\u00f0ingini, \u00e1 fullg\u00f3\u00f0um grundarlagi hava bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 samvitan s\u00edni um \u00e6ttlei\u00f0ingina vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed ney\u00f0ugu r\u00e1\u00f0gevingini; vi\u00f0urkenna, at altj\u00f3\u00f0a \u00e6ttlei\u00f0ing kann ver\u00f0a ein h\u00e1ttur at hava umsorgan fyri einum barni, um barni\u00f0 ikki kann ver\u00f0a tiki\u00f0 til fosturs ella \u00e6ttleitt til eina familju, ella um ta\u00f0 ikki \u00e1 annan h\u00e1tt ber til at hava umsorgan fyri barninum \u00ed heimlandi tess; tryggja, at barni\u00f0, t\u00e1 talan er um altj\u00f3\u00f0a \u00e6ttlei\u00f0ing, er vart eftir reglum, i\u00f0 eru \u00ed samsvari vi\u00f0 t\u00e6r reglur, sum eru galdandi fyri nationala \u00e6ttlei\u00f0ing; um talan er um altj\u00f3\u00f0a \u00e6ttlei\u00f0ing, taka \u00f8ll ney\u00f0ug atlit til tess at tryggja, at \u00e6ttlei\u00f0ingin ikki gevur teimum, i\u00f0 hava virka\u00f0 vi\u00f0 til \u00e6ttlei\u00f0ingina, \u00f3h\u00f3skandi f\u00edggjarligan vinning; fremja, har ta\u00f0 er h\u00f3skandi, endam\u00e1lini vi\u00f0 hesi grein vi\u00f0 at gera millumtj\u00f3\u00f0a skipanir ella avtalur og skulu, innan fyri hesar karmar, stremba eftir at tryggja, at \u00e6ttlei\u00f0ingin av barninum \u00ed einum \u00f8\u00f0rum landi ver\u00f0ur framd gj\u00f8gnum avvar\u00f0andi myndugleikar o.l.\n\n Grein 22: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka ney\u00f0ugt atlit til tess at tryggja, at eitt barn, sum s\u00f8kir um fl\u00f3ttaf\u00f3lkastatus, ella sum er at meta sum fl\u00f3ttaf\u00f3lk eftir galdandi altj\u00f3\u00f0a ella nationalum r\u00e6tti og si\u00f0venjum, l\u00edkamiki\u00f0 um barni\u00f0 er einsamalt ella saman vi\u00f0 foreldrum ella \u00f8\u00f0rum, f\u00e6r n\u00f8ktandi verju og ney\u00f0hj\u00e1lp og f\u00e6r tey r\u00e6ttindi, sum eru \u00e1sett \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la og \u00ed \u00f8\u00f0rum altj\u00f3\u00f0a reglum um mannar\u00e6ttindi ella ney\u00f0hj\u00e1lp, har vi\u00f0komandi land luttekur. Vi\u00f0 hesum fyri eyga skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini, \u00ed tann mun ta\u00f0 ver\u00f0ur mett h\u00f3skandi, samstarva um eitt og hv\u00f8rt \u00e1tak hj\u00e1 Sameindu Tj\u00f3\u00f0um og \u00f8\u00f0rum millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapum ella privatum felagsskapum, sum samstarva vi\u00f0 Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir, og sum hava fyri eyga at verja og hj\u00e1lpa hesum barni og at finna foreldur ella a\u00f0ra familju hj\u00e1 einum og hv\u00f8rjum barni, sum er fl\u00f3ttarf\u00f3lk, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at f\u00e1a til vega uppl\u00fdsingar, sum eru ney\u00f0ugar til tess at barni\u00f0 kann ver\u00f0a sameint vi\u00f0 familjuni. Um so er, at hv\u00f8rki foreldrini ella onnur familja eru at finna, skal barni\u00f0, \u00ed samsvari vi\u00f0 henda s\u00e1ttm\u00e1la, f\u00e1a somu verju sum eitt og hv\u00f8rt anna\u00f0 barn, sum, l\u00edka miki\u00f0 hv\u00f8r ors\u00f8kin er, st\u00f8\u00f0ugt ella fyribils ikki er saman vi\u00f0 familju s\u00edni.   \n\n Grein 23: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna, at eitt s\u00e1larliga ella kropsliga breka\u00f0 barn eigur at hava eitt innihaldsr\u00edkt og vir\u00f0iligt l\u00edv undir vi\u00f0urskiftum, sum tryggja vir\u00f0ing, fremja sj\u00e1lvs\u00e1lit og virka fyri barnsins lutt\u00f8ku \u00ed samfelagsl\u00edvinum. S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna, at ta\u00f0 breka\u00f0a barni\u00f0 hevur serligan r\u00e6tt til umsorgan, og skulu, innan fyri teir karmar, i\u00f0 eru t\u00f8kir, arbei\u00f0a fyri at tryggja barninum og teimum, sum var\u00f0a av barninum, ta hj\u00e1lp, i\u00f0 s\u00f8kt er um, og sum er r\u00edmilig \u00ed mun til st\u00f8\u00f0u barnsins og \u00ed mun til umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 foreldrunum ella \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 ansa barninum. \u00c1sannandi, at breka\u00f0 barn hevur serligan t\u00f8rv, skal hj\u00e1lp, i\u00f0 ver\u00f0ur veitt eftir stk. 2, vera \u00f3keypis, t\u00e1 hetta er gj\u00f8rligt, og t\u00e1 atlit ver\u00f0a tikin at f\u00edggjarligu orkuni hj\u00e1 foreldrunum ella \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 eru um barni\u00f0, og skal ver\u00f0a skipa\u00f0 fyri t\u00ed fyri eyga at tryggja, at ta\u00f0 breka\u00f0a barni\u00f0 hevur \u00f3avmarka\u00f0a atgongd til og f\u00e6r undirv\u00edsing, \u00fatb\u00fagving, heilsur\u00f8kt og endur\u00fatb\u00fagving, ver\u00f0ur fyrireika\u00f0 til arbei\u00f0sl\u00edvi\u00f0 og f\u00e6r m\u00f8guleikar fyri fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi, alt \u00e1 ein t\u00edl\u00edkan h\u00e1tt, sum best fremur barnsins sosialu tillaging og pers\u00f3nligu menning, eisini barnsins mentanarligu og andaligu menning. \n\nS\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu, eftir andanum \u00ed altj\u00f3\u00f0a samstarvinum, fremja umskifting av h\u00f3skandi kunning um fyribyrgjandi heilsur\u00f8kt og heilir\u00e1\u00f0svi\u00f0ger\u00f0, s\u00e1larfr\u00f8\u00f0iliga og funktionella vi\u00f0ger\u00f0 av breka\u00f0um b\u00f8rnum, eisini spja\u00f0ing av og atgongd til kunning um ymiskar endur\u00fatb\u00fagvingar, undirv\u00edsing og arbei\u00f0sveglei\u00f0ing, til tess at gera ta\u00f0 gj\u00f8rligt hj\u00e1 s\u00e1ttm\u00e1lalondunum at betra um orku og vitan s\u00edna og at \u00f8kja um s\u00ednar royndir \u00e1 hesum \u00f8kjum. \u00cd hesum sambandi skulu serlig atlit takast at t\u00f8rvinum hj\u00e1 menningarlondunum.   \n\n Grein 24: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna barnsins r\u00e6tt at hava best m\u00f8guligu heilsust\u00f8\u00f0u, at hava atgongd til sj\u00fakuvi\u00f0ger\u00f0 og til endurbygging av heilsuni. S\u00e1ttm\u00e1lalond skulu stremba eftir at tryggja, at einki barn missur r\u00e6tt s\u00edn til atgongd at f\u00e1a sl\u00edka vi\u00f0ger\u00f0 og r\u00f8kt. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu arbei\u00f0a fyri at gj\u00f8gnumf\u00f8ra henda r\u00e6tt og skulu serliga arbei\u00f0a fyri at: 1) minka um sm\u00e1barna- og barnadey\u00f0a; 2) at tryggja veitingina av ney\u00f0ugari l\u00e6knaligari hj\u00e1lp og heilsur\u00f8kt til \u00f8ll b\u00f8rn, vi\u00f0 serligum denti \u00e1 menningina av primeru heilsur\u00f8ktini; 3) at ni\u00f0urberja sj\u00faku og hungur, og eisini, innan fyri karmarnar av primeru heilsur\u00f8ktini, millum anna\u00f0 at n\u00fdta t\u00f8ka t\u00f8kni og at veita h\u00f3skandi dygdarmat og reint drekkivatn, vi\u00f0 atliti at teimum vandum, i\u00f0 eru kn\u00fdttir at umhv\u00f8rvisd\u00e1lking; 4) at tryggja kvinnum n\u00f8ktandi vi\u00f0gongu- og barsilsr\u00f8kt; 5) at tryggja, at allir b\u00f3lkar \u00ed samfelagnum, serliga foreldur og b\u00f8rn, ver\u00f0a uppl\u00fdst um og hava atgongd til undirv\u00edsing og ver\u00f0a stu\u00f0la\u00f0 \u00ed n\u00fdtsluni av grundleggjandi vitan um heilsu og f\u00f8\u00f0slu hj\u00e1 b\u00f8rnum, fyrimunir vi\u00f0 br\u00f3stageving, reinf\u00f8ri og reinger\u00f0 av umhv\u00f8rvinum og fyribyrging av \u00f3happum; 6) at menna fyribyrgjandi sj\u00fakrar\u00f8kt, r\u00e1\u00f0geving av foreldrum og undirv\u00edsing og veglei\u00f0ing \u00ed sambandi vi\u00f0 barnaavmarking. \n\nS\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll n\u00f8ktandi atlit til tess at beina burtur \u00f8ll si\u00f0bundin ritual, sum ska\u00f0a heilsuna hj\u00e1 b\u00f8rnum. S\u00e1ttm\u00e1lalondini binda seg til at fremja og stu\u00f0la altj\u00f3\u00f0a samstarvi vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li stigv\u00edst at f\u00e1a fulla \u00fatinnan av teimum r\u00e6ttindum, sum eru \u00e1sett \u00ed hesi grein. \u00cd hesum sambandi skulu takast serlig atlit at t\u00f8rvinum hj\u00e1 menningarlondunum.\n\n Grein 25: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna r\u00e6ttin hj\u00e1 einum barni, sum av myndugleikunum er tiki\u00f0 til fosturs, er tiki\u00f0 til verju ella f\u00e6r vi\u00f0ger\u00f0 vegna s\u00edna kropsligu ella s\u00e1larligu heilsu, til javnan at f\u00e1a eftirmett ta vi\u00f0ger\u00f0, sum barni\u00f0 f\u00e6r, og til at f\u00e1a eftirmett a\u00f0rar umst\u00f8\u00f0ur \u00ed hesum sambandi. \n \n Grein 26: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu vi\u00f0urkenna r\u00e6tin hj\u00e1 einum og hv\u00f8rjum barni at hava sosiala trygd, eisini sosiala trygging, og skulu taka ney\u00f0ugu atlitini fyri \u00f3avmarka\u00f0 at f\u00e1a til vega henda r\u00e6tt \u00ed samsvari vi\u00f0 nationalan r\u00e6tt. Har ta\u00f0 ver\u00f0ur mett h\u00f3skandi eigur hj\u00e1lpin at ver\u00f0a givin solei\u00f0is, at atlit ver\u00f0a tikin at galdandi umst\u00f8\u00f0unum fyri barni\u00f0 og tey, sum hava \u00e1byrgdina av barnsins undirhaldi, og at atlit ver\u00f0a tikin at \u00f8llum \u00f8\u00f0rum umst\u00f8\u00f0um, sum hava t\u00fddning, t\u00e1 barni\u00f0 s\u00f8kir um hj\u00e1lp ella t\u00e1 s\u00f8kt ver\u00f0ur um hj\u00e1lp vegna barni\u00f0.\n\n Grein 27: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna r\u00e6ttin hj\u00e1 einum og hv\u00f8rjum barni til tey livikor, sum krevjast til kropsligu, s\u00e1larligu, andaligu, moralsku og sosialu menningina hj\u00e1 barninum. Foreldrini ella onnur, sum hava \u00e1byrgd av barninum, hava h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina av, eftir evni og f\u00edggjarligari orku, at tryggja tey livikor, sum eru ney\u00f0ug fyri at barni\u00f0 kann ver\u00f0a ment. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu, \u00ed samsvari vi\u00f0 national vi\u00f0urskifti og innan fyri evni og f\u00edggjarligu orku s\u00edna, taka h\u00f3skandi atlit fyri at hj\u00e1lpa foreldrunum og \u00f8\u00f0rum vi\u00f0 \u00e1byrgd av barninum at fremja henda r\u00e6tt og skulu, um t\u00f8rvur er \u00e1 t\u00ed, veita materiella hj\u00e1lp og gera stu\u00f0ulsskipanir, serliga vi\u00f0 atliti at f\u00f8\u00f0ig\u00f3\u00f0sku, kl\u00e6\u00f0um og b\u00fasta\u00f0i. \n\nS\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug atlit til tess at tryggja, at uppihaldspeningur til barni\u00f0 ver\u00f0ur fingin fr\u00e1 foreldrunum ella \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 hava f\u00edggjarliga \u00e1byrgd av barninum, b\u00e6\u00f0i innanlands og uttanlands. Serliga \u00ed teimum f\u00f8rum har tann, i\u00f0 hevur f\u00edggjarligu \u00e1byrgdina av barninum, b\u00fdr \u00ed einum \u00f8\u00f0rum landi enn barni\u00f0, skal s\u00e1ttm\u00e1lalandi\u00f0 taka undir vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a avtalum, i\u00f0 eru gj\u00f8rdar, ella gera sl\u00edkar avtalur, umframt at seta \u00ed verk a\u00f0rar h\u00f3skandi skipanir.   \n\n Grein 28: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna barnsins r\u00e6tt til \u00fatb\u00fagving, og skulu, til tess at f\u00e1a til vega henda r\u00e6tt og grunda\u00f0 \u00e1 meginregluna um javnst\u00f8\u00f0u, serliga: 1) gera grund\u00fatb\u00fagving fyriskipa\u00f0a og \u00f3keypis atkomiliga fyri \u00f8ll; 2) eggja til menningina av ymiskum sl\u00f8gum av \u00fatb\u00fagvingum, sum koma eftir grund\u00fatb\u00fagvingina, eisini vanligar og fakligar \u00fatb\u00fagvingar, gera hesar atkomiligar og n\u00e1andi fyri eitt og hv\u00f8rt barn og taka ney\u00f0ugu atlitini, so sum at skipa fyri \u00f3keypis \u00fatb\u00fagving og tilbo\u00f0 um f\u00edggjarligan styrk, um t\u00f8rvur er \u00e1 hesum; 3) gera h\u00e6gri \u00fatb\u00fagvingar atkomiligar fyri \u00f8ll innan fyri karmarnar av teirra evnum og vi\u00f0 \u00f8llum h\u00f3skandi m\u00f8guleikum; 4) gera lestrarveglei\u00f0ing og arbei\u00f0sveglei\u00f0ing atkomiliga og n\u00e1andi fyri \u00f8ll b\u00f8rn; 5) taka ney\u00f0ugu atlitini fyri at eggja til regluliga lutt\u00f8ku \u00ed sk\u00falagongd og fyri at avmarka fr\u00e1fall. \n\nS\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug atlit til tess at tryggja, at disiplinin \u00ed sk\u00falanum ver\u00f0ur fyrisitin solei\u00f0is, at tign barnsins sum menniskja ver\u00f0ur vird, og at hon er \u00ed samsvari vi\u00f0 henda s\u00e1ttm\u00e1la. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu fremja og stu\u00f0la altj\u00f3\u00f0a samstarvi um \u00fatb\u00fagvingarm\u00e1l, serliga vi\u00f0 atliti at f\u00e1a burtur f\u00e1vitsku og analfabetismu um allan heimin og l\u00e6tta um atgongdina til v\u00edsindaliga og t\u00f8knifr\u00f8\u00f0iliga vitan og n\u00fdm\u00f3tans undirv\u00edsingarh\u00e6ttir. \u00cd hesum sambandi skulu serlig atlit takast at t\u00f8rvinum hj\u00e1 menningarlondunum. \n\n Grein 29: S\u00e1ttm\u00e1lalondini eru samd um, at endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \u00fatb\u00fagvingini av barninum er at: 1) menna barnsins m\u00f8guleikar \u00e1 fullg\u00f3\u00f0an h\u00e1tt \u00ed mun til pers\u00f3nsmensku, evni og s\u00e1larliga og kropsliga orku; 2) menna vir\u00f0ingina fyri mannar\u00e6ttindunum og grundleggjandi fr\u00e6lsisr\u00e6ttindunum og fyri teimum meginreglum, i\u00f0 eru \u00e1settar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1la Sameindu Tj\u00f3\u00f0a; 3) menna vir\u00f0ingina fyri foreldrum barnsins, mentanarliga samleika s\u00ednum, m\u00e1li og vir\u00f0um og fyri nationalu vir\u00f0unum \u00ed landinum, har barni\u00f0 b\u00fdr, og \u00ed landinum, ha\u00f0ani barni\u00f0 upprunaliga er, og fyri mentanum, i\u00f0 eru \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn barnsins egna mentan; 4) fyrireika barni\u00f0 til eitt \u00e1byrgdarfult l\u00edv \u00ed einum fr\u00e6lsum samfelag vi\u00f0 eini fatan av skilningi, fri\u00f0i, tolsemi, javnst\u00f8\u00f0u millum kynini og vinalagi millum \u00f8ll f\u00f3lk, etniskar og nationalar b\u00f3lkar og tr\u00faarb\u00f3lkar og vi\u00f0 f\u00f3lk, i\u00f0 eru partur av einum upprunaf\u00f3lki; 5) menna vir\u00f0ingina fyri nat\u00farliga umhv\u00f8rvinum. \n\nEingin partur av hesi grein ella av grein 28 m\u00e1 ver\u00f0a tulka\u00f0ur sum upp\u00edlegging \u00ed fr\u00e6lsi\u00f0 hj\u00e1 einstaklingum ella felagsskapum at stovna og lei\u00f0a undirv\u00edsingarstovnar. Atlit skulu t\u00f3 alt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a tikin at teimum meginreglum, sum eru \u00e1settar \u00ed stk. 1 \u00ed hesi grein, umframt at atlit skulu ver\u00f0a tikin at kr\u00f8vunum um, at undirv\u00edsing \u00e1 sl\u00edkum stovnum skal l\u00faka tey minstukr\u00f8v, i\u00f0 eru \u00e1sett av landinum.\n\n Grein 30: \u00cd londum, i\u00f0 hava etniskar, tr\u00faarligir ella m\u00e1lsligar minnilutar ella har upprunaf\u00f3lk eru, skal einum barni, i\u00f0 er partur av einum sl\u00edkum minniluta ella upprunaf\u00f3lki, ikki ver\u00f0a nokta\u00f0, saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \u00ed sama b\u00f3lki, at n\u00fdta egna mentan, at j\u00e1tta og n\u00fdta egna tr\u00fagv ella at n\u00fdta egi\u00f0 m\u00e1l. \n\n Grein 31: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna r\u00e6tt barnsins til hv\u00edlu og fr\u00e6lsi, til at sp\u00e6la og \u00ed\u00f0ka\nfr\u00edt\u00ed\u00f0ar\u00edtriv, sum eru h\u00f3skandi fyri aldur barnsins, og til fr\u00edtt at luttaka \u00ed mentanarliga og listarliga l\u00edvinum. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu vir\u00f0a og fremja barnsins r\u00e6tt til fulla lutt\u00f8ku \u00ed mentanarliga og \nlistarliga l\u00edvinum og skulu eggja til, at til taks eru h\u00f3skandi og eins h\u00e6ttir at \u00fatinna mentan, list, fr\u00edt\u00ed\u00f0 og rekreati\u00f3n.\n\n Grein 32: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna barnsins r\u00e6tt til verju m\u00f3ti f\u00edggjarligari misn\u00fdtslu og m\u00f3ti at gera arbei\u00f0i, sum kann vera vandamiki\u00f0, tr\u00edva inn \u00ed \u00fatb\u00fagving barnsins, ella kann ska\u00f0a barnsins heilsu ella kropsligu, s\u00e1larligu, andaligu, moralsku ella sosialu menning. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka l\u00f3gg\u00e1vu atlit, eins og fyrisitingarlig, sosial og \u00fatb\u00fagvingarlig atlit til tess at tryggja, at henda grein ver\u00f0ur framd. Vi\u00f0 hesum fyri eyga og vi\u00f0 atliti at vi\u00f0komandi \u00e1setingum \u00ed \u00f8\u00f0rum altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lum o.l., skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini serliga: 1) \u00e1seta minsta aldursmark ella aldursm\u00f8rk fyri arbei\u00f0i; 2) \u00e1seta h\u00f3skandi skipanir fyri arbei\u00f0st\u00ed\u00f0ir og arbei\u00f0streytir, og 3) \u00e1seta h\u00f3skandi revsing ella revsitilt\u00f8k fyri at tryggja handhevjanina av hesi grein. \n\n Grein 33: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll h\u00f3skandi atlit, b\u00e6\u00f0i at l\u00f3gg\u00e1vu og fyrisiting, umframt sosial og \u00fatb\u00fagvingarlig atlit, fyri at verja b\u00f8rn m\u00f3ti \u00f3l\u00f3gligari n\u00fdtslu av r\u00fasevnum og psykotropum evnum, solei\u00f0is sum hesi eru all\u00fdst \u00ed vi\u00f0komandi altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lum, og fyri at fyribyrgja, at b\u00f8rn ver\u00f0a n\u00fdtt til \u00f3l\u00f3gliga framlei\u00f0slu av og handil vi\u00f0 sl\u00edkum evnum. \n\n Grein 34: S\u00e1ttm\u00e1lalondini \u00e1taka s\u00e6r at verja barni\u00f0 m\u00f3ti \u00f8llum sl\u00f8gum av kynsligum \u00e1gangi og kynsligari misn\u00fdtslu. Vi\u00f0 hesum fyri eyga skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini serliga taka \u00f8ll h\u00f3skandi stig, b\u00e6\u00f0i national og millumtj\u00f3\u00f0a stig, fyri at for\u00f0a fyri: 1) at eitt barn ver\u00f0ur lokka\u00f0 ella tvinga\u00f0 til at luttaka \u00ed n\u00f8krum \u00f3l\u00f3gligum kynsligum virksemi; 2) at b\u00f8rn ver\u00f0a misn\u00fdtt til sk\u00f8kjuvirksemi ella anna\u00f0 \u00f3l\u00f3gligt kynsligt virksemi; 3) at b\u00f8rn ver\u00f0a misn\u00fdtt til pornografiskar framsetingar og tilfar.\n\n Grein 35: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ugt stig, b\u00e6\u00f0i national og altj\u00f3\u00f0a stig, vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga at fyribyrgja burturflyting, s\u00f8lu av og handil vi\u00f0 b\u00f8rnum til naka\u00f0 endam\u00e1l og av n\u00f8krum slagi. \n\n Grein 36: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu verja barni\u00f0 m\u00f3ti \u00f8llum sl\u00f8gum av misn\u00fdtslu, sum \u00e1 nakran h\u00e1tt kann ska\u00f0a barni\u00f0. \n\n Grein 37: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu tryggja, at 1) einki barn ver\u00f0ur p\u00ednt ella \u00e1 annan h\u00e1tt ver\u00f0ur vi\u00f0fari\u00f0 ella revsa\u00f0 \u00e1 ein r\u00e6\u00f0uligan, \u00f3menniskjansligan ella nir\u00f0andi h\u00e1tt. Einki barn undir 18 \u00e1r kann, fyri l\u00f3garbrot, ver\u00f0a d\u00f8mt til dey\u00f0a ella fongsul fyri l\u00edvi\u00f0 uttan m\u00f8guleika fyri leyslating; 2) einki barn \u00f3l\u00f3gliga ella tilvildarliga ver\u00f0ur fyri fr\u00e6lsisskerjing. Handt\u00f8ka, eftirhalding ella fongsling av einum barni skal ver\u00f0a framd samb\u00e6rt l\u00f3gini, og m\u00e1 bert ver\u00f0a n\u00fdtt sum seinasti m\u00f8guleiki og bert fyri stytstu t\u00ed\u00f0ina, sum til ber; 3) eitt og hv\u00f8rt barn, sum er fr\u00e6lsisskert, ver\u00f0ur vi\u00f0fari\u00f0 \u00e1 ein menniskjansligan h\u00e1tt og vi\u00f0 vir\u00f0ing fyri nat\u00farligu tignini, og ein sl\u00edkan h\u00e1tt, i\u00f0 tekur atlit at t\u00f8rvi barnsins \u00ed mun til aldurin. Serliga skal eitt og hv\u00f8rt barn, sum er fr\u00e6lsisskert, ver\u00f0a hildi\u00f0 burtur fr\u00e1 vaksnum f\u00f3lki, uttan so at hetta ver\u00f0ur mett ikki at t\u00e6na barninum, og skal barni\u00f0 hava r\u00e6tt til at var\u00f0veita samband vi\u00f0 familju s\u00edna gj\u00f8gnum br\u00e6vaskifti og vitjanir, uttan so at serligar umst\u00f8\u00f0ur gera seg galdandi; 4) eitt og hv\u00f8rt barn, i\u00f0 er fr\u00e6lsisskert, hevur r\u00e6tt til skj\u00f3ta l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga og a\u00f0ra hj\u00e1lp, umframt r\u00e6tt til at royna l\u00f3ggildi\u00f0 av fr\u00e6lsisskerjing tess fyri d\u00f3mst\u00f3li ella \u00f8\u00f0rum m\u00e1lf\u00f8rum, sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum og \u00f3vildugum myndugleika, og r\u00e6tt til skj\u00f3ta avger\u00f0 \u00ed \u00f8llum sl\u00edkum m\u00e1lum. \n\n Grein 38: S\u00e1ttm\u00e1lalondini \u00e1taka s\u00e6r at vir\u00f0a og tryggja vir\u00f0ing fyri teimum \u00e1setingum \u00ed altj\u00f3\u00f0a humaniterum r\u00e6tti, sum kunnu ver\u00f0a n\u00fdttar \u00ed v\u00e1pna\u00f0um str\u00ed\u00f0i, og sum eru av t\u00fddningi fyri barni\u00f0. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug og gj\u00f8rlig stig fyri at tryggja, at f\u00f3lk undir 15 \u00e1r ikki taka beinlei\u00f0is lut \u00ed str\u00ed\u00f0i; S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu ikki \u00fatvega s\u00e6r f\u00f3lk, i\u00f0 ikki eru fylt 15 \u00e1r, til herin. T\u00e1 f\u00f3lk, i\u00f0 eru fylt 15 \u00e1r, men ikki 18 \u00e1r, ver\u00f0a \u00fatvega\u00f0 til herin, skal landi stremba eftir at velja tey elstu fyrst; \u00cd samsvari vi\u00f0 skyldur s\u00ednar eftir altj\u00f3\u00f0a humaniterum r\u00e6tti at verja almenningin \u00ed v\u00e1pna\u00f0um str\u00ed\u00f0i, skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini taka \u00f8ll gj\u00f8rlig atlit til tess at tryggja verjuna og umsorganina fyri b\u00f8rnum, i\u00f0 eru rakt av einum v\u00e1pna\u00f0um str\u00ed\u00f0i.\n\n Grein 39: S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu taka \u00f8ll ney\u00f0ug atlit fyri at fremja kropsliga og s\u00e1larliga leking og resosialisering av einum barni, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyri einum og hv\u00f8rjum slagi av vanr\u00f8kt, misbr\u00faki ella misn\u00fdtslu, p\u00edning ella \u00f8\u00f0rum slagi av r\u00e6\u00f0uligari, \u00f3menniskjansligari ella nir\u00f0andi vi\u00f0fer\u00f0 ella revsing ella v\u00e1pna\u00f0um str\u00ed\u00f0i. Sl\u00edk leking og resosialisering skal fara fram \u00ed einum umhv\u00f8rvi, sum fremur heilsuna, sj\u00e1lvsvir\u00f0ingina og tignina hj\u00e1 barninum. \n\n Grein 40: S\u00e1ttm\u00e1lalondini vi\u00f0urkenna r\u00e6ttin hj\u00e1 einum og hv\u00f8rjum barni, i\u00f0 er undir illgruna ella er \u00e1k\u00e6rt fyri ella d\u00f8mt fyri brotsverk, til at ver\u00f0a vi\u00f0fari\u00f0 \u00e1 ein h\u00e1tt, i\u00f0 fremur fatan barnsins av tign og vir\u00f0i, sum styrkir vir\u00f0ing barnsins fyri mannar\u00e6ttindunum og grundleggjandi fr\u00e6lsisr\u00e6ttindunum hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum, og sum tekur atlit at barnsins aldri og at ynskinum um at barni\u00f0 ver\u00f0ur resosialisera\u00f0 og \u00e1tekur s\u00e6r ein munadyggan leiklut \u00ed samfelagnum. Vi\u00f0 hesum fyri eyga og vi\u00f0 atliti at vi\u00f0komandi \u00e1setingum \u00ed altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lum o.l., skulu s\u00e1ttm\u00e1lalondini serliga tryggja, at: 1) einki barn ver\u00f0ur undir illgruna ella ver\u00f0ur \u00e1k\u00e6rt fyri at hava framt brotsverk ella ver\u00f0ur mett at hava gj\u00f8rt seg sekan \u00ed sl\u00edkum; 2) eitt og hv\u00f8rt barn, sum er undir illgruna fyri ella er \u00e1k\u00e6rt fyri brotsverk, \u00ed minsta lagi hevur hesar tryggingar: at ver\u00f0a mett sakleyst, til skuld er pr\u00f3gva\u00f0 eftir l\u00f3gini; 3) at beinanvegin og beinlei\u00f0is at f\u00e1a uppl\u00fdsingar um innihaldi\u00f0 \u00ed \u00e1k\u00e6runi, um ney\u00f0ugt gj\u00f8gnum foreldur s\u00edni ella verjar, og at f\u00e1a l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga ella a\u00f0ra h\u00f3skandi hj\u00e1lp til fyrireiking og framseting av verju s\u00edni; 4) at f\u00e1a m\u00e1li\u00f0 avgj\u00f8rt, uttan seinkingar, av einum m\u00e1lf\u00f8rum, sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum og \u00f3vildugum myndugleika ella d\u00f8mandi myndugleika eftir \u00f3vildugari mannagongd eftir l\u00f3gini, me\u00f0an l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligur ella annar h\u00f3skandi r\u00e1\u00f0gevi er til sta\u00f0ar, uttan so, at hetta ver\u00f0ur mett ikki at t\u00e6na barninum, serliga vi\u00f0 atlit at aldrinum \u00e1 barninum ella st\u00f8\u00f0uni hj\u00e1 barninum, foreldur tess ella verjum; 5) ikki at ver\u00f0a tvinga\u00f0 til at vitna ella at vi\u00f0ganga skuld; r\u00e6tt til at avhoyra ella f\u00e1a avhoyrt tey, sum vitna m\u00f3ti barninum, og, fyri egna rokning og vi\u00f0 somu treytum, at f\u00e1a vitni kalla\u00f0 inn til avhoyringar; 6) at f\u00e1a \u00f3keypis hj\u00e1lp fr\u00e1 tulki, um so er, at barni\u00f0 ikki skilir ta\u00f0 m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt; 7) at f\u00e1a vir\u00f0ing fyri privatl\u00edvi s\u00ednum gj\u00f8gnum allar partar av m\u00e1linum. \n\nS\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu fremja ger\u00f0 av l\u00f3gum og mannagongdum, og seta \u00e1 stovn myndugleikar og stovnar, sum serliga eru \u00e6tla\u00f0ir b\u00f8rnum, i\u00f0 eru undir illgruna fyri ella ver\u00f0a \u00e1k\u00e6rd fyri ella ver\u00f0a mett sek \u00ed at hava framt brotsverk; heruppi\u00ed serliga: 1) at \u00e1seta aldursmark, i\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at b\u00f8rn, i\u00f0 eru yngri enn hetta, ikki ver\u00f0a mett f\u00f8r fyri at fremja brotsger\u00f0; 2) at, har ta\u00f0 er h\u00f3skandi og ynskjandi, seta \u00ed verk fyriskipanir, i\u00f0 taka hond um sl\u00edk b\u00f8rn uttan at blanda upp\u00ed r\u00e6ttarstigini, treyta\u00f0 av, at mannar\u00e6ttindi og r\u00e6ttartrygdir ver\u00f0a vard \u00e1 fullg\u00f3\u00f0an h\u00e1tt; 3) Fyriskipanir, so sum umsorgan, veglei\u00f0ing og umsj\u00f3n, r\u00e1\u00f0geving, royndarleyslating, fostursavtalur, undirv\u00edsing og arbei\u00f0skunnandi \u00fatb\u00fagvingarskipanir og onnur alternativ til at ver\u00f0a sett \u00ed heim, skulu ver\u00f0a t\u00f8kar til tess at tryggja, at b\u00f8rn ver\u00f0a vi\u00f0farin \u00e1 ein h\u00e1tt, i\u00f0 t\u00e6nir teirra t\u00f8rvi og er h\u00f3skandi b\u00e6\u00f0i \u00ed mun til teirra pers\u00f3nligu vi\u00f0urskifti og \u00ed mun til brotsverki\u00f0. \n\n Grein 41: Einki \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la skal hava \u00e1virkan \u00e1 nakra \u00e1seting, i\u00f0 er betri vi\u00f0 atliti at fremjanini av r\u00e6ttindum barnsins, og sum kann vera partur av: l\u00f3gg\u00e1vuni \u00ed einum s\u00e1ttm\u00e1lalandi, ella t\u00ed altj\u00f3\u00f0a r\u00e6tti, sum er galdandi fyri landi\u00f0. \n\n Grein 42: S\u00e1ttm\u00e1lalondini binda seg til, gj\u00f8gnum h\u00f3skandi og virknar fyriskipanir, at gera meginreglurnar og \u00e1setingarnar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum alment kendar fyri b\u00e6\u00f0i vaksin og b\u00f8rn. \n\n Grein 43: Til tess at kanna tey framstig, sum s\u00e1ttm\u00e1lalondini gera fyri at l\u00faka t\u00e6r treytir, sum tey hava \u00e1tiki\u00f0 s\u00e6r eftir hesum s\u00e1ttm\u00e1la, ver\u00f0ur stovna\u00f0 ein Nevnd vi\u00f0v\u00edkjandi r\u00e6ttindum barna, i\u00f0 skal \u00fatinna t\u00e6r uppg\u00e1vur, i\u00f0 eru \u00e1settar ni\u00f0anfyri. Nevndin skal ver\u00f0a manna\u00f0 vi\u00f0 t\u00edggju\ufffd serfr\u00f8\u00f0ingum vi\u00f0 h\u00f8gum moralskum \u00e1sko\u00f0anum og vi\u00f0urkendum sakkunnleika til \u00f8ki\u00f0, sum hesin s\u00e1ttm\u00e1li fevnir um. Nevndarlimirnir ver\u00f0a valdir av s\u00e1ttm\u00e1lalondunum millum r\u00edkisborgarar s\u00ednar og skulu virka \u00ed s\u00ednum pers\u00f3nliga eginleika, t\u00f3 so, at atlit ver\u00f0a tikin at einum j\u00f8vnum landafr\u00f8\u00f0iligum b\u00fdti og teimum t\u00fddningarmiklastu r\u00e6ttarskipanunum. Nevndarlimirnir ver\u00f0a valdir vi\u00f0 loyniligari atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed eini skr\u00e1 yvir f\u00f3lk, i\u00f0 eru innstilla\u00f0 av limalondunum. Eitt og hv\u00f8rt s\u00e1ttm\u00e1laland kann innstilla eitt f\u00f3lk, sum er r\u00edkisborgari \u00ed vi\u00f0komandi landi. \n\nFyrsta vali\u00f0 til nevndina skal fara fram \u00ed seinasta lagi seks m\u00e1na\u00f0ir eftir tann dag, hesin s\u00e1ttm\u00e1lin f\u00e6r gildi og eftir hetta anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r. \u00cd minsta lagi f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir fyri dagfestingina av hv\u00f8rjum vali skal ST-a\u00f0alskrivarin skrivliga heita \u00e1 s\u00e1ttm\u00e1lalondini um at, innanfyri tveir m\u00e1na\u00f0ir, at innstilla valevni til nevndina. A\u00f0alskrivarin ger s\u00ed\u00f0ani eina alfabetiska skr\u00e1 yvir \u00f8ll innstilla\u00f0 valevni vi\u00f0 vi\u00f0merking um tey s\u00e1ttm\u00e1lalond, i\u00f0 hava innstilla\u00f0 tey, og sendir skr\u00e1ina til hini s\u00e1ttm\u00e1lalondini. Vali\u00f0 fer fram \u00e1 fundum millum s\u00e1ttm\u00e1lalondini \u00e1 ST h\u00f8vu\u00f0sborgini, sum A\u00f0alskrivarin kallar inn. \u00c1 hesum fundum, sum fyri at vera vi\u00f0t\u00f8kuf\u00f8rir krevja lutt\u00f8ku av 2/3 av s\u00e1ttm\u00e1lalondunum, ver\u00f0a vald \u00ed nevndina tey f\u00f3lk, i\u00f0 f\u00e1a flestar atkv\u00f8\u00f0ur og avgj\u00f8rdan meiriluta av atkv\u00f8\u00f0unum, i\u00f0 ver\u00f0a givnar av teimum hj\u00e1st\u00f8ddu og av atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0andi umbo\u00f0um fyri s\u00e1ttm\u00e1lalondini. Nevndarlimirnir ver\u00f0a valdir fyri f\u00fdra \u00e1r. Hesir kunnu ver\u00f0a afturvaldir um so er, at hesir ver\u00f0a innstilla\u00f0ir av n\u00fdggjum. Nevndarskei\u00f0i\u00f0 er t\u00f3 bert tvey \u00e1r fyri fimm av nevndarlimunum, i\u00f0 eru valdir \u00e1 fyrsta vali. Beint eftir vali\u00f0 ver\u00f0a hesir fimm nevndarlimir valdir vi\u00f0 lutakasti, i\u00f0 fundarforma\u00f0urin skipar fyri. \n\nUm ein nevndarlimur doyr, sigur fr\u00e1 s\u00e6r starv s\u00edtt ella bo\u00f0ar fr\u00e1, at hann ella hon av a\u00f0rari ors\u00f8k ikki longur kann r\u00f8kja skyldur s\u00ednar \u00ed nevndini, velur ta\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lalandi\u00f0, sum innstilla\u00f0i vi\u00f0komandi, t\u00f3 treyta\u00f0 av nevndarinnar g\u00f3\u00f0kenning, ein annan serfr\u00f8\u00f0ing millum r\u00edkisborgarar s\u00ednar at virka fyri ta t\u00ed\u00f0, i\u00f0 er eftir av nevndarskei\u00f0inum. Nevndin \u00e1setur sj\u00e1lv s\u00edna fundarskipan. Nevndin velur f\u00f3lk at r\u00f8kja s\u00edni \u00e1litisst\u00f8rv \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, i\u00f0 er tvey \u00e1r. Fundir nevndarinnar ver\u00f0a vanliga hildnir \u00e1 ST-h\u00f8vu\u00f0sborgini ella \u00e1 \u00f8\u00f0rum sta\u00f0, sum nevndin ger av. Nevndin hittist vanliga eina fer\u00f0 um \u00e1r\u00f0. Longdin av nevndarfundunum ver\u00f0ur \u00e1sett, og ver\u00f0ur, um ney\u00f0ugt, eftirkanna\u00f0 \u00e1 einum fundi millum tey lond, i\u00f0 luttaka \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum, t\u00f3 treyta\u00f0 av g\u00f3\u00f0kenning fr\u00e1 ST-a\u00f0alfundinum. ST-a\u00f0alskrivarin letur \u00ed ney\u00f0ugan mun starvsf\u00f3lk og a\u00f0rar hentleikar vera til taks fyri nevndina, solei\u00f0is at hendan \u00e1 fullg\u00f3\u00f0an h\u00e1tt kann \u00fatinna s\u00edtt starv eftir hesum s\u00e1ttm\u00e1la. Vi\u00f0 g\u00f3\u00f0kenning fr\u00e1 A\u00f0alfundinum f\u00e1a limirnir \u00ed nevndini, i\u00f0 er stovna\u00f0 eftir hesum s\u00e1ttm\u00e1la, sams\u00fdning av t\u00ed f\u00e6i, i\u00f0 Sameindu Tj\u00f3\u00f0ir hava, eftir teimum umst\u00f8\u00f0um og treytum, sum A\u00f0alfundurin avger.\n\n Grein 44: S\u00e1ttm\u00e1lalondini binda seg til, gj\u00f8gnum ST-a\u00f0alskrivaran, at geva nevndini fr\u00e1grei\u00f0ingar um tey tilt\u00f8k, sum eru sett \u00ed verk fyri at fremja tey r\u00e6ttindi, i\u00f0 eru vi\u00f0urkend \u00ed S\u00e1ttm\u00e1lanum, og um tey framstig, i\u00f0 eru gj\u00f8rd fyri nj\u00f3tingina av hesum r\u00e6ttindum: innan fyri tvey \u00e1r, eftir at s\u00e1ttm\u00e1lin er settur \u00ed gildi \u00ed vi\u00f0komandi s\u00e1ttm\u00e1lalandi, og s\u00ed\u00f0ani fimta hv\u00f8rt \u00e1r. Fr\u00e1grei\u00f0ingar eftir hesi grein skulu n\u00e1greina vi\u00f0urskifti og m\u00f8guligar trupulleikar, i\u00f0 hava t\u00fddning fyri fremjanina av skyldunum eftir hesum s\u00e1ttm\u00e1la. Fr\u00e1grei\u00f0ingarnar skulu eisini hava n\u00f3g miki\u00f0 av uppl\u00fdsingum, solei\u00f0is at nevndin kann f\u00e1a eina neyva fatan av \u00fatinnanini av s\u00e1ttm\u00e1lanum \u00ed vi\u00f0komandi landi. Eitt s\u00e1ttm\u00e1laland, sum hevur lati\u00f0 nevndini eina umfatandi fr\u00e1grei\u00f0ing fyrstu fer\u00f0, hevur ikki fyri ney\u00f0ini at endurtaka grundleggjandi uppl\u00fdsingar, sum \u00e1\u00f0ur eru latnar, \u00ed seinni fr\u00e1grei\u00f0ingum eftir stk. 1(b). Nevndin kann heita \u00e1 londini um at f\u00e1a neyvari uppl\u00fdsingar um \u00fatinnanina av s\u00e1ttm\u00e1lanum. Nevndin skal anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r, gj\u00f8gnum F\u00edggjarliga og sosiala r\u00e1\u00f0i\u00f0, lata ST-a\u00f0alfundinum fr\u00e1grei\u00f0ing um virksemi s\u00edtt. S\u00e1ttm\u00e1lalondini skulu lata fr\u00e1grei\u00f0ingar s\u00ednar vera t\u00f8kar hj\u00e1 almenninginum \u00ed egnum landi. \n\n Grein 45: Til tess at fremja eina munadygga \u00fatinnan av s\u00e1ttm\u00e1lanum og altj\u00f3\u00f0a samstarvinum \u00e1 t\u00ed \u00f8ki, i\u00f0 er fevnt av s\u00e1ttm\u00e1lanum, skulu serfelagsskapirnir, UNICEF og a\u00f0rir ST-stovnar hava m\u00f8guleika fyri at vera umbo\u00f0a\u00f0, me\u00f0an tey \u00fatinnandi stigini, sum, eftir s\u00e1ttm\u00e1lanum, eru partar av teirra heimildar\u00f8ki, ver\u00f0a eftirkanna\u00f0. Nevndin kann heita \u00e1 serfelagsskapirnar, UNICEF og a\u00f0rar m\u00e1lf\u00f8rar myndugleikar og stovnar, i\u00f0 nevndin metir vera egna\u00f0, at veita sakk\u00f8na r\u00e1\u00f0geving  um \u00fatinnanina av s\u00e1ttm\u00e1lanum \u00e1 \u00f8kjum, i\u00f0 eru partur av avvar\u00f0andi heimildar\u00f8kjum teirra. Nevndin kann heita \u00e1 serfelagsskapirnar, UNICEF og a\u00f0rar ST-stovnar at lata fr\u00e1grei\u00f0ing um \u00fatinnanina av s\u00e1ttm\u00e1lanum \u00e1 \u00f8kjum innan fyri karmarnar av teirra virkis\u00f8ki.  \n\nNevndin sendir, t\u00e1 hon metir ta\u00f0 vera h\u00f3skandi, allar fr\u00e1grei\u00f0ingar fr\u00e1 s\u00e1ttm\u00e1lalondunum, i\u00f0 innihalda umb\u00f8n um ella v\u00edsa t\u00f8rv \u00e1 t\u00f8kniligari r\u00e1\u00f0geving ella hj\u00e1lp, umframt vi\u00f0merkingar og m\u00f8gulig uppskot fr\u00e1 nevndini um sl\u00edka umb\u00f8n ella t\u00f8rv, til serfelagsskapirnar, UNICEF ella a\u00f0rar m\u00e1lf\u00f8rar myndugleikar og stovnar. Nevndin kann heita \u00e1 A\u00f0alfundin um at bi\u00f0ja A\u00f0alskrivaran, fyri nevndarinnar rokning, at kanna serlig evni vi\u00f0v\u00edkjandi r\u00e6ttindum barna. Nevndin kann seta fram uppskot og almenn vi\u00f0m\u00e6li vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed teimum uppl\u00fdsingum, i\u00f0 eru fingnar til vega eftir greinunum 40 og 45 \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la. Sl\u00edk uppskot og almenn vi\u00f0m\u00e6li ver\u00f0a send til eitt og hv\u00f8rt vi\u00f0komandi s\u00e1ttm\u00e1laland og ver\u00f0a fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0 A\u00f0alfundinum, saman vi\u00f0 m\u00f8guligum vi\u00f0merkingum fr\u00e1 s\u00e1ttm\u00e1lalondunum. \n\n Gein 46: Hesin s\u00e1ttm\u00e1li kann ver\u00f0a undirrita\u00f0ur av einum og hv\u00f8rjum landi. \n\n Grein 47: Hesin s\u00e1ttm\u00e1li skal ver\u00f0a sta\u00f0festur. Sta\u00f0festingin skal ver\u00f0a latin ST-a\u00f0alskrivaranum \u00ed var\u00f0veitslu. \n\n Grein 48: Hesin s\u00e1ttm\u00e1li skal ver\u00f0a verandi opin fyri sta\u00f0festing hj\u00e1 \u00f8llum londum. Sta\u00f0festingin skal ver\u00f0a latin ST-a\u00f0alskrivaranum \u00ed var\u00f0veitslu. \n\n Grein 49: Hesin s\u00e1ttm\u00e1li f\u00e6r gildi 30. dagin eftir, at 20. sta\u00f0festingin er latin ST-a\u00f0alskrivaranum \u00ed var\u00f0veitslu. Fyri eitt og hv\u00f8rt land, sum sta\u00f0festir henda s\u00e1ttm\u00e1la eftir at 20. sta\u00f0festingin er latin ST-a\u00f0alskrivaranum \u00ed var\u00f0veitslu, f\u00e6r s\u00e1ttm\u00e1lin gildi 30. dagin eftir at landsins egna sta\u00f0festing er latin ST-a\u00f0alskrivaranum \u00ed var\u00f0veitslu. \n\n Grein 50: Eitt og hv\u00f8rt s\u00e1ttm\u00e1laland kann seta fram broytingaruppskot til s\u00e1ttm\u00e1lan og kann senda ST-a\u00f0alskrivaranum hetta. A\u00f0alskrivarin skal s\u00ed\u00f0ani senda s\u00e1ttm\u00e1lalondunum broytingaruppskoti\u00f0 vi\u00f0 umb\u00f8n um at hesi bo\u00f0a fr\u00e1, um tey ynskja, at s\u00e1ttm\u00e1lalondini ver\u00f0a kalla\u00f0 inn til r\u00e1\u00f0stevnu at vi\u00f0gera og atkv\u00f8\u00f0a um uppskotini. Um \u00ed minsta lagi tri\u00f0ingurin av s\u00e1ttm\u00e1lalondunum, innan f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir eftir at broytingaruppskoti\u00f0 er sent s\u00e1ttm\u00e1lalondunum, seta fram ynski um sl\u00edka r\u00e1\u00f0stevnu, skal A\u00f0alskrivarin bo\u00f0a til r\u00e1\u00f0stevnuna innanfyri karmar Sameindu Tj\u00f3\u00f0a. Ein og hv\u00f8r broyting, sum ver\u00f0ur samtykt av einum meiriluta av s\u00e1ttm\u00e1lalondunum, sum eru til sta\u00f0ar og sum atkv\u00f8\u00f0a \u00e1 r\u00e1\u00f0stevnuni, skal ver\u00f0a l\u00f8gd fram fyri ST-a\u00f0alfundin til g\u00f3\u00f0kenningar. Eitt broytingaruppskot, i\u00f0 er samtykt \u00ed samsvari vi\u00f0 stk. 1 \u00ed hesi grein, f\u00e6r gildi, t\u00e1 ta\u00f0 er g\u00f3\u00f0kent av ST-a\u00f0alfundinum og er samtykt vi\u00f0 tveimum tri\u00f0ingum av atkv\u00f8\u00f0unum. T\u00e1 ein broyting f\u00e6r gildi, er hon bindandi fyri tey s\u00e1ttm\u00e1lalond, i\u00f0 hava g\u00f3\u00f0kent hana, me\u00f0an hini s\u00e1ttm\u00e1lalondini framvegis eru bundin av \u00e1setingunum \u00ed hesum s\u00e1ttm\u00e1la og av \u00f8\u00f0rum m\u00f8guligum broytingum, sum tey hava g\u00f3\u00f0kent. \n\n Grein 51: ST-a\u00f0alskrivarin skal taka \u00edm\u00f3ti og senda \u00f8llum londum tekstin til tey fyrivarni, sum londini hava tiki\u00f0, t\u00e1 sta\u00f0festingin f\u00f3r fram. Eitt fyrivarni, sum ikki er samb\u00e6riligt vi\u00f0 \u00e6tlanina og endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 hesum s\u00e1ttm\u00e1la, skal ikki ver\u00f0a loyvt. Fyrivarni kunnu alt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a tikin aftur vi\u00f0 at hetta ver\u00f0ur fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0 ST-a\u00f0alskrivaranum, sum s\u00ed\u00f0ani skal geva \u00f8llum londum bo\u00f0 um hetta. Sl\u00edk fr\u00e1bo\u00f0an f\u00e6r gildi tann dagin, ST-a\u00f0alskrivarin tekur \u00edm\u00f3ti henni. \n\n Grein 52: Eitt s\u00e1ttm\u00e1laland kann siga upp henda s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 skrivligari fr\u00e1bo\u00f0an til ST-a\u00f0alskrivaran. Upps\u00f8gnin f\u00e6r gildi tann dagin, ST-a\u00f0alskrivarin tekur \u00edm\u00f3ti henni. \n\n Grein 53: ST-a\u00f0alskrivarin er tilnevndur var\u00f0veitari av hesum s\u00e1ttm\u00e1la. \n\n Grein 54: Frumskjali\u00f0 av hesum s\u00e1ttm\u00e1la, hv\u00f8rs arabiski, kinverski, enski, franski, russiski og spanski tekstur hevur sama gildi, ver\u00f0ur latin ST-a\u00f0alskrivaranum \u00ed var\u00f0veitslu.\n\nHygg eisini at \n\n Altj\u00f3\u00f0a barnar\u00e6ttindadagur\n Barnar\u00e6ttindi\n Mannar\u00e6ttindi\n\nKeldur \n \n\nST\nS\u00e1ttm\u00e1lar\nYvirl\u00fdsingar"}
{"id": "19693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apopleksi", "title": "Apopleksi", "text": "Apopleksi (apoplexia cerebri, eisini kent sum slagtilbur\u00f0ur, heilabl\u00f8\u00f0ing og bl\u00f3\u00f0t\u00f8pp \u00ed heilan) er ein br\u00e1dliga \u00edkomin nevrologiskur ska\u00f0i eftir antin ein bl\u00f3\u00f0t\u00f8pp ella eina bl\u00f8\u00f0ing \u00ed heilanum. Diagnosan ver\u00f0ur sett \u00fat fr\u00e1 einari kliniskari kanning, men ta\u00f0 er ikki m\u00f8guligt at s\u00edggja antin talan er um ein bl\u00f3\u00f0propp ella eina heilabl\u00f8\u00f0ing \u00fatfr\u00e1 t\u00ed klinisku kanningini.\n\nSum \u00edskoyti til ta klinisku kanningina, vil l\u00e6knin n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 velja at senda sj\u00faklingin til eina CT-skanning ella MR-skanning. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 hesum skanningum er at stu\u00f0la diagnosuni, fyri at meta um \u00fatlitini og fyri at kunna \u00fatiloka a\u00f0rar sj\u00fakur, eitt n\u00fa svullir, metastasir, subaraknoidal bl\u00f8\u00f0ing (SAH) og subduralt hematom (SDH).\n\nMan skilur \u00edmillum apopleksi, har sj\u00fakuey\u00f0kennini vara longri enn 24 t\u00edmar TCI (Transitorisk Cerebral Iskemi), har sj\u00fakuey\u00f0kennini hv\u00f8rva \u00e1\u00f0renn 24 t\u00edmar eru farnir.\n\nSj\u00fakuey\u00f0kennini \u00ed t\u00ed akuttu fasuni hanga saman vi\u00f0 hvat ella hv\u00f8rji \u00f8ki \u00ed heilanum i\u00f0 eru rakt. Ofta sn\u00fdr ta\u00f0 seg um ni\u00f0ursett vit, ni\u00f0ursetta kraft og f\u00f8ling \u00ed t\u00ed einu s\u00ed\u00f0uni av kroppinum og kognitivt \u00f3r\u00f3gv, sum \u00e1virkar m\u00e1li\u00f0, r\u00famfatanina og dagligdagsfunksj\u00f3nir. Psykiskar broytingar og tunglyndi eru eisini vanlig.\n\n\u00cd Danmark eru \u00e1rliga umlei\u00f0 10.000-12.000 n\u00fdggir tilbur\u00f0ir av apopleksi, sum harvi\u00f0 er ein av teimum st\u00f8rstu f\u00f3lkasj\u00fakunum \u00ed Danmark. Upp til 10 % av sj\u00faklingunum doyggja innanfyri tann fyrsta m\u00e1na\u00f0in, og hj\u00e1 teimum sum yvirliva, f\u00f8rir sj\u00fakan ofta til avlamni \u00ed st\u00f8rri ella minni mun. \u00cd F\u00f8royum ver\u00f0a umlei\u00f0 70 f\u00f3lk um \u00e1ri\u00f0 innl\u00f8gd vi\u00f0 apopleksi \u00e1 Apopleksideildini \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum. Ta\u00f0 eru ikki \u00f8ll, i\u00f0 f\u00e1a apopleksitilbur\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 ver\u00f0a innl\u00f8gd \u00e1 hesari deildini, og t\u00ed er tali\u00f0 eisini naka\u00f0 h\u00e6gdi enn 70. Heilafelagi\u00f0 metir, at tali\u00f0 \u00e1 f\u00f8royingum, i\u00f0 \u00e1rliga ver\u00f0a rakt av apopleksi er umlei\u00f0 100.\n\nKeldur \n\nNevrologiskar sj\u00fakur\nDey\u00f0sors\u00f8kir"}
{"id": "19700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BAtur", "title": "L\u00fatur", "text": "Ein l\u00fatur er eitt m\u00fdl ella ein ion, i\u00f0 kann upptaka eina hydron samb\u00e6rt definisj\u00f3nini hj\u00e1 Br\u00f8nsteds. Ein vatn-upploysn av l\u00fati hevur eitt  pH-vir\u00f0i \u00e1 millum 7 og 14.\n\nD\u00f8mi um l\u00fatir\n\nSterkir l\u00fatir \n\n NaOH (Natriumhydroxid) er ein sterkur l\u00fatir, i\u00f0 er bygt upp av j\u00f3nunum Na+ og OH-. Natriumhydroxid ver\u00f0u eitt n\u00fa br\u00fakt til at reinsa stoppa\u00f0i fr\u00e1rensl, framlei\u00f0a s\u00e1pu og til at avs\u00fdra tr\u00e6. Natriumhydroxid hevur fleiri ymisk handilsn\u00f8vn sum t.d. kaustisk soda, etsinatron, natronl\u00fatur og fl\u00f3tandi fr\u00e1renslureins.\n KOH (Kaliumhydroxid) er eisini ein sterkur l\u00fatur og ver\u00f0ur eitt n\u00fa br\u00faktur til framlei\u00f0slu av s\u00e1pu.\n\nVeikir l\u00fatir \n\n NH3 (ammoniak) er ein veikur l\u00fatur, sum m.a. ver\u00f0ur br\u00faktur sum g\u00f8dning \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, ella \u00ed h\u00fasarhaldum \u00ed bl\u00f3muhavum.\n Syreresteinar av sterkum s\u00fdrum og veikum l\u00fatum, t.d. sv\u00e1vuls\u00fdrlingur s\u00fdrurest SO32-\n Syreresteinar av veikum s\u00fdrum eru veikir l\u00fatir, t.d. s\u00fdrurestin av eddikas\u00fdru CH3COO-\n Purinirnar adenin og guanin og pyrimidinirnar, cytocin, thymidin og uracil ver\u00f0a nevnd nukleol\u00fatir, orsaka\u00f0 av at ta\u00f0 er tilsta\u00f0ar \u00ed nukleins\u00fdrum.\n\nEginleikar \nNakrir av vanligu eginleikunum hj\u00e1 l\u00fati:\nSl\u00edmut ella s\u00e1pu kensla \u00e1 fingrunum, orsaka\u00f0 av saponifisering av feittinum \u00e1 menniskjah\u00fa\u00f0.\nKonsentrera\u00f0ir ella sterkir l\u00fatir eru kaustiskir \u00e1 organiskt evni og reagera kraftigt vi\u00f0 s\u00fdru.\nL\u00fatur litar reytt lakmuspapp\u00edr bl\u00e1tt.\npH vir\u00f0i av einari upploysn, sum er  l\u00fatur, er h\u00e6gri enn 7.\nL\u00fatir hava ein beiskan smakk\n\nKeldur \n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "19704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kopar", "title": "Kopar", "text": "Kopar (lat\u00edn: cuprum, uppkalla\u00f0 eftir K\u00fdpros) er ta\u00f0 29. frumevni \u00ed t\u00ed skei\u00f0bundnu skipanini, og hevur ta\u00f0 evnafr\u00f8\u00f0iliga s\u00famboli\u00f0 Cu. \u00cd s\u00ednum reina skapi s\u00e6r hetta skiftismetali\u00f0 \u00fat sum eitt sk\u00ednandi metal vi\u00f0 einum serstakum reydligum liti.\n\nEginleikar \nKopar er r\u00e6ttiliga l\u00edkt silvuri og gulli, i\u00f0 eins og kopar eru \u00ed b\u00f3lki 11. \u00d8ll hesi metalini eru l\u00f8tt at arbei\u00f0a vi\u00f0.\n\nKeldur \n\nFrumevni"}
{"id": "19705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silvur", "title": "Silvur", "text": "Silvur (lat\u00edn: argentum) er ta\u00f0 47. frumevni \u00ed t\u00ed skei\u00f0bundnu skipanini,  og hevur ta\u00f0 evnafr\u00f8\u00f0iliga s\u00famboli\u00f0 Ag. Undir vanligum tr\u00fdst- pg hitavi\u00f0urskiftum s\u00e6r hetta skiftismetali\u00f0 \u00fat sum eitt sk\u00ednandi blankt hv\u00edtt metal.\n\nFrumevni"}
{"id": "19706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Clotworthy", "title": "Robert Clotworthy", "text": "Robert Clotworthy er ein amerikanskur raddarleikari. Robert Clotworthy er best kendur sum fr\u00e1s\u00f8guf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Ancient Aliens hj\u00e1 History Channel og \u00ed leiklutinum sum Jim Raynor \u00ed StarCraft, v\u00ed\u00f0kanini StarCraft: Brood War, og StarCraft II: Wings of Liberty og StarCraft II: Heart of the Swarm.\n\nByrjanin av yrkislei\u00f0ini \nYrkislei\u00f0in hj\u00e1 Roberti sum raddarleikari byrja\u00f0i, t\u00e1 hann var 15 \u00e1ra gamal: \"P\u00e1pi m\u00edn framleiddi \u00fatvarpsl\u00fdsingar, og fr\u00e1 einum ungum aldri var eg vi\u00f0 honum \u00ed uppt\u00f8kuh\u00f8lunum. Eg hitti summar av teimum bestu leikarunum (Jerry Stiller, Anne Meara, Mel Blanc, June Foray osfr.), og teir g\u00f3vu m\u00e6r \u00edbl\u00e1stur.\"\n\nLeiklutur sum Jim Raynor \u00ed StarCraft \nRobert leggur r\u00f8dd til h\u00f8vu\u00f0sleiklutin Jim Raynor \u00ed StarCraft-teldusp\u00f8lunum. Robert leikti Raynor fyrstu fer\u00f0 \u00ed StarCraft, har Raynor er ein av h\u00f8vu\u00f0sleikarunum \u00ed s\u00f8guni \u00ed sp\u00e6linum. Hann var aftur Raynor \u00ed v\u00ed\u00f0kanini StarCraft: Brood War. Ein lesarakanning \u00ed GameSpot \u00fatnenvdi Raynor sum ein av teimum 10 bestu hetjunum \u00ed teldusp\u00f8lum, og GameSpot r\u00f3sti serliga g\u00f3\u00f0skuna \u00ed raddarleikinum hj\u00e1 Roberti Clotworthy.\n\nT\u00f3lv \u00e1r eftir, at StarCraft kom \u00fat, var Robert Clotworthy aftur \u00ed leiklutinum sum Raynor \u00ed StarCraft II: Wings of Liberty S\u00f8gan \u00ed Wings of Liberty leggur serligan dent \u00e1 Terranarnar og serliga Raynor, sum \u00ed sp\u00e6linum hevur h\u00f8vu\u00f0sleiklutin. Eitt umm\u00e6li av Wings of Liberty \u00e1 ITP.net gj\u00f8rdi greitt, at Robert Clotworthy hev\u00f0i leikt Raynor fullkomiliga, og Robert Clotworthy vann \"GotY Awards 2010 \u2013 Best Voice Acting\"-vir\u00f0isl\u00f8nina hj\u00e1 reactiontime.co.uk.\n\nA\u00f0rir leiklutir \nRobert Clotworthy hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed fleiri enn 100 filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um. Hann var \"Kriminalt\u00f8kningur\" \u00ed f\u00fdra p\u00f8rtum av amerikonsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Hunter fr\u00e1 \u00e1ttati\u00e1runum. Robert Clotworthy var fr\u00e1s\u00f8guf\u00f3lki\u00f0 \u00ed dokumentarunum Empire of Dreams: The Making of the Star Wars Trilogy and Star Wars: The Legacy Revealed, sum v\u00f3r\u00f0u \u00ed uppskoti til eina Emmy-vir\u00f0isl\u00f8n. Robert Clotworthy var eisini fr\u00e1s\u00f8guf\u00f3lk \u00ed sendingunum Indiana Jones and the Ultimate Quest og Batman Unmasked: The Psychology of the Dark Knight. Robert Clotworthy er eisini kendur sum r\u00f8ddin \u00e1 Marshall Law \u00ed b\u00e6\u00f0i Tekken 5 og v\u00ed\u00f0kanini Tekken 5: Dark Resurrection.\n\nTilv\u00edsingar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Roberti Clotworthy\nFacebook-s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Roberti Clotworthy\n\nAmerikanskir raddaleikarar"}
{"id": "19719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BAskapar-%20og%20Almannar%C3%A1%C3%B0i%C3%B0%20%C3%AD%20ST", "title": "B\u00faskapar- og Almannar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed ST", "text": "B\u00faskapar- og almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed ST (\u00e1 enskum United Nations Economic and Social Council, stytt ECOSOC) umsitur f\u00edggingina til undirstovnar \u00ed ST og virkar fyri at samskipa \u00edt\u00f8kiliga arbei\u00f0i\u00f0, sum ver\u00f0ur gj\u00f8rt um allan heim. H\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1van hj\u00e1 B\u00faskapar- og Almannar\u00e1\u00f0num er at samskipa ta\u00f0 b\u00faskaparliga og sosiala arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed ST h\u00f8pi, b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 ST sj\u00e1lvum og hj\u00e1 stovnum, sum hoyra til ST-familjuna. R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur 54 limir, sum A\u00f0alfundurin velur vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed einum landafr\u00f8\u00f0iligum b\u00fdti millum ymsar partar av heiminum. Limirnir ver\u00f0a valdir fyri tr\u00fd \u00e1r \u00ed senn. B\u00faskapar- og Almannar\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed Sameindu Tj\u00f3\u00f0um, hetta s\u00e6st millum anna\u00f0 \u00ed at virkis\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 r\u00e1\u00f0num fevnir um \u00e1 lei\u00f0 70 prosent av \u00f8llum starvsf\u00f3lka- og f\u00edggjarorku hj\u00e1 ST stovninum. Omanfyri tvey t\u00fasund ikki-stj\u00f3rnarfelagsskapir hava r\u00e1\u00f0gevandi st\u00f8\u00f0u hj\u00e1 B\u00faskapar- og Almannr\u00e1\u00f0num. R\u00e1\u00f0i\u00f0 samskipar fleiri av uppg\u00e1vunum, sum stovnar kn\u00fdttir at ST standa fyri, til d\u00f8mis umhv\u00f8rvis\u00e1t\u00f8k, heilsu\u00e1t\u00f8k og landb\u00fana\u00f0artilt\u00f8k.\n\nKeldur \n\n http://www.galdu.org/web/index.php?sladja=45&vuolitsladja=55&giella1=nor\n http://www.fn.no/FN-informasjon/FNs-hovedorganer/Det-oekonomiske-og-sosiale-raad\n\nST"}
{"id": "19720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1ttm%C3%A1lin%20um%20heimsarvin", "title": "S\u00e1ttm\u00e1lin um heimsarvin", "text": "Heimsarvss\u00e1ttm\u00e1lin hj\u00e1 UNESCO er g\u00f3\u00f0kendur av 186 londum og harvi\u00f0 tann ST\u2010s\u00e1ttm\u00e1lin, i\u00f0 flestir statir hava undirskriva\u00f0. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lanum um heimsarvin er fyrst og fremst at v\u00edsa mentanar- og n\u00e1tt\u00faruarv og at limalondini fara at arbei\u00f0a fyri at tryggja n\u00e1tt\u00faru- og mentanarvir\u00f0ini \u00ed l\u00f3gg\u00e1vuni. M\u00e1li\u00f0 er eisini at skapa eitt munadygt altj\u00f3\u00f0a samstarv um at verja vir\u00f0ini til gle\u00f0i og gangs fyri komandi \u00e6ttarli\u00f0. UNESCO skilmarkar n\u00e1tt\u00faru- og mentanararv v\u00edtt. Ta\u00f0 kunnu vera bygningar, n\u00e1tt\u00farufyribrigdi vi\u00f0 jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligum, fagurfr\u00f8\u00f0iligum ella v\u00edsindaligum t\u00fddningi ella ta\u00f0 kunnu vera b\u00fa\u00f8ki hj\u00e1 h\u00f3ttum dj\u00f3ra- og plantusl\u00f8gum. Mentanar\u2010\u00a0og n\u00e1tt\u00faruarvur kunnu umfata minnismerki, bygningaverk, mentanarlandsl\u00f8g og n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki. Hann kann vera eitt bygningaverk, sum umbo\u00f0ar eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 s\u00f8guligt menningarstig, ella eitt n\u00e1tt\u00farufyribrigdi vi\u00f0 einastandandi estetiskumella v\u00edsindaligumt\u00fddning. Samb\u00e6rt skilmarking UNESCO kunnu vir\u00f0ini ver\u00f0a skapt av f\u00f3lki, n\u00e1tt\u00faruni ella \u00ed samansp\u00e6li millum n\u00e1tt\u00faru og f\u00f3lk. Tey st\u00f8\u00f0, sum ver\u00f0a vald sum heimsins mentanar- og n\u00e1tt\u00faruarvur, ver\u00f0a sett \u00e1 listan hj\u00e1 UNESCO yvir heimsarvin. Hv\u00f8rt land, sum hevur tiki\u00f0 undir vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lanum, hevur sj\u00e1lvur \u00e1byrgdina av at koma vi\u00f0 n\u00fdggjum uppskotum til listan. \n\n\u00cd nevndini fyri heimsarvin sita umbo\u00f0 fyri 21 av limalondunum, og henda nevnd skal g\u00f3\u00f0kenna uppskot til st\u00f8\u00f0 ella n\u00e1tt\u00faruminni, sum skulu setast \u00e1 listan. Limalondini skulu sum grundarlag fyri avger\u00f0unum hj\u00e1 nevndini gera uppskot um m\u00f8gulig evni til heimsarvsst\u00f8\u00f0 innan fyri teirra umd\u00f8mi, sum uppfylla nevndarinnar kr\u00f8v um einastandandi alheims vir\u00f0i fyri manna\u00e6ttina. Hetta yvirlit ver\u00f0ur nevnt tentativlistin. Ta\u00f0 ver\u00f0ur sett sum krav, at eitt sta\u00f0 skal vera upptiki\u00f0 \u00e1 tentativlistan, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 kann tilnevnastsumheimsarvssta\u00f0. \u00c1\u00f0renn n\u00fdggj uppskot ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd av nevndini, skal gerast ein v\u00ed\u00f0t\u00f8kin eftirmeting av teimum, og hesa eftirmeting gera serk\u00f8nir NGO-ar - IUCN \u00e1 n\u00e1tt\u00faru\u00f8kinum og ICOMOS \u00e1 mentanar\u00f8kinum. Efirmetingin skal tryggja, at krav s\u00e1ttm\u00e1lans um dygd, avmarking og umsiting eru n\u00f8ta\u00f0. Uppt\u00f8ka \u00e1 listan yvir heimsarvin er ikki ein vernd \u00ed sj\u00e1lvum s\u00e6r, men hevur ta\u00f0 fyritreyt, at vi\u00f0komandi land bindur seg til at var\u00f0veita vir\u00f0ini \u00ed einum langt\u00ed\u00f0arh\u00f8pi. S\u00e6tta hv\u00f8rt \u00e1r skulu \u00f8kini ver\u00f0a kanna\u00f0 fyri at veita, um tey eru minka\u00f0 \u00ed vir\u00f0i, og um umsitingin skal tillagast. Ein uppt\u00f8ka \u00e1 listan yvir heimsarvin ver\u00f0ur fata\u00f0 sum ein serliga tignarlig vi\u00f0urkenning og hevur ofta vi\u00f0 s\u00e6r \u00f8kta fer\u00f0af\u00f3lkavitjan. Vitja fleiri fer\u00f0af\u00f3lk, kann ta\u00f0 hava vi\u00f0 s\u00e6r \u00f8kta innt\u00f8ku, men samstundis kann fer\u00f0af\u00f3lki\u00f0 \u00e1virka vir\u00f0ini \u00e1 ska\u00f0iligan h\u00e1tt, eitt n\u00fa vi\u00f0 sliti. Ta\u00f0 er eitt krav, at limalondini eru varug vi\u00f0 henda trupulleika, t\u00e1 i\u00f0 tey v\u00edsa \u00e1 \u00f8ki, sum tey gjarna vilja hava vi\u00f0 \u00e1 listan yvir heimsarvin. \n\nNor\u00f0urlond hava sett \u00e1 stovn eina nor\u00f0urlendska mi\u00f0st\u00f8\u00f0 (NWHF), sum skal styrkja felags \u00e1taki\u00f0 fyri at verja heimsins n\u00e1tt\u00faru- og mentanararv. Stovnurin skal tryggja, at Nor\u00f0urlond halda \u00e1setingaarnar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum. NWHF samskipar nor\u00f0urlendska \u00e1taki\u00f0 og arbei\u00f0ir saman vi\u00f0 UNESCO um at stu\u00f0la t\u00ed parti av heiminum, sum er undirumbo\u00f0a\u00f0ur \u00e1 listanum yvir heimsarvin. \n\n\u00cd F\u00f8royum hevur einki fingi\u00f0 World Heritage-status, men onnur st\u00f8\u00f0 \u00ed Danska Kongsr\u00edkinum hava:\n\n  Danmark: Jellingsteinarnir og -kirkjan (1994), Kronborg (2000) og d\u00f3mkirkjan \u00ed Roskilde (1995). \n  Gr\u00f8nland: Ilulissat (2004). Ilulissat-\u00edsafj\u00f8r\u00f0ur er fyribils einasta landslag, sum er tilnevnt sum \u00f8ki vi\u00f0 heimsarvi \u00ed Gr\u00f8nlandi. Vi\u00f0 at kanna j\u00f8klarnar hava granskarar fingi\u00f0 st\u00f8rri innlit \u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 s\u00ed\u00f0an seinastu \u00edst\u00ed\u00f0.\n\nKeldur \n\n http://snl.no/Liste_over_verdens_kultur-_og_naturarv\n http://whc.unesco.org/pg.cfm\n\nST\nLandafr\u00f8\u00f0i\nHeimsarvar\nS\u00e1ttm\u00e1lar"}
{"id": "19724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaffi", "title": "Kaffi", "text": "Kaffi er ein drikkur, sum er gj\u00f8rdur av kaffiplantuni. B\u00e6\u00f0i skal og fruktmassin ver\u00f0ur tikin burtur, og bert kjarnin (steinurin), ta\u00f0 i\u00f0 vit nevna b\u00f8nin (fr\u00e6\u00f0i\u00f0), ver\u00f0ur turka\u00f0, brent og malt. F\u00ednleikin av kaffipulvurinum er skiftandi, alt eftir hvussu kaffi ver\u00f0ur gj\u00f8rt. Kaffi ver\u00f0ur blanda\u00f0 \u00e1 ymsan h\u00e1tt vi\u00f0 vatni og ver\u00f0ur sum oftast drukki\u00f0 heitt. Kaffiplantur ver\u00f0a dyrka\u00f0ar \u00ed meira enn 70 londum, fyrst og fremst t\u00e6tt vi\u00f0 Ekvator \u00ed Mi\u00f0amerika, landsynningsasiu, Maldivunum og Afrika. T\u00e1 berini eru b\u00fana\u00f0i, ver\u00f0a kaffiberini plukka\u00f0i, vi\u00f0gj\u00f8rd og turka\u00f0i fyri at verja fr\u00e6\u00f0i inni \u00ed berinum. Fr\u00e6\u00f0ini ver\u00f0a s\u00ed\u00f0an rista\u00f0i til ymisk stig, alt an upp\u00e1, hv\u00f8nn smakk i\u00f0 ein ynskir, \u00e1\u00f0renn fr\u00e6\u00f0ini ver\u00f0a malin og bryggja\u00f0i til kaffi. Kaffi veksur har ve\u00f0ri\u00f0 er solei\u00f0is, at hitin ikki fer ni\u00f0ur um 16 \u00baC \u00ed me\u00f0al kaldasta m\u00e1na\u00f0in, og ikki upp um 25 \u00baC \u00ed me\u00f0al heitasta m\u00e1na\u00f0in. Eisini er ney\u00f0ugt vi\u00f0 \u00ed minsta lagi 100 cm av regni um \u00e1ri\u00f0, men vi\u00f0 reglubundnari turrt\u00ed\u00f0. Kaffi veksur so statt \u00ed tropunum, men naka\u00f0 ni\u00f0an fr\u00e1 strondini, t\u00ed annars ver\u00f0ur ov heitt um summari\u00f0. \u2028\n\nKaffiplantan er \u00ed veruleikanum eitt tr\u00e6, men hon ver\u00f0ur klipt ni\u00f0ur til ein st\u00f3ran runn. Fr\u00e6i\u00f0 ver\u00f0ur s\u00e1a\u00f0 \u00ed r\u00f8\u00f0um, og t\u00e1 i\u00f0 plantan eftir h\u00e1lvum \u00f8\u00f0rum \u00e1ri hevur fest g\u00f3\u00f0ar r\u00f8tur, ver\u00f0ur hon flutt og sett ni\u00f0ur \u00ed skugganum av h\u00e6gri tr\u00f8um. Fimm \u00e1ra gomul byrjar hon vanliga at seta frukt. Kaffiberini b\u00fanast ikki \u00f8ll \u00ed senn, og t\u00ed ver\u00f0ur heysta\u00f0 n\u00f3gvar fer\u00f0ir eitt \u00e1v\u00edst t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Kaffiberini ver\u00f0a anna\u00f0hv\u00f8rt tikin vi\u00f0 hond, ella eisini ver\u00f0a tey rist av greinunum ni\u00f0ur \u00e1 l\u00f8rift, sum er breitt undir runnarnar. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0a kaffiberini breidd \u00fat \u00ed s\u00f3lina at turka. Breitt ver\u00f0ur \u00fat yvir tey um n\u00e1ttina at verja tey m\u00f3ti d\u00f8ggi og regni. Eftir uml. trimum vikum eru tey n\u00f3g turr. Torna\u00f0a fruktkj\u00f8ti\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 uttanav vi\u00f0 maskinu, og b\u00f8nirnar ver\u00f0a reinsa\u00f0ar og fyltar \u00ed sekkir. Kaffi\u00f0 er greitt til \u00fatflutnings. \u00c1\u00f0renn kaffi\u00f0 kann ver\u00f0a n\u00fdtt, skal ta\u00f0 brennast, men ta\u00f0 ver\u00f0ur vanliga gj\u00f8rt \u00ed kaffibrennivirkjum \u00ed keyparalondunum. Mestu kaffiframlei\u00f0ara\u00f8kini eru Brasil, Vjetnam, Indonesia, Kolumbia og Etiopia.\n\nS\u00ed eisini \n Te\n Mate\n\nKeldur \n\nKaffi\nMatur og drekka"}
{"id": "19730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Canberra", "title": "Canberra", "text": "Canberra er felagsh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Avstralia. Canberra er bygdur 300 km sunnan fyri Sydney \u00e1 einum sera v\u00f8krum og ve\u00f0urg\u00f3\u00f0um sta\u00f0 uppi millum Bl\u00e1u Fj\u00f8llini. \u00cd Canberra heldur felagsstj\u00f3rnin til; har eru st\u00f3r gistih\u00fas, universitet og a\u00f0rir st\u00f3rir og pr\u00fd\u00f0iligir mentask\u00falar, men eingi \u00eddna\u00f0arvirki. \n\nAvstralia\nB\u00fdir \u00ed Avstralia"}
{"id": "19731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alice%20Springs", "title": "Alice Springs", "text": "Alice Springs er oasub\u00fdur mitt inni \u00ed landinum \u00ed Avstralia. Alice Springs er \u00edmillum teir b\u00fdir \u00ed Northern Territory, sum vaksa skj\u00f3tast, h\u00f3ast hann er m\u00edtt \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini . F\u00f3lkatali\u00f0 var 3000 \u00ed 1960, \u00ed 2013 b\u00fa\u00f0u 25,186 f\u00f3lk har. \n\nAlice Springs er n\u00e6rmasti b\u00fdur til Uluru, sum er eitt World Natural Heritage Site (heimsarvur) hj\u00e1 UNESCO.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nNor\u00f0aru \u00d8ki"}
{"id": "19733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Auschwitz", "title": "Auschwitz", "text": "Auschwitz var er ein t\u00fdningarlegur \u00ed Su\u00f0urp\u00f3llandi. Ta\u00f0 er enn til og er ein partur av UNESCO-heimsarvinum. Auschwitz r\u00fama\u00f0i 135.000 fangum \u00e1 sumri 1944. 1,1 mi\u00f3. doy\u00f0u \u00ed leguni. Av hesum v\u00f3ru 960.000 j\u00f8dar, 140.000 p\u00f3llendingar, 23.000 sigoynarar, umframt mangir a\u00f0rir minnilutar. Nasistarnar v\u00f3ru eisini eftir f\u00f3lki \u00far mongum \u00f8\u00f0rum b\u00f3lkum, sum t.d. sovjetiskir kr\u00edgsfangar, alment serbiskt f\u00f3lk, samkynd, folk vi\u00f0 breki, Jehova Vitni og a\u00f0rir politiskir og religi\u00f8sir flokkar. \n\nNavni\u00f0 er p\u00f3lska navni\u00f0 \u00e1 p\u00f3lska b\u00fdnum, har leganvar\u00f0 bygd, t\u00fdtt til t\u00fdskt \u2013 O\u015bwi\u0119cim. Auschwitz er tr\u00fd st\u00f8\u00f0:\n Auschwitz I var ein lega fyri politiskar fangar, umframt ein sta\u00f0ur fyri p\u00edningarl\u00edkar l\u00e6knafr\u00f8\u00f0iligar royndir.\n Auschwitz II, eisini nevnt Birkenenau, var ein ovurst\u00f3r t\u00fdningarlega. \n Auschwitz III var ein arbei\u00f0slega, sum veitti eini gummiverksmi\u00f0ju arbei\u00f0smegi. \n\nVi\u00f0urskiftini \u00ed legunum v\u00f3ru r\u00e6\u00f0ulig. Nasistarnir dr\u00f3pu menniskju \u00e1 n\u00f3gvar ymiskar h\u00e6ttir. Fleiri v\u00f3r\u00f0u noydd til at arbei\u00f0a seg til dey\u00f0a, onnur v\u00f3r\u00f0u skotin, men tann allar r\u00e6\u00f0uligasti h\u00f3pdr\u00e1psh\u00e1tturin var at gassa f\u00f3lk til dey\u00f0a. Fangarnir v\u00f3r\u00f0u beindir inn \u00ed st\u00f3r skiftingarr\u00fam, har teir skuldu lata seg \u00far \u00f8llum og so halda fram inn \u00ed \"br\u00fasur\u00fami\u00f0\". Har v\u00f3ru br\u00fasumunnstykki undir loftinum, men ta\u00f0 kom ikki vatn \u00far teimum. \u00cd sta\u00f0in v\u00f3r\u00f0u hur\u00f0arnar l\u00e6star, og so var\u00f0 gass lati\u00f0 gj\u00f8gnum br\u00fasurnar, Zyklon B (v\u00e6tucyanid), sum spakuliga kvaldi innil\u00e6stu menniskjuni. Hur\u00f0arnar v\u00f3r\u00f0u latnar upp aftur, og a\u00f0rir fangar \u00ed leguni t\u00f3ku l\u00edkini. \n\nRingar og pr\u00fd\u00f0i v\u00f3r\u00f0u tikin av, og gulltenn og gullfyllingar v\u00f3r\u00f0u trektar \u00fat. H\u00e1ri\u00f0 \u00e1 kvinnunum var\u00f0 br\u00fakt til at gera kl\u00e6\u00f0i burtur\u00far. Kl\u00e6\u00f0i og anna\u00f0, sum l\u00e1 eftir \u00ed skiftingarr\u00faminum, var\u00f0 r\u00e6nt fyri alt, sum hev\u00f0i naka\u00f0 vir\u00f0i. St\u00f3rir salar v\u00f3r\u00f0u fyltir vi\u00f0 kuffertum, taskum, brillum, handilstonnum og gj\u00f8rdum limum, sum nasistarnir stj\u00f3lu fr\u00e1 teimum dey\u00f0u. Tey, sum ikki v\u00f3r\u00f0u leidd beinlei\u00f0is inn \u00ed \u201cbr\u00fasur\u00fami\u00f0\u201d og dey\u00f0an, fingu eitt stutt l\u00edv \u00ed hesum helviti av eini legu. Tv\u00edburar, sum komu til Auschwitz, kundu enda hj\u00e1 l\u00e6knanum Josef Mengele. Hann gj\u00f8rdi royndir vi\u00f0 fangunum. Til d\u00f8mis seyma\u00f0i hann tv\u00edburar saman, so at teir fingu sama bl\u00f3\u00f0rensl. \n\nTann 27. januar 1945 kom Rey\u00f0i herurin hj\u00e1 Sovjetsamveldinum til t\u00fdningarleguna og setti j\u00f8darnar har \u00ed fr\u00e6lsi.\n\nKelda \n\n http://snl.no/Auschwitz\n\nAntisemitisma\nSeinni heimsbardagi\nHolocaust"}
{"id": "19735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ormur%20rey%C3%B0i", "title": "Ormur rey\u00f0i", "text": "Ormur rey\u00f0i (svenskt: R\u00f6de Orm) er ein skalds\u00f8ga, sum svenski rith\u00f8vundurin Frans G. Bengtsson skriva\u00f0i, og sum kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed tveimum p\u00f8rtum \u00ed 1941 og 1945. S\u00f8gan gongur fyri seg \u00ed v\u00edkinga\u00f8ldini. Bjarni Niclasen t\u00fdddi til f\u00f8royskt \u00ed 1978-1980.\n\nKeldur\n\n1941\nSkalds\u00f8gur\nSvenskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "19747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jarn", "title": "Jarn", "text": "Jarn (Fe) er heiti\u00f0 \u00e1 t\u00ed 26. frumevninum \u00ed t\u00ed skei\u00f0bundnu skipanini. Jarn er eitt metal. Tey fyrstu tekinini um n\u00fdtslu av jarni eru fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 4000 f.Kr. hj\u00e1 sumerum og egyptum. Jarn ver\u00f0ur \u00fatvunni\u00f0 \u00far m\u00e1lmi. Jarn er ta\u00f0 metal, sum mest ver\u00f0ur n\u00fdtt. Jarn er n\u00f3gv n\u00fdtt, eit n\u00fa til lutir \u00ed bilmotorum og til sigulmagn. Jarnpetti detta ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina sum loftsteinar \u00far r\u00famdini. Men jarni\u00f0, vit n\u00fdta, f\u00e1a vit \u00far jarnm\u00e1lmi, sum ver\u00f0ur h\u00f8gdur \u00ed fj\u00f8llunum. Mannakroppurin krevur jarn \u00ed teimum rey\u00f0u bl\u00f3\u00f0kroppunum, so at g\u00f3\u00f0ur kostur er til d\u00f8mis gr\u00f8nmeti ella livur, sum jarn er \u00ed. Hittitarnir \u00ed Turkalandi gj\u00f8rdu jarn longu 1500 f.Kr. Ta\u00f0 var inngangurin til jarn\u00f8ldina. Jarn ver\u00f0ur br\u00e6tt \u00far jarnm\u00e1lmi \u00ed ovurst\u00f3rum h\u00e1ovnum.  Onnur metal kunnu ver\u00f0a blanda\u00f0 upp \u00ed st\u00e1li\u00f0 at f\u00e1a fram \u00e1v\u00edsar eginleikar. St\u00e1l ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00far jarni, sum er av vanligastu fr\u00famevnum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, og kolevni (karboni), i\u00f0 f\u00e6st burtur \u00far koli. St\u00e1l ver\u00f0ur br\u00fakt til mangt og hvat, til ovurst\u00f3r tangaskip og br\u00fdr, elal\u00edtlar skr\u00favur og m\u00f8trikkar. \u00cd \u00f8llum heiminum ver\u00f0a gj\u00f8rd um 680 mi\u00f3 tons av st\u00e1li um \u00e1ri\u00f0.\n\nJarn og st\u00e1l, sum er \u00fati, rustar. Serliga herviligt er ta\u00f0, kemur sj\u00f3gvur ella saltvatn at. Rustur er rey\u00f0br\u00fan sambinding millum jarn og s\u00farevni. Rustur f\u00e6r jarn at vikna, so ta\u00f0 at enda ver\u00f0ur dust.\n\nKeldur \n\nFrumevni"}
{"id": "19748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/CESCR", "title": "CESCR", "text": "ST nevndin fyri b\u00faskaparlig, sosial og mentanarlig r\u00e6ttindi (\u00e1 enskum Committee on Economic, Social and Cultural Rights, stytt CESCR) hevur til uppg\u00e1vu at kanna, hvussu ST limalondini halda seg til skyldurnar \u00ed CESCR s\u00e1ttm\u00e1lanum. \u00cd s\u00e1ttm\u00e1lanum binda londini seg til at tryggja s\u00ednum borgarum r\u00e6ttindi til arbei\u00f0i, heilsu, \u00fatb\u00fagving og n\u00f8ktandi liviumst\u00f8\u00f0ur. S\u00e1ttm\u00e1lin er fr\u00e1 1966 og kom \u00ed gildi fyri F\u00f8royar \u00ed 1972. \n\nST"}
{"id": "19749", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flamma", "title": "Flamma", "text": "Flamma er ein f\u00f8royskur popp t\u00f3nleikab\u00f3lkur, manna\u00f0ur av trimum kvinnum: Laila Carlsen, Ann Chanett Danielsen og Malan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir. Ta\u00f0 var \u00ed 2013, at b\u00f3lkurin fekk n\u00fdggja navni\u00f0 Flamma, men t\u00e6r tr\u00edggjar hava fyrr manna\u00f0 b\u00f3lkin Divaz, t\u00f3 er Ann Chanett Danielsen n\u00fdggj \u00ed b\u00f3lkinum, ta\u00f0 var Anna Maria Olsen, i\u00f0 var vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum Divaz fr\u00e1 byrjan, saman vi\u00f0 Lailu og Maluni. Ta\u00f0 eru n\u00f8kur \u00e1r s\u00ed\u00f0an t\u00e6r byrja\u00f0u, ein av fyrstu fer\u00f0unum, i\u00f0 Divaz framf\u00f8rdu alment saman var til Syng vi\u00f0 \u00e1 Sandi. T\u00e6r valdu at broyta navni\u00f0 s\u00ed\u00f0st \u00ed mai 2013, \u00e1\u00f0renn t\u00e6r f\u00f3ru \u00ed holt vi\u00f0 at geva \u00fat n\u00fdggjan t\u00f3nleik, navnabroytingin kom samstundis sum fyrsta staklagi\u00f0 var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 Soundcloud, ta\u00f0 var \u00ed mai 2013, lagi\u00f0 hevur heiti\u00f0 CityLights. \u00c6tlanin er so at geva \u00fat eina fl\u00f8gu einafer\u00f0 \u00e1 sumri 2013. Kristoffer M\u00f8rk\u00f8re framlei\u00f0ir fyrstu fl\u00f8guna. \u00cd apr\u00edl og mai 2013, \u00e1\u00f0renn t\u00e6r h\u00f8vdu skift navn, v\u00f3ru t\u00e6r \u00e1 t\u00f3nleikarundfer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Saman vi\u00f0 teimum trimum v\u00f3ru t\u00f3nleikararnir J\u00f3han Ziskason, Kristoffer M\u00f8rk\u00f8re og Henning Hjalt Nicodemussen. \u00c1 konsertunum sungu t\u00e6r coverl\u00f8g, sum t\u00e6r eisini h\u00f8vdu gj\u00f8rt t\u00e1 t\u00e6r byrja\u00f0u at syngja saman. \u00c1 t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuni ver\u00f0a ta\u00f0 t\u00f3 n\u00fdggj l\u00f8g. Divaz framf\u00f8rdu f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0sangin \u00e1\u00f0renn steypafinaluna millum EB/Streym og V\u00edking \u00ed 2012 \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g \nL\u00f8gini eru \u00fatgivin \u00e1 Soundcloud.\n 2013 - City Lights\n 2013 - Stay Like This Forever\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nF\u00f8royskar songkvinnur\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "19754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1njal%20%C3%A1%20Neystab%C3%B8", "title": "D\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8", "text": "D\u00e1njal Dam \u00e1 Neystab\u00f8 (f\u00f8ddur 1979) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og sj\u00f3nleikari. Hann er eitt n\u00fa kendur sum ein av t\u00f3nleikarunum \u00ed nor\u00f0urlendska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum D\u00e1njal og \u00ed F\u00f8royum er hann serliga kendur fyri \u00c6vint\u00fdrafer\u00f0irnar, sum hann hevur framf\u00f8rt fyri b\u00f8rnum saman vi\u00f0 B\u00faa Dam \u00ed fleiri \u00e1r, teir hava eisini \u00fatgivi\u00f0 fleiri fl\u00f8gur \u00ed sambandi vi\u00f0 \u00c6vint\u00fdrafer\u00f0irnar. Teir hava framf\u00f8rt fleiri skemtiligar sangir sum t.d. Gr\u00e6karis Grash\u00f8vd og Snedigt, sum hava veri\u00f0 n\u00f3gv sp\u00e6ldir \u00ed F\u00f8royum. D\u00e1njal er fyrrverandi limur \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Tangz, sum gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd til Prix F\u00f8royar \u00ed 2001. D\u00e1njal er sonur Helenu Dam \u00e1 Neystab\u00f8, fyrrverandi mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harra.\n\nT\u00f3nleikab\u00f3lkurin D\u00e1njal \n\u00cd juni 2012 gav orkestur hansara D\u00e1njal \u00fat fl\u00f8guna The Bubble, i\u00f0 fekk fimm tilnevningar \u00e1 Danish Music Awards Folk, sum var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed november 2012. B\u00f3lkurin fekk eisini eina tilnevning \u00e1 Danish Music Awards World 2012. \u00cd 2013 hevur b\u00f3lkurin D\u00e1njal fer\u00f0ast runt og sp\u00e6lt \u00e1 festivalum \u00ed Noregi, Sv\u00f8r\u00edki, Kekkia og \u00ed Danmark. Tey \u00ed B\u00f3lkinum D\u00e1njal fara eisini at framf\u00f8ra \u00e1 G! \u00ed 2013. Tey sum manna oekestri\u00f0 D\u00e1njal eru \u00far F\u00f8royum, Damnark, Sv\u00f8r\u00edki og Finnlandi, tey eru: D\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8, Kim Nyberg, Annika Jessen, Sidse Holte, Stephan Sieben, Erik Olevik og Ulrik Brohuus. Eftir \u00e6tlan kemur \u00fat ein n\u00fdggj fl\u00f8ga \u00ed oktober 2013. Tey hava \u00fatgivi\u00f0 staklag av komandi fl\u00f8guni, sum ver\u00f0ur nevnt Raindrops.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nVi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum D\u00e1njal \n 2009 - The Palace, TUTL & Peregrina Music\n 2012 - The Bubble, Tutl & Peregrina Music\n\n\u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in - saman vi\u00f0 B\u00faa Dam \n 2005 - Hvat er hattar? - \u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in 2005\n 2006 - Alt ber til - \u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in 2006\n 2007 - \u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in 2007 - Finnur upp\u00e1\n 2010 - Buldrist til tit brotna, klemmist til tit koppa\n 2011 - \u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in 2011\n\n\u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in \u00e1 uppsamlingsfl\u00f8gum \n 2010 - Popp List 9\n 2012 - Ta\u00f0 mesta av t\u00ed besta\n\nVi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Tangz \n 1999 - Prix \u201899 skering 7.\n 2001 - Prix F\u00f8royar 2001 skering 3.\n 2003 - Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II cd1/skering 4.\n\nHei\u00f0ur\n\nSaman vi\u00f0 B\u00faa Dam - \u00c6vint\u00fdrafer\u00f0in \n 2009 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nVi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum D\u00e1njal \n 2012 - Tilnevndur Danish Music Awards Folk \u00ed b\u00f3lkinum Besta fl\u00f8ga, The Bubble\n 2012 - Tilnevndur Danish Music Awards Folk \u00ed b\u00f3lkinum Besta lag, \"Bring Me Along\"\n 2012 - Tilnevndur Danish Music Awards Folk \u00ed b\u00f3lkinum Besti sangskrivari\n 2012 - Tilnevndur Danish Music Awards Folk \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins talent\n 2012 - Tilnevndur Danish Music Awards Folk \u00ed b\u00f3lkinum Besta live framf\u00f8rsla\n 2012 - Tilnevndur Danish Music Awards World \u00ed b\u00f3lkinum Besta live framf\u00f8rsla\n\nVi\u00f0 b\u00f3lkinum Tangz \n 2001 - Nummar tr\u00fd \u00e1 Prix F\u00f8royar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum D\u00e1njal\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "19757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louis%20Armstrong", "title": "Louis Armstrong", "text": "Louis Armstrong (4. august 1901 \u2013 6. juli 1971) var ein amerikanskur jazzt\u00f3nleikari, trompetistur og sangari.\n\nArmstrong \u2013 ella Satchmo, sum hann eisini er kendur sum - ein m\u00f8guliga tann kendasti av \u00f8llum jazzt\u00f3nleikarum, og sj\u00e1lvt um djassur longu \u00ed 1940'num t\u00f3k ein vend burtur fr\u00e1 st\u00edlinum hj\u00e1 Armstrong, so hevur hann til allar t\u00ed\u00f0ir veri\u00f0 h\u00f8gt \u00ed metum millum t\u00f3nleikarar.\n\nUppt\u00f8kur hansara fr\u00e1 1920'erne h\u00f8vdu st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 menningina av djassinum og ver\u00f0ur enn \u00ed dag s\u00e6ddar sum naka\u00f0 av t\u00ed besta djassinum, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er innsp\u00e6lt. Hansara duettir vi\u00f0 Ellu Fitzgerald eru klassikarar, og \u00ed 1968, t\u00e1 trupulleikar vi\u00f0 heilsuni n\u00e6rum hev\u00f0i st\u00f8\u00f0ga hansara l\u00edvslei\u00f0 sum djasst\u00f3nleikari, fekk hann st\u00f3ra sukse vi\u00f0 sanginum \"What a Wonderful World\". Hesin sangurin kann neyvan kallast jazzur, men er sera ey\u00f0kendur Armstrong-sangur vi\u00f0 hansara positiva og optimistiska lyndi.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \nLouis meinti sj\u00e1lvur, at f\u00f8\u00f0ingardagur hansara var 4. juli 1900. Ikki fyrr enn 12 \u00e1r eftir dey\u00f0a hansara, m\u00f8tti rith\u00f8vundurin Gary Giddins (sum eitt n\u00fa hevur skriva\u00f0 b\u00f8kur um Bing Crosby og Charlie Parker) \u00ed s\u00edni leitan eftir r\u00f3tum Armstrongs, ein prest \u00ed einari grannas\u00f3kn, sum v\u00edsti honum, at ta\u00f0 \u00ed t\u00ed lokalu kirkjub\u00f3kini var nevndur ein Louis Armstrong, sum var f\u00f8ddur 4. august 1901. Ta\u00f0 v\u00edsti seg, at l\u00edtli Louis var skr\u00e1settur \u00ed s\u00f3knarkirkjuni hj\u00e1 arbei\u00f0sgevaranum hj\u00e1 mammu hansara. Hesin uppl\u00fdsingur kom vi\u00f0 \u00ed b\u00f3k Giddins, sum hevur heiti\u00f0 \"Satchmo \u2013 the Genius of Louis Armstrong\" og kom \u00fat \u00ed 1988. Dagurin 4. august 1901 hevur l\u00edka s\u00ed\u00f0an veri\u00f0 g\u00f3\u00f0tikin av Armstrong-granskarum, sum f\u00f8\u00f0ingardagurin hj\u00e1 Louis Armstrong.\n\nSangir \nNi\u00f0anfyri s\u00edggjast nakrir av kendastu sangunum, i\u00f0 Armstrong framf\u00f8rdi:\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 1971\nJazz"}
{"id": "19758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Purisma", "title": "Purisma", "text": "Purisma ella m\u00e1lreinsing er ein hugsj\u00f3n, sum hevur til endam\u00e1ls,  at ein - \u00ed sta\u00f0in fyri at n\u00fdta fremmandor\u00f0 og l\u00e1nor\u00f0 - ger n\u00fdggj or\u00f0. Purisman er sostatt eitt verju\u00e1tak til tess at avmarka fremmanda m\u00e1lsliga \u00e1virkan \u00e1 m\u00e1li\u00f0. Purisma er ein partur av m\u00e1lr\u00f8ktini, og hon hevur havt st\u00f3ran t\u00fddning vi\u00f0v\u00edkjandi or\u00f0a\u00farvali til f\u00f8royskar or\u00f0ab\u00f8kur. Kanadiski m\u00e1lgranskarin George Thomas v\u00edsir \u00ed \u00e1st\u00f8\u00f0iliga verki s\u00ednum Linguistic purism \u00e1, hvussu purisma kann virka ymisliga \u00ed m\u00e1lsskipanini, og ta\u00f0 kann l\u00fdsa ors\u00f8kina til, at or\u00f0 vi\u00f0 fremmandum atskoytum vanliga ver\u00f0a l\u00faka\u00f0 burtur \u00ed g\u00f3\u00f0um skrivligum st\u00edli og \u00ed or\u00f0ab\u00f3kum. Samb\u00e6rt Thomas ber til at b\u00fdta purismu ella m\u00e1lreinsing \u00ed seks b\u00f3lkar:\n\n Fonologisk purisma. T.e. ta\u00f0 at byrgja upp fyri fremmandum lj\u00f3\u00f0um og lj\u00f3\u00f0sambondum.\n Morfologisk purisma. T.e. ta\u00f0 at royna at sleppa undan fremmandum atskoytum og fremmandari bending.\n Syntaktisk purisma. T.e. ta\u00f0 at royna at sleppa undan fremmandum or\u00f0alag.\n Leksikalsk purisma. T.e. at royna at sleppa undan fremmandum or\u00f0um, og \u00ed sta\u00f0in gera or\u00f0 \u00e1 heimligum botni.\n  Semantisk purisma. T.e. at royna at sleppa undan beinlei\u00f0is t\u00f8kut\u00fd\u00f0ingum ella ney\u00f0t\u00fd\u00f0ingum. \n Ortografisk purisma. T.e. ikki at n\u00fdta fremmand tekn, men \u00ed sta\u00f0in f\u00e1a or\u00f0i\u00f0 at h\u00f3ska til lj\u00f3\u00f0myndina hj\u00e1 heimam\u00e1linum.\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "19759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalmar", "title": "Kalmar", "text": "Kalmar er ein b\u00fdur \u00ed Kalmar kommuna \u00ed Kalmar l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 36 962 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "19760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlsborg", "title": "Karlsborg", "text": "Karlsborg er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Karlsborgs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er fyrisitingarb\u00fdur \u00ed Karlsborgs kommunu og hev\u00f0i 3.551 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2010.\n\nKarlsborg liggur t\u00e6tt vi\u00f0 vestaru s\u00ed\u00f0una av vatninum V\u00e4ttern og er kent fyri Karlsborg skansan sum var\u00f0 bygdur \u00ed \u00e1runum 1819-1909. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur og grunda\u00f0i s\u00edn v\u00f8kstur \u00e1 bygningsarbei\u00f0smenninir sum bygdu skansan \u00ed 1800-talinum. Skansin var\u00f0 rokna\u00f0ur til at virka sum eyka h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed kr\u00edggsst\u00f8\u00f0u, vi\u00f0 pl\u00e1ssi til eitt n\u00fa r\u00edkisdagin, stj\u00f3rnina, valutagoymslu og kongsh\u00fasi\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filipstad", "title": "Filipstad", "text": "Filipstad er ein b\u00fdur \u00ed Filipstads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 6 022 \u00ed 2010, \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0ur ein b\u00fdur \u00e1 hesi st\u00f8dd nevndur b\u00fdur, men \u00ed Sv\u00f8r\u00edki gongur marki\u00f0 vanliga vi\u00f0 10 000 f\u00f3lk, \u00e1\u00f0renn ein b\u00fdur kann kallast b\u00fdur (stad). Av s\u00f8guligum \u00e1vum ver\u00f0ur Filipstad t\u00f3 nevndur b\u00fdur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed eystara V\u00e4rmlandi og er fyrisitingarligur mi\u00f0depil \u00ed Filipstads kommunu \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n. B\u00fdurin liggur \u00ed einum dali millum v\u00f8tnini Lersj\u00f6n og Dagl\u00f6sen. Millum hesi b\u00e6\u00f0i v\u00f8tnini rennur \u00e1in Skiller\u00e4lven, sum rennur gj\u00f8gnum mi\u00f0b\u00fdin \u00ed Filipstad.\n\nFilipstad fekk s\u00edni b\u00fdarr\u00e6ttindi hin 6. apr\u00edl 1611 og er eftir Karlstad og Kristinehamn tri\u00f0elsti b\u00fdur \u00ed V\u00e4rmlandi. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir Karl Filip, sum var sonur Karl 9. av Sv\u00f8r\u00edki og beiggi Gustav 2. Adolf av Sv\u00f8r\u00edki. L\u00edka s\u00ed\u00f0an 1300-tali\u00f0 er ta\u00f0 si\u00f0venja innan jarn- og n\u00e1msvinnu, sum eisini er ors\u00f8kin til at \u00f8ki\u00f0 bleiv bygt. \u00cd \u00f8kinum var st\u00f3rt n\u00e1tt\u00farur\u00edkid\u00f8mi, og t\u00e1 n\u00e1msvinnan var \u00ed h\u00e6ddini fyrst \u00ed 1700-talinum, \u00f8ktist f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Filipstad munandi. \u00cd 1694 misti Filipstad s\u00edni b\u00fdarr\u00e6ttindi eftir ein brand, og ikki fyrr enn \u00ed 1835 fekk b\u00fdurin aftur hesi fram\u00edhj\u00e1r\u00e6ttindini. Eftir ta\u00f0 vaks b\u00fdurin st\u00f8\u00f0ugt, eitt n\u00fa orsaka\u00f0 av at fleiri fyrit\u00f8kur og stovnar komu til b\u00fdin. Filipstads Bergsskola, sum er til enn \u00ed dag, er ein av hesum stovnum.\n\n\u00cd Filipstad liggur st\u00f8rsta knekkibrey\u00f0fabrikkurin Wasa og eisini chipsfabrikkurin OLW.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "19762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skara", "title": "Skara", "text": "Skara er ein b\u00fdur \u00ed Skara kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hoyrir til V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n og liggur \u00ed V\u00e4sterg\u00f6tland. B\u00fdurin er umsitingarligur mi\u00f0depil fyri Skara kommunu. \u00cd 2005 b\u00fa\u00f0u 10.963 \u00edb\u00fagvar \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 841 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nSkara er ein av elstu b\u00fdum Sv\u00f8r\u00edkis, og d\u00f3mkirkjan ver\u00f0ur mett at vera fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 1000. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 var her at Noregs biskupur Jon Raude fjaldi seg, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00ed 1282 var\u00f0 v\u00edstur av landinum av Erik Pr\u00e6stehader, kongi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "19767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wolfgang%20Amadeus%20Mozart", "title": "Wolfgang Amadeus Mozart", "text": "Wolfgang Amadeus Mozart, doyptur Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, (27. januar 1756 \u00ed Salzburg \u2013 5. desember 1791 \u00ed Wien) var ein eysturr\u00edkskur t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann ver\u00f0ur vanliga vi\u00f0urkendur sum ein av st\u00f8rstu t\u00f3nasmi\u00f0unum innan klassiskan t\u00f3nleik. Hann er ein av meistarunum av wienarklassikkinum  og ein av teimum best d\u00e1mdu t\u00f3nasmi\u00f0unum nakrant\u00ed\u00f0.\n\nSj\u00e1lvt um hann doy\u00f0i bert 35 \u00e1ra gamal, var hansara l\u00edvsverk sera st\u00f3rt \u00ed vavi, og fevndi um \u00f8ll t\u00f3nleikasl\u00f8g, i\u00f0 v\u00f3ru vanlig t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini: operair, ballett\u00f3nleikur, symfoniir, solokonsertir (fyri klaver, violin og bratsch, valdhorn, tv\u00f8rfloytu, klarinet og obo), messur, lied, str\u00fakarakvartettir, sonatur og n\u00f3gvur annar kamart\u00f3nleikur.\n\n\u00d8ll verk Mozarts eru blivin b\u00f3lka\u00f0 av Ludwig von K\u00f6chel \u00ed KV (K\u00f6chel-Verzeichnis). Hv\u00f8rt verk er skr\u00e1sett vi\u00f0 KV-skr\u00e1setingarnummar. T.d. stendur KV 525 fyri Eine kleine Nachtmusik.\n\nMozart var eins og systir hansara Maria Anna Mozart eitt satt undurbarn. Hann sp\u00e6ldi cembalo fr\u00e1 hann var tr\u00fd \u00e1ra gamal og f\u00f3r longu at komponera l\u00f8g, t\u00e1 hann var fimm \u00e1ra gamal. Seinni sp\u00e6ldi hann eisini klaver og violin.\n\nKeldur \n\nT\u00f3nask\u00f8ld \u00far Eysturr\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1750-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1791"}
{"id": "19783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B8tudanskt", "title": "G\u00f8tudanskt", "text": "G\u00f8tudanskt er m\u00e1li\u00f0 sum f\u00f8royingar tosa, t\u00e1 i\u00f0 teir tosa danskt vi\u00f0 ey\u00f0kendum f\u00f8royskum d\u00e1mi. Ta\u00f0 sigst, at ein l\u00e6rari \u00far G\u00f8tu, hann livdi fr\u00e1 1850 til 1930, tosa\u00f0i eitt serligt lita\u00f0 danskt vi\u00f0 einari r\u00fagvu av f\u00f8royskum. Ta\u00f0 sigst, at l\u00e6rarin tosa\u00f0i hetta danska allasta\u00f0ni, hagar hann f\u00f3r, og solei\u00f0is kann hugtaki\u00f0 hava spjatt seg. Kanska passar hetta. Kanska er hetta upprunin til hugtaki\u00f0 g\u00f8tudanskt, altso, at ta\u00f0 er bygdin G\u00f8ta, sum navni\u00f0 sipar til; t\u00f3 er eisini m\u00f8guligt, at talan sn\u00f8gt sagt er um navnor\u00f0i\u00f0 g\u00f8ta, altso gadedansk. \n\nHetta er ikki standarddanskt, men eitt m\u00e1l vi\u00f0 s\u00ednum egnu reglum. Ta\u00f0 er \u00farsliti\u00f0 av teirri f\u00f8roysku-donsku tv\u00edm\u00e6lisst\u00f8\u00f0uni. \n\nNor\u00f0urlendsk m\u00e1l\nF\u00f8royskt m\u00e1l"}
{"id": "19784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Frank%20dagb%C3%B3kin", "title": "Anna Frank dagb\u00f3kin", "text": "Dagb\u00f3kin hj\u00e1 Onnu Frank er millum mest lisnu b\u00f8kur \u00ed Vesturheiminum eftir Seinna heimsbardaga. Hetta er b\u00f3k um trettan \u00e1ra gomlu Annu, sum saman vi\u00f0 familju s\u00ednari goymdi seg \u00e1 einum lofti undan t\u00fdskarunum undir Seinna heimsbardaga. Trettan \u00e1ra gamla Anna Frank og familja hennara goyma seg fyri nasistunum. \u00cd tvey \u00e1r kundi hon ikki fara \u00fat, renna, r\u00f3pa ella flenna. \u00cd sta\u00f0in skriva\u00f0i hon um tankar og kenslur s\u00ednar \u00ed dagb\u00f3k, sum n\u00fa er kend um allan heim. B\u00f3kin er skriva\u00f0 eftir veglei\u00f0ing fr\u00e1 Evu Schloss, sum yvirlivdi arbei\u00f0slegurnar og gj\u00f8rdist fostursystir Annu Frank. Anna er helst kendasta offur fyri Holocaust. Dagb\u00f3k hennara er lisin av milli\u00f3num um allan heim og er ein \u00edmyndin av j\u00f8daforfylging og t\u00fdning undir Seinna heimsbardaga.\n\nS\u00f8gugongd \n\nAnna Frank skrivar \u00ed fyrstuni um seg sj\u00e1lva sum eina v\u00e6l umt\u00f3kta gentu, um g\u00f3\u00f0ar vinkonur og troyttandi dreingir. Hon fortelur um flokkin, hon gongur \u00ed, dreingirnar og genturnar, vinkonurnar og systrina, Margot. Um tryggu tilveruna, h\u00f3ast allar t\u00e6r strongu l\u00f3girnar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u settar \u00ed gildi fyri j\u00f8dar - l\u00edka til Margot 8. juli 1942 f\u00e6r bo\u00f0 um at m\u00f8ta hj\u00e1 SS. Yvir h\u00e1ls og her\u00f0ar r\u00fdma tey og fjala seg \u00ed Bakh\u00fasinum \u00ed Amsterdam, har p\u00e1pin arbei\u00f0ir. Anna er 13 \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 vit hitta hana, og hon er 15, t\u00e1 i\u00f0 hon sigur farv\u00e6l. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 fylgja vit einari gentu, i\u00f0 b\u00fanast og gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug. Hon sigur fr\u00e1 s\u00ednum loyniligastu hugsanum, og vit lesa um, hvussu illa hon situr um s\u00e1tt vi\u00f0 mammuna, um gerandisdagin \u00ed Bakh\u00fasinum, um hennara dreymar og kynsligu menning. Seinasta h\u00e1lva \u00e1ri\u00f0 eru hon og Petur v\u00e6l, og b\u00e6\u00f0i f\u00e1a tey roynt k\u00e6rleikan. Um v\u00e1ri\u00f0 1944 droymdi Anna um, at hon skuldi geva \u00fat eina b\u00f3k, t\u00e1 i\u00f0 kr\u00edggi\u00f0 var av. Hon \u00e6tla\u00f0i, at dagb\u00f3kin, sum hon skriva\u00f0i fr\u00e1 12. juni 1942 til 1. august 1944, skuldi vera st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir b\u00f3kini. Men 4. august 1944 kom ein SS-heryvirma\u00f0ur og tr\u00edggir h\u00e1lendskir hj\u00e1lparmenn fr\u00e1 \"Gr\u00fcne Polizei\" og handt\u00f3ku hana og hinar j\u00f8darnar, sum fjaldu seg saman \u00ed Bakh\u00fasinum. Onkur hev\u00f0i sviki\u00f0 tey. Sama dag bjarga\u00f0u hj\u00e1lparf\u00f3lk teirra \u00f8llum, i\u00f0 Anna hev\u00f0i skriva\u00f0. Anna Frank doy\u00f0i \u00ed t\u00fdningarleguni Bergen-Belsen \u00ed februar ella mars 1945. Eitt ta\u00f0 seinasta, hon skriva\u00f0i \u00ed dagb\u00f3kina, var: \"Eg vil liva, eftir at eg eri dey\u00f0\".\n\nS\u00ed eisini\nAldarinnar 100 b\u00f8kur samb\u00e6rt Le Monde\n\nB\u00f3kmentir\nSeinni heimsbardagi\nHolocaust"}
{"id": "19790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1873", "title": "1873", "text": "1873 (MDCCCLXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. juli - Andrass Samuelsen\n\nAndl\u00e1t \n 1. mai - David Livingstone, skotskur l\u00e6kni og ranns\u00f3knarfari (f. 1813)"}
{"id": "19791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1874", "title": "1874", "text": "1874 (MDCCCLXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. desember - Andrias Christian Evensen\n\nAndl\u00e1t \n 25. juli - Andreas Christian L\u00fctzen"}
{"id": "19792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1875", "title": "1875", "text": "1875 (MDCCCLXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 14. januar - Albert Schweitzer, t\u00fdskur l\u00e6kni, gudfr\u00f8\u00f0ingur, t\u00f3nleikari og heimspekingur (d. 1965)\n 19. januar - Svenning Krag Nielsen Rytter, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1911 til 1918 (d. 1955)\n 7. mars - Maurice Ravel, franskt t\u00f3naskald (d. 1937)\n 28. mars - Ragnhild J\u00f8lsen, norskur rith\u00f8vundur (d. 1908)\n 8. apr\u00edl - Albert I av Belgia, belgiskur kongur (d. 1934)\n 10. mai - Eugen Schauman, finskur a\u00f0alsma\u00f0ur og aktivistur (d. 1904)\n 6. juni - Thomas Mann, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1955)\n 3. september - Ferdinand Porsche, eysturr\u00edkskur/t\u00fdskur verkfr\u00f8\u00f0ingur og bilframlei\u00f0ari (d. 1951)\n\nAndl\u00e1t \n 3. juni - Georges Bizet, franskt t\u00f3naskald (f. 1838)\n 31. juli - Andrew Johnson, amerikanskur forseti (f. 1808)\n 4. august - H.C. Andersen, danskur rith\u00f8vundur (f. 1805)"}
{"id": "19793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victoria%20drotning", "title": "Victoria drotning", "text": "Victoria (Alexandrina Victoria; 24. mai 1819 \u2013 22. januar 1901) var drotning av t\u00ed Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland fr\u00e1 20. juni 1837 og tann fyrsta keisarinnan av India fr\u00e1 1. mai 1876 til s\u00edn dey\u00f0adag. Regeringst\u00ed\u00f0 hennara sum drotning vardi \u00ed 63 \u00e1r og 7 m\u00e1na\u00f0ir, og er longri enn hj\u00e1 n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum bretskum monarki. Hon er tann higartil longststr\u00fdrandi kvinnuligi monarkurin \u00ed s\u00f8guni. Alt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 me\u00f0an hon st\u00fdrdi ver\u00f0ur nevnt Victorianska t\u00ed\u00f0in. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var ey\u00f0kent av \u00eddna\u00f0arligum, politiskum, v\u00edsundaligum og herna\u00f0arligum frambur\u00f0i \u00ed t\u00ed Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland.\n\nT\u00e1 Victoria t\u00f3k vi\u00f0 tr\u00fanuni, var ta\u00f0 Sameinda Kongar\u00edki longu sett \u00e1 stovn sum eitt konstitutionelt monarki: regenturin hev\u00f0i avmarka\u00f0a poliska \u00e1virkan og framdi hana eftir r\u00e1\u00f0um fr\u00e1 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum. Men hon var eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 s\u00fambol fyri s\u00edna t\u00ed\u00f0. Victoriut\u00ed\u00f0in er sermerkt vi\u00f0 einari st\u00f3rari \u00f8king av t\u00ed bretska imperinum; \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num n\u00e1ddi ta\u00f0 s\u00edtt h\u00e6ddarpunkt, og gj\u00f8rdist tann st\u00f8rsta globala st\u00f3rmaktin yvirh\u00f8vur.\n\nVictoria, sum st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 var av t\u00fdskari \u00e6tt, var d\u00f3ttir Prins Edward Augustus, hertogi av Kent og prinsessu Victoriu av Sachsen-Coburg-Saalfeld, abbad\u00f3ttir George 3. og br\u00f3\u00f0ird\u00f3ttir Vilhelm 4., sum st\u00fdrdi \u00e1\u00f0renn hana Hon fyriskipa\u00f0i hj\u00fanalag fyri tey n\u00fdggju b\u00f8rn hennara og 42 ommub\u00f8rn yvir alt kontinenti\u00f0. Ta\u00f0 bant Evropa saman og gav henni eykanavni\u00f0 \"Omma Evropu\".  Hon var tann seinasti bretski monarkurin fr\u00e1 Hannover H\u00fasinum; sonur hennara Kong Edvard 7. hoyrdi til Sachsen-Coburg-Gotha H\u00fasi\u00f0.\n\nKeldur \n\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1819\nAndl\u00e1t \u00ed 1901"}
{"id": "19795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Europa%20League", "title": "UEFA Europa League", "text": "UEFA Europa League (\u00e1 f\u00f8royskum eisini nevnd Evropaligan) er ein f\u00f3tb\u00f3ltskapping fyri evropeisk fel\u00f8g, sum er fyriskipa\u00f0 av t\u00ed evropeiska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum UEFA. Ta\u00f0 er tann n\u00e6st t\u00fddningarmesta kappingin fyri evropeisk fel\u00f8g, n\u00e6st eftir Champions League.\n\nKappingin var kend sum UEFA Cup \u00e1\u00f0renn juni 2009,, samstundis var kappingarbygna\u00f0urin broyttur fr\u00e1 2009/2010-sesongini. Europa League og UEFA Cup ver\u00f0a s\u00e6\u00f0 sum sama kapping, har navnabroytingin bert er eitt n\u00fdskapandi brand.\n\nKappingin byrja\u00f0i \u00ed 1971 og kom \u00ed sta\u00f0in fyri Inter-Cities Fairs Cup, sum var\u00f0 stovna\u00f0 hin 18. apr\u00edl 1955. Fyrsta li\u00f0i\u00f0, i\u00f0 vann kappingina var Tottenham Hotspur. \u00cd 1999 var UEFA Cup Winners' Cup afskaffa\u00f0 og lagt saman vi\u00f0 UEFA Cup. Fr\u00e1 2005/6 var innf\u00f8rt eitt b\u00f3lkasp\u00e6l, \u00e1\u00f0renn li\u00f0ini skuldu fara v\u00ed\u00f0ari til knock-out-st\u00f8\u00f0i\u00f0. Vi\u00f0 navnabroytingini \u00ed 2009 var\u00f0 Intertoto Cup innlima\u00f0 \u00ed kappingina, og ta\u00f0 f\u00f8rdi ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, at fleiri li\u00f0 skuldu luttaka \u00ed kappingini, samstundis sum b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0 var v\u00ed\u00f0ka\u00f0 og kvalifikasj\u00f3nskr\u00f8vini v\u00f3ru broytt.\n\nChelsea F.C. eru verandi meistarar fr\u00e1 2013.\n\nF\u00f8royar \u00ed Evropaliguni \nF\u00f8royar hava lutti\u00f0 \u00ed Europa League \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd 2013 lutt\u00f3ku f\u00fdra f\u00f8roysk fel\u00f8g: EB/Streymur og V\u00edkingur, sum b\u00e6\u00f0i megna\u00f0u at koma v\u00ed\u00f0ari eftir 1. rundu, og HB og \u00cdF, sum ikki komu v\u00ed\u00f0ari.\n\nFinalu\u00farslit\n\nInter-Cities Fairs Cup\n\nUEFA Cup\n\nEuropa League\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Evropa\nUEFA"}
{"id": "19800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1876", "title": "1876", "text": "1876 (MDCCCLXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 10. mars - Alexander Graham Bell hevur ta fyrstu telefonsamr\u00f8\u00f0una. \n 1. august - Colorado gerst tann 38. deilstaturin i USA.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 7. august - Mata Hari, ni\u00f0urlendsk dansarinna og nj\u00f3snari (d. 1917)\n 14. august - Aleksandar Obrenovi\u0107, serbiskur kongur (d. 1903)\n 22. november - Jack London, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1916)\n 23. november - Manuel de Falla, spanskt t\u00f3naskald (d. 1946)\n\nAndl\u00e1t \n 1. juli - Mikhail Bakunin, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1814)"}
{"id": "19801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1867", "title": "1867", "text": "1867 (MDCCCLXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi\n\nHendingar \n 1. desember - Kunoyar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n 30. mars - USA keypir Alaska fr\u00e1 Russlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. mars - Arturo Toscanini, italskur dirigentur (d. 1957)\n 16. apr\u00edl - Wilbur Wright, amerikansk flypioner (d. 1912)\n 22. apr\u00edl - Palle Rosenkrantz, danskur krimih\u00f8vundur (d. 1941)\n 4. juni - Carl Gustaf Emil Mannerheim, finskur forseti (d. 1951)\n 29. september - Walther Rathenau, t\u00fdskur politikari (d. 1922)\n 7. november - Marie Sk\u0142odowska-Curie, p\u00f3lsk-franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1934)\n\nAndl\u00e1t \n 9. juni - Christian Pl\u00f8yen, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1837 - 1848. (f. 1803)\n 19. juni - Maximilian, keisari av Mexico (f. 1832)\n 25. august - Michael Faraday, bretskur evnafr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1791)"}
{"id": "19802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1868", "title": "1868", "text": "1868 (MDCCCLXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Instituto%20Federal%20da%20Bahia", "title": "Instituto Federal da Bahia", "text": "Instituto Federal da Bahia \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1910 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Bahia, Brasil.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "19805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1869", "title": "1869", "text": "1869 (MDCCCLXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 18. mars - Neville Chamberlain, bretskur politikari (d. 1940) \n2. oktober - Mahatma Gandhi, indiskur advokatur og borgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur  (d. 1948) \n 15. oktober - Sigert O. Patursson, f\u00f8royskur \u00e6vint\u00fdrari (d. 1931)\n 31. desember - Henri Matisse, franskur m\u00e1lari (d. 1954)\n\nAndl\u00e1t \n 18. august - Jacob Nols\u00f8e, f\u00f8royskur handilsforvaltari og l\u00f8gtingslimur (f. 1775)"}
{"id": "19806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1870", "title": "1870", "text": "1870 (MDCCCLXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \n 19. juli - Frakland l\u00fdsir kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Prusslandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. januar - Ernst Barlach, t\u00fdskur myndah\u00f8ggari (d. 1938)\n 7. februar - Alfred Adler, eysturr\u00edkskur s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1937)\n 22. apr\u00edl - Vladimir Lenin, russiskur kollveltingarma\u00f0ur (d. 1924)\n 30. apr\u00edl - Franz Leh\u00e1r, eysturr\u00edkskt/ungarskt t\u00f3naskald og dirigentur (d. 1948)\n 24. mai - Jan Christian Smuts, su\u00f0urfrikanskur generalur og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1950)\n 31. august - Maria Montessori, italskur l\u00e6kni og n\u00e1msfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1952)\n 26. september - Christian X, danskur kongur (d. 1947)\n 29. november - Enric Prat de la Riba i Sarr\u00e0, katalanskur politikari (d. 1917)\n\nAndl\u00e1t \n 9. juni - Charles Dickens, bretskur rith\u00f8vundur  (f. 1812)\n30. juli - Aasmund Olavsson Vinje, norskur rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur (f. 1818)\n 12. oktober - Robert E. Lee, amerikanskur generalur (f. 1807)\n 5. desember - Alexandre Dumas, eldri, franskur rith\u00f8vundur  (f. 1802)"}
{"id": "19807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1864", "title": "1864", "text": "1864 (MDCCCLXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. februar - Jakob Jakobsen, f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1918)\n 27. august - S\u00fasanna Helena Patursson, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og bla\u00f0stj\u00f3ri (d. 1916)\n\nAndl\u00e1t \n 15. mars - Johan Halvorsen, norskt t\u00f3naskald og t\u00f3nleikari (d. 1935)"}
{"id": "19808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1863", "title": "1863", "text": "1863 (MDCCCLXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 30. mars - Wilhelm Georg prinsur av Schleswig-Holstein-Sonderburg-Gl\u00fccksburg ver\u00f0ur valdur til kong \u00ed Grikkalandi.\n 7. juni - Meksikob\u00fdur ver\u00f0ur hertikin av fronskum hermonnum.\n 20. juni - Vesturvirginia ver\u00f0ur skildur fr\u00e1 Virginia og gerst 35. lutstaturin \u00ed USA.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. mars - Oliver Effers\u00f8e, f\u00f8royskur politikari (d. 1933)\n 10. mai - Kaarle Krohn, finskur f\u00f3lkal\u00edvsfr\u00f8\u00f0ingur og professor (d. 1933)\n 12. desember - Edvard Munch, norskur listam\u00e1lari og grafikari (d. 1944)\n\nAndl\u00e1t \n 26. juli - Sam Houston, amerikanskur politikari, generalur og forseti \u00ed l\u00fd\u00f0veldinum Texas.\n20. september - Jacob Grimm (annar av Grimm br\u00f8\u00f0runum)"}
{"id": "19809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1862", "title": "1862", "text": "1862 (MDCCCLXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 23. september - Otto von Bismarck tekur vi\u00f0 sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Prusslandi.\n 23. oktober - Grikski kongurin, Otto I, ver\u00f0ur fr\u00e1koyrdur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. januar - David Hilbert, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1943)\n 14. juli - Gustav Klimt, eysturr\u00edkskur listama\u00f0ur og listam\u00e1lari (d. 1918)\n 22. august - Claude Debussy, franskt t\u00f3naskald (d. 1918)\n 29. august - Maurice Maeterlinck, belg\u00edskur yrkjari, rith\u00f8vundur og leikskald (d. 1949).\n 15. november - Gerhart Hauptmann, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (d. 1946).\n\nAndl\u00e1t \n 10. januar - Samuel Colt, amerikanskur uppfinnari (f. 1814)\n 18. januar - John Tyler, amerikanskur forseti (f. 1790)\n 6. mai - Henry David Thoreau, amerikanskur heimspekingur og rith\u00f8vundur (f. 1817)\n 24. juli - Martin van Buren, amerikanskur forseti (f. 1782)"}
{"id": "19810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1861", "title": "1861", "text": "1861 (MDCCCLXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 12. apr\u00edl - Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0 byrjar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n7. mai - Rabindranath Tagore, indiskur rith\u00f8vundur, heimspekingur, m\u00e1lari, t\u00f3nleikari og tonaskald (d. 1941)\n 23. september - Robert Bosch, t\u00fdskur \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur (d. 1942)\n 10. oktober - Fridtjof Nansen, norskur ranns\u00f3knarma\u00f0ur (d. 1930)\n\nAndl\u00e1t \n 2. januar - Fredrik Vilhelm IV, prusslendskur kongur (f. 1795)\n 6. juni - Camillo Benso di Cavour, italskur politikari (f. 1810)\n 14. desember - Albert av Sachsen-Coburg-Gotha, bretskur prinsur, ma\u00f0urin hj\u00e1 Victoria drotning (f. 1819)"}
{"id": "19811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1860", "title": "1860", "text": "1860 (MDCCCLX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 24. mars - Sardinia-Piemonte avlutar \u00ed Torino-s\u00e1ttm\u00e1lanum Nizza/Nice og Savoia til Frankar\u00edki. \n 24. juni - Fyrsti sj\u00fakrar\u00f8ktarsk\u00falin, grunda\u00f0ur \u00e1 hugmyndirnar hj\u00e1 Florence Nightingale, letur upp \u00ed Onglandi.\n 3. mai - Stokkh\u00f3lm: Karl XV ver\u00f0ur kr\u00fdndur kongur av Sv\u00f8r\u00edki.\n 7. juli - B\u00fdurin Vladivostok ver\u00f0ur grundlagdur av russarum n\u00e6rindis markinum til Korea.\n 5. august - Trondheim: Karl IV ver\u00f0ur kr\u00fdndur kongur av Noregi.\n 6. november - Abraham Lincoln ver\u00f0ur valdur fyrsti republikanski forseti \u00ed USA.\n 20. desember - Su\u00f0urcarolina tekur seg \u00far Sambandsr\u00edkinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. januar - Douglas Hyde, \u00edrskur yrkjari, fyrsti forseti \u00cdrlands (d. 1949)\n 17. januar - Anton Tjekhov, russiskur rith\u00f8vundur og leikskald (d. 1904) \n 22. august - Paul Nipkow, t\u00fdskur uppfinnari (d. 1940) \n 23. november - Billy the Kid, amerikanskur brotsma\u00f0ur (d. 1881)\n 28. november - J\u00fast Olaf Jacobsen, l\u00f8gtingsma\u00f0ur 1899-1903. (d. 1932) \n 15. desember - Niels Ryberg Finsen, f\u00f8roysk-danskur l\u00e6kni, i\u00f0 fekk  Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina (l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i, 1903). (d. 1904)\n\nAndl\u00e1t \n 1. juli - Charles Goodyear, amerikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur og uppfinnari (f. 1800)\n 7. juli - Gustav Mahler, eysturr\u00edkskt t\u00f3naskald (d. 1911)\n 25. august - Johan Ludvig Heiberg, danskur yrkjari og leikskald (f. 1791)\n 21. september - Arthur Schopenhauer, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1788)"}
{"id": "19816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1858", "title": "1858", "text": "1858 (MDCCCLVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. apr\u00edl - Max Planck, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1947)\n 20. november - Selma Lagerl\u00f6f, svenskur rith\u00f8vundur (d. 1940)\n\nAndl\u00e1t \n 5. januar - Josef Radetzky von Radetz, eysturr\u00edkskur herovasti (f. 1766)"}
{"id": "19817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1859", "title": "1859", "text": "1859 (MDCCCLIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n27. januar - Wilhelm II, t\u00fdskur keisari (d. 1941)\n19. februar - Svante Arrhenius, svenskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1927).\n16. mars - Alexander Popov, russiskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1906).\n8. apr\u00edl - Edmund Husserl, eysturr\u00edkskur heimspekingur (d. 1938).\n22. mai - Arthur Conan Doyle, skotskur rith\u00f8vundur (d. 1930)\n4. august - Knut Hamsun, norskur rith\u00f8vundur (d. 1952). \n9. oktober - Alfred Dreyfus, franskur herma\u00f0ur (d. 1935).\n\nAndl\u00e1t \n6. mai - Alexander von Humboldt, t\u00fdskur n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1769)\n11. juni - Klemens von Metternich, eysturr\u00edkskur diplomatur (f. 1773)\n8. juli - Oskar 1. kongur av Sv\u00f8r\u00edki og Noreg (f. 1799)\n12. oktober - Robert Stephenson, enskur verkfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1803)\n2. desember - John Brown, amerikanskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (hongdur) (f. 1800)\n16. desember - Wilhelm Grimm (annar av Grimm br\u00f8\u00f0runum)"}
{"id": "19818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1856", "title": "1856", "text": "1856 (MDCCCLVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 1. januar - Kongaligi Einahandilin ver\u00f0ur avtikin, og F\u00f8royar f\u00e1a fr\u00edan handil.\n 21. februar - Samuel Johannesen, kongsb\u00f3ndi \u00e1 Ei\u00f0i, f\u00e6r handilsloyvi\n7. desember - Haldarsv\u00edkar kirkja ver\u00f0ur v\u00edgd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 13. juni - S\u00f8ren Emil M\u00fcller\n 10. juli - Nikola Tesla\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1855", "title": "1855", "text": "1855 (MDCCCLV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 23. februar - Carl Friedrich Gauss (f. 1777)\n 11. november - S\u00f8ren Kierkegaard (f. 1813)"}
{"id": "19820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1854", "title": "1854", "text": "1854 (MDCCCLIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1852", "title": "1852", "text": "1852 (MDCCCLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 26. mars - \u00c1 hesum degi kom r\u00edkisdagsl\u00f3gin um, at F\u00f8roya l\u00f8gting skuldi setast aftur \u00e1 stovn. Tingi\u00f0 fekk t\u00f3 ikki l\u00f3gg\u00e1vuvald, men var \u00ed roynd og veru bert eitt amtsr\u00e1\u00f0.\n 13. mai - F\u00e6ringetidende, fyrsta t\u00ed\u00f0indabla\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, kemur \u00fat.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. juni - Antoni Gaudi, spanskur arkitektur (d. 1926)\n\nAndl\u00e1t \n 27. november - Ada Lovelace, bretskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur  (f. 1815)."}
{"id": "19822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1851", "title": "1851", "text": "1851 (MDCCCLI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. mai - Emil Berliner, t\u00fdskur/amerikanskur uppfinnari (d. 1929)\n\nAndl\u00e1t \n 1. februar - Mary Shelley, bretskur rith\u00f8vundur  (f. 1797)\n 9. mars - Hans Christian \u00d8rsted, danskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1777)\n 10. juli - Louis Daguerre, franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur og uppfinnari (f. 1787)\n 14. november - Johan Henrik Schr\u00f8ter, f\u00f8royskur prestur (f. 1771)\n 19. desember - William Turner, enskur listam\u00e1lari (f. 1775)"}
{"id": "19823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1850", "title": "1850", "text": "1850 (MDCCCL) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n Kalifornia gerst 31. lutstaturin \u00ed USA.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. juli - Ole Olsen, norskt t\u00f3naskald (d. 1927)\n 5. august - Guy de Maupassant, franskur rith\u00f8vundur (d. 1893)\n 13. november - Robert Louis Stevenson, skotskur rith\u00f8vundur (d. 1894)\n\nAndl\u00e1t \n 9. juli - Zachary Taylor, amerikanskur forseti (f. 1784)"}
{"id": "19824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1848", "title": "1848", "text": "1848 (MDCCCXLVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. mai - Otto Lilienthal, t\u00fdskur uppfinnari (d. 1896)\n 7. juni - Paul Gauguin, franskur listam\u00e1lari (d. 1903)\n 8. september - Viktor Meyer, t\u00fdskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1897)\n\nAndl\u00e1t \n 9. januar - Caroline Herschel, t\u00fdskur/bretskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1750)\n 20. januar - Christian VIII, kongur av Danmark (f. 1786)\n 23. februar - John Quincy Adams, amerikanskur forseti (f. 1767)\n 8. apr\u00edl - Gaetano Donizetti, italskt t\u00f3naskald (f. 1791)"}
{"id": "19825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1847", "title": "1847", "text": "1847 (MDCCCXLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n30. november - Funnings kirkja  ver\u00f0ur v\u00edgd.\n Porkeris kirkja var\u00f0 bygd og tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 11. februar - Thomas Edison, amerikanskur uppfinnari (d. 1931)\n 3. mars - Alexander Graham Bell, bretskur/amerikanskur uppfinnari (d. 1922)\n 5. september - Jesse James, amerikanskur brotsma\u00f0ur (d. 1922)\n 2. oktober - Paul von Hindenburg, t\u00fdskur heryvirma\u00f0ur og forseti (d. 1934)\n\nAndl\u00e1t \n 4. november - Felix Mendelssohn, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1809)"}
{"id": "19826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1846", "title": "1846", "text": "1846 (MDCCCXLVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n\n \"Tr\u00e6lal\u00f3gin\" fr\u00e1 1777 ver\u00f0ur avtikin. L\u00f3gin for\u00f0a\u00f0i ognarleysum at giftast og tryggja\u00f0i solei\u00f0is b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0unum arbei\u00f0smegi. \n 13. mai - Meksikanska-amerikanska kr\u00edggi\u00f0: USA l\u00fdsir kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti Meksiko.\n 17. mai - Belgiski lj\u00f3\u00f0f\u00f8rissmi\u00f0urin Adolphe Sax uppfinnur saksofonina.\n 23. september - T\u00fdski stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingurin Johann Gottfried Galle sta\u00f0festir, at Neptun er gongustj\u00f8rna.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. januar - Rudolf Eucken, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1926).\n 5. mars - Andreas William Restorff, f\u00f8royskur keyp- og \u00fatger\u00f0arma\u00f0ur (d. 1898)\n 5. mai - Henryk Sienkiewicz, p\u00f3lskur rith\u00f8vundur (d. 1916).\n 30. juni - Peter Carl Faberg\u00e9, russiskur sm\u00fakkusmi\u00f0ur (d. 1920)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1845", "title": "1845", "text": "1845 (MDCCCXLV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 29. desember - Texas gerst 28. lutstaturin \u00ed USA.\n Danska hj\u00e1landi\u00f0 Trankebar \u00ed India ver\u00f0ur selt til bretar fyri 1.225.000 r\u00edkisd\u00e1lar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. januar - Harriet Backer, norskur listam\u00e1lari  (d. 1932)\n 10. mars - Aleksander III av Russlandi russiskur keisari (d. 1894)\n 27. mars - Wilhelm Conrad R\u00f6ntgen, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingar og v\u00edsindama\u00f0ur (d. 1923)\n 24. apr\u00edl - Carl Spitteler, sveisiskur rith\u00f8vundur (d. 1924)\n 9. mai - Gustaf de Laval, svenskur verkfr\u00f8\u00f0ingur og uppfinnari (d. 1913)\n 12. mai - Gabriel Faur\u00e9, franskt t\u00f3naskald (d. 1924)\n 25. august - Ludv\u00edk II av Bayern, bayerskur kongur (d. 1886)\n\nAndl\u00e1t \n 8. juni - Andrew Jackson, amerikanskur forseti (f. 1767)\n 10. juli - Christian Frederik Hansen, danskur arkitektur (f. 1756)\n 12. oktober - Elizabeth Fry, bretskt v\u00e6lger\u00f0arf\u00f3lk (f. 1780)."}
{"id": "19828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1844", "title": "1844", "text": "1844 (MDCCCXLIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n Kr\u00fanprinsur Frederik, seinni Fr\u00ed\u00f0rikur 7., kongur, er \u00e1 2 m\u00e1na\u00f0ir langari kongavitjan \u00ed F\u00f8royum. Hann gistir m.a. hj\u00e1 Poul Joensen, P\u00f3l \u00e1 L\u00e1trinum, \u00e1 Ei\u00f0i.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 24. mars - Bertel Thorvaldsen, dansk-\u00edslenskur myndah\u00f8ggari (f. 1770)"}
{"id": "19829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1843", "title": "1843", "text": "1843 (MDCCCXLIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n Tivoli letur upp \u00ed Keypmannahavn.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 29. januar - William McKinley, amerikanskur forseti (d. 1901)\n 15. juni - Edvard Grieg, norskt t\u00f3naskald (d. 1907)\n\nAndl\u00e1t \n 7. juni - Friedrich H\u00f6lderlin, t\u00fdskur yrkjari (f. 1770)"}
{"id": "19830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1842", "title": "1842", "text": "1842 (MDCCCXLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 12. mai - Jules Massenet, franskt t\u00f3naskald (d. 1912)\n 26. juli - Alfred Marshall, bretskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1924)\n 9. desember - Peter Kropotkin, russiskur anarkistur (d. 1921)\n\nAndl\u00e1t \n 23. mars - Stendhal, franskur rith\u00f8vindur (f. 1783)\n 28. juli - Clemens Brentano, t\u00fdskur yrkjari (f. 1778)\n 24. oktober - Bernardo O'Higgins, kilenskur forseti (f. 1778)"}
{"id": "19831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1841", "title": "1841", "text": "1841 (MDCCCXLI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 6. apr\u00edl - John Tyler gerst 10. amerikanski forsetin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 28. januar - Henry Morton Stanley, walisiskur/amerikanskur bla\u00f0ma\u00f0ur og ranns\u00f3knarma\u00f0ur (d. 1904)\n 25. februar - Pierre-Auguste Renoir, franskur listam\u00e1leri (d. 1919)\n 8. september - Anton\u00edn Dvo\u0159\u00e1k, kekkiskt t\u00f3naskald (d. 1904)\n 9. november - Edvard VII, bretskur kongur (d. 1910)\n\nAndl\u00e1t \n 4. apr\u00edl - William Henry Harrison, amerikanskur forseti (f. 1773)\n 1. juni - David Wilkie, skotskur listam\u00e1leri (f. 1785) \n 9. oktober - Karl Friedrich Schinkel, t\u00fdskur arkitektur og listam\u00e1leri (f. 1781)"}
{"id": "19832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1840", "title": "1840", "text": "1840 (MDCCCXL) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 6. februar - Waitanis\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur og N\u00fds\u00e6land gerst alment bretskt hj\u00e1land.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. apr\u00edl - \u00c9mile Zola, franskur rith\u00f8vundur (d. 1902)\n 7. mai - Pjotr Tsjajkovskij, russiskt t\u00f3naskald (d. 1893)\n 21. mai - Jens Christian Evensen, f\u00f8royskur prestur og l\u00e6rari (d. 1904)\n 13. oktober - Daniel Niclasen, f\u00f8royskur keypma\u00f0ur og politikari (d. 1900)\n 14. november - Claude Monet, franskur listam\u00e1lari (d. 1926)\n 21. november - Victoria av T\u00fdsklandi, keisarinna av T\u00fdsklandi og drotning av Prusslandi (d. 1901)\n\nAndl\u00e1t \n 27. mai - Nicol\u00f2 Paganini, italskt t\u00f3naskald og violinleikari (f. 1782)\n 7. juni - Fredrik Vilhelm III, kongur av Prusslandi (f. 1770)"}
{"id": "19844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1830", "title": "1830", "text": "1830 (MDCCCXXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 26. juni - Georg 4., bretskur kongur (f. 1762)"}
{"id": "19846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1831", "title": "1831", "text": "1831 (MDCCCXXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 3. januar - Enok Daniel B\u00e6rentsen\n 13. juni - James Clerk Maxwell, skotskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1879)\n 8. juli - John Pemberton, amerikanskur uppfinnari (d. 1888)\n 8. desember - Bj\u00f8rnstjerne Bj\u00f8rnson, norskur rith\u00f8vundur\n\nAndl\u00e1t \n 14. november - Georg Wilhelm Friedrich Hegel, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1770)"}
{"id": "19848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1832", "title": "1832", "text": "1832 (MDCCCXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar \n 7. mai - London-s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur, har vi\u00f0urkenningin av Grikkalandi sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt kongsr\u00edki ver\u00f0ur sta\u00f0fest av St\u00f3ra Bretlandi, Fraklandi, Russlandi og Bayern.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 22. mars - Johann Wolfgang von Goethe (f. 1749)"}
{"id": "19850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1833", "title": "1833", "text": "1833 (MDCCCXXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1834", "title": "1834", "text": "1834 (MDCCCXXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1835", "title": "1835", "text": "1835 (MDCCCXXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1836", "title": "1836", "text": "1836 (MDCCCXXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 6. mars - Davy Crockett"}
{"id": "19858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1837", "title": "1837", "text": "1837 (MDCCCXXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n 20. juni - Viktoria gerst drotning av t\u00ed Sameinda kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 10. februar - Aleksandr Pusjkin, russiskur rith\u00f8vundur (f. 1799)\n 18. mars - Grover Cleveland, amerikanskur forseti (d. 1908)\n 9. mai - Adam Opel, t\u00fdskur \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur (d. 1895)\n 28. juni - Vilhelm Boye, danskur fornfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1896)\n 23. november - Johannes Diderik van der Waals, ni\u00f0urlendskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1923)\n\nAndl\u00e1t \n 7. februar - Gustav IV Adolf av Sv\u00f8r\u00edki, svenskur kongur (f. 1778)\n 20. juni - Vilhelm IV av St\u00f3rabretlandi, bretskur kongur (f. 1765)"}
{"id": "19860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1838", "title": "1838", "text": "1838 (MDCCCXXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 28. juli - Viktoria drotning \u00ed Bretlandi ver\u00f0ur kr\u00fdnd.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. januar - Max Bruch, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1920)\n 25. januar - Olaf Skavlan, norskur b\u00f3kmentas\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1891)\n 10. mai - John Wilkes Booth, amerikanskur sj\u00f3nleikari og dr\u00e1psma\u00f0ur (d. 1865)\n 25. oktober - Georges Bizet, franskt t\u00f3naskald (d. 1875)\n\nAndl\u00e1t \n 13. mars - Poul Martin M\u00f8ller, danskur yrkjari og heimspekingur (f. 1794)\n 17. mai - Charles-Maurice de Talleyrand, franskur diplomatur (f. 1754)\n 28. juli - Bernhard Crusell, finskt t\u00f3naskald (f. 1775)"}
{"id": "19891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1829", "title": "1829", "text": "1829 (MDCCCXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n F\u00e6r\u00f8 Amts Hospital var\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu.\n Kirkjan \u00ed Hvalv\u00edk var\u00f0 bygd hetta \u00e1ri\u00f0 \u00far vi\u00f0i fr\u00e1 skotsku barkini Broon, sum f\u00f3r \u00e1 land \u00ed Saksun \u00ed 1828.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 16. juni - Geronimo, h\u00f8vdingur hj\u00e1 Chiricahua-f\u00f3lkinum (d. 1909)\n 5. oktober - Chester A. Arthur, amerikanskur forseti (d. 1886)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1828", "title": "1828", "text": "1828 (MDCCCXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn var\u00f0 sett \u00e1 stovn sum sj\u00e1lveigandi stovnur (F\u00e6r\u00f8 Amts Bibliotek).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 13. mai - Hannes Kristj\u00e1n Steingr\u00edmur Finsen (amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1871 til 1884).\n 9. september - Leo Tolstoj\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1827", "title": "1827", "text": "1827 (MDCCCXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 27. februar \u2013 Mardi Gras ver\u00f0ur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed New Orleans \u00ed Louisiana.\n Mai \u2013 Ioannis Kapodistrias ver\u00f0ur settur sum fyrsti valdsharri Grikkalands eftir at landi\u00f0 gj\u00f8rdist fr\u00e6lst fr\u00e1 Osmanska r\u00edkinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 12. juni - Johanna Spyri, sveisiskur rith\u00f8vundur (d. 1901)\n\nAndl\u00e1t \n 26. mars - Ludwig van Beethoven, t\u00fdskur komponistur (f. 1770)\n 19. september - Morten Thrane Br\u00fcnnich, danskur dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0ingur og steinafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1737)\n 28. november - William Blake, enskur yrkjari og listam\u00e1lari (f. 1757)"}
{"id": "19895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1826", "title": "1826", "text": "1826 (MDCCCXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n4. juli - Thomas Jefferson"}
{"id": "19900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1825", "title": "1825", "text": "1825 (MDCCCXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \n 3. februar \u2013 \u00d3gvuslgur uppgangur skilur Vendsyssel-Thy fr\u00e1 restini av J\u00fatlandi, og ger \u00f8ki\u00f0 til n\u00e6stst\u00f8rstu oyggj \u00ed Danmark eftir S\u00e6land.\n Sum tann fyrsti nakrant\u00ed\u00f0 isolerar H.C. \u00d8rsted frumevni\u00f0 aluminium.\n Johan Hendrik Weyhe keypir saman vi\u00f0 ei\u00f0ismonnum sluppina \"Carolina\" (33 tons)\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 1. desember \u2013 Alexander 1. av Ruslandi (f\u00f8ddur 1777)"}
{"id": "19902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1824", "title": "1824", "text": "1824 (MDCCCXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n19. apr\u00edl - Lord Byron"}
{"id": "19904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1823", "title": "1823", "text": "1823 (MDCCCXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 26. januar - Edward Jenner (f. 1749)"}
{"id": "19906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1822", "title": "1822", "text": "1822 (MDCCCXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 24. mai \u2013 Ekvador t\u00f3k loysing fr\u00e1 Spania og gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0.\n 19. juli - Georg IV av St\u00f3rabretlandi ver\u00f0ur kr\u00fdndur.\n 7. september - Brasil loysir fr\u00e1 Portugal.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 27. apr\u00edl - Ulysses S. Grant, amerikanskur forseti (d. 1885)\n 2. juli - Niels Christopher Winther\n 27. desember \u2013 Louis Pasteur, franskur mikrobiologur (d. 1895)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "19908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1821", "title": "1821", "text": "1821 (MDCCCXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 25. mars - Grikkaland kunngj\u00f8rdi at landi\u00f0 var sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt, t\u00f3k loysing fr\u00e1 Osmanska R\u00edkinum, fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0i\u00f0 vardi t\u00f3 n\u00f8kur \u00e1r afturat, \u00e1\u00f0renn landi\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0urkent sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 (1830).\n Guatemala gerst sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0\n 28. juli \u2013 Peru kunngj\u00f8rdi at landi\u00f0 n\u00fa var sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 31. mai - Henri\u00ebtte Ronner-Knip\n\nAndl\u00e1t \n 5. mai - Napoleon Bonaparte"}
{"id": "19910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1820", "title": "1820", "text": "1820 (MDCCCXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 29. januar - Georg 3., bretskur kongur (f. 1738)\n 24. mai - J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb"}
{"id": "19912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1819", "title": "1819", "text": "1819 (MDCCCXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. mars - Venceslaus Ulricus Hammershaimb, f\u00f8royskur prestur, politikari og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1909).\n 24. mai - Viktoria, ensk drotning  (d. 1901).\n 31. mai - Walt Whitman, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1892)\n 13. september - Clara Schumann, t\u00fdsk t\u00f3nleikakvinna, klaverleikari og t\u00f3naskald (d. 1896).\n\nAndl\u00e1t \n 25. august - James Watt, skotskur uppfinnari (f. 1736)\n 12. september - Gebhard Leberecht von Bl\u00fccher, prusslendskur generalur (f. 1742)\n 15. desember - Daniel Rutherford, skotskur alis-, evna- og plantufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1749)"}
{"id": "19919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202013", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2013", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Oyggjaleikum 2013 vi\u00f0 100 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lkum, sum kappa\u00f0ust \u00ed 11 \u00edtr\u00f3ttargreinum: badminton, beach volley, fimleiki, flogb\u00f3lti, fjallas\u00fakkling, fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti, golf, skj\u00f3ting, s\u00fakkling, tennis og triatlon. F\u00f8royska fer\u00f0ali\u00f0i\u00f0 f\u00f3r til Bermuda vi\u00f0 Atlantic Airways, sum millumlendi \u00ed \u00cdslandi og \u00ed Kanada \u00e1 veg yvir. F\u00f8royar enda\u00f0i \u00e1 7. pl\u00e1ssi vi\u00f0 10 gull, 12 silvur og 14 bronsu hei\u00f0ursmerkjum. Vanliga vinnur F\u00f8royar n\u00f3gv hei\u00f0ursmerki innan \u00edtr\u00f3ttargreinar sum svimjing og bogaskj\u00f3ting, men hesafer\u00f0 v\u00f3ru ongi umbo\u00f0 vi\u00f0 fr\u00e1 F\u00f8royum \u00ed hesum \u00edtr\u00f3ttargreinum.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\n1. dagin, 14. juli 2013 \n Gull \u00ed li\u00f0fimleiki, teir f\u00fdra \u00ed\u00f0kandi v\u00f3ru: Bogi Berg, \u00d8ssur Debes Eiriksfoss, Olivur Debes Eiriksfoss og J\u00f3ni Brandsson Christiansen. Gulli\u00f0 var fyrsta li\u00f0gulli\u00f0 \u00ed fimleiki hj\u00e1 F\u00f8royum nakrant\u00ed\u00f0.\n Gull \u00ed li\u00f0kapping \u00ed skeet (skj\u00f3ting), ta\u00f0 v\u00f3ru Marius Joensen og S\u00e1mal Debes i\u00f0 vunnu gulli\u00f0 vi\u00f0 167 stigum.\n Silvur \u00ed 100 km s\u00fakkling - Torkil Veyhe\n Silvur \u00ed triatlon - Gu\u00f0mundur Joensen\n Bronsa \u00ed li\u00f0kapping \u00ed fimleiki - Fr\u00ed\u00f0hild Reinert Nor\u00f0ger\u00f0, Birita Poulsen, Anita Sigmarsd\u00f3ttir Davidsen, Eydna Eivindard\u00f3ttir Danielsen og Katrin S\u00f3lrunard\u00f3ttir Wardum\n\n2. dagin, 15. juli 2013 \n Gull \u00ed 10.000 metra renning, kvinnur, Valborg Heinesen vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 38:01.20 minuttir.\n Silvur \u00ed h\u00e6ddarlopi - \u00d8ssur Debes Eiriksfoss leyp 2,01 metrar, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n Bronsu \u00ed Trap (eitt slag av skj\u00f3ting) - Esmar Andreasen og Ragnar vi\u00f0 Streym, teir fingu 137 stig, Menorca vann vi\u00f0 157 stigum og Caymanoyggjarnar fingu silvur vi\u00f0 150 stigum. Hetta var fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0, at F\u00f8royar hava fingi\u00f0 hei\u00f0ursmerki \u00ed trap.\n Bronsu \u00ed badminton, li\u00f0kapping - \u00ed bronsudystinum vann F\u00f8royar 3-0 \u00e1 Bermuda, Niclas Eysturoy vann \u00ed einmannsleiki hj\u00e1 monnum (2-0). Rannv\u00e1 Carlsson vann \u00ed einmannsleiki hj\u00e1 kvinnum (2-0). Og \u00ed tri\u00f0ja og avgerandi dystinum vunnu Niclas Eysturoy og Fl\u00f3vin Mikkelsen \u00ed tv\u00edmannsleiki hj\u00e1 monnnum (2-0)\nBronsu \u00ed 10.000 metra renning, menn - Marnar Djurhuus vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 33:14.40 minuttir.\n\n3. dagin, 16. juli 2013 \n Gull \u00ed fimleiki, \u00ed ringunum - Valery Savins\n Gull \u00ed fimleiki, \u00ed lopi um hest - \u00d8ssur Debes Eiriksfoss\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00e1 g\u00f3lvi - \u00d8ssur Debes Eiriksfoss\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed ringunum - \u00d8ssur Debes Eiriksfoss\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed barr - \u00d8ssur Debes Eiriksfoss\n Silvur \u00ed s\u00fakkling, einkultstarti, menn - Torkil Veyhe\n Bronsu \u00ed fimleiki, \u00ed ringunum - Bogi Berg\n Bronsu \u00ed fimleiki, \u00ed lopi um hest - Bogi Berg\n Bronsu \u00ed s\u00fakkling, einkultstarti, kvinnur - S\u00fasanna Skylv S\u00f8rensen\n Bronsu \u00ed klingruvarpi - Heri Ziska, hann kasta\u00f0i 39,77 metrar.\n\n4. dagin, 17. juli 2013 \n Gull \u00ed skj\u00f3ting - Marius F. Joensen\n Bronsu \u00ed 5000 metrar renning - Marnar Djurhuus vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15.46,70 minuttir.\n Bronsu \u00ed spj\u00f3tkasting - R\u00f3gvi H\u00f8jgaard, sum kasta\u00f0i 54,05 metrar.\n Bronsu \u00ed fjallas\u00fakkling, Cross Country - Helgi Winther Olsen vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.24.43,355\n\n5. dagin, 18. juli 2013 \n Gull \u00ed fimleiki, \u00ed lopi um hestin - \u00d8ssur Debes Eiriksfoss\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed lopi um hestin - Bogi Berg\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed rekk - J\u00f3ni Brandsson Christiansen\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed ringum -  \u00d8ssur Debes Eiriksfoss\n Bronsu \u00ed fimleiki, \u00ed lopi um hestin - Aron Jacobsen\n Bronsu \u00ed filmleiki, \u00ed paralellbarr - Aron Jacobsen\n\n6. dagin, 19. juli 2013 \nGull \u00ed flogb\u00f3lti, kvinnur, t\u00e6r vunnu finaluna 3-2 m\u00f3ti Saarema. Fyrst vann Saaremaa fyrstu tvey settini 25-21 og 25-21, s\u00ed\u00f0an vann F\u00f8royar 3., 4. og 5. sett 25-16, 25-21 og 15-7.\n Gull \u00ed badminton \u00ed blanda\u00f0um tv\u00edmansleiki - Rannv\u00e1 D. Carlsson og Niclas Eysturoy\n Silvur \u00ed badminton, tv\u00edmansleiki hj\u00e1 kvinnum - Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson og Brynhild Djurhuus Carlsson, t\u00e6r vunnu semifinaluna 2-1 m\u00f3ti Guernsey og taptu 0-2 \u00ed finaluni m\u00f3ti Isle of Man\n Bronsu \u00ed badminton, einmansleiki hj\u00e1 kvinnum - Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson\n\nVannlukka eftir heimkomuna \nFer\u00f0ali\u00f0i\u00f0 \u00far F\u00f8royum, sum var \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Bermuda, kom heim aftur til F\u00f8roya sunnumorgun 21. juli 2013. \u00c1 veg til Havnar hendi ein syrgilig fer\u00f0sluvanlukka, t\u00e1 ein h\u00fdruvognur f\u00f3r \u00fat av vegnum \u00e1 Sandav\u00e1gsh\u00e1lsi, og allir tr\u00edggir menninir i\u00f0 v\u00f3ru vi\u00f0 bilinum l\u00f3tu l\u00edv. Teir tr\u00edggir v\u00f3ru: H\u00fdruvognsf\u00f8rarin Hans Mortensen, forma\u00f0urin \u00ed Badmintonsambandi F\u00f8roya  og stj\u00f3ri \u00e1 Vinnuh\u00e1sk\u00falanum Vilhj\u00e1lmur Gregoriussen og H\u00f8gni Carlsson, sum var virkin innan bandminton \u00ed F\u00f8royum og var vi\u00f0 sum lei\u00f0ari \u00e1 fer\u00f0ini. Hann var eisini p\u00e1pi badmintonleikararnar Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson og Brynhild Carlsson.\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2013\nF\u00f8royar \u00ed \u00edtr\u00f3ttakappingum"}
{"id": "19921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skiathos", "title": "Skiathos", "text": "Skiathos (grikskt: \u03a3\u03ba\u03b9\u03ac\u03b8\u03bf\u03c2) er ein  griksk oyggj \u00ed Egearahavinum, sum er ein av oyggjunum \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, sum nevnist Sporadurnar.\n\nSkiathos er 64 km\u00b2, \u00ed 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni 5.788. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin eitur Skiathos eins og oyggin. \n\nOyggin hevur ein flogv\u00f8ll, sum eitur Alexandros Papadiamantis Airport, flogv\u00f8llurin eitur eftir rith\u00f8vundanum Alexandros Papadiamantis (1851\u20131911), sum var fr\u00e1 oynni.\n\nFer\u00f0af\u00f3lk sum ynskja at sigla til oynna, taka eina ferju fr\u00e1 Volos ella Thessaloniki \u00e1 meginlandinum ella fr\u00e1 oynni Skopelos.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi\nSporadurnar"}
{"id": "19975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Didier%20Drogba", "title": "Didier Drogba", "text": "Didier Yves Drogba T\u00e9bily (f\u00f8ddur 11. mars 1978) er ein f\u00f3tb\u00f3ltsleikari av F\u00edlabeinsstrondini, sum sp\u00e6lir fyri Chelsea F.C. og A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 F\u00edlabeinsstrondini.\n\nMet\n\n\u00cd heiminum\n\n Onze d'Or: 2004\n UEFA Cup Top Scorer: 2003\u201304\n Ligue 1 Goal of the Year: 2003\u201304\n Ligue 1 Team of the Year: 2003\u201304\n Ligue 1 Player of the Year: 2003\u201304\n African Footballer of the Year: 2006, 2009\n Chelsea Players' Player of the Year: 2007\n Golden Boot Landmark Award 10: 2006\u201307\n Golden Boot Landmark Award 20: 2006\u201307\n PFA Team of the Year: 2006\u201307, 2009\u201310\n FA Community Shield Man of the Match: 2005\n C\u00f4te d'Ivoire Player of the Year: 2007, 2012\n League Cup Final Man of the Match: 2007\n Premier League Golden Boot: 2007, 2010\n FA Cup Final Man of the Match: 2010\n ESM Team of the Year: 2006\u201307\n UEFA Team of the Year: 2007\n FIFA/FIFPro World XI: 2007\n BBC African Footballer of the Year: 2009\n Chelsea Player of the Year: 2010\n Time Top 100: 2010\n Africa Cup Top Scorer: 2012\n Africa Cup Team of the Tournament: 2006, 2008, 2012\n UEFA Champions League Final Man of the Match: 2012\n C\u00f4te d'Ivoire all-time Top Scorer\n\nFel\u00f8g\n\nChelsea FC \n\n Premier League: 2004\u201305, 2005\u201306, 2009\u201310, 2014-15\n FA Cup: 2006\u201307, 2008\u201309, 2009\u201310, 2011\u201312\n Football League Cup: 2004\u201305, 2006\u201307\n FA Community Shield: 2005, 2009\n UEFA Champions League: 2011\u201312\n\nGalatasaray \n\n S\u00fcper Lig: 2012\u201313\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar av F\u00edlabeinsstrondini\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "19998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lutheranisma", "title": "Lutheranisma", "text": "Lutheranisman (lutherd\u00f3mur) er ein kristin tr\u00fagv, sum er ein grein av protestantismuni. Lutheranisman er st\u00f8rsti tr\u00faarb\u00f3lkur \u00ed Skandinavia, T\u00fdsklandi og Dakota \u00ed USA og er h\u00f8vu\u00f0str\u00fagvin \u00ed m.a. Sv\u00f8r\u00edki, Noregi, \u00cdslandi og Finnlandi. F\u00f3lkakirkjan \u00ed F\u00f8royum er eisini evangelisk-luthersk. Lutheranisma byggir \u00e1 l\u00e6ru Martin Luther. Hann innf\u00f8rdi hesa n\u00fdggju l\u00e6ru t\u00ed\u00f0liga \u00ed 16. \u00f8ld \u00ed T\u00fdsk-r\u00f3mverska r\u00edkinum, talan var um eina endurn\u00fdggjan og broyting av t\u00ed kat\u00f3lsku tr\u00fanni. Evangelisk-lutherska tr\u00fagvin breiddi seg til fleiri lond \u00ed 16. \u00f8ld, og var\u00f0 hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i seinni nevnt Reformasj\u00f3nin. Ta\u00f0 eru fleiri ymiskir tr\u00faarb\u00f3lkar innan kristind\u00f3min, og er Luteranisman ein teirra. Av teimum umlei\u00f0 2 milliardir kristnu \u00ed heiminum eru umlei\u00f0 70 milli\u00f3nir av teimum lutheranarar.\n\nS\u00ed eisini \n Protestantisma\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "20032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98ssur%20Debes%20Eiriksfoss", "title": "\u00d8ssur Debes Eiriksfoss", "text": "\u00d8ssur Debes Eiriksfoss er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar fimleik og fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt, hann er \u00e1 f\u00f8royska fimleika landsli\u00f0num og \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti. \u00d8ssur b\u00fdr \u00ed Danmark \u00ed l\u00f8tuni (2013) og \u00ed\u00f0kar har vi\u00f0 Sparta AM. Hann vann flest hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2013 \u00e1 Bermuda. Hann vann 9 hei\u00f0ursmerki \u00ed alt, 3 gull og 6 silvur, 7 hei\u00f0ursmerki v\u00f3ru \u00ed fimleiki og tvey \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan fimleik og fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt\n\nNorthern European Championships 2013 \n\u00d8ssur vann eitt silvur hei\u00f0ursmerki \u00ed Nor\u00f0urevropeisku kappingini \u00ed fimleiki, sum var hildin \u00ed november 2013 \u00ed Nor\u00f0ur \u00cdrlandi. Hettar er fyrsta hei\u00f0ursmerki F\u00f8royar hava vunni til NEC.\nSilvur \u00ed lop yvir hest.\n\nHM 2013 \n\u00cd august 2013 kvalifisera\u00f0i \u00d8ssur Debes Eiriksfoss seg til HM \u00ed ambo\u00f0sfimleiki, ta\u00f0 var \u00ed lopi um hest, hann skal umbo\u00f0a Danmark. Hann er fyrsti f\u00f8royski fimleikari sum hevur megna at kvalifisera seg til HM \u00ed fimleiki.\n\nOyggjaleikir 2013 \n Gull \u00ed li\u00f0fimleiki, hiniir v\u00f3ru: Bogi Berg, Olivur Debes Eiriksfoss og J\u00f3ni Brandsson Christiansen. Gulli\u00f0 var fyrsta li\u00f0gulli\u00f0 \u00ed fimleiki hj\u00e1 F\u00f8royum nakrant\u00ed\u00f0.\n Gull \u00ed fimleiki, \u00ed lopi um hest, FIG\n Gull \u00ed fimleiki, \u00ed lopi um hestin, SET\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00e1 g\u00f3lvi\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed barr\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed ringunum, FIG\n Silvur \u00ed fimleiki, \u00ed ringum, SET\n Silvur \u00ed h\u00e6ddarlopi - hann leyp 2,01 metrar, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n Silvur \u00ed tr\u00fdlopi (triple jump) - hann leyp 14,34 metrar, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nEM 2013 \n\u00d8ssur var ein av fimm fimleikarum, sum var valdur \u00fat til at umbo\u00f0a Danmark til EM \u00ed Moskva.\n\nDM 2013 \n\u00cd mars 2013 vann \u00d8ssur s\u00edtt fyrsta danmarksmeistaraheiti\u00f0, t\u00e1 hann vann gull \u00ed lopi yvir um hest. Hann fekk 14.35 stig, me\u00f0an nr. 2 fekk 13,60 stig.\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "20037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magni%20Mohr", "title": "Magni Mohr", "text": "Magni Mohr er ein f\u00f8royskur granskari og rith\u00f8vundur. Hann er \u00edtr\u00f3ttarfr\u00f8\u00f0ingur, \u00fatb\u00fagvin ph.d. \u00ed \u00edtr\u00f3ttarfysiologi (exercise physiologi) \u00e1 Exeter University \u00ed Onglandi, har hann eisini er settur \u00ed starv sum seniorgranskari. Hann hevur eisini starvast \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet sum granskari \u00ed fleiri \u00e1r. Hann hevur veri\u00f0 kn\u00fdttur at venjaratoyminum hj\u00e1 Juventus (2008-11), Chelsea og danska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num. Hann sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 VB \u00e1 ungum \u00e1rum og hevur eisini virka\u00f0 sum partur av venjaratoymi \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti, eitt n\u00fa var hann hj\u00e1lparvenjari hj\u00e1 HB \u00ed 2011. Magni er \u00far V\u00e1gi, sonur J\u00e1kup og S\u00f3lrun Mohr og beiggi H\u00f8gna Mohr. \n\n\u00cd juli 2013 gav hann saman vi\u00f0 Svannu Hanusard\u00f3ttir \u00fat fyrstu fysiologib\u00f3kina \u00e1 f\u00f8royskum. B\u00f3kin eitur Fysiologi - Grundb\u00f3k \u00ed arbei\u00f0sfysiologi og venjingarfysiologi og er b\u00e6\u00f0i \u00e6tla\u00f0 til undirv\u00edsing og til br\u00fak hj\u00e1 venjarum, \u00edtr\u00f3ttar\u00e1huga\u00f0um og f\u00f3lki sum hava \u00e1huga \u00ed hvussu kroppurin virkar serliga \u00ed samband vi\u00f0 r\u00f8rslu.\n\n\u00cd mai 2014 var\u00f0 hann settur \u00ed starv \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya sum lektari \u00ed heilsuv\u00edsindum. Starvi\u00f0 er li\u00f0ur \u00ed menning av heilsuv\u00edsindaliga fak\u00f8kinum \u00e1 Setrinum.\n\n\u00datg\u00e1vur \nMagni Mohr og Jens Bangsbo. Fitness Testing in Football.\nMohr, M., Krustrup, P. (2012). Heat Stress Impairs Repeated Jump Ability After Competitive Elite Soccer Games. J Strength Cond Res. \nRacinais, S., Mohr, M., Buchheit, M., Voss, S.C., Gaoua, N., Grantham, J., Nybo, L. (2012). Individual responses to short-term heat acclimatisation as predictors of football performance in a hot, dry environment. British Journal of Sports Medicine.\nRacinais, S., Mohr, M., Buchheit, M., Voss, S.C., Gaoua, N., Grantham, J., Nybo, L. (2012). Individual responses to short-term heat acclimatisation as predictors of football performance in a hot, dry environment. British Journal of Sports Medicine, 46(11), 810-815.\nMohr, M., Nybo, L., Grantham, J., Racinais, S. (2012). Physiological responses and physical performance during football in the heat. Plos One, 7(6).\n Bradley, P.S., Bendiksen, M., Dellal, A., Mohr, M., Wilkie, A., Datson, N., Orntoft, C., Zebis, M., Gomez-Diaz, A., Bangsbo, J., et al (2012). The Application of the Yo-Yo Intermittent Endurance Level 2 Test to Elite Female Soccer Populations. Scand J Med Sci Sports.\n Magni Mohr og Svanna Hanusard\u00f3ttir. Fysiologi - Grundb\u00f3k \u00ed arbei\u00f0sfysiologi og venjingarfysiologi. N\u00e1m, 2013.\n\n\u00cdtr\u00f3ttarkanning av f\u00f8royskum kvinnum \n\u00cd 2012-13 st\u00f3\u00f0 hann \u00e1 odda fyri einari \u00edtr\u00f3ttargranskingarverk\u00e6tlan, har 80 kvinnur \u00ed aldrinum 35 til 60 \u00e1r og sum ikki \u00ed\u00f0ka\u00f0u nakran \u00edtr\u00f3tt regluliga v\u00f3ru kanna\u00f0ar. Kvinnurnar v\u00f3ru b\u00fdttar upp \u00ed 4 b\u00f3lkar, harav 3 b\u00f3lkar skuldu \u00ed\u00f0ka antin svimjing ella f\u00f3tb\u00f3lt 3 fer\u00f0ir um vikuna og so skuldi ein kontrolb\u00f3lkur vera, b\u00f3lkarnir v\u00f3ru b\u00fdttir solei\u00f0is: 20 skuldi \u00ed\u00f0ka f\u00f3tb\u00f3lt, 20 skuldu svimja intervalsvimjing, hetta t\u00f3k eini 15 til 20 minuttir, 20 skuldu svimja h\u00f3vliga \u00ed ein t\u00edma, tvs. so langt sum t\u00e6r orka\u00f0u \u00ed ein t\u00edma uttan t\u00f3 at svimja skj\u00f3tari enn at t\u00e6r kundu kl\u00e1ra at svimja \u00fat \u00ed eitt \u00ed ein heilan t\u00edma, 20 sp\u00e6ldu f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed ein t\u00edma, t\u00f3 vi\u00f0 st\u00f8\u00f0gum, og gekk ta\u00f0 \u00fat upp\u00e1 at t\u00e6r samstundis skuldu hava ta\u00f0 stuttligt og at ta\u00f0 ikki skuldi vera ov formelt. Fysiologiskar kanningar v\u00f3ru so gj\u00f8rdar \u00e1\u00f0renn og aftan\u00e1 venjingarnar, eitt n\u00fa m\u00e1ta pulsin undir rennitest, sukurl\u00f8\u00f0slutest, hjartaskanning, beinagrind- og feittskanning av \u00f8llum kroppinum, vekt, mi\u00f0ju- og mjadnam\u00e1t vm. Verk\u00e6tlanin var eitt samstarv millum fleiri partar, m.a. \u00cdSF og P\u00e1l Weihe, granskara.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir granskarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970-\u00e1runum"}
{"id": "20039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Kaj%20Leo%20Johannesen%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen II", "text": "Onnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen var st\u00fdri \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 14. november 2011 til 15. september 2015 vi\u00f0 Kaj Leo Johannesen \u00far Sambandsflokkinum sum l\u00f8gmanni og landsst\u00fdrisf\u00f3lkum \u00far F\u00f3lkaflokkinum, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum og Mi\u00f0flokkinum. Talan var um eina fleirtalsstj\u00f3rn, og tann fyrsta reint borgarliga samgongan \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 1985. K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var\u00f0 koyrdu fr\u00e1 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur 5. september 2013 orsaka\u00f0 av m\u00e1linum um CIP s\u00e1ttm\u00e1lan og Sk\u00e1lafjar\u00f0artunnilin, sama dag t\u00f3k Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkuirin seg \u00far samgonguni.\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen 2\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nKaj Leo Johannesen 2"}
{"id": "20042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Atla%20Dam%20VI", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam VI", "text": "S\u00e6tta sjt\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam var F\u00f8roya Landsst\u00fdri fr\u00e1 15. januar 1991 til 24. apr\u00edl 1993. Landsst\u00fdri\u00f0 var\u00f0 umskipa\u00f0 hin 18. januar 1993, men var\u00f0 ikki tiki\u00f0 yvir av  stj\u00f3rnini hj\u00e1 Maritu Petersen fyrr enn 24. apr\u00edl. Umskipanin gekk \u00fat upp\u00e1 at Atli Dam f\u00f3r \u00far landsst\u00fdrinum, me\u00f0an uppg\u00e1vurnar hj\u00e1 Maritu Petersen v\u00f8ru fluttar til Thomas Arabo og J\u00f3annes Eidesgaard. S\u00e6tta stj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam var ein samgonga millum Javna\u00f0arflokkin og F\u00f3lkaflokkin.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nAtli Dam 6\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam 6\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "20049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petur%20Mohr%20Reinert", "title": "Petur Mohr Reinert", "text": "Petur Mohr Reinert er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 Black Panters \u00ed fleir \u00e1r umframt ein h\u00f3pi av \u00f8\u00f0rum b\u00f3lkum s.s. Villagers, Spacemaen, Circels, Fox. Hann hevur eisini sp\u00e6lt hj\u00e1 Robert McBirnie og Jens Lisberg, sum hann eisini hevur innsp\u00e6lt t\u00f3nleir fyri. Somulei\u00f0is hevur hann sp\u00e6lt \u00e1 eini \u00fatg\u00e1vu hj\u00e1 Fr\u00edbj\u00f8rg jensen. Hann stovna\u00f0i b\u00f3lkin Devon, sum var virkin \u00ed 1980'unum og 90'unum. Hann var eisni vi\u00f0stovnari og sp\u00e6ldi \u00ed RockMen i 90 \u00e1runum. Hann var vi\u00f0 til at stovna FUT - F\u00f8roya Undirhaldst\u00f3nleikarafelag, sum skipa\u00f0i fyri F\u00f8roya fyrsta uttandura t\u00f3nleikafestivali - \u00d3lavs\u00f8kufestivalurin, sum eisini ver\u00f0ur r\u00f3ptur \u00d3lavs\u00f8kukonsertin. Hann var forma\u00f0ur tey b\u00e6\u00f0i tvey fyrstu \u00e1rini. \u00cd 2013 gav hann fl\u00f8guna Um eg hev\u00f0i vi\u00f0 b\u00f3lkinum Fe\u00f0gar, sum hann stovna\u00f0i til endam\u00e1li\u00f0 saman vi\u00f0 soninum Philip Reinert Ovenberg.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nVi\u00f0 Devon \n 1985 og 1992 - N\u00e1ttarl\u00edv\n 1989 og 1992 - Ums\u00ed\u00f0ir\n\nVi\u00f0 Fe\u00f0gum \nFe\u00f0gar eru Petur Mohr Reinert og sonur hansara Philip Reinert Ovenberg\n 2013 - Um eg hev\u00f0i\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Sangtekstir.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "20050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Philip%20Reinert%20Ovenberg", "title": "Philip Reinert Ovenberg", "text": "Philip Reinert Ovenberg er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann hevur gingi\u00f0 \u00e1 ymiskum t\u00f3nleikah\u00e1sk\u00falum \u00ed Danmark og hevur l\u00e6rt til lj\u00f3\u00f0teknikara \u00e1 SAE \u00ed Onglandi. Hann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni (2013) \u00ed London, har hann er virkin sum t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 b\u00f3lkinum Blatant.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nVi\u00f0 Fe\u00f0gum \nT\u00f3nleikab\u00f3lkurin Fe\u00f0gar eru Philip og p\u00e1pi hansara Petur Mohr Reinert.\n 2013 - Um eg hev\u00f0i, \u00fatg\u00e1vudagur: 25. juli 2013\n\nVi\u00f0 Von Ros \n\u00cd duo'ini Von Ros eru: Philip Ovenberg og Miquel Plensa. Teir sp\u00e6la mest electo og indie t\u00f3nleik.\n\n 2011 - Von Ros, EP (Collider Records - CR003), \u00fatg\u00e1vudagur: 29/04 - 2011\n\nAnna\u00f0 \n 2003 - Stj\u00f8rnan i\u00f0 hvarv - J\u00f3lakalendari, sum var\u00f0 sendur \u00ed \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya og endursendur \u00ed 2009. Lena Anderssen gj\u00f8rdi t\u00f3nleikin. Philip syngur vi\u00f0 \u00e1 trimum sangum \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Von Ros \u00e1 Soundcloud.com\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir sangskrivarar"}
{"id": "20054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rannv%C3%A1%20Djurhuus%20Carlsson", "title": "Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson", "text": "Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson (f\u00f8dd 23. mai 1995) er ein f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttakvinna, badmintonleikari og f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari. Hon hevur vunni\u00f0 gull, silvur og bronsu fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikunum 2013 \u00e1 Bermuda. \u00cd f\u00f3tb\u00f3lti hevur hon sp\u00e6lt nakrar dystir fyri f\u00f8royska U17 landsli\u00f0i\u00f0. Ta\u00f0 er t\u00f3 badminton, hon er mest kend fyri.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan \u00edtr\u00f3tt\n\nOyggjaleikir 2017 \nRannv\u00e1 lutt\u00f3k innan badminton \u00e1 Oyggjaleikum 2017 fyri F\u00f8royar.\n Bronsu \u00ed badminton \u00ed einmansleiki hj\u00e1 kvinnum\n Bronsu \u00ed badminton \u00ed blanda\u00f0um tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Niklas Eysturoy.\n\nOyggjaleikir 2015 \nRannv\u00e1 lutt\u00f3k innan badminton \u00e1 Oyggjaleikum 2015 fyri F\u00f8royar.\n Gull \u00ed badminton \u00ed einmansleiki hj\u00e1 kvinnum\n Silvur \u00ed badminton, li\u00f0kapping, saman vi\u00f0 Benjamin Gunnarstein, Niclas H. Eysturoy, Aksel Eli Poulsen og Brynhild Djurhuus Carlsson\n Bronsu \u00ed badminton \u00ed tv\u00edmansleiki hj\u00e1 kvinnum\n\nOyggjaleikir 2013 \n Gull \u00ed badminton \u00ed blanda\u00f0um tv\u00edmansleiki - saman vi\u00f0 Niclas Eysturoy\n Silvur \u00ed badminton, tv\u00edmansleiki hj\u00e1 kvinnum - saman vi\u00f0 systrini Brynhild Carlsson, t\u00e6r vunnu semifinaluna 2-1 m\u00f3ti Guernsey og taptu 0-2 \u00ed finaluni m\u00f3ti Isle of Man\n Bronsu \u00ed badminton, einmansleiki hj\u00e1 kvinnum\n\nF\u00f8royameistari \n 2015 - Gull \u00ed einmansleiki, kvinnur\n 2014 - Gull \u00ed einmansleiki, kvinnur\n 2013 - Gull \u00ed einmansleiki, kvinnur\n 2013 - Gull \u00ed tv\u00edmansleiki, kvinnur, saman vi\u00f0 Brynhild D. Carlsson\n 2013 - Gull \u00ed blanda\u00f0um tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Aksel Poulsen\n 2012 - Gull \u00ed einmansleiki, kvinnur\n 2012 - Gull \u00ed tv\u00edmansleiki, kvinnur\n 2012 - Gull \u00ed blanda\u00f0um tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Aksel Poulsen\n 2010 - Gull \u00ed einmansleiki, kvinnur\n 2009 - Gull \u00ed blanda\u00f0um tv\u00edmansleiki\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir badmintonleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "20058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brynhild%20Djurhuus%20Carlsson", "title": "Brynhild Djurhuus Carlsson", "text": "Brynhild Djurhuus Carlsson (f\u00f8dd 28. februar 1991) er ein f\u00f8royskur badmintonleikari. \u00cd 2013 lutt\u00f3k hon fyri F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikunum 2013 \u00e1 Bermuda saman vi\u00f0 systrini Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson. T\u00e6r b\u00e1\u00f0ar vunnu silvur \u00ed tv\u00edmansleiki. Brynhild vann eisini eitt bronsuhei\u00f0ursmerki \u00ed li\u00f0kappingini, har oyggjalandsli\u00f0 kappa\u00f0ust m\u00f3ti hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum.\n\nOyggjaleikir\n\nOyggjaleikir 2013 \n Silvur \u00ed tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson\n Bronsu \u00ed li\u00f0kapping saman vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum leikarum\n\nF\u00f8royameistari \n 2013 - Gull \u00ed tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson\n 2013 - Silvur \u00ed einmansleiki, kvinnur\n 2007 - Gull \u00ed tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Gu\u00f0ri Poulsen\n 2006 - Gull \u00ed tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Gu\u00f0ri Poulsen\n 2005 - Gull \u00ed blanda\u00f0um tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Aksel Poulsen\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir badmintonleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "20061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bork%20Havn", "title": "Bork Havn", "text": "Bork Havn  er ein l\u00edtil b\u00fdur og fer\u00f0avinnusta\u00f0ur vi\u00f0 sy\u00f0ra enda av Ringk\u00f8bingfj\u00f8r\u00f0in \u00ed J\u00fatlandi, eystanfyri fuglaparkina, Tipperne, sum liggur millum Tarm og N\u00f8rre Nebel \u00ed Ringk\u00f8bing-Skjern kommunu. Bork Havn var\u00f0 bygd \u00ed 1933 av Bork Fiskeriforening.  Havnin hevur eina havn til stuttleikab\u00e1tar vi\u00f0 pl\u00e1ssi til 290 b\u00e1tar, eina fiskihavn og eina havn til h\u00fasb\u00e1tar.\n\nHavnin er mest kend fyri Bork Havn Musikfestival sum hevur veri\u00f0 hildin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri s\u00ed\u00f0an 1979. Ein eftirsk\u00fali er \u00ed Bork Havn, og ta\u00f0 ber til at f\u00e1a undirv\u00edsing \u00ed windsurfing. \n\nN\u00e6rhendis liggur Bork V\u00edkingahavn, sum er ein partur av Ringk\u00f8bing-Skjern Museum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nUm Bork Havn \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Ringk\u00f8bing-Skjern Kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark"}
{"id": "20064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universidade%20Federal%20do%20Rec%C3%B4ncavo%20da%20Bahia", "title": "Universidade Federal do Rec\u00f4ncavo da Bahia", "text": "Universidade Federal do Rec\u00f4ncavo da Bahia \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2006 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Bahia, Brasil.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "20074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%BAtland", "title": "J\u00fatland", "text": "J\u00fatland er ein h\u00e1lvoyggj \u00ed Danmark. St\u00f8rsti landspartur \u00ed Danmark er langa, smala nesi\u00f0 J\u00fatland, sum hevur mark \u00edm\u00f3t\u00ed T\u00fdsklandi.\n\nFyrisitingarligar eindir\n\nRegi\u00f3nir \nVi\u00f0 kommunalreforminum \u00ed Danmark hin 1. januar 2007 komu regi\u00f3nir \u00ed sta\u00f0in fyri amtini. J\u00fatland er b\u00fdtt sundur \u00ed tr\u00edggjar regi\u00f3nir:\n\n Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland\n Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland\n Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark, sum eisini umfatar Fj\u00f3n vi\u00f0 oyggjum har um lei\u00f0ir.\n\nFyrrverandi amtini \nVi\u00f0 kommunalreforminum \u00ed 1970 bleiv J\u00fatland b\u00fdtt sundur \u00ed sjey amt:\n\n Nordjyllands Amt\n Ribe Amt\n Ringkj\u00f8bing Amt\n S\u00f8nderjyllands Amt\n Viborg Amt\n Vejle Amt\n \u00c5rhus Amt\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed J\u00fatlandi \nAarhus (249.709) \u2022 Aalborg (103.545 (126.556 \u00edrokna\u00f0. N\u00f8rresundby)) \u2022 Esbjerg (71.576) \u2022 Randers (60.656) \u2022 Kolding (57.197) \u2022 \nHorsens (53.807) \u2022 Vejle (51.341) \u2022 Herning (46.279) \u2022 Silkeborg (42.724) \u2022 Fredericia (39.716) \u2022 \nViborg (35.893) \u2022 Holstebro (34.241) \u2022 S\u00f8nderborg (27.237) \u2022 Hj\u00f8rring (24.762) \u2022 Frederikshavn (23.339) \u2022 Haderslev (21.213) \u2022 Skive (20.633) \u00edb\u00fagvar.\n\nKeldur \n\nLandafr\u00f8\u00f0i Danmarkar\nH\u00e1lvoyggjar\nDanmark"}
{"id": "20076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regi%C3%B3n%20Mi%C3%B0j%C3%BAtland", "title": "Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland", "text": "Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland (Danskt: Region Midtjylland) er ein av teimum fimm regi\u00f3nunum \u00ed Danmark. Regi\u00f3nin er ein fyrisitingarlig eind vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdini fyri heilsuverkinum, regionalari menning og fyri rakturinum av eini r\u00f8\u00f0 av almennum stovnum \u00ed Mi\u00f0j\u00fatlandi.. \n\nRegi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland er landsins n\u00e6stst\u00f8rsta regi\u00f3n um hugd ver\u00f0ur at f\u00f3lkatalinum, har b\u00fagva 1.277.538 (2014) , og landsins st\u00f8rsta regi\u00f3n, um hugd ver\u00f0ur at v\u00edddini, sum er \u00e1 13.005.7 km\u00b2. Regi\u00f3nin hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Viborg.\n\nRegi\u00f3nin hev\u00f0i \u00ed 2010 eina f\u00edggjar\u00e6tlan \u00e1 25,2 mia. kr. og umlei\u00f0 25.000 starvsf\u00f3lk.\n\nBent Hansen (S) hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri regi\u00f3nsr\u00e1\u00f0num s\u00ed\u00f0an 2007. Hann var\u00f0 afturvaldur \u00e1 regi\u00f3nsvalinum \u00ed 2009 vi\u00f0 72.665 pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um.\n\nKommunur \u00ed regi\u00f3nini \n\u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland eru ta\u00f0 19 kommunur. Borgarstj\u00f3rarnir fyri t\u00e6r 19 kommunurnar og regi\u00f3nsforma\u00f0urin eru tilsamans Kontaktnevndin (Kontaktudvalget) \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi..\n\nVi\u00f0 24,45% ella 306.650 \u00edb\u00fagvum er Aarhus kommuna st\u00f8rsta kommunan \u00ed regi\u00f3nini.\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3nir \u00ed Danmark"}
{"id": "20078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8rstu%20b%C3%BDir%20%C3%AD%20Danmark", "title": "St\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed Danmark", "text": "Listi yvir teir st\u00f8rstu b\u00fdirnir og b\u00fdar\u00f8kini \u00ed Danmark og yvirlit yvir gongdina \u00ed f\u00f3lkatslinum seinastu \u00ed hesum b\u00fdum seinastu \u00e1rini.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nListar"}
{"id": "20079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ystad", "title": "Ystad", "text": "Ystad er ein b\u00fdur \u00ed Ystads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 18.350 \u00ed 2010. Ferjusamband er til R\u00f8nne \u00e1 Bornholm og til P\u00f3llands. Svenska krimir\u00f8\u00f0in um detektivin Kurt Wallander, sum er bygt \u00e1 krimis\u00f8gur hj\u00e1 Henning Mankell, fara fram \u00ed Ystad og har um lei\u00f0ir.\n\nMyndasavn\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nYstads kommuna"}
{"id": "20082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BDir%20%C3%AD%20Sv%C3%B8r%C3%ADki%20eftir%20f%C3%B3lkatali", "title": "B\u00fdir \u00ed Sv\u00f8r\u00edki eftir f\u00f3lkatali", "text": "Listi yvir b\u00fdir \u00ed Sv\u00f8r\u00edki sum h\u00f8vdu \u00ed minsta lagi 20.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2010. Vi\u00f0v\u00edkjandi trimum teimum st\u00f8rstu b\u00fdunum eru forsta\u00f0irnir hj\u00e1 hesum taldir vi\u00f0.\n\n Stockholm (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um), 1,372,565\n G\u00f6teborg (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um), 549,839\n Malm\u00f6 (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um), 280,415\n Uppsala, 140,454\n V\u00e4ster\u00e5s, 110,877\n \u00d6rebro, 107,038\n Link\u00f6ping, 104,232\n Helsingborg, 97,122\n J\u00f6nk\u00f6ping, 89,396\n Norrk\u00f6ping, 87,247\n Lund, 82,800\n Ume\u00e5, 79,594\n G\u00e4vle, 71,033\n Bor\u00e5s, 66,273\n Eskilstuna, 64,679\n S\u00f6dert\u00e4lje, 64,619\n Karlstad, 61,685\n T\u00e4by, 61,272\n V\u00e4xj\u00f6, 60,887\n Halmstad, 58,577\n Sundsvall, 50,712\n Lule\u00e5, 46,607\n Trollh\u00e4ttan, 46,457\n \u00d6stersund, 44,327\n Borl\u00e4nge, 41,734\n Tumba, 37,852\n Upplands V\u00e4sby, 37,594\n Falun, 37,291\n Kalmar, 36,392\n Kristianstad, 35,711\n Karlskrona, 35,212\n Sk\u00f6vde, 34,466\n Skellefte\u00e5, 32,775\n Liding\u00f6, 31,561\n Uddevalla, 31,212\n Landskrona, 30,499\n Nyk\u00f6ping, 29,891\n Motala, 29,823\n Vallentuna, 29,519\n \u00d6rnsk\u00f6ldsvik, 28,991\n Trelleborg, 28,290\n \u00c5kersberga, 28,033\n Varberg, 27,602\n Karlskoga, 27,084\n Lidk\u00f6ping, 25,644\n Alings\u00e5s, 24,482\n M\u00e4rsta, 24,068\n Boo, 24,052\n \u00c4ngelholm, 23,240\n Sandviken, 22,965\n Pite\u00e5, 22,913\n Kung\u00e4lv, 22,768\n Visby, 22,593\n Katrineholm, 21,993\n V\u00e4nersborg, 21,699\n V\u00e4stervik, 21,140\n Enk\u00f6ping, 21,121\n Falkenberg, 20,035\n\nT\u00f8lini eru fr\u00e1 2010, tey eru fr\u00e1 svensku hagstovuni, sum dagf\u00f8rir hesi t\u00f8lini fimta hv\u00f8rt \u00e1r.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n \nListar"}
{"id": "20083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urevropa", "title": "Su\u00f0urevropa", "text": "Su\u00f0urevropa er eitt landafr\u00f8\u00f0ilig \u00f8ki \u00ed Evropa. Longur su\u00f0ur \u00ed Evropa vit koma, h\u00e6gri stendur s\u00f3lin \u00e1 himlinum, og h\u00e6gri hon stendur, meira hon vermir. T\u00ed er ve\u00f0urlagi\u00f0 l\u00fdggjari \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavslondunum \u00ed Su\u00f0urevropa enn \u00ed t.d. Nor\u00f0urevropa. Nor\u00f0anfyri Alpurnar og \u00e1 Pofl\u00f8tuni eru ta\u00f0 meira sumrini enn vetrarnir, i\u00f0 eru l\u00fdggjari, men \u00fati m\u00f3ti havinum eru vetrarnir eisini mildir. Um summari\u00f0 er himmalin eisini n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 hei\u00f0ur, t\u00ed regnar har sj\u00e1ldan. Um veturin aftur\u00edm\u00f3ti regnar ta\u00f0 alt\u00ed\u00f0 av og \u00e1, men har er t\u00f3 so l\u00fdtt, at kavi og frost eru n\u00e6stan \u00f3kend, og um hann kavar onkra n\u00e1ttina, br\u00e1\u00f0nar alt burtur aftur um dagin. \u00cd meginpartinum av Mi\u00f0jar\u00f0arhavslondunum er mi\u00f0alhitin tann heitasta m\u00e1na\u00f0in um summari\u00f0 millum 25 og 30\u00a0\u00b0C, og tann kaldasta m\u00e1na\u00f0in millum 10 og 15\u00a0\u00b0C. Hetta ve\u00f0urlagi\u00f0 kalla vit subtropuve\u00f0urlag. \n\nEvropa"}
{"id": "20084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aldarinnar%20100%20b%C3%B8kur%20samb%C3%A6rt%20Le%20Monde", "title": "Aldarinnar 100 b\u00f8kur samb\u00e6rt Le Monde", "text": "Aldarinnar 100 b\u00f8kur er ein listi yvir 100 b\u00f8kur sum samb\u00e6rt einari meiningsm\u00e1ting hj\u00e1 franska bla\u00f0num Le Monde \u00ed 1999 eru t\u00e6r bestu \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nVi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed einum fyribilslista \u00e1 200 b\u00f8kur, sum b\u00f3kahandlar og journalistar h\u00f8vdu gj\u00f8rt, atkv\u00f8ddu 17.000 fraklendingar vi\u00f0 at svara spurninginum \"Hv\u00f8rjar b\u00f8kur hava fest seg \u00ed t\u00edtt minni?\" (\u00ab Quels livres sont rest\u00e9s dans votre m\u00e9moire ? \u00bb).\n\nListin er ein blanding av sera g\u00f3\u00f0um skalds\u00f8gum, yrkingas\u00f8vn, sj\u00f3nleikir og teknur\u00f8\u00f0ir. Tey fyrstu 50 verkini \u00e1 listanum v\u00f3ru evni \u00ed einari essay av Fr\u00e9d\u00e9ric Beigbeder, Dernier inventaire avant liquidation (The Last Inventory Before Liquidation), har hann gj\u00f8rdi vart vi\u00f0 at fronsk verk dominera\u00f0u listan.\n\nAldarinnar 100 b\u00f8kur\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n M\u00f3ttakarar av Nobelhei\u00f0ursl\u00f8nini \u00ed b\u00f3kmentum\nGoncourt-hei\u00f0ursl\u00f8nin\nPulitzer-hei\u00f0ursl\u00f8nin\nBooker-hei\u00f0ursl\u00f8nin\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00f3kmentir"}
{"id": "20086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvonn%20%28planta%29", "title": "Hvonn (planta)", "text": "Heima hvonn ella Bjarga hvonn ( Angelica Archangelica L. ) er ein 120-230 cm h\u00f8g planta, sum veksur t\u00e6tt vi\u00f0 strondina.\nLeggurin er sn\u00f8ggur, og bla\u00f0leggurin hevur onga ella bara eina grunna foyru. Mittasti bla\u00f0parturin er 3-flipputur, og bla\u00f0partarnir eru grovt og \u00f3regluliga tentir. Kr\u00fanubl\u00f8\u00f0ini eru gulgr\u00f8n, og skj\u00f3li\u00f0 er knattrunt. R\u00f3tin og so\u00f0 av allari plantuni var\u00f0 \u00e1\u00f0ur n\u00fdtt m.a. m\u00f3ti landfars\u00f3tt og \u00f8\u00f0rum smittandi sj\u00fakum, yvirh\u00f8vur. Eisini V\u00f3ru leggurin og bla\u00f0stelkarnir n\u00fdttir sum leskiligt gr\u00f8nmeti fyrrapart \u00e1 sumri. N\u00fa ver\u00f0ur hvonnin n\u00fdtt \u00ed k\u00f8kub\u00fa\u00f0um og at tilvirka ymiskar lik\u00f8rir av. Plantan er eisini fr\u00e1l\u00edkt kryddar\u00ed til snaps. Hvonnin veksur spjadd um alt landi\u00f0 \u00ed fuglabj\u00f8rgum og summasta\u00f0ni enn \u00ed hvanng\u00f8r\u00f0um. Veksur annars \u00ed Nor\u00f0ur- og Eysturevropa, Nor\u00f0urasia, og Gr\u00f8nlandi, men dyrka\u00f0 og villvaksandi fleirista\u00f0ni. Ein summarplanta, gerst 100-200 cm h\u00f8g. L\u00edkist Bakka Sl\u00f8kju, men er st\u00f8rri og f\u00f8rligari.\n\nHvonn er ein tvey\u00e1rig planta, men man kann f\u00e1a hana til at liva longri um blomstrini vera skorin av \u00e1\u00f0renn tey bl\u00f3ma, ella um plantan skjerst av heilt ni\u00f0ri omanfyri r\u00f3tina, so deilist plantan og ein n\u00fdggj kemur upp. Fr\u00e6\u00f0ini missa skj\u00f3tt eginleikan til at sp\u00edra; t\u00ed mugu s\u00e1\u00f0ini setast ni\u00f0ur skj\u00f3tast gj\u00f8rligt um \u00e1\u00f0renn heysti byrjar. Best er at planta oman \u00e1 moldini, t\u00e1 s\u00f3lin ger at plantan sp\u00edrar skj\u00f3tast, umlei\u00f0 ein metur \u00edmillum s\u00e1\u00f0ini.\n\nBl\u00f8\u00f0ini kunnu takast \u00e1\u00f0renn plantan blomstrar, me\u00f0an tey enn eru fr\u00edsk og gr\u00f8n. Turka tey v\u00e6l, so halda tey farvu og lugt. Tey eru lekkur at drekka sum Tea. Sum Tea sigist at hvonnin m\u00f3tvirkar hugin til alkahol og er vi\u00f0hv\u00f8rt ein partur av avvenjing. Kann eisini bloyta ein kl\u00fat vi\u00f0 k\u00f8ldum Tea fyri at koyra upp\u00e1 eyguni fyri at minka um rukkir og troytt eygu.\nAnnars \u00ed sm\u00f8r. Kann eisini br\u00fakast \u00ed krem, at smyrja \u00e1 bringuna m\u00f3ti kr\u00edm.\nHvonn er eisini eitt fr\u00e1l\u00edkt krydd. Bl\u00f8\u00f0ini og r\u00f3tin eru serligani g\u00f3\u00f0 \u00ed fiskar\u00e6ttir. Stelkarnir k\u00f3kast fyri at f\u00e1a tann bitra smakkin \u00far og kunnu so n\u00fdtast sum gr\u00f8nnmeti. S\u00e1\u00f0ini br\u00fakast sum krydd, millum anna\u00f0 \u00ed Gin, Vermouth og Absint. Hvonn br\u00edkast eisini \u00ed millum anna\u00f0 rabarbus\u00falutoy, men kann eisini br\u00fakast einsam\u00f8ll.\n\n\u00cd millum anna\u00f0 r\u00f3tini er ein serlig olia, \u00ed er g\u00f3\u00f0 til at stimulera fordoyilsina; virkar sl\u00edmloysandi, m\u00f3ti bl\u00f3\u00f0mangul, bronkittis og luft \u00ed maganum. Olian er vatndr\u00edvandi og sveittadr\u00edvandi.\n\nS\u00f8gan\n\nNavni\u00f0 'Angelica Archangelica', merkjur \u00e6rka-eingilin; og kemur fr\u00e1 Evropa har \u00c6rka-eingulin Mikkjal v\u00edsti seg fyri munkum. Hann greiddi fr\u00e1 at hvonnin kundi br\u00fakast sum heiliv\u00e1gur m\u00f3ti pestuni.\n\nPlantur"}
{"id": "20088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Queen", "title": "Queen", "text": "Queen var ein enskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far London \u00ed Onglandi. Metingarnar siga, at teir hava selt yvir 300 million eint\u00f8k s\u00ed\u00f0an fyrsta singulpl\u00e1tan \"Keep Yourself Alive\" kom \u00fat \u00ed 1973.\n\nQueen \u00fatg\u00e1vur \n\nQueen (1973)\nQueen II (1974)\nSheer Heart Attack (1974)\nA Night at the Opera (1975)\nA Day at the Races (1976)\nNews of the World (1977)\nJazz (1978)\nThe Game (1980)\nFlash Gordon (1980)\nHot Space (1982)\nThe Works (1984)\nA Kind of Magic (1986)\nThe Miracle (1989)\nInnuendo (1991)\nMade in Heaven (1995)\n\nLimir \n\nSj\u00e1lv um Freddie Mercury sum oftast var mi\u00f0depil fyri uppmerksemi, v\u00f3ru ta\u00f0 allir f\u00fdra limirnir \u00ed Queen, sum skriva\u00f0u tey st\u00f3ru hittini:\nFreddie Mercury, vokalistur (\u00abBohemian Rhapsody\u00bb)\nBrian May, gittari (\u00abWe Will Rock You\u00bb)\nRoger Taylor, trummer & perkusj\u00f3n (\u00abRadio Ga Ga\u00bb)\nJohn Deacon, bassgittari (\u00abAnother One Bites the Dust\u00bb)\n\nKeldur \n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "20089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FARC", "title": "FARC", "text": "F\u00f3lksins Herur er best kendur sum FARC (stytting fyri Fuerzas armadas revolucionarias de Colombia) ella FARC-EP. Hetta er ein marxistiskur-leninistiskur uppreistrarherur \u00ed Kolumbia, sum hevur str\u00ed\u00f0st s\u00ed\u00f0andi 1964. FARC er herna\u00f0arligi vongurin hj\u00e1 kommunistaflokkinum \u00ed landinum. ES, USA , Avstralia, Kanada, v.f. meta FARC sum ein yvirgangsb\u00f3lk, me\u00f0an lond sum Kuba, Venesuela, Kili og Brasil meta b\u00f3lkin sum ein sum str\u00ed\u00f0ist fyri fr\u00e6lsi. FARC hevur f\u00edggja s\u00edtt virksemi vi\u00f0 millum anna\u00f0 at leggja skatt \u00e1 b\u00f8ndur sum framlei\u00f0a kokain , og teir eru eisini kendir fyri at hava burturflutt f\u00f3lk. Kendasta burturflytingin var av forsetavalevninum \u00cdngrid Betancourt, i\u00f0 s\u00e6t fangi \u00ed seks og eitt h\u00e1lvt \u00e1r fr\u00e1 februar 2002 til juli 2008 .\n\nMett ver\u00f0ur, at FARC hevur umlei\u00f0 8.000 limir. Tann vinstrasinna\u00f0a uppreistrarr\u00f8rslan hevur ligi\u00f0 \u00ed str\u00ed\u00f0i vi\u00f0 tann kolombiska stj\u00f3rnarherin \u00ed uml. 50 \u00e1r.\n\nHendingar\u00f8\u00f0\n\n1964: FARC ver\u00f0ur stovna\u00f0 sum ein v\u00e1pna\u00f0 undirdeild hj\u00e1 kommunistaflokkinum\n2002: FARC er \u00ed h\u00e6ddini vi\u00f0 20.000 hermonnum, i\u00f0 hava tamarhaldi\u00f0 \u00e1 tri\u00f0inginum av landinum\n2008: Ringasta \u00e1ri\u00f0 hj\u00e1 FARC, sum tapir fleiri str\u00ed\u00f0\n2012: Fri\u00f0artingingar byrja \u00ed Havanna\n2016: Fri\u00f0aravtala undirskriva\u00f0\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nYvirgangsfelagsskapir"}
{"id": "20098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaspiska%20havi%C3%B0", "title": "Kaspiska havi\u00f0", "text": "Kaspiska havi\u00f0 er 26 m. l\u00e6gri enn Atlantshavi\u00f0 og d\u00fdpist ikki, h\u00f3ast Volga og a\u00f0rar st\u00f3rar \u00e1ir renna \u00fat \u00ed ta\u00f0. Hetta kemur av, at eins n\u00f3gv vatn guvar \u00far t\u00ed og ta\u00f0, sum rennur \u00ed ta\u00f0, t\u00ed hitin er so mikil har \u00e1 lei\u00f0ini. Vatni\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 hav, t\u00ed ta\u00f0 er salt. Salti\u00f0 kemur vi\u00f0 \u00e1unum og guvar ikki burtur saman vi\u00f0 vatninum. Fleiri v\u00f8tn eru eins s\u00f8lt og saltari enn Kaspiska havi\u00f0. Tey eru bert har, sum ve\u00f0urlagi\u00f0 er sera turt. \u00c1 hv\u00f8rjum vetri liggur tj\u00fakkur \u00edsur \u00e1 nor\u00f0ara parti av havinum. T\u00e1 d\u00e1mar t.d. k\u00f3punum at b\u00f3lta s\u00e6r \u00e1 \u00edsinum. Har er ov miki\u00f0 at liva av hj\u00e1 teimum, t\u00ed havi\u00f0 er eitt ta\u00f0 fiskar\u00edkasta \u00ed heiminum. Fleiri t\u00fasund b\u00e1tar liggja vi\u00f0 Volga\u00f3san og fiska laks, sild, st\u00f8r og annan fisk, sum har er \u00f8rgrynni av. \u00cd januar m\u00e1na\u00f0 stendur st\u00f8rurin \u00e1 h\u00f8vdinum undir \u00edsinum og svevur. Hann kann ver\u00f0a 9 m. langur og vigar t\u00e1 1400 kg. Hann ver\u00f0ur d\u00fagliga veiddur, um veturin vi\u00f0 kr\u00f3ki og um summari\u00f0 vi\u00f0 garni. Fiskurin er v\u00e6lsmakkandi, rogni\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 kaviar.\n\nV\u00f8tn\nEvropa\nAsia"}
{"id": "20099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Volga", "title": "Volga", "text": "Volga er 3690 km. long og t\u00ed longsta \u00e1 \u00ed Evropa. Volga hevur uppruna s\u00edn \u00e1 Valdajheyggjunum \u00ed Russlandi, sum eru 330 m. omanfyri sj\u00f3varm\u00e1lan. Ha\u00f0ani rennur hon fyrst eystureftir og s\u00ed\u00f0ani su\u00f0ureftir \u00ed Kaspiska havi\u00f0. Fram vi\u00f0 \u00e1nni standa einir 40 b\u00fdir og yvir t\u00fasund bygdir. Volga rennur \u00edgj\u00f8gnum fleiri st\u00f3r v\u00f8tn, sum eru komin av t\u00ed, at teir hava gj\u00f8rt st\u00f3rar byrgingar um \u00e1nna. \u00c1\u00f0ur enn byrgingarnar v\u00f3ru gj\u00f8rdar, kundi \u00e1in vera heldur grunn at sigla \u00e1 \u00ed turrt\u00ed\u00f0ini, men n\u00fa er tann vandin av. Vi\u00f0 byrgingarnar hava teir st\u00f3r elverk, sum lata streym til teir n\u00f3gvu b\u00fdirnar og tann st\u00f3ra \u00eddna\u00f0, sum er \u00e1 hesum lei\u00f0um. Ta\u00f0 sigla n\u00f3gv skip \u00e1 Volga b\u00e6\u00f0i farmaskip, fer\u00f0amannaskip og fiskiskip. Fer\u00f0amannaskipini sigla \u00ed fastari sigling yvir um \u00e1nna og \u00edmillum b\u00fdirnar fram vi\u00f0 \u00e1nni. Farmaskipini sigla vi\u00f0 koli \u00far kolan\u00e1munum vi\u00f0 Donbass, m\u00e1lmur \u00far m\u00e1lmholunum \u00ed Ural, olju \u00far oljukeldunum vi\u00f0 Baku og traktorum, bilum og \u00f8\u00f0rum \u00eddna\u00f0arv\u00f8rum \u00far Gorkij og \u00f8\u00f0rum \u00eddna\u00f0arb\u00fdum og matv\u00f8rum fr\u00e1 landb\u00fana\u00f0ar\u00f8kjunum til b\u00fdirnar. Gorkij var \u00e1\u00f0ur av gitnastu keypstevnub\u00fdum, t\u00ed hagar kundu skipini stevna \u00far \u00f8llum \u00e6ttum av landinum. N\u00fa er hann av m\u00e6tastu \u00eddna\u00f0arb\u00fdum og hevur landsins st\u00f8rstu bilverksmi\u00f0jur. \n\nSy\u00f0ri \u00ed \u00e1nni er Volgograd, sum fyrr \u00e6t Stalingrad, har gera teir traktorar og landb\u00fana\u00f0armaskinur. Har eru st\u00f3r sagil\u00f8g \u00ed b\u00fdnum. Sunnanfyri Volgograd gongur ein siglirenna yvir \u00ed Don. Hon er umlei\u00f0 100 km. long. Skipini, sum skulu sigla \u00far Volga inn \u00ed siglirennuna, mugu fara upp \u00edgj\u00f8gnum Volgabakkan, sum er 90 m. h\u00f8gur. \u00cd bakkanum eru 9 byrgingar. Donbakkin er 40 m. h\u00f8gur og hevur 4 byrgingar. Lei\u00f0in millum Astrakhan og Volga er einar 500 km. long. Alt lendi\u00f0 har \u00e1 lei\u00f0ini er oy\u00f0in saltsteppa. T\u00e1 i\u00f0 skerpingurin herjar, torna \u00e1ir og v\u00f8tn heilt upp, so at bara ta\u00f0 salti\u00f0, sum vatni\u00f0 \u00ed regnt\u00ed\u00f0ini loysti \u00far j\u00f8r\u00f0ini og hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, ver\u00f0ur liggjandi eftir sum tj\u00fakk sk\u00f3n. Bara \u00far einum av hesum turru v\u00f8tnunum f\u00e6st fj\u00f3r\u00f0ingurin av \u00f8llum t\u00ed salti, sum teir n\u00fdta \u00ed Russlandi. Volgaoyrin er einar 80 km. brei\u00f0 og 150 km. long. \u00c1in rennur \u00edgj\u00f8gnum oyrina \u00ed \u00f3teljandi st\u00f8\u00f0um. \u00c1 oyrini eru t\u00fasundtals oyggjar og h\u00f3lmar, har h\u00f3pur av palikanum, sk\u00f8rvum og \u00f8\u00f0rum fuglum halda til. Ovast \u00e1 oyrini er b\u00fdurin Astrakhan. Hann er umgyrdur av h\u00f8gum verjug\u00f8r\u00f0um, so at \u00e1arvatni\u00f0 skal ikki fl\u00f8\u00f0a inn yvir hann, t\u00ed mangan rennur vatni\u00f0 upp yvir b\u00fdnum.\n\n\u00c1ir"}
{"id": "20100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edlafiskur", "title": "Edlafiskur", "text": "Edlafiskur er mj\u00e1vaksin fiskur, h\u00f8vdi\u00f0 er flatt, og gronin minnir um krokodillunev. Eyguni eru sm\u00e1 og sita \u00fat m\u00f3ti hv\u00f8rji li\u00f0 \u00e1 sk\u00f8ltinum. Fremri rundingur \u00e1 eyganum situr yvir mi\u00f0juni \u00e1 kjaftinum. Hann er ro\u00f0slusettur l\u00edka \u00far klingruni fram m\u00f3ti eygunum. Hann hevur n\u00e6stan beina striku fr\u00e1 k\u00e1puklovinum aftur \u00ed klingruna. Uggafja\u00f0rarnar eru langar, og mittasti teinur er sj\u00f3nliga longstur. Ryggfj\u00f8\u00f0urfesti\u00f0 er langt, um tv\u00e6r fer\u00f0ir gotfj\u00f8\u00f0urfesti\u00f0. Ryggfj\u00f8\u00f0urin er umlei\u00f0 l\u00edka h\u00f8g sum bulurin og byrjar beint yvir b\u00fakfja\u00f0runum. Hann hevur eina gotfj\u00f8\u00f0ur. Mi\u00f0alst\u00f3ran, eitt sindur s\u00fdldan stert. St\u00f3ran kjaft vi\u00f0 n\u00f3gvum hv\u00f8ssum tonnum. Hann er botnfiskur \u00e1 d\u00fdpum \u00far 600 m. ni\u00f0ur \u00e1 3500 m. ella enn dj\u00fapari. Edlafiskur ver\u00f0ur upp \u00ed 67 cm langur, vanliga er hann um 55 cm. \n\nHann er undir \u00cdslandi og \u00far Davisfir\u00f0i til Su\u00f0urafrika og Brasil. \u00cd Indiahavinum og Kyrrahavinum. Hann er fingin vestur av F\u00f8royabanka \u00e1 umlei\u00f0 700 metra d\u00fdpi, \u00fat av L\u00fasabanka \u00e1 1800 m d\u00fdpi, \u00fat av Bankarygginum \u00e1 730 metra d\u00fdpi, og \u00e1 \u00cdslandsrygginum \u00e1 500-700 m d\u00fdpi.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "20101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baraldur", "title": "Baraldur", "text": "Baraldur (fr\u00f8\u00f0iheiti Juniperus communis) hevur veri\u00f0 n\u00f3gv vanligari \u00ed F\u00f8royum fyrr. Plantus\u00e1\u00f0kanningar v\u00edsa, at baraldur var \u00ed st\u00f3rari afturgongd fyri landn\u00e1m, helst orsaka\u00f0 av ve\u00f0urlagsbroytingum, og t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk b\u00fasettust her, minka\u00f0i hann uppaftur meira. Ta\u00f0, sum eftir er av baraldi, hevur veri\u00f0 r\u00edmiliga st\u00f8\u00f0ugt. Mett ver\u00f0ur ikki, at sey\u00f0ur ger st\u00f3rvegis ska\u00f0a \u00e1 barald. \u00datbrei\u00f0slan av vanligum baraldi er p\u00f3lkringin b\u00e6\u00f0i nor\u00f0an fyri og sunnan fyri okkum. Baraldur er \u00e1 rey\u00f0lista \u00ed F\u00f8royum. Fyrsta skr\u00e1seting av plantuni, i\u00f0 er til skjals \u00e1 F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavni, er fr\u00e1 1920, og var\u00f0 hon t\u00e1 funnin \u00e1 Kirkjub\u00f8reyni. Onnur skr\u00e1seting er fr\u00e1 1924 \u00far Sv\u00ednoy. L\u00edti\u00f0 er til av baraldi \u00e1 teimum f\u00e1u \u00f8kjunum, har vit finna hann, oftast bert einstakar til heilt f\u00e1ar plantur \u00e1 hv\u00f8rjum pl\u00e1ssi. St\u00f8rsta skipanin er at finna \u00ed Sv\u00ednoy. Oftast er plantan at finna uppi \u00e1 st\u00f3rum klettum \u00ed hamrum undantiki\u00f0 \u00ed Sv\u00ednoy og \u00e1 Kirkjub\u00f8reyni, har hon veksur \u00ed v\u00e1tlendi.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "20104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1477", "title": "1477", "text": "\n\nHendingar \n Universiteti\u00f0 \u00ed T\u00fcbingen var\u00f0 stovna\u00f0\n Universiteti\u00f0 \u00ed Uppsala var\u00f0 stovna\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "20105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCbingen%20universitet", "title": "T\u00fcbingen universitet", "text": "T\u00fcbingen universitet (t\u00fdskt: Eberhard Karls Universit\u00e4t T\u00fcbingen) \u00ed T\u00fcbingen \u00ed T\u00fdsklandi var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1477.\n\nTeirra millum, sum hava gingi\u00f0 \u00e1 T\u00fcbingen, eru \n Georg Wilhelm Friedrich Hegel\n Friedrich H\u00f6lderlin\n Christiane N\u00fcsslein-Volhard\n Paul Tillich\n\nTubingen\nTubingen"}
{"id": "20106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1960-%C3%A1rini", "title": "1960-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini - 1960-\u00e1rini - 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini 2010-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969\n\nHendingar \n Kubakreppan.\n John F. Kennedy myrdur \u00ed 1963; br\u00f3\u00f0ir hansara Robert F. Kennedy var\u00f0 myrdur \u00ed 1968.\n My lai h\u00f3pmor\u00f0i\u00f0 \u00ed Vietnam 16. mars 1968.\n Martin Luther King Jr. var\u00f0 myrdur hin 4. apr\u00edl 1968.\n James Bond filmar gj\u00f8rdist heimskendir og v\u00e6lumt\u00f3ktir.\n\nL\u00f8gmenn \n Petur Mohr Dam\n H\u00e1kun Djurhuus\n Kristian Djurhuus\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n Dwight D. Eisenhower\n John F. Kennedy\n Lyndon Johnson\n Richard Nixon\n Harold Macmillan\n Alec Douglas-Home\n Harold Wilson\n Nikita Khrusjtjov\n Leonid Bresjnev\n Mao Zedong\n Indira Gandhi\n Gamal Abdel Nasser\n Fidel Castro\n Francisco Franco\n Kim Il-sung\n\nListaf\u00f3lk og t\u00f3nleikab\u00f3lkar \nListaf\u00f3lk eru eitt n\u00fa rith\u00f8vundar, sj\u00f3nleikarar, filmsleikstj\u00f3rar, listam\u00e1larar vm.\n Julie Andrews\n Frankie Avalon\n Brigitte Bardot\n The Beach Boys\n The Beatles\n The Byrds\n The Kinks\n The Who\n Genesis\n Tony Curtis\n The Doors\n The Marvelettes\n Bob Dylan\n Cary Grant\n Connie Francis\n Grateful Dead\n Jimi Hendrix\n Alfred Hitchcock\n Dustin Hoffman\n Rock Hudson\n Jefferson Airplane\n James Brown\n Janis Joplin\n Jack Lemmon\n Jackson 5\n Jerry Lewis\n Gina Lollobrigida\n Sophia Loren\n Dean Martin\n Paul Newman\n Arthur Penn\n Sidney Poitier\n Rolling Stones\n Peter Sellers\n Frank Sinatra\n John Steinbeck\n Sly & The Family Stone\n Sonny and Cher\n Andy Warhol\n John Wayne\n Raquel Welch\n The Eagles\n Pink Floyd\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1960-\u00e1rini"}
{"id": "20109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1950-%C3%A1rini", "title": "1950-\u00e1rini", "text": "1950-\u00e1rini vardu fr\u00e1 1950 til 1959. Ta\u00f0 var s\u00e6tta \u00e1rat\u00edggju \u00ed 20. \u00f8ld. \n\n\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini - 1950-\u00e1rini - 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959\n\nHendingar \n Korea-kr\u00edggi\u00f0\n\nL\u00f8gmenn \n Kristian Djurhuus\n Petur Mohr Dam\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n Josef Stalin\n Nikita Khrusjtjov\n Dwight D. Eisenhower\n Harry S. Truman\n Winston Churchill\n Konrad Adenauer\n Mao Zedong\n Gamal Abdel Nasser\n Francisco Franco\n Kim Il-sung\n\nListaf\u00f3lk \n Abbott og Costello\n Brigitte Bardot\n Chuck Berry\n Marlon Brando\n James Dean\n Ava Gardner\n Audrey Hepburn\n Alfred Hitchcock\n Buddy Holly\n Jerry Lewis\n Peter Malberg\n Dean Martin\n Groucho Marx\n Marilyn Monroe\n Paul Newman\n Elvis Presley\n Little Richard\n Douglas Sirk\n James Stewart\n James Dean\n Elizabeth Taylor\n John Wayne\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1950-\u00e1rini"}
{"id": "20112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1940-%C3%A1rini", "title": "1940-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini - 1940-\u00e1rini - 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949\n\nHendingar \n Fyrri heimsbardagi\n Fyrsta atombumban\n\nL\u00f8gmenn \n Andrass Samuelsen\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n Adolf Hitler\n Winston Churchill\n Josef Stalin\n Franklin D. Roosevelt\n Harry S. Truman\n Benito Mussolini\n Francisco Franco\n\nListaf\u00f3lk \n Fred Astaire\n Abbott and Costello\n Ingrid Bergman\n Humphrey Bogart\n James Cagney\n Bing Crosby\n Bette Davis\n Clark Gable\n Judy Garland \n Cary Grant\n Rita Hayworth\n Katharine Hepburn\n Bob Hope\n Gene Kelly\n James Stewart\n Spencer Tracy\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1940-\u00e1rini"}
{"id": "20114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1930-%C3%A1rini", "title": "1930-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini - 1930-\u00e1rini - 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939\n\nHendingar\n\nHeimsins lei\u00f0arar \n\n Forseti Rafael Le\u00f3nidas Trujillo (Dominikanska L\u00fdveldi\u00f0)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri James Scullin (Avstralia)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Joseph Lyons (Avstralia)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Sir Earle Page (Avstralia)\n Forseti Get\u00falio Vargas (Brasil)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Richard Bedford Bennett, 1st Viscount Bennett (Kanada)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri William Lyon Mackenzie King (Kanada)\n Forseti Chiang Kai-shek (Kina)\n Forseti Lin Sen (Kina)\n Kongur Fuad I (Egyptaland, Sudan, Nubia, Kordofan & Darfur)\n Taoiseach \u00c9amon de Valera (\u00cdrland)\n Keisari Haile Selassie I (Etiopia)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00c9douard Daladier (Frakland)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri L\u00e9on Blum (Frakland)\n Forseti Paul von Hindenburg (T\u00fdskland)\n F\u00fchrer Adolf Hitler (T\u00fdskland)\n Govern\u00f8r-Generalur Lord Edward Irwin (Bretska India)\n Marquess of Linlithgow, Govern\u00f8r-Generalur (Bretska India)\n Mahatma Mohandas Karamchand Gandhi (India)\n Sardar Vallabhbhai Patel (India)\n Jawaharlal Nehru (India)\n Rez\u0101 Sh\u0101h Pahlavi (Iran/Persia)\n Kongur Faisal I (Irak)\n Kongur Ghazi (Irak)\n Kongur Faisal II (Irak)\n Forseti W.T. Cosgrave (\u00cdrland)\n Forseti \u00c9amon de Valera (\u00cdrland)\n Kongur Victor Emmanuel III (Italia)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Benito Mussolini (Italia)\n Keisari Hirohito (Japan)\n Emir Ahmad Al-Jaber Al-Sabah (Kuveit)\n Forseti L\u00e1zaro C\u00e1rdenas (Meksiko)\n Sultan Mohammed V (Morokko)\n Minister-President Hendrikus Colijn (Ni\u00f0urlond)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Michael Joseph Savage (New Zealand)\n Marshal J\u00f3zef Pi\u0142sudski J\u00f3zef Pi\u0142sudski (P\u00f3lland)\n Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri J\u00f3zef Beck (Poland)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Ant\u00f3nio de Oliveira Salazar (Portugal)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri James Barry Munnik Hertzog (Su\u00f0urafrika)\n A\u00f0alskrivari Joseph Stalin (Sovjetsamveldi\u00f0)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Manuel Aza\u00f1a (Spania)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Alejandro Lerroux (Spania)\n Forseti Hashim al-Atassi (S\u00fdria)\n Forseti Bahij al-Khatib (S\u00fdria)\n Bey (Kr\u00fanprinsur) Ahmad II (Tunesia)\n President Mustafa Kemal Atat\u00fcrk (Turkaland)\n King George V (St\u00f3ra Bretland)\n King Edward VIII (St\u00f3ra Bretland)\n King George VI (St\u00f3ra Bretland)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Ramsay MacDonald (St\u00f3ra Bretland)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Stanley Baldwin (St\u00f3ra Bretland)\n Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Neville Chamberlain (St\u00f3ra Bretland)\n Forseti Herbert Hoover (USA)\n Forseti Franklin D. Roosevelt (USA)\n P\u00e1vi Pius XI (Vatikani\u00f0)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1930-\u00e1rini"}
{"id": "20116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1920-%C3%A1rini", "title": "1920-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini - 1920-\u00e1rini - 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini 1970-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1920-\u00e1rini"}
{"id": "20117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1910-%C3%A1rini", "title": "1910-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini - 1910-\u00e1rini - 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini 1960-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919\n\nHendingar \n Fyrri veraldarbardagi 1914 - 1918\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1910-\u00e1rini"}
{"id": "20119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81rat%C3%ADggju", "title": "\u00c1rat\u00edggju", "text": "Eitt \u00e1rat\u00edggju ella t\u00edggju\u00e1raskei\u00f0, \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum eisini nevnt decennium, (\u00far lat\u00edni decem, 't\u00edggju' og annum, '\u00e1r') er eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, i\u00f0 fevnir um t\u00edggju \u00e1r. Sj\u00e1lvt um ta\u00f0 kann vera talan um eitt hv\u00f8rt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00e1 t\u00edggju \u00e1r, so ver\u00f0ur ta\u00f0 vanliga br\u00fakt um eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, har ta\u00f0 fyrsta \u00e1ri\u00f0 endar vi\u00f0 0 (null), og ta\u00f0 seinasta vi\u00f0 9, t.d. eru 1960-\u00e1rini fr\u00e1 1960 til og vi\u00f0 1969. \u00c1 enskum ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 decade br\u00fakt, ta\u00f0 kemur (gj\u00f8gnum franskt og lat\u00edn) \u00far fornum grikskum m\u00e1li fr\u00e1 or\u00f0inum dekas i\u00f0 merkir t\u00edggju.\n\nYvirlit yvir \u00e1rat\u00edggju\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 21. \u00f8ld: 2000-\u00e1rini, 2010-\u00e1rini, 2020-\u00e1rini\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 20. \u00f8ld: 1900-\u00e1rini, 1910-\u00e1rini, 1920-\u00e1rini, 1930-\u00e1rini, 1940-\u00e1rini, 1950-\u00e1rini, 1960-\u00e1rini, 1970-\u00e1rini, 1980-\u00e1rini, 1990-\u00e1rini\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 19. \u00f8ld: 1800-\u00e1rini, 1810-\u00e1rini, 1820-\u00e1rini, 1830-\u00e1rini, 1840-\u00e1rini, 1850-\u00e1rini, 1860-\u00e1rini, 1870-\u00e1rini, 1880-\u00e1rini, 1890-\u00e1rini\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 18. \u00f8ld: 1700-\u00e1rini, 1710-\u00e1rini, 1720-\u00e1rini, 1730-\u00e1rini, 1740-\u00e1rini, 1750-\u00e1rini, 1760-\u00e1rini, 1770-\u00e1rini, 1780-\u00e1rini, 1790-\u00e1rini\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 17. \u00f8ld: 1600-\u00e1rini, 1610-\u00e1rini, 1620-\u00e1rini, 1630-\u00e1rini, 1640-\u00e1rini, 1650-\u00e1rini, 1660-\u00e1rini, 1670-\u00e1rini, 1680-\u00e1rini, 1690-\u00e1rini\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 16. \u00f8ld: 1500-\u00e1rini, 1510-\u00e1rini, 1520-\u00e1rini, 1530-\u00e1rini, 1540-\u00e1rini, 1550-\u00e1rini, 1560-\u00e1rini, 1570-\u00e1rini, 1580-\u00e1rini, 1590-\u00e1rini\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 15. \u00f8ld: 1400-\u00e1rini, 1410-\u00e1rini, 1420-\u00e1rini, 1430-\u00e1rini, 1440-\u00e1rini, 1450-\u00e1rini, 1460-\u00e1rini, 1470-\u00e1rini, 1480-\u00e1rini, 1490-\u00e1rini\n \u00c1rat\u00edggju \u00ed 14. \u00f8ld: 1300-\u00e1rini, 1310-\u00e1rini, 1320-\u00e1rini, 1330-\u00e1rini, 1340-\u00e1rini, 1350-\u00e1rini, 1360-\u00e1rini, 1370-\u00e1rini, 1380-\u00e1rini, 1390-\u00e1rini\n\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "20120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98ldir", "title": "\u00d8ldir", "text": "Henda s\u00ed\u00f0an inniheldur yvirlit yvir \u00f8ldir og \u00e1rat\u00fasund, sum Wikipedia fevnir um. Ta\u00f0 er tv\u00edst\u00f8\u00f0a um, hv\u00f8rt ein \u00f8ld byrjar vi\u00f0 1 ella 0 (null), \u00ed yvirlitinum her byrja \u00f8ldirnar vi\u00f0 null. \n\n 10. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 10000 \u00e1.Kr. til \u00e1r 9001 fyri Krist\n 9. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 9000 f.Kr. til \u00e1r 8001 f.Kr.\n 8. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 8000 f.Kr. til \u00e1r 7001 f.Kr.\n 7. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fra \u00e5r 7000 f.Kr. til \u00e1r 6001 f.Kr.\n 6. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 6000 f.Kr. til \u00e1r 5001 f.Kr.\n 5. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 5000 f.Kr. til \u00e1r 4001 f.Kr.\n 4. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 4000 f.Kr. til \u00e1r 3001 f.Kr.\n 3. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 3000 f.Kr. til \u00e1r 2001 f.Kr.\n 2. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 2000 f.Kr. til \u00e1r 1001 f.Kr.\n 1. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 1000 f.Kr. til \u00e1r 1 f.Kr.\n 10. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 1000 f.Kr. til \u00e1r 901 f.Kr.\n 9. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 900 f.Kr. til \u00e1r 801 f.Kr.\n 8. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 800 f.Kr. til \u00e1r 701 f.Kr.\n 7. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 700 f.Kr. til \u00e1r 601 f.Kr.\n 6. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 600 f.Kr. til \u00e1r 501 f.Kr.\n 5. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 500 f.Kr. til \u00e1r 401 f.Kr.\n 4. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 400 f.Kr. til \u00e1r 301 f.Kr.\n 3. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 300 f.Kr. til \u00e1r 201 f.Kr.\n 2. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 200 f.Kr. til \u00e1r 101 f.Kr.\n 1. \u00f8ld f.Kr. fr\u00e1 \u00e1r 100 f.Kr. til \u00e1r 1 f.Kr.\n 1. \u00e1rat\u00fasund fr\u00e1 \u00e1r 1 til \u00e1r 1000\n 1. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1 til \u00e1r 100\n 2. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 101 til \u00e1r 200\n 3. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r  201 til \u00e1r 300\n 4. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r  301 til \u00e1r 400\n 5. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 401 til \u00e1r 500\n 6. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 501 til \u00e1r 600\n 7. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 601 til \u00e1r 700\n 8. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 701 til \u00e1r 800\n 9. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 801 til \u00e1r 900\n 10. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 901 til \u00e1r 1000\n 2. \u00e1rat\u00fasund fr\u00e1 \u00e1r 1001 til \u00e1r 2000\n 11. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1001 til \u00e1r 1100\n 12. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1101 til \u00e1r 1200\n 13. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1201 til \u00e1r 1300\n 14. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1301 til \u00e1r 1400\n 15. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1401 til \u00e1r 1500\n 16. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1501 til \u00e1r 1600\n 17. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1601 til \u00e1r 1700\n 18. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1701 til \u00e1r 1800\n 19. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1801 til \u00e1r 1900\n 20. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 1901 til \u00e1r 2000\n 3. \u00e1rat\u00fasund fra \u00e5r 2001 til \u00e1r 3000\n 21. \u00f8ld fr\u00e1 \u00e1r 2001 til \u00e1r 2100\n\nT\u00ed\u00f0arskei\u00f0"}
{"id": "20122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81r", "title": "\u00c1r", "text": "Eitt \u00e1r er tann t\u00ed\u00f0in ta\u00f0 tekur j\u00f8r\u00f0ini at sn\u00fara kring s\u00f3lina. Eitt tropiskt mi\u00f0als\u00f3l\u00e1r er 365,24219878 d\u00f8gn m\u00e1lt millum tvey fylgjandi javnd\u00f8gursd\u00f8gn. \n\n\u00cd F\u00f8royum br\u00faka vit tann gregorianska kalendaran til at telja dagarnar \u00ed einum \u00e1ri og til at siga eitt \u00e1rstal.\n\nFJ\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r er skot\u00e1r, har ein eyka dagur kemur \u00ed februar, solei\u00f0is at februar hevur 29 dagar t\u00e1 og ikki 28, sum hini \u00e1rini.\n\nKeldur \n\n\u00c1r\nT\u00ed\u00f0arskei\u00f0"}
{"id": "20123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1900-%C3%A1rini", "title": "1900-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini - 1900-\u00e1rini - 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini 1950-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1900-\u00e1rini"}
{"id": "20124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Andrassi%20Samuelsen", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Andrassi Samuelsen", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Andrass Samuelsens var F\u00f8roya Landsst\u00fdri fr\u00e1 12. mai 1948 til 15. desember 1950. Ta\u00f0 var ein samgonga millum Sambandsflokkin (SB), Javna\u00f0arflokkin (JF) og Javna\u00f0arflokkin (SF), stj\u00f3rna\u00f0 av Andrass Samuelsen (JF). Ta\u00f0 var F\u00f8roya fyrsta stj\u00f3rn, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn eftir at Heimast\u00fdrisl\u00f3gin var\u00f0 sett \u00ed gildi \u00ed 1948. \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Andrassi Samuelsen\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nAndrass Samuelsen"}
{"id": "20126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Xinjiang", "title": "Xinjiang", "text": "Xinjiang (kinesiskt \u65b0\u7586\u7ef4\u543e\u5c14\u81ea\u6cbb\u533a) er ein landslutur \u00ed Vesturkina. Landi\u00f0 er mest sum st\u00f3rir h\u00e1sl\u00e6ttar, umgyrdir av h\u00f8gum fj\u00f8llum. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttunum er turrligt; har kemur eingin regndropin uttan tann, sum rennur oman \u00far j\u00f8klunum \u00ed fj\u00f8llunum, og t\u00ed eru h\u00e1sl\u00e6ttarnir mest sum bara oy\u00f0imerkur. J\u00f8klavatni\u00f0 hv\u00f8rvur \u00ed sandinum straks, sum ta\u00f0 er omankomi\u00f0, ella ta\u00f0 endar \u00ed einum saltd\u00edki og guvar burtur. Sj\u00e1lvt tann st\u00f3ra \u00e1in Tarim er turr ein part av \u00e1rinum, ella endar hon \u00ed t\u00ed gitna saltd\u00edkinum Lob Nor. \u00cd Xinjiang er f\u00e1tt vi\u00f0 f\u00f3lki, og f\u00f3lki\u00f0 hevur mest sum bara liva\u00f0 higartil sum flytif\u00f3lk \u00e1 teimum turru hei\u00f0unum. Men \u00ed 1950 f\u00f3ru kinesararnir at senda landb\u00fana\u00f0arr\u00e1\u00f0gevarar og arbei\u00f0shermenn inn \u00ed landi\u00f0. Teir skuldu leita eftir dyrkilendi og finna fram \u00e1, har sum naka\u00f0 vatn kundi vera at lata \u00e1 velturnar. Og v\u00e6l vigna\u00f0ist. Teir komu ni\u00f0ur \u00e1 fornar oasur, sum l\u00f3gu undir \u00ed sandi, men sum \u00e1\u00f0ur h\u00f8vdu havt st\u00f3rt dyrkilendi. Teir funnu eisini st\u00f3rar b\u00fdir undir sandinum. \u00cd j\u00f8r\u00f0ini hava teir funni\u00f0 h\u00f3pin av uran, jarnm\u00e1lmi og koli. Kinesarar flyta \u00ed milli\u00f3ntali inn \u00ed Xinjiang at b\u00fagva.\n\nKina"}
{"id": "20127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innara-Mongolia", "title": "Innara-Mongolia", "text": "Innara-Mongolia (kinesiskt \u5185\u8499\u53e4) er tann parturin av Kina, sum liggur n\u00e6stur Mongolia. Hin parturin av Kina gongur eisini undir navninum Ytra-Mongolia. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er tempra\u00f0 landve\u00f0ur og turrligt b\u00e6\u00f0i summar og vetur. Serliga har su\u00f0uri ber av. Og har er eisini ein st\u00f3r oy\u00f0im\u00f8rk, sum eitur Gobi. Naka\u00f0 av landinum er t\u00f3 steppa ella vaksi\u00f0 vi\u00f0 grasi. Har ganga hir\u00f0ar vi\u00f0 kamelum og sey\u00f0afylgjum. Naka\u00f0 av f\u00f3lkinum er fastb\u00fagvandi og dyrkar j\u00f8r\u00f0ina. \u00cd tey seinastu 100 \u00e1rini eru milli\u00f3natals kinesarar fluttir \u00far Kina \u00ed Innaru-Mongolia at b\u00fagva, so n\u00fa er upprunaf\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 minniluta. Innara-Mongolia hevur s\u00ed\u00f0an 1950 hoyrt til kinesiska f\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0.\n\nKina"}
{"id": "20130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1890-%C3%A1rini", "title": "1890-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini - 1890-\u00e1rini - 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini 1940-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899\n\nHendingar \n 1896 - Teir fyrstu Olympisku Leikirnir \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 v\u00f3ru hildnir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1890-\u00e1rini"}
{"id": "20132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1880-%C3%A1rini", "title": "1880-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 1830-\u00e1rini  1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini - 1880-\u00e1rini - 1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini 1930-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1880-\u00e1rini"}
{"id": "20134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1870-%C3%A1rini", "title": "1870-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini  1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini - 1870-\u00e1rini - 1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini 1920-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1870-\u00e1rini"}
{"id": "20137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1860-%C3%A1rini", "title": "1860-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini  1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini - 1860-\u00e1rini - 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini 1910-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1860-\u00e1rini"}
{"id": "20139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1850-%C3%A1rini", "title": "1850-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini  1840-\u00e1rini - 1850-\u00e1rini - 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini 1900-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1850-\u00e1rini"}
{"id": "20141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1840-%C3%A1rini", "title": "1840-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini - 1840-\u00e1rini - 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini 1890-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1840-\u00e1rini"}
{"id": "20167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1830-%C3%A1rini", "title": "1830-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini - 1830-\u00e1rini - 1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini 1880-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1830-\u00e1rini"}
{"id": "20168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1820-%C3%A1rini", "title": "1820-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1770-\u00e1rini  1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini-  1820-\u00e1rini - 1830-\u00e1rini 1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini 1870-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1820-\u00e1rini"}
{"id": "20169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1810-%C3%A1rini", "title": "1810-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini  1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini - 1810-\u00e1rini -  1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini 1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini 1860-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1810-\u00e1rini"}
{"id": "20174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1800-%C3%A1rini", "title": "1800-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld - 20. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini  1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini - 1800-\u00e1rini - 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini 1840-\u00e1rini 1850-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n19. \u00f8ld\n1800-\u00e1rini"}
{"id": "20177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1818", "title": "1818", "text": "1818 (MDCCCXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 12. februar \u2013 Kili tekur loysing fr\u00e1 Spania.\n 20. november \u2013 Sim\u00f3n Bol\u00edvar l\u00fdsir Venesuela sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. apr\u00edl - Aasmund Olavsson Vinje\n 5. mai - Karl Marx\n 2. september - Hans Christopher M\u00fcller\n\nAndl\u00e1t \n 15. februar \u2013 Karl XIII kongur av Sv\u00f8r\u00edki fr\u00e1 1809 og sum Karl II kongur av Noregi fr\u00e1 1814. (f. 1748)"}
{"id": "20178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1817", "title": "1817", "text": "1817 (MDCCCXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n 4. mars - James Monroe ver\u00f0ur fimti forsetin \u00ed USA.\n10. desember - Mississippi gerst tj\u00fagundi lutstatur USA.\n Ninko ver\u00f0ur keisari \u00ed Japan.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. februar - Vilhelm III, kongur av Ni\u00f0urlondum (d. 1890)\n 22. februar - Niels W. Gade, danskt t\u00f3naskald og dirigentur (d. 1890)\n 24. juli - Adolf av Luksemborg, st\u00f3rhertogi  (d. 1905)\n 7. september - Lovisa av Hessen-Kassel, dansk drotning (d. 1898)\n 14. september - Theodor Storm, t\u00fdskur yrkjari og rith\u00f8vundur (d. 1888)\n 30. november - Theodor Mommsen, t\u00fdskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur, i\u00f0 fekk vir\u00f0isl\u00f8nina Nobels \u00ed b\u00f3kmentum (d. 1903)\n 18. desember - Christian Emil Krag-Juel-Vind-Frijs, danskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1896)\n\nAndl\u00e1t \n 14. juli - Madame de Sta\u00ebl, franskur rith\u00f8vundur (f. 1775)\n 18. juli - Jane Austen, enskur rith\u00f8vundur (f. 1775)"}
{"id": "20179", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1816", "title": "1816", "text": "1816 (MDCCCXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n11. desember - Indiana gerst n\u00edtj\u00e1ndi statur USA.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. apr\u00edl - Charlotte Bront\u00eb, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1855)\n 26. juni - Martin Christian Restorff, bakari og bryggjari (d. 1897)\n 21. juli - Paul Julius von Reuter, t\u00fdskur bla\u00f0ma\u00f0ur (d. 1899)\n 7. august - Carl Brosb\u00f8ll, danskur rith\u00f8vundur (d. 1900)\n 13. desember - Werner von Siemens, t\u00fdskur \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur (d. 1892)\n\nAndl\u00e1t \n 26. juli \u2013 Johan Nordahl Brun, norskur yrkjari (f. 1745)"}
{"id": "20183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1815", "title": "1815", "text": "1815 (MDCCCXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n 26. februar - Napoleon r\u00fdmir av oynni Elba og fer at Paris aftur.\n 18. juni - Bardagin vi\u00f0 Waterloo: Frakland tapir og Napoleon er noyddur at yvirgeva seg. Napoleonskr\u00edggini (1799-1815) endar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. apr\u00edl - Otto von Bismarck, t\u00fdskur politikari (d. 1898)\n\nAndl\u00e1t \n 5. mars - Franz Anton Mesmer, sveisiskur l\u00e6kni (f. 1734) \n 13. oktober - Joachim Murat, franskur marsk\u00e1lkur, kongur av Napoli 1808-15 (avr\u00e6tta\u00f0ur) (f. 1767)\n 7. desember - Michel Ney, franskur marsk\u00e1lkur (avr\u00e6tta\u00f0ur) (f. 1769)"}
{"id": "20184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1814", "title": "1814", "text": "1814 (MDCCCXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \n 4. apr\u00edl - Napoleon letur keisaratr\u00f3nuna fr\u00e1 s\u00e6r og flytir \u00ed \u00fatlegd \u00e1 oynni Elba.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 30. mai - Mikhail Bakunin, russiskur rith\u00f8vundur (d. 1876)\n 19. juli - Samuel Colt, amerikanskur uppfinnari (d. 1862)\n 10. august - Henri Nestl\u00e9, t\u00fdsk-sveisiskur \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur (d. 1890)\n 13. august - Anders Jonas \u00c5ngstr\u00f6m, svenskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1874)\n 15. oktober - Mikhail Lermontov, russiskur rith\u00f8vundur (d. 1841)\n 6. november - Adolphe Sax, belgiskur lj\u00f3\u00f0f\u00f8rissmi\u00f0ur og uppfinnari (d. 1894)\n\nAndl\u00e1t \n 27. januar - Johann Gottlieb Fichte, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1762)\n 12. juli - William Howe, bretskur generalur (f. 1729)\n21. desember - Marquis de Sade, franskur rith\u00f8vundur (f. 1740)"}
{"id": "20185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1813", "title": "1813", "text": "1813 (MDCCCXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. mai - S\u00f8ren Kierkegaard, danskur heimspekingur (d. 1855)\n 22. mai - Richard Wagner, t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (d. 1883)\n 19. mars - David Livingstone, skotskur l\u00e6kni og ranns\u00f3knarfari (d. 1873)\n\nAndl\u00e1t \n17. juli - Fredrica L\u00f6f, svensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1760)\n5. oktober - Tecumseh, h\u00f8vdingur hj\u00e1 Shawnee-f\u00f3lkinum (f. 1768)"}
{"id": "20186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1812", "title": "1812", "text": "1812 (MDCCCXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \nNapoleon ger innr\u00e1s \u00ed Russlandi.\n Helsingfors gerst h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed st\u00f3rf\u00farstad\u00f8minum Finnlandi.\n 18. juni - Bretsk-amerikanska kr\u00edggi\u00f0: USA l\u00fdsir kr\u00edggj \u00edm\u00f3ti St\u00f3rabretlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. januar - Knud Knudsen, norskur l\u00e6rari og m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1895)\n 7. februar - Charles Dickens, enskur rith\u00f8vundur (d. 1870\n 26. apr\u00edl - Alfred Krupp, t\u00fdskur \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur (d. 1887)\n 28. november - Ludvig Mathias Lindeman, norskt t\u00f3naskald og savnari av f\u00f3lkat\u00f3nleiki  (d. 1887)\n 3. desember - Hendrik Conscience, flamskur rith\u00f8vundur (d. 1883)\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "20187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1811", "title": "1811", "text": "1811 (MDCCCXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 14. mai - Paraguai gerst fr\u00e6lst r\u00edki.\n 5. juli - Venesuela gerst fr\u00e6lst r\u00edki.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. mars - Napoleon II, franskur keisari (d. 1832)\n 30. mars - Robert Wilhelm Bunsen, t\u00fdskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1899)\n 14. juni - Harriet Beecher Stowe, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1896)\n 18. juli - William Makepeace Thackeray, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1863)\n 22. oktober - Franz Liszt, t\u00f3naskald og klaverleikari (d. 1886)\n\nAndl\u00e1t \n 30. juli - Miguel Hidalgo, meksikanskur kollveltingalei\u00f0ari (f. 1753)\n 21. november - Heinrich von Kleist, t\u00fdskur yrkjari, leikskald og rith\u00f8vundur (f. 1777)"}
{"id": "20188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1810", "title": "1810", "text": "1810 (MDCCCX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n5. februar - Ole Bull, norskt t\u00f3naskald og fi\u00f3lleikari (d. 1880)\n1. mars - Fr\u00e9d\u00e9ric Chopin, p\u00f3lskt t\u00f3naskald og klaverleikari (d. 1849)\n 8. juni - Robert Schumann, t\u00fdskt t\u00f3naskald og dirigentur (d. 1856)\n\nAndl\u00e1t \n 24. februar - Henry Cavendish, enskur n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur (f. 1731)\n 19. juli - Luise av Mecklenburg-Strelitz, drotning av Prusslandi (f. 1776)"}
{"id": "20198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heiliv%C3%A1gur", "title": "Heiliv\u00e1gur", "text": "Heiliv\u00e1gur kann linna sj\u00fakuey\u00f0kenni, doyva p\u00ednu og byrgja fyri ella gr\u00f8\u00f0a sj\u00faku. Heiliv\u00e1gur ver\u00f0ur eisini latin s\u00e1larliga sj\u00fakum, til d\u00f8mis fj\u00e1ltur og sinnistyngd. Fyri at ein v\u00f8ra skal hava heiti\u00f0 heilv\u00e1gur, skal hon ver\u00f0a g\u00f3\u00f0kend av myndugleikunum. Heiliv\u00e1gur, sum er g\u00f3\u00f0kendur \u00ed Danmark, ver\u00f0ur eisini g\u00f3\u00f0kendur sum heiliv\u00e1gur \u00ed F\u00f8royum. Mong t\u00fasund sl\u00f8g eru. Hv\u00f8r heiliv\u00e1gur virkar \u00e1 s\u00edn h\u00e1tt, t\u00ed\u00f0um \u00ed \u00e1v\u00edsum kropsparti, til d\u00f8mis \u00ed maga ella \u00ed h\u00f8vdi. \u00cd mong t\u00fasund \u00e1r er n\u00e1tt\u00faruheiliv\u00e1gur fingin \u00far s\u00f8ltum og \u00far urtum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur mestur heiliv\u00e1gur gj\u00f8rdur \u00ed evnis\u00eddna\u00f0i. Heiliv\u00e1gur ver\u00f0ur eisini gj\u00f8rdur vi\u00f0 \u00edlegufl\u00e6tting, har \u00edlegur ver\u00f0a fluttar millum verur av heilt ymiskum slagi. \u2028\u2028\u2028\u2028Granskarar royna st\u00f8\u00f0ugt at finna n\u00fdggj lekingarevni, til d\u00f8mis fyri krabbameini og ey\u00f0kv\u00e6mi. L\u00edvv\u00e1gur, til d\u00f8mis penicillin, og evnisv\u00e1gur, til d\u00f8mis sulfonamid, ver\u00f0a n\u00fdttir fyri \u00edger\u00f0arsj\u00faku. Evnini beina fyri sj\u00fakraelvandi bakterium ella darva teimum \u00ed n\u00f8ringini. \u2028\u2028Heiliv\u00e1gur kann vera vandamiki: heiliv\u00e1gur, eisini tann, i\u00f0 l\u00e6kni letur, kann elva vann\u00fdtslu og gera f\u00f3lk turvtug. Misn\u00fdtsla kann ver\u00f0a vandamikil og elva sj\u00faku og dey\u00f0a. Forbo\u00f0 er sett at n\u00fdta sumt turvelvandi dr\u00f8gg, til d\u00f8mis opium og heroin. Anna\u00f0 turvelvandi r\u00faseitur, til d\u00f8mis r\u00fasdrekka og nikotin \u00far tubbaki, er ikki banna\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3g.\n\nUm okkara lei\u00f0ir f\u00e6st n\u00f3gvur heiliv\u00e1gur \u00e1 apotekum, til d\u00f8mis p\u00ednulinnandi evni, heiliv\u00e1gur fyri sv\u00f8vnloysi og \u00edger\u00f0arsj\u00faku. Starvsf\u00f3lk \u00e1 apoteki ella l\u00e6kni lei\u00f0beina t\u00e6r at n\u00fdta heiliv\u00e1gin.\n\nS\u00ed eisini \n Heiliv\u00e1gs\u00eddna\u00f0ur"}
{"id": "20199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Byrgingar", "title": "Byrgingar", "text": "Byrgingar ver\u00f0a mest gj\u00f8rdar at goyma vatn, sum aftur ver\u00f0ur br\u00fakt til ravmagnsger\u00f0, men vatngoymslur kunnu eisini lata landb\u00fana\u00f0inum vatn. T\u00e1 i\u00f0 \u00e1 ver\u00f0ur byrgd, ver\u00f0ur st\u00f3r vatngoymsla. So ber til at goyma vatn at br\u00faka, t\u00e1 i\u00f0 turkur er um summari\u00f0. Byrgingar kunnu eisini for\u00f0a fyri vatnfl\u00f3\u00f0. Fram vi\u00f0 strondini \u00e1 l\u00e1glendi gera teir byrgingar at verja fyri st\u00f3rari vatnfl\u00f3\u00f0. \u2028\u2028Tvinnar eru betongbyrgingarnar: bogabyrgingar og gravitati\u00f3nsbyrgingar. Bogabyrgingar eru h\u00f8gar, ofta bara 3 metrar tj\u00fakkar. Bogaskapi\u00f0 ger t\u00e6r \u00f3gvuliga sterkar. Gravitati\u00f3nsbyrgingar (gravitati\u00f3n = atdr\u00e1ttarmegi) ver\u00f0a eisini gj\u00f8rdar \u00far betongi, men ta\u00f0 er tann n\u00f3gva tyngdin, sum ger, at t\u00e6r halda. Verjugar\u00f0ar eru ymiskir til st\u00f8ddar og eru gj\u00f8rdir \u00far leiri og gr\u00f3ti, sum er dunga\u00f0 saman \u00ed langan rygg. Inni \u00ed mi\u00f0jum rygginum er helst betong ella leir, sum ger, at vatni\u00f0 ikki seyrar \u00edgj\u00f8gnum. Uttan\u00e1 ver\u00f0a lagdir st\u00f3rir klettar at verja fyri aldunum.\n\nB\u00faskapur"}
{"id": "20200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A6knar", "title": "L\u00e6knar", "text": "L\u00e6kni er \u00fatb\u00fagvin at gera av, hv\u00f8r i\u00f0 sj\u00fakan er, og hann veit, hvat i\u00f0 leikir. Vanliga fert t\u00fa fyrst til kommunul\u00e6knan, sum veit um mangar sj\u00fakur, kannar heilsuna, skipar fyri heiliv\u00e1gi, koppsetur o.a. Kommunul\u00e6kni kann \u00e1v\u00edsa til kanningar og vi\u00f0ger\u00f0 \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi ella hj\u00e1 serl\u00e6kna. Serl\u00e6knar eru serfr\u00f8\u00f0ingar \u00ed \u00e1v\u00edsum sj\u00fakum. Barnal\u00e6knar eru serk\u00f8nir \u00ed barnasj\u00fakum, og skur\u00f0l\u00e6knar eru serk\u00f8nir \u00ed skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0 og at seta saman brotnar limir og onnur brot. L\u00e6knafr\u00f8\u00f0i er v\u00edsindagrein, i\u00f0 fatar um sj\u00fakraavger\u00f0, sj\u00fakrafyribyrging og sj\u00fakravi\u00f0ger\u00f0. L\u00e6knan\u00e6mingar lesa l\u00e6knafr\u00f8\u00f0i eini 6 \u00e1r \u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00fala, \u00e1\u00f0renn teir f\u00e1a l\u00e6knapr\u00f3gv. S\u00ed\u00f0an m\u00e1 l\u00e6kni arbei\u00f0a 1 \u00e1r \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi, \u00e1\u00f0renn hann kann arbei\u00f0a sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur l\u00e6kni. Ofta eru nakrir l\u00e6knar saman um l\u00e6knah\u00fas ella vi\u00f0talur\u00fam. F\u00f3lk, i\u00f0 eru n\u00f3g birg til tess, koma til l\u00e6kna \u00ed vi\u00f0talut\u00ed\u00f0ini. L\u00e6knin tosar vi\u00f0 hv\u00f8nn eins\u00e6ris, kannar og sigur, hvat i\u00f0 bagir. R\u00f8ntgenmynd ella bl\u00f3\u00f0roynd kann ver\u00f0a tikin undan l\u00e6knavi\u00f0ger\u00f0. L\u00e6knar kann gera av vi\u00f0 r\u00f8ntgen og \u00f8\u00f0ren t\u00f3lum, hv\u00f8rja sj\u00faku, sj\u00faklingurin hevur. \u00c1 r\u00f8ntgenmynd s\u00e6st beinbrot og sj\u00faka, til d\u00f8mis krabbamein \u00ed lungum. \u2028\u2028\n\n\u2028\u2028L\u00e6knar hava veri\u00f0 s\u00ed\u00f0an \u00ed forn\u00f8ld. Vi\u00f0gitni grikski l\u00e6knin, Hippokrates \u00far Kos, livdi t.d. fyri 2500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Hann sv\u00f3r ei\u00f0 at arbei\u00f0a samvitskufult og at dugna \u00f8llum.\n\nL\u00e6knar"}
{"id": "20201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tri%C3%B0i%20heimurin", "title": "Tri\u00f0i heimurin", "text": "Tri\u00f0i heimurin: Politiskt heiti \u00e1 menningarlondum \u00ed Afrika, Lat\u00ednamerika og Landsynnings\u00e1sia. Tey eru ey\u00f0kend av m.\u00f8.: 1) BT\u00da er minni enn 500 USA-dollarar t.hv. f\u00f3lki\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, 2) minni enn 20 % av landsins BT\u00da kemur av \u00eddna\u00f0i og 3) f\u00e6rri enn 50 % av \u00f8llum f\u00f3lkinum, eldri enn 15 \u00e1r, duga at skriva og lesa. \u00cd 2013 v\u00f3ru uml. 80 lond \u00ed tri\u00f0ja heiminum, flestu teirra \u00ed Afrika, men eisini n\u00f8kur \u00ed Lat\u00ednamerika og Landsynnings\u00e1sia. \n\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "20210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malakkafj%C3%B8r%C3%B0ur", "title": "Malakkafj\u00f8r\u00f0ur", "text": "Malakkafj\u00f8r\u00f0urin (maleisiskt/indonesiskt: Selat Melaka/Malaka) \u00edmillum Singapor og Indonesia er ein av heimsins fer\u00f0slur\u00edkastu siglingarlei\u00f0um. Meira enn ein tri\u00f0ingur av heimsins oljuveitingum fara \u00edgj\u00f8gnum tann smala fj\u00f8r\u00f0in, sum bindur Indonesia og framgongdarr\u00edku b\u00faskapirnar \u00ed fjareystri saman. \n\nAsia\nFir\u00f0ir"}
{"id": "20213", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kanarisku%20oyggjarnar", "title": "Kanarisku oyggjarnar", "text": "Kanarisku oyggjarnar (spanskt Islas Canarias) eru n\u00f3gv t\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed f\u00f3lkatali \u00ed Spania, og t\u00e6r hava eisini n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk. Kanaria kemur av lat\u00ednska or\u00f0inum \"canine\", sum er hundur, og \u00ed forn\u00f8ld v\u00f3ru n\u00f3gvir hundar \u00ed oyggjunum. Oyggjarnar eru einar 100 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far Marokko. Hagar koma n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk um summari\u00f0, t\u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 er avb\u00e6ra gott.\n\nOyggjar \n\nSpania\nOyggjar"}
{"id": "20215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madeira", "title": "Madeira", "text": "Madeira liggur 600 km vestanfyri Marokko. H\u00f3ast ta\u00f0 eru 1000 km til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Portugal, Lissabon, hoyrir Madeira til Portugal eins og Asorurnar, i\u00f0 liggja 1300 km vestur \u00far portugisiski strondini. Oyggjaflokkurin Madeira \u2013 t\u00ed talan er \u00ed veruleikanum um 8 oyggjar: sj\u00e1lv Madeira, Porto Santo, Ilhas Desertas og Ilhas Selvagens \u2013 liggur \u00ed ein \u00fatsynning \u00far Portugal, nor\u00f0an fyri Kanarisku Oyggjarnar og vestan fyri Marokko og hevur eitt ta\u00f0 mest st\u00f8\u00f0uga ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed heiminum vi\u00f0 me\u00f0altemperaturum upp \u00e1 20\u00a0\u00b0C \u00ed januar-februar til 25\u00a0\u00b0C \u00ed juli/august. Bert \u00e1 sj\u00e1lvari Madeira og Porto Santo b\u00fdr f\u00f3lk, me\u00f0an hinar oyggjarnar eru \u00f3bygdar. \u00c1 Madeira, sum er 741 ferkilometrar til st\u00f8ddar, b\u00fagva 255.000 f\u00f3lk og \u00e1 Porto Santo (42 ferkilometrar) 4500, so f\u00f3lkat\u00e6ttleikin er h\u00f8gur \u2013 \u00e1 Madeira 337 f\u00f3lk fyri hv\u00f8nn ferkilometur. Av hesum 255.000 f\u00f3lkunum \u00e1 sj\u00e1lvari Madeira b\u00fagva yvir 2/3 \u00ed h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdinum Funchal. Madeira er partur av Portugal, og f\u00f3lki\u00f0, har b\u00fdr, er sostatt portugisar. Madeira er kent fyri s\u00edtt g\u00f3\u00f0a ve\u00f0urlag, s\u00edna v\u00f8kru flora og fyri heitv\u00edni\u00f0 Madeira. \n\nM\u00e1li\u00f0 er portugisiskt, men n\u00f3gv f\u00f3lk duga v\u00e6l enskt sum ein fylgja av t\u00ed t\u00e6tta sambandi vi\u00f0 St\u00f3rabretland gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar og upp \u00e1 grund av fer\u00f0avinnuni, sum er t\u00fddningarmesta vinnugreinin \u00e1 oynni. Av uppruna eru oyggjarnar vulkanskar sum F\u00f8royar, og eru \u00ed veruleikanum topparnir av einum 6,5 km h\u00f8gum sl\u00f8ktum gosfjalli, sum stendur \u00e1 botninum av Atlantshavinum. T\u00e1 i\u00f0 portugisar komu til oyggjarnar umlei\u00f0 1420, v\u00f3ru t\u00e6r \u00f3bygdar og so t\u00e6tt sk\u00f3gvaksnar, at n\u00e6stan ikki var framkomandi \u2013 Madeira merkir sk\u00f3garoyggin. Tey fyrstu ni\u00f0ursetif\u00f3lkini v\u00f3ru prestar, b\u00f8ndur og munkar. Til at gera ta\u00f0 har\u00f0a arbei\u00f0i\u00f0  v\u00f3ru tr\u00e6lir tiknir \u00ed Afrika og Kanarisku oyggjunum, og ta\u00f0 eru teir, sum hava gj\u00f8rt t\u00e6r v\u00ed\u00f0akendu vatnveitingarnar, levadurnar, \u00e1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni av oynni. \n\n\u00cd dag er Madeira ein tann mest framkomni parturin av Portugal, fyrst og fremst vegna fer\u00f0avinnuna, vi\u00f0 einum slagi av heimast\u00fdri og egnum lokalflaggi. Teir hava eitt ting, sum sm\u00ed\u00f0ar l\u00f3gir, og ger egna f\u00edggjarl\u00f3g. Men uttanr\u00edkism\u00e1l ver\u00f0a umsitin \u00ed Lissabon. Tann portugisiska stj\u00f3rnin hevur ein umbo\u00f0smann \u00e1 Madeira. Madeirab\u00fagvar senda fimm umbo\u00f0 til tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 \u00ed Portugal.\n\nS\u00f8ga \n\nTa\u00f0 fyrsta vit vita um Madeira er, at oyggjarnar eru nevndar \u00ed einum sj\u00f3korti fr\u00e1 Genova \u00ed Firenze \u00ed Italia. Hetta korti\u00f0 er fr\u00e1 1351. Annars siga sagnir, at b\u00e6\u00f0i kartagarir, f\u00f8nikarnir og r\u00f3marnir kendi oyggjarnar um \u00e1r 0. \u00cd 1400 \u00e1runum gj\u00f8rdist Portugal ein av fremstu siglandi tj\u00f3\u00f0um. Men ta\u00f0 var av tilvild, at portugisarnir, sum kanna\u00f0u vesturs\u00ed\u00f0una av Afrika enda\u00f0u \u00e1 Madeira. Hetta komst av t\u00ed, at teir v\u00f3ru farnir av k\u00f3s og sostatt viltust til oynna. \u00c1rini eftir kanna portugisar oyggjarnar n\u00e6rri, og \u00ed 1420 gera portugisar krav upp\u00e1 oyggjab\u00f3lkin Madeira.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00c1 Madeira er fer\u00f0avinnan h\u00f8vu\u00f0svinnan. Fer\u00f0avinnan er gomul \u00e1 Madeira, men hendan t\u00f3k r\u00e6ttuligt dik \u00e1 seg, t\u00e1 i\u00f0 tann sokalla\u00f0a charterfl\u00fagvingin byrja\u00f0i mitt \u00ed 1960'innum. Ta\u00f0 koma yvir ein h\u00e1lv milli\u00f3n fer\u00f0af\u00f3lk til Madeira um \u00e1ri\u00f0. Eisini \u00fatflytur Madeira bl\u00f3mur, Madeirav\u00edn, bananir, ymsa kurva fl\u00e6tting og hond seyma\u00f0ar v\u00f8rur.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nPortugisisku oyggjarnar Madeira, liggja \u00fat fyri eysturstrond Marokko, og har b\u00faleikast umlei\u00f0 270 000 f\u00f3lk. Madeira er 57 km long og 22 km brei\u00f0 har hon er brei\u00f0ast. Madeira er 741 ferkilometrar til st\u00f8ddar. Ta\u00f0 vil siga, at F\u00f8royar eru tv\u00e6r fer\u00f0ir st\u00f8rri enn Madeira. \u00c1 Madeira b\u00fagva umlei\u00f0 267 000 f\u00f3lk harav umlei\u00f0 helvtin b\u00fdr \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Funchal. Til Madeira oyggjab\u00f3lkin hoyra eisini a\u00f0rar minni oyggjar. Bert \u00e1 t\u00ed eini Porto Santo b\u00fagva f\u00f3lk. \u00c1 hinum oyggjunum arbei\u00f0a v\u00edsindamenn, serliga er ta\u00f0 l\u00edvfr\u00f8\u00f0in, i\u00f0 hevur teirra \u00e1huga. Allur oyggjaflokkurin Madeira er tilsamans 796 ferkilometrar. \u00cd dag eru st\u00f3rir partar av oynni dyrka\u00f0ar, men ta\u00f0 eru enn fleiri \u00f8ki, sum eru \u00f3r\u00f8rd. Hesi \u00f8ki\u00f0 eru sera ymisk. H\u00f8g ber fj\u00f8ll, onnur fj\u00f8ll eru vaksin vi\u00f0 frumsk\u00f3gar l\u00edknandi v\u00f8kstri. Ber oy\u00f0imarkar l\u00edknandi \u00f8kir eru eisini.\n\nVe\u00f0urlagi\u00f0 \n\nMadeira hevur eitt subtropisk ve\u00f0urlag, sum minnir n\u00f3gv um ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00e1 teimum Kanarisku oyggjunum. Av t\u00ed at Madeira liggur \u00ed Atlantshavinum uttanfyri Marokko ger, at ta\u00f0 ikki er so st\u00f3rur munur \u00e1 teimum h\u00f8gu hitastigunum, sum eru um summari og teimum l\u00e6gstu hitastigunum, sum eru um veturin, t\u00ed er ta\u00f0 eitt milt ve\u00f0urlag \u00e1 Madeira. Ta\u00f0 sj\u00e1ldsama og fram\u00farskarandi ve\u00f0urlagi\u00f0 gevur einastandandi eginleikar til v\u00f8ksturin av eksotiskum plantum, runnum og litr\u00edkum bl\u00f3mum, sum vaksa runt allasta\u00f0ni. Um summari er ve\u00f0ri\u00f0 n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 heitt og s\u00f3lr\u00edkt \u00e1 Madeira. Hitin liggur millum 23 og 27\u00a0\u00b0C, men hitin kann eisini koma uppum 30\u00a0\u00b0C. Sj\u00e1lvt um n\u00e1ttina fer hitin ikki ni\u00f0ur um 17 til 18\u00a0\u00b0C. Tann fr\u00edskliga havluftin, sum er \u00e1 Madeira ger, at hitin ikki ver\u00f0ur \u00f3behagiliga h\u00f8gur mitt \u00e1 degi. Men ta\u00f0 kann koma fyri, um vindur kemur fr\u00e1 Afrika, t\u00e1 kann ta\u00f0 bl\u00edva sera heitt. \n\nTa\u00f0 regnar l\u00edti\u00f0 og onki um summari \u00e1 Madeira, ikki fyrr enn s\u00ed\u00f0st \u00ed septembur byrjar ta\u00f0 at regna. Um heysti er ve\u00f0ri\u00f0 framvegis l\u00fdtt og gott, men m\u00f8guleikin fyri illve\u00f0ri\u00f0 er st\u00f8rri enn um summari. Heilt inn \u00ed novembur er hitin um dagin um 20\u00a0\u00b0C, og ta\u00f0 eru framvegis n\u00f3gvir s\u00f3lskinst\u00edmar, t\u00ed oyggin liggur nokk so langt su\u00f0uri. Men ta\u00f0 regnar eisini nokk so n\u00f3gv \u00ed novembur. Um veturin kann ta\u00f0 regna nokk so illa, serliga \u00ed fj\u00f8llunum og \u00e1 nor\u00f0urstrondini \u00e1 Madeira. Ta\u00f0 kunnu eisini ver\u00f0a dagar har ta\u00f0 er yvirsk\u00edggja\u00f0 og n\u00f3gvur vindur. Sum heild so hevur Madeira eitt s\u00f3lr\u00edkt ve\u00f0urlag, har ta\u00f0 \u00ed mi\u00f0al eru 5-6 s\u00f3lskinst\u00edmar um veturin og 7-8 t\u00edmar um summari. Tann kaldasti temperatururin er 19\u00a0\u00b0C. Um v\u00e1ri\u00f0 ver\u00f0ur ta\u00f0 aftur turrari \u00ed ve\u00f0rinum \u00e1 Madeira. Ta\u00f0 ver\u00f0ur meira s\u00f3lr\u00edkt og heitari, serliga aftan\u00e1 mars m\u00e1na\u00f0, \u00ed mai m\u00e1na\u00f0 fer hitin yvir tey 20\u00a0\u00b0C aftur.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingar meina, at Madeira bleiv til fyri 20 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. T\u00f8tt gos \u00far gosfj\u00f8llum \u00e1 havbotninum hava tr\u00fdst oynna Madeira upp \u00far Atlantshavrygginum. Fyri 1,7 milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani k\u00f3lna\u00f0u gosfj\u00f8llini, og tey g\u00f3vust heilt at goysa fyri 400.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. \u00d8ll hesi \u00e1rini s\u00ed\u00f0ani, hava ve\u00f0ur og vindur skapt jar\u00f0arslit. Hetta hevur spakuliga skapt t\u00e6r oyggjar vit n\u00fa kenna. Ors\u00f8kin til, at vit hava ein gosrygg mitt \u00ed Atlantshavinum er t\u00ed, at vit hava tektoniskar pl\u00e1tur og tektoniskar r\u00f8rslur. \u00c1st\u00f8\u00f0i\u00f0 um t\u00e6r tektonisku pl\u00e1turnar sigur \u00ed stuttum, at tilfari\u00f0 \u00ed k\u00e1puni melur \u00ed ring. Skorpan \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini liggur uttan \u00e1 k\u00e1puni, og ver\u00f0ur t\u00ed flutt av konvektsi\u00f3nstreymunum \u00ed k\u00e1puni. Skorpan liggur sum eitt skal uttanum k\u00e1puna. Talan er ikki um eitt heilt skal, sum liggur um alla j\u00f8r\u00f0ina, men um fleiri petti, sum flyta seg eftir hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Hesi petti ella pl\u00e1tur ver\u00f0a r\u00f3ptar t\u00e6r tektonisku pl\u00e1turnar. Hesar pl\u00e1tur flyta seg fr\u00e1, hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum summasta\u00f0ni, me\u00f0an t\u00e6r renna saman onkra a\u00f0rasta\u00f0ni. Eisini eru pl\u00e1tur, sum flyta seg s\u00ed\u00f0uvegis. Millum hesar pl\u00e1tur hava vit millum anna\u00f0 eldgos og jar\u00f0skj\u00e1lvtar. T\u00e1 i\u00f0 pl\u00e1turnar flyta seg fr\u00e1 hv\u00f8rjari a\u00f0rari, kemur ein st\u00f3r riva \u00ed. \u00dar hesi rivuni spr\u00e6nir lava upp \u00far k\u00e1puni, sum hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at rivan ella holi\u00f0 tettist aftur. \u00c1 hesum st\u00f8\u00f0um ver\u00f0ur n\u00fdtt lendi\u00f0 til, ella her ver\u00f0ur bygt upp. Ta\u00f0 er solei\u00f0is at Madeira er blivi\u00f0 til.\n\nPortugal\nOyggjar"}
{"id": "20219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marjorie%20Estiano", "title": "Marjorie Estiano", "text": "Marjorie Dias de Oliveira (f\u00f8dd 8. mars 1982 \u00ed Curitiba, Brasil) er sj\u00f3nleikari og songkvinna \u00far Brasil. Hon gj\u00f8rdist kend \u00ed 2004, t\u00e1 i\u00f0 hon sp\u00e6ldi leiklutin sum Natasha \u00ed Rede Globo tann\u00e1ringa-sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Malha\u00e7\u00e3o. Hon hevur sp\u00e6lt hetjuleiklutin \u00ed trimum telenovellum. the lead antagonist role in og sp\u00e6lt ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed tveimum telenovellum afturat og so sp\u00e6ldi hon h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed 2014 filminum Beatriz.\n\nIn 2007 Maria Paula was cast live, the lead role of Duas Caras  in prime time of the largest Brazilian television network, Rede Globo. Hon sp\u00e6ldi eisini antihetjuna \u00ed einum \u00f8\u00f0rum telenovela filmi Lado a Lado, i\u00f0 gj\u00f8rdist tann besti telenovela \u00ed 2013 Emmy International.\n\n\u00cd 2013 sp\u00e6ldi Marjorie sama leiklutin vi\u00f0 Fernanda Montenegro \u00ed filminum Time and the Wind, sum tann unga Bibiana.\n\nFilmsleiklutir\n\nBiograf-filmar\n\nSj\u00f3nvarp \nHon hevur mest sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed skemti sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um (soap operas) og \u00ed telenovela-filmum:\n 2003: Malha\u00e7\u00e3o sum Fabiana\n 2004: Malha\u00e7\u00e3o sum Natasha Ferreira\n 2006: P\u00e1ginas da Vida sum Marina Andrade Rangel \n 2006: Sob Nova Dire\u00e7\u00e3o sum Nely Li \n 2007: Duas Caras sum Maria Paula Fonseca do Nascimento\n 2009: Caminho das \u00cdndias sum T\u00f4nia (Ant\u00f4nia Cavinato) \n 2010: S.O.S. Emerg\u00eancia sum Fl\u00e1via Menezes\n 2011: Amor em Quatro Atos sum Let\u00edcia\n 2011: Malu de Bicicleta sum Sueli\n 2011: Cine Conhecimento \n 2011: A Vida da Gente sum Manuela Fonseca\n 2012: Lado a Lado sum Laura Assun\u00e7\u00e3o\n 2013: O Tempo e o Vento sum Bibiana\n 2014: Imp\u00e9rio sum Cora\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur  \n 2005: Marjorie Estiano\n 2007: Flores, Amores e Bla, bl\u00e1, bl\u00e1\n 2014:Oito\n\nLive DVD\n 2005: Marjorie Estiano e Banda Ao Vivo\n\nVideol\u00f8g\n\nAlmenn T\u00f3nleikavideo\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Marjorie Estiano \u00e1 imdb.com \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Marjorie Estiano \n Marjorie Estiano \u00e1 Universal Music heimas\u00ed\u00f0uni\n Marjorie Estiano \u00e1 Youtube\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nBrasilskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "20220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederikshavn", "title": "Frederikshavn", "text": "Frederikshavn, sum fyrr nevndist Fladstrand (\u00e1 lat\u00ednskum \"Ora Plana\"), er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Frederikshavn kommunu og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Vendsyssel vi\u00f0 23.309 \u00edb\u00fagvum. B\u00fdurin liggur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland \u00fat til Kattegat \u00e1 eysturstrondini \u00e1 t\u00ed Nor\u00f0urj\u00fatsku Oynni. Frederikshavn er uppkalla\u00f0 eftir Kong Frederik 6. og fekk keypssta\u00f0ar r\u00e6ttindi \u00ed 1818.\n\nS\u00f8ga \nTa\u00f0 hava b\u00fa\u00f0 f\u00f3lk \u00ed \u00f8kinum \u00ed og kring Frederikshavn \u00ed fleiri t\u00fasund \u00e1r. Fornfr\u00f8\u00f0iligar \u00fatgrevstir bera pr\u00f3gv um b\u00fasetur fr\u00e1 Stein\u00f8ldini til V\u00edkingat\u00ed\u00f0ina. Ta\u00f0 at b\u00fdurin hevur g\u00f3\u00f0a n\u00e1tt\u00faruhavn og er v\u00e6l vardur at h\u00f3lmum og skerum uttanfyri og ta\u00f0 at b\u00fdurin liggur t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i Noreg og Sv\u00f8r\u00edki hevur havt st\u00f3ran t\u00fddning fyri politisku, b\u00faskaparligu og herna\u00f0arligu s\u00f8guna hj\u00e1 b\u00fdnum. Havnin hevur gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar veri\u00f0 mi\u00f0depilin \u00ed b\u00fdnum vi\u00f0 virksemi innan fiskivinnu og skipasm\u00ed\u00f0. Men eftir kreppuna \u00ed 1980'unum innan b\u00e6\u00f0i fiskivinnu og skipasm\u00ed\u00f0, er b\u00fdurin blivin ein vertsb\u00fdur, har eitt n\u00fa fer\u00f0avinna eisini sp\u00e6lir ein st\u00f3ran leiklut. Danska sj\u00f3verjan hevur enn eina st\u00f8\u00f0 \u00ed Frederikshavn.\n\nHavnir \u00ed Frederikshavn \n\n\u00cd Frederikshavn eru hesar havnir fr\u00e1 nor\u00f0i m\u00f3ti su\u00f0ri:\n\n R\u00f8nnerhavn \u2013 stuttleikab\u00e1tar-, jollur- og fr\u00edt\u00ed\u00f0arfiskihavn\n Nordre Skanse Havn \u2013 jollu- og b\u00e1tahavn\n Frederikshavn Havn \u2013 vinnu- og samfer\u00f0sluhavn\n Fl\u00e5destation Frederikshavn \u2013 Fysisku rammurnar hj\u00e1 sj\u00f3verjuni til eitt n\u00fa OPLOG FRH Hav\u00edtr\u00f3ttarhavn \u2013  stuttleikab\u00e1tar-, jollur- og h\u00fasb\u00e1tahavn Neppens Havn \u2013 jollu- og b\u00e1tahavn''\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "20229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johann%20Wolfgang%20von%20Goethe", "title": "Johann Wolfgang von Goethe", "text": "Johann Wolfgang von Goethe, (f\u00f8ddur 28. august 1749 \u00ed Frankfurt am Main, dey\u00f0ur 22. mars 1832, var ein t\u00fdskur rith\u00f8vundur. Hann er mest kendur fyri verk sum sj\u00f3nleikin Faust, skalds\u00f8guna Die Leiden des jungen Werthers og yrkingina \"Erlk\u00f6nig\". Verk hansara eru \u00e1virka\u00f0i av t\u00fdsku b\u00f3kmentar\u00e1kunum Sturm und Drang og Weimarklassisismu.\n\nT\u00fddningarmikil verk \n Yrkingar\n R\u00f6mische Elegien (1795) \n West-\u00f6stlicher Divan (1819)\n Der Erlk\u00f6nig (1782)\n\n Fagrar b\u00f3kmentir\n Die Leiden des jungen Werthers (1774)\n Die Wahlverwandtschaften (1809)\n\n \u00c1st\u00f8\u00f0i\n \u00dcber Kunst und Altertum (1816-32)\n Zur Farbenlehre (1810)\n\n Sj\u00f3nleikir\n Clavigo (1775)\n Faust - Der Trag\u00f6die Erster Teil (1808)\n Faust - Der Trag\u00f6die Zweiter Teil (1832)\n\n  Sj\u00e1lvs\u00e6vis\u00f8gur\n Dichtung und Wahrheit (1811-33)\n Italienische Reise (1816-17)\n Gespr\u00e4che mit Goethe in den letzten Jahres seines Lebens (1835)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Johann Wolfgang von Goethe \u00ed Wikisource (t\u00fdskt)\n\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nT\u00fdskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1749\nAndl\u00e1t \u00ed 1832"}
{"id": "20231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1790-%C3%A1rini", "title": "1790-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini  1780-\u00e1rini - 1790-\u00e1rini - 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini 1840-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1790-\u00e1rini"}
{"id": "20233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1780-%C3%A1rini", "title": "1780-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini - 1780-\u00e1rini - 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini 1830-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1780-\u00e1rini"}
{"id": "20235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1787", "title": "1787", "text": "1787 (MDCCLXXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 7. desember - Delaware er fyrsti amerikanski statur, sum skrivar undir st\u00fdrisskipanarl\u00f3gina fyri Sameindu Statirnar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. mars - Joseph von Fraunhofer, t\u00fdskur optikari (d. 1826)\n 18. november - Louis Daguerre, franskur listam\u00e1lari og uppfinnari (d. 1851)\n 21. november - Samuel Cunard, kanadiskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur fr\u00e1 Nova Scotia, stovnari av Cunard Line (d. 1865)\n 25. november - Franz Xaver Gruber, eysturr\u00edkskt t\u00f3naskald (d. 1863)\n\nAndl\u00e1t \n 28. mai - Leopold Mozart, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1719)\n 15. november - Christoph Willibald Gluck, t\u00fdskt t\u00f3naskald  (f. 1714)\n\n1787"}
{"id": "20237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1770-%C3%A1rini", "title": "1770-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini - 1770-\u00e1rini - 1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini 1820-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1770-\u00e1rini"}
{"id": "20239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1779", "title": "1779", "text": "1779 (MDCCLXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n14. februar - James Cook dripin \u00e1 Hawaii\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 14. februar - James Cook, bretskur ranns\u00f3knarfari (f. 1728)"}
{"id": "20242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1760-%C3%A1rini", "title": "1760-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini - 1760-\u00e1rini - 1770-\u00e1rini 1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini 1810-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1789", "title": "1789", "text": "1789 (MDCCLXXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 4. februar - George Washington ver\u00f0ur valdur fyrsti forseti \u00ed Sameindu statunum.\n 4. mars - Tann amerikanksa stj\u00f3rnarskipanin ver\u00f0ur sett \u00ed gildi.\n 17. juni - Franska Kollveltingin byrjar, t\u00e1 umbo\u00f0 fyri borgararnar (tri\u00f0ja st\u00e6ttin), saman vi\u00f0 a\u00f0alinum, gera uppreistur \n 14. juli - Upp\u00f8st mannam\u00fagva \u00ed Par\u00eds herjar \u00e1 Bastilluna og kollveltingin byrjar av \u00e1lvara\n 27. august  Mannar\u00e6ttindayvirl\u00fdsingin\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 16. mars - Georg Simon Ohm, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1854)\n 6. august- Friedrich List, t\u00fdsk-amerikanskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1854)\n 21. august - Augustin Louis Cauchy, franskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1857)\n 15. september - James Fenimore Cooper, amerikanskur rith\u00f8vundur (d. 1851)\n\nAndl\u00e1t \n 17. mars - Anders Dahl, svenskur plantufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1751) \n\n1789"}
{"id": "20250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1750-%C3%A1rini", "title": "1750-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini - 1750-\u00e1rini - 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini 1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini 1800-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "20253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1740-%C3%A1rini", "title": "1740-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini - 1740-\u00e1rini - 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini 1780-\u00e1rini 1790-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "20255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1730-%C3%A1rini", "title": "1730-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini - 1730-\u00e1rini - 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini 1780-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "20257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1720-%C3%A1rini", "title": "1720-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini - 1720-\u00e1rini - 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini 1770-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "20259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1710-%C3%A1rini", "title": "1710-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini - 1710-\u00e1rini - 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini 1760-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "20261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1700-%C3%A1rini", "title": "1700-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld - 19. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini - 1700-\u00e1rini - 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n18. \u00f8ld\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Homer", "title": "Homer", "text": "\u00cd t\u00ed klassisku si\u00f0venjuni er Homer (\u1f4d\u03bc\u03b7\u03c1\u03bf\u03c2, H\u00f3m\u0113ros) rith\u00f8vundurin, sum hevur skriva\u00f0 Ilionskv\u00e6\u00f0i og odyssevskv\u00e6\u00f0i, og ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum tann st\u00f8rsti av yrkjarunum \u00ed forna Grikkalandi, sum skriva\u00f0i episk kv\u00e6\u00f0i. Hesar episku yrkingarnar eru yrktar t\u00ed\u00f0liga \u00ed t\u00ed vesturlendsku kanonini av b\u00f3kmentum, og hava havt sera st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 b\u00f3kmentas\u00f8guna.\n\nTa\u00f0 er \u00f3vist, n\u00e6r hann livdi. Herodot metir, at Homer livdi 400 \u00e1r \u00e1\u00f0renn hansara egnu t\u00ed\u00f0, tvs. umlei\u00f0 850 \u00e1r fyri Krist. me\u00f0an a\u00f0rar fornar keldur siga, at hann livdi n\u00f3gv t\u00e6ttari upp\u00e1 ta t\u00ed\u00f0ina i\u00f0 man metir at Trojanska kr\u00edggi\u00f0 f\u00f3r fram fyrst \u00ed 12. \u00f8ld f.Kr. Flestu n\u00fdt\u00ed\u00f0ar granskarar meta at Homer livdi \u00ed 7. og 8. \u00f8ld f.Kr.\n\nAt tann st\u00f3ra \u00e1virkanin av homerisku kv\u00e6\u00f0unum hevur forma\u00f0 grikska mentan, var vi\u00f0urkent v\u00ed\u00f0a um, og Homer var\u00f0 nevndur sum l\u00e6rarin hj\u00e1 Grikkalandi.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nSamb\u00e6rt tradisj\u00f3nini var Homes blindur. Tvey st\u00f8\u00f0 \u00ed teimum homerisku tekstunum stu\u00f0la hesi fatanini. Fyri ta\u00f0 fyrsta er aoidan Demodokos, hv\u00f8rs leiklutur \u00ed Odyss\u00e9ini er at syngja um kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Troja, blindur. Fyri ta\u00f0 n\u00e6sta, so sigur rith\u00f8vundurin til ta homerisku hymnuna vi\u00f0 tann deliska Apollon (sum Homer vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini hevur fingi\u00f0 \u00e6runa av at skriva) um seg sj\u00e1lvan: \u03c4\u03c5\u03c6\u03bb\u1f78\u03c2 \u1f00\u03bd\u03ae\u03c1, \u03bf\u1f30\u03ba\u03b5\u1fd6 \u03b4\u1f72 \u03a7\u03af\u1ff3 \u1f14\u03bd\u03b9 \u03c0\u03b1\u03b9\u03c0\u03b1\u03bb\u03bf\u03ad\u03c3\u03c3\u1fc3  (\"ein blindur ma\u00f0ur, sum b\u00fdr \u00e1 fjallar\u00edku Chios\").\n\nFleiri jonisk pl\u00e1ss (Chios, Smyrna, Kyme og sj\u00e1lvt Kolofon) hava sagt seg vera upprunasta\u00f0i\u00f0 har Homer kom fr\u00e1. \u00cd sj\u00e1lvum verkinum veit man einki um l\u00edv hansara.\n\nVerk \nHomer hevur fingi\u00f0 \u00e6runa av at vera rith\u00f8vundur til Iliaduna og Odyss\u00e9ina. I forn\u00f8ldini seg\u00f0i man eisini, at hann hev\u00f0i skriva\u00f0 fleiri a\u00f0rar yrkingar, harav fleiri hymnir og epigram eru til enn, umframt ta\u00f0 sonevndu \u0392\u03b1\u03c4\u03c1\u03b1\u03c7\u03bf\u03bc\u03c5\u03bf\u03bc\u03b1\u03c7\u03af\u03b1 (\"Batrachomyomachia\", \"str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum froskar og m\u00fas\"), ein komiskt hetjuyrking sum er ein parodi upp\u00e1 Ilionskv\u00e6\u00f0i\u00f0. Seinni gj\u00f8rdist ta\u00f0 t\u00f3 greitt, at hesi ikki v\u00f3ru yrkt fyrr enn naka\u00f0 v\u00e6l seinni. \u00cd forn\u00f8ldini var\u00f0 navni\u00f0 Homer ofta kn\u00fdtt at episkari yrking yvirh\u00f8vur, ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed t\u00ed\u00f0ini fr\u00e1 Platon og Aristoteles at Homer var\u00f0 mettur at vera rith\u00f8vundur bert til Iliaduna og Odyss\u00e9ina.\n\nKeldur \n\nFornaldar rith\u00f8vundar\nGrikkaland\nGrikkaland \u00ed forn\u00f8ld"}
{"id": "20268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roy%20Andersson", "title": "Roy Andersson", "text": "Roy Andersson, f\u00f8ddur 31. mars 1943 \u00ed Uddevalla, er ein svenskur leikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur. \u00cd 2008 vann hann Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri filmin Du levande.\n\n Leikstj\u00f3ri \n En k\u00e4rlekshistoria (1970)\n Giliap (1975)\n N\u00e5gonting har h\u00e4nt (1987) (stuttfilmur)\n H\u00e4rlig \u00e4r jorden (1991) (stuttfilmur)\n S\u00e5nger fr\u00e5n andra v\u00e5ningen (2000)\n Du levande (2007)\n En duva satt p\u00e5 en gren och funderade p\u00e5 tillvaron (2014)\n\n Hei\u00f0ur \n Stig Dagermanpriset (2000)\n Filmfestivalurin \u00ed Cannes \u2013 Jury Prize (2000) fyri S\u00e5nger fr\u00e5n andra v\u00e5ningen Chicago International Film Festival - silverplakett f\u00f6r Du levande Humanistiska f\u00f6reningens Ugglepris 2007\n Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins] \u00ed 2008 fyri Du levande''\n Jan Myrdals Stora Pris - Leninpriset 2010\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Roy Andersson (svenskt)\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "20270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aki%20Kaurism%C3%A4ki", "title": "Aki Kaurism\u00e4ki", "text": "Aki Kaurism\u00e4ki, f\u00f8ddur 4. apr\u00edl 1957 \u00ed Orimattila, er ein finskur filmsleikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur. \u00cd 2002 vann hann Grand Prix \u00e1 filmsfestivalinum \u00ed Cannes og Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri filmin Ma\u00f0urin uttan fort\u00ed\u00f0.\n\nLeikstj\u00f3ri \nSaimaa-ilmi\u00f6 (1981)\nRikos ja rangaistus (1983)\nCalamari Union (1985)\nVarjoja paratiisissa (1986)\nHamlet liikemaailmassa (1987)\nAriel (1988)\nLikaiset k\u00e4det (1989)\nLeningrad Cowboys Go America (1989)\nTulitikkutehtaan tytt\u00f6 (1990)\nI Hired a Contract Killer (1990)\nBoheemiel\u00e4m\u00e4\u00e4 (1992)\nPid\u00e4 huivista kiinni, Tatjana (1994)\nLeningrad Cowboys Meet Moses (1994)\nTotal Balalaika Show (1994)\nKauas pilvet karkaavat (1996)\nJuha (1999)\nMa\u00f0urin uttan fort\u00ed\u00f0 (Mies vailla menneisyytt\u00e4) (2002)\nLaitakaupungin valot (2006)\nLe Havre (2011)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Aki Kaurism\u00e4ki \u00e1 Fakta om film, Det Danske Filminstitut (danskt)\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Finnlandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "20276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Anfinni%20Kallsberg%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anfinni Kallsberg I", "text": "Fyrrra stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anfinni Kallsberg var F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 15. mai 1998 til 6. juni 2002. \u00cd samgonguni v\u00f3ru Anfinn Kallsberg (FF) sum l\u00f8gmanni og vi\u00f0 r\u00e1\u00f0harrum \u00far F\u00f3lkaflokkinum, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkinum (TF) og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum (SF). Varal\u00f8gma\u00f0ur og sj\u00e1lvst\u00fdris- og l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin H\u00f8gni Hoydal var harumframt F\u00f8roya umbo\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num.\n\nS\u00ed eisini \n L\u00f8gtingsvali\u00f0 1998\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Annfinni Kallsberg I\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nAnnfinn Kallsberg 1\nPolitikkur \u00ed 1998"}
{"id": "20280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victor%20Hugo", "title": "Victor Hugo", "text": "Victor Hugo (26. februar 1802 \u00ed Besan\u00e7on, Frakland \u2013 22. mai 1885 \u00ed Par\u00eds) var ein franskur rith\u00f8vundur, p\u00e1pi Charles og Fran\u00e7ois Victor Hugo.\n\nUttanfyri Frakland er Hugo mest kendur fyri s\u00ednar skalds\u00f8gur, sum seinni v\u00f3ru gj\u00f8rdar til filmar, sj\u00f3nleikir og teknifilmar. \u00cd Fraklandi ver\u00f0ur hann rokna\u00f0ur sum ein av teimum st\u00f8rstu rith\u00f8vundum, sum skriva \u00e1 fronskum.\n\nT\u00e6r st\u00f3ru skalds\u00f8gurnar \n Klokkarin fr\u00e1 Notre Dame\n Les Mis\u00e9rables (danskt heiti\u00f0: De Elendige)\n Les Travailleurs de la mer (danskt heiti\u00f0: Havets arbejdere)\n\nH\u00f8vu\u00f0sverk \n Les Orientales\n Les Contemplations\n La L\u00e9gende des si\u00e8cles\n\nB\u00f3kmentir um Victor Hugo \n Martin Feller: Der Dichter in der Politik. Victor Hugo und der deutsch-franz\u00f6sische Krieg von 1870/71. Untersuchungen zum franz\u00f6sischen Deutschlandbild und zu Hugos Rezeption in Deutschland. Marburg 1988.\n Pascal Tonazzi: Floril\u00e8ge de Notre-Dame de Paris (anthologie), Editions Arl\u00e9a, Paris, 2007, ISBN 2-86959-795-9.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1802\nAndl\u00e1t \u00ed 1885\nFranskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "20283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20Twain", "title": "Mark Twain", "text": "Samuel Langhorne Clemens (30. november 1835 \u2013 21. apr\u00edl 1910), betri kendur vi\u00f0 rith\u00f8vundanavni hansara, Mark Twain, var ein amerikanskur rith\u00f8vundur. Hann skriva\u00f0i The Adventures of Tom Sawyer (1876) og framhaldss\u00f8guna av hesi Adventures of Huckleberry Finn (1885), tann seinna ver\u00f0ur ofta nevn \"the Great American Novel.\" Umframt skalds\u00f8gur og stutts\u00f8gur skriva\u00f0i hann eisini fer\u00f0afr\u00e1sagnir og samfelagsrevsandi greinar. S\u00f8gan um Huckleberry Finn var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2011, ta\u00f0 var B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags, i\u00f0 gav b\u00f3kina \u00fat, Gunnar Hoydal t\u00fdddi. Nakrar s\u00f8gur hj\u00e1 Mark Twain eru eisini t\u00fdddar til f\u00f8royskt.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur\n The Gilded Age: A Tale of Today (1873) (Henda skalds\u00f8gan var\u00f0 skriva\u00f0 saman vi\u00f0 Charles Dudley Warner)\n The Adventures of Tom Sawyer (1876)\n The Prince and the Pauper (1881)\n Adventures of Huckleberry Finn (1884), kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2011, Gunnar Hoydal t\u00fdddi\n A Connecticut Yankee in King Arthur's Court (1889)\n The American Claimant (1892)\n Pudd'nhead Wilson (1894)\n Tom Sawyer Abroad (1894)\n Personal Recollections of Joan of Arc (1896)\n Tom Sawyer, Detective (1896)\n A Double Barrelled Detective Story (1902)\n A Horse's Tale (1907)\n The Mysterious Stranger (1916, posthumt)\n\nStutts\u00f8gur\n\"Advice to Little Girls\" (1865)\n \"The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County\" (1867)\n \"General Washington's Negro Body-Servant\" (1868)\n \"My Late Senatorial Secretaryship\" (1868)\n \"Some Learned Fables for Good Old Boys and Girls\" (1875)\n \"A Literary Nightmare\" (1876)\n \"A Murder, a Mystery, and a Marriage\" (1876)\n \"The Invalid's Story\" (1877)\n \"The Great Revolution in Pitcairn\" (1879)\n \"1601: Conversation, as it was by the Social Fireside, in the Time of the Tudors\" (1880)\n \"The Stolen White Elephant\" (1882)\n \"Luck\" (1891)\n \"Those Extraordinary Twins\" (1892)\n \"The Man That Corrupted Hadleyburg\" (1900)\n \"A Dog's Tale\" (1904)\n \"Extracts from Adam's Diary\" (1904)\n \"The War Prayer\" (1905)\n \"Eve's Diary\" (1906)\n \"Captain Stormfield's Visit to Heaven\" (1909)\n \"My Platonic Sweetheart\" (1912, posthumt)\n \"The Private Life of Adam and Eve\" (1931, posthumt)\n\n\u00cd f\u00f8royskari t\u00fd\u00f0ing \n\n1980 \"Ein v\u00f8kun\u00e1tt\" \u00ed Firvaldsfikkuni Silvurfirvaldinum\n1986 \"Hj\u00e1 barberinum\" \u00ed Firvaldsfikkuni Valsinum\n2010 \"Ein telefonsamr\u00f8\u00f0a\" \u00ed Vencil 9, Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen t\u00fdddi til f\u00f8royskt\n2011 \"Huckleberry Finn\"\n2013 \"Stjolni, hv\u00edti f\u00edlurin\" \u00ed Vencili nr. 13\n\nKeldur \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1835\nAndl\u00e1t \u00ed 1910"}
{"id": "20286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abu%20Nuwas", "title": "Abu Nuwas", "text": "Ab\u016b Nuw\u0101s al-\u1e24asan ibn H\u0101n\u012b al-\u1e24akam\u012b (756\u2013814), kendur sum Ab\u016b Nuw\u0101s (ar\u00e1biskt m\u00e1l: \u0627\u0628\u0648\u0646\u0648\u0627\u0633; persiskt m\u00e1l: \u0627\u0628\u0648\u0646\u0648\u0627\u0633 Ab\u016b Nov\u0101s), var ein av teimum trimum st\u00f8rstu arabisku yrkjarunum, sum eisini yrkti \u00e1 persiskum til t\u00ed\u00f0ir. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed b\u00fdnum Ahvaz \u00ed dagsins Iran, p\u00e1pin var ar\u00e1bari, me\u00f0an mamman var persari. Hann ver\u00f0ur fleiri fer\u00f0ir nevndur \u00ed T\u00fasund og ein n\u00e1tt (The Book of One Thousand and One Nights).\n\nVerk t\u00fddd til enskt \n O Tribe That Loves Boys (Hakim Bey) Entimos Press/Abu Nuwas Society  (1993). \n Carousing with Gazelles, Homoerotic Songs of Old Baghdad. 17 dikt av Abu Nuwas oversatt av Jaafar Abu Tarab, Universe, Inc. (2005).\n Poems of Wine and Revelry: The Khamriyyat of Abu Nuwas. (Jim Colville), Kegan Paul (2005).\nEsat Ayy\u0131ld\u0131z. \"Eb\u00fb Nuv\u00e2s\u2019\u0131n \u015earap (Hamriyy\u00e2t) \u015eiirleri\". Bozok \u00dcniversitesi \u0130lahiyat Fak\u00fcltesi Dergisi 18 / 18 (2020): 147-173.\n\nKeldur \n\nRith\u00f8vundar\n8. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 9. \u00f8ld\nAr\u00e1bar"}
{"id": "20297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umar%20ibn%20al-Khattab", "title": "Umar ibn al-Khattab", "text": "`Umar ibn al-Khatt\u0101b (arabiskt, \u0639\u0645\u0631 \u0628\u0646 \u0627\u0644\u062e\u0637\u0627\u0628) (f\u00f8ddur  3. november 581, dey\u00f0ur 644), var ein fylgisveinur hj\u00e1 stovnaranum av Islam, Muhammed,  og hann gj\u00f8rdist tann n\u00e6sti statslei\u00f0arin \u00ed Rashidun-kalifatinum, sum var tann fyrsta muslimski tj\u00f3\u00f0in.\n\nHann st\u00fdrdi vi\u00f0 heitinum \"herskari teirra tr\u00fagvandi\" (Amir al Muminin), sum kaliffur \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num (634 \u2013 644). Hann ver\u00f0ur umr\u00f8ddur av sunnimuslimum sum `Umar al-Far\u016bq (Umar Tann sum skilur \u00edmillum satt og falskt), og er eisini kendur sum Omar hin st\u00f3ri. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Mekka og dugdi at lesa og skriva, sum var \u00f3vanligt t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini. \u00cd fyrstani t\u00e1 Mohammed gj\u00f8rdist kendur, var Umar ein av st\u00f8rstu m\u00f3tst\u00f8\u00f0umonnum hansara, men einafer\u00f0 t\u00e1 hann hoyrdi systir s\u00edna lesa \u00far koranini, gj\u00f8rdist hann fyrst so illur at hann sl\u00f3\u00f0 hana, men so i\u00f0ra\u00f0i hann seg og ba\u00f0 hana halda fram at lesa, og so hendi naka\u00f0 vi\u00f0 honum, hann fyltist vi\u00f0 kenslum, og sagt ver\u00f0ur, at ta\u00f0 var t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 umvendur til islamsku tr\u00fanna, hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 var Sura Ta-Ha, tann 20. sura'in, i\u00f0 systirin l\u00e6s upp fyri honum. Saman vi\u00f0 n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum flutti Umar \u00far Mekka til Medina \u00ed 622. D\u00f3ttir Umars, Bibi Hafsa, giftist vi\u00f0 Mohammed \u00ed 625. Me\u00f0an Omar var kaliffur, avgj\u00f8rdi hann at dr\u00edva j\u00f8darnar burtur av ar\u00e1bisku h\u00e1lvoynni. Samb\u00e6rt s\u00f8gufr\u00f8\u00f0inginum al-Waqidi kom Umar at hugsa um ta\u00f0, i\u00f0 Muhammed hev\u00f0i sagt, t\u00e1 hann l\u00e1 fyri dey\u00f0anum, at ta\u00f0 ikki skuldu vera tveir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir \u00ed Ar\u00e1bia. Hann tryggja\u00f0i s\u00e6r, at Muhammed veruliga hev\u00f0i sagt hetta, og s\u00ed\u00f0an gav hann bo\u00f0 um, at j\u00f8darnir skuldu fara av ar\u00e1bisku h\u00e1lvoynni.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 6. \u00f8ld\n7. \u00f8ld\nIslam\nAr\u00e1bar\nS\u00f8ga"}
{"id": "20302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ae", "title": ".ae", "text": ".ae er \u00f8kisnavni\u00f0 hj\u00e1 Sameindu Ar\u00e1bisku Emiratunum.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.af", "title": ".af", "text": ".af er \u00f8kisnavni\u00f0 hj\u00e1 Afganistan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ag", "title": ".ag", "text": ".ag er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Antigua og Barbuda..\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.al", "title": ".al", "text": ".al er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Albania.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.am", "title": ".am", "text": ".am er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Armenia. Ta\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 eisini \u00ed einst\u00f8kum f\u00f8rum br\u00fakt til AM-\u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ir.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ao", "title": ".ao", "text": ".ao er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Angola.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.br", "title": ".br", "text": ".br er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Brasil.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.nl", "title": ".nl", "text": ".nl er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Ni\u00f0urlond.\n\n\u00d8kisnavn\nNi\u00f0urlond"}
{"id": "20311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.eu", "title": ".eu", "text": ".eu er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til ES (Evropeiska Samveldi\u00f0).\n\n\u00d8kisnavn\nES"}
{"id": "20313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mg", "title": ".mg", "text": ".mg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Madagaskar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tc", "title": ".tc", "text": ".tc er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Turks- og Caicosoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tw", "title": ".tw", "text": ".tw er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Taivan.\n\n\u00d8kisnavn\nTaivan"}
{"id": "20316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pf", "title": ".pf", "text": ".pf er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Franska Polynesia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.zw", "title": ".zw", "text": ".zw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Simbabvi.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.aq", "title": ".aq", "text": ".aq er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Antarktis.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ar", "title": ".ar", "text": ".ar er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Argentina.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.as", "title": ".as", "text": ".as er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Amerikanska S\u00e1moa.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.at", "title": ".at", "text": ".at er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Eysturr\u00edki.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bs", "title": ".bs", "text": ".bs er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bahamaoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.au", "title": ".au", "text": ".au er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Avstraliu.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.aw", "title": ".aw", "text": ".aw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Aruba.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.fj", "title": ".fj", "text": ".fj er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Fiji.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mn", "title": ".mn", "text": ".mn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Mongolia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pr", "title": ".pr", "text": ".pr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Puerto Riko.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bt", "title": ".bt", "text": ".bt er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Butan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.be", "title": ".be", "text": ".be er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Belgiu.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mu", "title": ".mu", "text": ".mu er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til M\u00f3ritius.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.na", "title": ".na", "text": ".na er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Namibiu.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sv", "title": ".sv", "text": ".sv er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til El Salvador.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pa", "title": ".pa", "text": ".pa er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Panama.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.vn", "title": ".vn", "text": ".vn er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Vjetnam.\n\n\u00d8kisnavn\nVjetnam"}
{"id": "20335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bw", "title": ".bw", "text": ".bw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Botsvana.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.by", "title": ".by", "text": ".by er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Hv\u00edtarussland.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bz", "title": ".bz", "text": ".bz er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Belis.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cc", "title": ".cc", "text": ".cc er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kokosoyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cd", "title": ".cd", "text": ".cd er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.fk", "title": ".fk", "text": ".fk er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Falklandsoyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.fm", "title": ".fm", "text": ".fm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Mikronesia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ga", "title": ".ga", "text": ".ga er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Gabon.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gd", "title": ".gd", "text": ".gd er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Grenada.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ge", "title": ".ge", "text": ".ge er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Georgia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gf", "title": ".gf", "text": ".gf er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Franska Gujana.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gg", "title": ".gg", "text": ".gg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Guernsey.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gh", "title": ".gh", "text": ".gh er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Gana.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gi", "title": ".gi", "text": ".gi er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Gibraltar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gm", "title": ".gm", "text": ".gm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Gambia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gn", "title": ".gn", "text": ".gn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Guinea.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gs", "title": ".gs", "text": ".gs er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Su\u00f0ursandwichoyggjar og Su\u00f0urgeorgia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gt", "title": ".gt", "text": ".gt er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Guatemala.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gu", "title": ".gu", "text": ".gu er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Guam.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gw", "title": ".gw", "text": ".gw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Guinea-Bissau.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gy", "title": ".gy", "text": ".gy er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Gujana.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.hk", "title": ".hk", "text": ".hk er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Hongkong.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.hn", "title": ".hn", "text": ".hn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Honduras.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.hr", "title": ".hr", "text": ".hr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kroatia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ht", "title": ".ht", "text": ".ht er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Haiti.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.hu", "title": ".hu", "text": ".hu er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Ungarn.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.id", "title": ".id", "text": ".id er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Indonesia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.il", "title": ".il", "text": ".il er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til \u00cdsrael.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.im", "title": ".im", "text": ".im er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Isle of Man.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.in", "title": ".in", "text": ".in er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til India.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.iq", "title": ".iq", "text": ".iq er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Irak.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ir", "title": ".ir", "text": ".ir er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Iran.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.je", "title": ".je", "text": ".je er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Jersey.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.jm", "title": ".jm", "text": ".jm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Jamaika.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.jo", "title": ".jo", "text": ".jo er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Jordan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.jp", "title": ".jp", "text": ".jp er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Japan.\n\n\u00d8kisnavn\nJapan"}
{"id": "20371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ke", "title": ".ke", "text": ".ke er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kenja.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.kg", "title": ".kg", "text": ".kg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kirgisistan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.kh", "title": ".kh", "text": ".kh er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kambodja.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ki", "title": ".ki", "text": ".ki er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kiribati.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.km", "title": ".km", "text": ".km er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Komorurnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.kp", "title": ".kp", "text": ".kp er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Nor\u00f0urkorea.\n\n\u00d8kisnavn\nNor\u00f0urkorea"}
{"id": "20377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.kr", "title": ".kr", "text": ".kr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Su\u00f0urkorea.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.kw", "title": ".kw", "text": ".kv er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kuveit.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ky", "title": ".ky", "text": ".ky er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Caymanoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.kz", "title": ".kz", "text": ".kz er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kasakstan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.la", "title": ".la", "text": ".la er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Laos.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.lb", "title": ".lb", "text": ".lb er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Libanon.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.li", "title": ".li", "text": ".li er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Liktinstein.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.lk", "title": ".lk", "text": ".lk er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sri Lanka.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.lr", "title": ".lr", "text": ".lr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Liberia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ls", "title": ".ls", "text": ".ls er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Lesoto.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ma", "title": ".ma", "text": ".ma er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Marokko.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mr", "title": ".mr", "text": ".mr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til M\u00f3ritania.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ms", "title": ".ms", "text": ".ms er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Montserrat.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mt", "title": ".mt", "text": ".mt er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Malta.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mv", "title": ".mv", "text": ".mv er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Maldivurnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mw", "title": ".mw", "text": ".mw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Malavi.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mx", "title": ".mx", "text": ".mx er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Meksiko.\n\n\u00d8kisnavn\nMeksiko"}
{"id": "20394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.my", "title": ".my", "text": ".my er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Maleisia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mz", "title": ".mz", "text": ".mz er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Mosambik.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ne", "title": ".ne", "text": ".ne er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Niger.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.nf", "title": ".nf", "text": ".nf er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Norfolkoy.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ng", "title": ".ng", "text": ".ng er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Nigeria.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ni", "title": ".ni", "text": ".ni er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Nikaragua.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.np", "title": ".np", "text": ".np er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Nepal.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.nr", "title": ".nr", "text": ".nr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Nauru.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.nz", "title": ".nz", "text": ".nz er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til N\u00fd S\u00e6land.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.om", "title": ".om", "text": ".om er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Oman.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pe", "title": ".pe", "text": ".pe er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Peru.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pg", "title": ".pg", "text": ".pg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til N\u00fd Guinea.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ph", "title": ".ph", "text": ".ph er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Filipsoyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pk", "title": ".pk", "text": ".pk er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Pakistan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ps", "title": ".ps", "text": ".ps er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Palestina.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pw", "title": ".pw", "text": ".pw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Palau.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.py", "title": ".py", "text": ".py er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Paraguei.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.qa", "title": ".qa", "text": ".qa er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Katar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.re", "title": ".re", "text": ".re er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Reunion.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ro", "title": ".ro", "text": ".ro er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Rumenia.\n\n\u00d8kisnavn\nRumenia"}
{"id": "20414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.rs", "title": ".rs", "text": ".rs er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Serbia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tin", "title": "Tin", "text": "Tin (latin Stannum) er eitt frumevni vi\u00f0 atomnummarinum 50 \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini. S\u00fambol Sn.\n\nFrumevni"}
{"id": "20417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Gandolfini", "title": "James Gandolfini", "text": "James Joseph Gandolfini, Jr (18. september 1961 \u2013 19. juni 2013 \u00ed Rom, Italia) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, sum eitt n\u00fa var kendur fyri s\u00edn leiklut sum Tony Soprano \u00ed t\u00ed amerikonsku dramar\u00f8\u00f0ini The Sopranos.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "20419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolevni", "title": "Kolevni", "text": "Kolevni (Carbon) er eitt frumevni, ta\u00f0 er nummar 6 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini. Kolevni er grundarsteinurin \u00ed \u00f8llum l\u00edvrunnum tilfari, og ver\u00f0ur ofta\nbr\u00fakt sum m\u00e1t fyri n\u00f8gd av l\u00edvrunnum tilfari.\n\nFrumevni"}
{"id": "20423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201994-98", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1994-98", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 32 l\u00f8gtingslimir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi millum l\u00f8gtingsvalini 1994 og 1998.\n\nL\u00f8gtingslimir\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002). (PDF)\n\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "20424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201990-94", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1990-94", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 32 l\u00f8gtingslimir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi millum l\u00f8gtingsvalini 1990 og 1994.\n\nL\u00f8gtingslimir \nHer ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0 \u00f8llum valdum l\u00f8gtingslimum og eykavald, sum m\u00f8ttu fast \u00e1 tingi, t\u00ed tann valdi gj\u00f8rdist landsst\u00fdrisma\u00f0ur, l\u00f8gma\u00f0ur ella sum \u00ed einum f\u00f8ri, at tann valdi l\u00f8gtingslimurin anda\u00f0ist.\n\nKeldur \n\u00abL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit\u00bb, bind 2. T\u00f3rshavn 2002. (PDF)\n\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\n1990\n1991\n1992\n1993\n1994"}
{"id": "20425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201984-88", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1984-88", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 32 l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8roya L\u00f8gtingi millum l\u00f8gtingsvalini 1984 og 1988.\n\nFastir l\u00f8gtingslimir\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002). (PDF)\n\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\n1984\n1985\n1986\n1987\n1988"}
{"id": "20426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201988-90", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1988-90", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 32 l\u00f8gtingslimir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi millum l\u00f8gtingsvalini 1988 og 1990.\n\nL\u00f8gtingslimir\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002). (PDF)\n\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\n1988\n1989\n1990"}
{"id": "20427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brey%C3%B0", "title": "Brey\u00f0", "text": "Brey\u00f0 er ein b\u00f3lkur av grundleggjandi f\u00f8\u00f0iv\u00f8rum, sum ver\u00f0ur framleitt vi\u00f0 baking ella steiking. Ta\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 deiggi, i\u00f0 ver\u00f0ur r\u00f8rt saman av mj\u00f8li og vatni, har i\u00f0 livandi gersoppar ver\u00f0a tilsettir ella s\u00fardeiggj eller eitt kemiskt hevievni. Brey\u00f0 er v\u00e6lumt\u00f3kt \u00ed vesturheiminum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur oftast gj\u00f8rt av hveitimj\u00f8l, men \u00ed kaldari samfel\u00f8gum ver\u00f0ur rug ofta n\u00fdtt sum brey\u00f0korn. Ymiskt anna\u00f0 kann tilsetast, t\u00e1 ein bakar brey\u00f0, eitt n\u00fa salt, sukur, hunangur, fitievni, egg, kr\u00fadd, kr\u00faddurtir. Brey\u00f0 er ein av elstu f\u00f8\u00f0iv\u00f8rum i\u00f0 man veit um, ta\u00f0 kann sporast aftur til stein\u00f8ldina.\n\nMatur og drekka"}
{"id": "20431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eilif%20Mortansson", "title": "Eilif Mortansson", "text": "Daniel Jacob Eilif Mortensen (betri kendur sum Eilif Mortansson) (14. januar 1916 \u00ed Trongisv\u00e1gi \u2013 1989) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, sum (undir dulnevninum Gretha Stevns) hevur skriva\u00f0 eina langa r\u00f8\u00f0 av gentuskalds\u00f8gum um Pernille og Susy. Hann skriva\u00f0i eisini undir dulnevninum Peter Pl\u00f8k. Hann skriva\u00f0i \u00e1 donskum. Hann gekk \u00e1 pr\u00e6limin\u00e6rsk\u00falanum \u00e1 Tv\u00f8royri, har hann fekk pr\u00f3gv \u00ed 1930, s\u00ed\u00f0an flutti hann til Danmarkar, har hann gekk \u00e1 Rungsted Gymnasium, har hann fekk pr\u00f3gv \u00ed 1933. Hann var\u00f0 b\u00fagvandi \u00ed Danmark, giftist \u00ed 1942 vi\u00f0 Grethe Hansen-Stevns. Hansara fyrsta b\u00f3k \u00fatkom \u00ed 1949 vi\u00f0 heitinum \"F\u00e6r\u00f8ske stemninger\" (stutts\u00f8gur). Hann l\u00e6s eitt n\u00fa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i og starva\u00f0ist \u00ed fleiri \u00e1r \u00e1 t\u00ed kongaliga b\u00f3kasavninum \u00ed Keypmannahavn (Det kongelige Bibliotek). Skalds\u00f8gan Malan, sum kom \u00fat \u00e1 donskum \u00ed 1956 er t\u00fddd til fleiri m\u00e1l, eitt n\u00fa til t\u00fdskt, serbiskt, slovenskt, finskt og svenskt.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\n\u00c1 donskum \n\n 1943 \u2013 Susy R\u00f8dtop, Sesam, ISBN 87-11-22747-8; Aschehoug, ISBN 87-429-1626-7\n 1943 \u2013 Susy og Solvejg, Sesam, ISBN 87-11-22748-6; Aschehoug, ISBN 87-429-1627-5\n 1943 \u2013 Susy og Zigeujnerpigen, Grafisk, ISBN 87-429-1628-3\n 1944 \u2013 Susy & Co., Aschehoug, ISBN 87-429-1629-1\n 1944 \u2013 Susy, hun kan, Aschehoug, ISBN 87-429-1630-5\n 1945 \u2013 Susy p\u00e5 eventyr, Aschehoug, ISBN 87-429-1631-3\n 1945 \u2013 Susy i knibe\n 1945 \u2013 Godt klaret, Susy\n 1947 \u2013 Susys store dag, Grafisk, ISBN 87-429-1635-6\n 1948 \u2013 Susy p\u00e5 egne ben, Aschehoug, ISBN 87-429-1636-4\n 1949 - F\u00e6r\u00f8ske stemninger (stutts\u00f8gur)\n 1949 \u2013 Pernille\n 1949 \u2013 Pernille og Strit\n 1949 \u2013 Pernille ka' sagtens\n 1949 \u2013 Pernille i feriehum\u00f8r\n 1950 \u2013 Pernille i Norge\n 1950 \u2013 Pernille og Marianne\n 1950 \u2013 Pernille holder jul\n 1951 \u2013 Pernille til s\u00f8s\n 1951 \u2013 Pernille p\u00e5 farten\n 1952 \u2013 Pernille ta'r fat\n 1952 \u2013 Han gik sig over s\u00f8 og land (skalds\u00f8ga)\n 1952 \u2013 Malan (skalds\u00f8ga)\n 1953 \u2013 Pernille laver hall\u00f8j\n 1953 \u2013 Pernille p\u00e5 glatis\n 1954 - Snebj\u00f8rn (roman)\n 1955 \u2013 Pernille i hopla\n 1955 \u2013 Pernille g\u00e5r p\u00e5\n 1956 \u2013 Pernille p\u00e5 viften\n 1956 \u2013 Susy i fuld fart\n 1957 \u2013 Susy boltrer sig\n 1957 \u2013 Pernille sl\u00e5r sig l\u00f8s\n 1957 \u2013 Susy p\u00e5 sporet\n 1958 \u2013 Susy klarer sk\u00e6rene\n 1959 \u2013 Danserinden (skalds\u00f8ga)\n 1959 \u2013 Susy Solstr\u00e5le\n 1960 \u2013 Bravo Suzy\n 1961 \u2013 Susy i h\u00f8jt hum\u00f8r\n 1962 \u2013 Susy f\u00f8rer an, Grafisk, ISBN 87-11-07158-3\n 1962 \u2013 Frisk mod, Susy\n 1963 \u2013 Susy i topform, Grafisk, ISBN 87-11-07160-5\n 1964 \u2013 Susy vover pelsen, Grafisk, ISBN 87-11-08592-4\n 1992 \u2013 Susy p\u00e5 sommerferie (\u00fatgivi\u00f0 eftir dey\u00f0a), Grafisk, ISBN 87-11-08151-1\n\nB\u00f8kur t\u00fdddar til f\u00f8royskt \n 1948 - Ein ribbaldur (t\u00fdtt til f\u00f8royskt hevur fa\u00f0ir hansara Johan Mortensen og P\u00e1ll J. Nols\u00f8e)\n 1992 Ein sj\u00f3garpur (t\u00fdtt til f\u00f8royskt hevur Elin Mortensen)\n 1993 Sj\u00f3r\u00e6naraskip \u00ed eygsj\u00f3n (t\u00fdtt til f\u00f8royskt hevur Elin Mortensen)\n 1993 Sj\u00f3r\u00e6narar \u00e1 nor\u00f0havinum (t\u00fdtt til f\u00f8royskt hevur Elin Mortensen)\n 1994 Magnus Heinason-Sv\u00edkjari innanbor\u00f0a - 4 (t\u00fdtt til f\u00f8royskt hevur Elin Mortensen)\n 1995 Magnus Heinason - Seinasta fer\u00f0 skiparans - 5 (t\u00fdtt til f\u00f8royskt hevur Elin Mortensen)\n 2000 Sn\u00e6bj\u00f8rn (t\u00fdtt til f\u00f8royskt hevur Hans Thomsen)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1916\nAndl\u00e1t \u00ed 1986"}
{"id": "20434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cher", "title": "Cher", "text": "Cher, f\u00f8dd Cherilyn Sarkisian 20. mai 1946, er ein amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikari.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n1965 \u2013 All I Really Want to Do\n1966 \u2013 The Sonny Side of Cher\n1966 \u2013 Ch\u00e9r\n1967 \u2013 With Love, Cher\n1968 \u2013 Backstage\n1969 \u2013 3614 Jackson Highway\n1971 \u2013 Gypsys, Tramps & Thieves\n1972 \u2013 Foxy Lady\n1973 \u2013 Half Breed\n1974 \u2013 Bittersweet White Light\n1974 \u2013 Dark Lady\n1975 \u2013 Stars\n1976 \u2013 I'd Rather Believe in You\n1977 \u2013 Cherished\n1977 \u2013 Two the Hard Way (Allman & Woman)\n1978 \u2013 This Is Cher\n1979 \u2013 Take Me Home\n1980 \u2013 Prisoner\n1982 \u2013 I Paralyze\n1987 \u2013 Cher\n1989 \u2013 Heart of Stone\n1989 \u2013 Outrageous\n1990 \u2013 The Ugly Duckling\n1991 \u2013 Love Hurts\n1996 \u2013 It's a Man's World\n1998 \u2013 Believe\n2000 \u2013 Not.Com.mercial\n2002 \u2013 Living Proof\n2003 \u2013 Live: The Farewell Tour\n2013 - Closer To The Truth\n\nFilmar (\u00farval) \nHeitini \u00e1 filmunum eru \u00e1 donskum og enskum:\n James Dean l\u00e6nge leve (1982) \u2013 leikastj\u00f3rna\u00f0 hevur Robert Altman\n Silkwood (1983) \u2013 leikastj\u00f3rna\u00f0 hevur Mike Nichols\n Heksene fra Eastwick (1987) \u2013 leikastj\u00f3rna\u00f0 hevur George Miller\n Lunefulde m\u00e5ne (1987) \u2013 leikastj\u00f3rna\u00f0 hevur Norman Jewison\n Sk\u00f8nne sild (1990) \u2013 leikastj\u00f3rna\u00f0 hevur: Richard Benjamin\n Te med Mussolini (1999) \u2013 leikastj\u00f3rna\u00f0 hevur Franco Zeffirelli\n Burlesque (2010) \u2013 leikastj\u00f3rna\u00f0 hevur Stanley Tucci\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "20435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.rw", "title": ".rw", "text": ".rw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Ruanda.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sa", "title": ".sa", "text": ".sa er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Saudiarabia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sb", "title": ".sb", "text": ".sb er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til S\u00e1lomonoyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sc", "title": ".sc", "text": ".sc er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Seyskelloyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sd", "title": ".sd", "text": ".sd er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sudan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sg", "title": ".sg", "text": ".sg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Singapor.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sh", "title": ".sh", "text": ".sh er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til St. Helenu.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.si", "title": ".si", "text": ".si er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Slovenia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sk", "title": ".sk", "text": ".sk er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Slovakia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sl", "title": ".sl", "text": ".sl er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sierra Leonu.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sm", "title": ".sm", "text": ".sm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til San Marino.\n\n\u00d8kisnavn\nSan Marino"}
{"id": "20446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sn", "title": ".sn", "text": ".sn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Senegal.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.so", "title": ".so", "text": ".so er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Somalia.\n\n\u00d8kisnavn\nSomalia"}
{"id": "20448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sr", "title": ".sr", "text": ".sr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Surinam.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sx", "title": ".sx", "text": ".sx er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sint Maarten.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sy", "title": ".sy", "text": ".sy er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til S\u00fdria.\n\nTa\u00f0 eru fleiri undir-\u00f8kisn\u00f8vn til h\u00f8vu\u00f0stj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavni\u00f0.  Tey eru:\n.edu.sy;\n.gov.sy;\n.net.sy;\n.mil.sy;\n.com.sy;\n.org.sy;\n.news.sy;\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.sz", "title": ".sz", "text": ".sz er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Svasiland.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tg", "title": ".tg", "text": ".tg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Togo.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.th", "title": ".th", "text": ".th er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Teiland.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tj", "title": ".tj", "text": ".tj er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Tadsjikistan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tk", "title": ".tk", "text": ".tk er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Tokelau.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tl", "title": ".tl", "text": ".tl er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Eysturtimor. Fyrr var tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavni\u00f0 .tp, men ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki br\u00fakt longur.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tm", "title": ".tm", "text": ".tm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Turkmenistan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tn", "title": ".tn", "text": ".tn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Tunesia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Le%20Corbusier", "title": "Le Corbusier", "text": "Le Corbusier (Charles-\u00c9douard Jeanneret-Gris) (6. oktober 1887 \u00ed La Chaux-de-Fonds, Sveis \u2013 27. august 1965 \u00ed Roquebrune-Cap-Martin, Frakland) var ein sveisiskt f\u00f8ddur arkitektur, m\u00f8bularkitekt, b\u00fdarplanleggjari, rith\u00f8vundur, myndah\u00f8ggari og listam\u00e1lari, og ein av teimum t\u00fddningarmiklu pers\u00f3nunum innan modernismuna. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Sveis, men gj\u00f8rdist franskur r\u00edkisborgari \u00ed 1930.\n\nHann var pionerur og gj\u00f8rdi n\u00f3gv fyri at betra um livivilkorini hj\u00e1 \u00edb\u00fagvum \u00ed t\u00e6tt bygdum b\u00fdum. Hansara karriera fevndi um fimm \u00e1rat\u00edggju, har bygningar, i\u00f0 hann hev\u00f0i tekna\u00f0, v\u00f3ru bygdir ymsasta\u00f0ni \u00ed heiminum: \u00ed Mi\u00f0evropa, India, Russlandi og ein \u00ed Nor\u00f0uramerika og ein \u00ed Su\u00f0uramerika. Hann gj\u00f8rdi uppskot um, hvussu man kundi \u00fat- ella umbyggja b\u00fdirnir S\u00e3o Paulo, Rio de Janeiro og Montevideo (1929), Gen\u00e8ve, Antwerpen og Stockholm (1933).\n\nHann m\u00f3tt\u00f3k Frank P. Brown Medaljuna og AIA Gull Medaljuna \u00ed 1961. Hann doy\u00f0i undir einum svimjit\u00fari \u00ed Mi\u00f0jarhavinum vi\u00f0 b\u00fdin Roquebrune-Cap-Martin \u00ed Fraklandi, har hann b\u00fa\u00f0i \u00ed eini sm\u00e1ttu seinastu \u00e1rini av l\u00edvinum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nArkitektar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1887\nAndl\u00e1t \u00ed 1965\nFraklendingar\nSveisiskir listam\u00e1larar\nMyndah\u00f8ggarar\nRith\u00f8vundar"}
{"id": "20463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albrecht%20D%C3%BCrer", "title": "Albrecht D\u00fcrer", "text": "Albrecht D\u00fcrer (f\u00f8ddur 21. mai 1471 \u00ed N\u00fcrnberg, dey\u00f0ur 6. apr\u00edl 1528 sama sta\u00f0) var ein t\u00fdskur m\u00e1lari, teknari, grafikari, gullsmi\u00f0ur og listateoretikari. Hann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum tann fremsti myndalistama\u00f0urin \u00ed t\u00ed t\u00fdska r\u00edkinum undir  reformasj\u00f3nini, og sum ein av teimum fremstu listaf\u00f3lkunum \u00ed vesturlendsku listas\u00f8guni. Ta\u00f0 er serliga sum grafikari, at hann hevur fingi\u00f0 hesa vi\u00f0urkenningina.\n\n\u00datvaldir m\u00e1lningar\n Sj\u00e1lvportrett (1498)\n Kongenes tilbedelse (1504)\n R\u00f3sukransveitslan (1506)\n Adam og Eva (1507)\n Tilbi\u00f0janin av t\u00ed heilagu Tr\u00fdeinigheitini (1511)\n Madonnain vi\u00f0 Jesusbarninum (1526)\n Teir f\u00fdra apostlarnir (1526)\n\n\u00datvaldur grafikkur (tr\u00e6snitt og koparstikk)\nApokalypsan (1498; 15 tr\u00e6snit])\nBardagi Mikaels m\u00f3ti drekanum\nApokalypsunnar f\u00fdra rei\u00f0menn\nLivi\u00f0 hj\u00e1 Mariu moy (1500\u20131511)\nRiddarinn, dey\u00f0in og djevulin, koparstikk (1513)\nMelankolia I, koparstikk (1514)\n\nTekningar og onnur verk\n\nB\u00f8kur um Albrecht D\u00fcrer\n Bartrum, Giulia, Albrecht D\u00fcrer and his legacy: the graphic work of a Renaissance artist. London: British Museum Press 2002.\n Luber, Katherine Crawford, Albrecht D\u00fcrer and the Venetian Renaissance. Cambridge: Cambridge University Press 2005.\n Price, David, Albrecht D\u00fcrer's Renaissance: humanism, reformation, and the art of faith. Ann Arbor, Mich.: University of Michigan Press 2003.\n\nUttanh\u00fdsis sl\u00f3\u00f0ir \n\n Albrecht D\u00fcrer - Alte Pinakothek M\u00fcnchen (t\u00fdskt)\n Umfatandi myndasavn\n Art Gallery - Albrecht D\u00fcrer\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld\nT\u00fdsk listaf\u00f3lk"}
{"id": "20475", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gu%C3%B0mundur%20Joensen", "title": "Gu\u00f0mundur Joensen", "text": "Gu\u00f0mundur Joensen \u00far Hoyv\u00edk er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar triatlon og s\u00fakkling. Triatlon fevnir um s\u00fakkling, renning og svimjing. Hann hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0 FM \u00ed s\u00fakkling \u00ed 2012 og \u00ed 2013 gj\u00f8rdist hann nummar tvey \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Bermuda. \u00cd mai 2013 gj\u00f8rdist hann nummar fimm \u00ed h\u00e1lvum Ironman kapping \u00ed Lissabon \u00ed Portugal vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4 t\u00edmar 2 minuttir og 46 sekund. \u00cd juni 2012 vann hann triatlon kapping \u00ed \u00cdslandi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2 t\u00edmar og 4 minuttir \u00e1 OL teininum, sum er 1500 metrar svimjing, s\u00ed\u00f0an 40 kilometrar s\u00fakkling, og at enda 10 kilometrar renning. \u00cd 2013 gj\u00f8rdist hann nummar 18 til HM \u00ed Ironman \u00ed Las Vegas. Hin 1. mai 2014 var\u00f0 ein dokumentarsending \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya um Gu\u00f0mund. Sendingin hev\u00f0i heiti\u00f0 F\u00f8royski jarnma\u00f0urin. Hann t\u00f3k farloyvi fr\u00e1 arbei\u00f0i fr\u00e1 januar 2014 og \u00ed\u00f0ka\u00f0i triatlon burturav eina t\u00ed\u00f0. Br\u00f3\u00f0ir hansara Kristian Martin Joensen gj\u00f8rdist t\u00e1 venjari hansara og Elsa Maria B\u00e6rendsen gj\u00f8rdi venjingar vi\u00f0 honum einafer\u00f0 um vikuna. Hann er \u00fatb\u00fagvin m\u00farari og hevur eisini starvast sum varalei\u00f0ari \u00ed svimjih\u00f8llini \u00ed Havn. Gu\u00f0mundur lutt\u00f3k \u00e1 fleiri triatlonkappingum \u00ed 2014, eitt n\u00fa \u00e1 h\u00e1lv-ironman \u00ed Lissabon. \u00cd 2015 umbo\u00f0a\u00f0i hann F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum \u00e1 Jersey. \u00cd 2016 var\u00f0 hann settur \u00ed starv sum lei\u00f0ari \u00e1 \u00cdtr\u00f3ttah\u00e1sk\u00falanum \u00ed Su\u00f0uroynni.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan \u00edtr\u00f3tt\n\nH\u00e1lv-Ironman \u00ed Lissabon 2014 \n Nr 4 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:01.15, sum var pers\u00f3nligt met.  Hann var bara 30 sekund fr\u00e1 bronsuni. \u00cd h\u00e1lvum ironman ver\u00f0ur fyrst svomi\u00f0 1,9 km. S\u00ed\u00f0ani ver\u00f0a 90 km s\u00fakkla\u00f0ir, og at enda skulu luttakararnir renna h\u00e1lvt maraton, i\u00f0 er 21,1 km.\n\nH\u00e1lv-Ironman \u00ed Lissabon 2013 \n Nr 5 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:02.46\n\nHM \u00ed H\u00e1lv-Ironman 2013 \nGu\u00f0mundur lutt\u00f3k i heimsmeistarakapping \u00ed Ironman \u00ed Las Vegas, USA \u00ed september 2013. Hann gj\u00f8rdist nummar 18. Samla\u00f0a t\u00ed\u00f0in gj\u00f8rdist 4 t\u00edmar, 32 minuttir og 24 sekund. Hann br\u00fakti 27 minuttir og 39 sekund um svimjingina, 2 t\u00edmar, 30 minuttir og 53 sekund um s\u00fakklingina og ein t\u00edma, 28 minuttir og 52 sekund um renningina.\n\nOyggjaleikir 2013 \n Silvur \u00ed triatlon\n\nTriatlon \u00ed \u00cdslandi 2012 \n Gull \u00ed triatlon, OL teinur, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2 t\u00edmar, 4 minuttir\n\nFM 2012 \nHann hevur vunni\u00f0 FM \u00ed 2012 \u00e1 t\u00ed sonevnda OL-teininum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2 t\u00edmar 14 minuttir og 55 sekund. Hann vann h\u00f3ast hann hev\u00f0i eitt \u00f3happ, har anna\u00f0 hj\u00f3li\u00f0 \u00e1 s\u00fakklu hansara m\u00e1tti skiftast, og so m\u00e1tti hann b\u00ed\u00f0a til eitt n\u00fdtt hj\u00f3l kom \u00far Havnini, eftir \u00e6tlan skuldi eitt dekk havt ligi\u00f0 vi\u00f0 vendipunkti\u00f0 \u00ed Kaldbak, men av misg\u00e1um l\u00e1 ta\u00f0 ikki har.\n\nFM \u00ed h\u00e1lvmaraton 2010 \n Gull \u00ed FM \u00ed h\u00e1lvmaraton vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:17.51\n\nKring F\u00f8royar \nGu\u00f0mundur hevur fleiri fer\u00f0ir fingi\u00f0 hei\u00f0ursmerki \u00e1 s\u00fakklukappingini Kring F\u00f8royar:\n 2015 - silvur\n 2012 - silvur\n 2011 - silvur\n 2010 - bronsu\n 2009 - silvur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nF\u00f8royskir s\u00fakklarar\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8royskir svimjarar\nTriatlon \u00ed\u00f0karar"}
{"id": "20477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunnar%20Dahl-Olsen", "title": "Gunnar Dahl-Olsen", "text": "Gunnar Dahl-Olsen er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum serliga hevur sta\u00f0i\u00f0 seg v\u00e6l innan s\u00fakkling. Hann hevur veri\u00f0 virkin s\u00fakklari \u00ed fleiri \u00e1r og hevur vunni\u00f0 n\u00f3gv hei\u00f0ursmerki. \u00cd f\u00f8roysku kappingini Kring F\u00f8royar hevur hann f\u00fdra fer\u00f0ir fingi\u00f0 silvur og seks fer\u00f0ir bronsu. \u00cd september 2013 vann hann FM \u00ed landavegskoyring (eitt slag av s\u00fakkling).\n\nKring F\u00f8royar \n 1997 - bronsu\n 1998 - silvur\n 2000 - bronsu\n 2001 - bronsu\n 2003 - bronsu\n 2004 - silvur\n 2005 - silvur\n 2006 - silvur\n 2011 - bronsu\n 2012 - bronsu\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir s\u00fakklarar"}
{"id": "20478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1690-%C3%A1rini", "title": "1690-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini - 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "20480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1680-%C3%A1rini", "title": "1680-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1630-\u00e1rini  1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "20482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manaus", "title": "Manaus", "text": "Manaus (portugisiskt: Manaus) er ein b\u00fdur \u00ed Brasil. \u00cd kommununi b\u00fagva 1.982.179 \u00edb\u00fagvar, me\u00f0an f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum er 2,316,173 (2013). B\u00fdurin liggur \u00ed Nor\u00f0urbrasil vi\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 har i\u00f0 \u00e1irnar Negro og Solim\u00f5es renna saman. Manaus er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed lutstatinum Amazonas og er eisini f\u00f3lkar\u00edkasti b\u00fdur \u00ed statinum. \n\nB\u00fdurin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1669 sum ein skansi, Fort of S\u00e3o Jos\u00e9 do Rio Negro. Skansin gj\u00f8rdist b\u00fdur (town) \u00ed 1832 vi\u00f0 navninum \"Manaus\", sum merkir \"m\u00f3\u00f0ir gudanna\" hetta til \u00e6ru fyri upprunaf\u00f3lkinum Mana\u00f3s, og var\u00f0 formliga gj\u00f8rdur til ein st\u00f3rb\u00fd (city) hin 24. oktober 1848 vi\u00f0 navninum Cidade da Barra do Rio Negro, Portugisiskt fyri \"B\u00fdurin vi\u00f0 marki\u00f0 \u00e1 Sv\u00f8rtu \u00c1nni\". 4. september 1856 fekk b\u00fdurin aftur verandi navni\u00f0 Manaus.\n\nManaus hevur eitt vakurt operah\u00fas, sum var\u00f0 bygt \u00ed t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 b\u00fdurin var mi\u00f0depil fyri gummiframlei\u00f0slu. N\u00f3gv ver\u00f0ur \u00fatflutt \u00far Manaus, eitt n\u00fa n\u00f8tir, gummi, timbur, krokodilluskinn og kakao. B\u00fdurin hevur ein altj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8ll, Eduardo Gomes. Fyri at f\u00e1a \u00fatlendskar fyrit\u00f8kur at koma til b\u00fdurin virkar b\u00fdurin sum eitt fr\u00edhandils\u00f8ki.\n\nB\u00fdurin ver\u00f0ur ein av vertsb\u00fdunum til heimsmeistaraskapin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, har Brasil er vertstj\u00f3\u00f0.\n\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Brasil\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "20484", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1670-%C3%A1rini", "title": "1670-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini  1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "20486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1660-%C3%A1rini", "title": "1660-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini  1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "20488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1650-%C3%A1rini", "title": "1650-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini  1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "20490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1640-%C3%A1rini", "title": "1640-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "20492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erna%20Solberg", "title": "Erna Solberg", "text": "Erna Solberg (f\u00f8dd 24. februar 1961 \u00ed Bergen) er norskur politikari og forkvinna \u00ed H\u00f8graflokkinum. Hon var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi 2013\u20132021. Solberg hevur veri\u00f0 flokslei\u00f0ari \u00ed H\u00f8gra s\u00ed\u00f0an 2004, og hevur veri\u00f0 vald inn \u00e1 St\u00f3rtingi\u00f0 fyri Hordaland s\u00ed\u00f0an 1989. \u00cd 2005 gj\u00f8rdist hon eisini tingslei\u00f0ari fyri H\u00f8gra \u00ed St\u00f3rtinginum. Erna var forkvinna \u00ed H\u00f8yrekvinners Landsforbund 1993\u20131994, kvinnupolitiskur lei\u00f0ari \u00ed H\u00f8gra 1994\u20131998, kommunu- og fylkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2001\u20132005 og 1. varaforma\u00f0ur \u00ed H\u00f8gra 2002\u20132004. \u00c1 st\u00f3rtingsvalinum \u00ed september 2013 vann flokkur hennara vali\u00f0 vi\u00f0 26,8% av atkv\u00f8\u00f0unum. Borgarligi vongurin vann eisini vali\u00f0 vi\u00f0 96 tingsessum. Hin 16. oktober 2013 gj\u00f8rdist hon fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Noregs, t\u00e1 hon skipa\u00f0i stj\u00f3rn, sum er ein minnilutasamgonga millum H\u00f8gra og Frambur\u00f0sflokkurin.\n\nKeldur \n\nNorskir politikarar\nNorskar kvinnur \u00ed politikki\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nSt\u00f3rtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "20495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1630-%C3%A1rini", "title": "1630-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "20497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1620-%C3%A1rini", "title": "1620-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini - 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "20499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1610-%C3%A1rini", "title": "1610-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini - 1610-\u00e1rini - 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "20501", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1600-%C3%A1rini", "title": "1600-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini - 1600-\u00e1rini - 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n17. \u00f8ld\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "20503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1797", "title": "1797", "text": "1797 (MDCCXCVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n 4. mars - John Adams (1735-1826) gerst 2. forseti \u00ed USA.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 31. januar - Franz Schubert, eysturr\u00edkskt t\u00f3naskald og klaverleikari (d. 1828)\n 22. mars - Wilhelm I, t\u00fdskur keisari (d. 1888)\n 28. juli - Christian Ludvig Tillisch, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1825 til 1830 (d. 1844) \n30. august - Mary Shelley, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1851) \n 29. november - Gaetano Donizetti, italskt t\u00f3naskald (d. 1848)\n 4. desember - George Tupou I, fyrsti kongur av Tonga (d. 1893)\n 13. desember - Heinrich Heine, t\u00fdskur yrkjari (d. 1856)\n\nAndl\u00e1t \n 22. februar - Baron van M\u00fcnchhausen, t\u00fdskur heryvirma\u00f0ur og \u00e6vint\u00fdrari  (f. 1856)\n 9. juli - Edmund Burke, \u00edrskur heimspekingur og politikari (f. 1729)\n 10. september - Mary Wollstonecraft, enskur rith\u00f8vundur og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (f. 1759)\n 16. november - Frederik Vilhelm II, kongur av Prusslandi 1786-97 (f. 1744)"}
{"id": "20505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1792", "title": "1792", "text": "1792 (MDCCXCII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n1. juni - Kentucky innlima\u00f0ur \u00ed USA\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "20507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1782", "title": "1782", "text": "1782 (MDCCLXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. apr\u00edl - Friedrich Wilhelm August Fr\u00f6bel, t\u00fdskur n\u00e1msfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1852)\n 27. oktober - Niccolo Paganini, italskt t\u00f3naskald og violinleikari (d. 1840)\n 5. desember - Martin Van Buren, \u00e1ttandi forsetin \u00ed USA (d. 1862)\n\nAndl\u00e1t \n 1. januar - Johann Christian Bach, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1735)\n 17. mars - Daniel Bernoulli, sveisiskur n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur (f. 1700)"}
{"id": "20509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1772", "title": "1772", "text": "1772 (MDCCLXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. august - Willem I av Ni\u00f0urlondum, ni\u00f0urlendskur kongur (d. 1843)\n 21. oktober - Samuel Taylor Coleridge, enskur yrkjari (d. 1834)\n\nAndl\u00e1t \n 29. mars - Emanuel Swedenborg, svenskur v\u00edsindama\u00f0ur, heimspekingur og gudfr\u00f8\u00f0ingur  (f. 1688)\n\n1770-\u00e1rini"}
{"id": "20517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simone%20de%20Beauvoir", "title": "Simone de Beauvoir", "text": "Simone De Beauvoir (Simone Lucie-Ernestine-Marie-Bertrand de Beauvoir, f\u00f8dd 9. januar 1908, dey\u00f0 14. apr\u00edl 1986) var ein franskur heimspekingur, feministur, og rith\u00f8vundur. Hon hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 feministiska eksistensialismu og \u00e1 feministiskt \u00e1st\u00f8\u00f0i. Hon skriva\u00f0i skalds\u00f8gur, essays, l\u00edvs\u00e6vis\u00f8gir, eina sj\u00e1lvs\u00e6vis\u00f8gu, monografar um filosofi, politikk og sosialm\u00e1l. \nHon er mest kend fyri skalds\u00f8gurnar, eitt n\u00fa She Came to Stay og The Mandarins, eins og hon er kend fyri b\u00f3kina fr\u00e1 1949 The Second Sex (Le Deuxi\u00e8me Sexe), sum analyserar kvinnuk\u00faganina.\n\nFranskir heimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nAndl\u00e1t \u00ed 1986\nFranskir rith\u00f8vundar\nKvinnur"}
{"id": "20522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1762", "title": "1762", "text": "1762 (MDCCLXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \nGrenada var bretskt hj\u00e1land fr\u00e1 1762 til 1974\nG\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki var\u00f0 sett \u00e1 stovn\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 12. august - Georg 4., bretskur kongur (d. 1830)\n\nAndl\u00e1t \n 17. september - Francesco Geminiani, italskt t\u00f3naskald  (f. 1687)\n 25. desember - Elisabeth I av Russlandi, russisk keisarinna (1741-1761) (f. 1709)\n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1752", "title": "1752", "text": "1752 (MDCCLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \n Ongland byrjar vi\u00f0 at br\u00faka gregorianska kalendaran.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n1. januar - Betsy Ross, amerikanskur polstrari. Sagt ver\u00f0ur, at hon seyma\u00f0i ta\u00f0 fyrsta amerikanska flaggi\u00f0  (d. 1836)\n11. mai - Johann Friedrich Blumenbach, t\u00fdskur l\u00e6kni og n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1840)\n18. september - Adrien-Marie Legendre, franskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1833)\n\nAndl\u00e1t \n15. februar - Beinta Broberg"}
{"id": "20526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1742", "title": "1742", "text": "1742 (MDCCXLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n2. september - SS Westerbeek sigldi \u00e1 land vi\u00f0 Lopransei\u00f0i\n13. apr\u00edl - Heimsfrumframf\u00f8rslan av verkinum \"Messias\" hj\u00e1 Georg Friedrich H\u00e4ndel \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. juli - Georg Christoph Lichtenberg, t\u00fdskur rith\u00f8vundur og n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1799)\n\nAndl\u00e1t \n 25. januar - Edmond Halley enskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1656)\n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "20529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1732", "title": "1732", "text": "1732 (MDCCXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n31. mars - Joseph Haydn\n\nAndl\u00e1t \n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "20531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1722", "title": "1722", "text": "1722 (MDCCXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "20534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1712", "title": "1712", "text": "1712 (MDCCXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "20536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Deadmau5", "title": "Deadmau5", "text": "Deadmau5  (f\u00f8ddur 5. januar 1981 \u00ed Niagara Falls, Ontario, Kanada; borgarliga navn: Joel Thomas Zimmerman) er ein kanadiskur t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari. \u00cd 2012 var sangurin, Raise Your Weapon, sum f\u00f8royska Greta Svabo Bech syngur, tilnevndur eina Grammy Award. Sangurin er av studiofl\u00f8guni 4x4=12, sum eisini var\u00f0 tilnevnd \u00e1 Grammy Awards 2012.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudioalbum \n2008 - Random Album Title\n2009 - For Lack of a Better Name\n2010 - 4x4=12\n2012 - Album Title Goes Here\n\nTalgiltar \u00fatg\u00e1vur \n2005 - Get Scraped\n2006 - Vexillology\n2008 - Project 56\n2012 - Sex Slave\n\nEP \n2007 - Eveything Is Complicated\n2007 - Full Circle\n2012 - The Veldt\n\nStakl\u00f8g \n2006 - Whispers vi\u00f0 Melleefresh\n2006 - Afterhours vi\u00f0 Melleefresh\n2006 - Sex Slave vi\u00f0 Melleefresh\n2006 - Hey Baby vi\u00f0 Melleefresh\n2006 - Cocktail Queen vi\u00f0 Melleefresh\n2008 - Reward Is More Cheese\n2008 - Arguru\n2008 - Fifths\n2008 - Move For Me, gestasangari: Kaskade\n2008 - Clockwork\n2008 - Hi Friend!, gestasangari: MC Flipside\n2008 - Not Exactly/We Fail\n2008 - Attention Whore, gestasangari Melleefresh\n2008 - Alone With You\n2009 - Slip\n2009 - Word Problems\n2009 - I Remember featuring Kaskade\n2009 - Ghosts 'N' Stuff, gestasangari: Rob Swire\n2009 - Dr. Funkenstein\n2010 - Strobe\n2010 - Sofi Needs A Ladder, vi\u00f0 SOFI\n2010 - Some Chords\n2010 - Right This Second\n2010 - Bad Selection\n2010 - I Said featuring Chris Lake\n2010 - Animal Rights, gestasangari: Wolfgang Gartner\n2010 - Raise Your Weapon, gestasangari: Great Svabo Bech\n2011 - HR 8938 Cephei\n2011 - Aural Psynapse\n2012 - Maths\n2012 - The Veldt gestasangari: Chris James\n2012 - Professional Griefers, gestasangari: Gerard Way\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur \n2009 - It Sounds like\n\nDJ-vinarlig mix-album \n2008 - At Play\n2009 - At Play 2\n2010 - At Play 3\n2011 - Melleefresh vs deadmau5 At Play\n2012 - At Play 4\n\nHei\u00f0ur\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n Juno Awards\n 2008 Dance Recording of the Year, All U Ever Want mit Billy Newton-Davis.\n 2009 Dance Recording of the Year, Random Album Title.\n 2010 Dance Recording of the Year, For Lack of a Better Name.\n\n  Beatport Music Awards\n 2008 Besti Electro House artistur.\n 2008 Besti Progressive House artistur.\n 2008 Besta staklag, Not Exactly.\n 2008 Besti Remix, 3. pl\u00e1ss, Burufunk vs. Carbon Community - Community Funk (Deadmau5 Remix).\n 2009 Besti Electro House artistur.\n 2009 Besti Progressive House artistur.\n\n DJmag.com Top 100 DJs Poll\n 2008 Besti N\u00fdggi artistur, 11.-besti DJ\n 2009 6.-besti DJ\n 2010 4.-besti DJ\n 2011 4.-besti DJ\n 2012 5.-besti DJ\n\n International Dance Music Awards (IDMA)\n 2010 Besti artistur (Solo)\n 2010 Besti amerikanski DJ\n 2010 Besti Electro Track, Ghosts 'N' Stuff\n\nTilnevningar \n 2008 Juno Dance Recording of the Year, After Hours saman vi\u00f0 Melleefresh\n 2008 Beatport Music Awards Bester Remix 2007, Burufunk and Carbon Community's Community Funk (Deadmau5 Remix).\n 2009 Grammy Awards, Best Remixed Recording, Non-Classical, The Longest Road (Deadmau5 Remix) av Morgan Page gestasangari: Lissie.\n 2009 Juno Dance Recording of the Year, Move for Me saman vi\u00f0 Kaskade.\n 2009 Juno Dance Recording of the Year, Random Album Title.\n 2010 International Dance Music Award, Best Progressive/Tech Track, Strobe.\n 2010 International Dance Music Award, Best Global DJ.\n 2010 International Dance Music Award, Best Producer.\n 2010 International Dance Music Award, Best Video, Ghosts 'N' Stuff (Regie Colin O'Toole).\n 2012 Grammy Awards, Best Dance Recording, Raise Your Weapon - Deadmau5 vi\u00f0 f\u00f8roysku songkvinnuni Greta Svabo Bech\n 2012 Grammy Awards, Best Dance/Electronica Album, 4x4=12 - Deadmau5\n 2012 Grammy Awards, Best Remixed Recording, Non-Classical, Rope (Deadmau5 Mix) av Foo Fighters.\n 2013 Grammy Awards, Bestes Dance-/Electronica-Album, Album Title Goes Here - Deadmau5\n 2013 Grammy Awards, Best Remixed Recording, Non-Classical, The Veldt (Tommy Trash Remix) - Deadmau5 vi\u00f0 sangaranum Chris James\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nKanadiskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "20539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4x4%3D12", "title": "4x4=12", "text": "Albummi\u00f0 4x4=12 er tri\u00f0ja studio-t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van hj\u00e1 kanadiska t\u00f3nleikaframlei\u00f0aranum Deadmau5. F\u00f8royska Greta Svabo Bech syngur sangin Raise Your Weapon.\n\nSangir \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni \n \"4x4=12 (Continuous Mix)\" - 69:54\n \"Some Chords\" - 7:24\n \"Sofi Needs A Ladder\" - 6:43\n \"A City In Florida\" - 5:40\n \"Bad Selection\" - 5:33\n \"Animal Rights (vi\u00f0 Wolfgang Gartner) - 6:15\n \"I Said (Michael Woods Remix) (vi\u00f0 Chris Lake) - 7:06\n \"Cthulhu Sleeps\" - 10:35\n \"Right This Second\" - 7:50\n \"Raise Your Weapon (vi\u00f0 Gretu Svabo Bech)\" - 8:23\n \"One Trick Pony\" - 3:59\n \"Everything Before\" - 6:36\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2010"}
{"id": "20541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grammy%20Award", "title": "Grammy Award", "text": "Grammy Awards (upprunaliga nevnt Gramophone Awards) er ein r\u00f8\u00f0 av amerikonskum t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8num, sum ver\u00f0a handa\u00f0ar av Recording Academy fyri \u00e1rsins bestu framlei\u00f0slur og framf\u00f8rslur innan t\u00f3nleikavinnuna. Vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1959. Grammy ver\u00f0ur mett at vera l\u00edka t\u00fddningarmikil vir\u00f0isl\u00f8n fyri t\u00f3nleikavinnuna, sum Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nin er ta\u00f0 fyri filmsvinnuna. Handanin ver\u00f0ur vanliga hildin \u00ed februar og \u00ed l\u00f8tuni eru ta\u00f0 ikki f\u00e6rri enn 108 ymiskir b\u00f3lkar. \n\nGrammy ver\u00f0ur saman vi\u00f0 Billboard Music Award, American Music Awards, og Rock and Roll Hall of Fame mett at ver\u00f0a ein av teimum t\u00fddningarmestu t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nunum \u00ed USA. Ta\u00f0 \u00e1rliga Grammy show'i\u00f0 er ein av teimum st\u00f8rstu kommersiellu hendingunum \u00ed t\u00ed amerikonsku t\u00f3nleikavinnuni, og veitslan ver\u00f0ur v\u00edst \u00ed sj\u00f3nvarpi kring allan heimin.\n\nGrammy-vir\u00f0isl\u00f8nirnar ver\u00f0a handa\u00f0ar eftir at limirnir \u00ed Recording Academy hava atkv\u00f8tt fyri teimum tilnevndu.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nT\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nir\nUSA"}
{"id": "20545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1702", "title": "1702", "text": "1702 (MDCCII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heri%20Ziska", "title": "Heri Ziska", "text": "Heri Ziska (f\u00f8ddur 12. oktober 1967) er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum hevur gj\u00f8rt seg galdandi innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. Hann starvast \u00e1 Jar\u00f0feingi, hevur eitt Cand.scient.-pr\u00f3gv \u00ed  havjar\u00f0fr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 Aarhus Universitet (1988\u20141994) og ein Master-scient \u00ed Management (lei\u00f0slu) fr\u00e1 Robert Gordon University \u00ed Aberdeen, Skotlandi (2002\u20142005).\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt \nZiska hevur veri\u00f0 limur \u00ed Str\u00e1luni (1989-1991), Bragdinum (1991-2008) og Hvirluni (2008-) \u00ed F\u00f8royum, Aarhus 1900 \u00ed Danmark og Belgrave Harriers \u00ed Skotlandi. Hann vann eitt silvurhei\u00f0ursmerki \u00e1 DM \u00ed klingruvarpi 1999.\n\nOyggjaleikir \nHann vann kappingina \u00ed klingruvarpi \u00e1 Oyggjaleikum 1999 og 2003 og eigur ta\u00f0 f\u00f8royska meti\u00f0 \u00ed klingruvarpi, hamarkasti, vektkasti og kastifimmkampi. I 2013 lutt\u00f3k hann \u00e1 2013 \u00e1 Bermuda, hann fekk bronsu \u00ed klingruvarpi, t\u00e1 hann kasta\u00f0i 39,77 metrar. Bronsuhei\u00f0ursmerki var hansara 14. hei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikunum.\n\nDanmarksmeistaraskap \n 1999 - Silvur \u00ed klingruvarpi 46,62\n\nF\u00f8roysk met \n Klingruvarp: 48,50 Aarhus 28. maj 1994\n Hamarkast: 48,92 Visby, Gotland, Sv\u00f8r\u00edki 27. juni 1999\n Vektkast: 16.00\n Kastifimmkamp: 3275 stig\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nFr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingar \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "20549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Badminton%20%C3%A1%20Oyggjaleikunum%202013", "title": "Badminton \u00e1 Oyggjaleikunum 2013", "text": "Badminton \u00e1 Oyggjaleikum 2013 var\u00f0 sp\u00e6lt \u00ed Jessie Vesey Sports Center, sum er \u00e1 Bermuda High School for Girls \u00ed Pembroke Parish, Bermuda. Kappingin f\u00f3r fram \u00ed d\u00f8gunum 14. til 19. juli 2013. F\u00f8royar kl\u00e1ra\u00f0i seg sera v\u00e6l og fekk eitt gull-, eitt silvur- og tvey bronsuhei\u00f0ursmerki.\n\nHei\u00f0ursmerki\nEndaliga st\u00f8\u00f0an samb\u00e6rt 2013 IG Badminton Medal Table heimas\u00ed\u00f0uni:\n\nFinal medal tally, based on the 2013 IG Badminton Medal Table page:\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti, samandr\u00e1ttur\n\n\u00darslit\n\nMenn einmansleikur\n\nFinalur\n\nDystur um bronduhei\u00f0ursmerki\n\nDystir \u00ed fyrsta umfari\n\nOvari helmingur\n\nNi\u00f0ari helmingur\n\nTv\u00edmansleikur hj\u00e1 monnum\n\nDystir \u00ed fyrsta umfari\n\nDraw\n\nDystur um bronsuhei\u00f0ursmerki\n\nEinmansleikur hj\u00e1 kvinnum\n\nDystir \u00ed fyrsta umfari\n\nDraw\n\nDystur um bronsuhei\u00f0ursmerki\n\nTv\u00edmansleikur kvinnur\n\nDystur um bronsuhei\u00f0ursmerki\n\nBlanda\u00f0ur tv\u00edmansleikur\n\nFinalur\n\nDystur um bronsuhei\u00f0ursmerki\n\nTop half\n\nBottom half\n\nLi\u00f0\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nPl\u00e1ss 8\u20139\n\n7. pl\u00e1ss\n\nPl\u00e1ss 5\u20136\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nDystur um bronsuhei\u00f0ursmerki\n\nFinalan um gullhei\u00f0ursmerki\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2013\n2013 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nBadminton"}
{"id": "20553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1801", "title": "1801", "text": "1801 (MDCCCI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. februar - John Henry Newman, enskur kat\u00f3lskur kardinalur (d. 1890)\n 1. juni - Brigham Young, amerikanskur tr\u00faarlei\u00f0ari, annar forsetin \u00ed mormonkirkjuni (d. 1877)\n 23. oktober - Albert Lortzing, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1851)\n 3. november - Vincenzo Bellini, italskt t\u00f3naskald (d. 1835)\n\nAndl\u00e1t \n 24. mars - Paul I av Russlandi, russiskur keisari (sarur) (f. 1754) \n 25. mars - Novalis, t\u00fdskur yrkjari (f. 1772)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1803", "title": "1803", "text": "1803 (MDCCCIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. mai - Ralph Waldo Emerson, amerikanskur rith\u00f8vundur og heimspekingur (d. 1882)\n 29. november - Christian Andreas Doppler, eysturr\u00edkiskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1853)\n 11. desember - Hector Berlioz, franskt t\u00f3naskald (d. 1869)\n\nAndl\u00e1t \n 7. apr\u00edl - Toussaint Louverture, haitiskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur og uppreistrarma\u00f0ur (f. 1743)\n 18. desember - Johann Gottfried Herder, t\u00fdskur heimspekingur  (f. 1744)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1804", "title": "1804", "text": "1804 (MDCCCIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1. juli - George Sand, franskur rith\u00f8vundur (d. 1876)\n 1. juli - Mikhail Glinka, russiskt t\u00f3naskald (d. 1857)\n 4. juli - Nathaniel Hawthorne, amerikanskur rith\u00f8vundur og diplomatur (d. 1864)\n 20. juli - Richard Owen, bretskur l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1892)\n 28. juli - Ludwig Feuerbach, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1872)\n 23. november - Franklin Pierce, 14. forseti \u00ed USA (d. 1869)\n\nAndl\u00e1t \n\n 6. februar - Joseph Priestley, enskur heimspekingur, gudfr\u00f8\u00f0ingur og n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1733)\n 12. februar - Immanuel Kant, t\u00fdskur heimspekingur (f. 1724)\n 12. juli - Alexander Hamilton, amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur, politikari, herma\u00f0ur og statsma\u00f0ur (f. 1755)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1805", "title": "1805", "text": "1805 (MDCCCV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. apr\u00edl - Hans Christian Andersen, danskur rith\u00f8vundur (d. 1875)\n 29. juli - Alexis de Tocqueville, franskur politikari, heimspekingur, s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og statsma\u00f0ur (d. 1859)\n 4. august - William Rowan Hamilton, \u00edrskur heimspekingur, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1865)\n 19. november - Ferdinand de Lesseps, franskur verkfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1894)\n\nAndl\u00e1t \n 9. mai - Friedrich von Schiller, t\u00fdskur yrkjari og rith\u00f8vundur (f. 1759)\n 28. mai - Luigi Boccherini, italskt t\u00f3naskald og selloleikari (f. 1743)\n 10. juli - Thomas Wedgwood, bretskur uppfinnari  (f. 1771)\n 21. oktober - Horatio Nelson, bretskur admiralur  (f. 1758)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1806", "title": "1806", "text": "1806 (MDCCCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. mars - Benito Ju\u00e1rez, meksikanskur forseti (d. 1872)\n 20. mai - John Stuart Mill, enskur heimspekingur og b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1873)\n\nAndl\u00e1t \n 9. apr\u00edl - Willem V prinsur av Orania-Nassau, ni\u00f0urlendskur stathaldari (f. 1748)\n 23. august - Charles-Augustin de Coulomb, franskur n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1736)\n 10. september - Johann Christoph Adelung, t\u00fdskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1732)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Champions%20League", "title": "UEFA Champions League", "text": "UEFA Champions League er ein f\u00f3tb\u00f3ltskapping fyri evropeisk topp-fel\u00f8g, sum ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 av UEFA. \u00c1\u00f0renn 1993 var almenna navni\u00f0 \u00e1 kappingini European Champion Clubs' Cup, Tann Evropeiska Meistarali\u00f0skappingin, og bert vinnarar av t\u00ed heimligu ligani kundi luttaka.\n\nVinnarar\n\nChampions League\n\nEuropean Champion Clubs' Cup \n 1992: FC Barcelona, Spania\n 1991: Rey\u00f0a Stj\u00f8rna Beograd, Jugoslavia\n 1990: AC Milan, Italia\n 1989: AC Milan, Italia\n 1988: PSV Eindhoven, Ni\u00f0urlond\n 1987: FC Porto, Portugal\n 1986: FC Steaua Bucure\u015fti, Rumenia\n 1985: Juventus FC, Italia\n 1984: Liverpool FC, Ongland\n 1983: Hamburger SV, Vesturt\u00fdskland\n 1982: Aston Villa FC, Ongland\n 1981: Liverpool FC, Ongland\n 1980: Nottingham Forest F.C., Ongland\n 1979: Nottingham Forest F.C., Ongland\n 1978: Liverpool FC, Ongland\n 1977: Liverpool FC, Ongland\n 1976: FC Bayern M\u00fcnchen, Vesturt\u00fdskland\n 1975: FC Bayern M\u00fcnchen, Vesturt\u00fdskland\n 1974: FC Bayern M\u00fcnchen, Vesturt\u00fdskland\n 1973: AFC Ajax, Ni\u00f0urlond\n 1972: AFC Ajax, Ni\u00f0urlond\n 1971: AFC Ajax, Ni\u00f0urlond\n 1970: SC Feyenoord, Ni\u00f0urlond\n 1969: AC Milan, Italia\n 1968: Manchester United, Ongland\n 1967: Celtic FC, Skotland\n 1966: Real Madrid CF, Spania\n 1965: Internazionale FC, Italia\n 1964: Internazionale FC, Italia\n 1963: AC Milan, Italia\n 1962: SL Benfica, Portugal\n 1961: SL Benfica, Portugal\n 1960: Real Madrid CF, Spania\n 1959: Real Madrid CF, Spania\n 1958: Real Madrid CF, Spania\n 1957: Real Madrid CF, Spania\n 1956: Real Madrid CF, Spania\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Evropa\nUEFA"}
{"id": "20564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Octave%20Mirbeau", "title": "Octave Mirbeau", "text": "Octave Mirbeau (16. februar 1848 \u00ed Tr\u00e9vi\u00e8res, Frakland \u2013 16. februar  1917 \u00ed Par\u00eds) var ein franskur rith\u00f8vundur, bla\u00f0ma\u00f0ur og listaumm\u00e6lari. Verk hansara eru t\u00fddd til 30 onnur m\u00e1l. Hann skriva\u00f0i fleiri skalds\u00f8gur og sj\u00f3nleikir og umlei\u00f0 200 stutts\u00f8gur.\n\nH\u00f8vu\u00f0sverk \n Le Calvaire (1886)\n L'Abb\u00e9 Jules (1888).\n S\u00e9bastien Roch (1890).\n Le Jardin des supplices (1899).\n Le Journal d'une femme de chambre (1900).\n Les affaires sont les affaires (1903).\n Farces et moralit\u00e9s  (1904).\n La 628-E8 (1907).\n Le Foyer (1908).\n Dingo (1913).\n Combats esth\u00e9tiques (1993).\n Combats litt\u00e9raires (2006).\n Correspondance g\u00e9n\u00e9rale (2003-2005-2009).\n\nB\u00f3kmentir um Octave Mirbeau \n Pierre Michel - Jean-Fran\u00e7ois Nivet, Octave Mirbeau, l'impr\u00e9cateur au c\u0153ur fid\u00e8le, S\u00e9guier, 1990. \n Cahiers Octave Mirbeau, n\u00b0 1-20, 1994-2013.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Soci\u00e9t\u00e9 Octave Mirbeau.\n Dictionnaire Octave Mirbeau.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1848\nAndl\u00e1t \u00ed 1917\nFranskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "20569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lord%20Byron", "title": "Lord Byron", "text": "George Gordon Byron, 6. Baron Byron, seinni George Gordon Noel, 6. Baron Byron (22. januar 1788 \u2013 19. apr\u00edl 1824), best kendur sum Lord Byron, var eitt skald \u00far Onglandi og ein av undangongumonnunum innan ta romantisku r\u00f8rsluna. Av hansara kendastu verkum eru t\u00e6r longu fr\u00e1grei\u00f0andi yrkingarnar Don Juan og Childe Harold's Pilgrimage og yrkingin \"She Walks in Beauty.\" Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av st\u00f8rstu yrkjarum Bretlands.\n\nHann fer\u00f0a\u00f0ist fyri at str\u00ed\u00f0ast \u00edm\u00f3ti t\u00ed Ottomanska R\u00edkinum \u00ed grikska fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0num, og fyri hetta ver\u00f0ur hann av grikkum s\u00e6ddur sum ein tj\u00f3\u00f0arhetja.\n\nH\u00f8vu\u00f0sverk\n Hours of Idleness (1807)\n English Bards and Scotch Reviewers (1809)\n Childe Harold's Pilgrimage, Cantos I & II (1812)\n The Giaour (1813) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n The Bride of Abydos (1813)\n The Corsair (1814) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Lara, A Tale (1814) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Hebrew Melodies (1815)\n The Siege of Corinth (1816) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Parisina (1816) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n The Prisoner of Chillon (1816) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n The Dream (1816) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Prometheus (1816) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Darkness (1816) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Manfred (1817) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n The Lament of Tasso (1817)\n Beppo (1818) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Childe Harold's Pilgrimage (1818) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Don Juan (1819\u20131824; incomplete on Byron's death in 1824) (tekstur \u00e1 Wikisource)\n Mazeppa (1819)\n The Prophecy of Dante (1819)\n Marino Faliero (1820)\n Sardanapalus (1821)\n The Two Foscari (1821)\n Cain (1821)\n The Vision of Judgment (1821)\n Heaven and Earth (1821)\n Werner (1822)\n The Age of Bronze (1823)\n The Island (1823)\n The Deformed Transformed (1824)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1780-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1824\nEnskir yrkjarar"}
{"id": "20583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1807", "title": "1807", "text": "1807 (MDCCCVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 19. januar - Robert E. Lee, amerikanskur generalur (d. 1870)\n 4. juli - Giuseppe Garibaldi, italskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (d. 1882)\n 6. september - Abd al-Kader, algerskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (d. 1883)\n\nAndl\u00e1t \n 10. apr\u00edl - Anna Amalia av Brunsv\u00edk-Wolfenb\u00fcttel, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1739)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1808", "title": "1808", "text": "1808 (MDCCCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. februar - Carl Spitzweg, t\u00fdskur listam\u00e1lari og yrkjari (d. 1885)\n 20. apr\u00edl - Napoleon III, franskur keisari (d. 1873)\n 6. oktober - Fr\u00ed\u00f0rikur VII av Danmark, danskur kongur (d. 1863)\n 29. desember - Andrew Johnson, 17. forseti \u00ed USA (d. 1875)\n\nAndl\u00e1t \n 13. mars - Christian VII av Danmark, danskur kongur (f. 1749)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.az", "title": ".az", "text": ".az er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Aserbadsjan. Ta\u00f0 ver\u00f0ur t\u00f3 eisini \u00ed einst\u00f8kum f\u00f8rum br\u00fakt til AZ-\u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ir.\n\n\u00d8kisnavn\nAserbadsjan"}
{"id": "20595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Radio%20Studio%2054%20Network", "title": "Radio Studio 54 Network", "text": "Radio Studio 54 Network er ein \u00fatvarpsr\u00e1s  \u00ed Locri, \u00ed Italia. Radio Studio 54 Network er stovna\u00f0 \u00ed 1985.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Radio Studio 54 Network - Heimas\u00ed\u00f0a (italskt). \n Radio Studio 54 Network web streaming\n\nItalia\nFj\u00f8lmi\u00f0lar"}
{"id": "20596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victoria%20Silvstedt", "title": "Victoria Silvstedt", "text": "Karen Victoria Silvstedt (f\u00f8dd 19. september 1974 \u00ed Skellefte\u00e5 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki) er ein svensk modell, sj\u00f3nleikarinna og sj\u00f3nvarpsvertur. Hon tosar fl\u00f3tandi svenskt, enskt, franskt og italskt.\n\n\u00datg\u00e1vur \nGirl on the Run (1999)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Victoria Silvstedt\n\nSvenskir sj\u00f3nleikarar\nSj\u00f3nvarpsvertir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "20610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laila%20av%20Reyni", "title": "Laila av Reyni", "text": "Laila av Reyni er ein f\u00f8roysk songkvinna, sangskrivari, m\u00f3tasni\u00f0gevi, undirv\u00edsari og innanduraarkitektur. Hon hevur veri\u00f0 mest kend fyri at skapa vakrar kj\u00f3lar, eitt n\u00fa hevur tann danska modellin til Miss World 2012 gingi\u00f0 \u00e1 catwalk \u00ed kj\u00f3lum, sum Laila hevur skapa\u00f0. \u00cd 2013 gav hon \u00fat s\u00edna fyrstu solofl\u00f8gu. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hon roynt seg sum backing sangara og hevur eitt n\u00fa sungi\u00f0 duett saman vi\u00f0 Magna \u00e1 Lakjuni og Stanley Samuelsen. \n\nLaila hevur samstarva\u00f0 vi\u00f0 Gunnar G. Guttesen, t\u00e1 hon hevur skriva\u00f0 sangirnar. Niclas Johannesen sp\u00e6lir el-guitar, Angelika og Anna av V\u00e1li Smith sp\u00e6la str\u00fakarar, eitt ungd\u00f3msk\u00f3r \u00far Kollafir\u00f0i syngur k\u00f3r. Gunnar Guttesen sp\u00e6lir \u00f8ll hini lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini \u00e1 fl\u00f8guni. L\u00f8gini eru sp\u00e6ld inn \u00ed Krisstoff Studio. \n\n\u00cd februar 2016 gav hon a\u00f0ru fl\u00f8gu s\u00edna \u00fat, fl\u00f8gan hevur heiti\u00f0 Stay.\n\n\u00cd 2019 \u00fatgav hon eitt staklag, sum kallast You You. \n\nFr\u00e1 2019 til 2022 hevur Laila av Reyni lagt alla orkuna \u00ed at gingi\u00f0 allar fjallatopparnar \u00ed F\u00f8royum. \n\n\u00cd mars 2022 er hon aftur kl\u00e1r vi\u00f0 n\u00fdggjum tilfari, talan er um eitt staklag vi\u00f0 heitinum Goym Meg og er hetta eitt samstav til Gunnar G. Guttesen og Hans Poulsen.\n\nDagliga yrki hennara er \u00e1 Glasi, har hon undirv\u00edsir kl\u00e6dnaatst\u00f8\u00f0ingunum.\n\nLaila av Reyni hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til hetta sum sni\u00f0gevi og songkvinna:\n\n1996 - K\u00f3r hj\u00e1 Regin Guttesen\n\n1998 - Solistur \u00e1 \"Enn nakrar tungar g\u00f8tur\" vi\u00f0 M.C. Restorff\n\n2012 - Kj\u00f3lar til Miss World Danmark Iris Thomsen\n\n2013 - LAILA AV REYNI - Solo \u00fatg\u00e1va\n\n2013 - \u00datg\u00e1vu tiltak \u00ed \u00d8str\u00f8m\n\n2013 - Kj\u00f3la til Miss Earth Danmark, Josefine Mikuta Poulsen\n\n2014 - Infinite - BYRTA Reemix\n\n2015 - Kj\u00f3la til Miss F\u00f8royar - Turi\u00f0 Elinborgard\u00f3ttir\n\n2015 - Gj\u00f8rt kollekti\u00f3n til Miss Universe Danmark\n\n2015 - D\u00f3mari til Miss Universe Danmark\n\n2015 - Kj\u00f3la til vinnaran \u00e1 Miss Universe Danmark Cecilie F\u00e9o Feline\n\n2015 - Kj\u00f3la til Miss Earth Danmark Turi\u00f0 Elinborgard\u00f3ttir\n\n2015 - In Another World /Single T\u00f3mas Ragnarsson\n\n2015 - Cover - Single\n\n2015 - Kj\u00f3la til Miss International Mette Riis S\u00f8rensen\n\n2016 - Stay - Solo \u00fatg\u00e1va\n\n2016 - Gj\u00f8rt kollekti\u00f3n til Miss Universe Danmark\n\n2016 - Miss International Malene Lausten Hartvigsen\n\n2018 - Glorius - Staklag\n\n2018 - Prinsessu Show \u00e1 Sundalagsstevnu\n\n2019 - You You - Staklag\n\n2020 - Bitch - Staklag\n\n2022 - Goym Meg - Staklag\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 2016 - Stay\n 2013 - Laila av Reyni\n\nStakl\u00f8g \n 2014 - Infinite (Byrta Remix)\n 2014 - In Another World (featuring T\u00f3mas Ragnarsson)\n 2015 - Cover\n 2015 - Dult\n 2019 - You You\n 2020 - Bitch\n 2022 - Goym meg\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Tilnevnd \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur \u00e1 Faroese Music Awards\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Leila av Reyni \u00e1 Youtube\n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8royskir m\u00f3tasni\u00f0gevar"}
{"id": "20611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%B8gg%20N%C3%B3nsgj%C3%B3gv", "title": "D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv", "text": "D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv (f\u00f8dd 26. mars 1996) er ein f\u00f8roysk songkvinna. Hon er \u00e6tta\u00f0 Innan Glyvur og b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00e1 Argjum og arbei\u00f0ir sum hj\u00e1lparf\u00f3lk \u00e1 dagstovninum \u00ed Hoyv\u00edk. D\u00f8gg sang \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini Likkulikkuleia, t\u00e1 i\u00f0 hon var f\u00fdra \u00e1ra gomul og seinni vann hon eina talentkapping \u00e1 Sk\u00e1la. Hon f\u00f3r \u00ed gongd vi\u00f0 at skriva sangir, t\u00e1 i\u00f0 hon var 12 \u00e1ra gomul. Hon var bert 17-\u00e1ra gomul, t\u00e1 hon \u00ed mars 2013 framf\u00f8rdi egin l\u00f8g \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum saman vi\u00f0 Hans Jacob Kollsl\u00ed\u00f0 \u00ed samband vi\u00f0 stu\u00f0ulskonsert, i\u00f0 Berin skipa\u00f0i fyri, t\u00e1 framf\u00f8rdu Eiv\u00f8r og Hanus G. Johansen eisini. Berin er ein felagsskapur fyri b\u00f8rn og ung, i\u00f0 hava mist foreldur ella systkin ella onkran annan, i\u00f0 stendur teimum n\u00e6r. D\u00f8gg misti p\u00e1pa s\u00edn, Birgir N\u00f3nsgj\u00f3gv, \u00ed november 2004, t\u00e1 var hon bert 8 \u00e1ra gomul. P\u00e1pi D\u00f8gg gav \u00fat eina fl\u00f8gu, Birgir og J\u00f3nsvein - Jacta est alea, i\u00f0 merkir Terningarnir eru kasta\u00f0ir. Fl\u00f8gan kom t\u00f3 ikki kom \u00fat fyrr enn eftir dey\u00f0a hansara.\n\nD\u00f8gg og Hans Jacob v\u00f3ru gestir \u00ed \u00fatvarpsstovuni hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya 3. mai 2013 \u00ed sendingini G\u00f3\u00f0an morgun F\u00f8royar, har R\u00fani J\u00e1kupsson hev\u00f0i samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 tey. Tey framf\u00f8rdu sangin \"T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond\", sum eisini var plettskoti\u00f0 hj\u00e1 Kringvarpinum \u00ed viku 38 \u00ed 2013. Hon gav \u00fat tvey l\u00f8g \u00e1 iTunes \u00ed september 2013, ta\u00f0 v\u00f3ru sangirnir T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond, sum er ein gla\u00f0ur k\u00e6rleikssangur, og T\u00fa ert hj\u00e1 m\u00e6r, sum er ein sangur, i\u00f0 hon hevur skriva\u00f0 til minnis um p\u00e1pan. Desember 2013 gav hon lagi\u00f0, N\u00fa er j\u00f3l, \u00fat, i\u00f0 eisini var plettskot hj\u00e1 Kringvarpinum. Hin 9. oktober 2015 gav hon \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu, i\u00f0 ber heiti\u00f0 N\u00f3n og hevur 8 sangir. Tey fyrstu stakl\u00f8gini, i\u00f0 hon gav \u00fat T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond og T\u00fa ert hj\u00e1 m\u00e6r eru vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni. Heiti\u00f0 N\u00f3n v\u00edsir m.a. til fyrra partin av eftirnavninum hj\u00e1 D\u00f8gg, og ta\u00f0 var eisini eftirnavni\u00f0 hj\u00e1 p\u00e1panum. N\u00f3nsgj\u00f3gv er eitt sta\u00f0arnavn \u00far Eysturoynni, av fjallinum Gr\u00e1felli, har i\u00f0 man s\u00e6r fram vi\u00f0 Gj\u00f3gv. T\u00e1 i\u00f0 klokkan er tr\u00fd, er n\u00f3n, og t\u00e1 s\u00e6r s\u00f3lin \u00ed gj\u00f3nna fr\u00e1 november til mars.\nSangurin T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond vann eina hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 FMA 2014 sum \u00c1rsins sangur \u00ed Pop/Rock b\u00f3lkinum.\n\nD\u00f8gg var gestur \u00ed \u00fatvarpsendingini Brunsj, har Ey\u00f0finn Jensen pr\u00e1ta\u00f0i vi\u00f0 hana um fl\u00f8guna. D\u00f8gg greiddi fr\u00e1, at ein av sangunum, T\u00fasundtals \u00c1r, var ein, i\u00f0 hon ikki hev\u00f0i skriva\u00f0 sj\u00e1lv, men ta\u00f0 var ein sangur, i\u00f0 p\u00e1pi hennara hev\u00f0i d\u00e1mda\u00f0 so v\u00e6l, og sang hann ofta, me\u00f0an hann livdi. Talan var um ein sang hj\u00e1 Una Arge, i\u00f0 D\u00f8gg hevur fingi\u00f0 loyvi til at \u00fatgeva, har i\u00f0 hon sj\u00e1lv syngur. \u00c1 fl\u00f8guni hj\u00e1 D\u00f8gg er ein uppt\u00f8ka fr\u00e1 j\u00f3lum 2003, har p\u00e1pin sp\u00e6lir guitar, tikin vi\u00f0 \u00ed sangin T\u00fasundtals \u00c1r.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 2015 - N\u00f3n - D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv, Tutl, 8 sangir\n\nEgin stakl\u00f8g \u00e1 iTunes \n T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond, 2013\n T\u00fa ert hj\u00e1 m\u00e6r, 2013\n N\u00fa er j\u00f3l, 2013\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Vann vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Faroese Music Awards 2014 \u00ed popp-b\u00f3lkinum - \u00c1rsins sangur fyri sangin T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond\n2014 - Var tilnevnd sum \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur \u00e1 Faroese Music Awards\n2014 - Var\u00f0 tilnevnd sum \u00e1rsins songkvinna \u00e1  Faroese Music Awards\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv \u00e1 Youtube\n Facebook-s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\n D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv \u00e1 iTunes\n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "20615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vest%20Pack", "title": "Vest Pack", "text": "Vest Pack er ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka, sum framlei\u00f0ir plastposar, etikettir og ymiskt anna\u00f0, mest av plast, t\u00f3 er fyrit\u00f8kan eisini heildarveitari av pakkitilfari, t.d. pappeskjur, blokkumsl\u00f8g, pakkimaskinur osfr. Fyrit\u00f8kan er \u00ed Vestmanna og var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1994. \u00cd 2013 var\u00f0 fyrit\u00f8kan hei\u00f0ra av Vinnuh\u00fasinum og var\u00f0 valt til \u00c1rsins virki, sagt var\u00f0 m.a. at Vest Pack \u00fatflytir umlei\u00f0 20-25% av framlei\u00f0sluni. Stj\u00f3ri er J\u00e1kup Oluf \u00ed Sk\u00e1lum. Fyrit\u00f8kan hevur umhv\u00f8rvisg\u00f3\u00f0kenning og er ISO 9001 g\u00f3\u00f0kend.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nVestpack.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8roysk framlei\u00f0sla\nVestmanna"}
{"id": "20630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ba", "title": ".ba", "text": ".ba er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bosnia og Hersegovina.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bb", "title": ".bb", "text": ".bb er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Barbados.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bd", "title": ".bd", "text": ".bd er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bangladesj.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bf", "title": ".bf", "text": ".bf er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Burkina Faso.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bg", "title": ".bg", "text": ".bg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bulgaria.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bh", "title": ".bh", "text": ".bh er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Barein.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bi", "title": ".bi", "text": ".bi er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Burundi.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bj", "title": ".bj", "text": ".bj er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Benin.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bm", "title": ".bm", "text": ".bm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bermuda.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bn", "title": ".bn", "text": ".bn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Brunei.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bo", "title": ".bo", "text": ".bo er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bolivia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cf", "title": ".cf", "text": ".cf er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cg", "title": ".cg", "text": ".cg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til L\u00fdveldi\u00f0 Kongo.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ch", "title": ".ch", "text": ".ch er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sveis.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ci", "title": ".ci", "text": ".ci er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til F\u00edlabeinsstrondina.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ck", "title": ".ck", "text": ".ck er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Cookoyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cl", "title": ".cl", "text": ".cl er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kili.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cm", "title": ".cm", "text": ".cm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kamerun.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cn", "title": ".cn", "text": ".cn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kina.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.co", "title": ".co", "text": ".co er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kolumbia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cr", "title": ".cr", "text": ".cr er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kosta Rika.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cu", "title": ".cu", "text": ".cu er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kuba.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cv", "title": ".cv", "text": ".cv er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cx", "title": ".cx", "text": ".cx er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til J\u00f3laoynna (Christmas Island), sum liggur \u00ed Indiska Havinum.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cy", "title": ".cy", "text": ".cy er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til K\u00fdpros.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.dj", "title": ".dj", "text": ".dj er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Djibuti.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%89dith%20Piaf", "title": "\u00c9dith Piaf", "text": "Edith Piaf, f\u00f8dd \u00c9dith Giovanna Gassion, (19. desember 1915 \u2013 10. oktober 1963) var ein av best umt\u00f3ktu songkvinnum Fraklands.\n\nHon var kend undir navninum \"La M\u00f4me Piaf\" (\"Spurvurin\"). Hon var ein fronsk variet\u00e9- og konsertsongkvinna. Mong minnast hana fyri fleiri franskir evergreens sum La Vie en rose, Non, je ne regrette rien, Hymne \u00e0 l'amour, Mon l\u00e9gionnaire og Milord. Hon var ein pers\u00f3nligheit \u00fat yvir ta\u00f0 vanliga, hon gav \u00edbl\u00e1stur til n\u00f3gvar sangskrivarar, var mentor fyri fleiri ung listaf\u00f3lk og var altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkend, h\u00f3ast hon hev\u00f0i s\u00e1larligir trupulleikar. \u00c9dith Piaf var eisini sj\u00f3nleikarinna b\u00e6\u00f0i \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum og \u00e1 filmi.\n\nHon var gift tv\u00e6r fer\u00f0ir, fyrst vi\u00f0 Jacques Pills 1952-57 og s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 Th\u00e9o Sarapo fr\u00e1 1962.\n\nKendastu sangir hennara \n 1937 : Mon l\u00e9gionnaire, tekst af Raymond Asso og t\u00f3nleikur av Marguerite Monnot \n 1940 : L'Accord\u00e9oniste, tekstur og t\u00f3nleikur eftir Michel Emer \n 1946 : Les Trois Cloches vi\u00f0 Les Compagnons de la chanson, tekstur og t\u00f3nleikur eftir Jean Villard Gilles \n 1946 : La Vie en rose, tekst af Edith Piaf, musik af Louiguy og Marguerite Monnot (ikki kreditera\u00f0) \n 1947 : Une chanson \u00e0 trois temps, tekstur og t\u00f3nleikur eftir Anna Marly \n 1950 : Hymne \u00e0 l'amour, tekstur: Edith Piaf t\u00f3nleikur: Marguerite Monnot \n 1951 : Padam... Padam..., tekstur: Henri Contet og t\u00f3nleikur: Norbert Glanzberg \n 1954 : Sous le ciel de Paris, tekstur: Jean Dr\u00e9jac, t\u00f3nleikur: Hubert Giraud, fr\u00e1 filminum Sous le ciel de Paris av Julien Duvivier \n 1956 : L'Homme \u00e0 la moto, t\u00fdtt hevur Jean Dr\u00e9jac (upprunaliga: Black Denim Trousers And Motorcycle Boots av Jerry Leiber & Mike Stoller)\n 1956 : Les Amants d'un jour, tekstur: Claude Del\u00e9cluse og Michelle Senlis, t\u00f3nleikur: Marguerite Monnot \n 1957 : La Foule, tekstur: Michel Rivgauche, sang fr\u00edtt eftir Que nadie sepa mi sufrir (eisini vi\u00f0 heitinum: Amor de mis Amores), uppruna t\u00f3nleikur: \u00c1ngel Cabral og upprunatekstur: Enrique Dizeo.\n 1958 : Mon man\u00e8ge \u00e0 moi, tekstur: Jean Constantin, t\u00f3nleikur: Norbert Glanzberg \n 1959 : Milord, tekstur: Georges Moustaki, t\u00f3nleikur: Marguerite Monnot \n 1960 : Non, je ne regrette rien, tekstur: Michel Vaucaire, t\u00f3nleikur: Charles Dumont\n 1960 : Mon Dieu, tekstur: Michel Vaucaire, t\u00f3nleikur: Charles Dumont\n 1962 : \u00c0 quoi \u00e7a sert l'amour, tekstur og t\u00f3nleikur: Michel Emer\n\nKeldur \n\nFranskar songkvinnur\nFranskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1915\nAndl\u00e1t \u00ed 1963"}
{"id": "20667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edward%20Moss", "title": "Edward Moss", "text": "Edward Moss (f\u00f8ddur 11. juli 1977) ) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, dansari og skemtari, sum er best kendur fyri at sp\u00e6la leiklutin sum heimskendi sangarin Michael Jackson \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um.\n\nFilmsleiklutir\n\nSj\u00f3nvarp\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "20669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joseph%20Haydn", "title": "Joseph Haydn", "text": "Franz Joseph Haydn (31. mars 1732 \u00ed Rohrau \u2013 31. mai 1809 \u00ed Wien) var ein eysturr\u00edkskur t\u00f3nasmi\u00f0ur. Haydn skapa\u00f0i sonatuformin og ta klassisku symfoniina \u00ed f\u00fdra satsum. Hann byrja\u00f0i wienerklassikkaran og komponera\u00f0i yvir 100 symfoniir.\n\nSum eysturr\u00edkari br\u00fakti Haydn ein st\u00f3ran part av s\u00edni t\u00f3nleika karrieru sum t\u00f3nleikari fyri ta\u00f0 r\u00edku familjuna Eszterh\u00e1zy \u00e1 teirra ognum. Eftirsum hann var isolera\u00f0ur fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum t\u00f3nasmi\u00f0um og tendensum \u00ed t\u00f3neikaheiminum var hann, sum hann sj\u00e1lvur seg\u00f0i ta\u00f0, \"noyddur til at vera originalur\". \n\nJoseph Haydn var ein av t\u00fddningarmestu eksponentunum fyri wienerklassikkin saman vi\u00f0 Wolfgang Amadeus Mozart og Ludwig van Beethoven.\n\nVerk\n\nSymfoniir \nHaydn skriva\u00f0i 106 symfoniir. 104 av hesum v\u00f3ru \u00ed 1908 klassifisera\u00f0ar av Eusebius Mandyczewski samb\u00e6rt t\u00ed t\u00e1 galdandi kronologi.\n\n Symfoni nr 1 \u00ed D-dur (1759)\n Symfoni nr 2 \u00ed C-dur (1764)\n Symfoni nr 3 \u00ed G-dur (1762)\n Symfoni nr 4 \u00ed D-dur (1762)\n Symfoni nr 5 \u00ed A-dur (inden 1762)\n Symfoni nr 6 \u00ed D-dur, Le Matin (Morgun) (1761?)\n Symfoni nr 7 \u00ed C-dur, Le Midi (Dagur) (1761)\n Symfoni nr 8 \u00ed G-dur, Le Soir (Kv\u00f8ld) (1761?)\n Symfoni nr 9 \u00ed C-dur (1762)\n Symfoni nr 10 \u00ed D-dur (\u00e1\u00f0renn 1766)\n Symfoni nr 11 \u00ed Ess-dur (\u00e1\u00f0renn 1769)\n Symfoni nr 12 \u00ed E-dur (1763)\n Symfoni nr 13 \u00ed D-dur (1763)\n Symfoni nr 14 \u00ed A-dur (\u00e1\u00f0renn 1764)\n Symfoni nr 15 \u00ed D-dur (\u00e1\u00f0renn 1764)\n Symfoni nr 16 \u00ed B-dur (\u00e1\u00f0renn 1766)\n Symfoni nr 17 \u00ed F-dur (\u00e1\u00f0renn 1765)\n Symfoni nr 18 \u00ed G-dur (\u00e1\u00f0renn 1766)\n Symfoni nr 19 \u00ed D-dur (\u00e1\u00f0renn 1766)\n Symfoni nr 20 \u00ed C-dur (\u00e1\u00f0renn 1766)\n Symfoni nr 21 \u00ed A-dur (1764)\n Symfoni nr 22 \u00ed Ess-dur, Filosofen (1764)\n Symfoni nr 23 \u00ed G-dur (1764)\n Symfoni nr 24 \u00ed D-dur (1764)\n Symfoni nr 25 \u00ed C-dur (1766)\n Symfoni nr 26 \u00ed d-moll, Lamentatione (1770)\n Symfoni nr 27 \u00ed G-dur (\u00e1\u00f0renn 1766)\n Symfoni nr 28 \u00ed A-dur (1765)\n Symfoni nr 29 \u00ed E-dur (1765)\n Symfoni nr 30 \u00ed C-dur, Halleluja (1765)\n Symfoni nr 31 \u00ed D-dur, Hornsignal (1765)\n Symfoni nr 32 \u00ed C-dur (\u00e1\u00f0renn 1766)\n Symfoni nr 33 \u00ed C-dur (\u00e1\u00f0renn 1767)\n Symfoni nr 34 \u00ed d-moll (\u00e1\u00f0renn 1767)\n Symfoni nr 35 \u00ed B-dur (1767)\n Symfoni nr 36 \u00ed Ess-dur (\u00e1\u00f0renn 1769)\n Symfoni nr 37 \u00ed C-dur (\u00e1\u00f0renn 1758)\n Symfoni nr 38 \u00ed C-dur, Ekko (\u00e1\u00f0renn 1769)\n Symfoni nr 39 \u00ed g-moll (\u00e1\u00f0renn 1768)\n Symfoni nr 40 \u00ed F-dur (1763)\n Symfoni nr 41 \u00ed C-dur (\u00e1\u00f0renn 1770)\n Symfoni nr 42 \u00ed D-dur (1771)\n Symfoni nr 43 \u00ed Ess-dur, Merkurius (\u00e1\u00f0renn 1772)\n Symfoni nr 44 \u00ed e-moll, S\u00f8rgesymfonien (\u00e1\u00f0renn 1772)\n Symfoni nr 45 \u00ed fiss-moll, Afsked (1772)\n Symfoni nr 46 \u00ed B-dur (1772)\n Symfoni nr 47 \u00ed G-dur, Palindrom (1772)\n Symfoni nr 48 \u00ed C-dur, Maria Theresia (inden 1769)\n Symfoni nr 49 \u00ed f-moll, La passione (1768)\n Symfoni nr 50 \u00ed C-dur (1773)\n Symfoni nr 51 \u00ed B-dur (\u00e1\u00f0renn 1774)\n Symfoni nr 52 \u00ed c-moll (\u00e1\u00f0renn 1774)\n Symfoni nr 53 \u00ed D-dur, L'imp\u00e9riale (1778/79)\n Symfoni nr 54 \u00ed G-dur (1774)\n Symfoni nr 55 \u00ed Ess-dur, Skolemesteren (1774)\n Symfoni nr 56 \u00ed C-dur (1774)\n Symfoni nr 57 \u00ed D-dur (1774)\n Symfoni nr 58 \u00ed F-dur (\u00e1\u00f0renn 1774)\n Symfoni nr 59 \u00ed A-dur, Ild (\u00e1\u00f0renn 1769)\n Symfoni nr 60 \u00ed C-dur, Il distratto (\u00e1\u00f0renn 1774)\n Symfoni nr 61 \u00ed D-dur (1776)\n Symfoni nr 62 \u00ed D-dur (\u00e1\u00f0renn 1781)\n Symfoni nr 63 \u00ed C-dur, La Roxelane (\u00e1\u00f0renn 1781)\n Symfoni nr 64 \u00ed A-dur, Tempora mutantur (\u00e1\u00f0renn 1775)\n Symfoni nr 65 \u00ed A-dur (\u00e1\u00f0renn 1778)\n Symfoni nr 66 \u00ed B-dur (\u00e1\u00f0renn 1779)\n Symfoni nr 67 \u00ed F-dur (\u00e1\u00f0renn 1779)\n Symfoni nr 68 \u00ed B-dur (\u00e1\u00f0renn 1779)\n Symfoni nr 69 \u00ed C-dur, Laudon (f\u00f6re 1779)\n Symfoni nr 70 \u00ed D-dur (\u00e1\u00f0renn 1779)\n Symfoni nr 71 \u00ed B-dur (\u00e1\u00f0renn 1780)\n Symfoni nr 72 \u00ed D-dur (millum 1763 og 1765)\n Symfoni nr 73 \u00ed D-dur, La chasse (Jagten) (\u00e1\u00f0renn 1782)\n Symfoni nr 74 \u00ed Ess-dur (\u00e1\u00f0renn 1781)\n Symfoni nr 75 \u00ed D-dur (\u00e1\u00f0renn 1781)\n Symfoni nr 76 \u00ed Ess-dur (1782?)\n Symfoni nr 77 \u00ed B-dur (1782?)\n Symfoni nr 78 \u00ed c-moll (|1782?)\n Symfoni nr 79 \u00ed F-dur (\u00e1\u00f0renn 1784)\n Symfoni nr 80 \u00ed d-moll (\u00e1\u00f0renn 1784)\n Symfoni nr 81 \u00ed G-dur (\u00e1\u00f0renn 1784)\n Paris-symfoniirnar\n Symfoni nr 82 \u00ed C-dur, Bj\u00f8rnin (1786)\n Symfoni nr 83 \u00ed g-moll, H\u00f8nan (1785)\n Symfoni nr 84 \u00ed Ess-dur, In nomine Domini (1786)\n Symfoni nr 85 \u00ed B-dur, Drottningin (1785?)\n Symfoni nr 86 \u00ed D-dur (1786)\n Symfoni nr 87 \u00ed A-dur (1785)\n Symfoni nr 88 \u00ed G-dur (1787?)\n Symfoni nr 89 \u00ed F-dur (1787)\n Symfoni nr 90 \u00ed C-dur (1788)\n Symfoni nr 91 \u00ed Ess-dur (1788)\n Symfoni nr 92 \u00ed G-dur, Oxford (1789)\n London-symfoniirnar\n Symfoni nr 93 \u00ed D-dur (1791, frumframf\u00f8rt 17. februar 1792)\n Symfoni nr 94 \u00ed G-dur, Pukslaget (1791, frumframf\u00f8rt 23. mars 1792)\n Symfoni nr 95 \u00ed c-moll (1791, frumframf\u00f8rt \u00e1 v\u00e1ri 1791)\n Symfoni nr 96 \u00ed D-dur, Mirakel (1791, frumframf\u00f8rt 11. mars 1791)\n Symfoni nr 97 \u00ed C-dur (1792, frumframf\u00f8rt 3 ella 4 mai. 1792)\n Symfoni nr 98 \u00ed B-dur (1792, frumframf\u00f8rt 2. mars 1792)\n Symfoni nr 99 \u00ed Ess-dur (1793, frumframf\u00f8rt 10. februar 1794)\n Symfoni nr 100 \u00ed G-dur, Milit\u00e6r (1793/94, frumframf\u00f8rt 31. mars 1794)\n Symfoni nr 101 \u00ed D-dur, Uret (1793/94, frumframf\u00f8rt 3. mars 1794)\n Symfoni nr 102 \u00ed B-dur (1794, frumframf\u00f8rt 2. februar 1795)\n Symfoni nr 103 \u00ed Ess-dur, Pukvirveln (1795, frumframf\u00f8rt 2. mars 1795)\n Symfoni nr 104 \u00ed D-dur, London (1795, frumframf\u00f8rt 13. apr\u00edl 1795)\nHoboken tekur eisini 4 onnur verk \u00ed s\u00edni \"Symfoni\"-b\u00f3lki (Hob.I):\n Hob.I:105 \u00ed B-dur, betri kend sum Sinfonia concertante fyri violin, cello, obo og fagot (1792)\n Hob.I:106 \u00ed D-dur (ouverture til operuna Le pescatrici) (1769)\n Hob.I:107 \u2013 Symfoni A \u00ed B-dur (1762)\n Hob.I:108 \u2013 Symfoni B \u00ed B-dur (1765)\n\nStrygekvartetter \n\n Opus 1 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (1762\u201364)\n Opus 2 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (1763\u201365)\n Opus 3 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (er mest sannl\u00edkt ikki komponera\u00f0 av Haydn)\n Opus 9 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (1771)\n Opus 17 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (1771)\n Opus 20 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (Solkvartetterne) (1772)\n Opus 33 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (Russiske kvartetter) (1781)\n Opus 42 \u2013 Strygekvartett nr 43 (1785)\n Opus 50 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (Preussiske kvartetter) (1787)\n Opus 51 \u2013 7 str\u00fakikvartettir (Jesu syv ord p\u00e5 korset) (1787)\n Opus 54 \u2013 3 str\u00fakikvartettir (Tost-kvartetterne I) (1788)\n Opus 55 \u2013 3 str\u00fakikvartettir (Tost-kvartetterne II) (1788)\n Opus 64 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (Tost-kvartetterne III) (1790)\n Opus 71 \u2013 3 str\u00fakikvartettir (Apponyi-kvartetterne) (1793)\n Opus 74 \u2013 3 str\u00fakikvartettir (Apponyi-kvartetterne) (1793)\n Opus 76 \u2013 6 str\u00fakikvartettir (Erd\u00f6dy-kvartetterne) (1796\u201397)\n Opus 77 \u2013 2 str\u00fakikvartettir (Lobkowitz-kvartetterne) (1799)\n Opus 103 \u2013 1 str\u00fakikvartett (Hin ist alle meine Kraft) (1803)\n\nDivertimenti \u00ed trimum r\u00f8ddum \n Hob.IV:1 \u2013 Divertimento fyri 2 floytir og cello \u00ed C-dur (Floytutrio nr 1) (1794)\n Hob.IV:2 \u2013 Divertimento fyri 2 floytir og cello \u00ed G-dur (Fl\u00f8jtetrio nr 2) (1794)\n Hob.IV:3 \u2013 Divertimento fyri 2 floytir og cello \u00ed G-dur (Fl\u00f8jtetrio nr 3) (1794)\n Hob.IV:4 \u2013 Divertimento fyri 2 floytir og cello \u00ed G-dur (Fl\u00f8jtetrio nr 4) (1794)\n Hob.IV:5 \u2013 Divertimento fyri valthorn, violin og cello \u00ed Ess-dur (1767)\n Hob.IV:6 \u2013 Divertimento fyri violin I (ella floytu), violin II og cello \u00ed D-dur, op.100:1 (1784)\n Hob.IV:7 \u2013 Divertimento fyri violin I (ella floytu), violin II og cello \u00ed G-dur, op.100:2 (1784)\n Hob.IV:8 \u2013 Divertimento fyri violin I (ella floytu), violin II og cello \u00ed C-dur, op.100:3 (1784)\n Hob.IV:9 \u2013 Divertimento fyri violin I (ella floytu), violin II og cello \u00ed G-dur, op.100:4 (1784)\n Hob.IV:10 \u2013 Divertimento fyri violin I (ella floytu), violin II og cello \u00ed D-dur, op.100:5 (1784)\n Hob.IV:11 \u2013 Divertimento fyri violin I (ella floytu), violin II og cello \u00ed A-dur, op.100:6 (1784)\n\nStr\u00fakitrioir \n Hob.V:1 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed E-dur (1767)\n Hob.V:2 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed F-dur (1767)\n Hob.V:3 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed b-moll (1767)\n Hob.V:4 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed Ess-dur (1767)\n Hob.V:5 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed B-dur (1765?)\n Hob.V:6 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed Ess-dur (1765?)\n Hob.V:6bis \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed Ess-dur (1765?) (identisk med Hob.V:6 men med anden r\u00e6kkef\u00f8lge mellem satserne)\n Hob.V:7 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed A-dur (1766)\n Hob.V:8 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed B-dur (1765)\n Hob.V:9 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed Ess-dur (1765?)\n Hob.V:10 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed Ess-dur (1767)\n Hob.V:11 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed Ess-dur (1765)\n Hob.V:12 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed E-dur (1767)\n Hob.V:13 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed B-dur (1765?)\n Hob.V:14 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed b-moll (1767?)\n Hob.V:15 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed D-dur (1762)\n Hob.V:16 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed C-dur (Eisenst\u00e4dter Trio nr 5) (1766)\n Hob.V:17 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed Ess-dur (1766)\n Hob.V:18 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed B-dur (1765)\n Hob.V:19 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed E-dur (1765) (m\u00f8guliga komponera\u00f0 av Michael Haydn)\n Hob.V:20 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed G-dur (1766)\n Hob.V:21 \u2013 Str\u00fakitrio fyri 2 violinir og cello \u00ed D-dur (1768)\n\nDuoir \n Hob.VI:1 \u2013 Duo fyri violin og viola \u00ed F-dur (1777?)\n Hob.VI:2 \u2013 Duo fyri violin og viola \u00ed A-dur (1777?)\n Hob.VI:3 \u2013 Duo fyri violin og viola \u00ed B-dur (1777?)\n Hob.VI:4 \u2013 Duo fyri violin og viola \u00ed D-dur (1777?)\n Hob.VI:5 \u2013 Duo fyri violin og viola \u00ed Ess-dur (1777?)\n Hob.VI:6 \u2013 Duo fyri violin og viola \u00ed C-dur (1777?)\n\nKonsertir fyri ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri\n\nViolinkonsertir \n Hob.VIIa:1 \u2013 Violinkonsert \u00ed C-dur (\u00e1\u00f0renn 1765)\n Hob.VIIa:2 \u2013 Violinkonsert \u00ed D-dur (1765) (horvin)\n Hob.VIIa:3 \u2013 Violinkonsert \u00ed A-dur (Melker-konsertin) (\u00e1\u00f0renn 1770)\n Hob.VIIa:4 \u2013 Violinkonsert \u00ed G-dur (1769)\n\nCellokonsertir \n Hob.VIIb:1 \u2013 Cellokonsert nr 1 \u00ed C-dur (1780?)\n Hob.VIIb:2 \u2013 Cellokonsert nr 2 \u00ed D-dur (1783)\n Hob.VIIb:3 \u2013 Cellokonsert nr 3 \u00ed C-dur (1780?) (horvin)\n Hob.VIIb:4 \u2013 Cellokonsert nr 4 \u00ed D-dur (1772)\n Hob.VIIb:5 \u2013 Cellokonsert nr 5 \u00ed C-dur (ca 1769) (m\u00f8guliga komponera\u00f0 av Carl Popper)\n\nKontrabasskonsert \n Hob.VIIc:1 \u2013 Kontrabasskonsert i D-dur (horvin)\n\nHornkonsertir \n Hob.VIId:1 \u2013 Hornkonsert \u00ed D-dur (1765) (horvin)\n Hob.VIId:2 \u2013 Hornkonsert \u00ed Ess-dur (horvin)\n Hob.VIId:3 \u2013 Hornkonsert nr 1 \u00ed D-dur (1762)\n Hob.VIId:4 \u2013 Hornkonsert nr 2 \u00ed D-dur (1781)\n\nTrompetkonsert \n Hob.VIIe:1 \u2013 Trompetkonsert \u00ed Ess-dur (Concerto per il Clarino) (1796)\n\nFloytukonsert \nHob.VIIf:1 \u2013 Floytukonsert \u00ed D-dur (\u00e1\u00f0renn 1780?) (horvin)\n\nKonsertir fyri dreiul\u00edru \nSkriva\u00f0 eftir b\u00edlegging fr\u00e1 kong Ferdinand IV av Napoli (1751\u20131825)\n Hob.VIIh:1 \u2013 Konsert fyri dreiul\u00edru nr 1 \u00ed C-dur (1786)\n Hob.VIIh:2 \u2013 Konsert fyri dreiul\u00edru nr 2 \u00ed G-dur (1786)\n Hob.VIIh:3 \u2013 Konsert fyri dreiul\u00edru nr 3 \u00ed G-dur (1786)\n Hob.VIIh:4 \u2013 Konsert fyri dreiul\u00edru nr 4 \u00ed F-dur (1786)\n Hob.VIIh:5 \u2013 Konsert fyri dreiul\u00edru nr 5 \u00ed F-dur (1786)\n\nStabat mater \n Hob.XXa \u2013 Stabat mater (1767)\n\nOratoriir \n Hob.XXI:1 \u2013 Il ritorno di Tobia (1775, broytt 1784)\n Hob.XXI:2 \u2013 Skapanin (Die Sch\u00f6pfung) (1796\u201398)\n Hob.XXI:3 \u2013 \u00c1rst\u00ed\u00f0irnar (Die Jahreszeiten) (1801)\n\nKantatur og ariur vi\u00f0 orkestri \n Hob.XXIVa:1 \u2013 K\u00f3r: Vivan gl'illustro sposi et! (frumframf\u00f8rt 1763) (horvin)\n Hob.XXIVa:2 \u2013 Kantata fyri 2 sopraner och k\u00f6r: Destatevi o miei fidi (1763)\n Hob.XXIVa:3 \u2013 Kantata fyri sopran: Al tuo arrivo felice (1764)\n Hob.XXIVa:4 \u2013 Kantata fyri sopran og k\u00f3r: Qual dubbio o(r)mai (1764)\n Hob.XXIVa:5 \u2013 K\u00f3r: Dei Clementi, bey wieder genesung des Furst(en) Nico: Ester (tabt)\n Hob.XXIVa:6 \u2013 Kantata fyri 4 solister: Applausus (1768)\n Hob.XXIVa:7 \u2013 Kantata fyri sopran: Miseri noi, misera Patria (1790)\n Hob.XXIVa:8 \u2013 K\u00f3r (\"Madrigal\") fyri sopran, alt, tenor, bass: Der Sturm (1792)\n Hob.XXIVa:9 \u2013 Aria til bass: Nor can I think och K\u00f6r: Thy Great Endeavours (1794)\n Hob.XXIVa:10 \u2013 Kantata: Berenice que fai (1795)\n Hob.XXIVa:11 \u2013 Kantata til sopran, alt, tenor: Die Erw\u00e4hlung eines Kapellmeisters (1796)\n\n Hob.XXIVb:1 \u2013 Aria fyri sopran: Costretta piangere dolente (1762)\n Hob.XXIVb:2 \u2013 Aria fyri sopran: D'una sposa meschinella (til operaen La Frascanata af Giovanni Paisiello) (1777)\n Hob.XXIVb:3 \u2013 Recitativ og Aria fyri sopran: Quando la rosa (til operaen L'incognita perseguitata av Pasquale Anfossi) (1779)\n Hob.XXIVb:4 \u2013 Arie fyri sopran: Il cor nel seno balzar mi sento (1780)\n Hob.XXIVb:5 \u2013 Aria fyri bass: Dice benissimo chi si marita (til operuna La scuolo de gelosi av Antonio Salieri)\n Hob.XXIVb:6 \u2013 Recitativ og Aria fyri sopran: Mora l'infido / Mi sento nel seno (til operana Il convitato di pietra av Vincenzo Righini) (1781)\n Hob.XXIVb:7 \u2013 Aria fyri sopran: Signor, voi sapete (til operuna Il matrimonio per inganna av Anfossi) (1785)\n Hob.XXIVb:8 \u2013 Aria fyri  sopran: Dica pure chi vuol dire (till operuna Il geloso cimento av Anfossi) (1785)\n Hob.XXIVb:9 \u2013 Aria fyri  sopran: Sono Alcina e sono ancora (till operuna L'Isola di Alcina av Gazzagina) (1786)\n Hob.XXIVb:10 \u2013 Recitativ og Aria fyri  tenor: Ah tu non senti, amico / Qual destra omicida (til operuna Ifigenia in Tauride av Tommaso Traetta) (1786)\n Hob.XXIVb:11 \u2013 Aria fyri bas: Un cor si tenero (til operuna Il disertore av Francesco Bianchi) (1787)\n Hob.XXIVb:12 \u2013 Aria fyri sopran: Vada adagio, Signorina (til operuna La Quacquera spiritosa af Gugliemelmi) (1787)\n Hob.XXIVb:13 \u2013 Aria fyri sopran: Chi vive amante (til operuna Alessandro nell'Indie av Bianchi) (1787)\n Hob.XXIVb:14 \u2013 Aria fyri tenor: Se tu mi sprezzi, ingrata (til eina operu av Giuseppe Sarti) (1788)\n Hob.XXIVb:15 \u2013 Aria fyri sopran: Infelice sventurata (til operaen I due sopposti conti av Domenico Cimarosa) (1789)\n Hob.XXIVb:16 \u2013 Aria fyri tenor: Da che penso a maritarmi (til operaen L'amore artigiano av Florian Leopold Gassmann) (1790)\n Hob.XXIVb:17 \u2013 Aria fyri sopran: Il meglio mio carattere (til operaen L'impressario in angustie av Cimarosa) (1790)\n Hob.XXIVb:18 \u2013 Aria fyri sopran: La moglie quando \u00e8 buona (til operaen Giannina e Bernardone av Cimarosa) (1790)\n Hob.XXIVb:19 \u2013 Aria fyri sopran: La mia pace, oh Dio (til operana L'amore artigiano av Gassmann) (1790)\n Hob.XXIVb:20 \u2013 Aria fyri sopran: Solo e pensoso (tekstur av Francesco Petrarca) (1798)\n Hob.XXIVb:21 \u2013 Aria fyri operan I finti eredi af Giuseppe Sarti (tekstur \u00f3kendur) (1788)\n Hob.XXIVb:22 \u2013 Aria fyri tenor: Tornate pur mia bella (?)\n Hob.XXIVb:23 \u2013 Aria fyri sopran: ia siate bonino (?)\n Hob.XXIVb:24 \u2013 Aria: Cara deh torna in pace (tabt)\n\nOpera\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1732\nAndl\u00e1t \u00ed 1800-\u00e1runum\nT\u00f3nask\u00f8ld \u00far Eysturr\u00edki"}
{"id": "20671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1809", "title": "1809", "text": "1809 (MDCCCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. januar - Louis Braille, franskur uppfinnari (d. 1852)\n 19. januar - Edgar Allan Poe, amerikanskur yrkjari og rith\u00f8vundur (d. 1849)\n 3. februar - Felix Mendelssohn-Bartholdy, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1847)\n 12. februar - Abraham Lincoln, amerikanskur forseti (d. 1865)\n 6. august - Alfred Tennyson, bretskur yrkjari (d. 1892)\n 29. desember - William Gladstone, bretskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1898)\n\nAndl\u00e1t \n31. mai - Joseph Haydn, eysturr\u00edkskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1732)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir"}
{"id": "20673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1nial%20Hoydal", "title": "D\u00e1nial Hoydal", "text": "D\u00e1nial Hoydal (f\u00f8ddur 14. juni 1976 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, t\u00fd\u00f0ari og samskiftisr\u00e1\u00f0gevi. Hann er \u00fatb\u00fagvin cand.mag \u00ed retorikki og informatikki. Hann hevur skriva\u00f0 tekstin til \u00d3lavs\u00f8kukantatuna, sum var\u00f0 framf\u00f8rd \u00e1 1000 \u00e1ra haldinum fyri kristnan F\u00f8roya, hevur t\u00fdtt sangsp\u00f8lini Godspell og \u00d3tr\u00faliga dreymakoti\u00f0 hj\u00e1 J\u00f3sefi og hevur skriva\u00f0 tekstin til fyrstu f\u00f8roysku operaina, sum Sunleif Rasmussen hevur skriva\u00f0 t\u00f3nleikin til. Operain \u00cd \u00d3\u00f0amansgar\u00f0i byggir \u00e1 stutts\u00f8guna: Den gale mands have hj\u00e1 Williami Heinesen og var\u00f0 frumframf\u00f8rd \u00ed 2006.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2001 \u00cd geyma\n2006 Eyga\u00f0 \u00ed Svartidey\u00f0i og a\u00f0rar sp\u00f8kilsiss\u00f8gur\n2007 Seks yrkingar \u00ed Vencil 2\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "20674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elin%20%C3%A1%20R%C3%B3gvi", "title": "Elin \u00e1 R\u00f3gvi", "text": "Elin \u00e1 R\u00f3gvi (f\u00f8ddur 3. mars 1976 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, songkvinna, skemtari og vertur \u00ed barna\u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya. Hon sp\u00e6ldi Meylu \u00ed barnatiltakinum Lort \u00ed b\u00fdin, sum Barnabla\u00f0i\u00f0 Strok skipa\u00f0i fyri. \u00cd sambandi vi\u00f0 tilt\u00f8kini var\u00f0 ein t\u00f3nleikafl\u00f8ga \u00fatgivin \u00ed 2007 vi\u00f0 heitinum Lort \u00ed b\u00fdin. Elin \u00e1 R\u00f3gvi sang fleiri av sangunum antin sj\u00e1lv ella saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum og hev\u00f0i eisini skriva\u00f0 tekstin til fleiri sangir. \n\nElin er d\u00f3ttir Ey\u00f0un \u00e1 R\u00f3gvi og Sunnevu Dalsgaard og systir K\u00e1ra \u00e1 R\u00f3gvi, s\u00e1la og Hera \u00e1 R\u00f3gvi.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2003 Dunnuj\u00f3l \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2004 Dinaslangan Sissal, Gl\u00f8ggi Blobb,Tjarnareggi\u00f0, Gamlar felgur, Emmentaler, stutts\u00f8gur \u00fatgivnar \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2007 M\u00e1nal\u00fdsi, krimis\u00f8ga fyri b\u00f8rn\n2007 M\u00e5neskin\n2010 J\u00f3lastrok (fl\u00f8ga)\n2010 Eg s\u00e1 ein eingil, j\u00f3lakalendarin hj\u00e1 \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpinum, Elin \u00e1 R\u00f3gvi skriva\u00f0i. Eisini \u00fatgivi\u00f0 sum fl\u00f8ga.\n2013 Sangur \u00ed mj\u00f8rka, barnasangleikur vi\u00f0 barnar\u00edmunum hj\u00e1 Hans Andrias Djurhuus. Elin vann eina kapping, sum Havnar Sj\u00f3nleikarfelag skriva\u00f0i \u00fat, fyri at hei\u00f0ra H.A. Djurhuus 130 \u00e1r eftir f\u00f8\u00f0ing hansara.\n2014 Og mamma!\n2014 Nivinaja Kringvarp F\u00f8roya's radio-julekalender, Elin \u00e1 R\u00f3gvi skriva\u00f0i.\n 2015 Eg s\u00e1 ein eingil, barnab\u00f3k, grunda\u00f0 \u00e1 \u00fatvarpsj\u00f3lakalendaran vi\u00f0 sama heiti fr\u00e1 2010, eftir sama rith\u00f8vund. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags.</ref>in.fo - Tv\u00e6r n\u00fdggjar f\u00f8royskar barnab\u00f8kur</ref>\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir, g\u00e1vug\u00f3\u00f0s o.a. \n 2007 - Nor\u00f0urlendsk kapping um barnab\u00f3kahandrit. 1. vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed F\u00f8royum.\n 2012 - 1 \u00e1rs starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n 2013 - Vann kapping, i\u00f0 Havnar Sj\u00f3nleikarfelag \u00fatskriva\u00f0i, um at n\u00fdta barnar\u00edmurnar hj\u00e1 H.A. Djurhuus til ein sangleik til b\u00f8rn.\n 2014 - Fekk Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n 2015 - Sangurin Myrkabl\u00e1tt vann hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 Faroese Music Awards sum \u00c1rsins sangur. Elin hevur skriva\u00f0 tekstin, Greta Svabo Bech syngur og gj\u00f8rdi lagi\u00f0.\n 2015 - Tilnevnd Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina Og mamma\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "20676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1798", "title": "1798", "text": "1798 (MDCCXCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n Franskir hermenn gera innr\u00e1s \u00ed Sveis og landi\u00f0 ver\u00f0ur hersett.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. oktober - Karl Albert av Sardinia-Piemonte, kongur av Sardinia (d. 1849)\n 12. oktober - Pedro I, brasilskur keisari (d. 1834)\n 24. desember - Adam Mickiewicz, p\u00f3lskur yrkjari (d. 1855)\n26. desember - Guttormur Absalonsen, b\u00f3ndi og tingma\u00f0ur (d. 1857)\n\nAndl\u00e1t \n 10. mai - George Vancouver, enskur ranns\u00f3knarfari (f. 1757)\n 12. februar - Stanislav August Poniatovski, seinasti kongur P\u00f3llands (f. 1732)\n 4. juni - Giacomo Casanova, venesianskur \u00e6vint\u00fdrari (f. 1725)\n 4. desember - Luigi Galvani, italskur l\u00e6kni og n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur  (f. 1737)"}
{"id": "20677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1799", "title": "1799", "text": "1799 (MDCCXCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 18. mars - Jens Hendrik Djurhuus, f\u00f8royskur b\u00f3ndi og politikari (d. 1892)\n 6. juni - Aleksandr Pusjkin, russiskur rith\u00f8vundur (d. 1837)\n\nAndl\u00e1t \n14. desember - George Washington, amerikanskur herovasti og fyrsti forseti \u00ed USA 1789-97 (f. 1732)"}
{"id": "20680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1796", "title": "1796", "text": "1796 (MDCCXCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 14. mai - Edward Jenner byrjar at koppseta f\u00f3lk vi\u00f0 neytapokum, sum eru n\u00e6r skyldar vi\u00f0 pokur, fyri at framlei\u00f0a andevni m\u00f3ti pokum \u00ed kroppinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 28. juni - Carolina Amalia,  drotning av Danmark (d. 1881)\n 6. juli - Nikolai I, russiskur keisari 1825-55 (d. 1855)\n 1. juni - Nicolas L\u00e9onard Sadi Carnot, franskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1832)\n\nAndl\u00e1t \n 17. november - Katarina Mikla, russisk keisarinna (f. 1729)"}
{"id": "20682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1791", "title": "1791", "text": "1791 (MDCCXCI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 4. mars - Vermont gerst 14. lutstaturin \u00ed USA.\n 21. juni - Fronsku kongshj\u00fanini, Ludv\u00edk XVI kongur og Maria Antonietta drotning, royna at fl\u00fdggja \u00far Par\u00eds, men ver\u00f0a tikin \u00ed b\u00fdnum Varennes. Hetta ver\u00f0ur ein avgerandi l\u00f8ta \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 Fronsku kollveltingini \n 15. desember - Tey fyrstu t\u00edggju \u00edskoytini til Amerikansku stj\u00f3rnarskipanina, nevnd \"Bill of Rights\", komu \u00ed gildi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. apr\u00edl - James Buchanan, fimtandi forsetin \u00ed USA (d. 1868)\n 27. apr\u00edl - Samuel Morse, amerikanskur uppfinnari og listam\u00e1lari (d. 1872)\n 14. september - Franz Bopp, t\u00fdskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur(d. 1867)\n 22. september - Michael Faraday, bretskur n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur (d. 1867)\n\nAndl\u00e1t \n 5. desember - Wolfgang Amadeus Mozart, t\u00f3naskald og dirigentur (f. 1756)"}
{"id": "20684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1790", "title": "1790", "text": "1790 (MDCCXC) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 29. mars - John Tyler, 10. forsetin \u00ed USA (d. 1862)\n 25. oktober - Robert Stirling, skotskur uppfinnari (d. 1878)\n 16. desember - Leopold I av Belgia, belgiskur kongur (d. 1865)\n 23. desember - Jean-Fran\u00e7ois Champollion, franskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1832)\n\nAndl\u00e1t \n 20. februar - Josef II, keisari av t\u00ed Heilaga r\u00f3mverska r\u00edkinum  (f. 1722)\n 4. mars - Flora MacDonald, skotsk tj\u00f3\u00f0hetja (f. 1722)\n 17. apr\u00edl - Benjamin Franklin, amerikanskur politikari og v\u00edsindama\u00f0ur (f. 1705/1706)\n17. juli - Adam Smith, skotskur heimsspekingur (f. 1723)"}
{"id": "20686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1793", "title": "1793", "text": "1793 (MDCCXCIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \n 21. januar - Franski kongurin Ludv\u00edk 16. ver\u00f0ur d\u00f8mdur sekur \u00ed svikager\u00f0 og ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) \u00ed Paris.\n 16. oktober - Franska drotningin Marie Antoinette ver\u00f0ur d\u00f8md sek \u00ed svikager\u00f0 og ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) \u00ed Paris.\n 3. november - Rith\u00f8vundurin og kvinnur\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0skonan Olympe de Gouges (f\u00f8dd Maria Gouze) ver\u00f0ur d\u00f8md sek \u00ed svikager\u00f0 og ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) \u00ed Paris.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 19. apr\u00edl - Ferdinand I av Eysturr\u00edki, eysturr\u00edkskur keisari (d. 1875)\n\nAndl\u00e1t \n 21. januar - Ludv\u00edk XVI, franskur kongur (f. 1754)\n 13. juli - Jean-Paul Marat, sveisiskur/franskur kollveltingarma\u00f0ur (f. 1743)\n 8. oktober - John Hancock, amerikanskur kollveltingarma\u00f0ur og vinnul\u00edvsma\u00f0ur (f. 1737)\n 16. oktober - Maria Antonia av Eysturr\u00edki, fronsk drotning (f. 1755)\n 31. oktober - Jacques Pierre Brissot, franskur bla\u00f0ma\u00f0ur og politikari (f. 1754)\n 3. november - Olympe de Gouges, franskur rith\u00f8vundur og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (f. 1748)"}
{"id": "20688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1794", "title": "1794", "text": "1794 (MDCCXCIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n 8. mai - Franski evnafr\u00f8\u00f0ingurin Antoine Lavoisier ver\u00f0ur d\u00f8mdur til dey\u00f0a fyri falsan av tubakki og skattasvik. Hann ver\u00f0ur tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging \u00ed fall\u00f8ks (guillotinu) sama dag.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 5. apr\u00edl - Georges Danton, franskur kollveltingarma\u00f0ur (f. 1759)\n 8. mai - Antoine Lavoisier, franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1743)\n 23. juli - Alexandre de Beauharnais, franskur generalur (f. 1760)\n 28. juli - Maximilien de Robespierre, franskur kollveltingarma\u00f0ur (f. 1758)"}
{"id": "20690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1795", "title": "1795", "text": "1795 (MDCCXCV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 31. oktober - John Keats, enskur yrkjari (d. 1821)\n 2. november - James K. Polk, 11. forsetin \u00ed USA (d. 1849)\n 4. desember - Thomas Carlyle, enskur rith\u00f8vundur (d. 1881)\n 21. desember - Leopold von Ranke, t\u00fdskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1886)\n\nAndl\u00e1t \n 3. januar - John Josiah Wedgwood, enskur leirkerasmi\u00f0ur (f. 1730)\n 11. februar - Carl Michael Bellman, svenskur yrkjari og t\u00f3naskald (f. 1740)\n 8. juni - Ludv\u00edk XVII, franskur kongur (f. 1785)\n 6. november - Georg Benda, b\u00f8hmiskt t\u00f3naskald  (f. 1722)"}
{"id": "20692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1788", "title": "1788", "text": "1788 (MDCCLXXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \nHavnar Kirkja var\u00f0 bygd hetta \u00e1ri\u00f0 og v\u00edgd 3. sunnudag \u00ed advent.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. januar - George Gordon Byron, seinni Lord Byron, enskur yrkjari (d. 1824).\n 22. februar - Arthur Schopenhauer, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1860).\n\nAndl\u00e1t \n 17. mai - Charlotta Dorothea Biehl, danskur rith\u00f8vundur og umsetari (f. 1731) \n\n1788"}
{"id": "20694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.dm", "title": ".dm", "text": ".dm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Dominika.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.do", "title": ".do", "text": ".do er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.dz", "title": ".dz", "text": ".dz er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Algeria.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ec", "title": ".ec", "text": ".ec er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Ekvador.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.eg", "title": ".eg", "text": ".eg er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Egyptaland.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.er", "title": ".er", "text": ".er er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Eritrea.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.et", "title": ".et", "text": ".et er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Etiopia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ai", "title": ".ai", "text": ".ai er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Anguilla.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "20702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1786", "title": "1786", "text": "1786 (MDCCLXXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar \n Danmark ste\u00f0gar einkar\u00e6tt \u00ed Reykjav\u00edk og \u00cdslandi. Reykjav\u00edk er n\u00fa keypsta\u00f0ur, og \u00e1ri\u00f0 1786 mett sum f\u00f8\u00f0ingar\u00e1ri\u00f0 hj\u00e1 Reykjav\u00edk\n  27. november - Sluppin \"Rachel\" \u00far Stromness \u00ed Orknoyum, vanliga nevnd \"Skotaskipi\u00f0\",  fer \u00e1 land \u00e1 Sv\u00ednoyarv\u00edk.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. februar - Wilhelm Grimm (annar av Grimm br\u00f8\u00f0runum) (d. 1859)\n 17. august -  Davy Crockett, amerikanskur herma\u00f0ur og politikari (d. 1836)\n 18. september - Christian VIII av Danmark, danskur kongur (d. 1848)\n\nAndl\u00e1t \n 21. mai - Carl Wilhelm Scheele, svenskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1742)\n 17. august - Fr\u00ed\u00f0rikur II av Prusslandi, prusslendskur kongur (f. 1712)\n\n1786"}
{"id": "20704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1778", "title": "1778", "text": "1778 (MDCCLXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. august - Bernardo O'Higgins, kilenskur fr\u00e6lisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (d. 1842)\n 5. november - Giovanni Battista Belzoni, italskur fornfr\u00f8\u00f0ingur og \u00e6vint\u00fdrari (d. 1823)\n 14. november - Johann Nepomuk Hummel, eysturr\u00edkskur t\u00f3naskald og klaverleikari (d. 1837)\n 6. desember - Louis Gay-Lussac, franskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1850)\n\nAndl\u00e1t \n 10. januar - Carl von Linn\u00e9 (Carolus Linn\u00e6us), svenskur plantufr\u00f8\u00f0ingur, l\u00e6kni og dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1707)\n 30. mai - Voltaire, franskur heimspekingur (f. 1694)\n 2. juli - Jean-Jacques Rousseau, sveisiskur/franskur heimspekingur, rithvundur og t\u00f3naskald (f. 1712)"}
{"id": "20706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1783", "title": "1783", "text": "1783 (MDCCLXXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n  Gosfjalli\u00f0 Laki \u00ed \u00cdslandi fer at goysa. \n \u00cd fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingunum \u00ed Par\u00eds vi\u00f0urkennir St\u00f3ra Bretland fullveldi\u00f0 hj\u00e1 teimum 13 hj\u00e1londunum \u00ed Nor\u00f0uramerika (USA).\n Russland vinnur Krimh\u00e1lvoggin fr\u00e1 gamla osmanska st\u00f3rveldinum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. januar - Christoffer Wilhelm Eckersberg, danskur listam\u00e1lari (d. 1853)\n 23. januar - Stendhal, franskur rith\u00f8vundur (d. 1842)\n 24. juli - Simon Bolivar, venesuelskur politikari (f. 1830) \n8. september - N. F. S. Grundtvig, danskur prestur, rith\u00f8vundur, yrkjari og s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1872)\n\nAndl\u00e1t \n 20. desember - Padre Antonio Soler, katalanskt t\u00f3naskald og urguleikari (f. 1729 )"}
{"id": "20708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1781", "title": "1781", "text": "1781 (MDCCLXXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n Bretski stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingurin William Herschel finnur sjeyndu gongustj\u00f8rnuna, sum hann nevnir Uranus eftir grikska himnagudinum.\n september - Los Angeles ver\u00f0ur grundlagdur. \n 19. oktober - Amerikanska fullveldiskr\u00edggi\u00f0 endar vi\u00f0, at Lord Cornwallis vi\u00f0 heri s\u00ednum gevur seg yvir \u00ed Yorktown, Virginia.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 13. mars - Karl Friedrich Schinkel, t\u00fdskur arkitektur (d. 1841)\n 9. juni - George Stephenson, enskur uppfinnari (d. 1848)\n 29. november - Andr\u00e9s Bello L\u00f3pez, kilenskur/venesuelskur yrkjari og politikari (d. 1865)\n 11. desember - David Brewster, skotskur n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur (d. 1868)\n\nAndl\u00e1t \n 15. februar - Gotthold Ephraim Lessing, t\u00fdskur rith\u00f8vundur  (f. 1729)\n 17. mars - Johannes Ewald, danskur leikritah\u00f8vundur og yrkjari (f. 1743)\n 18. mai - T\u00fapac Amaru II, uppreistrarlei\u00f0ari \u00ed Peru (f. 1742)\n 15. oktober - Elisabeth Geertruida Wassenbergh, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari  (f. 1729)"}
{"id": "20710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1771", "title": "1771", "text": "1771 (MDCCLXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n25. februar - Johan Henrik Schr\u00f8ter, s\u00f3knarprestur \u00ed Su\u00f0uroyar prestagjaldi (d. 1851)\n13. apr\u00edl - Richard Trevithick, enskur uppfinnari (d. 1833)\n5. juni - Ernst August I av Hannover, sum seinni gj\u00f8rdist hertogi av Cumberland og kongur av Hannover (d. 1851)\n14. august - Walter Scott, bretskur rith\u00f8vundur (d. 1832)\n11. september - Mungo Park, skotskur l\u00e6kni og ranns\u00f3knarfari (d. 1806)\n23. oktober - Jean-Andoche Junot, franskur generalur (d. 1813)\n6. november - Alois Senefelder, t\u00fdskur uppfinnari (steinprent ella litografi) (d. 1834)\n20. november - Bartolomeo Pinelli, italiskur teknari og myndristari (d. 1835)\n\nAndl\u00e1t \n12. februar - Adolf Fredrik av Sv\u00f8r\u00edki, svenskur kongur (f. 1710)\n 27. oktober - Johann Gottlieb Graun, t\u00fdskur violinleikari og t\u00f3naskald (f. 1703 )\n\n1770-\u00e1rini"}
{"id": "20713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bas%20Jan%20Ader", "title": "Bas Jan Ader", "text": "Bas Jan Ader (f\u00f8ddur Bastiaan Johan Christiaan Ader, 19. apr\u00edl 1942 \u00ed Winschoten, dey\u00f0ur 1975) var ein ni\u00f0urlendskur listama\u00f0ur, myndama\u00f0ur og filmframlei\u00f0ari. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Los Angeles seinastu 10 \u00e1rini av l\u00edvinum. Hann gekk burtur \u00ed seglb\u00e1ti s\u00ednum \u00ed 1975, t\u00e1 hann royndi at sigla einsamallur tv\u00f8rtur um Nor\u00f0uratlantiska havi\u00f0, fer\u00f0in byrja\u00f0i \u00ed Cape Cod, Massachusetts, USA. Hann vann ikki upp land og naka\u00f0 seinni rak b\u00e1turin mannleysur upp \u00e1 land \u00ed \u00cdrlandi.\n\n\u00c1 netinum \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nNi\u00f0urlendsk listaf\u00f3lk\nHavr\u00f3gvarar\nMyndaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 1975"}
{"id": "20715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeff%20Foxworthy", "title": "Jeff Foxworthy", "text": "Jeffrey Marshall \"Jeff\" Foxworthy (f\u00f8ddur 6. september 1958) ) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, raddaleikari og skemtari.\n\nHann er ein av limunum \u00ed Blue Collar Comedy Tour saman vi\u00f0 Larry the Cable Guy, Bill Engvall og Ron White. Hann er kendur fyri s\u00ednar \"You might be a redneck\" one-liners skemt og hevur \u00fatgivi\u00f0 seks album vi\u00f0 skemti \u00e1 st\u00f3rum pl\u00e1tufel\u00f8gum. Tv\u00e6r t\u00e6r v\u00f3ru sertifisera\u00f0ar tr\u00edggjar fer\u00f0ir: Platin hj\u00e1 Recording Industry Association of America. Foxworthy hevur skriva\u00f0 fleiri b\u00f8kur vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed s\u00ednum rednecks skemti eins og hann hevur \u00fatgivi\u00f0 eina b\u00f3k vi\u00f0 endurminningum vi\u00f0 heitinum No Shirt, No Shoes... No Problem!.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Jeff Foxworthy \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "20716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omar%20Gooding", "title": "Omar Gooding", "text": "Omar M. Gooding (f\u00f8ddur 19. oktober 1976) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, rappari, raddaleikari og skemtari.  Hann gj\u00f8rdist kendur, eftir at hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed skemtifilminum Ghost Dad. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hann sp\u00e6lt \u00ed filmum sum t.d. Baby Boy, The Ernest Green story, og Smart Guy. Hann er eisini kendur undir kunstnaranavninum Big O.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir skemtarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "20718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giovanni%20Ribisi", "title": "Giovanni Ribisi", "text": "Antonino Giovanni Ribisi (f\u00f8ddur 17. desember 1974) ) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og framlei\u00f0ari, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed meira enn 40 filmum og 25 sj\u00f3nvarps skemtisendingum. \n\nFa\u00f0ir hansara, Albert Anthony Ribisi, er ein t\u00f3nleikari, i\u00f0 hevur veri\u00f0 keyboardsp\u00e6lari \u00ed b\u00f3lkinum People!, og m\u00f3\u00f0ir hansara, Gay (f\u00f8dd Landrum), er manager fyri sj\u00f3nleikarar og rith\u00f8vundar. Hann er tv\u00edbur\u00f0abr\u00f3\u00f0ur sj\u00f3nleikarinnuna Marissa Ribisi og br\u00f3\u00f0ur raddaleikaran Gina Ribisi. Hann er av enskum, t\u00fdskum og italskum uppruna.\n\nHann giftist Mariah O'Brien \u00ed 1997. Tey fingu eina d\u00f3ttir, Lucia, \u00e1\u00f0renn tey v\u00f3ru skild \u00ed 2001. Hann livdi saman vi\u00f0 songkvinnuni Cat Power \u00ed fimm \u00e1r fr\u00e1 2007 til 2012. Hin 16. juni 2012 giftist Ribisi ensku modellini Agyness Deyn.\n\nLeiklutir \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um \u00ed \u00farvali \n1985 \u2013 Highway to Heaven (Sj\u00f3nvarapsr\u00f8\u00f0)\n1994 \u2013 Walker Texas Ranger (Sj\u00f3nvarapsr\u00f8\u00f0)\n1995 \u2013 Arkiv X, avsnitt D.P.O. (gestaleikari \u00ed sj\u00f3nvarapsr\u00f8\u00f0)\n1995\u20132003 \u2013 V\u00e4nner (Sj\u00f3nvarapsr\u00f8\u00f0)\n1996 \u2013 SubUrbia\n1996 \u2013 That Thing You Do\n1997 \u2013 The Postman - bo\u00f0berarin\n1997 \u2013 Lost Highway\n1998 \u2013 Mord i Phoenix\n1998 \u2013 Saving Private Ryan\n1999 \u2013 The Other Sister\n1999 \u2013 The Mod Squad\n1999 \u2013 All the Rage\n2000 \u2013 Gone in 60 Seconds\n2000 \u2013 The Gift\n2000 \u2013 Boiler Room\n2002 \u2013 Heaven\n2003 \u2013 Basic - Farligt uppdrag\n2003 \u2013 Lost in Translation\n2003 \u2013 I Love Your Work\n2003 \u2013 Call of Duty (r\u00f8dd \u00ed teldusp\u00e6li)\n2003 \u2013 Cold Mountain\n2004 \u2013 Sky Captain and The World of Tomorrow\n2004 \u2013 The Flight of the Phoenix\n2005 \u2013 The Big White\n2005\u20132008 \u2013 My Name Is Earl (TV-serie)\n2006 \u2013 10th & Wolf\n2007 \u2013 Perfect Stranger\n2007 \u2013 The Dog Problem\n2009 \u2013 Public Enemies\n2009 \u2013 Avatar\n2011 \u2013 The Rum Diary\n2012 \u2013 Contraband\n2012 \u2013 Columbus Circle\n2012 \u2013 Ted\n2012 \u2013 Loom\n2013 \u2013 Gangster Squad\n2013 \u2013 Family Guy, avsnitt Call Girl (gestaleikari \u00ed sj\u00f3nvarapsr\u00f8\u00f0)\n2014 \u2013 A Million Ways to Die in the West\n2014 \u2013 Selma\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "20719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aedin%20Mincks", "title": "Aedin Mincks", "text": "Aedin Mincks (f\u00f8ddur 12. oktober 2000) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari, sum er best kendur fyri s\u00edn leiklut sum Angus Chestnut \u00ed A.N.T. Farm. Hann er eisini kendur fyri at sp\u00e6la Robert \u00ed filminum Ted.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2000"}
{"id": "20722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christina%20Ricci", "title": "Christina Ricci", "text": "Christina Ricci (f\u00f8dd 12. februar 1980 \u00ed Santa Monica, Kalifornia) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og raddaleikari. Hon er yngst av 4 systkjum. Hon sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta filmsleiklut sum 9 \u00e1ra gomul \u00ed filminum Mermaids \u00ed 1990, og fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot sum 16 \u00e1ra gomul \u00ed filminum The Ice Storm.\n\nFilmsleiklutir\n\nFilmar\n\nSj\u00f3nvarp\n\nMusikkvideo\n\"The Shoop Shoop Song (It's in His Kiss)\" \u2013 Cher (1989; fr\u00e1 Mermaids)\n\"Addams Groove\" \u2013 MC Hammer (1991)\n\"Addams Family (Whoomp!)\" \u2013 Tag Team (1993)\n\"Natural Blues\" \u2013 Moby (2000)\n\nMultimedia\nLj\u00f3\u00f0b\u00f8kur\nGossip Girl \u2013 Rith\u00f8vundur\nGossip Girl \"You Know You Love Me\" \u2013 Rith\u00f8vundur\n\nVideo sp\u00f8l\nThe Legend of Spyro: Dawn of the Dragon (2008) sum Cynder\nSpeed Racer: The Videogame (2008) sum Trixie\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "20723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ashton%20Kutcher", "title": "Ashton Kutcher", "text": "Christopher Ashton Kutcher (f\u00f8ddur 7. februar 1978) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, filmframlei\u00f0ari, og modell.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Ashton Kutcher \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "20724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joel%20McHale", "title": "Joel McHale", "text": "Joel Edward McHale (f\u00f8ddur 20. november 1971) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, rith\u00f8vundur, sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0ari, raddaleikari og skemtari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "20725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bernie%20Mac", "title": "Bernie Mac", "text": "Bernard Jeffrey \"Bernie\" McCullough (f\u00f8ddur 5. oktober 1957, dey\u00f0ur 9. august 2008) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, raddaleikari og skemtari. Hann hevur vunni\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir og hevur veri\u00f0 tilnevndur til b\u00e6\u00f0i Emmy og Golden Globe \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "20726", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Closer%20to%20the%20Truth", "title": "Closer to the Truth", "text": "Closer to the Truth er ein t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 amerikonsku t\u00f3nleikakvinnuni Cher. F\u00f8royska Greta Svabo Bech hevur veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva or\u00f0 og lag til sangin My Love.\n\nListi vi\u00f0 sangum, sangskrivarim osfr.\n\nBonus l\u00f8g\n\nKeldur \n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "20730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flogb%C3%B3ltur%20%C3%A1%20Oyggjaleikunum%202013", "title": "Flogb\u00f3ltur \u00e1 Oyggjaleikunum 2013", "text": "Flogb\u00f3ltur \u00e1 Oyggjaleikum 2013 f\u00f3r fram \u00e1 Berkeley Institute (Pembroke Parish) og \u00e1 Cedarbridge Academy (Devonshire Parish) \u00e1 Bermuda. Kappingin var fr\u00e1 14. til 19. juli 2013.\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0\n Bermuda 2013 Volleyball Medal Tally\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2013\nFlogb\u00f3ltur"}
{"id": "20731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nobelvir%C3%B0isl%C3%B8nin%20%C3%AD%20b%C3%B3kmentum", "title": "Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum", "text": "Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum er tann b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nin sum er ver\u00f0ur vird mest \u00ed heiminum. Hei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur latin av Svenska Akademinum, sum hv\u00f8rt \u00e1r m\u00f3ttekur umlei\u00f0 200 uppskot, og sum \u00ed tveimum umf\u00f8rum minkar um kandidatlistan - fyrst til 20 og s\u00ed\u00f0an til umlei\u00f0 fimm - \u00e1\u00f0renn vir\u00f0isl\u00f8nam\u00f3ttakarin ver\u00f0ur peika\u00f0ur \u00fat. Vanliga ver\u00f0ur vir\u00f0isl\u00f8nin kunngj\u00f8rd t\u00ed\u00f0liga \u00ed oktober.\n\nM\u00f3ttakarar av hei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed b\u00f3kmentum\n\nKeldur \n\nNobelhei\u00f0ursl\u00f8nin\nListar\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "20765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knut%20Hamsun", "title": "Knut Hamsun", "text": "Knut Hamsun (f\u00f8ddur 4. august 1859 \u00ed V\u00e5g\u00e5/Lom sum Knud Pedersen, dey\u00f0ur 19. februar 1952 \u00e1 N\u00f8rholm) var ein norskur rith\u00f8vundur. Hann verur mettur at vera ein av h\u00f8vundunum, sum hevur havt st\u00f8rstu \u00e1virkanina \u00ed 20. \u00f8ld og ver\u00f0ur av mongum rokna\u00f0ur sum upphavsma\u00f0ur til ta\u00f0 n\u00fdm\u00f3tans skalds\u00f8guna. Kendasta skalds\u00f8ga hansara er Hungur (Sult). Hann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1920. Hann var virkin sum h\u00f8vundur \u00ed meira enn 70 \u00e1r. Hann gav \u00fat meira enn 20 skalds\u00f8gur, yrkingasavni\u00f0 Det vilde Kor, stutts\u00f8gur, nakrir sj\u00f3nleikir, eina fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gn og nakrar essay og kjakgreinar \u00ed dagbl\u00f8\u00f0unum.\n\nBibliografi \n\nDen Gaadefulde (1877)\nEt Gjensyn, episk yrking (1878)\nBj\u00f8rger (1878)\nFra det moderne Amerikas Aandsliv, greinar (1889)\nSult (1890) \nMysterier (1892) \nRedakt\u00f8r Lynge (1893) \nNy jord (1893)\nPan (1894)\nVed Rigets Port, sj\u00f3nleikur (1895)\nLivets Spil, sj\u00f3nleikur (1896)\nSiesta, stutts\u00f8gur (1897)\nAftenr\u00f8de, sj\u00f3nleikur  (1898)\nVictoria (1898)\nMunken Vendt, sj\u00f3nleikur (1902)\nKratskog, stutts\u00f8gur (1903)\nDronning Tamara, sj\u00f3nleikur (1903)\nI \u00c6ventyrland, fer\u00f0abr\u00e6v (1903)\nDet vilde Kor, yrking (1904)\nSv\u00e6rmere (1904)\nStridende Liv, stutts\u00f8gur (1905)\nUnder H\u00f8ststj\u00e6rnen (1906)\nBenoni (1908)\nRosa (1908)\nEn Vandrer spiller med Sordin (1909)\nLivet ivold, sj\u00f3nleikur (1910)\nDen siste Gl\u00e6de (1912)\nB\u00f8rn av Tiden (1913)\nSegelfoss by (1915)\nMarkens Gr\u00f8de (1917)\nSproget i Fare, pamflett (1918)\nKonerne ved Vandposten (1920)\nSiste Kapitel (1923)\nLandstrykere (1927)\nAugust (1930)\nMen Livet lever (1933)\nRingen sluttet (1936)\nPaa gjengrodde Stier (1949)\n\nKeldur \n\nNorskir rith\u00f8vundar\nNobelpr\u00edsvinnarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1859\nAndl\u00e1t \u00ed 1952"}
{"id": "20768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alice%20Munro", "title": "Alice Munro", "text": "Alice Munro, f\u00f8dd 10. juli 1931 \u00ed Wingham, Ontario, er ein kanadiskur stutts\u00f8guh\u00f8vundur. Hennara fyrsta stutts\u00f8gusavn kom \u00fat \u00ed 1968, og hon hevur givi\u00f0 n\u00fdggj stutts\u00f8gus\u00f8vn \u00fat umlei\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. Hon fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 2013, sum \"meistari hj\u00e1 n\u00fat\u00ed\u00f0arstutts\u00f8gub\u00f3kmentum\".\n\nB\u00f3kalisti\n Dance of the Happy Shades and Other Stories. \u2013 Toronto : Ryerson, 1968\n Lives of Girls and Women. \u2013 Toronto : McGraw-Hill Ryerson, 1971\n Something I've Been Meaning to Tell You : Thirteen Stories. \u2013 Toronto : McGraw-Hill Ryerson, 1974\n Who Do You Think You Are? : Stories. \u2013 Toronto : Macmillan of Canada, 1978.\n The Moons of Jupiter : Stories. \u2013 Toronto : Macmillan of Canada, 1982\n The Progress of Love. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 1986\n Friend of My Youth : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 1990\n Open Secrets : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 1994\n The Love of a Good Woman : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 1998\n Hateship, Friendship, Courtship, Loveship, Marriage : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 2001\n Runaway : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 2004\n The View from Castle Rock : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 2006\n Too Much Happiness : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 2009\n Dear Life : Stories. \u2013 Toronto : McClelland and Stewart, 2012\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Stutts\u00f8gur \u00ed The New Yorker (enskt)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nKanadiskir rith\u00f8vundar\nNobelpr\u00edsvinnarar"}
{"id": "20769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ali%20Zeidan", "title": "Ali Zeidan", "text": "Ali Zeidan (f\u00f8ddur 15. desember 1950) er n\u00faverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Libya. Hann gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 heysti 2012. Fyrr hevur hann str\u00ed\u00f0st \u00ed \u00e1rat\u00edggju m\u00f3ti stj\u00f3rnini hj\u00e1 Muammar Gaddafi. Hann er fyrrverandi sendiharri hj\u00e1 Muammar Gaddafi, men \u00ed 1980 vendi hann Gadaffi baki\u00f0, me\u00f0an hann var virka\u00f0i sum sendiharri \u00ed India. S\u00ed\u00f0ani livdi hann \u00ed \u00fatlegd \u00ed umlei\u00f0 30 \u00e1r.\n\nHygg eisini at \n Politikkur \u00ed Libya\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Ali Zidan elected Libya's new prime minister, bbc.com, 14. oktober 2012\n  Zeidan government sworn in, libyaherald.com, 14. november:2012 \n\nPolitikarar\nLibya\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "20770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/OPCW", "title": "OPCW", "text": "OPCW, sum er ein stytting av enska heitinum Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons, hevur s\u00ed\u00f0ani stovnanina \u00ed 1997 str\u00ed\u00f0st fyri at burturbeina evnafr\u00f8\u00f0ilig v\u00e1pn. Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed 2013 var\u00f0 latin felagsskapinum til bann m\u00f3ti evnafr\u00f8\u00f0iligum v\u00e1pnum. Hetta var\u00f0 kunngj\u00f8rt \u00ed Oslo \u00ed okt. 2013. Hetta er ikki fyrstu fer\u00f0, at fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur latin einum felagsskapi heldur enn einum pers\u00f3ni. Altj\u00f3\u00f0a Rey\u00f0i Krossur hevur fleiri fer\u00f0ir fingi\u00f0 hei\u00f0ursl\u00f8nina, UNICEF, ILO og Amnesty International hava eisini fingi\u00f0 hana, og so seint sum \u00ed fj\u00f8r fekk ES fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels.\n\nFelagsskapurin hevur h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed Haag \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\nAltj\u00f3\u00f0a felagsskapir\n1997"}
{"id": "20771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barna-%20og%20Ungd%C3%B3msb%C3%B3kmentavir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins", "title": "Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins", "text": "Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins er ein b\u00f3kmentaver\u00f0isl\u00f8n, sum var\u00f0 latin fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2013, eftir at mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrarnir \u00far Nor\u00f0urlondum \u00ed 2012 avgj\u00f8rdu at seta \u00e1 stovn eina sl\u00edka hei\u00f0ursl\u00f8n. Vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 350 000 kr\u00f3nur. Tey sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugu nor\u00f0urlondini tilnevna tvey verk hv\u00f8r, me\u00f0an F\u00f8royar, Gr\u00f8nland, \u00c1land og ta\u00f0 Samiska M\u00e1l\u00f8ki\u00f0 tilnevna eitt verk hv\u00f8r. Fyrsta vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 latin \u00e1 st\u00f3rari gallaveitslu \u00ed Operah\u00fasinum \u00ed Oslo hin 30. oktober 2013. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 var\u00f0 v\u00edst \u00ed beinlei\u00f0is \u00ed nor\u00f0urlendsku sj\u00f3nvarpsr\u00e1sunum, eisini \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya. \u00c1 gallaveitsluni v\u00f3ru fleiri nor\u00f0urlendskar vir\u00f0isl\u00f8nir latnar: B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins, Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins,  T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins og Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins.\n\nVinnarar \n 2013: Karikko, av Seita Vuorela og Jani Ikonen, Finnland.\n 2014: Brune av H\u00e5kon \u00d8vre\u00e5s og \u00d8yvind Torseter, Norra.\n 2015: M\u00f6rdarens apa av Jakob Wegelius, Sv\u00f8r\u00edki.\n 2016: S\u00f6lvasaga unglings, Arnar M\u00e1r Arngr\u00edmsson, \u00cdsland.\n 2017: Djur som ingen sett utom av Ulf Stark og Linda Bondestam (illustrator), Sv\u00f8r\u00edki.\n 2018: Tr\u00e6et  av B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, F\u00f8royar.\n 2019: Alle sammen teller av Kristin Roskifte, Norra.\n 2020: Vi er lajon! av Jens Mattsson Jenny Lucander (illustrator), Sv\u00f8r\u00edki.\n 2021: De afghanska s\u00f6nerna av Elin Persson, Sv\u00f8r\u00edki.\n 2022: Ubesvart anrop av Nora D\u00e5snes, Norra.\n\nTey tilnevndu\n\nTilnevnd \u00ed 2016 \n \u00dar Danmark: Magnolia af Skagerrak, Bent Haller og Lea Let\u00e9n (illustrator), H\u00f8st & S\u00f8n 2015; Da Gud var dreng, Sankt Nielsen og Madam Karreb\u00e6k (ill.), H\u00f8st & S\u00f8n 2015.\n \u00dar Finlandi: Koira nimelt\u00e4\u00e4n Kissa, Tomi Kontio og Elina Warsta (ill.), picture book, Teos, 2015; Dr\u00f6m om drakar, Sanna Tahvanainen og Jenny Lucander (ill.), Schildts & S\u00f6derstr\u00f6ms, 2015\n \u00dar \u00cdslandi: Koparborgin, Ragnhildur H\u00f3lmgeirsd\u00f3ttir, Bj\u00f6rt, 2015; S\u00f6lvasaga unglings, Arnar M\u00e1r Arngr\u00edmsson, Forlaget S\u00f6gur, 2015\n \u00dar Noregi: Mulegutten, \u00d8yvind Torseter, Cappelen Damm, 2015; Krokodille i treet, Ragnar Aalbu, Cappelen Damm, 2015\n \u00dar Sv\u00f8r\u00edki: Ishavspirater, Frida Nilsson, Natur & Kultur, 2015; Iggy 4-ever, Hanna Gustavsson, Galago, 2015\n \u00dar F\u00f8royum: Str\u00ed\u00f0i\u00f0 um ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a grasi\u00f0, B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelag (BFL), 2012\n \u00dar Gr\u00f8nlandi: Aima qaa schhh!, Bolatta Silis-H\u00f8egh, Milik Publishing, 2014\n \u00dar s\u00e1miska m\u00e1ls\u00f8kinum: \u010cerbmen Bizi \u2013 Girdipilohta, Marry Ailonieida Somby og Biret M\u00e1ret H\u00e6tta (ill.), Davvi Girji, 2013\n \u00dar \u00c1landi: eingin\n\nTilnevnd \u00ed 2015 \n \u00dar Danmark: Ella er mit navn vil du k\u00f8be det? \u00c6ske med l\u00f8sblade og poetsne av Mette Hegnh\u00f8j; Ud med Knud av Jesper Wung-Sung\n \u00dar Finnlandi: Maresi. Kr\u00f6nikor fr\u00e5n R\u00f6da klostret av Maria Turtschaninoff; Leonardo oikealta vasemmalle av Marjatta Levanto og Julia Vuori\n \u00dar \u00cdslandi: Ma\u00f0urinn sem hata\u00f0i b\u00f6rn av \u00de\u00f3rarinn Leifsson; Vinur minn, vindurinn av Bergr\u00fan \u00cdris S\u00e6varsd\u00f3ttir\n \u00dar Noregi: Joel og Io. En kj\u00e6rlighetshistorie av Geir Gulliksen og Anna Fiske; De som ikke finnes av Simon Stranger\n \u00dar Sv\u00f8r\u00edki: Jagger, Jagger av Frida Nilsson; M\u00f6rdarens apa av Jakob Wegelius\n \u00dar F\u00f8royum: Og mamma! av Elin \u00e1 R\u00f3gvi og Marjun Reginsd\u00f3ttir\n \u00dar Gr\u00f8nlandi: Aqipi \u2013 til sommerfest av Naja Rosing-Asvid\n \u00dar s\u00e1miska m\u00e1lsliga \u00f8kinum: Durrebj\u00f8rnen og skuterl\u00f8ypa av Veikko Holmberg og Sissel Horndal\n \u00dar \u00c1landi: Alberta Ensten och uppfinnarkungen av Malin Klingenberg\n\nTilnevnd \u00ed 2014 \n\nDanmark\nLouis Jensen og Lilian Br\u00f8gger (ill.), Halli! Hallo! S\u00e5 er der nye firkantede historier, Gyldendal, 2012\nHanne Kvist, To af alting, Gyldendal, 2013\n\nFinland\nAnnika Sandelin og Karoliina Pertamo (ill.), R\u00e5ttan Bettan och masken Baudelaire, Babypoesi och vilda ramsor, Schildts & S\u00f6derstr\u00f6ms, 2013\nVille Tiet\u00e4v\u00e4inen og Aino Tiet\u00e4v\u00e4inen, Vain pahaa unta (Bara en ond dr\u00f6m), WSOY, 2013\n\n\u00cdsland\nAndri Sn\u00e6r Magnason, T\u00edmakistan, M\u00e1l og menning, 2013\nLani Yamamoto, St\u00edna st\u00f3ras\u00e6ng, Crymogea, 2013\n\nNoreg\nGro Dahle og Kaia Linnea Dahle Nyhus (ill.), Krigen, Cappelen Damm, 2013\nH\u00e5kon \u00d8vre\u00e5s og \u00d8yvind Torseter (ill.), Brune, Gyldendal, 2013\n\nSv\u00f8r\u00edki\nEva Lindstr\u00f6m, Olli och Mo, Alfabeta Bokf\u00f6rlag, 2012\nSofia Nordin, En sekund i taget, Rab\u00e9n & Sj\u00f6gren, 2013\n\nGr\u00f8nland\nKathrine Rosing og Nina Spore Kreutzmann (ill.), Nasaq teqqialik piginnaanilik (Den magiske kasket), Milik Publishing, 2012\n\nF\u00f8royar\nB\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, Flata kaninin, B\u00f3kadeildin, 2011\n\nTa\u00f0 s\u00e1miska m\u00e1l\u00f8ki\u00f0\nM\u00e1ret \u00c1nne Sara, Ilmmiid Gaskkas (Mellom verdener), DAT, 2013\n\nTilnevnd \u00ed 2013 \nDanmark \nKim Fupz Aakeson og Eva Eriksson (ill.), S\u00f8ndag, Gyldendal, Keypmannahavn 2011\nOscar K. og Dorte Karreb\u00e6k (ill.), Biblia Pauperum Nova, Forlaget Alfa, Keypmannahavn 2012\n\nFinland\nSeita Vuorela og Jani Ikonen (ill.), Karikko (Blindsk\u00e4r), WSOY 2012, Finland\nMinna Lindeberg og Linda Bondestam (ill.), Allan och Udo, S\u00f6derstr\u00f6ms, 2011\n\n\u00cdsland\n\u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir (tekna\u00f0 og tekst), Kalle G\u00fcettler (tekst), Rakel Helmsdal (tekst), Skr\u00edmslaerjur (Monsterbr\u00e5k), M\u00e1l og menning, 2012\nBirgitta Sif, \u00d3l\u00edver, M\u00e1l og menning, 2012\n\nNoreg\nAina Basso, Inn i elden, Samlaget, 2012\nInga H. S\u00e6tre, Fallteknikk, Cappelen Damm, 2011\n\nSv\u00f8r\u00edki\nSara Lundberg, Vita Streck och \u00d6jvind, Alfabeta Bokf\u00f6rlag, 2011\nJessica Schiefauer, Pojkarna, Bonnier Carlsen, 2011\n\nF\u00f8royar - Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s, Skriva \u00ed sandin (Skriv i sandet), B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags, 2010\n\nGr\u00f8nland - Nuka K. Godtfredsen (tekna\u00f0) og Martin Appelt, Hermelinen, Ilinniusiorfik / SILA Center for Gr\u00f8nlandsk Forskning, 2012\n\n\u00c1land, Isela Valve, Joels f\u00e4rger, PQR-kultur, 2011\n\nTa\u00f0 Samiska m\u00e1l\u00f8ki\u00f0\nSigne Iversen og Sissel Horndal (tekna\u00f0). M\u00e1nug\u00e1nda ja Heike, Idut forlag\n\nS\u00ed eisini \n B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Filmvir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n Tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fr\u00e1 F\u00f8royum\n\nKeldur \n\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nNor\u00f0urlond\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "20772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emil-vir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "Emil-vir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "Emil-priset (svenskt: Emil-priset) er ein barnab\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur latin \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. Vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 30.000 svenskar kr\u00f3nur (2007) og var\u00f0 sett \u00e1 stovn av Sm\u00e5lands akademi til hei\u00f0urs fyri Astrid Lindgren.\n\nM\u00f3ttakarar av vir\u00f0isl\u00f8nini \n 1995 Bibbi Isacsson, Tommy Isacsson\n 1996 Runer Jonsson\n 1997 Per Gustavsson\n 1998 Ebbe Westergren\n 1999 Barbro Lindgren\n 2000 Gunilla Lundgren\n 2001 Elisabeth Hjortvid\n 2002 Lena T\u00f6rnqvist\n 2003 Eva Bexell\n 2004 Marit T\u00f6rnqvist\n 2005 Ulf Stark\n 2006 Solveig Olsson-Hultgren\n 2007 Christina Bj\u00f6rk\n 2008 Eva Eriksson\n 2009 Johanna Thydell\n 2010 Pija Lindenbaum\n 2011 Gunilla Bergstr\u00f6m\n 2012 Anna H\u00f6glund\n 2013 Katarina von Bredow\n 2014 Per \u00c5hlin\n 2015 Johan Bernander\n 2016 \u00c5sa Storck\n 2017 Jujja Wieslander\n 2018 Jan L\u00f6\u00f6f\n 2019 Per Nilsson\n 2020 Linda Belanner\n 2021 Martin Widmark\n\nKeldur \n\nSvenskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\nSvenskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "20774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Astrid%20Lindgren-vir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "Astrid Lindgren-vir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "Astrid Lindgren-vir\u00f0isl\u00f8nin (svenskt: Astrid Lindgren-priset) er ein svensk barnab\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 50.000 svenskar kr\u00f3nur, sum ver\u00f0ur latin einum svenskum barnab\u00f3kah\u00f8vundi einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0. Hei\u00f0ursl\u00f8nin var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1967.\n\nM\u00f3ttakarar av vir\u00f0isl\u00f8nini\n\nKeldur \n\nSvenskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\nSvenskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "20779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalle%20G%C3%BCettler", "title": "Kalle G\u00fcettler", "text": "Kalle G\u00fcettler (f\u00f8ddur 1949) er ein svenskur rith\u00f8vundur og l\u00e6kni. Hann skrivar barna- og ungd\u00f3msb\u00f8kur. Hann hevur eitt n\u00fa skriva Skr\u00edmslab\u00f8kurnar saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir.\n\n\u00datgivnar b\u00f8kur \n P\u00e5 v\u00e4g mot arbetetets pedagogik, 1982\n Dr\u00f6mmen, 1990\n Uppfinnarklubben: [l\u00e4s p\u00e5 mellanstadiet], 1991\n H\u00e4r \u00e4r vi! Vilka \u00e4r ni?: en skrift av och f\u00f6r barn och ungdomar i Peru och Sverige (h\u00f8vu\u00f0srith\u00f8vundur og redakt\u00f8rur: Kalle G\u00fcettler; t\u00fd\u00f0ari og medredakt\u00f8rur: Ana L. Vald\u00e9s), 1993\n Spr\u00e5ket lever! / Spr\u00e5nget L\u00e4romedel i svenska f\u00f6r mellanstadiet, 3 grundb\u00f6cker, 3 \u00f6vningsb\u00f6cker, 3 l\u00e4rarhandledningar (saman vi\u00f0 Hus\u00e9n, G\u00fcettler & Thorbj\u00f6rnsson) 1994-1998\n Vinden och solen och andra ber\u00e4ttelser: [lesib\u00f3k, sett saman av Kalle G\u00fcettler], 1997\n Frivilliga: tv\u00e5 unga m\u00e4nniskors kamp under andra v\u00e4rldskriget, 1997\n Mary, min syster! (tekningar: Marie Johansson), 2002\n B\u00e4sta kompis, 2003\n Nej! sa lilla monster (saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir), 2004\n Tjurkalvens s\u00e5ng (tekna\u00f0 hevur Pia Halse), 2005\n Du \u00e4r i mitt blod (tekningar: Mia Maria G\u00fcettler), 2006\n Stora monster gr\u00e5ter inte (saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir), 2006\n Mannen fr\u00e5n utlandet (tekningar: Mia Maria G\u00fcettler), 2007\n Medio \u2013 den halva kycklingen (tekningar: Jeanette Rapp), 2007\n Monster i m\u00f6rkret  (saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir), 2007\n Monsterpest (saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir), 2008\n Monsterbes\u00f6k (saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir), 2009\n Mellan himmel och jord, l\u00e6rub\u00f3k \u00ed jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \u00e1r 4-6, vi\u00f0 l\u00e6rararveglei\u00f0ing (saman vi\u00f0 Kristina G\u00fcettler, h\u00f8vu\u00f0steknara Mia Maria G\u00fcettler) 2009\n Monster i h\u00f6jden (saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir), 2010\n Jag vill ha baklava! (tekna\u00f0 hevur Pia Halse), 2010\n Monsterbr\u00e5k  (saman vi\u00f0 Rakel Helmsdal og \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir), 2013\n H\u00e4mnd (saman vi\u00f0 Viktor Engholm), 2013\n Parkour! \u00fatgivin \u00e1 heysti 2013\n\nHei\u00f0ur \n Kulturstipendium fr\u00e1 Stockholms l\u00e4ns landsting 2006\n Reykjavik Scholastic Prize fyri bestu barnab\u00f3k 2006 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir (sum eisini hevur tekna\u00f0) og Rakel Helmsdal fyri barnab\u00f3kina \"St\u00f3r skr\u00edmsl gr\u00e1ta ikki\"\n Onnur hei\u00f0ursl\u00f8n \u00ed Barnens Bokjury 2009 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir (sum eisini hevur tekna\u00f0) og Rakel Helmsdal fyri \"Skr\u00edmslas\u00f3tt\"\n Eldsj\u00e4lspriset 2010\n Tri\u00f0u hei\u00f0ursl\u00f8n \u00ed Barnens Bokjury fyri \"Skr\u00edmslah\u00e6ddir\"\n Norrt\u00e4lje Arbetarr\u00f6relses kulturpris 2011\n Tri\u00f0u hei\u00f0ursl\u00f8n \u00ed fronsku barnab\u00f3kajuryni \"Les incorruptibles\" fyri \"Un grand monstre ne pleure pas\"\n Tilnevndur av \u00cdslandi til Barna- og Ungd\u00f3msb\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2013 saman vi\u00f0 \u00c1slaug J\u00f3nsd\u00f3ttir og Rakel Helmsdal fyri b\u00f3kina Klandursskr\u00edmsl (svenskt heiti\u00f0: \"Monsterbr\u00e5k\")\n\nKeldur \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nL\u00e6knar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "20781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eldsj%C3%A4lspriset", "title": "Eldsj\u00e4lspriset", "text": "Eldsj\u00e4lspriset er ein svensk barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n, i\u00f0 hevur veri\u00f0 latin einum barnab\u00f3karith\u00f8vunda, s\u00ed\u00f0an 1990 av Svenska barnboksakademin.\n\nM\u00f3ttakarar av hei\u00f0ursl\u00f8nini\n\nKeldur \n\nSvenskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "20786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K-pop", "title": "K-pop", "text": "K-pop (, fr\u00e1 enskt: Korean pop \"koreanskur poppt\u00f3nleikur\") er ein sjangra av su\u00f0urkoreanskum t\u00f3nleiki.\n\nT\u00f3nleikarar og t\u00f3nleikab\u00f3lkar \n 2NE1\n B.A.P\n Beast\n BoA\n Big Bang\n Block B\n BTS (Bangtan Sonyeondan)\n Exo\n Girls' Generation\n HyunA\n Infinite\n Kara\n NU'EST\n PSY\n SHINee\n Super Junior\n T-ara\n TVXQ\n Wonder Girls\n\nS\u00ed eisini \n J-pop\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n K-POP Official YouTube Channel (Almenna kanalin hj\u00e1 K-pop \u00e1 YouTube)\n  Billboard Korea K-Pop Hot 100 - Billboard.com\n\nSu\u00f0urkorea\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "20793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristian%20Petersen", "title": "Kristian Petersen", "text": "Kristian Petersen f\u00f8ddur 27. juni 1958 er ein fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari hj\u00e1 \u00cdF. Hann var fyrsti li\u00f0skipari hj\u00e1 F\u00f8royska A-landsli\u00f0num, eftir at landsli\u00f0i\u00f0 fekk UEFA limaskap.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\n\u00cdF leikarar"}
{"id": "20794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Fr%C3%AD%C3%B0riksson", "title": "J\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0riksson", "text": "J\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0riksson (f\u00f8ddur 19. februar 1957 \u00e1 Strondum) er n\u00faverandi bispur \u00ed F\u00f8roya f\u00f3lkakirkju.\n\nSum ungur var J\u00f3gvan Fr\u00ed\u00f0riksson sj\u00f3ma\u00f0ur. \u00cd 1985 nam hann gu\u00f0fr\u00f8\u00f0iligt emb\u00e6tispr\u00f3gv (cand.theol.) vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Aarhus \u00ed Danmark. Fr\u00e1 1986 og til 2007 var hann s\u00f3knarprestur \u00ed f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjuni. \u00cd 2007 var\u00f0 hann valdur til F\u00f8roya bisp og hevur veri\u00f0 ta\u00f0 s\u00ed\u00f0an.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n Kertur loga stillar l\u00f8tur (2012)\n Lj\u00f3s um lond og ni\u00f0u (2013)\n Fevnandi er frelsari m\u00edn (2015)\nMamman vil t\u00e6r ta\u00f0 besta (2018)\n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nStrandingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "20797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uttanr%C3%ADkisr%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri (eisini nevnt Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed uttanr\u00edkism\u00e1lum) var ein av landsst\u00fdrissessunum \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 2008 til 2011, t\u00e1 Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 var eitt av a\u00f0alr\u00e1\u00f0unum.\n\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar \n\nF\u00f8royskur politikkur\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "20798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAlam%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Sk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Sk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin  ella undirv\u00edsingarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin (eisini nevnt landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed sk\u00falam\u00e1lum/undirv\u00edsingarm\u00e1lum) var fr\u00e1 1959 til 2002 ein landsst\u00fdrissessur \u00ed F\u00f8roya landsst\u00fdri, vi\u00f0 \u00e1byrgd fyri \u00fatb\u00fagvingarm\u00e1lum. Sk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin hevur aldri veri\u00f0 uttan onnur \u00e1byrgdar\u00f8ki, sum oftast hevur landsst\u00fdrisma\u00f0urin havt \u00e1bygdina av mentanar- og kommunum\u00e1lum eisini. \u00cd 1998 v\u00f3ru uppg\u00e1vurnar hj\u00e1 Sk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0num Undirv\u00edsingar- og mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 og s\u00ed\u00f0an 2002 hevur ta\u00f0 veri\u00f0 kent sum Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur politikkur\nSk\u00falam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "20800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laila%20av%20Reyni%20%28t%C3%B3nleika%C3%BAtg%C3%A1va%29", "title": "Laila av Reyni (t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va)", "text": "Laila av Reyni gav \u00fat s\u00edtt fyrsta soloalbum \u00ed september 2013. Sangirnir eru eisini givnir \u00fat \u00e1 netinum \u00e1 iTunes. Laila av Reyni hevur samstarva\u00f0 vi\u00f0 Gunnar G. Guttesen, t\u00e1 hon hevur skriva\u00f0 sangirnar. Niclas Johannesen sp\u00e6lir el-guitar, Angelika og Anna av V\u00e1li Smith sp\u00e6la str\u00fakarar, eitt ungd\u00f3msk\u00f3r \u00far Kollafir\u00f0i syngur backing k\u00f3r. Gunnar Guttesen sp\u00e6lir \u00f8ll hini lj\u00f3\u00f0f\u00f8rini \u00e1 fl\u00f8guni. L\u00f8gini eru sp\u00e6ld inn \u00ed Krisstoff Studio.\n\nSangirnir \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni  \n Black, 4:41\n Infinite, 4:45\n Sleep, 3:09\n Planet, 3:28\n Gold, 4:54\n Earth, 4:28\n Wolves, 4:05\n Sirens, 3:40\n Freaks, 3:48\n Heathen You, 4:32\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "20801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clube%20de%20Regatas%20do%20Flamengo", "title": "Clube de Regatas do Flamengo", "text": "Flamengo er eitt brasilskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Rio de Janeiro. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 17/11/1895, men sp\u00e6ldi t\u00f3 ikki nakran almennan f\u00f3tb\u00f3ltsdyst fyrr enn \u00ed 1912. Besta li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Campeonato Brasileiro S\u00e9rie A. Felagi\u00f0 er eitt av fimm, i\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 er flutt ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stbestu deildina. Orsaka\u00f0 av ov f\u00e1um sitipl\u00e1ssum, ver\u00f0ur heimastadion hj\u00e1 Flamengo, G\u00e1vea, sera sj\u00e1ldan br\u00fakt, \u00ed sta\u00f0in br\u00fakar felagi\u00f0 ta\u00f0 st\u00f8rsta f\u00f3tb\u00f3ltsstadion \u00ed Brasil, Maracan\u00e3, sum brasilski staturin eigur. Maracan\u00e3 r\u00famar 78 838 \u00e1sko\u00f0arum.\n\nFlamengo er eitt av f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gunum \u00ed Brasil, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 flestar t\u00fddningarmiklar kappingar. Felagi\u00f0 hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0 brasilska meistaraheiti\u00f0 seks fer\u00f0ir og steypakappingina tv\u00e6r fer\u00f0ir (dagf\u00f8rt \u00ed okt. 2013). \u00cd 1981 vann Flamengo \"Toyota Cup Intercontinental\".\n\nHei\u00f0ur\n\n\u00cd innlendis kappingum\n\nLandskappingin\nCampeonato Brasileiro S\u00e9rie A:\nVinnarar (6): 1980, 1982, 1983, 1987, 1992, 2009\n\nSteypakappingin\nCopa do Brasil\nVinnarar (2): 1990, 2006\nN\u00e6stbest (3): 1997, 2003, 2004\n\nCopa dos Campe\u00f5es\nVinnarar (1): 2001\n\nTorneio Rio-S\u00e3o Paulo\nVinnarar (1): 1961\nN\u00e6stbest (2): 1958, 1997\n\nTa\u00e7a Brasil\nN\u00e6stbest (1): 1964\n\n\u00cd landslutinum\nCampeonato Carioca\nVinnarar (32): 1914, 1915, 1920, 1921, 1925, 1927, 1939, 1942, 1943, 1944, 1953, 1954, 1955, 1963, 1965, 1972, 1974, 1978, 1979 (C), 1979 (S)(2), 1981, 1986, 1991, 1996, 1999, 2000, 2001, 2004, 2007, 2008, 2009, 2011\nN\u00e6stbest (30): 1912, 1919, 1922, 1923, 1924, 1932, 1936, 1937, 1938, 1940, 1941, 1952, 1958, 1961, 1962, 1966, 1969, 1973, 1977, 1982, 1983, 1984, 1987, 1988, 1989, 1992, 1994, 1995, 1998, 2010\n\nSu\u00f0uramerika\nCopa Libertadores\nVinnarar (1): 1981\n\nSupercopa Sudamericana\nN\u00e6stbest (2): 1993, 1995\n\nCopa Mercosur\nVinnarar (1): 1999\nN\u00e6stbest (1): 2001\n\nCopa de Oro\nVinnarar (1): 1996\n\nIntercontinental - Kapping millum heimspartar \nIntercontinental Cup\nVinnarar (1): 1981\n\nFyrrverandi leikarar \n Zico\n J\u00fanior\n Rom\u00e1rio\n Bebeto\n Ronaldinho Ga\u00facho\n Garrincha\n S\u00f3crates\n Le\u00f4nidas da Silva\n S\u00e1vio\n Domingos da Guia\n J\u00falio C\u00e9sar\n G\u00e9rson\n Zizinho\n Adriano Imperador\n Raul Plassman\n Nunes\n Leandro\n Petkovi\u0107\n Marcelinho Carioca\n Casagrande\n Friedenreich\n Juan\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Flamengo\n\nC\nC"}
{"id": "20802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexander%20Rybak", "title": "Alexander Rybak", "text": "Alexander Rybak ella Aljaksandr Igaravitsj Rybak (f\u00f8ddur 13. mai 1986 \u00ed Minsk, Hv\u00edtarussiska SSR, \u00ed fyrrverandi Sovjetsamveldinum) er ein hv\u00edtarussiskur-norskur t\u00f3nleikari, t\u00f3nasmi\u00f0ur,  og sj\u00f3nleikari, uppvaksin \u00e1 Nesodden uttanfyri Oslo \u00ed Noregi.\n\nRybak bleiv alheims kendur eftir at hann vann finaluna \u00ed Eurovision Song Contest 2009 vi\u00f0 sanginum \u00abFairytale\u00bb, sum hann sj\u00e1lvur hevur skriva\u00f0. Hann var\u00f0 hei\u00f0ra\u00f0ur sum \u00c5rets Spellemann (\u00c1rsins sp\u00e6lima\u00f0ur) undir Spellemannprisen 2009 og \u00ed 2010 sum \u00e1rsins n\u00fdggja navn av MUZ-TV, sum er tann mest prestisjufulla t\u00f3nleikahei\u00f0ursl\u00f8nin \u00ed russiska t\u00f3nleika\u00eddna\u00f0inum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nSoloalbum\n 2009: Fairytales\n 2010: No Boundaries \n 2011: Visa vid vindens \u00e4ngar vi\u00f0 Mats Paulson\n 2012: Christmastales\n\nStakl\u00f8g\n 2009: Fairytale \n 2009: Funny Little World \n 2009: Roll With the Wind\n 2009: Abandoned\n 2010: Fela igjen feat. Opptur\n 2010: Oah\n 2010: Europe's Skies\n 2011: Resan till dig\n 2012: I'll Show You vi\u00f0 Paula Seling\n 2012: Leave Me Alone\n\nHei\u00f0ur \n Norges Musikkmesterskap\n Kocian-kappingin \u00ed Kekkia\n 2004: Junior hei\u00f0ursl\u00f8navinnari av Anders Jahres kulturpris \n 2006: Vinnari av Kjempesjansen\n 2007: Vinnari av Heddaprisen\n 2009: Vinnari av Melodi Grand Prix\n 2009: Vinnari av Eurovision Song Contest\n 2010: Vinnari av \u00c5rets spellemann undir Spellemannprisen 2009\n 2010: Vinnari av \u00c5rets nykommer undir Muz-awards\n 2011: Vinnari av \u201dInternational Russian Name Award\u201d \u00ed Moskva\n 2011: Vinnari av \u201dCountrymen of the Year\u201d \u00ed Hv\u00edtarusslandi\n\nKeldur \n\nNorskir sangarar\nNorskir t\u00f3nleikarar\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "20805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johnny%20Logan", "title": "Johnny Logan", "text": "Johnny Logan (f\u00f8ddur 13. mai 1954) er ein avstralsk-f\u00f8ddur \u00edrskur sangari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann ver\u00f0ur av og \u00e1 nevndur sum \"Harra Eurovision\", av t\u00ed at hann hevur luttiki\u00f0 fleiri fer\u00f0ir \u00ed Eurovision Song Contest s\u00ed\u00f0an 1970'ini, og s\u00ed\u00f0an 1992 hevur hann veri\u00f0 tann mest sukser\u00edki artisturin \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 Eurovision.\n\nLogan hevur vunni\u00f0 Eurovision Song Contest tr\u00edggjar fer\u00f0ir, umbo\u00f0andi \u00cdrland sum sangari, \u00ed 1980 og 1987, og tv\u00e6r fer\u00f0ir sum t\u00f3nasmi\u00f0ur, \u00ed 1987 og 1992. Sangurin, i\u00f0 hann vann Eurovision vi\u00f0 \u00ed 1980 nevnist \"What's Another Year\", sangurin sum hann vann vi\u00f0 \u00ed 1987 eitur \"Hold Me Now\". Hann er tann einasti sangarin, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 Eurovision meira enn einafer\u00f0. Johnny Logan hevur veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og framf\u00f8rt einafer\u00f0 s\u00ed\u00f0st \u00ed 1980-\u00e1runum.\n\nKeldur \n\n\u00cdrskir sangarar\n\u00cdrskir t\u00f3nleikarar\nAvstralskir t\u00f3nleikarar\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "20806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0rikur%20%C3%A1%20Heygum", "title": "Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum", "text": "Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum (f\u00f8ddur 1983, eisini kendur sum Hei\u00f0rik ella Heidrik) er ein f\u00f8royskur filmsleikstj\u00f3ri, leikrith\u00f8vundur, t\u00f3nleikari, sangari og sj\u00f3nleikari. Sum t\u00f3nleikari er hann best kendur fyri elektro popp \u00fatg\u00e1vuna An Invisible Gun, og innan films\u00eddna\u00f0in er hann best kendur fyri teir vir\u00f0isl\u00f8ntu stuttfilmarnir: M\u00edtt r\u00fam, Aldur og Sigarett. \u00cd 2014 vann hann b\u00e1\u00f0ar vir\u00f0isl\u00f8nirnar \u00e1 \u00e1rliga f\u00f8royska filmfestivalinum, sum var\u00f0 hildin \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum hin 11. desember 2014. Hann vann b\u00e6\u00f0i Geytan og \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina.\n\nFilmar \n T\u00e1r Torna 2006 (musikkvideo), leikrith\u00f8vundur, leikstj\u00f3ri\n M\u00fas 2008-2009 (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0): ein av leikrith\u00f8vundunum, reportari og redakt\u00f8rur. Ungd\u00f3msr\u00f8\u00f0 \u00ed 8 p\u00f8rtum, framleitt fyri Kringvarp F\u00f8roya.\n ORKA & YANN TIERSEN Live in Rennes 2008 (post production), Leikstj\u00f3ri og editor.\n M\u00edtt R\u00fam 2009 (stuttfilmur), leikrith\u00f8vundur, filmsleikstj\u00f3ri og editor.\n Waves - A Portrait of Maria \u00e1 Heygum, 2010 (portrett filmur).\n Sigarett 2010 (stuttfilmur) Leikrith\u00f8vundur, leikstj\u00f3ri, sj\u00f3nleikari og editor.\n Eiv\u00f8r - True Love 2013 (musikkvideo), leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rik, sangur Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n Skuld - 2014. Filmurin vann b\u00e1\u00f0ar f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nirnar: Geytan og \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Jealous, Nov. 2007, stakfl\u00f8ga.\n An Invisible Gun, Des. 2007, album\n Maria's Donkey, juli 2014, stakfl\u00f8ga\n Funeral, September 2016, album.\n\nStakl\u00f8g \u00fatgivin \u00e1 Soundcloud \n2013 - Babel\n2013 - Broke\n2013 - Betty\n2013 - Light Years\n2013 - Cocoon Live (Bj\u00f6rk cover)\n2013 - Remember Me -LIVE\n2013 - Jealous (Live Radio)\n2012 - Backstage Fright feat. SAKARIS\n2012 - Fireworks (Live)\n2012 - Peter Pan\n2012 - Maria's Donkey\n2012 - OMG\n2012 - Blonde\n2011 - Private Affair (Edit)\n2011 - My Gratitude (To Birgit)\n2011 - Fireworks - DEMO\n2011 - Late Bloomer (DEMO)\n2011 - Twenty One (Demo)\n2011 - Private Affair (DEMO)\n2010 - Peter Pan (UK MIX)\n2010 - Heidrik live on Radio 12/03 2010\n2010 - Babel\n2010 - Jealous\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Vann Geytan\n2014 - Vann \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina \u00e1 tiltakinum \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, sama kv\u00f8ld sum Geytin var\u00f0 handa\u00f0ur\n2014 - Fekk starvsl\u00f8n \u00ed h\u00e1lvt \u00e1r fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins  \u00ed januar 2014.\n2014 - Tilnevndur Faroese Music Awards fyri sj\u00f3nbandalagi\u00f0 Byrta \u2013 Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 (Hei\u00f0rik leikstj\u00f3rna\u00f0i)\n2014 - Tilnevndur Faroese Music Awards fyri sj\u00f3nbandalagi\u00f0 Eiv\u00f8r \u2013 True Love (Hei\u00f0rik leikstj\u00f3rna\u00f0i)\n2014 - Tilnevndur Berlin Music Video Awards 2014 fyri sj\u00f3nbandalagi\u00f0 Eiv\u00f8r \u2013 True Love (leikstj\u00f3ri)\n2015 - Vann FMA fyri sj\u00f3nbandalagi\u00f0 til sangin Rain vi\u00f0 Eiv\u00f8r (Hei\u00f0rik leikstj\u00f3rna\u00f0i)\n2017 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed popp/rokk b\u00f3lkinum - \u00c1rsins sangari.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hei\u00f0rik \u00e1 Facebook\n Hei\u00f0rik \u00e1 Soundcloud\n YouTube.com, Jealous.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "20810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arkitekturvir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nykredits", "title": "Arkitekturvir\u00f0isl\u00f8n Nykredits", "text": "Nykredits Fond hevur s\u00ed\u00f0an 1987 b\u00fdtt \u00fat Arkitekturvir\u00f0isl\u00f8n Nykredits (Nykredits Arkitekturpris), sum er st\u00f8rsta arkitekturvir\u00f0isl\u00f8n \u00ed Skandinavia \u00e1 500.000 kr. Vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0.\n\nM\u00f3ttakarar\n\nKeldur \n\nArkitekturur\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "20814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrina%20%C3%98ster%C3%B8", "title": "Katrina \u00d8ster\u00f8", "text": "Katrina \u00e1 Tr\u00f8llanesi \u00d8ster\u00f8 (f\u00f8dd 16. august 1897) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur av Tr\u00f8llanesi. Hon var loysingarsinna\u00f0 og limur \u00ed F\u00f3lkaflokkinum. Hon var bert 6 \u00e1ra gomul, t\u00e1 hon misti mammuna, og bert 12 \u00e1ra gomul, t\u00e1 hon misti p\u00e1pan. Eftir ta\u00f0 var hon n\u00f3gv \u00e1 H\u00fasum. \u00c1 sumri 1927 l\u00e6rdi hon veving \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. \u00c1ri\u00f0 eftir gekk hon \u00e1 sk\u00fala \u00ed Danmark, har hon l\u00e6rdi \"kunstflid\" \u00ed Keypmannahavn. \u00cd 1929-30 var hon hondarbei\u00f0sl\u00e6rarinna \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala, og \u00ed 1931 gekk hon \u00e1 vevsk\u00fala \u00ed Oslo. Eftir ta\u00f0 hevur hon b\u00fa\u00f0 \u00ed Havn, \u00e1 Ei\u00f0i, \u00ed Mikladali og so aftur \u00e1 Tr\u00f8llanesi.\n\n\u00datgivi\u00f0 \nPlantuliting, F\u00f8royskt Heimavirki, 1972\n\nHei\u00f0ur \n1973 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri b\u00f3kina \"Plantuting\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1897"}
{"id": "20840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Superliga%20Grikkalands", "title": "Superliga Grikkalands", "text": "Superliga Grikkalands er meistaradeildin \u00ed grikskum f\u00f3tb\u00f3lti. Fyrsta kappingin var\u00f0 fyriskipa\u00f0 1927/28.\n\nVinnarar, eftir sesong\n\nMest vinnandi fel\u00f8gini \n\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "20845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Panathinaikos%20FC", "title": "Panathinaikos FC", "text": "Panathinaikos FC (grikskt: \u03a0\u03b1\u03bd\u03b1\u03b8\u03b7\u03bd\u03b1\u03ca\u03ba\u03cc\u03c2) er eitt grikst f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Athen. Besta mansli\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed griksku superliguni og er n\u00e6stmest vinnandi felagi\u00f0 \u00ed superliguni vi\u00f0 20 meistaraheitum, n\u00e6st eftir Olympiakos FC, sum hevur vunni\u00f0 meistaraheiti\u00f0 40 fer\u00f0ir. F\u00f3tb\u00f3ltsleikarin Giorgos Karagounis, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt 139 landsdystir fyri Grikkaland skora\u00f0 10 landsli\u00f0sm\u00e1l, sp\u00e6ldi vi\u00f0 Panaitaikos \u00ed s\u00ednum ungd\u00f3ms\u00e1rum til 2003 og aftur fr\u00e1 2007 til 2012.\n\nHei\u00f0ur\n\nGriksk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nAthen"}
{"id": "20848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AEK%20Athen", "title": "AEK Athen", "text": "AEK Athen (grikskt: \u0391\u03b8\u03bb\u03b7\u03c4\u03b9\u03ba\u03ae \u0388\u03bd\u03c9\u03c3\u03b9\u03c2 \u039a\u03c9\u03bd\u03c3\u03c4\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03bd\u03bf\u03c5\u03c0\u03cc\u03bb\u03b5\u03c9\u03c2, Athlitiki Enosis Konstantinoupoleos, \"Atletik Felag Konstantinopels\") er eitt grikskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Athen. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1924 \u00ed Athen av tilflytarum \u00far Konstantinopel, stutt eftir grikska/turkiska kr\u00edggi\u00f0, sum \u00ed Grikkalandi ver\u00f0ur nevnt \"\u0397 \u03bc\u03b5\u03b3\u03ac\u03bb\u03b7 \u03ba\u03b1\u03c4\u03b1\u03c3\u03c4\u03c1\u03bf\u03c6\u03ae\", sum merkir \"Tann st\u00f3ra katastrofan\". AEK Athen er ta\u00f0 felagi\u00f0 \u00ed Grikkalandi, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 tri\u00f0 flest meistaraheiti\u00f0, teir hava vunni\u00f0 12 meistaraheiti og 15 grikskar steypakappingar. Felagi\u00f0 hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed evropeiskum f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed UEFA Champions League og UEFA Europa League. Fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu felagsins var\u00f0 besta mansli\u00f0i\u00f0 flutt ni\u00f0ur \u00far griksku superliguni til n\u00e6stbestu deildina kappingar\u00e1ri\u00f0 2012/13. Litirnir hj\u00e1 felagnum eru gult og svart.\n\nHei\u00f0ur\n\nKappingar heima\nSuperliga Grikkalands: 12 1939, 1940, 1963, 1968, 1971, 1978, 1979, 1989, 1992, 1993, 1994, 2018 Grikska steypakappingin: 15\n 1932, 1939, 1949, 1950, 1956, 1964, 1966, 1978, 1983, 1996, 1997, 2000, 2002, 2011, 2016\nGreek Super Cup: 3 1971 (\u00f3alment), 1989, 1996Greek League Cup: 1\n 1990\nAthens FCA meistaraheiti (lokalkapping): 4\n 1940, 1946, 1947, 1950\n\nEvropeiskar kappingar\nFinalistur \u00ed Balkans Cup (1) : 1967\nSemi-finalistur \u00ed UEFA Cup (1) : 1977\nKvart-Finalistur \u00ed European Champion Clubs' Cup (1) : 1969\nKvart-Finalistur \u00ed European Cup Winners Cup (2) : 1997, 1998\n\nKendir leikarar \n  Angelos Basinas, Traianos Dellas, Theodoros Zagorakis, Demis Nikolaidis, Michalis Kapsis, Sotiris Kyrgiakos, Sokratis Papastathopoulos, Kostas Katsouranis, Vasilis Tsiartas, Toni Savevski, Thomas Mavros, Mimis Papaiouanou\n    Bruno Alves \n   Paolo Assuncao, Rivaldo\n     Juanfran \n   Ignacio Scocco\n   Carlos Gamara\n  Arnar Gr\u00e9tarsson\n  Perparim Hetemaj\n  Frank Klopas\n  Simos Krassas, Giorgos Savvidis, Giorgos Tofas, Ioannis Okkas, Panikos Krystallis\n  Michel Kreek\n\nKeldur \n\nGriksk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nAthen"}
{"id": "20851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meistaradeildin%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202012", "title": "Meistaradeildin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2012", "text": "Meistaradeildin \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti 2012 var\u00f0 nevnd Effodeildin eftir h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulinum, sum var Orkufelagi\u00f0 Effo.\n\nLi\u00f0ini \u00ed 2012\n\nGongdin 2012\n\nDystartalva\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n2012 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "20857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bundesliga", "title": "Bundesliga", "text": "Bundesliga er meistaradeildin \u00ed t\u00fdskum f\u00f3tb\u00f3lti. Deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1963. Ta\u00f0 eru \u00ed l\u00f8tuni (2016) 18 li\u00f0 \u00ed deildini.\n\nVinnarar av Bundesliguni\n\nMet\n\nN\u00faverandi limir \u00ed Bundesliga (2014\u201315 sesongin)\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed T\u00fdsklandi\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "20859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Bayern%20M%C3%BCnchen", "title": "FC Bayern M\u00fcnchen", "text": "FC Bayern M\u00fcnchen er eitt t\u00fdskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag og \u00edtr\u00f3ttarfelag \u00far M\u00fcnchen, sum er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00ed su\u00f0urt\u00fdska stakr\u00edkinum Bayern. Li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed t\u00fdsku Bundesliguni, teir sp\u00e6la heimadystir s\u00ednar \u00e1 Allianz-Arena. FC Bayern M\u00fcnchen hevur umlei\u00f0 142.500 limir, og er harvi\u00f0 heimsins n\u00e6stst\u00f8rsta \u00edtr\u00f3ttarfelag \u00ed heiminum, n\u00e6st eftir FC Barcelona. \nF\u00f3tb\u00f3ltur er tann st\u00f8rsta \u00edtr\u00f3ttargreinin \u00ed felagnum, sum eisini fevnir um kurvab\u00f3lt, hondb\u00f3lt, bovling, talv, bor\u00f0tennis og ambo\u00f0sfimleik. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 27. februar 1900.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur\nDagf\u00f8rt \u00ed august 2020.\n\nKendir leikarar sum hava sp\u00e6lt fyri felagi\u00f0\n\nLeikararnir ni\u00f0anfyri eru fr\u00e1 \u00abHall of Fame\u00bb hj\u00e1 Bayern M\u00fcnchen.\n\n1970-ini: \n  Franz Beckenbauer\n  Paul Breitner\n  Dieter Hoene\u00df\n  Uli Hoene\u00df\n  Sepp Maier\n  Gerd M\u00fcller\n  Hans-Georg Schwarzenbeck\n\n1980-ini: \n   Klaus Augenthaler\n   Karl-Heinz Rummenigge\n   Roland Wohlfarth\n\n1990-ini: \n   Stefan Effenberg\n   Lothar Matth\u00e4us\n   Andreas Brehme\n\n21. \u00f8ld: \n   Giovane Elber\n   Bixente Lizarazu\n  Mehmet Scholl\n  Michael Ballack\n  Mark van Bommel\n\nLi\u00f0skiparar\n\nHei\u00f0ur\nBayern M\u00fcnchens A-li\u00f0 hevur sp\u00e6lt \u00ed 1. Bundesliga s\u00ed\u00f0an 1965. Felagi\u00f0 er ta\u00f0 mestvinnandi \u00ed t\u00fdskum f\u00f3tb\u00f3lti gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar vi\u00f0 23 t\u00fdskum meistaraheitum og 15 fer\u00f0ir t\u00fdskir steypavinnarar. \n\nEuropacupen/Cupvinnercupen (3) / Champions League (3)\nVinnandi finalistur: 1974, 1975, 1976, 2001, 2012/2013, 2019/2020\nTapandi finalistur: 1982, 1987, 1999, 2010, 2012\nUEFA-cup (1): 1995/1996\nCupvinnercup vinnari (1): 1967\nUEFA Super Cup (1): 2013\nUEFA Intercontinental Cup vinnari (2): 1976, 2001\nThe Double vinnari (6): 1969, 1986, 2000, 2003, 2005, 2006, 2008\nT\u00fdskur seriumeistari (23): 1932, 1969, 1972, 1973, 1974, 1980, 1981, 1985, 1986, 1987, 1989, 1990, 1994, 1997, 1999, 2000, 2001, 2003, 2005, 2006, 2008, 2010, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 \nT\u00fdskur varameistari, silvur (11): 1966, 1970, 1971, 1988, 1991, 1993, 1996, 1998, 2004, 2009, 2012\nDFB-cup vinnari (15): 1957, 1966, 1967, 1969, 1971, 1982, 1984, 1986, 1998, 2000, 2003, 2005, 2006, 2008, 2013, 2014, 2016, 2019, 2020\nDFB-cup tapandi finalistur (3): 1985, 1999, 2012\nT\u00fdskur supercup vinnari (3): 1983 (uoffisiell), 1987, 1990, 2010, 2012, 2016, 2017, 2018\nT\u00fdskur ligacup vinnari (5): 1997, 1998, 1999, 2000, 2004, 2007 \nSu\u00f0urt\u00fdskur meistari (2): 1926, 1928\nBayerskur meistari (4): 1910, 1911, 1926, 1928, \nSu\u00f0urbayerskur meistari (12): 1910, 1916, 1917, 1918, 1920, 1923, 1929, 1930, 1931, 1932, 1933, 1944 \nNor\u00f0urbayerskur meistari (6): 1904, 1905, 1908, 1917, 1918, 1945\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an (fcbayern.com): \u00e1 enskum, \u00e1 t\u00fdskum\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "20862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gerd%20M%C3%BCller", "title": "Gerd M\u00fcller", "text": "Gerhard \u00abGerd\u00bb M\u00fcller (f\u00f8ddur 3. november 1945 \u00ed N\u00f6rdlingen, dey\u00f0ur 15. august 2021) var ein t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nM\u00fcller eigur tey t\u00fdsku m\u00e1lskoringsmetini fyri b\u00e6\u00f0i t\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 og fyri Bundesliga.  Hann skora\u00f0i 68 m\u00e1l \u00ed 62 landskampum, og \u00ed Bundesliga 365 m\u00e1l \u00ed 427 dystum. Han ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum ein av teimum mest effektivu \u00e1lopsleikarunum gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir, og fekk kelin\u00f8vn sum \"der Bomber (der Nation)\" og \"Kleines Dickes M\u00fcller\".\n\nHei\u00f0ur\n\nSteyp vi\u00f0 Bayern M\u00fcnchen \n Bundesliga: 1969, 1972, 1973, 1974\n Tann t\u00fdska steypakappingin: 1966, 1967, 1969, 1971\n Serievinnaracup: 1974, 1975, 1976\n Cupvinnaracup: 1967\n\nSteyp vunnin vi\u00f0 t\u00fdska landsli\u00f0num \n EM: 1972\n HM: 1974\n\nToppskorari vm. \n Toppskorari \u00ed Bundesliga: 1967, 1969, 1970, 1972, 1973, 1974, 1978\n Toppskorari \u00ed Europa (Evropeiski gylti sk\u00f3gvurin): 1970, 1972\n Toppskorari \u00ed HM 1970\n Toppskorari \u00ed EM 1972\n \u00c1rsins leikari \u00ed Evropa (Ballon d'Or) 1970\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nAndl\u00e1t \u00ed 2021\nFIFA 100"}
{"id": "20864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alvi%20Hjelm", "title": "Alvi Hjelm", "text": "Alvi Hjelm (f\u00f8ddur 1996) er ein f\u00f8royskur svimjari \u00far Klaksv\u00edk, sum svimur fyri \u00c6gir og F\u00f8royar. Hann er sonur Dan Hjelm \u00far V\u00e1gi, i\u00f0 svam \u00e1 f\u00f8royska svimjilandsli\u00f0num og br\u00f3\u00f0ir \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, i\u00f0 eisini svimur \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nOyggjaleikir 2017 \n Gull \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:28.08\n Silvur \u00ed 200 metrar rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:06.16\n Silvur \u00ed 200 metrar blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:04,53\n Bronsu \u00ed 4x50 m blanda\u00f0. Hinir \u00e1 li\u00f0num v\u00f3ru: Marius Ihlen Gardshodn, R\u00f3land Toftum, \u00d3li Mortensen. Teir svumu vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini 1:44,97.\n\nDanish Open 2016 \n Gull \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:30.17, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nReykjav\u00edk International Games 2016 \nKappingarnar \u00e1 Reykjav\u00edk International Games eru \u00e1 langgeil.\n Silvur \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:41.01\n Bronsu \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:59.28\n Bronsu \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:13.85\n Bronsu \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:11.67\n\nNM og NJM 2015 \u00ed Bergen \nAlvi lutt\u00f3k \u00e1 Nor\u00f0urlendsku Meistarastevnuni og JuniorMeistarastevnuni 2015, \u00ed Bergen \u00ed Noregi fr\u00e1 11. til 13. desember 2015. Kappingarnar v\u00f3ru \u00e1 stuttgeil. \nBronsu \u00ed 400 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini  4:21.26, i\u00f0 var pers\u00f3nligt met.\n\nEM \u00e1 stuttgeil 2015 \nAlvi lutt\u00f3k \u00e1 EM \u00e1 stuttgeil \u00ed Netanya \u00ed \u00cdsrael. Alvi svam \u00ed kappingunum 200 m fr\u00ed, 400 m fr\u00ed, 200 m blanda og 400 m blanda\u00f0.\n Nr. 32 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:55.72\n\nOyggjaleikir 2015 \nSilvur \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:24.25\nBronsu \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:05.29\nBronsu \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:44.22, hinir v\u00f3ru: Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, P\u00e1l Joensen og R\u00f3land Toftum\nBronsu \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:50.51 hinir v\u00f3ru: R\u00f3land Toftum, \u00d3li Mortensen og P\u00e1l Joensen\n\nFM 2015 \nGull \u00ed 200m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:08.75\nSilvur \u00ed 400m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:28.07\nSilvur \u00ed 200m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:04.88\nSilvur \u00ed 100m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.84\nBronsu \u00ed 100m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 52.52\nBronsu \u00ed 400m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:02.53\n\nNM og NJM 2014\nAlvi lutt\u00f3k saman vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum svimjarum \u00e1 Nor\u00f0urlandameistarakappingini fyri ung og vaksin, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed desember 2014 \u00ed Upplands V\u00e4sby. Hann vann fleiri hei\u00f0ursmerki og setti n\u00fdggj f\u00f8roysk juniormet \u00e1 stevnuni.\n Silvur \u00ed 1500 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:40.69\n Bronsu \u00ed 400 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:55.66, i\u00f0 var hansara besta t\u00ed\u00f0 higartil.\n Bronsu \u00ed 400 metrar blanda\u00f0ari svimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:26.12, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00e1 stuttgeil.\n\nDanish Open 2014 \nSetti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed 400 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:05.26, \u00ed somu kapping, nakrar ri\u00f0lar seinni, t\u00f3k \u00d3li Mortensen meti\u00f0 vi\u00f0 4:02.25\n\nDM \u00e1 stuttgeil 2013 \nAlvi lutt\u00f3k \u00e1 DM \u00e1 stuttgeil \u00ed november 2013 \u00ed Gladsaxe, hann svam fyri Esbjerg Sv\u00f8mmeklub. 15. november vann hann danska juniormeistaraheiti\u00f0 \u00ed 800 m fr\u00ed. Bara P\u00e1l Joensen svam skj\u00f3tari og vann t\u00ed gull \u00ed kappingini millum tey vaksnu, Alvi fekk silvur \u00ed seniorkappingini, gull \u00ed juniorkappingini (sum var sama kapping, hugt ver\u00f0ur bara eftir, n\u00e6r i\u00f0 svimjararnir eru f\u00f8ddir). Besta t\u00ed\u00f0in hj\u00e1 Alva \u00e1\u00f0renn hetta var hansara 8:20.33 fr\u00e1 donsku li\u00f0kappingini \u00ed apr\u00edl 2013. Dagin eftir, hin 16. november, vann Alvi juniormeistaraheiti\u00f0 \u00ed 1500 m fr\u00ed og gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra \u00ed seniorkappingini.\nGull \u00ed 800 m fr\u00ed (junior) 8:08.37\nGull \u00ed 1500 m fr\u00ed (junior) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:37.82\nSilvur \u00ed 800 m  fr\u00ed (senior) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:08.37\nNr. 4 1500 m fr\u00ed (senior) vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:37.82\n\nKvalifisera\u00f0ur til EM 2013 \u00ed 400 m fr\u00ed fyri seniorar \nAlvi kl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0ina til kappingina \u00ed 400 m fr\u00ed til EM \u00ed Herning \u00ed desember 2013, kravt\u00ed\u00f0in var 4.02.18. Alvi svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3.59.04.\n\nVestdanska meistarastevnan \u00e1 stuttgeil 2013 \nGull \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:53.14 min.\nBronsu \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:01.37\nNr. 17  \u00ed 100 metra ryggsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:07.46\n\nEJM 2013 \u00ed Poznan \nNr. 26 \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:36.35\nNr. 20 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:38.38\nNr. 14 \u00ed 4x100 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.78 - saman vi\u00f0 Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, \u00d3la Mortensen og Markus Joensen\n\nFM 2013 \nSilvur \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:54.35\nBronsu \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:21.89\nBronsu \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:00.58\nBronsu \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:10.71\nBronsu \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:37.21\n\nDMH 2013 \nAlvi lutt\u00f3k \u00e1 Danske Mesterskaber for hold \u00ed apr\u00edl 2013. Hann svam fyri Esbjerg.\nNr. 2 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:39.14\nNr. 5 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:00.06\n\nDanish Open 2013 \nAlvi lutt\u00f3k \u00ed svimjistevnuni Danish Open s\u00ed\u00f0st \u00ed mars 2013. Svomi\u00f0 var\u00f0 \u00e1 langgeil.\nBronsu \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:11.88\nNr. 7 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:09.15\n\nNJM 2012 \u00ed Vaasa \nNr. 5 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:35.56, hann fekk gulln\u00e1l fyri hesa t\u00ed\u00f0ina\n\nNordic Age Group Championships 2012 \nAlvi lutt\u00f3k \u00e1 NMU \u00ed Keypmannahavn \u00ed juli 2012.\nBronsu \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:22.48\n\nSm\u00e1UnglingaMeistarakapping 2007 \nAlvi Hjelm setti fimm b\u00f3lkamet \u00e1 Sm\u00e1unglingameistarastevnuni \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed apr\u00edl 2007. T\u00ed\u00f0irnar v\u00f3ru hesar:\n50 fr\u00ed  00.31.92\n100 fr\u00ed  01.09.68\n50 rygg  00.38.18\n100 bringa 01.37.53\n100 blanda\u00f0  01.25.37\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "20868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Mortensen", "title": "\u00d3li Mortensen", "text": "\u00d3li Mortensen (f\u00f8ddur 7. februar 1996) er ein f\u00f8royskur svimjari, i\u00f0 svimur vi\u00f0 Havnar Svimjifelag og fyri F\u00f8royar. Hann svimur m.a. fr\u00edsjimjing \u00e1 longu teinunum og \u00e1 styttri teinum og firvald. Hann hevur vunni\u00f0 FM, DM, Danish Open og gull, silvur og bronsu \u00e1 Oyggjaleikum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nNor\u00f0urlendska Meistarastevnan 2017 \n\u00d3li lutt\u00f3k \u00e1 Nor\u00f0urlendsku Meistarastevnuni \u00ed desember 2017. Hann lutt\u00f3k \u00ed einari kapping, har hann vann gull \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Hann setti pers\u00f3nligt met og gj\u00f8rdist besti svimjarin \u00e1 stevnuni t\u00e1 hugt ver\u00f0ur at FINA stigum. Hann fekk 830 FINA stig fyri \u00farsliti\u00f0 \u00ed 1500 fr\u00ed.\n Gull \u00ed 1500 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:02.27, i\u00f0 var personligt met.\n\nDM \u00e1 stuttgeil 2017 \n Gull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:53.68, i\u00f0 var pers\u00f3nligt met.\n Silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:12.12.\n\nFM \u00e1 stuttgeil 2017 \n\u00d3li vann flest gullhei\u00f0ursmerki av \u00f8llum \u00e1 FM \u00e1 stuttgeil 2017 \u00ed Havn \u00ed november 2017. Hann vann 13 gull \u00ed einstaklingakappingum og 3 gull \u00ed li\u00f0kappingum. Ta\u00f0 at vinna 16 gullhei\u00f0ursmerki \u00e1 FM var n\u00fdtt meg, gamla meti\u00f0 var 15 gull, ta\u00f0 \u00e1tti P\u00e1l Joensen, \u00e1\u00f0renn \u00d3li t\u00f3k meti\u00f0 \u00e1 FM \u00e1 stuttgeil 2017.\n\nDM \u00e1 langgeil 2017 \n Gull \u00ed 1500m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:58.11\n Silvur \u00ed 800m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:19.06\n Bronsu \u00ed 400m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:01.63\n\nOyggjaleikir 2017 \n Gull \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:59,77\n Gull \u00ed 200 m fr\u00ed\n Gull \u00ed 200 metrar firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:01,46, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n Bronsu \u00ed 4x50 m blanda\u00f0. Hinir \u00e1 li\u00f0num v\u00f3ru: Marius Ihlen Gardshodn, Alvi Hjelm, R\u00f3land Toftum. Svumu vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini 1:44,97.\n Bronsu \u00ed 4x50 m fr\u00ed. Hinir \u00e1 li\u00f0num v\u00f3ru: Alvi Hjelm, R\u00f3land Toftum, R\u00f3kur Trygvason. Svumu vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini\n\nDanish Open 2017 \n Silvur \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:57.61\n Gull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:13.24\n Gull \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:45.66\n\nDM \u00e1 stuttgeil 2016 \u00ed Esbjerg \n Gull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:57.56, i\u00f0 var pers\u00f3nligt met.\n\nDanish Open 2016 \nGull \u00ed 800 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:10.94, i\u00f0 var pers\u00f3nligt met.\nBronsu \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:38.41\nNr. 5 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:56.76\n\nOyggjaleikir 2015 \nSilvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:34.06\nSilvur \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.65\nBronsu \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:52.03\nBronsu \u00ed 200 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:04.21\nBronsu \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:50.51 hinir v\u00f3ru: Alvi Hjelm, R\u00f3land Toftum og P\u00e1l Joensen\nBronsu \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:26.31, i\u00f0 var n\u00fdtt landsli\u00f0smet. Hinir v\u00f3ru: P\u00e1l Joensen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og R\u00f3land Toftum\n\nFM \u00ed svimjing 2015 \n\u00d3li sett n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 200 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:03.69.\nGull \u00ed 200 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:03.69\nSilvur \u00ed 1500m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:29.40\nSilvur \u00ed 4X100m Fr\u00edsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:36.04, hinir v\u00f3ru: Marius Ihlen Gardshodn, Janus Hofgaard og Birni Sigvardsen.\nSilvur \u00ed 4X100m Blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:03.67, hinir v\u00f3ru: Marius Ihlen Gardshodn, Niels Nattestad og Janus Hofgaard.\nBronsu \u00ed 200m Blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:10.45.\n\nReykjav\u00edk International Games 2015 \n\u00d3li setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed finaluni \u00ed 200 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:09.45, ta\u00f0 var 17. januar 2015.\nGull \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:05.02\nSilvur \u00ed 200 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:57.45\n\nAmsterdam Swim Cup 2014' \u00e1 langgeil\n Bronsu \u00ed 800 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:16.50\n Nr. 10 \u00ed 400 metrum blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:41.42, i\u00f0 var n\u00fdtt juniormet. Magnus J\u00e1kupsson \u00e1tti gamla meti\u00f0.\n\nDanish Open 2014 \n\u00d3li lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open \u00ed Keypmannahavn \u00ed d\u00f8gunum 27. - 30. mars 2014. Hann setti tr\u00fd n\u00fdggj f\u00f8roysk juniormet og gj\u00f8rdist nummar 6 av \u00f8llum \u00ed 1500 m fr\u00ed, sum var hansara besta \u00farslit \u00ed kappingini.\nNr. 6 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:59.02, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet, hann svam n\u00e6stskj\u00f3tast \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0linum, men svam somiki\u00f0 skj\u00f3tt, at hann fekk betri plasering enn nakrir av teimum i\u00f0 svumu \u00ed beinlei\u00f0is finaluni. \u00d3li \u00e1tti sj\u00e1lvur gamla meti\u00f0 \u00e1 16:08.20.\nSvam 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:20.55, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet\nSvam 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:02.25 sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet\n\nEM 2013 \u00e1 stuttgeil \u00ed Herning \n Svam 200 m fr\u00ed v\u00ed\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:54:94\n Svam 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:34.74\n\nKvalifisera\u00f0ur til EM 2013 \u00ed 400 m fr\u00ed fyri seniorar \nEM svimjikapping var \u00ed Herning \u00ed desember 2013. \u00d3li kl\u00e1ra\u00f0i kravt\u00ed\u00f0ina til hesa kapping, sum er 4.02.18. Hann svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3.56.52.\n\nWorld Cup 2013 \u00ed Moskva, Dubai og Qatar \n\u00d3li lutt\u00f3k \u00e1 World Cup \u00ed Moskva, Dubai og Doha \u00ed Qatar \u00ed oktober 2013.\nNr. 13 av 19 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:31.79 (\u00ed Moskva 13. okt.)\nNr. 16 av 23 \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:41.15 (\u00ed Dubai 18. okt.)\nNr. 17 \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:35.73 (\u00ed Dubai 17. okt.)\nNr. 17 av 25 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:56.38. (\u00cd Qatar 20. okt.) Um hugt ver\u00f0ur eftir teimum sum eru f\u00f8ddir \u00ed 1996 og yngri, so gj\u00f8rdist hann nummar 3 av 5. T\u00ed\u00f0in  3:56.38 var n\u00fdtt pers\u00f3nligt met.\n\nEJM 2013 \u00ed Poznan \nNr. 14 \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:47.78, hinir v\u00f3ru: Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, Alvi Hjelm og Markus Joensen\nNr. 17 \u00ed 1500 m fr\u00ed, dreingir 17-18 \u00e1r, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:13.45\nNr. 20 \u00ed 800 m fr\u00ed, dreingir 17-18 \u00e1r, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:25.69\nNr. 50 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:10.85 (dreingir, f\u00f8ddir 1995 og 96).\n\nFM 2013 \nF\u00f8royameistarastevnan var\u00f0 hildin \u00ed Havn \u00ed mai 2013.\nSilvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:50.17 (Gull \u00ed kappingini fyri juniorar, bert P\u00e1l Joensen var frammanfyri \u00d3la \u00ed kappingini fyri menn)\nBronsu \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:11.08\nGull \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:58.82 \nGull \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:34.53\nSilvur \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:58.86 \t(gull \u00ed kappingini fyri juniorar, sum var sama kapping)\nSilvur \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:21.56 (gull \u00ed kappingini fyri juniorar, sum var sama kapping)\nBronsu \u00ed 200 m fr\u00ed menn vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:54.36 (silvur \u00ed kappingini fyri juniorar)\n\n\u00cdslandsmeistarastevna 2013 \n\u00d3li og Bartal Hestoy lutt\u00f3ku \u00e1 \u00cdslandsmeistarastevnu \u00e1 langgeil \u00ed apr\u00edl 2013. B\u00e1\u00f0ir vunnu hei\u00f0ursmerki og settu f\u00f8roysk juniormet.\nGull og juniormet \u00ed 800 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:30.32 (meti\u00f0 hj\u00e1 honum var 8:31.34)\nSilvur \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:07.48\nSilvur og juniormet \u00ed 1500 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:08.20 (meti\u00f0 hj\u00e1 honum var 16:09.16)\nBronsu \u00ed 400 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:45.85\n\nReykjav\u00edk International Games 2013 \nGull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:06.44\nSilvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:09.16, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet.\n\nNJM 2012 \u00ed Vaasa \nBronsu \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:24.32\n\nNMU 2012 \nSilvur \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:17.10\n\n\u00cdslandsmeistarastevnan \u00e1 langgeil 2012 \nSilvur og juniormet \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 16:18.15\nBronsu og juniormet \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:06.74\n\nUndir 16 minuttir \u00ed 1500 m fr\u00ed og gulln\u00e1l \n\u00c1 \u00c6gir-stevnu \u00ed februar 2012 eydna\u00f0ist ta\u00f0 \u00d3la at svimja 1500 m fr\u00ed undir 16 minuttir, og var hann t\u00e1 annar f\u00f8royingurin i\u00f0 hev\u00f0i megna ta\u00f0. Bert P\u00e1l Joensen hev\u00f0i megna\u00f0 ta\u00f0 \u00e1\u00f0ur. \u00d3li svam vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15.53.39, sum gav honum eina gulln\u00e1l.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "20869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%BDska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "T\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "T\u00fdska manslandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti er eitt av teimum landli\u00f0um \u00ed heiminum, sum hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg best, teir hava eitt n\u00fa vunni\u00f0 tr\u00fd HM-gull og tr\u00fd EM-gull.\n\nVenjarar \n\nSepp Herberger virka\u00f0i de facto sum venjari fr\u00e1 og vi\u00f0 1936, men var\u00f0 alment settur sum h\u00f8vu\u00f0svenjari \u00ed 1938.\n\nHj\u00e1lparvenjarar  \n Dettmar Cramer\n Udo Lattek\n Michael Skibbe (2000\u20132004)\n Horst K\u00f6ppel (1984\u20131986)\n Albert Sing\n Rainer Bonhof\n Joachim L\u00f6w (2004\u20132006)\n\nProfilar gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina\n\nFlestar landsdystir\n\nFlest landsli\u00f0sm\u00e1l\n\nLeikarar\n\nH\u00f3purin til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 \n\nVenjari: Joachim L\u00f6w\n\nT\u00fdskland kunngj\u00f8rdi teirra endaliga EM-h\u00f3p hin 31. mai.\n\nLeikarar i\u00f0 n\u00fdliga hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 \nFylgjandi leikarar hava eisini fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 til t\u00fdska landsli\u00f0i\u00f0 seinastu 12 m\u00e1na\u00f0arnir \u00e1\u00f0renn EM 2016, og eru enn t\u00f8kir til \u00fatt\u00f8ku.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "20871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Danska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Danska manslandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti er eitt landsli\u00f0 undir Dansk Boldspil-Union (DBU), sum umbo\u00f0ar Danmark \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltskappingum, sum FIFA og UEFA fyriskipa. Harumframt sp\u00e6lir landsli\u00f0i\u00f0 eisini vinardystir.\n\nH\u00f3purin \n\nHesir 23 leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til 2018 FIFA World Cup.\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 21. juni 2018 eftir dystin m\u00f3ti Avstralia.\n\nN\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0\nHesir leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 innanfyri seinastu 12 m\u00e1na\u00f0irnar, men ikki til HM endasp\u00e6li\u00f0.\n\n INJ = Skaddur ella kemur fyri seg eftir skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0\n PRE = Undanh\u00f3pur\n RET = Pensionera\u00f0ur fr\u00e1 landsli\u00f0sf\u00f3tb\u00f3lti\n\nBestu leikarar allar t\u00ed\u00f0ir \n\u00cd november 2006 tilnevndi Danska f\u00f3tb\u00f3ltssambandi\u00f0 \u00e1tta danskir landsli\u00f0sleikarar til \"Besti Danski F\u00f3tb\u00f3ltsleikari Alla T\u00ed\u00f0ir\" vir\u00f0isl\u00f8nina. Teir tilnevndu leikararnir v\u00f3ru Morten Olsen, Henning Jensen, Allan Simonsen, Preben Elkj\u00e6r, Michael Laudrup, Brian Laudrup, Peter Schmeichel og Jon Dahl Tomasson. Vinnarin var\u00f0 avgj\u00f8rdur vi\u00f0 einari almennari atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu i\u00f0 danska sj\u00f3nvarpsr\u00e1sin TV2 fyriskipa\u00f0i. Ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at Michael Laudrup gj\u00f8rdist grei\u00f0ur vinnari vi\u00f0 58% av \u00f8llum atkv\u00f8\u00f0unum.\n\nHall of Fame \nHall of Fame hj\u00e1 Danmark var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed oktober 2008, sum ein serstakur hei\u00f0ur fyri at hei\u00f0ra bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar, li\u00f0 og venjarar, gj\u00f8gnum alla landsli\u00f0ss\u00f8guna.\n\nHall of Fame limir (sortera\u00f0 eftir seinastu lutt\u00f8ku fyri landsli\u00f0i\u00f0:\nSophus Kr\u00f8lben Nielsen (1908\u20131919)\nNils Middelboe (1908\u20131920)\nSophus M\u00e5lmand Hansen (1911\u20131920)\nCarl Skomar Hansen (1918\u20131921)\nPoul Tist Nielsen (1910\u20131925)\nPauli J\u00f8rgensen (1925\u20131939)\nCarl Aage Pr\u00e6st (1945\u20131949)\nEigil Nielsen (1940\u20131951)\nKnud Lundberg (1943\u20131956)\nHarald Nielsen (1959\u20131960)\nPoul Pedersen (1953\u20131964)\nPer R\u00f8ntved (1970\u20131982)\nAllan Simonsen (1972\u20131986)\nFrank Arnesen (1977\u20131987)\nPreben Elkj\u00e6r (1977\u20131988)\nS\u00f8ren Lerby (1978\u20131989)\nDanish Dynamite li\u00f0i\u00f0 (1980\u20131989): \nSepp Piontek (venjari, 1979\u20131990)\nEM 1992 li\u00f0i\u00f0 (Juni 1992): \nRichard M\u00f8ller Nielsen (coach, 1990\u20131996)\nMichael Laudrup (1982\u20131998)\nBrian Laudrup (1987\u20131998)\nPeter Schmeichel (1987\u20132001)\nMorten Olsen (1970\u20131989, venjari 2000\u20132015)\n\nLandsli\u00f0sleikarar \n\n Toppskorarar (topp 10):\n \n Poul \"Tist\" Nielsen \u2013 52 m\u00e1l \u00ed 38 dystum\n Jon Dahl Tomasson \u2013 52 m\u00e1l \u00ed 112 dystum\n Pauli J\u00f8rgensen \u2013 44 m\u00e1l \u00ed 47 dystum\n Ole Madsen \u2013 42 m\u00e1l \u00ed 50 dystum\n Preben Elkj\u00e6r \u2013 38 m\u00e1l \u00ed 69 dystum\n Michael Laudrup \u2013 37 m\u00e1l \u00ed 104 dystum\n Henning Enoksen \u2013 29 m\u00e1l \u00ed 54 dystum\n Nicklas Bendtner \u2013 24 m\u00e1l \u00ed 56 dystum\n Michael Rohde \u2013 22 m\u00e1l \u00ed 40 dystum\n Ebbe Sand \u2013 22 m\u00e1l \u00ed 66 dystum\n\n Mest sp\u00e6ldar dystir (topp 10):\n Peter Schmeichel \u2013 129 dystir\n Dennis Rommedahl \u2013 126 dystir\n Jon Dahl Tomasson \u2013 112 dystir\n Thomas Helveg \u2013 108 dystir\n Michael Laudrup \u2013 104 dystir\n Morten Olsen \u2013 102 dystir\n Martin J\u00f8rgensen \u2013 102 dystir\n Thomas S\u00f8rensen \u2013 101 dystir\n Christian Poulsen \u2013 92 dystir\n John Siveb\u00e6k \u2013 87 dystir\n\nSeinast dagf\u00f8rt: 12. juni 2013\n\nDanmarks plasering \u00ed teimum st\u00f8rstu kappingunum\n\nEuropameistaraskapur \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti (FIFA World Cup)\n\nOlympiskir leikir\n\nFIFA Confederations Cup\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Danmark\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "20874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlendska%20vir%C3%B0isl%C3%B8nin%20hj%C3%A1%20Svenska%20Akademinum", "title": "Nor\u00f0urlendska vir\u00f0isl\u00f8nin hj\u00e1 Svenska Akademinum", "text": "Nor\u00f0urlendska vir\u00f0isl\u00f8nin hj\u00e1 Svenska Akademinum (\u00e1 svenskum: Svenska Akademiens nordiska pris) er ein pr\u00edsur, sum Svenska Akademii\u00f0 handar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri hin 5. apr\u00edl ella ein av d\u00f8gunum sum er um ta\u00f0 t\u00ed\u00f0ina. Dagurin 5. apr\u00edl er stovningardagurin hj\u00e1 Svenska Akademinum. Vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 350.000 svenskar kr\u00f3nur, og er hon n\u00e6stst\u00f8rsta vir\u00f0isl\u00f8nin hj\u00e1 Akademinum.\n\nM\u00f3ttakarar\n\nVinnarar higartilL\n2022 - Naja Marie Aidt, Danmark\n2021 - Eldrid Lunden, Noreg\n2019 - Karl Ove Knausg\u00e5rd, Noreg\n2020 - Rosa Liksom, Finnland\n2018 - Agneta Pleijel, Sv\u00f8r\u00edki\n2017 - Dag Solstad, Noreg\n2016 - Monika Fagerholm, Finnland\n2015 - Thomas Bredsdorff, Danmark\n2014 - Lars Gustafsson, Sv\u00f8r\u00edki\n2013 - Sofi Oksanen, Finnland\n2012 - Einar M\u00e1r Gu\u00f0mundsson, \u00cdsland\n2011 - Ernst H\u00e5kon Jahr, Noreg\n2010 - Per Olov Enquist, Sv\u00f8r\u00edki\n2009 - Kjell Askildsen, Norge\n2008 - Sven-Eric Liedman, Sv\u00f8r\u00edki\n2007 - Jon Fosse, Noreg\n2006 - Pia Tafdrup, Danmark\n2005 - G\u00f6ran Sonnevi, Sv\u00f8r\u00edki\n2004 - Gu\u00f0bergur Bergsson, \u00cdsland\n2003 - Lars Nor\u00e9n, Sv\u00f8r\u00edki\n2002 - Torben Brostr\u00f8m, Danmark\n2001 - Willy Kyrklund, Sv\u00f8r\u00edki\n2000 - Lars Huld\u00e9n, Finnland\n1999 - Klaus Rifbjerg, Danmark \n1998 - Lars Forssell, Sv\u00f8r\u00edki\n1997 - Bo Carpelan, Finnland \n1996 - Arne N\u00e6ss, Noreg\n1995 - Lars Ahlin, Sv\u00f8r\u00edki\n1994 - Inger Christensen, Danmark\n1993 - Paavo Haavikko, Finnland\n1992 - Thor Vilhj\u00e1lmsson, \u00cdsland\n1991 - Tomas Transtr\u00f6mer Sv\u00f8r\u00edki\n1990 - Henrik Nordbrandt, Danmark\n1989 - Rolf Jacobsen, Noreg\n1988 - Nils Erik Enkvist, Finland\n1987 - William Heinesen, F\u00f8royar\n1986 - Villy S\u00f8rensen, Danmark\n\nKeldur \n\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nNor\u00f0urlond\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "20876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kevin%20Durant", "title": "Kevin Durant", "text": "Kevin Wayne Durant (f\u00f8ddur 29. september 1988) er amerikanskur kurvab\u00f3ltsp\u00e6lari. \nKevin Durant er 200,6 cm og vigar 106 kg. Hann sp\u00e6lir vi\u00f0 Oklahoma City Thunder, sum sp\u00e6lir \u00ed NBA. Hann hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursmerki, eitt n\u00fa olympiskt gull. \n\nHann vaks up hj\u00e1 ommu s\u00edni, hevur eina systur og tveir beiggjar.\n\nKurvab\u00f3ltur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far USA\nAfroamerikanarar"}
{"id": "20877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sofi%20Oksanen", "title": "Sofi Oksanen", "text": "Sofi Oksanen (f\u00f8dd 7. januar 1977 \u00ed  Jyv\u00e4skyl\u00e4) er ein finskur rith\u00f8vundur. P\u00e1pi hennara er finni, mamman er f\u00f8dd og uppvaksin \u00ed Estlandi, men flutti til Finnlands \u00ed 1970-\u00e1runum. Hon hevur \u00fatgivi\u00f0 f\u00fdra skalds\u00f8gur umframt sj\u00f3nleikir og essays. Hon hevur m\u00f3ttiki\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir fyri s\u00edn skaldskap, eitt n\u00fa fekk hon Nor\u00f0urlendsku vir\u00f0isl\u00f8nina hj\u00e1 Svenska Akademinum \u00ed 2013 og B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00ed 2010.\n\n\u00datgivi\u00f0\nSkalds\u00f8gur\nStalinin lehm\u00e4t, WSOY, 2003. \u00cd norskari t\u00fd\u00f0ing: Stalins kyr, t\u00fdtt \u00far finskum av Morten Abildsnes (Oktober forlag, 2009). ISBN 978-82-495-0631-6\nBaby Jane, WSOY, 2005. \u00cd norskari t\u00fd\u00f0ing: Baby Jane, t\u00fdtt \u00far finskum av Morten Abildsnes (Oktober, 2011). ISBN 978-82-495-0794-8 \nPuhdistus, WSOY, 2008. \u00cd danskari t\u00fd\u00f0ing: Renselse. \u00cd norskari t\u00fd\u00f0ing: Utrenskning, t\u00fdtt \u00far finskum av Turid Farbregd (Oktober,  2010). ISBN 978-82-495-0654-5 \nKun kyyhkyset katosivat, 2012. \u00cd norskari t\u00fd\u00f0ing: Da duene forsvant,  t\u00fdtt \u00far finskum av Turid Farbregd (Oktober, 2013). 978-82-495-1076-4\n\nSj\u00f3nleikir\nPuhdistus, n\u00e4ytelm\u00e4, 2006\nHigh Heels Society, 2008 \n\nEssay\n\u00abHusmor eller babe?\u00bb (\u00fatgivi\u00f0 \u00ed Noregi \u00ed \u00abSyn og Segn\u00bb 2009)\n\u00abHammar og sign er g\u00f8y, hakekrossen alvor\u00bb (\u00fatgivi\u00f0 \u00ed Noregi \u00ed \u00abSyn og Segn\u00bb 2009)\n\nHei\u00f0ur \nFinlandia-vir\u00f0isl\u00f8nin 2008\nKalevi J\u00e4ntti-vir\u00f0isl\u00f8nin 2008\nRuneberg-vir\u00f0isl\u00f8nin 2009\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2010\nPrix Femina \u00c9tranger 2010\nNor\u00f0urlendska vir\u00f0isl\u00f8nin hj\u00e1 Svenska Akademinum 2013\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nFinskir rith\u00f8vundar\nVinnarar av B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "20882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vladimir%20Putin", "title": "Vladimir Putin", "text": "Vlad\u00edm\u00edr P\u00fat\u00edn (russiskt: \u0412\u043b\u0430\u0434\u0438\u0301\u043c\u0438\u0440 \u0412\u043b\u0430\u0434\u0438\u0301\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u0438\u0447 \u041f\u0443\u0301\u0442\u0438\u043d) (f\u00f8ddur 7. oktober 1952 \u00ed Leningrad) er ein russiskur statslei\u00f0ari, forseti \u00ed Russlandi s\u00ed\u00f0an 2012. Hann var eisini forseti 2000\u20132008. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var hann fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 1999\u20132000 og 2008\u20132012.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nVladimir Putin (\u00c6vis\u00f8ga, enskt)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952\nRussiskir politikarar\nForsetar Russlands"}
{"id": "20884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3sef%20Stalin", "title": "J\u00f3sef Stalin", "text": "J\u00f3sef Stal\u00edn (russiskt: \u0418\u043e\u0301\u0441\u0438\u0444 \u0412\u0438\u0441\u0441\u0430\u0440\u0438\u043e\u0301\u043d\u043e\u0432\u0438\u0447 \u0421\u0442\u0430\u0301\u043b\u0438\u043d) f\u00f8ddur sum Iosif Vissarionovitj Dzjugasjvili (\u0418\u043e\u0441\u0438\u0444 \u0412\u0438\u0441\u0441\u0430\u0440\u0438\u043e\u043d\u043e\u0432\u0438\u0447 \u0414\u0436\u0443\u0433\u0430\u0448\u0432\u0438\u043b\u0438) \u00e1 russiskum og Ioseb Djughasjvili (\u10d8\u10dd\u10e1\u10d4\u10d1 \u10ef\u10e3\u10e6\u10d0\u10e8\u10d5\u10d8\u10da\u10d8) \u00e1 georgiskum (f\u00f8ddur 18. desember 1878 \u00ed Gori \u00ed Georgia, dey\u00f0ur 5. mars 1953) var ein sovjetiskur, kommunistiskur statslei\u00f0ari og einar\u00e6\u00f0isharri. Hann var statslei\u00f0ari \u00ed 30 \u00e1r. Ta\u00f0 var Lenin, i\u00f0 gav honum kelinavni\u00f0 Stalin, i\u00f0 merkir St\u00e1lma\u00f0urin. Hann gj\u00f8rdist limur \u00ed Sosialistaflokkinum hj\u00e1 Bolsjevikkunum \u00ed 1904. \u00cd 1912 stovna\u00f0i hann bla\u00f0i\u00f0 Pravda. Hann gj\u00f8rdist fyrsti a\u00f0alskrivarin \u00ed Kommunistaflokki Sovjetsamveldsins \u00ed 1922 og \u00ed 1924 yvirt\u00f3k hann lei\u00f0sluna sum einar\u00e6\u00f0isharri eftir at Lenin doy\u00f0i. Hann st\u00fdrdi Sovjetsamveldinum og var ein av heimsins m\u00e1ttmiklastu monnum til hann doy\u00f0i \u00ed 1953. Stalin l\u00e6t standmyndir av s\u00e6r sj\u00e1lvum reisa kring um \u00ed st\u00f3rveldinum. Undir hansara lei\u00f0slu gj\u00f8rdist Sovjetsamveldi\u00f0 eitt av heimsins st\u00f8rstu \u00eddna\u00f0arsamfel\u00f8gum, og \u00ed 1941-45 f\u00f8rdi hann kr\u00edggj m\u00f3ti T\u00fdsklandi og sp\u00e6ldi ein t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed sigrinum hj\u00e1 teimum sameindu m\u00f3ti \u00c1sarveldunum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nRussar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1878\nAndl\u00e1t \u00ed 1953\nPolitikarar \u00far Sovjetsamveldinum\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nF\u00f3lk \u00far Georgia"}
{"id": "20889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Momoiro%20Clover%20Z", "title": "Momoiro Clover Z", "text": "Momoiro Clover Z (japanskt: \u3082\u3082\u3044\u308d\u30af\u30ed\u30fc\u30d0\u30fcZ Momoiro Kur\u014db\u0101 Zetto) er ein japanskur gentub\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2008 undir navninum Momoiro Clover.\n\nS\u00f8ga\n\n2008\u20132011 \nPoppb\u00f3lkurin Momoiro Clover var\u00f0 samansettur \u00ed 2008 av Stardust Promotion. Debut single hj\u00e1 Momoiro Clover kom \u00fat mikudagin 5. august 2009 og kom upp \u00e1 23. pl\u00e1ss \u00e1 japanska Oricon s\u00f8lulistanum.\n\n2010 \n\u00cd mars 2010 fekk b\u00f3lkurin s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 eitt st\u00f3rt pl\u00e1tufelag, Universal Music Japan. Major debut single kom \u00fat \u00ed mai.\n\n2011 \n10. apr\u00edl\u200e 2011 f\u00f3r Akari Hayami \u00far b\u00f3lkinum, og b\u00f3lkurin broytti navn fr\u00e1 Momoiro Clover til Momoiro Clover Z. Fyrsta fl\u00f8gan, Battle and Romance, kom \u00fat \u00ed juli.\n\n2012\u20132013 \n\u00cd november 2012 kom Momoiro Clover Z upp \u00e1 1. pl\u00e1ss \u00e1 japanska Billboard s\u00f8lulistanum vi\u00f0 stakfl\u00f8gu teirra \"Saraba, Itoshiki Kanashimitachi yo\".\n\nOnnur fl\u00f8gan, 5th Dimension, kom \u00fat \u00ed apr\u00edl\u200e 2013 og kom \u00e1 1. pl\u00e1ss \u00e1 Oricon s\u00f8lulistanum.\n\nLimir\n\nFyrrverandi limir \n\nOther\n Runa Yumikawa (\u5f13\u5ddd \u7559\u5948, f\u00f8dd 4. februar 1994)\n Tsukina Takai (\u9ad8\u4e95 \u3064\u304d\u5948, f\u00f8dd 6. juli 1995)\n Miy\u016b Wagawa (\u548c\u5ddd \u672a\u512a, f\u00f8dd 19. desember 1993)\n Manami Ikura (\u4f0a\u5009 \u611b\u7f8e, f\u00f8dd 4. februar 1994)\n Sumire Fujishiro (\u85e4\u767d \u3059\u307f\u308c, f\u00f8dd 8. mai 1994)\n Yukina Kashiwa (\u67cf \u5e78\u5948, f\u00f8dd 12. august 1994)\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g og stakfl\u00f8gur \n\n* \"Ikuze! Kait\u014d Sh\u014djo ~Special Edition~\" (\u884c\u304f\u305c\u3063\uff01\u602a\u76d7\u5c11\u5973 \uff5eSpecial Edition\uff5e) \u00ed 2012\n\nFl\u00f8gur og album \n\n* \u00ed 2013\n\nT\u00f3nleikavideo\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir\n\nS\u00ed eisini \n Shiritsu Ebisu Chugaku\n Team Syachihoko\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a (japanskt)\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a (enskt)\n Almenna kanalin hj\u00e1 Stardust Music \u00e1 YouTube\n momocloTV \u00e1 Ustream\n\nJapanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "20898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81sarveldini", "title": "\u00c1sarveldini", "text": "\u00c1sarveldini (\u00e1 t\u00fdskum: Achsenm\u00e4chte) er eitt or\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt um tey lond, i\u00f0 str\u00fdddust \u00edm\u00f3ti teimum sameindu undir Seinna heimskr\u00edggi. \u00c1sarveldini v\u00f3ru sett \u00e1 stovn \u00ed oktober 1936, t\u00e1 T\u00fdskland og Italia undirskriva\u00f0u ein vinas\u00e1ttm\u00e1la. Ein m\u00e1na\u00f0 seinni var\u00f0 Antikominterns\u00e1ttm\u00e1lin undirskriva\u00f0ur, har Japan eisini var vi\u00f0. Hin 22. mai 1939 undirskriva\u00f0u T\u00fdskland og Italia St\u00e1ls\u00e1ttm\u00e1lan.\n\nLuttakandi tj\u00f3\u00f0ir\n\nTey st\u00f8rru \u00e1sarveldini \n, undir f\u00fchrer Adolf Hitler\n Japan, undir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra Hideki Tojo og keisara Hirohito\n Kongar\u00edki\u00f0 Italia, (1940-1943), undir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra Benito Mussolini og kong Viktor Emanuel III\n\nTey minni \u00e1sarveldini \n (1940-1945), undir Mikl\u00f3s Horthy og seinni Ferenc Sz\u00e1lasi\n (1941-1944), undir Ion Antonescu\n (1941-1944), undir tsar Boris III av Bulgaria\n, (1941-1945), undir Luang Phibul Songkhram\n\nLond sum samstarva\u00f0u vi\u00f0 \u00e1sarveldini \n, (1941-1944), s\u00ed Ryti-Ribbentrop-avtalan), undir president Risto Ryti og herovastanum Carl Gustaf Emil Mannerheim\n, (1941), undir Rashid Ali\n, (1941), undir Reza Shah\n\nLond undir \u00e1sarveldis-st\u00fdrdum marionettstj\u00f3rnum \n Kroatien (1941-1945), undir Ante Paveli\u0107\n Slovakia (1939\u20131945) undir Jozef Tiso\n, (1941-1944), undir Milan Nedi\u0107\n, (1941-1944), undir Sekula Drljevi\u0107\n Manchukuo, undir keisara Puyi\n\nSeinni heimsbardagi\nS\u00f8ga\nT\u00fdskland\nItalia\nJapan"}
{"id": "20900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AKB48", "title": "AKB48", "text": "AKB48 (A.K.B. Forty-eight) er ein japanskur gentub\u00f3lkur. Poppb\u00f3lkurin AKB48 var\u00f0 samansettur eftir eini audition \u00ed 2005. Til mai 2013 AKB48 hevur selt yvir 21.852 milli\u00f3nir CD fl\u00f8gur og stakfl\u00f8gur (album og single) \u00ed Japan.\n\nS\u00f8ga \nPoppb\u00f3lkurin AKB48 var\u00f0 stovna\u00f0 av framlei\u00f0arinum Yasushi Akimoto eftir eini audition \u00ed 2005. Yasushi Akimoto er ein japanskur framlei\u00f0ari, skrivari og sangskrivari (rith\u00f8vundur).\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStakfl\u00f8gur (single) \n\n* Billboard Japan Hot 100 hevur veri\u00f0 givi\u00f0 \u00fat s\u00ed\u00f0ani januar 2008. Oricon Daily Singles Chart hevur veri\u00f0 givi\u00f0 \u00fat s\u00ed\u00f0ani 2008.\n** Elektr\u00f3nisk (digital download) single\n\nFl\u00f8gur (album)\n\nStudio fl\u00f8gur \n\n* Set List: Greatest Songs Kanzenban (SET LIST\uff5e\u30b0\u30ec\u30a4\u30c6\u30b9\u30c8\u30bd\u30f3\u30b0\u30b9\uff5e\u5b8c\u5168\u76e4) \u00ed 2010\n\nT\u00f3nleikavideo\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 AKB48 (japanskt)\n Almenna kanalin hj\u00e1 AKB48 \u00e1 YouTube\n\nJapanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nPoppt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "20901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1743", "title": "1743", "text": "1743 (MDCCXLIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "20903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1780", "title": "1780", "text": "1780 (MDCCLXXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 29. november - Maria Theresia, erkihertuginna av Eysturr\u00edki og t\u00fdsk-r\u00f3mversk keisarinna (f. 1717)"}
{"id": "20906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1784", "title": "1784", "text": "1784 (MDCCLXXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "20908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1785", "title": "1785", "text": "1785 (MDCCLXXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n4. januar - Jacob Grimm (annar av Grimm br\u00f8\u00f0runum) (d. 1863)\n29. apr\u00edl - Karl Drais, t\u00fdskur uppfinnari (d. 1851)\n 15. august - Thomas De Quincey, enskur rith\u00f8vundur (d. 1859)\n 18. november - Carl Maria von Weber, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1826)\n\nAndl\u00e1t \n 29. desember - Johan Herman Wessel, norskur/danskur rith\u00f8vundur (f. 1742)"}
{"id": "20909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0%20Streymin", "title": "Vi\u00f0 Streymin", "text": "Vi\u00f0 Streymin kallast sundalagi\u00f0 millum Eysturoy og Streymoy, har ta\u00f0 er smalast. Navni\u00f0 kemur helst av har\u00f0a streyminum \u00ed tronga sundinum. \u00cd 1973 v\u00f3r\u00f0u Eysturoy og Streymoy bundnar saman vi\u00f0 br\u00fagv, i\u00f0 alment var tikin \u00ed n\u00fdtslu 30. oktober 1973. Eysturoyarmegin er br\u00fagvin um Streymin mark millum bygdirnar Nor\u00f0sk\u00e1li og Oyrarbakki.\n\nEysturoy\nStreymoy"}
{"id": "20911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1701", "title": "1701", "text": "1701 (MDCCI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. september - Anna Magdalena Bach, (f. Wilcke), t\u00fdsk sopransangarinna; onnur kona Joh. Seb. Bach (d. 1760) \n 27. november - Anders Celsius, svenskur v\u00edsindama\u00f0ur, sum gj\u00f8rdi \u00ed 1742 Celsiusstigan (d. 1744)\n\nAndl\u00e1t \n  27. november - J\u00e1kup II, kongur av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 1685-1688  (f. 1633) \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lama%20Sea", "title": "Lama Sea", "text": "Lama Sea var ein f\u00f8royskur rock t\u00f3nleikab\u00f3lkur. B\u00f3lkurin framf\u00f8rdi m.a. \u00e1 G! Festivalinum \u00ed 2006 og 2007. Ein av limunum \u00ed Lama Sea var Janus Rasmussen. Lama Sea kom \u00ed h\u00e1lvfinaluna \u00ed Prix F\u00f8royar t\u00f3nleikakappingini \u00ed 2005.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "20915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Randi%20Ward", "title": "Randi Ward", "text": "Randi Ward (f\u00f8dd 1982 \u00ed West Virginia) er ein amerikanskur rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari. Hon hevur t\u00fdtt tekstir \u00far f\u00f8royskum til enskt, eitt n\u00fa hevur hon t\u00fdtt yrkingar hj\u00e1 T\u00f3roddi Poulsen og Gu\u00f0ri\u00f0 Helmsdal til enskt. Hon var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum BA \u00ed mannfr\u00f8\u00f0i (anthropologi) \u00ed 2004 fr\u00e1 Ohio University og so t\u00f3k hon kandidat\u00fatb\u00faging (M.A.) fr\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya \u00ed 2007.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nYrkingar \n\"After Berry Picking\", yrking, Anthology of Appalachian Writers (2012)\n\"Galaxy\" poem, the Aurorian (2012) \n\"Conch\" yrking, The Bitter Oleander (Vol.18 #1, 2012)\n\"Fence Post\" yrking, The Bitter Oleander (Vol.18 #1, 2012)\n\"Hummingbird\" yrking, The Bitter Oleander (Vol.18 #1, 2012)\n\"Lightning\" yrking, The Bitter Oleander (Vol.18 #1, 2012)\n\"Mom Made a Phone Call\" yrking, The Bitter Oleander (Vol.18 #1, 2012)\n\"That Tired Smile\" yrking, The Bitter Oleander (Vol.18 #1, 2012)\n\"Swan\" yrking, Skidrow Penthouse (2012)\n\"Trash\" yrking, Skidrow Penthouse (2012)\n\"At First Light\" yrking, Skidrow Penthouse (2012)\n\"Doe\" yrking, Skidrow Penthouse (2012)\n\"Grans\u00edggin\" yrking, Stj\u00f8rnudust (Vol.1, 2011)\n\"Flame\" yrking, Vencil Anthology of FO Literature (2011)\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n\"The Rain\" t\u00fd\u00f0ing av yrking, yrking eftir T\u00f3roddur Poulsen. The Bitter Oleander (Vol.18 #1, 2012)\n\"The Bound Light\" t\u00fd\u00f0ing av yrking, yrking eftir T\u00f3roddur Poulsen, Ice Floe III (2012)\n\"For Voice and Invisible Harp\" t\u00fd\u00f0ing av yrking, yrking eftir Gunnar Randversson.\n\"Weathersick I.\" t\u00fd\u00f0ing av yrking, yrking og t\u00fd\u00f0ing: Randi Ward. The Bitter Oleander (Vol.17 #2, 2011)\n\"Weathersick III.\" t\u00fd\u00f0ing av yrking, yrking og t\u00fd\u00f0ing: Randi Ward. The Bitter Oleander (Vol.17 #2, 2011)\n\"Weathersick IV.\" t\u00fd\u00f0ing av yrking, yrking og t\u00fd\u00f0ing: Randi Ward. The Bitter Oleander (Vol.17 #2, 2011)\n\"The Storm\" T\u00fd\u00f0ing av yrking, Yrking: T\u00f3roddur Poulsen. Ice Floe II (2011)\n\"Your Fingers and the Darkness\" T\u00fd\u00f0ing av yrking, Yrking: Gunnar Randversson. Ice Floe II (2011)\n\"Excerpts from L\u00edv\" t\u00fd\u00f0ing av yrkingum, yrkingar eftir Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen. Ice Floe II (2011)\n\nEssays og myndir \n\"Venting\" mynd, Skidrow Penthouse (2012)\n\"Skidrow Penthouse\" mynd, Skidrow Penthouse (2012)\n\"Blinds\" mynd, Skidrow Penthouse (2012)\n\"Stalled\" mynd, Anthology of Appalachian Writers (2011)\n\"John P.\" essay, The Hamilton Stone Review (#24, 2011)\n\nHei\u00f0ur \n 2013 - The Nadia Christensen Prize fyri at t\u00fd\u00f0a yrkingasavni\u00f0 Fjalir eftir T\u00f3rodd Poulsen til enskt.\n\nKeldur \n\nYrkjarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nT\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "20916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric%20Chopin", "title": "Fr\u00e9d\u00e9ric Chopin", "text": "Fr\u00e9d\u00e9ric Fran\u00e7ois Chopin (p\u00f3lskt: Fryderyk Franciszek Chopin eisini stava\u00f0 Szopen) (f\u00f8ddur 1. mars 1810 \u00ed \u017belazowa Wola, dey\u00f0ur 17. oktober 1849 \u00ed Par\u00eds) var ein p\u00f3lskur komponistur og klaverleikari. Hann ver\u00f0ur mettur sum ein av mest t\u00fd\u00f0andi t\u00f3nasmi\u00f0jununum fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num i\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Romantikkin. Chopin var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed \u017belazowa Wola, sum er ein bygd \u00ed Hertugad\u00f8minum Warszawa. Hann vaks upp \u00ed Warszawa, har hann eisini fekk t\u00f3nlistaliga \u00fatb\u00fagving. Hann n\u00e1ddi at komponera n\u00f3gv verk fyri klaver, \u00e1\u00f0renn hann \u00ed 1830 sum 20 \u00e1ra gamal flutti \u00far P\u00f3llandi stutta t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn Novemberkollveltingina.\n\nChopin b\u00fasettist \u00ed Par\u00eds eins og n\u00f3gv onnur p\u00f3lsk fl\u00f3ttaf\u00f3lk. Tey n\u00e6stu 19 \u00e1rini helt hann bert umlei\u00f0 30 almennar konsertir. Honum d\u00e1mdi best at sp\u00e6la \u00e1 sm\u00e1um st\u00f8\u00f0um og heima \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0ini. \u00cd Par\u00eds starva\u00f0ist hann sum komponistur og klaverl\u00e6rari. Eftir at hann hev\u00f0i havt fleiri k\u00e6rleiksforhold vi\u00f0 ymiskar p\u00f3lskar kvinnur, helt hann saman vi\u00f0 t\u00ed fronsku Armandine Dupin \u00e1rini 1837-47, hon var rith\u00f8vundur og br\u00fakti dulnevni \u201dGeorge Sand\u201d, t\u00e1 hon skriva\u00f0i. Meginpartin av l\u00edvinum hev\u00f0i Chopin trupulleikar vi\u00f0 heilsuni, hann anda\u00f0ist \u00ed Par\u00eds \u00ed 1849 bert 39 \u00e1ra gamal.\n\nVerk \n\n \t59 mazurkair\n \t27 etudir (12 etudir opus 10, 12 etudir opus 25 og tr\u00fdggjar uttan opusnummar)\n \t27 pr\u00e6ludium\n \t21 nocturnir\n \t20 valsar\n \t18 polonesur\n \t5 rondoir\n \t4 balladur\n \t4 impromptuir\n \t4 scherzoir\n \t4 s\u00f8vn av variasj\u00f3num, m.a. Souvenir de Paganini\n \t3 \u00e9cossaisir\n \t3 klaversonatir\n \t2 konsertir fyri klaver og orkestur (opus 11 og 21)\n\nKeldur \n\nT\u00f3nask\u00f8ld\nP\u00f3llendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1810\nAndl\u00e1t \u00ed 1849"}
{"id": "20920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Judy%20Garland", "title": "Judy Garland", "text": "Judy Garland (f\u00f8dd sum Frances Ethel Gumm 10. juni 1922, dey\u00f0 22. juni 1969) var ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna.\n\nJudy Garland blev f\u00f8dd \u00ed Grand Rapids \u00ed Minnesota og fekk kelinavni\u00f0: \"Tann l\u00edtli fuglurin vi\u00f0 t\u00ed st\u00f3ru r\u00f8ddini\". Hon var\u00f0 uppkalla\u00f0 eftir p\u00e1pa s\u00ednum, Francis \"Frank\" Gumm og mammu s\u00edni Ethel Milne.\n\nBest kendi sangurin i\u00f0 hon sang var \"Over the Rainbow\" fr\u00e1 musicalfilminum The Wizard of Oz, sum var\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed 1939. Seinni var hon vi\u00f0 \u00ed filmunum M\u00f8d mig i St. Louis, Easter Parade og En stjerne f\u00f8des.\n\nHon var gift fimm fer\u00f0ir: vi\u00f0 David Rose (1941-1944), Vincente Minnelli (1945-1951), sum hon fekk Liza Minnelli vi\u00f0, Sidney Luft (1952-1965), sum hon fekk Lorna Luft og Joey Luft vi\u00f0, Mark Herron (1965-1969) og til seinast vi\u00f0 Mickey Deans (1969 til dey\u00f0a hennara).\n\nT\u00ed\u00f0liga \u00ed \u200b\u200b1969 var heilsan hj\u00e1 Garlands blivin verri, og seinasta konsert framf\u00f8rslan hj\u00e1 henni var \u00ed mars 1969 \u00ed Keypmannahavn. Hon doy\u00f0i sama \u00e1r 47 \u00e1ra gomul av einari yvirdosis av barbituratum (soviheiliv\u00e1gi).\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 1969\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "20924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Freddie%20Mercury", "title": "Freddie Mercury", "text": "Freddie Mercury, f\u00f8ddur Farrokh Bulsara (5. september 1946\u00a0- 24. november 1991), var ein bretskur sangari, t\u00f3nask\u00e1ld, og t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari. Hann er mest kendur sum forsangari og t\u00f3nask\u00e1ld \u00ed rokkb\u00f3lkinum Queen. Sum upptra\u00f0kari var hann kendur fyri s\u00edn br\u00fasandi leiklut \u00e1 palli, og kraftigu r\u00f8dd s\u00edna, sum spann yvir 4 oktavir. Sum t\u00f3nask\u00e1ld skriva\u00f0i hann fleiri heimskend l\u00f8g, har\u00edmillum kunna nevnast \"Bohemian Rhapsody\", \"Killer Queen\", \"Somebody to Love\", \"Don't Stop Me Now\", \"Radio Ga Ga\", \"Crazy Little Thing Called Love\", og \"We Are the Champions\". Freddy royndi eisini eydnuna sum solosangari \u00ed eitt skei\u00f0, og var hj\u00e1lparframlei\u00f0ari og gestat\u00f3nleikari hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikarum.\n\nFreddy Mercury var f\u00f8ddur \u00e1 Sansibar, og vaks upp har og \u00ed India til hann var mitt \u00ed tann\u00e1runum. Hann doy\u00f0i av lungnabruna, sum fylgja av AIDS, \u00ed september 1991, bert ein dag eftir at hann alment hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 at hann hev\u00f0i sj\u00fakd\u00f3min. \u00cd 1992, eftir dey\u00f0a s\u00edn, fekk hann eina BRIT-vir\u00f0isl\u00f8n fyri fram\u00farskarandi \u00edkast s\u00edtt til bretskan t\u00f3nleik, og konsert var hildin honum til heis\u00f0ur \u00e1 Wembley, f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llinum \u00ed London. Sum limur \u00ed Queen, var\u00f0 hann innlima\u00f0ur \u00ed Rock and Roll Hall of Fame \u00ed 2001, \u00ed Songwriters Hall of Fame \u00ed 2003, UKMusic Hall of Fame \u00ed 2004, og fekk saman vi\u00f0 b\u00f3lkinum eina stj\u00f8rnu \u00e1 Hollywood Walk of Fame \u00ed 2002. \u00cd 2002 gj\u00f8rdist Freddy eisini nummar 58 \u00ed atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sluni BBC's 100 Greates Britons.\n\nHann hevur eisini fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 valdur av almenninginum, sum ein av heimsins bestu sangarum \u00ed s\u00f8guni.\n\nFreddie Mercury pl\u00e1turnar\nMr. Bad Guy (1985)\nBarcelona (1988) (saman vi\u00f0 Montserrat Caball\u00e9)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nAndl\u00e1t \u00ed 1991\nLGBT\nEnskir sangarar\nEnskir T\u00f3nleikarar\nEnsk t\u00f3nask\u00e1ld"}
{"id": "20925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gerhard%20Lognberg", "title": "Gerhard Lognberg", "text": "Gerhard Lognberg (f\u00f8ddur 1. november 1950 \u00ed Skopun) er ein f\u00f8royskur politikari. Hann er borgarstj\u00f3ri \u00ed Skopunar kommunu, hevur veri\u00f0 kommunst\u00fdrislimur har s\u00ed\u00f0an 1984, varaborgarstj\u00f3ri fr\u00e1 1984-92 og borgarstj\u00f3ri s\u00ed\u00f0an 1992. Hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting umbo\u00f0andi Javna\u00f0arflokkin fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2002. Hann var\u00f0 afturvaldur \u00e1 l\u00f8gtingsvalunum \u00ed 2004, 2008 og 2011. \n\nGerhard er \u00fatb\u00fagvin r\u00f8rsmi\u00f0ur. Hann arbeiddi sum sj\u00f3ma\u00f0ur \u00e1rini 1964\u20131967, s\u00ed\u00f0an sum handverkari \u00ed \u00e1v\u00edsum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um til 1998. Hann hevur veri\u00f0 lei\u00f0ari av sj\u00fakrabilat\u00e6nastuni \u00e1 Sandoynni s\u00ed\u00f0an 1993.\n\nKoyrdur \u00far Javna\u00f0arflokkinum \nHin 2. november 2013 var\u00f0 limaskapurin hj\u00e1 Gerhardi \u00ed Javna\u00f0arflokkinum tikin fr\u00e1 honum. Hetta hendi \u00e1 flokslei\u00f0slufundi, har eittans m\u00e1l var \u00e1 skr\u00e1nni, limaskapurin hj\u00e1 Gerhardi Lognberg. \u00c1\u00f0renn fundin var \u00e1heitan komin fr\u00e1 7 av 9 limafel\u00f8gum Javna\u00f0arfloksins um at taka limaskapin \u00ed Javna\u00f0arflokkinum fr\u00e1 Gerhardi. \u00c1 fundinum v\u00f3ru ta\u00f0 27 i\u00f0 atkv\u00f8ddu fyri, 3 atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti og ein atkv\u00f8\u00f0a var blonk. Gerhard Lognberg er sostatt ikki limur \u00ed Javna\u00f0arflokkinum longur, men gerst leysgangari \u00ed L\u00f8gtinginum, um hann ikki gerst limur \u00ed onkrum \u00f8\u00f0rum flokki.\n\nLimur \u00ed Sambandsflokkinum \nEftir at hava veri\u00f0 uttanflokkatingma\u00f0ur \u00ed gott tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ar, gj\u00f8rdist Gerhard limur \u00ed Sambandsflokkinum og partur av tingmanningini hj\u00e1 flokkinum. Harvi\u00f0 vaks Sambandsflokkurin fr\u00e1 8 til 9 tingmenn og gj\u00f8rdist eins st\u00f3rur hvat vi\u00f0v\u00edkur tingmannatali, sum F\u00f3lkaflokkurin, i\u00f0 eisini telur 9 tingf\u00f3lk. Hetta hendi f\u00e1ir dagar eftir, at ein brei\u00f0 semja fekst \u00ed lag millum allir flokkar \u00e1 Tingi og Gerhard, sum t\u00e1 var uttanflokka, um at landi\u00f0 skuldi gera b\u00e6\u00f0i Sk\u00e1lafjar\u00f0artunnilin og Sandoyartunnilin, solei\u00f0is at byrjast skuldi \u00ed 2018 vi\u00f0 Sk\u00e1lafjar\u00f0artunnilin og t\u00e1 ta\u00f0 hann er bora\u00f0ur \u00ed gj\u00f8gnum, skal Sandoyartunnilin gerast, og eftir \u00e6tlan skal ta\u00f0 vera koyrandi undir Skopunarfj\u00f8r\u00f0 \u00ed 2021. Ein av ors\u00f8kunum til at Gerhard var koyrdur \u00far Javna\u00f0arflokkinum var j\u00fast \u00f3semja um Sandoyartunnilin, umframt \u00f3semju um onnur m\u00e1l eisini.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011- Limur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n2008-11 - N\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n2004-08 - Limur \u00ed Vinnunevndini\n2002-04 - Limur \u00ed Vinnunevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nSkopuningar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "20931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walt%20Disney", "title": "Walt Disney", "text": "Walter Elias \"Walt\" Disney  (f\u00f8ddur 5. desember 1901, dey\u00f0ur 15. desember 1966) var ein amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur, teknari, animator, filmframlei\u00f0ari, filmrith\u00f8vundur, entrepren\u00f8rur og raddaleikari. Hann sp\u00e6ldir ein st\u00f3ran leiklut innan amerikanska teknifilm\u00eddna\u00f0in, og kring allan heimin ver\u00f0ur hann s\u00e6ddur sum eitt altj\u00f3\u00f0a ikon og filantropur, v\u00e6l kendur fyri s\u00edna \u00e1virkan og \u00edkast til undirhalds\u00eddna\u00f0in \u00ed 20. \u00f8ld. Saman vi\u00f0 beiggja s\u00ednum, Roy O. Disney, stovna\u00f0i hann Walt Disney Productions, sum seinni gj\u00f8rdist ein av best kendur teknifilmsframlei\u00f0arum \u00ed heiminum. Fyrit\u00f8kan er n\u00fa kend sum The Walt Disney Company og hev\u00f0i ein \u00e1rligan umsetning, sum var umlei\u00f0 36 milliardir US dollarar \u00ed f\u00edggjar\u00e1rinum 2010.\n\nSum ein teknari og entrepren\u00f8rur var Disney serstakliga kendur sum ein filmframlei\u00f0ari og ein v\u00e6ld\u00e1mdur skemtari, eins v\u00e6l og ein n\u00fdskapari innan teknifilm og design av temaparkum. Hann og starvsf\u00f3lk hansara hava skapa\u00f0 nakrar av heimsins best kendu \u00edspunnu pers\u00f3num/leiklutum, eitt n\u00fa Mickey Mouse, sum Disney sj\u00e1lvur leg\u00f0i r\u00f8dd til \u00ed fyrstuni. Me\u00f0an hann livdi, fekk hann f\u00fdra Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nir og vann 22 Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nir av tilsamans 59 tilnevningum, har\u00edmillum var eitt metst\u00f3rt 4 tilnevningar \u00ed einum \u00e1ri,  sum gav honum fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir og tilnevningar enn nakar annar einstaklingur \u00ed s\u00f8guni. Disney vann sjey Emmy Awards og leg\u00f0i navn til Disneyland og Walt Disney World Resort temaparkirnar \u00ed USA, eins v\u00e6l og til altj\u00f3\u00f0a stuttleikaparkir sum Tokyo Disney Resort, Disneyland Paris og Hong Kong Disneyland.\n\nDisney fekk lungnakrabba og anda\u00f0ist 15. desember 1966 \u00ed Burbank, California. Eitt \u00e1r seinni f\u00f3r felagi\u00f0 hj\u00e1 honum \u00ed gongd vi\u00f0 at byggja Walt Disney World Resort \u00ed Florida. Beiggi hansara, Roy Disney, v\u00edgdi Magic Kingdom hin 1. oktober 1971.\n\nKeldur \n\nDisney\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 1966"}
{"id": "20936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henry%20Ford", "title": "Henry Ford", "text": "Henry Ford (f\u00f8ddur 30. juli 1863, dey\u00f0ur 7. apr\u00edl 1947) var stovnarin av Ford Motor Company og ein av teimum fyrstu, i\u00f0 br\u00faktu samlibandsframlei\u00f0slu sum framlei\u00f0sluh\u00e1tt fyri at f\u00e1a b\u00edligari bilar. Hesin framlei\u00f0sluh\u00e1ttur kollvelti ikki bara \u00eddna\u00f0arframlei\u00f0sluna, men hev\u00f0i eisini sera st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 n\u00fdm\u00f3tans mentan \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num, i\u00f0 mong nevna \u00abfordisman\u00bb.\n\nUppv\u00f8kstur og menning \nFord var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 gar\u00f0inum hj\u00e1 foreldrum s\u00ednum, sum var vestan fyri Detroit \u00ed einum b\u00fdi sum n\u00fa eitur Dearborn. Foreldur hansara v\u00f3ru William og Mary Ford, sum v\u00f3ru v\u00e6lhavandi tilflytarar \u00far b\u00fdnum Cork \u00ed \u00cdrlandi. Hann var tann elsti av seks systkjum. Sum barn hev\u00f0i Henry sera g\u00f3\u00f0an hug til mekanikk. T\u00e1 hann var 12 br\u00fakti hann megingpartin av t\u00ed\u00f0ini \u00ed einari maskinh\u00f8ll, sum hann sj\u00e1lvur hev\u00f0i innr\u00e6tta\u00f0. Sum 15-\u00e1ra gamal gj\u00f8rdi hann s\u00edn fyrsta brennimotor.\n\n\u00cd 1879 flutti hann heiman\u00edfr\u00e1 til grannab\u00fdin Detroit fyri at arbei\u00f0a sum maskinistl\u00e6rlingur, fyrst fyri James F. Flower & Bros., og seinni fyri Detroit Dry Dock Co. Eftir at hava fullf\u00f8rt l\u00e6rlingat\u00ed\u00f0ina, fekk Ford arbei\u00f0i \u00ed fyrit\u00f8kuni Westinghouse, har hann arbeiddi vi\u00f0 bensinmotorum. T\u00e1 hann gifti seg vi\u00f0 Clara Bryant \u00ed 1888 rak hann eisini eitt sagverk \n\n\u00cd 1891 bleiv Ford verkfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed fyrit\u00f8kuni hj\u00e1 Thomas Edison, og eftir at hann fekk h\u00e6gri starv sum lei\u00f0andi verkfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1893 hev\u00f0i hann nokk av t\u00ed\u00f0 og pengum til at gera s\u00ednar egnu royndir vi\u00f0 lukka\u00f0um brensilsmotorum. \u00cd 1896 fullf\u00f8rdi hann s\u00edtt egna sj\u00e1lvdrivna akfari\u00f0 sum nevndist Quadricycle, sum hann royndarkoyrdi hin 4. juni sama \u00e1ri\u00f0 (hetta var tann fyrsti automobilurin, i\u00f0 hann hev\u00f0i koyrt yvirh\u00f8vur).\n\nEftir hesa v\u00e6leydna\u00f0u royndina f\u00f3ru Ford og Edison fr\u00e1 Illuminating og stovna\u00f0u Detroit Automobile Company samam vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \u00edleggjarum. Stutta t\u00ed\u00f0 seinni f\u00f3r Detroit Automobile Company \u00e1 h\u00fasagang t\u00ed at Ford heldur br\u00fakti t\u00ed\u00f0 upp\u00e1 at betra um sni\u00f0i\u00f0 heldur enn at selja bilar. Ford koyrdi eisini um kapp m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum framlei\u00f0arum fyri at v\u00edsa, at hansara bilar v\u00f3ru teir bestu. Vi\u00f0 \u00e1huganum fyri bil\u00edtr\u00f3tti stovna\u00f0i hann stutta t\u00ed\u00f0 seinni Henry Ford Company, og \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num koyrdi hann sj\u00e1lvur s\u00edn Quadricycle til si\u00f0ur \u00ed einari kappkoyring hin 10. oktober 1901 m\u00f3ti Alexander Winton, sum var ein v\u00e6lkendur bilf\u00f8rari og favorittur til at vinna. Ford bleiv tvungin \u00fat \u00far fyrit\u00f8kuni \u00ed 1902 av \u00edleggjarunum, har\u00edmillum var Henry M. Leland, og fyrit\u00f8kan broytti navn til Cadillac.\n\nKeldur \n\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA\nVerkfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1863\nAndl\u00e1t \u00ed 1947"}
{"id": "20941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1700", "title": "1700", "text": "1700 (MDCC) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum ikki eitt leyp\u00e1r, men sum undantak eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \nFari\u00f0 ver\u00f0ur fr\u00e1 julianska kalendaranum til gregorianska kalendaran. Hetta var\u00f0 gj\u00f8rt solei\u00f0is, at dagurin aftan \u00e1 leygardag 16. november (\u00ed julianska kalendaranum) var\u00f0 sunnudagur 28. november (\u00ed gregorianska kalendaranum\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1699", "title": "1699", "text": "1699 (MDCXCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 30. november \u2013 Christian 6.\n\nAndl\u00e1t \n 25. august \u2013 Christian 5.\n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "20945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1698", "title": "1698", "text": "1698 (MDCXCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "20947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1689", "title": "1689", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal:  1684 1685 1686 1687 1688 - 1689 - 1690 1691 1692 1693 1694\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "20949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1688", "title": "1688", "text": "1688 (MDCLXXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n30. januar - Harra Kl\u00e6mint, prestur \u00e1 Sandi."}
{"id": "20951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1697", "title": "1697", "text": "1697 (MDCXCVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "20952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1703", "title": "1703", "text": "1703 (MDCCIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \nP\u00e6tur Mikli grundleg\u00f0i b\u00fdin St. P\u00e6tursborg.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n23. mars - Cajsa Warg, svenskur h\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i eina kenda k\u00f3kib\u00f3k (d. 1769).\n\nAndl\u00e1t \n14. oktober - Thomas Kingo\n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1704", "title": "1704", "text": "1704 (MDCCIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 16. januar - Finnur J\u00f3nsson, \u00edslendskur prestur, i\u00f0 var biskupur \u00ed Sk\u00e1lholti fr\u00e1 1754-1785 (d. 1789)\n\nAndl\u00e1t \n28. oktober - John Locke, bretskur heimspekingur og l\u00e6kni (f. 1632)\n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1705", "title": "1705", "text": "1705 (MDCCV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1706", "title": "1706", "text": "1706 (MDCCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1777", "title": "1777", "text": "1777 (MDCCLXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n\n \"Tr\u00e6lal\u00f3gin\" - l\u00f3g,i\u00f0 for\u00f0ar ognarleysum at giftast, ver\u00f0ur sett \u00ed gildi \u00ed F\u00f8royum. L\u00f3gin hev\u00f0i til endam\u00e1ls at tryggja b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0unum arbei\u00f0smegi\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 30. apr\u00edl - Carl Friedrich Gauss, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur.(d. 1855)\n 14. august - Hans Christian \u00d8rsted, danskur n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur  (d. 1851)\n 23. desember - Aleksander I av Russlandi, russiskur keisari (sarur) (d. 1825)\n\nAndl\u00e1t \n\n1777"}
{"id": "20961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1775", "title": "1775", "text": "1775 (MDCCLXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. januar - Andr\u00e9-Marie Amp\u00e8re, franskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1836)\n 16. desember - Jane Austen, enskur rith\u00f8vundur (d. 1817)\n\nAndl\u00e1t \n\n1770-\u00e1rini"}
{"id": "20962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1770", "title": "1770", "text": "1770 (MDCCLXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 29. apr\u00edl - Bretski ranns\u00f3knarfarin James Cook siglir inn \u00ed Botanyfl\u00f3gva, sunnaliga \u00e1 eysturstrondini \u00ed Avstralia, og l\u00fdsir n\u00fdfunna landi\u00f0 sum bretskt land.\n 16. mai - Franski kongurin Ludv\u00edk 16. ver\u00f0ur giftur vi\u00f0 hertogafr\u00faini Marie Antoinette, d\u00f3ttir keisarinnu Mariu Theresiu av Eysturr\u00edki og keisaran, Frans 1. Stefan.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. mars - Friedrich H\u00f6lderlin, t\u00fdskur yrkjari (d. 1843)\n 11. apr\u00edl - George Canning, bretskur politikari (d. 1827).\n 27. august - Georg Wilhelm Friedrich Hegel, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1831)\n 19. november - Bertel Thorvaldsen, dansk-\u00edslenskur myndah\u00f8ggari (d. 1844)\n 17. desember (doyptur) - Ludwig van Beethoven, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1827)\n\nAndl\u00e1t \n8. apr\u00edl - Giuseppe Tartini, t\u00f3naskald og violinleikari (f. 1692)\n\n1770-\u00e1rini"}
{"id": "20963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1774", "title": "1774", "text": "1774 (MDCCLXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 10. mai - Ludv\u00edk XV, franskur kongur 1715-1774 (f. 1710)\n\n1770-\u00e1rini"}
{"id": "20964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1773", "title": "1773", "text": "1773 (MDCCLXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 9. februar - William Henry Harrison, amerikanskur forseti (d. 1841)\n 15. mai - Klemens von Metternich, eysturr\u00edkskur statsma\u00f0ur (d. 1859)\n 13. juni - Thomas Young, enskur v\u00edsindama\u00f0ur og l\u00e6kni (d. 1829)\n\nAndl\u00e1t \n\n1770-\u00e1rini"}
{"id": "20965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1692", "title": "1692", "text": "1692 (MDCXCII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "20966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1678", "title": "1678", "text": "1678 (MDCLXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. mars - Antonio Vivaldi, italskt t\u00f3naskald (d. 1741)\n 16. mai - Andreas Silbermann, t\u00fdskur urgusmi\u00f0ur (d. 1734)\n 13. desember - Yongzheng, kinverski keisarin 1722-1735 (d. 1735)\n\nAndl\u00e1t \n 5. november - Anna Maria van Schurman, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari og yrkjari (f. 1607) \n 19. oktober - Samuel van Hoogstraten, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari (f. 1627)\n 9. desember - J\u00fcrgen Ovens, listam\u00e1lari (f. 1623)\n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "20967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1682", "title": "1682", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1677 1678 1679 1680 1681 - 1682 - 1683 1684 1685 1686 1687\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "20968", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1690", "title": "1690", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini - 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1685 1686 1687 1688 1689 - 1690 - 1691 1692 1693 1694 1695\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "20969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1672", "title": "1672", "text": "1672 (MDCLXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "20970", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1662", "title": "1662", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1657 1658 1659 1660 1661 - 1662 - 1663 1664 1665 1666 1667\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "20971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stratos%20Dionysiou", "title": "Stratos Dionysiou", "text": "Stratos Dionysiou (\u00e1 grikskum: \u03a3\u03c4\u03c1\u03ac\u03c4\u03bf\u03c2 \u0394\u03b9\u03bf\u03bd\u03c5\u03c3\u03af\u03bf\u03c5) (8. november 1935 - 11. mai 1990) var ein grikskur sangari sum var mest aktivur \u00ed 1960-\u00e1runum, 1970-\u00e1runum og 1980-\u00e1runum. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Nigrita, Serres. Foreldur hansara, Angelos og Stasa Dionysiou, v\u00f3ru fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far L\u00edtla Asia. P\u00e1pin doy\u00f0i t\u00e1 Stratos var 13-\u00e1ra gamal. Stratos f\u00f3r at arbei\u00f0a sum skraddari og gistist 20 \u00e1ra gamal vi\u00f0 Georgia Laveni, tey fingu f\u00fdra b\u00f8rn saman. Hann var fluttur til Thessaloniki, har hann framf\u00f8rdi sum sangari \u00e1 ymiskum t\u00f3nleikast\u00f8\u00f0um. Seinni flutti hann til Athen at b\u00fagva. Hann gav fleiri pl\u00e1tur \u00fat.\n\nGrikskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 1990"}
{"id": "20972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nana%20Mouskouri", "title": "Nana Mouskouri", "text": "Nana Mouskouri (N\u03ac\u03bd\u03b1 \u039c\u03bf\u03cd\u03c3\u03c7\u03bf\u03c5\u03c1\u03b7, f\u00f8dd I\u014d\u00e1nna Mo\u00faschouri \u00e1 grikskum: \u0399\u03c9\u03ac\u03bd\u03bd\u03b1 \u039c\u03bf\u03cd\u03c3\u03c7\u03bf\u03c5\u03c1\u03b7) 13. oktober 1934 \u00ed Chania) er ein griksk songkvinna, sum hevur selt meira enn 350 milli\u00f3nir album kring allan heimin.\n\nHon hevur innsp\u00e6lt sangir \u00e1 n\u00f3gvum ymiskum m\u00e1lum, eitt n\u00fa \u00e1 grikskum, fronskum, enskum, t\u00fdskum, hollendskum, italienskum, sponskum, portugisiskum, kinesiskum, hebraiskum og tyrkiskum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nEpitaphios (1960)\nNana Mouskouri Canta canciones populares griegas (1960)\nI megales epitichies tis Nanas Mouskouris (\u0397 \u03bc\u03b5\u03b3\u03ac\u03bb\u03b5\u03c2 \u03b5\u03c0\u03b9\u03c4\u03c5\u03c7\u03af\u03b5\u03c2 \u03c4\u03b7\u03c2 \u039d\u03ac\u03bd\u03b1\u03c2 \u039c\u03bf\u03cd\u03c3\u03c7\u03bf\u03c5\u03c1\u03b7\u03c2) (1961)\nTa prota mas tragoudia (\u03a4\u03b1 \u03c0\u03c1\u03ce\u03c4\u03b1 \u03bc\u03b1\u03c2 \u03c4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1) (1961)\nWei\u00dfe Rosen aus Athen / The White Rose of Athens (1961)\nGreece, Land of Dreams (1962)\nThe Girl from Greece (1962)\nRoses Blanches de Corfu (1962)\nCe Soir \u00e0 Luna Park (1962)\nCrois-moi \u00e7a durera (1962)\nUn homme est venu (1963)\nSings Greek Songs-Never on Sunday (1963)\nAu Feu! (1964)\nCelui que j'aime (1964)\nIch Schau Den Weissen Wolken Nach (1964)\nThe Voice of Greece (1964)\nChante en Grec (1965)\nNana Mouskouri et Michael Legrand (1965)\nGriechische Gitarren mit Nana Mouskouri (1965)\nNana Mouskouri in Italia (1965)\nNana's Choice (1965)\nNana Sings (1965)\nAn Evening with Belafonte/Mouskouri (1966)\nLe C\u0153ur trop tendre (1966)\nStrasse der hunderttausend Lichter (1966)\nNana Mouskouri in Paris (1966)\nIn Italia (1966)\nMoje Najlepse gr\u010dke pesme -Yugoslavia- (1966)\nPesme Moje zemlje -Yugoslavia- (1966)\nUn Canadien Errant (1967)\nUn souvenir du congr\u00e8s (1967)\nNana Mouskouri \u00e0 l'Olympia (1967)\nShowboat (1967)\nChants de mon pays (1967)\nSingt Ihre Grossen Erfolge (1967)\nLe Jour o\u00f9 la Colombe (1967)\nNana (1968)\nWhat Now My Love (1968)\nUne soir\u00e9e avec Nana Mouskouri (1969)\nDans le soleil et dans le vent (1969)\nOver and Over (1969)\nThe Exquisite Nana Mouskouri (1969)\nMouskouri International (1969)\nGrand Gala (1969)\nVerzoekprogramma (1969)\nLe Tournesol (1970)\nNana Recital 70 (1970)\nNana Sings Hadjidakis (\u039d\u03ac\u03bd\u03b1 \u03c4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03c5\u03b4\u03ac \u039c\u03ac\u03bd\u03bf \u03a7\u03b1\u03c4\u03b6\u03b9\u03b4\u03ac\u03ba\u03b7) (1970)\nTurn On the Sun (1970)\nBridge Over Troubled Water (1970)\nMy Favorite Greek Songs (1970)\nSong for Liberty (1970)\nAfter Midnight (1971)\nA Touch of French (1971)\nLove Story (1971)\nPour les enfants (1971)\nComme un soleil (1971)\nA Place in My Heart (1971)\nChante la Gr\u00e8ce (1972)\nLieder meiner Heimat (1972)\nXypna Agapi mou (1972)\nChristmas with Nana Mouskouri (1972)\nBritish Concert (1972)\nUne voix... qui vivent du coeur (1972)\nSpiti mou spitaki mou (1972)\nPresenting... Songs from Her TV Series (1973)\nVieilles Chansons de France (1973)\nChante No\u00ebl (1973)\nDay is Done (1973)\nAn American Album (1973)\nSpotlight on Nana Mouskouri (1973)\nNana Mouskouri au Th\u00e9\u00e2tre des Champs-Elys\u00e9es (1974)\nQue je sois un ange... (1974)\nNana's Book of Songs (1974)\nThe Most Beautiful Songs (1974)\nAdieu mes amis (1974)\nLe temps des cerises (1974)\nIf You Love me (1974)\nThe Magic of Nana Mouskouri (1974)\nSieben Schwarze Rosen (1975)\nToi qui t'en vas (1975)\nTr\u00e4ume sind Sterne (1975)\nAt the Albert Hall (1975)\nQuand tu chantes (1976)\nDie Welt ist voll Licht (1976)\nEine Welt voll Musik (1976)\nLieder die mann nie vergisst (1976)\nNana in Holland (1976)\nSongs of the British Isles (1976)\nLove Goes On (1976)\nQuand Tu Chantes (1976)\nAn Evening with Nana Mouskouri (1976)\nEin Portrait (1976)\nLa R\u00e9cr\u00e9ation (1976)\nPassport (1976)\nThe Three Bells (1976)\nUne Voix (1976)\nAlleluia (1977)\nGl\u00fcck ist wie ein Schmetterling (1977)\nStar f\u00fcr Millionen (1977)\nGeliebt und bewundert (1977)\nLieder, die die Liebe schreibt (1978)\nNouvelles chansons de la Vieille France (1978)\nLes Enfants du Pir\u00e9e (1978)\n\u00c0 Paris (1979)\nRoses & Sunshine (1979)\nEven Now (1979)\nVivre au Soleil (1979)\nSing dein Lied (1979)\nKinderlieder (1979)\nCome with Me (1980)\nVivre avec toi (1980)\nDie stimme in concert (1980)\nWenn ich tr\u00e4um (1980)\nAlles Liebe (1981)\nJe Chante Avec Toi, Libert\u00e9 (1981)\nBallades (1982)\nFarben (1983)\nQuand on revient (1983)\nWhen I Dream (1983)\nLa Dame de C\u0153ur (1984)\nAthina (1984)\nLive at Herod Atticus (1984)\nNana (1984)\nI endekati entoli (1985)\nMa V\u00e9rit\u00e9 (1985)\nAlone (1985)\nLibertad (1986)\nLiberdade (1986)\nKleine Wahrheiten (1986)\nTu m'oublies (1986)\nWhy Worry? (1986)\nOnly Love (1986)\nLove Me Tender (1987)\nCon tutto il cuore (1987)\nTierra Viva (1987)\nDu und Ich (1987)\nPar Amour (1987)\nClassique (1988)\nA Voice from the Heart (1988)\nThe Magic of Nana Mouskouri (1988)\nConcierto en Aranjuez (1989)\nTout Simplement 1&2 (1989)\nNana Mouskouri Singt die sch\u00f6nsten deutschen Weihnachtslieder (1989)\nTaxidotis (1990)\nGospel (1990)\nOnly Love: The Best of Nana Mouskouri (1991)\nNuestras canciones 1 & 2 (1991)\nAm Ziel meiner Reise (1991)\nC\u00f4t\u00e9 Sud \u2013 C\u00f4t\u00e9 C\u0153ur (1992)\nHollywood (1993)\nFalling in Love Again: Great Songs from the Movies (1993)\nDix mille ans encore (1994)\nAgapi in'i zoi (1994)\nNur ein Lied (1995)\nNana Latina (1996)\nHommages (1997)\nReturn to Love (1997)\nThe Romance of Nana Mouskouri (1997)\nConcert for Peace (1998)\nChanter la vie (1998)\nAs Time Goes By (1999)\nThe Christmas Album (2000)\nAt Her Very Best (2001)\nErinnerungen (2001)\nSongs the Whole World Loves (2001)\nFille du Soleil (2002)\nUn Bolero Por Favor (2002)\nOde to Joy (2002)\nThe Singles+ (2002)\nNana Swings: Live at Jazzopen Festival (2003)\nIch hab'gelacht, ich hab'geweint (2004)\nL'Int\u00e9grale Collection (34 CD Box Set) (2004)\nA Canadian Tribute (2004)\nI'll Remember You (2005)\nComplete English Works Collection (17 CD Box Set) (2005)\nMoni Perpato (2006)\nNana Mouskouri (Gold) (2 CD) (2006)\nLe Ciel est Noir \u2013 Les 50 plus belles chansons (3 CD) (2007)\nThe Ultimate Collection (2007)\nLes 100 plus belles chansons (5 CD) (2007)\n50 Hronia Tragoudia (50 Years of Songs) (2007)\nAlma Latina Todas sus grabaciones en espa\u00f1ol (5CD) (2008)\nThe Best Of (Green Series) (2008)\nThe Very Best Of (Readers Digest 4 CD-Box) (2008)\nThe Ultimate Collection / In Asia (Taiwan) (2CD) (2008)\nThe Greatest Hits: Korea Tour Edition (2 CD-Box) (2008)\nThe Singer (2008)\nNana Mouskouri \u2013 Best Selection (2009)\nNana Sings (reissue) (2009)\nNana Mouskouri: Les hits (2009)\nMeine Sch\u00f6nsten Welterfolge vol. 2 (2CD) (2009)\nLes n\u00b01 de Nana Mouskouri (Edition Limit\u00e9e) (2CD) (2009)\nLa m\u00e1s completa colecci\u00f3n (2009)\nNana Mouskouri I (2009)\nNana Mouskouri: Highlights \u5a1c\u5a1c\u7a46\u65af\u5e93\u8389:\u7cbe\u9009 (2010)\nAs Time Goes By (Nana Mouskouri sings the Great Movie Themes) (reissue) (2010)\nThe Danish Collection (reissue) (2010)\nNana Jazz (2010)\nMy 60's Favourites (2010)\nMes Chansons de France (2010)\nNana Around the World (2010)\nBallads and Love Songs (2010)\nNana Country (2010)\nNana Mouskouri & Friends \u2013 Tragoudia apo Ellinika nisia (Songs from the Greek Islands) (2011)\nNana Mouskouri & Friends \u2013 Rendez-vous (French version) (2011)\nNana Mouskouri & Friends \u2013 Rendez-vous (German version) (2012)\nNana Mouskouri & Friends \u2013 Rendez-vous (English version) (TBA)\n\nKeldur \n\nGrikskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934"}
{"id": "20973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haris%20Alexiou", "title": "Haris Alexiou", "text": "Haris Alexiou (\u00e1 grikskum: \u03a7\u03ac\u03c1\u03b9\u03c2 \u0391\u03bb\u03b5\u03be\u03af\u03bf\u03c5; f\u00f8dd 27. desember 1950 \u00ed Theben sum Hariklia Roupaka, \u00e1 grikskum: \u03a7\u03b1\u03c1\u03af\u03ba\u03bb\u03b5\u03b9\u03b1 \u03a1\u03bf\u03c5\u03c0\u03ac\u03ba\u03b1) er ein griksk songkvinna. Hon ver\u00f0ur mett at vera ein av teimum best umt\u00f3ktu sangarum \u00ed Grikkalandi og hevur havt sukse s\u00ed\u00f0an 1970-\u00e1rini. Hon hevur samstarva vi\u00f0 t\u00fd\u00f0andi grikskar sangskrivarar og t\u00f3nasmi\u00f0ir, hevur framf\u00f8rt \u00e1 st\u00f3rum t\u00f3nleikapallum kring heimin og hevur m\u00f3ttiki\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir. Hon hevur \u00fatgivi\u00f0 meira enn 30 albums og hevur sungi\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 \u00fatg\u00e1vum hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Hin 14. mars 2010 gj\u00f8rdist hon nummar eitt av griskum songkvinnum \u00ed fonografisku t\u00ed\u00f0ini s\u00ed\u00f0an 1960 hj\u00e1 Alpha TV, Chart Show: Your Countdown og so var hon nummar tr\u00fd av \u00f8llum, t\u00e1 hugt ver\u00f0ur at s\u00f8lu av pers\u00f3nligum t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum sum v\u00f3ru sertifisera\u00f0i sum gull ella platin, hon var\u00f0 nummar tr\u00fd n\u00e6st eftir mannligu sangarunum Giorgios Dalaras og Jannis Parios. \u00c1tta av hennara egnu fl\u00f8gum/pl\u00e1tum, sum eru \u00fatkomin millum 1977 og 2003 hava selt meira enn 1.5 milli\u00f3nir eint\u00f8k, hon er tann einasta grikska songkvinnan i\u00f0 hevur megna\u00f0 ta\u00f0.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 1975: 12 Laika Tragoudia (12 \u039b\u03b1\u03ca\u03ba\u03ac \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1)\n 1976: Laikes Kiriakes (\u039b\u03b1\u03ca\u03ba\u03ad\u03c2 \u039a\u03c5\u03c1\u03b9\u03b1\u03ba\u03ad\u03c2)\n 1976: Haris Alexiou 2 (\u03a7\u03ac\u03c1\u03b9\u03c2 \u0391\u03bb\u03b5\u03be\u03af\u03bf\u03c5 2)\n 1977: 24 Tragoudia (24 \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1)\n 1979: Ta Tragoudia Tis Haroulas (\u03a4\u03b1 \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1 \u03a4\u03b7\u03c2 \u03a7\u03b1\u03c1\u03bf\u03cd\u03bb\u03b1\u03c2), t\u00f3nleikur: Manos Loizos, Tekstur: Manolis Rassoulis\n 1980: Ximeroni (\u039e\u03b7\u03bc\u03b5\u03c1\u03ce\u03bd\u03b5\u03b9)\n 1981: Ta Tragoudia Tis Xthesinis Imeras (\u03a4\u03b1 \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1 \u03a4\u03b7\u03c2 \u03a7\u03c4\u03b5\u03c3\u03b9\u03bd\u03ae\u03c2 \u0397\u03bc\u03ad\u03c1\u03b1\u03c2)\n 1981: Ta Tragoudia Tis Gis Mou (\u03a4\u03b1 \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1 \u03a4\u03b7\u03c2 \u0393\u03b7\u03c2 \u039c\u03bf\u03c5)\n 1982: I Zoi Mou Kiklous Kani (\u0397 \u0396\u03c9\u03ae \u039c\u03bf\u03c5 \u039a\u03cd\u03ba\u03bb\u03bf\u03c5\u03c2 \u039a\u03ac\u03bd\u03b5\u03b9)\n 1983: Ta Tsilika (\u03a4\u03b1 \u03a4\u03c3\u03af\u03bb\u03b9\u03ba\u03b1), Rembetiko fr\u00e1 1900 til 1935 \n 1984: Emfilios Erotas (\u0395\u03bc\u03c6\u03cd\u03bb\u03b9\u03bf\u03c2 \u0395\u03c1\u03c9\u03c4\u03b1\u03c2)\n 1986: I Agapi Einai Zali (\u0397 \u0391\u03b3\u03ac\u03c0\u03b7 \u0395\u03af\u03bd\u03b1\u03b9 \u0396\u03ac\u03bb\u03b7), t\u00f3nleikur: Thanos Mikroutsikos, tekstur Alkis Alkeos, Nikos Kavadias, Andreas Mikroutsikos og Babis Tsikliropoulos\n 1987: I Haris Alexiou Se Aprovlepta Tragoudia (\u03a7\u03ac\u03c1\u03b9\u03c2 \u0391\u03bb\u03b5\u03be\u03af\u03bf\u03c5 \u03a3\u03b5 \u0391\u03c0\u03c1\u03cc\u03b2\u03bb\u03b5\u03c0\u03c4\u03b1 \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1)\n 1988: I Nihta Theli Erota (\u0397 \u039d\u03cd\u03c7\u03c4\u03b1 \u0398\u03ad\u03bb\u03b5\u03b9 \u0395\u03c1\u03c9\u03c4\u03b1)\n 1989: I Megales Epitychies Tis (\u039f\u03b9 \u039c\u03b5\u03b3\u03b1\u03bb\u03cd\u03c4\u03b5\u03c1\u03b5\u03c2 \u0395\u03c0\u03b9\u03c4\u03c5\u03c7\u03af\u03b5\u03c2 \u03a4\u03b7\u03c2)\n 1989: \u0397 \u03a0\u03b1\u03c1\u03ac\u03c3\u03c4\u03b1\u03c3\u03b7 \u0391\u03c1\u03c7\u03af\u03b6\u03b5\u03b9\n 1990: Kratai Chronia Afti I Kolonia (\u039a\u03c1\u03b1\u03c4\u03ac\u03b5\u03b9 \u03a7\u03c1\u03cc\u03bd\u03b9\u03b1 \u0391\u03c5\u03c4\u03ae \u0397 \u039a\u03bf\u03bb\u03ce\u03bd\u03b9\u03b1), t\u00f3nleikur: Thanos Mikroutsikos, tekstur Lina Nikolakopoulou\n 1991: \u03a4\u03bf \u039c\u03b5\u03c4\u03ad\u03c9\u03c1\u03bf \u0392\u03ae\u03bc\u03b1 \u03a4\u03bf\u03c5 \u03a0\u03b5\u03bb\u03b1\u03c1\u03b3\u03bf\u03cd\n 1991: I Alexiou Tragoudai Hadji (\u0397 \u0391\u03bb\u03b5\u03be\u03af\u03bf\u03c5 \u03a4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03c5\u03b4\u03ac\u03b5\u03b9 \u03a7\u03b1\u03c4\u03b6\u03ae \u2013 Live + Studio)\n 1991: I Diki Mas Nihta (\u0397 \u0394\u03b9\u03ba\u03ae \u039c\u03b1\u03c2 \u039d\u03cd\u03c7\u03c4\u03b1)\n 1992: Di' efchon (\u0394\u03b9' \u03b5\u03c5\u03c7\u03ce\u03bd), t\u00f3nleikur: Nikos Antypas, tekstur Lina Nikolakopoulou\n 1993: I Ballades Tis Charoulas (\u039f\u03b9 \u03bc\u03c0\u03b1\u03bb\u03ac\u03bd\u03c4\u03b5\u03c2 \u03c4\u03b7\u03c2 \u03a7\u03b1\u03c1\u03bf\u03cd\u03bb\u03b1\u03c2)\n 1994: Hei (\u0395\u03ca...!), t\u00f3nleikur: Nikos Antypas, tekstur Lefteris Papadopoulos og Aris Davarakis\n 1994: \u03a4\u03b1 \u039b\u03b1\u03ca\u03ba\u03ac \u03a4\u03b7\u03c2 \u03a7\u03b1\u03c1\u03bf\u03cd\u03bb\u03b1\u03c2\n 1995: A Paris \n 1995: Odos Nefelis '88 (\u039f\u03b4\u03cc\u03c2 \u039d\u03b5\u03c6\u03ad\u03bb\u03b7\u03c2 88), tekstur Haris Alexiou\n 1996: Girizontas Ton Kosmo \u2013 Live 92\u201396 (\u0393\u03c5\u03c1\u03af\u03b6\u03bf\u03bd\u03c4\u03b1\u03c2 \u03a4\u03bf\u03bd \u039a\u03cc\u03c3\u03bc\u03bf 92\u201396)\n 1997: Ena Fili Tou Kosmou \u2013 Live (\u0395\u03bd\u03b1 \u03a6\u03b9\u03bb\u03af \u03a4\u03bf\u03c5 \u039a\u03cc\u03c3\u03bc\u03bf\u03c5)\n 1997: Girizontas Ton Kosmo Kai Ena Fili Tou Kosmou \u2013 Live (\u0393\u03c5\u03c1\u03af\u03b6\u03bf\u03bd\u03c4\u03b1\u03c2 \u03a4\u03bf\u03bd \u039a\u03cc\u03c3\u03bc\u03bf & \u0395\u03bd\u03b1 \u03a6\u03b9\u03bb\u03af \u03a4\u03bf\u03c5 \u039a\u03cc\u03c3\u03bc\u03bf\u03c5)\n 1998: To Paihnidi Tis Agapis (\u03a4\u03bf \u03a0\u03b1\u03b9\u03c7\u03bd\u03af\u03b4\u03b9 \u03a4\u03b7\u03c2 \u0391\u03b3\u03ac\u03c0\u03b7\u03c2), tekstur Haris Alexiou\n 2000: Paraxeno Fos (\u03a0\u03b1\u03c1\u03ac\u03be\u03b5\u03bd\u03bf \u03a6\u03ce\u03c2)\n 2000: Psithiroi (\u03a8\u03af\u03b8\u03c5\u03c1\u03bf\u03b9)\n 2001: \u03a4\u03b1 \u039d\u03c4\u03bf\u03c5\u03ad\u03c4\u03b1 \u03a4\u03b7\u03c2 \u03a7\u03b1\u03c1\u03bf\u03cd\u03bb\u03b1\u03c2\n 2002: Cine Keramikos Live (Cine \u039a\u03b5\u03c1\u03b1\u03bc\u03b9\u03ba\u03cc\u03c2 \u2013 Live)\n 2003: Os Tin Akri Tou Ouranou Sou (\u03a9\u03c2 \u03c4\u03b7\u03bd \u03ac\u03ba\u03c1\u03b7 \u03c4\u03bf\u03c5 \u03bf\u03c5\u03c1\u03b1\u03bd\u03bf\u03cd \u03c3\u03bf\u03c5)\n 2004: Anthologio (\u0391\u03bd\u03b8\u03bf\u03bb\u03cc\u03b3\u03b9\u03bf)\n 2006: Vissino Kai Nerantzi (\u0392\u03cd\u03c3\u03c3\u03b9\u03bd\u03bf \u03ba\u03b1\u03b9 \u03bd\u03b5\u03c1\u03ac\u03bd\u03c4\u03b6\u03b9), t\u00f3nleikur og tekstur Thodoris Papadopoulos, Smaro Papadopoulou og Makis Seviloglou\n 2006: Orizontes\n 2007: Alexiou \u2013 Malamas \u2013 Ioannidis: Live (\u0391\u03bb\u03b5\u03be\u03af\u03bf\u03c5 \u2013 \u039c\u03ac\u03bb\u03b1\u03bc\u03b1\u03c2 \u2013 \u0399\u03c9\u03b1\u03bd\u03bd\u03af\u03b4\u03b7\u03c2: Live \u03c3\u03c4\u03bf\u03bd \u039b\u03c5\u03ba\u03b1\u03b2\u03b7\u03c4\u03c4\u03cc)\n 2007: A Tribute to Manos Loizos (\u03a9\u03b4\u03b5\u03af\u03bf \u0397\u03c1\u03ce\u03b4\u03bf\u03c5 \u0391\u03c4\u03c4\u03b9\u03ba\u03bf\u03cd \u2013 \u0391\u03c6\u03b9\u03ad\u03c1\u03c9\u03bc\u03b1 \u03c3\u03c4\u03bf \u039c\u03ac\u03bd\u03bf \u039b\u03bf\u0390\u03b6\u03bf)\n 2009: I Agapi Tha Se Vri Opou Kai Na'sai\n 2012: Live Pallas 2012\n\nKeldur \n\nGrikskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "20974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rebetes", "title": "Rebetes", "text": "Ein rebetis (\u00e1 grikskum: \u03c1\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03c4\u03b7\u03c2 (re(m)\u02c8betis); fleirtal: rebetes \u03c1\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03c4\u03b5\u03c2 [re(m)\u02c8betes]) er ein t\u00f3nleikari, sum luttekur \u00ed t\u00ed griksku t\u00f3nleikasjangruni sum nevnist rebetiko, og sum var \u00ed h\u00e6ddini millum 1920 og 1955. Rebetiko uppst\u00f3\u00f0, t\u00e1 fl\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far L\u00edtla Asia, sum v\u00f3ru av grikskum uppruna ella hoyrdu til ta\u00f0 griksk-ortodoksu tr\u00fanna, v\u00f3ru tvangsflutt \u00far L\u00edtla Asia (\u00ed dag Turkaland) til Grikkalands. N\u00f3gv av hesum f\u00f3lkum b\u00fa\u00f0u \u00ed Athen og serliga \u00ed Pireus, n\u00e6rhendis Athen. Tey m\u00f8ttust og sungu vi\u00f0 longsli um ta\u00f0 mista m\u00f3\u00f0urlandi, og tann st\u00edlurin i\u00f0 tey sp\u00e6ldu, var seinni nevndur Rebetiko (stavast Rempetiko \u00e1 grikskum, men mp lj\u00f3\u00f0ar sum b). F\u00f3lkini v\u00f3ru tvangsflutt \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num kring 1922, sum \u00ed Grikkalandi ver\u00f0ur nevnt sum I megali katastrofi (Tann st\u00f3ra katastrofan), t\u00e1 teirra \u00e6tlan vi\u00f0 at v\u00ed\u00f0ka um Grikkaland, hetta nevndist Megali Idea (Ta\u00f0 st\u00f3ra hugskoti\u00f0), miseydna\u00f0ist fullkomiliga, og grikkar taptu m\u00f3ti turkiska Mustafa Kemal Atat\u00fcrk og hansara monnum. Ta\u00f0 v\u00f3ru ikki \u00f8ll fl\u00f3ttaf\u00f3lkini i\u00f0 dugdu at tosa ta\u00f0 grikska m\u00e1li\u00f0. Rebetiko sangirnir eru t\u00f3 sungnir \u00e1 grikskum.\n\nV\u00e6l kendir rebetes:\nRita Abatzi\nBabis Tsertos\nGiorgos Batis\nSotiria Bellou\nAnestis Delias\nRoza Eskenazi\nMihalis Genitsaris\nDimitris Gogos (Bayianderas)\nGiannis Eitziridis (Yovan Tsaous)\nApostolos Hatzichristos\nManolis Hiotis\nManolis Chrysafakis\nAnna Chrysafi\nApostolos Nikolaidis\nMarika Ninou\nGiannis Papaioannou\nVangelis Papazoglou\nStratos Pagioumtzis\nStelios Perpiniadis (Stellakis)\nKostas Roukounas\nKostas Skarvelis\nProdromos Tsaousakis\nVassilis Tsitsanis\nMarkos Vamvakaris (Markos)\nKostas Kaplanis\nAndonis Kalyvopoulos\nA. Kostis\nAntonis Dalgas\nGiorgos Theologitis (Katsaros)\nStelios Keromitis\nGiorgos Mouflouzelis\nGiorgos Kavouaras\nOdysseas Moshonas\n\nVi\u00f0merking: Av og \u00e1 (og ta\u00f0 er eitt umstr\u00edtt evni) ver\u00f0ur definisj\u00f3nin \u00e1 rebetes v\u00ed\u00f0ka til eisini at fevna um n\u00fat\u00ed\u00f0ar grikskar t\u00f3nleikarar, sum til d\u00f8mis Babis Goles og Agathonas Iakovidis.\n\nKeldur \nDamianakos Stathis, \u039a\u03bf\u03b9\u03bd\u03c9\u03bd\u03b9\u03bf\u03bb\u03bf\u03b3\u03af\u03b1 \u03c4\u03bf\u03c5 \u03a1\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03c4\u03b9\u03ba\u03bf\u03c5 2nd Edition. Athen, Plethron, 2001.\nGauntlett Stathis, Rebetika, Carmina Graeciae Recentoris. Athen, D. Harvey and Co., 1985.\nHadjidakis Manos, \u0395\u03c1\u03bc\u03b7\u03bd\u03b5\u03af\u03b1 \u03ba\u03b1\u03b9 \u03b8\u03ad\u03c3\u03b7 \u03c4\u03bf\u03c5 \u03c1\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03c4\u03b9\u03ba\u03bf\u03c5 \u03c4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03c5\u03b4\u03b9\u03bf\u03cd. 1949.\nHolst-Warhaft Gail, Road to Rembetika: Music of a Greek sub-culture, songs of love, sorrow and hashish, Athen, Denise Harvey, 1989\nKotarides Nikos, \u03a1\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03c4\u03b5\u03c2 \u03ba\u03b1\u03b9 \u03c1\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03c4\u03b9\u03ba\u03bf \u03c4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9. Athen, Plethron, 1996.\nKounades Panagiotis, \u0395\u03b9\u03c2 \u03b1\u03bd\u03ac\u03bc\u03bd\u03b7\u03c3\u03b9\u03bd \u03c3\u03c4\u03b9\u03b3\u03bc\u03ce\u03bd \u03b5\u03bb\u03ba\u03c5\u03c3\u03c4\u03b9\u03ba\u03ce\u03bd. Athen, Katarti, 2000.\nPetropoulos Elias, \u03a1\u03b5\u03bc\u03c0\u03ad\u03c4\u03b9\u03ba\u03b1 \u03c4\u03c1\u03b1\u03b3\u03bf\u03cd\u03b4\u03b9\u03b1. Athen, 1968.\n\nGrikskur t\u00f3nleikur\nGrikkar"}
{"id": "20976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1763", "title": "1763", "text": "1763 (MDCCLXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 10. februar - Fri\u00f0urin \u00ed Par\u00eds, millum St\u00f3rabretland, Frankar\u00edki, Spania og Portugal, ger faktiskt enda \u00e1 Sjey\u00e1rakr\u00edgnum (1756-1763).\n 15. februar - Fri\u00f0urin \u00ed saksiska slottinum Hubertusburg, millum Prussland, Eysturr\u00edki og Saksland, ger formelt enda \u00e1 Sjey\u00e1rakr\u00edgnum.\n Saint-Pierre og Miquelon var\u00f0 lagt undir Frakland.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1764", "title": "1764", "text": "1764 (MDCCLXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 20. november - Christian Goldbach, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1690)\n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1753", "title": "1753", "text": "1753 (MDCCLIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "20979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1754", "title": "1754", "text": "1754 (MDCCLIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "20980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1769", "title": "1769", "text": "1769 (MDCCLXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n3. apr\u00edl - Christian Bernstorff, danskur politikari og diplomatur (d. 1835).\n1. mai - Arthur Wellesley, 1. hertogin av Wellington, bretskur herovasti og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (d. 1852).\n15. august - Napoleon Bonaparte, franskur generalur (d. 1821).\n23. august - Georges Cuvier, franskur dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1832).\n14. september - Alexander von Humboldt, t\u00fdskur n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1859).\n22. desember - Ernst Moritz Arndt, t\u00fdskur rith\u00f8vundur og skald (d. 1860).\n\nAndl\u00e1t \n5. februar - Cajsa Warg, svenskur h\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i eina kenda k\u00f3kib\u00f3k (f. 1703).\n20. apr\u00edl - Chief Pontiac, Odawa-h\u00f8vdingur (myrdur) (f. uml. 1719)\n13. desember - Christian F\u00fcrchtegott Gellert, t\u00fdskt skald og heimspekingur (f. 1715).\n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1691", "title": "1691", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini - 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1686 1687 1688 1689 1690 - 1691 - 1692 1693 1694 1695 1696\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "20982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1707", "title": "1707", "text": "1707 (MDCCVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 1. mai - Ongland og Skotland ver\u00f0a l\u00f8gd saman \u00ed Kongsr\u00edki st\u00f3ra Bretlands og vi\u00f0 Sameiningars\u00e1ttm\u00e1lanum ver\u00f0ur skotskt fullveldi avtiki\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Francina Margaretha van Huysum, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari (d. 1789).\n 23. mai - Carolus Linnaeus (d. 1778).\n\nAndl\u00e1t \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "20983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sun%20Yat-sen", "title": "Sun Yat-sen", "text": "Sun Yat-sen (\u5b6b\u9038\u4ed9 kantonesiskt; upprunaliga nevndur Sun Wen (\u5b6b\u6587); 12. november 1866 \u2013 12. mars 1925) var ein kinesiskur revolutionerur og politiskur lei\u00f0ari, sum ofta ver\u00f0ur umr\u00f8ddur sum \"Fa\u00f0irin hj\u00e1 t\u00ed n\u00fdm\u00f3tans Kina\". Sun sp\u00e6ldi ein st\u00f3ran leiklut \u00ed at koppa Qing-dynastii\u00f0 \u00ed 1911 vi\u00f0 Xinhai-kollveltingini. Hann var tann fyrsti forsetin hj\u00e1 L\u00fd\u00f0veldinum Kina, t\u00e1 ta\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1912. Seinni var hann vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn Kuomintang (KMT) og var fyrsti lei\u00f0arin har. Sun var en samlandi pers\u00f3nur \u00ed t\u00ed post-koloniala Kina, og bl\u00edvur vi\u00f0 at vera serstakur millum kinesisku lei\u00f0ararnar \u00ed 20. \u00f8ld vi\u00f0 at vera v\u00e6l d\u00e1mdur b\u00e6\u00f0i \u00ed Folkal\u00fd\u00f0veldinum Kina og Teivan.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1866\nAndl\u00e1t \u00ed 1925\nKinesarar\nPolitikarar"}
{"id": "20985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Suleiman%20mikli", "title": "Suleiman mikli", "text": "Suleiman 1. (samtidigt \u00e1 turkiskum: \u0633\u0644\u064a\u0645\u0627\u0646 Sulaym\u0101n, \u00e1 n\u00fdt\u00ed\u00f0ar turkiskum: S\u00fcleyman, men oftast nevndur Kanuni Sultan S\u00fcleyman) (f\u00f8ddur 6. november 1494 (1495) \u00ed Trabzon \u2013 fall \u00ed bardaga 5. ella 6. september 1566 vi\u00f0 Szigetv\u00e1r \u00ed Ungarn). Suleiman var tann t\u00edggjundi og longsst\u00fdrandi  sultanur \u00ed t\u00ed Osmanska r\u00edkinum (fr\u00e1 1520 til 1566). Hann er kendur \u00ed Vesturheiminum sum Suleiman tann Herligi og \u00ed Mi\u00f0eystri sum L\u00f3ggevarin, Kanuni; ar\u00e1biskt: \u0627\u0644\u0642\u0627\u0646\u0648\u0646\u0649, al\u2010Q\u0101n\u016bn\u012b orsaka\u00f0 av hansara fullkomiligu endurskapan av  t\u00ed osmannsiku r\u00e6ttarskipanini. Fyrst og fremst innanfyri f\u00edggjar-, skatta- og j\u00f8r\u00f0l\u00f3ggeving og grunda\u00f0 \u00e1 verandi si\u00f0venjur\u00e6tt og vi\u00f0 t\u00ed \u00ed m\u00e1li \u00e1 fylla holini \u00ed avger\u00f0um hj\u00e1 Sharia. Undir hansara lei\u00f0slu byrja\u00f0i st\u00f3rheitst\u00ed\u00f0in hj\u00e1 t\u00ed Osmanska r\u00edkinum og ta\u00f0 gj\u00f8rdist eitt heimsveldi. Suleiman var\u00f0 rokna\u00f0ur sum ein av teimum fremstu valdsharrunum \u00ed Evropa \u00ed 16. \u00f8ld, eins og Karl V, t\u00fdsk-r\u00f3mverskur keisari, Frans I av Frankar\u00edki, Henrik VIII av Onglandi og Sigismund II av P\u00f3llandi.\n\nSjey\u00e1ra gamal l\u00e6rdi Suleiman longu v\u00edsund, s\u00f8gu, b\u00f3kmentir, gudfr\u00f8\u00f0i og herna\u00f0arligan taktikk. \n.\nSum herskari yvir Konstantinopel (ta\u00f0 n\u00faverandi Istanbul) s\u00e1 hann seg sj\u00e1lvan sum tann r\u00e6tti til at taka yvir eftir teimum r\u00f3mversku keisarunum.  \n\nUndir stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0ini hj\u00e1 Suleiman 1. v\u00ed\u00f0ka\u00f0ist osmannisk l\u00f3g til ta\u00f0 st\u00f8rstu geografisku \u00fatbrei\u00f0sluna.\n\nKeldur \n\nOsmanskir sultanar\nS\u00f8ga\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld"}
{"id": "20991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1761", "title": "1761", "text": "1761 (MDCCLXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar \nEin kirkja \u00e1 Nesi, Eysturoy var\u00f0 tikin ni\u00f0ur \u00ed 1761. Hon var\u00f0 bygd \u00ed 1715 men st\u00f3\u00f0 uttan torn \u00ed 15 \u00e1r.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20992", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1760", "title": "1760", "text": "1760 (MDCCLX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1765", "title": "1765", "text": "1765 (MDCCLXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \nMann (sle of Man) misti s\u00edtt fr\u00e6lsi, t\u00e1 Duke John av Atholl var\u00f0 kroystur at selja ensku kr\u00fanuni s\u00edni r\u00e6ttindi fyri 70.000 sterlingpund. Vi\u00f0 hesi s\u00f8lu fekk St\u00f3ra Bretland fult vald at krevja inn allan toll \u00e1 oynni og tryggja, at Navigation Act var\u00f0 upphildin eisini \u00e1 Mann.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. august - Vilhelm IV av St\u00f3rabretlandi, bretskur kongur (d. 1837)\n\nAndl\u00e1t \n 15. apr\u00edl - Mikhail Lomonosov, russiskur v\u00edsindama\u00f0ur (f. 1711)\n 5. mai - August Friedrich Graun, t\u00fdskt t\u00f3naskald (f. 1698/1699)\n 18. august - Frans I Stefan, keisari av t\u00ed Heilaga r\u00f3mverska r\u00edkinum  (f. 1708)\n 31. oktober - William prinsur, hertugi av Cumberland, enskur herovasti (f. 1721)\n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1766", "title": "1766", "text": "1766 (MDCCLXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 14. februar - Thomas Malthus, enskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1834)\n 22. apr\u00edl - Anne Louise Germaine de Sta\u00ebl, franskur rith\u00f8vundur (d. 1817)\n 6. september - John Dalton, enskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1844)\n 11. oktober - N\u00f3lsoyar P\u00e1ll, f\u00f8royskur sj\u00f3ma\u00f0ur, rith\u00f8vundur, b\u00f3ndi og b\u00e1tasmi\u00f0ur (d. 1809)\n 2. november - Joseph Radetzky von Radetz, eysturr\u00edkskur yvirherovasti (d. 1858)\n \u00f3kend dagseting - Emilius Marius Georgius L\u00f8bner, amtma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1816 til 1825.\n\nAndl\u00e1t \n 1. januar - James Francis Edward Stuart (The Old Pretender), bretskur a\u00f0alsma\u00f0ur (f. 1688)\n 13. januar - Fr\u00ed\u00f0rikur V av Danmark, danskur kongur  (f. 1723)\n 23. februar - Stanis\u0142aw Leszczy\u0144ski, p\u00f3lskur kongur (f. 1677)\n 7. apr\u00edl - Tiberius Hemsterhuis, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1685)\n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1767", "title": "1767", "text": "1767 (MDCCLXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n6. juli - J\u00f8rgen Frantz Hammershaimb, seytjandi og seinasti l\u00f8gma\u00f0ur \u00e1 Steigagar\u00f0i \u00ed Sandav\u00e1gi. (d. 1820)\n\nAndl\u00e1t \n 25. juni - Georg Philipp Telemann, t\u00fdskt barokkt\u00f3naskald og urguleikari. (f. 1681)\n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1768", "title": "1768", "text": "1768 (MDCCLXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 28. januar - Fr\u00ed\u00f0rikur VI av Danmark, danskur kongur  (d. 1839)\n 12. februar - Frans II, keisari av t\u00ed Heilaga r\u00f3mverska r\u00edkinum  (d. 1835)\n\nAndl\u00e1t \n\n1760-\u00e1rini"}
{"id": "20997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saladin", "title": "Saladin", "text": "Saladin (f\u00f8ddur 1137 ella 1138, dey\u00f0ur 4. mars 1193; Kurdiskt: Selahadd\u00een Ey\u00fbb\u00ee; arabiskt: Salah ad-Din Yusuf Ibn Ayyub; \u0635\u0644\u0627\u062d \u0627\u0644\u062f\u064a\u0646 \u064a\u0648\u0633\u0641 \u0627\u0628\u0646 \u0627\u064a\u0648\u0628; Salah ad-Din; fulla navn hansara: al-Malik al-Nasir Salah al-Din Abu al-Muzaffer Yusuf ibn Ayyub ibn Shadi) var ein kurdiskur, muslimskur herlei\u00f0ari, sum grundleg\u00f0i Ayyubide-r\u00edki\u00f0 \u00ed Egyptalandi og S\u00fdria. Hann er kendur b\u00e6\u00f0i \u00ed t\u00ed kristna og muslimska heiminum fyri hansara riddaraliga og umsorganarliga atbur\u00f0 undir krossfarat\u00ed\u00f0ini.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Tikrit, sum liggur \u00ed einum \u00f8ki sum \u00ed dag er \u00ed Irak, og gj\u00f8rdist sultanur yvir Egyptalandi og S\u00fdria.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 12. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 12. \u00f8ld\nKurdar\nIslam\nSultanar\nMi\u00f0\u00f8ldin"}
{"id": "21012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20forsetar%20%C3%AD%20Italia", "title": "Listi yvir forsetar \u00ed Italia", "text": "Forsetin \u00ed Italia (presidente della Repubblica) er statslei\u00f0ari \u00ed Italia. Hon ella hann ver\u00f0a vald av einum samla\u00f0um parlamenti (Senati og Deputertkamari) fyri eitt sjey \u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Verandi forseti er Giorgio Napolitano, sum var\u00f0 valdur 10. mai 2006 og t\u00f3k vi\u00f0 emb\u00e6tinum 15. mai sama \u00e1r. Hann er landsins 11. forseti og tann fyrsti fyrrverandi kommunisturin i\u00f0 r\u00f8kir hetta emb\u00e6ti\u00f0. \n\nForsetin b\u00fdr \u00ed Quirinal-slotti\u00f0num \u00ed R\u00f3m.\n\nFyri at kunna vera valdur til forseta, m\u00e1 ein vera italskur statsborgari, \u00ed minsta lagi 50 \u00e1ra gamal og hava fullar borgarar\u00e6ttindi.\n\nForsetar\n\n1<small>Til 31. desember 1947 var De Nicola Capo provvisorio dello Stato (fyribils statslei\u00f0ari), og s\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdist hann forseti fyri l\u00fd\u00f0veldi\u00f0.<small>\n\nStatslei\u00f0arar\nItalskir politikarar"}
{"id": "21015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20forsetar%20Russlands", "title": "Listi yvir forsetar Russlands", "text": "Listi yvir forsetar Russlands er ein listi yvir forsetar (russiskt m\u00e1l: \u041f\u0440\u0435\u0437\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442 \u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u0438) og statslei\u00f0arar vi\u00f0 l\u00edknandi emb\u00e6tum \u00ed Russlandi s\u00ed\u00f0an 1917.\n\nFormenn av t\u00ed Russiska SFSR (1917-1991)\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 25. oktober \u2013 9. november 1917 br\u00faktu  kommunistarnir skiftiv\u00eds tvey ymisk heiti, fyri ta\u00f0 sum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini nevndist \u00abtann ovasta sovjettin\u00bb:\n\nForsetar hj\u00e1 T\u00ed russisku f\u00f8derasj\u00f3nini (1991\u2013)\n\nRussiskt: \u041f\u0440\u0435\u0437\u0438\u0434\u0435\u043d\u0442 \u0420\u043e\u0441\u0441\u0438\u0439\u0441\u043a\u043e\u0439 \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0438\u0438 (Prezident Rossijskoj Federatsii)\n\na  \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 10. juli 1991 \u2013 25. desember 1991 var Jeltsin forseti fyri Russiska sosialistiska f\u00f8derativa sovjetl\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Sovjetsamveldi\u00f0.\n\nListar\nForsetar Russlands"}
{"id": "21025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1711", "title": "1711", "text": "1711 (MDCCXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 7. mai - David Hume, skotskur heimspekingur og s\u00f8guskrivari (d. 1776)\n\nAndl\u00e1t \n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1710", "title": "1710", "text": "1710 (MDCCX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1713", "title": "1713", "text": "1713 (MDCCXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 8. januar - Arcangelo Corelli, italskur t\u00f3nasmi\u00f0ur, fi\u00f3lleikari og l\u00e6rari \u00ed t\u00f3nleiki (f. 1653)\n 8. januar - Fr\u00ed\u00f0rikur I, kongur \u00ed Prusslandi (f. 1657)\n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1723", "title": "1723", "text": "1723 (MDCCXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nHans J\u00e1kupsson Debes, l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1755 - 1769.\n\nAndl\u00e1t \n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1733", "title": "1733", "text": "1733 (MDCCXXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21030", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Midtjylland", "title": "FC Midtjylland", "text": "FC Midtjylland er eitt danskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum \u00ed l\u00f8tuni (2015) sp\u00e6lir \u00ed Superliguni.\n\nSesong\u00farslit \n{|class=\"wikitable\"\n|-bgcolor=\"#efefef\"\n! Sesong\n! \n! St\u00f8\u00f0a\n! Dystir\n! Vunnir\n! Javnleik\n! Tapt\n! M\u00e1l skora\u00f0\n! M\u00e1l komin inn\n! Stig\n!Steypakappingin\n!Eyka\n|-\n|1999-2000\n|1D\n|align=right bgcolor=gold|1\n|align=right|30||align=right|24||align=right|4||align=right|2\n|align=right|78||align=right|17||align=right|76\n|5. umfar\n|Uppflytari\n|-\n|2000-2001\n|SL\n|align=right|4\n|align=right|33||align=right|14||align=right|11||align=right|8\n|align=right|54||align=right|43||align=right|53\n|H\u00e1lvfinala\n|\n|-\n|2001-2002\n|SL\n|align=right bgcolor=cc9966|3\n|align=right|33||align=right|16||align=right|9||align=right|8\n|align=right|47||align=right|27||align=right|57\n|5. umfar\n|\n|-\n|2002-2003\n|SL\n|align=right|7\n|align=right|33||align=right|11||align=right|11||align=right|11\n|align=right|49||align=right|45||align=right|44\n|bgcolor=silver|Tapti finaluna\n|\n|-\n|2003-2004\n|SL\n|align=right|6\n|align=right|33||align=right|14||align=right|6||align=right|13\n|align=right|65||align=right|51||align=right|48\n|4. umfar\n|\n|-\n|2004-2005\n|SL\n|align=right bgcolor=cc9966|3\n|align=right|33||align=right|17||align=right|6||align=right|10\n|align=right|49||align=right|40||align=right|57\n|bgcolor=silver|Tapti finaluna\n|\n|-\n|2005-2006\n|SL\n|align=right|7\n|align=right|33||align=right|10||align=right|11||align=right|12\n|align=right|42||align=right|52||align=right|41\n|5. umfar\n|\n|-\n|2006-2007\n|SL\n|align=right bgcolor=silver|2\n|align=right|33||align=right|18||align=right|9||align=right|6\n|align=right|58||align=right|39||align=right|63\n|Kvartfinala\n|\n|-\n|2007-2008\n|SL\n|align=right bgcolor=silver|2\n|align=right|33||align=right|18||align=right|8||align=right|7\n|align=right|53||align=right|36||align=right|62\n|H\u00e1lvfinala\n|\n|-\n|2008-2009\n|SL\n|align=right|4\n|align=right|33||align=right|16||align=right|7||align=right|10\n|align=right|55||align=right|46||align=right|55\n|3. umfar\n|\n|-\n|2009-2010\n|SL\n|align=right|6\n|align=right|33||align=right|14||align=right|5||align=right|14\n|align=right|45||align=right|48||align=right|47\n|bgcolor=silver|Tapti finaluna\n|\n|-\n|2010-2011\n|SL\n|align=right|4\n|align=right|33||align=right|13||align=right|10||align=right|10\n|align=right|50||align=right|42||align=right|49\n|bgcolor=silver|Tapti finaluna\n|\n|-\n|2011-2012\n|SL\n|align=right bgcolor=cc9966|3\n|align=right|33||align=right|17||align=right|7||align=right|9\n|align=right|50||align=right|40||align=right|58\n|4. umfar\n|\n|-\n|2012-2013\n|SL\n|align=right|6\n|align=right|33||align=right|12||align=right|11||align=right|10\n|align=right|51||align=right|47||align=right|47\n|Kvartfinala\n|\n|-\n|2013-2014:\n|SL\n| align=\"right\" bgcolor=cc9966|3\n| align=\"right\" |33|| align=\"right\" |16|| align=\"right\" |7|| align=\"right\" |10\n| align=\"right\" |61|| align=\"right\" |38|| align=\"right\" |55\n|4. umfar\n|\n|-\n|2014-2015:\n|SL\n|align=right bgcolor=gold|1\n| align=\"right\" |33|| align=\"right\" |22|| align=\"right\" |5|| align=\"right\" |6\n| align=\"right\" |64|| align=\"right\" |34|| align=\"right\" |71\n|4. umfar\n|Meistarar\n|-\n|}\n\nH\u00f3purin \n\nYvirliti\u00f0 er seinast dagf\u00f8rt: 24. oktober 2013\n\nEvropeisk lutt\u00f8ka \n\nKelda: (Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 UEFA)\n\nKeldur \n\nHugo\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "21033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1751", "title": "1751", "text": "1751 (MDCCLI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1751"}
{"id": "21034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1750", "title": "1750", "text": "1750 (MDCCL) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n\n F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er umlei\u00f0 4.000\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 28. mars - Francisco de Miranda, su\u00f0uramerikanskur kollveltingalei\u00f0ari og fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (d. 1816)\n 31. mai - Karl August von Hardenberg, prusslendskur statsma\u00f0ur og n\u00fdskapari (d. 1822)\n 18. august - Antonio Salieri, italskt t\u00f3naskald og dirigentur (d. 1825)\n\nAndl\u00e1t \n 28. juli - Johann Sebastian Bach, t\u00fdskt t\u00f3naskald og urguleikari (f. 1685)\n\n1750"}
{"id": "21035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1708", "title": "1708", "text": "1708 (MDCCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "21036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1709", "title": "1709", "text": "1709 (MDCCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \nKongaligur Einahandil ver\u00f0ur settur \u00ed gildi fyri F\u00f8royar - og er galdandi til 1856.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1700-\u00e1rini"}
{"id": "21037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1693", "title": "1693", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini - 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1688 1689 1690 1691 1692 - 1693 - 1694 1695 1696 1697 1698\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "21038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B8ndby%20IF", "title": "Br\u00f8ndby IF", "text": "Br\u00f8ndby IF er eitt av st\u00f8rstu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum \u00ed Danmark og Nor\u00f0urlondum. Felagi\u00f0 hoyrir heima \u00ed Br\u00f8ndbyvester, sum er ein forsta\u00f0ur til Keypmannahavn. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 3. desember 1964 vi\u00f0 einari samanlegging av f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gunum Br\u00f8ndby\u00f8ster Idr\u00e6tsforening (stovna\u00f0  hin 10. oktober 1928) og Br\u00f8ndbyvester Idr\u00e6tsforening (stovna\u00f0  hin 1. februar 1909). Besta mansli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 felagnum, sum sp\u00e6lir \u00ed donsku Superliguni, sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Br\u00f8ndby Stadion, har i\u00f0 teir sp\u00e6la \u00ed bl\u00e1um br\u00f3kum og sokkum og gulum troyggjum.\n\nHei\u00f0ur\n\nDM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti (Ikki bert superligan) \n Danmarkarmeistari (10) : 1985, 1987, 1988, 1990, 1991, 1996, 1997, 1998, 2002 og 2005.\n Nr. 2 (7) : 1995, 1999, 2000, 2001, 2003, 2004, 2006\n Nr. 3 (5) : 1993, 1994, 2009, 2010, 2011\n\nLandssteypakappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \n Steypavinnari (6) : 1989, 1994, 1998, 2003, 2005 og 2008\n\nRoyal League \n Vinnari: 2007\n\nVenjarar\n\nHei\u00f0ursveggur\n\nS\u00ed\u00f0an Michael Laudrup gj\u00f8rdist tann fyrsti leikarin, i\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0i Br\u00f8ndby \u00e1 danska landsli\u00f0num \u00ed juni 1982, hava \u00ed minsta lagi 70 leikarar i\u00f0 hava sp\u00e6lt vi\u00f0 Br\u00f8ndby eisini umbo\u00f0a teirra lond \u00e1 landsli\u00f0unum. Umframt Danmark hava leikarar \u00far Nigeria, Noregi, Litava, Burkina Faso, Sv\u00f8r\u00edki, F\u00f8royum, Marokko, \u00cdsland, Sambia, Avstralia, Gambia og USA umbo\u00f0a teirra lond. N\u00f8vnini \u00e1 hesum leikarum ver\u00f0a v\u00edst fram \u00e1 \"Wall of Honour\", samb\u00e6rt \u00e1rinum, i\u00f0 teir fyrstu fer\u00f0 sp\u00e6ldu ein landsdyst. Leikarar, i\u00f0 enn sp\u00e6la fyri felagi\u00f0, eru merktir vi\u00f0 feitum:\n\n1980'ini\n Michael Laudrup (1982)\n Ole Madsen (1983)\n Brian Chr\u00f8is (1983)\n Ole \u00d8stergaard (1983)\n Lars Lunde (1983)\n Kim Christofte (1984)\n John Helt (1985)\n Lars Olsen (1986)\n John \"Faxe\" Jensen (1986)\n Claus Nielsen (1986)\n Kim Vilfort (1987)\n Per Steffensen (1987)\n Brian Laudrup (1987)\n Kent Nielsen (1987)\n Peter Schmeichel (1987)\n Bjarne Jensen (1988)\n Jan Bartram (1988)\n Bent \"Turbo\" Christensen (1989)\n Per Frimann (1989)\n1990'ini\n Erik Rasmussen (1990)\n Uche Okechukwu (1990)\n Friday Elahor (1990)\n Brian Jensen (1991)\n Frank Pingel (1991)\n Mogens Krogh (1992)\n Marc Rieper (1992)\n Mark Strudal (1993)\n Jes H\u00f8gh (1993)\n Dan Eggen (1993)\n Jesper Kristensen (1994)\n Jens Risager (1994)\n Bo Hansen (1995)\n Allan Nielsen (1995)\n Peter M\u00f8ller (1996)\n Ole Bjur (1996)\n S\u00f8ren Colding (1996)\n Auri Skarbalius (1996)\n Ebbe Sand (1998)\n Oumar Barro (1999)\n\n2000'ini\n Magnus Svensson (2000)\n Mattias Jonson (2000)\n Peter Madsen (2001)\n Mads J\u00f8rgensen (2001)\n Morten Wieghorst (2002)\n Per Nielsen (2002)\n J\u00f3n R\u00f3i Jacobsen (2003)\n Thomas Kahlenberg (2003)\n Andreas Jakobsson (2003)\nKarim Zaza (2004)\n Asbj\u00f8rn Sennels (2004)\n Martin Retov (2004)\n Morten Skoubo (2004)\n Johan Elmander (2004)\n Daniel Agger (2005)\n Hannes Sigur\u00f0sson (2006)\n Martin Ericsson (2006)\n Chris Katongo (2007)\n Stef\u00e1n G\u00edslason (2007)\n Samuel Holm\u00e9n (2008)\n Thomas Rasmussen (2008)\n Anders Randrup (2008)\n David Williams (2008)\n Max von Schlebr\u00fcgge (2008)\n Stephan Andersen (2008)\n Ousman Jallow (2008)\n Michael Krohn-Dehli (2008)\n Morten \"Duncan\" Rasmussen (2008)\n Mikael Nilsson (2009)\nMartin Bernburg (2009)\n\n2010'ini\n Mike Jensen (2010)\n Daniel Wass (2011)\n Brent McGrath (2011)\n Clarence Goodson (2011)\n Dennis Rommedahl (2011)\nRen\u00e9 Shaki Joensen (2012)\n Simon Makienok (2013)\n Lukas Hradecky (2013)\n Ferhan Hasani (2014)\n Jos\u00e9 Ariel N\u00fa\u00f1ez (2014)\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nSuperligan"}
{"id": "21039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201978-80", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1978-80", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 32 limir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi millum l\u00f8gtingsvalini 1978 og 1980. Javna\u00f0arflokkurin og Sambandsflokkurin gj\u00f8rdist st\u00f8rstu flokkar vi\u00f0 8 l\u00f8gtingslimum hv\u00f8r, s\u00ed\u00f0an komu Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin og F\u00f3lkaflokkurin vi\u00f0 6 limum hv\u00f8r. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin og Frambur\u00f0sflokkurin fingu hv\u00f8r s\u00ednar 2 l\u00f8gtingslimir valdar.\n\nKeldur \n\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\n1978\n1979\n1980"}
{"id": "21041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201974-78", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1974-78", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 26 limir \u00ed F\u00f8roya L\u00f8gtingi millum l\u00f8gtingsvalini 1974 og 1978. Javna\u00f0arflokkurin og Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin v\u00f3ru st\u00f8rstu flokkar vi\u00f0 \u00e1vikiavist 7 og 6 limum. F\u00f3lkaflokkurin og Sambandsflokkurin h\u00f8vdu 5 limir hv\u00f8r, me\u00f0an Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin og Frambur\u00f0sflokkurin h\u00f8vdu \u00e1vikiavist 2 og ein l\u00f8gtingslim.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002). (PDF)\n\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\n1974\n1975\n1976\n1977\n1978"}
{"id": "21042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1755", "title": "1755", "text": "1755 (MDCCLV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "21043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1756", "title": "1756", "text": "1756 (MDCCLVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "21044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1757", "title": "1757", "text": "1757 (MDCCLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. juni - George Vancouver, enskur ranns\u00f3knarfari (d. 1798)\n 28. november - William Blake\n\nAndl\u00e1t \n\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "21045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1758", "title": "1758", "text": "1758 (MDCCLVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "21046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1759", "title": "1759", "text": "1759 (MDCCLIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 27. apr\u00edl - Mary Wollstonecraft, enskur rith\u00f8vundur og str\u00ed\u00f0skvinna fyri kvinnur\u00e6ttindum (d. 1797)\n\nAndl\u00e1t \n 14. apr\u00edl - Georg Friedrich H\u00e4ndel, t\u00fdskt/bretskt t\u00f3naskald (f. 1685)\n\n1750-\u00e1rini"}
{"id": "21047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanus%20Samr%C3%B3", "title": "Hanus Samr\u00f3", "text": "Hanus Samr\u00f3 (f\u00f8ddur 1. mai 1988 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur politikari (F\u00f3lkaflokkurin), rith\u00f8vundur, stj\u00f3ri \u00ed sm\u00e1partafelagnum \u00d3 og lesandi.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHann hevur International Baccalaureate Diploma fr\u00e1 International School of the Hague \u00ed Ni\u00f0urlondum fr\u00e1 2007. I 2008 f\u00f3r hann \u00ed holt vi\u00f0 at lesa altj\u00f3\u00f0a handil og b\u00faskap vi\u00f0 Erasmus Universiteit Rotterdam, men fullf\u00f8rdi ikki. S\u00ed\u00f0an 2010 hevur hann lisi\u00f0 stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya. Hann var \u00ed starvi hj\u00e1 Rainbow Seafood \u00ed Gloucester uttanfyri Boston \u00ed 2007, l\u00e6rari \u00ed T\u00f3rshavn 2008\u20132009 og frilansjournalistur fyri f\u00f8royska ungd\u00f3mst\u00ed\u00f0arriti\u00f0 og heimas\u00ed\u00f0una MESS i 2009.\n\n\u00cd 2010 gj\u00f8rdist hann limur \u00ed ungmannafelagnum hj\u00e1 F\u00f3lkflokkinum, HUXA, har hann t\u00f3k vi\u00f0 sum forma\u00f0ur sama \u00e1r. \u00cd 2011 var\u00f0 hann valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting 23-\u00e1ra gamal, og hann er harvi\u00f0 tann tri\u00f0yngsti fast innvaldi l\u00f8gtingslimur nakrant\u00ed\u00f0. Eftir at hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 ting, f\u00f3r hann fr\u00e1 sum forma\u00f0ur \u00ed HUXA sama \u00e1ri\u00f0. Samr\u00f3 er limur \u00ed L\u00f8gtingsins vinnunevnd og L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd.\n\n\u00cd 2011 gav hann \u00fat s\u00edna fyrstu b\u00f3k, t\u00e1 hann gav \u00fat skalds\u00f8guna Tey b\u00e6\u00f0i. Tr\u00fafesti og fullkomin fri\u00f0ur. Tvey \u00e1r seinni gav hann \u00fat eina skalds\u00f8gu afturat, sum hevur heiti\u00f0 Hans Jensen, og \u00ed 2014 kom tri\u00f0ja skalds\u00f8ga hansara, Ein dagf\u00f8ring, i\u00f0 er ein ungd\u00f3msskalds\u00f8ga, i\u00f0 varpar lj\u00f3s \u00e1 alsamt st\u00f8rri n\u00fdtslu \u00e1 Facebook.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n2011 - Tey b\u00e6\u00f0i. Tr\u00fafesti og fullkomin fri\u00f0ur\n2013 - Hans Jensen, skalds\u00f8ga, politisk spenningss\u00f8ga\n2014 - Ein dagf\u00f8ring, ungd\u00f3msskalds\u00f8ga\n\nFamilja \nHann er sonur \u00d3la Samr\u00f3, stj\u00f3ra \u00ed FAREC International \u00ed Haag, og Thurid Samr\u00f3, tannr\u00f8ktari \u00ed Dental Art Clinic \u00ed Dubai.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "21048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hilmar%20Bech", "title": "Hilmar Bech", "text": "Jegvan Hilmar Bech (f\u00f8ddur 19. juli 1933 \u00ed Porkeri, dey\u00f0ur 18. august 2016) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (Javna\u00f0arflokkurin). Hann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari fr\u00e1 Haslev seminarium fr\u00e1 1958, og starva\u00f0ist sum l\u00e6rari \u00ed V\u00e1gi 1958\u20131959, og s\u00ed\u00f0an \u00ed Porkeri til 1999. Hann var bygdarr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Porkeris kommunu 1962\u20131966. Hann hev\u00f0i eisini fleiri onnur almenn \u00e1litisst\u00f8rv. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Javna\u00f0arflokkin \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fr\u00e1 1970\u20131984, valdur inn \u00ed Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi. L\u00f8gtingsforma\u00f0ur 1979\u20131980. Bech var varalimur til L\u00f8gtingi\u00f0 1984\u20131990.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 258. (PDF)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nPorkeningar\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "21051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201984", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1984", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1984 var hildi\u00f0 hin 8. november 1984 eftir at Pauli Ellefsen, l\u00f8gma\u00f0ur, \u00fatskriva\u00f0i l\u00f8gtingsvali\u00f0 til tann s\u00ed\u00f0sta dagin i\u00f0 var m\u00f8guligur, j\u00fast f\u00fdra \u00e1r eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 1980.\n\nVal\u00farsliti\u00f0 innibar at tann borgarliga stj\u00f3rnin hj\u00e1 Paula Ellefsen (Sambandsflokkurin, F\u00f3lkaflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin) noyddist at fara fr\u00e1 so n\u00fdggja mi\u00f0-vinstrasamgongan, sum gj\u00f8rdist fj\u00f3r\u00f0a stj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam (Javna\u00f0arflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin og Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin) kundi taka vi\u00f0. Stj\u00f3rnarskifti\u00f0 f\u00f3r fram hin 10. januar 1985. Sambandsflokkurin og F\u00f3lkaflokkurin gj\u00f8rdist harvi\u00f0 andst\u00f8\u00f0uflokkar.\n\nVal\u00farsliti\u00f0\n\nB\u00fdti\u00f0 av valdum l\u00f8gtingslimum eftir vald\u00f8mi\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval"}
{"id": "21052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heini%20O.%20Heinesen", "title": "Heini O. Heinesen", "text": "Heini Oyolvur Heinesen (f\u00f8ddur 6. august 1938 \u00ed Kunoy, dey\u00f0ur 13. august 2018) var ein f\u00f8royskur politikari (Tj\u00f3\u00f0veldi).\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHann var sj\u00f3ma\u00f0ur 1954\u20131955 og var s\u00ed\u00f0an \u00ed snikkaral\u00e6ru \u00ed Klaksv\u00edk til 1959. Heinesen var byggimeistari 1967\u20131977 og vegaforma\u00f0ur hj\u00e1 Landsverkfr\u00f8\u00f0inginum 1978\u20131988.\n\nHeinesen var bygdarr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Kunoy fr\u00e1 1977, og var eisini limur \u00e1rini 1962\u20131970. Hann var borgarstj\u00f3ri \u00ed kommununi 1977\u20132008 og varaborgarstj\u00f3ri 2009\u20132012, og virka\u00f0i sum borgarstj\u00f3ri eftir at John Damberg flutti til Danmarkar \u00ed oktober 2012. Sum lokalpolitikari var hann eisini forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Kommunufelag 1983\u20131985. Fr\u00e1 1. januar 2013 gj\u00f8rdist Heini varaborgarstj\u00f3ri \u00ed Kunoy, um hann t\u00e1 gj\u00f8rdist borgarstj\u00f3ri og hev\u00f0i virka\u00f0 sum borgarstj\u00f3ri alt valskei\u00f0i\u00f0, so hev\u00f0i hann sett heimsmet \u00ed at veri heimsins elsti \u00ed einum sl\u00edkum starvi.\n\nHeinesen var st\u00fdrislimur 1978\u20131981 og forma\u00f0ur 1981\u20131984 \u00ed lokalfelagnum Nor\u00f0oya Tj\u00f3\u00f0veldisfelag, landsnevndarlimur 1981\u20131984, limur \u00ed lokalnevndini 1990\u20131994, limur \u00ed starvsnevndini \u00ed fleiri \u00e1r fr\u00e1 1994, flokksforma\u00f0ur 1994\u20131998 og flokkslei\u00f0ari \u00e1 Tingi 1994\u20132004. Hann var valdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Nor\u00f0oyar vald\u00f8mi 1984\u20132004 og 2008\u20132011.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2008\u20132011 limur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n2002\u20132004 forma\u00f0ur \u00ed Vinnunevndini\n2002\u20132004 forma\u00f0ur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n1998\u20132002 forma\u00f0ur \u00ed Vinnunevndini\n1994\u20131998 limur \u00ed Arbei\u00f0sm\u00e1lanevndini\n1994\u20131998 limur \u00ed \u00cddna\u00f0arnevndini\n1994\u20131998 limur \u00ed Fiskivinnunevndini\n1993\u20131994 forma\u00f0ur \u00ed Fiskivinnunevndini\n1993\u20131994 forma\u00f0ur \u00ed \u00cddna\u00f0arnevndini\n1990\u20131993 limur \u00ed Fiskivinnunevndini\n1990\u20131994 limur \u00ed Samfer\u00f0slunevndini\n1990\u20131994 limur \u00ed Landb\u00fana\u00f0arnevndini\n1985\u20131989 forma\u00f0ur \u00ed \u00cddna\u00f0arnevndini\n1985\u20131986 forma\u00f0ur \u00ed Samfer\u00f0slunevndini\n\nPrivatl\u00edv \nHeini O. Heinesen giftist Honnu Adam \u00e1 70 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi s\u00ednum \u00ed 2008. Hanna doy\u00f0i \u00ed 2016. Seinastu \u00e1rini b\u00fa\u00f0i Heini O. Heinesen \u00e1 Nor\u00f0oya Ellis- og R\u00f8ktarheimi \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938"}
{"id": "21053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miami", "title": "Miami", "text": "Miami er ein b\u00fdur \u00ed Florida, USA, vi\u00f0 419.777 \u00edb\u00fagvum (2013). Hann er eisini tann b\u00fdurin, i\u00f0 hevur flest \u00edb\u00fagvar, har su\u00f0uri \u00ed Florida. Miami liggur \u00ed einum tropiskum \u00f8ki, har plantuv\u00f8ksturin er sera g\u00f3\u00f0ur. \u00cd Miami mugu bilf\u00f8rarar gjalda fyri at sleppa at koyra \u00e1 vegunum \u00ed b\u00fdnum. Kostna\u00f0urin er ymiskur, alt eftir n\u00e6r \u00e1 degnum ta\u00f0 er. Solei\u00f0is ber til at st\u00fdra fer\u00f0sluni, so at bilr\u00f8\u00f0irnar ikki ver\u00f0a so langar. B\u00fdurin hevur eisini n\u00fat\u00edmans fer\u00f0sluskipan vi\u00f0 grundarbreytum og bussum.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Florida"}
{"id": "21054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Appilsin", "title": "Appilsin", "text": "Appilsinir (Citrus Sinesis) hava uppruna \u00far Burma og t\u00ed sunnara partinum av Kina. S\u00ed\u00f0an hava t\u00e6r breitt seg \u00fat til India, og s\u00ed\u00f0an til Evropa, har t\u00e6r hava veri\u00f0 dyrka\u00f0ar s\u00ed\u00f0an 15. \u00f8ld. \n\nFruktir"}
{"id": "21061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mina%20Reinert", "title": "Mina Reinert", "text": "Mina Reinert (f\u00f8dd 30. september 1946 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, korrespondentur, l\u00e6rari og umm\u00e6lari. \n\nHon bleiv studentur \u00far Hoyd\u00f8lum 1966, bleiv \u00fatb\u00fagvin korrespondentur \u00ed enskum og t\u00fdskum 1967, arbeiddi hj\u00e1 ymsum donskum fyrit\u00f8kum og las eisini franskt vi\u00f0 K\u00f8benhavns Universitet. Flutti heim til F\u00f8roya \u00ed 1976 at arbei\u00f0a \u00e1 Fr\u00edmerkjadeild Postverks F\u00f8roya, har hon var til 1987. S\u00ed\u00f0ani hevur hon \u00fatb\u00fagvi\u00f0 seg og arbeitt sum l\u00e6rari \u00ed enskum og informati\u00f3nsvi\u00f0ger\u00f0 \u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala. Mina hevur skriva\u00f0 \u00fatvarpsleikir, sj\u00f3nleikir, stutts\u00f8gur og yrkingar, sum hon hevur \u00fatgivi\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arritunum F\u00f8lv, Birting og Br\u00e1. \u00cd 1996 kom krimiskalds\u00f8gan Duldar lei\u00f0ir, sum var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 Mentunargrunni Studentafelagsins.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nKrimiskalds\u00f8gur \n1996 - Duldar lei\u00f0ir, Mentunargrunnur Studentafelagsins\n\nStutts\u00f8gur \nSaltb\u00fassan (\u00fatgivin \u00ed F\u00f8lv og Birting)\nSkuggin (\u00fatgivin \u00ed F\u00f8lv og Birting)\nKetogan (\u00fatgivin \u00ed F\u00f8lv og Birting)\nSpeglini (\u00fatgivin \u00ed Br\u00e1)\n\u00datlagin (\u00fatgivin \u00ed Birting)\n\nSj\u00f3nleikir \n1987 -  Stj\u00f8rnubarni\u00f0 (sj\u00f3nleikur, frumframf\u00f8rdur \u00ed 1989 \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum og \u00ed Finnlandi)\n1995 - Ozon (skriva\u00f0ur og framf\u00f8rdur av ungf\u00f3lki \u00far Sundalagnum \u00ed Eydnuni \u00e1 Oyrarbakka, \u00ed Noregi og \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku 1995.)\n\nYrkingar \nKavaflykran (\u00fatgivin \u00ed F\u00f8lv og Birting)\nOr\u00f0i\u00f0 (\u00fatgivin \u00ed Br\u00e1)\nTil gle\u00f0ina (\u00fatgivin \u00ed Br\u00e1)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar"}
{"id": "21062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagny%20Joensen", "title": "Dagny Joensen", "text": "Dagny Joensen (f\u00f8dd 31. januar 1941 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og bla\u00f0kvinna.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nSkalds\u00f8gur \n2005: Hvirlan, skalds\u00f8ga\n\nStutts\u00f8gur \n 1979: Aftan fyri Byrgingina, stutts\u00f8ga\n 1986: T\u00e1 J\u00f3latrina vitja\u00f0i Sn\u00e6bj\u00f8rn, stutts\u00f8ga fyri b\u00f8rn\n\n\u00datvarpsleikir, sj\u00f3nleikir og sj\u00f3nvarpsleikir \n1979: Hvat er k\u00e6rleiki? \u00fatvarpsleikur  \n1979: Ert t\u00fa n\u00f8gd Bina? \u00fatvarpsleikur \n1980: Selma og P\u00e1ll, \u00fatvarpsleikur  \n1980: B\u00fdr nakar inni har,mamma? \u00fatvarpsleikur  \n1982: Tilvildin, sj\u00f3nleikur framf\u00f8rdur \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum  \n1984: Fyri Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya: Tilvildin gj\u00f8rd til sj\u00f3nvarpsleik\n1985: Wiskykufferti\u00f0, \u00fatvarpsleikur\n1986: Summarskemtarin, \u00fatvarpsleikur\n1986: Ta\u00f0 er m\u00edn leiklutur, \u00fatvarpsleikur\n1986: Hvar f\u00f3r Anna?, \u00fatvarpsleikur\n1987: Tey keypa s\u00e6r vinir, \u00fatvarpsleikur til ungd\u00f3mssending\n1987: Fremmandama\u00f0urin, \u00fatvarpsleikur \n2001: \u00c1 \u00f3kunnulei\u00f0, \u00fatvarpsleikur\n2001: Tey burturv\u00edstu, \u00fatvarpsleikur\n\nYrkisb\u00f3kmentir \nTerradropar, samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 kvinnur \u00ed okkara t\u00ed\u00f0, 2004\nAlt av k\u00e6rleika, um f\u00f8royskar kvinnur \u00ed USA, 2013\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nJ\u00f3anna, skalds\u00f8ga eftir Fay Weldon 1989\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar"}
{"id": "21063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oluf%20Djurhuus", "title": "Oluf Djurhuus", "text": "Oluf Djurhuus (f\u00f8ddur 18. juni 1928 Innan Glyvur) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 tr\u00edggjar skalds\u00f8gur, f\u00fdra minningarrit og eina b\u00f3k vi\u00f0 endurminningum. Hann hevur starvast sum elektrikari, mest \u00e1 Sk\u00e1la Skipasmi\u00f0ju.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur \n1999: V\u00f3nbrot, skalds\u00f8ga um norsku Mariu R\u00f8nning \n2000: Tey i\u00f0 undan f\u00f3ru, skalds\u00f8ga, egi\u00f0 forlag\n2000: Gutth\u00fas, skalds\u00f8ga, egi\u00f0 forlag\n\nMinningarrit \n1986: 25 \u00e1ra minningarrit Sk\u00e1la Handverkarafelag\n1987: Tolin Tr\u00edvst, 60 \u00e1ra minningarrit hj\u00e1 Sk\u00e1la Arbei\u00f0smannafelag\n1991: Samstarv, 75 \u00e1ra minningarrit hj\u00e1 Kongshavnar Havnast\u00fdri\n1984: At loysa \u00far lagdi, 100 \u00e1ra minningarrit um ni\u00f0ursetubygdina Innan Glyvur. Egi\u00f0 forlag.\n\nEndurminningar \n1998: Leontius, endurminningar, egi\u00f0 forlag.\n\nFamilja \nOluf er sonur Heina Djurhuus og Elisabeth Durhuus \u00far Gutth\u00fasi \u00e1 Ei\u00f0i. Giftist 5. januar 1958 vi\u00f0 Fanny Reinert Petersen av Saltnesi, d\u00f3ttir D\u00e1va Petersen og Ninnu, f. Reinert. B\u00f8rn: Meinhild, D\u00e1vur, Elisabeth, Heini, Finnbogi og R\u00f3gvi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar"}
{"id": "21064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sonni%20Jacobsen", "title": "Sonni Jacobsen", "text": "Sonni Jacobsen (f\u00f8ddur hin 19. februar 1959 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Foreldrur hansara v\u00f3ru Herluf og Charlotta Jacobsen \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi. Fr\u00e1 hann var 3 \u00e1ra gamal vaks hann upp hj\u00e1 p\u00e1pabeiggjanum, J\u00f3han \u00e1 \u00d8rg og konu hansara Lenu \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi orsaka\u00f0 av, at mamman var vor\u00f0in sj\u00fak og p\u00e1pin sigldi. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 tv\u00e6r b\u00f8kur um S\u00f8rv\u00e1gs s\u00f8gu, f\u00fdra skalds\u00f8gur, tv\u00e6r metb\u00f8kur og eina b\u00f3k sum eitur Greinar og rit. Fyrsta b\u00f3kin i\u00f0 hann gav \u00fat var bygdas\u00f8gan \"S\u00f8rv\u00e1gur og s\u00f8rvingar I\", sum kom \u00fat \u00ed 1995.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur \n1997: Myrkar n\u00e6tur. (skalds\u00f8ga). Forlagi\u00f0 Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur \n1998: Teir bl\u00e1u. (skalds\u00f8ga). Forlagi\u00f0 Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur \n1999: \u00dar t\u00e1mi t\u00ed\u00f0arinnar. (skalds\u00f8ga). Forlagi\u00f0 Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur \n2003: Eitrandi bl\u00f3\u00f0. (skalds\u00f8ga). Forlagi\u00f0 Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur\n\nBygdars\u00f8gur \n1995: S\u00f8rv\u00e1gur og s\u00f8rvingar I. (bygdars\u00f8ga). Forlagi\u00f0 Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur \n1996: S\u00f8rv\u00e1gur og s\u00f8rvingar II. 1996 (bygdars\u00f8ga). Forlagi\u00f0 Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \n2000: Greinar og rit. 2000 (ritsavn). Forlagi\u00f0 Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur \n2000: Metb\u00f3kin 2001. (metb\u00f3k). Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met \n2004: Metb\u00f3kin 2005. (metb\u00f3k). Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "21065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Johannesen", "title": "David Johannesen", "text": "David Johannesen (f\u00f8ddur 19. mai 1949 \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur prestur og rith\u00f8vundur.\n\nT\u00e1 i\u00f0 David hev\u00f0i tiki\u00f0 realpr\u00f3gv \u00ed 1967 \u00e1 Giljanesi, f\u00f3r hann ni\u00f0ur til Danmarkar, har hann \u00ed 1969 t\u00f3k klassiskt m\u00e1lsligt studentspr\u00f3gv \u00e1 R\u00f8nde Kursus. \u00cd 1976 t\u00f3k hann gudfr\u00f8\u00f0iligt emb\u00e6tispr\u00f3gv vi\u00f0 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed \u00c5rhus. David var s\u00f3knarprestur \u00ed V\u00e1ga prestagjaldi fr\u00e1 1. august 1977 til 1. august 2012. \n\nHann er sonur Steint\u00f3r Johannesen, skipara \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi og konu Marin Kristinu, f\u00f8dd Davidsen, \u00far Kv\u00edv\u00edk. David giftist 27. juni 1981 vi\u00f0 Siggu Mariu Joensen, radiografi, \u00far Klaksv\u00edk. Tey eiga tr\u00edggjar d\u00f8tur, Maritu, Karin Elisu og Honnu Kristinu.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur \n2010: Dirvi til at liva. Skalds\u00f8ga. \n2017: Framt\u00ed\u00f0arv\u00f3nir. Skalds\u00f8ga. \n2022: V\u00f3n og v\u00e6ntan. Skalds\u00f8ga.\n\nYrkingar \n1980: 21 yrkingar\n1982: 30 yrkingar\n1990: 50 yrkingar\n1998: 70 yrkingar\n2008: 2. broytt \u00fatg\u00e1va\n2000: 110 yrkingar\n2009: 2. broytt \u00fatg\u00e1va\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \n1991: Skriva\u00f0 tv\u00e6r greinir \u00ed b\u00f3kini, Martin Luther - ein avbj\u00f3\u00f0ing t\u00e1 og n\u00fa. \n2003: L\u00edv h\u00f3ast dey\u00f0a. Stuttir lestrar til hv\u00f8nn dag \u00ed \u00e1rinum.  \n2011: 2. broytt \u00fatg\u00e1va\n2006: Martin Luther. S\u00f8ga og gudfr\u00f8\u00f0i. \n2007: Martin Luther: Fr\u00e6lsi teirra kristnu. Greinir og ritger\u00f0ir.T\u00fd\u00f0ing. \n2014: Martin Luther: Kirkjan \u00ed b\u00e1bilskum fangilsi.T\u00fd\u00f0ing. \n2015: Svend Lerfeldt: Lutherb\u00f3kin. Luthers l\u00edv og tankar l\u00fdstir vi\u00f0 sitatum \u00far verkum hansara.T\u00fd\u00f0ing. \n2015: Andin og or\u00f0i\u00f0. Ein lestrab\u00f3k. Fyrra tekstar\u00f8\u00f0.  \n2015: Andin og l\u00edvi\u00f0. Ein lestrab\u00f3k. Onnur tekstar\u00f8\u00f0. \n2015: Krossgil. F\u00f8stulestrar. \n2016: Tilverutankar. Stutts\u00f8gur og huglei\u00f0ingar. \n2018: Martin Luther: Til dagin og vegin. Tankar um tr\u00fanna. T\u00fd\u00f0ing. \n2019: Martin Luther: Sannleikans or\u00f0. Fortalur til Halgub\u00f3k. T\u00fd\u00f0ing.\n\nKeldur \n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "21066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einar%20Petersen", "title": "Einar Petersen", "text": "Einar Petersen (f\u00f8ddur 19. juli 1939 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, dey\u00f0ur 17. august 2002) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hann skriva\u00f0i fyrstu f\u00f8roysku krimiskalds\u00f8guna, sum kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum, ta\u00f0 var \u00ed 1987.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nForeldur hansara v\u00f3ru Danial Petur Petersen \u00far S\u00f8rv\u00e1gi og Katrina Petersen f\u00f8dd Hansen \u00far Mykinesi. Eftir lokna sk\u00falagongd, stutt eftir at hann var vor\u00f0in fermdur \u00ed 1953 f\u00f3r hann \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. \u00c1ri\u00f0 eftir f\u00f3r hann til skips, \u00e1 Su\u00f0urlandi\u00f0 vi\u00f0 sluppini Henry Freeman, og seinni ein sildat\u00far undir F\u00f8royum vi\u00f0 sluppini S\u00edlinum. Sostatt upplivdi hann sum bla\u00f0ungur endan \u00e1 gomlu sluppt\u00ed\u00f0ini. \u00cd 1957 f\u00f3r hann \u00e1 sj\u00f3mannask\u00fala \u00ed Esbjerg \u00ed tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir, ha\u00f0andi gekk fer\u00f0in beinlei\u00f0is \u00fat at sigla. Hann sigldi vi\u00f0 farmaskipum \u00ed okkurt um 23 \u00e1r. Honum d\u00e1mdi v\u00e6l at fer\u00f0ast, \u00ed fr\u00edt\u00ed\u00f0ini fer\u00f0a\u00f0ist hann n\u00f3gv til eitt n\u00fa New York \u00ed USA, Genua \u00ed Italiu og Kobe \u00ed Japan. Eitt n\u00fa helt hann allar s\u00ednar feriur \u00ed Kobe \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum 1968 - 1972 og var \u00ed landi upp til tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir um fer\u00f0ina. Umframt at hann hevur siglt \u00fati, hevur hann eisini arbeitt \u00e1 flakavirkinum \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og sum arbei\u00f0sma\u00f0ur hj\u00e1 S\u00f8rv\u00e1gs kommunu.\n\nTa\u00f0 fyrsta sum var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0, sum Einar hev\u00f0i skriva\u00f0, var t\u00e1 hann saman vi\u00f0 tveimum \u00f8\u00f0rum n\u00e6mingum \u00e1 H\u00e1sk\u00falanum skriva\u00f0i ein f\u00f8royskan st\u00edl vi\u00f0 heitinum: He\u00f0in Br\u00fa: L\u00edv og skaldskapur. L\u00e6rararnir hildu henda st\u00edl vera so fr\u00e6gan, at teir settu hann \u00ed t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 14. september. Seinni bleiv hann endurgivin \u00ed einum riti hj\u00e1 H\u00e1sk\u00falanum. \n\nEinar gav \u00fat fyrstu f\u00f8roysku krimiskalds\u00f8guna \u00ed 1987. T\u00e1 hann anda\u00f0ist \u00ed 2002, l\u00e1 eitt handrit eftir hann, sum ikki var givi\u00f0 \u00fat. Rith\u00f8vundurin Sonni Jacobsen skriva\u00f0i s\u00f8guna lidna og gav \u00fat b\u00f3kina Lukretia \u00ed navninum hj\u00e1 Einari Petersen \u00ed 2004. Ta\u00f0 v\u00f3ru Sonni Jacobsen og \u00d3lavur \u00ed Beiti, rith\u00f8vundar \u00far S\u00f8rv\u00e1gi, sum \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 arvingarnar hj\u00e1 Einari, g\u00f3vu \u00fat ymiskt skrivligt tilfar i\u00f0 l\u00e1 eftir Einar, alt var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed b\u00f3kini Lukretia, ta\u00f0 var b\u00e6\u00f0i n\u00fdtt og eldri tilfar, t.d. var krimiskalds\u00f8gan \"Dey\u00f0in sendir apr\u00edl\" eisini vi\u00f0 \u00ed b\u00f3kini.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nSkalds\u00f8gur \n1987: Dey\u00f0in sendir apr\u00edl (krimiskalds\u00f8ga)\n2004: Lukretia, \u00fatgivin tvey \u00e1r eftir dey\u00f0a hansara av forlagnum Ytstifj\u00f3r\u00f0ingur, ISBN: 99918-934-0-7\n\nStutts\u00f8gur \n1977: Jandus, stutts\u00f8ga, sum var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed myndabla\u00f0num Magn\n1993: Nemesis \u00e1 \u00fatoyggj (stutts\u00f8gusavn)\n2004: Alicia er horvin (\u00fatgivin \u00ed b\u00f3kini \"Lukretia\" tvey \u00e1r eftir dey\u00f0a Einars)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar"}
{"id": "21068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20%C3%AD%20Beiti", "title": "\u00d3lavur \u00ed Beiti", "text": "\u00d3lavur \u00ed Beiti (f\u00f8ddur 23. november 1952, uppvaksin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri b\u00f8kur. Hann stovna\u00f0i V\u00e1gaportalin  12. desember 2007 og rak hann \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd 2013 seldi hann V\u00e1gaportalin til Gunnar Sk\u00favadal \u00far Vestmanna, men fer h\u00f3ast ta\u00f0 at halda fram vi\u00f0 at skriva har eina t\u00ed\u00f0 afturat.\n \nHann t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1973 \u00ed Hoyd\u00f8lum og hevur s\u00ed\u00f0an fingist vi\u00f0 ymiskt. Starva\u00f0ist sum bla\u00f0ma\u00f0ur \u00ed g\u00f3\u00f0 f\u00fdra \u00e1r, var eina t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 f\u00f8royskum fiskiskipum \u00e1 lodnu- og makrelvei\u00f0u og eisini \u00ed langfarasigling. Hann hevur eisini starvast sum sk\u00falal\u00e6raravikarur \u00ed n\u00f8kur \u00e1r og var sk\u00fala\u00e1ri\u00f0 1976/77 vikarur \u00ed Mykinesi. Hann hevur eisini b\u00fa\u00f0 \u00ed Onglandi og Danmark \u00ed n\u00f8kur \u00e1r \u00ed lestrar\u00f8rindum, og b\u00fdr n\u00fa aftur \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi.  \n\n\u00cd 1980 gav kann \u00fat \u00e1 egnum forlagi stutts\u00f8gusavni\u00f0 Ung s\u00e1l, \u00ed 1988 savni\u00f0 Genturnar \u00ed Leixo\u00ebs, og \u00ed 1989 savni\u00f0 Einafer\u00f0. Sama \u00e1r, 1989, skriva\u00f0i hann eisini hefti\u00f0 S\u00f8rv\u00e1gs sk\u00fali \u00ed sambandi vi\u00f0 sk\u00falav\u00edgsluna tann 11. november 1989.\n\u00cd 1994 gav E.O.Prent Forlag \u00fat savni\u00f0 Fr\u00f8kun Snarlj\u00f3s og hennara d\u00fdrab\u00e6ra ogn, og \u00ed 1995 gav hann \u00fat b\u00f3kina Eitt slag av t\u00ed\u00f0.\nForlagi\u00f0 hj\u00e1 honum nevnist Forlagi\u00f0 Gr\u00f8nh\u00f3lmur og hevur givi\u00f0 \u00fat Genturnar \u00ed Leixo\u00ebs og Einafer\u00f0, og b\u00f3kina Eitt slag av t\u00ed\u00f0, sum var ein tann fyrsta b\u00f3kin \u00ed f\u00f8roysku ISBN - skr\u00e1setingini.\n\nFleiri av s\u00f8gum hansara hava veri\u00f0 lisnar upp \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya og hava eisini sta\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum bl\u00f8\u00f0um, eitt n\u00fa Dimmal\u00e6tting og Oyggjat\u00ed\u00f0indum. \u00d3lavur hevur \u00fatgivi\u00f0 stutts\u00f8gur, skalds\u00f8gur, huglei\u00f0ingar, endurminningar, greinar o.a.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n1988: Genturnar \u00ed Leixo\u00ebs : stutts\u00f8gur, 150 s\u00ed\u00f0ur\n 1994: Fr\u00f8kun Snarlj\u00f3s - og hennara d\u00fdrab\u00e6ra ogn, T\u00f3rshavn : E.O. Prent, 199 s\u00ed\u00f0ur.\n 1995: Eitt slag av t\u00ed\u00f0, Gr\u00f8nh\u00f3lmur, 247 s\u00ed\u00f0ur.\n 1997: N\u00e5r du kommer, endurminningar, Ann Ellefsen t\u00fdddi til danskt. S\u00f8rv\u00e1gur, Gr\u00f8nholmur, ISBN: 99918-900-6-8\n1997: \u00dar egnum barmi, Vi\u00f0merkingar, b\u00f3kaumm\u00e6li og stutts\u00f8gur, Gr\u00f8nh\u00f3lmur, S\u00f8rv\u00e1gur, 215 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 99918-900-4-1\n1997: Losi tann fyrsti, Gr\u00f8nh\u00f3lmur, 3 s\u00f8gur, 110 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 99918-900-8-4\n1998: Til k\u00e6rleikin meg skilir, skalds\u00f8ga, Gr\u00f8nh\u00f3lmur, 1998, ISBN: 99918-900-9-2. Innihald: Innihald: So l\u00e6tt var ta\u00f0. Dey\u00f0ans barn. Eg s\u00e1 hana. Lagnan hj\u00e1 Tummasi. Vit iva\u00f0ust ikki. Eg steina\u00f0i ikki hundin hj\u00e1 Tonio Glitter t\u00e1. Ketan. T\u00ed gekst ta\u00f0 so leingi at f\u00e1a hj\u00e1lp til J\u00f3han Steffan. Alkoholisera\u00f0ur p\u00e1standur. Fyri hennara sakir. Journalistisk fr\u00e1grei\u00f0ing. Master Poul. Royndin hj\u00e1 Gu\u00f0mundi Stirlasson. Til k\u00e6rleikin skilir meg. S\u00e6dd \u00ed oy\u00f0i. \u00c1tta \u00f3nd \u00e1r. D\u00f3ttir m\u00edn. Gev m\u00e6r sex. Veggir myrkursins. \u00c6rligt sp\u00e6l.\n1999: Sangur einliga p\u00e1pans, Gr\u00f8nh\u00f3lmur, ISBN: 99918-900-7-6\n2001: Aldanna b\u00f8rn, stutts\u00f8gur, greinar, Gr\u00f8nh\u00f3lmur, ISBN: 99918-960-0-7\n2003: T\u00ed\u00f0armyndir - Fyrsta b\u00f3k, Vestb\u00f3k, ISBN: 99918-979-9\n2006: Tjatt, stutts\u00f8gusavn, Gr\u00f8nh\u00f3lmur, 142 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 9991896015\n\nKeldur \n\nBeiti, \u00d3lavur \u00ed\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "21069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20av%20Hei%C3%B0i", "title": "H\u00f8gni av Hei\u00f0i", "text": "H\u00f8gni av Hei\u00f0i (fyrr Mortensen, f\u00f8ddur 2. januar 1962 \u00ed Keypmannahavn, uppvaksin \u00ed Havn) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n\nEftir studentspr\u00f3gv \u00far Hoyd\u00f8lum t\u00f3k hann pr\u00f3gv \u00ed russiskum \u00e1 Pusjkin-sk\u00falanum \u00ed Moskva 1983 og pr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1986. Sama \u00e1ri\u00f0 flutti hann vi\u00f0 vietnamesisku konuni til Keypmannahavnar, har hann hevur starvast \u00e1 ymsum sk\u00falum, b\u00f3kas\u00f8vnum og heils\u00f8lum. H\u00f8gni hevur fyri seg sj\u00e1lvan lisi\u00f0 b\u00e6\u00f0i s\u00e1larfr\u00f8\u00f0i, heimspeki og b\u00f3kmentir, men einahelst gudfr\u00f8\u00f0i hevur havt hansara \u00e1huga. Hetta seinasta evni\u00f0 hevur hann skriva\u00f0 um \u00ed teimum f\u00f8roysku bl\u00f8\u00f0unum og givi\u00f0 \u00fat b\u00f3kina Prestar og profetar, 18 greinir um \u00e1tr\u00fana og l\u00edvs\u00e1sko\u00f0an 1994. Vi\u00f0 skalds\u00f8guni Ta\u00f0 heita summari\u00f0, sum kom \u00fat \u00ed 1987 gj\u00f8rdi H\u00f8gni av Hei\u00f0i av \u00e1lvara vart vi\u00f0 seg \u00ed f\u00f8royskum b\u00f3kmentum. B\u00e6\u00f0i t\u00ed s\u00f8gan fer fram \u00ed Vjetnam, og t\u00ed hon er meira erotisk enn vanligt var \u00ed f\u00f8royskum b\u00f3kmentum.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nSkalds\u00f8gur \n1987: Ta\u00f0 heita summari\u00f0. Skalds\u00f8ga. Mentunargrunnur Studentafelagsins. Endur\u00fatgivin av Sprotanum \u00ed 2013.\n1994: Vi\u00f0 bivandi hjarta. Skalds\u00f8ga. Mentunargrunnur Studentafelagsins. Endur\u00fatgivin av Sprotanum \u00ed 2013.\n1996: Dagar \u00ed Vietnam. Brot \u00far l\u00edvvs\u00f8gu, Forlagi\u00f0 Hagas\u00f3ljan. Endur\u00fatgivin av Sprotanum \u00ed 2013.\n\nYrkingar \n1995: Vatni\u00f0 millum fjalla. Yrkingar. Forlagi\u00f0 Hagas\u00f3ljan.\n\nA\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \n1985: Kristiligur \u00e1gangur. Greinin, sum tey f\u00f8roysku bl\u00f8\u00f0ini sensurera\u00f0u. M\u00f3tm\u00e6lisrit. \n 1994: Prestar og profetar. 18 greinir um \u00e1tr\u00fana og l\u00edvs\u00e1sko\u00f0an (1986-91). Prometeus.\n 2013: F\u00f8royingur vi\u00f0 ongum flaggi. 28 greinir og umm\u00e6li (1994-2005). E-b\u00f3k. Vitra.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "21072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vida%20Akselsd%C3%B3ttir%20H%C3%B8jgaard", "title": "Vida Akselsd\u00f3ttir H\u00f8jgaard", "text": "Vida Akselsd\u00f3ttir H\u00f8jgaard (f\u00f8dd 1. mai 1945 og uppvaksin \u00ed Kaldbak) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nEftir realpr\u00f3gv fr\u00e1 F\u00e6r\u00f8ernes Mellem- og Realskole f\u00f3r hon \u00ed bankal\u00e6ru og t\u00f3k handilspr\u00f3gv \u00ed 1963. \u00cdgj\u00f8gnum \u00f8ll \u00e1ttati\u00e1rini skriva\u00f0i hon javnan \u00ed bl\u00f8\u00f0unum um kvinnum\u00e1l, um heim, b\u00f8rn, sk\u00fala og samfelagsm\u00e1l yvirh\u00f8vur, og onkur yrking s\u00e1 eisini dagsins lj\u00f3s. Um hetta mundi\u00f0 var hon eisini politiskt virkin og var\u00f0 uppstilla\u00f0 fyri F\u00f3lkaflokkin til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1988 og \u00ed l\u00f8gtingsvali\u00f0 1990. Hon hevur havt fleiri nevndarsessir, m.a \u00ed Barnaverndini \u00ed Havn, Felagnum F\u00f8royar-\u00cdsrael og F\u00f8roya Urtagar\u00f0sfelag, i\u00f0 hon var vi\u00f0 til at stovna, og \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 sum skrivari \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya (2006-2008). Hon hevur roynt ymiskt \u00fati \u00e1 arbei\u00f0markna\u00f0inum fr\u00e1 flakavirki og kafeteria til at seta prestar upp fyri Landsverk. \u00cd 1997 t\u00f3k hon danskt skrivstovupr\u00f3gv og pr\u00f3gv \u00ed enskum og starva\u00f0ist eftir ta\u00f0 \u00ed eitt \u00e1r fyri oljuvinnuna vi\u00f0 at umseta f\u00f8royskt bla\u00f0tilfar til enskt.\n\nS\u00edna fyrstu yrking skriva\u00f0i hon sum t\u00edggju \u00e1ra gomul (hon var upp\u00e1 r\u00edm). Hevur alt\u00ed\u00f0 av og \u00e1 skriva\u00f0 sangtekstir, bla\u00f0greinar, huglei\u00f0ingar og yrkingar. \u00cd 2003 f\u00f3r hon \u00ed holt vi\u00f0 at skriva b\u00f3kina M\u00f8rk, sum er eitt slag av \u00e6vis\u00f8gu \u00ed skalds\u00f8guhami, og \u00e1 v\u00e1ri 2008 f\u00f3r hon undir at savna yrkingar, i\u00f0 stava fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fyrst \u00ed \u00e1ttati\u00e1runum og fram til 2008.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n2005: M\u00f8rk. Skalds\u00f8ga. Mentunargrunnur Studentafelagsins\n2008: Novemburmorgun. Yrkingar. Mentunargrunnur Studentafelagsins\n\nHei\u00f0ur\n 2009: Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "21082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.me", "title": ".me", "text": ".me er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Montenegro.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.uy", "title": ".uy", "text": ".uy er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Uruguei.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.kn", "title": ".kn", "text": ".kn er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til St. Kitts og Nevis.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gp", "title": ".gp", "text": ".gp er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Guadeloupe.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.gq", "title": ".gq", "text": ".gq er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Ekvatorguinea.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.hm", "title": ".hm", "text": ".hm er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Heard- og McDonald-oyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.lc", "title": ".lc", "text": ".lc er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til St. Lusia.\n\n\u00d8kisnavn\n\nSt. Lusia"}
{"id": "21089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ly", "title": ".ly", "text": ".ly er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Libya.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mc", "title": ".mc", "text": ".mc er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Monako.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.md", "title": ".md", "text": ".md er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Moldova.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.io", "title": ".io", "text": ".io er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bretsku Indiahavsoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mh", "title": ".mh", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Marshalloyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mk", "title": ".mk", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Maked\u00f3nia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ml", "title": ".ml", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Mali.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mm", "title": ".mm", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Burma.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mo", "title": ".mo", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Makao.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mp", "title": ".mp", "text": "er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Nor\u00f0urmarionnuoyggjarnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.mq", "title": ".mq", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Martinique.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.nc", "title": ".nc", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til N\u00fdkaledonia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.nu", "title": ".nu", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Niue.\n\n\u00d8kisnavn\nNiue"}
{"id": "21102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pm", "title": ".pm", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Saint-Pierre og Miquelon.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.pn", "title": ".pn", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Pitcairnoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.st", "title": ".st", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sao Tomi og Prinsipi.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.su", "title": ".su", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sovjetsamveldi\u00f0.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.td", "title": ".td", "text": "er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Kjad.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tf", "title": ".tf", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til TAAF (French Southern and Antarctic Lands).\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.to", "title": ".to", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Tonga.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tt", "title": ".tt", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Trinidad og Tobago.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tv", "title": ".tv", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Tuvalu.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.tz", "title": ".tz", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Tansania.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ua", "title": ".ua", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Ukreina.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ug", "title": ".ug", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Uganda.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ws", "title": ".ws", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Samoa.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ye", "title": ".ye", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Jemen.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.yt", "title": ".yt", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Mayotte.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.za", "title": ".za", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Su\u00f0urafrika.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.zm", "title": ".zm", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sambia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.yu", "title": ".yu", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Jugoslavia.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.wf", "title": ".wf", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Wallis og Futuna.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.vu", "title": ".vu", "text": ".vu er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Vanuatu.\n\n\u00d8kisnavn\nVanuatu"}
{"id": "21122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.vi", "title": ".vi", "text": "er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.vg", "title": ".vg", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.ve", "title": ".ve", "text": "er eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Venesuela.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.vc", "title": ".vc", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Sankta Vinsent og Grenadinoyggjar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.uz", "title": ".uz", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Usbekistan.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.um", "title": ".um", "text": "er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til United States Minor Outlying Islands.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "21129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskar%20kvinnur%20%C3%AD%20politikki", "title": "F\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki", "text": "Listi yvir f\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki, l\u00f8gtingslimir og varaf\u00f3lk, landsst\u00fdriskvinnur og f\u00f3lkatingslimir.\n\nKvinnuligir l\u00f8gtingslimir, landsst\u00fdrisf\u00f3lk og f\u00f3lkatingslimir 1964-\n\nL\u00f8gtingslimir \nMalla Samuelsen, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, varaf\u00f3lk 1964\nJona Henriksen, Javna\u00f0arflokkurin, tinglimur 1978-1980, varaf\u00f3lk 1975-78 og 1980-1988\nKarin Kj\u00f8lbro, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin, tinglimur 1978-1990, varaf\u00f3lk 1970-1974\nJ\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin, tinglimur 1988-1990 (\u00ed landsst\u00fdrinum 1989-1990)\nMarita Petersen, Javna\u00f0arflokkurin, tinglimur 1988-98, l\u00f8gtingstingforma\u00f0ur 1994-1995 (\u00ed landsst\u00fdrinum 1991-1994) \nLisbeth L. Petersen, Sambandsflokkurin, tinglimur 1990-2007\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, seinni Javna\u00f0arflokkurin 1990-2002 og 2008-2011 (\u00ed landsst\u00fdrinum 1998-2001 og 2008-2011)\nMaria Hansen, Sambandsflokkurin, tinglimur 1994-98\nIngeborg Vinther, Verkamannafylkingin, tinglimur 1994-1998\nKatrin Dahl Jakobsen, Javna\u00f0arflokkurin, tinglimur 1998-2004 og 2008-2011\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, Tj\u00f3\u00f0veldi, tinglimur 1998-2011 (var \u00ed landsst\u00fdrinum 2003-2004), varaf\u00f3lk 2011-dd (?)\nKristina H\u00e1foss, Tj\u00f3\u00f0veldi, tinglimur 2002-04\nAnnika Olsen, F\u00f3lkaflokkurin, tinglimur 2008-dd (var \u00ed landsst\u00fdrinum 2008-apr\u00edl 2011 og fr\u00e1 nov. 2011-dd)\nR\u00f3sa Samuelsen, Sambandsflokkurin, tinglimur 2008-dd (\u00ed landsst\u00fdrinum 2008-2011)\nBj\u00f8rt Samuelsen, Tj\u00f3\u00f0veldi, tinglimur 2008-dd (var \u00ed landsst\u00fdrinum \u00ed 2008)\nBergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen, Tj\u00f3\u00f0veldi, tinglimur 2008-2011\nElsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur, F\u00f3lkaflokkurin, tinglimur 2011-dd\nEdva Jacobsen, Sambandsflokkurin, tinglimur 2011-dd\nRigmor Dam, Javna\u00f0arflokkurin, tinglimur 2011-dd\nEy\u00f0gunn Samuelsen, Javna\u00f0arflokkurin, tinglimur 2011-dd\nKristina H\u00e1foss, Tj\u00f3\u00f0veldi, tinglimur 2011-dd\nGunnv\u00f8r Balle, Tj\u00f3\u00f0veldi, tinglimur 2011-dd\nSiri\u00f0 Stenberg, Tj\u00f3\u00f0veldi, tinglimur 2011-dd\n\nVaraf\u00f3lk \nIngri\u00f0 Sondum, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin, varaf\u00f3lk 1978-1980\nHildur Patursson, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin, varaf\u00f3lk 1993-1994 \nR\u00fana Sivertsen, F\u00f3lkaflokkurin, seinni Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, varaf\u00f3lk 1995-2002 og 2009\nEy\u00f0gunn Samuelsen, Javna\u00f0arflokkurin, varaf\u00f3lk 2008-11\nKitty-May Ellefsen, F\u00f3lkaflokkurin, varaf\u00f3lk 2008 og 2010\n\u00d3luv\u00e1 Klettskar\u00f0, Tj\u00f3\u00f0veldi, varaf\u00f3lk 2008 \nOlga Biskopst\u00f8, Tj\u00f3\u00f0veldi, varaf\u00f3lk 2008\nS\u00f3lfr\u00ed\u00f0 Fjallsbak, Tj\u00f3\u00f0veldi,varaf\u00f3lk 2008\nEdva Jacobsen, Sambandsflokkurin, varaf\u00f3lk 2009-dd\nNita N\u00e6s, Javna\u00f0arflokkurin, 2009, 2010\nKristina Toftegaard Larsen, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, varaf\u00f3lk 2009\nHeidi Petersen, Tj\u00f3\u00f0veldi, varaf\u00f3lk 2009, 2010\nJ\u00f3na Mortensen, Sambandsflokkurin, varaf\u00f3lk 2011-dd\nKristianna Winther Poulsen, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, varaf\u00f3lk \u00ed styttri og longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed 2012, 2013 og 2014\nHanna Jensen, Frams\u00f3kn, varaf\u00f3lk 2012\n\nLandsst\u00fdrisf\u00f3lk \nJ\u00f3nger\u00f0 Purkh\u00fas, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin \u2013 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 1985-1988, 1988-1991\nKarolina Petersen, Frambur\u00f0sflokkurin \u2013 Almanna- og kommunum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, 1988-89\nMarita Petersen, Javna\u00f0arflokkurin \u2013 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 1991-1993, l\u00f8gma\u00f0ur 1993-94\nAnnlis Bjarkhamar, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin \u2013 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2002-2003\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin \u2013 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2003-2004\nHelena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, seinni Javna\u00f0arflokkurin \u2013 Almanna- og Heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 1998-2001, L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008, Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008\nKristina H\u00e1foss, Tj\u00f3\u00f0veldi \u2013 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008\nBj\u00f8rt Samuelsen, Tj\u00f3\u00f0veldi \u2013 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008\n\u00d3luva Klettskar\u00f0, Tj\u00f3\u00f0veldi \u2013 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008\nR\u00f3sa Samuelsen, Sambandsflokkurin \u2013 Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008-2011\nAnnika Olsen, F\u00f3lkaflokkurin \u2013 Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2008-2011 og Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 2011-dd\n\nF\u00f3lkatingslimir \nLisbeth L. Petersen, Sambandsflokkurin, 2001-2005\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, varaf\u00f3lk fyri H\u00f8gna Hoydal fr\u00e1 9. september til 24. oktober 2008\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nL\u00f8gtingslimir\nListar"}
{"id": "21131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malla%20Samuelsen", "title": "Malla Samuelsen", "text": "Malene (Malla) Sofie Samuelsen, vanliga nevnd Malla Samuelsen (f\u00f8dd 11. juli 1909 \u00e1 Kirkju, dey\u00f0 29. november 1997 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur politikari. Hon var fyrsta f\u00f8royska kvinnan, i\u00f0 t\u00f3k s\u00e6ti \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, ta\u00f0 var sum varaf\u00f3lk \u00ed 1964.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nMalla vaks upp \u00e1 Kirkju. Hon var d\u00f3ttir Susanne Elisabeth Zachariasen (1885-1919) og Petur Pauli Poulsen (1881-1957). T\u00e1 Malla var 8 \u00e1ra gomul, doy\u00f0i mamma hennara, og tey sjey systkini vuksu upp ymsasta\u00f0ni hj\u00e1 familjuni. Malla vaks upp hj\u00e1 ommuni og abbanum \u00ed m\u00f3\u00f0ur\u00e6tt, abbi hennara var S.M. Zachariasen, sum var sk\u00falal\u00e6rari, politikari og skald. T\u00e1 hon var 16 \u00e1ra gomul, flutti hon til Havnar, har hon helt h\u00fas fyri ein morbr\u00f3\u00f0ur og ein beiggja hennara. Hon b\u00fa\u00f0i har \u00ed eini tvey \u00e1r, og gekk eisini eitt skifti t\u00e1 \u00e1 h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Havn. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hon til Danmarkar at vera ung genta \u00ed h\u00fasinum. Har f\u00f3r hon \u00ed l\u00e6ru sum garvari. Afturkomin til F\u00f8roya royndi hon at etablera seg sum garvara, men ta\u00f0 noyddist hon at gevast vi\u00f0 og f\u00f3r aftur til Keypmannahavnar at arbei\u00f0a sum t\u00e6nastugenta. \u00cd 1935 giftist hon vi\u00f0 Carl Niklas Samuelsen, og hon og ma\u00f0urin b\u00fasettust \u00ed Havn. Hann sigldi \u00ed donsku sj\u00f3verjuni, so hon var ofta heima einsam\u00f8ll vi\u00f0 b\u00f8rnunum, eins og n\u00f3gvar a\u00f0rar f\u00f8royskar kvinnur. Tey fingu tr\u00fd b\u00f8rn: Beinta (1936), Elinborg (1942), Sj\u00far\u00f0ur (1947). \n\n\u00cd 1952 var Malla ein av stigtakarunum til Kvinnufelagi\u00f0 \u00ed Havn. Hon sat \u00ed nevndini \u00ed fleiri \u00e1r og eisini sum forma\u00f0ur n\u00f8kur \u00e1r. T\u00e6r \u00ed kvinnufelagnum meintu, at kvinnur eisini \u00e1ttu at luttaka aktivt \u00ed politikki, og t\u00e1 listarnir i\u00f0 v\u00f3ru frammanundan ikki so fegnir vildu hava kvinnur \u00e1 listan, so gj\u00f8rdu t\u00e6r s\u00edn egna lista vi\u00f0 Mallu sum h\u00f8vu\u00f0svalevni til b\u00fdr\u00e1\u00f0svali\u00f0 \u00ed 1956, hon hev\u00f0i annars tilkn\u00fdti til Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. Malla var\u00f0 vald inn \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 og gj\u00f8rdist limur \u00ed fleiri av teimum f\u00f8stu nevndunum. Alt valskei\u00f0i\u00f0 til 1960 var hon forkvinna fyri Sosialu nevnd hj\u00e1 T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0. Kvinnulistin stilla\u00f0i aftur upp til n\u00e6sta b\u00fdr\u00e1\u00f0sval, men t\u00e1 h\u00f8vdu hinir listarnir eisini fingi\u00f0 nakrar kvinnur \u00e1 teirra listar. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist t\u00f3 ikki nakrari av teimum at ver\u00f0a valdar t\u00e1. \u00cd 1964 t\u00f3k hon s\u00e6ti sum varaf\u00f3lk \u00e1 L\u00f8gtinginum, og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsta f\u00f8royska kvinna i\u00f0 t\u00f3k s\u00e6ti har. Ta\u00f0 gingu t\u00f3 14 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn t\u00e6r fyrstu kvinnurnar v\u00f3ru valdar beinlei\u00f0is inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting, ta\u00f0 var \u00ed 1978, t\u00e1 Jona Henriksen og Karin Kj\u00f8lbro v\u00f3ru valdar \u00e1 ting.\n\n\u00cd 1965 bleiv hon eggja til at gerast lei\u00f0ari av t\u00ed kommunala ellis- og r\u00f8ktarheiminum \u00ed Havn, og hon seg\u00f0i ja, og skuldi fyrst bara vera lei\u00f0ari \u00ed 3 m\u00e1na\u00f0ir, men ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0 at hon sat sum lei\u00f0ari av heiminum \u00ed 13 \u00e1r. Malla var eisini limur \u00ed barnaverndini \u00ed Havn \u00ed n\u00f3gv \u00e1r.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1909\nAndl\u00e1t \u00ed 1997"}
{"id": "21133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andras%20Mi%C3%B0skar%C3%B0", "title": "Andras Mi\u00f0skar\u00f0", "text": "Andras Mi\u00f0skar\u00f0 (f\u00f8ddur 20. august 1935 \u00ed Klaksv\u00edk, uppvaksin \u00ed Sv\u00ednoy) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, skipsf\u00f8rari og fyrrverandi havnameistari. Foreldur: Susanne Mi\u00f0skar\u00f0, f\u00f8dd Jensen, h\u00fasm\u00f3\u00f0ir, \u00e6tta\u00f0 av Biskupsst\u00f8\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk. Magnus Poulsen, seinni Mi\u00f0skar\u00f0, fiski- og arbei\u00f0sma\u00f0ur \u00far Sv\u00ednoy. Hann er giftur vi\u00f0 Ruth Mi\u00f0skar\u00f0, f. Andersen, saman eiga tey tvey b\u00f8rn: (Dagny f. 1972) og J\u00f3hannes (f. 1974). \u00c1ri\u00f0 eftir at Andras var fermdur, f\u00f3r hann til skips, hann var vi\u00f0 f\u00f8royskum, \u00edslendskum og donskum fiskiskipum til hann f\u00f3r \u00e1 navigati\u00f3nssk\u00fala. Hann hevur s\u00ed\u00f0an siglt sum yvirma\u00f0ur 10 \u00e1r \u00ed danska handilsflotanum. \u00c1 heysti 1971 gj\u00f8rdist hann \u00fatr\u00f3\u00f0rarforma\u00f0ur \u00ed vetrarh\u00e1lvuni, me\u00f0an hann \u00ed summarh\u00e1lvuni var avloysari \u00e1 Strandfaraskipum Landsins, til hann fekk starvi\u00f0 sum havnarf\u00fati vi\u00f0 Klaksv\u00edkar havn 1977-2003.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\u00c1 barna\u00e1rum ungu, 1988. \nBr\u00e1\u00f0 er barnalund, 1996. \nHugnal\u00f8tur (s\u00f8gur til b\u00f8rn og vaksin), 1999. \nBygdarmenning (skalds\u00f8ga), 2002.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skiparar\nF\u00f8royskir havnameistarar"}
{"id": "21134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1741", "title": "1741", "text": "1741 (MDCCXLI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1740", "title": "1740", "text": "1740 (MDCCXL) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. februar - Carl Michael Bellman, svenskur yrkjari og t\u00f3naskald (d. 1795)\n\nAndl\u00e1t \n 5. januar - Antonio Lotti, italskur urguleikari og t\u00f3naskald (f. 1665 ella 1667)\n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81rni%20Dahl", "title": "\u00c1rni Dahl", "text": "\u00c1rni Dahl (f\u00f8ddur 31. juli 1946 \u00ed Funningsfir\u00f0i) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, l\u00e6rari, t\u00fd\u00f0ari og bla\u00f0stj\u00f3ri. Hevur fr\u00e1 1978 sta\u00f0i\u00f0 fyri forlagnum Fannir, i\u00f0 fr\u00e1 stovningardegnum hevur givi\u00f0 \u00fat o.u. 100 b\u00f8kur. \u00cd 1996 var hann hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri anna\u00f0 mentanarligt avrik, og \u00ed 2014 var hann hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Hei\u00f0ursg\u00e1vu landsins.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00c1rni vaks upp \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i til 1953, \u00ed Klaksv\u00edk 1953-63 og \u00ed Keypmannahavn 1963-64. S\u00ed\u00f0an 1964 hevur hann mest b\u00fa\u00f0 \u00ed Havn og \u00ed Hattarv\u00edk.  \n\nForeldur hansara v\u00f3ru Jacobina (Bina) Dahl, f. Johannessen (1914-85) og \u00d3li Dahl (1915-92) b\u00e6\u00f0i \u00far Funningi. \u00cd 1969 giftist hann Marionnu Debes Dahl, f\u00f8dd Joensen, tey fingu b\u00f8rnini T\u00f3tu \u00c1rnad\u00f3ttur, (f\u00f8dd 1970) og Teit \u00c1rnason, (f\u00f8ddur 1972). Marianna er eisini rith\u00f8vundur.\n\nHann t\u00f3k realpr\u00f3gv \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 1963, l\u00e6rarapr\u00f3gv (m\u00e1lsliga deild) \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 1969. Hann t\u00f3k \u00e1rsskei\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya 1975-76, exam. art.-pr\u00f3gv \u00ed nor\u00f0urlendskum, serliga f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum 1977. Hann hevur starvast sum l\u00e6rari \u00e1 ymsum sk\u00falum og h\u00e6gri l\u00e6rustovnum, \u00e1 Venjingarsk\u00falanum 1970-83, var t\u00edmal\u00e6rari \u00ed n\u00f8kur \u00e1r \u00e1 l\u00e6rarask\u00falanum og fekk fast starv har \u00ed 1983, hann var t\u00edmal\u00e6rari \u00e1 F\u00f8royam\u00e1lsdeildini einst\u00f8k \u00e1r \u00ed \u00e1ttiti\u00e1runum og \u00e1 eftir\u00fatb\u00fagvingarskei\u00f0um fr\u00e1 1980. Hann var l\u00e6rugreinar\u00e1\u00f0gevi \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 landsmi\u00f0st\u00f8\u00f0ini 1989-92 og 1993-94.\n\nBla\u00f0stj\u00f3ri og \u00e1litisst\u00f8rv \nForma\u00f0ur \u00ed M\u00f3\u00f0urm\u00e1lsl\u00e6rarafelagi F\u00f8roya 1981-86. \n\u00cd bla\u00f0stj\u00f3rn Sk\u00falabla\u00f0sins 1976-81\nBla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Fr\u00edu F\u00f8royum 1983-84, \u00ed bla\u00f0stj\u00f3rnini \u00e1 sama bla\u00f0i 1984-93. \nForma\u00f0ur \u00ed M\u00e1lstevnunevndini, sum skriva\u00f0i \u00e1liti\u00f0 \"M\u00e1lm\u00f8rk\" 2006-2007 (\u00e1liti\u00f0 lati\u00f0 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num 18. des. 2007). \nForma\u00f0ur \u00ed Sk\u00falab\u00f3kanevndini 2006-2010. Hann var sostatt seinasti forma\u00f0ur \u00ed Sk\u00falab\u00f3kanevndini, sum var\u00f0 avtikin, \u00ed sambandi vi\u00f0 at Sk\u00falab\u00f3kagrunnurin, Landsmi\u00f0st\u00f8\u00f0in fyri undirv\u00edsingarambo\u00f0 og KT-depilin l\u00f8gdu saman og mynda\u00f0u n\u00fdggjan stovn, N\u00c1M.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nHevur skriva\u00f0 og lagt til r\u00e6ttis  \n\u00dar F\u00f8roya \u00edtr\u00f3ttars\u00f8gu, 1974. \nB\u00f3kmentas\u00f8ga I, 1980. \nB\u00f3kmentas\u00f8ga II, 1981. \nB\u00f3kmentas\u00f8ga III, 1983. \nGrei\u00f0i\u00f0 og greini\u00f0, um b\u00f3kmentavi\u00f0ger\u00f0 \u00ed framhaldsdeildum og framhaldssk\u00falum, 1988, 1990. \nGrannam\u00e1li\u00f0 fyri vestan, \u00edslendskir tekstir til framhaldsdeildina, 1987+lj\u00f3\u00f0b\u00f3k, 1987. \nNorskt, n\u00fdnorskir tekstir og b\u00f3km\u00e1lstekstir til framhaldsdeildina, 1989+lj\u00f3\u00f0b\u00f3k. \n\n1. b\u00f3k: Gott komi \u00ed barni\u00f0, tekstasavn og arbei\u00f0shefti, 1990. \n2. b\u00f3k: Br\u00e1\u00f0 er barna lund, tekstasavn og arbei\u00f0shefti, 1990. \n3. b\u00f3k: F\u00f3lk og d\u00fdr, tekstasavn og arbei\u00f0shefti, 1990. \n4. b\u00f3k: Slatur og svik, tekstasavn og arbei\u00f0shefti, 1990. \n5. b\u00f3k: Fer\u00f0ing og fer\u00f0sla, tekstasavn og arbei\u00f0shefti, 1990. \nL\u00e6rarab\u00f3k, 1990. \nLj\u00f3\u00f0b\u00f3k, 1990. \n\nS\u00f8ga og stev 1, 1996. \nS\u00f8ga og stev 2, 1997. \nS\u00f8ga og stev 3, 1997. \nS\u00f8ga og stev 4, 1998. \nS\u00f8ga og stev 5, 1999. \nS\u00f8ga og stev 6, 2000. \nF\u00f8roya L\u00e6rarafelag 1898-1998, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags, 1998, ISBN: 99918-1-144-3\nEr ta\u00f0 naka\u00f0 gr\u00f8\u00f0andi?, brot \u00far s\u00f8guni um heiliv\u00e1g og apotek, 1999. \nOg or\u00f0i\u00f0 var l\u00edv, altartalva \u00ed Hattarv\u00edkar kirkju, 2000. \nVinmenn, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags, 2001, ISBN: 99918-1-256-3\nNavnab\u00f3kin, Fannir, 2005, ISBN: 978-99918-49-39-4\nB\u00f3ltsp\u00f8l millum Klakk og Kj\u00f8l K\u00cd 1904-1954, Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag, 2009\nB\u00f3ltsp\u00f8l millum Klakk & Kj\u00f8l K\u00cd 1955-1974, Klaksv\u00edkar \u00cdtr\u00f3ttarfelag, ISBN: 978-99918-823-1-4, 415 s\u00ed\u00f0ur, 2013\n\nSaman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum skriva\u00f0 ella lagt til r\u00e6ttis:  \nUng or\u00f0 1, 1984. \nUng or\u00f0 2, 1985. \nFloygd or\u00f0 1, 1988. \nFloygd or\u00f0 2, 1988. \nSkrivligt f\u00f8royskt til 7. sk\u00fala\u00e1r, 1985. \nSkrivligt f\u00f8royskt til 8. sk\u00fala\u00e1r, 1986, 1993, 1996. \nSkrivligt f\u00f8royskt til 9. sk\u00fala\u00e1r, 1988, 1994. \nSkrivligt f\u00f8royskt til 10. sk\u00fala\u00e1r, 1990, 1997. \nM\u00e1ll\u00e6ra, 1997, 2. \u00fatg. 1998. \nVinmenn, 2001.\n\nSavna\u00f0 og greitt til prentingar  \nB\u00f3kmentagreinir 1-6, 1981-82. \nBergur Djurhuus: Ungur at fara, 1977. \nF\u00f8roya L\u00e6rarafelag 100 \u00e1r 1898-1998, 1998. \n\u00c6vis\u00f8guliga partin av L\u00f8gtingss\u00f8guni, 2002.\n\nT\u00fdtt  \nNordahl Grieg: Skipi\u00f0 stevnir fram \u00e1 lei\u00f0, 1979. \nMette Newth: R\u00e1ni\u00f0, 1990. \nValh\u00f8ll 1-5, donsk teknir\u00f8\u00f0, 1987-89.\n\nT\u00fdtt saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum  \nHer b\u00fagva vit, 1981.\n\nHei\u00f0ur \n 2013: Hei\u00f0ursg\u00e1va landsins\n 1996: Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir ritstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar"}
{"id": "21137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Nols%C3%B8e%20%28f%C3%B8ddur%201976%29", "title": "P\u00e1ll Nols\u00f8e (f\u00f8ddur 1976)", "text": "P\u00e1ll Nols\u00f8e (f\u00f8ddur 26. oktober 1976 \u00ed Keypmannahavn, uppvaksin \u00ed Havn) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hann er m\u00e1lsligur studentur \u00far Hoyd\u00f8lum fr\u00e1 1996 og er \u00fatb\u00fagvin cand.comm. \u00ed s\u00f8gu og samskifti fr\u00e1 RUC \u00ed 2006 og arbei\u00f0ir \u00ed landsfyrisitingini \u00ed Havn. \n\n\u00cd 2011 fekk hann starvsl\u00f8n \u00ed 3 m\u00e1na\u00f0ir \u00far Mentanargrunni Landsins. \u00cd november 2013 gav Sprotin \u00fat hansara fyrstu skalds\u00f8gu, sum var ein krimiskalds\u00f8ga vi\u00f0 heitinum Brot. \n\nHann er sonur hagfr\u00f8\u00f0ingin og politikaran Axel H. Nols\u00f8e og Lenu Nols\u00f8e f. Jacobsen \u00far Klaksv\u00edk. Hann hevur tv\u00e6r d\u00f8trar, f\u00f8ddar 2006 og 2008.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n 1996 - Babba (stutts\u00f8ga), Birting. \n 2007 - Eftir dey\u00f0an livir dygdin \u2013 s\u00f8gan um Magnus Heinason (hoyrisp\u00e6l), Kringvarp F\u00f8roya. \n 2007 - Magnus Heinason \u2013 s\u00f8gan um eitt justitsmor\u00f0? (grein), Brot \u00far F\u00f8roya S\u00f8gu, Fr\u00f3\u00f0skapur og Landsskjalasavni\u00f0 2007.\n 2013 - Brot, krimiskalds\u00f8ga, Sprotin, 466 s\u00ed\u00f0ur\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "21138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Nols%C3%B8e", "title": "P\u00e1ll Nols\u00f8e", "text": "N\u00f3lsoyar P\u00e1ll (1766-1808/1809), f\u00f8roysk tj\u00f3\u00f0arhetja, sj\u00f3ma\u00f0ur, rith\u00f8vundur, b\u00f3ndi og b\u00e1tasmi\u00f0ur\nP\u00e1ll J. Nols\u00f8e (1908-1996), rith\u00f8vundur\nP\u00e1ll Nols\u00f8e (f\u00f8ddur 1976), rith\u00f8vundur"}
{"id": "21148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1731", "title": "1731", "text": "1731 (MDCCXXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 10. oktober - Henry Cavendish, bretskur v\u00edsindama\u00f0ur. Hann uppdaga\u00f0i grundevni\u00f0 hydrogen/vatnevni (d. 1810)\n 2. juni - Dorothea Biehl, danskur rith\u00f8vundur og umsetari (d. 1788)\n\nAndl\u00e1t \n21. apr\u00edl - Daniel Defoe (71), enskur rith\u00f8vundur (f. 1660)\n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1730", "title": "1730", "text": "1730 (MDCCXXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 12. oktober - Fr\u00ed\u00f0rikur IV, kongur Danmarkar og Noregs (f. 1671)\n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1721", "title": "1721", "text": "1721 (MDCCXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n 10. september (greg.: 30. august) - Ta\u00f0 st\u00f3ra nor\u00f0urlendska kr\u00edggi\u00f0 endar millum Sv\u00f8r\u00edki og Russlandi vi\u00f0 Fri\u00f0inum \u00ed Nystad eftir bardagar \u00ed meira enn tj\u00fagu \u00e1r.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1720", "title": "1720", "text": "1720 (MDCCXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Levi%20Niclasen", "title": "Levi Niclasen", "text": "Levi Niclasen, sum yrkjari betri kendur sum \u00d3\u00f0in \u00d3dn (f\u00f8ddur 1. mai 1943 \u00e1 Tv\u00f8royri, uppvaksin \u00ed Hvalba) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, t\u00f3nleikari, l\u00e6rari og politikari. \n\nAftan \u00e1 barnask\u00falan arbeiddi hann \u00ed kolinum \u00ed Hvalba. \u00cd 1957 stovna\u00f0i hann saman vi\u00f0 br\u00f8\u00f0um s\u00ednum ein t\u00f3nleikab\u00f3lk, og br\u00e1tt blivu teir kendir sum Hvalbiarbr\u00f8\u00f0urnir. Teir g\u00f3vu \u00fat tv\u00e6r stak pl\u00e1tur \u00ed 1962. Hann var \u00ed Gr\u00f8nlandi 1960 og 1961 og arbeiddi \u00e1 landi \u00ed F\u00f8royingahavnini fyri Nordafar. \nHann f\u00f3r s\u00ed\u00f0an \u00e1 l\u00e6rarask\u00fala \u00ed Havn og t\u00f3k pr\u00f3gv fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1967. Var settur sum l\u00e6rari vi\u00f0 Hvalbiar sk\u00fala 1. august 1967. Hevur veri\u00f0 sk\u00falalei\u00f0ari vi\u00f0 Hvalbiar sk\u00fala fr\u00e1 1. august 1979. Hann hevur eisini veri\u00f0 \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya og fullf\u00f8rt n\u00e1m \u00ed f\u00f8royskum og b\u00f3kmentum 1969-70. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri yrkingas\u00f8vn og eisini eitt stutts\u00f8gusavn og eina b\u00f3k vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i yrkingum og stutts\u00f8gum. Hann hevur eisini t\u00fdtt tv\u00e6r b\u00f8kur til f\u00f8royskt.\n\n\u00datg\u00e1vur  \nGivi\u00f0 \u00fat \u00e1 egnum forlagi:\nHvirlur (yrkingasavn) 1970\nEg eri \u00ed iva (yrkingasavn) 1970 \nTey \u00ed ur\u00f0ini (s\u00f8gusavn) 1973 \nRey\u00f0ibarmur (yrkingar og stutts\u00f8gur) 1974\nVi\u00f0r\u00e1k og M\u00f3tr\u00e1k (yrkingasavn) 1975\n\u00d3ttast ikki (yrkingasavn) 1975\nN\u00edvandi ni\u00f0a (yrkingasavn) 1983 \nLova\u00f0 er lygnin (yrkingasavn) 1983 \nEg eigi eina mynd (yrkingasavn) 1987\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nEydnur\u00edki prinsurin (Oscar Wilde) (F\u00f8roya L\u00e6rarafelag 1977). \nHeilaga landi\u00f0 (P\u00e4r Lagerkvist) (felagi\u00f0 Var\u00f0in 1986).\n\nFamilja \nForeldur: Thomasia Niclasen, f. Thomasen \u00e1 Giljanesi \u00ed V\u00e1gum og Hentzar Niclasen, kongsb\u00f3ndi \u00e1 Hamri \u00ed Hvalba. Giftist \u00ed 1971 vi\u00f0 S\u00fasonnu Niclasen, f. Holm. Hon er f\u00f8dd \u00ed Hvalba \u00ed 1950. Tey eiga tr\u00edggjar synir: T\u00f3rarinn, T\u00f3roddur og Nj\u00e1lur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nHvalbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "21154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3annes%20Kj%C3%B8lbro", "title": "J\u00f3annes Kj\u00f8lbro", "text": "J\u00f3annes Kj\u00f8lbro (f\u00f8ddur 1958), er ein f\u00f8royskur verkfr\u00f8\u00f0ingur og rith\u00f8vundur. Hann er sonur Ewald og Gerdu Kj\u00f8lbro, Klaksv\u00edk, giftur vi\u00f0 Selmu Ranghamar. Hann vaks upp \u00ed Klaksv\u00edk, t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed Hoyd\u00f8lum 1978 og pr\u00f3gv sum sivilverkfr\u00f8\u00f0ingur vi\u00f0 DTU \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1984. S\u00ed\u00f0an t\u00f3k hann pr\u00f3gv \u00ed HD (R) vi\u00f0 Sydjydsk Universitetscenter \u00ed Esbjerg \u00ed 1996. \n\nS\u00ed\u00f0an 1984 hevur hann starvast sum verkfr\u00f8\u00f0ingur, fr\u00e1 1991 innan oljuvinnu fyri Maersk. \u00cd hesum sambandi hevur hann arbeitt \u00ed Danmark, Singapore, Su\u00f0urkorea og Qatar og \u00ed styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um \u00e1 offshore oljuplatformum. Hann hevur skriva\u00f0 nakrar greinar um t\u00f8knilig evni \u00ed samband vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a t\u00f8kniligar r\u00e1\u00f0stevnur. \u00cd 2004 gav hann \u00fat skalds\u00f8guna \"Me\u00f0an s\u00f3lin \u00ed eystri ro\u00f0ar\".\n\n\u00datg\u00e1vur \n2004 - Me\u00f0an s\u00f3lin \u00ed eystri ro\u00f0ar, skalds\u00f8ga\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8royskir verkfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "21155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1744", "title": "1744", "text": "1744 (MDCCXLIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1745", "title": "1745", "text": "1745 (MDCCXLV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1746", "title": "1746", "text": "1746 (MDCCXLVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1747", "title": "1747", "text": "1747 (MDCCXLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1748", "title": "1748", "text": "1748 (MDCCXLVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1749", "title": "1749", "text": "1749 (MDCCXLIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 29. januar - Christian VII av Danmark, danskur kongur (d. 1808)\n 10. mars - Lorenzo da Ponte, italskur yrkjari og leikh\u00f8vundur (d. 1838)\n 17. mai - Edward Jenner, enskur l\u00e6kni (d. 1823)\n 28. august - Johann Wolfgang von Goethe, t\u00fdskur yrkjari og h\u00f8vundur (d. 1832)\n\nAndl\u00e1t \n 3. juli - William Jones, walisiskur n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindama\u00f0ur (f. 1675)\n\n1740-\u00e1rini"}
{"id": "21176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1696", "title": "1696", "text": "1696 (MDCXCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "21177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1695", "title": "1695", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini - 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini 1750-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 1690 1691 1692 1693 1694 - 1695 - 1696 1697 1698 1699 1700\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "21178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1694", "title": "1694", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini - 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini 1740-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1689 1690 1691 1692 1693 - 1694 - 1695 1696 1697 1698 1699\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n28. november - Matsuo Basho, japanskur yrkjari\n\n1690-\u00e1rini"}
{"id": "21179", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3nlist%20%28t%C3%B3nleikab%C3%B3lkur%29", "title": "T\u00f3nlist (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)", "text": "T\u00f3nlist var ein t\u00f3nleikab\u00f3lkur av Strondum, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1979 og var mest aktivur fyrst \u00ed 1980-\u00e1runum, t\u00f3 sp\u00e6ldi b\u00f3lkurin av og \u00e1 alment til 1995. Hann sp\u00e6ldi mest f\u00f8royskar sj\u00f3mansr\u00edmur og sangir \u00far Songb\u00f3k F\u00f8roya f\u00f3lks. \u00c1\u00f0renn j\u00f3l 1981 \u00fatgav b\u00f3lkurin kasettuband vi\u00f0 heitinum Har bylgjan leikar. S\u00f8lan setti met vi\u00f0 6000 seldum eint\u00f8kum. \u00cd november 2013 sendi Kringvarp F\u00f8roya ein part av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Minnist t\u00fa enn, sum Suni Merkistein og onnur st\u00f3\u00f0u fyri. Har kom eitt n\u00fa fram, at ein dagin hev\u00f0i \u00datvarp F\u00f8roya sp\u00e6lt bandi\u00f0 hj\u00e1 T\u00f3nlist \u00ed d\u00f8gur\u00f0at\u00edmanum, t\u00e1 ta\u00f0 j\u00fast var komi\u00f0 \u00fat, og sama dag bleiv kasettubandi\u00f0 Har bylgjan leikar hj\u00e1 T\u00f3nlist \u00fatselt ella so gott sum \u00fatselt, og fleiri m\u00e1ttu f\u00e1ast til vega. Fleiri av sangunum gj\u00f8rdust hitt og v\u00f3ru ofta at hoyra \u00ed \u00fatvarpinum.\n\nEin annar t\u00f3nleikab\u00f3lkur hevur veri\u00f0 \u00e1 Strondum, sum eisini nevndist T\u00f3nlist. Tann b\u00f3lkurin sp\u00e6ldi alment fr\u00e1 1963 til 1967.\n\nLimir \u00ed T\u00f3nlist, sum gav \u00fat bandi\u00f0 Har bylgjan leikar, 1981 \nAndras Danielsen, sang, guitar, bass, k\u00f3r\nPoul Jacobsen, guitar\nHans Nielsen, sang, akkustiskan guitar, k\u00f3r (flutti ni\u00f0ur til Danmarkar)\nRegin Johansen, trummur (anda\u00f0ist \u00ed 1998)\nEmil Thorleifsson sp\u00e6ldi vi\u00f0 av og \u00e1.\n\nT\u00f3nlist av Strondum, sum sp\u00e6ldi fr\u00e1 1963-68 \nI 1963 tog jeg til Torshavn for at k\u00f8be mig en guitar og en forst\u00e6rker p\u00e5 trods af jeg aldrig havde ejet en guitar f\u00f8r. Det blev en fantastisk tid men denne guitar. Jeg l\u00e6rte ret hurtigt at spille rytmeguitar og inden jeg have set mig om, spillede jeg sammen med nogle venner i et band. Den f\u00f8rste aften glemmer jeg aldrig, fordi jeg var rigtig nerv\u00f8s kan jeg huske. Pludselig var det mig og de to andre der var midtpunkt for det hele, og det var jeg ikke vandt til, men det var en utrolig fornemmelse. Lige pludselig var jeg blevet ber\u00f8mt p\u00e5 Strendur. Vores f\u00f8rste instrumenter var en harmonika, en halv akustisk guitar, og s\u00e5 min fine H\u00f8fner guitar med forst\u00e6rker. Hvordan det l\u00f8d ved jeg ikke, men jeg kan huske at der ikke blev danset ret meget i begyndelsen, folk var mere interesseret i at kikke p\u00e5 os der spillede. I 1964 fik vi s\u00e5 rigtige instrumenter. En forst\u00e6rker pr. mand, sanganl\u00e6g og et trommes\u00e6t, s\u00e5 da begyndte det at blive rigtig sjovt. Dem der spillede med T\u00f3nlist dengang var. Tonny Thomsen sang og sologuitar, hans bror John Thomsen sang og basguitar, Erhard Olsen sang og rytmeguitar, og S\u00edmin Rasmussen sang og trommer. Musikken der blev spillet, var alt muligt, fra vals til Rokk\u2019n\u2019roll, og selvf\u00f8lgelig alt det f\u00e6r\u00f8ske der var fremme dengang. Musikken m\u00e5 have lydt godt nok, for der var fuld hus hver aften vi spillede. Der kom folk fra hele \u00f8en til dans p\u00e5 Strendur, s\u00e5 der var altid en fantastisk god stemning i Danstovan\n\nHesin t\u00f3nleikab\u00f3kurin sp\u00e6ldi fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1963. Teir g\u00f3vust at sp\u00e6la \u00ed 1968.\n\nJohn Thomsen, Bas, sang\nTonny Thomsen, Sologuitar, forsangari  \nErhard Olsen, Rytmeguitar, sang\nS\u00edmun E. Rasmussen, Trummur, sang\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nStrendur"}
{"id": "21180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Har%20bylgjan%20leikar", "title": "Har bylgjan leikar", "text": "Har bylgjan leikar er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleka\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum T\u00f3nlist (t\u00f3nleikab\u00f3lkur) av Strondum, teir \u00fatg\u00f3vu kassettubandi\u00f0 \u00ed 1981, stutt \u00e1\u00f0renn j\u00f3l. Teir f\u00fdra ungu strandingarnir i\u00f0 manna\u00f0u b\u00f3lkin v\u00f3ru Andras Danielsen, sang, guitar, bass, k\u00f3r, Poul Jacobsen, guitar, Hans Nielsen, sang, akkustiskan guitar, k\u00f3r, Regin Johansen, trummur (anda\u00f0ist \u00ed 1998). S\u00f8lan setti met vi\u00f0 6000 seldum eint\u00f8kum. \u00cd november 2013 sendi Kringvarp F\u00f8roya 6. part av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Minnist t\u00fa enn, sum Suni Merkisstein st\u00f3\u00f0 fyri. Har kom eitt n\u00fa fram, at ein dagin hev\u00f0i \u00datvarp F\u00f8roya sp\u00e6lt bandi\u00f0 hj\u00e1 T\u00f3nlist \u00ed d\u00f8gur\u00f0at\u00edmanum, t\u00e1 ta\u00f0 j\u00fast var komi\u00f0 \u00fat, og sama dag bleiv kasettubandi\u00f0 Har bylgjan leikar hj\u00e1 T\u00f3nlist \u00fatselt ella so gott sum \u00fatselt, og fleiri m\u00e1ttu f\u00e1ast til vega. Fleiri av sangunum gj\u00f8rdust hitt og v\u00f3ru ofta at hoyra \u00ed \u00fatvarpinum.\n\nSangir \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni \nA1 N\u00fa skal eg aftur fara\nA2 V\u00f3nsvikin\nA3 Tey fara framvi\u00f0\nA4 Eg hev\u00f0i ein vin\nA5 F\u00f8royar t\u00e1 s\u00f3lin\nA6 T\u00f3nlist\nB1 Mangar kvinnur \u00ed huganum stirdar\nB2 N\u00fa er hon komin til handa\nB3 Eins og \u00e1arstreymur rennur\nB4 Har bylgjan leikar\nB5 Alt hann \u00e1tti \u00e1 fold\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nStrendur\n1981"}
{"id": "21182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestmenn", "title": "Vestmenn", "text": "Vestmenn er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Vestmanna, sum var n\u00f3gv frammi \u00ed 1980'unum og enn er virkin til t\u00ed\u00f0ir, eitt n\u00fa skulu teir framf\u00f8ra \u00e1 Countryfestivalinum \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed 2014. Vestmenn g\u00f3vu \u00fat Brot \u00ed 1983, har eitt n\u00fa sangurin sum byrja\u00f0i solei\u00f0is: Eg siti so eina vi\u00f0 b\u00e1li\u00f0 \u00ed kv\u00f8ld - var n\u00f3gv at hoyra. Hetta var country og western t\u00f3nleikur \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li. Sangurin R\u00f3 var eisini \u00e1 hesari lp-pl\u00e1tuni og kasettubandinum. Ta\u00f0 var \u00d3lavur H\u00f8jgaard sum var forsangari, me\u00f0an Martin Joensen sang backing-r\u00f8ddir. B\u00e6\u00f0i \u00d3lavur og Martin gj\u00f8rdu l\u00f8gini, me\u00f0an Martin skriva\u00f0i teir flestu sangtekstirnir. Allir limirnir \u00ed b\u00f3lkinum komu fr\u00e1 sama grannalag \u00ed Vestmanna og v\u00f3ru vinmenn. \u00cd sj\u00f3nvarpssendingini Minnist t\u00fa enn, sum Suni Merkistein st\u00f3\u00f0 fyri, var samr\u00f8\u00f0a gj\u00f8rd vi\u00f0 limirnir \u00ed Vestmonnum og brot v\u00f3ru v\u00edst fr\u00e1 1980'unum.\n\nLimir \u00ed Vestmonnum \n\u00d3lavur H\u00f8jgaard (sangur, t\u00f3nasmi\u00f0ur), \nMartin Joensen (bass, guitar, sangur, sangskrivari, t\u00f3nasmi\u00f0ur), \nJ\u00f3gvan \u00ed Toftum Olsen (trummur)\nNiels Olsen (harmonika, keyboards)\nBogi Olsen (guitar, orgul)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nBrot, 1983\nKanska \u00ed dag, 1985\nVestmenn 3, 1988\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nVestmenn\n1980-\u00e1rini"}
{"id": "21184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brot%20%28Vestmenn%29", "title": "Brot (Vestmenn)", "text": "Brot er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va, sum Vestmenn g\u00f3vu \u00fat \u00ed 1983 hj\u00e1 H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0. Brot kom \u00fat sum lp-pl\u00e1ta og kasettuband. Limirnir \u00ed Vestmonnum v\u00f3ru: \u00d3lavur H\u00f8jgaard (sangur, t\u00f3nasmi\u00f0ur), Martin Joensen (bass, guitar, sangur, sangskrivari, t\u00f3nasmi\u00f0ur), J\u00f3gvan \u00ed Toftum Olsen (trummur), Niels Olsen (harmonika, keyboards) og Bogi Olsen (guitar, orgul).\n\nSangir \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni \nA1 Eg siti so eina 3:51\nA2 Mathilda og eg 2:12\nA3 Faroe Islands 3:28\nA4 Brot 2:48\nA5 Avbrendur (Hon er ikki komin enn\u2026) 3:12\nB1 L\u00f8gin dreymur 3:25\nB2 Take Care of Falling 2:57\nB3 Monday Morning 3:04\nB4 N\u00e1ttin er ung enn\u2026 2:27\nB5 R\u00f3 6:07\n\nKeldur \n\nVestmenn\n1983\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "21185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kanska%20%C3%AD%20dag", "title": "Kanska \u00ed dag", "text": "Kanska \u00ed dag er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va, \u00fatgivin sum LP-pl\u00e1ta og kasettuband \u00ed 1985; ta\u00f0 var vestmannab\u00f3lkurin Vestmenn, i\u00f0 gav \u00fat hj\u00e1 pl\u00e1tufelagnum H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0.\n\n A1 Lat meg vera\n A2 Kanska \u00ed dag\n A3 Eyst vest\n A4 Gestur\n A5 Sera ser v\u00edsa\n A6 Ta\u00f0 gongur nokk\n B1 V\u00edsa t\u00edn\n B2 Sk\u00fatan svarta\n B3 J\u00f3natan og Anton\n B4 Leygarkv\u00f8ld \u00ed Havn\n B5 Skunda t\u00e6r\n B6 L\u00edtli m\u00edn \u00ed n\u00e1tt\n\nKeldur \n\nVestmenn\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1985"}
{"id": "21186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Suni%20Merkistein", "title": "Suni Merkistein", "text": "Suni Merkistein er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, og kendur fyri at gera sj\u00f3nvarpssendingar um f\u00f8royskan \u00edtr\u00f3tt og mentan. Hann hevur eitt n\u00fa sta\u00f0i\u00f0 fyri sendingum um f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini HB, K\u00cd og TB. \u00cd 2010 var ein r\u00f8\u00f0 av sj\u00f3nvarpssendingum um f\u00f8royskan t\u00f3nleik sendar \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya, sendingarnar nevndust Minnist t\u00fa enn?. Fyrst v\u00f3ru fimm partar framleiddir og v\u00edstir \u00ed 2010, og seinni, \u00ed 2013, v\u00f3ru n\u00fdggjar sendingar gj\u00f8rdar \u00ed hesi r\u00f8\u00f0ini, tann fyrsta Minnist t\u00fa enn?, 6. partur var\u00f0 v\u00edstur 20. november 2013.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \nKoyr \u00e1 HB!, 1955-2004 : Havnar b\u00f3ltfelag, 100 \u00e1r, [T\u00f3rshavn] : Havnar B\u00f3ltfelag, 2004.\nF\u00f8roysk telving i 20. \u00f8ld: Ur Avhaldinum til Jerevan, 1997\nF\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltur 2012\nTeir kundu v\u00e6l listir og leikir, Anna\u00f0 bind \u00ed hesari r\u00f8\u00f0ini um f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltss\u00f8guna fevnir um t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1960-1979.\nBjartur l\u00fdsir kyndilslogin\nF\u00f8royar \u00ed HM - f\u00f3tb\u00f3lti\n\nSj\u00f3nvarpssendingar \nMinnist t\u00fa enn?, Sending \u00ed 5 p\u00f8rtum \u00ed 2010, og n\u00fdggir partar \u00ed 2013\n\nHei\u00f0ur \n 2017 - M\u00f3\u00f0urm\u00e1lsvir\u00f0isl\u00f8n Landsins\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir telvarir\nSj\u00f3nvarpsvertir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "21187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1734", "title": "1734", "text": "1734 (MDCCXXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1735", "title": "1735", "text": "1735 (MDCCXXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 20. mars - Torbern Olof Bergman, svenskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (d. 1784)\n\nAndl\u00e1t \n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1736", "title": "1736", "text": "1736 (MDCCXXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 16. september - Daniel Gabriel Fahrenheit, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og verkfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1686)\n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1738", "title": "1738", "text": "1738 (MDCCXXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 4. juni - Georg 3., bretskur kongur (d. 1820)\n 15. november - William Herschel, t\u00fdskur/bretskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1822)\n\nAndl\u00e1t \n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1739", "title": "1739", "text": "1739 (MDCCXXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1730-\u00e1rini"}
{"id": "21193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8rge%20Brende", "title": "B\u00f8rge Brende", "text": "B\u00f8rge Brende  (f\u00f8ddur 25. september 1965) er uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Norra. B\u00f8rge Brende er eitt kent navn \u00ed norskum politikki, hann hevur veri\u00f0 virkin \u00ed H\u00f8gra s\u00ed\u00f0ani hann var 14 \u00e1ra gamal. Hann er 48 \u00e1ra gamal (2013), og hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 umhv\u00f8rvisr\u00e1\u00f0harri og vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Bondevik 2-stj\u00f3rnini. Hann hevur eisini veri\u00f0 n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed H\u00f8gra fr\u00e1 1994 til 1998. Brende var\u00f0 valdur inn \u00e1 St\u00f3rtingi\u00f0 til valini \u00ed 1997, 2001 og 2005. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 sat hann tv\u00e6r setur sum varalimur til St\u00f3rtingi\u00f0. Hann hevur umframt at arbei\u00f0a \u00ed World Economic Forum eisini sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri Norska Rey\u00f0a Krossi. Norska t\u00ed\u00f0indastovan, NTB, skrivar, at Erna Solberg (H) v\u00f3nar, at B\u00f8rge Brende kann b\u00f8ta um vi\u00f0urskiftini vi\u00f0 Kina, sum hava veri\u00f0 sera kaldlig, s\u00ed\u00f0ani kinesiski andst\u00f8\u00f0ingurin, Liu Xiaobo, fekk Nobel fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed 2010. Eyglei\u00f0arar v\u00edsa \u00e1, at B\u00f8rge Brende \u00ed starvi s\u00ednum sum stj\u00f3ri \u00ed World Econmic Forum hevur havt beinlei\u00f0is samband vi\u00f0 kinesiska fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran .\n\nKeldur \n\nNorskir politikarar\nSt\u00f3rtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "21197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vir%C3%B0isl%C3%B8n%20fr%C3%A1%20Norska%20Akademinum%20til%20minnis%20um%20Thorleif%20Dahl", "title": "Vir\u00f0isl\u00f8n fr\u00e1 Norska Akademinum til minnis um Thorleif Dahl", "text": "Vir\u00f0isl\u00f8n fr\u00e1 Norska Akademinum til minnis um Thorleif Dahl (Det Norske Akademis Pris til minne om Thorleif Dahl) er ein b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur latin einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, \u00ed november, av Det Norske Akademi for Spr\u00e5k og Litteratur. Vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin fyri at hei\u00f0ra einum pers\u00f3ni \u00ed hevur skriva\u00f0 fram\u00farskarandi b\u00f8kur antin fagrar b\u00f3kmentir ella yrkisb\u00f3kmentir \u00e1 norskum r\u00edkism\u00e1li, ella til ein i\u00f0 hevur t\u00fdtt verk til norskt r\u00edkism\u00e1l, antin innan fagrar b\u00f3kmentir ella yrkisb\u00f3kmentir. S\u00ed\u00f0an 1991 hevur vir\u00f0isl\u00f8nin veri\u00f0 \u00e1 100.000 norskar kr\u00f3nir. Vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 latin \u00ed 1983.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nam\u00f3ttakarar \n1983 Arnold Eidslott    \n1984 Astrid Hjerten\u00e6s Andersen    \n1985 Leif \u00d8stby    \n1986 Torborg Nedreaas    \n1987 Stein Mehren    \n1988 Bergljot Hob\u00e6k Haff    \n1989 Anne-Lisa Amadou    \n1990 Jan Jakob T\u00f8nseth  \n1991 Erik Bystad    \n1992 Egil Kraggerud    \n1993 Ingard Hauge    \n1994 Erik Egeberg    \n1995 Kjell Heggelund   \n1996 Peter R. Holm    \n1997 Tove Lie    \n1998 Hans Aaraas\n1999 Tor \u00c5ge Bringsv\u00e6rd\n2000 Georg Johannesen \n2001 Sven K\u00e6rup Bj\u00f8rneboe\n2002 Dag \u00d8sterberg \n2003 Arne Worren\n2004 Kjell Askildsen\n2005 Torgeir Schjerven\n2006 Sverre Dahl\n2007 Marianne Gullestad\n2008 Arild Stubhaug\n2009 Ingvar Ambj\u00f8rnsen\n2010 Torstein Bugge H\u00f8verstad\n2011 Beate Vibe\n2012 Espen Stueland\n2013 Jan Kj\u00e6rstad\n\n1983\nNorskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "21199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aschehoug-vir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "Aschehoug-vir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "Aschehougvir\u00f0isl\u00f8nin er ein norsk b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur latin hv\u00f8rt \u00e1r av b\u00f3kaforlagnum Aschehoug. Vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1972 \u00e1 100-\u00e1ra degnum hj\u00e1 Aschehoug.\n\nM\u00f3ttakarar av Aschehoug-vir\u00f0isl\u00f8nini \n\n 1973 \u2013 Stein Mehren \n 1974 \u2013 Bj\u00f8rg Vik \n 1975 \u2013 Kjartan Fl\u00f8gstad \n 1976 \u2013 Karin Bang \n 1977 \u2013 Knut Hauge \n 1978 \u2013 Olav H. Hauge \n 1979 \u2013 Ernst Orvil og Tor \u00c5ge Bringsv\u00e6rd \n 1980 \u2013 Idar Kristiansen \n 1981 \u2013 Jan Erik Vold \n 1982 \u2013 Kjell Erik Vindtorn \n 1983 \u2013 Arnold Eidslott \n 1984 \u2013 Cecilie L\u00f8veid \n 1985 \u2013 Edvard Hoem \n 1986 \u2013 Rolf Jacobsen \n 1987 \u2013 Finn Carling \n 1988 \u2013 Einar \u00d8kland \n 1989 \u2013 Bergljot Hob\u00e6k Haff \n 1990 \u2013 Erling Kittelsen \n 1991 \u2013 Kjell Askildsen \n 1992 \u2013 Eldrid Lunden \n 1993 \u2013 Jan Kj\u00e6rstad \n 1994 \u2013 Inger Elisabeth Hansen \n 1995 \u2013 Lars Amund Vaage \n 1996 \u2013 Tor Fretheim \n 1997 \u2013 Jon Fosse \n 1998 \u2013 Gro Dahle \n 1999 \u2013 \u00d8yvind Berg \n 2000 \u2013 Laila Stien \n 2001 \u2013 Ole Robert Sunde \n 2002 \u2013 Ellen Einan \n 2003 \u2013 Steinar Opstad \n 2004 \u2013 Dag Solstad \n 2005 \u2013 Hans Herbj\u00f8rnsrud \n 2006 \u2013 Espen Haavardsholm \n 2007 \u2013 Hanne \u00d8rstavik \n 2008 \u2013 Paal-Helge Haugen \n 2009 \u2013 Thure Erik Lund \n 2010 \u2013 Anne Oterholm\n 2011 \u2013 Bj\u00f8rn Sortland\n 2012 \u2013 Ragnar Hovland\n 2013 \u2013 Erlend Loe\n 2014 \u2013 Geir Gulliksen\n 2015 \u2013 Vigdis Hjorth\n 2016 \u2013 Per Petterson\n 2017 \u2013 \u00d8yvind Rimbereid\n 2018 \u2013 Liv K\u00f8ltzow\n 2019 \u2013 Johan Harstad\n\nNorskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\n1972"}
{"id": "21203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kritikerprisen%20%28Noreg%29", "title": "Kritikerprisen (Noreg)", "text": "Kritikerprisen er ein r\u00f8\u00f0 av norskum vir\u00f0isl\u00f8num, i\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0a b\u00fdttar \u00fat av Norsk Kritikerlag. \n\nHei\u00f0ursl\u00f8nirnar ver\u00f0a b\u00fdttar \u00fat solei\u00f0is:\n B\u00f3kmentakritikarahei\u00f0ursl\u00f8nir\n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin fyri bestu b\u00f3k til vaksin\n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin fyri bestu t\u00fd\u00f0ing\n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin fyri bestu barna- ella ungd\u00f3msb\u00f3k \n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin fyri bestu b\u00f3k innan yrkisb\u00f3kmentir (s\u00ed\u00f0an 2012)\n \u00c1rsins b\u00f3kmentaumm\u00e6lari\n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin fyri dans\n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin fyri sj\u00f3nleik\n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed t\u00f3nleiki\n Kritikaravir\u00f0isl\u00f8nin fyri list\n\nKritikerlaget b\u00fdtir eisini \u00fat Dalgards kritikarpris.\n\nVinnarar av vir\u00f0isl\u00f8nini fyri \u00e1rsins bestu b\u00f3k (vaksin)\nListi yvir vinnarar av vir\u00f0isl\u00f8nini fyri \u00e1rsins bestu vaksnamannab\u00f3k ver\u00f0ur dagf\u00f8rdur \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Kritikerlaget.\n\nKritikarahei\u00f0ursl\u00f8nin til \u00e1rsins bestu barna- ella ungd\u00f3msb\u00f3k\n1978 - Einar \u00d8kland, fyri Sikk sakk\n1979 - Tormod Haugen, fyri Joakim\n1980 - Torill Thorstad Hauger, fyri Det kom et skip til Bj\u00f8rgvin i 1349\n1981 - Arnljot Eggen, fyri Den lange streiken\n1982 - Per Knutsen, fyri Gull og s\u00f8lv\n1983 - Johan Fredrik Gr\u00f8gaard, fyri Jeg, Wilhelm, 13 \u00e5r\n1984 - Vigdis Hjorth, fyri J\u00f8rgen + Anne er sant\n1985 - Mette og Philip Newth, fyri Soldreperen\n1986 - Tor Fretheim, fyri Engelene stanser ved Eventyrbrua\n1987 - Arne Ruset, fyriAldri \u00e5leine\n1988 - Mathis Mathisen, fyri Ismael\n1989 - Klaus Hagerup, fyri Landet der tiden var borte\n1990 - Jostein Gaarder, fyri Kabalmysteriet\n1991 - Helga Gunerius Eriksen, fyri Finn Inga!\n1992 - Arne Berggren, fyri Stillemann- historien om et drap\n1993 - Laila Stien, fyri \u00c5 plukke en sm\u00f8rblomst\n1994 - Unni Lindell, fyri Sugemerket\n1995 - Mette Newth, fyri Det m\u00f8rke lyset\n1996 - Rune Belsvik, fyri Dustefjerten og den store v\u00e5rdagen\n1997 - R\u00f8nnaug Kleiva, fyri Ikkje gl\u00f8ym \u00e5 klappe katten\n1998 - Erlend Loe, fyri Kurt - Quo vadis\n1999 - Erna Osland, fyri Salamanderryttaren\n2000 - Anne Grete Hollup, fyri Engel\n2001 - Rune Belsvik, fyri Verdas mest forelska par\n2002 - Hilde Hagerup, fyri L\u00f8vetannsang\n2003 - Oskar Stein Bj\u00f8rlykke, fyri Kom til dammen!\n2004 - Arnfinn Kolerud, fyri Den som ikkje har g\u00f8ymt seg no\n2005 - Marianne Havdal, fyri N\u00e5r traktoren kjem ut er det v\u00e5r\n2006 - Ragnar Hovland, fyri Fredlaus\n2007 - Fam Ekman, fyri Kall meg onkel Alf\n\n\u00c1rsins b\u00f3kmentaumm\u00e6lara hei\u00f0ursl\u00f8n \n1994 - Henning Hagerup\n1995 - Atle Christiansen\n1996 - Geir Vestad\n1997 - Ingunn \u00d8kland\n1998 - Tom Egil Hverven\n1999 - \u00d8ystein Rottem\n2000 - N\u00f8ste Kendzior\n2001 - Kjell Olaf Jensen\n2002 - Marta Norheim\n2003 - Bj\u00f8rn Gabrielsen\n2004 - Ane Farseth\u00e5s\n2005 - Espen Stueland \n2006 - Espen S\u00f8bye\n2007 - Anne Sch\u00e4ffer\n2008 - Anne Merethe K. Prinos\n\nKeldur \n\nNorskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "21204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1724", "title": "1724", "text": "1724 (MDCCXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 22. apr\u00edl - Immanuel Kant, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1804)\n\nAndl\u00e1t \n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1725", "title": "1725", "text": "1725 (MDCCXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. apr\u00edl - Giacomo Casanova, italskur \u00e6vint\u00fdrari (d. 1798)\n\nAndl\u00e1t \n 8. februar -  P\u00e6tur I av Russlandi, russiskur keisari (sarur) (f. 1672)\n 24. oktober - Alessandro Scarlatti, italskt barokkt\u00f3naskald   (f. 1660)\n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1714", "title": "1714", "text": "1714 (MDCCXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n1. august - Anna, drotning av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi (1702-1707) og drotning av St\u00f3ra Bretlandi  (1707-1714) (f. 1665)\n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1715", "title": "1715", "text": "1715 (MDCCXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 7. juni - Lodewijk Caspar Valckenaer, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1785)\n 23. oktober - Peter II, russakeisari (sarur) (d. 1730)\n\nAndl\u00e1t \n 1. september - Ludv\u00edk XIV, franskur kongur (f. 1638).\n 24. november - Hedvig Eleonora av Holstein-Gottorp, svensk drotning (f. 1636).\n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kritikerprisen%20%28Danmark%29", "title": "Kritikerprisen (Danmark)", "text": "Kritikerprisen (Umm\u00e6lara-hei\u00f0ursl\u00f8nin) er ein donsk b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8n, sum var sett \u00e1 stovn \u00ed 1957 av  Den Danske Forl\u00e6ggerforening. S\u00ed\u00f0an 1971 hevur  Litteraturkritikernes Lav sta\u00f0i\u00f0 fyri handanini av hei\u00f0ursl\u00f8nini. Saman vi\u00f0 hei\u00f0ursl\u00f8nini fylgir ein upph\u00e6dd \u00e1 30.000 kr\u00f3nur.\n\nM\u00f3ttakarar av Kritikara-hei\u00f0ursl\u00f8nini \n\n 1957 \u2013 Karen Blixen og Per Lange\n 1958 \u2013 Poul \u00d8rum: Lyksalighedens \u00d8 (skalds\u00f8ga) og Frank J\u00e6ger: Velkommen, vinter\n 1959 \u2013 Villy S\u00f8rensen: Digtere og d\u00e6moner \u2013 fortolkninger og vurderinger (essays) og Willy-August Linnemann: D\u00f8den m\u00e5 have en \u00e5rsag (skalds\u00f8ga)\n 1960 \u2013 Ole Sarvig\n 1961 \u2013 Cecil B\u00f8dker\n 1962 \u2013 Albert Dam\n 1963 \u2013 Leif Panduro: Fern fra Danmark (skalds\u00f8ga)\n 1964 \u2013 Erik Aalb\u00e6k Jensen: Perleporten (skalds\u00f8ga)\n 1965 \u2013 Klaus Rifbjerg: Amagerdigte\n 1966 \u2013 Benny Andersen\n 1967 \u2013 J\u00f8rgen Gustava Brandt\n 1968 \u2013 Anders Bodelsen\n 1969 \u2013 Inger Christensen: Det (yrkingar)\n 1970 \u2013 Peter Seeberg: Hyrder (skalds\u00f8ga)\n 1971 \u2013 Elsa Gress: Fuglefri og fremmed (endurminningar)\n 1972 \u2013 Christian Kampmann\n 1973 \u2013 Aage Dons: N\u00f8dstedt i natten (skalds\u00f8ga)\n 1974 \u2013 Allan Bock\n 1975 \u2013 Thorkild Bj\u00f8rnvig\n 1976 \u2013 Svend \u00c5ge Madsen: Tugt og utugt i mellemtiden (skalds\u00f8ga)\n 1977 \u2013 Tage Skou-Hansen: Den h\u00e5rde frugt (skalds\u00f8ga)\n 1978 \u2013 Vagn Lundbye: Tilbage til Anholt (skalds\u00f8ga)\n 1979 \u2013 Erik Stinus: Jorden under himlen (yrkingasavn)\n 1980 \u2013 William Heinesen: Her skal danses (skalds\u00f8ga)\n 1981 \u2013 Henrik Stangerup: Vejen til Lagoa Santa (skalds\u00f8ga)\n 1982 \u2013 Kirsten Thorup: Himmel og helvede (skalds\u00f8ga)\n 1983 \u2013 Dorrit Willumsen: Maria (skalds\u00f8ga)\n 1984 \u2013 Henrik Nordbrandt: 84 digte (yrkingasavn)\n 1985 \u2013 Hanne Marie Svendsen: Guldkuglen (skalds\u00f8ga)\n 1986 \u2013 Bo Green Jensen: Porten til jorden (yrkingasavn)\n 1987 \u2013 Vita Andersen: Hva'for en h\u00e5nd (skalds\u00f8ga)\n 1988 \u2013 Mette Winge: Skriverjomfruen (skalds\u00f8ga)\n 1989 \u2013 Jens Sm\u00e6rup S\u00f8rensen: Katastrofe (skalds\u00f8ga)\n 1990 \u2013 Gynther Hansen: Danskerne (skalds\u00f8ga)\n 1991 \u2013 Ib Michael: Vanillepigen (skalds\u00f8ga)\n 1992 \u2013 Peer Hultberg: Byen og verden (skalds\u00f8ga)\n 1993 \u2013 Peter H\u00f8eg: De m\u00e5ske egnede (skalds\u00f8ga)\n 1994 \u2013 Christian Skov: H\u00f8stn\u00e6tter (skalds\u00f8ga)\n 1995 \u2013 Per H\u00f8jholt: Praksis, 11: Lynskud (digtsamling) og Stenvaskeriet (essaysamling)\n 1996 \u2013 Jytte Borberg: Verdens ende (skalds\u00f8ga)\n 1997 \u2013 Knud S\u00f8rensen: En tid (skalds\u00f8ga)\n 1998 \u2013 Bent Vinn Nielsen: En skidt kn\u00e6gt (skalds\u00f8ga)\n 1999 \u2013 Vibeke Gr\u00f8nfeldt: Det rigtige (skalds\u00f8ga)\n 2000 \u2013 Henning Mortensen: Raketter (skalds\u00f8ga)\n 2001 \u2013 Sven Holm: Kanten af himlen  (stutts\u00f8gusavn)\n 2002 \u2013 Camilla Christensen: Jorden under H\u00f8je Gladsaxe (skalds\u00f8ga)\n 2003 \u2013 Peter Laugesen: Forstad til alt (yrkingasavn)\n 2004 \u2013 Katrine Marie Guldager: K\u00f8benhavn  (stutts\u00f8gusavn)\n 2005 \u2013 Helle Helle: R\u00f8dby-Puttgarden (skalds\u00f8ga)\n 2006 \u2013 Naja Marie Aidt: Bavian (stutts\u00f8gusavn)\n 2007 \u2013 Hans Otto J\u00f8rgensen: Med plads til hundrede k\u00f8er (skalds\u00f8ga)\n 2008 \u2013 Klaus H\u00f8eck: Palimpsest (yrkingar)\n 2009 \u2013 Eske K. Mathiesen: Bonjour monsieur Satie (yrkingar)\n 2010 \u2013 Christina Hesselholdt: Camilla \u2013 og resten af selskabet (prosa)\n 2011 \u2013 Lars Frost: Sk\u00f8nvirke (prosa)\n 2012 \u2013 Pia Juul: Afsted, til stede (stutts\u00f8gusavn)\n 2013 \u2013 Niels Frank: Nellies bog (skalds\u00f8ga)\n 2014 \u2013 Harald Voetmann: Alt under m\u00e5nen (skalds\u00f8ga)\n 2015 \u2013 Ursula Andkj\u00e6r Olsen: Udg\u00e5ende fart\u00f8j (yrkingar)\n 2016 \u2013 Rasmus Nikolajsen: Tilbage til unaturen (yrkingar)\n 2017 \u2013 Ida Jessen: Doktor Bagges anagrammer (skalds\u00f8ga)\n 2018 \u2013 C.Y. Frostholm: Tr\u00e6museet \n 2019 \u2013 Pablo Llamb\u00edas: Zombier\u00e5dhus (skalds\u00f8ga)\n 2020 \u2013 Asta Olivia Nordenhof: Scandinavian Star. Del 1 - Penge p\u00e5 lommen (skalds\u00f8ga)\n\nS\u00ed eisini \nKritikerprisen (Noreg)\n\nKeldur \n\nDanskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "21217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A", "title": "A", "text": "A a er tann fyrsti b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed lat\u00ednska stavra\u00f0num (alfabetinum) og \u00ed t\u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num. A er eitt sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0.\n\nB\u00f3kstavurin A kann sporast aftur til tann grikska b\u00f3kstavin alfa (st\u00f3rt \u0391, l\u00edtla \u03b1) til ta\u00f0 semitiska \u2019alef (hebraiska \u05d0, arabiska \u0627). Ta\u00f0 grikska navni\u00f0 alfa er eisini l\u00e1nt fr\u00e1 t\u00ed semitiska navninum \u2019alef, sum merkir \"oksi\"; b\u00f3kstavurin \u00edmyndar eitt oksah\u00f8vd, men er \u00ed s\u00ednum grikska og lat\u00ednska formi vent \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0, solei\u00f0is at hornini venda ni\u00f0ureftir: A.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "21218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B", "title": "B", "text": "B [be] er annar b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed lat\u00ednska stavra\u00f0num og tri\u00f0i b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num. B er hj\u00e1lj\u00f3\u00f0.\n\nB kemur fr\u00e1 t\u00ed grikska b\u00f3kstavinum beta, sum kemur fr\u00e1 b\u00f3kstavinum beth \u00far t\u00ed f\u00f8nikiska stavra\u00f0num, sum upprunaliga s\u00e1 \u00fat sum eitt h\u00fas.\n\nB\u00f3kstavurin B ver\u00f0ur eisini n\u00fdttur sum symbol fyri frumevni\u00f0 Bor. B ver\u00f0ur \u00ed \u00e1v\u00edsum f\u00f8rum n\u00fdtt um naka\u00f0 sum er verri s\u00e6\u00f0 \u00ed mun til naka\u00f0 anna\u00f0, t.d. ver\u00f0ur tosa\u00f0 um B-filmar, sum eru av verri kvaliteti enn A-filmar.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "21219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D", "title": "D", "text": "D (st\u00f3ra D, l\u00edtla d) er tann 4. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska og \u00ed t\u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num. D kemur fr\u00e1 t\u00ed grikska b\u00f3kstavinum delta (st\u00f3ra \u0394, l\u00edtla \u03b4).\n\n\u00cd t\u00ed r\u00f3mversku talskipanini merkir D 500.\n\nA\u00f0rir m\u00e1tar at v\u00edsa b\u00f3kstavin D\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "21220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADnska%20stavra%C3%B0i%C3%B0", "title": "Lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0", "text": "Ta\u00f0 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 er eitt stavra\u00f0 (alfabet), sum upprunaliga var tilpassa\u00f0 ta\u00f0 lat\u00ednska m\u00e1li\u00f0, og sum s\u00ed\u00f0an hevur breitt seg til n\u00f3gv onnur m\u00e1l, og sum n\u00fa er ta\u00f0 mest br\u00fakta stavra\u00f0i\u00f0 \u00ed heiminum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst n\u00fdtt \u00ed Vesturheiminum, har i\u00f0 n\u00f3gv indoevropeisk m\u00e1l eru, og \u00ed londum sum hava veri\u00f0 vesturlendsk hj\u00e1lond. Ta\u00f0 ver\u00f0ur ennt\u00e1 n\u00fdtt \u00ed \u00e1v\u00edsum m\u00e1lum, sum hava onnur stavr\u00f8\u00f0, eitt n\u00fa \u00ed t\u00ed japanska, har nevnt  \u30ed\u30fc\u30de\u5b57, r\u014dmaji, og \u00ed kinesiskum, har ta\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt \u00ed pinyin. Navni\u00f0 \u00e1 t\u00ed lat\u00ednska stavra\u00f0num eitur \u00e1 lat\u00ednskum abecedarium Latinum (forn \u00fattala: [ab\u025bk\u025b'da\u02d0r\u026a\u028am la'ti\u02d0n\u028am]) ella alphabetum Latinum (forn \u00fattala: [alfa'be\u02d0t\u028am la'ti\u02d0n\u028am]).\n\nFornlat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 \nTa\u00f0 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 mentist fr\u00e1 t\u00ed etruskiska stavra\u00f0num (ta\u00f0 gamla italska stavra\u00f0i\u00f0) sum \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0 mentist \u00far t\u00ed euboiiska grikska stavra\u00f0num. Upprunaliga tali\u00f0 av b\u00f3kstavum var 21:\n\nB\u00f3kstavurin C var ein vesturlendskur variantur av t\u00ed grikska b\u00f3kstavinum \u0393 (gamma), men hann ver\u00f0ur n\u00fdttur b\u00e6\u00f0i til at v\u00edsa eitt g-lj\u00f3\u00f0 og eitt k-lj\u00f3\u00f0, m\u00f8guliga sum ein \u00e1virkan fr\u00e1 t\u00ed etruskiska m\u00e1linum, sum mangla\u00f0i g-lj\u00f3\u00f0. B\u00f3kstavurin Z var ikki ney\u00f0ugur fyri at skriva \u00e1 lat\u00edni og var\u00f0 \u00ed 200-talinum f.Kr. b\u00fdttur \u00fat vi\u00f0 tann n\u00fdggja b\u00f3kstavin G, eitt C vi\u00f0 einari l\u00edtlari vatnr\u00e6ttari striku.\n\nEftir at r\u00f3mverjar h\u00f8vdu vunni\u00f0 \u00e1 Grikkalandi v\u00f3ru b\u00f3kstavirnir Y og Z lagdir afturat fyri at skriva griksk l\u00e1nior\u00f0. Klassiskt lat\u00edn hev\u00f0i t\u00ed 23 b\u00f3kstavir:\n\nHesir b\u00f3kstavir v\u00f3ru \u00ed longdini troyttandi at skriva, og t\u00ed mentist vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini ein kursiv hondskrift, sum gj\u00f8rdist upprunin til teir l\u00edtlu b\u00f3kstavirnir \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Man skriva\u00f0i heilt einfalt ta\u00f0 i\u00f0 man helt hava t\u00fddning og kursivera\u00f0i restina.\n\nN\u00fdt\u00ed\u00f0ar lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 \n\n\u00cd germanskum m\u00e1lum finnist v-lj\u00f3\u00f0, sum manglar \u00ed t\u00ed klassiska lat\u00ednska. \u00cd 600-talinum, t\u00e1 i\u00f0 anglosaksarnir f\u00f3ru burtur fr\u00e1 at n\u00fdta r\u00fanir, til at n\u00fdta ta\u00f0 lat\u00ednsku skriftina, hildu tey t\u00f3 fast vi\u00f0 r\u00fanuna \u01bf wynn fyri hetta lj\u00f3\u00f0i\u00f0. Seinni f\u00f3ru tey \u00ed sta\u00f0in at skriva VV, sum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini var\u00f0 bleiv til W. At man \u00ed \u00e1v\u00edsum m\u00e1lum nevnir W fyri dupult V (t.d. \u00ed f\u00f8royskum, donskum, svenskum, fronskum) me\u00f0an b\u00f3kstavurin w \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum ver\u00f0ur nevndur dupult U (\u00e1 engskum) v\u00edsir, at ta\u00f0 t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini ikki hevur veri\u00f0 gj\u00f8rdur munur \u00edmillum V og U. Den raka formen V anv\u00e4ndes i b\u00f6rjan av ord, medan den runda formen U anv\u00e4ndes i mitten eller slutet, uttan at \u00e1virka \u00fattaluna. Ta\u00f0 fyrsta b\u00fdti\u00f0 millum tveir ymiskir b\u00f3kstavir kemur \u00far gotiska stavra\u00f0num fr\u00e1 1386, har i\u00f0 V kemur \u00ed sta\u00f0in fyri U. \u00cd 1500-talinum kom V at standa fyri eitt hj\u00e1lj\u00f3\u00f0 og U fyri eitt sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0, j\u00fast sum ta\u00f0 ger ta\u00f0 \u00ed dag.\n\n\u00c1 l\u00edknandi h\u00e1tt br\u00fakti man J og I fyrst og s\u00ed\u00f0st \u00ed einum or\u00f0i, \u00f3ans\u00e6\u00f0 hvussu \u00fattalan var, men \u00ed 1500-talinum kom J at standa fyri hj\u00e1lj\u00f3\u00f0inum, og I kom at standa fyri sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0inum.\n\nSolei\u00f0is kom ta\u00f0 n\u00fdt\u00ed\u00f0ar lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 altso at hava 26 bokstavir:\n\nKeldur \n\nStavra\u00f0"}
{"id": "21221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20Mohr", "title": "H\u00f8gni Mohr", "text": "H\u00f8gni Mohr (f\u00f8ddur \u00ed T\u00f3rshavn 8. oktober 1968) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og journalistur. B\u00f3kin Fractura nasi var mest selda b\u00f3k \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2017. B\u00f3kin var\u00f0 \u00ed 2019 t\u00fddd til danskt vi\u00f0 heitinum Rejse for livet. \u00ed 2014 var H\u00f8gni tilnevndur Geytan fyri stuttfilmin \"Fall for Ewe\". \u00cd 2012 og 2019 fekk hann 6- m\u00e1na\u00f0ar starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins. \n\nTann 12. august 2018 fekk filmsframlei\u00f0arin Torfinnur J\u00e1kupsson s\u00e1ttm\u00e1la um r\u00e6ttin at gera Fractura nasi til filmhandrit.\n\nYrkislei\u00f0 \nH\u00f8gni er \u00fatb\u00fagvin maskinsmi\u00f0ur, hevur lisi\u00f0 \u00fatflutningst\u00f8kni og hevur skriva\u00f0, s\u00ed\u00f0an hann var bla\u00f0ungur.\n\nH\u00f8gni hevur arbeitt fyri tey flestu f\u00f8roysku bl\u00f8\u00f0ini og hevur eisini havt tekstir \u00ed danska Informati\u00f3n og \u00edslendska Morgunbla\u00f0num. \n\nHann var \u00ed n\u00f8kur \u00e1r kn\u00fdttur at Kringvarpi F\u00f8roya, \u00ed \u00fatvarpi og sj\u00f3nvarpi. H\u00f8gni hevur arbeitt fyri BBC og Al Jazeera og veri\u00f0 vertur \u00ed n\u00e1tt\u00farusendingum hj\u00e1 Vice Media, eins og hann hevur luttiki\u00f0 \u00ed sending hj\u00e1 Huffington Post.\n\n H\u00f8gni hevur serstakan penn. \u00cd strembanini eftir at ver\u00f0a h\u00fa\u00f0leyst \u00e6rligur er hann bers\u00f8gin og \u00f3svikaligur - fyri summi ov bers\u00f8gin. Hann meistrar f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0, or\u00f0ini og hvussu hesi ver\u00f0a sett saman til heildir og brot, i\u00f0 ofta ikki eru s\u00e6dd \u00e1\u00f0ur. Stundum er H\u00f8gni s\u00edn egna royndarkanin, og hann kann tykjast at fer\u00f0ast \u00e1 markinum til ta\u00f0 destruktiva \u00ed leitanini eftir einum tindrandi sannleika fyri at seta evni\u00f0 \u00ed perspektiv. H\u00f8gni er sum ein ketta, i\u00f0 gongur millum f\u00f3lkini \u00ed F\u00f8royum. Stundum kelin, elskulig og ennt\u00e1 f\u00f8lin, men t\u00f3 alt\u00ed\u00f0 s\u00edn egna  .\n\nSkriva\u00f0 \nMohr, H\u00f8gni (2006) Ali babba: og 49 a\u00f0rar bla\u00f0greinir, \u00d8giliga egi\u00f0 forlag, 297 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991880501. \n\nMohr, H\u00f8gni (2010) T\u00e1 dey\u00f0in ver\u00f0ur avd\u00faka\u00f0ur, \u00d8giliga egi\u00f0 forlag, 96 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991880518.      \n\nMohr, H\u00f8gni (2017) Fractura nasi, \u00d8giliga egi\u00f0 forlag, 250 s\u00ed\u00f0ur. ISBN 9789991880525. Kirsten Brix t\u00fdtt b\u00f3kina til danskt 2019. Danskt heiti: Rejse for livet. Forlag, Amanda Books. Seld til filmframlei\u00f0slu \u00ed 2018.\n\nMohr, H\u00f8gni (2018) Slepp t\u00e6r til heiti fani. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880525 \n\nMohr, H\u00f8gni (2019) m\u00e6r d\u00e1mar ikki h\u00f8gna hoydal, \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880549\n\nMohr, H\u00f8gni (2020) Ta\u00f0 t\u00f3mliga tolsemi, \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880556\n\nMohr, H\u00f8gni (2021) Gr\u00f8\u00f0andi greinir, \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880563\n\nMohr, H\u00f8gni (2022) Saga JAM, \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880570\n\nT\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0 \n2006 - Askur og Embla (t\u00fdtt), B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags, 204 s\u00ed\u00f0ur\n2013 - Sannleikin um \u00e1star\u00e6vint\u00fdri\u00f0 (t\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0), \u00d8giliga egi\u00f0 forlag, 35 s\u00ed\u00f0ur\n\nSj\u00f3nvarp og \u00fatvarp \n\n\u00cd 2019 gj\u00f8rdi H\u00f8gni Mohr \u00fatvarpssendir\u00f8\u00f0ina Gamli ma\u00f0urin og vatni\u00f0, um ein mann og heimsins st\u00f8rsta vatn, Lake Superior \u00ed Kanada. Sendir\u00f8\u00f0in var\u00f0 fagna\u00f0 av umm\u00e6larum\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n\n 2012 \u2013 6- m\u00e1na\u00f0ar starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n 2014 \u2013 Tilnevning til Geytan fyri stuttfilmin \"Fall for eve\"\n 2019 \u2013 6- m\u00e1na\u00f0ar starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n2019  - Stipendium fr\u00e1 \u00e1lendsku mentanarnevndini vi\u00f0 listauppihaldi \u00ed Storby.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "21222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skalds%C3%B8ga", "title": "Skalds\u00f8ga", "text": "Ein skalds\u00f8ga er ein longri, \u00edspunnin fr\u00e1grei\u00f0ing innan fagrar b\u00f3kmentir, sum \u00ed okkara d\u00f8gum sum oftast ver\u00f0ur \u00fatgivin sum ein b\u00f3k. Ein skalds\u00f8ga kann eisini gevast \u00fat \u00ed bl\u00f8\u00f0um ella t\u00ed\u00f0arritum \u00ed p\u00f8rtum. Hetta var til d\u00f8mis vanligt \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1800-talinum, og tann st\u00f3ri enski rith\u00f8vundurin Charles Dickens \u00fatgav t\u00e6r flestu av skalds\u00f8gum s\u00ednum \u00e1 henda h\u00e1tt. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum kemur ta\u00f0 eisini fyri, at skalds\u00f8gur ver\u00f0a \u00fatgivnar \u00e1 internetinum. \n\nSum oftast sn\u00fdt ein skalds\u00f8ga seg um l\u00edv og lagnu hj\u00e1 menniskjum. \u00c1 enskum eitur skalds\u00f8ga novel. \u00c1 \u00f8\u00f0rum nor\u00f0urlendskum m\u00e1lum (donskum, norskum, svenskum) ver\u00f0ur skalds\u00f8gan nevnd roman, ta\u00f0 or\u00f0i\u00f0 kemur fr\u00e1 romanz, sum \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini var ta\u00f0 or\u00f0i\u00f0 sum \u00ed franskttalandi \u00f8kjum merkti, ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av  \"r\u00f3marum\", tvs. lat\u00ednska m\u00e1li\u00f0. Or\u00f0i\u00f0 fekk s\u00ed\u00f0an annan t\u00fddning og f\u00f3r at ver\u00f0a ta\u00f0 or\u00f0i\u00f0 i\u00f0 seg\u00f0i naka\u00f0 um eitt \u00e1v\u00edst slag av s\u00f8gum, sum antin v\u00f3ru t\u00fdddar \u00far lat\u00ednska m\u00e1linum til f\u00f3lkam\u00e1li\u00f0 (tvs. franskt ella provensalskt) - ella var skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f3lkam\u00e1linum eftir fornum r\u00f3mverskari fyrimynd. Fyrstu fer\u00f0 at or\u00f0i\u00f0 roman kemur fyri \u00ed fronskum, er \u00ed heitinum Roman de Brut, sum er ein t\u00fd\u00f0ing fr\u00e1 1155 av einari enskari kr\u00f8niku. Tann teksturin, i\u00f0 ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum tann fyrsta skalds\u00f8gan \u00ed evropeiskum b\u00f3kmentum er t\u00f3 Don Quijote hj\u00e1 Miguel de Cervantes. \n\n\u00cd 1800-talinum mennir skalds\u00f8gan seg til at gerast tann best d\u00e1mda sjangran innan b\u00f3kmentir, og fr\u00e1 s\u00ed\u00f0st \u00ed 1800-talinum hava fleiri rith\u00f8vundar f\u00f8rt skalds\u00f8gusjangruna \u00e1 n\u00fdggja lei\u00f0, solei\u00f0is sum hon helt fram vi\u00f0 at gera undir moderniskmuni: Fjodor Dostojevskij, Knut Hamsun, Marcel Proust, Franz Kafka, James Joyce, Virginia Woolf og Robert Musil.\n\nFyrsta skalds\u00f8gan \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li kom \u00fat \u00ed 1909, ta\u00f0 var B\u00e1belstorni\u00f0, i\u00f0 Regin \u00ed L\u00ed\u00f0 skriva\u00f0i.\n\nF\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 skalds\u00f8ga l\u00edkist n\u00f3gv \u00edslendska or\u00f0inum fyri ta\u00f0 sama: sk\u00e1ldsaga. F\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 er samansett av or\u00f0inum skald og s\u00f8ga.\n\nTa\u00f0 eru fleiri ymisk sl\u00f8g av skalds\u00f8gum, t.d. krimiskalds\u00f8gur, k\u00e6rleiksskalds\u00f8gur, s\u00f8gulig skalds\u00f8ga, menningarskalds\u00f8gan, riddaraskalds\u00f8gan, framt\u00ed\u00f0arskalds\u00f8ga (Science fiction), br\u00e6v- og dagb\u00f3kskalds\u00f8ga osfr.\n\nHygg eisini at \nFe\u00f0gar \u00e1 fer\u00f0\nMen l\u00edvi\u00f0 l\u00e6r\n\nKeldur \n\nB\u00f3kmentir\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "21231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanus%20Debes%20Joensen", "title": "Hanus Debes Joensen", "text": "Hans Debes Joensen betri kendur sum Hanus Debes Joensen (f\u00f8ddur 27. november 1913 \u00e1 Tv\u00f8royri, dey\u00f0ur \u00ed 1995) var ein f\u00f8royskur l\u00e6kni og rith\u00f8vundur. Hann var landsl\u00e6kni \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 1949 til 1979.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHann var f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri, har foreldur hansara v\u00f3ru l\u00e6rarar. Hann t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00ed 1929 og studentspr\u00f3gv \u00e1 Rungsted studentask\u00fala \u00ed 1932. Hann t\u00f3k l\u00e6knapr\u00f3gv \u00ed 1939 og l\u00e6knaemb\u00e6tispr\u00f3gv \u00ed 1942. Hann r\u00f8kti l\u00e6knastarv \u00ed Nor\u00f0urstremoy b\u00fasitandi \u00ed Vestmanna til 1949, t\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdist landsl\u00e6kni og flutti til Havnar; landsl\u00e6knastarvi\u00f0 r\u00f8kti hann til 1979.\n\nFr\u00e1 1949 til 1979 var hann landsl\u00e6kni \u00ed F\u00f8royum. \u00c1rini 1962-80 var hann sk\u00falal\u00e6kni \u00ed Havn, og fr\u00e1 1951 undirv\u00edsti hann \u00ed l\u00e6knakunnleika \u00e1 Sj\u00f3manssk\u00falanum. Somulei\u00f0is undirv\u00edsti hann \u00ed fleiri \u00e1r \u00e1 Maskinsk\u00falanum og \u00e1 Sj\u00fakrasystrask\u00falanum. Fr\u00e1 1941-1960 var hann forma\u00f0ur \u00ed Listafelag F\u00f8roya.\n\nUmframt dagliga starv s\u00edtt sum landsl\u00e6kni og l\u00e6rari leg\u00f0i hann n\u00f3gva orku \u00ed at byggja upp ein h\u00e6gri l\u00e6rustovn \u00ed F\u00f8royum. Saman vi\u00f0 m.\u00f8. J\u00f3annes Rasmusen, Sverra Dahl, Karsten Hoydal og R.K. Rasmussen t\u00f3k hann \u00ed 1952 stig til at stovna F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag og at geva \u00fat v\u00edsindat\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Fr\u00f3\u00f0skaparrit. \n\n\u00cd kjalarv\u00f8rrinum fr\u00e1 hesum arbei\u00f0i var\u00f0 l\u00f3g um Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya samtykt 6. mai 1965.\n\nHann var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fr\u00f3\u00f0skaparfelag 1952-74 og n\u00e6stforma\u00f0ur 1974-77, n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Fr\u00f3\u00f0skaparseturr\u00e1\u00f0num 1956-74 og forma\u00f0ur 1974-77, harumframt \u00ed ritstj\u00f3rnini fyri Fr\u00f3\u00f0skaparriti 25-\u00e1ra-skei\u00f0i\u00f0 1952-77. Hann var leingi forma\u00f0ur \u00ed Listafelag F\u00f8roya.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n1954 - Studier over brystern\u00e6ringens udbredelse og betydning belyst p\u00e1 et materiale af 4948 sp\u00e6db\u00f8rn f\u00f8dt i \u00e6gteskab i Holb\u00e6k amt i \u00e1rene 1939-42\n1957 \u2013 Mannakroppurin\n1969 - Alisfr\u00f8\u00f0i\n1970 \u2013 F\u00f8royskt or\u00f0atilfar II\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nEystanduni, vi\u00f0 t\u00fd\u00f0ingum \u00far kinversku T'ang t\u00ed\u00f0ini.\n\nHei\u00f0ur \n1969 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n\nFamilja \nHanus var sonur Thorvald Joensen, yvirl\u00e6rara (dey\u00f0ur 1960) og Marionnu f. Jacobsen (dey\u00f0 1955); Hann var giftur tv\u00e6r fer\u00f0ir, 1. fer\u00f0 30. november 1940 vi\u00f0 Louise J., f. 25/4 1911 \u00ed Kaldbak (fingu hj\u00fanaskina\u00f0 fleiri \u00e1r seinni), hon var d\u00f3ttir kongsb\u00f3ndan Zacharias Vang (dey\u00f0ur 1942) og Maren f. Mohr; Seinnu fer\u00f0 hann bleiv giftur var tann 20. november 1967, t\u00e1 hann giftist Ester Agnete J., f. 26. mai 1917, hon var donsk, d\u00f3ttir propriet\u00e6r Jens L A Bonke (dey\u00f0ur 1954) og Kate f. Lorentzen (dey\u00f0 1920). Hann er fa\u00f0ir T\u00f3r\u00f0ur J\u00f3ansson, H\u00f8gna Debes Joensen og Marionnu Debes Dahl (f\u00f8dd Joensen).\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1913\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "21233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1726", "title": "1726", "text": "1726 (MDCCXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 24. apr\u00edl - Christian August av Schleswig-Holstein-Gottorp, f\u00farstabiskupur av L\u00fcbeck (d. 1673)\n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1727", "title": "1727", "text": "1727 (MDCCXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar \n 11. apr\u00edl - Fyrsta almenna framf\u00f8rslan av \"Matteus-Passi\u00f3nini\" eftir Johann Sebastian Bach \u00ed Thomaskirkjuni \u00ed Leipzig.\n 11. oktober - Georg II ver\u00f0ur kr\u00fdndur kongur av St\u00f3ra Bretlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 14. mai - Thomas Gainsborough, enskur listama\u00f0ur (d. 1788)\n\nAndl\u00e1t \n20. mars - Isaac Newton, enskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur (f. 1642)\n17. mai - Katarina I av Russlandi, russisk keisarinna (f. 1684)\n8. juni - August Hermann Francke, t\u00fdskur gudfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1663)\n11. juni - Georg I av St\u00f3rabretlandi, kurf\u00farsti av Hannover og enskur kongur (f. 1660)\n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1728", "title": "1728", "text": "1728 (MDCCXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n 20. til 23. oktober - Keypmannahavn stendur \u00ed lj\u00f3sum loga \u00ed h\u00e1lvan tri\u00f0jan dag (60 t\u00edmar).\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 21. februar - Peter III, russiskur keisari (sarur).  (d. 1762).\n 7. november - James Cook (d. 1779).\n\nAndl\u00e1t \n 4. mars - Anna Petrovna, russisk keisarinna og hertuginna av Holstein-Gottorp (f. 1708)\n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1729", "title": "1729", "text": "1729 (MDCCXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 2. mai  - Katarina Mikla, russisk keisarinna (d. 1796)\n\nAndl\u00e1t \n\n1720-\u00e1rini"}
{"id": "21239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nes%20kirkja", "title": "Nes kirkja", "text": "Nes kirkja er bygd \u00ed 1843. Hon st\u00f3\u00f0 \u00ed ger\u00f0 fr\u00e1 seinast \u00ed mai m\u00e1na\u00f0i 1843 til fyrst \u00ed desember sama \u00e1r. Kirkjan stendur \u00e1 somu grund, sum allar t\u00e6r undanfarnu kirkjurnar hava sta\u00f0i\u00f0. Talan er um \u00ed minsta lagi tr\u00edggjar kirkjur. N\u00e6r hon er v\u00edgd, er \u00f3vist, men hildi\u00f0 ver\u00f0ur 1. sunnudag \u00ed advent. Ta\u00f0 var Christian Benedictus Garde, i\u00f0 var prestur fyri Eysturoynna og f\u00f8roya pr\u00f3stur, t\u00e1 kirkjan bleiv bygd. T\u00e1 kirkjan st\u00f3\u00f0 li\u00f0ug, kosta\u00f0i hon 1171 rd. 08 sh. Til smi\u00f0irnar er goldi\u00f0 \u00ed l\u00f8num 296 rd. 08 sh. Tann, i\u00f0 hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri byggingini, er tann fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum kirkjum v\u00e6lkendi David Pedersen, \u00e6tta\u00f0ur \u00far Kollafir\u00f0i, men b\u00fasitandi \u00e1 Strondum, har hann var handilsma\u00f0ur. Kl\u00e6dningurin er smurdur vi\u00f0 koltj\u00f8ru, me\u00f0an vindeygu, hur\u00f0, torn, vindskei\u00f0ir og dekslistar eru m\u00e1la\u00f0 hv\u00edt. Grundin er hv\u00edta\u00f0. Tekjan var upprunaliga n\u00e6vur og flag. Men t\u00e1 i\u00f0 n\u00fdggjur prestagar\u00f0ur ella pr\u00f3stagar\u00f0ur var\u00f0 bygdur \u00ed 1864, hev\u00f0i hann skifurtekju. Ta\u00f0 sigst, at st\u00f3rvi\u00f0urin til hesa kirkjuna er gj\u00f8rdur til ni\u00f0ri \u00ed fj\u00f8runi \u00e1 eini hellu, Ullhellan, i\u00f0 er t\u00e6tt vi\u00f0 lendingina \u00e1 Nesi. St\u00f8ddin er, m\u00e1lt eftir tekning: longd 15,24 m., breidd 7,01 m. og h\u00e6dd 5,49 m.\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Women%27s%20Champions%20League", "title": "UEFA Women's Champions League", "text": "UEFA Women's Champions League er ein steypakapping fyri meistarali\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur. Kappingin byrja\u00f0i kappingar\u00e1ri\u00f0 2001/2002 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 av t\u00ed evropiska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum UEFA.\n\nFinalur \n\n1 7\u20136 eftir brotssparkkapping.\n\nFel\u00f8g vi\u00f0 flestum meistaraheitum og nummar tvey\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Evropa\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur\nUEFA"}
{"id": "21246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1716", "title": "1716", "text": "1716 (MDCCXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1717", "title": "1717", "text": "1717 (MDCCXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 13. mai - Maria Theresia, erkihertuginna av Eysturr\u00edki og t\u00fdsk-r\u00f3mversk keisarinna (d. 1780)\n\nAndl\u00e1t \n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1718", "title": "1718", "text": "1718 (MDCCXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1719", "title": "1719", "text": "1719 (MDCCXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1710-\u00e1rini"}
{"id": "21250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3sa%20Samuelsen", "title": "R\u00f3sa Samuelsen", "text": "R\u00f3sa Samuelsen (f\u00f8dd Simonsen, 22. desember 1959 i T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8roysk bankakvinna og politikari  (Sambandsflokkurin). Hon er \u00fatb\u00fagvin innan skrivstovu- og peningastovn og hevur starvast \u00ed peningastovni.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan politikk \nHon var bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Sandav\u00e1gs kommunu 1999\u20132008, herundir borgarstj\u00f3ri 2001\u20132008. Hin 1. januar 2009 var\u00f0 kommunan l\u00f8gd saman vi\u00f0 Mi\u00f0v\u00e1gs kommunu til V\u00e1ga kommunu. S\u00ed\u00f0an 1. januar 2013 hevur hon veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri \u00ed V\u00e1ga kommunu. Hon hevur eisini havt fleiri onnur kommunupolitisk \u00e1litisst\u00f8rv, eitt n\u00fa var hon forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Kommunufelag 2004\u20132008.\n\nR\u00f3sa hevur veri\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting s\u00ed\u00f0an 2008 og hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd s\u00ed\u00f0an 2011 og limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini s\u00ed\u00f0an 2011. \u00c1rini 2008\u20132011 var hon almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed fyrru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen, og Marjus Dam t\u00f3k s\u00e6ti \u00e1 L\u00f8gtinginum \u00ed hennara sta\u00f0.\n\nLandsst\u00fdriskvinna \n2008-11 Landsst\u00fdriskvinna \u00ed almannam\u00e1lum\n\nL\u00f8gtingslimur \n2008-11 Vald inn \u00e1 l\u00f8gtingi\u00f0, sat \u00ed landsst\u00fdrinum alt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, Marjus Dam t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum\n2011- L\u00f8gtingslimur\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011- forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd\n2011- limur \u00ed L\u00f8gtingsins landsst\u00fdrism\u00e1lanevnd\n\nBygdarr\u00e1\u00f0slimur og borgarstj\u00f3ri \n1999\u20132008 Bygdar\u00e1\u00f0slimur \u00ed Sandav\u00e1gs kommunu (harav borgarstj\u00f3ri 2001-08)\n2001\u20132008 Borgarstj\u00f3ri \u00ed Sandav\u00e1gs kommunu \n2008- Bygdarr\u00e1slimur \u00ed V\u00e1ga kommunu\n2013- Borgarstj\u00f3ri \u00ed V\u00e1ga kommunu\n\nOnnur politisk st\u00f8rv \n2004\u20132008 Forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Kommunufelag\n\nFamilja \nR\u00f3sa er d\u00f3ttir Erlu Mariu og S\u00f3lfinn J\u00f3han Simonsen. Hon er gift vi\u00f0 He\u00f0in M. Svabo Samuelsen, saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn: \u00c1rni S. Svabo Samuelsen, Erla M. Svabo Samuelsen og Marni Svabo Samuelsen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nAlmannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nSandav\u00e1gsingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "21251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Funnings%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Funnings kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Funnings kommunu.\n\n1. januar 2009 var\u00f0 kommunan innlima\u00f0 \u00ed Runav\u00edkar kommunu, s\u00ed Lista yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Runav\u00edkar kommunu.\n\nKeldur \n\nFunningur\nEysturoy"}
{"id": "21252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Mikladals%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Mikladals kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Mikladals kommunu.\n\n1. januar 2005 var\u00f0 kommunan innlima\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu, s\u00ed Lista yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu.\n\nKeldur \n\nMikladalur\nKalsoy"}
{"id": "21253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20borgarstj%C3%B3rar%20%C3%AD%20Sunda%20kommunu", "title": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sunda kommunu", "text": "Listi yvir borgarstj\u00f3rar \u00ed Sunda kommunu s\u00ed\u00f0an 1. januar 2005. Hin 1. januar 2005 v\u00f3ru hesar kommunurnar lagdar saman til ta n\u00fdggju Sunda kommunu: Saksunar kommuna, Haldarsv\u00edkar kommuna, H\u00f3sv\u00edkar kommuna, Hvalv\u00edkar kommuna og Gj\u00e1ar kommuna. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Sunda kommunu er \u00e1 Oyrarbakka.\n\nKeldur \n\nStreymoy\nEysturoy\nSunda"}
{"id": "21254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Kommunufelag", "title": "F\u00f8roya Kommunufelag", "text": "F\u00f8roya Kommunufelag (FKF) var ein \u00e1hugafelagskapur og landsfelagi\u00f0 fyri kommunur \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1967.\n\nS\u00f8gan \nTa\u00f0 var Klaksv\u00edkar kommuna, i\u00f0 t\u00f3k stig til stovnanina vi\u00f0 einum br\u00e6vi fr\u00e1 29. september 1967. Tey fyrstu f\u00fdra \u00e1rini v\u00f3ru 8 kommunur \u00far Nor\u00f0oyggjum og Eysturoynni vi\u00f0: Klaksv\u00edkar kommuna, Nes kommuna, Runav\u00edkar kommuna, G\u00f8tu kommuna, Fuglafjar\u00f0ar kommuna, Leirv\u00edkar kommuna, Hvannasunds kommuna og Vi\u00f0arei\u00f0is kommuna. F\u00fdra \u00e1r seinni, \u00ed 1971, komu V\u00e1gs-, Ei\u00f0is-, Sunda- og Oyndarfjar\u00f0ar kommunur afturat, og \u00e1ri\u00f0 eftir Elduv\u00edkar kommuna. So hv\u00f8rt komu hinar kommunurnar eisini upp \u00ed felagi\u00f0. T\u00f3rshavnar Kommuna gj\u00f8rdist limur \u00ed 1973, men hon t\u00f3k seg \u00far aftur felagnum \u00ed 1978.\n\nUm aldam\u00f3ti\u00f0 kom n\u00fdggj kommunust\u00fdrisl\u00f3g. T\u00e1 valdu t\u00e6r seks st\u00f3ru  kommunurnar, T\u00f3rshavnar kommuna, Klaksv\u00edkar kommuna, Runav\u00edkar kommuna, Tv\u00f8royrar kommuna, Fuglafjar\u00f0ar kommuna og V\u00e1gs kommuna, at stovna Kommunusamskipan F\u00f8roya. Hetta f\u00f3r fram \u00e1 a\u00f0alfundi 10. juni 1999.\n\nFelagi\u00f0 fevndi um allar kommunur, sum ikki v\u00f3ru limir \u00ed Kommunusamskipan F\u00f8roya. 1. januar 2014 l\u00f8gdu b\u00e6\u00f0i kommunufel\u00f8gini saman til Kommunufelagi\u00f0.\n\nLimir \u00ed 2013 \n\u00cd 2013 v\u00f3ru 21 limir \u00ed F\u00f8roya kommunufelag:\n   Ei\u00f0is kommuna\n     F\u00e1mjins kommuna\n     Fugloyar kommuna\n     Hovs kommuna\n     H\u00fasa kommuna\n     H\u00fasav\u00edkar kommuna\n     Hvalbiar kommuna\n     Hvannasunds kommuna\n     Kunoyar kommuna\n     Kv\u00edv\u00edkar kommuna\n     Nes kommuna\n     Porkeris kommuna\n     Sj\u00f3var kommuna\n     Sk\u00e1lav\u00edkar kommuna\n     Skopunar kommuna\n     Sk\u00favoyar kommuna\n     Sumbiar kommuna\n     Sunda kommuna\n     S\u00f8rv\u00e1gs kommuna\n     Vestmanna kommuna\n     Vi\u00f0arei\u00f0is kommuna\n\nFormenn \nListin er ikki fullkomin\n\nAsbj\u00f8rn Djurhuus 2008\u2013d.d.\nR\u00f3sa Samuelsen 2005\u20132008\nJacob Vestergaard 2001\u20132003\nHeini O. Heinesen 1983\u20131985\nVilhelm Johannesen 1977\u20131979\nAsbj\u00f8rn Joensen 1967\u20131972\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed F\u00f8royum\nArbei\u00f0sgevarafel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gm%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "L\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin (ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed l\u00f8gm\u00e1lum) hevur veri\u00f0 ein r\u00e1\u00f0harrasessur \u00ed F\u00f8roya landsst\u00fdri fleiri fer\u00f0ir s\u00ed\u00f0an 1959. Fr\u00e1 1994 til 1998 var \u00e1byrgdar\u00f8ki\u00f0 b\u00fdtt solei\u00f0is, at r\u00e6ttar- og politim\u00e1l v\u00f3ru hj\u00e1 einum landsst\u00fdrismanni, me\u00f0an l\u00f3garm\u00e1l hoyrdu undir l\u00f8gmanni. Sj\u00e1lvst\u00fdris- og l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 1998 til 2004 m\u00e1 metast at vera eitt reint l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0 t\u00e1 hugsa ver\u00f0ur um uppg\u00e1vurnar, men hetta s\u00e1st ikki aftur \u00ed navninum fyrr enn \u00ed september 2008. S\u00ed\u00f0an 26. september 2008 eru l\u00f3garm\u00e1l l\u00f8gd undir landsst\u00fdrismannin \u00ed innlendism\u00e1lum.\n\nKeldur \n\nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunum%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Kommunum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Kommunum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin (ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed kommunum\u00e1lum) var ein r\u00e1\u00f0harrasessur \u00ed F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 1959 til 1998, men landsst\u00fdrisma\u00f0urin hev\u00f0i ikki s\u00edtt egna a\u00f0alr\u00e1\u00f0. Anfinn Kallsberg, sum var l\u00f8gma\u00f0ur t\u00e1, hev\u00f0i \u00e1byrgdina fyri kommunum\u00e1lum fr\u00e1 1998 til 2002. Fr\u00e1 2004 til oktober 2013 hoyrdu kommunum\u00e1l undir innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harranum. Eftir at Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed oktober 2013, hava kommunum\u00e1l hoyrt undir Almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Anfinni%20Kallsberg%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anfinni Kallsberg II", "text": "Seinna stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anfinni Kallsbergs var F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 6. juni 2002 til 3. februar 2004, vi\u00f0 Anfinni Kallsberg \u00far F\u00f3lkaflokkinum sum l\u00f8gmanni. Henda stj\u00f3rnin var ein samgonga millum F\u00f3lkaflokkin (FF), Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin (TF), Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin (SF) og Mi\u00f0flokkin (MF). H\u00f8gni Hoydal var sj\u00e1lvst\u00fdris- og l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, harumframt var hann eisini varal\u00f8gma\u00f0ur. Hann st\u00fdrdi mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num fr\u00e1 mars til september 2003 sum varal\u00f8gma\u00f0ur. L\u00f8gtingsval bleiv \u00ed \u00fart\u00ed\u00f0. Eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 2004 var\u00f0 stj\u00f3rnin avloyst av Fyrru stj\u00f3rnini hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard.\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Anfinn Kallsberg 2\nAnfinn Kallsberg 2\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "21264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%201943-45", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 1943-45", "text": "Ta\u00f0 v\u00f3ru 25 l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum millum l\u00f8gtingsvalini 1943 og 1945. F\u00f3lkaflokkurin hev\u00f0i n\u00e6stan reinan meiriluta vi\u00f0 12 l\u00f8gtingslimum, me\u00f0an Sambandsflokkurin og Javna\u00f0arflokkurin h\u00f8vdu \u00e1vikavist 8 og 5 limir. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin hev\u00f0i onga umbo\u00f0an \u00ed l\u00f8gtinginum.\n\nKeldur \n\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\n1943\n1944\n1945"}
{"id": "21268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1681", "title": "1681", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1676 1677 1678 1679 1680 - 1681 - 1682 1683 1684 1685 1686\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "21269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1680", "title": "1680", "text": "1680 (MDCLXXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "21271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1679", "title": "1679", "text": "1679 (MDCLXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. januar - Christian Wolff, t\u00fdskur heimspekingur (d. 1754).\n 16. oktober - Jan Dismas Zelenka, kekkiskt t\u00f3naskald (d. 1745).\n\nAndl\u00e1t \n 3. mai - J\u00f3n \u00d3lafsson Indiafari, \u00edslendskur rith\u00f8vundur og \u00e6vint\u00fdrama\u00f0ur, sum var \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1610-\u00e1runum (f. 1593)\n4. desember - Thomas Hobbes, enskur heimspekingur (f. 1588)\n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1668", "title": "1668", "text": "1668 (MDCLXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1658", "title": "1658", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal:  1653 1654 1655 1656 1657 - 1658 - 1659 1660 1661 1662 1663\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1652", "title": "1652", "text": "1652 (MDCLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n19. apr\u00edl - Jesper Brochmand\n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1642", "title": "1642", "text": "1642 (MDCXLII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n25. desember - Isaac Newton\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1687", "title": "1687", "text": "1687 (MDCLXXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "21277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1677", "title": "1677", "text": "1677 (MDCLXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 28. august - Sophia Hedvig av Danmark og Noregi, d\u00f3ttir tann danska kongin Christian V (d. 1735)\n 20. oktober - Stanislaw Leszczynski, kongur av P\u00f3llandi 1704-1709  (d. 1766)\n\nAndl\u00e1t \n 18. januar - Jan van Riebeeck, ni\u00f0urlendskur ni\u00f0ursetuma\u00f0ur (f. 1619)\n 21. februar - Benedictus de Spinoza, ni\u00f0urlendskur heimspekingur (f. 1632)\n 9. juli - Angelus Silesius, t\u00fdskur h\u00f8vundur (f. 1624)\n 2. september - Wallerant Vaillant, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari (f. 1623)\n 5. september - Henry Oldenburg, t\u00fdskur heimspekingur og diplomatur (f. um 1618)\n 11. september - James Harrington, enskur heimspekingur (f. 1611)\n 11. november - Barbara Strozzi, italskt barockt\u00f3naskald (f. 1619)\n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1667", "title": "1667", "text": "1667 (MDCLXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1657", "title": "1657", "text": "1657 (MDCLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2014", "title": "2014", "text": "2014 (MMXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar \u00ed 2014\n\nJanuar \n 4. januar - St\u00f3r leiting var\u00f0 sett \u00ed verk \u00e1 sj\u00f3num vi\u00f0 eystaru s\u00ed\u00f0u av Eysturoynni og a\u00f0rar sta\u00f0ir har um lei\u00f0ir fyri at finna l\u00edki\u00f0 av 20 \u00e1ra gamla Rana \u00ed Billustovu \u00far Oyndarfir\u00f0i, sum hvarv eftir eina fer\u00f0sluvanlukku hin 28. desember 2013. Rokna\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0, at Rani var vi\u00f0 \u00ed bilinum, sum f\u00f3r \u00fatav vegnum og koyrdi \u00ed R\u00e6ttargj\u00f3gv vi\u00f0 Oyndarfj\u00f8r\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru sj\u00e1lvbo\u00f0in, i\u00f0 t\u00f3ku stig til leitingina henda dagin, men almennu bjargingarmyndugleikar \u00ed F\u00f8royum lutt\u00f3ku eisini \u00ed st\u00f3ru leitingini. Leitingin gav eisini \u00farslit. Eitt l\u00edk var\u00f0 funni\u00f0 innast \u00ed R\u00e6ttargj\u00f3gv kl. 13.44, og leitingin helt t\u00ed uppat. Umlei\u00f0 70 b\u00e1tar og 400 f\u00f3lk \u00far \u00f8llum landinum lutt\u00f3ku \u00ed leitingini. Brimil, Tjaldri\u00f0 og Hvidbj\u00f8rnen samskipa\u00f0u leitingina \u00e1 sj\u00f3num vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 millum \u00f8\u00f0rum bjargingarb\u00e1tunum L\u00edv, Ziska og Sverra. Tyrla lutt\u00f3k eisini \u00ed leitingini.\n 10. februar - Lisbeth L. Petersen, fyrrverandi forma\u00f0ur Sambandsfloksins, bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 alment, at hon hev\u00f0i melda\u00f0 seg \u00far Sambandsflokkinum, t\u00ed hon var \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 fleiri vi\u00f0urskifti, og at hon kendi so illa s\u00edn flokk aftur. Eitt n\u00fa meinti hon ikki, at ein ma\u00f0ur, sum hevur sn\u00fdtt \u00ed tolli, skal vera landsst\u00fdrisma\u00f0ur.\n\nFebruar \n 10. februar - Gerhard Lognberg gj\u00f8rdist limur \u00ed Sambandsflokkinum, eftir at hann hevur veri\u00f0 uttanflokka tingma\u00f0ur \u00ed gott tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir, s\u00ed\u00f0an Javna\u00f0arflokkurin avgj\u00f8rdi at koyra hann \u00far flokkinum. Harvi\u00f0 vaks Sambandsflokkurin fr\u00e1 8 til 9 tingf\u00f3lk, so n\u00f3gv tingf\u00f3lk hev\u00f0i hann ikki havt s\u00ed\u00f0an 1932.\n 14. februar - F\u00f8royski stuttfilmurin Vetrarmorgun, sum Sakaris St\u00f3r\u00e1 \u00far Skopun hevur leikstj\u00f3rna\u00f0, vann altj\u00f3\u00f0a filmsvir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Berlin Filmfestivalinum 2014 \u00ed b\u00f3lkinum GENERATION 14PLUS, vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur \u00e1 enskum nevnd The Special Prize of the Generation 14plus International Jury og var \u00e1 2500 evrur (umlei\u00f0 18 000 kr\u00f3nur). Ingun \u00ed Skrivarastovu framleiddi filmin, Mikael Blak og Hanus G. Johansen gj\u00f8rdu t\u00f3nleikin, h\u00f8vu\u00f0sleiklutirnir sp\u00e6ldu Armgar\u00f0 Mortensen og Helena He\u00f0insd\u00f3ttir.\n 15. februar - Sj\u00f3nleikurin T\u00f3m r\u00fam var\u00f0 frumframf\u00f8rdur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya. Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s skriva\u00f0i leikhandriti\u00f0, Ey\u00f0un Johannessen leikstj\u00f3rna\u00f0i, tey leikandi v\u00f3ru eitt n\u00fa: Annika Johannessen, Annika Hoydal, Annfinnur Heinesen, Hj\u00e1lmar Dam og Nicolaj Falck. T\u00f3nleikin hevur Tr\u00f3ndur Bogason gj\u00f8rt, sangin hava Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og \u00d3lavur J\u00e1kupsson lagt r\u00f8dd til. Tr\u00f3ndur Bogason, J\u00f3hannes Andreasen, \u00d3lavur Olsen, Angelika Nielsen, Andrias Restorff og J\u00f3n McBirnie hava sp\u00e6lt t\u00f3nleikin inn. V\u00edgdis Hentze Olsen st\u00f3\u00f0 fyri koreografiini.\n25. februar - Eitt \u00f3happ hendi \u00ed Klaksv\u00edk. Sl\u00e6ttaberg sigldi \u00e1 \u00c5got, sum l\u00e1 vi\u00f0 bryggjuna vi\u00f0 Nor\u00f0borg vi\u00f0 fullari last. Ongin pers\u00f3nska\u00f0i hendi. \u00c5got f\u00f3r at leka illa, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist at tetta lekan. \u00c5got og Sl\u00e6ttaberg blivu liggjandi \u00ed nakrar dagar, har Sl\u00e6ttaberg hev\u00f0i stevni inni \u00ed lastini \u00e1 \u00c5got, men dagin eftir eydna\u00f0ist ta\u00f0 at f\u00e1a skipini leys av hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. \u00c5got bleiv seinni sleipa\u00f0ur til bedingina hj\u00e1 Klaksv\u00edkar Skipasmi\u00f0ju.\n\nMars \n1. mars - 22 \u00e1ra gamli pianisturin Mattias Kapnas vann fyrstu Stella Polaris t\u00f3nleikakappingina, sum Musikksk\u00falin skipa\u00f0i fyri. Nummar tvey gj\u00f8rdist guitarsp\u00e6larin Alvi Joensen, og nummar tr\u00fd var\u00f0 Hei\u00f0run Petersen, violin. Fyrsta vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 25 000 kr\u00f3nur, onnur \u00e1 10 000 kr\u00f3nur og tri\u00f0ja vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 5 000 kr\u00f3nur. Eisini v\u00f3r\u00f0u vir\u00f0isl\u00f8nir latnar \u00ed aldursb\u00f3lkinum upp til 12 \u00e1r og \u00ed aldursb\u00f3lkinum upp til 18 \u00e1r. Kappingina fyri t\u00f3nleikarar undir 18 \u00e1r vunnu Alda Sigurdsd\u00f3ttir Lamhauge og Aksel Remmel. V\u00e1r Iversen Lindenskov var\u00f0 nummar eitt hj\u00e1 luttakarunum undir 12 \u00e1r.\n12. mars - ES, Norra og F\u00f8royar undirskriva\u00f0u avtalu um at skipa fiskiskapin eftir makreli \u00ed Nor\u00f0uratlantshavinum \u00ed fimm \u00e1r. F\u00f8royar fingu 12,6 prosent av heildarkvotuni, sum svara\u00f0u til 156 t\u00fasund tons.\n28. mars - Mikkalina Nor\u00f0berg vald sum \u00e1rsins \u00edverkseti \u00e1 \u00edverksetaradegnum \u00ed fabrikkini hj\u00e1 \u00d8str\u00f8m \u00ed Havn.\n\nApr\u00edl \n 4. apr\u00edl - Tey f\u00fdra sl\u00f8gini hj\u00e1 f\u00f8roysku fyrit\u00f8kuni Dism fingu \u00f8ll hei\u00f0ursmerkir \u00e1 World-Spirits Awards 2014 \u00ed Eysturr\u00edki. Eldvatn fekk gull fyri vodka, Baraldur fekk gull \u00ed ginni og L\u00edvsins Vatn og Havi\u00f0 fingu \u00e1vikavist gull og silvur \u00ed akvavitti.\n 10. apr\u00edl - L\u00f8gtingi\u00f0 samtykti einm\u00e6lt uppskoti\u00f0 um at stovna eitt alment partafelag, sum skal byggja og reka Eysturoyartunnilin og Sandoyartunnulin. Tunnlarnir ver\u00f0a mettir at kosta g\u00f3\u00f0ar tv\u00e6r milliardir kr\u00f3nur. Eysturoyartunnulin eina milliard og 50 milli\u00f3nir kr\u00f3nur, og Sandoyartunnulin ver\u00f0ur mettur at kosta 860 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. Samb\u00e6rt uppskotinum ver\u00f0ur koyrandi b\u00e6\u00f0i \u00ed Eysturoyartunlinum og Sandoyartunlinum \u00ed 2021. Eysturoyartunnulin ver\u00f0ur bygdur fyrst.\n 16. apr\u00edl - Su\u00f0urkoreanska fer\u00f0mannaskipi\u00f0 Sewol vi\u00f0 476 f\u00f3lkum umbor\u00f0 sakk 2,7 kilometrar fr\u00e1 Seogeochado-oynni \u00ed Su\u00f0urkorea. 325 av fer\u00f0af\u00f3lkunum v\u00f3ru 16-17 \u00e1ragamlir sk\u00falan\u00e6mingar, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 veg til oynna Jejo-do \u00e1 eina 4-daga langa sk\u00fala\u00fatfer\u00f0. 150 f\u00f3lk eru dey\u00f0, 152 fer\u00f0af\u00f3lk eru ikki funnin eina viku eftir vanlukkuna og 174 f\u00f3lk eru bjarga\u00f0i \u00e1 l\u00edvi.\n\nMai \n25. mai - Arne Vatnhamar kom sum fyrsti f\u00f8royingurin nakrant\u00ed\u00f0 upp \u00e1 Mount Everest, sum er heimsins h\u00e6gsta fjall. \n28. mai - Andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi vi\u00f0 floksformonnunum H\u00f8gna Hoydal \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi, Aksel V. Johannesen \u00far Javna\u00f0aflokkinum, K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum og Poul Michelsen \u00far Frams\u00f3kn l\u00f8gdu fram uppskot um mis\u00e1lit \u00e1 J\u00f8rgen Niclasen \u00far F\u00f3lkaflokkinum, sum var f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. Mis\u00e1litisuppskot\u00f0 kom eftir, at ta\u00f0 sonevnda Tollm\u00e1li\u00f0 \u00ed longri t\u00ed\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 n\u00f3gv frammi \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lunum. Fj\u00f8lmi\u00f0lar settu lj\u00f3s \u00e1, hvat i\u00f0 var fari\u00f0 fram fyri meira enn 20 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, t\u00e1 J\u00f8rgen Niclasen var stj\u00f3ri \u00ed familjufyrit\u00f8kuni P/F N. Niclasen \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og seldi \u00f3tolla\u00f0a v\u00f8ru. Mis\u00e1litisuppskoti\u00f0 fall vi\u00f0 16 atkv\u00f8\u00f0um fyri og 17 \u00edm\u00f3ti. Tr\u00edggir samgongulimir atkv\u00f8ddu t\u00f3 fyri uppskotinum, teir v\u00f3ru sambandsmenninir Reimund Langgaard og Helgi Abrahamsen og forma\u00f0ur Mi\u00f0floksins Jenis av Rana.\n\nJuni \n\u00cd juni 2014 kom ein h\u00f3pur av Sea Shepherd f\u00f3lkum til F\u00f8roya fyri at for\u00f0a f\u00f8royingum \u00ed at drepa grind, hetta gj\u00f8rdu tey vi\u00f0 \u00e1takinum Grindstop 2014.\n11. juni - Avtala um sildakvotu kom \u00ed lag millum F\u00f8royar og ES, og Maria Damanaki fiski- og vinnum\u00e1lakommiserur kunngj\u00f8rdi, at ES n\u00fa f\u00f3r at enda handilsboykotti\u00f0 m\u00f3ti F\u00f8royum, sum hev\u00f0i vart s\u00ed\u00f0an 28. august 2013. Sum partur \u00ed n\u00fdggju semjuni lova\u00f0i Jacob Vestergaard, fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri F\u00f8roya, at F\u00f8royar f\u00f3ru at taka aftur stevningina \u00ed WTO m\u00f3ti ES.\n 16. juni - J\u00f8rgen Niclasen, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum, hevur hin 16. juni 2014, umvegis Christian F. Andreasen, advokat, stevnt Dia Midjord, stj\u00f3ra fyri Kringvarpi F\u00f8roya, Liljuni Weihe, t\u00ed\u00f0indalei\u00f0ara fyri Kringvarp F\u00f8roya, Jan Lamhauge, t\u00ed\u00f0indamanni hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya og Sveini Tr\u00f3ndarson, t\u00ed\u00f0indamanni fyri \u00e6rumei\u00f0ing. Hann \u00e1k\u00e6rir tey fyri at hava sett fram \u00f3sannar og \u00e6rumei\u00f0andi skuldsetingar m\u00f3ti s\u00e6r. Ta\u00f0 eru skuldsetingarnar um, at J\u00f8rgen Niclasen skal hava sn\u00fdtt landskassan fyri hundra\u00f0tals t\u00fasund kr\u00f3nir, at hann skal hava svika\u00f0 \u00ed tolli og tilvita\u00f0 broti\u00f0 tolll\u00f3gina, og at hann skal tilvita\u00f0 hava \u00e1f\u00f8rt landskassanum tap, sum J\u00f8rgen vil hava d\u00f3msvaldi\u00f0 at d\u00f8ma tey fyri.\n 17. juni - N\u00fdggj farst\u00f8\u00f0 ver\u00f0ur tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed V\u00e1ga Floghavn\n 19. juni - Marin Katrina Fr\u00fddal, b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0, var\u00f0 koyrd \u00far b\u00fdr\u00e1\u00f0ssamgonguni, eftir at hon fleiri fer\u00f0ir var komin vi\u00f0 atfinningum m\u00f3ti He\u00f0ini Mortensen, borgarstj\u00f3ra. Hetta hendi stutt fyri mi\u00f0n\u00e1tt, og umlei\u00f0 h\u00e1lvan annan t\u00edma seinni kunngj\u00f8rdi listin hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi, at hinir b\u00e1\u00f0ir limirnir f\u00f3ru sama veg og t\u00f3ku seg \u00far samgonguni.\n 29. juni - Brandur \u00ed Funningsstovu n\u00e1ddi upp \u00e1 toppin \u00e1 Denali, ella Mt. McKinley, sum ta\u00f0 eisini nevnist. Denali er 6194 metrar h\u00f8gt og liggur j\u00fast nor\u00f0anfyri p\u00f3lsirkulin, \u00ed amerikanska statinum Alaska. Hetta fjalli\u00f0 sigst vera ta\u00f0 kaldasta fjall \u00ed heiminum. Brandur hevur sett s\u00e6r fyri at n\u00e1a upp \u00e1 h\u00e6gsta fjall \u00ed hv\u00f8rjum heimsparti. \u00cd fj\u00f8r v\u00f3ru Brandur H. \u00ed Funningsstovu og Sveinur J\u00e1kupson uppi \u00e1 Elbrus, i\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum 5641 metrum er h\u00e6gsta fjall \u00ed Evropa.\n\nJuli \n 30. juli - Ein grind var\u00f0 funnin vi\u00f0 Haraldsund, nor\u00f0anfyri byrgingina um 8-t\u00ed\u00f0ina um morgunin. S\u00fdsluma\u00f0urin gav bo\u00f0 um at b\u00ed\u00f0a vi\u00f0 at reka grindina orsaka\u00f0 av v\u00e1naligum ve\u00f0ri. Grindin l\u00e1 so og grinda\u00f0i har, uttan at nakar gj\u00f8rdi naka\u00f0 vi\u00f0 hana. Seinnapartin kom ein b\u00e1tur fr\u00e1 Sea Shepherd og rak grindina nor\u00f0ur gj\u00f8gnum Sundi\u00f0 og \u00fat \u00e1 opi\u00f0 hav, uttan at nakar royndi at for\u00f0a teimum. Dagin eftir melda\u00f0i s\u00fdsluma\u00f0urin \u00ed Nor\u00f0oyggjum Sea Shepherd.\n 31. juli - Fiskvinnunevndin \u00ed ES samtykti at taka handilsfor\u00f0ingarnar m\u00f3ti F\u00f8royum aftur. \u00cd eitt \u00e1r banna\u00f0i ES \u00f8llum innflutningi av sild og makreli \u00far F\u00f8royum, t\u00ed F\u00f8royar h\u00f8vdu \u00e1sett s\u00e6r eina sildavotu, sum hini strandalondini ikki kundu g\u00f3\u00f0taka.\n\nAugust \n 1. august - Pamela Anderson kom til F\u00f8roya \u00e1 vitjan umbo\u00f0andi Sea Shepherd felagsskapin. Hon og onnur fr\u00e1 Sea Shepherd h\u00f8vdu t\u00ed\u00f0indafund \u00e1 Hotel F\u00f8royum.\n9. august - L\u00f8gleglan f\u00f3r vi\u00f0 tyrluni \u00far Havn til Hvalbiar, t\u00ed ein 36 \u00e1ra gamal ma\u00f0ur var dey\u00f0ur har, og talan var um illgrunasaman dey\u00f0a. L\u00f8greglan handt\u00f3k tveir mans, ein 23 \u00e1ra gamlan og ein 39 \u00e1ra gamlan. Dagin eftir, hin 10. august, var\u00f0 tann 39 \u00e1ra gamli latin leysur, og tann 23 \u00e1ra gamli var\u00f0 skuldsettur fyri at hava dripi\u00f0 Hjalmar Holm vi\u00f0 3 kn\u00edvstungum \u00ed h\u00e1lsin.\n 14. august - Fyrsti arbei\u00f0sdagur \u00e1 n\u00fdggja uppsj\u00f3varvirkinum Pelagos \u00ed Fuglafir\u00f0i.\n 19. august - Boripallurin \u00bbWest Hercules\u00ab kom inn \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in, har hann skuldi umv\u00e6last.\n 23. august - Fimleikah\u00f8llin Bylgjan \u00ed Runav\u00edk ver\u00f0ur tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n 28. august - Fimm d\u00f8glingar gj\u00f8rdu landgongd \u00ed Hvalba t\u00ed\u00f0liga um mogunin, og mett var\u00f0 at ta\u00f0 ikki bar til at f\u00e1a teir \u00fat aftur, og t\u00ed gav s\u00fdsluma\u00f0urin loyvi til at teir blivu avl\u00edva\u00f0ir og skornir upp til matna. Sea Shepherd f\u00f3lkini i\u00f0 s\u00f3tu \u00e1 vakt \u00e1 Kolavegnum ta n\u00e1ttina v\u00f3ru sovna\u00f0i \u00ed bilinum og komu t\u00ed ov seint til at royna at gera naka\u00f0 vi\u00f0 ta\u00f0. Tveir dagar seinni leg\u00f0i Sea Shepherd \u00fat myndir av d\u00f8glingaspiki, sum ikki er etandi, fl\u00f3tandi \u00e1 sj\u00f3num vestanfyri Hvalbiarei\u00f0ini. Sea Shepherd \u00e1k\u00e6rdu f\u00f8royingar fyri at drepa d\u00f8glingar til stuttleika og s\u00ed\u00f0an blaka kj\u00f8t og spik burtur.\n 30. august - H\u00e1t\u00ed\u00f0arhald var \u00ed Sk\u00favoy \u00ed samband vi\u00f0 at n\u00fdggi Sildberin f\u00f3r \u00ed sigling millum Sk\u00favoy og Sandoynna.\n 30. august - Fyrsta grindadr\u00e1pi\u00f0 \u00ed 2014 f\u00f3r fram \u00e1 Sandi, har 35 hvalir l\u00f8gdu beinini. Fj\u00fartan Sea Shepherd limir v\u00f3ru handtiknir \u00ed samband vi\u00f0 dr\u00e1pi\u00f0, av t\u00ed at teir royndu at for\u00f0a fyri rakstrinum og dr\u00e1pinum, ta\u00f0 eydna\u00f0ist teimum eisini at forst\u00fdra og seinka t\u00ed naka\u00f0, men l\u00f8greglan og danska sj\u00f3verjan komu \u00e1 sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 tyrlu og skj\u00f3ttgangandi b\u00e1tum og handt\u00f3ku tey seks f\u00f3lkini \u00e1 landi og tey \u00e1tta \u00ed trimum skj\u00f3ttgangandi b\u00e1tum, og hald var\u00f0 lagt \u00e1 b\u00e1tarnar.\n 31. august fann ein fr\u00edt\u00ed\u00f0arkavari eina beinagrind av einum mennskja ni\u00f0ri \u00e1 havbotninum \u00fatfyri Lj\u00f3s\u00e1 \u00e1 22 metra d\u00fdpi og 150 metrar \u00far landi. N\u00edggju dagar seinni, hin 9. september, eftir at tekniskar kanningar v\u00f3ru gj\u00f8rdar, var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at talan var\u00f0 um l\u00edki\u00f0 av D\u00e1njal Petur Hansen, sum var\u00f0 myrdur \u00ed november 2011.\n\nSeptember \n 19. september - N\u00fdtt Bl\u00e1krossheim l\u00e6t upp \u00e1 Nesi, fyrr hev\u00f0i Bl\u00e1krossheimi\u00f0 veri\u00f0 \u00e1 Lyngg\u00f8tu \u00ed Havn.\n 25. september - Ein arbei\u00f0svanlukka umbor\u00f0 \u00e1 einum gr\u00f8nlendskum trolara (fyrrverandi Sk\u00e1laberg), sum hendi me\u00f0an skipi\u00f0 l\u00e1 vi\u00f0 bryggju \u00ed Havn, kravdi eitt mannal\u00edv. Vanlukkan hendi undir lossing, ein plattur, sum var\u00f0 heysa\u00f0ur upp \u00far lastini, brotna\u00f0i og kassar vi\u00f0 frystum makreli duttu ni\u00f0ur \u00e1 22 \u00e1ra gamla Gunnar Zachariasen, sum doy\u00f0i \u00e1 sta\u00f0num. Vanlukkan hendi umlei\u00f0 klokkan eitt. Gunnar var kendur sum ein g\u00f3\u00f0ur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, hann hev\u00f0i m.a. Sp\u00e6lt vi\u00f0 EB/Streymi \u00ed tvey \u00e1r og vi\u00f0 f\u00f8roysku U-19 og U-21 landsli\u00f0unum, hann sp\u00e6ldi 21 dystir vi\u00f0 U-21 og skora\u00f0i 4 m\u00e1l. Hann hev\u00f0i eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 ungd\u00f3msli\u00f0um hj\u00e1 Br\u00f8ndby.\n\nOktober\n\nNovember \n 4. november - Andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi l\u00f8gdu fram uppskot um mis\u00e1lit \u00e1 Johan Dahl, landsst\u00fdrismann \u00ed vinnum\u00e1lum, fyri hansara handfaring av m\u00e1linum um Strandfaraskip Landsins \u00ed 2013, t\u00e1 i\u00f0 stovnurin br\u00fakti 4,4 milli\u00f3nir meira enn j\u00e1tta\u00f0 var, eftir at j\u00e1ttan var\u00f0 skorin vi\u00f0 8 milli\u00f3num fr\u00e1 147 \u00ed 2012 til 139 \u00ed 2013. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin ba\u00f0 ikki um eykaj\u00e1ttan og setti ikki sparingar \u00ed verk samb\u00e6rt lei\u00f0sluni \u00e1 SSL. Uppskoti\u00f0 um mis\u00e1lit fall vi\u00f0 17 atkv\u00f8\u00f0um \u00edm\u00f3ti, 14 fyri og 2 blonkum atkv\u00f8\u00f0um. \u00d8ll \u00ed andst\u00f8\u00f0uni atkv\u00f8ddu fyri, J\u00e1kup Mikkelsen \u00far F\u00f3lkaflokkinum, var tann einasti \u00far samgonguni, i\u00f0 atkv\u00f8ddi fyri, me\u00f0an Rodmundur Nielsen og Brandur Sandoy atkv\u00f8ddu blankt.\n 4. november - Republikanararnir vunnu st\u00f3rsigur \u00e1 mi\u00f0vegis valinum \u00ed USA. Vi\u00f0 hesum sigri hava teir tryggja\u00f0 s\u00e6r meirilutan \u00ed Senatinum. Hetta merkir aftur, at Republikanski Flokkurin n\u00fa hevur avgerandi meiriluta \u00ed b\u00e1\u00f0um k\u00f8mrunum \u00ed Kongressini \u2013 Senatinum og Umbo\u00f0smannatinginum.\n 28. november - Landstingsval var \u00ed Gr\u00f8nlandi. Siumut  gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur, t\u00f3 at hann misti 8,6% av atkv\u00f8\u00f0unum. Siumut fekk 326 atkv\u00f8\u00f0ur fleiri enn IA. B\u00e1\u00f0ir hesir st\u00f8rstu flokkarnir fingu 11 landstingslimir valdar hv\u00f8r. N\u00fdggi flokkurin hj\u00e1 Hans Enoksen, Partii Naleraq fekk 11,6% av atkv\u00f8\u00f0unum og fekk 3 landstingslimir. Demokratarnir fingu 11,8% av atkv\u00f8\u00f0unum og 2 limir afturat.\n\nDesember \n11. desember - Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum vann f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan, og harafturat vann hann eisini \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina fyri filmin Skuld.\n16. desember - Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti einum sk\u00fala \u00ed Peshawar \u00ed 2014, har i\u00f0 \u00ed minsta lagi 145 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv, av teimum v\u00f3ru 132 b\u00f8rn millum 8 og 18 \u00e1r. Ta\u00f0 v\u00f3ru sjey v\u00e1pna\u00f0ir menn, i\u00f0 v\u00f3ru limir \u00ed Tehreek-e-Taliban Pakistan, i\u00f0 framdu illger\u00f0ina.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n 7. januar - Vetrar-OL \u00ed Sotsji \u00ed Russlandi byrja.\n 2. februar - NFL-finalan \u00ed East Rutherford, New Jersey. Seattle Seahawks vann finaluna vi\u00f0 43-8 \u00edm\u00f3ti Denver Broncos.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur, menn \n 1. mars - Gibraltar - F\u00f8royar 1-4. M\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum gj\u00f8rdu: J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson, Christian Lamhauge Holst, Hallur Hansson og Christian Lamhauge Holst.\n 2. juli - Champions League: HB - Lincoln \u00far Gibraltar 1-1, Levi Hanssen skora\u00f0i \u00fatjavnandi m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 HB \u00ed 71. minutti.\n 24. juli - Europa League: V\u00edkingur vann seinna dystin \u00ed \u00f8\u00f0rum undanumfari \u00ed Europa League 2-1 m\u00f3ti Troms\u00f8 IL \u00e1 \u00fativ\u00f8lli og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsta f\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 megna\u00f0i at leika seg \u00ed tri\u00f0ja undanumfar til Europa League kappingina. M\u00e1lini hj\u00e1 V\u00edkingi gj\u00f8rdu B\u00e1r\u00f0ur Hansen og Hallur Hansson.\n 31. juli - Europa League: V\u00edkingur - HNK Rijeka 1-5, h\u00e1lvleiksst\u00f8\u00f0an var 1-2. Hallur Hansson skora\u00f0i m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 V\u00edkingi eftir hornaspark fr\u00e1 Suna Olsen.\n 30. august - V\u00edkingur vann finaluna um l\u00f8gmanssteypi\u00f0 3-0 m\u00f3ti HB.\n 7. september - landsdystur, menn, evropakvalifikasj\u00f3nsdystur: F\u00f8royar - Finnland 1-3. Christian Holst gj\u00f8rdi m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum.\n 9. september - U21 landsli\u00f0sdystur hj\u00e1 monnum: F\u00f8royar - Montenegro 1-0, m\u00e1li\u00f0 skora\u00f0i \u00c1ri Mohr J\u00f3nsson \u00ed 31. minutti. F\u00f8royar enda\u00f0u aftast \u00ed b\u00f3lkinum vi\u00f0 4 stigum.\n 11. oktober - F\u00f3tb\u00f3ltur A-landsli\u00f0, menn, EM undankapping, dysturin var\u00f0 leiktur \u00ed Windsor Park \u00ed Belfast: Nor\u00f0ur\u00edrland - F\u00f8royar 0-2. B\u00e6\u00f0i m\u00e1lini komu \u00ed fyrra h\u00e1lvleiki. F\u00f8royar fingu brotsspark, men m\u00e1lma\u00f0urin bjarga\u00f0i. 18-\u00e1ra gamli Brandur Olsen, sum \u00ed 2014 hevur gj\u00f8rt s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 FC K\u00f8benhavn, var\u00f0 skiftur inn, t\u00e1 i\u00f0 10 minuttir v\u00f3ru eftir og fekk harvi\u00f0 s\u00edn A-landsli\u00f0sdebut.\n14. november - EM kvalifikasj\u00f3nsdystur hj\u00e1 monnum: Grikkaland - F\u00f8royar 0-1. J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson skora\u00f0i fyri F\u00f8royar.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur, kvinnur \n 5. apr\u00edl - F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 skriva\u00f0i s\u00f8gu, t\u00e1 t\u00e6r sp\u00e6ldu javnleik 1-1 \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli m\u00f3ti Bosnia/Hersigovina og harvi\u00f0 fingu fyrsta stigi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 \u00ed einari HM-undankapping. Ey\u00f0v\u00f8r Klakstein gj\u00f8rdi m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 78. minutti.\n 10. apr\u00edl - F\u00f8royar - Nor\u00f0ur\u00edrland 0-0. Dysturin var\u00f0 leiktur \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli.\n 30. august - K\u00cd vann steypafinaluna 1-0 m\u00f3ti HB.\n 18. september - F\u00f3tb\u00f3ltur, U19 gentulandsli\u00f0: Lettland - F\u00f8royar 0-3. St\u00f8\u00f0an var 0-1 \u00ed h\u00e1lvleikinum. M\u00e1lini gj\u00f8rdu: \u00c1sla Johannesen, Jensa Olsen og Arnborg Lervig.\n 28. september - K\u00cd kvinnurnar settu heimsmet vi\u00f0 at vinna FM 15. \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0.\n\nHondb\u00f3ltur \n 8. januar - Kyndil vann b\u00e1\u00f0ar steypafinalurnar \u00ed hondb\u00f3lti. Kvinnurnar vunnu 19-14 m\u00f3ti Neistanum og menninir vunnu 22-20 m\u00f3ti K\u00cdF.\n 19. apr\u00edl - Kyndil vann finaluna hj\u00e1 kvinnum m\u00f3ti V\u00cdF, t\u00e6r vunnu 14-12, me\u00f0an K\u00cdF vann finaluna hj\u00e1 monnum m\u00f3ti V\u00cdF vi\u00f0 27-26 sigri.\n25. mai - F\u00f8royar U20 hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum vann finaluna \u00ed European IHF Trophy hondb\u00f3ltskappingini \u00ed Andorra. F\u00f8royar vunnu 34-25 m\u00f3ti Georgia.\n\nSvimjing \n 7. mars, 8. mars og 9. mars lutt\u00f3k Krista M\u00f8rk\u00f8re \u00e1 Danish Open 2014 fyri svimjarar i\u00f0 bera brek, og har vann hon 1 gull, 2 silvur og 2 bronsu hei\u00f0ursmerki og setti 7 pers\u00f3nlig met.\n 27. mars - P\u00e1l Joensen vann silvur \u00ed 400 m fr\u00ed \u00e1 langgeil \u00e1 Danish Open vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:51.45.\n 29. mars Cecilia Wigant Eysturdal setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00e1 langgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17:51.83 \u00e1 Danish Open.\n 30. mars - P\u00e1l Joensen vann gull \u00e1 Danish Open \u00e1 langgeil \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:12.20 min.\n 30. mars - Magnus J\u00e1kupsson vann gull \u00e1 Danish Open \u00e1 langgeil \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.32 sek.\n 30. mars - \u00d3li Mortensen \u00far Havn (f\u00f8ddur 1996) svam \u00e1 Danish Open 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:59.02 min., sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet, hann svam n\u00e6stskj\u00f3tast \u00ed ri\u00f0linum. Hann \u00e1tti sj\u00e1lvur gamla meti\u00f0 \u00e1 16:08.20. \u00cd 1500 fr\u00ed er beinlei\u00f0is finala, tvs. teir sum hava bestu tilmeldingart\u00ed\u00f0ir svimja \u00ed skj\u00f3tasta ri\u00f0li sum nevnist beinlei\u00f0is finala, har eru 8 pl\u00e1ss. \u00d3li svam ikki \u00ed skj\u00f3tasta ri\u00f0linum, men hann svam somiki\u00f0 skj\u00f3tt, at hann gj\u00f8rdist nummar 6 av \u00f8llum.\n 30. mars - Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 svam 50 m firvald \u00e1 Danish Open vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.29, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met\n 12. apr\u00edl - P\u00e1l Joensen vann gull \u00ed 1500 m. fr\u00ed finaluni \u00ed Cup Eindhoven. T\u00ed\u00f0in hj\u00e1 P\u00e1li var 15.19.20\n 18. mai - FM \u00ed svimjing var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Havn. \u00c1rsins svimjari hj\u00e1 monnum var\u00f0 P\u00e1l Joensen, \u00e1rsins svimjari hj\u00e1 kvinnum var Emma Festirstein Nystr\u00f8m. P\u00e1l Joensen fekk flest FINA stig, 823 stig \u00ed 800 m fr\u00ed. S\u00e1ra R. Nysted var\u00f0 kosin \u00e1rsins stj\u00f8rnuskot hj\u00e1 kvinnum, me\u00f0an R\u00f3land Toftum var\u00f0 kosin \u00e1rsins stj\u00f8rnuskot hj\u00e1 monnum. Tr\u00fd f\u00f8roysk met v\u00f3ru sett, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, Emma Festirstein Nystr\u00f8m og Susvim Harrar settu metini.\n 7. juni - P\u00e1l Joensen vann silvur \u00ed 400 metrum fr\u00ed \u00e1 Mare Nostrum svimjikappingini \u00ed Monaco.\n 14. juni - \u00d3li Mortensen setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 200 m firvald \u00e1 langgeil \u00e1 Mare Nostrum stevnuni \u00ed Barcelona, t\u00e1 hann svam teinin upp\u00e1 2:11.04.\n 15. juni - P\u00e1l Joensen vann silvur \u00ed 1500 metrum fr\u00ed \u00e1 Mare Nostrum svimjikappingini \u00ed Barcelona. Hann vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:10.02. \u00d3li Mortensen svam eisini 1500 m fr\u00ed \u00ed somu kapping og setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 15:54.62.\n20. august - P\u00e1l Joensen vann silvur \u00ed 1500 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 langgeil \u00ed Berlin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:50.59. Vinnarin var italiuma\u00f0urin Gregorio Paltrinieri, i\u00f0 setti n\u00fdtt evropeiskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:39.93.\n22. august - P\u00e1l Joensen vann silvur \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 langgeil \u00ed Berlin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:48.49. Vinnarin var italiuma\u00f0urin Gregorio Paltrinieri, i\u00f0 vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:44.98.\n 7. desember - P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar 4 til HM \u00e1 stuttgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14:26.54, i\u00f0 var n\u00fdtt nor\u00f0urlendskt met og ein betran av hansara pers\u00f3nligu bestu t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 n\u00e6rum seks sekundum. Tveir a\u00f0rir f\u00f8royingar \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num lutt\u00f3ku eisini \u00e1 HM stevnuni \u00ed Doha: \u00d3li Mortensen og Cecilia Wigant Eysturdal, tey fingu g\u00f3\u00f0 pers\u00f3nlig \u00farslit vi\u00f0 beting av teirra pers\u00f3nligu bestu t\u00ed\u00f0um.\n\nRenning \n 3. august - Valborg Heinesen vann silvur \u00e1 DM \u00ed 5000 metra renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17.30,22 min., sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.  Hon t\u00f3k tvey \u00e1ra gamle meti\u00f0 hj\u00e1 Bj\u00f8rk Herup Olsen.\n 29. mars - Valborg Heinesen setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed HM \u00ed h\u00e1lvum maraton \u00ed Keypmannahavn, t\u00e1 hon kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.21.19. Samla\u00f0 gj\u00f8rdist Valborg nummar 94 av fleiri enn 8.000 kvinnum og nummar f\u00fdra \u00ed s\u00ednum b\u00f3lki kvinnur 25-29 \u00e1r.\n 29. mars - Marnar Djurhuus setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed HM \u00ed h\u00e1lvum maraton \u00ed Keypmannahavn. Hann t\u00f3k 25-\u00e1ra gamla meti\u00f0 hj\u00e1 Absalon Hansen.\n 28. september - Valborg Heinesen vann bronsu \u00ed DM maraton \u00ed Odense vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.49.37, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Gamla meti\u00f0 \u00e1tti Joan Bl\u00e1foss.\n\nInnir\u00f3gving \n 12. apr\u00edl - Havnama\u00f0urin Martin Berg gj\u00f8rdist \u00edslendskur meistari \u00ed innir\u00f3\u00f0ri. Hann r\u00f3\u00f0i \u00ed b\u00f3lkinum tungvekt, og kappa\u00f0ist \u00e1 2000 metrum. Hann kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6.08.5, sum var n\u00fdtt \u00edslendskt met. Orsaka\u00f0 av, at Martin Berg hevur \u00edslendskar r\u00f8tur, ver\u00f0ur meti\u00f0 skr\u00e1sett.\n\nBor\u00f0tennis \n 4. mai - Henrietta Nielsen, Anna Mikkjalsd\u00f3ttir og Durita F. Jensen lutt\u00f3ku \u00ed HM-kapping \u00ed bor\u00f0tennis fyri li\u00f0 \u00ed japanska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Tokyo. T\u00e6r enda\u00f0u nummar 77 \u00fat av 96 luttakandi londum. Henrietta Nielsen, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 t\u00fdska Flensborg TSB, vann sjey dystir. 15 \u00e1ra gamla Durita F. Jensen vann tveir dystir, me\u00f0an eitt \u00e1r eldri Anna Mikkjalsd\u00f3ttir ongan dyst vann, men t\u00f3 var \u00f3gvuliga t\u00e6tt vi\u00f0. Hetta var fyrstu fer\u00f0, at Durita og Anna v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed HM.\n 12. apr\u00edl - Durita Jensen vann FM \u00ed bor\u00f0tennis, einmansleiki hj\u00e1 kvinnum, bert 15 \u00e1ra gomul. Hon vann finaluna m\u00f3ti Annu Mikkjalsd\u00f3ttir 3-0, settmunurin var 14-12, 11-6 og 11-4.\n 12. apr\u00edl - Fr\u00f3\u00f0i F. Jensen \u00far Tv\u00f8royrar Bor\u00f0tennisfelag vann FM \u00ed einmansleiki hj\u00e1 monnum. Hann vann finaluna m\u00f3ti Peter Niclasen, sum vann FM \u00ed 2013. Hann vann dystin 4-2. Sett\u00farslitini v\u00f3ru hesi: 12-10, 10-12, 8-11, 11-6, 11-8 og 12-10.\n\nJudo \n 12. apr\u00edl - Regin \u00e1 R\u00f3gvi \u00far Sunda Judofelag vann FM hj\u00e1 ungum monnum. Hann vann finaluna \u00e1 Ari Johannesen \u00far Havnar Judofelag. \n 12. apr\u00edl - Petur Sigurd Johannesen \u00far Sunda Judofelag vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 hj\u00e1 monnum m\u00f3ti Edvardi Johannesen, \u00far Sunda Judofelag.\n\nBadminton \n 12. apr\u00edl - Nicolaj Gunnarstein vann FM \u00ed einmansleiki \u00ed badminton hj\u00e1 monnum. Hann vann m\u00f3ti st\u00f3rabeiggja s\u00ednum Benjamin Gunnarstein. Teir b\u00fagva ni\u00f0ri \u00ed Danmark og eru h\u00e1lvir f\u00f8royingar. Nicolaj vann 2-0. Sett\u00farslitini v\u00f3ru 21-11 og 21-16. \n 12. apr\u00edl - Rannv\u00e1 Carlsson er tr\u00edfaldur f\u00f8royameistari tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0. \u00cd einmansleikinum sp\u00e6ldi hon m\u00f3ti Kristinu Eriksen. Hon vann 2-0 vi\u00f0 sett\u00farslitunum 21-10 og 21-9.\n 19. mai - Mona Mikkelsen og Jensa Jacobsen \u00far Sy\u00f0rug\u00f8tu vunnu gull og silvur \u00e1 Danish Open \u00ed badminton fyri juniorar \u00ed Farum. T\u00e6r lutt\u00f3ku \u00ed A-rekkjuni, sum er tri\u00f0besta deildin fyri juniorar \u00ed Danmark.\n\nTalv \n 18. apr\u00edl - H\u00f8gni Egilstoft Nielsen \u00far Sandav\u00e1gi vann FM \u00ed talvi bert 16 \u00e1ra gamal. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt, at hann hev\u00f0i vunni\u00f0, longu t\u00e1 eitt umfar var eftir, t\u00ed t\u00e1 hev\u00f0i hann 8 stig, me\u00f0an teir n\u00e6stu eftir honum h\u00f8vdu 6 stig. Hann er yngsti FM vinnari \u00ed talvi nakrant\u00ed\u00f0. Dagin eftir skriva\u00f0i hann artur f\u00f8royska talvs\u00f8gu, t\u00e1 hann vann s\u00edn seinasta dyst og gj\u00f8rdist tann higatil fyrsti og einasti, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 FM \u00ed talvi vi\u00f0 fullum stigatali. Br\u00f3\u00f0ir hansara R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen gj\u00f8rdist nummar tvey, me\u00f0an Hans Kristian Simonsen gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd.\n2. august - F\u00f8royar vunnu 3 \u00bd - \u00bd m\u00f3ti Pakistan \u00e1 Talv-OL \u00ed Troms\u00f8. Helgi Dam Ziska vann \u00e1 Mahmood Lodhi \u00e1 fyrsta bor\u00f0i, John R\u00f8dgaard leikti javnt m\u00f3ti Ahmad Alio Syed \u00e1 \u00f8\u00f0rum bor\u00f0i, Olaf Berg vann \u00e1 Muhammado Younus \u00e1 tri\u00f0ja bor\u00f0i og H\u00f8gni Egilstoft Nielsen vann \u00e1 Mudasiro Iqbal \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a bor\u00f0i. \n3. august - F\u00f8royar taptu \u00bd - 3 \u00bd m\u00f3ti Belgia \u00e1 Talv-OL \u00ed Troms\u00f8.  \u00c1 f\u00f8royska li\u00f0num v\u00f3ru: Helgi Dam Ziska, Olaf Berg, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen og John Arni Nielsen. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist bara Helga Dam Ziska at f\u00e1a eitt h\u00e1lvt stig henda dagin. Hinir tr\u00edggjur taptu.\n5. august - F\u00f8royar taptu 1 \u00bd - 2 \u00bd m\u00f3ti Nikaragua \u00e1 Talv-OL \u00ed Troms\u00f8. Einasti f\u00f8royingurin, sum vann fulla \u00fart\u00f8ku, var Helgi Dam Ziska \u00e1 fyrsta bor\u00f0i. H\u00f8gni Egilstoft Nielsen \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a bor\u00f0i telva\u00f0i remis, me\u00f0an fyrst Olaf Berg og s\u00ed\u00f0ani John R\u00f8dgaard taptu.\n6. august - F\u00f8royar vunnu 3 - 1 m\u00f3ti S\u00fdria \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Troms\u00f8. Olaf Berg, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen og John Arni Nilssen vunnu s\u00ednir dystir me\u00f0an John R\u00f8dgaard \u00e1 1. bor\u00f0i tapti.\n9. august - F\u00f8royar taptu \u00bd -  3 \u00bd m\u00f3ti Singapore \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Troms\u00f8. Helgi Dam Ziska megna\u00f0i at f\u00e1a h\u00e1lvt stig \u00edm\u00f3ti GM Zhong Zhang, i\u00f0 hev\u00f0i so h\u00f8gt styrkistal sum 2611. Olaf Berg, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen og John Arni Nilssen taptu.\n10. august - F\u00f8royar leikti javnt m\u00f3ti Jemen \u00e1 talvolympiaduni \u00ed Troms\u00f8. Dysturin enda\u00f0i javnur 2-2. John R\u00f8dgaard og John Arni Nilssen vunnu, men Helgi Dam Ziska og Olaf Berg taptu.\n12. august - F\u00f8royar vunnu 2 \u00bd - 1 \u00bd \u00e1 Marokko \u00ed 10. og n\u00e6sts\u00ed\u00f0sta umfarinum \u00ed OL \u00ed talvi \u00ed Troms\u00f8. Olaf Berg vann \u00e1 3. bor\u00f0i. H\u00f8gni Egilstoft Nielsen tapti \u00e1 4. bor\u00f0i, me\u00f0an John R\u00f8dgaard \u00e1 2. bor\u00f0i megna\u00f0i at f\u00e1a javnleik. Helgi Dam Ziska vann \u00e1 1. bor\u00f0i, ta\u00f0 var samstundis fj\u00f3r\u00f0i OL-sigur hansara \u00e1 hesum sinni. \n13. august - F\u00f8royar taptu \u00bd - 3 \u00bd m\u00f3ti Indonesia \u00e1 Talv-OL \u00ed Troms\u00f8. H\u00f8gni Egilstoft Nielsen vann \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a bor\u00f0i, me\u00f0an Helgi Dam Ziska, John R\u00f8dgaard og Olaf Berg taptu allir s\u00edni talv. Sostatt fingu F\u00f8royar tilsamans 11 stig av 22 m\u00f8guligum. F\u00f8royar vunnu 4, leiktu 3 j\u00f8vn og taptu 4 talv. F\u00f8royar v\u00f3ru styrkismettar sum nr. 73 av teimum 177 luttakandi li\u00f0unum, og enda\u00f0u \u00e1 einum 81. pl\u00e1ssi sum n\u00e6staftast av nor\u00f0urlendsku li\u00f0unum. Kina vann Talv-OL fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nFlogb\u00f3ltur \n27. apr\u00edl \u00c1rsins sp\u00e6lari: Kvinnur: Gudrid Nols\u00f8e, Mj\u00f8lnir. Menn: Suni Juul Pedersen, Fleyr.\n\n\u00c1rsins venjari: Kvinnur: Ragnar \u00ed Haraldsstovu, Dr\u00e1ttur. Menn: Boban Ilic, \u00cdF.\n\n\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot: Kvinnur: Eva Nagata, Fleyr. Menn: Hj\u00f8rtur Eliasen, \u00cdF.\n\n\u00c1rsins verjuleikari: Kvinnur: Margit G. Joensen, Mj\u00f8lnir. Menn: R\u00f3i Hentze, Fleyr.\n \n\u00c1rsins blokkur: Kvinnur: S\u00f3ley M. Poulsen, K\u00cdF. Suni Juul Pedersen, Fleyr.\n \n\u00c1rsins hevari: Kvinnur: Kristina Mouritsen, Dr\u00e1ttur. Menn: \u00d3lavur Jensen, S\u00cd\n \n\u00c1rsins \u00e1lopsleikari: Kvinnur: Gudrid Nols\u00f8e, Mj\u00f8lnir. Menn:  B\u00e1r\u00f0ur Jacobsen, \u00cdF.\n\n\u00c1rsins d\u00f3mari: Jan Hentze\n\n8. juni - B\u00e6\u00f0i kvinnur og menn sp\u00e6ldu seg v\u00ed\u00f0ari til EM-endasp\u00e6li\u00f0 \u00ed flogb\u00f3lti fyri sm\u00e1tj\u00f3\u00f0ir. F\u00f8royska kvinnuflogb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 vann allar tr\u00edggjar dystirnar \u00ed EM-undankappingini fyri sm\u00e1tj\u00f3\u00f0ir. T\u00e6r vunnu solei\u00f0is: F\u00f8royar - Luksemburg 3-1, F\u00f8royar - \u00cdsland 3-0, F\u00f8royar - Liktenstein 3-1. Menninir vunnu 3-0 \u00e1 Nor\u00f0ur\u00edrlandi og taptu 1-3 m\u00f3ti Andorra og 0-3 m\u00f3ti K\u00fdpros.\n\nFitness \n14. juni - J\u00f3run Larsen M\u00f8rk\u00f8re vann donsku kappingina Natural Power Fitness, sum var\u00f0 hildin \u00ed Randers. Nr. tvey hj\u00e1 kvinnum gj\u00f8rdist \u00c1rna Fjallstein og tri\u00f0ji f\u00f8royingurin i\u00f0 lutt\u00f3k \u00ed kappingini fekk eisini eitt gott \u00farslit, ta\u00f0 var David Arge Gal\u00e1n, i\u00f0 gj\u00f8rdist nummar tvey hj\u00e1 monnum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 27. januar - Pete Seeger, amerikanskur sangari (f. 1919)\n 10. februar - Shirley Temple, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1928)\n 17. apr\u00edl - Gabriel Garc\u00eda M\u00e1rquez, kolumbianskur rith\u00f8vundur og Nobelpr\u00edsvinnari (f. 1927)\n 14. juni - Elin Mortensen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari. (f. 1920)\n 11. august - Robin Williams, amerikanskur sj\u00f3nleikari. (f. 1951)\n17. september - Marianne Clausen, danskur t\u00f3nleikafr\u00f8\u00f0ingur. (f. 1947)\n25. september - Gunnar Zachariasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. (f. 1992)\n7. november - T\u00f3rbj\u00f8rn Poulsen, f\u00f8royskur verkfr\u00f8\u00f0ingur og politikari (f. 1932)\n30. desember - Luise Rainer, t\u00fdsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1910)\n\nKeldur"}
{"id": "21282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Atla%20Dam%20V", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam V", "text": "Fimta stj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam var F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 5. apr\u00edl 1988 til 18. januar 1989. Talan var um eina mi\u00f0-vinstra samgongu millum Javna\u00f0arflokkin (JF), Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin (TF), Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin (SF) og Frams\u00f3knarflokkin (FrF), undir lei\u00f0slu av Atla Dam (JF). Munurin millum hesa og undanfarnu samgongu var at Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin var skiftur \u00fat vi\u00f0 Frams\u00f3knarflokkin.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nAtli Dam 5\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam 5\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\n1988\n1989"}
{"id": "21283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Atla%20Dam%20IV", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam IV", "text": "Fj\u00f3r\u00f0a stj\u00f3rnin hj\u00e1 Atli Dams var F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 10. januar 1985 til 5. apr\u00edl 1988. Talan var um eina mi\u00f0-vinstra samgongu millum Javna\u00f0arflokkin (JF), Tj\u00f3\u00f0veldisflokkin (TF), Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin (SF) og Kristiliga F\u00f3lkaflokkin (KrF), undir lei\u00f0slu av Atli Dam (JF).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nAtli Dam 4\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Atla Dam 4\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\n1985\n1986\n1987\n1988"}
{"id": "21285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20S.%20Myllhamar", "title": "John S. Myllhamar", "text": "John Sunvard Myllhamar (f\u00f8ddur 11. oktober 1949 \u00ed T\u00f3rshavn, uppvaksin \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk) er ein f\u00f8royskur tr\u00fabo\u00f0ari, rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nEgnar b\u00f8kur \nOr\u00f0 t\u00edtt er sannleikin - Lestrarb\u00f3k\n\u00cd fyrstuni var or\u00f0i\u00f0 - Lestrab\u00f3k\nTil kross og gr\u00f8v - F\u00f8stulestrar\nSkakandi tilbur\u00f0ir l, Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2006\nSkakandi tilbur\u00f0ir ll, F\u00f8roya Met, 2007\nSkakandi tilbur\u00f0ir lll, F\u00f8roya met, 2008\nSkakandi tilbur\u00f0ir lV. Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2009 \nSkakandi tilbur\u00f0ir V, Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2010\nSkakandi tilbur\u00f0ir Vl, Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2011\nSkakandi tilbur\u00f0ir Vll. Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2012\nSkakandi tilbur\u00f0ir Vlll. Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2013\nSkakandi tilbur\u00f0ir lX. Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2014\nSkakandi tilbur\u00f0ir X. Forlagi\u00f0 F\u00f8roya Met, 2015\nS\u00f8gur og lagnus\u00f8gur, F\u00f8roya Met, 2012\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nT\u00e1 i\u00f0 vit missa ein k\u00e6ran, eftir Fredrik Wisl\u00f8ff\nHv\u00edld \u00e1 sj\u00fakraleguni, eftir H.E. Wisl\u00f8ff\n\u00cd g\u00f3\u00f0um hondum, eftir Georg S. Geil\nN\u00e1ttin ver\u00f0ur morgun, eftir Georg S. Geil\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nTr\u00fabo\u00f0arar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "21286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1669", "title": "1669", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1664 1665 1666 1667 1668 - 1669 - 1670 1671 1672 1673 1674\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 4. oktober - Rembrandt, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lari (f. 1606).\n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1659", "title": "1659", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1654 1655 1656 1657 1658 - 1659 - 1660 1661 1662 1663 1664\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tilnevningar%20til%20B%C3%B3kmentavir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins%20%C3%BAr%20Noregi", "title": "Tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00far Noregi", "text": "Tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00far Noregi ver\u00f0ur gj\u00f8rd av einari d\u00f3msnevnd vi\u00f0 trimum pers\u00f3num. \n\nS\u00ed\u00f0an 1962 hevur Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1rliga b\u00fdtt \u00fat B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins til eitt b\u00f3kmentaverk, sum er skriva\u00f0 \u00e1 einum av teimum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum. Heilt fr\u00e1 byrjanini \u00ed 1962 eru tv\u00e6r b\u00f8kur blivnar tilnevndar fr\u00e1 londunum Danmark, Finland, \u00cdsland, Noreg og Sv\u00f8r\u00edki. Seinni hava F\u00f8royar, Gr\u00f8nland, \u00c1land og s\u00e1miska m\u00e1ls\u00f8ki\u00f0 \u00e1rliga tilnevt ein b\u00f3k hv\u00f8r.\n\nTilnevningar \u00far Noregi\n\nVinnararnir eru v\u00edstir vi\u00f0 feitari skrift.\n\n 2013 \u2013 Nils-\u00d8ivind Haagensen fyri yrkingasavni\u00f0 God morgen og god natt\n \u2013 Ole Robert Sunde fyri skalds\u00f8guna Krigen var min families historie\n2012 \u2013 \u00d8yvind Rimbereid fyri yrkingasavni\u00f0 Jimmen\n \u2013 Merethe Lindstr\u00f8m fyri skalds\u00f8guna Dager i stillhetens historie\n2011 \u2013 Beate Grimsrud fyri skalds\u00f8guna En d\u00e5re fri\n \u2013 Carl Frode Tiller fyri skalds\u00f8guna Innsirkling 2\n2010 \u2013 Karl Ove Knausg\u00e5rd fyri skalds\u00f8guna Min kamp 1 \n \u2013 Tomas Espedal fyri skalds\u00f8guna Imot kunsten (notatb\u00f8kene)\n2009 \u2013 Per Petterson fyri skalds\u00f8guna Jeg forbanner tidens elv \n \u2013 \u00d8yvind Rimbereid fyri yrkingasavni\u00f0 Herbarium\n2008 \u2013 Carl Frode Tiller fyri skalds\u00f8guna Innsirkling\n \u2013 Merethe Lindstr\u00f8m fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Gjestene\n2007 \u2013 Tomas Espedal fyri prosasavni\u00f0 G\u00e5. Eller kunsten \u00e5 leve et vilt og poetiskt liv\n        \u2013 Jan Jakob T\u00f8nseth fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Von Aschenbachs fristelse\n2006 \u2013 Edvard Hoem fyri skalds\u00f8guna Mors og fars historie\n        \u2013 \u00d8ivind H\u00e5nes fyri skalds\u00f8guna Pirolene i Benidorm\n2005 \u2013 Karl Ove Knausg\u00e5rd fyri skalds\u00f8guna En tid for alt\n        \u2013 Stein Mehren fyri yrkingasavni\u00f0 Imperiet lukker seg\n2004 \u2013 Roy Jacobsen fyri skalds\u00f8guna Frost\n        \u2013 Inger Elisabeth Hansen fyri yrkingasavni\u00f0 Trask. Forflytninger i tidas skitne fylde\n2003 \u2013 Liv K\u00f8ltzow fyri skalds\u00f8guna Det avbrutte bildet\n        \u2013 J\u00f8rgen Norheim fyri skalds\u00f8guna Ingen er s\u00e5 trygg i fare\n2002 \u2013 Lars Saabye Christensen fyri skalds\u00f8guna Halvbroren \n        \u2013 Hans Herbj\u00f8rnsrud fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Vi vet s\u00e5 mye\n2001 \u2013 Jan Kj\u00e6rstad fyri skalds\u00f8guna Oppdageren \n        \u2013 Jon Fosse fyri skalds\u00f8guna Morgon og kveld\n2000 \u2013 Frode Grytten fyri skalds\u00f8guna Bikubesong \n        \u2013 Georg Johannesen fyri yrkingasavni\u00f0 Ars vivendi, eller De syv levem\u00e5ter\n1999 \u2013 Geir Pollen fyri skalds\u00f8guna Hutchinsons Eftf. \n        \u2013 Jan Erik Vold fyri savn vi\u00f0 enduryrktum yrkingum Storytellers: en begrunnet antologi\n1998 \u2013 Hans Herbj\u00f8rnsrud fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Blindd\u00f8ra \n        \u2013 Bj\u00f8rn Aamodt fyri yrkingasavni\u00f0 Anchorage\n1997 \u2013 Eldrid Lunden fyri yrkingasavni\u00f0 Slik Sett \n        \u2013 Per Petterson fyri skalds\u00f8guna Til Sibir\n1996 \u2013 Lars Amund Vaage fyri skalds\u00f8guna Rubato \n        \u2013 \u00d8ystein L\u00f8nn fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Hva skal vi gj\u00f8re i dag og andre noveller \n1995 \u2013 Torgeir Schjerven fyri skalds\u00f8guna Omvei til Venus \n        \u2013 Bj\u00f8rn Aamodt fyri yrkingasavni\u00f0 ABC\n1994 \u2013 Tove Nilsen fyri skalds\u00f8guna \u00d8yets sult \n        \u2013 Arild Nyquist fyri skalds\u00f8guna  Ungdom\n1993 \u2013 Stein Mehren fyri yrkingasavni\u00f0 Nattsol \n        \u2013 Bergljot Hob\u00e6k Haff fyri skalds\u00f8guna Renhetens pris\n1992 \u2013 Kjell Askildsen fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Et stort \u00f8de landskap \n        \u2013 Roy Jacobsen fyri skalds\u00f8guna Seierherrene\n1991 \u2013 Arvid Hanssen fyri skalds\u00f8guna Fader Armod \n        \u2013 Paal-Helge Haugen fyri yrkingasavni\u00f0 Meditasjonar over Georges de la Tour\n1990 \u2013 Tor \u00c5ge Bringsv\u00e6rd fyri skalds\u00f8guna Gobi: Djevelens skinn og ben \n        \u2013 Bergljot Hob\u00e6k Haff fyri skalds\u00f8guna Den guddommelige tragedie\n1989 \u2013 Liv K\u00f8ltzow fyri skalds\u00f8guna Hvem har ditt ansikt? \n        \u2013 Dag Solstad fyri skalds\u00f8guna Roman 1987 \n1988 \u2013 Tor \u00c5ge Bringsv\u00e6rd fyri skalds\u00f8guna Gobi. Djengis Khan \n        \u2013 Edvard Hoem fyri skalds\u00f8guna Ave Eva. En herreg\u00e5rdsroman\n1987 \u2013 Terje Stigen fyri skalds\u00f8guna Ved foten av kunnskapens tre \n        \u2013 Herbj\u00f8rg Wassmo fyri skalds\u00f8guna Hudl\u00f8s himmel \n1986 \u2013 Kolbj\u00f8rn Brekstad fyri skalds\u00f8guna Stank av mennesker \n        \u2013 Rolf Jacobsen fyri yrkingasavni\u00f0 Natt\u00e5pent\n1985 \u2013 Edvard Hoem fyri skalds\u00f8guna Pr\u00f8vetid \n        \u2013 Eug\u00e9ne Schoulgin fyri skalds\u00f8guna Minner om Mirella\n1984 \u2013 Stein Mehren fyri yrkingasavni\u00f0 Timenes time \n        \u2013 Tormod Haugen fyri barna- og ungd\u00f3msskalds\u00f8guna Dagen som forsvant\n1983 \u2013 Dag Solstad fyri skalds\u00f8guna Gymnasl\u00e6rer Pedersens beretning  \n        \u2013 Bj\u00f8rg Vik fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Snart er det h\u00f8st\n1982 \u2013 Stein Mehren fyri yrkingasavni\u00f0 Den usynlige regnbuen \n        \u2013 Herbj\u00f8rg Wassmo fyri skalds\u00f8guna Huset med den blinde glassveranda\n1981 \u2013 Olav H. Hauge fyri yrkingasavni\u00f0 Dikt i samling \n        \u2013 Idar Kristiansen fyri skalds\u00f8gurnar Den salte \u00e5keren og Stiene f\u00f8rer til havet\n1980 \u2013 Odd Eidem fyri skalds\u00f8guna Pieter og jeg \n        \u2013 Bj\u00f8rg Vik fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 En h\u00e5ndfull lengsel\n1979 \u2013 K\u00e5re Holt fyri skalds\u00f8guna S\u00f8nn av jord og himmel \n        \u2013 Jan Erik Vold fyri yrkingasavni\u00f0 S\n1978 \u2013 Kjartan Fl\u00f8gstad fyri skalds\u00f8guna Dalen Portland  \n        \u2013 Stein Mehren fyri yrkingasavni\u00f0 Det trettende stjernebilde\n1977 \u2013 Sigurd Evensmo fyri skalds\u00f8guna Inn i din tid \n        \u2013 Knut Faldbakken fyri skalds\u00f8gurnar U\u00e5r og Sweetwater\n1976 \u2013 Rolf Jacobsen fyri yrkingasavni\u00f0 Puste\u00f8velse \n        \u2013 Bj\u00f8rg Vik fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Fortellinger om frihet\n1975 \u2013 Jens Bj\u00f8rneboe fyri skalds\u00f8guna Haiene \n        \u2013 Edvard Hoem fyri skalds\u00f8guna Kj\u00e6rleikens ferjereiser\n1974 \u2013 Tor Edvin Dahl fyri skalds\u00f8guna Guds tjener \n        \u2013 Rolf Jacobsen fyri yrkingasavni\u00f0 Pass for d\u00f8rene \u2013 d\u00f8rene lukkes\n1973 \u2013 Rolf Jacobsen fyri yrkingasavni\u00f0 Pass for d\u00f8rene \u2013 d\u00f8rene lukkes \n        \u2013 Dag Solstad fyri skalds\u00f8guna Arild Asnes, 1970\n1972 \u2013 Hans B\u00f8rli fyri yrkingasavni\u00f0 Isfuglen \n        \u2013 Torborg Nedreaas fyri skalds\u00f8guna Ved neste nym\u00e5ne\n1971 \u2013 Stein Mehren fyri yrkingasavni\u00f0 Aurora Det Niende M\u00f8rke \n        \u2013 Dag Solstad fyri skalds\u00f8guna Irr! Gr\u00f6nt!\n1970 \u2013 K\u00e5re Holt fyri skalds\u00f8guna Kongen. Hersker og trell \n        \u2013 Astrid Tollefsen fyri yrkingasavni\u00f0 Mot et hemmelig m\u00e5l\n1969 \u2013 Finn Aln\u00e6s fyri skalds\u00f8guna Gemini \n        \u2013 Hans Heiberg fyri Ibsen\u00e6vis\u00f8guna ...f\u00f8dt til kunstner\n1968 \u2013 Jens Bj\u00f8rneboe fyri skalds\u00f8guna Frihetens \u00f8yeblikk : Heiligenberg-manuskriptet \n        \u2013 Odd H\u00f8laas fyri essaysavni\u00f0 Livstegn og speilinger\n1967 \u2013 Johan Borgen fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Nye noveller  \n        \u2013 Stein Mehren fyri yrkingasavni\u00f0 Tids Alder\n1966 \u2013 K\u00e5re Holt fyri skalds\u00f8guna Kongen Mannen fra utskj\u00e6ret \n        \u2013 Johan Borgen fyri stutts\u00f8gusavni\u00f0 Nye Noveller\n1965 \u2013 Johan Borgen fyri skalds\u00f8guna Bl\u00e5tind \n        \u2013 Finn Carling fyri skalds\u00f8guna Kometene\n1964 \u2013 Tarjei Vesaas fyri skalds\u00f8guna Isslottet  \n        \u2013 Finn Aln\u00e6s fyri skalds\u00f8guna Koloss : Brage Bragessons skrift\n1963 \u2013 Aksel Sandemose fyri skalds\u00f8guna Felicias bryllup \n        \u2013 Gunnar Reiss-Andersen fyri yrkingasavni\u00f0 \u00c5r p\u00e5 en strand\n1962 \u2013 Tarjei Vesaas fyri skalds\u00f8guna Brannen \n        \u2013 Arnulf \u00d8verland fyri yrkingasavni\u00f0 Den rykende tande\n\nNorskar b\u00f3kmentir\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\nNorskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "21290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tilnevningar%20til%20B%C3%B3kmentavir%C3%B0isl%C3%B8n%20Nor%C3%B0urlandar%C3%A1%C3%B0sins%20%C3%BAr%20Danmark", "title": "Tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00far Danmark", "text": "Tilnevningar til B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins \u00far Danmark ver\u00f0a gj\u00f8rdar av einar tr\u00fdmanna\u00f0ari d\u00f3msnevnd.\n\nS\u00ed\u00f0an 1962 hevur Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1rliga b\u00fdtt \u00fat B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins til eitt b\u00f3kmentaverk, sum er skriva\u00f0 \u00e1 einum av teimum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum. Heilt s\u00ed\u00f0ani 1962 eru tv\u00e6r b\u00f8kur blivnar tilnevndar fr\u00e1 londunum Danmark, Finland, \u00cdsland, Noreg og Sv\u00f8r\u00edki. Seinni hava F\u00f8royar, Gr\u00f8nland, \u00c1land og s\u00e1miska m\u00e1ls\u00f8ki\u00f0 \u00e1rliga tilnevt eina b\u00f3k hv\u00f8r.\n\nTilnevningar \u00far Danmark\n{| class=\"wikitable\" colspan=\"2\"\n| style=\"background:#FFDEAD;\" align=\"center\"| *\n|Vinnarar\n|}\n\nKeldur \n\nB\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\nDanskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "21291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Joyce", "title": "James Joyce", "text": "James Augustine Aloysius Joyce (2. februar 1882 \u00ed Rathgar, Dublin \u2013 13. januar 1941 \u00ed Z\u00fcrich) var ein \u00edrskur rith\u00f8vundur og yrkjari.\n\nJoyce er ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi rith\u00f8vundunum \u00ed 20. \u00f8ld. Hann er f\u00f8ddur \u00ed Dublin sum tann elsti av 10 b\u00f8rnum, i\u00f0 yvirlivdu barnd\u00f3min, \u00ed einari kat\u00f3lskari familju, sum at byrja vi\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0i seg r\u00edmuliga v\u00e6l, men sum seinni kom illa fyri peningaliga. Sum seks-\u00e1ra gamal kom hann \u00e1 kostsk\u00fala hj\u00e1 jesuittunum. Hann gekk \u00e1 Belvedere College \u00ed Dublin fr\u00e1 1893 til 1897. Sum 16-\u00e1ra gamal t\u00f3k hann fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 kat\u00f3lsku tr\u00fanni. \u00cd 1898 byrja\u00f0i hann at lesa \u00e1 University College \u00ed Dublin, hann l\u00e6s enskt, franskt, italskt og filosofi. \u00cd 1903 f\u00f3r hann til Par\u00eds har hann eftir \u00e6tlan skuldi lesa medisin og n\u00e1tt\u00faruv\u00edsundi, men ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann ikki so n\u00f3gv burtur\u00far. Eftir nakrar m\u00e1na\u00f0ir \u00ed Par\u00eds, noyddist hann heim aftur til Dublin, t\u00ed mamman var sj\u00fak av krabbameini. Ta\u00f0 stuttu t\u00ed\u00f0ina hann var \u00ed Par\u00eds settu t\u00f3 s\u00edni spor, ta\u00f0 var har at hann l\u00e6rdi um symbolistiskar og realistiskar b\u00f3kmentir. Hann var so heima nakrir m\u00e1na\u00f0ir eftir at mamma doy\u00f0i, og forvann s\u00e6r pening vi\u00f0 at arbei\u00f0a sum umm\u00e6lari, privatl\u00e6rari og sangari, samstundis sum hann drakk illa. Hin 16. juni 1904 m\u00f8tti hann fyri fyrstufer\u00f0 Nora Barnackle, sum hann seinni giftist vi\u00f0 (1931). Joyce skriva\u00f0i henda dagin inn \u00ed b\u00f3kmentas\u00f8guna vi\u00f0 at lata handlingina \u00ed Ulysses fara fram j\u00fast henda dagin (sum n\u00fa ver\u00f0ur nevndur Bloomsday eftir h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3ninum Leopold Bloom). Eftir stuttari t\u00ed\u00f0 f\u00f3ru tey b\u00e6\u00f0i \u00far \u00cdrlandi, fyri bert at koma aftur at vitja av og \u00e1. Tey b\u00fa\u00f0u fyri ta\u00f0 mesta \u00ed Trieste, Par\u00eds og Z\u00fcrich. Ta\u00f0 fyrstu t\u00ed\u00f0ina starva\u00f0ist Joyce fyrst og fremst sum m\u00e1ll\u00e6rari, fyri at kunna kl\u00e1ra seg peningaliga, hann undirv\u00edsti b\u00e6\u00f0i \u00e1 Berlitz-sk\u00falum og privat, men hann bleiv eisini kendur fyri s\u00edni g\u00f3\u00f0u evnir til at l\u00e6na pening. Seinni gj\u00f8rdist hann bundin av at f\u00e1a peningaliga stu\u00f0ul, og ta\u00f0 var serliga tann enski b\u00f3ka\u00fatgevarin Harriet Shaw Weaver sum syrgdi fyri, at hann kundi savna seg fullkomiliga um at skriva.\n\nFyrsta \u00fatg\u00e1va hansara kom \u00ed 1900. Ta\u00f0 var eitt essay um sj\u00f3nleikin hj\u00e1 Henrik Ibsen N\u00e5r vi d\u00f8de v\u00e5gner. Samstundis byrja\u00f0i hann at skriva yrkingar. Hann br\u00fakti ein serligan fr\u00e1grei\u00f0ingar teknikk vi\u00f0 fl\u00f3tandi r\u00f8\u00f0um vi\u00f0 ein sj\u00e1lvan. \n\nKendasta verki\u00f0 hj\u00e1 James Joyces, Ulysses, var \u00fatgivin \u00e1 hansara 40-\u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi, hin 2. februar 1922. Ta\u00f0 er ein parafrasa yvir Homers Odysse; b\u00f3kin byggir \u00e1 fleiri av sera pers\u00f3nligum upplivingum hj\u00e1 Joyce, sum hann letur h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nin Bloom uppliva \u00ed Dublin. Av t\u00ed at teir sum tryktu b\u00f8kur og teir i\u00f0 umm\u00e6ldu b\u00f8kur mettu partar av verkinum at vera pornografiskt, so var ta\u00f0 undirtrykt \u00ed Onglandi. \u00cd USA for\u00f0a\u00f0i postverki\u00f0 \u00fatbrei\u00f0sluna av b\u00f3kini vi\u00f0 b\u00e1li og brandi.\n\nFranska t\u00fd\u00f0ingin kom \u00fat \u00ed februar 1929. \n\nHin 6. desember 1933 fr\u00edkendi d\u00f3marin John H. Woolsey Ulysses fyri at vera pornografiska, og longu \u00ed februar 1934 var\u00f0 verki\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed New York.\n\nUlysses er eitt h\u00f8vu\u00f0sverk innan modernistiskar b\u00f3kmentir, og vi\u00f0 Finnegans Wake heldur James Joyce fram vi\u00f0 s\u00ednum m\u00e1lsligu royndum \u00ed uppaftur st\u00f8rri mun enn fyrr.\n\nT\u00e1 Joyce doy\u00f0i \u00ed 1941 var n\u00e6stan blindur orsaka\u00f0 av einari eygnasj\u00faku.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n Stephen Hero (skriva\u00f0 1904\u20136, \u00fatgivi\u00f0 1944)\n Chamber Music (yrkingar, 1907)\n Giacomo Joyce (skriva\u00f0 1907, \u00fatgivi\u00f0 1968)\n Dubliners (stutts\u00f8gur) (1914)\n A Portrait of the Artist as a Young Man (1916)\n Exiles (sj\u00f3nleikur, 1918)\n Ulysses (1922)\n Pomes Penyeach (yrkingar, 1927)\n Collected Poems (yrkingar, 1936)\n Finnegans Wake (1939). \n Giacomo Joyce (yrkingar, 1968)\n James Joyce\u2019s Letters to Sylvia Beach, 1921-1940 (1987)\n\nKeldur \n\n\u00cdrskir rith\u00f8vundar\n\u00cdrskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1882\nAndl\u00e1t \u00ed 1941"}
{"id": "21294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1683", "title": "1683", "text": "1683 (MDCLXXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 30. oktober(jul.)/9.\u00a0november(greg.) - Georg II, kongur \u00ed St\u00f3rabretlandi (d. 1760)\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "21295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1684", "title": "1684", "text": "1684 (MDCLXXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "21296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1685", "title": "1685", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1680 1681 1682 1683 1684 - 1685 - 1686 1687 1688 1689 1690\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 23. februar - Georg Friedrich H\u00e4ndel, t\u00fdskt/bretskt t\u00f3naskald (d. 1759)\n 21. mars - Johann Sebastian Bach (d. 1750)\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "21297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1686", "title": "1686", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini - 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini 1730-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal:  1681 1682 1683 1684 1685 - 1686 - 1687 1688 1689 1690 1691\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. mai - Daniel Gabriel Fahrenheit, t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og verkfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1736)\n\nAndl\u00e1t \n\n1680-\u00e1rini"}
{"id": "21300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matsuo%20Basho", "title": "Matsuo Basho", "text": "Matsuo Bash\u014d (\u00e1 japonskum: \u677e\u5c3e\u82ad\u8549 Matsuo Bash\u014d), f\u00f8ddur 1644, dey\u00f0ur 28. november 1694 var haigo (ella haiku) dulnevni fyri ein japanskan yrkjara \u00ed Tokugawa-t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num. Hann f\u00e6r vanliga \u00e6runa fyri at hava fingi\u00f0 haikuyrkingina upp \u00e1 ta\u00f0 h\u00f8ga st\u00f8\u00f0i, sum hon er \u00e1 n\u00fa, men \u00ed hansara livit\u00ed\u00f0 var hann betri kendur sum yrkjarin handan haikai no renga (eitt slag av r\u00e6ttiliga skemtiligum yrkingum, sum ofta v\u00f3ru skriva\u00f0ar sum eitt slag av ketuyrkingum). \u00cd 19. \u00f8ld v\u00f3ru t\u00e6r fyrstu linjurnar av renga (ta\u00f0 sonevnda hokku), sum v\u00f3ru umskapa\u00f0ar til eina sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga b\u00f3kmentaliga sjangru, kend sum haikai. Ta\u00f0 var ein yrkjari fr\u00e1 Meiji-t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num, Shiki, i\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevndi hesar yrkingar fyri haiku.\n\nJapanskir rith\u00f8vundar\nYrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1640-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 17. \u00f8ld"}
{"id": "21303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjodor%20Dostojevskij", "title": "Fjodor Dostojevskij", "text": "Fjodor Mikhajlovitsj Dostojevskij (\u0424\u0451\u0434\u043e\u0440 \u041c\u0438\u0445\u0430\u0439\u043b\u043e\u0432\u0438\u0447 \u0414\u043e\u0441\u0442\u043e\u0435\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439; f\u00f8ddur 11. november 1821 \u00ed Moskva (30. oktober eftir julianska kalendaranum), dey\u00f0ur 9. februar 1881 (28. januar eftir julianska kalendaranum) \u00ed Sankta P\u00e6tursborg) var ein russiskur rith\u00f8vundur, sum hevur havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 b\u00e6\u00f0i russiskar og ikki-russiskar rith\u00f8vundar. Dostojevskij menti ta\u00f0 realistisku skalds\u00f8guna til eisini at kanna s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ina hj\u00e1 menniskjum og serliga hj\u00e1 menniskum, i\u00f0 uppliva sv\u00e1rar sinnissj\u00fakur. Hann var sera n\u00f3gv upptikin av t\u00ed slavisku hugsj\u00f3nini og av kristnu tr\u00fanni; ein av hansara t\u00fddningarmestu tesum var \u00abum Gud er dey\u00f0ur, so er alt loyvt.\u00bb\n\nFleiri rith\u00f8vundar innan surrealismuna, eksistensialismuna og beat-\u00e6ttarli\u00f0i\u00f0 meta Dostojevskij sum keldu til \u00edbl\u00e1stur. Dostojevskij ver\u00f0ur mettur sum undangonguma\u00f0ur fyri russiska symbolismu, eksistensialsmu, ekspresjonismu og psykoanalysu.\n\nHe\u00f0in Br\u00fa hevur t\u00fdtt tvey av kendastu verkum hansara til f\u00f8royskt: Karamassov-br\u00f8\u00f0urnir og Tey \u00e1 Steffansleiti.\n\nVerk\n\nSkalds\u00f8gur\n\u0411\u0435\u0434\u043d\u044b\u0435 \u043b\u044e\u0434\u0438 (Bednye ljudi), 1846. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1930 ved M. Grundt, 1975 eftir Geir Kjetsaa: Fattige folk\n\u0423\u043d\u0438\u0436\u0435\u043d\u043d\u044b\u0435 \u0438 \u043e\u0441\u043a\u043e\u0440\u0431\u043b\u0451\u043d\u043d\u044b\u0435 (Unizjennye i oskorbljonnye), 1861. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1993 eftir Erik H. Egeberg: De fornedrede og krenkede\n\u0417\u0430\u043f\u0438\u0441\u043a\u0438 \u0438\u0437 \u043c\u0451\u0440\u0442\u0432\u043e\u0433\u043e \u0434\u043e\u043c\u0430 (Zapiski iz mjortvogo doma), 1862. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1948: I d\u00f8dens hus (seinni: Opptegnelser fra det d\u00f8de hus)\n\u041f\u0440\u0435\u0441\u0442\u0443\u043f\u043b\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0438 \u043d\u0430\u043a\u0430\u0437\u0430\u043d\u0438\u0435 (Prestuplenie i nakazanie), 1866.  Norsk t\u00fd\u00f0ing 1883: Raskolnikow (seinni: Forbrytelse og straff)\n\u0418\u0433\u0440\u043e\u043a  (Igrok), 1866. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1889:  Spilleren\n\u0418\u0434\u0438\u043e\u0442 (Idiot), 1868. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1947: Idioten\n \u0411\u0435\u0441\u044b (Besy), 1872. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1946: De besatte\n \u041f\u043e\u0434\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a (Podrostok), 1874. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1945: En ung manns historie\n \u0411\u0440\u0430\u0442\u044c\u044f \u041a\u0430\u0440\u0430\u043c\u0430\u0437\u043e\u0432\u044b (Bratja Karamazovy), 1880. F\u00f8roysk t\u00fd\u00f0ing eftir He\u00f0in Br\u00fa: Karamassov-br\u00f8\u00f0urnir, Norsk t\u00fd\u00f0ing 1888: Br\u00f8drene Karamazov\n\nStuttar skalds\u00f8gur og stutts\u00f8gur\n\u0414\u0432\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a: \u041f\u0435\u0442\u0435\u0440\u0431\u0443\u0440\u0433\u0441\u043a\u0430\u044f \u043f\u043e\u044d\u043c\u0430 (Dvojnik: Peterburgskaja poema), 1846. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1931:  Dobbeltgjengeren\n\u0413\u043e\u0441\u043f\u043e\u0434\u0438\u043d \u041f\u0440\u043e\u0445\u0430\u0440\u0447\u0438\u043d (Gospodin Prokhartsjin), 1846. Norsk t\u00fd\u00f0ing: Herr Prokhartsjin.\n\u0425\u043e\u0437\u044f\u0439\u043a\u0430 (Khozjajka), 1847. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1885: Krotkaja\n\u0421\u043b\u0430\u0431\u043e\u0435 \u0441\u0435\u0440\u0434\u0446\u0435 (Slaboe serdtse), 1848. Norsk t\u00fd\u00f0ing: Et svakt hjerte\n\u0411\u0435\u043b\u044b\u0435 \u043d\u043e\u0447\u0438 (Belyje notsji), novelle, 1848. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1888: Lyse N\u00e6tter\n\u041d\u0435\u0442\u043e\u0447\u043a\u0430 \u041d\u0435\u0437\u0432\u0430\u043d\u043e\u0432\u0430 (Netotsjka Nezvanova), 1849. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1925: Lille Netta Njesvanov\n\u041c\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043a\u0438\u0439 \u0433\u0435\u0440\u043e\u0439 (En liten helt), 1849. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1931\n\u0414\u044f\u0434\u044e\u0448\u043a\u0438\u043d \u0441\u043e\u043d (Onkels dr\u00f8m), 1859\n\u0421\u0435\u043b\u043e \u0421\u0442\u0435\u043f\u0430\u043d\u0447\u0438\u043a\u043e\u0432\u043e \u0438 \u0435\u0433\u043e \u043e\u0431\u0438\u0442\u0430\u0442\u0435\u043b\u0438 (Selo Stepantsjikovo i ego obitateli), 1859. F\u00f8roysk t\u00fd\u00f0ing eftir He\u00f0in Br\u00fa: Tey \u00e1 Steffansleiti, Norsk t\u00fd\u00f0ing: Landsbyen Stepantsjikovo\n\u0417\u0430\u043f\u0438\u0441\u043a\u0438 \u0438\u0437 \u043f\u043e\u0434\u043f\u043e\u043b\u044c\u044f (Zapiski iz podpolja) 1864. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1955 eftir Ejnar Thomassen: Kjellermennesket\n\u0412\u0435\u0447\u043d\u044b\u0439 \u043c\u0443\u0436 (Vetsjnyj muzj), 1870. Norsk t\u00fd\u00f0ing 1976 eftir Marit Bjerkeng (Nielsen): Den evige ektemann\n\nKeldur \n\nRussiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1821\nAndl\u00e1t \u00ed 1881"}
{"id": "21306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1671", "title": "1671", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1666 1667 1668 1669 1670 - 1671 - 1672 1673 1674 1675 1676\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1670", "title": "1670", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini - 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini 1720-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1665 1666 1667 1668 1669 - 1670 - 1671 1672 1673 1674 1675\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1661", "title": "1661", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1656 1657 1658 1659 1660 - 1661 - 1662 1663 1664 1665 1666\n\nHendingar \n\n 19. januar - Christoffer von Gabel f\u00e6r F\u00f8royar \u00ed len fr\u00e1 Frederik 3. Danmarkar kongi\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1660", "title": "1660", "text": "1660 (MDCLX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aleksandr%20Pusjkin", "title": "Aleksandr Pusjkin", "text": "Aleksandr Sergejevitsj Pusjkin (\u00e1 russiskum: \u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440 \u0421\u0435\u0440\u0433\u0435\u0435\u0432\u0438\u0447 \u041f\u0443\u0448\u043a\u0438\u043d; f\u00f8ddur 6. juni 1799 (26. mai samb. julianska kalendaranum) \u00ed Moskva, dey\u00f0ur 10. februar 1837 (29. januar smb. t\u00ed julianska kalendaranum) \u00ed Sankta P\u00e6tursborg) var ein russiskur rith\u00f8vundur, sum av n\u00f3gvum ver\u00f0ur mettur sum st\u00f8rsta skald Russlands og grunnleggjarin av n\u00fdt\u00ed\u00f0ar russiskum b\u00f3kmentum. Pusjkin var sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi vi\u00f0 m\u00e1tanum hann br\u00fakti ta\u00f0 f\u00f3lksliga m\u00e1li\u00f0 \u00ed verkum s\u00ednum, og hann leg\u00f0i grundarsteinin til eitt n\u00fdtt slag av fr\u00e1grei\u00f0ingarteknikki, sum blanda\u00f0i sj\u00f3nleik, romantikk og satiru, og sum s\u00ed\u00f0an hevur veri\u00f0 sermerkt fyri russiskir rith\u00f8vundar og russiskar b\u00f3kmentir.\n\nVerk\n\nYrkingar\n1820 \u2013 Ruslan i Ludmila (\u0420\u0443\u0441\u043b\u0430\u043d \u0438 \u041b\u044e\u0434\u043c\u0438\u043b\u0430).\n1820-21 \u2013 Kavkazsky plennik (\u041a\u0430\u0432\u043a\u0430\u0437\u0441\u043a\u0438\u0439 \u043f\u043b\u0435\u043d\u043d\u0438\u043a).\n1821 \u2013 Gavriiliada (\u0413\u0430\u0432\u0440\u0438\u0438\u043b\u0438\u0430\u0434\u0430).\n1821\u201322 \u2013 Bratya razboyniki (\u0411\u0440\u0430\u0442\u044c\u044f \u0440\u0430\u0437\u0431\u043e\u0439\u043d\u0438\u043a\u0438).\n1823 \u2013 Bakhchisaraysky fontan (\u0411\u0430\u0445\u0447\u0438\u0441\u0430\u0440\u0430\u0439\u0441\u043a\u0438\u0439 \u0444\u043e\u043d\u0442\u0430\u043d).\n1824 \u2013 Tsygany (\u0426\u044b\u0433\u0430\u043d\u044b).\n1825 \u2013 Graf Nulin (\u0413\u0440\u0430\u0444 \u041d\u0443\u043b\u0438\u043d).\n1829 \u2013 Poltava (\u041f\u043e\u043b\u0442\u0430\u0432\u0430).\n1830 \u2013 Domik v Kolomne (\u0414\u043e\u043c\u0438\u043a \u0432 \u041a\u043e\u043b\u043e\u043c\u043d\u0435).\n1833 \u2013 Medny vsadnik (\u041c\u0435\u0434\u043d\u044b\u0439 \u0432\u0441\u0430\u0434\u043d\u0438\u043a).\n\nSkalds\u00f8ga \u00e1 versi \n1825-32 \u2013  Evgenij Onegin (\u0415\u0432\u0433\u0435\u043d\u0438\u0439 \u041e\u043d\u0435\u0433\u0438\u043d); norsk enduryrking 1966 vi\u00f0 Olav Rytter: Jevgenij Onegin.\n\nSj\u00f3nleikir \n1825 \u2013 Boris Godunov (\u0411\u043e\u0440\u0438\u0441 \u0413\u043e\u0434\u0443\u043d\u043e\u0432); norsk t\u00fd\u00f0ing 1974 ISBN 82-521-0383-9.\n1830 \u2013 Malenkie tragedii (\u041c\u0430\u043b\u0435\u043d\u044c\u043a\u0438\u0435 \u0442\u0440\u0430\u0433\u0435\u0434\u0438\u0438) (sm\u00e1ar tragediur). \nKamenny gost (\u041a\u0430\u043c\u0435\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0433\u043e\u0441\u0442\u044c).\nMotsart i Salyeri (\u041c\u043e\u0446\u0430\u0440\u0442 \u0438 \u0421\u0430\u043b\u044c\u0435\u0440\u0438); norsk t\u00fd\u00f0ing 1974: Mozart og Salieri ISBN 82-521-0383-9.\nSkupoy rytsar (\u0421\u043a\u0443\u043f\u043e\u0439 \u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u044c); norsk t\u00fd\u00f0ing 1974: Den gjerrige riddaren ISBN 82-521-0383-9.\nPir vo vremya chumy (\u041f\u0438\u0440 \u0432\u043e \u0432\u0440\u0435\u043c\u044f \u0447\u0443\u043c\u044b).\n\nFagrar b\u00f3kmentir \n1827 \u2013 Arap Petra Velikogo (\u0410\u0440\u0430\u043f \u041f\u0435\u0442\u0440\u0430 \u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u043e\u0433\u043e).\n1831 \u2013 Povesti pokoynogo Ivana Petrovitsja Belkina (\u041f\u043e\u0432\u0435\u0441\u0442\u0438 \u043f\u043e\u043a\u043e\u0439\u043d\u043e\u0433\u043e \u0418\u0432\u0430\u043d\u0430 \u041f\u0435\u0442\u0440\u043e\u0432\u0438\u0447\u0430 \u0411\u0435\u043b\u043a\u0438\u043d\u0430); norsk t\u00fd\u00f0ing 1948: Bjelkins fortellinger.\nVystrel (\u0412\u044b\u0441\u0442\u0440\u0435\u043b);\nMetel (\u041c\u0435\u0442\u0435\u043b\u044c);\nGrobovschik (\u0413\u0440\u043e\u0431\u043e\u0432\u0449\u0438\u043a);\nStanzionny smotritel (\u0421\u0442\u0430\u043d\u0446\u0438\u043e\u043d\u043d\u044b\u0439 \u0441\u043c\u043e\u0442\u0440\u0438\u0442\u0435\u043b\u044c);\nBaryshnya-krestyanka (\u0411\u0430\u0440\u044b\u0448\u043d\u044f-\u043a\u0440\u0435\u0441\u0442\u044c\u044f\u043d\u043a\u0430).\n1833 \u2013 Pikovaja dama (\u041f\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\u044f \u0434\u0430\u043c\u0430); norsk t\u00fd\u00f0ing 1917: Spardame.\n1834 \u2013 Istoriya Pugacheva (\u0418\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f \u041f\u0443\u0433\u0430\u0447\u0435\u0432\u0430).\n1834 \u2013 \u041a\u0438\u0440\u0434\u0436\u0430\u043b\u0438 (Kirdzhali), stutts\u00f8ga.\n1835 \u2013 \u0415\u0433\u0438\u043f\u0435\u0442\u0441\u043a\u0438\u0435 \u043d\u043e\u0447\u0438 (Yegipetskiye Nochi, Egyptian Nights), \u00f3fullf\u00edggja\u00f0\n1836 \u2013 Kapitanskaja docka (\u041a\u0430\u043f\u0438\u0442\u0430\u043d\u0441\u043a\u0430\u044f \u0434\u043e\u0447\u043a\u0430); norsk t\u00fd\u00f0ing 1946: Kommandantens datter.\n1837 \u2013 \u0418\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u044f \u0441\u0435\u043b\u0430 \u0413\u043e\u0440\u044e\u0445\u0438\u043d\u0430 (Istorija sela Goryukhina), \u00f3fullf\u00edggja\u00f0.\n1837 \u2013 \u0421\u0446\u0435\u043d\u044b \u0438\u0437 \u0440\u044b\u0446\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438\u0445 \u0432\u0440\u0435\u043c\u0435\u043d (Stseny iz rytsarskikh vremyon).\n1841 \u2013 Dubrovskij (\u0414\u0443\u0431\u0440\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439), \u00f3fullf\u00edggja\u00f0 skalds\u00f8ga; norsk t\u00fd\u00f0ing 1915.\n\n\u00c6vint\u00fdr \u00e1 versi \n1830 \u2013 \u0421\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430 \u043e \u043f\u043e\u043f\u0435 \u0438 \u043e \u0440\u0430\u0431\u043e\u0442\u043d\u0438\u043a\u0435 \u0435\u0433\u043e \u0411\u0430\u043b\u0434\u0435 (Skazka o pope i o rabotnike yego Balde). \n1831 \u2013 Skazka o Tsare Saltane (\u0421\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430 \u043e \u0426\u0430\u0440\u0435 \u0421\u0430\u043b\u0442\u0430\u043d\u0435).\n1833 \u2013 \u0421\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430 \u043e \u043c\u0435\u0440\u0442\u0432\u043e\u0439 \u0446\u0430\u0440\u0435\u0432\u043d\u0435 \u0438 \u0441\u0435\u043c\u0438 \u0431\u043e\u0433\u0430\u0442\u044b\u0440\u044f\u0445 (Skazka o vyortvoj tsarevne i semi bogatyryakh). \n1834 \u2013 \u0417\u043e\u043b\u043e\u0442\u043e\u0439 \u041f\u0435\u0442\u0443\u0448\u043e\u043a (Zolotoj Petushok).\n1835 \u2013 \u0421\u043a\u0430\u0437\u043a\u0430 \u043e \u0440\u044b\u0431\u0430\u043a\u0435 \u0438 \u0440\u044b\u0431\u043a\u0435 (Skazka o rybake i rybke).\n\nKeldur \n\nRussiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1799\nAndl\u00e1t \u00ed 1837"}
{"id": "21319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leo%20Tolstoj", "title": "Leo Tolstoj", "text": "Greivi Lev Nikolajevitsj Tolstoj (russiskt: \u041b\u0435\u0432 \u041d\u0438\u043a\u043e\u043b\u0430\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0422\u043e\u043b\u0441\u0442\u043e\u0439, f\u00f8ddur 9. september 1828 \u00ed Tula, dey\u00f0ur 20. november 1910 \u00ed Astapovo \u00ed n\u00faverandi Lipetsk oblast), \u00ed Nor\u00f0urlondum vanliga nevndur Leo Tolstoj, var ein russiskur rith\u00f8vundur, hann skriva\u00f0i skalds\u00f8gur og essays, hann var dramatikari og heimspekingur \u2013 eins v\u00e6l og pasifistur, kristin anarkistur og \u00fatb\u00fagvingarreformator. Hann er kanska tann pers\u00f3nurin \u00ed t\u00ed aristokratisku Tolstoj familjuni, sum hevur havt st\u00f8rstu \u00e1virkan.\n\nSum rith\u00f8vundur er Tolstoj vi\u00f0urkendur kring allan heimin sum ein av t\u00fddningarmiklastu skalds\u00f8guh\u00f8vundum \u00ed heimsb\u00f3kmentunum, seinni \u00ed l\u00edvinum skriva\u00f0i hann eisini sj\u00f3nleikir og essay. Hann er serliga kendur fyri s\u00edni meistarverk Kr\u00edggj og fri\u00f0ur (Krig og fred) (1865\u201369) og Anna Karenina (1875\u201377). Hesar b\u00e1\u00f0ar skalds\u00f8gurnar vera mettar at vera t\u00e6r bestu innan realistiska fiksj\u00f3n b\u00e6\u00f0i t\u00e1 hugsa ver\u00f0ur um v\u00e6vi, breidd og realistiskan frambur\u00f0 av t\u00ed russiska l\u00edvinum \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nFinnbogi \u00cdsakson hevur t\u00fdtt eina skalds\u00f8gu hj\u00e1 Tolstoj, sum ber heiti\u00f0 Kreutzer sonatan.\n\nSkalds\u00f8gur og stutts\u00f8gur \nHeitini eru \u00e1 norskum:\n Barndom (1852)\n Gutte\u00e5r (1854)\n Ungdom (1856)\n Sevastopolfortellingene (1-3, 1855-56)\n Kosakkene (1863)\n Polikusjka (1863)\n Krig og fred (1-4, 1867-69)\n Anna Karenina (1873\u201377)\n En bekjennelse (1879\u201382)\n Historien om en hest (1885)\n Ivan Iljitsj' d\u00f8d (1886)\n M\u00f8rkets makt (1886)\n Kreutzer sonatan (1890), \u00fatgivin \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00fd\u00f0ing eftir Finnboga \u00cdsakson.\n Hva er kunsten? (1897\u201398)\n Oppstandelse (1899)\n Det levende liket (1900)\n Hadji Murat (\u00fatgivi\u00f0 eftir dey\u00f0a hansara \u00ed 1910)\n Guds rike finnes hos deg (fyrst \u00fatgivin \u00e1 t\u00fdskum \u00ed 1894)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1828\nAndl\u00e1t \u00ed 1910\nRussiskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "21320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marcel%20Proust", "title": "Marcel Proust", "text": "Valentin Louis Georges Eug\u00e8ne Marcel Proust,  f\u00f8ddur 10. juli 1871 \u00ed Auteuil n\u00e6rindis Par\u00eds, dey\u00f0ur 18. november 1922 \u00ed Par\u00eds, var ein franskur rith\u00f8vundur. Hann var l\u00e6knasonur. Fr\u00e1 1905 livdi hann eitt isolera\u00f0 l\u00edv og var \u00ed veruleikanum avskorin fr\u00e1 umheiminum. \n\nHann skriva\u00f0i skalds\u00f8gur\u00f8\u00f0ina 1913-1927 \u00c0 la recherche du temps perdu (svenskt heiti\u00f0: P\u00e5 spaning efter den tid som flytt, sum var \u00ed sjey bindum \u00e1 n\u00e6rum tr\u00edt\u00fasund s\u00ed\u00f0ur, sum v\u00f3ru \u00fatgivnar \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1913 til 1927. Skalds\u00f8gan, sum er h\u00f8vu\u00f0sverk hansara, sn\u00fdr seg um l\u00edvi\u00f0 \u00ed Fraklandi \u00ed 1800-tali\u00f0 og um \u00e1rat\u00fasundskifti\u00f0 millum 19. og 20. \u00f8ld. Verki\u00f0 inniheldur eisini eina gransking inn \u00ed hansar egna s\u00e1larl\u00edv.\n\nVerkini hj\u00e1 Proust v\u00f3ru millum teirra i\u00f0 v\u00f3ru brend \u00ed 1933 \u00e1 b\u00f3kab\u00e1linum \u00ed Nazit\u00fdsklandi.\n\nB\u00f8kur \n Portraits de femmes\n 1896 Les plaisirs et les jours\n 1913-1927 \u00c0 la recherche du temps perdu\n 1913 Du c\u00f4t\u00e9 de chez Swann\n 1918 \u00c0 l'ombre des jeunes filles en fleur\n 1920 Le c\u00f4t\u00e9 de Guermantes\n 1922 Sodome et Gomorrhe\n 1923 La prisonni\u00e8re\n 1925 Albertine disparue (upprunaheiti\u00f0: La fugitive)\n 1927 Le temps retrouv\u00e9\n 1919 Pastiches et m\u00e9langes\n 1954 Contre Sainte-Beuve\n 1954 Jean Santeuil (ikki li\u00f0ug)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1871\nAndl\u00e1t \u00ed 1922\nFranskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "21322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1673", "title": "1673", "text": "1673 (MDCLXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n13. oktober - Christoffer von Gabel, danskur emb\u00e6tisma\u00f0ur, i\u00f0 hev\u00f0i einar\u00e6tt til at reka handilsvirksemi \u00ed F\u00f8royum eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1674", "title": "1674", "text": "1674 (MDCLXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n5. desember - Iver Rosenkrantz, danskur politikari, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Danmarkar 1730-1735 (d. 1745)\n\nAndl\u00e1t \n 8. november - John Milton, enskur yrkjari og h\u00f8vundur (f. 1608)\n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1675", "title": "1675", "text": "1675 (MDCLXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 7. oktober - Rosalba Carriera, venesianskur listam\u00e1lari (d. 1757)\n\nAndl\u00e1t \n 15. desember - Johannes Vermeer, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari (f. 1632)\n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1676", "title": "1676", "text": "1676 (MDCLXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 4. desember - Bardagin um Lund: Svenskar herdeildir leypa \u00e1 danska herin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 26. august - Robert Walpole, bretskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri. Hann var tann fyrsti i\u00f0 bar heiti\u00f0 prime minister (d. 1745)\n\nAndl\u00e1t \n14. juli - Simon Grundel-Helmfelt, svenskur herovasti (f. 1617)\n\n1670-\u00e1rini"}
{"id": "21326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hafez", "title": "Hafez", "text": "Shams al-din Hafiz  ella Hafez (\u00ed veruleikanum: Khw\u0101je \u0160amsod-d\u012bn Mohammad H\u0101fez-e \u0160\u012br\u0101z\u012b, \u062e\u0648\u0627\u062c\u0647 \u0634\u0645\u0633\u200c\u0627\u0644\u062f\u06cc\u0646 \u0645\u062d\u0645\u062f \u062d\u0627\u0641\u0638 \u0634\u06cc\u0631\u0627\u0632\u06cc ; f\u00f8ddur 1320 \u00ed Shiraz \u00ed t\u00ed n\u00faverandi Iran, dey\u00f0ur 1390 \u00ed Shiraz) var ein persiskur yrkjari og mystikari. \n\nHafez ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum ein persiskur/iranskur tj\u00f3\u00f0aryrkjari, og yrkingar hansara ver\u00f0a enn n\u00fdttar. Yrkingarnar eru skriva\u00f0ar \u00ed forminum ghazal, vi\u00f0 dupultum versum og monor\u00edmum. Skaldskapur hansara umfatar millum 500 og 600 yrkingar, t\u00f3 f\u00e6r hann \u00e6runa fyri at hava skriva\u00f0 \u00ed minsta lagi 709 yrkingar. Standard\u00fatg\u00e1van Div\u00e2n-e H\u00e2fez inniheldur umlei\u00f0 500 yrkingar.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hafiz liv och verk Ashk Dahl\u00e9ns essays um l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 Hafez (\u00e1 svenskum)\n Hafiz on Love Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Shahriar Shahriari um skaldi\u00f0\n\nIranskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 14. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 14. \u00f8ld"}
{"id": "21328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C4%81lid%C4%81sa", "title": "K\u0101lid\u0101sa", "text": "K\u0101lid\u0101sa (devan\u0101gar\u012b: \u0915\u093e\u0932\u093f\u0926\u093e\u0938), var ein vi\u00f0urkendur indiskur yrkjari, sum av mongum ver\u00f0ur mettur at vera ta\u00f0 st\u00f8rsta skaldi\u00f0 og dramatikarin, i\u00f0 hevur skriva\u00f0 \u00e1 sanskrit. Ta\u00f0 er ringt at t\u00ed\u00f0arfesta skaldskapin, men hann var mest sannl\u00edkt til \u00ed guptat\u00ed\u00f0ini \u00ed fj\u00f3r\u00f0u, fimtu ella settu \u00f8ld. \n\nMan kennir ikki til naka\u00f0, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 verkum hansara, um l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 K\u0101lid\u0101sa, eitt n\u00fa hvar i\u00f0 hann b\u00fa\u00f0i ella n\u00e6r i\u00f0 hann livdi. S\u00f8gnin sigur, at hann var vakur ma\u00f0ur, sum bleiv giftur vi\u00f0 einari prinsessu. Men, samb\u00e6rt s\u00f8gnini, so vaks hann upp uttan at f\u00e1a nakra sk\u00falagongd ella \u00fatb\u00fagvin, og prinsessan skamma\u00f0i seg yvir hvussu \u00f3vitandi hann var. K\u0101lid\u0101sa tilba\u00f0 gudinnuna Kali (navn hansara merkir t\u00e6narin hj\u00e1 Kali). \n\nS\u00f8gnin sigur, at hann var\u00f0 myrdur \u00e1 av einum kurtesani \u00e1 Sri Lanka.\n\nKeldur \n\nIndiskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "21331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anton%20Tjekhov", "title": "Anton Tjekhov", "text": "Anton Pavlovitsj Tjekhov (russ. \u0410\u043d\u0442\u043e\u043d \u041f\u0430\u0432\u043b\u043e\u0432\u0438\u0447 \u0427\u0435\u0445\u043e\u0432) (f\u00f8ddur 17. januar 1860 \u00ed Taganrog, dey\u00f0ur 2. juli 1904 \u00ed Badenweiler \u00ed T\u00fdsklandi) var ein russiskur rith\u00f8vundur, dramatikari og l\u00e6kni. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av heimsins bestu stutts\u00f8guh\u00f8vundum. Hansara l\u00edvslei\u00f0 sum dramatikari f\u00f8rdi til f\u00fdra klassikarar og hansara best umt\u00f3ktu stutts\u00f8gur eru h\u00f8gt \u00ed metum av rith\u00f8vundum og umm\u00e6larum. Hann starva\u00f0ist  sum l\u00e6kni st\u00f8rstapartin av yrkislei\u00f0 s\u00edni. Hann t\u00f3k solei\u00f0is til \u00ed einum br\u00e6vi til Aleksej Suvorin \u00ed 1888: heiliv\u00e1gurin er kona m\u00edn, me\u00f0an b\u00f3kmentirnar eru m\u00edn hj\u00e1kona.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nAnton Tjekhov var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed havnab\u00fdnum Taganrog \u00ed Su\u00f0urrusslandi. Familja hansara hev\u00f0i peningaligar trupulleikar og flutti til Moskva, og har megna\u00f0i Anton at sleppa at lesa til l\u00e6kna \u00e1 medisinska fakultetinum. \u00cd 1884 var\u00f0 hann \u00fatb\u00fagvin l\u00e6kni, men \u00f8ll lestrar\u00e1rini skriva\u00f0i hann ymiskt fyri at vinnan pening til familjuna. Hann byrja\u00f0i at starvast fyri t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Strekoza \u00ed 1879 og \u00e1ri\u00f0 eftir skriva\u00f0i hann fyri fleiri t\u00ed\u00f0indabl\u00f8\u00f0, eitt n\u00fa Sankta P\u00e6tursborg-dagbla\u00f0i\u00f0 Novosti dnja (Dagsins t\u00ed\u00f0indi), har hann skriva\u00f0i fleiri hundra\u00f0 skemtiligar s\u00f8gur. Hann hev\u00f0i at byrja vi\u00f0 ikki nakrar h\u00f8gar ambisj\u00f3nir vi\u00f0 skrivingini, ta\u00f0 var ikki fyrr enn n\u00f8kur \u00e1r seinni, at ambisj\u00f3nirnar mentist, og hann f\u00f3r \u00ed holt vi\u00f0 at skriva meira endurn\u00fdggjandi s\u00f8gur. Fleiri s\u00edggja hann sum fa\u00f0irin at n\u00fat\u00ed\u00f0ar stutts\u00f8guni. Hann br\u00fakti teir innaru monologarnir, sum a\u00f0rir modernistiskir rith\u00f8vundar hava br\u00fakt seinni, t.d. James Joyce. \u00cd 1888 \u00fatgav hann s\u00edna fyrstu stuttu skalds\u00f8gu, \u201dSteppen\u201d, \u00ed einum b\u00f3kmenta t\u00ed\u00f0arriti og seinni sama \u00e1r m\u00f3tt\u00f3k hann Pusjkin-hei\u00f0ursl\u00f8nina.\n\n\u00cd 1901 giftist hann Olgu Knipper, sum var sj\u00f3nleikarinna og var vi\u00f0 til at framf\u00f8ra fleiri av sj\u00f3nleikunum hj\u00e1 Tjekhov. \u00cd mai 1904 var Tjekhov dey\u00f0asj\u00fakur av tuberlum. Hann og Olga f\u00f3ru til eitt kursta\u00f0 \u00ed Badenweiler \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi. Hann anda\u00f0ist har 2. juli 1904.\n\nVerk\n\nS\u00f8gur (\u00farval)\n\nSj\u00f3nleikir \n\n 1878 (?): Den verdil\u00f8se fyren Platonov (enakter, eisini Faderl\u00f8s; russ. \u0411\u0435\u0437\u043e\u0442\u0446\u043e\u0432\u0449\u0438\u043d\u0430)\n 1886: Om Tobakkens skadelige virkninger (enakters monologur; russ. \u0432\u0440\u0435\u0434\u0435 \u0442\u0430\u0431\u0430\u043a\u0430)\n 1886: Svanesang (dramatiskt studie \u00ed einari akt; russ. \u041b\u0435\u0431\u0435\u0434\u0438\u043d\u0430\u044f \u043f\u0435\u0441\u043d\u044f)\n 1887: Ivanov (drama, upprunaliga \u00abskemtileikur\u00bb, \u00ed f\u00fdra aktum; russ. \u0418\u0432\u0430\u043d\u043e\u0432)\n 1888: Bj\u00f8rnen (farsa, enakter; russ. \u041c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0434\u044c)\n 1888: Frieriet (farsa, enakter; russ. \u041f\u0440\u0435\u0434\u043b\u043e\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435)\n 1889: Tatjana Repina (drama, enakter; russ. \u0422\u0430\u0442\u044c\u044f\u043d\u0430 \u0420\u0435\u043f\u0438\u043d\u0430)\n 1889: Tragiker mot sin vilje  (farsa, enakter; russ. \u0422\u0440\u0430\u0433\u0438\u043a \u043f\u043e\u043d\u0435\u0432\u043e\u043b\u0435)\n 1889: Bryllupet (scene \u00ed einari akt; russ. \u0421\u0432\u0430\u0434\u044c\u0431\u0430)\n 1889: Skogtrollet (skemtileikur \u00ed f\u00fdra aktum; russ. \u041b\u0435\u0448\u0438\u0439)\n 1891: Jubileet  (farsa, enakter; russ. \u042e\u0431\u0438\u043b\u0435\u0439)\n 1895: M\u00e5ken (skemtileikur \u00ed f\u00fdra aktum; russ. \u0427\u0430\u0439\u043a\u0430)\n 1896: Onkel Vanja (senur \u00far bygdal\u00edvinum \u00ed f\u00fdra aktum; n\u00f3gv umarbeitt versj\u00f3n av Skogtrollet; russ. \u0414\u044f\u0434\u044f \u0412\u0430\u043d\u044f)\n 1901: Tre s\u00f8stre (drama \u00ed f\u00fdra aktum; russ. \u0422\u0440\u0438 \u0441\u0435\u0441\u0442\u0440\u044b)\n 1903: Kirseb\u00e6rhagen (skemtileikur \u00ed f\u00fdra aktum; russ. \u0412\u0438\u0448\u043d\u0451\u0432\u044b\u0439 \u0441\u0430\u0434)\n\nYrkisb\u00f3kmentir \nEn reise til Sakhalin (1895):\n 1890: Aus Sibirien (Aufzeichnungen; russ. )\n 1893: Sakhalin-\u00f8ya (fer\u00f0afr\u00e1grei\u00f0ing; russ. \u041e\u0441\u0442\u0440\u043e\u0432 \u0421\u0430\u0445\u0430\u043b\u0438\u043d)\nBr\u00f8v\n\nS\u00ed eisini \n Mikhail Tjekhov\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHuglei\u00f0ingar um Kirsuberjagar\u00f0in \u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum, listinblog.blogspot.com\n\nKeldur \n\nRussiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1860\nAndl\u00e1t \u00ed 1904"}
{"id": "21334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1663", "title": "1663", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1658 1659 1660 1661 1662 - 1663 - 1664 1665 1666 1667 1667\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1664", "title": "1664", "text": "1664 (MDCLXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1665", "title": "1665", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1660 1661 1662 1663 1664 - 1665 - 1666 1667 1667 1668 1669\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n6. februar - Anna, drotning av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi (1702-1707) og drotning av St\u00f3ra Bretlandi  (1707-1714) (d. 1714)\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1666", "title": "1666", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini - 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini 1710-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1661 1662 1663 1664 1665 - 1666 - 1667 1667 1668 1669 1670\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1660-\u00e1rini"}
{"id": "21338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geytin", "title": "Geytin", "text": "Geytin er ein f\u00f8roysk filmsvir\u00f0isl\u00f8n, sum Nils Halm, stj\u00f3ri \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, byrja\u00f0i. Fyrsta tiltak var 11. desember \u00ed 2012. Filmsvir\u00f0isl\u00f8nin hevur veri\u00f0 sj\u00f3nligasta tiltak at varpa lj\u00f3s \u00e1 f\u00f8royska filmsger\u00f0. \u00d8ll fimm \u00e1rini, fr\u00e1 2012 til 2016, var Geyta-tiltaki\u00f0 hildi\u00f0 11. desember. \u00cd 2017 var einki Geyta-tiltak, t\u00ed ta\u00f0 var\u00f0 flutt til 24. februar \u00ed 2018. \u00cd 2018 v\u00f3ru upph\u00e6ddirnar \u00e1 b\u00e1\u00f0um vir\u00f0isl\u00f8num h\u00e6kka\u00f0ar, solei\u00f0is at Geytin, i\u00f0 fyrr var 25.000, n\u00fa er 30.000 kr\u00f3nur, og \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nin, i\u00f0 fyrr var 15.000 kr\u00f3nur, n\u00fa er 25.000 kr\u00f3nur.\n\nNavni\u00f0 Geytin \nVir\u00f0isl\u00f8nin er uppkalla\u00f0 eftir Her\u00e1lvi Geyti (ella eftir Geytanum, sum hann vanliga var nevndur), i\u00f0 fer\u00f0a\u00f0ist kring oyggjarnar \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1960-\u00e1runum og 1970-\u00e1runum, og v\u00edsti film, har sum eingin biografur var.  Geytin var kollfir\u00f0ingur, f\u00f8ddur \u00ed 1914 og dey\u00f0ur \u00ed 1985.\n\nTv\u00e6r vir\u00f0isl\u00f8nir \nGeyta-vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 handa\u00f0 11. desember 2012 \u00e1 h\u00e1t\u00ed\u00f0arl\u00f8tu \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, har allir tilnevndir filmar v\u00f3ru v\u00edstir. Skopuningurin Sakaris St\u00f3r\u00e1 vann fyrstu Geyta-vir\u00f0isl\u00f8nina fyri filmin Summarn\u00e1tt, me\u00f0an Annika \u00e1 Lofti vann \u00e1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina fyri filmin Mist. Talan er um eina h\u00f8vu\u00f0svir\u00f0isl\u00f8n og eina \u00e1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8n. Tann, sum vinnur h\u00f8vu\u00f0svir\u00f0isl\u00f8nina, f\u00e6r pr. 2018 handa\u00f0 30.000 kr\u00f3nur, i\u00f0 ein fyrit\u00f8ka letur, \u00ed 2018 var ta\u00f0 BankNordik, i\u00f0 l\u00e6t hana, \u00e1\u00f0ur hevur Tryggingarfelagi\u00f0 F\u00f8royar lati\u00f0 hana, og harumframt f\u00e6r vinnarin eisini eina standmynd, sum Astrid Andreassen og D\u00e1vur Geyti hava gj\u00f8rt, og sum Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 letur. Ta\u00f0 er ein d\u00f3msnevnd vi\u00f0 Birgir Kruse \u00far Filmsfelagnum sum formanni, i\u00f0 velur vinnaran, i\u00f0 f\u00e6r Geyta-vir\u00f0isl\u00f8nina. \u00c1sko\u00f0arnir, sum eru til Geyta-kv\u00f8ldi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, atkv\u00f8\u00f0a fyri t\u00ed filminum, i\u00f0 teimum d\u00e1ma best, og vinnarin f\u00e6r \u00e1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina, i\u00f0 er \u00e1\u00a025.000 kr\u00f3nur. Ta\u00f0 plagar at vera T\u00f3rshavnar kommuna, i\u00f0 letur \u00e1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina, men \u00ed 2020 var ta\u00f0 Runav\u00edkar kommuna, i\u00f0 l\u00e6t stu\u00f0ul til \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina. Fr\u00e1 2012 til 2016 var \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nin \u00e1 15.000 kr\u00f3nur. T\u00f3rshavnar kommuna er eins og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 alt\u00ed\u00f0 umbo\u00f0a \u00ed Geyta-d\u00f3msnevndini.\n\nVinnarar\n\nVinnarar av Geytanum \n2012 - Summarn\u00e1tt, leikstj\u00f3ri: Sakaris St\u00f3r\u00e1\n2013 - Terminal, leikstj\u00f3ri: D\u00e1vur Djurhuus\n2014 - Skuld, leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum\n2015 - Stina Karina, leikstj\u00f3ri: Andrias H\u00f8genni\n2016 - Et kn\u00e6k, leikstj\u00f3ri: Andrias H\u00f8genni\n2018 - 111 g\u00f3\u00f0ir dagar, leikstj\u00f3ri: Trygvi Danielsen\n2019 - Ikki illa meint, leikstj\u00f3ri: Andrias H\u00f8genni\n2020 - Hv\u00ed eru vit her?, leikstj\u00f3rar: B\u00fai Dam & D\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8\n2021 - Handanland, leikstj\u00f3ri: Barbara Lervig\n\nVinnarar av \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nini \n2012 - Mist,  leikstj\u00f3ri: Annika \u00e1 Lofti\n2013 - Munch, leikstj\u00f3ri: J\u00f3nfinn Stenberg\n2014 - Skuld, leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum\n2015 - Tunnan, leikstj\u00f3rar: J\u00f3nfinn Stenberg og J\u00f3annes Lamhauge\n2016 - Et kn\u00e6k, leikstj\u00f3ri: Andrias H\u00f8genni\n2018 - Ma\u00f0urin vi\u00f0 Bl\u00e6uni, leikstj\u00f3ri: Maria T\u00f3rgar\u00f0\n2019 - Omman, leikstj\u00f3ri: Julia \u00ed K\u00e1lval\u00ed\u00f0\n2020 - Tr\u00f8llabeiggi, leikstj\u00f3ri: Gudmund Helmsdal\n2021 - Handanland, leikstj\u00f3ri: Barbara Lervig\n\nTilnevndir filmar\n\nTilnevndir filmar 2021 \n\nPerlan \u2013 Terji Mohr\nSk\u00fala Scam - 5. Partur - T\u00f3ki Jansson\nM\u00f3\u00f0ir / KATA - Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum\nSpillarin - Dina Fr\u00ed\u00f0a Poulsen\nHandanland - Barbara Lervig\nKarlo and Luddi - R\u00f3i Davidsen\nStorymusic - Kristian Troldborg S\u00f8nderby / Franklin Symphor Henriksen\nKavakr\u00edggj - Leann \u00e1 K\u00f3sini\nKall \u2013 N\u00f3llywood\n\nTilnevndir filmar 2020 \n\nFilmarnir eru fr\u00e1 2019, 20 filmar v\u00f3ru sendir inn til kappingina um Geytan, harav v\u00f3ru 8 filmar valdir \u00fat.\n Vi\u00f0 fyrsta eygnabr\u00e1 - Esther \u00e1 Fjallinum - (11:30 min.)\n Verkir (partur 1 av 3) - Theresa J\u00e1kupsd\u00f3ttir & Karina J\u00e1kupsd\u00f3ttir - (23:29 min.)\n Hv\u00ed eru vit her? - B\u00fai Dam & D\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8 - (22:00 min.)\n \u00d3s\u00f8gd or\u00f0 - Ung fr\u00e1 N\u00f3llywood 2019 - (9:49 min.)\n Tr\u00f8llabeiggi - Gudmund Helmsdal - (30:00 min.)\n The River - Atli Brix Kamban 2019 - (3:31 min.)\n Smoothie Baby - Ung fr\u00e1 N\u00f3llywood 2019, animati\u00f3nsfilmur - (1:40 min.)\n Vit/Kenslur - Ung fr\u00e1 N\u00f3llywood 2019, dokumentarur - (13:53 min.)\n\nVertur var Finnur Koba. Filmurin P\u00e1par mugu ikki forskrekkjast eftir J\u00f3nfinn Stenberg var eisini v\u00edstur. Filmurin vann stuttfilmskappingina hj\u00e1 Klippfisk \u00ed 2019.\n\nTilnevndir filmar 2019 \n 12. Leikstj\u00f3rar: Hanna Davidsen og Mikkjal Davidsen.\n G\u00f3\u00f0astova. Leikstj\u00f3ri: Maria Guldbrands\u00f8 T\u00f3rgar\u00f0\n Omman. Leikstj\u00f3ri: Julia \u00ed K\u00e1lval\u00ed\u00f0\nIkki illa meint. Leikstj\u00f3ri: Andrias H\u00f8genni\nJulians Stigi. Leikstj\u00f3ri: Atli Brix Kamban\nAnnika. Leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum\nTyggigummi. Leikstj\u00f3ri: Gudmund Helmsdal \nEt visit. Leikstj\u00f3ri: S\u00e1ra Wang\n\nTilnevndir filmar 2018 \n\n Myndam\u00e1larin - Gudmund Helmsdal\n 111 g\u00f3\u00f0ir dagar - Trygvi Danielsen\n Sk\u00f3horn(y) - S\u00f3ley Danielsen og Gudmund Helmsdal\n Fisherman - Franklin Henriksen\n Frosthvarv - Franklin Henriksen\n Ma\u00f0urin vi\u00f0 Bl\u00e6uni - Maria T\u00f3rgar\u00f0\n Collision Course - R\u00f3i Davidsen\n Sorte Hunde - Atli Brix Kamban\n W\u00fcnder Pitsa - Hanus Johannessen\n\nTilnevndir filmar 2016 \n \u00d3ttafet - N\u00f3llywood\n Nattens Stjerner - Atli Brix Kamban\n Fr\u00e1vik - Maria G. T\u00f3rgar\u00f0\n Bittersweet - R\u00f3i Davidsen\n Marra - Hans Kristian Ey\u00f0unsson Hansen og Torfinnur J\u00e1kupsson\n Ramblers - Hanus Johannessen\n Et kn\u00e6k - Andrias H\u00f8genni\n\nTilnevndir filmar 2015 \n21 filmar v\u00f3ru sendir inn til kappingina um vir\u00f0isl\u00f8nirnar Geytin og \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nin. Av hesum 21 filmunum valdi d\u00f3msnevndin 10 filmar, i\u00f0 v\u00f3ru s\u00fdndir \u00e1 filmskv\u00f8ldi \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 11. desember 2015.\n Alda - Franklin Henriksen og R\u00fana Ingunard\u00f3ttir, sp\u00e6lifilmur, 7:15 min\n At liva vi\u00f0 t\u00ed - \u00c1sa P\u00e1lsd\u00f3ttir og Rebekka Eliasen, heimildarfilmur, 10:17 min\n Birting - Leo L\u00e1v\u00edk, sp\u00e6lifilmur, 10:14 min)\n M\u00edtt navn er Adam - R\u00f3i Davidsen, 3D animati\u00f3nsfilmur, 5:30 min\n Gakk t\u00fa tryggur - D\u00e1vur Djurhuus, sp\u00e6lifilmur, 4:00 min\n Tunnan - J\u00f3nfinn Stenberg og J\u00f3annes Lamhauge, sp\u00e6lifilmur, 28:00 min\n Sliti\u00f0 saman - S\u00e1ra Wang og Maria Winther Olsen, sp\u00e6lifilmur, 8:00 min\n Boys - Sunniva Sundby og Julia \u00ed K\u00e1lval\u00ed\u00f0, heimildarfilmur, 6:45 min\n Stina Karina - Andrias H\u00f8genni, sp\u00e6lifilmur, 10:00 min\n Dalur - Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum, sp\u00e6lifilmur, 30:00 min\n\nTilnevndir filmar 2014 \n Risin og Kellingin, stop motion filmur, Helga Djurhuus 4:23\n Det mand ikke taler om, hybrid-heimildarfilmur, Andrias H\u00f8genni 25:00\n Just another day, heimildarfilmur, Petra Eliasard\u00f3ttir Mikkelsen, 5:51\n Sum einglar vit falla, stuttfilmur, Maria Winther Olsen, 28:00\n Autopilot, animati\u00f3nsfilmur, R\u00f3i Davidsen, 6:00\n Gongdin, stuttfilmur, ung \u00e1 Nollywood, 5:46\n Kom og dansa, tragikomedia, Andrias H\u00f8genni, 14:00\n Fall for Ewe, skaldsligur heimildarfilmur, H\u00f8gni Mohr & Jens J\u00e1kup Hansen, 2:29\n Podr\u00f3\u017cnik, stuttfilmur, Franklin Henriksen, 4:48\n Skuld, art horror, Hei\u00f0rikur \u00e1 Heygum, 30:00\n\nTilnevndir filmar 2013 \nT\u00fa, sj\u00f3nbandalag - J\u00f3annes Lamhauge\nTerminal, stuttfilmur - D\u00e1vur Djurhuus\nEina, stuttfilmur - Andrias H\u00f8genni\nTrue Love, stuttfilmur - Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum\nVetrarmorgun, stuttfilmur - Sakaris St\u00f3r\u00e1\nMunsch, stuttfilmur - J\u00f3nfinn Stenberg\nByrta, t\u00f3nleikavangamynd - Uni L. Hansen\nL\u00edtla Lj\u00f3si\u00f0, animati\u00f3nsfilmur - Hans Kristian E. Hansen\n\nEisini var\u00f0 filmurin Big Places, dokumentarfilmur hj\u00e1 Thomas Koba, v\u00edstur, men var t\u00f3 ikki vi\u00f0 \u00ed kappingini um vir\u00f0isl\u00f8nirnar.\n\nKeldur \n\nFilmsvir\u00f0isl\u00f8nir\nT\u00f3rshavnar kommuna\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir\n2012"}
{"id": "21340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annika%20%C3%A1%20Lofti", "title": "Annika \u00e1 Lofti", "text": "Annika \u00e1 Lofti (f\u00f8dd \u00ed 1983, uppvaksin \u00ed Sandav\u00e1gi) er ein f\u00f8roysk listakvinna og filmsleikstj\u00f3ri. Hon hevur havt fleiri listaframs\u00fdningar b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Danmark. Hon er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Fatamorgana listask\u00falanum \u00ed Keypmannahavn, 2006, og f\u00f3r at lesa \u00e1 Iceland Academy of the Arts \u00ed 2007. Hon hevur eisini gingi\u00f0 \u00e1 filmslistask\u00fala \u00ed Berlin. Annika hevur eisini roynt seg innan filmslist, og \u00ed desember 2012 vann filmur hennara Mist fyrstu \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina \u00e1 Geyta films-gallaveitsluni \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Ta\u00f0 er T\u00f3rshavnar kommuna i\u00f0 letur vir\u00f0isl\u00f8nina, og \u00e1sko\u00f0ararnir i\u00f0 velja hv\u00f8nn film i\u00f0 teimum d\u00e1ma best, og \u00ed 2012 fall vali\u00f0 \u00e1 filmin hj\u00e1 Anniku. \u00c1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nin var \u00e1 15.000 kr\u00f3nur.\n\nFrams\u00fdningar - \u00ed \u00farvali \n\u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdningin 2002\n\u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdningin 2003\nCopenhagen City Hall 2006\nPolitikkens udstillings lokale Pressen 2006\nNy Carlsberg Glyptotek 2006 \n\u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdningin 2007\nLeopold Museum 2008\nSummarframs\u00fdningin 2008\n\nHei\u00f0ur \n 2012 - Vann \u00c1sko\u00f0aral\u00f8nina \u00e1 fyrsta Geyta gallaveitsluni \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "21341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geoffrey%20Chaucer", "title": "Geoffrey Chaucer", "text": "Geoffrey Chaucer (f\u00f8ddur umlei\u00f0 1343, dey\u00f0ur 25. oktober 1400) var enskur rith\u00f8vundur, yrkjari, heimspekingur og diplomatur. Sj\u00e1lvt um hann skriva\u00f0i fleiri yrkingas\u00f8vn, er hann \u00ed dag best kendur fyri s\u00edtt (\u00f3fullf\u00edggja\u00f0a) verk, Canterbury-s\u00f8gurnar (Canterbury Tales), sum er eitt st\u00f3rt verk vi\u00f0 n\u00f3gvum s\u00ed\u00f0um og minnir um Decameron hj\u00e1  Boccaccio, i\u00f0 eins og s\u00f8gurnar hj\u00e1 Chaucer eru kn\u00fdttar saman av einari rammus\u00f8gu.\n\nChaucer ver\u00f0ur nevndur \u201dfa\u00f0ir at enskum b\u00f3kmentum\u201d og ver\u00f0ur r\u00f3stur fyri at vera tann fyrsti rith\u00f8vundurin sum v\u00edsti, at ta\u00f0 f\u00f3lksliga enska m\u00e1li\u00f0, ta\u00f0 so-nevnda mi\u00f0enskt, kundi br\u00fakast \u00ed listarligum h\u00f8pi, \u00ed einari t\u00ed\u00f0 har m\u00e1li\u00f0 i\u00f0 var n\u00fdtt \u00ed hoffinum var skriva\u00f0 \u00e1 fronskum-normanniskum ella \u00e1 lat\u00edni. Sj\u00e1lvt um hann \u00ed tveimum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um livdi \u00ed \u00f3n\u00e1\u00f0um, var hann meginpartin av l\u00edvinum t\u00e6tt kn\u00fdttur at t\u00ed politiska valdinum \u00ed Onglandi.\n\nGeoffrey Chaucers stil og teknik blev efterlignet i \u00e5rhundrederne efter hans d\u00f8d; fx l\u00e5nte William Shakespeare handlingen til sit drama Troilus og Kressida (1601) fra Chaucer, mens John Dryden og Alexander Pope moderniserede flere af hans fort\u00e6llinger, s\u00e5 de passede til deres egen tid.\n\nEnska m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Chaucer \nSj\u00e1lvt um m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Chaucer er n\u00f3gv t\u00e6ttari n\u00fat\u00ed\u00f0ar enskum teksti enn eitt n\u00fa teksturin \u00ed Beowulf, er ta\u00f0 blivi\u00f0 n\u00fat\u00ed\u00f0argj\u00f8rt \u00ed teimum flestu \u00fatg\u00e1vunum. Teksturin ni\u00f0anfyri er fr\u00e1 innlei\u00f0inginum til Summoner's Tale har teksturin hj\u00e1 Chaucer kann samanberast vi\u00f0 eina n\u00fdm\u00f3tans t\u00fd\u00f0ing:\n\nKeldur \n\nEnskir rith\u00f8vundar\nDiplomatar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 14. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 14. \u00f8ld"}
{"id": "21342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dante%20Alighieri", "title": "Dante Alighieri", "text": "Dante Alighieri (f\u00f8ddur mai/juni 1265 \u00ed Firenze, dey\u00f0ur 14. september 1321 \u00ed Ravenna) var ein italienskur rith\u00f8vundur og skald, best kendur fyri at hava skriva\u00f0 Tann gudgivna skemtileikin (La Divina Commedia), sum er eitt av h\u00e6ddarpunktunum \u00ed heimsb\u00f3kmentunum.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \nDante Alighieri var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed b\u00fdarpartinum San Pier Maggiore \u00ed Firenze \u00ed 1265. F\u00f8\u00f0ingardagurin er r\u00e6ttiliga \u00f3vissur, men hann fortelur sj\u00e1lvur \u00ed skaldskapi s\u00ednum, at hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed stj\u00f3rnutekninum Tvillingunum. Hann var\u00f0 doyptur Durante eftir abba s\u00ednum \u00e1 m\u00f3\u00f0urs\u00ed\u00f0uni, Durante degli Abati, Dante var eitt kallinavn, i\u00f0 hann sj\u00e1lvur valdi at n\u00fdta. Mamma hansara, Berta ella Bella degli Abati, doy\u00f0i t\u00e1 hann var knapt t\u00edggju \u00e1ra gamal. P\u00e1pi hansara, Alighiero di Bellincione Alighieri, giftist uppaftur og fekk f\u00fdra b\u00f8rn vi\u00f0 n\u00fdggju konuni, sum nevndist Lapa Cialuffi. \n\nT\u00e1 Dante var n\u00edggju \u00e1ra gamal m\u00f8tti hann musu s\u00ednari, t\u00ed \u00e1tta \u00e1ra gomlu Bice Portinari, sum hann nevndi \u201dBeatrice\u201d, tann saliga. T\u00e1 hann var umlei\u00f0 \u00e1tjan \u00e1ra gamal m\u00f8ttist hann ofta vi\u00f0 henni, og hon gj\u00f8rdist hansara \u00edmynd av k\u00e6rleikanum. Tey blivu t\u00f3 ikki gift. T\u00e1 hann einafer\u00f0 v\u00edsti \u00e1huga fyri einari a\u00f0rari kvinnu gj\u00f8rdist hon firtin og ignorera\u00f0i hann. T\u00e1 lova\u00f0i hann, at hann skuldi yrkja til hennara hei\u00f0ur solei\u00f0is sum ongin annar hev\u00f0i yrkt fyrr. Beatrice giftist einum bankamanni sum nevndist Simone dei Bardi, og hon doy\u00f0i \u00ed 1290. \u00cd 1293 uppfylti hann s\u00edtt lyfti og skriva\u00f0i Vita Nuova, sum ofta ver\u00f0ur nevnt hansara ungdomsverk. \n\nT\u00f3lv-\u00e1ra gamal bleiv Dante tr\u00fa\u00f0lova\u00f0ur Gemma Donati, sum hann seinni giftist vi\u00f0. Tey fingu eftir \u00f8llum at d\u00f8ma tr\u00fdggjar synir og tv\u00e6r d\u00f8tur. Tveir synir, Jacopo og Pietro, gj\u00f8rdist seinni kendir fyri at vi\u00f0merkja verk hj\u00e1 p\u00e1panum. Dante fekk \u00ed hvussu so er eina d\u00f3ttir, Antoniu, sum gj\u00f8rdist nonna \u00ed Ravenna og sum t\u00e1 fekk s\u00e6r navni\u00f0 systir Beatrice.\n\nKeldur \n\nItalskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 13. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 14. \u00f8ld"}
{"id": "21344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyros%20II", "title": "Kyros II", "text": "Kyros II (f\u00f8ddur umlei\u00f0 576 f.Kr., dey\u00f0ur \u00ed juli 529 f.Kr.) eisini nevndur Kyros hin St\u00f3ri. Kyros 2. stovna\u00f0i Persia og Persarar\u00edki\u00f0 (Akamenide dynastii\u00f0) \u00ed 557 f.Kr. \n\nNavni\u00f0 \"Kyros\" (ein beinlei\u00f0is t\u00fd\u00f0ing til ta\u00f0 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 \u00far grikskum \u039a\u03cd\u03c1\u03bf\u03c2) er ein griksk versj\u00f3n av t\u00ed persiska Koroush ella Khorvash, sum merkir \"Prestiga\". \u00c1 persiskum merkir khour \"s\u00f3l\", me\u00f0an vash er eitt \u00edskoyti, sum merkir l\u00edkheit. Kyros ver\u00f0ur \u00ed Gamla Testamenti umr\u00f8ddur sum ein messias. Eingin veit, um hann og Zarathustra livdu samstundis, men hann ver\u00f0ur mettur at vera tann fyrsti zoroastriski valdsharrin.\n\nKyros st\u00fdrdi fyrst sum mediskur lydkongur \u00ed \"Parsua\", men s\u00ed\u00f0an leg\u00f0i hann Mediea undir seg \u00ed 557 f.Kr. og kalla\u00f0i s\u00edtt n\u00fdggja r\u00edki fyri \"Persiea\".\n\nRegentar\nForn\u00f8ldin\nPersarar"}
{"id": "21347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shahname", "title": "Shahname", "text": "Shahname (Persiskt:\u0634\u0627\u0647\u0646\u0627\u0645\u0647, \"Kongab\u00f3kin\") er eitt sera langt poetiskt epos, sum persiska skaldi\u00f0 Ferdowsi hevur skriva\u00f0 um 1000-tali\u00f0. Eposi\u00f0 er tj\u00f3\u00f0arkv\u00e6\u00f0i hj\u00e1 Iran og \u00f8llum t\u00ed persisktalandi heiminum. Ferdowsi skriva\u00f0i verki\u00f0 \u00ed 40 \u00e1r s\u00ed\u00f0st \u00ed 900-talinum og fyrst \u00ed 1000-talinum, og hevur ta\u00f0 umlei\u00f0 60 000 vers. Eposi\u00f0 er skriva\u00f0 \u00e1 persiskum uttan \u00fatlendsk l\u00e1nior\u00f0 og hevur sp\u00e6lt ein st\u00f3ran leiklut \u00ed endurv\u00e6kjanini av t\u00ed persiska m\u00e1linum eftir islamsku erobringina av Persia, og seinni hevur ta\u00f0 havt \u00e1virkan \u00e1 ta\u00f0 arabiska m\u00e1li\u00f0.\n\nTa\u00f0 r\u00fagvismikla verki\u00f0, sum av persiskt talandi f\u00f3lkum ver\u00f0ur mett at vera eitt meistaraverk, reflekterar yvir ta\u00f0 persisku s\u00f8guna, mentanina og fornu tr\u00fagv, (zoroastrianism). Ta\u00f0 zoroastrianistiska innihaldi\u00f0 ger veri\u00f0 t\u00fddningarmiki\u00f0 fyri tey umei\u00f0 200 000 zoroastrianistarnir, i\u00f0 enn b\u00fagva \u00ed Iran, eftirsum verki\u00f0 v\u00edsir s\u00f8guna hj\u00e1 tr\u00fagv teirra fr\u00e1 byrjan til enda.\n\nVerki\u00f0 byrjar \u00ed einari mytiskari frumt\u00ed\u00f0, og fortelur um skapanina av heiminum, um teir fyrstu fornu kongarnir, um tey akemenidisku, seleukidisku, parthisku og sassanidisku r\u00edkini heilt fram til t\u00ed\u00f0ina \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 arabisku innvasj\u00f3nina (hojum-e t\u00e2ziy\u00e2n) \u00ed 600-talinum. \n\nH\u00f8vu\u00f0shetjan \u00ed eposinum er Rustam, sonur Zal og Rudabeh. Shahname er ein kelda til iranskt tj\u00f3\u00f0skaparsinni.\n\nKeldur \n\nPersia\nB\u00f3kmentir\nIran\nS\u00f8ga"}
{"id": "21356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Edmundi%20Joensen%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Edmundi Joensen II", "text": "Onnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Edmundi Joensens var F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 11. juni 1996 til 15. mai 1998, undir lei\u00f0slu av Edmund Joensen \u00far Sambandsflokkinum (SB). A\u00f0rir flokkar \u00ed samgongusamstarvinum v\u00f3ru F\u00f3lkaflokkurin (FF), Verkamannafylkingin (VMF) og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin (SF). Einasti munurin millum ta\u00f0 fyrru stj\u00f3rnina hj\u00e1 Edmundi Joensen og hesa seinnu var sostatt, at F\u00f3lkaflokkurin kom \u00ed sta\u00f0in fyri Javna\u00f0arflokkin. Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, vi\u00f0 S\u00e1mal Petur \u00ed Grund sum landsst\u00fdrismanni, t\u00f3k seg \u00far samgonguni tann 1. desember 1997.\n\nKeldur \n\nEdmund Joensen II\nF\u00f8royskur politikkur\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "21357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umhv%C3%B8rvism%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Umhv\u00f8rvism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Umhv\u00f8rvism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed umhv\u00f8rvism\u00e1lum (ella landsst\u00fdriskvinnan) var fr\u00e1 1985 til 2004 ein r\u00e1\u00f0harrasessur \u00ed F\u00f8roya landsst\u00fdri, men ongant\u00ed\u00f0 vi\u00f0 egnum a\u00f0alr\u00e1\u00f0. Fr\u00e1 2004 og til r\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt \u00ed 2013, hava umhv\u00f8rism\u00e1l hoyrt undir Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar.\n\nKeldur \n\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orkum%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Orkum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Orkum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed orkum\u00e1lum var fr\u00e1 1981 til 2004 ein r\u00e1\u00f0harrasessur \u00ed F\u00f8roya landsst\u00fdri. Orkum\u00e1l l\u00f3gu undir Orku og umhv\u00f8rvism\u00e1lar\u00e1\u00f0num fr\u00e1 1998 til 2004, t\u00e1 hesi m\u00e1l v\u00f3ru flutt til Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0. Hetta var\u00f0 t\u00f3 ni\u00f0urlagt \u00ed 2013. T\u00e1 v\u00f3ru n\u00e1tt\u00faru- og umhv\u00f8vism\u00e1l flutt til Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landb%C3%BAna%C3%B0arm%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin ella landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lum var ein r\u00e1\u00f0harrasessur \u00ed F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 1959 til 1998, men aldri vi\u00f0 egnum a\u00f0alr\u00e1\u00f0i. S\u00ed\u00f0an 1998 hava landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l hoyrt undir fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harran. \u00c1\u00f0renn hetta v\u00f3ru landb\u00fana\u00f0arm\u00e1l ofta savna\u00f0i saman vi\u00f0 fiskivunnu- ella \u00eddna\u00f0arm\u00e1lum.\n\nKeldur \n\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rt%20Samuelsen", "title": "Bj\u00f8rt Samuelsen", "text": "Bj\u00f8rt Samuelsen (f\u00f8dd 2. mars 1965 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur journalistur og politikari (Tj\u00f3\u00f0veldi). Hon hevur siti\u00f0 \u00ed L\u00f8gtinginum s\u00ed\u00f0an 2008, og var vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 4. februar til 15. september 2008.\n\nHon vaks upp \u00ed Havn, og flutti\u00f0 til Par\u00eds sum 19-\u00e1ra gomul. Seinni flutti hon til Keypmannahavn fyri at lesa bromatologi, og er \u00fatb\u00fagvin cand. brom. S\u00ed\u00f0an flutti hon til Oslo, har hon gekk \u00e1 Norsk Journalisth\u00f8gskole. Hon starva\u00f0ist sum bla\u00f0kvinna/journalistur \u00e1 Aftenposten, Forbruker-rapporten, og \u00e1 Forbrukerinspekt\u00f8rene hj\u00e1 NRK. Hon var st\u00fdrislimur \u00ed Fagpressens Journalistforum fr\u00e1 1998 til 2000, og skrivari og kassameistari \u00ed Norsk-f\u00e6r\u00f8ysk lag fr\u00e1 1994 til 2000. Eftir at hon flutti heimaftur til F\u00f8roya \u00e1 heysti 2000, hevur hon starvast \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya og sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug vinnurekandi sum samskiftisr\u00e1\u00f0gevi. Hon hevur eisini undirv\u00edst \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya.\n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2008 var\u00f0 hon vald inn \u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0 fyri Tj\u00f3\u00f0veldi. Sama dag, hin 4. februar, var\u00f0 hon \u00fatnevnd til vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harra \u00ed a\u00f0ru stj\u00f3rnini hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard. Heidi Petersen m\u00f8tti \u00e1 l\u00f8gtinginum \u00ed sta\u00f0in. Samgongusamstarvi\u00f0 helt uppat \u00ed september sama \u00e1ri\u00f0, og Samuelsen gj\u00f8rdist aftur l\u00f8gtingslimur.\n\nL\u00f8gtingslimur \n2008-2011 L\u00f8gtingslimur\n2011- L\u00f8gtingslimur\n\nLandsst\u00fdriskvinna \n4. februar 2008 - september 2008, var\u00f0 hon \u00fatnevnd til vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harra \u00ed seinnu stj\u00f3rnini hj\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard. Heidi Petersen m\u00f8tti \u00e1 l\u00f8gtinginum \u00ed sta\u00f0in.\n\nL\u00f8gtingsnevndir\n2008\u20132011 limur \u00ed Vinnunevndini\n2008\u20132011 limur \u00ed L\u00f8gm\u00e1lanevndini\n2011 - n\u00e6stforkvinna \u00ed Vinnunevndini\n2011 - limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n2011 - varalimur \u00ed Uttanlandsnevndini\n2011 - limur \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num\n\nOnnur \u00e1litisst\u00f8rv \nNevndarlimur \u00ed nevndini fyri \u00datvarp F\u00f8roya fr\u00e1 2002 til 2003\nKassameistari \u00ed F\u00f8roya Bla\u00f0mannafelag fr\u00e1 2001 til 2004\nSt\u00fdrislimur \u00ed F\u00f8roysku M\u00e1lnevndini fr\u00e1 2004 til 2005\nKassameistari \u00ed URD fr\u00e1 2006 til 2008\nSt\u00fdrislimur \u00ed kveik.fo og Hansen International s\u00ed\u00f0an 2007\nLimur \u00ed umsj\u00f3narr\u00e1\u00f0num hj\u00e1 Landsbankanum fr\u00e1 2007-2012\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "21361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1651", "title": "1651", "text": "1651 (MDCLI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n6. august - Carl Gustaf Rehnski\u00f6ld, svenskur greivi og herma\u00f0ur\n\nAndl\u00e1t \n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1650", "title": "1650", "text": "1650 (MDCL) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 14. november - Vilhelm III, kongur av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 1689-1702 (d. 1702)\n\nAndl\u00e1t \n11. februar - Ren\u00e9 Descartes, franskur heimspekingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1596)\n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1653", "title": "1653", "text": "1653 (MDCLIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n 16. desember - Oddama\u00f0urin Oliver Cromwell, ein militantur puritanari, tekur r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed Onglandi. Hann fer at bera heiti\u00f0 \u201eLord Protector\u201c.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 17. februar - Arcangelo Corelli, italskt t\u00f3naskald og violinleikari (d. 1713)\n 30. august - Johann Pachelbel, t\u00fdskt t\u00f3naskald (d. 1706)\n\nAndl\u00e1t \n 22. november - Francesco Maria Macchiavelli, italskur kardinalur (f. 1608)\n \u00f3kend dagseting - Artemisia Gentileschi, italsk listakvinna (f. 1593)\n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1654", "title": "1654", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1649 1650 1651 1652 1653 - 1654 - 1655 1656 1657 1658 1659\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1655", "title": "1655", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini - 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini 1700-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1650 1651 1652 1653 1654 - 1655 - 1656 1657 1658 1659 1660\n\nHendingar \n 10. mai - Jameika gerst enskt hj\u00e1land.\n\n\u00d3kend dagfesting \n\n Christoffer Gabel f\u00e6r handilsloyvi \u00ed F\u00f8royum, og sonevnda \"gablat\u00ed\u00f0in\" byrjar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1656", "title": "1656", "text": "1656 (MDCLVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1650-\u00e1rini"}
{"id": "21369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1590-%C3%A1rini", "title": "1590-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini - 1590-\u00e1rini - 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini 1640-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1580-%C3%A1rini", "title": "1580-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini - 1580-\u00e1rini - 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1570-%C3%A1rini", "title": "1570-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini - 1570-\u00e1rini - 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1560-%C3%A1rini", "title": "1560-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini - 1560-\u00e1rini - 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1560-\u00e1rini"}
{"id": "21376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1550-%C3%A1rini", "title": "1550-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini - 1550-\u00e1rini - 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1550-\u00e1rini"}
{"id": "21378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1641", "title": "1641", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1636 1637 1638 1639 1640 - 1641 - 1642 1643 1644 1645 1646\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1640", "title": "1640", "text": "1640 (MDCXL) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 30. mai - Peter Paul Rubens, flamsk-t\u00fdskur m\u00e1lari (f. 1577)\n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1630", "title": "1630", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1625 1626 1627 1628 1629 - 1630 - 1631 1632 1633 1634 1635\n\nHendingar \n Tinganesskansin bygdur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 15. november - Johannes Kepler, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnusp\u00e1ma\u00f0ur (f. 1571)\n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1620", "title": "1620", "text": "1620 (MDCXX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n Danmark ger eina handilst\u00f8\u00f0 og fer at byggja ein skansa \u00ed Trankebar \u00e1 eysturstrondini \u00ed India. \n F\u00f8roya kirkja kemur undir S\u00e6lands biskup.\n \u00cd september m\u00e1na\u00f0i sigla um 100 p\u00edlagr\u00edmar vi\u00f0 skipunum Mayflower \u00far Plymouth \u00ed Onglandi yvirum Atlantshavi\u00f0 til Massachusetts.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 16. februar - Frederik Vilhelm I av Brandenburg, t\u00fdskur kurf\u00farsti (d. 1688)\n 20. oktober - Aelbert Cuyp, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari  (d. 1691)\n\nAndl\u00e1t \n 18. august - Wanli, kinverski keisarin fr\u00e1 1572-1620 (f. 1563)\n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1610", "title": "1610", "text": "1610 (MDCX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1600", "title": "1600", "text": "1600 (MDC) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, t\u00ed at \u00e1rstali\u00f0 kann b\u00fdtast vi\u00f0 400.\n\u00c1ri\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi. Samb\u00e6rt julianska kalendaranum var ta\u00f0 eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 17. februar - Heimspekingurin Giordano Bruno ver\u00f0ur brendur \u00e1 b\u00e1li \u00ed R\u00f3m.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n19. november - Karl I av Onglandi, enskur kongur (d. 1649)\n\nAndl\u00e1t \n 17. februar - Giordano Bruno, italskur heimspekingur, stj\u00f8rnfr\u00f8\u00f0ingur og prestur (f. 1548)\n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1590", "title": "1590", "text": "1590 (MDXC) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1580", "title": "1580", "text": "1580 (MDLXXX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \nMagnus Heinason setti \u00e1 stovn Skansan \u00ed Havn\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1570", "title": "1570", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini  1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini - 1570-\u00e1rini - 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini\n\n\u00c1rstal: 1565 1566 1567 1568 1569 - 1570 - 1571 1572 1573 1574 1575\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1560", "title": "1560", "text": "1560 (MDLX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nGustav Vasa, kongur Sv\u00f8r\u00edkis (f. 1496)\n\n1560-\u00e1rini"}
{"id": "21388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1550", "title": "1550", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini - 1550-\u00e1rini - 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1545 1546 1547 1548 1549 - 1550 - 1551 1552 1553 1554 1555\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1550-\u00e1rini"}
{"id": "21389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1540-%C3%A1rini", "title": "1540-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini - 1540-\u00e1rini - 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1540-\u00e1rini"}
{"id": "21391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1530-%C3%A1rini", "title": "1530-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini - 1530-\u00e1rini - 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1530-\u00e1rini"}
{"id": "21393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1540", "title": "1540", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini - 1540-\u00e1rini - 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1535 1536 1537 1538 1539 - 1540 - 1541 1542 1543 1544 1545\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1540-\u00e1rini"}
{"id": "21394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1530", "title": "1530", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini - 1530-\u00e1rini - 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1525 1526 1527 1528 1529 - 1530 - 1531 1532 1533 1534 1535\n\nHendingar \n 25. juni - Augsburgska tr\u00faarj\u00e1ttanin ver\u00f0ur lisin \u00e1 t\u00fdskum m\u00e1li fyri t\u00fdsk-r\u00f3mverska keisaranum Karl V. Keisarin f\u00e6r tvey eint\u00f8k av tr\u00faarj\u00e1ttanini, anna\u00f0 \u00e1 t\u00fdskum m\u00e1li og hitt \u00e1 lat\u00edni.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1530-\u00e1rini"}
{"id": "21395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1520-%C3%A1rini", "title": "1520-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini - 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1520-\u00e1rini"}
{"id": "21397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1520", "title": "1520", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini - 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1515 1516 1517 1518 1519 - 1520 - 1521 1522 1523 1524 1525\n\nHendingar \n 10. desember - Martin Luther savnar nakrar studentar uttanfyri b\u00fdin Wittenberg, har teir brenna p\u00e1vabr\u00e6vi\u00f0 saman vi\u00f0 n\u00f8krum l\u00f3gb\u00f3kum hj\u00e1 p\u00e1vanum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1520-\u00e1rini"}
{"id": "21398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1510-%C3%A1rini", "title": "1510-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini - 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1510-\u00e1rini"}
{"id": "21400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glas", "title": "Glas", "text": "Glas er eitt tilfar, i\u00f0 vanliga er gj\u00f8gnumskygt og ikki serliga reaktivt, og orsaka\u00f0 av hesum ver\u00f0ur ta\u00f0 n\u00fdtt til n\u00f3gv ymisk endam\u00e1l. Glas ver\u00f0ur eitt n\u00fa br\u00fakt \u00ed vindeygum, til at drekka \u00far, til goymslu og varveitan av veskum og matv\u00f8rum, og \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i. F\u00f3lk hava alt\u00ed\u00f0 hildi\u00f0 glas vera vakurt tilfar, og t\u00ed hevur ta\u00f0 veri\u00f0 n\u00f3gv br\u00fakt innan br\u00fakslist og list, t.d. br\u00fakar f\u00f8royski listama\u00f0urin Tr\u00f3ndur Patursson ofta glas t\u00e1 hann pr\u00fd\u00f0ir bygningar, trappur o.a. Ta\u00f0 at framlei\u00f0a glas er elligamalt, ta\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rt longu \u00ed bronsu\u00f8ldini \u00ed Mesopotamia fyri n\u00e6rum fimm t\u00fasund \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, men t\u00e1 var ta\u00f0 mest framleitt sum lita\u00f0ar glasperlur. for snart fem tusen \u00e5r siden, men da mest som fargede glassperler. R\u00f3mverjar h\u00f8vdu eina r\u00e6ttiliga st\u00f3ra framlei\u00f0slu av glasi, serliga av drekkisteypum og pr\u00fd\u00f0islutum, t\u00f3 br\u00faktu teir ikki glas til v\u00edsund, brillur ella teleskop. \n\nVanliga er glas gj\u00f8rt av kiseloksid (SiO2) sum eisini uppbyggir kvarts og sand. Kiseloksidi\u00f0 smeltar vi\u00f0 2.000 gradir Celsius. Vanliga skilja vit \u00edmillum f\u00f8st og fl\u00f3tandi evni, men glas er faktisk b\u00e6\u00f0i og. Vanlig vindeygagl\u00f8s ver\u00f0a gj\u00f8rd av sandi, soda og k\u00e1lk sum smeltast saman vi\u00f0 umlei\u00f0 1500 gradir Celsius. Eftir at tann fl\u00f3tandi glasmassin er k\u00f8ldur ni\u00f0ur, storknar hann, men m\u00f3tsatt fleiri \u00f8\u00f0rum sl\u00f8gum av tilfari, so hendir hetta uttan at m\u00fdlini \u00ed glasinum ver\u00f0a l\u00e6st f\u00f8rst \u00ed einum krystalmynstri. Vit kunnu t\u00ed gott s\u00edggja glas sum eina vestu i\u00f0 er undiravk\u00f8ld. Men ta\u00f0 er ein sera st\u00f8\u00f0ug veska, t\u00ed sj\u00e1lvt um m\u00fdlini liggja hultur til bultur, so broytist struktururin \u00ed glasinum so at siga ikki.\n\nKeldur \n\nTilfar\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "21408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1601", "title": "1601", "text": "1601 (MDCI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 12. januar - Pierre de Fermat, franskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1665)\n\nAndl\u00e1t \n 24. oktober - Tycho Brahe, danskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur og v\u00edsindama\u00f0ur (f. 1546)\n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1611", "title": "1611", "text": "1611 (MDCXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatn", "title": "Vatn", "text": "Vatn er ein kemisk sambinding, i\u00f0 er fl\u00f3tandi vi\u00f0 stovuhita og undir standarst\u00fdsti. Vatn hevur evnafr\u00f8\u00f0iliga formilin H2O, i\u00f0 merkir, at eitt vatnm\u00fdl er samansett av tveimum brintatomum og einum ilt-atomi. Vatn er at finna n\u00e6stan allasta\u00f0ni \u00e1 J\u00f8r\u00f0ini og er ney\u00f0ugt fyri \u00f8ll kend sl\u00f8g av l\u00edvi. Umlei\u00f0 70% av fl\u00f8tuni \u00e1 J\u00f8r\u00f0ini er dekka\u00f0 av vatni (hav, v\u00f8tn og \u00e1ir). \u00cd einari fr\u00e1grei\u00f0ing \u00ed 2014 skrivar ST, at 768 milli\u00f3nir f\u00f3lk hava ikki atgongd til reint drekkivatn . Har stendur eisini, at 2,6 milliardir f\u00f3lk hava ikki umst\u00f8\u00f0ur til ney\u00f0ugt reinf\u00f8ri orsaka\u00f0 av vatntroti, og at 1,3 milliard f\u00f3lk hava einki elektrisitet. \"Eftirspurningurin eftir feskvatni og orku fer at veksa tey n\u00e6stu \u00e1rini, t\u00ed vit ver\u00f0a fleiri \u00edtali, b\u00faskapurin fer at menna seg, og f\u00f3lk fara at broyta l\u00edvsst\u00edl og n\u00fdtslu. Alt hetta fer at fleirfalda tr\u00fdsti\u00f0 \u00e1 ta\u00f0 frasmmanundan avmarka\u00f0a n\u00e1tt\u00farutilfeingi\u00f0 og vistfr\u00f8\u00f0ina\", skrivar ST. Heimsfelagsskapurin sigur, at eftirspurningurin eftir vatni fer at veksa eini 55 prosent hetta til 2050, og at t\u00e1 fara meiri enn 40 prosent av heimsins \u00edb\u00fagvum at b\u00faleikast \u00ed \u00f8kjum vi\u00f0 vatntroti.\n\nKeldur \n\nVatn\nN\u00e1tt\u00fara"}
{"id": "21414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1631", "title": "1631", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1626 1627 1628 1629 1630 - 1631 - 1632 1633 1634 1635 1636\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1621", "title": "1621", "text": "1621 (MDCXXI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1vur%20Djurhuus", "title": "D\u00e1vur Djurhuus", "text": "D\u00e1vur Djurhuus er ein f\u00f8royskur filmsleikstj\u00f3ri. Hann hevur nomi\u00f0 s\u00e6r filmslistarliga \u00fatb\u00fagving \u00e1 Met Film School \u00ed London \u00ed 2013. Hann vann Geytan fyri filmin Terminal. Filmurin Terminal var\u00f0 eisini s\u00fdndur \u00e1 London Short Film Festival 19. januar 2014. Hin 11. desember 2013 vann hann f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan fyri filmin Terminal, sum hann hevur leikstj\u00f3rna\u00f0, framleitt og skriva\u00f0 leikhandrit til. Hann er nevndarlimur \u00ed F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk.\n\nFilmar\n\nLeikstj\u00f3ri \nTerminal, 2013\nThe Predictable Life of Sebastian, 2013\nGakk t\u00fa tryggur, 2015\n\nLeikrith\u00f8vundur \nTerminal, 2013\nThe Predictable Life of Sebastian, 2013\n\nFramlei\u00f0ari \nDog, 2012\nTerminal, 2013\nThe Predictable Life of Sebastian, 2013\n\nHei\u00f0ur \n2013 - Vann f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan fyri filmin Terminal\n2015 - Tilnevndur Geytan fyri filmin Gakk t\u00fa tryggur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nD\u00e1vur Djurhuus \u00e1 Imdb.com\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "21419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karl%20Marx", "title": "Karl Marx", "text": "Karl Heinrich Marx (f\u00f8ddur 5. mai 1818 \u00ed Trier, dey\u00f0ur 14. mars 1883 \u00ed London) var ein prusslendskur samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur, politiskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur og politiskur heimspekingur. \n\nKarl Marx er (saman vi\u00f0 Friedrich Engels) stovnarin av t\u00ed, i\u00f0 hann sj\u00e1lvur nevndi v\u00edsindalig sosialisma. Henda sosialisma t\u00f3k hugsj\u00f3narliga st\u00f8\u00f0i \u00ed sonevndu utopisku sosialismuni, sum til d\u00f8mis var\u00f0 kend vi\u00f0 hugsanum/hugskotum hj\u00e1  Charles Fourier. \n\nKarl Marx \u00fatgav \u00ed 1848 Hitt kommunistiska manifesti\u00f0 saman vi\u00f0 Engels og Das Kapital (1867\u20131894) umframt fleiri a\u00f0rar b\u00f8kur.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur inn \u00ed eina m\u00fagvandi mi\u00f0st\u00e6ttarfamilju \u00ed Trier \u00ed Rinlandinum, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Frankar\u00edki. Hann las \u00e1 h\u00e6gri l\u00e6rustovnunum \u00ed Bonn og \u00ed Berlin, hi\u00f0ani \u00e1hugin fyri hugsunarh\u00e1ttinum hj\u00e1 Unghegelianarunum spratt. Eftir loknan lesna\u00f0 ynskti hann at halda fram \u00e1 akademisku lei\u00f0ini, men hesum var\u00f0 hann s\u00fdttur av prusslendsku stj\u00f3rnini, sum burturbeindi allar ums\u00f3knir fr\u00e1 klassiskt liberalistum og unghegelianarum. \u00cd sta\u00f0in f\u00f3r hann fr\u00e1 1842 at skriva fyri v\u00ed\u00f0gongda t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Rheinische Zeitung \u00ed K\u00f8ln. Prusslendska stj\u00f3rnin banna\u00f0i bla\u00f0i\u00f0 eftir \u00e1heitan fr\u00e1 russiska sarinum Nikolaj 1. \u00cd 1843 flutti Karl Marx til Par\u00eds, har hann f\u00f3r at arbei\u00f0a sum bla\u00f0f\u00f3lk \u00ed v\u00ed\u00f0gongda vinstrahalla bla\u00f0num Deutsch-Franz\u00f6sische Jahrb\u00fccher. \u00cd Par\u00eds hitti hann hittinor\u00f0a\u00f0a mannin Friedrich Engels, sum var ein m\u00fagvandi verksmi\u00f0ju\u00e1nara \u00far r\u00edka Rinlandinum. Teir gj\u00f8rdist vinir, og Engels veitti f\u00edgging, so Karl Marx kundi halda fram vi\u00f0 s\u00edni skriving.\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir heimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1818\nAndl\u00e1t \u00ed 1883\nT\u00fdskir b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "21420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1500-%C3%A1rini", "title": "1500-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini - 1500-\u00e1rini - 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n16. \u00f8ld\n1500-\u00e1rini"}
{"id": "21422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1510", "title": "1510", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini - 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini\n\n\u00c1rstal: 1505 1506 1507 1508 1509 - 1510 - 1511 1512 1513 1514 1515\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1510-\u00e1rini"}
{"id": "21423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1500", "title": "1500", "text": "1500 (MD) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1500-\u00e1rini"}
{"id": "21424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1501", "title": "1501", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini - 1500-\u00e1rini - 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini\n\n\u00c1rstal: 1496 1497 1498 1499 1500 - 1501 - 1502 1503 1504 1505 1506\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1500-\u00e1rini"}
{"id": "21430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mie%20%C3%98stergaard%20Nielsen", "title": "Mie \u00d8stergaard Nielsen", "text": "Mie \u00d8stergaard Nielsen (f\u00f8dd 25. september 1996 \u00ed Aalborg)  er ein danskur svimjari. B\u00e6\u00f0i foreldur hennera eru fyrrverandi svimjarar, p\u00e1pin er Benny Nielsen, sum vann silvur \u00ed 200 m firvald \u00e1 Summar-OL 1988 og Lone Jensen, sum m.a. lutt\u00f3k \u00e1 HM \u00ed svimjing \u00ed 1978. Mie eigur fleiri donsk met \u00ed ryggsvimjing. Hon vann s\u00edtt fyrsta altj\u00f3\u00f0a hei\u00f0ursmerki \u00e1 EM \u00e1 stuttgeil \u00ed 2011 \u00ed Szczecin \u00ed P\u00f3llandi, har hon vann f\u00fdra hei\u00f0ursmerki og var\u00f0 nevnd sum newcomer of the championship. Hon vann tvey junior EM gull hei\u00f0ursmerki \u00ed 2011 \u00ed 50 og 100 m rygg, og tvey \u00e1r seinni vann hon s\u00edtt fyrsta EM gull hei\u00f0ursmerki fyri vaksin \u00ed individuellari kapping \u00ed Herning \u00ed desember 2013, bert 17-\u00e1ra gomul. Hon vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 0:55.99, sum var n\u00fdtt evropeiskt seniormet.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nDanskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "21434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michelle%20Obama", "title": "Michelle Obama", "text": "Michelle LaVaughn Robinson Obama (f\u00f8dd 17. januar 1964 \u00ed Chicago, IL) er fyrrverandi forsetafr\u00faa \u00ed USA.  \u00cd 2008 eydna\u00f0ist ta\u00f0 Barack Obama at bl\u00edva forseti \u00ed USA; Michelle bleiv sostatt forsetafr\u00faa \u00ed USA. Michelle Obama giftist vi\u00f0 Barack Obama \u00ed 1992; fimm \u00e1r \u00e1\u00f0renn hann var\u00f0 valdur \u00ed senatinum fyrstu fer\u00f0. Hon er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur (Ph.d.) fr\u00e1 Harvard University  og gj\u00f8rdist advokatur \u00ed 1988. \u00cd februar 2010 f\u00f3r nationala \u00e1taki\u00f0 \"Let's Move\" av bakkastokki vi\u00f0 Michelle Obama \u00e1 odda . Tankin er at lokalir sk\u00falal\u00e6rarir, l\u00e6knar, sj\u00fakrasystrar og foreldur \u00ed felag skulu lyfta uppg\u00e1vuna at ste\u00f0ga r\u00e1kinum at b\u00f8rnini gerast feitari og feitari. Og vi\u00f0 hesum sannl\u00edkindi fyri at gerast sj\u00fakari. Herfyri st\u00f3\u00f0 Michelle andlit til andlits vi\u00f0 matv\u00f8ru\u00eddna\u00f0inum \u00e1 r\u00e1\u00f0stevnu. Ta\u00f0 v\u00f3ru teir kendu multinationalu matv\u00f8rurisarnar Kraft Foods, Coca-Cola og onnur, hon hev\u00f0i heitt \u00e1. Hon bi\u00f0ir mat\u00eddna\u00f0in m.a. lata minni av salti, sukri og feitti \u00ed matin og harafturat uppl\u00fdsa betur um v\u00f8runa. Hon heitti inniliga \u00e1 teimum um at skapa heilt n\u00fdggjar matv\u00f8rur. At skera \u00f3ney\u00f0uga fyllu burtur og framlei\u00f0a heilsubetri mat . \n\n\u00cd 2012 bergt\u00f3k Michelle Demokratiska flokkin \u00ed USA og restina av USA vi\u00f0 eini talu; hetta gj\u00f8rdi hon vi\u00f0 demokratiska konventi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urcarolina. Hon l\u00e6t millum anna\u00f0 ongan iva vera um, at ma\u00f0ur hennara tr\u00fdr upp \u00e1, at kvinnur sj\u00e1lvar kunnu taka \u00e1byrgd av egnum kroppi.\n\nKeldu\u00e1visingar \n\nAmerikanarar\nAfroamerikanarar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "21435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing%20%C3%A1%20stuttgeil%202013", "title": "EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil 2013", "text": "Evropameistarastevna \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil var\u00f0 hildin \u00ed Herning \u00ed Danmark \u00ed d\u00f8gunum 12. til 15. desember 2013. F\u00f8royar hev\u00f0i 7 svimjarar vi\u00f0: P\u00e1l Joensen, Birita Debes, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, \u00d3li Mortensen, Gu\u00f0run Mortensen, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og Alvi Hjelm. F\u00f8royingurin Magnus J\u00e1kupsson lutt\u00f3k eisini, t\u00f3 undir donskum flaggi. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist F\u00f8royum at koma \u00e1 hei\u00f0ursmerkjatalvuna, t\u00e1 P\u00e1l Joensen vann eitt silvurhei\u00f0ursmerki \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Ongin av hinum f\u00f8roysku svimjarunum megna\u00f0u at koma \u00ed nakra finalu, men fleiri av teimum settu pers\u00f3nlig met. Magnus J\u00e1kupsson gj\u00f8rdist nummar 13 \u00ed 50 metrar rygg og setti n\u00fdtt danskt met saman vi\u00f0 einum \u00f8\u00f0rum donskum svimjara. F\u00f8royar enda\u00f0i \u00e1 einum deildum 17. pl\u00e1ssi saman vi\u00f0 \u00cdsrael. Danmark gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra og Sv\u00f8r\u00edki nummar fimm. Noreg, Finnland og \u00cdsland vunnu onki hei\u00f0ursmerki.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti, eftir londum \nDanmark var vertstj\u00f3\u00f0, ta\u00f0 er markera\u00f0 vi\u00f0 lj\u00f3slilla.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti fyri hv\u00f8rja kapping\n\nMenn\n\nLegend: HM - Heimsmet; WBT - World best time; ER - Evropiskt met; CR - Meistaraskapsmet\n\nKvinnur\n\nLegend: WR - Heimsmet; WBT - Heimsins besta t\u00ed\u00f0; ER - Evropiskt met; CR - Meistaraskapsmet\n\nS\u00ed eisini \nEM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil\n\nKeldur \n\nEM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil\n2013 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nDanmark"}
{"id": "21437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sporbreidd", "title": "Sporbreidd", "text": "Sporbreiddin er fr\u00e1leikin millum b\u00e1\u00f0ar skinnarar av sporinum. Flestu tj\u00f3\u00f0ir br\u00faka eitt vanligt sporbreidd av 1435 mm. Smalari breiddirnar eita sporsmalur: t\u00e6r eru br\u00faktar \u00e1 fjallmiklum lendi, av t\u00ed at sm\u00e6rri spor eru \u00f3d\u00fdrari.\n\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "21462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Romaf%C3%B3lki%C3%B0", "title": "Romaf\u00f3lki\u00f0", "text": "Sigoynarar (ella r\u00f3manar ) eru eitt f\u00f3lk, sum \u00ed n\u00f3gvum f\u00f8rum ver\u00f0ur s\u00e6tt ni\u00f0ur \u00e1 \u00ed Evropa. Sigoynarar hava l\u00edvliga mentan, og teimum d\u00e1mar v\u00e6l dans og t\u00f3nleik. Tey koma upprunaliga \u00far India, og fram til 19. \u00f8ld v\u00f3ru tey meir ella minni tr\u00e6lir fyri a\u00f0alst\u00e6ttina og kleystrini \u00ed Evropa . T\u00e1 demokratii\u00f0 t\u00f3k dik \u00e1 seg, sluppu tey leys. Men tey \u00e1ttu onga j\u00f8r\u00f0 og einki land, h\u00f8vdu onga \u00fatb\u00fagving og myrkan h\u00fa\u00f0arlit, so framt\u00ed\u00f0ar\u00fatlitini v\u00f3ru einki serlig. Mannar\u00e6ttindaf\u00f3lk siga, at romakvinnur ofta ver\u00f0a sendar til serligar f\u00f8\u00f0ideildir at eiga. Og t\u00e1 b\u00f8rnini hj\u00e1 teimum fara \u00ed sk\u00fala, enda tey ofta \u00ed flokki saman vi\u00f0 menningartarna\u00f0um b\u00f8rnum. Ein f\u00f3lkateljing \u00ed Rumenia \u00ed 2013 v\u00edsti, at har b\u00fa\u00f0u 500 000 romaf\u00f3lk. Men summi siga, at r\u00e6tta tali\u00f0 er n\u00e6rri tveimum milli\u00f3num. Tey, sum sleppa burtur \u00far f\u00e1t\u00e6krad\u00f8minum, vi\u00f0ganga sj\u00e1ldan s\u00ednar r\u00f8tur, og ta\u00f0 ger ta\u00f0 eisini truplari hj\u00e1 romaf\u00f3lkinum at str\u00ed\u00f0ast m\u00f3ti t\u00ed mismuni, teimum er fyri. \u00cd \u00e1runum, t\u00e1 Rumenia samr\u00e1ddist vi\u00f0 ES um limaskap, gav rumenska stj\u00f3rnin lyfti um at gera \u00e6tlanir, sum skuldu samansj\u00f3\u00f0a ella integrera romaf\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 restina av rumenska samfelagnum. \u00cd Rumenia eru mong ymisk f\u00f3lkasl\u00f8g; fj\u00f8lmentastir eru rumenar, men har eru eisini sigoynarar, ungarar og t\u00fdskarar, og vi\u00f0 strondina vi\u00f0 Svartahav, har i\u00f0 n\u00fa eru mangir fr\u00edt\u00ed\u00f0arsta\u00f0ir, hava turkar og ukreinar b\u00fasett seg. Fyrr b\u00fa\u00f0i mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 bygd og livdi av landb\u00fana\u00f0i, men so hv\u00f8rt \u00eddna\u00f0urin hevur ment seg, eru alt fleiri og fleiri f\u00f3lk flutt til b\u00fdirnar at b\u00fagva. N\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed Rumenia liva undir sera v\u00e1naligum umst\u00f8\u00f0um. Rumenia er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed Evropa, sum hevur ta\u00f0 st\u00f8rsta f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi. \n\nSerfr\u00f8\u00f0ingar siga, at romaf\u00f3lki\u00f0 hevur havt fleiri bakkast seinastu t\u00ed\u00f0ina av ymsum ors\u00f8kum. Vinnuvegir, sum f\u00f3lki\u00f0 fyrr livdi av, eitt n\u00fa at stoypa messinggr\u00fdtur og sk\u00f3gva ross, eru ikki eftirspurdir longur. Og n\u00fdggjar evropeiskar reglur um s\u00f8lu av livandi kr\u00edat\u00fari, sum romaf\u00f3lki\u00f0 fyrr gj\u00f8rdi n\u00f3gv av, hava gj\u00f8rt ta\u00f0 truplari hj\u00e1 teimum at fylgja vi\u00f0, t\u00ed tey megna ikki at taka s\u00e6r av \u00f8llum papp\u00edrsarbei\u00f0num, sum n\u00fa fylgir vi\u00f0 hesi vinnuni. Og sj\u00e1lv sigoynaramentanin hevur heldur ikki gagna\u00f0 romaf\u00f3lkinum, siga serfr\u00f8\u00f0ingar . Hetta er eitt klikut, sera patriarkalskt samfelag, har f\u00f3lk ver\u00f0a noydd til at gifta seg \u00e1 ungum aldri, og vir\u00f0ingin fyri \u00fatb\u00fagving hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 st\u00f3r. Romaf\u00f3lkini, sum \u00ed flestu f\u00f8rum ikki hava \u00fatb\u00fagving og bert f\u00e1ar arbei\u00f0sroyndir, hava fyri ta\u00f0 mesta fingi\u00f0 eina v\u00e1naliga m\u00f3tt\u00f8ku \u00ed Vesturevropa. Summi hava funni\u00f0 okkurt fyrifallandi arbei\u00f0i, eitt n\u00fa at savna gamalt jarn ella m\u00e1la h\u00fas. Men onnur hava skriva\u00f0 seg upp til almannaveitingar ella bidda \u00e1 g\u00f8tuni og stjala \u00far handlum. Tey hava sett k\u00f3sina vestur eftir til tey r\u00edkaru ES-londini, og n\u00fa hava tey eisini \u00edbirt eitt kjak \u00ed Evropa um, hvussu opin tey \u201dopnu ES-landam\u00f8rkini\u201d \u00ed veruleikanum eru.\n\nKeldur \n\nF\u00f3lk"}
{"id": "21478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%AD%C3%B0arsonur", "title": "T\u00ed\u00f0arsonur", "text": "T\u00ed\u00f0arsonurnar v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar \u00fat fr\u00e1 nulllongdarlinjuni. Hendan t\u00ed\u00f0arsonan eitur Greenwich Mean Time, vanliga stytt GMT. Fyri at gera ta\u00f0 l\u00e6ttari at m\u00e1ta t\u00ed\u00f0ina, er j\u00f8r\u00f0in b\u00fdtt upp \u00ed 24 t\u00ed\u00f0arsonur. Sonurnar ganga nor\u00f0ur og su\u00f0ur. \u00cd hv\u00f8rjari sonu er sama t\u00ed\u00f0 galdandi. Ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at vit \u00ed F\u00f8royum hava somu t\u00ed\u00f0 sum til d\u00f8mis Vesturafrika. Ein t\u00edmi er vanliga millum sonurnar. Fert t\u00fa eystureftir til eina n\u00fdggja t\u00ed\u00f0arsonu, m\u00e1st t\u00fa flyta klokkuna ein t\u00edma fram. Fert t\u00fa haraftur\u00edm\u00f3ti vestureftir, m\u00e1st t\u00fa flyta klokkuna ein t\u00edma aftur. Hetta er so, t\u00ed at s\u00f3lin r\u00edsur \u00ed eystri og setur \u00ed vestri, og ta\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at dagurin byrjar eystanfyri. T\u00ed\u00f0arsonurnar fylgja ikki heilt longdarlinjunum, t\u00ed t\u00ed\u00f0arsonurnar eru ofta laga\u00f0ar til landam\u00f8rkini hj\u00e1 einst\u00f8ku londunum av praktiskum \u00e1vum. T\u00f3 hava st\u00f3r lond fleiri t\u00ed\u00f0arsonur. \u00cd USA eru til d\u00f8mis f\u00fdra t\u00edmar \u00e1 muni millum eysturstrondina og vesturstrondina. L\u00edtla landi\u00f0 Nepal hevur valt eina t\u00ed\u00f0, sum er 15 minuttir fr\u00e1 indiskari t\u00ed\u00f0, fyri at v\u00edsa sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i s\u00edtt m\u00f3tvegis st\u00f3ra landinum sunnanfyri.\n\nM\u00e1tieindir\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "21481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Topografisk%20kort", "title": "Topografisk kort", "text": "Topografisk kort v\u00edsa h\u00e6ddarmunin, sum er \u00ed n\u00e1tt\u00faruni. Ymsir h\u00e6ttir eru at v\u00edsa h\u00e6ddarmun. Oftast br\u00faka vit h\u00e6ddarstrikur, har hv\u00f8r strika merkir eina \u00e1v\u00edsa h\u00e6dd. H\u00e6ddin v\u00edsir metratal yvir havi\u00f0. Vi\u00f0hv\u00f8rt ver\u00f0ur brattlendi v\u00edst vi\u00f0 myrkari liti. H\u00e6ddin \u00e1 h\u00f8vdum og fj\u00f8llum ver\u00f0ur merkt vi\u00f0 t\u00f8lum. \u00c1 topografiskum kortum av F\u00f8royum s\u00edggja vit, hvar m\u00fdrar, hamrar, gj\u00e1ir, \u00e1ir og v\u00f8tn eru. Hesi kort hava lutfalli\u00f0 1:20.000 og 1:100.000 og ver\u00f0a n\u00f3gv br\u00fakt \u00ed sambandi vi\u00f0 uttandura arbei\u00f0i og fr\u00edt\u00ed\u00f0arl\u00edv.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "21482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surtsey", "title": "Surtsey", "text": "Surtsey er ein oyggj \u00ed \u00cdslandi. Hon var\u00f0 til \u00ed ein\u00adum eldgosi, sum helt \u00e1 fr\u00e1 1963 til 1967. Innan \u00far j\u00f8r\u00f0ini goystu s\u00falur av gassi og \u00f8sku upp \u00far hav\u00adbotn\u00adinum. S\u00falan var vi\u00f0\u00adhv\u00f8rt n\u00e6stan 15.000 metrar h\u00f8g. Gosbr\u00e6\u00f0ing floymdi \u00fat \u00e1 havbotnin og eftir stuttari t\u00ed\u00f0 var\u00f0 ein oyggj bygd upp nakrar desi\u00admetrar yvir vatnskorpuni. Enn st\u00f8rri n\u00f8gdir av gosbr\u00e6\u00f0ingum fossa\u00f0u \u00fat og mynda\u00f0u at enda eina oyggj nakrar fer\u00adkilometrar til st\u00f8ddar. Virksemi\u00f0 \u00ed gosfjallinum minka\u00f0i sum fr\u00e1 lei\u00f0, og naka\u00f0 seinni kundu tey fyrstu v\u00edsindaf\u00f3lkini fara \u00e1 l\u00edtlu n\u00fdggju oynna. Longu tvey \u00e1r seinni var v\u00f8kstur \u00e1 Surtsey. \n\n\u00cd 2013 v\u00f3ru 50 \u00e1r s\u00ed\u00f0ani oyggin Surtsey sunnanfyri Vestmannaoyggjarnar kom undan kavi \u00ed einum \u00f3gvisligum eldgosi \u00ed 1963. Oyggin hevur ligi\u00f0 mestum oy\u00f0in s\u00ed\u00f0ani, men n\u00fa heldur borgarstj\u00f3rin \u00ed Vestmannaoyggjunum, Elli\u00f0i Vignisson, at stundin er komin til, at onnur enn jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingar sleppa \u00fat \u00e1 oynna at vitja.  N\u00f3gvar ranns\u00f3knir eru gj\u00f8rdar \u00e1 oynni hesa h\u00e1lvu \u00f8ldina, og jar\u00f0fr\u00f8\u00f0ingar m\u00e6la framvegis fr\u00e1, at onnur enn v\u00edsindaf\u00f3lk f\u00e1a atgongd til hana.\n\n\u00cdsland\nOyggjar"}
{"id": "21483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monsunar", "title": "Monsunar", "text": "Monsunar eru vindar, sum broyta \u00e6tt, alt eftir hv\u00f8r \u00e1rst\u00ed\u00f0in er. Monsun\u00ad vindar eru um alt Su\u00f0ur\u00e1sia og eru ors\u00f8k til heilt serlig ve\u00f0urfyri\u00adbrigdi. Um summari\u00f0 ver\u00f0ur landi\u00f0 inni \u00ed landinum \u00ed \u00c1sia skj\u00f3tari hita\u00f0 enn havi\u00f0. Luftin yvir land\u00f8ki\u00f0 ver\u00f0ur hita\u00f0 og fer uppeftir. T\u00e1 taka l\u00e1gtr\u00fdst seg upp yvir land, sum s\u00fagva slavna luft fr\u00e1 havinum til s\u00edn. Fr\u00e1 mai til september streymar summarmonsunurin fr\u00e1 Indiahavi inn yvir \u00c1sia. T\u00e1 i\u00f0 tann slavna luftin uttan av havinum kemur inn yvir land, ver\u00f0ur hon noydd upp eftir. Hon ver\u00f0ur k\u00f8ld, og ta\u00f0 fer at regna. Glopraregn, monsunregn, kann koma vi\u00f0 summarmonsuninum. \u00cd vetrarh\u00e1lvuni skiftir vindurin \u00e6tt. T\u00e1 taka h\u00e1tr\u00fdst seg upp yvir kalda landi\u00f0, sum k\u00f3lnar skj\u00f3tari enn havi\u00f0. Tann kalda og turra luftin \u00ed h\u00e1tr\u00fdstinum streymar \u00fat \u00edm\u00f3ti havinum, har tr\u00fdsti\u00f0 er l\u00e6gri. Talan er um vetrarmonsunin. \u00cd t\u00ed\u00f0ini millum vetur og summar kann ve\u00f0ri\u00f0 vera \u00f3gvuliga umskiftandi. T\u00e1 kunnu til d\u00f8mis har\u00f0ar \u00f3dnir raka stranda\u00f8kini \u00ed Bangladesj. Monsunregn elvir ofta til vatnfl\u00f3\u00f0.\n\nVindur\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "21485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Golfstreymurin", "title": "Golfstreymurin", "text": "Golfstreymurin, sum er heitur havstreymur, fer fram vi\u00f0 F\u00f8royum og Noregi. Heiti sj\u00f3gvurin stavar fr\u00e1 eysturstrondini \u00ed Nor\u00f0uramerika, og fer um Atlantshav, \u00e1\u00f0renn hann kemur til Noregs. Golfstreyminum fyri at takka hava vit tempra\u00f0 ve\u00f0urlag \u00ed Nor\u00f0urevropa, h\u00f3ast vit eru langt nor\u00f0uri \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. \n\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "21488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viktoriavatn", "title": "Viktoriavatn", "text": "Viktoriuvatn (eisini r\u00f3pt 'Nnalubaale, Nam Lolwe ella Nyanza; enskt: Lake Victoria) er st\u00f8rsta vatni\u00f0 \u00ed Afrika. \nVatni\u00f0 liggur millum londini Uganda, Kenja og Tansania, uml. 1134 metrar yvir havfl\u00f8tuni. \nTa\u00f0 er \u00ed mesta lagi 359 km langt, 337 km breitt og vatni\u00f0 er 59,947 ferkilometrar til v\u00edddar.\nD\u00fdpi\u00f0 er \u00ed mi\u00f0al um 40 metrar, men fer ni\u00f0ur \u00e1 81 metra d\u00fdpi har ta\u00f0 er dj\u00fapast. \n\nSt\u00f8rsti partur av nor\u00f0ara helmingini liggur \u00ed Uganda, me\u00f0an ein sm\u00e1ur partur vi\u00f0 landnyr\u00f0ingsstrondina er undir Kenja. \nSunnari helmingurin av vatni liggur yvirh\u00f8vur \u00ed Tansania. \n\nFr\u00e1rensli\u00f0 er \u00ed nor\u00f0ara enda og eitur Hv\u00edta N\u00edl\u00e1 ella Viktoria Nil\u00e1. Vatni\u00f0 ha\u00f0ani rennur gj\u00f8gnum Nil\u00e1 \u00fat \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhav. N\u00f3gvur fisk\u00adur er \u00ed Viktoriuvatni. Ta\u00f0 hevur eisini st\u00f3ran t\u00fddning sum farlei\u00f0 millum londini Kenja, Uganda og Tansania. \n\nFyri at f\u00e1a meira burtur \u00far fiskivinnuni var\u00f0 eitt n\u00fdtt fiskaslag slept \u00fat \u00ed Viktoriuvatn \u00ed 1950-\u00e1runum. Ta\u00f0 var nil-\u00e1burran, sum ikki hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed vatninum \u00e1\u00f0ur. Nil-\u00e1burran treivst v\u00e6l, og n\u00f3gv meira var\u00f0 n\u00fa fiska\u00f0. Men seinni v\u00edsti ta\u00f0 seg, at n\u00f3gv onnur fiskasl\u00f8g minka\u00f0u \u00ed sta\u00f0in. Hetta v\u00f3ru fiskasl\u00f8g, sum fiskimenninir, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u fram vi\u00f0 vatninum, fiska\u00f0u vi\u00f0 sm\u00e1um \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tum. \u00cd sta\u00f0in komu st\u00f3r fiskiskip langvegis fr\u00e1 at fiska nil-\u00e1burruna. \n\n\u00cd Viktoriuvatni tr\u00edvist ein vatnplanta, ein h\u00fdasint, sum helst er komin \u00far einum urtagar\u00f0shyli. Hesin v\u00f8ksturin fl\u00fdtur oman\u00e1 og fjalir st\u00f3rar partar av vatninum. Ta\u00f0 ger, at b\u00e1tar illa f\u00e1a siglt. Men n\u00fa er eitt skord\u00fdraslag sett \u00fat, sum etur hesa vatnplantuna, og t\u00ed er ikki so n\u00f3gvur ampi av henni longur.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nLake Victoria Fisheries Organization, lvfo.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nV\u00f8tn"}
{"id": "21489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GPS", "title": "GPS", "text": "GPS (stytting fyr Global Positioning System) er ein skipan, sum kann sta\u00f0seta st\u00f8\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini vi\u00f0 fylgisveinum. Yvir tredivu fylgisveinar eru \u00ed ringr\u00e1s kring j\u00f8r\u00f0ina. Ein GPS-m\u00f3ttakari er eitt t\u00f3l, sum kann rokna fr\u00e1st\u00f8\u00f0una til fylgi\u00adsveinar. Um GPS-m\u00f3ttakarin f\u00e6r fr\u00e1st\u00f8\u00f0una til 3 fylgisveinar, kann hann rokna positi\u00f3nina \u00e1 jararyvirflatanum. Um m\u00f3ttakarin f\u00e6r fr\u00e1st\u00f8\u00f0una fr\u00e1 4 fylgisveinum, kann hann eisini rokna h\u00e6ddina. Mest vanligu n\u00fdtslu\u00f8kini fyri GPS\u2019arar er \u00ed skipum, b\u00e1tum og bilum. GPS-m\u00f3ttakarin hevur ymisk kort, solei\u00f0is at t\u00fa alt\u00ed\u00f0 s\u00e6rt, hvar t\u00fa ert. \u00cd n\u00f8krum GPS-m\u00f3ttakarum til bilar kanst t\u00fa eisini hoyra eina r\u00f8dd, sum sigur t\u00e6r, hvussu t\u00fa skalt koyra fyri at koma til ta\u00f0 sta\u00f0i\u00f0, sum t\u00fa hevur sligi\u00f0 inn \u00e1 t\u00f3li\u00f0.\n\nNavigati\u00f3n"}
{"id": "21491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bajkalvatn", "title": "Bajkalvatn", "text": "Bajkalvatn, nevnt Bl\u00e1a eyga\u00f0 \u00ed Siberia er \u00ed Landsynningssiberia og er 31.468 km2 \u00ed v\u00eddd og 1940 metrar dj\u00fapt. Ta\u00f0 er dj\u00fapasta vatn \u00ed heiminum og st\u00f8rsta vatn, har vatni\u00f0 er p\u00fara fekst; her eru 27.000 km3 av vatni, sum eru 20 % av \u00f8llum feskum vatni \u00ed heiminum. St\u00f8rsta d\u00fdpi\u00f0 er 1940 metrar. Av t\u00ed, at vatni\u00f0 er so dj\u00fapt, er \u00f3metaliga n\u00f3gv feskt vatn har. Bajkalvatn ver\u00f0ur eisini hildi\u00f0 at vera heimsins elsta vatn; aldurin \u00e1 t\u00ed ver\u00f0ur mettur til 70 milli\u00f3nir \u00e1r. Har liva n\u00f3gv ymisk d\u00fdrasl\u00f8g, sum ikki eru at finna nakra a\u00f0rasta\u00f0ni \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, m.a. tann ey\u00f0kendi bajkalk\u00f3purin. Hetta kemur av, at vatni\u00f0 er so gamalt og liggur solei\u00f0is \u00ed lendinum, sum ta\u00f0 ger. Bajkalvatn er \u00e1 listanum hj\u00e1 ST yvir st\u00f8\u00f0, sum eiga at ver\u00f0a var\u00f0veitt, men b\u00e6\u00f0i vatni\u00f0 og umhv\u00f8rvi\u00f0 rundanum eru h\u00f3tt. Har er m.a. n\u00f3gvur timbur \u00eddna\u00f0ur, sum d\u00e1lkar vatni\u00f0 illa vi\u00f0 s\u00ednum \u00fatl\u00e1ti. Seinastu \u00e1rini hava sk\u00f3gar\u00eddna\u00f0ur og evnafr\u00f8\u00f0i\u00eddna\u00f0ur d\u00e1lka\u00f0 vatni\u00f0 illa; hetta hevur fingi\u00f0 f\u00f3lk at gera eitt st\u00f3rt \u00e1tak at sleppa hesi sj\u00e1ldsomu n\u00e1tt\u00faru undan at ver\u00f0a t\u00fdnd.\n\nRussland\nV\u00f8tn"}
{"id": "21492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fl%C3%B3%C3%B0aldur", "title": "Fl\u00f3\u00f0aldur", "text": "Fl\u00f3\u00f0aldur eru vanligast \u00ed Kyrrahavs\u00f8kinum. Ta\u00f0 japanska heiti fyri fl\u00f3\u00f0aldur er tsunami, og er hetta fyribrigdi best kent vi\u00f0 japanska heitinum \u00ed altj\u00f3\u00f0a lesna\u00f0inum. Gos og jar\u00f0skj\u00e1lvtar \u00e1 havbotninum kunnu elva til ovurst\u00f3rar aldur, sonevndar fl\u00f3\u00f0aldur. T\u00e6r flyta seg skj\u00f3tt yvir havi\u00f0. Aldufer\u00f0ir hava veri\u00f0 m\u00e1ldar til 750 km/t. \u00dati \u00e1 havinum eru aldurnar bara h\u00e1lvan metur h\u00f8gar, men t\u00e1 t\u00e6r koma at landi og ver\u00f0a ste\u00f0ga\u00f0ar, vaksa t\u00e6r og kunnu ver\u00f0a meira enn 20 metrar h\u00f8gar. S\u00ed\u00f0ani stoyta t\u00e6r seg vi\u00f0 eini \u00f8giligari kraft inn yvir land og kunnu oy\u00f0ileggja alt, sum fyri er. Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00fat fyri Sumatra \u00ed Indonesia \u00ed 2004 elvdi til eina aldu, sum skola\u00f0i inn \u00e1 Indonesisku strondina og eisini fer\u00f0a\u00f0ist tv\u00f8rtur um Indiska Havi\u00f0 og rakti indisku strendurnar. Skj\u00e1lvtin m\u00e1ldi 9,0 \u00e1 Richterstiganum.  H\u00e6gstu aldurnar v\u00f3ru helst 25 metrar h\u00f8gar. Millum 250.000 og 300.000 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv. Teirra millum v\u00f3ru n\u00e6stan 900 fer\u00f0af\u00f3lk \u00far Nor\u00f0urlondum. Fimm milli\u00f3nir gj\u00f8rdust heimleys. Tann 11. mars 2011 var ein \u00f3gvusligur jar\u00f0skj\u00e1lvti \u00ed havbotninum eystur \u00far Japan, sum elvdi til eina fl\u00f3\u00f0aldu. Serliga nor\u00f0ur Japan var\u00f0 meint rakt og um 20.000 f\u00f3lk mistu l\u00edvi\u00f0. Fl\u00f3\u00f0aldur eru sj\u00e1lvsamar \u00e1 okkara lei\u00f0um, men sl\u00edkar hendingar eru av og \u00e1 her \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 er t\u00f3 langt s\u00ed\u00f0ani, at fl\u00f3\u00f0aldur, i\u00f0 kunnu samanberast vi\u00f0 oy\u00f0ileggjandi aldurnar \u00ed fjareystri, hava rakt F\u00f8royar.\n\nFl\u00f3\u00f0aldur vi\u00f0 F\u00f8royar \n\nFl\u00f3\u00f0aldur, sum kunnu samanberast vi\u00f0 t\u00e6r \u00ed fjareystri, hava vit ikki havt her \u00e1 lei\u00f0unum s\u00ed\u00f0ani umlei\u00f0 \u00e1r 6000 \u00e1r fyri Krist. T\u00e1 var eitt omanlop \u00e1 kantinum av norska landgrunninum, sum elvdi til eina r\u00e6ttuliga st\u00f3ra tsunamialdu \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum. Henda hendingin er kend sum Storeggaaldan. Model \u00fatrokningar hava v\u00edst, at aldan var umlei\u00f0 10 m. h\u00f8g, t\u00e1 hon kom inn \u00e1 f\u00f8royska landgrunnin. Kanningar av botnsedimentunum \u00ed v\u00f8tnunum su\u00f0uri \u00ed V\u00e1gi og Ni\u00f0ri \u00e1 Vatninum \u00e1 Ei\u00f0i v\u00edsa, at ta\u00f0 breyt inn \u00ed hesi v\u00f8tnini \u00ed hesari hendingini. Ein l\u00edknandi, men ikki so \u00f3gvuslig hending var \u00ed 1969, t\u00e1 ein har\u00f0ur jar\u00f0skj\u00e1lvti rakti Gorringe Bankan \u00ed ein \u00fatsynning \u00far Portugal. Hesin skj\u00e1lvtin skapti eina fl\u00f3\u00f0aldu, sum rakti strendurnar hj\u00e1 Portugal, Spania, Marokko og oyggjarnar har um vegir. \u00c1 evropeiska meginlandinum gj\u00f8rdi aldan \u00ed hesari hendingini ikki so n\u00f3gv um seg, men \u00f3tti kom t\u00f3 \u00e1 f\u00f3lk, serliga \u00ed Portugal, t\u00ed \u00ed 1755 var\u00f0 Lissabon so at siga lagdur \u00ed oy\u00f0i av sl\u00edkari hending. Vit eru t\u00f3 ikki vitandi um nakra fr\u00e1sagnir, sum v\u00edsa at hesar hendingarnar hava rakt F\u00f8royar.\n\n\u00cd 2008 var ein minni fl\u00f3\u00f0aldu hending, sum serliga gj\u00f8rdi um seg \u00ed Hvannasundi, men eisini merktist \u00ed Kollafir\u00f0i og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum. L\u00edknandi fyribrigdir hava veri\u00f0 fyrr, m.a. \u00ed b\u00f3kini \"S\u00f8rv\u00e1gur og s\u00f8rvingar\" skrivar Sonni Jacobsen um eina fl\u00f3\u00f0aldu, sum knappliga kom inn \u00e1 sandin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi \u00ed annars besta ve\u00f0ri b\u00e6\u00f0i \u00e1 landi og \u00e1 sj\u00f3num. Hetta var tann 14 august \u00ed 1916. Eisini eru fr\u00e1sagnir, sum benda \u00e1, at sama alda gj\u00f8rdi um seg \u00e1 Mi\u00f0v\u00e1gi. Ors\u00f8kina til hesar hendingarnar vita vit ikki enn, men omanlop  onkunsta\u00f0ni \u00e1 havbotninum ella serlig ve\u00f0urfyribrigdir \u00fati \u00e1 opnum havi eru tvey av bo\u00f0unum. Fl\u00f3\u00f0aldur kunnu eisini koma av omanlopum, og sl\u00edkt d\u00f8mi er hendingin \u00ed 1953, t\u00e1 eitt omanlop \u00e1 Kalsoynni skapti eina aldu, sum fylti gj\u00f3nna nor\u00f0uri vi\u00f0 Gj\u00f3gv. Hesa aldu merktu tey eisini \u00ed Leirv\u00edk, men t\u00f3 \u00ed n\u00f3gv minni mun.\n\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "21494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ve%C3%B0urlagsr%C3%A1%C3%B0i%C3%B0%20hj%C3%A1%20ST", "title": "Ve\u00f0urlagsr\u00e1\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 ST", "text": "Ve\u00f0urlagsr\u00e1\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 ST, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1988, eitur IPCC. Hetta er stytting fyri Intergovernmental Panel for Climate Change. IPCC samskipar og kunnar um ve\u00f0urlagsgransking kring allan heimin. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 eitt n\u00fa at geva \u00fat fr\u00e1grei\u00f0ingar. Umbo\u00f0 fyri \u00e1 lei\u00f0 190 lond sita \u00ed r\u00e1\u00f0num. \u00dar Nor\u00f0urlondum lut\u00adtaka granskarar fr\u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00falum, ve\u00f0urstovnum og \u00f8\u00f0rum myndug\u00ad leikum. Fram til 2012 hevur ve\u00f0urlagsr\u00e1\u00f0i\u00f0 kunngj\u00f8rt f\u00fdra st\u00f3rar metingar um ve\u00f0urlagsbroytingar. \u00cd t\u00ed fyrstu var einki um, hv\u00ed hitin \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini h\u00e6kkar. Men \u00ed fr\u00e1grei\u00f0ingini fr\u00e1 2007 skrivar r\u00e1\u00f0i\u00f0, at ors\u00f8kin til, at ta\u00f0 gerst heitari, \u00f3iva\u00f0 er \u00f8kt \u00fatl\u00e1t av vakstrarh\u00fasgassi. IPCC heldur t\u00ed, at okkum t\u00f8rvar ymsar h\u00e6ttir at minka um \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av vakstrarh\u00fasgassi. Sj\u00e1lvt um ve\u00f0urlagsfr\u00e1grei\u00f0ingarnar hj\u00e1 ST byggja \u00e1 gransking, so eru granskarar ikki \u00e1 einum m\u00e1li, um vit hava st\u00f8rri vakstrarh\u00fas\u00e1rin ella ikki. Tey eru heldur ikki samd um avlei\u00f0ingarnar. Men um vakstrar\u00ad h\u00fas\u00e1rinini ver\u00f0a \u00e1virka\u00f0 ella ikki, so halda tey flestu kortini, at ta\u00f0 er ney\u00f0ugt at avmarka \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av koltv\u00eds\u00farevni (CO2) og \u00f8\u00f0rum vakstrar\u00adh\u00fasgassi. \n\nST"}
{"id": "21497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steppuve%C3%B0urlag", "title": "Steppuve\u00f0urlag", "text": "Steppuve\u00f0urlag er b\u00e6\u00f0i \u00ed heitum og k\u00f8ldum \u00f8kjum. Turkurin og ikki hitin er avgerandi fyri ve\u00f0urlagi\u00f0 og v\u00f8ksturin. Vakstrar\u00f8ki\u00f0 \u00ed hesum ve\u00f0urlagnum ver\u00f0ur nevnt steppur. Her veksur ymiskt gras, leykir og fleiri runnar, men her er alt ov turt hj\u00e1 h\u00f8gum tr\u00f8um, i\u00f0 krevja n\u00f3gv vatn fyri at vaksa. H\u00f3ast ve\u00f0urlagi\u00f0 er turt, eru mong av heimsins t\u00fddningarmestu landb\u00fana\u00f0ar\u00ad\u00f8kjum og beitilendum \u00ed \u00f8kjum, sum hava steppuve\u00f0urlag. Ors\u00f8k\u00adin er, at vatn kann ver\u00f0a leitt \u00fat \u00e1 turra, men fruktag\u00f3\u00f0a lendi\u00f0. Tilfari\u00f0 \u00ed steppuj\u00f8r\u00f0 er vanliga leyst j\u00f8r\u00f0ildi, sum vit nevna l\u00f8ssj\u00f8r\u00f0, og sum er evna\u00f0 \u00far fokdusti, og sortuj\u00f8r\u00f0, sum hevur svartan lit. \u00cd USA og Kanada eita grassteppurnar preriur, og \u00ed Argentina eita t\u00e6r pampas. \u00c1 lei\u00f0 10 % av heimsins f\u00f3lkum liva \u00ed \u00f8kjum, sum einafer\u00f0 v\u00f3ru steppur.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "21498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0jar%C3%B0arhavsve%C3%B0urlag", "title": "Mi\u00f0jar\u00f0arhavsve\u00f0urlag", "text": "Mi\u00f0jar\u00f0arhavsve\u00f0urlag er ikki einans \u00ed \u00f8kinum kring Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. L\u00edknandi ve\u00f0urlag og v\u00f8kstur er eisini a\u00f0rasta\u00f0ni, eitt n\u00fa \u00ed Kalifornia og landslutum \u00ed Avstralia, Su\u00f0urafrika og Kili. Har er heitt og turt um summari\u00f0 og l\u00fdtt og slavi\u00f0 um veturin. Fyri fleiri t\u00fasund \u00e1rum s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru st\u00f3rir leyvsk\u00f3gir her. Sk\u00f3girnir v\u00f3r\u00f0u feldir og eru mest sum horvnir n\u00fa. V\u00ed\u00f0 \u00f8ki eru n\u00fa \u00ed sta\u00f0in beitilendi hj\u00e1 sey\u00f0i og geit. Biti\u00f0 elvdi til, at v\u00f8ksturin broyttist. Kjarr og v\u00f8kstir, sum d\u00fdr ikki kundu eta, breiddu seg. \u00c1 henda h\u00e1tt kom tann v\u00f8ksturin, sum vit nevna mi\u00f0jar\u00f0arhavskjarr. Meginparturin av \u00f8kjunum vi\u00f0 mi\u00f0jar\u00f0arhavskjarr eru \u00ed dag olivin\u00ad lundir, sitruslundir og v\u00ednakrar. Leyvtr\u00f8, sum tr\u00edvast \u00ed mi\u00f0jar\u00f0ar\u00adhavs\u00ad ve\u00f0urlagi eru lavrberjatr\u00f8, myrta, eik, b\u00f3k og kastanjutr\u00f8.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "21500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Duel%20in%20the%20Pool", "title": "Duel in the Pool", "text": "Duel in the Pool er ein svimjistevna, sum byrja\u00f0i \u00ed 2003. Tey fyrstu \u00e1rini var kappingin millum teir bestu svimararnir \u00far USA og Avstralia, men s\u00ed\u00f0an 2009 hava ta\u00f0 veri\u00f0 svimjarar \u00far USA og Evropa, sum dystast hv\u00f8r m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. Kappingin ver\u00f0ur hildin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen lutt\u00f3k \u00ed 2011 og 2013. \u00cd 2011 vann hann gull \u00ed 800 metrum fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:36.24, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. \u00cd 2013 vann hann silvur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:39:69.\n\nKeldur \n\nSvimjikappingar\nEvropa\nUSA"}
{"id": "21504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinstrahallur%20politikkur", "title": "Vinstrahallur politikkur", "text": "Vinstrahallur politikkur er eitt uppb\u00fdti av politikki, har nakrir politiskir flokkar, i\u00f0 hava \u00e1v\u00eds felags eykenni, sum sosisalismu ella kommunismu, vera b\u00f3lka\u00f0ir. \u00cd F\u00f8royum vera Javna\u00f0arflokkurin og Tj\u00f3\u00f0veldi av n\u00faverandi politiskum flokkum \u00ed F\u00f8royum vanliga sagdir at vera vinstrahallir. Av fyrrverandi vinstrasinna\u00f0um politskum flokkum \u00ed F\u00f8royum kunnu nevnast Verkamannafylkingin, Oyggjaframi, F\u00f8royskir Sosialistar, Kommunistiski Flokkur F\u00f8roya og Sosialistiski Loysingarflokkurin. \n\n\u00cd Noregi ver\u00f0a flokkarnir R\u00f8dt, NKP, Sosialistisk Venstreparti og Arbeiderpartiet rokna\u00f0ir fyri at vera vinstrahallir. \u00cd Danmark eru ta\u00f0 flokkarnir Socialdemokraterne, SF - Socialistisk Folkeparti og Eindarlistin rokna\u00f0ir fyri at vera vinstrahallir flokkar. Heitini vinstahallur og h\u00f8grahallur politikkur koma \u00far fronsku kollveltingini, har i\u00f0 teir radikalu og kollveltingarsinna\u00f0u s\u00f3tu vinstrumegin formannin \u00ed t\u00ed provisoriska tj\u00f3\u00f0artinginum, me\u00f0an teir konservativu og moderatu s\u00f3tu h\u00f8grumegin. \u00cd politikki ver\u00f0ur eisini tosa\u00f0 um flokkar sum b\u00e6\u00f0i eru til vinstru og til h\u00f8gru og hv\u00f8rki kunnu flokkast til vinstu ella til h\u00f8gru, og t\u00ed ver\u00f0a kalla\u00f0ir mi\u00f0flokkar ella flokkar sum eru \u00e1 mi\u00f0juni \u00ed politikki.\n\nFlokkarnir i\u00f0 eru vinstrasinna\u00f0ir hava ta\u00f0 til felags, at teir str\u00ed\u00f0ast fyri javnr\u00e6ttindum, at ta\u00f0 ikki skulu vera klassamunur \u00e1 f\u00f3lki, fyri r\u00e6ttv\u00edsum b\u00fdti innanlendis og altj\u00f3\u00f0a og at hetta skal henda vi\u00f0 at hava eina sterka tj\u00f3\u00f0 sum veitir n\u00f3gvar v\u00e6lfer\u00f0art\u00e6nastur og sp\u00e6lir aktivan leiklut \u00ed vinnul\u00edvinum. Ta\u00f0 er st\u00f3rur munur \u00e1 teimum ymisku vinstrahallu flokkunum \u00ed Nor\u00f0urlondum, um hvussu st\u00f3ran aktivan leiklut i\u00f0 tj\u00f3\u00f0in veruliga skal hava, men t\u00f3 eru hesir flokkar \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum samdir \u00ed at infrakervi\u00f0 umframt grundleggjandi v\u00e6lfer\u00f0art\u00e6nastur sum \u00fatb\u00fagving og heilsa eiga at vera \u00e1byrgdin hj\u00e1 t\u00ed almenna. Teir v\u00ed\u00f0gongdu vinstrahallur flokkarnir fara uppaftur longur og ynskja at avtaka tann privata ognarr\u00e6ttin fullkomiliga. Eitt anna\u00f0 felagsheiti fyri vinstrahallan politikk er ein skepsis m\u00f3ti teimum fr\u00edu markna\u00f0arkreftunum og kapitalismuni, t\u00ed at hesi f\u00f8ra klassamun vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nKeldur \n\nPolitikkur"}
{"id": "21506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8grahallur%20politikkur", "title": "H\u00f8grahallur politikkur", "text": "H\u00f8grahallur politikkur ella H\u00f8grasinna\u00f0ur politikkur er eitt savnigarheiti fyri politiskir flokkar og ideologiir, sum mynda teir borgarligu, ta\u00f0 vil siga ikki-sosialistisku, konservativu og liberalu politisku flokkarnir. \u00cd si\u00f0bundnum partapolitikki ver\u00f0ur eisini tosa\u00f0 um flokkar sum eru \u00ed mi\u00f0juni og um flokkar sum eru vinstrahallir. \u00cd F\u00f8royum eru teir h\u00f8grasinna\u00f0u flokkarnir F\u00f3lkaflokkurin, Sambandsflokkurin og Frams\u00f3kn.\n\nHeitini h\u00f8grahallur og vinstahallur politikkur koma \u00far fronsku kollveltingini, har i\u00f0 teir radikalu og kollveltingarsinna\u00f0u s\u00f3tu vinstrumegin formannin \u00ed t\u00ed provisoriska tj\u00f3\u00f0artinginum, me\u00f0an teir konservativu og afturhaldsinna\u00f0u s\u00f3tu h\u00f8grumegin. Har v\u00f3ru teir mest radikalu ein b\u00f3lkur i\u00f0 til d\u00f8mis vildi innf\u00f8ra almennan atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt fyri menn, settir til vinstru fyri talarast\u00f3lin og teir meira konservativu, sum ynsktu at st\u00f8\u00f0ga t\u00ed kollveltingarligu gongdini, v\u00f3ru settir h\u00f8grumegin talarast\u00f3lin. Henda plaseringin var ors\u00f8kin til, at hugt\u00f8kini h\u00f8grasinna\u00f0ur og vinstrasinna\u00f0ur v\u00f3ru br\u00fakt fyri at skilja \u00edmillum t\u00e6r ymisku \u00e1sko\u00f0anirnar. Eftir at hetta b\u00fdti millum h\u00f8gra og vinsta var gj\u00f8rt \u00ed evropeiskum politikki, so kom tann heldur \u00f3grei\u00f0a mi\u00f0jan \u00ed politikki eisini.\n\nS\u00ed eisini \nKonservatisma\nLiberalisma\nVinstrahallur politikkur\n\nKeldur \n\nPolitikkur"}
{"id": "21507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1591", "title": "1591", "text": "1591 (MDXCI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1581", "title": "1581", "text": "1581 (MDLXXXI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1571", "title": "1571", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 27. desember - Johannes Kepler, t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnusp\u00e1ma\u00f0ur (d. 1630)\n\nAndl\u00e1t \n\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1561", "title": "1561", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini  1550-\u00e1rini - 1560-\u00e1rini - 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1556 1557 1558 1559 1560 - 1561 - 1562 1563 1564 1565 1566\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1560-\u00e1rini"}
{"id": "21511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1551", "title": "1551", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini - 1550-\u00e1rini - 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1546 1547 1548 1549 1550 - 1551 - 1552 1553 1554 1555 1556\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1550-\u00e1rini"}
{"id": "21512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81braham", "title": "\u00c1braham", "text": "\u00c1braham ella Abraham (hebraiskt \u05d0\u05b7\u05d1\u05b0\u05e8\u05b8\u05d4\u05b8\u05dd, A\u1e07r\u0101h\u0101m), f\u00f8\u00f0inavn Abram, er ein t\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nur \u00far Gamla Testamenti \u00far B\u00edbliuni, sum s\u00e6r hann sum elsta \u00e6ttfa\u00f0irin til ta\u00f0 \u00edsraelska f\u00f3lki\u00f0. S\u00f8gan um \u00c1braham stendur skriva\u00f0 \u00ed 1. M\u00f3seb\u00f3k, kap. 12-25, har hann saman vi\u00f0 soni s\u00ednum \u00cdsak og J\u00e1kup hoyrir til patriarkarnar, sum gj\u00f8rdust \u00e6ttfedrar til \u00cdsraels 12 \u00e6ttarb\u00f3lkar. \u00c1braham er ein t\u00fd\u00f0andi profetur hj\u00e1 teimum kristnu, hj\u00e1 j\u00f8dunum og hj\u00e1 muslimum. \u00cd Islam er hann vi\u00f0urkendur sum profetur, patriarkur og bo\u00f0beri undir navninum Ibrahim. \n\nAbraham var ein eftirkomari av soni N\u00f3ah Sem. Kristin og muslimar tr\u00fagva, at Jesus var ein eftirkomari av \u00c1braham, og harumframt tr\u00fagva muslimar, at Muhammed var ein efterkomari gj\u00f8gnum Ismail.\n\nTa\u00f0 er ein vaksandi konsensus millum b\u00edbliugranskarar, at fr\u00e1grei\u00f0ingin \u00ed Fyrstu M\u00f3seb\u00f3k um \u00c1braham hevur s\u00edn uppruna fr\u00e1 500- og 400-talinum \u00e1.Kr.\n\nUpphav \n\u00c1braham var sonur Tarah og eftirkomari av soni N\u00f3a Sem. Upprunaliga navn hansara var Abram, men hann var\u00f0 seinni kendur sum \u00c1braham. Hann var giftur vi\u00f0 h\u00e1lvsystir s\u00ednari Sarai, seinni kend sum S\u00e1ra (Sara). Hann hev\u00f0i tveir br\u00f8\u00f0ur, sum kalla\u00f0ust Nakor og Haran. S\u00ed\u00f0stnevndi doy\u00f0i t\u00ed\u00f0liga og er fa\u00f0ir Lot.\n\nEftir at Sara var dey\u00f0, fekk hann seks synir vi\u00f0 hj\u00e1konuni Ketura: Simran, Joksjan, Medan, Midian, Jisjbak og Sjuah. \u00c1braham ver\u00f0ur mettur at vera \u00e6ttfa\u00f0ir b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 \u00edsraelittum, \u00edsmaelittum, edomittum og midianittum.\n\n\u00c1braham anda\u00f0ist 175 \u00e1ra gamal, og var\u00f0 grivin \u00ed Makpela-holuni sum samb\u00e6rt B\u00edbliuni skal liggja \u00ed b\u00fdnum Hebron vi\u00f0  Vestara \u00c1arbakka. Hetta er ein av ors\u00f8kunum til, at j\u00f8darnir ynskja at hava atgongd til b\u00fdin.\n\nKeldur \n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "21513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%20Night%20at%20the%20Opera", "title": "A Night at the Opera", "text": "A Night at the Opera er tann \u00e1ttanda LP pl\u00e1tan hj\u00e1 bretsku rock t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Queen. Ta\u00f0 var pl\u00e1tufelagi\u00f0 Parlophone sum \u00fatgav pl\u00e1tunu hin 1. Januar 1976.\n\nS\u00ed\u00f0a A:\n \"Death on Two Legs (Dedicated to...)\" \u2013 3:43\n \"Lazing on a Sunday Afternoon\" \u2013 1:07\n \"Lazing on a Sunday Afternoon\" \u2013 3:04\n \"You're My Best Friend\" \u2013 2:52\n \"39\" \u2013 3:30\n \"Sweet Lady\" \u2013 4:03\n \"Seaside Rendezvous\" \u2013 2:14\n\nS\u00ed\u00f0a B:\n \"The Prophet's Song\" \u2013 8:20\n \"Love of My Life\" \u2013 3:38\n \"Good Company\" \u2013 3:23\n \"Bohemian Rhapsody\" \u2013 5:54\n \"God Save the Queen\" \u2013 1:13\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "21515", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anggun", "title": "Anggun", "text": "Anggun Cipta Sasmi (f\u00f8dd 29. apr\u00edl 1974 \u00ed Jakarta, er ein indoneskur pop/R&B sangari og sangskrivari. Hon b\u00fdr \u00ed Par\u00eds og umbo\u00f0a\u00f0i Frakland \u00ed Eurovision Song Contest 2012. Hon sang soundtrack sangir \u00e1 danska dogmefilminum Elsker dig for evigt, sum er leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Susanne Bier. Ta\u00f0 v\u00f3ru Jesper Winge Leisner og Niels Brinck, i\u00f0 skriva\u00f0u sangirnir og Niels Brinck i\u00f0 framleiddi t\u00f3nleikin.\nHon er tann fyrsti sangari/songkvinna \u00far Indonesia, i\u00f0 megna\u00f0i at koma \u00e1 pl\u00e1tuhittlistar \u00ed Evropa og USA.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Dunia Aku Punya (1986)\n Anak Putih Abu Abu (1991)\n Nocturno (1992)\n Anggun C. Sasmi... Lah!!! (1993)\n Yang Hilang (1994)\n Snow on the Sahara / Au Nom de la Lune (1997)\n Chrysalis / D\u00e9sirs Contraires (2000)\n Open Hearts \u2013 Originalt soundtrack (2002)\n Luminescence (2005)\n Best Of (Indonesia, Malaysia, Italia) (2006)\n Elevation (2008)\n Echoes / Echos (2011)\n\nStakl\u00f8g\n\n\u00c1 fronskum \n La Neige au Sahara\n La Rose des Vents\n Au Nom de la Lune\n La Ligne des Sens\n Un Geste D'Amour\n Derierre la Porte\n \u00catre Une Femme\n Cesse la Pluie\n Juste Avant Toi\n Garde Moi\n Ton Amour Ocean\n \u00cate en Paris (saman vi\u00f0 DJ Cam)\n\n\u00c1 enskum \n Snow on Sahara\n A Rose in the Wind\n Dream of Me\n Life on Mars\n Still Reminds Me\n Chrysalis\n Summer in Paris (saman vi\u00f0 DJ Cam)\n Your Ocean Love\n Open Your Heart\n Deep Blue Sea (saman vi\u00f0 Deep Forest)\n Kirana (saman vi\u00f0 Jose Barinaga)\n Sang Penari (saman vi\u00f0 Jose Barinaga)\n In Your Mind\n Undress Me (Italia)\n Saviour\n Al of You (saman vi\u00f0 Julio Iglesias)\n I'll be Alright\n A Crime\n Crazy\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nIndonesiskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest"}
{"id": "21518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202012", "title": "Eurovision Song Contest 2012", "text": "Eurovision Song Contest 2012 var tann 57. sangkappingin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av Eurovision Song Contest. Kappingin var\u00f0 hildin \u00ed d\u00f8gunum 22, 24 og 26. mai 2012 \u00ed Baku, Aserbadsjan. Sv\u00f8r\u00edki vann vi\u00f0 sanginum \"Euphoria\" sum var\u00f0 framf\u00f8rdur av Loreen.\n\nFinalan\n\nS\u00ed eisini \nEurovision Song Contest 2011\nEurovision Song Contest 2013\n\nKeldur \n\nEurovision Song Contest\n2012"}
{"id": "21519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1541", "title": "1541", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini - 1540-\u00e1rini - 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1536 1537 1538 1539 1540 - 1541 - 1542 1543 1544 1545 1546\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nJ\u00f3gvan Heinason, l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum\n\nAndl\u00e1t \n\n1540-\u00e1rini"}
{"id": "21520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1531", "title": "1531", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini - 1530-\u00e1rini - 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini 1580-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1526 1527 1528 1529 1530 - 1531 - 1532 1533 1534 1535 1536\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1530-\u00e1rini"}
{"id": "21521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1521", "title": "1521", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini - 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini 1570-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1516 1517 1518 1519 1520 - 1521 - 1522 1523 1524 1525 1526\n\nHendingar \n 3. januar - Martin Luther ver\u00f0ur l\u00fdstur \u00ed bann av p\u00e1vanum Leo X. \n 8. mai - T\u00fdski munkurin Martin Luther ver\u00f0ur l\u00fdstur \u00ed bann og fri\u00f0leysur av t\u00fdsk-r\u00f3mverska keisaranum Karl V. \u00e1 r\u00edkisdegnum \u00ed Worms, t\u00ed at Luther vildi ikki taka skriftirnar aftur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1520-\u00e1rini"}
{"id": "21522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1511", "title": "1511", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini - 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini\n\n\u00c1rstal: 1506 1507 1508 1509 1510 - 1511 - 1512 1513 1514 1515 1516\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1510-\u00e1rini"}
{"id": "21525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minnisvar%C3%B0in%20%C3%AD%20V%C3%A1gi", "title": "Minnisvar\u00f0in \u00ed V\u00e1gi", "text": "Minnisvar\u00f0in \u00ed V\u00e1gi er mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed b\u00fdnum, t\u00e6tt vi\u00f0 V\u00e1gs Havn og V\u00e1gs Skipasmi\u00f0ju, naka\u00f0 vestanfyri V\u00e1gs kirkju. \u00cd 19. \u00f8ld og naka\u00f0 upp \u00ed 20. \u00f8ld var eitt fiskapl\u00e1ss vi\u00f0 fl\u00f8tum steinum \u00e1 sta\u00f0num, og tvey h\u00fas v\u00f3ru bygd har til arbei\u00f0sf\u00f3lk sum komu nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s at arbei\u00f0a vi\u00f0 fiski. Tey h\u00fasini eru ikki til longur. \u00cd 1977 var\u00f0 ein minnisvar\u00f0i bygdur \u00e1 sta\u00f0num. Har er ein koparstandmynd av einari kvinnu, sum heldur einum r\u00f3\u00f0ri av f\u00f8royskum \u00fatr\u00f3\u00f0rarb\u00e1ti, hon s\u00e6r syrgin \u00fat. Aftanfyri hana eru nakrar koparpl\u00e1tur stoyptar ni\u00f0ur \u00e1 fl\u00f8tuna, \u00e1 koparpl\u00e1tunum, eru n\u00f8vnini \u00e1 teimum v\u00e1gbingum, sum l\u00f3tu l\u00edvi\u00f0 \u00e1 sj\u00f3num, inngravera\u00f0i. Ta\u00f0 var Fridtjof Joensen, myndah\u00f8ggari, i\u00f0 gj\u00f8rdi standmyndina. Rundan um pl\u00e1ssi\u00f0 eru runnar og tr\u00f8. Benkur standa ovarliga \u00ed parkini. Fyri at halda sey\u00f0i burturi er ein gir\u00f0ing sett upp millum gongubreytina vi\u00f0 V\u00e1gsveg og Minnisvar\u00f0an.\n\nN\u00f3gv tilt\u00f8k ver\u00f0a \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri hildin vi\u00f0 Minnisvar\u00f0an \u00ed V\u00e1gi, eitt n\u00fa ver\u00f0a gr\u00e6karismessuhald og flaggdagshalds hildi\u00f0 har vi\u00f0 r\u00f8\u00f0um, felagssangi, k\u00f3rsangi, hornt\u00f3nleiki osfr. \u00c1 j\u00f3ans\u00f8ku, t\u00e1 hon ver\u00f0ur hildin \u00ed V\u00e1gi l\u00edka \u00e1r, f\u00e1a studentarnir pr\u00f3gvini handa\u00f0i her og ofta fer steypahandanin eisini til kappr\u00f3\u00f0rarf\u00f3lki\u00f0 fram her. Sk\u00fa\u00f0gongur ver\u00f0a eisini gingnar til Minnisvar\u00f0an \u00ed V\u00e1gi \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku og til onnur h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald. \u00c1 minningardegi teirra sj\u00f3l\u00e1tnu ver\u00f0ur kransur lagdur vi\u00f0 standmyndina, fyri at minnast tey sum eru dey\u00f0 \u00e1 sj\u00f3num, ta\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt eftir eina minningargu\u00f0st\u00e6nastu \u00ed V\u00e1gs kirkju. \u00cd desember ver\u00f0ur eitt st\u00f3rt j\u00f3latr\u00e6 sett upp og j\u00f3lalj\u00f3s \u00ed ymiskum skapi ver\u00f0a eisini sett upp.\n\nMyndir av minnispl\u00e1tunum\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nMinnisvar\u00f0ar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gur"}
{"id": "21528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listavir%C3%B0isl%C3%B8n%20N%C3%B3lsoyar%20P%C3%A1ls", "title": "Listavir\u00f0isl\u00f8n N\u00f3lsoyar P\u00e1ls", "text": "Listavir\u00f0isl\u00f8n N\u00f3lsoyar P\u00e1ls er ein f\u00f8roysk listavir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 var sett \u00e1 stovn \u00ed 2013 av Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0. Vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur eftir \u00e6tlan latin einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 n\u00fdggj\u00e1rsaftan ella um ta\u00f0 t\u00ed\u00f0ina. Vir\u00f0isl\u00f8nin er \u00e1 75.000 kr\u00f3nur og ver\u00f0ur latin av Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 og vinnul\u00edvinum \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nFyrsta hei\u00f0ursl\u00f8nin var\u00f0 handa\u00f0 v\u00edsusangaranum Hanusi G. Johansen, sum er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Klaksv\u00edk, og sum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed seksti \u00e1runum \u00ed heimb\u00fdnum f\u00f3r undir virksemi\u00f0, sum seinni bar yrkislei\u00f0ina sum v\u00edsusangari vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nM\u00f3ttakarar \n2019 - Archibald Black\n2018 - Steint\u00f3r Rasmussen\n2017 - eingin\n2016 - eingin\n2015 - Ey\u00f0 Matras\n2014 - Edward Fugl\u00f8\n2013 - Hanus G. Johansen\n\nNevnd \nNevndin, sum \u00ed 2013 valdi listaf\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 skuldi f\u00e1a hei\u00f0urin var henda:\nArchibald Black, listama\u00f0ur\nOliver Joensen, bla\u00f0stj\u00f3ri\nJ\u00f3gvan Skorheim, borgarstj\u00f3ri\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir\nKlaksv\u00edk\n2013"}
{"id": "21529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Byrta%20%28t%C3%B3nleika%C3%BAtg%C3%A1va%29", "title": "Byrta (t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va)", "text": "Byrta er fyrsta t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Byrta, t\u00e1 eru stakl\u00f8g ikki tald vi\u00f0. Fl\u00f8gan kom \u00fat 24. mai 2013 hj\u00e1 pl\u00e1tufelagnum Tutl. \u00datg\u00e1van var\u00f0 kosin at vera tann besta av \u00f8llum f\u00f8royskum t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum \u00ed 2013 \u00ed \u00fatvarpssendingini Brunsj hj\u00e1 Kringvarpinum. Ta\u00f0 v\u00f3ru tr\u00edggir t\u00f3nleikaumm\u00e6larar, i\u00f0 \u00f8ll valdi Byrta sum nummar eitt. Tey g\u00f3vu stig til fimm t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur hv\u00f8r.\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni \n Eydnan\t3:59\t\n Andvekur 4:25\t\n BYRTA 3:58\t\n Loyndarm\u00e1l 3:34\t\n T\u00edn doyvandi t\u00f8gn\t4:36\t\n Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0 4:14\t\n Vit falla\t3:13\t\n Hjartasorg 4:30\t\n N\u00e6stan\t0:30\t\n Frosin 4:02\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "21532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benedikta%20Boccoli", "title": "Benedikta Boccoli", "text": "Benedicta Boccoli (f\u00f8dd 11. november 1966 \u00ed Milano ) er sj\u00f3nleikari \u00far Italia. Hon er systir Brigitta Boccoli, sum eisini er sj\u00f3nleikari.\n\nFilmar \n\nGli angeli di Borsellino, filmsleikstj\u00f3ri Rocco Cesareo - 2003\nValzer, filmsleikstj\u00f3 Salvatore Maira - 2007\nPietralata, filmsleikstj\u00f3 Gianni Leacche - 2008\n Ciao Brother, filmsleikstj\u00f3 Nicola Barnaba \u2013 2016\n\nStuttfilmar \n\n La confessione, (Bekendelsen) leikstj\u00f3ri: Benedicta Boccoli \u2013 2020;\n\nSj\u00f3nleikir \n\n Blithe Spirit eftir No\u00ebl Coward - 1992/1993\n Cantando Cantando vi\u00f0 Maurizio Micheli, Aldo Ralli og Gianluca Guidi - 1994/1995\n Buonanotte Bettina, eftir Pietro Garinei og Sandro Giovannini 1995/1996/1997\n Can Can - Musical eftir Abe Burrows, 1998/1999\n Orph\u00e9e aux Enfers - Opera eftir Jacques Offenbach - 1999 - Terpsichore\n Polvere di stelle, 2000/2001/2002\n Le Pillole d'Ercole 2002/2003/2004\n Amphitruo, eftir Plautus, 2004\n Stalker eftir Rebecca Gillmann, 2004\n Plutus eftir Aristofanes, 2004\n Fleur de cactus leikstj\u00f3ri Tonino Pulci, vi\u00f0 Edoardo Siravo 2004/2005/2006\n Prova a farmi ridere eftir Alan Aykbourn, 2006\n The Tempest eftir William Shakespeare, - 2006 - Ariel\n Sunshine eftir William Mastrosimone, sceneinstrukt\u00f8r Giorgio Albertazzi, 2007/2008\n L'Appartamento, eftir Billy Wilder, 2009\u20132010\n Vite private, eftir No\u00ebl Coward, vi\u00f0 Corrado Tedeschi - 2012-2013\n Dis-order, eftir Neil LaBute, vi\u00f0 Claudio Botosso - 2014\n Incubi d'Amore, eftir Augusto Fornari, Toni Fornari, Andrea Maia, Vincenzo Sinopoli, vi\u00f0  Sebastiano Somma og Morgana Forcella - 2014\n Crimes of the Heart, eftir Beth Henley \u2013 2015\n A Room with a View, eftir E. M. Forster, sceneinstrukt\u00f8r Stefano Artissunch - 2016\n Cactus Flower eftir Pierre Barillet, Jean-Pierre Gr\u00e9dy - 2016\n Il pi\u00f9 brutto week-end della nostra vita eftir Norm Foster - 2017-2018\n La testo eftir Jordi Vallejo, sceneinstrukt\u00f8r Roberto Ciufoli - 2019-2020; \n Su con la vita eftir Maurizio Micheli, sceneinstrukt\u00f8r Maurizio Micheli - 2020;\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  Benedicta Boccoli Portal\n\nItalskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "21537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Rita%20Del%20Piano", "title": "Anna Rita Del Piano", "text": "Anna Rita del Piano (f\u00f8dd 26. juli 1966 \u00ed Cassano delle Murge) er sj\u00f3nleikari \u00far Italia.\n\nLeiklutir \u00ed biograffilmum og sj\u00f3nvarpsfilmum\n\nBiograffilmar \n La balia, leikstj\u00f3rna\u00f0 hevur Marco Bellocchio, leiklutur: capo-balia (1998)\n Senza movente eftir Luciano Odorisio, leiklutur: Anna (1999)\n I terrazzi eftir Stefano Reali, leiklutur: Amanda  (2000)\n Il tramite eftir Stefano Reali, leiklutur: m\u00f3\u00f0ir Rollo (2002)\n La signora eftir Francesco Laudadio, leiklutur: Forseti Croce Rossa (2002)\n Tornare indietro eftir Renzo Badolisani, leiklutur: m\u00f3\u00f0ir Rocco (2002)\n Le bande eftir Lucio Giordano, leiklutur: sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin (2005)\n Amore 14 eftir Federico Moccia, leiklutur: bl\u00f3mugentga (2009) \n Focaccia Blues eftir Nico Cirasola, leiklutur: cassiera del cinema (2009) \n L\u2019uomo Nero eftir Sergio Rubini leiklutur: Vedova Pavone (2009)\n Che bella giornata eftir Gennaro Nunziante, leiklutur: M\u00f3\u00f0ir Checco Zalone (2010)\n Il Tempo che Tiene eftir Francesco Marino leiklutur: Isabella (2010) \n E la chiamano Estate eftir Paolo Franchi, ruolo: prostituta (2011)\n Operazione vacanze eftir Claudio Fragasso, leiklutur: Vanessa(2011) \n Quando il sole sorger\u00e0 eftir Andrea Manicone, leiklutur: Anna (2011)\n Una vita da sogno eftir Domenico Costanzo, leiklutur: Giovanna (2011)\n Cinema Italia eftir Antonio Domenici leiklutur: Anna (2012)\n Outing \u201cFidanzati per sbaglio\u201d eftir Matteo Vicino, leiklutur: M\u00f3\u00f0ir Riccardo (2012)\n\nSj\u00f3nvarp \n Il quarto re, leikstj\u00f3rna\u00f0 hevur Stefano Reali, leiklutur: tann vakra spedalska prostituera\u00f0a (1996)\n Ama il tuo nemico leikstj\u00f3rna\u00f0: Damiano Damiani,  leiklutur: moglie boss mafioso (1997)\n Non lasciamoci pi\u00f9 leikstj\u00f3rna\u00f0: Vittorio Sindoni, leiklutur: prostituera\u00f0, sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed p\u00f8rtum (1998) \n Ultimo leikstj\u00f3rna\u00f0: Stefano Reali, leiklutur: kona Boss (1998)\n Lui e Lei leikstj\u00f3rna\u00f0: Luciano Mannuzzi, leiklutur: skur\u00f0l\u00e6kni (1999)\n Valeria medico legale leikstj\u00f3rna\u00f0: G. Lazzotti, leiklutur: sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed parti (1999) \n Le ali della vita leikstj\u00f3rna\u00f0: Stefano Reali, leiklutur: systir Celestina-coprotagonista (2000)\n Sei forte, maestro leikstj\u00f3rna\u00f0: U.F. Giordani e A. Manni, leiklutur: prot. di puntata (2000)\n Una donna per amico leikstj\u00f3rna\u00f0: Rossella Izzo, leiklutur: Caposala,  coprotagonista (2000)\n Le ali della vita 2 leikstj\u00f3rna\u00f0: Stefano Reali, leiklutur: Sorella Celestina, coprotagonista  (2001)\n Don Matteo leikstj\u00f3rna\u00f0: Giulio Base, leiklutur: Rossana, protagonista di puntata (2003)\n La Squadra leikstj\u00f3rna\u00f0: G.Leacche leiklutur: m\u00f3\u00f0ir Filippo (2003)\n Orgoglio 2 leikstj\u00f3rna\u00f0: Giorgio Serafini, leiklutur: Rosaria, h\u00f8vu\u00f0sleiklutur (2004)\n San Pietro regia di Giulio Base, leiklutur: Flaminia (2004)\n La Freccia Nera leikstj\u00f3rna\u00f0: Fabrizio Costa leiklutur: prostituera\u00f0 (2005)\n Butta la luna leikstj\u00f3rna\u00f0: Vittorio Sindoni, leiklutur: Ispettrice di Polizia (2005)\n Colpi di sole leikstj\u00f3rna\u00f0: Irish Braschi leiklutur: Marta (2006)\n La terza verit\u00e0 leikstj\u00f3rna\u00f0: Stefano Reali,  leiklutur: Avvocatessa (2007)\n Provaci ancora prof leikstj\u00f3rna\u00f0: Rossella Izzo, leiklutur: tubbaksseljari (2008)\n La mia casa \u00e8 piena di specchi leikstj\u00f3rna\u00f0: Vittorio Sindoni, leiklutur: Moglie regista fotoromanzi\n Distretto di Polizia leikstj\u00f3rna\u00f0: A. Ferrari leiklutur: Agente Caterina Cominelli (2011)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Anna Rita Del Piano Portal\n\nItalskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "21538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1632", "title": "1632", "text": "1632 (MDCXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 29. august - John Locke, bretskur heimspekingur (d. 1704)\n 20. oktober - Christopher Wren, bretskur v\u00edsindama\u00f0ur (d. 1723)\n 24. oktober - Antoni van Leeuwenhoek, ni\u00f0urlendskur v\u00edsindama\u00f0ur (d. 1723)\n 31. oktober - Johannes Vermeer, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari (d. 1675)\n 24. november - Benedictus de Spinoza, ni\u00f0urlendskur heimspekingur (d. 1677)\n\nAndl\u00e1t \nGustav II Adolf av Sv\u00f8r\u00edki, kongur Sv\u00f8r\u00edkis fr\u00e1 1611 til 1632 (f. 1594)\n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1622", "title": "1622", "text": "1623 (MDCXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 15. januar - Moli\u00e8re, franskur leikritah\u00f8vundur (d. 1673)\n 8. november - Karl X Gustav, kongur Sv\u00f8r\u00edkis 1654-60 (d. 1660)\n\nAndl\u00e1t \n 23. januar - William Baffin, enskur sj\u00f3fari og kortteknari (f. um 1584)\n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1612", "title": "1612", "text": "1612 (MDCXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1602", "title": "1602", "text": "1602 (MDCII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 14. februar - Francesco Cavalli, italskt t\u00f3naskald og urguleikari (d. 1676)\n\nAndl\u00e1t \n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1643", "title": "1643", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini - 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini 1690-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1638 1639 1640 1641 1642 - 1643 - 1644 1645 1646 1647 1648\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1644", "title": "1644", "text": "1644 (MDCXLIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1645", "title": "1645", "text": "1645 (MDCXLV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1646", "title": "1646", "text": "1646 (MDCXLVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1647", "title": "1647", "text": "1647 (MDCXLVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B3ndur%20Bogason", "title": "Tr\u00f3ndur Bogason", "text": "Tr\u00f3ndur Bogason (fyrr Hansen, f\u00f8ddur 5. apr\u00edl 1976) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikari, sum er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Kongaliga Musikkonservatoriunum \u00ed Keypmannahavn. Hann er eisini limur \u00ed rapp/rock t\u00f3nleikab\u00f3lkinum MC-H\u00e1r og var ein av stovnarunum av f\u00f8royska k\u00f3rinum \u00ed Keypmannahavn Mpiri.\n\nT\u00f3nleikaverk \n\u00cd 2014 var\u00f0 sj\u00f3nleikurin T\u00f3m r\u00fam, sum Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s hevur skriva\u00f0, framf\u00f8rdur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya. Tr\u00f3ndur gj\u00f8rdi t\u00f3nleikin til leikin. \n\nHesin listin er ikki fullkomin\n\nHei\u00f0ur \n2003 - G\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far Grunni Thorvalds Poulsen av Steinum\n2006 - Tilnevndur T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri t\u00f3nleikaverki\u00f0 Seven Musicians fyri trombon og electronics\n2008 - Tilnevndur T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri Investigations of a dog, grunda\u00f0 \u00e1 eina stutts\u00f8gu hj\u00e1 Franz Kafka Forschungen eines Hundes\n2010 - Tilnevndur T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri Butterfly, eitt verk fyri piano og percussion. \n2010 - 3 \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n2014 - Tilnevndur T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri t\u00f3nleikaverki\u00f0 Barbara\n2016 - Vann FMA vir\u00f0isl\u00f8n tv\u00f8rtur um b\u00f3lkarnar - \u00c1rsins framlei\u00f0ari\n\nFamilja \nTr\u00f3ndur er sonur rith\u00f8vundan og sertannl\u00e6knan Bergt\u00f3ru Hanusard\u00f3ttir og havl\u00edvfr\u00f8\u00f0ingin Boga Hansen. Hann er giftur vi\u00f0 f\u00f8roysku songkvinnuni Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "21551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1633", "title": "1633", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1628 1629 1630 1631 1632 - 1633 - 1634 1635 1636 1637 1638\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1634", "title": "1634", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1629 1630 1631 1632 1633 - 1634 - 1635 1636 1637 1638 1639\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1635", "title": "1635", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1630 1631 1632 1633 1634 - 1635 - 1636 1637 1638 1639 1640\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21554", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1512", "title": "1512", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini - 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini\n\n\u00c1rstal: 1507 1508 1509 1510 1511 - 1512 - 1513 1514 1515 1516 1517\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1510-\u00e1rini"}
{"id": "21555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1513", "title": "1513", "text": "\u00d8ldir: 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini - 1510-\u00e1rini - 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini 1550-\u00e1rini 1560-\u00e1rini\n\n\u00c1rstal: 1508 1509 1510 1511 1512 - 1513 - 1514 1515 1516 1517 1518\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1510-\u00e1rini"}
{"id": "21556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20%C3%B8ld", "title": "13. \u00f8ld", "text": "13. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 1201 (MCCI) til 31. desember 1300 (MCCC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nF\u00f8dd \n 1. oktober 1207 - Henrik III av Onglandi.\n 1223 - Eleanora av Provence\n1225 - Thomas av Aquino, tann fremsti av teimum kat\u00f3lsku teologunum\n 17. juni 1239 - Edvard I av Onglandi.\n 1241 - Eleanora av Kastilia. \n 1260 - Johannes Eckhart, ein av mest t\u00fd\u00f0andi mystikarum \u00ed mi\u00f0\u00f8ld\n 1270 - H\u00e1kun Magnusson, kongur \u00ed Noregi\n 1270 - William Wallace.\n 11. juli 1274 - Robert I av Skotlandi.\n 25. apr\u00edl 1284 - Edvard II av Onglandi.\n 1295 - Isabella av Fraklandi.\n\nDey\u00f0 \n 1227 - Djengis Kan.\n 1241 - \u00d6g\u00f6dei, sonur Djengis Kan og st\u00f3rkanur yvir Mongolr\u00edki\u00f0\n 1263 - Aleksander Nevskij, russisk tj\u00f3\u00f0arhetja og halgimenni\n 1274 - Thomas av Aquino, italskur gudfr\u00f8\u00f0ingur og heimspekingur\n 1286 - Aleksandur III av Skotlandi"}
{"id": "21557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Epke%20Zonderland", "title": "Epke Zonderland", "text": "Epke Jan Zonderland (f\u00f8ddur 16. apr\u00edl 1986 \u00ed Lemmer) er ein ni\u00f0urlendskur fimleikari. Hann vann eitt gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2012.\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "21558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1623", "title": "1623", "text": "1623 (MDCXXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 30. mai - Wallerant Vaillant, ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari (d. 1677)\n\nAndl\u00e1t \n 4. juli - William Byrd, enskt t\u00f3naskald (f. um 1543)\n 6. august - Anne Hathaway, kona William Shakespeare (f. 1555 ella 1556)\n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1614", "title": "1614", "text": "1614 (MDCXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, \nog samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1613", "title": "1613", "text": "1613 (MDCXIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1624", "title": "1624", "text": "1624 (MDCXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar  \n 25. desember (doyptur) - Angelus Silesius, t\u00fdskur h\u00f8vundur (d. 1677)\n 17. januar - Guarino Guarini, italskur arkitektur (d. 1683)\n\nAndl\u00e1t  \n 14. desember - Charles Howard, 1st Earl of Nottingham, enskur st\u00f3radmir\u00e1lur (f. 1536)\n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1625", "title": "1625", "text": "1625 (MDCXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar \n Charles prinsur av Wales ver\u00f0ur kr\u00fdndur kongur undir heitinum Karl I av Onglandi, Skotlandi og Irlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. juni - Giovanni Domenico Cassini, italskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur (d. 1712)\n 24. september - Johan de Witt, ni\u00f0urlendskur politikari (d. 1672)\n\nAndl\u00e1t \n 27. mars - J\u00e1kup VI, kongur Skotlands (J\u00e1kup I av Onglandi) (f. 1566)\n 23. apr\u00edl - Maurits av Orania, ni\u00f0urlendskur stathaldari  (f. 1567)\n \u00f3kend dagseting - Willem Schouten, ni\u00f0urlendskur ranns\u00f3knarfari (f. um 1580)\n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1615", "title": "1615", "text": "1615 (MDCXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1648", "title": "1648", "text": "1648 (MDCXLVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1649", "title": "1649", "text": "1649 (MDCXLIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n30. januar - Enski kongurin Karl 1. ver\u00f0ur h\u00e1lsh\u00f8gdur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 30. januar - Karl I, kongur av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 1625 til 1649. (f. 1600)\n 11. november - Ellen Marsvin, dansk a\u00f0alsfr\u00fagv (f. 1572) \n\n1640-\u00e1rini"}
{"id": "21566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1603", "title": "1603", "text": "1603 (MDCIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, \nog samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar \n 24. mars - J\u00e1kup I tekur vi\u00f0 sum enskur kongur eftir Elisabet I.\n 25. juli - J\u00e1kup I ver\u00f0ur kr\u00fdndur til kong \u00ed Onglandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 24. mars - Elisabet I, ensk drotning (f. 1533)\n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1490-%C3%A1rini", "title": "1490-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini - 1490-\u00e1rini - 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini 1540-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n1490-\u00e1rini"}
{"id": "21569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1480-%C3%A1rini", "title": "1480-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini - 1480-\u00e1rini - 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini 1530-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n1480-\u00e1rini"}
{"id": "21571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1470-%C3%A1rini", "title": "1470-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1420-\u00e1rini 1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini 1460-\u00e1rini - 1470-\u00e1rini - 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini 1520-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n1470-\u00e1rini"}
{"id": "21574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Blachman", "title": "Thomas Blachman", "text": "Thomas Blachman (f\u00f8ddur 2. apr\u00edl 1963 \u00e1 N\u00f8rrebro, Keypmannahavn) er ein danskur t\u00f3nleikari og kendur sum d\u00f3mari \u00ed sj\u00f3nvarpsundirhaldssendingini hj\u00e1 DR X Factor.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum \nEgin album\n Love Boat (1991)\n Blachman Introduces Standard Jazz & RAP vol. 1 featuring AlwayS in Axion (1995)\n Shiny Shoes and a Stiffy uppsamlingsalbum (1999)\n\nVi\u00f0 Page One (1988-)\n Beatin' Bop (1988)\n Live At Ronnie Scotts (1991)\n\nVi\u00f0 Erik \u00d8rum\n Impressions / Expressions (1992)\n Keep it simple (1993)\n\nVi\u00f0 Thomas Agergaard\n Rounds (1993)\n\nVi\u00f0 Al Agami og Remee\n The style and invention album (1994)\n Four corners of cool : Blachman meets Al Agami and Remee (1997)\n\nVi\u00f0 Caroline Henderson, Kasper Winding og Remee\n Made in Europe (1995)\n\nVi\u00f0 Caroline Henderson og Kasper Winding\n All around you (1996) \n\nVi\u00f0 Kathusja Babikian \n So real (1998)\n\nVi\u00f0 Maya Albana og Kasper Winding \n Maya Albana (1999)\n\nVi\u00f0 Aud Wilken, Remee og Kasper Winding\n Diamond in the rough (1999) (Universal \u2013 153 331 2)\n\nVi\u00f0 Katrine Gislinge\n Star Music, opus 1 (2003)\n\nVi\u00f0 GinmanBlachmanDahl\n\n At the Plaza \u2013 The Library Bar Concerts ( (2003)\n GinmanBlachmanDahl (2005)\n GinmanBlachmanDahl! featuring Thomas Agergaard: Testing 1-2-3-4 (2005) DVD & CD\n\nCompilations/Soundtrack \n\n Burning Love \u2013 ta\u00f0 danski hei\u00f0urin til Elvis Presley\n Copenhagen celebration : 25 years with Copenhagen Jazz Festival (2003 \u2013 1994)\n Lady Christmas (2006)\n\nFramlei\u00f0ari \n Notes in Time / Thomas Hass (1992)\n Cinemataztic / Caroline Henderson (1995)\n Famous song / Caroline Henderson (1995)\n Bounce / Ditte Campion (1999)\n Pligten Kalder / Torben Steno & Johan Olsen (2007)\n AudioBallerina / Heidi Herl\u00f8w (2008)\n\nMelodi Grand Prix \n\n Mark Linn sang hansara sang \"R\u00f8de kinder\"\n\nKlassiskar kompositionir \n\n T\u00f3nleikur til upplatingina av \u00d8resundsbroen (2000)\n T\u00f3nleikur til Sylfiden, en balletforestilling p\u00e5 \u00d8stre Gasv\u00e6rk (2000). Ballettin hev\u00f0i eisini t\u00f3nleik eftir Kasper Winding og var instruera\u00f0ur av Alexander K\u00f8lpin.\n\nFilmar \n Samr\u00f8\u00f0ufilmur vi\u00f0 Kresten Osgood (2002)\n\nFilmst\u00f3nleikur \n Sk\u00e6bnetimen (1996)\n Prins Henrik (tv-program) (2004)\n\nSj\u00f3nvarp \n Jazz 99 (1999)\n Idols (2003-2004)\n Smagsdommerne (2005-2006)\n Selvoptagelser (2006)\n X-Factor (2008, 2009, 2011, 2012, 2013)\n Blachman (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0) (2013)\n Mentor (2013)\n\nB\u00f8kur \n Det kolossale menneske (2008)\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n\nDansk Grammy 1991\n \u00c1rsins danska jazz \u00fatg\u00e1va: Love Boat\n\nDansk Grammy 1995 \n \u00c1rsins danska Rap/Dance \u00fatg\u00e1va: Blachman Thomas meets Al Agami and Remee! : The style and invention album\n \u00c1rsins danska Jazz \u00fatg\u00e1va: Blachman Thomas meets Al Agami and Remee! : The style and invention album\n\nDansk Grammy 1996\n \u00c1rsins danski framlei\u00f0ari: Cinemataztic (saman vi\u00f0 Kasper Winding og Caroline Henderson)\n \u00c1rsins sangskrivari: Cinemataztic (saman vi\u00f0 Kasper Winding og Caroline Henderson)\n\nRobert-prisen 2011\n T\u00f3nleikur til Submarino (saman vi\u00f0 Kristian Eidnes Andersen)\n\nKeldur \n\nDanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "21577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1014", "title": "1014", "text": "1014 (MXIV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1015", "title": "1015", "text": "1015 (MXV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1016", "title": "1016", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1017", "title": "1017", "text": "1017 (MXVII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1018", "title": "1018", "text": "1018 (MXVIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1020", "title": "1020", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1020-\u00e1rini"}
{"id": "21585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1022", "title": "1022", "text": "1022 (MXXII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1020-\u00e1rini"}
{"id": "21586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1023", "title": "1023", "text": "1023 (MXXIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1020-\u00e1rini"}
{"id": "21593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20Rutte", "title": "Mark Rutte", "text": "Mark Rutte (f\u00f8ddur 14. februar 1967 \u00ed Den Haag) er ein ni\u00f0urlendskur politikari, sum s\u00ed\u00f0an 14. oktober 2010 hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\n\u00c1 netinum \n Mark Rutte\n\nNi\u00f0urlendskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "21595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%98", "title": "M\u00d8", "text": "Karen Marie \u00d8rsted, betri kend sum M\u00d8 (f\u00f8dd 13. august 1988 \u00ed Odense) er ein donsk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "21596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlendskt%20m%C3%A1l", "title": "Ni\u00f0urlendskt m\u00e1l", "text": "Ni\u00f0urlendskt (Nederlands; Vlaams \u00ed Belgia) er eitt av vesturgermansku m\u00e1lunum. Ni\u00f0urlendskt ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum, Belgia, Surinam, Aruba, Cura\u00e7ao og Sint Maarten.\n\nNi\u00f0urlendskt m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "21598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royska%20stavra%C3%B0i%C3%B0", "title": "F\u00f8royska stavra\u00f0i\u00f0", "text": "F\u00f8royska stavra\u00f0i\u00f0 er bygt \u00e1 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 n\u00f8krum eyka b\u00f3kstavum vi\u00f0 teknum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at skriva f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 og til stavra\u00f0an \u00e1 f\u00f8royskum.\n\n<table align=\"center\" border=\"0\">\n\u00a0\n</tr></table>\n\nC, Q, W, X, Z ver\u00f0a ikki n\u00fdttir, men finnast \u00ed summum l\u00e1nior\u00f0um (eisini \u00d6, \u00dc, \u00c5 og \u00de \u00ed n\u00f8vnum), men t\u00f3 er skikkur at b\u00fdta hesar stavir um vi\u00f0 f\u00f8royskar stavir vi\u00f0 somu frambering.\n\nKeldutilfar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nStavra\u00f0i\u00f0, malrad.fo\n M\u00f3\u00f0urm\u00e1lsdagurin - F\u00f8royska stavra\u00f0i\u00f0\u201d, sprotin.fo\nStavra\u00f0i\u00f0, einfaltlist.fo\n\nStavra\u00f0 bygd \u00e1 ta\u00f0 lat\u00ednska\nF\u00f8royskt m\u00e1l"}
{"id": "21601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Tough%20Alliance", "title": "The Tough Alliance", "text": "The Tough Alliance, TTA, var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, ein popp-duo, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur av barnd\u00f3msvinmonnunum Eric Berglund og Henning F\u00fcrst \u00ed G\u00f6teborg.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2005 - The New School\n 2006 - Escaping Your Ambitions\n 2007 - A New Chance\n\nEP\n 2004 - Make It Happen\n 2004 - Holiday\n 2006 - New Waves\n 2008 - Neo Violence\n 2009 - Prison Break\u2013 bert-mp3 digital \u00fatg\u00e1va av remixe\n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "21602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norrbottens%20l%C3%A4n", "title": "Norrbottens l\u00e4n", "text": "Norrbottens l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd su\u00f0ri hevur Norrbottens l\u00e4n mark vi\u00f0 V\u00e4sterbottens l\u00e4n. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Lule\u00e5.\n\nNorrbottens l\u00e4n hevur umlei\u00f0 249 436 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 105 205,3 km\u00b2.\n\nKommunur \n\n Arjeplogs kommuna\n Arvidsjaurs kommuna\n Bodens kommuna\n G\u00e4llivare kommuna\n Haparanda kommuna\n Jokkmokks kommuna\n Kalix kommuna\n Kiruna kommuna\n Lule\u00e5 kommuna\n Pajala kommuna\n Pite\u00e5 kommuna\n \u00c4lvsbyns kommuna\n \u00d6verkalix kommuna\n \u00d6vertorne\u00e5 kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "21603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kronobergs%20l%C3%A4n", "title": "Kronobergs l\u00e4n", "text": "Kronobergs l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd vestri hevur Kronobergs l\u00e4n mark vi\u00f0 Hallands l\u00e4n, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Blekinge l\u00e4n og Sk\u00e5ne l\u00e4n, i eystri vi\u00f0 Kalmar l\u00e4n og i nor\u00f0ri vi\u00f0 J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er V\u00e4xj\u00f6.\n\nKronobergs l\u00e4n hevur umlei\u00f0 187 156 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 9 385,2 km\u00b2.\n\nKommunur \n\n Alvesta kommuna\n Lessebo kommuna\n Ljungby kommuna\n Markaryds kommuna\n Tingsryds kommuna\n Uppvidinge kommuna\n V\u00e4xj\u00f6 kommuna\n \u00c4lmhults kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "21604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4sternorrlands%20l%C3%A4n", "title": "V\u00e4sternorrlands l\u00e4n", "text": "V\u00e4sternorrlands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd vestri hevur V\u00e4sternorrlands l\u00e4n mark vi\u00f0 J\u00e4mtlands l\u00e4n, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 G\u00e4vleborgs l\u00e4n og i nor\u00f0ri vi\u00f0 V\u00e4sterbottens l\u00e4n. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er H\u00e4rn\u00f6sand.\n\nV\u00e4sternorrlands l\u00e4n hevur umlei\u00f0 242 156 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 22 957,1 km\u00b2.\n\nKommunur \n\n H\u00e4rn\u00f6sands kommuna\n Kramfors kommuna\n Sollefte\u00e5 kommuna\n Sundsvalls kommuna\n Timr\u00e5 kommuna\n \u00c5nge kommuna\n \u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "21605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A5ne%20l%C3%A4n", "title": "Sk\u00e5ne l\u00e4n", "text": "Sk\u00e5ne l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Su\u00f0ursv\u00f8r\u00edki. \u00cd nor\u00f0ri hevur Sk\u00e5ne l\u00e4n mark vi\u00f0 Hallands l\u00e4n og Kronobergs l\u00e4n, og \u00ed landnyr\u00f0ingi vi\u00f0 Blekinge l\u00e4n. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Malm\u00f6.\n\nSk\u00e5ne l\u00e4n hevur 1 274 069 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 11 302 km\u00b2.\n\nKommunur \n Bjuvs kommuna\n Brom\u00f6lla kommuna\n Burl\u00f6vs kommuna\n B\u00e5stads kommuna\n Esl\u00f6vs kommuna\n Helsingborgs kommuna\n H\u00e4ssleholms kommuna\n H\u00f6gan\u00e4s kommuna\n H\u00f6rby kommuna\n H\u00f6\u00f6rs kommuna\n Klippans kommuna\n Kristianstads kommuna\n K\u00e4vlinge kommuna\n Landskrona kommuna\n Lomma kommuna\n Lunds kommuna\n Malm\u00f6 kommuna\n Osby kommuna\n Perstorps kommuna\n Simrishamns kommuna\n Sj\u00f6bo kommuna\n Skurups kommuna\n Staffanstorps kommuna\n Sval\u00f6vs kommuna\n Svedala kommuna\n Tomelilla kommuna\n Trelleborgs kommuna\n Vellinge kommuna\n Ystads kommuna\n \u00c5storps kommuna\n \u00c4ngelholms kommuna\n \u00d6rkelljunga kommuna\n \u00d6stra G\u00f6inge kommuna\n\nKeldur"}
{"id": "21606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lund", "title": "Lund", "text": "Lund er ein b\u00fdur \u00ed Lunds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n vi\u00f0 umlei\u00f0 82 800 \u00edb\u00fagvum \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum og umlei\u00f0 114 061 \u00ed kommununi.  B\u00fdurin fevnir um 25,75  km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 3 215 pr. km2.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nLunds kommuna"}
{"id": "21607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jesper%20Ganslandt", "title": "Jesper Ganslandt", "text": "Jesper Ganslandt, f\u00f8ddur Per Jesper Sundberg 31. oktober 1978 \u00ed Falkenberg, er ein svenskur leikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur.\n\nLeikstj\u00f3ri \n Farv\u00e4l Falkenberg (2006)\n Skinnskatteberg (2008)\n Jesper Ganslandts 114:e dr\u00f6m (stuttfilmur, 2008)\n Filmen jag inte pratar om l\u00e4ngre (2009)\n Man t\u00e4nker sitt (2009)\n Apan (2009)\n Blondie (2012)\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "21609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lelystad", "title": "Lelystad", "text": "Lelystad er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum Flevoland og var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1967. Lelystad er uppkalla\u00f0ur eftir Cornelis Lely, i\u00f0 er verkfr\u00f8\u00f0ingurin handan Afsluitdijk byrgingina, i\u00f0 gj\u00f8rdi ta\u00f0 m\u00f8gulig at byggja b\u00fdin Lelystad, i\u00f0 liggur 3 metrar undir havinum.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Almere", "title": "Almere", "text": "Almere er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin hevur 196 704 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leeuwarden", "title": "Leeuwarden", "text": "Leeuwarden er ein b\u00fdur \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Friesland. Kommunan Leeuwarden hevur 91.375 \u00edb\u00fagvar og eina v\u00eddd \u00e1 84 km\u00b2. \nLeeuwarden er ein s\u00f8guligur b\u00fdur og hevur jarnbreytasamband til Groningen, Sneek, Stavoren, Zwolle, Utrecht og Harlingen, og hagani er ferjusamband til Vlieland og Terschelling.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haarlem", "title": "Haarlem", "text": "Haarlem er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\nHaarlem liggur vi\u00f0 Spaarne-\u00e1nna. B\u00fdurin var\u00f0 mest sannl\u00edkt stovna\u00f0ur \u00ed 900-talinum og fekk keypsta\u00f0arr\u00e6ttindi \u00ed 1245. \n\n\u00cd b\u00fdnum er eitt n\u00fa ta\u00f0 elsta almenna forngripasavni\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum, Teylers-savni\u00f0. B\u00fdurin er eisini kendur fyri Sankta Bavo Kirkjuna (Sint-Bavokerk) og Frans Hals Savni\u00f0, sum er eitt savn fyri list fr\u00e1 t\u00ed ni\u00f0urlendska gullaldrinum.\n\nHaarlem jarnbreytast\u00f8\u00f0in er tann elsti bygningurin av jarnbreytabygningum \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\nSunnanfyri b\u00fdin liggur heimsins st\u00f8rsta bl\u00f3mupark, Keukenhof.\n\nAnna\u00f0 \nB\u00fdarparturin Harlem \u00ed New York er uppkalla\u00f0ur eftir hesum ni\u00f0urlendska b\u00fdnum.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zwolle", "title": "Zwolle", "text": "Zwolle er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dordrecht", "title": "Dordrecht", "text": "Dordrecht er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin er tann 4. st\u00f8rsti \u00ed landslutinum Zuid-Holland.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%27s-Hertogenbosch", "title": "'s-Hertogenbosch", "text": "'s-Hertogenbosch (ella Den Bosch) er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum Noord-Brabant og liggur umlei\u00f0 80 kilometrar sunnan fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Ni\u00f0urlondum, Amsterdam. \u00cd b\u00fdnum er ein st\u00f3rur katedralur, hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at hann er bygdur fyrst \u00ed 13. \u00f8ld.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emmeloord", "title": "Emmeloord", "text": "Emmeloord er ein b\u00fdur \u00ed Flavoland \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin er fyrisitingarligur mi\u00f0depil fyri Noordoostpolder kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnhem", "title": "Arnhem", "text": "Arnhem er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum og h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landlutinum Gelderland. B\u00fdurin liggur \u00edmillum Ruhr-\u00f8ki\u00f0 og Amsterdam og Rotterdam. \u00c1in Rhinen rennur gj\u00f8gnum b\u00fdin, og ver\u00f0ur her nevnd Nederrhin (Nederrijn). Seinna heimskr\u00edggj f\u00f3r illa vi\u00f0 b\u00fdnum. \u00cd 1944 l\u00e1 b\u00fdurin vi\u00f0 frontin og Slagi\u00f0 vi\u00f0 Arnhem leg\u00f0i ta\u00f0 mesta av mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed oy\u00f0i. Allir \u00edb\u00fagvarar noyddust at fl\u00fdggja \u00far b\u00fdnum og t\u00fdskarar stongdu hann av. F\u00f3lk \u00far b\u00fdnum sluppu ikki heim aftur fyrr enn naka\u00f0 eftir at kr\u00edggi\u00f0 var\u00f0 enda\u00f0.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alkmaar", "title": "Alkmaar", "text": "Alkmaar er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum, i\u00f0 liggur \u00ed landslutinum Nordholland. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 95.076 indbyggere (1. maj 2014) og er mest kendur fyri si\u00f0bundna ostamarkna\u00f0in, i\u00f0 er ein av teimum st\u00f8rstu \u00ed landinum, og sum ger at n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk koma til b\u00fdin hv\u00f8rt \u00e1r. Sermerkt fyri Alkmaar eru eisini t\u00e6r n\u00f3gvu kanalirnar og tey gomlu h\u00fasini. B\u00fdurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed 10. \u00f8ld og fekk b\u00fdarstatus \u00ed 1254. \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valkenburg%20aan%20de%20Geul", "title": "Valkenburg aan de Geul", "text": "Valkenburg aan de Geul er ein kommuna \u00ed Limburg landslutinum \u00ed Ni\u00f0urlondum. Umframt b\u00fdin Valkenburg vi\u00f0 grannalagnum Broekhem), eru hesir b\u00fdir og bygdir \u00ed kommununi Valkenburg aan de Geul:\nBerg en Terblijt, Vilt, Geulhem, Houthem, Sibbe, IJzeren, Oud-Valkenburg, Schin op Geul og Walem.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vlissingen", "title": "Vlissingen", "text": "Vlissingen er ein havnab\u00fdur og kommuna, sum liggur \u00e1 h\u00e1lvoynni Walcheren, \u00ed t\u00ed ni\u00f0urlendska landslutinum Zeeland. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 44.414 f\u00f3lk (2013).\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leiden", "title": "Leiden", "text": "Leiden er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed landslutinum Su\u00f0ur Hollandi \u00ed Ni\u00f0urlondum. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed kommununi er umlei\u00f0 121.200. Saman vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0unum Oegstgeest, Leiderdorp, Voorschoten, Valkenburg, Rijnsburg og Katwijk er b\u00fdurin Leiden eitt t\u00e6tt f\u00f3lka\u00f0 b\u00fdar\u00f8ki vi\u00f0 umlei\u00f0 254.000 \u00edb\u00fagvum. Leiden er bygdur \u00e1 Oude Rijn umlei\u00f0 20 km fr\u00e1 Haag og 40 km fr\u00e1 Amsterdam.\n\nLeidens Universitet var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1575 og er harvi\u00f0 ta\u00f0 elsta \u00ed Ni\u00f0urlondum. \n\nHollendski listam\u00e1larin Rembrandt var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed b\u00fdnum \u00ed 1606 og b\u00fa\u00f0i har til 1624.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ede", "title": "Ede", "text": "Ede er ein b\u00fdur \u00ed Ni\u00f0urlondum. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 110.660. B\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum Gelderland.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dokkum", "title": "Dokkum", "text": "Dokkum (fyrr nevndur Dockum,) er ein gamal b\u00fdur \u00ed kommununi Dongeradeel \u00ed t\u00ed ni\u00f0urlendska landslutinum Fr\u00edsaland. \u00cd 2006 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 13.145. Tann kendasta hendingin \u00ed s\u00f8gu Dokkums er dr\u00e1pi\u00f0 av t\u00ed anglo-saksiska tr\u00fabo\u00f0aranum Bonifatius \u00ed 754, hesin var f\u00f8ddur sum Winfrid ella Wynfrith \u00ed Wessex \u00ed n\u00faverandi Devon, Onglandi. \u00cd 1652 v\u00f3ru fimm stubbamyllur \u00ed Dokkum. \u00cd dag eru tv\u00e6r vindmyllur \u00ed b\u00fdnum, t\u00e6r eru  Zeldenrust og De Hoop og vera v\u00edstar fram alment. Ein tri\u00f0ja mylla, De Marmeerin, stendur uttanfyri b\u00fdin vi\u00f0 Woudvaart.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Assen", "title": "Assen", "text": "Assen er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maastricht", "title": "Maastricht", "text": "Maastricht (limburgiskt: Mestreech) er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed landslutinum Limburg \u00ed Ni\u00f0urlondum. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 122.468 f\u00f3lk (2014).\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1arbakkan vi\u00f0 Maas-\u00e1nna og var stovna\u00f0ur av r\u00f3mverjum vi\u00f0 ein mosa, harav eisini navni\u00f0 (latin: Mosa-trajectum). B\u00fdurin liggur \u00ed ein landnyr\u00f0ing av markinum til Belgia og har er toksamband til Belgia, Heerlen og Eindhoven. \u00cd 1992 var\u00f0 Maastricht-avtalan undirskriva\u00f0 \u00ed b\u00fdnum, ta\u00f0 var grundarlagi\u00f0 undir Evropeiska Samveldinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum: \nmaastrichtportal.nl/nl (\u00e1 ni\u00f0urlendskum)\nmaastrichtportal.nl/en (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Maastricht eru fingnar til vega fr\u00e1 ni\u00f0urlendsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oss", "title": "Oss", "text": "Oss er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed landslutinum Noord-Brabant \u00ed Ni\u00f0urlondum. Fornfr\u00f8\u00f0iligar kanningar hava v\u00edst, at menniskju hava b\u00fa\u00f0 \u00ed \u00f8kinum har b\u00fdurin Oss liggur \u00ed umlei\u00f0 4000 \u00e1r. T\u00fddningarmiklast fornfr\u00f8\u00f0iligar \u00fatgrevstir fr\u00e1 Oss eru tv\u00e6r kongagr\u00f8vir, Vorstengraf. B\u00fdurin ver\u00f0ur fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed einum br\u00e6vi fr\u00e1 Alexander 2. p\u00e1va \u00ed 1069 og fekk keypsta\u00f0arr\u00e6ttindi \u00ed 1399.\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarin Ruud van Nistelrooy var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Oss \u00ed 1976.\n\nB\u00fdir og bygdir \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1592", "title": "1592", "text": "1592 (MDXCII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, \nog samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1593", "title": "1593", "text": "1593 (MDXCIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1636", "title": "1636", "text": "1636 (MDCXXXII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1637", "title": "1637", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1632 1633 1634 1635 1636 - 1637 - 1638 1639 1640 1641 1642\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1638", "title": "1638", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1633 1634 1635 1636 1637 - 1638 - 1639 1640 1641 1642 1643\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1639", "title": "1639", "text": "\u00d8ldir: 16. \u00f8ld - 17. \u00f8ld - 18. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1580-\u00e1rini 1590-\u00e1rini 1600-\u00e1rini 1610-\u00e1rini 1620-\u00e1rini - 1630-\u00e1rini - 1640-\u00e1rini 1650-\u00e1rini 1660-\u00e1rini 1670-\u00e1rini 1680-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 1634 1635 1636 1637 1638 - 1639 - 1640 1641 1642 1643 1644\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1630-\u00e1rini"}
{"id": "21633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20%C3%B8ld", "title": "12. \u00f8ld", "text": "12. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 1101 (MCI) til 31. desember 1200 (MCC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \nFilip 1. av Fraklandi (23. mai 1052 \u2013 29. juli 1108)\nNiels Danakongur, (umlei\u00f0 1065 \u2013 25. juni 1134)\n\u00d3lavur Magnusson (1099 - 1115) kongur av Noregi.\nSverri Sj\u00far\u00f0arson (umlei\u00f0 1145/1151 -  8. mars 1202), kongur Noregs 1184 \u2013 9. mars 1202. Hann vaks upp \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed F\u00f8royum."}
{"id": "21634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20%C3%B8ld", "title": "11. \u00f8ld", "text": "11. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 1001 (MI) til 31. desember 1100 (MC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \nSigmundur Brestisson (961-1005)\nTr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu (945-1035)"}
{"id": "21635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20%C3%B8ld", "title": "10. \u00f8ld", "text": "10. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 901 (CMI) til 31. desember 1000 (M) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \nSigmundur Brestisson (961-1005)\nTr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu (945-1035)"}
{"id": "21636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1460-%C3%A1rini", "title": "1460-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini 1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini - 1460-\u00e1rini - 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini 1510-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n1460-\u00e1rini"}
{"id": "21638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1450-%C3%A1rini", "title": "1450-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini 1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini - 1450-\u00e1rini - 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini 1500-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n1450-\u00e1rini"}
{"id": "21640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pieter%20van%20den%20Hoogenband", "title": "Pieter van den Hoogenband", "text": "Pieter Cornelis Martijn van den Hoogenband (f\u00f8ddur 14. mars 1978 \u00ed Maastricht) er ein ni\u00f0urlendskur svimjari. Hann vann fleiri hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2000 og Summar-OL 2004.\n\n\u00c1 netinum \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nNi\u00f0urlendskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2000\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2004"}
{"id": "21646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B6rn%20Gustafsson", "title": "Bj\u00f6rn Gustafsson", "text": "Lars Bj\u00f6rn Gustafsson (f\u00f8ddur 19. februar 1986 \u00ed Romelanda) er ein svenskur sj\u00f3nleikari og skemtari.\n\nFilmar \n Beck - Flickan i jordk\u00e4llaren\n Les grandes personnes (2008)\n Kenny Begins (2009)\n Bj\u00f6rn Gustafsson - Ett livsverk\n Kronjuvelerna (2011)\n Cockpit (2012)\n\nSvenskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "21647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johannes%20Vermeer", "title": "Johannes Vermeer", "text": "Johannes Vermeer (f\u00f8ddur 1632 \u00ed Delft \u2013 dey\u00f0ur 15. desember 1675 \u00ed Delft) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Johannes Vermeer\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1630-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1670-\u00e1runum"}
{"id": "21654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ranomi%20Kromowidjojo", "title": "Ranomi Kromowidjojo", "text": "Ranomi Kromowidjojo (f\u00f8dd 20. august 1990 \u00ed Sauwerd) er ein ni\u00f0urlendskur svimjari. Hon vann hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2008 og Summar-OL 2012.\n\n\u00c1 netinum \n\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nNi\u00f0urlendskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "21655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oh%20Land", "title": "Oh Land", "text": "Nanna \u00d8land Fabricius, betri kend sum Oh Land (f\u00f8dd 2. mai 1985 \u00ed Keypmannahavn) er ein donsk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2008 - Fauna\n 2011 - Oh Land\n 2013 - Wish Bone\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "21656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Those%20Dancing%20Days", "title": "Those Dancing Days", "text": "Those Dancing Days var ein svenskur indie pop/ rock gentut\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur av Linnea J\u00f6nsson, Lisa Pyk, Rebecka Rolfart, Mimmi Evrell og Cissi Efraimsson \u00ed 2005 \u00ed Nacka, sum er ein forsta\u00f0ur til Stockholm.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2008 - In Our Space Hero Suits\n 2011 - Daydreams & Nightmares\n\nEP\n 2007 - Those Dancing Days\n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "21661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1013", "title": "1013", "text": "1013 (MXIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1011", "title": "1011", "text": "1011 (MXI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1010", "title": "1010", "text": "1010 (MX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1010-\u00e1rini"}
{"id": "21665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1604", "title": "1604", "text": "1604 (MDCIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1605", "title": "1605", "text": "1605 (MDCV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi, \nog samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1606", "title": "1606", "text": "1606 (MDCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, \nog samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 15. juli - Rembrandt, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lari (d. 1669).\n\nAndl\u00e1t \n 31. januar - Guy Fawkes, enskur yvirma\u00f0ur, sum var ein av oddamonnunum \u00ed eini samansv\u00f8rjing m\u00f3ti enska tinginum (f. 1570).\n 2. september - Karel van Mander I, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lari (f. 1548).\n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1607", "title": "1607", "text": "1607 (MDCVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. november - Anna Maria van Schurman, ni\u00f0urlendskur m\u00e1lari og rith\u00f8vundur (d. 1678).\n\nAndl\u00e1t \n 22. september - Alessandro Allori, italskur m\u00e1lari (f. 1535).\n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1608", "title": "1608", "text": "1608 (MDCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1609", "title": "1609", "text": "1609 (MDCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1600-\u00e1rini"}
{"id": "21671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1440-%C3%A1rini", "title": "1440-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini 1430-\u00e1rini - 1440-\u00e1rini - 1450-\u00e1rini 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini 1490-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld"}
{"id": "21672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1430-%C3%A1rini", "title": "1430-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini - 1430-\u00e1rini - 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini 1480-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n1430-\u00e1rini"}
{"id": "21673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1420-%C3%A1rini", "title": "1420-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini - 1420-\u00e1rini - 1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini 1460-\u00e1rini 1470-\u00e1rini    \n\n\u00c1r: 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1492", "title": "1492", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1490-\u00e1rini"}
{"id": "21676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1494", "title": "1494", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. mars - Georgius Agricola, t\u00fdskur fr\u00f8\u00f0ima\u00f0ur (d. 1555)\n\nAndl\u00e1t \n\n1490-\u00e1rini"}
{"id": "21678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1496", "title": "1496", "text": "1496 (MCDXCVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1490-\u00e1rini"}
{"id": "21682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1030", "title": "1030", "text": "1030 (MXXX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 29. juli - \u00d3lavur II Haraldsson, norskur kongur (f. 995).\n \n\n1030-\u00e1rini"}
{"id": "21683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1031", "title": "1031", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1030-\u00e1rini"}
{"id": "21688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1285", "title": "1285", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1280-\u00e1rini"}
{"id": "21689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96sterg%C3%B6tlands%20l%C3%A4n", "title": "\u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n", "text": "\u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n er Link\u00f6ping.\n\n\u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n hevur 438 843 \u00edb\u00fagvar  (2014) og eina v\u00eddd vi\u00f0 11 646 km\u00b2.\n\nKommunur\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "21690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stockholms%20l%C3%A4n", "title": "Stockholms l\u00e4n", "text": "Stockholms l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Stockholms l\u00e4n er Stokkh\u00f3lmur.\n\nStockholms l\u00e4n hevur umlei\u00f0 2 163 042 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 6 789 km\u00b2.\n\nKommunur\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "21693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Air%20France%20%28t%C3%B3nleikab%C3%B3lkur%29", "title": "Air France (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)", "text": "Air France var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur av Joel Karlsson og Henrik Markstedt \u00ed G\u00f6teborg.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEP\n 2006 - On Trade Winds\n 2008 - No Way Down \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "21694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1320-%C3%A1rini", "title": "1320-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini - 1320-\u00e1rini - 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1320-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Steen", "title": "Jan Steen", "text": "Jan Havickszoon Steen (f\u00f8ddur 1622 \u00ed Leiden \u2013 dey\u00f0ur 1679 \u00ed Leiden) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Jan Steen\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1622\nAndl\u00e1t \u00ed 1679"}
{"id": "21696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20van%20Huysum", "title": "Jan van Huysum", "text": "Jan van Huysum ella Huijsum (f\u00f8ddur 15. apr\u00edl 1682 \u00ed Amsterdam \u2013 dey\u00f0ur 8. februar 1749 \u00ed Amsterdam) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari. D\u00f3ttir hansara Francina Margaretha van Huysum var eisini listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Jan van Huysum\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1682\nAndl\u00e1t \u00ed 1749"}
{"id": "21697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Francina%20Margaretha%20van%20Huysum", "title": "Francina Margaretha van Huysum", "text": "Francina Margaretha van Huysum ella Huijsum (f\u00f8dd 1707 \u00ed Amsterdam \u2013 dey\u00f0 1789 \u00ed Amsterdam) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari. Fa\u00f0ir hennara Jan van Huysum var eisini listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Francina Margaretha van Huysum\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1707\nAndl\u00e1t \u00ed 1789"}
{"id": "21707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1035", "title": "1035", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nTr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu\n\n1030-\u00e1rini"}
{"id": "21708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4sterbottens%20l%C3%A4n", "title": "V\u00e4sterbottens l\u00e4n", "text": "V\u00e4sterbottens l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd nor\u00f0ri hevur V\u00e4sterbottens l\u00e4n mark vi\u00f0 Norrbottens l\u00e4n og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 V\u00e4sternorrlands l\u00e4n og J\u00e4mtlands l\u00e4n. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n er Ume\u00e5.\n\nV\u00e4sterbottens l\u00e4n hevur umlei\u00f0 261 112 \u00edb\u00fagvar (2013) og eina v\u00eddd vi\u00f0 58 872,2 km\u00b2.\n\nKommunur \n Bjurholms kommuna\n Dorotea kommuna\n Lycksele kommuna\n Mal\u00e5 kommuna\n Nordmalings kommuna\n Norsj\u00f6 kommuna\n Robertsfors kommuna\n Skellefte\u00e5 kommuna\n Sorsele kommuna\n Storumans kommuna\n Ume\u00e5 kommuna\n Vilhelmina kommuna\n Vindelns kommuna\n V\u00e4nn\u00e4s kommuna\n \u00c5sele kommuna\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "21709", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/BenHan%20Studios", "title": "BenHan Studios", "text": "BenHan Studios er eitt films studio \u00e1 Sandi, sum er stovna\u00f0 \u00ed 2010, av unga skopuninginum, Benjamin Hansen. \u00cd 2013 t\u00f3k hann stig til, at fara v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 uppt\u00f8kunum, og manna\u00f0i ta\u00f0 upp vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 \u00f8r\u00f0um f\u00f3lki kring filmsuppt\u00f8kur.\n\u00cd januar 2014 var Benjamin Hansen vi\u00f0 til at gera fyrsta videolagi\u00f0 hj\u00e1 Jens Marni Hansen, sum var\u00f0 gj\u00f8rt til sangin When it\u2019s Over, sum er av \u00fatg\u00e1vuni Anywhere You Wanna Go hj\u00e1 Jens Marna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nSandoy"}
{"id": "21710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1616", "title": "1616", "text": "1616 (MDCXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 23. apr\u00edl - William Shakespeare, enskt leikskald (f. 1564)\n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1617", "title": "1617", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1610-\u00e1rini"}
{"id": "21714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20%C3%B8ld", "title": "9. \u00f8ld", "text": "9. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 801 (DCCCI) til 31. desember 900 (CM) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nHendingar \n Noreg savna\u00f0 til eitt r\u00edki. Norsk b\u00faseting \u00ed F\u00f8royum, \u00cdslandi, Hetlandi og \u00cdrlandi. Svensk kringsetan \u00ed Novgorod og Kiev.\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk \nKarlamagnus (742-814)\nHaraldur H\u00e1rfagri (uml. 850 til uml. 931)\n\nUppfinningar \nKr\u00fati\u00f0 var\u00f0 uppfunni\u00f0 \u00ed Kina og var\u00f0 \u00ed fyrstani bert br\u00fakt til f\u00fdrverk."}
{"id": "21715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1626", "title": "1626", "text": "1626 (MDCXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1627", "title": "1627", "text": "1627 (MDCXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1628", "title": "1628", "text": "1628 (MDCXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1629", "title": "1629", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1620-\u00e1rini"}
{"id": "21719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1594", "title": "1594", "text": "1594 (MDXCIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi, \nog samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1595", "title": "1595", "text": "1595 (MDXCV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, \nog samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1596", "title": "1596", "text": "1596 (MDXCVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 31. mars - Ren\u00e9 Descartes, franskur heimspekingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (d. 1650 )\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1599", "title": "1599", "text": "1599 (MDXCIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1598", "title": "1598", "text": "1598 (MDXCVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1597", "title": "1597", "text": "1597 (MDXCVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1590-\u00e1rini"}
{"id": "21731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20%C3%B8ld", "title": "8. \u00f8ld", "text": "8. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 701 (DCCI) til 31. desember 800 (DCCC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "21732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1582", "title": "1582", "text": "1582 (MDLXXXII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 4. oktober - Teresa av \u00c1vila, sponsk nunna og yrkjari (f. 1515)\n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1583", "title": "1583", "text": "1583 (MDLXXXIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1584", "title": "1584", "text": "1584 (MDLXXXIV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1585", "title": "1585", "text": "1585 (MDLXXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum  t\u00fdsdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 5. august - Jesper Brochmand, danskur professari og biskupur (d. 1652).\n \u00f3kend dagseting - Pocahontas, indi\u00e1nagenta \u00far Virginia (d. 1617).\n\nAndl\u00e1t \n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1586", "title": "1586", "text": "1586 (MDLXXXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. februar - Jacob Praetorius, t\u00fdskt t\u00f3naskald og urguleikari (d. 1651).\n 7. mai - Francesco IV Gonzaga, hertogi av Mantova (d. 1612).\n\nAndl\u00e1t \n 25. januar - Lucas Cranach, t\u00fdskur listam\u00e1lari (f. 1515).\n 15. oktober - Elisabeth av Danmark, donsk prinsessa (f. 1524).\n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1587", "title": "1587", "text": "1587 (MDLXXXVII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 8. februar - Maria Stuart, drotning \u00ed Skotlandi fr\u00e1 1542 til 1567 (f. 1542)\n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1588", "title": "1588", "text": "1588 (MDLXXXVIII) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1589", "title": "1589", "text": "1589 (MDLXXXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi, og samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar \n 18. januar - Magnus Heinason  h\u00e1lsh\u00f8gdur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1580-\u00e1rini"}
{"id": "21742", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1320", "title": "1320", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1320-\u00e1rini"}
{"id": "21743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1321", "title": "1321", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 14. september - Dante Alighieri\n\n1320-\u00e1rini"}
{"id": "21744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1330", "title": "1330", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1330-\u00e1rini"}
{"id": "21745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1340", "title": "1340", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1340-\u00e1rini"}
{"id": "21747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1351", "title": "1351", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1350-\u00e1rini"}
{"id": "21748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1361", "title": "1361", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1360-\u00e1rini"}
{"id": "21758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benjamin%20Hansen", "title": "Benjamin Hansen", "text": "Benjamin Hansen (29. december, 1996) er ein ungur skopuningur, i\u00f0 dagliga f\u00e6st vi\u00f0 filmsuppt\u00f8kum. Hann er eisini stovnarin av films studionum, BenHan Studios.\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum\nSkopuningar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "21760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1330-%C3%A1rini", "title": "1330-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini - 1330-\u00e1rini - 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1330-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trygvi%20Danielsen", "title": "Trygvi Danielsen", "text": "Trygvi Danielsen (f\u00f8ddur 1991 \u00ed Havn) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, t\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri. Hann er limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Absent Silver King, sum vann t\u00f3nleikakappingina Sement \u00ed 2013. \u00cd 2013 gav hann \u00fat eitt savn vi\u00f0 yrkingum og stutts\u00f8gum umframt eina LP-pl\u00e1tu, sum hev\u00f0i heiti\u00f0 The Absent Silver King. Hann hevur eisini \u00fatgivi\u00f0 yrkingar og stutts\u00f8gur \u00ed t\u00ed\u00f0arritunum Vencili og Var\u00f0anum. Hann hevur eisini leikstj\u00f3rna filmum. \u00cd 2018 vann hann Geytan 2017 fyri stuttfilmin 111 g\u00f3\u00f0ir dagar.\n\nGivi\u00f0 \u00fat \n2013 - The Absent Silver King. Yrkinga- og stutts\u00f8gusavn og LP-pl\u00e1ta\n2018 - Silvurb\u00f3k. Yrkingar, lp-pl\u00e1ta og stuttfilmurin 111 g\u00f3\u00f0ir dagar\n\nHei\u00f0ur \n2013 - Vir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk, latin av Bj\u00f8rn Kals\u00f8, mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harra, vi\u00f0 handini av Mentanarvir\u00f0isl\u00f8num landsins \u00e1 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi \u00ed St\u00f3ra Pakkh\u00fasi \u00ed V\u00e1gi hin 15. januar 2014.\n2013 - Vann Sement (t\u00f3nleikakapping) vi\u00f0 b\u00f3lkinum The Absent Silver King\n2018 - Vann Geytan 2017\n2018 - Vann FMA-vir\u00f0isl\u00f8n sum \u00c1rsins n\u00fdggja navn undir navninum Silvurdrongur.\n2019 - M\u00f3tt\u00f3k Ebbu-vir\u00f0isl\u00f8nina. Vi\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nini fylgja 25.000 kr.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nTrygvi Danielsen og The Absent Silver King \u00e1 Youtube\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "21763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3lskt%20m%C3%A1l", "title": "P\u00f3lskt m\u00e1l", "text": "P\u00f3lskt (p\u00f3lskt: polski, polszczyzna) er slaviskt m\u00e1l. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed P\u00f3llandi."}
{"id": "21764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1410-%C3%A1rini", "title": "1410-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini - 1410-\u00e1rini - 1420-\u00e1rini 1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini 1460-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1340-%C3%A1rini", "title": "1340-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini - 1340-\u00e1rini - 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1340-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1350-%C3%A1rini", "title": "1350-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini - 1350-\u00e1rini - 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1350-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1400-%C3%A1rini", "title": "1400-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld - 16. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini - 1400-\u00e1rini - 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini 1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini 1450-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n15. \u00f8ld\n\u00c1rat\u00edggju\n1400-\u00e1rini"}
{"id": "21772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1360-%C3%A1rini", "title": "1360-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini - 1360-\u00e1rini - 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1360-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slovenskt%20m%C3%A1l", "title": "Slovenskt m\u00e1l", "text": "Slovenskt (slovenskt: sloven\u0161\u010dina) er slaviskt m\u00e1l. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed Slovenia.\n\nS\u00ed eisini \nSlovenska stavra\u00f0i\u00f0"}
{"id": "21781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slovakiskt%20m%C3%A1l", "title": "Slovakiskt m\u00e1l", "text": "Slovakiskt (slovakiskt: sloven\u010dina) er slaviskt m\u00e1l, sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 5,2 milli\u00f3num f\u00f3lkum. \nEins og kekkiskt hoyrir slovakiskt til tann vesturslaviska undirb\u00f3lkin.\nM\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed Slovakia.\n\nStavra\u00f0i\u00f0 \n\u00cd slovakiska stavra\u00f0num eru 46 b\u00f3kstavir. \nEinki stavra\u00f0 \u00ed Evropa hevur meira b\u00f3kstavir. \n\nA, \u00c1, \u00c4, B, C, \u010c, D, \u010e, Dz, D\u017e, E, \u00c9, F, G, H, Ch, I, \u00cd, J, K, L, \u0139, \u013d, M, N, \u0147, O, \u00d3, \u00d4, P, Q, R, \u0154, S, \u0160, T, \u0164, U, \u00da, V, W, X, Y, \u00dd, Z, \u017d\n\nKeldur\n\nSlavisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nSlovakia"}
{"id": "21785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1365", "title": "1365", "text": "1365 (MCCCLXV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1360-\u00e1rini"}
{"id": "21786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1572", "title": "1572", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1576", "title": "1576", "text": "1576 (MDLXXVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 27. august - Tiziano Vecellio, italskur listam\u00e1lari (f. uml. 1489)\n 12. oktober - Maximilian II, t\u00fdsk-r\u00f3mverskur keisari (f. 1527)\n\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1577", "title": "1577", "text": "1577 (MDLXXVII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 29. juni - Peter Paul Rubens, flamsk-t\u00fdskur malari (d. 1640).\n\nAndl\u00e1t \n\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bulgarskt%20m%C3%A1l", "title": "Bulgarskt m\u00e1l", "text": "Bulgarskt  (bulgarskt: \u0431\u044a\u043b\u0433\u0430\u0440\u0441\u043a\u0438 \u0435\u0437\u0438\u043a) er slaviskt m\u00e1l. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed Bulgaria.\n\nSlavisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nBulgaria"}
{"id": "21793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1578", "title": "1578", "text": "1578 (MDLXXVIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1579", "title": "1579", "text": "1579 (MDLXXIX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1570-\u00e1rini"}
{"id": "21795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1562", "title": "1562", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1560-\u00e1rini"}
{"id": "21797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1564", "title": "1564", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n26. apr\u00edl (doyptur) - William Shakespeare, enskt leikskald (d. 1616)\n\nAndl\u00e1t \n\n1560-\u00e1rini"}
{"id": "21799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1566", "title": "1566", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 1566 - J\u00e1kup VI, kongur Skotlands (J\u00e1kup I av Onglandi) (d. 1625)\n\nAndl\u00e1t \n\n1560-\u00e1rini"}
{"id": "21800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1567", "title": "1567", "text": "1567 (MDLXVII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1560-\u00e1rini"}
{"id": "21803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1502", "title": "1502", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1500-\u00e1rini"}
{"id": "21807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1532", "title": "1532", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1530-\u00e1rini"}
{"id": "21808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1533", "title": "1533", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 7. september - Elisabet I av Onglandi (d. 1603)\n 25. apr\u00edl - Vilhelm I av Orania\n 13. desember - Eirikur 14. av Sv\u00f8r\u00edki\n\nAndl\u00e1t \n\n1530-\u00e1rini"}
{"id": "21809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1506", "title": "1506", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n20. mai - Kristoffur Kolumbus, italskur ranns\u00f3knarfari (f. 1451)\n\n1500-\u00e1rini"}
{"id": "21817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flevoland", "title": "Flevoland", "text": "Flevoland er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Lelystad er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og Almere er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 399 825.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 6 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\n Almere\n Dronten\n Lelystad\n Noordoostpolder\n Urk\n Zeewolde\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Flevoland\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zeeland", "title": "Zeeland", "text": "Zeeland er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Middelburg er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 380 864.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 13 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\n Borsele\n Goes\n Hulst\n Kapelle\n Middelburg \n Noord-Beveland\n Reimerswaal\n Schouwen-Duiveland \n Sluis\n Terneuzen\n Tholen\n Veere\n Vlissingen\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Zeeland\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Noord-Holland", "title": "Noord-Holland", "text": "Noord-Holland, Nor\u00f0urholland er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Haarlem er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og Amsterdam er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 2 737 540.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 48 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Noord-Holland\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drenthe", "title": "Drenthe", "text": "Drenthe er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Assen er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 489 155.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 12 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\n Aa en Hunze\n Assen\n Borger-Odoorn\n Coevorden\n De Wolden\n Emmen\n Hoogeveen\n Meppel\n Midden-Drenthe\n Noordenveld\n Tynaarlo\n Westerveld\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Drenthe\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barnal%C3%B8tan", "title": "Barnal\u00f8tan", "text": "Barnal\u00f8tan er undirhald fyri b\u00f8rn, og fevnir um \u00fatvarp og sj\u00f3nvarp. Barnal\u00f8tan ver\u00f0ur \u00fatvarpa av Kringvarpinum.\n\nKendastu barnal\u00f8turnar:\n\nKrutl\n\nMumi\n\nFres\n\nKl\u00fa\n\nLinus \u00cd Svingi\n\nUndirhald"}
{"id": "21823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lemmer", "title": "Lemmer", "text": "Lemmer er ein b\u00fdur \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin liggur \u00ed Lemsterland kommunu \u00ed landslutinum Friesland. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 10.500 og er ein av kendastu b\u00fdum \u00ed Friesland, t\u00e1 talan er um vatn\u00edtr\u00f3tt. \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elisabeth%20Geertruida%20Wassenbergh", "title": "Elisabeth Geertruida Wassenbergh", "text": "Elisabeth Geertruida Wassenbergh (f\u00f8dd 1729 \u00ed Groningen \u2013 dey\u00f0 1781 \u00ed Groningen) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari. Fa\u00f0ir hennara Jan Abel Wassenbergh var eisini listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Elisabeth Geertruida Wassenbergh\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1729\nAndl\u00e1t \u00ed 1781"}
{"id": "21825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Abel%20Wassenbergh", "title": "Jan Abel Wassenbergh", "text": "Jan Abel Wassenbergh (f\u00f8ddur 18. januar 1689 \u00ed Groningen \u2013 dey\u00f0ur 1750 \u00ed Groningen) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari. D\u00f3ttir hansara Elisabeth Geertruida Wassenbergh var eisini listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Jan Abel Wassenbergh\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1689\nAndl\u00e1t \u00ed 1750"}
{"id": "21829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Violetta%20Villas", "title": "Violetta Villas", "text": "Violetta Villas (f\u00f8dd Czes\u0142awa Maria Cie\u015blak 10. juni 1938 \u00ed Li\u00e8ge, dey\u00f0 5. desember 2011 \u00ed Lewin K\u0142odzki) var ein belgisk f\u00f8dd, p\u00f3lsk songkvinna, sangskrivari og filmsleikari. Villas var tann fyrsta stj\u00f8rnan \u00e1 Casino de Paris \u00e1 Dunes Hotel & Casino \u00ed Las Vegas (1966\u20131971).\n\nVillas var kend fyri s\u00edna sermerktu og v\u00f8kru \u00fatsj\u00f3nd og fyri s\u00edni nummar-eitt hitt. Hon sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed seks sp\u00e6lifilmum, framf\u00f8rdi \u00ed \u00f3teljandi musicals og uppt\u00f3k n\u00e6rum 300 sangir \u00e1 t\u00edggju ymiskum m\u00e1lum: \u00e1 p\u00f3lskum, enskum, fronskum, t\u00fdskum, italskum, lat\u00ednskum, neapolitanskum, russiskum, sponskum og portugisiskum. Hon var ein dj\u00f3rar\u00e6ttinda aktivistur. \n\nHon var ein kontroversiellur pers\u00f3nur orsaka\u00f0 av alkohol- og r\u00fasevnismisn\u00fdtslu. \n\n\u00cd 2011 fekk hon hei\u00f0urin Medal for Merit to Culture \u2013 Gloria Artis.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n 1962 Rendez-vous with Violetta Villas\n 1966 Violetta Villas\n 1967 Violetta Villas \n 1968 For You My Darling\n 1968 About Love...\n 1977 There is no Love without Jealousy\n 1985 Las Vegas\n 1986 Violetta Villas \n 1992 Christmas Carols\n 1996 Daddy 2\n 1997 Christmas Carols\n 1997 Villas Sings Christmas Carols\n 2001 When Jesus Christus was Born...\n 2001 Violetta Villas\n 2001 There is no Love without Jealousy \n 2001 For You My Darling\n 2003 Valentine Hits\n 2004 Chrismas Carold from Heart\n 2008 To Comfort the Heart and warmth the Soul\n 2009 The Most Beautiful Chrismas Carols\n\nFilmsleiklutir\nSp\u00e6lifilmar\n 1969 How to commit marriage\n 1969 Heaven with a gun\n 1969 Paint your wagon\n 1970 The woodpecker\n 1983 Dream about Violetta\n 1989 Violetta Villas\n\nSj\u00f3nvarp\n 1963 Revue of the Polskie Nagrania\n 1964 Dancing Joe\n 1965 Roue de la chance\n 1966 Professor Tutka's club\n 1970 Violetta Villas sings\n 1975 The wedding\n 1977 Sentiments\n 1978 Good evening, it's \u0141\u00f3d\u017a!\n 1985 Summer Studio\n 1985 Beautiful and excellent\n 1988 Violetta\n 1993 Violetta Villas show \u2013 live at Warsaw Operetta\n 1995 Only to You\n 1996 Concert on a barge\n 1999 Violetta V. \u2013 live\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nInternet Movie DataBase\n\nP\u00f3lskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "21839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Friesland", "title": "Friesland", "text": "Friesland, Fr\u00edsaland er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Leeuwarden er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 646 401.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 20 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Friesland\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mata%20Hari", "title": "Mata Hari", "text": "Margaretha Geertruida \"M'greet\" Zelle MacLeod, betri kend sum Mata Hari, (f\u00f8dd 7. august 1876 \u00ed Leeuwarden, dey\u00f0 15. oktober 1917 \u00ed Vincennes) var ein ni\u00f0urlendskur dansari og nj\u00f3snari. Mata Hari merkir S\u00f3lareyga. Hon var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0 \u00ed Fraklandi \u00ed 1917.\n\nNi\u00f0urlendskir dansarar\u200e\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1876\nAndl\u00e1t \u00ed 1917"}
{"id": "21843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3ndepilin", "title": "Sj\u00f3ndepilin", "text": "Sj\u00f3ndepilin (fyrr F\u00f8roya Blindastovnur) er ein vitanardepil vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00e1 \u00cdslandsvegnum \u00ed Havn, i\u00f0 veitir t\u00e6nastu til f\u00f3lk, sum \u00e1 ein ella annan h\u00e1tt hava sj\u00f3ntrupulleikar. Sj\u00f3ndepilin er vitanardepil \u00e1 sj\u00f3n- og rehabiliterings\u00f8kinum og veitir r\u00e1\u00f0geving til f\u00f3lk, i\u00f0 eru blind ella eru sj\u00f3nveik, til teirra avvar\u00f0andi og kunning til starvsf\u00f3lk \u00e1 arbei\u00f0spl\u00e1ssum, barnag\u00f8r\u00f0um og sk\u00falum.\n\nT\u00e6nastur \nStovnurin er \u00ed dag skipa\u00f0ur \u00ed 3 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar eindir: R\u00e1\u00f0gevingin, Dagtilhaldi\u00f0 og Verksta\u00f0ur. R\u00e1\u00f0gevingin veitir t\u00e6nastu til f\u00f3lk um allar F\u00f8royar. \u00c1heitanir koma fr\u00e1 eygnal\u00e6kna, avvar\u00f0andi ella sj\u00f3nveikum beinlei\u00f0is.  Um gj\u00f8rligt koma f\u00f3lk til hj\u00e1lpart\u00f3laroynd \u00e1 Sj\u00f3ndeplinum. Eisini fara ergoterapeutarnir \u00e1  heimavitjanir. M\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 R\u00e1\u00f0gevingini er at veita hj\u00e1lp til sj\u00e1lvhj\u00e1lp. Eisini skipar R\u00e1\u00f0gevingin fyri ymiskum skei\u00f0um fyri blindum og sj\u00f3nveikum, avvar\u00f0andi og \u00f8\u00f0rum \u00e1huga\u00f0um.\n \nDagtilhaldi\u00f0 er \u00e1 Sj\u00f3ndeplinum, har f\u00f3lk koma til ymisk handalig arbei\u00f0i og sosial tilt\u00f8k. Endam\u00e1li\u00f0 er:\nat menna og stu\u00f0la sj\u00f3nveikum og blindum s\u00e1larliga og sosialt.\nat sj\u00f3nveik og blind menna sj\u00e1lvvir\u00f0i av innihaldsr\u00edkum virksemi.\nat virksemi\u00f0 ver\u00f0ur lagt til r\u00e6ttis eftir ynski og f\u00f8rimuni hj\u00e1 teimum blindu og sj\u00f3nveiku.\n  \nVerksta\u00f0i\u00f0 er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug eind \u00e1 Tra\u00f0abrekku. Hetta er ein vardur verksta\u00f0ur, har blind og sj\u00f3nveik, i\u00f0 eisini eru l\u00e6ttari seinment hava ymiskar arbei\u00f0suppg\u00e1vur eins og handaligar og sosialar aktivitetir. Br\u00fakararnir eru yngri f\u00f3lk, har endam\u00e1li\u00f0 er at menna tey til ein innihaldsr\u00edkan gerandisdag vi\u00f0 m\u00f8guleikum fyri mennandi avbj\u00f3\u00f0ingum og arbei\u00f0suppg\u00e1vum sum styrkja sj\u00e1lvs\u00e1lit og sj\u00e1lvsvir\u00f0i, so tey ver\u00f0a hj\u00e1lpt til at taka vi\u00f0 teimum avbj\u00f3\u00f0ingum, i\u00f0 gerandisdagurin b\u00fd\u00f0ur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Sj\u00f3ndeplinum\n\nAlmennir stovnar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "21848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zuid-Holland", "title": "Zuid-Holland", "text": "Zuid-Holland, Su\u00f0urholland er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. \nDen Haag er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og Rotterdam er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 3 572 409.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 60 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Zuid-Holland\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20Dal%20Christiansen", "title": "B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen", "text": "B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen (f\u00f8ddur 4. apr\u00edl 1985) \u00far Havn, b\u00fasitandi \u00ed Keypmannahavn, er ein f\u00f8royskur listama\u00f0ur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nSum ein av stovnarunum av Scrub.Art, bleiv fyribrygdi \u201cStreet Art\u201d varpa\u00f0 \u00fat \u00ed F\u00f8royum. Scrub.Art er ein l\u00edtil listab\u00f3lkur manna\u00f0ur av B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen og \u00d3lavur S.T. Thorsteinsson. Sum ein av stovnarunum av Scrub.Art, bleiv fyribrygdi \u201cStreet Art\u201d varpa \u00fat \u00ed F\u00f8royum. Scrub.Art er ein l\u00edtil listab\u00f3lkur manna\u00f0ur av B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen og \u00d3lavur S.T. Thorsteinsson. Fr\u00e1 mars 2011 til desember 2012 starva\u00f0ist hann \u00ed Margarinfabrikkini \u00ed Havn, fr\u00e1 januar 2013 til juli 2013 starva\u00f0ist hann sum E-Concept Developer hj\u00e1 Dagbladet B\u00f8rsen.\n\n\u00cd 2015 f\u00f3r hann at lesa til arkitekt \u00e1 Det Kongelige Danske Kunstakademi (KADK) \n\nB\u00e1r\u00f0ur er limur \u00ed F\u00f8roysk Myndlistaf\u00f3lk. Hann hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 fleiri frams\u00fdningum \u00ed Listask\u00e1lanum og Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Hann hevur eisini s\u00fdnt fram \u00e1 V\u00e1rframs\u00fdningini 2006 og 2007, Sl\u00f3arbl\u00f3\u00f0 2007, \u00ed Eik Banka 'Random Stuff' 2007 og \u00e1 Summarframs\u00fdningini 'Kanska' \u00ed 2008. Sum partur av Scrub.Art hevur B\u00e1r\u00f0ur pr\u00fdtt Margarinfabrikkina \u00ed 2007, s\u00fdnt fram \u00e1 G-Festivalinum \u00ed 2007 og 2008, pr\u00fdtt Cippo \u00ed 2007, veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed stu\u00f0ulstiltaki fyri Amnesty F\u00f8roya Deild \u00ed 2009, gj\u00f8rt pallpr\u00fd\u00f0i til The Wall konsert \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum og live show og stu\u00f0ulstiltak fyri Ung.fo \u00ed SMS \u00ed 2009.\n\nTey seinastu \u00e1rini hevur B\u00e1r\u00f0ur veri\u00f0 \u00e1 fleiri frams\u00fdningum, b\u00e6\u00f0i heima og uttanlands. Myndam\u00e1li\u00f0 er b\u00fana\u00f0 og hann arbei\u00f0ur ofta vi\u00f0 figurativt, t\u00f3 meir abstrakt enn \u00e1\u00f0ur. Millum anna\u00f0 kunnu nevnast frams\u00fdninganar uMMyndan i\u00f0 gj\u00f8rdist ein longri r\u00f8\u00f0 av frams\u00fdningum i\u00f0 sn\u00fa\u00f0u seg um transformation ella ummyndan.\n\n\u00datb\u00fagving \n Kunsth\u00f8jskolen Thorstedlund: 2006\n KEA: 2008-2011\n Det Kongelige Danske Kunstakademi: 2015-\n\nFrams\u00fdningar\n\nCensur frams\u00fdningar \n Summarframs\u00fdning N\u00d9/NOW Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0: 2016\n Mullers pakkh\u00fas: Pussy Riot frams\u00fdning: 2013\n \u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdning: 2012, 2010\n V\u00e1rframs\u00fdning: 2006, 2007, 2008, 2009\n Summarframs\u00fdning \"Kanska\" : 2008\n Sl\u00f3\u00f0arbl\u00f3\u00f0: 2007\n\nA\u00f0rar frams\u00fdningar \n\nOstah\u00fasi\u00f0: \u201cUmmyndan\u201d - 2016 - FO\nGro Akademi: \u201cNorthen Star\u201d - 2015 - DK\nGallar\u00ed Fokus: \u201cExcerpts from my diary\u201d - 2013 FO\nF\u00f8royah\u00fasi\u00f0: \"Hv\u00f8rvisj\u00f3nir\u201d 2011 - DK\nL\u00edtluv\u00edk: \"Nocturnal Rainbows\u201d 2010 -FO\nSnarskivan: \u201cFunky Orka\u201d 2009 - FO\nF\u00f8royah\u00fasi\u00f0: \"Heilagl\u00edming\u201d 2009 -DK\nEik: \"Random'\u201d 2007 - FO\nJinx: \u201cYmiskt\u201d 2007 - FO\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nB\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen \u00e1 Facebook\n bardurdc.com\n Mynd.fo - B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "21855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1549", "title": "1549", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1540-\u00e1rini"}
{"id": "21856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1548", "title": "1548", "text": "1548 (MDXLVIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n januar - Giordano Bruno, italskur heimspekingur, stj\u00f8rnfr\u00f8\u00f0ingur og prestur (d. 1600)\n\nAndl\u00e1t \n 5. september - Catharina Parr, drotning av Onglandi 1543-47 (f. 1512)\n\n1540-\u00e1rini"}
{"id": "21862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1542", "title": "1542", "text": "1542 (MDXLII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 8. desember - Maria Stuart, drotning \u00ed Skotlandi fr\u00e1 1542 til 1567 (d. 1587)\n\nAndl\u00e1t \n\n1540-\u00e1rini"}
{"id": "21863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1552", "title": "1552", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1550-\u00e1rini"}
{"id": "21866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1555", "title": "1555", "text": "\n\nHendingar \n Steigargar\u00f0ur ver\u00f0ur festur til l\u00f8gmannsgar\u00f0\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 10. juni - Elisabeth av Danmark, prinsessa (f. 1485)\n 21. november - Georgius Agricola, t\u00fdskur fr\u00f8\u00f0ima\u00f0ur (f. 1494) \n\n1550-\u00e1rini"}
{"id": "21883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reyni%20Service", "title": "Reyni Service", "text": "Reyni Service er ein bilas\u00f8la, i\u00f0 umbo\u00f0ar Toyota og Lexus. Reyni Service byrja\u00f0i \u00ed 1947 sum bilverksta\u00f0ur og maskinverksta\u00f0ur. Reyni Service hevur fingi\u00f0 ISO14001 vi\u00f0urkenning og harafturat eisini umhv\u00f8rvisg\u00f3\u00f0kenning fr\u00e1 Umhv\u00f8rvisstovuni. Fyrit\u00f8kan stu\u00f0lar f\u00f8royskum \u00edtr\u00f3ttarfel\u00f8gum. Eitt n\u00fa var Reyni Service h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul hj\u00e1 kvinnuli\u00f0num hj\u00e1 B36 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2016.\n\nS\u00f8gan\n\nByrjanin \nVirksemi\u00f0 hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni byrja\u00f0i \u00ed 1947 ni\u00f0ri \u00ed R\u00e6ttar\u00e1. Bygningurin var \u00ed trimum h\u00e6ddum, har hv\u00f8r h\u00e6dd var um 60 fermetrar til st\u00f8ddar. Ni\u00f0asta h\u00e6ddin var bilverksta\u00f0ur, mittasta h\u00e6ddin maskinverksta\u00f0ur, me\u00f0an ovasta h\u00e6ddin var \u00edb\u00fa\u00f0 hj\u00e1 Sigird av Reyni vi\u00f0 familju, stovnara av fyrit\u00f8kuni.\n\nUmbo\u00f0 upp\u00e1 Morris \nSigird, sum var elektrikari, arbeiddi \u00ed Danmark undir seinna heimsbardaga. Av t\u00ed at hugurin eisini l\u00e1 til bilar, eydna\u00f0ist honum eftir samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 DOMI at f\u00e1a umbo\u00f0i\u00f0 upp\u00e1 ensku Morris-bilarnar \u00ed F\u00f8royum.\n\nSigird bilas\u00f8luna um hendi \nFyrstu \u00e1rini var Sigird sj\u00e1lvur lei\u00f0ari av \u00f8llum virkseminum, men av t\u00ed at hann eisini gj\u00f8rdi el-installati\u00f3nir, valdi hann at lata Frits Jensen og Sverra Djurhuus taka s\u00e6r av verksta\u00f0num. Sj\u00e1lvur t\u00f3k hann s\u00e6r av bilas\u00f8luni og goymsluni.\n\nFyrsta buglu- og lakkverksta\u00f0i\u00f0 \u00ed landinum \nFyrit\u00f8kan \u00ed R\u00e6ttar\u00e1 hev\u00f0i ein serligan fyrimun fram um a\u00f0rar vi\u00f0 ta\u00f0, at Frits Jensen, eisini r\u00f3ptur Bugli Jensen, var tann einasti \u00ed F\u00f8royum t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving innan buglur og lakkering.\n\nVerksta\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur yvirtiki\u00f0 \n\u00cd 1969 yvirt\u00f3k Eivind av Reyni verksta\u00f0in \u00ed R\u00e6ttar\u00e1. Eivind var avl\u00e6rdur hj\u00e1 Frits Jensen, sum byrja\u00f0i virsemi\u00f0 \u00ed Gundadali fyrst \u00ed 60'unum, har Effo-st\u00f8\u00f0in er \u00ed dag.\n\nN\u00fdtt partafelag \nFyrst \u00ed 1973 stovna\u00f0u Sigird, Eivind og J\u00f3ann av Reyni partafelagi\u00f0 P/F Reyni Service. Eivind gj\u00f8rdist stj\u00f3ri \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a felagnum.\n\nFlutt ver\u00f0ur \u00ed n\u00fdggj h\u00f8lir \nSum bilavirksemi\u00f0 mentist og meiri fer\u00f0 kom \u00e1 bilas\u00f8luna \u00ed 70'\u00e1runum, v\u00f3ru tankar frammi um at finna anna\u00f0 h\u00f3skandi \u00f8ki til fyrit\u00f8kuna. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist fyrit\u00f8kuni at f\u00e1a eitt \u00f8ki uppi \u00ed Hoyv\u00edk \u00ed 1976, og kundi Reyni Service flyta \u00ed n\u00fdggj h\u00f8lir tann 6. mai 1978. Hetta var ein sera st\u00f3r broyting fr\u00e1 t\u00ed, sum var frammanundan, samstundis sum n\u00fdggir m\u00f8guleikar g\u00f3vu seg til kennar undir n\u00f3gv v\u00ed\u00f0ka\u00f0u karmunum.\n\nFr\u00e1 Morris til Toyota \nReyni Service, sum framvegis seldi ensku bilarnir Morris, fann \u00fatav, at hesir bilar ikki longur h\u00f8vdu somu dygd sum \u00ed 50- og 60'unum. Ta\u00f0 hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at leita\u00f0 var\u00f0 eftir \u00f8\u00f0rum m\u00f8guleikum \u00e1 markna\u00f0inum. R\u00f3sing Rasmussen \u00ed Runav\u00edk, sum hev\u00f0i selt Toyota s\u00ed\u00f0an mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 60'unum, hev\u00f0i um sama mundi\u00f0 avgj\u00f8rt at gevast vi\u00f0 s\u00ednum virksemi.\n\nN\u00fdggj og n\u00fat\u00edmans h\u00f8lir v\u00f3ru vi\u00f0virkandi til, at Reyni Service hev\u00f0i fyrimunin fram um a\u00f0rar ums\u00f8kjarar at f\u00e1a umbo\u00f0i\u00f0 \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 Toyota Danmark.\n\nReyni Service fekk fyrstu sendingina av Toyota-bilum \u00ed mai m\u00e1na\u00f0 1980.\n\nToyota mest seldi bilur \u00ed F\u00f8royum \nToyota var mest seldi bilur \u00ed F\u00f8royum fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1986, og hevur Toyota veri\u00f0 mest selda bilmerki\u00f0 16 fer\u00f0ir seinastu 18 \u00e1rini.\n\n\u00datbygging \nT\u00edggju \u00e1r eftir at flutt var\u00f0 ni\u00f0an til Hoyv\u00edkar, var\u00f0 virksemi\u00f0 aftur \u00f8kt so n\u00f3gv, at st\u00f8\u00f0a var\u00f0 tikin til at byggja ein st\u00f3ran bygning, umlei\u00f0 2000 fermetrar tv\u00f8rturum aftanvers \u00e1 \u00f8kinum. Hesin bygningur bleiv tikin \u00ed n\u00fdtslu 6. mai 1989.\n\nBygningurin gav aftur n\u00fdggjar m\u00f8guleikar, so sum Tidy Car og bilframs\u00fdning \u00ed ovaru h\u00e6ddini, me\u00f0an pl\u00e1tu- og lakkverksta\u00f0urin kundi h\u00fasast \u00ed ni\u00f0aru h\u00e6ddini.\n\nTruplar t\u00ed\u00f0ir \n\u00datbyggingin \u00ed 1989 var eitt st\u00f3rt tak og ein st\u00f3r \u00edl\u00f8ga hj\u00e1 Reyni Service, og hev\u00f0i fyrit\u00f8kan neyvan fari\u00f0 undir hesa st\u00f3ru \u00e6tlan, vitandi um ta sv\u00e1rastu kreppu nakrant\u00ed\u00f0, sum l\u00fardi stutt eftir at flutt var\u00f0 \u00ed n\u00fdggju h\u00f8lini.\n\nTa\u00f0 var ein t\u00ed\u00f0, sum gj\u00f8rdi, at b\u00e6\u00f0i familja og starvsfelagir komu at merkja t\u00fddningin av at standa saman, og veruliga str\u00ed\u00f0ast fyri at halda sk\u00fatuni oman\u00e1, t\u00e1 i\u00f0 har\u00f0ast leika\u00f0i \u00e1. Eivind er eisini teimum sera takksamur, sum gj\u00f8rdu ta\u00f0 m\u00f8guligt at finna loysnir, so virksemi\u00f0 ikki f\u00f3r fyri bakka.\n\nReyni Service \u00ed dag \n\u00cd dag starvast umlei\u00f0 50 f\u00f3lk \u00e1 Reyni Service. Av teimum starvast f\u00fdra \u00e1 deildini \u00ed Klaksv\u00edk, sum Reyni Service yvirt\u00f3k \u00ed 2001, eftir at Hans Berg Hammer hev\u00f0i havt s\u00f8lu og t\u00e6nastu fyri Reyni Service s\u00ed\u00f0ani 1989.\n\nGongdin s\u00ed\u00f0ani kreppuna hevur veri\u00f0 mennandi og g\u00f3\u00f0 fyri fyrit\u00f8kuna, sum \u00ed dag fegnast um st\u00f8\u00f0ugt virksemi b\u00e6\u00f0i \u00ed Havn og \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Reyni Service\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\n1947"}
{"id": "21885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAsdrekkas%C3%B8la%20Landsins", "title": "R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins", "text": "R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins ella R\u00fasan, er f\u00f8royska einkas\u00f8lan fyri r\u00fasdrekkas\u00f8lu, sum fylgir sama leisti sum hinar nor\u00f0urlendsku einkas\u00f8lurnar Vinmonopolet, Systembolaget og Alko. Virki\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992, eftir at n\u00fdggj r\u00fasdrekkal\u00f3g var samtykt, sum loyvdi r\u00fasdrekkas\u00f8lu \u00ed F\u00f8royum. Virki\u00f0 hevur handlar \u00ed T\u00f3rshavn, Nor\u00f0sk\u00e1la, Saltangar\u00e1, Klaksv\u00edk, Mi\u00f0v\u00e1gur, Sandur, \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0 og Vestmanna.\n\nS\u00f8gan\n\n1991 \n\u00c1sannandi at t\u00ed\u00f0in var komin til at f\u00e1a skipa\u00f0i vir\u00f0urskifti innan r\u00fasdrekkas\u00f8lu, leg\u00f0i landsst\u00fdri\u00f0 \u00ed apr\u00edl 1991 uppskot fram, um n\u00fdggja r\u00fasdrekkal\u00f3g. St\u00edvliga eitt \u00e1r eftir, var\u00f0 l\u00f3gin samtykt av l\u00f8gtinginum.\n\n1992 \nN\u00fdggja r\u00fasdrekkal\u00f3gin, l\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 20 fr\u00e1 10. mars 1992, um innflutning og s\u00f8lu av r\u00fasdrekka, hevur eina endam\u00e1lsgrein, sum mi\u00f0ar \u00edmoti at avmarka r\u00fasdrekkan\u00fdtlsuna og minka um ska\u00f0an, sum r\u00fasdrekkan\u00fdtslan hevur vi\u00f0 s\u00e6r fyri einstaklingin og samfelagi\u00f0. \n\nH\u00f8vu\u00f0sbroytingarnar \u00ed mun til gomlu l\u00f3gina v\u00f3ru: \n\nStovnsetan av R\u00fasdrekkas\u00f8lu Landsins, sum hevur einkar\u00e6tt til innflutning og s\u00f8lu av r\u00fasdrekka \nLoyvi til \u00fatskeinkjan av r\u00fasdrekka til hotel- og matstovuvirksemi \nL\u00e6kkan av aldursmarkinum \u00far 20 ni\u00f0ur \u00ed 18 \u00e1r \nAvt\u00f8ka av skamtan\n\n\u00cd l\u00f3gini var eisini \u00e1sett, at eitt rakstraravlop, heilt ella partv\u00edst, skuldi n\u00fdtast til f\u00edgging av uppl\u00fdsandi virksemi, um ska\u00f0arnar vi\u00f0 n\u00fdtslu av r\u00fasdrekka og til vi\u00f0ger\u00f0 av r\u00fasdrekkamisn\u00fdtarum. \n\nL\u00f3gin var\u00f0 stigv\u00edst sett \u00ed verk \u00ed 1992. \u00c1 sumri 1992 var\u00f0 stj\u00f3ri, Dagmar S. Joensen, sett at taka s\u00e6r av at seta R\u00fasdrekkas\u00f8lu Landsins \u00e1 stovn. Fyrstu skeinkiloyvini v\u00f3r\u00f0u givin \u00ed juni, innflutningur og sm\u00e1s\u00f8la byrja\u00f0i 2. november 1992, sum eisini er dagurin vit halda f\u00f8\u00f0ingardag. \n\nR\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins var\u00f0 stovnsett, og \u00ed kunnger\u00f0 nr. 144 fr\u00e1 20. oktober 1992, um rakstur av R\u00fasdrekkas\u00f8lu Landsins v.m, var\u00f0 og er m\u00e1li\u00f0:\n\nAt skapa fortreytir fyri einari broyttari og harav minkandi n\u00fdtslu\nAt fylgja neyvt vi\u00f0 og uppl\u00fdsa um gongdina \u00ed n\u00fdtsluni\nAt veita eina t\u00e6nastu vi\u00f0 brei\u00f0um, fj\u00f8lbroyttum og t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi \u00farvali og v\u00f8ruuppl\u00fdsing, so kundin hevur ein m\u00f8guleika at meta um \u00fatbo\u00f0i\u00f0\nAt ver\u00f0a vi\u00f0 \u00ed uppl\u00fdsandi tilt\u00f8kum\nFyrsta harudag, 2. november \u00ed 1992, l\u00e6t fyrsta s\u00f8lub\u00fa\u00f0in upp, vi\u00f0 Hoyv\u00edksvegin 51, \u00ed T\u00f3rshavn og 15. desember 1992 \u00ed B\u00f8g\u00f8tu 38, \u00ed Klaksv\u00edk\n\n1993 \n\u00cd 1993 l\u00f3tu f\u00fdra n\u00fdggjar s\u00f8lub\u00fa\u00f0ir upp \n21. juni \u00e1 Drelnesi \u00ed Su\u00f0uroy \n24. juni \u00e1 M\u00f8lini \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk \n30. juni \u00ed Saltangar\u00e1 \n5. juli \u00ed Hei\u00f0unum \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi \n\nFr\u00e1 byrjan var \u00f8ll s\u00f8la yvir disk, t\u00f3 undantiki\u00f0 \u00ed Saltangar\u00e1, har man sum eina roynd hev\u00f0i sj\u00e1lvt\u00f8kub\u00fa\u00f0. \n\nSo vi\u00f0 og vi\u00f0 v\u00f3r\u00f0u allar s\u00f8lub\u00fa\u00f0irnar broyttar til sj\u00e1lvt\u00f8kub\u00fa\u00f0ir, og \u00ed dag eru allar deildir sj\u00e1lvt\u00f8kub\u00fa\u00f0ir.\n\n1999 \n\u00cd 1999 var\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sgoymslan \u00e1 Hoyv\u00edksvegnum flutt ni\u00f0an \u00e1 Sandv\u00edkarhjalla, har hon h\u00fasast enn \u00ed dag.\n\n2007 \nDeildin \u00ed Saltangar\u00e1 flutti \u00ed n\u00fdggj h\u00f8li \u00e1 Hei\u00f0avegi.\n\n2009 \n3. september 2009 l\u00e6t R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins upp handil \u00ed Mi\u00f0lon vi\u00f0 Hoyv\u00edksvegin \u00ed Havn. \n\nOrs\u00f8kin var, at bygningurin \u00e1 Hoyv\u00edksvegi 51 var so fongdur vi\u00f0 soppav\u00f8kstri, at Arbei\u00f0seftirliti\u00f0 gav R\u00fasdrekkas\u00f8luni bo\u00f0 um at gevast vi\u00f0 \u00f8llum virksemi \u00ed bygninginum. \n\nGoymslan til handilin og fl\u00f8skum\u00f3tt\u00f8kan var\u00f0 flutt \u00ed Gr\u00f3nbygingin \u00e1 Staravegi.\n\n2010 \nKunnger\u00f0 Nr. 19, um Skipan og rakstur av R\u00fasdrekkas\u00f8lu Landsins, var\u00f0 broytt solei\u00f0is, at m\u00f8guligt var\u00f0 hj\u00e1 R\u00fasdrekkas\u00f8luni at hava opi\u00f0 leygardagar. \n\nFyrsti leygardagurin har m\u00f8guligt var\u00f0 at keypa \u00ed s\u00f8lub\u00fa\u00f0um hj\u00e1 R\u00fasdrekkas\u00f8luni var leygardagin tann 8. mai 2010.\n\nKeldur \n R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nR\u00fasdrekka"}
{"id": "21886", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Lion%20King", "title": "The Lion King", "text": "The Lion King (\"Lj\u00f3nakongurin\"; danskt heiti: L\u00f8vernes Konge) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1994, framleiddur av Walt Disney Feature Animation og frums\u00fdndur hin 15. juni 1994 \u00ed Amerika og 18. november 1994 \u00ed Danmark. Filmurin er hin 32. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku Disney teknifilmunum.\n\nS\u00f8gugongd \nFilmurin sn\u00fdr seg um ein leyvuunga \u00ed Afrika, Simba, sum m\u00e1 \u00edgj\u00f8gnum ymiskar for\u00f0ingar, fyri at enda at taka vi\u00f0 tr\u00f3nuni eftir p\u00e1pa s\u00ednum sum leyvanna kongur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDisney teknifilmar\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "21894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Candy%20Crush%20Saga", "title": "Candy Crush Saga", "text": "Candy Crush Saga er eitt g\u00e1tu video sp\u00e6l, \u00fatgivi\u00f0 av King tann 12. apr\u00edl 2012 til facebook og 14. november til snildfon. \u00cd mars 2013 var ta\u00f0 ta\u00f0 mesta sp\u00e6lda sp\u00e6li \u00e1 facebook, sum fyrr var farmville, vi\u00f0 \u00ed mi\u00f0al 46 mi\u00f3. br\u00fakar\u00fcm. \u00cd november 2012 hev\u00f0i Candy Cruss yvir 10. mi\u00f3. ni\u00f0urt\u00f8kur. Ta\u00a8 er ta\u00f0 sp\u00e6li\u00f3lkur \u00e1 Apple App store vi\u00f0 st\u00f8rstu \u00f8king \u00ed ni\u00f0urt\u00f8kum nakrant\u00ed\u00f0, innan fyri avmarka\u00f0a t\u00ed\u00f0.\n\nTeldusp\u00f8l\nFacebooksp\u00f8l"}
{"id": "21900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alblasserdam", "title": "Alblasserdam", "text": "Alblasserdam er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum og liggur \u00ed landslutinum Zuid-Holland. Ein partur av l\u00edtlu bygdini Kinderdijk, i\u00f0 hevur ta\u00f0 st\u00f8rsta tali av vindmyllum \u00ed Ni\u00f0urlondum, liggur \u00ed kommuni.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin Alblasserdam var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 nevndur \u00ed Melis Stoke kr\u00f8nikunum \u00ed 1299, kommunan var\u00f0 t\u00f3 ikki stovna\u00f0 fyrr enn \u00ed 1447. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var b\u00fdurin partur av Oud-Alblas.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miklagar%C3%B0ur%20%28handil%29", "title": "Miklagar\u00f0ur (handil)", "text": "Miklagar\u00f0ur er ein mat\u00f8v\u00f8ruhandil sum liggur \u00ed SMS. Miklagar\u00f0ur er st\u00f8rsti matv\u00f8ruhandilin \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 s\u00ednum 2.400 fermetrum.\n\nF\u00f8royskar handilsfyrit\u00f8kur"}
{"id": "21903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P/F%20SMS", "title": "P/F SMS", "text": "P/F SMS er ein fyrit\u00f8ka, i\u00f0 eigur SMS s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ina, B\u00f3nus, og ymiskar handlar \u00ed SMS s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ina\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "21909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1220-%C3%A1rini", "title": "1220-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini - 1220-\u00e1rini - 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1220-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1120-%C3%A1rini", "title": "1120-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini 1090-\u00e1rini 1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini - 1120-\u00e1rini - 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini 1170-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1120-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21913", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1020-%C3%A1rini", "title": "1020-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini - 1020-\u00e1rini - 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1020-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1030-%C3%A1rini", "title": "1030-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini - 1030-\u00e1rini - 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1030-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1010-%C3%A1rini", "title": "1010-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini - 1010-\u00e1rini - 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1010-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1522", "title": "1522", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1520-\u00e1rini"}
{"id": "21918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1422", "title": "1422", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1420-\u00e1rini"}
{"id": "21920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1222", "title": "1222", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1220-\u00e1rini"}
{"id": "21922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1523", "title": "1523", "text": "1523 (MDXXIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1520-\u00e1rini\n1523"}
{"id": "21923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1524", "title": "1524", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1520-\u00e1rini\n1524"}
{"id": "21924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1525", "title": "1525", "text": "\n\nHendingar \n 13. juni - Martin Luther giftir seg vi\u00f0 fyrrverandi nunnuni Katharinu von Bora. Hann er 41 og hon er 26 \u00e1ra gomul.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1520-\u00e1rini\n1525"}
{"id": "21925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1526", "title": "1526", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1520-\u00e1rini\n1526"}
{"id": "21926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1362", "title": "1362", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1360-\u00e1rini\n1362"}
{"id": "21927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kieron%20Williamson", "title": "Kieron Williamson", "text": "Kieron Williamson, f\u00f8ddur 4. august 2002, er ein ungur enskur listam\u00e1lari.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Heimas\u00ed\u00f0a \n\nEnskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2002"}
{"id": "21930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Overijssel", "title": "Overijssel", "text": "Overijssel er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Zwolle er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og Enschede er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 1 139 462.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 25 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Overijssel\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "21931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1352", "title": "1352", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1350-\u00e1rini\n1352"}
{"id": "21933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1039", "title": "1039", "text": "1039 (MXXXIX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1030-\u00e1rini\n1039"}
{"id": "21940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1514", "title": "1514", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1510-\u00e1rini"}
{"id": "21945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1519", "title": "1519", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 2. mai - Leonardo da Vinci, italskur listam\u00e1lari og myndah\u00f8ggari (f. 1452)\n\n1510-\u00e1rini"}
{"id": "21955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1342", "title": "1342", "text": "1342 (MCCCXLII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1340-\u00e1rini"}
{"id": "21956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1480", "title": "1480", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1480-\u00e1rini"}
{"id": "21957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1470", "title": "1470", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1470-\u00e1rini"}
{"id": "21958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1460", "title": "1460", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1460-\u00e1rini"}
{"id": "21959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1450", "title": "1450", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1450-\u00e1rini"}
{"id": "21960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1440", "title": "1440", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1440-\u00e1rini"}
{"id": "21962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1430", "title": "1430", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1430-\u00e1rini"}
{"id": "21964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1370-%C3%A1rini", "title": "1370-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini - 1370-\u00e1rini - 1380-\u00e1rini 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1370-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1380-%C3%A1rini", "title": "1380-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini - 1380-\u00e1rini - 1390-\u00e1rini 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini1430-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1380-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1390-%C3%A1rini", "title": "1390-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini 1370-\u00e1rini 1380-\u00e1rini - 1390-\u00e1rini - 1400-\u00e1rini 1410-\u00e1rini 1420-\u00e1rini1430-\u00e1rini 1440-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1390-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1310-%C3%A1rini", "title": "1310-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini - 1310-\u00e1rini - 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini 1360-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1310-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1350", "title": "1350", "text": "1350 (MCCCL) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1350-\u00e1rini"}
{"id": "21990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1345", "title": "1345", "text": "1345 (MCCCXLV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nleygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1340-\u00e1rini"}
{"id": "21994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1300-%C3%A1rini", "title": "1300-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld - 15. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini - 1300-\u00e1rini - 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini 1350-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1300-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "21996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1411", "title": "1411", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1410-\u00e1rini"}
{"id": "21997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1401", "title": "1401", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1400-\u00e1rini"}
{"id": "21998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1431", "title": "1431", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Fran\u00e7ois Villon, franskt skald\n\nAndl\u00e1t \n 31. mai - Jeanne d'Arc\n\n1430-\u00e1rini"}
{"id": "21999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1420", "title": "1420", "text": "1420 (MCDXX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar \n Osmanarnir hertaka Efesus.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1420-\u00e1rini"}
{"id": "22006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1400", "title": "1400", "text": "1400 (MCD) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1400-\u00e1rini"}
{"id": "22015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1485", "title": "1485", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. juni - Elisabeth av Danmark, prinsessa (d. 1555)\n\nAndl\u00e1t \n\n1480-\u00e1rini"}
{"id": "22019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sara%20Troost", "title": "Sara Troost", "text": "Sara Troost ella Sara Ploos van Amstel (f\u00f8dd 1732 \u00ed Amsterdam \u2013 dey\u00f0 1803 \u00ed Amsterdam) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari. Fa\u00f0ir hennara Cornelis Troost var eisini listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sara Troost\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1732\nAndl\u00e1t \u00ed 1803"}
{"id": "22024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henri%C3%ABtte%20Ronner-Knip", "title": "Henri\u00ebtte Ronner-Knip", "text": "Henri\u00ebtte Ronner-Knip (f\u00f8dd 31. mai 1821 \u00ed Amsterdam \u2013 dey\u00f0 2. mars 1909 \u00ed Elsene) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari. Fa\u00f0ir hennara Josephus Augustus Knip var eisini listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Henri\u00ebtte Ronner-Knip\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1821\nAndl\u00e1t \u00ed 1909"}
{"id": "22026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olga%20Bozna%C5%84ska", "title": "Olga Bozna\u0144ska", "text": "Olga Bozna\u0144ska (f\u00f8dd 15. apr\u00edl 1865 \u00ed Krak\u00f3w \u2013 dey\u00f0 26. oktober 1940 \u00ed Paris) var ein p\u00f3lskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Olga Bozna\u0144ska\n\nP\u00f3lskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1865\nAndl\u00e1t \u00ed 1940"}
{"id": "22034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20%C4%8Cern%C3%BD", "title": "David \u010cern\u00fd", "text": "David \u010cern\u00fd (f\u00f8ddur 15. desember 1967 \u00ed Prag) er ein kekkiskur myndah\u00f8ggari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n David \u010cern\u00fd\n\nKekkiskir myndah\u00f8ggarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "22041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marcel%20Duchamp", "title": "Marcel Duchamp", "text": "Marcel Duchamp (f\u00f8ddur 28. juli 1887 \u00ed Blainville-Crevon - 2. oktober 1968 \u00ed Neuilly-sur-Seine) var ein franskur listama\u00f0ur, myndah\u00f8ggari og listam\u00e1lari.\n\n\u00c1 netinum \n\n Marcel Duchamp\n\nFronsk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1887\nAndl\u00e1t \u00ed 1968"}
{"id": "22051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1451", "title": "1451", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n31. oktober - Kristoffur Kolumbus, italskur ranns\u00f3knarfari (d. 1506)\n\nAndl\u00e1t \n\n1450-\u00e1rini"}
{"id": "22054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brongl", "title": "Brongl", "text": "Brongl var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00ed 1980'unum, sum sp\u00e6ldi alternativan, progressivan rock. Ein av t\u00f3nleikarunum \u00ed Brongl var J\u00f3hannus \u00e1 R\u00f3gvu Joensen. B\u00f3lkurin framf\u00f8rdi ofta \u00ed Perluni, sum var eitt jazz-t\u00f3nleikasta\u00f0 \u00ed Havn t\u00e1. H\u00fasi\u00f0 er ikki til longur, ta\u00f0 var \u00ed V\u00e1gsbotni, n\u00e6rindis Sj\u00f3mansheimi\u00f0 og Havnar kirkju.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nBrongl, ein roynd, 1980\nBrongl, v\u00ed\u00f0ari, 1981\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicodemussangb%C3%B3lkurin", "title": "Nicodemussangb\u00f3lkurin", "text": "Nicodemussangb\u00f3lkurin var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00ed 1970'unum og 80'unum, sum sp\u00e6ldi andaligan t\u00f3nleik \u00ed n\u00fdm\u00f3tans sni\u00f0i. Tveir av forsangarunum v\u00f3ru K\u00e1ri Svensson og M.C. Restorff. M.C. Restorff var tann sum skriva\u00f0 ta\u00f0 mesta av tilfarinum, b\u00e6\u00f0i tekstir og l\u00f8g. Nicodemussangb\u00f3lkurin var umr\u00f8ddur \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini Minnist t\u00fa enn hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya um f\u00f8royskan t\u00f3nleik, og samr\u00f8\u00f0a var gj\u00f8rd vi\u00f0 M.C. Restorff.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nMeistarans hond, 1971\nL\u00edv, 1975\nHann leg\u00f0i \u00ed munn m\u00edn n\u00fdggjan song, 1977\nBarnaminnir, 1980\nKonsert vi\u00f0 Nicodemussangb\u00f3lkinum, live, 1986\nHildin, 1986\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1970-\u00e1rini\n1980-\u00e1rini"}
{"id": "22056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glata%C3%B0u%20sp%C3%A6limenninir%20%28t%C3%B3nleikab%C3%B3lkur%29", "title": "Glata\u00f0u sp\u00e6limenninir (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)", "text": "Glata\u00f0u sp\u00e6limenninir var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var mest virkin \u00ed 1980-\u00e1runum. B\u00f3lkurin gav \u00fat eina lp-pl\u00e1tu \u00ed 1982 vi\u00f0 heitinum Gluggamynd, talan er um v\u00edsu og f\u00f3lkat\u00f3nleik. Tvey systkin \u00far V\u00e1gi, Palli og Jacobina Hansen, sungu sangirnir, Palli hev\u00f0i skriva\u00f0 ta\u00f0 mesta av tilfarinum, t\u00f3 hev\u00f0i skaldi\u00f0 J\u00f3anes Nielsen skriva\u00f0 yrkingina Til Boga og allar n\u00fdf\u00f8\u00f0ingar \u00ed ver\u00f0ini, sum var fyrsti sangur \u00e1 pl\u00e1tuni.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nGluggamynd, Tutl, 1982, lp\nGluggamynd, Tutl, 1996, CD\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1980-\u00e1rini\nV\u00e1gur"}
{"id": "22057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Jacob%20W.%20Hjelm", "title": "Hans Jacob W. Hjelm", "text": "Hans Jacob Winther Hjelm er ein f\u00f8royskur sangari, t\u00f3nasmi\u00f0jur og h\u00fasam\u00e1lari. Hann var \u00ed l\u00e6ru sum h\u00fasam\u00e1lari hj\u00e1 Erhard Joensen \u00ed V\u00e1gi og var avl\u00e6rdur \u00ed 1999. Hann er \u00far V\u00e1gi og b\u00fdr eisini har. Fyrsta t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va hansara \u00ed egnum navni kom \u00fat \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku 2015, harafturat hevur hann givi\u00f0 \u00fat fleiri stakl\u00f8g til Kringvarp F\u00f8roya og so eru fleiri av teimum eisini at finna \u00e1 Youtube. Hans Jacob syngur \u00e1 f\u00f8royskum, nakrir sangir eru t\u00fdddir \u00far norskum ella \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum, eitt n\u00fa sangurin Gulbr\u00fanu eygu. Hann hevur eisini samstarva\u00f0 vi\u00f0 skaldi\u00f0 Niels Petur Nols\u00f8e \u00far V\u00e1gi, sum hevur yrkt fleiri sangir, sum Hans Jacob hevur gj\u00f8rt lag til og syngur, til d\u00f8mis Smyrlasangurin, sum var\u00f0 yrktur fyri at hei\u00f0ra manningini \u00e1 6-mannafarinum Smyril hj\u00e1 V\u00e1gs Kappr\u00f3\u00f0rarfelag og Heimbygd m\u00edn. V\u00e1gbingar syngja ofta Heimbygd m\u00edn, t\u00e1 ein veitsla er komin at enda, og t\u00e1 seinasta versi\u00f0 ver\u00f0ur syngi\u00f0 er vanligt at \u00f8ll reisast. Hans Jacob hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri ymiskum orkestrum og er \u00ed l\u00f8tuni virkin \u00ed orkestrinum, Trio, saman vi\u00f0 Jens Johannesen og Rene Jespersen og Hans Jacob Hjelm og vinmenn, teir framf\u00f8rdu eitt n\u00fa \u00ed H\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi sama kv\u00f8ld um norski dansibandsb\u00f3lkurin Vagabond \u00ed 2013. \u00cd 1991 var hann vi\u00f0 til at \u00fatgeva eitt kasettuband vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Section \u00far V\u00e1gi. Nakrir av limunum \u00ed b\u00f3lkinum v\u00f3ru: Hans Jacob Hjelm, sang, R\u00fani \u00ed L\u00e1gab\u00f8, tangentar, Kn\u00fat Nielsen, lj\u00f3\u00f0ma\u00f0ur, \u00c1rni Joensen, guitar, J\u00f3gvan Elias Thomsen, bassguitar, J\u00f3gvan Joensen, sologuitar, T\u00f8nnes Mikkelsen, r\u00fatmuguitar og S\u00e1mal Samuelsen, trummur. \u00cd september 1991 lutt\u00f3k b\u00f3lkurin \u00e1 maraton-konsert \u00ed badmintonh\u00f8llini \u00ed Gundadali \u00ed Havn. Section var\u00f0 kosin besti b\u00f3lkur \u00e1 konsertini av d\u00f3msnevndini, i\u00f0 var Terji Rasmussen og Bartal \u00far Arsenik, og fekk handa\u00f0 eitt g\u00e1vubr\u00e6v \u00e1 5000 kr\u00f3nur.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur\n2015 Hans Jacob Hjelm\n\nStakl\u00f8g \nHeimbygd m\u00edn, tekstur: Niels Petur Nols\u00f8e\nGulbr\u00fanu eygu\nN\u00fa og so alt l\u00edvi\u00f0\nVB sangurin\nRyskidalur\nKv\u00f8\u00f0a til V\u00e1gs kappr\u00f3\u00f0rarfelag (eisini kendur sum Smyrla-sangurin), tekstur: Niels Petur Nols\u00f8e\n\nVi\u00f0 \u00e1 savnsfl\u00f8gum \nUng um aldam\u00f3ti\u00f0 II, Tutl, sangurin L\u00e6andi gullbr\u00fanu eygu, sum Hans Jacob Hjelm syngur.\n\nVi\u00f0 Section \nSection, \u00cd lagi\u00f0, 1991\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970-\u00e1runum\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "22058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1392", "title": "1392", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1390-\u00e1rini"}
{"id": "22064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funkies", "title": "Funkies", "text": "Funkies var ein f\u00f8royskur rock t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Havn \u00ed 1980-\u00e1runum. Forsangarin \u00ed b\u00f3lkinum var \u00d3la Hans Andreasen, sum eisini skriva\u00f0i l\u00f8gini og sp\u00e6ldi guitar. Dreingirnir \u00ed Funkies v\u00f3ru vinmenn og h\u00f8vdu sp\u00e6lt saman fr\u00e1 t\u00ed at teir v\u00f3ru um 10 \u00e1ra aldur og gingu \u00e1 Venjingarsk\u00falanum. Hinir v\u00f3ru m.a. Hans Andreas, Terji Rasmussen og S\u00e1mal Petersen. Suni Merkisstein tosa\u00f0i vi\u00f0 \u00d3la Hans og vi\u00f0 Terja \u00ed sendingini Minnist t\u00fa enn, sum var\u00f0 v\u00edst \u00ed Kringvarpinum \u00ed 2013. T\u00e1 seg\u00f0i \u00d3la Hans, at hann sum 10 \u00e1ra gamal hev\u00f0i hoyrt Dire Straits fyri fyrstu fer\u00f0, og hev\u00f0i avgj\u00f8rt at hatta vildi hann l\u00e6ra seg at sp\u00e6la. Teir \u00ed Funkies byrja\u00f0u at sp\u00e6la til dans longu sum 13 \u00e1ra gamlir, teir sp\u00e6ldu fyrstu fer\u00f0 til dans \u00ed Virkinum \u00e1 Sandi \u00ed november 1979, s\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldu teir n\u00e6stan hv\u00f8rt vikuskifti ymsasta\u00f0ni. P\u00e1ll Arge, sum t\u00e1 \u00e1tti og rak Pl\u00e1tubarrina, bj\u00f3\u00f0a\u00f0i s\u00e6r til at geva \u00fat eitt staklag vi\u00f0 Funkies. Tveir sangir, sum \u00d3la Hans hev\u00f0i skriva\u00f0, v\u00f3ru tiknir upp \u00ed uppt\u00f8kuh\u00f8linum hj\u00e1 Milson Andreasen, og \u00e1 heysti 1981 kom stakpl\u00e1tan \u00fat. Teir g\u00f3vu \u00fat seinnu stakpl\u00e1tuna \u00ed 1983, t\u00e1 var n\u00fdggjur limur komin \u00ed b\u00f3lkin, Magnus Johannesen, lj\u00f3mbor\u00f0ssp\u00e6lari. \n\nTerji Rasmussen er seinni kendur fr\u00e1 Fr\u00e6ndum, Terji og F\u00f8stufressar og \u00f8\u00f0rum. \u00d3la Hans Andreasen flutti sum ungur til Danmarkar at b\u00fagva og gavst vi\u00f0 at vera virkin t\u00f3nleikari. Hin 11. oktober 2016 anda\u00f0ist hann bert 50 \u00e1ra gamal. Hann var beiggi Lindu Andrews, sum vann donsku sangtalentkappingina X-Factor og fa\u00f0ir Hans Edward Andreasen, i\u00f0 var forsangari \u00ed The Dreams.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \n\u00d3la Hans Andreasen, sangur, guitar\nTerji Rasmussen, guitar\nJ\u00f3nleif M\u00fcller, trummur\nHans Andreas H\u00f8jgaard, bass\nMagnus Johannessen, keyboards, fr\u00e1 1983\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStakpl\u00e1tur \nDisco Ride, 1981\nGive Me Some Lovin' / Love, 1983\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1980-\u00e1rini\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "22066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1380", "title": "1380", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1380-\u00e1rini"}
{"id": "22068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1310", "title": "1310", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1310-\u00e1rini"}
{"id": "22069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1300", "title": "1300", "text": "1300 (MCCC) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1300-\u00e1rini"}
{"id": "22070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1301", "title": "1301", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1300-\u00e1rini"}
{"id": "22071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egon%20Schiele", "title": "Egon Schiele", "text": "Egon Schiele (12. juni 1890 - 31. oktober 1918) var ein eysturr\u00edkskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Egon Schiele\n\nEysturr\u00edkskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1890\nAndl\u00e1t \u00ed 1918"}
{"id": "22073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anne-Cathrine%20Riebnitzsky", "title": "Anne-Cathrine Riebnitzsky", "text": "Anne-Cathrine Riebnitzsky (f\u00f8dd 1974 \u00ed Svendborg) er en danskur rith\u00f8vundur. \n\nAnne-Cathrine Riebnitzsky hevur nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving \u00e1 Forfatterskolen \u00ed 1998, og f\u00f3r s\u00ed\u00f0an \u00ed donsku verjuna, har hon var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum m\u00e1loffiserur. \u00cd 2007 var\u00f0 hon \u00ed \u00fatlegd \u00ed Afghanistan. Ta\u00f0 eru upplivingar \u00ed Afghanistan, i\u00f0 hava givi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur til skaldskapin hj\u00e1 Anne-Cathrine Riebnitzsky.\n\n\u00cd 2014 m\u00f3tt\u00f3k hon donsku hei\u00f0ursl\u00f8nina De Gyldne Laurb\u00e6r 2013 fyri skalds\u00f8guna Forbandede yngel. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hevur hon \u00fatgivi\u00f0 \u00e6vis\u00f8guna Kvindernes krig og skalds\u00f8guna Den stj\u00e5lne vej.\n\nB\u00f8kur \n Kvindernes krig, Politikens Forlag\n Den stj\u00e5lne vej, Politikens Forlag (2012)\n Forbandede yngel, Politikens Forlag (2013)\n\nHei\u00f0ur \n2013 - De Gyldne Laurb\u00e6r fyri skalds\u00f8guna Forbandede yngel\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Anne-Catrine Riebnitzsky\n Vangamyndin hj\u00e1 Riebnitzsky \u00ed Kvindernes Bl\u00e5 Bog\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "22074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leif%20Panduro", "title": "Leif Panduro", "text": "Leif Thormod Panduro (f\u00f8ddur 18. apr\u00edl 1923 \u00e1 Frederiksberg, dey\u00f0ur 16. januar 1977 \u00ed Asserbo) var ein av best umt\u00f3ktu donsku rith\u00f8vundum og dramatikarum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 20. \u00f8ld.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nHei\u00f0ur \n1963 - Kritikerprisen\n1966 - Herman Bangs Mindelegat\n1970 - De Gyldne Laurb\u00e6r \n1971 - Det Danske Akademis Store Pris \n1976 - Limur \u00ed Det Danske Akademi\n\nKeldur \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "22075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Hendrik%20Breitner", "title": "George Hendrik Breitner", "text": "George Hendrik Breitner (f\u00f8ddur 12. september 1857 \u00ed Rotterdam, dey\u00f0ur 5. juni 1923 \u00ed Amsterdam) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari og fotografur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n George Hendrik Breitner\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1857\nAndl\u00e1t \u00ed 1923"}
{"id": "22085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1452", "title": "1452", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 15. apr\u00edl - Leonardo da Vinci, italskur listam\u00e1lari og myndah\u00f8ggari (d. 1519)\n\nAndl\u00e1t \n\n1450-\u00e1rini"}
{"id": "22089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gustav%20Klimt", "title": "Gustav Klimt", "text": "Gustav Klimt (f\u00f8ddur 14. juli 1862 \u00ed Baumgarten, dey\u00f0ur 6. februar 1918 \u00ed Wien) var ein eysturr\u00edkskur listama\u00f0ur og listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Gustav Klimt\n\nEysturr\u00edkskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1862\nAndl\u00e1t \u00ed 1918"}
{"id": "22091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brigitta%20Boccoli", "title": "Brigitta Boccoli", "text": "Brigitta Boccoli (f\u00f8dd 5. mai 1972 \u00ed R\u00f3m <ref>[http://blog.leiweb.it/novella2000/2013/06/17/brigitta-boccoli-41-anni-e-sentirli-un-po/ \u00ab Brigitta Boccoli, 41 anni e sentirli un po' \u00bb]</ref>) er sj\u00f3nleikari \u00far Italia. Hon er systir Benedikta Boccoli, sum eisini er sj\u00f3nleikari. Hon er gift vi\u00f0 sirkusartistinum Stefano Nones Orfei, tey hava eitt barn saman, sonin Manfredi.\n\n Filmar \n\n Manhattan Baby, filmsleikstj\u00f3ri: Lucio Fulci - 1982 \n La ragazza dei lill\u00e0, filmsleikstj\u00f3ri: Flavio Mogherini - 1982\n Com'\u00e8 dura l'avventura, filmsleikstj\u00f3ri: Flavio Mogherini - 1987\n Nostalgia di un piccolo grande amore, filmsleikstj\u00f3ri: Antonio Bonifacio - 1991\n Gli angeli di Borsellino, filmsleikstj\u00f3ri: Rocco Cesareo - 2003\n Ol\u00e8, filmsleikstj\u00f3ri: Carlo Vanzina - 2006\n\n Sj\u00f3nleikir \n\n Scanzonatissimo, leikstj\u00f3ri: Dino Verde - 1993-1994\n Il gufo e la gattina, leikstj\u00f3ri: Furio Angiolella  - 1998\n L'ultimo Tarzan, leikstj\u00f3ri: Sergio Japino - 1999\n Il padre della sposa, leikstj\u00f3ri: Sergio Japino - 1999-2001\n Anfitrione, leikstj\u00f3ri: Michele Mirabella - 2001\n La schiava,  leikstj\u00f3ri: Claudio Insegno - 2002\n Uscir\u00f2 dalla tua vita in taxi, leikstj\u00f3ri: Ennio Coltorti - 2002-2003\n Il Paradiso pu\u00f2 attendere, leikstj\u00f3ri: Anna Lenzi - 2003\n La mia miglior nemica, leikstj\u00f3ri: Cinzia Berni - 2010\n\n Sj\u00f3nvarp \n\n Pronto, chi gioca?, filmsleikstj\u00f3ri: Gianni Boncompagni\n Domenica In, vi\u00f0 Benedikta Boccoli - 1987-1990 \n Reality Circus'', reality show - Canale 5 - 2006\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Brigitta Boccoli in AlloCin\u00e9\n Brigitta Boccoli in IMDB\n\nItalskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "22092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Stezaker", "title": "John Stezaker", "text": "John Stezaker, f\u00f8ddur 1949, er ein enskur listama\u00f0ur.\n\nFrams\u00fdningar\n\nEgnar frams\u00fdningar \n Works, 1969\u20131971, Sigi Krauss Gallery, London, 1970 [cat.]\n Beyond Art for Art\u2019s Sake: a Propus Mundus, Nigel Greenwood Gallery, London, 1972 [cat.]\nThe Museum of Modern Art Oxford, 1973\n  Nigel Greenwood Gallery, London, 1973.\n Galerie Decembre, Munster, 1974\n Galleria Lia Rumma, Rome, 1974\n Galleria Lia Rumma, Napoli, 1974\n Nigel Greenwood Gallery, London, 1975\n Galerie \u00c9ric Fabre, Paris, 1975\n Nigel Greenwood Gallery, London, 1976\n Trois Oeuvres [Three Works], Galerie \u00c9ric Fabre, Paris, 1976 [cat.]\n Dream Allegories. John Stezaker Collages 1976-1977. Nigel Greenwood Gallery, London, 1977 [cat.]\n Galerie \u00c9ric Fabre, Paris, 1977\n Schema Gallery, Florence, 1977\n Spectro Arts, Newcastle, UK, 1977\n Fragments, Photographers' Gallery, London, 1978 [cat.]\n Collages, 1977\u20131978, Ikon Gallery, Birmingham, 1978 [cat.]\n Southampton City Museum, Southampton, UK, 1978\n Galerie \u00c9ric Fabre, Paris, 1979\n Werke 1973-1978, Kuntsmuseum Luzern, Kunstmuseum, Lucerne, Sveis, 1979 [cat.]\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n John Stezaker \n\nEnsk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "22093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Piet%20Mondrian", "title": "Piet Mondrian", "text": "Piet Mondrian (f\u00f8ddur 7. mars 1872 \u00ed Amersfoort, dey\u00f0ur 1. februar 1944 \u00ed New York) var ein ni\u00f0urlendskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Piet Mondrian\n\nNi\u00f0urlendskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1872\nAndl\u00e1t \u00ed 1944"}
{"id": "22113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kim%20Leine", "title": "Kim Leine", "text": "Kim Leine Rasmussen (28. august 1961 \u00ed B\u00f8 \u00ed Telemarkini, Noreg) er ein dansk-norskur skalds\u00f8gurith\u00f8vundur. \n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Noregi, og flutti til Danmarkar at b\u00fagva sum 17-\u00e1ra gamal. Hann nam s\u00e6r \u00fatb\u00fagving sum sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingur. S\u00ed\u00f0an flutti hann til Gr\u00f8nlands, har hann b\u00fa\u00f0i \u00ed 15 \u00e1r. \u00cd 2004 vendi hann aftur til Danmark har hann \u00fatgav fyrstu skalds\u00f8gu s\u00edna \u00abKalak\u00bb \u00ed 2007. Hann fekk donsku b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nina De Gyldne Laurb\u00e6r, fyri skals\u00f8gu s\u00edna um tann norskf\u00f8dda tr\u00fabo\u00f0aran Morten Falck \u00ed Gr\u00f8nlandi, um hansara m\u00f8ti vi\u00f0 tann karismatiska pr\u00e6dikumannin Habakuk og konu hansara Mariu Magdalenu. \n\n30. oktober 2013 fekk hann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri skalds\u00f8guna Profeterne i Evighedsfjorden.\n\nB\u00f8kur hansara eru t\u00fdddar til norskt, svenskt, \u00edslendskt, finskt, t\u00fdskt, hollanskt, franskt, ungarskt, rumenskt, spanskt, italienskt og engskt.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Kalak, (2007)\n\n Valdemarsdag, (2008)\n\n Tunu, (2009)\n\n Profeterne i Evighedsfjorden, (2012)\n\nHei\u00f0ur \n2013 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri skalds\u00f8guna Profeterne i Evighedsfjorden\n2012 - De Gyldne Laurb\u00e6r\n2012 - Weekendavisens litteraturpris\n\nKeldur \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "22116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanne-Vibeke%20Holst", "title": "Hanne-Vibeke Holst", "text": "Hanne-Vibeke Holst (f\u00f8dd 21. februar 1959 \u00ed Hj\u00f8rring) er ein danskur rith\u00f8vundur, hon er \u00fatb\u00fagvin journalistur, og arbeiddi \u00e1 Berlingske Tidende og S\u00f8ndags B.T.\n\nHon fekk donsku b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nina Boghandlernes gyldne Laurb\u00e6r \u00ed 2009 fyri Dronningeofret. Sama \u00e1ri\u00f0 m\u00f3tt\u00f3k hon eisini Danners \u00e6respris, t\u00ed at hon \u00ed skalds\u00f8gu s\u00edni Kongemordet hevur givi\u00f0 s\u00edtt \u00edkast til at br\u00f3ta t\u00f8gnina um harskapi m\u00f3ti kvinnum.\n\nHanne-Vibeke Holst er elsta d\u00f3ttirin hj\u00e1 rith\u00f8vundarhj\u00fanunum Knud Holst og Kirsten Holst. Hon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Hj\u00f8rring og vaks upp \u00ed L\u00f8kken. \u00cd 1977 fekk hon studentspr\u00f3gv fr\u00e1 Br\u00f8nderslev Gymnasium, og stutta t\u00ed\u00f0 seinni slapp hon inn \u00e1 Danmarks Journalisth\u00f8jskole, hagani hon fekk pr\u00f3gv \u00ed 1984. S\u00ed\u00f0an starva\u00f0ist hon \u00e1 \u00e1vikavist Berlingske Tidende og S\u00f8ndags B.T., til hon fr\u00e1 1987 f\u00f3r at arbei\u00f0a sum freelance-journalistur og klummuskribentur. Hon hevur eitt n\u00fa veri\u00f0 skribentur fyri Alt for Damerne, Politiken og hevur skriva\u00f0 fleiri b\u00f8kur og tilfar til sj\u00f3nvarp og sj\u00f3nleikarh\u00fas. \n\nHanne-Vibeke Holst hevur fyrr veri\u00f0 gift vi\u00f0 Laurs N\u00f8rlund, a\u00f0alstj\u00f3ra, men er n\u00fa gift vi\u00f0 filmsmyndamanninum Morten Bruus. Hon eigur tr\u00fd b\u00f8rn.\n\nB\u00f8kur \n Knud, den store (2013)\n Undskyldningen (2011)\n Dronningeofret (2008)\n Kongemordet (2005)\n Kronprinsessen (2002)\n Min mosters migr\u00e6ne - eller Hvordan jeg blev kvinde (1999)\n En lykkelig kvinde (1998)\n Det virkelige liv (1994)\n Thereses tilstand (1992)\n Hjertets renhed (1990)\n Chicken (1987)\n Nattens kys (1986)\n Til sommer (1985)\n Mor er l\u00f8bet hjemmefra (1986)\n Ud af r\u00f8ret, Maja! (1981)\n Hejsa, Majsa! (1980)\n Den lille og den store viser (1999)\n\nEksterne henvisninger \n Hanne-Vibekes Hjemmeside\n Bibliografi\n\nDanskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar"}
{"id": "22117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helle%20Helle", "title": "Helle Helle", "text": "Helle Helle (f\u00f8dd 14. desember 1965 \u00ed Nakskov) (Hon b\u00fdr n\u00fa \u00ed bygdini Lynge sunnanfyri Sor\u00f8), doypt Helle Olsen er ein danskur rith\u00f8vundur. Helle Helle \u00fatgav s\u00edna fyrstu stutts\u00f8gu \u00ed 1987 undir navninum Helle Krogh Hansen, stutts\u00f8gan nevndist Et blommetr\u00e6 og var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed Dagbladet Information. Seinni valdi hon at n\u00fdta eftirnavni\u00f0 hj\u00e1 langommu s\u00edni \"Helle\", og ta\u00f0 var undir t\u00ed navninum hon \u00fatgav s\u00edna fyrstu skalds\u00f8gu Eksempler p\u00e5 liv, sum kom \u00fat \u00ed 1993. \n\nHelle er exam.art. \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet og er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Forfatterskolen. Helle hevur m\u00f3ttiki\u00f0 tr\u00fd-\u00e1ra \u00e1rsl\u00f8n fr\u00e1 Statens Kunstfond. B\u00f8kur hennara eru t\u00fddda til norskt, svenskt, estiskt, ni\u00f0urlendskt, t\u00fdskt og tjekkiskt.\n\n\u00cd 2003 m\u00f3tt\u00f3k hon Beatrice Prisen. \u00cd 2012 fekk hon Boghandlernes gyldne Laurb\u00e6r fyri skalds\u00f8guna Dette burde skrives i nutid.\n\n\u00datb\u00fagvingar og st\u00f8rv \n 1984 Matematisk studentereksamen fra Maribo Gymnasium\n 1985-87 Grund\u00fatb\u00fagving \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 K\u00f8benhavns Universitet\n 1989-91 Forfatterskolen, K\u00f8benhavn\n 1990-95 Radiovertur og programmedarbei\u00f0ari \u00e1 P4 \u00ed P1, Danmarks Radio.\n\nB\u00f8kur \n Eksempel p\u00e5 liv, skalds\u00f8ga, 1993 ISBN 87-595-0354-8\n Rester, stutts\u00f8gur, 1996 ISBN 87-568-1365-1\n Hus og hjem, skalds\u00f8ga, 1999 ISBN 87-568-1534-4\n Biler og dyr, stutts\u00f8gur, 2000 ISBN 87-568-1574-3\n Forestillingen om et ukompliceret liv med en mand, skalds\u00f8ga, 2002 ISBN 87-568-1696-0\n Min mor sidder fast p\u00e5 en pind, barnab\u00f3k (vi\u00f0 Lars N\u00f8rgaard), 2003 ISBN 87-91192-32-3\n R\u00f8dby-Puttgarden, skalds\u00f8ga 2005 ISBN 87-638-0145-0 (fekk Kritikerprisen 2005)\n Ned til hundene, skalds\u00f8ga, 2008 ISBN 978-87-638-0854-5\n Dette burde skrives i nutid, skalds\u00f8ga 2011 ISBN 978-87-638-1785-1\n Hvis det er, skalds\u00f8ga 2014\n\nB\u00f3kmentir um Helle Helle \n J\u00f8rgen Aabenhus, Anita Nell Bech Albertsen & Per Krogh Hansen (red.), Hvor lidt der skal til \u2013 En bog om Helle Helles forfatterskab, Syddansk Universitetsforlag, 2011. ISBN 978-87-7674-579-0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Helle Helle almenn heimas\u00ed\u00f0a\n Helle Helle \u00e1 Litteratursiden.dk\n Helle Helle \u00e1 Bibliografi.dk\n B\u00f3kaumm\u00e6li \u00e1 Bogrummet.dk\n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "22119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1466", "title": "1466", "text": "1466 (MCDLXVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1460-\u00e1rini"}
{"id": "22123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1442", "title": "1442", "text": "1442 (MCDXLII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1440-\u00e1rini"}
{"id": "22127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20H%C3%B8eg", "title": "Peter H\u00f8eg", "text": "Peter H\u00f8eg (f\u00f8ddur 17. mai 1957 \u00ed Keypmannahavn) er ein danskur rith\u00f8vundur, sum gj\u00f8rdist heimskendur fyri skalds\u00f8gu s\u00edna Fr\u00f8ken Smillas fornemmelse for sne (1992).\n\nB\u00f8kur \n Forestilling om det tyvende \u00e5rhundrede (1988)\n Fort\u00e6llinger om natten (1990)\n Fr\u00f8ken Smillas fornemmelse for sne (1992)\n De m\u00e5ske egnede (1993)\n Kvinden og aben (1996)\n F\u00f8rste og sidste kapitel \u00ed savninum Trykt - og godt (1998)\n Den stille pige (2006)\n Elefantpassernes b\u00f8rn (2010)\n Effekten af Susan (2014)\n Gennem dine \u00f8jne (2018)\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og tilnevningar  \nWeekendavisens litteraturpris (1988)\nKritikerprisen (1993) \nHerman Bangs Mindelegat (1993)\nTilnevndur B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins (1994)\nDe Gyldne Laurb\u00e6r (1994)\n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "22129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carsten%20Jensen", "title": "Carsten Jensen", "text": "Carsten Jensen (f\u00f8ddur 24. juli 1952 \u00ed Marstal \u00e1 \u00c6r\u00f8) er mag.art. \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i, rith\u00f8vundur og kjakari.\n\nCarsten Jensen var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin mag.art.  \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i \u00ed 1981 fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet, og gj\u00f8rdist \u00ed 1980'unum eitt kent navn av t\u00ed at hann skriva\u00f0i samfelagskritiskar essays og greinar \u00ed Politiken. Harumframt hevur hann veri\u00f0 kn\u00fdttur at Dagbladet Information, Aktuelt, Ekstra Bladet og Morgenavisen Jyllands-Posten. Fr\u00e1 1985-1990 var hann bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 t\u00ed\u00f0arritinum Fredag.\n\n\u00cd 1997 fekk Carsten Jensen De Gyldne Laurb\u00e6r fyri fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gnina Jeg har set verden begynde, sum hann \u00fatgav \u00ed 1996. \u00cd 2001 gj\u00f8rdist hann adjungera\u00f0ur professari \u00ed mentanargreining vi\u00f0 Det Humanistiske Fakultet, Syddansk Universitet, og t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2000-2003 var hann limur \u00ed Det Kulturelle Vismandsr\u00e5d.\n\nB\u00f8kur\n Salg, klasse og d\u00f8d, 1975\n Sj\u00e6len sidder i \u00f8jet, 1985\n P\u00e5 en m\u00f8rker\u00e6d klode, 1986\n Souveniers fra 80'erne, 1988\n Kannibalernes nadver, 1988\n Jorden i munden, 1991\n Af en astmatisk kritikers bekendelser, 1992\n Fors\u00f8mmelsernes bog, 1993\n Jeg har set verden begynde, 1996\n Jeg har h\u00f8rt et stjerneskud, 1997\n \u00c5r to & tre, 1999\n Opr\u00f8ret mod tyngdeloven, 2001\n Jorden rundt (2003)\n Livet i Camp Eden (2004)\n Det glemte folk \u2013 en rejse i Burmas gr\u00e6nseland (2004)\n Vi, de druknede (2006)\n Sidste rejse (2007)\n Vi sejlede bare \u2013 virkeligheden bag Vi, de druknede (2009)\n Ud (2010)\n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "22130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shirley%20Temple", "title": "Shirley Temple", "text": "Shirley Temple (f\u00f8dd 23. apr\u00edl 1928 \u00ed Los Angeles, dey\u00f0 10. februar 2014 \u00ed San Francisco), seinni kend sum Shirley Temple Black,  var ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, songkvinna, dansari og fyrrverandi umbo\u00f0sma\u00f0ur (ambassad\u00f8rur) fyri Gana og Kekkoslovakia. Hon ver\u00f0ur av mongum mett at vera kendasti barnasj\u00f3nleikarin \u00ed s\u00f8guni. \n\nTemple var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Santa Monica \u00ed Los Angeles, Kalifornia. Hon var\u00f0 f\u00f8dd 23. apr\u00edl \u00ed 1928 og longu \u00ed 1932 var hon vi\u00f0 \u00ed s\u00ednum fyrsta filmi. Tvey \u00e1r seinni var hon sum seks \u00e1ra gomul vi\u00f0 \u00ed sangleikinum \u201dBright Eyes,\u201d i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rdur beinlei\u00f0is til hana at sp\u00e6la. Ein av fyrstu leiklutum hennara var \u00ed sangleikinum fr\u00e1 1934, sum hon eisini vann eina Oscarvir\u00f0isl\u00f8n fyri. Hon hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed eini r\u00f8\u00f0 av filmum \u00ed 1930-\u00e1runum, og var ein av st\u00f8rstu stj\u00f8rnunum t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini. Hon gavst vi\u00f0 filmskarrieruni, t\u00e1 hon var fyrst \u00ed 20'unum. Seinni sp\u00e6ldi hon onkran leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpi, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist ikki serliga v\u00e6l. Sum hon bleiv eldri, minka\u00f0i undirt\u00f8kan fyri henni. \u00cd 1949 sp\u00e6ldi hon s\u00edn seinasta film, og \u00ed desember 1950 bo\u00f0a\u00f0i hon fr\u00e1, at hon ikki f\u00f3r at sp\u00e6la fleiri filmar. \u00cd 1969 umbo\u00f0a\u00f0i hon USA \u00ed ST, og seinni bleiv hon amerikonsk sendikvinna \u00ed Gana (1974-76) og Kekkoslovakia (1989-92). T\u00e1 Temple var 16 \u00e1ra gomul, giftist hon John Agar, sj\u00f3nleikara, sum hon fekk eina d\u00f3ttir vi\u00f0. Tey v\u00f3ru seinni skild, og \u00ed 1950 giftist hon handilsmanninum Charles Alden Black, sum hon fekk tvey b\u00f8rn vi\u00f0. \n\nSeinni fekk hon s\u00edna egnu sj\u00f3nvarpssending, og hon royndi seg eisini \u00ed politikki. Hon gj\u00f8rdist politiskt virkin og gj\u00f8rdist limur \u00ed Republikanska flokkinum. \u00cd 1967 var hon uppstilla\u00f0 til vali\u00f0 til kongressina, men bleiv ikki vald. \u00cd sta\u00f0in fekk hon fleiri diplomatuppg\u00e1vur, og lutt\u00f3k eitt n\u00fa \u00ed fleiri altj\u00f3\u00f0a r\u00e1\u00f0stevnum og fundum sum tann \u00fatsendi hj\u00e1 USA. \u00cd 1976 gj\u00f8rdist hon eisini chief of Protocol hj\u00e1 USA og hev\u00f0i \u00ed hesum starvi \u00e1byrgdina fyri \u00f8llum h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldum hj\u00e1 USA, \u00fatlendskum gestum, g\u00e1vum til gestir hj\u00e1 forsetanum, og skuldi fylgjast vi\u00f0 forsetanum \u00e1 uttanlandsfer\u00f0um hansara. Temple var eisini nevndarlimur \u00ed fleiri st\u00f3rum fyrit\u00f8kum, eitt n\u00fa Disney og Del Monte. \u00cd 1998 fekk hon hei\u00f0urin Kennedy Center Honors.\n\nFilmar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Shirley Temple\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmbassad\u00f8rar \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "22131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Scarlett%20Johansson", "title": "Scarlett Johansson", "text": "Scarlett Johansson (f\u00f8dd 22. november 1984 \u00ed New York) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, songkvinna og modell. Hon var gift vi\u00f0 Ryan Reynolds.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nAmerikanarar av danskari \u00e6tt\nModellir"}
{"id": "22142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carolina%20Kl%C3%BCft", "title": "Carolina Kl\u00fcft", "text": "Carolina Evelyn Kl\u00fcft (f\u00f8dd 2. februar 1983 \u00ed Sandhult) er ein svensk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt, hon hevur serliga fingi\u00f0 g\u00f3\u00f0 \u00farslit innan sjeykamp. Hon vann eitt gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2004.\n\n\u00c1 netinum \n IAAF\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2004"}
{"id": "22143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trond%20Fausa%20Aurv%C3%A5g", "title": "Trond Fausa Aurv\u00e5g", "text": "Trond Fausa Aurv\u00e5g (f\u00f8ddur 2. desember 1972 \u00ed Fetsund) er ein norskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri.\n\nFilmar \n\n Budbringeren (1997)\n 1732 H\u00f8tten (1998)\n Nissene p\u00e5 l\u00e5ven (TV, 2001)\n Andreaskorset (2004)\n Den brysomme mannen (2006)\n Tatt av kvinnen (2007)\n Lilyhammer (2012)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "22146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fallulah", "title": "Fallulah", "text": "Maria Christina Apetri, betri kend sum Fallulah (f\u00f8dd 6. februar 1985 \u00ed T\u00e5rnby) er ein donsk-rumensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2010 - The Black Cat Neighbourhood\n 2013 - Escapism\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "22147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Holm", "title": "Thomas Holm", "text": "Thomas Holm (f\u00f8ddur 1978) er ein danskur sangari og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2010 - Middelklassehelt\n\nStakl\u00f8g \nNitten (2009)\nSelvmord p\u00e5 dansegulvet (2010)\nIkea (2010)\nLidt for lidt (2010)\nKnep smerten v\u00e6k (2011)\nByen kalder (2012)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nDanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "22148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agnes%20Obel", "title": "Agnes Obel", "text": "Agnes Caroline Thaarup Obel (f\u00f8dd 28. oktober 1980 \u00ed Gentofte) er ein donsk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2010 - Philharmonics\n 2013 - Aventine\n 2016 - Citizen of Glass\n 2020 - Myopia\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "22154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1424", "title": "1424", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. desember - Margareta Stewart, skotsk kongsd\u00f3ttir og fronsk kr\u00fanprinsessa (d. 1445)\n\nAndl\u00e1t \n\n1420-\u00e1rini"}
{"id": "22156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ida%20Corr", "title": "Ida Corr", "text": "Ida Corr (f\u00f8dd 14. mars 1977 \u00ed Aarhus) er ein donsk-gambiansk songkvinna og sangskrivari. Sum 11-\u00e1ra gomul vann hon ta\u00f0 fyrsta barna-Melodi Grand Prix kappingina vi\u00f0 orkestrinum \u00c5rgang '77, og sum 16-\u00e1ra gomul framf\u00f8rdi hon vi\u00f0 orkestri s\u00ednum \u00e1 Skanderborg Festival frammanfyri 18.000 f\u00f3lkum, sum upphiting fyri The Sandmen. \u00cd fleiri \u00e1r sang hon k\u00f3r fyri Gnags, Sanne Salomonsen og onnur st\u00f3r donsk n\u00f8vn, \u00e1\u00f0renn hon \u00ed 2005 \u00fatgav s\u00edtt fyrsta soloalbum Streetdiva. \u00cd 2007 fekk hon eitt altj\u00f3\u00f0a hitt vi\u00f0 staklagnum \"Let Me Think About It\", i\u00f0 var\u00f0 remiksa\u00f0 av house-dj'num Fedde le Grand og gj\u00f8rdist #1 \u00e1 dance-hittlistunum \u00ed St\u00f3rabretlandi og USA.\n\nIda var ein av d\u00f3marunum \u00ed 6. umfari av sj\u00f3nvarpssendingini X Factor, har ein av hennara solistum, Kresten, vann kappingina.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2005 - Streetdiva\n 2006 - Robosoul\n 2009 - Under the Sun\n 2013 - Corr Values\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nDanskar songkvinnur\nX Factor\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "22157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Twiggy", "title": "Twiggy", "text": "Lesley Lawson, betri kend sum Twiggy (f\u00f8dd Lesley Hornby 19. september 1949 \u00ed London) er ein ensk modell, sj\u00f3nleikarinna og songkvinna. Hon var ein av teimum kendastu modellunum \u00ed 1960-\u00e1runum. St\u00f3ru eygu hennara og ta\u00f0 at hon l\u00edktist einum drongi, gj\u00f8rdi hana til \u00edmyndina av fotomodellum fyri ta\u00f0 t\u00ed\u00f0ina.\n\nHon var gift vi\u00f0 t\u00ed amerikanska sj\u00f3nleikaranum Michael Witney 1978-83, i\u00f0 doy\u00f0i av hjartast\u00f8\u00f0gi. Saman fingu tey d\u00f3ttrina Carly. \u00cd 1988 giftist hon  enska sj\u00f3nleikaranum Leigh Lawson, og eitur \u00ed dag Lesley Hornby Lawson.\n\nEftir fotomodellkarrieruna \u00ed 1960'unum hevur hon arbeitt sum sj\u00f3nleikari \u00e1 filmi og \u00e1 leikpallum. Hon sp\u00e6ldi m.a. \u00ed filminum The Blues Brothers. Harafturat hevur hon luttiki\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini America's Next Top Model sum d\u00f3mari, har hon avloysti Janice Dickinson.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "22169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Noonie%20Bao", "title": "Noonie Bao", "text": "Jonnali Mikaela Parmenius, betri kend sum Noonie Bao (f\u00f8dd 9. august 1987 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\nT\u00e1 i\u00f0 hon var 18-\u00e1ra gomul var\u00f0 hon kn\u00fdtt at einum forlagi sum sangskrivari og s\u00ed\u00f0an hevur hon skriva\u00f0 sangir fyri eitt n\u00fa Avicii, Charli XCX, Don Diablo, Clean Bandit, Tove Styrke og Adiam Dymott. 31. oktober 2012 \u00fatgav hon s\u00edtt egna debutalbum I am Noonie Bao \u00e1 egnum pl\u00e1tufelag, vi\u00f0 lisensi til Hybris. \n\n\u00c1 Grammisgalan 2013 var\u00f0 hon tilnevnd \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsin n\u00fdggja navn. Sama \u00e1r var hon ein av gestunum \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini Moraeus med mera. Noonie Bao var ein av sangskrivarunum handan sangin hj\u00e1 Avicii, i\u00f0 var nummar eitt \u00ed Onglandi, \"I Could Be the One\" har hon sj\u00e1lv sang.\n\nHon b\u00fdr \u00ed Stockholm.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2012 - I Am Noonie Bao\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "22170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jonna%20Lee", "title": "Jonna Lee", "text": "Jonna Emily Lee (f\u00f8dd Jonna Emily Lee Nilsson 3. oktober 1981 \u00ed Link\u00f6ping) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2007 - 10 Pieces, 10 Bruises\n 2008 - This War EP\n 2009 - This is Jonna Lee\n\n\u00datgivi\u00f0 vi\u00f0 navninum iamamiwhoami\n\nStakl\u00f8g\n b, mars 2010\n o, apr\u00edl 2010\n u-1, mai 2010\n u-2, mai 2010\n n, juni 2010\n t, juli 2010\n y, august 2010\n in concert, live, november 2010\n ; john, mai 2011\n clump, august 2011\n sever, februar 2012\n drops, februar 2012\n good worker, mars 2012\n play, mars 2012\n in due order, apr\u00edl 2012\n idle talk, apr\u00edl 2012\n rascal, mai 2012\n kill, mai 2012\n goods, juni 2012\n fountain, januar 2014\n hunting for pearls, mars 2014\n vista, apr\u00edl 2014\n\nAlbum\n kin 3. september 2012\n bounty 3. juni 2013\n blue 11. november 2014\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nTo Whom It May Concern\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "22185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%A4rred", "title": "Bj\u00e4rred", "text": "Bj\u00e4rred er ein b\u00fdur \u00ed Lomma kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 9 542 \u00ed 2010. B\u00fdurin fevnir um 4,79  km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 1 992/km2.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nLomma kommuna"}
{"id": "22186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Konstancin-Jeziorna", "title": "Konstancin-Jeziorna", "text": "Konstancin-Jeziorna er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 17 566 \u00ed 2011. B\u00fdurin fevnir um 17,74  km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 944 /km2.\nB\u00fdurin liggur umlei\u00f0 20 km sunnan fyri Warsawa og er ein partur av st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum av t\u00ed b\u00fdnum.\nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1969 vi\u00f0 einari samanlegging av Konstancin og Jeziorna og fleiri sm\u00e6rri bygdum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Konstancin-Jeziorna\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi\u200e"}
{"id": "22190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1396", "title": "1396", "text": "1396 (MCCCXCVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1390-\u00e1rini"}
{"id": "22191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirkjub%C3%B8h%C3%B3lmur", "title": "Kirkjub\u00f8h\u00f3lmur", "text": "Kirkjub\u00f8h\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Kirkjub\u00f8h\u00f3lmur er 2 hektarar til st\u00f8ddar.\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "22192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hovsh%C3%B3lmur", "title": "Hovsh\u00f3lmur", "text": "Hovsh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Hovsh\u00f3lmur er 1,7 hektarar til st\u00f8ddar.\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "22193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hoyv%C3%ADksh%C3%B3lmur", "title": "Hoyv\u00edksh\u00f3lmur", "text": "Hoyv\u00edksh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Hoyv\u00edksh\u00f3lmur er 0,8 ha til st\u00f8ddar.\n\n\u00c1 h\u00f3lminum er ein viti.\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "22194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baglh%C3%B3lmur", "title": "Baglh\u00f3lmur", "text": "Baglh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Baglh\u00f3lmur er 0,8 ha til st\u00f8ddar. H\u00f3lmurin er beint uttanfyri V\u00edkarbyrgi. Hann s\u00e6st eisini \u00far Porkeri.\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "22196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ecker%C3%B6", "title": "Ecker\u00f6", "text": "Ecker\u00f6 er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Ecker\u00f6 hevur 931 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kumlinge", "title": "Kumlinge", "text": "Kumlinge er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Kumlinge hevur 328 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jomala", "title": "Jomala", "text": "Jomala er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Jomala hevur 4 555 \u00edb\u00fagvar (2014) og fevnir um eitt \u00f8ki, sum er 686,96 km\u00b2 til v\u00edddar, harav eru 544.43 km\u00b2 vatn. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin er 30,32 \u00edb\u00fagvar pr. ferkilometur.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%A4nd%C3%B6", "title": "Br\u00e4nd\u00f6", "text": "Br\u00e4nd\u00f6 er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Br\u00e4nd\u00f6 hevur 474 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finstr%C3%B6m", "title": "Finstr\u00f6m", "text": "Finstr\u00f6m er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Finstr\u00f6m hevur  2 536 \u00edb\u00fagvar (2014). Av hesum tosa 93,8% svenskt, me\u00f0an 3,4% hava finskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sottunga", "title": "Sottunga", "text": "Sottunga er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Sottunga hevur 101 \u00edb\u00fagvar (2014) og er minsta kommunan \u00ed Finnlandi.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lemland", "title": "Lemland", "text": "Lemland er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Lemland hevur 1 943 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6kar", "title": "K\u00f6kar", "text": "K\u00f6kar er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. K\u00f6kar hevur 253 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hammarland", "title": "Hammarland", "text": "Hammarland er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Hammarland kommuna hev\u00f0i 1 533 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A5rd%C3%B6", "title": "V\u00e5rd\u00f6", "text": "V\u00e5rd\u00f6 er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. V\u00e5rd\u00f6 hevur 439 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariehamn", "title": "Mariehamn", "text": "Mariehamn (finskt: Maarianhamina) er ein kommuna og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed \u00c1landi. Mariehamn hevur umlei\u00f0 11 488  \u00edb\u00fagvar (2014) og er st\u00f8rsta kommunan \u00ed \u00c1landi.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lumparland", "title": "Lumparland", "text": "Lumparland er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Lumparland hevur 418 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6gl%C3%B6", "title": "F\u00f6gl\u00f6", "text": "F\u00f6gl\u00f6 er ein kommuna \u00ed landsynningspartinum av \u00c1landi. F\u00f6gl\u00f6 hevur 568 \u00edb\u00fagvar (2014). \u00cd kommununi eru fleiri oyggjar, h\u00f3lmar og sker.\nKommunan fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 1.869,02 km2, av hesum eru 1.734,24 km2 vatn. F\u00f3lkat\u00e6ttleikin er 3,67 \u00edb\u00fagvar pr. ferkilometur. \u00cdb\u00fagvarnir \u00e1 oynni tosa \u00f8ll svenskt. T\u00f3 hava tilflytarar \u00far Estlandi og Lettlandi b\u00fasett seg \u00e1 oynni tey seinastu \u00e1rat\u00edggjuni, orsaka\u00f0 av t\u00f8rvinum \u00e1 arbei\u00f0skraft til alivinnnuna, sum er h\u00f8vu\u00f0svinnan \u00ed kommununi.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sund%20%28%C3%81land%29", "title": "Sund (\u00c1land)", "text": "Sund er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Sund hevur 1 037 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saltvik", "title": "Saltvik", "text": "Saltvik er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. Saltvik hevur 1 820 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22213", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geta", "title": "Geta", "text": "Geta er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Geta kommunu var 497 (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed \u00c1landi"}
{"id": "22227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1313", "title": "1313", "text": "1313 (MCCCXIII)  var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n16. juni - Giovanni Boccaccio, italskur rith\u00f8vundur og skald (d. 1375).\n\nAndl\u00e1t \n\n1310-\u00e1rini"}
{"id": "22239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1349", "title": "1349", "text": "\n\nHendingar \n S\u00f3ttin svarta kom til F\u00f8roya.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1340-\u00e1rini"}
{"id": "22241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Fr%C3%AD%C3%B0rik%20Kj%C3%B8lbro", "title": "J\u00f3n Fr\u00ed\u00f0rik Kj\u00f8lbro", "text": "J\u00f3n Fr\u00ed\u00f0rik Kj\u00f8lbro (f\u00f8ddur 2. juni 1967 \u00ed F\u00f8royum) er ein f\u00f8royskur/danskur d\u00f3mari, \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1992. Hann hevur starvast sum h\u00e6gstar\u00e6ttard\u00f3mari \u00ed Eystara Landsr\u00e6tti \u00ed Danmark fr\u00e1 1. apr\u00edl 2005. Eitt skifti starva\u00f0ist hann sum d\u00f3mari \u00ed F\u00f8roya R\u00e6tti, ta\u00f0 var fr\u00e1 1994 til 1996. \u00cd januar 2014 var\u00f0 hann settur \u00ed starv sum mannar\u00e6ttindad\u00f3mari vi\u00f0 Altj\u00f3\u00f0a Mannar\u00e6ttindad\u00f3mst\u00f3lin \u00ed Strasbourg. Ta\u00f0 eru 47 d\u00f3marar av hesum slagi, ein fyri hv\u00f8rt land, i\u00f0 hevur undirskriva\u00f0 mannar\u00e6ttindas\u00e1ttm\u00e1lan. Tr\u00edggir d\u00f3marar v\u00f3ru innstilla\u00f0ir fyri Danmark, J\u00f3n Fr\u00ed\u00f0rik var\u00f0 valdur og skal vera \u00ed hesum starvi \u00ed n\u00fdggju \u00e1r og skuldi byrja \u00ed starvinum seinni \u00e1 v\u00e1ri 2014. Hann gevur skriva\u00f0 fleiri b\u00f8kur um mannar\u00e6ttindi.\n\nFamilja \nB\u00e6\u00f0i foreldrini hj\u00e1 J\u00f3n Fr\u00ed\u00f0rik eru f\u00f8roysk. Mamman Alvdis, b\u00fdr ni\u00f0ri, og p\u00e1pin var J\u00f3gvan Kj\u00f8lbro, s\u00e1li. J\u00f3n F. Kj\u00f8lbro er giftur f\u00f8royskari konu \u2013 Gu\u00f0run, d\u00f3ttir Judith og Osvald Kj\u00e6rbo, s\u00e1la, \u00ed Havn.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nDanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "22244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1370", "title": "1370", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1370-\u00e1rini"}
{"id": "22246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1372", "title": "1372", "text": "1372 (MCCCLXXII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1370-\u00e1rini"}
{"id": "22249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1375", "title": "1375", "text": "1375 (MCCCLXXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n21. desember - Giovanni Boccaccio, italskur rith\u00f8vundur og skald (f. 1313).\n\n1370-\u00e1rini"}
{"id": "22255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1290-%C3%A1rini", "title": "1290-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini - 1290-\u00e1rini - 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini 1340-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1290-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1290", "title": "1290", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1290-\u00e1rini"}
{"id": "22258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1280-%C3%A1rini", "title": "1280-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini - 1280-\u00e1rini - 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini 1330-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289\n\nHendingar \n Maoriar komu til N\u00fds\u00e6lands.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1280-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B6rk%20Gu%C3%B0mundsd%C3%B3ttir", "title": "Bj\u00f6rk Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir", "text": "Bj\u00f6rk Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir, betri kend sum Bj\u00f6rk (f\u00f8dd 21. november 1965 \u00ed Reykjav\u00edk) er ein \u00edslendsk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikarinna. Hon hevur vunni\u00f0 n\u00f3gvar hei\u00f0ursl\u00f8nir \u00far fleiri londum og hon hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00e1 ovastu r\u00f3k \u00e1 hittlistum kring heimin. Tr\u00edggjar av stakl\u00f8gum hennara komu \u00e1 Top 10 \u00ed St\u00f3rabretlandi (\"It's Oh So Quiet\" n\u00e1ddi eitt fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ss, \"Army of Me\" nummar 10, og \"Hyperballad\" nummar 8). Pl\u00e1tufelag hennara, One Little Indian, bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 \u00ed 2003, at hon hev\u00f0i selt meira enn 15 milli\u00f3nir kring allan heimin. \n\nHon hevur vunni\u00f0 f\u00fdra BRIT Awards, f\u00fdra MTV Video Music Awards, eina MOJO vir\u00f0isl\u00f8n, tr\u00edggjar UK Music Video Awards, og, \u00ed 2010, vann hon Polar Music Prize fr\u00e1 the Royal Swedish Academy of Music sum vi\u00f0urkenning av hennara \"deeply personal music and lyrics, her precise arrangements and her unique voice.\" \u00cd 1997 vann hon T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins.\n\nBj\u00f6rk hevur eisini veri\u00f0 tilnevnd 14 Grammy Awards (umframt tv\u00e6r fyri art direction av hennara album sleeves, sum onnur hava gj\u00f8rt), eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n, og tv\u00e6r Golden Globe Awards. Hon vann Best Actress Award \u00e1 Cannes Film Festival \u00ed 2000 fyri h\u00f8vu\u00f0sleiklut hennara \u00ed filminum Dancer in the Dark eftir Lars von Trier. Hon var plasera\u00f0 sum nummar 29 \u00ed listanum hj\u00e1 VH1 \"The 100 Greatest Women in Music\", nummar \u00e1tta \u00ed listanum hj\u00e1 MTV \"22 Greatest Voices in Music\", og nummar 16 \u00ed listanum hj\u00e1 Rolling Stone's \"100 Greatest Singers of All Time\".\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00ed \u00farvali \nBj\u00f6rk (1977)\nDebut (1993)\nPost (1995)\nHomogenic (1997)\nVespertine (2001)\nMed\u00falla (2004)\nVolta (2007)\nBiophilia (2011)\nVulnicura (2015)\nUtopia (2017)\nFossora (2022)\n\nFilmar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n Internet Movie Database\n\n\u00cdslendskar songkvinnur\n\u00cdslendskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "22261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1270-%C3%A1rini", "title": "1270-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini - 1270-\u00e1rini - 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini 1320-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1270-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1270", "title": "1270", "text": "1270 (MCCLXX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n H\u00e1kun Magnusson, kongur Noregs (d. 1319)\n\nAndl\u00e1t \n\n1270-\u00e1rini"}
{"id": "22268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Helle%20Thorning-Schmidt%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt I", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 3. oktober 2011 til 3. februar 2014. \nStj\u00f3rnin byrja\u00f0i sum ein samgonga millum Socialdemokraterne, Radikale Venstre og Socialistisk Folkeparti (SF), ta\u00f0 hev\u00f0i s\u00ed\u00f0an veri\u00f0 fleiri r\u00e1\u00f0harraskifti, og hin 30. januar 2014 t\u00f3k SF seg burtur\u00far stj\u00f3rnini.\n\nR\u00e1\u00f0harrar \u00ed stj\u00f3rnini \n\n\u03b1Eftir at Annette Vilhelmsen var\u00f0 vald sum forma\u00f0ur fyri SF hin 13. oktober 2012, f\u00f3ru broytingar fram \u00ed stj\u00f3rnini hin 16. oktober 2012. \n\n\u03b2Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri Uffe Elb\u00e6k bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran hin 5. desember 2012, at hann gavst sum r\u00e1\u00f0harri. Dagin eftir var\u00f0 Marianne Jelved sett \u00ed sta\u00f0in.\n\n\u03b3R\u00e1\u00f0harrabroytingar hin 9. august 2013 orsaka\u00f0 av trygdarg\u00f3\u00f0kenningini av Henrik Sass Larsen.\n\n\u03b4Menningarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Christian Friis Bach bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 hin 21. november 2013, at hann gavst sum r\u00e1\u00f0harri. Sama dag var\u00f0 Rasmus Helveg Petersen settur \u00ed sta\u00f0in.\n\n\u03b5R\u00e1\u00f0harrabroytingar hin 12. desember 2013 orsaka\u00f0 av, at Villy S\u00f8vndal fekk bl\u00f3\u00f0t\u00f8pp, og Morten B\u00f8dskov seg\u00f0i upp. \n\n*SF f\u00f3r \u00far stj\u00f3rnini - 6 sessir skuldu b\u00fdtast umaftur 30. januar 2014.\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n2011\n2012\n2013\n2014\n2015 \u00ed Danmark\n2015 \u00ed politikki\n\nda:Regeringen Helle Thorning-Schmidt I\nen:Thorning-Schmidt I Cabinet"}
{"id": "22270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Margrethe%20Vestager", "title": "Margrethe Vestager", "text": "Margrethe Vestager Hansen (f\u00f8dd 13. apr\u00edl 1968 \u00ed Glostrup) er danskur politikari, EU-r\u00e1\u00f0harri. Hon er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. Hon var b\u00faskapar- og innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Danmark fr\u00e1 3. oktober 2011 til 2014. Hon var forma\u00f0ur fyri Det Radikale Venstre fr\u00e1 2007 til 2014.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nPolitisk \nHon var politiskur lei\u00f0ari av Radikale Venstre og var b\u00faskapar- og innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 3. oktober 2011 til 2014. Hon var eisini varafors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Danmark fr\u00e1 2011 til 2014. Harumframt var hon kirkjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1998 til 2000, kenslum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 1998-2001. Hon gj\u00f8rdist politiskur lei\u00f0ari fyri Radikale Venstre eftir Marianne Jelved hin 15. juni 2007. Hon var forma\u00f0ur fyri f\u00f3lkatingsb\u00f3lkin hj\u00e1 flokkinum 2007 til 2011.\n\nPrivat \nB\u00e6\u00f0i foreldur hennara eru s\u00f3knarprestar: Hans Vestager (f\u00f8ddur 1945) Bodil Tybjerg (f\u00f8dd 1946). Hon vaks upp \u00ed \u00d8lgod. \u00cd 1986 gj\u00f8rdist hon studentur fr\u00e1 Varde Gymnasium, og \u00ed 1993 var\u00f0 hon \u00fatb\u00fagvin sum cand.polit. vi\u00f0 K\u00f8benhavns Universitet. Hon hevur starvast sum fultr\u00fa\u00f0i \u00ed danska F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num 1993-95, serr\u00e1\u00f0gevi \u00ed danska B\u00faskaparm\u00e1lar\u00e1\u00f0num 1995-97 og skrivstovustj\u00f3ri sama sta\u00f0 1997-98. Hon er gift vi\u00f0 studentask\u00falal\u00e6rara Thomas Jensen (1966-), saman hava tey tr\u00edggjar d\u00f8tur.\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nDanskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Radikale Venstre\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "22272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danskir%20fors%C3%A6tisr%C3%A1%C3%B0harrar", "title": "Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar", "text": "Listi yvir danskar fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar s\u00ed\u00f0ani 1848, t\u00e1 einaveldi\u00f0 var\u00f0 avtiki\u00f0.\n\nListi\n\nKeldur \n\nListar\nDanskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar"}
{"id": "22274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nauru", "title": "Nauru", "text": "Nauru er oyggjaland \u00ed Kyrrahavi. Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Nauru er eitt av heimsins minstu londum, bara st\u00f8rri enn Monako og Vatikanr\u00edki\u00f0. Landi\u00f0 liggur \u00ed sy\u00f0ra Kyrrahavinum og hevur eina v\u00eddd \u00e1 21 km2. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Yaren og landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 14.300 \u00edb\u00fagvar. Gjaldoyra, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt, er avstralski dollarin. Nauru liggur nor\u00f0an fyri S\u00e1lomonsoyggjarnar, vestan fyri Kiribati, og su\u00f0ur \u00far Marshalloyggjum og Mikronesiasamveldinum.\n\nLandslutir \nAiwo\nAnabar\nAnetan\nAnibare\nBaitsi\nBoe\nBuada\nDenigomodu\nEwa\nIjuw\nMeneng\nNibok\nUaboe\nYaren\n\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar\nNauru"}
{"id": "22275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93l%C3%B6f%20Arnalds", "title": "\u00d3l\u00f6f Arnalds", "text": "\u00d3l\u00f6f Arnalds (f\u00f8dd 4. januar 1980 \u00ed Mosfellsb\u00e6r) er ein \u00edslendsk songkvinna, sangskrivari og t\u00f3nleikari.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nVi\u00f0 Og Vi\u00f0 (2007)\nInnundir skinni (2010)\n\u00d6lof Sings, EP (2011)\nSudden Elevation (2013)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdslendskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "22276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rammatik", "title": "Rammatik", "text": "Rammatik er ein filmsfyrit\u00f8ka, sum t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar f\u00f8roysku filmsleikstj\u00f3rarnir Rannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir og Marianna M\u00f8rk\u00f8re eiga. T\u00e6r stovna\u00f0u Rammatik \u00ed 2008, men hava samstarva\u00f0 um listarligt arbei\u00f0i \u00e1\u00f0renn ta\u00f0. T\u00e6r b\u00fagva og starvast \u00ed London. Filmarnir Magma og Memoteki\u00f0 hava vunni\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir og eru eisini tilnevndir fleiri fer\u00f0ir. N\u00fdggjasti filmurin \"Karmok\" hj\u00e1 filmslistaduoini Rammatik vi\u00f0 Rannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir & Mariannu M\u00f8rk\u00f8re er \u00ed uppskoti til Besta Altj\u00f3\u00f0a Stuttfilm \u00e1 Glasgow Short Film Festival, umframt Besta Eksperimentella Stuttfilm \u00e1 Minimalen Kortfilmfestivall \u00ed Tr\u00f3ndheimi.\n\nFilmar \nMurmur (2014)\nKarmok (2012)\nMarran (2011)\nIrra (2011)\nAmohr (2011)\nMagma (2010)\nMemoteki\u00f0 (2009)\n\nHei\u00f0ur\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n2012 Best Experimental Video \u00e1 Black & White Film Festival (PT) - Magma \n2011 Best Intl Short Film \u00e1 Cin\u00e9ma Nouveau, Montreal (CA) - Magma \n2009 Best Short Fonlm at Betting \u00e1 Shorts Film Festival \u00ed 9 londum - Memo \n2009 Audience Favorite Film - Detours Film Festival, Santorini (GR) - Memo \n2009 N\u00e6stbesti stuttfilmur, Kunst & Experiment, Formula Mundi (DE) - Memo\n\nTilnevningar \n2011 New Vision Award, CPH:DOX, Keypmannahavn (DK)  \n2011 Best Nordic Short Film, Nordisk Panoama, \u00c5rhus (DK) \u2013 Magma \n2011 Best International Short Film, Art Film Fest, Trencin (SL) \u2013 Magma \n2011 Best Experimental Landscape, Athens Intl. Film Festival (US) \u2013 Magma \n2011 Best Experimental, Film Festival Santiago de Compostela (ES) - Magma\n2009 Best Short Film, Magma Intl. Short Film Festival, Milano (IT) - Memo\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nBloggur hj\u00e1 Rammatik\n\nFyrit\u00f8kur\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "22277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gelderland", "title": "Gelderland", "text": "Gelderland er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Arnhem er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og Nijmegen er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 2 019 196.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 53 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Gelderland\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cuno%20Amiet", "title": "Cuno Amiet", "text": "Cuno Amiet (f\u00f8ddur 28. mars 1868 \u00ed Solothurn, dey\u00f0ur 6. juli 1961 \u00ed Oschwand) var ein sveisiskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Cuno Amiet\n\nSveisiskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1868\nAndl\u00e1t \u00ed 1961"}
{"id": "22280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Socialistisk%20Folkeparti", "title": "Socialistisk Folkeparti", "text": "SF \u2013 Socialistisk Folkeparti \u2013 er ein danskur vinstrahallur politiskur flokkur, sum Aksel Larsen setti \u00e1 stovn \u00ed 1959, t\u00e1 hann var\u00f0 koyrdur \u00far danska kommunistaflokkinum DKP (Danmarks Kommunistiske Parti). SF hev\u00f0i st\u00f3ra afturgongd \u00e1 F\u00f3lkatingsvalinum 2011 og misti 7 limir. Flokkurin hevur s\u00f8guliga alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 \u00ed anst\u00f8\u00f0u, men \u00ed 2011 f\u00f3r hann fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed samgongu \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt, sum var ein samgonga millum Socialdemokratiet, Radikale Venstre og SF. Hin 30. januar 2014 valdi forma\u00f0ur floksins, Annette Vilhelmsen, t\u00f3 at taka flokkin \u00far stj\u00f3rnini, eftir \u00f3semjur og \u00f3n\u00f8gd innanh\u00fdsis \u00ed longri t\u00ed\u00f0, og at enda var ta\u00f0 \u00f3semja um s\u00f8lu av 19% av partabr\u00f8vum, sum danska stj\u00f3rnin \u00e1tti \u00ed donsku orkufyrit\u00f8kuni DONG Energy, til amerikanska \u00edl\u00f8gubankan Goldman Sachs. Eftir at flokkurin var farin \u00far stj\u00f3rnini, f\u00f3ru fleiri av f\u00f3lkatingslimunum \u00far flokkinum, millum onnur f\u00f3ru Astrid Krag, sum var heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, til Socialdemokraterne og Ida Auken, sum var umhv\u00f8rvism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, f\u00f3r til Radikale Venste. \u00c1\u00f0renn hetta var Jesper Petersen farin \u00far flokkinum \u00ed apr\u00edl 2013 og gj\u00f8rdist limur \u00ed Socialdemokraterne. Flokkurin misti sostatt 3 f\u00f3lkatingslimir til a\u00f0rar flokkar \u00ed apr\u00edl 2013 og januar 2014.\n\nVal\u00farslit \n\nListi vi\u00f0 val\u00farslitum \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 SF:\n\nFloksformenn \n 1959-1968: Aksel Larsen (doy\u00f0i \u00ed 1972)\n 1968-1974: Sigurd \u00d8mann (doy\u00f0i \u00ed 1988)\n 1974-1991: Gert Petersen (doy\u00f0i \u00ed 2009)\n 1991-2005: Holger K. Nielsen\n 2005-2012: Villy S\u00f8vndal\n 2012-2014: Annette Vilhelmsen\n 2014- : Pia Olsen Dyhr\n\nF\u00f3lkatingslimir fr\u00e1 2005 \n Anne Baastrup\n Steen Gade\n Pernille Vigs\u00f8 Bagge\n Poul Henrik Hedeboe\n Anne Grete Holmsgaard\n Morten Homann\n Kristen Touborg Jensen\n Holger K. Nielsen\n Kamal Qureshi\n Ole Sohn\n Villy S\u00f8vndal\n\nF\u00f3lkatingslimir fr\u00e1 2007 \n Anne Baastrup\n Anne Grete Holmsgaard\n Astrid Krag\n Eigil Andersen\n Hanne Agersnap\n Holger K. Nielsen\n Ida Auken\n Jesper Petersen\n Jonas Dahl\n Kamal Qureshi\n Karina Lorentzen\n Karl Bornh\u00f8ft\n Karsten H\u00f8nge\n Kristen Touborg Jensen\n Meta Fuglsang\n Nanna Westerby\n Ole Sohn\n \u00d6zlem Sara Cekic\n Pernille Frahm\n Pernille Vigs\u00f8 Bagge\n Pia Olsen Dyhr\n Steen Gade\n Trine Mach\n Villy S\u00f8vndal\n\nF\u00f3lkatingslimir fr\u00e1 2011 \n Anne Baastrup (farloyvi/sj\u00fakramelding fr\u00e1 januar 2014 og Karsten H\u00f8nge avloysti)\n Annette Vilhelmsen\n Astrid Krag (f\u00f3r til Socialdemokraterne \u00ed januar 2014)\n Eigil Andersen\n Holger K. Nielsen\n Ida Auken (f\u00f3r til Radikale Venstre \u00ed januar 2014)\n Jesper Petersen (f\u00f3r til Socialdemokraterne \u00ed apr\u00edl 2013)\n Jonas Dahl\n Karina Lorentzen Dehnhardt\n Lisbeth Bech Poulsen\n \u00d6zlem Sara Cekic\n Ole Sohn\n Pernille Vigs\u00f8 Bagge\n Pia Olsen Dyhr\n Steen Gade\n Villy S\u00f8vndal\n\nF\u00f3lkatingslimir fr\u00e1 2015 \n Pia Olsen Dyhr\n Holger K. Nielsen\n Jonas Dahl (til 2016, Kirsten Normann Andersen avloysti)\n Karsten H\u00f8nge\n Jacob Mark\n Lisbeth Bech Poulsen\n Trine Torp\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark\nDanskur politikkur"}
{"id": "22284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Socialdemokraterne", "title": "Socialdemokraterne", "text": "Socialdemokraterne ella Socialdemokratiet (Danski Javna\u00f0arflokkurin) er ein vinstrahallur, sosialdemokratiskur politiskur flokkur \u00ed Danmark, i\u00f0 var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00e1 heysti 1871, t\u00e1 Den Internationale Arbejderforening (F\u00f8rste Internationale) var\u00f0 sett \u00e1 stovn. Flokkurin er tann lei\u00f0andi flokkurin, i\u00f0 stj\u00f3rnini hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt fr\u00e1 2011. Flokkurin er n\u00e6stst\u00f8rsti politiski flokkur \u00ed Danmark vi\u00f0 44 av F\u00f3lkatingsins 179 limum.\n\nFlokkurin fekk \u00e1 fyrsta sinni umbo\u00f0an \u00ed F\u00f3lkatinginum \u00ed 1884. \u00cd 1924 gj\u00f8rdist flokkurin Danmarkar stj\u00f8rsti flokkur; ein st\u00f8\u00f0a \u00ed flokkurin helt \u00ed 77 \u00e1r.\n\nFloksformenn \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 flokkinum\n\nVal\u00farslit\n\nEvropa-Parlamentsval s\u00ed\u00f0an 1979\n\nKeldur \n\nDanskur politikkur\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark"}
{"id": "22293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1319", "title": "1319", "text": "1319 (MCCCXIX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 8. mai - H\u00e1kun Magnusson, kongur Noregs (f. 1270)\n\n1310-\u00e1rini"}
{"id": "22295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Socialistische%20Partij", "title": "Socialistische Partij", "text": "Socialistische Partij, SP, er ein vinstrahallur, sosialdemokratiskur politiskur flokkur \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\nEvropa-Parlamentsval s\u00ed\u00f0an 1994\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nPolitiskir flokkar \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partij%20van%20de%20Arbeid", "title": "Partij van de Arbeid", "text": "Partij van de Arbeid, PvdA (Arbei\u00f0araflokkurin), er ein vinstrahallur, sosialdemokratiskur politiskur flokkur \u00ed Ni\u00f0urlondum, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur 9. februar 1946. S\u00ed\u00f0an vali\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum \u00ed 2003, hevur flokkurin veri\u00f0 n\u00e6stst\u00f8rsti flokkurin \u00ed landinum.\n\nEvropa-Parlamentsval s\u00ed\u00f0an 1979\n\nListi yvir flokkslei\u00f0arar\n\nKeldur\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nPolitiskir flokkar \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Suely%20Franco", "title": "Suely Franco", "text": "Suely Franco (f\u00f8dd 16. oktober 1939 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\n\u00datvaldir filmar\n O Espig\u00e3o (1974)\n Cuca Legal (1975)\n Mulheres de Areia (1993)\n O Cravo e a Rosa (2000)\n A Favorita (2008)\n Cama de Gato (2009)\nAmor Eterno Amor (2012)\n\nLeinkjur \u00fateftir \n Suely Franco \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "22305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carolina%20Ferraz", "title": "Carolina Ferraz", "text": "Maria Carolina \u00c1lvares Ferraz (f\u00f8dd 16. oktober 1968 \u00ed Goi\u00e2nia) er sj\u00f3nleikari og dansari \u00far Brasil.\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpi\n 2012 - Avenida Brasil sum Alexia Bragan\u00e7a\n 2011 - O Astro sum Amanda\n 2011 - Amor em quatro atos sum Maria\n 2010 - Na Forma da Lei sum Maria Clara Viegas\n 2009 - Exagerados\n 2008 - Beleza Pura sum Norma Gusm\u00e3o\n 2007 - A Diarista sum S\u00f4nia Laura\n 2007 - Casseta & Planeta sum Flight attendant\n 2005 - Bel\u00edssima sum Rebeca Cavalcanti\n 2004 - Come\u00e7ar de Novo sum Gisela Manh\u00e3es\n 2003 - Kubanacan sum Rubi Calderon\n 2002 - Sabor da Paix\u00e3o sum Clarissa Vidigal\n 2002 - O Quinto dos Infernos (minir\u00f8\u00f0) sum Naomi\n 2001 - Estrela-Guia sum Vanessa Rios\n 1998 - Pecado Capital sum Lucinha (Lucy Jordan)\n 1997 - Por Amor sum Milena Barros Motta\n 1995 - Hist\u00f3ria de Amor sum Paula Sampaio Moretti\n 1994 - P\u00e1tria Minha sum Beatriz\n 1994 - Tropicaliente\n 1993 - O Mapa da Mina sum Bruna Torres de Almeida Lovatelli\n 1991 - O fantasma da \u00f3pera (minir\u00f8\u00f0) sum Cristina Andreati\n 1991 - Floradas na Serra (minir\u00f8\u00f0) sum Luc\u00edlia\n 1990 - Escrava Anast\u00e1cia (minir\u00f8\u00f0) sum Sinh\u00e1\n 1990 - Pantanal sum unga Irma\n\nLeiklutir \u00ed sp\u00e6lifilmi\n2006 - O passageiro - Segredos de adulto\n2001 - Amores poss\u00edveis\n2000 - Mater Dei\n1993 - Alma cors\u00e1ria\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "22311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1308", "title": "1308", "text": "1308 (MCCCVIII)  var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 13. juni - Erlendur biskupur doyr \u00ed Bergen. \n \n\n1300-\u00e1rini"}
{"id": "22321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tamara%20de%20Lempicka", "title": "Tamara de Lempicka", "text": "Tamara de Lempicka ella \u0141empicka (f\u00f8dd Maria G\u00f3rska 16. mai 1898 \u00ed Warszawa, dey\u00f0 18. mars 1980 \u00ed Cuernavaca) var ein p\u00f3lskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Tamara de Lempicka\n\nP\u00f3lskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1898\nAndl\u00e1t \u00ed 1980"}
{"id": "22349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1296", "title": "1296", "text": "1296 (MCCXCVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1290-\u00e1rini"}
{"id": "22350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1297", "title": "1297", "text": "\n\nHendingar \nMonako gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1290-\u00e1rini"}
{"id": "22351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1298", "title": "1298", "text": "\n\nHendingar \n 24. juni - Erlendur biskupur skrivar Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0.\n 28. juni - Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 ver\u00f0ur sett \u00ed gildi av H\u00e1kuni jalli Magnussyni.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1290-\u00e1rini"}
{"id": "22353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Diemen", "title": "Diemen", "text": "Diemen er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin hevur 26 609 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Urk", "title": "Urk", "text": "Urk er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin hevur 19 660 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1260-%C3%A1rini", "title": "1260-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini - 1260-\u00e1rini - 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini 1310-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1260-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1250-%C3%A1rini", "title": "1250-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini - 1250-\u00e1rini - 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini 1300-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1250-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kungsbacka", "title": "Kungsbacka", "text": "Kungsbacka er ein b\u00fdur \u00ed Kungsbacka kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 19 057 \u00ed 2010. B\u00fdurin fevnir um 10,03  km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 1 901 /km2.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nKungsbacka kommuna"}
{"id": "22361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1271", "title": "1271", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1270-\u00e1rini"}
{"id": "22365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1275", "title": "1275", "text": "\n\nHendingar \n Malm\u00f6 var\u00f0 stovna\u00f0ur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1270-\u00e1rini"}
{"id": "22370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Freja%20Beha%20Erichsen", "title": "Freja Beha Erichsen", "text": "Freja Beha Erichsen, eisini kend sum Freja Beha (f\u00f8dd 18. oktober 1987 \u00ed Roskilde) er ein donsk modell.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Freja Beha Erichsen\n\nDanir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nModellir"}
{"id": "22371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frida%20Gustavsson", "title": "Frida Gustavsson", "text": "Frida Gustavsson (f\u00f8dd 6. juni 1993 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svensk modell. Gustavsson byrja\u00f0i at arbei\u00f0a sum modell \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 2008 og helt s\u00ed\u00f0an fram vi\u00f0 karrieruni \u00ed Japan. \u00cd 2009 var\u00f0 hon kn\u00fdtt at agenturinum IMG og var ein av teimum mest eftirspurdu modellunum \u00ed v\u00e1rsesongini 2010. Svenska Elle \u00fatnevndi hana til \u00e1rsins modell 2011.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fashion Model Directory\n Style.com\n Models.com\n\nSviar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nModellir"}
{"id": "22375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tove%20Styrke", "title": "Tove Styrke", "text": "Tove Anna Linn\u00e9a \u00d6stman Styrke (f\u00f8dd 19. november 1992 \u00ed Ume\u00e5) er ein svensk songkvinna og sangskrivari. Hon gj\u00f8rdist kend, t\u00e1 i\u00f0 hon lutt\u00f3k \u00ed talentsangkappingini Idol \u00ed svenska sj\u00f3nvarpinum og enda\u00f0i \u00e1 einum 3. pl\u00e1ssi.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2010 - Tove Styrke\n 2011 - High and Low, EP\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "22376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakob%C3%ADnar%C3%ADna", "title": "Jakob\u00ednar\u00edna", "text": "Jakob\u00ednar\u00edna var ein \u00edslenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Hafnarfir\u00f0i.\n\nLimir\n \u00c1g\u00fast Fannar \u00c1sgeirsson\n Bj\u00f6rgvin Ingi P\u00e9tursson\n Gunnar Bergmann Ragnarsson\n Hallberg Da\u00f0i Hallbergsson\n Heimir Gestur Valdimarsson\n Sigur\u00f0ur M\u00f6ller S\u00edvertsen\n\n\u00datg\u00e1vur\n 2007 - The First Crusade\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mamm%C3%BAt", "title": "Mamm\u00fat", "text": "Mamm\u00fat er ein \u00edslendskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\n Katr\u00edna Kata Mogensen\n Vilborg \u00c1sa D\u00fdrad\u00f3ttir\n Alexandra Baldursd\u00f3ttir\n Arnar P\u00e9tursson\n Andri Bjartur Jakobsson\n\n\u00datg\u00e1vur\n 2006 - Mamm\u00fat\n 2008 - Karkari\n 2013 - Komdu til m\u00edn svarta systir\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nMamm\u00fat\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FM%20Belfast", "title": "FM Belfast", "text": "FM Belfast er ein \u00edslendskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\n L\u00f3a Hl\u00edn Hj\u00e1lmt\u00fdsd\u00f3ttir\n \u00c1rni R\u00fanar Hl\u00f6\u00f0versson\n \u00c1rni Vilhj\u00e1lmsson\n \u00d6rvar \u00de\u00f3reyjarson Sm\u00e1rason\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2008 - How to Make Friends\n 2011 - Don't Want to Sleep\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amiina", "title": "Amiina", "text": "Amiina er ein \u00edslenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\n Hildur \u00c1rs\u00e6lsd\u00f3ttir\n Edda R\u00fan \u00d3lafsd\u00f3ttir\n Maria Huld Markan Sigf\u00fasd\u00f3ttir\n S\u00f3lr\u00fan Sumarli\u00f0ad\u00f3ttir\n Magn\u00fas Trygvason Eliassen\n Kippi Kaninus (Gu\u00f0mundur Vignir Karlsson)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n 2007 - Kurr\n 2010 - Puzzle\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\nHeimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAm", "title": "M\u00fam", "text": "m\u00fam er ein \u00edslendskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\n Gunnar \u00d6rn Tynes\n \u00d6rvar \u00de\u00f3reyjarson Sm\u00e1rason\n \u00d3l\u00f6f Arnalds\n Eir\u00edkur Orri Olafsson\n Hildur Gu\u00f0nad\u00f3ttir\n Sigurlaug Gisladottir\n Samuli Kosminen\n R\u00f3bert Sturla Reynisson\n\n\u00datg\u00e1vur\n\n 2000 \u2013 Yesterday Was Dramatic - Today Is OK\n 2001 \u2013 Please Smile My Noise Bleed\n 2001 \u2013 Bl\u00e1i hn\u00f6tturinn \n 2001 \u2013 Remixed\n 2002 \u2013 Finally We Are No One\n 2002 \u2013 Loksins Erum Vi\u00f0 Engin\n 2004 \u2013 Summer Make Good\n 2007 \u2013 Go Go Smear the Poison Ivy\n 2009 \u2013 Sing Along To Songs You Don't Know\n 2013 \u2013 Smilewound\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rvar%20%C3%9E%C3%B3reyjarson%20Sm%C3%A1rason", "title": "\u00d6rvar \u00de\u00f3reyjarson Sm\u00e1rason", "text": "\u00d6rvar \u00de\u00f3reyjarson Sm\u00e1rason (f\u00f8ddur 1977) er ein \u00edslendskur t\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur. Hann er kendur fr\u00e1 b\u00f3lkunum m\u00fam, FM Belfast, Slowblow og Benni Hemm Hemm.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n 2005 - \u00dafin, strokin\n 2005 - Gamall \u00ferj\u00f3tur, n\u00fdjir t\u00edmar\n 2007 - To Fruits Turn the Youth\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Discogs.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikarar\n\u00cdslendskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "22382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seabear", "title": "Seabear", "text": "Seabear er ein \u00edslenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\n Sindri M\u00e1r Sigf\u00fasson\n Gu\u00f0bj\u00f6rg Hl\u00edn Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir\n Ingibj\u00f6rg Birgisd\u00f3ttir\n Halld\u00f3r Ragnarsson\n \u00d6rn Ingi \u00c1g\u00fastsson\n Kjartan Bragi Bjarnason\n S\u00f3ley Stef\u00e1nsd\u00f3ttir\n\n\u00datg\u00e1vur\n 2002 \u2013 I'm Me on Sundays\n 2007 \u2013 The Ghost That Carried Us Away\n 2010 \u2013 We Built a Fire\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GusGus", "title": "GusGus", "text": "GusGus (ella Gus Gus) er ein \u00edslenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\n\n\u00datg\u00e1vur\n GusGus (1995)\n Polydistortion (1997)\n This Is Normal (1999)\n Gus Gus vs. T-World (2000)\n Attention (2002)\n Forever (2007)\n 24/7 (2009)\n Arabian Horse (2011)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Gnarr", "title": "J\u00f3n Gnarr", "text": "J\u00f3n Gnarr Kristinsson (f\u00f8ddur J\u00f3n Gunnar Kristinsson 2. januar 1967) er ein \u00edslendskur politikari, sj\u00f3nleikari og standup skemtari. Hann er fyrrverandi lei\u00f0ari \u00ed flokkinum Besti flokkurinn og fyrvverandi borgarstj\u00f3ri \u00ed Reykjav\u00edk. Hann sat sum borgarstj\u00f3ri \u00ed Reykjav\u00edk fr\u00e1 15. juni 2010 til 16. juni 2014.\n\nHann er giftur J\u00f3honnu J\u00f3hannsd\u00f3ttir og eiga tey 5 b\u00f8rn. Eitt av b\u00f8rnum teirra, Margr\u00e9t, er fitness model.\n\nJ\u00f3n Gnarr hevur sp\u00e6lt, og fingi\u00f0 hei\u00f0ursl\u00f8nir fyri eina r\u00fagvu av \u00edslenskum sj\u00f3nsvarpsevni.\nMillum anna\u00f0 hevur hann skriva\u00f0 og sp\u00e6lt h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed  sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum N\u00e6turvaktin (2007), Dagvaktin (2008), og Fangavaktin (2010).\n\u00ed 2010 gav hann \u00fat eina dokumentar nevnda Gnarr, i\u00f0 fylgir honum \u00ed valstr\u00ed\u00f0inum um borgarstj\u00f3rasessin \u00ed Reykjav\u00edk. Filmurin hevur veri\u00f0 vistur runt um \u00ed heiminum, og hevur millum anna\u00f0 veri\u00f0 v\u00edstur \u00e1 st\u00f3ru streaming heimas\u00ed\u00f0uni Netflix.\n\n\u00ed 2014 gav J\u00f3n Gnarr \u00fat b\u00f3kina \nGnarr! How I Became the Mayor of a Large City in Iceland and Changed the World\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nInternet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\n\u00cdslendskir politikarar\n\u00cdslendskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "22389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6kkurr%C3%B3", "title": "R\u00f6kkurr\u00f3", "text": "R\u00f6kkurr\u00f3 er ein \u00edslendskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Reykjav\u00edk.\n\nLimir\nAxel\n\u00c1rni\nBibbi\nHelga\nHildur\nSk\u00fali\n\n\u00datg\u00e1vur\n 2008 - \u00dea\u00f0 k\u00f3lnar \u00ed kv\u00f6ld...\n 2011 - \u00cd Annan Heim\n 2014 - Innra\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1260", "title": "1260", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1260-\u00e1rini"}
{"id": "22397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1264", "title": "1264", "text": "1264 (MCCLXIV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1260-\u00e1rini"}
{"id": "22401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1268", "title": "1268", "text": "1268 (MCCLXVIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nsunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1260-\u00e1rini"}
{"id": "22402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1269", "title": "1269", "text": "\n\nHendingar \n 25. januar - Erlendur biskupur ver\u00f0ur biskupsv\u00edgdur\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1260-\u00e1rini"}
{"id": "22404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1227", "title": "1227", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 25. august - Gengis Kan\n\n1220-\u00e1rini"}
{"id": "22409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Sound%20of%20Arrows", "title": "The Sound of Arrows", "text": "The Sound of Arrows er ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2006 av Stefan Storm og Oskar Gullstrand.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2011 - Voyage\n\nEP \n 2008 - Danger!\n 2009 - Into the Clouds\n 2009 - M.A.G.I.C.\n 2011 - Wonders/Conquest\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1240-%C3%A1rini", "title": "1240-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini - 1240-\u00e1rini - 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini 1290-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1240-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1230-%C3%A1rini", "title": "1230-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini - 1230-\u00e1rini - 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini 1270-\u00e1rini 1280-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1230-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1210-%C3%A1rini", "title": "1210-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1160-\u00e1rini1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini - 1210-\u00e1rini - 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini 1260-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1210-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1200-%C3%A1rini", "title": "1200-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld - 14. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini - 1200-\u00e1rini - 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini 1250-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1200-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1210", "title": "1210", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1210-\u00e1rini"}
{"id": "22420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1200", "title": "1200", "text": "1200 (MCC) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1200-\u00e1rini"}
{"id": "22421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1201", "title": "1201", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1200-\u00e1rini"}
{"id": "22422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1202", "title": "1202", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 8. mars - Sverri Sj\u00far\u00f0arson, kongur Noregs (f. 1151)\n\n1200-\u00e1rini"}
{"id": "22424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrias%20H%C3%B8genni", "title": "Andrias H\u00f8genni", "text": "Andrias H\u00f8genni (f\u00f8ddur 28. oktober 1988 \u00ed Hvidovre, uppvaksin \u00ed F\u00f8royum) er ein f\u00f8royskur filmsleikstj\u00f3ri \u00far Havn, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir fyri stuttfilmar, m.a. hevur hann vunni\u00f0 Geytan \u00ed 2015, 2016 og 2019.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00c1\u00f0renn Andrias f\u00f3r \u00e1 filmslistask\u00fala, fekk hann royndir innan filmsvinnuna vi\u00f0 at vera vi\u00f0 til at gera sj\u00f3nvarapssendingarnar Agurk. \u00cd 2012 bleiv hann \u00fatb\u00fagvin BA \u00ed mi\u00f0lav\u00edsundi (medievidenskab) fr\u00e1 Syddansk Universitet og sama \u00e1r n\u00e6m hann s\u00e6r eisini \u00fatb\u00fagving \u00e1 t\u00ed alternativa danska filmsk\u00falanum 18 Frames. Endafilmurin fr\u00e1 18 Frames Timerne med Christine var\u00f0 s\u00fdndur \u00e1 Odense International Filmfestival \u00ed 2013. S\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rdi hann stuttfilmarnar Eina, og Det Mand Ikke Taler Om. Filmurin Det Mand Ikke Taler Om var partur av einari verk\u00e6tlan, har \u00e6tlanin var at seta fokus \u00e1 ta\u00f0, at menn ver\u00f0a ney\u00f0tiknir. Filmurin skuldi so eftir \u00e6tlan v\u00edsast \u00e1 kjakfundum og n\u00fdtast \u00ed samband vi\u00f0 undirv\u00edsing. Filmurin er framleiddur av El Cine Production vi\u00f0 stu\u00f0li fr\u00e1 Fynske Filmfort\u00e6llinger, umframt eitt samtarv millum Odense Filmv\u00e6rksted, Syddansk Universitet, Kulturregion Fyn og Det Danske Filminstitut. \u00cd 2015 gj\u00f8rdist hann kandidatur \u00ed mi\u00f0lav\u00edsund fr\u00e1 Syddansk Universitet, og s\u00ed\u00f0an f\u00f3r hann \u00e1 alternativa filmssk\u00falan Super16, har hann bleiv \u00fatb\u00fagvin filmsleikstj\u00f3ri \u00ed 2018. Fr\u00e1faringarfilmur hansara fr\u00e1 Super16, Ikki illa meint, vann Geytan og Canal+ Award \u00ed Semaine de la Critique \u00ed Cannes \u00ed 2019.\n\nAndrias er nevndarlimur \u00ed F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk.\n\nFilmar\n\nStuttfilmar \n Imens bladene falder, 2010\n Harmoni, 2012\n Timerne med Christine, 2013\n Eina, 2013\n Det Mand Ikke Taler Om, 2014\n Kom og dansa, 2015\n Stina Karina, 2015\n Et Kn\u00e6k, 2016\n Ikki illa meint, 2018\n\nHei\u00f0ur \n 2014 - Var\u00f0 \u00fatnevndur \u00c5rets Talent 2014 fr\u00e1 Odense Filmv\u00e6rksted\n 2014 - Tveir filmar hj\u00e1 honum v\u00f3ru tilnevndir Geytan 2014. Filmarnir v\u00f3ru Det Mand Ikke Taler Om og Kom og dansa.\n 2015 - Vann Geytan fyri stuttfilmin Stina Karina\n 2015 - Vir\u00f0isl\u00f8n til ungt listaf\u00f3lk (Mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir Landsins)\n 2016 - Et Kn\u00e6k var\u00f0 nominera\u00f0ur til ungdomsjury-vir\u00f0isl\u00f8nina til Odense International Film Festival\n 2016 - Vann Geytan fyri stuttfilmin Et Kn\u00e6k\n 2019 - Vann Geytan, h\u00f8vu\u00f0svir\u00f0isl\u00f8nina, \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 5. februar 2019 fyri stuttfilmin Ikki illa meint (2018).\n 2019 - Vann Canal+ Award \u00ed Semaine de la Critique fyri stuttfilmin filmen Ikki illa meint (2018)\n 2020 - Vann Robert-vir\u00f0isl\u00f8nina fyri stuttfilmin Ikki illa meint, hann vann \u00ed b\u00f3lkinum \"Robert for \u00e5rets korte fiktions- eller animationsfilm\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Andrias H\u00f8genni\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "22425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3hanna%20%C3%A1%20Bergi", "title": "J\u00f3hanna \u00e1 Bergi", "text": "J\u00f3hanna \u00e1 Bergi (f\u00f8dd \u00ed 1970) er ein f\u00f8roysk vinnul\u00edvskvinna. \u00cd juni 2015 var\u00f0 hon sett \u00ed starv sum stj\u00f3ri fyri Atlantic Airways og skuldi byrja \u00ed starvinum \u00ed seinasta lagi 1. september 2015. Hon skriva\u00f0i s\u00f8gu, t\u00e1 i\u00f0 hon gj\u00f8rdist stj\u00f3ri \u00ed Atlantic Airways, t\u00ed hon gj\u00f8rdist t\u00e1 fyrsta kvinnan, i\u00f0 hevur veri\u00f0 forstj\u00f3ri \u00ed einum nor\u00f0urlendskum flogfelag. Hon var stj\u00f3ri \u00e1 f\u00f8roysku/\u00edslendsku fyrit\u00f8kuni Faroe Ship fr\u00e1 mai 2006 til 2015.\n\nJ\u00f3hanna hevur nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving \u00e1 Den Danske Eksportskole \u00ed Herning og  hevur MSc-pr\u00f3gv \u00ed virkislei\u00f0slu fr\u00e1 Robert Gordon universitetinum \u00ed Skotlandi. Hon gj\u00f8rdist stj\u00f3ri \u00ed samanl\u00f8gdu fyrit\u00f8kuni \u00ed 2006. Faroe Ship er \u00farslit av samanlegging av f\u00f8roysku fyrit\u00f8kuni Skipafelagi\u00f0 F\u00f8royar, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1919 og Eimskipaf\u00e9lag \u00cdslands (Eimskip), sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1914. Fel\u00f8gini l\u00f8gdu saman \u00ed eitt felag \u00ed 2004. \u00c1\u00f0renn J\u00f3hanna gj\u00f8rdist stj\u00f3ri \u00e1 Faroe Ship hev\u00f0i hon starvast sum s\u00f8lustj\u00f3ri hj\u00e1 JFK fr\u00e1 1998 til 2006  og s\u00f8lustj\u00f3ri hj\u00e1 P/F K\u00f3sini og s\u00f8lulei\u00f0ari hj\u00e1 Faroe Seafood \u00ed Fraklandi. \u00cd 2006 var hon eisini forkvinna \u00ed nevndini fyri F\u00f8roya Handilssk\u00fala. J\u00f3hanna er \u00ed l\u00f8tuni (2014) einasta kvinnan \u00ed nevndini \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag.\n\nJ\u00f3hanna er eisini fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hon sp\u00e6ldi vi\u00f0 B36 fr\u00e1 1991 til 1994 og vi\u00f0 K\u00cd fr\u00e1 1998 til 2000. Hon hevur fyrr havt eftirnavni\u00f0 Vang. \n\n\u00cd januar 2014 fekk J\u00f3hanna hei\u00f0urin sum \u00c1rsins lei\u00f0ari \u00ed privata vinnul\u00edvinum. Tveir a\u00f0rir lei\u00f0arar v\u00f3ru \u00ed uppskoti til at f\u00e1a hei\u00f0urin, teir v\u00f3ru Eirikur Lindenskov, stj\u00f3ri \u00ed Mi\u00f0lah\u00fasinum, og Atli Gregersen, stj\u00f3ri \u00ed Hiddenfjord.\n\nHei\u00f0ur \n\u00c1rsins lei\u00f0ari 2014\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970\nB36 leikarar\nK\u00cd leikarar"}
{"id": "22426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allan%20Tausen", "title": "Allan Tausen", "text": "Allan Tausen (f\u00f8ddur 7. juli 1977 \u00ed F\u00f8royum), uppvaksin \u00ed F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi, er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. Hann flutti til Gr\u00f8nlands vi\u00f0 familjuni, me\u00f0an hann gekk \u00ed fyrsta flokki. \u00cd 1998 flutti hann aftur til F\u00f8roya at b\u00fagva. P\u00e1pi hansara, Regin Jaspurson Tausen, var f\u00f8royingur og mamman er gr\u00f8nlendsk. P\u00e1pin var eisini t\u00f3nleikari, hann anda\u00f0ist \u00ed juli 2013, sama \u00e1r sum fyrsta fl\u00f8gan hj\u00e1 Allan kom \u00fat.\n\nAllan sp\u00e6lir vi\u00f0 b\u00f3lkinum Marius og hevur eisini sp\u00e6lt t\u00f3nleik saman vi\u00f0 H\u00f8gna Lisberg, Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein og \u00f8\u00f0rum. Me\u00f0an hann sum tann\u00e1ringur b\u00fa\u00f0i \u00ed Nuuk sp\u00e6ldi hann tungm\u00e1lmst\u00f3nleik (Heavy Metal) vi\u00f0 einum gr\u00f8nlendskum b\u00f3lki.\n\nAllan gav \u00fat s\u00edna fyrstu solo t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vu \u00e1 heysti 2013 vi\u00f0 heitinum Unknown, fl\u00f8gan var \u00ed ger fr\u00e1 2008 til 2013. Hann hevur sj\u00e1lvur skriva\u00f0 \u00e1tta av teimum 11 sangunum. Eitt av l\u00f8gunum er eitt instrumentalt lag sp\u00e6lt av n\u00fdggjum til sangin Villar v\u00edddir hj\u00e1 K\u00e1ra P. Jens L. Thomsen hevur framleitt fl\u00f8guna saman vi\u00f0 Allan. Sangurin Heyah var\u00f0 n\u00f3gv sp\u00e6ldur \u00ed f\u00f8roysku \u00fatvarpsr\u00e1sunum, eftir at fl\u00f8gan var komin \u00fat. Allan sp\u00e6ldi \u00fatg\u00e1vukonsert \u00ed Nuuk, har hann eisini vaks upp, \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Ey\u00f0finn Jensen \u00ed \u00fatvarpssendingini Brunsj, seg\u00f0i hann, at ta\u00f0 var eitt st\u00f3rt upplivilsi at sp\u00e6la \u00ed Nuuk. \u00cd sendingini greiddi hann eisini fr\u00e1 um \u00fatg\u00e1vuna og um heitissangin Unknown, sum hann skriva\u00f0i einafer\u00f0, t\u00e1 p\u00e1pi hansara var dey\u00f0asj\u00fakur. Hann skriva\u00f0i sangin sum um at p\u00e1pin var farin, men ta\u00f0 v\u00edsti seg, at p\u00e1pin kl\u00e1ra\u00f0i ta\u00f0 og livdi n\u00f8kur \u00e1r afturat. Ta\u00f0 l\u00f8gna var bara, at j\u00fast t\u00e1 Allan gevur \u00fat henda sangin n\u00f8kur \u00e1r seinni, t\u00e1 anda\u00f0ist p\u00e1pi hansara umlei\u00f0 eina viku eftir, at fl\u00f8gan hj\u00e1 Allan var li\u00f0ug.\n\nAllan er \u00fatb\u00fagvin byggiteknikari. Hann livir saman vi\u00f0 Janu Hjallgr\u00edmsd\u00f3ttir, saman eiga tey tvey b\u00f8rn. Allan eigur eisini eitt barn, sum hann fekk \u00e1 heilt ungum \u00e1rum vi\u00f0 einari a\u00f0rari kvinnu.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n2013 - Unknown\n\nKeldur \n \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nGr\u00f8nlendskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "22428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1250", "title": "1250", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1250-\u00e1rini"}
{"id": "22431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1240", "title": "1240", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1240-\u00e1rini"}
{"id": "22433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1242", "title": "1242", "text": "1242 (MCCXLII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1240-\u00e1rini"}
{"id": "22434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1230", "title": "1230", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1230-\u00e1rini"}
{"id": "22439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20%C3%B8ld", "title": "7. \u00f8ld", "text": "7. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 601 (DCI) til 31. desember 700 (DCC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "22441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martin%20M%C3%B8ller", "title": "Martin M\u00f8ller", "text": "Martin M\u00f8ller (f\u00f8ddur 18. mai 1980 \u00ed N\u00e6stved) er ein danskur/gr\u00f8nlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sk\u00ed\u00f0ari. Hann lutt\u00f3k \u00e1 Vetrar-OL 2014 umbo\u00f0andi Danmark, av t\u00ed at Gr\u00f8nland eins og F\u00f8royar ikki sleppur at luttaka undir egnum flaggi til OL.\n\nMartin var\u00f0 hei\u00f0ra\u00f0ur sum \u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk 2013 av \u00cdtr\u00f3ttasambandi Gr\u00f8nlands, eins og hann vann sama hei\u00f0ur \u00ed Nuuk.\n\nMartin er f\u00f8ddur \u00ed N\u00e6stved men uppvaksin \u00ed Aasiaat \u00ed Gr\u00f8nlandi. Hann flutti \u00far Gr\u00f8nlandi sum tann\u00e1ringur, fyri at ganga \u00e1 einum sk\u00edstudentask\u00fala \u00ed Noregi, og s\u00ed\u00f0an las hann til verkfr\u00f8\u00f0ing \u00e1 universiteti \u00ed Tr\u00f3ndheimi, og b\u00fdr n\u00fa \u00ed Nuuk.\n\n\u00c1 netinum \n fis-ski.com\n biathlonworld.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Gr\u00f8nlandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kujalleq%20kommuna", "title": "Kujalleq kommuna", "text": "Kujalleq kommuna (gr\u00f8nlendskt: Kommune Kujalleq) er ein kommuna \u00ed Gr\u00f8nlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 7 151 \u00ed 2013.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n kujalleq.gl\n\nKommunur \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "22444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sermersooq%20kommuna", "title": "Sermersooq kommuna", "text": "Sermersooq kommuna (gr\u00f8nlendskt: Kommuneqarfik Sermersooq) er ein kommuna \u00ed Gr\u00f8nlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 21 868 \u00ed 2013. Sermersooq kommuna er heimsins n\u00e6stst\u00f8rsta kommuna, t\u00e1 i\u00f0 hugsa\u00f0 ver\u00f0ur um v\u00eddd, og er ein samskipan av bygdunum Ammassalik, Ittoqqortoormiit, Ivittuut, Nuuk og Paamiut. Navni\u00f0 Sermersooq merkir \"tann, sum hevur n\u00f3gv av \u00edsi\".\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n sermersooq.gl\n\nKommunur \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "22445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Qeqqata%20kommuna", "title": "Qeqqata kommuna", "text": "Qeqqata kommuna (gr\u00f8nlendskt: Qeqqata Kommunia) er ein kommuna \u00ed Gr\u00f8nlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 9 620 \u00ed 2013.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n qeqqata.gl\n\nKommunur \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "22446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Qaasuitsup%20kommuna", "title": "Qaasuitsup kommuna", "text": "Qaasuitsup kommuna (gr\u00f8nlendskt: Qaasuitsup Kommunia) er ein kommuna \u00ed Gr\u00f8nlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 17 498 \u00ed 2013.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n qaasuitsup.gl\n\nKommunur \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "22451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marissa%20Nadler", "title": "Marissa Nadler", "text": "Marissa Nadler (f\u00f8dd 5. apr\u00edl 1981 \u00ed Washington DC) er ein amerikonsk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n2004 - Ballads of Living and Dying (Eclipse Records)\n2005 - The Saga of Mayflower May (Eclipse Records)\n2005 - Four-Track Recordings, Outtakes \n2007 - Songs III: Bird on the Water (Kemado Records)\n2009 - Little Hells (Kemado Records)\n2011 - Marissa Nadler (Box of Cedar Records)\n2012 - The Sister EP (Box of Cedar Records)\n2014 - July (Sacred Bones Records)\n\nStakl\u00f8g\n2006: \"Diamond Heart\"/\"Leather Made Shoes\" 7\" (My Kung Fu)\n2007: \"Diamond Heart\"/\"Dying Breed\" 7\" (Peacefrog Records)\n2009: \"River of Dirt\" CD (Kemado Records)\n2013: \"Dead City Emily\" digital-only (Sacred Bones Records)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskar songkvinnur\nSangskrivarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "22452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lomma", "title": "Lomma", "text": "Lomma er ein b\u00fdur \u00ed Lomma kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 10 837 \u00ed 2010. B\u00fdurin fevnir um 4,82  km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 2 248/km2.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nLomma kommuna"}
{"id": "22453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boo", "title": "Boo", "text": "Boo er ein b\u00fdur \u00ed Nacka kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 24 052 \u00ed 2010. B\u00fdurin fevnir um 16,26  km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 1 479 /km2.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n\nNacka kommuna"}
{"id": "22468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/WU%20LYF", "title": "WU LYF", "text": "WU LYF var ein enskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Manchester.\n\nLimir\n Ellery James Roberts\n Joe Manning\n Evans Kati\n Tom McClung\n\n\u00datg\u00e1vur\n 2011 \u2013 Go Tell Fire to the Mountain\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sven%20Kramer", "title": "Sven Kramer", "text": "Sven Kramer (f\u00f8ddur 23. apr\u00edl 1986 \u00ed Heerenveen) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning \u00e1 langteinum. Hann hevur vunni\u00f0 hei\u00f0ursmerki \u00ed fleiri altj\u00f3\u00f0a kappingum, eitt n\u00fa hevur hann vunni\u00f0 heimsmeistaraheiti\u00f0 og evropameistaraheiti\u00f0 fleiri fer\u00f0ir, og hei\u00f0ursmerki \u00e1 Vetrar-OL 2006, Vetrar-OL 2010 og \u00e1 Vetrar-OL 2014, \u00ed 2010 og 2014 vann hann gull \u00e1 5000 metra-teininum, \u00ed 2006 vann hann silvur \u00e1 sama teini. \u00cd 2014 vann hann eisini silvur \u00e1 10000 metra-teininum. \u00c1 vetrar-OL 2006 og 2010 vann hann harumframt bronsu \u00ed li\u00f0kappingum.\n\nMet\nKramer hevur sett heimsmet og olympiskt met \u00e1 5000 metra teininum. Heimsmeti\u00f0 setti hann \u00ed 2007 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:03.32 til HM \u00ed Kanada. Olympiska meti\u00f0 setti hann fyrst \u00ed Vancouver, Kanada \u00e1 Vetrar-OL 2010 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:14.60, og s\u00ed\u00f0an betra\u00f0i hann um meti\u00f0 \u00e1 Vetrar-OL 2014 \u00ed Sotsji vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:10.76.\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2006\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heerenveen", "title": "Heerenveen", "text": "Heerenveen er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin hevur 50 133 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caselle%20Landi", "title": "Caselle Landi", "text": "Caselle Landi (t\u00fdskt: Cas\u00e9li) er ein kommuna \u00ed Lombardia, \u00ed Nor\u00f0ur-Italiu, sum liggur 35 kilometrar \u00ed ein landsynning av Lodi og 70 km \u00ed ein landsynning av Milano. Tann 31. desember 2012 b\u00fa\u00f0u 1660 f\u00f3lk har.\n\n\u00d8ki\u00f0 er 25,95 ferkilometrar til st\u00f8ddar. Caselle Landi hevur mark til hesar kommunur: Caorso (PC), Castelnuovo Bocca d'Adda, Corno Giovine, Cornovecchio, Meleti, Piacenza (PC) og Santo Stefano Lodigiano.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Official Web Page\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nLombardia"}
{"id": "22492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vetrar-OL%202014", "title": "Vetrar-OL 2014", "text": "Olympisku vetrarleikirnir 2014 (Vetrar-OL 2014), teir 22. (XXII) olympisku vetrarleikirnir, v\u00f3r\u00f0u leiktir \u00ed d\u00f8gunum 7. \u2013 23. februar 2014 \u00ed Sotsji \u00ed Russlandi. (Nakrar kappingar byrja\u00f0u t\u00f3 longu 6. februar.) Hetta var fyrstu fer\u00f0, at Russland var vertur fyri olympisku vetrarleikunum. Klokkan 16 hin 7. februar v\u00f3r\u00f0u Olympisku vetrarleikirnir 2014 settir \u00e1 Fisht leikv\u00f8llinum \u00ed Sotsji. Ta\u00f0 t\u00f3k eini 10 \u00e1r at fyrireika vetrar-OL 2014 og Olympisku leikirnir Sotji v\u00f3ru teir d\u00fdrastu nakrant\u00ed\u00f0. Kostna\u00f0urin fyri leikirnar liggur um 280 milliardir kr\u00f3nur. Pengarnir v\u00f3r\u00f0u millum anna\u00f0 br\u00faktir til at gera n\u00fdggjar leikvallir og sk\u00ed\u00f8ki. Eitt anna\u00f0, sum merkti leikirnar var, at Russlandi st\u00f3\u00f0 fyri skotum \u00e1 n\u00f3gvum \u00f8kjum fram undir OL. Alheims samfelagi\u00f0 leg\u00f0i \u00e1brei\u00f0slu \u00e1 landi\u00f0, t\u00ed at Russland ikki vi\u00f0urkenti altj\u00f3\u00f0a mannar\u00e6ttindi. OL ver\u00f0ur vanliga sett \u00ed samband vi\u00f0 kynsligt -, tr\u00fa\u00f0ar-, nationalt- og etniskt fr\u00e6lsi, men russiskar l\u00f3gir v\u00f3ru beinlei\u00f0is \u00ed str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i altj\u00f3\u00f0a menniskjar\u00e6ttindi og vir\u00f0i OL.\n\nLeikirnir\n\n\u00cdtr\u00f3ttargreinar \n\n12 n\u00fdggjar kappingar eru g\u00f3\u00f0kendar av IOK og harvi\u00f0 ver\u00f0ur ta\u00f0 kappast \u00ed 98 hei\u00f0ursmerkjakappingum innan 15 \u00edtr\u00f3ttargreinar \u00ed Sotsji.\n\nT\u00f8lini \u00ed klombrum v\u00edsa tali\u00f0 av hei\u00f0ursmerkjakappingum innanfyri hv\u00f8rja grein\n\nHygg eisini at \n Hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Vetrar-OL 2014\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Olympisku Leikunum\n\nVetrar-OL 2014\nRussland"}
{"id": "22493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dario%20Fo", "title": "Dario Fo", "text": "Dario Luigi Angelo Fo, (f\u00f8ddur 24. mars 1926 \u00ed Sangiano; dey\u00f0ur 13. oktober 2016), Italia, var ein italskur dramatikari, leikstj\u00f3ri, sj\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur. \u00cd 1977 m\u00f3tt\u00f3k hann Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum.\n\nVerk\n\n Il dito nell'occhio (1953)\n Sani da legare (1954)\nTeatro comico, Milano, Garzanti, 1962.\nLe commedie di Dario Fo, Torino, Einaudi, 1966.\nMistero buffo. Giullarata popolare in lingua padana del '400, Cremona, Tip. Lombarda, 1969.\nLegami pure che tanto io spacco tutto lo stesso, Cremona, Tip. Lombarda, 1969.\nL'operaio conosce 300 parole, il padrone 1000, per questo \u00e8 lui il padrone, Cremona, Tip. Lombarda, 1969.\nCompagni senza censura, I, Milano, Mazzotta, 1970.\nVorrei morire anche stasera se dovessi pensare che non \u00e8 servito a niente. Resistenza: parla il popolo italiano e palestinese. In appendice: documenti sulla lotta palestinese, Verona, EDB, 1970.\nMorte accidentale di un anarchico. Prima rappresentazione, sabato 5 dicembre 1970 a Varese, Verona, EDB, 1970.\nTutti uniti! Tutti insieme! Ma scusa quello non \u00e8 il padrone? Lotte operaie 1911-1922, Verona, EDB, 1971.\nMorte e resurrezione di un pupazzo, Verona, Sapere, 1971.\nFedayn, Verona, Sapere, 1972.\n'[Ordine! Per DIO.OOO.OOO, Verona, Bertani, 1972.Pum, pum! chi \u00e8? la polizia! Verona, Bertani, 1972; 1973; 1974.\nCompagni senza censura, II, Milano, Mazzotta, 1973.\nGuerra di popolo in Cile, Milano, Mazzotta, 1973.\nBallate e canzoni, Verona, Bertani, 1974.\nNon si paga, non si paga!, Milano, Collettivo teatrale La comune, 1974.\nIntervista con Dario Fo; Il Fanfani rapito (1973), Attento te...! Il teatro politico di Dario Fo, Verona, Bertani, 1975.\nLe commedie di Dario Fo, III, Torino, Einaudi, 1975.\nLa giullarata, Verona, Bertani, 1975.\nLa marjuana della mamma \u00e8 la pi\u00f9 bella, Verona, Bertani, 1976.\nPoer Nano, Milano, Ottaviano, 1976.\nLa signora \u00e8 da buttare.Commedia per soli clow, Torino, Einaudi, 1976. (1967)\nLe commedie di Dario Fo, IV, Torino, Einaudi, 1977.\nLe commedie di Dario Fo, V, Torino, Einaudi, 1977.\nTutta casa, letto e chiesa, vi\u00f0 Franca Rame, Verona, Bertani, 1978.\nLa storia di un soldato, Milano, Electa, 1979.\nStoria della tigre ed altre storie, Milano, La Comune, 1980.\nClacson, trombette e pernacchi, Milano, La Comune, 1981.\nStoria vera di Piero d'Angera che alla crociata non c'era, Milano, La Comune, 1981.\nFabulazzo osceno, Milano, La Comune, 1982.\nLe commedie di Dario Fo, VI, Torino, Einaudi, 1984.\nIl ratto della Francesca. Commedia in due tempi, Milano, La Comune, 1986.\nParti femminili. Una giornata qualunque, Una coppia aperta, vi\u00f0 Franca Rame, Milano, La Comune, 1987.\nManuale minimo dell'attore, Torino, Einaudi, 1987. ISBN 88-06-59810-4; 1997. ISBN 88-06-14775-7.\nLe commedie di Dario Fo, VII, Torino, Einaudi, 1988.\nContiene: Morte accidentale di un anarchico; La signora \u00e8 da buttare. ISBN 88-06-59947-X.\nLe commedie di Dario Fo, VIII, con Franca Rame, Torino, Einaudi, 1989. ISBN 88-06-11458-1.\nDiario di Eva, Milano, Librolibero, 1989.\nDialogo provocatorio sul comico, il tragico, la follia e la ragione, vi\u00f0 Luigi Allegri, Roma-Bari, Laterza, 1990. ISBN 88-420-3526-2.\nLa fine del mondo, Valverde, Il girasole, 1990.\nLe commedie di Dario Fo, IX, Torino, Einaudi, 1991. ISBN 88-06-12271-1.\nTot\u00f2. Manuale dell'attor comico, Torino-Enna. Aleph, 1991; Firenze, Vallecchi, 1995. ISBN 88-8252-028-5.\nFabulazzo, Milano, Kaos, 1992. ISBN 88-7953-006-2.\nJohan Padan a la descoverta de le Americhe, Firenze, Giunti, 1992. ISBN 88-09-00712-3; 1997. ISBN 88-09-01058-2.\nL'italiana in Algeri raccontata per figure da Dario Fo. Con l'aiuto di Francesco Calcagnini e Paola Mariani. Bozzetti, figurini, disegni di regia in mostra, Pesaro, Cassa di Risparmio di Pesaro, 1994.\nLe commedie di Dario Fo, X, Il papa e la strega e altre commedie, Torino, Einaudi, 1994. ISBN 88-06-13351-9.\nSesso? Grazie, tanto per gradire, con Jacopo Fo e Franca Rame, in \"Sipario\", n. 552, dicembre 1994.\nLe commedie di Dario Fo, XI, Torino, Einaudi, 1994. ISBN 88-06-13722-0.\nContiene: Storia vera di Piero d'Angera, che alla crociata non c'era; L'opera dello sghignazzo; Quasi per caso una donna: Elisabetta.\nIl diavolo con le zinne, Torino, Einaudi, 1998. ISBN 88-06-14785-4.\nMarino libero! Marino \u00e8 innocente!, Torino, Einaudi, 1998. ISBN 88-06-14934-2.\nLe commedie di Dario Fo, XII, Torino, Einaudi, 1998. ISBN 88-06-15069-3.\nLe commedie di Dario Fo, XIII, vi\u00f0 Franca Rame, Torino, Einaudi, 1994. ISBN 88-06-15145-2.\nLu Santo Jullare Fran\u00e7esco, con VHS, Torino, Einaudi, 1999. ISBN 88-06-15390-0.\nLa vera storia di Ravenna, Modena, Panini, 1999. ISBN 88-8193-076-5.\nTeatro, Torino, Einaudi, 2000. ISBN 88-06-15615-2.\nLezione sul Cenacolo di Leonardo da Vinci tenuta da Dario Fo nel cortile della Pinacoteca di Brera a Milano il 27 maggio 1999, con VHS, San Lazzaro di Savena, Nuovi mondi, 2001. ISBN 88-900630-2-5; 2007. ISBN 978-88-8290-950-5.\n22 cose che la sinistra deve fare e non ha ancora fatto, con Jacopo Fo e Franca Rame, San Lazzaro di Savena, Nuovi mondi, 2002. ISBN 88-900630-4-1.\nCinquant'anni di storia italiana attraverso il teatro. Tourn\u00e9e 2001-2002, Viareggio, Baroni, 2002. ISBN 88-8209-207-0.\nIl paese dei mezar\u00e0t. I miei primi sette anni (e qualcuno in pi\u00f9), Milano, Feltrinelli, 2002. ISBN 88-07-01626-5.\nL'anomalo Bicefalo, con Franca Rame, Roma, L'Espresso, 2004.\nIl tempio degli uomini liberi. Il Duomo di Modena, Modena, Panini, 2004. ISBN 88-8290-714-7.\nCaravaggio al tempo di Caravaggio, Modena, Panini, 2004. ISBN 88-8290-783-X.\nIl Mantegna impossibile, Modena, Panini, 2006. ISBN 88-8290-912-3.\nBello figliolo che tu se' Raffaello, Modena, Panini, 2006. ISBN 88-8290-946-8.\nL'amore e lo sghignazzo, Parma, Guanda, 2007. ISBN 978-88-6088-093-2.\nIl mondo secondo Fo, conversazione con Giuseppina Manin, Parma, Guanda, 2007. ISBN 978-88-8246-888-0.\nEloisa, Milano, Corriere della Sera, 2007.\nGes\u00f9 e le donne, Milano, Rizzoli, 2007. ISBN 978-88-17-01728-2.\nTegno nelle mane occhi e orecchi: Michelagniolo, Modena, Panini, 2007. ISBN 978-88-248-0340-3.\nSotto paga! Non si paga! Commedia in due atti, Torino, Einaudi, 2008. ISBN 978-88-06-19331-7.\nL'Apocalisse rimandata, ovvero Benvenuta catastrofe!, Parma, Guanda, 2008. ISBN 978-88-6088-672-9.\nUna vita all'improvvisa, con Franca Rame, Parma, Guanda, 2009. ISBN 978-88-6088-176-2.\nGiotto o non Giotto, Modena, Panini, 2009. ISBN 978-88-570-0139-5.\nSant'Ambrogio e l'invenzione di Milano, Torino, Einaudi, 2009. ISBN 978-88-06-19486-4.\nCorreggio che dipingeva appeso in cielo, Modena, Panini, 2010. ISBN 978-88-570-0208-8.\nL'osceno \u00e8 sacro. La scienza dello scurrile poetico, Parma, Guanda, 2010. ISBN 978-88-6088-368-1.\nLa Bibbia dei villani, Parma, Guanda, 2010. ISBN 978-88-6088-679-8.\nArlecchino, con DVD, Torino, Einaudi, 2011. ISBN 978-88-06-20550-8.\nIl Boccaccio riveduto e scorretto, Parma, Guanda, 2011. ISBN 978-88-6088-575-3.\nDio \u00e8 nero! Il fantastico racconto dell'evoluzione, con DVD, Milano, Cortina, 2011. ISBN 978-88-6030-435-3.\nDario Fo e Franca Rame ripropongono e recitano Ruzzante, con DVD, Torino, Einaudi, 2012. ISBN 978-88-06-20358-0.\nLa lezione. Storie del teatro in Italia, vi\u00f0 Giorgio Albertazzi, con 4 DVD, Milano-Roma, BUR Rizzoli senzafiltro-Rai Eri, 2012. ISBN 978-88-17-05585-7.\nIl paese dei misteri buffi, Parma, Guanda, 2012. ISBN 978-88-6088-628-6.\nPicasso desnudo, Modena, Panini, 2012. ISBN 978-88-570-0551-5.\nIl Grillo canta sempre al tramonto - Dialogo sull\u2019Italia e il MoVimento 5 Stelle con Beppe Grillo e Gianroberto Casaleggio, Chiarlettere, 2013. ISBN 978-88-61-90429-3.\n Un clown vi seppellir\u00e0, Guanda, 2013 ISBN 978-88-2350-541-4\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n  \u00ed Dario Fo (enskt)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nItalskir rith\u00f8vundar\nNobelpr\u00edsvinnarar"}
{"id": "22495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Blokhuijsen", "title": "Jan Blokhuijsen", "text": "Jan Blokhuijsen (f\u00f8ddur 1. apr\u00edl 1989 \u00ed Zuid-Scharwoude) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning \u00e1 langteinum. Hann vann eitt silvur hei\u00f0ursmerki \u00e1 5000 metra-teininum \u00e1 vetrar-OL 2014. \u00c1 vetrar-OL 2010 vann hann harafturat bronsu \u00ed li\u00f0kapping.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jorrit%20Bergsma", "title": "Jorrit Bergsma", "text": "Jorrit Bergsma (f\u00f8ddur 1. februar 1986 \u00ed Oldeboorn) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning \u00e1 langteinum. Hann vann gull \u00e1 10000 metra-teininum og eitt bronsu hei\u00f0ursmerki \u00e1 5000 metra-teininum \u00e1 vetrar-OL 2014. \u00cd somu kapping vunnu ni\u00f0urlendingar harumframt gull og silvur.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20%C3%B8ld", "title": "6. \u00f8ld", "text": "6. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 501 (DI) til 31. desember 600 (DC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "22499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20%C3%B8ld", "title": "5. \u00f8ld", "text": "5. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 401 (CDI) til 31. desember 500 (D) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "22500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1244", "title": "1244", "text": "1244 (MCCXLIV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1240-\u00e1rini"}
{"id": "22508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Philippe%20Garrel", "title": "Philippe Garrel", "text": "Philippe Jean-Fran\u00e7ois Alain Garrel (f\u00f8ddur 6. apr\u00edl 1948 \u00ed Par\u00eds) er franskur filmsleikstj\u00f3ri,  filmsleikrith\u00f8vundur og leikstj\u00f3ri.\n\nFilmar \n 1972 - La cicatrice int\u00e9rieure\n 1972 - Athanor\n 1991 - J'entends plus la guitare\n 2005 - Les amants r\u00e9guliers\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Fraklandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948"}
{"id": "22512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1249", "title": "1249", "text": "\n\nHendingar \n Hildesheim fekk keypsta\u00f0urr\u00e6ttindi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1240-\u00e1rini"}
{"id": "22519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ireen%20W%C3%BCst", "title": "Ireen W\u00fcst", "text": "Ireen W\u00fcst (f\u00f8dd 1. apr\u00edl 1986 \u00ed Goirle) er ein ni\u00f0urlendsk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning \u00e1 langteinum. \u00c1 vetrar-OL 2006 vann hon gull \u00e1 3000 metra-teininum og bronsu \u00e1 1500 metra-teininum, \u00e1 vetrar-OL 2010 gull \u00e1 1500 metra-teininum, og \u00e1 vetrar-OL 2014 gull \u00e1 3000 metra-teininum, silvur \u00e1 5000 metra-teininum, silvur \u00e1 1500 metra-teininum og silvur \u00e1 1000 metra-teininum.\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2006\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0gunn%20Samuelsen", "title": "Ey\u00f0gunn Samuelsen", "text": "Ey\u00f0gunn Jana Samuelsen (f\u00f8dd Henriksen, 23. mai 1959 i S\u00f8rv\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (Javna\u00f0arflokkurin).\n\nHon t\u00f3k realpr\u00f3gv fr\u00e1 S\u00f8rv\u00e1gs sk\u00fala \u00ed 1976 og HF \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fali og HF-skei\u00f0 \u00ed 1978. Hon er \u00fatb\u00fagvin cand.mag. \u00ed samfelagsfr\u00f8\u00f0i og s\u00f8gu fr\u00e1 Roskilde Universitetscenter fr\u00e1 1992. Hon hevur starvast sum l\u00e6rari vi\u00f0 tekniska sk\u00falan \u00ed Klaksv\u00edk s\u00ed\u00f0an 1987, t\u00f3 ikki fr\u00e1 2000\u20132003, t\u00e1 hon var deildarlei\u00f0ari \u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num.\n\nEy\u00f0gunn var nevndarlimur og forkvinna \u00ed S\u00f8rv\u00e1gs Ungmannafelag 1974\u20131978, r\u00e1\u00f0slimur \u00ed Meginfelag F\u00f8royskra Studenta (MFS) \u00ed 1981, st\u00fdrislimur \u00ed Landsfelag F\u00f8royinga \u00ed \u00datb\u00fagving (LF\u00da) \u00ed 1984, nevndarlimur \u00ed Klaksv\u00edkar H\u00fasm\u00f3\u00f0rafelag \u00ed 1985, limur \u00ed st\u00fdrinum fyri Klaksv\u00edkar sj\u00fakrah\u00fas 1990\u20131992 og limur \u00ed L\u00edkningar\u00e1\u00f0num 1992\u20131996.\n\nHon melda\u00f0i seg inn \u00ed Javna\u00f0arflokkin \u00ed 1988, og hevur veri\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edk s\u00ed\u00f0an 1. januar 1997. Hon hevur veri\u00f0 l\u00f8gtingslimur s\u00ed\u00f0an 4. februar 2008, og m\u00f8tti \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2008\u20132011 sum varalimur fyri Helenu Dam \u00e1 Neystab\u00f8. Ey\u00f0gunn var limur \u00ed L\u00f8gtingsins f\u00edggjarnevnd fr\u00e1 2008 og forkvinna \u00ed tingb\u00f3lkinum hj\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum s\u00ed\u00f0an 24. februar 2011. \u00cd 2011 var\u00f0 hon vald beinlei\u00f0is inn \u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011\u20132015 limur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n2008-2011 forkvinna \u00ed Vinnunevndini\n2008\u20132011 n\u00e6stforkvinna \u00ed F\u00edggjarnevndini\n2008\u20132011 limur \u00ed Mentanarnevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nF\u00f8royskir samfelagsfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "22526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsins%20mentanarnevnd", "title": "L\u00f8gtingsins mentanarnevnd", "text": "L\u00f8gtingsins mentanarnevnd ella Mentarnarnevndin er tann nevndin \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, i\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 m\u00e1l um mentan, \u00fatb\u00fagving, gransking og kirkjum\u00e1l. Til 1998 nevndist hon Mentanar- og sk\u00falanevndin, og \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 bara Sk\u00falanevndin. \u00cd dag hevur nevndin sjey limir.\n\nLimir \n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2015\u20132019:\nHanna Jensen, Frams\u00f3kn, forma\u00f0ur\nKristianna Winther Poulsen, (JF)\nJ\u00f3nleif Johannesen, (JF)\n\u00d3luva Klettskar\u00f0, (T)\nKatrin Kallsberg, (T)\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni, (FF)\nBj\u00f8rn Kals\u00f8, (SB)\n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2011\u20132015:\nBjarni Djurholm (FF), forma\u00f0ur\nGunv\u00f8r Balle (T), n\u00e6stforma\u00f0ur\nJ\u00f3na Mortensen (SB)\nEdva Jacobsen (SB)\nRigmor Dam (JF)\nH\u00f8gni Hoydal (T)\nJenis av Rana (MF)\n\nFormenn \nHanna Jensen, Frams\u00f3kn,2015\u2013\nBjarni Djurholm (FF) 2011\u20132015\nMagni Laks\u00e1foss (SB) 2008\u20132011\nBill Justinussen (MF) 2008\nAndrias Petersen (JF) 2004\u20132008\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk (TF) 2003\u20132004 \nJ\u00f3gvan Arge (TF) 2003\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk (TF) 2002\u20132003\nJ\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni (FF) 2000\u20132002 \nKatrin Dahl Jakobsen (JF) 1998\u20132000 \nBjarni Djurholm (FF) 1996\u20131998\nJ\u00f3gvan A. Johannessen (JF) 1994\u20131996 \nBjarni Djurholm (FF) 1991\u20131993 \n\u00d3li Breckmann (FF) 1990\u20131991\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nMentanarnevndin \u00e1 Logting.fo\n\nMentanarnevndin\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roya L\u00f8gting"}
{"id": "22528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsins%20trivna%C3%B0arnevnd", "title": "L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd", "text": "L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd ella Trivna\u00f0arnevndin er tann l\u00f8gtingsnevndin, i\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 almanna-, heilsu-, arbei\u00f0smarkna\u00f0ar- og b\u00fasta\u00f0arm\u00e1l \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Dagsins nevnd var\u00f0 sett \u00e1 stovn, t\u00e1 i\u00f0 Arbei\u00f0aranevndin, Almanna- og heilsunevndin v\u00f3ru lagdar saman \u00ed 1995, og forma\u00f0urin \u00ed Almanna- og heilsunevndini gj\u00f8rdist fyrsti forma\u00f0urin \u00ed Trivna\u00f0arnevndini. Nevndin hevur sjey limir.\n\nLimir\n\nLimir 2015-2019 \nKatrin Kallsberg, (T) forkvinna\n\u00d3luva Klettskar\u00f0 (T)\nDj\u00f3ni Nols\u00f8e Joensen (JF)\nSonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir leysgangari\nKaj Leo Holm Johannesen (SB)\nElsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur (FF)\nJenis av Rana (MF)\n\nLimir 2011-15 \nR\u00f3sa Samuelsen (SB), forkvinna\nBill Justinussen (MF) \nElsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur (FF)\nRigmor Dam (JF), n\u00e6stforkvinna \nSiri\u00f0 Stenberg (T)\nBj\u00f8rt Samuelsen (T)\nHanus Samr\u00f3 (FF)\n\nLimir 2008-11 \nJ\u00e1kup Mikkelsen (FF), forma\u00f0ur\nKarsten Hansen (MF), n\u00e6stforma\u00f0ur \nHelgi Abrahamsen (SB)\nJaspur Vang (SB)\nBergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen (T)\nT\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen (T)\nHans Pauli Str\u00f8m (JF)\n\nFormenn \n1995\u20131996 Kristian Magnussen (VMF)\n1998\u20132002 P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu (TF)\n2002\u20132004 Alfred Olsen (SB)\n2004\u20132008 J\u00f8rgen Niclasen (FF)\n2008\u20132011 J\u00e1kup Mikkelsen (FF)\n2011\u20132015 R\u00f3sa Samuelsen (SB)\n2015\u2013 Katrin Kallsberg (T)\n\nKeldur \n\nTrivna\u00f0arnevndin\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roya L\u00f8gting"}
{"id": "22531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsins%20uttanlandsnevnd", "title": "L\u00f8gtingsins uttanlandsnevnd", "text": "L\u00f8gtingsins uttanlandsnevnd (Uttanlandsnevndin) er tann av l\u00f8gtingsnevndunum, i\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 uttanlands-, markna\u00f0ar- og verjum\u00e1l \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Uttanlandsnevndin var\u00f0 sett \u00e1 stovn vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed Markna\u00f0arnevndini \u00ed 1995, og seinasti forma\u00f0ur \u00ed Markna\u00f0arnevndini, Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, gj\u00f8rdist fyrsta n\u00fdggja forkvinna \u00ed Uttanlandsnevndini. Vanliga ver\u00f0ur dentur lagdur \u00e1, at allir flokkar \u00ed L\u00f8gtinginum skulu hava umbo\u00f0an \u00ed Uttanlandsnevndini, sum telur sjey limir.\n\nLimir \nLimir t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i 2015\u20132019:\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk (T), forma\u00f0ur\nBj\u00f8rt Samuelsen (T)\nHe\u00f0in Mortensen (JF)\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard (SF)\nJ\u00e1kup Mikkelsen\nKaj Leo Holm Johannesen (SB)\nMagni Laks\u00e1foss (SB)\n\nLimir t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2011\u20132015:\nJ\u00e1kup Mikkelsen (FF), forma\u00f0ur\nH\u00f8gni Hoydal (T), n\u00e6stforma\u00f0ur\nHelgi Abrahamsen (SB)\nB\u00e1r\u00f0ur Nielsen (SB)\nKristin Michelsen (JF)\nJenis av Rana (MF)\nPoul Michelsen (F)\n\nFormenn \n1995\u20131998 Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 (SF)\n1998\u20132004 Hergeir Nielsen (T)\n2004\u20132004 Kaj Leo Johannesen (SB)\n2004\u20132008 Johan Dahl (SB)\n2008\u20132011 John Johannessen (JF)\n2011\u20132015 J\u00e1kup Mikkelsen (FF)\n2015\u2013 Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk (T)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nUttanlandsnevndin \u00e1 Logting.fo\n\nUttanlandsnevndin\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roya L\u00f8gting"}
{"id": "22532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsins%20landsst%C3%BDrism%C3%A1lanevnd", "title": "L\u00f8gtingsins landsst\u00fdrism\u00e1lanevnd", "text": "L\u00f8gtingsins landsst\u00fdrism\u00e1lanevnd (Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndin) er tann l\u00f8gtinsnevndin i\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 m\u00e1l vi\u00f0v\u00edkjandi eftirliti av landsst\u00fdrinum. Virkis\u00f8ki landsst\u00fdrism\u00e1lanevndarinnar er sbr. st\u00fdrisskipanarl\u00f3gini \u00a7 38 at hava eftirlit vi\u00f0, at landsst\u00fdri\u00f0 heldur seg innan fyri teir karmar, l\u00f3gg\u00e1van setir. Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndin telur tr\u00edggjar limir.\n\nLimir \n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2015\u20132019:\nB\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen (N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri), forma\u00f0ur\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk (Tj\u00f3\u00f0veldi)\nMagnus Rasmussen (Sambandsflokkurin)\n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2011\u20132015:\nSiri\u00f0 Stenberg (T), forkvinna\nJoen Magnus Rasmussen  (FF), n\u00e6stforma\u00f0ur\nR\u00f3sa Samuelsen  (SB)\n\nLimir \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2008\u20132011:\nJaspur Vang (SB), forma\u00f0ur\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk (T), n\u00e6stforkvinna\nAndrias Petersen (JF)\n\nFormenn \n1990\u20131994 Vilhelm Johannesen (JF)\n1994\u20131995 Finnbogi Arge (SB)\n1995\u20131998 Finnbogi Arge (Uavh.)\n1998\u20132002 Edmund Joensen (SB)\n2002\u20132004 Heini O. Heinesen (T)\n2004\u20132008 K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard (SF)\n2008\u20132011 Jaspur Vang (SB)\n2011\u20132015 Siri\u00f0 Stenberg (T)\n2015\u20132019 B\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen (NS)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nLandsst\u00fdrism\u00e1lanevndin \u00e1 Logting.fo\n\nLandsst\u00fdrism\u00e1lanevndin\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8roya L\u00f8gting"}
{"id": "22535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michel%20Mulder", "title": "Michel Mulder", "text": "Michel Mulder (f\u00f8ddur 27. februar 1986 \u00ed Zwolle) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. Hann vann bronsu \u00e1 1000 metra-teininum og gull \u00e1 500 metra-teininum \u00e1 vetrar-OL 2014. Tv\u00edbur\u00f0abr\u00f3\u00f0ir hansara, Ronald Mulder, \u00ed\u00f0kar eisini skoyturenning, hann vann gull \u00ed somu kapping sum Michel \u00e1 vetrar-OL 2014 \u00e1 500 metra teininum.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ronald%20Mulder", "title": "Ronald Mulder", "text": "Ronald Mulder (f\u00f8ddur 27. februar 1986 \u00ed Zwolle) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. Hann vann bronsu \u00e1 500 metra-teininum \u00e1 vetrar-OL 2014. Tv\u00edbur\u00f0abr\u00f3\u00f0ur hansara, Michel Mulder, \u00ed\u00f0kar eisini skoyturenning og vann gull \u00ed somu kapping \u00e1 vetrar-OL 2014.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Smeekens", "title": "Jan Smeekens", "text": "Jan Smeekens (f\u00f8ddur 11. februar 1986 \u00ed Raalte) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. Hann vann silvur \u00e1 500 metra-teininum \u00e1 vetrar-OL 2014.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stefan%20Groothuis", "title": "Stefan Groothuis", "text": "Stefan Groothuis (f\u00f8ddur 23. november 1981 \u00ed Empe) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. Hann hevur luttiki\u00f0 \u00e1 Vetrar-OL 2006, 2010 og 2014. \u00cd 2012 vann hann HM gull \u00ed sprintkappingini \u00e1 World Sprint Championships og HM gull \u00e1 1000 metra teininum \u00e1 World Single Distance Championships. \u00c1 vetrar-OL 2014 vann hann gull \u00e1 1000 metra-teininum.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2006\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yesterday%20Was%20Dramatic%20-%20Today%20Is%20OK", "title": "Yesterday Was Dramatic - Today Is OK", "text": "Yesterday Was Dramatic - Today Is OK er fyrsta album sum kom \u00fat hj\u00e1 \u00edslendska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum m\u00fam. Fl\u00f8gan kom \u00fat 11. mars 2000. 10 l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n I'm 9 Today\n Smell Memory\n There Is a Number of Small Things\n Random Summer\n Asleep on a Train\n Awake on a Train\n The Ballad of the Broken Birdie Records\n The Ballad of the Broken String\n Sunday Night Just Keeps on Rolling\n Slow Bicycle\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n MusicBrainz\n\n\u00cdslendskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2000"}
{"id": "22542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/How%20to%20Make%20Friends", "title": "How to Make Friends", "text": "How to Make Friends var fyrsta album sum kom \u00fat hj\u00e1 \u00edslendska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum FM Belfast. Fl\u00f8gan kom \u00fat 15. oktober 2008. 11 l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n Frequency \u2013 3:50\n Underwear \u2013 3:09\n I Can Feel Love \u2013 3:33\n Tropical \u2013 3:11\n Pump \u2013 2:45\n Par Avion \u2013 3:15\n Vhs \u2013 2:53\n Lotus \u2013 3:44\n Optical \u2013 3:34\n Synthia \u2013 3:14\n President \u2013 3:45\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n MusicBrainz\n\n\u00cdslendskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2008"}
{"id": "22543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wilhelmus", "title": "Wilhelmus", "text": "Wilhelmus er tj\u00f3\u00f0arsangur hj\u00e1 Ni\u00f0urlondum.\n\nTekstur\n\nKeldur \n Wilhelmus\n\nNi\u00f0urlond\nTj\u00f3\u00f0arsangur"}
{"id": "22544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kasper%20Bj%C3%B8rke", "title": "Kasper Bj\u00f8rke", "text": "Kasper Bj\u00f8rke (f\u00f8ddur 1975) er ein danskur t\u00f3nleikari, dj, sangskrivari og t\u00f3nleikaprodusari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2007 - In Gumbo\n 2010 - Standing On Top Of Utopia\n 2012 - Full\n\nStakl\u00f8g \n 2009 \u2013 Young Again\n 2012 \u2013 Lose Yourself to Jenny (feat. Jacob Bellens)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Heimas\u00ed\u00f0a\n blogs.independent.co.uk\n\nDanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "22549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1000", "title": "1000", "text": "1000 (M) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1000-\u00e1rini"}
{"id": "22550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lana%20Del%20Rey", "title": "Lana Del Rey", "text": "Elizabeth Woolridge Grant, betri kend sum Lana Del Rey (f\u00f8dd 21. juni 1985 \u00ed New York) er ein amerikonsk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2010 - Lana Del Rey\n 2012 - Born to Die\n 2014 - Ultraviolence \n 2015 - Honeymoon\n 2017 - Lust for Life\n 2019 - Norman Fucking Rockwell!\n 2020 - Chemtrails Over the Country Club\n 2021 - Blue Banisters\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "22551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1001", "title": "1001", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1000-\u00e1rini"}
{"id": "22555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1005", "title": "1005", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nSigmundur Brestisson doy\u00f0i \u00ed Sandv\u00edk\n\n1000-\u00e1rini"}
{"id": "22559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1009", "title": "1009", "text": "1009 (MIX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1000-\u00e1rini"}
{"id": "22560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1040", "title": "1040", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1040-\u00e1rini"}
{"id": "22562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1042", "title": "1042", "text": "1042 (MXLII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1040-\u00e1rini"}
{"id": "22565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Margot%20Boer", "title": "Margot Boer", "text": "Margot Madelaine Boer (f\u00f8dd 7. august 1985 \u00ed Woubrugge) er ein ni\u00f0urlendsk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. Hon hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg best \u00e1 500 metra, 1000 metra og 1500 metra teinunum. \u00c1 vetrar-OL 2014 vann hon bronsu \u00e1 500 metra-teininum og \u00e1 1000-metra teininum. Hon hevur eisini vunni\u00f0 bronsu \u00e1 HM kappingum \u00e1 1000-metra teininum og \u00ed sprint.\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1040-%C3%A1rini", "title": "1040-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini - 1040-\u00e1rini - 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini 1090-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1040-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1050-%C3%A1rini", "title": "1050-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini - 1050-\u00e1rini - 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini 1090-\u00e1rini 1100-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1050-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1000-%C3%A1rini", "title": "1000-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini - 1000-\u00e1rini - 1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1000-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1190-%C3%A1rini", "title": "1190-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini - 1190-\u00e1rini - 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini 1240-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1190-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1199", "title": "1199", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1190-\u00e1rini"}
{"id": "22575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1198", "title": "1198", "text": "1198 (MCXVIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 24. august - Aleksander II, kongur av Skotlandi 1214-49 (d. 1249)\n\nAndl\u00e1t \n\n1190-\u00e1rini"}
{"id": "22577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1196", "title": "1196", "text": "1196 (MCXCVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1190-\u00e1rini"}
{"id": "22584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Doutzen%20Kroes", "title": "Doutzen Kroes", "text": "Doutzen Kroes (f\u00f8dd 23. januar 1985 \u00ed Eastermar) er ein ni\u00f0urlendsk modell. Hon er gift vi\u00f0 Sunnery James.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fashion Model Directory\n\nNi\u00f0urlendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nModellir"}
{"id": "22586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1180-%C3%A1rini", "title": "1180-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini1170-\u00e1rini - 1180-\u00e1rini - 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini 1230-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1180-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/999", "title": "999", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n990-\u00e1rini"}
{"id": "22593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1120", "title": "1120", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1120-\u00e1rini"}
{"id": "22594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/995", "title": "995", "text": "995 (CMXCV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n \u00d3lavur II Haraldsson, norskur kongur (d. 1030).\n\nAndl\u00e1t \n\n990-\u00e1rini"}
{"id": "22595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/994", "title": "994", "text": "985 (CMXCIV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 28. oktober - Sigeric, erkabiskupur \u00ed Canterbury \n\n990-\u00e1rini"}
{"id": "22597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laleh%20Pourkarim", "title": "Laleh Pourkarim", "text": "Laleh Pourkarim (persiskt: \u0644\u0627\u0644\u0647 \u067e\u0648\u0631\u06a9\u0631\u06cc\u0645\u200e), betri kend sum Laleh (f\u00f8dd 10. juni 1982 \u00ed Bandar-e Anzali) er ein iransk/svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2005 - Laleh\n 2006 - Prinsessor\n 2009 - Me and Simon\n 2012 - Sjung\n 2013 - Colors\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "22598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1180", "title": "1180", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1180-\u00e1rini"}
{"id": "22608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20B.%20Thomsen", "title": "Richard B. Thomsen", "text": "Richard B\u00f8rge Thomsen (f\u00f8ddur 12. februar 1888 \u00e1 Tv\u00f8royri, dey\u00f0ur 4. apr\u00edl 1970 \u00e1 Tv\u00f8royri) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og vinnul\u00edvsma\u00f0ur.\n\nS\u00f8gan um fyrit\u00f8kuna Richard B. Thomsen \nHann byrja\u00f0i egna fyrit\u00f8ku \u00ed 1929, eftir at hann var farin \u00far familjufyrit\u00f8kuni T.F. Thomsen. Richard bygdi eitt pakkh\u00fas vi\u00f0 s\u00ed\u00f0unar av t\u00ed, sum \u00ed dag ver\u00f0ur nevnt \u00edsvirki\u00f0. Fyrst hev\u00f0i hann eina l\u00edtla heils\u00f8lu, og s\u00ed\u00f0an menti virksemi seg til at fevna so v\u00ed\u00f0a sum til rei\u00f0aravirksemi, s\u00f8lu av koli, kolonialhandil og ger av flamingokassum. Fyrst var\u00f0 byrja\u00f0 vi\u00f0 heils\u00f8lu av millum \u00f8\u00f0rum sigarettum, sigarum, osti og Molly-blikkum, i\u00f0 var r\u00f3mi \u00ed d\u00f3sum. Selt var\u00f0 eisini ymiskt byggitilfar, vi\u00f0ur og sement. Trolararnir v\u00f3ru keyptir \u00ed bretskum pundum, sum t\u00e1 var tengt at gullvir\u00f0inum. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r mitt \u00ed tj\u00fagunum, at bretska pundi h\u00e6kka\u00f0i \u00ed vir\u00f0i m\u00f3tvegis donsku kr\u00f3nuni, somiki\u00f0 n\u00f3gv at trolarirnir blivu alt ov d\u00fdrir, og ikki kundu rekast vi\u00f0 vinningi. T\u00edskil yvirlivdi trolaravirksemi\u00f0 ikki. Richard, konan Ingrid og Henning, stovnsettu A/S Richard B. Thomsen & S\u00f8n \u00ed 1946 og \u00ed 1954 bleiv navnframa Marit\u00e9 keypt, saman vi\u00f0 AT (Arbejdernes Trawlerdrift). Sum t\u00ed\u00f0in gekk so yvirt\u00f3k sonurin Henning virksemi\u00f0, t\u00ed p\u00e1pin, Richard B. Thomsen, var farin at eldast og yrki\u00f0 sum rith\u00f8vundur fylti meira \u00ed gerandisdegnum hj\u00e1 honum. Richard var, um ta\u00f0 mundi\u00f0, mest lisni h\u00f8vundin \u00ed danska kongar\u00edkinum. \u00cd mong \u00e1r gekst v\u00e6l vi\u00f0 fiskar\u00ednum, men mitt \u00ed seksti\u00e1runum minka\u00f0i toskafiskiskapurin \u00ed Gr\u00f8nlandi, so Marit\u00e9 var\u00f0 l\u00f8gd fyri teym. Virksemi\u00f0 bleiv n\u00fa so vi\u00f0 og vi\u00f0 flutt \u00fat \u00far gamla pakkh\u00fasinum og til sta\u00f0i\u00f0, har handilin liggur \u00ed dag. Umst\u00f8\u00f0urnar v\u00f3ru t\u00f3 alt anna\u00f0 enn lagaligar t\u00e1. \u00cd 1972 flutti Richard (yngri) heim eftir loknan studentalestur og \u00ed 1974 kom Henrik heim og byrja\u00f0i at arbei\u00f0a \u00ed fyrit\u00f8kuni.\n\nUm hetta mundi\u00f0, so yvirt\u00f3ku br\u00f8\u00f0urnir eisini so l\u00ed\u00f0andi virksemi\u00f0 hj\u00e1 Richard B. Thomsen. Uttari Handil, i\u00f0 t\u00e1 eisini var \u00ed fyrit\u00f8kuni, og Marit\u00e9, drena\u00f0u fyrit\u00f8kuna fyri kapital, og avgj\u00f8rt var\u00f0 t\u00ed at selja Marit\u00e9 og lata Uttara Handil aftur. Marit\u00e9 var\u00f0 seld til Sv\u00f8r\u00edkis mi\u00f0skeis \u00ed sjeyti\u00e1runum. RBT hev\u00f0i avgrei\u00f0slu fyriStar Line og Traderline, samstundis sum fyrit\u00f8kan eisini st\u00f3\u00f0 fyri at lossa skipini hj\u00e1 Faroe Ship. Lagt var\u00f0 t\u00ed n\u00f3gv um til flutning og kom fyrsti trailarin \u00ed 1984.\n\nRBT t\u00f3k veruliga dik \u00e1 seg \u00ed 80-unum. Innt\u00f8kurnar vuksu fram til f\u00edggjarkreppuna fyrst \u00ed 1990-unum. G\u00f3\u00f0u \u00e1rini h\u00f8vdu t\u00f3 gj\u00f8rt, at fyrit\u00f8kan var f\u00edggjarliga sterk og n\u00fa kundi standa \u00edm\u00f3ti. Saman vi\u00f0 Petur Hammer, bleiv Coma Pack n\u00fa stovna\u00f0, t\u00ed at ta\u00f0 var sj\u00f3n fyri s\u00f8gn, at st\u00f3rur t\u00f8rvur var \u00e1 flamingokassum til fiski- og alivinnuna \u00ed oynni. Fyrit\u00f8kan sum framleiddi flamingo frammanundan ComaPack, megna\u00f0i ikki at veita n\u00f3g miki\u00f0 av tilfari og vi\u00f0 hegni og hepni, eydna\u00f0ist ta\u00f0 Coma Pack at megna hetta eftir h\u00e1lvum \u00e1ri. Framlei\u00f0slan \u00e1 Coma Pack byrja\u00f0i \u00ed 1994 og er framvegis \u00ed gongd. 5 f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00e1 ComaPack \u00ed 2016. Umframt tey fimm starvsf\u00f3lkini \u00ed ComaPack, so starvast 8 f\u00f3lk hj\u00e1 Richard B. Thomsen \u00ed 2016.\n\n\u00cd 1995 keypti RBT trolaran \u201cBeinta\u201d, saman vi\u00f0 Diaba Ludvig \u00e1 Tv\u00f8royri. Raksturin gekst v\u00e6l tey \u00e1rini hann var \u00ed felagnum. Trolarin var\u00f0 seldur til Hvalbiar \u00ed 2000 og var\u00f0 fiskiloyvi\u00f0 sostatt verandi \u00ed oynni. RBT er partaeigari \u00ed NorServ og eigur eisini 1/3 av F\u00f8royaPrent.\n\nB\u00f8kur \n 1944 - Bl\u00e1mannav\u00edk (skalds\u00f8ga)\n 1945 - Lagnan (skalds\u00f8ga)\n 1947 - Hamranna b\u00f8rn (skalds\u00f8ga)\n 1948 - Riddarh\u00f8fn (skalds\u00f8ga)\n 1950 - Evigt st\u00e5r fjeldene (skalds\u00f8ga) Keypmannahavn, Aschehoug, 328 s\u00ed\u00f0ur\n 1951 - N\u00e5r fossens sang d\u00f8r hen, Aschehoug (skalds\u00f8ga)\n 1951 - Hreimur fossin hlj\u00f3\u00f0nar, Akureyri : Nor\u00f0ri, t\u00fdtt til islendskt: Konra\u00f0 Vilhj\u00e1lmsson\n 1951 - Mod l\u00e6ngslernes land (skalds\u00f8ga)\n 1954 - Mot lengslenes land, Stavanger : Stabenfeldt Forlag, (t\u00fdtt til norskt: Else-Marie With)\n 1952 - De st\u00e6rke viljer (skalds\u00f8ga)\n 1955 - The tyrants, New York : Putnam, (t\u00fdtt til enskt: Naomi Walford)\n 1953 - L\u00e6nkerne l\u00f8snes (skalds\u00f8ga)\n 1954 - Dr\u00f8mme der brast (skalds\u00f8ga)\n 1957 - Sk\u00e6bne\u00f8en (skalds\u00f8ga), Keypmannahavn : Grafisk Forlag, 254 s\u00ed\u00f0ur\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1888\nAndl\u00e1t \u00ed 1970"}
{"id": "22609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Coline%20Mattel", "title": "Coline Mattel", "text": "Coline Mattel (f\u00f8dd 3. november 1995 \u00ed Sallanches) er ein fronsk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar sk\u00edhopp. \u00c1 vetrar-OL 2014 vann hon bronsu. Hon vann eisini bronsu \u00e1 HM 2011 \u00ed Oslo.\n\n\u00c1 netinum \n fis-ski.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Fraklandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Armgar%C3%B0%20Mortensen", "title": "Armgar\u00f0 Mortensen", "text": "Armgar\u00f0 Mortensen er ein f\u00f8roysk sj\u00f3nleikarinna og modell. Hon hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri f\u00f8royskum filmum, eitt n\u00fa sp\u00e6ldi hon ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed stuttfilmunum Summarn\u00e1tt og Vetrarmorgun, sum Sakaris St\u00f3r\u00e1 hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 og skriva\u00f0 handrit til. Summarn\u00e1tt vann tann allarfyrsta Geytan, sum er ein f\u00f8roysk filmsvir\u00f0isl\u00f8n. Vetrarmorgun var\u00f0 v\u00edstur \u00e1 Berlinaluni og var\u00f0 tilnevndur tr\u00edggjar vir\u00f0isl\u00f8nir har, eitt n\u00fa Teddy Award, sum ver\u00f0ur latin til ein film, i\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 evni um samkyndleika. Hin h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Vetrarmorgun sp\u00e6ldi Helena He\u00f0insd\u00f3ttir. Hin 14. februar 2014 vann filmurin Vetrarmorgun vir\u00f0isl\u00f8nin \u00e1 Berlinaluni \u00ed b\u00f3lkinum The Special Prize of the Generation 14plus International Jury.\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Stuttfilmurin Vetrarmorgun, har Armgar\u00f0 sp\u00e6ldi ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum vann vir\u00f0isl\u00f8nina The Special Prize of the Generation 14plus International Jury \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2014 - Stuttfilmurin Vetrarmorgun var tilnevndur Teddy Award \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2013 - Stuttfilmurin Vetrarmorgun var\u00f0 tilnevndur Geytan, vann t\u00f3 ikki.\n2012 - Stuttfilmurin Summarn\u00e1tt vann fyrstu f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan, filmsvir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 25.000 kr\u00f3nur, har Armgar\u00f0 sp\u00e6ldi ein av leiklutunum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskar modellir"}
{"id": "22611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helena%20He%C3%B0insd%C3%B3ttir", "title": "Helena He\u00f0insd\u00f3ttir", "text": "Helena He\u00f0insd\u00f3ttir J\u00f8rgensen ella Helena He\u00f0insd\u00f3ttir er ein f\u00f8roysk sj\u00f3nleikarinna. Hon sp\u00e6ldi ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed stuttfilminum Vetrarmorgun, sum Sakaris St\u00f3r\u00e1 hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 og skriva\u00f0 handrit til. Hon sp\u00e6ldi leiklutin sum Birita. Vetrarmorgun var\u00f0 v\u00edstur \u00e1 Berlinaluni (Berlin International Film Festival) og var\u00f0 tilnevndur tr\u00edggjar vir\u00f0isl\u00f8nir har, eitt n\u00fa Teddy Award, sum ver\u00f0ur latin til ein film, i\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 evni um samkyndleika. Hin h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Vetrarmorgun sp\u00e6ldi Armgar\u00f0 Mortensen. Hon hevur eisini sp\u00e6lt annan av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed fyrsta sp\u00e6lifilmin hj\u00e1 Sakaris St\u00f3r\u00e1, Dreymar vi\u00f0 havi\u00f0, i\u00f0 var frums\u00fdndur \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 5. september 2017.\n\nHin 14. februar 2014 vann filmurin Vetrarmorgun vir\u00f0isl\u00f8nin \u00e1 Berlinaluni \u00ed b\u00f3lkinum The Special Prize of the Generation 14plus International Jury.\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Stuttfilmurin Vetrarmorgun, har Helena sp\u00e6ldi ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum vann vir\u00f0isl\u00f8nina The Special Prize of the Generation 14plus International Jury \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2014 - Stuttfilmurin Vetrarmorgun var tilnevndur Teddy Award \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2013 - Stuttfilmurin Vetrarmorgun, sum Sakaris St\u00f3r\u00e1 hevur leikstj\u00f3rna\u00f0, og har Helena sp\u00e6ldi ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum, var\u00f0 tilnevndur Geytan, vann t\u00f3 ikki.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "22612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summarn%C3%A1tt", "title": "Summarn\u00e1tt", "text": "Summarn\u00e1tt er ein f\u00f8royskur stuttfilmur fr\u00e1 2012, sum skopuningurin Sakaris St\u00f3r\u00e1 hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 og skriva\u00f0 handrit til. Filmurin var\u00f0 tilnevndur fyrstu f\u00f8roysku filmhei\u00f0ursl\u00f8nina Geytan, og vann hesa fyrstu vir\u00f0isl\u00f8nina.\n\nUm filmin\n\nLongd \nFilmurin er 17 minuttir langur.\n\nTey leikandi \nGwenael Akira Helmsdal Carr\u00e9\nRenata Jensen\nArmgar\u00f0 G. Mortensen\n\nEvni og s\u00f8gugongd \nFilmurin sn\u00fdr seg um tv\u00e6r 16 \u00e1ra gamlar vinkonur, um vinarlag og k\u00e6rleika millum ung, og um ta ofta \u00f3definerandi gj\u00f3nna millum vinarlag og k\u00e6rleika.\n\nT\u00f3nleikur \nMikael Blak hevur gj\u00f8rt t\u00f3nleikin \u00ed Summarn\u00e1tt\n\nSta\u00f0ur \nSandoy, F\u00f8royar\n\nM\u00e1l \nF\u00f8royskt\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar \n2012 - Vann fyrstu f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan\n\nS\u00ed eisini \nVetrarmorgun\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir filmar\nSakaris St\u00f3r\u00e1"}
{"id": "22615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vetrarmorgun", "title": "Vetrarmorgun", "text": "Vetrarmorgun er ein f\u00f8royskur stuttfilmur fr\u00e1 2013, sum skopuningurin Sakaris St\u00f3r\u00e1 hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 og skriva\u00f0 handrit til. Filmurin var\u00f0 bo\u00f0in til st\u00f8rsta filmsfestivalin \u00ed Evropa, Berlinaluna (Berlin International Filmfestival), har hann var\u00f0 s\u00fdndur 7 fer\u00f0ir \u00ed februar 2014. Sakaris og Ingun \u00ed Skrivarastovu, sum framleiddi filmin, og t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar genturnar, i\u00f0 sp\u00e6ldu h\u00f8vu\u00f0sleiklutirnir: Armgar\u00f0 G. Mortensen og Helena He\u00f0insd\u00f3ttir v\u00f3ru \u00f8ll vi\u00f0 \u00e1 filmfestivalinum \u00ed Berlin. Filmurin var\u00f0 tilnevndur tr\u00fdggjar vir\u00f0isl\u00f8nir, ein teirra var Teddy-vir\u00f0isl\u00f8nin i\u00f0 er ein vir\u00f0isl\u00f8n i\u00f0 ver\u00f0ur latin filmum i\u00f0 varpa lj\u00f3s \u00e1 evni sum LGBT felagsskapurin arbei\u00f0ir fyri. Eitt evni \u00ed filmminum er nevniliga samkyndleiki. Sakaris seg\u00f0i \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Philipp Schmidt fr\u00e1 Teddyaward.tv, at hann nokk ikki hev\u00f0i tora\u00f0 at gj\u00f8rt ein film um hetta evni\u00f0 fyri eini 5-10 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, men n\u00fa tordi hann, t\u00ed ta\u00f0 er blivi\u00f0 meira g\u00f3\u00f0kent at tosa um hetta evni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum n\u00fa. Filmurin var\u00f0 frums\u00fdndur \u00e1 b\u00f3kasavninum \u00e1 Sandi hin 12. september 2013. Hann var\u00f0 eisin s\u00fdndur \u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallinum \u00ed Havn 21. september 2013. Kinna Poulsen umm\u00e6lti filmin og helt at hann var flottur, men at s\u00f8gan var naka\u00f0 tunn, og at ta\u00f0 bleiv n\u00e6stan gj\u00f8rt ov n\u00f3gv burtur\u00far til s\u00fdningina \u00ed Havn, men \u00fatlendingum d\u00e1ma v\u00e6l filmin og hann er v\u00e6l m\u00f3ttikin \u00ed Berlin. \n\nHin 14. februar 2014 vann stuttfilmurin Vetrarmorgun eina filmsvir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Berlinaluni 2014, hann vann \u00ed b\u00f3lkinum sum \u00e1 enskum ver\u00f0ur nevndur The Special Prize of the Generation 14plus International Jury.\n\nUm filmin\n\nLongd \nFilmurin er 19 minuttir langur.\n\nTey leikandi \nArmgar\u00f0 G. Mortensen - Maria\nHelena He\u00f0insd\u00f3ttir - Birita\nErla Dr\u00f3s Simonsen - Andrea\nJensina Olsen - mamman (r\u00f8dd)\nSissal T\u00f3kad\u00f3ttir Dahl - Elin\nRasmus Samuelsen - D\u00e1njal\n\nEvni og s\u00f8gugongd \nFilmurin sn\u00fdr seg um tv\u00e6r ungar tann\u00e1ringa gentur \u00ed F\u00f8royum, Mariu og Biritu, um k\u00e6rleika og vinskap, um identitet og samkyndleika.\n\nT\u00f3nleikur \nMikael Blak hevur gj\u00f8rt ta\u00f0 mesta av t\u00f3nleikinum \u00ed Vetrarmorgun, Hanus G. Johansen hevur gj\u00f8rt eitt av l\u00f8gunum.\n\nSta\u00f0ur \nSandoy, F\u00f8royar\n\nM\u00e1l \nF\u00f8royskt\n\nFramlei\u00f0sla \nIngun \u00ed Skrivarastovu\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir, tilnevningar og s\u00fdningar \u00e1 Filmfestivalum \n2014 - Vann vir\u00f0isl\u00f8nina The Special Prize of the Generation 14plus International Jury \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2014 - Tilnevndur Crystal Bear \u00e1 Berlinaluni\n2014 - Tilnevndur Teddy Award \u00e1 Berlinaluni\n2014 - Tilnevndur altj\u00f3\u00f0a vir\u00f0isl\u00f8nina Generation 14plus competition \u00e1 Berlinaluni\n2014 - Var\u00f0 s\u00fdndur 7 fer\u00f0ir \u00e1 Berlin International Filmfestival\n2013 - Vetrarmorgun var\u00f0 tilnevndur Geytan, vann t\u00f3 ikki.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFacebook-s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Vetrarmorgun\nUm Vetrarmorgun \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Sakaris St\u00f3r\u00e1\n\nF\u00f8royskir filmar\nSakaris St\u00f3r\u00e1\nLGBT"}
{"id": "22616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rannv%C3%A1%20K%C3%A1rad%C3%B3ttir", "title": "Rannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir", "text": "Rannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir er ein f\u00f8royskur filmsleikstj\u00f3ri, dansari og choreografur. Hon er b\u00fasitandi \u00ed London og er gift vi\u00f0 R\u00fanar Reistrup. Saman vi\u00f0 Marionnu M\u00f8rk\u00f8re eigur og rekur hon fyrit\u00f8kuna Rammatik.\n\nFilmar \nMurmur (2014)\nKarmok (2012)\nMarran (2011)\nIrra (2011)\nAmohr (2011)\nMagma (2010)\nMemoteki\u00f0 (2009)\n\nHei\u00f0ur\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n2012 Best Experimental Video \u00e1 Black & White Film Festival (PT) - Magma \n2011 Best Intl Short Film \u00e1 Cin\u00e9ma Nouveau, Montreal (CA) - Magma \n2009 Best Short Fonlm at Betting \u00e1 Shorts Film Festival \u00ed 9 londum - Memo \n2009 Audience Favorite Film - Detours Film Festival, Santorini (GR) - Memo \n2009 N\u00e6stbesti stuttfilmur, Kunst & Experiment, Formula Mundi (DE) - Memo\n\nTilnevningar \n2011 New Vision Award, CPH:DOX, Keypmannahavn (DK)  \n2011 Best Nordic Short Film, Nordisk Panoama, \u00c5rhus (DK) \u2013 Magma \n2011 Best International Short Film, Art Film Fest, Trencin (SL) \u2013 Magma \n2011 Best Experimental Landscape, Athens Intl. Film Festival (US) \u2013 Magma \n2011 Best Experimental, Film Festival Santiago de Compostela (ES) - Magma\n2009 Best Short Film, Magma Intl. Short Film Festival, Milano (IT) - Memo\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nBloggur hj\u00e1 Rammatik\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8royskir dansarar"}
{"id": "22617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marianna%20M%C3%B8rk%C3%B8re", "title": "Marianna M\u00f8rk\u00f8re", "text": "Marianna M\u00f8rk\u00f8re er ein f\u00f8royskur filmsleikstj\u00f3ri og stylistur. Hon er b\u00fasitandi \u00ed London. Saman vi\u00f0 Rannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir eigur og rekur hon fyrit\u00f8kuna Rammatik.\n\nFilmar hj\u00e1 Rammatik \nMurmur (2014)\nKarmok (2012)\nMarran (2011)\nIrra (2011)\nAmohr (2011)\nMagma (2010)\nMemoteki\u00f0 (2009)\n\nHei\u00f0ur\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n2012 Best Experimental Video \u00e1 Black & White Film Festival (PT) - Magma \n2011 Best Intl Short Film \u00e1 Cin\u00e9ma Nouveau, Montreal (CA) - Magma \n2009 Best Short Fonlm at Betting \u00e1 Shorts Film Festival \u00ed 9 londum - Memo \n2009 Audience Favorite Film - Detours Film Festival, Santorini (GR) - Memo \n2009 N\u00e6stbesti stuttfilmur, Kunst & Experiment, Formula Mundi (DE) - Memo\n\nTilnevningar \n2011 New Vision Award, CPH:DOX, Keypmannahavn (DK)  \n2011 Best Nordic Short Film, Nordisk Panoama, \u00c5rhus (DK) \u2013 Magma \n2011 Best International Short Film, Art Film Fest, Trencin (SL) \u2013 Magma \n2011 Best Experimental Landscape, Athens Intl. Film Festival (US) \u2013 Magma \n2011 Best Experimental, Film Festival Santiago de Compostela (ES) - Magma\n2009 Best Short Film, Magma Intl. Short Film Festival, Milano (IT) - Memo\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Mariannu M\u00f8rk\u00f8re\nBloggur hj\u00e1 Rammatik\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8royskir dansarar"}
{"id": "22618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brynjolfur%20%C3%A1%20Heygum", "title": "Brynjolfur \u00e1 Heygum", "text": "Brynjolfur \u00e1 Heygum eisini kendur sum Brynjolfur \u00far Havn er ein f\u00f8royskur elektroniskur t\u00f3nasmi\u00f0ur og DJ, sum \u00ed l\u00f8tuni b\u00fdr \u00ed Keypmannahavn. Hann hevur eisini veri\u00f0 virkin \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikal\u00edvinum, serliga vi\u00f0 b\u00f3lkinum Side Effect. \u00cd 2014 skal hann framf\u00f8ra \u00e1 st\u00f8rsta t\u00f3nleikafestivalinum \u00ed Danmark, Roskildefestivalinum. Brynjolfur er systkinabarn Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum, sum eisini er t\u00f3nleikari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStaklal\u00f8g \n2013 - I Love You, \u00fatgivi\u00f0 \u00e1 pl\u00e1tufelagnum Eskimo Recordings\n\nVi\u00f0 Side Effect \n2006 - Side Effect\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBrynjolfur \u00e1 Youtube\nBrynjolfur \u00e1 Twitter\nBrynjolfur \u00e1 Facebook\nBrynjolfur \u00e1 Soundcloud\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "22624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1170-%C3%A1rini", "title": "1170-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini - 1170-\u00e1rini - 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini 1220-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1170-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1170", "title": "1170", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1170-\u00e1rini"}
{"id": "22632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1160-%C3%A1rini", "title": "1160-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1110-\u00e1rini 1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini - 1160-\u00e1rini - 1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini 1210-\u00e1rini    \n\n\u00c1r: 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1160-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Go%20Go%20Smear%20the%20Poison%20Ivy", "title": "Go Go Smear the Poison Ivy", "text": "Go Go Smear the Poison Ivy er ein t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 \u00edslendska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum m\u00fam.  Pl\u00e1tufelagi\u00f0 Fat Cat label \u00fatgav fl\u00f8guna 24. september 2007. 12 l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n \"Blessed Brambles\" \u2013 6:00\n \"A Little Bit, Sometimes\" \u2013 3:50\n \"They Made Frogs Smoke 'Til They Exploded\" \u2013 4:02\n \"These Eyes Are Berries\" \u2013 3:00\n \"Moon Pulls\" \u2013 2:32\n \"Marmalade Fires\" \u2013 5:03\n \"Rhubarbidoo\" \u2013 1:34\n \"Dancing Behind My Eyelids\" \u2013 4:07\n \"Schoolsong Misfortune\" \u2013 2:39\n \"I Was Her Horse\" \u2013 2:08\n \"Guilty Rocks\" \u2013 5:02\n \"Winter (What We Never Were After All)\" \u2013 4:08\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n MusicBrainz\n\n\u00cdslendskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2007"}
{"id": "22641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Magnussen", "title": "James Magnussen", "text": "James Magnussen (f\u00f8ddur 11. apr\u00edl 1991 \u00ed Port Macquarie) er ein avstralskur svimjari. Hann vann eitt silvur og eitt bronsuhei\u00f0ursmerki \u00e1 summar OL 2012. Hann hevur eisini vunni\u00f0 tr\u00fd gull hei\u00f0ursmerki til HM kappingar, eitt n\u00fa er hann heimsmeistari \u00e1 100 metra fr\u00ed, hann vann gull b\u00e6\u00f0i \u00ed 2011 og 2013.\n\nJames Magnussen er av norskari \u00e6tt.\n\nKeldur\n\n\u00c1 netinum \n sports-reference.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nAvstralskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nAvstraliarar av norskari \u00e6tt"}
{"id": "22642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1160", "title": "1160", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1160-\u00e1rini"}
{"id": "22643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1150", "title": "1150", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1150-\u00e1rini"}
{"id": "22644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brynjar%20J%C3%B6kull%20Gu%C3%B0mundsson", "title": "Brynjar J\u00f6kull Gu\u00f0mundsson", "text": "Brynjar J\u00f6kull Gu\u00f0mundsson (f\u00f8ddur 10. mars 1989 \u00ed Reykjav\u00edk) er ein \u00edslendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar sk\u00ed\u00edtr\u00f3tt.\n\n\u00c1 netinum \n fis-ski.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdslandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/York%20University", "title": "York University", "text": "York University er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Ontario, Kanada, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1959.\n\nS\u00ed eisini \n\n Toronto\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Kanada"}
{"id": "22647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Donald%20Tusk", "title": "Donald Tusk", "text": "Donald Franciszek Tusk (f\u00f8ddur 22. apr\u00edl 1957 \u00ed Gdansk) er ein p\u00f3lskur politikari, hann hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri P\u00f3llands s\u00ed\u00f0an 2007 til 2014.\n\nTusk hoyrir til tann liberala flokkin Platforma Obywatelska (Borgaraplattformurin). \u00cd 2005 tapti hann forsetavali\u00f0 m\u00f3ti Lech Kaczy\u0144ski. Tusk gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri eftir at flokkurin vann st\u00f3ran sigur \u00e1 valinum \u00ed 2007. Hann var\u00f0 settur sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri P\u00f3llands hin 16. november 2007.\n\n\u00cd mai 2010 gj\u00f8rdist hann vinnarin av \u00e1rsins Karlamagnusar vir\u00f0isl\u00f8n, sum er ein evropisk vir\u00f0isl\u00f8n, sum er h\u00f8gt \u00ed metum.\n\nHann var\u00f0 valdur til forseta \u00ed Evropar\u00e1\u00f0num hin 30. august 2014, hann vann yvir danska fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran, Helle Thorning-Schmidt.\n\n\u00cd 1978 giftist hann Ma\u0142gorzata Sochacka. Tey hava tvey b\u00f8rn saman, sonin Micha\u0142 og d\u00f3ttrina Katarzyna.\n\nKeldur \n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "22648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Koen%20Verweij", "title": "Koen Verweij", "text": "Koen Verweij (f\u00f8ddur 26. august 1990 \u00ed Alkmaar) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning \u00e1 langteinum. \u00c1 vetrar-OL 2014 vann hann silvur \u00e1 1500 metra-teininum.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sjinkie%20Knegt", "title": "Sjinkie Knegt", "text": "Sjinkie Knegt (f\u00f8ddur 5. juli 1989 \u00ed Bantega) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar stuttbana skoyturenning. \u00c1 vetrar-OL 2014 vann hann bronsu \u00e1 1000 metra-teininum.\n\n\u00c1 netinum \n shorttrackonline.info\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1110-%C3%A1rini", "title": "1110-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini 1090-\u00e1rini 1100-\u00e1rini - 1110-\u00e1rini - 1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1110-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1150-%C3%A1rini", "title": "1150-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini 1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini - 1150-\u00e1rini - 1160-\u00e1rini 1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini 1200-\u00e1rini     \n\n\u00c1r: 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159\n\nHendingar \n uml. 1151 - Sverri Sj\u00far\u00f0arson, kongur Noregs, ver\u00f0ur f\u00f8ddur (d. 1202)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1150-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsins%20r%C3%A6ttarnevnd", "title": "L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd", "text": "L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd ella R\u00e6ttarnevndin er tann l\u00f8gtingsnevndin, i\u00f0 vi\u00f0ger\u00f0 r\u00e6ttar-, politi- og kommunalm\u00e1l \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi. Nevndin hevur sjey limir.\n\nLimir 2015-2019 \nKristin Michelsen (JF), forma\u00f0ur\nSonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir (JF)\nMagnus Rasmussen (SB)\nEdmund Joensen (SB)\nElsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur (FF)\nMagni Arge (T) (Ingolf S. Olsen fr\u00e1 21. september)\nRuth Vang (FS)\n\nLimir 2011-2015 \n Elsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur, forma\u00f0ur \n Kristin Michelsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\n Eivin Jacobsen\n Reimund Langgaard \n Gerhard Lognberg \n P\u00e1ll \u00e1 Reynat\u00fagvu\n Brandur Sandoy\n\nLimir 2008-2011 \n Alfred Olsen (SB), forma\u00f0ur\n Gerhard Lognberg (JF), n\u00e6stforma\u00f0ur\n Heini O. Heinesen (T)\n Anfinn Kallsberg (FF)\n Poul Michelsen (FF)\n Bj\u00f8rt Samuelsen (T)\n Hans Pauli Str\u00f8m (JF)\n\nFormenn \n 1991\u20131992 J\u00f3annes Dalsgaard (JF)\n 1994\u20131998 Bj\u00f8rn \u00e1 Heygum (SB)\n 1998\u20132001 S\u00e1mal Petur \u00ed Grund (SF)\n 2001\u20132001 Signar \u00e1 Br\u00fanni (TF)\n 2001\u20132002 Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8 (JF)\n 2002\u20132004 J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni (FF)\n 2004\u20132007 Alfred Olsen (SB)\n 2007\u20132008 Marjus Dam (SB)\n 2008\u20132011 Alfred Olsen (SB)\n 2011\u20132015 Elsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur (FF)\n 2015\u2013 Kristin Michelsen (JF)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Nevndin \u00e1 logting.fo\n\nL\u00f8gtingsnevndir\nF\u00f8roya L\u00f8gting"}
{"id": "22681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Zimmer", "title": "Hans Zimmer", "text": "Hans Florian Zimmer (f\u00f8ddur 12. september 1957 \u00ed Frankfurt, T\u00fdskland) er ein t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur, sum er mest kendur fyri s\u00edn filmst\u00f3nleik. Hann er stj\u00f3ri \u00e1 fyrit\u00f8kuni Remote Control Productions. \u00cd fyrstuni sp\u00e6ldi hann keybord og synthesizer og var vi\u00f0 \u00ed orkestrum sum Ultravox og Buggles. \u00cd 1980-unum f\u00f3r hann \u00ed gongd vi\u00f0 at komponera soundtrack til filmar og fekk s\u00edtt avger\u00f0andi gj\u00f8gnumbrot vi\u00f0 t\u00f3nleikinum til filmin Rain Man (1988), sum hann fekk s\u00edna fyrstu Oscar tilnevning fyri. S\u00ed\u00f0an hevur hann vunni\u00f0 ein Oscar fyri besta t\u00f3nleik fyri t\u00f3nleikin til Disney teknifilmin The Lion King (1994) og hevur fingi\u00f0 fleiri Oscar tilnevningar s\u00ed\u00f0an. Hann hevur eisini vunni\u00f0 eina r\u00f8\u00f0 av \u00f8\u00f0rum t\u00fd\u00f0andi vir\u00f0isl\u00f8num.\n\nFilmsl\u00f8g (\u00ed \u00farvali) \nN\u00f8kur filmsheiti eru \u00e1 donskum og onnur \u00e1 enskum \u00ed listanum ni\u00f0anfyri.\n Rain Man (1988)\n Black Rain (1989)\n Driving Miss Daisy (1989)\n Green Card (1990)\n Thelma & Louise (1991)\n Backdraft (1991)\n I en klasse for sig (1992)\n Cool Runnings (1993)\n \u00c5ndernes Hus (1993)\n True Romance (1993)\n The Lion King (1994)\n Fjenden i dybet (1995)\n The Rock (1996)\n Fr\u00f8ken Smillas fornemmelse for sne (1997)\n Det bli'r ikke bedre (1997)\n Prinsen af Egypten (1998)\n Den tynde r\u00f8de linie (1998)\n Gladiator (2000)\n Mission: Impossible II (2000) \n Pearl Harbor (2001)\n Black Hawk Down (2001)\n The Ring (2002)\n Spirit Hingsten fra cimarron (2002)\n Den sidste samurai (2003)\n Kong Arthur (2004)\n Spanglish (2004)\n Madagascar (2005)\n Batman Begins (2005)\n Da Vinci Mysteriet (2006)\n The Holiday (2006)\n The Simpsons Movie (2007)\n Kung Fu Panda (2008)\n The Dark Knight (2008)\n Sherlock Holmes (2009)\n Inception (2010)\n Rango (2011)\n Pirates of the Caribbean: I ukendt farvand (2011)\n The Dark Knight Rises (2012)\n Man of Steel (2013)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir t\u00f3nleikarar\nT\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "22682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alessandra%20Negrini", "title": "Alessandra Negrini", "text": "Alessandra Vidal de Negreiros Negrini (f\u00f8dd 29. august 1970 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nSj\u00f3nvarp\n\nFilmar\n\n\u00cd sj\u00f3nleikarh\u00fasi\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "22683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cau%C3%A3%20Reymond", "title": "Cau\u00e3 Reymond", "text": "Cau\u00e3 Reymond Marques (f\u00f8ddur 20. mai 1980 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil, best kendur fyri s\u00ednar sj\u00f3nvarpsleiklutir \u00ed Malha\u00e7\u00e3o og Cordel Encantado. Hann sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 \u00ed Bel\u00edssima, Passione og \u00ed A Favorita.\n\nS\u00ed\u00f0an 2007 hevur hann gingi\u00f0 saman vi\u00f0 sj\u00f3nleikarinnuni Grazi Massafera.\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "22684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bianca%20Bin", "title": "Bianca Bin", "text": "Bianca Franceschinelli Bin (f\u00f8dd 3. september 1990 \u00ed Jundia\u00ed) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar\n\nSj\u00f3nvarp\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "22687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alfred%20Olsen", "title": "Alfred Olsen", "text": "Alfred Olsen (f\u00f8ddur 30. mars 1947 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur og politikari (SB).\n\nHann hevur \u00fatb\u00fagving innan b\u00f3khald fr\u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fal, bank\u00fatb\u00fagving og pr\u00f3gv sum heimaskipari. Hann var kommunuskrivari hj\u00e1 Nes kommunu fr\u00e1 1977 til 2013.\n\nHann var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Eysturoyar vald\u00f8mi \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 1998 og hevur veri\u00f0 valdur inn s\u00ed\u00f0an. Hann var forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd 2004\u20132008 og \u00ed Vinnunevndini s\u00ed\u00f0an 2011. Fr\u00e1 2008 til 2011 var hann limur \u00ed R\u00e6ttarnevndini. Hann er fyrsti n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtinginum og er forma\u00f0ur \u00ed tingb\u00f3lkinum hj\u00e1 Sambandsflokkinum. Hann var n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Sambandsflokkinum 2001\u20132007.\n\nAlfred er sonur Jens Christian Olsen og h\u00e1lvbr\u00f3\u00f0ur J\u00f3gvan I. Olsen, sum b\u00e1\u00f0ir v\u00f3ru Sambands-politikarar.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011\u20132015 forma\u00f0ur \u00ed Vinnunevndini\n2008\u20132011 limur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n2004\u20132008 limur \u00ed Vinnunevndini\n2004\u20132008 forma\u00f0ur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n2002\u20132004 forma\u00f0ur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n1998\u20132002 n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Vinnunevndini\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947"}
{"id": "22700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunv%C3%B8r%20Balle", "title": "Gunv\u00f8r Balle", "text": "Gunv\u00f8r Balle (f\u00f8dd 31. mars 1967 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur politikari (T) og vinnul\u00edvsf\u00f3lk.\n\nHon gekk \u00ed Hoyd\u00f8lum, har hon t\u00f3k pr\u00f3gv fr\u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala \u00ed 1985. Eftir loki\u00f0 studentspr\u00f3gv f\u00f3r hon at fjakka kring heimin \u00ed tvey \u00e1r saman vi\u00f0 vinkonum. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hon undir lesna \u00ed Keypmannahavn, hon f\u00f3r at lesa SPR\u00d8K (b\u00faskap, enskt og franskt), og var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum cand.merc. fr\u00e1 Handelsh\u00f8jskolen i K\u00f8benhavn \u00ed 1993. S\u00ed\u00f0an starva\u00f0ist hon \u00ed s\u00f8ludeildini hj\u00e1 donsku h\u00e1talarafyrit\u00f8kuni Peerless \u00ed eitt \u00e1r, \u00e1\u00f0renn hon flutti til Quatar saman vi\u00f0 manni s\u00ednum, sum starva\u00f0ist hj\u00e1 M\u00e6rsk Olie og Gas A/S. Gunv\u00f8r var s\u00f8lulei\u00f0ari \u00e1 T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ju og stj\u00f3ri \u00ed PAM Offshore Service 1997\u20132005. \u00cd 2005 var\u00f0 hon sett \u00ed starv \u00ed f\u00f8roysku uttanr\u00edkisdeildini \u00ed Tinganesi. \u00cd 2007 var\u00f0 hon sett \u00ed starv sum sendikvinna F\u00f8roya \u00ed \u00cdslandi (ambassad\u00f8rur) og r\u00f8kti hetta starvi\u00f0 \u00ed tr\u00fd \u00e1r. \u00cd 2010 var hon vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn P/F Atlantic Biotechnology \u00e1 Oyri, har hon enn er stj\u00f3ri.\n\nHon hevur veri\u00f0 limur \u00ed fleiri nevndum og r\u00e1\u00f0um, eitt n\u00fa \u00ed Framtaksgrunninum, B\u00faskaparr\u00e1\u00f0num, Visj\u00f3n 2015, R\u00e1\u00f0num fyri breka\u00f0, BLF og Oljuvinnufelagnum hj\u00e1 Vinnuh\u00fasinum.\n\nHon var\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 2011 fyri Tj\u00f3\u00f0veldi. Hon var n\u00e6stforkvinna \u00ed L\u00f8gtingsins mentanarnevnd og limur \u00ed sendinevnd F\u00f8roya til \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0i\u00f0. Hon stilla\u00f0i ikki upp \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 2015.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011-2015 n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Mentanarnevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi"}
{"id": "22702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1110", "title": "1110", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1110-\u00e1rini"}
{"id": "22704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1112", "title": "1112", "text": "1112 (MCXII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1110-\u00e1rini"}
{"id": "22705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lotte%20van%20Beek", "title": "Lotte van Beek", "text": "Lotte van Beek (f\u00f8dd 9. desember 1991 \u00ed Zwolle) er ein ni\u00f0urlendsk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. \u00c1 vetrar-OL 2014 \u00ed Sochi vann hon bronsu \u00e1 1500 metra-teininum. \u00cd 2013 vann hon eitt silvur hei\u00f0ursmerki \u00e1 1500 metra-teininum \u00e1 heimsmeistarakappingini, sum eisini var \u00ed russiska b\u00fdnum Sochi.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jorien%20ter%20Mors", "title": "Jorien ter Mors", "text": "Jorien ter Mors (f\u00f8dd 21. desember 1989 \u00ed Enschede) er ein ni\u00f0urlendsk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning og eisini stuttbana skoyturenning. \u00c1 vetrar-OL 2014 vann hon gull \u00e1 1500 metra-teininum.\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marrit%20Leenstra", "title": "Marrit Leenstra", "text": "Marrit Leenstra (f\u00f8dd 10. mai 1989 \u00ed Wijckel) er ein ni\u00f0urlendsk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. \u00c1 vetrar-OL 2014 var hon 4. \u00e1 1500 metra-teininum.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Willem-Alexander", "title": "Willem-Alexander", "text": "Willem-Alexander (f\u00f8ddur Willem-Alexander Claus George Ferdinand 27. apr\u00edl 1967 \u00ed Utrecht) er kongur \u00ed Ni\u00f0urlendska kongar\u00edkinum, og altso eisini \u00ed Karibisku Ni\u00f0urlondum, Cura\u00e7ao, Aruba og Sint Maarten. Sonur Beatrix og Claus von Amsberg. Hann er giftur vi\u00f0 prinsessu M\u00e1xima, sum er \u00far Argentina. Tey eiga d\u00f8turnar Catharina-Amalia, Alexia og Ariane.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Kongehuset \u00ed Ni\u00f0urlondum\n\nKongalig \u00far Ni\u00f0urlondum\nStatslei\u00f0arar\nRegentar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "22724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurostat", "title": "Eurostat", "text": "Eurostat er ein hagtalsfelagsskapur hj\u00e1 ES, sum hevur eftirlit vi\u00f0 hagst\u00f8lunum hj\u00e1 limalondum. Felagsskapurin hevur samstarv vi\u00f0 londini um, \u00e1 hv\u00f8nn h\u00e1tt hagt\u00f8lini skulu f\u00e1ast til vega. \n\nES\nFelagsskapir"}
{"id": "22726", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Utrecht", "title": "Utrecht", "text": "Utrecht er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00ed ni\u00f0urlendska landslutinum Utrecht og eisini tann b\u00fdurin sum hevur st\u00f8rsta f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed hesum landslutinum. B\u00fdurin er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti \u00ed Ni\u00f0urlondum, hin 1. januar 2019 b\u00fa\u00f0u har 352.866 f\u00f3lk.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum: utrecht.nl (\u00e1 ni\u00f0urlendskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Utrecht eru fingnar til vega fr\u00e1 ni\u00f0urlendsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1118", "title": "1118", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 1. mai - Edith av Skotlandi, i\u00f0 t\u00f3k navni\u00f0 Matilda, t\u00e1 hon gj\u00f8rdi drotning av Onglandi (f. uml. 1080). \n\n1110-\u00e1rini"}
{"id": "22736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1130", "title": "1130", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1130-\u00e1rini"}
{"id": "22738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/990-%C3%A1rini", "title": "990-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini - 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n990-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1140-%C3%A1rini", "title": "1140-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 990-\u00e1rini1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini 1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini - 1140-\u00e1rini - 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini 1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini 1190-\u00e1rini     \n\n\u00c1r: 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1140-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danska%20kr%C3%B3nan", "title": "Danska kr\u00f3nan", "text": "Danska kr\u00f3nan (DKK ella kr.), danskt: dansk krone, gr\u00f8nlendskt: danskinut koruuni er mynteind \u00ed Danmark, F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. F\u00f8royingar hava egnar pengase\u00f0lar vi\u00f0 f\u00f8royskum motivi, sum t\u00f3 ikki er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt gjaldoyra. 1\u00a0kr\u00f3na = 100\u00a0oyru.\n\nGaldandi danskir myntir eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n50 oyra \n1 kr. \n2 kr. \n5 kr. \n10 kr.\n20 kr.\n\nGaldandi danskir peningase\u00f0lar eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n50 kr.\n100 kr. \n200 kr.\n500 kr.\n1000 kr.\n\nFyrr hava a\u00f0rir myntir og se\u00f0lar veri\u00f0 galdandi \u00ed danska r\u00edkinum, sum n\u00fa bert hava \u00e1huga hj\u00e1 f\u00f3lkum i\u00f0 samla. Talan er um\n\nmyntir: 1 oyra, 2 oyra, 5 oyra, 10 oyra, 25 oyra og \u00bd kr. og se\u00f0lar: 1 kr., 5 kr., 10 kr. og 20 kr.\n\nTann fyrsta danska myntin vi\u00f0 kongsins navni og navninum \u00e1 landinum \u00e1 var ein mynt hj\u00e1 Sveini Tv\u00edskegg (Svend Tvesk\u00e6g), sum var gj\u00f8rd \u00ed 995. \u00cd n\u00f3gv \u00e1r hev\u00f0i vir\u00f0i\u00f0 \u00e1 myntini samband vi\u00f0 ta\u00f0 tilfar, i\u00f0 myntin var\u00f0 gj\u00f8rd av.\n\nKr\u00f3nur og oyru v\u00f3r\u00f0u innf\u00f8rd vi\u00f0 l\u00f3g \u00ed 1873 og tikin \u00ed n\u00fdtslu 1. januar 1875, har i\u00f0 hesi komu \u00ed sta\u00f0in fyri r\u00edkisd\u00e1laran. 1 d\u00e1lari var\u00f0 settur til vir\u00f0i\u00f0 av 2 kr\u00f3num, 1 markur til 33 1/3 oyru og 1 skilling til 2 oyru.\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f8royska kr\u00f3nan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n royalmint.dk\n se\u00f0lar\n\nKr\u00f3nan\nGjaldoyra"}
{"id": "22746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20de%20Jong", "title": "Bob de Jong", "text": "Bob Johannes Carolus de Jong (f\u00f8ddur 13. november 1976 \u00ed Leimuiden) er ein ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning \u00e1 langteinum. \u00c1 10000 metra-teininum hevur hann vunni\u00f0 gull, silvur og bronsu \u00e1 Vetrar-Olymisku leikunum, gull \u00ed 2006, silvur \u00ed 1998 og bronsu \u00ed 2010 og 2014. \u00cd 1998 setti hann tr\u00fd heimsmet, harav tvey v\u00f3ru juniormet \u00ed 3000 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:53.06 og \u00ed 5000 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:37.55. T\u00ed\u00f0in \u00e1 3000-metra teininum var somiki\u00f0 sakj\u00f3t, at hon eisini rakk til heimsmet hj\u00e1 teimum vaksnu. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir vunni\u00f0 gull, silvur og bronsu hei\u00f0ursmerki \u00e1 HM.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 1998\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2002\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2006\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2010\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Noordoostpolder", "title": "Noordoostpolder", "text": "Noordoostpolder er ein kommuna \u00ed Flevoland \u00ed Ni\u00f0urlondum. Kommunufyrisitingin liggur \u00ed Emmeloord og liggur mitt \u00ed Noordoostpolder. Fyrr var\u00f0 kommunan nevnd  Urker Land. \n\nKommunur \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendska%20kr%C3%B3nan", "title": "\u00cdslendska kr\u00f3nan", "text": "\u00cdslendska kr\u00f3nan (ISK ella kr.) er mynteind \u00ed \u00cdslandi.\n\n\u00cdslendskar galdandi myntir eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n 1 kr\n 5 kr\n 10 kr\n 50 kr\n 100 kr\n\n\u00cdslendskir galdandi peningase\u00f0lar eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n 500 kr\n 1000 kr\n 2000 kr\n 5000 kr\n 10000 kr\n\nS\u00ed eisini \n Danska kr\u00f3nan\n F\u00f8royska kr\u00f3nan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n sedlabanki.is\n\nKr\u00f3nan\nGjaldoyra"}
{"id": "22751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zeewolde", "title": "Zeewolde", "text": "Zeewolde er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed landslutinum Flevoland \u00ed Ni\u00f0urlondum. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 20.000. M\u00f3ti su\u00f0ri er ein st\u00f3rur sk\u00f3gur, i\u00f0 nevnist Horsterwold. M\u00f3ti eystri er eitt vatn i\u00f0 nevnist. M\u00f3ti vestri er mest landb\u00fana\u00f0ar\u00f8ki.\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "22754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sund", "title": "Sund", "text": "Sund hevur fleiri t\u00fddningar:\nSund er ein bygd \u00e1 Streymoynni. S\u00ed Sund (bygd).\nSund er ein kommuna \u00ed Hordalandi \u00ed Noregi. S\u00ed Sund (Hordaland). \nSund er ein kommuna \u00ed \u00c1landi. S\u00ed Sund (\u00c1land)."}
{"id": "22755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norska%20kr%C3%B3nan", "title": "Norska kr\u00f3nan", "text": "Norska kr\u00f3nan (NOK ella kr.), norskt norsk krone, er mynteind \u00ed Noregi.\n\nNorskar galdandi myntir eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n 1 kr\n 5 kr\n 10 kr\n 20 kr\n\nNorskir galdandi peningase\u00f0lar eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n 50 kr\n 100 kr\n 200 kr\n 500 kr\n 1000 kr\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f8royska kr\u00f3nan\nDanska kr\u00f3nan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n norges-bank.no\n\nKr\u00f3nan\nGjaldoyra"}
{"id": "22758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1130-%C3%A1rini", "title": "1130-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini 1120-\u00e1rini - 1130-\u00e1rini - 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini 1160-\u00e1rini 1170-\u00e1rini 1180-\u00e1rini      \n\n\u00c1r: 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1130-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1135", "title": "1135", "text": "1135 (MCXXXV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nt\u00fdsdegi.\n\nHendingar \n 1. desember - Henry I av Onglandi doyr t\u00e6tt vi\u00f0 Rouen \u00ed Normand\u00ednum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1130-\u00e1rini"}
{"id": "22764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1100-%C3%A1rini", "title": "1100-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld - 13. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini 1090-\u00e1rini - 1100-\u00e1rini - 1110-\u00e1rini 1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini 1150-\u00e1rini    \n\n\u00c1r: 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1100-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/KLM", "title": "KLM", "text": "Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V., kent sum KLM, er eitt ni\u00f0urlendskt flogfelag. KLM hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Amstelveen, t\u00e6tt vi\u00f0 mi\u00f0depilin \u00e1 Amsterdam Airport Schiphol. KLM fl\u00fdgur b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lki og vi\u00f0 farmi til meira enn 90 st\u00f8\u00f0 kring allan heimin. Flogfelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1919 og er ta\u00f0 elsta flogfelagi\u00f0 \u00ed heiminum, i\u00f0 enn virkar undir s\u00ednum upprunanavni. Hin 31. mars 2010 v\u00f3ru 31.787 starvsf\u00f3lk \u00ed felagnum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 KLM\n\nNi\u00f0urlendskar fyrit\u00f8kur\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "22767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1100", "title": "1100", "text": "1100 (MC) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1100-\u00e1rini"}
{"id": "22768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1101", "title": "1101", "text": "1101 (MCI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1100-\u00e1rini"}
{"id": "22774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1102", "title": "1102", "text": "1102 (MCII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1100-\u00e1rini"}
{"id": "22775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1103", "title": "1103", "text": "1103 (MCIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1100-\u00e1rini"}
{"id": "22776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Donsk%20Wikipedia", "title": "Donsk Wikipedia", "text": "Donsk Wikipedia er tann danskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia.\n\nN\u00f8kur hagt\u00f8l um donsku Wikipedia \n 0 greinar - 1. februar 2002 \n 1.000 greinar - 2. februar 2003\n 10.000 greinar - juni 2003\n 25.000 greinar - juni 2005\n 50.000 greinar - 30. september 2006\n 100.000 greinar - 29. december 2008\n 150.000 greinar - 25. maj 2011\n 175.000 greinar - 11. februar 2013\n 200.000 greinar - 11. juni 2015\n\nKeldur \n\n Donsk Wikipedia\n\nDanskt m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "22777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carien%20Kleibeuker", "title": "Carien Kleibeuker", "text": "Carien Kleibeuker (f\u00f8dd 12. mars 1978 \u00ed Rotterdam) er ein ni\u00f0urlendsk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar skoyturenning. \u00c1 vetrar-OL 2014 vann hon bronsu \u00e1 5000 metra-teininum.\n\n\u00c1 netinum \n speedskatingresults.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nLuttakarar \u00e1 Vetrar-OL 2014"}
{"id": "22778", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1104", "title": "1104", "text": "1104 (MCIV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1100-\u00e1rini"}
{"id": "22787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADgdis%20Hentze%20Olsen", "title": "V\u00edgdis Hentze Olsen", "text": "V\u00edgdis Eliesersd\u00f3ttir Hentze Bj\u00f8rck er ein f\u00f8royskur dansari, koreografur og sj\u00f3nleikari.\n\n\u00cd 2006 vann hon donsku dansikappingina hj\u00e1 DR Kan du danse?. Hon hevur nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving innan dans \u00ed G\u00f8teborg og \u00ed New York. Hon er virkin \u00e1 fleiri ymiskum \u00f8kjum b\u00e6\u00f0i sum dansari, koreografur og undirv\u00edsari \u00ed fleiri londum, eisini \u00ed F\u00f8royum, eitt n\u00fa hevur hon gj\u00f8rt koreografiina til sj\u00f3nleikin Myrk r\u00fam (2014) sum Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s hevur skriva\u00f0 leikhandrit til og til musicalina Jesus Christ Superstar (2010).\n\nHei\u00f0ur \n2005: Starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins \n2005: \u00c1rligan stu\u00f0ul fr\u00e1 Ballet Academy.\n2006: Vinnari av donsku sj\u00f3nvarpskappingini \u201cSo You Think You Can Dance?\u201d DR, Danmark.\n2007: Stu\u00f0ul fr\u00e1 Gramex.\n2008: Eitt-\u00e1ra g\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00edb\u00fa\u00f0 \u00ed New York fr\u00e1 Bikuben grunninum.\n2008: G\u00e1vug\u00f3\u00f0s fr\u00e1 Merce Cunningham Studio\n2008: Eitt-\u00e1ra pers\u00f3nligt sponsorat fr\u00e1 F\u00f8roya Banka\n2009: Stu\u00f0ul fr\u00e1 Gramex, Danmark.\n2009: Starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins \n2010: \u00c1rliga starvsl\u00f8n fr\u00e1 danska sj\u00f3nleikarafelagnum.\n2011: 3-m\u00e1na\u00f0ar starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir dansarar\n\nsv:V\u00edgdis Eliesersd\u00f3ttir Hentze Bj\u00f8rck"}
{"id": "22790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tannl%C3%A6knar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Tannl\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum", "text": "\u00cd F\u00f8royum eru sk\u00falatannl\u00e6knar og privatir tannl\u00e6knar. Sk\u00falatannl\u00e6knar taka s\u00e6r av tannr\u00f8ktini hj\u00e1 b\u00f8rnum \u00ed sk\u00falaaldri og undir sk\u00falaaldri, hesir eru kommunalir, og so eru ta\u00f0 privatir tannl\u00e6knar til tey vaksnu. Summar kommunir hava \u00fatveitt barnatannr\u00f8ktina til privatar tannl\u00e6knastovur \u00ed \u00f8kinum.\n\n\u00cd 2014 vann ein f\u00f8royskur tannl\u00e6kni hei\u00f0urin sum \u00c1rsins Megnarkvinna. Ta\u00f0 er bla\u00f0i\u00f0 Kvinna og \u00cdverksetarah\u00fasi\u00f0, i\u00f0 lata vir\u00f0isl\u00f8nina. Vinnarin gj\u00f8rdist Joan Petri Olsen, sum eigur tannl\u00e6knastovuna Petri Tannklinikk \u00ed Havn.\n\nListi yvir tannl\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum\n\nTannl\u00e6knar \n Joan Petri Olsen\n Oddmar F\u00e6r\u00f8\n Sam Al Weshali\n Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen\n Suni Joensen\n Marnar Gaard \n \u00cdsak Thomassen  \n Ey\u00f0bj\u00f8rn Gaard\n Tr\u00f3ndur Joensen\n T\u00f3rm\u00f3\u00f0ir Schr\u00f8ter-Thomsen\n Hans Tausen \n Jonna Sj\u00far\u00f0aberg\n Annika N\u00e6s Johannesen\n Rudie Thomsen\n Eirikur Hofgaard\n Teitur Herup\n Sigga \u00ed Gar\u00f0astovu\n Margreth Holm\n Halla vi\u00f0 H\u00f8gadals\u00e1\n Unnur Jensen\n S\u00f3lv\u00e1 Eystberg\n Berit R. Olsen\n Eyv\u00f8r Patursson\n Margit Svarrer\n Elin Svarrer\n T\u00f3rstein Holm\n Mortan \u00ed Hamrabyrgi\n Marjun Vang\n Markus Hvannastein\n Magni Eidesgaard\n Bogi \u00e1 Steig\n L\u00edv Lenvig\n Rutt Jensen\n Kristina Bjartursd\u00f3ttir Dalsgar\u00f0\n Gunnhild Bj\u00f8rk\n Beinta Vatnsdal\n Heidi Joensen\n Maria Hansd\u00f3ttir Tausen\n Kirstin Jacobsen\n Jenny H\u00f8gnesen\n Bj\u00f8rk Herup Olsen\n Helena Dahl Wardum\n Rakul Mikkjalsd\u00f3ttir\n\nSertannl\u00e6knar \n Halldis \u00e1 Gr\u00f8nast\u00f8\u00f0, Ortodonti\n\nListi yvir privatar tannl\u00e6knastovur \u00ed F\u00f8royum\n\nPrivatar tannklinikkir   \n PETRI Tannklinikk, T\u00f3rshavn\n Tannl\u00e6knami\u00f0st\u00f8\u00f0in T\u00f3rshavn\n Tannl\u00e6knastovan L\u00fctzenstr\u00f8\u00f0, T\u00f3rshavn\n Tannl\u00e6knastovan \u00ed Berjabrekku, T\u00f3rshavn\n Tannl\u00e6knastovan \u00ed Dalat\u00fani, T\u00f3rshavn\n Tannstovan, Hvalv\u00edk\n Tannl\u00e6knastovan \u00ed Sandav\u00e1gi, Sandav\u00e1gur\n Tannspenn, Klaksv\u00edk\n Tannl\u00e6knastovan \u00ed Saltangar\u00e1, Saltangar\u00e1\n Tannar\u00f8kt, Tv\u00f8royri\n\nListi yvir kommunalar tannl\u00e6knastovur \u00ed F\u00f8royum\n\nKommunalar tannklinikkir til b\u00f8rn & ung   \n Barnatannr\u00f8ktin \u00ed T\u00f3rshavn, T\u00f3rshavn\n Sk\u00falatannl\u00e6knastovan \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, S\u00f8rv\u00e1gur\n Sk\u00falatannl\u00e6knastovan \u00ed Vestmanna, Vestmanna\n Sk\u00falatannl\u00e6knastovan \u00ed Leirv\u00edk, Leirv\u00edk\n Barnatannr\u00f8ktin hj\u00e1 Fuglafjar\u00f0ar kommunu, Fuglafj\u00f8r\u00f0ur\n Sk\u00falatannl\u00e6knastovan \u00ed Klaksv\u00edk, Klaksv\u00edk\n Sk\u00falatannl\u00e6knastovan \u00ed Heilsumi\u00f0st\u00f8\u00f0ini, V\u00e1gi \n Barnatannar\u00f8ktin \u00ed Tv\u00f8royrar Kommunu, Tv\u00f8royri\n Barnatannr\u00f8ktin \u00e1 Sk\u00e1la, Sk\u00e1la\n Sk\u00fala- og tannl\u00e6knaskipanin, Sandur\n\nKommunir sum hava \u00fatveitt barna- og ungd\u00f3mstannr\u00f8ktina til privatar tannklinikkir \nAllar kommunir hava skyldu at veita \u00f3keypis barna- og ungd\u00f3mstannr\u00f8kt til egnar borgarar. Hevur kommunan ikki gj\u00f8rt \u00edl\u00f8gu \u00ed egna tannl\u00e6knastovu og sett ein tannl\u00e6knastj\u00f3ra, \u00fatveitur kommunan eftir si\u00f0venju barnatannr\u00f8ktina til fyrst sta\u00f0settu privatu tannklinikk \u00ed \u00f8kinum.\n Ei\u00f0is kommuna, Tannstovan, Hvalv\u00edk \n Sunda kommuna, Tannstovan, Hvalv\u00edk \n V\u00e1ga kommuna, Tannl\u00e6knastovan \u00ed Sandav\u00e1gi, Sandav\u00e1gur \n Runav\u00edkar kommuna, Tannl\u00e6knastovan \u00ed Saltangar\u00e1, Saltangar\u00e1\n\nTannl\u00e6knavaktin \n\n\u00cd F\u00f8royum eru flest allir privatvirkandi tannl\u00e6knar skipa\u00f0ir \u00ed eina tannl\u00e6knavakt, har ta\u00f0 ber til at f\u00e1a br\u00e1\u00f0feingis hj\u00e1lp uttan fyri vanliga arbei\u00f0st\u00ed\u00f0. Privatvirkandi tannl\u00e6knanir arbei\u00f0a t\u00e1 \u00fat fr\u00e1 egnari tannklinikk. Undantiki\u00f0 hesi vaktarskipan eru tannl\u00e6knar \u00ed Su\u00f0uroynni. F\u00f3lk \u00ed Su\u00f0uroynni skulu t\u00edskil venda s\u00e6r til egnan tannl\u00e6kna.\n\nTannl\u00e6knavaktin hevur telefon 314544, har t\u00fa ver\u00f0ur umstilla\u00f0ur til vakthavandi tannl\u00e6kna. \n\nVakttelefonin svarar bert leygardag, sunnudag, & halgidagar: kl. 10-11. Eitt vaktargjald ver\u00f0ur tiki\u00f0 umframt kostna\u00f0urin fyri sj\u00e1lva vi\u00f0ger\u00f0ina.\n\nSummarferiuvaktin \n\u00cd F\u00f8royum eru nakrir privatvirkandi tannl\u00e6knar skipa\u00f0ir \u00ed eina summarferiuvakt, har ta\u00f0 ber til at f\u00e1a br\u00e1\u00f0feingis hj\u00e1lp \u00ed vanligari arbei\u00f0st\u00ed\u00f0 um summari\u00f0, sum oftast \u00ed viku 29-32. Privatvirkandi tannl\u00e6knanir arbei\u00f0a t\u00e1 \u00fat fr\u00e1 egnari tannklinikk. Undantiki\u00f0 hesi vaktarskipan eru tannl\u00e6knar \u00ed Su\u00f0uroynni. F\u00f3lk \u00ed su\u00f0ri skulu seta seg \u00ed samband vi\u00f0 egnan tannl\u00e6kna.\n\nSummarferiuvaktin hevur telefon 314544, har t\u00fa ver\u00f0ur umstilla\u00f0ur til vakthavandi tannl\u00e6kna.\n\nVakttelefonin svarar gerandisdagar \u00edme\u00f0an hon er virkin millum kl. 9-15. Vaktargjald ver\u00f0ur tiki\u00f0, ta\u00f0 ver\u00f0ur goldi\u00f0 fyri sj\u00e1lva vi\u00f0ger\u00f0ina sum vanligt.\n\n\u00cd kommunum vi\u00f0 egnari tannl\u00e6knastovu skulu foreldur venda s\u00e6r beinlei\u00f0is til barnatannr\u00f8ktina. Barnatannl\u00e6knar \u00ed hesum kommunum luttaka ikki \u00ed vaktarskipanini. Barnatannl\u00e6knar \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, Hvalv\u00edk og Sandav\u00e1gi luttaka \u00ed summarferiuvaktini og skulu hesi foreldur t\u00edskil venda s\u00e6r til summarferiuvaktina.\n\nKeldur \n\nTannl\u00e6knar\nF\u00f8royingar eftir yrki\nListar"}
{"id": "22791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annfinnur%20Heinesen", "title": "Annfinnur Heinesen", "text": "Annfinnur Heinesen (f\u00f8ddur \u00ed 1976, \u00far Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri. Hann hevur tiki\u00f0 \u00fatb\u00fagving \u00e1 Skuespillerskolen ved Odense Teater, og hevur eisini lisi\u00f0 stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet. Hann hevur framf\u00f8rt sum sj\u00f3nleikari b\u00e6\u00f0i \u00e1 palli og \u00ed filmsr\u00f8\u00f0um. Hann hevur eisini starvast sum leikstj\u00f3ri, eitt n\u00fa leikstj\u00f3rna\u00f0i hann sangleikin Jesus Christ Superstar \u00ed 2010 og Audition \u00ed 2012. Hann hevur starvast \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya, \u00ed Nor\u00f0uratlantsb\u00f3lkinum \u00ed F\u00f3lkatinginum og hj\u00e1 DR-Nyheder (21 S\u00f8ndag). Hann hevur veri\u00f0 kn\u00fdttur at Ung \u00ed F\u00f8royum, Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya, Leikh\u00fasinum Gr\u00edma (1997-98), Odense Teater (1999-2003), Det ny teater (2004-05), Det Kongelige Teater (2004), Betty Nansen Teatret (2005-06) og at Aldub\u00e1runi (2006-07). S\u00ed\u00f0ani 2014 hevur hann veri\u00f0 stj\u00f3ri \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan film, sj\u00f3nleik og l\u00edknandi\n\nLeiklutir \u00ed filmum \n2013 - Munch \n 2012 - Buzz Aldrin, hvar bleivst t\u00fa av \u00ed ru\u00f0uleikanum? (Buzz Aldrin, hvor ble det av deg i alt mylderet?) - Sp\u00e6ldi leiklutin sum Palli, norsk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 \u00ed4 p\u00f8rtum, sum gekk fyri seg \u00ed Noregi og F\u00f8royum.\n2010 - Lulu & Leon - sp\u00e6ldi leiklutin sum fongsulsv\u00f8r\u00f0ur \u00ed partinum Gl\u00e6delig f#@king jul.\n\nLeiklutir \u00e1 palli \nT\u00f3m r\u00fam, sp\u00e6ldi leiklutin sum Hann, Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya, 2014.\nDreymar j\u00f3ans\u00f8kun\u00e1tt\nOliver Twist\nSkeyk\nKvinnan \u00ed sv\u00f8rtum\nS\u00f8gan um ein sold\u00e1t\nMe\u00f0an vit b\u00ed\u00f0a eftir Godot\nAeneas - et fejlfarvet helteepos\nSound of Music\nBeauty and the Beast\nRichard 3.\nEn ikke ubetydelig historie\nChaos-Cosmos\nTerningerne er kastede\n Krystalnatten\n Vei\u00f0a Vind\n Magnus Musikus\n Bo\u00f0berissekkurin\n\nSum leikstj\u00f3ri \n2012 - Audition, sangleikur\n2010 - Jesus Christ Superstar, sangleikur\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "22792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1105", "title": "1105", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1100-\u00e1rini"}
{"id": "22795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1108", "title": "1108", "text": "1108 (MCVIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1100-\u00e1rini"}
{"id": "22797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1140", "title": "1140", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1140-\u00e1rini"}
{"id": "22799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1142", "title": "1142", "text": "1142 (MCXLII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1140-\u00e1rini"}
{"id": "22800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1143", "title": "1143", "text": "1143 (MCXLIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1140-\u00e1rini"}
{"id": "22807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlendsk%20Wikipedia", "title": "Ni\u00f0urlendsk Wikipedia", "text": "Ni\u00f0urlendsk Wikipedia er tann ni\u00f0urlendskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia.\n\nN\u00f8kur hagt\u00f8l um ni\u00f0urlendsku Wikipedia \n 1 grein - 19. juni 2003 \n 10.000 greinar - 3. august 2003\n 100.000 greinar - 14. oktober 2005\n 1.000.000 greinar - 17. desember 2011\n\nKeldur \n Ni\u00f0urlendsk Wikipedia\n\nNi\u00f0urlendskt m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "22808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abkasia", "title": "Abkasia", "text": "Abkasia (abkasiskt: \u0410\u04a7\u0441\u043d\u044b, A\u1e57sny; georgiskt m\u00e1l: \u10d0\u10e4\u10ee\u10d0\u10d6\u10d4\u10d7\u10d8, Apchazeti; russiskt m\u00e1l: \u0410\u0431\u0445\u0430\u0437\u0438\u044f, Abchazija) er eitt landa\u00f8ki \u00ed vestara Kaukasus millum St\u00f3ra Kaukasus \u00ed nor\u00f0i og Svartahavi\u00f0 \u00ed su\u00f0ri.\n\nPolitiska st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 landinum er umstr\u00eddd. St\u00f3rur meiriluti av heimsins londum vi\u00f0urkenna Abkasia sum eitt sj\u00e1lvst\u00fdrandi l\u00fd\u00f0veldi \u00ed Georgia. S\u00ed\u00f0an hin 26. august 2008 hevur Russland t\u00f3 vi\u00f0urkent landi\u00f0 sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki, ta\u00f0 sama hava hesi lond eisini gj\u00f8rt: Nicaragua,, Venezuela. og Nauru Abkasia er de facto sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fr\u00e1 Georgia, eftirsum fyrrverandi stj\u00f3rnin er \u00ed eksil \u00ed Georgia og ikki f\u00e6r st\u00fdrt Abkasia. Abkasia fevnir um eina v\u00eddd \u00e1 8\u00a0665\u00a0km\u00b2 og hevur umlei\u00f0 178\u00a0000 \u00edb\u00fagvar samb\u00e6rt georgiskum f\u00f3lkateljingum \u00ed 2005.  H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Suchumi (tann georgiska lutal\u00fd\u00f0veldisstj\u00f3rnin hev\u00f0i fyrr s\u00edna basu \u00ed Tjchalta me\u00f0an separatiststj\u00f3rnin st\u00fdrdi Suchumi). Abkasia hevur mark m\u00f3ti nor\u00f0i og \u00fatnyr\u00f0ingi til Karatjaja-Tjerkessia og Krasnodar kraj \u00ed Russlandi og \u00ed eystri til tann georgiska landslutin Megrelia-Ovara Svanetia. Almenn m\u00e1l eru abkasiskt og georgiskt samb\u00e6rt t\u00ed sj\u00e1lvst\u00fdrandi georgisku lutal\u00fd\u00f0veldinum, men abkasiskt og russikt samb\u00e6rt t\u00ed separatisiska l\u00fd\u00f0veldinum.\n\nS\u00f8ga\n\nFornaldars\u00f8ga \nFr\u00e1 800-talinum til 500-tali\u00f0 \u00e1.Kr. var ta\u00f0, sum n\u00fa er Abkasia, ein partur av t\u00ed forna georgiska r\u00edkinum Kolkis. \u00cd forn\u00f8ldini stovna\u00f0u grikskir handilsmenn havnir vi\u00f0 svartahavsstrondina, har ein teirra, Dioskurias, seinni mentist til dagsins Suchumi.  Romverjar\u00edki\u00f0 vann Kolkis fr\u00e1 Mithridates VI Eupator av Pontos undir fyrstu \u00f8ld e.Kr. og hersetti b\u00fdin til 300-tali\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 \u00f8ki\u00f0 \u00ed \u00e1v\u00edsan mun fekk sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u, sj\u00e1lvt um ta\u00f0 var innan \u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 Bysantinska r\u00edki\u00f0. \n\nEin metropolittur, tvs. kirkjuligur lei\u00f0ari, av Pitius (Pitsunda) lutt\u00f3k \u00ed kirkjufundinum \u00ed Nicaea (dagsins Iznik) \u00e1r 325, men Abkasia gj\u00f8rdist ikki kristi\u00f0 \u00ed s\u00edni heild fyrr enn \u00ed 6. \u00f8ld, av Justinianus I keisara. Abkasia gj\u00f8rdist eitt sj\u00e1lvst\u00fdrandi f\u00farstad\u00f8mi \u00ed Bysans \u00ed 600-talinum og helt fram vi\u00f0 t\u00ed til 780-\u00e1rini, t\u00e1 Kongad\u00f8mi\u00f0 Abkasia var\u00f0 sett \u00e1 stovn. \u00c1r 1001 sameindi kongurin Bagrat III Abkasia og Georgia \u00ed eitt sameint georgiskt kongsr\u00edki. \u00cd 1570-\u00e1runum var hetta \u00f8ki\u00f0 hertiki\u00f0 av Osmanska r\u00edkinum, og undir t\u00ed st\u00fdrinum v\u00f3ru ta\u00f0 mong, i\u00f0 skiftu tr\u00fagv til islam. Osmanarnir stovna\u00f0u eitt sj\u00e1lvst\u00fdrandi f\u00farstad\u00f8mi \u00ed Abkasia undir Sjervasjidzer\u00edkinum.\n\nFyrisitingarligar eindir \n\nTa\u00f0 sj\u00e1lvst\u00fdrandi georgiska lutal\u00fd\u00f0veldi hevur de jure somu seks rajon'ir (landslutir) sum Abkasiska Sovjetl\u00fd\u00f0veldi\u00f0, og eitur ta\u00f0 sama sum fyrisitingarligu h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdirnir:\n Gagra (Gagra)\n Gali (Gali)\n Gudauta (Gudauta)\n Gulripsj (Gulripsj)\n Otjamtjira (Otjamtjira)\n Suchumi (Suchumi)\n\nMentan \nSkriva\u00f0ar abkhasiskar b\u00f3kmentir eru r\u00e6ttiliga n\u00fdggjar, fr\u00e1 fyrst \u00ed 20. \u00f8ld. Men, abkasiskt eigur lut \u00ed Nart s\u00f8gnunum, sum er ein r\u00f8\u00f0 av s\u00f8gum um mytiskar hetjur, saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kaukasiskum f\u00f3lkasl\u00f8gum. Ta\u00f0 abkasiska alfabeti\u00f0 var gj\u00f8rt \u00ed 18. \u00f8ld. Ta\u00f0 fyrsta t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 \u00e1 abkasiskum, sum nevndist Abkasia, var ritsjt\u00f3rna\u00f0 av Dmitry Gulia, og var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 prenta\u00f0 \u00ed 1917.\nKendastu abkasisku rith\u00f8vundarnir eru Fazil Iskander, sum skriva\u00f0i mest \u00e1 russikum m\u00e1li, og skaldi\u00f0 Bagrat Shinkuba.\nF\u00f3tb\u00f3ltur er best umt\u00f3kti \u00edtr\u00f3ttur \u00ed Abkasia. A\u00f0rar v\u00e6lumt\u00f3ktar \u00edtr\u00f3ttagreinar eru kurvab\u00f3ltur, boksing og vrestling.\nAbkasia hevur s\u00edna egnu f\u00f3tb\u00f3ltsdeild \u00e1 amat\u00f8rst\u00f8\u00f0i s\u00ed\u00f0an 1994. Deildin er ikki vi\u00f0 \u00ed nakrari altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltssambandi.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nEvropa\nAsia"}
{"id": "22811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faroese%20Music%20Awards", "title": "Faroese Music Awards", "text": "Faroese Music Awards (stytt FMA, \u00e1 f\u00f8royskum: F\u00f8roysku T\u00f3nlistavir\u00f0isl\u00f8nirnar) v\u00f3r\u00f0u settar \u00e1 stovn \u00ed 2014 fyri at hei\u00f0ra f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum og t\u00f3nleiki. T\u00e6r fyrstu vir\u00f0isl\u00f8nirnar v\u00f3r\u00f0u handa\u00f0ar 15. mars 2014 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. Ta\u00f0 eru Kringvarp F\u00f8roya, Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, i\u00f0 standa fyri tilnevningum og handanum av t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nunum. R\u00f3lant Waag Dam var\u00f0 settur \u00ed starv at samskipa tiltaki\u00f0, ein arbei\u00f0sb\u00f3lkur var\u00f0 eisini settur, sum umbo\u00f0a\u00f0i Kringvarpi\u00f0, Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 og f\u00f8roysku t\u00f3nleikavinnuna. \u00cd hesum arbei\u00f0sb\u00f3lkinum s\u00f3tu: Ey\u00f0finn Jensen fyri Kringvarpi\u00f0, Barbara Holm fyri Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0, Fr\u00f3\u00f0i Vestergaard fyri Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, Sunleif Rasmussen, \u00d3lavur Larsen umbo\u00f0andi f\u00f8royska t\u00f3nleikaumhv\u00f8rvi\u00f0. Talan er um tr\u00edggjar b\u00f3lkar innan f\u00f8royskan t\u00f3nleik, har hei\u00f0ursl\u00f8nir ver\u00f0a latnar: Rock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk b\u00f3lkurin, Opni b\u00f3lkurin og Popp b\u00f3lkurin. \nTalan er um tr\u00edggjar d\u00f3msnevndir vi\u00f0 fimm d\u00f3marum \u00ed hv\u00f8rjum b\u00f3lki, sum hava gj\u00f8rt tilnevningarnar.\n\nD\u00f3msnevndirnar eru solei\u00f0is skipa\u00f0ar, at ta\u00f0 er arbei\u00f0sb\u00f3lkurin, sum hevur skipa\u00f0 t\u00e6r. Arbei\u00f0sb\u00f3lkurin hevur tryggja\u00f0 s\u00e6r, at d\u00f3msnevndirnar telja b\u00e6\u00f0i kvinnur og menn, eins v\u00e6l og tey eisini hava lagt seg eftir at hava eina hampiliga geografiska spja\u00f0ing, solei\u00f0is at d\u00f3msnevndin ikki einans er manna\u00f0 vi\u00f0 f\u00f3lkum \u00far h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. Felags fyri \u00f8ll er, at arbei\u00f0sb\u00f3lkurin metir tey vera kompetent og gegni. Ta\u00f0 eru fimm limir \u00ed hv\u00f8rjari d\u00f3msnevnd, tvs. til hv\u00f8nn av teimum trimum h\u00f8vu\u00f0sb\u00f3lkunum. Limirnir \u00ed d\u00f3msnevndunum ver\u00f0a ikki kunngj\u00f8rdir fyrr enn eftir at vir\u00f0isl\u00f8nirnar eru handa\u00f0ar. Ors\u00f8kin til at t\u00e6r ver\u00f0a almannakunngj\u00f8rdar er fyri at tryggja opinleika. Ors\u00f8kin til at ta\u00f0 ikki ver\u00f0ur kunngj\u00f8rt fyrr enn eftir handaninar, er tann at arbei\u00f0sb\u00f3lkurin ynskir ikki, at ta\u00f0 skal vera kjakast um hv\u00ed hesin ella handa er vi\u00f0 \u00ed d\u00f3msnevndini, men at kjaki\u00f0 heldur fer at sn\u00fagva seg um t\u00f3nleikin, heldur enn um d\u00f3mararnar. Avger\u00f0in um hv\u00f8r i\u00f0 vinnur hei\u00f0urin \u00ed teimum ymisku b\u00f3lkunum eiga \u00e1vikavist vanlig f\u00f3lk, i\u00f0 kunnu senda sms atkv\u00f8\u00f0ur inn og d\u00f3msnevndirnar, sms-atkv\u00f8\u00f0urnar telja 50% og atkv\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 d\u00f3msnevndunum telur eisini 50%.\n\nFMA 2015 var\u00f0 naka\u00f0 broytt \u00ed mun til FMA 2014. Nevndin avgj\u00f8rdi, at hesafer\u00f0 skuldu vinnararnir ikki finnast vi\u00f0 sms-bo\u00f0um, \u00ed sta\u00f0in skuldi eitt d\u00f3marapanel finna fram til vinnararnar. T\u00f3 skuldi ein \u00e1hoyraravi\u00f0isl\u00f8n latast, \u00e1hoyrarar sluppu at avgera vi\u00f0 at atkv\u00f8\u00f0a vi\u00f0 sms-bo\u00f0um, hv\u00f8r i\u00f0 skuldi vinna hei\u00f0urin sum \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur.\n\nFMA 2018 \nFaroese Music Awards 2018 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00e1 st\u00f3rum t\u00f3nleikatiltaki leygarkv\u00f8ldi\u00f0 10. mars 2018. Vertir v\u00f3ru Barbara Holm og R\u00f3lant Waag Dam. Tiltaki\u00f0 var\u00f0 sent beinlei\u00f0is \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya.\n\nHesir sangarar/orkestur framf\u00f8rdu:\n\nMattias Kapnas, Ey\u00f0un Nols\u00f8e, Lea Kampmann, Alda Magna, Son of Fortune, Tarira, \u00d3lavur \u00e1 V\u00e1li, Asyllex, FRUM og MOMO.\n\nVinnarar FMA 2018 \nKelda:\n\nVinnarar \u00ed POPP/ROKK b\u00f3lkinum \n\u00c1rsins sangari: Bjarki Hansen\n\u00c1rsins songkvinna: Kristina B\u00e6rendsen\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va: L\u00e1n m\u00e6r eitt oyra - Swangah\n\u00c1rsins sangur: Frosthvarv - Hamfer\u00f0\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur: Lea Kampmann\n\u00c1rsins n\u00fdggja navn: Silvurdrongur\n\u00c1rsins videolag: Hei\u00f0rik \u2013 Monster\n\nVinnarar \u00ed Opna b\u00f3lkinum \n\u00c1rsins sangari/einleikari: Mattias Kapnas\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/k\u00f3r: Alda Magna\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va/konsert: Gangi eg um hei\u00f0ar, fj\u00f8ll og dalar - Ing\u00e1lvur av Reyni\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n: Autumn - Sunleif Rasmussen\n\nA\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir \n\u00c1rsins \u00e1hoyraravir\u00f0isl\u00f8n: Asyllex\n\u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur: Milson Zachariasen\n\u00c1rsins h\u00fasi\u00f0: Kapnas sp\u00e6lir Blak\n\u00c1rsins tekstur: Swangah\n\u00c1rsins framlei\u00f0ari: Hans Poulsen\n\u00c1rsins \u00e1tak: Gittarting\n\nTilnevningar \u00ed 2018 \nKelda:\n\nPopp/rokk\n\n\u00c1rsins sangari  \nEy\u00f0un Nols\u00f8e\nBjarki Hansen\nRagnar Finsson\nJanus Wiberg Mortensen\nJ\u00f3n Aldar\u00e1\n\n\u00c1rsins songkvinna  \nJ\u00f3hanna Nor\u00f0berg Niclasen\nKristina B\u00e6rendsen\nElinborg P\u00e1lsd\u00f3ttir \nLea Kampmann\nJenn\u00fd Kragesteen\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \nDagur legst at degi - Ey\u00f0un Nols\u00f8e\nSon of Fortune - Son of Fortune\nL\u00e1n m\u00e6r eitt oyra - Swangah\nCommon Blue - Lea Kampmann\nMomo - Momo\n\n\u00c1rsins sangur \nTa\u00f0 er l\u00f8tan - Ey\u00f0un Nols\u00f8e\nTrong troyggja - Altverki\u00f0\nCrazy foggy - Kristina B\u00e6rendsen\nM\u00edtt vakra F\u00f8roya land - Janus Wiberg Mortensen\nFrosthvarv - Hamfer\u00f0\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \nHamfer\u00f0\nFrum\nSwangah\nLea Kampmann\nMomo\n\nOpin flokkur\n\n\u00c1rsins sangari/einleikari \nKim Kristensen\nMattias Kapnas\nTeitur Lassen\n\n\u00c1rsin b\u00f3lkur/k\u00f3r \nAlda Magna\nDansifelagi\u00f0 \u00ed Havn\nT\u00f3rshavnar Big Band\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va/konsert \nGangi eg um hei\u00f0ar, fj\u00f8ll og dalar - Ing\u00e1lvur av Reyni\nKapnas sp\u00e6lir Blak - Mattias Kapnas\nMinnist t\u00fa enn - T\u00f3rshavnar Big Band\n\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n \nAutumn - Sunleif Rasmussen\nCold Winters Day - Fred Ruddick\nVatn og gr\u00f3t - Kristian Blak\n\n\u00c1rsins n\u00fdggja navn \nLea Kampmann\nD\u00e1vur Birgisson\nSilvurdrongur\nAsyllex\nSon of Fortune\nBjarki Hansen\n\n\u00c1rsins videolag \nFRUM \u2013 Let it, leikstj\u00f3ri Beinta \u00e1 Torkilsheyggi\nHei\u00f0rik \u2013 Monster, leikstj\u00f3ri Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum\nHamfer\u00f0 \u2013 Frosthvarv, leikstj\u00f3ri Franklin Henriksen\nFRUM \u2013 No shapes, leikstj\u00f3rar S\u00e1ra Wang og Maria Winther Olsen\nAmokk \u2013 Sorry 4 Yourself, leikstj\u00f3ri Jesper Isaksen\n\nFMA 2017\n\nVinnarar 2017\n\nOpin b\u00f3lkur \n\n\u00c1rsins sangari/einleikari: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/k\u00f3r: Orka\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va/konsert: At the Heart of a Selkie \u2013 Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir/Peter Jensen & DR Big Band\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n: Symphony No. 2: The Earth Anew \u2013 Sunleif Rasmussen\n\nPopp/rokk \n\u00c1rsins songkvinna: Lena Anderssen\n\u00c1rsins sangari: Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va: Eagle in the Sky \u2013 Lena Anderssen\n\u00c1rsins sangur: Alright \u2013 Danny & The Veetos\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur: Danny & The Veetos\n\nA\u00f0rir vinnarar, sum eru tv\u00f8rtur um sjangrur\n\u00c1rsins n\u00fdggja navn: Konni Kass\n\u00c1rsins framlei\u00f0ari: Niclas Johannesen fyri Eagle in the Sky hj\u00e1 Lenu Anderssen\n\u00c1rsins videolag: Einafer\u00f0 var ta\u00f0 eg hj\u00e1 GUT Productions (leikstj\u00f3ri: B\u00fai Dam)\n\nA\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir \n\u00c1rsins tekstur: Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s\n\u00c1rsins h\u00fasi: Eagle in the Sky vi\u00f0 Lenu Andersen (Ann-Mari Egholm hevur gj\u00f8rt h\u00fasan)\n\u00c1hoyraravir\u00f0isl\u00f8nin: Hans Andrias\n\u00c1rsins \u00e1tak: Sp\u00e6lista\u00f0i\u00f0 Listastovan \u00ed V\u00e1gum\n\u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur: Brandur \u00d8ssurson\n\nTilnevningar \u00ed 2017\n\nTey bestu innan Opna flokkin\n\n\u00c1rsins sangari/einleikari \nArnold Ludvig\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\nHe\u00f0in Ziska Davidsen\nKristian Blak\nTeitur Lassen\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/k\u00f3r \nArnold Ludvig Sextet\nKATA\nMa'm\u00e1sita\nOrka\nTjant\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va/konsert \nAt the Heart of a Selkie \u2013 Eiv\u00f8r/Peter Jensen & DR Big Band\nConfessions \u2013 Nico Muhly & Teitur\nR\u00f8tur og tr\u00f8 \u2013 Tjant\nSymphony No. 2: The Earth Anew \u2013 Sunleif Rasmussen\nVa\u00f0 \u2013 Orka\n\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n \nAutumn's here \u2013 \u00d3li J\u00f3gvansson\nAt the Heart of a Selkie \u2013 Eiv\u00f8r/Peter Jensen & DR Big Band\nConfessions \u2013 Nico Muhly & Teitur\nNordika \u2013 Sunleif Rasmussen\nSymphony No. 2: The Earth Anew \u2013 Sunleif Rasmussen\n\nTey bestu innan sjangruna Popp/rokk\n\n\u00c1rsins songkvinna \nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nJenny Augustud\u00f3ttir Kragesteen\nJ\u00f3hanna Nor\u00f0berg Niclasen\nKonni Kass\nLena Anderssen\n\n\u00c1rsins sangari \nDanny Baldursson\nFr\u00f3\u00f0i Hansen\nHans Andrias Jacobsen\nHei\u00f0rik \u00e1 Heygum\nSakaris Emil Joensen\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \nEagle in the Sky \u2013 Lena Anderssen\nFuneral \u2013 Hei\u00f0rik \nHaphe \u2013 Konni Kass\nHint of Melancholy \u2013 Danny & The Veetos\nUltramarine \u2013 Fr\u00f3\u00f0i\n\n\u00c1rsins sangur \nAlright \u2013 Danny & The Veetos\nChange of Frame \u2013 Hei\u00f0rik\nEagle in the Sky \u2013 Lena Anderssen\nPegasus \u2013 Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nSurrender \u2013 Konni Kass\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \nDanny & The Veetos\nFr\u00f3\u00f0i\nHei\u00f0rik\nKonni Kass\nLena Anderssen\n\nA\u00f0rar tilnevningar, sum eru tv\u00f8rtur um sjangrur\n\n\u00c1rsins n\u00fdggja navn \nBenjamin Rajani\nFRUM\nGUT Productions\nKATA\nKonni Kass\nT\u00f3ra Vestergaard\n\n\u00c1rsins framlei\u00f0arar \nBenjamin Petersen fyri Haphe hj\u00e1 Konni Kass\nJanus Rasmussen fyri Funeral hj\u00e1 Hei\u00f0rik\nJens L. Thomsen fyri Va\u00f0 hj\u00e1 Orka\nNiklas Johannesen fyri Eagle in the Sky hj\u00e1 Lenu Anderssen\nMikael Blak/Fred Ruddick og 200 fyri Reytt pass hj\u00e1 200\n\n\u00c1rsins videolag \nChange of frame hj\u00e1 Hei\u00f0riki (leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum)\nEinafer\u00f0 var ta\u00f0 eg hj\u00e1 GUT Productions (leikstj\u00f3ri: B\u00fai Dam)\nHeart into Trouble hj\u00e1 Dan Olsen (leikstj\u00f3ri: Simon Wells)\n\u00cd tokuni hj\u00e1 Eiv\u00f8r (leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum)\nRed hair hj\u00e1 Hei\u00f0riki (leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rik av Heygum)\n\nA\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir uttan tilnevningar \n\u00c1rsins tekstur\n\u00c1rsins h\u00fasi\n\u00c1hoyraravir\u00f0isl\u00f8nin\n\u00c1rsins \u00e1tak\n\u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur\n\nFMA 2016\n\nVinnarar 2016 \n\u00c1rsins framlei\u00f0ari: Tr\u00f3ndur Bogason\n\u00c1rsins n\u00fdggja navn: Punjab\n\u00c1rsins videolag: Hamfer\u00f0 - Dey\u00f0ir var\u00f0ar\n\nVinnarar \u00ed Folk, Country og Blues \n\u00c1rsins kvinnuligi ella mannligi sangari: Annika Hoydal\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur: Punjab\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va: Endurlj\u00f3s \u2013 Annika Hoydal\n\u00c1rsins sangur: L\u00edvi\u00f0 er ein l\u00edtil l\u00f8ta \u2013 Hallur Joensen\n\nVinnarar \u00ed Popp/Rokk \n\u00c1rsins sangari: Marius Ziska\n\u00c1rsins songkvinna: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va: Sl\u00f8r \u2013 Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n\u00c1rsins sangur: Silvitni \u2013 Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur: Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\n\nVinnarar \u00ed opnum flokki \n\u00c1rsins sangari/einleikari: Jensina Olsen\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/k\u00f3r: T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va ella konsert: Danish & Faroese Recorder Conchertos \u2013 Michala Petri & Aalborg Symphony\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n: Territorial Songs hj\u00e1 Sunleif Rasmussen framf\u00f8rt av Michala Petri & Aalborg Symphony Orchestra\n\nA\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir \n\u00c1rsins live b\u00f3lkur/einstaklingur: Elinborg P\u00e1lsd\u00f3ttir\n\u00c1rsins \u00e1tak: Loftbr\u00fagvin\n\u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur: Annika Hoydal\n\u00c1rsins h\u00fasi: Eiv\u00f8r\n\u00c1rsins tekstur: Gunnar Hoydal - Ma\u00f0urin sum gekk m\u00f3ti lj\u00f3sinum\n\nTilnevningar \u00ed 2016\n\nTilnevningar tv\u00f8rturum b\u00f3lkarnar\n\n\u00c1rsins framlei\u00f0ari \nTr\u00f3ndur Bogason\nBunkarin\nKaj Johannesen\nJ\u00e1kup Zachariassen\nJens L. Thomsen\n\n\u00c1rsins n\u00fdggja navn \nAlvi Joensen\nElinborg P\u00e1lsd\u00f3ttir\nHamradun\nHulda\nJ\u00f3gvan Joensen\nK\u00e1tir Kallar\nMahanna\nPunjab\nRagnar Finsson\n\n\u00c1rsins videolag \nHamfer\u00f0 - Dey\u00f0ir var\u00f0ar\nByrta - Aftur og aftur\nByrta - Andvekur\nBrynjolfur - Chain glass\nRanchus \u2013 Clog\n\nTilnevningar \u00ed Folk, Country og Blues\n\n\u00c1rsins kvinnuligi ella mannligi sangari \nAnnika Hoydal\n\u00c1rni Johannesen\nHallur Joensen\nHanus G. Johansen\nSofus Hansen\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \nAnnika Hoydal\nFro\u00f0biar S\u00f3knar Bluesorkestur\nHallur Joensen\nHanus G. & Cantabile\nPunjab\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \nEndurlj\u00f3s \u2013 Annika Hoydal\nHeitur kossur \u2013 Hanus G. & Cantabile\nIf the Ocean was Wine \u2013 Fro\u00f0biar S\u00f3knar Blues Orkestur\nL\u00edvi\u00f0 er ein l\u00edtil l\u00f8ta \u2013 Hallur Joensen\nThe Flying Elephant \u2013 Punjab\n\n\u00c1rsins sangur \nHairy Woman \u2013 Punjab\nSaknur - Hanus G. & Cantabile\nK\u00e1ri K\u00e1lval\u00ed\u00f0 \u2013 Hallur Joensen\nL\u00edvi\u00f0 er ein l\u00edtil l\u00f8ta \u2013 Hallur Joensen\nRun to You \u2013 Punjab\n\nTilnevningar \u00ed Popp/Rokk\n\n\u00c1rsins sangari   \nBenjamin Petersen\nJ\u00f3gvan Joensen\nLyon\nMarius Ziska\nP\u00f3l Arni Holm\n\n\u00c1rsins songkvinna \nD\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nLaila av Reyni      \nLena Andersen\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \nBridges \u2013 Eiv\u00f8r\nFeeling Like a Caged Lion Pacing Behind One Way Glass \u2013 Ranchus\nHome \u2013 Marius\nLyon \u2013 Lyon\nSl\u00f8r \u2013 Eiv\u00f8r\n\n\u00c1rsins sangur \nEagle in the Sky \u2013 Lena Andersen\nGoing home \u2013 Marius\nHeaded for the Sun \u2013 Ragnar Finsson\nSilvitni \u2013 Eiv\u00f8r\nSunnukv\u00f8ld \u00ed Mai - Danny & The Veetos\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir\nHamradun\nMarius\nLyon\nSteso\n\nTilnevningar \u00ed opnum b\u00f3lki\n\n\u00c1rsins sangari/einleikari \nJensina Olsen\nMichala Petri\n\u00d3lavur Jakobsen\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/k\u00f3r \nAlda Magna\nF\u00f8roya Symfoniorkestur\nT\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va ella konsert \nDanish & Faroese Recorder Conchertos \u2013 Michala Petri & Aalborg Symphony Orchestra\nKv\u00f8ldtankar \u2013 T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r\nKvonn \u2013 Einglar\u00f3t\n\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n \nForever Gone hj\u00e1 \u00d3la J\u00f3gvansson framf\u00f8rt av \u00d3la J\u00f3gvansson \u00ed N\u00fdggj\u00e1rskonsertini 2015\nTerritorial Songs hj\u00e1 Sunleif Rasmussen framf\u00f8rt av Michala Petri & Aalborg Symphony Orchestra\nVoyage hj\u00e1 \u00d3la J\u00f3gvansson framf\u00f8rt av Gunnar G. Guttesen og Brandenburgische Staatsorchester\n\nFMA 2015 \nFMA 2015 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum hin 14. mars 2015.\n\nTey i\u00f0 framf\u00f8rdu \n\nGreta Svabo Bech\nYggdrasil\nXperiment\nV\u00e1gaverk\nT\u00fdr\nTollarar Og Syndarar\nSystrar\nSignar \u00ed Homrum\nSakaris\nQuarter To Three\nSofus Hansen (Hallelujah Sofus)\nD\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8\nAVE\nAlvi Joensen\n\nVinnarar 2015\n\nPOPP/ROKK-B\u00d3LKURIN \n\u00c1rsins sangari: Benjamin Petersen. Hann er onnur helvtin av b\u00f3lkinum AVE. \u00cd 2014/15 veri\u00f0 partur av Konfekt, sum hevur sp\u00e6lt \u00ed Gekkinum. Hann gav eina fl\u00f8gu \u00fat undir navninum Benjamin \u00ed 2008 og eina undir navninum Ghost \u00ed 2011.\n\u00c1rsins songkvinna: Greta Svabo Bech.  Er einasti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur veri\u00f0 tilnevnd eina Grammyvir\u00f0isl\u00f8n.\n\u00c1rsins sangur: Myrkabl\u00e1tt (Einsamallast \u00ed F\u00f8royum), Greta Svabo Bech syngur og hevur gj\u00f8rt lagi\u00f0. Elin \u00e1 R\u00f3gvi hevur skriva\u00f0 tekstin. Sangurin var partur av \u00fatvarps-j\u00f3lakalendaranum Nivinaja.\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va: Call for a Revolution vi\u00f0 HOGNI (H\u00f8gni Lisberg), ta\u00f0 er hansara 7. \u00fatg\u00e1va. Hann hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt vi\u00f0 Clickhaze.\n\u00c1rsins b\u00f3lkur ella einstaklingur: AVE\n\nOpin b\u00f3lkur \n\u00c1rsins sangari ella einleikari: D\u00e1vur Juul Magnussen. Hann gav \u00fat fl\u00f8guna Cesurae \u00ed 2014. \u00datg\u00e1vukonsertin var \u00ed Kl\u00e6mintsgj\u00f3gv \u00ed Hesti.\n\u00c1rsins b\u00f3lkur ella k\u00f3r: Yggdrasil\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n: Nordisk messe eftir Sunleif Rasmussen, hann hevur skriva\u00f0 messuna fyri blanda\u00f0 k\u00f3r og symfoniorkestur.\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va ella konsert: H\u00f8vdingar hittast, fl\u00f8ga eftir bretska t\u00f3nasmi\u00f0urin Gavin Bryars, \u00fatgivin \u00ed 2014. framf\u00f8rt \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00ed 2011, ta\u00f0 v\u00f3ru Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir og R\u00fani Brattaberg, i\u00f0 v\u00f3ru solistarnir, sum framf\u00f8rdu saman vi\u00f0 Aldub\u00e1runi og Eystanlj\u00f3\u00f0i.\n\nFOLK, COUNTRY OG BLUES b\u00f3lkurin \n\u00c1rsins kvinnuligi ella mannligi sangari: Kristina B\u00e6rendsen\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va: Drekkivatn hj\u00e1 V\u00e1gaverk (J\u00f3an Jakku Guttesen og S\u00e1mal Ravnsfjall)\n\u00c1rsins sangur: There is room at the table vi\u00f0 Bl\u00e1tt Gras, av \u00fatg\u00e1vuni \u00c1vegis, i\u00f0 er tikin upp \u00ed Nashville.\n\u00c1rsins b\u00f3lkur ella einstaklingur: Kristina B\u00e6rendsen. Hon gav \u00fat fl\u00f8guna Nothing\u2019s here to Stay \u00ed des. 2014 og Kristina \u00ed 2012.\n\nA\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir\n\n\u00c1rsins tekstur \n\u00d8skuhav, sum Petur P\u00f3lson hevur skriva\u00f0, AVE \u00fatgav \u00ed 2014. Petur P\u00f3lson takka\u00f0i \u00e1 einum myndbroti\u00f0 og seg\u00f0i: \"Teksturin er um d\u00f3ttir m\u00edna D\u00f8gg og um at finna v\u00f3n \u00ed \u00f8sku.\"\n\n\u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur \nAVE (Petur P\u00f3lson og Benjamin Petersen)\n\n\u00c1rsins framlei\u00f0ari \nJanus Rasmussen. Hann hevur m.a. framleitt fl\u00f8gurnar hj\u00e1 H\u00f8gna Reistrup \u00c1\u00f0renn vit hv\u00f8rva (2013) og Samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 framt\u00ed\u00f0ina (2011). Hann hevur eisini framleitt \u00fatg\u00e1vuna hj\u00e1 Byrta.\n\n\u00c1rsins live b\u00f3lkur ella einstaklingur \nK\u00f3ri\u00f0 Xperiment, vi\u00f0 Sigri\u00f0 Sivertsen. K\u00f3ri\u00f0 gav \u00ed 2015 \u00fat fl\u00f8guna Xperiment, vi\u00f0 sangum sum L\u00edvsmynd, \u00cd g\u00f8tu ein dag og Farv\u00e6l, Maria.\n\n\u00c1rsins sj\u00f3nbandalag \nRain vi\u00f0 Eiv\u00f8r. Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum hevur leikstj\u00f3rna\u00f0.\n\n\u00c1rsins h\u00fasi \nD\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8\n\n\u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur \n\u00d3lavur H\u00e1tun. Hevur \u00ed slaka h\u00e1lva \u00f8ld veri\u00f0 sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari innan f\u00f8royskan k\u00f3rsang og hevur stj\u00f3rna\u00f0 fleiri k\u00f3rum, hevur \u00ed mong \u00e1r veri\u00f0 t\u00fd\u00f0andi partur av \u00f3lavs\u00f8kuni. Hansara st\u00f8rsta verk er t\u00f3 F\u00f8roya Musikksk\u00fali.\n\n\u00c1rsins \u00e1tak \nReinsar\u00edi\u00f0, sp\u00e6lista\u00f0 \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \u00ed Havn. S\u00ed\u00f0ani Reinsar\u00edi\u00f0 l\u00e6t upp fyri g\u00f3\u00f0um \u00e1ri s\u00ed\u00f0ani, hevur lei\u00f0arin, Bogi Andreasen, megna\u00f0 at skipa fyri regluligum konsertum vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i f\u00f8royskum og \u00fatlendskum n\u00f8vnum, b\u00e6\u00f0i kendum og minni kendum.\n\nTilnevningar \u00ed 2015\n\nTilnevningar POPP/ROKK-B\u00d3LKURIN\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \nAve \u2013 Ave\nCall for a Revolution \u2013 Hogni                \nLeipzig \u2013 Orka\nThe Color of Dark \u2013 Eiv\u00f8r/Ginman                \nTime \u2013 D\u00e1njal\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \nAVE\nBrynjolfur\nH\u00f8gni Lisberg    \nOrka\nSakaris\n\n\u00c1rsins sangur \nBack against the Wall \u2013 Hogni    \nMyrka bl\u00e1tt \u2013 Greta Svabo Bech\nOy\u00f0in \u2013 AVE\nRaindrops \u2013 D\u00e1njal  \nT\u00fa hevur t\u00e6r d\u00fdrastu perlur \u2013 Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\n\n\u00c1rsins songkvinna \nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir        \nKristel Lisberg    \nGreta Svabo Bech\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nRebekka Petersen\n\n\u00c1rsins sangari \nB\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Lakjuni\nBenjamin Petersen\nD\u00e1njal \u00e1 Neystab\u00f8\nH\u00f8gni Lisberg\nJens Marni Hansen\n\nTilnevningar OPIN FLOKKUR\n\n\u00c1rsins sangari/einstaklingur \nAngelika Nielsen\nD\u00e1vur Juul Magnussen\nR\u00fani Brattaberg\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur \nBergur Nielsen Trio\nXperiment\nYggdrasil\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va ella konsert \nCesurae \u2013 Cesurae\nH\u00f8vdingar hittast \u2013 Gavin Bryars\nF\u00f8roya Synfoniorkestur vi\u00f0 Pekka Kuusisto\n\n\u00c1rsins kompositi\u00f3n \nN\u00e1ttarsangur til \u00e1 \u2013 Andras Spang Olsen\nNordisk messe \u2013 Sunleif Rasmussen\nD\u00f8gg og sproti (kompositi\u00f3n eftir Angeliku Nielsen) - Yggdrasil\n\nTilnevningar FOLK, COUNTRY OG BLUES\n\n\u00c1rsins \u00fatg\u00e1va \nKristina B\u00e6rendsen \u2013 Nothings here to stay\nSigmund \u2013 Live with the Boogiemen\nV\u00e1gaverk \u2013 Drekkivatn\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \nKristina B\u00e6rendsen\nSigmund\nV\u00e1gaverk\n\n\u00c1rsins sangur \nHvar Baby \u2013 V\u00e1gaverk\nThere is Room at the Table \u2013 Bl\u00e1tt Gras\nT\u00fa eigur hjarta\u00f0 hj\u00e1 m\u00e6r \u2013 Systrar\n\n\u00c1rsins kvinnuligari ella mannligi sangari \nHalleluja Sofus\nKristina B\u00e6rendsen\nSigmund\n\nTilnevningar \u00ed b\u00f3lkinum A\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir\n\n\u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur  \nAVE\nDan Olsen\nEster Kristiansen\nHulda\nMattias Kapnas\nNor\u00f0an\nJanus W. Mortensen\nJ\u00f3runn Gudmundsen\nRebekka Petersen\n\n\u00c1rsins framlei\u00f0ari \nFinnur Hansen\nJanus Rasmussen\nMichael Blak\nNiclas Johannesen\nTr\u00f3ndur Bogason\n\n\u00c1rsins sj\u00f3nbandalag \nByrta - \u00cd t\u00ednum eygum\nBrynjolfur - The Save\nEiv\u00f8r - Rain\nGu\u00f0run & Bartal \u2013 Tilvitskuleinkjur\nT\u00fdr - The Lay of Our Love\n\nFMA 2014 \nFaroese Music Awards 2014 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00e1 st\u00f3rum t\u00f3nleikatiltaki leygarkv\u00f8ldi\u00f0 15. mars 2014. Vertir v\u00f3ru Barbara Holm og Ey\u00f0finn Jensen. Arbei\u00f0sb\u00f3lkurin valdi \u00c1rsins framlei\u00f0ara, \u00c1rsins n\u00fdggja b\u00f3lk/einstakling, \u00c1rsins \u00e1tak og \u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur. Stu\u00f0lar: T\u00f3rshavnar kommuna, Klaksv\u00edkar kommuna, Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, V\u00e1gs kommuna, Tv\u00f8royrar kommuna, Poul Michelsen Heils\u00f8la og F\u00f8roya Bj\u00f3r.\n\nHesir sangarar/orkestur framf\u00f8rdu:\nJ\u00f3annes Andreasen\nJens Marni Hansen\nMarius Ziska\nThe Absent Silver King\nK\u00e1ri Sverrisson\nHallur Joensen & Kristina B\u00e6rendsen\nT\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r\nLeila av Reyni\nAllan Tausen\nReduce to Ash\nLoverLover\nD\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\nCantabile\nHanus G. Johansen\n\nVinnarar FMA 2014\n\nRock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk b\u00f3lkurin \n\u00c1rsins b\u00f3lkur: T\u00fdr\n\u00c1rsins sangari: J\u00f3n Aldar\u00e1 \u00far Hamfer\u00f0\n\u00c1rsins fl\u00f8ga: T\u00fdr\n\u00c1rsins sangur: Tokan \u2013 Marius og Svavar Kn\u00fatur\n\nOpin b\u00f3lkur \n\u00c1rsins fl\u00f8ga: Eiv\u00f8r fyri \u00fatg\u00e1vuna L\u00edtla Skr\u00edmsl\n\u00c1rsins einleikari/b\u00f3lkur: Kvartettin \u00ed Betesda\n\u00c1rsins lag: Eiv\u00f8r fyri Lurta n\u00fa\n\nPopp b\u00f3lkurin \n\u00c1rsins sangari: Hallur Joensen\n\u00c1rsins songkvinna: Greta Svabo Bech\n\u00c1rsins sangur: D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv fyri sangin T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond\n\u00c1rsins fl\u00f8ga: Byrta\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur: Byrta\n\u00c1rsins live b\u00f3lkur: Swangah\n\nA\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir \n\u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur: Byrta\n\u00c1rsins framlei\u00f0ari: Baroli Music\n\u00c1rsins videolag: Greta Svabo Bech fyri Broken Bones\n\u00c1rsins t\u00f3nleikahei\u00f0ur: Simme\n\u00c1rsins \u00e1tak: HOYMA vi\u00f0 J\u00f3n Tyril og \u00f8\u00f0rum\n\u00c1rsins tekstur: J\u00f3anes Nielsen fyri sangin L\u00edvi\u00f0 er j\u00fast sum ta\u00f0 er, sum K\u00e1ri Sverrisson hevur gj\u00f8rt lag til og hevur sungi\u00f0 tekstin\n\u00c1rsins fl\u00f8guh\u00fasi\u00f0: Valkyrja hj\u00e1 b\u00f3lkinum T\u00fdr\n\nTilnevningar 2014\n\nRock/M\u00e1lm, Jazz, Blues og Folk b\u00f3lkurin\n\n\u00c1rsins sangari ella einleikari \nK\u00e1ri Sverrisson\nJ\u00f3n Aldar\u00e1\nH\u00f8gni Lisberg\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur ella einstaklingur \nT\u00fdr\nHamfer\u00f0\nK\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir\n\n\u00c1rsins fl\u00f8ga \nValkyrja \u2013 T\u00fdr\nEvst \u2013 Hamfer\u00f0\nN\u00f8kur f\u00e1 fet aftrat \u2013 K\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir\n\n\u00c1rsins sangur \nSt\u00f3ra l\u00edvm\u00f3\u00f0urin \u2013 K\u00e1ri Sverrisson & Bendar Sp\u00f3nir\nTokan \u2013 Marius og Svavar Kn\u00fatur\nNation \u2013 T\u00fdr\n\nOpni b\u00f3lkurin\n\n\u00c1rsins einleikari ella b\u00f3lkur \nEiv\u00f8r\nBendar Sp\u00f3nir\nKvartettin \u00ed Betesda\n\n\u00c1rsins fl\u00f8ga \nMotion/Emotion \u2013 Sunleif Rasmussen\nSkr\u00edmsli\u00f0, l\u00edtla systir m\u00edn - Eiv\u00f8r\nHvussu bendir man sp\u00f3nir - Bendar Sp\u00f3nir\n\n\u00c1rsins lag/verk \nLurta n\u00fa \u2013 Eiv\u00f8r\nMotion/Emotion \u2013 Sunleif Rasmussen\nHin n\u00fdggi sangurin \u2013 Bendar Sp\u00f3nir\n\nPopp b\u00f3lkurin\n\n\u00c1rsins sangari \nTeitur\nH\u00f8gni Reistrup\nKn\u00fat\nJens Marni\nHallur Joensen\n\n\u00c1rsins songkvinna \nGreta Svabo Bech\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\nGu\u00f0run P\u00e6tursd\u00f3ttir H\u00e1berg\nD\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\nLaila Carlsen\n\n\u00c1rsins fl\u00f8ga \nByrta \u2013 Byrta\nStory Music \u2013 Teitur\nUndirgangst\u00f3nar \u2013 Swangah\n\u00c1\u00f0renn vit hv\u00f8rva \u2013 H\u00f8gni Reistrup\nWith Stars & Legends \u2013 Hallur\n\n\u00c1rsins sangur \nLoyndarm\u00e1l \u2013 Byrta\nT\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond \u2013 D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\nShut Up & Sing \u2013 Greta Svabo Bech\nRock And Roll Band \u2013 Teitur\nHeyah \u2013 Allan Tausen\n\n\u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \nByrta\nTeitur\nGreta Svabo Bech\nH\u00f8gni Reistrup\nSwangah\n\n\u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur \nByrta\nD\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv\nGreta Svabo Bech\nThe Absent Silver King\nLoverLover\nFlamma\nAllan Tausen\nLaila av Reyni\nJ\u00e1kup L\u00fctzen\n\n\u00c1rsins framlei\u00f0arar \nJens L. Thomsen\nKristoffur M\u00f8rk\u00f8re\nBaroli Music\nJ\u00e1kup Zachariassen\nJanus Rasmussen\n\n\u00c1rsins videolag \nAll In \u2013 T\u00fa, leikstj\u00f3ri: Polar Films Entertainment\nLena Andersen \u2013 The Fighter, leikstj\u00f3ri: Lene Drachmann\nByrta \u2013 Nor\u00f0l\u00fdsi\u00f0, leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum\nEiv\u00f8r \u2013 True Love, leikstj\u00f3ri: Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum\nGreta Svabo Bech \u2013 Broken Bones, leikstj\u00f3ri: Jamie Quantrill\n\nS\u00ed eisini \nPlanet Awards\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nFMA \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nListar\nF\u00f8royskar mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir\nT\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "22812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1050", "title": "1050", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1050-\u00e1rini"}
{"id": "22813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1060", "title": "1060", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1060-\u00e1rini"}
{"id": "22815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1060-%C3%A1rini", "title": "1060-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini - 1060-\u00e1rini - 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini 1090-\u00e1rini 1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1060-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1063", "title": "1063", "text": "1063 (MLXIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 5. august - Gruffydd ap Llywelyn, walisiskur kongur (f. um 1010)\n\n1060-\u00e1rini"}
{"id": "22825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1070-%C3%A1rini", "title": "1070-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini - 1070-\u00e1rini - 1080-\u00e1rini 1090-\u00e1rini 1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini  1120-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1070-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1080-%C3%A1rini", "title": "1080-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1030-\u00e1rini 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini - 1080-\u00e1rini - 1090-\u00e1rini 1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini  1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1080-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1090-%C3%A1rini", "title": "1090-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld - 12. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1040-\u00e1rini 1050-\u00e1rini 1060-\u00e1rini 1070-\u00e1rini 1080-\u00e1rini - 1090-\u00e1rini - 1100-\u00e1rini 1110-\u00e1rini  1120-\u00e1rini 1130-\u00e1rini 1140-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1090-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1070", "title": "1070", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1070-\u00e1rini"}
{"id": "22832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1080", "title": "1080", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1080-\u00e1rini"}
{"id": "22833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1090", "title": "1090", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1090-\u00e1rini"}
{"id": "22834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/980-%C3%A1rini", "title": "980-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini - 980-\u00e1rini - 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini 1030-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n980-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/980", "title": "980", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n980-\u00e1rini"}
{"id": "22841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1081", "title": "1081", "text": "1081 (MLXXXI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum \nfr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 11. august - Henrik V - keisari \u00ed t\u00ed T\u00fdska-r\u00f3mverska r\u00edkinum 1111-25  (d. 1125)\n\nAndl\u00e1t \n 10. desember - Nikephoros III Botaneiates, bysantinskur keisari 1078-81 (f. um 1002)\n Adam av Bremen, t\u00fdskur kr\u00fdnikuskrivari (f. um 1040)\n\n1080-\u00e1rini"}
{"id": "22847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aleqa%20Hammond", "title": "Aleqa Hammond", "text": "Aleqa Hammond (f\u00f8dd 23. september 1965 \u00ed Narsaq, vaks upp \u00ed Uummannaq) er ein gr\u00f8nlendskur politikari og n\u00faverandi  forkvinna fyri Gr\u00f8nlands Landsst\u00fdri (stj\u00f3rnarlei\u00f0ari) s\u00ed\u00f0an 5. apr\u00edl 2013 og forkvinna fyri tann sosialdemokratiska flokkin Siumut s\u00ed\u00f0an 2. juni 2009. \n\nHon vaks upp \u00ed Nor\u00f0urgr\u00f8nlandi, p\u00e1pi hennara, Piitaaraq Johansen, var vei\u00f0ima\u00f0ur og doy\u00f0i \u00ed einari vanlukku me\u00f0an hann var \u00e1 vei\u00f0ifer\u00f0, t\u00e1 var Aleqa bert 7 \u00e1ra gomul. Mamma hennara, Ane-Marie Johansen (f\u00f8dt Hammond), b\u00fdr enn \u00ed Uummannaq.\n\u00cd s\u00ednum ungd\u00f3ms\u00e1rum hevur hon fer\u00f0ast kring st\u00f3ran part av heiminum, eitt n\u00fa hevur hon veri\u00f0 \u00e1 einum lestraruppihaldi \u00e1 Nunavut Arctic College \u00ed 1989-91.  Aleqa hevur HF-pr\u00f3gv og gekk n\u00f8kur \u00e1r \u00e1 universitet i Kanada og \u00ed Gr\u00f8nlandi, men gj\u00f8rdi seg ikki lidna vi\u00f0 lesna\u00f0in. Hon hevur starvast innan fer\u00f0avinnu og onnur \u00f8ki, \u00e1\u00f0renn hon f\u00f3r upp\u00ed politikk. \u00cd mars 2013 f\u00f8rdi hon flokk s\u00edn til st\u00f3ran sigur, og so gj\u00f8rdist hon fyrsta kvinnan, i\u00f0 gj\u00f8rdist stj\u00f3rnarlei\u00f0ari \u00ed Gr\u00f8nlandi.\n\nKeldur \n\nGr\u00f8nlendskir politikarar\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nKvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "22864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1056", "title": "1056", "text": "1056  (MLVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1050-\u00e1rini"}
{"id": "22865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1057", "title": "1057", "text": "1057 (MLVII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1050-\u00e1rini"}
{"id": "22885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1096", "title": "1096", "text": "1096 (MXCVI) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1090-\u00e1rini"}
{"id": "22886", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1097", "title": "1097", "text": "1097 (MXCVII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1090-\u00e1rini"}
{"id": "22887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1098", "title": "1098", "text": "1098 (MXCVIII) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1090-\u00e1rini"}
{"id": "22888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1099", "title": "1099", "text": "1099 (MXCIX) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1090-\u00e1rini"}
{"id": "22890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Pompeu", "title": "Maria Pompeu", "text": "Maria Pompeu (f\u00f8dd 27. oktober 1936 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan films og sj\u00f3nvarpsvinnuna\n\nSj\u00f3nvarp \n 1968 - A Grande Mentira - Gina\n 1969 - Rosa Rebelde - Soledad Navarro\n 1969 - Ver\u00e3o Vermelho - Beatriz\n 1970 - Assim na Terra como no C\u00e9u - Marisa\n 1973 - Jo\u00e3o da Silva - camareira \n 1974 - O Espig\u00e3o - Leda\n 1975 - Pecado Capital - Djanira\n 1976 - Saramandaia - Ana Bruta\n 1977 - \u00c0 Sombra dos Laranjais - F\u00e1tima\n 1977 - Nina - Clorinda\n 1980 - Marina - Matilde\n 1982 - O Homem Proibido - Am\u00e9lia\n Voc\u00ea Decide:\n - A Expuls\u00e3o do Para\u00edso (1994)\n - Um Mundo C\u00e3o (1996)\n 2001 - Estrela-Guia - Nenzinha\n 2004 - Da Cor do Pecado - Dinah\n 2006 - P\u00e9 na Jaca - Assistente social\n 2008 - Queridos Amigos - Cidinha\n 2008 - Ciranda de Pedra - Joaquina\n 2010 - For\u00e7a-Tarefa - Dona Candinha\n 2011 - O Astro - Dalva\n 2012 - Cheias de Charme -  Voleide\n 2013 - Louco por Elas - Veridiana\n 2014 - Em Fam\u00edlia - Am\u00e9lia\n\nFilmar\n 1959 - Amor para Tr\u00eas\n 1963 - Crime no Sacop\u00e3\n 1963 - Boca de Ouro\n 1963 - Quero essa mulher assim mesmo\n 1965 - No Tempo dos Bravos\n 1968 - O Rei da Pilantragem\n 1968 - As Aventuras de Chico Valente\n 1969 - A Pen\u00faltima Donzela\n 1969 - Os Paqueras\n 1969 - O Diabo Mora no Sangue\n 1970 - Sime\u00e3o, o Bo\u00eamio\n 1970 - Pais Quadrados... Filhos Avan\u00e7ados\n 1970 - O Bol\u00e3o\n 1971 - O Pecado de Marta\n 1971 - A Casa Assassinada\n 1972 - Como Ganhar na Loteria sem Perder a Esportiva\n 1972 - Som, Amor e Curti\u00e7\u00e3o\n 1973 - Como \u00c9 Boa a Nossa Empregada\n 1978 - O Namorador\n 1979 - A Rainha do R\u00e1dio\n 1980 - O Grande Palha\u00e7o\n 1981 - A Mulher Sensual\n 1981 - O Torturador\n 1982 - Ao Sul do Meu Corpo\n 1997 - O Homem Nu\n 1999 - O Viajante\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936"}
{"id": "22892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/970", "title": "970", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n970-\u00e1rini"}
{"id": "22895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/970-%C3%A1rini", "title": "970-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini - 970-\u00e1rini - 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini 1020-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n970-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/960-%C3%A1rini", "title": "960-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini - 960-\u00e1rini - 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini 1010-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n960-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/960", "title": "960", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n960-\u00e1rini"}
{"id": "22901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/961", "title": "961", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nSigmundur Brestisson\n\nAndl\u00e1t \n\n960-\u00e1rini"}
{"id": "22904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/950-%C3%A1rini", "title": "950-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini - 950-\u00e1rini - 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini 1000-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n950-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/950", "title": "950", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n950-\u00e1rini"}
{"id": "22907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/985", "title": "985", "text": "985 (CMLXXXV) var samb\u00e6rt julianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nh\u00f3sdegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 1. november - Haraldur Bl\u00e1tonn, kongur av Danmark og Noregi (f. uml. 930)\n\n980-\u00e1rini"}
{"id": "22913", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0ursmerkjab%C3%BDti%C3%B0%20%C3%A1%20Vetrar-OL%202014", "title": "Hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Vetrar-OL 2014", "text": "Her s\u00e6st yvirlit yvir hei\u00f0ursmerki, sum v\u00f3ru latin \u00e1 vetrar-OL 2014 \u00ed Sotsji.\n\nRussland gj\u00f8rdist eisini vinnari av kappingini vi\u00f0 13 gull hei\u00f0ursmerkjum, 11 silvur og 9 bronsu. Noreg gj\u00f8rdist nummar tvey, Kanada tr\u00fd, USA f\u00fdra og Ni\u00f0urlond gj\u00f8rdust nummar fimm.\n\nVertslandi\u00f0 Russland s\u00e6st vi\u00f0 lilla bakgrund. \n\n<onlyinclude>\n\nKeldur \n\nVetrar-OL 2014\nListar"}
{"id": "22918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ovurfiti", "title": "Ovurfiti", "text": "Ovurfiti ver\u00f0ur mett \u00fat fr\u00e1 BMI-talinum. Eitt BMI omanfyri 25 ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum fiti, og er BMI omanfyri 30 er talan um ovurfiti. Ovurfiti og diabetis 2 eru millum st\u00f8rstu heilsutrupulleikarnar kring allan Vesturheimin og tilbur\u00f0irnir av ovurfita og diabetis 2 \u00f8kjast \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. Kanningar, i\u00f0 \u00e1\u00f0ur eru gj\u00f8rdar \u00ed USA, Fraklandi, Sv\u00f8r\u00edki og Bretlandi hava v\u00edst, at ovurfiti og diabetis \u00f8kist. Ovurfiti hevur \u00f3tr\u00faliga n\u00f3gvar irriterandi trupulleikar vi\u00f0 s\u00e6r; yvirvekt og \ufb01ti \u00f8kja m.a. vandan fyri diabetes 2 og hjarta- og \u00e6\u00f0rasj\u00fakum, serliga um \ufb01tin situr um mi\u00f0juna.  Likam okkara hevur feittgoymslur, sum eru ney\u00f0ugar fyri, at likami\u00f0 kann virka, sum ta\u00f0 skal. Um feittgoymslurnar eru ov st\u00f3rar, er pers\u00f3nurin ov feitur. Feittgoymslurnar gerast ov st\u00f3rar, um ein tekur meira orku inn, enn ein brennur. Vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum or\u00f0um: feitur ver\u00f0ur tann, i\u00f0 etur ov n\u00f3gv og/ella r\u00f8rur seg ov l\u00edti\u00f0. Ovurfiti kann arvast, men l\u00edvsh\u00e1tturin er kortini sera avgerandi fyri, um ein gerst feit/ur. Samb\u00e6rt WHO er \u00f8kta mongdin av fitir\u00edkum mati, salt og sukur, saman vi\u00f0 ov l\u00edtlari r\u00f8rslu ors\u00f8kin til \u00f8kingina av ovurfita \u00ed heiminum \u00ed dag. L\u00e6knarnir hava t\u00ed forskriva matarvarni og venjing, sum ney\u00f0ug ambo\u00f0 \u00edm\u00f3ti ovurfita. Hetta fokusera mi\u00f0larnir og handilsvinnan \u00e1, og kappast t\u00ed um at veita r\u00f8ttu venjing, kost, matarvanar og r\u00e1\u00f0geving um r\u00e6tta livim\u00e1tan. Skeivur kostur og ov l\u00edtil r\u00f8rsla hava vi\u00f0 s\u00e6r yvirvekt og ov h\u00f8gt bl\u00f3\u00f0tr\u00fdst, kolesterol og bl\u00f3\u00f0sukur. Ta\u00f0 kann hava vi\u00f0 s\u00e6r diabetes 2 og vi\u00f0virka til hjarta- og \u00e6\u00f0rasj\u00fakur. Eisini f\u00e1a fleiri, sum viga ov n\u00f3gv, trupulleikar vi\u00f0 ryggi og kn\u00f8um. Somulei\u00f0is f\u00e1a mong kensluna av tv\u00f8rrandi sj\u00e1lvs\u00e1liti. \n\nHevur t\u00fa ov n\u00f3gv kolesterol \u00ed bl\u00f3\u00f0inum, veksur vandin fyri hjarta- og \u00e6\u00f0rasj\u00fakum, sum til d\u00f8mis bl\u00f3\u00f0t\u00f8ppum. Tess feitari mat, tess meiri kolesterol \u00ed \nbl\u00f3\u00f0inum. Ovurfiti kann m.a. f\u00f8ra til strongd. Men strongd kann eisini f\u00f8ra til ovurfita. Ein \u00e1st\u00f8\u00f0i \u00ed 2012 grei\u00f0ir fr\u00e1 hvussu hetta hongur saman. Saman vi\u00f0 \u00edtrottagranskarinum, M. Dyrstad \u00e1 UiS vendur Brynjar Foss sj\u00f3neyguna \u00e1 sambandi\u00f0 millum strongd og ovurfita. Kanningin hj\u00e1 teimum var\u00f0 m.a. \u00fatgivin \u00ed t\u00ed\u00f0arritinum Medical Hypothoteses. Brynjar Foss og M. Dyrstad hava veri\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum fleiri ymiskar kanningar um evni\u00f0. Kanningin sta\u00f0festi, at \u00f8king \u00ed vektini og h\u00e6kkan av kolestorol talinum, kroppurinsa svar upp\u00e1 strongd, var mundandi h\u00e6gri hj\u00e1 f\u00f3lki, i\u00f0 orsaka av strongd h\u00f8vdu tiki\u00f0 upp\u00e1 \u00ed vekt. \"Hevur ein ov h\u00f8gt kolistoroltal, s\u00e6r ta\u00f0 \u00fat til, at ein hevur l\u00e6ttari vi\u00f0 at bl\u00edva ovurfeitur\", sigur Brynjar Foss. Brynjar Foss og M. Dyrstad f\u00f8ra fram teirra hypotesu, um at strongd og ovurfiti styrkja um hv\u00f8rt anna\u00f0 vi\u00f0 sonevndari positivari afturkopling. Faktorur A \u00f8kir faktor B, i\u00f0 aftur \u00f8kir um faktor A. \u00d8king \u00ed vekt kann m\u00f8guliga \u00fatloys strongd, i\u00f0 aftur kann \u00fatloysa st\u00f8rri \u00f8king av vektini. Eisini ta\u00f0 at tapa seg kann \u00fatloysa leysgevan av kolesterol, i\u00f0 aftur kann \u00fatloysa strongd og solei\u00f0is m\u00f3tvirka framhaldandi vekttapi, sigur Brynjar Foss og leggur afturat: \"T\u00e1 t\u00fa byrjar at eta minni, so minkar kroppurin um fobrenningina. Byrjar t\u00fa at trena meira, so \u00f8kir kroppurin um svongdarkensluna. T\u00e1 t\u00fa tekur upp\u00e1, so ver\u00f0ur kroppurin strongdur\" .\n\nOv\u00e1t, v\u00e1nalig heilsutrygd og lutfalsliga st\u00f3rt f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi eru millum fremstu ors\u00f8kir til, at USA hevur n\u00f3gv ovurfeit f\u00f3lk.  Meir enn tri\u00f0i hv\u00f8r vaksni amerikanari og 17 prosent av b\u00f8rnum og tan\u00e1ringum eru ovurfeitir. T\u00f8lini \u00far OECD eru n\u00f8kulunda \u00f3broytt 2003-2013, v\u00edsir ein kanning \u00ed 2014. Samb\u00e6rt kanningini er parturin av 2-5 \u00e1ra gomlum, sum eru ovurfeit t\u00f3, farin \u00far 13,9 prosentum \u00ed 2003 ni\u00f0ur \u00ed 8,4 prosent \u00ed 2012 . Sodavatn og ringir kostvanar annars er ein av st\u00f8rstu ors\u00f8kunum til, at n\u00f3gv f\u00f3lk eru ovurfeit \u00ed USA.\n\nListi \n\nT\u00f8l fr\u00e1 WHO \u00ed 2010 siga, at Nauru er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed heiminum vi\u00f0 flest ovurfeitum f\u00f3lkum. \u00c1 listanum ni\u00f0anfyri s\u00edggjast tey t\u00edggju londini \u00ed heiminum, sum samb\u00e6rt WHO \u00ed 2010 hava flest ovurfeit f\u00f3lk.\n\nKeldur \n \n\nHeilsa"}
{"id": "22921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/BMI", "title": "BMI", "text": "BMI stendur fyri body mass index og er eitt m\u00e1t fyri, hvussu n\u00f3gv fiti er \u00ed kroppinum, mett eftir h\u00e6dd og vekt. Hetta m\u00e1t er galdandi fyri vaksin, b\u00e6\u00f0i kvinnur og menn. BMI ver\u00f0ur rokna\u00f0 \u00e1 henda h\u00e1tt: BMI\u00a0=\u00a0Vekt\u00a0(kg)\u00a0/\u00a0(h\u00e6dd\u00a0(m)\u00a0\u00d7\u00a0h\u00e6dd\u00a0(m)) ella:\n\nD\u00f8mi: t\u00fa ert 175 cm h\u00f8g(ur) og vigar 60 kg: BMI = 60 / (1,75\u00d71,75) = 19,6, sum vit runda upp til 20. Um BMI er oman fyri 25, vigar t\u00fa, samb\u00e6rt altj\u00f3\u00f0a m\u00e1tum, ov n\u00f3gv. Ta\u00f0 merkir kortini ikki, at t\u00fa hevur ov n\u00f3gv feitt \u00ed kroppinum. F\u00f3lk vi\u00f0 st\u00f3rum v\u00f8ddum ella tungari beinagrind kunnu hava h\u00f8gt BMI uttan at vera ov feit. Men oftast er talan um ov n\u00f3gv feitt \u00ed kroppinum, um BMI er oman fyri 25. Ta\u00f0 kann vera heilsuska\u00f0iligt at viga ov l\u00edti\u00f0, og \u00ed t\u00edl\u00edkum f\u00f8ri er t\u00fddningarmiki\u00f0 at \u00f8kja vektina vi\u00f0 sunnum kosti og r\u00f8rslu. Vigar ein ov n\u00f3gv, \u00f8kist v\u00e1\u00f0in fyri sj\u00faku, til d\u00f8mis sukursj\u00faku, ov h\u00f8gum bl\u00f3\u00f0tr\u00fdsti og hjartasj\u00fakum. Ney\u00f0ugt at hava eitt sindur av feitti \u00e1 kroppinum. Hj\u00e1 mannf\u00f3lki skal 10 % til 20 % av kropsvektini helst vera feitt. Hj\u00e1 konuf\u00f3lki er ta\u00f0 18 % til 25 %. Ein av m\u00f8guleikunum at finna \u00fat av, um ein er yvirvektigur, er tann sonevndi BMI-pr\u00f8vin. BMI sigur naka\u00f0 um lutfalli\u00f0 millum t\u00edna vekt og h\u00e6dd. BMI-roknarin gevur t\u00e6r m\u00f8guleika at vita, um t\u00fa ert ov feit(ur) ella ikki. Sj\u00e1lvandi eru vit menniskju ymiskt uppbygd; t\u00edskil er talan um eina vissa margin, sum t\u00edtt BMI kann liggja innanfyri. Um man vigar ov n\u00f3gv, kann ta\u00f0 hava vi\u00f0 s\u00e6r ymsar sj\u00fakur, so sum sukursj\u00faku, hjartasj\u00fakur, krabbamein og ov h\u00f8gt bl\u00f3\u00f0tr\u00fdst.\n\nSt\u00f8\u00f0an\u00a0\u00ed F\u00f8royum og\u00a0Nor\u00f0urlondum \n\n\u00cd\u00a0f\u00f3lkaheilsukanningum\u00a0\u00ed\u00a02006\u00a0og\u00a02007\u00a0var\u00f0\u00a0m.a.\u00a0spurt\u00a0um\u00a0vekt\u00a0og\u00a0h\u00e6dd.\u00a0Mi\u00f0al BMI\u00a0\u00ed\u00a0kanningunum\u00a0var\u00a0fyri\u00a0menn\u00a027,1\u00a0og\u00a0fyri\u00a0konuf\u00f3lk\u00a025,7.\u00a0Kanningarnar\u00a0v\u00edsa,\u00a0at\u00a0f\u00f3lk\u00a0\u00ed mi\u00f0alst\u00f3rum\u00a0og\u00a0sm\u00e1um\u00a0bygdum\u00a0vanliga\u00a0hava\u00a0eitt\u00a0h\u00e6gri\u00a0BMI\u00a0enn\u00a0tey,\u00a0i\u00f0\u00a0b\u00fagva\u00a0\u00ed\u00a0b\u00fdum\u00a0(yvir\u00a0150 \u00edb\u00fagvum).\u00a0Og\u00a0at\u00a0f\u00f3lk\u00a0vi\u00f0\u00a0teimum\u00a0h\u00e6gstu\u00a0innt\u00f8kunum\u00a0vanliga\u00a0hava\u00a0h\u00e6gst BMI .\u00a0Kanning, sum Gigni hevur gj\u00f8rt, v\u00edsir, at BMI hj\u00e1 28 % av n\u00e6mingum \u00ed 7. flokki er ov h\u00f8gt. Kanning av 9. floks n\u00e6mingum \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 2010/2011 v\u00edsir, at ein tri\u00f0ingur av n\u00e6mingunum hava ein ella fleiri risikofaktorar, sum kunnu f\u00f8ra til t\u00fdpu 2 diabetes. Harafturat v\u00edsir kanningin, at 37 % av n\u00e6mingunum hava \u00e6ttarbreg\u00f0i til diabetes \u00ed fyrsta ella \u00f8\u00f0rum li\u00f0i. Ein tri\u00f0ingur r\u00f8rir seg minni enn 60 minuttir um dagin, sum danska heilsust\u00fdri\u00f0 tilm\u00e6lir. Ein tri\u00f0ingur hevur ov h\u00f8gt BMI, og afturat hesum var mi\u00f0jum\u00e1ti\u00f0 ov st\u00f3rt hj\u00e1 einum fj\u00f3r\u00f0ingi av b\u00f8rnunum. Hesar b\u00e1\u00f0ar kanningar geva eina \u00e1bending um, at l\u00edvsst\u00edlurin hj\u00e1 b\u00f8rnum og ungum \u00ed F\u00f8royum kann hava ska\u00f0iliga \u00e1virkan \u00e1 teirra heilsu. Kanningar v\u00edsa, at l\u00edvsst\u00edlurin, sum ein hevur sum barn ella ungur, ofta er tann sami, t\u00e1 ein ver\u00f0ur vaksin . \n\n\u00cd heilsul\u00fdsingini hj\u00e1 Landsl\u00e6knanum eru t\u00f8l fyri sj\u00e1lvfr\u00e1bo\u00f0a\u00f0 BMI hj\u00e1 monnum og kvinnum \u00ed Nor\u00f0urlondum. T\u00f8lini eru ikki n\u00fdggj, men \u00ed 2009 er BMI hj\u00e1 f\u00f8royskum monnum n\u00e6sth\u00e6gst \u00ed Nor\u00f0urlondum. Uppger\u00f0in v\u00edsir, at 22 % av f\u00f8royskum monnum hava eitt BMI, sum er yvir 30. \u00cdslendskir menn eru feitast, t\u00ed har hava 23 % av monnunum eitt BMI yvir 30. Kl\u00e6nast eru norskir menn, har 11 % av monnunum hava eitt BMI yvir 30 og danskir menn, har 12 % av monnunum hava eitt BMI yvir 30. Annars hava 19 % av gr\u00f8nlendskum monnum eitt BMI yvir 30, 16 % av finsku monnum og 13 % av svenskum monnum hava eitt BMI yvir 30. Uppger\u00f0in v\u00edsir, at 16 % av f\u00f8royskum kvinnum hava eitt BMI yvir 30. Hinvegin eru gr\u00f8nlendskar kvinnur n\u00f3gv feitast, har hava 27 % av kvinnunum eitt BMI yvir 30. Best stendur til \u00ed Noregi, har bara 8 % av kvinnunum hava eitt BMI yvir 30 og \u00ed Danmark hava 11 % av kvinnunum eitt BMI yvir 30. Annars hava 16 % av finskum kvinnum eitt BMI yvir 30, 19 % av \u00edslendskum kvinnum og 13 % av svenskum kvinnum hava eitt BMI yvir 30 .\n\nTalva \n\nEitt BMI \u00e1 18,5 til 24,9 ver\u00f0ur mett at vera vanlig vekt, men er tann, sum hevur eitt BMI undir 18,5, er ov rak. Hinvegin er ta\u00f0 ov n\u00f3gv at hava eitt BMI \u00edmillum 25 og 30 og tann, sum hevur eitt BMI yvir 30, er feitur. Rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0, at vanlig menniskju hava BMI \u00edmillum 18,5 og 24,9. Ov h\u00f8gt BMI er \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum ein vandi; hevur t\u00fa BMI millum 40 og 44,9, er vandi fyri l\u00edvi og heilsu.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nHeilsa"}
{"id": "22923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Analog%20Nor%C3%B0", "title": "Analog Nor\u00f0", "text": "Analog Nor\u00f0 er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, i\u00f0 t\u00f3nleikarin, sangarin og hjartal\u00e6knin Jan Rasmussen hevur sett \u00e1 stovn. Analog Nor\u00f0 hevur \u00fatgivi\u00f0 fleiri stakl\u00f8g og gav \u00fat fyrstu fl\u00f8guna \u00ed desember 2009. Danska t\u00f3nleikabla\u00f0i\u00f0 Gaffa umm\u00e6lti fl\u00f8guna og gav henni tr\u00fdggjar stj\u00f8rnum.. Seinni \u00ed 2014 kemur v\u00e6ntandi ein n\u00fdggj fl\u00f8ga, seg\u00f0i Jan Rasmussen \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Ey\u00f0finn Jensen \u00ed \u00fatvarpssendingini Brunsj.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nAlbum \nFriendly Fire, 2009\n\nStakl\u00f8g, \u00fatgivin \u00e1 internetinum \nChina Girl\nIn Pieces\nThe High Road, feat. Alvilda\nRaw\nOld School\n\nHei\u00f0ur \n2009 - Tilnevndur Planet Awards 2009 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAnalog Nor\u00f0 \u00e1 Myspace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/940-%C3%A1rini", "title": "940-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini - 940-\u00e1rini - 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini 990-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n940-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/940", "title": "940", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n940-\u00e1rini"}
{"id": "22947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/945", "title": "945", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nTr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu\n\nAndl\u00e1t \n\n940-\u00e1rini"}
{"id": "22954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/930-%C3%A1rini", "title": "930-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini - 930-\u00e1rini - 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini 980-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n930-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/930", "title": "930", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n930-\u00e1rini"}
{"id": "22957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/920-%C3%A1rini", "title": "920-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini - 920-\u00e1rini - 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini 970-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n920-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/920", "title": "920", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n920-\u00e1rini"}
{"id": "22960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/910-%C3%A1rini", "title": "910-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini - 910-\u00e1rini - 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini 960-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n910-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/910", "title": "910", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n910-\u00e1rini"}
{"id": "22963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/900-%C3%A1rini", "title": "900-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld - 11. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini - 900-\u00e1rini - 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini 950-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n900-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/900", "title": "900", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n900-\u00e1rini"}
{"id": "22966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20Filmsf%C3%B3lk", "title": "F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk", "text": "F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk er eitt f\u00f8royskt yrkisfelag fyri f\u00f3lk, i\u00f0 starvast innan filmslistina \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn 22. februar 2014.\n\nNevndin \n\u00cd nevndini pr. desember 2020 sita:\nMaria Winther Olsen, forkvinna\nIngun \u00ed Skrivarastovu, n\u00e6stforkvinna\nSakaris St\u00f3r\u00e1, skrivari\nJonas \u00ed Dali Wagner, kassameistari\nAnton Petersen, nevndarlimur\n\n\u00cd fyrstu nevndini hj\u00e1 F\u00f8royskum Filmsf\u00f3lkum v\u00f3ru vald sjey f\u00f3lk.\nIngun \u00ed Skrivarastovu, forkvina\nAndrias H\u00f8genni, n\u00e6stforma\u00f0ur\nSigga Vang, skrivari\nJulia \u00ed K\u00e1lval\u00ed\u00f0, kassameistari\nS\u00e1mal J\u00e1kup Jakobsen, nevndarlimur\nD\u00e1vur Djurhuus, tiltakslimur\nElin Brimheim Heinesen, tiltakslimur\n\nKeldur \n\nYrkisfelag\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g\nMentan \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk filmsf\u00f3lk"}
{"id": "22967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/890-%C3%A1rini", "title": "890-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini - 890-\u00e1rini - 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini 940-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n890-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "22975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingun%20%C3%AD%20Skrivarastovu", "title": "Ingun \u00ed Skrivarastovu", "text": "Ingun \u00ed Skrivarastovu er ein f\u00f8royskur filmsframlei\u00f0ari \u00far Havn. Hon eigur og rekur fyrit\u00f8kuna Fish & Film. Hon er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Goldsmith filmsk\u00falanum \u00ed London, har hon t\u00f3k eina Master \u00ed Dokumentar. Hon var vertur \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini \"Bassalt\", i\u00f0 var\u00f0 v\u00edst \u00ed SvF \u00ed \u00e1runum fr\u00e1 1996 til 2001. Hon arbeiddi eisini \u00ed myndasavninum hj\u00e1 Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya. \u00cd 2001 flutti hon til London at nema s\u00e6r filmslistarliga \u00fatb\u00fagving og b\u00fa\u00f0i har \u00ed 11 \u00e1r, hon flutti s\u00ed\u00f0an aftur til F\u00f8roya at b\u00fagva. Me\u00f0an hon b\u00fa\u00f0i \u00ed London stovna\u00f0i hon fyrit\u00f8kuna Fish & Film og framleiddi dokumentarfilmar fyri Al-Jazeera English og Nordic kanalirnar.\nIngun hevur framleitt filmin Vetrarmorgun, sum vann eina vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Berlinaluni 2014, Sakaris St\u00f3r\u00e1 leikstj\u00f3rna\u00f0i filmin og skriva\u00f0i handriti\u00f0. Vetrarmorgun var fyrsti fiktivi filmurin, i\u00f0 hon framleiddi. \u00cd februar 2014 var\u00f0 hon vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn eitt n\u00fdtt yrkisfelag fyri f\u00f8roysk filmsf\u00f3lk. Felagi\u00f0 F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk var\u00f0 sett \u00e1 stovn 22. februar 2014 og Ingun var ein av teimum i\u00f0 var vald \u00ed nevndina.\n\nFramlei\u00f0slur \u00ed \u00farvali \n2016: Islands and the Whales. Leikstj\u00f3rn: Mike Day\n2013: Vetrarmorgun. Leikstj\u00f3rna\u00f0: Sakaris St\u00f3r\u00e1.\n2012: EGO: Dreams and Identity. Video installati\u00f3n. Leikstj\u00f3rna\u00f0: Rannv\u00e1 Holm Mortensen.\n2011: Home Sweet Home. Dokumentarframlei\u00f0sla hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya\n2010: Vox-pop. Dokomentarr\u00f8\u00f0 hj\u00e1 KvF \n2008: \u00cd hansara hondum \u2013 Portrett av myndah\u00f8ggarunum Janus Kamban og Hans Paula Olsen.\n2007: Throwing Paint Tins off the Roof. Leikstj\u00f3rna\u00f0: Vibeke Bryld.\n2006: \u00adMandy\u2019s Choice. Leikstj\u00f3rna\u00f0: Lusia Pretolani.\n2006: If II \u2013 a film poem about the loss of a child.\n2003: Mirror In My Mind \u2013 Dokumentarfilmur um m\u00f3\u00f0ir Ingun og hennara str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 s\u00e1larsj\u00faku\n2001: The Cleansed Eye \u2013 Danski listama\u00f0urin Per Kirkeby til arbei\u00f0is.\n2001: Breath of the Ocean \u2013 Portrett av t\u00f3nasmi\u00f0inum Sunleif Rasmussen.\n\nHei\u00f0ur\n\nFilmurin Vetrarmorgun, sum Ingun hevur framleitt \n2014 - Vann vir\u00f0isl\u00f8nina The Special Prize of the Generation 14plus International Jury \u00e1 Berlinaluni 2014.\n2014 - Tilnevndur Crystal Bear \u00e1 Berlinaluni\n2014 - Tilnevndur Teddy Award \u00e1 Berlinaluni\n2014 - Var\u00f0 s\u00fdndur 7 fer\u00f0ir \u00e1 Berlin International Filmfestival\n2013 - Vetrarmorgun var\u00f0 tilnevndur Geytan, vann t\u00f3 ikki.\n2013 - Tilnevndur Geytan\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk filmsf\u00f3lk\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "22977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Rasmussen", "title": "Jan Rasmussen", "text": "Jan Rasmussen er ein f\u00f8royskur l\u00e6kni, granskari, ph.d lesandi \u00e1 Medisinska Deplinum \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum, t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. Hann er \u00fatb\u00fagvin sum l\u00e6kni fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet. Hann hevur granska\u00f0 \u00ed CTD sj\u00fakuni, i\u00f0 er serliga vanlig \u00ed F\u00f8royum. \u00cd mai 2012 var\u00f0 ein grein um CTD \u00ed F\u00f8royum almannakunngj\u00f8rd  \u00ed altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkenda v\u00edsindaliga t\u00ed\u00f0arritinum Journal of inherited metabolic disease. Ta\u00f0 v\u00f3ru Jan og H\u00f8gni Djurhuus, yvirl\u00e6kni \u00e1 Br\u00e1\u00f0deplinum \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum, saman vi\u00f0 starvsfel\u00f8gum \u00ed Keypmannahavn hava skriva\u00f0 greinina, sum hevur heiti\u00f0: \u201dPrimary carnitine deficiency and pivalic acid exposure causing encephalopathy and fatal cardiac events\u201d.\n\nSum t\u00f3nleikari hevur Jan serliga veri\u00f0 virkin \u00ed b\u00f3lkinum Analog Nor\u00f0, sum hevur \u00fatgivi\u00f0 eina fl\u00f8gu \u00ed 2009 og v\u00e6ntandi gevur \u00fat a\u00f0ru fl\u00f8guni \u00ed 2014. T\u00f3nleikurin i\u00f0 hann ger er elektroniskur poppt\u00f3nleikur. Hann ger ta\u00f0 mesta sj\u00e1lvur, framlei\u00f0ir, sp\u00e6lir og programmerar, men til konsertir hevur hann a\u00f0rar t\u00f3nleikarar afturat s\u00e6r.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nVi\u00f0 Analog Nor\u00f0\n\nAlbum \nFriendly Fire, 2009\n\nStakl\u00f8g, \u00fatgivin \u00e1 internetinum \nChina Girl\nIn Pieces\nThe High Road, feat. Alvilda\nRaw\nOld School\n\nHei\u00f0ur \n2009 - Analog Nor\u00f0 var\u00f0 tilnevndur Planet Awards 2009 \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins n\u00fdggi b\u00f3lkur/einstaklingur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAnalog Nor\u00f0 \u00e1 Myspace\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "22991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haldurs%20Caf%C3%A9", "title": "Haldurs Caf\u00e9", "text": "Haldurs Caf\u00e9 er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n1997 - Fjart \u00ed ringr\u00e1s, 1997\n\nUppsamlings\u00fatg\u00e1vur \n2000 - Tutl2000 - Folk/Ethnic, Tutl, sangurin Fjart \u00ed ringr\u00e1s\n2002 - Popp List, Tutl\n\nLimir \nMalan Ey\u00f0unsd\u00f3ttir (sang)\nJensina Olsen (sang)\nJan Petersen (sang, guitar, akustiskan guitar)\nUnn Patursson (sang)\nR\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu (trummur, percussion)\nThommy Andersson (bass)\nFr\u00f3\u00f0i Jacobsen (keyboards)\nEy\u00f0un Mohr Hansen (akustiskan guitar)\nP\u00e1ll S\u00f3lstein (waldhorn)\nOddur Hentze (clarinett)\nMortan Zachariassen (saxofon)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "22992", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jan%20Petersen", "title": "Jan Petersen", "text": "Jan Petersen er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sangskrivari. Hann var stigtakari, t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikari \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Haldurs Caf\u00e9, sum gav \u00fat Fjart \u00ed ringr\u00e1s \u00ed 1997. Inngangin til Fjart i Ringr\u00e1s eigur Unn Patursson og R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvi framleiddi fl\u00f8guna Haldus Caf\u00e9. \u00cd februar 2014 gav hann \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu undir egnum navni, fl\u00f8gan hevur heiti\u00f0 Enter. N\u00edggju l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni, harav eitt er instrumentalt. Jan hevur gj\u00f8rt fimm av l\u00f8gunum, me\u00f0an Ingun Simonsen hevur gj\u00f8rt eitt lag. Steffen Gilmartin, sum lutt\u00f3k \u00e1 donsku X Factor kappingini um sama mundi, sum fl\u00f8gan hj\u00e1 Jan kom \u00fat, hevur yrkt fleiri av tekstunum saman vi\u00f0 Jan og hevur gj\u00f8rt tvey av l\u00f8gunum. T\u00f3nleikaframlei\u00f0arin Martin Frank eigur ta\u00f0 instrumentala lagi\u00f0. Haldur Suni Johansen, sum \u00e1tti tekstirnar \u00e1 \"Haldurs Caf\u00e9\", eigur tekstin til lagi\u00f0 hj\u00e1 Ingun Simonsen, F\u00f8list sum \u00ed Fongsli, sum Anna Maria Olsen syngur.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n2014 - Enter, Tutl\n\nVi\u00f0 Haldurs Caf\u00e9\n\nAlbum \n1997 - Fjart \u00ed ringr\u00e1s, Tutl\n\nUppsamlings\u00fatg\u00e1vur \n2000 - Tutl2000 - Folk/Ethnic, Tutl, sangurin Fjart \u00ed ringr\u00e1s\n2002 - Popp List, Tutl\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "22993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jensina%20Olsen", "title": "Jensina Olsen", "text": "Jensina Olsen er f\u00f8dd \u00ed 1970. Hon er ein f\u00f8roysk songkvinna, sangskrivari, skemtari, sj\u00f3nleikarinna og framlei\u00f0ari av barnasendingum til sj\u00f3nvarp og \u00fatvarp.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nJensina Olsen hevur nomi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagvingar \u00e1 ymsum stigum innan allar listagreinir, og hevur gingi\u00f0 s\u00edna egnu lei\u00f0 hesum vi\u00f0v\u00edkur. \n\nHon hevur gingi\u00f0 \u00e1 t\u00f3nleikask\u00falum, sj\u00f3nleikaskei\u00f0um og myndlistask\u00fala, og arbeitt mi\u00f0v\u00edst eftir, at skapa s\u00edna egnu \u00fatb\u00fagving, i\u00f0 fevndi \u00f8ll ting, i\u00f0 h\u00f8vdu hennara \u00e1huga. \n\nSum tann\u00e1ringur byrja\u00f0i hon at ganga til drama, og var\u00f0 bitin av pallarbei\u00f0i alt fyri eitt. Hon leikti n\u00f3gvar leikir saman vi\u00f0 b\u00f3lkinum 'Gr\u00edmulingum, og gj\u00f8rdi ma.tilfar til sj\u00f3nvarpskalendarin \u00ed 1987. Hon skriva\u00f0i sangir og var ma.kl\u00f3vnurin i\u00f0 ikki dugdi at halda j\u00f3l, sum n\u00f3gv b\u00f8rn v\u00f3r\u00f0u \u00f8\u00f0iliga gla\u00f0 fyri t\u00e1. \n\nHon var vi\u00f0 \u00ed 'Flatt av flatlondum', i\u00f0 er tann fyrsta f\u00f8royska satirusendingin til Sj\u00f3nvarp. J\u00e1kup Veyhe og Sj\u00far\u00f0ur Skaale gj\u00f8rdu tilfari\u00f0 til hesa sending, sum f\u00f3lk t\u00f3ku til s\u00edn. '\u00cds, eru tit fr\u00e1 F\u00f8royar', var ein setningur, sum gekk aftur r\u00e6ttiliga leingi.\n\nFr\u00e1 1997 til 2009 var Jensina vi\u00f0 \u00ed virkna \u00fatisetak\u00f3rinum MPIRI. Hon sang altr\u00f8dinna \u00f8ll \u00e1rini, og var forkvinna \u00ed k\u00f3rinum \u00ed 7 \u00e1r. K\u00f3ri\u00f0 hevur givi\u00f0 \u00fat fl\u00f8gur og hevur gj\u00f8gnum \u00e1rini havt sum h\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1l at f\u00e1a til vega n\u00fdggjan f\u00f8royskan k\u00f3rt\u00f3nleik. Hetta ey\u00f0na\u00f0ist k\u00f3rinum sera v\u00e6l. K\u00f3ri\u00f0 sang eitt n\u00fa k\u00f3r \u00e1 fl\u00f8guverk\u00e6tlanum hj\u00e1 artisum sum Eiv\u00f8r, Teiti og Valravn. Fl\u00f8gurnar Asbest fr\u00e1 2001 og Upp gle\u00f0ist 2008, eru givnar \u00fat av k\u00f3rinum gj\u00f8gnum pl\u00e1tufelagi\u00f0 TUTL. Her syngur Jensina ma.solo \u00e1 n\u00f8krum av l\u00f8gunum. Hesi \u00e1r, var hon eisini virkin innan anna\u00f0 mentanarligt virksemi sum \u00fatiseti. Skipa\u00f0i fyri og var eisini \u00ed nevnd \u00ed Listafelagnum \u00ed Keypmannahavn. \n\nMyndlist:\n\nFra 2001 til 2004 gekk Jensina \u00e1 Billedskolen \u00e1 Jagtvej \u00ed Keypmannahavn. Hon hev\u00f0i \u00e1\u00f0renn frams\u00fdnt \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Jensina hev\u00f0i serframs\u00fdningar og frams\u00fdndi saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum f\u00f8royingum \u00ed eitt longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Hon arbeiddi vi\u00f0 st\u00f8rri installati\u00f3num, papp\u00edrsarbei\u00f0i, oljum\u00e1lningum og vatnlitum. Ta\u00f0 ey\u00f0kenda vi\u00f0 hennara myndum, er litsamansetingarnar og ta\u00f0 sera livandi \u00fattrykki, i\u00f0 er musikalskt og r\u00fatmiskt samansett. Eitt ey\u00f0kenni vi\u00f0 hennara myndum, er at hugflogi\u00f0 hevur fr\u00edtt sp\u00e6l upp\u00e1 allar m\u00e1tar, og ein serlig ver\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rd.  \n\nEftir Billedskolen, las hon fulla tid til vaksinundirv\u00edsara a P\u00e6dagogisk center \u00e1 Amager. \n\n\u00cd sangleikinum Fame, leikti Jensina \u00ed 2006  tann stranga og n\u00e6rum \u00f3bl\u00ed\u00f0a karakterin sum sk\u00falastj\u00f3ri. Talan bleiv um 23 \u00fatseldar s\u00fdningar \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum. \n\n\u00cd 2006 var\u00f0 hon eisini kosin \u00e1rsins singer/songwriter \u00ed Hafnia kappingini, og orsaka av t\u00ed, kom fl\u00f8gan 'Eitt sidnur av t\u00ed bl\u00e1' \u00fat. Har er sangurin 'L\u00edvi\u00f0 l\u00e6r' at finna, i\u00f0 hon sang saman vi\u00f0 systrini Annu Mariu Olsen \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini M\u00e6lt hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya. Fl\u00f8gan er sp\u00e6ld inn live \u00ed Studio 2 \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya. T\u00f3nleikarir \u00e1 fl\u00f8guni eru Jensina Olsen (sang/akk.guitar), R\u00f3gvi \u00e1 R\u00f3gvu(tr), Mikal Blak (bs), Leivur Thomsen (gui), Finnur Hansen (tangentar og lj\u00f3\u00f0arbei\u00f0i)\n\n\u00cd 2007 gj\u00f8rdi hon 22 partar av einum dukkufilmi i\u00f0 kalla\u00f0ist S\u00f3pa, og var\u00f0 hetta ein partur av sendingunum 'R\u00f3gvi og drekin'. \n\n\u00cd 2008 skriva\u00f0i og gj\u00f8rdi Jensina t\u00f3nleik til konsepti\u00f0 'Ding dang Pappsang'. Hetta bleiv til 11 partar, sum n\u00fa eru at f\u00e1ast \u00e1 DVD. Hesar sendingar eru samantvinna\u00f0ar solei\u00f0is, at flest \u00f8ll kunnu hyggja eftir teimum. Sum hon sj\u00e1lv sigur, so eru sendingarnar til b\u00f8rn fr\u00e1 0-109 \u00e1r.\n\nHon hevur gj\u00f8rt fleiri sangir til b\u00f8rn, og gav \u00fat fl\u00f8guna 'Barnahjartafl\u00f8ga' \u00ed 2009, og har  gj\u00f8rdist ein sangur \u00ed hvussu so er eitt st\u00f3rt hitt \u00ed F\u00f8royum, ta\u00f0 var sangurin F\u00f8\u00f0ingardagsbamsan, ella 'G\u00f3\u00f0a bamsa' sum n\u00f3gv valdu at kalla hann. Hann var\u00f0 ein r\u00e6ttilig landapl\u00e1ga. \n\n\u00cd 2010 fekk hon Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s fyri ta\u00f0 f\u00f8royska barnatilfari\u00f0 hon hevur skapa\u00f0 gj\u00f8gnum \u00e1r og dag. \n\n\u00cd 2011 var hon partur av einari verk\u00e6tlan saman vi\u00f0 Aldub\u00e1runi, Edward Fugl\u00f8 og P\u00e1ll S\u00f3lstein, verk\u00e6tlanin gj\u00f8rdist til \u00fatg\u00e1vuna Janus er ein stj\u00f8rna, ta\u00f0 var Edward Fugl\u00f8, i\u00f0 skriva\u00f0i s\u00f8guna og tekna\u00f0i, P\u00e1ll S\u00f3lstein gj\u00f8rdi t\u00f3nleikin, Jensina fortelur s\u00f8guna og t\u00f3nleikarar \u00ed Aldub\u00e1runi sp\u00e6la t\u00f3nleikin. Jensina hevur ikki bara gj\u00f8rt t\u00f3nleik til b\u00f8rn.\n\n\u00cd 2012 v\u00f3r\u00f0u sendingarnar 'Ding ding Pippting' framleiddar, me\u00f0an hon starva\u00f0ist \u00ed KVF fulla t\u00ed\u00f0. Hetta bleiv til 8 partar, sum s\u00ed\u00f0ani eru komnir \u00fat \u00e1 DVD.\n\n\u00cd 2013 gj\u00f8rdist hon sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0gug, og f\u00e6st vi\u00f0 alt fr\u00e1 at undirhalda, vera vi\u00f0 \u00ed leikum, verk\u00e6tlanum og arbei\u00f0ir st\u00f8dugt vid at f\u00e1a n\u00fdtt listarligt tilfar til vega av ymsum slag.  \n\nJensina hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed filmunum Summarn\u00e1tt og Vetrarmorgun, sum Sakaris St\u00f3r\u00e1 hevur leikstj\u00f3rna\u00f0. \u00cd Vetrarmorgun s\u00e1st hon ikki, har leg\u00f0i hon r\u00f8dd til mammuna, og gj\u00f8rdi senografi.\n\n\u00cd 2015 tulka\u00f0u hon og Finnur Hansen barnab\u00f3kina 'Og v\u00e1ri\u00f0 kom'. Kn\u00fat Olsen hevur skriva\u00f0 l\u00f8gini, Alexandur Kristiansen hevur skriva\u00f0 yrkingarnar og B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson hevur m\u00e1la\u00f0 vatnlitsm\u00e1lningarnar.  Sama \u00e1r komu eisini 10 partar av sendir\u00f8\u00f0ini 'Hey', har Lj\u00f3\u00f0f\u00edlurin og hon aftur upplivdu ting saman.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \nOg v\u00e1ri\u00f0 kom, 2015\n\nDing Dang Pappsang, DVD til b\u00f8rn\nDing Ding Pippting, 2012 2 DVD'ir til b\u00f8rn\nBarnahjartafl\u00f8ga, 2009\nEitt sindur av t\u00ed bl\u00e1a, 2008\nVe\u00f0ri\u00f0 eigur or\u00f0 -Lot, 2001\nGr\u00edsafl\u00edsap\u00e6tur, 1999\n\nStakl\u00f8g \nL\u00edvi\u00f0 l\u00e6r - sent \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini M\u00e6lt \u00ed KvF, Jensina syngur saman vi\u00f0 systrini Annu Mariu Olsen\n\nVi\u00f0 Aldub\u00e1runi \nJanus er ein stj\u00f8rna\n\n Poetikus 2015\n\nVi\u00f0 Haldurs Caf\u00e9 \n1997 - Fjart \u00ed ringr\u00e1s, Haldurs Caf\u00e9\n\nMpiri \n2001 Asbest (4 **** \u00ed Politiken)\n2008 Upp gle\u00f0ist (n\u00fdggjar \u00fatsetingar av j\u00f3lal\u00f8gum)\n\nUppsamlings\u00fatg\u00e1vur vi\u00f0 Haldurs Caf\u00e9 \n2000 - Tutl2000 - Folk/Ethnic, Tutl, sangurin Fjart \u00ed ringr\u00e1s\n2002 - Popp List, Tutl\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir, starvsl\u00f8nir og anna\u00f0 \n2015 - FMA vir\u00f0isl\u00f8n, opin b\u00f3lkur. Ma. fyri innlesing av 'Poetikus' og innsp\u00e6lingina 'Og v\u00e1ri\u00f0 kom'\n2014 - 3 m\u00e1na\u00f0ar starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n2013 - Innstilla\u00f0 til NBMF (Nordisk Barn og Medie Festival) vi\u00f0 s\u00ednum sendingum DING DING PIPPTING\n2010 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir undirhaldarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "22994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingun%20Simonsen", "title": "Ingun Simonsen", "text": "Ingun Simonsen er ein f\u00f8roysk songkvinna, t\u00f3nasmi\u00f0ur og sangskrivari. Hon \u00fatgav tv\u00e6r t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00ed 1980-\u00e1runum, b\u00e1\u00f0ar \u00fatg\u00e1vur v\u00f3ru \u00fatgivnar hj\u00e1 H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0 sum lp og kasettuband. \u00cd 1984 \u00fatgav hon \u00c1h, um eg kundi, har eitt n\u00fa sangurin vi\u00f0 sama heiti\u00f0 var n\u00f3gv at hoyra \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya, Ingun gj\u00f8rdi lagi\u00f0 til sangin og Eir \u00ed \u00d3lavstovu skriva\u00f0i yrkingina. \u00cd 1987 \u00fatgav hon Eg vil liva. Ingun hevur gj\u00f8rt l\u00f8g til a\u00f0rar t\u00f3nleikarar, eitt n\u00fa hevur gj\u00f8rt eitt av l\u00f8gunum \u00e1 fyrstu \u00fatg\u00e1vuni hj\u00e1 Jan Petersen \u00ed februar 2014.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum \n1987 - Eg vil liva, , H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, lp og kasettuband\n1984 - \u00c1h, um eg kundi, H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, lp og kasettuband\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n2008 - Barnasangir vi\u00f0 Hermanni og Svenn, Ingun syngur fleiri av sangunum: \nVi\u00f0 Selmar sp\u00e6li eg hv\u00f8nn dag \nN\u00fa summari\u00f0 \u00ed hondum er\nN\u00fa l\u00ed\u00f0ur m\u00f3ti j\u00f3lum\nHundahv\u00f8lpurin\nBeiggjum sm\u00e1um\nEdni eitur ein genta her\nG\u00f3\u00f0a mamma, kom n\u00fa\nVit dansa \u00f8ll um j\u00f3latr\u00e6\n1998 - 12 ma\u00f0ur, sangurin T\u00fa ert naka\u00f0\n1990 - Vit herja \u00e1, sangurin T\u00fa ert naka\u00f0\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "22999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beyond%20the%20Grey", "title": "Beyond the Grey", "text": "Beyond the Grey var\u00f0 \u00fatgivin 3. juni 2011 av Tutl. Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir hevur skriva\u00f0 l\u00f8g og tekstir og syngur sj\u00e1lv.\n\nSangir \nMeditations on Salt 4:42\n\u00cd Mj\u00f8rka 4:17\nVina 3:44\nA Faroese Fisherman Speaks of Drowning 3:53\nCloth Mother 3:21\nLovelorn 3:43\nTime Will Tell 3:44\nVe\u00f0ursj\u00fak 4:15\nThe Village 2:18\nChaindance 3:43\nMorgun \u00ed Mars 4:09\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir\n2011"}
{"id": "23000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Love%20Is%20Dead", "title": "Love Is Dead", "text": "Love Is Dead var fyrsta solo t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van hj\u00e1 Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir, Tutl gav fl\u00f8guna \u00fat \u00ed 2007.\n\nSangir \n7.30 2:59\nSleeping with Ghosts 5:10\nA Song for You 4:31\nDo You Believe? 3:27\nSweet Music 3:44\nNot a Letter But a Postcard 4:57\nLove Is Dead 4:39\nOut of Sight 5:31\nTapping Your Feet 3:40\nTake Me Home 8:41\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nGu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir"}
{"id": "23002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heinrich%20Heine", "title": "Heinrich Heine", "text": "Christian Johann Heinrich Heine (f\u00f8ddur 13. desember 1797, dey\u00f0ur 17. februar 1856) var ein av teimum t\u00fddningarmiklastu t\u00fdsku romantisku yrkjarunum. F\u00f8royska skaldi\u00f0 Poul F. Joensen t\u00fdddi nakrar yrkingar eftir Heine, eitt n\u00fa T\u00fa hevur t\u00e6r d\u00fdrastu perlur, sum Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir hevur gj\u00f8rt lag til (2014), Regin Dahl hevur eisini gj\u00f8rt lag til yrkingina, sum R\u00fani Brattaberg syngur.\n\nVerk\n\n Gedichte, 1821\n Trag\u00f6dien, nebst einem lyrischen Intermezzo, 1823\n William Ratcliff; norsk oversettelse 1864\n Almansor\n Lyrisches Intermezzo\n Reisebilder. Erster Teil, 1826\n Die Harzreise; norsk t\u00fd\u00f0ing 1993: Harzreisen ISBN 82-7488-023-4\n Die Heimkehr\n Die Nordsee. Erste Abteilung \n Buch der Lieder, 1827; norsk enduryrkjan eftir Herman Wildenvey 1929: Sangenes bok \n Reisebilder. Zweiter Teil\n Die Nordsee. Zweite und dritte Abteilung\n Das Buch Le Grand\n Briefe aus Berlin\n Reisebilder. Dritter Teil, 1830\n Die Reise von M\u00fcnchen nach Genua\n Die B\u00e4der von Lucca\n Reisebilder. Vierter Teil\n Die Stadt Lucca\n Englische Fragmente\n Franz\u00f6sische Zust\u00e4nde, 1832\n \u00dcber den Denunzianten. Eine Vorrede zum dritten Teil des Salons, 1833 \n Der Salon. Erster Teil, 1834\n Der Salon. Zweiter Teil, 1834\n Zur Geschichte der Religion und Philosophie in Deutschland; norsk t\u00fd\u00f0ing 1891: Tro og t\u00e6nkning i Tyskland \n Neuer Fr\u00fchling\n Der Salon. Dritter Teil, 1836\n Die romantische Schule, 1836\n Der Schwabenspiegel, 1838\n Shakespeares M\u00e4dchen und Frauen, 1839\n Schriftstellern\u00f6ten, 1839\n Ludwig B\u00f6rne. Eine Denkschrift, 1840\n Der Salon. Vierter Teil, 1840\n Neue Gedichte, 1844\n Atta Troll. Ein Sommernachtstraum, 1847\n Romanzero, 1851\n Der Doktor Faust, 1851\n Vermischte Schriften, 3 bd., 1854\n Gest\u00e4ndnisse\n Die G\u00f6tter im Exil\n Die G\u00f6ttin Diana\n Ludwig Marcus\n Gedichte 1853 und 1854\n Lutetia \n Trag\u00f6dien, posthumt 1857\n Letzte Gedichte und Gedanken, posthumt 1869\n Memoiren, posthumt 1884\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nT\u00fdskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1797\nAndl\u00e1t \u00ed 1856"}
{"id": "23017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sputnik%20%28t%C3%B3nleikab%C3%B3lkur%29", "title": "Sputnik (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)", "text": "Sputnik var ein t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Su\u00f0uroynni, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1975 og var virkin til 1991. T\u00f3 hevur orkestri\u00f0 havt onkra einstaka framf\u00f8rslu s\u00ed\u00f0an, eitt n\u00fa \u00ed 2007, t\u00e1 br\u00f8\u00f0urnir Jens og Marner Lisberg saman vi\u00f0 Jens Johannesen og \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikarum sp\u00e6ldu til dans \u00ed \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llini \u00ed Trongisv\u00e1gi. Forsangari \u00ed b\u00f3lkinum var Jens Lisberg.\n\nLimir \nJens Lisberg (sangur)\nMarner Lisberg (sangur, guitar)\nBergur Hansen (trummur)\nMarner Jacobsen (guitar, organ, piano, strings)\nReinar N\u00f3nfjall (bass)\nJens Johannesen (guitar)\nPauli Einarsson\nKolbein Simonsen (bass)\nArnbj\u00f8rn Sivertsen (gittar)\nRonnie Nielsen (trummur\nCharles Gade\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n1984 - Oyggjaland \u00ed s\u00f3l\n1986 - Lat okkum fara\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nSu\u00f0uroy\nTv\u00f8royri\n1975"}
{"id": "23018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sputnik", "title": "Sputnik", "text": "Sputnik (t\u00f3nleikab\u00f3lkur) \u00far Su\u00f0uroynni, virkin fr\u00e1 1975 til 1991.\nKnut T. Storbuk\u00e5s, norskur country t\u00f3nleikari, eisini kendur sum Sputnik\nSputnik 1, russiskur fylgisveinur"}
{"id": "23020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/LGBT%20F%C3%B8royar", "title": "LGBT F\u00f8royar", "text": "LGBT F\u00f8royar er ein r\u00f8rsla til frama fyri samkynd, tv\u00edkynd og transpers\u00f3nar \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00e1 a\u00f0alfundi hin 1. juni 2011. Stigtakari til stovnandi a\u00f0alfundin var Eiler Fagraklett. B\u00f3kstavirnir LGBT standa fyri Lesbians, Gays, Bisexual, and Transgender \u2013 \u00e1 f\u00f8royskum samkynd, tv\u00edkynd og transpers\u00f3nar. Styttingin LGBT ver\u00f0ur eisini br\u00fakt \u00ed fleiri \u00f8\u00f0rum londum. \u00c1\u00f0renn LGBT F\u00f8royar var\u00f0 sett \u00e1 stovn, var\u00f0 eitt anna\u00f0 felag i\u00f0 hev\u00f0i sama endam\u00e1l, hetta felagi\u00f0 nevndist Fri\u00f0arbogin og var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2003. Fri\u00f0arbogin fekk fyrst navni\u00f0 \u00c6labogin, men ta\u00f0 var\u00f0 k\u00e6rt yvir navni\u00f0, t\u00ed eitt orkestur fyri f\u00f3lk i\u00f0 b\u00f3ru brek var\u00f0 longu stovna\u00f0 frammanundan og br\u00fakti navni\u00f0 \u00c6labogin. Eftir ta\u00f0 broytti felagi\u00f0 navni\u00f0 til Fri\u00f0arbogin, men \u00ed 2011 var\u00f0 n\u00fdtt felag stovna\u00f0 vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a heitinum LGBT, f\u00f8royska felagi\u00f0 eitur so LGBT F\u00f8royar. \u00cd 2012 skipa\u00f0i felagi\u00f0 fyri Faroe Pride, har n\u00f3gv f\u00f3lk lutt\u00f3ku. Faroe Pride hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 27. juli s\u00ed\u00f0an t\u00e1. F\u00f8roya Pride var\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed 2005, 2007 og 2008.\n\nNevndin \n\n\u00c1 a\u00f0alfundi \u00ed mars 2014 v\u00f3ru hesi vald \u00ed nevndina:\nEiler Fagraklett\nH\u00f8gni Min\u00e9\nKatrin W. B\u00e6rentsen\nLine Fuglsbjerg\nS\u00edmun Nols\u00f8e\n\nUmframt nevndarlimir v\u00f3ru hesir varalimir eisini valdir: \nBarbara Christophersen\nMarita Thomsen\nJ\u00f3an M. S. H\u00f8gnesen\nR\u00f3gvi Kruse\nOda Ellingsgaard.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og hei\u00f0ur\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir 2014\n\nR\u00f3land vir\u00f0isl\u00f8nin 2014 \nRasmus Rasmussen\nD\u00f3msnevndin seg\u00f0i: \"Vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur \u00e1rliga latin til hei\u00f0urs um minni\u00f0 eftir R\u00f3land Samuelsen, til ein m\u00f3ttakara, sum LGBT F\u00f8royar metir hevur givi\u00f0 eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 og l\u00edvslangt \u00edkast til str\u00ed\u00f0i\u00f0 fyri javnb\u00fdtisr\u00e6ttindum millum hinkynd og samkynd \u00ed F\u00f8royum. Samstundis skal vi\u00f0komandi hava veri\u00f0 vi\u00f0 til at kasta eitt jaligt lj\u00f3s \u00e1 LGBT f\u00f8royingar. Hesin hei\u00f0ur fellur \u00ed 2014 \u00e1 Rasmus Rasmussen, s\u00e1la. Uttan at vilja ta\u00f0, gj\u00f8rdist Rasmus fyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani mi\u00f0depil \u00ed str\u00ed\u00f0num hj\u00e1 LGBTarum \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed hann vegna s\u00edna kynsligu sannf\u00f8ring var\u00f0 \u00e1lopin. Hetta hev\u00f0i st\u00f3rar pers\u00f3nligar fylgjur fyri Rasmus og hansara n\u00e6rmastu, men gj\u00f8rdist eisini ta\u00f0, sum endaliga sl\u00f3\u00f0a\u00f0i fyri, at f\u00f3lk fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed F\u00f8roya s\u00f8gu v\u00f3ru vard vegna s\u00edna kynsligu sannf\u00f8ring. Rasmus er farin, men ein litfagur var\u00f0i stendir eftir hann. Ta\u00f0 vitna\u00f0u vit aftur n\u00fa, hansara s\u00ed\u00f0sti dreymur um, at eitt Fountain House var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed F\u00f8royum, gj\u00f8rdist veruleiki. H\u00f3ast l\u00edvi\u00f0 gj\u00f8rdist alt ov stutt, so hevur henda fri\u00f0arliga hetjan sett dj\u00fap og varandi spor eftir seg. B\u00e6\u00f0i \u00ed okkara minni, men eisini fyri okkara framt\u00ed\u00f0. LGBT F\u00f8royar takkar Rasmusi almiki\u00f0 fyri hansara \u00edkast til okkara felagsstr\u00ed\u00f0 fyri javnr\u00e6tti. T\u00fa ert ein av okkara st\u00f3ru hetjum. Forever and beyond!\"\nP\u00e1pi Rasmus, Mortan Rasmussen, t\u00f3k \u00edm\u00f3ti vir\u00f0isl\u00f8nini.\n\n\u00c1rsins mi\u00f0lavir\u00f0isl\u00f8n 2014 \nSakaris St\u00f3r\u00e1\nHenda vir\u00f0isl\u00f8n ver\u00f0ur latin til f\u00f3lk, fel\u00f8g ella mi\u00f0lar, sum eru vi\u00f0 til at kasta eitt r\u00e6ttv\u00edst og jaligt lj\u00f3s \u00e1 f\u00f8royskar LGBTarar umvegis ein almennan mi\u00f0il. \u00c1 hendan h\u00e1tt er vi\u00f0komandi vi\u00f0 \u00ed okkara bardaga fyri javnr\u00e6ttindum og ymiskleika \u00ed F\u00f8royum.\nD\u00f3msnevndin seg\u00f0i m.a.: \"Sakaris St\u00f3r\u00e1 hevur umvegis stuttfilmar s\u00ednar Summarn\u00e1tt og Vetramorgun veri\u00f0 vi\u00f0 til at kasta eitt veruligt og jaligt lj\u00f3s \u00e1 f\u00f8royskan LGBT ungd\u00f3m. Hesir v\u00f8kru og l\u00e6rur\u00edku stuttfilmar br\u00f3ta upp \u00far n\u00fdggjum og tora at siga s\u00f8gur, sum \u00e1\u00f0renn hava veri\u00f0 tagdar burtur \u00ed f\u00f8royska mentanarl\u00edvinum. Vegna hetta megnar mi\u00f0laavrik, vilja LGBT F\u00f8royar og limir tess fegin hei\u00f0ra og takka Sakarisi fyri, at vit n\u00fa eisini kunnu endurspegla okkum \u00ed f\u00f8royskum stuttfilmum. V\u00f3nandi eru hesar stuttfilmar einans byrjanin til eitt langt og bjart l\u00edvsyrki innan f\u00f8royskan film. Dr\u00edv \u00e1, Sakaris!\"\n\n\u00c1rsins hinskynd 2014 \nRigmor Dam\nPoul Michelsen\nBj\u00f8rt Samuelsen\nD\u00f3msnevndin seg\u00f0i: \"Henda vir\u00f0isl\u00f8n ver\u00f0ur latin fyri dr\u00fagva str\u00ed\u00f0 tykkara fyri javnr\u00e6ttindum hj\u00e1 LGBT f\u00f8royingum, og fyri at leggja fram uppskot fyri F\u00f8roya L\u00f8gting um dagf\u00f8ring av hj\u00fanabandsl\u00f3gini, so samkynd eisini kunnu giftast borgarliga \u00ed F\u00f8royum - eins og \u00ed \u00f8llum \u00f8\u00f0rum Nor\u00f0urlondum. Vegna hetta s\u00f8guliga avrik, vilja LGBT F\u00f8royar og limir tess fegin hei\u00f0ra og takka tykkum fyri ta\u00f0 t\u00fddningarmikla arbei\u00f0i og tann dygga stu\u00f0ul tit hava v\u00edst okkum. Hetta fara vit ongant\u00ed\u00f0 at gloyma. Tykkara jaliga pl\u00e1ss \u00ed f\u00f8royskari s\u00f8gu, er longu v\u00e6l og vir\u00f0iliga tryggja\u00f0! Dr\u00edvi\u00f0 \u00e1!\"\n\nLGBT hetjur \nLGBT F\u00f8royar hevur \u00fatnevnt hesir pers\u00f3nar sum LGBT hetjur:\nR\u00f3lant Samuelsen\nKarin Kj\u00f8lbro\nBogi Davidsen\nHannus Guttesen\nDagmar Joensen-N\u00e6s\nAnnita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk\nFinnur Helmsdal\nJ\u00f3annes Eidesgaard\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLGBT F\u00f8royar \u00e1 Facebook\nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 LGBT\n\nLGBT\nF\u00f8royskir felagsskapir"}
{"id": "23021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaland%20%C3%AD%20s%C3%B3l", "title": "Oyggjaland \u00ed s\u00f3l", "text": "Oyggjaland \u00ed s\u00f3l var\u00f0 givi\u00f0 \u00fat sum kasettuband \u00ed 1984. Ta\u00f0 var Sputnik av Tv\u00f8royri, i\u00f0 gav \u00fat bandi\u00f0. Fleiri av sangunum gj\u00f8rdust landapl\u00e1gur.\n\nSangir \nHeimlongsil til Tv\u00f8royrar 5:52\nEg sj\u00f3l\u00edvi\u00f0 valdi 3:34\nOyggjaland \u00ed s\u00f3l 3:10\n\u00d3lavur Riddarar\u00f3s 2:09\nS\u00f3l til vi\u00f0ar rann 3:08\nUggi finnist ei 2:34\nT\u00fa dregur meg sum ein magnetur 5:00\nJoe Hill 3:00\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "23025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lykke%20Li", "title": "Lykke Li", "text": "Li Lykke Timotej Svensson Zachrisson, betri kend sum Lykke Li (f\u00f8dd 18. mars 1986 \u00ed Ystad) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2008 - Youth Novels\n 2011 - Wounded Rhymes\n 2014 - I Never Learn\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "23026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ronnie%20Nielsen", "title": "Ronnie Nielsen", "text": "Ronnie Nielsen er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sangari. Hann er f\u00f8ddur \u00ed Keypmannahavn og vaks upp har tey fyrstu 11 \u00e1rini. Mamma hansara er norsk, p\u00e1pin dani. P\u00e1pin doy\u00f0i t\u00e1 \u00ed\u00f0 Ronnie og beiggji hansara  (Jan Ralph Nielsen) v\u00f3ru 2 og 4 \u00e1ra gamlir. Seinni  var mamman forlova\u00f0 vi\u00f0 einum sumbingi, i\u00f0 gj\u00f8rdist fosturp\u00e1pi Ronnie. Tey fluttu til Sumbiar \u00ed 1973, t\u00e1 var Ronnie 11 \u00e1ra gamal. Ein av vinmonnum hansara gj\u00f8rdist Georg eystan \u00c1. Teir og a\u00f0rir sumbingar stovna\u00f0u orkestri\u00f0 Fire Star. Teir sp\u00e6ldu til dans \u00ed Su\u00f0uroynni og nor\u00f0anfj\u00f8r\u00f0s og g\u00f3vu eina pl\u00e1tu \u00fat. Ronnie sp\u00e6ldi vi\u00f0 b\u00f3lkinum Black Birds \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hann sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 Paragraff og Devon. Hann hevur sp\u00e6lt n\u00f3gv sum studiot\u00f3nleikari, hann sp\u00e6lir \u00e1 fleiri ymisk lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, eitt n\u00fa guittar og trummur. Hann hevur m.a. Sp\u00e6lt saman vi\u00f0 Fr\u00e6ndum og K\u00e1ra P.\n\nPrivat b\u00fdr hann saman vi\u00f0 R\u00fanu av Heygum. Tey b\u00e6\u00f0i framf\u00f8ra av og \u00e1 t\u00f3nleik saman.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1999 - Drekastevni\u00f0, stakfl\u00f8ga, Ronnie syngur sangirnir Drekastevni\u00f0 og Drekin. Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag gav \u00fat.\n\nSyngur ella sp\u00e6lir \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum:\n\n2005 - Omma, S\u00edmun \u00far Konoy, Ronnie syngur duet vi\u00f0 S\u00edmun \u00ed sanginum Til allar t\u00e6r, eg elska\u00f0i\n2002 - Eg siti so eina, Ronnie og fleiri onnur syngja Eg siti so eina, Ronnie syngur sangin\n2000 - Kenna tit Rasmus, Ronnie og fleiri onnur syngja Kenna tit Rasmus, Ronnie syngur Tv\u00e6r fjar\u00f0ar\n2000 - V\u00e6lskapt brek, Ronnie syngur sangin Breka\u00f0\n1998 - J\u00f3lafl\u00f8gan, Ronnie og R\u00fana \u00e1 Heygum syngja sangin J\u00f3lan\u00e1tt\n1998 - Myrkursins gongumenn, J\u00f3annes Jakobsen, Ronnie syngur: Enn k\u00f8va teir, Unga l\u00edvi\u00f0 (vi\u00f0 Maluni Thomsen), Aldubrot, Myrkursins gongumenn og Afturlj\u00f3\u00f0.\n1998 - Hilsen til Sara, Ronnie syngur duet vi\u00f0 S\u00edmun \u00ed sanginum Til alle jer jeg f\u00f8r har kend\n1995 - Royn t\u00ednar veingir, J\u00f3annes Jakobsen, Ronnie syngur: \u00c1gangur, Hvat bagdi, Undarligt er, Sum ein d\u00fagva.\n1987 Himmalhundurin, S\u00edmun \u00far Kunoy, Ronnie syngur duet vi\u00f0 S\u00edmun \u00ed sanginum Til allar t\u00e6r, eg elska\u00f0i\n1986 - Black Birds, Ronnie syngur sangin Flag\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "23027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/916", "title": "916", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Anarawd ap Rhodri\n\n910-\u00e1rini"}
{"id": "23031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3lvti%20ma%C3%B0ur", "title": "T\u00f3lvti ma\u00f0ur", "text": "T\u00f3lvti ma\u00f0ur var \u00fatgivin sum fl\u00f8ga (CD) \u00ed 1998 og er ein t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltssangum til f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0.\n\nSangir \nRonnie Nielsen & Karl Martin Samuelsen \u2013 T\u00f3rsv\u00f8llur 3:28\nHjarnar \u2013 Reytt, bl\u00e1tt, hv\u00edtt 4:28\nBlack Birds \u2013 \u00cd Gundadali 2:41\nTerji Rasmussen & vinf\u00f3lk \u2013 EM\u2019arin 3:27\nJ\u00f3annes Jakobsen & Landsli\u00f0i\u00f0 feat. Kaj Leo Johannesen \u2013 Vit syngja 3:39\nGeorg eystan \u00c1 \u2013 Hond \u00ed hond 3:08\nElis & vinir \u2013 \u00cd leikum vit standa 3:41\nBlack Birds (feat. Kjartan Magnussen) \u2013 Vit herja \u00e1! 2:29\nFlamingo \u2013 Landsli\u00f0ssangurin 2:16\nMixmax \u2013 Godag og farv\u00e6l 2:48\nIngun Simonsen \u2013 T\u00fa ert naka\u00f0 1:53\nAlex & Co. \u2013 F\u00f8royar Fram\u00e1 4:35\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1998"}
{"id": "23032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjarnar", "title": "Hjarnar", "text": "Hjarnar var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Klaksv\u00edk. Forsangarin \u00ed b\u00f3lkinum var Karl Martin Samuelsen.\n\nLimir \nKarl Martin Samuelsen (sang)\nJ\u00f3gvan Olsen (keyboards)\nHans Black (trummur)\nEy\u00f0un Nols\u00f8e (bass)\nJ\u00f8rgin Dahl (keyboards)\nGraham Stewart (guitar)\n\u00d3lavur \u00d8ster (guitar)\n\n\u00datg\u00e1vur \n1984 - We Come for You\n1995 - Hjarnar\n\nSingle \n1982 - Into the Night / Breaking My Heart\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n1997 - Kom n\u00fa l\u00edtli m\u00edn\n1996 - R\u00f3pi\u00f0 \u00e1 skuggarnar\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur/pl\u00e1tur \n1998 - T\u00f3lvti ma\u00f0ur\n1999 - Gullfl\u00f8gan\n1999 - Komi\u00f0 \u00f8ll vi\u00f0\n1999 - Tutl 2000 \u2013 Rock/Pop\n2000 - Best \u00ed F\u00f8royum\n2006 - Popp List 5\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "23034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karl%20Martin%20Samuelsen", "title": "Karl Martin Samuelsen", "text": "Karl Martin Samuelsen (f\u00f8ddur 12. oktober 1957) \u00far Klaksv\u00edk er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Hann hevur veri\u00f0 sera virkin \u00ed f\u00f8royska t\u00f3nleikal\u00edvinum og hevur veri\u00f0 ella er limur \u00ed hesum orkestrum/k\u00f3rum: Hjarnar, Joka, Karl Martin og Margreta, Karl Martin og R\u00fana, Anfinn og Co., T\u00f3rshavnar Mansk\u00f3r.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g (Karl Martin Samuelsen) \n2014 - Marie. \u00datgivi\u00f0 \u00e1 SoundCloud \u00e1 netinum. Or\u00f0: Steint\u00f3r Rasmussen, lag: Karl Martin Samuelsen.\n\nVi\u00f0 Hjarnar \n1984 - We Come for You\n1995 - Hjarnar\n\nStakpl\u00e1tur (Hjarnar) \n1977 - Bad dream / Her love\n1981 - Into the Night / Breaking My Heart\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum (Hjarnar) \n1997 - Kom n\u00fa l\u00edtli m\u00edn\n1996 - R\u00f3pi\u00f0 \u00e1 skuggarnar\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur/pl\u00e1tur (Hjarnar) \n1998 - T\u00f3lvti ma\u00f0ur\n1999 - Gullfl\u00f8gan\n1999 - Komi\u00f0 \u00f8ll vi\u00f0\n1999 - Tutl 2000 \u2013 Rock/Pop\n2000 - Best \u00ed F\u00f8royum\n2006 - Popp List 5\n\nVi\u00f0 Joka \n1986 - Joka\n1992 - Joka II\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum (Joka) \n1985 - Ung 85\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum uppsamlings\u00fatg\u00e1vum (Joka) \n1998 - Ung um aldam\u00f3ti\u00f0\n2004 - Popp List 3\n2005 - Popp List 4\n\nKarl Martin og Margreta \n2003 \u2013 Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II, sangurin N\u00fdt hj\u00e1lm \u00e1 fl\u00f8gu 2\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nKarl Martin Samuelsen \u00e1 SoundCloud\n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "23036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holgar%20Jacobsen", "title": "Holgar Jacobsen", "text": "Holgar Jacobsen (f\u00f8ddur 1963) \u00far S\u00f8rv\u00e1gi er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. Hann hevur veri\u00f0 virkin \u00ed b\u00f3lkunum Ghost Riders, S\u00f8rvings, Holgar & Villmenn/Villmenn og Tinganest. \u00cd 2010 \u00fatgav hann s\u00edna fyrstu solo\u00fatg\u00e1vu, Kanska t\u00fa svav, og \u00ed 2013 kom seinna \u00fatg\u00e1va hansara, Ongan veg.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSolo \u00fatg\u00e1vur \n2013 - Kanska t\u00fa svav\n2010 - Ongan veg, Tutl\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nS\u00f8rvingar"}
{"id": "23042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kumi%20Koda", "title": "Kumi Koda", "text": "Kumiko K\u014dda (\u795e\u7530 \u4f86\u672a\u5b50 K\u014dda Kumiko?, f\u00f8dd 13. november 1982), betri kend sum Kumi Koda (\u5016\u7530 \u4f86\u672a K\u014dda Kumi?), er ein japonsk songkvinna fr\u00e1 Kyoto, sum er kend fyri s\u00ednar R&B sangir. F\u00f8royingarnir B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3li J\u00f3gvansson fr\u00e1 Baroli Music hava skriva\u00f0 sangir til hana, eitt n\u00fa hava teir veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva\u00f0 sangin LOL \u00e1 fl\u00f8guni Bon Voyage og So Nice \u00e1 fl\u00f8guni Japonesque fr\u00e1 2012. B\u00e1\u00f0ar \u00fatg\u00e1vur gj\u00f8rdist nummar eitt \u00e1 japanska Orion s\u00f8lulistanum fyrsta dagin og fyrstu vikuna. \n\nKumi Koda \u00fatgav s\u00edtt fyrsta staklag, \"Take Back\", \u00ed 2000, ta\u00f0 var t\u00f3 ikki fyrr enn seinni at hon gj\u00f8rdist kend, t\u00e1 hon \u00fatgav s\u00edna sjeyndu stakfl\u00f8gu, \"Real Emotion/1000 no Kotoba\", teir sangirnir v\u00f3ru n\u00fdttir sum temal\u00f8g \u00ed videosp\u00e6linum Final Fantasy X-2. Hon gj\u00f8rdist uppaftur meira kend, t\u00e1 hon \u00fatgav s\u00edna fj\u00f3r\u00f0u studofl\u00f8gu Secret (2005), ta\u00f0 16. stakfl\u00f8guna \"Butterfly\" (2005) og hennara fyrstu greatest hits album Best: First Things (2005), sum gj\u00f8rdist \u00e1vikavist nummar tr\u00fd, tvey og eitt \u00e1 hittlistum.\n\nKoda hevur selt meira enn 15 milli\u00f3nir fysiskar fl\u00f8gur/pl\u00e1tur bara \u00ed Japan, og ta\u00f0 ger hana til 18. best seljandi japonsku songkvinnuna yvirh\u00f8vur gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\nStudio fl\u00f8gur\n 2002: Affection\n 2003: Grow into One\n 2004: Feel My Mind\n 2005: Secret\n 2006: Black Cherry\n 2008: Kingdom\n 2009: Trick\n 2010: Universe\n 2011: Dejavu\n 2012: Japonesque\n 2014: Bon Voyage\n\nCover \u00fatg\u00e1vur\n 2010: Eternity: Love & Songs\n 2013: Color the Cover\n\nUppsamlingsfl\u00f8gur\n 2005: Best: First Things\n 2006: Best: Second Session\n 2007: Best: Bounce & Lovers\n 2009: Out Works & Collaboration Best\n 2010: Best: Third Universe\n\nRemix album\n 2006: Koda Kumi Remix Album\n 2009: Koda Kumi Driving Hit's\n 2010: Koda Kumi Driving Hit's 2\n 2011: Koda Kumi Driving Hit's 3\n 2012: Koda Kumi Driving Hit's 4\n 2012: Beach Mix\n 2013: Koda Kumi Driving Hit's 5\n 2014: Koda Kumi Driving Hit's 6\n\nNummar-eitt stakl\u00f8g\n 2005: \"You\"\n 2006: \"Feel\"\n 2006: \"Yume no Uta/Futari de...\"\n 2007: \"Freaky\"\n 2008: \"Taboo\"\n 2008: \"Stay with Me\"\n 2009: \"It's All Love!\"\n 2009: \"Alive/Physical Thing\"\n 2012: \"Go to the Top\"\n\nKeldur \n\nBaroli Music\nJapanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "23043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ryhor%20Baradulin", "title": "Ryhor Baradulin", "text": "Ryhor Ivanavich Baradulin (Hv\u00edtarussiskt: \u0420\u044b\u0433\u043e\u0301\u0440 \u0406\u0432\u0430\u0301\u043d\u0430\u0432\u0456\u0447 \u0411\u0430\u0440\u0430\u0434\u0443\u0301\u043b\u0456\u043d; f\u00f8ddur 24. februar 1935 \u00ed  Verasowka, dey\u00f0ur 2. mars 2014 var ein hv\u00edtarussiskur rith\u00f8vundur, yrkjari og t\u00fd\u00f0ari. Hann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin \u00e1  Belarusian State University \u00ed Minsk \u00ed 1959 og starva\u00f0ist eitt n\u00fa sum ritstj\u00f3ri \u00e1 ymiskum t\u00ed\u00f0arritum og t\u00ed\u00f0indabl\u00f8\u00f0um. Hann var limur \u00ed Hv\u00edtarusslands Rith\u00f8vundafelag. Hann gj\u00f8rist tann seinasti i\u00f0 fekk heiti\u00f0 F\u00f3lksins skald (1992). Hann gav s\u00ednar fyrstu yrkingar \u00fat \u00ed 1953 \u00ed t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num \"Chyrvonaya zmiena\". Fyrsta b\u00f3kin vi\u00f0 yrkingum var Maladzik nad stepam, sum kom \u00fat \u00ed 1959. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 umlei\u00f0 70 yrkingas\u00f8vn. \u00cd 2006 var Ryhor Baradulin tilnevndur Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum fyri yrkingasavni\u00f0 Ksty.\n\nHv\u00edtarussiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "23046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/890", "title": "890", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n890-\u00e1rini"}
{"id": "23055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hamas", "title": "Hamas", "text": "Hamas er samb\u00e6rt ES, USA, Kanada, Avstralia, v.fl. \"ein fundamentalistiskur muslimskur yvirgangsfelagsskapur\" sum hevur gj\u00f8rt um seg \u00ed serliga Palestina . Hamas og Fatah, undirskriva\u00f0 eina fri\u00f0aravtalu \u00ed mai \u00ed 2011; Hamas og Fatah hava veri\u00f0 \u00ed str\u00ed\u00f0i vi\u00f0 hv\u00f8nn annan s\u00ed\u00f0ani 2006, t\u00e1 Hamas framdi eitt herna\u00f0arkvett \u00edm\u00f3ti stj\u00f3rnarberandi flokkinum, Fatah, og t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed Gazageiranum . Fatah hevur mynda\u00f0 palestinsku stj\u00f3rnina \u00e1 Vestara \u00c1arbakka, og hesi b\u00e6\u00f0i \u00f8kini hava s\u00ed\u00f0ani veri\u00f0 tv\u00e6r p\u00fara atskildar territoriellar og politiskar eindir vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednari lei\u00f0slu. Fatah og palistinski lei\u00f0arin Mahmoud Abbas skriva\u00f0 4. mei \u00ed 2011 undir sameiningars\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 yvirgangsfelagsskapin Hamas. Talan er um s\u00e1ttm\u00e1la, sum m.a. ber vi\u00f0 s\u00e6r eina felagsstj\u00f3rn at stj\u00f3rna Vestara \u00c1arbakka og Gazageiranum og endurstovan av PLO. Fatah og Abbas v\u00f3ru og eru enn fullgrei\u00f0ir yvir, at samanrenningin merkir str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 \u00cdsrael. Hamas byggir alt s\u00edtt tilvergrundarlag \u00e1 at javna \u00cdsrael vi\u00f0 j\u00f8r\u00f0ina og at reka allar j\u00f8dar til havs ver\u00f0ur tagt burtur  . \u201dT\u00fa kann ikki hava fri\u00f0 b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 Hamas \u00ed Gaza og \u00cdsrael, vel fri\u00f0in vi\u00f0 \u00cdsrael\u201d, hesi v\u00f3r\u00f0u grei\u00f0u bo\u00f0ini fr\u00e1 \u00edsraelska fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum, Benjamin Netanyahu til lei\u00f0ara palestina Mahmoud Abbas \u00ed 2012 . Hamas hevur sent \u00fat vi\u00f0 7000 rakettir inn \u00ed Su\u00f0ur\u00edsrael millum 2005 og 2009 .\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nYvirgangsfelagsskapir"}
{"id": "23056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PlayStation", "title": "PlayStation", "text": "PlayStation er sp\u00e6limaskinur fr\u00e1 Sony. Fyrsta PlayStation hj\u00e1 Sony kom \u00fat \u00ed 1994, og s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur hon fingi\u00f0 fastat\u00f8kur \u00e1 vaksnum eins v\u00e6l og b\u00f8rnum og ungum . \u00cd 2000 kom PlayStation 2, og hon er tann best umt\u00f3kta higartil vi\u00f0 155 milli\u00f3num seldum eint\u00f8kum 28. desember 2012 . \u00cd 2006 kom PlayStation 3, sum \u00ed november 2013 hev\u00f0i selt meir enn 80 milli\u00f3nir eint\u00f8k, og seint \u00ed fj\u00f8r kom so PlayStation 4. Sony hevur selt v\u00e6l fleiri PlayStation 4 enn rokna\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0 \u00ed f\u00edggjar\u00e6tlanini hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni. \u00cd november 2013 kom PlayStation 4 hj\u00e1 Sony \u00e1 markna\u00f0in \u00ed USA og Vesturevropa, og \u00ed \u00ed mars 2014 bo\u00f0ar Sony Corp fr\u00e1, at higartil eru meir enn seks milli\u00f3nir PlayStation 4 seldar kring heimin. Ta\u00f0 er v\u00e6l meira, enn fyrit\u00f8kan hev\u00f0i rokna\u00f0 vi\u00f0. \u00cd f\u00edggjar\u00e6tlanini hj\u00e1 Sony Corp var\u00f0 v\u00f3na\u00f0, at vi\u00f0 endan av mars v\u00f3ru fimm milli\u00f3nir PlayStation 4 seldar, men longu n\u00fa er s\u00f8lan farin upp um seks milli\u00f3nir . \u00cd Japan kom PlayStation 4 \u00ed handlarnar 22. februar.\n\nKeldur \n\nSp\u00f8l\nUndirhald"}
{"id": "23057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0kringur", "title": "Mi\u00f0kringur", "text": "Mi\u00f0kringur (ekvator) er gj\u00f8rdur kringur beint tv\u00f8rtur um mi\u00f0juna \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Ekvator er ikki einans linjan, sum b\u00fdtir j\u00f8r\u00f0ina \u00ed nor\u00f0aru og sy\u00f0ru h\u00e1lvk\u00falu. Ta\u00f0 er eisini heimsins kraftmi\u00f0depil, t\u00e1 ve\u00f0urlag og framv\u00f8kstur um r\u00e6\u00f0ur. Her i\u00f0 s\u00f3larmegin er mest, er menningargongdin skj\u00f3tari enn a\u00f0rasta\u00f0ni. Ekvator umfatar ikki meir enn 5 % av jar\u00f0aryvirflatuni, men er heimsta\u00f0ur hj\u00e1 50 % av heimsins dj\u00f3ra- og plantusl\u00f8gum. Mi\u00f0kringur er 40\u00a0075\u00a0kilometrar ella 21\u00a0639\u00a0sj\u00f3m\u00edl.\n\nReferansur\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "23060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evrasia", "title": "Evrasia", "text": "Evrasia er felagsheiti i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um Evropa og Asia. Jar\u00f0fr\u00f8\u00f0iligt eru Evropa og Asia ein partur av v\u00ed\u00f0fatandi landa\u00f8kinum, Evrasia, sum er \u00farslit av n\u00f3gvum samanstoytum, harav komu st\u00f3rar fjallar\u00f8\u00f0ir, dj\u00fapir dalar og st\u00f3r h\u00f8v, sum b\u00e6\u00f0i eru komin og farin fyri langari t\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0an. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "23070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/880-%C3%A1rini", "title": "880-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini - 880-\u00e1rini - 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini 930-\u00e1rini    \n\n\u00c1r: 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n880-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/880", "title": "880", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n880-\u00e1rini"}
{"id": "23073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/870-%C3%A1rini", "title": "870-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini - 870-\u00e1rini - 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini 920-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n870-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/870", "title": "870", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n870-\u00e1rini"}
{"id": "23076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/860-%C3%A1rini", "title": "860-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini - 860-\u00e1rini - 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini 910-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n860-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/860", "title": "860", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n860-\u00e1rini"}
{"id": "23079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/850-%C3%A1rini", "title": "850-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini - 850-\u00e1rini - 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini 900-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n850-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/850", "title": "850", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n850-\u00e1rini"}
{"id": "23090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20H%C3%B8jgaard", "title": "\u00d3lavur H\u00f8jgaard", "text": "\u00d3lavur H\u00f8jgaard er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. \u00cd 1980-\u00e1runum var hann virkin \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Vestmenn \u00far Vestmanna. \u00d3lavur og Martin Joensen gj\u00f8rdu l\u00f8gini, t.d. gj\u00f8rdi \u00d3lavur lag til sangin Leygarkv\u00f8ld \u00ed Havn, me\u00f0an Martin skriva\u00f0i tekstin. Sangurin gj\u00f8rdist ein landapl\u00e1ga og ver\u00f0ur ofta sungin til veitslur kring alt landi\u00f0. \u00cd 2000-\u00e1runum gav hann tv\u00e6r fl\u00f8gur \u00fat \u00ed egnum navni, \u00dar Vestmanna til Nashville kom \u00ed 2005 og When I'm Dreaming var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 2008. \u00d3lavur starvast sum tali- og hoyrir\u00e1\u00f0gevi \u00e1 Sern\u00e1m.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2008 - When I'm Dreaming\n2005 - \u00dar Vestmanna til Nashville\n\nVi\u00f0 Vestmonnum \nBrot, 1983\nKanska \u00ed dag, 1985\nVestmenn 3, 1988\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir sangarar\nVestmenningar\nVestmenn"}
{"id": "23091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Her%C3%B3lv%20Andreassen", "title": "Her\u00f3lv Andreassen", "text": "Her\u00f3lv Andreassen var ein t\u00f3nleikari og sangari, sum var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Fro\u00f0ba.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1991 - Young and Beautiful\n\nEr eisini vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n1979 - Poppminnir II (live)\n2009 - Kaggin - sangur og skemt\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nFro\u00f0bingar"}
{"id": "23101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/840-%C3%A1rini", "title": "840-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini - 840-\u00e1rini - 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini 890-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n840-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/830-%C3%A1rini", "title": "830-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini - 830-\u00e1rini - 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini 880-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n830-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaggin%20-%20sangur%20og%20skemt", "title": "Kaggin - sangur og skemt", "text": "Kaggin - sangur og skemt er ein dupult fl\u00f8ga, sum Kaggin \u00ed Havn gav \u00fat \u00ed 2009.\n\nSangir \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni\n\nFl\u00f8ga 1 \n\nJens Pauli \u00ed Dali (Palleba) \u2013 V\u00e6lkomin \u00ed veitslu \u00ed Kagganum 0:59\nHermann Jacobsen \u2013 Nei, sum r\u00e6st kj\u00f8t og s\u00fapan er g\u00f3\u00f0ur 2:30\nRobert McBirnie \u2013 Tv\u00f8r\u00e1ma\u00f0ur \u00ed Havn 6:47\nNiels Nielsen (B\u00f3ka-Niels) \u2013 Ger\u00f0ab\u00f3k Kaggans 18:55\nBambus & H\u00f8gni \u2013 Jamboree 3:29\nHermann Jacobsen \u2013 Petur K\u00fall 3:31\nHermann Jacobsen \u2013 Br\u00e6v til Torben fr\u00e1 p\u00e1panum 3:29\nSonne Smith \u2013 Fl\u00f8kja \u00ed upplestri 2:42\nHermann Jacobsen \u2013 Kasta vanaham av her\u00f0um 3:14\nB\u00f3ka-Niels \u2013 Ger\u00f0ab\u00f3k Kaggans 20:12\nRobert McBirnie \u2013 Don fr\u00e1 Jamaika 2:34\nHermann Jacobsen \u2013 B\u00f3karumm\u00e6li 3:49\n\nFl\u00f8ga 2 \nHermann Jacobsen \u2013 Eg \u00e1tti einafer\u00f0 3:41\nRobert McBirnie \u2013 Eg eiti Barber Poulsen 3:16\nHermann Jacobsen \u2013 \u00cd n\u00e1tt meg droymdi 4:58\nHermann Jacobsen \u2013 Skemtis\u00f8gur \u00far Kagganum 4:03\nHermann Jacobsen \u2013 Torvald eiti eg, eg sp\u00e6li kort 1:05\nHermann Jacobsen \u2013 Kalle Petersen 2:08\nHermann Jacobsen \u2013 Heimsfer\u00f0 Bambusar 5:05\nHermann Jacobsen \u2013 Kaggasluppt\u00farurin 4:44\nRobert McBirnie \u2013 V\u00e1gss\u00f8ga 21:29\nB\u00f3ka-Niels \u2013 Ger\u00f0ab\u00f3k Kaggans 10:02\nRobert McBirnie \u2013 Til Havnar vit fara 3:52\nRobert McBirnie (vi\u00f0 Her\u00f3lv Andreassen) \u2013 Samr\u00f8\u00f0a vi\u00f0 Her\u00f3lv Andreassen 4:52\nLeivur \u00e1 Sk\u00e1la \u2013 4 minuttir 4:26\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2009"}
{"id": "23106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%2025%20%C3%A1r", "title": "Robert 25 \u00e1r", "text": "Robert 25 \u00e1r er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va, sum Robert Mc Birnie gav \u00fat \u00ed 1984 sum lp og kasettuband.\n\nSangir\n\nS\u00ed\u00f0a A \nV\u00e1gsbygd 4:38\nR\u00f3san 3:32\nFaroe Boys Pot Pourri 12:24\na. This Is Faroe Boys\nb. Sweet Little Sixteen\nc. This Is Faroe Boys\nd. One Night with You\ne. This Is Faroe Boys\nf. Lightning Express\n\nS\u00ed\u00f0a B \n\u00dat \u00e1 havi\u00f0 2:36\nPunk-\u00d3li 4:04\nThat\u2019s Allright/Blue Suede Shoes 2:30\nFr\u00edt\u00ed\u00f0arparad\u00edsi\u00f0 3:31\n\nKeldur \n \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1984"}
{"id": "23107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Anna%20Madia", "title": "Maria Anna Madia", "text": "Maria Anna Madia, betri kend sum Marianna Madia, (f\u00f8dd 5. september 1980 \u00ed R\u00f3m ) er ein italskur politikari, limur \u00ed Demokratiska Flokkinum (Partito Democratico) og limur \u00ed italska tinginum, \u00ed deputerkamarinum, s\u00ed\u00f0an 2008.\n\nS\u00ed\u00f0an 21. februar 2014 hevur hon veri\u00f0 r\u00e1\u00f0harri \u00ed Almennari fyrisiting og \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Matteo Renzi.\n\n\u00cd 2013 giftist hon films og sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0aranum Mario Gianani, tey eiga tvey b\u00f8rn: Francesco og Margherita, seinna barni\u00f0 var\u00f0 bori\u00f0 \u00ed heim hin 8. apr\u00edl 2014.\n\nPhoto\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n  Marianna Madia Portal\n\nItalskir politikarar\nKvinnur \u00ed politikki\nItalskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "23108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Taxi", "title": "Taxi", "text": "Taxi var ein f\u00f8royskur rock/pop t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var virkin \u00ed seinnu helvt av 1990-\u00e1runum. B\u00f3lkurin vann Prix F\u00f8royar \u00ed 1999. Ta\u00f0 v\u00f3ru Kim Hansen, Kaj Johannesen og J\u00f3n Mc Birnie, i\u00f0 stovna\u00f0u b\u00f3lkin. Kim og Kaj h\u00f8vdu sp\u00e6lt saman fyrr \u00ed Moirae saman vi\u00f0 Terja Rasmussen og \u00f8\u00f0rum. Teir g\u00f3vu eina EP fl\u00f8gu \u00fat \u00ed 1999, sama \u00e1r sum teir vunnu Prix F\u00f8royar.  A\u00f0rir hava eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum: Magnus Johannessen \u00e1 keybord og Jim Skou Andersen \u00e1 saxofon. \u00cd 2001 sp\u00e6ldi Janus Kampmann guitar \u00ed Taxi.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1999 - Taxi, EP, f\u00fdra sangir: G\u00f3\u00f0a, \u00cdsak\u00f8ld, Meistarin og Frankensteins iskiaz\n1999 - Svart og hv\u00edtt, single vi\u00f0 tveimum sangum: Svart og hv\u00edtt og Feel It\n\nLimir \nKim Hansen, sangur, piano, keyboards\nKaj Johannesen, sangur, trummur, percussion\nJ\u00f3n Mc Birnie, bass\nMagnus Johannessen, keybord4\nJim Skou Andersen, saxofon\nJanus Kampmann, guitar \u00ed 2001\n\nHei\u00f0ur \n1999 - Vunnu Prix F\u00f8royar\n1998 - Nr. tvey til Prix F\u00f8royar\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1990-\u00e1rini"}
{"id": "23109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krim%20h%C3%A1lvoyggin", "title": "Krim h\u00e1lvoyggin", "text": "Krim h\u00e1lvoyggin (ukrainskt: \u041a\u0440\u0438\u043c\u0441\u044c\u043a\u0438\u0439 \u043f\u0456\u0432\u043e\u0441\u0442\u0440\u0456\u0432) er partur av Ukraina \u00ed Eysturevropa, men hevur eina serst\u00f8\u00f0u sum sj\u00e1lvst\u00fdrandi. Meginparturin av \u00edb\u00fagvunum eru russisk ella ynskja t\u00e6ttari tilkn\u00fdti til Russland heldur enn ES; \u00e1 Krim h\u00e1lvoynni b\u00fagva heili 59 % russar . Krim h\u00e1lvoyggin gj\u00f8rdist ikki partur av Ukraina fyrr enn \u00ed 1954. Krim hev\u00f0i veri\u00f0 eitt tj\u00f3\u00f0veldi \u00ed Sovjetsamveldinum, men bleiv t\u00e1 til ein landslut \u00ed Ukraina. \n\nSunnan fyri fj\u00f8llini \u00e1 h\u00e1lvoynni Krim er sera l\u00fdtt og n\u00f3g miki\u00f0 av avfalli. Har vaksa t.d. v\u00edntr\u00f8 og olivintr\u00f8, tubbak og su\u00f0r\u00f8nir v\u00f8kstrir. Vi\u00f0 strendurnar stendur h\u00f3pur av gistih\u00fasum og fer\u00f0amannaheimum at taka \u00edm\u00f3ti \u00f8llum teimum mongu fer\u00f0af\u00f3lkum \u00far t.d. Russlandi, sum her koma at hv\u00edla seg \u00ed summarfrit\u00ed\u00f0ini. Ta\u00f0 b\u00fagva umlei\u00f0 2,4 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00e1 Krim.\n\nS\u00f8ga  \n\nFornu grikkar settu b\u00fdir \u00e1 stovn har longu fyri Krist. Bisantiska r\u00edki\u00f0 var har, so komu muslimar - tatarar og turkar. Russland vann Krim fr\u00e1 gamla turkiska st\u00f3rveldinum \u00ed 1783 . T\u00e1 komu russar fyrst hagar. \u00cd sovjett\u00ed\u00f0ini var Krim upprunaliga ein partur av russiska l\u00fd\u00f0veldinum. Men \u00ed 1954 valdi t\u00e1verandi lei\u00f0ari \u00ed Sovjet, Nikita Hrustj\u00f8v, i\u00f0 sj\u00e1lvur var\u00f0 \u00e6tta\u00f0ur \u00far Ukraina, at lata Ukraina f\u00e1a h\u00e1lvoynna. \u00cd gamla Sovjet h\u00f8vdu m\u00f8rkini millum tey ymsu l\u00fd\u00f0veldini bara symbolskan t\u00fddning, v\u00f3ru ofta tilvildarlig og endirspegla\u00f0u ikki ta etnisku myndina. Hetta gav bakkast seinni, t\u00e1 i\u00f0 Sovjetsamveldi\u00f0 datt sundur. Russarar eru ein meiriluti av umlei\u00f0 tveimum milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum \u00ed Krim. N\u00f3gv teirra kendu seg svikin, t\u00e1 i\u00f0 n\u00fdggja Russland vi\u00f0 Boris Jeltsin \u00e1 odda g\u00f3\u00f0kendi marki\u00f0 hj\u00e1 Sovjet-Ukraina sum marki\u00f0 hj\u00e1 ukrainska fullveldisr\u00edkinum.\n\nRussiska innr\u00e1sin \n\nRussland gj\u00f8rdi innr\u00e1s \u00ed Krim 26. februar 2014 . Tann spenta st\u00f8\u00f0an \u00ed Ukraina, serliga \u00ed h\u00e1lvoynni Krim vi\u00f0 Svartahavi\u00f0 og herna\u00f0arliga upp\u00edblandingin av Russlandi f\u00e6r m.a. ES , USA , Avstralia , Kanada , Norra , v.fl. at umhugsa s\u00edni framt\u00ed\u00f0arvi\u00f0urskifti vi\u00f0 Russland, ikki minst \u00e1 handils\u00f8kinum. NATO stu\u00f0la eisini stj\u00f3rnina \u00ed Ukreina og bi\u00f0ur Russland um at halda altj\u00f3\u00f0a avtalur og NATO bi\u00f0ur eisini b\u00e1\u00f0ar partar um at finna eina fri\u00f0arliga loysn \u00e1 trupulleikunum \u00ed Ukraina . St\u00f8\u00f0an \u00e1 Krim h\u00e1lvoynni er sera kritisk \u00ed mars 2014, eftir at russiskar deildir eru streyma\u00f0ar inn um marki\u00f0 \u00ed t\u00ed ukrainskir myndugleikar kalla eina kr\u00edgsavbj\u00f3\u00f0ing .\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n \n\nUkraina\nEvropa\nH\u00e1lvoyggjar"}
{"id": "23114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Renzi", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Renzi", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Renzi er tann 63. stj\u00f3rnin \u00ed Italia. Stj\u00f3rnin var skipa\u00f0 hin 22. februar 2014 vi\u00f0 einari samgongu vi\u00f0 limum \u00far f\u00fdra flokkum og trimum uttanflokka tinglimum: Demokratiski Flokkurin (Partito Democratico, PD, ein sosialdemokratiskur flokkur), N\u00fdggi Mi\u00f0-H\u00f8gri (Nuovo Centrodestra, NCD), Scelta Civica (liberalur mi\u00f0flokkur, SC), the Unione di Centro (UdC, ein kristin demokratiskur flokkur).\n\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri\n\nR\u00e1\u00f0harrar\n\nKeldur \n\nItalskur politikkur\nItalskar stj\u00f3rnir\n2014"}
{"id": "23117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Demokratiski%20Flokkurin%20%28Italia%29", "title": "Demokratiski Flokkurin (Italia)", "text": "Demokratiski Flokkurin ella Partito Democratico er ein italskur mi\u00f0-vinstra-flokkur, sum var stovna\u00f0ur \u00ed oktober 2007. Forma\u00f0ur fyri flokkin er Nicola Zingaretti.\n\nPartito Democratico er ein samanlegging av hesum vinstrahallu og mi\u00f0flokkunum, sum \u00e1\u00f0ur v\u00f3ru ein partur av valfylkingini L'Unione:\n Democratici di Sinistra (sosialdemokratiskur)\n Democrazia \u00e8 Libert\u00e0 \u2013 La Margherita (mi\u00f0flokkur)\n Partito Democratico Meridionale (mi\u00f0flokkur)\n Progetto Sardegna (mi\u00f0flokkur)\n Movimento Repubblicani Europei (sosialliberalt/republikansk)\n Repubblicani Democratici (liberalur)\n Italia di Mezzo IdM (mi\u00f0flokkur/kristindemokratiskur)\n Alleanza Riformista (sosialdemokratiskur)\n\nFormenn\nWalter Veltroni (2007\u20132009)\nDario Franceschini (2009)\nPier Luigi Bersani (2009\u20132013)\nGuglielmo Epifani (2013)\nMatteo Renzi (2013\u20132018)\nNicola Zingaretti (2019-n\u00fa)\n\nKeldur \n\nItalskir politiskir flokkar\nItalskur politikkur"}
{"id": "23119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HB%20100", "title": "HB 100", "text": "HB 100 er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va, sum Havnar B\u00f3ltfelag gav \u00fat \u00ed 2003 \u00ed sambandi vi\u00f0 at felagi\u00f0 fylti 100 \u00e1r \u00ed 2004.\n\nSangir \n\nRonnie Nielsen \u2013 HB er m\u00edtt havnarli\u00f0 3:24\nUni Arge \u2013 Str\u00e6vi\u00f0 l\u00edv 3:27\nR\u00f3kur J\u00e1kupsson Jakobsen \u2013 HB 'fan' 3:33\nRonnie Nielsen \u2013 Mong \u00e1r afturat 4:19\nUni Arge \u2013 Hygg \u00fat \u00e1 v\u00f8llin 3:17\nR\u00f3kur J\u00e1kupsson Jakobsen \u2013 HB eiga vit 4:14\nRonnie Nielsen \u2013 \u00cd Rio, \u00ed Reykjav\u00edk ella \u00ed Havn 4:26\nRonnie Nielsen \u2013 Gott at vera til 3:00\nJens Marni Hansen \u2013 Skora eitt og tvey 3:51\nRonnie/Robert/Karl Martin/Einar/Elis/S\u00e1mal/Margreta/HB-leikarar \u00ed 1970\u2019unum/HB-h\u00f3purin 2004/sangarar \u00far T\u00f3rshavnar Mansk\u00f3ri \u2013 Leikv\u00f8llurin 4:58\nJens Marni Hansen \u2013 Aftur \u00ed 60'ini 3:32\nEy\u00f0finn Jensen \u2013 Koyr \u00e1 HB 2:43\nEy\u00f0finn Jensen \u2013 H 3:51\nRonnie Nielsen \u2013 Reytt og svart - remix 3:19\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2003"}
{"id": "23120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0finn%20Jensen", "title": "Ey\u00f0finn Jensen", "text": "Ey\u00f0finn Jensen er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangskrivari, framlei\u00f0ari og mi\u00f0laf\u00f3lk. S\u00ed\u00f0an 2005 hevur hann starvast \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya, har hann er t\u00f3nleikasamskipari og stendur fyri sendingini Brunsj, har hann hevur samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 f\u00f8royskar t\u00f3nleikarar og onnur, hevur samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Niels Una Dam, sum einafer\u00f0 um vikuna umm\u00e6lir eina f\u00f8royska t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vu. Ey\u00f0finn var ein av stigtakarunum til at seta \u00e1 stovn Faroese Music Awards, sum er eitt samstarv millum Kringvarpi\u00f0, Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 og Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0. Fr\u00e1 2000 til 2005 starva\u00f0ist hann \u00e1 MediaMusic ApS. Ey\u00f0finn var umbo\u00f0sma\u00f0ur hj\u00e1 f\u00f8royska gentub\u00f3lkinum Faroe 5, sum var n\u00f3gv frammi \u00ed seinna helmingi av 2000-\u00e1runum, ta\u00f0 v\u00f3ru hann og K\u00e1ri Jacobsen sum settu b\u00f3lkin saman av fimm f\u00f8royskum gentum. Ey\u00f0finn hevur eisini roynt seg sum d\u00f3mara \u00ed altj\u00f3\u00f0a t\u00f3nleikakappingum, hann var d\u00f3mari til GBOB 2007 t\u00f3nleikakappingina \u00ed F\u00f8royum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n1993 - Ey\u00f0finn og K\u00e1ri, Strok. Kassettuband, sum Ey\u00f0finn Jensen og K\u00e1ri Jacobsen g\u00f3vu \u00fat saman.\n2003 - HB 100, sangirnir 12 og 13\n2003 - Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II, sangurin Tann einasta nummar 11 \u00e1 DVD' ini syngja Frankie, Ey\u00f0finn & Malan\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "23122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matteo%20Renzi", "title": "Matteo Renzi", "text": "Matteo Renzi (f\u00f8ddur 11. januar 1975 \u00ed Firenze) er ein italskur politikari fyri Demokratiska Flokkin (Partito Democratico). Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Italia fr\u00e1 februar 2014 til desember 2016. og s\u00ed\u00f0an 2013 forma\u00f0ur fyri s\u00edn flokk. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. Napolitano forseti heitti \u00e1 hann um at skipa stj\u00f3rn hin 17. februar 2014. Hin 21. februar hev\u00f0i hann n\u00f8vnini kl\u00e1r til n\u00fdggju stj\u00f3rnina, og dagin eftir, hin 22. februar 2014, var\u00f0 Renzi \u00fatnevndur sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Italia, og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 tann yngsti nakrant\u00ed\u00f0, sum hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Italia, hann var 39-\u00e1ra gamal, t\u00e1 hann gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri. Hann var borgarstj\u00f3ri \u00ed Firenze fr\u00e1 22. juni 2009 \u2013 4. mars 2014 og forseti \u00ed Firenze landslutinum fr\u00e1 2004 til 2009.\n\nKeldur \n\nItalskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "23129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/840", "title": "840", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n840-\u00e1rini"}
{"id": "23138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/830", "title": "830", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n830-\u00e1rini"}
{"id": "23140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ung%20um%20aldam%C3%B3ti%C3%B0%20II", "title": "Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II", "text": "Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II er ein dupult fl\u00f8ga og DVD, sum Tutl gav \u00fat \u00ed 2003.\n\n\u00datg\u00e1van\n\nFl\u00f8ga 1 \nArnfr\u00ed\u00f0 L\u00fctzen \u2013 Ta\u00f0 er leygarkv\u00f8ld 3:20\nKim Hansen \u2013 \u00c1rarnar inn 3:16\nDurith \u00ed Homrum \u2013 Thinking of You 6:18\nTangz \u2013 Johnny Boy 4:01\nR\u00fani \u00ed L\u00e1gab\u00f8 \u2013 World of Dreams 3:42\n\u00c1sa K. Dam \u2013 Waiting 5:21\nS\u00ed\u00f0sta Skr\u00edggj feat. R\u00f3kur Jakobsen \u2013 Turbo Petur 3:29\nEiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir \u2013 Hetta landi\u00f0 er m\u00edtt 5:40\nJens Marni Hansen \u2013 Ansa t\u00e6r 4:24\nP\u00e1ll Finnur P\u00e1ll \u2013 Ludvig van 4:12\nArnfr\u00ed\u00f0 L\u00fctzen \u2013 Innan \u00ed m\u00e6r 3:13\nJ\u00f3han Dalsgaar\u00f0 \u2013 Taxa J\u00f3han 2:55\nMatilda \u2013 M\u00edn f\u00fdrbeinti vinur 3:36\nMartin Joensen \u2013 J\u00f8r\u00f0in er tann einasta 4:03\nUng Stj\u00f8rnuskot \u2013 Save the Children 4:25\nS\u00ed\u00f0sta Skr\u00edggj \u2013 Eitt forelska\u00f0 par 3:08\nR\u00fani \u00ed L\u00e1gab\u00f8 \u2013 You Were So Lovely 4:26\nEinkikanndiskuterast.altkann \u2013 L\u00f8ggan kemur\n\nFl\u00f8ga 2 \n\u00c1sa K. Dam \u2013 Morgun 5:03\nHans Jacob Hjelm \u2013 L\u00e6andi gullbr\u00fanu eygu 2:31\nJohanna Thomassen \u2013 \u00cd dreymi 3:24\nElis & Poker \u2013 Rasmus 3:36\nDurith \u00ed Homrum & Signar \u00ed Homrum \u2013 Hv\u00f8r var hon 3:24\nGeorg & Ronnie \u2013 Svarti fossur 2:59\nSigrid Sivertsen \u2013 Vakrasta bl\u00f3man 4:53\nJ\u00f3han Dalsgaar\u00f0 \u2013 Kollafjar\u00f0arsangurin 3:58\nThunderbirds \u2013 You Better Let Him Go 3:10\n\u00c1rni Andreasen \u2013 Teenager Queen 2:44\nSvein (vocalist: Linda Andreasen) \u2013 Gle\u00f0 teg 3:47\nElis & Poker \u2013 Fals 3:21\nTeinar \u2013 Halt \u00fat 4:22\nKarl Martin og Margreta \u2013 N\u00fdt hj\u00e1lm 2:51\nGeorg & Ronnie \u2013 Set teg vi\u00f0 alfaravegin 3:27\nMagni Christiansen \u2013 Jesus Kristus er m\u00edn Harri 3:05\nThe Faroe Noize \u2013 Oljud\u00fdr 2:27\nS\u00f8lva og Bergmenn \u2013 T\u00ed\u00f0arfl\u00f3\u00f0 3:07\nArnfr\u00ed\u00f0 L\u00fctzen (& Dynamitt) \u2013 Sk\u00falin er li\u00f0ugur 4:12\nEinkikanndiskuterast.altkann \u2013 Down the Line\n\nDVD \nT\u00fdr \u2013 Hail to the Hammer\nTaxi \u2013 Frankensteins Iskiaz\nBrandur Enni \u2013 Waiting in the Moonlight\nMalan Thomsen \u2013 Longsul\nThe Faroe Noize \u2013 Oljud\u00fdr\nReKiNi \u2013 L\u00f8tan\nAmnesty International \u2013 Imagine\nFr\u00e6ndur \u2013 M\u00edtt land\nArnfr\u00ed\u00f0 L\u00fctzen (& Dynamit) \u2013 Sk\u00falin er li\u00f0ugur\nBl\u00e1tt \u2013 Til allar vinir\nFrankie, Ey\u00f0finn & Malan \u2013 Tann einasta\nGeorg eystan \u00c1 \u2013 Sasa sa, sa\nAlex & Vinir \u2013 F\u00f8royar fram\u00e1\nHeini L\u00fctzen \u2013 Jesus hitt einasta\nCarmina Martima \u2013 Goymi eg minni\n\nS\u00ed eisini \nUng um aldam\u00f3ti\u00f0\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2003"}
{"id": "23142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karl%20Martin%20og%20Margreta", "title": "Karl Martin og Margreta", "text": "Karl Martin og Margreta var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum \u00fatgav tr\u00edggjar fl\u00f8gur \u00ed fyrru helvt av 1990-\u00e1runum. Tey i\u00f0 sungu \u00ed b\u00f3lkinum og l\u00f8gdu navn til v\u00f3ru Karl Martin Samuelsen og Margreta Poulsen. Tey sungu mest sangir til b\u00f8rn.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1994 - Karl Martin og Margreta 3\n1993 - Vetrart\u00ed\u00f0\n1992 - Summart\u00ed\u00f0\n\nEru vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n2003 - Ung um aldam\u00f3ti\u00f0 II\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1990-\u00e1rini"}
{"id": "23144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Elena%20Boschi", "title": "Maria Elena Boschi", "text": "Maria Elena Boschi, (f\u00f8dd 24. januar 1981 \u00ed Montevarchi ) er ein italskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hon er limur \u00ed Demokratiska Flokkinum (Partito Democratico) og limur \u00ed italska tj\u00f3\u00f0artinginum, \u00ed deputerkamarinum, s\u00ed\u00f0an 2013.\n\nS\u00ed\u00f0an 21. februar 2014 hevur hon veri\u00f0 r\u00e1\u00f0harri fyri grundl\u00f3garbroytingum \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Matteo Renzi.\n\nKeldur \n\nItalskir politikarar\nItalskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "23146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDggi%20Mi%C3%B0-H%C3%B8gri%20%28Italia%29", "title": "N\u00fdggi Mi\u00f0-H\u00f8gri (Italia)", "text": "N\u00fdggi Mi\u00f0-H\u00f8gri ella Nuovo Centrodestra \u00e1 italskum, var ein italskur politiskur mi\u00f0-h\u00f8gra flokkur. Flokkslei\u00f0i var Angelino Alfano, sum var prot\u00e9g\u00e9 hj\u00e1 Silvio Berlusconi og skrivari hj\u00e1 Folk fyri Fr\u00e6lsi (PdL) fr\u00e1 2011 til 2013. Flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur hin 15. november 2013 av p\u00f8rtum av PdL (Il Popolo della Libert\u00e0, sum merkir Fr\u00e6lsisf\u00f3lk ella F\u00f3lk fyri Fr\u00e6lsi). Flokkurin PdL var upploystur hin 16. november 2013, og tey sum hoyrdu til tann flokkin f\u00f3ru lutv\u00edst \u00ed N\u00fdggja Mi\u00f0-H\u00f8gra og \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a Forza Italia. \n\nTey i\u00f0 stovna\u00f0u N\u00fdggja Mi\u00f0-H\u00f8gra, i\u00f0 seinni vor\u00f0in kalla\u00f0i \"d\u00fagvur\" \u00ed flokkinum, stu\u00f0la\u00f0u stj\u00f3rnini hj\u00e1 Enrico Letta og nokta\u00f0u at fara vi\u00f0 \u00ed tann n\u00fdggja flokkin Forza Italia (FI), sum var stovna\u00f0ur eftir at PdL var\u00f0 ni\u00f0urlagdur sum flokkur. Allir fimm PdL r\u00e1\u00f0harrarnir, tr\u00edggir varaskrivarar, 30 senatorar og 27 tj\u00f3\u00f0artingslimir gj\u00f8rdist \u00ed sta\u00f0in alt fyri eitt limir \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a N\u00fdggja Mi\u00f0-H\u00f8gra. Fleiri av teimum n\u00fdggju limunum v\u00f3ru Kristindemokratar og fleiri komu \u00far teimum sy\u00f0ru regi\u00f3nunum Calbria og Sisila.\n\n\u00cd februar 2014, eftir at stj\u00f3rnin hj\u00e1 Enrico Letta fall, f\u00f3r N\u00fdggi Mi\u00f0-H\u00f8gri vi\u00f0 \u00ed n\u00fdggju samgonguna \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Matteo Renzi. Matteo Renzi var\u00f0 blivin valdur sum skrivari \u00ed Demokratiska Flokkinum \u00ed desember 2013. N\u00fdggi Mi\u00f0-H\u00f8gri fekk tr\u00edggir r\u00e1\u00f0harrasessir \u00ed t\u00ed n\u00fdggju stj\u00f3rnini: Alfano \u00ed Innlendism\u00e1lum, Lupi gj\u00f8rdist r\u00e1\u00f0harri \u00ed Samfer\u00f0slum\u00e1lum og Flutningi, og Lorenzin gj\u00f8rdist heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri.\n\nKeldur \n\nItalskir politiskir flokkar"}
{"id": "23148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/820-%C3%A1rini", "title": "820-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini - 820-\u00e1rini - 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini 870-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n820-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/820", "title": "820", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n820-\u00e1rini"}
{"id": "23151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prestagj%C3%B8ld%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Prestagj\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum", "text": "Prestagjaldi\u00f0 er ta\u00f0 \u00f8ki, har presturin \u00fatinnir t\u00e6nastu s\u00edna, og t\u00ed ver\u00f0a prestarnir settir sum s\u00f3knarprestar \u00ed einum \u00e1v\u00edsum prestagjaldi. \u00cd hv\u00f8rjum prestagjaldi eru fleiri kirkjus\u00f3knir, og presturin ella prestarnir hava skyldu at gera t\u00e6nastu \u00ed \u00f8llum kirkjus\u00f3knunum \u00ed prestagjaldinum. Oyggjarnar eru b\u00fdttar sundur \u00ed  14  prestagj\u00f8ld vi\u00f0 60  kirkjum og 60  kirkjur\u00e1\u00f0um.\n\n\u00d8ll, sum eru \u00ed f\u00f3lkakirkjuni, eru \u00ed einum kirkjuli\u00f0i \u00ed einum prestagjaldi. \u00cd einum prestagjaldi er ein kirkja ella fleiri. Hv\u00f8r kirkja hevur kirkjur\u00e1\u00f0, klokkara, dekn og urguleikara. Teir flestu av prestunum hava \u00e1byrgd av at skr\u00e1seta f\u00f8\u00f0ingar, andl\u00e1t, jar\u00f0arfer\u00f0ir, d\u00f3p og konfirmati\u00f3n \u00ed kirkjub\u00f8kurnar.\n\nYvirlit yvir prestagj\u00f8ldini \u00ed F\u00f8royum \nAllar bygdir \u00ed prestagj\u00f8ldunum eru nevnadar, men ikki allar bygdir hava kirkju. \u00cd prestagj\u00f8ldum, har i\u00f0 kirkjur ikki eru \u00ed \u00f8llum bygdunum, eru bygdirnar, i\u00f0 hava kirkju, skriva\u00f0ar vi\u00f0 kursiv.\n\nNor\u00f0oya eystara prestagjald \nKirkjur: Vi\u00f0arei\u00f0i, Hvannasund, Nor\u00f0depil, Depil, Nor\u00f0toftir, Sv\u00ednoy, Hattarv\u00edk og Kirkja\nS\u00f3knarprestur:  Bakkavegur 41, 750 Vi\u00f0arei\u00f0i\n\nNor\u00f0oya vestara prestagjald \nKirkjur: Klaksv\u00edk, Nor\u00f0oyri, \u00c1nirnar, \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur, Kunoy, Haraldsund, Mikladalur, Tr\u00f8llanes, H\u00fasar og Sy\u00f0radalur K.\nS\u00f3knarprestar:  Hanus \u00e1 G\u00f8r\u00f0um, \u00e1 Brekku 5, 700 Klaksv\u00edk\nMagnus E. B. J\u00f8rgensen, Prestvegur 7, 700 Klaksv\u00edk\n\nNes prestagjald \nKirkjur: Nes Eysturoy, Toftir, Saltnes, \u00c6\u00f0uv\u00edk, Sy\u00f0rug\u00f8ta, G\u00f8tugj\u00f3gv, Nor\u00f0rag\u00f8ta, G\u00f8tuei\u00f0i.\nS\u00f3knarprestur:  Martin Restorff Jacobsen, Nesvegur 53, 655 Nes.\n\nGlyvra prestagjald \nKirkjur: Rituv\u00edk, Runav\u00edk, Saltangar\u00e1, Glyvrar, Lambarei\u00f0i, Lamba, S\u00f8ldarfj\u00f8r\u00f0ur og Skipanes.\nS\u00f3knarprestur: Meinhard Bjartal\u00ed\u00f0, B\u00f8g\u00f8ta 3, 625 Lamba.\n\nFuglafjar\u00f0ar prestagjald \nKirkjur: Fuglafj\u00f8r\u00f0ur, Leirv\u00edk, Elduv\u00edk, Funningsfj\u00f8r\u00f0ur og Hellurnar.\nS\u00f3knarprestur:, Anne Mette Greve Klemensen,  M\u00f8rkin 10, 530 Fuglafj\u00f8r\u00f0ur.\n\nEi\u00f0is prestagjald \nKirkjur: Gj\u00f3gv, Funningur, Ei\u00f0i, Lj\u00f3s\u00e1ir, Sv\u00edn\u00e1ir, Nor\u00f0sk\u00e1la, Oyri og Oyrabakki.\nS\u00f3knarprestur: Emil Olsen, Brekkuvegur 42, 470 Ei\u00f0i.\n\nSj\u00f3var prestagjald \nKirkjur: Selatra\u00f0, Morskranes, Kolbeinagj\u00f3gv, Strendur, Innan Glyvur, Sk\u00e1la, Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0ur og Oyndarfj\u00f8r\u00f0ur\nS\u00f3knarprestur: S\u00edmun P. Jacobsen, Glyvursvegur 26, 494 Innan Glyvur.\n\nNor\u00f0streymoyar prestagjald \nKirkjur: Vestmanna, V\u00e1lur, Kv\u00edv\u00edk, Leynar, Stykki\u00f0, Sk\u00e6lingur, Signab\u00f8ur, Oyrareingir, Kollafj\u00f8r\u00f0ur, H\u00f3sv\u00edk, Hvalv\u00edk, Streymnes, Nesv\u00edk, Saksun, Hald\u00f3rsv\u00edk, Langasandur og Tj\u00f8rnuv\u00edk.\nS\u00f3knarprestar:  Theodor Olsen, Kirkjuvegur 24, 340 Kv\u00edv\u00edk\nS\u00f3knarprestur: Marjun \u00ed K\u00e1lval\u00ed\u00f0, Reynsl\u00ed\u00f0 6, 350 Vestmanna\nS\u00f3knarprestur: Bergt\u00f3rur Hjelm Bjarkhamar, Hvalv\u00edksvegur 37, 430 Hvalv\u00edk\n\nSu\u00f0urstremoyar eystara prestagjald \nKirkjur: T\u00f3rshavn eystara (mark vestantil: Tr\u00f3ndarg\u00f8ta, Var\u00f0ag\u00f8ta og Villingadalsvegur l\u00edka nummur), Hoyv\u00edk, Hv\u00edtanes, Sund, Kaldbaksbotnur, Kaldbak og N\u00f3lsoy.\nD\u00f3mpr\u00f3stur: Uni N\u00e6s, Essal\u00e1g 18, 100 T\u00f3rshavn\nS\u00f3knarprestur: Sonja Klein, Tra\u00f0arbrekka 11, Postboks 276, 100 T\u00f3rshavn\nSj\u00fakrah\u00fasprestur: Sverri Steinh\u00f3lm, Sandager\u00f0i, 100 T\u00f3rshavn\nS\u00f3knarprestur: Ann Dahl Hansen, Tingh\u00fasvegur 30, 100 T\u00f3rshavn\n\nSu\u00f0urstreymoyar vestara prestagjald \nKirkjur: T\u00f3rshavn vestara (mark eystantil: Tr\u00f3ndarg\u00f8ta, Var\u00f0ag\u00f8ta og Villingadalsvegur \u00f3l\u00edk nummur), Argir, Nor\u00f0radalur, Sy\u00f0radalur S,  Kirkjub\u00f8ur, Velbasta\u00f0ur, Hestur og Koltur.\nS\u00f3knarprestar: Heri J\u00f3gvan Joensen, Heygsvegur 2, 100 T\u00f3rshavn.\nS\u00f3knarprestur: Bergur Debes Joensen, \u00c1arr\u00e1s 14, 160 Argir.\nS\u00f3knarprestur: Derhard J\u00f3gvansson, Velbasta\u00f0vegur 3, 100 T\u00f3rshavn.\n\nV\u00e1ga prestagjald \nKirkjur: Sandav\u00e1gur, Mi\u00f0v\u00e1gur, Vatnsoyrar, S\u00f8rv\u00e1gur, B\u00f8ur, G\u00e1sadalur og Mykines\nS\u00f3knarprestur: Inga Poulsen Dam, \u00e1  Eyggjatr\u00f8\u00f0ni, 370 Mi\u00f0v\u00e1gur\n\nSandoyar prestagjald \nKirkjur: Sandur, Skopun, Sk\u00e1lav\u00edk, H\u00fasav\u00edk, Dalur, Skarvanes, Sk\u00favoy og St\u00f3ra D\u00edmun.\nS\u00f3knarprestur: J\u00e1kup Reinert Hansen, Heimasandsvegur 122, 210 Sandur.\n\nSu\u00f0uroyar nor\u00f0ara prestagjald \nKirkjur: Sandv\u00edk, Hvalba, Tv\u00f8royri, F\u00e1mjin, Fro\u00f0ba, Trongisv\u00e1gur, \u00d8rav\u00edkarl\u00ed\u00f0 og \u00d8rav\u00edk.\nS\u00f3knarprestar: J\u00f3nsvein Bech (eisini deyvaprestur), Kirkjuvegur 7, 800 Tv\u00f8royri.\nS\u00f3knarprestur Jens Mortan Mortensen, \u00ed Leirum 1, 850 Hvalba.\n\nSu\u00f0uroyar sunnara prestagjald \nKirkjur: V\u00e1gur, Lopra, Akrar, Sumba, Porkeri og Hov.\nS\u00f3knarprestur: Patrick de Neergaard, Hvanndalsbrekka 1, 900 V\u00e1gur\nBygdin Nes - V\u0101gur er eisini \u00ed Su\u00f0uroyar sunnara prestagjaldi.\n\nKeldur \n\nPrestagj\u00f8ld \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan"}
{"id": "23153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Felagi%C3%B0%20F%C3%B8royskir%20Sj%C3%BAkrar%C3%B8ktarfr%C3%B8%C3%B0ingar", "title": "Felagi\u00f0 F\u00f8royskir Sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar", "text": "Felagi\u00f0 F\u00f8royskir Sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar er eitt f\u00f8royskt fakfelag fyri \u00fatb\u00fanir sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar ella sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ilesandi. Felagi\u00f0 F\u00f8royskir Sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar hevur umlei\u00f0 900 limir. \nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Felagnum F\u00f8royskir Sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar er at savna sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar \u00ed F\u00f8royum at taka s\u00e6r av teirra fakligu, l\u00f8nar-, setanar- og fyriskipanar\u00e1hugam\u00e1lum umframt at fremja gott samanhald felagsliga.\n\nNevndin \n\u00d3luva \u00ed Gong, forkvinna\nAmy Lj\u00f3sheim, n\u00e6stforkvinna\nTeresa Damgaard-Jarnfoss, skrivari\n\u00c1sa Poulsen, nevndarlimur\n\u00c1sa Malan Samuelsen, nevndarlimur \nPer Johannessen, varalimur\nV\u00e1r \u00ed Gong, varalimur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 felagnum\n\nF\u00f8roya L\u00e6rarafelag\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g"}
{"id": "23154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Starvsmannafelagi%C3%B0", "title": "Starvsmannafelagi\u00f0", "text": "Starvsmannafelagi\u00f0 er eitt f\u00f8royskt fakfelag. Ta\u00f0 er fakfelagi\u00f0 hj\u00e1 teimum, sum starvast innan ta\u00f0 almenna \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 fevnir um \u00e1lei\u00f0 2.400 limir, og hetta ger Starvsmannafelagi\u00f0 til hitt st\u00f8rsta fakfelagi\u00f0 \u00e1 almenna arbei\u00f0smarkna\u00f0inum. \n\nEndam\u00e1l felagsins er \u00e1 demokratiskum og javnst\u00f8\u00f0iligum grundarlagi st\u00f8\u00f0ugt at virka fyri betri arbei\u00f0skorum. Millum limirnar eru omanfyri 300 ymisk starvsheiti, so \u00e1 ein h\u00e1tt er Starvsmannafelagi\u00f0 ta\u00f0, sum grannalondini r\u00f3pa eitt fakforbund.\n\nNevndin \nS\u00fani Selfoss, forma\u00f0ur\nJ\u00f3nger\u00f0 Simonsen, n\u00e6stforkvinna\nSvend \u00c5ge Seloy, nevndarlimur\nBj\u00f8rg Jacobsen, nevndarlimur\nHilmar Augustinussen, nevndarlimur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nstarvsmannafelag.fo\n\nF\u00f8roya L\u00e6rarafelag\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g"}
{"id": "23156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enniberg", "title": "Enniberg", "text": "Enniberg er h\u00e6gsta forberg \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Evropa, t\u00e1 hugt ver\u00f0ur at um bergi er lodr\u00e6tt ella n\u00e6rum lodr\u00e6tt, og um ta\u00f0 liggur \u00fat til opi\u00f0 hav, Enniberg er 754 metrar h\u00f8gt. \n\nEnniberg er nor\u00f0asta punkt \u00e1 Vi\u00f0oynni og \u00ed F\u00f8royum. N\u00e6rmast bygdin er Vi\u00f0arei\u00f0i. Villingadalsjall er beint sunnanfyri Enniberg, ta\u00f0 er 844 metrar h\u00f8gt og harvi\u00f0 h\u00e6gsta fjall \u00ed Nor\u00f0oyggjum og tri\u00f0h\u00e6gsta fjalli \u00ed F\u00f8royum.\n\nT\u00farar ver\u00f0a gj\u00f8rdir til Enniberg um summari\u00f0, gongut\u00farar sum byrja \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i. Siglit\u00farar ver\u00f0a eisini gj\u00f8rdir til t\u00ed\u00f0ir undir Enniberg.\n\nEnniberg s\u00e6st \u00far \u00f8\u00f0rum oyggjum, eitt n\u00fa \u00far Kallinum, sum er nor\u00f0ast \u00e1 Kallsoynni og av Fugloynni.\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nBj\u00f8rg \u00ed F\u00f8royum\nVi\u00f0oy"}
{"id": "23159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202013", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2013", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2013 var tann 42. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix, sum er ein sangkapping \u00ed Danmark, sum hevur veri\u00f0 hildin s\u00ed\u00f0an 1957, fyriskipa\u00f0 av Danmarks Radio (DR). Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 kappingini var at finna tann sangin, i\u00f0 skal umbo\u00f0a Danmark vi\u00f0 Eurovision Song Contest 2013 (ESC) \u00ed Malm\u00f6.  \n\nTa\u00f0 gj\u00f8rdist Emmelie de Forest, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum \"Only Teardrops\". Sangurin, sum seinni vann Eurovision Song Contest, er skriva\u00f0ur av Lise Cabble, Julia Fabrin Jakobsen og Thomas Stengaard og framleiddur av Frederik Thaae.\n\nLuttakarar\n\nSuperfinala\n\nKeldur \n\nDansk Melodi Grand Prix\n2013"}
{"id": "23239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202014", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2014", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2014 var hin 43. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix, sum er ein \u00e1rlig afturvendandi sangkapping, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1957 av Danmarks Radio (DR). Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 kappingini er at finna tann sangin, i\u00f0 skal umbo\u00f0a Danmark \u00e1 Eurovision Song Contest 2014 (ESC), sum hesafer\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed Keypmannahavn.\n\nTa\u00f0 gj\u00f8rdist Basim, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum \"Cliche Love Song\".\n\nLuttakarar\n\nAtkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slan \n\u00cd fyrstu atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu atkv\u00f8ddu hyggjararnir og ein fakjury fyri \u00f8llum 10 sangum. Teir tr\u00edggir sangirnir, i\u00f0 tilsamans fingu flest stig, f\u00f3ru v\u00ed\u00f0ari til a\u00f0ru atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu, har hyggjararnir og fakjuryin at enda avgj\u00f8rdu, hv\u00f8r av teimum trimum sangunum vann.\n\n\u00cd fakjuryini v\u00f3ru J\u00f8rgen de Mylius, S\u00f8s Fenger, Camille Jones, Lars \"Chief 1\" Pedersen og Mich \"Cutfather\" Hedin Hansen.\n\nAtkv\u00f8\u00f0urnar fr\u00e1 hyggjarunum og fr\u00e1 fakjuryini taldu 50 % \u00ed b\u00e1\u00f0um atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slum.\n\nSuperfinala\n\nS\u00ed eisini \nDansk Melodi Grand Prix 2013\n\nKeldur \n\nDansk Melodi Grand Prix\n2014"}
{"id": "23241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix", "title": "Dansk Melodi Grand Prix", "text": "Dansk Melodi Grand Prix er ein donsk sangkapping, sum Danmarks Radio hevur fyriskipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1957. Endam\u00e1li\u00f0 er at finna tann sangin, i\u00f0 skal umbo\u00f0a Danmark \u00ed Eurovision Song Contest. \n\nDanmark hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir vunni\u00f0 Eurovision:\n\n 1963 Grethe og J\u00f8rgen Ingmann \u00ed London vi\u00f0 Dansevise\n 2000 Br\u00f8drene Olsen \u00ed Stockholm vi\u00f0 \"Fly on the Wings of Love\", sum er enska \u00fatg\u00e1van av \"Smuk som et stjerneskud\".\n 2013 Emmelie de Forest \u00ed Malm\u00f6 vi\u00f0 \"Only Teardrops\".\n\nVinnarar\n\nKeldur og vi\u00f0merkingar \n\nDansk Melodi Grand Prix"}
{"id": "23377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/810-%C3%A1rini", "title": "810-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini - 810-\u00e1rini - 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini 860-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n810-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/810", "title": "810", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n810-\u00e1rini"}
{"id": "23380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Solveig%20Horne", "title": "Solveig Horne", "text": "Solveig Horne (f\u00f8dd 12. januar 1969 \u00ed Haugesund ) hevur s\u00ed\u00f0an 2013 veri\u00f0 javnst\u00f8\u00f0u- og barnam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi . Hon umbo\u00f0ar Frambur\u00f0sflokkin. \n\nNorski javnst\u00f8\u00f0ur\u00e1\u00f0harrin Horne heldur ikki kvinnudag 8. mars 2014 . \"Eg havi ongant\u00ed\u00f0 fyrr markera\u00f0 8. mars, t\u00ed er ta\u00f0 \u00f3nat\u00farligt at gera ta\u00f0 \u00ed \u00e1r. Ta\u00f0 er t\u00fd\u00f0andi at vit eru \u00e1 bananum hv\u00f8nn einasta dag vi\u00f0v\u00edkjandi javnst\u00f8\u00f0uni\", seg\u00f0i hon vi\u00f0 NRK.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nNorskir politikarar\nNorskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "23381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mercy%20Ships", "title": "Mercy Ships", "text": "Mercy Ships er ein [altj\u00f3\u00f0a hj\u00e1lparfelagsskapur, sum umsitir hospitalsskip, heilsur\u00f8kt osfr. \u00ed menningarlondum. Felagsskapurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1978 av Don og Deyon Stephens og hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed  Garden Valley, Texas \u00ed USA.\n\nFelagsskapurin hevur arbeitt \u00ed gott 70 havnum vi\u00f0 hj\u00e1p fr\u00e1 \u00ed minsta lago 50 londum.\n\nFelagsskapir\n1978"}
{"id": "23387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gerg%C5%91%20Kis", "title": "Gerg\u0151 Kis", "text": "Gerg\u0151 Kis (f\u00f8ddur 19. januar 1988 \u00ed Tapolca) er ein ungarskur svimjari, sum hevur vunni\u00f0 gull, silvur og bronsu hei\u00f0ursmerki \u00e1 altj\u00f3\u00f0a svimjistevnum \u00ed fr\u00edsvimjing \u00e1 langteini og \u00ed blanda\u00f0ari svimjing. Hann vann gull \u00ed 800 m fr\u00ed \u00e1 EM \u00e1 langbana \u00ed 2008 og 2012. \u00cd 2011 vann hann bronsu til HM \u00e1 langbana \u00ed Shanghai \u00ed 800 og 1500 metrum fr\u00ed. T\u00e1 hann vann bronsuhei\u00f0ursmerki \u00ed 800 m fr\u00ed skriva\u00f0i hann ungarska \u00edtr\u00f3ttas\u00f8gu, vi\u00f0 ta\u00f0 at hann gj\u00f8rdist fyrsti ungarin, i\u00f0 vann eitt HM hei\u00f0ursmerki \u00ed fr\u00edsvimjing. F\u00f8royski P\u00e1l Joensen hevur fleiri fer\u00f0ir svomi\u00f0 \u00edm\u00f3ti honum \u00ed finalum til EM og HM. Gerg\u0151 Kis lutt\u00f3k \u00e1 Summar OL 2004, 2008 og 2012, men vann ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki. \u00cd 2012 gj\u00f8rdist hann nummar 5 \u00ed 400 metrum fr\u00ed, nummar 8 \u00ed 4 x 200 metrar fr\u00ed og nummar 19 \u00ed 1500 m fr\u00ed.\n\nUngarskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2004\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "23390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaliningrad", "title": "Kaliningrad", "text": "Kaliningrad (russiskt \u041a\u0430\u043b\u0438\u043d\u0438\u043d\u0433\u0440\u0430\u0434, t\u00fdskt: K\u00f6nigsberg, litaviskt: Karaliau\u010dius, p\u00f3lskt: Kr\u00f3lewiec)) er ein b\u00fdur \u00ed russiska landslutinum Kaliningrad Oblast, i\u00f0 liggur millum P\u00f3lland og Litava vi\u00f0 Eystrasalt. Til 1946 nevndist b\u00fdurin K\u00f6nigsberg. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 431.902.\n\nB\u00fdir \u00ed Russlandi\nEvropa"}
{"id": "23394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laksur", "title": "Laksur", "text": "Laksur (lat\u00ednsnkt Salmo: laksa\u00e6ttin) er smidligur fiskur. Hann hevur eina ryggfj\u00f8\u00f0ur mitt \u00e1 bakinum, eina l\u00edtla fitifj\u00f8\u00f0ur aftarlaga m\u00f3ti klingruni og eina gotfj\u00f8\u00f0ur, har aftari endi er umlei\u00f0 undir fitifj\u00f8\u00f0urini. Sterturin er naka\u00f0 innbogin. Strikan er bein. Siljafiskar f\u00e1a st\u00f3ran kr\u00f3k \u00e1 undirkjaftin \u00ed g\u00fdtingart\u00ed\u00f0ini um heysti\u00f0. Kjaftbeinini r\u00f8kka umlei\u00f0 inn undir aftaru rond \u00e1 eygunum. Laksur kann ver\u00f0a mistikin fyri sj\u00f3s\u00edl. Laksur hevur \u00far 10 upp \u00ed 13, vanliga 11, ro\u00f0slur fr\u00e1 fitifj\u00f8\u00f0urini til strikuna. \u00c1 fremsta t\u00e1knaboga, inni \u00ed boganum, eru t\u00e1knatindarnir allir r\u00e6ttiligir tindar. Laksur er svartbl\u00e1ur um baki\u00f0, silvursk\u00ednandi um s\u00ed\u00f0urnar, og undir b\u00fakinum er hann hv\u00edtligur, r\u00f3malittur. \u00d3javnir, svartir blettir eru um s\u00ed\u00f0urnar, \u00e1 k\u00e1puni og kj\u00e1lkunum. \u00cd g\u00fdtingart\u00ed\u00f0ini um heysti\u00f0 skiftir laksur lit og ver\u00f0ur br\u00fanligur vi\u00f0 blettum. Fiskurin \u00ed laksi er lj\u00f3sarey\u00f0ur. Umframt at vera \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum er laksur eisini \u00ed sj\u00f3num, \u00far vatnskorpuni og ni\u00f0ur \u00e1 kanska 140 m., og helst eisini dj\u00fapari. Ta\u00f0 er \u00f3vist, um laksur fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini hevur veri\u00f0 \u00ed f\u00f8royskum \u00e1um, men laksurin n\u00fa \u00ed t\u00ed\u00f0ini er innfluttur \u00far \u00fatlondum og settur \u00fat \u00ed \u00e1v\u00edsar \u00e1ir her. Hann ver\u00f0ur upp \u00ed 150 cm langur. \n\nHann er fram vi\u00f0 landi og \u00e1 v\u00ed\u00f0um havi, fr\u00e1 Nor\u00f0urportugal til Hv\u00edtahavi\u00f0. \u00cd Eystarasalti, vi\u00f0 Bretsku Oyggjarnar, undir F\u00f8royum, \u00cdslandi, vi\u00f0 Jan Mayen og \u00ed Gr\u00f8nlandi. Hann er fr\u00e1 N\u00fdfundlandi og Labrador \u00ed Kanada til Connecticut \u00ed N\u00fdonglandi. Eisini \u00ed \u00e1um og v\u00f8tnum \u00ed hesum somu londum. \n\nTa\u00f0 eru fleiri ymisk sl\u00f8g til av laksi, summi sl\u00f8g fer\u00f0ast langa lei\u00f0, me\u00f0an onnur sl\u00f8g liva alt l\u00edvi\u00f0 \u00ed feskum vatni. Laksur ver\u00f0ur f\u00f8ddur \u00ed feskum vatni og tey sl\u00f8gini sum fer\u00f0ast langt svimur s\u00ed\u00f0an \u00fat til opi\u00f0 hav og so venda teir aftur til fekst vatn, t\u00e1 i\u00f0 teir skulu g\u00fdta. Ta\u00f0 sigst, og kanningar hava eisini v\u00edst at ta\u00f0 er so, at laksurin vendir aftur til j\u00fast sama sta\u00f0, har i\u00f0 hann var\u00f0 f\u00f8ddur, fyri at g\u00fdta.\n\nN\u00f3gva sta\u00f0ni \u00ed heiminum ver\u00f0ur laksur aldur \u00ed st\u00f3rum aliringum, smolti\u00f0 ver\u00f0ur fyrst framleitt \u00ed feskum vatni, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur fiskurin settur \u00fat \u00ed aliringar, t\u00e1 hann er kl\u00e1rur til ta\u00f0, har ver\u00f0ur hann f\u00f3\u00f0ra\u00f0ur og at enda tikin og slakta\u00f0ur, hagreiddur og s\u00ed\u00f0an seldur og ofta \u00fatfluttur. \u00cd F\u00f8royum hevur ta\u00f0 veri\u00f0 vanligt at ala laks s\u00ed\u00f0an 1970-\u00e1rini og henda vinnan hevur ment seg n\u00f3gv s\u00ed\u00f0an t\u00e1 og er n\u00fa ein av h\u00f8vu\u00f0svinnunum \u00ed landinum.\n\nVinnuligi t\u00fddningur \n\nLaksur hevur st\u00f3ran vinnuligan t\u00fddning. Marine Harvest framlei\u00f0ir fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8nn laks, 25 prosent, \u00ed heiminum . Fyrit\u00f8kan hevur virksemi \u00ed 22 londum, og av hesum er millum anna\u00f0 aling \u00ed F\u00f8royum. Starvsf\u00f3lkini hj\u00e1 Marine Harvest eru 10.400 \u00ed tali\u00f0 um allan heimin. St\u00f8rsti eigarin \u00ed Marine Harvest er John Fredriksen, i\u00f0 er uppvaksin \u00ed arbei\u00f0arab\u00fdarpartinum V\u00e5lerenga \u00ed Oslo, men sum hevur bygt seg upp til at vera ein av heimsins r\u00edkastu monnum. Markna\u00f0arvir\u00f0i \u00e1 Marine Harvest er \u00ed l\u00f8tuni knappar 28 milliardir kr\u00f3nur .\n\n\u00cd 2011 var laksur heili 34 % av samla\u00f0a f\u00f8royska v\u00f8ru\u00fatflutninginum \u00ed vir\u00f0i og \u00ed 2013 var\u00f0 vir\u00f0i\u00f0 av t\u00ed \u00fatflutta laksinum \u00ed F\u00f8royum 43 % av samla\u00f0a \u00fatflutninginum, harvi\u00f0 er laksur F\u00f8roya st\u00f8rsta einstaka \u00fatflutningsv\u00f8ra . Pr\u00edsfalli \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum seinnu helvt \u00ed 2011 s\u00e6st aftur \u00ed hagt\u00f8lunum. N\u00f8gdin av \u00fatfluttum laksi er \u00f8kt 29 %, me\u00f0an samla\u00f0a vir\u00f0i bert \u00f8kti 10 % \u00ed 2011. St\u00f8rsti markna\u00f0urin fyri f\u00f8royskan alifisk er samb\u00e6rt hagt\u00f8lunum USA; f\u00f8royskur laksur hevur gott or\u00f0 \u00e1 s\u00e6r \u00ed USA. F\u00f8royska alivinnan \u00fatflutti n\u00e6stan 350 milli\u00f3nir kr\u00f3nur av laksi til USA \u00ed 2010, ta\u00f0 vil siga at fj\u00f3r\u00f0i hv\u00f8r f\u00f8royskur laksur enda\u00f0i \u00ed USA. Eftir USA kemur T\u00fdskland, St\u00f3ra Bretland, Danmark og Frakland.  \u00cd \u00fatflutningshagt\u00f8lunum s\u00e6st eisini, at \u00fatflutningurin til b\u00e6\u00f0i Russland og Kina er \u00f8ktur n\u00f3gv \u00ed 2011. \n\n2013 hevur veri\u00f0 eitt gott \u00e1r hj\u00e1 laksaalarum, og ta\u00f0 ver\u00f0ur m\u00f8guliga ta\u00f0 besta nakrant\u00ed\u00f0. N\u00fdtslan av laksi er \u00f8kt munandi, t\u00ed at framlei\u00f0arar hava gj\u00f8rt laks l\u00e6ttan at matgera, og laksur er tann fiskurin, sum f\u00f3lk oftast hava \u00ed huganum, t\u00e1 tey vilja hava fisk. \"Laksur hevur fingi\u00f0 eina serliga st\u00f8\u00f0u \u00e1 markna\u00f0inum, t\u00ed at n\u00f3gv f\u00f3lk velja laks framum onnur fiskasl\u00f8g. T\u00ed hevur laksur eisini eina bjarta framt\u00ed\u00f0 fyri framman\", seg\u00f0i Bj\u00f8rn-Erik Stabell \u00ed Norges Sj\u00f8mtr\u00e5d \u00ed 2013 . Hann v\u00e6ntar, at v\u00f8ksturin \u00ed eftirspurninginum fer at halda fram komandi \u00e1rini. \"Eftirspurningurin eftir laksi fer at \u00f8kjast meira komandi 15 \u00e1rini, enn hann hevur gj\u00f8rt seinastu 15 \u00e1rini. Vit v\u00e6nta t\u00ed, at alivinnan hevur m\u00f8guleika at vaksa enn meira, men ta\u00f0 fer at seta sera st\u00f3r kr\u00f8v til okkum sum vinna\", seg\u00f0i Stabell. Hann v\u00edsti \u00e1 nakrar ors\u00f8kir til, at eftirspurningurin fer at \u00f8kjast komandi \u00e1rini. Ein t\u00fd\u00f0andi ors\u00f8k er tann vaksandi mi\u00f0alklassin. \"Tann vaksandi mi\u00f0alklassin kring heimin er ein t\u00fd\u00f0andi ors\u00f8k til \u00f8ktan eftirspurning. T\u00e1 f\u00f3lk hava r\u00e1\u00f0, vilja tey fegin v\u00edsa ta\u00f0 vi\u00f0 at keypa laks\", seg\u00f0i eisini Stabell. \n\n\u00cd 2013 framleiddu F\u00f8royar g\u00f3\u00f0 62.000 tons av alifiski, \u00ed 2011 og 2012 var bert laksur aldur, \u00ed 2013 var eitt sindur av aldum s\u00edlum, t\u00f3 bert 72 tons, so ta\u00f0 er ein sera l\u00edtil partur av samla\u00f0u n\u00f8gdini. Av hesum v\u00f3ru 58.903 tons \u00fatflutt \u00ed 2013 til eitt vir\u00f0i \u00e1 2.455 mia. N\u00f8gdin av \u00fatfluttum alifiski var eitt vet l\u00e6gri enn \u00ed 2012, men vir\u00f0i var n\u00f3gv \u00f8kt. Alifiskur, tvs. laksur, var st\u00f8rsta \u00fatflutningsv\u00f8ra hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 2013.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar\nAlivinna"}
{"id": "23400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/814", "title": "814", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nKarlamagnus doy\u00f0i uml. 814\n\n810-\u00e1rini"}
{"id": "23402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/800-%C3%A1rini", "title": "800-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld - 10. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini - 800-\u00e1rini - 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini 850-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n800-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/800", "title": "800", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n800-\u00e1rini"}
{"id": "23405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigga%20Vang", "title": "Sigga Vang", "text": "Sigga Vang (f\u00f8dd 1974 \u00ed T\u00f3rshavn) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og filmsf\u00f3lk. Hon er \u00fatb\u00fagvin BA \u00ed enskum og MA \u00ed filmi, hon t\u00f3k MA \u00e1 Goldsmith College \u00ed London samstundis sum Ingun \u00ed Skrivarastovu. \u00cd 2014 var\u00f0 hon vald \u00ed fyrstu nevndina \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a felagnum F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk, hon er skrivari \u00ed felagnum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2002 - Margereta og mj\u00f3lkin, barnab\u00f3k\n\nPrivat \nHon b\u00fdr \u00ed Havn og hevur f\u00fdra b\u00f8rn, sum eru f\u00f8dd fr\u00e1 2000 til 2009: Sadie Sigurr\u00f3s, Malaki, Maika Margreta og Anna Bella.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8roysk filmsf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "23407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/All%20In", "title": "All In", "text": "All In er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, ein dreingjab\u00f3lkur. Teir gj\u00f8rdist kendir \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 teir gj\u00f8rdu eitt coverlag vi\u00f0 sanginum Vanja hj\u00e1 J\u00e1kup Eli Joensen. Sangurin gj\u00f8rdist \u00c1rsins sangur \u00e1 Planet Awards 2011 \u00ed versj\u00f3nini hj\u00e1 J\u00e1kup Eli, og \u00ed 2012 gj\u00f8rdist sangurin enn einafer\u00f0 \u00c1rsins sangur, hesafer\u00f0 \u00ed versj\u00f3nini hj\u00e1 All in. B\u00f3lkurin All in gj\u00f8rdi almannakunngj\u00f8rdi eisini eitt videolag til sangin Vanja. \u00cd 2013 gj\u00f8rdu teir eina n\u00fdggja versj\u00f3n av sanginum T\u00fa hj\u00e1 Terja Rasmussen og Moirae fr\u00e1 1996, ta\u00f0 var\u00f0 lagt \u00e1 YouTube 1. januar 2014, t\u00f3 l\u00f8gdu teir ein Official teaser \u00e1 30 sekund um videolagi\u00f0 T\u00fa hin 31. oktober 2013. Polar Films Entertainment leikstj\u00f3rna\u00f0u eitt videolag til sangin T\u00fa \u00ed versj\u00f3nini hj\u00e1 All in. \u00cd 2014 var hetta videolagi\u00f0 tilnevnt til \u00c1rsins videolag \u00e1 Faroese Music Awards 2013. L\u00f8gini i\u00f0 All in gera av n\u00fdggjum ver\u00f0a gj\u00f8rd \u00e1 ein meira stillan og romantiskan h\u00e1tt enn upprunal\u00f8gini.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g, coverl\u00f8g \n2011 - Vanja (upprunasangur: J\u00e1kup Eli Joensen)\n2013 - T\u00fa (upprunasangur: Moirae og Terji Rasmussen)\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nTerji Djurhuus\nJ\u00f3annes Lamhauge\n\u00d3lavur \u00e1 V\u00e1li Olsen\nD\u00e1njal Gomez Gudj\u00f3nsson\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAll in \u00e1 YouTube\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "23408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.cw", "title": ".cw", "text": ".cw er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Cura\u00e7ao.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "23423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/790-%C3%A1rini", "title": "790-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini - 790-\u00e1rini - 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini 840-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n790-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Li%20Bai", "title": "Li Bai", "text": "Li Bai (701\u2013762), eisini kendur sum Li Po, var ein kinesiskur yrkjari sum fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini t\u00e1 hann livdi l\u00edka til \u00ed dag ver\u00f0ur sagdur at vera ein serstakur og romantiskur pers\u00f3nur, sum f\u00f8rdi si\u00f0bundna poetiska formin til n\u00fdggjar h\u00e6ddir. \n\nHann og vinur hansara Du Fu (712\u2013770) v\u00f3ru teir mest framstandandi pers\u00f3narnir \u00ed t\u00ed bl\u00f3mandi kinesiska skaldskapinum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Tang-rr\u00edkinum, \u00ed t\u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num, sum ofta ver\u00f0ur nevnt \"Gull\u00f8ldin \u00ed Kina\".\n\nUmlei\u00f0 t\u00fasund yrkingar, i\u00f0 Li Bai sigst hava yrkt eru varveittar, av teimum eru 34 \u00ed kanon-skriftasavninum fr\u00e1 18. \u00f8ld Tr\u00fdhundra\u00f0 Tang yrkingar. S\u00f8gninsigur, at hann drukna\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 hann lena\u00f0i seg \u00far s\u00ednum b\u00e1ti fyri at fevna spegilsmyndina av m\u00e1nanum \u00ed \u00e1nni, men datt \u00fat\u00ed og drukna\u00f0i.\n\nKeldur \n\nKinesiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 8. \u00f8ld\n8. \u00f8ld"}
{"id": "23426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stella%20Polaris%20t%C3%B3nleikakappingin", "title": "Stella Polaris t\u00f3nleikakappingin", "text": "Stella Polaris t\u00f3nleikakappingin er ein t\u00f3nleikakapping fyri ungar klassiskar t\u00f3nleikarar \u00far F\u00f8royum. Kappingin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum 28. februar og 1. mars 2014.\n\nStella Polaris 2014 \nFimm d\u00f3marar v\u00f3ru til t\u00f3nleikakappingina. D\u00f3msnevndarforma\u00f0ur var heimskendi skotski trompetleikarin John Wallace. John Wallace er rektari \u00e1 Royal Scottish Academy of Music and Drama \u00ed Glasgow og er kendur v\u00ed\u00f0a um, sum ein av fremstu trompetleikarum seinnu mongu \u00e1rini.\n\nD\u00f3mari, i\u00f0 umbo\u00f0ar t\u00f3nleikagreinina \u00ed brei\u00f0ari merking, var heimskendi blokkfloytuleikarin Michala Petri. Michala Petri er \u00farm\u00e6lingur \u00e1 blokkfloytu, og framf\u00f8rir kring allan heimin. Hon starvast harafturat eisini sum proffessari \u00e1 Kgl danska t\u00f3nlistask\u00falanum \u00ed Keypmannahavn.\n\nUmbo\u00f0 fyri T\u00f3rshavnar Musikksk\u00fala var Bo Isholm, fyri F\u00f8roya Symfoniorkestur Bernhar\u00f0ur Wilkinson og umbo\u00f0 fyri \u00e1hoyrarar ver\u00f0ur Anna Sof\u00eda Restorff.\n\nTey sum komu \u00ed finaluna v\u00f3ru hesi:\nAlvi Joensen, guitar - Marta Torkilsd\u00f3ttir Johannesen, floyta - Mattias Kapnas, klaver - Hei\u00f0run Petersen, violin - Birita Poulsen, sang - og Ernst Remmel, trompet. Vinnarin fekk 25.000 kr\u00f3nur umframt hei\u00f0urin at taka lut sum solistur \u00e1 eini konsert vi\u00f0 F\u00f8roya Symfoniorkestri. 2. vir\u00f0isl\u00f8n var kr. 10.000, 3. vir\u00f0isl\u00f8n var kr. 5.000 og 4. vir\u00f0isl\u00f8n var 2.000 kr\u00f3nur.\n\nVinnarar 2014 \n Nr. 1 Mattias Kapnas\n Nr. 2 Alvi Joensen\n Nr. 3 Hei\u00f0run Petersen\n Nr. 4 Marta Torkilsd\u00f3ttir Johannesen, Birita Poulsen og Ernst Remmel\n\nVinnarar undir 18 \u00e1r \nAlda Sigurdsd\u00f3ttir Lamhauge og Aksel Remmel vunnu kappingina fyri t\u00f3nleikarar undir 18 \u00e1r\nV\u00e1r Iversen Lindenskov var\u00f0 nummar eitt hj\u00e1 luttakarunum undir 12 \u00e1r\n\nLuttakarar til Stella Polaris 2014 \nSusan Philbrow, cello\nFelisia J\u00f3gvansd\u00f3ttir Helmsdal, klarinett\nV\u00e1r Iversen Lindenskov, cello\nJ\u00f3nhild H\u00f8gnad\u00f3ttir Debes, cello\nAksel Remmel, klaver\nBirita Dam, viola\nKatarina Andreassen, floyta\nAnna Sof\u00eda J\u00f8rgensen, trompet\nAlda S. Lamhauge, floyta\nGwendolyn Philbrow, cello\nS\u00f3lja Hansen, cello\nHjalti Bogason, gittari\nJ\u00f3sef Zachariassen, klaver\nMattias Dimitris Kapnas, klaver\nMarta Torkilsd\u00f3ttir Johannesen, floyta\nErnst D\u00e1njalsson Remmel, trompet\nSof\u00eda Jakobina Restorff Spangenfeldt, floyta\nL\u00edv Hansen, violin\nMaria Wang Reinert, trombon\nBirita Poulsen, sangur\nKristina Thede Johansen, saxofon\nR\u00fani Hentze, trompet\nAlvi Joensen, gittari\nD\u00e1vur Birgisson Davidsen, gittari\nMaria Olsen, gittari\nElsa Maria Dam, floyta\nHei\u00f0run Petersen, violin\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur t\u00f3nleikur\nT\u00f3nleikakappingar"}
{"id": "23428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mattias%20Kapnas", "title": "Mattias Kapnas", "text": "Mattias Dimitris Kapnas (f\u00f8ddur 1991) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sum lesur \u00e1 Det Kgl. Danske Musikkonservatorium. Hin 1. mars 2014 vann hann ta allarfyrstu Stella Polaris t\u00f3nleikakappingina, sum var fyri ungir f\u00f8royskir klassiskir t\u00f3nleikarar. Hann var eisini limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Moby The Pink Pilot sum sp\u00e6ldi progressivan rock. B\u00f3lkurin vann FM08 t\u00f3nleikakappingina. Mattias er eisini limur \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Bendar Sp\u00f3nir, har hann sp\u00e6lir keybord. B\u00f3lkurin var tilnevndur fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir \u00e1 Faroese Music Awards 2014, hann var tilnevndur \u00ed b\u00f3lkinum Rock/M\u00e1lm, Jazz, Folk og Blues sum \u00c1rsins b\u00f3lkur, \u00c1rsins fl\u00f8ga og \u00c1rsins sangur. Mattias er sonur t\u00f3nleikaran Nikolaos Kapnas (1962-2015) og Hedvig Westerlund-Kapnas, hann er br\u00f3\u00f0ir Theodor Kapnas, sum er ein av limunum \u00ed Hamfer\u00f0.\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Vann Stella Polaris t\u00f3nleikakappingina\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "23430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/790", "title": "790", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n790-\u00e1rini"}
{"id": "23437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202009", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2009", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2009 var tann 38. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix.\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 kappingini var at finna tann sangin, i\u00f0 skuldi umbo\u00f0a Danmark \u00e1 Eurovision Song Contest 2009 (ESC) \u00ed Moskva. Vinnarin av Grand Prix'num gj\u00f8rdist Brinck vi\u00f0 sanginum \"Believe Again\" i\u00f0 var skriva\u00f0ur av Lars Halvor Jensen, Martin Michael Larsson og Ronan Keating. Kappingin var\u00f0 hildin 31. januar 2009 \u00ed Messecenter Herning. Vertir v\u00f3ru Birthe Kj\u00e6r og Felix Smith.\n\nLuttakarar\n\nAtkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sla \nHetta \u00e1ri\u00f0 var sj\u00e1lv mannagongdin vi\u00f0v\u00edkjandi atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sluni heilt annarlei\u00f0is enn \u00e1rini frammanundan. \n\n\u00cd fyrstu atkv\u00f8\u00f0urundu valdu hyggjararnir og ein fakjury \u00ed felag teir f\u00fdra sangirnir, i\u00f0 f\u00f3ru v\u00ed\u00f0ari \u00ed kappingini. Atkv\u00f8\u00f0urnar fr\u00e1 d\u00f3marunum og hyggjarnunum taldu her 50% hv\u00f8r. Teir f\u00fdra valdu sangirnir f\u00f3ru so v\u00ed\u00f0ari til h\u00e1lvfinaluna, har teir kappa\u00f0ust tveir og tveir hv\u00f8r m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. Her v\u00f3ru ta\u00f0 bert atkv\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 hyggjarunum, i\u00f0 avgj\u00f8rdu hv\u00f8rjir tveir sangir sluppu v\u00ed\u00f0ari til endaligu finaluna, har i\u00f0 ta\u00f0 aftur v\u00f3ru atkv\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 hyggjarunum, i\u00f0 avgj\u00f8rdu hv\u00f8r sangur vann Dansk Melodi Grand Prix 2009 og harvi\u00f0 skuldi umbo\u00f0a Danmark \u00e1 ESC 2009.\n\n\u00cd fakjuryini s\u00f3tu: S\u00f8s Fenger, Bent Fabricius-Bjerre, Anna David, Martin Brygmann, Kjeld Tolstrup, Michael Hardinger umframt ein eyka limur, Kalle Meyer Vestergaard, i\u00f0 hev\u00f0i vunni\u00f0 s\u00edtt pl\u00e1ss \u00ed P4-sendingini Danmarksmester orsaka\u00f0 av hansara vitan um danskan poppt\u00f3nleik.\n\nS\u00ed eisini \nDansk Melodi Grand Prix 2010\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 DR fyri Dansk Melodi Grand Prix\n\nDansk Melodi Grand Prix\n2009"}
{"id": "23438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202010", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2010", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2010 var tann 39. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix, sum er ein \u00e1rlig afturvendandi sangkapping, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1957 av Danmarks Radio (DR). Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 kappingini er at finna tann sangin, i\u00f0 skal umbo\u00f0a Danmark \u00e1  Eurovision Song Contest 2010 \u00ed Norra.\n\nKappingin var\u00f0 hildin hin 6. februar 2010 \u00ed Gigantium \u00ed Aalborg vi\u00f0 Felix Smith og Julie Berthelsen sum vertum og var\u00f0 send beinlei\u00f0is \u00e1 DR1.\n\nF\u00f8royski Jens Marni Hansen lutt\u00f3k \u00ed kappingini vi\u00f0 sanginum Gloria. Hann kom ikki \u00ed finaluna.\n\nVinnarin gj\u00f8rdist duo'in Chan\u00e9e & N'evergreen vi\u00f0 sanginum \"In a Moment Like This\", i\u00f0 harvi\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0i Danmark \u00e1 Eurovision Song Contest 2010. \u00cd finaluni har fingu tey 149 stig, sum rakk til eitt 4. pl\u00e1ss, sum t\u00e1 var besta plaseringin hj\u00e1 Danmark s\u00ed\u00f0an 2001, t\u00e1 Br\u00f8\u00f0urnir Olsen vunnu altj\u00f3\u00f0a Eurovision Song Contest.\n\nLuttakarar \nTeir 10 luttakrarnir \u00ed Dansk Melodi Grand Prix 2010 v\u00f3ru almannkunngj\u00f8rdir hin 12. januar 2010. Av teimum v\u00f3ru Bryan Rice, Kaya Br\u00fcel og Sukkerchok bo\u00f0in vi\u00f0 \u00e1 einum sonevndum wildcard.\n\nAtkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sla \nFyrst var ein innlei\u00f0andi runda, har allir 10 luttakararnir framf\u00f8rdu s\u00ednar sangir. Av teimum v\u00f3ru f\u00fdra atkv\u00f8ddir v\u00ed\u00f0ari til h\u00e1lvfinaluna, har i\u00f0 teir skuldu kappast tveir og tveir sangir hv\u00f8r m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. Tveir av luttakarunum i\u00f0 fingu flestar atkv\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 hyggjarunum skuldu s\u00ed\u00f0an kappast v\u00ed\u00f0ari \u00ed t\u00ed endaligu finaluni.\n\nSj\u00e1lv mannagongdin vi\u00f0v\u00edkjandi atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sluni f\u00f3r fram eins og \u00e1ri\u00f0 fyri, t\u00e1 i\u00f0 hon var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00e1 fyrsta sinni. \u00cd fyrstu atkv\u00f8\u00f0urundu valdu hyggjararnir og ein fakjury \u00ed felag teir f\u00fdra sangirnir, i\u00f0 f\u00f3ru v\u00ed\u00f0ari \u00ed kappingini. Atkv\u00f8\u00f0urnar fr\u00e1 d\u00f3marunum og hyggjarnunum taldu her 50% hv\u00f8r. Teir f\u00fdra valdu sangirnir f\u00f3ru so v\u00ed\u00f0ari til h\u00e1lvfinaluna, har teir kappa\u00f0ust tveir og tveir hv\u00f8r m\u00f3ti \u00f8\u00f0rum. Her v\u00f3ru ta\u00f0 bert atkv\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 hyggjarunum, i\u00f0 avgj\u00f8rdu hv\u00f8rjir tveir sangir sluppu v\u00ed\u00f0ari til endaligu finaluna, har i\u00f0 ta\u00f0 aftur v\u00f3ru atkv\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 hyggjarunum, i\u00f0 avgj\u00f8rdu hv\u00f8r sangur vann Dansk Melodi Grand Prix 2010 og harvi\u00f0 skuldi umbo\u00f0a Danmark \u00e1 ESC 2010.\n\n\u00cd fakjury'ini s\u00f3tu Paw Lagermann, Camille Jones, S\u00f8s Fenger, Kenneth Kreutzmann, Chief 1 og Bent Fabricius-Bjerre.\n\nS\u00ed eisini \nDansk Melodi Grand Prix 2009\nDansk Melodi Grand Prix 2011\n\nKeldur \n\nDansk Melodi Grand Prix\n2010"}
{"id": "23443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/780-%C3%A1rini", "title": "780-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini - 780-\u00e1rini - 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini 830-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n780-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/770-%C3%A1rini", "title": "770-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini - 770-\u00e1rini - 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini 820-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n770-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/780", "title": "780", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n780-\u00e1rini"}
{"id": "23448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/770", "title": "770", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n770-\u00e1rini"}
{"id": "23449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0lah%C3%BAsi%C3%B0", "title": "Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0", "text": "Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gsbotni er ein mi\u00f0lafyrit\u00f8ka \u00ed F\u00f8royum, sum veitir t\u00ed\u00f0indi umvegis t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Sosialurin, \u00fatvarpsr\u00e1sina R\u00e1s2 og internett\u00ed\u00f0indaportalin in.fo. Afturat Sosialinum eru eisini onnur bl\u00f8\u00f0, i\u00f0 Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 gevur \u00fat. \u00cd 2004 gj\u00f8rdi Sosialurin av at flyta alt virksemi\u00f0 heim \u00ed gomlu handilsh\u00f8lini hj\u00e1 Valdemar Lutzen \u00ed V\u00e1gsbotni \u00ed Havn, sum st\u00f3\u00f0u kl\u00e1r tann 15. apr\u00edl \u00ed 2005, nevnd Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 \u00ed V\u00e1gsbotni.\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nir \nMi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 skipa\u00f0i fyri Planet Awards fr\u00e1 2005 til 2012. Navni\u00f0 hev\u00f0i samband vi\u00f0 planet.fo, sum var ein partur av portal.fo t\u00ed\u00f0indaportalinum, i\u00f0 Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0/Sosialurin veitti t\u00ed\u00f0indi til l\u00edka til Portalurin var seldur \u00ed 2013 og Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 ikki longur var veitari av t\u00ed\u00f0indum, og t\u00e1 bar ikki longur til hj\u00e1 Mi\u00f0lah\u00fasinum at halda fram vi\u00f0 Planet Awards. \u00cd sta\u00f0in var\u00f0 ein n\u00fdggj t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n sett \u00e1 stovn, sum tr\u00edggir st\u00f3rir akt\u00f8rar st\u00f3\u00f0u saman um: Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0, Kringvarp F\u00f8roya og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0. \u00d8ll hesi v\u00f3ru samd um, at ta\u00f0 var br\u00fak fyri einum sl\u00edkum tiltaki, i\u00f0 hei\u00f0rar f\u00f8royskum t\u00f3nleiki og f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum. N\u00fdggja t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nin fekk enska heiti\u00f0 Faroese Music Awards, stytt FMA, \u00e1 f\u00f8royskum er heiti\u00f0 F\u00f8roysku t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8nirnar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nMi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar\n2005"}
{"id": "23451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%B3%C3%B0i%20Vestergaard", "title": "Fr\u00f3\u00f0i Vestergaard", "text": "Fr\u00f3\u00f0i Vestergaard (f\u00f8ddur 1962 \u00e1 Tv\u00f8royri) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. Hann hevur veri\u00f0 og er enn virkin \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Deiggj, eisini nevndur Fr\u00f3\u00f0i og Deiggj. B\u00f3lkurin gav \u00fat lp og kasettuband vi\u00f0 heitinum Storm\u00e1varing \u00ed 1985. Sangir sum Pr\u00fa\u00f0a land m\u00edtt og Skr\u00e6\u00f0 teg n\u00fa leysan v\u00f3ru n\u00f3gv at hoyra. Fr\u00f3\u00f0i arbei\u00f0ir \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum og er vi\u00f0 \u00ed fyrireikingarb\u00f3lkinum, sum arbei\u00f0ir vi\u00f0 Faroese Music Awards.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nVi\u00f0 Fr\u00f3\u00f0a og Deiggj \n1985 - Storm\u00e1varing\n\nEr vi\u00f0 \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n2002 - Livandi t\u00f3nleikur (sangurin \u00cd m\u00e1nal\u00fdsi)\n1998 - Ung um aldarm\u00f3ti\u00f0 (sangurin Pr\u00fa\u00f0a land m\u00edtt)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "23463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Storm%C3%A1varing%20%28Fr%C3%B3%C3%B0i%20og%20Deiggj%29", "title": "Storm\u00e1varing (Fr\u00f3\u00f0i og Deiggj)", "text": "Storm\u00e1varing er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va, sum Fr\u00f3\u00f0i og Deiggj g\u00f3vu \u00fat \u00ed 1985. Storm\u00e1varing kom \u00fat sum lp pl\u00e1ta og kasettuband. Allir sangirnir v\u00f3ru \u00e1 f\u00f8royskum. Pr\u00fa\u00f0a land m\u00edtt er ein sangur sum er \u00fatgivin \u00ed F\u00f8roya F\u00f3lks Sangb\u00f3k, men lagi\u00f0 \u00ed versj\u00f3nini hj\u00e1 Deiggj var n\u00fdtt.\n\nSangir \nA1 Slatur\nA2 Til t\u00edn\nA3 Til tey \u00f3ttafullu\nA4 Ein bl\u00f3ma\nA5 N\u00e1ttargr\u00e1tur\nB1 Aja\nB2 Snj\u00f3bl\u00f3man\nB3 Skr\u00e6\u00f0 teg leysan\nB4 Vinarlag\nB5 Pr\u00fa\u00f0a land m\u00edtt\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1985"}
{"id": "23464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ung%20um%20aldam%C3%B3ti%C3%B0", "title": "Ung um aldam\u00f3ti\u00f0", "text": "Ung um aldarm\u00f3ti\u00f0 er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va, ein uppsamlingsfl\u00f8ga, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1998.\n\nSangir \nRekini \u2013 L\u00f8tan 4:00\nPl\u00famm \u2013 Stj\u00f8rnuskot 5:00\nJoka \u2013 Umskifti 3:46\nAnnika & Sigri\u00f0 \u2013 Eina eg siti 3:27\nFri\u00f0arstu\u00f0lar \u2013 Ill\u00fdsi \u00ed november 3:38\nIngun Simonsen \u2013 \u00c1 um eg kundi 3:47\nTinganest \u2013 S\u00ed\u00f0sti dansur 3:54\nJ\u00f3an Petur, J\u00e1kup & Sonnhard \u2013 Hugsa teg um 2:49\nHanus G. Johansen \u2013 \u00c1tjan 3:11\n\u00d3li & Judy \u2013 N\u00fdggjan sang 6:34\nVestmenn \u2013 Hvussu var ta\u00f0 n\u00fa hon \u00e6t? 2:59\nElis \u2013 Eymd 3:06\nNikodemus Sangb\u00f3lkurin (vocalist: Anna D. H\u00e1berg) \u2013 Minni 3:45\nFr\u00f3\u00f0i & Deiggj (umafturelt) \u2013 Pr\u00fa\u00f0a land m\u00edtt 4:24\nPauli \u00ed Sandager\u00f0i (vocalist: Kinna Poulsen) \u2013 Bl\u00f3mubr\u00f3\u00f0ir 6:35\nHeygadreingirnir \u2013 Flag 3:18\nLegacy \u2013 Til t\u00edn sum ikki vildi hoyra 4:55\nRockwall \u2013 Klassisk surpa (medley) 3:20\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1998"}
{"id": "23471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/760-%C3%A1rini", "title": "760-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini - 760-\u00e1rini - 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini 810-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n760-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/760", "title": "760", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n760-\u00e1rini"}
{"id": "23478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/750-%C3%A1rini", "title": "750-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini - 750-\u00e1rini - 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini 800-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n750-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/750", "title": "750", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n750-\u00e1rini"}
{"id": "23486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bronis%C5%82aw%20Komorowski", "title": "Bronis\u0142aw Komorowski", "text": "Bronis\u0142aw Maria Komorowski (f\u00f8ddur 4. juni 1952 \u00ed Oborniki \u015al\u0105skie) er ein p\u00f3lskur politikari. Hann hevur veri\u00f0 forseti P\u00f3llands s\u00ed\u00f0an 2010.\n\nKomorowski hoyrir til tann liberala flokkin Platforma Obywatelska (Borgaraplattformurin). Fr\u00e1 2007 ttil 2010 var hann Marshal av Sejm. \u00cd 2010 vann hann forsetavali\u00f0 vi\u00f0 53,01% av atkv\u00f8\u00f0unum (m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur hansara var Jaros\u0142aw Kaczy\u0144ski).\n\n\u00cd 1977 giftist hann Anna Dembowska. Tey hava fimm b\u00f8rn: d\u00f8turnar Zofia, Maria og El\u017cbieta og synirnar Tadeusz og Piotr.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Um l\u00edvss\u00f8guna \u00e1 almennu heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Forseta P\u00f3llands\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "23492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eva%20Wilma", "title": "Eva Wilma", "text": "Eva Wilma Riefle (f\u00f8dd 14. desember 1933 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil. \u00cd 23 \u00e1r var hon gift vi\u00f0 sj\u00f3nleikaranum John Herbert, i\u00f0 hon eigur tvey b\u00f8rn vi\u00f0, Vivian og John Jr. Seinni giftist hon sj\u00f3nleikaranum Carlos Zara.\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpi\n\n 1953 - 1964 Namorados de S\u00e3o Paulo (Tupi) .... fleiri leiklutir\n 1954 - 1963 Al\u00f4 Do\u00e7ura (Tupi) .... fleiri leiklutir\n 1964 - Viajante Rodovi\u00e1rio (Tupi) .... 5\u00ba partur\n 1965 - Hit Parede (TV Rio)\n 1965 - Prisioneiro de um Sonho (Record) .... Laura / Sandra / S\u00edlvia\n 1965 - Fatalidade (Tupi) .... Fernanda\n 1965 - Com\u00e9dia Carioca (Record / TV Rio) .... Linda\n 1966 - A... de Amor (Tupi) .... L\u00facia\n 1966 - O Amor Tem Cara de Mulher (Tupi) .... Marcela / Roseli\n 1966 - Ang\u00fastia de Amar (Tupi) .... Patr\u00edcia\n 1966 - Ana Maria, Meu Amor (Tupi) .... Ana Maria\n 1968 - Nenhum Homem \u00e9 Deus (Tupi) .... Diana\n 1969 - Beto Rockfeller (Tupi) \n 1969 - Confiss\u00f5es de Pen\u00e9lope (Tupi) .... Pen\u00e9lope\n 1970 - A Arte de Amar Bem (Tupi) .... In\u00eas\n 1970 - O Meu P\u00e9 de Laranja Lima (Tupi) .... Jandira\n 1971 - Nossa Filha Gabriela (Tupi) .... Gabriela\n 1972 - A Revolta dos Anjos (Tupi) .... S\u00edlvia Brand\u00e3o\n 1973 - Mulheres de Areia (Tupi) .... Ruth Ara\u00fajo / Raquel Ara\u00fajo Assun\u00e7\u00e3o\n 1973 - Infidelidades(Tupi)\n 1974 - A Barba Azul (Tupi) .... J\u00f4 Penteado\n 1975 - Nem Eva, Nem Wilma, Simplesmente Vivinha (Tupi)\n 1975 - Blanche de Bois (Teleteatro Tupi)\n 1975 - A Viagem (Tupi) .... Dinah Toledo Cardoso\n 1976 - O Julgamento (Tupi) .... S\u00f4nia Le\u00e3o\n 1976 - Dois Mil Anos de Teatro\n 1976 - O Gravador (tele teatro Cultura) \n 1976 - Cyrano de Bergeree (Tele teatro Tupi)\n 1976 - Antigona (Tele teatro Tupi)\n 1978 - Roda de Fogo (Tupi) .... Giovanna (Gil)\n 1978 - O Direito de Nascer (Tupi) .... Maria Helena Zamora de Juncal\n 1979 - A Dan\u00e7a e o Gravador (Clutura)\n 1979 - O Leopardo...Estela (r\u00e1dio novela)\n 1979 - Como Salvar Meu Casamento (Tupi) .... Dra. L\u00facia\n 1980 - Inocentes...Professora Helena (r\u00e1dio novela)\n 1980 - Plumas e Paet\u00eas .... Rebeca\n 1981 - Ciranda de Pedra .... Laura Prado\n 1981 - A Mulher de Pedra...Arlete (r\u00e1dio novela)\n 1981 - Malu Mulher - epis\u00f3dio O Pr\u00edncipe Encantado...Vera\n 1982 - Elas por Elas .... M\u00e1rcia Lopes Pereira\n 1983 - O Menino do Arco-\u00edris .... Leila\n 1983 - Viagem sem Volta 1983 - Alice .... Selma Alice\n 1983 - Guerra dos Sexos .... B\u00e1rbara Guerra\n 1984 - Transas e Caretas .... Francisca Moura Imperial\n 1985 - De Quina pra Lua .... Angelina Jesus Batista\n 1986 - Roda de Fogo .... Maura Garcez\n 1986 - O Nego L\u00e9o 1987 - Sassaricando .... Pen\u00e9lope Bacelar\n 1990 - Mico Preto .... Nen\u00ea\n 1990 - Delegacia de Mulheres 1991 - As Pessoas da Sala de Jantar 1992 - Pedra sobre Pedra .... Hilda Pontes\n 1992 - Anos Rebeldes .... Joana\n 1992 - A Louca 1993 - F\u00e9rias Sem Volta .... Laura\n 1993 - A Madona de Cedro .... Maria\n 1993 - O Mapa da Mina .... Tatiana Torres de Almeida\n 1994 - P\u00e1tria Minha .... Teresa Pellegrini\n 1995 - A Ado\u00e7\u00e3o 1995 - Hist\u00f3ria de Amor .... Zuleika Viana Sampaio\n 1996 - O Rei do Gado .... Marietta Berdinazzi\n 1998 - A Casa Em Que Tra\u00e7\u00e1mos Nossos Os Sonhos ...Dona Lisa (Especial Globo)\n 1997 - A Indomada .... Maria Altiva Pedreira de Mendon\u00e7a e Albuquerque\n 1998 - Mulher .... Dra. Marta Correia Lopes\n 2001 - Os Normais .... Dona Silvana  (epis\u00f3dio  \"Fazer as Pazes \u00e9 Normal\")\n 2001 - Os Maias .... Maria da Cunha\n 2002 - O Quinto dos Infernos .... D. Maria I\n 2002 - Esperan\u00e7a .... Rosa\n 2004 - Come\u00e7ar de Novo .... Lucr\u00e9cia Borges\n 2006 - Clara e o Chuveiro do Tempo .... V\u00f3 Bila\n 2006 - JK .... Luisinha Negr\u00e3o (2\u00aa fase)\n 2007 - Desejo Proibido .... C\u00e2ndida Novais de Toledo\n 2009 - O Poeta (especial TV Cultura)\n 2009 - Lygia Fagundes Teles.... (especial TV Cultura)\n 2009 - Norma .... Dona Helou\n 2010 - Na Forma da Lei .... Dr\u00aa Walfrida (\"participa\u00e7\u00e3o\")\n 2010 - Araguaia .... Beatriz\n 2011 - Fina Estampa .... Maria \u00cdris de Siqueira Maciel (Tia \u00cdris)\n 2014 - A Grande Fam\u00edlia ... Laura\n 2015 - Verdades Secretas ... F\u00e1bia \n\nLeiklutir \u00ed sp\u00e6lifilmi\n 1953 - Uma Pulga na Balan\u00e7a 1953 - O Homem dos Papagaios 1953 - \u00c2ngela 1954 - O Craque... Helo\u00edsa\n 1954 - Chico Viola N\u00e3o Morreu .... Maria das Tran\u00e7inhas\n 1954 - A Sogra 1955 - O Homem de Outra Face 1957 - Se a Cidade Contasse 1958 - O Cantor e o Milion\u00e1rio .... Laura\n 1960 - Cidade Amea\u00e7ada....Terezinha\n 1960 - Assassinato em Copacabana .... Jaqueline\n 1961 - A Mo\u00e7a do Apartamento 13 1963 - Mord in Rio (Noites Quentes de Copacabana).... Leila\n 1963 - A Ilha (co-produ\u00e7\u00e3o: Brasil/It\u00e1lia)\n 1964 - O 5\u00ba Poder\n 1964 - T\u00f6dlicher Karneval (Convite ao Pecado)\n 1965 - S\u00e3o Paulo S/A .... Luciana\n 1967 - Juegos Peligrosos (co-produ\u00e7\u00e3o: Brasil/M\u00e9xico) .... L\u00fac\u00eda\n 1968 - A Marcha 1969 - Top\u00e1zio ..... teste na Universal Pictures, com Alfred Hitchcock\n 1970 - A Arte de Amar Bem .... In\u00eas\n 1975 - Cada um D\u00e1 o que Tem (epis\u00f3dio \"Cart\u00e3o de Cr\u00e9dito\")\n 1980 - Asa Branca - Um Sonho Brasileiro .... M\u00e3e de Asa (interpretado por Edson Celulari) \n 1981 - O Menino Arco-\u00cdris 1986/87 - Feliz Ano Velho .... L\u00facia\n 1998 - El Toque del oboe\n 2003 - Person 2006 - Veias e Vinhos 2007 - O Signo da Cidade .... Ad\u00e9lia\n 2007 - Paulo Gracindo - O Bem-Amado!!\n 2008 - A Guerra dos Vizinhos\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933"}
{"id": "23515", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sint%20Eustatius", "title": "Sint Eustatius", "text": "Sint Eustatius er ein ni\u00f0urlendsk oyggj \u00ed Karibiska havinum, sum politiskt hoyrir til Ni\u00f0urlond. Oyggin hevur status sum ni\u00f0urlendsk kommuna vi\u00f0 serst\u00f8\u00f0u. Sint Eustatius var til 10. oktober 2010 ein partur av Ni\u00f0urlendsku Antillunum. Oyggin liggur eystanfyri Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjarnar, har b\u00fagva (2010) 2886 f\u00f3lk.\nOyggin er uppkalla\u00f0 eftir kat\u00f3lska halgimenninum Sankta Eustachius. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Oranjestad.\n\nKeldur \n\nOyggjar\nNor\u00f0uramerika\nNi\u00f0urlendskar oyggjar\nKaribisku Ni\u00f0urlondini\nKaribia"}
{"id": "23516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oranjestad", "title": "Oranjestad", "text": "Oranjestad hevur fleiri t\u00fddningar:\nOranjestad er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Aruba. S\u00ed Oranjestad (Aruba).\nOranjestad er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Sint Eustatius. S\u00ed Oranjestad (Sint Eustatius)."}
{"id": "23519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/740-%C3%A1rini", "title": "740-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini - 740-\u00e1rini - 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini 790-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n740-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/740", "title": "740", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n740-\u00e1rini"}
{"id": "23525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/730-%C3%A1rini", "title": "730-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini - 730-\u00e1rini - 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini 780-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n730-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/730", "title": "730", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n730-\u00e1rini"}
{"id": "23530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/720-%C3%A1rini", "title": "720-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini - 720-\u00e1rini - 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini 770-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n720-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/720", "title": "720", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n720-\u00e1rini"}
{"id": "23563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/710-%C3%A1rini", "title": "710-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini - 710-\u00e1rini - 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini 760-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n710-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/700-%C3%A1rini", "title": "700-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld - 9. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini - 700-\u00e1rini - 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini 750-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n700-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/710", "title": "710", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n710-\u00e1rini"}
{"id": "23568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/700", "title": "700", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n700-\u00e1rini"}
{"id": "23576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sisilia", "title": "Sisilia", "text": "Sisilia (\u00e1 italskum Sicilia; \u00e1 sikilskum Sic\u00eclia) er st\u00f8rsta oyggin og eisini tann f\u00f3lkar\u00edkasta oyggin \u00ed Italia. Gamla norr\u00f8na navni\u00f0 \u00e1 oynni er Sikilsoy. \u2028Sisilia er eitt sindur st\u00f8rri enn Sardinia, og har b\u00fagva fimm milli\u00f3nir av f\u00f3lki. Beint sunnan fyri Sisilia er l\u00edtla sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga oyggjalandi\u00f0 Malta. \u2028\u2028Inni \u00e1 oynni er fjallalendi, og har b\u00fdr ikki so n\u00f3gv f\u00f3lk, fram vi\u00f0 strondini er sl\u00e6ttari, og har b\u00fdr mesta f\u00f3lki\u00f0. Sisilia er \u00ed mi\u00f0al h\u00e6gsta oyggj \u00ed Italia; Sisilia og Sardinia eru b\u00e1\u00f0ar h\u00f8gar oyggjar. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er heitt, s\u00f3lin s\u00e6r n\u00e6stan hv\u00f8nn dag, um summari\u00f0 er naka\u00f0 turrligt, men ikki brekar gr\u00f8\u00f0ini, t\u00ed str\u00ed\u00f0ar \u00e1ir renna oman av fj\u00f8llunum, og b\u00f8ndurnir hava veitt t\u00e6r til b\u00f8in. Tey dyrka b\u00e6\u00f0i r\u00eds, v\u00edn, hveiti og bummull. Men gitnast er oyggin fyri sitr\u00f3nir og appilsinur, \u00f8ll nor\u00f0ur- og eysturstrondin er teir beru fruktgar\u00f0ar. F\u00f3lki\u00f0 livir mest av j\u00f8r\u00f0ini, tey hava t.d. st\u00f3rar hveitiakrar. \u00c1 Sisilia er ofta jar\u00f0skj\u00e1lvti, og har er gosfjalli\u00f0 Etna, sum ofta ger st\u00f3ran ska\u00f0a. \u00c1 Sisilia er ikki sj\u00e1ldan n\u00f3gv f\u00f3lk deytt, t\u00e1 i\u00f0 so hevur bori\u00f0 \u00e1.\n\nOyggjar\nItalia"}
{"id": "23582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norskahavi%C3%B0", "title": "Norskahavi\u00f0", "text": "Norskahavi\u00f0 er tann parturin av Atlantshavinum, i\u00f0 er millum Noreg, Bjarnoynna, Jan Mayen, Svalbar\u00f0 og \u00cdsland. Ta\u00f0 er 2,6 milli\u00f3nir km\u00b2 \u00ed v\u00eddd. F\u00f8royar liggja \u00e1 markinum millum tvey st\u00f3r hav\u00f8ki. Eystan- og nor\u00f0anfyri er eitt \u00f8ki, sum vit nevna Nor\u00f0urh\u00f8vini, i\u00f0 er eitt felagsnavn fyri tey tr\u00fd Norskahavi\u00f0, Gr\u00f8nlandshavi\u00f0 og \u00cdslandshavi\u00f0. Vestan- og sunnanfyri F\u00f8royar er Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0. Marki\u00f0 millum Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0 og Nor\u00f0urh\u00f8vini er ein undirsj\u00f3varryggur: Gr\u00f8nlands-Skotlandsryggurin. \u00cd st\u00f8\u00f0um er hann dj\u00fapari enn 500 metrar, og tey ovastu l\u00f8gini av sj\u00f3gvi fer\u00f0ast fr\u00edtt yvir honum; men hann for\u00f0ar t\u00ed serliga \u00e1 st\u00f3rum d\u00fdpi Nor\u00f0uratlantshavi\u00f0 fr\u00e1 Nor\u00f0urh\u00f8vunum. Nor\u00f0an fyri Nor\u00f0urh\u00f8vini liggur \u00cdshavi\u00f0, eystanfyri er Barentshavi\u00f0 og sunnanfyri Norskahavi\u00f0 og eystanfyri St\u00f3rabretland er Nor\u00f0sj\u00f3gvurin. \n\nSamb\u00e6rt einari fr\u00e1grei\u00f0ing \u00ed 2014 arbei\u00f0a 24.000 f\u00f3lk \u00e1 boripallum \u00ed Norskahavinum . Av teimum eru 12,5 prosent kvinnur. \u00cd kanningini s\u00e6st eisini, at 90 prosent eru nor\u00f0menn. Av \u00fatlendingunum eru amerikanarar best umbo\u00f0a\u00f0ir. Teir eru 400 \u00ed tali. 300 danir eru \u00e1 pallunum, 270 sviar og 220 bretar. Longri ni\u00f0ri \u00e1 listanum s\u00e6st, at finnarnir eru 43 \u00ed tali, \u00edslendingar somulei\u00f0is 43, og at 24 f\u00f8royingar eru \u00ed teirri skr\u00e1setingini. IRIS (International Research Institute of Stavanger), sum hevur gj\u00f8rt fr\u00e1grei\u00f0ingina, ger vart vi\u00f0, at t\u00f8lini umfata ikki tey, sum eru vi\u00f0 veitingarskipum, sum liggja hj\u00e1 pallunum og heldur ikki tey, sum arbei\u00f0a uppi \u00e1 landi \u00ed arbei\u00f0i, sum hevur tilkn\u00fdti til pallarnar. \n\nN\u00e6stst\u00f8rsta fiskilei\u00f0 hj\u00e1 f\u00f8royingum \u00ed 2012 var ICES \u00f8ki IIa1 og IIa2 vi\u00f0 Jan Mayen \u00ed Norskahavinum, har g\u00f3\u00f0 100 000 tons v\u00f3ru fiska\u00f0, herav g\u00f3\u00f0 81 000 tons var makrelur.\n\nKeldur \n\nH\u00f8v"}
{"id": "23583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAsanna%20Dj%C3%B3nad%C3%B3ttir", "title": "S\u00fasanna Dj\u00f3nad\u00f3ttir", "text": "S\u00fasanna Dj\u00f3nad\u00f3ttir var av Velbasta\u00f0 og giftist hon Poul Joensen. Tey fingu \u00ed oktober 1766 sonin, sum bleiv tann kendi N\u00f3lsoyar P\u00e1ll.\n\nVelbasta\u00f0f\u00f3lk"}
{"id": "23593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/690-%C3%A1rini", "title": "690-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini - 690-\u00e1rini - 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini 740-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n690-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/690", "title": "690", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n690-\u00e1rini"}
{"id": "23597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/680-%C3%A1rini", "title": "680-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini - 680-\u00e1rini - 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini 730-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n680-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/680", "title": "680", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n680-\u00e1rini"}
{"id": "23602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/670-%C3%A1rini", "title": "670-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini - 670-\u00e1rini - 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini 720-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n670-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/670", "title": "670", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n670-\u00e1rini"}
{"id": "23627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/660-%C3%A1rini", "title": "660-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini - 660-\u00e1rini - 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini 710-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n660-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/650-%C3%A1rini", "title": "650-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini - 650-\u00e1rini - 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini 700-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n650-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/660", "title": "660", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n660-\u00e1rini"}
{"id": "23634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/650", "title": "650", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n650-\u00e1rini"}
{"id": "23636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/640-%C3%A1rini", "title": "640-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini - 640-\u00e1rini - 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini 690-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n640-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/640", "title": "640", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n640-\u00e1rini"}
{"id": "23639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andy%20Warhol", "title": "Andy Warhol", "text": "Andy Warhol (f\u00f8ddur Andrej Warhola 6. august 1928 \u00ed Pittsburgh, dey\u00f0ur 22. februar 1987 \u00ed New York) var ein amerikanskur listama\u00f0ur. Hann gj\u00f8rdist f\u00f8randi innan popplistaf\u00f3lk \u00ed 1960-\u00e1runum, og ver\u00f0ur \u00ed dag rokna\u00f0ur sum ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi listaf\u00f3lkunum fr\u00e1 20. \u00f8ld.  Warhol fekk \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 reklamu og m\u00f3taheiminum, fr\u00e1 vanligum lutum \u00far amerikanskari mentan og seinni eisini fr\u00e1 myndum.\n\nWarhol skapa\u00f0i yvir t\u00fasund listaverk millum 1961, t\u00e1 hann gavst at starvast sum grafiskur designari og gj\u00f8rdist listama\u00f0ur burturav, til hann doy\u00f0i \u00ed 1987.   Hesa t\u00ed\u00f0ina gj\u00f8rdist Warhol vi\u00f0urkendur vi\u00f0 s\u00ednum kenda studio \u00ed New York, The Factory. Hann var eisini filmsframlei\u00f0ari, og saman vi\u00f0 \u00abWarhols Superstars\u00bb, sum var ein flokkur av ungum modellum og sj\u00f3nleikarinnum, gj\u00f8rdi hann meira enn 60 filmar.\n\nKeldur \n\nListaf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 1987"}
{"id": "23641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frank%20Lloyd%20Wright", "title": "Frank Lloyd Wright", "text": "Frank Lloyd Wright  (8. juni 1867 \u2013 9. apr\u00edl 1959) var ein amerikanskur arkitektur, indr\u00e6tningsekspertur og \u00fatb\u00fagvin n\u00e1msfr\u00f8\u00f0ingur. Hann hevur tekna\u00f0 yvir 1000 tekningar av bygningum og hvussu tey eru innr\u00e6tta\u00f0i, av teimum blivu gott 500 bygdir, og teir m\u00f8blar i\u00f0 v\u00f3ru tekna\u00f0ir til bygningarnir v\u00f3ru eisini gj\u00f8rdir. \nHann hevur tekna\u00f0 h\u00fas, i\u00f0 passa til n\u00e1tt\u00faruna og til tey f\u00f3lk i\u00f0 hann tekna\u00f0i h\u00fasini til, um ta\u00f0 t.d. var ein pers\u00f3nur i\u00f0 var sera vinarligur, so tekna\u00f0i hann ein bygning uttan sp\u00edsk horn, hetta s\u00e6st t.d. \u00ed Fallingwater. Hann var eisini stj\u00f3ri \u00e1 einum arkitektask\u00fala.\n\nFrank Lloyd Wright ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi arkitektunum \u00ed fyrru helvt av 20. \u00f8ld.\n\n\u00darval av kendum bygningum \n\n Larkin Building, Buffalo (New York) (1904; tikin ni\u00f0ur \u00ed 1950) \n Unity Temple, Oak Park, Chicago (1906) \n Robie House, Chicago (1909) \n Fallingwater, Bear Run, Pennsylvania (1935-1939) \n Solomon R. Guggenheim Savni\u00f0, New York (1943-1959)\n\nArkitektar\nAmerikanarar\nModernisma\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1867\nAndl\u00e1t \u00ed 1959"}
{"id": "23648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alfred%20Hitchcock", "title": "Alfred Hitchcock", "text": "Alfred Joseph Hitchcock (f\u00f8ddur 13. august 1899, dey\u00f0ur 29. apr\u00edl 1980) var ein enskur filmsleikstj\u00f3ri. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Leytonstone \u00ed London, og doy\u00f0i \u00ed Los Angeles \u00ed USA. Tveir av kendastu filmum hansara  eru Psycho og The Birds.\n\nAlfred Hitchcock gj\u00f8rdist kendur kring heimin fyri sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0irnar Alfred Hitchcock Presents og The Alfred Hitchcock Hour. \u00c1\u00f0renn og eftir hv\u00f8nn part vi\u00f0merkti hann partin \u00e1 ein skemtingarsaman og ofta eitt sindur groteskan h\u00e1tt.\n\nHann fekk \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 t\u00fdskari ekspressionismu og f\u00f3r \u00ed gongd vi\u00f0 at leikstj\u00f3rna filmar \u00ed heimlandinum St\u00f3rabretlandi, \u00e1\u00f0renn hann byrja\u00f0i at arbei\u00f0a \u00ed Hollywood \u00ed 1939. Hitchcock leikstj\u00f3rna\u00f0i meira enn 50 filmar \u00e1rini 1922 til 1976 og \u00ed 35 av teimum s\u00e1st hann \u00ed einum l\u00edtlum broti sum ein pers\u00f3nur \u00ed mongdini. Hann er kanska ein av teimum kendastu og best umt\u00f3ktu filmsleikstj\u00f3runum nakrant\u00ed\u00f0. Hugskot hansara og r\u00edkid\u00f8mi at finna upp\u00e1 hevur havt \u00e1virkan \u00e1 n\u00f3gvar filmsskaparar, framlei\u00f0arar og sj\u00f3nleikarar.\n\n<div style=\"clear:left\">\n\nFilmarnir\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1980\nFilmsleikstj\u00f3rar"}
{"id": "23649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tobias%20Kersloot", "title": "Tobias Kersloot", "text": "Tobias Kersloot (f\u00f8ddur 7. oktober 1996) er ein ni\u00f0urlendskur sj\u00f3nleikari.\n\nFilmar \n Vattnet (2012)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nNi\u00f0urlendskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "23651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mowi", "title": "Mowi", "text": "Marine Harvest er heimsins st\u00f8rsta alifyrit\u00f8ka. Alf-Helge Aarskog er ovasti stj\u00f3ri \u00ed Marine Harvest Group.\nMarkna\u00f0arvir\u00f0i \u00e1 Marine Harvest er knappar 28 milliardir kr\u00f3nur \u00ed 2014 . Fyrit\u00f8kan hevur virksemi \u00ed 22 londum; Marine Harvest alir eisini \u00ed F\u00f8royum, her felagi\u00f0 hevur tvey aliloyvi \u00ed Sundalagnum og eitt \u00e1 Oyndarfir\u00f0i. Herumframt hevur felagi\u00f0 smoltst\u00f8\u00f0 \u00e1 Hellunum. Starvsf\u00f3lkini hj\u00e1 Marine Harvest eru 10\u202f400 \u00ed tali um allan heimin. St\u00f8rsti eigarin \u00ed Marine Harvest er John Fredriksen, i\u00f0 er uppvaksin \u00ed arbei\u00f0arab\u00fdarpartinum V\u00e5lerenga \u00ed Oslo, men sum hevur bygt seg upp til at vera ein av heimsins r\u00edkastu monnum. \n\nMarine Harvest framlei\u00f0ir fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8nn laks, 25 %, \u00ed heiminum .\n\nFj\u00f3r\u00f0a \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing \u00ed 2014 kruvdi Marine Harvest 105\u202f000 tons av laksi. Av hesum komu g\u00f3\u00f0 3\u202f300 tons \u00far F\u00f8royum.\n\nMarine Harvest Faroes P/F er d\u00f3ttirfelag hj\u00e1 Marine Harvest og alir laks \u00ed F\u00f8royum.\n\nMarine Harvest Group alir laks \u00ed seks ymiskum londum kring heimin. Fj\u00f3r\u00f0a \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing \u00ed 2014 var alingin \u00ed F\u00f8royum tann, sum gav best \u00farslit, tvs. mest burtur\u00far hv\u00f8rjum framleiddum kg av laksi. Tali\u00f0 fyri 2013 stendur \u00ed klombrum:\n\nF\u00f8royar \t\t13,15 (14,48)\nNoreg\t\t 12,59 (12,04)\n\u00cdrland \t\t4,49 (-26,76)\nKanada \t\t3,69 (10,20)\nKili\t\t0,35 (2,48)\nSkotland \t3,42 (10,25)\n\nKeldur  \n\nFyrit\u00f8kur\nAlivinna"}
{"id": "23656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/630-%C3%A1rini", "title": "630-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini - 630-\u00e1rini - 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini 680-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n630-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/630", "title": "630", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n630-\u00e1rini"}
{"id": "23659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimshandilsfelagsskapurin", "title": "Heimshandilsfelagsskapurin", "text": "WTO er stytting fyri World Trade Organization, sum leysliga ver\u00f0ur umsett til Heimshandilsfelagsskapurin. WTO er ein millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapur, sum hevur til endam\u00e1ls at fr\u00e6lsisgera heimshandilin. F\u00f8royar hava veri\u00f0 fevndar av danska limaskapinum \u00ed WTO s\u00ed\u00f0an 1995. Ta\u00f0 merkir, at altj\u00f3\u00f0a \u00e1setingar, sum eru gj\u00f8rdar \u00ed WTO, eisini fevna um F\u00f8royar. Stovningars\u00e1ttm\u00e1lin hj\u00e1 WTO loyvir fullveldisr\u00edkjum og sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum tollumveldum at gerast limir. F\u00f8royar eru eitt t\u00edl\u00edkt umveldi.\u2028 Altj\u00f3\u00f0a felagsskapurin fyri heimshandil hevur vunni\u00f0 alt st\u00f8rri t\u00fddning fyri at skipa handils- og vinnureglur um allan heim. Felagsskapurin er so at siga ein st\u00f8\u00f0ug v\u00ed\u00f0kan av t\u00ed gamla felagsskapinum fyri toll- og avgjaldsreglur GATT, og er bygdur \u00e1 eina r\u00f8\u00f0 av skj\u00f8lum og skipanum. Hesi hava \u00e1 papp\u00edrinum til endam\u00e1ls at taka burtur handilsfor\u00f0ingar og skipa somu reglur fyri fr\u00edhandli millum heimsins lond \u2013 og ein k\u00e6ruskipan er somulei\u00f0is skipa\u00f0, har lond kunnu k\u00e6ra onnur fyri brot \u00e1 s\u00e1ttm\u00e1lar og reglur. \u00cd 2013 hava limalondini samtykt, at Laos og Tadsjikistan skulu hava limaskap, og tey hava so eftir samr\u00e1\u00f0ingar bundi\u00f0 seg til at seta eina r\u00f8\u00f0 av s\u00e1ttm\u00e1lum og reglum \u00ed verk innan \u00e1v\u00edsa t\u00ed\u00f0. 26 onnur lond eru \u00ed samr\u00e1\u00f0ingum um limaskap \u00ed l\u00f8tuni. \u00cd l\u00f8tuni eru 159 lond limir, og n\u00f3gv eru \u00e1 veg at gerast limir. Fleiri enn 30 lond eru eyglei\u00f0arar og vilja gerast limir . \n\nEitt kjarnuhugtak \u00ed WTO er regluger\u00f0in um anti-dumping. \u00cd stuttum merkir dumping, at ein v\u00f8ruframlei\u00f0ari selir s\u00edna v\u00f8ru fyri ein l\u00e6gri s\u00f8lupr\u00eds, enn v\u00f8ran kostar at framlei\u00f0a. Regluger\u00f0in um antidumping ver\u00f0ur n\u00fdtt at verja \u00edm\u00f3ti misjavnari kapping. Metir ein v\u00f8ruframlei\u00f0ari \u00far einum limalandi \u00ed WTO, at ein kappingarneyti \u00fatflytir s\u00edna v\u00f8ru fyri dumpingpr\u00eds, hevur v\u00f8ruframlei\u00f0arin m\u00f8guleika at seta fram ynski um, at anti-dumping tilt\u00f8k ver\u00f0a sett \u00ed verk m\u00f3tvegis \u00e1k\u00e6rda framlei\u00f0aranum. WTO hevur grei\u00f0ar mannagongdir, i\u00f0 skulu fylgjast, \u00e1\u00f0renn ein \u00e1k\u00e6ra um dumping ver\u00f0ur tikin til vi\u00f0ger\u00f0ar. Ta\u00f0 er av alst\u00f3rum t\u00fddningi, at \u00e1k\u00e6rurnar um dumping eru bygdar \u00e1 \u00edt\u00f8kilig fakta, og ikki leys upp\u00e1hald.\u2028 Felagsskapurin telur \u00ed 2014 159 limir, i\u00f0 umbo\u00f0a um 97 % av \u00f8llum millumtj\u00f3\u00f0a handli \u00ed heiminum. F\u00f8royar hava s\u00ed\u00f0an 1. januar 1995 veri\u00f0 fevndar av danska limaskapinum \u00ed WTO. Ta\u00f0 merkir, at altj\u00f3\u00f0a \u00e1setingar, sum eru gj\u00f8rdar \u00ed WTO, eisini fevna um F\u00f8royar. Heimshandilsfelagsskapurin \u2028var sett \u00e1 stovn 1. januar 1995. \n\nEitt av grundleggjandi hugt\u00f8kunum hj\u00e1 WTO er Most favoured nation-reglan (MFN).\n\nS\u00f8gan \n\nHeimshandilsfelagsskapurin, sum avloysti GATT \u00ed 1994, fevnir ikki bert um handil vi\u00f0 v\u00f8rum, men eisini um handil vi\u00f0 t\u00e6nastum, \u00edl\u00f8gur og \u00eddna\u00f0arhugverksr\u00e6tt. Altj\u00f3\u00f0a felagskapurin GATT var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1948 vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at taka av for\u00f0ingar fyri fr\u00e6lsum handli millum limalondini . St\u00f3rt s\u00e6\u00f0 \u00f8ll lond vi\u00f0 markna\u00f0arb\u00faskapi v\u00f3ru limir \u00ed GATT, sum gj\u00f8rdi karmar fyri tollsastum, i\u00f0 limalondini bundu seg til at halda. GATT er ein stytting fyri General Agreements on Tariffs and Trade, sum leysliga ver\u00f0ur umsett til vanligar avtalur um toll og uttanlandshandil. WTO var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1995 vi\u00f0 t\u00ed uppg\u00e1vu at fyrisita avtalur og reglur um handil millum limalondini. H\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 WTO er at stimbra fr\u00e6lsan handil \u00ed heiminum. WTO var \u00farslit av seinastu samr\u00e1\u00f0ingunum um altj\u00f3\u00f0a handilin, Uruguei-runduni, og kom \u00edsta\u00f0in fyri GATT.\n\nF\u00f8royar \n\nWTO hevur sum ein av teimum f\u00e1u heimsfelagsskapunum \u00ed s\u00ednum \u00e1setingum, at b\u00e6\u00f0i sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug r\u00edkir og sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tollumveldi kunnu gerast limir vi\u00f0 at ganga undir treytirnar og s\u00e1ttm\u00e1larnar, sum eru karmurin um WTO. F\u00f8royar hava altso r\u00e6tt til sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan limaskap. Felagsskapurin or\u00f0ar ta\u00f0 solei\u00f0is: \u201cAny state or customs territory having full autonomy in the conduct of its trade policies may join (\u201caccede to\u201d) the WTO, but WTO members must agree on the terms\u201d . Ta\u00f0 krevst altso, at myndugleikarnir, i\u00f0 s\u00f8kja, hava fult r\u00e6\u00f0i \u00e1 s\u00ednum handilspolitsku vi\u00f0urskiftum. Og s\u00ed\u00f0ani ver\u00f0a samr\u00e1\u00f0ingar um treytir og t\u00ed\u00f0arfreistir, har at enda \u00f8ll limalondini skulu samtykkja at taka upp n\u00fdggja limalandi\u00f0. B\u00e6\u00f0i fullveldisr\u00edki og sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug toll\u00f8ki vi\u00f0 r\u00e6\u00f0i \u00e1 uttanr\u00edkis handilsvi\u00f0urskiftum kunnu gerast limir. F\u00f8royar kunnu metast at vera eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt toll\u00f8ki vi\u00f0 r\u00e6\u00f0i \u00e1 uttanr\u00edkis handilsligum vi\u00f0urskiftum.\n\nKeldur \n\nFelagsskapir\nVinnul\u00edv"}
{"id": "23674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/620-%C3%A1rini", "title": "620-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini - 620-\u00e1rini - 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini 670-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n620-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/620", "title": "620", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n620-\u00e1rini"}
{"id": "23684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81sbj%C3%B8rg%20Hjelm", "title": "\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm", "text": "\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (f\u00f8dd 1999) \u00far Klaksv\u00edk er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri \u00c6gir og F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0. Hon er systir Alva Hjelm, i\u00f0 eisini svimur \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nReykjavik International Games 2016 \n\u00c1sbj\u00f8rg lutt\u00f3k \u00e1 Reykjavik International Games fr\u00e1 22. til 24. januar 2016. Kappast var\u00f0 \u00e1 langgeil.\nSilvur \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 34.67\nSilvur \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:47.05\nBronsu \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:16.19\n\nOyggjaleikir 2015 \nGull \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:57.06, sum var n\u00fdtt oyggjaleikamet. Hinar i\u00f0 svumu v\u00f3ru Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0, Signhild Joensen og S\u00e1ra Nysted.\nSilvur \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:19.64, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru: S\u00e1ra Ryggshamar Nysted, Signhild Joensen, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0. Gamla meti\u00f0 \u00e1 4:22.92 settu Birita Debes, Malan V. B\u00e6rendsen, Bj\u00f8rg Seloy og Shaila millum Gar\u00f0arnar \u00e1 Oyggjaleikum \u00ed 2009.\nBronsu \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:37.08\n\nEuropean Games 2015 \n\u00c1sbj\u00f8rg var ein av fimm f\u00f8royskum luttakarum til fyrstu Evropeisku leikirnir, sum ver\u00f0a hildnir \u00ed Baku \u00ed juni 2015. Bert ungir svimjarar sluppu at luttaka fyri F\u00f8royar og sleppa ikki at svimja undir Merkinum, hetta t\u00ed at Olympiska Nevndin \u00ed Evropa fyriskipar leikirnir, og har sleppa bara sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0gar tj\u00f3\u00f0ir at luttaka. \u00c1sbj\u00f8rg var tann fyrsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 Evropeisku leikunum, t\u00e1 i\u00f0 hon svam 50 metrar bringusvimjing. T\u00ed\u00f0irnar hj\u00e1 \u00c1sbj\u00f8rg v\u00f3ru:\n50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 35.10 sekund\n200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:50.90\n\nFM og FJM 2015 \n\u00c1sbj\u00f8rg setti tvey f\u00f8roysk met og tvey f\u00f8roysk juniormet \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni 2015 (FM/JM 2015), talan er um somu t\u00ed\u00f0ir sett \u00ed somu kapping, av t\u00ed at hon hevur aldur til at seta juniormet, so var talan b\u00e6\u00f0i um vaksnamannamet og juniormet:\n\nF\u00f8roysk met\n32.70 \u00ed 50 bringu\n1:11.53 \u00ed 100 bringu\n\nF\u00f8roysk juniormet\n32.70 \u00ed 50 bringu\n1:11.53 \u00ed 100 bringu\n\nReykjav\u00edk International Games 2015 \n\u00c1sbj\u00f8rg svam 100 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:17.01 og setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet, hon svam skj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0ina \u00ed innlei\u00f0andi \u00ed b\u00f3lkinum fyri gentur 15 \u00e1r og eldri.\n\nGull \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:44.46, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Turi\u00f0 S. Christiansen \u00e1tti gamla meti\u00f0 og juniormeti\u00f0, sum hon setti \u00e1 somu stevu \u00ed 2010.\n\nNM og NJM 2014 \u00ed Upplands V\u00e4sby\n\u00c1sbj\u00f8rg lutt\u00f3k \u00e1 Nor\u00f0urlandameistarakapping \u00ed svimjing fyri ung og vaksin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 f\u00f8royska svimjilandsli\u00f0num.\n\n Nr. 8 \u00ed 50 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 33.81, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet. Hon \u00e1tti sj\u00e1lv gamla meti\u00f0.\n Nr. 8 \u00ed 200 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:44.07. Hon svam 2:38.92 \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0linum.\n\nHarafturat setti hon saman vi\u00f0 trimum \u00f8\u00f0rum n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:24.68. Hinar v\u00f3ru: Signhild Joensen \u00far \u00c6gir, L\u00edv Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard \u00far Havnar Svimjifelag og Barbara Debes \u00far FLOT.\n\nDanish Open 2014 \nSetti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed 50 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 35.44 sekund. Gamla juniormeti\u00f0 \u00e1tti Tanja Skaalum\n\nBankNordik stevna 22. - 23. mars 2014 \n\u00c1sbj\u00f8rg var tri\u00f0 mest vinnandi svimjarin \u00e1 stevnuni, hon vann 4 gull og eitt silvur hei\u00f0ursmerki.\n\nHS-stevnan 2. og 3. nov. 2013 \n\u00c1sbj\u00f8rg vann 2 gull, eitt silvur og eitt bronsu hei\u00f0ursmerki.\n\nSvimjing um V\u00e1nna \u00e1 Sj\u00f3mannadegnum 2013 \n\u00c1sbj\u00f8rg gj\u00f8rdist nummar tvey av gentum/kvinnum undir 25 \u00e1r vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:02.14.\n\nNMU 2013 \nNr. 7 \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 10:03.60\nNr. 6 \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:22.01\nNr. 5 \u00ed  4x200 fr\u00ed fyri mix li\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:01.73, saman vi\u00f0 Marius Ihlen Gardshodn, L\u00edv E. Eidesgaard og R\u00f3land Toftum\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1999"}
{"id": "23685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rshavnar%20ungd%C3%B3msr%C3%A1%C3%B0", "title": "T\u00f3rshavnar ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0", "text": "T\u00f3rshavnar ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 var\u00f0 \u00e1 fyrsta sinni valt hin 28. mars 2014. \u00cd alt 2.627 ungd\u00f3mar millum 14 og 22 \u00e1r h\u00f8vdu valr\u00e6tt, og tey h\u00f8vdu m\u00f8guleikan at velja \u00edmillum 14 valevni. \u00cd alt hava 506 atkv\u00f8tt, ta\u00f0 gevur eina vallutt\u00f8ku upp\u00e1 19,26%. \n\nT\u00f3rshavnar ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 er umbo\u00f0 teirra ungu \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0i\u00f0 skal takast vi\u00f0 \u00ed vi\u00f0ger\u00f0 av m\u00e1lum, sum kommunan arbei\u00f0ir vi\u00f0 og sum vi\u00f0v\u00edkja ungd\u00f3minum. Eisini kann ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0i\u00f0 sj\u00e1lvt seta fram uppskot og hugskot til b\u00fdr\u00e1\u00f0snevndir og b\u00fdr\u00e1\u00f0 um \u00f8ll vi\u00f0urskifti, sum munnu betra um korini og trivna\u00f0in hj\u00e1 teimum ungu.\n\nT\u00f3rshavnar ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 2014-16 \nUngd\u00f3msr\u00e1\u00f0i\u00f0 skipa\u00f0i seg hin 10. apr\u00edl 2014:\nGunnhild Hansen, forkvinna\nT\u00f3r Marna Weihe, n\u00e6stforma\u00f0ur\nHarald Joensen, skrivari\nMagnus Heinason Eysturoy, kassameistari\n\u00c1sv\u00f8r Lognberg, r\u00e1\u00f0slimur\n\nHesi v\u00f3ru vald \nT\u00f3r Marni Weihe, 105 atkv\u00f8\u00f0ur\n\u00c1sv\u00f8r Lognberg, 67 atkv\u00f8\u00f0ur\nGunnhild Hansen, 55 atkv\u00f8\u00f0ur\nMagnus Heinason Eysturoy, 43 atkv\u00f8\u00f0ur\nHarald Joensen, 36 atkv\u00f8\u00f0ur\n\nHesi v\u00f3r vald sum tilstakslimir \nEy\u00f0un Poulsen, 35 atkv\u00f8\u00f0ur\nHanna Vang, 32 atkv\u00f8\u00f0ur\nDr\u00f3s Ragnarsd\u00f3ttir, 30 atkv\u00f8\u00f0ur\nOda Kjartansd\u00f3ttir Str\u00f8m, 29 atkv\u00f8\u00f0ur\nBj\u00f8rg Anfinnsd\u00f3ttir Toftegaard, 23 atkv\u00f8\u00f0ur\n\nRebekka Eliasen, Lydia S\u00f3lheim, Bogi Bech H\u00fasgar\u00f0 og Hilbert Ragnarsson Johannessen v\u00f3ru ikki vald.\n\nS\u00ed eisini \nT\u00f3rshavnar kommuna\n\nKeldur \n\nT\u00f3rshavnar kommuna\n2014"}
{"id": "23688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Julia%20Timosjenko", "title": "Julia Timosjenko", "text": "Julia Timosjenko (ukreinskt \u042e\u0301\u043b\u0456\u044f \u0412\u043e\u043b\u043e\u0434\u0438\u0301\u043c\u0438\u0440\u0456\u0432\u043d\u0430 \u0422\u0438\u043c\u043e\u0448\u0435\u0301\u043d\u043a\u043e) hevur \u00ed tveimum umf\u00f8rum veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Ukreina; 24. januar 2005 til 8. september 2005 og 18. desember 2007 til 4. mars 2010. \u00cd 2010 stilla\u00f0i hon eisini upp til forsetavali\u00f0 \u00ed landinum, men tapti tepurt til Viktor Janukovitsj. Hon var \u00ed oktober 2011 d\u00f8md til sjey \u00e1ra fongsul fyri maktmisn\u00fdtslu \u00ed sambandi vi\u00f0 eina gassavtalu hon gj\u00f8rdi vi\u00f0 Russland. Timosjenko hevur siti\u00f0 fongsla\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 2011, og ver\u00f0ur mett at vera h\u00f8vu\u00f0sm\u00f3tst\u00f8\u00f0upolitikkarin hj\u00e1 forsetanum Viktor Janukovitj. Hon var\u00f0 leyslatin \u00far fongsli \u00ed februar m\u00e1na\u00f0 2014. Ta\u00f0 eru broytingar \u00ed revsil\u00f3gini sum eru samtyktar. Og ta\u00f0 eru hesar broytingar sum sl\u00f3\u00f0a fyri at Timosjenko ver\u00f0ur leyslatin. Atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slan var send beinlei\u00f0is \u00ed ukrainska sj\u00f3nvarpinum. Timosjenko var ein av lei\u00f0arunum fyri oransjurevolusj\u00f3nini \u00ed 2004.\n\nUkrainskir politikarar"}
{"id": "23691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Most%20favoured%20nation-reglan", "title": "Most favoured nation-reglan", "text": "Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 MFN-meginregluni (stytting fyri Most favoured nation, \u00e1 f\u00f8royskum lond vi\u00f0 st\u00f8rstum fyrimunum) er, at handil millum lond skal byggja \u00e1 javnar kappingartreytir. Kjarnin \u00ed MFN-meginregluni er, at allar s\u00f8mdir, eitt land veitir einum \u00f8\u00f0rum WTO-limalandi, skulu samstundis galda fyri hini WTO-limalondini. Fyri okkum merkir hetta, at eitt WTO limaland kann ongant\u00ed\u00f0 veita F\u00f8royum verri handilstreytir, enn ta\u00f0 veitir \u00f8\u00f0rum WTO-limalandi\u2028. \u00d8ll lond skulu hava somu treytir fyri markna\u00f0aratgongd, sum ta\u00f0 landi\u00f0, i\u00f0 hevur bestu treytirnar. Undant\u00f8kini eru fr\u00edhandils\u00f8ki og tollsamgongur. \u00cd sl\u00edkum f\u00f8rum kundu handilsfor\u00f0ingar millum luttakandi londini takast burtur, men var\u00f0veitast m\u00f3tvegis restini av heiminum. Harumframt kundu menningarlond f\u00e1a serligar s\u00f8mdir. Tey kundu eitt n\u00fa n\u00fdta handilsfor\u00f0ingar \u00ed st\u00f8rri mun enn \u00eddna\u00f0arlondini. \n\nKortini eru n\u00f8kur fr\u00e1vik \u00ed MFN-meginregluni. Eitt n\u00fa kunnu lond gera  s\u00edn\u00e1millum fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1la fyri v\u00f8rur, og harvi\u00f0 taka framum v\u00f8rur fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum. Eitt \u00edt\u00f8kiligt d\u00f8mi er okkara kappingarst\u00f8\u00f0a vi\u00f0 eitt land sum Turkaland. Sama um Turkaland er limur \u00ed WTO, eru f\u00f8royskar fyrit\u00f8kur, sum vilja \u00fatflyta fiskav\u00f8rur til Turkalands, noyddar at rinda h\u00e6gri toll enn teirra kappingarneytar \u00far Noregi og \u00cdslandi. Mismunurin letur seg gera, t\u00ed b\u00e6\u00f0i \u00cdsland og Noreg, gj\u00f8gnum s\u00edn EFTA-limaskap, hava ein fr\u00edhandilss\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Turkaland. \n\nB\u00faskapur\nPolitikkur"}
{"id": "23693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADv%20E.%20Eidesgaard", "title": "L\u00edv E. Eidesgaard", "text": "L\u00edv Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard (f\u00f8dd 1999) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri Havnar Svimjifelag og F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nOyggjaleikir 2015 \nSilvur \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.40, saman vi\u00f0 Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0, S\u00e1ru R. Nysted og V\u00e1r Eidesgaard\nBronsa \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.02, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru Signhild Joensen, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og S\u00e1ra Ryggshamar Nysted.\n\nEuropean Games 2015 \nL\u00edv var ein av fimm f\u00f8royskum luttakarum til fyrstu Evropeiskir leikir, sum ver\u00f0a hildnir \u00ed Baku \u00ed juni 2015. Bert ungir svimjarar sluppu at luttaka fyri F\u00f8royar og sleppa ikki at svimja undir Merkinum men undir LEN-flagginum, hetta t\u00ed at Olympiska Nevndin \u00ed Evropa fyriskipar leikirnir, og har sleppa bara sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0gar tj\u00f3\u00f0ir at gerast limir. T\u00ed\u00f0irnar hj\u00e1 L\u00edv v\u00f3ru hesar:\n100 metra fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:02.33\n\nDanish Open 2014 \nL\u00edv var tilmelda\u00f0 til kappingarnar \u00ed 50, 100 og 200 metrum fr\u00ed \u00e1 Danish Open 2014.\n\nBankNordik stevna 22. - 23. mars 2014 \u00ed V\u00e1gi \nL\u00edv vann f\u00fdra gull hei\u00f0ursmerki og gj\u00f8rdist fj\u00f3r\u00f0mest vinnandi svimjarin \u00e1 stevnuni og tann svimjarin hj\u00e1 Havnar Svimjifelag, i\u00f0 vann mest.\n\nReykjav\u00edk International 2014 \nL\u00edv lutt\u00f3k \u00e1 Reykjav\u00edk International \u00ed januar 2014.\nBronsu \u00ed 100 metra fr\u00edsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:02.12\nNr. 7 \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.74\n\nHS-stevnan 2. og 3. nov. 2013 \nL\u00edv vann 2 gull, 2 silvur og eitt bronsu hei\u00f0ursmerki \u00e1 HS-stevnuni 2013 \u00ed Havn.\n\nF\u00f8royameistarastevnan 2013 \nSilvur \u00ed 4X50m fr\u00edsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:48.77\nBronsu \u00ed 100 m blanda\u00f0 1:09.99\nBronsu \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 59.23\nBronsu \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:11.72 \t\nBronsu \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:42.51\nBronsu \u00ed 4X100m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:03.05\n\n\u00d3lavs\u00f8kusvimjingin 2013 \nL\u00edv vann \u00d3lavs\u00f8kusvimjingina vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:27.8\n\nNor\u00f0urlendska Meistarastevnan fyri Ung 2013 \u00ed Reykjav\u00edk \nL\u00edv setti f\u00f8royskt juniormet \u00ed 100 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini  1:01.51.\n\nFamilja \nL\u00edv er d\u00f3ttir Annu og Erling Eidesgaard og abbad\u00f3ttir J\u00f3annes Eidesgaard, fyrrverandi l\u00f8gmann. Systir hennara V\u00e1r (f\u00f8dd 2001) og br\u00f3\u00f0irin Bartal (f\u00f8ddur 2003) eru eisini svimjarar.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1999"}
{"id": "23704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valborg%20Heinesen", "title": "Valborg Heinesen", "text": "Valborg Heinesen (f\u00f8dd 12. november 1986) \u00far Havn er ein f\u00f8royskur langteinarennari og l\u00e6kni. Hon hevur vunni\u00f0 gull \u00e1 Oyggjaleikunum \u00ed 10.000 metra renning og \u00ed h\u00e1lvmaraton og hevur sett f\u00f8roysk met. Valborg hevur lisi\u00f0 til l\u00e6kna \u00ed P\u00f3llandi fr\u00e1 2007-2013 og flutti s\u00ed\u00f0an til Danmarkar \u00ed oktober 2013, har hon starvast sum l\u00e6kni \u00e1 Hvidovre Hospital. Hon hevur fyrr starvast \u00e1 Bispebjerg Hospital og sum kommunul\u00e6kni. Venjari hennara er p\u00f3lski Jacek Kostrzeba.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt\n\nHC Andersen maraton og DM \u00ed maraton 2014 \u00ed Odense \nValborg lutt\u00f3k \u00e1 DM \u00ed maraton, sum var hildi\u00f0 hin 28. september 2014 \u00ed Odense \u00e1 H.C. Andersen martaton. Valborg gj\u00f8rdist nummar 3 og vann harvi\u00f0 bronsu, hon kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.49.37, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Gamla meti\u00f0 \u00e1tti Joan Bl\u00e1foss. Gott 4000 rennarar lutt\u00f3ku til kappingina. Valborg rann fyri felagi\u00f0 Sparta.\n Bronsu \u00ed DM maraton vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.49.37, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nDM 2014 \n Silvur \u00ed 5000 metra renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17.30,22 min., sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. (Gamla meti\u00f0 \u00e1tti Bj\u00f8rk Herup Olsen, ta\u00f0 var \u00ed Princeton \u00ed apr\u00edl 2012 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17.37,04.) Kappingin var hildin 3. august 2014.\n\nHM \u00ed h\u00e1lvmaraton 2014 \u00ed Keypmannahavn \n 29. mars 2014 setti hon n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed HM \u00ed h\u00e1lvum maraton \u00ed Keypmannahavn, t\u00e1 hon kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.21.19. Samla\u00f0 gj\u00f8rdist Valborg nummar 94 av fleiri enn 8.000 kvinnum og nummar f\u00fdra \u00ed s\u00ednum b\u00f3lki kvinnur 25-29 \u00e1r.\n\nDanska vetrarkappingin \u00ed landavegsrenning 2014 \nNr. 8 \u00ed 15 km landavegsrenning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.43 min. sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nOyggjaleikir 2013 \nGull \u00ed 10.000 metrar renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 38:01.20\nGull \u00ed h\u00e1lvmaraton vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:25:37\n\nH\u00e1lvmaraton \u00ed Prag 2013 \nNr. 22 av teimum gott 2.200 kvinnunum og nr. 200 av 8600 rennarum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.24.18, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "23706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkalina%20Nor%C3%B0berg", "title": "Mikkalina Nor\u00f0berg", "text": "Mikkalina Nor\u00f0berg f\u00f8dd, uppvaksin og b\u00fasitandi \u00ed Havn, er eitt f\u00f8royskt listaf\u00f3lk, sum arbei\u00f0ir vi\u00f0 glaslist og hevur egna verksmi\u00f0ju og fyrit\u00f8ku sum nevnist Mikkalina-Glas. \u00cd 2014 vann hon hei\u00f0urin sum \u00c1rsins \u00edversetari \u00e1 \u00cdverksetaradegnum. Verksta\u00f0ur og s\u00fdnisgluggi er \u00e1 Niels Finsensg\u00f8tu 32 \u00ed Havn.\n\nHei\u00f0ur \n2014 - vald sum \u00e1rsins \u00edverkseti \u00e1 \u00edverksetaradegnum \u00ed fabrikkini hj\u00e1 \u00d8str\u00f8m \u00ed Havn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFacebook s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Mikkalina-Glas\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk"}
{"id": "23723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/610-%C3%A1rini", "title": "610-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini - 610-\u00e1rini - 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini 660-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n610-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/610", "title": "610", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n610-\u00e1rini"}
{"id": "23727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Astri%C3%B0%20Foldarskar%C3%B0", "title": "Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0", "text": "Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 (f\u00f8dd 1994) er ein f\u00f8royskur svimjari, i\u00f0 svam \u00e1 f\u00f8royska svimjilandsli\u00f0num \u00ed fleiri \u00e1r. Hon byrja\u00f0i at svimja vi\u00f0 FLOT sum 6-\u00e1ra gomul. Seinni skifti hon felag til \u00c6gir \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd 2013 vandi hon vi\u00f0 VAT \u00ed Danmark, og \u00ed 2014 svam hon fyri Swim Team T\u00e5strup. \u00cd 2016 svam hon fyri Havnar Svimjifelag. Hon hevur fleiri fer\u00f0ir sett f\u00f8roysk met \u00e1 teimum stuttu teinunum \u00ed fr\u00ed og firvald og hevur vunni\u00f0 fleiri hei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikum. \u00cd august 2016 kunngj\u00f8rdi hon \u00e1 Facebook-vangamynd s\u00edni, at hon gavst vi\u00f0 at svimja, t\u00ed hon f\u00f3r undir \u00fatb\u00fagving.\n\nL\u00edsvlei\u00f0 innan svimjing\n\nDanish Open 2016 \nNr. 15 \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 27.06, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\nNr. 13 \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.55.\n\nOyggjaleikir 2015 \nGull \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:57.06, sum var n\u00fdtt oyggjaleikamet. Hinar i\u00f0 svumu v\u00f3ru \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, Signhild Joensen og S\u00e1ra Nysted.\nSilvur \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.13\nSilvur \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.40, saman vi\u00f0 S\u00e1ru R. Nysted, L\u00edv Eidesgaard og V\u00e1r Eidesgaard\nSilvur \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:19.64, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru: S\u00e1ra Ryggshamar Nysted, Signhild Joensen, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm. Gamla meti\u00f0 \u00e1 4:22.92 settu Birita Debes, Malan V. B\u00e6rendsen, Bj\u00f8rg Seloy og Shaila millum Gar\u00f0arnar \u00e1 Oyggjaleikum \u00ed 2009.\nBronsu \u00ed 100 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:02.76\nBronsa \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.02, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru Signhild Joensen, V\u00e1r Eidesgaard og S\u00e1ra Ryggshamar Nysted.\n\nDanish Open 2014 \nAstri\u00f0 svam seg \u00ed finaluna \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.57.\nN\u00fdggjundi bestu t\u00ed\u00f0 \u00ed h\u00e1lvfinaluni \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.29, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met, Nr. 8 hev\u00f0i t\u00ed\u00f0ina 28.28, tvs 1/100 av einum sekundi betri t\u00ed\u00f0 enn Astri\u00f0.\n\nEysturdanska meistarastevnan \u00e1 stuttgeil 2014 \nNummar 5 \u00ed 50 fr\u00ed var\u00f0  vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 26.92\nNummar 6 \u00ed 50 firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.09.\n\nDanish Open 2013 \nNr. 9 \u00ed 50 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.94, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met, hon setti eisini f\u00f8royskt met \u00ed innlei\u00f0andi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.06.\n\nWorld Cup \u00ed Berlin 2012 \nAstri\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 World Cup \u00ed Berlin \u00ed oktober 2012. Hon svam 100 metrar firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:06.99 og 50 metrar firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 28.00 sek.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "23731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/600-%C3%A1rini", "title": "600-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld - 8. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini - 600-\u00e1rini - 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini 650-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n600-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/600", "title": "600", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n600-\u00e1rini"}
{"id": "23751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steink%C3%B3pur", "title": "Steink\u00f3pur", "text": "Steink\u00f3pur (fr\u00f8\u00f0iheiti Phoca vitulina) er uppi \u00ed teimum sm\u00e1u k\u00f3punum, brimilin ver\u00f0ur 150-190 cm langur og vigar 70-150 kg, opnan ver\u00f0ur 130-170 cm long og vigar 60-110 kg. Teir eru \u00f3javnt gr\u00e1morrey\u00f0ir og blettutir, gr\u00fakurin er rundb\u00f3llutur og sn\u00e1\u00f0in stutt, hetta f\u00e6r teir at l\u00edkjast fr\u00e1 l\u00e1turk\u00f3pi, sum hevur langvaksnan gn\u00fak og langa sn\u00e1\u00f0. N\u00f3sin kastar ullfeldin, \u00e1\u00f0renn hann ver\u00f0ur lagdur, og hann ver\u00f0ur lagdur vi\u00f0 st\u00e1lgr\u00e1um feldi, sum vatn r\u00ednur ikki vi\u00f0. Ungk\u00f3par, i\u00f0 eru ikki kynsb\u00fanir, f\u00e1a lj\u00f3samorrey\u00f0an feld. Steink\u00f3pur heldur til vi\u00f0 strendurnar \u00ed t\u00ed l\u00fdggjara \u00f8kinum nor\u00f0ur \u00ed ta\u00f0 arktiska \u00f8ki\u00f0. \u00cd Nor\u00f0urh\u00f8vum er hann nor\u00f0anfyri \u00far Frans J\u00f3sefslandi og Nor\u00f0urnoregi, undir Svalbar\u00f0i, \u00cdslandi og serliga Su\u00f0urgr\u00f8nlandi eystur \u00ed Kattegat og sy\u00f0ra partin \u00ed Eystarasalti og su\u00f0ur til strendurnar \u00ed Su\u00f0urportugal. Vestanfyri er hann su\u00f0ur til Cap Cod \u00fati fyri Boston \u00ed Massachusetts. Steink\u00f3pur helt uppat at leggja \u00ed F\u00f8royum \u00ed 18. \u00f8ld; men hann s\u00e6st her regluliga. \u00cd Nor\u00f0urh\u00f8vum er steink\u00f3pur skiftur \u00ed eitt vestara og eitt eystara undirslag. \u2028\u2028\n\nSteink\u00f3pur hevur ikki lagt \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an \u00ed 1800-talinum. H\u00f3ast Steink\u00f3purin ikki hevur lagt undir F\u00f8royum \u00ed langa t\u00ed\u00f0 hevur hann veri\u00f0 s\u00e6ddur her um lei\u00f0ir vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum. \u00cd 1963-1967 v\u00f3ru skotpremiur latnar fyri k\u00f3p. T\u00e1 komu nakrir undirkjaftar av steink\u00f3pi \u00far Su\u00f0ri. \u00cd 2008 var ein n\u00f3si s\u00e6ddur - somulei\u00f0is \u00ed Su\u00f0ri, men ta\u00f0 er ikki vist um hann er lagdur her, ella um hann er komin \u00far Hetlandi. \u00cd b\u00e6\u00f0i 2013 og 2014 var steink\u00f3pur s\u00e6ddur \u00ed Eysturoynni. Hetta eru m\u00f8guliga tekin um, at Steink\u00f3purin er \u00e1 veg aftur til F\u00f8roya. N\u00f3gvur steink\u00f3pur var undir F\u00f8royum fyrr, men \u00ed farnu \u00f8ld doy\u00f0i hann \u00fat her. Umframt at steink\u00f3pur Phoca vitulina og l\u00e1turk\u00f3pur Halichoerus grypus ikki l\u00edkjast \u2013 steink\u00f3pur hevur eitt runt h\u00f8vd m\u00f3tsett l\u00e1turk\u00f3pi, i\u00f0 hevur eitt langt tr\u00fdn, so leggur steink\u00f3pur um summari\u00f0, me\u00f0an l\u00e1turk\u00f3pur leggur t\u00ed\u00f0liga \u00e1 vetri. Steink\u00f3pan\u00f3sin ver\u00f0ur lagdur uttan ta\u00f0 hv\u00edta lo\u00f0skinni\u00f0, i\u00f0 er so ey\u00f0kent fyri l\u00e1turk\u00f3pan\u00f3san, og kann t\u00ed svimja, beinan vegin hann er lagdur. Steink\u00f3pan\u00f3sin s\u00fdgur mammuna \u00ed 4 vikur, eftir hann er lagdur og l\u00edvbjargar s\u00ed\u00f0ani s\u00e6r sj\u00e1lvum.\u2028\u2028 Steink\u00f3pur leggur \u00ed mai-juni \u00e1 skerjum og sm\u00e1h\u00f3lmum inni \u00e1 sundum og fjar\u00f0um. V\u00e6l l\u00e1 t\u00ed fyri at sl\u00e1a steink\u00f3p, og ve\u00f0ri\u00f0 var til vildar hesa \u00e1rsins t\u00ed\u00f0, so steink\u00f3purin k\u00f3lna\u00f0i burtur. Onkur hendinga steink\u00f3pur er t\u00f3 at s\u00edggja. Vaksin steink\u00f3pur er s\u00e6ddur av og \u00e1 kring oyggjarnar, men t\u00e1 hevur mann hildi\u00f0 ta\u00f0 veri\u00f0 talan um gestir \u00far \u00cdslandi ella Hetland\u2028\u2028i. \n\nSteink\u00f3pur etur fisk. F\u00f8\u00f0in broytist alt eftir, hvat i\u00f0 er at f\u00e1a, til d\u00f8mis h\u00fdsa, gl\u00fdsingur, nebbasild, toskur, hv\u00edtingur, sild, skrubba og rey\u00f0spr\u00f8ka, harumframt ryggleys dj\u00f3r. Steink\u00f3pur er r\u00e6ttiliga st\u00f8\u00f0ufastur og heldur seg vi\u00f0 \u00fatgrunnar strendur, sandgrynnur og sandriv, har hann f\u00e6r ligi\u00f0 og s\u00f3la\u00f0 s\u00e6r. Ta\u00f0 kann bera \u00e1, at n\u00f3sar \u00ed v\u00e1na ve\u00f0ri, ella t\u00ed f\u00f3lk \u00f3r\u00f3gvar teir, villast burtur fr\u00e1 mammuni. Hesir n\u00f3sar ver\u00f0a nevndir \u00fdlarar, t\u00ed teir \u00fdla eftir opnuni, og teir minstu koma sj\u00e1ldan undan. Steink\u00f3pur l\u00e1trast stutt eftir, at n\u00f3sin er lagdur, og av t\u00ed at fostri\u00f0 ikki fer at mennast fyrr enn 5-3 m\u00e1na\u00f0ir seinni, er opnan kvi\u00f0in \u00ed n\u00edggju m\u00e1na\u00f0ir. N\u00fdlagdur n\u00f3si dugir at svimja beinanvegin, hann er 70-100 cm langur, vigar 8-12 kg og s\u00fdgur mammuna \u00ed 3-6 vikur. Steink\u00f3pur er kynsb\u00fagvin, t\u00e1 i\u00f0 hann er 3-5 \u00e1ra gamal, og hann kann gerast 20 \u00e1ra gamal. \u2028\u2028\u00cd vesturstovninum undir Kanada - N\u00fdfundland og Labrador - eru tilsamans 13.000 k\u00f3par. Tey hava gj\u00f8rt upp, at \u00ed \u00f8llum stovninum \u00ed Eysturatlantshavi eru einir 70.000 k\u00f3par, av teimum eru 25.000 k\u00f3par \u00far t\u00ed \u00edslendska stovninum, sum er \u00ed minking. Vi\u00f0 St\u00f3rabretlands strendur er ein stovnur, i\u00f0 er 26.000 k\u00f3par, hann er \u00ed v\u00f8kstri. Ta\u00f0, i\u00f0 eftir er av steink\u00f3paflokkinum, er skift \u00ed sm\u00e1stovnar fram vi\u00f0 Noregs strondum, \u00cdrlands, \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num, Eystarasalti, fr\u00e1 Danmark til Ni\u00f0urlond, og nakrir f\u00e1ir hundra\u00f0 eru undir Fraklandi. Steink\u00f3pastovnurin undir \u00datnyr\u00f0ingsevropa hevur ment seg aftur eftir eina umfarsj\u00faku \u00ed 1988. T\u00e1 i\u00f0 uml. 20.000 steink\u00f3par doy\u00f0u. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri ver\u00f0a nakrir f\u00e1ir hundra\u00f0 steink\u00f3par dripnir \u00ed Gr\u00f8nlandi. Annars er steink\u00f3pur sum heild fri\u00f0a\u00f0ur \u00e1 teimum lei\u00f0um, har i\u00f0 hann teikar, uttan \u00ed \u00cdslandi og Noregi, har i\u00f0 tey vei\u00f0a naka\u00f0 av honum t.d. til granskingarendam\u00e1l, og annars vi\u00f0 alitingarnar \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum. S\u00ed\u00f0an 1977 hevur allur k\u00f3pur veri\u00f0 fri\u00f0a\u00f0ur \u00ed Danmark.\n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "23893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/590-%C3%A1rini", "title": "590-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini - 590-\u00e1rini - 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini 640-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n590-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "23941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tingr%C3%A6%C3%B0i", "title": "Tingr\u00e6\u00f0i", "text": "Tingr\u00e6\u00f0i er st\u00fdrisskipan i\u00f0 krevur, at meiriluti \u00e1 tingi stendur aftan fyri stj\u00f3rnina. Hetta er ein st\u00fdr\u00f0isskipan, har stj\u00f3rnin anna\u00f0hv\u00f8rt hevur fleirtal \u00ed tinginum, ella ikki hevur eitt fleirtal \u00edm\u00f3ti s\u00e6r. Ta\u00f0 er eisini nevnt parlamentarisma. Kjarnin \u00ed tingr\u00e6\u00f0inum er, at stj\u00f3rnin ikki kann tilnevnast, ella framhaldandi hava valdi\u00f0, um ein meiriluti \u00ed tinginum anna\u00f0hv\u00f8rt ikki gevur stj\u00f3rnini s\u00edn stu\u00f0ul ella er \u00edm\u00f3ti stj\u00f3rnini. Stj\u00f3rnin stendur sostatt til svars fyri tinginum. Vanliga ver\u00f0ur tingr\u00e6\u00f0i sett \u00ed tveir b\u00f3lkar: negativt og positivt tingr\u00e6\u00f0i. \u00cd londum vi\u00f0 positivum tingr\u00e6\u00f0i er ta\u00f0 ney\u00f0ugt hj\u00e1 stj\u00f3rnini at hava eitt fleirtal aftan fyri seg, t\u00e1 i\u00f0 hon ver\u00f0ur tilnevnd. \u00cd londum vi\u00f0 negativum tingr\u00e6\u00f0i, kann stj\u00f3rnin t\u00f3 sita vi\u00f0 valdi\u00f0, um hon bara ikki f\u00e6r ein meiriluta \u00edm\u00f3ti s\u00e6r. Negativt tingr\u00e6\u00f0i gevur frammanundan t\u00ed verandi \u00fatinnandi myndugleikanum, stj\u00f3rnini, ein serligan r\u00e6tt, t\u00ed stj\u00f3rnin noy\u00f0ist ikki at hava tingsins beinlei\u00f0is stu\u00f0ul, bert m\u00e1 ikki vera greitt, at tingi\u00f0 beinlei\u00f0is er \u00edm\u00f3ti henni. Hesin serligi r\u00e6ttur \u00ed sambandi vi\u00f0 negativt tingr\u00e6\u00f0i er s\u00f8guliga ein arvur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 kongur hev\u00f0i veruligt stj\u00f3rnarvald. Henda arv hava londini vi\u00f0 positivum tingr\u00e6\u00f0i kasta\u00f0 av s\u00e6r, og har krevst t\u00ed, at stj\u00f3rnin beinlei\u00f0is ver\u00f0ur stu\u00f0la\u00f0 av tinginum. \n\n\u00cd tingr\u00e6\u00f0isligari skipan er \u00ed mestan mun talan um eina samanrenning millum l\u00f3ggevandi og \u00fatinnandi vald.  Talan er ikki um eitt veruligt valdstr\u00edb\u00fdti, t\u00ed stj\u00f3rnin hevur b\u00e6\u00f0i \u00fatinnandi og l\u00f3ggevandi vald og \u201cstr\u00ed\u00f0andi\u201d partarnir eru stj\u00f3rn og meiriluti ella samgonga \u00e1 tingi m\u00f3ti minniluta ella andst\u00f8\u00f0u \u00e1 tingi. Gj\u00f8gnum s\u00edni umbo\u00f0 ella samgongulimir \u00ed tinginum hevur stj\u00f3rnin eisini l\u00f3ggevandi vald.\n\nR\u00edkisstj\u00f3rn"}
{"id": "23942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B8%C3%B0urnir%20Grimm", "title": "Br\u00f8\u00f0urnir Grimm", "text": "Br\u00f8\u00f0urnir Grimm f\u00f3ru undir at savna f\u00f3lka\u00e6vint\u00fdrini, sum livdu \u00e1 mannamunni millum manna \u00ed T\u00fdsklandi, og skriva\u00f0u tey ni\u00f0ur. \u00cd 1812 kom fyrsta bindi\u00f0 \u00fat vi\u00f0 86 \u00e6vint\u00fdrum, og \u00ed 1815 kom seinna bindi\u00f0 vi\u00f0 70 \u00e6vint\u00fdrum. Teir endurskriva\u00f0u ta munnligu fr\u00e1s\u00f8gnina, solei\u00f0is \u00e6vint\u00fdrini gj\u00f8rdust einsh\u00e1tta\u00f0 \u00ed st\u00edli. Jacob Grimm (1785-1863) og Wilhelm Grimm (1786-1859) v\u00f3ru t\u00fdskir m\u00e1l- og f\u00f3lkaminnisgranskarar. Teir v\u00f3ru b\u00e1\u00f0ir \u00fatb\u00fanir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar og arbeiddu saman alt l\u00edvi\u00f0. Jacob er eisini kendur sum stovnsetari av germanskari m\u00e1lgransking. Hann v\u00edsti \u00e1 lj\u00f3\u00f0flytingar og skapa\u00f0i heiti sum umlj\u00f3\u00f0 og avlj\u00f3\u00f0. Jacob og Wilhelm v\u00f3ru undangongumenn \u00e1 hesum \u00f8ki og virka\u00f0u vi\u00f0 til, at m\u00e1lgranskarar og onnur \u00ed \u00f8llum Evropa f\u00f3ru undir at savna og skriva ni\u00f0ur skaldskapin av mannamunni.\n\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\n\u00c6vint\u00fdr\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1780-\u00e1runum"}
{"id": "23943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicole%20Saboun%C3%A9", "title": "Nicole Saboun\u00e9", "text": "Nicole Saboun\u00e9 (f\u00f8dd 23. mai 1991) er ein svensk songkvinna og sangskrivari. Saboun\u00e9 vaks upp \u00ed S\u00f6lvesborg og Lund. \u00cd  2012 lutt\u00f3k hon \u00ed sj\u00f3nvarps talentkappingini The Voice Sverige, har i\u00f0 hon hev\u00f0i Ola Salo sum venjara. Hon megna\u00f0i at koma til h\u00e1lvfinaluna \u00ed kappingini. Saboun\u00e9 skrivar s\u00edn t\u00f3nleik saman vi\u00f0 Salo og Niklas Stenemo.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2014 - Must Exist\n 2015 - Miman\n\nStakl\u00f8g \n2012 \u2013 Unseen Footage from a Forthcoming Funeral (singel)\n2013 \u2013 Conquer or Suffer (singel)\n2013 \u2013 I Surrender (singel)\n2014 \u2013 Win This Life (singel)\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\nYouTube\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "24042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/590", "title": "590", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n590-\u00e1rini"}
{"id": "24053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Josefine%20Jinder", "title": "Josefine Jinder", "text": "Astrid Maria Josefine Jinder, betri kend sum Little Jinder (f\u00f8dd 20. februar 1988) er ein svensk songkvinna og sangskrivari. Hon er d\u00f3ttir \u00c5sa Jinder.\n\nJosefine Jinder gav s\u00edna fyrstu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vu \u00fat \u00ed august 2008, sum var EP'in Polyhedron. \u00cd mars 2009 kom Youth Blood 12\", b\u00e1\u00f0ar \u00fatg\u00e1vurnar komu \u00fat hj\u00e1 amerikanska pl\u00e1tufelagnum Trouble & Bass. S\u00ed\u00f0an hevur hon fer\u00f0ast n\u00f3gv vi\u00f0 s\u00ednum t\u00f3nleiki og sp\u00e6lt b\u00e6\u00f0i \u00ed Evropa og USA.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2013 - Break Up\n 2014 - Little Jinder\n 2016 - Allting suger\n 2018 - Hejd\u00e5\n 2020 - Little Jinder's Unreleased Romance\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nWebbplats\nMySpace\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "24167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0ur%C3%ADshavi%C3%B0", "title": "Nor\u00f0ur\u00edshavi\u00f0", "text": "Nor\u00f0ur\u00edshavi\u00f0 eisini nevnt \u00cdshavi\u00f0 og Arktiskahavi\u00f0 er eitt av heimsins fimm heimsh\u00f8vum, og fevnir um tey arktisku \u00f8kini. Hesi lond hava strond m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edshavinum: Noreg, Russland, USA, Kanada, Gr\u00f8nland og \u00cdsland og v\u00ed\u00f0ari til Jan Mayen, S\u00f8rkapp \u00e1 Svalbard, Bjarnoynna og Nordkapp.\n\nNor\u00f0ur\u00edshavi\u00f0 fevnir um eitt \u00f8ki\u00f0 \u00e1 10 milli\u00f3nir km\u00b2, vi\u00f0 einum mi\u00f0ald\u00fdpi \u00e1 1300 m og hevur eina vatnmongd \u00e1 12,4 milli\u00f3nir km\u00b3. Av og \u00e1 s\u00e6st Nor\u00f0ur\u00edshavi\u00f0 umr\u00f8tt saman vi\u00f0 Barentshavinum, Kyrrahavinum og Norskahavinum sum eitt samanhangandi arktiskt hav.\n\nH\u00f8v\nArktis"}
{"id": "24171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0sj%C3%B3gvurin", "title": "Nor\u00f0sj\u00f3gvurin", "text": "Nor\u00f0sj\u00f3gvurin er tann parturin av Atlantshavinum sum liggur millum Noreg og Danmark \u00ed eystri, Bretsku oyggjarnar \u00ed vestri og T\u00fdskland, Ni\u00f0urlond, Belgia og Frakland \u00ed su\u00f0ri. \u00cd nor\u00f0i er 61. breiddarsirkul mark m\u00f3ti Norskahavinum, \u00ed eystri er linjan Lindesnes \u2013 Hanstholm m\u00f3ti Skagerrak, \u00ed su\u00f0ri er linjan Calais \u2013 Dover m\u00f3ti Ensku kanalini. \u00cd \u00fatnyr\u00f0ingi gongur marki\u00f0 m\u00f3ti Atlantshavinum \u00far nor\u00f0urenda Skotlands yvir Orknoyar og Hetland. Nor\u00f0sj\u00f3gvurin fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 0,6 milli\u00f3nir km\u00b2, og st\u00f8ddin \u00e1 vatnmongdini er 0,67 milli\u00f3nir km\u00b3.\n\nAv st\u00f3rum \u00e1um, i\u00f0 renna \u00fat \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3gvin eru Elben vi\u00f0 Cuxhaven, Weser vi\u00f0 Bremerhaven, Ems vi\u00f0 Emden, Rhinen og Maas vi\u00f0 Rotterdam, Schelde vi\u00f0 Vlissingen, Themsen og Humber vi\u00f0 Hull.\n\nTa\u00f0 eru st\u00f3rar mongdir av olju og n\u00e1tt\u00farugass undir havbotninum, og eitt lag av koli undir hesum.\n\nDanir nevna Nor\u00f0sj\u00f3gvin fyri Vesterhavet.\n\nHar i\u00f0 Nor\u00f0sj\u00f3gvurin er dj\u00fapast er d\u00fdpi\u00f0 690 metrar, \u00ed me\u00f0al er d\u00fdpi\u00f0 95 metrar.\n\nH\u00f8v"}
{"id": "24172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eystrasalt", "title": "Eystrasalt", "text": "Eystrasalt ella Baltiskahavi\u00f0 er eitt umlei\u00f0 413\u00a0000 ferkilometra st\u00f3rt og upp til 459 metrar dj\u00fapt hav vi\u00f0 brakkvatni \u00ed Nor\u00f0ureuropa, minni salt enn t.d. Atlantshavi\u00f0, men t\u00f3 ikki feskt vatn. Eystrasalt hevur mark \u00ed vestri til Danmark og Sv\u00f8r\u00edki, \u00ed eystri til Finland, Russland, Estland, Lettland og Litava, \u00ed su\u00f0ri til P\u00f3lland og T\u00fdskland.\n\nEystrasalt rennur \u00fat \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3gvin gj\u00f8gnum Oyrasund, L\u00edtlabelt og St\u00f3rabelt. Vi\u00f0 \u00c1landsoyggjarnar er eitt avmarka\u00f0 smalt sj\u00f3\u00f8ki, sum ver\u00f0ur nevnt Bottenhavi\u00f0. Vi\u00f0 Ume\u00e5 er eitt anna\u00f0 smalt \u00f8ki, Kvarken, sum skilur Bottenhavi\u00f0 fr\u00e1 Botnisku v\u00edkini. Fr\u00e1 nor\u00f0ara parti av Eystrasalti eru tv\u00e6r st\u00f3rar v\u00edkir: Finska v\u00edkin (millum Finland og Estland) og Rigav\u00edkin. \n\nVi\u00f0 strendurnar og \u00ed skerg\u00f8r\u00f0unum frystir Eystrasalt til \u00eds um veturin. Bottenv\u00edkin er alt\u00ed\u00f0 fullkomiliga l\u00f8gd undir \u00eds partar av vetrinum, ta\u00f0 sama er galdandi fyri teir innaru partarnar av Finnsku v\u00edkini. Ta\u00f0 kann henda, at Beltini og Oyrasund frysta, men ta\u00f0 hendir ikki ofta, og \u00e1visar vetrar kann dr\u00edv\u00edsur ella pakk\u00edsur vera at finna har.. 1658 f\u00f3r Karl X Gustav vi\u00f0 einari svenskari herdeild yvir um tey frystu sundini L\u00edtla- og St\u00f3rabelt \u00ed Danmark.\n\n\u00cd Eystrasalti eru fleiri st\u00f3rar oyggjar, eitt n\u00fa Gotland, \u00d6land, Bornholm, Dagoy, \u00d6sel, \u00c1land og R\u00fcgen.\n\nSt\u00f8rri \u00e1ir, sum renna \u00fat \u00ed Eystrasalt: Neva, Wis\u0142a, Oder, Daugava, Njemen, Dal\u00e4lven, Torne\u00e1in, Kemijoki, Oulujoki og Narva.\n\nSt\u00f8rri b\u00fdir vi\u00f0 strendurnar \u00ed Eystrasalti: St. P\u00e6tursborg, Stokkh\u00f3lmur, Helsingfors, Kiel, Rostock, Stralsund, Gdansk, Riga, Stettin (Szczecin), Gdynia, Kaliningrad, Tallinn (onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0a eisini b\u00fdirnir Keypmannahavn, Malm\u00f6 og Klaip\u0117da taldir vi\u00f0).\n\nTey fiskasl\u00f8g, i\u00f0 ver\u00f0a mest fiska\u00f0 \u00ed Eystrasalti, eru brislingur, sild og toskur. Laksur ver\u00f0ur eisini fiska\u00f0ur \u00ed Eystrasalti.\n\nKeldur \n\nH\u00f8v\nEvropa"}
{"id": "24176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saba", "title": "Saba", "text": "Saba er ein oyggj \u00ed Karibiska havinum, sum politiskt hoyrir til Ni\u00f0urlond. Oyggin hevur status sum ni\u00f0urlendsk kommuna vi\u00f0 serst\u00f8\u00f0u. Saba var til 10. oktober 2010 ein partur av Ni\u00f0urlendsku Antillunum. \u00c1 oynni b\u00fagva 1991 f\u00f3lk . H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur The Bottom.\n\nKeldur \n\nSaba\nOyggjar\nNor\u00f0uramerika\nNi\u00f0urlendskar oyggjar\nKaribisku Ni\u00f0urlondini\nKaribia"}
{"id": "24177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saba%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Saba (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Saba hevur fleiri t\u00fddningar:\nSaba er ein oyggj \u00ed Karibiska havinum. S\u00ed Saba.\nSaba er ein bygd \u00ed Iran. S\u00ed Saba (Iran)."}
{"id": "24181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frida", "title": "Frida", "text": "Frida er konuf\u00f3lkanavn.\n\nKendar kvinnur sum eita Frida:\n\n Frida Kahlo, meksikanskur listam\u00e1lari.\n Frida Gustavsson, svensk modell.\n Frida Hyv\u00f6nen, svensk songkvinna.\n Frida Lyngstad, svensk songkvinna.\n Frida Zachariassen, f\u00f8roysk listakvinna.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "24184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rn%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Bj\u00f8rn (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Bj\u00f8rn hevur fleiri t\u00fddningar:\nBj\u00f8rn er eitt r\u00e1nd\u00fdr. S\u00ed Bjarnir.\nBj\u00f8rn er eitt mannf\u00f3lkanavn. S\u00ed Bj\u00f8rn (f\u00f3lkanavn)."}
{"id": "24186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rk%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Bj\u00f8rk (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Bj\u00f8rk hevur fleiri t\u00fddningar:\nBj\u00f8rk er eitt tr\u00e6. S\u00ed Bj\u00f8rk.\nBj\u00f8rk er eitt konuf\u00f3lkanavn. S\u00ed Bj\u00f8rk (f\u00f3lkanavn)."}
{"id": "24198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Schiphol%20Flogv%C3%B8llur", "title": "Schiphol Flogv\u00f8llur", "text": "Schiphol Flogv\u00f8llur (ni\u00f0urlendskt: Luchthaven Schiphol) er st\u00f8rsti flogv\u00f8llurin \u00ed Ni\u00f0urlondum og eisini ein av teimum st\u00f8rstu \u00ed Evropa.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Schiphol Flogv\u00f8llinum\n\nFlogv\u00f8llir \u00ed Ni\u00f0urlondum\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "24247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rn%20%28f%C3%B3lkanavn%29", "title": "Bj\u00f8rn (f\u00f3lkanavn)", "text": "Bj\u00f8rn er mannf\u00f3lkanavn.\n\nKendir menn sum eita Bj\u00f8rn:\n Bj\u00f8rn Bj\u00f8rnson, norskur sj\u00f3nleikari.\n Bj\u00f6rn Borg, svenskur tennisleikari.\n Bj\u00f6rn Gustafsson, svenskur skemtari.\n Bj\u00f8rn Kals\u00f8, f\u00f8royskur politikari.\n Bj\u00f6rn Skifs, svenskur sangari.\n Bj\u00f6rn S\u00f6rensen, svenskur myndama\u00f0ur.\n Bj\u00f6rn Ulvaeus, svenskur t\u00f3nleikari.\n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "24254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Air%20France%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Air France (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Air France hevur fleiri t\u00fddningar:\nAir France  er eitt franskt flogfelag. S\u00ed Air France.\nAir France var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. S\u00ed Air France (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)."}
{"id": "24256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Groningen%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Groningen (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Groningen hevur fleiri t\u00fddningar:\nGroningen er ein b\u00fdur \u00ed Ni\u00f0urlondum. S\u00ed Groningen.\nGroningen er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. S\u00ed Groningen (landslutur)."}
{"id": "24324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/580-%C3%A1rini", "title": "580-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini - 580-\u00e1rini - 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini 630-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n580-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/570-%C3%A1rini", "title": "570-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini - 570-\u00e1rini - 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini 620-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n570-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/580", "title": "580", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n580-\u00e1rini"}
{"id": "24337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/570", "title": "570", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n570-\u00e1rini"}
{"id": "24341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/560-%C3%A1rini", "title": "560-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini - 560-\u00e1rini - 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini 610-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n560-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/560", "title": "560", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n560-\u00e1rini"}
{"id": "24346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/550-%C3%A1rini", "title": "550-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini - 550-\u00e1rini - 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini 600-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n550-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/550", "title": "550", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n550-\u00e1rini"}
{"id": "24350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20%C3%B8ld", "title": "4. \u00f8ld", "text": "4. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 301 (CCCI) til 31. desember 400 (CD) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "24352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20%C3%B8ld", "title": "3. \u00f8ld", "text": "3. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 201 (CCI) til 31. desember 300 (CCC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "24354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20%C3%B8ld", "title": "2. \u00f8ld", "text": "2. \u00f8ld var \u00f8ldin, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1. januar 101 (CI) til 31. desember 200 (CC) \u00ed t\u00ed julianska kalendaranum.\n\n(1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld)\n\n\u00c1rat\u00edggju og \u00e1r\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "24356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20%C3%A1rat%C3%BAsund", "title": "2. \u00e1rat\u00fasund", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 1. \u00e1rat\u00fasund \u2013 2. \u00e1rat\u00fasund \u2013 3. \u00e1rat\u00fasund\n\n2. \u00e1rat\u00fasund byrja\u00f0i 1. januar 1000 og enda\u00f0i 31. desember 1999.\n\nHendingar\n\nVi\u00f0komandi pers\u00f3nar \nPers\u00f3narnir ni\u00f0anfyri eru \u00ed b\u00f3kstavar\u00f8\u00f0 eftir fornavninum:\n\nA \n Abraham Lincoln\n Adolf Hitler\n Albert Einstein\n Alexander Graham Bell\n Alfred Nobel\n Anders Celsius\n Astrid Lindgren\n\nB \n Benjamin Franklin\n\nC \n Carl Larsson\n Carl von Linn\u00e9\n Charles de Gaulle\n Charlie Chaplin\n Christofer Columbus\n Claude Monet\n\nD \n Djingis Khan\n Dmitrij Mendelejev\n\nF \n Friedrich Nietzsche\n\nG \n Gustav Vasa\n\nH \n Henry Ford\n Ho Chi Minh\n\nI \n Isaac Newton\n Immanuel Kant\n\nJ \n Jeanne d'Arc\n Johann Sebastian Bach\n Josef Stalin\n J\u00f6ns Jakob Berzelius\n\nK \n Karl Benz\n Karl Marx\n Kristian 2. av Danmark\n\nL \n Lars-Magnus Ericsson\n Leonardo da Vinci\n\nM \n Mahatma Gandhi\n Mao Zedong\n Marie Curie\n Martin Luther\n Michelangelo Buonarroti\n\nN \n Napoleon Bonaparte\n Niels Bohr\n\nO \n Otto von Bismarck\n\nP \n Pablo Picasso\n Peter I av Russlandi\n\nR \n Ren\u00e9 Descartes\n\nS \n Saddam Hussein\n Selma Lagerl\u00f6f\n\nT \n Thomas Aquinas\n\nV \n Valdemar Atterdag\n Vincent van Gogh\n Vladimir Lenin\n\nW \n William Shakespeare\n William Sturgeon\n Winston Churchill\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "24358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rk%20%28f%C3%B3lkanavn%29", "title": "Bj\u00f8rk (f\u00f3lkanavn)", "text": "Bj\u00f8rk er konuf\u00f3lkanavn.\n\nKendar kvinnur sum eita Bj\u00f8rk:\n Bj\u00f6rk Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir, \u00edslendsk songkvinna.\n Bj\u00f8rk Herup Olsen, f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n Bj\u00f8rk Olsen, f\u00f8roysk bla\u00f0kvinna og ungdomspolitikari.\n Hera Bj\u00f6rk \u00de\u00f3rhallsd\u00f3ttir, \u00edslendsk songkvinna.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "24359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eileen", "title": "Eileen", "text": "Eileen er eitt konuf\u00f3lkanavn, sum kemur fr\u00e1 navninum Helen, Elaine ella Ellen. Talan er um tann anglisera\u00f0a formin av \u00edrska navninum Eibhl\u00edn, sum aftur kemur fr\u00e1 t\u00ed eldra \u00edrska galisiska navninum Aibhil\u00edn ella Eil\u00edn (enska versj\u00f3nin er Aveline). Navni\u00f0 Eileen er eitt av 1000 best umt\u00f3ktu konuf\u00f3lkan\u00f8vnunum hv\u00f8rt einasta t\u00edggju\u00e1raskei\u00f0 \u00ed USA s\u00ed\u00f0an 1880.\n\nKendar kvinnur sum eita Eileen:\n Eileen Atkins, ensk sj\u00f3nleikarinna.\n Eileen Bell, no\u00f0ur\u00edrskur politikari.\n Eileen Brennan, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n Eileen Chang, kinesiskur rith\u00f8vundur.\n Eileen Davidson, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n Eileen Fulton, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n Eileen O'Keeffe, \u00edrsk \u00edtr\u00f3ttakvinna. \n Eileen Ryan, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "24360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Utrecht%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Utrecht (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Utrecht hevur fleiri t\u00fddningar:\nUtrecht er ein b\u00fdur \u00ed Ni\u00f0urlondum. S\u00ed Utrecht.\nUtrecht er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. S\u00ed Utrecht (landslutur)."}
{"id": "24361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/540-%C3%A1rini", "title": "540-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini - 540-\u00e1rini - 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini 590-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n540-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/540", "title": "540", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n540-\u00e1rini"}
{"id": "24378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/530-%C3%A1rini", "title": "530-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini - 530-\u00e1rini - 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini 580-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n530-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/530", "title": "530", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n530-\u00e1rini"}
{"id": "24382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/520-%C3%A1rini", "title": "520-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini - 520-\u00e1rini - 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini 570-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n520-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/520", "title": "520", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n520-\u00e1rini"}
{"id": "24385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/510-%C3%A1rini", "title": "510-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini - 510-\u00e1rini - 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini 560-\u00e1rini    \n\n\u00c1r: 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n510-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/510", "title": "510", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n510-\u00e1rini"}
{"id": "24397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/500-%C3%A1rini", "title": "500-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld - 7. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini - 500-\u00e1rini - 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini 550-\u00e1rini    \n\n\u00c1r: 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n500-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rutger%20Jan%20Schimmelpenninck", "title": "Rutger Jan Schimmelpenninck", "text": "Rutger Jan Schimmelpenninck (f\u00f8ddur 31. oktober 1761 \u00ed Deventer, dey\u00f0ur 15. februar 1825 \u00ed Amsterdam) var ein ni\u00f0urlendskur politikari.\n\nHann las l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00e1 Leiden Universitetinum fr\u00e1 1781 til 1784. Hann gj\u00f8rdist advokatur \u00ed Amsterdam \u00ed 1784.\n\nHann var limur \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum (1796 - 1798). Hann var forseti \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum og virkandi statslei\u00f0ari hj\u00e1 Bavariska l\u00fd\u00f0veldinum fr\u00e1 17. mai 1796 til 30. mai 1796 og fr\u00e1 15. mai 1797 til 29. mai 1797.\n\nNi\u00f0urlendskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1761\nAndl\u00e1t \u00ed 1825"}
{"id": "24402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/500", "title": "500", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n500-\u00e1rini"}
{"id": "24405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Francisco%20Goya", "title": "Francisco Goya", "text": "Francisco Jos\u00e9 de Goya y Lucientes (f\u00f8ddur 30. mars 1746 \u00ed Fuendetodos, Aragonia, Spania, dey\u00f0ur 16. apr\u00edl 1828 \u00ed Bordeaux, Frakland) var ein spanskur listam\u00e1lari fr\u00e1 Romantikkini. Hann vaks upp \u00ed Zaragoza \u00ed landnyr\u00f0inspartinum av Spania og f\u00f3r sum 14-\u00e1ra gamal \u00ed l\u00e6ru hj\u00e1 listamanninum Jos\u00e9 Luzan. Eftir eina fer\u00f0 til Italia 1770-1771 var hann virkin vi\u00f0 at framlei\u00f0a ta\u00f0 kongaliga gobelini\u00f0 og flutti s\u00ed\u00f0an til Madrid \u00ed 1774. Umlei\u00f0 1780 byrja\u00f0i hann l\u00edvslei\u00f0 s\u00edn vi\u00f0 ta\u00f0 kongaliga akademii\u00f0 og vi\u00f0 ta\u00f0 spanska kongsh\u00fasi\u00f0, har hann var\u00f0 \u00fatnevndur sum h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1lari \u00ed 1799. Samstundis vi\u00f0 starvi\u00f0 hj\u00e1 kongsh\u00fasinum fylgdi hann v\u00e6l vi\u00f0 og dokumentera\u00f0i r\u00e6\u00f0uleikar undir Napoleonskr\u00edgnum vi\u00f0 bl\u00f8\u00f0um og m\u00e1lningum. Orsaka\u00f0 av spentu politisku st\u00f8\u00f0uni \u00ed Spania, flutti hann \u00ed 1824 til Fraklands. Hann anda\u00f0ist \u00ed Bordeaux  \u00ed1828.\n\nN\u00f3gv av verkum hansara, eitt n\u00fa Tann nakna Maja, ver\u00f0a frams\u00fdnd \u00e1 Museo del Prado \u00ed Madrid.\n\nGoya ver\u00f0ur av mongum s\u00e6ddur sum tann seinasti av teimum gomlu meistarunum og sum tann fyrsti av teimum moderna\u00f0u. Hann hevur givi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur til meistarar sum Manet og Picasso og Francis Bacon.\n\nMyndir av m\u00e1lningum eftir Goya\n\nKeldur \n\nSpanskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1746\nAndl\u00e1t \u00ed 1828"}
{"id": "24417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/490-%C3%A1rini", "title": "490-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini - 490-\u00e1rini - 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini 540-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n490-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/490", "title": "490", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n490-\u00e1rini"}
{"id": "24425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/480-%C3%A1rini", "title": "480-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini - 480-\u00e1rini - 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini 530-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n480-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/480", "title": "480", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n480-\u00e1rini"}
{"id": "24439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicolai%20Mohr", "title": "Nicolai Mohr", "text": "Nicolai Mohr (f. 22. november 1742 \u00ed Havn \u2013 d. 4. februar 1790 \u00ed Danmark) var sonur Peter Jensen og Onnu J\u00e1kupsd\u00f3ttur, sum b\u00fa\u00f0u \u00fati \u00e1 Reyni. Hann gekk \u00e1 Lat\u00ednsk\u00falanum, og f\u00f3r s\u00ed\u00f0an undir at lesa n\u00e1tt\u00faru- og f\u00edggjarfr\u00f8\u00f0i. Hann t\u00f3k Filosofikum \u00ed 1767. Mohr ver\u00f0ur \u00ed 1780 sendur til \u00cdslands sum n\u00e1tt\u00faruserk\u00f8nur fyri Den Kgl. Porcel\u00e6nsfabrik at gera kanningar, og \u00ed 1786 f\u00e6r hann fast starv hj\u00e1 hesi fyrit\u00f8ku. Hann hev\u00f0i t\u00f3 ikki langa \u00e6vi, t\u00ed longu \u00ed 1790 anda\u00f0ist hann \u00ed Danmark. H\u00f8vu\u00f0sb\u00f3kmentaverki\u00f0 hj\u00e1 Nicolai Mohr er ikki um f\u00f8roysk vi\u00f0urskifti, men \u00edslendsk. Mohr var \u00ed \u00cdslandi tey b\u00e6\u00f0i \u00e1rini 1780 og 1781, og heimafturkomin skipa\u00f0i hann tilfari\u00f0, i\u00f0 hann bev\u00f0i fingi\u00f0 \u00e1 kanningarfer\u00f0 s\u00edni \u00ed b\u00f3kina: \"Fors\u00f8g til en Islandsk Naturhistorie med adskillige oeconomiske samt andre Anm\u00e6rkninger\". Fr\u00e1 \u00cdslandsfer\u00f0ini stavar eisini stutt grein: \"Um a\u00f0fer\u00f0 Nor\u00f0manna, F\u00e6reyinga, Skotta og Hjaltlendinga - at vei\u00f0a sm\u00e1upsa e\u00f0ur upsasei\u00f0i\", sum kom \u00ed eitt \u00edslendskt t\u00ed\u00f0arrit \u00ed 1782. \n\nAv f\u00f8royskum verkum, sum Mohr hevur lagt \u00far hondum, kunnu nevna lut hansara \u00ed \"Svabos Indberetninger\", hann hevur skriva\u00f0 umlei\u00f0 400 s. ella st\u00edvan fj\u00f3r\u00f0ing av hesum verki. Enn er at nevna or\u00f0asavni\u00f0 upp \u00e1 7.450 or\u00f0, i\u00f0 liggur eftir hann. Hann byrja\u00f0i \u00ed studentad\u00f8gunum at savna or\u00f0atilfar og \u00f8kti um hetta savn st\u00f8\u00f0ugt. Eftir dey\u00f0a hansara gav danskur prestur, Hasl\u00f8e at navni, i\u00f0 giftist vi\u00f0 einkjuni eftir Mohr, kongliga b\u00f3kasavninum \u00ed Keypmannahavn handriti\u00f0.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir granskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1742\nAndl\u00e1t \u00ed 1790"}
{"id": "24440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rgen%20Landt", "title": "J\u00f8rgen Landt", "text": "J\u00f8rgen J\u00f8rgensen Landt (1751 \u00ed Bred \u00ed Assens \u2013 26. juni 1804 \u00ed Bornholm) var borin \u00ed heim umlei\u00f0 \u00e1r 1751 \u00ed Bred \u00ed Danmark. \u00cd 1773 leita\u00f0i hann \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn og t\u00f3k pr\u00f3gv har \u00ed 1777. \u00cd 14 \u00e1r virka\u00f0i hann sum privatl\u00e6rari, \u00e1\u00f0renn hann \u00ed 1791 var\u00f0 \u00fatnevndur til s\u00f3knarprest \u00ed Nor\u00f0streymoyar prestagjaldi vi\u00f0 b\u00fasta\u00f0i \u00ed Kv\u00edv\u00edk. Hann giftist \u00ed 1792 vi\u00f0 Anniku Hedevig Djurhuus, d\u00f3ttir Johan Christian Djurhuus \u00e1 Nesi og norsku konu hansara, Mariu R\u00f8nning.\n\n\u00cd sjey \u00e1r r\u00f8kti Landt emb\u00e6ti\u00f0 \u00ed Nor\u00f0streymoy, men \u00ed 1798 s\u00f8kti hann vegna heilsubrek aftur til Danmarkar, har hann fekk emb\u00e6ti \u00ed Olsker og Allinge. Her doy\u00f0i hann \u00ed 1804.\n\nRitverk \n\nOm tvende f\u00e6r\u00f8ske Bl\u00f8ddyr \u00ed Naturhistorie-Selskabets Skrifter, IV. 1. Heft. 1797, S. 38-43.\nFors\u00f8g til en Beskrivelse over F\u00e6r\u00f8erne. Keypmannahavn 1800.\nNachdruck: Einars Prent og Forlag. T\u00f3rshavn 1965.\nA description of the Faroe Islands, containing an account of their situation, climate, and productions, together with the manners and customs of the inhabitants, their trade etc. 1810. \n\nDanskir prestar\nDanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "24442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A6mint%20H%C3%B8gnesen", "title": "Cl\u00e6mint H\u00f8gnesen", "text": "Cl\u00e6mint H\u00f8gnesen (1828-1916) var b\u00f3ndasonur \u00far St\u00f3rustovu \u00ed Oyndarfir\u00f0i og kom \u00e1 ungum aldri \u00ed kongliga handilin \u00fati \u00ed Klaksv\u00edk og var har \u00ed 10 \u00e1r. T\u00e1 handilin ver\u00f0ur seldur \u00ed 1856, flytur hann aftur til Oyndarfjar\u00f0ar og ver\u00f0ur b\u00f3ndi \u00ed St\u00f3rustovu \u00ed 1858. Stutt eftir at J\u00f8rgen Bech hev\u00f0i keypt handilin \u00ed Klaksv\u00edk, loysir Cl\u00e6mint handilsloyvi \u00ed heimbygd s\u00edni og fer at handla fyri J\u00f8rgen Bech. H\u00f8gnesen var ein av sl\u00f3br\u00f3tarunum fyri skipsfiskiskapi \u00ed F\u00f8royum. \n\nCl\u00e6mint H\u00f8gnesen byrja\u00f0i at handla \u00ed Oyndarfir\u00f0i \u00ed 1856; eftir stuttari t\u00ed\u00f0 eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum at byggja upp eitt st\u00f3rt handilsvirki vi\u00f0 \u00fathandlum \u00ed Fuglafir\u00f0i, Elduv\u00edk og Gj\u00f3gv, men vi\u00f0 Oyndarfir\u00f0i sum mi\u00f0depli og h\u00f8vu\u00f0sbygd \u00e1 hesum lei\u00f0um fram til aldarskifti\u00f0 1900. \n\nF\u00f8royskir keypmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1828\nAndl\u00e1t \u00ed 1916"}
{"id": "24444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svend%20Grundtvig", "title": "Svend Grundtvig", "text": "Svend Grundtvig (9. september 1824 \u00ed Christianshavn \u2013 14. juli 1883 \u00ed Frederiksberg) var danskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og skaldskapar- og f\u00f3lkaminnisgranskari. Hann hev\u00f0i serligan \u00e1huga fyri f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum. Saman vi\u00f0 sv\u00e1grinum J\u00f8rgen Bloch savna\u00f0i hann saman og gav \u00fat F\u00f8roya kv\u00e6\u00f0i og tilhoyrandi or\u00f0ab\u00f3k. Saman g\u00f3\u00f0u teir eisini \u00fat st\u00f3ra v\u00edsindalia verki\u00f0 \"Danmarks gamle Folkeviser\". \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nDanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "24487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/470-%C3%A1rini", "title": "470-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini - 470-\u00e1rini - 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini 520-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n470-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/470", "title": "470", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n470-\u00e1rini"}
{"id": "24503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pablo%20Picasso", "title": "Pablo Picasso", "text": "Pablo Ruiz Picasso, fult navn: Pablo Diego Jos\u00e9 Francisco de Paula Juan Nepomuceno Mar\u00eda de los Remedios Cipriano de la Sant\u00edsima Trinidad M\u00e1rtir Patricio Ruiz y Picasso (f\u00f8ddur 25. oktober 1881 \u00ed M\u00e1laga, Andalusia, Spania, dey\u00f0ur 8. apr\u00edl 1973 \u00ed Mougins, Frakland) var ein spanskur listam\u00e1lari, myndah\u00f8ggari og yrkjari, sum b\u00fa\u00f0i mesta av vaksna l\u00edvi s\u00ednum \u00ed Fraklandi. Hann ver\u00f0ur av mongum mettur at vera ein hin t\u00fddningarmiklasti listam\u00e1larin \u00ed 20. \u00f8ld saman vi\u00f0 Matisse og Warhol. Hann menti s\u00edn egna st\u00edl, kubismuna, saman vi\u00f0 Georges Braque. Hann m\u00e1la\u00f0i ymisk st\u00edlsl\u00f8g og gj\u00f8rdi eisini standmyndir.\n\nKendasta verki\u00f0 hj\u00e1 Picasso ver\u00f0ur mett at vera ein m\u00e1lningur, sum er ein avmyndan av t\u00fdskum bumbuflogf\u00f8rum sum kasta s\u00ednar bumbur yvir Guernica undir spanska borgarakr\u00edgnum. Ein av m\u00e1lningum hansara, Gar\u00e7on \u00e0 la Pipe (1905) bleiv \u00ed 2004 selt fyri meth\u00f8ga pr\u00edsin $ 104 milli\u00f3nir. Hetta meti\u00f0 bleiv t\u00f3 tiki\u00f0 seinni at m\u00e1lninginum hj\u00e1 Gustav Klimt Portrett av Adele Bloch-Bauer, sum var\u00f0 selt fyri $ 135 milli\u00f3nir \u00ed 2006. Og m\u00e1lningurin hj\u00e1 Jackson Pollock\n\"No. 5, 1948\" var seldur fyri 140 milli\u00f3nir $ \u00ed november 2006.\n\nKeldur \n\nSpanskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1881\nAndl\u00e1t \u00ed 1973"}
{"id": "24504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Van%20Gogh%20Savni%C3%B0", "title": "Van Gogh Savni\u00f0", "text": "Van Gogh Savni\u00f0 (ni\u00f0urlendskt: Van Gogh Museum) er eitt savn \u00ed Amsterdam vi\u00f0 listarverkum eftir kenda listamannin Vincent van Gogh og \u00f8\u00f0rum listaf\u00f3lkum fr\u00e1 samt\u00ed\u00f0 hansara. Savni\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed 1973 og hevur ta\u00f0 st\u00f8rsta savni\u00f0 \u00ed heiminum vi\u00f0 Van Gogh m\u00e1lningum og tekningum. \u00cd 2012 vitja\u00f0u 1.438.000 f\u00f3lk savni\u00f0, og ta\u00f0 ger savni\u00f0 til mest vitja\u00f0a savni\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum og 30. mest vitja\u00f0a listasavni\u00f0 \u00ed heiminum. Savni\u00f0 liggur \u00ed b\u00fdarpartinum Amsterdam-Zuid (Su\u00f0ur) n\u00e6rindis Stedelijk Museum, Rijksmuseum og Concertgebouw.\n\nTal av vitjandi\n\nSavni\u00f0 hev\u00f0i 1.429.854 vitjandi \u00ed 2010, 1.600.298 vitjandi \u00ed 2011, og 1.438.000 vitjandi \u00ed 2012, sum ger ta\u00f0 til mest vitja\u00f0a savn \u00ed Ni\u00f0urlondum (2010\u20132012) og 30. mest vitja\u00f0a listasavn \u00ed heiminum (2012).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Van Gogh Savninum\n\nS\u00f8vn \u00ed Amsterdam"}
{"id": "24505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Museum%20Van%20Loon", "title": "Museum Van Loon", "text": "Museum Van Loon er eitt savn \u00ed Amsterdam.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Museum Van Loon\n\nS\u00f8vn \u00ed Amsterdam"}
{"id": "24519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steinn%20Steinarr", "title": "Steinn Steinarr", "text": "Steinn Steinarr (13. oktober 1908 \u2013 25. mai 1958) var ein undangonguma\u00f0ur innan modernistiska yrking \u00ed \u00cdslandi. Steinn Steinarr er skaldanavn fyri A\u00f0alsteinn Kristmundsson. Hansara yrkingar eru kenslubornar og st\u00edlreinar, einfaldar, men stundum myndar\u00edkar. Steinarr ver\u00f0ur taldur millum fremstu \u00edslendsku yrkjararnar \u00ed 20. \u00f8ld. Yrkingin Barn er \u00far savninum \"Lj\u00f3\u00f0\", sum kom \u00fat \u00ed 1937. \n\nHann var f\u00f8ddur \u00ed Nauteyrarhreppi \u00e1 Nor\u00f0urlandinum \u00ed \u00cdslandi, men flutti ungur til Reykjav\u00edkar. \n\n\u00cdslendskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nAndl\u00e1t \u00ed 1958"}
{"id": "24543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henri%20Matisse", "title": "Henri Matisse", "text": "Henri Matisse f\u00f8ddur Henri-\u00c9mile-Beno\u00eet Matisse (31. desember 1869 \u2013 3. november 1954) var franskur listam\u00e1lari og grafikari.\n\nMatisse var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Le Cateau-Cambr\u00e9sis \u00ed Nor\u00f0urfraklandi, p\u00e1pi hansara var korns\u00f8luma\u00f0ur. Matisse var\u00f0 upprunaliga \u00fatb\u00fagvin sum l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. Eftir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0islesna\u00f0in starva\u00f0ist hann \u00ed n\u00f8kur \u00e1r \u00e1 einari advokatskrivstovu og sum fr\u00edt\u00ed\u00f0ar\u00e1hugam\u00e1l byrja\u00f0i hann at tekna. \u00cd 1890 fekk hann blindtarmsbruna, og me\u00f0an hann royndi at koma fyri seg aftur eftir sj\u00fakuna, m\u00e1la\u00f0i hann s\u00ednar fyrstu m\u00e1lningar.\n\n\u00cd oktober 1891 f\u00f3r hann aftur til Paris fyri at lesa list. Hann royndi at sleppa inn \u00e1  \u00c9cole des Beaux-Arts \u00ed 1892, men kl\u00e1ra\u00f0i ikki uppt\u00f8kuroyndina. S\u00ed\u00f0n f\u00f3r hann \u00e1 fleiri m\u00e1laraskei\u00f0 og seinni sama \u00e1r gj\u00f8rdist hann n\u00e6mingur hj\u00e1 Gustave Moreau. \u00cd mars 1895 eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum at sleppa inn \u00e1 \u00c9cole des Beaux-Arts.\n\nHann giftist \u00ed januar 1898 vi\u00f0 Am\u00e9lie No\u00e9mie Alexandrine Parayre, tey fingu synirnir Jean (1899) og Pierre (1900). \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 \u00e1tti hann d\u00f3ttrina Marguerite Emilienne \u00ed september 1894.\n\nT\u00e1 hann var 25 \u00e1ra gamal m\u00e1la\u00f0i hann eina mynd sum eitur \u201dLa liseuse\u201d / \u201dLesandi kvinna\u201d, sum gj\u00f8rdi hann kendan orsaka\u00f0 av t\u00ed einfalda st\u00edlinum, sum hann m\u00e1la\u00f0i vi\u00f0. Hann gekk h\u00f8gt upp \u00ed komposisj\u00f3n og br\u00fakti sterkir litir. Hann hev\u00f0i s\u00edn egna listask\u00fala t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1908-1911. Seinni fer\u00f0a\u00f0ist hann runt \u00ed Evropa og Afrika har hann s\u00fdndi verk s\u00edni fram.\n\nEftir seinna heimskr\u00edggj gj\u00f8rdist Matisse sj\u00fakur av krabbameini og kundi t\u00ed ikki standa vi\u00f0 s\u00edtt staffeli og m\u00e1la. T\u00ed f\u00f3r hann \u00ed gongd vi\u00f0 at klippa og klistra myndir / d\u00e9coupage, sum hann eisini gj\u00f8rdist kendur fyri. Hann hev\u00f0i eitt hj\u00e1lparf\u00f3lk at hj\u00e1lpa s\u00e6r vi\u00f0 hesum arbei\u00f0num. Hann helt fram vi\u00f0 at klippa og klistra til hann anda\u00f0ist \u00ed Nice hin 3. november 1954. Hann gj\u00f8rdist 84 \u00e1ra gamal.\n\n\u00cd Nice er eitt Henri Matisse savn \u00ed b\u00fdarpartinum Cimiez, 164 Av. des Ar\u00e8nes de Cimiez, har i\u00f0 \u00fatgrevstir fr\u00e1 forn\u00f8ldini eisini eru at finna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1869\nAndl\u00e1t \u00ed 1954\nFranskir listam\u00e1larar\nFronsk listaf\u00f3lk\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "24546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munch-savni%C3%B0", "title": "Munch-savni\u00f0", "text": "Munch-savni\u00f0 (norskt: Munch-museet) er eitt savn \u00ed Oslo vi\u00f0 listarverkum eftir kenda listamannin Edvard Munch. Savni\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed 1963, hundra\u00f0 \u00e1r eftir at hann var\u00f0 f\u00f8ddur. Bygningurin er tekna\u00f0ur av arkitektunum Gunnar Fougner og Einar Myklebust. Myklebust var eisini arkitekturin, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri einari umfatandi \u00fatbygging og umv\u00e6lingararbei\u00f0i, i\u00f0 var\u00f0 v\u00edgt \u00ed 1994 \u00e1 50-\u00e1radegnum fyri dey\u00f0a Munchs.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Munch Savninum\n\nS\u00f8vn \u00ed Oslo\nEdvard Munch"}
{"id": "24567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Bottom", "title": "The Bottom", "text": "The Bottom er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Saba. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 500 \u00edb\u00fagvar og er st\u00f8rsta bygdin \u00e1 oynni. Eitt sj\u00fakrah\u00fas er \u00e1 oynni, ta\u00f0 liggur \u00ed The Bottom. Navni\u00f0 kemur av t\u00ed ni\u00f0urlendska or\u00f0inum de botte sum merkir sk\u00e1lin. Ta\u00f0 sipar til at bygdin liggur ni\u00f0ri \u00ed botninum \u00e1 einum dali. \u00c1 enskum m\u00e1li er navni\u00f0 brongla\u00f0 til ta\u00f0 enska The Bottom.\n\nSaba"}
{"id": "24594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dism", "title": "Dism", "text": "Dism er ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka i\u00f0 framlei\u00f0ir fleiri ymisk sl\u00f8g av f\u00f8royskum brenniv\u00edni. Dism var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2008, og ta\u00f0 fyrsta sum fyrit\u00f8kan framleiddi var L\u00edvsins Vatn, sum er eitt slag av akvavitti. Hetta var fyrsta f\u00f8royska framlei\u00f0slan av brenniv\u00edni. Orsaka\u00f0 av r\u00fasdrekkal\u00f3gini, sum ikki loyvir framlei\u00f0slu av sterkum l\u00f8gi \u00ed F\u00f8royum, var fyrit\u00f8kan noydd til at framlei\u00f0a brenniv\u00edni uttanfyri F\u00f8royar. F\u00f8royskt kelduvatn var\u00f0 \u00fatflutt til eitt av grannalondunum har ta\u00f0 var\u00f0 destillera\u00f0 og s\u00ed\u00f0an var\u00f0 tann lidna v\u00f8ran seld \u00ed R\u00fasuni \u00ed F\u00f8royum. L\u00f3gin er s\u00ed\u00f0an broytt, solei\u00f0is at sterkt \u00f8l kann framlei\u00f0ast \u00ed F\u00f8royum, men sterkt r\u00fasdrekka sum brenniv\u00edn kann framvegis ikki framlei\u00f0ast \u00ed F\u00f8royum. Stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni er Erling Eidesgaard.\n\nSl\u00f8g av brenniv\u00edni fr\u00e1 Dism \nL\u00edvsins vatn, sum er eitt slag av akvavitt\nHavi\u00f0, sum er eitt slag av akvavitt, 50%\nBaraldur, sum er eitt slag av gin\nEldvatn, sum er eitt slag av vodka\n\nHei\u00f0ur \n 2014 - Tey f\u00fdra sl\u00f8gini hj\u00e1 Dism fingu \u00f8ll hei\u00f0ursmerkir \u00e1 World-Spirits Awards 2014 \u00ed Eysturr\u00edki. Eldvatn fekk gull fyri vodka, Baraldur fekk gull \u00ed ginni og L\u00edvsins Vatn og Havi\u00f0 fingu \u00e1vikavist gull og silvur \u00ed akvavitti.\n2012 - Havi\u00f0 vann bronsu \u00e1 IWSC 2012.\n2011 - Havi\u00f0 vann bronsu og Eldvatn vann silvur \u00e1 Hong Kong IWSC 2011\n2010 - L\u00edvsins vatn og Eldvatn vunnu silvur \u00e1 IWSC\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Dism\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nR\u00fasdrekka\n2008"}
{"id": "24605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oranjestad%20%28Aruba%29", "title": "Oranjestad (Aruba)", "text": "Oranjestad er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Aruba. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 34 980 \u00edb\u00fagvar og er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00e1 oynni. Navni\u00f0 merkir Appelsinb\u00fdurin, men \u00e1 lokala m\u00e1linum,  papiamento, ver\u00f0ur b\u00fdurin ofta umr\u00f8ddur sum Playa. Oranjestad er uppkalla\u00f0ur eftir Willem van Oranje-Nassau.\n\nS\u00f8ga \nOyggin var funnin hin 26. juli 1499 av spanska sj\u00f3fararanum Alonso de Ojeda. Av fyrstan t\u00ed\u00f0 b\u00fa\u00f0u arawakindianar \u00ed \u00f8kinum. Fr\u00e1 1636 gj\u00f8rdist sta\u00f0i\u00f0 ein havn sum West-Indische Compagnie (Ni\u00f0urlendska Vestindiska Kompan\u00edi\u00f0) n\u00fdtti, og \u00ed 1797 gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00e1 Aruba.\n\nAruba"}
{"id": "24607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annika%20Norlin", "title": "Annika Norlin", "text": "Annika Norlin (f\u00f8dd 22. november 1977 \u00ed \u00d6stersund) er ein svensk songkvinna og sangskrivari. Hon er kend fr\u00e1 b\u00f3lkunum S\u00e4kert! og Hello Saferide. S\u00ed\u00f0an 2009 hevur hon b\u00fa\u00f0 \u00ed Ume\u00e5, har hon lesur s\u00e1larfr\u00f8\u00f0i \u00e1 Ume\u00e5 universitinum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nHello Saferide\n\nAlbum\n2005 - Introducing...Hello Saferide\n2006 - Introducing...Hello Saferide - vinyl vi\u00f0 The Quiz sum bonuslag\n2008 - More Modern Short Stories From Hello Saferide.\n\nEP\n2006 - Long Lost Penpal EP\n2006 - Would You Let Me Play This EP 10 Times A Day?\n\nStakl\u00f8g\n2005 - My Best Friend\n2005 - If I Don't Write This Song Someone I Love Will Die\n2007 - I Was Definitely Made For These Times / The Quiz\n2008 - Anna\n2009 - Arjeplog\n\nVi\u00f0 \u00ed uppsamlings\u00fatg\u00e1vum\n2004 - Jeans & Summer 2, skering 5, Highschool Stalker\n2005 - Jeans & Cover, skering 5, Teen Line (cover)\n2006 - Oh No It's Christmas Vol. 1, skering 2 iPod X-mas\n2008 - There's A Razzia Going On vol 1, skering 1 I Was Definitely Made For These Times\n2009 - There's A Razzia Going On vol 2, skering 1 I Fold\n\nS\u00e4kert!\n\nAlbum\n2007 - S\u00e4kert!\n2010 - Facit\n2011 - S\u00e4kert! p\u00e5 engelska\n\nStakl\u00f8g\n2007 - Vi kommer att d\u00f6 samtidigt\n2007 - Allt som \u00e4r ditt\n2010 - Fredrik\n2010 - Dansa, Fast\u00e4n\n\nVi\u00f0 \u00ed uppsamlings\u00fatg\u00e1vum  \n2007- Poem Ballader Och Lite Blues/\u00c5terbes\u00f6ket, skering 2 Generalens visa \n2008- There's A Razzia Going On vol 1, skering 8 3 M\u00e5nader Sen Idag\n2009- Retur Waxholm, skering 3 Jag Vill Inte Suddas Ut\n2009- There's A Razzia Going On vol 2, skering 10 Min Hemstad\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "24615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erling%20Eidesgaard", "title": "Erling Eidesgaard", "text": "Erling Eidesgaard (f\u00f8ddur 18. september 1971) er ein f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur av Tv\u00f8royri, b\u00fasitandi \u00ed Havn.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum vinnul\u00edvsma\u00f0ur \nErling er stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni Dism, sum var fyrsta f\u00f8royska fyrit\u00f8kan, i\u00f0 framleiddi f\u00f8royskt brenniv\u00edn, sum orsaka\u00f0 av f\u00f8roysku l\u00f3gg\u00e1vuni t\u00f3 m\u00e1tti framlei\u00f0ast \u00ed \u00f8\u00f0rum landi enn F\u00f8royum, men vi\u00f0 f\u00f8royskum vatni, sum m\u00e1tti \u00fatflytast til endam\u00e1li\u00f0. \u00d8ll f\u00fdra sl\u00f8gini sum Dism higartil hevur framleitt, L\u00edvsins Vatn, Havi\u00f0, Baraldur og Eldvatn (akvavitt, gin og vodka) hava vunni\u00f0 hei\u00f0ursmerki \u00e1 altj\u00f3\u00f0a blindsmakkikappingum. Eitt n\u00fa vunnu \u00f8ll f\u00fdra sl\u00f8gini antin gull ella silvur \u00e1 blindsmakking \u00ed Eysturr\u00edki \u00ed 2014, har umlei\u00f0 400 sl\u00f8g av brenniv\u00edni fr\u00e1 30 ymiskum londum lutt\u00f3ku. \n\nErling hevur fyrr veri\u00f0 stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni Eitt, sum var veitari av internet t\u00e6nastum. Fyrit\u00f8kan leg\u00f0i saman vi\u00f0 a\u00f0rari st\u00f8rri fyrit\u00f8ku og er ikki til longur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing \nErling er forma\u00f0ur \u00ed Havnar Svimjifelag. Hann svimur \u00ed masters kappingum og b\u00f8rn hansara: L\u00edv, V\u00e1r og Bartal eru aktivir svimjarar, eitt n\u00fa vann d\u00f3ttirin L\u00edv \u00d3lavs\u00f8kusvimjingina, n\u00e6stelsta d\u00f3ttirin V\u00e1r gj\u00f8rdist nummar tvey og Erling sj\u00e1lvur gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra t\u00e1 \u00f8ll eru tald vi\u00f0, sonurin Bartal lutt\u00f3k eisini sum einasta mannf\u00f3lk undir 25 og vann hann t\u00ed eisini ta\u00f0 kappingina, Erling gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed b\u00f3lkinum hj\u00e1 monnum yvir 25. L\u00edv (f\u00f8dd 1999) er n\u00fa \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num \u00ed svimjing.\n\nFamilja \nErling er sonur Anitu og J\u00f3annes Eidesgaard, sum var F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur 2004-08. Erling er giftur vi\u00f0 Annu Eidesgaard, tey eiga b\u00f8rnini L\u00edv, V\u00e1r og Bartal.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8royskir svimjarar\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "24616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Willemstad", "title": "Willemstad", "text": "Willemstad er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Cura\u00e7ao. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 150 000 \u00edb\u00fagvar og er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00e1 oynni.\n\nCura\u00e7ao"}
{"id": "24635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tungurahua", "title": "Tungurahua", "text": "Tungurahua-gosfjalli\u00f0, i\u00f0 er 5029 metrar til h\u00e6ddar, er 135 kilometrar sunnan fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Quito \u00ed Ekvador. Tungurahua hevur gj\u00f8rt um seg vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbilum s\u00ed\u00f0an 1999. Gosfjalli\u00f0 goysti t.d. \u00ed 2006, og ta fer\u00f0ina doy\u00f0u seks f\u00f3lk. Fleiri bygdir og b\u00fdir eru n\u00e6rhendis Tungurahua. Mest h\u00f3tti b\u00fduruin er Banos, i\u00f0 eisini er v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0am\u00e1l.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur \n\nGosfj\u00f8ll\nFj\u00f8ll\nEkvador"}
{"id": "24647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjall", "title": "Fjall", "text": "Eitt fjall er eitt landafr\u00f8\u00f0iligt sta\u00f0 sum hevjar seg yvir umhv\u00f8rvi rundan um vi\u00f0 einari h\u00e6dd sum kann vera millum nakrar t\u00edggjutals metrar til fleiri t\u00fasund metrar, t\u00f3 ver\u00f0ur eitt fjall ofta definera\u00f0 sum \u00ed minsta lagi 600 metrar h\u00f8gt, \u00ed Encyclop\u00e6dia Britannica er eitt krav um minstamark \u00ed h\u00e6dd \u00e1 610 metrar. \u00cd F\u00f8royum ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 fjall t\u00f3 eisini nevnt um fj\u00f8ll i\u00f0 eru undir ta\u00f0 marki. Or\u00f0i\u00f0 fjall ver\u00f0ur ofta br\u00fakt um fjallar\u00f8\u00f0ir.\n\nTey flestu av jar\u00f0arinnar fj\u00f8llum eru blivin til antin vi\u00f0 vulkanskum virksemi ella vi\u00f0 forskj\u00f3tingum \u00ed jar\u00f0arskorpuni ella vi\u00f0 erodering av kringliggjandi bleytum fjallasl\u00f8gum.\n\nSt\u00f8rsti parturin av jar\u00f0arinnar fj\u00f8llum finnast \u00e1 havins botni. \u00c1 landi eiga fj\u00f8llini 24% av yvirfl\u00f8tuni: 52 prosent av Asia, 25 prosent av Evropa, 3 prosent av Afrika, 17 prosent av Avstralia, 36 prosent av Nor\u00f0uramerika og 22 prosent av Su\u00f0uramerika.\n\nH\u00e6gsta fjalli \u00ed heiminum er Mount Everest (Nepal), sum er 8.848 metrar h\u00f8gt.\n\nHeimsins h\u00e6gstu fj\u00f8ll \nTa\u00f0 eru 14 fj\u00f8ll \u00ed heiminum, sum eru yvir 8.000 metrar yvir havi\u00f0 ella h\u00e6gri.\n\n \n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nFj\u00f8ll"}
{"id": "24648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gur", "title": "Sk\u00f3gur", "text": "Ein sk\u00f3gur er eitt st\u00f8rri \u00f8ki\u00f0, sum er kl\u00e6tt vi\u00f0 meira ella minni h\u00f8gum tr\u00f8um. Ofta ver\u00f0ur eitt \u00f8ki definera sum ein sk\u00f3gur, t\u00e1 ta\u00f0 eru so n\u00f3gv tr\u00f8, at tey \u00e1virka n\u00e6rumhv\u00f8rvi\u00f0, tvs. at ta\u00f0 er minni vindur og annar hiti millum tr\u00f8ini enn um tey ikki h\u00f8vdu veri\u00f0 har. T\u00e1 i\u00f0 h\u00e6ddin \u00e1 tr\u00f8unum er yvir 5 metrar og avstanduri millum tey er minni enn 30 metrar, so fer ein sl\u00edk broytig fram \u00ed umhv\u00f8rvinum. ST definerar eitt \u00f8ki sum sk\u00f3g, t\u00e1 ta\u00f0 er st\u00f8rri enn 5.000 kvadratmetrar, inniheldur tr\u00f8 i\u00f0 eru h\u00e6gti enn fimm metrar og t\u00e1 tr\u00e6kr\u00fanurnar fevna um minst 10% av \u00f8kinum.\n\nSk\u00f3gir hoyra heima har i\u00f0 ta\u00f0 regnar meira enn ta\u00f0 osar burt. Tilsaman eru um 25 sk\u00f3gfri\u00f0a\u00f0 lendi eru \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "24651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lagos", "title": "Lagos", "text": "Lagos er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Nigeria, og fyrisitingarligur h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur fyri lutstatin vi\u00f0 sama navni. Lagos st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki, Metropoliska Lagos, hevur 16 lokalar eindir (local government areas) vi\u00f0 knapt 10.4 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini \u00ed 2012. Ta\u00f0 ger Lagos st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki\u00f0 til st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki \u00ed Afrika, sum hevur n\u00e6stflest f\u00f3lk, n\u00e6st eftir Kairo, Egyptaland. Lagos var til 1991 eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Nigeria, men t\u00e1 gj\u00f8rdist Abuja h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landinum. Lagos er tann n\u00e6stmest t\u00fd\u00f0andi havnarb\u00fdurin \u00ed Nigeria. Tann t\u00fddningarmiklasti vinnul\u00edvsmi\u00f0depilin \u00ed b\u00fdnum liggur \u00e1  fr\u00e4msta Victoria Island. B\u00fdurin hevur tann n\u00e6stskj\u00f3tasta f\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed Afrika og 7. st\u00f8rsta f\u00f3lkav\u00f8ksturin \u00ed \u00f8llum heiminum. Samb\u00e6rt Lagos State Government er f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 17,5 milli\u00f3nir, men hetta tali\u00f0 ver\u00f0ur ikki mett at vera r\u00e6tt av nigeriansku stj\u00f3rnini og av National Population Commission, sum meta r\u00e6tta tali\u00f0 at liggja um 21 milli\u00f3nir, og um ta\u00f0 er r\u00e6tt, so er Lagos st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Afrika.\n\nS\u00f8ga \nLagos var upprunaliga ein yoruba-b\u00fdur vi\u00f0 aworifolkinum og var fr\u00e1 byrjan nevndur Oko. B\u00fdurin fekk navni\u00f0 Lagos fr\u00e1 teimum fyrstu portugisisku ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum, uppkalla\u00f0ur eftir b\u00fdnum Lagos \u00ed Algarve. Millum 1404 og 1889 var b\u00fdurin ein t\u00fd\u00f0andi mi\u00f0depil fyri tr\u00e6lahandilin. Eftir at St\u00f3rabretland hev\u00f0i annektera\u00f0 b\u00fdin \u00ed 1861 helt tr\u00e6lahandilin uppat. \u00cd 1866 var Lagos lagdur saman vi\u00f0 Sierra Leone, og 1874\u20131886 hoyrdi b\u00fdurin til kr\u00fankoloniina Gullstrondina. 1886\u20131906 hev\u00f0i Lagos egna umsiting, s\u00ed\u00f0an var b\u00fdurin lagdur saman vi\u00f0 Su\u00f0urnigeria og gj\u00f8rdist \u00ed 1914 partur av Nigeria. Eftir at Nigeria gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt fr\u00e1 St\u00f3rabretlandi \u00ed 1960 gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Nigeria. B\u00fdurin vaks skj\u00f3tt \u00ed 1960-\u00e1runum og 1970-\u00e1runum. \u00cd 1991 gj\u00f8rdist Abuja, sum liggur inni \u00ed landinum, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Nigeria.\n\nSj\u00e1lvt um Lagos ikki longri er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur er b\u00fdurin enn ta\u00f0 \u00f3almenna s\u00e6ti fyri fleiri statsligar myndugleikar.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Nigeria"}
{"id": "24662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orientalska%20ortodoksa%20kirkjan", "title": "Orientalska ortodoksa kirkjan", "text": "Orientalska ortodoksa kirkjan er ein ortodoks kirkja og s\u00f8guliga kirkjan \u00ed Egyptalandi, S\u00fdria, Kerala \u00ed India, Armenia, Eritrea og Etiopia.  \n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "24664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Felagi%C3%B0%20fyri%20kommunufel%C3%B8g%20%C3%AD%20Evropa", "title": "Felagi\u00f0 fyri kommunufel\u00f8g \u00ed Evropa", "text": "Felagi\u00f0 fyri kommunufel\u00f8g \u00ed Evropa (\u00e1 enskum Council of European Municipalities and Regions, stytt CEMR) var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Gen\u00e9ve \u00ed Sveis longu \u00ed 1951 av borgarstj\u00f3rum \u00ed n\u00f8krum st\u00f8rru evropeisku b\u00fdum. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 felagsskapinum var og er at styrkja lokala f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 og lokala myndugleikan \u00ed \u00f8llum teimum evropeisku londunum. Felagi\u00f0 fyri kommunufel\u00f8g \u00ed Evropa vil tryggja, at lokal \u00e1hugam\u00e1l eisini ver\u00f0a hoyrd \u00ed einum Evropa samveldi, sum annars er n\u00f3gv merkt av umfatandi skrivstovuveldi. \u00cd dag er CEMR tann st\u00f8rsti felagsskapurin \u00ed heiminum fyri regionalar og kommunalar myndugleikar. \u00cd felagskapinum er 58 limir, i\u00f0 fyrst og fremst eru kommunufel\u00f8g og b\u00fdarfel\u00f8g. Teir 58 limirnir umbo\u00f0a fleiri enn 100.000 kommunalar og regionalar myndugleikar \u00far \u00f8llum Evropa. Millum anna\u00f0 eru \u00f8ll systurfel\u00f8gini hj\u00e1 KSF \u00ed Nor\u00f0urlondum limir \u00ed felagsskapinum.\n\nFelagskapurin hevur tv\u00e6r skrivstovur, eina \u00ed Par\u00eds og eina \u00ed Br\u00fassel vi\u00f0 tilsamans 20 starvsf\u00f3lkum. Limfel\u00f8gini hava tveir regluligar fundir um \u00e1ri\u00f0. Politiskur forma\u00f0ur fyri felagsskapin er borgarstj\u00f3rin og guvern\u00f8rurin \u00ed Wien, Michael H\u00e3upl. Hei\u00f0ursforseti fyri felagsskapin er fyrrverandi franski forsetin Val\u00e9ry Gisgard d'Estaing.\n\nF\u00f8royskur limaskapur \n\nKommunusamskipan F\u00f8roya (KSF) samtykti \u00e1 st\u00fdrisfundi fr\u00edggjadagin 29. oktober 2010 at s\u00f8kja um atlimaskap \u00ed felagsskapinum, i\u00f0 er st\u00f8rsti felagsskapur \u00ed heiminum fyri kommunufel\u00f8g og regi\u00f3nalar myndugleikar. Seinast \u00ed september m\u00e1na\u00f0 \u00ed 2010 var st\u00fdri\u00f0 \u00ed Kommunusamskipan F\u00f8roya \u00e1 fundi \u00ed Br\u00fassel vi\u00f0 lei\u00f0sluna fyri CEMR. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 fundinum var millum anna\u00f0 at kanna m\u00f8guleikarnar hj\u00e1 Kommunusamskipanini fyri limaskapi \u00ed felagsskapinum. KSF vil vi\u00f0 atlimaskapinum \u00ed CEMR fyrireika seg upp\u00e1, at ein alsamt st\u00f8rri partur av l\u00f3gg\u00e1vuni, eisini her \u00e1 landi, kemur at hava s\u00edn uppruna \u00ed ES. \u00cd F\u00f8royum kenna kommunurnar longu n\u00fa avlei\u00f0ingarnar av ES-l\u00f3gg\u00e1vu. Ein st\u00f3rur partur av arbei\u00f0inum hj\u00e1 CEMR sn\u00fdr seg um at \u00e1virka l\u00f3gararbei\u00f0i solei\u00f0is at ta\u00f0 kann lagast til vi\u00f0urskiftini \u00ed teimum ymisku londinum. Kommunur \u00ed F\u00f8royum hava seinastu \u00e1rini uppliva, at l\u00f3gg\u00e1va serliga \u00e1 umhv\u00f8rvis- og \u00e1 t\u00ed veterinera \u00f8kinum ver\u00f0ur umsett \u00far danskari ES-l\u00f3gg\u00e1vu, og uttan fyrilit ver\u00f0a sett \u00ed gildi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. KSF vantar at vi\u00f0 limaskapi \u00ed CEMR kunna f\u00f8roysku kommunurnar f\u00e1a innlit og l\u00e6ra av hvussu kommunur \u00ed \u00f8\u00f0rum londum tillaga ES l\u00f3gg\u00e1vu til sta\u00f0bundin vi\u00f0urskifti. Vi\u00f0 limaskapi \u00ed CEMR f\u00e6r Kommunusamskipan F\u00f8roya eisini m\u00f8guleikan fyri at kn\u00fdta sambond vi\u00f0 onnur kommunufel\u00f8g og b\u00fdarfel\u00f8g \u00ed \u00f8llum Evropa, eins og felagi\u00f0 f\u00e6r m\u00f8guleika fyri at luttaka \u00ed arbei\u00f0sb\u00f3lkum og verk\u00e6tlanum, i\u00f0 ver\u00f0a skipa\u00f0ar innan CEMR.\n\nFelagsskapir"}
{"id": "24684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/460-%C3%A1rini", "title": "460-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini - 460-\u00e1rini - 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini 510-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n460-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/460", "title": "460", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n460-\u00e1rini"}
{"id": "24687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Danielsen", "title": "P\u00e1ll Danielsen", "text": "P\u00e1ll Danielsen (f\u00f8ddur 1964) er ein f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari og raddaleikari. Hann er \u00fatb\u00fagvin sj\u00f3nleikari \u00e1 Teaterskolen vi\u00f0 \u00c5rhus Teater \u00ed 1991 og hevur dr\u00fagvar royndir sum sj\u00f3nleikari b\u00e6\u00f0i \u00ed Danmark og F\u00f8royum, t.d \u00ed Peer G\u00fant og Kvinnan \u00ed sv\u00f8rtum. Hann starvast \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya, har hann m.a. hevur sp\u00e6lt, skriva\u00f0, leikstj\u00f3rna\u00f0 og lagt til r\u00e6ttis n\u00f3gvar g\u00f3\u00f0ar barnasendingar t.d. R\u00f3gvi og drekin og Ert t\u00fa vi\u00f0?. Hann hevur sp\u00e6lt fleiri sj\u00f3nleikir \u00e1 Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya, eitt n\u00fa Goym moralin til seinni. P\u00e1ll er limur \u00ed Leiklistar\u00e1\u00f0num, umbo\u00f0andi Leikarafelag F\u00f8roya. S\u00ed\u00f0an 1998 hevur hann undirv\u00edst \u00e1 Sk\u00falanum \u00ed Havnar Sj\u00f3nleikarafelag, sum eitt samstarv millum Sj\u00f3nleikarfelagi\u00f0 og T\u00f3rshavnar kv\u00f8ld- og ungd\u00f3mssk\u00fala. Hann er ma\u00f0ur V\u00e1r Berghamar Jacobsen.\n\nLeiklutir \u00ed filmi \n1990 - Atlantic Rhapsody - 52 myndir \u00far T\u00f3rshavn\n\n\u00datgivi\u00f0 \nS\u00f8guskr\u00edni\u00f0, 1999, CD, saman vi\u00f0 V\u00e1r Berghamar Jacobsen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "24688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ITAX", "title": "ITAX", "text": "ITAX (stytting fyri International Tundra Experiment) er eitt granskingarsamstav millum lond \u00e1 nor\u00f0urh\u00e1lvu, sum N\u00e1tt\u00farugripasavni\u00f0 luttekur \u00ed. Samstarvi\u00f0 hevur sum endam\u00e1l at eftirgera ve\u00f0urlagsbroytingar vi\u00f0 sm\u00e1um vakstrarh\u00fasum og kanna \u00e1rin av upphiting \u00e1 plantuv\u00f8kstur. Ein st\u00f8\u00f0 bleiv sett up \u00e1 Sornfelli \u00ed 2001.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nFelagsskapir\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "24690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GLORIA", "title": "GLORIA", "text": "GLORIA (stytting fyri Global Observation Research Initiative in Alpine Environments) er eitt granskingarsamstarv, sum byrja\u00f0i \u00ed Evropa 1990-\u00e1runum, men hevur n\u00fa breitt seg kring heimin, t.d. til USA. Samstarvi\u00f0 hevur til endam\u00e1ls at fylgja vi\u00f0, \u00ed hv\u00f8nn mun \u00e1rini\u00f0 av broyttum ve\u00f0urlagi \u00e1virkar plantuv\u00f8ksturin. Verk\u00e6tlanin byrja\u00f0i \u00ed 2009. F\u00fdra fjallatingar eru partur av kanningini. Hetta er samstundis ein partur av okkara \u00edkast til ta\u00f0 arktiska samstarvi\u00f0 innan CAFF flora b\u00f3lkin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nFelagsskapir\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "24692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marie%20Curie", "title": "Marie Curie", "text": "Marie Curie (f\u00f8dd Maria Salomea Sk\u0142odowska 7. november 1867, dey\u00f0 4. juli 1934), eisini kend sum Madame Curie ella Marie Sk\u0142odowska-Curie, var ein p\u00f3lsk evnafr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur. Hon var tann fyrsta kvinnan, i\u00f0 vann eina Nobel-vir\u00f0isl\u00f8n og tann fyrsti pers\u00f3nurin, i\u00f0 vann tv\u00e6r Nobelvir\u00f0isl\u00f8nir: Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i (1903) og Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i (1911). \n\nHon megna\u00f0i at etablera eitt \u00e1st\u00f8\u00f0i um radioaktivitet (eitt or\u00f0, i\u00f0 hon gj\u00f8rdi), t\u00f8kni fyri at fr\u00e1skilja radioaktivar isotopar, og so fann hon fram til tvey n\u00fdggj frumevni: polonium og radium.  \n\nSj\u00e1lvt um hon gj\u00f8rdist franskur r\u00edkisborgari, so misti hon aldri s\u00edn p\u00f3lska samleika. Hon uppkalla\u00f0i ta\u00f0 fyrsta n\u00fdggja evnafr\u00f8\u00f0iliga frumevni, sum hon fann fram til \u00ed 1898 Polonium eftir heimlandi s\u00ednum, og \u00ed 1932 stovna\u00f0i hon Radiuminstitutti\u00f0 (n\u00fa Maria Sklodowska-Curie Institut fyri onkologi) \u00ed heimb\u00fdi hennara Warszawa, undir lei\u00f0slu av systrini Bronis\u0142awa.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1867\nAndl\u00e1t \u00ed 1934\nNobelpr\u00edsvinnarar\nAlisfr\u00f8\u00f0ingar\nEvnafr\u00f8\u00f0ingar\nP\u00f3llendingar\nFraklendingar"}
{"id": "24693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arktiska%20R%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1996 og er eitt uttanr\u00edkispolitiskt samstarv millum USA, Kanada, Russland og Nor\u00f0urlond . F\u00f8royar hava s\u00ed\u00f0ani 1998 veri\u00f0 formligur partur av danska limaskapinum. Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 til endam\u00e1ls at fremja samstarv og samskipan millum londini \u00ed Arktis um evni av felags \u00e1huga, vi\u00f0 denti \u00e1 bur\u00f0ardygga menning og umhv\u00f8rvisvernd. Limalondini skiftast at hava formansskapin fyri Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed eitt tvey \u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, sum endar vi\u00f0 einum r\u00e1\u00f0harrafundi. R\u00e1\u00f0harrafundurin samtykkir eina yvirl\u00fdsing, hv\u00f8rs endam\u00e1l er at l\u00fdsa politisku ra\u00f0festingarnar \u00ed arktiska samstarvinum. Ein fastur emb\u00e6tismannab\u00f3lkur vi\u00f0 umbo\u00f0um \u00e1 uttanr\u00edkispolitiskum stigi, kalla\u00f0 SAO (stytting fyri Senior Arctic Officials) heldur fund vanliga tv\u00e6r fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 til tess at lei\u00f0beina arbei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 arbei\u00f0sb\u00f3lkunum og fyrireika m\u00e1l og virkis\u00e6tlanir til politiska vi\u00f0ger\u00f0 \u00e1 r\u00e1\u00f0harrafundunum. \n\nArktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 er eitt uttanr\u00edkispolitiskt samstarv millum \u00e1tta statir, har F\u00f8royar og Gr\u00f8nland eru partar av danska limaskapinum. Til ber sostatt ikki til at luttaka \u00ed egnum navni eina, men sendinevndin ber heiti\u00f0 \u201cDanmark/Gr\u00f8nland/F\u00f8royar\u201d, og flagga\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 \u00f8llum trimum fl\u00f8ggunum. Danmark hevur formansskapin \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 2009 til 2011. \u00cd hesum sambandi v\u00f3ru F\u00f8royar, \u00ed oktober 2010, fyri fyrstu fer\u00f0 vertur fyri einum SAO-fundi. \u00cd Arktiska R\u00e1\u00f0num skal semja vera millum limalondini um allar avger\u00f0ir. Hesar avger\u00f0ir eru ikki l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga bindandi fyri limalondini. Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur ikki eina felags f\u00edggjar\u00e6tlan. Ta\u00f0 er upp til einst\u00f8ku limalondini, hv\u00f8rt tey ynskja at vera vi\u00f0 til at f\u00edggja ella \u00e1 annan h\u00e1tt stu\u00f0la verk\u00e6tlanum og \u00f8\u00f0rum virksemi \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur heldur ikki eina felags skrivstovu.\n\nLimalondini \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num \n\n\u00c1tta lond eru limir \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. Av hesum eru fimm strandarlond. Tey eru Danmark, USA, Noreg, Kanada og Russland. Finnland, Sv\u00f8r\u00edki og \u00cdsland eru hinir limirnir \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. Danmark umbo\u00f0ar F\u00f8royar og Gr\u00f8nland. Umframt limalondini og f\u00f8stu luttakararnar eru ein long r\u00f8\u00f0 av londum og felagsskapum, b\u00e6\u00f0i millumstj\u00f3rnar- og \u00e1hugafelagsskapir, eyglei\u00f0arar \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num.\n\nLimalond \n\n  Kanada\n  Danmark\n  Gr\u00f8nland\n  F\u00f8royar\n  Finnland\n  \u00cdsland\n  Noreg\n  Russland\n  Sv\u00f8r\u00edki\n  USA\n\nEyglei\u00f0arar \n\nLondini, sum hava fasta eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u eru Frakland, Ni\u00f0urlond, P\u00f3lland, Spania, St\u00f3rabretland og T\u00fdskland. Harafturat hava n\u00fdggju millumlanda felagsskapir (haruppi\u00ed NAMMCO) og ellivu millumlanda \u00e1hugafelagsskapir eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. \u00cd l\u00f8tuni eru ta\u00f0 ES nevndin, Japan, Italia, Su\u00f0urkorea, F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina, India og Singapor sum hava fyribils eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. Ve\u00f0urlagsbroytingarnar og teir m\u00f8guleikarnir, sum t\u00e6r hava vi\u00f0 s\u00e6r, hava n\u00fa fingi\u00f0 fleiri lond at v\u00edsa \u00e1huga fyri at sleppa upp \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0. Eitt n\u00fa hevur tann n\u00fdggja sj\u00f3lei\u00f0in \u00ed p\u00f3l\u00f8kinum st\u00f3ran \u00e1huga, og lond sum Kina og Su\u00f0urkorea vilja fegin sleppa at sita vi\u00f0 bor\u00f0i\u00f0 \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num sum eyglei\u00f0arar. Tey \u00e1tta londini, sum n\u00fa eru \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num, eru sinna\u00f0 at vi\u00f0gera fyrispurningar fr\u00e1 londum, sum vilja hava eyglei\u00f0arast\u00f8\u00f0u, men tey eru eisini samd um, at tey vilja ikki hava ov n\u00f3gvar eyglei\u00f0arar \u00ed r\u00e1\u00f0i\u00f0. \u00c1hugin fyri Arktiska R\u00e1\u00f0num er \u00f8ktur \u00ed takt vi\u00f0, at Arktis seinnu \u00e1rini veruliga er komi\u00f0 \u00e1 skr\u00e1nna \u00ed heimspolitikki.\n\nF\u00f8roysk lutt\u00f8ka \n\nF\u00f8royar hava s\u00ed\u00f0ani 1998, sum partur av danska limaskapinum, veri\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0 \u00e1 emb\u00e6tisstigi \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. Sendinevndin eitur \u201cDenmark/Greenland/Faroe Islands\u201d. Flagga\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 \u00f8llum trimum fl\u00f8ggum og \u00f8ll tr\u00fd umbo\u00f0ini bera heiti\u00f0 SAO (stytting fyri \"Senior Arctic Official\"). Lei\u00f0arin fyri sendinevndina er umbo\u00f0 fyri danska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0. \u00cd januar 1998 skriva\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur Edmund Joensen til danska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harran Niels Helveg Petersen, at landsst\u00fdri\u00f0 hev\u00f0i tiki\u00f0 avger\u00f0 um, at F\u00f8royar skuldu hava ein meira virknan leiklut \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. L\u00f8gma\u00f0ur v\u00edsti \u00e1, at f\u00f8royska lutt\u00f8kan inntil t\u00e1 hev\u00f0i veri\u00f0 avmarka\u00f0 og \u00e1 emb\u00e6tismannastigi. L\u00f8gma\u00f0ur heitti \u00e1 danska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harran um at bera so \u00ed bandi, at f\u00f8royska lutt\u00f8kan \u00ed arktiska samstarvinum var\u00f0 formliga vi\u00f0urkend. Danski uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin svara\u00f0i, at hann fegin vildi virka\u00f0 fyri hesum og at f\u00f8roysk lutt\u00f8ka var v\u00e6lkomin \u00ed donsku sendinevndini \u00e1 emb\u00e6tismannastigi eins og \u00e1 politiskum stigi. \u2028\n\nUndir fyrsta r\u00e1\u00f0harrafundinum \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num \u00ed Kanada \u00e1 heysti\u00f0 1998 bar danska sendinevndin framvegis heiti\u00f0 Denmark/Greenland, h\u00f3ast F\u00f8royar h\u00f8vdu fingi\u00f0 vissu fyri at ver\u00f0a formligur partur av arktiska samstarvinum og v\u00f3ru umbo\u00f0a\u00f0ar vi\u00f0 emb\u00e6tisf\u00f3lki \u00e1 fundinum. Heitt var\u00f0 fr\u00e1 f\u00f8royskari s\u00ed\u00f0u \u00e1 donsku myndugleikarnar um at broyta navni\u00f0 \u00e1 sendinevndini til eisini at umfata F\u00f8royar. M\u00e1li\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 upp vi\u00f0 hini limalondini \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num um at g\u00f3\u00f0kenna broytingina av heitinum \u00e1 donsku sendinevndini. \u00c1 v\u00e1ri\u00f0 1999 var hetta komi\u00f0 undir land. F\u00f8royar h\u00f8vdu s\u00ed\u00f0an eina virkna lutt\u00f8ku \u00e1 emb\u00e6tisstigi \u00e1 flestu SAO fundum fram til 2004 . \u2028Eftir 2004 var f\u00f8royska lutt\u00f8kan t\u00f3 r\u00e6ttuliga \u00f3st\u00f8\u00f0\u00f0ug. Men, s\u00ed\u00f0an Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0, hava F\u00f8royar aftur veri\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0ar \u00e1 \u00f8llum SAO-fundum.\n\nUpprunaf\u00f3lk \n\nSeks felagsskapir fyri upprunaf\u00f3lk eru fastir luttakarar \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num (\u00e1 enskum Permanent Participants). Felagsskapirnir eru Inuit Circumpolar Council, Saami Council, Russian Arctic Indigenous Peoples of the North, Aleut International Association, Arctic Athabaskan Council og Gwich'in Council International. Hesir felagsskapir luttaka \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti vi\u00f0 limalondini \u00ed or\u00f0askiftinum, t\u00f3 eru teir ikki vi\u00f0 til at taka formligar avger\u00f0ir \u00ed r\u00e1\u00f0num . Felagsskapirnir fyri upprunaf\u00f3lk bera \u00f3tta fyri, at ver\u00f0a ov n\u00f3gvir eyglei\u00f0arar, fer ta\u00f0 at hava vi\u00f0 s\u00e6r, at teirra r\u00f8ddir vikna og tey lokalu \u00e1hugam\u00e1lini sostatt missa \u00e1virkan \u00ed arktiska samstarvinum. \n\nFelagsskapirnir fyri upprunaf\u00f3lk hava eina felags skrivstovu, IPS (stytting fyri \"Indigenous Peoples Secretariat\"), sum hevur til endam\u00e1ls at stu\u00f0la felagsskapunum \u00ed lutt\u00f8kuni \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. IPS heldur til \u00e1 Nor\u00f0uratlantsbryggjuni \u00ed Keypmannahavn og ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0 av Danmark.\n\nS\u00f8ga \n\nFormliga samstarvi\u00f0 um Arktis byrja\u00f0i vi\u00f0 \"Arctic Environmental Protection Strategy\" (AEPS) \u00ed 1991. Talan var um eitt samstarv millum USA, Russland, Kanada, Finnland, \u00cdsland, Noreg, Sv\u00f8r\u00edki og Danmark/Gr\u00f8nland um umhv\u00f8rvisvernd \u00ed Arktis. Samstarvi\u00f0 var\u00f0 mett at vera fyrsta stigi\u00f0 at skapa trygd \u00ed arktiska \u00f8kinum eftir, at kalda kr\u00edggi\u00f0 var h\u00e6sa\u00f0 av. Fimm \u00e1r seinni t\u00f3k Kanada stig til at seta Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1 stovn. Vi\u00f0 Ottawa-yvirl\u00fdsingini fr\u00e1 1996 var\u00f0 AEPS samstarvi\u00f0 um umhv\u00f8rvi v\u00ed\u00f0ka\u00f0 til eitt samstarv \u00e1 uttanr\u00edkispolitiskum stigi, sum eisini tekur atlit at bur\u00f0ardyggari menning og livikorunum hj\u00e1 \u00edb\u00fagvunum \u00ed Arktis. S\u00ed\u00f0an 1998 hava F\u00f8royar, sum partur av danska limaskapinum, veri\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0 \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num.\n\nArbei\u00f0sb\u00f3lkarnir \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num \n\nSeks arbei\u00f0sb\u00f3lkar eru \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. F\u00fdra av hesum \"Arctic Monitoring & Assessment Programme\" (stytt AMAP), \"Conservation of Arctic Flora & Fauna\" (CAFF), \"Protection of the Arctic Marine Environment\" (PAME) og \"Emergency Prevention, Preparedness & Response\" (EPPR) v\u00f3r\u00f0u stovna\u00f0ir longu undir umhv\u00f8rvissamstarvinum \"Arctic Environmental Protection Strategy\" (AEPS) fr\u00e1 1991. Sum partur av avger\u00f0ini, um at seta Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00e1 stovn, var\u00f0 arbei\u00f0sb\u00f3lkurin \"Sustainable Development Working Group\" (SDWG) stovna\u00f0ur, t\u00ed avgj\u00f8rt var\u00f0, at Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 eisini skuldi umfata bur\u00f0ardygga menning og livikor hj\u00e1 \u00edb\u00fagvunum \u00ed Arktis, umframt umhv\u00f8rvisvernd. Seinni er arbei\u00f0sb\u00f3lkurin \"Arctic Contaminants Action Program\" (ACAP) komin afturat \u00ed 2006. \u2028Hv\u00f8r arbei\u00f0sb\u00f3lkur hevur egi\u00f0 st\u00fdri\u00f0 og egna skrivstovu. Skrivstovurnar liggja \u00ed ymsum limalondum og eru fyrst og fremst f\u00edggja\u00f0ar av vertslandinum. Heimildina til virksemi f\u00e1a arbei\u00f0sb\u00f3lkarnir \u00e1 r\u00e1\u00f0harrafundunum. \u00c1 SAO-emb\u00e6tismannafundunum kunna arbei\u00f0sb\u00f3lkarnir um s\u00edtt virksemi. F\u00f8roysk lutt\u00f8ka er \u00ed flestu av arbei\u00f0sb\u00f3lkunum.\n\n AMAP (Arctic Monitoring & Assessment Programme). \n CAFF (Conservation of Arctic Flora & Fauna).\n EPPR (Emergency Prevention, Preparedness & Response). \n PAME (Protection of the Arctic Marine Environment ). \n SDWG (Sustainable Development Working Group ). \n ACAP (Arctic Contaminants Action Program ).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a.\n\nKeldur \n\nMillumlanda felagsskapir\nArktis"}
{"id": "24696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shanghai", "title": "Shanghai", "text": "Shanghai er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kina eftir f\u00f3lkatali. og heimsins st\u00f8rsti b\u00fdur yvirh\u00f8vur eftir f\u00f3lkatali. B\u00fdurin er ein av teimum f\u00fdra beinlei\u00f0is-str\u00fdrdu kommununum \u00ed Kina, vi\u00f0 einum f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 tilsamans knappar 24 milli\u00f3nir (2013).  B\u00fdurin er ein altj\u00f3\u00f0a f\u00edggjarmi\u00f0depil, og ein mi\u00f0depil fyri fer\u00f0asamband vi\u00f0 heimsins virknastu bingjuhavn. B\u00fdurin liggur \u00ed delta\u00f0ini vi\u00f0 Yangtze-\u00e1nna \u00ed Eysturkina og liggur har i\u00f0 Yangtze-\u00e1in rennur \u00fat mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 kinesisku strondini.  Shanghai kommuna hevur mark vi\u00f0 landslutirnir Jiangsu og Zhejiang m\u00f3ti nor\u00f0i, su\u00f0ri og vestri, og er avmarka\u00f0 m\u00f3ti eystri av t\u00ed Eysturkinesiska havinum.\n\n\u00cd \u00f8ldir vaks Shanghai sum ein fyrisitingarligur b\u00fdur, flutningshavn og handilsb\u00fdur og \u00ed 19. \u00f8ld vaks t\u00fddningurin av b\u00fdnum orsaka\u00f0 av evropiskari vi\u00f0urkenning av t\u00ed g\u00f3\u00f0u havnini, sta\u00f0setingini og teimum b\u00faskaparligu m\u00f8guleikunum.  B\u00fdurin var ein av teimum fimm havnunum, i\u00f0 var latin upp fyri \u00fatlendskum handli eftir at St\u00f3rabretland vann yvir Kina \u00ed t\u00ed Fyrra Opiumskr\u00edgnum, me\u00f0an tann eftirfylgjandi 1842 Nanking-s\u00e1ttm\u00e1lin fr\u00e1 1842 og Whampoa-s\u00e1ttm\u00e1lin fr\u00e1 1844 loyvdi stovnanini av Shanghai International Settlement og French Concession. B\u00fdurin bl\u00f3ma\u00f0i t\u00e1 sum ein mi\u00f0depil fyri handil millum eystur og vestur og gj\u00f8rdist f\u00edggjarligur mi\u00f0depil \u00ed asiatiska Stillahavs\u00f8kinum \u00ed 1930-\u00e1runum. Men, t\u00e1 i\u00f0 Kommununistaflokkurin t\u00f3k valdi\u00f0 \u00e1 meginlandinum \u00ed 1949, var handil orientera\u00f0ur vi\u00f0 fokus \u00e1 sosialistisk lond, og alheimst\u00fddningurin hj\u00e1 b\u00fdnum minka\u00f0i. \u00cd 1990-\u00e1runum, gj\u00f8rdi tann b\u00faska\u00f0arligi reformurin sum Deng Xiaoping innf\u00f8rdi, at b\u00fdurin mentist aftur og hj\u00e1lpti vi\u00f0 til at \u00fatlendskar \u00edl\u00f8gur aftur v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00ed b\u00fdin.\n\nShanghai er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0avinnum\u00e1l sum er kent fyri s\u00f8gulig ey\u00f0kenni sum Bund, Chenghuang Miao Savni\u00f0 og Yuyuan havin og harumframt eisini fyri Lujiazui sum s\u00e6st \u00ed havsbr\u00fanni. Onnur kend fer\u00f0avinnum\u00e1l \u00ed b\u00fdnum eru Shanghai Savni\u00f0 og Kina Listasavni\u00f0.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kina"}
{"id": "24699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakarta", "title": "Jakarta", "text": "Jakarta (eisini Djakarta, landslutanavn Jakarta Raya ella DKI Jakarta, \u00e1\u00f0renn 1949 Batavia) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Indonesia og liggur \u00e1 oynni Java. B\u00fdurin hev\u00f0i 9.761.407 \u00edb\u00fagvar (des. 2012). St\u00f3rb\u00fdarlandsluturin, sum ver\u00f0ur nevndur Jabodetabekjur (navni\u00f0 er eitt akronym av navninum \u00e1 teimum b\u00fdum og \u00f8kjum har: Jakarta, Bogor, Depok, Tangerang, Bekasi og Cianjur), er ein av heimsisn f\u00f3lkar\u00edkastu b\u00fdum og st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kjum og hev\u00f0i 25,7 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar 2005) sum b\u00fa\u00f0u \u00e1 einari v\u00eddd \u00e1 8\u00a0771\u00a0km\u00b2.\n\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 Jakartav\u00edkina \u00ed vestara parti av oynni har i\u00f0 \u00e1in Ciliwung munnar \u00fat \u00ed havi\u00f0. Uttanfyri b\u00fdin eru landb\u00fana\u00f0armarkir og lutv\u00edst eisini regnsk\u00f3gur. 105 st\u00f8rri oyggjar hoyra vi\u00f0 til b\u00fdin, hesar liggja umlei\u00f0 45 km nor\u00f0anfyri mi\u00f0b\u00fdin \u00ed Jakarta. Oynnar ver\u00f0a nevndar Kepulauan Seribu (\"T\u00fasund oyggjarnar\").\n\nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur sum ein handilsst\u00f8\u00f0 fyri ta\u00f0 Nederlendska Ostindiska Kompanii\u00f0 \u00e1r 1619. B\u00fdurin nevndist t\u00e1 Batavia og hev\u00f0i ta\u00f0 navni\u00f0 til 1949. N\u00faverandi navni\u00f0 hevur b\u00fdurin fingi\u00f0 fr\u00e1 einum gomlum indonesiskum havnab\u00fdi, hv\u00f8rs leivdir Batavia var bygdur \u00e1. Gamli mi\u00f0b\u00fdurin \u00ed Jakarta hevur kanalir eftir ni\u00f0urlendskum mynstri.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Indonesia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "24703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karachi", "title": "Karachi", "text": "Karachi (urdu: \u06a9\u0631\u0627\u0686\u064a) er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Pakistan og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Sindh. B\u00fdurin er b\u00faskaparligur og handlilsmi\u00f0depil \u00ed Pakistan. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 ta\u00f0 Arabiska Havi\u00f0 \u00ed ein landnyr\u00f0ing av \u00e1armunnanum til Indus. Vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um hevur b\u00fdurin eitt f\u00f3lkatal \u00e1 umlei\u00f0 13 milli\u00f3nir og er harvi\u00f0 millum heimsins 25 st\u00f8rstu b\u00fdir.\n\nKarachi var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Pakistans  fr\u00e1 t\u00ed at landi\u00f0 fekk sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u \u00ed 1947 til 1958, t\u00e1 Rawalpindi gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur eitt stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, me\u00f0an Islamabad var bygdur.\n\nVitjunarverd st\u00f8\u00f0 \u00ed Karachi eru eitt n\u00fa Clifton, Saddar, Tariq Road, Alladin Park og Defence.\n\nFlotin hj\u00e1 Pakistansku verjuni hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Karachi.\n\nPolitikkur\n\nFyrisitingarlig \u00f8ki \nKarachi hevur 18 fyrisitingarlig \u00f8ki:\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 verjuni \u00ed Karachi hoyrir ikki vi\u00f0 til tey fyrisitingarligu \u00f8kini \u00ed b\u00fdnum men ver\u00f0ur umsiti\u00f0 av pakistanska herinum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nB\u00fdir \u00ed Pakistan"}
{"id": "24713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/450-%C3%A1rini", "title": "450-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini - 450-\u00e1rini - 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini 500-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n450-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/CAFF", "title": "CAFF", "text": "CAFF (stytting fyri Conservation of Arctic Flora & Fauna) er arbei\u00f0sb\u00f3lkur undir Arktiska R\u00e1\u00f0num. B\u00f3lkurin hevur til endam\u00e1ls at arbei\u00f0a vi\u00f0 skipanum um var\u00f0veitslu av t\u00ed l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga margfeldinum \u00ed Arktis og \u00e1 henda h\u00e1tt tryggja eina bur\u00f0ardygga gangnn\u00fdtslu av tilfeinginum . CAFF er skipa\u00f0 vi\u00f0 einum r\u00e1\u00f0i, Management Board, har \u00f8ll 8 limalondini luttaka. F\u00f8royar hava eisini umbo\u00f0 \u00ed r\u00e1\u00f0num, og seinastu \u00e1rini hava vit ikki luttiki\u00f0, men bert fylgt vi\u00f0 arbei\u00f0num. Fyri F\u00f8royar er Anna Maria Fosaa umbo\u00f0 \u00ed st\u00fdrinum.\n\nFleiri fakundirb\u00f3lkar eru undir r\u00e1\u00f0num. Hesir b\u00f3lkar hava til endam\u00e1ls at samskipa samstarv millum v\u00edsindaf\u00f3lk og seta \u00ed gongd verk\u00e6tlanir, hv\u00f8rs endam\u00e1l er at var\u00f0veita ta\u00f0 l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga margfeldi\u00f0 :\u2028\n\n CBird, i\u00f0 er fuglab\u00f3lkurin\n CFG (Caff Flora Group)\n Marine Biodiversity Monitoring Group\n\nS\u00ed eisini \n\n Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nFelagsskapir\nArktis"}
{"id": "24718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ex%20Libris%20Group", "title": "Ex Libris Group", "text": "Ex Libris Group er ein altj\u00f3\u00f0a fyrit\u00f8ka, sum mennir og letur b\u00f3kasavnsskipanir. Landsb\u00f3kasavni\u00f0 hevur s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Ex Libris Group um b\u00f3kasavnsskipanina Aleph, sum b\u00f3kas\u00f8vn kring landi\u00f0 br\u00faka. B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 hevur t\u00f3 egna b\u00f3kasavnsskipan. Erhard Jacobsen, lei\u00f0ari \u00e1 Landsb\u00f3kasavninum, hevur umsitingina av b\u00f3kasavnsskipanini um hendi. \n\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "24723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/450", "title": "450", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n450-\u00e1rini"}
{"id": "24727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/440-%C3%A1rini", "title": "440-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini - 440-\u00e1rini - 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini 490-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n440-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/440", "title": "440", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n440-\u00e1rini"}
{"id": "24730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PAME", "title": "PAME", "text": "PAME' (stytting fyri Protection of the Arctic Marine Environment) er arbei\u00f0sb\u00f3lkur undir Arktiska R\u00e1\u00f0num. Arbei\u00f0sb\u00f3lkurin fyri vernd av arktiska havumhv\u00f8rvinum, PAME, var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1991. PAME hevur skrivstovu \u00ed Akureyri \u00ed \u00cdslandi. Arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed PAME sn\u00fdr seg um vernd av arktiska havumhv\u00f8rvinum. PAME hevur sum arbei\u00f0ssetning at meta um, hv\u00f8rt millumtj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lar og a\u00f0rar reguleringar eru n\u00f8ktandi fyri at verja arktiska havumhv\u00f8rvi\u00f0 og at gera tilm\u00e6li um, hvat kann ver\u00f0a gj\u00f8rt fyri, at betra um umsitingina av arktiska havumhv\u00f8rvinum. Hetta er eisini endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 t.d. verk\u00e6tlanini \"Arctic Ocean Review\", sum PAME f\u00f3r undir \u00ed 2009. M\u00e1li\u00f0 er at gera eitt yvirlit yvir, hv\u00f8rjir s\u00e1ttm\u00e1lar og umsitingaravtalur eru galdandi fyri havi\u00f0 \u00ed Arktis. Vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed hesum ver\u00f0ur tilm\u00e6li gj\u00f8rt um, hvat skal gerast fyri at styrkja verndina av arktiska havumhv\u00f8rvinum. \n\nEin onnur verk\u00e6tlan undir PAME samstarvinum er \"Arctic Marine Shipping Assessment\" (AMSA). Hendan fr\u00e1grei\u00f0ing var\u00f0 g\u00f3\u00f0kend og almannakunngj\u00f8rd \u00e1 r\u00e1\u00f0harrafundinum \u00ed 2009 \u00ed Troms\u00f8. AMSA fr\u00e1grei\u00f0ingin l\u00fdsir verandi skipafer\u00f0slu og metir um v\u00e6nta\u00f0u skipafer\u00f0sluna \u00ed arktiska \u00f8kinum. Vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed hesum eru gj\u00f8rd seytjan tilm\u00e6li um, hvat eigur at vera gj\u00f8rt fyri at tryggja, at \u00f8kta skipafer\u00f0slan \u00ed arktiska \u00f8kinum ver\u00f0ur so bur\u00f0ardygg og trygg sum gj\u00f8rligt. PAME hevur, \u00ed samstarvi vi\u00f0 limalondini og hinar arbei\u00f0sb\u00f3lkarnar \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num, sett skj\u00f8tul \u00e1 eina tilgongd, sum skal tryggja, at tilm\u00e6lini ver\u00f0a sett \u00ed verk.\n \nUmbo\u00f0 fyri Umhv\u00f8rvisstovuna hava luttiki\u00f0 \u00e1 fundum og virkseminum \u00ed PAME. Hendan lutt\u00f8kan hevur t\u00f3 veri\u00f0 r\u00e6ttuliga \u00f3st\u00f8\u00f0ug seinastu \u00e1rini, orsaka\u00f0 vantandi f\u00edgging. Umhv\u00f8rvisstovan fylgir kortini, \u00ed tann mun orkan loyvir t\u00ed , vi\u00f0 \u00ed virkseminum hj\u00e1 PAME.\n\nS\u00ed eisini \n\n Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nKelda \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 PAME\n\nFelagsskapir\nArktis"}
{"id": "24737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antiokia", "title": "Antiokia", "text": "Antiokia ella \u00ed dag Antakya (grikskt \u1f08\u03bd\u03c4\u03b9\u03cc\u03c7\u03b5\u03b9\u03b1, arabiskt \u0627\u0646\u0637\u0627\u0643\u064a\u0629, An\u1e6d\u0101ky\u00e4 fr\u00e1 s\u00fdriskum m\u00e1li: \u0710\u0722\u071b\u071d\u0718\u071f\u071d\u0710,) er ein b\u00fdur \u00ed Turkalandi og er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Hatay landslutinum \u00ed su\u00f0ur-Turkalandi, n\u00e6rindis marki\u00f0 til S\u00fdria. Borgarstj\u00f3ri er L\u00fctf\u00fc Sava\u015f.\n\nAntiokia var eisini ein fornur b\u00fdur sum l\u00e1 nor\u00f0aliga \u00ed S\u00fdria vi\u00f0 \u00e1nna Orontes uml. 30 km fr\u00e1 Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum. B\u00fdurin var\u00f0 grunnlagdur \u00e1r 301 f.Kr. av Selevkos I Nikator, ein av heryvirmonnunum hj\u00e1 Aleksandur Mikla, \u00ed einum v\u00f8krum og fruktarg\u00f3\u00f0um \u00f8ki, umgyrt nor\u00f0anvert av h\u00f8gum fj\u00f8llum og sunnanvert av einum sl\u00e6tta. B\u00fdurin var h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur \u00ed Selevkidr\u00edkinum, og fyri ikki at skilja hann fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum b\u00fdum av sama navni, var\u00f0 hann r\u00f3ptur Antiokia Epidaphnes ella Antiokia vi\u00f0 Orontes. N\u00fa hevur b\u00fd\u00f0urin mist s\u00edn fyrrverandi t\u00fddning og eitur Antakya, og liggur \u00ed turkiska landslutinum Hatay.\n\nS\u00f8ga \nAntiokia var tann vakrasti asiatiski handilsb\u00fd\u00f0urin vi\u00f0 Mi\u00f0jararhavi\u00f0 og var\u00f0 pr\u00fdddur av keisarunum vi\u00f0 margl\u00e6tis bygningsverkum. Men \u00e1haldandi jar\u00f0skj\u00e1lvtar og kr\u00edggj f\u00f8rdu vi\u00f0 s\u00e6r, at b\u00fdurin fell \u00ed \u00f3r\u00f8kt. persiski kongurin Khosrau I t\u00f3k b\u00fdin og leg\u00f0i hann \u00ed oy\u00f0i \u00ed 538. B\u00fdurin var\u00f0 tikin av kaliffi Umar ibn al-Khattab \u00ed 637, fr\u00ed\u00f0a\u00f0ur av bysantinarunum \u00ed 969 og kom seinni undir seljukkarnar \u00ed 1084 og undir krossfararnar \u00ed 1098. B\u00fdurin gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0ur hj\u00e1 normanniska f\u00farstanum Bohemond I sum grunnleg\u00f0i f\u00farstad\u00f8mi\u00f0 Antiokia, men b\u00fdurin var\u00f0 hertikin og lagdur \u00ed oy\u00f0i av muslimunum \u00ed 1268. Til endans kom Antiokia undir turkiskt vald \u00ed 1516 og hoyrdi \u00ed osmanska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num til turkiska vilajetti\u00f0 (umsitingar\u00f8ki\u00f0) Aleppo. \n\nT\u00e1 Osmanska r\u00edki\u00f0 fall eftir fyrra veraldarbardaga kom b\u00fdurin, saman vi\u00f0 S\u00fdria, undir franskt l\u00f8gd\u00f8mi (jurisdiksj\u00f3n) fr\u00e1 1919 og fram til 1938, t\u00e1 St\u00e1turin Hatay var\u00f0 stovna\u00f0ur. Men hesin st\u00e1tur vardi bert fr\u00e1  7. september 1938 til 29. juni 1939, t\u00e1 ein umstr\u00eddd f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a var\u00f0 hildin um samanlegging vi\u00f0 Turkalandi, og s\u00ed\u00f0an var\u00f0 \u00f8ki\u00f0 innlima\u00f0 \u00ed Turkaland. S\u00fdria metir t\u00f3 Hatay at vera s\u00fdriskan landslut, og hevur ongant\u00ed\u00f0 g\u00f3\u00f0tiki\u00f0 turkisku yvirt\u00f8kuna.\n\nFyrsti Kristind\u00f3murin \nAntiokia var ein h\u00f8vu\u00f0sdepil hj\u00e1 teim fyrstu kristnu, og b\u00fdurin er nevndur \u00ed fleiri versum \u00ed \u00c1postlas\u00f8guni, Galatabr\u00e6vinum 2,11 og 2 Timoteusbr\u00e6vi 3,11. \u00cd b\u00fdnum b\u00fa\u00f0u n\u00f3gvir j\u00f8dar og hagar f\u00f3r P\u00e6tur apostul at bo\u00f0a j\u00f8dunum evangelii\u00f0, og hann er eisini sagdur at hava sett \u00e1 stovn Patriarkati\u00f0 \u00ed Antiokia. Seinni komu eisini Barnabas og Paulus hagar at pr\u00e6dika. Tey umvendu \u00ed Antiokia v\u00f3r\u00f0u tey fyrstu \u00ed heiminum i\u00f0 fingu heiti 'kristin', \u00c1ps. 11,26: \"Ta\u00f0 var \u00ed Antiokia, l\u00e6risveinarnir fyrst v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0ir kristnir\". \n\nN\u00f3gvar kristnar kirkjur og kleystur v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar bygd \u00ed og kring Antiokia, men t\u00e1 turkiski herurin t\u00f3k yvir \u00ed 1939 fl\u00fdddu n\u00e6rum \u00f8ll tey kristnu \u00far b\u00fdnum, flestu teirra f\u00f3ru til S\u00fdria. Ortodoksa Patriarkati\u00f0 \u00ed Antiokia hevur n\u00fa s\u00e6ti \u00ed Damaskus \u00ed S\u00fdria.\n\nB\u00fdir \u00ed Turkalandi\nB\u00edbilsk st\u00f8\u00f0"}
{"id": "24745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tropenmuseum", "title": "Tropenmuseum", "text": "Tropenmuseum er eitt savn \u00ed Amsterdam, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1864. Savni\u00f0 er eitt av teimum st\u00f8rstu \u00ed Amsterdam. Har eru \u00e1tta fastar frams\u00fdningar og ein skiftandi r\u00f8\u00f0 av frams\u00fdningum vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i n\u00fdm\u00f3tans og si\u00f0bundnari visuellari list og fotografiskum verkum. Savni\u00f0 hev\u00f0i 176.000 vitjandi \u00ed 2009.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Tropenmuseum\n\nS\u00f8vn \u00ed Amsterdam\n1864"}
{"id": "24747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Doors", "title": "The Doors", "text": "The Doors var ein amerikanskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Los Angeles \u00ed USAi. Metingarnar siga, at teir hava selt yvir 100 million eint\u00f8k s\u00ed\u00f0an fyrsta singulpl\u00e1tan \"Break On Through (To the Other Side)\" kom \u00fat \u00ed 1967.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nThe Doors (1967)\nStrange Days (1967)\nWaiting for the Sun (1968)\nThe Soft Parade (1969)\nMorrison Hotel (1970)\nL.A. Woman (1971)\nOther Voices (1971)\nFull Circle (1972)\nAn American Prayer (1978)\n\nLimir \n\nSj\u00e1lv um Jim Morrison sum oftast var mi\u00f0depil fyri uppmerksemi, v\u00f3ru ta\u00f0 allir f\u00fdra limirnir \u00ed The Doors, sum skriva\u00f0u tey st\u00f3ru hittini:\nJim Morrison, vokalistur (\u00abThe End\u00bb)\nRobby Krieger, gittari (\u00abLight My Fire\u00bb)\nJohn Densmore, trummer & perkusj\u00f3n \nRay Manzarek, bassgittari\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "24748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Better%20in%20Stereo", "title": "Better in Stereo", "text": "\"Better in Stereo\" er temalagi\u00f0 til Disney Channel sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina Liv and Maddie. Sangurin var\u00f0 skriva\u00f0ur av f\u00f8roysku fyrit\u00f8kuni Baroli Music (B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg, \u00d3la J\u00f3gvansson) saman vi\u00f0 Paula Winger. Sangurin er sungin av Dove Cameron.\n\nBaroli Music\nDisney sangir"}
{"id": "24749", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Girl%20I%20Used%20To%20Know", "title": "The Girl I Used To Know", "text": "The Girl I Used To Know er eitt staklag, sum Stefanie Scott gav \u00fat \u00ed 2011. Ta\u00f0 var skriva\u00f0 av f\u00f8royingunum B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3li J\u00f3gvansson saman vi\u00f0 Audrey Martells. Lagi\u00f0 er blivi\u00f0 eitt av kendastu l\u00f8gunum higartil hj\u00e1 Stefanie, og sangurin hevur til n\u00fa (2014) yvir 3 milli\u00f3nir v\u00edsingar \u00e1 YouTube.\n\nBaroli Music\nStakl\u00f8g\nStefanie Scott"}
{"id": "24750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FYI", "title": "FYI", "text": "FYI er eitt staklag, sum  Stefanie Scott gav \u00fat \u00ed 2012. Sangurin er skriva\u00f0ur av f\u00f8royingunum B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg, \u00d3li J\u00f3gvansson og Audrey Martells. FYI var anna\u00f0 staklagi\u00f0, i\u00f0 Baroli Music (Bardur Haberg & Oli Jogvansson) skriva\u00f0u til Stefanie saman vi\u00f0 Audrey Martells.\n\nBaroli Music"}
{"id": "24751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/I%20Don%27t%20Wanna%20Let%20You%20Go", "title": "I Don't Wanna Let You Go", "text": "I Don't Wanna Let You Go er eitt staklag, sum Stefanie Scott gav \u00fat \u00ed 2014. Sangurin er skriva\u00f0ur av B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg og \u00d3la J\u00f3gvansson (Baroli Music), Neon Hitch og Stefanie Scott. Sangurin var\u00f0 \u00fatgivin hin 8. apr\u00edl 2014 og videolagi\u00f0 hev\u00f0i eisini frums\u00fdning \u00e1 Disney Channel sama dag. Vikurnar \u00e1\u00f0renn \u00fatg\u00e1vuna var sangurin hin mest eftirspurdi \u00e1 Radio Disney.\n\nBaroli Music\nStefanie Scott\nStakl\u00f8g\n2014"}
{"id": "24773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/430-%C3%A1rini", "title": "430-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini - 430-\u00e1rini - 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini 480-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n430-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/430", "title": "430", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n430-\u00e1rini"}
{"id": "24776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/University%20of%20the%20Arctic", "title": "University of the Arctic", "text": "University of the Arctic (stytt UArctic) var\u00f0 formliga stovna\u00f0 \u00ed juni 2001. UArctic er eitt samstarv millum h\u00e6gri \u00fatb\u00fagvingarstovnar \u00ed Arktis, har Fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 er limur . Ein t\u00e1ttur \u00ed hesum samstarvi, sum hevur \u00e1huga \u00ed granskingarumhv\u00f8rvinum \u00ed F\u00f8royum, er \u201cNorth2North\u201d verk\u00e6tlanin, i\u00f0 er ein skiftisskipan fyri lesandi millum stovnar, sum eru limir hj\u00e1 UArctic. Verk\u00e6tlanin gevur lesandi m\u00f8guleika at vera \u00e1 einum \u00f8\u00f0rum stovni fr\u00e1 trimum til t\u00f3lv m\u00e1na\u00f0ir . Kunna\u00f0 ver\u00f0ur regluliga um UArctic \u00e1 SAO-fundum, h\u00f3ast UArctic ikki er ein partur av Arktiska R\u00e1\u00f0num.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur\nAlaska\nArktis"}
{"id": "24826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Byzantinska%20r%C3%ADki%C3%B0", "title": "Byzantinska r\u00edki\u00f0", "text": "Byzantinska r\u00edki\u00f0, stundum kalla Eysturr\u00f3mverska r\u00edki\u00f0, var eitt framhald av eystara parti av R\u00f3mverjar\u00edkinum \u00ed seinnu helvt av forn\u00f8ldini og \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini. H\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 var grikskt og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin var Konstantinopel (n\u00faverandi Istanbul), upprunaliga kendur sum Byzantium. Byzantinska r\u00edki\u00f0, ella Eysturr\u00f3mverska r\u00edki\u00f0, yvirlivdi umlei\u00f0 1.000 \u00e1r longri enn Vesturr\u00f3mverska r\u00edki\u00f0, inntil ta\u00f0 fall til osmansku turkarnar \u00ed 1453, i\u00f0 settu \u00e1 stovn Osmanska r\u00edki\u00f0.\n\n \n \nByzantinska r\u00edki\u00f0\nS\u00f8ga"}
{"id": "24827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/420-%C3%A1rini", "title": "420-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini - 420-\u00e1rini - 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini 470-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n420-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/420", "title": "420", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n420-\u00e1rini"}
{"id": "24835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlendingar", "title": "Ni\u00f0urlendingar", "text": "Ni\u00f0urlendingar er germanskt f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fdr \u00ed Ni\u00f0urlondum og \u00ed Flandern, Belgia. Tey hava somu mentan og tosa ni\u00f0urlendska m\u00e1li\u00f0. Ni\u00f0urlendingar eru eisini fluttir til onnur lond, og fleiri lokalsamfel\u00f8g vi\u00f0 ni\u00f0urlendingum eru kring heimin, nevnast kunnu lond sum  Surinam, Kili, Brasil, Kanada, Avstralia, Su\u00f0urafrika, N\u00fds\u00e6land og USA."}
{"id": "24847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/410-%C3%A1rini", "title": "410-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini - 410-\u00e1rini - 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini 460-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n410-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/410", "title": "410", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n410-\u00e1rini"}
{"id": "24850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/400-%C3%A1rini", "title": "400-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld - 6. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini - 400-\u00e1rini - 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini 450-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n400-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/400", "title": "400", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n400-\u00e1rini"}
{"id": "24853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/390-%C3%A1rini", "title": "390-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini - 390-\u00e1rini - 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini 440-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n390-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/390", "title": "390", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n390-\u00e1rini"}
{"id": "24863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20%C3%A1rat%C3%BAsund", "title": "1. \u00e1rat\u00fasund", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 1. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 1. \u00e1rat\u00fasund \u2013 2. \u00e1rat\u00fasund\n\nT\u00f8kniligar hendingar \n St\u00e1l ver\u00f0ur uppfunni\u00f0 \u00ed India.\n Papp\u00edr ver\u00f0ur uppfunni\u00f0 \u00ed Kina.\n Humla ver\u00f0ur tilsett \u00f8l \u00e1 fyrsta sinni.\n Magnetiskt kumpass ver\u00f0ur uppfunni\u00f0.\n\nA\u00f0rar hendingar \n R\u00f3mverjarr\u00edki\u00f0 veksur og fellur\n Kristind\u00f3murin ve\u00f0ur grundlagdur\n T\u00e6r st\u00f3ru f\u00f3lkavandringarnar \u00ed Evropa\n Islam ve\u00f0ur grundlagt\n\nPers\u00f3nar \n Jesus\n Muhammed\n Augustus, r\u00f3mverskur keisari\n Attila, lei\u00f0arin hj\u00e1 hunnarnum\n Karlamagnus (Carolus Magnus)\n\n\u00d8ldir og \u00e1rat\u00edggju\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "24864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/300-%C3%A1rini", "title": "300-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini - 300-\u00e1rini - 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n300-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/310-%C3%A1rini", "title": "310-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini - 310-\u00e1rini-  320-\u00e1rini 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n310-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/300", "title": "300", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n300-\u00e1rini"}
{"id": "24872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/310", "title": "310", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n310-\u00e1rini"}
{"id": "24875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/380-%C3%A1rini", "title": "380-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini - 380-\u00e1rini - 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini 430-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n380-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/380", "title": "380", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n380-\u00e1rini"}
{"id": "24883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludwig%20van%20Beethoven", "title": "Ludwig van Beethoven", "text": "Ludwig van Beethoven (doyptur 17. desember 1770, dey\u00f0ur 26. mars 1827) var ein t\u00fdskur komponistur og pianistur. Hann er ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi t\u00fdsku t\u00f3nasmi\u00f0junum og tann t\u00f3nasmi\u00f0urin, i\u00f0 hevur havt st\u00f8rstu \u00e1virkan \u00e1 menningina av t\u00fdskum kompositi\u00f3nst\u00f3nleiki eftir 1800. Hansara best kendu komposisj\u00f3nir eru n\u00fdggju symfoniir, fimm klaverkonsertir, 32 klaversonatir og 16 str\u00fakikvartettir. Harumframt komponera\u00f0i hann kamart\u00f3nleik, k\u00f3rverk og sangir.\n\nBeethoven var\u00f0 f\u00f8ddur i Bonn, sum var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kurf\u00farstad\u00f8minum K\u00f6ln \u00ed t\u00ed T\u00fdsk-r\u00f3mverska r\u00edkinum. Beethoven v\u00edsti at hann hev\u00f0i g\u00f3\u00f0ar t\u00f3nleikag\u00e1vur longu sum sm\u00e1drongur og fekk undirv\u00edsing av p\u00e1pa s\u00ednum, Johann van Beethoven, og av Christian Gottlob Neefe. Hann b\u00fa\u00f0i tey fyrstu 22 \u00e1rini \u00ed Bonn, s\u00ed\u00f0an flutti hann til Wien, har hann byrja\u00f0i t\u00f3nleikastudiir hj\u00e1 Joseph Haydn. \u00cd Wien uppn\u00e1ddi hann skj\u00f3tt at f\u00e1a vi\u00f0urkenning sum klavervirtuos. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Wien til s\u00edn dey\u00f0a. Umlei\u00f0 \u00e1r 1800 versna\u00f0i hoyrn hansara, og tey seinastu t\u00edggju \u00e1rini av l\u00edvinum var hann n\u00e6rum heilt deyvur. Hann gavst vi\u00f0 at stj\u00f3rna orkestrum og vi\u00f0 at geva almennar konsertir, men bleiv t\u00f3 vi\u00f0 at komponera t\u00f3nleik, n\u00f3gv av hansara best umt\u00f3ktu verkum eru fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini.\n\nEftir langa sj\u00fakralegu, anda\u00f0ist Beethoven \u00ed Wien \u00ed 1827, 56 \u00e1ra gamal. Hann telist sum ein av st\u00f8rstu klassisku t\u00f3nask\u00f8ldunum, javng\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 fyrimyndina, Mozart.\n\nVerk \n\nMe\u00f0an verk Beethovens fr\u00e1 hansara ungd\u00f3mst\u00ed\u00f0 hoyra til wienklassisismuna og hava felagstrekk vi\u00f0 verkini hj\u00e1 Mozarts og Haydn, so kunnu hansara seinnu verk sigast at vera ein yvirgangur millum wienklassisismuna og romantikkin. Hansara yvirlit yvir verk inniheldur eitt n\u00fdggju symfoniir, fleiri orkesturuvertyrir, 5 pianokonsertir, 1 violinkonsert, 32 pianosonatir, 10 violinisonatir, fleiri kamart\u00f3nleikaverk (eitt n\u00fa 16 str\u00fakikvartettir, pianotrioir og operaina Fidelio.\n\nSt\u00f8rsti t\u00fddningur Beethovens liggur \u00ed hansara symfonisku verkum, sum longu \u00ed Eroica'ini umdefinerar t\u00f3nleikaformin, l\u00e6t upp fyri r\u00edkari instrumentering og fyri ta\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, \u00f3gvusliga dynamikkin, harumframt stakk hansara t\u00f3nleikur \u00fat \u00ed korti\u00f0 hv\u00f8nn veg i\u00f0 komandi \u00e6ttarli\u00f0 \u00fat skuldu fara \u00ed framt\u00ed\u00f0ar symfonium. Hareftir noyddust \u00f8ll symfonisk verk finna seg \u00ed at ver\u00f0a samanborin vi\u00f0 verk Beethovens:\n\n Symfoni nr 1 C-dur op.21 (1799-1800, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1800)\n Symfoni nr 2 D-dur op.36 (1801-1802, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1803)\n Symfoni nr 3 Ess-dur \"Eroica\"  op.55 (1803, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1805)\n Symfoni nr 4 B-dur op.60 (1806, f\u00f6rsta uppf\u00f6rande 1807)\n Symfoni nr 5 c-moll \"Lagnusymfoniin\" op.67 (1807\u201308, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1808)\n Symfoni nr 6 F-dur \"Pastoralsymfonin\" op.68 (1808, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1808)\n Symfoni nr 7 A-dur op.92 (1811-12, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1813)\n Symfoni nr 8 F-dur op.93 (1812, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1814)\n Symfoni nr 9 d-moll op.125 til Schillers ode An die Freude (1823\u201324, fyrstu fer\u00f0 framf\u00f8rt 1824)\n Wellingtons Sieg op.91 (Slagsymfoniin)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nBeethoven-Haus Bonn, beethoven.de (\u00e1 t\u00fdskum)\nGravgangur eftir 9. symfoni, kvf.fo, 15. februar 2019\n9. symfoniin hj\u00e1 Beethoven, vp.fo, 20. februar 2019\nBeethoven fagna\u00f0ar\u00e1r - Bolero, kvf.fo, 3. mai 2020\n Ludwig van Beethoven 250 \u00e1r, stamps.fo, 21. september 2020.\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1770\nAndl\u00e1t \u00ed 1827"}
{"id": "24898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/370-%C3%A1rini", "title": "370-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini - 370-\u00e1rini - 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini 420-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n370-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/370", "title": "370", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n370-\u00e1rini"}
{"id": "24903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Super%20Bowl", "title": "Super Bowl", "text": "Super Bowl er finalan \u00ed amerikanskum f\u00f3tb\u00f3lti - National Football League (NFL). Finalan \u00ed amerikanskum f\u00f3tb\u00f3lti er st\u00f8rsta \u00edtr\u00f3ttar- og sj\u00f3nvarpshending \u00ed USA. S\u00ed\u00f0ani Super Bowl fyrstu fer\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed 1967, er finaludagurin blivin st\u00f8rsta \u00edtr\u00f3ttarhending \u00ed USA. Super Bowl eigur meti\u00f0 sum mest s\u00e6dda sending \u00ed sj\u00f3nvarpi nakrant\u00ed\u00f0, og \u00e1 topp 20 listanum yvir mest s\u00e6ddu sj\u00f3nvarpssendingar seinastu 40 \u00e1rini, eigur Super Bowl 16 pl\u00e1ss .  Finalan \u00ed Super Bowl \u00ed 2014 er tann hendingin, sum flestu f\u00f3lk \u00ed USA nakrant\u00ed\u00f0 hava s\u00e6\u00f0. Mett ver\u00f0ur at um 111,5 milli\u00f3nir s\u00edggjarar s\u00f3u dystin umvegis sj\u00f3nvarpi\u00f0. Ta\u00f0 er n\u00e6stan ein 1/3 av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed USA. \n\nGj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina hava n\u00f3gvir kendir b\u00f3lkar sp\u00e6ld \u00ed h\u00e1lvleikinum \u00ed Super Bowl. Millum anna\u00f0 kunnu Black Eyed Peas, Rolling Stones, Bruce Springsteen, Whitney Houston, Prince, Kelly Clarkson, Britney Spears, og U2 nevnast.\n\nLuttakandi li\u00f0 \n\nHar eru 32 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed NFL. Li\u00f0ini eru \u00far hesum fel\u00f8gum:\n\nListi yvir vertsb\u00fdir\n\nSuper Bowl XLVIII \n\n2. februar 2014 hugdu 111,5 milli\u00f3nir amerikanarar \u00ed sj\u00f3nvarpi eftir Super Bowl XLVIII, og ta\u00f0 er heimsmet . Harafturat v\u00f3ru n\u00f3gvar a\u00f0rar milli\u00f3nir av hyggjarum runt um allan heim; Super Bowl var\u00f0 v\u00edst \u00ed 232 londum kring heimin . Umframt tann metst\u00f3ra s\u00edggjaraskaran, var\u00f0 eisini eitt anna\u00f0 met sett: Dysturin var samstundis tann mest streama\u00f0a \u00edtr\u00f3ttarhendingin nakrant\u00ed\u00f0. Mett ver\u00f0ur at um 111,5 milli\u00f3nir s\u00edggjarar s\u00f3u dystin umvegis sj\u00f3nvarpi\u00f0, umframt tey 82 000 i\u00f0 v\u00f3ru til sj\u00e1lvan dystin, sum t.d Oprah Winfrey og David Beckham . Kappingin byrja\u00f0i klokkan 18:30 EST, og luttakandi li\u00f0ini v\u00f3ru Denver Broncos \u00far Colorado og Seattle Seahawks \u00far Washington. Dysturin bleiv sp\u00e6ldur \u00e1 MetLife Stadium \u00ed East Rutherford, New Jersey.  Super Bowl er \u00f3gvuliga umfatandi og trygdin \u00ed h\u00e1s\u00e6ti, og 500 l\u00f8greglumenn og omanfyri 1000 trygdarv\u00f8rar v\u00f3ru \u00e1 MetLife Stadion til dystin. \n\nH\u00f3ast st\u00f8\u00f0an \u00ed h\u00e1lvleikinum var 22-0, so for\u00f0a\u00f0i ta\u00f0 kortini ikki amerikumonnum \u00ed at fylgja dystinum \u00ed sj\u00f3nvarpi. Dysturin byrja\u00f0i \u00f3gvuliga sj\u00e1ldsamt vi\u00f0 einum \"safety\" til Seattle Seahawks longu \u00ed fyrsta vanliga framr\u00e6tta\u00f0a sp\u00e6li, og vi\u00f0 st\u00f8\u00f0una 2-0 og b\u00f3ltinum \u00ed hondini hugdi Seattle Seahawks ongant\u00ed\u00f0 afturum seg og var \u00e1 odda 22-0 \u00ed h\u00e1lvleikinum. Ta\u00f0 t\u00f3k bert 12 sekund hj\u00e1 Seattle Seahawks at leggja seg \u00e1 odda \u00ed dystinum. N\u00f3gvir av Denver Broncos-fjepparunum v\u00f3ru somiki\u00f0 \u00f3n\u00f8gdir, at teir longu t\u00ed\u00f0liga \u00ed seinna h\u00e1lvleiki f\u00f3ru til h\u00fas. Hetta h\u00f3ast atgongumerkini til Super Bowl kosta alt \u00edmillum 2.700 og 14.300 kr\u00f3nur. Seinni h\u00e1lvleikur byrja\u00f0i vi\u00f0 einum \"kickoff-return\" til Seattle Seahawks, og so var st\u00f8\u00f0an 29-0. S\u00f8gan helt fram og Seattle Seahawks rann Denver Broncos yvir enda vi\u00f0 at vinna greitt 43-8. Hetta var eitt st\u00f3rt upplivilsi fyri Seattle Seahawks, t\u00ed ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0, at Seattle vunnu kendu \u00edtr\u00f3ttargreinina. Verjan hj\u00e1 Seattle Seahawks var r\u00e6\u00f0andi stinn og Peyton Manning og venjaratoymi hansara megna\u00f0u ongant\u00ed\u00f0 at finna lykilin at lata verjuna upp. Seattle Seahawks-verjuleikarin Malcolm Smith vann eisini hei\u00f0urin MVP (\"Most Valuable Player\"); hann er fyrsti verjuleikarin \u00ed langa t\u00ed\u00f0, sum hevur vunni\u00f0 hei\u00f0urin. \n\nTa\u00f0 var eitt fl\u00f3vusligt kv\u00f8ld hj\u00e1 Denver Broncos, sum hava havt eitt av t\u00ed besta \u00e1lopinum \u00ed Peyton Manning alt \u00e1ri\u00f0. Hetta s\u00e1 man einki til, t\u00e1 teir bert v\u00f3ru f\u00f8rir fyri at f\u00e1a 8 stig allan dystin, sum enda\u00f0i 43-8. Peyton Manning, sum er quarterback hj\u00e1 Denver Broncos og \u00e1\u00f0ur hevur vunni\u00f0 Super Bowl vi\u00f0 Indianapolis Colts, hevur veri\u00f0 sn\u00faningsdepilin \u00e1 einum li\u00f0i, sum hevur veri\u00f0 einar\u00e1\u00f0andi \u00ed 2014 og millum serfr\u00f8\u00f0ingar ver\u00f0ur mett at hava eitt av bestu \u00e1lopunum nakrant\u00ed\u00f0. \u00cd Super Bowl XLVIII fingu teir t\u00f3 ein st\u00f3ran bita at gloypa, t\u00ed at m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0i\u00f0, Seattle Seahawks, hinvegin sigst at hava eina av bestu verjunum \u00ed s\u00f8guni og \u00ed hagt\u00f8lunum hevur greitt bestu verju \u00ed NFL. Dysturin \u00edmillum \u00e1lop og verju var l\u00e6ttur at sp\u00e1a um, men ta\u00f0 skuldi v\u00edsa seg, at verjan hj\u00e1 Seattle Seahawks var ein alt ov st\u00f3rur biti at gloypa hj\u00e1 Peyton Manning.\n\nKeldur \n\nAmerikanskur f\u00f3tb\u00f3ltur\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "24905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/KattenKabinet", "title": "KattenKabinet", "text": "KattenKabinet er eitt listasavn \u00ed Amsterdam, sum v\u00edsir fram listaverk sum avmynda kettur. Savni\u00f0 hevur eitt n\u00fa m\u00e1lningar, standmyndir og onnur verk eftir Pablo Picasso, Rembrandt, Henri de Toulouse-Lautrec, Corneille, Sal Meijer, Th\u00e9ophile Steinlen og Jo\u017ee Ciuha, umframt onnur listaf\u00f3lk.\n\nSavni\u00f0 liggur \u00ed einum bygningi sum liggur vi\u00f0 eina kanak \u00e1 Herengracht 497, \u00ed Gouden Bocht (\"Golden Bend\") av hesi kanalini. Eigarin b\u00fdr \u00e1 a\u00f0ru h\u00e6dd vi\u00f0 familju s\u00edni. Savni\u00f0 l\u00e6t upp \u00ed 1990. Savni\u00f0 var\u00f0 br\u00fakt undir filmingini av filminum Ocean's Twelve \u00ed 2004.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 KattenKabinet\n\nS\u00f8vn \u00ed Amsterdam"}
{"id": "24908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Museum%20Willet-Holthuysen", "title": "Museum Willet-Holthuysen", "text": "Museum Willet-Holthuysen er eitt savn \u00ed Amsterdam vi\u00f0 Herengracht kanalina. Savni\u00f0 er ta\u00f0 einasta fult m\u00f8blera\u00f0a patrisarah\u00fasi\u00f0 i\u00f0 liggur vi\u00f0 kanalirnar, sum er opi\u00f0 fyri almenninginum. Savni\u00f0 hevur eina st\u00f3ra samling av silvuri, tallerkum og b\u00f3kum fr\u00e1 Ni\u00f0urlendsku gull\u00f8ldini. Har er eisini eitt savn vi\u00f0 list. H\u00fasi\u00f0 var\u00f0 bygt umlei\u00f0 1685 til Jacob Hop, borgarstj\u00f3ra. Hann var ikki tann seinasti borgarstj\u00f3rin i\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed h\u00fasinum. \u00cd 1739 var fasadan h\u00f8vu\u00f0sumv\u00e6ld og broytt til Louis XIV st\u00edlin. Seinasti privati eigarin, Fr\u00fa Willet-Holthuysen, gav h\u00fasi\u00f0 til b\u00fdin Amsterdam \u00ed 1895 treyta\u00f0 av, at ta\u00f0 gj\u00f8rdist eitt savn, og ta\u00f0 hevur ta\u00f0 veri\u00f0 l\u00edka s\u00ed\u00f0an.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Museum Willet-Holthuysen\n\nS\u00f8vn \u00ed Amsterdam"}
{"id": "24936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/360-%C3%A1rini", "title": "360-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini - 360-\u00e1rini - 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini 410-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n360-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "24953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apple", "title": "Apple", "text": "Apple Inc. er ein risast\u00f3r amerikonsk KT-fyrit\u00f8ka vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Cupertino, Kalifornia. Macintosh 128K var ein tann mest umr\u00f8dda teldan, t\u00e1 i\u00f0 hon s\u00e1 dagsins lj\u00f3s \u00ed 1984. F\u00e1 mundu t\u00f3 v\u00e6nta, at henda l\u00f8gna teldan skuldi gerast ein av h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kunum til, at KT-fyrit\u00f8kan Apple yvirlivdi og er eitt ta\u00f0 kendasta v\u00f8rumerki \u00ed heiminum. Telduframlei\u00f0arin Apple telist millum t\u00e6r fyrit\u00f8kur \u00ed heiminum, sum hava eitt sera sterkt v\u00f8rumerki. Uml. 2000 lesarar hj\u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni BrandChannel hava \u00ed einari heimsfevnandi atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu peika\u00f0 \u00e1 Apple sum ta\u00f0 v\u00f8rumerki\u00f0, i\u00f0 hevur havt st\u00f8rstu \u00e1virkan \u00ed heiminum \u00ed 2011 . Seinastu tvey \u00e1rini hevur Google veri\u00f0 sterkasta \u201cbrandi\u00f0\u201d, men n\u00fa hevur Apple tro\u00f0ka\u00f0 Google av ovastu r\u00f3k. BrandChannel v\u00edsir \u00e1, at Apple vi\u00f0 s\u00ednum iPhone, iMac, iPod, iPad og iTunes hevur havt gylt \u00e1r, og at fyrit\u00f8kan hevur veri\u00f0 sera sj\u00f3nlig \u00ed fj\u00f8lmi\u00f0lum, l\u00fdsingum og \u00e1 g\u00f8tuni. \n\nS\u00ed\u00f0sta \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing \u00ed 2013 hev\u00f0i Apple eitt yvirskot upp\u00e1 sm\u00e1ar 72 milliardir kr\u00f3nur . Og ta\u00f0 er meira enn samla\u00f0i vinningurin \u00f8ll \u00e1rini fr\u00e1 byrjan \u00ed 1977 og til fyrsta iPhonin kom \u00ed 2007. Ta\u00f0 er serliga iPhone og iPad sum h\u00e1la tey st\u00f3ru t\u00f8lini inn. Hyggja vit eftir \u00f8llum heimsins fyrit\u00f8kum, so s\u00e6st, at Apple er b\u00e6\u00f0i nummar 4, 5 og 6 \u00e1 listanum yvir, hv\u00f8r hevur veri\u00f0 raskast at vunni\u00f0 mest pening \u00ed einum einst\u00f8kum \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ingi. Fel\u00f8gini sum liggja frammanfyri eru oljufel\u00f8g, og \u00ed veruleikanum eru ta\u00f0 einans oljufel\u00f8g saman vi\u00f0 Apple \u00e1 top 20-listanum .\n\niPhone \n\nTa\u00f0 var ein kollvelting, t\u00e1 Steve Jobs \u00ed einum av s\u00ednum v\u00ed\u00f0agitnu framl\u00f8gum v\u00edsti almenninginum eina iPhone fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2007. \n\nSj\u00e1lvt um framlei\u00f0ararnir eru n\u00f3gvir, eru t\u00f3 bert 3 st\u00fdriskipanir innan smartphones: IOS, sum Apple br\u00fakar, Android, sum ein r\u00fagva av framlei\u00f0arum br\u00fakar, og so Windows, i\u00f0 Nokia og n\u00f8kur onnur br\u00faka.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur\nTeldut\u00f8kni"}
{"id": "25010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/360", "title": "360", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n360-\u00e1rini"}
{"id": "25024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/350-%C3%A1rini", "title": "350-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini - 350-\u00e1rini - 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini 400-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n350-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergur%20Rasmussen", "title": "Bergur Rasmussen", "text": "Bergur Rasmussen er ein f\u00f8royskur  l\u00e6rari, rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari, uppvaksin \u00ed Havn, b\u00fasitandi \u00ed Vestmanna. Bergur t\u00f3k \u00ed 1996 pr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala. Hann starvast \u00ed l\u00f8tuni \u00ed T\u00f3rshavnar Kommunusk\u00fala. Bergur er nevndarlimur \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya. Bergur \u00fatgav s\u00edna fyrstu b\u00f3k \u00ed 2008, ta\u00f0 var fantasyb\u00f3kin Sigursteinurin, men \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hann t\u00fdtt fleiri b\u00f8kur til f\u00f8royskt, eitt n\u00fa tr\u00edggjar av Harry Potter b\u00f3kunum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2008 - Sigursteinurin, fantasyb\u00f3k, 148 s\u00ed\u00f0ur\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n2007 - Harry Potter og Arvalutir Dey\u00f0ans, eftir 7, J.K. Rowling, 680 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 978-99918-1-582-4\n2005 - Harry Potter og H\u00e1lvbl\u00f3\u00f0sprinsurin - 6, J.K. Rowling, 561 s\u00ed\u00f0ur, ISBN 99918-1-482-5\n2003 - Harry Potter og F\u00f8niksfylkingin - 5, J.K. Rowling, 812 s\u00ed\u00f0ur\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nHarry Potter"}
{"id": "25036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/340-%C3%A1rini", "title": "340-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini 330-\u00e1rini - 340-\u00e1rini - 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini 390-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n340-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/330-%C3%A1rini", "title": "330-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini - 330-\u00e1rini - 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini 380-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n330-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/320-%C3%A1rini", "title": "320-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini - 320-\u00e1rini - 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini 350-\u00e1rini 360-\u00e1rini 370-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n320-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/350", "title": "350", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n350-\u00e1rini"}
{"id": "25044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/340", "title": "340", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n340-\u00e1rini"}
{"id": "25046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/330", "title": "330", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n330-\u00e1rini"}
{"id": "25048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/320", "title": "320", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n320-\u00e1rini"}
{"id": "25050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1lmasunnudagur", "title": "P\u00e1lmasunnudagur", "text": "P\u00e1lmasunnudagur hevur navn eftir teimum p\u00e1lma\u00adgreinum, i\u00f0 f\u00f3lk breiddu \u00e1 vegin, t\u00e1 Jesus rei\u00f0 inn \u00ed Jer\u00fasalem \u00e1 einum asna. \u00cd kr\u00edgst\u00ed\u00f0 rei\u00f0 kongur \u00e1 rossi, men \u00ed fri\u00f0art\u00ed\u00f0 var\u00f0 asnin vanliga n\u00fdttur. Jesus rei\u00f0 \u00e1 einum asna; hetta merkti kanska, at hann kom vi\u00f0 fri\u00f0i. Hetta er inngangurin til p\u00e1skavikuna, sum eisini ver\u00f0ur nevnd dymbildagavika ella stillavika.\n\nB\u00edblius\u00f8gan \n\nP\u00e1lmasunnudagur ver\u00f0ur hildin til minnis um hesa hending:\n\n\"Jesus visti, at t\u00ed\u00f0in n\u00e6rka\u00f0ist, at hann skuldi doyggj\u00ada. Hann ba\u00f0 l\u00e6rusveinar s\u00ednar fara eftir einum asna og fylinum hj\u00e1 t\u00ed. So rei\u00f0 Jesus inn \u00ed Jer\u00fasa\u00adlem. Hetta var tekin um, at hann kom vi\u00f0 fri\u00f0i. Ein fj\u00f8ld av f\u00f3lki st\u00f3\u00f0 fram vi\u00f0 vegnum \u00ed Jer\u00fasalem og hei\u00f0ra\u00f0i hann sum kong. \u00cd vir\u00f0ing fyri Jesusi t\u00f3ku tey p\u00e1lmagreinar av tr\u00f8unum og l\u00f8gdu \u00e1 vegin. Somulei\u00f0is yvirkl\u00e6\u00f0i teirra. Tey r\u00f3ptu: \u2013 Hosianna, D\u00e1vids sonur! V\u00e6lsigna\u00f0ur veri tann, i\u00f0 kemur \u00ed Harrans navni! Hosianna \u00ed h\u00e6gsta himli!\"\n\n- \u00dar Matt. 21,1-12.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "25061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kort", "title": "Kort", "text": "Kort er tekna\u00f0 framseting av parti av yvirflata jar\u00f0ar. \u00c1 kortum ver\u00f0ur heimurin tekna\u00f0ur, allur ella \u00ed p\u00f8rtum. Elstu kortini, vit vita um, v\u00f3ru \u00f3gvuliga \u00f3neyvar strikumyndir. T\u00ed var ikki l\u00e6tt at finna eftir teimum. Eitt av teim elstu kortunum, sum vit vita um, er meira enn 8000 \u00e1ra gamalt. Ta\u00f0 er ein veggjam\u00e1lningur \u00ed Turkalandi, sum v\u00edsir eitt b\u00fdarkort. \u00cd Egyptalandi og Irak eru kort, sum eru 3000 og 4000 \u00e1ra gomul. Tey v\u00f3ru ofta tekna\u00f0 \u00e1 leirpl\u00e1tur. Fyri 2000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an gj\u00f8rdu grikkar, sum v\u00f3ru siglandi f\u00f3lk og handilsf\u00f3lk, kort yvir stranda\u00f8kini \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi. R\u00f3mverjar, sum t\u00f3ku kortkynstri\u00f0 hj\u00e1 grikkum til s\u00edn, gj\u00f8rdu landakort, sum v\u00edstu, hvussu landi\u00f0 s\u00e1 \u00fat, og hvar vegir v\u00f3ru. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum n\u00fdta vit kort til so mangt. B\u00fdarkort s\u00fdnir til d\u00f8mis, hvar g\u00f8turnar eru, og hvussu t\u00e6r eita, so l\u00e6ttari er at finna \u00ed b\u00fdnum. Ve\u00f0urkort, sum vit s\u00edggja t.d. \u00ed sj\u00f3nvarpi, s\u00fdna, hvussu ve\u00f0ri\u00f0 ver\u00f0ur ymsasta\u00f0ni. Sj\u00f3menn sigla eftir sj\u00f3kortum; \u00e1 sj\u00f3kortum eru m.a. d\u00fdpi og fr\u00e1merki \u00e1 landi. \n\nFlestu kort hava m\u00e1listokk, sum sigur okkum, hvussu n\u00f3gv st\u00f8ddin \u00ed veruleikanum er minka\u00f0 \u00e1 kortinum. Hevur t\u00fa eitt kort \u00ed lut\u00ad fallinum 1:100.000, merkir ta\u00f0, at ein centimetur \u00e1 kortinum svarar til 100.000 centimetrar \u00ed veruleikanum, t.e. ein kilometur. Eitt kort \u00ed einum heimsatlassi kann vera \u00ed lutfallinum 1:25 milli\u00f3nir. T\u00e1 er ein centimetur ta\u00f0 sama sum 250 kilometrar. Fyri at vit kunnu skilja tekn, merki og litir, skal eitt kort eisini hava eina teknl\u00fdsing. Ymiskt littar linjur v\u00edsa ofta \u00e1 vegir og jarnbreytir. Vi\u00f0hv\u00f8rt skilja vit millum vanligar vegir og motorvegir. V\u00f8tn ver\u00f0a vanliga v\u00edst vi\u00f0 bl\u00e1um, og sk\u00f3gar\u00f8ki ver\u00f0a v\u00edst vi\u00f0 gr\u00f8num. H\u00fas eru oftast svartir sm\u00e1ir f\u00fdrkantar, og kirkjur ver\u00f0a tekna\u00f0ar vi\u00f0 einum krossi. Men ta\u00f0 er kortini t\u00fddningarmiki\u00f0 at minnast til, at ta\u00f0, sum merkir eitt \u00e1v\u00edst \u00e1 einum korti, kann merkja okkurt heilt anna\u00f0 \u00e1 einum \u00f8\u00f0rum korti. \u00c1 einum korti kann til d\u00f8mis ein l\u00edtil svartur f\u00fdrkantur \u00edmynda eini h\u00fas; \u00e1 einum st\u00f3rum heimskorti kann ein sl\u00edkur f\u00fdrkantur har aftur \u00edm\u00f3ti merkja ein b\u00fdur vi\u00f0 fleiri milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum.\n\nKortni\u00f0urfellingar\u2028\u2028 \n\nSkal allur heimurin ver\u00f0a tekna\u00f0ur, mugu \u00e1v\u00eds \u00f8ki vaksast. Ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt kortni\u00f0urfelling. Kendastu kortni\u00f0urfellingina gj\u00f8rdi t\u00fdskarin Gerhard Mercator \u00ed 1569 (ni\u00f0urfelling Mercators). Hon s\u00fdnir skapi\u00f0 \u00e1 meginlondunum r\u00e6tt, men v\u00edddin er avskepla\u00f0, til d\u00f8mis er Evropa ov st\u00f3rt. Avlei\u00f0ingin er, at Gr\u00f8nland tykist vera eins st\u00f3rt og Su\u00f0uramerika, h\u00f3ast Su\u00f0uramerika er \u00e1tta fer\u00f0ir st\u00f8rri. \u2028\u2028\n\n\u00cd 1974 gj\u00f8rdi Arno Peter eina ni\u00f0urfelling, sum avskeplar skapi\u00f0 \u00e1 londunum, men s\u00fdnir r\u00f8ttu v\u00edddina. Her s\u00e6rt t\u00fa t.d., hvussu n\u00f3gv st\u00f8rri Afrika er enn Evropa.\n\nFimm ymsar ni\u00f0urfellingar\n\nS\u00ed eisini \n\n Topografisk kort\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "25105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Side%20Effect", "title": "Side Effect", "text": "Side Effect er ein f\u00f8royskur elektroniskur rock t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1999. Teir hava framf\u00f8rt \u00e1 konsertum, festivalum vm. ymsasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum, eitt n\u00fa lutt\u00f3ku teir \u00e1 Prix F\u00f8royar \u00ed 2005 og framf\u00f8rdu \u00e1 G! Festivalinum \u00ed 2006. Sama \u00e1r samstarva\u00f0u teir eisini vi\u00f0 t\u00fdska b\u00f3lkin Eternal Nightmare. \n\n\u00cd 2014 skal ein av limunum \u00ed Side Effect, Brynjolfur \u00e1 Heygum, gramf\u00f8ra \u00e1 Roskilde Festival \u00ed Danmark.\n\nBrynjolfur er systkinabarn Hei\u00f0rik \u00e1 Heygum, sum eisini er t\u00f3nleikari.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nBrynjolfur \u00e1 Heygum, keyboard\nLudv\u00edk Breckman, sangur\nR\u00fani Christiansen, guitar\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1999"}
{"id": "25172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20J%C3%B3gvani%20Sundstein%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3gvani Sundstein II", "text": "Seinna stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3gvani Sundstein  var F\u00f8roya landsst\u00fdri fr\u00e1 22. juni 1989 til 15. januar 1991. \u00cd samgonguni v\u00f3ru F\u00f3lkaflokkurin (FF), Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin (TF) og Sambandsflokkurin (SB), vi\u00f0 J\u00f3gvan Sundstein (FF) sum l\u00f8gmanni.\n\nS\u00ed eisini \n L\u00f8gtingsvali\u00f0 1988\n Stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3gvani Sundstein I\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3gvani Sundstein 2\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nJ\u00f3gvani Sundstein 2\n1989\n1990\n1991"}
{"id": "25173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20J%C3%B3gvani%20Sundstein%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3gvani Sundstein I", "text": "Fyrra stj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3gvani Sundstein var [[[F\u00f8roya landsst\u00fdri]] fr\u00e1 18. januar 1989 til 22. juni 1989. Stj\u00f3rnin var ein samgonga millum F\u00f3lkaflokkin (FF), Tj\u00f3\u00f0veldi (TF), Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin (SF) og Kristiliga F\u00f3lkaflokkin (KrF), undir lei\u00f0slu av J\u00f3gvan Sundstein (FF) l\u00f8gmanni.\n\nS\u00ed eisini \n L\u00f8gtingsvali\u00f0 1988\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 J\u00f3gvani Sundstein 1\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nJ\u00f3gvani Sundstein 1\n1989"}
{"id": "25195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Swahiliskt%20m%C3%A1l", "title": "Swahiliskt m\u00e1l", "text": "Swahiliskt m\u00e1l ella Kiswahiliskt er eitt Bantu m\u00e1l og m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 Swahili-f\u00f3lkunum. N\u00f3gv av f\u00f3lkunum i\u00f0 b\u00fagva \u00ed regi\u00f3nini vi\u00f0 St\u00f3ru v\u00f8tnini \u00ed Afrika og \u00ed \u00f8\u00f0rum p\u00f8rtum av landsynningsafrika, eitt n\u00fa \u00ed londunum Tansania, Kenja, Uganda, Ruanda, Burundi, Mosambik og F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldinum Kongo tosa swahiliskt. Komoriskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00e1 Komorosoyggjunum, ver\u00f0ur til t\u00ed\u00f0ir mett at vera eitt swahili m\u00e1lf\u00f8ri (dialekt).\n\nH\u00f3ast bert umlei\u00f0 5 milli\u00f3nir f\u00f3lk tosa\u00f0 swahili sum s\u00edtt m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, so ver\u00f0ur ta\u00f0 n\u00fdtt sum eitt lingua franca \u00ed st\u00f3rum parti av Landssynningsafrika. Tali\u00f0 av f\u00f3lkum i\u00f0 duga at tosa swahiliskt fer uppum 140 milli\u00f3nir. Swahili er tj\u00f3\u00f0arm\u00e1l ella almennt m\u00e1l \u00ed f\u00fdra londum: Tansania, Kenja, Uganda og F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo. Swahiliskt er eisini eitt av almennu m\u00e1lunum \u00ed Afrikasamveldi\u00f0.\n\nN\u00f8kur swahilisk or\u00f0 koma \u00far arabiskum gj\u00f8gnum teir arabiskt talandi muslimsku \u00edb\u00fagvarnir vi\u00f0 Swahilistrondina. \u00cd swahiliskum finnast eisini fremmandaor\u00f0 \u00far hesum m\u00e1lum: t\u00fdskum, portugisiskum, enskum, hindi og fronskum, hesi eru komin gj\u00f8gnum samband vi\u00f0 imperialistar, handilsf\u00f3lk, tr\u00e6lahandlarar, tr\u00fabo\u00f0arar og onnur t\u00e6r seinastu fimm \u00f8ldirnar.\n\nM\u00e1ll\u00e6ra\n\nNavnaor\u00f0, or\u00f0aflokkar \nEins og \u00ed \u00f8\u00f0rum bantum\u00e1lum eru navnor\u00f0 \u00ed swahili uppb\u00fdtt \u00ed flokkar, \u00ed swahlisk f\u00f8ll 14: seks flokkar \u00ed eintal og fleirtal, ein flokk fyri verbala infinitiv sum ver\u00f0ur br\u00fakt sum navnor\u00f0, og ta\u00f0 og navnor\u00f0i\u00f0 mahali \"pl\u00e1ss\". \n\nOr\u00f0 i\u00f0 byrja vi\u00f0 m- \u00ed eintal og wa- \u00ed fleirtal benda \u00e1 animat navnor\u00f0, serliga menniskju. D\u00f8mi er mtu, 'pers\u00f3nur' (fleirtal watu), og mdudu, 'insekt' (fleirtal wadudu). Ein flokkur vi\u00f0 m- \u00ed eintal men mi- \u00ed fleirtal v\u00edsa ofta til plantur, sum til d\u00f8mis mti 'tr\u00e6\u00f0', miti tr\u00e6\u00f0 (fleirtal). Infinitiv av sagnor\u00f0inum byrjar vi\u00f0 ku-, til d\u00f8mis kusoma 'at lesa'. A\u00f0rir flokkar eru verri at flokka. Or\u00f0 sum \u00ed eintal byrja vi\u00f0 ki- f\u00e1a \u00ed fleirtal vi-. Hesi benda ofta \u00e1 t\u00f3l (verktoy) og onnur ting. Henda alternering ki-/vi- ver\u00f0a ofta br\u00fakt til l\u00e1nior\u00f0 har ki- upprunaliga var ein partur av r\u00f3tini, sum vitabu \"b\u00f8kur\" \u00far kitabu \"b\u00f3k\" (\u00far arabiskum kit\u0101b \"b\u00f3k\"). Hesin flokkur inniheldur eisini n\u00f8vn \u00e1 m\u00e1lum (sum navni\u00f0 \u00e1 m\u00e1linum Kiswahili), og diminutivir, sum ver\u00f0ur s\u00e6ddur sum ein fr\u00e1skildur flokkur \u00ed eldri st\u00f8\u00f0um av bantum\u00e1li. Or\u00f0 i\u00f0 byrja vi\u00f0 u- eru ofta abstrakt og mangla fleirtal, til d\u00f8mis utoto 'barnd\u00f3mur'.\n\nEin fimti flokkur byrjar vi\u00f0 n- ella m- ella ongum, og er eins \u00ed fleirtal. Ein annar flokkur hevur ji- ella onki prefix \u00ed eintal, og ma- \u00ed fleirtal. Hesin flokkur ver\u00f0ur ofta br\u00faktur til augmentativ. T\u00e1 i\u00f0 navnor\u00f0i\u00f0 sj\u00e1lvt ikki v\u00edsir kl\u00e1rt hv\u00f8nn flokk i\u00f0 ta\u00f0 hoyrir til, so ger \u00edskoyti hj\u00e1 or\u00f0inum ta\u00f0. L\u00fdsingaror\u00f0 og roknior\u00f0 f\u00e1a vanliga navnaor\u00f0-forstavilsi (prefiks), og sagnor\u00f0 f\u00e1a eina a\u00f0ra r\u00f8\u00f0 av forstavilsum.\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed Burundi\nM\u00e1l \u00ed Afrika"}
{"id": "25201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BA%C3%B0", "title": "H\u00fa\u00f0", "text": "H\u00fa\u00f0 (latn cutis, grikskt derma) er tann bleyti vevna\u00f0urin, i\u00f0 verjir kroppin \u00e1 menniskjum og \u00f8\u00f0rum ryggjadj\u00f3rum. H\u00fa\u00f0in er ein mekanisk verja m\u00f3ti umhv\u00f8rvinum og er vi\u00f0 til at regulera v\u00e6tuskipanina og hitaskipanina \u00ed kroppinum. Kemisk evni \u00ed sveitta og \u00f8\u00f0rum v\u00e6tum \u00far h\u00fa\u00f0ini verja eisini m\u00f3ti sj\u00fakuelvandi evnum (patogenum).\n\nMest t\u00fd\u00f0andi funksj\u00f3nir hj\u00e1 h\u00fa\u00f0ini eru at:\n\nverja innaru partarnir av kroppinum\nreglera kroppshitan\nmerkja r\u00f8ring, hita og kulda fr\u00e1 umhv\u00f8rvinum.\n\nH\u00fa\u00f0l\u00f8gini\n\nYvirh\u00fa\u00f0in \n\nTey uttastu l\u00f8gini \u00e1 h\u00fa\u00f0ina ver\u00f0a nevnd yvirh\u00fa\u00f0in (epidermis) og er millum 0,05-1,5 mm tj\u00fakk. Vi\u00f0 eygnalokini er yvirh\u00fa\u00f0in tunn, me\u00f0an hon er tj\u00fakk undir iljunum og \u00e1 \u00f8\u00f0rum p\u00f8rtum av kroppinum, sum ver\u00f0a \u00fatsett fyri tr\u00fdsti. Hornlagi\u00f0 ver\u00f0ur ta\u00f0 ovasta lagi\u00f0 av yvirh\u00fa\u00f0ini nevnt, har eru dey\u00f0ar h\u00fa\u00f0sellur, sum innihalda ta\u00f0 har\u00f0a hrnevni\u00f0 keratin. Hornlagi\u00f0 verjir kroppin m\u00f3ti stoytum og ger h\u00fa\u00f0ina n\u00e6stan heilt vatnt\u00e6tta. Samstundis for\u00f0ar hornlagi\u00f0 eitt n\u00fa bakterium og evnafr\u00f8\u00f0iligum evnum at koma inn \u00ed kroppin. H\u00fa\u00f0sellurnar \u00ed hornlagnum, fyrst og fremt keratinocytir, ver\u00f0a alla t\u00ed\u00f0ina \"noydd\" burtur og \u00ed sta\u00f0in koma n\u00fdggjar sellur. Longst ni\u00f0ri \u00ed yvirh\u00fa\u00f0ini eru pigmentsellur, melanocytar sum hava til uppg\u00e1vu at verja arvaeginleikarnar \u00ed sellukjarnanum m\u00f3ti ultraviolettu str\u00e1lunum fr\u00e1 s\u00f3lini. \u00cd epidermis finnast ennt\u00e1 Langerhanssellur sum eru partur av immunverjuni.\n\nLe\u00f0urh\u00fa\u00f0in \nUndir yvirh\u00fa\u00f0ini er le\u00f0urh\u00fa\u00f0in (dermis). Hetta lagi\u00f0 er umlei\u00f0 1-4 mm tj\u00fakkt. Ta\u00f0 er uppbygt av fibrum og hevur n\u00f3gv bl\u00f3\u00f0k\u00f8r, nervar og kenslukroppar. \u00cd le\u00f0urh\u00fa\u00f0ini eru eisini sveittakertlar og feittkertlar. \u00cd feittkertlunum ver\u00f0ur feitt framleitt, i\u00f0 ger h\u00fa\u00f0ina mj\u00faka. \u00cd sveittakertlum ver\u00f0ur sveitti framleiddur, sum seinni fer \u00fat gj\u00f8gnum sm\u00e1um opnum, porum. Sveitti er av vatni og saltum og er n\u00e6stan heilt uttan lukt; ta\u00f0 er ikki fyrr enn sveitti kemur \u00ed samband vi\u00f0 bakteriur, at hann fer at lukta. Um ein vaskar s\u00e6r ov ofta vi\u00f0 s\u00e1pu kann ta\u00f0 n\u00e1tt\u00farliga feittlagi\u00f0 \u00e1 h\u00fa\u00f0ini hv\u00f8rva og h\u00fa\u00f0in gerst turr.\n\nUndirh\u00fa\u00f0in \n\u00cd undirh\u00fa\u00f0ini (subcutis) ver\u00f0ur feitt goymt sum isolerar kroppin fr\u00e1 stoytum og kulda. Yvirvektig f\u00f3lk hava meira undirh\u00fa\u00f0 enn kl\u00f8n f\u00f3lk.\n\nTa\u00f0 eru eitt n\u00fa eggjahv\u00edtaevnini kollagen og elastin, i\u00f0 uppbyggja h\u00fa\u00f0ina.\n\nKeldur \n\nH\u00fa\u00f0"}
{"id": "25202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiribati", "title": "Kiribati", "text": "Kiribati er eitt oyggjaland \u00ed Kyrrahavinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Tarawa Teinainano (South Tarawa). Oyggjarnar \u00ed Kiribati eru tilsamans st\u00f8ddar sum Streymoy, Su\u00f0uroy, N\u00f3lsoy og V\u00e1gar, ella eitt sindur meiri enn h\u00e1lvar F\u00f8royar. Men ta\u00f0 er so langt \u00edmillum oyggjarnar \u00ed Kiribati, at sj\u00f3\u00f8ki\u00f0 er l\u00edka st\u00f3rt sum alt India. \u00cd Kiribati b\u00fagva umlei\u00f0 100.000 f\u00f3lk. Til Mikronesia, sum merkir \u201ct\u00e6r sm\u00e1u oyggjarnar\u201d, hoyra londini Guam, Marshalloyggjar, Mikronesiasamveldi\u00f0, Belau, Nauru og Kiribati.\n\n\u00cd Kiribati eru 33 oyggjar, sum eru spjaddar um eitt \u00f8ki \u00e1 3.500.000 km\u00b2, sum er 3.800 kilometrar kring Ekvator. Talan er um 32 kolralloyggjar og eina oyggj, Banaba. Navni\u00f0 ver\u00f0ur \u00fattala\u00f0 /kiribas/, sum er ein mikronesisk broyting av t\u00ed fyrrverandi enska navninum fyri tann st\u00f3ra oyggjab\u00f3lkin The Gilbert Islands. Umframt Gilbertoyggjarnar so eru a\u00f0rar oyggjar \u00ed Kiribati, t\u00e6r flestu av Linjuoyggjunum eru partur av Kiribati, oyggin Banaba og so oyggjab\u00f3lkurin F\u00f8niksoyggjarnar, sum eru n\u00e6rum \u00f3bygdar. \n\n\u00cd 1892 gj\u00f8rdist Gilbertoyggjarnar partur av t\u00ed bretska protektoratinum saman vi\u00f0 Ellice Islands. Gilbertoyggjarnar gj\u00f8rdist eitt hj\u00e1land \u00ed 1916 og fingu sj\u00e1vst\u00fdri \u00ed 1971.\n\nAlmenn m\u00e1l \u00ed Kiribati eru enskt og Kiribatiskt, sum er eitt mikronesiskt m\u00e1l.\n\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar\nKiribati"}
{"id": "25203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danir", "title": "Danir", "text": "Danir er germansk f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fdr \u00ed Danmark. Tey hava somu mentan og tosa danska m\u00e1li\u00f0."}
{"id": "25204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Copa%20del%20Rey", "title": "Copa del Rey", "text": "Copa del Rey ella bara La Copa (almenna heiti\u00f0 er Copa de Su Majestad el Rey, \u00e1 f\u00f8royskum Steypurin hj\u00e1 Hansara H\u00e1tign Konginum), er ein sponsk f\u00f3tb\u00f3ltskapping, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin eftir reglunum \u00ed steypakappingum. Kappingin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 1902 \u00ed sambandi vi\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 av kr\u00faningini av kong Alfonso XIII. S\u00ed\u00f0an hevur kappingin veri\u00f0 hildin undir ymiskum heitum \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 einum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i undir t\u00ed spanska borgarakr\u00edgnum. Til tann spanska landskappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, La Liga, var\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1928, var Copa del Rey tann einasta veruliga tj\u00f3\u00f0arkappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed Spania.\n\nSteypavinnarar\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Spania\nSteypakappingar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "25217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atl%C3%A9tico%20Madrid", "title": "Atl\u00e9tico Madrid", "text": "Club Atl\u00e9tico de Madrid, betri kent sum Atl\u00e9tico Madrid, Atl\u00e9tico de Madrid ella bara Atl\u00e9tico, er eitt spanskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Madrid, sum sp\u00e6lir \u00ed La Liga. Atl\u00e9tico hevur vunni\u00f0 La Liga t\u00edggju fer\u00f0ir, har \u00edmillum \u00ed 1996, t\u00e1 teir eisini vunnu steypakappingina; Copa del Rey t\u00edggju fer\u00f0ir; 1 Supercopa de Espa\u00f1a og 3 Copa Eva Duarte; \u00ed Evropa hava teir vunni\u00f0 European Cup Winners' Cup \u00ed 1962, teir gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed European Cup \u00ed 1974, vunnu Europa League \u00ed 2010 og \u00ed 2012, og vunnu UEFA Super Cup \u00ed 2010 og 2012, umframt ta\u00f0 vunnu teir Intercontinental Cup 1974.\n\nFelagi\u00f0 sp\u00e6lir heimadystirnir \u00e1 Vicente Calder\u00f3n, sum \u00ed l\u00f8tuni r\u00famar 54,960 \u00e1sko\u00f0arum. \u00cd 2015 skal Atletico flyta til n\u00fdggja heimav\u00f8ll teirra, sum er Estadio La Peineta, og fer at r\u00fama 70.000 \u00e1sko\u00f0arum.\n\nAtletico Madrid var stovna\u00f0 26. apr\u00edl 1903 sum Athletic Club de Madrid  av trimum baskiskum lesandi, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed Madrid. Teir s\u00f3u hetta n\u00fdggja felagi\u00f0 sum eina ungd\u00f3msgrein hj\u00e1 barnd\u00f3msfelag teirra Athletic Bilbao.\n\nStarvsf\u00f3lk\n\nVenjarar\n\nHesir venjararnir vunnu \u00ed minsta lagi eitt steyp, me\u00f0an teir h\u00f8vdu \u00e1byrgdina av Atl\u00e9tico Madrid:\n\nFormenn\n\nN\u00faverandi nevnd\n Forseti: Enrique Cerezo Torres.\n\n Chief Executive Officer : Miguel \u00c1ngel Gil Mar\u00edn. Eigari av felagnum, hann eigur 56% av partabr\u00f8vunum. Hann er sonur Jes\u00fas Gil.\n\nHei\u00f0ur\n\nHeimligar kappingar\nLa Liga\n Vinnari (10): 1939\u201340, 1940\u201341, 1949\u201350, 1950\u201351, 1965\u201366, 1969\u201370, 1972\u201373, 1976\u201377, 1995\u201396, 2013\u201314\n Nummar tvey (8): 1943\u201344, 1957\u201358, 1960\u201361, 1962\u201363, 1964\u201365, 1973\u201374, 1984\u201385, 1990\u201391\nCopa del Rey\n Vinnari (10): 1959\u201360, 1960\u201361, 1964\u201365, 1971\u201372, 1975\u201376, 1984\u201385, 1990\u201391, 1991\u201392, 1995\u201396, 2012\u201313\n Nummar tvey (9): 1921, 1926, 1956, 1963\u201364, 1974\u201375, 1986\u201387, 1998\u201399, 1999-00, 2009\u201310\nSupercopa de Espa\u00f1a\n Vinnari (2): 1985, 2014\n Nummar tvey (4): 1991, 1992, 1996, 2013\nCopa de Campeones de Espa\u00f1a (Predecessor to the Supercopa de Espa\u00f1a)\n Vinnari (1): 1940\nCopa Eva Duarte (Predecessor to the Supercopa de Espa\u00f1a)\n Vinnari (1): 1951\n Nummar tvey (1): 1950\nCopa Presidente FEF\n Vinnari (1): 1947\nSegunda Divisi\u00f3n\n Vinnari (1): 2001\u201302\n Nummar tvey (2): 1932\u201333, 1933\u201334\n\nKappingar \u00ed Evropa\nUEFA Champions League\n Nummar tvey (3): 1973\u201374, 2013-14, 2015-16\nUEFA Europa League\n Vinnari (2): 2009\u201310, 2011\u201312\nUEFA Cup Winners' Cup\n Vinnari (1): 1961\u201362\n Nummar tvey (2): 1962\u201363, 1985\u201386\nUEFA Super Cup\n Vinnari (2): 2010, 2012\n Nummar tvey (1): 2014\nUEFA Intertoto Cup\n Nummar tvey (2): 2004, 2007\n\nAlheims kappingar \nIntercontinental Cup\n Vinnari (1): 1974\n\nRegionalar kappingar\nCampeonato Regional Centro\n Vinnari (4): 1920\u201321, 1924\u201325, 1927\u201328, 1939\u201340\nCopa Federaci\u00f3n Centro\n Vinnari (1): 1941\nIberian Cup\n Vinnari (1): 1991\n\nAnna\u00f0\nAmsterdam Tournament:\nNummar tvey (1): 2007\n\nKendir fyrrverandi leikarar\n\nKeldur \n\nSponsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nLa Liga"}
{"id": "25226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/290-%C3%A1rini", "title": "290-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini - 290-\u00e1rini - 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini 330-\u00e1rini 340-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n290-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/280-%C3%A1rini", "title": "280-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini - 280-\u00e1rini - 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini 330-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n280-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/290", "title": "290", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n290-\u00e1rini"}
{"id": "25233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/280", "title": "280", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n280-\u00e1rini"}
{"id": "25241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Afrikanska%20Samveldi%C3%B0", "title": "Afrikanska Samveldi\u00f0", "text": "Afrikanska Samveldi\u00f0 (AS) er ein samstarvsfelagsskapur millum 55 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar tj\u00f3\u00f0ir \u00ed Afrika sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 2002. AS (\u00e1 \u00f8\u00f0rum nor\u00f0urlendskum m\u00e1lum AU fyri Afrikanske Union) skal fremja demokrati, mannar\u00e6ttindi og menning \u00ed hesum heimspartinum. Ta\u00f0 var statslei\u00f0arin \u00ed Libia, Muammar al-Gaddafi, sum t\u00f3k stig til at seta Afrikanska Samveldi\u00f0 \u00e1 stovn hin 9. juli 2002 \u00ed Durban \u00ed Su\u00f0urafrika, og eftir \u00e6tlan skal samstarvi\u00f0 gerast meira umfatandi enn felagsskapurin i\u00f0 var \u00e1\u00f0renn, Felagsskapur fyri afrikanska eind. Fyrsti lei\u00f0arin fyri Afrikanska Samveldi\u00f0 var Thabo Mbeki, sum var forseti \u00ed Su\u00f0urafrika t\u00e1.\n\nMarokko er hevur valt at vera uttanfyri og er t\u00ed ikki limur. Landi\u00f0 melda\u00f0i seg \u00far t\u00ed fyrra felagsskapinum \u00ed 1984 fyri at m\u00f3tm\u00e6la at Vestursahara gj\u00f8rdist limur. Egyptaland var\u00f0 \u00fatih\u00fdst \u00ed 2013, Guinea-Bissau var\u00f0 \u00fatih\u00fdst \u00ed 2012 og Mi\u00f0afrikanska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 var \u00fatih\u00fdst eftir at str\u00ed\u00f0 t\u00f3k seg upp har \u00ed 2012.\n\nAS er fari\u00f0 burtur fr\u00e1 prinsippinum i\u00f0 OAU hev\u00f0i um ikki at blanda seg \u00ed innlendis st\u00ed\u00f0, og hava gj\u00f8rt ein fri\u00f0arvarveitandi felagsskap. Hesin broytti politikkurin hevur eitt n\u00fa f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r, at AS hevur havt fri\u00f0arvarveitandi herdeildir \u00ed Darfur \u00ed Sudan og \u00ed Komorunum.\n\nAS var\u00f0 sett \u00e1 stovn vi\u00f0 ES sum fyrimynd, men samstarvi\u00f0 er t\u00f3 ikki so umfatandi sum hj\u00e1 Evropeiska Samveldinum.\n\n\u00c6tlanin er at seta \u00e1 stovn eina felags myndeind fyri Afrikanska Samveldi\u00f0, hon kemur at eita Afro og ver\u00f0ur eftir \u00e6tlan tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 2028.\n\nAS hevur ein felags tj\u00f3\u00f0sang: Let Us All Unite And Celebrate Together.\n\nLei\u00f0arar  \nForma\u00f0urin fyri Afrikanska Samveldi\u00f0 ver\u00f0ur valdur millum statslei\u00f0ararnar \u00ed limalondunum og emb\u00e6ti\u00f0 er eitt \u00e1r.\n\nAfrika\nMillumlanda felagsskapir"}
{"id": "25242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fri%C3%B0ur", "title": "Fri\u00f0ur", "text": "Fri\u00f0ur kann definerast sum fr\u00e1vera av f\u00edggindaskapi, skeldar\u00ed og \u00f3semju og er ta\u00f0 m\u00f3tsatta av kr\u00edggi. Or\u00f0i\u00f0 kann eisini n\u00fdtast um eina st\u00f8\u00f0u sum er trygg, har ongin vandi er \u00e1 fer\u00f0 og ongin h\u00f3ttan um v\u00e1pna\u00f0 str\u00ed\u00f0. Or\u00f0i\u00f0 kann n\u00fdtast um stilli og um at ta\u00f0 er fri\u00f0arligt, b\u00e1\u00f0i konkret \u00ed umhv\u00f8rvinum men eisini ein kensla av fri\u00f0i \u00ed s\u00e1lini. Or\u00f0i\u00f0 kann eisini tulkast sum ein heilsan. \n\nOr\u00f0i\u00f0 fri\u00f0ur kemur \u00far norr\u00f8num fri\u00f0r sum merkir  \u00abk\u00e6rleiki\u00bb og \u00abfri\u00f0ur\u00bb og er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 fr\u00e6lsi.\n\n\u00c1 fleiri m\u00e1lum ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 fyri fri\u00f0 br\u00fakt sum ein heilsan ella eitt farv\u00e6l, til d\u00f8mis ta\u00f0 hawaiska or\u00f0i\u00f0 Aloha og ta\u00f0 arabiska or\u00f0i\u00f0 Salam. \u00c1 enskum ver\u00f0ur or\u00f0i\u00f0 br\u00fakt sum eitt farv\u00e6l, serliga fyri tey dey\u00f0u \u00ed Rest In Peace. \u00cd f\u00f8roysku f\u00f3lkakirkjuni er eisini vanligt at hoyra prestin siga \"Fri\u00f0ur veri\u00f0 vi\u00f0 tykkum\". \u00cd J\u00f3laevangeliinum hoyra vit eisini setningin: \"Fri\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0, og \u00ed menniskjum g\u00f3\u00f0ur tokki!\nFri\u00f0armerki\u00f0 er merki sem er nota\u00f0 fyrir fri\u00f0 og oftast sett \u00fea\u00f0 sem merki allheimsins.\n\nSamfelag"}
{"id": "25254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Langafr%C3%ADggjadagur", "title": "Langafr\u00edggjadagur", "text": "Langafr\u00edggjadagur (fr\u00edggjadagurin \u00ed dymbildagavikuni)  er dagurin,  t\u00e1 i\u00f0 Jesus doy\u00f0i \u00e1 krossinum. Hann hevur t\u00f3kst langligur av t\u00ed sorgarlag, sum yvir honum hv\u00edldi, t\u00ed hann var hildin til minnis um p\u00ednslu og krossfesting Krists. Hesir dagarnir \u00ed dymbildagaviku v\u00f3r\u00f0u hildnir vi\u00f0 strangari f\u00f8stu, og n\u00f3gvir v\u00f3ru si\u00f0irnir vi\u00f0v\u00edkjandi matarhaldi og arbei\u00f0slagi og \u00f8\u00f0rum hesar dagar.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "25266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burundi", "title": "Burundi", "text": "Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 Burundi (kirundi: Republika y'Uburundi, franskt R\u00e9publique du Burundi, enskt Republic of Burundi) er eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika. Burundi hevur mark vi\u00f0 Tansania \u00ed b\u00e6\u00f0i \u00ed sy\u00f0ri og eystri, Uganda \u00ed nor\u00f0ri og \u00ed vestri vi\u00f0 F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Burundi er Bujumbura. Bujumbura er eisini st\u00f8rsti b\u00fdur og hevur umlei\u00f0 500 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. \u00cd Burundi b\u00fagva g\u00f3\u00f0ar 10 milli\u00f3nir f\u00f3lk \u00ed 2014. Felagsskapurin fyri b\u00faskaparligum samstarvi og menning (OECD) hevur flokka\u00f0 landi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkin heimsins f\u00e1t\u00e6kastu lond.\n\nLanga borgarakr\u00edggi\u00f0 hevur gj\u00f8rt landi\u00f0 bl\u00f3\u00f0f\u00e1t\u00e6kt, livikorini eru v\u00e1nalig og barnadey\u00f0in sera h\u00f8gur.\n\nS\u00f8ga \n\nTil Burundi og Ruanda fingu sj\u00e1lvstyri \u00ed 1962, v\u00f3ru londini eitt land. \u00cd b\u00e1\u00f0um londum b\u00fagva tutsiar og hutuar, og str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00edmillum hesi b\u00e6\u00f0i f\u00f3lkasl\u00f8gini er eisini fari\u00f0 illa vi\u00f0 Burundi. \u00cd 1972 drupu tutsiar einar 10.000 hutuar. \n\n40 % av sk\u00falunum v\u00f3ru oy\u00f0ilagdir undir kr\u00edgnum, sum herja\u00f0i \u00ed 90unum til byrjanina av hesi \u00f8ldini. Uppl\u00fdst ver\u00f0ur \u00ed 2014, at enn eru einans 15 % av sk\u00falunum bygdir uppaftur. Stj\u00f3rnin hevur gj\u00f8rt av, at sk\u00falagongd skal vera \u00f3keypis.\n\nB\u00faskapur \n\n\u00d3gvuliga mong f\u00f3lk eru fl\u00fddd higar \u00far kr\u00edgsherja\u00f0a Ruanda; hetta hevur st\u00f3rar trupulleikar vi\u00f0 s\u00e6r, t\u00ed at Burundi er sera fj\u00f8lbygt og l\u00edka f\u00e1t\u00e6kt sum granni s\u00edn fyri nor\u00f0an. Flestu f\u00f3lk \u00ed Burundi liva av landb\u00fana\u00f0i. \u00c1 fruktabesta lendinum b\u00fdr so n\u00f3gv f\u00f3lk, at hv\u00f8rt h\u00faski eigur bara so miki\u00f0 avj\u00f8r\u00f0, at tey so d\u00e1nt f\u00e1a brey\u00f0f\u00f8tt seg g\u00f3\u00f0 \u00e1r. \u00d3\u00e1r er st\u00f3rur vandi fyri hungursney\u00f0. Flestir b\u00f8ndur her \u00e1 lei\u00f0ini royna bara at f\u00f8\u00f0a seg og h\u00faski s\u00edtt, anna\u00f0hv\u00f8rt velta teir ymsa gr\u00f8\u00f0i ella halda teir neyt. \u00cd h\u00e1lendinum, har ve\u00f0urlagi\u00f0 er v\u00e1tt, men ikki so heitt, er fruktag\u00f3\u00f0 gos\u00f8skuj\u00f8r\u00f0, og her eiga b\u00fana\u00f0arfyrit\u00f8kur st\u00f3rar lundir, har t\u00e6r dyrka te og kaffi til \u00fatflutnings. Sum f\u00f3lki\u00f0 er fj\u00f8lga\u00f0, eru mangir gar\u00f0ar so sm\u00e1b\u00fdttir, at b\u00f8ndurnir hava veri\u00f0 noyddir at velta ni\u00f0an \u00ed br\u00f8ttu l\u00ed\u00f0irnar; ta\u00f0 ger, at \u00ed n\u00f3gvum avfalli loypur oman, og solei\u00f0is er n\u00f3gv lendi\u00f0 oy\u00f0ilagt.  Jar\u00f0art\u00fdning er st\u00f3rur trupulleiki, t\u00ed n\u00f3gvur sk\u00f3gur ver\u00f0ur rudda\u00f0ur at f\u00e1a dyrkilendi.\n\nMentan \n\u00cd Burundi ver\u00f0a fr\u00e1sagnir og t\u00f3nleikur borin \u00e6tt eftir \u00e6tt av mannamunni. F\u00f3lkadansur tutsianna ver\u00f0ur hildin at vera \u00edmillum ta\u00f0 kendasta, afrikonsk mentan eigur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Burundi country profile, bbc.com (\u00e1 enskum)\nBurundi, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar"}
{"id": "25269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esbjerg", "title": "Esbjerg", "text": "Esbjerg er ein b\u00fdur \u00ed J\u00fatlandi \u00ed Danmark, b\u00fdurin liggur vi\u00f0 vesturstrondina \u00ed \u00fatsynningspartinum av landinum. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 71 618 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Esbjerg til tann fimtst\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. R\u00e6ttiliga n\u00f3gvir f\u00f8royingar fluttu til Esbjerg \u00ed kreppu\u00e1runum \u00ed 1990-\u00e1runum, og fleiri b\u00fagva har enn.\n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Esbjerg kommunu og st\u00f8rsta b\u00fdar\u00f8ki\u00f0 \u00ed Vesturj\u00fatlandi vi\u00f0 beinlei\u00f0is fer\u00f0asambandi til Kolding og Odense via motorveg E20 og jarnbreytina.\n\nHavnin er drivmegin \u00ed Esbjerg, og n\u00f3gv virksemi er innan offshore-vinnuna. Harumframt virkar Esbjerg Havn sum ferjulega. B\u00fdurin hevur einafer\u00f0 veri\u00f0 st\u00f8rsta fiskivinnuhavnin \u00ed Danmark, men er ta\u00f0 ikki longur. \n\n\u00cd ein landnnyr\u00f0ing av b\u00fdnum liggur flogv\u00f8llurin Esbjerg Lufthavn. \n\nInnan \u00edtr\u00f3tt er Esbjerg kent fyri s\u00edtt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag EfB (Esbjerg forenede Boldklubber) og ishockeyfelagi\u00f0 Esbjerg Energy, i\u00f0 sp\u00e6la teirra heimadystir \u00e1 \u00e1vikavist Blue Water Arena og Granly Hockey Arena.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark"}
{"id": "25270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Randers", "title": "Randers", "text": "Esbjerg er ein b\u00fdur \u00ed Eysturj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 71.618 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Randers til tann s\u00e6ttst\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. \u00cd Eysturj\u00fatlandi er Randers n\u00e6stsst\u00f8rsti b\u00fdurin, n\u00e6st eftir Aarhus. B\u00fdurin liggur 39 kilometrar nor\u00f0anfyri Aarhus vi\u00f0 \u00e1armunnan \u00e1 Guden\u00e5, vi\u00f0 landnnyr\u00f0ings endan \u00e1 \u00e1nni. Samstundis liggur b\u00fdurin \u00ed botninum \u00ed Randers Fjord vi\u00f0 br\u00f8ttum bakkum \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0uni. Heilt fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 hevur Randers veri\u00f0 eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 fer\u00f0slukn\u00fatapunkt fyri vegir i\u00f0 fara nor\u00f0ureftir og su\u00f0ureftir, i\u00f0 m\u00f8ttust vi\u00f0 Randers, hagani ta\u00f0 fyrr v\u00f3ru skip i\u00f0 sigldu \u00fat \u00ed Randers Fjord. \u00cd dag er fer\u00f0asamband vi\u00f0 toki til Lang\u00e5 og Hobro fr\u00e1 jarnbreytast\u00f8\u00f0ini \u00ed b\u00fdnum, eins og \u00f8ll IC-tog i\u00f0 fara nor\u00f0ureftir st\u00f8\u00f0ga her. \n\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolding", "title": "Kolding", "text": "Kolding er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 58.021 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Kolding til tann sjeyndst\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Kolding er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Kolding kommunu.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Kolding\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vejle", "title": "Vejle", "text": "Vejle er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 53.230 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Vejle til tann 9. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Vejle er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Vejle kommunu. S\u00ed\u00f0an 1. januar 2007 hevur b\u00fdurin veri\u00f0 s\u00e6ti fyri mi\u00f0fyrisitingina \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark"}
{"id": "25274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herning", "title": "Herning", "text": "Herning er ein b\u00fdur \u00ed Mi\u00f0j\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 47.765 f\u00f3lk (2014) inkl. Tj\u00f8rring, Snejbjerg, Lind, Birk, Hammerum og Gjellerup, sum gj\u00f8gnum \u00eddna\u00f0ar\u00f8kini eru vaksnar saman vi\u00f0 sj\u00e1lvan keypsta\u00f0in. Hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Herning til tann 11. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Herning er n\u00e6stan vaksin saman vi\u00f0 grannab\u00fdin Ikast gj\u00f8gnum \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki\u00f0 HI Park, sum liggur millum Hammerum og Ikast.\n\nHerning er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Herning kommunu.\n\nS\u00f8ga \nNavni\u00f0 kemmur av t\u00ed eldra or\u00f0inum H\u00f8rningh (horn, tvs. ein bakke, og endingin -ing). \n\nHarragar\u00f0urin Herningsholm var\u00f0 bygdur \u00e1 sta\u00f0num \u00ed 1579. Vi\u00f0 21 \u00edb\u00fagvum \u00ed 1840 var Herning langt fr\u00e1 at vera ein b\u00fdur. Uppdyrkanin av j\u00f8r\u00f0ini har \u00ed \u00f8kinum fyrst \u00ed 19. \u00f8ld f\u00f8rdi til f\u00f3lkav\u00f8kstur, og Herning mentist sum handilsmi\u00f0depil fyri \u00f8ki\u00f0. B\u00fdurin vaks rundan um eitt tingh\u00fas og eitt apotek, og ta\u00f0 er annars ikki ey\u00f0kend fyri a\u00f0rir b\u00fdir. T\u00e1 landsvegurin millum Ringk\u00f8bing og Silkeborg var\u00f0 gj\u00f8rdur \u00ed 1840-\u00e1runum og kom gj\u00f8gnum bygdina, so byrja\u00f0i bygdin at vaksa til ein b\u00fd.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silkeborg", "title": "Silkeborg", "text": "Silkeborg er ein b\u00fdur \u00ed Mi\u00f0j\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 43.158 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Silkeborg til tann 14. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Silkeborg er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Silkeborg kommunu  og liggur \u00e1 \u00f3sl\u00e6ttari j\u00f8r\u00f0 vi\u00f0 sk\u00f3garkl\u00e6ddum heyggjum. Guden\u00e1in rennur t\u00e6tt framvi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdin. Rutub\u00e1tar sigla til Silkeborgv\u00f8tnini og Himmelbjerget fr\u00e1 t\u00ed l\u00edtlu havnini \u00ed b\u00fdnum, og ta\u00f0 gamla dampskipi\u00f0 Hjejlen er tann kendasti av teimum.\n\nSilkeborg er ein stati\u00f3nsb\u00fdur \u00e1 jarnbreytastrekkinum millum Skanderborg og Herning. B\u00fdurin liggur \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland.\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fredericia", "title": "Fredericia", "text": "Fredericia er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 43.158 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Fredericia til tann 16. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Fredericia er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Fredericia kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark"}
{"id": "25277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viborg", "title": "Viborg", "text": "Viborg er ein b\u00fdur \u00ed Mi\u00f0j\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 38.572 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Viborg til tann 17. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Viborg er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Viborg kommunu, f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Viborg kommunu er 94.486 (2014). B\u00fdurin er ein av elstu b\u00fdunum \u00ed Danmark og liggur mitt \u00ed J\u00fatlandi vi\u00f0 tann s\u00f8guliga Herna\u00f0arvegin. Navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum, sum gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar er blivi\u00f0 skriva\u00f0 sum Wibjerg, Wibi\u00e6rgh, Wyb\u00e6rgh, Wiburgh og \u00e1 lat\u00edni sum Wibergis, v\u00edsir til eitt v\u00edgt sta\u00f0 til gudsdyrkan, eftirsum Vi \u00e1 forndonskum merkir halgid\u00f3mur, og so v\u00edsir navni\u00f0 eisini til ta\u00f0, at b\u00fdurin liggur r\u00e6ttiliga h\u00f8gt uppi. Viborg merkir sostatt \"ta\u00f0 heilaga sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 heygnum\".\n\nViborg Kommuna er eftir v\u00edddini tann n\u00e6stst\u00f8rsta \u00ed Danmark, n\u00e6st eftir Ringk\u00f8bing-Skjern Kommunu. S\u00ed\u00f0an 1. januar 2007 hevur b\u00fdurin veri\u00f0 s\u00e6ti fyri mi\u00f0fyrisitingina \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland.\n\n\u00cd 2012 var\u00f0 Viborg kommuna kosin sum \u00c1rsins \u00edtr\u00f3ttakommuna og \u00c1rsins ungd\u00f3mskommuna.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holstebro", "title": "Holstebro", "text": "Holstebro er ein b\u00fdur \u00ed Mi\u00f0j\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 34.873 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Holstebro til tann 19. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Holstebro er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Holstebro kommunu.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Holstebro \n Hans Erik Lerchenfeld, guitaristur\n Henning Dyremose, fyrrv. f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og stj\u00f3ri\n Henning St\u00e6rk, sangari\n Jens J\u00f8rgen Thorsen, listam\u00e1lari og fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0ur listama\u00f0ur\n Jens Rohde, radiostj\u00f3ri, fyrrv. f\u00f3lkatingslimur (V)\n Mikael Simpson, sangari\n Pernille Vigs\u00f8 Bagge, f\u00f3lkatingslimur (SF)\n S\u00f8ren Gade, fyrrverandi verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (V)\n Morten Spiegelhauer, journalistur\n Jeppe Huldahl, golfsp\u00e6lari\n Kim Kristensen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n Charles Christian Lauritsen, atomfysikari (var eitt n\u00fa vi\u00f0 til at uppfinna atombumbuna)\n Iben Dorner, sj\u00f3nleikari\n Charlotte Sahl-Madsen, konservativ r\u00e1\u00f0harri fyri v\u00edsund\n Elias Ehlers, Stand-up skemtari\n Carl Christian von St\u00f8cken, fyrrverandi danskur g\u00f3\u00f0seigari og politikari\n Christian Juncker, t\u00f3nleikari og sangskrivari\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatlandi\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%B8rring", "title": "Hj\u00f8rring", "text": "Hj\u00f8rring er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 25.071 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Hj\u00f8rring til tann st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Vendsyssel. Hj\u00f8rring er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Hj\u00f8rring kommunu.\n\nVinab\u00fdir \nHj\u00f8rring er vinab\u00fdur vi\u00f0 fimm b\u00fdir \u00ed Nor\u00f0urlondum, ein av teimum er Runav\u00edkar. Hj\u00f8rring kommuna samtykti \u00ed 2007 at hesir v\u00f3ru vinab\u00fdirnir vi\u00f0 Hj\u00f8rring:\nRunav\u00edk (F\u00f8royar)\nKerava (Finnland)\nReykjanesb\u00e6r (\u00cdsland)\nKristiansand (Noreg)\nTrollh\u00e4ttan (Sv\u00f8r\u00edki)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hadsund%20Su%C3%B0ur", "title": "Hadsund Su\u00f0ur", "text": "Hadsund Su\u00f0ur (\u00e1 donskum: Hadsund Syd) er eitt b\u00fdar\u00f8ki \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark f\u00e1ir hundra\u00f0 metrar sunnanfyri Hadsund \u00e1 sy\u00f0ru s\u00ed\u00f0u av Mariagerfj\u00f8r\u00f0inum. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 477 f\u00f3lk (2014).  B\u00fdurin er vaksin upp fram vi\u00f0 t\u00ed gomlu ferjuleguni vi\u00f0 Mariagerfj\u00f8r\u00f0in. B\u00fdar\u00f8ki\u00f0 virkar sum ein b\u00fdarpartur \u00ed Hadsund \u00e1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni av Mariagerfj\u00f8r\u00f0inum. Fjarst\u00f8\u00f0an til Hadsund er tann 252 m langa Hadsundbr\u00fagvin. Harvi\u00f0 er fr\u00e1st\u00f8\u00f0an til Hadsund meira enn 200 metrar, og Danmarks Statistik s\u00e6r t\u00ed hetta \u00f8ki\u00f0 sum eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt b\u00fdar\u00f8ki. St\u00f8rsta virki \u00ed b\u00fdnum Byens er Rikki Tikki Company, sum eitt n\u00fa er kent fyri at gera blandt Trip Trap Nissur. Umframt hesa fyrit\u00f8kuna er eisini ein endurn\u00fdtsluhandil har og ein kr\u00f3gv, F\u00e6rgekroen vi\u00f0 einum l\u00edtlum hotelli (Hotel Syd). B\u00fdurin hevur s\u00edna egnu l\u00edtlu havn til stuttleikab\u00e1tar, sum liggur vi\u00f0 endan av F\u00e6rgevej vi\u00f0 gomlu ferjuleguna.\n\n\u00c1\u00f0renn 1880-\u00e1rini bleiv bygdin nevnt Hadsund Huse, \u00ed 1883 var\u00f0 \u00f8ki\u00f0 nevnt S\u00f8nder Hadsund og hev\u00f0i hetta navni\u00f0 til 1970-\u00e1rini, og hevur s\u00ed\u00f0an t\u00e1 veri\u00f0 nevnt Hadsund Syd (\u00e1 f\u00f8royskum Hadsund Su\u00f0ur).\n\nB\u00f8kur \n Lise Andersen, Erling Gammelmark og Heino Wessel Hansen, Hadsund \u2013 en by bliver til, Hadsund Egns Museum 2004. ISBN 87-988211-1-3\n Hadsund \u2013 fra ladested til industriby, af Vibeke Foltmann m.fl., udgivet af Sparekassen Hadsund 1983, ISBN 87-982081-2-8\n Aase M. Pedersen Livet omkring en bro, Hadsund Bogtrykkeri/Offset Aps. ISBN 87-981494-2-3\n Lise Andersen Foreningsliv i Hadsund 1884-1994, udgivet af Hadsund H\u00e5ndv\u00e6rker og Borgerforening 1994. ISBN 87-984925-0-0\n Arne Lybech, Hadsund Bogen 2010, december 2010. ISBN 978-87-92166-10-4\n Arne Lybech, Hadsund Bogen 2011, november 2011. ISBN 978-87-993817-3-9\n Arne Lybech, Hadsund Bogen 2012, november 2012. ISBN 978-87-995524-6-7\n Henrik Bugge Mortensen, Danmarks Smukkeste Fjord, 1995. ISBN 87-985227-0-1\n Henrik Bugge Mortensen, Danmarks Smukkeste Fjord 2, 2000. ISBN 87-90838-02-5\n Henrik Bugge Mortensen, P\u00e5 Strejftog I Himmerland , 1996. ISBN 87-985227-4-4\n J\u00f8rgen Toubro, En Hadsund-Bog 1979. ISBN 87-87629-12-7\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi\nMariagerfj\u00f8r\u00f0ur\nHadsund"}
{"id": "25282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Linkoban", "title": "Linkoban", "text": "Ling Ly, betri kend sum Linkoban (f\u00f8dd 1985, dey\u00f0 17. februar 2016) var ein donsk-kinesisk-vjetnamesisk hip-hopsongkvinna og rappari. Hon hevur eitt n\u00fa framf\u00f8rt \u00e1 SPOT Festival 2013 og \u00e1 Roskilde Festival sama \u00e1ri\u00f0. Hon doy\u00f0i av krabbameini h\u00e1lvt anna\u00f0 \u00e1r eftir at sj\u00fakan var\u00f0 sta\u00f0fest.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2013 - Ox\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nTumblr\nYouTube\nTwitter\n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "25283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8nderborg", "title": "S\u00f8nderborg", "text": "S\u00f8nderborg er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 27.434 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger S\u00f8nderborg til tann 23. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. S\u00f8nderborg er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed S\u00f8nderborg kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aabenraa", "title": "Aabenraa", "text": "Aabenraa (\u00c5benr\u00e5) er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 15.814 f\u00f3lk (2014). Aabenraa er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Aabenraa kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Visborg", "title": "Visborg", "text": "Visborg er ein bygd \u00ed Himmerland, 3 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Hadsund. Bygdin hoyrir til Mariagerfjord kommunu \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 427 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B8nder", "title": "T\u00f8nder", "text": "T\u00f8nder er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 7.595 f\u00f3lk (2014). T\u00f8nder er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed T\u00f8nder kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apokatastasis", "title": "Apokatastasis", "text": "Apokatastasis er l\u00e6ran um at \u00f8ll menniskju venda aftur til ta\u00f0 upprunaliga s\u00e6la samfelagi\u00f0 vi\u00f0 Gu\u00f0i; Gu\u00f0s r\u00edkis endaliga sigur. At vi\u00f0 enda t\u00ed\u00f0arinnar fer at henda ein endurreisn av \u00f8llum lutum, ein \"\u00e6vig s\u00e1ttarger\u00f0\", har alt samalt aftur ver\u00f0ur sett \u00ed s\u00edn uppruna, vi\u00f0 einleika og reinleika. Hugtaki\u00f0 ber \u00ed s\u00e6r at \u00f8ll menniskju ver\u00f0a s\u00e6l hin eina dag. Henda apokatastasisl\u00e6ra var\u00f0 ford\u00f8md sum k\u00e6ttar\u00ed av kirkjuni \u00ed \u00e1r 553, men hevur stungi\u00f0 h\u00f8vdi\u00f0 uppundan aftur \u00ed \u00e1v\u00edsum t\u00ed\u00f0arbilum gj\u00f8gnum s\u00f8guna, til d\u00f8mis hj\u00e1 n\u00f8krum gudfr\u00f8\u00f0ingum ortodoksu kirkjuni og t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1800-talinum vi\u00f0 t\u00fdska gudfr\u00f8\u00f0inginum Friedrich Schleiermacher. Hon m\u00f3tsigur teimum \u00e1post\u00f3lsku skriftunum, teimum aldargomlu tr\u00faaror\u00f0unum, i\u00f0 eru komin sum fylgja av falsl\u00e6ru (t.d. nikensku tr\u00faarj\u00e1ttanina). Apokatastasis str\u00ed\u00f0ir m\u00f3ti tr\u00fanni \u00e1, at ta\u00f0 \u00e1 d\u00f3madegi definitivt ver\u00f0ur settur skilna\u00f0ur millum tey s\u00e6lu og tey glata\u00f0u. L\u00e6ran er m.a. grunda\u00f0 \u00e1: \n\n \"T\u00e1i\u00f0 t\u00e1 alt er lagt undir Hann, skal Sonurin sj\u00e1lvur eisini leggja Seg undir tann, i\u00f0 leg\u00f0i alt undir Hann, fyri at Gud skal vera alt \u00ed \u00f8llum\". Fyrra br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Korint 15:28. \n \"T\u00ed Gudi l\u00edka\u00f0i, at \u00f8ll fyllingin skuldi b\u00fagva \u00ed Honum, og vi\u00f0 Honum at gera alt s\u00e1tt vi\u00f0 Seg - veri ta\u00f0 n\u00fa ta\u00f0, sum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini er, ella ta\u00f0, sum \u00ed Himlunum er - t\u00e1i\u00f0 Hann gj\u00f8rdi fri\u00f0 vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0i kross Hansara\". Br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Kolosse 1:19-20. \n \"T\u00ed hevur Gud eisini sett Hann \u00f3gvuliga h\u00f8gt og givi\u00f0 Honum navni\u00f0, sum yvir \u00f8llum n\u00f8vnum er, fyri at \u00ed navni Jesusar hv\u00f8rt kn\u00e6 skal boyggja seg, teirra, sum \u00ed Himli eru, teirra, sum \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini eru, og teirra, sum undir j\u00f8r\u00f0ini eru, og hv\u00f8r tunga skal j\u00e1tta, at Jesus Kristus er Harri, Gudi Fa\u00f0ir til d\u00fdrd\". Br\u00e6v Paulusar til samkomuna \u00ed Filippi 2:9-11. \n\nGudal\u00e6ra\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "25289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skagen", "title": "Skagen", "text": "Skagen er ein b\u00fdur \u00ed Frederikshavn kommunu \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 8.198 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hirtshals", "title": "Hirtshals", "text": "Hirtshals er ein b\u00fdur \u00ed Hj\u00f8rring kommunu \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 5.959 f\u00f3lk (2014). F\u00f8royska ferjan Norr\u00f8na hj\u00e1 Smyril Line siglir \u00far T\u00f3rshavn til Hirtsals einafer\u00f0 um vikuna um veturin og tv\u00e6r fer\u00f0ir um vikuna um summari\u00f0. N\u00f3gvir f\u00f8royingar b\u00fagva \u00ed Hirtshals, og n\u00f3gvir f\u00f8royskir fiskimenn hava t\u00e6tt tilkn\u00fdti til b\u00fdin, t\u00ed teir hava landa har ofta og summir sigla regluliga \u00fat fr\u00e1 Hirtshals, men b\u00fagva t\u00f3 \u00ed F\u00f8royum. Summir av f\u00f8royingunum sum b\u00fagva \u00ed Hirtshals eiga fiskiskipa har. \u00cd 1990-\u00e1runum fluttu fleiri f\u00f8royskar familjur til Hirtshals orsaka\u00f0 av kreppuni, sum rakti hart \u00ed F\u00f8royum og f\u00f8rdi til st\u00f3rt arbei\u00f0sloysi og st\u00f3ra fr\u00e1flyting. F\u00f8royska Br\u00f8\u00f0rasamkoman eigur og rekur samkomuh\u00fasi\u00f0 Malta \u00ed Hirtshals.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ribe", "title": "Ribe", "text": "Ribe er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 8.168 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark"}
{"id": "25292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regi%C3%B3nir%20%C3%AD%20Danmark", "title": "Regi\u00f3nir \u00ed Danmark", "text": "Danmark er b\u00fdtt sundur \u00ed fimm regi\u00f3nir og 98 kommunur. Hetta uppb\u00fdti kom \u00ed gildi fr\u00e1 1. januar 2007, eftir Kommunalreformin \u00ed 2007.\n\nListi yvir regi\u00f3nir\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3nir \u00ed Danmark"}
{"id": "25293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regi%C3%B3n%20Nor%C3%B0urj%C3%BAtland", "title": "Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland", "text": "Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland (Danskt: Region Nordjylland) er ein av teimum fimm Regi\u00f3nunum \u00ed Danmark, sum v\u00f3ru settar \u00e1 stovn 1. januar 2007 eftir at Kommunalreformurin var\u00f0 samtyktur \u00ed 2005. Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland fevnir um ta\u00f0 fyrrverandi Nordjyllands Amt og um teir partar av t\u00ed gamla Viborg Amt, i\u00f0 liggja nor\u00f0anfyri Limfj\u00f8r\u00f0in, \u00edrokna\u00f0 oynna Mors. Harumframt er tann nor\u00f0ari parturin av t\u00ed n\u00fa fyrrverandi \u00c5rhus amt, har i\u00f0 b\u00fdurin Mariager liggur. Mi\u00f0fyrisitingin hj\u00e1 Regi\u00f3nini liggur \u00ed Regi\u00f3nsh\u00fasinum \u00ed  Aalborg Eystur.\n\nRegi\u00f3nirnar \u00ed Danmar eru komnar \u00ed sta\u00f0in fyri tey gomlu amtini, og tali\u00f0 av kommunum er minka\u00f0 til 98. Ta\u00f0 eru 11 kommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi, f\u00f3lkatali\u00f0 er 580.272 (2013) og \u00f8ki\u00f0 fevnir um 7.910 km\u00b2. Regi\u00f3nsr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur er Ulla Astman.\n\nKommunur \u00ed regi\u00f3nini\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3nir \u00ed Danmark"}
{"id": "25295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1skir", "title": "P\u00e1skir", "text": "P\u00e1skirnar eru st\u00f8rsta kristna h\u00e1t\u00ed\u00f0in. Vit minnast Jesu dey\u00f0a og uppreisn og si\u00f0ur hansara \u00e1 dey\u00f0a og \u00e1 t\u00ed illa. Fyri tey kristnu er hetta gle\u00f0ibo\u00f0skapurin um, at menniskjan n\u00fa hevur at\u00ad gongd til Guds r\u00edki \u00ed tr\u00fanni \u00e1 Jesus. Paulus \u00e1postul sigur, at um Jesus ikki var dey\u00f0ur, so var kristni bo\u00f0skapurin syndarligur, og t\u00e1 var tr\u00fagvin til f\u00e1n\u00fdtis. Ta\u00f0 er ikki vist, at tey fyrstu kristnu hava hildi\u00f0 p\u00e1skir. Seint \u00ed 3. \u00f8ld var\u00f0 semja gj\u00f8rd um, at Jesus doy\u00f0i langafr\u00edggjadag og reis upp sunnudag. Eftir kirkjufund \u00ed Nikea \u00e1r 325 var\u00f0 t\u00ed\u00f0ar\u00ad bili\u00f0 fyri p\u00e1skirnar lagt. Halgidagarnir um p\u00e1skirnar eru: P\u00e1lmasunnudagur, sk\u00edrh\u00f3sdagur, langifr\u00edggjadagur, p\u00e1skadagur (p\u00e1skasunnudagur) og 2. p\u00e1skadagur. Sk\u00edrh\u00f3sdagur, langafr\u00edggjadagur og p\u00e1skaaftan v\u00f3r\u00f0u r\u00f3ptir: Triduum sanctum \u2013 tr\u00edggjadagahalgan, s\u00ed\u00f0sta stigi\u00f0 \u00ed fyrireikingunum til at halda p\u00e1skir. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 hevur fr\u00e1 fyrndini veri\u00f0 til at fagna v\u00e1rinum og hinum vaknandi gr\u00f3\u00f0rinum. \n\nB\u00edbliunnar fr\u00e1s\u00f8gn um Jesu l\u00ed\u00f0ing, dey\u00f0a og uppreisn hevur hugkveikt mong t\u00f3nask\u00f8ld og s\u00e1lmayrkjarar gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar, klassisk og n\u00fat\u00edmans. Ofta ver\u00f0a ymisk t\u00f3naverk og sangverk framf\u00f8rd um p\u00e1skirnar. Nevnast kann passi\u00f3nst\u00f3nleikurin \u00ed protestantisku kirkjuni, i\u00f0 sn\u00fdr seg um Jesu l\u00ed\u00f0ing. Kendasta klassiska t\u00f3naskaldi\u00f0 er Johann Sebastian Bach, i\u00f0 hevur skriva\u00f0 Matteus- og J\u00f3hannes\u00adpassi\u00f3nina. Ta\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0, at hann eisini hevur gj\u00f8rt Lukas\u00adpassi\u00f3nina og Markuspassi\u00f3nina. Her fnna vit solistar, i\u00f0 umbo\u00f0a Jesus, Judas, Pilatus og onn\u00adur kend n\u00f8vn. Einst\u00f8ku partarnir eru kn\u00fdttir saman vi\u00f0 s\u00e1lmum, i\u00f0 undirstrika s\u00f8gugongdina og samstundis kn\u00fdta samband vi\u00f0 protestantisku gudst\u00e6nastuna.\n\nOr\u00f0al\u00fdsing \n\nP\u00e1skir er kvennkynsor\u00f0 \u00ed fleirtali og ikki hv\u00f8rkikynsor\u00f0, sum hoyrist so mangan. T\u00ed eiga vit av r\u00f8ttum at siga eitt n\u00fa \"gle\u00f0iligar p\u00e1skir\" og ikki \"gle\u00f0ilig p\u00e1skir\", \"eg var og fer\u00f0a\u00f0ist um p\u00e1skirnar\" og ikki \"um p\u00e1skini\". \u00cd norr\u00f8num m\u00e1li var ta\u00f0 kallkynsor\u00f0 \u00ed fleirtali p\u00e1skar, men kom eisini fyri sum kvennkynsor\u00f0 \u00ed sama sni\u00f0i. Men \u00ed norr\u00f8num kemur ta\u00f0 eisini hendingafer\u00f0 fyri \u00ed teirri mynd, sum vit kenna ta\u00f0: p\u00e1skir sum kvennkynsor\u00f0. Solei\u00f0is t.d. \u00ed hinum st\u00f3ra fornnorska b\u00edblius\u00f8guverkinum, sum gongur undir navninum Stj\u00f3rn. Har stendur undir 1. M\u00f3seb\u00f3k \"laugardaginn fyrir p\u00e1sk\u00acir\", t.e. \"leygardagin fyri p\u00e1skir\". \u00c1 n\u00fat\u00ed\u00f0ar\u00edslendskum er ta\u00f0 kallkynsor\u00f0 p\u00e1skar. Men hv\u00ed er so st\u00f3r \u00f3vissa um kyn og form \u00e1 hesum or\u00f0i longu fr\u00e1 fyrndini? Fr\u00e1grei\u00f0ingin man helst vera tann, at hetta er t\u00f8kuor\u00f0, ikki upprunaor\u00f0 \u00ed m\u00e1linum, men innkomi\u00f0 uttaneftir, t.e. sunnaneftir vi\u00f0 kristind\u00f3minum. Ta\u00f0 er komi\u00f0 um grikskt og lat\u00edn \u00far hebr\u00e1iskum m\u00e1li, t\u00ed m\u00e1li, sum Gamla Testamentii er skriva\u00f0 \u00e1, har ta\u00f0 \u00e6t pesach og merkti \"at leypa um\". Ein t\u00fd\u00f0andi t\u00e1ttur \u00ed p\u00e1skahaldinum hj\u00e1 g\u00fd\u00f0ingum var at eta p\u00e1skalambi\u00f0. \u00c1 t\u00fdskum eita p\u00e1skir Ostern og \u00e1 enskum easter. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 er komi\u00f0 av navninum \u00e1 eini gy\u00f0ju ella gudinnu fyri v\u00e1rinum. Ta\u00f0 er skylt millum anna\u00f0 vi\u00f0 \u00e6ttarnavni\u00f0 eystur, har sum s\u00f3lin kemur upp.\n\nJ\u00f8diskir p\u00e1skasi\u00f0ir \n\nJ\u00f8dar halda p\u00e1skir til minnis um, t\u00e1 i\u00f0 \u00edsraelsf\u00f3lk sluppu \u00fat \u00far tr\u00e6lahaldinum \u00ed Egyptalandi. Jer\u00fasalem \u00ed \u00cdsrael var sta\u00f0urin, har \u00f8ll f\u00f3ru \u00e1 p\u00e1skum, t\u00ed her st\u00f3\u00f0 templ\u00adi\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var rivi\u00f0 ni\u00f0ur, seinastu fer\u00f0 \u00e1r 70 e.Kr., helt f\u00f3lkastreymurin uppat, men enn er Jer\u00fasalem sta\u00f0urin, har n\u00f3gvir j\u00f8dar fer\u00f0ast \u00e1 p\u00e1skum. \u00cd tempult\u00ed\u00f0ini ofra\u00f0u tey lomb \u00e1 p\u00e1skum. \u00cd dag eta j\u00f8dar p\u00e1skam\u00e1lt\u00ed\u00f0, har maturin hevur symbolskan t\u00fddning. \u2028\u2028J\u00f8disku p\u00e1skirnar stava fr\u00e1 t\u00ed fer\u00f0ini, t\u00e1 i\u00f0 Gud bjarga\u00f0i \u00edsraels\u00ad f\u00f3lki undan teimum t\u00edggju pl\u00e1gunum. T\u00e1 i\u00f0 t\u00edggjunda pl\u00e1gan skuldi koma, sigur Gud \u00edsraelsf\u00f3lki, hvussu tey skulu bera seg at, skal dey\u00f0seingilin ikki koma \u00e1 g\u00e1tt. Ta\u00f0 var bl\u00f3\u00f0i\u00f0 av lambi, i\u00f0 skuldi smyrjast um \u00fathur\u00f0ina, sum tekin fyri, at Gud vildi bjarga teimum. Hetta var ikki fremmant fyri teimum, t\u00ed vanligt var at ofra til Gud, at b\u00f8ta um syndir, og t\u00e1 var\u00f0 bl\u00f3\u00f0 n\u00fdtt. Prestar t\u00f3ku s\u00e6r av hesum. Bl\u00f3\u00f0i\u00f0 av lombum undan sey\u00f0i ella geitum var\u00f0 ofra\u00f0 \u00e1 altarinum \u00ed templinum. F\u00f3lk t\u00f3ku dey\u00f0a lambi\u00f0, i\u00f0 tey h\u00f8vdu sams\u00fdnt fyri, heim vi\u00f0 s\u00e6r og mat\u00ad gj\u00f8rdu. Hetta var p\u00e1skalambi\u00f0, sum tey \u00f3tu \u00e1 p\u00e1skum.  J\u00f8dar fer\u00f0a\u00f0ust tr\u00edggjar fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 til Jer\u00fasalem, t\u00e1 i\u00f0 templi\u00f0 st\u00f3\u00f0. Teir h\u00f8vdu offurg\u00e1vu vi\u00f0 s\u00e6r til prestarnar og templi\u00f0.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "25298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%ADrh%C3%B3sdagur", "title": "Sk\u00edrh\u00f3sdagur", "text": "Sk\u00edrh\u00f3sdagur ella sk\u00edrisdagur er h\u00f3sdagurin \u00ed stilluviku. Sk\u00edrh\u00f3sdagur er heiligdagur \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um londum \u00ed heiminum. Navni\u00f0 merkir reinur \u2013 sk\u00edrur. Hendan dagin innsetti Jesus heilagu kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0ina og vaska\u00f0i l\u00e6rusveinunum um f\u00f8turnar. Seinni sama dag var\u00f0 Jesus svikin av Judasi \u00ed Getsemane urtagar\u00f0i. Hin seinasta kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in Jesus hev\u00f0i sagt l\u00e6rusveinunum fr\u00e1, at hann f\u00f3r at l\u00ed\u00f0a n\u00f3gv, og at f\u00edggindar hansara f\u00f3ru at taka hann av d\u00f8gum. Eftir at hava veri\u00f0 saman vi\u00f0 teimum \u00ed tr\u00fd \u00e1r, skuldi hann ver\u00f0a tikin fr\u00e1 teimum. Kv\u00f8ldi\u00f0 fyri, at Jesus skuldi krossfestast, s\u00f3tu hann og l\u00e6rusveinarnir \u00ed eini loftsstovu. Jesus \u00e1t s\u00edna seinastu m\u00e1lt\u00ed\u00f0 saman vi\u00f0 teimum. Her innsetti hann heilagu kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0ina vi\u00f0 at geva l\u00e6rusveinunum brey\u00f0 og v\u00edn, sum hann seg\u00f0i var likam og bl\u00f3\u00f0 s\u00edtt. Teir skuldu eta brey\u00f0i\u00f0 og drekka v\u00edni\u00f0 til tess at minnast Jesus. Aftan\u00e1 seg\u00f0i hann, at ein av l\u00e6rusveinunum f\u00f3r at sv\u00edkja hann. Judas f\u00f3r sama kv\u00f8ldi\u00f0 til h\u00f8vu\u00f0sprestarnar og seg\u00f0i teimum fr\u00e1, hvar teir kundu finna Jesus og taka hann. \n\nFyrsti li\u00f0ur \u00ed or\u00f0inum sk\u00edrh\u00f3sdagur er stovnurin \u00ed l\u00fdsingaror\u00f0inum sk\u00edrur, i\u00f0 merkir \"reinur\". Fr\u00e1grei\u00f0ingin skal vera, at f\u00f3lki\u00f0 hevur fingi\u00f0 reinsan fyri syndir s\u00ednar eftir ta longu f\u00f8stuna, men hugsandi er eisini, at sipa\u00f0 ver\u00f0ur til f\u00f3tatv\u00e1ttin gitna henda dagin.\n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "25315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thisted", "title": "Thisted", "text": "Thisted er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 13.079 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanstholm", "title": "Hanstholm", "text": "Hanstholm er ein b\u00fdur \u00ed Thisted kommunu \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 2.157 f\u00f3lk (2014). Til 2. oktober 2010 var Hanstholm Havn atl\u00f8gubryggjan hj\u00e1 Norr\u00f8nu \u00ed Danmark, s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur Norr\u00f8na siglt til Hirtshals \u00ed sta\u00f0in. Ongin tokst\u00f8\u00f0 er \u00ed Hanstholm.\n\nUndir seinna heimsbardaga v\u00f3ru bunkarir bygdir \u00e1 strondini \u00ed Hirtshals og kan\u00f3nir v\u00f3ru settar upp. Naka\u00f0 av hesum s\u00e6st enn. Olsen-Banden filmurin Olsen-banden i Jylland er lutv\u00edst upptikin har.\n\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hadsundbr%C3%BAgvin", "title": "Hadsundbr\u00fagvin", "text": "Hadsundbr\u00fagvin er ein 250 m long klappbr\u00fagv \u00ed Himmerland, J\u00fatland, sum er \u00e6tla\u00f0 motoraktf\u00f8rum, i\u00f0 skulu koyra yvirum Mariagerfj\u00f8r\u00f0in. Br\u00fagvin bindir Eysturj\u00fatland Hadsund Su\u00f0ur saman vi\u00f0 Himmerland Hadsund. Br\u00fagvin l\u00e6t upp hin 10. november 1976 eftir at byggingin byrja\u00f0i \u00ed 1974. Br\u00fagvin er 252 metrar long, 21,6 metrar brei\u00f0 og hevur eina mi\u00f0al gj\u00f8gnumsiglingarbreidd \u00e1 26 metrar.\n\nBr\u00fagvar \u00ed Danmark\nMariagerfj\u00f8r\u00f0ur\nHadsund"}
{"id": "25324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nyk%C3%B8bing%20Mors", "title": "Nyk\u00f8bing Mors", "text": "Nyk\u00f8bing Mors er ein b\u00fdur \u00ed eystara partinum av oynni Mors \u00ed Limfj\u00f8r\u00f0inum \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 9.031 f\u00f3lk (2014). Nyk\u00f8bing Mors er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Mors\u00f8 kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aars", "title": "Aars", "text": "Aars ella \u00c5rs er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 8.105 f\u00f3lk (2014). Aars er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Vesthimmerlands kommunu. B\u00fdurin liggur mitt \u00ed Vesthimmerland 43 km \u00ed ein \u00fatsynning av Aalborg, 44 km nor\u00f0anfyri Viborg, 28 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Hobro og 27 km \u00ed ein landssynning av L\u00f8gst\u00f8r. Mitt \u00ed b\u00fdnum liggur Aar kirkja, i\u00f0 var bygt \u00far granitti \u00ed 13. \u00f8ld. T\u00e1 Aars fekk egna tokst\u00f8\u00f0 og b\u00fdurin vaks, var\u00f0 ta\u00f0 ney\u00f0ugt at \u00fatbyggja kirkjuna \u00ed 1921-22, t\u00e1 bleiv hon k\u00e1lka\u00f0 hv\u00edt og s\u00e6r enn \u00fat sum t\u00e1.\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skelund", "title": "Skelund", "text": "Skelund er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 438 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98ster%20Hurup", "title": "\u00d8ster Hurup", "text": "\u00d8ster Hurup er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 721 f\u00f3lk (2022).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Als%20%28b%C3%BDur%29", "title": "Als (b\u00fdur)", "text": "Als er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 927 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/270-%C3%A1rini", "title": "270-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini - 270-\u00e1rini - 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini 320-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n270-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/270", "title": "270", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n270-\u00e1rini"}
{"id": "25340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/260-%C3%A1rini", "title": "260-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini - 260-\u00e1rini - 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini 310-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n260-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/260", "title": "260", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n260-\u00e1rini"}
{"id": "25357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/250-%C3%A1rini", "title": "250-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini - 250-\u00e1rini - 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini 300-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n250-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/250", "title": "250", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n250-\u00e1rini"}
{"id": "25363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regi%C3%B3n%20Su%C3%B0urdanmark", "title": "Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark", "text": "Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark (\u00e1 donskum m\u00e1li: Region Syddanmark) fevnir um kommunurnar, i\u00f0 v\u00f3ru \u00ed fyrrverandi amtunum: Fyns, Ribe og S\u00f8nderjyllands amtum, umframt t\u00e6r n\u00fa fyrrverandi kommunurnar: B\u00f8rkop, Egtved, Fredericia, Give, Jelling, Kolding, Lunderskov, Vamdrup og Vejle, i\u00f0 hoyrdu til Vejle Amt. Mi\u00f0fyrisitingin hj\u00e1 Regi\u00f3nini liggur \u00ed Vejle.\n\n\u00cd regi\u00f3nini eru 22 kommunur, harav 3 t\u00e6r f\u00f3lkar\u00edkastu eru Odense, Esbjerg og Vejle vi\u00f0 \u00e1vikavist uml. 187\u00a0000, 114\u00a0000 og 105\u00a0000 \u00edb\u00fagvum. Fan\u00f8 kommuna hevur l\u00e6gsta f\u00f3lkatal \u00ed regi\u00f3nini vi\u00f0 umlei\u00f0 3\u00a0000 \u00edb\u00fagvum. 3 av teimum 22 kommununum \u00ed regi\u00f3nini v\u00f3r\u00f0u ikki lagdar saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum kommunum \u00e1 t\u00ed seinasta kommunalreforminum: Odense, Fredericia og Fan\u00f8.\n\nVi\u00f0 einum f\u00f3lkatali \u00e1 umlei\u00f0 1,2 mio. er Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark tri\u00f0st\u00f8rsta regi\u00f3n \u00ed Danmark eftir H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in (1,7 mio.) og Mi\u00f0j\u00fatland (1,27 mio.) Eftir v\u00eddd er regi\u00f3nen tann n\u00e6stst\u00f8rsta vi\u00f0 12\u00a0191\u00a0km\u00b2, bara Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland er st\u00f8rri vi\u00f0 13\u00a0142\u00a0km\u00b2.\n\nStatsligar uppg\u00e1vur \u00ed Regi\u00f3n Su\u00f0urdanmark vera vi\u00f0gj\u00f8rdar \u00ed Statsforvaltning Su\u00f0urdanmark.\n\nKommunur \u00ed regi\u00f3nini\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3n Su\u00f0urdanmark"}
{"id": "25368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/240-%C3%A1rini", "title": "240-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini - 240-\u00e1rini - 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini 290-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n240-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/240", "title": "240", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n240-\u00e1rini"}
{"id": "25377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rresundby", "title": "N\u00f8rresundby", "text": "N\u00f8rresundby er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 21.761 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roskilde", "title": "Roskilde", "text": "Roskilde er ein b\u00fdur \u00e1 Sj\u00e6llandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 48.721 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Roskilde til tann 10. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Roskilde er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Roskilde kommunu og er partur av Regi\u00f3n Sj\u00e6lland.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Sj\u00e6lland"}
{"id": "25379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsing%C3%B8r", "title": "Helsing\u00f8r", "text": "Helsing\u00f8r er ein b\u00fdur \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3nini \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 46.407 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Helsing\u00f8r til tann 12. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. Helsing\u00f8r er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Helsing\u00f8r kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3nini"}
{"id": "25380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8rsholm", "title": "H\u00f8rsholm", "text": "H\u00f8rsholm er ein b\u00fdur \u00ed Sj\u00e6llandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 46.229 f\u00f3lk (2014), hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger H\u00f8rsholm til tann 13. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Danmark. H\u00f8rsholm er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed H\u00f8rsholm kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3nini"}
{"id": "25392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/230-%C3%A1rini", "title": "230-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini - 230-\u00e1rini - 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini 280-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n230-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/230", "title": "230", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n230-\u00e1rini"}
{"id": "25403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regi%C3%B3n%20H%C3%B8vu%C3%B0ssta%C3%B0urin", "title": "Regi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin", "text": "Regi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin (\u00e1 donskum: Region Hovedstaden) er vi\u00f0 s\u00ednum 1,7 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvunum tann f\u00f3lkar\u00edkasta av teimum fimm regi\u00f3nunum \u00ed Danmark. \n\nRegi\u00f3nin er ein samanlegging av teimum gomlu amtunum Keypmannahavnar og Frederiksborg amtum, Keypmannahavnar og Frederiksberg kommunum og Bornholms Regi\u00f3nskommunu og hevur harumframt yvirtiki\u00f0 uppg\u00e1vurnar hj\u00e1 Hovedstadens Sygehusf\u00e6llesskab. Regi\u00f3nin hevur mi\u00f0fyrisiting \u00ed Hiller\u00f8d. Regi\u00f3nin hevur umlei\u00f0 36\u00a0000 starvsf\u00f3lk (gj\u00f8rt upp \u00ed fullt\u00ed\u00f0arst\u00f8rv) og hev\u00f0i \u00ed 2013 eitt samla\u00f0 b\u00faskett \u00e1 34,2 mia. kr.\n\nRegi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin ver\u00f0ur st\u00fdrt av einum regi\u00f3nsr\u00e1\u00f0i, sum fyrstu fer\u00f0 var\u00f0 valt hin 15. november 2005. Uppg\u00e1vurnar hj\u00e1 regi\u00f3nini eru fyrst og fremst innan heilsu og sj\u00fakrah\u00fas, \u00edrokna\u00f0 heilsutrygging. Regi\u00f3nin hevur st\u00f8rsta sj\u00fakrah\u00fasverki\u00f0 \u00ed Danmark vi\u00f0 11 sj\u00fakrah\u00fasum, \u00edrokna\u00f0 Region Hovedstadens Psykiatri. \u00datrei\u00f0slurnar til heilsu\u00f8ki\u00f0 eru umlei\u00f0 90\u00a0% av samla\u00f0u \u00fatrei\u00f0slunum hj\u00e1 regi\u00f3nini.\n\nStatsligar uppg\u00e1vur \u00ed Regi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num hoyra undir Statsforvaltningen Hovedstaden.\n\nRegi\u00f3nsr\u00e1\u00f0i\u00f0 \nRegi\u00f3nsr\u00e1\u00f0i\u00f0 s\u00e6r solei\u00f0is \u00fat t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2014-17:\n Socialdemokraterne \u2013 13 limir\n Socialistisk Folkeparti \u2013 2 limir\n Venstre \u2013 8 limir\n Konservative \u2013 5 limir\n Dansk Folkeparti \u2013 4 limir\n Det Radikale Venstre \u2013 3 limir\n Eindarlistin \u2013 5 limir\n Liberal Alliance \u2013 1 lim\n\nSophie H\u00e6storp Andersen (Socialdemokraterne) er regi\u00f3nsr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur.\n\nKommunur \u00ed regi\u00f3nini \nTa\u00f0 eru 29 kommunur \u00ed Regi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num:\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3n H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Danmark\nRegi\u00f3nir \u00ed Danmark"}
{"id": "25409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81", "title": "\u00c1", "text": "\u00c1 [\u0254\u0251\u02d0] er annar b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "25410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%90", "title": "\u00d0", "text": "\u00d0 (st\u00f3ra \u00d0, l\u00edtla \u00f0) er 5. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed \u00edslendska stavra\u00f0num og hevur fyrr veri\u00f0 br\u00fakt \u00ed fornum og mi\u00f0enskum. \u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur hesin b\u00f3kstavur nevndur edd. Eitt f\u00f8royskt or\u00f0 kann ikki byrja vi\u00f0 \u00f0, men \u00f0 kann standa mitt \u00ed einum or\u00f0i ella \u00ed endanum av einum or\u00f0i.\n\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur \u00f0 ikki \u00fattala\u00f0 \u00ed or\u00f0um longur, ta\u00f0 er anna\u00f0hv\u00f8rt falli\u00f0 burtur (s\u00ed d\u00f8mi ni\u00f0anfyri) ella ver\u00f0ur \u00fattala\u00f0 sum j (t.d. mi\u00f0an) ella v (t.d. ma\u00f0ur). V.U. Hammershaimb valdi at taka \u00f0 vi\u00f0 \u00ed m\u00e1ll\u00e6ru s\u00edna, me\u00f0an Jakobsen, doktari, ikki t\u00f3k ta\u00f0 vi\u00f0 \u00ed s\u00ednum uppskoti til stavra\u00f0 og m\u00e1ll\u00e6ru.\n\nAv t\u00ed at \u00f0 ofta er stumt \u00e1 f\u00f8royskum, eru ta\u00f0 mong i\u00f0 hava trupult vi\u00f0 at skriva ta\u00f0 r\u00e6tt, t\u00ed ein skal kenna reglurnar v\u00e6l. T.d. skal eitt navnor\u00f0, sum stendur \u00ed hv\u00f8rjumfalli, ongant\u00ed\u00f0 enda vi\u00f0 \u00f0. Og ofta er \u00f0 einasti munur millum bundi\u00f0 og \u00f3bundi\u00f0 hv\u00f8rkikynsor\u00f0 \u00ed hv\u00f8r- og hv\u00f8nnfalli eintal. \u00cd d\u00f8minum \"stykki\" ni\u00f0anfyri eru teir formarnir, sum trupult kann vera at skilja \u00edmillum, skriva\u00f0ir vi\u00f0 rey\u00f0um.\n\nOr\u00f0ini var og var\u00f0 ver\u00f0a \u00fattala\u00f0 eins, men hava ikki somu merking. Var er t\u00e1t\u00ed\u00f0arformur av t\u00ed, sum eitur er \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0 (hon er heima, hon var heima). Var\u00f0 er t\u00e1t\u00ed\u00f0arformur av t\u00ed, sum eitur ver\u00f0ur \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0 (b\u00f3kin ver\u00f0ur lisin, b\u00f3kin var\u00f0 lisin \u00ed \u00fatvarpinum).\nTvey onnur or\u00f0, i\u00f0 lj\u00f3\u00f0a eins, eru \u00ed  og i\u00f0, har \u00ed hevur sama t\u00fddning sum i \u00e1 donskum og in \u00e1 enskum, me\u00f0an i\u00f0 kann skiftast \u00fat vi\u00f0 or\u00f0i\u00f0 sum.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "25412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valdemar%20%C3%A1%20L%C3%B8gmansb%C3%B8", "title": "Valdemar \u00e1 L\u00f8gmansb\u00f8", "text": "Valdemar \u00e1 L\u00f8gmansb\u00f8 (f\u00f8ddur 1952) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, sangari, t\u00f3nleikari, sangskrivari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari vi\u00f0 MB og FS V\u00e1gar. Hann er \u00fatb\u00fagvin bygningssnikkari. Hann f\u00f3r sum 13 \u00e1ra gamal vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00ednum at r\u00f3gva \u00fat fr\u00e1 Eggers\u00f8e \u00e1 Kappanum. H\u00e1lvt \u00e1r seinni arbeiddi hann nakrar m\u00e1na\u00f0ar hj\u00e1 kommununi \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi, s\u00ed\u00f0an f\u00f3r hann \u00e1 realsk\u00falan \u00e1 Giljanesi. Eftir p\u00e1skaroyndina f\u00f3r hann yvir til Gr\u00f8nlands vi\u00f0 l\u00ednub\u00e1tinum Varberg, har hann var n\u00e6stu 10 m\u00e1na\u00f0irnar. S\u00ed\u00f0an f\u00f3r hann \u00ed 1969 vi\u00f0 \u00d3lavi Halga yvir til New Foundlands at fiska. Summari\u00f0 1969 f\u00f3r hann \u00ed l\u00e6ru \u00ed Sandav\u00e1gi sum bygningssnikkari, og var\u00f0 \u00fatl\u00e6rdur \u00ed 1973. S\u00ed\u00f0an 1973 hevur hann arbeitt sum snikkarameistari.\nHann sp\u00e6lir enn guitar, h\u00f3ast hann bert hevur fingi\u00f0 ska\u00f0a \u00ed tummil og longutong \u00e1 vinstru hond. Hann var gestur \u00ed \u00fatvarpssendingini Brunsj hin 22. apr\u00edl 2014, har hann framf\u00f8rdi tveir sangir og sp\u00e6ldi guitar, \u00ed sendingini nevndi verturin, Ey\u00f0finn Jensen, at hann var spentur upp\u00e1 at hoyra, hvussu ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0a\u00f0i t\u00e1 ein sp\u00e6ldi guitar vi\u00f0 trimum fingrum. Ta\u00f0 hoyrdist ikki, at hann ikki fekk n\u00fdtt tveir fingrar, var verturin sannf\u00f8rdur um.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 1994 - Hvat er millum teg og meg.\n 2001 - Uttanfyri gluggan.\n2011 - L\u00edvsgle\u00f0i\n\nUppsamlings\u00fatg\u00e1vur \n1996 - Innkast, FS V\u00e1gar, Valdemar syngur sangirnar: Ein kvinna, ein ma\u00f0ur, FS V\u00e1gar og Mynda\u00f0 \u00e1 heitari n\u00e1tt.\n\nSystkini \u00e1 L\u00f8gmansb\u00f8 \n1992 - Sj\u00f3manssangir eftir Harry Birtil\u00ed\u00f0, harav Valdemar eigur tvey l\u00f8g\n1993 - Sj\u00f3manssangir 2 eftir Harry Birtil\u00ed\u00f0, harav Valdemar eigur \u00f8ll l\u00f8gini\n2002 - CD vi\u00f0 uppsamling av 20 sangum fr\u00e1 undanfarnu \u00fatg\u00e1vum\n\nB\u00f3kmentir \n\n 2006 - Kirjugar\u00f0soyggin (\u00cd Svartidey\u00f0i og a\u00f0rar sp\u00f8kilsiss\u00f8gur)\n\n2014 - Tann vinurin k\u00e6ri. B\u00f3kin er um skaldi\u00f0 Harry Birtil\u00ed\u00f0\n2014 - \u00d3dnartaki\u00f0 \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k\n\nYrkingas\u00f8vn \n 2000 - B\u00e1tsbeinabj\u00f8lgur brunnin\n 2007 - Spegilsmyndir\n 2009 - Kringla\n\nAnna\u00f0 \n 2012 - Ice Floe III: International Poetry of the Far North, yrkingin V\u00e1rlj\u00f3\u00f0.\n 2014 - M\u00edn J\u00f3lab\u00f3k, adventss\u00f8gan \u00d3dnartaki\u00f0.\n\nStarvsl\u00f8nir o.a. \n2014 - starvsl\u00f8n \u00ed 3 m\u00e1na\u00f0ir fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n\nFamilja \nForeldur: John \u00e1 L\u00f8gmansb\u00f8 \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi, og Johild \u00e1 L\u00f8gmansb\u00f8, f. Hansen, \u00far S\u00f8rv\u00e1gi. P\u00e1pin gekk burtur vi\u00f0 Sjeystj\u00f8rnuni \u00ed 1973, t\u00e1 var Valdemar 20 \u00e1ra gamal. Omman og abbin \u00ed fa\u00f0ir\u00e6tt v\u00f3ru Nicolina Johannesen, \u00e6tta\u00f0 av Dunganum \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, og Tummas Jacob Johannesen \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi. Omman og abbin \u00ed m\u00f3\u00f0ur\u00e6tt v\u00f3ru Valdina Hansen \u00far S\u00f8rv\u00e1gi og Hans Hansen \u00far Funningi. Var\u00f0 \u00ed 1975 giftur vi\u00f0 Trygv\u00f8r \u00e1 L\u00f8gmansb\u00f8, f. Nattestad, saman eiga tey f\u00fdra b\u00f8rn: J\u00f3nley (1976), Biritu (1978), Torgunn (1989) og Ingmar (1993).\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "25414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86", "title": "\u00c6", "text": "\u00c6 ella \u00e6 er 28. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed \u00edslendska, danska og norska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "25415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%84", "title": "\u0104", "text": "\u0104 ella \u0105 er b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed p\u00f3lska og litaviska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "25417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98", "title": "\u00d8", "text": "\u00d8 ella \u00f8 er 29. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed danska, norska og su\u00f0urs\u00e1miska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "25418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendska%20stavra%C3%B0i%C3%B0", "title": "\u00cdslendska stavra\u00f0i\u00f0", "text": "\u00cdslendska stavra\u00f0i\u00f0 er bygt \u00e1 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 n\u00f8krum eyka b\u00f3kstavum vi\u00f0 teknum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at skriva \u00edslendska m\u00e1li\u00f0.\n\nC, Q og W ver\u00f0a bert n\u00fdttir \u00ed \u00edslendskum or\u00f0um av \u00fatlendskum uppruna. Z var\u00f0 n\u00fdtt til 1973, men t\u00e1 f\u00f3r man burtur fr\u00e1 t\u00ed. T\u00f3 n\u00fdtir \u00edslendska t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Morgunbla\u00f0i\u00f0 onkunt\u00ed\u00f0 b\u00f3kstavin z, og sk\u00falin Verzlunarsk\u00f3li \u00cdslands hevur z \u00ed navninum.\n\nStavra\u00f0 bygd \u00e1 ta\u00f0 lat\u00ednska\n\u00cdslendskt m\u00e1l"}
{"id": "25422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20Egilstoft%20Nielsen", "title": "H\u00f8gni Egilstoft Nielsen", "text": "H\u00f8gni Egilstoft Nielsen (f\u00f8ddur 29. apr\u00edl 1997) \u00far Sandav\u00e1gi er ein f\u00f8royskur telvari og f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann vann FM \u00ed talvi bert 16 \u00e1ra gamal \u00ed apr\u00edl 2014. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt, at hann hev\u00f0i vunni\u00f0, longu t\u00e1 eitt umfar var eftir, t\u00ed t\u00e1 hev\u00f0i hann 8 stig, me\u00f0an teir n\u00e6stu eftir honum h\u00f8vdu 6 stig. Hann er yngsti FM vinnari \u00ed talvi nakrant\u00ed\u00f0. Dagin eftir skriva\u00f0i hann aftur f\u00f8royska talvs\u00f8gu, t\u00e1 hann vann s\u00edn seinasta dyst og gj\u00f8rdist tann higatil fyrsti og einasti, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 FM \u00ed talvi vi\u00f0 fullum stigatali. H\u00f8gni hevur eisini gj\u00f8rt n\u00f3gv um seg \u00ed Nor\u00f0ulandameistarakapping fyri ung. \u00cd 2008 vann H\u00f8gni silvur fyri telvarar 10 \u00e1r og yngri, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed Danmark. \u00cd 2010 vann H\u00f8gni bronsu fyri telvarar 12 \u00e1r og yngri, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2012 vann H\u00f8gni silvur fyri telvarar 14 \u00e1r og yngri, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed Finnlandi. \u00cd 2013 vann H\u00f8gni bronsu fyri telvarar 16 \u00e1r og yngri, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed \u00cdslandi. \n\nH\u00f8gni sp\u00e6lir eisini f\u00f3tb\u00f3lt. Hann sp\u00e6lir vi\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0num 07 Vestur. Hann hevur umbo\u00f0a\u00f0 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i b\u00e6\u00f0i fyri U-15 og U-17. H\u00f8gni sp\u00e6ldi vi\u00f0 U-15 \u00ed 2011. \u00cd 2012 og 2013 umbo\u00f0a\u00f0i H\u00f8gni U-17 landsli\u00f0i\u00f0. Hann sp\u00e6ldi t\u00f3 ongan dyst \u00ed 2012, men sp\u00e6ldi allar dystirnar U-17 li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi \u00ed 2013, sum var 10 dystir.\n\nFamilja \nBr\u00f3\u00f0ir H\u00f8gna, R\u00f3gvi Egilstoft Nielsen, er eisini telvari og vann FM \u00ed talvi \u00ed 2012 og lutt\u00f3k \u00e1 Talv-OL 2012. P\u00e1pi teirra er fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og telvarin Torkil Nielsen, i\u00f0 skora\u00f0i m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 1-0 sigrinum m\u00f3ti Eysturr\u00edki \u00ed 1990.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997\nF\u00f8royskir telvarir\n07 Vestur leikarar\nSandav\u00e1gsingar"}
{"id": "25424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlendska%20stavra%C3%B0i%C3%B0", "title": "Ni\u00f0urlendska stavra\u00f0i\u00f0", "text": "Ni\u00f0urlendska stavra\u00f0i\u00f0 er bygt \u00e1 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 og ver\u00f0ur n\u00fdtt til at skriva ni\u00f0urlendska m\u00e1li\u00f0.\n\nStavra\u00f0 bygd \u00e1 ta\u00f0 lat\u00ednska\nNi\u00f0urlendskt m\u00e1l"}
{"id": "25438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/220-%C3%A1rini", "title": "220-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini - 220-\u00e1rini - 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini 270-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n220-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/220", "title": "220", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n220-\u00e1rini"}
{"id": "25446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADsisk%20m%C3%A1l", "title": "Fr\u00edsisk m\u00e1l", "text": "Fr\u00edsisku m\u00e1lini eru ein grein av germansku m\u00e1lfamiljuni.\n\nFlokking \n Vesturfr\u00edsiskt m\u00e1l (Frysk)\n Saterfr\u00edsiskt m\u00e1l (Eysturfr\u00edsiskt m\u00e1l) (Seeltersk)\n Nor\u00f0urfr\u00edsiskt m\u00e1l (Frasch / Fresk / Freesk / Friisk)\n\nSamanbur\u00f0ur \n Danskt m\u00e1l: Drengen str\u00f8g pigen p\u00e5 hagen og kyssede hende p\u00e5 kinden.\n Saterfr\u00edsiskt m\u00e1l: Die W\u00e4nt strookede d\u00e4t Wucht uum ju Keeuwe un oapede hier ap do Sooken.\n Nor\u00f0urfr\u00edsiskt m\u00e1l (B\u00f6\u00f6kinghiirder frasch): Di dreng aide d\u00e5t foomen am d\u00e5t kan \u00e4n m\u00e4ket har aw da siike.\n Vesturfr\u00edsiskt m\u00e1l: De jonge streake it famke om it kin en tute har op 'e wangen.\n\nFr\u00edsisk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "25447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9E", "title": "\u00de", "text": "\u00de ella \u00fe er 30. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed \u00edslendska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir\n\u00cdslendskt m\u00e1l"}
{"id": "25448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturfr%C3%ADsiskt%20m%C3%A1l", "title": "Vesturfr\u00edsiskt m\u00e1l", "text": "Vesturfr\u00edsiskt (Frysk) er eitt av fr\u00edsisku m\u00e1lunum. Vesturfr\u00edsiskt ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Frieslandi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Fryske Akademy\n\nM\u00e1l \u00ed Ni\u00f0urlondum\nFr\u00edsisk m\u00e1l"}
{"id": "25449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urfr%C3%ADsiskt%20m%C3%A1l", "title": "Nor\u00f0urfr\u00edsiskt m\u00e1l", "text": "Nor\u00f0urfr\u00edsiskt (Frasch / Fresk / Freesk / Friisk) er eitt av fr\u00edsisku m\u00e1lunum. Nor\u00f0urfr\u00edsiskt ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Nordfrieslandi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Nordfriisk Instituut\n\nM\u00e1l \u00ed T\u00fdsklandi\nFr\u00edsisk m\u00e1l"}
{"id": "25451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADsaland", "title": "Fr\u00edsaland", "text": "Fr\u00edsaland er ein landspartur \u00ed Ni\u00f0urlondum og \u00ed T\u00fdsklandi\n\nNi\u00f0urlond\nT\u00fdskland"}
{"id": "25453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saterfr%C3%ADsiskt%20m%C3%A1l", "title": "Saterfr\u00edsiskt m\u00e1l", "text": "Saterfr\u00edsiskt (Seeltersk) er eitt av fr\u00edsisku m\u00e1lunum. Saterfr\u00edsiskt ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Saterlandi \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Sater Frisian Course\n\nM\u00e1l \u00ed T\u00fdsklandi\nFr\u00edsisk m\u00e1l"}
{"id": "25457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urfr%C3%ADsisk%20Wikipedia", "title": "Nor\u00f0urfr\u00edsisk Wikipedia", "text": "Nor\u00f0urfr\u00edsisk Wikipedia er tann nor\u00f0urfr\u00edsiskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia.\n\nKeldur \n Nor\u00f0urfr\u00edsisk Wikipedia\n\nFr\u00edsisk m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "25461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/210-%C3%A1rini", "title": "210-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini - 210-\u00e1rini - 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini 260-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n210-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/210", "title": "210", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n210-\u00e1rini"}
{"id": "25473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/200-%C3%A1rini", "title": "200-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini - 200-\u00e1rini - 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini 250-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n200-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sung%20Jae-ki", "title": "Sung Jae-ki", "text": "Sung Jae-ki (Hangul: \uc131\uc7ac\uae30 f\u00f8ddur 11. september 1967 \u00ed Daegu - dey\u00f0ur 26. juli 2013 \u00ed Mapo \u00ed Seoul var ein Su\u00f0urkoreanskur mannar\u00e6ttindaaktivistur, i\u00f0 str\u00edddist fyri r\u00e6ttindum hj\u00e1 monnum m\u00f3tvegis kvinnum. Hann var anti-feministur. Sung stovna\u00f0i Association of Korean male(\ub0a8\uc131\uc5f0\ub300) og var forma\u00f0ur har fr\u00e1 2008 til 2013. Hann t\u00f3k l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r \u00ed 2013 vi\u00f0 at loypa av Mapo-br\u00fanni. Hann hev\u00f0i kunngj\u00f8rt \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u s\u00edni dagin fyri, at hann \u00e6tla\u00f0i at taka l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r, t\u00e1 skylda\u00f0i hann umlei\u00f0 200 milli\u00f3nir dollarar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSu\u00f0urkoreanar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "25487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boris%20Spasskij", "title": "Boris Spasskij", "text": "Boris Vasiljevitj Spasskij (\u0411\u043e\u0440\u0438\u0301\u0441 \u0412\u0430\u0441\u0438\u0301\u043b\u044c\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0421\u043f\u0430\u0301\u0441\u0441\u043a\u0438\u0439), f\u00f8ddur 30. januar 1937, er ein russiskur st\u00f3rmeistari og fyrrverandi heimsmeistari \u00ed talvi. Hann var tann 10. talvheimsmeistarin og vann hann heiti\u00f0 fleiri \u00e1r \u00e1 ra\u00f0 fr\u00e1 1969 til 1972. Hann er kendur sum ein av teimum st\u00f8rstu telvarunum, og er hann eisini tann elsti talvheimsmeistarin, i\u00f0 er \u00e1 l\u00edvi. \n\nSpasskij vann Sovjetiska Talvmeistaraskapin tv\u00e6r fer\u00f0ir (1961, 1973) og tv\u00e6r fer\u00f0ir tapti hann finaluna (1956, 1963). Hann var ein av kandidatunum til Talv Heimsmeistaraskapin sjey fer\u00f0ir (1956, 1965, 1968, 1974, 1977, 1980 og 1985).\n\n\u00c1 Talv-OL \u00ed 1984 \u00ed Thessaloniki megna\u00f0i f\u00f8royski telvarin John R\u00f8dgaard at sp\u00e6la javnt m\u00f3ti Spasskij.\n\nBarna- og ungd\u00f3ms\u00e1rini \nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Leningrad (n\u00fa Sankta P\u00e6tursborg) og l\u00e6rdi at telva sum fimm \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann og mong onnur v\u00f3ru evakuera\u00f0i \u00far b\u00fdnum vi\u00f0 einum toki undir Seinna heimsbardaga. Hann gj\u00f8rdist r\u00e6ttiliga kendur \u00ed Sovjetsamveldinum, t\u00e1 hann sum 10 \u00e1ra gamal vann \u00e1 t\u00e1verandi sovjetiska meistaranum Mikhail Botvinnik, sum leikti simultantalv \u00ed Leningrad. Fyrsti talvvenjari hansara \u00ed barna\u00e1runum var Vladimir Zak. Gj\u00f8gnum barna- og ungd\u00f3ms\u00e1rini, fr\u00e1 hann var 10-\u00e1ra gamal, vandi Spasskij ofta talv \u00ed fleiri t\u00edmar hv\u00f8nn dag saman vi\u00f0 venjarum \u00e1 meistarastigi. Hann setti fleiri met sum yngsti sovjetiski telvarin i\u00f0 uppn\u00e1ddi ymiskar rankingar \u00e1 \u00e1v\u00edsum aldri (sum 10, 11 og 15 \u00e1ra gamal). \u00cd 1952, t\u00e1 hann var 15 \u00e1ra gamal, skora\u00f0i hann 50% \u00ed sovjetiska meistaraskapinum \u00ed semifinaluni, og gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed Leningrad Meistaraskapinum sama \u00e1ri\u00f0. Hann vann IM heiti\u00f0 \u00ed 1953 og st\u00f3rmeistaraheiti\u00f0 GM \u00ed 1955.\n\nKeldur \n\nRussiskir telvarar\nFranskir telvarar\nTalvheimsmeistarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937"}
{"id": "25494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturfr%C3%ADsisk%20Wikipedia", "title": "Vesturfr\u00edsisk Wikipedia", "text": "Vesturfr\u00edsisk Wikipedia er tann vesturfr\u00edsiskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia.\n\nN\u00f8kur hagt\u00f8l um vesturfr\u00edsisku Wikipedia \n 100 greinar - 8. november 2003 \n 10 000 greinar - 21. desember 2008\n 20 000 greinar - 22. mai 2011\n 30 000 greinar - 21. juni 2014\n\nKeldur \n Vesturfr\u00edsisk Wikipedia\n\nFr\u00edsisk m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "25495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Park%20Geun-hye", "title": "Park Geun-hye", "text": "Park Geun-Hye (hangul: \ubc15\uadfc\ud61c, hanja: \u6734\u69ff\u60e0), f\u00f8dd  2. februar 1952, hevur veri\u00f0 forsteti \u00ed Su\u00f0urkorea s\u00ed\u00f0an februar 2013. Hon er d\u00f3ttir Park Chung-hee sum var forseti \u00ed Su\u00f0urkorea fr\u00e1 1961 til 1979.\n\nHon var\u00f0 li\u00f0ug vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving s\u00edna \u00e1 deildini fyri elektronikk vi\u00f0 Soganga-univeristeti\u00f0 \u00ed 1974. Eftir at fa\u00f0ir hennara var\u00f0 myrdur \u00ed 1979, t\u00f3k hon fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 politikki og almenna r\u00faminum. \u00cd 1995 gj\u00f8rdist honn t\u00f3 r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 T\u00ed st\u00f3ra Tj\u00f3\u00f0skaparflokkinum og \u00ed 1998 t\u00f3k hon s\u00e6ti \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum fyri sama flokkin, men \u00ed 2002 f\u00f3r hon \u00far flokkinum. Hon var limur \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum 1998-2012 og flokslei\u00f0ari fyri konservativa flokkin Saenuri 2004-06. \u00cd 2007 tapti hon kampin um at gerast forsetavalevni floksins m\u00f3ti Lee Myung-bak. \u00c1 heysti 2012 eydna\u00f0ist ta\u00f0 henni at gerast valevni til forsetavali\u00f0 fyri Saenuri-flokkin, og hon vann vali\u00f0 hin 19. desember vi\u00f0 51,6 % av atkv\u00f8\u00f0unum.\n\nStatslei\u00f0arar\nForsetar\nSu\u00f0urkoreanar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "25496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/No%20Mythologies%20to%20Follow", "title": "No Mythologies to Follow", "text": "No Mythologies to Follow er fyrsta fl\u00f8gan hj\u00e1 Karen Marie \u00d8rsted, betri kend sum M\u00f8. Fl\u00f8gan kom \u00fat 7. mars 2014.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n Fire Rides \u2013 3:27\n Maiden \u2013 3:46\n Never Wanna Know \u2013 4:13\n Red in the Grey \u2013 3:46\n Pilgrim \u2013 3:52\n Don't Wanna Dance \u2013 3:15\n Waste of Time \u2013 3:35\n Dust Is Gone \u2013 3:49\n XXX 88 (feat. Diplo) \u2013 3:41\n Walk This Way \u2013 3:42\n Slow Love \u2013 3:37\n Glass \u2013 3:16\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n metacritic.com\n\nDanskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2014"}
{"id": "25500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202014", "title": "Eurovision Song Contest 2014", "text": "Eurovision Song Contest 2014 var tann 59. \u00e1rliga evropeiska sangkappingin, sum \u00e1 enskum nevnist Eurovision Song Contest, \u00ed F\u00f8royum eisini kent sum Melodi Grand Prix. Kappingin var hildin \u00ed Keypmannahavn, Danmark, eftir at Emmelie de Forest vann kappingina \u00ed 2013 vi\u00f0 sanginum \"Only Teardrops\". \u00cd 2014 var ta\u00f0 tri\u00f0ju fer\u00f0, at Danmark fyriskipa\u00f0i kappingina, hinar b\u00e1\u00f0ar fer\u00f0irnar v\u00f3ru \u00ed 1964 og 2001. H\u00e1lvfinalurnar v\u00f3ru hildnar 6. og 8. mai, me\u00f0an sj\u00e1lv finalan var\u00f0 hildin hin 10. mai. F\u00f8royingurin Per Zachariassen st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdini fyri framlei\u00f0sluni av sj\u00f3nvarpssendingini hj\u00e1 Eurovision Song Contest 2014.\n\n37 lond lutt\u00f3ku, ta\u00f0 var ta\u00f0 l\u00e6gsta tal av luttakaralondum s\u00ed\u00f0an 2004. Pallurin, i\u00f0 var bygdur at 120 terning-forma\u00f0um modulum vi\u00f0 projektsj\u00f3nsfoliu, var 35 metrar brei\u00f0ur og 20 metrar h\u00f8gur vi\u00f0 catwalks, i\u00f0 strektu seg 16 metrar \u00fat \u00ed r\u00fami\u00f0. Aftanfyri pallin st\u00f3\u00f0 ein 100 metrar langur og 13 metrar h\u00f8gur veggur av lj\u00f3si og LED. Pallg\u00f3lvi\u00f0 hev\u00f0i eina 13 x 13 metra interaktiva LED-flatu, i\u00f0 allan vegin runt hev\u00f0i eitt kar av 40m3 vatni. \n\nVertirnir v\u00f3ru Lise R\u00f8nne, Pilou Asb\u00e6k og Nikolaj Koppel, og harvi\u00f0 var ta\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8guni, at Eurovision hev\u00f0i tr\u00edggir vertir, sum v\u00f3ru tveir menn og ein kvinna. Vinnarin av kappingini gj\u00f8rdist Eysturr\u00edki vi\u00f0 290 stigum, s\u00ed\u00f0an komu Ni\u00f0urlond vi\u00f0 238 stigum og Sv\u00f8r\u00edki gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd vi\u00f0 218 stigum.\n\nLuttakarar og vinnarar\n\nLond sum t\u00f3ku seg \u00far kappingini \n\n  \u00e6tla\u00f0i fyrst at luttaka, men hin 22. november 2013 v\u00e1tta\u00f0i tj\u00f3\u00f0arkanalin BNT, at tey taka seg \u00far kappingini. \n\n  tekur seg \u00far kappingini, eftir at CYBC hevur b\u00faskaparligar trupulleikar. Hetta var\u00f0 v\u00e1tta hin 3. oktober 2013.\n\n  - 22. november 2013 v\u00e1tta\u00f0i RTS, at Serbia ikki kemur at luttaka \u00ed Keypmannahavn.\n\n  - HRT v\u00e1tta\u00f0i hin 19.september 2013, at Kroatia tekur seg \u00far kappingini. \n\nLondini i\u00f0 hava tiki\u00f0 seg \u00far kappingini hava \u00f8ll havt b\u00faskaparligir trupulleikar at str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0, og ta\u00f0 var h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kin til at hesi londini ikki luttaka \u00ed 2014.\n\nLand sum komu aftur \n\n  - Hin 7. november 2013 v\u00e1tta\u00f0i RTP, at Portugal kemur at luttaka \u00ed 2014, eftir ein eitt-\u00e1ra langan st\u00f8\u00f0g.\n\n  - Hin 5. desember 2013 v\u00e1tta\u00f0i TVP, at P\u00f3lland kemur at luttaka \u00ed 2014, eftir ein tvey-\u00e1ra langan st\u00f8\u00f0g.\n\nAfturvendandi artistar \n\n   - Valentina Monetta kom aftur, eftir at hava umbo\u00f0a\u00f0 San Marino b\u00e6\u00f0i \u00ed 2012 og \u00ed 2013.\n\n  - Tamara Todevska, sum umbo\u00f0a\u00f0i Makedonia \u00ed 2008 \u00ed Serbia, var bakgrundsvokalistur fyri Tijana Dap\u010devi\u0107 \u00ed 2014. Tijana er systir Tamaru.\n\n  - Paula Seiling og Ovi v\u00f3ru aftur sum umbo\u00f0 fyri Rumenia \u00ed 2014, eftir at tey enda\u00f0i \u00e1 einum tri\u00f0japl\u00e1ssi \u00ed Oslo 2010.\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nH\u00e1lvfinala 1 \n\nDanmark, Frakland og Spania atkv\u00f8ddu \u00ed fyrru h\u00e1lvfinaluni.\n\nH\u00e1lvfinala 2 \nItalia, St\u00f3rabretland og T\u00fdskland atkv\u00f8ddu \u00ed seinnu h\u00e1lvfinaluni.\n\nFinalan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEurovision\n\nKeypmannahavn\nEurovision Song Contest 2014"}
{"id": "25517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%BAarfr%C3%A6lsi", "title": "Tr\u00faarfr\u00e6lsi", "text": "Tr\u00faarfr\u00e6lsi er fr\u00e6lsi at dyrka tann \u00e1tr\u00fana\u00f0 ein sj\u00e1lvur vil. Hetta merkir, at f\u00f3lk hava r\u00e6tt at tr\u00fagva ta\u00f0 teimum lystir. \u00d8llum er eis\u00adini fr\u00edtt at skifta \u00e1tr\u00fana\u00f0 ella sannf\u00f8ring. Vit hava tr\u00faarfr\u00e6lsi \u00ed F\u00f8royum; l\u00f3gin tilskilar \u00f8llum \u00ed F\u00f8royum r\u00e6tt til at finna tr\u00fagv s\u00edna \u00ed tilbi\u00f0ing, gudst\u00e6nastu, halgisi\u00f0um ella fr\u00e1\u00ad l\u00e6ru. Flestu f\u00f8royingar eru \u00ed f\u00f3lkakirkjuni, t\u00f3 at grundl\u00f3gin \u00far 1849 tryggja\u00f0i tr\u00faarfr\u00e6lsi.\n\nMannar\u00e6ttindi\nPolitikkur"}
{"id": "25518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SDWG", "title": "SDWG", "text": "SDWG (stytting fyri Sustainable Development Working Group; Arbei\u00f0sb\u00f3lkurin fyri bur\u00f0ardygga menning) er arbei\u00f0sb\u00f3lkur undir Arktiska R\u00e1\u00f0num. SDWG var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00e1 fyrsta r\u00e1\u00f0harrafundinum \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num, sum var \u00ed 1998. Skrivstovan hj\u00e1 SDWG er \u00ed Kanada. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 SDWG er \u00e1 bur\u00f0ardyggan h\u00e1tt at verja og styrkja b\u00faskaparligu st\u00f8\u00f0una, mentanina og heilsuna hj\u00e1 \u00edb\u00fagvunum \u00ed Arktis. Samstarvi\u00f0 um bur\u00f0ardygga menning \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num er fyrst og fremst bygt upp um einstakar verk\u00e6tlanir, i\u00f0 tey ymsu limalondini fremja \u00ed samstarvi vi\u00f0 minst tvey onnur limalond. Fr\u00e1 fyrstan t\u00ed\u00f0 hevur USA sett seg \u00edm\u00f3ti at or\u00f0a eina almenna strategiska \u00e6tlan fyri bur\u00f0ardyggari menning \u00ed Arktis, m.a. t\u00ed at USA framvegis noktar at vi\u00f0gera bur\u00f0ardygga gagnn\u00fdtslu av havs\u00fagdj\u00f3rum \u00ed arktiska samstarvinum. T\u00edskil er uppg\u00e1van hj\u00e1 SDWG framvegis fyrst og fremst at vi\u00f0gera og eisini g\u00f3\u00f0kenna einstakar verk\u00e6tlanir og st\u00f8\u00f0ul\u00fdsingar um ymisk vi\u00f0urskifti, heldur enn at menna eina felags st\u00f8\u00f0u og r\u00f8dd vi\u00f0v. bur\u00f0ardyggari menning \u00ed Arktis. Umbo\u00f0 fyri Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 fundi \u00ed SDWG \u00ed mars 2010. Hetta var fyrstu fer\u00f0, F\u00f8royar v\u00f3ru umbo\u00f0a\u00f0ar \u00e1 fundi \u00ed SDWG s\u00ed\u00f0an 2007. Danmark luttekur ikki \u00ed arbei\u00f0inum \u00ed SDWG. Gr\u00f8nland og F\u00f8royar samskipa s\u00edni sj\u00f3narmi\u00f0, og Gr\u00f8nland hevur lei\u00f0sluna \u00ed sendinevndini. \n\nMillum mest umr\u00f8ddu fr\u00e1grei\u00f0ingarnar, sum SDWG hevur samskipa\u00f0, er Arctic Human Development Report, sum er ein st\u00f8\u00f0ul\u00fdsing av liviumst\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 \u00edb\u00fagvunum \u00ed arktiska \u00f8kinum, vi\u00f0 atliti at heilsust\u00f8\u00f0u, mentan, b\u00faskap, samfelag, \u00fatb\u00fagving, v.m. SDWG setti, vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed tilm\u00e6lunum \u00ed hesi st\u00f8\u00f0ul\u00fdsing, verk\u00e6tlanina ASI (Arctic Social Indicators) \u00ed verk. Verk\u00e6tlanin hevur til endam\u00e1ls at finna fram til v\u00edsit\u00f8l, i\u00f0 kunnu l\u00fdsa liviumst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 \u00edb\u00fagvunum \u00ed arktiska \u00f8kinum til d\u00f8mis \u00ed mun til f\u00edggjarst\u00f8\u00f0u, heilsust\u00f8\u00f0u og hv\u00f8rjar m\u00f8guleikar f\u00f3lk hava at \u00e1virka teirra egna l\u00edv. Ein fr\u00e1grei\u00f0ing vi\u00f0 tilm\u00e6lum um, hv\u00f8rji v\u00edsit\u00f8l v\u00f3ru mett at vera best egna\u00f0i, var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed 2009.\n\nS\u00ed eisini \n\n Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nKelda \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 SDWG\n\nFelagsskapir\nArktis"}
{"id": "25520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AMAP", "title": "AMAP", "text": "AMAP (stytting fyri Arctic Monitoring and Assessment Programme) var\u00f0 stovna\u00f0 samstundis sum AEPS (\"Arctic Environmental Protection Strategy\") \u00ed 1991. AMAP hevur skrivstovu \u00ed Oslo. AMAP er ein virkin arbei\u00f0sb\u00f3lkur vi\u00f0 fleiri serfr\u00f8\u00f0ingab\u00f3lkum, sum eru manna\u00f0ir vi\u00f0 limum \u00far \u00f8llum ella flestu limalondunum. AMAP arbei\u00f0ir serliga vi\u00f0 at skapa samanberiligar l\u00fdsingar av \u00fatbrei\u00f0sluni av umhv\u00f8rviseitrandi evnum \u00ed arktisku n\u00e1tt\u00faruni og hv\u00f8rji \u00e1rin umhv\u00f8rvisd\u00e1lkingin hevur \u00e1 f\u00f3lkaheilsuna hj\u00e1 \u00edb\u00fagvunum \u00ed arktiska \u00f8kinum. \u00darslitini av kanningunum ver\u00f0a n\u00fdtt \u00ed st\u00f8\u00f0ismetingum av umhv\u00f8rvinum \u00ed Arktis. Ni\u00f0urst\u00f8\u00f0urnar \u00ed st\u00f8\u00f0ismetingunum hava havt t\u00fd\u00f0andi lut \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi til d\u00f8mis \u00ed ST-s\u00e1ttm\u00e1lanum fyri seint ni\u00f0urbr\u00f3tilig l\u00edvrunnin mannagj\u00f8rd evni (\u00e1 enskum \"Persistant Organic Pollutants\"). Eisini hava st\u00f8\u00f0ismetingarnar hj\u00e1 AMAP virka\u00f0 sum fyrimynd fyri st\u00f8\u00f0ismetingar av d\u00e1lkandi evnum \u00ed \u00f8\u00f0rum altj\u00f3\u00f0a samstarvi, t.d. hevur UNEP (\"United Nations Environment Programme\") n\u00fdtt partar av st\u00f8\u00f0ismetingini hj\u00e1 AMAP um kyksilvur \u00ed s\u00edni meting av heimsumfatandi kyksilvur\u00fatbrei\u00f0sluni. Umframt umhv\u00f8rvisd\u00e1lking arbei\u00f0ir AMAP eisini vi\u00f0 at samskipa kanningar og l\u00fdsingar av ve\u00f0urlagsbroytingum \u00ed Arktis. Ve\u00f0urlagssfr\u00e1grei\u00f0ingin \"Arctic Climate Impact Assessment\", sum AMAP gav \u00fat saman vi\u00f0 arbei\u00f0sb\u00f3lkinum CAFF \u00ed 2004, er millum t\u00e6r mest umr\u00f8ddu fr\u00e1grei\u00f0ingarnar, sum eru gj\u00f8rdar \u00ed Arktiska R\u00e1\u00f0num. Talan er um eina altj\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0ufr\u00e1grei\u00f0ing um ve\u00f0urlagsbroytingar og \u00e1rin teirra \u00ed Arktis. Fr\u00e1grei\u00f0ingin ver\u00f0ur mett at hava havt sama t\u00fddning fyri Arktis, sum n\u00f3gv umr\u00f8ddu fr\u00e1grei\u00f0ingarnar hj\u00e1 serfr\u00f8\u00f0inganevndini hj\u00e1 ST \u00e1 ve\u00f0urlags\u00f8kinum IPCC (\"Intergovernmental Panel on Climate Change\") hava havt \u00ed heimsh\u00f8pi. \n\nUmbo\u00f0 fyri Umhv\u00f8rvisstovuna luttaka, t\u00e1 t\u00ed\u00f0 og f\u00edgging loyvir t\u00ed, sum partur av donsku sendinevndini \u00e1 st\u00fdrisfundum \u00ed AMAP-arbei\u00f0sb\u00f3lkinum. \u00c1 hesum fundum ver\u00f0ur yvirskipa\u00f0a virksemi\u00f0 og virkis\u00e6tlaninar fyri arbei\u00f0sb\u00f3lkin fastlagdar. Harafturat luttaka f\u00f8royskir granskarar \u00ed ymsum serfr\u00f8\u00f0ingab\u00f3lkum undir AMAP. Umhv\u00f8rvisstovan luttekur \u00ed serfr\u00f8\u00f0ingab\u00f3lkunum fyri kyksilvur/tungmetal og seint ni\u00f0urbr\u00f3tiligum l\u00edvrunnum mannagj\u00f8rdum evnum. S\u00ed\u00f0an 1997 hava F\u00f8royar luttiki\u00f0 \u00ed kanningum, sum fevna um innihald av tungmetallum og POP \u00ed s\u00fdnum \u00far f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00faruni. Kanningarnar ver\u00f0a \u00ed st\u00f3ran mun gj\u00f8rdar av somu sl\u00f8gum av s\u00fdnum sum \u00ed hinum arktisku londunum, solei\u00f0is at samanberingar tv\u00f8rtur um landam\u00f8rk eru gj\u00f8rligar. Harumframt ver\u00f0a dj\u00f3rasl\u00f8g, sum hava serligan \u00e1huga \u00ed F\u00f8royum, eisini kanna\u00f0. \u00darslitini av kanningunum geva eina mynd av d\u00e1lkingini \u00ed f\u00f8royska umhv\u00f8rvinum og kunnu n\u00fdtast til samanberingar vi\u00f0 st\u00f8\u00f0una a\u00f0rasta\u00f0ni. Harafturat kunnu kanningarnar geva \u00e1bendingar um, hvussu d\u00e1lkingin broytist vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini. Kanningarnar ver\u00f0a gj\u00f8rdar sum partur av umhv\u00f8rviseftiransingini, sum granskingardeildin \u00e1 Umhv\u00f8rvisstovuni stendur fyri, vi\u00f0 f\u00edggjarligum stu\u00f0li fr\u00e1 DANCEA-grunninum, sum danska Milj\u00f8styrelsen umsitur. Harafturat hevur umbo\u00f0 fyri Deildina fyri Arbei\u00f0s- og Almannaheilsu \u00ed Sj\u00fakrah\u00fasverk F\u00f8roya s\u00ed\u00f0an fyrstu helvt av n\u00edti\u00e1runum luttiki\u00f0 \u00ed serfr\u00f8\u00f0ingab\u00f3lkinum fyri f\u00f3lkaheilsu. Umbo\u00f0 fyri Havstovuna luttekur \u00ed ve\u00f0urlagsb\u00f3lkinum og l\u00e6t \u00ed hesum sambandi tilfar til m.a. ACIA-fr\u00e1grei\u00f0ingina. Umbo\u00f0 fyri n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindadeildina \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum luttekur \u00ed serfr\u00f8\u00f0ingab\u00f3lkinum fyri geislavirkin evni, sum ger st\u00f8\u00f0ismetingar \u00ed Arktis \u00ed mun til geislavirkna d\u00e1lking.\n\nS\u00ed eisini \n\n Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\nKelda \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 AMAP\n\nFelagsskapir\nArktis"}
{"id": "25522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Te", "title": "Te", "text": "Te er ein drykkur, sum er gj\u00f8rdur av te-plantuni. Te-planturnar koma upprunaliga \u00far Eystur- og Su\u00f0ur\u00e1sia. Har hava tey drukki\u00f0 te l\u00edka s\u00ed\u00f0an 1000 \u00e1r fyri Krist. Orsaka av leskiliga smakkinum og gr\u00f8\u00f0andi eginleikunum, var\u00f0 te \u00faflutt til Evropa og n\u00f3gvar a\u00f0rar heimspartar. \u00cd St\u00f3ra Bretlandi, sum er kent fyri s\u00ednar millumm\u00e1la te-t\u00ed\u00f0ir, gj\u00f8rdist te'i\u00f0 vanligt fyrst \u00ed 19. \u00f8ld. Ta\u00f0 finnast n\u00f3gv ymisk sl\u00f8g av te; summi av hesum eru t.d. svart, gr\u00f8nt, oolong, hv\u00edtt, urta, krydd og rooibos te. Svart te, t.d. Typhoo- og Tetley-te, er ta\u00f0, vit vanliga finna \u00ed handlunum \u00ed F\u00f8royum. D\u00f8mi eru Earl Grey og English Breakfast te. Herbal-te er eisini v\u00e6l umt\u00f3kt fyri tann sterka fruktsmakk, til d\u00f8mis sitr\u00f3n-, fersku- og jar\u00f0berjasmakk. \u00cd Herbal-te'i er einki koffein \u00ed. \u00cd USA er ta\u00f0 sera v\u00e6l umt\u00f3kt at drekka kalt te: \u00edste. Gr\u00f8nt te fr\u00e1 Bl\u00e1u fj\u00f8llunum \u00ed Kina hevur \u00ed 1000 \u00e1r ver\u00f0i\u00f0 br\u00fakt \u00ed t\u00ed kinesiska heiminum sum ein natt\u00farlig vi\u00f0ger\u00f0 fyri at betra heilsuna, gera h\u00fa\u00f0ina sunna og at geva eyka orku.\n\nS\u00ed eisini \n Kaffi\n Mate\n\nMatur og drekka"}
{"id": "25523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jar%C3%B0ber", "title": "Jar\u00f0ber", "text": "Jar\u00f0ber ella urtagar\u00f0sjar\u00f0ber (fr\u00f8\u00f0iheiti Fragaria \u00d7 ananassa) er ber \u00ed slektini Fragaria. Eitt jar\u00f0ber er n\u00f3gvar sm\u00e1ar fruktir, sum vaksa saman. Jar\u00f0ber er t\u00ed n\u00f3gvar sm\u00e1ar fruktir, sum sita \u00e1 tr\u00fatna\u00f0um bl\u00f3mubotni. Fruktin er n\u00f8t. Jar\u00f0berjaplantan hevur n\u00f3gvar s\u00e1\u00f0berar og n\u00f3gvar s\u00e1\u00f0gongir. Seks vikur eftir, at plantan er s\u00e1a\u00f0, fara jar\u00f0berini at b\u00fanast. T\u00e1 i\u00f0 berini s\u00ed\u00f0an eru b\u00fagvin, kanst t\u00fa heysta \u00ed seks vikur. Best ver\u00f0a berini, t\u00e1 i\u00f0 summari\u00f0 er gott. Eisini er gott, at heysti\u00f0 \u00e1ri\u00f0 fyri er gott, t\u00ed at bl\u00f3muknapparnir v\u00f3r\u00f0u til \u00e1ri\u00f0 fyri, t\u00e1 i\u00f0 dagarnir aftur f\u00f3ru at styttast. Besta t\u00ed\u00f0 at planta jar\u00f0berjaplantu er \u00e1 mi\u00f0jum sumri. Men plantan fruktar ikki fyrr enn \u00e1ri\u00f0 eftir. Jar\u00f0berini \u00ed F\u00f8royum skulu vera t\u00ed\u00f0liga b\u00fagvin, t\u00ed okkara summar er stutt. Tvey sl\u00f8g eru vanlig: berini lj\u00f3sarey\u00f0 og s\u00f8t. Tey vaksa skj\u00f3tari. Ella berini dimmarey\u00f0 og s\u00farlig og vaksa seinni. \n\nJar\u00f0berjaplantan stendur \u00ed fleiri \u00e1r. Plantan hevur jar\u00f0legg, sum liggur \u00ed moldini, og \u00far jar\u00f0legginum vaksa r\u00f8tur. Jar\u00f0leggurin brei\u00f0ir seg n\u00f3gv. Oman \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini vaksa sprotar. Teir liggja fram eftir j\u00f8r\u00f0ini, og r\u00f8tur koma \u00e1 teir. S\u00ed\u00f0an slitna petti av legginum fr\u00e1 og ver\u00f0a n\u00fdggjar plantur.\n\nFramlei\u00f0slulond\n\nKeldur \n\nBer"}
{"id": "25525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/190-%C3%A1rini", "title": "190-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini - 190-\u00e1rini - 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini 240-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n190-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/190", "title": "190", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n190-\u00e1rini"}
{"id": "25538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/180-%C3%A1rini", "title": "180-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini - 180-\u00e1rini - 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini 230-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n180-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/180", "title": "180", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n180-\u00e1rini"}
{"id": "25542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Melodifestivalen", "title": "Melodifestivalen", "text": "Melodifestivalen er ein afturvendandi svensk t\u00f3nleikakapping, sum Sveriges Television skipar fyri. Vinnarin av kappingini gerst umbo\u00f0 Sv\u00f8r\u00edkis til ta\u00f0 evropeisku t\u00f3nleikakappingina Eurovision Song Contest (ESC). S\u00ed\u00f0an 1959 er artisturin og \u00edkasti\u00f0 hj\u00e1 Sv\u00f8r\u00edki valt \u00fat \u00ed einari tj\u00f3\u00f0arfinalu, uttan \u00e1rini 1964, 1970 og 1976. Hesi tr\u00fd \u00e1rini lutt\u00f3k Sv\u00f8r\u00edki ikki av ymiskum ors\u00f8kum. S\u00ed\u00f0an 1967 hevur tj\u00f3\u00f0arfinalan \u00ed Sv\u00f8r\u00edki havt heiti\u00f0 Melodifestival, sum \u00ed 2001 var\u00f0 broytt til Melodifestivalen. Sj\u00f3nvarpssendingin er ein av teimum mest s\u00e6ddu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Meti\u00f0 fyri hyggjarat\u00f8lum var sett \u00ed 2006, t\u00e1 i\u00f0 4.242.000 f\u00f3lk hugdu.\n\nInnan Eurovision Song Contest hoyrir Sv\u00f8r\u00edki til tey lond, i\u00f0 hava havt st\u00f8rstan frambur\u00f0 vi\u00f0 fimm vinnarum, einum \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi og fimm tri\u00f0japl\u00e1ssum. Umframt ta\u00f0 er Sv\u00f8r\u00edki eisini enda \u00e1 aftasta pl\u00e1ssi tv\u00e6r fer\u00f0ir, og harafturat hevur Sv\u00f8r\u00edki einafer\u00f0 mist eitt finalupl\u00e1ss gj\u00f8gnum kvalifiseringsrunduna. Sv\u00f8r\u00edki er eisini eitt av teimum londunum, i\u00f0 hava kappast flest \u00e1r \u00ed ESC.\n\nVinnarar av Melodifestivalinum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nMelodifestivalen\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "25554", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6ngvakeppnin", "title": "S\u00f6ngvakeppnin", "text": "S\u00f6ngvakeppnin (fyrr kent sum S\u00f6ngvakeppni Sj\u00f3nvarpsins) er ein afturvendandi \u00e1rlig sangkapping \u00ed \u00cdslandi, sum  R\u00edkis\u00fatvarpi\u00f0 (R\u00daV) skipar fyri. Vinnarin umbo\u00f0ar \u00cdsland \u00ed Eurovision Song Contest. F\u00f8royingurin J\u00f3gvan Hansen hevur fleiri fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed kappingini, men hevur higartil ikki vunni\u00f0 hana.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskur t\u00f3nleikur\nEurovision Song Contest"}
{"id": "25556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norsk%20Melodi%20Grand%20Prix", "title": "Norsk Melodi Grand Prix", "text": "Melodi Grand Prix er ein t\u00f3nleikakapping \u00ed Noregi, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 av Norsk Rikskringkasting (NRK) n\u00e6rum hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 1960.  Vinnarin umbo\u00f0ar Noreg \u00ed Eurovision Song Contest. Danska kappingin av sama slag hevur sama heiti sum tann norska, svenska kappingin nevnist Melodifestivalen.\n\nBestu plaseringar \u00ed Eurovision Song Contest \nNorra hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir vunni\u00f0 Eurovision Song Contest, einafer\u00f0 veri\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi, einafer\u00f0 \u00e1 tri\u00f0japl\u00e1ssi, tr\u00edggjar fer\u00f0ir \u00e1 fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ssi og tr\u00edggjar fer\u00f0ir \u00e1 fimtapl\u00e1ssi.\n\nS\u00ed eisini \nDansk Melodi Grand Prix\nMelodifestivalen\nS\u00f6ngvakeppnin\n\nKeldur \n\nNorskur t\u00f3nleikur\nEurovision Song Contest"}
{"id": "25559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/170-%C3%A1rini", "title": "170-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini - 170-\u00e1rini - 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini 220-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n170-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/170", "title": "170", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n170-\u00e1rini"}
{"id": "25566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/160-%C3%A1rini", "title": "160-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini - 160-\u00e1rini - 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini 210-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n160-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/160", "title": "160", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n160-\u00e1rini"}
{"id": "25574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bodil%20vir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "Bodil vir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "Elsta filmsvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed Danmark er Bodil vir\u00f0isl\u00f8nin, sum ver\u00f0ur handa\u00f0 av Danske Filmkritikere. Vir\u00f0isl\u00f8nin er uppkalla\u00f0 eftir tveimum av teimum st\u00f3ru donsku sj\u00f3nleikarinnunum, Bodil Ipsen og Bodil Kjer, og var\u00f0 handa\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hin 29. apr\u00edl 1948.\n\nBodil vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur handa\u00f0 \u00ed hesum b\u00f3lkum:\n Besta danska filmin\n Besta mannliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin\n Besta kvinnuliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin\n Besta mandlige hj\u00e1leiklutin\n Besta kvinnuliga hj\u00e1leiklutin\n Besta amerikanska filmin\n Besta ikki-amerikanska filmin\n Besta dokumentar/stuttfilmin\n\nHarumframt ver\u00f0ur ein fotografvir\u00f0isl\u00f8n latin og ein Serst\u00f8k-Bodil fyri \u00e1rsins st\u00f8rstu innsatsir og ein Hei\u00f0urs-Bodil til ein ella fleiri pers\u00f3nar, i\u00f0 gj\u00f8gnum \u00e1rini hevur markera\u00f0 seg \u00e1 ein t\u00fd\u00f0andi h\u00e1tt.\n\nBodil vir\u00f0isl\u00f8nin"}
{"id": "25576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bodil%20vir%C3%B0isl%C3%B8nin%20fyri%20besta%20kvinnuliga%20h%C3%B8vu%C3%B0sleiklutin", "title": "Bodil vir\u00f0isl\u00f8nin fyri besta kvinnuliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin", "text": "Bodil vir\u00f0isl\u00f8nin fyri besta kvinnuliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin er ein av Bodil vir\u00f0isl\u00f8nunum, i\u00f0 er ein donsk filmsvir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur latin sj\u00f3nleikarum og \u00f8\u00f0rum innan danskir filmar. Filmmedarbejderforeningen \u00ed Danmark handar vir\u00f0isl\u00f8nina, i\u00f0 var sett \u00e1 stovn \u00ed 1948. Nevndin, i\u00f0 stendur fyri handanini, kann velja at lata vera vi\u00f0 at handa pr\u00edsin, um hon ikki finnur fram til nakra sj\u00f3nleikarinnu ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0, i\u00f0 tey halda er verd at geva vir\u00f0isl\u00f8nina til.\n\nVinnarar av vir\u00f0isl\u00f8nini \n\nBodil vir\u00f0isl\u00f8nin"}
{"id": "25577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B8rping", "title": "Sk\u00f8rping", "text": "Sk\u00f8rping er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 2.872 f\u00f3lk (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rebild", "title": "Rebild", "text": "Rebild er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 607 f\u00f3lk (2014). B\u00fdurin liggur mitt \u00ed Himmerland og er partur av Rebild kommunu.\n\nB\u00fdir \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "25579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hadsund%20Kirkja", "title": "Hadsund Kirkja", "text": "Hadsund Kirkja er f\u00f3lkakirkjan \u00ed Hadsund S\u00f3kn \u00ed Mariagerfjord Kommunu. Hon er tekna\u00f0 av arkitektinum C.A. Wiinholt \u00far Viborg og var\u00f0 bygt \u00ed 1898. Talan er um eina krosskirkju, sum er bygt av rey\u00f0um tigulsteinum og hevur svart skifertak.\n\nKirkjur\nHadsund"}
{"id": "25583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturgermansk%20m%C3%A1l", "title": "Vesturgermansk m\u00e1l", "text": "Vesturgermansku m\u00e1lini eru ein grein av germansku m\u00e1lfamiljuni. Tey vesturgermansku m\u00e1lini er tann st\u00f8rsta greinin av teimum trimum greinunum, i\u00f0 man plagar at b\u00fdta ta\u00f0 germansku m\u00e1lfamiljuna sundur \u00ed. Tey vesturgermansku m\u00e1lini eru eitt n\u00fa enskt, fr\u00edsiskt, ni\u00f0urlendskt, afrikaans, t\u00fdskt og jiddiskt. Hinar b\u00e1\u00f0ar greinarnar av germanskum m\u00e1lum eru Nor\u00f0urgermansku m\u00e1lini og tey Eysturgermansku m\u00e1lini, s\u00ed\u00f0stnevnda er n\u00fa \u00fatdeytt, ta\u00f0 var eitt n\u00fa gotiskt m\u00e1l. Tey Nor\u00f0urgermansku m\u00e1lini eru tey nor\u00f0urlendsku m\u00e1lini, tvs. danskt, norskt, svenskt, f\u00f8royskt og \u00edslendskt. Finskt, s\u00e1miskt og gr\u00f8nlenskt ver\u00f0a eisini tosa\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlondum, men hoyra ikki til ta\u00f0 germansku m\u00e1lfamiljuna.\n\nGermansk m\u00e1l"}
{"id": "25591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kanadiskt%20enskt%20m%C3%A1l", "title": "Kanadiskt enskt m\u00e1l", "text": "Kanadiskt enskt (\u00e1 enskum: Canadian English) er eitt m\u00e1lf\u00f8ri av enskum, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Kanada.  \n\nKanada\nEnskt m\u00e1l"}
{"id": "25604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slavisk%20m%C3%A1l", "title": "Slavisk m\u00e1l", "text": "Slavisku m\u00e1lini eru ein h\u00f8vu\u00f0sgrein av indo-evropeisku m\u00e1lfamiljuni. \n\nSlavisku m\u00e1lini ver\u00f0a vanliga b\u00fdtt \u00ed tr\u00edggjar greinar: \nVesturslavisk m\u00e1l \nEysturslavisk m\u00e1l \nSu\u00f0urslavisk m\u00e1l.\n\nSt\u00f8rstu slavisku m\u00e1lini eru russiskt, p\u00f3lskt og ukrainskt.\n\nHygg eisini at\nBaltisk m\u00e1l"}
{"id": "25610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mahatma%20Gandhi", "title": "Mahatma Gandhi", "text": "Mohandas Karamchand Gandhi (2. oktober 1869 \u2013 30. januar 1948) var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Porbandar \u00ed India t\u00f3lv \u00e1r eftir sepoyara\u00aduppreisturin, og \u00e1tta \u00e1r \u00e1\u00f0renn Viktoria drotning fekk heiti\u00f0 keisarinna av India. Eyknevni hansara Mahatma merkir \"st\u00f3rur andi\". N\u00edtjan \u00e1ra gamal f\u00f3r hann at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00ed London, og var hann t\u00e1 longu giftur og \u00e1tti eitt barn. Sum advokatur \u00e1t\u00f3k hann s\u00e6r eina uppg\u00e1vu fyri ein indiskan keypmann \u00ed Su\u00f0urafrika, og var hann ver\u00f0andi \u00ed landinum \u00ed einogtj\u00fagu \u00e1r.\nMangir av tilflytarunum \u00ed Su\u00f0urafrika v\u00f3ru indarar. Teir arb\u00adeiddu hart, men so sum so var vi\u00f0 r\u00e6ttindum teirra \u00ed t\u00ed rasu-sundur\u00adb\u00fdtta Su\u00f0urafrika, og ta\u00f0 setti Gandhi s\u00e6r fyri at gera naka\u00f0 vi\u00f0. Hann hev\u00f0i, sum var, eitt l\u00f8nandi advokat\u00advirki, men eftirsum hann v\u00e1ga\u00f0i s\u00e6r at leggja eftir ymsu rasul\u00f3gunum, var hann fleiri fer\u00f0ir koyrdur \u00ed fongsul. Ta\u00f0 var \u00ed hesum \u00e1runum, at hann menti s\u00edn h\u00e1tt at m\u00f3tm\u00e6la fri\u00f0arliga \u2013 m\u00f3tstandarin skuldi \"f\u00e1ast at ste\u00f0ga vi\u00f0 tolni og samkenslu\". So l\u00ed\u00f0andi kom eisini \u00edgj\u00f8gnum ein l\u00f3g, sum gj\u00f8rdi st\u00f8\u00f0una l\u00e6ttari fyri indararnar \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\n\u00cd 1915 vendi Gandhi aftur til heimlandi\u00f0, og aftan\u00e1 Fyrra heimskr\u00edggj byrja\u00f0i str\u00ed\u00f0 hansara fyri einum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum India. Partur av hesum str\u00ed\u00f0i var millum anna\u00f0 \u00f3l\u00fddnis\u00e1t\u00f8k, boykott, til d\u00f8mis av enskum tekstilv\u00f8rum, og royndir at vekja handverks\u00eddna\u00f0in til l\u00edvs \u00ed indisku b\u00fdunum, sum so \u00e1 s\u00edn h\u00e1tt kundi vera vi\u00f0 at virka m\u00f3ti f\u00e1t\u00e6ktini. Ta\u00f0 sigst, at Gandhi sj\u00e1lvur spann 100 metrar av tr\u00e1\u00f0i hv\u00f8nn dag. Eitt \u00f3l\u00fddnis\u00e1tak vendi s\u00e6r m\u00f3ti saltskattinum, eftirsum salt var ein ney\u00f0synjarv\u00f8ra sj\u00e1lvt hj\u00e1 teimum allar f\u00e1t\u00e6kastu. Hann fyriskipa\u00f0i ta sonevndu saltgonguna, eina gongu upp \u00e1 einar 400 kilometrar \u00fat til strondina, har indarar sj\u00e1lvir f\u00f3ru at framlei\u00f0a salt \u00far sj\u00f3gvi. Herurin leg\u00f0i upp\u00ed, og Gandhi var koyrdur \u00ed fongsul. Men indarar h\u00f8vdu tiki\u00f0 ikki\u00adhar\u00f0skaps h\u00e1ttin til s\u00edn og gj\u00f8rdu ikki m\u00f3tst\u00f8\u00f0u. Eitt anna\u00f0 Gandhi br\u00fakti at leggja tr\u00fdst \u00e1 bretar vi\u00f0 var at fasta, matstreika. Hann fasta\u00f0i stutt og greitt, til teir g\u00f3vust. Gandhi f\u00f3r ennt\u00e1 \u00ed holtur vi\u00f0 at berjast m\u00f3ti \u00f3r\u00e6ttinum indarara framdu s\u00edn\u00e1m\u00edllum, og royndi vi\u00f0 t\u00ed at betra korini hj\u00e1 teimum kastuleysu. Hann vildi vera vi\u00f0, at t\u00fa m\u00e1st seta teg upp \u00edm\u00f3ti t\u00edl\u00edkum, i\u00f0 gongur m\u00f3ti \"viti og skili og t\u00ednari hjartans meining\". \n\nEftir Seinna heimskr\u00edggj var t\u00ed\u00f0in b\u00fagvin hj\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi at lata India f\u00e1a s\u00edna loysing. Tann 15. august 1947 var\u00f0 bretska flaggi\u00f0 tiki\u00f0 ni\u00f0ur \u00e1 India House, h\u00e1borg eingilskmanna, og ta\u00f0 indiska var\u00f0 vundi\u00f0 h\u00fanarh\u00e1tt \u00ed sta\u00f0in. Gandhi hev\u00f0i t\u00e1 virka\u00f0 fyri hesum m\u00e1li vi\u00f0 serligu framfer\u00f0arh\u00e6ttum s\u00ednum \u00ed n\u00e6rum fj\u00f3r\u00f0ings \u00f8ld. Beinanvegin aftan\u00e1 hetta t\u00f3k mikil \u00f3fri\u00f0ur seg upp millum ymisku f\u00f3lkab\u00f3lkarnar, hinduar, sikhar og muslimar, har h\u00f3pin av f\u00f3lki fl\u00fdggja\u00f0u og n\u00f3gv f\u00f3lk doy\u00f0u. Gandhi vitja\u00f0i fl\u00f3ttaf\u00f3lkalegur, fasta\u00f0i og ba\u00f0. Men eftirsum hann ikki eint\u00fd\u00f0ugt stu\u00f0la\u00f0i \u00e1huga\u00ad m\u00e1lunum hinduara, fekk hann n\u00fa eisini f\u00edggindar millum lands\u00admenn sinar. Tann 30. januar 1948 var\u00f0 Gandhi skotin til dey\u00f0is av einum hinduistiskum manni um 30 \u00e1ra aldur. Ognirnar, Gandhi leg\u00f0i eftir seg, v\u00f3ru einar tr\u00e6sandalur, eitt b\u00edligt nikkul\u00adur, brillur, ein sk\u00e1l, ein skei\u00f0 og ein sangb\u00f3k.\n\nKeldur \n\n Store Norske Leksikon\n\nIndarar\nIndiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1869\nAndl\u00e1t \u00ed 1948"}
{"id": "25611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slovenska%20stavra%C3%B0i%C3%B0", "title": "Slovenska stavra\u00f0i\u00f0", "text": "Slovenska stavra\u00f0i\u00f0 er bygt \u00e1 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 n\u00f8krum eyka b\u00f3kstavum vi\u00f0 teknum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at skriva slovenska m\u00e1li\u00f0.\n\nStavra\u00f0 bygd \u00e1 ta\u00f0 lat\u00ednska\nSlovenskt m\u00e1l"}
{"id": "25612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urlendsk%20m%C3%A1l", "title": "Nor\u00f0urlendsk m\u00e1l", "text": "Nor\u00f0urlendsku (nor\u00f0urgermansku) m\u00e1lini eru ein grein av germansku m\u00e1lfamiljuni. Tey nor\u00f0urgermansku m\u00e1lini eru danskt, norskt, svenskt, f\u00f8royskt og \u00edslendskt.\n\nFinskt, s\u00e1miskt og gr\u00f8nlenskt ver\u00f0a eisini tosa\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlondum, men hoyra ikki til ta\u00f0 germansku m\u00e1lfamiljuna."}
{"id": "25617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtabj%C3%B8rn", "title": "Hv\u00edtabj\u00f8rn", "text": "Hv\u00edtabj\u00f8rn (lat\u00ednskt: ursus maritimus) er st\u00f3rt lo\u00f0i\u00f0 r\u00e1nsdj\u00f3r av bjarnar\u00e6tt. Hv\u00edtabj\u00f8rn heldur til \u00ed Arktis. Skinni\u00f0 er \u00f3gvuliga t\u00e6tt og oljut, og undir h\u00fa\u00f0ini er eitt tj\u00fakt lag av fiti. 30 kuldastig passar hv\u00edtabj\u00f8rnini allarbest. Og h\u00f3ast ta\u00f0 frystir 40 stig, frystir hon ikki. Og ta\u00f0 ger hon heldur ikki, t\u00e1 i\u00f0 hon svimur \u00ed t\u00ed kalda sj\u00f3num. Inntil fyrst \u00ed 1970\u00adunum var loyvt at skj\u00f3ta hv\u00edtabj\u00f8rn. Men t\u00e1 var tali\u00f0 av bjarnum so l\u00edti\u00f0 at avgj\u00f8rt var\u00f0 at fri\u00f0a hana fyri vinnu\u00ad ligari vei\u00f0u. Fyrstu 10\u00ad-15 \u00e1rini eftir fri\u00f0ingina vaks tali\u00f0 av bjarnum n\u00f3gv, men eftir ta\u00f0 hevur stovnurin n\u00e6stan sta\u00f0i\u00f0 \u00ed sta\u00f0. \u00cd dag eru bara einar 20.000 hv\u00edtabjarnir til.\n\nHv\u00edtabj\u00f8rn er r\u00e1nsd\u00fdr, sum drepur onnur d\u00fdr. Hon er eisini vandamikil fyri f\u00f3lk. Hv\u00edtabjarnir drepa millum fimm og t\u00edggju f\u00f3lk hv\u00f8rt \u00e1r. \n\nBjarnir"}
{"id": "25620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frej%20Larsson", "title": "Frej Larsson", "text": "Frej Robin Larsson (f\u00f8ddur 9. september 1983) er ein svenskur t\u00f3nleikari og rappari. Hann er kendur fr\u00e1 b\u00f3lkunum Maskinen og Slagsm\u00e5lsklubben.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nSvenskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "25621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ebba", "title": "Ebba", "text": "Ebba er konuf\u00f3lkanavn.\n\nKendar kvinnur sum eita Ebba:\n\n Ebba Bernadotte, svensk prinsessa.\n Ebba Haslund, norskur rith\u00f8vundur.\n Ebba Hentze, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Ebba Jungmark, svensk \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n Ebba Pauli, svenskur rith\u00f8vundur.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "25622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ebba%20Jungmark", "title": "Ebba Jungmark", "text": "Ebba Anna Jungmarkt (f\u00f8dd 10. mars 1987 \u00ed Onsala) er ein svensk \u00edtr\u00f3ttakvinna, sum \u00ed\u00f0kar fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. Hon hevur serliga gj\u00f8rt seg galdandi innan h\u00e6ddarlop. Hon vann bronsu \u00ed innandura EM 2011 og silvur \u00ed somu kapping \u00ed 2012. \u00cd 2013 vann silvur \u00ed h\u00e6ddarlopi \u00e1 innandura HM \u00ed Fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti.\n\n\u00c1 netinum \n IAAF\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "25630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3garbj%C3%B8rn", "title": "Sk\u00f3garbj\u00f8rn", "text": "Sk\u00f3garbj\u00f8rn (lat\u00ednskt: ursus arctos) er st\u00f3rt lo\u00f0i\u00f0 r\u00e1nsdj\u00f3r av bjarnar\u00e6tt.\n\nBjarnir"}
{"id": "25632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturslavisk%20m%C3%A1l", "title": "Vesturslavisk m\u00e1l", "text": "Vesturslavisku m\u00e1lini eru ein grein av slavisku m\u00e1lfamiljuni. St\u00f8rstu vesturslavisku m\u00e1lini eru p\u00f3lskt, kekkiskt og slovakiskt.\n\nSlavisk m\u00e1l"}
{"id": "25636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pirah%C3%A3%20m%C3%A1l", "title": "Pirah\u00e3 m\u00e1l", "text": "Pirah\u00e3 (eisini Pirah\u00e1) er eitt av indi\u00e1naram\u00e1lunum \u00ed Amazonas \u00ed Brasil. \u00cd 19. \u00f8ld v\u00f3ru ta\u00f0 umlei\u00f0 30.000 til 60.000 f\u00f3lk i\u00f0 tosa\u00f0u m\u00e1li\u00f0, men \u00ed dag eru ta\u00f0 bert umlei\u00f0 250-380 f\u00f3lk, i\u00f0 tosa Pirah\u00e3, tey b\u00fagva fram vi\u00f0 Maici-\u00e1nni, sum er ein \u00e1 i\u00f0 rennur saman vi\u00f0 Amazon-\u00e1nni. Pirah\u00e3 m\u00e1li\u00f0 er ta\u00f0 einasta m\u00e1lf\u00f8ri (dialektin) av mura-m\u00e1lunum, i\u00f0 enn livir, hini m\u00e1lf\u00f8rini eru \u00fatdey\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Brasil\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "25637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1l%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "M\u00e1l \u00ed F\u00f8royum", "text": "F\u00f8royskt og danskt eru almenn m\u00e1l \u00ed F\u00f8royum.\n\nM\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 er f\u00f8royskt, sprotti\u00f0 \u00far forna norr\u00f8na m\u00e1linum. F\u00f8royskt l\u00edkist mest \u00edslendskum og n\u00f8krum dialektum av norskum, t\u00f3 er f\u00f8royskt vori\u00f0 \u00e1virka\u00f0 n\u00f3gv av donskum. Ta\u00f0 at F\u00f8royar liggja so langt burtur fr\u00e1 umheiminum hevur hj\u00e1lpt f\u00f8royska m\u00e1linum at vera verandi eitt sera sermerkt tungum\u00e1l. \u00cd barnask\u00falanum er undirv\u00edsing \u00ed m\u00e1lunum f\u00f8royskum, donskum og enskum kravd. F\u00f8royingar flestir skilja hini nor\u00f0urlandam\u00e1lini, b\u00e6\u00f0i skrivliga og munnliga.\n\nKeldur"}
{"id": "25644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanna%20Hedlund", "title": "Hanna Hedlund", "text": "Hanna Kristina Hedlund (f\u00f8dd 24. januar 1975 \u00ed Kilafors) er ein svensk songkvinna. Hon lutt\u00f3k \u00ed t\u00ed svenska Melodifestivalen \u00ed 2000 vi\u00f0 sanginum Anropar f\u00f6rsvunnen, sum enda\u00f0i \u00e1 einum 8. pl\u00e1ssi.Tvey \u00e1r seinni, \u00ed 2002, lutt\u00f3k hon saman vi\u00f0 systir s\u00edni, Lina, vi\u00f0 sanginum   Big Time Party, t\u00e6r komu \u00ed finaluna og enda\u00f0u \u00e1 einum 9. pl\u00e1ssi. \n\n\u00cd 2007 var hon d\u00f3mari \u00ed undirhaldssendingini Talang 2007 \u00ed svenska TV4, saman vi\u00f0 Tobbe Blom og Bert Karlsson. Hon var vi\u00f0 \u00ed 6 sesongum av Mimmi och Mojje.\n\n\u00cd 2008 var hon programmlei\u00f0ari fyri Singing Bee \u00ed TV3 og innsp\u00e6ldi s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu. \u00cd 2008/2009 lutt\u00f3k hon \u00ed a\u00f0ru sesong av K\u00f6rslaget hj\u00e1 TV4 vi\u00f0 Team Bolln\u00e4s, og tey vunnu.\n\nHedlund lutt\u00f3k \u00ed Melodifestivalen 2013 sum partur av t\u00ed n\u00fdstovna\u00f0a t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Swedish House Wives saman vi\u00f0 Jenny Silver og Pernilla Wahlgren. \u00cd \u00f8\u00f0rum parti av kappingini enda\u00f0u t\u00e6r \u00e1 6. pl\u00e1ssi vi\u00f0 sanginum On Top of the World.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2000 \u2013 Anropar f\u00f6rsvunnen\n2002 \u2013 Big time party\n2008 \u2013 Det \u00e4r jag som \u00e4r mamman\n2013 \u2013 On Top of the World\n\nSvenskar songkvinnur\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "25646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joensen", "title": "Joensen", "text": "Joensen er mest vanliga f\u00f8royska eftirnavni\u00f0. Ta\u00f0 er sett saman av Joen, sum er danski formurin av f\u00f8royska mannf\u00f3lkanavninum J\u00f3gvan, og sen, sum er ein gamal danskur formur fyri sonur. F\u00f8royingar fingu ikki loyvi til at geva b\u00f8rnum s\u00ednum f\u00f8roysk n\u00f8vn fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini. F\u00f8royski formurin av eftirnavninum Joensen er J\u00f3gvansson. \u00cd 2015 v\u00f3ru ta\u00f0 2.365 f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 eftirnavninum Joensen, \u00ed 2001 var hetta tali\u00f0 2.631.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Joensen:\nAstrid Joensen (f. 1949), f\u00f8royskur yrkjari\nBodil Joensen, donsk sj\u00f3nleikarinna.\nDagmar Joensen-N\u00e6s, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\nDagny Joensen, f\u00f8royskur journalistur\nEdmund Joensen, f\u00f8royskur politikari.\nFridtjof Joensen, f\u00f8royskur myndah\u00f8ggari.\nGu\u00f0mundur Joensen, f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\nHallur Joensen, f\u00f8royskur country sangari\nHeri Joensen (t\u00f3nleikari), forsangari \u00ed T\u00fdr.\nMartin Joensen (rith\u00f8vundur).\nMartin Joensen (yrkjari og t\u00f3nleikari).\nMonika Stauss Joensen, t\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur\nOve Joensen, f\u00f8royskur r\u00f3gvari.\nP\u00e1l Joensen, f\u00f8royskur svimjari.\nPoul F. Joensen, f\u00f8royskur yrkjari.\nRobert Joensen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og politikari.\nS\u00e1mal Joensen-Mikines, f\u00f8royskur listam\u00e1lari.\nSigri\u00f0 av Skar\u00f0i Joensen (f. 1908), f\u00f8royskur kjakari\n\nKeldur \n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eftirn%C3%B8vn%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Eftirn\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum", "text": "Eftirn\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum eru \u00ed flestum f\u00f8rum \u00e1 donskum m\u00e1li. Ta\u00f0 er \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, at summir f\u00f8royingar hava fingi\u00f0 s\u00e6r f\u00f8roysk eftirn\u00f8vn, summi hava keypt s\u00e6r eftirn\u00f8vn, sum kunnu vera sta\u00f0arn\u00f8vn, onnur hava tiki\u00f0 eftirnavn eftir fornavninum \u00e1 p\u00e1panum ella mammuni og so -son ella -d\u00f3ttir afturat, me\u00f0an onnur hava f\u00f8royska danska -sen eftirnavn teirra, men hesi eftirn\u00f8vn s\u00edggjast ikki aftur \u00e1 listanum yvir 52 tey vanligastu eftirn\u00f8vnini \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8ga  \nF\u00f8roysk n\u00f8vn v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0 \u00e1 donskum \u00ed kirkjub\u00f3kunum. Kortini hava tey ikki veri\u00f0 br\u00fakt n\u00f3gv millum manna. Til d\u00f8mis var\u00f0 Kv\u00edv\u00edks-J\u00f3gvan skriva\u00f0ur sum Joen Danielsen, men millum manna var\u00f0 r\u00f3ptur Kv\u00edv\u00edks-J\u00f3gvan. Somulei\u00f0is var J\u00f3an Petur uppi \u00ed Tr\u00f8\u00f0 skriva\u00f0ur sum Joen Peter Gregoriussen. Konuf\u00f3lki\u00f0 var leingi givi\u00f0 r\u00e6tt eftirnavn eftir kyni, ta\u00f0 er -d\u00f3ttir (-datter \u00ed kirkjub\u00f3kunum) \u00ed sta\u00f0in fyri -son (-sen), men seinni gj\u00f8rdust efitrn\u00f8vnini arvalig og t\u00ed fingu tey -sen eftirn\u00f8vn eins og tey eru \u00ed dag. T\u00e1 i\u00f0 danir spakuliga broyttu eftirnavnasi\u00f0 vi\u00f0 m.a. \u00e1virkan \u00far T\u00fdsklandi, gj\u00f8rdust hesi n\u00f8vn arvalig og v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0 sum -sen, og f\u00f8royingar fylgdu vi\u00f0, t\u00ed kirkjan og prestar var danskir. Ofta v\u00f3ru fleiri ymisk f\u00f8roysk n\u00f8vn skriva\u00f0 eins \u00e1 donskum. Til d\u00f8mis J\u00f3ansd\u00f3ttir/J\u00f3ansson og J\u00f3gvansd\u00f3ttir/J\u00f3gvansson v\u00f3r\u00f0u til Joensen, me\u00f0an Andras og Dia (g\u00f3\u00f0varanavn fyri Andrias) v\u00f3r\u00f0u til Andreasen ella Andersen til d\u00f8mis. \n\nOnnur vanlig f\u00f8roysk eftirn\u00f8vn eru \u00ed -stovu, onnur b\u00fasta\u00f0arn\u00f8vn og sta\u00f0arn\u00f8vn. Ofta eru sta\u00f0arn\u00f8vnini \u00e1 donskum, men eru sum oftast donsk heiti fyri f\u00f8roysk st\u00f8\u00f0. Til d\u00f8mis er Arge danska navni\u00f0 fyri Argir. Millum anna\u00f0 var N\u00f3lsoyar P\u00e1ll skriva\u00f0ur sum Poul Poulsen Nols\u00f8e. N\u00f3lsoyar P\u00e1ll \u00e6t Poulsen, t\u00ed hann var sonur P\u00e1ls fa\u00f0irs s\u00edns vi\u00f0 sama navni\u00f0. \u00c1 f\u00f8royskum hev\u00f0i hann iti\u00f0 P\u00e1lsson og hann hev\u00f0i ikki kunna\u00f0 givi\u00f0 eftirnavni\u00f0 v\u00ed\u00f0ari, t\u00ed fa\u00f0irs- og m\u00f3\u00f0ursn\u00f8vn ikki kunnu arvast eins og -sen og onnur eftirn\u00f8vn. -sen n\u00f8vnini \u00ed Noregi og Danmark og -son n\u00f8vnini \u00ed Sv\u00f8r\u00edki stava annars fr\u00e1 sama eftirnavnasi\u00f0i, sum var var\u00f0veittur \u00ed \u00cdslandi og tikin uppaftur \u00ed F\u00f8royum.\n\nTey vanligastu eftirn\u00f8vnini \u00ed F\u00f8royum  \nNi\u00f0anfyri s\u00e6st eitt yvirlit yvir 52 av teimum vanligastu eftirn\u00f8vnunum \u00ed F\u00f8royum \u00e1ri\u00f0 2019. Sum s\u00e6st eru 33 av teimum 52 eftirn\u00f8vn i\u00f0 enda vi\u00f0 -sen, i\u00f0 er ein gamal danskur formur fyri son ella sonur. Eftirnavni\u00f0 Djurhuus sum er 10. mest vanliga eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum kemur \u00far Kn\u00e6verhede \u00ed S\u00e6by \u00ed Nor\u00f0urjyllandi \u00ed Danmark. \u00d8ll i\u00f0 eita Djurhuus til eftirnavn eru eftirkomarar av einum donskum presti og konu hansara, Christen Jensen Djurhuus (1708 - 1775), i\u00f0 fluttu til F\u00f8roya \u00ed 18. \u00f8ld. Hann var prestur \u00e1 Nesi \u00ed Eysturoynni fr\u00e1 3. august 1742.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nEftirn\u00f8vn, topp 50 pl\u00e1ss nr. (2001-2019), hagstova.fo\n\u201dsen\u201d-n\u00f8vnini f\u00e6kkast \u00ed F\u00f8royum, T\u00ed\u00f0indi \u00far F\u00f8royum, 22. juli 2015 \n\u00c1lit um endursko\u00f0an av navnal\u00f3gini.pdf, lms.fo, juni 2001 \n\u00c1lit fr\u00e1 navnanevndini.pdf, lms.fo, februar 1991\n\nKeldutilfar \n\nEftirn\u00f8vn\nF\u00f8royingar"}
{"id": "25649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/150-%C3%A1rini", "title": "150-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini - 150-\u00e1rini - 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini 200-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n150-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/150", "title": "150", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n150-\u00e1rini"}
{"id": "25661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hansen", "title": "Hansen", "text": "Hansen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er mest vanliga norska eftirnavni\u00f0, tri\u00f0 vanligasta danska eftirnavni\u00f0, og n\u00e6stvanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 merkir sonur Hans.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Hansen:\n\nF\u00f8royingar \n Arnbj\u00f8rn T. Hansen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Bogi Hansen, havl\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur.\n Doris Hansen, rith\u00f8vundur.\n Dorit Hansen, journalistur og ritstj\u00f3ri\n Elsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur, fyrr Hansen, politikari.\n Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir, f\u00f8dd Hansen, songkvinna og sangskrivari.\n Hallger\u00f0 Hansen, f\u00f8royskur sk\u00falab\u00f3karith\u00f8vundur\n Hans Fr\u00f3\u00f0i Hansen, fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og venjari.\n Jens Marni Hansen, sangari, t\u00f3nleikari.\n Johanna Maria Skylv Hansen (f. 1877), f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n J\u00f3gvan Hansen, sangari.\n Karsten Hansen, politikari.\n Kim Hansen, sangari.\n Kristina Sundar Hansen, sj\u00f3nleikari og leikrith\u00f8vundur\n Liss Joan Hansen (f. 1966), barnab\u00f3karith\u00f8vundur\n Tr\u00f3ndur Bogason, fyrr Hansen, t\u00f3naskald og t\u00f3nleikari.\n\nDanir \n Holger Juul Hansen, sj\u00f3nleikari.\n Nikolaj Hansen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nNor\u00f0menn \n Caroline Graham Hansen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nAmerikanarar \n Brendan Hansen, svimjari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacobsen", "title": "Jacobsen", "text": "Jacobsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er tri\u00f0 vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 merkir sonur Jacobs. \u00cd F\u00f8royum var\u00f0 navni\u00f0 J\u00e1kupsson skriva\u00f0 sum Jacobsen av donskum prestum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Jacobsen:\n\nF\u00f8royingar \n Edva Jacobsen, politikari.\n Erhard Jacobsen (f. 1949), landsb\u00f3kav\u00f8r\u00f0ur\n Gu\u00f0run S\u00f3lja Jacobsen, songkvinna.\n Hans Jacob Jacobsen (He\u00f0in Br\u00fa), rith\u00f8vundur.\n Ingolf Jacobsen, listama\u00f0ur.\n Marna Jacobsen, forkvinna \u00ed Demokratia (2016-)\n P\u00e6tur Dam Jacobsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n R\u00f3gvi Jacobsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n T\u00f3rbj\u00f8rn Jacobsen, politikari.\n\nDanir \n Balzer Jacobsen, l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nNor\u00f0menn \n Nils Kristen Jacobsen, politikari.\n\nAmerikanarar \n Josephine Jacobsen, yrkjari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8jgaard", "title": "H\u00f8jgaard", "text": "H\u00f8jgaard er 17. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita H\u00f8jgaard:\n Elin Bj\u00f8rg H\u00f8jgaard, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Gunv\u00f8r H\u00f8jgaard, f\u00f8royskur sk\u00falab\u00f3karith\u00f8vundur\n Hans Jacob H\u00f8jgaard, f\u00f8royskur t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard, f\u00f8royskur politikari.\n \u00d3lavur H\u00f8jgaard, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sangari.\n Sigga-Maria Hjalmarsd\u00f3ttir H\u00f8jgaard, f\u00f8royskur yrkjari\n Vida Akselsd\u00f3ttir H\u00f8jgaard, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sat%C5%8D", "title": "Sat\u014d", "text": "Sat\u014d (\u4f50\u85e4) er mest vanliga eftirnavni\u00f0 \u00ed Japan.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Sat\u014d:\n K\u014dichi Sat\u014d, japanskur sj\u00f3nleikari.\n Naotake Sat\u014d, japanskur politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Http", "title": "Http", "text": "HTTP ella HyperText Transfer Protocol er ein samskiftish\u00e1ttur (protokol), som vanliga ver\u00f0ur br\u00faktur til samskifti\u00f0 \u00e1 internetinum. Alt sum ver\u00f0ur sent vi\u00f0 hesi protokoll ver\u00f0ur sent um interneti\u00f0 sum \"kl\u00e1r tekst\". T.v.s. at samskifti\u00f0 er ikki dult (kryptera\u00f0) og kann t\u00ed lesast. \u00c1setingar fyri  hesa protokol ver\u00f0ur umsitin av W3C (World Wide Web Consortium)\n\nHTTP kann virka dult yvir eitt SSL-samband (Https).\n\nTeldut\u00f8kni\nSamskifti\nInterneti\u00f0"}
{"id": "25719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Papiamento", "title": "Papiamento", "text": "Papiamento ella Papiamentu er alment m\u00e1l \u00ed Aruba, Cura\u00e7ao og Karibisku Ni\u00f0urlondini (Bonaire).\n\nM\u00e1l \u00ed Nor\u00f0uramerika"}
{"id": "25721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Https", "title": "Https", "text": "Https ein kryptera \u00fatg\u00e1va av http. Alt samskifti\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0ur sent vi\u00f0 hesi protokoll er dult (kryptera\u00f0). T.v.s. at samskifti\u00f0 kann ikki lesast av \u00f8\u00f0rum enn sendara og m\u00f3takara. \u00c1setingar fyri hesa protokol ver\u00f0ur umsitin av W3C (World Wide Web Consortium)\n\nHttps ver\u00f0ur vanliga br\u00fakt \u00ed samband vi\u00f0 gjald yvir interneti\u00f0 t.d. vi\u00f0 netbanka. Hetta trygga samskifti\u00f0 ver\u00f0ur vanliga fr\u00e1merk vi\u00f0 einum heingil\u00e1si framman fyri heimas\u00ed\u00f0ub\u00fasta\u00f0in (URL'in).\n\nInterneti\u00f0\nTeldut\u00f8kni\nSamskifti"}
{"id": "25727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2015", "title": "2015", "text": "2015 (MMXV) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum h\u00f3sdegi. \u00c1ri\u00f0 er nummar 2015 eftir kristi f\u00f8\u00f0ing, fimtanda \u00e1ri\u00f0 \u00ed tri\u00f0ja \u00e1rt\u00fasund, fimtanda \u00e1ri\u00f0 \u00ed 21. \u00f8ld, og 6 \u00e1ri\u00f0 \u00ed 2010-\u00e1runum.\n\nHendingar \n 1. januar - Litava tekur upp evruna sum gjaldsmi\u00f0il. Evran kemur \u00edsta\u00f0in fyri gjaldmi\u00f0ilin litas.\n 5. januar \n Ein 34 \u00e1ra gamal f\u00f8royskur ma\u00f0ur ringir til l\u00f8gregluna \u00ed Keypmannahavn og bo\u00f0ar fr\u00e1, at hann hev\u00f0i stungi\u00f0 konu s\u00edna, er bangin fyri at hava dripi\u00f0 hana. Dagin eftir kemur hann undir grundl\u00f3garforhoyr, men noktar seg sekan \u00ed dr\u00e1pi. D\u00f3marin var\u00f0haldsfongslar mannin \u00ed f\u00fdra vikur,  \u00ed me\u00f0an m\u00e1li\u00f0 kannast n\u00e6rri. Hendingin fer fram \u00ed einari \u00edb\u00fa\u00f0 \u00e1 Frederiksberg.\n J\u00f3han \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst fyri danska U-21 hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0, eftir at hava veri\u00f0 \u00ed karantenu \u00ed 2 \u00e1r fr\u00e1 landsli\u00f0shondb\u00f3lti, t\u00ed at hann skifti hondb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0skap \u00far F\u00f8royum til Danmark. Landsdysturin var m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki og var sp\u00e6ldur \u00ed Malm\u00f6. Danmark vann dystin 28-23.\n7. januar - Eitt yvirgangs\u00e1lop ver\u00f0ur framt \u00ed Par\u00eds m\u00f3ti t\u00ed\u00f0arritinum Charlie Hebdo. Minst 12 f\u00f3lk lata l\u00edv og minst 11 f\u00f3lk ver\u00f0a s\u00e6rd, t\u00e1 i\u00f0 tveir gr\u00edmukl\u00e6ddir menn vi\u00f0 Kalashnikov-byrsum tro\u00f0ka seg inn \u00ed bygningin, har bla\u00f0stj\u00f3rnin hevur fund fund, og byrja at skj\u00f3ta. Tveir l\u00f8greglumenn er millum tey dripnu. Gerningsmenninir sleppa til r\u00fdmingar vi\u00f0 einum bili, har ein tri\u00f0i pers\u00f3nur b\u00ed\u00f0ar eftir teimum. F\u00fdra av teimum dripnu eru kendir teknarar, i\u00f0 tekna\u00f0u keiputekningar av profetinum Mohammed \u00ed 2006.\n 15. januar - Kava\u00f3dn herjar um alt F\u00f8royar. Ikki kemur n\u00f3gvur kavi \u00ed Su\u00f0uroy og Sandoy, men \u00ed restini av landinum er ikki koyrandi, ringast er \u00e1 Sandav\u00e1gsh\u00e1lsi, \u00e1 Vestmannavegnum, \u00e1 Kv\u00edv\u00edksvegnum og vi\u00f0 Nor\u00f0sk\u00e1latunnilin. Fleiri bilar standa fastir \u00ed n\u00f3gva kavanum. N\u00f8kur noyddust at sova \u00ed bilinum, og n\u00f3gv gerast ve\u00f0urf\u00f8st. handanin av Mentanarvir\u00f0isl\u00f8num Landsins, i\u00f0 skal handast hendan dag, ver\u00f0ur av hesi ors\u00f8k \u00fatsett til dagin eftir.\n 16. januar \n Listaboykotti\u00f0, sum listaf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum settu \u00ed verk \u00edm\u00f3ti t\u00ed almenna vi\u00f0 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00e1 odda 2. november 2012, er n\u00fa av. Ta\u00f0 v\u00f3ru Steint\u00f3r Rasmussen og Teitur Lassen, i\u00f0 t\u00f3ku stig til boykotti\u00f0, eftir at samgongan valdi at skerja j\u00e1ttanina vi\u00f0 einum fj\u00f3r\u00f0ingi.\n Mentanarvir\u00f0isl\u00f8nir Landsins, sum \u00e1ttu at veri\u00f0 handa\u00f0ar dagin fyri, hin 15. januar, men v\u00f3ru \u00fatsettar vegna \u00f3ve\u00f0ur,  ver\u00f0a handa\u00f0ar \u00e1 samkomu \u00ed Deplinum \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk. T\u00f3rbj\u00f8rn Olsen, listam\u00e1lari, fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins, Tey av Kamarinum fingu Hei\u00f0ursg\u00e1vu landsins, Mathias Kapnas, t\u00f3nleikari, fekk vir\u00f0isl\u00f8n til Ungt listaf\u00f3lk. Oddv\u00f8r Johansen, rith\u00f8vundur og Katrin Ottarsd\u00f3ttir, filmsleikstj\u00f3ri, fingu S\u00f8mdarg\u00e1vu landins.\n Landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed mentam\u00e1lum, Bj\u00f8rn Kals\u00f8, kunnger, at or\u00f0ab\u00f8kur Sprotans n\u00fa ver\u00f0a \u00f3keypis atkomuligar hj\u00e1 \u00f8llum i\u00f0 ynskja ta\u00f0, b\u00e6\u00f0i f\u00f8royingum og \u00fatlendingum, \u00ed F\u00f8royum eins v\u00e6l og \u00fati \u00ed heimi. Henda t\u00e6nasta ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0 av Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num og Kommununum \u00ed F\u00f8royum. Avtalan er fyri tr\u00fd \u00e1r fyribils og er ein avtala millum Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, Kommunufelagi\u00f0 umbo\u00f0andi allar kommunur \u00ed F\u00f8royum og forlagi\u00f0 Sprotan. \u00cd l\u00f8tuni eru 13 b\u00f8kur \u00e1 kervinum, og t\u00e6r eru n\u00fa fr\u00edar hj\u00e1 \u00f8llum at n\u00fdta.\n 22. februar - Gittarleikarin Alvi Joensen vinnur Stella Polaris kappingina, sangarin Birita Poulsen vinnur 2. vir\u00f0isl\u00f8n, saxofonleikarin Kristina Thede Johansen vinnur 3. vir\u00f0isl\u00f8n. Vir\u00f0isl\u00f8nirnar eru \u00e1 20.000, 10.000 og 5.000 kr\u00f3nur.\n6. mars - \u00d3manna\u00f0a r\u00famdarfari\u00f0 Dawn hj\u00e1 NASA, fer inn \u00ed ringr\u00e1sina hj\u00e1 dv\u00f8rggongustj\u00f8rnuni Ceres, og gerst fyrsta r\u00famdarfar, i\u00f0 vitjar eina dv\u00f8rggongustj\u00f8rnu..\n 20. mars - Full s\u00f3larmyrking i F\u00f8royum og \u00e1 Svalbard.\n24. mars - Airbus A320-211 hj\u00e1 Germanwings brotlendir \u00ed fronsku alpunum. 150 f\u00f3lk lata l\u00edv. \n9. apr\u00edl - J\u00f3gvan Skorheim gerst n\u00fdggjur forma\u00f0ur \u00ed Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum, eftir at K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard \u00f3v\u00e6nta\u00f0 leggur fr\u00e1 s\u00e6r.\n2. apr\u00edl - Yvirgangsats\u00f3kn \u00ed Kenya 2015: 148 f\u00f3lk, meginparturin ung lesandi, lata l\u00edv \u00ed Garissa h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Kenja, t\u00e1 terrorb\u00f3lkurin Al-Shabaab br\u00fdtur s\u00e6r veg inn \u00ed sk\u00falan og byrjar at skj\u00f3ta.  11. apr\u00edl - J\u00f3gvan Philbrow er n\u00fdggjur forma\u00f0ur \u00ed Pedagogfelagnum.\n25. apr\u00edl - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti, i\u00f0 m\u00e1tar 7.8 \u00e1 richterskalanum, rakar Nepal, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 8.857 f\u00f3lk lata l\u00edv \u00ed landinum. 130 lata l\u00edv \u00ed India, 27 lata l\u00edv \u00ed Kina og 4 lata l\u00edv \u00ed Bangladesj. Tilsamans 9.018 lata l\u00edv \u00ed jar\u00f0skj\u00e1lvtanum. \n 3. mai - Maria Winther Olsen vinnur 100.000 kr\u00f3nur til filmframlei\u00f0slu \u00e1 Spot Festivalinum \u00ed Danmark.\n23. mai - \u00cdrland heldur f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u, i\u00f0 gevur samkyndum r\u00e6tt til at giftast. \u00cdrland gerst harvi\u00f0 fyrsta land \u00ed heiminum, i\u00f0 setur hesa l\u00f3g \u00ed gildi eftir eina v\u00e6leydna\u00f0a f\u00f3lkaatv\u00f8\u00f0u.\n18. juni - F\u00f3lkatingsval. Tj\u00f3\u00f0veldi og Javna\u00f0arflokkurin vinna f\u00f8roysku umbo\u00f0ini \u00e1 F\u00f3lkatingi.\n5. august - Br\u00f8kdeilir funnir \u00e1 R\u00e9unionoyggj ver\u00f0a sta\u00f0festir at vera fr\u00e1 Malaysian Airlines Flight 370, i\u00f0 hvarv \u00ed mars 2014.\n1. september - L\u00f8gtingsval. Javna\u00f0arflokkurin gerst st\u00f8rsti flokkur.\n28. september - NASA bo\u00f0ar fr\u00e1 at fl\u00f3tandi vatn er funni\u00f0 \u00e1 gongustj\u00f8rnuni Mars.\n 17. oktober - Svimjih\u00f8llin P\u00e1ls H\u00f8ll i\u00f0 hevur F\u00f8roya fyrsta langhyl \u00e1 50 metrar, ver\u00f0ur alment tikin \u00ed n\u00fdtslu og letur upp alment. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhald vi\u00f0 lutt\u00f8ku av svimjaranum \u00far V\u00e1gi, P\u00e1l Joensen, i\u00f0 h\u00f8llin eitur eftir, landsst\u00fdrisf\u00f3lkunum \u00ed V\u00e1gi, Siri\u00f0 Stenberg og Henrik Old, umbo\u00f0um fyri sj\u00e1lvognargrunnin P\u00e1ls H\u00f8l: Dennis Holm, John Henrik Holm og J\u00f3n Bjarnason og \u00f8\u00f0rum.\n 13. november: Yvirgangsats\u00f3knin \u00ed Par\u00eds 13. november 2015: Terrorb\u00f3lkurin ISIL leypur \u00e1 fleiri st\u00f8\u00f0 \u00ed franska h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0num, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 132 f\u00f3lk lata l\u00edv.\n 21. november - Paula Danielsen \u00far Havn gerst nummar tvey \u00ed heimsmeistarakappingini \u00ed karaoke, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00ed Singapor. Kjartan Torbensson \u00far Havn luttekur somulei\u00f0is, men megnar ikki at koma v\u00ed\u00f0ari fr\u00e1 fyrsta umfari. Ta\u00f0 er karaokebarrin Glitnir, i\u00f0 skipar fyri f\u00f8royskari lutt\u00f8ku \u00ed kappingini, og er hetta tri\u00f0ju fer\u00f0 F\u00f8royar eru vi\u00f0, og somulei\u00f0is besta \u00farslit f\u00f8royingar hava megna\u00f0 higartil.\n 31. desember Loranst\u00f8\u00f0in \u00e1 Ei\u00f0i ver\u00f0ur sl\u00f8kt eftir at hava virka\u00f0 \u00ed meira enn 56 \u00e1r.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nSvimjing \n 28. mars - P\u00e1l Joensen vinnur gull \u00ed 800 metrum fr\u00ed \u00e1 Danish Open vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:52.82, sum er besta t\u00ed\u00f0 \u00ed heiminum higartil \u00ed \u00e1r (til 28. mars 2015) og n\u00fdtt stevnumet.\n\nR\u00f3gving \n 1. mars - F\u00f8royski r\u00f3gvarin D\u00e1njal Martin Hofgaard gerst heimsmeistari, t\u00e1 i\u00f0 hann vinnur HM \u00ed 2000 metrar innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Boston \u00ed opna b\u00f3lkinum l\u00e6ttvekt menn.\n\nBogaskj\u00f3ting \n 22. mars - FM \u00ed bogaskj\u00f3ting - Recurve: 1. Teitur Dalsgaard, 2. Absalon Hansen, 3. Eggaba Andreasen.          Compound: 1. Anja Johansen, 2. Kaj Johannesen, 3. Albert Dam\n\nHondb\u00f3ltur \n 9. januar - Hondb\u00f3ltur U21 menn: Grikkaland-F\u00f8royar 21-21 (8-7). F\u00f8roysku m\u00e1lskj\u00fattarnir: Kjartan Johansen 8 (3), Julian Olsen 4, \u00c1ki Egilsnes 2, Allan Nor\u00f0berg 2, Eirikur Simonsen 2, Helgi Hoydal 1, P\u00e6tur Thomsen 1, R\u00f3i Berg Hansen 1.\n 11. apr\u00edl - FM \u00ed hondb\u00f3lti: Kvinnur: Neistin vinnur finaluna m\u00f3ti Kyndli 20-17 og gerst greipuvinnari. Menn: V\u00cdF vinnur finaluna m\u00f3ti H71 24-23 og gerst greipuvinnari.\n 21. juni - F\u00f8royska manslandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed hondb\u00f3lti vinnur metsigur m\u00f3ti Armenia, F\u00f8royar vunnu heili 61-9.\n\nBadminton \n 11. apr\u00edl - FM \u00ed Badminton: Benjamin Gunnarstein fr\u00e1 Havnar Badmintonfelag gerst f\u00f8royameistari, t\u00e1 hann vinnur \u00e1 Aksel Poulsen fr\u00e1 sama felag \u00ed tveimur settum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n2. mai - Charlotte, prinsessa av Cambridge\n15. juni - Nicolas prinsur, Greivi av \u00c5ngermanland\n\nAndl\u00e1t\n\nJanuar \n 1. januar - Ulrich Beck, t\u00fdskur sosiologur (f\u00f8ddur 1944).\n 1. januar - Omar Karami, libanesiskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f\u00f8ddur 1934).\n 7. januar - Charb, franskur journalistur (f\u00f8ddur 1967).\n 7. januar - Georges Wolinski, franskur teknari (f\u00f8ddur 1934).\n 10. januar - Peder Pedersen, danskur s\u00fakklari og -s\u00fakklulei\u00f0ari (f\u00f8ddur 1945).\n 11. januar - Anita Ekberg, svensk sj\u00f3nleikarinna (f\u00f8dd 1931).\n 20. januar - Edgar Froese, t\u00fdskur t\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1944).\n 21. februar \u2212 Clark Terry, amerikanskur jazztrompetistur (f. 1920).\n 23. januar - Abdullah av Saudi-Arabia, kongur av Saudi-Arabia (f\u00f8ddur 1924).\n 24. januar - Johan Martin Ferner, norskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (f\u00f8ddur 1927).\n 24. januar - Esper Hagen, danskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1948).\n 25. januar - Demis Roussos, grikskur sangari (f\u00f8ddur 1946).\n 27. januar - Charles Hard Townes, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0i gur og pedagogur (f\u00f8ddur 1915).\n 28. februar - Dorete Bloch Danielsen, f\u00f8royskur/danskur dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0ingur og professari (f. 1943).\n 29. januar - Colleen McCullough, avstralskur rith\u00f8vundur (f\u00f8dd 1937).\n 29. januar - Ole S\u00f8rensen, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f\u00f8ddur 1937).\n 30. januar - Geraldine McEwan, ensk sj\u00f3nleikarinna (f\u00f8dd 1932).\n 31. januar - Richard von Weizs\u00e4cker, t\u00fdskur forseti (f\u00f8ddur 1920).\n\nFebruar \n 6. februar - Andr\u00e9 Brink, su\u00f0urafrikanskur rith\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1935).\n 14. februar - Finn N\u00f8rgaard, danskur filmsleikstj\u00f3ri (f\u00f8ddur 1960).\n 14. februar - K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi, f\u00f8royskur professari \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i og politikari (f\u00f8ddur 1973).\n 14. februar - Louis Jourdan, franskur filmsj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1921).\n 14. februar - K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi, f\u00f8royskur politikari (f. 1973)\n 15. februar - Dan Uzan, j\u00f8diskur kurvab\u00f3ltsleikari og cand.phil (f\u00f8ddur 1977).\n 21. februar - Clark Terry, amerikanskur jazztrompetistur (f\u00f8ddur 1920).\n 28. februar - Dorete Bloch, f\u00f8royskur/danskur granskari og professari (f\u00f8dd 1943).\n\nMars \n 8. mars - Sam Simon, amerikanskur sj\u00f3nvarpsleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0ari (f. 1955).\n 9. mars - Frei Otto, t\u00fdskur arkitektur (f. 1925).\n 12. mars - Sir Terry Pratchett, enskur fantasi rith\u00f8vundur (f. 1948).\n 13. mars - Inge Eriksen, danskur rith\u00f8vundur (f. 1935).\n 21. mars - J\u00f8rgen Ingmann, danskur t\u00f3nleikari (f. 1925)\n 24. mars \u2013 Anna V. Ellingsgaard, f\u00f8royskur journalistur (f. 1966).\n 26. mars - Tomas Transtr\u00f6mer, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1931)\n 29. mars \u2013 Helle Stangerup, danskur rith\u00f8vundur (f. 1939)\n\nApr\u00edl \n 4. apr\u00edl - Klaus Rifbjerg, danskur rith\u00f8vundur (f. 1931)\n 13. apr\u00edl - G\u00fcnter Grass, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1927).\n 14. apr\u00edl - Percy Sledge, amerikanskur sangari (f\u00f8ddur 1941).\n 15. apr\u00edl - Gunilla Wolde, svenskur barnab\u00f3karith\u00f8vundur (f\u00f8dd 1939).\n 30. apr\u00edl - Ben E. King, amerikanskur soulsangari (f\u00f8ddur 1938).\n\nMai \n 2. mai - Ruth Rendell, bretskur rith\u00f8vundur og politikari (f\u00f8dd 1930).\n 9. mai - Kenan Evren, turkiskur politikari (f\u00f8ddur 1917).\n 14. mai - B.B. King, amerikanskur t\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1925)\n 18. mai - Halld\u00f3r \u00c1sgr\u00edmsson, \u00edslendskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1947).\n 20. mai - Ebba Hentze, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur (f\u00f8dd 1930).\n\nJuni \n 5. juni - Tariq Aziz, irakiskur politikari (f\u00f8ddur 1936).\n 7. juni - Christopher Lee, bretskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1922).\n 9. juni - James Last, t\u00fdskur undirhaldari og orkesturlei\u00f0ari (f\u00f8ddur 1929).\n 22. juni - James Horner, amerikanskt filmt\u00f3nask\u00e1ld (f. 1953), flogvanlukka\n\nJuli \n 10. juli - Omar Sharif, egyptiskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1932) \n 11. juli - Satoru Iwata, japanskur programm\u00f8rur og stj\u00f3ri fyri Nintendo  (f\u00f8ddur 1959).\n 19. juli - Simon Rosenbaum, dansur t\u00f3nleikari, sj\u00f3nleikari og teksth\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1926).\n 27. juli - Abdul Kalam, indiskur verkfr\u00f8\u00f0ingur og politikari (f\u00f8ddur 1931).\n 30. juli - Lynn Anderson, amerikanskur countrysangari (f\u00f8dd 1947).\n\nAugust \n 1. august - Cilla Black, ensk songkvinna og sj\u00f3nvarpsvertur (f\u00f8dd 1943).\n 11. august - Harald Nielsen, danskur f\u00f3tb\u00f3ktsleikari (f\u00f8ddur 1941).\n 30. august - Wes Craven, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1939)\n\nSeptember\n\nOktober \n 5. oktober - Henning Mankell, svenskur rith\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1948).\n 24. oktober - Maureen O'Hara, \u00edrsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f\u00f8dd 1920).\n\nNovember \n 10. november - Helmut Schmidt, t\u00fdskur politikari f\u00f8ddur 1918).\n\nDesember \n 19. desember - Karin S\u00f6der, svenskur politikari (f\u00f8dd 1928).\n 22. desember - Nikolaos Kapnas, usbekiskur/grikskur/f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, (f. 1962)\n 24. desember - Turid Birkeland, norskur politikari (f. 1962)\n 28. desember - Lemmy Kilmister, enskur t\u00f3nleikari (Mot\u00f6rhead) (f\u00f8ddur 1945).\n 31. desember - Natalie Cole, amerikonsk songkvinna (f\u00f8dd 1950).\n\nKeldur"}
{"id": "25728", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Djurhuus", "title": "Djurhuus", "text": "Djurhuus er 13. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \u00d8ll, i\u00f0 eita Djurhuus til eftirnavn, eru eftirkomarar av danska prestinum, Christen Jensen Djurhuus (1708 - 1775), i\u00f0 var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Kn\u00e6verhede \u00ed S\u00e6by \u00ed Nor\u00f0urjyllandi. Hann flutti til F\u00f8roya \u00ed 18. \u00f8ld. Hann var prestur \u00e1 Nesi \u00ed Eysturoynni fr\u00e1 3. august 1742. Abbasonur hansara var kv\u00e6\u00f0askaldi\u00f0 Jens Christian Djurhuus (1773-1853), eisini nevndur Sj\u00f3varb\u00f3ndin.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Djurhuus:\n Bj\u00f8rghild Djurhuus, kommunalpolitikari \u00ed Havn og kendur heilsufr\u00f8\u00f0ingur\n D\u00e1vur Djurhuus, f\u00f8royskur  filmsleikstj\u00f3ri.\n Hans Andrias Djurhuus, f\u00f8royskur yrkjari.\n H\u00e1kun Djurhuus, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur.\n Janus Djurhuus, f\u00f8royskur yrkjari.\n Jens Christian Djurhuus, f\u00f8royskur yrkjari.\n Marnar Djurhuus, f\u00f8royskur rennari.\n Marni Djurhuus, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Oluf Djurhuus, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Rune Djurhuus, norskur telvari.\n Tummas Napoleon Djurhuus, f\u00f8royskur skald.\n\nKeldur \n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olsen", "title": "Olsen", "text": "Olsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 4. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Olsen:\n\nF\u00f8royingar \n Annika Olsen, politikari.\n Alfred Olsen, politikari.\n Brandur Olsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n Jensina Olsen, songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n Katrin Olsen, \u00edtrottakvinna.\n V\u00edgdis Hentze Olsen, dansari.\n\nDanir \n Olsen Brothers (Br\u00f8drene Olsen, br\u00f8\u00f0urnir Niels (Noller) og J\u00f8rgen Olsen, t\u00f3nleikaduo \u00far Danmark.\n Erling Olsen, politikari.\n Lars Olsen, f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nNor\u00f0menn \n Gunn Olsen, politikari.\n\nAmerikanarar \n Ashley Olsen, sj\u00f3nleikarinna.\n Mary-Kate Olsen, sj\u00f3nleikarinna.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2016", "title": "2016", "text": "2016 (MMXVI) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt skot\u00e1r, i\u00f0 byja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar \n 12. september - Helgi Dam Ziska vinnur st\u00f3rmeistaraheiti\u00f0 \u00e1 Talvolympiaduni \u00ed Baku. Hann er fyrsti f\u00f8royingur i\u00f0 gerst st\u00f3rmeistari\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nJanuar \n 3. januar - Demmus Hentze, f\u00f8royskur politikari og advokatur, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum 1975-1981  (f\u00f8ddur 1923).\n 8. januar - J\u00e1kup Joensen (J\u00e1kup \u00ed Lopra), f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (f\u00f8ddur 1929).\n 8. januar - J\u00e1kup Joensen, f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (f. 1929).\n 10. januar - David Bowie, enskur sangari og t\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1947).\n 14. januar - Alan Rickman, enskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1946)\n\nFebruar \n 17. februar - Linkoban, danskur t\u00f3nleikari (f\u00f8dd 1985).\n 19. februar - Harper Lee, amerikanskur rith\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1926).\n 19. februar - Umberto Eco, italienskur rith\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1932).\n\nMars \n 6. mars - Nancy Reagan, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og fyrrverandi fyrstadama (f\u00f8dd 1921).\n 9. mars - Theodor Thomassen, elsti f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0 (f\u00f8ddur 1908).\n 20. mars - Anker J\u00f8rgensen, danskur politikari og fyrrverandi fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (f\u00f8ddur 1922).\n 24. mars - Johan Cruyff, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f\u00f8ddur 1947).\n 27. mars - Antoine Demoiti\u00e9, belgiskur s\u00fakklari (f\u00f8ddur 1990).\n 31. mars - Hans-Dietrich Genscher, t\u00fdskur politikari (f\u00f8ddur 1927).\n\nApr\u00edl \n 3. apr\u00edl - Cesare Maldini, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og venjari (f\u00f8ddur 1932).\n 6. apr\u00edl - Merle Haggard, amerikanskur countryt\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1937).\n 21. apr\u00edl - Prince, amerikanskur sangari og t\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1958).\n\nMai \n 2. mai - Kjartan Hoydal, f\u00f8royskur fiskifr\u00f8\u00f0ingur (f\u00f8ddur 1941).\n 6. mai - Margot Honecker, eysturt\u00fdskur politikari og fyrstadama (f\u00f8dd 1927).\n 23. mai - Vera Henriksen, norskur rith\u00f8vundur (f\u00f8dd 1927).\n\nJuni \n 3. juni - Muhammad Ali, amerikanskur nevaleikari (f\u00f8ddur 1942).\n 11. juni - Christina Grimmie, amerikonsk songkvinna og pianistur (f\u00f8dd 1994)\n 25. juni - Peter Asmussen, danskur rith\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1957).\n\nJuli \n 4. juli - Mads Holger, danskur rith\u00f8vundur og politikari (f\u00f8ddur 1977).\n 19. juli - Garry Marshall, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (f\u00f8ddur 1934).\n 23. juli - Thorbj\u00f6rn F\u00e4lldin, svenskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f\u00f8ddur 1926).\n\nAugust \n 18. august - Hilmar Bech, f\u00f8royskur politikari og l\u00e6rari (f\u00f8ddur 1933).\n 29. august - Gene Wilder, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (f\u00f8ddur 1933)\n\nSeptember \n 24. september - Arne Melchior, danskur politikari (f\u00f8ddur 1924).\n 25. september - Arnold Palmer, amerikanskur golfsp\u00e6lari (f\u00f8ddur 1929).\n 27. september - Shimon Peres, \u00edsraelskur politikari (f\u00f8ddur 1923).\n\nOktober \n 10. oktober - Sverre Midjord, f\u00f8royskur politikari (f\u00f8ddur 1933).\n 11. oktober - \u00d3la Hans Andreasen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n\nNovember \n 6. november - Marc Sleen, belgiskur teknari og teknir\u00f8\u00f0rith\u00f8vundur (f. 1922) \n 7. november - Leonard Cohen, kanadiskur sangari og skald (f\u00f8ddur 1934)\n 8. november - Peter Brixtofte, politikari og borgarstj\u00f3ri \u00ed Farum (f\u00f8ddur 1949).\n 25. november - Fidel Castro, kubanskur forseti (f\u00f8ddur 1926).\n\nDesember \n 20. desember - Mich\u00e8le Morgan, fronsk sj\u00f3nleikarinna (f\u00f8dd 1920).\n 25. desember - George Michael, enskur sangari (f\u00f8ddur 1963)."}
{"id": "25732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2017", "title": "2017", "text": "2017 (MMXVII) var eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 sunnudegi eftir t\u00ed gregorianska kalendaranum, \u00e1r 2017 eftir Kristi f\u00f8\u00f0ing, 17. \u00e1r \u00ed tri\u00f0ja \u00e1rt\u00fasund, 17. \u00e1r \u00ed 21. \u00f8ld, og 8. \u00e1r \u00ed 2010-\u00e1runum.\n\nHendingar\n\nJanuar \n 20. januar - Donald Trump ver\u00f0ur svorin inn sum 45. forseti USA.\n 21. januar - Milli\u00f3nir mans savnast til kvinnugongur runt heimin \u00ed m\u00f3tm\u00e6li m\u00f3ti innsetan Donald Trumps sum forseta dagin fyri. 420 gongur ver\u00f0a skr\u00e1settar \u00ed USA, og 168 a\u00f0rar runt um \u00ed heiminum. Hetta gj\u00f8rdist t\u00ed tann st\u00f8rsta m\u00f3tm\u00e6listiltak \u00ed amerikanskari og og n\u00fdggjari heimst\u00ed\u00f0.\n\nFebruar\n\nMars \n 10. mars - FN \u00e1varar at heimurin berst vi\u00f0 st\u00f8rstu hungursney\u00f0 s\u00ed\u00f0an seinna heimsbardaga. 20 milli\u00f3nir mans eru \u00ed vanda fyri at doyggja av hungursney\u00f0 \u00ed Jemen, Somalia, Su\u00f0ursudan og Nigeria.\n 20. mars - Eik Banki skiftir navn til Betri Banki.\n 29. mars - St\u00f3ra Bretland byrjar Brexit samr\u00e1\u00f0ingarnar, sum skula f\u00f8ra vi\u00f0 s\u00e6r at r\u00edki\u00f0 gongur \u00far Evropeiska Samveldinum.\n\nApr\u00edl \n ...\n\nMai \n 22. mai - Yvirgangsats\u00f3kn \u00e1 eini Ariana Grande konsert \u00ed Manchester, hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 22 lata l\u00edv og yvir 500 ver\u00f0a s\u00e6rd.\n\nJuni \n 1. juni - USA tekur seg \u00far altj\u00f3\u00f0a klimas\u00e1ttm\u00e1lanum.\n 3. juni - Islamst yvirgangs\u00e1lop \u00e1 London Bridge hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 8 lata l\u00edv og 48 ver\u00f0a s\u00e6rd \u00ed Bretlandi. \n 7. juni - Tv\u00e6r yvirgangsats\u00f3knir ver\u00f0a samstundis \u00ed Tehran, ein \u00ed tinginum og ein \u00ed einum gravh\u00fdsi. 17 lata l\u00edv og 43 ver\u00f0a s\u00e6rd. Hetta er fyrsta \u00e1lop ISIL \u00e1 Iran. \n 12. juni - Amerikanski Otto Warmbier kemur aftur til USA \u00ed koma, eftir at hava veri\u00f0 \u00ed Nor\u00f0ukoreanskum fongsli \u00ed 17 m\u00e1nar. Hann letur l\u00edv viku seinni.\n 14. juni - Eldur tekur seg upp \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0arbygninginum Grenfell Tower \u00ed London, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 71 lata l\u00edv.\n 21. juni - Yvirgangsats\u00f3kn \u00ed Irak hevur vi\u00f0 s\u00e6r at st\u00f3ra moskan al-Nuri \u00ed b\u00fdnum Mosul ver\u00f0ur oy\u00f0il\u00f8gd av Islamskum Stati.\n 25. juni - WHO metur at Jemen hevur yvir 200.000 tilfelli av kolera \u00ed landinum.\n\nJuli \n 4. juli - Russland og Kina eggja Nor\u00f0urkorea at gevast vi\u00f0 kjarorkuvopnsroyndum\n 7. juli - ST S\u00e1ttm\u00e1lin um bannan av kjarorkuvopnum ver\u00f0ur undirskriva\u00f0ur av 122 londum \u00ed New York.\n 10. juli - Irakiska borgarakr\u00edggi\u00f0: Mosul ver\u00f0ur fr\u00edgj\u00f8rt fr\u00e1 iranska Islamiska Stati.\n\nAugust \n 5. august - Trygdarr\u00e1\u00f0 ST setur avmarkingar \u00e1 handils- og \u00edverksetanaravtalur Nor\u00f0urkorea. \n 21. august - Full s\u00f3larmyrking s\u00e6st yvir Nor\u00f0uramerika, og f\u00e6r eyknevni\u00f0 \"The Great American Eclipse\"\n 25. august - Herna\u00f0arlig ats\u00f3kn \u00edm\u00f3ti Rohingya muslimum \u00ed Myanmar, ver\u00f0ur s\u00e6\u00f0 av ST sum etnisk \u00fatreinskan.\n 25. - 30. august - \u00d3dnin Harvey rakar USA. \u00d3dnin er av katagori 4, ger st\u00f3ran ska\u00f0a \u00ed Houston \u00ed Texas, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 90 lata l\u00edv. Ognartj\u00f3ni\u00f0 er st\u00f3rt, og gerst Harvey t\u00ed d\u00fdrasta n\u00e1tt\u00farvanlukka \u00ed amerikanskari s\u00f8gu.\n\nSeptember \n 3. september - Nor\u00f0urkorea \u00fatf\u00f8rir s\u00edna s\u00e6ttu og kraftigastu kjarnorkuroynd higartil.\n 6. - 10. september - \u00d3dnin Irma rakar USA og Karibiska havi\u00f0. \u00d3dnin er av katagori 5, hevur vi\u00f0 s\u00e6r st\u00f3ran ska\u00f0a, og 134 lata l\u00edv. \n 13. september - Paris og Los Angeles ver\u00f0a valdir at h\u00fdsa Olympisku Leikunum \u00ed 2024 og 2028.\n 15. september - Cassini-Huygens endar s\u00edna 13 \u00e1ra starvslei\u00f0 vi\u00f0 at brotlenda \u00e1 Saturn. Hetta er fyrsta r\u00famdarfar, i\u00f0 fer inn \u00ed lofthav Saturn.\n 19. september - Ellivu dagar aftan\u00e1 annan jar\u00f0skj\u00e1lvta, og \u00e1 32 \u00e1ra \u00e1rsdegnum fyri st\u00f3ra jar\u00f0skj\u00e1lvtan \u00ed Meksikob\u00fdi \u00ed 1986, rakar ein 7.1 Mw jar\u00f0sk\u00e1lvti Mi\u00f0meksiko, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 350 lata l\u00edv, 6.000 ver\u00f0a s\u00e6rd, og t\u00fasindir fleiri heimleys. \n 19. - 20. september - Bert tv\u00e6r vikur eftir at \u00f3dnin Irma rakar Karibiska Havi\u00f0, rakar \u00f3dnin Maria sama sta\u00f0. Minst 94 lata l\u00edv, og st\u00f3rir ska\u00f0ar fylgja.\n 25. september - Irakiska Kurdistan hevur f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um sj\u00e1lvst\u00fdri, i\u00f0 ver\u00f0ur m\u00f3tm\u00e6lt av Irak.\n\nOktober \n 1. oktober - 58 lata l\u00edv og 546 ver\u00f0a s\u00e6rd t\u00e1 Stephen Paddock byrjar at skj\u00f3ta til eina konsert \u00ed Las Vegas. Aldrin hava so mong falli\u00f0 fyri hond einsamals byrsumans \u00ed amerikanskari s\u00f8gu.\n 12. oktober - USA tekur seg \u00far UNESCO, \u00cdsrael fylgir vi\u00f0 beint aftan\u00e1.\n 14. oktober - Eitt bumbalop \u00ed Mogadishu hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 512 lata l\u00edv, og 316 ver\u00f0a s\u00e6rd \u00ed Somalia.\n 17. oktober - Kr\u00edggi\u00f0 \u00ed S\u00fdria: B\u00fdurin Ragga ver\u00f0ur leyslatin av Islamskum Stati.\n 27. oktober - Katal\u00f3nia l\u00fdsir yvir fullveldi fr\u00e1 Spania. Katalanska l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 er t\u00f3 ikki vi\u00f0urkent av sponsku stj\u00f3rnini ella \u00f8\u00f0rum tj\u00f3\u00f0um.\n\nNovember \n 2. november - Eitt n\u00fdtt slag av orangutang ver\u00f0ur skr\u00e1sett \u00ed Indonesia, og eru sl\u00f8gini n\u00fa tr\u00fd.\n 12. november - Ein jar\u00f0skj\u00e1lvti vi\u00f0 styrkini 7,3, i\u00f0 rakar marki\u00f0 \u00edmillum Irak og Iran, hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 530 lata l\u00edv og 70.000 gerast heimleys.\n 15. November - Forseti Simbabvi, Robert Mugabe ver\u00f0ur tikin \u00ed h\u00fasavar\u00f0hald, t\u00e1 herurin tekur valdi\u00f0 \u00ed landinum. Hann leggur fr\u00e1 s\u00e6r seks dagar seinni eftir 37 \u00e1ra setu. \n Leonardo Da Vince m\u00e1lningurin Salvator Mundi ver\u00f0ur seldur \u00e1 uppis\u00f8lu hj\u00e1 Christie's \u00ed New York fyri metpr\u00edsin 450 milli\u00f3nir dollarar. Hetta er mesti pr\u00edsur fyri naka\u00f0 listaverk nakrant\u00ed\u00f0.\n 20. november - Altj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin finnur Ratko Mladi\u0107 sekan f\u00f3lkamor\u00f0i \u00ed Srebrenica, undir bosniska kr\u00edgnum \u00ed 1990-\u00e1runum. Hann f\u00f8r l\u00edvst\u00ed\u00f0 \u00ed fongsli.\n 24. november - Eitt \u00e1lop \u00ed eini egeptiskari mosku, hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 305 lata l\u00edv, og fleiri hundra\u00f0 ver\u00f0a s\u00e6rd.\n 26. november - Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya setur EBBU vir\u00f0isl\u00f8nina \u00e1 stovn.\n\nDesember \n 5. desember - Russland ver\u00f0ur banna\u00f0 at luttaka \u00e1 olumpisku leikunum \u00ed Pyeongchang, Su\u00f0urkorea, \u00edme\u00f0an ranns\u00f3kn vi\u00f0v\u00edkjandi stats-stu\u00f0landi doping fer fram.\n 6. desember - USA vi\u00f0urkennir Jerusalem sum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00cdsrael.\n 9. desember - Irakiski herurin bo\u00f0ar fr\u00e1 at hann hevur leyslati\u00f0 \u00f8ll irakisk \u00f8kir fr\u00e1 ISIS, og tiki\u00f0 fullt kontroll yvir Irak-S\u00fdria markinum. \n 14. desember - The Walt Disney Company bo\u00f0ar fr\u00e1 \u00e6tlanum um at keypa st\u00f8rstapartin \u00ed filmsframlei\u00f0aranum 21st Century Fox, har\u00edmillum filmstudio teirra, fyri 66 milliardir dollarir.\n 22. desember - Trygdar\u00e1\u00f0 ST atkv\u00f8\u00f0ur, vi\u00f0 15 atkv\u00f8\u00f0um \u00edm\u00f3ti ongari, at her\u00f0a revsitilt\u00f8kini \u00edm\u00f3ti Nor\u00f0urkorea. Hesu fer\u00f0 vi\u00f0 at skerja petrolium\u00fatflutning landsins vi\u00f0 90 prosentum.\n 22. desember - Gvatemala fetar \u00ed f\u00f3taspor USA, og bo\u00f0ar fr\u00e1 flyting \u00edsraelska sendir\u00e1\u00f0s s\u00edns til Jerusalem. Honduras og Panama gera ta\u00f0 sama tveir dagar seinni.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 31. august - Gabriel prinsur, greivi av Dalarna\n\nAndl\u00e1t\n\nJanuar  \n\n 16. januar - Niels Bentsen, danskur r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (f\u00f8ddur 1936).\n 25. januar - Mary Tyler Moore, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1936)\n\nFebruar  \n 8. februar - Peter Mansfield, enskur alisfr\u00e6\u00f0ingur og Nobelsvinnari (f. 1933)\n 16. februar - Bengt Gustavsson, svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og venjari (f. 1928)\n 16. februar - S\u00f8ren Seirup, danskur rockt\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1944).\n 18. februar - Marnar Andreasen, f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nleikari, 57 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann anda\u00f0ist.\n 18. februar - Erland Kops, danskur badmintonleikari (f\u00f8ddur 1937).\n 25. februar - Bill Paxton, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1955)\n\nMars  \n 13. mars - Prins Richard, t\u00fdskur prinsur (f\u00f8ddur 1934).\n 16. mars - Maria Gerhardt, danskur rith\u00f8vundur og dj (f\u00f8dd 1978). \n 18. mars - Chuck Berry, amerikanskur t\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1926).\n\nApr\u00edl  \n 15. apr\u00edl - Emma Morano, heimsins elsti pers\u00f3nur, t\u00e1 hon doy\u00f0i (f\u00f8dd 1899).\n 16. apr\u00edl - Allan Holdsworth, enskur jazz-guitaristur og t\u00f3naskald (f\u00f8ddur 1946).\n 22. apr\u00edl - Michele Scarponi, italskur s\u00fakklari (f\u00f8ddur 1979).\n\nMai  \n 9. mai - Robert Miles, sveisiskur-italienskur elektroniskur t\u00f3nsmi\u00f0ur og framlei\u00f0ari (f. 1969)\n 17. mai - Chris Cornell, amerikanskur t\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1964).\n 23. mai - T\u00f3rfinn Smith, bla\u00f0stj\u00f3ri og b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur (f\u00f8ddur 1946).\n 23. mai - Roger Moore, enskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1927).\n 29. mai - Manuel Noriega, panamanskur fyrrverandi einar\u00e6\u00f0isharri (f\u00f8ddur 1934).\n 29. mai - Konstantinos Mitsotakis, grikskur politikari (f\u00f8ddur 1918).\n\nJuni   \n 3. juni - Niels Helveg Petersen, danskur fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri og forma\u00f0ur fyri Rad.V. (f\u00f8ddur 1939).\n 9. juni - Adam West, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1928)\n 27. juni - Michael Nyqvist, svenskur sj\u00f3nleikari (f. 1960)\n\nJuli\n\nAugust  \n 18. august - Bruce Forsyth, enskur sj\u00f3nleikari og sj\u00f3nvarpsvertur (f. 1928)\n\nSeptember  \n 27. september - Hugh Hefner, amerikanskur bla\u00f0\u00fatgevari (f. 1926)\n\nOktober   \n 16. oktober Daphne Caruana Galizia, maltesiskur journalistur og bloggari (f. 1964)\n 24. oktober - Fats Domino, amerikanskur sangari (f. 1928)\n\nNovember  \n 19. november - Charles Manson, amerikanskur brotsma\u00f0ur og kultlei\u00f0ari (f. 1934)\n\nDesember \n 28. desember - Sue Grafton, amerikanskur brotsskalds\u00f8guh\u00f8vundur (1940).\n 29. desember - Carmen Franco, sponsk hertugafr\u00fa, einasta barn hj\u00e1 Francisco Franco (1926)\n 30. desember - Benny Samuelsen, f\u00f8royskur prentari og bla\u00f0stj\u00f3ri (f\u00f8ddur 1928)."}
{"id": "25733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2018", "title": "2018", "text": "2018 var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum m\u00e1nadegi. \nTa\u00f0 var \u00e1r 2018 eftir Kristi f\u00f8\u00f0ing, \u00e1r 18 \u00ed tri\u00f0ja \u00e1rt\u00fasund, \u00e1r 18 \u00ed 21, \u00f8ld og \u00e1r 9 \u00ed 2010-\u00e1runum.\n\nHendingar \n14. januar - F\u00f8roya Pedagogfelag, Kommunala Arbei\u00f0sgevarafelagi\u00f0 og f\u00edggjam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 finna semju og enda verkfall, sum hevur sta\u00f0i\u00f0 yvir s\u00ed\u00f0ani 12. desember 2017.\n24. januar - Kina bo\u00f0ar fr\u00e1 at tey hava klona\u00f0 heimsins fyrstu apu, \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 bla\u00f0i\u00f0 \"Cell\"\n 9. - 25. februar - Vetrar-OL ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Pyeongchang \u00ed Su\u00f0urkorea.\n 10. februar -  F\u00f8roysku Carlsen systranar luttaka \u00ed Melodi Grand Prix vi\u00f0 sanginum \"Standing up for Love\".\n 11. februar - Flogfar fr\u00e1 Saratov Airlines dettur ni\u00f0ur \u00ed Ukraina, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r at 71 lata l\u00edv.\n 14. februar\n Jacob Zuma fer fr\u00e1 sum forseti Su\u00f0urafrika, eftir at hava st\u00fdrt landinum \u00ed 9 \u00e1r.\n Fyrrverandi n\u00e6mingur Marjory Stoneman Douglas High School \u00ed Florida \u00ed USA fer inn \u00ed sk\u00falan og byrjar at skj\u00f3ta fr\u00e1 s\u00e6r. 17 lata l\u00edv og 15 ver\u00f0a s\u00e6rd.\n 18. februar - Flogfar Iran Aseman Airlines dettur ni\u00f0ur \u00ed Zagrosfj\u00f8llunum. \u00d8ll 65 f\u00f3lkini umbor\u00f0 lata l\u00edv.\n 21. februar - Sosialurin leggur Bjarna Hammer l\u00f8gtingsmann, undir grun um s\u00f8lu av r\u00fasevnum.\n\n 24. februar - Trygvi Danielsen vinnur filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan fyri filmin \"111 g\u00f3\u00f0ir dagar\". Maria T\u00f3rgar\u00f0 vinnur \u00e1sko\u00f0aravir\u00f0isl\u00f8nina fyri filmin \"Ma\u00f0urin vi\u00f0 bl\u00e6\u00f0uni\".\n 10. mars - F\u00f8royska T\u00f3nlistavir\u00f0isl\u00f8nin (FMA) ver\u00f0ur latin \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum.\n 24. mars - N\u00f3gv f\u00f3lk kemur saman \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli, at s\u00edggja ey\u00f0kenda HM-steypi\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti og franska f\u00f3tb\u00f3ltsleikaran Christian Karembeu, i\u00f0 var vi\u00f0 til at vinna steypi\u00f0 til Fraklands \u00ed 1998. Eftir ste\u00f0gin \u00ed F\u00f8royum f\u00f3r steypi\u00f0 v\u00ed\u00f0ari til \u00cdslands \u00e1 fer\u00f0 s\u00edni kring heimin, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 endar \u00ed Russlandi til heimsmeistarakappingina \u00ed summar.\n 25. mars - Kalsoyingar vakna vi\u00f0 at standmyndin av K\u00f3pakonuni, i\u00f0 stendur \u00ed Mikladali,  hevur veri\u00f0 \u00edlatin \u00ed burka.\n9. mai - Kommunul\u00e6knafelag F\u00f8roya l\u00fdsa yvir verkfalli. Kommunul\u00e6knafelagi\u00f0 og l\u00e6nardeild F\u00edggjam\u00e1lar\u00e1\u00f0sins koma til semju tann 18. mai 2018.\n \n 20. mai - Beinir Bergsson vinnur fyrstu EBBU vir\u00f0isl\u00f8nina fyri yrkingasavn s\u00edtt L\u00edtli drongurin og beinagrindin.\n 27. mai - Magnus Tausen ver\u00f0ur endurvaldur forma\u00f0ur Flogb\u00f3ltsamband F\u00f8roya (FBF).\n 1. juni - Hallur Holm fer fr\u00e1 sum forma\u00f0ur Fr\u00e6lsan \u00cdtr\u00f3tt F\u00f8roya (F\u00cdF), eftir 8 \u00e1r \u00ed formanssessinum. S\u00f8lvi Reinert Hansen tekur vi\u00f0 sum n\u00fdggjur forma\u00f0ur.\n 3. juni -\n Matstovan Koks vinnur vir\u00f0isl\u00f8nina \"\u00e1rsins matstova\" fr\u00e1 The Nordic Prize.\nT\u00f3rshavnar maraton ver\u00f0ur hildi\u00f0 fyri fj\u00f3r\u00f0u fer\u00f0.\n8. juni - Gekkurin \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya fer upp\u00e1 3 milli\u00f3nir kr\u00f3nur fyri fyrstu fer\u00f0.\n8. - 11. juni - FM \u00ed langgeil 2018 ver\u00f0ur hildin \u00ed P\u00e1lsh\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi.\n9. juni - Olaf Johannesen vinnur eina Reumert vir\u00f0isl\u00f8n fyri \"ekstraordin\u00e6re pr\u00e6stationer og s\u00e6rlige talenter inden for dansk scenekunst\" \u00ed Keypmannahavn.\n10. juni - V\u00edpan \u00far fimleikafelaginum St\u00f8kk gerst nummar 10 \u00ed Heimsmeistarakappingini \u00ed etiskum fimleiki, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00ed Budapest. Hetta er besta \u00farslit F\u00f8roya \u00ed altj\u00f3\u00f0a fimleikakapping nakrant\u00ed\u00f0.\n18. september - Flogb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Mj\u00f8lnir fyllir 40 \u00e1r.\n25. oktober - F\u00f8roya Tele bo\u00f0ar fr\u00e1 avtalu vi\u00f0 samskiftisveitaran Huawei, i\u00f0 ber vi\u00f0 s\u00e6r at F\u00f8royar ra\u00f0festast millum tey fyrstu \u00ed heiminum i\u00f0 f\u00e1a 5G fart\u00f8kni summari\u00f0 2019.\n18. november - Havnarma\u00f0urin David Arge Gal\u00e1n endurvinnur heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed Pro Men's Physique \u00ed Los Angeles. Hann vann hetta heiti fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2015.\n23. november -\nF\u00f8royar ver\u00f0a valdar sum vertur fyri U17 EM undankapping hj\u00e1 kvinnum. Hetta gerst greitt eftir eitt lutakast \u00ed Nyon \u00ed Sveis. Kappingin skal haldast \u00ed d\u00f8gunum 16. til 24. oktober 2019.\nVerkh\u00fasi\u00f0 Virkni fyllir 25 \u00e1r.\n26. november -\n\u00cd sambandi vi\u00f0 b\u00f3kadagar, bo\u00f0ar Rigmor Dam, l\u00f8gtingskvinna \u00ed mentam\u00e1lum, fr\u00e1 at \u00f8ll b\u00f8rn f\u00f8dd fr\u00e1 01. januar 2018, somulei\u00f0is \u00e6ttleidd b\u00f8rn, f\u00e1a n\u00fdggju b\u00f3kina Barnasangb\u00f3k F\u00f8roya, sum g\u00e1vu fr\u00e1 landinum.\nF\u00f8royar f\u00e1a eitt n\u00fdtt uppsj\u00f3var skip, t\u00e1 norska skipi\u00f0 Her\u00f8y ver\u00f0ur skr\u00e1sett undir f\u00f8royskum flaggi. N\u00fdgja skipi\u00f0 f\u00e6r navni\u00f0 Katrin J\u00f3hanna, VA 410.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nLandsdystir \n 22. mars - F\u00f8royar - Lettland (1-1) \u00ed Marbella - F\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 (venjingardystur) \n 25. mars - F\u00f8royar - Liktinstein (3-0) \u00ed Marbella -  F\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 (venjingardystur)\n\nHondb\u00f3ltur \n\n 17. februar - Steypafinala Kvinnur: Kyndil - V\u00cdF (19-23)\n Dagsins leikarar: Maya Dragoljubovic (Kyndil), Kristina Griksaite (V\u00cdF)\n 17. februar - Steypafinala Menn: Menn: Kyndil - H71 (24-17)\n Dagsins leikarar: R\u00f3kur Akral\u00ed\u00f0 (Kyndil), Mark Marcher (H71)\n\nLandsdystir \n 21. mars - F\u00f8royar - Makedonia \u00ed T\u00f3rshavn (15-22) - A-Kvinnur - EM-undankapping\n 23. mars - F\u00f8royar - Slovenia (24-28) \u00ed Hoyv\u00edk- U20 Kvinnur - HM-undankapping\n\n 25. mars - F\u00f8royar - Makedonia (24-28) \u00ed Skopje - A-Kvinnur - EM-undankapping\n 25. mars - F\u00f8royar - Turkaland (29-27) \u00ed Hoyv\u00edk - U20-Kvinnur - HM-undankapping\n 2. juni - F\u00f8royar - Sv\u00f8r\u00edki (13-32) \u00ed Sv\u00f8r\u00edki - A-kvinnur - EM-undankapping\n\nSvimjing. \n\n 8. juni - Havnar svimjifelag setur n\u00fdtt f\u00f8royskt met \u00ed 4x100 metra blanda\u00f0ari svimjing. Li\u00f0i\u00f0 manna \u00d3li Mortensen, Alvi Hjelm, Niels Nattestad, og Bartal E. Eidesgaard. N\u00fdggja meti\u00f0 er t\u00ed\u00f0in 4:11.85.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n\n 9. mars - Prinsessa Adrienne av Sv\u00f8r\u00edki\n 23. apr\u00edl  - Louis prinsur av Cambridge\n\nAndl\u00e1t \n 7. januar - France Gall, fronsk songkvinna (f. 1947)\n 9. januar - Odvar Nordli, norskur politikari (f. 1927)\n 15. januar - Dolores O'Riordan, \u00edrsk songkvinna (f. 1971)\n 23. januar - Hugh Masekela, su\u00f0urafrikanskur t\u00f3nleikari (f. 1939)\n 23. januar - Nicanor Parra, kilenskt skald (f. 1914)\n 27. januar - Ingvar Kamprad, svenskur \u00edverksetari og stovnari IKEA (f. 1926)\n 13. februar - Henrik, prinsur av Danm\u00f8rk (f. 1934)\n 14. februar - Morgan Tsvangirai, simbabviskur politikari (f. 1952)\n 3. mars - David Ogden Stiers, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1942)\n 14. mars - Stephen Hawking, enskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1942)\n 24. mars - Lys Assia, sveisisk songkvinna (f. 1924)\n 20. apr\u00edl - Avicii, svenskur pl\u00e1tuvendari (f. 1989)\n 21. apr\u00edl - Verne Troyer, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1969)\n 9. mai - Per Kirkeby, danskur listama\u00f0ur (f. 1938)\n 13. mai - Margot Kidder, kanadisk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1948)\n 14. mai - Tom Wolfe, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1930)\n 22. mai - Philip Roth, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1933)\n 28. mai - Ola Ullsten, svenskur politikari (f. 1931)\n 5. juni - Johannes Andreas N\u00e6s (f. 1920) \n 8. juni - Anthony Bourdain, amerikanskur kokkur (f. 1956)\n 27. juni - Harlan Ellison, amerikanskur rithovundur (f. 1934)\n 8. juli - Tab Hunter, amerikanskur sjonleikari (f. 1931)\n 25. juli - \u00d3lavur H\u00e1t\u00fan, f\u00f8royskur l\u00e6rari og k\u00f3rlei\u00f0ari (f. 1931).\n 1. august - Mary Carlisle, amerkonsk sjonleikarinna (f. 1914)\n 13. august - Heini O. Heinesen, f\u00f8royskur politikari (f. 1938)\n 16. august - Aretha Franklin, amerikonsk songkvinna (f. 1942)\n 16. august - Atal Bihari Vajpayee, indiskur politikari (f. 1924)\n 18. august - Kofi Annan, ganaiskur diplomatur (f. 1938)\n 18. august - Jacob Lindenskov, f\u00f8royskur deildarstj\u00f3ri og politikari (f. 1933).\n 25. august - John McCain, amerikanskur politikari (f. 1936)\n 6. september - Burt Reynolds, amerikanskur sjonleikari (f. 1936)\n 29. september - Otis Rush, amerikanskur tonleikari (f. 1934)\n 30. september - Kim Larsen, danskur t\u00f3nleikari (f. 1945)\n 1. oktober - Charles Aznavour, franskur sangari og diplomatur (f. 1924)\n 15. oktober - Arto Paasilinna, finskur rithovundur (f. 1942)\n 7. november - Francis Lai, franskt tonaskald (f. 1932)\n 27. november - Jeffrei Henriksen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari (f. 1930)\n 30. november - George H. W. Bush, amerikanskur forseti (f. 1924)\n\nKeldur"}
{"id": "25734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2019", "title": "2019", "text": "2019 (MMXIX) var samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum t\u00fdsdegi. \u00c1ri\u00f0 er nummar 2019 eftir kristi f\u00f8\u00f0ing, \u00e1r 19 \u00ed tri\u00f0ja \u00e1rt\u00fasund, \u00e1r 19 \u00ed 21. \u00f8ld, og t\u00edggjunda og s\u00ed\u00f0sta \u00e1r \u00ed 2010-\u00e1runum.\n\n2019 er valt sum \u00e1r periodisku skipaninar av Sameindu Tj\u00f3\u00f0um, \u00ed sambandi vi\u00f0 at 150 \u00e1r er s\u00ed\u00f0ani skipanin var\u00f0 skapt av Dmitri Mendeleev \u00ed 1869.\n\nHendingar\n\nJanuar \n 1. januar - Samkynd f\u00e1a loyvi at giftast \u00ed Eysturr\u00edki.\n 27. januar - Danmark gerst heimsmeistari \u00ed hondb\u00f3lti. \u00cdmillum donsku leikararnar er eisini f\u00f8royski J\u00f3han \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen.\n\nMars \n 22. mars - Nebbafiskur rekur \u00e1 land \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed illve\u00f0ri, i\u00f0 herjar yvir landi\u00f0. Hvalurin er mettur at vera 17 metra langur og viga um 15 tons.\n\nJuni \n 1. juni - Liverpool F.C. vinnur finaluna \u00ed Champions League \u00ed Madrid m\u00f3ti Tottenham. Hetta er s\u00e6ttu fer\u00f0, at felagi\u00f0 vinnur kappingina.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 6. mai - Archie Mountbatten-Windsor\n\nAndl\u00e1t \n 15. januar - Carol Channing, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1921)\n 21. januar - Emiliano Sala, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1990)\n 26. januar - Michel Legrand, franskt t\u00f3naskald (f. 1932)\n 7. februar - Albert Finney, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1936)\n 12. februar - Gordon Banks, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1937)\n 16. februar - Bruno Ganz, sveisiskur sj\u00f3nleikari (f. 1941)\n 19. februar - Karl Lagerfeld, t\u00fdskur m\u00f3tasni\u00f0gevi (f. 1933)\n 19. februar - Johan Martin Restorff, f\u00f8royskur hotelstj\u00f3ri (f. 1939)\n 21. februar - Peter Tork, amerikanskur sangari (f. 1942)\n 4. mars - Keith Flint, enskur sangari (f. 1969)\n 4. mars - Luke Perry, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1966)\n 20. mars - Mary Warnock, enskur heimspekingur (f. 1924)\n 14. apr\u00edl - Bibi Andersson, svensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1935)\n 22. apr\u00edl - Billy McNeill, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1940)\n 28. apr\u00edl - Richard Lugar, amerikanskur politikari (f. 1932)\n 29. apr\u00edl - Stevie Chalmers, skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1935)\n 29. april - John Singleton, amerikanskur leikstj\u00f3ri (f. 1968)\n 30. april - Peter Mayhew, ensk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1944)\n 13. mai - Doris Day, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1922)\n 14. mai - Tim Conway, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1933)\n 16. mai - Bob Hawke, avstralskur politikari (f. 1929)\n 16. mai - I. M. Pei, kinesisk-amerikanskur arkitektur (f. 1917)\n 17. mai - Herman Wouk, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1915)\n 20. mai - Niki Lauda, eysturr\u00edkskur rasarakoyrari (f. 1949)\n 26. mai - Prem Tinsulanonda, tailendskur politikari (f. 1920)\n 4. juni - Lennart Johansson, svenskur \u00edtr\u00f3ttarlei\u00f0ari (f. 1929)\n 15. juni - Franco Zeffirelli, italskur leikstjori (f. 1923)\n 17. juni - Mohamed Morsi, egyptiskur forseti (f. 1951)\n 29. juni - Jesper Langberg, danskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1940).\n 6. juli - Cameron Boyce, amerikanskur sjonleikari (f. 1999)\n 9. juli - Rip Torn, amerikanskur sjonleikari (f. 1931)\n 10. juli - Valentina Cortese, itolsk sjonleikarinna (f. 1923)\n 17. juli - Andrea Camilleri, italskur rithovundur (f. 1925)\n 22. juli - Elis Poulsen, f\u00f8royskur \u00fatvarpsma\u00f0ur (f. 1952)\n 25. juli - Beji Caid Essebsi, tunesiskur forseti (f. 1926)\n 26. juli - Russi Taylor, amerikonsk sjonleikarinna (f. 1944)\n 5. august - Toni Morrison, amerikanskur h\u00f8vundur (f. 1931). Hon fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1993.\n 16. august - Peter Fonda, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri (f. 1940)\n 6. september - Robert Mugabe, fyrrverandi forseti \u00ed Simbabvi (f. 1924)\n 11. september - Bacharuddin Jusuf Habibie, indonesiskur forseti (f. 1936)\n 13. september - Eddie Money, amerikanskur sangari (f. 1949)\n 19. september - Zine El Abidine Ben Ali, tunesiskur forseti (f. 1936)\n 26. september - Jacques Chirac, franskur forseti (f. 1932)\n 30. september - Jessye Norman, amerikonsk songkvinna (f. 1945)\n 1. oktober - Karel Gott, kekkiskur sangari (f. 1939)\n 4. oktober - Diahann Carroll, amerikonsk sjonleikarinna og songkvinna (f. 1935)\n 6. oktober - Ginger Baker, enskur tonleikari (f. 1939)\n 11. oktober - Alexei Leonov, russiskur astronautur (f. 1934)\n 17. oktober - Alicia Alonso, kubonsk dansarinna (f. 1920)\n 22. oktober - Sadako Ogata, japanskur diplomatur (f. 1927)\n 25. desember - Peter Schreier, t\u00fdskur tenorsangari (f. 1935)\n\nKeldur"}
{"id": "25735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2020", "title": "2020", "text": "2020 (MMXX) er  samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum \nmikudegi. \u00c1ri\u00f0 er nummar 2020 eftir kristi f\u00f8\u00f0ing, \u00e1r 20 \u00ed tri\u00f0ja \u00e1rt\u00fasund, \u00e1r 20 \u00ed 21. \u00f8ld, og fyrsta \u00e1r \u00ed 2020-\u00e1runum.\n\nHendingar \n\n 3. januar - Iranski generalurin Qassem Soleimani (myndin) ver\u00f0ur dripin \u00ed einum amerikonskum rakett\u00e1lopi n\u00e6rindis flogv\u00f8llinum \u00ed Bagdad \u00ed Irak.\n 8. januar - Eitt ukrainskt fer\u00f0af\u00f3lkaflogfar av slagnum Boeing 737-800 vi\u00f0 176 f\u00f3lkum umbor\u00f0 dettur ni\u00f0ur heilt stutt eftir fr\u00e1fer\u00f0 \u00far iranska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Teheran. \u00d8ll umbor\u00f0 lata l\u00edv. Nakrar dagar seinni vi\u00f0gongur Iran at hava skoti\u00f0 flogfar ni\u00f0ur av misg\u00e1vum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 1. januar - Don Larsen, amerikanskur hornab\u00f3ltsleikari (f. 1929)\n 5. januar - Hans Tilkowski, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f\u00f8ddur 1935)\n 10. januar - Qabus bin Said, Sultan \u00ed sultanr\u00edki Oman (f\u00f8ddur 1940).\n 12. januar - Roger Scruton, bretskur heimspekingur (f\u00f8ddur 1944).\n 21. januar - Terry Jones, walisiskur sj\u00f3nleikari og skemtari (Monty Python) (f\u00f8ddur 1942).\n 24. januar - Rob Rensenbrink, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari  (f\u00f8ddur 1947).\n 26. januar - Kobe Bryant, amerikanskur kurvab\u00f3ltsleikari  (f\u00f8ddur 1978).\n 31. januar - Mary Higgins Clark, amerikanskur rithovundur (f. 1927)\n 4. februar - Daniel arap Moi, fyrrverandi forseti \u00ed Kenja (f\u00f8ddur 1924)\n 5. februar - Kirk Douglas, amerikanskur sj\u00f3nleikari  (f\u00f8ddur 1916).\n 9. februar - Mirella Freni, italsk operasangarinna (f\u00f8dd 1935).\n 24. februar - Olof Thunberg, svenskur sjonleikari (f. 1925)\n 25. februar - Hosni Mubarak, fyrrverandi forseti \u00ed Egyptaland (f\u00f8ddur 1928)\n 28. februar - Freeman Dyson, ensk-amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1923). \n 1. mars - Jack Welch, kendur amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (millum 1981 og 2001 stj\u00f3ri \u00e1 General Electric) (f. 1935).\n 8. mars - Max von Sydow, svensk-franskur sjonleikari (f. 1929)\n 17. mars - Betty Williams, sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari fyri fri\u00f0in \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi, sum fekk \u00ed 1976 fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels (f. 1943).\n 20. mars - Kenny Rogers, amerikanskur sangari (f\u00f8ddur 1938)\n 24. mars - Albert Uderzo, fransk-italskur teknari (f. 1927).\n 29. mars - Krzysztof Penderecki, polskt tonaskald (f. 1933)\n 30. mars - Bill Withers, amerikanskur sangari (f. 1938)\n 5. apr\u00edl - Honor Blackman, bretsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1925)\n 7. apr\u00edl - John Prine, amerikanskur sangari og sangskrivari (country folk) (f. 1946).\n 15. apr\u00edl - Lee Konitz, amerikanskur saxofonleikari (jazz) (f. 1927).\n 19. apr\u00edl - Cecil B\u00f8dker, danskur kvinnuligur rith\u00f8vundur (f. 1927).\n 21. apr\u00edl - Florian Schneider-Esleben, t\u00fdskur t\u00f3nleikari (Kraftwerk) (f. 1947).\n 22. apr\u00edl - Shirley Knight, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1936).\n 25. apr\u00edl - Per Olov Enquist, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1934).\n 29. apr\u00edl - Maj Sj\u00f6wall, svenskur rith\u00f8vundur (f\u00f8dd 1935).\n 29. apr\u00edl - Yahya Hassan, danskur yrkjari (f\u00f8ddur 1995).\n 3. mai - Agnar Nielsen, fyrrverandi stj\u00f3ri \u00e1 Vestmanna skipasmi\u00f0ju og l\u00f8gtingsma\u00f0ur (SB) (f. 1928).\n 9. mai - Little Richard, amerikanskur sangari og rockt\u00f3nleikari (f. 1932)\n 11. mai - Thorkild Grosb\u00f8ll, danskur prestur (f. 1948).\n 11. mai - Jerry Stiller, amerikanskur sjonleikari (f. 1927)\n 12. mai - Michel Piccoli, franskur sj\u00f3nleikari (f. 1925).\n 15. mai - Astrid Kirchherr, t\u00fdsk mynda- og listakvinna (f. 1938).\n 22. mai - Mory Kant\u00e9, t\u00f3nleikari \u00far Guinea (f. 1950).\n 31. mai - Christo, bulgarskur/amerikanskur listama\u00f0ur (f. 1935)\n 8. juni - Pierre Nkurunziza, forseti Burundi (f. 1964)\n 18. juni - Vera Lynn, bretsk songkvinna (f. 1917)\n 19. juni - Ian Holm, bretskur sjonleikari (f. 1931)\n 22. juni - Joel Schumacher, amerikanskur leikstjori (f. 1939)\n 29. juni - Carl Reiner, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (f. 1922).\n 6. juli - Ennio Morricone, italskt t\u00f3naskald (f. 1928).\n 8. juli - Naya Rivera, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1987).\n 10. juli - Jack Charlton, enskur fotboltsleikari (f. 1935).\n 12. juli - Kelly Preston, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1962).\n 17. juli - Zizi Jeanmaire, fronsk dansarinna (f. 1924).\n 17. juli - John Lewis, amerikanskur politikari og borgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (f. 1940).\n 20. juli - Lone Dybkj\u00e6r, danskur kvinnuligur politikari (f. 1940)\n 26. juli - Olivia de Havilland, bretsk-amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1916)\n 28. juli - Bent Fabricius-Bjerre, danskur t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1924).\n 3. august - John Hume, nor\u00f0ur\u00edrskur politikari (f. 1937).\n 8. august - J\u00f3gvan Asbj\u00f8rn Skaale, f\u00f8royskur listama\u00f0ur og sj\u00f3nvarpsstj\u00f3ri (1984-1993) (f\u00f8ddur 1947).\n 11. august - Trini Lopez, amerikanskur sangari (f. 1937).\n 28. august - Chadwick Boseman, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1976).\n 31. august - Pranab Mukherjee, indiskur forseti (f. 1935).\n 6. september - Anita Lindblom, svensk sangerinna og sj\u00f3nkeikarinna (f. 1937).\n 10. september - Diana Rigg, ensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1938).\n 15. september - Moussa Traor\u00e9, forseti Mali (f. 1936)\n 6. oktober - Johnny Nash, amerikanskur sangari og sangskrivari (f. 1940)\n 6. oktober - Eddie Van Halen, ni\u00f0urlendsk-amerikanskur gittarleikari (f. 1955).\n 7. oktober - Mario J. Molina, meksikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1943)\n 14. oktober - Rhonda Fleming, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1923)\n 23. oktober - Jerry Jeff Walker, amerikanskur country-sangari og sangskrivari (f. 1942)\n 31. oktober - Sean Connery, skotskur sj\u00f3nleikari (f. 1930)\n 4. november - Ken Hensley, bretskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari (f. 1945)\n 10. november - Amadou Toumani Tour\u00e9, forseti Mali (f. 1948)\n 25. november - Diego Maradona, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1960)\n 28. november - David Prowse, enskur sj\u00f3nleikari (f. 1935)\n 2. desember - Val\u00e9ry Giscard d'Estaing, franskur politikari og fyrrverandi forseti (f. 1926)\n 7. desember - Chuck Yeager, amerikanskur royndarflogskipari (f. 1923)\n 9. desember - Paolo Rossi, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1956)\n 10. desember - Barbara Windsor, bretsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1937)\n 12. desember - Charley Pride, amerikanskur countrysangari (f. 1934)\n 12. desember - John le Carr\u00e9, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1931)\n 18. desember - Tim Severin, bretskur \u00e6vint\u00fdrari, s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og h\u00f8vundur (f. 1940)\n 21. desember - K. T. Oslin, amerikonsk countrysangarinna (f. 1942)\n\nKeldur"}
{"id": "25736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2021", "title": "2021", "text": "2021 (MMXXI) er samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum fr\u00edggjadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nJanuar \n 4. januar - Martinus Veltman, ni\u00f0urlendskur alisfr\u00f8\u00f0ingur. Hann fekk \u00ed 1999 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i. (f. 1935)\n 23. januar - Hal Holbrook, amerikanskur filmsleikari (f. 1925).\n 23. januar - Larry King, amerikanskur sj\u00f3nvarpsvertur (f. 1933)\n 26. januar - Lars Nor\u00e9n, svenskt leikskald (f. 1944).\n 28. januar - Paul J. Crutzen, ni\u00f0urlendskur v\u00edsindama\u00f0ur, i\u00f0 fekk \u00ed 1995 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i  (f. 1933).\n\nFebruar \n 5. februar - Christopher Plummer, kanadiskur sj\u00f3nleikari (f. 1929).\n 6. februar - George Shultz, amerikanskur politikari (f. 1920).\n 8. februar - Mary Wilson, amerikonsk sangarinna (The Supremes)  (f. 1944).\n 9. februar - Chick Corea, amerikanskur jazzt\u00f3nleikari (f. 1941).\n 14. februar - Carlos Menem, argentinski forsetin 1989-99 (f. 1930).\n 17. februar - Rush Limbaugh, amerikanskur \u00fatvarpsvertur (f. 1951).\n\nMars \n 2. mars - Chris Barber, enskur jazzt\u00f3nleikari (f. 1930).\n 2. mars - Bunny Wailer, jamaikanskur reggaet\u00f3nleikari (f. 1947).\n 17. mars - John Magufuli, forsetin \u00ed Tansania 2015-2021 (f. 1959).\n 23. mars - George Segal, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1934)\n 26. mars - Hans V. Bischoff, danskur sj\u00f3nvarpsvertur (f. 1932)\n\nApr\u00edl \n 1. apr\u00edl - Isamu Akasaki, japanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur. Hann fekk \u00ed 2014 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i. (f. 1929)\n 9. apr\u00edl - Philip prinsur, hertogi av Edinburgh (f. 1921)\n 15. apr\u00edl - Gunnar Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og arkitektur (f. 1941).\n 28. apr\u00edl - Michael Collins, amerikanskur r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1930).\n\nMai \n 23. mai - Eric Carle, amerikanskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur (f. 1929).\n 27. mai - Poul Schl\u00fcter, danskur politikari, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 1982-93 (f. 1929).\n\nJuni \n 17. juni - Kenneth Kaunda, sambiskur politikari og forseti (f. 1924)\n 24. juni - Benigno Aquino III, fyrrverandi forseti \u00ed Filipsoyggjum (f. 1960)\n 29. juni - Donald Rumsfeld, amerikanskur politikari (f. 1932)\n\nJuli \n 3. juli - Guttorm S\u00f8rensen, f\u00f8royskur rennari (f. 1968).\n 7. juli - P\u00f3l \u00e1 Kletti, f\u00f8royskur bla\u00f0ma\u00f0ur, ritstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur (f. 1959).\n\n 14. juli - Kurt Westergaard (myndin), danskur keiputeknari (f. 1935)\n 28. juli - Dusty Hill, amerikanskur t\u00f3nleikari (ZZ Top) (f. 1949)\n\nAugust \n 13. august - Nanci Griffith, amerikonsk sangarinna og sangskrivari (folk og country) (f. 1953)\n 15. august - Gerd M\u00fcller, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1945).\n 20. august - Tom T. Hall, amerikanskur country-t\u00f3nleikari og sangskrivari (f. 1936)\n 21. august - Don Everly, amerikanskur sangari (f. 1937)\n 23. august - Eric Wagner, amerikanskur heavy metal-sangari (f. 1959)\n 24. august - Charlie Watts enskur trummusp\u00e6lari (f. 1941)\n 25. august - Gunilla Bergstr\u00f6m, svenskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur (f. 1942).\n 27. august - Edmond H. Fischer, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1920)\n 29. august - Lee Perry, reggae-t\u00f3nleikari \u00far Jamaika (f. 1936)\n 29. august - Jacques Rogge, belgiskur IOC-forseti (f. 1942)\n\nSeptember \n 2. september - Mikis Theodorakis, grikskt t\u00f3naskald (f. 1925)\n 5. september - Sarah Harding, bretsk songkvinna (f. 1981)\n 6. september - Jean-Paul Belmondo, franskur sj\u00f3nleikari (f. 1933)\n 18. september - Chris Anker S\u00f8rensen, danskur s\u00fakklari (f. 1984)\n 23. september - Kjell Askildsen, norskur rith\u00f8vundur (f. 1929)\n 26. september - Alan Lancaster, bretskur t\u00f3nleikari (f. 1949)\n 26. september - Kjersti Holmen, norskur sj\u00f3nleikari (f. 1956)\n\nOktober \n 3. oktober - Lars Vilks, svenskur listama\u00f0ur (f. 1946)\n 3. oktober - Tomas Norstr\u00f6m, svenskur sj\u00f3nleikari (f. 1956)\n 12. oktober - Paddy Moloney, \u00edrskur t\u00f3nleikari (f. 1938)\n 17. oktober - Anders Bodelsen, danskur rith\u00f8vundur (f. 1937)\n 18. oktober - Colin Powell, amerikanskur generalur og politikari (f. 1937)\n\nNovember \n 11. november - Frederik Willem de Klerk, su\u00f0urafrikanskur politikari og forseti (f. 1936)\n 19. november - Hans-Erik Dyvik Husby, norskur t\u00f3nleikari og sj\u00f3nleikari (f. 1972)\n 22. november - Noah Gordon, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1926)\n 26. november - Stephen Sondheim, amerikanskt t\u00f3naskald (f. 1930)\n\nDesember \n 4. desember - Stonewall Jackson, amerikanskur country-sangari (f. 1932)\n 5. desember - Bob Dole, amerikanskur politikari og forsetavalevni (f. 1923)\n 6. desember - K\u00e5re Willoch, fyrrverandi norskur politikari og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1928)\n 8. desember - Lars H\u00f8gh, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1959) \n 10. desember - Michael Nesmith, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1942)\n 12. desember - Hans Jacob Joensen, fyrrverandi biskupur (f. 1938)\n 12. desember - Anne Rice, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1941)\n 19. desember - Robert H. Grubbs, amerikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur. Hann fekk \u00ed 2005 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i. (f. 1942)\n 26. desember - Karolos Papoulias, grikskur politikari og fyrrverandi forseti (f. 1929)\n 26. desember - Desmond Tutu, su\u00f0urafrikanskur biskupur og aktivistur, sum fekk \u00ed 1984 fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina (f. 1931)\n 27. desember - Keri Hulme, n\u00fds\u00e6lendskur rith\u00f8vundur (f. 1947)\n 28. desember - Harry Reid, amerikanskur politikari (f. 1939)\n 31. desember - Betty White, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1922)\n\nKeldur"}
{"id": "25737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2022", "title": "2022", "text": "2022 (MMXXII) er samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00e1 einum leygardegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nJanuar \n 2. januar - Richard Leakey, kenjanskur mannfr\u00f8\u00f0ingur og politikari (f. 1944).\n 6. januar - Peter Bogdanovich, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1939).\n 6. januar - Sidney Poitier, bahamansk-amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1927).\n 11. januar - David Sassoli, italskur politikari, sitandi tingforma\u00f0ur \u00ed Evropatinginum (f. 1956).\n 13. januar - Jean-Jacques Beineix, franskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1946).\n 19. januar - Hardy Kr\u00fcger, t\u00fdskur sj\u00f3nleikari (f. 1928).\n 20. januar - Meat Loaf, amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari (f. 1947).\n\nFebruar \n 6. februar - Ronnie Hellstr\u00f6m, fyrrverandi svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (m\u00e1lma\u00f0ur) (f. 1949).\n 8. februar - Luc Montagnier, franskur virusfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1932).\n 9. februar - Betty Davis, amerikonsk funk/soul songkvinna (f. 1944).\n 23. februar - Britta Schall Holberg, danskur politikari (Venstre) (f. 1941).\n\nMars \n 13. mars - William Hurt, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1950).\n 23. mars - Madeleine Albright, fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA (f. 1937)\n 25. mars - Taylor Hawkins, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1972)\n\nApr\u00edl \n 5. apr\u00edl &dash; Bjarni Tryggvason, kanadiskur r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1945)\n 6. apr\u00edl &dash; Vladimir Zjirinovskij, russiskur politikari (f. 1946)\n 10. apr\u00edl &dash; Vilhelm Johannesen, fyrrverandi l\u00f8gtingslimur og landsst\u00fdrisma\u00f0ur (f. 1942).\n 12. apr\u00edl - Gilbert Gottfried, amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari (f. 1955).\n 15. apr\u00edl - Liz Sheridan, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og dansarinna (f. 1929).\n 17. apr\u00edl - Radu Lupu, rumenskur klaverleikari  (f. 1945).\n 21. apr\u00edl - Mwai Kibaki, fyrrverandi kenjanskur forseti (f. 1931)\n\nMai \n 10. mai - Leonid Kravtjuk, ukrainskur politikari og fyrrverandi forseti (f. 1934)\n 17. mai - Vangelis, grikskur t\u00f3nleikari og t\u00f3naskald (f. 1943)\n 26. mai - Andrew Fletcher, enskur t\u00f3nleikari (Depeche Mode) (f. 1961)\n 27. mai - Angelo Sodano, italskur kardin\u00e1lur (f. 1927)\n 29. mai - Georg eystan \u00c1, f\u00f8royskur sangari og sangskrivari (f. 1960)\n\nJuni \n\n 4. juni - Niels Midjord (myndin), f\u00f8royskur sangari og sangskrivari (f. 1949)\n 17. juni - Jean-Louis Trintignant, franskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri (f. 1930)\n 19. juni - Uffe Ellemann-Jensen, danskur politikari (f. 1941)\n 26. juni - Thue Christiansen, gr\u00f8nlendskur l\u00e6rari i\u00f0 gj\u00f8rdi gr\u00f8nlendska flaggi\u00f0 (f. 1940)\n\nJuli \n\n 3. juli - Robert Curl, amerikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur, i\u00f0 fekk nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1996 (f. 1933).\n 6. juli - James Caan, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1940).\n 8. juli - Shinzo Abe (myndin), fyrrverandi japanskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1954).\n 8. juli - Jos\u00e9 Eduardo dos Santos, fyrrverandi angolskur forseti (f. 1942)\n 8. juli - Luis Echeverr\u00eda, fyrrverandi meksikanskur forseti (f. 1922)\n 14. juli - Ivana Trump, amerikonsk forr\u00e6tningskvinna (f. 1949)\n 18. juli - Claes Oldenburg, svensk-amerikanskur listama\u00f0ur (f. 1929).\n 18. juli - Povl Dissing, danskur sangari (f. 1938.\n 21. juli - Uwe Seeler, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1936).\n 25. juli - David Trimble, nor\u00f0ur\u00edrskur politikari (f. 1944)\n 31. juli - Fidel V. Ramos, fyrrverandi filipinskur forseti (f. 1928)\n\nAugust \n\n 5. august - Judith Durham, avstralsk sangarinna og sangskrivari (f. 1943)\n 8. august - Olivia Newton-John, bretsk-avstralsk sangarinna og sj\u00f3nleikarinna (f. 1948)\n 11. august - Anne Heche, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1969)\n 12. august - Wolfgang Petersen, t\u00fdskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1941)\n 22. august - Jerry Allison, amerikanskur trummusl\u00e1ari og sangskrivari (f. 1939)\n 27. august - Mogens Palle, danskur fyriskipari \u00ed nevaleiki (f. 1934)\n 30. august - Mikhail Gorbatjov (myndin), seinasti lei\u00f0arin \u00ed Sovjetsamveldinum (f. 1931)\n 30. august - Nicolina Jacobsen, f\u00f8roysk sangarinna og sangskrivari (Tey av Kamarinum) (f. 1938)\n\nSeptember \n\n 7. september - \u00d3li Petersen, f\u00f8royskur keiputeknari (f. 1936)\n 7. september - Marsha Hunt, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1917)\n 8. september - Elisabeth II (myndin), bretsk drotning (f. 1926)\n 8. september - Sonny West, amerikanskur t\u00f3nleikari og sangskrivari (rockabilly) (f. 1937)\n 13. september - Jean-Luc Godard, fransk-sveisiskur filmsleikstj\u00f3ri (f. 1930)\n 14. september - Irene Papas, griksk sj\u00f3nleikarinna (f. 1926)\n 15. september - Poul Thomsen, danskur sj\u00f3nvarpsvertur (f. 1938)\n 18. september - Kjell Espmark, svenskur rith\u00f8vundur (d. 1930)\n 23. september - Hilary Mantel, enskur rith\u00f8vundur (f. 1952)\n 23. september - Louise Fletcher, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1934)\n\nOktober \n\n 2. oktober - Sacheen Littlefeather, amerikonsk sj\u00f3nleikarakvinna og str\u00ed\u00f0skvinna fyri r\u00e6ttindum hj\u00e1 upprunaf\u00f3lki \u00ed Amerika (f. 1946)\n 4. oktober - Loretta Lynn (myndin), amerikanskur kvinnuligur country-sangari og sangskrivari (f. 1932)\n 11. oktober - Angela Lansbury, ensk sj\u00f3nleikarakvinna (f. 1925)\n 14. oktober - Robbie Coltrane, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1950)\n 28. oktober - Jerry Lee Lewis, amerikanskur sangari og klaverleikari (f. 1935)\n\nNovember \n\n 11. november - Sven-Bertil Taube (myndin), svenskur sj\u00f3nleikari og v\u00edsusangari (f. 1934)\n 24. november - Hans Magnus Enzensberger, t\u00fdskur rith\u00f8vundur (f. 1929)\n 25. november - Stig Hoffmeyer, danskur  sj\u00f3nleikari (f. 1940)\n 28. november - Torben Rechendorff, danskur politikari (De Konservative) (f. 1937)\n 30. november - Christine McVie, ensk sangarinna og sangskrivari (f.  1943}\n 30. november - Jiang Zemin fyrrverandi kinesiskur forseti (f. 1926)\n\nDesember \n\n 19. desember - J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen, f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1934).\n 29. desember - Vivienne Westwood, bretskur kl\u00e6dnasni\u00f0gevi og forr\u00e6tningskvinna (f. 1941).\n 29. desember - Pel\u00e9, brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1940)\n 31. desember - B\u00e6nadikt 16. p\u00e1vi (f. 1927)\n\nKeldur"}
{"id": "25738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2023", "title": "2023", "text": "2023 (MMXXIII) ver\u00f0ur samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 fer at byrja \u00e1 einum sunnudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nKeldur"}
{"id": "25739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2024", "title": "2024", "text": "2024 (MMXXIV) ver\u00f0ur samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt leyp\u00e1r, i\u00f0 fer at byrja \u00e1 einum \nm\u00e1nadegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "25740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2025", "title": "2025", "text": "2025 (MMXXV) ver\u00f0ur samb\u00e6rt gregorianska kalendaranum eitt vanligt \u00e1r, i\u00f0 fer at byrja \u00e1 einum mikudegi.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "25741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2026", "title": "2026", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t"}
{"id": "25744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/140-%C3%A1rini", "title": "140-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini - 140-\u00e1rini - 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini 190-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n140-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/140", "title": "140", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n140-\u00e1rini"}
{"id": "25756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/130-%C3%A1rini", "title": "130-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini - 130-\u00e1rini - 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini 180-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n130-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/130", "title": "130", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n130-\u00e1rini"}
{"id": "25764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poulsen", "title": "Poulsen", "text": "Poulsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftitrnavn, ta\u00f0 er 5. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Poul.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Poulsen:\n Christian Poulsen, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n J\u00f3han Hendrik Winther Poulsen, f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur.\n J\u00f3n Krossl\u00e1 Poulsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Kristianna Winther Poulsen, f\u00f8royskur politikari.\n Niels Winther Poulsen, f\u00f8royskur politikari.\n N\u00f3lsoyar P\u00e1ll, f\u00f8ddur Poul Poulsen Nols\u00f8e, f\u00f8roysk tj\u00f3\u00f0arhetja og skald.\n Regin Winther Poulsen, f\u00f8royskur politikari.\n T\u00f3rbj\u00f8rn Poulsen, f\u00f8royskur politikari.\n T\u00f3roddur Poulsen, f\u00f8royskur yrkjari, rith\u00f8vundur, listama\u00f0ur og t\u00f3nleikari.\n Valdemar Poulsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Limburgiskt%20m%C3%A1l", "title": "Limburgiskt m\u00e1l", "text": "Limburgiskt (Limburgs) er eitt av vesturgermansku m\u00e1lunum. Limburgiskt ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Limburg \u00ed Ni\u00f0urlondum, Belgia og T\u00fdsklandi.\n\nGermansk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Ni\u00f0urlondum\nM\u00e1l \u00ed Belgia\nM\u00e1l \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "25784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herero%20m%C3%A1l", "title": "Herero m\u00e1l", "text": "Herero (Otjiherero) er eitt av bantum\u00e1lunum. Herero ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Namibia, Botsvana og Angola.\n\nM\u00e1l \u00ed Namibia\nM\u00e1l \u00ed Botsvana\nM\u00e1l \u00ed Angola"}
{"id": "25787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tswana%20m%C3%A1l", "title": "Tswana m\u00e1l", "text": "Tswana (Setswana) er eitt av bantum\u00e1lunum. Tswana ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Botsvana, Su\u00f0urafrika, Simbabvi og Namibia av umlei\u00f0 6,1 milli\u00f3num f\u00f3lkum.\n\nM\u00e1l \u00ed Namibia\nM\u00e1l \u00ed Botsvana\nM\u00e1l \u00ed Su\u00f0urafrika\nM\u00e1l \u00ed Simbabvi"}
{"id": "25864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zulu%20m%C3%A1l", "title": "Zulu m\u00e1l", "text": "Zulu (isiZulu) er eitt av bantum\u00e1lunum. Zulu ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Su\u00f0urafrika, Simbabvi, Lesoto, Svasilandi, Malavi og Mosambik av umlei\u00f0 10,4 milli\u00f3num f\u00f3lkum.\n\nM\u00e1l \u00ed Su\u00f0urafrika\nM\u00e1l \u00ed Simbabvi"}
{"id": "25865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Xhosa%20m%C3%A1l", "title": "Xhosa m\u00e1l", "text": "Xhosa (isiXhosa) er eitt av bantum\u00e1lunum. Xhosa ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Su\u00f0urafrika og Lesoto av umlei\u00f0 7,6 milli\u00f3num f\u00f3lkum.\n\nM\u00e1l \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tsonga%20m%C3%A1l", "title": "Tsonga m\u00e1l", "text": "Tsonga (Xitsonga) er eitt av bantum\u00e1lunum. Tsonga ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Su\u00f0urafrika,  Simbabvi, Svasilandi og Mosambik av umlei\u00f0 3,7 milli\u00f3num f\u00f3lkum.\n\nD\u00f8mi \n\nFa\u00f0ir v\u00e1r (Tsonga):\n\nTata wa hina la nge matilweni,\nvito ra wena a ri hlawuleke;\na ku te ku fuma ka wena;\nku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni,\ntanihi loko ku endliwa tilweni.\nU hi nyika namuntlha vuswa bya hina bya siku rin'wana ni rin'wana;\nu hi rivalela swidyoho swa hina,\ntanihi loko na hina hi rivalela lava hi dyohelaka;\nu nga hi yisi emiringweni,\nkambe u hi ponisa eka Lowo biha,\nAmen.\n\nM\u00e1l \u00ed Su\u00f0urafrika\nM\u00e1l \u00ed Simbabvi"}
{"id": "25873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venda%20m%C3%A1l", "title": "Venda m\u00e1l", "text": "Venda (Tshiven\u1e13a) er eitt av bantum\u00e1lunum. Venda ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Su\u00f0urafrika og Simbabvi av umlei\u00f0 1,1 milli\u00f3num f\u00f3lkum.\n\nM\u00e1l \u00ed Su\u00f0urafrika\nM\u00e1l \u00ed Simbabvi"}
{"id": "25908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/120-%C3%A1rini", "title": "120-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini - 120-\u00e1rini - 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini 170-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n120-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/120", "title": "120", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n120-\u00e1rini"}
{"id": "25915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/110-%C3%A1rini", "title": "110-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini - 110-\u00e1rini - 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini 160-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n110-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "25917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/110", "title": "110", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n110-\u00e1rini"}
{"id": "25923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giacomo%20Puccini", "title": "Giacomo Puccini", "text": "Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini (f\u00f8ddur 22. desember 1858, dey\u00f0ur 29. november 1924) var ein italskur t\u00f3nasmi\u00f0ur, sum hevur komponera\u00f0 fleiri kendar opera\u00f0ir, sum t.d. La Boh\u00e8me, Tosca, Madama Butterfly og Turandot. Nakrar av arium hansara, eitt n\u00fa \"O mio babbino caro\" fr\u00e1 Gianni Schicchi, \"Che gelida manina\" fr\u00e1 La Boh\u00e8me og \"Nessun dorma\" fr\u00e1 Turandot eru blivnar sera v\u00e6lumt\u00f3ktar.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1858\nAndl\u00e1t \u00ed 1924\nItaliarar\nItalsk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "25927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%21Kheis", "title": "!Kheis", "text": "!Kheis er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 16 637 \u00edb\u00fagvar.\n\nH\u00f8vu\u00f0sb\u00fdir og bygdir\nF\u00f3lkatali\u00f0 er samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini \u00ed Su\u00f0urafrika \u00ed 2001.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petersen", "title": "Petersen", "text": "Petersen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 6. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Peter. F\u00f8royska mannf\u00f3lkanavni\u00f0 er P\u00e6tur ella Petur, men av t\u00ed at donsk navnal\u00f3gg\u00e1va var galdandi \u00ed F\u00f8royum, so er eftirnavni\u00f0 ta\u00f0 danska Petersen. Um f\u00f8roysk navnal\u00f3gg\u00e1va var galdandi fyrr, so hev\u00f0i eftirnavni\u00f0 Petersen veri\u00f0 P\u00e6tursson, Petursson ella Patursson. Fleiri f\u00f3lk, i\u00f0 eru \u00e6tta\u00f0 \u00far Kirkjub\u00f8, eita ella itu Patursson til eftirnavn, nevnast kunnu t.d. J\u00f3annes Patursson (1866-1946), S\u00fasanna Helena Patursson (1864-1916) og R\u00f3i Patursson (f\u00f8ddur 1947). \u00cd 2012 v\u00f3ru ta\u00f0 1\u202f278 f\u00f8royingar \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 h\u00f8vdu eftirnavni\u00f0 Petersen, og 98, i\u00f0 h\u00f8vdu eftirnavni\u00f0 Patursson. F\u00f8roya fyrsti kvinnuligi l\u00f8gma\u00f0ur var Marita Petersen. Fyrsti kvinnuligi borgarstj\u00f3rin \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu var Lisbeth L. Petersen.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Petersen:\n\nF\u00f8royingar \n Andrias Petersen, politikari\n Anker Eli Petersen, listama\u00f0ur\n Einar Petersen, rith\u00f8vundur\n Fr\u00ed\u00f0rikur Petersen, politikari, yrkjari og pr\u00f3stur\n John Petersen (f\u00f3tb\u00f3ltsleikari), landsli\u00f0sleikari\n John Petersen (politikari)\n K\u00e1ri Leivsson (K\u00e1ri P, fyrr K\u00e1ri Petersen), sangari og sangskrivari; s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur\n Karolina Petersen, politikari\n Lisbeth L. Petersen, politikari\n Marita Petersen, politikari\n Thorstein Petersen, politikari\n\nDanir \n Niels Helveg Petersen, politikari\n\nNor\u00f0menn \n Hans Christian Petersen, politikari\n\nAmerikanarar \n William Petersen, sj\u00f3nleikari\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "25930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kai%20%21Garib", "title": "Kai !Garib", "text": "Kai !Garib er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 65 869 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tsantsabane", "title": "Tsantsabane", "text": "Tsantsabane er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 35 093 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kgatelopele", "title": "Kgatelopele", "text": "Kgatelopele er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 18 687 \u00edb\u00fagvar.\n\nH\u00f8vu\u00f0sb\u00fdir\nF\u00f3lkateljingin \u00ed Su\u00f0urafrika \u00ed 2001 b\u00fdtti kommununa sundir \u00ed hesir b\u00fdir og bygdir:\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sol%20Plaatje", "title": "Sol Plaatje", "text": "Sol Plaatje er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 248 041 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mier%20%28Su%C3%B0urafrika%29", "title": "Mier (Su\u00f0urafrika)", "text": "Mier er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 7 003 \u00edb\u00fagvar.\n\nH\u00f8vu\u00f0sb\u00fdir og bygdir\nF\u00f3lkateljingin \u00ed 2011 b\u00fdtti kommununa sundur \u00ed hesi st\u00f8\u00f0: \n\nA\u00f0rar bygdir \u00ed kommununi eru Bokspits, Brsdring, Andriesvale og Tweerivieren.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nlocalgovernment.co.za\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Western%20Cape", "title": "Western Cape", "text": "Western Cape (afrikaans: Wes-Kaap) er ein landslutur \u00ed Su\u00f0urafrika. Western Cape hevur mark vi\u00f0 Northern Cape og Eastern Cape. Cape Town er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum. 49.7% av f\u00f3lkunum tosa afrikaans.\n\nLandslutir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Theewaterskloof", "title": "Theewaterskloof", "text": "Theewaterskloof er ein kommuna \u00ed Western Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 108 790 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cederberg", "title": "Cederberg", "text": "Cederberg er ein kommuna \u00ed Western Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 49 768 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "25945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mier", "title": "Mier", "text": "Mier hevur fleiri t\u00fddningar:\nMier er ein kommuna \u00ed Meksiko. S\u00ed Mier (Meksiko).\nMier er ein kommuna \u00ed Su\u00f0urafrika. S\u00ed Mier (Su\u00f0urafrika)."}
{"id": "25953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/De%20Jong", "title": "De Jong", "text": "De Jong er mest vanliga eftirnavni\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum, ta\u00f0 merkin Hin Ungi. \u00cd 2007 v\u00f3ru ta\u00f0 86.534 f\u00f3lk \u00ed Ni\u00f0urlondum vi\u00f0 eftirnavninum De Jong.\n\nKend f\u00f3lk sum eita de Jong:\n Bob de Jong, ni\u00f0urlendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n Dennis de Jong, ni\u00f0urlendskur politikari.\n Winny de Jong, ni\u00f0urlendskur politikari.\n\nEftirn\u00f8vn\nNi\u00f0urlond"}
{"id": "26024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/100-%C3%A1rini", "title": "100-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini - 100-\u00e1rini - 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini 150-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n100-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/100", "title": "100", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n100-\u00e1rini"}
{"id": "26036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drakenstein", "title": "Drakenstein", "text": "Drakenstein er ein kommuna \u00ed Western Cape \u00ed Su\u00f0urafrika. Samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini \u00ed 2011 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed kommununi 251.262, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed 59.774 h\u00fasarhaldum. Av hesum f\u00f3lkunum v\u00f3ru ta\u00f0 62.5% i\u00f0 s\u00f8gdu seg vera lita\u00f0i (\"Coloured\"), 22.7% s\u00f8gdu seg vera svartir afrikanarar (\"Black African\"), me\u00f0an 13.5% s\u00f8gdu seg vera hv\u00edt (\"White\"). M\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 75.0% av f\u00f3lkunum er afrikaans, me\u00f0an 16.7% tosa Xhosa og 5.1% tosa enskt.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "26037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gamagara", "title": "Gamagara", "text": "Gamagara er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 41 617 \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdir og bygdir\nF\u00f3lkateljingin \u00ed Su\u00f0urafrika \u00ed 2001 b\u00fdtti kommununa sundur \u00ed hesar b\u00fdir og bygdir:\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "26038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%A2i-Ma", "title": "Kh\u00e2i-Ma", "text": "Kh\u00e2i-Ma er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 12 465 \u00edb\u00fagvar.\n\nH\u00f8vu\u00f0sb\u00fdir og bygdir\nF\u00f3lkateljingin \u00ed 2011 \u00ed Su\u00f0urafrika b\u00fdtti kommununa upp \u00ed hesar b\u00fdir og bygdir:\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nlocalgovernment.co.za\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "26039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Windhoek", "title": "Windhoek", "text": "Windhoek  (/\u02c8v\u026ant.h\u028ak/; t\u00fdskt: Windhuk; khoekhoe: \u01c0Ai\u01c1gams; herero: Otjomuise) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Namibia. Windhoek hevur umlei\u00f0 322.500 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nMyndasavn\n\nB\u00fdarpartar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, windhoekcc.org.na\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Namibia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika"}
{"id": "26040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Renosterberg", "title": "Renosterberg", "text": "Renosterberg er ein kommuna \u00ed Northern Cape \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 10 978 \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdir \nPetrusville\nPhillipstown\nPhillipsvale\nThembinkosi\nVanderkloof\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "26043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Otjozondjupa", "title": "Otjozondjupa", "text": "Otjozondjupa er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 142 400 \u00edb\u00fagvar.\nOtjiwarongo er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Otjozondjupa.\n\nVald\u00f8mi \nGrootfontein\nOtavi\nOkakarara\nOtjiwarongo\nOkahandja\nOmatak\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gabon", "title": "Gabon", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0  Gabon (franskt: R\u00e9publique Gabonaise) er eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika. Gabon hevur mark vi\u00f0 Ekvatorguinea, Kongo og Kamerun. Landi\u00f0 hevur uml. 1 640 286 \u00edb\u00fagvar. B\u00e1\u00f0umegin mi\u00f0kring, har n\u00f3gv avfall er alt \u00e1ri\u00f0, er Gabon; tr\u00edggir fj\u00f3\u00f0ringar av landinum eru regnsk\u00f3gur. Mesta innt\u00f8kan \u00ed landinum er av oljuvinnuni, men sk\u00f3garvinnan er eisini n\u00f3gv vaksin \u00ed seinastuni. N\u00f3gva tilfeingi\u00f0 skuldi gj\u00f8rt, at Gabon var r\u00edkt land, so er ikki, og f\u00f3lki\u00f0 er f\u00e1t\u00e6kt. H\u00f8vu\u00f0satvoldin er lutv\u00edst, at t\u00e1 i\u00f0 Gabon fekk sj\u00e1lvst\u00fdri \u00ed 1960, t\u00f3k einflokkastj\u00f3rn valdi\u00f0. Stj\u00f3rnin st\u00fdrdi illa og s\u00f8pla\u00f0i burtur peningin \u00ed landinum. \u00cd 1990 fekk Gabon f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga st\u00fdrisskipan.\n\nLibreville er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Gabon. Libreville merkir \u00e1 fronskum \"fr\u00e6lsur b\u00fdur\", og b\u00fdurin, i\u00f0 n\u00fa er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Gabon, var\u00f0 grunda\u00f0ur \u00ed 1849 sum fr\u00edsta\u00f0ur hj\u00e1 leyslatnum tr\u00e6lum. Fronsk \u00e1virkan ey\u00f0kennir b\u00fdin, t\u00ed at Gabon gj\u00f8rdist franskt hj\u00e1land \u00ed 19. \u00f8ld. N\u00fa er Libreville l\u00edvligur, n\u00fdm\u00f3tans st\u00f3rb\u00fdur; har er n\u00f3gv virksemi; men ovurst\u00f3rur munur er \u00e1 f\u00e1t\u00e6kum og r\u00edkum.\n\nLandslutir \n\n Estuaire (Libreville)\n Haut-Ogoou\u00e9 (Franceville)\n Moyen-Ogoou\u00e9 (Lambar\u00e9n\u00e9)\n Ngouni\u00e9 (Mouila)\n Nyanga (Tchibanga)\n Ogoou\u00e9-Ivindo (Makokou)\n Ogoou\u00e9-Lolo (Koulamoutou)\n Ogoou\u00e9-Maritime (Port-Gentil)\n Woleu-Ntem (Oyem)\n\nAfrika"}
{"id": "26047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Makhuduthamaga", "title": "Makhuduthamaga", "text": "Makhuduthamaga er ein kommuna \u00ed Limpopo \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur 274 358 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "26048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bela-Bela", "title": "Bela-Bela", "text": "Bela-Bela er ein kommuna \u00ed Limpopo \u00ed Su\u00f0urafrika og hevur umlei\u00f0 66 500 \u00edb\u00fagvar.\n\nH\u00f8vu\u00f0s b\u00fdir og bygdir\nF\u00f3lkateljingin \u00ed 2011 \u00ed Su\u00f0urafrika b\u00fdtti kommununasundur \u00ed hesar b\u00fdir ogf bygdir:\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKommunur \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "26050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Revur", "title": "Revur", "text": "Revur er eitt r\u00e1nsdj\u00f3r av hunda\u00e6tt. \n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "26053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sibiriskur%20tikari", "title": "Sibiriskur tikari", "text": "Sibiriskur tikari (lat\u00ednskt: panthera tigris altaica) er st\u00f3rt lo\u00f0i\u00f0 r\u00e1nsdj\u00f3r av kettu\u00e6ttini.\n\nTikarar"}
{"id": "26069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongsr%C3%ADki%20Danmarkar", "title": "Kongsr\u00edki Danmarkar", "text": "Kongsr\u00edki Danmarkar er Danmark ver\u00f0ur saman vi\u00f0 Gr\u00f8nlandi og F\u00f8royum. F\u00f8royar og Gr\u00f8nland eru \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danm\u00f8rk. R\u00edkisfelagsskapur er ein felagsskapur av londum \u00ed einum r\u00edki, lond vi\u00f0 somu grundl\u00f3g.\n\nDanmark\nF\u00f8royar\nGr\u00f8nland\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nPolitikkur"}
{"id": "26093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IUCN%20Rey%C3%B0listin", "title": "IUCN Rey\u00f0listin", "text": "Rey\u00f0listin hj\u00e1 IUCN yvir h\u00f3tt sl\u00f8g (eisini kent sum IUCN's Rey\u00f0listi eller Rey\u00f0i D\u00e1talistin) (stovna\u00f0ur \u00ed 1963) er heimsins mest v\u00ed\u00f0fevnandi uppger\u00f0 yvir ta\u00f0 globalu varveitingarst\u00f8\u00f0una fyri tey l\u00edvfr\u00f8\u00f0iligu sl\u00f8g jar\u00f0arinnar. IUCN (International Union for the Conservation of Nature) er h\u00f8vu\u00f0smyndugleikin \u00ed \u00f8llum evnum, i\u00f0 vi\u00f0v\u00edkja varveitingarst\u00f8\u00f0ur. Harumframt \u00fatgeva fleiri ymiskar tj\u00f3\u00f0ir og felagsskapir fleiri regionalar rey\u00f0listar, i\u00f0 meta um vandan fyri \u00fatdoyggjan fyri ymisk sl\u00f8g innanfyri einari serstakari fyrisitingarligari eind. \u00cd F\u00f8royum gav N\u00e1tt\u00farugripasavni\u00f0 \u00fat: Rey\u00f0listi - N\u00e1tt\u00farul\u00fdsing, lendi og sl\u00f8g \u00ed 2005, sum er ein fr\u00e1grei\u00f0ing um rey\u00f0listaflokking av plantum og fuglum.\n\nRey\u00f0listaflokkingin \nLei\u00f0reglurnar fyri rey\u00f0listaarbei\u00f0i\u00f0 i\u00f0 her er gj\u00f8rt, gav IUCN \u00fat \u00ed 2001. T\u00e6r fata\u00f0 um 9 b\u00f3lkar (categories) harav 3 eru sonevndir h\u00f3ttanarb\u00f3lkar. Plantur og dj\u00f3r skulu l\u00faka \u00e1v\u00edsar treytir (criteria) fyri at koma \u00ed ein \u00e1v\u00edsan b\u00f3lk. IUCN m\u00e6lir til, at somu styttingar ver\u00f0a n\u00fdttar fyri b\u00e6\u00f0i b\u00f3lkar og treytir \u00ed \u00f8llum londum. Styttingarnar \u00ed listanum ni\u00f0anfyri eru t\u00e6r ensku styttingarnar.\n\nRey\u00f0listast\u00f8\u00f0a: versj\u00f3n 3.1 \nFlokking og kriteruversj\u00f3n og 3.1 var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu fr\u00e1 2001. Fram til henda endursko\u00f0anin kom, var versj\u00f3n 2.3 galdandi.\n\n EX = \u00datrudda\u00f0 (Extinct). Slagi\u00f0 er ikki til longur.\n EW = \u00datrudda\u00f0 \u00ed villu n\u00e1tt\u00faruni (Extinct in the wild) Ver\u00f0ur n\u00fdtt um sl\u00f8g, i\u00f0 ver\u00f0a mett at vera \u00fatdey\u00f0 \u00ed villu n\u00e1tt\u00faruni, men sum enn eru \u00e1 l\u00edvi \u00ed fangaskapi.\n CR = Sera h\u00f3tt (Critically Endangered) Sl\u00f8g i\u00f0 eru beinlei\u00f0is h\u00f3tt og sum eru \u00ed 50\u00a0% vanda fyri at doyggja \u00fat fr\u00e1 10 til 100 \u00e1r \u00ed frammi \u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n EN = H\u00f3tt (Endangered) Sl\u00f8g i\u00f0 eru \u00ed st\u00f3rum vanda fyri at \u00fatdoyggja, n\u00e6rri l\u00fdst sum 20\u00a0% vanda fyri at \u00fatdoyggja fr\u00e1 20 til 100 \u00e1r frammi \u00ed t\u00ed\u00f0ini.\n VU = Vi\u00f0breki\u00f0 (Vulnerable) Sl\u00f8g i\u00f0 eru h\u00f3tt og hava 10\u00a0% vanda fyri at doyggja \u00fat \u00e1\u00f0renn 100 \u00e1r eru li\u00f0in.\n NT = N\u00e6rum h\u00f3tt (Near Threatened) Sl\u00f8g i\u00f0 krevja serlig atlit og sum ikki hoyra til b\u00f3lkarnar CR, EN ella VU, men sum orsaka\u00f0 av afturgongd krevur serlig atlit og tilt\u00f8k.\n LC = Ikki h\u00f3tt (Least concern) Hetta eru sl\u00f8g i\u00f0 ikki eru beinlei\u00f0is h\u00f3tt.\n DD = D\u00e1tutrot (Data deficient) \u00cd hesum flokki koma tey sl\u00f8g, i\u00f0 mangla ney\u00f0uga kunning til at meting kann gerast um hvussu h\u00f3tt i\u00f0 slagi\u00f0 er. Sum oftast eru hetta sl\u00f8g, sum \u00e1l\u00edkav\u00e6l h\u00f8vdu enda \u00e1 rey\u00f0alista, um so var at vitanin um tey var n\u00f3g g\u00f3\u00f0.\n NE = Eingin meting (Not evaluated). Slagi\u00f0 er av \u00f3kendum ors\u00f8kum ikki blivi\u00f0 mett um/endursko\u00f0a\u00f0. Ta\u00f0 kunnu vera fleiri ors\u00f8kir til hetta, t.d. at slagi\u00f0 er r\u00e6ttiliga n\u00fdliga funni\u00f0 og t\u00ed manglar vi\u00f0urkenning sum eitt egi\u00f0 slag av IUCN ella at slagi\u00f0 er \u00fatdeytt fyri so langari t\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0an, at ta\u00f0 ikki er \u00e1hugavert at flokka ta\u00f0.\n\nKeldur \n\nN\u00e1tt\u00fara\nVistfr\u00f8\u00f0i\nIUCN Rey\u00f0listin"}
{"id": "26104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1r", "title": "V\u00e1r", "text": "V\u00e1ri\u00f0 er ein av teimum 4 \u00e1rst\u00ed\u00f0unum. \u00c1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu er v\u00e1ri\u00f0 fr\u00e1 v\u00e1rjavnd\u00f8gum 20.-21. mars til 21.-22. juni. \u00cd Nor\u00f0urlondum er eisini vanligt at siga, at v\u00e1ri\u00f0 fr\u00e1 1. mars til 31. mai. \u00cd F\u00f8royum er ikki so st\u00f3rur munur \u00e1 hitanum \u00ed teimum ymisku \u00e1rst\u00ed\u00f0unum, men ta\u00f0 s\u00e6st st\u00f3rur munur \u00e1 lj\u00f3sinum, dagarnir gerast longri og b\u00f8urin gr\u00f8nkast. Fr\u00e1 1961 til 1990 var mi\u00f0alhitin \u00ed T\u00f3rshavn 3,8\u00a0\u00b0C \u00ed mars, \u00ed apr\u00edl var hann 5,0\u00a0\u00b0C og \u00ed mai var hann 7,0\u00a0\u00b0C. Sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 og sama sta\u00f0 var avfalli\u00f0 132 mm \u00ed mars, 88 mm \u00ed apr\u00edl og 70 mm \u00ed mai.\n\nKeldur \n\n\u00c1rst\u00ed\u00f0ir"}
{"id": "26107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omaheke", "title": "Omaheke", "text": "Omaheke er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 70 800 \u00edb\u00fagvar.\nGobabis er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Omaheke.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Togo", "title": "Togo", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0  Togo (franskt: R\u00e9publique Togolaise) er eitt land \u00ed Vesturafrika. Togo hevur mark vi\u00f0 Benin, Gana og Burkina Faso. Landi\u00f0 hevur 7 154 237 \u00edb\u00fagvar (2013). Lom\u00e9 er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Togo og liggur \u00fat til Guineav\u00edkina har su\u00f0uri \u00ed landinum. Togo liggur innibygt \u00edmillum Gana og Benin; landi\u00f0 var fyrr franskt hj\u00e1land og gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed 1960. F\u00f3lki\u00f0 er blanda\u00f0, og fleiri enn 30 f\u00f3lkasl\u00f8g eru \u00ed landinum. Fj\u00f8lmentast eru ewef\u00f3lki\u00f0 fyri sunnan og dagomba fyri nor\u00f0an. Fosfat - steinslag n\u00fdtt sum r\u00e1evni \u00ed handilst\u00f8\u00f0um - er helvtin av \u00fatflutningsinnt\u00f8kunum \u00ed Togo. So eint\u00e1tta\u00f0 innt\u00f8kugrundarlag ger b\u00faskapin \u00ed landinum \u00f3st\u00f8\u00f0ugan, t\u00ed at fosfatpr\u00edsurin \u00e1 heimsmarkna\u00f0inum er \u00f3st\u00f8\u00f0ugur. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Togo, Lom\u00e9, er t\u00fddningarmesti havnab\u00fdur \u00ed Vestur-Afrika.\n\nH\u00f3ast Togo er bl\u00f3\u00f0f\u00e1t\u00e6kt land, er landi\u00f0 sj\u00e1lvbjargi\u00f0 vi\u00f0 mati. Um 75 % av f\u00f3lkinum b\u00fagva \u00e1 bygd og liva av landb\u00fana\u00f0i. Tey dyrka mais, jamsr\u00f3t, r\u00eds og maniok til egna n\u00fdtslu og kaffi, kakao og bummull at selja og flyta \u00fat. N\u00f3gv f\u00f3lk vi\u00f0 strendurnar livir av \u00fatr\u00f3\u00f0ri.\n\nRegi\u00f3nir\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAfrika"}
{"id": "26141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lo-Fi-Fnk", "title": "Lo-Fi-Fnk", "text": "Lo-Fi-Fnk er ein svenskur electropop t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur av Leonard Drougge og August Hellsing \u00ed 2001. Teir g\u00f3vu eina EP \u00fat \u00ed 2002 vi\u00f0 heitinum We Is og tr\u00fd \u00e1r seinni, \u00ed februar 2005 kom EP'in (...And the JFG?), i\u00f0 m.a. innihelt sangin Change Channel, i\u00f0 gj\u00f8rdist eitt radiohitt. Tann 24. apr\u00edl 2006 \u00fatg\u00f3vu teir fyrstu fl\u00f8guna \u00ed fullari longd, henda nevndist Boylife og kom \u00fat \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hin 27. august 2006 kom hon \u00fat altj\u00f3\u00f0a, og ta\u00f0 f\u00f8rdi til eina turne \u00ed Evropa, Asia og USA .\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2006 - Boylife\n 2011 - The Last Summer\n\nEP\n 2002 - We Is\n 2005 - (...And the JFG?)\n\nStakl\u00f8g\n \"Change Channel\" (Jan 2006 Moshi Moshi )\n \"City\" (Juni 2007 Moshi Moshi )\n \"Sleepless\" (September 2010 Moshi Moshi )\n \"Boom\" (June 2011 Sony Music / Columbia Records )\n \"Kissing Taste\" (Februar 2012 Sony Music / Columbia Records )\n \"Shut The World Out\" (Juni 2012 Sony Music / Columbia Records )\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "26142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summar", "title": "Summar", "text": "Summar er tann parturin av \u00e1rinum, har i\u00f0 tann onnur h\u00e1lvk\u00fala jar\u00f0arinnar vendir m\u00f3ti s\u00f3lini. \u00c1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu er hetta galdandi fr\u00e1 21. ella 22. juni til 22. ella 23. september, me\u00f0an ta\u00f0 \u00e1 sy\u00f0ru h\u00e1lvk\u00falu er galdandi fr\u00e1 21. ella 22. desember til 20. ella 21. mars.\n\nTa\u00f0 er eisini vanligt at siga, at summari\u00f0 er kalendaram\u00e1na\u00f0arnar juni, juli og august \u00e1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu.\n\nUm summari\u00f0 eru dagarnir langir og n\u00e6turnar stuttar. \u00c1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu er ta\u00f0 solei\u00f0is, at j\u00fa longri nor\u00f0ur ein kemur, j\u00fa longri gerast dagarnir um summari\u00f0. Nor\u00f0anfyri polarkringin s\u00edggja tey s\u00f3lina \u00e1 mi\u00f0n\u00e1tt, har fer hon als ikki ni\u00f0ur. Av t\u00ed at s\u00f3lin stendur h\u00e6gri \u00e1 himmalinum um summari\u00f0 og er frammi \u00ed fleiri t\u00edmar enn a\u00f0rar \u00e1rst\u00ed\u00f0ir, so er ta\u00f0 eisini heitari um summari\u00f0 enn ta\u00f0 er hinar \u00e1rst\u00ed\u00f0irnar. \n\nSummari\u00f0 er \u00e1rst\u00ed\u00f0in i\u00f0 er \u00edmillum v\u00e1r og heyst.\n\nKeldur \n\n\u00c1rst\u00ed\u00f0ir"}
{"id": "26143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/90-%C3%A1rini", "title": "90-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini - 90-\u00e1rini - 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini 140-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n90-\u00e1rini"}
{"id": "26176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ubuntu%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Ubuntu (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Ubuntu hevur fleiri t\u00fddningar:\nUbuntu er ein \u00f3keypis st\u00fdriskipan. S\u00ed Ubuntu.\nUbuntu er ein kommuna \u00ed Su\u00f0urafrika. S\u00ed Ubuntu (Su\u00f0urafrika)."}
{"id": "26177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heyst", "title": "Heyst", "text": "Heysti\u00f0 er ein av teimum 4 \u00e1rst\u00ed\u00f0unum. \u00c1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu er heysti\u00f0 fr\u00e1 22. ella 23. september til  21. ella 22. desember.\n\nKeldur \n\n\u00c1rst\u00ed\u00f0ir"}
{"id": "26201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urkinesiskur%20tikari", "title": "Su\u00f0urkinesiskur tikari", "text": "Su\u00f0urkinesiskur tikari (lat\u00ednskt: panthera tigris amoyensis) er st\u00f3rt lo\u00f0i\u00f0 r\u00e1nsdj\u00f3r av kettu\u00e6ttini.\n\nTikarar"}
{"id": "26202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bogot%C3%A1", "title": "Bogot\u00e1", "text": "Bogot\u00e1 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kolumbia. Bogot\u00e1 hevur 7 674 366 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Su\u00f0uramerika\nKolumbia"}
{"id": "26243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johannesen", "title": "Johannesen", "text": "Johannesen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 7. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Johannes.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Johannesen:\n\nF\u00f8royingar \n Aksel V. Johannesen, politikari.\n Ivan Johannesen, politikari.\n Kaj Leo Johannesen, politikari.\n Niclas Johannesen, t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikaprodusari.\n \u00d3li Johannesen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n P\u00e1ll Holm Johannesen, rith\u00f8vundur.\n Vilhelm Johannesen, politikari.\n\nDanir \n Kim Johannesen, \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n\nNor\u00f0menn \n Knut Johannesen, \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vanuatu", "title": "Vanuatu", "text": "Vanuatu er eitt oyggjaland \u00ed Kyrrahavinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Port Vila. Vanuatu liggur \u00ed Melanesia, einar 1750 km. eystur \u00far Avstralia. Vanuatu er vestan \u00far Fiji og nor\u00f0an \u00far N\u00fdkaled\u00f3nia. Vanuatu gekk \u00e1\u00f0ur undir navninum N\u00fdhebridurnar. \u00cd Vanuatu - sum gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 \u00ed 1980 - b\u00fagva g\u00f3\u00f0 267.000 f\u00f3lk. Talan er um eitt oyggjasamfelag vi\u00f0 85 oyggjum, har f\u00f3lk b\u00fdr \u00e1 65 teirra. Landa\u00f8ki\u00f0 er tilsamans g\u00f3\u00f0ar 4.700 ferkilometrar - \u00e1 lei\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir st\u00f8rri enn F\u00f8royar. Matthew- og Hunter oyggjarnar eru undir vanuatiskum yvirr\u00e6\u00f0i, men N\u00fdkaled\u00f3nia krevur eisini r\u00e6ttin yvir Matthew og Hunter.\n\n\u00cd 2014 var f\u00f3lkatali\u00f0 266,937. F\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fdr \u00ed Vanuatu, eitur melanesar (uml. 95 % av f\u00f3lkinum). Almennu m\u00e1lini eru tr\u00fd \u00ed tali: enskt, franskt og bislama. Bislama er eitt kreolm\u00e1l grunda\u00f0 \u00e1 enskt. Bislama er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 6200 f\u00f3lkum, harav um 5000 \u00ed Vanuatu og um 1200 \u00ed N\u00fdkaled\u00f3nia. Til \u00e1r 2005 hava ta\u00f0 bara veri\u00f0 \u00f3bygdar oyggjar sum f\u00f3ru undir \u00ed Indiska Havinum og Kyrrahavinum, av t\u00ed at havi\u00f0 veksur. Men \u00ed 2006 er Lohachara \u00ed Bengal fari\u00f0 undir vi\u00f0 alla, har 10.000 f\u00f3lk einafer\u00f0 b\u00fa\u00f0u, og a\u00f0rar oyggjar sum Vanuatu, Maldivurnar og Marshalloyggjarnar standa skj\u00f3tt fyri skotum. \u00d8ki har eini 70.000 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed l\u00f8tuni. Ors\u00f8kin ver\u00f0ur hildin at vera vakstrarh\u00fas\u00e1rin.\n\nN\u00e1tt\u00faruvanlukkur \n\nAv t\u00ed at n\u00f3gvar n\u00e1tt\u00faruvanlukkar hava tiki\u00f0 sta\u00f0 tey seinastu \u00e1rini \u00ed Vanuatu, hava umhv\u00f8rvisvinarlig tilt\u00f8k veri\u00f0 sett \u00ed gongd. Jar\u00f0skj\u00e1lvtar eru vanligir har \u00e1 lei\u00f0, og ofta hava teir gj\u00f8rt st\u00f3ran ska\u00f0a. \u00cd mars 2015 gj\u00f8rdi \u00f3dnin Pam st\u00f3ran ska\u00f0a. Fr\u00edggjakv\u00f8ldi\u00f0 13. mars, lokala t\u00ed\u00f0, herja\u00f0i \u00f3dnin Pam oyggjalandi\u00f0 vi\u00f0 aldoy\u00f0ileggjandi hvirlum, sum v\u00f3r\u00f0u m\u00e1ldar til 350 kilometrar um t\u00edman. \"Vit hava ment landi\u00f0 hesi seinastu \u00e1rini, men henda meldur\u00f3dnin hevur oy\u00f0ilagt infrakervi\u00f0, sum vit hava bygt upp. Ta\u00f0 er lagt \u00ed oy\u00f0i. Vit hava br\u00fak fyri altj\u00f3\u00f0a f\u00edgging fyri at byggja landi\u00f0 uppaftur\", seg\u00f0i forsetin Baldwin Lonsdale. Fleiri av heimsins lei\u00f0arum hava lova\u00f0 stu\u00f0ul, og herna\u00f0arflogf\u00f8r \u00far Avstralia, N\u00fd S\u00e6landi og Fraklandi eru komin fram vi\u00f0 mati, tj\u00f8ldum, heiliv\u00e1gi, generatorum og ney\u00f0hj\u00e1lpararbei\u00f0arum. \u00cd h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num, Port Vila, eru 90 prosent av \u00edb\u00fa\u00f0unum samb\u00e6rt ney\u00f0hj\u00e1lpararbei\u00f0arum, oy\u00f0ilagdar. Samb\u00e6rt f\u00f3lkunum kann ta\u00f0 taka fleiri samd\u00f8gur, \u00e1\u00f0renn hj\u00e1lp er komin fram til allar 80 oyggjarnar \u00ed landinum, har f\u00f3lk b\u00fdr. Serliga eru tey bangin fyri oynni Tanna, sum liggur 200 kilometrar sunnan fyri Port Vila. Ta\u00f0 var her, at hvirlurnar v\u00f3r\u00f0u har\u00f0ast leygarn\u00e1ttina 14. mars.\n\nForsetin \u00ed oyggjalandinum, Baldwin Lonsdale, hevur heitt \u00e1 umheimin um hj\u00e1lp aftan\u00e1 at \u00f3dnin Pam gj\u00f8rdi storan ska\u00f0a um st\u00f3rar partar av oyggjasamfelagnum. Ein \u00f3vanliga h\u00f8r\u00f0 \u00f3dn, sin sukalla\u00f0 supersyklon, hevur fullkomiliga oy\u00f0ilagt st\u00f3rar partar av oyggjasamfelagnum. \u00cd h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num eru n\u00edggju av t\u00edggju h\u00fasunum \u00ed kn\u00fasi, samb\u00e6rt ST. Tali\u00f0 \u00e1 dey\u00f0um er ikki kent, men 17. mars 2015 v\u00f3ru minst 44 funnin dey\u00f0, men myndugleikarnir \u00f3ttast at tali\u00f0 kemur at vaksa munandi. Forsetin \u00ed Vanuatu sigur, at ney\u00f0ugt er vi\u00f0 menningarhj\u00e1lp fr\u00e1 heimssamfelagnum til at endurbyggja, eftir at oyggjatj\u00f3\u00f0in var\u00f0 rakt og oy\u00f0il\u00f8gd av \u00f3gvusligastu \u00f3dnunini, sum nakrant\u00ed\u00f0 er skr\u00e1sett. Herna\u00f0arflogf\u00f8r fr\u00e1 Australia, USA og N\u00fd S\u00e6landi hava flogi\u00f0 vatn, heilsu\u00fatger\u00f0, heiliv\u00e1g og tj\u00f8ld til Vanuatu. \u00cd dag ver\u00f0ur vanliga fl\u00fagvingin tikin upp aftur, og harvi\u00f0 kann hj\u00e1lp koma til, og fer\u00f0af\u00f3lk fl\u00fagvast burtur.\n\nB\u00faskapur \n\nLandi\u00f0 er skuldarbundi\u00f0 upp um h\u00e1ls og er \u00ed dag bundi\u00f0 av \u00fatlendskari menningarhj\u00e1lp \u00far t.d. Avstralia. Flestu fer\u00f0af\u00f3lk, i\u00f0 koma til Vanuatu er eisini avstraliar. Ta\u00f0 er av f\u00e1t\u00e6kastu londum \u00ed Osiania; f\u00f3lkini \u00ed Vanuatu eru sera f\u00e1t\u00f8k, tey flestu mugu str\u00ed\u00f0ast og strevast fyri at f\u00e1a mat \u00e1 bor\u00f0i\u00f0. Fiskur er mest t\u00fd\u00f0andi \u00fatflutningsv\u00f8ran. Kakao er eisini ovurst\u00f3r vinna. H\u00f3ast n\u00f3gv hevur veri\u00f0 gj\u00f8rt til tess at menna landb\u00fana\u00f0in, m\u00e1 landi\u00f0 flyta inn t\u00fd\u00f0andi matv\u00f8rur og r\u00e1v\u00f8rur, men eisini tubbak. Hesi lond handlar Vanuatu vi\u00f0 (sbrt. CIA World Factbook 2012 ):\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar\nVanuatu"}
{"id": "26245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vetur", "title": "Vetur", "text": "Vetur er tann kaldasta av teimum 4 \u00e1rst\u00ed\u00f0unum, ta\u00f0 er tann \u00e1rst\u00ed\u00f0in, t\u00e1 j\u00f8r\u00f0in vendir burtur fr\u00e1 s\u00f3lini. Dagarnir eru stuttir og n\u00e6turnar eru langar. Veturin er tann \u00e1rst\u00ed\u00f0in, i\u00f0 er millum heyst og v\u00e1r. Veturin er so ymiskur alt eftir hvar ein er staddur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. \u00c1 nor\u00f0aru h\u00e1lvk\u00falu ver\u00f0ur sagt, at veturin er \u00ed desember, januar og februar. Fleiri dj\u00f3rasl\u00f8g fara \u00ed hi um veturin. Ta\u00f0 finnast ymiskt sl\u00f8g av vetrar\u00edtr\u00f3tti, og fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8nn vetur ver\u00f0a Vetrar-Olympisku leikirnir fyriskipa\u00f0ir. N\u00f3gvasta\u00f0ni legst kavi um veturin og alt kann frysta. \u00cd F\u00f8royum er ta\u00f0 ikki so ofta, at ta\u00f0 legst kavi um veturin, og ofta liggur hann ikki serliga longi. \u00c1 sy\u00f0ru h\u00e1lvk\u00falu er veturin \u00ed juni, juli og august, sum er sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, i\u00f0 nor\u00f0ara h\u00e1lvk\u00fala hevur summar.\n\nKeldur \n\n\u00c1rst\u00ed\u00f0ir"}
{"id": "26246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Behati%20Prinsloo", "title": "Behati Prinsloo", "text": "Behati Prinsloo (f\u00f8dd 16. mai 1989 \u00ed Grootfontein) er ein namibisk modell og filmsleikari. Hon er gift vi\u00f0 Adam Levine fr\u00e1 b\u00f3lkinum Maroon 5.\n\n\u00cd 2008, gj\u00f8rdist hon andliti\u00f0 hj\u00e1 undirmerkinum Pink hj\u00e1 Victoria's Secret og f\u00f3r so v\u00ed\u00f0ari og gj\u00f8rdist ein Victoria's Secret Angel \u00ed 2009.\n\nPrinsloo var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Grootfontein, Namibia (t\u00e1 South West Africa), har fa\u00f0ir hennara, Boet, virkar sum prestur/pr\u00e6dikuma\u00f0ur, og m\u00f3\u00f0ir hennara, Magda, rekur B\u00f3l og Bita (Bed & Breakfast). Me\u00f0an hon vaks upp, tosa\u00f0i hon afrikaans og fekk undirv\u00edsing \u00ed enskum. Einafer\u00f0, me\u00f0an hon var og fer\u00f0a\u00f0ist \u00ed Cape Town, Su\u00f0urafrika, sum 16-\u00e1ra gomul, var\u00f0 hon uppdaga\u00f0 av Storm Model Management stovnaranum Sarah Doukas (i\u00f0 eisini uppdaga\u00f0i Kate Moss).\n\nFilmsleiklutir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fashion Model Directory\n\nNamibiarar\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989"}
{"id": "26250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gwen%20Stefani", "title": "Gwen Stefani", "text": "Gwen Ren\u00e9e Stefani (f\u00f8dd 3. oktober 1969 \u00ed Fullerton) er ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikarinna. Hon er kend fr\u00e1 b\u00f3lkinum No Doubt.\n\nGwen Stefani er gift vi\u00f0 Gavin Rossdale. Tey eiga synirnar Kingston James McGregor (f\u00f8ddur 26. mai 2006), Zuma Nesta Rock (f\u00f8ddur 21. august 2008) og Apollo Bowie Flynn (f\u00f8ddur 28. februar 2014).\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2004 - Love. Angel. Music. Baby.\n 2006 - The Sweet Escape\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "26260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/90", "title": "90", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n90-\u00e1rini"}
{"id": "26273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pollap%C3%B6nk", "title": "Pollap\u00f6nk", "text": "Pollap\u00f6nk er ein \u00edslenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Hafnarfir\u00f0i, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2006 av tveimum barnagar\u00f0spedagogum, sum ynsktu at skapa t\u00f3nleik, i\u00f0 b\u00e6\u00f0i b\u00f8rn og vaksin kundu nj\u00f3ta saman. B\u00f3lkurin vann S\u00f6ngvakeppnin \u00ed 2014 og umbo\u00f0ar \u00cdsland \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2014. Pollap\u00f6nk kom v\u00ed\u00f0ari \u00ed fyrru h\u00e1lvfinaluni, sum var\u00f0 hildin hin 6. mai 2014 \u00ed Keypmannahavn. Teir gj\u00f8rdust nummar 15 \u00ed finaluni vi\u00f0 58 stigum.\n\nLimir \n Hei\u00f0ar \u00d6rn Kristj\u00e1nsson (s\u00ed\u00f0an 2006)\n Haraldur Freyr G\u00edslason (s\u00ed\u00f0an 2006)\n Gu\u00f0ni Finnsson (s\u00ed\u00f0an 2007)\n Arnar \u00de\u00f3r G\u00edslason (s\u00ed\u00f0an 2007)\n\nHei\u00f0ar og Haraldur stovna\u00f0u t\u00f3nleikab\u00f3lkin Botnle\u00f0ja \u00ed 1994 saman vi\u00f0 Ragnar P\u00e1l Steinsson.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2006 - Pollap\u00f6nk\n 2010 - Meira pollap\u00f6nk\n 2011 - A\u00f0eins meira pollap\u00f6nk\n 2014 - Bebebe-besta pollap\u00f6nki\u00f0\n\nStakl\u00f8g \n 2011 - \"\u00c6ttarm\u00f3t\"\n 2014 - \"Enga ford\u00f3ma\" / \"No Prejudice\"\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \ntonlist.is\n\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014"}
{"id": "26282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Common%20Linnets", "title": "The Common Linnets", "text": "The Common Linnets (f\u00f8royskt: Hini l\u00edn\u00edg\u00f0urnar) er ein ni\u00f0urlendskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur av Ilse DeLange og Waylon (Willem Bijkerk). B\u00f3lkurin umbo\u00f0a\u00f0i Ni\u00f0urlond \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2014, har tey enda\u00f0u \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi vi\u00f0 238 stigum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2014 - The Common Linnets\n\nStakl\u00f8g \n 2014 - Calm After the Storm\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \neurovision.tv\n\nNi\u00f0urlendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014"}
{"id": "26284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/80-%C3%A1rini", "title": "80-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini 70-\u00e1rini - 80-\u00e1rini - 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini 130-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n80-\u00e1rini"}
{"id": "26291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/70-%C3%A1rini", "title": "70-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini - 70-\u00e1rini - 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini 120-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n70-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/60-%C3%A1rini", "title": "60-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini  - 60-\u00e1rini - 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini 110-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n60-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/50-%C3%A1rini", "title": "50-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini - 50-\u00e1rini  - 60-\u00e1rini 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini 100-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n50-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26302", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/40-%C3%A1rini", "title": "40-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini - 40-\u00e1rini - 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini 90-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n40-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/San%20Marino%20%C3%AD%20Eurovision%20Song%20Contest", "title": "San Marino \u00ed Eurovision Song Contest", "text": "San Marino hevur luttiki\u00f0 \u00ed Eurovision Song Contest \u00ed 2008 og aftur fr\u00e1 2011 til \u00ed dag.\n\nYvirlit yvir tey i\u00f0 hava umbo\u00f0a San Marino \n\n{| class=\"wikitable sortable\"\n|-\n! \u00c1r\n! Sangarar\n! Heiti\n! Finala\n! Stig\n! H\u00e1lvfinala\n! Stig\n|-\n| 2008\n| Miodio\n| \"Complice\"\n| -\n| -\n| 19\n| 5\n|-\n| 2011\n| Senit\n| \"Stand By\"\n| -\n| -\n| 16\n| 34\n|-\n| 2012\n| Valentina Monetta\n| \"The Social Network Song\"\n| -\n| -\n| 14\n| 31\n|- \n| 2013\n| Valentina Monetta\n| \"Crisalide (Vola)\"\n| -\n| -\n| 11\n| 47\n|-\n| 2014\n| Valentina Monetta\n| \"Maybe\"\n| 24\n| 14\n| 10\n| 40\n|-\n| 2015\n| Michele Perniola og Anita Simoncini\n| \"Chain of Lights\"\n| -\n| -\n| 16\n| 11\n|-\n| 2016\n| Serhat\n| \"I Didn't Know\"\n| -\n| -\n| 12\n| 68\n\nEurovision Song Contest\nSan Marino"}
{"id": "26318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jean-Paul%20Sartre", "title": "Jean-Paul Sartre", "text": "Jean-Paul Charles Aymard Sartre (f\u00f8ddur 21. juni 1905 \u00ed Par\u00eds, dey\u00f0ur 15. apr\u00edl 1980 \u00ed Par\u00eds) var franskur heimspekingur og rith\u00f8vundur. Hann vann Nobel hei\u00f0ursl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmenti \u00ed 1964 \"fyri arbei\u00f0i hansara, r\u00edkt \u00ed hugskotum, fylt vi\u00f0 andin av fr\u00e6lsi og strembanin eftir sannleika...\". Hann valdi t\u00f3 ikki at taka m\u00f3ti hei\u00f0ursl\u00f8nin.\n\nKeldur \n\nFranskir heimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1905\nAndl\u00e1t \u00ed 1980\nFranskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "26322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jordaan", "title": "Jordaan", "text": "Jordaan er ein b\u00fdarpartur \u00ed Amsterdam. B\u00fdarparturin hevur 18 650 \u00edb\u00fagvar (2009).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n jordaaninfo.nl\n\nB\u00fdarpartar \u00ed Amsterdam"}
{"id": "26336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Se%20og%20H%C3%B8r", "title": "Se og H\u00f8r", "text": "Se og H\u00f8r (svenska heiti\u00f0 er Se & H\u00f6r) er eitt danskt, norskt og svenskt vikubla\u00f0 og sj\u00f3nvarpsbla\u00f0, sum ver\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 \u00ed Danmark, Noreg og Sv\u00f8r\u00edki. Bla\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur eisini selt \u00ed F\u00f8royum. Se og H\u00f8r er eitt myndabla\u00f0, sum \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum ber s\u00f8gur um kend f\u00f3lk. Ta\u00f0 er danska fyrit\u00f8kan Aller Media, i\u00f0 \u00fatgevur bla\u00f0i\u00f0. Tann danska versj\u00f3nin er tann elsta. Tann danska og svenska versj\u00f3nin koma \u00fat einafer\u00f0 um vikuna, me\u00f0an tann norska, sum eisini er tann st\u00f8rsta, kemur \u00fat tv\u00e6r fer\u00f0ir um vikuna.\n\nSe og H\u00f8r \u00ed Danmark \nSe og H\u00f8r kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed Danmark \u00ed 1939 sum Det Ny Radioblad. \u00cd 1953 f\u00f3r bla\u00f0i\u00f0 \u00ed holt vi\u00f0 at skriva um ta\u00f0 i\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed t\u00ed t\u00e1 n\u00fdggja mi\u00f0linum, sj\u00f3nvarpinum, og broytti heiti\u00f0 til Se og H\u00f8r, men helt t\u00f3 fram vi\u00f0 at hava gamla heiti\u00f0 sum undirheiti.\nSe og H\u00f8r er ta\u00f0 st\u00f8rsta myndabla\u00f0 \u00ed Danmark vi\u00f0 einum mi\u00f0al s\u00f8lutali \u00e1 133.325 um vikuna \u00ed fyrra helmingi av 2012. \u00cd 1980-\u00e1runum og 1990-\u00e1runum undir lei\u00f0slu av t\u00ed n\u00fa fyrrverandi \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ranum, Mogens E. Pedersen, var\u00f0 bla\u00f0i\u00f0 selt \u00ed einum so st\u00f3rum upplagi sum 350.000 eint\u00f8kum um vikuna. \nS\u00ed\u00f0an november 2006 hevur bla\u00f0i\u00f0 lati\u00f0 eina vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 150.000 kr\u00f3nur til ein journalist.\n\u00cd juni 2009 gj\u00f8rdist Kim Henningsen h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 t\u00ed danska Se og H\u00f8r, hann t\u00f3k vi\u00f0 eftir Henrik Qvortrup, sum gavst \u00ed november 2008, t\u00e1 hann gj\u00f8rdist politiskur vi\u00f0merkjari og ritstj\u00f3ri \u00e1  TV2.\n\u00cd apr\u00edl 2014 gj\u00f8rdist Se og H\u00f8r partur av einari mi\u00f0lag\u00f8lu \u00ed Danmark, har i\u00f0 bla\u00f0i\u00f0 var\u00f0 \u00e1k\u00e6rt fyri at n\u00fdta uppl\u00fdsingar i\u00f0 v\u00f3ru fingnir til vega \u00e1 \u00f3l\u00f3gligan h\u00e1tt, eitt n\u00fa vi\u00f0 at rinda fyri uppl\u00fdsingar um n\u00fdtsluna av gjaldskortum hj\u00e1 kendum f\u00f3lkum og uppl\u00fdsingar um flogfer\u00f0ir teirra og anna\u00f0 l\u00edknandi.\n\nKeldur \n\nDonsk t\u00ed\u00f0arrit\nNorsk t\u00ed\u00f0arrit\nSvensk t\u00ed\u00f0arrit"}
{"id": "26339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Poulsen", "title": "\u00d3li Poulsen", "text": "\u00d3li Poulsen (f\u00f8ddur 1963) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari. \u00cd 1987 flutti hann til Danmarkar at b\u00fagva og hevur starvast har sum framlei\u00f0ari s\u00ed\u00f0an, hann er b\u00fasitandi \u00ed Greve, har hann hevur s\u00edtt t\u00f3nleikastudio Fix & Mix. Fleiri av \u00fatg\u00e1vunum, i\u00f0 \u00d3li hevur framleitt, mixa\u00f0 vm. hava vunni\u00f0 danskar t\u00f3nleikahei\u00f0ursl\u00f8nir og hava ligi\u00f0 ovarliga \u00e1 donskum hittlistum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSum framlei\u00f0ari \n\u00d3li Poulsen hevur eitt n\u00fa framleitt pl\u00e1tur og fl\u00f8gur fyri hesi orkestirini og sangarar: \n Hanne Boel\n Michael Learns to Rock\n Sanne Salomonsen \n Lars H.U.G\n Sissel Kyrkjeb\u00f8 \n Palle Mikkelborg \n Niels-Henning \u00d8rsted Pedersen\n Julie \n Jennifer Rush \n Jon \n Grace Jones \n Dodo & The Dodos \n Maria Lucia \n Stig Rossen \n Big Fat Snake \n Johnny Logan \n Tamra Rosanes\n Yellowbellies \n Savage Affair \n Georgia Satellites \n Me, She & Her\n Lena Anderssen \n Russ Taff \n Brinck\n\nMiksa\u00f0, remiksa\u00f0 og sp\u00e6lt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri \n\u00d3li hevur miksa\u00f0, remiksa\u00f0 og sp\u00e6lt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri fyri hesir t\u00f3nleikararnar: \n Savage Rose\n Laid Back \n MC Einar\n S\u00f8s Fenger\n Ivan Pedersen \n News \n Roxette \n Prince \n Living Color \n Massive Attack \n Smokie \n Shu-bi-dua \n Suzi Quatro \n Michael Ruff \n Cut'N'Move \n Anne Dorthe Michelsen \n Ester Brohus \n Love Shop \n Sebastian\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 \u00d3la Poulsen\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikaframlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "26343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanne%20Boel", "title": "Hanne Boel", "text": "Hanne Boel (f\u00f8dd 31. august 1957) er ein donsk songkvinna. Hon hevur sungi\u00f0 innan fleiri ymiskar sjangrur, fr\u00e1 kirkjuk\u00f3ri, gospel,  soul, jazz og rock, pop og harumframt techno. Hon hevur havt st\u00f3ra sukse \u00ed Nor\u00f0urlondum og \u00ed  T\u00fdsklandi, vi\u00f0 einum samla\u00f0um s\u00f8lutali av pl\u00e1tum/fl\u00f8gum \u00e1 2,5 milli\u00f3num. Bara anna\u00f0 album hennara, Dark Passion (1990) hevur selt yvir eina h\u00e1lva milli\u00f3n eint\u00f8k kring heimin. Hon vann f\u00fdra Danish Music Awards-statuettir (Danskt Grammy) fyri \u00fatg\u00e1vuna fr\u00e1 1991. F\u00f8royski t\u00f3nleikaframlei\u00f0arin \u00d3li Poulsen hevur framleitt, miksa\u00f0 og arrangera\u00f0  fleiri album fyri Hanne Boel fleiri album fyri Hanne Boel, eitt n\u00fa My Kindred Spirit (2001), Beware of the Dog (2002), Dark Passion (1995).\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nBlast album \n 1983: Blast\n 1986: Blast 2\n 2005: Replay\n\nSolo album \n 1987: Shadow Of Love (Boel/Emborg/Winding/Riel)\n 1988: Black Wolf\n 1990: Dark Passion\n 1992: My Kindred Spirit\n 1992: Kinda Soul\n 1994: Misty Paradise\n 1995: Best Of Hanne Boel\n 1996: Silent Violence\n 1998: Need\n 1999: Strangely Disturbed\n 2000: Boel & Hall (saman vi\u00f0 Martin Hall)\n\nKeldur \n\nDanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "26344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/80", "title": "80", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n80-\u00e1rini"}
{"id": "26354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/70", "title": "70", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n70-\u00e1rini"}
{"id": "26364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/60", "title": "60", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n60-\u00e1rini"}
{"id": "26365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/50", "title": "50", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n50-\u00e1rini"}
{"id": "26366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/40", "title": "40", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n40-\u00e1rini"}
{"id": "26373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30-%C3%A1rini", "title": "30-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini - 30-\u00e1rini - 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini 70-\u00e1rini 80-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n30-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30", "title": "30", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n30-\u00e1rini"}
{"id": "26379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongo", "title": "Kongo", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0  Kongo (franskt: R\u00e9publique du Congo) er eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika. Landi\u00f0 hevur 4 662 446 \u00edb\u00fagvar (2014). Brazzaville er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kongo. Eysturmarki\u00f0 \u00ed Kongo, er fram vi\u00f0 Kongo\u00e1 og st\u00f8rstu \u00e1nni, sum rennur \u00ed hana, Ubangi\u00e1. Eisini Kongo er oljuland, og h\u00f3ast f\u00f3lki\u00f0 \u00ed Kongo hevur fingi\u00f0 meiri burtur \u00far oljur\u00edkid\u00f8minum enn f\u00f3lki\u00f0 \u00ed grannalandinum Gabon, liva mong enn sum f\u00e1t\u00e6kir b\u00f8ndur og hava bara so fr\u00e6gt av j\u00f8r\u00f0, at teir kunnu dyrka n\u00f3g miki\u00f0 av mati til s\u00edn sj\u00e1lvs. T\u00fddningarmesta gr\u00f8\u00f0in er maniok, i\u00f0 er ein sterk b\u00f8lluplanta.\n\nMyndugleikarnir hava veri\u00f0 so hygnir, at teir hava n\u00fdtt peningin fyri oljuna at menna landi\u00f0 - hava lagt byrgingar, vegir, bygt papp\u00edrsverksmi\u00f0jur og gr\u00f3\u00f0ursett tr\u00f8. \u00cddna\u00f0ur er ikki n\u00f3gvur \u00ed landinum, men verkaf\u00f3lki\u00f0 er v\u00e6l \u00fatb\u00fagvi\u00f0. Flestu verksmi\u00f0jurnar eru vi\u00f0 st\u00f3ru b\u00fdirnar, helst vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in, Brazzaville.\n\nSum a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Afrika er t\u00f3nleikur t\u00fd\u00f0andi partur av mentanini, og trumman er sj\u00e1lvur hjartat\u00e1tturin \u00ed hesum t\u00f3nleiki. Best umt\u00f3kti t\u00f3nleikurin er kongot\u00f3nleikurin, i\u00f0 minnir um soult\u00f3nleikin.\n\nAfrika"}
{"id": "26380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martinique", "title": "Martinique", "text": "Martinique er ein oyggj \u00ed Karibiska havinum og politiskt hoyrir til Frakland. \n\nF\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 386.000 \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Fort-de-France, og hevur 94.049 \u00edb\u00fagvar \u00ed sj\u00e1lvari kommununi, og 134.727 \u00edb\u00fagvar \u00ed \u00f8llum Fort-de-France-\u00f8kinum. Hetta ger Fort-de-France til ein av st\u00f8rstu b\u00fdunum \u00ed Karibia.\n\nS\u00f8ga\n\u00cd 1502 setti Kristoffur Kolumbus segl og f\u00f3r undir fj\u00f3r\u00f0u og seinastu fer\u00f0ina um Atlantshav. Tann 15. juni 1502 setti hann f\u00f3tin \u00e1 land og kanna\u00f0i  \noynna \u00ed tr\u00edggjar dagar.\nOyggin \u00e6t upprunaliga Madanina, Madinina ella Matanino.\n\nMartinique gj\u00f8rdist franskt hj\u00e1land \u00ed 1635, og hevur s\u00ed\u00f0an hoyrt til Frakland burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um, har i\u00f0 oyggin var hersett av St\u00f3rabretlandi. Oyggin er n\u00fa ein av Fraklands 26 regi\u00f3num og sostatt eisini ein partur av Evropeiska Samveldinum. Mynteindin er evran.\n\nGosfjalli\u00f0 Mount Pelee \n\n\u00cd 1902 var\u00f0 st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00e1 Martinique, Saint-Pierre, lagdur \u00ed oy\u00f0i, t\u00e1 i\u00f0 vulkanin Mount Pelee f\u00f3r at goysa \u00f3gvusliga, og n\u00e6rum \u00f8ll f\u00f3lkini \u00ed b\u00fdnum, umlei\u00f0 28.000, l\u00f3tu l\u00edv \u00ed n\u00e1tt\u00faruvanlukkuni.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Martinique, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nFrakland\nKaribia"}
{"id": "26381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guadeloupe", "title": "Guadeloupe", "text": "Guadeloupe er ein oyggj \u00ed Karibiska havinum og hoyrir politiskt til Frakland. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Basse-Terre. Oyggjab\u00f3lkurin er partur av teimum Sm\u00e1u Antillunum og er av vulkanskum og korall uppruna. Oyggjab\u00f3lkurin hevur fleiri bef\u00f3lka\u00f0ar og \u00f3bef\u00f3lka\u00f0ar oyggjar: t\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar eru Basse-Terre, Grande-Terre, Marie-Galante og La Desirade. Oyggjab\u00f3lkurin liggur \u00edmillum Atlantshavi\u00f0 og Ta\u00f0 Karibiska Havi\u00f0. Oyggjarnar liggja millum Dominica \u00ed su\u00f0ri og Antigua og Barbuda \u00ed nor\u00f0i. Oyggjarnar hava eina v\u00eddd \u00e1 1628 km\u00b2. Oyggjab\u00f3lkurin er ein av teimum 26 regi\u00f3ninum Fraklands og er t\u00ed eisini ein limur \u00ed Evropeiska Samveldinum, og gjaldoyra\u00f0 er evran. Oyggjarnar Saint-Barth\u00e9lemy og Saint Martin v\u00f3ru eisini partar av Guadeloupe, men gj\u00f8rdust sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug fronsk hj\u00e1lond \u00ed 2007. Oyggjarnar hava veri\u00f0 undir fronskum yvirvaldi s\u00ed\u00f0an 1674, men v\u00f3ru millum 1813 og 1814 ein partur av Sv\u00f8r\u00edki. Kristoffur Kolumbus var t\u00f3 tann fyrsi evropearin, sum kom til oyggjarnar, ta\u00f0 var vi\u00f0 s\u00edna a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed november 1493.\n\nKeldur \n\nFrakland\nKaribia"}
{"id": "26383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grootfontein", "title": "Grootfontein", "text": "Grootfontein er ein b\u00fdur \u00ed Otjozondjupa \u00ed Namibia og hevur 23 793 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nKend f\u00f3lk fr\u00e1 Grootfontein\nBehati Prinsloo\u00a0\u2013 modell, best kend fyri s\u00edtt arbei\u00f0i vi\u00f0 Victoria's Secret.\nLeon Jooste\u00a0\u2013 SWAPO politikari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur.\nHage Geingob\u00a0\u2013 Forma\u00f0ur fyri SWAPO og fyrrverandi varaforseti \u00ed Namibia.\nLydia Katjita\u00a0\u2013 SWAPO politikari og limur \u00ed Pan-African Parliament.\nHannes Smith\u00a0\u2013 journalistur.\nInge Zaamwani\u00a0\u2013 vinnul\u00edvskvinna.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Grootfontein\n\nB\u00fdir \u00ed Namibia"}
{"id": "26384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bislama%20m%C3%A1l", "title": "Bislama m\u00e1l", "text": "Bislama er eitt allment m\u00e1l \u00ed Vanuatu.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu"}
{"id": "26386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Onsala", "title": "Onsala", "text": "Onsala er ein b\u00fdur \u00ed Kungsbacka kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 11 951 \u00ed 2010. B\u00fdurin fevnir um 10,53 km2 og hevur ein f\u00f3lkat\u00e6ttleika \u00e1 1 135/km2.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nKungsbacka kommuna"}
{"id": "26392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eric%20Berglund", "title": "Eric Berglund", "text": "Eric Berglund, kendur eisini sum CEO (f\u00f8ddur 1981) er ein svenskur t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. Hann er kendur fr\u00e1 b\u00f3lkinum The Tough Alliance.\n\n\u00datg\u00e1vur\nsum CEO:\n\nAlbum \n 2010 - White Magic (Sincerely Yours)\n 2014 - Wonderland (Modular)\n\nStakl\u00f8g \n 2010 - Come With Me\n 2010 - Illuminata\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n CEO\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nSvenskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "26419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3lant%20H%C3%B8jsted", "title": "R\u00f3lant H\u00f8jsted", "text": "R\u00f3lant H\u00f8jsted (f\u00f8ddur 12. juni 1958) \u00far Funningi er ein f\u00f8royskur skipsf\u00f8rari og havnastj\u00f3ri. R\u00f3lant f\u00f3r til skips 14 \u00e1ra gamal. Hann er \u00fatb\u00fagvin skipsf\u00f8rari og hevur siglt \u00ed mong \u00e1r sum skipari \u00ed f\u00f8royska og danska handilsflotanum. Hansara dagliga yrki \u00ed dag er \u00ed Fuglafir\u00f0i har hann er havnastj\u00f3ri.\n\nFamilja \nHann er sonur Elin og Fredrik H\u00f8jsted \u00far Funningi. Hann er giftur Katrin, f\u00f8dd Ejdesgaard, av Ei\u00f0i, tey eiga 4 b\u00f8rn: Fr\u00ed\u00f0rikur, \u00d3li, Birna og Elin\nNevnast kann at J\u00f3hannes tann v\u00edsi var tipoldurabbi hansara.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir skiparar\nF\u00f8royskir havnameistarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "26455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/De%20Pijp", "title": "De Pijp", "text": "De Pijp er ein b\u00fdarpartur \u00ed Amsterdam. B\u00fdarparturin hevur 33 120 \u00edb\u00fagvar (2009).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n bulletindepijp.nl\n\nB\u00fdarpartar \u00ed Amsterdam"}
{"id": "26456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katsushika%20Hokusai", "title": "Katsushika Hokusai", "text": "Katsushika Hokusai (japanskt: \u845b\u98fe\u5317\u658e), kendur sum Hokusai (f\u00f8ddur 1760, dey\u00f0ur 10. mai 1849) var ein japanskur listam\u00e1lari, listama\u00f0ur og yrkjari.\n\nVerk\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hokusai savni\u00f0\n\nJapanskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1760\nAndl\u00e1t \u00ed 1849"}
{"id": "26461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariagerfjord%20kommuna", "title": "Mariagerfjord kommuna", "text": "Mariagerfjord kommuna (Danskt: Mariagerfjord kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark.\n\nMariagerfjord kommuna hevur 42.093 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatlandi"}
{"id": "26562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/65", "title": "65", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nLucius Annaeus Seneca, r\u00f3mverskur st\u00f3iskur heimspekingur og rith\u00f8vundur.\n\n60-\u00e1rini"}
{"id": "26573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/55", "title": "55", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nEpiktetos, grikskur heimspekingur\n\nAndl\u00e1t \n\n50-\u00e1rini"}
{"id": "26578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valentina%20Monetta", "title": "Valentina Monetta", "text": "Valentina Monetta (f\u00f8dd 1. mars 1975 \u00ed San Marino) er songkvinna \u00far San Marino. Hon umbo\u00f0a\u00f0i San Marino \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2012, 2013 og 2014.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Valentina Monetta\n\nSan Marino\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2013\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "26582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202011", "title": "Eurovision Song Contest 2011", "text": "Eurovision Song Contest 2011 var 56. Eurovision Song Contest og var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed D\u00fcsseldorf \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nLuttakandi lond \n43 lond lutt\u00f3ku \u00ed Eurovision Song Contest 2011.\n\nSemifinalistar \n\nH\u00e1lvfinalurnar v\u00f3ru hildnar 10. og 12. mai 2011. \u00d8ll lond, uttan \"The Big Five\", lutt\u00f3ku \u00ed h\u00e1lvfinalunum, og tj\u00fagu av h\u00e1lvfinalistunum f\u00f3ru v\u00ed\u00f0ari til finaluna. Lutakasti\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 m\u00e1nadagin 17. januar 2011.\n\n1. h\u00e1lvfinala\nUmframt tey luttakandi londini, so kundu St\u00f3rabretland og Spania eisini atkv\u00f8\u00f0a \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni.\n\n2. h\u00e1lvfinala \nUmframt tey luttakandi londini kundu T\u00fdskland, Frakland og Italia eisini atkv\u00f8\u00f0a \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni.\n\nFinalistar \nFinalan var hildin 14. mai 2011. Fimm lond v\u00f3ru kvalifisera\u00f0i frammanundan, tey sonevndu \"Big Five\"-londini. Italia gj\u00f8rdi comeback \u00ed grandprix-h\u00f8pi eftir eina 14-\u00e1ra langa pausu.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEurovision\n\nEurovision Song Contest\n2011"}
{"id": "26583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20-%C3%A1rini", "title": "20-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini - 20-\u00e1rini - 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini 70-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n20-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20", "title": "20", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n20-\u00e1rini"}
{"id": "26590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10-%C3%A1rini", "title": "10-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini - 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini  60-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n10-\u00e1rini\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10", "title": "10", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n10-\u00e1rini"}
{"id": "26596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14", "title": "14", "text": "\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 19. august - Augustus, r\u00f3mverskur keisari (f. 63 f.Kr.)\n \n\n10-\u00e1rini"}
{"id": "26597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "1. \u00f8ld f.Kr.", "text": "(2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld)\n\n1. \u00f8ld f.Kr. byrja\u00f0i fyrsta dagin \u00e1r 100 f.Kr. og enda\u00f0i tann seinasta dagin \u00ed \u00e1rinum 1 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar \n Julius C\u00e6sar, r\u00f3mverskur generalur og politikari, upphav til heiti\u00f0 keisari\n Cicero, r\u00f3mverskur politikari\n Ovid, r\u00f3mverskt skald\n Vergil, r\u00f3mverskt skald\n Strabo, grikskur geografur\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1%20f.Kr.", "title": "1 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 6 f.Kr. 5 f.Kr. 4 f.Kr. 3 f.Kr. 2 f.Kr. \u2013 1 f.Kr. \u2013 1 2 3 4 5\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 25. desember Jesus (samb\u00e6rt si\u00f0venjuni og t\u00ed julianska og gregorianska kalendarunum)\n\nAndl\u00e1t \n \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/0-%C3%A1rini", "title": "0-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1 2 3 4 5 6 7 8 9\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michel%20Platini", "title": "Michel Platini", "text": "Michel Platini (f\u00f8ddur 21. juni 1955 \u00ed J\u0153uf) er ein franskur fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og \u00edtr\u00f3ttarlei\u00f0ari. \n\n\u00cd 1984 vann Michel Platini EM vi\u00f0 franska landsli\u00f0num. \nSum eftirma\u00f0ur hj\u00e1 Lennart Johansson hevur Platini veri\u00f0 forseti \u00ed t\u00ed Evropeiska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum (UEFA) fr\u00e1 2007 til 2016. \n\nHann vitja\u00f0i \u00ed F\u00f8royum \u00ed 2005 og heilsa\u00f0i millum anna\u00f0 upp\u00e1 J\u00f3annes Eidesgaard, t\u00e1verandi l\u00f8gmann. \u00cd 2010 vitja\u00f0i hann aftur \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 sum forseti \u00ed UEFA. Hann hitti FSF og f\u00f8royskir myndugleikar, og so handa\u00f0i hann fer\u00f0asteypi\u00f0 til F\u00f8royameistararnar 2010. \n\nPlatini er einasti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed heiminum, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 Ballon d'Or vir\u00f0isl\u00f8nina tr\u00fd \u00e1r \u00e1 ra\u00f0.\n\nKeldur \n\nFranskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nUEFA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955\nFIFA 100"}
{"id": "26606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ilse%20DeLange", "title": "Ilse DeLange", "text": "Ilse Annoeska de Lange, betri kend sum Ilse DeLange (f\u00f8dd 13. mai 1977 \u00ed Almelo) er ein ni\u00f0urlendsk songkvinna og sangskrivari. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Ni\u00f0urlond \u00ed Eurovision Song Contest 2014 saman vi\u00f0 Waylon, b\u00f3lkurin hj\u00e1 teimum nevndist The Common Linnets og gj\u00f8rdist nummar 2 \u00ed finaluni vi\u00f0 238 stigum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nNi\u00f0urlendskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "26607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Waylon", "title": "Waylon", "text": "Willem Bijkerk, betri kendur sum Waylon (f\u00f8ddur 20. apr\u00edl 1980 \u00ed Apeldoorn) er ein ni\u00f0urlendskur sangari og sangskrivari. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Ni\u00f0urlond \u00ed Eurovision Song Contest 2014 saman vi\u00f0 Ilse DeLange, b\u00f3lkurin hj\u00e1 teimum nevndist The Common Linnets og gj\u00f8rdist nummar 2 \u00ed finaluni vi\u00f0 238 stigum.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nNi\u00f0urlendskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "26609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Conchita%20Wurst", "title": "Conchita Wurst", "text": "Thomas \"Tom\" Neuwirth (f\u00f8ddur 6. november 1988, \u00ed Gmunden, Eysturr\u00edki), betri kendur sum dragdrotningin Conchita Wurst, er ein eysturr\u00edkskur sangari. Wurst umbo\u00f0a\u00f0i Eysturr\u00edki og vann Eurovision Song Contest 2014 \u00ed Keypmannahavn, Danmark. Sangarin n\u00fdtir kvennkyns kennior\u00f0 t\u00e1 hann umr\u00f8\u00f0ur seg sj\u00e1lvan \u00ed leiklutinum sum Wurst.\n\n\u00cd 2007, n\u00e1ddi Neuwirth finaluna \u00ed 2007 \u00ed eysturr\u00edksku talentkappingini Starmania, og vendi s\u00ed\u00f0an aftur til sj\u00f3nvarpi\u00f0 \u00ed 2011 sum dragdrotning, i\u00f0 kalla\u00f0ist \"Conchita Wurst\". Ein pers\u00f3nur, i\u00f0 hann skapti, sum svar upp\u00e1 s\u00ednar upplivingar fyrr \u00ed l\u00edvinum, og seg\u00f0i: \"Hetta sn\u00fdr seg um eini t\u00fddningarmikil bo\u00f0, ta\u00f0 er eitt kall til tolsemi, fyri alt, i\u00f0 virkar \u00f8\u00f0ruv\u00edsi.\"\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Conchita Wurst\n\nEysturr\u00edkskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nLGBT"}
{"id": "26626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1", "title": "1", "text": "\u00c1r 1 var ta\u00f0 fyrsta \u00e1ri\u00f0 \u00ed 1. \u00f8ld.\n\n\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 5 f.Kr. 4 f.Kr. 3 f.Kr. 2 f.Kr. 1 f.Kr. - 1 - 2 3 4 5 6\n\nHendingar\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2", "title": "2", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 4 f.Kr. 3 f.Kr. 2 f.Kr. 1 f.Kr. 1 - 2 - 3 4 5 6 7\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3", "title": "3", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 3 f.Kr. 2 f.Kr. 1 f.Kr. 1 2 - 3 - 4 5 6 7 8\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4", "title": "4", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 2 f.Kr. 1 f.Kr. 1 2 3 - 4 - 5 6 7 8 9\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5", "title": "5", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1 f.Kr. 1 2 3 4 - 5 - 6 7 8 9 10\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6", "title": "6", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 1 2 3 4 5 - 6 - 7 8 9 10 11\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202015", "title": "Eurovision Song Contest 2015", "text": "Eurovision Song Contest 2015 er tann 60. \u00e1rliga evropeiska sangkappingin, sum \u00e1 enskum nevnist Eurovision Song Contest, \u00ed F\u00f8royum eisini kent sum Melodi Grand Prix. Kappingin ver\u00f0ur hildin \u00ed Wien \u00ed Eysturr\u00edki, eftir at Conchita Wurst vann 2014 kappingina vi\u00f0 sanginum \"Rise Like a Phoenix\". Hetta er a\u00f0ru fer\u00f0 kappingin ver\u00f0ur hildin \u00ed Eysturr\u00edki. Fyrri fer\u00f0 var\u00f0 hon hildin \u00ed 1967, t\u00e1 eisini \u00ed Wien. \n\nKappingin ver\u00f0ur hildin \u00ed tveimur h\u00e1lvfinalum tann 19. mai 2015 og 21. mai 2015, og einari finalu tann 23. mai 2015. Vertir kappingarinnar ver\u00f0a Mirjam Weichselbraun, Alice Tumler and Arabella Kiesbauer, \u00edme\u00f0an fyrrverandi vinnarin Conchita Wurst ver\u00f0ur vertur \u00ed \"gr\u00f8na r\u00faminum\". \n\nEftirsum at kappingin h\u00e1t\u00ed\u00f0arheldur 60 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardag,bo\u00f0a\u00f0i EBU fr\u00e1 tann 10. februar 2015 at avgj\u00f8rt hev\u00f0i veri\u00f0 at bj\u00f3\u00f0a Avstralia vi\u00f0 sum gestaluttakara. Avstralia eigur st\u00f8rsta fjepparaskara av Eurovision uttanfyri Evropa.\n\nSta\u00f0 \n6. august 2014 bo\u00f0a\u00f0i ORF (Eysturr\u00edska kringvarpi\u00f0) at Wien hev\u00f0i veri\u00f0 vald sum sta\u00f0i\u00f0 undir kappingina. Kappingingin ver\u00f0ur hildin \u00ed Wiener Stadthalle vi\u00f0 pl\u00e1ssi fyri umlei\u00f0 16.000 \u00e1sko\u00f0arum.\n\nFormat\n\nH\u00e1lvfinalub\u00fdti\u00f0 \nB\u00fdti\u00f0 av londum \u00ed h\u00e1lvfinalunum var avgj\u00f8rt tann 26. januar 2015 \u00ed beinlei\u00f0is sending fr\u00e1 B\u00fdr\u00e1\u00f0sh\u00fasinum \u00ed Wien. Andi Knoll og Kati Belloitsch v\u00f3ru vertir. \u00d8ll luttakandi lond, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 teimum londum, i\u00f0 longu v\u00f3ru \u00ed finaluni (vertslandi\u00f0 Eysturr\u00edki, Avstralia og \"Big Five\" londini: St\u00f3ra Bretland, Italia, T\u00fdskland, Spania og Frakland) v\u00f3ru deild upp \u00ed fimm puljur, rokna\u00f0 \u00fat fr\u00e1 atkv\u00f8\u00f0umynstri s\u00ed\u00f0stu 10 \u00e1rini. Puljurnar v\u00f3ru hesar:\n\nB\u00fdti\u00f0 var\u00f0 solei\u00f0is:\n Fyrra h\u00e1lvfinala: Moldova, Armenia, Belgia, Ni\u00f0urlond, Finnland, Grikkaland, Estland, Maked\u00f3nia, Serbia, Ungarn, Hv\u00edtarussland, Russland, Danmark, Albania, Rumenia og Georgia\n Seinni h\u00e1lvfinala: Litava, \u00cdrland, San Marino, Sv\u00f8r\u00edki, Noreg, \u00cdsland, Malta, Aserbajdsjan, Portugal, Kekkia, \u00cdsrael, Lettland, Sveis, K\u00fdpros, Montenegro, Slovenia og P\u00f3lland.\n\nRa\u00f0fylgja \nEndalig ra\u00f0fylgja av n\u00e6r londini luttaka \u00ed h\u00e1lvfinalunum var avgj\u00f8rt av framlei\u00f0arum kappingarinnar og seinni g\u00f3\u00f0kent av EBU. Hendan mannagongd hevur veri\u00f0 n\u00fdtt s\u00ed\u00f0ani 2013. Ra\u00f0fylgjan \u00ed h\u00e1lvfinalunum var\u00f0 kunngj\u00f8rt tann 23. mars 2015. Ra\u00f0fylgjan \u00ed finaluni ver\u00f0u kunngj\u00f8rd eftir at \u00farsliti\u00f0 av h\u00e1lvfinalunum avgj\u00f8rt.\n\nLuttakarar \n\nHin 10. februar 2015 var\u00f0 ta\u00f0 kunngj\u00f8rt, at 39 lond (40 \u00edrokna\u00f0 Avstralia) fara at luttaka \u00ed kappingini \u00ed 2015. K\u00fdpros og Serbia eru vi\u00f0 aftur eftir eitt-\u00e1ra fr\u00e1veru, Kekkia er vi\u00f0 aftur eftir fimm-\u00e1ra fr\u00e1veru, me\u00f0an Ukraine hevur givi\u00f0 avbo\u00f0 vegna politiskar ors\u00f8kir. Australia ver\u00f0ur vi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 sum gestur. Evstamark fyri at s\u00f8kja um lutt\u00f8ku var 15. september 2014. Lond, i\u00f0 s\u00f8ktu kundu geva avbo\u00f0 \u00e1\u00f0renn 10. oktober 2014 uttan at ta\u00f0 fekk f\u00edggjarligar avlei\u00f0ingar.\n\nAfturvendandi artistar \n   - Inga Arshakyan, kemur aftur, eftir at hava umbo\u00f0a\u00f0 landi\u00f0 \u00ed 2009. \n   - Michele Perniola og Anita Simoncini koma aftur, eftir at hava umbo\u00f0a\u00f0 landi\u00f0 \u00ed Junior Eurovision Song Contest. Michele lutt\u00f3k \u00ed 2013 og Anita \u00ed 2014, sum partur av gentub\u00f3lkinum \"The Peppermints\".\n - Amber kemur aftur, eftir at hava umbo\u00f0a\u00f0 landi\u00f0 sum bakr\u00f8dd \u00ed 2012.\n - Uzari kemur aftur, eftir at hava umbo\u00f0a\u00f0 landi\u00f0 sum bakr\u00f8dd \u00ed 2011.\n  - Elnur H\u00fcseynov kemur aftur, eftir at hava umbo\u00f0a\u00f0 landi\u00f0 \u00ed 2008, sum partur av duoini \"Elnur and Sami\".\n\nFyrra h\u00e1lvfinala \n16 lond luttaka \u00ed fyrru h\u00e1lvfinaluni. Avstralia, Eysturr\u00edki, Frakland og Spania hava valr\u00e6tt \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni.\n\nSeinni h\u00e1lvfinala \n17 lond luttaka \u00ed seinni h\u00e1lvfinaluni. Avstralia, T\u00fdskland, Italia og St\u00f3ra Bretland hava valr\u00e6tt  \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni.\n\nBeinlei\u00f0is finalistar - Big Five, vertur og gestur\n\nFinalan\n\nS\u00ed eisini \nEurovision Song Contest 2014\nEurovision Song Contest 2016\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEurovision\nYouTube\n\nEurovision Song Contest 2015\nEysturr\u00edki"}
{"id": "26633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7", "title": "7", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 2 3 4 5 6 - 7 - 8 9 10 11 12\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8", "title": "8", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 3 4 5 6 7 - 8 - 9 10 11 12 13\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9", "title": "9", "text": "\u00d8ldir: 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini - 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini 50-\u00e1rini   \n\n\u00c1r: 4 5 6 7 8 - 9 - 10 11 12 13 14\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n0-\u00e1rini"}
{"id": "26641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Molly%20Smitten-Downes", "title": "Molly Smitten-Downes", "text": "Molly Smitten-Downes, kend sum Molly (f\u00f8dd 2. apr\u00edl 1987 \u00ed Anstey) er ein ensk songkvinna og sangskrivari. Hon umbo\u00f0a\u00f0i St\u00f3ra Bretland \u00ed Eurovision Song Contest 2014 og gj\u00f8rdist nummar 17 \u00ed finaluni vi\u00f0 40 stigum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nEnskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "26644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spice%20Girls", "title": "Spice Girls", "text": "Spice Girls var ein enskur gentut\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1994. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur b\u00f3lkurin selt yvir 80 milli\u00f3nir album og stakl\u00f8g.\n\nS\u00f8ga \nTa\u00f0 var Chris Herbert, i\u00f0 fekk ta\u00f0 hugskot at seta saman ein gentub\u00f3lk, i\u00f0 kundi f\u00e1a eins st\u00f3ra sukse sum dreingjab\u00f3lkurin Take That. Chic Murphy f\u00edggja\u00f0i verk\u00e6tlanini, og Herbert f\u00f3r \u00ed gongd vi\u00f0 at l\u00fdsa eftir gentum til b\u00f3lkin \u00ed bla\u00f0num Stage. Manager hj\u00e1 gentub\u00f3lkinum gj\u00f8rdist Simon Fuller. Fimm ungar gentur v\u00f3ru valdar \u00fat til n\u00fdggja t\u00f3nleikab\u00f3lkin, i\u00f0 fekk navni\u00f0 Spice Girls. Skj\u00f3tt fingu t\u00e6r eyknevni, i\u00f0 \u00f8ll enda vi\u00f0 Spice: Melanie Brown (\"Scary Spice\"), Melanie Chisholm (\"Sporty Spice\"), Emma Bunton (\"Baby Spice\"), Geri Halliwell (\"Ginger Spice\") og Victoria Beckham, f\u00f8dd Adams (\"Posh Spice\"). T\u00e6r fingu pl\u00e1tus\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Virgin Records og \u00fatg\u00f3vu fyrstu stakfl\u00f8guna \"Wannabe\" \u00ed 1996, sum gj\u00f8rdist nummar eitt \u00e1 hittlistum \u00ed meira enn 30 londum, og hj\u00e1lpti vi\u00f0 til at etablera b\u00f3lkin sum eitt altj\u00f3\u00f0a fenomen. Fyrsta album teirra, Spice, seldi meira enn 28 milli\u00f3nir eint\u00f8k kring allan heimin, og gj\u00f8rdist bestseljandi album hj\u00e1 einum gentub\u00f3lki \u00ed alheims t\u00f3nleikas\u00f8guni.  T\u00e6r hava selt yvir 80 milli\u00f3nir t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur, sum ger t\u00e6r til mest-seljandi gentut\u00f3nleikab\u00f3lk yvirh\u00f8vur og ein av best-seljandi popb\u00f3lkunum gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar.\n\nLimir\n Melanie Brown\n Victoria Beckham (f\u00f8dd Adams)\n Melanie Chisholm\n Geri Halliwell\n Emma Bunton\n\n\u00datg\u00e1vur\n 1996 \u2013 Spice\n 1997 \u2013 Spiceworld\n 2000 \u2013 Forever\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsngar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nSpice Girls"}
{"id": "26645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilija%20Mata%C4%8Di%C5%ABnait%C4%97", "title": "Vilija Mata\u010di\u016bnait\u0117", "text": "Vilija Mata\u010di\u016bnait\u0117 (f\u00f8dd 24. juni 1986 \u00ed Vilnius) er ein litavisk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikari. Hin 1. mars 2014 vann hon Eurovizijos dain\u0173 konkurso nacionalin\u0117 atranka, sum er tann litaviska undankappingin til Eurovision Song Contest, har framf\u00f8rdi hon sum ein av trimum sangarum sangin \"Attention\". \u00cd mai sama \u00e1ri\u00f0, umbo\u00f0a\u00f0i hon Litava \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2014 \u00ed Keypmannahavn.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Vilija Mata\u010di\u016bnait\u0117\n\nLitavar\nSongkvinnur\n\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "26646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tijana%20Dap%C4%8Devi%C4%87", "title": "Tijana Dap\u010devi\u0107", "text": "Tijana Dap\u010devi\u0107 (f\u00f8dd 3. februar 1976 \u00ed Skopje) er ein maked\u00f3nsk songkvinna. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Maked\u00f3nia \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2014 \u00ed Keypmannahavn. Yngra systir hennara Tamara Todevska lutt\u00f3k \u00ed Eurovision Song Contest 2008 og sang bakgrundsr\u00f8dd fyri Tijanu \u00ed 2014.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n Kao da.. (2000)\n Negativ (2002)\n Zemlja mojih snova (2004)\n \u017duta minuta (2007)\n Muzika (2010)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Tijana Dap\u010devi\u0107\n\nSongkvinnur\nF\u00f3lk \u00far Maked\u00f3nia\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "26648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20Hoskins", "title": "Bob Hoskins", "text": "Robert William \"Bob\" Hoskins (f\u00f8ddur 26. oktober 1942; dey\u00f0ur 29. apr\u00edl, 2014) var enskur sj\u00f3nleikari og sj\u00f3nvarps/film framlei\u00f0ari. Hann er m.a. kendur fyri at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed filmum sum The Long Good Friday (1980), Mona Lisa (1986), Who Framed Roger Rabbit (1988), Mermaids (1990), Hook (1991), Super Mario Bros. (1993), Nixon (1995), A Christmas Carol (2009), Neverland (2011), og fyri s\u00edn seinasta leiklut \u00ed Snow White and the Huntsman (2012). Hoskins fekk fleiri filmsvir\u00f0isl\u00f8nir, eitt n\u00fa  Prix d'interpr\u00e9tation masculine, BAFTA Award for Best Actor in a Leading Role og Golden Globe Award for Best Actor \u2013 Motion Picture Drama fyri s\u00edn leiklut \u00ed Mona Lisa (hann var eisini tilnevndur Oscar-vir\u00f0isl\u00f8ninina fyri Besta sj\u00f3nleikara), of fekk harafturat International Emmy Award fyri besta sj\u00f3nleikara fyri s\u00edn leiklut \u00ed BBC One dramanum The Street \u00ed 2009.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Bob Hoskins \u00e1 Internet Movie Database\n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "26653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rebecca%20%26%20Fiona", "title": "Rebecca & Fiona", "text": "Rebecca & Fiona er ein svensk DJ-duo, sum var\u00f0 stovna\u00f0 av Rebecca Scheja og Fiona Fitzpatrick \u00ed 2007.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2011 - I Love You Man\n 2014 - Beauty Is Pain\n\nStakl\u00f8g\n2010: \"Luminary Ones\"\n2011: \"Bullets\"\n2011: \"If She Was Away\" / \"Hard\"\n2011: \"Jane Doe\"\n2012: \"Turn It Down\"\n2012: \"Dance\"\n2012: \"Giliap\"\n2013: \"Taken Over\"\n2013: \"Union\" \n2013: \"Hot Shots\" \n2014: \"Candy Love\" \n2014: \"Holler\"\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Rebecca & Fiona\n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "26654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hardap", "title": "Hardap", "text": "Hardap er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 79 000 \u00edb\u00fagvar.\nMariental er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hardap.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B6rn%20Borg", "title": "Bj\u00f6rn Borg", "text": "Bj\u00f6rn Borg (f\u00f8ddur 6. juni 1956 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svenskur tennisleikari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n atpworldtour.com\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nTennisleikarar \u00far Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "26656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Italskt%20m%C3%A1l", "title": "Italskt m\u00e1l", "text": "Italskt (italiano) er eitt romanskt m\u00e1l, sum hoyrir til b\u00f3lkinum av indo-evropeiskum m\u00e1lum. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 70 milli\u00f3num. Ta\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed Italia, men harumframt eisini \u00ed 29 \u00f8\u00f0rum londum. Italskt er alment m\u00e1l \u00ed Italia, Sveis, San Marino, Slovenia, Vatikanstatinum, Istria (Kroatia) og \u00ed ES.\n\nM\u00e1ll\u00e6ra \nItalska m\u00e1li\u00f0 hevur tvey kyn: kallkyn og kvennkyn. Navnor\u00f0 i\u00f0 enda vi\u00f0 -o eru sum oftast kallkynsor\u00f0, me\u00f0an navnor\u00f0 i\u00f0 enda vi\u00f0 -a, sum oftast eru kvennkynsor\u00f0. Navnor\u00f0 i\u00f0 enda vi\u00f0 -e kunnu antin vera kallkynsor\u00f0 (umlei\u00f0 70 %) ella kvennkynsor\u00f0 (umlei\u00f0 30 %). Navnor\u00f0 i\u00f0 enda vi\u00f0 -o og -e enda vi\u00f0 -i \u00ed fleirtali, me\u00f0an kvennkynsnavnor\u00f0 i\u00f0 enda vi\u00f0 -a f\u00e1a endingina -e.\n\nSagnor\u00f0 \nItaliensk sagnor\u00f0 hava ikki so einklar bendingar, og ta\u00f0 er vanligt at lata vera vi\u00f0 at br\u00faka ta\u00f0 pers\u00f3nliga fornavni\u00f0, eftirsum sagnor\u00f0i\u00f0 v\u00edsir hv\u00f8nn grammatiskan pers\u00f3n i\u00f0 talan er um. Pers\u00f3nlig forn\u00f8vn ver\u00f0a n\u00fdtt fyri at leggja dent \u00e1 hv\u00f8nn i\u00f0 ein meinar vi\u00f0, ella fyri at v\u00edsa ein m\u00f3tsetning.\n\nD\u00f8mi um sagnor\u00f0:\n\nN\u00fat\u00ed\u00f0 av essere, \"at vera\":\n\neintal\n\n(io) sono - eg eri (1 pers.)\n(tu) sei - t\u00fa ert (2 pers.)\n(lui, lei, lei) \u00e8 - hann/hon/ta\u00f0 er, Tygum eru (3 pers.)\n\nfleirtal\n\n(noi) siamo - vit eru (1 pers.)\n(voi) siete - tit eru (2 pers.)\n(loro) sono - tey eru (3 pers.)\n\nN\u00fat\u00ed\u00f0 av avere, \"at hava\":\n\neintal\n\n(io) ho - eg havi (1 pers.)\n(tu) hai - t\u00fa hevur (2 pers.)\n(lui, lei, lei) ha - hann/hon/ta\u00f0 hevur, Tygum hava (3 pers.)\n\nfleirtal\n\n(noi) abbiamo - vit hava (1 pers.)\n(voi) avete - tit hava (2 pers.)\n(loro) hanno - tey hava (3 pers.)\n\nKeldur"}
{"id": "26659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tinkara%20Kova%C4%8D", "title": "Tinkara Kova\u010d", "text": "Tinkara Kova\u010d (f\u00f8dd 3. september 1978 \u00ed Koper) er ein slovensk songkvinna og t\u00f3nleikari. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Slovenia \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 2014 \u00ed Keypmannahavn.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n Ne odhaja poletje (1997)\n Ko\u0161\u010dek neba (1999)\n Na robu kroga (2001)\n O-range (2003)\n Enigma (2004)\n aQa (2007)\n The Best of Tinkara (2009)\n Rastemo (2012)\n Zazibanke (2013)\n Round and Round/Spet (2014)\n Dober dan, \u017eivljenje (2016)\n Cuori di ossigeno (2017)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Tinkara Kova\u010d\n\nSlovenskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2014\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "26677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "2. \u00f8ld f.Kr.", "text": "3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nUppfinningar \n Pergament ver\u00f0ur tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu, ta\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed Pergamon.\n\n\u00c1r \u00ed 2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pim%20Fortuyn", "title": "Pim Fortuyn", "text": "Wilhelmus Simon Petrus Fortuijn, kendur sum Pim Fortuyn (f\u00f8ddur 19. februar 1948 \u00ed Driehuis, dey\u00f0ur 6. mai 2002 \u00ed Amsterdam) var ein ni\u00f0urlendskur politikari og rith\u00f8vundur. Hann var \u00fatb\u00fagvin sosiologur og var lektari/professari vi\u00f0 Universiteti\u00f0 \u00ed Groningen. Hann stovna\u00f0i politiska flokkin Lijst Pim Fortuyn. Fortuyn var opin um, at hann var samkyndur. Hann hev\u00f0i ofta meiningar um \u00fatlendingar, um islam \u00ed Ni\u00f0urlondum og seg\u00f0i m.a. at um ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 til hann, so hev\u00f0i hann stongt m\u00f8rkini til Ni\u00f0urlond fyri muslimum. Onnur s\u00f8gdu hann vera uttast til h\u00f8gru, men ta\u00f0 meinti hann ikki sj\u00e1lvur, og hann t\u00f3k eisini fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 politikarum, i\u00f0 v\u00f3ru kendir fyri at hoyra til uttast \u00e1 h\u00f8gravonginum sum til d\u00f8mis tann belgiska Filip Dewinter, eysturr\u00edkska J\u00f6rg Haider ella franska Jean-Marie Le Pen, t\u00e1 i\u00f0 hann var samanborin vi\u00f0 hesar. Hann seg\u00f0i seg hoyra til eitt sindur til h\u00f8gru fyri mi\u00f0juna \u00ed ni\u00f0urlendskum politikki. Honum d\u00e1mdi v\u00e6l politikarar sum Silvio Berlusconi \u00far Italia og s\u00e1 eisini upp til John F. Kennedy, sum var demokratiskur forseti \u00ed USA fr\u00e1 1961 til 1963. \n\nFortuyn var\u00f0 myr\u00f0ur undir valstr\u00ed\u00f0num \u00ed 2002 av dj\u00f3raverndaraktivistinum Volkert van der Graaf, sum undir r\u00e6ttarm\u00e1linum vi\u00f0urkendi, at hann drap Fortuyn fyri at st\u00f8\u00f0ga honum \u00ed at gera muslimar til \"syndabukkar\".\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskir politikarar\u200e\nNi\u00f0urlendskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nAndl\u00e1t \u00ed 2002\nLGBT"}
{"id": "26680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pilou%20Asb%C3%A6k", "title": "Pilou Asb\u00e6k", "text": "Johan Philip Asb\u00e6k, kendur sum Pilou Asb\u00e6k (f\u00f8ddur 2. mars 1982 \u00ed Keypmannahavn) er ein danskur sj\u00f3nleikari. \u00cd 2014 var hann ein av vertunum \u00ed evropeisku t\u00f3nleikasangkappingini Eurovision Song Contest, sum var\u00f0 hildin \u00ed Keypmannahavn. Hann er best kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed donsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Borgen hj\u00e1 DR, sum spunadoktarin Kasper Juul.\n\nDanskir sj\u00f3nleikarar\u200e\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982\nEurovision Song Contest 2014"}
{"id": "26681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2%20f.Kr.", "title": "2 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 7 f.Kr. 6 f.Kr. 5 f.Kr. 4 f.Kr. 3 f.Kr. - 2 f.Kr. \u2013 1 f.Kr. 1 2 3 4\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3%20f.Kr.", "title": "3 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 8 f.Kr. 7 f.Kr. 6 f.Kr. 5 f.Kr. 4 f.Kr. - 3 f.Kr. - 2 f.Kr. 1 f.Kr. 1 2 3\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4%20f.Kr.", "title": "4 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 9 f.Kr. 8 f.Kr. 7 f.Kr. 6 f.Kr. 5 f.Kr. - 4 f.Kr. - 3 f.Kr. 2 f.Kr. 1 f.Kr. 1 2\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nLucius Annaeus Seneca, r\u00f3mverskur st\u00f3iskur heimspekingur og rith\u00f8vundur.\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sima%20Qian", "title": "Sima Qian", "text": "Sima Qian (kinesiskt: \u53f8\u99ac\u9077, pinyin: S\u012bm\u01ce Qi\u0101n, Wade\u2013Giles: Ssu-ma Ch'ien, f\u00f8ddur umlei\u00f0 145 f.Kr. \u00ed Longmen [n\u00fa Hancheng] \u00ed Shaanxi, dey\u00f0ur 86 f.Kr.) var ein kinverskur s\u00f8guskrivari, hann var tann fyrsti sum skriva\u00f0i s\u00f8guna hj\u00e1 Kina heilt aftur til skapanina. Hann var prefekturur fyri st\u00f3rskrivararnar (\u592a\u53f2\u516c, taishigong) undir Hanr\u00edkinum. Vi\u00f0 s\u00ednum s\u00f8guarbei\u00f0i ver\u00f0ur hann rokna\u00f0ur sum fa\u00f0ir at s\u00f8guskriving \u00ed Kina. S\u00f8gub\u00f3k hansara, sum \u00e1 enskum hevur heiti\u00f0 Records of the Grand Historian fevnir um t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 t\u00ed Gula Keisaranum til samt\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 Qian undir st\u00fdrinum hj\u00e1 keisara Wu av Han.\n\nKinesiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2. \u00f8ld f.Kr.\nAndl\u00e1t \u00ed 1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rabindranath%20Tagore", "title": "Rabindranath Tagore", "text": "Rabindranath Tagore (f\u00f8ddur 7. mai 1861, dey\u00f0ur 7. august 1941) var ein indiskur rith\u00f8vundur, komponistur, heimspekingur, m\u00e1lari og t\u00f3nleikari. Hann vann 1913 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum sum tann fyrsti per\u00f3nsurin \u00far Asia. Hann er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Kolkata og byrja\u00f0i at skriva yrkingar longu sum \u00e1tta-\u00e1ra gamal. Hann \u00fatgav s\u00edna fyrsta yrkingasavn \u00ed 1877, og f\u00f3r sum 16-\u00e1ra gamal \u00ed holt vi\u00f0 at skriva s\u00edna fyrstu skalds\u00f8gu og sj\u00f3nleikir. Seinni \u00ed l\u00edvinum stu\u00f0la\u00f0i hann indiska str\u00ed\u00f0num fyri fullveldi og gj\u00f8rdist vinma\u00f0ur vi\u00f0 Mahatma Gandhi. Hann er skr\u00e1settur sum h\u00f8vundin handan tj\u00f3\u00f0sangin hj\u00e1 Bangladesh.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \u00ed \u00farvali \n \u2014 Allar t\u00e6r \u00fatgivnu b\u00f8kurnar eru skriva\u00f0ar \u00e1 Bengali \u2014\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1861\nAndl\u00e1t \u00ed 1941\nIndiskir rith\u00f8vundar\nIndiskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "26688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/0-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "0-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 1 f.Kr. 2 f.Kr. 3 f.Kr. 4 f.Kr. 5 f.Kr. 6 f.Kr. 7 f.Kr. 8 f.Kr. 9 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n0-\u00e1rini f.Kr."}
{"id": "26690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5%20f.Kr.", "title": "5 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 10 f.Kr. 9 f.Kr. 8 f.Kr. 7 f.Kr. 6 f.Kr. - 5 f.Kr. - 4 f.Kr. 3 f.Kr. 2 f.Kr. 1 f.Kr. 1\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Paulus \u00e1postul\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6%20f.Kr.", "title": "6 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 11 f.Kr. 10 f.Kr. 9 f.Kr. 8 f.Kr. 7 f.Kr. - 6 f.Kr. - 5 f.Kr. 4 f.Kr. 3 f.Kr. 2 f.Kr. 1 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7%20f.Kr.", "title": "7 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 12 f.Kr. 11 f.Kr. 10 f.Kr. 9 f.Kr. 8 f.Kr. - 7 f.Kr. - 6 f.Kr. 5 f.Kr. 4 f.Kr. 3 f.Kr. 2 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8%20f.Kr.", "title": "8 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 13 f.Kr. 12 f.Kr. 11 f.Kr. 10 f.Kr. 9 f.Kr. - 8 f.Kr. - 7 f.Kr. 6 f.Kr. 5 f.Kr. 4 f.Kr. 3 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9%20f.Kr.", "title": "9 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini f.Kr. \u2013 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini 40-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 14 f.Kr. 13 f.Kr. 12 f.Kr. 11 f.Kr. 10 f.Kr. - 9 f.Kr. - 8 f.Kr. 7 f.Kr. 6 f.Kr. 5 f.Kr. 4 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10%20f.Kr.", "title": "10 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 15 f.Kr. 14 f.Kr. 13 f.Kr. 12 f.Kr. 11 f.Kr. - 10 f.Kr. - 9 f.Kr. 8 f.Kr. 7 f.Kr. 6 f.Kr. 5 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11%20f.Kr.", "title": "11 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 16 f.Kr. 15 f.Kr. 14 f.Kr. 13 f.Kr. 12 f.Kr. - 11 f.Kr. - 10 f.Kr. 9 f.Kr. 8 f.Kr. 7 f.Kr. 6 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12%20f.Kr.", "title": "12 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 17 f.Kr. 16 f.Kr. 15 f.Kr. 14 f.Kr. 13 f.Kr. - 12 f.Kr. - 11 f.Kr. 10 f.Kr. 9 f.Kr. 8 f.Kr. 7 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13%20f.Kr.", "title": "13 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 18 f.Kr. 17 f.Kr. 16 f.Kr. 15 f.Kr. 14 f.Kr. - 13 f.Kr. - 12 f.Kr. 11 f.Kr. 10 f.Kr. 9 f.Kr. 8 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14%20f.Kr.", "title": "14 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 19 f.Kr. 18 f.Kr. 17 f.Kr. 16 f.Kr. 15 f.Kr. - 14 f.Kr. - 13 f.Kr. 12 f.Kr. 11 f.Kr. 10 f.Kr. 9 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15%20f.Kr.", "title": "15 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 20 f.Kr. 19 f.Kr. 18 f.Kr. 17 f.Kr. 16 f.Kr. - 15 f.Kr. - 14 f.Kr. 13 f.Kr. 12 f.Kr. 11 f.Kr. 10 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16%20f.Kr.", "title": "16 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 21 f.Kr. 20 f.Kr. 19 f.Kr. 18 f.Kr. 17 f.Kr. - 16 f.Kr. - 15 f.Kr. 14 f.Kr. 13 f.Kr. 12 f.Kr. 11 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "10-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 19 f.Kr. 18 f.Kr. 17 f.Kr. 16 f.Kr. 15 f.Kr. 14 f.Kr. 13 f.Kr. 12 f.Kr. 11 f.Kr. 10 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17%20f.Kr.", "title": "17 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 22 f.Kr. 21 f.Kr. 20 f.Kr. 19 f.Kr. 18 f.Kr. - 17 f.Kr. - 16 f.Kr. 15 f.Kr. 14 f.Kr. 13 f.Kr. 12 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18%20f.Kr.", "title": "18 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 23 f.Kr. 22 f.Kr. 21 f.Kr. 20 f.Kr. 19 f.Kr. - 18 f.Kr. - 17 f.Kr. 16 f.Kr. 15 f.Kr. 14 f.Kr. 13 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19%20f.Kr.", "title": "19 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. - 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini 30-\u00e1rini  \n\n\u00c1rstal: 24 f.Kr. 23 f.Kr. 22 f.Kr. 21 f.Kr. 20 f.Kr. - 19 f.Kr. - 18 f.Kr. 17 f.Kr. 16 f.Kr. 15 f.Kr. 14 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sapfo", "title": "Sapfo", "text": "Sapfo (grikskt: \u03a3\u03b1\u03c0\u03c6\u03ce, lat\u00ednskt: Sappho) var ein kendur grikskur yrkjari \u00far Lesbos. Hon var\u00f0 f\u00f8dd onkunt\u00ed\u00f0 millum 630 og 612 f.Kr., og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at hon doy\u00f0i umlei\u00f0 570 f.Kr., men man veit sera l\u00edti\u00f0 vi\u00f0 vissu um l\u00edv hennara. Hon yrkti n\u00f3gv og var v\u00e6l kend t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini og \u00ed forn\u00f8ldini, men ta\u00f0 mesta er horvi\u00f0, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 sm\u00e1um pettum, men hennara umd\u00f8mi hevur yvirliva\u00f0.\n\nGrikkar\nLGBT\nYrkjarar\n7. \u00f8ld f.Kr.\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erinna", "title": "Erinna", "text": "Erinna (grikskt: \u1f2c\u03c1\u03b9\u03bd\u03bd\u03b1) var ein kendur grikskur yrkjari \u00far Rodos. Hon livdi umlei\u00f0 \u00e1r 600 f.Kr. og livdi um somu t\u00ed\u00f0 sum Sapfo, sum hon var g\u00f3\u00f0 vinkona vi\u00f0. Man veit ikki vi\u00f0 vissu, hvar hon var f\u00f8dd, nakrar keldur nevna oynnar Tilos, Tenos ella Rhodos og eisini ver\u00f0ur Teos \u00ed Jonia nevndur. Hon doy\u00f0i bert 19-\u00e1ra gomul. Av yrkingum hennara er ta\u00f0 serliga Elakate, eitt episkt skaldaverk, i\u00f0 fevnir um umlei\u00f0 300 vers, harav bert n\u00f8kur f\u00e1 brot eru varveitt og hv\u00f8rs ektheit er ivasom. Hon skriva\u00f0i eisini epigram, harav n\u00f8kur (sanl\u00edkt ekta\u00f0i) finnast \u00ed varveitslu.\n\nEitt kratur \u00e1 Venus er uppkalla\u00f0 eftir henni.\n\nGrikkar\nYrkjarar\n7. \u00f8ld f.Kr.\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ohangwena", "title": "Ohangwena", "text": "Ohangwena er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 245 100 \u00edb\u00fagvar.\nEenhana er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ohangwena.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26709", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikolaj%20Koppel", "title": "Nikolaj Koppel", "text": "Nikolaj Koppel (f\u00f8ddur 6. mars 1969 \u00ed Gentofte) er ein danskur t\u00f3nleikari. \u00cd 2014 var hann ein av vertunum \u00ed evropeisku t\u00f3nleikasangkappingini Eurovision Song Contest, sum var\u00f0 hildin \u00ed Keypmannahavn.\n\nDanskir t\u00f3nleikarar\u200e\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969\nEurovision Song Contest 2014"}
{"id": "26712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omusati", "title": "Omusati", "text": "Omusati er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 242 900 \u00edb\u00fagvar.\nOutapi er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Omusati.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nacka", "title": "Nacka", "text": "Nacka er ein b\u00fdur \u00ed Nacka kommunu \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er ein partur av st\u00f3rb\u00fdnum Stockh\u00f3lmi og liggur umlei\u00f0 fimm km \u00ed ein landsynning av mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Stockholm. F\u00f3lkatali\u00f0 var 33 057 \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n\nNacka kommuna"}
{"id": "26714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karin%20Dreijer%20Andersson", "title": "Karin Dreijer Andersson", "text": "Karin Dreijer Andersson (f\u00f8dd 7. apr\u00edl 1975 \u00ed Nacka) er ein svensk songkvinna, sangskrivari og t\u00f3nleikari. Hon er kend fr\u00e1 b\u00f3lkunum The Knife, Fever Ray og Honey Is Cool.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nsum Fever Ray:\n\nAlbum\n Fever Ray (2009)\n Live in Lule\u00e5 (2009)\n Plunge (2017)\n\nStakl\u00f8g\n \"If I Had a Heart\" (2008)\n \"When I Grow Up\" (2009)\n \"Triangle Walks\" (2009)\n \"Seven\" (2009)\n \"Stranger Than Kindness\" (2009)\n \"Keep the Streets Empty for Me\" (2009)\n \"Mercy Street\" (2010)\n \"To the Moon and Back\" (2017)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n musicbrainz.org\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nSvenskir t\u00f3nleikarar\nSvenskar songkvinnur"}
{"id": "26715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%98", "title": "\u0118", "text": "\u0118 ella \u0119 er 8. b\u00f3kstavur \u00ed p\u00f3lska stavra\u00f0num og \u00ed litaviska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "26716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bengalskur%20tikari", "title": "Bengalskur tikari", "text": "Bengalskur tikari (lat\u00ednskt: panthera tigris tigris) er st\u00f3rt lo\u00f0i\u00f0 r\u00e1nsdj\u00f3r av kettu\u00e6ttini.\n\nTikarar"}
{"id": "26718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "3. \u00f8ld f.Kr.", "text": "4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar \nArkimedes\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "4. \u00f8ld f.Kr.", "text": "5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nUppfinningar \n\n Teir fyrstu saksarnir, \u00ed Evropa \n Teir fyrstu katapultarnir, \u00ed Grikkalandi\n Fyrstu fer\u00f0 amalgam bleiv br\u00fakt \u00ed tannfylingum, Kina\n\n\u00c1r \u00ed 4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C7%81Karas", "title": "\u01c1Karas", "text": "\u01c1Karas (eisini !Karas ella Karas) er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 76 000 \u00edb\u00fagvar.\nKeetmanshoop er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed \u01c1Karas.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Khomas", "title": "Khomas", "text": "Khomas er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 340 900 \u00edb\u00fagvar.\nWindhoek er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Khomas.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kavango%20West", "title": "Kavango West", "text": "Kavango West er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur 107 505 \u00edb\u00fagvar.\nNkurenkuru er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kavango West.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kavango%20East", "title": "Kavango East", "text": "Kavango East er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur 115 447 \u00edb\u00fagvar.\nRundu er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kavango East.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "5. \u00f8ld f.Kr.", "text": "6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n 496 f.Kr. - Sofokles, grikskur dramatikari og st\u00e1tsma\u00f0ur.\n 495 f.Kr. - Perikles, athenskur politikari.\n 484 f.Kr. - Herodotos, grikskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur.\n 470 f.Kr. - Sokrates, grikskur filosofur.\n 460 f.Kr.\n Demokritos, grikskur filosofur.\n Hippokrates, grikskur l\u00e6kni.\n 445 f.Kr. - Aristofanes, grikskur skemtileikh\u00f8vundur.\n 427 f.Kr. - Platon, grikskur filosofur.\n\nAndl\u00e1t \n 497 f.Kr. - Pythagoras, grikskur filosofur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur.\n 483 f.Kr. - Siddharta Gautama, stovnarin av buddismu.\n 479 f.Kr. - Konfucius, kinesiskur filosofur.\n 465 f.Kr. - Xerxes I, kongur av Persia.\n 456 f.Kr. - Aischylos, athenskur dramatikari.\n 429 f.Kr. - Perikles, athenskur st\u00e1tsma\u00f0ur.\n 406 f.Kr. - Sofokles, grikskur dramatikari og politikari.\n\nUppfinningar \n Dyrking av r\u00edsi byrjar \u00ed Japan\n\n\u00c1r \u00ed 5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunene", "title": "Kunene", "text": "Kunene er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 88 300 \u00edb\u00fagvar.\nOpuwo er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kunene.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oshikoto", "title": "Oshikoto", "text": "Oshikoto er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 181 600 \u00edb\u00fagvar.\nOmuthiya er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Oshikoto.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erongo", "title": "Erongo", "text": "Erongo er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 150 400 \u00edb\u00fagvar.\nSwakopmund er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Erongo.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oshana", "title": "Oshana", "text": "Oshana er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 174 900 \u00edb\u00fagvar.\nOshakati er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Oshana.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zambezi%20%28regi%C3%B3n%29", "title": "Zambezi (regi\u00f3n)", "text": "Zambezi er ein av teimum 14 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia og hevur umlei\u00f0 90 100 \u00edb\u00fagvar.\nKatima Mulilo er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Zambezi.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kavango", "title": "Kavango", "text": "Kavango var ein av teimum 13 regi\u00f3nunum \u00ed Namibia. Rundu var b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kavango.\n\nS\u00ed eisini \n Kavango East\n Kavango West\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Namibia"}
{"id": "26738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Utrecht%20%28landslutur%29", "title": "Utrecht (landslutur)", "text": "Utrecht er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Utrecht er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 1 243 161.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 26 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Provincie Utrecht\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "26739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Groningen%20%28landslutur%29", "title": "Groningen (landslutur)", "text": "Groningen er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Groningen er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 582 161.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 20 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Provincie Groningen\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "26740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Limburg%20%28Ni%C3%B0urlond%29", "title": "Limburg (Ni\u00f0urlond)", "text": "Limburg er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. Maastricht er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 1 121 483.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 33 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Limburg\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "26741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Noord-Brabant", "title": "Noord-Brabant", "text": "Noord-Brabant er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. 's-Hertogenbosch er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og Eindhoven er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 30. september 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 2 470 184.\n\nKommunur \n\nTa\u00f0 eru 64 kommunur \u00ed landslutinum (2018).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Noord-Brabant\n\nLandslutir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "26742", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Limburg", "title": "Limburg", "text": "Limburg hevur fleiri t\u00fddningar:\nLimburg er ein landslutur \u00ed Belgia. S\u00ed Limburg (Belgia). \nLimburg er ein landslutur \u00ed Ni\u00f0urlondum. S\u00ed Limburg (Ni\u00f0urlond). \nLimburg er ein b\u00fdur \u00ed T\u00fdsklandi. S\u00ed Limburg (T\u00fdskland)."}
{"id": "26743", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mortensen", "title": "Mortensen", "text": "Mortensen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 16. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, \u00ed 2012 v\u00f3ru ta\u00f0 466 f\u00f8royingar \u00ed F\u00f8royum i\u00f0 h\u00f8vdu eftirnavni\u00f0 Mortensen. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Morten og er av donskum m\u00e1lsligum uppruna, men f\u00f8royingarnir i\u00f0 eita Mortensen hava t\u00f3 f\u00f8royskar r\u00f8tur. F\u00f8royska mannf\u00f3lkanavni\u00f0 er Mortan, so \u00e1 f\u00f8royskum \u00e1tti eftirnavni\u00f0 at veri\u00f0 Mortansson, men donsk navnal\u00f3gg\u00e1va var galdandi \u00ed F\u00f8royum \u00ed 19. \u00f8ld, t\u00e1 i\u00f0 -sen fa\u00f0irn\u00f8vnini v\u00f3ru til eftirn\u00f8vn. \u00cd eldri t\u00ed\u00f0 fingu b\u00f8rnini eftirn\u00f8vn sum s\u00f8gdu, hv\u00f8r i\u00f0 fa\u00f0irin var, so tey i\u00f0 t\u00e1 itu Mortensen v\u00f3ru dreingir, i\u00f0 v\u00f3ru synir Mortan. Gentur fingu so eftirn\u00f8vn sum Mortensdatter, um fa\u00f0irin nevndist Morten. Einafer\u00f0 \u00ed 19. \u00f8ld er man farin burtur fr\u00e1 hesi mannagongd, og -datter bleiv ikki br\u00fakt longur \u00ed danska r\u00edkinum og eftirn\u00f8vnini s\u00f8gdu ikki longur hv\u00f8r i\u00f0 fa\u00f0irin var. Tey sum \u00ed dag eita Mortensen \u00ed F\u00f8royum mugu leita langt aftur \u00ed t\u00ed\u00f0ina fyri ar finna ein \u00e6ttarfa\u00f0ir i\u00f0 var upprunin til eftinavni\u00f0 Mortensen. \u00c1 Tv\u00f8royri var ein kend familja vi\u00f0 eftinavninum Mortensen \u00ed 19. \u00f8ld og er eftirnavni\u00f0 enn sera vanligt \u00e1 Tv\u00f8royri Trongisv\u00e1gi, Fro\u00f0ba og \u00d8rav\u00edk. Johan Mortensen \u00far \u00d8rav\u00edk, fekk handilsbr\u00e6v\u00ed 1858 og setti seg ni\u00f0ur \u00e1 Tv\u00f8royri. Handilsvirki\u00f0 hj\u00e1 Johan Mortensen gj\u00f8rdist skj\u00f3tt eitt ta\u00f0 st\u00f8rsta \u00ed F\u00f8royum, sum eftir dey\u00f0a hansara i 1889 var\u00f0 gj\u00f8rt til partafelag undir navninum A/S J.Mortensens Eftf. Ein sonur, N. J. Mortensen t\u00f3k seg kortini burtur og fekk egi\u00f0 handilsvirki \u00ed 1911. Av Mortensen familjuni av Tv\u00f8royri/Trongisv\u00e1gi kunnu nevnast He\u00f0in Mortensen, sum er borgarstj\u00f3ri \u00ed Havn, rith\u00f8vundarnir Elin Mortensen og Eilif Mortansson (f\u00f8ddur Mortensen), svimjarin Gu\u00f0run Mortensen, i\u00f0 er d\u00f3ttir Gudmund Mortensen, i\u00f0 er stj\u00f3ri \u00e1 fyrit\u00f8kuni N.J. Mortensen, i\u00f0 eigur handlar og skip, bygningar vm. Gudmund er langabbasonur N.J. Mortensen, i\u00f0 stovna\u00f0i fyrit\u00f8kuna \u00ed 1909, og oldurabbasonur Johan Mortensen \u00far \u00d8rav\u00edk. Ein onnur Mortensen familja \u00ed F\u00f8royum er av Argjum. T.d. kann nevnast Palli Mortensen av Argjum, i\u00f0 flutti til V\u00e1gs, har hann setti \u00e1 stovn eina smi\u00f0ju, i\u00f0 n\u00fa eitur Tangavirki\u00f0. \u00cd V\u00e1gi var Palli sum oftast nevndur Argja-Palli, t\u00ed hann var \u00e6tta\u00f0ur av Argjum, og ta\u00f0 v\u00f3ru fleiri a\u00f0rir v\u00e1gbingar i\u00f0 itu Palli. Sonur hansara, Bent Mortensen, t\u00f3k yvir eftir p\u00e1pan, og seinni t\u00f3k ein av synum Bent, Mortan Mortensen, yvir eftir p\u00e1pan og er stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni \u00ed dag. Presturin \u00ed Hvalba, Jens Mortan Mortensen, er eisini \u00e6tta\u00f0ur av Argjum, fa\u00f0ir hansara var beiggi Argja-Palla, i\u00f0 flutti til V\u00e1gs.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Mortensen:\n\nF\u00f8royingar \n Andras Mortensen, rith\u00f8vundur.\n Armgar\u00f0 Mortensen, sj\u00f3nleikarinna og modell.\n Eilif Mortansson, doyptur Daniel Jacob Eilif Mortensen, rith\u00f8vundur\n Elin Mortensen, rith\u00f8vundur\n Gu\u00f0run Mortensen, svimjari.\n He\u00f0in Mortensen, politikari.\n H\u00f8gni av Hei\u00f0i, fyrr Mortensen, rith\u00f8vundur.\n Janus Wiberg Mortensen, sangari og f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n \u00d3li Mortensen, svimjari.\n\nDanir \n Malene Mortensen, songkvinna.\n\nNor\u00f0menn \n Finn Mortensen, t\u00f3nleikari.\n\nAmerikanar \n Viggo Mortensen, sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari.\n\nEftirn\u00f8vn\nSu\u00f0uroy\nTv\u00f8royri\nV\u00e1gur\nArgir"}
{"id": "26744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Okahandja", "title": "Okahandja", "text": "Okahandja er ein b\u00fdur \u00ed Otjozondjupa \u00ed Namibia og hevur 22 639 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nS\u00f8ga \nEin t\u00fdskur prestur, Heinrich Schmelen, var tann fyrsti evropearin, i\u00f0 vitja\u00f0i b\u00fdin \u00ed 1827. \u00cd 1844, v\u00f3ru b\u00fasettist tveir tr\u00fa\u00f0bo\u00f0arar \u00ed b\u00fdnum, og ein kirkja er fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini. Ein herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 var bygd \u00ed b\u00fdnum \u00ed 1894, og ta\u00f0 er hetta \u00e1rstali\u00f0, i\u00f0 er ta\u00f0 alment vi\u00f0urkenda sum ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 i\u00f0 b\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur. \n\nB\u00fdir \u00ed Namibia"}
{"id": "26754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20%20f.Kr.", "title": "20 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 25 f.Kr. 24 f.Kr. 23 f.Kr. 22 f.Kr. 21 f.Kr. - 20 f.Kr. - 19 f.Kr. 18 f.Kr. 17 f.Kr. 16 f.Kr. 15 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30%20f.Kr.", "title": "30 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 35 f.Kr. 34 f.Kr. 33 f.Kr. 32 f.Kr. 31 f.Kr. - 30 f.Kr. - 29 f.Kr. 28 f.Kr. 27 f.Kr. 26 f.Kr. 25 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 1. august - Marcus Antonius, r\u00f3mverskur politikari og herovasti (f. 86 f.Kr.)\n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/40%20f.Kr.", "title": "40 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 45 f.Kr. 44 f.Kr. 43 f.Kr. 42 f.Kr. 41 f.Kr. - 40 f.Kr. - 39 f.Kr. 38 f.Kr. 37 f.Kr. 36 f.Kr. 35 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21%20f.Kr.", "title": "21 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 26 f.Kr. 25 f.Kr. 24 f.Kr. 23 f.Kr. 22 f.Kr. - 21 f.Kr. - 20 f.Kr. 19 f.Kr. 18 f.Kr. 17 f.Kr. 16 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keetmanshoop", "title": "Keetmanshoop", "text": "Keetmanshoop er ein b\u00fdur \u00ed \u01c1Karas \u00ed Namibia og hevur 20 977 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nB\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir t\u00fdskaranum Johann Keetman. B\u00fdurin hevur oy\u00f0imarkar klima. \u00c1\u00f0renn hj\u00e1landat\u00ed\u00f0in byrja\u00f0i var \u00f8ki\u00f0 kent sum \u01c2Nu\u01c2goaes ella Swartmodder. Tann fyrsti hv\u00edti ni\u00f0ursetima\u00f0urin, Guilliam Visagie, b\u00fasettist her \u00ed 1785. Tann fyrsti kristni tr\u00fa\u00f0bo\u00f0arin Johann Georg Schr\u00f6der, kom til b\u00fdin hin 14. apr\u00edl 1866 og ver\u00f0ur hesin dagur n\u00fa rokna\u00f0ur sum stovningardagurin fyri b\u00fdin.\n\nB\u00fdir \u00ed Namibia"}
{"id": "26759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22%20f.Kr.", "title": "22 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 27 f.Kr. 26 f.Kr. 25 f.Kr. 24 f.Kr. 23 f.Kr. - 22 f.Kr. - 21 f.Kr. 20 f.Kr. 19 f.Kr. 18 f.Kr. 17 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31%20f.Kr.", "title": "31 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 36 f.Kr. 35 f.Kr. 34 f.Kr. 33 f.Kr. 32 f.Kr. - 31 f.Kr. - 30 f.Kr. 29 f.Kr. 28 f.Kr. 27 f.Kr. 26 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29%20f.Kr.", "title": "29 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 34 f.Kr. 33 f.Kr. 32 f.Kr. 31 f.Kr. 30 f.Kr. - 29 f.Kr. - 28 f.Kr. 27 f.Kr. 26 f.Kr. 25 f.Kr. 24 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/32%20f.Kr.", "title": "32 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 37 f.Kr. 36 f.Kr. 35 f.Kr. 34 f.Kr. 33 f.Kr. - 32 f.Kr. - 31 f.Kr. 30 f.Kr. 29 f.Kr. 28 f.Kr. 27 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Djibuti", "title": "Djibuti", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0  Djibuti (franskt: R\u00e9publique de Djibouti, ar\u00e1biskt: \u062c\u0645\u0647\u0648\u0631\u064a\u0629 \u062c\u064a\u0628\u0648\u062a\u064a\u200e) er eitt l\u00edti\u00f0 land \u00ed Eysturafrika. Djibuti hevur mark vi\u00f0 Etiopia, Eritrea og Somaliland. Landi\u00f0 hevur 810 179 \u00edb\u00fagvar (2014). Djibuti er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Djibuti. L\u00edtla oy\u00f0imarkarlandi\u00f0 Djibuti gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed 1977. Flestu f\u00f3lk har eru flakkf\u00f3lk. Landi\u00f0 hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri henda partin \u00ed Afrika, t\u00ed at h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, i\u00f0 eisini eitur Djibuti, er einasti st\u00f3ri havnab\u00fdur afrikamegin Rey\u00f0ahav. Innt\u00f8kurnar fr\u00e1 havnini eru h\u00f8vu\u00f0sgrundarlagi\u00f0 undir b\u00faskapinum \u00ed Djibuti.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Djibuti \n\nDjibuti\nAfrika"}
{"id": "26764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/41%20f.Kr.", "title": "41 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 46 f.Kr. 45 f.Kr. 44 f.Kr. 43 f.Kr. 42 f.Kr. - 41 f.Kr. - 40 f.Kr. 39 f.Kr. 38 f.Kr. 37 f.Kr. 36 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Gaius Asinius Gallus Saloninus\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/42%20f.Kr.", "title": "42 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 47 f.Kr. 46 f.Kr. 45 f.Kr. 44 f.Kr. 43 f.Kr. - 42 f.Kr. - 41 f.Kr. 40 f.Kr. 39 f.Kr. 38 f.Kr. 37 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Gaius Cassius Longinus\n Marcus Livius Drusus Claudianus\n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Komoroyggjar", "title": "Komoroyggjar", "text": "Komoroyggjar (ar\u00e1biskt: \u062c\u0632\u0631 \u0627\u0644\u0642\u0645\u0631) er eitt l\u00edti\u00f0 oyggjaland \u00ed Eysturafrika. Oyggjarnar liggja \u00ed Indiska havinum \u00ed Mosambikk-sundinum millum Mosambikk og nor\u00f0ara endan av oynni Madagaskar. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 798 000 \u00edb\u00fagvar (2010). Landi\u00f0 t\u00f3k loysing fr\u00e1 Fraklandi og gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 6. juli 1975. Oyggin Mayotte var t\u00e1 eisini ein partur av Komoroyggjunum, men \u00e1ri\u00f0 eftir valdi f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 Mayotte at gerast partur av Fraklandi aftur.\n\nPolitikkur og fyrisiting\n\nFyrisitingarligt b\u00fdti\nKomorurnar eru uppb\u00fdttar \u00ed tr\u00edggjar s\u00f3knir, i\u00f0 eisini eru tr\u00edggjar oyggjar: Grande Comore (Njazidja), Anjouan (Nzwani) og Moh\u00e9li (Mwali). Ta\u00f0 eru harumframt eisini f\u00fdra kommunur: Domoni, Fomboni, Moroni og Moutsamoudou.\n\nKomoroyggjar\nAfrika"}
{"id": "26768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Limburg%20%28Belgia%29", "title": "Limburg (Belgia)", "text": "Limburg er ein landslutur \u00ed Belgia. Hasselt er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 1. januar 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 853 239.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Limburg\n\nLandslutir \u00ed Belgia"}
{"id": "26769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antwerpen%20%28landslutur%29", "title": "Antwerpen (landslutur)", "text": "Antwerpen er ein landslutur \u00ed Belgia. Antwerpen er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nHin 1. januar 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum 1 793 377.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Provincie Antwerpen\n\nLandslutir \u00ed Belgia"}
{"id": "26770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antwerpen%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Antwerpen (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Antwerpen hevur fleiri t\u00fddningar:\nAntwerpen er ein b\u00fdur \u00ed Belgia. S\u00ed Antwerpen.\nAntwerpen er ein landslutur \u00ed Belgia. S\u00ed Antwerpen (landslutur)."}
{"id": "26771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Izmir", "title": "Izmir", "text": "Izmir (\u0130zmir; grikskt \u03a3\u03bc\u03cd\u03c1\u03bd\u03b7, \u00e1 lat\u00ednskum: Smyrna) er ein b\u00fdur \u00ed Turkalandi og hevur 4 005 459 \u00edb\u00fagvar (2012). Borgarstj\u00f3ri er Aziz Kocao\u011flu. B\u00fdurin er ein havnab\u00fdur \u00ed vestara partinum av Turkalandi og liggur vi\u00f0 Egearahavi\u00f0 \u00ed Mi\u00f0jararhavinum. B\u00fdurin er fyrisitingarligur b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum vi\u00f0 sama navni. Izmir er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Turkalandi, og st\u00f3rsta\u00f0arkommunan umsitir 21 \u00f8ki vi\u00f0 tilsamans 4 005 459 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2012, harav umlei\u00f0 80% b\u00fagva \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum. H\u00f8vu\u00f0svinnan er havnin, i\u00f0 er ein av t\u00fddningarmiklastu \u00ed landinum, \u00eddna\u00f0ur og oljuvinna. \u00cd b\u00fdnum er ein NATO kommandost\u00f8\u00f0.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur av aiolsikum grikkum undir forn\u00f8ldini sum \u039c\u03cd\u1fe5\u03c1\u03b1 (M\u00fdrrha). \u00c1r 688 f.Kr. var\u00f0 b\u00fdurin vunnin av j\u00f3num \u00far Kolofon, i\u00f0 var n\u00e6rhendis, og var\u00f0 innlima\u00f0ur \u00ed j\u00f3niska samveldi\u00f0. B\u00fdurin var\u00f0 lagdur \u00ed oy\u00f0i av t\u00ed lydiska konginum Alyattes umlei\u00f0 \u00e1r 600 f.Kr., og s\u00ed\u00f0an l\u00e1 hann oy\u00f0in \u00ed umlei\u00f0 300 \u00e1r, til hann var\u00f0 bygdur aftur av Antigonos I Monofthalmos 4 km \u00ed ein \u00fatsynning av t\u00ed gamla b\u00fdnum, \u00fati vi\u00f0 havi\u00f0. Lysimachos gj\u00f8rdi Smyrna til ein av vakrastu b\u00fdunum \u00ed Eystri. Seinni hoyrdi b\u00fdurin til ta\u00f0 s\u00fdriska og ta\u00f0 pergamenska r\u00edki\u00f0, til hann \u00e1r 133 f.Kr. gj\u00f8rdist partur av t\u00ed r\u00f3mverska landslutinum Asia. Har\u00f0ir jar\u00f0skj\u00e1lvtar v\u00f3ru \u00ed Smyrna \u00ed 178 og 180 f.Kr., men b\u00fdurin var\u00f0 bygdur upp aftur av keisara var\u00f0  av Marcus Aurelius.\n\nB\u00fdurin ver\u00f0ur umr\u00f8ddur sum Smyrna \u00ed Opinbering J\u00f3hannesar, og Polykarpos doy\u00f0i martyrdey\u00f0an \u00ed Smyrna umlei\u00f0 \u00e1r 155. \u00cd mi\u00f0\u00f8ldini hoyrdi b\u00fdurin leingi til ta\u00f0 Byzantinska r\u00edki\u00f0, s\u00ed\u00f0an hoyri b\u00fdurin til L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Genova og L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Venedisia \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 hj\u00e1 Maltesaraordanini. Maltersarariddararnir v\u00f3ru riknir \u00fat \u00e1r 1402 av Timur Lenk, og \u00e1r 1425 t\u00f3ku osmanarnir r\u00e6\u00f0i \u00e1 b\u00fdnum. Undir Fyrra heimskr\u00edggi var\u00f0 Smyrna undir \u00e1lopi fleiri fer\u00f0ir av teimum sameindu. \u00cd b\u00fdnum b\u00fa\u00f0i eitt st\u00f3rt tal av grikkum, og samb\u00e6rt S\u00e8vres fri\u00f0aravtaluni \u00ed 1920, sum kom eftir fyrra heimskr\u00edggj, so fall b\u00fdurin og \u00f8kini kring b\u00fdin til Grikkaland. Undir griksk-turkiska kr\u00edgnum (1919-1922) var\u00f0 b\u00fdurin t\u00f3 vunnin aftur av Turkalandi, og ta\u00f0 var\u00f0 sta\u00f0fefst \u00ed Lausanne-fri\u00f0aravtaluni \u00ed 1923. B\u00fdurin hevur veri\u00f0 turkiskur s\u00ed\u00f0an t\u00e1.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Turkalandi\nB\u00fdir \u00ed forna Grikkalandi\nB\u00edbilsk st\u00f8\u00f0"}
{"id": "26773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oman", "title": "Oman", "text": "Oman (ar\u00e1biskt: \u0639\u0645\u0627\u0646\u200e) er eitt ar\u00e1biskt sultanr\u00edki \u00ed Asia. \n\n\u00cd 2018 hev\u00f0i Oman 4.829.483 \u00edb\u00fagvar. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Maskat (Muscat \u00e1 enskum), sum eisini er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum. \n\nSultanr\u00edki\u00f0 Oman liggur \u00ed landsynningshorninum \u00e1 Arabianesi. Grannalondini eru: Jemen \u00ed ein \u00fatsynning, Saudiarabia \u00ed vestri og Sameindu Ar\u00e1bisku Emiratir \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing. \u00cd landnyr\u00f0ingspartinum hevur Oman strond vi\u00f0 Omanfl\u00f3gva og \u00ed ein \u00fatsynning langa strond m\u00f3ti Arabiahavinum. \n\nLandi\u00f0 \u00ed landsynningshorninum \u00e1 arabisku h\u00e1lvoynni er sera turt. Inni \u00ed landinum er alt oy\u00f0im\u00f8rk vi\u00f0 spj\u00f8ddum gr\u00f8num, men fram vi\u00f0 strondini dyrka teir dadlur, granatepli, sitr\u00f3nir, tubbak og hveiti. Summir b\u00f8ndur halda geit, sey\u00f0 og neyt. Olja er tydningarmesta \u00fatflutningsv\u00f8ran. Strondin \u00ed Oman er 1.700 km long, og fiskiskapur er eisini t\u00fddningarmikil vinna. Teir vei\u00f0a mest sardinur, tunfisk, ansj\u00f3sir og fisk, i\u00f0 minnir um tosk, og h\u00f8gguslokk. \u00datr\u00f3\u00f0rarmenninir n\u00fdta hola\u00f0ar tr\u00e6b\u00e1tar vi\u00f0 leysamotori.\n\n\u00cd arabiskari s\u00f8gn ver\u00f0ur sagt, at ein gl\u00e6siligur b\u00fdur, i\u00f0 eitur Ubar, skuldi ver\u00f0a horvin \u00ed Su\u00f0uroman. Fornfr\u00f8\u00f0ingar hava grivi\u00f0 \u00fat ein brunn og toftirnar av einum b\u00fdi fr\u00e1 um 3.000 f. Kr. t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Jemen. Summir serfr\u00f8\u00f0ingar halda hetta ver\u00f0a horvna b\u00fdin Ubar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Sultanate Of Oman - Ministry Of Foreign Affairs, mofa.gov.om (\u00e1 enskum)\n Times of Oman, timesofoman.com (\u00e1 enskum)\n CIA World Factbook: Oman, cia.gov (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOman\nAsia"}
{"id": "26774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirgistan", "title": "Kirgistan", "text": "Kirgisia ella Kirgisistan (kirgisikst: \u041a\u044b\u0440\u0433\u044b\u0437\u0441\u0442\u0430\u043d) er eitt land \u00ed Asia. Landi\u00f0 hevur umlei\u00f0 5 776 500 \u00edb\u00fagvar (2014). Bisjkek er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kirgisia. Kirgisia var fyrr ein partur av Sovjetsamveldinum, men gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 25. desember 1991. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er Kirgisia eitt liti\u00f0, \u00f3kent land. Har b\u00fagva umlei\u00f0 5,7 milli\u00f3nir f\u00f3lk, og landi\u00f0 er 4,5 fer\u00f0ir so st\u00f3rt sum Danmark, i\u00f0 hevur \u00e1 lei\u00f0 sama \u00edb\u00fagvatal.\n\nMeira enn helvtin av Kirgisia er 2.500 m oman sj\u00f3var, og t\u00ed ver\u00f0ur landi\u00f0 stundum eisini kalla\u00f0 \"mi\u00f0asiatiska Sveis\". Snj\u00f3taktu Tien Shan-fj\u00f8llini mynda landslagi\u00f0; men dj\u00fapu \u00e1ardalarnir eru fruktag\u00f3\u00f0ir og gr\u00f8nir. Flestu f\u00f3lk eru b\u00f8ndur. H\u00fasd\u00fdrahald er meginvinna \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, t\u00ed har er so l\u00edti\u00f0 dyrkilendi.\n\nS\u00f8ga \n\nTil 1991 var Kirgisia partur av t\u00ed st\u00f3ra og m\u00e1ttmikla Sovjetsamveldinum. Ta\u00f0 var heimsins st\u00f8rsta land, og har b\u00fa\u00f0u 280 milli\u00f3nir f\u00f3lk. \u00cd Kirgisia, ella r\u00e6ttari sagt, \u00ed Kirgisiska Sovjetl\u00fd\u00f0veldinum, sum ta\u00f0 t\u00e1 \u00e6t, h\u00f8gdu tey uran, sum var\u00f0 n\u00fdtt \u00ed sovjetsku framlei\u00f0sluni av kjarnorkuv\u00e1pnum Eisini gj\u00f8rdu tey royndir vi\u00f0 kavb\u00e1tat\u00f8kni \u00ed einum st\u00f3rum vatni, langt burturi fr\u00e1 Vesturlendskum nj\u00f3snarum Har v\u00f3ru n\u00f3gvar verksmi\u00f0jur, sum \u00edmillum anna\u00f0 framleiddu maskinur og kl\u00e6dnav\u00f8rur.\n\nTey, sum \u00e1\u00f0ur v\u00f3ru b\u00f8ndur, hava veri\u00f0 fyri st\u00f3rum broytingum. Me\u00f0an landi\u00f0 enn var partur av Sovjetsamveldinum, var j\u00f8r\u00f0in savna\u00f0 \u00ed st\u00f3rar felagsgar\u00f0ar, sum v\u00f3ru felagsogn. F\u00f3lk starva\u00f0ust har sum arbei\u00f0arar vi\u00f0 ymiskum uppg\u00e1vum, t.d. sum traktorf\u00f8rarar ella neytakonur. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er j\u00f8r\u00f0in \u00ed Kirgisia einskild, og flestu teirra, sum \u00e1\u00f0ur v\u00f3ru arbei\u00f0arar \u00e1 felagsg\u00f8r\u00f0unum, hava fingi\u00f0 s\u00edna egnu j\u00f8r\u00f0. N\u00f3gvum d\u00e1mar hetta v\u00e6l, h\u00f3ast ta\u00f0 er trupult at f\u00e1ast vi\u00f0 landb\u00fana\u00f0. Trot er \u00e1 m.a. maskinum. N\u00fa hava tey t\u00f3 fr\u00e6lsi at fer\u00f0ast hagar, tey vilja. F\u00f3lki\u00f0 (kirgisar) kann eisini r\u00e1\u00f0a \u00ed landi s\u00ednum.\n\nB\u00faskapur \n\nKirgisia ver\u00f0ur talt millum tey 30-40 f\u00e1t\u00e6kastu londini \u00ed heiminum \u00ed 2015. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum stavar tann st\u00f8rsta innt\u00f8kan hj\u00e1 Kirgisia fr\u00e1 at selja el, sum ver\u00f0ur framleitt vi\u00f0 vatnorku. Landi\u00f0 flytur eisini \u00fat gull og bummull. Mong steinsl\u00f8g eru \u00ed Kirgisia. Gull og kyksilvur ver\u00f0a h\u00f8gd til \u00fatflutnings, men koli\u00f0, oljuna og gassi\u00f0 n\u00fdta teir sj\u00e1lvir. G\u00f3\u00f0ir m\u00f8guleikar eru at vinna ravmagnsorku burtur \u00far str\u00ed\u00f0u \u00e1unum, i\u00f0 renna oman \u00far h\u00f8gu fj\u00f8llunum, og nakrar vatnorkubyggingar eru gj\u00f8rdar. Harumframt er l\u00edti\u00f0 og einki av \u00eddna\u00f0i. N\u00f3gv av t\u00ed, sum er til s\u00f8lu \u00ed handlunum, er \u00far Kina. N\u00f3gv v\u00f3na, at fer\u00f0avinnan skal gera Kirgisia r\u00edkari. Landi\u00f0 er avbera vakurt vi\u00f0 kavakl\u00f8ddum fjallatindum, sum eru meira enn 7.000 metrar h\u00f8gir. Har er eitt \u00f3gvuliga st\u00f3rt vatn vi\u00f0 fr\u00e1l\u00edkum ba\u00f0istrondum. Har eru g\u00f8tur til gongufer\u00f0ir, og har er farvegur av gamlari mentan, til d\u00f8mis m\u00e1lningar \u00e1 hellu og bergi og minni um ta gomlu handilsfarlei\u00f0ina millum Evropa og Kina. Men summari\u00f0 er stutt \u00ed Kirgisia, veturin \u00f8giliga kaldur, og landi\u00f0 er meira enn t\u00fasund kilometrar fr\u00e1 sj\u00f3num.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nHar b\u00fagva um lei\u00f0 5,7 milli\u00f3nir f\u00f3lk, og landi\u00f0 er 4,5 fer\u00f0ir so st\u00f3rt sum Danmark, i\u00f0 hevur \u00e1 lei\u00f0 sama \u00edb\u00fagvatal. Meiri enn helmingurin av f\u00f3lkinum \u00ed Kirgisia er kirgisar, \u00e6tta\u00f0ir \u00far Mongolia. Mong eru flakkf\u00f3lk og gitin fyri at vera kring \u00e1 rossabaki. St\u00f8rsti \u00fatlendski minnilutin eru russar, i\u00f0 mest b\u00fagva \u00ed b\u00fdunum, og sum til 1991 st\u00fdrdu \u00f8llum handli og \u00eddna\u00f0i \u00ed landinum. N\u00fa kirgisar eru vor\u00f0nir meiri tj\u00f3\u00f0skaparsinna\u00f0ir, eru mangir russar farnir heim aftur til Russlands. Meginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Kirgisia livir n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum av landb\u00fana\u00f0i og h\u00fasd\u00fdrum. N\u00f3gv f\u00f3lk, sum \u00e1\u00f0ur arbeiddu \u00e1 fabrikkum ella skrivstovu, velta n\u00fa sj\u00e1lv tann mat, teimum t\u00f8rvar, ella liva sum nomadar vi\u00f0 h\u00fasd\u00fdrum s\u00ednum. Onnur eru flutt til Russlands ella Kasakstan at leita eftir arbei\u00f0i. \n\n\u00cd Kirgisia b\u00fagva \u00ed 2015 um lei\u00f0 5,7 milli\u00f3nir, harav umlei\u00f0 80 % eru muslimar og 20 % kristin (Ortodoksa kirkjan).\n\nKeldur\n\nKirgisia\nAsia"}
{"id": "26782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/50%20f.Kr.", "title": "50 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 55 f.Kr. 54 f.Kr. 53 f.Kr. 52 f.Kr. 51 f.Kr. - 50 f.Kr. - 49 f.Kr. 48 f.Kr. 47 f.Kr. 46 f.Kr. 45 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Quintus Hortensius\n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/51%20f.Kr.", "title": "51 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 56 f.Kr. 55 f.Kr. 54 f.Kr. 53 f.Kr. 52 f.Kr. - 51 f.Kr. - 50 f.Kr. 49 f.Kr. 48 f.Kr. 47 f.Kr. 46 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/60%20f.Kr.", "title": "60 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 65 f.Kr. 64 f.Kr. 63 f.Kr. 62 f.Kr. 61 f.Kr. - 60 f.Kr. - 59 f.Kr. 58 f.Kr. 57 f.Kr. 56 f.Kr. 55 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/61%20f.Kr.", "title": "61 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 66 f.Kr. 65 f.Kr. 64 f.Kr. 63 f.Kr. 62 f.Kr. - 61 f.Kr. - 60 f.Kr. 59 f.Kr. 58 f.Kr. 57 f.Kr. 56 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "20-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 29 f.Kr. 28 f.Kr. 27 f.Kr. 26 f.Kr. 25 f.Kr. 24 f.Kr. 23 f.Kr. 22 f.Kr. 21 f.Kr. 20 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "30-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 39 f.Kr. 38 f.Kr. 37 f.Kr. 36 f.Kr. 35 f.Kr. 34 f.Kr. 33 f.Kr. 32 f.Kr. 31 f.Kr. 30 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/40-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "40-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini  \n\n\u00c1r: 49 f.Kr. 48 f.Kr. 47 f.Kr. 46 f.Kr. 45 f.Kr. 44 f.Kr. 43 f.Kr. 42 f.Kr. 41 f.Kr. 40 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/50-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "50-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1r: 59 f.Kr. 58 f.Kr. 57 f.Kr. 56 f.Kr. 55 f.Kr. 54 f.Kr. 53 f.Kr. 52 f.Kr. 51 f.Kr. 50 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/60-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "60-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1r: 69 f.Kr. 68 f.Kr. 67 f.Kr. 66 f.Kr. 65 f.Kr. 64 f.Kr. 63 f.Kr. 62 f.Kr. 61 f.Kr. 60 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anton%20Abele", "title": "Anton Abele", "text": "Anton Amad\u00e9 Abele (f\u00f8ddur 10. januar 1992 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svenskur politikari. Hann t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed Riksdagen \u00ed 2010 sum 18-\u00e1ra gamal og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 yngsti r\u00edkisdagslimur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki nakrant\u00ed\u00f0. Hann umbo\u00f0ar Moderata samlingspartiet.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Anton Abele\n Riksdagen.se - Anton Abele\n\nSvenskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "26795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tobias%20Billstr%C3%B6m", "title": "Tobias Billstr\u00f6m", "text": "Tobias Lennart Billstr\u00f6m (f\u00f8ddur 27. desember 1973 \u00ed Malm\u00f6) er ein svenskur politikari. Hann hevur veri\u00f0 r\u00edksdagslimur s\u00ed\u00f0an 2002, umbo\u00f0andi Malm\u00f6 kommunu og s\u00ed\u00f0an 6. oktober 2006 hevur hann veri\u00f0 migrasj\u00f3nsr\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Reinfeldt.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Tobias Billstr\u00f6m\n Regeringen.se - Tobias Billstr\u00f6m\n\nSvenskir politikarar\nModerata samlingspartiet\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "26796", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jessica%20Rosencrantz", "title": "Jessica Rosencrantz", "text": "Jessica Rosencrantz (f\u00f8dd 6. oktober 1987) er ein svenskur politikari. Hon hevur veri\u00f0 r\u00edkisdagslimur s\u00ed\u00f0an 2010 fyri Moderata samlingspartiet, hon umbo\u00f0ar Stokkh\u00f3lms kommunu vald\u00f8mi.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Jessica Rosencrantz\n Riksdagen.se - Jessica Rosencrantz\n\nSvenskir politikarar\nModerata samlingspartiet\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "26797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emile%20Roemer", "title": "Emile Roemer", "text": "Emile Gerardus Maria Roemer (f\u00f8ddur 24. august 1962 \u00ed Boxmeer) er ein ni\u00f0urlendskur politikari. S\u00ed\u00f0an 2006 hevur hann veri\u00f0 limur \u00ed parlamentinum fyri Socialistische Partij (Javna\u00f0arflokkurin). S\u00ed\u00f0an 5. mars 2010 hevur hann harumframt veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri flokkin.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Parlement.com - Emile Roemer\n\nNi\u00f0urlendskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "26798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kees%20van%20der%20Staaij", "title": "Kees van der Staaij", "text": "Cornelis Gerrit (Kees) van der Staaij (f\u00f8ddur 12. september 1968 \u00ed Vlaardingen) er ein ni\u00f0urlendskur politikari.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Parlement.com - Kees van der Staaij\n\nNi\u00f0urlendskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "26799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/62%20f.Kr.", "title": "62 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 67 f.Kr. 66 f.Kr. 65 f.Kr. 64 f.Kr. 63 f.Kr. - 62 f.Kr. - 61 f.Kr. 60 f.Kr. 59 f.Kr. 58 f.Kr. 57 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moderata%20samlingspartiet", "title": "Moderata samlingspartiet", "text": "Moderata samlingspartiet, oftast stytt til Moderaterna og \u00ed Sv\u00f8r\u00edki eisini til M, er ein liberalur-konservativur politiskur flokkur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Flokkurin er limur \u00ed Evropeiska F\u00f3lkaflokkinum. Fr\u00e1 1952 til 1969 nevndi flokkurin seg H\u00f6gerpartiet. \u00cd 1969 broytti flokkurin navn til Moderata Samlingspartiet. \n\nFlokkurin stendur \u00e1 odda fyri Allians f\u00f6r Sverige, sum var eitt borgarligt alternavtiv til vinstrahallu stj\u00f3rnina, \u00e1\u00f0renn vali\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 2006. F\u00fdra mi\u00f0-h\u00f8grasinna\u00f0ir flokkar sl\u00f3gu seg saman \u00ed eitt samstarv, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist teimum at f\u00e1a stj\u00f3rnarvaldi\u00f0 eftir r\u00edksdagsvali\u00f0 \u00ed 2006.  Flokslei\u00f0arin er s\u00ed\u00f0an 2015 Anna Kinberg Batra.\n\nEvropa-Parlamentsval s\u00ed\u00f0an 1995\n\nSv\u00f8r\u00edkis forsetisr\u00e1\u00f0harrar \u00far Moderaterna s\u00ed\u00f0an 1904 \n Christian Lundeberg (1905)\n Arvid Lindman (1906-1911)\n Carl Swartz (1917)\n Ernst Trygger (1923-1924)\n Arvid Lindman (1928-1930)\n Carl Bildt (1991-1994)\n Fredrik Reinfeldt (2006-2014)\n Ulf Kristersson (2017-)\n\nLei\u00f0arar\n\nKeldur \n\nModerata samlingspartiet"}
{"id": "26815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikalojus%20Konstantinas%20%C4%8Ciurlionis", "title": "Mikalojus Konstantinas \u010ciurlionis", "text": "Mikalojus Konstantinas \u010ciurlionis (f\u00f8ddur 22. september 1875 \u00ed Var\u0117na, dey\u00f0ur 10. apr\u00edl 1910 \u00ed Pustelnik) var ein litaviskur komponistur og listam\u00e1lari.\n\nVerk \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1875\nAndl\u00e1t \u00ed 1910\nLitavar\nListam\u00e1larar\nT\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "26816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fredrik%20Reinfeldt", "title": "Fredrik Reinfeldt", "text": "John Fredrik Reinfeldt (f\u00f8ddur 4. august 1965 \u00ed \u00d6sterhaninge) er ein svenskur politikari, sum s\u00ed\u00f0an 2003 hevur veri\u00f0 floksforma\u00f0ur fyri Moderaterna og s\u00ed\u00f0an 6. oktober 2006 hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Sv\u00f8r\u00edkis.\n\nSum flokslei\u00f0ari endurn\u00fdggja\u00f0i hann flokkin vi\u00f0 \u00e1takinum De nya Moderaterna 2005, og var ein av teimum, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri borgarliga samstavinum Allians f\u00f6r Sverige 2004. \u00c1 r\u00edkisdagsvalinum 2010 fingu Moderatarnir yvir 30% av atkv\u00f8\u00f0unum, og stj\u00f3rnin gav Reinfeldt enn eitt stj\u00f3rnarskei\u00f0. N\u00e6st eftir E. G. Bostr\u00f6m er hann tann ikki-sosialdemokratiski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, i\u00f0 hevur siti\u00f0 longst vi\u00f0 valdinum \u00fat \u00ed eitt \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\n\u00c1 netinum \n Regeringen.se - Fredrik Reinfeldt\n\nSvenskir politikarar\nSvenskir statslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\nModerata samlingspartiet"}
{"id": "26817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beyonc%C3%A9", "title": "Beyonc\u00e9", "text": "Beyonc\u00e9 Giselle Knowles-Carter, kend sum Beyonc\u00e9 (f\u00f8dd 4. september 1981 \u00ed Houston) er ein amerikonsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\nStudioalbum\n 2003: Dangerously In Love\n 2006: B'Day\n 2008: I Am... Sasha Fierce\n 2011: 4\n 2013: Beyonc\u00e9\n\nVideo\u00fatg\u00e1vur\n 2004: Live at Wembley\n 2006: BET Presents Beyonc\u00e9\n 2006: Beyonc\u00e9 The Ultimate Performer\n 2007: B'Day Anthology Video Album\n 2007: The Beyonc\u00e9 Experience Live\n 2009: I Am... Yours\n 2010: I Am... World Tour\n 2011: Beyonc\u00e9: The Video Collection\n 2013: Life Is But A Dream\n\nVideo- og remiksalbum\n 2009: Above and Beyonc\u00e9 \u2013 Video Collection & Dance Mixes\n\nFilmar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Beyonc\u00e9\n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "26820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/70%20f.Kr.", "title": "70 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 75 f.Kr. 74 f.Kr. 73 f.Kr. 72 f.Kr. 71 f.Kr. - 70 f.Kr. - 69 f.Kr. 68 f.Kr. 67 f.Kr. 66 f.Kr. 65 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/70-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "70-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1r: 79 f.Kr. 78 f.Kr. 77 f.Kr. 76 f.Kr. 75 f.Kr. 74 f.Kr. 73 f.Kr. 72 f.Kr. 71 f.Kr. 70 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/80-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "80-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 89 f.Kr. 88 f.Kr. 87 f.Kr. 86 f.Kr. 85 f.Kr. 84 f.Kr. 83 f.Kr. 82 f.Kr. 81 f.Kr. 80 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/71%20f.Kr.", "title": "71 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 76 f.Kr. 75 f.Kr. 74 f.Kr. 73 f.Kr. 72 f.Kr. - 71 f.Kr. - 70 f.Kr. 69 f.Kr. 68 f.Kr. 67 f.Kr. 66 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/72%20f.Kr.", "title": "72 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 77 f.Kr. 76 f.Kr. 75 f.Kr. 74 f.Kr. 73 f.Kr. - 72 f.Kr. - 71 f.Kr. 70 f.Kr. 69 f.Kr. 68 f.Kr. 67 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/80%20f.Kr.", "title": "80 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 85 f.Kr. 84 f.Kr. 83 f.Kr. 82 f.Kr. 81 f.Kr. - 80 f.Kr. - 79 f.Kr. 78 f.Kr. 77 f.Kr. 76 f.Kr. 75 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/81%20f.Kr.", "title": "81 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 86 f.Kr. 85 f.Kr. 84 f.Kr. 83 f.Kr. 82 f.Kr. - 81 f.Kr. - 80 f.Kr. 79 f.Kr. 78 f.Kr. 77 f.Kr. 76 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/82%20f.Kr.", "title": "82 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 87 f.Kr. 86 f.Kr. 85 f.Kr. 84 f.Kr. 83 f.Kr. - 82 f.Kr. - 81 f.Kr. 80 f.Kr. 79 f.Kr. 78 f.Kr. 77 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/52%20f.Kr.", "title": "52 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 57 f.Kr. 56 f.Kr. 55 f.Kr. 54 f.Kr. 53 f.Kr. - 52 f.Kr. - 51 f.Kr. 50 f.Kr. 49 f.Kr. 48 f.Kr. 47 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Fenestella\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23%20f.Kr.", "title": "23 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 28 f.Kr. 27 f.Kr. 26 f.Kr. 25 f.Kr. 24 f.Kr. - 23 f.Kr. - 22 f.Kr. 21 f.Kr. 20 f.Kr. 19 f.Kr. 18 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24%20f.Kr.", "title": "24 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 29 f.Kr. 28 f.Kr. 27 f.Kr. 26 f.Kr. 25 f.Kr. - 24 f.Kr. - 23 f.Kr. 22 f.Kr. 21 f.Kr. 20 f.Kr. 19 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25%20f.Kr.", "title": "25 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 30 f.Kr. 29 f.Kr. 28 f.Kr. 27 f.Kr. 26 f.Kr. - 25 f.Kr. - 24 f.Kr. 23 f.Kr. 22 f.Kr. 21 f.Kr. 20 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Aulus Cornelius Celsus\n Filon\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/90%20f.Kr.", "title": "90 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 95 f.Kr. 94 f.Kr. 93 f.Kr. 92 f.Kr. 91 f.Kr. - 90 f.Kr. - 89 f.Kr. 88 f.Kr. 87 f.Kr. 86 f.Kr. 85 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/90-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "90-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 99 f.Kr. 98 f.Kr. 97 f.Kr. 96 f.Kr. 95 f.Kr. 94 f.Kr. 93 f.Kr. 92 f.Kr. 91 f.Kr. 90 f.Kr.\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n1. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26%20f.Kr.", "title": "26 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 31 f.Kr. 30 f.Kr. 29 f.Kr. 28 f.Kr. 27 f.Kr. - 26 f.Kr. - 25 f.Kr. 24 f.Kr. 23 f.Kr. 22 f.Kr. 21 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27%20f.Kr.", "title": "27 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 32 f.Kr. 31 f.Kr. 30 f.Kr. 29 f.Kr. 28 f.Kr. - 27 f.Kr. - 26 f.Kr. 25 f.Kr. 24 f.Kr. 23 f.Kr. 22 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28%20f.Kr.", "title": "28 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. - 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini 20-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 33 f.Kr. 32 f.Kr. 31 f.Kr. 30 f.Kr. 29 f.Kr. - 28 f.Kr. - 27 f.Kr. 26 f.Kr. 25 f.Kr. 24 f.Kr. 23 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9gol%C3%A8ne%20Royal", "title": "S\u00e9gol\u00e8ne Royal", "text": "Marie-S\u00e9gol\u00e8ne Royal (f\u00f8dd 22. september 1953 \u00ed  Dakar \u00ed Senegal) er ein franskur politikari. Hin 16. november 2006 var\u00f0 hon av limunum \u00ed Sosialistaflokkinum (Parti Socialiste) vald til valevni teirra til franska forestavali\u00f0 \u00ed apr\u00edl og mai 2007. \u00cd fyrsta umfari gj\u00f8rdist hon nummar tvey vi\u00f0 25% av atkv\u00f8\u00f0unum, men vi\u00f0 a\u00f0ru rundu fekk hon 46,7% og tapti m\u00f3ti Sarkozy, i\u00f0 fekk 53,3%. \u00cd fleiri \u00e1r helt hon saman vi\u00f0 Fran\u00e7ois Hollande, sum hon eigur f\u00fdra b\u00f8rn saman vi\u00f0. Hann var forma\u00f0ur fyri Parti Socialiste fr\u00e1 1997 til 2008.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Facebook - S\u00e9gol\u00e8ne Royal\n\nFranskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953\nKvinnur \u00ed politikki"}
{"id": "26841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Grodzka", "title": "Anna Grodzka", "text": "Anna Grodzka (f\u00f8dd 16. mars 1954 \u00ed Otwock sum Krzysztof Bogdan B\u0119gowski) er ein p\u00f3lskur politikari. Anna Grodzka er transkynd og er tann fyrsti transkyndi pers\u00f3nurin, i\u00f0 var\u00f0 vald inn \u00ed p\u00f3lska tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0. Hon er \u00fatb\u00fagvin innan kliniska s\u00e1larfr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 Univeristetinum \u00ed Warszawa. Hon var limur \u00ed Demokratisku vinstrafylkingini \u00ed fleiri \u00e1r, men noyddist at fara \u00far flokkinum, eftira hon stilla\u00f0i upp fyri Palikotr\u00f8rsluna \u00ed 2011. Hin  9. oktober 2011 var\u00f0 hon vald inn \u00ed Sejm. S\u00ed\u00f0an juni 2014 er hon limur \u00ed t\u00ed gr\u00f8na flokkinum Zieloni.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n Sejm.gov.pl - Anna Grodzka\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954\nLGBT"}
{"id": "26844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baruch%20Spinoza", "title": "Baruch Spinoza", "text": "Baruch Spinoza (f\u00f8ddur Benedito de Espinosa, 24. november 1632 \u00ed Amsterdam, dey\u00f0ur 21. februar 1677 \u00ed Den Haag) var ni\u00f0urlendskur heimspekingur.\n\nNi\u00f0urlendskir heimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1630-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1670-\u00e1runum"}
{"id": "26845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1moa", "title": "S\u00e1moa", "text": "Samoa m\u00e1 ikki blandast vi\u00f0 amerikanska \u00f8ki American Samoa, i\u00f0 liggur beint eystanfyri.\n\nL\u00fd\u00f0veldi\u00f0 S\u00e1moa, kent eisini sum Vesturs\u00e1moa, er eitt oyggjaland \u00ed Kyrrahavinum. L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 S\u00e1moa er annar av teimum tveimum oyggjab\u00f3lkunum, sum mynda S\u00e1moaoyggjarnar. Oyggjab\u00f3lkurin fevnir eisini um oyggjarnar S\u0101moa Amelika (Amerikanska S\u00e1moa). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Apia. Almenn m\u00e1l \u00ed S\u00e1moa eru enskt og s\u00e1moskt. \n\nS\u00e1moa\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "26846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maja%20Ivarsson", "title": "Maja Ivarsson", "text": "Maja Hanna Maria Ivarsson (f\u00f8dd 2. oktober 1979 \u00ed \u00c5hus) er ein svensk songkvinna. Hon er kend fr\u00e1 b\u00f3lkinum The Sounds, har hon er forsangari. Hon gj\u00f8rdist limur \u00ed b\u00f3lkinum \u00ed 1999. \u00cd 2002 gav b\u00f3lkurin \u00fat fyrstu \u00fatg\u00e1vu sina, Living in America, i\u00f0 fekk h\u00f8gar plaseringar \u00e1 hittlistum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og USA. Maja b\u00fa\u00f0i fyrstu \u00e1rini \u00ed \u00c5hus, men s\u00ed\u00f0an flutti familja hennara til Helsingborg at b\u00fagva. Maja b\u00fdr n\u00fa \u00ed Malm\u00f8.\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "26847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/73%20f.Kr.", "title": "73 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 78 f.Kr. 77 f.Kr. 76 f.Kr. 75 f.Kr. 74 f.Kr. - 73 f.Kr. - 72 f.Kr. 71 f.Kr. 70 f.Kr. 69 f.Kr. 68 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8rensen", "title": "S\u00f8rensen", "text": "S\u00f8rensen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 20. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og 8. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed Danmark. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur S\u00f8ren.\n\nKend f\u00f3lk sum eita S\u00f8rensen:\n\nF\u00f8royingar \n Gilli S\u00f8rensen, politikari.\n Mikkjal S\u00f8rensen, politikari.\n S\u00fasanna Skylv S\u00f8rensen, \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n Villi S\u00f8rensen, l\u00e6rari, bla\u00f0stj\u00f3ri og politikari.\n\nDanir \n Inge S\u00f8rensen, svimjari.\n\nNor\u00f0menn \n Heidi S\u00f8rensen, politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rasmussen", "title": "Rasmussen", "text": "Rasmussen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 11. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og 9. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed Danmark. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Rasmus.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Rasmussen:\n\nF\u00f8royingar \n Joen Magnus Rasmussen, politikari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur\n J\u00f3na Rasmussen, listakvinna.\n Oddfr\u00ed\u00f0ur Marni Rasmussen, rith\u00f8vundur, t\u00fd\u00f0ari, umm\u00e6lari og ritstj\u00f3ri.\n Rasmus Rasmussen, t\u00f3nleikari\n Rasmus Rasmussen (Regin \u00ed L\u00ed\u00f0), rith\u00f8vundur og politikari.\n Steint\u00f3r Rasmussen, t\u00f3nleikari.\n Terji Rasmussen, t\u00f3nleikari.\n\nDanir \n Anders Fogh Rasmussen, politikari.\n Lars L\u00f8kke Rasmussen, politikari.\n Poul Nyrup Rasmussen, politikari.\n\nNor\u00f0menn \n Einar Rasmussen, \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikronesiasamveldi%C3%B0", "title": "Mikronesiasamveldi\u00f0", "text": "Mikronesiasamveldi\u00f0  er eitt oyggjaland \u00ed Kyrrahavinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Palikir. Mikronesiasamveldi\u00f0 er eitt sambandsr\u00edki og oyggjar\u00edki \u00ed Mikronesia \u00ed Osiania. Oyggjarnar v\u00f3ru partur av USA fr\u00e1 1947 til 1990, men gj\u00f8rdust sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed samband vi\u00f0 USA \u00ed 1986. Oyggjarnar eru limir \u00ed Compact of Free Association, i\u00f0 merkir at USA hevur herna\u00f0arliga valdi\u00f0 og at oyggjarnar samstundis f\u00e1a menningarhj\u00e1lp \u00far USA. Mikronesiasamveldi\u00f0 er eitt av f\u00e1u londunum \u00ed ST, i\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 atkv\u00f8\u00f0ir \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn USA. Mikronesiasamveldi\u00f0 er tilsamans okkurt um 607 oyggjar og er b\u00fdtt sundur \u00ed f\u00fdra lutstatir. Oyggjarnar liggja vestur \u00far Filippinunum og nor\u00f0an fyri Papua N\u00fdguinea. \n\nKyrrahavsoyggjarnar\nMikronesia"}
{"id": "26853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkelsen", "title": "Mikkelsen", "text": "Mikkelsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 18. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Mikkel.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Mikkelsen:\n\nF\u00f8royingar \n Flemming Mikkelsen, politikari.\n J\u00e1kup Mikkelsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Jonhard Mikkelsen, rith\u00f8vundur.\n Maria R. Mikkelsen, rith\u00f8vundur.\n\nDanir \n Lars Mikkelsen, sj\u00f3nleikari.\n Mads Mikkelsen, sj\u00f3nleikari\n\nNor\u00f0menn \n Helmer Mikkelsen, politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danielsen", "title": "Danielsen", "text": "Danielsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 14. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Daniel.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Danielsen:\n\nF\u00f8royingar \n Arnbj\u00f8rn Danielsen, rith\u00f8vundur.\n Atli Danielsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n D\u00e1njal Pauli Danielsen, rith\u00f8vundur og politikari.\n D\u00e1njal Pauli Danielsen, kongsb\u00f3ndi og politikari.\n Joen Danielsen (Kv\u00edv\u00edks J\u00f3gvan), yrkjari.\n Kristina H\u00e1foss (f\u00f8dd Danielsen), \u00f8konomur og politikari.\n P\u00e1ll Danielsen, sj\u00f3nleikari og raddaleikari.\n Steffan Danielsen, listama\u00f0ur.\n Trygvi Danielsen, rith\u00f8vundur og t\u00f3nleikari.\n Victor Danielsen, tr\u00fabo\u00f0ari, rith\u00f8vundur og b\u00edbliut\u00fd\u00f0ari.\n\nDanir \n John Danielsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n\nNor\u00f0menn \n Andr\u00e9 Danielsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steffan%20Danielsen", "title": "Steffan Danielsen", "text": "Johan Steffan Danielsen (f\u00f8ddur 3. september 1922 \u00ed N\u00f3lsoy, dey\u00f0ur 28. mai 1976 \u00ed T\u00f3rshavn) var f\u00f8royskur listam\u00e1lari.\n\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 1976\nN\u00f3lsoy"}
{"id": "26856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/74%20f.Kr.", "title": "74 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 79 f.Kr. 78 f.Kr. 77 f.Kr. 76 f.Kr. 75 f.Kr. - 74 f.Kr. - 73 f.Kr. 72 f.Kr. 71 f.Kr. 70 f.Kr. 69 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/75%20f.Kr.", "title": "75 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 80 f.Kr. 79 f.Kr. 78 f.Kr. 77 f.Kr. 76 f.Kr. - 75 f.Kr. - 74 f.Kr. 73 f.Kr. 72 f.Kr. 71 f.Kr. 70 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/76%20f.Kr.", "title": "76 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 81 f.Kr. 80 f.Kr. 79 f.Kr. 78 f.Kr. 77 f.Kr. - 76 f.Kr. - 75 f.Kr. 74 f.Kr. 73 f.Kr. 72 f.Kr. 71 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "6. \u00f8ld f.Kr.", "text": "7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/7.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "7. \u00f8ld f.Kr.", "text": "8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egil%20%C3%A1%20B%C3%B8", "title": "Egil \u00e1 B\u00f8", "text": "Egil \u00e1 B\u00f8 (fyrr:  Zachariassen, f\u00f8ddur 2. apr\u00edl 1974) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum leikar vi\u00f0 EB/Streymi. Hann hevur sp\u00e6lt 14 A-landsdystir fyri F\u00f8royar fr\u00e1 2008 til 2010 og gj\u00f8rdi eitt m\u00e1l. Hann var tann elsti debutanturin nakrant\u00ed\u00f0 \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num, hann var 34 \u00e1r, 4 m\u00e1na\u00f0ir og 18 dagar, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta A-landsdyst, i\u00f0 var ein vinardystur m\u00f3ti Portugal \u00e1 \u00fativ\u00f8lli.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \n\nEgil \u00e1 B\u00f8 hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleri ymiskum f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum, s\u00ed\u00f0an 2005 vi\u00f0 EB/Streymi:\n\n 2005- EB/Streymur\n 2004 B36\n 2003 EB/Streymur\n 1999-2002 B36\n 1996-1998 \u00cdF\n 1995 NS\u00cd\n 1993-94 EB/Streymur\n 1991-92 Streymur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nEgil \u00e1 B\u00f8 \u00e1 Faroesoccer\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar\nB36 leikarar\nNS\u00cd leikarar\n\u00cdF leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "26862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leif%20Niclasen", "title": "Leif Niclasen", "text": "Leif Niclasen (f\u00f8ddur 1. oktober 1986) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum leikar vi\u00f0 EB/Streymi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nLeif Niclasen \u00e1 Faroesoccer\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "26863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marni%20Djurhuus", "title": "Marni Djurhuus", "text": "Marni Djurhuus (f\u00f8ddur 6. september 1985) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum leikar vi\u00f0 EB/Streymi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nMarni Djurhuus \u00e1 Faroesoccer\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "26864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A6tur%20Dam%20Jacobsen", "title": "P\u00e6tur Dam Jacobsen", "text": "P\u00e6tur Dam Jacobsen (f\u00f8ddur 5. desember 1982) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum leikar vi\u00f0 Sk\u00e1la \u00cdF. Hann hevur sp\u00e6lt 4 A-landsdystir fyri F\u00f8royar.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \n 2014- Sk\u00e1la\n 2009-13 EB/Streymur\n 2005-08 Sk\u00e1la\n 2001-04 AB\n 1999-2001 HB\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nP\u00e6tur Dam Jacobsen \u00e1 Faroesoccer\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar\nHB leikarar\nSk\u00e1la leikarar\nAB leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "26865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Levi%20Hanssen", "title": "Levi Hanssen", "text": "Levi Hanssen (f\u00f8ddur 24. februar 1988) er f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum leikar vi\u00f0 Havnar B\u00f3ltfelag.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nLevi Hanssen \u00e1 Faroesoccer\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar\nHB leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "26867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/77%20f.Kr.", "title": "77 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 82 f.Kr. 81 f.Kr. 80 f.Kr. 79 f.Kr. 78 f.Kr. - 77 f.Kr. - 76 f.Kr. 75 f.Kr. 74 f.Kr. 73 f.Kr. 72 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/78%20f.Kr.", "title": "78 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 83 f.Kr. 82 f.Kr. 81 f.Kr. 80 f.Kr. 79 f.Kr. - 78 f.Kr. - 77 f.Kr. 76 f.Kr. 75 f.Kr. 74 f.Kr. 73 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/79%20f.Kr.", "title": "79 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 84 f.Kr. 83 f.Kr. 82 f.Kr. 81 f.Kr. 80 f.Kr. - 79 f.Kr. - 78 f.Kr. 77 f.Kr. 76 f.Kr. 75 f.Kr. 74 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kenza%20Zouiten", "title": "Kenza Zouiten", "text": "Kenza Zouiten (f\u00f8dd 21. apr\u00edl 1991 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svensk modell og bloggari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n kenzas.se\n\nSvenskir bloggarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "26874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Petersen%20%28f%C3%B3tb%C3%B3ltsleikari%29", "title": "John Petersen (f\u00f3tb\u00f3ltsleikari)", "text": "John Petersen (f\u00f8ddur 22. apr\u00edl 1972 \u00e1 Sk\u00e1la) er ein f\u00f8royskur fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0sleikari og f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari. Hann hevur sp\u00e6lt 55 A-landsdystir og skora\u00f0 8 m\u00e1l fyri F\u00f8royar. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 f\u00f8roysku fel\u00f8gunum Sk\u00e1la \u00cdF, B36, G\u00cd og B68 og vi\u00f0 donsku fel\u00f8gunum Skive IK og Holstebro BK og \u00edslendska felagnum \u00cdF Leiftur. Hann hevur veri\u00f0 venjari hj\u00e1 Sk\u00e1la og B36.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit v\u00edsa m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nSk\u00e1la leikarar\nB36 leikarar\nB68 leikarar\nSk\u00e1laf\u00f3lk"}
{"id": "26875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/33%20f.Kr.", "title": "33 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 38 f.Kr. 37 f.Kr. 36 f.Kr. 35 f.Kr. 34 f.Kr. - 33 f.Kr. - 32 f.Kr. 31 f.Kr. 30 f.Kr. 29 f.Kr. 28 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/34%20f.Kr.", "title": "34 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 39 f.Kr. 38 f.Kr. 37 f.Kr. 36 f.Kr. 35 f.Kr. - 34 f.Kr. - 33 f.Kr. 32 f.Kr. 31 f.Kr. 30 f.Kr. 29 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/43%20f.Kr.", "title": "43 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 48 f.Kr. 47 f.Kr. 46 f.Kr. 45 f.Kr. 44 f.Kr. - 43 f.Kr. - 42 f.Kr. 41 f.Kr. 40 f.Kr. 39 f.Kr. 38 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Atia Balba Caesonia\n Decimus Junius Brutus Albinus\n Porcia Catonis\n Publius Cornelius Dolabella\n Quintus Tullius Cicero\n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/44%20f.Kr.", "title": "44 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 49 f.Kr.  48 f.Kr. 47 f.Kr. 46 f.Kr. 45 f.Kr. - 44 f.Kr. - 43 f.Kr. 42 f.Kr. 41 f.Kr. 40 f.Kr. 39 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/53%20f.Kr.", "title": "53 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 58 f.Kr. 57 f.Kr. 56 f.Kr. 55 f.Kr. 54 f.Kr. - 53 f.Kr. - 52 f.Kr. 51 f.Kr. 50 f.Kr. 49 f.Kr. 48 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/54%20f.Kr.", "title": "54 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 59 f.Kr. 58 f.Kr. 57 f.Kr. 56 f.Kr. 55 f.Kr. - 54 f.Kr. - 53 f.Kr. 52 f.Kr. 51 f.Kr. 50 f.Kr. 49 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/63%20f.Kr.", "title": "63 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 68 f.Kr. 67 f.Kr. 66 f.Kr. 65 f.Kr. 64 f.Kr. - 63 f.Kr. - 62 f.Kr. 61 f.Kr. 60 f.Kr. 59 f.Kr. 58 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Augustus\n Didymus Chalcenterus\n Marcus Vipsanius Agrippa\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/64%20f.Kr.", "title": "64 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 69 f.Kr. 68 f.Kr. 67 f.Kr. 66 f.Kr. 65 f.Kr. - 64 f.Kr. - 63 f.Kr. 62 f.Kr. 61 f.Kr. 60 f.Kr. 59 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/91%20f.Kr.", "title": "91 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 96 f.Kr. 95 f.Kr. 94 f.Kr. 93 f.Kr. 92 f.Kr. - 91 f.Kr. - 90 f.Kr. 89 f.Kr. 88 f.Kr. 87 f.Kr. 86 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/92%20f.Kr.", "title": "92 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 97 f.Kr. 96 f.Kr. 95 f.Kr. 94 f.Kr. 93 f.Kr. - 92 f.Kr. - 91 f.Kr. 90 f.Kr. 89 f.Kr. 88 f.Kr. 87 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/83%20f.Kr.", "title": "83 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 88 f.Kr. 87 f.Kr. 86 f.Kr. 85 f.Kr. 84 f.Kr. - 83 f.Kr. - 82 f.Kr. 81 f.Kr. 80 f.Kr. 79 f.Kr. 78 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26886", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/84%20f.Kr.", "title": "84 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 89 f.Kr. 88 f.Kr. 87 f.Kr. 86 f.Kr. 85 f.Kr. - 84 f.Kr. - 83 f.Kr. 82 f.Kr. 81 f.Kr. 80 f.Kr. 79 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/93%20f.Kr.", "title": "93 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 98 f.Kr. 97 f.Kr. 96 f.Kr. 95 f.Kr. 94 f.Kr. - 93 f.Kr. - 92 f.Kr. 91 f.Kr. 90 f.Kr. 89 f.Kr. 88 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/94%20f.Kr.", "title": "94 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 99 f.Kr. 98 f.Kr. 97 f.Kr. 96 f.Kr. 95 f.Kr. - 94 f.Kr. - 93 f.Kr. 92 f.Kr. 91 f.Kr. 90 f.Kr. 89 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/35%20f.Kr.", "title": "35 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 40 f.Kr. 39 f.Kr. 38 f.Kr. 37 f.Kr. 36 f.Kr. - 35 f.Kr. - 34 f.Kr. 33 f.Kr. 32 f.Kr. 31 f.Kr. 30 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/36%20f.Kr.", "title": "36 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 41 f.Kr. 40 f.Kr. 39 f.Kr. 38 f.Kr. 37 f.Kr. - 36 f.Kr. - 35 f.Kr. 34 f.Kr. 33 f.Kr. 32 f.Kr. 31 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/37%20f.Kr.", "title": "37 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 42 f.Kr. 41 f.Kr. 40 f.Kr. 39 f.Kr. 38 f.Kr. - 37 f.Kr. - 36 f.Kr. 35 f.Kr. 34 f.Kr. 33 f.Kr. 32 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/38%20f.Kr.", "title": "38 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 43 f.Kr. 42 f.Kr. 41 f.Kr. 40 f.Kr. 39 f.Kr. - 38 f.Kr. - 37 f.Kr. 36 f.Kr. 35 f.Kr. 34 f.Kr. 33 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/39%20f.Kr.", "title": "39 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. - 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini 10-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 44 f.Kr. 43 f.Kr. 42 f.Kr. 41 f.Kr. 40 f.Kr. - 39 f.Kr. - 38 f.Kr. 37 f.Kr. 36 f.Kr. 35 f.Kr. 34 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Quintus Labienus\n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rebro%20l%C3%A4n", "title": "\u00d6rebro l\u00e4n", "text": "\u00d6rebro l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n er \u00d6rebro.\n\n\u00d6rebro l\u00e4n hevur 286 079 \u00edb\u00fagvar (2014) og eina v\u00eddd vi\u00f0 8 517 km\u00b2.\n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "26896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4stmanlands%20l%C3%A4n", "title": "V\u00e4stmanlands l\u00e4n", "text": "V\u00e4stmanlands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n er V\u00e4ster\u00e5s.\n\nV\u00e4stmanlands l\u00e4n hevur 259 740 \u00edb\u00fagvar (2014) og eina v\u00eddd vi\u00f0 5 146 km\u00b2.\n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "26897", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.bq", "title": ".bq", "text": ".bq er eitt alnets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum er b\u00edlagt til Bonaire, Sint Eustatius og Saba.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "26898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/555%20f.Kr.", "title": "555 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 560 f.Kr. 559 f.Kr. 558 f.Kr. 557 f.Kr. 556 f.Kr. - 555 f.Kr. - 554 f.Kr. 553 f.Kr. 552 f.Kr. 551 f.Kr. 550 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Stesichorus\n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26899", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Kowalski", "title": "Daniel Kowalski", "text": "Daniel Steven Kowalski (f\u00f8ddur 2. juli 1975 \u00ed Singapor) er ein avstralskur svimjari. Hann vann hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 1996 og Summar-OL 2000.\n\n\u00c1 netinum \n sports-reference.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nAvstralskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 1996\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2000"}
{"id": "26900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1ra%20Ryggshamar%20Nysted", "title": "S\u00e1ra Ryggshamar Nysted", "text": "S\u00e1ra Ryggshamar Nysted (f\u00f8dd 19. januar 2001 \u00ed V\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur svimjari, i\u00f0 svimur fyri Susvim og F\u00f8royar. B\u00e6\u00f0i foreldur hennara, Anita Ryggshamar og J\u00f3hannes Nysted \u00far V\u00e1gi, eru fyrrverandi landsli\u00f0ssvimjarar og hava b\u00e6\u00f0i luttiki\u00f0 \u00e1 Oyggjaleikum fyri F\u00f8royar. Hin 9. januar 2016 setti hon ta\u00f0 fyrsta f\u00f8royska meti\u00f0, i\u00f0 er sett \u00e1 langgeil \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 i\u00f0 hon setti met \u00ed 400 metrum fr\u00edsvimjing vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:24.20 \u00e1 Susvim Stevnu 2016 \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nOyggjaleikir 2017 \n\t\n Gull \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:55,41\n Gull \u00ed 4 x 100 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3.51.66.\t\n Bronsa \u00ed 4x50 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47,60. Hinar v\u00f3ru: Beinta Debes, V\u00e1r E. Eidesgaard, Signhild Joensen.\n\nDanish Open 2016 \nNr. 4 \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5.01.59.\nNr. 5 \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.46.\n\nReykjavik International Games 2016 \nGull \u00ed 200 blanda\u00f0 vi\u00f0 n\u00fdggjum stevnumeti \u00e1 2:20.41, sum eisini var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet. Gamla meti\u00f0 \u00e1tti hon sj\u00e1lv fr\u00e1 2:21.59 fr\u00e1 HM fyri Juniorar \u00ed Singapore \u00ed 2015.\nGull \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:00.47, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet.\nGull \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 n\u00fdggjum f\u00f8royskum meti og f\u00f8royskum juniormeti \u00e1 2:06.76. Hon \u00e1tti sj\u00e1lv gamla meti\u00f0.\nGull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:18.70 \nSilvur \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:18.11, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet\nSilvur \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.67\n\nJuniormet \nS\u00e1ra setti juniormet \u00ed 100 metrar firvald \u00e1 1:06.58. Poula \u00d8ssursd\u00f3ttir Mohr \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1 1:09.23 fr\u00e1 2010.\n\nS\u00e1ra setti juniormet \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:06.39. Signhild Joensen \u00far \u00c6gir \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1 1:06.90, fr\u00e1 Evropeisku Leikunum \u00ed Baku \u00ed 2015.\n\nF\u00f8roysk met sett \u00ed innlei\u00f0andi\nS\u00e1ra setti f\u00f8royskt met \u00ed 200 m firvald, t\u00e1 i\u00f0 hon svam innlei\u00f0andi kapping vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.33.76.\n\nF\u00f8roya fyrsta langgeil svimjikapping \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll 2016 \nS\u00e1ra lutt\u00f3k \u00e1 F\u00f8roya fyrstu langgeil svimjikapping, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi hin 9. januar 2016. S\u00e1ra setti tr\u00fd n\u00fdggj f\u00f8roysk met. Fyrst setti hon met \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:24.20, ta\u00f0 var fyrsta met sett \u00e1 langgeil \u00ed F\u00f8royum. S\u00ed\u00f0an setti hon met \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 58.91, og at enda setti t\u00f3k hon meti\u00f0 \u00ed 800 metrum fr\u00ed, i\u00f0 Mona Simonsen setti \u00e1 HM \u00ed 2007 \u00ed Melbourne. N\u00fdggja meti\u00f0 hj\u00e1 S\u00e1ru \u00ed 800 m fr\u00ed var 9:12.01.\n\nNM og NJM \u00e1 stuttgeil 2015 \nGentustafettin setti st\u00f3rt n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet fyri landsli\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e6r svumu 4x100 fr\u00ed upp\u00e1 3:56.68, har gamla meti\u00f0 var 4:02.35 fr\u00e1 NJM 2010. T\u00e6r sum svumu v\u00f3ru Signhild Joensen \u00far \u00c6gir, S\u00e1ra Nysted \u00far SuSvim, og Jana Thomsen og Barbara Debes \u00far \u00c6gir.\nBronsu \u00ed 400 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:50.30, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet. Hon \u00e1tti sj\u00e1lv gomlu metini, i\u00f0 hon setti \u00e1 Oyggjaleikum \u00e1 Jersey 2015 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:51.57\nBronsu \u00ed juniorb\u00f3lkinum \u00ed 200 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:16.52, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet. Hon \u00e1tti sj\u00e1lv f\u00f8royska meti\u00f0 \u00e1 2:18.78, fr\u00e1 t\u00e1 i\u00f0 hon vann bronsu \u00e1 Oyggjaleikum \u00e1 Jersey 2015.\nNr. 5 \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:18.31, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet. Mona Simonsen \u00e1tti f\u00f8royska meti\u00f0 \u00e1 4:19.54 fr\u00e1 t\u00e1 i\u00f0 hon vann gull \u00e1 Oyggjaleikum \u00e1 \u00c1landi \u00ed 2009, og S\u00e1ra \u00e1tti sj\u00e1lv juniormeti\u00f0 \u00e1 4:21.27 fr\u00e1 t\u00e1 i\u00f0 hon vann gull \u00e1 Oyggjaleikum \u00e1 Jersey \u00ed 2015.\n\nHeimsMeistarastevna fyri Juniorar 2015 \u00ed Singapore \nF\u00f8royar hev\u00f0i tveir luttakarar til HeimsMeistarastevnuna fyri Juniorar 2015 \u00ed Singapor, S\u00e1ra Nysted og V\u00e1r Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard.\nNr. 25 av 47 \u00ed  200 rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:19.29, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Gamla meti\u00f0 \u00e1 2:24.41 fr\u00e1 Evropeisku JuniorMeistarastevnuni \u00ed Antwerpen \u00ed 2007 \u00e1tti Elspa M\u00f8rk\u00f8re.  T\u00ed\u00f0in hj\u00e1 S\u00e1ru hev\u00f0i rokki til eitt 3. pl\u00e1ss um vit till\u00e1ta okkum at bara hyggja at yngsta \u00e1rganginum 2001, sum S\u00e1ra hoyrir til.\nNr. 28 av 57 \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:21.59, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet, hon \u00e1tti sj\u00e1lv gamla meti\u00f0. Hon svam n\u00e6stbestu t\u00ed\u00f0 av gentunum fr\u00e1 \u00e1rgangi 2001.\nSvam 800 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:20.94, i\u00f0 var pers\u00f3nligt met.\nSvam 400 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:08.64, i\u00f0 var hennara n\u00e6stbesta t\u00ed\u00f0, og n\u00e6stbesta t\u00ed\u00f0, i\u00f0 n\u00f8kur f\u00f8roysk kvinna hevur svomi\u00f0 til henda dagin. Um hugt ver\u00f0ur at teimum i\u00f0 v\u00f3ru f\u00f8ddar \u00ed 2001, so svam S\u00e1ra tri\u00f0skj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0ina.\n\nNMU 2015 \n\nS\u00e1ra og tr\u00edggir a\u00f0rir f\u00f8royingar lutt\u00f3ku \u00e1 Nor\u00f0urlendsku Meistarastevnuni fyri Ung 2015 \u00ed J\u00f6nk\u00f6ping, i\u00f0 var fyri gentur f\u00f8ddar \u00e1r 2001 og 2002 og fyri dreingir f\u00f8ddir 1999 og 2000. Kappingarnar v\u00f3ru \u00e1 langgeil. Avriki\u00f0 gj\u00f8rdist ta\u00f0 besta hj\u00e1 F\u00f8royum nakrant\u00ed\u00f0 og S\u00e1ra vann flest hei\u00f0ursmerki i\u00f0 nakar f\u00f8royingur hevur vunni\u00f0 til hesa kapping. Hon vann fimm gull hei\u00f0ursmerki og eitt silvurhei\u00f0ursmerki. V\u00e1r Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard (HS) vann silvur \u00ed 800 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:25.45. Hinir b\u00e1\u00f0ir luttakararnir v\u00f3ru R\u00f3kur Trygvason \u00far \u00c6gir og Birni Sigvardsen \u00far Havnar Svimjifelag. Hei\u00f0ursmerki, t\u00ed\u00f0ir og met hj\u00e1 S\u00e1ru v\u00f3ru hesi:\n\n Gull \u00ed 800 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:23.65 (f\u00f8royskt juniormet)\n Gull \u00ed 400 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:08.00 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n Gull \u00ed 200 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:07.54 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n Gull \u00ed 400 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:31.46 (f\u00f8royskt juniormet)\n Gull \u00ed 200 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini  2:24.85\n Silvur \u00ed 100 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 59.37 (f\u00f8royskt met og juniormet)\n\nOyggjaleikir 2015 \nGull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:59.90\nGull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:21.27\nGull \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:51.57, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet.\nGull \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:02.60, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet.\nGull \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:57.06, sum var n\u00fdtt oyggjaleikamet. Hinar i\u00f0 svumu v\u00f3ru Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm og Signhild Joensen.\nSilvur \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.40, saman vi\u00f0 Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0, L\u00edv Eidesgaard og V\u00e1r Eidesgaard\nSilvur \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:19.64, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru: Signhild Joensen, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0. Gamla meti\u00f0 \u00e1 4:22.92 settu Birita Debes, Malan V. B\u00e6rendsen, Bj\u00f8rg Seloy og Shaila millum Gar\u00f0arnar \u00e1 Oyggjaleikum \u00ed 2009.\nBronsa \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:18.78\nBronsa \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 57.95 (pers\u00f3nligt met)\nBronsa \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.02, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru Signhild Joensen, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og V\u00e1r Eidesgaard.\n\nDanish Open 2015 \u00ed Keypmannahavn \nS\u00e1ra setti n\u00fdggj f\u00f8roysk met og juniormet \u00e1 Danish Open s\u00ed\u00f0st \u00ed mars 2015:\nNr. 11 av 46 og setti f\u00f8royskt met \u00ed 200 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.67. Meti\u00f0 hj\u00e1 S\u00e1ru var\u00f0 sett \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lum. Emma Festirstein Nystr\u00f8m \u00e1tti f\u00f8royska meti\u00f0 \u00e1 2:24.62 fr\u00e1 Copenhagen Swim Cup \u00ed mai 2014, me\u00f0an S\u00e1ra sj\u00e1lv \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1 2:27.91 fr\u00e1 Reykjav\u00edk International Games \u00ed januar 2015.\nNr. 18 og setti f\u00f8royskt met \u00ed 400 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:13.91. Hon setti meti\u00f0 \u00ed C-finaluni. Hetta var eitt gott petti afturat av f\u00f8royska metinum, sum Elspa M\u00f8rk\u00f8re \u00e1tti vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:27.85 fr\u00e1 RIG 2005 til S\u00e1ra \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum \u00e1 Danish Open 2015 svam teinin upp\u00e1 5:14.65.\nNr. 32 av 93 og setti f\u00f8royskt juniormet \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 59.67 sekund.\n\nReykjav\u00edk International Games 2015 \nS\u00e1ra lutt\u00f3k \u00e1 svimjistevnu \u00ed \u00cdslandi fr\u00e1 16. til 18. januar 2015. Hon vann fleiri hei\u00f0ursmerki og setti fleiri n\u00fdggj f\u00f8roysk juniormet. Eitt n\u00fa svam hon vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:00.17 \u00ed innlei\u00f0andi kapppping og setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed 100 metrum fr\u00ed, hon vann gull \u00ed unglingakappingini fyri gentur yngri enn 14 \u00e1r og kom samstundis \u00ed opnu A-finaluna. Hon svam skj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0 av 30 luttakrarum \u00ed b\u00f3lkinum fyri gentur 14 \u00e1r og yngri.\n\nOpin b\u00f3lkur \nSilvur \u00ed 200 blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:27.91, opin b\u00f3lkur. Hon setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet.\nBronsu \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:50.59 \u00ed opna b\u00f3lkinum \nBronsu \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:00.17 \u00ed opna b\u00f3lkinum.\n\nGentur yngri enn 14 \u00e1r \nGull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:49 \u00ed b\u00f3lkinum gentur 14 \u00e1r og yngri.\nGull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:12.22 \u00ed b\u00f3lkinum gentur 14 \u00e1r og yngri.\nGull \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:40.07 \u00ed b\u00f3lkinum gentur 14 \u00e1r og yngri.\nGull \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:19.95 \u00ed b\u00f3lkinum gentur 14 \u00e1r og yngri.\nGull \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:50.59 \u00ed b\u00f3lkinum gentur 14 \u00e1r og yngri.\nGull \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:00.17 \u00ed b\u00f3lkinum 14 \u00e1r og yngri, hon setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet.\nGull \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:14.25 \u00ed b\u00f3lkinum 14 \u00e1r og yngri\nGull \u00ed 200 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:28.56 \u00ed b\u00f3lkinum 14 \u00e1r og yngri.\nBronsu \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:49.10\n\nFM 2014 \nSilvur \u00ed 200m fr\u00edsvimjing kvinnur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:06.48 \t\nBronsu \u00ed 100m blanda\u00f0 kvinnur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:08.93\n\nF\u00f8royameistarastevnan fyri Ung 2014 \nS\u00e1ra lutt\u00f3k \u00e1 FMJ \u00ed Havn, sum var\u00f0 hildi\u00f0 25. og 26. apr\u00edl 2014. Hon vann flest hei\u00f0ursmerki yvirh\u00f8vur - 13 \u00far gulli og 3 \u00far silvuri. Hon hev\u00f0i eisini n\u00f8kur av teimum bestu FINA stigum \u00e1 kappingini, \u00e1 listanum yvir 12 tey bestu FINA stigini \u00e1tti S\u00e1ra helmingin:\n\nNr. 2 - S\u00e1ra R. Nysted (2001), SuSvim - 9:25.14 \u00ed 800 fr\u00ed (616 FINA stig)\nNr. 3 - S\u00e1ra R. Nysted (2001), SuSvim - 59.99 \u00ed 100 fr\u00ed (614 FINA stig)\nNr. 6 - S\u00e1ra R. Nysted (2001), SuSvim - 4:38.50 \u00ed 400 fr\u00ed (599 FINA stig)\nNr. 7 - S\u00e1ra R. Nysted (2001), SuSvim - 2:11.99 \u00ed 200 fr\u00ed (597 FINA stig)\nNr. 10 - S\u00e1ra R. Nysted (2001), SuSvim - 1:09.02 \u00ed 100 blanda\u00f0 (585 FINA stig)\nNr. 12 - S\u00e1ra R. Nysted (2001), SuSvim - 27.83 \u00ed 50 fr\u00ed (583 FINA stig)\n\nHei\u00f0ur \n 2016 - Hei\u00f0ra\u00f0 fyri fj\u00f3rbesta avrik \u00e1 Reykjav\u00edk International Games 2016, hon fekk 724 FINA stig \u00ed 200 metrum rygg og 200 blanda\u00f0.\n 2015 - \u00c1rsins svimjari hj\u00e1 kvinnum \u00e1 FM 2015\n 2014 - \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot hj\u00e1 kvinnum \u00e1 FM 2014\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2001"}
{"id": "26902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AFO", "title": "ISO 3166-2:FO", "text": "ISO 3166-2:FO er F\u00f8roya partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nF\u00f8royar\nISO 3166"}
{"id": "26903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Kenkhuis", "title": "Johan Kenkhuis", "text": "Johan Kenkhuis (f\u00f8ddur 7. mai 1980 \u00ed Vriezenveen) er ein ni\u00f0urlendskur svimjari. Hann vann hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2000 og Summar-OL 2004.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nNi\u00f0urlendskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2000\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2004"}
{"id": "26904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/554%20f.Kr.", "title": "554 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 559 f.Kr. 558 f.Kr. 557 f.Kr. 556 f.Kr. 555 f.Kr. - 554 f.Kr. - 553 f.Kr. 552 f.Kr. 551 f.Kr. 550 f.Kr. 549 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3land%20Toftum", "title": "R\u00f3land Toftum", "text": "R\u00f3land Toftum (f\u00f8ddur 1998) \u00far V\u00e1gi er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri Susvim og F\u00f8royar. Hann er fyrsti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur svomi\u00f0 50 metrar bringu \u00e1 langgeil undir 30 sekund.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nOyggjaleikir 2017 \n Silvur \u00ed 50 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.18\n Silvur \u00ed 100 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:03,76\n Bronsu \u00ed 4x50 m blanda\u00f0. Hinir \u00e1 li\u00f0num v\u00f3ru: Marius Ihlen Gardshodn, Alvi Hjelm, \u00d3li Mortensen. Teir svumu vi\u00f0 samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini 1:44,97.\n\nDanish Open 2016 \nR\u00f3land lutt\u00f3k saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum svimjarum \u00e1 Danish Open \u00ed Bellah\u00f8j \u00ed apr\u00edl 2016. Hann setti tv\u00e6r fer\u00f0ir n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet \u00ed 50 metrar bringu, fyrst \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.89. Hann gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur svomi\u00f0 50 metrar bringu \u00e1 langgeil undir 30 sekund. Hann svam \u00ed f\u00fdra B-finalum, ta\u00f0 var \u00ed 50, 100 og 200 bringu og \u00ed 50 m fr\u00ed.\nSetti f\u00f8royskt met og juniormet \u00ed 50 m bringu \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0li vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.89\nSetti f\u00f8royskt met og juniormet \u00ed 50 m bringu \u00ed finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 29.81\n\nFM \u00e1 langgeil 2016 \nFyrsta FM-svimjikappingin \u00e1 langgeil nakrant\u00ed\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi vikuskifti\u00f0 fr\u00e1 11. til 13. mars 2016. R\u00f3land vann fleiri hei\u00f0ursmerki og setti f\u00f8roysk met.\n\nGull \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:24.58\nGull \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:06.88\nGull \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.01 \nGull \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.45\nGull \u00ed 4X100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:42.95, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met fyri fel\u00f8g (ikki landsli\u00f0)\nBronsu \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 55.14\n\nReykjav\u00edk International Games 2016 \nR\u00f3land setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet \u00ed 50 m bringu \u00e1 langgeil \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.45. P\u00e1l Joensen \u00e1tti gamla meti\u00f0 \u00e1 30.65 fr\u00e1 Bergen Swim Festival 2015. Markus Joensen \u00far Havnar Svimjifelag \u00e1tti f\u00f8royska juniormeti\u00f0 \u00e1 31:81, fr\u00e1 Evropeisku JuniorMeistarastevnuni \u00ed P\u00f3llandi \u00ed 2013.\n\nR\u00f3land setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed innlei\u00f0andi kapping \u00ed 100 metrum bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:07.76. Markus Joensen \u00far Havnar Svimjifelag \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1 1:08.93 fr\u00e1 2013.\n\n Gull \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.03, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet\n Gull \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:23.72, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet\n Silvur \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:06.87, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet\n Silvur \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.38, i\u00f0 var hansara pers\u00f3nligt besta t\u00ed\u00f0\n\nNM og NJM \u00e1 stuttgeil \u00ed 2015 \u00ed Bergen \nR\u00f3land setti tr\u00fd juniormet \u00e1 Nor\u00f0urlendsku JuniorMeistarastevnuni \u00e1 stuttgeil, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed Bergen \u00ed desember 2015. Hann setti juniormet \u00ed 200 m bringu, fyrst \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:19.52 og s\u00ed\u00f0an \u00ed finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:19.37. R\u00f3land setti eisini n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet \u00ed 100 metra bringusvimjing \u00e1 stuttgeil, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum \u00e1 NM/NJM 2015 \u00ed Bergen svam teinin upp\u00e1 1:04.43.\n\nOyggjaleikir 2015 \n\nBronsu \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:44.22, hinir v\u00f3ru: Alvi Hjelm, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og P\u00e1l Joensen\nBronsu \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:50.51 hinir v\u00f3ru: Alvi Hjelm, \u00d3li Mortensen og P\u00e1l Joensen\nBronsu \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:26.31, i\u00f0 var n\u00fdtt landsli\u00f0smet. Hinir v\u00f3ru: P\u00e1l Joensen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og \u00d3li Mortensen\n\nFM \u00ed svimjing 2015 \nR\u00f3land setti f\u00f8royskt juniormet \u00ed 200 bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:21.33.\nGull \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:36.51, hinir v\u00f3ru: Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, R\u00f3i Bech og P\u00e1l Joensen.\nGull \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:33.48, hinir v\u00f3ru: Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, R\u00f3i Bech og P\u00e1l Joensen.\nSilvur \u00ed 50 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.40\nSilvur \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.10\n\nReykjav\u00edk International Games 2015 \nKappingin var hildin vikuskifti 16. til 18. januar 2015.\n Gull \u00ed 200 metrar bringu fyri menn, opin b\u00f3lkur. Setti n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:29.49.\n Bronsu \u00ed 100 bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:10.31\n\nNM og NJM 2014 \u00ed Upplands V\u00e4sby \n Nr. 7 \u00ed 200 metrar bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:29.03\n\nFM 2014 \nR\u00f3land lutt\u00f3k \u00e1 FM \u00ed svimjing 2014, sum var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Havn vikuskifti\u00f0 16., 17. og 18. mai 2014. Hann vann fleiri hei\u00f0ursmerki b\u00e6\u00f0i \u00ed einstaklingakappingum og li\u00f0kappingum. Besta \u00farsliti\u00f0 hj\u00e1 honum var \u00ed li\u00f0kapping \u00ed 4 fer\u00f0ir 50 metrum fr\u00ed, har i\u00f0 teir settu n\u00fdtt f\u00f8royskt met. \u00c1 stevnuni var\u00f0 hann eisini kosin sum \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot 2014 hj\u00e1 monnunum. \nGull \u00ed 4 x 100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:59.75 vi\u00f0 Harrar Susvim, saman vi\u00f0 P\u00e1l Joensen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og D\u00e1njal Martin Hofgaard.\nGull \u00ed 4 x 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:32.77, saman vi\u00f0 Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen, D\u00e1njal Martin Hofgaard og P\u00e1l Joensen\nGull \u00ed 4 x 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:34.96, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt met, saman vi\u00f0 H\u00f8gna Simonsen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen og D\u00e1njal Martin Hofgaard.\nSilvur \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 24.15\nBronsu \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:32.31\nBronsu \u00ed 100 m bringu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:10.24\nBronsu \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 54.47\n\nMeistarastevna fyri ung 2014 \nR\u00f3land lutt\u00f3k \u00e1 Meistarastevnu fyri ung \u00ed Svimjih\u00f8llini \u00ed Havn 25. og 26. apr\u00edl 2014. Hann gj\u00f8rdist mest vinnandi drongur og n\u00e6st mest vinnandi av \u00f8llum, n\u00e6st eftir S\u00e1ru R. Nysted. R\u00f3land vann 12 gull, 2 silvur og 1 bronsu hei\u00f0ursmerki.\n\nNMU 2013 \nR\u00f3land lutt\u00f3k \u00e1 nor\u00f0urlendsku meistarastevnuni fyri ung, sum var\u00f0 hildin \u00ed Reykjav\u00edk \u00ed juli 2013.\nNr. 6 \u00ed 50 m fr\u00ed vi\u00f0 25.39\nNr. 8 \u00ed 200 m bringu vi\u00f0 2:41.57\nNr. 11 \u00ed 100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 56.99.\nNr. 13 \u00ed 200 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:12.25.\nNr. 5 \u00ed 4x200 m fr\u00ed fyri blanda\u00f0 li\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:01.73, saman vi\u00f0 Marius Ihlen Gardshodn, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, L\u00edv E. Eidesgaard.\n\nHei\u00f0ur \n\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot \u00e1 FM \u00ed svimjing 2014\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998"}
{"id": "26906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dam", "title": "Dam", "text": "Dam er 19. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Dam:\n Atli P\u00e6tursson Dam, f\u00f8royskur politikari.\n D\u00e1njal Dam \u00e1 Neystab\u00f8, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n Gunnv\u00e1 Dam, f\u00f8royskur sk\u00falab\u00f3karith\u00f8vundur\n Halld\u00f3ra Dam, f\u00f8royskur barnab\u00f3karith\u00f8vundur\n Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, f\u00f8royskur politikari.\n Helgi Dam Ziska, f\u00f8royskur telvari.\n Inga Poulsen Dam, f\u00f8royskur prestur\n Jan Dam, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Magnus Dam Jacobsen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Maria Dam, f\u00f8royskt v\u00edsindaf\u00f3lk\n Peter Mohr Dam, f\u00f8royskur politikari.\n P\u00e6tur Dam Jacobsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Rigmor Dam, f\u00f8royskur politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomsen", "title": "Thomsen", "text": "Thomsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 8. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Thomas.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Thomsen:\n\nF\u00f8royingar \n Anna Kirstin Thomsen\n Gunnar H. Thomsen, t\u00f3nleikari.\n Henning Thomsen, rith\u00f8vundur.\n Jutta Thomsen, svimjari.\n Kristina Elin Thomsen, svimjari.\n Poul Julius Thomsen, politikari.\n Richard B. Thomsen, rith\u00f8vundur og vinnul\u00edvsma\u00f0ur\n\nDanir \n Britta Thomsen, politikari.\n Ulrich Thomsen, sj\u00f3nleikari\n\nNor\u00f0menn \n Ib Thomsen, politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simonsen", "title": "Simonsen", "text": "Simonsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 12. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Simon.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Simonsen:\n\nF\u00f8royingar \n Ingun Simonsen, songkvinna og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n Kim Simonsen, rith\u00f8vundur.\n Malan Marnersd\u00f3ttir (f\u00f8dd Simonsen), professari og granskari.\n Mona Simonsen, svimjari.\n R\u00f3sa Samuelsen (f\u00f8dd Simonsen), politikari.\n\nDanir \n Allan Simonsen, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari\n Rudolph Simonsen, t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n Thorkild Simonsen, politikari.\n\nNor\u00f0menn \n Jan Simonsen, politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/45%20f.Kr.", "title": "45 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 50 f.Kr. 49 f.Kr.  48 f.Kr. 47 f.Kr. 46 f.Kr. - 45 f.Kr. - 44 f.Kr. 43 f.Kr. 42 f.Kr. 41 f.Kr. 40 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/46%20f.Kr.", "title": "46 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 51 f.Kr. 50 f.Kr. 49 f.Kr.  48 f.Kr. 47 f.Kr. - 46 f.Kr. - 45 f.Kr. 44 f.Kr. 43 f.Kr. 42 f.Kr. 41 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/55%20f.Kr.", "title": "55 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 60 f.Kr. 59 f.Kr. 58 f.Kr. 57 f.Kr. 56 f.Kr. - 55 f.Kr. - 54 f.Kr. 53 f.Kr. 52 f.Kr. 51 f.Kr. 50 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/65%20f.Kr.", "title": "65 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 70 f.Kr. 69 f.Kr. 68 f.Kr. 67 f.Kr. 66 f.Kr. - 65 f.Kr. - 64 f.Kr. 63 f.Kr. 62 f.Kr. 61 f.Kr. 60 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26913", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johansen", "title": "Johansen", "text": "Johansen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 10. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Johan.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Johansen:\n\nF\u00f8royingar \n Bjarni Johansen, f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari.\n Hanus G. Johansen, t\u00f3nleikari.\n Marita Petersen (f\u00f8dd Johansen), politikari.\n Oddv\u00f8r Johansen, rith\u00f8vundur.\n S\u00e1mal Johansen, rith\u00f8vundur.\n\nDanir \n Dan Anton Johansen, f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari.\n\nGr\u00f8nlendingar \n Lars Emil Johansen, politikari.\n\nNor\u00f0menn \n Johan Strand Johansen, politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nielsen", "title": "Nielsen", "text": "Nielsen er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, ta\u00f0 er 9. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og 2. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed Danmark. Eftirnavni\u00f0 merkir Sonur Niels.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Nielsen:\n\nF\u00f8royingar \n Hergeir Nielsen, politikari.\n J\u00f3anes Nielsen, yrkjari.\n Torkil Nielsen, f\u00f3tb\u00f3lssp\u00e6lari.\n\nDanir \n Mie \u00d8stergaard Nielsen, svimjari.\n\nNor\u00f0menn \n Joachim Nielsen, t\u00f3nleikari.\n\nSviar \n Sanna Nielsen, songkvinna.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FM%20%C3%AD%20svimjing%202014", "title": "FM \u00ed svimjing 2014", "text": "F\u00f8royaMeistarastevnan og JuniorMeistarastevnan 2014 var\u00f0 hildin \u00ed Havn vikuskifti\u00f0 16., 17. og 18. mai. Susvim vann flest gull hei\u00f0ursmerki b\u00e6\u00f0i b\u00e6\u00f0i \u00ed juniorb\u00f3lkinum og \u00ed opna b\u00f3lkinum, \u00c6gir n\u00e6stflest og s\u00ed\u00f0ani Havnar Svimjifelag tri\u00f0fest \u00ed juniorb\u00f3lkinum og FLOT tri\u00f0flest \u00ed opna b\u00f3lkinum.\n\nHei\u00f0ursmerjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 FM/JM 2014\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Juniormeistarastevnuni 2014\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni 2014\n\nF\u00f8roysk met og juniormet \u00e1 JM/FM 2014 \n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm setti f\u00f8royskt met og juniormet \u00ed 50 metra bringusvimjing, umframt juniormet \u00ed 100 metra bringusvimjing. Emma Festirstein Nystr\u00f8m setti f\u00f8royskt met \u00ed 200 metra bringusvimjing. Og SuSvim menn settu f\u00f8royskt met \u00ed 4x50 metra fr\u00edsvimjing.\n\nJuniormet \u00e1 JM/FM 2014 \n\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir 33.90 \u00ed 50 metra bringusvimjing\n- Eva Trygvad\u00f3ttir (1996), \u00c6gir \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1 34.19 fr\u00e1 FM/JM 2011\n\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir 1:14.52 \u00ed 100 metra bringusvimjing\n- Turi\u00f0 S. Christiansen (1996), \u00c6gir \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1 1:14.70 fr\u00e1 HS-stevnu \u00ed apr\u00edl 2011\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 JM/FM 2014 \n\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir 33.90 \u00ed 50 metra bringusvimjing\n- Eva Trygvad\u00f3ttir (1996), \u00c6gir \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1 34.19 fr\u00e1 FM/JM 2011\n\nEmma Festirstein Nystr\u00f8m (1996), HS 2:36.12 \u00ed 200 metra bringusvimjing\n- Turi\u00f0 S. Christiansen (1996), \u00c6gir \u00e1tti f\u00f8royska meti\u00f0 \u00e1 2:37.64 fr\u00e1 \u00c6gir-stevnu \u00ed november 2011\n\nSuSvim menn (1989) 1:34.96 \u00ed 4x50 metra fr\u00edsvimjing\n H\u00f8gni Simonsen 23.62, D\u00e1njal Martin Hofgaard 23.94, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen 23.65, R\u00f3land Toftum 23.75\n\nSuSvim \u00e1tti f\u00f8royska meti\u00f0 \u00e1 1:35.06 fr\u00e1 FM/JM 2013\n- R\u00f3land Toftum 24.72, H\u00f8gni Simonsen 23.86, Ey\u00f0bj\u00f8rn Joensen 23.43, P\u00e1l Joensen 23.05\n\nP\u00e1l meira enn 100 gullmerki \u00e1 F\u00f8royameistarastevnu \n\nP\u00e1l Joensen skriva\u00f0i s\u00f8gu vi\u00f0 at fara upp um 100 f\u00f8royameistaraheiti tilsamans, fyrst \u00edrokna\u00f0 li\u00f0svimjingar og s\u00ed\u00f0ani sum einstaklingur, solei\u00f0is at hann n\u00fa tilsamans hevur vunni\u00f0 101 gullhei\u00f0ursmerki sum einstaklingur, 14 silvur og 5 \u00far bronsu, umframt 4 gull, 11 silvur og 6 bronsur sum partur av li\u00f0svimjing. Ella \u00ed alt 105 gullmerki, 25 silvur og 11 bronsur.\n\nP\u00e1l tangera\u00f0i eisini s\u00edtt met \u00ed flest gullhei\u00f0ursmerki vunni\u00f0 \u00e1 somu F\u00f8royameistarastevnu, vi\u00f0 n\u00fa at vinna 15 gull og 1 silvur. Telja vit \u00f8ll hei\u00f0ursmerki vi\u00f0, so var avrik hansara \u00e1 FM 2008 t\u00f3 enn meira dominerandi, 15 gull, 1 silvur og 3 bronsur.\n\n\u00c1rsins svimjarar og \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot og flest FINA stig\n\n\u00c1rsins svimjari, menn \nP\u00e1l Joensen, Susvim\n\n\u00c1rsins svimjari, kvinnur \nEmma Festirstein Nystr\u00f8m, Havnar Svimjifelag\n\n\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot, dreingir/menn \nR\u00f3land Toftum (f\u00f8ddur 1998)\n\n\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot, gentur/kvinnur \nS\u00e1ra R. Nysted (f\u00f8dd 2001)\n\nFlest FINA stig \n P\u00e1l Joensen\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nSvimjikappingar\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "26916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/100%20f.Kr.", "title": "100 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 105 f.Kr. 104 f.Kr. 103 f.Kr. 102 f.Kr. 101 f.Kr. - 100 f.Kr. - 99 f.Kr. 98 f.Kr. 97 f.Kr. 96 f.Kr. 95 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/101%20f.Kr.", "title": "101 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 106 f.Kr. 105 f.Kr. 104 f.Kr. 103 f.Kr. 102 f.Kr. - 101 f.Kr. - 100 f.Kr. 99 f.Kr. 98 f.Kr. 97 f.Kr. 96 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/100-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "100-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 109 f.Kr. 108 f.Kr. 107 f.Kr. 106 f.Kr. 105 f.Kr. 104 f.Kr. 103 f.Kr. 102 f.Kr. 101 f.Kr. 100 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd \n109 f.Kr. - Spartacus, tr\u00e6lur og uppreistrarma\u00f0ur.\n108 f.Kr. - Catilina, r\u00f3mverskur politikari.\n3. januar 106 f.Kr. - Cicero, r\u00f3mverskur talari, rith\u00f8vundur og politikari.\n29. september 106 f.Kr. - Pompejus, r\u00f3mverskur statsma\u00f0ur.\n102 f.Kr. - Quintus Tullius Cicero, r\u00f3mverskur statsma\u00f0ur og rith\u00f8vundur.\n13. juli 100 f.Kr. - Julius Caesar, r\u00f3mverskur generalur og statsma\u00f0ur.\n100 f.Kr. - Titus Labienus, r\u00f3mverskur herovasti.\n\nDey\u00f0 \n104 f.Kr. - Jugurtha, numidiskur kongur.\n102 f.Kr. - Gajus Lucilius, r\u00f3mverskt skald.\n101 f.Kr. - Kleopatra III, egyptisk drotning.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/102%20f.Kr.", "title": "102 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 107 f.Kr. 106 f.Kr. 105 f.Kr. 104 f.Kr. 103 f.Kr. - 102 f.Kr. - 101 f.Kr. 100 f.Kr. 99 f.Kr. 98 f.Kr. 97 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/103%20f.Kr.", "title": "103 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 108 f.Kr. 107 f.Kr. 106 f.Kr. 105 f.Kr. 104 f.Kr. - 103 f.Kr. - 102 f.Kr. 101 f.Kr. 100 f.Kr. 99 f.Kr. 98 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/104%20f.Kr.", "title": "104 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 109 f.Kr. 108 f.Kr. 107 f.Kr. 106 f.Kr. 105 f.Kr. - 104 f.Kr. - 103 f.Kr. 102 f.Kr. 101 f.Kr. 100 f.Kr. 99 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/47%20f.Kr.", "title": "47 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 52 f.Kr. 51 f.Kr. 50 f.Kr. 49 f.Kr. 48 f.Kr. - 47 f.Kr. - 46 f.Kr. 45 f.Kr. 44 f.Kr. 43 f.Kr. 42 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/48%20f.Kr.", "title": "48 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 53 f.Kr. 52 f.Kr. 51 f.Kr. 50 f.Kr. 49 f.Kr. - 48 f.Kr. - 47 f.Kr. 46 f.Kr. 45 f.Kr. 44 f.Kr. 43 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/49%20f.Kr.", "title": "49 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. - 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini \n\n\u00c1rstal: 54 f.Kr. 53 f.Kr. 52 f.Kr. 51 f.Kr. 50 f.Kr. - 49 f.Kr. - 48 f.Kr. 47 f.Kr. 46 f.Kr. 45 f.Kr. 44 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hentze", "title": "Hentze", "text": "Hentze er 24. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2013 v\u00f3ru ta\u00f0 192 mannf\u00f3lk og 171 konuf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 eftirnavninum Hentze.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Hentze:\n Berglj\u00f3t D. Hentze, f\u00f8royskur journalistur\n Demmus Hentze, f\u00f8royskur politikari.\n Ebba Hentze, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Elin Hentze \u00ed St\u00f3rustovu, f\u00f8royskur journalistur\n Kristoffur Hentze, f\u00f8royskur svimjari.\n Matthias Hentze, t\u00fdskur fr\u00f8\u00f0ingur.\n V\u00edgdis Hentze Olsen, f\u00f8royskur dansari.\n\nKeldur \n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Midjord", "title": "Midjord", "text": "Midjord er eitt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 36. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 Midjord er av Mi\u00f0ger\u00f0i \u00ed Kollafir\u00f0i og er fari\u00f0 um st\u00f3ran part av landinum. Ta\u00f0 eru nokk so n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed Su\u00f0uroynni, ella f\u00f3lk i\u00f0 eru \u00e6tta\u00f0i \u00far Su\u00f0ri, i\u00f0 eita Midjord til eftirnavn, t.d. \u00ed bygdini Akrar, v\u00f3ru ta\u00f0 ein st\u00f3rur partur av f\u00f3lkunum, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u har \u00ed 1916, t\u00e1 f\u00f3lkateljing var, i\u00f0 h\u00f8vdu Midjord til eftirnavn, ta\u00f0 v\u00f3ru 29 av 44 f\u00f3lkum vi\u00f0 eftirnavninum Midjord.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Midjord:\n Bergur Midjord, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Dia Midjord, stj\u00f3ri \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya.\n Niels Midjord, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n Poul Johannes Midjord (1823-1908), t\u00e1ttayrkjari av \u00d8krum.\n S\u00f3lrun Michelsen (f\u00f8dd Midjord), f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Sverre Midjord, f\u00f8royskur politikari.\n\nKeldur \n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forn%C3%B8vn%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Forn\u00f8vn \u00ed F\u00f8royum", "text": "Ni\u00f0anfyri s\u00e6st eitt yvirlit yvir 10 av teimum vanligastu forn\u00f8vnunum hj\u00e1 konuf\u00f3lki og mannf\u00f3lki \u00ed F\u00f8royum \u00e1ri\u00f0 2012.\n\nKeldur \n\nForn\u00f8vn\nF\u00f8royingar"}
{"id": "26929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rannv%C3%A1", "title": "Rannv\u00e1", "text": "Rannv\u00e1 er 5. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita Rannv\u00e1:\n Rannv\u00e1 B. Andreasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3lsleikari.\n Rannv\u00e1 Djurhuus Carlsson, f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n Rannv\u00e1 K\u00e1rad\u00f3ttir, f\u00f8royskur filmsleikstj\u00f3ri og dansari.\n Rannv\u00e1 Kunoy, f\u00f8roysk listakvinna.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heidi", "title": "Heidi", "text": "Heidi er 8. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 er \u00far t\u00fdskum, stytting av n\u00f8vnum sum Adelheid og Heidrun. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist v\u00e6lumt\u00f3kt orsaka\u00f0 av skalds\u00f8guni vi\u00f0 sama heiti, sum Johanna Spyri skriva\u00f0i \u00ed 1880. B\u00f3kin bleiv eisini filmatisera\u00f0 og hevur eisini veri\u00f0 v\u00edst \u00ed f\u00f8royska sj\u00f3nvarpinum sum Heidi og fjallabbin.\n\nKendar kvinnur sum eita Heidi:\n Heidi Andreasen, f\u00f8royskur svimjari.\n Heidi Hauge, norsk songkvinna.\n Heidi Petersen, f\u00f8royskur politikari.\n Heidi Sevdal, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/553%20f.Kr.", "title": "553 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 558 f.Kr. 557 f.Kr. 556 f.Kr. 555 f.Kr. 554 f.Kr. - 553 f.Kr. - 552 f.Kr. 551 f.Kr. 550 f.Kr. 549 f.Kr. 548 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/111%20f.Kr.", "title": "111 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 116 f.Kr. 115 f.Kr. 114 f.Kr. 113 f.Kr. 112 f.Kr. - 111 f.Kr. - 110 f.Kr. 109 f.Kr. 108 f.Kr. 107 f.Kr. 106 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/110%20f.Kr.", "title": "110 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  115 f.Kr. 114 f.Kr. 113 f.Kr. 112 f.Kr. 111 f.Kr. - 110 f.Kr. - 109 f.Kr. 108 f.Kr. 107 f.Kr. 106 f.Kr. 105 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/110-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "110-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 119 f.Kr. 118 f.Kr. 117 f.Kr. 116 f.Kr. 115 f.Kr. 114 f.Kr. 113 f.Kr. 112 f.Kr. 111 f.Kr. 110 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "26935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/112%20f.Kr.", "title": "112 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 117 f.Kr. 116 f.Kr. 115 f.Kr. 114 f.Kr. 113 f.Kr. - 112 f.Kr. - 111 f.Kr. 110 f.Kr. 109 f.Kr. 108 f.Kr. 107 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annika", "title": "Annika", "text": "Annika er 3. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita Annika:\n Annika Hoydal, f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari, songkvinna og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n Annika \u00e1 Lofti, f\u00f8roysk listakvinna og filmsleikstj\u00f3ri.\n Annika Norlin, svensk songkvinna.\n Annika Olsen, f\u00f8royskur politikari.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/105%20f.Kr.", "title": "105 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 110 f.Kr. 109 f.Kr. 108 f.Kr. 107 f.Kr. 106 f.Kr. - 105 f.Kr. - 104 f.Kr. 103 f.Kr. 102 f.Kr. 101 f.Kr. 100 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/56%20f.Kr.", "title": "56 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 61 f.Kr.  60 f.Kr. 59 f.Kr. 58 f.Kr. 57 f.Kr. - 56 f.Kr. - 55 f.Kr.  54 f.Kr. 53 f.Kr. 52 f.Kr. 51 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/57%20f.Kr.", "title": "57 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 62 f.Kr. 61 f.Kr.  60 f.Kr. 59 f.Kr. 58 f.Kr. - 57 f.Kr. - 56 f.Kr. 55 f.Kr.  54 f.Kr. 53 f.Kr. 52 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/66%20f.Kr.", "title": "66 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 71 f.Kr. 70 f.Kr. 69 f.Kr. 68 f.Kr. 67 f.Kr. - 66 f.Kr. - 65 f.Kr. 64 f.Kr. 63 f.Kr. 62 f.Kr. 61 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/106%20f.Kr.", "title": "106 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:111 f.Kr. 110 f.Kr. 109 f.Kr. 108 f.Kr. 107 f.Kr. - 106 f.Kr. - 105 f.Kr. 104 f.Kr. 103 f.Kr. 102 f.Kr. 101 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/107%20f.Kr.", "title": "107 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 112 f.Kr. 111 f.Kr. 110 f.Kr. 109 f.Kr. 108 f.Kr. - 107 f.Kr. - 106 f.Kr. 105 f.Kr. 104 f.Kr. 103 f.Kr. 102 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/108%20f.Kr.", "title": "108 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 113 f.Kr. 112 f.Kr. 111 f.Kr. 110 f.Kr. 109 f.Kr. - 108 f.Kr. - 107 f.Kr. 106 f.Kr. 105 f.Kr. 104 f.Kr. 103 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/109%20f.Kr.", "title": "109 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 114 f.Kr. 113 f.Kr. 112 f.Kr. 111 f.Kr. 110 f.Kr. - 109 f.Kr. - 108 f.Kr. 107 f.Kr. 106 f.Kr. 105 f.Kr. 104 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/113%20f.Kr.", "title": "113 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 118 f.Kr. 117 f.Kr. 116 f.Kr. 115 f.Kr. 114 f.Kr. - 113 f.Kr. - 112 f.Kr. 111 f.Kr. 110 f.Kr. 109 f.Kr. 108 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Liu Sheng\n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/114%20f.Kr.", "title": "114 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 119 f.Kr. 118 f.Kr. 117 f.Kr. 116 f.Kr. 115 f.Kr. - 114 f.Kr. - 113 f.Kr. 112 f.Kr. 111 f.Kr. 110 f.Kr. 109 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/115%20f.Kr.", "title": "115 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 120 f.Kr. 119 f.Kr. 118 f.Kr. 117 f.Kr. 116 f.Kr. - 115 f.Kr. - 114 f.Kr. 113 f.Kr. 112 f.Kr. 111 f.Kr. 110 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/116%20f.Kr.", "title": "116 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 121 f.Kr. 120 f.Kr. 119 f.Kr. 118 f.Kr. 117 f.Kr. - 116 f.Kr. - 115 f.Kr. 114 f.Kr. 113 f.Kr. 112 f.Kr. 111 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/117%20f.Kr.", "title": "117 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 122 f.Kr. 121 f.Kr. 120 f.Kr. 119 f.Kr. 118 f.Kr. - 117 f.Kr. - 116 f.Kr. 115 f.Kr. 114 f.Kr. 113 f.Kr. 112 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/118%20f.Kr.", "title": "118 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 123 f.Kr. 122 f.Kr. 121 f.Kr. 120 f.Kr. 119 f.Kr. - 118 f.Kr. - 117 f.Kr. 116 f.Kr. 115 f.Kr. 114 f.Kr. 113 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/58%20f.Kr.", "title": "58 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 63 f.Kr. 62 f.Kr. 61 f.Kr.  60 f.Kr. 59 f.Kr. - 58 f.Kr. - 57 f.Kr. 56 f.Kr. 55 f.Kr.  54 f.Kr. 53 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/59%20f.Kr.", "title": "59 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. - 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. 0-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 64 f.Kr. 63 f.Kr. 62 f.Kr. 61 f.Kr.  60 f.Kr. - 59 f.Kr. - 58 f.Kr. 57 f.Kr. 56 f.Kr. 55 f.Kr.  54 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/67%20f.Kr.", "title": "67 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 72 f.Kr. 71 f.Kr. 70 f.Kr. 69 f.Kr. 68 f.Kr. - 67 f.Kr. - 66 f.Kr. 65 f.Kr. 64 f.Kr. 63 f.Kr. 62 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/68%20f.Kr.", "title": "68 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 73 f.Kr. 72 f.Kr. 71 f.Kr. 70 f.Kr. 69 f.Kr. - 68 f.Kr. - 67 f.Kr. 66 f.Kr. 65 f.Kr. 64 f.Kr. 63 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/69%20f.Kr.", "title": "69 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. - 60-\u00e1rini f.Kr. - 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. 20-\u00e1rini f.Kr. 10-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 74 f.Kr. 73 f.Kr. 72 f.Kr. 71 f.Kr. 70 f.Kr. - 69 f.Kr. - 68 f.Kr. 67 f.Kr. 66 f.Kr. 65 f.Kr. 64 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/85%20f.Kr.", "title": "85 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 90 f.Kr. 89 f.Kr. 88 f.Kr. 87 f.Kr. 86 f.Kr. - 85 f.Kr. - 84 f.Kr. 83 f.Kr. 82 f.Kr. 81 f.Kr. 80 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/86%20f.Kr.", "title": "86 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 91 f.Kr. 90 f.Kr. 89 f.Kr. 88 f.Kr. 87 f.Kr. - 86 f.Kr. - 85 f.Kr. 84 f.Kr. 83 f.Kr. 82 f.Kr. 81 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Marcus Antonius, r\u00f3mverskur politikari og herovasti (d. 30 f.Kr.)\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/87%20f.Kr.", "title": "87 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 92 f.Kr. 91 f.Kr. 90 f.Kr. 89 f.Kr. 88 f.Kr. - 87 f.Kr. - 86 f.Kr. 85 f.Kr. 84 f.Kr. 83 f.Kr. 82 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/88%20f.Kr.", "title": "88 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 93 f.Kr. 92 f.Kr. 91 f.Kr. 90 f.Kr. 89 f.Kr. - 88 f.Kr. - 87 f.Kr. 86 f.Kr. 85 f.Kr. 84 f.Kr. 83 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/89%20f.Kr.", "title": "89 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. - 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. 30-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 94 f.Kr. 93 f.Kr. 92 f.Kr. 91 f.Kr. 90 f.Kr. - 89 f.Kr. - 88 f.Kr. 87 f.Kr. 86 f.Kr. 85 f.Kr. 84 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/95%20f.Kr.", "title": "95 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 100 f.Kr. 99 f.Kr. 98 f.Kr. 97 f.Kr. 96 f.Kr. - 95 f.Kr. - 94 f.Kr. 93 f.Kr. 92 f.Kr. 91 f.Kr. 90 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/96%20f.Kr.", "title": "96 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 101 f.Kr. 100 f.Kr. 99 f.Kr. 98 f.Kr. 97 f.Kr. - 96 f.Kr. - 95 f.Kr. 94 f.Kr. 93 f.Kr. 92 f.Kr. 91 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/97%20f.Kr.", "title": "97 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 102 f.Kr. 101 f.Kr. 100 f.Kr. 99 f.Kr. 98 f.Kr. - 97 f.Kr. - 96 f.Kr. 95 f.Kr. 94 f.Kr. 93 f.Kr. 92 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/98%20f.Kr.", "title": "98 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 103 f.Kr. 102 f.Kr. 101 f.Kr. 100 f.Kr. 99 f.Kr. - 98 f.Kr. - 97 f.Kr. 96 f.Kr. 95 f.Kr. 94 f.Kr. 93 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/99%20f.Kr.", "title": "99 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld \n\n\u00c1rat\u00edggju: 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. - 90-\u00e1rini f.Kr. - 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. 50-\u00e1rini f.Kr. 40-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 104 f.Kr. 103 f.Kr. 102 f.Kr. 101 f.Kr. 100 f.Kr. - 99 f.Kr. - 98 f.Kr. 97 f.Kr. 96 f.Kr. 95 f.Kr. 94 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n1. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/552%20f.Kr.", "title": "552 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 557 f.Kr. 556 f.Kr. 555 f.Kr. 554 f.Kr. 553 f.Kr. - 552 f.Kr. - 551 f.Kr. 550 f.Kr. 549 f.Kr. 548 f.Kr. 547 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niclasen", "title": "Niclasen", "text": "Niclasen er 29. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Niclasen:\n Bjarni Niclasen, f\u00f8royskur l\u00e6rarask\u00falal\u00e6rari og rith\u00f8vundur.\n J\u00f8rgen Niclasen, f\u00f8royskur politikari.\n Leif Niclasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Levi Niclasen, rith\u00f8vundur, l\u00e6rari og politikari.\n Poul Niclasen, f\u00f8royskur bla\u00f0stj\u00f3ri.\n Tordur Niclasen, f\u00f8royskur politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "26971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna", "title": "Anna", "text": "Anna er n\u00e6stvanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Anna er sera vanligt navn \u00ed n\u00f3gvum londum. Navni\u00f0 Anna ver\u00f0ur ofta sett saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum konuf\u00f3lkan\u00f8vnum, t.d. Anna Maria, Anna Katrina, Anna Malena osfr. Navni\u00f0 er \u00ed fleiri \u00f8\u00f0rum formum  eisini, t.d. Ann, Anni, Annie, Any, Anny, Anita, Anja. H\u00f3ast \u00f8ll hesi eru vanlig \u00ed F\u00f8royum, so eru ikki \u00f8ll hesi longur loyvd \u00ed F\u00f8royum, ikki uttan serliga ors\u00f8k, sum t.d. at uppkalla eina ommu ella onkran annan \u00ed n\u00e6rmastu familju. Tey n\u00f8vn i\u00f0 eru loyvd at kalla f\u00f8roysk gentub\u00f8rn, sum minna um Anna eru: Anna, Anita, Anja, Annika og Ann\u00fd.\n\nAnna er tann lat\u00ednski formurin av t\u00ed grikska navninum \u0386\u03bd\u03bd\u03b1 og hebreiska navninum Hannah (\u05d7\u05b7\u05e0\u05b8\u05bc\u05d4 \u1e24ann\u0101h).\n\nKendar kvinnur sum eita Anna:\n Anna Bergendahl, svensk songkvinna.\n Anna Faroe, f\u00f8roysk songkvinna.\n Anna Grodzka, p\u00f3lskur politikari.\n Anna Kournikova, russisk \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n Anna Mattsson, svenskur rith\u00f8vundur.\n Anna-Maria Ravnopolska-Dean, bulgarskur h\u00f8rpuleikari og t\u00f3naskald.\n Anna Kirstin Thomsen, f\u00f8royskur \u00edverksetari.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marjun", "title": "Marjun", "text": "Marjun er 4. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita Marjun:\n Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beinta", "title": "Beinta", "text": "Beinta er 7. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita Beinta:\n Beinta Broberg\n Beinta \u00ed J\u00e1kupsstovu, f\u00f8royskur granskari.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAsanna", "title": "S\u00fasanna", "text": "S\u00fasanna er 10. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita S\u00fasanna:\n S\u00fasanna Dj\u00f3nad\u00f3ttir\n S\u00fasanna Helena Patursson, f\u00f8royskur politikari og rith\u00f8vundur.\n S\u00fasanna Skylv S\u00f8rensen, f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0, f\u00f8royskur sj\u00f3nleikarinna, leikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanna", "title": "Hanna", "text": "Hanna er 9. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita Hanna:\n Hanna Absalonsen, f\u00f8royskur bla\u00f0stj\u00f3ri.\n Hanna Hedlund, svensk songkvinna.\n Hanna Jensen, f\u00f8royskur politikari.\n Hanna Pakarinen, finsk songkvinna.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karin", "title": "Karin", "text": "Karin er konuf\u00f3lkanavn.\n\nKendar kvinnur sum eita Karin:\n Karin Dreijer Andersson, svensk songkvinna og t\u00f3nleikari.\n Karin Kj\u00f8lbro, f\u00f8royskur politikari.\n Karin S\u00f6der, svenskur politikari.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrin", "title": "Katrin", "text": "Katrin er 6. vanligasta konuf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendar kvinnur sum eita Katrin:\n Katrin Krabbe, t\u00fdsk \u00edtrottakvinna.\n Katrin Olsen, f\u00f8roysk \u00edtrottakvinna.\n Katrin Ottarsd\u00f3ttir, f\u00f8royskur leikstj\u00f3ri, leikrith\u00f8vundur, sj\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur.\n\nKeldur \n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22.%20%C3%B8ld", "title": "22. \u00f8ld", "text": "(21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld - 23. \u00f8ld)\n\n22. \u00f8ld er fr\u00e1 2101 til 2200 \u00ed t\u00ed gregorianska kalendaranum.\n\n\u00d8ldir og \u00e1r"}
{"id": "26979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mert", "title": "Mert", "text": "Mert er turkiskt mannf\u00f3lkanavn.\n\nKendir menn sum eita Mert:\n Mert Erdo\u011fan, turkiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Mert G\u00fcnok, turkiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Mert Korkmaz, turkiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Mert Somay, turkiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "26980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/556%20f.Kr.", "title": "556 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 561 f.Kr. 560 f.Kr. 559 f.Kr. 558 f.Kr. 557 f.Kr. - 556 f.Kr. - 555 f.Kr. 554 f.Kr. 553 f.Kr. 552 f.Kr. 551 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Labashi-Marduk\n Neriglissar\n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9D", "title": "\u00dd", "text": "\u00dd ella \u00fd er 27. b\u00f3kstavur \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num og 29. b\u00f3kstavur \u00ed \u00edslendska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "26983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kasavni%C3%B0%20vi%C3%B0%20L%C3%B8kin", "title": "B\u00f3kasavni\u00f0 vi\u00f0 L\u00f8kin", "text": "B\u00f3kasavni\u00f0 vi\u00f0 L\u00f8kin er sk\u00fala- og f\u00f3lkab\u00f3kasavn \u00ed Runav\u00edkar kommunu. \u00cd august 2012 l\u00e6t f\u00f3lkab\u00f3kasavni\u00f0 alment upp \u00ed n\u00fdggju snotiligu h\u00f8lunum vi\u00f0 L\u00f8kin. Lei\u00f0ari \u00e1 b\u00f3kasavninum er Oyv\u00f8r D. Jacobsen, og hj\u00e1lparf\u00f3lk er Conny Rasmussen. F\u00fdra sk\u00falab\u00f3kav\u00f8r\u00f0ir, Anja P\u00e1lsd\u00f3ttir, P\u00e1lin Olsen, May \u00ed T\u00fani H\u00f8jgaard og Brynhild W. Djurhuus, r\u00f8kja sk\u00falab\u00f3kasavnst\u00e6nastuna til n\u00e6mingar og l\u00e6rarar. B\u00f3kasavni\u00f0 skipar fyri n\u00f3gvum ymiskum tilt\u00f8kum, eitt n\u00fa s\u00fdning av filmum \u00ed L\u00f8ksh\u00f8ll, lesiringum, s\u00f8gul\u00f8tum og fyrilestrum v.m. B\u00f3kasavni\u00f0 liggur \u00ed sama bygningi sum Runav\u00edkar kommunusk\u00fali og L\u00f8ksh\u00f8ll  \u00e1 R\u00f3karvegi 1 \u00ed Runav\u00edk og er opi\u00f0 fyri \u00f8llum yrkadagar millum klokkan 13 og 18 og leygardagar kl. 10-14. Fyrrapartar virkar b\u00f3kasavni\u00f0 sum sk\u00falab\u00f3kasavn og ver\u00f0ur br\u00fakt av n\u00e6mingum, l\u00e6rarum og starvsf\u00f3lki sk\u00falans annars.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n B\u00f3kasavni\u00f0 vi\u00f0 L\u00f8kin\n Facebook-s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 B\u00f3kasavninum vi\u00f0 L\u00f8kin\n\nB\u00f3kas\u00f8vn\nEysturoy"}
{"id": "26989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/119%20f.Kr.", "title": "119 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. - 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. 60-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 124 f.Kr. 123 f.Kr. 122 f.Kr. 121 f.Kr. 120 f.Kr. - 119 f.Kr. - 118 f.Kr. 117 f.Kr. 116 f.Kr. 115 f.Kr. 114 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/120%20f.Kr.", "title": "120 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  125 f.Kr. 124 f.Kr. 123 f.Kr. 122 f.Kr. 121 f.Kr. - 120 f.Kr. - 119 f.Kr. 118 f.Kr. 117 f.Kr. 116 f.Kr. 115 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "26991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/120-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "120-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 129 f.Kr. 128 f.Kr. 127 f.Kr. 126 f.Kr. 125 f.Kr. 124 f.Kr. 123 f.Kr. 122 f.Kr. 121 f.Kr. 120 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%9A", "title": "\u00da", "text": "\u00da ella \u00fa er 24. b\u00f3kstavur \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num og 25. b\u00f3kstavur \u00ed \u00edslendska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%94", "title": "\u0154", "text": "\u0154 ella \u0155 er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed slovakska stavra\u00f0num. Hann umbo\u00f0ar eitt langt stavilsisberandi /r/: [r\u0329\u02d0].\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/557%20f.Kr.", "title": "557 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 562 f.Kr. 561 f.Kr. 560 f.Kr. 559 f.Kr. 558 f.Kr. - 557 f.Kr. - 556 f.Kr. 555 f.Kr. 554 f.Kr. 553 f.Kr. 552 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Gautama Buddha\n\nAndl\u00e1t \n \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/121%20f.Kr.", "title": "121 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  126 f.Kr. 125 f.Kr. 124 f.Kr. 123 f.Kr. 122 f.Kr. - 121 f.Kr. - 120 f.Kr. 119 f.Kr. 118 f.Kr. 117 f.Kr. 116 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/122%20f.Kr.", "title": "122 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  127 f.Kr. 126 f.Kr. 125 f.Kr. 124 f.Kr. 123 f.Kr. - 122 f.Kr. - 121 f.Kr. 120 f.Kr. 119 f.Kr. 118 f.Kr. 117 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/130%20f.Kr.", "title": "130 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  135 f.Kr. 134 f.Kr. 133 f.Kr. 132 f.Kr. 131 f.Kr. - 130 f.Kr. - 129 f.Kr. 128 f.Kr. 127 f.Kr. 126 f.Kr. 125 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/131%20f.Kr.", "title": "131 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  136 f.Kr. 135 f.Kr. 134 f.Kr. 133 f.Kr. 132 f.Kr. - 131 f.Kr. - 130 f.Kr. 129 f.Kr. 128 f.Kr. 127 f.Kr. 126 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/123%20f.Kr.", "title": "123 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 128 f.Kr. 127 f.Kr. 126 f.Kr. 125 f.Kr. 124 f.Kr. - 123 f.Kr. - 122 f.Kr. 121 f.Kr. 120 f.Kr. 119 f.Kr. 118 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/124%20f.Kr.", "title": "124 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 129 f.Kr. 128 f.Kr. 127 f.Kr. 126 f.Kr. 125 f.Kr. - 124 f.Kr. - 123 f.Kr. 122 f.Kr. 121 f.Kr. 120 f.Kr. 119 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/125%20f.Kr.", "title": "125 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 130 f.Kr. 129 f.Kr. 128 f.Kr. 127 f.Kr. 126 f.Kr. - 125 f.Kr. - 124 f.Kr. 123 f.Kr. 122 f.Kr. 121 f.Kr. 120 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/132%20f.Kr.", "title": "132 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  137 f.Kr. 136 f.Kr. 135 f.Kr. 134 f.Kr. 133 f.Kr. - 132 f.Kr. - 131 f.Kr. 130 f.Kr. 129 f.Kr. 128 f.Kr. 127 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/133%20f.Kr.", "title": "133 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 138 f.Kr. 137 f.Kr. 136 f.Kr. 135 f.Kr. 134 f.Kr. - 133 f.Kr. - 132 f.Kr. 131 f.Kr. 130 f.Kr. 129 f.Kr. 128 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/134%20f.Kr.", "title": "134 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 139 f.Kr. 138 f.Kr. 137 f.Kr. 136 f.Kr. 135 f.Kr. - 134 f.Kr. - 133 f.Kr. 132 f.Kr. 131 f.Kr. 130 f.Kr. 129 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/140%20f.Kr.", "title": "140 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  145 f.Kr. 144 f.Kr. 143 f.Kr. 142 f.Kr. 141 f.Kr. - 140 f.Kr. - 139 f.Kr. 138 f.Kr. 137 f.Kr. 136 f.Kr. 135 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Huo Qubing\n Lucius Licinius Crassus\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/141%20f.Kr.", "title": "141 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  146 f.Kr. 145 f.Kr. 144 f.Kr. 143 f.Kr. 142 f.Kr. - 141 f.Kr. - 140 f.Kr. 139 f.Kr. 138 f.Kr. 137 f.Kr. 136 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/142%20f.Kr.", "title": "142 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  147 f.Kr. 146 f.Kr. 145 f.Kr. 144 f.Kr. 143 f.Kr. - 142 f.Kr. - 141 f.Kr. 140 f.Kr. 139 f.Kr. 138 f.Kr. 137 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/143%20f.Kr.", "title": "143 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 148 f.Kr. 147 f.Kr. 146 f.Kr. 145 f.Kr. 144 f.Kr. - 143 f.Kr. - 142 f.Kr. 141 f.Kr. 140 f.Kr. 139 f.Kr. 138 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%B9", "title": "\u0139", "text": "\u0139 ella \u013a er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed slovakiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingeborg", "title": "Ingeborg", "text": "Ingeborg er konuf\u00f3lkanavn.\n\nKendar kvinnur sum eita Ingeborg:\n\n Ingeborg Bachmann, eysturr\u00edkskur yrkjari og rith\u00f8vundur.\n Ingeborg Nyberg, svenskur sj\u00f3nleikari.\n Ingeborg Vinther, f\u00f8royskur politikari.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "27020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/126%20f.Kr.", "title": "126 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 131 f.Kr. 130 f.Kr. 129 f.Kr. 128 f.Kr. 127 f.Kr. - 126 f.Kr. - 125 f.Kr. 124 f.Kr. 123 f.Kr. 122 f.Kr. 121 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/127%20f.Kr.", "title": "127 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 132 f.Kr. 131 f.Kr. 130 f.Kr. 129 f.Kr. 128 f.Kr. - 127 f.Kr. - 126 f.Kr. 125 f.Kr. 124 f.Kr. 123 f.Kr. 122 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/128%20f.Kr.", "title": "128 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 133 f.Kr. 132 f.Kr. 131 f.Kr. 130 f.Kr. 129 f.Kr. - 128 f.Kr. - 127 f.Kr. 126 f.Kr. 125 f.Kr. 124 f.Kr. 123 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27023", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/129%20f.Kr.", "title": "129 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. - 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. 70-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 134 f.Kr. 133 f.Kr. 132 f.Kr. 131 f.Kr. 130 f.Kr. - 129 f.Kr. - 128 f.Kr. 127 f.Kr. 126 f.Kr. 125 f.Kr. 124 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/150%20f.Kr.", "title": "150 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  155 f.Kr. 154 f.Kr. 153 f.Kr. 152 f.Kr. 151 f.Kr. - 150 f.Kr. - 149 f.Kr. 148 f.Kr. 147 f.Kr. 146 f.Kr. 145 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/151%20f.Kr.", "title": "151 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 156 f.Kr. 155 f.Kr. 154 f.Kr. 153 f.Kr. 152 f.Kr. - 151 f.Kr. - 150 f.Kr. 149 f.Kr. 148 f.Kr. 147 f.Kr. 146 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/152%20f.Kr.", "title": "152 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 157 f.Kr. 156 f.Kr. 155 f.Kr. 154 f.Kr. 153 f.Kr. - 152 f.Kr. - 151 f.Kr. 150 f.Kr. 149 f.Kr. 148 f.Kr. 147 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B3pur", "title": "K\u00f3pur", "text": "K\u00f3pur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Phocidae) er s\u00fagdj\u00f3r i\u00f0 livur \u00ed havinum og heldur eisini til \u00e1 l\u00e1trum og \u00e1 skerum.\n\nK\u00f3pasl\u00f8g \n bl\u00f8\u00f0ruk\u00f3pur (Cystophora cristata)\n gr\u00f8nlandsk\u00f3pur (Phoca groenlandica)\n l\u00e1turk\u00f3pur (Halichoerus gryphus)\n ringk\u00f3pur (Phoca hispida)\n steink\u00f3pur (Phoca vitulina)\n\nS\u00fagdj\u00f3r\nK\u00f3par"}
{"id": "27033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/153%20f.Kr.", "title": "153 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 158 f.Kr. 157 f.Kr. 156 f.Kr. 155 f.Kr. 154 f.Kr. - 153 f.Kr. - 152 f.Kr. 151 f.Kr. 150 f.Kr. 149 f.Kr. 148 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sky%20Ferreira", "title": "Sky Ferreira", "text": "Sky Tonia Ferreira (f\u00f8dd 8. juli 1992 \u00ed Los Angeles) er ein amerikonsk songkvinna, sj\u00f3nleikarinna og modell.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2013: Night Time, My Time\n 2016: Masochism\n\nEP \n 2011: As If!\n 2012: Ghost\n 2013: Night Time, My Time: B-Sides, Part 1\n\nStakl\u00f8g \n 2010: One\n 2010: 17\n 2010: Obsession\n 2011: Sex Rules\n 2012: Red Lips \n 2012: Everything Is Embarrassing \n 2012: Sad Dream\n 2013: Lost in My Bedroom\n 2013: You're Not The One\n 2014: I Blame Myself\n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "27035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tine%20Bryld", "title": "Tine Bryld", "text": "Tine Bryld, f\u00f8dd Begtrup (18. desember 1939 \u00e1 Frederiksberg \u2013 21. apr\u00edl 2011) var ein danskur sosialr\u00e1\u00f0gevari, rith\u00f8vundur, br\u00e6vkassaredakt\u00f8rur og radiovertur.\n\nB\u00f8kur \u00ed \u00farvali \n Pige Liv, 1982 \u2013 (skalds\u00f8ga)\n Befri dit liv, 1983 \u2013 (skalds\u00f8ga)\n Liv og Alexander, 1984 \u2013 (skalds\u00f8ga)\n En rift i huden, 1986 \u2013 (skalds\u00f8ga)\n Hvid som sne, 1988 \u2013 (skalds\u00f8ga)\n Talkshow, 1990 \u2013 (skalds\u00f8ga)\n De nederste i Herstedvester, 1992\n Gadeliv, 1994\n Smilende rygge \u2013 Ghana, 1994\n Nora, 1995\n Ikke en engel, 1997\n Liv og Alexander 1-3, 1997 \u2013 (skalds\u00f8ga)\n I den bedste mening, 1998 \u2013 (\u00e6vis\u00f8ga\n Hjemmestyrets b\u00f8rn \u2013 \u00e5rgang '79, 2002\n Tv\u00e6rs, 2002\n Et par vamle gule underhylere \u2013 N\u00e5r man kender voldt\u00e6gtsmanden \u2013 Er det voldt\u00e6gt? \u2013 Jeg skulle bare have sagt stop, 2004 \u2013 (essay)\n I lyst og vold, 2004\n\nHarumframt \u00fatgav Gitte L\u00f8kkegaard \u00e6vis\u00f8guna Tine Bryld \u2013 et lettere kaotisk ridt \u00ed 2009.\n\nHei\u00f0ur \n Hadsten H\u00f8jskoleprisen, 2009 \u2013 ver\u00f0ur handa\u00f0 av n\u00e6mingafelagnum \u00ed Hadsten H\u00f8jskole\n Fun Fearless Award, 2008\n Peter Sabroe-prisen, 2007\n Dansk Forfatterforenings Faglitter\u00e6re Pris, 2005\n Martin Andersen Nex\u00f8 Legatet, 1998\n Kvinnuvir\u00f0isl\u00f8nin fr\u00e1 Den socialdemokratiske Klub \u00ed KAD, 1997\n Kafkatten, 1997\n Heinild-Prisen, 1997\n Christian Kryger-prisen,1989\n HK Jytte-Prisen, 1986\n Alt for Damernes Kvindepris, 1986 og 2006\n Gyldendals Boglegat for B\u00f8rnebogsforfattere og -tegnere, 1986\n Publicistprisen, 1986\n BMF's B\u00f8rnebogspris, 1984\n Rektor frk. Ingrid Jespersens Legat, 1984\n PH-prisen, 1980\n LO's kulturpris, 1979\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Tine Bryld \u2013 \u00e6vis\u00f8ga \u00ed Dansk Kvindebiografisk Leksikon'\n Tine Bryld \u2013 \u00e6vis\u00f8ga \u00e1 Litteratursiden.dk\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nAndl\u00e1t \u00ed 2011\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "27036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ballon%20d%27Or", "title": "Ballon d'Or", "text": "Ballon d'Or (Tann Gylti B\u00f3lturin) og ofta nevndur sum \u00c1rsins evropeiski f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, var ein \u00e1rligur f\u00f3tb\u00f3ltsvir\u00f0isl\u00f8n, sum var\u00f0 latin til tann leikaran i\u00f0 fekk flestar atkv\u00f8\u00f0ur um at hava veri\u00f0 besti f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin \u00ed einum kalendara\u00e1ri. Ta\u00f0 var \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3rin \u00e1 France Football, Gabriel Hanot, i\u00f0 fann upp\u00e1 henda pr\u00edsin, t\u00e1 hann ba\u00f0 s\u00ednar starvsfelagar um at atkv\u00f8\u00f0a fyri t\u00ed besta f\u00f3tb\u00f3ltsleikaranum \u00ed Evropa \u00ed 1956. Fyrsti vinnarin gj\u00f8rdist Stanley Matthews fr\u00e1 FC Blackpool. Vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 latin fr\u00e1 1956 til 2009.\n\nUpprunaliga kundu \u00edtr\u00f3ttajournalistarnir bert geva s\u00ednar atkv\u00f8\u00f0ur til evropeiskir leikarar, sum sp\u00e6ldu \u00ed evropeiskum fel\u00f8gum, sum eisini hev\u00f0i ta\u00f0 avlei\u00f0ing, at leikarar sum Diego Maradona (sum sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed einum evropeiskum felag, men ikki var evropeari) og Pel\u00e9 (i\u00f0 hv\u00f8rki sp\u00e6ldi \u00ed ella var \u00far Evropa) ikki kundi vinna hei\u00f0ursl\u00f8nina. Ein broyting \u00ed reglunum \u00ed 1995, f\u00f8rdi til at ikki-evropeiskir leikarar, fingu m\u00f8guleika at vinna hei\u00f0urin, um teir sp\u00e6ldu vi\u00f0 einum evropeiskum felag. Tann fyrsti ikki-evropeiski leikarin, i\u00f0 vann vir\u00f0isl\u00f8nina var George Weah \u00far Liberia, i\u00f0 sp\u00e6ldi vi\u00f0 A.C. Milan ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. \u00cd 2007 fingu allir leikarar \u00ed heiminum m\u00f8guleika at vinna vir\u00f0isl\u00f8nina, og tali\u00f0 av journalistum i\u00f0 h\u00f8vdu atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt vaks eisini; 96 journalistar \u00far \u00f8llum heiminum valdu teirra topp-5 leikarar, \u00ed mun til \u00e1ri\u00f0 fyri, t\u00e1 i\u00f0 52 evropeiskir journalistar atkv\u00f8ddu.\n\nTr\u00edggir leikarar hava vunni\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nina tr\u00edggjar fer\u00f0ir: Johan Cruyff, Michel Platini og Marco van Basten. Platini er tann einasti leikarin, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nina tr\u00fd \u00e1r \u00e1 ra\u00f0, t\u00e1 hann vann pr\u00edsin fr\u00e1 1983 til 1985. Ronaldo gj\u00f8rdist \u00ed 1997 tann fyrsti brasilski leikarin, i\u00f0 vann pr\u00edsin, eftir at ikki-evropeiskir leikarar fingu h\u00f8vi til at vinna. \n\nVi\u00f0 sjey \u00ed part eru ta\u00f0 t\u00fdskir og ni\u00f0urlendskir leikarar, i\u00f0 hava vunni\u00f0 gullb\u00f3ltin hj\u00e1 franska t\u00ed\u00f0arritinum flestar fer\u00f0ir. Tey italsku fel\u00f8gini Juventus og Milan hava vunni\u00f0 flest heiti\u00f0; seks leikarar hava vunni\u00f0 8 vir\u00f0isl\u00f8nir, me\u00f0an teir hava sp\u00e6lt vi\u00f0 hesi fel\u00f8g. Tann s\u00ed\u00f0sti i\u00f0 vann gullb\u00f3ltin var Lionel Messi, hann var tann tri\u00f0i argentinarin, i\u00f0 vann hei\u00f0urin, men tann fyrsti argentinski statsborgarin.\n\n\u00cd 2010 v\u00f3ru Ballon d'Or FIFA World Player of the Year hj\u00e1 monnunum sligin saman til eina vir\u00f0isl\u00f8n, og heimsins besti mannligi f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin hevur s\u00ed\u00f0an vunni\u00f0 FIFA Ballon d'Or hv\u00f8rt \u00e1r. UEFA uppr\u00e6tta\u00f0i \u00ed 2011 UEFA \u00c1rsins leikari \u00ed Evropa-vir\u00f0isl\u00f8nina.\n\nListi yvir vir\u00f0irsl\u00f8nam\u00f3ttakarar \n\n \u00c1r: \u00c1ri\u00f0, i\u00f0 leikarin var\u00f0 hei\u00f0ra\u00f0ur\n Navn: Navni\u00f0 \u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsleikaranum\n Tj\u00f3\u00f0skapur: Tj\u00f3\u00f0skapurin hj\u00e1 vinnandi leikaranum\n Felag: Felagi\u00f0, har tann hei\u00f0ra\u00f0i leikarin var aktivur. T\u00e1 ein leikari hevur sp\u00e6lt fyri fleiri fel\u00f8g, ver\u00f0ur ta\u00f0 fyrsta felagi\u00f0 nevnt. \n Anna\u00f0pl\u00e1ss og Tri\u00f0japl\u00e1ss: Leikarar, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 \u00f8\u00f0rum og tri\u00f0japl\u00e1ssi.\n Gr\u00f8n markering: Gr\u00f8n markering v\u00edsir, at leikarin sama \u00e1ri\u00f0 var\u00f0 kosin FIFA World Player of the Year, hesin hei\u00f0urin var\u00f0 latin \u00e1rini 1991 til 2009.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "27038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicki%20Minaj", "title": "Nicki Minaj", "text": "Onika Tanya Maraj, betri kend sum Nicki Minaj (f\u00f8dd 8. desember 1982 \u00ed Port-of-Spain) er songkvinna, rappari og sj\u00f3nleikari \u00far Trinidad og Tobago.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n 2010 - Pink Friday\n 2012 - Pink Friday: Roman Reloaded\n 2012 - Pink Friday: Roman Reloaded - The Re-Up\n 2014 - The Pinkprint\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Nicki Minaj\n\nTrinidad og Tobago\nSongkvinnur\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "27039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup", "title": "J\u00e1kup", "text": "J\u00e1kup er vanligasta mannf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendir menn sum eita J\u00e1kup:\n J\u00e1kup S\u00fani Berg, f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n J\u00e1kup Dahl, f\u00f8royskur pr\u00f3stur.\n J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu, f\u00f8royskur politikari.\n J\u00e1kup J\u00f3gvansson, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur.\n J\u00e1kup Mikkelsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og m\u00e1lma\u00f0ur.\n J\u00e1kup Zachariassen, f\u00f8royskur sangskrivari, t\u00f3nleikari og framlei\u00f0ari\n J\u00e1kup Frederik \u00d8regaard, f\u00f8royskur politikari.\n\nKeldur \n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "27040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/C", "title": "C", "text": "C ella c er 3. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/E", "title": "E", "text": "E, ella e, er 5. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F", "title": "F", "text": "F, ella f, er 6. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G", "title": "G", "text": "G, ella g, er 7. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og 8. b\u00f3kstavur \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H", "title": "H", "text": "H, ella h, er 8. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/I", "title": "I", "text": "I, ella i, er 9. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nIrrationell t\u00f8l hava ta\u00f0 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iliga s\u00famboli\u00f0 .\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J", "title": "J", "text": "J, ella j, er 10. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K", "title": "K", "text": "K, ella k, er 11. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L", "title": "L", "text": "L, ella l, er 12. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M", "title": "M", "text": "M, ella m, er 13. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8D", "title": "\u00cd", "text": "\u00cd, ella \u00ed, er 11. b\u00f3kstavur \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num og 12. b\u00f3kstavur \u00ed \u00edslendska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N", "title": "N", "text": "N, ella n, er 14. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/O", "title": "O", "text": "O, ella o, er 15. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P", "title": "P", "text": "P, ella p, er 16. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Q", "title": "Q", "text": "Q, ella q, er 17. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R", "title": "R", "text": "R, ella r, er 18. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S", "title": "S", "text": "S, ella s, er 19. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T", "title": "T", "text": "T, ella t, er 20. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/U", "title": "U", "text": "U, ella u, er 21. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V", "title": "V", "text": "V, ella v, er 22. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93", "title": "\u00d3", "text": "\u00d3, ella \u00f3, er 18. b\u00f3kstavur \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num og 19. b\u00f3kstavur \u00ed \u00edslendska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/W", "title": "W", "text": "W, ella w, er 23. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/X", "title": "X", "text": "X, ella x, er 24. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Y", "title": "Y", "text": "Y, ella y, er 25. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num og er eisini ein av b\u00f3kstavunum \u00ed f\u00f8royska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Z", "title": "Z", "text": "Z, ella z, er 26. b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85", "title": "\u00c5", "text": "\u00c5, ella \u00e5, er ein av b\u00f3kstavunum \u00ed svenska, danska og norska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%B9", "title": "\u0179", "text": "\u0179 ella \u017a er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed p\u00f3lska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heinesen", "title": "Heinesen", "text": "Heinesen er 28. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Heinesen:\n Annfinnur Heinesen, f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri. \n Elin Brimheim Heinesen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, sangari og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n Heini O. Heinesen, f\u00f8royskur politikari.\n Jens Pauli Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Maud Heinesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Valborg Heinesen, f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttakvinna.\n William Heinesen, f\u00f8royskur skalds\u00f8guh\u00f8vundur og yrkjari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "27068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/144%20f.Kr.", "title": "144 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 149 f.Kr. 148 f.Kr. 147 f.Kr. 146 f.Kr. 145 f.Kr. - 144 f.Kr. - 143 f.Kr. 142 f.Kr. 141 f.Kr. 140 f.Kr. 139 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iman%20Abdulmajid", "title": "Iman Abdulmajid", "text": "Iman Mohamed Abdulmajid, kend sum Iman (f\u00f8dd 25. juli 1955 \u00ed Mogadishu) er ein somalisk-amerikonsk modell og sj\u00f3nleikarinna. Hon er gift vi\u00f0 David Bowie.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nSomalia\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "27070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202010", "title": "Eurovision Song Contest 2010", "text": "Eurovision Song Contest 2010 var tann 55. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av Eurovision Song Contest. Sangkappingin var\u00f0 hildin hin 29. mai 2010 vi\u00f0 2 h\u00e1lvfinalum 25. mai og 27. mai. Showi\u00f0 var hildi\u00f0 \u00ed Telenor Arena \u00ed Fornebu (Oslo) \u00ed Noregi. T\u00fdskland vann kappingina vi\u00f0 sanginum Satellite, sum Lena Meyer-Landrut sang. \n\nVertirnir v\u00f3ru Erik Solbakken, Haddy N'jie og Nadia Hasnaoui.\n\nKeldur \n\nEurovision Song Contest"}
{"id": "27071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Davidsen", "title": "Davidsen", "text": "Davidsen er 27. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Davidsen:\n J\u00f3an Petur Davidsen, f\u00f8royskur politikari. \n J\u00f3han Troest Davidsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Agnethe Davidsen, gr\u00f8nlendskur politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "27072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%81", "title": "\u0141", "text": "\u0141, ella \u0142, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed p\u00f3lska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%83", "title": "\u0143", "text": "\u0143, ella \u0144, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed p\u00f3lska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%9A", "title": "\u015a", "text": "\u015a, ella \u015b, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed p\u00f3lska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%BB", "title": "\u017b", "text": "\u017b, ella \u017c, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed p\u00f3lska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%B6", "title": "\u0136", "text": "\u0136, ella \u0137, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed lettiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%85", "title": "\u0145", "text": "\u0145, ella \u0146, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed lettiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%A2", "title": "\u0122", "text": "\u0122, ella \u0123, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed lettiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%BB", "title": "\u013b", "text": "\u013b, ella \u013c, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed lettiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%96", "title": "\u0156", "text": "\u0156, ella \u0157, var ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed lettiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svensk%20Wikipedia", "title": "Svensk Wikipedia", "text": "Svensk Wikipedia er tann svenskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia. \u00cd juni 2013 kom Svensk Wikipedia upp \u00e1 1 milli\u00f3n greinar, sum ta\u00f0 fyrsta av teimum nor\u00f0urlendsku m\u00e1lunum.\n\nKeldur \n Svensk Wikipedia\n\nSvenskt m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "27082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%98", "title": "\u0158", "text": "\u0158, ella \u0159, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed kekkiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%AE", "title": "\u016e", "text": "\u016e, ella \u016f, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed kekkiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnussen", "title": "Magnussen", "text": "Magnussen er 23. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Magnussen:\n D\u00e1vur Juul Magnussen, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. \n Gr\u00e6karis Djurhuus Magnussen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur\n James Magnussen, avstralskur svimjari.\n Kristian Magnussen, f\u00f8royskur politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "27085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amanda%20Mair", "title": "Amanda Mair", "text": "Amanda Ulrika Magdalena Mair (f\u00f8dd 14. juni 1994) er ein svensk songkvinna og t\u00f3nleikari. Mamma hennara er finsk og p\u00e1pi hennara er eysturr\u00edkari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2012 - Amanda Mair\n\nStakl\u00f8g \n 2011 - House\n 2011 - Doubt\n 2012 - Sense\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nAmanda Mair\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "27086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alina%20Devecerski", "title": "Alina Devecerski", "text": "Alina Natalie Devecerski  (f\u00f8dd 27. mars 1983 \u00ed Sundbyberg) er ein svensk songkvinna, sangskrivari, dansari og koreografur. Hon hevur serbiskar og finskar r\u00f8tur, og er f\u00f8dd og uppvaksin i Sv\u00f8r\u00edki. Hon fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot \u00ed 2012 vi\u00f0 sanginum Flytta p\u00e5 deg, sum gj\u00f8rdist nummar eitt \u00e1 hittlistum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, Noregi og Danmark.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum\n\nStakl\u00f8g\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlina Devecerski\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983"}
{"id": "27087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lily%20Cole", "title": "Lily Cole", "text": "Lily Luahana Cole (f\u00f8dd 27. desember 1987 \u00ed Torquay) er ein ensk modell og sj\u00f3nleikarinna. Hon byrja\u00f0i at starvast sum modell sum 14-\u00e1ra gomul. Hon var \u00e1 fors\u00ed\u00f0uni \u00e1 enska bla\u00f0num Vogue sum 16-\u00e1ra gomul. Hon hevur arbeitt fyri fleiri kend v\u00f8rumerki, eitt n\u00fa Vogue alheims, Alexander McQueen, Chanel, Louis Vuitton, Jean Paul Gaultier, Marc Jacobs, Prada, De Beers og Moschino. A\u00f0rir kundar eru m.a. Numero, Christian Lacroix, Herm\u00e8s, og Galliano. L\u00fdsingarherfer\u00f0ir i\u00f0 hon hevur veri\u00f0 modell fyri eru m.a. Longchamp, Anna Sui og Cacharel. Hon hevur sminkus\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Rimmel London. Hon er \u00e1 listanum hj\u00e1 Vogue Paris sum ein av topp 30 modellunum \u00ed 2000-\u00e1runum.\n\n\u00cd 2007 byrja\u00f0i hon at sp\u00e6la sm\u00e6rri leiklutir \u00ed filmum, og \u00ed 2009 sp\u00e6ldi hon s\u00edn fyrsta h\u00f8vu\u00f0sleiklut, ta\u00f0 var \u00ed filminum The Imaginarium of Doctor Parnassus.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fashion Model Directory\n Models.com\n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "27088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/145%20f.Kr.", "title": "145 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 150 f.Kr. 149 f.Kr. 148 f.Kr. 147 f.Kr. 146 f.Kr. - 145 f.Kr. - 144 f.Kr. 143 f.Kr. 142 f.Kr. 141 f.Kr. 140 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/146%20f.Kr.", "title": "146 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 151 f.Kr. 150 f.Kr. 149 f.Kr. 148 f.Kr. 147 f.Kr. - 146 f.Kr. - 145 f.Kr. 144 f.Kr. 143 f.Kr. 142 f.Kr. 141 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3ADK", "title": "ISO 3166-2:DK", "text": "ISO 3166-2:DK er Danmarkar partur av ISO 3166-2, sum er partur av ISO 3166 standardinum \u00e1sett av altj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization.\n\nDanmark\nISO 3166"}
{"id": "27091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AGL", "title": "ISO 3166-2:GL", "text": "ISO 3166-2:GL er Gr\u00f8nlands partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nGr\u00f8nland\nISO 3166"}
{"id": "27092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3ANO", "title": "ISO 3166-2:NO", "text": "ISO 3166-2:NO er Noregs partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nNoreg\nISO 3166"}
{"id": "27093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3ABJ", "title": "ISO 3166-2:BJ", "text": "ISO 3166-2:BJ er Benins partur av ISO 3166-2, sum er partur av ISO 3166 standardinum \u00e1sett av altj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization.\n\nBenin\nISO 3166"}
{"id": "27094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AIS", "title": "ISO 3166-2:IS", "text": "ISO 3166-2:IS er \u00cdslands partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nBroytingar og dagf\u00f8ringar \n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 ISO (OBP) v\u00f3r\u00f0u kunngj\u00f8rdar hesar broytingar:\n\nKeldur \n\n\u00cdsland\nISO 3166"}
{"id": "27095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wojciech%20Olejniczak", "title": "Wojciech Olejniczak", "text": "Wojciech Micha\u0142 Olejniczak (f\u00f8ddur 10. apr\u00edl 1974 \u00ed \u0141owicz) er ein p\u00f3lskur politikari.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Sejm.gov.pl - Wojciech Olejniczak\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "27096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%91", "title": "\u00d1", "text": "\u00d1, ella \u00f1, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed spanska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%AE", "title": "\u012e", "text": "\u012e, ella \u012f, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed litaviska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%B2", "title": "\u0172", "text": "\u0172, ella \u0173, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed litaviska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AFI", "title": "ISO 3166-2:FI", "text": "ISO 3166-2:FI er Finnlands  partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nFinnland\nISO 3166"}
{"id": "27100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samuelsen", "title": "Samuelsen", "text": "Samuelsen er 25. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Samuelsen:\n Andrass Samuelsen, f\u00f8royskur politikari. \n Bj\u00f8rt Samuelsen, f\u00f8royskur politikari. \n Eilif Samuelsen, f\u00f8royskur politikari.\n Malla Samuelsen, f\u00f8royskur politikari.\n R\u00f3sa Samuelsen, f\u00f8royskur politikari.\n S\u00edmun Samuelsen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "27104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/135%20f.Kr.", "title": "135 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 140 f.Kr. 139 f.Kr. 138 f.Kr. 137 f.Kr. 136 f.Kr. - 135 f.Kr. - 134 f.Kr. 133 f.Kr. 132 f.Kr. 131 f.Kr. 130 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/136%20f.Kr.", "title": "136 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 141 f.Kr. 140 f.Kr. 139 f.Kr. 138 f.Kr. 137 f.Kr. - 136 f.Kr. - 135 f.Kr. 134 f.Kr. 133 f.Kr. 132 f.Kr. 131 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arne%20Vatnhamar", "title": "Arne Vatnhamar", "text": "Arne Vatnhamar \u00far Leirv\u00edk er ein f\u00f8royskur fjallaklintrari. Hin 25. mai 2014 n\u00e1ddi hann upp \u00e1 toppin \u00e1 heimsins h\u00e6gsta fjalli, Mount Everest, og gj\u00f8rdist tann fyrsti f\u00f8royingurin i\u00f0 megna\u00f0i hetta.  \u00cd august 2013 klintra\u00f0i hann upp \u00e1 toppin \u00e1 Matterhorn saman vi\u00f0 Regin Reinert og J\u00e1kup \u00e1 R\u00f3gvu Andreasen. \u00cd 2010 klintra\u00f0i hann upp \u00e1 Mont Blanc og \u00ed 2012 klintra\u00f0i hann \u00ed Su\u00f0uramerika.\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8royskir \u00e6vint\u00fdrarar"}
{"id": "27119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/137%20f.Kr.", "title": "137 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 142 f.Kr. 141 f.Kr. 140 f.Kr. 139 f.Kr. 138 f.Kr. - 137 f.Kr. - 136 f.Kr. 135 f.Kr. 134 f.Kr. 133 f.Kr. 132 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Lucius Cornelius Sulla\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/138%20f.Kr.", "title": "138 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 143 f.Kr. 142 f.Kr. 141 f.Kr. 140 f.Kr. 139 f.Kr. - 138 f.Kr. - 137 f.Kr. 136 f.Kr. 135 f.Kr. 134 f.Kr. 133 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/139%20f.Kr.", "title": "139 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 144 f.Kr. 143 f.Kr. 142 f.Kr. 141 f.Kr. 140 f.Kr. - 139 f.Kr. - 138 f.Kr. 137 f.Kr. 136 f.Kr. 135 f.Kr. 134 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/147%20f.Kr.", "title": "147 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 152 f.Kr. 151 f.Kr. 150 f.Kr. 149 f.Kr. 148 f.Kr. - 147 f.Kr. - 146 f.Kr. 145 f.Kr. 144 f.Kr. 143 f.Kr. 142 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/148%20f.Kr.", "title": "148 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 153 f.Kr. 152 f.Kr. 151 f.Kr. 150 f.Kr. 149 f.Kr. - 148 f.Kr. - 147 f.Kr. 146 f.Kr. 145 f.Kr. 144 f.Kr. 143 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/149%20f.Kr.", "title": "149 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 154 f.Kr. 153 f.Kr. 152 f.Kr. 151 f.Kr. 150 f.Kr. - 149 f.Kr. - 148 f.Kr. 147 f.Kr. 146 f.Kr. 145 f.Kr. 144 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/154%20f.Kr.", "title": "154 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 159 f.Kr. 158 f.Kr. 157 f.Kr. 156 f.Kr. 155 f.Kr. - 154 f.Kr. - 153 f.Kr. 152 f.Kr. 151 f.Kr. 150 f.Kr. 149 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/160%20f.Kr.", "title": "160 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal:  165 f.Kr. 164 f.Kr. 163 f.Kr. 162 f.Kr. 161 f.Kr. - 160 f.Kr. - 159 f.Kr. 158 f.Kr. 157 f.Kr. 156 f.Kr. 155 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/161%20f.Kr.", "title": "161 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 166 f.Kr. 165 f.Kr. 164 f.Kr. 163 f.Kr. 162 f.Kr. - 161 f.Kr. - 160 f.Kr. 159 f.Kr. 158 f.Kr. 157 f.Kr. 156 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/162%20f.Kr.", "title": "162 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 167 f.Kr. 166 f.Kr. 165 f.Kr. 164 f.Kr. 163 f.Kr. - 162 f.Kr. - 161 f.Kr. 160 f.Kr. 159 f.Kr. 158 f.Kr. 157 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/163%20f.Kr.", "title": "163 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 168 f.Kr. 167 f.Kr. 166 f.Kr. 165 f.Kr. 164 f.Kr. - 163 f.Kr. - 162 f.Kr. 161 f.Kr. 160 f.Kr. 159 f.Kr. 158 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/164%20f.Kr.", "title": "164 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 169 f.Kr. 168 f.Kr. 167 f.Kr. 166 f.Kr. 165 f.Kr. - 164 f.Kr. - 163 f.Kr. 162 f.Kr. 161 f.Kr. 160 f.Kr. 159 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/170%20f.Kr.", "title": "170 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal:  175 f.Kr. 174 f.Kr. 173 f.Kr. 172 f.Kr. 171 f.Kr. - 170 f.Kr. - 169 f.Kr. 168 f.Kr. 167 f.Kr. 166 f.Kr. 165 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/171%20f.Kr.", "title": "171 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal:  176 f.Kr. 175 f.Kr. 174 f.Kr. 173 f.Kr. 172 f.Kr. - 171 f.Kr. - 170 f.Kr. 169 f.Kr. 168 f.Kr. 167 f.Kr. 166 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/172%20f.Kr.", "title": "172 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal:  177 f.Kr. 176 f.Kr. 175 f.Kr. 174 f.Kr. 173 f.Kr. - 172 f.Kr. - 171 f.Kr. 170 f.Kr. 169 f.Kr. 168 f.Kr. 167 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/173%20f.Kr.", "title": "173 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal:  178 f.Kr. 177 f.Kr. 176 f.Kr. 175 f.Kr. 174 f.Kr. - 173 f.Kr. - 172 f.Kr. 171 f.Kr. 170 f.Kr. 169 f.Kr. 168 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/174%20f.Kr.", "title": "174 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 179 f.Kr. 178 f.Kr. 177 f.Kr. 176 f.Kr. 175 f.Kr. - 174 f.Kr. - 173 f.Kr. 172 f.Kr. 171 f.Kr. 170 f.Kr. 169 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/175%20f.Kr.", "title": "175 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 180 f.Kr. 179 f.Kr. 178 f.Kr. 177 f.Kr. 176 f.Kr. - 175 f.Kr. - 174 f.Kr. 173 f.Kr. 172 f.Kr. 171 f.Kr. 170 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/155%20f.Kr.", "title": "155 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 160 f.Kr. 159 f.Kr. 158 f.Kr. 157 f.Kr. 156 f.Kr. - 155 f.Kr. - 154 f.Kr. 153 f.Kr. 152 f.Kr. 151 f.Kr. 150 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/156%20f.Kr.", "title": "156 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 161 f.Kr. 160 f.Kr. 159 f.Kr. 158 f.Kr. 157 f.Kr. - 156 f.Kr. - 155 f.Kr. 154 f.Kr. 153 f.Kr. 152 f.Kr. 151 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/157%20f.Kr.", "title": "157 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 162 f.Kr. 161 f.Kr. 160 f.Kr. 159 f.Kr. 158 f.Kr. - 157 f.Kr. - 156 f.Kr. 155 f.Kr. 154 f.Kr. 153 f.Kr. 152 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/158%20f.Kr.", "title": "158 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 163 f.Kr. 162 f.Kr. 161 f.Kr. 160 f.Kr. 159 f.Kr. - 158 f.Kr. - 157 f.Kr. 156 f.Kr. 155 f.Kr. 154 f.Kr. 153 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/159%20f.Kr.", "title": "159 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 164 f.Kr. 163 f.Kr. 162 f.Kr. 161 f.Kr. 160 f.Kr. - 159 f.Kr. - 158 f.Kr. 157 f.Kr. 156 f.Kr. 155 f.Kr. 154 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/165%20f.Kr.", "title": "165 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 170 f.Kr. 169 f.Kr. 168 f.Kr. 167 f.Kr. 166 f.Kr. - 165 f.Kr. - 164 f.Kr. 163 f.Kr. 162 f.Kr. 161 f.Kr. 160 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/166%20f.Kr.", "title": "166 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 171 f.Kr. 170 f.Kr. 169 f.Kr. 168 f.Kr. 167 f.Kr. - 166 f.Kr. - 165 f.Kr. 164 f.Kr. 163 f.Kr. 162 f.Kr. 161 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/167%20f.Kr.", "title": "167 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 172 f.Kr. 171 f.Kr. 170 f.Kr. 169 f.Kr. 168 f.Kr. - 167 f.Kr. - 166 f.Kr. 165 f.Kr. 164 f.Kr. 163 f.Kr. 162 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/168%20f.Kr.", "title": "168 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 173 f.Kr. 172 f.Kr. 171 f.Kr. 170 f.Kr. 169 f.Kr. - 168 f.Kr. - 167 f.Kr. 166 f.Kr. 165 f.Kr. 164 f.Kr. 163 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/169%20f.Kr.", "title": "169 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 174 f.Kr. 173 f.Kr. 172 f.Kr. 171 f.Kr. 170 f.Kr. - 169 f.Kr. - 168 f.Kr. 167 f.Kr. 166 f.Kr. 165 f.Kr. 164 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6dermanlands%20l%C3%A4n", "title": "S\u00f6dermanlands l\u00e4n", "text": "S\u00f6dermanlands l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n er Nyk\u00f6ping.\n\nS\u00f6dermanlands l\u00e4n hevur 278 146 \u00edb\u00fagvar  (2014) og eina v\u00eddd vi\u00f0 6 060 km\u00b2.\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "27211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uppsala%20l%C3%A4n", "title": "Uppsala l\u00e4n", "text": "Uppsala l\u00e4n er ein s\u00fdsla \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Uppsala l\u00e4n er Uppsala.\n\nUppsala l\u00e4n hevur 346 461 \u00edb\u00fagvar  (2014) og eina v\u00eddd vi\u00f0 8 209 km\u00b2.\n\nKommunur \nEnk\u00f6pings kommuna\nHeby kommuna\nH\u00e5bo kommuna\nKnivsta kommuna\nTierps kommuna\nUppsala kommuna\n\u00c4lvkarleby kommuna\n\u00d6sthammars kommuna\n\nB\u00fdir \n\nTeir st\u00f8rstu b\u00fdirnir (t\u00e4torter) \u00ed s\u00fd\u00f0sluni samb\u00e6rt SCB 2010:\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti er \u00ed Uppsala. B\u00fdir sim hava havt fram\u00edhj\u00e1r\u00e6ttindi hj\u00e1 b\u00fdum eru skriva\u00f0ir vi\u00f0 feitari skrift.\n\nKeldur \n\nS\u00fdslur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "27212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hammer", "title": "Hammer", "text": "Hammer er 22. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Hammer:\n Bogi Hammer, f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n Kristian Hammer, norskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "27213", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/180%20f.Kr.", "title": "180 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal:  185 f.Kr. 184 f.Kr. 183 f.Kr. 182 f.Kr. 181 f.Kr. - 180 f.Kr. - 179 f.Kr. 178 f.Kr. 177 f.Kr. 176 f.Kr. 175 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/181%20f.Kr.", "title": "181 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal:  186 f.Kr. 185 f.Kr. 184 f.Kr. 183 f.Kr. 182 f.Kr. - 181 f.Kr. - 180 f.Kr. 179 f.Kr. 178 f.Kr. 177 f.Kr. 176 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/182%20f.Kr.", "title": "182 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal:  187 f.Kr. 186 f.Kr. 185 f.Kr. 184 f.Kr. 183 f.Kr. - 182 f.Kr. - 181 f.Kr. 180 f.Kr. 179 f.Kr. 178 f.Kr. 177 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/183%20f.Kr.", "title": "183 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr.  130-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 188 f.Kr. 187 f.Kr. 186 f.Kr. 185 f.Kr. 184 f.Kr. - 183 f.Kr. - 182 f.Kr. 181 f.Kr. 180 f.Kr. 179 f.Kr. 178 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/190%20f.Kr.", "title": "190 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  195 f.Kr. 194 f.Kr. 193 f.Kr. 192 f.Kr. 191 f.Kr. - 190 f.Kr. - 189 f.Kr. 188 f.Kr. 187 f.Kr. 186 f.Kr. 185 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/191%20f.Kr.", "title": "191 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 196 f.Kr. 195 f.Kr. 194 f.Kr. 193 f.Kr. 192 f.Kr. - 191 f.Kr. - 190 f.Kr. 189 f.Kr. 188 f.Kr. 187 f.Kr. 186 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/192%20f.Kr.", "title": "192 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 197 f.Kr. 196 f.Kr. 195 f.Kr. 194 f.Kr. 193 f.Kr. - 192 f.Kr. - 191 f.Kr. 190 f.Kr. 189 f.Kr. 188 f.Kr. 187 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/193%20f.Kr.", "title": "193 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 198 f.Kr.  197 f.Kr. 196 f.Kr. 195 f.Kr. 194 f.Kr. - 193 f.Kr. - 192 f.Kr. 191 f.Kr. 190 f.Kr. 189 f.Kr. 188 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brigitte%20Bardot", "title": "Brigitte Bardot", "text": "Brigitte Anne-Marie Bardot (f\u00f8dd 28. september 1934 \u00ed Paris) er ein fronsk sj\u00f3nleikarinna, songkvinna, modell og dj\u00f3raverndaraktivistur. Hon var ein av kendastu sex-symbolunum \u00ed 1950-\u00e1runum og 1960-\u00e1runum.  \u00cd 1969 gj\u00f8rdist \u00fatsj\u00f3nd hennara ta\u00f0 almenna andliti\u00f0 \u00e1 Marianne, sum er eitt franskt tj\u00f3\u00f0arey\u00f0kenni, i\u00f0 umbo\u00f0ar fr\u00e6lsi. \u00c1\u00f0ur hev\u00f0i ta\u00f0 bert veri\u00f0 \u00f3kendar kvinnur, i\u00f0 v\u00f3ru avmynda\u00f0ar sum Marianne, Bardot var tann fyrsta kvinnan i\u00f0 leg\u00f0i andlit til hana. Hon byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikarinna \u00ed 1952, og eftir at hon hev\u00f0i sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed 16 vanligum skemtifilmum vi\u00f0 avmarka\u00f0ari \u00fatbrei\u00f0slu uttanlands, gj\u00f8rdist hon heimskend \u00ed 1957, t\u00e1 hon sp\u00e6ldi h\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum tann 18-\u00e1ra gamla Juliette \u00ed filminum Og Gud skapa\u00f0i kvinnuna (Et Dieu\u2026 cr\u00e9a la femme).\n\nFilmar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Brigitte Bardot Foundation\n Internet Movie Database\n\nFranskar songkvinnur\nFranskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934"}
{"id": "27222", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/France%20Gall", "title": "France Gall", "text": "Isabelle Genevi\u00e8ve Marie Anne Gall, betri kend sum France Gall (f\u00f8dd 9. oktober 1947 \u00ed Paris - d\u00f8d 7. januar 2018 \u00ed Neuilly-sur-Seine) var ein fronsk songkvinna.  Hon umbo\u00f0a\u00f0i Luksemborg \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 1965.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n France Gall\n\nFranskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "27225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/176%20f.Kr.", "title": "176 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal:181 f.Kr. 180 f.Kr. 179 f.Kr. 178 f.Kr. 177 f.Kr. - 176 f.Kr. - 175 f.Kr. 174 f.Kr. 173 f.Kr. 172 f.Kr. 171 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/177%20f.Kr.", "title": "177 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 182 f.Kr. 181 f.Kr. 180 f.Kr. 179 f.Kr. 178 f.Kr. - 177 f.Kr. - 176 f.Kr. 175 f.Kr. 174 f.Kr. 173 f.Kr. 172 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andreasen", "title": "Andreasen", "text": "Andreasen er 21. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Andreasen:\n Andreas Andreasen (f. 1906), f\u00f8royskur yrkjari og t\u00fd\u00f0ari\n Astrid Andreasen (f. 1948), f\u00f8royskt listaf\u00f3lk\n Brynhild Andreasen, f\u00f8royskur barnab\u00f3karith\u00f8vundur\n Daniella Louisa Andreasen, f\u00f8royskur yrkjari og rith\u00f8vundur\n Hans Edward Andreasen, f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nleikari\n Hans Henrik Andreasen, danskur f\u00f3tb\u00f3lsleikari.\n Heidi Andreasen, f\u00f8royskur svimjari. \n Linda Andrews (fyrr Andreasen), f\u00f8roysk songkvinna\n Poul Andreasen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Rannv\u00e1 B. Andreasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3lsleikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "27228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/178%20f.Kr.", "title": "178 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 183 f.Kr. 182 f.Kr. 181 f.Kr. 180 f.Kr. 179 f.Kr. - 178 f.Kr. - 177 f.Kr. 176 f.Kr. 175 f.Kr. 174 f.Kr. 173 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/179%20f.Kr.", "title": "179 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 184 f.Kr. 183 f.Kr. 182 f.Kr. 181 f.Kr. 180 f.Kr. - 179 f.Kr. - 178 f.Kr. 177 f.Kr. 176 f.Kr. 175 f.Kr. 174 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christiansen", "title": "Christiansen", "text": "Christiansen er 26. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Christiansen:\n B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen, f\u00f8royskur listama\u00f0ur.\n Peter F. Christiansen, f\u00f8royskur politikari.\n Petur Christiansen, f\u00f8royskur politikari. \n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "27237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristin%20Michelsen", "title": "Kristin Michelsen", "text": "Kristin Michelsen (f\u00f8ddur 30. juli 1956 \u00ed Fro\u00f0ba) er ein f\u00f8royskur politikari (JF). Hann hevur banka\u00fatb\u00fagving og starva\u00f0ist \u00ed Sj\u00f3vinnubankanum \u00ed 1973\u20131978. Hann er eisini \u00fatb\u00fagvin timburma\u00f0ur og arbeiddi sum timburma\u00f0ur \u00ed 1978\u20131984, harafturat var hann \u00ed starvi sum eykal\u00f8gregluma\u00f0ur \u00ed 1981\u20132003 og fulltr\u00fai hj\u00e1 s\u00fdslumanninum \u00ed Su\u00f0uroy \u00ed 1984\u20132003. Sum ungur r\u00f3\u00f0i hann kapp vi\u00f0 Su\u00f0ringi. Hann er forma\u00f0ur \u00ed Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag.\n\nPolitiska l\u00edvslei\u00f0in \nHann hevur veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri \u00ed Tv\u00f8royrar kommunu s\u00ed\u00f0an 1. januar 2001. Hann stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsval \u00ed 2011 og var\u00f0 valdur inn \u00e1 Ting vi\u00f0 393 atkv\u00f8\u00f0um, sum var n\u00e6stmest \u00e1 javna\u00f0arlistanum. \u00cd 2008 ynskti hann at stilla upp til l\u00f8gtingsval, men t\u00e1 v\u00f3ru F\u00f8royar vor\u00f0nar eitt vald\u00f8mi, og summir flokkar \u00ed \u00f8kjunum, i\u00f0 v\u00f3ru uttanfyri mi\u00f0sta\u00f0ar\u00f8ki\u00f0, valdu t\u00ed at avmarka tali\u00f0 av uppstilla\u00f0um valevnum, og samstundis ynskti Javna\u00f0arflokkurin at taka atlit til javnst\u00f8\u00f0u og landafr\u00f8\u00f0i og valdi t\u00ed at uppstilla tveir menn og tv\u00e6r kvinnur \u00far Su\u00f0uroy. Mannliga valevni \u00far nor\u00f0aru helvt av Su\u00f0uroynni gj\u00f8rdist t\u00e1verandi l\u00f8gma\u00f0ur, J\u00f3annes Eidesgaard, og t\u00ed var ikki pl\u00e1ss fyri Kristini Michelsen \u00e1 listanum. Gestur Hovgaard, samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur, meinti eftir vali\u00f0, at hetta var ein av ors\u00f8kunum til, at flokkurin fekk eitt v\u00e1naligt val\u00farslit \u00ed h\u00e1borgini Su\u00f0uroy \u00e1 hesum valinum.\n\nPolitiskt str\u00ed\u00f0 \nS\u00ed\u00f0an L\u00f8gtingsvali\u00f0 2011 hava ta\u00f0 veri\u00f0 tr\u00e6tum\u00e1l \u00edmillum Kristin Michelsen og onnur.  F\u00e1ar dagar eftir L\u00f8gtingsvali\u00f0 velur Sonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir at melda seg \u00far Javna\u00f0arflokkinum, t\u00ed hon vildi ikki vera partur av einum flokki, sum samb\u00e6rt henni, var\u00f0 leiddur av homofobiskum monnum.\n\n\u00cd Mars 2016, var\u00f0 uppskot lagt fyri tingi\u00f0, um at javnstilla samkynd vi\u00f0 hinskynd, vi\u00f0 borgarliga v\u00edgslu. Eftir otta t\u00edmar til a\u00f0ru vi\u00f0ger\u00f0, s\u00f8gdu Kristin Michelsen og He\u00f0in Mortensen seg ikki vilja atkv\u00f8\u00f0a \u00ed m\u00e1linum, men vildu hava m\u00e1li\u00f0 skuldi beinast aftur \u00ed nevnd. Ivam\u00e1l var um samkynt hj\u00fanarlag kundi krevjast \u00ed kirkjuni.\n\nStr\u00ed\u00f0 t\u00f3k seg upp til kommunuvali\u00f0 2016, t\u00e1 Kristin Michelsen sendi Su\u00f0uroyar Nor\u00f0ara Javna\u00f0arfelag kravbo\u00f0 um fyrst valda \u00e1 listanum. T\u00f3 ein si\u00f0ur, er ta\u00f0 ikki n\u00f8kur l\u00f3g ella regluger\u00f0, sum sigur at fyrstvaldi, skal ver\u00f0a borgarstj\u00f3ri, men Kristin Michelsen vildi hava at lokalfelagi\u00f0 og \u00f8ll uppstilla\u00f0i v\u00e1tta\u00f0u hesum skrivliga. Um ikki, t\u00f3k hann s\u00e6r av javna\u00f0arlistanum \u00e1 Tv\u00f8royri. Samskifti bleiv rokaligt og til t\u00ed\u00f0ir var\u00f0 samskift millum ein tri\u00f0ja pers\u00f3n, men Kristin Michelsen seg\u00f0i aldri fr\u00e1, um hann f\u00f3r av, h\u00f3ast lokalfelagi\u00f0 og tey uppstilla\u00f0u ikki gingi\u00f0 kravbo\u00f0num \u00e1 m\u00f8ti. \nSomulei\u00f0is royndi Kristin Michelsen at koma \u00e1 borgaralistan, men ta\u00f0 miseydna\u00f0ist og t\u00e1 i\u00f0 freistin n\u00e6rka\u00f0ist, var\u00f0 listin hj\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum latin inn uttan Kristin \u00e1 lista. Samstundis og \u00ed evstu l\u00f8tu hev\u00f0i Kristin Michelsen gj\u00f8rt annan lista og vi\u00f0 Kommunulistanum vann 3 umbo\u00f0 til vali\u00f0.\n\n\u00cd 2018 bo\u00f0a\u00f0i Kristin Michelsen fr\u00e1, at hann kendi seg ikki bundnan av, at atkv\u00f8\u00f0a saman vi\u00f0 flokkinum ella samgonguni, men f\u00f3r at velja fr\u00e1 m\u00e1l til m\u00e1li \u00ed l\u00f8gtingssalinum. Tann 3. januar 2019 var\u00f0 Kristin Michelsen koyrdur \u00far tingb\u00f3lki Javna\u00f0arfloksins orsaka manglandi floksl\u00fddni og 8. mars 2019 valdi Flokslei\u00f0slan \u00ed Javna\u00f0arflokkinum at strika limaskapin hj\u00e1 Kristini Michelsen \u00ed Javna\u00f0arflokkinum, fyri brot \u00e1 l\u00f3gir floksins. Kristin stilla\u00f0i upp fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin til vali\u00f0 2019 og var einasti valdur \u00e1 lista D.\n\nL\u00f8gtingsnevndir 2011-15 \nN\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\nLimur \u00ed Uttanlandsnevndini\nEr ein av l\u00f8gtingsgrannsko\u00f0arunum\nVaralimur \u00ed F\u00edggjarnevndini og Vinnunevndini\n\nFamilja \nKristin er abbasonur skaldi\u00f0 Poul F. Joensen. Hann er sonur Vilborg og Mikkjal Michelsen. Hann er giftur vi\u00f0 Joan N. Michelsen \u00far Hvalba. Saman eiga tey d\u00f3ttrina Halldis Michelsen.\n\nKeldur \n\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nFro\u00f0bingar"}
{"id": "27260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edva%20Jacobsen", "title": "Edva Jacobsen", "text": "Edva Jacobsen (f\u00f8dd 31. august 1964) er ein f\u00f8royskur politikari (SB) og bankakvinna. Hon byrja\u00f0i at l\u00e6ra \u00ed F\u00f8roya Banka \u00ed 1984, har hon \u00ed dag er kundar\u00e1\u00f0gevi \u00ed deildini \u00ed Fuglafir\u00f0i. Hon hevur tiki\u00f0 f\u00edggjardiplom og var\u00f0 \u00ed 2002 \u00fatb\u00fagvin merkonom \u00ed f\u00edggjarsst\u00fdring.\n\nPolitiska l\u00edvslei\u00f0in \nEdva m\u00f8tti fast fyri Johan Dahl \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi 2010\u20132011 og var\u00f0 vald inn beinlei\u00f0is \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 29. oktober 2011 vi\u00f0 311 atkv\u00f8\u00f0um. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hon ikki endurvald.- Hesi fullu\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n 2011-15 - Limur \u00ed Mentanarnevndini\n 2011-15 - Varaf\u00f3lk \u00ed Vinnunevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nFuglfir\u00f0ingar"}
{"id": "27261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elsebeth%20Mercedis%20Gunnleygsd%C3%B3ttur", "title": "Elsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur", "text": "Elsebeth Mercedis Gunnleygsd\u00f3ttur (fyrr Hansen, f\u00f8dd 26. oktober 1963 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur politikari (FF) og l\u00f8greglukvinna. Eftir student starva\u00f0ist hon hj\u00e1 Postverki F\u00f8roya 1983\u20131985, og eftir ta\u00f0 t\u00f3k hon \u00fatb\u00fagving sum l\u00f8greglukvinna.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \u00ed politikki \nHon hevur veri\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2009. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2011 var\u00f0 hon vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting vi\u00f0 344 atkv\u00f8\u00f0um. Hon er forkvinna \u00ed L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd og limur \u00ed L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd.\n\nL\u00f8gtingsnevndir 2011-15 \nForma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd \nLimur \u00ed L\u00f8gtingsins trivna\u00f0arnevnd\nVaralimur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\nVaralimur \u00ed Vinnunevndini\n\nNevndir \u00ed Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 \nForkvinna \u00ed Sosialu nevnd\n2. forma\u00f0ur \u00ed Teknisku nevnd\nLimur \u00ed Mentanarnevndini\nLimur \u00ed Byggi- og b\u00fdarskipanarnevndini\n\nFamilja \nElsebeth er d\u00f3ttur Ellinor Mariu og Gunnley\u00f0 Jakobsen. Hon er gift Finni Hansen, tey eiga b\u00f8rnini Ellinor Mercedis Finnsd\u00f3ttir Hansen, Karl Amadeus Finnsson Hansen og Mathildu Mercedis Finnsd\u00f3ttir Hansen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "27266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Graz", "title": "Graz", "text": "Graz er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur  \u00ed Eysturr\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 265 778 \u00ed 2013.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Graz\n\nB\u00fdir \u00ed Eysturr\u00edki"}
{"id": "27272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan", "title": "J\u00f3gvan", "text": "J\u00f3gvan er n\u00e6stvanligasta mannf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendir menn sum eita J\u00f3gvan:\n J\u00f3gvan Arge, f\u00f8royskur politikari, \u00fatvarpsma\u00f0ur og rith\u00f8vundur.\n J\u00f3gvan Durhuus, f\u00f8royskur politikari.\n J\u00f3gvan Hansen, f\u00f8royskur sangari.\n J\u00f3gvan S\u00edmun Hansen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n J\u00f3gvan Heinason, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur.\n J\u00f3gvan Isaksen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu, f\u00f8royskur politikari.\n J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni, f\u00f8royskur politikari.\n J\u00f3gvan Ingvard Olsen, f\u00f8royskur politikari.\n J\u00f3gvan Skorheim, f\u00f8royskur politikari.\n J\u00f3gvan Sundstein, f\u00f8royskur l\u00f8gma\u00f0ur og politikari.\n J\u00f3gvan Waagstein, f\u00f8royskur t\u00f3nasmi\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "27292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%86", "title": "\u0106", "text": "\u0106, ella \u0107, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed p\u00f3lska, kroatiska og serbiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%87", "title": "\u0147", "text": "\u0147, ella \u0148, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed kekkiska, slovakiska og turkmenska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%A4", "title": "\u0164", "text": "\u0164, ella \u0165, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed kekkiska og slovakiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%BD", "title": "\u013d", "text": "\u013d ella \u013e er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed slovakiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADk", "title": "V\u00edk", "text": "V\u00edk hevur fleiri t\u00fddningar:\nHaldarsv\u00edk, eisini nevnd V\u00edk, er ein bygd \u00ed Streymoy. S\u00ed Haldarsv\u00edk.\nV\u00edk \u00ed M\u00fdrdal, eisini nevnd V\u00edk, er ein bygd \u00ed \u00cdslandi. S\u00ed V\u00edk \u00ed M\u00fdrdal."}
{"id": "27305", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendsk%20Wikipedia", "title": "\u00cdslendsk Wikipedia", "text": "\u00cdslendsk  Wikipedia er tann \u00edslendskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia.\n\nKeldur \n \u00cdslendsk Wikipedia\n\n\u00cdslendskt m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "27306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8nlendsk%20Wikipedia", "title": "Gr\u00f8nlendsk Wikipedia", "text": "Gr\u00f8nlendsk Wikipedia er tann gr\u00f8nlendskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia. Hin 10. mars 2015 v\u00f3ru 1624 greinar uppr\u00e6tta\u00f0ar \u00e1 gr\u00f8nlendsktm\u00e6ltu Wikipediu.\n\nKeldur \n Gr\u00f8nlendsk Wikipedia\n\nGr\u00f8nlendskt m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "27307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fucking%20%C3%85m%C3%A5l", "title": "Fucking \u00c5m\u00e5l", "text": "Fucking \u00c5m\u00e5l (eisini: Show Me Love) er svenskur filmur fr\u00e1 1998. Leikstj\u00f3rn: Lukas Moodysson.\n\nLeikarar \n Alexandra Dahlstr\u00f6m sum Elin Olsson\n Rebecka Liljeberg sum Agnes Ahlberg\n Erica Carlson sum Jessica Olsson\n Mathias Rust sum Johan Hulth\n Stefan H\u00f6rberg sum Markus\n Josefine Nyberg sum Viktoria\n\nS\u00ed eisini \n \u00c5m\u00e5l\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nSvenskir filmar\nLGBT"}
{"id": "27308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/194%20f.Kr.", "title": "194 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 199 f.Kr.  198 f.Kr. 197 f.Kr. 196 f.Kr. 195 f.Kr. - 194 f.Kr. - 193 f.Kr. 192 f.Kr. 191 f.Kr. 190 f.Kr. 189 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/195%20f.Kr.", "title": "195 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 200 f.Kr.  199 f.Kr. 198 f.Kr. 197 f.Kr. 196 f.Kr. - 195 f.Kr. - 194 f.Kr. 193 f.Kr. 192 f.Kr. 191 f.Kr. 190 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rijksmuseum", "title": "Rijksmuseum", "text": "Rijksmuseum er eitt savn \u00ed Amsterdam, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1800. Savni\u00f0 er eitt av teimum st\u00f8rstu \u00ed Ni\u00f0urlondum og hev\u00f0i umlei\u00f0 2 200 000 vitjandi \u00ed 2013.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Rijksmuseum\n\nS\u00f8vn \u00ed Amsterdam\n1800"}
{"id": "27311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dronten", "title": "Dronten", "text": "Dronten er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin hevur 40 452 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum\nKommunur \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "27312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gustave%20Courbet", "title": "Gustave Courbet", "text": "Jean D\u00e9sir\u00e9 Gustave Courbet (f\u00f8ddur 10. juni 1819 \u00ed Ornans, dey\u00f0ur 31. desember 1877 \u00ed La Tour-de-Peilz) var franskur listam\u00e1lari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Gustave Courbet\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1819\nAndl\u00e1t \u00ed 1877\nFranskir listam\u00e1larar"}
{"id": "27313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3ALV", "title": "ISO 3166-2:LV", "text": "ISO 3166-2:LV er Lettlands  partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nLettland\nISO 3166"}
{"id": "27314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janus%20Rein", "title": "Janus Rein", "text": "Janus P\u00e1ll Rein (f\u00f8ddur 29. mai 1974 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur flogskipari og politikari (FF).\n\nSum ungur f\u00f3r hann til sj\u00f3s. \u00cd 1992 gj\u00f8rdist hann vinnu- og bjargingarkavari hj\u00e1 Vaktar- og Bjargingart\u00e6nastuni og s\u00ed\u00f0an t\u00f3k hann \u00fatb\u00fagving sum skipsf\u00f8rari vi\u00f0 1. vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Sj\u00f3mannask\u00falanum \u00ed Havn \u00ed 1997. Hann hevur siglt sum st\u00fdrima\u00f0ur hj\u00e1 Strandfaraskip Landsins og sum st\u00fdrima\u00f0ur og skipari hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum rei\u00f0ar\u00edum, eitt n\u00fa hj\u00e1 A.P. M\u00f8ller-M\u00e6rsk. Eitt skifti starva\u00f0ist hann \u00ed Su\u00f0uroyar Sparikassa, og n\u00e6m s\u00e6r merkonom \u00fatb\u00fagving \u00ed rokniskapi, sum var\u00f0 lokin \u00ed 2002. \u00cd 2000 f\u00f3r hann at lesa til flogskipari og gj\u00f8rdist li\u00f0ugur \u00ed 2003, men t\u00f3k eisini \u00fatb\u00fagving sum flogskiparainstrukt\u00f8r. Hann t\u00f3k \u00ed 2005 vi\u00f0 starvi sum flogst\u00fdrima\u00f0ur hj\u00e1 Atlantic Airways og gj\u00f8rdist \u00ed 2009 flogskipari \u00ed sama felagi\u00f0. Hann hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed fakfelagnum Flogskiparafelag F\u00f8roya. Me\u00f0an hann var \u00ed starvi sum flogskipari l\u00e6s hann l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av og gj\u00f8rdist BA \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00ed 2011.  Janus er sonur Kristionnu Rein, sum var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Havn \u00ed fleiri \u00e1r og Marius Rein, i\u00f0 starva\u00f0ist \u00ed L\u00f8gtingsumsitingini \u00ed n\u00f3gv \u00e1r.\n\n\u00cd 2011 var Janus vi\u00f0 til at stovna tann liberala flokkin Frams\u00f3kn, og var\u00f0 eisini valdur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting hin 29. oktober 2011 fyri Frams\u00f3kn, hann sat eisini \u00ed flokslei\u00f0sluni. Men \u00e1 heysti 2012 gj\u00f8rdist hann \u00f3samdur vi\u00f0 formannin, Poul Michelsen, i\u00f0 ynskti, at Janus stilla\u00f0i upp til b\u00fdr\u00e1\u00f0svali\u00f0 \u00ed Havn, men ta\u00f0 vildi Janus ikki og enda\u00f0i vi\u00f0 at taka seg \u00far flokkinum. Hann var so leysgangari eina t\u00ed\u00f0 \u00ed L\u00f8gtinginum til hann \u00ed september 2013 gj\u00f8rdist limur \u00ed F\u00f3lkaflokkinum og harvi\u00f0 eisini gj\u00f8rdist partur av samgonguni.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nPolitikarar \u00far Frams\u00f3kn\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "27358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%82", "title": "\u00c2", "text": "\u00c2, er ein b\u00f3kstavur sum ver\u00f0ur n\u00fdttur \u00ed hesum stavra\u00f0um:  franska, friuliska, fr\u00edsiska, portugisiska, rumenska, turkiska, vjetnamesiska, wallonska og t\u00ed walisiska.\n\n\u00cd f\u00f8royskum\nJohan Henrik Schr\u00f8ter, sum t\u00fdddi Matteus evangelii\u00f0 til f\u00f8royskt \u00ed 1823, n\u00fdtti \u00e2 sum \u00ed hesum d\u00f8minum:\n\nB\u00f3kstavurin ver\u00f0ur t\u00f3 ikki n\u00fdttur \u00e1 n\u00fat\u00ed\u00f0ar f\u00f8royskum. \n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84", "title": "\u00c4", "text": "\u00c4 og \u00e4, er ein b\u00f3kstavur \u00ed fleiri stavr\u00f8\u00f0um, i\u00f0 eru grunda\u00f0i \u00e1 ta\u00f0 lat\u00ednska stavra\u00f0i\u00f0. \n\n\u00cd Nor\u00f0urlondum ver\u00f0ur hann br\u00faktur \u00ed svenska, finska og skolts\u00e1miska stavra\u00f0num. \n\nB\u00f3kstavurin kemur eisini fyri \u00ed t\u00ed estiska, luksemborgska, slovakiska og t\u00fdska stavra\u00f0num.\n\nMyndir\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%82", "title": "\u0102", "text": "\u0102, er ein b\u00f3kstavur \u00ed t\u00ed rumenska stavra\u00f0num. \n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%87", "title": "\u00c7", "text": "\u00c7, \u00e7,  er ein b\u00f3kstavur sum ver\u00f0ur n\u00fdttur \u00ed hesum stavr\u00f8\u00f0um: t\u00ed albanska, aserbadjanska, liguriska, tatarska, turkiska, turkmeniska, kurdiska og zazakiska stavra\u00f0num. B\u00f3kstavurin kemur eisini fyri \u00ed t\u00ed katalanska, franska, friulska, oksitanska og portugisiska stavra\u00f0num sum ein variantur av b\u00f3kstavinum \"c\".\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%88", "title": "\u0108", "text": "\u0108, er ein b\u00f3kstavur, eitt hj\u00e1lj\u00f3\u00f0, \u00ed t\u00ed esperantiska stavra\u00f0num.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%8C", "title": "\u010c", "text": "\u010c, \u010d, er tann lat\u00ednski b\u00f3kstavurin C vi\u00f0 t\u00ed diakritiska tekninum hake (h\u00e1\u010dek \u00e1 kekkiskum) yvir. \u010c ver\u00f0ur eitt n\u00fa n\u00fdtt \u00ed kekkiska, kroatiska, bosniska, lettiska, litaviska og t\u00ed nor\u00f0urs\u00e1miska stavra\u00f0num. \u00c1 flestu m\u00e1lum ver\u00f0ur hann \u00fattala\u00f0ur sum ch \u00ed t\u00ed enska or\u00f0inum chocolate ella sum ke \u00ed f\u00f8royska or\u00f0inum ketta (IPA: [t\u0361\u0283]). Tann kyrilliski b\u00f3kstavurin \u00ed svarar til \u010c er \u0427.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%8E", "title": "\u010e", "text": "\u010e, \u010f, er tann lat\u00ednski b\u00f3kstavurin D vi\u00f0 einum haka yvir.  \u00ed t\u00ed latinska stavra\u00f0num. \u010e er tann sjeyndi b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed kekkiska stavra\u00f0num og tann \u00e1ttandi \u00ed t\u00ed slovakiska stavra\u00f0num.  alfabetet.\n\n\u00cd tryktum teksti hevur \u010f ein apostrof \u00ed sta\u00f0in fyri ein haka.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%89", "title": "\u00c9", "text": "\u00c9 er ein b\u00f3kstavur sum ver\u00f0ur n\u00fdttir av hesum stavr\u00f8\u00f0um:  katalanska, spanska, franska, ungarnska, \u00edrska, \u00edslendska, italska, kasjubiska, oksitanska, uiguriska, portugisiska, slovakiska, kekkiska og t\u00ed vietnamesiska.\n\nB\u00f3kstavir"}
{"id": "27373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAni", "title": "R\u00fani", "text": "R\u00fani er 3. vanligasta mannf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendir menn sum eita R\u00fani:\n R\u00fani Brattaberg, f\u00f8royskur operasangari.\n R\u00fani Nielsen, f\u00f8royskur politikari.\n R\u00fani Nols\u00f8e, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari.\n R\u00fani Seloy, f\u00f8royskur rennari.\n\nKeldur \n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "27374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur", "title": "B\u00e1r\u00f0ur", "text": "B\u00e1r\u00f0ur er 5. vanligasta mannf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendir menn sum eita B\u00e1r\u00f0ur:\n B\u00e1r\u00f0ur Eklund, f\u00f8royskur listama\u00f0ur.\n B\u00e1r\u00f0ur Dal Christiansen, f\u00f8royskur listama\u00f0ur.\n B\u00e1r\u00f0ur Ey\u00fe\u00f3rsson, \u00edslendskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n B\u00e1r\u00f0ur Hansen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari\n B\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n B\u00e1r\u00f0ur J\u00e1kupsson, f\u00f8royskur listam\u00e1lari og rith\u00f8vundur.\n B\u00e1r\u00f0ur Nielsen, f\u00f8royskur politikari.\n B\u00e1r\u00f0ur Oskarsson, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, teknari og listama\u00f0ur\n\nKeldur \n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "27390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/184%20f.Kr.", "title": "184 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 189 f.Kr. 188 f.Kr. 187 f.Kr. 186 f.Kr. 185 f.Kr. - 184 f.Kr. - 183 f.Kr. 182 f.Kr. 181 f.Kr. 180 f.Kr. 179 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/185%20f.Kr.", "title": "185 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 190 f.Kr. 189 f.Kr. 188 f.Kr. 187 f.Kr. 186 f.Kr. - 185 f.Kr. - 184 f.Kr. 183 f.Kr. 182 f.Kr. 181 f.Kr. 180 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/186%20f.Kr.", "title": "186 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 191 f.Kr. 190 f.Kr. 189 f.Kr. 188 f.Kr. 187 f.Kr. - 186 f.Kr. - 185 f.Kr. 184 f.Kr. 183 f.Kr. 182 f.Kr. 181 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/187%20f.Kr.", "title": "187 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 192 f.Kr. 191 f.Kr. 190 f.Kr. 189 f.Kr. 188 f.Kr. - 187 f.Kr. - 186 f.Kr. 185 f.Kr. 184 f.Kr. 183 f.Kr. 182 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/188%20f.Kr.", "title": "188 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 193 f.Kr. 192 f.Kr. 191 f.Kr. 190 f.Kr. 189 f.Kr. - 188 f.Kr. - 187 f.Kr. 186 f.Kr. 185 f.Kr. 184 f.Kr. 183 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borgarstj%C3%B3ri", "title": "Borgarstj\u00f3ri", "text": "Ein borgarstj\u00f3ri (\u00e1 donskum: borgmester, \u00e1 enskum: mayor) er tann h\u00e6gsti fyrisitingarligi og politiski lei\u00f0arin \u00ed einari kommunu b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og \u00ed n\u00f3gvum \u00f8\u00f0rum londum. Borgarstj\u00f3rin ver\u00f0ur antin valdur beinlei\u00f0is av veljarunum ella av limunum \u00ed t\u00ed f\u00f3lkavalda b\u00fdr\u00e1\u00f0num ella bygdarr\u00e1\u00f0num. \u00cd F\u00f8royum og t.d. Danmark ver\u00f0ur ein borgarstj\u00f3ri valdur av b\u00fdr\u00e1\u00f0num. \u00c1 f\u00f8royskum eru onnur or\u00f0 fyri ein borgarstj\u00f3ra: b\u00fdr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur, bygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur og \u00ed eldri t\u00ed\u00f0um eisini s\u00f3knast\u00fdrisforma\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nBorgarstj\u00f3rar\nPolitikkur"}
{"id": "27404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/189%20f.Kr.", "title": "189 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 194 f.Kr. 193 f.Kr. 192 f.Kr. 191 f.Kr. 190 f.Kr. - 189 f.Kr. - 188 f.Kr. 187 f.Kr. 186 f.Kr. 185 f.Kr. 184 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/196%20f.Kr.", "title": "196 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 201 f.Kr. 200 f.Kr.  199 f.Kr. 198 f.Kr. 197 f.Kr. - 196 f.Kr. - 195 f.Kr. 194 f.Kr. 193 f.Kr. 192 f.Kr. 191 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/197%20f.Kr.", "title": "197 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 202 f.Kr. 201 f.Kr. 200 f.Kr.  199 f.Kr. 198 f.Kr. - 197 f.Kr. - 196 f.Kr. 195 f.Kr. 194 f.Kr. 193 f.Kr. 192 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/198%20f.Kr.", "title": "198 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 203 f.Kr. 202 f.Kr. 201 f.Kr. 200 f.Kr.  199 f.Kr. - 198 f.Kr. - 197 f.Kr. 196 f.Kr. 195 f.Kr. 194 f.Kr. 193 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/199%20f.Kr.", "title": "199 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 204 f.Kr. 203 f.Kr. 202 f.Kr. 201 f.Kr. 200 f.Kr.  - 199 f.Kr. - 198 f.Kr. 197 f.Kr. 196 f.Kr. 195 f.Kr. 194 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Mikkelsen%20%28politikari%29", "title": "J\u00e1kup Mikkelsen (politikari)", "text": "Fyri at lesa um f\u00f8royska landsli\u00f0sf\u00f3tb\u00f3ltsleikaran, s\u00ed J\u00e1kup Mikkelsen (1970).\nJ\u00e1kup Mikkelsen (f\u00f8ddur 22. august 1957 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (FF). Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1984, men hevur tey seinastu \u00e1rini veri\u00f0 dagligur lei\u00f0ari hj\u00e1 J.F. Kj\u00f8lbro Heils\u00f8lu \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nHann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edk 1984\u20131992. Hann kom inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting sum varaf\u00f3lk \u00e1 fyri Nor\u00f0oyar 2002\u20132008, og m\u00f8tti fast fyri Anfinn Kallsberg 2002\u20132004 og fyri J\u00f3gvan vi\u00f0 Keldu 2004\u20132005. Mikkelsen var\u00f0 \u00ed 2008 valdur beinlei\u00f0is inn \u00e1 Ting.  Hann var forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins Trivna\u00f0arnevnd 2008\u20132011 og fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed  Stj\u00f3rnini hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen II 2011\u20132012. Hann er forma\u00f0ur fyri tingb\u00f3lkin ha F\u00f3lkaflokkinum s\u00ed\u00f0an 2012 og virka\u00f0i eisini \u00ed t\u00ed leiklutinum 2008\u20132011.\n\nLandsst\u00fdrissessir \n2011-12 Landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011\u20132015 forma\u00f0ur \u00ed Uttanlandsnevndini\n2008\u20132011 forma\u00f0ur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n2004\u20132005 limur \u00ed Mentanarnevndini\n2002\u20132004 limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n2002\u20132004 limur \u00ed Mentanarnevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nFiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "27417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3na%20Mortensen", "title": "J\u00f3na Mortensen", "text": "J\u00f3na Mariusard\u00f3ttir Mortensen (f\u00f8dd 1. desember 1953) er ein f\u00f8roysk bankakvinna og politikari (SB).\n\nHon hevur banka\u00fatb\u00fagving og starvast \u00ed Eik Banka \u00ed heimb\u00fdnum T\u00f3rshavn. Hon hevur veri\u00f0 \u00e1litisf\u00f3lk \u00ed Eik Banka \u00ed 15 \u00e1r, forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya V\u00e6l, sum er valfelag Sambandsfloksins \u00ed Su\u00f0urstreymoy, 2008\u20132010 og nevndarlimur \u00ed Rey\u00f0i Krossur F\u00f8royar. S\u00ed\u00f0an 2011 hevur hon m\u00f8tt fast sum varalimur fyri Johan Dahl, sum gj\u00f8rdist landsst\u00fdrisma\u00f0ur. J\u00f3na er limur \u00ed L\u00f8gtingsins Mentanarnevnd og L\u00f8gtingsnevndini Eftirlit vi\u00f0 var\u00f0haldsfangum.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011\u20132015 Limur \u00ed L\u00f8gtingsins Mentanarnevnd\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "27419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eivin%20Jacobsen", "title": "Eivin Jacobsen", "text": "Eivin Helgi Jacobsen (f\u00f8ddur 20. juli 1957 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur brandmeistari og politikari (SB).\n\nHann er \u00fatb\u00fagvin maskinsmi\u00f0ur fr\u00e1 Statens Brandskole \u00ed Danmark, og starvast sum arbei\u00f0slei\u00f0ari hj\u00e1 V\u00e1ga floghavn.\n\nHann var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi 1992\u20132004, \u00ed \u00e1runum 2000\u20132004 sum borgarstj\u00f3ri. Hann m\u00f8tti fast \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi sum varalimur hj\u00e1 l\u00f8gmanni Kaj Leo Johannesen fr\u00e1 2011-2015, og sat \u00ed L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2011\u20132015 Limur \u00ed L\u00f8gtingsins r\u00e6ttarnevnd\n\nFamilja \nEivin er sonur Evald og Jacobinu Jacobsen, er giftur Astu Skaalum Jacobsen, tey eiga b\u00f8rnini Inga f. 1977, Marit f. 1985 og Terji f. 1989.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957\nL\u00f8gtingslimir\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nS\u00f8rvingar"}
{"id": "27420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris%20Hilton", "title": "Paris Hilton", "text": "Paris Whitney Hilton (f\u00f8dd 17. februar 1981 \u00ed New York) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, songkvinna og modell.\n\nFilmar\n{| class=\"wikitable plainrowheaders sortable\"\n|-\n|\n! scope=\"col\" | \u00c1r\n! scope=\"col\" | Heiti\n! scope=\"col\" | Leiklutur\n! scope=\"col\" class=\"unsortable\" | Vi\u00f0merkingar\n|-\n| 1992\n| Wishman\n| Genta \u00e1 strondini\n|\n|-\n| 2000\n| Sweetie Pie\n|\n|\n|-\n| 2001\n| Zoolander\n| Hon sj\u00e1lv\n| Cameo\n|-\n| 2002\n| Nine Lives\n| Jo\n| Beinlei\u00f0is-til-video\n|-\n| 2002\n| QIK2JDG\n| Strung-out supermodel\n|\n|-\n| 2003\n| Wonderland\n| Barbie\n| Cameo\n|-\n| 2003\n| The Cat in the Hat\n| Clubgoer\n| Cameo\n|-\n| 2004\n| Win a Date with Tad Hamilton!\n| Heather\n|\n|-\n| 2004\n| The Hillz\n| Heather Smith\n|\n|-\n| 2004\n| Raising Helen\n| Amber\n|\n|-\n| 2004\n| 1 Night in Paris\n| Sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lva\n| Sex filmur\n|-\n| 2005\n| House of Wax| Paige Edwards\n|\n|-\n| 2006\n| Bottoms Up| Lisa Mancini\n| Beinlei\u00f0is-til-video\n|-\n| 2006\n| National Lampoon's Pledge This!| Victoria English\n| Direct-to-video\n|-\n| 2008\n| America the Beautiful| Hon sj\u00e1lv\n| Dokumentar\n|-\n| 2008\n| Paris, Not France| Hon sj\u00e1lv\n| Dokumentar\n|-\n| 2008\n| The Hottie and the Nottie| Cristabel Abbott\n|\n|-\n| 2008\n| Repo! The Genetic Opera| Amber Sweet\n| Avmarka\u00f0 \u00fatg\u00e1va\n|-\n| 2008\n| An American Carol| Hon sj\u00e1lv\n|\n|-\n| 2010\n| Teenage Paparazzo| Hon sj\u00e1lv\n| Dokumentarur\n|-\n| 2010\n| The Dog Who Saved Christmas Vacation| Bella\n| Sj\u00f3nvarpsfilmur\n|-\n| 2013\n| The Bling Ring| Hon sj\u00e1lv\n| Cameo\n|}\n\n \u00datg\u00e1vur \n Album \n 2006 - Paris''\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nAmerikanarar av norskari \u00e6tt"}
{"id": "27421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/201%20f.Kr.", "title": "201 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  206 f.Kr. 205 f.Kr.  204 f.Kr. 203 f.Kr. 202 f.Kr. - 201 f.Kr. - 200 f.Kr. 199 f.Kr. 198 f.Kr. 197 f.Kr. 196 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/202%20f.Kr.", "title": "202 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 207 f.Kr. 206 f.Kr. 205 f.Kr.  204 f.Kr. 203 f.Kr. - 202 f.Kr. - 201 f.Kr. 200 f.Kr. 199 f.Kr. 198 f.Kr. 197 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/203%20f.Kr.", "title": "203 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 208 f.Kr. 207 f.Kr. 206 f.Kr. 205 f.Kr.  204 f.Kr. - 203 f.Kr. - 202 f.Kr. 201 f.Kr. 200 f.Kr. 199 f.Kr. 198 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reimund%20Langgaard", "title": "Reimund Langgaard", "text": "Reimund Langgaard (f\u00f8ddur 26. juli 1977 \u00ed Leirv\u00edk) er ein f\u00f8royskur s\u00f8luma\u00f0ur og politikari (SB).\n\nHann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 2004, og hevur starvast sum s\u00f8luma\u00f0ur \u00ed Kaupthing Banka og hj\u00e1 F\u00f8roya Tele. Hann hevur eisini veri\u00f0 \u00ed kristiligum ungd\u00f3msarbei\u00f0i og sum tr\u00fabo\u00f0ari fyri Kirkjuliga Heimamissi\u00f3nina \u00ed F\u00f8royum \u00ed Kambodja.\n\nReimund Langgaard hevur m\u00f8tt fast sum varalimur fyri Bj\u00f8rn Kals\u00f8 \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi s\u00ed\u00f0an 2011. Reimund er forma\u00f0ur fyri L\u00f8gtingsgrannsko\u00f0ararnar og er limur \u00ed R\u00e6ttarnevndini.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nLeirv\u00edkingar"}
{"id": "27425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joen%20Magnus%20Rasmussen", "title": "Joen Magnus Rasmussen", "text": "Joen Magnus Rasmussen (f\u00f8ddur 27. februar 1966) er ein f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (FF).\n \nHann er \u00fatb\u00fagvin skrivstovuma\u00f0ur, og er stj\u00f3ri \u00e1 Tavan Sp/f \u00ed Leirv\u00edk.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nHann var bygdarr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Leirv\u00edk 2000\u20132008 og b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Eysturkommunu 2009\u20132012. Fr\u00e1 2011-2015 var hann fastur varalimur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fyrst fyri J\u00e1kup Mikkelsen 2011\u20132012 og fr\u00e1 2012-2015 fyri Jacob Vestergaard. Hann var n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini og varama\u00f0ur \u00ed F\u00edggjarnevndini og Trivna\u00f0arnevndini fr\u00e1 2011-2015. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hann ikki valdur.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n 2011-15 N\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n 2011-15 varama\u00f0ur \u00ed F\u00edggjarnevndini\n 2011-15 varama\u00f0ur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n\nFamilja \nHann er sonur Ragnhild og Jafet Rasmussen. Hann er giftur Silvurl\u00edn Rasmussen, tey eiga b\u00f8rnini Jeanet Toften\u00e6s Rasmussen og Silju Toftanes Rasmussen.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nLeirv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "27429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rodmundur%20Nielsen", "title": "Rodmundur Nielsen", "text": "Rodmundur Nielsen (f\u00f8ddur 22. august 1966) er ien f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (FF).\n\nHann er stj\u00f3ri hj\u00e1 P/F Borg, har hann s\u00ed\u00f0an 2011 eisini er einasti eigari. Hann er forma\u00f0ur \u00ed Eysturoyar Vinnul\u00edvsfelag.\n\nRodmundur var borgarstj\u00f3ri \u00ed Runav\u00edkar kommunu 2000\u20132006 og forma\u00f0ur \u00ed Kommunusamskipan F\u00f8roya 2005\u20132006. \n\nHann var varalimur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi og fekk fast s\u00e6ti har, t\u00e1 i\u00f0 Anfinn Kallsberg f\u00f3r fr\u00e1 \u00ed januar 2011, men gj\u00f8rdist aftur varalimur, t\u00e1 i\u00f0 Annika Olsen f\u00f3r fr\u00e1 sum landsst\u00fdriskvinna \u00ed apr\u00edl. Fr\u00e1 14. november 2011 m\u00f8tir hann aftur fast \u00e1 L\u00f8gtinginum fyri Anniku Olsen, sum gj\u00f8rdist almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "27430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/204%20f.Kr.", "title": "204 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 209 f.Kr. 208 f.Kr. 207 f.Kr. 206 f.Kr. 205 f.Kr. - 204 f.Kr. - 203 f.Kr. 202 f.Kr. 201 f.Kr. 200 f.Kr. 199 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/200%20f.Kr.", "title": "200 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \u2013 1. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 205 f.Kr. 204 f.Kr. 203 f.Kr. 202 f.Kr. 201 f.Kr. - 200 f.Kr.  - 199 f.Kr. 198 f.Kr. 197 f.Kr. 196 f.Kr. 195 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n2. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/205%20f.Kr.", "title": "205 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 210 f.Kr. 209 f.Kr. 208 f.Kr. 207 f.Kr. 206 f.Kr. - 205 f.Kr. - 204 f.Kr. 203 f.Kr. 202 f.Kr. 201 f.Kr. 200 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/206%20f.Kr.", "title": "206 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 211 f.Kr. 210 f.Kr. 209 f.Kr. 208 f.Kr. 207 f.Kr. - 206 f.Kr. - 205 f.Kr. 204 f.Kr. 203 f.Kr. 202 f.Kr. 201 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/207%20f.Kr.", "title": "207 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 212 f.Kr. 211 f.Kr. 210 f.Kr. 209 f.Kr. 208 f.Kr. - 207 f.Kr. - 206 f.Kr. 205 f.Kr. 204 f.Kr. 203 f.Kr. 202 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/208%20f.Kr.", "title": "208 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 213 f.Kr. 212 f.Kr. 211 f.Kr. 210 f.Kr. 209 f.Kr. - 208 f.Kr. - 207 f.Kr. 206 f.Kr. 205 f.Kr. 204 f.Kr. 203 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/209%20f.Kr.", "title": "209 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 214 f.Kr. 213 f.Kr. 212 f.Kr. 211 f.Kr. 210 f.Kr. - 209 f.Kr. - 208 f.Kr. 207 f.Kr. 206 f.Kr. 205 f.Kr. 204 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Himmerland", "title": "Himmerland", "text": "Himmerland er ein h\u00e1lvoyggj \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Nor\u00f0urj\u00fatlandi \u00ed Danmark, sunnanfyri Limfj\u00f8r\u00f0in og nor\u00f0anfyri Mariager Fjord.\n\nS\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 svarar \u00f8ki\u00f0 til ta\u00f0 gamla Himmersyssel og fevnir um hesar s\u00fdslur (herreder):\n\n Fleskum Herred\n Gislum Herred\n Hellum Herred\n Hindsted Herred\n Hornum Herred\n Rinds Herred\n Slet Herred\n \u00c5rs Herred\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \n 1 Aalborg 130.853 (um N\u00f8rresundby)\n 2 Hobro 11.736\n 3 Aars 8.105\n 4 Svenstrup 7.000\n 5 St\u00f8vring 6.988\n 6 Hadsund 5.360 (um Hadsund Su\u00f0ur)\n 7 Nibe 5.093\n 8 Klarup 4.608\n 9 L\u00f8gst\u00f8r 4.284\n 10 Fars\u00f8 3.299\n\nH\u00e1lvoyggjar \u00ed Danmark"}
{"id": "27454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristianna%20Winther%20Poulsen", "title": "Kristianna Winther Poulsen", "text": "Kristianna Winther Poulsen (f\u00f8dd \u00ed 1969) er ein f\u00f8royskur politikari (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin fr\u00e1 2011 - 7. mars 2015, Javna\u00f0arflokkurin s\u00ed\u00f0an 9. mars 2015).\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\n\u00datb\u00fagvingar og st\u00f8rv \nHon er \u00fatb\u00fagvin cand.mag. fr\u00e1 Roskilde Universitetscenter, Danmark \u00ed 1999 og Master of Science \u00ed lei\u00f0slu og fyrisiting (Management and administration) fr\u00e1 Robert Gordon University \u00ed Skotlandi \u00ed 2006. Hon hevur lisi\u00f0 \u00ed Danmark, Fraklandi og Onglandi, og hevur s\u00ed\u00f0an b\u00fa\u00f0 \u00ed heimb\u00fdnum T\u00f3rshavn. \u00cd 1992-93 t\u00f3k hon harumframt grundskei\u00f0 \u00ed arabiskum \u00e1 Keypmannahavnar Universiteti. S\u00ed\u00f0an 2005 hevur hon starvast freelance, fulltr\u00fai \u00ed Almanna og heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0num, fulltr\u00fai \u00ed Granskingarr\u00e1\u00f0num, deildarlei\u00f0ari og verk\u00e6tlanarlei\u00f0ari hj\u00e1 ALS og undirv\u00edsari \u00e1 Studentask\u00falanum og HF-skei\u00f0i \u00ed Hoyd\u00f8lum \u00ed fronskum. Hon var forkvinna \u00ed Javnst\u00f8\u00f0unevndini 2008\u20132012.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \n\nKristianna fekk flestar pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed Havn \u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrislistanum \u00ed \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 2011. Hon gj\u00f8rdist 2. varaf\u00f3lk til F\u00f8roya L\u00f8gting, og m\u00f8tti fast fyri K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard, sum var landsst\u00fdrisma\u00f0ur, eftir at J\u00f3gvan Skorheim gj\u00f8rdist borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edk hin 1. januar 2013. Kristianna var limur \u00ed L\u00f8gtingsins vinnunevnd, me\u00f0an hon sat \u00ed l\u00f8gtinginum. J\u00f3gvan Skorheim t\u00f3k s\u00e6ti aftur eitt skifti, og \u00ed september 2013 var\u00f0 K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard koyrdur sum innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og t\u00f3k s\u00e6ti aftur \u00ed l\u00f8gtinginum.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "27458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yahya%20Hassan", "title": "Yahya Hassan", "text": "Yahya Hassan (f\u00f8ddur 19. mai 1995 \u00ed Aarhus, funnin dey\u00f0ur 29. apr\u00edl 2020 sama sta\u00f0) var ein danskur yrkjari vi\u00f0 palestinskum foreldrum. Fyrsta yrkingasavn hansara Yahya Hassan er tann mest selda fyrsta\u00fag\u00e1va vi\u00f0 yrkingum \u00ed danmarkars\u00f8guni vi\u00f0 fleiri enn 100.000 eint\u00f8kum.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n Et godt sted at d\u00f8 stutts\u00f8ga \u00ed stutts\u00f8gusavninum Vi er herinde, Br\u00f8nderslev Forfatterskole, 2011, ISBN 978-87-993537-3-6\n Yahya Hassan : Digte, Gyldendal, 2013, ISBN 978-87-02-15352-1\n Yahya Hassan 2, Gyldendal, 2019\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir \n 2013: Bogforum-Debutantprisen\n 2013: De Gyldne Laurb\u00e6r\n 2014: Weekendavisens litteraturpris\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sverri Egholm: Yahya Hassan dey\u00f0ur, dagur.fo, 30. apr\u00edl 2020\n\nKeldur \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "27459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tove%20Ditlevsen", "title": "Tove Ditlevsen", "text": "Tove Irma Margit Ditlevsen (f\u00f8dd 14. desember 1917 \u00ed Keypmannahavn, dey\u00f0 7. mars 1976) var ein danskur rith\u00f8vundur.\n\nB\u00f8kur\n\nHei\u00f0ur \n 1954 Emil Aarestrup Medaljen\n 1956 De Gyldne Laurb\u00e6r\n 1959 Kulturministeriets B\u00f8rnebogspris\n 1971 S\u00f8ren Gyldendal vir\u00f0isl\u00f8nin\n\nKeldur \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nDanskir yrkjarar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1917\nAndl\u00e1t \u00ed 1976"}
{"id": "27461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/210%20f.Kr.", "title": "210 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 215 f.Kr. 214 f.Kr. 213 f.Kr. 212 f.Kr. 211 f.Kr. - 210 f.Kr. - 209 f.Kr. 208 f.Kr. 207 f.Kr. 206 f.Kr. 205 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/211%20f.Kr.", "title": "211 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 216 f.Kr. 215 f.Kr. 214 f.Kr. 213 f.Kr. 212 f.Kr. - 211 f.Kr. - 210 f.Kr. 209 f.Kr. 208 f.Kr. 207 f.Kr. 206 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/212%20f.Kr.", "title": "212 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 217 f.Kr. 216 f.Kr. 215 f.Kr. 214 f.Kr. 213 f.Kr. - 212 f.Kr. - 211 f.Kr. 210 f.Kr. 209 f.Kr. 208 f.Kr. 207 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nArkimedes\n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/213%20f.Kr.", "title": "213 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 218 f.Kr. 217 f.Kr. 216 f.Kr. 215 f.Kr. 214 f.Kr. - 213 f.Kr. - 212 f.Kr. 211 f.Kr. 210 f.Kr. 209 f.Kr. 208 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/214%20f.Kr.", "title": "214 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 219 f.Kr. 218 f.Kr. 217 f.Kr. 216 f.Kr. 215 f.Kr. - 214 f.Kr. - 213 f.Kr. 212 f.Kr. 211 f.Kr. 210 f.Kr. 209 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/215%20f.Kr.", "title": "215 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 220 f.Kr. 219 f.Kr. 218 f.Kr. 217 f.Kr. 216 f.Kr. - 215 f.Kr. - 214 f.Kr. 213 f.Kr. 212 f.Kr. 211 f.Kr. 210 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/216%20f.Kr.", "title": "216 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 221 f.Kr. 220 f.Kr. 219 f.Kr. 218 f.Kr. 217 f.Kr. - 216 f.Kr. - 215 f.Kr. 214 f.Kr. 213 f.Kr. 212 f.Kr. 211 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarki%20Thomsen", "title": "Bjarki Thomsen", "text": "Bjarki Thomsen er ein f\u00f8royskur myndama\u00f0ur, filmsleikstj\u00f3ri, filmsframlei\u00f0ari og t\u00f3naskald. Hann gj\u00f8rdist kendur sum tann i\u00f0 t\u00f3k upp \u00e1 film, me\u00f0an augusturin \u00e1 Hvalast\u00f8\u00f0ini vi\u00f0 \u00c1ir brast 26. november 2013. Tey f\u00e1u sekundini, t\u00e1 hvalurin brast n\u00e6rmast beint \u00ed andliti\u00f0 \u00e1 l\u00edvfr\u00f8\u00f0inginum Bjarna Mikkelsen, sum rann avsta\u00f0, hava fer\u00f0ast kring allan heimin og eru s\u00e6\u00f0 av n\u00f3gvum milli\u00f3num f\u00f3lkum. Bjarki arbei\u00f0ir sum freelance uppt\u00f8kuma\u00f0ur fyri Kringvarpi\u00f0, sum henda dagin, t\u00e1 i\u00f0 hvalurin brast. Hann hevur eisini gj\u00f8rt reklamufilmar, t\u00f3nleikavideo, kunnandi filmar um heilsu, fer\u00f0avinnufilmar o.a. \u00cd 2011-12 gj\u00f8rdi hann stuttfilmin Ongin konflikt, sum var\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed Montenegro 25. oktober 2012.\n\nFilmar \n2012 - Ongin konflikt\n2008 - En d\u00e5rlig dag. 15 minuttir langur. Bjarki hevur sj\u00e1lvur skriva\u00f0 handriti\u00f0, leikstj\u00f3rna\u00f0, tiki\u00f0 upp og gj\u00f8rt t\u00f3nleikin.\n1990 - Smuglarin, 30 minuttir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Bjarka Thomsen\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk"}
{"id": "27495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sara%20Olsvig", "title": "Sara Olsvig", "text": "Sara Olsvig (f\u00f8dd 26. september 1978 \u00ed Godth\u00e5b) er ein gr\u00f8nlendskur politikari fr\u00e1 Inuit Ataqatigiit. Hon gj\u00f8rdist limur \u00ed danska F\u00f3lkatinginum \u00ed 2011, har hon sat til mai 2014, t\u00e1 hon gj\u00f8rdist floksforma\u00f0ur fyri Inuit Ataqatigiit og t\u00ed f\u00f3r heimaftur til Gr\u00f8nlands. Hon er \u00fatb\u00fagvin bachelor fr\u00e1 Gr\u00f8nlands Universiteti og hevur eina kandidat\u00fatb\u00fagving \u00ed antropologi fr\u00e1 Keypmannahavns Universiteti.\n\nSara Olsvig var\u00f0 hin 12. marts 2013, eisini vald til Inatsisartut (Gr\u00f8nlands Landsting) fyri Inuit Ataqatigiit. Hon fekk fimth\u00e6gsta tal av atkv\u00f8\u00f0um: 1030 atkv\u00f8\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f3lkatingslimir valdir \u00ed 2011\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nGr\u00f8nlendskir politikarar\nGr\u00f8nlendskir f\u00f3lkatingslimir"}
{"id": "27508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Inuit%20Ataqatigiit", "title": "Inuit Ataqatigiit", "text": "Inuit Ataqatigiit er ein vinstrahallur, loyingarsinna\u00f0ur politiskur flokkur \u00ed Gr\u00f8nlandi. Flokkurin var stovna\u00f0ur \u00ed 1976 og arbei\u00f0ir fyri at Gr\u00f8nland skal gerast ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0. Sara Olsvig er forkvinna fyri Inuit Ataqatigiit, \u00e1\u00f0renn hon t\u00f3k vi\u00f0 sum forkvinna \u00ed 2014 var Kuupik Kleist forma\u00f0ur fr\u00e1 2008, me\u00f0an Josef Motzfeldt var forma\u00f0ur fr\u00e1 1994 til 2007.\n\nVal\u00farslit\n\nLandstingsval\n\nF\u00f3lkatingsval\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "27532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/217%20f.Kr.", "title": "217 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 222 f.Kr. 221 f.Kr. 220 f.Kr. 219 f.Kr. 218 f.Kr. - 217 f.Kr. - 216 f.Kr. 215 f.Kr. 214 f.Kr. 213 f.Kr. 212 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/218%20f.Kr.", "title": "218 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 223 f.Kr. 222 f.Kr. 221 f.Kr. 220 f.Kr. 219 f.Kr. - 218 f.Kr. - 217 f.Kr. 216 f.Kr. 215 f.Kr. 214 f.Kr. 213 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/219%20f.Kr.", "title": "219 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 224 f.Kr. 223 f.Kr. 222 f.Kr. 221 f.Kr. 220 f.Kr. - 219 f.Kr. - 218 f.Kr. 217 f.Kr. 216 f.Kr. 215 f.Kr. 214 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/220%20f.Kr.", "title": "220 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 225 f.Kr. 224 f.Kr. 223 f.Kr. 222 f.Kr. 221 f.Kr. - 220 f.Kr. - 219 f.Kr. 218 f.Kr. 217 f.Kr. 216 f.Kr. 215 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/221%20f.Kr.", "title": "221 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 226 f.Kr. 225 f.Kr. 224 f.Kr. 223 f.Kr. 222 f.Kr. - 221 f.Kr. - 220 f.Kr. 219 f.Kr. 218 f.Kr. 217 f.Kr. 216 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/222%20f.Kr.", "title": "222 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 227 f.Kr. 226 f.Kr. 225 f.Kr. 224 f.Kr. 223 f.Kr. - 222 f.Kr. - 221 f.Kr. 220 f.Kr. 219 f.Kr. 218 f.Kr. 217 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/130-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "130-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. - 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. 80-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 139 f.Kr. 138 f.Kr. 137 f.Kr. 136 f.Kr. 135 f.Kr. 134 f.Kr. 133 f.Kr. 132 f.Kr. 131 f.Kr. 130 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/140-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "140-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. - 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. 90-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 149 f.Kr. 148 f.Kr. 147 f.Kr. 146 f.Kr. 145 f.Kr. 144 f.Kr. 143 f.Kr. 142 f.Kr. 141 f.Kr. 140 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/240%20f.Kr.", "title": "240 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 245 f.Kr. 244 f.Kr. 243 f.Kr. 242 f.Kr. 241 f.Kr. - 240 f.Kr. - 239 f.Kr. 238 f.Kr. 237 f.Kr. 236 f.Kr. 235 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/241%20f.Kr.", "title": "241 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 246 f.Kr. 245 f.Kr. 244 f.Kr. 243 f.Kr. 242 f.Kr. - 241 f.Kr. - 240 f.Kr. 239 f.Kr. 238 f.Kr. 237 f.Kr. 236 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/242%20f.Kr.", "title": "242 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 247 f.Kr. 246 f.Kr. 245 f.Kr. 244 f.Kr. 243 f.Kr. - 242 f.Kr. - 241 f.Kr. 240 f.Kr. 239 f.Kr. 238 f.Kr. 237 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/243%20f.Kr.", "title": "243 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 248 f.Kr. 247 f.Kr. 246 f.Kr. 245 f.Kr. 244 f.Kr. - 243 f.Kr. - 242 f.Kr. 241 f.Kr. 240 f.Kr. 239 f.Kr. 238 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/244%20f.Kr.", "title": "244 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 249 f.Kr. 248 f.Kr. 247 f.Kr. 246 f.Kr. 245 f.Kr. - 244 f.Kr. - 243 f.Kr. 242 f.Kr. 241 f.Kr. 240 f.Kr. 239 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/245%20f.Kr.", "title": "245 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 250 f.Kr.  249 f.Kr. 248 f.Kr. 247 f.Kr. 246 f.Kr. - 245 f.Kr. - 244 f.Kr. 243 f.Kr. 242 f.Kr. 241 f.Kr. 240 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/246%20f.Kr.", "title": "246 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 251 f.Kr. 250 f.Kr. 249 f.Kr. 248 f.Kr. 247 f.Kr. - 246 f.Kr. - 245 f.Kr. 244 f.Kr. 243 f.Kr. 242 f.Kr. 241 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/247%20f.Kr.", "title": "247 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 252 f.Kr. 251 f.Kr. 250 f.Kr. 249 f.Kr. 248 f.Kr. - 247 f.Kr. - 246 f.Kr. 245 f.Kr. 244 f.Kr. 243 f.Kr. 242 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nHannibal, puniskur herf\u00f8rari \u00far Karthago, dey\u00f0ur millum 183 og 181 f.Kr.\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/248%20f.Kr.", "title": "248 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 253 f.Kr. 252 f.Kr. 251 f.Kr. 250 f.Kr. 249 f.Kr. - 248 f.Kr. - 247 f.Kr. 246 f.Kr. 245 f.Kr. 244 f.Kr. 243 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/249%20f.Kr.", "title": "249 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 254 f.Kr. 253 f.Kr. 252 f.Kr. 251 f.Kr. 250 f.Kr. - 249 f.Kr. - 248 f.Kr. 247 f.Kr. 246 f.Kr. 245 f.Kr. 244 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93luva%20Klettskar%C3%B0", "title": "\u00d3luva Klettskar\u00f0", "text": "\u00d3luva Klettskar\u00f0 (f\u00f8dd 24. juni 1965 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (Tj\u00f3\u00f0veldi).\n\n\u00datb\u00fagving og st\u00f8rv \nHon er \u00fatb\u00fagvin cand.mag. \u00ed s\u00f8gu og f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum fr\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya \u00ed \u00e1vikavist 1991 og 1996. Harumframt hevur hon lisi\u00f0 s\u00f8gu sum h\u00f8vu\u00f0sfak \u00e1 Aarhus Universiteti \u00ed 2000. Hon starva\u00f0ist \u00e1  Studenta og HF sk\u00falin \u00e1 Kambsdali sk\u00fala\u00e1ri\u00f0 1996/1997. S\u00ed\u00f0an 1997 hevur hon veri\u00f0 undirv\u00edsari (adjunkt) \u00ed s\u00f8gu og f\u00f8royskum \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala og HF-skei\u00f0i \u00ed Hoyd\u00f8lum \u00ed T\u00f3rshavn. Hon var forkvinna fyri sk\u00falast\u00fdri\u00f0 \u00e1 Sk\u00falanum vi\u00f0 \u00d3s\u00e1nna \u00ed Klaksv\u00edk 2001\u20132008 og nevndarforkvinna \u00ed SP/f Leikalund 2004\u20132007.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \n\u00d3luva Klettskar\u00f0 hevur veri\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edk s\u00ed\u00f0an 2009. Hon hevur m\u00f8tt nakrar fer\u00f0ir \u00ed stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi sum varalimur s\u00ed\u00f0an 2008. Hon var\u00f0 \u00fatnevnd til landsst\u00fdriskvinnu \u00ed mentam\u00e1lum \u00ed seinnu stj\u00f3rnini hj\u00e1 J\u00f3annesi Eidesgaards hin 30. august 2008, men noyddist at fara fr\u00e1 longu 15. september, t\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi t\u00f3k seg \u00far samgonguni. Hon er a\u00f0alstj\u00f3rnarforkvinna \u00ed starvsnevndini hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi.\n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hon ikki vald, en t\u00e1 i\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldi kom \u00ed landsst\u00fdri\u00f0, t\u00f3k hon s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum fyri systkinabarni\u00f0 Siri\u00f0 Stenberg, i gj\u00f8rdist landsst\u00fdriskvinna \u00ed heilsu- og innlendism\u00e1lum.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2015- Limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n2015- Limur \u00ed Mentanarnevnd\n2015- Limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n\nFamilja \nFa\u00f0ir \u00d3luvu er \u00e6tta\u00f0ur av Skar\u00f0i \u00e1 Kunoynni, m\u00f3\u00f0ir hennara er \u00far Su\u00f0uroy. Foreldrini, Edith og P\u00e1ll Klettskar\u00f0, settu \u00e1 stovn teirra egna virki\u00f0, i\u00f0 framleiddi handskar, seinni gj\u00f8rdist p\u00e1pin virkin sum rei\u00f0ari. Tey eru b\u00fasitandi \u00ed Haraldsundi. \u00d3luva er gift Andrasi S\u00f3lstein, tey b\u00fagva \u00ed Klaksv\u00edk og eiga tveir synir:  P\u00e1ll Andrasson Klettskar\u00f0 (f. 1990), sum er kendur sum landsli\u00f0sleikari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, og \u00c1ri Andrasson Klettskar\u00f0 (f. 2001). \u00d3luva er systkinabarn Siri\u00f0 Stenberg, l\u00f8gtingskvinnu.\n\nKeldur \n\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "27553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Klettskar%C3%B0", "title": "P\u00e1ll Klettskar\u00f0", "text": "P\u00e1ll Andrasson Klettskar\u00f0 (f\u00f8ddur 17. mai 1990) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, \u00e1lopsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri K\u00cd Klaksv\u00edk og F\u00f8royar.\n\nAltj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0\n\nP\u00e1ll var\u00f0 \u00fattikin til f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed februar 2013 til ein venjingardyst \u00ed Teilandi, og hann var\u00f0 eisini skiftur inn \u00ed dystinum m\u00f3ti U23 landsli\u00f0num hj\u00e1 Teilandi.\nHann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta alment skr\u00e1setta landsdystin fyri F\u00f8royar \u00ed einum HM undankappingardysti m\u00f3ti \u00cdrlandi hin 7. juni 2013.\n\nHei\u00f0ur\nSum einstaklingur:\n Effodeildin Besti yngsti leikari: 2012\n Effodeildin Toppskj\u00fatti: 2012 (saman vi\u00f0 Clayton Soares)\n Effodeildin Besti \u00e1leypari: 2013\n\nFamilja \nP\u00e1ll er sonur \u00d3luvu Klettskar\u00f0, fyrrverandi landsst\u00fdriskvinnu \u00ed mentam\u00e1lum, og Andrass S\u00f3lstein. P\u00e1ll hevur r\u00f8tur fr\u00e1 \u00fatdey\u00f0u bygdini \u00e1 Skar\u00f0i (\u00e1 Kunoynni), \u00far Klaksv\u00edk og \u00far Su\u00f0uroynni.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nK\u00cd leikarar\nV\u00edkinga leikarar"}
{"id": "27560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/223%20f.Kr.", "title": "223 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 228 f.Kr. 227 f.Kr. 226 f.Kr. 225 f.Kr. 224 f.Kr. - 223 f.Kr. - 222 f.Kr. 221 f.Kr. 220 f.Kr. 219 f.Kr. 218 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/224%20f.Kr.", "title": "224 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 229 f.Kr. 228 f.Kr. 227 f.Kr. 226 f.Kr. 225 f.Kr. - 224 f.Kr. - 223 f.Kr. 222 f.Kr. 221 f.Kr. 220 f.Kr. 219 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/225%20f.Kr.", "title": "225 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 230 f.Kr. 229 f.Kr. 228 f.Kr. 227 f.Kr. 226 f.Kr. - 225 f.Kr. - 224 f.Kr. 223 f.Kr. 222 f.Kr. 221 f.Kr. 220 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/226%20f.Kr.", "title": "226 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 231 f.Kr. 230 f.Kr. 229 f.Kr. 228 f.Kr. 227 f.Kr. - 226 f.Kr. - 225 f.Kr. 224 f.Kr. 223 f.Kr. 222 f.Kr. 221 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/227%20f.Kr.", "title": "227 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 232 f.Kr. 231 f.Kr. 230 f.Kr. 229 f.Kr. 228 f.Kr. - 227 f.Kr. - 226 f.Kr. 225 f.Kr. 224 f.Kr. 223 f.Kr. 222 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/228%20f.Kr.", "title": "228 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 233 f.Kr. 232 f.Kr. 231 f.Kr. 230 f.Kr. 229 f.Kr. - 228 f.Kr. - 227 f.Kr. 226 f.Kr. 225 f.Kr. 224 f.Kr. 223 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nHamilcar Barca, kartanskur generalur, f\u00f8ddur 275 f.Kr.\n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/229%20f.Kr.", "title": "229 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 234 f.Kr. 233 f.Kr. 232 f.Kr. 231 f.Kr. 230 f.Kr. - 229 f.Kr. - 228 f.Kr. 227 f.Kr. 226 f.Kr. 225 f.Kr. 224 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/230%20f.Kr.", "title": "230 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 235 f.Kr. 234 f.Kr. 233 f.Kr. 232 f.Kr. 231 f.Kr. - 230 f.Kr. - 229 f.Kr. 228 f.Kr. 227 f.Kr. 226 f.Kr. 225 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/231%20f.Kr.", "title": "231 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 236 f.Kr. 235 f.Kr. 234 f.Kr. 233 f.Kr. 232 f.Kr. - 231 f.Kr. - 230 f.Kr. 229 f.Kr. 228 f.Kr. 227 f.Kr. 226 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/232%20f.Kr.", "title": "232 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 237 f.Kr. 236 f.Kr. 235 f.Kr. 234 f.Kr. 233 f.Kr. - 232 f.Kr. - 231 f.Kr. 230 f.Kr. 229 f.Kr. 228 f.Kr. 227 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/233%20f.Kr.", "title": "233 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 238 f.Kr. 237 f.Kr. 236 f.Kr. 235 f.Kr. 234 f.Kr. - 233 f.Kr. - 232 f.Kr. 231 f.Kr. 230 f.Kr. 229 f.Kr. 228 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/234%20f.Kr.", "title": "234 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 239 f.Kr. 238 f.Kr. 237 f.Kr. 236 f.Kr. 235 f.Kr. - 234 f.Kr. - 233 f.Kr. 232 f.Kr. 231 f.Kr. 230 f.Kr. 229 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/235%20f.Kr.", "title": "235 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 240 f.Kr. 239 f.Kr. 238 f.Kr. 237 f.Kr. 236 f.Kr. - 235 f.Kr. - 234 f.Kr. 233 f.Kr. 232 f.Kr. 231 f.Kr. 230 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/236%20f.Kr.", "title": "236 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 241 f.Kr. 240 f.Kr. 239 f.Kr. 238 f.Kr. 237 f.Kr. - 236 f.Kr. - 235 f.Kr. 234 f.Kr. 233 f.Kr. 232 f.Kr. 231 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/237%20f.Kr.", "title": "237 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 242 f.Kr. 241 f.Kr. 240 f.Kr. 239 f.Kr. 238 f.Kr. - 237 f.Kr. - 236 f.Kr. 235 f.Kr. 234 f.Kr. 233 f.Kr. 232 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stefan%20Schlett", "title": "Stefan Schlett", "text": "Stefan Schlett (f\u00f8ddur 31. Januar 1962 \u00ed Kleinostheim vi\u00f0 Aschaffenburg) er ein t\u00fdskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur innan ekstreman \u00edtr\u00f3tt. Hann \u00ed\u00f0kar ultra-langrenningskappingar, fellskerms\u00fatolop, triatlon og fjallaklintran. Hann hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2014 vitja\u00f0i hann F\u00f8royar fyri at renna s\u00edtt maraton nummar 690 og fyri at vitja L\u00edtla D\u00edmun.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan \u00edtr\u00f3tt\nStefan Schlett er ein av tveimum pers\u00f3num \u00ed heiminum, i\u00f0 hevur megna\u00f0 at krossa\u00f0 tr\u00fd kontinent til gongu ella \u00ed rennikappingum: Amerika 1992, Avstralia 2001, Evropa 2003. Harumframt er hann tann fyrsti t\u00fdskarin, i\u00f0 hevur runni\u00f0 eitt maraton \u00e1 \u00f8llum sjey kontinetunum, og hann eigut t\u00fdska meti\u00f0 fyri ultramaraton fr\u00e1 1.000 km til 1.300 m\u00edl. \n\nHann hevur runni\u00f0 heimsins h\u00e6gsta maraton (Everest Marathon), heimsins l\u00e6gsta (Sea Genezareth Maraton), heimsins nor\u00f0asta (Spitzbergen Marathon) og heimsins sy\u00f0sta (Antartica marathon). Hann hevur eisini vunni\u00f0 Chinese Wall Marathon (1998).\n\nHann hevur runni\u00f0 4723 kilometrar tv\u00f8rtur um Amerika \u00far Los Angeles til New York. Hann hevur runni\u00f0 4292 kilometrar tv\u00f8rtur um Avstralia \u00far Perth til Canberra. Hann hevur runni\u00f0 tv\u00f8rtur um Evropa \u00far Lissabon til Moskva (5.015 kilometrar), og so hevur hann eisini tiki\u00f0 Afrika upp \u00e1 longs, \u00far Kairo til Cape Town, men ta\u00f0 var \u00e1 fjallas\u00fakklu.\n\nZtefan hevur lopi\u00f0 \u00e1 falsk\u00fdggja (skydiving) yvir Nor\u00f0urp\u00f3lin, hann hevur t\u00fdska meti\u00f0 \u00ed 1000 kilometra renning (8 dagar + 3:51:27 t\u00edmar) \u00ed 1000 miles (13 dagar + 16:11:06 t\u00edmar), 2000 kilometrum (17 dagar + 6:28:02) og 1300 miles (17 dagar + 23:42:13).\n\nHann hevur runni\u00f0 maraton \u00e1 eini rennibreyt (155 metrar) umbor\u00f0 \u00e1 einum skipi. Hevur runni\u00f0 eitt ultra-maraton (50 km) \u00ed einum n\u00e1mi 700 metrar undir j\u00f8r\u00f0. Hann hevur veri\u00f0 m.a. uppi \u00e1 Pik Lenin (7134 metrar \u00ed Kirgisistan), Pik Korschenewskaja (7104 metrar \u00ed Tadsjikistan), Aconcagua (6959 metrar \u00ed Argentina), Kilimanjaro (5895 metrar \u00ed Tansania), Elbrus (5642 m \u00ed Russlandi) og Mount McKinley (6194 metrar \u00ed Alaska).\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far T\u00fdsklandi\nRennarar\n\u00c6vint\u00fdrarar"}
{"id": "27594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Frederiksen", "title": "\u00d3lavur Frederiksen", "text": "\u00d3lavur Frederiksen (f\u00f8ddur 1970 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur myndama\u00f0ur. Hann er \u00fatb\u00fagvin elektikari og grafiskur prentari, men hevur alt\u00ed\u00f0 havt st\u00f3ran \u00e1huga \u00ed myndat\u00f8ku. Seinastu \u00e1rini hevur meira ella minni starvast fulla t\u00ed\u00f0 sum myndama\u00f0ur. Myndir hansara hava veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed fleiri ymiskum fer\u00f0avinnub\u00f3kum og t\u00ed\u00f0arritum kring heimin, og hava eisini pr\u00fdtt f\u00f8roysk fr\u00edmerki. \u00cd 2014 \u00fatgav hann s\u00edna fyrstu myndab\u00f3k vi\u00f0 heitinum 150 impressions from the Faroe Islands.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n2014  - 150 impressions from the Faroe Islands\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nfaroephoto.com\n\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "27595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/250%20f.Kr.", "title": "250 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 255 f.Kr. 254 f.Kr. 253 f.Kr. 252 f.Kr. 251 f.Kr. - 250 f.Kr. - 249 f.Kr. 248 f.Kr. 247 f.Kr. 246 f.Kr. 245 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/251%20f.Kr.", "title": "251 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 256 f.Kr. 255 f.Kr. 254 f.Kr. 253 f.Kr. 252 f.Kr. - 251 f.Kr. - 250 f.Kr. 249 f.Kr. 248 f.Kr. 247 f.Kr. 246 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trojany", "title": "Trojany", "text": "Trojany er ein bygd \u00ed P\u00f3llandi. Trojany hevur 490 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "27598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/238%20f.Kr.", "title": "238 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 243 f.Kr. 242 f.Kr. 241 f.Kr. 240 f.Kr. 239 f.Kr. - 238 f.Kr. - 237 f.Kr. 236 f.Kr. 235 f.Kr. 234 f.Kr. 233 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/239%20f.Kr.", "title": "239 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.  - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 244 f.Kr. 243 f.Kr. 242 f.Kr. 241 f.Kr. 240 f.Kr. - 239 f.Kr. - 238 f.Kr. 237 f.Kr. 236 f.Kr. 235 f.Kr. 234 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/252%20f.Kr.", "title": "252 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 257 f.Kr. 256 f.Kr. 255 f.Kr. 254 f.Kr. 253 f.Kr. - 252 f.Kr. - 251 f.Kr. 250 f.Kr. 249 f.Kr. 248 f.Kr. 247 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helgi%20Larsen", "title": "Helgi Larsen", "text": "Helgi Larsen \u00far V\u00e1gi er ein f\u00f8royskur uppfinnari, hann uppfann eitt sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi n\u00fdtt slag av trollemmum. Hann hevur eisini roynt seg sum listamann, hann hevur gj\u00f8rt standmyndina av kyndlaberarum, sum var\u00f0 avd\u00faka\u00f0 n\u00fdggj\u00e1rsaftan 1999 \u00ed Tr\u00edkantinum vi\u00f0 Sandin \u00ed V\u00e1gi, har ein tr\u00e6b\u00e1tur ver\u00f0ur brendur hv\u00f8rt n\u00fdggj\u00e1r. Hann er stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni SP/F HL Development, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2011. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni er at f\u00e1ast vi\u00f0 handverk, handil, \u00edl\u00f8gur og r\u00e1\u00f0geving og anna\u00f0 virksemi \u00ed hesum sambandi.\n\nTrollemmarnir \nHelgi Larsen uppfann eitt n\u00fdtt slag av trollemmum, sum ver\u00f0a framleiddir og seldir til trolarar kring heimin. Hann tekna\u00f0i trollemmar fyri fyrit\u00f8kuna Injector Trawldoors P/F, sum fyrrverandi landsli\u00f0sleikarin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, Jan Allan M\u00fcller, var stj\u00f3ri \u00ed. FaroeBusinessReport skriva\u00f0i eina grein um fyrit\u00f8kuna \u00ed 2008. Har ver\u00f0ur eitt sagt, at trollemmarnir v\u00f3ru n\u00f3gv eftirspurdir, t\u00ed teir samb\u00e6rt fleiri av br\u00fakarunum \u00f8kja um fiskivei\u00f0una og minka um orkun\u00fdtsluna hj\u00e1 skipunum. Injector Trawldoor er heimahoyrandi \u00ed Horsens \u00ed Danmark, t\u00f3 fer framlei\u00f0slan fram hj\u00e1 Baco Steel, sum Injector Door Ltd. eigur, \u00ed Kina \u00e1 einum \u00f8ki \u00e1 4000m2.\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Injector \u00ed Horsens ver\u00f0ur sagt \u00e1 enskum um uppfinningina hj\u00e1 Helga Larsen: TRAWLING HAS NEVER BEEN THE SAME since Helgi Larsen\u2019s breakthrough invention brought us the aeronautically designed, hydro dynamically optimised trawl doors also known as the Injector doors. V\u00f3nin Canada selur eisini trollemmarnar, i\u00f0 Helgi Larsen uppfann og tekna\u00f0i.\n\nFamilja \nHelgi er sonur Magnus Johan Larsen (1922-83) \u00far Porkeri og Marnu Poulsen (1930-98) \u00far V\u00e1gi. Systkin: \u00d3li, Lis, Lars og Mirjam. Tey b\u00fa\u00f0u \u00ed Tippinum \u00ed V\u00e1gi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir uppfinnarar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "27609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tuxedo%20Rebels", "title": "Tuxedo Rebels", "text": "Tuxedo Rebels er ein f\u00f8roysk t\u00f3nleikaduo. Ta\u00f0 v\u00f3ru Kn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein og Petur P\u00f3lson, i\u00f0 stovna\u00f0u b\u00f3lkin \u00ed 2002. Teir g\u00f3vu \u00fat fyrstu fl\u00f8guna \u00ed 2014, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 h\u00f8vdu teir givi\u00f0 tr\u00fd stakl\u00f8g \u00fat, sum \u00f8ll eru \u00e1 fl\u00f8guni. Teir b\u00e1\u00f0ir hava skriva\u00f0 allan t\u00f3nleikin. Aftrat s\u00e6r hava teir Benjamin Petersen, Per I. H\u00f8jgaard Petersen og Jens L. Thomsen, umframt Solveig H. Olsen, Sunva H. Olsen, Rakul Dalsgaard og D\u00f8gg Petursd\u00f3ttir.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n2014 - Sometimes The World Is Dark\n\nStakl\u00f8g \n2014 - Sometimes The World Is Dark\n2014 - Hail\n2014 - A Beginning Not An End\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nFacebook s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Tuxedo Rebels\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n2002"}
{"id": "27620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/253%20f.Kr.", "title": "253 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 258 f.Kr. 257 f.Kr. 256 f.Kr. 255 f.Kr. 254 f.Kr. - 253 f.Kr. - 252 f.Kr. 251 f.Kr. 250 f.Kr. 249 f.Kr. 248 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/254%20f.Kr.", "title": "254 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 259 f.Kr. 258 f.Kr. 257 f.Kr. 256 f.Kr. 255 f.Kr. - 254 f.Kr. - 253 f.Kr. 252 f.Kr. 251 f.Kr. 250 f.Kr. 249 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/150-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "150-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. - 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. 100-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 159 f.Kr. 158 f.Kr. 157 f.Kr. 156 f.Kr. 155 f.Kr. 154 f.Kr. 153 f.Kr. 152 f.Kr. 151 f.Kr. 150 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/160-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "160-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. - 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. 110-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 169 f.Kr. 168 f.Kr. 167 f.Kr. 166 f.Kr. 165 f.Kr. 164 f.Kr. 163 f.Kr. 162 f.Kr. 161 f.Kr. 160 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/255%20f.Kr.", "title": "255 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 260 f.Kr. 259 f.Kr. 258 f.Kr. 257 f.Kr. 256 f.Kr. - 255 f.Kr. - 254 f.Kr. 253 f.Kr. 252 f.Kr. 251 f.Kr. 250 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/170-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "170-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. - 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. 120-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 179 f.Kr. 178 f.Kr. 177 f.Kr. 176 f.Kr. 175 f.Kr. 174 f.Kr. 173 f.Kr. 172 f.Kr. 171 f.Kr. 170 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/180-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "180-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. - 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. 130-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 189 f.Kr. 188 f.Kr. 187 f.Kr. 186 f.Kr. 185 f.Kr. 184 f.Kr. 183 f.Kr. 182 f.Kr. 181 f.Kr. 180 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0 \nMillum 183 og 181 f.Kr. Hannibal, puniskur herf\u00f8rari \u00far Karthago, f\u00f8ddur 247 f.Kr.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/190-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "190-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr. - 1. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. - 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. 140-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 199 f.Kr. 198 f.Kr. 197 f.Kr. 196 f.Kr. 195 f.Kr. 194 f.Kr. 193 f.Kr. 192 f.Kr. 191 f.Kr. 190 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/200-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "200-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. - 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. 150-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 209 f.Kr. 208 f.Kr. 207 f.Kr. 206 f.Kr. 205 f.Kr. 204 f.Kr. 203 f.Kr. 202 f.Kr. 201 f.Kr. 200 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/210-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "210-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. - 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. 160-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 219 f.Kr. 218 f.Kr. 217 f.Kr. 216 f.Kr. 215 f.Kr. 214 f.Kr. 213 f.Kr. 212 f.Kr. 211 f.Kr. 210 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/220-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "220-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. - 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr. 170-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 229 f.Kr. 228 f.Kr. 227 f.Kr. 226 f.Kr. 225 f.Kr. 224 f.Kr. 223 f.Kr. 222 f.Kr. 221 f.Kr. 220 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0 \n228 f.Kr. - Hamilcar Barca, kartanskur generalur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/230-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "230-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju:  280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. - 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. 180-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 239 f.Kr. 238 f.Kr. 237 f.Kr. 236 f.Kr. 235 f.Kr. 234 f.Kr. 233 f.Kr. 232 f.Kr. 231 f.Kr. 230 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/240-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "240-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. - 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. 190-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 249 f.Kr. 248 f.Kr. 247 f.Kr. 246 f.Kr. 245 f.Kr. 244 f.Kr. 243 f.Kr. 242 f.Kr. 241 f.Kr. 240 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/250-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "250-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 259 f.Kr. 258 f.Kr. 257 f.Kr. 256 f.Kr. 255 f.Kr. 254 f.Kr. 253 f.Kr. 252 f.Kr. 251 f.Kr. 250 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/260-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "260-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 269 f.Kr. 268 f.Kr. 267 f.Kr. 266 f.Kr. 265 f.Kr. 264 f.Kr. 263 f.Kr. 262 f.Kr. 261 f.Kr. 260 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8dd\n\nDey\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elin%20Mortensen", "title": "Elin Mortensen", "text": "Elin Henrietta Elisabeth Mortensen (f\u00f8dd 26. mai 1920 \u00e1 Tv\u00f8royri, dey\u00f0 12. juni 2014 \u00ed Havn) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari, rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1977 Fyrsta j\u00f3lan\u00e1tt, Kirkjuklokkan, Takkarb\u00f8n \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1979 Sanna \u00ed summarfr\u00ed\n1979 J\u00f3l \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1980 J\u00f3latr\u00e6i\u00f0, J\u00f3labo\u00f0 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1981 J\u00f3la-fer\u00f0in hj\u00e1 Anniku \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1983 Sanna og Marjun\n1985 Bina og h\u00f8snarungarnir \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1986 J\u00f3lahaldi\u00f0 \u00ed hellinum \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1989 Janus og Sivar \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1990 Barn undir kr\u00edgnum\n1990 Floy \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1991 Ein minnilig \u00fatfer\u00f0 \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1992 Skilna\u00f0ur \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1993 Frans \u00far Assisi, J\u00f3lad\u00f8gur\u00f0in \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1994 T\u00e1 i\u00f0 kavin kom \u00ed  M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1995 'Tyren er l\u00f8s' \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1996 Lj\u00f3sini slokna\u00f0\n1996 Gullringurin \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1997 T\u00e1 i\u00f0 taki\u00f0 f\u00f3r \u00ed luftina \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1998 J\u00f3l \u00e1 bygd \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n1999 Teir f\u00f3ru at dyrgja \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2000 S\u00e1ra \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2001 Heimbygd m\u00edn Tv\u00f8royri\n2001 J\u00f3lag\u00e1sin \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2002 Summari\u00f0 hj\u00e1 S\u00e1ru og Sannu \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2003 Tina og violinin \u00ed M\u00edni j\u00f3lab\u00f3k\n2010 Barn undir kr\u00edgnum\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n1990 Barnb\u00f3kavir\u00f0isl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nFamilja \nForeldur: Johan Mortensen, l\u00e6rari, \u00e6tta\u00f0ur \u00far \u00d8rav\u00edk, og Cathrina Maria, f\u00f8dd Nols\u00f8e, Tv\u00f8royri. Systkin: Daniel Jacob Eilif (Eilif Mortansson), f. 14. januar 1916, d. 28. oktober 1989, Axel Ib Fridtjof, f. 11. februar 1918.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "27638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202014", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014 er tann 20. \u00fatg\u00e1van av HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, i\u00f0 er ein altj\u00f3\u00f0a kapping fyri menn, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00ed Brasil fr\u00e1 12. juni til 13. juli 2014. Hetta er a\u00f0ru fer\u00f0, at Brasil er vertur fyri heimsmeistaraskapin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 monnum, seinastu fer\u00f0 var \u00ed 1950. Brasil var\u00f0 valt til vertstj\u00f3\u00f0 til endaumfari\u00f0 uttan m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, eftir at altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsfelagsskapurin, FIFA, almannakunngj\u00f8rdi, at kappingin skuldi haldast \u00ed Su\u00f0uramerika fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1978 \u00ed Argentina. Hetta er fimtu fer\u00f0 yvirh\u00f8vur, at kappingin ver\u00f0ur hildin \u00ed Su\u00f0uramerika.\n\nAllir heimsmeistar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti s\u00ed\u00f0an tann fyrsta heimsmeistaraskapin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 1930 (Argentina, Ongland, Frakland, Italia, Spania og Uruguei) luttaka \u00ed kappingini. Spania er forsvarandi heimsmeistari. Teir vunnu m\u00f3ti Ni\u00f0urlondum 1-0 \u00ed finaluni. Hinar f\u00fdra fer\u00f0irnar i\u00f0 heimsmeistaraskapurin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hevur veri\u00f0 hildin \u00ed Su\u00f0uramerika, hevur eitt Su\u00f0uramerikanskt li\u00f0 vunni\u00f0 kappingina.\n\nStadion\n\nEndasp\u00e6l\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n2014"}
{"id": "27639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vivian%20Maier", "title": "Vivian Maier", "text": "Vivian Dorothea Maier (f\u00f8dd 1. februar 1926, dey\u00f0 21. apr\u00edl 2009) var ein amerikonsk/fronsk myndakvinna, sum var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed New York, USA, men lutv\u00edst vaks upp \u00ed Fraklandi. Foreldur hennara v\u00f3ru  franska Maria Jaussaud og eysturr\u00edkski Charles Maier. Hon arbeiddi \u00ed umlei\u00f0 40 \u00e1r sum barnagenta \u00ed Chicago, Illinois, og samstundis t\u00f3k hon meira enn 150.000 myndir \u00ed fr\u00edt\u00ed\u00f0ini, og me\u00f0an hon gekk t\u00farar vi\u00f0 b\u00f8rnunum, i\u00f0 hon ansa\u00f0i. Myndirnar eru fyri ta\u00f0 mesta tiknar \u00ed g\u00f8tunum \u00ed New York, Chicago og Los Angeles. Eitt skifti f\u00f3r hon \u00fat \u00ed onnur lond at fer\u00f0ast og var burturi \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir. Hon t\u00f3k n\u00f3gvar myndir \u00e1 t\u00farinum. Fleiri myndir eru eisini tiknar \u00ed Fraklandi.\n\nMyndir hennara v\u00f3ru \u00f3kendar, me\u00f0an hon var \u00e1 l\u00edvi, og ein st\u00f3rur partur av teimum v\u00f3ru ongant\u00ed\u00f0 framkalla\u00f0ar. Myndirnar gj\u00f8rdust ikki kendar fyrr enn eftir at ein s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og savnari \u00far Chicago, John Maloof, kom fram \u00e1 myndirnar \u00ed 2007. Hann visti \u00ed fyrstani ikki, hv\u00f8r i\u00f0 hev\u00f0i tiki\u00f0 myndirnar, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum so vi\u00f0 og vi\u00f0 at finna fram til hv\u00f8r i\u00f0 hev\u00f0i tiki\u00f0 t\u00e6r, og hann fann eisini fram til ymisk f\u00f3lk i\u00f0 hon hev\u00f0i arbeitt hj\u00e1 og b\u00f8rn i\u00f0 hon hev\u00f0i ansa\u00f0 og sum n\u00fa v\u00f3ru blivin vaksin. Hann n\u00e1ddi t\u00f3 ikki at finna fram til Vivian Maier sj\u00e1lva, fyrr enn stutta t\u00ed\u00f0 eftir at hon var dey\u00f0, t\u00e1 hann fann fram til eina l\u00fdsing i\u00f0 bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hon var dey\u00f0. Myndirnar eru blivnar kendar og eru frams\u00fdndar \u00ed fleiri ymiskum londum \u00ed Nor\u00f0uramerika, Vesturevropa og Asia og eru publisera\u00f0ar \u00ed n\u00f3gvum greinum kring allan heimin.  Fleiri b\u00f8kur eru skriva\u00f0ar og dokumentarfilmar eru gj\u00f8rdir um l\u00edv og verk hennara.\n\nKeldur \n\nMyndaf\u00f3lk\nListaf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 2009"}
{"id": "27640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3run%20Larsen%20M%C3%B8rk%C3%B8re", "title": "J\u00f3run Larsen M\u00f8rk\u00f8re", "text": "J\u00f3run Larsen M\u00f8rk\u00f8re (f\u00f8dd 19. juli 1970 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8roysk vinnul\u00edvskvinna, bakari og \u00edtr\u00f3ttakvinna. Hon eigur og er stj\u00f3ri \u00ed s\u00edni egnu fyrit\u00f8ku, i\u00f0 nevnist Bakar\u00edi\u00f0 hj\u00e1 J\u00f3run og liggur \u00ed Klingrugar\u00f0i \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum vinnul\u00edvskvinna \nHon var\u00f0 \u00fatl\u00e6rd sum bakari sum 23 \u00e1ra gomul, og \u00ed 1999 valdu hon og ma\u00f0urin Kim at keypa bakar\u00edi\u00f0 Hj\u00e1 KI fr\u00e1 sv\u00e1gri hennara. J\u00f3run f\u00f3r beinanvegin undir at n\u00fdm\u00f3tansgera og v\u00ed\u00f0ka um fyrit\u00f8kuna, men vakstrarm\u00f8guleikarnir v\u00f3ru avmarka\u00f0ir og J\u00f3run s\u00f8kti t\u00ed um at f\u00e1a grundstykki, t\u00e1 \u00f8ki\u00f0 Klingrugar\u00f0ur var\u00f0 \u00fatlagt sum \u00eddna\u00f0ar\u00f8ki \u00ed Klaksv\u00edk, og \u00ed 2004 st\u00f3\u00f0 n\u00fdbygda bakar\u00edi\u00f0 \u2018Hj\u00e1 J\u00f3run\u2019 kl\u00e1rt at taka \u00ed n\u00fdtslu. \nBakar\u00ed\u00f0 hj\u00e1 J\u00f3run hevur st\u00f8\u00f0ugt ment seg og fyrit\u00f8kan umsetur fyri milli\u00f3nir. Hesi seinastu fimm \u00e1rini hevur bakar\u00edi\u00f0 \u00ed me\u00f0al \u00fatgoldi\u00f0 6 mi\u00f3 kr \u00ed l\u00f8num um \u00e1ri\u00f0, ella g\u00f3\u00f0ar 30 mi\u00f3 kr tilsamans og er bakar\u00edi\u00f0 t\u00edskil eitt av st\u00f3ru arbei\u00f0spl\u00e1ssunum \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd 2013 var\u00f0 J\u00f3run kosin Megnarkvinna 2013.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan \u00edtr\u00f3tt \nHon er aktivur rennari og rennur fyri felagi\u00f0 Treysti \u00far Klaksv\u00edk, har hon eisini er limur \u00ed trivna\u00f0arnevnini hj\u00e1 felagnum. Hon lutt\u00f3k \u00e1 HM \u00ed h\u00e1lvmaraton 2014, sum var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Keypmannahavn, hon kom \u00e1 m\u00e1l vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:50.37. Hon lutt\u00f3k eisini \u00e1 Eik h\u00e1lvmaraton Klaksv\u00edk 2014, har hon gj\u00f8rdist nummar sjey \u00ed opna b\u00f3lkinum hj\u00e1 kvinnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:52.45. Hon hevur fyrr veri\u00f0 aktiv innan hondb\u00f3lt, f\u00f3tb\u00f3lt og flogb\u00f3lt. Kendast man hon t\u00f3 vera fyri avrikini innan fitness kappingar. Hon hevur sett fleiri f\u00f8roysk met og \u00ed juni 2014 vann hon kappingina Natural Power Fitness \u00ed Danmark. Nummar tvey \u00ed somu kapping gj\u00f8rdist havnakvinnan \u00c1rna Fjallstein. Hj\u00e1 monnum gj\u00f8rdist f\u00f8royingurin David Arge Galan nummar tvey.\n\n\u00darslit innan fitness \nNr. 1 \u00ed Natural Power Fitness 2014 \u00ed Danmark\nNr. 1 \u00ed Fitness F\u00f8royar 2013.\n\nF\u00f8roysk styrkismet sum J\u00f3run hevur sett\n\nT\u00f8lini ni\u00f0anfyri eru dagf\u00f8rd samb\u00e6rt heimas\u00ed\u00f0uni yndi.fo hin 14. juni 2014.\n\nHei\u00f0ur \n2013 - \u00c1rsins Megnarkvinna. Pr\u00edsurin ver\u00f0ur latin eini kvinnu, sum hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l sum \u00edverkseti og ver\u00f0ur latin av \u00cdverksetarah\u00fasinum og bla\u00f0num Kvinna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970\nBodybuildarar"}
{"id": "27643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/256%20f.Kr.", "title": "256 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 261 f.Kr. 260 f.Kr. 259 f.Kr. 258 f.Kr. 257 f.Kr. - 256 f.Kr. - 255 f.Kr. 254 f.Kr. 253 f.Kr. 252 f.Kr. 251 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmun%20Petur%20Zachariasen", "title": "S\u00edmun Petur Zachariasen", "text": "S\u00edmun Petur Zachariasen (f\u00f8ddur 2. november 1887 \u00e1 Kirkju, dey\u00f0ur 15. oktober 1977) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari, bla\u00f0stj\u00f3ri og politikari (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin).\n\nHann var sonur Malenu Frederikku Simonsen \u00far Hattarv\u00edk og S\u00edmun Mikkjal Zachariasen av Kirkju, og br\u00f3\u00f0ur Louis Zachariasen. S\u00edmun Petur Zachariasen giftist Mariu Henriksen \u00far Klaksv\u00edk. \u00c1lvur Zachariasen er sonur teirra. S\u00edmun Petur Zachariasen var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari fr\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1908, og starva\u00f0ist sum l\u00e6rari \u00ed Klaksv\u00edk 1914\u20131953 og sum bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Nor\u00f0l\u00fdsinum fr\u00e1 1915. Hann var stj\u00f3ri \u00ed Nor\u00f0oya Sparikassa 1919\u20131976.\n\nHann var borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu 1930\u20131934. Zachariasen umbo\u00f0a\u00f0i Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin \u00e1 F\u00f8roya l\u00f8gtingi t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini 1928\u20131943 og 1946\u20131956, valdur fyri Nor\u00f0oya vald\u00f8mi.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 362 (PDF)\n\nL\u00f8gtingslimir\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nF\u00f3lk av Kirkju\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1887\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "27645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingibj%C3%B8rg%20Hansen", "title": "Ingibj\u00f8rg Hansen", "text": "Ingibj\u00f8rg Hansen (f\u00f8dd 10. januar 1991) er ein f\u00f8roysk songkvinna \u00far Mikladali. Hin 6. november 2004 vann Ingibj\u00f8rg, einans 13 \u00e1ra gomul, sannf\u00f8randi finaluna \u00ed sangkappingini \"Barnaprix\", sum var\u00f0 hildin \u00ed Torginum \u00ed SMS. Ingibj\u00f8rg gj\u00f8rdist vinnari av finaluni vi\u00f0 sanginum \"Crazy\" hj\u00e1 Willy Nelson, og var ta\u00f0 eftir lutt\u00f8kuna \u00ed sangkappingini, at hon byrja\u00f0i at syngja alment. Hon hevur eitt n\u00fa framf\u00f8rt saman vi\u00f0 Rana Nols\u00f8e.\n\n\u00cd 2005 innsang Ingibj\u00f8rg sangin \"Nevi\u00f0 Rey\u00f0a\", skriva\u00f0ur av Niclasi Hera J\u00e1kupssyni, til kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tin, Nevi\u00f0 Rey\u00f0a, sum er \u00e1ttamannafari\u00f0 hj\u00e1 Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag.  \n\n\u00cd 2006 innsang Ingibj\u00f8rg kappr\u00f3\u00f0rarsangin \"Bestur gj\u00f8rdist Klaksv\u00edkingur\" til t\u00edggjumannafari\u00f0 hj\u00e1 Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelagi. Or\u00f0ini til sangin, \"Bestur gj\u00f8rdist Klaksv\u00edkingur\", hevur Ingibj\u00f8rg sj\u00e1lv skriva\u00f0, og lagi\u00f0 hevur Alvin Ellebye Andersen sm\u00ed\u00f0a\u00f0. \n\n\u00cd 2011 kom j\u00f3lafl\u00f8gan \"Ta\u00f0 l\u00fdsa stj\u00f8rnur\" eftir \u00c1rna Andreasen \u00fat, og \u00e1 hesari fl\u00f8gu syngur Ingibj\u00f8rg vakra j\u00f3lasangin \"\u00c1 himli bleiktrar stj\u00f8rnuhav \u00ed kv\u00f8ld\".\n\n\u00cd samband vi\u00f0 at standmyndin av K\u00f3pakonuni var\u00f0 avd\u00faka\u00f0 hin 1. august 2014 ni\u00f0ri \u00e1 Storakneysa \u00ed Mikladali, sang Ingibj\u00f8rg m.a. sangin ''Saknur''. [2]\n\nKeldur \n2. http://nordlysid.fo/video+rani+og+ingibjorg+framfora+i+mikladali.html\n\nF\u00f8royskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "27646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/257%20f.Kr.", "title": "257 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 262 f.Kr. 261 f.Kr. 260 f.Kr. 259 f.Kr. 258 f.Kr. - 257 f.Kr. - 256 f.Kr. 255 f.Kr. 254 f.Kr. 253 f.Kr. 252 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/258%20f.Kr.", "title": "258 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 263 f.Kr. 262 f.Kr. 261 f.Kr. 260 f.Kr. 259 f.Kr. - 258 f.Kr. - 257 f.Kr. 256 f.Kr. 255 f.Kr. 254 f.Kr. 253 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarni%20Nielsen", "title": "Bjarni Nielsen", "text": "Bjarni Nielsen \u00far Havn er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar styrkisvenjing. Hin 21. juni 2014 vann hann kappingina F\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur 2014 vi\u00f0 22,5 stigum. \u00cd 2013 gj\u00f8rdist hann nummar tvey \u00ed hesi kapping, n\u00e6st eftir Boga Hammer. Nummar tvey \u00ed 2014 gj\u00f8rdist J\u00e1kup Suni Berg vi\u00f0 20 stigum og nummar tr\u00fd Bogi Hammer vi\u00f0 14,5 stigum, me\u00f0an Helgi Lamhauge \u00far Runav\u00edk enda\u00f0i \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a pl\u00e1ssi vi\u00f0 10 stigum.\n\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur\n\nSterkastur \u00ed F\u00f8royum 2014 \n Bjarni Nielsen - 22,5 stig\n J\u00e1kup Suni Berg - 20 stig\n Bogi Hammer - 14,5 stig\n Helgi Lamhauge - 10 stig\n\nSterkastur \u00ed F\u00f8royum 2013 \n Bogi Hammer\n Bjarni Nielsen\n Helgi Lamhauge\n J\u00e1kup Petur Djurhuus\n\nSterkastur \u00ed F\u00f8royum 2012 \n\u00cd 2012 v\u00f3ru hesar seks kappingarnar og vinnararnir av teimum: J\u00e1kup S\u00fani Berg koppa\u00f0i 400 kg tungum dekki 6 fer\u00f0ir vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 31,28 sek. Gunnar Gr\u00e6karisson vann n\u00e6stu kappingina, t\u00e1 110 kg skuldu lyftast upp \u00ed loft oftast, hann lyfti 16 fer\u00f0ir. Lastbilur \u00ed 5. giri skuldi sleipast eftir g\u00f3lvinum, bert f\u00e1 sekund millum teir fremstu, J\u00e1kup Suni vann hesa kappingina. Bogi Hammer vann n\u00e6stu kapping, sum var strok, har byrja\u00f0 var\u00f0 vi\u00f0 195 kg, vektin \u00f8ktist vi\u00f0 15 kg hv\u00f8rja fer\u00f0, Bogi lyfti 5 fer\u00f0ir. Bogi vann eisini seinastu kappingina, sum ver dead lift vi\u00f0 tungum dekkum. Bogi lyfti 315 kg.\n J\u00e1kup S\u00fani Berg\n Bogi Hammer\n Gunnar Gr\u00e6karisson\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8roya sterkasti ma\u00f0ur"}
{"id": "27650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beinta%20%C3%AD%20J%C3%A1kupsstovu", "title": "Beinta \u00ed J\u00e1kupsstovu", "text": "Beinta \u00ed J\u00e1kupsstovu (f\u00f8dd 1951 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur granskari, Dr.polit., adjungera\u00f0ur lektari \u00ed stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHon t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00far Hoyd\u00f8lum 1971, fekk s\u00ed\u00f0an pl\u00e1ss \u00e1 Regensen og t\u00f3k 1. part \u00ed sosiologi vi\u00f0 Universiteti\u00f0 \u00ed Keypmannahavn. Eftir ta\u00f0 flutti hon til Bergens, og t\u00f3k cand. polit. pr\u00f3gv \u00ed Offentlig administrasjon og organisasjonskunnskap vi\u00f0 Universiteti\u00f0 \u00ed Bergen \u00ed 1982. Hon t\u00f3k hj\u00e1grein \u00ed geografi vi\u00f0 Universiteti\u00f0 \u00ed Bergen \u00ed 1977. Hon b\u00fa\u00f0i \u00ed Haram kommunu \u00ed Sunnm\u00f8re 1978-1987. Hon var l\u00e6rari \u00e1 studentask\u00falanum \u00ed Brattv\u00e5g, og eitt skifti fulltr\u00fai \u00ed kommunalu heilsufyrisitingini. Sk\u00fala\u00e1ri\u00f0 1983/84 var alt h\u00faski\u00f0 \u00ed Fuglafir\u00f0i, t\u00e1 Beinta hev\u00f0i starv \u00e1 Studentask\u00falanum \u00ed G\u00f8tugj\u00f3gv fram til \u00e1rsskifti\u00f0, og arbeiddi s\u00ed\u00f0an \u00e1 Landssk\u00falafyrisitingini fram til summarfr\u00edt\u00ed\u00f0ina. Familjan flutti \u00ed 1987 til Molde, har Beinta fekk starv \u00e1 H\u00f8gskolen i Molde, fyrstu t\u00ed\u00f0ina mest \u00ed fyrisitingini, men s\u00ed\u00f0an 1991 var\u00f0 ta\u00f0 meira og meira undirv\u00edsing og gransking. \u00cd 1992 fekk hon granskingarstyrk fr\u00e1 NorFa, og var hon t\u00e1 nakrar m\u00e1na\u00f0ir \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum og vi\u00f0 H\u00e1sk\u00f3la \u00cdslands. \u00cd 1995 fekk hon fast starv sum h\u00f8gskolelektor (seinni 1. amanuensis) \u00ed stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i. T\u00f3k dr. polit. heiti\u00f0 vi\u00f0 Universiteti\u00f0 \u00ed Bergen \u00ed 2003.\n\n\u00datg\u00e1vur \nKunnskap og makt. F\u00e6r\u00f8ysk helsepolitikk gjennom 150 \u00e5r. Fr\u00f3\u00f0skapur (Faroe University Press) 2006. \nErfaringer fra kvindelisterne i f\u00e6r\u00f8sk politikk. Saman vi\u00f0 Bj\u00f8rg Jacobsen. \u00cd NIKKmagasin nr 1-2006. \nEt kj\u00f8nnsperspektiv p\u00e5 f\u00e6r\u00f8ysk helse- og sosialpolitisk utvikling, \u00ed A.Mortensen (red.): F\u00f3lkaleikur. Fr\u00f3\u00f0skaparfelagi\u00f0 2005. \nUm si\u00f0venju hj\u00e1 \u00edslendskum og f\u00f8royskum mammum at hava b\u00f8rn \u00e1 br\u00f3sti, \u00ed Sn\u00e6dal og Johansen (red.): Fr\u00e6ndafundur 5, H\u00e1sk\u00f3li \u00cdslands 2005. \nRekruttering av f\u00e6r\u00f8yske kommunepolitikere. Saman vi\u00f0 Eli Kjersem. Arbeidsnotat 2005:4, M\u00f8reforsking Molde. \nEvaluering av d:mo i Molde kommune. Forunders\u00f8kelse. Kjennskap til og bruk av d:mo pr. august 2005. Saman vi\u00f0 Eli Kjersem og Judith Molka-Danielsen. Arbeidsnotat / H\u00f8gskolen i Molde ; 2005:6 \nKvinnerollen p\u00e5 F\u00e6r\u00f8yene i endring \u2013 en sammenlikning av kvinners politiske medborgerskap i to kommuner. Saman vi\u00f0 Bj\u00f8rg Jacobsen. \u00cd Berglund (red.): Med periferien i sentrum \u2013 en studie av lokal velferd, arbejdsmarked og kj\u00f8nnsrelasjoner i den nordiske periferien. Norut NIBR Finnmark \nChanges in the Faroese Welfare System, \u00ed Westman, Liisa (ed.): Women leave, men remain \u2013 Issues of Welfare, Gender and Labour market. North Karelia Polytechnic, Joensuu 2005 \nHva gj\u00f8r SMS med ungdomstiden? Resultater fra en sp\u00f8rreunders\u00f8kelse om mobiltelefonbruk blant romsdalsungdom h\u00f8sten 2002. Saman vi\u00f0 Eli Kjersem. Rapport nr. 0301, M\u00f8reforsking Molde 2003 \nOm kunnskapsprodusenters makt til \u00e5 definere behov. Obligatorisk innlegg i vitenskapsteori til dr. polit. graden, Notat nr 50 (1998), Instititutt for administrasjon og organisasjonsvitenskap, Universitetet i Bergen. \nNorsk helsestasjonsvirksomhet. Nasjonal politikk og lokal policyutforming av forebyggende arbeid for barn. Saman vi\u00f0 Turid Aarseth, Rapport nr. 9603, M\u00f8reforsking Molde 1996. \nKvinner ingen adgang? Rekruttering av kvinner til bystyret i T\u00f3rshavn 1972-1992. Norsk Statsvitenskapelig Tidsskrift 1/96. \nBr\u00fakarakanning av heilsusystraskipanini apr\u00edl-mai 1993. 376 mammur sum \u00e1ttu ella \u00e6ttleiddu b\u00f8rn \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num mars-nov. 1992, siga s\u00edna hugsan. Arbeidsrapport M 9417, M\u00f8reforsking Molde 1994. \nHeimestyreordninga og sosialpolitikk p\u00e5 F\u00e6r\u00f8yane. Hovedfagsoppg\u00e5ve i offentlig administrasjon og organisasjonskunnskap, Universitetet i Bergen, 1982.\n\nFamilja \nForeldur: Edith f\u00f8dd Lamhauge \u00far Lamba og J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu, \u00far S\u00f8rv\u00e1gi. Giftist Rolf Bugge fr\u00e1 Eids\u00f8ra \u00ed Noregi \u00ed 1978. \nB\u00f8rn: Guri, f. 1979, Edit, f. 1983 og Heine, f. 1985. Beinta er uppvaksin \u00ed J. Paturssonarg\u00f8tu \u00ed Havn saman vi\u00f0 sjey systkjum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir granskarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "27651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/259%20f.Kr.", "title": "259 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. - 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr. 200-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 264 f.Kr. 263 f.Kr. 262 f.Kr. 261 f.Kr. 260 f.Kr. - 259 f.Kr. - 258 f.Kr. 257 f.Kr. 256 f.Kr. 255 f.Kr. 254 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/260%20f.Kr.", "title": "260 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 265 f.Kr. 264 f.Kr. 263 f.Kr. 262 f.Kr. 261 f.Kr. - 260 f.Kr. - 259 f.Kr. 258 f.Kr. 257 f.Kr. 256 f.Kr. 255 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/261%20f.Kr.", "title": "261 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 266 f.Kr. 265 f.Kr. 264 f.Kr. 263 f.Kr. 262 f.Kr. - 261 f.Kr. - 260 f.Kr. 259 f.Kr. 258 f.Kr. 257 f.Kr. 256 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/262%20f.Kr.", "title": "262 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 267 f.Kr. 266 f.Kr. 265 f.Kr. 264 f.Kr. 263 f.Kr. - 262 f.Kr. - 261 f.Kr. 260 f.Kr. 259 f.Kr. 258 f.Kr. 257 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/263%20f.Kr.", "title": "263 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 268 f.Kr. 267 f.Kr. 266 f.Kr. 265 f.Kr. 264 f.Kr. - 263 f.Kr. - 262 f.Kr. 261 f.Kr. 260 f.Kr. 259 f.Kr. 258 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zakynthos", "title": "Zakynthos", "text": "Zakynthos (grikskt: \u0396\u03ac\u03ba\u03c5\u03bd\u03b8\u03bf\u03c2, Z\u00e1kinthos; venesianskt-italskt: Zante) er ein grisk oyggj \u00ed J\u00f3niska havinum, ein av J\u00f3nisku Oyggjunum vi\u00f0 vesturstrond Grikkalands vi\u00f0 umlei\u00f0 32.000 \u00edb\u00fagvum. Oyggin er 407,58 km2 til st\u00f8ddar (til samanberingar kann nevnast, at Streymoy er 372 km2) og er tann tri\u00f0st\u00f8rsta av teimum J\u00f3nisku oyggjunum og tann 10. st\u00f8rsta \u00ed Grikkalandi eftir v\u00eddd. Oyggin er ein kommuna, fyrr v\u00f3ru ta\u00f0 6 kommunur \u00ed oynni, hetta var broytt \u00ed 2011, t\u00e1 n\u00f3gvar kommunusamanleggingar v\u00f3ru framdar \u00ed Grikkalandi.\n\nKommunalar eindir \nZakynthos er ein kommuna, men hevur 6 kommunalar eindir, sum fyrr hava veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar kommunur:\nAlykes\nArkadioi\nArtemisia\nElatia\nLaganas\nZakynthos (b\u00fdur)\n\nKend f\u00f3lk fr\u00e1 Zakynthos\nTann heilagi Dionysios fr\u00e1 Zakynthos, 16. \u00f8ld\nNikolaos Koutouzis (1741\u20131813), listam\u00e1lari\nUgo Foscolo (1778\u20131827), grikskur-italskur rith\u00f8vundur\nAndreas Kalvos (1789\u20131869), skald\nDionysios Solomos (1798\u20131857), tj\u00f3\u00f0arskald (yrkti grikska tj\u00f3\u00f0sangin) \nPavlos Carrer (1829\u20131896), komponistur\nLeonidas Zois (1865\u20131956), s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur\nGeorgios Kostakis (1913\u20131990), listasavnari\nKostas Dikefalos (1956), skulpt\u00f8rur\nGregorios Xenopoulos (1867\u20131951), rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Grikkalandi"}
{"id": "27657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/264%20f.Kr.", "title": "264 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 269 f.Kr. 268 f.Kr. 267 f.Kr. 266 f.Kr. 265 f.Kr. - 264 f.Kr. - 263 f.Kr. 262 f.Kr. 261 f.Kr. 260 f.Kr. 259 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/265%20f.Kr.", "title": "265 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 270 f.Kr. 269 f.Kr. 268 f.Kr. 267 f.Kr. 266 f.Kr. - 265 f.Kr. - 264 f.Kr. 263 f.Kr. 262 f.Kr. 261 f.Kr. 260 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/266%20f.Kr.", "title": "266 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 271 f.Kr. 270 f.Kr. 269 f.Kr. 268 f.Kr. 267 f.Kr. - 266 f.Kr. - 265 f.Kr. 264 f.Kr. 263 f.Kr. 262 f.Kr. 261 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/267%20f.Kr.", "title": "267 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 272 f.Kr. 271 f.Kr. 270 f.Kr. 269 f.Kr. 268 f.Kr. - 267 f.Kr. - 266 f.Kr. 265 f.Kr. 264 f.Kr. 263 f.Kr. 262 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/268%20f.Kr.", "title": "268 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 273 f.Kr. 272 f.Kr. 271 f.Kr. 270 f.Kr. 269 f.Kr. - 268 f.Kr. - 267 f.Kr. 266 f.Kr. 265 f.Kr. 264 f.Kr. 263 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/269%20f.Kr.", "title": "269 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. - 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. 210-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 274 f.Kr. 273 f.Kr. 272 f.Kr. 271 f.Kr. 270 f.Kr. - 269 f.Kr. - 268 f.Kr. 267 f.Kr. 266 f.Kr. 265 f.Kr. 264 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/270%20f.Kr.", "title": "270 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 275 f.Kr. 274 f.Kr. 273 f.Kr. 272 f.Kr. 271 f.Kr. - 270 f.Kr. - 269 f.Kr. 268 f.Kr. 267 f.Kr. 266 f.Kr. 265 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/271%20f.Kr.", "title": "271 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 276 f.Kr. 275 f.Kr. 274 f.Kr. 273 f.Kr. 272 f.Kr. - 271 f.Kr. - 270 f.Kr. 269 f.Kr. 268 f.Kr. 267 f.Kr. 266 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hareidlandet", "title": "Hareidlandet", "text": "Hareidlandet er ein oyggj \u00ed M\u00f8re og Romsdal \u00ed Vesturnoregi. Hon er 165 km2 \u00ed v\u00eddd og hevur umlei\u00f0 11 400 \u00edb\u00fagvar (2004). St\u00f8rsti b\u00fdur er Ulsteinvik.\n\nBl\u00e5tind er h\u00e6gsta fjall \u00ed Hareidlandet. Hann r\u00f8kkur upp \u00e1 697 m.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Hareidlandet \u00ed snl.no\n\nOyggjar \u00ed Noregi"}
{"id": "27771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jona%20Henriksen", "title": "Jona Henriksen", "text": "Jona Elisabeth Frida Henriksen, betri kend sum Jona Henriksen (f\u00f8dd 4. januar 1924 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur politikari (Javna\u00f0arflokkurin) og skrivstovukvinna. Hon var \u00ed starvi hj\u00e1 F\u00f8roya Banka 1950\u20131967, og seinni starva\u00f0ist hon sum skrivari hj\u00e1 KFUK 1967\u20131997. Hon hevur veri\u00f0 limur \u00ed F\u00f8roya kirkjustj\u00f3rn, \u00datvarpsnevndini, F\u00f8roya sk\u00falastj\u00f3rn og \u00ed st\u00fdrinum fyri Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0. Hon var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 1968\u20131972, m\u00f8tti sum varalimur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi 1975\u20131978, og var sum fyrsta f\u00f8royska kvinnan (saman vi\u00f0 Karin Kj\u00f8lbro), vald inn \u00e1 L\u00f8gtingi 1978\u20131980. Jona var\u00f0 ikki afturvald \u00ed 1980, men sat \u00ed L\u00f8gtinginum sum varalimur til 1988. Jona er d\u00f3ttir Elisabeth Mouritsen (1903-91) og Johan Pauli Henriksen, sum var borgarstj\u00f3ri \u00ed Havn, l\u00f8gtingslimur og st\u00fdrislimur \u00ed Havnar Arbei\u00f0smannafelag. M\u00f3\u00f0ir hennara var vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn ungmannafelagi\u00f0 Merki\u00f0.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924"}
{"id": "27776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrin%20Dahl%20Jakobsen", "title": "Katrin Dahl Jakobsen", "text": "Katrin Elisabeth Dahl Jakobsen (f\u00f8dd 20. mai 1951 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur politikari (Javna\u00f0arflokkurin). Hon var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum l\u00e6rari \u00ed 1982. Hon var l\u00f8gtingslimur umbo\u00f0andi Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi fr\u00e1 1998 til 2004, og aftur fr\u00e1 2008 til 2011. Hon var 2. varalimur fr\u00e1 2004 til 2008. Harumframt var hon b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 fr\u00e1 2005 til 2008.\n\nKatrin var forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins vinnunevnd fr\u00e1 2008 til 2011 og \u00ed L\u00f8gtingsins mentanarnevnd fr\u00e1 1998 til 2000.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2008\u20132011 forkvinna \u00ed  Vinnunevndini\n2002\u20132004 limur \u00ed Mentanarnevndini\n2002\u20132004 limur \u00ed Uttanlandsnevndini\n2000\u20132002 n\u00e6stforkvinna \u00ed Mentanarnevndini\n1998\u20132000 forkvinna \u00ed Mentanarnevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nL\u00f8gtingslimir\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "27779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/270-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "270-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 279 f.Kr. 278 f.Kr. 277 f.Kr. 276 f.Kr. 275 f.Kr. 274 f.Kr. 273 f.Kr. 272 f.Kr. 271 f.Kr. 270 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/272%20f.Kr.", "title": "272 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 277 f.Kr. 276 f.Kr. 275 f.Kr. 274 f.Kr. 273 f.Kr. - 272 f.Kr. - 271 f.Kr. 270 f.Kr. 269 f.Kr. 268 f.Kr. 267 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/273%20f.Kr.", "title": "273 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 278 f.Kr. 277 f.Kr. 276 f.Kr. 275 f.Kr. 274 f.Kr. - 273 f.Kr. - 272 f.Kr. 271 f.Kr. 270 f.Kr. 269 f.Kr. 268 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/274%20f.Kr.", "title": "274 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 279 f.Kr. 278 f.Kr. 277 f.Kr. 276 f.Kr. 275 f.Kr. - 274 f.Kr. - 273 f.Kr. 272 f.Kr. 271 f.Kr. 270 f.Kr. 269 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/275%20f.Kr.", "title": "275 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 280 f.Kr. 279 f.Kr. 278 f.Kr. 277 f.Kr. 276 f.Kr. - 275 f.Kr. - 274 f.Kr. 273 f.Kr. 272 f.Kr. 271 f.Kr. 270 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nHamilcar Barca, kartanskur generalur, dey\u00f0ur 228 f.Kr.\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/276%20f.Kr.", "title": "276 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 281 f.Kr. 280 f.Kr. 279 f.Kr. 278 f.Kr. 277 f.Kr. - 276 f.Kr. - 275 f.Kr. 274 f.Kr. 273 f.Kr. 272 f.Kr. 271 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/277%20f.Kr.", "title": "277 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 282 f.Kr. 281 f.Kr. 280 f.Kr. 279 f.Kr. 278 f.Kr. - 277 f.Kr. - 276 f.Kr. 275 f.Kr. 274 f.Kr. 273 f.Kr. 272 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/279%20f.Kr.", "title": "279 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 284 f.Kr. 283 f.Kr. 282 f.Kr. 281 f.Kr. 280 f.Kr. - 279 f.Kr. - 278 f.Kr. 277 f.Kr. 276 f.Kr. 275 f.Kr. 274 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/278%20f.Kr.", "title": "278 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. - 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. 220-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 283 f.Kr. 282 f.Kr. 281 f.Kr. 280 f.Kr. 279 f.Kr. - 278 f.Kr. - 277 f.Kr. 276 f.Kr. 275 f.Kr. 274 f.Kr. 273 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Hansen", "title": "Maria Hansen", "text": "Maria Louisa Fr\u00ed\u00f0ger\u00f0 Hansen, betri kend sum Maria Hansen, (f\u00f8dd 10. november 1939 \u00ed Kv\u00edv\u00edk) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur politikari (Sambandsflokkurin) og sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingur. Hon var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1963. Hon var kommust\u00fdrislimur \u00ed Vestmanna kommunu, vald \u00e1 Kvinnulistanum og borgarstj\u00f3ri fr\u00e1 1989 til 1997. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Sambandsflokkin \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fr\u00e1 1994 til 1998, vald inn \u00ed Nor\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi. Alt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var hon limur \u00ed L\u00f8gtingsins sendinevnd til Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0, og limur \u00ed Almanna- og heilsunevndini (fr\u00e1 1995 Trivna\u00f0arnevndin). Maria var st\u00fdrislimur \u00ed SEV 1993 til 1996.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n1995\u20131998 limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n1994\u20131995 limur \u00ed Almanna- og heilsunevndini\n\nFamilja \nMaria er d\u00f3ttir Karolinu, f\u00f8dd Egholm, \u00far Hvalv\u00edk og Herluf Davidsen \u00far Kv\u00edv\u00edk. Gift vi\u00f0 J\u00e1kup O. Hansen \u00far Vestmanna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nVestmenningar\nKv\u00edv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "27789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergt%C3%B3ra%20H%C3%B8gnad%C3%B3ttir%20Joensen", "title": "Bergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen", "text": "Bergt\u00f3ra H\u00f8gnad\u00f3ttir Joensen (f\u00f8dd 15. februar 1971) er ein f\u00f8royskur politikari (Tj\u00f3\u00f0veldi) og sosialr\u00e1\u00f0gevi. Hon var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum sosialr\u00e1\u00f0gevi \u00ed 1997 og sum Supervisor \u00ed 2000. Hon hevur starvast innan ymisk \u00f8ki, eitt n\u00fa sum HR-mennari hj\u00e1 Eik og sum kjeikjari hj\u00e1 Arbei\u00f0sloysisskipanini. \u00cd Keypmannahavn starva\u00f0ist hon sum m\u00e1lsvi\u00f0geri \u00ed sosialsentri \u00ed 1997, og \u00e1ri\u00f0 eftir sum sosialr\u00e1\u00f0gevi \u00ed Kriminalforsorgini \u00ed Danmark. 1998 til 2004 starva\u00f0ist hon sum virkiskonsulentur \u00ed Keypmannahavn. Hon var forkvinna \u00ed Sosialr\u00e1\u00f0gevarafelag F\u00f8roya fr\u00e1 2005 til 2007. Hon var\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2008, og var frams\u00f8guf\u00f3lk fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, me\u00f0an Annita \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk var \u00ed farloyvi.\n\nBergt\u00f3ra b\u00fdr \u00ed Hoyv\u00edk vi\u00f0 manni og b\u00f8rnum. Hon er d\u00f3ttir Karin Kj\u00f8lbro, sum var onnur av fyrstu f\u00f8roysku kvinnunum i\u00f0 v\u00f3ru valdar inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting, og H\u00f8gna Debes Joensen, landsl\u00e6kna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi"}
{"id": "27797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/280%20f.Kr.", "title": "280 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 285 f.Kr.  284 f.Kr. 283 f.Kr. 282 f.Kr. 281 f.Kr. - 280 f.Kr. - 279 f.Kr. 278 f.Kr. 277 f.Kr. 276 f.Kr. 275 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/281%20f.Kr.", "title": "281 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 286 f.Kr.  285 f.Kr.  284 f.Kr. 283 f.Kr. 282 f.Kr. - 281 f.Kr. - 280 f.Kr. 279 f.Kr. 278 f.Kr. 277 f.Kr. 276 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/282%20f.Kr.", "title": "282 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 287 f.Kr. 286 f.Kr.  285 f.Kr.  284 f.Kr. 283 f.Kr. - 282 f.Kr. - 281 f.Kr. 280 f.Kr. 279 f.Kr. 278 f.Kr. 277 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/283%20f.Kr.", "title": "283 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 288 f.Kr. 287 f.Kr. 286 f.Kr.  285 f.Kr.  284 f.Kr. - 283 f.Kr. - 282 f.Kr. 281 f.Kr. 280 f.Kr. 279 f.Kr. 278 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/284%20f.Kr.", "title": "284 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 289 f.Kr. 288 f.Kr. 287 f.Kr. 286 f.Kr. 285 f.Kr. - 284 f.Kr. - 283 f.Kr. 282 f.Kr. 281 f.Kr. 280 f.Kr. 279 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/285%20f.Kr.", "title": "285 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 290 f.Kr. 289 f.Kr. 288 f.Kr. 287 f.Kr. 286 f.Kr. - 285 f.Kr. - 284 f.Kr. 283 f.Kr. 282 f.Kr. 281 f.Kr. 280 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/286%20f.Kr.", "title": "286 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal:  291 f.Kr. 290 f.Kr. 289 f.Kr. 288 f.Kr. 287 f.Kr. - 286 f.Kr. - 285 f.Kr. 284 f.Kr. 283 f.Kr. 282 f.Kr. 281 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/287%20f.Kr.", "title": "287 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 292 f.Kr. 291 f.Kr. 290 f.Kr. 289 f.Kr. 288 f.Kr. - 287 f.Kr. - 286 f.Kr. 285 f.Kr. 284 f.Kr. 283 f.Kr. 282 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \nArkimedes\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/288%20f.Kr.", "title": "288 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 293 f.Kr. 292 f.Kr. 291 f.Kr. 290 f.Kr. 289 f.Kr. - 288 f.Kr. - 287 f.Kr. 286 f.Kr. 285 f.Kr. 284 f.Kr. 283 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/289%20f.Kr.", "title": "289 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 294 f.Kr. 293 f.Kr. 292 f.Kr. 291 f.Kr. 290 f.Kr. - 289 f.Kr. - 288 f.Kr. 287 f.Kr. 286 f.Kr. 285 f.Kr. 284 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren%20Henrik%20Theodor%20S%C3%B8rensen", "title": "S\u00f8ren Henrik Theodor S\u00f8rensen", "text": "S\u00f8ren Henrik Theodor S\u00f8rensen (Theodor S\u00f8rensen) (f\u00f8ddur 23. august 1849 \u00ed prestagar\u00f0inum \u00ed Todnesi \u00e1 Sandi, dey\u00f0ur 15. mai 1929 \u00e1 Frederiksberg) var ein f\u00f8royskur prestur og pr\u00f3stur. Hann var sonur Hans J\u00f8rgen Jacob S\u00f8rensen prest og Dortheu Claudina Mundine Schow. Abbin, S\u00f8ren S\u00f8rensen, var prestur \u00ed Nor\u00f0oyggjum.\n\nTheodor S\u00f8rensen var s\u00f3knarprestur \u00ed Kv\u00edv\u00edk fr\u00e1 1875 til 1878 og prestur \u00e1 Nesi \u00ed Eysturoy fr\u00e1 12. juli 1878 til 8. oktober 1884 (pr\u00f3stur fr\u00e1 30. august 1878). Hann f\u00f3r s\u00ed\u00f0an til Danmarkar, har hann bleiv s\u00f3knarprestur fyri Skanderborg, Skanderup og Stilling tann 8. oktober 1884. \n\nTheodor var ein av teimum sum \u00ed 1877 fingu bla\u00f0fyrit\u00f8kuna Dimmal\u00e6tting \u00ed lag. Eisini stovna\u00f0i hann, saman vi\u00f0 l\u00e6knanum E. Madsen, avhaldsfelagi\u00f0 Torshavn afholdsforening tann 20.10.1878, ta\u00f0 elsta avhaldsfelagi\u00f0 \u00ed danska r\u00edkinum.\n\nHei\u00f0ur \nRidder af Dannebrog 1900\nDannebrogsm\u00e6ndenes H\u00e6derstegn 1905\n\nKeldur \n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1849\nAndl\u00e1t \u00ed 1929"}
{"id": "27810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giorgos%20Karagounis", "title": "Giorgos Karagounis", "text": "Georgios \"Giorgos\" Karagounis (Grikskt m\u00e1l: \u0393\u03b9\u03ce\u03c1\u03b3\u03bf\u03c2 \u039a\u03b1\u03c1\u03b1\u03b3\u03ba\u03bf\u03cd\u03bd\u03b7\u03c2), (f\u00f8ddur 6. mars 1977) er ein grikskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt fyri fleiri ymisk fel\u00f8g og fyri grikska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Seinast sp\u00e6ldi hann fyri enska felagi\u00f0 Fulham og var li\u00f0skipari \u00e1 grikska f\u00f3tb\u00f3lslandsli\u00f0num \u00e1 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014, t\u00e1 Grikkaland kom v\u00ed\u00f0ari til 8. parts finalurnar, har li\u00f0i\u00f0 fyrst sp\u00e6ldi javnleik 1-1 m\u00f3ti Kosta Rika, s\u00ed\u00f0an var\u00f0 leikt \u00ed longdari leikt\u00ed\u00f0 har onki m\u00e1l kom, og at enda var brotssparksskapping, sum Grikkaland tapti. Eftir dystin hevur hann bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at hann gevst \u00e1 grikska landsli\u00f0num.\n\nKaragounis umbo\u00f0a\u00f0i Grikkaland fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1999, og er \u00ed l\u00f8tuni ein av teimum leikarunum, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt flestar dystir fyri s\u00edtt land \u00ed \u00f8llum heiminum, hann er \u00ed l\u00f8tuni (30. juni 2014) nummar 29 \u00e1 listanum. Hann hevur sp\u00e6lt 139 A-landsdystir fyri Grikkaland og skora\u00f0 10 m\u00e1l. Hann skora\u00f0i s\u00edtt fyrsta landsli\u00f0sm\u00e1l \u00ed UEFA Euro 2004, sum Grikkaland vann fyri fyrstu fer\u00f0.\n\n\u00cd ungd\u00f3ms\u00e1runum og til 2003 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Panathinaikos, 2003-05 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Inter Milan, 2005-07 vi\u00f0 Benefica, 2007-12 aftur vi\u00f0 Panathinaikos og 2012 til 14 vi\u00f0 Fulham F.C..\n\nKeldur \n\nGrikskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "27814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/290%20f.Kr.", "title": "290 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 295 f.Kr. 294 f.Kr. 293 f.Kr. 292 f.Kr. 291 f.Kr. - 290 f.Kr. - 289 f.Kr. 288 f.Kr. 287 f.Kr. 286 f.Kr. 285 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/291%20f.Kr.", "title": "291 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 296 f.Kr. 295 f.Kr. 294 f.Kr. 293 f.Kr. 292 f.Kr. - 291 f.Kr. - 290 f.Kr. 289 f.Kr. 288 f.Kr. 287 f.Kr. 286 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/292%20f.Kr.", "title": "292 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 297 f.Kr. 296 f.Kr. 295 f.Kr. 294 f.Kr. 293 f.Kr. - 292 f.Kr. - 291 f.Kr. 290 f.Kr. 289 f.Kr. 288 f.Kr. 287 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/280-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "280-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. - 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. 230-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1r: 289 f.Kr. 288 f.Kr. 287 f.Kr. 286 f.Kr. 285 f.Kr. 284 f.Kr. 283 f.Kr. 282 f.Kr. 281 f.Kr. 280 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arjen%20Robben", "title": "Arjen Robben", "text": "Arjen Robben (f\u00f8ddur 23. januar 1984) er ein ni\u00f0urlendskur yrkisf\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir vi\u00f0 t\u00fdska Bundesliga-felagnum Bayern M\u00fcnchen og vi\u00f0 Ni\u00f0urlendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num hj\u00e1 monnum. Robben sp\u00e6ldi vi\u00f0 Ni\u00f0urlondum \u00e1 Evropameistarakappingini \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2004, 2008 og 2012, og \u00e1 Heimsmeistarakappingini \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2006, 2010 og 2014. Sj\u00e1lvt um hann ofta ver\u00f0ur umr\u00f8ddur sum \u00e1lopsleikari (striker), so sp\u00e6lir hann vanliga aftanfyri \u00e1lopsleikararnar sum vongleikari. Robben er kendur fyri at duga v\u00e6l at reka, fyri at renna skj\u00f3tt og hava g\u00f3\u00f0ar avleveringar og fyri s\u00ednar neyvu skot fr\u00e1 langari fr\u00e1st\u00f8\u00f0u vi\u00f0 vinstra f\u00f3ti fr\u00e1 h\u00f8gra vongi. Ungd\u00f3ms\u00e1rini leikti hann vi\u00f0 vv Bedum og FC Groningen, har hann sp\u00e6ldi fr\u00e1 1996 til 2002. Fr\u00e1 2002-04 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 PSV Eindhoven, fr\u00e1 2004-07 vi\u00f0 Chelsea F.C., fr\u00e1 2007-09 vi\u00f0 Real Madrid C.F. og s\u00ed\u00f0an 2009 hevur hann leikt vi\u00f0 Bayern M\u00fcnchen.\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "27821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/290-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "290-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr. - 2. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1r: 299 f.Kr. 298 f.Kr. 297 f.Kr. 296 f.Kr. 295 f.Kr. 294 f.Kr. 293 f.Kr. 292 f.Kr. 291 f.Kr. 290 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27822", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grikska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Grikska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Grikska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum (Grikskt m\u00e1l: \u0395\u03b8\u03bd\u03b9\u03ba\u03ae \u0395\u03bb\u03bb\u03ac\u03b4\u03bf\u03c2, Ethniki Ellados) umbo\u00f0ar Grikkaland \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum fyri lond, og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Grikska F\u00f3tb\u00f3ltssambandinum. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 Grikkalandi er Karaiskakis Stadion \u00ed Piraeus og h\u00f8vu\u00f0svenjari teirra er Fernando Santos. Eftir seinasta dystin \u00e1 Heimsmeistarakappingini \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014 \u00ed Brasil, hevur Santos t\u00f3 bo\u00f0a fr\u00e1, at hann gevst sum venjari Grikkalands.\n\nKappingar\n\nEvropameistaraskapini\n\nMet og hagt\u00f8l\n\nFlest leiktir dystir\nDagf\u00f8rt 29. juni 2014\n\nMest skorandi leikarar\nDagf\u00f8rt 29. juni 2014\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nHellenic Football Federation \nGrikkaland \u00e1 FIFA.com\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Grikkalandi\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "27824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/293%20f.Kr.", "title": "293 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 298 f.Kr. 297 f.Kr. 296 f.Kr. 295 f.Kr. 294 f.Kr. - 293 f.Kr. - 292 f.Kr. 291 f.Kr. 290 f.Kr. 289 f.Kr. 288 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/294%20f.Kr.", "title": "294 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 299 f.Kr. 298 f.Kr. 297 f.Kr. 296 f.Kr. 295 f.Kr. - 294 f.Kr. - 293 f.Kr. 292 f.Kr. 291 f.Kr. 290 f.Kr. 289 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/295%20f.Kr.", "title": "295 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 300 f.Kr. 299 f.Kr. 298 f.Kr. 297 f.Kr. 296 f.Kr. - 295 f.Kr. - 294 f.Kr. 293 f.Kr. 292 f.Kr. 291 f.Kr. 290 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/296%20f.Kr.", "title": "296 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 301 f.Kr. 300 f.Kr. 299 f.Kr. 298 f.Kr. 297 f.Kr. - 296 f.Kr. - 295 f.Kr. 294 f.Kr. 293 f.Kr. 292 f.Kr. 291 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/297%20f.Kr.", "title": "297 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 302 f.Kr. 301 f.Kr. 300 f.Kr. 299 f.Kr. 298 f.Kr. - 297 f.Kr. - 296 f.Kr. 295 f.Kr. 294 f.Kr. 293 f.Kr. 292 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/298%20f.Kr.", "title": "298 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 303 f.Kr. 302 f.Kr. 301 f.Kr. 300 f.Kr. 299 f.Kr. - 298 f.Kr. - 297 f.Kr. 296 f.Kr. 295 f.Kr. 294 f.Kr. 293 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/299%20f.Kr.", "title": "299 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. - 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. 240-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 304 f.Kr. 303 f.Kr. 302 f.Kr. 301 f.Kr. 300 f.Kr. - 299 f.Kr. - 298 f.Kr. 297 f.Kr. 296 f.Kr. 295 f.Kr. 294 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/300%20f.Kr.", "title": "300 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \u2013 2. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 305 f.Kr. 304 f.Kr. 303 f.Kr. 302 f.Kr. 301 f.Kr. - 300 f.Kr. - 299 f.Kr. 298 f.Kr. 297 f.Kr. 296 f.Kr. 295 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n3. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/301%20f.Kr.", "title": "301 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 306 f.Kr. 305 f.Kr. 304 f.Kr. 303 f.Kr. 302 f.Kr. - 301 f.Kr. - 300 f.Kr. 299 f.Kr. 298 f.Kr. 297 f.Kr. 296 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/302%20f.Kr.", "title": "302 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 307 f.Kr. 306 f.Kr. 305 f.Kr. 304 f.Kr. 303 f.Kr. - 302 f.Kr. - 301 f.Kr. 300 f.Kr. 299 f.Kr. 298 f.Kr. 297 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/300-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "300-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1r: 309 f.Kr. 308 f.Kr. 307 f.Kr. 306 f.Kr. 305 f.Kr. 304 f.Kr. 303 f.Kr. 302 f.Kr. 301 f.Kr. 300 f.Kr.\n\nHendingar\n\nV\u00edsindi \n 306 f.Kr. - Grikski heimspekingurin Epikur (341-270 f.Kr.) stovnsetur sk\u00fala fyri heimspekingar \u00ed Aten.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "27835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/303%20f.Kr.", "title": "303 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 308 f.Kr. 307 f.Kr. 306 f.Kr. 305 f.Kr. 304 f.Kr. - 303 f.Kr. - 302 f.Kr. 301 f.Kr. 300 f.Kr. 299 f.Kr. 298 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27837", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fylki%20Noregs", "title": "Fylki Noregs", "text": "Listi yvir fylki Noregs.\n\nYvirlit yvir fylki \u00ed Noregi\n\nFylkir \u00ed Noregi\nListar"}
{"id": "27846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Gustaf%20Rehnski%C3%B6ld", "title": "Carl Gustaf Rehnski\u00f6ld", "text": "Carl Gustaf Rehnski\u00f6ld  (f\u00f8ddur 6. august 1651 \u00ed Greifswald, \u00ed n\u00faverandi T\u00fdskland, men sum t\u00e1 var \u00ed svenska Pommern, dey\u00f0ur  29. januar 1722 \u00ed Str\u00e4ngn\u00e4s) var ein svenskur greivi og herma\u00f0ur. Hann gj\u00f8rdist generalloytnantur og guvern\u00f8rur yvir Sk\u00e5ne \u00ed 1698, feltmarskalk \u00ed 1706 og kongaligur r\u00e1\u00f0gevi \u00ed 1719.\n\nRehnski\u00f6ld lutt\u00f3k \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Halmstad \u00ed 1675, \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Lund \u00ed 1676, \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Landskrona \u00ed 1677, \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Lenze \u00ed 1691, \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Narva \u00ed 1700, \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Klisz\u00f3w \u00ed 1702, \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Fraustadt \u00ed 1706, \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Holowczyn \u00ed 1708 og \u00ed str\u00ed\u00f0num vi\u00f0 Poltava \u00ed 1709, har hann var\u00f0 tikin til fanga. Rehnski\u00f6ld var\u00f0 latin leysur \u00far russiskum fangaskapi \u00ed juli 1718. Hann kom s\u00ed\u00f0an til kringsetanina av Fredrikshald \u00e1\u00f0renn Karl XII bleiv skotin.\n\nRehnski\u00f6ld lutt\u00f3k eisini \u00ed st\u00f3ra Nor\u00f0urlendska kr\u00edgnum. \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1651\nAndl\u00e1t \u00ed 1722\nSviar\nHermenn"}
{"id": "27851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/304%20f.Kr.", "title": "304 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 309 f.Kr. 308 f.Kr. 307 f.Kr. 306 f.Kr. 305 f.Kr. - 304 f.Kr. - 303 f.Kr. 302 f.Kr. 301 f.Kr. 300 f.Kr. 299 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/305%20f.Kr.", "title": "305 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 310 f.Kr. 309 f.Kr. 308 f.Kr. 307 f.Kr. 306 f.Kr. - 305 f.Kr. - 304 f.Kr. 303 f.Kr. 302 f.Kr. 301 f.Kr. 300 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/306%20f.Kr.", "title": "306 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 311 f.Kr. 310 f.Kr. 309 f.Kr. 308 f.Kr. 307 f.Kr. - 306 f.Kr. - 305 f.Kr. 304 f.Kr. 303 f.Kr. 302 f.Kr. 301 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/307%20f.Kr.", "title": "307 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 312 f.Kr. 311 f.Kr. 310 f.Kr. 309 f.Kr. 308 f.Kr. - 307 f.Kr. - 306 f.Kr. 305 f.Kr. 304 f.Kr. 303 f.Kr. 302 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/308%20f.Kr.", "title": "308 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 313 f.Kr. 312 f.Kr. 311 f.Kr. 310 f.Kr. 309 f.Kr. - 308 f.Kr. - 307 f.Kr. 306 f.Kr. 305 f.Kr. 304 f.Kr. 303 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/309%20f.Kr.", "title": "309 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. - 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. 250-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 314 f.Kr. 313 f.Kr. 312 f.Kr. 311 f.Kr. 310 f.Kr. - 309 f.Kr. - 308 f.Kr. 307 f.Kr. 306 f.Kr. 305 f.Kr. 304 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/310%20f.Kr.", "title": "310 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 315 f.Kr. 314 f.Kr. 313 f.Kr. 312 f.Kr. 311 f.Kr. - 310 f.Kr. - 309 f.Kr. 308 f.Kr. 307 f.Kr. 306 f.Kr. 305 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/311%20f.Kr.", "title": "311 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 316 f.Kr. 315 f.Kr. 314 f.Kr. 313 f.Kr. 312 f.Kr. - 311 f.Kr. - 310 f.Kr. 309 f.Kr. 308 f.Kr. 307 f.Kr. 306 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/312%20f.Kr.", "title": "312 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 317 f.Kr. 316 f.Kr. 315 f.Kr. 314 f.Kr. 313 f.Kr. - 312 f.Kr. - 311 f.Kr. 310 f.Kr. 309 f.Kr. 308 f.Kr. 307 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "27860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B8re%20og%20Romsdal%20fylki", "title": "M\u00f8re og Romsdal fylki", "text": "M\u00f8re og Romsdal er eitt fylki \u00ed Norra. M\u00f8re og Romsdal hevur 259 404 \u00edb\u00fagvar (2013).\n\nM\u00f8re og Romsdal hevur mark vi\u00f0 Tr\u00f8ndelag, Oppland og Sogn og Fjordane. Ta\u00f0 eru 36 kommunur \u00ed M\u00f8re og Romsdal.\n\nKommunur\nM\u00f8re og Romsdal fylki hevur 36 kommunur.\n\nKeldur \n\nFylkir \u00ed Noregi\nM\u00f8re og Romsdal"}
{"id": "27862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Habo", "title": "Habo", "text": "Habo er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed  J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Habo hevur umlei\u00f0 6 883 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "27864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandstorp", "title": "Brandstorp", "text": "Brandstorp er ein bygd \u00ed Habo kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bygdin hevur umlei\u00f0 116 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "27865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mullsj%C3%B6", "title": "Mullsj\u00f6", "text": "Mullsj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Mullsj\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Mullsj\u00f6 hevur umlei\u00f0 5 452 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "27866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandhem", "title": "Sandhem", "text": "Sandhem er ein b\u00fdur \u00ed Mullsj\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 702 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "27867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bankeryd", "title": "Bankeryd", "text": "Bankeryd er ein b\u00fdur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 107 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "27868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sollefte%C3%A5", "title": "Sollefte\u00e5", "text": "Sollefte\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Sollefte\u00e5 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 562 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "27869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Timr%C3%A5", "title": "Timr\u00e5", "text": "Timr\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Timr\u00e5 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd b\u00fdnum liggur umsitingin hj\u00e1 Timr\u00e5 kommunu. B\u00fdurin liggur \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed landslutinum Medelpad. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Timr\u00e5 var 10.443 \u00ed 2010. Timr\u00e5 fevnir um tr\u00fdggjar bygdir, i\u00f0 eru vaksnar saman: Vivsta, S\u00f6rberge og Fagervik, og er n\u00e6rmast ein forsta\u00f0ur til Sundsvall, i\u00f0 liggur umlei\u00f0 10 km sunnanfyri Timr\u00e5; b\u00fdurin liggur \u00fat til nor\u00f0urendan av Aln\u00f6sundet og Aln\u00f6n.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "27870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Habo%20kirkja", "title": "Habo kirkja", "text": "Habo kirkja (svenskt: Habo kyrka) er ein gomul tr\u00e6kirkja i Habo \u00ed  Skara stift \u00ed Sv\u00f8r\u00edki fr\u00e1 umlei\u00f0 1680. Kirkjan ver\u00f0ur vanliga nevnd \"Tr\u00e4katedralen vid V\u00e4ttern\". Kirkjan er bygd \u00far timbri og fekk s\u00edna n\u00faverandi \u00fatsj\u00f3nd \u00ed 1723. Inni \u00ed kirkjuni eru m\u00e1lningar fr\u00e1 g\u00f3lvi til tak, i\u00f0 avmynda Luthers kristnu l\u00e6ru.\n\nM\u00f8blar\n Altari\u00f0 av sandsteini er fr\u00e1 14. \u00f8ld.\n D\u00f3pfunturin av sandsteini er fr\u00e1 seinna partinum av 13. \u00f8ld. \u00cd 1948 var\u00f0 hann aftur tikin \u00ed br\u00fak.\n Altartalvan og pr\u00e6dikust\u00f3lurin eru fr\u00e1 1723, Jonas Ullberg hevur gj\u00f8rt tey.\n Orgulfasadan er fr\u00e1 1736, myndah\u00f8ggarin Magnus Ullberg-Johansson \u00far Habo hevur pr\u00fdtt. Upprunaliga hoyrdi fasadan til eitt orgul vi\u00f0 \u00e1tta r\u00f8ddum, sum Johan Niclas Cahman hev\u00f0i gj\u00f8rt. \u00cd 1962 fekk n\u00faverandi orgli\u00f0 16 stemmur, i\u00f0 Olof Hammarberg gj\u00f8rdi.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Svenska kyrkan \u2013 Habo kirkja\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKirkjur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nHabo kommuna"}
{"id": "27871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tavo%20Burat", "title": "Tavo Burat", "text": "Tavo Burat (f\u00f8ddur Gustavo Buratti Zanchi 22. mai 1932 \u00ed Stezzano, dey\u00f0ur 8. desember 2009 \u00ed Biella) var Waldensiskur politikari og bla\u00f0ma\u00f0ur \u00far Italia.\n\nBurat n\u00fdtti st\u00f3ran part av l\u00edvi s\u00ednum til at verja ta\u00f0 piedmontesiska m\u00e1li\u00f0. Fr\u00e1 1964 var hann skrivari \u00ed altj\u00f3\u00f0a felagsskapinum, i\u00f0 verjir m\u00e1l og mentanir, i\u00f0 eru h\u00f3tt vi\u00f0 at doyggja \u00fat. Hann str\u00edddist serliga fyri piedmontesiskum og franco-proven\u00e7al m\u00e1lunum.\n\nHann var \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. Fr\u00e1 1968 til 1994 undirv\u00edsti hann \u00ed fronskum \u00e1 mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falum. Hann stovna\u00f0i og var tann fyrsti ritstj\u00f3rin \u00e1 t\u00ed lokala t\u00ed\u00f0arritinum La Sl\u00f2ira, hann ritstj\u00f3rna\u00f0i eisini fjallaklintrarat\u00ed\u00f0arriti\u00f0 ALP fr\u00e1 1974 til 2009. Hann starva\u00f0ist eisini \u00e1 Centro Studi Fra Dolcino<ref>[http://www.centrostudifradolcino.com/?page_id=11 Centro Studi Fra Dolcino]</ref> \u00cd politiska l\u00edvi hansara v\u00f3ru vistfr\u00f8\u00f0ilig m\u00e1l millum hjartam\u00e1lini.\n\nPolitiska og mentanarliga l\u00edvslei\u00f0in\n\n 1956 - 1994 B\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Biella\n 1975 - 1984 Regionalur lei\u00f0ari fyri Italska Sosialistaflokkin\n 1970 - 1983 Assessor fyri Comunit\u00e0 montana Bassa Valle Elvo Talsma\u00f0ur fyri Teir Gr\u00f8nu \u00ed m\u00e1lum vi\u00f0v\u00edkjandi Piemonte landslutin\n 2000 - 2009 National Councillor fyri Teir Gr\u00f8nu\n 1974 - 2009 Samskipari av Centro studi dolciniani Stovnari av Consiglio federativo della Resistenza di Biella.\n\n Verk \n\n \u00c1 italskum \n\n 1957: Diritto pubblico nel Cantone dei Grigioni 1974: La situazione giuridica delle minoranze linguistiche in Italia, dins I diritti delle minoranze etnico-linguistiche 1976: In difesa degli altri, dins U. Bernardi, Le mille culture, Comunit\u00e0 locali e partecipazione politica 1981: Decolonizzare le Alpi, dins Prospettive dell'arco alpino 1989: Carlo Antonio Gastaldi. Un operaio biellese brigante dei Borboni 1997: Federalismo e autonomie. Comunit\u00e0 e bioregioni 2000: Fra Dolcino e gli Apostolici tra eresia, rivolta e roghi 2002: L'anarchia cristiana di Fra Dolcino e Margherita (Ed. Leone & Griffa)\n 2004: Eretici dimenticati. Dal Medioevo alla modernit\u00e0 (Ed. DeriveApprodi)\n 2006: Banditi e ribelli dimenticati. Storie di irriducibili al futuro che viene (Ed. Lampi di Stampa)\n\n \u00c1 piedmontesiskum \n\n 1979: Finagi (Ca d\u00eb studi piemont\u00e8is)\n 2005: Lassomse nen taj\u00e9 la lenga, (ALP) \n 2008: Poes\u00ece'', (Ca d\u00eb studi piemont\u00e8is)\n\nKeldur \n\nItalskir politikarar\nItalskir rith\u00f8vundar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2009"}
{"id": "27872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alings%C3%A5s", "title": "Alings\u00e5s", "text": "Alings\u00e5s er ein b\u00fdur \u00ed Alings\u00e5s kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 24 482 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "27873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arboga", "title": "Arboga", "text": "Arboga er ein b\u00fdur \u00ed Arboga kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 330 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "27874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Avesta", "title": "Avesta", "text": "Avesta er ein b\u00fdur \u00ed Avesta kommunu \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Umsitingin \u00ed \u00ed Avesta kommunu er \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin liggur \u00ed sy\u00f0ra parti av landslutinum Dalarna. Vanliga teljast hesar bygdir vi\u00f0 \u00ed b\u00fdin Avesta: Karlbo, Krylbo og Skogsbo. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum var 14.506 \u00ed 2010, me\u00f0an f\u00f3lkatali\u00f0 fyri Avesta kommunu var 21.870 \u00ed 2014. Avesta fekk b\u00fdarstatus \u00ed 1641, men misti hann aftur \u00ed 1686. Avesta fekk b\u00fdarstatus aftur \u00ed 1919.\n\nB\u00fdurin er kendur fyri s\u00edn jarn- og st\u00e1l\u00eddna, men fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini var eisini koparframlei\u00f0sla \u00ed b\u00fdnum. Heimsins st\u00f8rsta mynt var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed Avesta, hon vigar 19,7 kg og ver\u00f0ur v\u00edst fram \u00ed myntsavninum \u00ed b\u00fdnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "27875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristinehamn", "title": "Kristinehamn", "text": "Kristinehamn er ein b\u00fdur \u00ed Kristinehamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 17 839 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrineholm", "title": "Katrineholm", "text": "Katrineholm er ein b\u00fdur \u00ed Katrineholms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 21 993 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "27877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alvesta", "title": "Alvesta", "text": "Alvesta er ein b\u00fdur \u00ed Alvesta kommunu \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sm\u00e1landi, Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 8.017.\n\nAlvesta er ein mi\u00f0depil fyri jarnbreytina \u00ed Sm\u00e1landi. Jarnbreytast\u00f8\u00f0in var\u00f0 bygd \u00ed \u00e1runum 1907-1909 og b\u00fdurin hevur beinlei\u00f0is toksamband til Keypmannahavn vi\u00f0 Oyrasundstokinum, t\u00farurin tekur 1,5 t\u00edma. Til Stockholm og Malm\u00f6 ber til at taka X 2000, fer\u00f0at\u00ed\u00f0in til Stockholm er 3 t\u00edmar, me\u00f0an t\u00farurin til Malm\u00f6 vi\u00f0 X2000 ella Oyrasundstokinum tekur umlei\u00f0 1,5 t\u00edma.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nAlvesta kommuna"}
{"id": "27878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunne", "title": "Sunne", "text": "Sunne er ein b\u00fdur \u00ed Sunne kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 931 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grums", "title": "Grums", "text": "Grums er ein b\u00fdur \u00ed Grums kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 025 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kung%C3%A4lv", "title": "Kung\u00e4lv", "text": "Kung\u00e4lv er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4stra G\u00f6taland \u00ed Kung\u00e4lvs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin var norskur til mitt \u00ed 17. \u00f8ld. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 22 768 f\u00f3lk. \u00cd Kung\u00e4lv kommunu b\u00fagva umlei\u00f0 39.000 f\u00f3lk.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin l\u00e1 upprunaliga 3\u00a0km longri vesturi vi\u00f0 \u00e1nna Nordre \u00e4lv, og nevndist t\u00e1 Kongah\u00e4lla. Ta\u00f0 elsta kenda skjali\u00f0, i\u00f0 nevnir navni\u00f0 Kungah\u00e4lla er skriva\u00f0 av t\u00ed enska munkinum og s\u00f8guskrivaranum Ordericus Vitalis mitt \u00ed 1130-talinum, t\u00e1 i\u00f0 hann nevnir b\u00fdin og nevnir hann Coneghella \u00ed einum yvirliti yvir norskir b\u00fdir. B\u00fdurin ver\u00f0ur eisini nevndur \u00ed Roskildekr\u00f8nikuni, i\u00f0 er fr\u00e1 n\u00f8kulunda somu t\u00ed\u00f0, og har ver\u00f0ur b\u00fdurin nevndur sum Cunnunchelde. Navni\u00f0 kemur ennt\u00e1 fyri \u00ed \u00edslendum b\u00f3kmentum eitt n\u00fa \u00ed Nj\u00e1ls saga i\u00f0 er fr\u00e1 seinast \u00ed 13.  \u00f8ld og fr\u00e1 Heimskringlu, i\u00f0 er skriva\u00f0 umlei\u00f0 \u00e1r 1230, har i\u00f0 t\u00e6r fyrstu hendingarnar fara fram longu \u00ed 960-\u00e1runum. T\u00f3 kunnu fornaldar\u00fatgrevstir ikki v\u00e1tta, at f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Kung\u00e4lv longu \u00ed 960, men tey kunnu sta\u00f0festa, at f\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 har fr\u00e1 1100-talinum,, og hendingarnar i\u00f0 t\u00e6r \u00edslendsku saga'irnar siga fr\u00e1 um st\u00f3rheitst\u00ed\u00f0ina hj\u00e1 Kongah\u00e4lla \u00ed V\u00edkinga\u00f8ldini, ver\u00f0a n\u00fa mettar at vera av b\u00f3kmentaligum slag heldur enn s\u00f8guligum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "27881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5lilla", "title": "M\u00e5lilla", "text": "M\u00e5lilla er ein b\u00fdur \u00ed Hultsfreds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 524 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "27882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85seda", "title": "\u00c5seda", "text": "\u00c5seda er ein b\u00fdur \u00ed Uppvidinge kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 430 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nUppvidinge kommuna"}
{"id": "27883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandviken", "title": "Sandviken", "text": "Sandviken er ein b\u00fdur \u00ed Sandvikens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 22 965 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "27884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlskoga", "title": "Karlskoga", "text": "Karlskoga er ein b\u00fdur \u00ed Karlskoga kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 27 084 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "27885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enk%C3%B6ping", "title": "Enk\u00f6ping", "text": "Enk\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed Enk\u00f6pings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 21 121 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "27886", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Varberg", "title": "Varberg", "text": "Varberg er ein b\u00fdur \u00ed Varbergs kommunu \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 27 602 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin liggur \u00e1 vesturstrond Sv\u00f8r\u00edkis og hevur ferjusamband vi\u00f0 Grenaa \u00ed Danmark.\n\nSavni\u00f0 L\u00e4nsmuseet \u00ed Varberg er eitt regionalt savn, i\u00f0 m.a. hevur eina frams\u00fdning um Bockstensmannin, i\u00f0 er eitt mosafund fr\u00e1 14. \u00f8ld vi\u00f0 sera v\u00e6l varveittarum kl\u00e6dnab\u00fana.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nVarbergs kommuna"}
{"id": "27887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A4rsta", "title": "M\u00e4rsta", "text": "M\u00e4rsta er ein b\u00fdur \u00ed Sigtuna kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 24 068 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "27888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsingborg", "title": "Helsingborg", "text": "Helsingborg er ein b\u00fdur \u00ed Helsingborgs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 97 122 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nVe\u00f0urlag\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nHelsingborgs kommuna"}
{"id": "27889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Upplands%20V%C3%A4sby", "title": "Upplands V\u00e4sby", "text": "Upplands V\u00e4sby er ein b\u00fdur \u00ed Upplands V\u00e4sby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 37.594 f\u00f3lk (2010). B\u00fdurin liggur \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Svealand \u00edmillum Stockholm og Uppsala. Motorvegurin E4 fer gj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00cd desember 2014 var\u00f0 Nor\u00f0urlandmeistarakappingin \u00ed svimjing hildin \u00ed b\u00fdnum, har m.a. f\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0 lutt\u00f3k. F\u00f8roysku systkini Alvi Hjelm og \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm vunnu hei\u00f0ursmerki.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "27891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tumba", "title": "Tumba", "text": "Tumba er ein b\u00fdur \u00ed Botkyrka kommunu og Salems kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. 37.852 f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u \u00ed b\u00fdnum \u00ed 2010. B\u00fdurin er 26. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n\nBotkyrka kommuna\nSalems kommuna"}
{"id": "27892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marstrand", "title": "Marstrand", "text": "Marstrand er ein b\u00fdur \u00ed Kung\u00e4lvs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 319 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "27893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slottsbron", "title": "Slottsbron", "text": "Slottsbron er ein b\u00fdur \u00ed Grums kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 039 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liding%C3%B6", "title": "Liding\u00f6", "text": "Liding\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Liding\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 31 561 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "27895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hultsfred", "title": "Hultsfred", "text": "Hultsfred er ein b\u00fdur \u00ed Hultsfreds kommunu \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 143 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "27897", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Furusj%C3%B6", "title": "Furusj\u00f6", "text": "Furusj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 325 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "27898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vara", "title": "Vara", "text": "Vara er ein b\u00fdur \u00ed Vara kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 4126 \u00ed 2017.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "27899", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Storuman", "title": "Storuman", "text": "Vara er ein b\u00fdur \u00ed Storumans kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.  \u00cd 2010 b\u00fa\u00f0u 2.207 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum Lappland.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "27900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lycksele", "title": "Lycksele", "text": "Lycksele er ein b\u00fdur \u00ed Lycksele kommunu \u00ed Lapplandi \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 8.513 \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "27901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skelleftehamn", "title": "Skelleftehamn", "text": "Skelleftehamn er ein b\u00fdur \u00ed Skellefte\u00e5 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur 15 kilometrar fr\u00e1 Skellefte\u00e5 b\u00fdi. B\u00fdurin er bygdur upp kring havnina og R\u00f6nnsk\u00e4rsverki\u00f0. Skelleftehamn var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1928 \u00ed samband vi\u00f0 \u00eddna\u00f0arfyrit\u00f8kuna R\u00f6nnsk\u00e4rsverki\u00f0 og fekk s\u00edtt navn \u00ed 1933. Til 1912, t\u00e1 i\u00f0 jarnbreytin var\u00f0 bygd og fleiri f\u00f3lk b\u00fasetturst \u00e1 sta\u00f0num, var ein fiskihavn her i\u00f0 nevndist Kallholmen. Jernbreytin, i\u00f0 r\u00f8kkur til Bastutr\u00e4sk, koyrir \u00ed dag bara frakt.\n\nB\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 184 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "27902", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bruksvallarna", "title": "Bruksvallarna", "text": "Bruksvallarna er ein bygd \u00ed H\u00e4rjedalens kommunu \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. Bygdin hevur umlei\u00f0 95 \u00edb\u00fagvar (2010). Sta\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist eitt fer\u00f0avinnum\u00e1l \u00ed 20. \u00f8ld vi\u00f0 n\u00f3gvum vitjandi i\u00f0 komu at standa \u00e1 sk\u00ed. Bruksvallarna er \u00ed dag ein partur av sk\u00edsport\u00f8kinum hj\u00e1 Fun\u00e4sfj\u00e4llen.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "27903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sala", "title": "Sala", "text": "Sala er ein b\u00fdur \u00ed Sala kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 12 289 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n\nSala kommuna"}
{"id": "27904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vemdalen", "title": "Vemdalen", "text": "Vemdalen er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e4rjedalen kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 542 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "27905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fun%C3%A4sdalen", "title": "Fun\u00e4sdalen", "text": "Fun\u00e4sdalen er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e4rjedalen kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 890 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "27906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4len", "title": "S\u00e4len", "text": "S\u00e4len er ein b\u00fdur \u00ed Malungs-S\u00e4lens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 654 \u00ed -2010. B\u00fdurin er eitt v\u00e6l kent fer\u00f0am\u00e1l hj\u00e1 teimum i\u00f0 d\u00e1ma v\u00e6l at standa \u00e1 sk\u00ed.  B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 652 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "27907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malung", "title": "Malung", "text": "Malung er ein b\u00fdur \u00ed Malungs-S\u00e4lens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 126 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "27908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nykvarn", "title": "Nykvarn", "text": "Nykvarn er ein b\u00fdur \u00ed Nykvarns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 497 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "27909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85re", "title": "\u00c5re", "text": "\u00c5re er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5re kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 417 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "27910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lofsdalen", "title": "Lofsdalen", "text": "Lofsdalen er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e4rjedalens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 116 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "27914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eksj%C3%B6", "title": "Eksj\u00f6", "text": "Eksj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Eksj\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 9 701 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "27920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85kersberga", "title": "\u00c5kersberga", "text": "\u00c5kersberga er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6ster\u00e5kers kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 28 033 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "27921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bollebygd", "title": "Bollebygd", "text": "Bollebygd er ein b\u00fdur \u00ed Bollebygds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 566 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "27922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalix", "title": "Kalix", "text": "Kalix er ein b\u00fdur \u00ed Kalix kommunu \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 299 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nKalix kommuna"}
{"id": "27924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chips%20%28orkestur%29", "title": "Chips (orkestur)", "text": "Chips var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1979 av Lasse Holm og Kikki Danielsson. Chips-sangurin \"Dag efter dag\" vann Melodifestivalen 1982.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum\nBritta Johansson (1979-1981)\nElisabeth Andreassen (1980-1983)\nKikki Danielsson (1979-1983)\nLasse Holm (1979-1981, sangskrivarar 1982-1983)\n\n\u00datg\u00e1vur\nChips (1980)\nHaving a Party (1982)\n20 b\u00e4sta l\u00e5tar (1997)\n\nKeldur \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "27925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herreys", "title": "Herreys", "text": "Herreys var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1984 av Per, Richard og Louis Herrey. Herreys-sanginum \"Diggi-loo diggi-ley\" vann Melodifestivalen 1984. och Eurovision Song Contest 1984.\n\n\u00datg\u00e1vur\n1984: Diggi-loo Diggi-ley\n1985: Crazy People\n1985: Not Funny\n1986: Different I's\n1987: Live in Tivoli\n1994: D\u00e4r vindarna m\u00f6ts\n1995: Herreys Story\n2002: Gyllene hits\n2010: The Greatest Hits\n\nKeldur \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "27926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elisabeth%20Andreassen", "title": "Elisabeth Andreassen", "text": "Elisabeth Andreassen (f\u00f8dd 28. mars 1952 \u00ed G\u00f6teborg) er songkvinna \u00far Noreg. Hon hevur luttiki\u00f0 n\u00fdggju fer\u00f0ir \u00ed svenska Melodifestivalen og einafer\u00f0 \u00ed norska Melodi Grand Prix. 4 fer\u00f0ir hevur hon sungi\u00f0 \u00e1 Eurovision Song Contest, \u00ed 1982 var hon vi\u00f0 sum partur av svenska poppb\u00f3lkinum Chips, vi\u00f0 sanginum \"Dag efter dag\", sum enda\u00f0i \u00e1 einum \u00e1ttandapl\u00e1ssi. \u00cd 1985 sang hon i Bobbysocks sangin \"La det swinge\", som vann for Noreg. \u00cd 1985 sang hon i Bobbysocks sangin \"La det swinge\". \u00cd 1994 sang hon undir egnum navni sangin \"Duett\" med Jan Werner Danielsen, sum enda\u00f0i \u00e1 einum 6. pl\u00e1ssi. \u00cd 1996 sang hon undir egnum navni sangin \"I evighet\", sum enda\u00f0i \u00e1 einum 2. pl\u00e1ssi.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\nAngel of the Morning (1981)\nI'm a Woman (1983)\nElisabeth Andreasson (1985)\nGreatest Hits Vol. 2  (1985)\nGreatest Hits  (1986)\n\u00c4lskar, \u00e4lskar ej (1988)\nElisabeth (1990)\nStemninger (1992 to 1994)\nJulestemninger (1993)\nElisabeth Andreassens b\u00e4sta 1981-1995 (1995)\nEternity  (1996)\nBettans jul (1996)\nS\u00e5 skimrande var aldrig havet (1997)\n20 b\u00e4sta (1998)\nKj\u00e6rlighetsviser (2001)\nA Couple of Days in Larsville (2004)\nShort Stories (2005)\nSpellemann (2009)\nJulenatt (2009, Elisabeth Andreassen & Rein Alexander)\nK\u00e4rleken & livet (2012)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nNorskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "27928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chips", "title": "Chips", "text": "Chips kann ver\u00f0a:\n\nChips (orkestur)\nChips (fl\u00f8ga)"}
{"id": "27929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saltsj%C3%B6baden", "title": "Saltsj\u00f6baden", "text": "Saltsj\u00f6baden er ein b\u00fdur \u00ed Nacka kommunu i Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 9 491 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n\nNacka kommuna"}
{"id": "27930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B6bo", "title": "Sj\u00f6bo", "text": "Sj\u00f6bo er ein b\u00fdur \u00ed Sj\u00f6bo kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er umlei\u00f0 35 km eystan fyri Lund og 25 km nor\u00f0an fyri Ystad. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum var 6 724 \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nSj\u00f6bo kommuna"}
{"id": "27931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vindeln", "title": "Vindeln", "text": "Vindeln er ein b\u00fdur \u00ed Vindelns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nB\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 333 \u00edb\u00fagvar (2010).B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 333 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "27932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85sele", "title": "\u00c5sele", "text": "\u00c5sele er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5sele kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 798 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "27933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dorotea", "title": "Dorotea", "text": "Dorotea er ein b\u00fdur \u00ed Dorotea kommunu \u00ed Lapplandi \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 543 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "27934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilhelmina", "title": "Vilhelmina", "text": "Vilhelmina er ein b\u00fdur \u00ed Vilhelmina kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 657 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "27935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pajala", "title": "Pajala", "text": "Pajala er ein b\u00fdur \u00ed Pajala kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 958 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nPajala kommuna"}
{"id": "27936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alafors", "title": "Alafors", "text": "Alafors er ein b\u00fdur \u00ed Ale kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Ale kommunu. \u00cd dag ver\u00f0ur b\u00fdurin s\u00e6ddur sum partur av b\u00fdnum N\u00f6dinge-Nol, sum liggur \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Alafors. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sveg E45, umlei\u00f0 1 km eystanfyri G\u00f6ta \u00c4lv og umlei\u00f0 30 km nor\u00f0anfyri G\u00f6teborg. B\u00fdurin vaks \u00ed 1970 saman vi\u00f0 jarnbreytab\u00fdnum Nol og \u00ed 1990 vaks hann saman vi\u00f0 b\u00fdnum N\u00f6dinge. Hesir tr\u00fdggir b\u00fdir ver\u00f0a \u00ed dag saman nevndir N\u00f6dinge-Nol. \u00cd N\u00f6dinge-Nol b\u00fa\u00f0u 9.822 f\u00f3lk \u00ed 2010.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "27937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A5lsta", "title": "B\u00e5lsta", "text": "B\u00e5lsta er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e5bo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 14 147 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "27938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ovan%C3%A5ker", "title": "Ovan\u00e5ker", "text": "Ovan\u00e5ker er ein b\u00fdur \u00ed Ovan\u00e5kers kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 212 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "27939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edsbyn", "title": "Edsbyn", "text": "Edsbyn er ein b\u00fdur \u00ed Ovan\u00e5kers kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 985 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "27940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bolln%C3%A4s", "title": "Bolln\u00e4s", "text": "Bolln\u00e4s er ein b\u00fdur \u00ed Ovan\u00e5kers kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 12 842 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "27941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljusdal", "title": "Ljusdal", "text": "Ljusdal er ein b\u00fdur \u00ed Ljusdals kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 230 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "27942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skutsk%C3%A4r", "title": "Skutsk\u00e4r", "text": "Skutsk\u00e4r er ein b\u00fdur \u00ed \u00c4lvkarleby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 075 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "27943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlottenberg", "title": "Charlottenberg", "text": "Charlottenberg er ein b\u00fdur \u00ed Eda kommunu \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00ed 2010 b\u00fa\u00f0u 2.215 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bandy", "title": "Bandy", "text": "Bandy er ein \u00edtr\u00f3ttargrein, har tvey li\u00f0 vi\u00f0 ellivu leikarum str\u00ed\u00f0ast fyri at skj\u00f3ta flest m\u00e1l \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "27947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Banda%20Ac%C3%A8h", "title": "Banda Ac\u00e8h", "text": "Banda Ac\u00e8h er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0ursumatra i Indonesia. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva 212.124 \u00edb\u00fagvar (2009). B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur av Aceh og liggur vi\u00f0 Malakkafj\u00f8r\u00f0in.\n\nB\u00fdir \u00ed Indonesia"}
{"id": "27948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dshockey", "title": "\u00cdshockey", "text": "\u00cdshockey er ein \u00edtr\u00f3ttargrein, har tvey li\u00f0 vi\u00f0 seks leikarum str\u00ed\u00f0ast fyri at skj\u00f3ta flest m\u00e1l \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "27949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christen%20Pram%20Gad", "title": "Christen Pram Gad", "text": "Christen Pram Gad (stundum skriva\u00f0ur Christian Pram Gad) (22. juli 1801 \u00ed R\u00f8 \u00e1 Bornholm \u2013 1. mai 1877 \u00ed Stouby, Vejle Amt), var ein danskur prestur, sonur s\u00f3knarprestin Elieser Gad og S\u00f8ster Christiane Bruun Stenersen, br\u00f3\u00f0ur Peter Christian Stenersen Gad. \n\nChristen P. Gad nam gu\u00f0fr\u00f8\u00f0iligt emb\u00e6tispr\u00f3gv (cand.theol.) \u00ed 1822 og gj\u00f8rdist s\u00f3knarprestur \u00ed Havn \u00ed 1824. \u00cd 1833 gj\u00f8rdist hann s\u00f3knarprestur \u00ed Rudk\u00f8bing og Skr\u00f8belev, og samstundis pr\u00f3stur fyri Langeland. \u00cd 1839 gj\u00f8rdist hann 2 prestur vi\u00f0 Roskilde Domkirke, \u00ed 1846 s\u00f3knarprestur vi\u00f0 Helligaandskirken \u00ed Keypmannahavn og \u00ed 1856 s\u00f3knarprestur \u00ed Stouby og Hornum vi\u00f0 Vejle, til hann anda\u00f0ist. \n\nChristen P. Gad giftist \u00ed 1824 vi\u00f0 Marie Elisabeth Olsen (1798-1877) \u00far Havn, hon var d\u00f3ttir Sorinskrivarin Laurids Olsen. Hon doy\u00f0i knapt ein m\u00e1na\u00f0a \u00e1\u00f0renn mannin \u00ed 1877. D\u00f3ttir teirra Elisabeth Christiane Augusta Gad (1829-1908) var gott 3 \u00e1ra gomul, t\u00e1 tey fluttu til Danmarkar \u00ed 1833. Hon giftist 10 august 1855 \u00ed Helligaandskirken \u00ed Keypmannahavn vi\u00f0  V.U. Hammershaimb og fluttu tey til F\u00f8roya beint eftir hetta, har V.U. Hammershaimb hev\u00f0i fingi\u00f0 prestaemb\u00e6ti \u00ed Kv\u00edv\u00edk.\n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1801\nAndl\u00e1t \u00ed 1877"}
{"id": "27951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4vsj%C3%B6", "title": "S\u00e4vsj\u00f6", "text": "S\u00e4vsj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed S\u00e4vsj\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 122 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "27952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigtuna", "title": "Sigtuna", "text": "Sigtuna er ein b\u00fdur \u00ed Sigtuna kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2005 var f\u00f3lkatali\u00f0 7.204. B\u00fdurin liggur \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Uppland (Sigtuna kommuna). Sigtuna var\u00f0 stovna\u00f0ur umlei\u00f0 \u00e1r 980 av Erik Seiers\u00e6l og b\u00fdurin fekk b\u00fdarstatus \u00ed 1010. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 8 444 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "27953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simrishamn", "title": "Simrishamn", "text": "Simrishamn er ein b\u00fdur \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed landsynningspartinum av Sk\u00e5ne L\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 527 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nSimrishamn er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed kommununi vi\u00f0 sama navni.  \n\nUm summari\u00f0 er ferjusamband millum Simrishamn og Allinge \u00e1 Bornholm. Danska navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum er Simmershavn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "27954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Free%20Souffriau", "title": "Free Souffriau", "text": "Free Souffriau  (f\u00f8dd 20. februar 1980 \u00ed Gent) er ein belgisk songkvinna og sj\u00f3nleikari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Free Souffriau\n Internet Movie Database\n\nBelgiskir sj\u00f3nleikarar\nBelgiskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "27955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leksand", "title": "Leksand", "text": "Leksand er ein b\u00fdur \u00ed Leksands kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 934 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "27960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A4llivare", "title": "G\u00e4llivare", "text": "G\u00e4llivare  (nor\u00f0urs\u00e1miskt: Jiellev\u00e1rri ella V\u00e1h\u010dir, lules\u00e1miskt: Jiellev\u00e1rre ella V\u00e1htjer, me\u00e4nkieli: Jellivaara, finskt: J\u00e4llivaara) er ein b\u00fdur \u00ed G\u00e4llivare kommunu \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 8 449.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nG\u00e4llivare kommuna"}
{"id": "27961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rans%C3%A4ter", "title": "Rans\u00e4ter", "text": "Rans\u00e4ter er ein kirkjubygd \u00ed Rans\u00e4ters s\u00f3kn \u00ed Munkfors kommunu \u00ed V\u00e4rmland \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bygdin hevur umlei\u00f0 510 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKend f\u00f3lk \u00far Rans\u00e4ter\nErik Gustaf Geijer\nTage Erlander\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munkfors", "title": "Munkfors", "text": "Munkfors er ein b\u00fdur \u00ed Munkfors kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 054 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hagfors", "title": "Hagfors", "text": "Hagfors er ein b\u00fdur \u00ed Hagfors kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 146 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "27964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surahammar", "title": "Surahammar", "text": "Surahammar er ein b\u00fdur \u00ed Surahammars kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 179 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "27965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallstahammar", "title": "Hallstahammar", "text": "Hallstahammar er ein b\u00fdur \u00ed Hallstahammars kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 478 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "27967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Megan%20Fox", "title": "Megan Fox", "text": "Megan Denise Fox (f\u00f8dd 16. mai 1986 \u00ed Oak Ridge, Tennessee) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og modell. Hon er gift vi\u00f0 Brian Austin Green.\n\nHon byrja\u00f0i s\u00edna karrieru sum filmsleikari \u00ed 2001 vi\u00f0 fleiri minni sj\u00f3nvarps- og filmsleiklutum og sp\u00e6ldi regluliga ein leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Hope & Faith. \u00cd 2004 fekk hon s\u00edn filmsdebut \u00ed filminum Confessions of a Teenage Drama Queen. \u00cd 2007 sp\u00e6ldi hon Mikaela Banes \u00ed Transformers, i\u00f0 gj\u00f8rdist hennara gj\u00f8gnumbrot. Hon endurt\u00f3k leiklutin \u00ed eftirfylgjaranum Transformers: Revenge of the Fallen \u00ed 2009. Senere \u00ed 2009 sp\u00e6ldi hon h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Jennifer's Body. \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "27969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johann%20Sebastian%20Bach", "title": "Johann Sebastian Bach", "text": "Johann Sebastian Bach (f\u00f8ddur 21. mars 1685, dey\u00f0ur 28. juli 1750) var ein t\u00fdskur t\u00f3nasmi\u00f0ur \u00far barokkt\u00ed\u00f0ini. Hann er ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi t\u00fdsku t\u00f3nasmi\u00f0unum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nbach.de  (\u00e1 t\u00fdskum)\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1685\nAndl\u00e1t \u00ed 1750"}
{"id": "27974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0iskollur", "title": "Ei\u00f0iskollur", "text": "Ei\u00f0iskollur (fjall)\n Ei\u00f0iskollur (skip)"}
{"id": "27975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0iskollur%20%28fjall%29", "title": "Ei\u00f0iskollur (fjall)", "text": "Ei\u00f0iskollur er eitt fjall \u00ed Eysturoynni.\n\nEi\u00f0iskollur undir Seinna heimsbardaga \nEftir at bretska hersetingarvaldi\u00f0 12. apr\u00edl 1940 hersetti F\u00f8royar, komu n\u00f3gvir bretskir hermenn til F\u00f8roya. T\u00e1 teir v\u00f3ru flestir, v\u00f3ru teir eini 8000 \u00ed tali \u2013 og av teimum b\u00fa\u00f0u um 5000 \u00ed V\u00e1gum, har teir bygdu s\u00e6r flogv\u00f8ll. \n\nT\u00e1 bretar f\u00f3ru at gera flogv\u00f8ll  \u00ed V\u00e1gum \u00ed 1942, var samstundis ney\u00f0ugt at hava betri eftirlit vi\u00f0 fer\u00f0sluni, b\u00e6\u00f0i \u00e1 sj\u00f3num og \u00ed luftini kring F\u00f8royar. T\u00ed var\u00f0 ney\u00f0ugt at byggja fleiri radarst\u00f8\u00f0ir fyri at fylgja vi\u00f0. Ein var bygd \u00e1 Bor\u00f0uni, sunnast \u00e1 N\u00f3lsoynni, ein \u00e1 Ei\u00f0iskolli, ein \u00ed Mykinesi, ein \u00e1 Tr\u00e6lan\u00edpu \u00ed V\u00e1gum, ein \u00ed Akrabergi \u00ed Su\u00f0uroy, ein \u00ed S\u00f8ltuv\u00edk \u00ed Sandoy, ein vi\u00f0 Hoyv\u00edkstj\u00f8rn \u00ed Havn og ein var \u00e1 Vatnsoyrum. T\u00e1 st\u00f8\u00f0in \u00e1 Bor\u00f0uni var li\u00f0ug um  v\u00e1ri\u00f0 \u00ed 1942 var fari\u00f0 undir radarst\u00f8\u00f0ina \u00e1 Ei\u00f0iskolli. \n  \nEi\u00f0iskollur er 352 m h\u00f8gur, so ta\u00f0 var knoss at f\u00e1a tilfari\u00f0 ni\u00f0an. Umr\u00f8tt var\u00f0 at gera veg ni\u00f0an \u00e1 Koll, men  henda \u00e6tlan var\u00f0 slept. \u00cd sta\u00f0in fingu allir ei\u00f0ismenn arbei\u00f0i at bera byggitilfari\u00f0 ni\u00f0an. Sandurin var\u00f0 fyltur \u00ed sekkir su\u00f0uri \u00e1 Mi\u00f0hagasandi (ta\u00f0 er \u00ed sj\u00f3varm\u00e1lanum sunnanfyri bygdina vi\u00f0 Lj\u00f3s\u00e1) og f\u00f8rt til Ei\u00f0is vi\u00f0 b\u00e1ti. S\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru hesir sekkir bornir ni\u00f0an \u00e1 Koll. Einir 100 menn arbeiddu vi\u00f0 at byggja radarst\u00f8\u00f0ina uppi \u00e1 Kolli fyri t\u00edmansl\u00f8n. Hv\u00f8r ma\u00f0ur gekk einar 4 ella 5 fer\u00f0ir um dagin vi\u00f0 byr\u00f0u ni\u00f0an \u00e1 Koll. Tyngsta taki\u00f0 var at f\u00e1a teir tveir motorarnar til elveitingina ni\u00f0an. Teir v\u00f3r\u00f0u settir \u00e1 sletur og drignir ni\u00f0an brekkuna vi\u00f0 handamegi. \n\nUppi \u00e1 Kolli v\u00f3r\u00f0u bygd 3 sm\u00e1 h\u00fas. \u00cd einum var hildi\u00f0 vakt og samband vi\u00f0 umheimin.  Hi\u00f0ani hi\u00f0ani fylgdu teir eisini vi\u00f0 allari  skipafer\u00f0sluni nor\u00f0anfyri.  Eitt l\u00edti\u00f0 h\u00fas var til motorarnar, og tri\u00f0ja h\u00fasi\u00f0 virka\u00f0i sum tilhald hj\u00e1 vaktarmanningini. Ytst \u00e1 Kollinum, \u00fati \u00e1 Borgini, var eisini eitt vaktartorn. Her var gott \u00fats\u00fdni, b\u00e6\u00f0i vestureftir, nor\u00f0ureftir og eystureftir. \n\n2. desember 1942 var\u00f0 st\u00f8\u00f0in li\u00f0ug. Eftir at st\u00f8\u00f0in var li\u00f0ug, h\u00f8vdu tveir menn arbei\u00f0i\u00f0 at bera proviant, kol, olju og a\u00f0ra \u00fatger\u00f0 ni\u00f0an.\n\n\u00d3li Egilstr\u00f8\u00f0, handilsma\u00f0ur og listam\u00e1lari \u00e1 Ei\u00f0i, f. 1916, sigur \u00ed bygdars\u00f8gu s\u00edni solei\u00f0is: \u201cT\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar undir seinna veraldarbardaga 13. apr\u00edl 1940 v\u00f3r\u00f0u hersettar av bretum, v\u00f3ru fleirista\u00f0ir gj\u00f8rdar fyrireikingar til at verja oyggjarnar. Bretska sj\u00f3verjan og loftverjan ella flogdeildin, Royal Air Force, settu t\u00e1 eina vaktar- og \u00e1varingarst\u00f8\u00f0 upp her \u00e1 Kollinum. Her vi\u00f0 Stongina (sum er ein klettur mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 Kollinum) standa bert toftirnar eftir av h\u00fasum teirra. Her st\u00f3\u00f0 ein morsist\u00f8\u00f0, telegraf- radio- og telefonst\u00f8\u00f0 og motorh\u00fas vi\u00f0 motorum til el-\u00fatger\u00f0ina, \u00edb\u00fa\u00f0arh\u00fas og kokkh\u00fas til matger\u00f0 og matarh\u00f8ll. T\u00e6r rundu toftirnar v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0ar maskinbyrsurei\u00f0ur. \u00dati a Borgini var bygt eitt tr\u00edh\u00e6dda\u00f0 torn, sum teir kalla\u00f0u Lighthouse, vi\u00f0 sterkum r\u00fatum rundanum. T\u00e1 onkur undra\u00f0ist \u00e1 og spurdi, hv\u00ed ongant\u00ed\u00f0 s\u00e1st naka\u00f0 lj\u00f3s fr\u00e1 hesum vitatorni, var\u00f0 bara yppa\u00f0 \u00f8ksl. N\u00fa aftan\u00e1 vita vit, at her st\u00f3\u00f0 ein av teimum fyrstu radarum, sum tilevna\u00f0ir v\u00f3ru \u00ed Bretlandi. Hetta var t\u00e1 eitt av st\u00f8rstu loyndarm\u00e1lum, sum hesir 30-40 ungu R.A.F.-hermenn b\u00f3ru \u00e1byrgd av. Hesir (t\u00f3 skiftandi) hermenn komu til Ei\u00f0is fyrst \u00ed desembur 1941 og f\u00f3ru av sta\u00f0 aftur um somu t\u00ed\u00f0 \u00ed 1943.\u201d (\u00d3li Egilstr\u00f8\u00f0: \u00dar Ei\u00f0is s\u00f8gu, s. 123f)\n\n36 hermenn fr\u00e1 Royal Air Force v\u00f3ru kn\u00fdttir at st\u00f8\u00f0ini og h\u00f8vdu vakt eina viku \u00ed senn  og b\u00fa\u00f0u annars \u00ed bygdini \u2013 og komu n\u00f3gv \u00ed samband vi\u00f0 bygdarf\u00f3lki\u00f0. Ein genta av Ei\u00f0i giftist einum kanadiskum hermanni, sum arbeiddi vi\u00f0 radarst\u00f8\u00f0ina \u00e1 Ei\u00f0iskolli. Tey b\u00fasettust seinni Kanada.\n\nKeldur \n\n Niels Juel Arge: Str\u00ed\u00f0s\u00e1rini 1940-45, 4. bind, Forlagi\u00f0 Hvessingur, T\u00f3rshavn 1988.  (s. 206ff)\n \u00d3li Egilstr\u00f8\u00f0: \u00dar Ei\u00f0is s\u00f8gu, Grunnurin L\u00e6kjan, 2004 (s. 123f)\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "27979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christer%20Sj%C3%B6gren", "title": "Christer Sj\u00f6gren", "text": "Christer Sj\u00f6gren (f\u00f8ddur 6. apr\u00edl 1950 \u00ed Hagfors \u00ed Sv\u00f8r\u00edki) er ein sangari \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Han lutt\u00f3k \u00ed t\u00ed svenska Melodifestivalen \u00ed 2008 vi\u00f0 sanginum I Love Europe, sum enda\u00f0i \u00e1 einum 9. pl\u00e1ssi.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n Andliga s\u00e5nger (1989)\n Andliga s\u00e5nger 2 (1993)\n N\u00e4r ljusen ska t\u00e4ndas d\u00e4rhemma (1994)\n Varf\u00f6r \u00e4r solen s\u00e5 r\u00f6d (1996)\n Ett julkort fr\u00e5n f\u00f6rr (2000)\n F\u00f6r k\u00e4rlekens skull (2003)\n Love Me Tender (2004)\n King Creole (2006)\n \u00c4lskade andliga s\u00e5nger (2007)\n Jubileum - 40 \u00e5r med Christer Sj\u00f6gren  (2008)\n Mitt sk\u00f6na sextiotal (2008)\n Schlagerminnen (2009)\n En stj\u00e4rna lyser i natt (2010)\n Kramgoa l\u00e5tar 2011 (2011)\n Lotta & Christer (Christer Sj\u00f6gren & Lotta Engberg) (2012)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nMelodifestivalen luttakarar\nSvenskir sangarar"}
{"id": "27980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni", "title": "H\u00f8gni", "text": "H\u00f8gni er 7. vanligasta mannf\u00f3lkanavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKendir menn sum eita H\u00f8gni:\n H\u00f8gni av Hei\u00f0i, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n H\u00f8gni Hoydal, f\u00f8royskur politikari.\n H\u00f8gni Lisberg, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n H\u00f8gni Mohr, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur\n H\u00f6gni Reistrup, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\n\nKeldur \n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "27989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/French%20Films", "title": "French Films", "text": "French Films er ein finskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Helsinki.\n\nLimir\nJohannes Lepp\u00e4nen\nJoni K\u00e4hk\u00f6nen\nTuomas Asanti\nSanttu Vainio\nAntti Inkil\u00e4inen\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum\n 2011 - Imaginary Future\n 2013 - White Orchid\n\nEP\n 2010 - Golden Sea\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nMySpace\n\nFinskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "27990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olofstr%C3%B6m", "title": "Olofstr\u00f6m", "text": "Olofstr\u00f6m er ein b\u00fdur \u00ed Olofstr\u00f6ms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 327 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Blekinge l\u00e4n\nOlofstr\u00f6ms kommuna"}
{"id": "27991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6lvesborg", "title": "S\u00f6lvesborg", "text": "S\u00f6lvesborg er ein b\u00fdur \u00ed S\u00f6lvesborgs kommunu \u00ed Blekinge l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 401 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Blekinge l\u00e4n\nS\u00f6lvesborgs kommuna"}
{"id": "27992", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slite", "title": "Slite", "text": "Slite er ein b\u00fdur \u00ed Gotland kommunu \u00ed Gotlands l\u00e4n \u00e1 Gotlandi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2005 b\u00fa\u00f0u 1.598 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. Uttanfyri Slite liggur Engholmurin, i\u00f0 er ein fyrrverandi skansi.\n\nB\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 483 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Gotlands l\u00e4n\nGotlands kommuna"}
{"id": "27993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roma%2C%20Sv%C3%B8r%C3%ADki", "title": "Roma, Sv\u00f8r\u00edki", "text": "Roma er ein bygd \u00ed Gotlands kommunu \u00ed Gotlands l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. Bygdin hevur umlei\u00f0 261 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Gotlands l\u00e4n"}
{"id": "27996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenska%20hockeyligan", "title": "Svenska hockeyligan", "text": "Svenska hockeyligan (1975-2013: Elitserien) er tann h\u00e6gsta \u00edshockeydeildin hj\u00e1 monnum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Deildin hevur 14 li\u00f0. Sesongin byrjar um heysti\u00f0 og endar um v\u00e1ri\u00f0. Deildin var\u00f0 stovna\u00f0 1975. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 nevndist besta \u00edshockeyeildin hj\u00e1 monnum \u00ed Sv\u00f8r\u00edki Division 1, henda var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1944.\n\nSvenskir meistarar\n1976 - Bryn\u00e4s IF\n1977 - Bryn\u00e4s IF\n1978 - Skellefte\u00e5 AIK\n1979 - Modo AIK\n1980 - Bryn\u00e4s IF\n1981 - F\u00e4rjestads BK\n1982 - AIK\n1983 - Djurg\u00e5rdens IF\n1984 - AIK\n1985 - S\u00f6dert\u00e4lje SK\n1986 - F\u00e4rjestads BK\n1987 - IF Bj\u00f6rkl\u00f6ven\n1988 - F\u00e4rjestads BK\n1989 - Djurg\u00e5rdens IF\n1990 - Djurg\u00e5rdens IF\n1991 - Djurg\u00e5rdens IF\n1992 - Malm\u00f6 IF\n1993 - Bryn\u00e4s IF\n1994 - Malm\u00f6 IF\n1995 - HV71\n1996 - Lule\u00e5 HF\n1997 - F\u00e4rjestads BK\n1998 - F\u00e4rjestads BK\n1999 - Bryn\u00e4s IF\n2000 - Djurg\u00e5rdens IF\n2001 - Djurg\u00e5rdens IF\n2002 - F\u00e4rjestads BK\n2003 - V\u00e4stra Fr\u00f6lunda HC\n2004 - HV71\n2005 - Fr\u00f6lunda HC\n2006 - F\u00e4rjestads BK\n2007 - Modo Hockey\n2008 - HV71\n2009 - F\u00e4rjestads BK\n2010 - HV71\n2011 - F\u00e4rjestads BK\n2012 - Bryn\u00e4s IF\n2013 - Skellefte\u00e5 AIK\n2014 - Skellefte\u00e5 AIK\n2015 - V\u00e4xj\u00f6 Lakers HC\n2016 - Fr\u00f6lunda HC\n2017 - HV71\n2018 - V\u00e4xj\u00f6 Lakers HC\n2019 - Fr\u00f6lunda HC\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n\u00cdtr\u00f3ttur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\n\u00cdshockey"}
{"id": "27998", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hedemora", "title": "Hedemora", "text": "Hedemora er ein b\u00fdur \u00ed Hedemora kommunu \u00ed Dalarnas l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 273 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "27999", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gagnef", "title": "Gagnef", "text": "Gagnef er eitt b\u00fdar\u00f8ki \u00ed Gagnef kommunu \u00ed Dalarnas l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 1.049. Gagnef fevnir um fleiri sm\u00e6rri bygdir: Kyrkbyn, Stationsbyn, Moje, Moje, Tjaerna, Tj\u00e4rna, Graev, Gr\u00e4v, Gaersholn, G\u00e4rsholm, Gagnefs Grauda, Gagnefs Gr\u00e5da, Osterfors, \u00d6sterfors, Vaesterfors, V\u00e4sterfors, Nordbaeck, Nordb\u00e4ck, Gagnefsbyn, Gagnefsbyn, Nordauker, Nord\u00e5ker og Pellesgaurdarna, Pellesg\u00e5rdarna.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludvika", "title": "Ludvika", "text": "Ludvika er ein b\u00fdur \u00ed Ludvika kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 14 498 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orsa", "title": "Orsa", "text": "Orsa er ein b\u00fdur \u00ed Orsa kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 308 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A4ttvik", "title": "R\u00e4ttvik", "text": "R\u00e4ttvik er ein b\u00fdur \u00ed R\u00e4ttvik kommunu \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 4.686.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4ter", "title": "S\u00e4ter", "text": "S\u00e4len er ein b\u00fdur \u00ed S\u00e4ters kommunu \u00ed Dalarnas l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 429 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smedjebacken", "title": "Smedjebacken", "text": "Smedjebacken er ein b\u00fdur \u00ed Smedjebackens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur \u00ed sy\u00f0ra parti av  Dalarna vi\u00f0 vatni\u00f0 Norra Barken, sunnanfyri Borl\u00e4nge og er mest kendur fyri s\u00edn jarn\u00eddna vi\u00f0 verksmi\u00f0juni Smedjebackens Walsverk. \u00cd b\u00fdnum b\u00fa\u00f0u 5.100 f\u00f3lk \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergsj%C3%B6", "title": "Bergsj\u00f6", "text": "Bergsj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Nordanstigs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 266 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "28006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hofors", "title": "Hofors", "text": "Hofors er ein b\u00fdur \u00ed Hofors kommunu \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 681 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "28007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hudiksvall", "title": "Hudiksvall", "text": "Hudiksvall er ein b\u00fdur \u00ed Hudiksvalls kommunu \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 15 015 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "28008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ockelbo", "title": "Ockelbo", "text": "Ockelbo er ein b\u00fdur \u00ed Ockelbo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 724 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed G\u00e4vleborgs l\u00e4n"}
{"id": "28009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4llefors", "title": "H\u00e4llefors", "text": "H\u00e4llefors er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e4llefors kommunu \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 530 \u00edb\u00fagvar (2010). Hellefors Bryggeri var heimahoyrandi \u00ed b\u00fdnum, ta\u00f0 var\u00f0 keypt av \u00f8\u00f0rum bryggjar\u00edi \u00ed 2008. Bryggjar\u00edi\u00f0 er enn til, men eitur n\u00fa Spendrups, sum er ta\u00f0 bryggjar\u00edi\u00f0 i\u00f0 keypti Hellefors Bryggeri. Umlei\u00f0 80 f\u00f3lk arbei\u00f0a \u00ed fyrit\u00f8kuni.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96sterbymo", "title": "\u00d6sterbymo", "text": "\u00d6sterbymo er ein b\u00fdur \u00ed Ydre kommunu \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 834 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stenungsund", "title": "Stenungsund", "text": "Stenungsund er ein b\u00fdur \u00ed Stenungsunds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva umlei\u00f0 9 987 f\u00f3lk (2010). Stenungsund er umlei\u00f0 50 kilometrar fr\u00e1 G\u00f8teborg.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4ssleholm", "title": "H\u00e4ssleholm", "text": "H\u00e4ssleholm er ein b\u00fdur \u00ed H\u00e4ssleholms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 18 500 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nH\u00e4ssleholms kommuna"}
{"id": "28013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norrt%C3%A4lje", "title": "Norrt\u00e4lje", "text": "Norrt\u00e4lje er ein b\u00fdur \u00ed Norrt\u00e4lje kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 17 275 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hyltebruk", "title": "Hyltebruk", "text": "Hyltebruk er ein b\u00fdur \u00ed Hylte kommunu \u00ed Hallands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 716 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin vaks upp kring eina papp\u00edrsverksmi\u00f0ju, sum var stovna\u00f0 \u00ed 1907 sum Hylte Bruks AB. \u00cd dag er ta\u00f0 ein av heimsins st\u00f8rstu papp\u00edrsframlei\u00f0arum vi\u00f0 920 starvsf\u00f3lkum.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nHylte kommuna"}
{"id": "28015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laholm", "title": "Laholm", "text": "Laholm er ein b\u00fdur \u00ed Laholms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 6 150 (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nLaholms kommuna"}
{"id": "28016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyl%C3%B6sand", "title": "Tyl\u00f6sand", "text": "Tyl\u00f6sand er ein b\u00fdur \u00ed Halmstads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 399 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Hallands l\u00e4n\nHalmstads kommuna"}
{"id": "28017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bollmora", "title": "Bollmora", "text": "Bollmora er ein b\u00fdur \u00ed Tyres\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85nge", "title": "\u00c5nge", "text": "\u00c5nge er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5nge kommunu \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 872 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "28019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kramfors", "title": "Kramfors", "text": "Kramfors er ein b\u00fdur \u00ed Kramfors kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 990 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "28020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ed", "title": "Ed", "text": "Ed er ein b\u00fdur \u00ed Dals-Eds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 932 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bengtsfors", "title": "Bengtsfors", "text": "Bengtsfors er ein b\u00fdur \u00ed Bengtsfors kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 080 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljungby", "title": "Ljungby", "text": "Ljungby er ein b\u00fdur \u00ed Ljungby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 15 205 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nLjungby kommuna"}
{"id": "28023", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nybro", "title": "Nybro", "text": "Nybro er ein b\u00fdur \u00ed Nybro kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 12 810 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "28024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A5stad", "title": "B\u00e5stad", "text": "B\u00e5stad er ein b\u00fdur \u00ed B\u00e5stad kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 961 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nB\u00e5stads kommuna"}
{"id": "28025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96regrund", "title": "\u00d6regrund", "text": "\u00d6regrund er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6sthammars kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 555 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "28026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tierp", "title": "Tierp", "text": "Tierp er ein b\u00fdur \u00ed Tierps kommunu \u00ed Uppsala l\u00e4n \u00ed landslutinum Uppland \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Tierps kommun og \u00ed 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 5.587.\n\nTierp liggur vi\u00f0 T\u00e4mnar\u00e5n og E4 umlei\u00f0 61 kilometrar nor\u00f0anfyri Uppsala og 53 kilometrar sunnanfyri G\u00e4vle. Av st\u00f3rum fyrit\u00f8kum \u00ed b\u00fdnum kunnu nevnast Atlas Copco, Elastolan, Tierps j\u00e4rnbruk.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Tierp eru \u00edshockeysleikarin Johan Holmqvist og yrkjarin Kristina Lugn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "28027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96rkelljunga", "title": "\u00d6rkelljunga", "text": "\u00d6rkelljunga er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6rkelljunga kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 818 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\n\u00d6rkelljunga kommuna"}
{"id": "28028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vellinge", "title": "Vellinge", "text": "Vellinge er ein b\u00fdur \u00ed Vellinge kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 304 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nVellinge kommuna"}
{"id": "28029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96sthammar", "title": "\u00d6sthammar", "text": "\u00d6sthammar er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6sthammars kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 534 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "28030", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Broby", "title": "Broby", "text": "Broby er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6stra G\u00f6inge kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 920 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\n\u00d6stra G\u00f6inge kommuna"}
{"id": "28031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osby", "title": "Osby", "text": "Osby er ein b\u00fdur \u00ed Osby kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 7 157 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nOsby kommuna"}
{"id": "28032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B6nster%C3%A5s", "title": "M\u00f6nster\u00e5s", "text": "M\u00f6nster\u00e5s er ein b\u00fdur \u00ed M\u00f6nster\u00e5s kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 731 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "28033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emmaboda", "title": "Emmaboda", "text": "Emmaboda er ein b\u00fdur \u00ed Emmaboda kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 824 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "28034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lysekil", "title": "Lysekil", "text": "Lysekil er ein b\u00fdur \u00ed Lysekils kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 b\u00fa\u00f0u 7.628 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenstavik", "title": "Svenstavik", "text": "Svenstavik er ein bygd \u00ed J\u00e4mtland i J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bygdin er partur av Bergs kommunu. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 1.004.\n\nSvenstavik liggur umlei\u00f0 65 km sunnanfyri \u00d6stersund vi\u00f0 sy\u00f0ra partin av vatninum Storsj\u00f6n.\nBygdin hevur eitt l\u00e6knah\u00fas og ein mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fala. E45 fer \u00edgj\u00f8gnum Svenstavik. Ein jarnbreytast\u00f8\u00f0 er \u00ed bygdini, sum er partur av jarnbreytalinjuni Inlandsbanan.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "28036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85msele", "title": "\u00c5msele", "text": "\u00c5msele er ein b\u00fdur \u00ed Vindelns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 209 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "28037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fagerhult", "title": "Fagerhult", "text": "Fagerhult er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Fagerhult hevur umlei\u00f0 316 \u00edb\u00fagvar (2010). AB Fagerhult liggur \u00ed Fagerhult og er st\u00f8rsta virki \u00ed kommununi, umlei\u00f0 2000 f\u00f3lk starvast har.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "28038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baskarp", "title": "Baskarp", "text": "Baskarp er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 79 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "28039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskeb%C3%A4ck", "title": "Fiskeb\u00e4ck", "text": "Fiskeb\u00e4ck er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 130 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "28040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A4teb%C3%A4cken", "title": "N\u00e4teb\u00e4cken", "text": "N\u00e4teb\u00e4cken er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 102 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "28041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4sterk%C3%A4rr", "title": "V\u00e4sterk\u00e4rr", "text": "V\u00e4sterk\u00e4rr er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 94 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\n \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "28042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Solh%C3%B6jden", "title": "Solh\u00f6jden", "text": "Solh\u00f6jden er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 140 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "28043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B6rnhult%2C%20Gr%C3%B6nestad%20og%20H%C3%A4steb%C3%A4cken", "title": "Bj\u00f6rnhult, Gr\u00f6nestad og H\u00e4steb\u00e4cken", "text": "Bj\u00f6rnhult, Gr\u00f6nestad og H\u00e4steb\u00e4cken er ein b\u00fdur \u00ed Habo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 106 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n\nHabo kommuna"}
{"id": "28047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Club%20Nacional%20de%20Football", "title": "Club Nacional de Football", "text": "Nacional (Club Nacional de Football) er eitt urugueiskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Montevideo, sum var stovna\u00f0 \u00ed 1899.\n\nHei\u00f0ur\n\nHeimligar kappingar\n\nUruguay Meistaradeildin (46) \n1902, 1903, 1912, 1915, 1916, 1917, 1919, 1920, 1922, 1923, 1924, 1933, 1934, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1946, 1947, 1950, 1952, 1955, 1956, 1957, 1963, 1966, 1969, 1970, 1971, 1972, 1977, 1980, 1983, 1992, 1998, 2000, 2001, 2002, 2005, 2005-06, 2008-09, 2010-11, 2011-12, 2014-15, 2016.\n\nAltj\u00f3\u00f0a kappingar\n\nLibertadores Kapping \n1971, 1980, 1988.\n\nIntercontinental Cup \n1971, 1980, 1988.\n\nInteramerikanska Kapping \n1972, 1989.\n\nAmerikanska Recopa \n1989.\n\nH\u00f3purin \n\nSeinast dagf\u00f8rt 3. september 2016.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Nacional\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nUruguai"}
{"id": "28051", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oude%20Kerk", "title": "Oude Kerk", "text": "Oude Kerk (f\u00f8royskt: gomul kirkja) er ein kirkja i De Wallen i Amsterdam fr\u00e1 umlei\u00f0 1213.\n\n\u00datvortis av\u00edsing \n Oude Kerk\n\nKirkjur \u00ed Ni\u00f0urlondum\nAmsterdam"}
{"id": "28052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bos%20en%20Lommer", "title": "Bos en Lommer", "text": "Bos en Lommer er ein b\u00fdarpartur \u00ed Amsterdam. B\u00fdarparturin hevur 30 660 \u00edb\u00fagvar (2003).\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n beeldbank.amsterdam.nl\n\nB\u00fdarpartar \u00ed Amsterdam"}
{"id": "28054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Razika", "title": "Razika", "text": "Razika er ein norskur gentut\u00f3nleikarb\u00f3lkur \u00far Bergen.\n\nLimir \nMarie Amdam\nMaria R\u00e5kil\nMarie Moe\nEmbla Karidotter\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g\n 2008: Love is All About the Timing (Opplett)\n 2011: Vondt i hjertet\n 2014: Syndere i Sommersol\n 2014: Faen Ta Deg\n 2015: Gi Meg, Gi Meg, Gi Meg\n 2016: Se deg ikke tilbake (Opplett)\n\nAlbum\n 2011: Program 91 (LP, CD Smalltown Supersound)\n 2013: P\u00e5 Vei Hjem (LP, CD)\n 2015: Ut til de andre (CD)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n MySpace\n\nNorskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Staffan%20Hellstrand", "title": "Staffan Hellstrand", "text": "Staffan Hellstrand (f\u00f8ddur 13. mai 1956 \u00ed Stockholm \u00ed Sv\u00f8r\u00edki) er ein sangari \u00far Sv\u00f8r\u00edki.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nHeml\u00f6s (1989)\nDen stora bl\u00e5 v\u00e4gen (1991)\nEld (1992)\nRegn (1993)\nSot (1994)\nPascha Jims dagbok (1996)\nUnderland (1998)\nUnderbar] (1999)\nStars\u00e5ng (2001)\nSocker & synder (2002)\nElektriska gatan (2004)\nMotljus (2006)\nSp\u00f6kskepp (2007)\nStaffan Hellstrand (2012)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nSvenskir sangarar"}
{"id": "28059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kikki%2C%20Bettan%20%26%20Lotta", "title": "Kikki, Bettan & Lotta", "text": "Kikki, Bettan & Lotta var ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2001 av Kikki Danielsson, Elisabeth Andreassen og Lotta Engberg.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum\nElisabeth Andreassen (2001-2004)\nKikki Danielsson (2001-2004)\nLotta Engberg (2001-2004)\n\n\u00datg\u00e1vur\n20 \u00e5r med oss - 2002\nLive fr\u00e5n Rondo - 2003\n\nKeldur \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vansbro", "title": "Vansbro", "text": "Vansbro er ein b\u00fdur \u00ed Vansbro kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 026 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%A4cke", "title": "Br\u00e4cke", "text": "Br\u00e4cke er ein b\u00fdur \u00ed Br\u00e4cke kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 651 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "28062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hammarstrand", "title": "Hammarstrand", "text": "Hammarstrand er ein b\u00fdur \u00ed Ragunda kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 052 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "28063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4rpen", "title": "J\u00e4rpen", "text": "J\u00e4rpen er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5re kommunu \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 408 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "28064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krokom", "title": "Krokom", "text": "Krokom er ein b\u00fdur \u00ed Krokoms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 277 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "28065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B6msund", "title": "Str\u00f6msund", "text": "Str\u00f6msund er ein b\u00fdur \u00ed Str\u00f6msunds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. 3.589 f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u har \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "28067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aneby", "title": "Aneby", "text": "Aneby er ein b\u00fdur \u00ed Aneby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 367 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "28068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gnosj%C3%B6", "title": "Gnosj\u00f6", "text": "Gnosj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Gnosj\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 326 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "28069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norrahammar", "title": "Norrahammar", "text": "Norrahammar er ein b\u00fdur \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin var ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna til 1971.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "28070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tenhult", "title": "Tenhult", "text": "Tenhult er ein b\u00fdur \u00ed  J\u00f6nk\u00f6pings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 977 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "28071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6gsby", "title": "H\u00f6gsby", "text": "H\u00f6gsby er ein b\u00fdur \u00ed H\u00f6gsby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 881 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "28072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tors%C3%A5s", "title": "Tors\u00e5s", "text": "Tors\u00e5s er ein b\u00fdur \u00ed Tors\u00e5s kommunu \u00ed Kalmar l\u00e4n \u00ed Sm\u00e1landi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur millum Kalmar og Karlskrona, vi\u00f0 dagligum buss fer\u00f0asambandi til b\u00e1\u00f0ir b\u00fdir.\n\n\u00cd 16. \u00f8ld var b\u00f3nda- og uppreistrarlei\u00f0arin Nils Dacke ofta \u00ed Tors\u00e5s-\u00f8kinum, eitt n\u00fa t\u00ed at tr\u00falova\u00f0a hansara kom fr\u00e1 bygdini Holma.\n\nTa\u00f0 er ein minnisvar\u00f0i \u00ed Tors\u00e5s til minnis um fri\u00f0in \u00ed Br\u00f6msebro millum Danmark og Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 1645.\n\nB\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 848 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kalmar l\u00e4n"}
{"id": "28073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%A5landsstenar", "title": "Sm\u00e5landsstenar", "text": "Sm\u00e5landsstenar er ein b\u00fdur \u00ed Gislaveds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 530 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00f6nk\u00f6pings l\u00e4n"}
{"id": "28074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84lmhult", "title": "\u00c4lmhult", "text": "\u00c4lmhult er ein b\u00fdur \u00ed \u00c4lmhults kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 955 \u00edb\u00fagvar (2010). IKEA l\u00e6t upp s\u00edtt fyrsta m\u00f8blav\u00f8ruh\u00fas \u00ed \u00c4lmhult \u00ed 1958.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\n\u00c4lmhults kommuna"}
{"id": "28075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85ryd", "title": "\u00c5ryd", "text": "\u00c5ryd er ein bygd \u00ed V\u00e4xj\u00f6 kommunu \u00ed Kronobergs l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bygdin hevur umlei\u00f0 684 \u00edb\u00fagvar (2010). Har er ein sk\u00fali fyri b\u00f8rn sum ganga \u00ed 1. til 6. flokk og fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi fyri b\u00f8rnini. \n\n\u00c5ryds IK hevur f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0 fyri b\u00e6\u00f0i gentur og dreingir \u00ed aldrinum 7-16 \u00e1r og hevur ennt\u00e1 li\u00f0 \u00ed vaksnamannadeildunum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nV\u00e4xj\u00f6 kommuna"}
{"id": "28076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lessebo", "title": "Lessebo", "text": "Lessebo er ein b\u00fdur \u00ed Lessebo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 737 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nLessebo kommuna"}
{"id": "28077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markaryd", "title": "Markaryd", "text": "Markaryd er ein b\u00fdur \u00ed Markaryds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 966 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nMarkaryds kommuna"}
{"id": "28078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tingsryd", "title": "Tingsryd", "text": "Tingsryd er ein b\u00fdur \u00ed Tingsryds kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 037 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Kronobergs l\u00e4n\nTingsryds kommuna"}
{"id": "28079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84lvsbyn", "title": "\u00c4lvsbyn", "text": "\u00c4lvsbyn er ein b\u00fdur \u00ed \u00c4lvsbyns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 967 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\n\u00c4lvsbyns kommuna"}
{"id": "28080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arvidsjaur", "title": "Arvidsjaur", "text": "Arvidsjaur er ein b\u00fdur \u00ed Arvidsjaurs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 635 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nArvidsjaurs kommuna"}
{"id": "28081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arjeplog", "title": "Arjeplog", "text": "Arjeplog er ein b\u00fdur \u00ed Arjeplogs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 977 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nArjeplogs kommuna"}
{"id": "28082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jokkmokk", "title": "Jokkmokk", "text": "Jokkmokk (lules\u00e1miskt: J\u00e5hk\u00e5m\u00e5hkke ella D\u00e1lvvadis, nor\u00f0urs\u00e1miskt: D\u00e1lvvadis)  er ein b\u00fdur \u00ed Jokkmokks kommunu \u00ed Norrbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 786 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin er kendur sum eitt savningarsta\u00f0 hj\u00e1 s\u00e1mum. \u00cd b\u00fdnum er eitt s\u00e1masavn.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nJokkmokks kommuna"}
{"id": "28083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malmberget", "title": "Malmberget", "text": "Malmberget er ein b\u00fdur \u00ed G\u00e4llivare kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 590 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\nG\u00e4llivare kommuna"}
{"id": "28084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96vertorne%C3%A5", "title": "\u00d6vertorne\u00e5", "text": "\u00d6vertorne\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6vertorne\u00e5 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 917 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\n\u00d6vertorne\u00e5 kommuna"}
{"id": "28085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96verkalix", "title": "\u00d6verkalix", "text": "\u00d6verkalix er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6verkalix kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 975 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\n\u00d6verkalix kommuna"}
{"id": "28086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kumla", "title": "Kumla", "text": "Kumla er ein b\u00fdur \u00ed Kumla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 14 062 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjugesta", "title": "Fjugesta", "text": "Fjugesta er ein b\u00fdur \u00ed Lekebergs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 033 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallsberg", "title": "Hallsberg", "text": "Hallsberg er ein b\u00fdur \u00ed Hallsbergs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 122 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kopparberg", "title": "Kopparberg", "text": "Kopparberg er ein b\u00fdur \u00ed Ljusnarsbergs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 016 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lax%C3%A5", "title": "Lax\u00e5", "text": "Lax\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Lax\u00e5 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 062 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brevens%20bruk", "title": "Brevens bruk", "text": "Brevens bruk er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6rebro kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 101 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Degerfors", "title": "Degerfors", "text": "Degerfors er ein b\u00fdur \u00ed Degerfors kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 160 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6rebro l\u00e4n"}
{"id": "28093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85tvidaberg", "title": "\u00c5tvidaberg", "text": "\u00c5tvidaberg er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5tvidabergs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 859 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boxholm", "title": "Boxholm", "text": "Boxholm er ein b\u00fdur \u00ed Boxholms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 194 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finsp%C3%A5ng", "title": "Finsp\u00e5ng", "text": "Finsp\u00e5ng er ein b\u00fdur \u00ed Finsp\u00e5ngs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 12 440 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kisa", "title": "Kisa", "text": "Kisa er ein b\u00fdur \u00ed Kinda kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 687 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mj%C3%B6lby", "title": "Mj\u00f6lby", "text": "Mj\u00f6lby er ein b\u00fdur \u00ed Mj\u00f6lby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 772 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96desh%C3%B6g", "title": "\u00d6desh\u00f6g", "text": "\u00d6desh\u00f6g er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6desh\u00f6gs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 572 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valdemarsvik", "title": "Valdemarsvik", "text": "Valdemarsvik er ein b\u00fdur \u00ed Valdemarsviks kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 772 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed \u00d6sterg\u00f6tlands l\u00e4n"}
{"id": "28100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85hus", "title": "\u00c5hus", "text": "\u00c5hus er ein b\u00fdur \u00ed Kristianstads kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 9 423 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nKristianstads kommuna"}
{"id": "28101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6gan%C3%A4s", "title": "H\u00f6gan\u00e4s", "text": "H\u00f6gan\u00e4s er ein b\u00fdur \u00ed H\u00f6gan\u00e4s kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 14 107 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nH\u00f6gan\u00e4s kommuna"}
{"id": "28102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arl%C3%B6v", "title": "Arl\u00f6v", "text": "Arl\u00f6v er ein b\u00fdur \u00ed Burl\u00f6vs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nBurl\u00f6vs kommuna"}
{"id": "28103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esl%C3%B6v", "title": "Esl\u00f6v", "text": "Esl\u00f6v er ein b\u00fdur \u00ed Esl\u00f6vs kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 17 748 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nEsl\u00f6vs kommuna"}
{"id": "28104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6rby", "title": "H\u00f6rby", "text": "H\u00f6rby er ein b\u00fdur \u00ed H\u00f6rby kommunu \u00ed  Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 085 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n"}
{"id": "28105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B6%C3%B6r", "title": "H\u00f6\u00f6r", "text": "H\u00f6\u00f6r er ein b\u00fdur \u00ed H\u00f6\u00f6rs kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 7 865.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n"}
{"id": "28106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A4vlinge", "title": "K\u00e4vlinge", "text": "K\u00e4vlinge er ein b\u00fdur \u00ed K\u00e4vlinge kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 9 049 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nK\u00e4vlinge kommuna"}
{"id": "28107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arkelstorp", "title": "Arkelstorp", "text": "Arkelstorp er ein b\u00fdur \u00ed Kristianstads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 768 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nKristianstads kommuna"}
{"id": "28108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skurup", "title": "Skurup", "text": "Skurup er ein b\u00fdur \u00ed Skurups kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n \u00ed landslutinum Sk\u00e5ne \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Skurup kommunu og \u00ed 2005 b\u00fa\u00f0u 6.978 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 jarnbreytina millum Malm\u00f6 og Ystad. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 565 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nSkurups kommuna"}
{"id": "28109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Staffanstorp", "title": "Staffanstorp", "text": "Staffanstorp er ein b\u00fdur \u00ed Staffanstorps kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 14 808 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nStaffanstorps kommuna"}
{"id": "28110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85storp", "title": "\u00c5storp", "text": "\u00c5storp er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5storps kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 9 488 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\n\u00c5storps kommuna"}
{"id": "28111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sval%C3%B6v", "title": "Sval\u00f6v", "text": "Sval\u00f6v er ein b\u00fdur \u00ed Sval\u00f6vs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 633 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nSval\u00f6vs kommuna"}
{"id": "28112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svedala", "title": "Svedala", "text": "Svedala er ein b\u00fdur \u00ed Svedala kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 627 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nSvedala kommuna"}
{"id": "28113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klippan", "title": "Klippan", "text": "Klippan er ein b\u00fdur \u00ed Klippans kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 116 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nKlippans kommuna"}
{"id": "28114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tomelilla", "title": "Tomelilla", "text": "Tomelilla er ein b\u00fdur \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 444 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "28115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjuv", "title": "Bjuv", "text": "Bjuv er ein b\u00fdur \u00ed Bjuvs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 832 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nBjuvs kommuna"}
{"id": "28116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brom%C3%B6lla", "title": "Brom\u00f6lla", "text": "Brom\u00f6lla er ein b\u00fdur \u00ed Brom\u00f6lla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 595 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nBrom\u00f6lla kommuna"}
{"id": "28117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perstorp", "title": "Perstorp", "text": "Perstorp er ein b\u00fdur \u00ed Perstorps kommunu \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n Sv\u00f8r\u00edki. Vi\u00f0 \u00e1rlok 2010 b\u00fa\u00f0u 5.665 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nPerstorps kommuna"}
{"id": "28118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A4lleforsn%C3%A4s", "title": "H\u00e4lleforsn\u00e4s", "text": "H\u00e4lleforsn\u00e4s er ein b\u00fdur \u00ed Flens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 585 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "28119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lesj%C3%B6fors", "title": "Lesj\u00f6fors", "text": "Lesj\u00f6fors er ein b\u00fdur \u00ed Filipstads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 062 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flen", "title": "Flen", "text": "Flen er ein b\u00fdur \u00ed Flens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 229 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "28121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gnesta", "title": "Gnesta", "text": "Gnesta er ein b\u00fdur \u00ed Gnesta kommunu og S\u00f6dert\u00e4lje kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 562 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trosa", "title": "Trosa", "text": "Trosa er ein b\u00fdur \u00ed S\u00f6dermanland og ein av t\u00fddningarmestu b\u00fdunum \u00ed  Trosa kommunu \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur millum S\u00f6dert\u00e4lje og Nyk\u00f6ping, har i\u00f0 \u00e1in Trosa\u00e5n munnar \u00fat \u00ed Eystursj\u00f3gvin. \u00cd 2010 b\u00fa\u00f0u 5.027 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "28123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ving%C3%A5ker", "title": "Ving\u00e5ker", "text": "Ving\u00e5ker er ein b\u00fdur \u00ed Ving\u00e5kers kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 282 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed S\u00f6dermanlands l\u00e4n"}
{"id": "28124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eker%C3%B6", "title": "Eker\u00f6", "text": "Eker\u00f6 er ein b\u00fdur, i\u00f0 liggur \u00e1 oynni Eker\u00f6n, sum liggur \u00ed vatninum M\u00e4laren og hoyrir til Eker\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 10 907 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin Eker\u00f6 var upprunaliga b\u00fdirnir Tappstr\u00f6m og Tr\u00e4kvista, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1975 ver\u00f0a mettar sum samanvaksnar og ver\u00f0ur b\u00fdurin nevndur Eker\u00f6.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96cker%C3%B6", "title": "\u00d6cker\u00f6", "text": "\u00d6cker\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6cker\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur \u00e1 oynni \u00d6cker\u00f6 og hevur umlei\u00f0 3 488 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hen%C3%A5n", "title": "Hen\u00e5n", "text": "Hen\u00e5n er ein b\u00fdur \u00ed Orust kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 816 \u00edb\u00fagvar (2010). Hen\u00e5n eitur eftir \u00e1nni vi\u00f0 sama navni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A4rhamn", "title": "Sk\u00e4rhamn", "text": "Sk\u00e4rhamn er ein b\u00fdur \u00ed Tj\u00f6rns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 193 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakobsberg", "title": "Jakobsberg", "text": "Jakobsberg er ein b\u00fdur \u00ed J\u00e4rf\u00e4lla kommunu \u00ed Stockholms l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur 15 km nor\u00f0an fyri Stockholm og hevur umlei\u00f0 22 000 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kungs%C3%A4ngen", "title": "Kungs\u00e4ngen", "text": "Kungs\u00e4ngen er ein b\u00fdur \u00ed Upplands-Bro kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 588 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salem%20%28Sv%C3%B8r%C3%ADki%29", "title": "Salem (Sv\u00f8r\u00edki)", "text": "Salem er ein b\u00fdur \u00ed Salems kommunu \u00ed Stockholms l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2008 b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 16.000 f\u00f3lk \u00ed Salem. Salem kommuna hevur s\u00e6ti \u00ed Salem.\n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaxholm", "title": "Vaxholm", "text": "Vaxholm er ein b\u00fdur \u00ed Vaxholms kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 857 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vallentuna", "title": "Vallentuna", "text": "Vallentuna er ein b\u00fdur \u00ed Vallentuna kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 29 519 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%A4by", "title": "T\u00e4by", "text": "T\u00e4by er ein b\u00fdur \u00ed T\u00e4by kommunu, Danderyds kommunu og Sollentuna kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 61 272 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i\n\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum\n\nKend f\u00f3lk\nGolfleikarin Caroline Hedwall var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed T\u00e4by \u00ed 1989.\nEric Prydz var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed T\u00e4by.\nSv\u00f8r\u00edkis fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Fredrik Reinfeldt var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed T\u00e4by.\nRith\u00f8vunduroin Jonas Gardell var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed T\u00e4by.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Handen", "title": "Handen", "text": "Handen er ein b\u00fdur \u00ed Haninge kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Almunge", "title": "Almunge", "text": "Almunge er ein b\u00fdur \u00ed Uppsala kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 813 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "28136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knivsta", "title": "Knivsta", "text": "Knivsta er ein b\u00fdur \u00ed Knivsta kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 081 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "28137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heby", "title": "Heby", "text": "Heby er ein b\u00fdur \u00ed Heby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 550 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "28138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjuckby", "title": "Fjuckby", "text": "Fjuckby er ein b\u00fdur \u00ed Uppsala kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur nor\u00f0an fyri Uppsala. \u00c1\u00f0renn 1930 var\u00f0 b\u00fdurin nevndur Fjuckeby, men navni\u00f0 var\u00f0 broytt til Fjuckby. Ein r\u00fanusteinur var\u00f0 funnin \u00ed b\u00fdnum. Ein ma\u00f0ur reisti hann til minnis um tveir synir. Annar teirra doy\u00f0i \u00ed Grikkalandi, samb\u00e6rt tulkingum av r\u00fanuskriftini.\n\nB\u00fdir \u00ed Uppsala l\u00e4n"}
{"id": "28139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85rj%C3%A4ng", "title": "\u00c5rj\u00e4ng", "text": "\u00c5rj\u00e4ng er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5rj\u00e4ngs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 228 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forshaga", "title": "Forshaga", "text": "Forshaga er ein b\u00fdur \u00ed Forshaga kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 6 229 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lerum", "title": "Lerum", "text": "Lerum er ein b\u00fdur \u00ed Lerums kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 16 855 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skoghall", "title": "Skoghall", "text": "Skoghall er ein b\u00fdur \u00ed Hammar\u00f6 kommunu \u00ed  V\u00e4rmlands l\u00e4n \u00ed V\u00e4rmlandi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti fyri Hammar\u00f6 kommunnu og \u00ed 2005 b\u00fa\u00f0u 12.810 f\u00f3lk \u00ed Skoghall. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 13 265 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kil", "title": "Kil", "text": "Kil er ein b\u00fdur \u00ed Kils kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 7 842 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4ffle", "title": "S\u00e4ffle", "text": "S\u00e4ffle er ein b\u00fdur \u00ed S\u00e4ffle kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 991 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28145", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Storfors", "title": "Storfors", "text": "Storfors er ein b\u00fdur \u00ed Storfors kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 b\u00fa\u00f0u 2.337 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. Storfors liggur \u00ed V\u00e4rmland. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 337 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torsby", "title": "Torsby", "text": "Torsby er ein b\u00fdur \u00ed Torsby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 477 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4rmlands l\u00e4n"}
{"id": "28147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjurholm", "title": "Bjurholm", "text": "Bjurholm er ein b\u00fdur \u00ed Bjurholms kommunu \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 60 kilometrar vestan fyri Ume\u00e5 vi\u00f0 \u00e1nna \u00d6re\u00e4lven. B\u00fdurin er s\u00e6ti hj\u00e1 Bjurholms kommunu. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum var 968 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "28148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mal%C3%A5", "title": "Mal\u00e5", "text": "Mal\u00e5 er ein b\u00fdur \u00ed Mal\u00e5 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 050 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "28149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nordmaling", "title": "Nordmaling", "text": "Nordmaling er ein b\u00fdur \u00ed Nordmalings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 546 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "28150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norsj%C3%B6", "title": "Norsj\u00f6", "text": "Norsj\u00f6 er ein b\u00fdur \u00ed Norsj\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 004 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "28151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robertsfors", "title": "Robertsfors", "text": "Robertsfors er ein b\u00fdur \u00ed Robertsfors kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 004 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n\nRobertsfors kommuna"}
{"id": "28152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sorsele", "title": "Sorsele", "text": "Sorsele (umesamiskt: Suorss\u00e1) er ein b\u00fdur \u00ed Sorsele kommunu \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n \u00ed svenska partinum av Lapplandi. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 277 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n\nSorsele kommuna"}
{"id": "28153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4nn%C3%A4s", "title": "V\u00e4nn\u00e4s", "text": "V\u00e4nn\u00e4s er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4nn\u00e4s kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 118 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "28154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fagersta", "title": "Fagersta", "text": "Fagersta er ein b\u00fdur \u00ed Fagersta kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 11 130 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "28155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6ping", "title": "K\u00f6ping", "text": "K\u00f6ping er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4stmanland og h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed K\u00f6pings kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum var 17.743 \u00ed 2010.\n\nVinnul\u00edv\nK\u00f6ping er ein t\u00fd\u00f0andi \u00eddna\u00f0arb\u00fdur, og b\u00e6\u00f0i Volvo og Sandvik AB hava verksmi\u00f0ur \u00ed b\u00fdnum; H\u00e4stens, i\u00f0 framlei\u00f0ur eksklusivar sengur, i\u00f0 ver\u00f0a \u00fatfluttar til allan heimin, liggur \u00ed b\u00fdnum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "28156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kungs%C3%B6r", "title": "Kungs\u00f6r", "text": "Kungs\u00f6r er ein b\u00fdur \u00ed Kungs\u00f6r kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 452 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "28157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norberg", "title": "Norberg", "text": "Norberg er ein b\u00fdur \u00ed Norbergs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 518 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "28158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skinnskatteberg", "title": "Skinnskatteberg", "text": "Skinnskatteberg er ein b\u00fdur \u00ed Skinnskattebergs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 287 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "28159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A4rgelanda", "title": "F\u00e4rgelanda", "text": "F\u00e4rgelanda er ein b\u00fdur \u00ed F\u00e4rgelanda kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 894 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6tene", "title": "G\u00f6tene", "text": "G\u00f6tene er ein b\u00fdur \u00ed G\u00f6tene kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum var 4.933 \u00ed 2010.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A4storp", "title": "Gr\u00e4storp", "text": "Gr\u00e4storp er ein b\u00fdur \u00ed Gr\u00e4storps kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 969 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gullsp%C3%A5ng", "title": "Gullsp\u00e5ng", "text": "Gullsp\u00e5ng er ein b\u00fdur \u00ed Gullsp\u00e5ngs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 167 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herrljunga", "title": "Herrljunga", "text": "Herrljunga er ein b\u00fdur \u00ed Herrljunga kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 822 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nB\u00fdurin er vaksin upp fram vi\u00f0 \u00e1nna Nossan. Herr\u00f3pi\u00f0 hj\u00e1 kommununi er \"Herrljunga, en plats i v\u00e4rlden att bo p\u00e5\". B\u00fdurin er kendur fyri bryggjar\u00edi\u00f0 Herrljunga Cider og elektronikfyrit\u00f8kuna Ascom Tateco Sweden AB.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kinna", "title": "Kinna", "text": "Kinna er ein b\u00fdur \u00ed Marks kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 14 776 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kungshamn", "title": "Kungshamn", "text": "Kungshamn er ein b\u00fdur \u00ed Soten\u00e4s kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 2 814 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljungskile", "title": "Ljungskile", "text": "Ljungskile er ein b\u00fdur \u00ed Uddevalla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 375 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lilla%20Edet", "title": "Lilla Edet", "text": "Lilla Edet er ein b\u00fdur \u00ed Lilla Edets kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nB\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 862 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Munkedal", "title": "Munkedal", "text": "Munkedal er ein b\u00fdur \u00ed Munkedals kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 718 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partille", "title": "Partille", "text": "Partille er ein b\u00fdur \u00ed Partille kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Partille kommunu og forsta\u00f0ur til G\u00f6teborg. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er 29.444 (2010).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B6dinge-Nol", "title": "N\u00f6dinge-Nol", "text": "N\u00f6dinge-Nol er ein b\u00fdur \u00ed Ale kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. N\u00f6dinge-Nol hevur umlei\u00f0 9 822 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nossebro", "title": "Nossebro", "text": "Nossebro er ein b\u00fdur \u00ed Essunga kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 846 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B6mstad", "title": "Str\u00f6mstad", "text": "Str\u00f6mstad er ein b\u00fdur \u00ed Str\u00f6mstads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2008 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum 7.226, og i 2010 6 288. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 marki\u00f0 til Noreg; Color Line hevur ferjusamband millum Sandefjord og Str\u00f6mstad. T\u00farurin til Sandefjord tekur umlei\u00f0 2 t\u00edmar. Nor\u00f0menn, sum b\u00fagva n\u00e6r vi\u00f0 Sandefjord, fara ofta yvirum til Sv\u00f8r\u00edkis at keypa. Pr\u00edsirnir \u00e1 flestu v\u00f8rum eru l\u00e6gri \u00ed Sv\u00f8r\u00edki enn \u00ed Noregi. Hev\u00f0i ta\u00f0 ikki veri\u00f0 fyri nor\u00f0menninar, sum fara um marki\u00f0 at keypa, h\u00f8vdu n\u00f3gv f\u00e6rri handlar og matstovur veri\u00f0 \u00ed Str\u00f6mstad, har skelti ofta eru \u00e1 norskum, og til ber at gjalda vi\u00f0 norskum pengum. Ta\u00f0 sama er galdandi n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni, har st\u00f3rir munir eru \u00e1 pr\u00edsunum \u00ed grannalondum. N\u00f3gvir amerikanar fer\u00f0ast til d\u00f8mis su\u00f0ur um marki\u00f0 til Meksiko at keypa. \u00cd m.a. Tijuana og Ensenada eru skelti \u00e1 enskum, og tiki\u00f0 ver\u00f0ur \u00edm\u00f3ti amerikonskum dollarum.\n\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 Europav\u00e4g 6 (E6).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenljunga", "title": "Svenljunga", "text": "Svenljunga er ein b\u00fdur \u00ed Svenljunga kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 418 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tanumshede", "title": "Tanumshede", "text": "Tanumshede er ein b\u00fdur \u00ed Tanums kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 697 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tibro", "title": "Tibro", "text": "Tibro er ein b\u00fdur \u00ed Tibro kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 8 018 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B6reboda", "title": "T\u00f6reboda", "text": "T\u00f6reboda er ein b\u00fdur \u00ed T\u00f6reboda kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 4 189 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tranemo", "title": "Tranemo", "text": "Tranemo er ein b\u00fdur \u00ed Tranemo kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 3 323 \u00edb\u00fagvar (2020).\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A5rg%C3%A5rda", "title": "V\u00e5rg\u00e5rda", "text": "V\u00e5rg\u00e5rda er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e5rg\u00e5rda kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 5 133 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28179", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erlend%20%C3%98ye", "title": "Erlend \u00d8ye", "text": "Erlend \u00d8ye (f\u00f8ddur 21. november 1975) er ein norskur t\u00f3nleikari, sangari, sangskrivari, DJ og t\u00f3nleikaprodusari. Hann er kendur fr\u00e1 b\u00f3lkunum Kings of Convenience og  The Whitest Boy Alive.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Erlend \u00d8ye\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nNorskir t\u00f3nleikarar\nNorskir sangarar"}
{"id": "28180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nils%20Bech", "title": "Nils Bech", "text": "Nils Bech (f\u00f8ddur 8. apr\u00edl 1981, vaks upp \u00ed Vikersund) er ein norskur t\u00f3nleikari, sangari, dansari og listama\u00f0ur.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n2010 - Look Back\n2012 - Look Inside\n2012 - One Year\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Nils Bech\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nNorskir sangarar\nNorskir dansarar"}
{"id": "28181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiesza", "title": "Kiesza", "text": "Kiesa Rae Ellestad, betri kend sum Kiesza (f\u00f8dd 29. januar 1989 \u00ed Calgary) er ein kanadisk songkvinna, sangskrivari, t\u00f3nleikari og dansari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g \n 2014 - Hideaway\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKanadiskar songkvinnur\nKanadiskir dansarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nKanadiarar av norskari \u00e6tt"}
{"id": "28182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allie%20X", "title": "Allie X", "text": "Alexandra Ashley Hughes, betri kend sum Allie X, (f\u00f8dd 31. juli 1985 i Oakville, Ontario) er ein kanadisk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g \n 2014 - Catch\n 2014 - Prime\n 2014 - Bitch\n\nAlbum \n 2015 - CollXtion I\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nSoundCloud\n\nKanadiskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "28184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85lesund", "title": "\u00c5lesund", "text": "\u00c5lesund er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed M\u00f8re og Romsdal \u00ed Noregi. \n\n\u00c5lesund hevur 45 033 \u00edb\u00fagvar (2013) og er solei\u00f0is tann st\u00f8rsta kommunan \u00ed M\u00f8re og Romsdal.\n\nKirkjur \n\u00c5lesund kirkja\nSkarb\u00f8vik kirkja\nVolsdalen kirkja\nBorgund kirkja\nEllings\u00f8y kirkja\nSpjelkavik kirkja\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c5lesund kommuna\n\nKommunur \u00ed M\u00f8re og Romsdal\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "28185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinnie%20Who", "title": "Vinnie Who", "text": "Niels Bagge Hansen, betri kendur sum Vinnie Who (f\u00f8ddur 1. november 1987) er ein danskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n2010 - Then I Met You\n2013 - Midnight Special\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Vinnie Who\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nDanskir sangarar"}
{"id": "28189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/313%20f.Kr.", "title": "313 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 318 f.Kr. 317 f.Kr. 316 f.Kr. 315 f.Kr. 314 f.Kr. - 313 f.Kr. - 312 f.Kr. 311 f.Kr. 310 f.Kr. 309 f.Kr. 308 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/314%20f.Kr.", "title": "314 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 319 f.Kr. 318 f.Kr. 317 f.Kr. 316 f.Kr. 315 f.Kr. - 314 f.Kr. - 313 f.Kr. 312 f.Kr. 311 f.Kr. 310 f.Kr. 309 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/315%20f.Kr.", "title": "315 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 320 f.Kr. 319 f.Kr. 318 f.Kr. 317 f.Kr. 316 f.Kr. - 315 f.Kr. - 314 f.Kr. 313 f.Kr. 312 f.Kr. 311 f.Kr. 310 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/316%20f.Kr.", "title": "316 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 321 f.Kr. 320 f.Kr. 319 f.Kr. 318 f.Kr. 317 f.Kr. - 316 f.Kr. - 315 f.Kr. 314 f.Kr. 313 f.Kr. 312 f.Kr. 311 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/317%20f.Kr.", "title": "317 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 322 f.Kr. 321 f.Kr. 320 f.Kr. 319 f.Kr. 318 f.Kr. - 317 f.Kr. - 316 f.Kr. 315 f.Kr. 314 f.Kr. 313 f.Kr. 312 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/318%20f.Kr.", "title": "318 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 323 f.Kr. 322 f.Kr. 321 f.Kr. 320 f.Kr. 319 f.Kr. - 318 f.Kr. - 317 f.Kr. 316 f.Kr. 315 f.Kr. 314 f.Kr. 313 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/319%20f.Kr.", "title": "319 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 324 f.Kr. 323 f.Kr. 322 f.Kr. 321 f.Kr. 320 f.Kr. - 319 f.Kr. - 318 f.Kr. 317 f.Kr. 316 f.Kr. 315 f.Kr. 314 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/320%20f.Kr.", "title": "320 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 325 f.Kr. 324 f.Kr. 323 f.Kr. 322 f.Kr. 321 f.Kr. - 320 f.Kr. - 319 f.Kr. 318 f.Kr. 317 f.Kr. 316 f.Kr. 315 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/321%20f.Kr.", "title": "321 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 326 f.Kr. 325 f.Kr. 324 f.Kr. 323 f.Kr. 322 f.Kr. - 321 f.Kr. - 320 f.Kr. 319 f.Kr. 318 f.Kr. 317 f.Kr. 316 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/322%20f.Kr.", "title": "322 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 327 f.Kr. 326 f.Kr. 325 f.Kr. 324 f.Kr. 323 f.Kr. - 322 f.Kr. - 321 f.Kr. 320 f.Kr. 319 f.Kr. 318 f.Kr. 317 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Aristoteles, grikskur heimspekingur og v\u00edsindama\u00f0ur (f\u00f8ddur 384 f.Kr.)\n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/310-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "310-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. - 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. 260-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 319 f.Kr. 318 f.Kr. 317 f.Kr. 316 f.Kr. 315 f.Kr. 314 f.Kr. 313 f.Kr. 312 f.Kr. 311 f.Kr. 310 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "28200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/320-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "320-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 329 f.Kr. 328 f.Kr. 327 f.Kr. 326 f.Kr. 325 f.Kr. 324 f.Kr. 323 f.Kr. 322 f.Kr. 321 f.Kr. 320 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "28201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/323%20f.Kr.", "title": "323 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 328 f.Kr. 327 f.Kr. 326 f.Kr. 325 f.Kr. 324 f.Kr. - 323 f.Kr. - 322 f.Kr. 321 f.Kr. 320 f.Kr. 319 f.Kr. 318 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n juni - Aleksandur Mikli (f\u00f8ddur 356 f.Kr.)\n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/324%20f.Kr.", "title": "324 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 329 f.Kr. 328 f.Kr. 327 f.Kr. 326 f.Kr. 325 f.Kr. - 324 f.Kr. - 323 f.Kr. 322 f.Kr. 321 f.Kr. 320 f.Kr. 319 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/325%20f.Kr.", "title": "325 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 330 f.Kr. 329 f.Kr. 328 f.Kr. 327 f.Kr. 326 f.Kr. - 325 f.Kr. - 324 f.Kr. 323 f.Kr. 322 f.Kr. 321 f.Kr. 320 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/326%20f.Kr.", "title": "326 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 331 f.Kr. 330 f.Kr. 329 f.Kr. 328 f.Kr. 327 f.Kr. - 326 f.Kr. - 325 f.Kr. 324 f.Kr. 323 f.Kr. 322 f.Kr. 321 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28205", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nadja%20Bender", "title": "Nadja Bender", "text": "Nadja Bender (f\u00f8dd 3. juni 1990 \u00ed Keypmannahavn) er ein donsk modell. Hon er 180 cm h\u00f8g.\n\nNadja Bender byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum modell hj\u00e1 Gossip Model Management. Eftir at hon hev\u00f0i undirskriva\u00f0 s\u00edna fyrstu altj\u00f3\u00f0a modells\u00e1ttm\u00e1la, flutti hon til New York, har hon kom \u00ed samband vi\u00f0 New York Model Management.\n\n\u00cd september 2011 gekk Nadja Bender fyri fyrstu fer\u00f0 til m\u00f3tashow \u00ed Par\u00eds, har hon gekk fyri Alexander McQueen og YSL. N\u00e6stu sesong fekk hon s\u00edtt altj\u00f3\u00f0a gj\u00f8gnumbrot \u00ed New York, har i\u00f0 hon eitt n\u00fa l\u00e6t upp Alexander Wang, Rodarte, Balmain og Nina Ricci og gekk \u00ed einari langari r\u00f8\u00f0 av m\u00f3tashows, eitt n\u00fa fyri Chanel, Christian Dior, Yves Saint-Laurent, Louis Vuitton, Lanvin, Alexander McQueen, Fendi, Versace og Dolce & Gabbana. Gucci n\u00fdtti eisini andlit hennara \u00ed teirra heystar/vetrar v-\u00e1taki saman vi\u00f0 Karmen Pedaru. Nadja Bender framf\u00f8rdi fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Vogue Paris \u00ed juni/juli 2012-\u00fatg\u00e1vuni. \u00cd Vogue Paris August 2012 var hon saman vi\u00f0 Arizona Muse, Isabeli Fontana, Kati Nescher og Suvi Koponen \u00ed r\u00f8\u00f0ini Paris Mon Amour hj\u00e1 Mario Sorrenti.\n\nSama summari\u00f0 2012 var\u00f0 Nadja Bender vald at s\u00fdna fram Cruise 2013 kollekti\u00f3nir fyri Balmain, Stella McCartney , Gucci, Burberry Prorsum og Bottega Veneta, og \u00ed september 2012 gekk hon modell undir m\u00f3tavikunum v\u00e1r/summar 2013. \n\u00cd New York og Par\u00eds gekk hon catwalks fyri Chanel, Chlo\u00e9, Stella McCartney, Kenzo, Balmain, Lanvin, Dolce & Gabbana, Fendi, Moschino, Versace, Gucci, Michael Kors, Alexander Wang og Etro. \n\u00cd november 2012 var Nadja Bender aftur at s\u00edggja \u00ed Vogue Paris fotografera\u00f0 av Karim Sadli, saman vi\u00f0 Kati Nescher og Cora Emmanuel \u00ed New Faces \u00fatg\u00e1vuni. Hon hevur eisini arbeitt fyri Alberta Ferreti og H&M.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Models.com\n\nDanir\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "28206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederiksberg", "title": "Frederiksberg", "text": "Frederiksberg er ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi b\u00fdarpartur \u00ed Keypmannahavn og ein av kommununum \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3nini. Eftir at grannakommunurnar v\u00f3ru innlima\u00f0ar \u00ed Keypmannahavnar kommunu, gj\u00f8rdist Frederiksberg kringsett av Keypmannahavnar b\u00fdi. Upprunaliga var Frederiksberg t\u00f3 ein b\u00fdur og var skildur fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num. B\u00fdarparturin hevur 102.717 \u00edb\u00fagvar (2014) og er vi\u00f0 einari v\u00eddd \u00e1 8,7 km\u00b2 tann t\u00e6ttast bygda kommunan \u00ed Danmark.\n\nF\u00f3lkatal \n 1800: 1.200 \n 1900: 80.000\n 1950: 120.000\n 1988: 85.000\n 2005: 91.886\n 2007: 92.234\n 2008: 93.343\n 2012:100.211\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKeypmannahavn\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arregi\u00f3nini"}
{"id": "28209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5%20Seconds%20of%20Summer", "title": "5 Seconds of Summer", "text": "5 Seconds of Summer er ein avstralskur punk rock b\u00f3lkur, i\u00f0 bleiv stovna\u00f0ur \u00ed 2011.\nTa\u00f0 eru f\u00fdra limir \u00ed b\u00f3lkinum. Luke Hemmings(forsangari og gittarasp\u00e6lari), Michael Clifford(sangari og gittarasp\u00e6lari), Calum Hood(sangari og bassleikari) og Ashton Irwin(sangari og trummusl\u00e1ari). \n\n\u00cd 2012 v\u00f3ru teir upphitingarb\u00f3lkur fyri Hot Chelle Rae \u00e1 \"\u00a0Whatever World Tour\" konsertfer\u00f0ini og aftur fyri One Direction \u00ed 2013 og 2014 \u00e1 teirra konsertfer\u00f0um \"Take Me Home Tour\" og \"Where We Are Tour\". \u00cd 2015 skulu teir aftur ver\u00f0a upphitingin fyri One Direction \u00e1 konsertfer\u00f0ini \"On The Road Again Tour\". \n\nSj\u00e1lvir hava teir veri\u00f0 \u00e1 konsertfer\u00f0um, sm\u00e1um og st\u00f3rum, um allan heimin. Tilsamans hava teir veri\u00f0 \u00e1 n\u00fdggju fer\u00f0um s\u00ed\u00f0an 2012.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum\nLuke Hemmings \u2013 forsangari, guitar, f\u00f8ddur 16. juli 1996\nMichael Clifford \u2013 guitar, sangur, f\u00f8ddur 20. november 1995\nCalum Hood \u2013 bass guitar, sangur, f\u00f8ddur 25. januar 1996\nAshton Irwin \u2013 trummur, sangur, f\u00f8ddur 7. juli 1994\n\nT\u00f3nleikur\n\nSt\u00f8kl\u00f8g\n\n2012: \n Out Of My Limit (5. november)\n\n2014: \n She Looks So Perfect (21. februar)\n Don't Stop (9. mai)\n Amnesia (15. juli)\n Good Girls (17. november)\n What I Like About You (2. desember)\n\nEP\n\n2012: \n Unplugged(26. juni 2012)\n Somewhere New(7. desember 2012)\n\n2014: \n She Looks So Pertfect(23. mars 2014)\n Don't Stop(15. juni 2014)\n Amnesia(5. september 2014)\n Good Girls(14. november 2014)\n\nKeldur \n\nAvstralskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torfhildur%20%C3%9Eorsteinsd%C3%B3ttir", "title": "Torfhildur \u00deorsteinsd\u00f3ttir", "text": "Torfhildur \u00deorsteinsd\u00f3ttir, eisini kend sum Torfhildur H\u00f3lm (f\u00f8dd 2. februar 1845 \u00ed K\u00e1lfafellssta\u00f0i, dey\u00f0 14. november 1918 \u00ed Reykjav\u00edk) var ein \u00edslendskur rith\u00f8vundur, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed Kanada \u00ed fleiri \u00e1r. Hon var m\u00f8guliga tann fyrsti \u00edslendarin, i\u00f0 var hev\u00f0i sum h\u00f8vu\u00f0syrki at vera rith\u00f8vundur, og ver\u00f0ur ofta nevnd sum tann fyrsta \u00edslendska kvinnan i\u00f0 var rith\u00f8vundur.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur\n Brynj\u00f3lfur Sveinsson biskup (1882)\n Kjartan og Gu\u00f0r\u00fan (1886)\n Elding (1889)\n H\u00f6gni og Ingibj\u00f6rg (1889)\n J\u00f3n biskup V\u00eddal\u00edn (Draupnir)\n J\u00f3n biskup Arason (Draupnir)\n\nStutts\u00f8gur\n Spekingurinn og heimskinginn (Framfari, 1878)\n Andvari (Illustrered Familjeblad, Chicago, 1878)\n Gu\u00f0 heyrir b\u00f6rnin (Framfari, 1878)\n Stjarnan m\u00edn (Framfari, 1878)\n Seint fyrnist forn \u00e1st (Framfari, 1879)\n T\u00e1rabl\u00f3mi\u00f0 (Framfari, 1879)\n Hei\u00f0arb\u00e6rinn (Framfari, 1879)\n Gunnl\u00f6g og Sigrid (Illustrered Familjeblad, 1880)\n S\u00f6gur og \u00e6vint\u00fdri (1884; savn)\n Sm\u00e1s\u00f6gur handa b\u00f6rnum og unglingum (1886; savn vi\u00f0 barnas\u00f8gum)\n Barnas\u00f6gur (1890; savn vi\u00f0 barnas\u00f8gum)\n \u00dej\u00f3\u00f0s\u00f6gur og sagnir (1962; ed. Finnur Sigmundsson)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1845\nAndl\u00e1t \u00ed 1918\n\u00cdslendskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "28214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Diego%20Vel%C3%A1zquez", "title": "Diego Vel\u00e1zquez", "text": "Diego Rodr\u00edguez de Silva y Vel\u00e1zquez (f\u00f8ddur \u00ed juni 1599, dey\u00f0ur 6. august 1660), oftast bert nevndur sum Diego Vel\u00e1zquez, var hoffm\u00e1lari hj\u00e1 kong Filip 4.. Hann var ein av bestu portrettm\u00e1larunum \u00ed barokk-t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num.\n\nVel\u00e1zquez var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Sevilla sum barn hj\u00e1 einari sevillianskari mammu og einum p\u00e1pa av j\u00f8diskari-portugisiskari \u00e6tt. Longu 12-\u00e1ra gamal f\u00f3r hann \u00ed l\u00e6ru hj\u00e1 kenda listam\u00e1laranum Francisco de Herrera el Viejo. Vegna \u00f3semjum f\u00f3r hann \u00far l\u00e6rupl\u00e1ssinum eitt \u00e1r seinni og f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in \u00ed l\u00e6ru hj\u00e1 t\u00ed manieristiska m\u00e1laranum Francisco Pacheco. Ta\u00f0 var her at Vel\u00e1zquez fekk s\u00edtt listaliga st\u00f8\u00f0i. Teir b\u00e1\u00f0ir gj\u00f8rdist eisini g\u00f3\u00f0ir vinir og \u00ed 1618 giftist hann d\u00f3ttir Pacheco, sum nevndist Juana. Diego fekk egi\u00f0 verksta\u00f0 \u00ed Sevilla sum 18-\u00e1ra gamal, men \u00ed 1623 flutti hann til Madrid har hann seinni gj\u00f8rdist kongaligur hoffm\u00e1lari, eftir nakrar miseydna\u00f0ar royndir.\n\nMyndir av m\u00e1lningum hansara\n\nKeldur \n\nSpanskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1599\nAndl\u00e1t \u00ed 1660"}
{"id": "28216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pamela%20Anderson", "title": "Pamela Anderson", "text": "Pamela Denise Anderson (f\u00f8dd 1. juli 1967) er ein kanadisk-amerikonsk modell og sj\u00f3nleikarinna av finskari \u00e6tt.\nHon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Ladysmith, British Columbia \u00ed Kanada. \u00cd 1988 flutti hon til Vancouver, sum er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed British Columbia.\n22 \u00e1ra gomul \u00ed 1989 byrja\u00f0i hennara l\u00edvslei\u00f0 sum modell, t\u00e1 hon var modell fyri \u00f8lmerki\u00f0 Labatt. Hon gj\u00f8rdist v\u00e6lumt\u00f3kt og flutti til Los Angeles, USA, fyri at gerast modell \u00ed t\u00ed\u00f0arritinum Playboy. \u00cd 1991 byrja\u00f0i hon l\u00edvslei\u00f0ina sum sj\u00f3nleikarinna og fekk s\u00edtt st\u00f3ra altj\u00f3\u00f0a gj\u00f8gnumbrot \u00ed 1992 sum C.J. Parker \u00ed t\u00ed amerikonsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Baywatch, og Pamela \u00ed s\u00ednari rey\u00f0u svimjidrakt gj\u00f8rdist n\u00e6rmast serey\u00f0kenni fyri r\u00f8\u00f0ina.\n\n\u00cd 1995 giftist hon Tommy Lee, trummul\u00e1ara fr\u00e1 heavy metal-b\u00f3lkinum M\u00f6tley Cr\u00fce, saman fingu tey b\u00f8rnini Brandon Thomas Lee og Dylan Jagger. Ein privat sexvideofilmur hj\u00e1 parinum bleiv stolin og v\u00edstur \u00e1 internetinum, \u00e1\u00f0renn pari\u00f0 bleiv skilt \u00ed 1998. Hin 6. oktober 2007 giftist hon Rick Salomon \u00ed Las Vegas, men s\u00f8kti um hj\u00fanaskilna longu 2 m\u00e1na\u00f0ar seinni. \u00cd januar 2014 giftust tey b\u00e6\u00f0i fyri a\u00f0ru fer\u00f0.\n\nS\u00ed\u00f0an Baywatch hevur Pamela liva\u00f0 eitt Hollywood-l\u00edv, hon hevur aftur veri\u00f0 Playboy-modell, hon hevur skriva\u00f0 eina sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8gu, sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed n\u00f8krum filmum (m.a. Stripperella & Baywatch: Hawaiian Wedding & Borat), hon hevur innsp\u00e6lt eitt staklag vi\u00f0 Bryan Adams, og so hevur hon arbeitt n\u00f3gv til frama fyri h\u00f3tt dj\u00f3rasl\u00f8g. Hin 1. august 2014 kom hon til F\u00f8roya fyri at m\u00f3tm\u00e6la grindadr\u00e1pi. Hon lutt\u00f3k saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum Sea Shepherd-f\u00f3lkum \u00e1 t\u00ed\u00f0indafundi \u00e1 Hotel F\u00f8royum, i\u00f0 felagsskapurin stroyma\u00f0i beinlei\u00f0is \u00e1 heimas\u00ed\u00f0u s\u00edni. Pamela er veganari.\n\nFilmar og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\n\nFilmar \n 1991 \u2013 The Taking of Beverly Hills\n 1993 \u2013 Snapdragon\n 1994 \u2013 Raw Justice\n 1996 \u2013 Naked Souls\n 1996 \u2013 Barb Wire\n 2002 \u2013 Scooby-Doo\n 2003 \u2013 Scary Movie 3\n 2003 \u2013 Pauly Shore Is Dead\n 2005 \u2013 No Rules\n 2006 \u2013 Borat\n 2008 \u2013 Superhero Movie\n 2008 \u2013 Blonde And Bloner\n 2010 \u2013 Costa Rican Summer\n 2011 \u2013 Hollywood & Wine\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \n 1992-1997 \u2013 Baywatch\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nKanadiskir sj\u00f3nleikarar\nKanadiskar songkvinnur\nAmerikanskar songkvinnur\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nAmerikanarar av finskari \u00e6tt\nKanadiarar av finskari \u00e6tt"}
{"id": "28220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filipinki", "title": "Filipinki", "text": "Filipinki var ein p\u00f3lskur gentut\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1959.\n\nLimir\n Zofia Bogdanowicz (1959 - 1967)\n Niki Ikonomu (1961 - 1970)\n El\u017cbieta Klausz (1959 - 1967)\n Krystyna Pawlaczyk (1959 - 1974)\n Iwona Racz (1959 - 1972)\n Anna Sadowa (1959 - 1970)\n Krystyna Sadowska (1959 - 1969)\n\nP\u00f3lskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar%20Paralympisku%20Leikunum%20%C3%AD%201984", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 1984", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 1984 \u00ed Stoke Mandeville og New York. Ta\u00f0 v\u00f3ru tr\u00fd \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, i\u00f0 \u00f8ll v\u00f3ru svimjarar, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00e1 leikunum: Katrin Johansen, \u00d3lavur Kongsbak og Kristv\u00f8r Rasmussen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "28228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar%20Paralympisku%20Leikunum%20%C3%AD%201992", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 1992", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 1992 \u00ed Barcelona. Ta\u00f0 v\u00f3ru tr\u00fd \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00e1 leikunum: Durid Svensson, T\u00f3ra vi\u00f0 Keldu og Heini Festirstein.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "28229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christina%20N%C3%A6ss", "title": "Christina N\u00e6ss", "text": "Christina N\u00e6ss er ein f\u00f8royskur svimjari. Hon er einasti pers\u00f3nur nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 eitt gull hei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum.\n\nChristina umbo\u00f0a\u00f0i F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed Seoul, har hon kappa\u00f0ist \u00ed tveimum kappingum. Hon vann hei\u00f0ursmerki \u00ed b\u00e1\u00f0um kappingunum, hon vann gull \u00ed 10 metrum rygg (C3 \u00ed brekb\u00f3lkingini), og silvur \u00ed 400 metrum fr\u00ed (C3-4).\n\nChristina lutt\u00f3k ikki aftur \u00e1 Paralympisku Leikunum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nLuttakarar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "28230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrin%20Dagbjartsd%C3%B3ttir", "title": "Katrin Dagbjartsd\u00f3ttir", "text": "Katrin Dagbjartsd\u00f3ttir, fyrr nevnd Katrin Dagbjartsd\u00f3ttir Johansen ella bara Katrin Johansen), er ein f\u00f8royskur svimjari, sum hevur luttiki\u00f0 \u00e1 Paralympisku Leikunum. Hon er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari og starvast sum l\u00e6rari \u00e1 Venjingarsk\u00falanum \u00ed Havn. Hon er eisini politikari, stilla\u00f0i upp fyri F\u00f3lkaflokkin, og sat fleiri fer\u00f0ir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, sum varaf\u00f3lk fyri \u00d3la Breckmann, Bjarna Djurholm og Finnboga Arge.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum svimjari \nKatrin lutt\u00f3k \u00e1 Paralympisku Leikunum 1988 \u00ed Soul, har hon umbo\u00f0a\u00f0i F\u00f8royar innan svimjing. Hon vann tvey hei\u00f0ursmerki: silvur \u00ed 100 metrum fr\u00ed \u00ed brekb\u00f3lkinum C8 og bronsu \u00ed 100 m rygg, somulei\u00f0is \u00ed C8.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nLuttakarar \u00e1 Paralympisku Leikunum\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "28232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/327%20f.Kr.", "title": "327 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 332 f.Kr. 331 f.Kr. 330 f.Kr. 329 f.Kr. 328 f.Kr. - 327 f.Kr. - 326 f.Kr. 325 f.Kr. 324 f.Kr. 323 f.Kr. 322 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/328%20f.Kr.", "title": "328 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 333 f.Kr. 332 f.Kr. 331 f.Kr. 330 f.Kr. 329 f.Kr. - 328 f.Kr. - 327 f.Kr. 326 f.Kr. 325 f.Kr. 324 f.Kr. 323 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/329%20f.Kr.", "title": "329 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. - 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. 270-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 334 f.Kr. 333 f.Kr. 332 f.Kr. 331 f.Kr. 330 f.Kr. - 329 f.Kr. - 328 f.Kr. 327 f.Kr. 326 f.Kr. 325 f.Kr. 324 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/330%20f.Kr.", "title": "330 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 335 f.Kr. 334 f.Kr. 333 f.Kr. 332 f.Kr. 331 f.Kr. - 330 f.Kr. - 329 f.Kr. 328 f.Kr. 327 f.Kr. 326 f.Kr. 325 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/331%20f.Kr.", "title": "331 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 336 f.Kr. 335 f.Kr. 334 f.Kr. 333 f.Kr. 332 f.Kr. - 331 f.Kr. - 330 f.Kr. 329 f.Kr. 328 f.Kr. 327 f.Kr. 326 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/332%20f.Kr.", "title": "332 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 337 f.Kr. 336 f.Kr. 335 f.Kr. 334 f.Kr. 333 f.Kr. - 332 f.Kr. - 331 f.Kr. 330 f.Kr. 329 f.Kr. 328 f.Kr. 327 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/333%20f.Kr.", "title": "333 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 338 f.Kr. 337 f.Kr. 336 f.Kr. 335 f.Kr. 334 f.Kr. - 333 f.Kr. - 332 f.Kr. 331 f.Kr. 330 f.Kr. 329 f.Kr. 328 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar%20Paralympisku%20Leikunum%20%C3%AD%201996", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 1996", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 1996 \u00ed Atlanta. Ta\u00f0 var ein \u00edtr\u00f3ttakvinna, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 leikunum: Ester H\u00f8j.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "28240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar%20Paralympisku%20Leikunum%20%C3%AD%202000", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 2000", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 2000 \u00ed Sydney. Ta\u00f0 v\u00f3ru tvey \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00e1 leikunum: Heidi Andreasen og Esther Hansen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "28241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar%20Paralympisku%20Leikunum%20%C3%AD%202004", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 2004", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 2004 \u00ed Athen. Ta\u00f0 var ein \u00edtr\u00f3ttakvinna, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 leikunum: Heidi Andreasen, svimjari. Heidi vann eitt bronsuhei\u00f0ursmerki \u00ed S8 400m fr\u00ed.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "28242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar%20Paralympisku%20Leikunum%20%C3%AD%202008", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum \u00ed 2008", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 2008 \u00ed Beijing. Ta\u00f0 var ein \u00edtr\u00f3ttakvinna, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 leikunum: Heidi Andreasen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum"}
{"id": "28243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar-PL%202012", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar-PL 2012", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 2012 \u00ed London. Ta\u00f0 var ein \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 leikunum: Ragnvaldur Jensen. Hann lutt\u00f3k \u00ed 100 m bringusvimjing SB14 og kom ikki \u00ed finaluna.\n\nSvimjing\n\nMenn\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum\n2012 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "28247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asta%20N%C3%B8rregaard", "title": "Asta N\u00f8rregaard", "text": "Asta Elise Jakobine N\u00f8rregaard (f\u00f8dd 13. august 1853 \u00ed Oslo, dey\u00f0 23. mars 1933 \u00ed Oslo) var ein norskur listam\u00e1lari.\n\nVerk\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Asta N\u00f8rregaard \u00ed snl.no\n\nNorskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1853\nAndl\u00e1t \u00ed 1933"}
{"id": "28249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8nh%C3%B3lmur", "title": "Gr\u00f8nh\u00f3lmur", "text": "Gr\u00f8nh\u00f3lmur er ein h\u00f3lmur \u00ed F\u00f8royum. Gr\u00f8nh\u00f3lmur er 0,4 ha til st\u00f8ddar.\n\nH\u00f3lmar og sker \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "28250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victoria%20Beckham", "title": "Victoria Beckham", "text": "Victoria Caroline Beckham (f\u00f8dd Victoria Caroline Adams, 17. apr\u00edl 1974 \u00ed Harlow) er ein ensk songkvinna og vinnul\u00edvskvinna. Hon er eisini kend sum Posh Spice fr\u00e1 gentut\u00f3nleikab\u00f3lkinum Spice Girls.\n\nVictoria Beckham er gift vi\u00f0 David Beckham. Tey eiga f\u00fdra b\u00f8rn, synirnar Brooklyn Joseph (f\u00f8ddur 4. mars 1999), Romeo James  (f\u00f8ddur 1. september 2002), Cruz David (f\u00f8ddur 20. februar 2005) og d\u00f3ttrina Harper Seven (f\u00f8dd 10. juli 2011).\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2011 - Victoria Beckham\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Victoria Beckham\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nEnskar songkvinnur\nSpice Girls"}
{"id": "28252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emma%20Bunton", "title": "Emma Bunton", "text": "Emma Lee Bunton (f\u00f8dd 21. januar 1976 \u00ed Finchley) er ein ensk songkvinna. Hon er eisini kend som Baby Spice fr\u00e1 gentut\u00f3nleikab\u00f3lkinum Spice Girls.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2001 - A Girl Like Me\n 2004 - Free Me\n 2006 - Life in Mono\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Emma Bunton\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976\nEnskar songkvinnur\nSpice Girls"}
{"id": "28253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sincerely%20Yours", "title": "Sincerely Yours", "text": "Sincerely Yours er eitt svenskt pl\u00e1tufelag, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2005.\n\nT\u00f3nleikab\u00f3lkar og sangarar \n ceo\n jj\n Kendal Johansson\n Merely\n Nordpolen\n Sail a Whale\n Team Rockit\n Air France\n Merely\n Avner\n The Honeydrips\n Jonas Game\n Joel Alme\n Memory Tapes\n The Tough Alliance\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nSincerely Yours\n\nSvensk pl\u00e1tufel\u00f8g"}
{"id": "28258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Fiskimannafelag", "title": "F\u00f8roya Fiskimannafelag", "text": "F\u00f8roya Fiskimannafelag er eitt fakfelag fyri f\u00f8royskir fiskimenn. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1911 og er harvi\u00f0 n\u00e6stelsta fakfelag \u00ed F\u00f8royum.\n\nFormenn \nJan H\u00f8jgaard 2007\u2013d.d.\n\u00d3li Jacobsen 1971\u20132007\nErlendur Patursson 1969\u20131971\nErlendur Patursson 1953\u20131965\nDaniel Klein 1940\u20131953\nS\u00edmun Pauli \u00far Konoy 1911\u20131926\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g\nArbei\u00f0smarkna\u00f0ur"}
{"id": "28260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lindsey%20Wixson", "title": "Lindsey Wixson", "text": "Lindsey Wixson (f\u00f8dd 11. apr\u00edl 1994 \u00ed Wichita) er ein amerikonsk modell. Hon er mest kend fyri s\u00edni \u00e1t\u00f8k fyri sni\u00f0gevar sum Chanel, John Galliano, Versace Vanitas, Miu Miu, Jill Stuart og Alexander McQueen.\n\n\u00cd juli 2014 var Wixson mett at vera nummar 20 \u00e1 listanum yvir Top 50 Models Women, i\u00f0 er ein listi hj\u00e1 MODELS.com.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n  Fashion Model Directory\n\nAmerikanarar\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "28261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siri%20Toller%C3%B8d", "title": "Siri Toller\u00f8d", "text": "Siri Toller\u00f8d (f\u00f8dd 18. august 1987 \u00ed Kristiansand) er ein norsk modell.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fashion Model Directory\n\nNor\u00f0menn\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "28262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Melanie%20Brown", "title": "Melanie Brown", "text": "Melanie Janine Brown (f\u00f8dd 29. mai 1975 \u00ed Leeds) er ein ensk songkvinna. Hon er eisini kend som Scary Spice fr\u00e1 gentut\u00f3nleikab\u00f3lkinum Spice Girls.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2000 - Hot\n 2005 - L.A. State of Mind\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Melanie Brown\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nEnskar songkvinnur\nSpice Girls"}
{"id": "28290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geri%20Halliwell", "title": "Geri Halliwell", "text": "Geraldine Estelle \"Geri\" Halliwell (6. august 1972 \u00ed Watford) er ein ensk songkvinna og sj\u00f3nleikari. Hon er eisini kend sum Ginger Spice fr\u00e1 gentut\u00f3nleikab\u00f3lkinum Spice Girls.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 1999 - Schizophonic\n 2001 - Scream If You Wanna Go Faster \n 2005 - Passion\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Geri Halliwell\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nEnskar songkvinnur\nSpice Girls"}
{"id": "28295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ernests%20Gulbis", "title": "Ernests Gulbis", "text": "Ernests Gulbis (f\u00f8ddur 30. august 1988 \u00ed J\u016brmala) er ein lettiskur tennisleikari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n atpworldtour.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nTennisleikarar \u00far Lettlandi"}
{"id": "28296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/334%20f.Kr.", "title": "334 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 339 f.Kr. 338 f.Kr. 337 f.Kr. 336 f.Kr. 335 f.Kr. - 334 f.Kr. - 333 f.Kr. 332 f.Kr. 331 f.Kr. 330 f.Kr. 329 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/335%20f.Kr.", "title": "335 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 340 f.Kr. 339 f.Kr. 338 f.Kr. 337 f.Kr. 336 f.Kr. - 335 f.Kr. - 334 f.Kr. 333 f.Kr. 332 f.Kr. 331 f.Kr. 330 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/336%20f.Kr.", "title": "336 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 341 f.Kr. 340 f.Kr. 339 f.Kr. 338 f.Kr. 337 f.Kr. - 336 f.Kr. - 335 f.Kr. 334 f.Kr. 333 f.Kr. 332 f.Kr. 331 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/337%20f.Kr.", "title": "337 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 342 f.Kr. 341 f.Kr. 340 f.Kr. 339 f.Kr. 338 f.Kr. - 337 f.Kr. - 336 f.Kr. 335 f.Kr. 334 f.Kr. 333 f.Kr. 332 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/338%20f.Kr.", "title": "338 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 343 f.Kr. 342 f.Kr. 341 f.Kr. 340 f.Kr. 339 f.Kr. - 338 f.Kr. - 337 f.Kr. 336 f.Kr. 335 f.Kr. 334 f.Kr. 333 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/339%20f.Kr.", "title": "339 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 344 f.Kr. 343 f.Kr. 342 f.Kr. 341 f.Kr. 340 f.Kr. - 339 f.Kr. - 338 f.Kr. 337 f.Kr. 336 f.Kr. 335 f.Kr. 334 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agnez%20Mo", "title": "Agnez Mo", "text": "Agnes Monica Muljoto (Agnez Mo) (f\u00f8dd 1. juli 1986 \u00ed Jakarta) er ein Indonesiskur popp-songkvinna og sj\u00f3nleikari. Hon f\u00f3r undir l\u00edvslei\u00f0 s\u00edna innan t\u00f3nleikaheimin longu 6 \u00e1ra gomul sum barnasangari. Hon \u00fatgav tr\u00fd album sum barn og var vertur \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpssendingum. Hon hevur gj\u00f8rt kontrakt vi\u00f0 amerikanska pl\u00e1tufelagi\u00f0 The Cherry Party, i\u00f0 Sony Music Entertainment eigur. Hennara fyrsta altj\u00f3\u00f0a staklag, \"Coke Bottle\", var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed september 2013 og var\u00f0 endur\u00fatgivi\u00f0 t\u00ed\u00f0liga \u00ed 2014 av Sony Music, saman vi\u00f0 amerikonsku rapparunum Timbaland og T.I.\n\nIndonesiskir t\u00f3nleikarar\nIndonesiskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "28311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carly%20Rae%20Jepsen", "title": "Carly Rae Jepsen", "text": "Carly Rae Jepsen (f\u00f8dd 21. november 1985 \u00ed Mission) er ein kanadisk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g \n 2008 - Tug of War\n 2012 - Kiss\n\nStakl\u00f8g \n 2012 - Curiousity\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nKanadiskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nKanadiarar av danskari \u00e6tt"}
{"id": "28313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gustavsberg", "title": "Gustavsberg", "text": "Gustavsberg er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e4rmd\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin, i\u00f0 liggur 22 kilometrar eystan fyri mi\u00f0b\u00fdin \u00ed Stockholm, hevur umlei\u00f0 11 333 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Stockholms l\u00e4n"}
{"id": "28314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84lvdalen", "title": "\u00c4lvdalen", "text": "\u00c4lvdalen er ein b\u00fdur \u00ed \u00c4lvdalens kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1810 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "28315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hova", "title": "Hova", "text": "Hova er ein b\u00fdur \u00ed Gullsp\u00e5ngs kommunu \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 288 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 20 km nor\u00f0an fyri T\u00f6reboda og 30 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Mariestad.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "28316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marius%20Gad", "title": "Marius Gad", "text": "Jakob Marius Elieser Kristian Gad (f. 8. apr\u00edl 1827 \u00ed Nes prestagar\u00f0i \u00e1 Nesi \u2013 d. 29. oktober 1902 \u00ed Keypmannahavn) var ein f\u00f8royskur-danskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur og politikari.\n\nMarius Gad var sonur J\u00f8rgen Gad (1799-1879), i\u00f0 var pestur \u00e1 Nesi 1824-1832. Efter at hava tiki\u00f0 studentspr\u00f3gv \u00ed Kolding \u00ed  1845 f\u00f3r Marius undir at lesa stj\u00f3rnarfr\u00f8\u00f0i (statsvidenskabelige studier), men m\u00e1tti avbr\u00f3ta lesna\u00f0in me\u00f0an hann t\u00f3k lut \u00ed 1. slesvigska kr\u00edgnum, har hann var\u00f0 \u00fatnevndur til sekondl\u00f8jtnant i artillar\u00ednum (1850). Efter at hava tiki\u00f0 lesna\u00f0in uppaftur gj\u00f8rdist Marius Gad \u00ed 1854 cand.polit.. Hann gj\u00f8rdi s\u00ed\u00f0an volunt\u00f8rt\u00e6nastu \u00ed Kr\u00edgsm\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00ed eina t\u00ed\u00f0 og fekk seinni arbei\u00f0i \u00ed einum handislh\u00fasi \u00ed Keypmannahavn. \u00cd 1859 kom hann aftur \u00ed Kr\u00edgsm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 sum \u2019kancellist\u2019. Eftir at han \u00ed 1863 var\u00f0 \u00fatnevndur til premierl\u00f8jtnant, bleiv han \u00ed 1864 skrivari hj\u00e1 sjefinum fyri \u2019Armeens intendantur\u2019 og \u00ed 1868 fulltr\u00fai i Kr\u00edgsm\u00e1lar\u00e1\u00f0num, inntil han 5. januar \u00ed 1878 var\u00f0 \u00fatnevndur stj\u00f3ri fyri Kongerigets statistiske Bureau, sum han stj\u00f3rna\u00f0i inntil 1895, t\u00e1 hann bleiv stj\u00f3ri fyri \u2019Finansministeriets 2. Revisionsdepartement\u2019. \n\n\u00cd 1856 giftist hann Emilie Agnete Foss (9. november 1825 \u2013 3. apr\u00edl\u200e 1886), d\u00f3ttur borgmeistaran Laurits Foss og Frederikke Agnete f. Smith. \n\nMarius Gad var \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1854-1879 l\u00e6rari \u00ed b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i og hagfr\u00f8\u00f0i (statistikk) \u00e1 \u2019Gr\u00fcners Handelsakademi\u2019, har hann gj\u00f8rdist limur \u00ed, og seinni forma\u00f0ur fyri, \u2019Kontrolkomit\u00e9en\u2019. Fr\u00e1 1877 var hann pr\u00f3vd\u00f3mari (censor) vi\u00f0 \u2019den statsvidenskabelige eksamen\u2019 og \u00ed 1887 var\u00f0 hann \u00fatnevndur limur \u00ed n\u00fdstovna\u00f0a  \u2019Jernbaner\u00e5det\u2019, har hann sat til r\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 avtiki\u00f0 \u00ed 1893. Hann hevur eisini virka\u00f0 sum hagfr\u00f8\u00f0iligur og b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0iligur rith\u00f8vundur, lutv\u00edst \u00ed ymsum t\u00ed\u00f0arritum og bl\u00f8\u00f0um, lutv\u00edst vi\u00f0 eini l\u00e6rub\u00f3k \u00ed b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i, sum kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1859 og sum serliga gj\u00f8rdist kend \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, og lutv\u00edst vi\u00f0 eini kappingarritger\u00f0 til professaraemb\u00e6ti\u00f0 \u00ed b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i (stats\u00f8konomi): Om Forskjellen mellem direkte og indirekte Skatter (1863) og loksins vi\u00f0 teim sera v\u00e6l skriva\u00f0u \u00e1rsritunum \u201dFremstilling af Danmarks Statistik\u201d (fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1859). Fr\u00e1 1871 var hann limur \u00ed \u2019Landmandsbankens bankr\u00e5d og delegation\u2019.\n\nMarius Gad var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 valdur \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed Fredericia vald\u00f8mi \u00ed 1858 og umbo\u00f0a\u00f0i hetta vald\u00f8mi\u00f0 \u00ed 18 \u00e1r. \u00cd 1879 var\u00f0 hann valdur \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed \u2019Keypmannahavnar 6 vald\u00f8mi\u2019 (K\u00f8benhavns 6. valgkreds), sum hann umbo\u00f0a\u00f0i til 1895, t\u00e1 hansara politiska karriera enda\u00f0i. F\u00f3lkatingi\u00f0 valdi hann til r\u00edkisgrannsko\u00f0ara (statsrevisor) \u00ed 1864-1865 og 1866-1872. Hann var\u00f0 limur \u00ed t\u00ed st\u00f3ra stj\u00f3rnarflokkinum inntil stj\u00f3rnarskipanarbroytingina \u00ed 1866, t\u00e1 hann gj\u00f8rdist forma\u00f0ur \u00ed \u2019Mellempartiet\u2019, men t\u00e1 hesin flokkur var\u00f0 upploystur \u00ed 1876, f\u00f3r hann upp \u00ed flokkin \u2019H\u00f8jre\u2019. \n\nMarius Gad bleiv Riddari av Dannebrog 1883, Dannebrogsmand 1888 og Kommand\u00f8rur av 2. grad 1897 og bar m.a. eisini hei\u00f0ursmerki\u00f0 fr\u00e1 'Nordstjerneordenen'.\n\nKeldur \n Harald Westergaard, \"Gad, Jakob Marius Elieser\", \u00ed Dansk Biografisk Lexikon, K\u00f8benhavn: Gyldendal 1887-1905.\n\nEkstern leinki \nMarius Gad H. Wulff: \u00ed Den danske Rigsdag\n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1827\nAndl\u00e1t \u00ed 1902\nF\u00f8royskir b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "28319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neville%20Chamberlain", "title": "Neville Chamberlain", "text": "Arthur Neville Chamberlain (18. mars 1869 - 9. november 1940). Bretskur konservativur politikkari; fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00e1rini 1937-1940.\n\nChamberlain er ein av mest umstr\u00edddu bretsku politikkarum \u00ed 20. \u00f8ld. Hetta kemst serliga av sonevnda appeasement politikkinum (\"eftirl\u00e6tispolitikkinum\"), sum hann f\u00f8rdi m\u00f3tvegis Adolf Hitler frammanundan seinna heimsbardaga.\n\nChamberlain var\u00f0 valdur \u00ed bretska parlamenti \u00e1 valinum \u00ed 1918. Hann var heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 1923-29 og eitt stutt skifti \u00ed 1931 og hann var f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 1923-24 og 1931-37, t\u00e1 hann t\u00f3k vi\u00f0 sum fors\u00e6tisr\u00e1harri, eftir at Stanley Baldwin hev\u00f0i lagt fr\u00e1 s\u00e6r.  \n\nTa\u00f0, sum Chamberlain fyrst og fremst ver\u00f0ur minstur fyri, er M\u00fcnchen-avtalan, sum hann gj\u00f8rdi vi\u00f0 Hitler \u00ed 1938. Avtalan bar \u00ed s\u00e6r, at Hitler slapp at hertaka fyrst Sudeterlandi\u00f0 og seinni alt Tjekkoslovakia uttan upp\u00edlegging. \n\nChamberlain leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 10. mai 1940 eftir at Noreg var falli\u00f0, og Winston Churchill kom \u00ed hansara sta\u00f0. Chamberlain sat \u00ed kr\u00edggskabinettinum hj\u00e1 Churchill, me\u00f0an hann hev\u00f0i heilsuna. Chamberlain doy\u00f0i av krabbameini eitt h\u00e1lvt \u00e1r eftir, at hann hev\u00f0i lagt fr\u00e1 s\u00e6r, sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1869\nAndl\u00e1t \u00ed 1940\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nBretskir politikarar"}
{"id": "28320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blaze%20Bayley", "title": "Blaze Bayley", "text": "Blaze Bayley (f\u00f8ddur 29. mars 1963 \u00ed Birmingham, Ongland) er ein enskur sangskrivari, sangari og t\u00f3nleikari. Hann byrja\u00f0i t\u00f3nleikayrkislei\u00f0 s\u00edna sum forsangari \u00ed Wolfsbane fr\u00e1 1984 til 1994. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum forsangari \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1994 til 1999 saman vi\u00f0 Steve Harris, Dave Murray, Janick Gers og Nico McBrain. S\u00ed\u00f0an 2000 hevur hann framf\u00f8rt og \u00fatgivi\u00f0 t\u00f3nleik undir egnum navni.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nWolfsbane\n\nIron Maiden\n\nSoloalbum \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nEnskir sangarar"}
{"id": "28339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Imelda%20Marcos", "title": "Imelda Marcos", "text": "Imelda Remedios Visitaci\u00f3n Trinidad Romu\u00e1ldez-Marcos (f.2. juli 1929 \u00ed Manila, Filipsoyggjar) er einkja eftir Ferdinand Marcos, fyrrverandi forseta \u00e1 Filipsoyggjum. \u00c1\u00f0renn hon bleiv gift vi\u00f0 Ferdinand Marcos var hon ein songkvinna og modell. Ma\u00f0ur hennara var\u00f0 \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava myrt Benigno Aquino, Jr., sum f\u00f8rdi til EDSA kollveltingina, sum f\u00f8rdi til at Ferdinand og Imelda Marcos m\u00e1ttu r\u00fdma av landinum. Eftir at Ferdinand var dey\u00f0ur, gav Corazon Aquino amnesti til Imeldu og familju hennara. Imelda Marcos hevur s\u00ed\u00f0an veri\u00f0 aktiv \u00ed politikki, og var\u00f0 vald \u00ed Umbo\u00f0smannah\u00fasi\u00f0 fyri flokkin Leyte \u00ed 1995 og aftur \u00ed 2010 fyri Ilocos Norte. H\u00f3ast fleiri \u00e1k\u00e6rur um korrupsj\u00f3n, so hevur hon megna\u00f0 at sloppi undan fongsulsd\u00f3mi, og hetta hevur givi\u00f0 henni eyknevni St\u00e1l-summarfuglurin.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nPolitikarar \u00far Filipsoyggjum\nKvinnur \u00ed politikki"}
{"id": "28342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nea%20Salamis%20Famagusta%20FC", "title": "Nea Salamis Famagusta FC", "text": "Nea Salamis Famagusta FC ella Nea Salamina Famagusta FC (\u00e1 grikskum: \u039d\u03ad\u03b1 \u03a3\u03b1\u03bb\u03b1\u03bc\u03af\u03bd\u03b1 \u0391\u03bc\u03bc\u03bf\u03c7\u03ce\u03c3\u03c4\u03bf\u03c5) er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, sum hevur heimsta\u00f0 \u00ed b\u00fdnum Ammochostos (sum eisini er kendur vi\u00f0 navninum Famagusta), \u00e1 K\u00fdpros. Felagi\u00f0 hevur veri\u00f0 \u00ed \u00fatlegd s\u00ed\u00f0an 1974, t\u00e1 Turkaland hert\u00f3k nor\u00f0ara part av K\u00fdpros, har Ammochostos liggur. F\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 hevur s\u00ed\u00f0an 1974 havt fyribils heimssta\u00f0 \u00e1 Larnaka.\n\nBestu \u00farslitini hj\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum Nea Salamis var sigurin \u00ed k\u00fdpriotisku steypakappingini og Cyprus FA Shield (Super Cup) \u00ed 1990. Besta plaseringin \u00ed k\u00fdpriotisku 1. deild er 3. pl\u00e1ss. Tey fyrstu fimm \u00e1rini eftir stovnanina (1948\u20131953), lutt\u00f3k felagi\u00f0 \u00ed meistaraskapinum hj\u00e1 K\u00fdpros Amat\u00f8r F\u00f3tb\u00f3ltssambandinum. \u00cd 1953 gj\u00f8rdist felagi\u00f0 limur \u00ed F\u00f3tb\u00f3ltssamband K\u00fdpros, og lutt\u00f3k regluliga \u00ed landskappingum og steypakappingum. Felagi\u00f0 hevur sp\u00e6lt \u00ed minsta lagi 50 fer\u00f0ir \u00ed landskappingini \u00e1 K\u00fdpros, og er nummar 7 av \u00f8llum fel\u00f8gum i\u00f0 luttaka har, t\u00e1 hugt ver\u00f0ur eftir \u00e1rum sum sp\u00e6lt hevur veri\u00f0 \u00ed k\u00fdpriotisku 1. deild tilsamans.\n\nFelagi\u00f0 lutt\u00f3k fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed evropeiskari f\u00f3tb\u00f3ltskapping \u00ed 1990, t\u00e1 felagi\u00f0 lutt\u00f3k \u00ed UEFA Cup Winners' Cup 1990-91. Harumframt hevur felagi\u00f0 luttiki\u00f0 \u00ed UEFA Intertoto Cup \u00ed 1995, 1997 og 2000. F\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 Nea Salamis Famagusta FC er partur av \u00edtr\u00f3ttafelagnum Nea Salamina Famagusta, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1948, m\u00f3\u00f0urfelagi\u00f0 hevur eisini flogb\u00f3ltsli\u00f0 fyri menn.\n\nLandskappingin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n \n\nK\u00fdpriotisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "28345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20Di%27Anno", "title": "Paul Di'Anno", "text": "Paul Di'Anno (f\u00f8ddur 17. mai 1958 \u00ed London, Onglandi) er ein enskur sangari. Hann byrja\u00f0i t\u00f3nleikayrkislei\u00f0 s\u00edna sum forsangari og er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum forsangari \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1978 til 1981. A\u00f0rir i\u00f0 v\u00f3ru aktivir limir \u00ed Iron Maiden t\u00e1 v\u00f3ru Steve Harris, Dave Murray, Dennis Stratton og Clive Burr. Eftir at hann gavst \u00ed Iron Maiden hevur hann \u00fatgivi\u00f0 fleiri album, b\u00e6\u00f0i sum solistur og vi\u00f0 orkestrum sum Gogmagog, Di'Anno's Battlezone, Praying Mantis, Killers og Rockfellas.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nIron Maiden \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nEnskir sangarar"}
{"id": "28347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ion%20%C8%9Airiac", "title": "Ion \u021airiac", "text": "Ion Ioan \u021airiac (f\u00f8ddur 9. mai 1939 \u00ed Bra\u0219ov) er ein rumenskur tennisleikari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur.\n\n\u00cd 2013 var\u00f0 hann valdur \u00ed International Tennis Hall of Fame. Hann ver\u00f0ur eisini nevndur 'Count Dracula' av t\u00ed at hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Transylvania.\n\n\u00cd 1970 vann hann Roland Garros \u00ed tv\u00edmansleiki saman vi\u00f0 Ilie Nastase. Teir vunnu \u00e1 Arthur Ashe og Charlie Pasarell \u00ed finaluni 6\u20132, 6\u20134, 6\u20133.\n\nHann var forseti \u00ed Rumensku Olympisku Nevndini fr\u00e1 1998 til 2004. Hann hevur veri\u00f0 venjari fyri leikarar sum Goran Ivani\u0161evi\u0107, Marat Safin, Dinara Safina og Virginia Ruzici. Hann var venjari hj\u00e1 Boris Becker fr\u00e1 1985 til 1994. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 vann t\u00fdski tennisleikarin fimm Grand Slam kappingar.\n\nEftir at hann var givin sum tennisleikari og venjari, gj\u00f8rdist hann vinnul\u00edvsma\u00f0ur. \u00cd 1990 stovna\u00f0i hann fyrsta privata bankan \u00ed Rumenia eftir kommunistat\u00ed\u00f0ina, Banca \u021airiac. \u00cd 2010 var hann r\u00edkasti pers\u00f3nur \u00ed Rumenia, og 937. r\u00edkasti \u00ed heiminum.\n\nKeldur \n\nTennisleikarar \u00far Rumenia\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "28350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/340%20f.Kr.", "title": "340 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 345 f.Kr. 344 f.Kr. 343 f.Kr. 342 f.Kr. 341 f.Kr. - 340 f.Kr. - 339 f.Kr. 338 f.Kr. 337 f.Kr. 336 f.Kr. 335 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/341%20f.Kr.", "title": "341 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 346 f.Kr. 345 f.Kr. 344 f.Kr. 343 f.Kr. 342 f.Kr. - 341 f.Kr. - 340 f.Kr. 339 f.Kr. 338 f.Kr. 337 f.Kr. 336 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/342%20f.Kr.", "title": "342 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 347 f.Kr. 346 f.Kr. 345 f.Kr. 344 f.Kr. 343 f.Kr. - 342 f.Kr. - 341 f.Kr. 340 f.Kr. 339 f.Kr. 338 f.Kr. 337 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/343%20f.Kr.", "title": "343 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 348 f.Kr. 347 f.Kr. 346 f.Kr. 345 f.Kr. 344 f.Kr. - 343 f.Kr. - 342 f.Kr. 341 f.Kr. 340 f.Kr. 339 f.Kr. 338 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/344%20f.Kr.", "title": "344 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 349 f.Kr. 348 f.Kr. 347 f.Kr. 346 f.Kr. 345 f.Kr. - 344 f.Kr. - 343 f.Kr. 342 f.Kr. 341 f.Kr. 340 f.Kr. 339 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/345%20f.Kr.", "title": "345 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 350 f.Kr. 349 f.Kr. 348 f.Kr. 347 f.Kr. 346 f.Kr. - 345 f.Kr. - 344 f.Kr. 343 f.Kr. 342 f.Kr. 341 f.Kr. 340 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "28356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sven-Ingvars", "title": "Sven-Ingvars", "text": "Sven-Ingvars er ein svenskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1956.\n\n\u00datg\u00e1vur\n Dans i kv\u00e4ll (1966)\n Nu \u00e4r vi h\u00e4r... igen (1968)\n Sven-Ingvars i Carnegie Hall (1970)\n Sven-Ingvars i Fr\u00f6dingland (1971)\n Man borde inte sova (1972)\n P\u00e5 turn\u00e9 (1973)\n Allt g\u00e5r igen (1973)\n Guld (1975)\n Playa blanca (1976)\n \u00c5h, va sk\u00f6nt (1977)\n Ett vykort fr\u00e5n Sven-Ingvars (1978)\n Aprop\u00e5 (1980)\n Sven-Ingvars jubileums \u00e0 la carte (1981)\n \u00c5 vilka tider (1982)\n V\u00e5ga - vinn (1983)\n Expos\u00e9 (1985)\n Nya vindar (1987)\n Sven-Ingvars kvartett rainbow music (1989)\n Dansparty (1992)\n Allt g\u00e5r igen (1993)\n Tv\u00e5 m\u00f6rka \u00f6gon (1994)\n P\u00e5 beg\u00e4ran (1994)\n Byns enda blondin (1994)\n En dr\u00f6m om v\u00e5ren (1995)\n Du flicka med vind i ditt h\u00e5r (1995)\n Septemberbarn (1995)\n K\u00e4rlekens alla f\u00e4rger (1995)\n Lika ung som d\u00e5 (1996)\n Hus till salu (1997)\n Nio liv (1998)\n \u00c4lskar du mig (1999)\n Retro aktiv (2000)\n H\u00e4r nere p\u00e5 jorden (2001)\n Guld & gl\u00f6d (2002)\n Musik vi minns (2003)\n Livet \u00e4r nu (2005)\n H\u00f6gt i det bl\u00e5 (2007)\n Lycklig (2009)\n\nKeldur \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eva%20Cassidy", "title": "Eva Cassidy", "text": "Eva Marie Cassidy, f\u00f8dd 2. februar 1963 \u00ed Washington, D.C., dey\u00f0 2. november 1996 \u00ed Bowie, Maryland, var ein amerikonsk songkvinna. \n\nCassidy sang jazz, blues, f\u00f3lkat\u00f3nleik, gospel og popp, og h\u00f3ast hon var dugnalig sum t\u00f3nleikari, so var hon, me\u00f0an hon livdi fyrst og fremst kend \u00ed heimb\u00fdi s\u00ednum, Washington. Uttanfyri heimb\u00fdin gj\u00f8rdist hon fyrst kend \u00ed St\u00f3rabretlandi, har ein radiost\u00f8\u00f0 byrja\u00f0i at sp\u00e6la hennara t\u00f3nleik. \u00cd 2001 n\u00e1ddi album hennara bretsku hittlistarnar og var\u00f0 seld \u00ed milli\u00f3natali. Hon var sera sma\u00f0in og tordi illa at framf\u00f8ra fyri n\u00f3gvum f\u00f3lkum, ta\u00f0 er nokk ein av ors\u00f8kunum til, at hon ikki gj\u00f8rdist v\u00ed\u00f0akend fyrr enn eftir dey\u00f0a hennara.  Eva Cassidy gj\u00f8rdist bert 33 \u00e1ra gomul. Hon doy\u00f0i av h\u00fa\u00f0krabba (malignt melanom).\n\n\u00datg\u00e1vur \nThe Other Side (1992) vi\u00f0 Chuck Brown\nLive at Blues Alley (1996)\nEva By Heart (1996) - einasta studioalbum hennara\nWonderful World (1997)\nSongbird (1998) - Ein uppsamlingsfl\u00f8ga vi\u00f0 sangum fr\u00e1 hennara fyrstu trimum \u00fatg\u00e1vum.\nTime After Time (2000)\nNo Boundaries (2001)\nImagine (2002) \nAmerican Tune (2003)\nSomewhere (2008)\nSimply Eva (2011)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nAndl\u00e1t \u00ed 1996\nAmerikanskar songkvinnur"}
{"id": "28369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shelley%20Duvall", "title": "Shelley Duvall", "text": "Shelley Alexis Duvall (f\u00f8dd 7. juli 1949) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hon er mest kend fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Wendy \u00ed The Shining. \u00cd 1977 sp\u00e6ldi hon ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed 3 Women i\u00f0 honn vann hei\u00f0ursl\u00f8n fyri \u00ed Cannes sum besta sj\u00f3nleikarinnan.\n\nFilmsleikutir\n The Shining (1977)\n Popeye (1980)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Shelley Duvall \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "28370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ray%20Walston", "title": "Ray Walston", "text": "Herman Raymond \"Ray\" Walston (2. november 1914 - 1. januar 2001) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari. Hann er best kendur fyri at sp\u00e6la h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed  My Favorite Martian. Hann sp\u00e6ldi b\u00e6\u00f0i \u00e1 palli g \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, t.d. kann nevnast at hann sp\u00e6ldi leiklutin sum Luther Billis (South Pacific), Mr. Applegate (Damn Yankees), J.J. Singleton (The Sting), Mr. Hand (Fast Times at Ridgemont High), Candy (Of Mice and Men) og Judge Henry Bone (Picket Fences).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Ray Walston \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1914\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "28371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20L.%20Smith", "title": "Paul L. Smith", "text": "Paul Lawrence Smith (24. juni 1936 - 25. apr\u00edl 2012) var ein amerikanskur skemtari, sj\u00f3nleikari og sangari. Hann sp\u00e6ldi ofta leiklutin sum bandittur. Hansara kendatu leiklutir eru: Hamidou, tann \u00f3ndi fongsulsv\u00f8r\u00f0urin \u00ed Midnight Express (1978), Bluto \u00ed Popeye (1980), Gideon \u00ed Masada (1981), og Glossu Rabban \u00ed Dune (1984). \n\nHann anda\u00f0ist hin 25.  apr\u00edl 2012 \u00ed Ra'anana, \u00cdsrael. Ors\u00f8kin til hv\u00ed hann doy\u00f0i er ikki endaliga sta\u00f0fest alment.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Paul L. Smith \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "28382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Semitisk%20m%C3%A1l", "title": "Semitisk m\u00e1l", "text": "Semitisk m\u00e1l eru tungum\u00e1l i\u00f0 hoyra til semitisku greinina av afro-asiatisku m\u00e1lunum\n\nSemitisk m\u00e1l i\u00f0 ver\u00f0a tosa\u00f0 \u00ed dag eru:\n\nar\u00e1biskt (300 mi\u00f3 f\u00f3lk) \namhariskt (21,8 mi\u00f3 f\u00f3lk) \nhebraiskt (7 mi\u00f3 f\u00f3lk) \ntigrinja (6,7 mi\u00f3 f\u00f3lk)\naram\u00e6iskt (550.000 f\u00f3lk).\n\nNavni\u00f0 \"semitiskt\" er uppkallan eftir Sem (Shem), elsta syni N\u00f3a \u00ed B\u00edbliuni \n\nM\u00e1l \u00ed Afrika\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "28383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bochotnica", "title": "Bochotnica", "text": "Bochotnica er ein b\u00fdur \u00ed landsynnings P\u00f3llandi. Ko\u0144skowola hevur 1 500 \u00edb\u00fagvar (2010). B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 14. \u00f8ld og liggur millum Pu\u0142awy og Lublin, t\u00e6tt vi\u00f0 Kazimierz Dolny vi\u00f0 \u00e1nna Wis\u0142a. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Pu\u0142awy Kommunu og Lublin Voivodskab.\n\nS\u00ed eisini \n\n P\u00f3lland\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "28389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yohan%20Bor%C3%B0oy", "title": "Yohan Bor\u00f0oy", "text": "Yohan Bor\u00f0oy (f\u00f8ddur 6. juli 1988) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsp\u00e6lari, i\u00f0 sp\u00e6lur vi\u00f0 FF Giza/FC Hoyv\u00edk sum ein verjuleikari.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \n 2014 - \u00ed dag FF Giza/FC Hoyv\u00edk\n 2010 - 2014 AB\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nBor\u00f0oy, Yohan\nBor\u00f0oy, Yohan"}
{"id": "28392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/System%20of%20a%20Down", "title": "System of a Down", "text": "System of a Down er ein armenskur/amerikanskur t\u00f3nleikarb\u00f3lkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1995 \u00ed Amerika.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum\n\nN\u00faverandi limir \n Serj Tankian (sang)\n Daron Malakian (gittar & sang)\n Shavo Odadjian (bass)\n John Dolmayan (trummur) (1998-)\n\nFyrrverandi limir \n Ontronik Khachaturain (trummur) (1995-1998)\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1998 System Of A Down\n 2001 Toxicity\n 2002 Steal This Album\n 2005 Mezmerize\n 2005 Hypnotize\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toxicity%20%28SOAD%20fl%C3%B8ga%29", "title": "Toxicity (SOAD fl\u00f8ga)", "text": "Toxicity er onnur fl\u00f8gan hj\u00e1 amerikanska b\u00f3lkinum System of a Down, i\u00f0 bleiv koyrd \u00fat \u00ed 2001.\n\nSanglisti \n 1. Prison Song (3:21)\n 2. Needles (3:13)\n 3. Deer Dance (2:55)\n 4. Jet Pilot (2:06)\n 5. X (1:58)\n 6. Chop Suey! (3:30)\n 7. Bounce (1:54)\n 8. Forest (4:00)\n 9. ATWA (Air, Trees, Water, Animals) (2:56)\n 10. Science (feat. Arto Tun\u00e7boyacian) (2:43)\n 11. Shimmy (1:51)\n 12. Toxicity (3:39)\n 13. Psycho (3:45)\n 14. Aerials (6:11)\n\n2001\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "28407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Will%20Smith", "title": "Will Smith", "text": "Willard Christopher \"Will\" Smith, Jr. (f\u00f8ddur 25. september 1968 \u00ed Philadelphia \u00ed Pennsylvania) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, producari, og rappari. Smith er giftur vi\u00f0 Jada Pinkett Smith og er p\u00e1pi Willow Smith og Jaden Smith. \u00cd apr\u00edl 2007 hildu Newsweek at Smith var tann besti sj\u00f3nleikarin \u00ed Hollywood.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Will Smith \u00e1 Internet Movie Database\n Will Smith \u00e1 Twitter\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "28408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eminem", "title": "Eminem", "text": "Marshall Bruce Mathers III (f\u00f8ddur 17. oktobur 1972 \u00ed St. Joseph \u00ed Missouri, upvaksin \u00ed Detroit \u00ed Michigan) eisini kendur vi\u00f0 listanavnunum Eminem ella Slim Shady, er ein amerikanskur rappari, t\u00f3nleikproducari, sangskrivari og sj\u00f3nleikari.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1996 - Infinite\n 1999 - The Slim Shady LP\n 2000 - The Marshall Mathers LP\n 2002 - The Eminem Show\n 2004 - Encore\n 2009 - Relapse\n 2010 - Recovery\n 2013 - The Marshall Mathers LP 2\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "28409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/KSIOlajidebt", "title": "KSIOlajidebt", "text": "Olajde Olatunji (f\u00f8ddur 19. juni 1993 \u00ed Watford \u00ed Hertfordshire) er ein enskur skemtari, rappari og youtubari, i\u00f0 er kendur undir listanavninum KSIOlajidebt, men hann plagar eisini at bl\u00edva kalla\u00f0ur KSI. KSI hevur pr. november 2020, 22 milli\u00f3nir haldarar og 5.4 milliardir s\u00fdningar av YouTube r\u00e1s s\u00ednari. Seinna kanalin hj\u00e1 honum, JJ Olatunji, hevur pr. november 2020, 12 milli\u00f3nir haldarar og 2.3 millirdir v\u00edsningar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nBretskir skemtarar\nRapparar"}
{"id": "28411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Randy%20Orton", "title": "Randy Orton", "text": "Randall Keith \"Randy\" Orton (f\u00f8ddur 1. apr\u00edl 1980 \u00ed St. Louis \u00ed Missouri) er ein amerikanskur proffesionelur wrestlari, i\u00f0 arbei\u00f0ur fyri World Wrestling Entertainment, Inc. (WWE). Randy Orton er 12-fer\u00f0 ver\u00f0insmeistari \u00ed WWE. Hann vann Royal Rumble dystin \u00ed 2009 og vann Money In The Bank dystin \u00ed 2013.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nWrestlarar"}
{"id": "28413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yaya%20Tour%C3%A9", "title": "Yaya Tour\u00e9", "text": "Gn\u00e9gn\u00e9ri Yaya Tour\u00e9 (f\u00f8ddur 13. mai 1983 \u00ed Bouak\u00e9) er ein f\u00f3tb\u00f3ltleikari av F\u00edlabeinsstrondini, sum sp\u00e6lur fyri Manchester City F.C. \u00ed Premier League, ta\u00f0 hevur hann gj\u00f8rt s\u00ed\u00f0an 2010, hann sp\u00e6lir eisini \u00e1 A-landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00edlabeinsstrondini, ta\u00f0 hevur hann gj\u00f8rt s\u00ed\u00f0an 2004. Yaya Tour\u00e9 er l\u00edtlibeiggi Kolo Tour\u00e9 og st\u00f3ribeiggi Ibrahim Tour\u00e9, i\u00f0 doy\u00f0i \u00ed juni \u00ed 2014.\n\nFel\u00f8g \n 2001-2003: Beveren\n 2003-2005: Metalurh Donetsk\n 2005-2006: Olympiacos\n 2006-2007: Monaco AC\n 2007-2010: FC Barcelona\n 2010- \u00ed dag: Manchester City F.C.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar av F\u00edlabeinsstrondini\nManchester City leikarar"}
{"id": "28416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shavo%20Odadjian", "title": "Shavo Odadjian", "text": "Shavarsh \"Shavo\" Odadjian (f\u00f8ddur 22. apr\u00edl 1974 \u00ed Yerevan \u00ed Armenia) er ein amerikanskur-Armenskur sangskrivari, gittarsp\u00e6lari, bassistur og DJ, i\u00f0 sp\u00e6lur bass \u00ed Grammy Award-vinnandi b\u00f3lkinum System of a Down. Shavo Odadjian hevur gj\u00f8rt mest av t\u00f3nleika videol\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 System of a Down.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nArmenskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "28417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Serj%20Tankian", "title": "Serj Tankian", "text": "Serj Tankian (f\u00f8ddur 21. august 1967 \u00ed Libanon) er ein amerikanskur-armenskur sangskrivari, sangari, keyboardsp\u00e6lari og guitarsp\u00e6lari, i\u00f0 singur fyri Grammy Award-vinnandi b\u00f3lkin System of a Down.\n\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nArmenskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "28418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sergio%20Ramos", "title": "Sergio Ramos", "text": "Sergio Ramos Garc\u00eda (f\u00f8ddur 30. mars 1986 \u00ed Camas) er ein spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 leikar vi\u00f0 Real Madrid C.F. og Spanska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num.\n\nReal Madrid leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nSpanskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "28419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daron%20Malakian", "title": "Daron Malakian", "text": "Daron Malakian (f\u00f8ddur 18. juli 1975) er ein amerikanskur-armenskur gittarleikari, i\u00f0 leikar vi\u00f0 b\u00f3lkinum System of a Down. Hann leikar eisini gittar \u00ed Scars on Broadway vi\u00f0 trummsl\u00e1aranum fr\u00e1 System of a Down, John Dolmayan. Daron Malakian kl\u00e1ra\u00f0i at lenda nr.30 \u00e1 Top 100 best metal guitarists.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "28420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Dolmayan", "title": "John Dolmayan", "text": "John Dolmayan (f\u00f8ddur 15. juli 1973 \u00ed Libanon) er ein amerikanskur/armenskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 er trummusl\u00e1ari fyri b\u00f3lkin System of a Down og eisini vi\u00f0 hansara System of a Down vini, Daron Malakian, er hann vi\u00f0 einum b\u00f3lki sum eitur Scars on Broadway. \u00cd 2006 bleiv John Dolmayan kosin sum \u00e1rsins besti trummisl\u00e1ari.\n\nTrummuset \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nArmenskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "28425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Undertaker", "title": "The Undertaker", "text": "Mark William Calaway (f\u00f8ddur 24. mars 1965 \u00ed Houston \u00ed Texas) er ein amerikanskur wrestlari, i\u00f0 br\u00fakar listanavni Undertaker. Undertaker er 7-fer\u00f0 heimsmeistari \u00ed WWE. Hann hev\u00f0i eitt WrestleMania streak, sum enda\u00f0i \u00ed 2014 til Brock Lesnar, meti\u00f0 var (Undertaker) 21-1 (WrestleMania). Hann er giftur vi\u00f0 fyrra wrestlarindini Michelle McCool.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far USA\nWrestlarar"}
{"id": "28426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GrindStop%202014%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "GrindStop 2014 \u00ed F\u00f8royum", "text": "GrindStop 2014 er eitt \u00e1tak ella aksj\u00f3n, i\u00f0 felagsskapurin Sea Shepherd Conservation Society hev\u00f0i \u00ed F\u00f8royum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 juni til oktober 2014. \u00cd hesum sambandi v\u00f3ru f\u00f3lk \u00ed st\u00f3rum tali komin til F\u00f8roya fyri aktivt at m\u00f3tm\u00e6la grindadr\u00e1pi. Tey v\u00f3ru \u00ed \u00f8llum oyggjum, har i\u00f0 g\u00f3\u00f0kendar hvalv\u00e1gir eru. F\u00f3lkini v\u00f3ru \u00far \u00f8llum heiminum. Sea Shepherd felagsskapurin v\u00e6nta\u00f0i, at umlei\u00f0 600 sj\u00e1lvbo\u00f0in f\u00f3ru at skiftast um at koma til F\u00f8royar, me\u00f0an \u00e1taki\u00f0 vardi. Tey sj\u00e1lvbodnu hildu eyga vi\u00f0, um ein grind skuldi n\u00e6rkast landi, og um so var at tey fingu eyga \u00e1 eina grind, so skuldu syrgja tey fyri at reka hana \u00fat aftur, \u00e1\u00f0renn f\u00f8royingar uppdaga\u00f0u grindina, og annars royndu tey at gera alt i\u00f0 tey kundu fyri at for\u00f0a f\u00f8royingum \u00ed at drepa grindahvalir.\n\nHendingar\n\nGrindStop b\u00famerki\u00f0 \nTa fyrstu t\u00ed\u00f0ina, t\u00e1 Sea Shepherd f\u00f3lkini komu til F\u00f8roya, gj\u00f8rdist n\u00f3gvir f\u00f8royingar illa vi\u00f0 av b\u00famerkinum, i\u00f0 felagsskapurin hev\u00f0i valt s\u00e6r. Tey gingu \u00ed sv\u00f8rtum le\u00f0urjakkum vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0d\u00e1lka\u00f0um f\u00f8royskum flaggi \u00e1 rygginum, mitt \u00ed krossinum var ein sk\u00f8ltur, og mitt \u00e1 pannuni \u00e1 sk\u00f8ltinum v\u00f3ru 2 grindahvalir umframt at tveir a\u00f0rir hvalir v\u00f3ru tekna\u00f0ir h\u00f8grumegin Merki\u00f0, omanfyri Merki\u00f0 st\u00f3\u00f0 \"Sea Shepherd\" skriva\u00f0 vi\u00f0 rey\u00f0um b\u00f3kstavum, og ni\u00f0anfyri st\u00f3\u00f0 skriva\u00f0 \"GrindStop 2014\". N\u00f3gv kjak st\u00f3\u00f0st av hesum \u00ed F\u00f8royum, fleiri f\u00f8royingar v\u00edstu s\u00edna \u00f3n\u00f8gd, og f\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0larnir gj\u00f8rdu eisini vart vi\u00f0, at Merki\u00f0 er vart vi\u00f0 l\u00f3g fr\u00e1 1959 vi\u00f0 broytingum \u00ed 1998, har ta\u00f0 stendur greitt \u00ed grein 8, at eingin hevur loyvi til at gera seg inn \u00e1 Merki\u00f0. Sitat \u00far l\u00f3gini: \"\u00a7 8. Ongin m\u00e1 vanvir\u00f0a flaggi\u00f0 hv\u00f8rki \u00ed or\u00f0um ella ger\u00f0um. Ta\u00f0 er \u00f3l\u00f3gligt at gera n\u00fdtslu av flagginum sum merki hj\u00e1 einst\u00f8kum pers\u00f3num, fel\u00f8gum ella stovnum ella sum ey\u00f0kenni \u00e1 atgongumerkjum ella \u00e1 annan t\u00edl\u00edkan h\u00e1tt.\"  Nakrir dagar seinni valdi Sea Shepherd at fara burtur fr\u00e1 hesum b\u00famerkinum, \u00ed sta\u00f0in gj\u00f8rdu tey eitt n\u00fdtt, har i\u00f0 tey h\u00f8vdu valt Tindh\u00f3lm vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0igum sj\u00f3gvi blanda\u00f0 saman vi\u00f0 teirra vanliga b\u00famerki. \u00c1takslei\u00f0arin av GrindStop 2014, Scott West, seg\u00f0i \u00e1 einum t\u00ed\u00f0indafundi, stutt eftir at Sea Shepherd var komi\u00f0 til F\u00f8roya, at hann var kl\u00e1rur til at kasta seg \u00e1 sj\u00f3gv \u00edmillum ein hval og ein kn\u00edv, fyri at bjarga einum hvali. Ein 24-\u00e1ra gamal danskur Sea Shepherd aktivistur, Lukas Erichsen \u00far Keypmannahavn, hevur somu \u00e1sko\u00f0an.\n\nM\u00f3tst\u00f8\u00f0a fr\u00e1 kommunalum myndugleikum \nFleiri kommunur \u00ed F\u00f8royum royndu aktivt at gera ta\u00f0 ringt hj\u00e1 Sea Shepherd at vera \u00ed teirra kommunum, til d\u00f8mis vi\u00f0 at for\u00f0a teimum \u00ed at sleppa \u00e1 sj\u00f3gv vi\u00f0 b\u00e1tum teirra, vi\u00f0 at sperra b\u00e1tadr\u00e1ttir \u00ed kommununi vi\u00f0 st\u00f3rum betongklossum. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi Brandur Sandoy, borgarstj\u00f3ri \u00e1 Sandi, men ta\u00f0 sama fr\u00e6ttist \u00far t.d. kommunum \u00far Su\u00f0uroynni, a\u00f0rasta\u00f0ni \u00e1 Sandoynni og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum. Brandur Sandoy seg\u00f0i eisini vi\u00f0 in.fo, at hann eigur eitt summarh\u00fas \u00e1 Sandi og at hann hev\u00f0i fingi\u00f0 fyrispurning fr\u00e1 Sea Shepherd um at leiga summarh\u00fasi\u00f0 Sandoynni, men ta\u00f0 nokta\u00f0i hann teimum.\n\nH\u00f8vdu \u00e6tlanir um at m\u00f3tm\u00e6la \u00e1 \u00f3lavs\u00f8ku \u00e1 Tingh\u00fasv\u00f8llinum \n\nSea Shepherd og a\u00f0rir felagsskapir h\u00f8vdu \u00e6tlanir um at m\u00f3tm\u00e6la grindadr\u00e1pi \u00e1 tj\u00f3\u00f0arh\u00e1t\u00ed\u00f0 f\u00f8royinga, \u00f3lavs\u00f8kudag, 29. juli, \u00e1 Tingh\u00fasv\u00f8llinum. Tey h\u00f8vdu l\u00fdst vi\u00f0, at tey vildu skipa fyri einari st\u00f3rari m\u00f3tm\u00e6lisgongu, og h\u00f8vdu sent eina ums\u00f3kn til T\u00f3rshavnar kommunu um loyvi til at m\u00f3tm\u00e6la \u00f3lavs\u00f8kudag millum klokkan 11 og 14 frammanfyri L\u00f8gtingsh\u00fasinum. Hv\u00f8rki l\u00f8greglan \u00ed F\u00f8royum ella T\u00f3rshavnar kommuna vildu t\u00f3 loyva hesum, t\u00ed ta\u00f0 f\u00f3r at oy\u00f0ileggja h\u00e1t\u00ed\u00f0arl\u00f8tuna \u00e1 Tingh\u00fasv\u00f8llinum. He\u00f0in Mortensen, borgarstj\u00f3ri \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu, seg\u00f0i vi\u00f0 in.fo, at ta\u00f0 als ikki kundi koma upp\u00e1 tal, at \u00fatlendskir felagsskapir f\u00f3ru at f\u00e1a loyvi til at koma til F\u00f8roya fyri at m\u00f3tm\u00e6la sj\u00e1lvan \u00f3lavs\u00f8kudag og mitt \u00ed b\u00fdnum. \u00cd sta\u00f0in fingu felagsskapirnir loyvi til at m\u00f3tm\u00e6la uppi \u00ed Hoyv\u00edk. Umframt Sea Shepherd h\u00f8vdu tveir t\u00fdskir felagsskapir, ProWal og WDSF, lagt \u00e6tlanir um at luttaka \u00ed m\u00f3tm\u00e6linum m\u00f3ti grindadr\u00e1pi. T\u00e1 tey ikki fingu loyvi til at m\u00f3tm\u00e6la mitt \u00ed Havnini, valdu teir t\u00fdsku felagsskapirnir at lata vera vi\u00f0 at koma til F\u00f8roya. Chefinspekt\u00f8rurin hj\u00e1 l\u00f8gregluni \u00ed F\u00f8royum, Peter Thaysen, seg\u00f0i vi\u00f0 Jyllands-Posten, at tey h\u00f8vdu fingi\u00f0 fleiri \u00e1k\u00e6rur fr\u00e1 Sea Shepherd um f\u00f8royingar, i\u00f0 provokera\u00f0u tey, men at ta\u00f0 ikki hev\u00f0i so n\u00f3gv upp\u00e1 seg, ta\u00f0 hev\u00f0i ikki veri\u00f0 naka\u00f0 m\u00e1l um har\u00f0skap. Sea Shepherd hev\u00f0i melda\u00f0 okkur herverk, i\u00f0 skuldi vera framt m\u00f3ti ognum teirra, t.d. s\u00f8gdu tey, at dekkini \u00e1 bilum teirra v\u00f3ru skorin upp, at nummarpl\u00e1tur v\u00f3ru stolnar og at r\u00fatar v\u00f3ru brotnir, har i\u00f0 tey b\u00fa\u00f0u.\n\nSea Shepherd rak eina grind til havs \u00far Haraldssundi \n\n30. juli eydna\u00f0ist ta\u00f0 Sea Shepherd at for\u00f0a einum grindadr\u00e1pi, t\u00e1 ein l\u00edtil grind var komin inn \u00ed sundi\u00f0 millum Kunoy og Bor\u00f0oy og helt til beint vi\u00f0 Hararldssund. Ve\u00f0ri\u00f0 var ikki naka\u00f0 serligt til grindarakstur tann dagin, og ta\u00f0 var langur vegur hj\u00e1 b\u00e1tum at fara \u00far Klaksv\u00edk og allan vegin nor\u00f0ur um Kunoynna og s\u00ed\u00f0an su\u00f0ur \u00ed sundi\u00f0 fyri at reka grindina til n\u00e6rmastu hvalv\u00e1g, i\u00f0 var Hvannasund. S\u00fdsluma\u00f0urin \u00ed Nor\u00f0oyggjum gav bo\u00f0 um, at ta\u00f0 skuldi b\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 at halda grindina til og b\u00ed\u00f0a til ve\u00f0ri\u00f0 v\u00e6ntandi bleiv betri dagin eftir. Ongin b\u00e1tur var hj\u00e1 grindini, ein b\u00e1tur fr\u00e1 danska politinum kom \u00e1 sta\u00f0i\u00f0 men f\u00f3r avsta\u00f0 aftur. Um middagst\u00ed\u00f0 kom ein b\u00e1tur fr\u00e1 Sea Shepherd \u00e1 sta\u00f0i\u00f0, og l\u00f8tu seinni rak hesin b\u00e1turin grindina nor\u00f0ur gj\u00f8gnum sundi\u00f0 og til havs. Dagin eftir melda\u00f0i s\u00fdsluma\u00f0urin \u00ed Nor\u00f0oyggjum, Karl Johansen, Sea Shepherd til politii\u00f0 fyri brot \u00e1 grindakunnger\u00f0ina. Karl Johansen seg\u00f0i vi\u00f0 \u00fatvarpi\u00f0 hj\u00e1 Kringvarpinum, at l\u00f8greglan onki kundi gera, t\u00e1 i\u00f0 b\u00e1turin fr\u00e1 Sea Shepherd rak grindina til havs, t\u00ed at l\u00f8greglan ikki hev\u00f0i nakran b\u00e1t t\u00f8kan j\u00fast t\u00e1. \n\nF\u00f8royski havr\u00f3gvarin, Livar Nysted, s\u00e1 tilbur\u00f0in fr\u00e1 landi, me\u00f0an hann var til arbei\u00f0is \u00ed haganum \u00ed Haraldssundi, og hann skriva\u00f0i \u00ed st\u00f8\u00f0udagf\u00f8ring s\u00edni \u00e1 Facebook tann dagin um hendingina. V\u00e1gaportalurin endurgav ta\u00f0 i\u00f0 hann skriva\u00f0i vi\u00f0 yvirskriftini \"Ikki serliga stoltur av okkum f\u00f8royingum \u00ed dag\". Hann var\u00f0 seinni endurgivin \u00e1 in.fo, sum eisini hev\u00f0i eina samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 hann vi\u00f0 yvirskiftini \"Livar: Sea Shepherd buka\u00f0i okkum upp \u00e1 pl\u00e1ss.\" Livar Nysted seg\u00f0i, at hann helt ikki, at ve\u00f0ri\u00f0 var so ringt um morgunin tann 30. juli og at grindin var har longu klokkan 8 um morgunin. Ve\u00f0ri\u00f0 bleiv verri \u00fat \u00e1 seinnapartin, men hann meinti, at f\u00f8royingar saktans kundu havt riki\u00f0 grindina nor\u00f0ur um Nakkan (Kunoyarnakka) og inn \u00e1 Hvannasund, sum er g\u00f3\u00f0kend hvalv\u00e1g,, \u00e1\u00f0renn ve\u00f0ri\u00f0 gj\u00f8rdist ov ringt. Livar seg\u00f0i, at eftirsum ein l\u00edtil jolla hj\u00e1 Sea Shepherd megna\u00f0i at koma fram til grindina um middagsleiti\u00f0 og reka hana til havs, so kundu st\u00f8rri motorb\u00e1tar \u00far Klaksv\u00edk saktans havt kl\u00e1ra\u00f0 t\u00farin \u00far Klaksv\u00edk til Haraldssund og nor\u00f0ur aftur gj\u00f8gnum sundi\u00f0. \u00cd somu samr\u00f8\u00f0u seg\u00f0i Livar, at hann ikki var stoltur av, sitat: at 48.000 f\u00f8royingar l\u00f3tu seg k\u00faga av umlei\u00f0 70 hippiarum.  Paul Watson fortaldi um hendingina vi\u00f0 Haraldssund \u00e1 fronsku heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Sea Shepherd\n\nGrindabo\u00f0 \u00ed Hvalba \n\n12. august 2014 kl. 14.35 var grindabo\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy, eftir at skiparin \u00e1  Smyrli hev\u00f0i funni\u00f0 eina grind vi\u00f0 Skarvatanga og givi\u00f0 l\u00f8gregluni bo\u00f0 um ta\u00f0, Skarvatangi er millum Hvalba og Fro\u00f0ba. \u00cd fyrstuni var ta\u00f0 \u00f3vist, hva\u00f0ar grindin skuldi rekast, annahv\u00f8rt til Trongisv\u00e1gs ella til Hvalbiar, grindin var t\u00e6ttari vi\u00f0 Trongisv\u00e1g, men steymurin var har\u00f0ur og gekk nor\u00f0ureftir naka\u00f0 seinni. S\u00fdsluma\u00f0urin og grindaformenninir \u00ed Su\u00f0uroy t\u00f3ku t\u00ed avger\u00f0 um, at grindin skuldi rekast inn \u00e1 Hvalba. Fleiri b\u00e1tar sigldu \u00fat til grindina, og grindamenn \u00far allari oynni f\u00f3ru til Hvalbiar og st\u00f3\u00f0u kl\u00e1rir \u00e1 strondini har. Hetta grindadr\u00e1pi\u00f0 hev\u00f0i ver\u00f0i\u00f0 ta\u00f0 fyrsta \u00ed F\u00f8royum, s\u00ed\u00f0an Sea Shepherd kom til F\u00f8roya vi\u00f0 GrindStop \u00e1takinum, so st\u00f3rur spenningur var um, hv\u00f8rt tey f\u00f3ru at blanda seg \u00ed dr\u00e1pi\u00f0, eins og tey h\u00f8vdu lova\u00f0. \n\nL\u00f8greglan, i\u00f0 hev\u00f0i fingi\u00f0 hj\u00e1lp \u00far Danmark, kom \u00far Havnini vi\u00f0 tyrlu og sperra\u00f0i alt \u00f8ki\u00f0 kring strondina \u00ed Hvalba. Bert royndir grindamenn fingu loyvi til at koma oman \u00e1 strondina. N\u00f8kur Sea Shepherd f\u00f3lk n\u00e1ddu til Hvalbiar, men tey v\u00f3r\u00f0u st\u00f8\u00f0ga\u00f0 av politinum og sluppu ikki oman \u00e1 strondina. N\u00f8kur Sea Shepherd f\u00f3lk, i\u00f0 \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r til Hvalbiar, yvirh\u00e1la\u00f0u ta longu k\u00f8ina, i\u00f0 var sunnanfyri tunnilin, \u00e1\u00f0renn grindin slapp, men hesi v\u00f3ru afturhildin av vanligum borgarum, i\u00f0 sperra\u00f0u bilin hj\u00e1 teimum inni. Fer\u00f0sluproppur var komin \u00ed orsaka\u00f0 av, at n\u00f3gvir bilar koyrdu gj\u00f8gnum einspora\u00f0a tunnilin, m.a. kom ein bussur fr\u00e1 Bygdalei\u00f0um su\u00f0ur gj\u00f8gnum tunnilin, samstundis sum n\u00f3gvir bilar v\u00f3ru \u00e1 veg nor\u00f0ur gj\u00f8gnum tunnilin orsaka\u00f0 av grindini.  \n\nTa\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at grindin slapp og at ta\u00f0 t\u00edskil ikki bleiv naka\u00f0 grindadr\u00e1p. Ve\u00f0ri\u00f0 var ikki til vildar, r\u00e6ttiliga n\u00f3gvur vindur var og har\u00f0ur streymur, og grindin kava\u00f0i illa og at enda fingu grindamenninir \u00e1 b\u00e1tunum ikki eyga \u00e1 hana aftur. Avsperringin var\u00f0 tikin ni\u00f0ur aftur og tey n\u00f3gvu f\u00f3lkini, i\u00f0 v\u00f3ru komin til Hvalbiar \u00ed grind ella fyri at eyglei\u00f0a, f\u00f3ru heimaftur, og bilk\u00f8in \u00far Hvalba gj\u00f8rdist sera long, t\u00ed allir bilarnir skuldu \u00edgj\u00f8gnum smala tunnilin aftur. Umlei\u00f0 200 bilar st\u00f3\u00f0u \u00ed k\u00f8, men alt sp\u00e6ldi t\u00f3 v\u00e6l av, l\u00f8greglumenn hj\u00e1lptu vi\u00f0 til at lei\u00f0a fer\u00f0sluna gj\u00f8gnum tunnilin. \u00c1\u00f0renn grindabo\u00f0ini \u00ed Hvalba 12. august h\u00f8vdu f\u00f3lk kjakast n\u00f3gv um ta\u00f0, at Sea Shepherd var \u00ed F\u00f8royum, og at onki grindadr\u00e1p hev\u00f0i veri\u00f0, me\u00f0an tey v\u00f3ru \u00ed F\u00f8royum. Spenningur hev\u00f0i eisini veri\u00f0 um, hv\u00f8rt l\u00f8greglan var til rei\u00f0ar at for\u00f0a Sea Shepherd \u00ed at \u00f3r\u00f3gva grindadr\u00e1pi \u00ed F\u00f8royum og at verja Sea Shepherd f\u00f3lkini fr\u00e1 at koma til ska\u00f0a undir einum grindadr\u00e1pi. Dagin eftir seg\u00f0i Jaspur Vang, s\u00fdsluma\u00f0ur \u00ed Su\u00f0uroynni, at l\u00f8greglan hev\u00f0i v\u00edst, at hon var kl\u00e1r og me\u00f0na\u00f0i uppg\u00e1vuna.\n\nKeldur \n\n2014\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nSea Shepherd"}
{"id": "28427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teitur%20Gestsson", "title": "Teitur Gestsson", "text": "Teitur M. Gestsson (f\u00f8ddur 19. august 1992) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur sum m\u00e1lverji fyri Havnar B\u00f3ltfelag \u00ed 1. deild og \u00e1 A-landsli\u00f0inum hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nHB leikarar"}
{"id": "28429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrew%20av%20Fl%C3%B8tum", "title": "Andrew av Fl\u00f8tum", "text": "Andrew av Fl\u00f8tum (f\u00f8ddur 13. juni 1979 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur vi\u00f0 Havnar B\u00f3ltfelag sum ein \u00e1lopsleikari. S\u00ed\u00f0an 2001 hevur Andrew eisini sp\u00e6lt \u00e1 A-landsli\u00f0inum hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nFel\u00f8g \n Havnar B\u00f3ltfelag (1996-2003, 2007 -)\n Fremad Amager (2004-2007)\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit v\u00edsa m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum fyrst.\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979\nHB leikarar"}
{"id": "28432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cesar%20Romero", "title": "Cesar Romero", "text": "Cesar Julio Romero, Jr. (15. februar 1907 \u2013 1. januar 1994) er ein amerikanskur skemtari, sj\u00f3nleikari og sangari. Hann var aktivur innan sj\u00f3nvarp og radio \u00ed umlei\u00f0 60 \u00e1r. Hann er eitt n\u00fa kendur fyri at sp\u00e6la leiklutin sum The Joker \u00ed Batman sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini.\n\nLeiklutir \u00ed filmum og innan sj\u00f3nvarp\n The Shadow Laughs (1933)\n Strange Wives (1934)\n Cheating Cheaters (1934)\n British Agent (1934)\n The Thin Man (1934)\n Show Them No Mercy! (1935)\n Rendezvous (1935)\n Diamond Jim (1935)\n Hold 'Em Yale (1935)\n Cardinal Richelieu (1935)\n The Devil is a Woman (1935)\n Metropolitan (1935)\n The Good Fairy (1935)\n A Dream Comes True (1935)\n Clive of India (1935)\n Fifteen Maiden Lane (1936)\n Public Enemy's Wife (1936)\n Nobody's Fool (1936)\n Love Before Breakfast (1936)\n Dangerously Yours (1937)\n Wee Willie Winkie (1937)\n Armored Car (1937)\n She's Dangerous (1937)\n Ali Baba Goes to Town (1937)\n My Lucky Star (1938)\n Five of a Kind (1938)\n Always Goodbye (1938)\n Happy Landing (1938)\n The Cisco Kid and the Lady (1939)\n Charlie Chan at Treasure Island (1939)\n Frontier Marshal (1939)\n Return of the Cisco Kid (1939)\n A Little Princess (1939)\n Wife, Husband and Friend (1939)\n The Little Princess (1939)\n Hollywood Hobbies (1939)\n The Gay Caballero (1940)\n Lucky Cisco Kid (1940)\n Viva Cisco Kid (1940)\n He Married His Wife (1940)\n Week-End in Havana (1941)\n The Great American Broadcast (1941)\n Ride on Vaquero (1941)\n Tall, Dark and Handsome (1941)\n Romance of the Rio Grande (1941)\n Dance Hall (1941)\n Springtime in the Rockies (1942)\n Orchestra Wives (1942)\n Tales of Manhattan (1942)\n A Gentleman at Heart (1942)\n Wintertime (1943)\n Coney Island (1943)\n Screen Snapshots: Hollywood Victory Show (1946)\n Captain from Castile (1947)\n Carnival in Costa Rica (1947)\n That Lady in Ermine (1948)\n Julia Misbehaves (1948)\n Deep Waters (1948)\n The Beautiful Blonde from Bashful Bend (1949)\n Screen Snapshots: Motion Picture Mothers, Inc. (1949)\n Love That Brute (1950)\n Once a Thief (1950)\n FBI Girl (1951)\n Lost Continent (1951)\n Happy Go Lovely (1951)\n Lady in the Fog (aka Scotland Yard Inspector) (1952)\n The Jungle (1952)\n Prisoners of the Casbah (1953)\n Street of Shadows (1953)\n Vera Cruz (1954)\n The Racers (1955)\n The Americano (1955)\n Around the World in 80 Days (1956)\n The Leather Saint (1956)\n The Heart and the Sword (1956)\n The Story of Mankind (1957)\n The Lucille Ball-Desi Arnaz Show (1957)\n Villa!! (1958)\n My Private Secretaries (1959)\n Rawhide (1959\u20131965)\n Ocean's 11 (1960)\n Pepe (1960)\n Five Fingers \u00ed partinum \"Counterfeit\", var aldrig sp\u00e6lt \u00e1 NBC (1960)\n Seven Women from Hell (1961)\n The Runaway (1961)\n If a Man Answers (1962)\n We Shall Return (1962)\n The Beachcomber (1962)\n Donovan's Reef (1963)\n Rawhide (1962) Parturin \"The Child Woman\", sum Big Tim Sloan\n The Castilian (1963)\n Saint Mike (1963)\n 77 Sunset Strip (1963)\n Burke's Law (1963\u20131965)\n A House Is Not a Home (1964)\n Dr. Kildare (1964)\n Marriage on the Rocks (1965)\n Sergeant Deadhead (1965)\n The Man from U.N.C.L.E. (1965)\n Two on a Guillotine (1965)\n Ben Casey (1965)\n Bonanza (1965) 1 partur\n Batman (1966\u20131968)\n Daniel Boone (1966\u20131969)\n Broken Sabre (1966)\n T.H.E. Cat (1967)\n Hot Millions (1968)\n Madigan's Millions (1968)\n Once Upon a Wheel (1968)\n Get Smart (1968)\n Skidoo (1968)\n The Computer Wore Tennis Shoes (1969)\n Latitude Zero (1969)\n Midas Run (1969)\n Here's Lucy (1969)\n Crooks and Coronets (1969)\n A Talent for Loving (1969)\n Target: Harry (1969)\n Bewitched (1970)\n It Takes a Thief (1970)\n The Red, White, and Black (1970)\n Julia (1970)\n The Jimmy Stewart Show (1971\u20131972)\n Alias Smith and Jones (1971\u20131972)\n Nanny and the Professor (1971)\n The Last Generation (1971)\n Mooch Goes to Hollywood (1971)\n Now You See Him, Now You Don't (1972)\n The Mod Squad (1972)\n The Proud and the Damned (1972)\n Chase (1973)\n The Spectre of Edgar Allan Poe (1974)\n Ironside (1974)\n Banacek (1974)\n The Haunted Mouth (1974)\n Timber Tramps (1975)\n Medical Center (1975)\n The Strongest Man in the World (1975)\n Ellery Queen (1976)\n Carioca Tiger (1976)\n Mission to Glory: A True Story (1977)\n Chico and the Man (1977)\n Vega$ (1978)\n Buck Rogers in the 25th Century (1979)\n Fantasy Island (1979\u20131983)\n Charlie's Angels (1980)\n Matt Houston (1982)\n Magnum, P.I. (1983)\n Hart to Hart (1983)\n The Love Boat (1984\u20131986)\n Flesh and Bullets (1985)\n Riptide (1985\u20131986)\n Lust in the Dust (1985)\n Berrenger's (1985)\n Falcon Crest (1985\u20131988)\n Murder, She Wrote (1985, 1992)\n Judgement Day (1988)\n The Tracey Ullman Show (1988)\n Babes (1990)\n The Golden Girls (1990)\n Jack's Place (1992)\n Carmen Miranda: Bananas is My Business (1995) (dokumentar)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Cesar Romero \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1907\nAndl\u00e1t \u00ed 1994"}
{"id": "28433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burgess%20Meredith", "title": "Burgess Meredith", "text": "Oliver Burgess Meredith (16. november 1907 \u2013 9. september 1997) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri \u00ed teatri, \u00e1 filmi og innan sj\u00f3nvarp. Hann er eitt n\u00fa kendur fyri at sp\u00e6la The Penguin \u00ed Batman og boksaravenjaran Mickey Goldmill \u00ed filmr\u00f8\u00f0ini Rocky.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1907\nAndl\u00e1t \u00ed 1997"}
{"id": "28434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frank%20Gorshin", "title": "Frank Gorshin", "text": "Fraklin John \"Frank\" Gorshin, Jr. (5. apr\u00edl 1933 \u2013 17. mai 2005) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari. Hann er eitt n\u00fa kendur fyri at sp\u00e6la leiklutin sum The Riddler \u00ed Batman sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini.\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2005"}
{"id": "28435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eartha%20Kitt", "title": "Eartha Kitt", "text": "Eartha Mae Kitt (17. januar 1927 \u2013 25. desember 2008) var ein amerikanskur skemtari, sj\u00f3nleikari og sangari, sum m.a. var kend fyri s\u00edn sermerkta sangst\u00edl og fyri sangin \"C'est Si Bon\" fr\u00e1 1953 og uppruna \u00fatg\u00e1vuna av kenda j\u00f3lasanginum \"Santa Baby\", fr\u00e1 1953. B\u00e1\u00f0ir sangirnir n\u00e1ddu amerikanska Top 10 hitlistan.\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "28437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20de%20Gea", "title": "David de Gea", "text": "David de Gea Quintana, f\u00f8ddur 7. november 1990 \u00ed Madrid er ein spanskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur vi\u00f0 enska Premier League felagnum Manchester United F.C. og A-landsli\u00f0inum hj\u00e1 Spania sum m\u00e1lverji. Hann byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3ltsyrkislei\u00f0 \u00ed spanska La Liga felagnum Atl\u00e9tico Madrid, fyrst \u00e1 n\u00e6stbesta li\u00f0num og so \u00e1 besta li\u00f0num. Hann skifti til Manchester United \u00ed 2011.\n\nTitlar \nAtl\u00e9tico Madrid\nUEFA Europa League (1): 2009\u201310\nUEFA Super Cup (1): 2010\n\nManchester United\nPremier League (1): 2012\u201313\nFA Community Shield (2): 2011, 2013\n\nSpanskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "28454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Plastnoist", "title": "Plastnoist", "text": "Plastnoist var ein f\u00f8royskur rokkb\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur umlei\u00f0 1988 av br\u00f8\u00f0runum Kaj Klein og Karl Anton Klein.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fredrika", "title": "Fredrika", "text": "Fredrika er ein b\u00fdur \u00ed \u00c5sele kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 215 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sterbottens l\u00e4n"}
{"id": "28457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joan%20Rivers", "title": "Joan Rivers", "text": "Joan Alexandra Rosenberg (n\u00e9e Molinsky; 8. juni, 1933 \u2013 4. september, 2014) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari, rith\u00f8vundur og sj\u00f3nvarpsvertur. Hon var best kend sum stand-up skemtari, fyri at vera ein av teimum i\u00f0 h\u00fdstu E! m\u00f3tas\u00fdningina Fashion Police, og fyri at sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed reality sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum Joan & Melissa: Joan Knows Best? saman vi\u00f0 d\u00f3ttrini, Melissa Rivers.\n\nB\u00f8kur\nHaving a Baby Can Be a Scream, \u00fatgivin 1974, Forlag: J.P. Tarcher (Sj\u00e1lvhj\u00e1lp/Humor)\nThe Life and Hard Times of Heidi Abromowitz - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 1984. Forlag:Doubleday|isbn=978-0385293594}} (Humor)\nEnter Talking - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 1986. Forlag: Dell Publishing Co |isbn=978-0440122449 (Sj\u00e1lvs\u00e6vis\u00f8ga)\nStill Talking - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 1991. Forlag: Random House, isbn=978-0394579917 (Sj\u00e1lvs\u00e6vis\u00f8ga)\nJewelry by Joan Rivers - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 1995. Forlag: Abbeville Press, isbn=978-1558598089 (Non-Fiction)\nBouncing Back: I've Survived Everything ... and I Mean Everything ... and You Can Too! - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 1997, forlag: HarperTorch isbn=978-0061096013\nFrom Mother to Daughter: Thoughts and Advice on Life, Love and Marriage - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 1998. Forlag: Birch Lane Pr;|isbn=978-1559724937 (Sj\u00e1lvhj\u00e1lp)\nDon't Count the Candles: Just Keep the Fire Lit! - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 1999. Forlag: HarperCollins|isbn= 978-0060183837 (Sj\u00e1lvhj\u00e1lp)\nMurder at the Academy Awards (R): A Red Carpet Murder Mystery - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 2009, forlag: Pocket isbn=1416599371 (Fiksj\u00f3n)\nMen Are Stupid...And They Like Big Boobs: A Woman's Guide to Beauty Through Plastic Surgery - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 2009, isbn=141659924X (Ikki-Fiksj\u00f3n)\nI Hate Everyone...Starting with Me - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 2012. Forlag: Berkley Trade, isbn=978-0425255896 (Humor)\nDiary of a Mad Diva - \u00fatg\u00e1vu\u00e1r: 2014. Forlag: Berkley Publishing Group, isbn=978-0425269022 (Humor)\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "28459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjisamband%20F%C3%B8roya", "title": "Svimjisamband F\u00f8roya", "text": "Svimjisamband F\u00f8roya er eitt sersamband fyri svimjifel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum og er limur \u00ed \u00cdSF. Svimjisamband F\u00f8roya var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1980.\n\nNevndin \n\nJon Hestoy, forma\u00f0ur\nR\u00f3kur \u00ed J\u00e1kupsstovu,n\u00e6stforma\u00f0ur\nAnni \u00e1 H\u00e6dd, skrivari\nHanna \u00ed Horni, nevndarlimur\nS\u00f8rin Djurhuus, nevndarlimur\nEy\u00f0un H\u00fasgar\u00f0, tiltakslimur\nDj\u00f3ni Dalsgar\u00f0, a\u00f0alskrivari\n\nLimafel\u00f8g \n\nFlot\nFuglafjar\u00f0ar Svimjifelag\nHavnar Svimjifelag\nReysti\nSusvim\n\u00c6gir\n\nKeldur \n\nSersambond \u00ed F\u00f8royum\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "28463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20Ulrich", "title": "Lars Ulrich", "text": "Lars Ulrich (f\u00f8ddur 26. desember 1963 \u00ed Gentofte) er ein danskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00e1 trummur \u00ed b\u00f3lkinum Metallica, i\u00f0 hann var vi\u00f0 til at skapa saman vi\u00f0 sangaranum James Hetfield.\n\nDanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nMetallica"}
{"id": "28464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Metallica", "title": "Metallica", "text": "Metallica er ein amerikanskur b\u00f3lkur, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1981 (\u00ed Los Angeles \u00ed Kalifornia) og leikar enn \u00ed dag. B\u00f3lkurin hevur f\u00fdra limir: James Hetfield (sangur og gittar), Kirk Hammett (gittar), Robert Trujillo (bass) og Lars Ulrich (trummur). Metallica hava givi\u00f0 n\u00edggju album, n\u00edggju Grammies, 26 musikvideo og 37 singlar \u00fat s\u00ed\u00f0an b\u00f3lkurin byrja\u00f0i. Teirra album Metallica, i\u00f0 eisini er kent sum \"Black Album\" hevur selt yvir 20 milli\u00f3nir og er v\u00e1tta 16x platinum av Recording Industry Association of America\u00a0(RIAA) \u00ed 13. December, 2012.\n\nByrjanin, Kill 'Em All (1981-83) \nMetallica byrja\u00f0i \u00ed Los Angeles, Kalifornia \u00ed 1981, t\u00e1 i\u00f0 Lars Ulrich koyrdi eina l\u00fdsing \u00ed bla\u00f0i\u00f0 \"The Recycler\", i\u00f0 las: \"Drummer looking for other metal musicians to jam with\u00a0Tygers of Pan Tang,\u00a0Diamond Head\u00a0and\u00a0Iron Maiden.\" (\"Trummusp\u00e6lari, i\u00f0 leitar eftir a\u00f0rir metal t\u00f3nleikarir at sp\u00e6la Tygers of Pan Tang, Diamond Head og Iron Maiden saman vi\u00f0\") James Hetfield svara\u00f0i l\u00fdsingina vi\u00f0 at ringa til Lars. James var \u00f3gvuliga sm\u00e6\u00f0in t\u00e1 hann var ungur, og m\u00e1tti f\u00e1a eitt skump fr\u00e1 vinmannin Hugh Tanner. Aftan\u00e1 Lars og James h\u00f8vdu sp\u00e6lt saman, s\u00f3u teir m\u00f8guleikar. Teir f\u00f3ru at taka ein sang upp til Metal Massacre hj\u00e1 Metal Blade Records. Teir fingu vinin, Ron McGovney at sp\u00e6la bass, og Dave Mustaine (n\u00fa Megadeth) \u00e1 gittar. Sangurin fekk n\u00f3g n\u00f3gva uppmerking til at sp\u00e6la teirra fyrsta framf\u00f8rslu \u00ed 1982. Lars fekk Ron Quintana at finna upp\u00e1 n\u00f8vn til teir. Til endans kundi hann velja \u00edmillum MetalMania og Metallica, har hann valdi ta\u00f0 seinna. Metallica var enduliga stovna.\n\nJames og Lars v\u00f3ru \u00f3n\u00f8gdir vi\u00f0 Ron McGovney, og \u00e6tla\u00f0u at skifta hann \u00fat. \u00c1 ein t\u00far \u00ed Whisky A Go Go, ein bar \u00ed Hollywood, hoyrdu teir Cliff Burton sp\u00e6la. B\u00e1\u00f0ir James og Lars elska\u00f0u ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0i Cliff fekk s\u00edn bass at gera. Teir f\u00f3ru upp til hann og pr\u00e1ta\u00f0u um hann vildi vera vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lk teirra. Cliff var vi\u00f0 upp\u00e1 ta\u00f0, men hann vildi hava teir at flytta til San Francisco. Cliff Burton kom upp\u00ed Metallica, og teir fluttu. T\u00e1 v\u00f3ru teir kl\u00e1rir at geva eitt album \u00fat, t\u00f3 funnu teir \u00fatav at teir ikki h\u00f8vdu n\u00f3g n\u00f3gvan pening til at upptaka ta\u00f0. Megaforce Records g\u00f3vu teimun m\u00f8guleikan at taka fl\u00f8guna upp. T\u00e1 teir skuldu byrja at taka upp, blaka\u00f0u teir Dave Mustaine \u00fat \u00far b\u00f3lkinum vegna hansara alkahol misn\u00fdtslu, i\u00f0 seinni leiddi til ein beiskan Dave seinni \u00ed \u00e1rini. Hann d\u00e1mdi ikki Kirk Hammet, t\u00ed hann helt hann stjala s\u00edtt pl\u00e1ss. Sama dag fingu teir Kirk Hammet at taka yvir. Kirk fekk bo\u00f0 t\u00e1 hann bleiv ringdir upp, me\u00f0an hann sat \u00e1 vesi 1. Apr\u00edl og helt ta\u00f0 var apr\u00edlsnar, men kom kortini. Teir v\u00f3ru kl\u00e1rir at gera fl\u00f8guna uttan fleiri trupulleikar. T\u00e1 teir v\u00f3ru lidnir, m\u00e1ttu teir komu upp vi\u00f0 navn til fl\u00f8guna. Teir h\u00f8vdu avtalt at fl\u00f8gan skuldi eita \"Metal Up Your Ass\", men ta\u00f0 hildu Megaforce Records ikki teir kundu geva \u00fat og Cliff svara\u00f0i skemtiliga \"Kill 'em all\" til Megaforce, t\u00ed teir ikki vildi geva eitt \u00f3h\u00f3skandi navn \u00fat. \u00c1 henda h\u00e1tt kom navni\u00f0 \u00e1 fyrstu fl\u00f8guna hj\u00e1 Metallica. Saman vi\u00f0 Raven byrja\u00f0u teir ein tour, i\u00f0 \u00e6t Kill 'Em All for One.\n\nRide the Lightning, Master of Puppets (1984-1986) \n\u00cd byrjanin av 1984 koyrdu Metallica runt \u00ed Holland saman vi\u00f0 b\u00f3lkinum Venom. Seinni \u00e1 \u00e1rinum gj\u00f8rdu teir fl\u00f8guna Ride the Lightning. Fl\u00f8gan var tikkin upp \u00ed Sweet Silence Studios \u00ed Danmark og bleiv koyrd \u00fat Augustm\u00e1na\u00f0in, 1984 og rakti nr. 100 \u00e1 Billboard 200. \u00cd Septemburm\u00e1na\u00f0in s\u00e1 stj\u00f3rin \u00e1 Elektra Records, Michael Alago, Metallica sp\u00e6la. Hetta vakti undran hj\u00e1 honum, i\u00f0 leiddi til Metallica blivu skrivdir til Elektra. B\u00f3lkurin byrja\u00f0i at vaksa skj\u00f3tt og teir byrja\u00f0u eisini s\u00edtt fyrsta tour \u00ed Evropa og f\u00f3ru so aftur til Amerika fyri ein annan tour saman vi\u00f0 W.A.S.P. og \u00ed 1985 sp\u00e6ldi teir eina st\u00f3ra konsert, Monsters of Rock, saman vi\u00f0 Bon Jovi og Ratt, \u00ed Ongland, har i\u00f0 70.000 f\u00f3lk komu at lurta. Tri\u00f0ja fl\u00f8guna hj\u00e1 Metallica, Master of Puppets, i\u00f0 eisini var tikkin upp \u00ed Sweet Silence Studios \u00ed Danmark, var koyrd \u00fat \u00ed 1986. Ta\u00f0 var kalt \u00ed r\u00faminum, teir sp\u00e6ldi fl\u00f8guna inn, i\u00f0 mangt anna\u00f0 gav trummirnar eitt anna\u00f0 lj\u00f3\u00f0. Fl\u00f8gan er ofta tosa um sum bestu fl\u00f8guna hj\u00e1 Metallica.\n\nSeinni \u00e1 \u00e1rinum 1986 koyrdu Metallica \u00ed ein bus \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed samanhang vi\u00f0 teirra 'Damage Inc.' tour. \u00cd bussinum sp\u00e6ldu Kirk og Cliff kort um hv\u00f8r fekk ovara song, har Cliff vann. T\u00ed\u00f0verri koyrdi bussurin \u00fatav vegnum og Cliff var sendur \u00far vindeyga og undir bussin, i\u00f0 kom dettandi aftan\u00e1. F\u00f3lkini vi\u00f0 bussin royndu at f\u00e1a bussin av honum vi\u00f0 kranabil, men t\u00f3 mistu teir bussin, i\u00f0 lendi \u00e1 Cliff enn einafer\u00f0 og hann doy\u00f0i \u00e1 sta\u00f0num.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1983 - Kill 'Em All\n 1984 - Ride the Lightning\n 1986 - Master of Puppets\n 1988 - ...And Justice For All\n 1991 - Metallica\n 1996 - Load\n 1997 - Reload\n 2003 - St. Anger\n 2008 - Death Magnetic\n 2016 - Hardwired...to Self-Destruct\n 2023 - 72 Seasons\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetallica"}
{"id": "28485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0%20Karelia", "title": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Karelia", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Karelia, (Russiskt: \u0420\u0435\u0441\u043f\u0443\u0431\u0438\u043b\u043a\u0430 \u041a\u0430\u0440\u0435\u043b\u0438\u044f (Respublika Karelija), Karelskt: Karjalan tazavaldu, Finskt: Karjalan tasavalta, Vespiskt: Karjalan tazovaldkund) er eitt russiskt l\u00fd\u00f0veldi (republikk) \u00ed \u00fatnyr\u00f0ings Russlandi. Karelia er eitt sokalla\u00f0 autonomt l\u00fd\u00f0veldi \u00ed  Russiska sambandsr\u00edkinum. L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Karelia er tann eystari parturin av s\u00f8guliga landslagnum Karelia (Karelen), og ver\u00f0ur stundum kalla\u00f0 Eystur-Karelia (\u00d6stkarelen).\n\nEvropa\nAsia\nRussland"}
{"id": "28498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20Kiel", "title": "Richard Kiel", "text": "Richard Dawson Kiel (13. september, 1939 - 10. september, 2014) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari, best kendur fyri s\u00edn leiklut sum Jaws \u00ed fleiri James Bond filmum.\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "28502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marlon%20Brando", "title": "Marlon Brando", "text": "Marlon Brando (f\u00f8ddur 3. apr\u00edl 1924 \u00ed Omaha \u00ed Nebraska - dey\u00f0ur 1. juli 2004 \u00ed Los Angeles \u00ed Kalifornia) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nFilmografi\n 1950: The Men\n 1951: A Streetcar Named Desire\n 1952: Viva Zapata!\n 1953: Julius Caesar\n 1953: The Wild One\n 1954: On the Waterfront\n 1954: D\u00e9sir\u00e9e\n 1955: Guys and Dolls\n 1956: The Teahouse of the August Moon\n 1957: Sayonara\n 1958: The Young Lions\n 1959: The Fugitive Kind\n 1961: One-Eyed Jacks\n 1962: Mutiny on the Bounty\n 1963: The Ugly American\n 1964: Bedtime Story\n 1965: Morituri\n 1966: The Chase\n 1967: A Countess from Hong Kong\n 1968: Candy\n 1969: The Night of the Following Day\n 1969: Burn!\n 1970: King: A Filmed Record... Montgomery to Memphis\n 1972: The Godfather\n 1972: Last Tango in Paris \n 1976: The Missouri Breaks\n 1978: Superman\n 1979: Apocalypse Now\n 1980: The Formula\n 1989: A Dry White Season 1990: The Freshman 1992: Christopher Columbus: The Discovery 1995: Don Juan DeMarco 1996: The Island of Dr. Moreau 1997: The Brave 1998: Free Money 2001: The Score''\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Marlon Brando \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 2004"}
{"id": "28503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marianne%20Clausen", "title": "Marianne Clausen", "text": "Marianne Clausen (f\u00f8dd 1947, dey\u00f0 17. september 2014) var ein danskur t\u00f3nleikafr\u00f8\u00f0ingur og k\u00f3rlei\u00f0ari. Hon er best kend fyri s\u00edtt granskingararbei\u00f0i \u00ed f\u00f8royskum si\u00f0bundnum t\u00f3nleiki. Arbei\u00f0i hennara fevndi um ni\u00f0urskriving av uppt\u00f8kum av kingosangi, kv\u00e6\u00f0um, v\u00edsum og skjaldrum. Hon gav \u00fat s\u00edtt l\u00edvsverk, sum kom \u00ed f\u00fdra b\u00f3kum fr\u00e1 2003 til 2012. Hon var\u00f0 hei\u00f0ra \u00ed F\u00f8royum fyri hetta arbei\u00f0i, hon fekk  Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens \u00ed 2003 og Hei\u00f0ursg\u00e1vu landsins \u00ed 2012. Hon hevur eisini gj\u00f8rt munagott arbei\u00f0i vi\u00f0 at ni\u00f0urskriva l\u00f8gini eftir Regin Dahl. Marianne stj\u00f3rna\u00f0i f\u00f8royska k\u00f3rinum \u00ed Keypmannahavn, H\u00fasak\u00f3ri\u00f0, \u00ed fleiri \u00e1r.\n\n\u00datg\u00e1vur \n2014 - F\u00f8roya lj\u00f3\u00f0 Sound of the Faroes, 280 f\u00f8roysk l\u00f8g, Forlagi\u00f0 Sti\u00f0in gav \u00fat, 319 s\u00ed\u00f0ur, tv\u00e6r fl\u00f8gur vi\u00f0 upprunauppt\u00f8kum til 67 n\u00f3tad\u00f8mi fylgja vi\u00f0 b\u00f3kini.Tr\u00f3ndur Patursson hevur gj\u00f8rt k\u00e1pumyndina, ISBN: 978-99918-42-73-8\n2012 - Skjaldur r\u00edmur og ramsur Faroese skjaldur and rhymes, Sti\u00f0in, 257 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 978-99918-42-67-7\n2010 - V\u00edsul\u00f8g \u00ed F\u00f8royum Danish folk ballads in the Faroes, Sti\u00f0in, 506 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 9789991842592\n2006 - Andlig v\u00edsul\u00f8g \u00ed F\u00f8royum Spiritual songs in the Faroes, Forlagi\u00f0 Sti\u00f0in, 542 s\u00ed\u00f0ur, ISBN: 978-99918-42-41-1\n2003 - F\u00f8roya kv\u00e6\u00f0i VIII - L\u00f8gini \n1995 - Hundredesyv visebogen. - H.N.Jacobsens b\u00f3kahandil gav \u00fat. 280 s\u00ed\u00f0ur\n\nHei\u00f0ur \n2012 - Hei\u00f0ursg\u00e1va landsins\n2010 - Hei\u00f0ursbr\u00e6v Musikkl\u00e6rarafelagsins\n2003 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens\n\nKeldur \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAndl\u00e1t \u00ed 2014\nK\u00f3rlei\u00f0arar"}
{"id": "28504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%A1lormur", "title": "St\u00e1lormur", "text": "St\u00e1lormar (lat\u00edn Anguis fragilis) eru ikki r\u00e6ttiligar slangur, men e\u00f0lur. Sum t\u00e6r eru mentar, hava summar e\u00f0lur, eitt n\u00fa st\u00e1lormurin, mist \u00fatlimirnar. Teir ver\u00f0a nevndir so, t\u00ed kroppurin skyggir sum st\u00e1l. Teir eru mest \u00ed kjarri og \u00e1 vi\u00f0aveingi \u00ed Evropa, \u00ed \u00datsynningsasia og \u00ed Nor\u00f0urafrika. Teir taka eiturkoppar, sniglar og skord\u00fdr. St\u00e1lormur ver\u00f0ur einar 50 cm langur. Teir verpa ikki sum flestar a\u00f0rar e\u00f0lur, men leggja livandi, fullb\u00fanar ungar. \n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "28506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krossfiskar", "title": "Krossfiskar", "text": "Krossfiskar (fr\u00f8\u00f0iheiti Asteroidea) eta sj\u00f3sniglar, skeljar, sj\u00f3svampar, koralld\u00fdr og onnur d\u00fdr. Teir n\u00fdta s\u00fagsk\u00e1lirnar \u00e1 undirbor\u00f0inum \u00e1 \u00f8rmunum, t\u00e1 i\u00f0 teir flyta seg. Tindar eru \u00e1 kroppinum og \u00f8rmunum. \u00c1 havsbotni liva krossfiskar, slangukrossfiskar og a\u00f0rar tindah\u00fa\u00f0ir \u00ed h\u00f3patali. Krossfiskar ver\u00f0a \u00far 8 cm og upp \u00ed 1 m. \u00ed tv\u00f8rm\u00e1t. Krossfiskar hava vanliga fimm armar. Igulker l\u00edkjast krossfiskum, i\u00f0 hava lagt armarnar upp og saman \u00edm\u00f3ti mi\u00f0juni, so tey eru rundvaksin. Krossfiskar hava sm\u00e1ar, runda\u00f0ar nabbar og k\u00e1lkpl\u00e1tur \u00ed h\u00fa\u00f0ini. Krossfiskar eta t.d. skelja- og koralld\u00fdr. B\u00e6\u00f0i krossfiskar og igulker skr\u00ed\u00f0a \u00e1 sm\u00e1um s\u00fagf\u00f3tum. S\u00fagf\u00f8turnir hava samband vi\u00f0 vatnr\u00e6saskipan, i\u00f0 pumpar vatn \u00fat \u00ed s\u00fagf\u00f8turnar, tey seta \u00fat \u00edgj\u00f8gnum sm\u00e1 hol \u00ed k\u00e1lkskelini. S\u00fagf\u00f8turnir ver\u00f0a styttri ella longri, sum tr\u00fdsti\u00f0 \u00ed teimum er. Igulker kunnu t\u00ed taka seg upp eftir steyrr\u00f8ttum klettum, og krossfiskur f\u00e6r vi\u00f0 s\u00fagsk\u00e1lunum toga\u00f0 skeljarnar \u00e1 skeljad\u00fdri sundir og eti\u00f0 ta\u00f0. Flestir partar \u00e1 krossfiski vaksa \u00fat aftur og serliga armarnir. Missir hann ein arm, er hann vaksin \u00fat aftur eftir tveimum vikum. \u00cd mi\u00f0jun undirbor\u00f0inum eru munnurin og magin \u00e1 krossfiskinum, og goti\u00f0 er oman\u00e1. Nervalagi\u00f0, meltingarlei\u00f0in og vatnr\u00e6saskipanin greina seg \u00fat \u00ed allar armarnar. \n\nVanligi krossfiskurin togar vi\u00f0 s\u00fagf\u00f3tunum \u00e1 \u00f8rmunum skeljarnar sundur. T\u00e1 i\u00f0 skeljad\u00fdri\u00f0 maktast, noy\u00f0ist ta\u00f0 at gapa. So smoyggir krossfiskurin magan inn \u00edmillum skeljarnar og letur sodningarv\u00e6tu \u00ed ta\u00f0, og s\u00fdgur ta\u00f0 bleyta d\u00fdri\u00f0 \u00ed seg. Krossfiskur etur m.a. skeljad\u00fdr, og hann n\u00fdtir s\u00fagf\u00f8turnar at opna skeljarnar. So tr\u00fdstir hann magan inn \u00edgj\u00f8gnum opi\u00f0 og etur fongin.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "28511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valdstr%C3%ADb%C3%BDti", "title": "Valdstr\u00edb\u00fdti", "text": "Samb\u00e6rt l\u00e6ru um tr\u00edb\u00fdti av valdinum er ta\u00f0 so, at l\u00f3ggevandi, \u00fatinnandi og d\u00f8mandi virka atskilt fyri at sleppa undan valdsmisn\u00fdtslu. Teir tr\u00edggir stovnarnir, sum b\u00fdta valdi\u00f0 \u00ed landinum \u2013 l\u00f3ggevandi-, \u00fatinnandi- og d\u00f8mandi valdi\u00f0 \u2013 skulu ansa eftir hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum og tryggja eina javnv\u00e1g (checks and balances \u00e1 enskum). Charles de Montesquieu leg\u00f0i ta\u00f0 fram fyri meira enn h\u00e1lvt tri\u00f0ja hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, helst \u00edbl\u00e1stur av tankag\u00f3\u00f0sinum hj\u00e1 Platon og n\u00e6mingi hansara Aristoteles. Kendi fraklendingurin tv\u00edhelt ikki um hetta tr\u00edb\u00fdti\u00f0, var t\u00f8rvur \u00e1 fleiri v\u00f8ldum, eitt n\u00fa at f\u00edggjargeiri og tj\u00f3\u00f0banki gj\u00f8rdust eitt vald, so var ta\u00f0 ein m\u00f8guleiki hj\u00e1 teimum, sum hildu seg hava t\u00f8rv \u00e1 hesum. So kj\u00f8lfestur er hesin hugbur\u00f0urin um tr\u00edb\u00fdti\u00f0 av valdinum kortini vor\u00f0in, at hann er grundfestur \u00ed flestu stj\u00f3rnarskr\u00e1um \u00e1 okkara lei\u00f0um. B\u00fdti\u00f0 \u00edmillum ta\u00f0 l\u00f3ggevandi-, \u00fatinnandi- og d\u00f8mandi valdi\u00f0 \u00ed samfelagnum. Hj\u00e1 Aristoteles er ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a samfelagi\u00f0 eisini ein blanding av f\u00e1mannar\u00e6\u00f0i og f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i. Hesa st\u00fdrisskipan nevnir hann politeia, sum merkir forfatning, stj\u00f3rnarskipan ella konstituti\u00f3n. Politeia stendur fyri ta\u00f0 \u201dg\u00f3\u00f0a\u201d meirilutast\u00fdri\u00f0, blanda\u00f0 vi\u00f0 p\u00f8rtum av f\u00e1mannar\u00e6\u00f0i og st\u00fdri undir l\u00f3gini. Politeia er ta\u00f0 st\u00fdrisskipanarslagi\u00f0, har f\u00f3lki\u00f0 st\u00fdrir til felags gagn. Ein sl\u00edk blandingsst\u00fdrisskipan skapar eina valdsjavnv\u00e1g. \n\nHeimast\u00fdrisl\u00f3gin skilir sundur m\u00e1ls\u00f8kini vi\u00f0v\u00edkjandi F\u00f8royum \u00ed serm\u00e1l, har \u00c0ki Dam var fremstur. L\u00f8gtingi\u00f0 hevur l\u00f3ggevandi og Landsst\u00fdri\u00f0 \u00fatinnandi valdi\u00f0, og felagsm\u00e1l, sum vera fyrisitin av r\u00edkismyndugleikunum. Millum anna\u00f0 er umhv\u00f8rvi og samfer\u00f0sluvi\u00f0urskifti serm\u00e1l, me\u00f0an til d\u00f8mis l\u00f8gregla, \u00e1k\u00e6rumyndugleiki og r\u00e6ttargangs- og revsil\u00f3g eru felagsm\u00e1l. St\u00fdrisskipanarl\u00f3gin \u00e1setir innanh\u00fdsis valdsb\u00fdti\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Nevndin v\u00edsir \u00e1, at skipanin \u00ed okkara grannalondum vi\u00f0 tr\u00edb\u00fdti av valdinum millum l\u00f3ggevandi, \u00fatinnandi og d\u00f8mandi valdi\u00f0 ikki er galdandi \u00ed F\u00f8royum. D\u00f8mandi valdi\u00f0 er hj\u00e1 d\u00f3mst\u00f3lum r\u00edkisins. Hetta er felagsm\u00e1l, sum heimast\u00fdri\u00f0 ikki hevur yvirtiki\u00f0, og l\u00f8gting og landsst\u00fdri hava onga \u00e1virkan \u00e1 d\u00f8mandi valdi\u00f0. L\u00f3ggevandi og \u00fatinnandi valdi\u00f0 er hj\u00e1 l\u00f8gtinginum. T\u00f3 hevur landsst\u00fdri\u00f0 st\u00f3ran part av fyrisitingini um hendi, men ta\u00f0 m\u00e1 geva seg undir l\u00f8gtingsins avger\u00f0ir og hevur ikki endaligt fyrisitingarligt vald.\n\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ES-Parlamenti%C3%B0", "title": "ES-Parlamenti\u00f0", "text": "ES-Parlamenti\u00f0 ella Evropa-tingi\u00f0 er einasti stovnur \u00ed ES, sum hevur beinlei\u00f0is mandat fr\u00e1 borgarunum. Teir 751 limirnir eru b\u00fdttir sundur \u00ed sjey b\u00f3lkar ella \u201cflokkar\u201d. Parlamenti\u00f0 umbo\u00f0ar f\u00f3lki\u00f0 \u00ed ES. Parlamenti\u00f0 skal umr\u00f8\u00f0a, g\u00f3\u00f0kenna og evt. broyta uppskotini fr\u00e1 Kommissi\u00f3nini: uppskotini fr\u00e1 Kommissi\u00f3nini fara fyrst til Parlamenti\u00f0, har tey antin ver\u00f0a vraka\u00f0, g\u00f3\u00f0tikin ella broytt. Eins og \u00ed L\u00f8gtinginum ver\u00f0a uppskot beind \u00ed ymiskar nevndir. Ver\u00f0a uppskotini ikki vraka\u00f0, fara tey s\u00ed\u00f0ani v\u00ed\u00f0ari til ES-R\u00e1\u00f0i\u00f0, sum eisini skal g\u00f3\u00f0kenna tey. Harumframt velur Parlamenti\u00f0 kommissi\u00f3nsformannin og skal g\u00f3\u00f0kenna alla Kommissi\u00f3nina. Parlamenti\u00f0 hevur sostatt beinlei\u00f0is \u00e1virkan \u2013 og tey sm\u00e1u londini eru greitt yvirumbo\u00f0a\u00f0. \u00d8ll limalond f\u00e1a \u00ed minsta lagi seks limir, og j\u00fa fleiri f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed einum landi, j\u00fa f\u00e6rri limir f\u00e6r landi\u00f0 fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva. H\u00f8vdu F\u00f8royar veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur ES-limur, h\u00f8vdu vit \u00ed 2014 havt krav um seks tinglimir.\n\nES\nTj\u00f3\u00f0arting"}
{"id": "28518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ES-Kommissi%C3%B3nin", "title": "ES-Kommissi\u00f3nin", "text": "ES-Kommissi\u00f3nin ella Evropakommissi\u00f3nin kann kallast \u201cstj\u00f3rnin\u201d \u00ed ES. Hon umbo\u00f0ar ES yvirskipa\u00f0, og skal ikki taka tj\u00f3\u00f0skaparlig atlit. Teir 27 kommisserarnir eru ikki valdir, men \u00fatnevndir av limalondunum. Ta\u00f0 er \u00ed ES-kommissi\u00f3nini, at ES-l\u00f3gg\u00e1van byrjar. Hetta er tann valdsmesti og st\u00f8rsti stovnurin vi\u00f0 25.000 f\u00f3lkum \u00ed starvi. Kommissi\u00f3nin hevur initiativr\u00e6ttin - ta\u00f0 merkir, at bara hon hevur r\u00e6tt at seta fram uppskot um n\u00fdggja ES-l\u00f3gg\u00e1vu. S\u00ed\u00f0ani skal henda l\u00f3gg\u00e1va g\u00f3\u00f0kennast og tillagast av Evropatinginum og ES-R\u00e1\u00f0num. Hv\u00f8rt land hevur s\u00edn kommisser, og \u00e1\u00f0renn eitt uppskot ver\u00f0ur sent til R\u00e1\u00f0i\u00f0 og Tingi\u00f0, skal meirilutin av teimum 27 kommisserunum siga gott fyri t\u00ed. Kommiserarnir eiga ikki at umbo\u00f0a s\u00edtt egna limaland, men arbei\u00f0a fyri alt ES sum heild, og t\u00ed \u00e1tti ta\u00f0 \u00ed prinsippinum ikki at gj\u00f8rt nakran um, um eitt land sleppur at velja ein kommisser ella ikki. Kommiserarnir eiga ikki at umbo\u00f0a s\u00edtt egna limaland, men arbei\u00f0a fyri alt ES sum heild, og t\u00ed \u00e1tti ta\u00f0 \u00ed prinsippinum ikki at gj\u00f8rt nakran um, um eitt land sleppur at velja ein kommisser ella ikki. T\u00e1 stj\u00f3rnin \u00ed einum landi hevur \u00fatnevnt ein pers\u00f3n, so kemst neyvan uttan um, at hetta \u00e1virkar loyalitetin hj\u00e1 vi\u00f0komandi. Tann sannroynd, at \u00f8ll kenna best til vi\u00f0urskiftini \u00ed egnum landi, hevur  eisini t\u00fddning. Og at kommisserar ofta eru virknir politikarar, sum eisini \u00e6tla s\u00e6r eina politiska yrkislei\u00f0 \u00ed heimlandinum t\u00e1 t\u00ed\u00f0in \u00ed Kommissi\u00f3nini er av (sum t.d. danski kommisserurin Ritt Bjerregaard er d\u00f8mi um), ger helst eisini, at heimlandi\u00f0 mangan er frammarlaga \u00ed huganum. \n\n\u00cd 2014 ver\u00f0ur tali\u00f0 \u00e1 kommisserum eftir \u00e6tlan l\u00e6kka\u00f0, so bert 2/3 av londunum hava egnan kommisser \u00ed senn. Ta\u00f0 kann broyta st\u00f8\u00f0una. Fyri ta\u00f0 fyrsta f\u00e6r hv\u00f8r kommisserur t\u00e1 st\u00f8rri \u00e1byrgd, st\u00f8rri fokus ver\u00f0ur \u00e1 hv\u00f8nn einstakan \u2013 og limalond, sum ikki eru umbo\u00f0a\u00f0 beinlei\u00f0is \u00ed Kommissi\u00f3nini, fara helst at vera meira kritisk m\u00f3tvegis kommisserum, sum eru undir illgruna um at taka tj\u00f3\u00f0skaparlig \u00e1hugam\u00e1l fram um heildina.\n\nES"}
{"id": "28523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ES-R%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "ES-R\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "ES-R\u00e1\u00f0i\u00f0 ella R\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0 (enskt: Council of the European Union ella Council of Ministers) er eitt samstarvsr\u00e1\u00f0 fyri ES. Ta\u00f0 er \u00ed ES-R\u00e1\u00f0num, at \u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 limalondunum skulu r\u00f8kjast, og t\u00ed er ta\u00f0 eisini her, at fyrimunirnir vi\u00f0 egnum limaskapi mugu metast at vera st\u00f8rst. Limir \u00ed ES-R\u00e1\u00f0num eru stj\u00f3rnirnar \u00ed limalondunum, sum ver\u00f0a umbo\u00f0a\u00f0ar av ymiskum r\u00e1\u00f0harrum \u2013 alt eftir, hv\u00f8rji m\u00e1l eru til vi\u00f0ger\u00f0ar. Eru ta\u00f0 umhv\u00f8rvism\u00e1l, m\u00f8ta teir 27 umhv\u00f8rvisr\u00e1\u00f0harrarnir osfr. Limalondini skiftast um at hava lei\u00f0sluna av ES-R\u00e1\u00f0num \u00ed 6 m\u00e1na\u00f0ir \u00ed senn. Hetta ver\u00f0ur ofta nevnt at hava \u201cformansskapin \u00ed ES\u201d. Einki uppskot fr\u00e1 Kommissi\u00f3nini kann f\u00e1a gildi uttan so, at ES-R\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur g\u00f3\u00f0kent ta\u00f0. Tilsamans 345 atkv\u00f8\u00f0ur eru \u00ed ES-r\u00e1\u00f0num. Tey st\u00f8rstu londini hava 27 atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed part, og s\u00ed\u00f0ani l\u00e6kkar tali\u00f0. Malta hevur tr\u00edggjar atkv\u00f8\u00f0ur. Danmark hevur sjey. \u00cd ES-R\u00e1\u00f0num hava tey sm\u00e1u londini lutfalsliga meiri vald enn tey sm\u00e1u, men hetta ver\u00f0ur samb\u00e6rt Lissabon-s\u00e1ttm\u00e1lanum eitt sindur javnari \u00ed 2014 t\u00ed t\u00e1 skulu tey, sum atkv\u00f8\u00f0a fyri, umbo\u00f0a minst 65 % av f\u00f3lkinum \u00ed ES um eitt m\u00e1l skal ver\u00f0a samtykt. Ta\u00f0 ver\u00f0ur altso ikki n\u00f3g miki\u00f0 at hava meirilutan av atkv\u00f8\u00f0unum - hesar atkv\u00f8\u00f0ur skulu eisini umbo\u00f0a meirilutan av f\u00f3lkinum.\n\nES"}
{"id": "28525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stinkd%C3%BDr", "title": "Stinkd\u00fdr", "text": "Stinkd\u00fdr ella skunkar (fr\u00f8\u00f0iheiti Mephitidae) leita s\u00e6r f\u00f8\u00f0i um n\u00e1ttina og eru serliga virkin t\u00ed\u00f0liga \u00e1 morgni og \u00ed sk\u00fdmingini. Tey ver\u00f0a tald upp \u00ed m\u00e1rarnar, i\u00f0 eru \u00ed Nor\u00f0uramerika og Evr\u00e1sia. Stinkd\u00fdr halda til \u00ed sk\u00f3gum \u00ed USA og Kanada. Tr\u00fd h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8g eru: Rondut stinkd\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti Spilogale), Flekkut stinkd\u00fdr (Mephitis mephitis) og Nasastinkd\u00fdr (Conepatus). Stinkd\u00fdr hava sv\u00f8rtu og hv\u00edtu litsetingina sum grevlingarnir, men tey hava lagan \u00fdvnan hala. Tey grava s\u00e6r holur, men t.d. flekkuta stinkd\u00fdri\u00f0 f\u00e6r eisini klivi\u00f0 \u00ed tr\u00f8um. \u00c1 kroppinum eru stinkkertlar, i\u00f0 lata \u00far s\u00e6r stinkflot, kennir stinkd\u00fdri\u00f0 seg h\u00f3tt. \u00c1\u00f0renn d\u00fdri\u00f0 spr\u00e6nir, trampar ta\u00f0 \u00ed j\u00f8r\u00f0ina at \u00e1vara. D\u00fdri\u00f0 er tiltiki\u00f0 at spr\u00e6na stinkflot \u00far eitlum undir halanum eftir f\u00edggindum. F\u00e6r d\u00fdr hetta flot \u00ed eyguni, ver\u00f0ur ta\u00f0 blinda\u00f0 g\u00f3\u00f0a l\u00f8tu. Stinkd\u00fdr dugir sera v\u00e6l at mi\u00f0a, so t\u00fa m\u00e1st ansa t\u00e6r, um t\u00fa ert minni enn tr\u00edggjar metrar burtur fr\u00e1 stinkd\u00fdrinum. F\u00f3lk kunnu lukta r\u00e6\u00f0uliga luktin ein kilometer burturi. 13 stinkd\u00fdrasl\u00f8g eru \u00ed Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika. Tey eta sm\u00e1d\u00fdr, fruktir og egg. Ey\u00f0kenda svarta og hv\u00edta litsetingin \u00e1 ronduta stinkd\u00fdrinum \u00e1varar onnur d\u00fdr at koma ov n\u00e6r.\n\nFlokking \n\nTr\u00fd h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8g og 13 stinkd\u00fdrasl\u00f8g eru.\n\n \u00c6tt: Mephitidae (Stinkd\u00fdrfamiljan)\n Slekt: Conepatus (Nasastinkd\u00fdr)\n Slag: Conepatus chinga \n Slag: Conepatus humboldtii \n Slag: Conepatus leuconotus \n Slag: Conepatus mesoleucus \n Slag: Conepatus semistriatus\n Slekt: Mephitis (Flekkut stinkd\u00fdr)\n Slag: Mephitis macroura \n Slag: Mephitis mephitis \n Slekt: Spilogale (Rondut stinkd\u00fdr)\n Slag: Spilogale putorius\n Slag: Spilogale pygmaea\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "28531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%B3raverndarfelagi%C3%B0", "title": "Dj\u00f3raverndarfelagi\u00f0", "text": "Dj\u00f3raverndarfelagi\u00f0 (stytt DVF) er ein f\u00f8royskur dj\u00f3raverndarfelagsskapur. Dj\u00f3raverndarfelagi\u00f0 arbei\u00f0ir fyri at betra umst\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 dj\u00f3rum \u00ed F\u00f8royum. Arbei\u00f0i\u00f0 \u00ed Dj\u00f3raverndarfelagnum er sj\u00e1lvbo\u00f0i\u00f0 og \u00f3l\u00f8nt. Limatali\u00f0 er uml. 300. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1975. \n\nF\u00f8royskir felagsskapir"}
{"id": "28532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iberianes", "title": "Iberianes", "text": "Iberianes ella Iberiah\u00e1lvoyggin er eitt st\u00f3rt nes \u00e1 \u00fatsynningshorninum \u00ed Su\u00f0urevropa: Spania, Portugal, Andorra og Gibraltar eru londini \u00e1 Iberianesi. Pyrineafj\u00f8ll eru mark nor\u00f0ureftir \u00edm\u00f3ti Evropa, og Gibraltarsund er mark \u00edmillum Iberianes og Marokko \u00ed Nor\u00f0urafrika. \u00cd \u00f8ldir r\u00e1ddu m\u00f3rar, muslimskt f\u00f3lk \u00far Nor\u00f0urafrika, her, og ta\u00f0 v\u00f3r\u00f0u teir, sum h\u00f8vdu appilsintr\u00e6i\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r higar. \u00cd Spania og Portugal er heitt mi\u00f0jar\u00f0arhavsve\u00f0urlag, og \u00ed b\u00e1\u00f0um londum hevur fer\u00f0avinnan st\u00f3ran b\u00faskaparligan t\u00fddning. B\u00e6\u00f0i londini hava st\u00f3ran fiskiflota og eru \u00edmillum st\u00f8rstu fiskivinnutj\u00f3\u00f0ir \u00ed ES. Sum grannalond \u00e1 Iberianesi hava Portugal og Spania havt mangt \u00ed felag. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 16. \u00f8ld v\u00f3ru Spania og Portugal m\u00e6tastu lond \u00ed Evropa. B\u00e6\u00f0i h\u00f8vdu sent ranns\u00f3knarli\u00f0 til fremmand lond og lagt undir seg hj\u00e1lond \u00ed Amerika, \u00c1sia, Afrika og Karibia. Elstu sagnir siga n\u00f3gv fr\u00e1 fremmandum ni\u00f0ursetuf\u00f3lki og hert\u00f8kum. Um \u00e1r 1000 f.Kr. bygdu f\u00f8nikar, grikkar og kartagar handilsb\u00fdir \u00e1 Iberianesi. Fyrst hersettu r\u00f3mverjar, s\u00ed\u00f0an germanskir vesturgotar b\u00e6\u00f0i londini. Hispania er r\u00f3mverska heiti\u00f0 fyri Iberia. \u00cd \u00e1rinum 201 f.Kr. leg\u00f0i R\u00f3mverjar\u00edki b\u00e6\u00f0i Spania og Portugal undir seg. R\u00f3mverjar kalla\u00f0u landspartin Hispania, og lat\u00edn var almenna m\u00e1li\u00f0. Teir gj\u00f8rdu eisini st\u00f3rar vatnveitingar til b\u00fdirnar. R\u00f3mversku keisararnir Trajan og Hadrian v\u00f3ru f\u00f8ddir \u00ed Hispania. \u00cd \u00e1r 711 t\u00f3ku muslimskir m\u00f3rar, ein ar\u00e1bisk tj\u00f3\u00f0 \u00ed Afrika, alt \u00f8ki\u00f0. Seinast \u00ed 15. \u00f8ld h\u00f8vdu londini at enda vunni\u00f0 \u00e1 m\u00f3rum, og b\u00e6\u00f0i londini kappa\u00f0ust s\u00edn\u00e1millum um at menna hv\u00f8rt s\u00edtt r\u00edki. Fr\u00e1 1580 og \u00ed 60 \u00e1r var Portugal undir sponskum r\u00e6\u00f0i, men fekk so sj\u00e1lr\u00e6\u00f0i. \u00cd Napoleonsbard\u00f8gunum v\u00f3ru londini hv\u00f8rt \u00ed s\u00ednum parti. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 hava b\u00e6\u00f0i londini havt einr\u00e6\u00f0isstj\u00f3rnir, men mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1970-\u00e1runum var\u00f0 f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i sett \u00e1 stovn. \n\nSt\u00f3rur partur av Iberianesi er v\u00ed\u00f0ur h\u00e1sl\u00e6tti, nevndur Meseta. Har er n\u00e6stan eingin sk\u00f3gur. Um summari\u00f0 er so heitt, at n\u00e6stan allar \u00e1ir eru turrar. Um veturin fellur hitin ofta ni\u00f0ur um frostmarki\u00f0, og kavaroks\u00f3dnir eru ikki \u00f3vanligar. Avfalli\u00f0 \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum er so l\u00edti\u00f0, at b\u00f8ndurnir mega veita vatn \u00e1 dyrkilendi.\n\nH\u00e1lvoyggjar\nEvropa"}
{"id": "28535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimad%C3%BDr", "title": "Heimad\u00fdr", "text": "Heimad\u00fdr eru sp\u00f8k d\u00fdr, sum vit hava at stytta okkum stundir vi\u00f0. Menniskjur aldu fyrstu d\u00fdrini fyri uml. 12.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an at f\u00e1a kj\u00f8t og mj\u00f3lk, men heimad\u00fdr hava vit bara havt \u00ed eini 4-5000 \u00e1r. Um 2000 f.Kr. tamdu egyptarnir b\u00e6\u00f0i kettur og hyenur. Teir tamdu leyvur og h\u00f8vdu t\u00e6r sum heimad\u00fdr. Vanligastu heimad\u00fdrini eru n\u00fa hundur og ketta. S\u00fagd\u00fdr eru \u00f3f\u00f8r at hava sum heimad\u00fdr. Tey eru alskin og tr\u00fagv. Serliga vir\u00f0ismikil heimad\u00fdr ver\u00f0a ald, t\u00ed undan teimum f\u00e6st ta\u00f0 besta slagi\u00f0. N\u00e6stan \u00f8ll d\u00fdr kunnu vera heimad\u00fdr, eru tey \u00ed b\u00fari, men tey \u00f3vanligu heimad\u00fdrini mugu hava serliga r\u00f8kt, og tann, i\u00f0 eigur, m\u00e1 vita, hvussu i\u00f0 hesi d\u00fdr liva vill. Ofta krevst serligt loyvi at hava tey. \n\nKanariufuglar eru v\u00e6ld\u00e1md heimad\u00fdr, t\u00ed teir l\u00e1ta so fagurliga. Pappageykar, beostarar og a\u00f0rir b\u00farfuglar kunnu l\u00e6ra at herma eftir f\u00f3lki. Ein afrikanskur gr\u00e1ur pappageykur var tann fuglur \u00ed heiminum, i\u00f0 best dugdi at herma, han dugdi fleiri enn 800 or\u00f0.\n\nKelda \n\nDj\u00f3r"}
{"id": "28542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stromae", "title": "Stromae", "text": "Paul Van Haver (f\u00f8ddur 12. mars 1985), betri kendur fyri s\u00edtt kunstnaranavn Stromae er ein belgiskur \"singer-songwriter\". Hann hevur gj\u00f8rt b\u00e6\u00f0i popp og elektro t\u00f3nleik. Hann gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 i\u00f0 hann kom \u00fat vi\u00f0 sanginum \"Alors on danse\", i\u00f0 var\u00f0 nummar eitt \u00e1 topplistunum \u00ed n\u00f3gvum londum \u00ed Evropa.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStudio album \n 2010 : Cheese\n 2013 : Racine carr\u00e9e\n 2022 : Multitude\n\nStakl\u00f8g \n 2005 : \u201dFaut qu't'arr\u00eates le rap...\u201d\n 2009 : \u201dUp saw liz\u201d\n 2009 : \u201dAlors on danse\u201d\n 2010 : \u201dBienvenue chez moi\u201d\n 2010 : \u201dTe quiero\u201d\n 2010 : \u201dHouse'llelujah\u201d\n 2010 : \u201dRail de musique\u201d\n 2010 : \u201dPeace or Violence\u201d\n 2010 : \u201dSilence\u201d\n 2010 : \u201dJe cours\u201d\n 2013 : \u201dPapaoutai\u201d\n 2013 : \u201dFormidable\u201d\n 2013 : \u201dTous les m\u00eames\u201d\n 2014 : \u201dTa f\u00eate\u201d\n 2014 : \u201dAve Cesaria\u201d\n 2014 : \u201dMeltdown\u201d (feat. Lorde, Pusha T, Q-Tip & Haim)\n 2015 : \u201dCarmen\u201d\n 2015 : \u201dQuand c'est?\u201d\n 2017 : \u201dRepetto X Mosaert\u201d\n 2018 : \u201dD\u00e9filer\u201d\n 2021 : \u201dSant\u00e9\u201d\n 2022 : \u201dL'enfer\u201d\n\nKeldur\n\nEksterne henvisninger \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nBelgiskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "28543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludo%20%28filmur%29", "title": "Ludo (filmur)", "text": "Ludo er ein f\u00f8royskur sp\u00e6lifilmur upp\u00e1 71 minuttir. Ta\u00f0 er Katrin Ottarsd\u00f3ttir, i\u00f0 hevur skriva\u00f0 leikhandriti\u00f0 og leikstj\u00f3rna\u00f0 filmin. Filmurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 s\u00fdndur hin 11. september 2014 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00ed Havn. Ta\u00f0 eru tr\u00edggir h\u00f8vu\u00f0sleikarar \u00ed filminum, mamman, p\u00e1pin og d\u00f3ttirin. Lea Blaaberg sp\u00e6lir d\u00f3ttrina, Hildigunn Ey\u00f0finsd\u00f3ttir sp\u00e6lir mammuna og Hj\u00e1lmar Dam sp\u00e6lir p\u00e1pan. Harafturat eru tveir hj\u00e1leiklutir, l\u00e6knin og kona l\u00e6knan, B\u00e1r\u00f0ur Persson sp\u00e6lir leiklutin sum l\u00e6knin, me\u00f0an Gunnv\u00e1 Zachariasen sp\u00e6lir leiklutin sum kona l\u00e6knan. Edvard Fugl\u00f8 st\u00f3\u00f0 fyri pallsni\u00f0inum, J\u00f3n Mc Birnie st\u00f3\u00f0 fyri lj\u00f3\u00f0inum, Hugin Eide st\u00f3\u00f0 fyri framlei\u00f0sluni av filminum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir filmar\nKatrin Ottarsd\u00f3ttir"}
{"id": "28544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Upprunaf%C3%B3lk%20%C3%AD%20Nor%C3%B0ur-%20og%20Su%C3%B0uramerika", "title": "Upprunaf\u00f3lk \u00ed Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika", "text": "Upprunaf\u00f3lkini \u00ed Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika eru upprunaamerikanarar og inuittar, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u har, \u00e1\u00f0renn evropear komu til Amerika \u00ed 16. \u00f8ld. Upprunaamerikanarar v\u00f3ru fyrr nevndir indianarar orsaka\u00f0 av, at t\u00e1 Columbus fann Amerika, helt hann at hann var komin til India, og t\u00ed v\u00f3ru tey f\u00f3lk, i\u00f0 longu b\u00fa\u00f0u har frammanundan, nevnd indianarar. Inuittar er eitt arktiskt f\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fdr \u00ed Alaska, Kanada og Gr\u00f8nlandi. Inuittar v\u00f3ru fyrr nevndir eskimoar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n  Upprunaf\u00f3lkini \u00ed USA: americanindian.si.edu (enskt)\n Upprunaf\u00f3lkini \u00ed Brasil: socioambiental.org (enskt)\n\nKeldur \n\nUSA\nGr\u00f8nland\nNor\u00f0uramerika\nSu\u00f0uramerika\nF\u00f3lk"}
{"id": "28545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1ll%20Finnur%20P%C3%A1ll%20%28Live%29", "title": "P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll (Live)", "text": "\"P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll (Live)\" er ein fl\u00f8ga hj\u00e1 f\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum P\u00e1ll Finnur P\u00e1ll. Fl\u00f8gan kom \u00fat 11. november 2009.\n\nSangir \n Grannin\n Rasputin\n Gulldaman\n Ber og R\u00f8tur\n Eg\n Ma\u00f0urin og L\u00edvi\u00f0\n Vi\u00f0urkenning\n M\u00edn Russiski Vinur\n Drykkju/K\u00e6rleiksv\u00edsa\n Herbergi\u00f0\n Forelska\u00f0ur Sj\u00f3nleikari\n Fari M\u00edn Egna Veg\n L\u00e6r At Siga Noy\n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "28547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ting", "title": "Ting", "text": "Eitt ting (norr\u00f8nt: \u00feing) er ein samkoma, sum umbo\u00f0ar f\u00f3lki\u00f0 \u00ed einum \u00e1v\u00edsum \u00f8ki. Tosa\u00f0 ver\u00f0ur t\u00ed um eina f\u00f3lkaumbo\u00f0an. Funksj\u00f3nin hj\u00e1 einum tingi er fyrst og fremst at sm\u00ed\u00f0a l\u00f3gir. L\u00f3ggevandi valdi\u00f0 er \u00ed F\u00f8royum er hj\u00e1 l\u00f8gtinginum saman vi\u00f0 l\u00f8gmanni. Tingr\u00e6\u00f0i er ein politisk st\u00fdrisskipan, har tingi\u00f0 hevur vald yvir, hv\u00f8r myndar stj\u00f3rnina.\n\nD\u00f8mir \n\n Danmark: F\u00f3lkatingi\u00f0\u2028\n F\u00f8royar: L\u00f8gtingi\u00f0\u2028\n Gr\u00f8nland: Landstingi\u00f0 (Inatsisartut)\u2028\n \u00cdrland: Oireachtas\u2028\n \u00cdsland: Altingi\u00f0 (Al\u00feingi\u00f0)\u2028\n Noreg: St\u00f3rtingi\u00f0\u2028\n Sv\u00f8r\u00edki: R\u00edkisdagurin\u2028\n Tyskland: Bundestag\u2028\n ES: ES-Parlamenti\u00f0 (EP)\n\nR\u00edkisstj\u00f3rn\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einflokkar%C3%ADki", "title": "Einflokkar\u00edki", "text": "\u00cd einum einflokkar\u00edki er bara ein politiskur flokkur loyvdur; allir a\u00f0rir flokkar eru banna\u00f0ir. Flokkurin ger av, hv\u00f8r ver\u00f0ur valevni tess, t\u00e1 i\u00f0 valt ver\u00f0ur. Veljarar kunnu bara sta\u00f0festa uppstillingina. Flokkurin hevur alt politiska valdi\u00f0 \u00ed landinum. Gomlu kommunistalondini \u00ed Eysturevropa og mong lond \u00ed Afrika eru farin fr\u00e1 einflokkaskipan og hava sett f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i \u00ed gildi. Summi lond, til d\u00f8mis Simbabvi (Marxistiski Flokkur Simbabvi) og S\u00fdria siga seg hava f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, men \u00ed verleikanum st\u00fdrir ein flokkur, i\u00f0 tv\u00edheldur um valdi\u00f0. Ofta stu\u00f0lar herurin flokkinum sum til d\u00f8mis \u00ed Burma og \u00ed S\u00fdria.\n\nLond \n\n  F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina (Kommunistaflokkurin)\n  Nor\u00f0urkorea (Kommunistaflokkurin)\n  Kuba (Kommunistaflokkurin)\n  Laos (Kommunistaflokkurin)\n  Vjetnam (Kommunistaflokkurin)\n  Eritrea (People's Front for Democracy and Justice)\n  Vestursahara (Polisario)\n\nR\u00edkisstj\u00f3rn\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forsetaskipan", "title": "Forsetaskipan", "text": "Forsetal\u00fd\u00f0veldi er f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i, har f\u00f3lki\u00f0 b\u00e6\u00f0i velur r\u00edkisovastan - forsetan - og umbo\u00f0ini til ting landsins. \u00cd eini forsetaskipan, har stj\u00f3rnarlei\u00f0arin forsetin hevur veruligt vald, ver\u00f0ur hesin ofta valdur beinlei\u00f0is av f\u00f3lkinum. T\u00e1 er stj\u00f3rnarlei\u00f0arin beinlei\u00f0is legitimera\u00f0ur av f\u00f3lkinum. Hann tilnevnir stj\u00f3rnarlimirnar ikki bara formliga, men eisini \u00ed veruleikanum. F\u00f3lki\u00f0 velur t\u00e1 forsetan og tingi\u00f0 hv\u00f8r s\u00e6r, og b\u00e1\u00f0ir stovnar hv\u00edla \u00e1 eins tryggari grund. Er talan er um sl\u00edka forsetaskipan, er stj\u00f3rnin ikki bundin av tinginum, j\u00fast t\u00ed b\u00e6\u00f0i forsetin og tingi\u00f0 hava s\u00edtt mandat beinlei\u00f0is fr\u00e1 f\u00f3lkinum. Hetta er vanligasta r\u00edkisst\u00fdrisskipan \u00ed heiminum. \u00cd londum sum Su\u00f0urafrika og USA er forsetin b\u00e6\u00f0i r\u00edkisovasti og stj\u00f3rnarovasti. \u00cd Russlandi og Fraklandi er forsetin valdur til r\u00edkisovasta, og hann nevnir \u00fat ein fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra at standa \u00e1 odda fyri stj\u00f3rnini, men forsetin hevur kortini n\u00f3gv politiskt vald. \u00cd mongum londum til d\u00f8mis \u00cdsrael, \u00cdrlandi, India og \u00cdslandi hevur forsetin einki politiskt vald. Valdi\u00f0 hava fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin og stj\u00f3rnin. \n\nR\u00edkisstj\u00f3rn\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markna%C3%B0arb%C3%BAskapur", "title": "Markna\u00f0arb\u00faskapur", "text": "Samb\u00e6rt markna\u00f0arb\u00faskaparliga \u00e1st\u00f8\u00f0inum er ta\u00f0 uppg\u00e1van hj\u00e1 einst\u00f8ku fyrit\u00f8kuni st\u00f8\u00f0ugt at menna framleiddu v\u00f8runa fyri so l\u00e1gan pr\u00eds sum gj\u00f8rligt, so hon er kappingarf\u00f8r m\u00f3tvegis v\u00f8rum av n\u00f8kulunda sama slag. Sagt ver\u00f0ur, at einstaka fyrit\u00f8kan vi\u00f0 at r\u00f8kja egin b\u00faskaparlig \u00e1hugam\u00e1l fremur ta\u00f0, sum t\u00e6nir samfelagnum best. Hv\u00f8rki markna\u00f0arskipanin ella a\u00f0rar skipanir for\u00f0a fyri, at monopol ella st\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 minna um monopol, taka seg upp. Kostna\u00f0arvi\u00f0urskiftini kunnu nat\u00farliga hava vi\u00f0 s\u00e6r, at summar vinnur hava fyrimun av st\u00f3rdrift, og at st\u00f3rar fyrit\u00f8kur megna at framlei\u00f0a v\u00f8rur fyri l\u00e6gri pr\u00eds enn sm\u00e1ar. Hinvegin hava framkomin lond kappingarl\u00f3garreglur, sum beinlei\u00f0is ella \u00f3beinlei\u00f0is for\u00f0a fyri t\u00edl\u00edkum \u00f3ynsktum avlei\u00f0ingum av markna\u00f0arskipanini. H\u00f3ast markna\u00f0arskipanin vi\u00f0hv\u00f8rt kann \u00e1virka arbei\u00f0s\u00fatbo\u00f0i\u00f0 ella b\u00fdti\u00f0 millum ognir og innt\u00f8kur, hava flestu f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isligu londini r\u00e6ttiliga fr\u00e6lsar markna\u00f0arskipanir og lata \u00ed grundregluni vera vi\u00f0 at seta \u00ed verk verjutilt\u00f8k.\n\nS\u00ed eisini \n\n \u00c6tlanarb\u00faskapur\n Liberalisma\n\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i\nB\u00faskapur"}
{"id": "28557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herna%C3%B0arliga%20verjan", "title": "Herna\u00f0arliga verjan", "text": "Herna\u00f0arliga verjan skal vi\u00f0 v\u00e1pnum loysa herna\u00f0arligar uppg\u00e1vur. Herna\u00f0arliga verjan er \u00ed trimum deildum: herurin, loftverjan og sj\u00f3verjan. Harumframt er eisini t.d. heimaverja. Herna\u00f0arliga verjan er undir verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harranum og verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Ovasta herna\u00f0arliga st\u00fdri\u00f0 er verjuovastin og verjuyvirmannar\u00e1\u00f0i\u00f0. \u00d8ll lond hava s\u00edna landsverju at verja seg fyri \u00e1gangi uttaneftir. Eisini herna\u00f0arliga eru F\u00f8royar partir \u00ed danska r\u00edkinum, so \u00ed verjuni hava vit ikki so n\u00f3gv at siga. Vit hava ikki f\u00f8royska landsverju, men Vaktar- og Bjargingart\u00e6nastan og vaktarskip hennara verja t.d. fiski\u00f8ki okkara fyri r\u00e1nsvei\u00f0u. Tey, i\u00f0 starvast \u00ed landsverjuni, eru f\u00f3lk \u00ed f\u00f8stum starvi og verjuskyldug. Ovastarnir hava sersjantar undir s\u00e6r. N\u00f3gv f\u00f3lk vi\u00f0 vanligari \u00fatb\u00fagving eru eisini \u00ed f\u00f8stum herna\u00f0arligum starvi. Undirhermenn \u00ed f\u00f8stum starvi, kost\u00e1plar, hava um hendir serliga ta d\u00fdru \u00fatger\u00f0ina. Tey verjuskyldugu ver\u00f0a innkalla\u00f0 og \u00fatb\u00fagvin. Summi av teimum innkalla\u00f0u ver\u00f0a eykaovastar og sersjantar. Almenna fyrireikingin skal s\u00edggja til, at samfelagi\u00f0 er til rei\u00f0ar til kr\u00edggj, og at \u00fatger\u00f0 f\u00e6st til vega. T\u00ed\u00f0indi skulu ver\u00f0a send \u00f3tarna\u00f0 og skj\u00f3tt, og \u00f3sonn t\u00ed\u00f0indi ikki koma \u00fat \u00ed or\u00f0 og loypa \u00f3tta \u00e1 f\u00f3lk. At f\u00f3lki\u00f0 er r\u00f3ligt og vil var\u00f0veita samfelagi\u00f0, er grundarlagi\u00f0 undir verjuni. Almenna verjan bjargar eisini mannal\u00edvum og ognum. Hon hj\u00e1lpir f\u00f3lki \u00far vanda, sl\u00f8kkir eldar, o.a. \n\nHerurin arbei\u00f0ir \u00e1 landi. Hermenninir eru \u00ed gr\u00f8num og d\u00f8kkum ey\u00f0kennisb\u00fanum. Herurin hevur ymiskar eindir. Str\u00ed\u00f0shermenn og gonguhermenn (infanteristar) eru saman vi\u00f0 str\u00ed\u00f0svognunum \u00ed sj\u00e1lvum bardaganum. Skotherdeildirnar, artillari, skj\u00f3ta vi\u00f0 kan\u00f3num. Verkfr\u00f8\u00f0ingar byggja vegir, for\u00f0ingar, br\u00fdr og st\u00f8\u00f0ir. \u00datger\u00f0arli\u00f0ini f\u00e1a \u00fatger\u00f0 til herm\u00f3tini og taka s\u00e6rdar aftur vi\u00f0 s\u00e6r. \n\nSj\u00f3verjan verjir sj\u00f3\u00f8ki\u00f0. F\u00f3lki\u00f0 er \u00ed myrkabl\u00e1um ey\u00f0kennisb\u00fana. Sj\u00f3verjan n\u00fdtir skip. \u00c1 skipunum eru t.d. rakettir. Korvettirnar eru so st\u00f3rar, at t\u00e6r sigla \u00ed \u00f8llum ve\u00f0ri. Torpedob\u00e1tar eru sm\u00e1ir og ganga skj\u00f3tt. Kavb\u00e1tar kunnu sigla ni\u00f0ri \u00ed sj\u00f3num. Minuleggjarar og minustr\u00fakarar leggja og taka upp minur. Verjuskipini ansa eftir sj\u00f3\u00f8kinum. Tey eru eisini undir Gr\u00f8nlandi og F\u00f8royum.\n\nFlogv\u00e1pni\u00f0 verjir loftr\u00fami\u00f0 og hj\u00e1lpir hinum verjueindunum. F\u00f3lki\u00f0 er \u00ed lj\u00f3sabl\u00e1um ey\u00f0kennisb\u00fana. Ymisk flogf\u00f8r eru. Str\u00ed\u00f0sflogf\u00f8r ella tyrlur flyta \u00fatger\u00f0 og f\u00f3lk. Tyrlurnar ver\u00f0a eisini br\u00faktar \u00ed bjargingart\u00e6nastuni. \u00c1 j\u00f8r\u00f0ini hevur flogv\u00e1pni\u00f0 rakettir, sum kunnu skj\u00f3ta flogf\u00f8r ni\u00f0ur. \n\nHeimaverjan gongur hinum verjueindunum til handa vi\u00f0 l\u00f8ttum, men t\u00fd\u00f0andi uppg\u00e1vum. N\u00f8kur f\u00e1 teirra hava fast starv. Flestu eru sj\u00e1lvbo\u00f0in, sum \u00ed fr\u00edt\u00ed\u00f0ini f\u00e1a stutta \u00fatb\u00fagving, og sum kunnu m\u00f8ta vi\u00f0 stuttum skotbr\u00e1i.\n\nLond \n\nBardagar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Normand%C3%AD", "title": "Normand\u00ed", "text": "Normand\u00ed (\u00e1 fronskum Normandie) er ein regi\u00f3n \u00ed Frakland, i\u00f0 liggur \u00ed Nor\u00f0urfraklandi. Tann parturin av Fraklandi, sum er \u00edmillum Par\u00eds og Ermarsund, eitur Normand\u00ed. Har er n\u00f3gvur landb\u00fana\u00f0ur, og landsparturin er gitin fyri s\u00edni s\u00farepli og s\u00ednar mj\u00f3lkav\u00f8rur. N\u00f3gvir b\u00f8ndur seta neytini \u00e1 betri \u00ed s\u00fareplag\u00f8r\u00f0unum og f\u00e1a \u00e1 tann h\u00e1tt meiri burtur \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Naka\u00f0 av s\u00fareplunum ver\u00f0ur selt, sum ta\u00f0 er, men naka\u00f0 ver\u00f0ur gj\u00f8rt til s\u00fareplamori ella bryggja\u00f0 til t.d. s\u00fareplav\u00edn ella til ta\u00f0 v\u00ed\u00f0agitna s\u00fareplabrenniv\u00edni\u00f0 Calvados. Summi av best umt\u00f3ktu fronsku ostasl\u00f8gunum, eitt n\u00fa camembert ella brie, eru eisini gj\u00f8rd \u00far r\u00f3ma \u00far Normand\u00ed. Dalurin, sum Loire\u00e1in rennur \u00edgj\u00f8gnum \u00ed Normand\u00ed, er gitin fyri s\u00ednar st\u00e1siligu borgir. T\u00e6r v\u00f3r\u00f0u bygdar til kongar, a\u00f0alsmenn og r\u00edkir g\u00f3\u00f0seigarar. Flestu borgirnar v\u00f3r\u00f0u bygdar \u00e1 h\u00f8vdum, og borgargr\u00f8v var\u00f0 grivin rundanum, so at borgin betur kundi verja seg fyri f\u00edggindum. Tann 1000 km langa Loire\u00e1in rennur \u00edgj\u00f8gnum mong gitin v\u00ednlendi.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Fraklandi"}
{"id": "28574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alid%C3%BDr", "title": "Alid\u00fdr", "text": "Alid\u00fdr geva okkum t.d. mj\u00f3lk, kj\u00f8t, skinn og ull. Alid\u00fdr eru neyt, sey\u00f0ur, kanin, dunna, sv\u00edn, h\u00f8sn, g\u00e1s, geit og ross. Garnat\u00e1lg, flesk, skerpikj\u00f8t, ost og mangt, mangt anna\u00f0 f\u00e1a vit \u00fat alid\u00fdrum. \u00dar skinninum ella h\u00fa\u00f0um ber til at gera til d\u00f8mis sk\u00f3gvar. Ull av sey\u00f0i, kanin og greit ver\u00f0ur virka\u00f0 til kl\u00e6\u00f0i. Menniskjur hava havt alid\u00fdr \u00ed st\u00edvliga 9000 \u00e1r. Summi \u00e1 b\u00e1si, onnur \u00ed b\u00fari, fj\u00f3si, inngyr\u00f0ingum og \u00fati \u00e1 b\u00f8i og \u00ed haga. Fyrstu alid\u00fdrini v\u00f3ru vill d\u00fdr, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u tamd. Tama h\u00f8nan er t.d. upprunaliga frumsk\u00f3garh\u00f8na \u00far Eysturlondum. Upp \u00edgj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar hava k\u00f8nir b\u00fana\u00f0armenn alt tey bestu og spakastu d\u00fdrini, i\u00f0 g\u00f3vu mestu mj\u00f3lkina, bestu ullina ella mesta kj\u00f8ti\u00f0, og solei\u00f0is hava vit fingi\u00f0 tey fr\u00e6gastu alid\u00fdrasl\u00f8gini.\n\nSummi alid\u00fdr ver\u00f0a ald undir strongum eftirliti \u00ed st\u00f3rum fj\u00f3sum, til d\u00f8mis h\u00f8sn og sv\u00edn. N\u00f3gvar hundra\u00f0 t\u00fasund h\u00f8nur ver\u00f0a aldar \u00e1 henda h\u00e1tt fyri kj\u00f8ti\u00f0 og eggini. H\u00f8nurnar eru stongdar inni \u00ed trongum b\u00farum og f\u00e1a n\u00f3g illa vent s\u00e6r. F\u00f3\u00f0ur, lj\u00f3s og hiti eru fjarst\u00fdrd, og hv\u00f8r h\u00f8na verpur eini 300 egg um \u00e1ri\u00f0. Sv\u00edn ganga \u00ed b\u00farum ella krubbum. Tey f\u00e1a n\u00e1greiniliga samansett f\u00f3\u00f0ur, so tey kunnu fitna skj\u00f3tt. Summi sv\u00ednasl\u00f8g tungjast 0,7 kg um dagin. Sl\u00e1tursv\u00edn ver\u00f0a tikin bara 3 m\u00e1na\u00f0ir gomul. Fyrr h\u00f8vdu n\u00f3gv h\u00faski \u00ed F\u00f8royum h\u00f8sn, so tey fingu egg og onkunt\u00ed\u00f0 eina h\u00f8nu \u00ed pottin. T\u00e1 sluppu h\u00f8nurnar at ganga \u00fati og skava \u00ed moldini eftir fr\u00e6, skord\u00fdrum og m\u00f8\u00f0kum og fingu matleivdir og anna\u00f0 at eta. Eggini vurpu t\u00e6r \u00ed rei\u00f0ur \u00ed kjallaranum ella \u00ed h\u00f8snarh\u00fasi. Men n\u00fa er h\u00f8snarhald \u00eddna\u00f0ur. H\u00f8nurnar ver\u00f0a l\u00e6star inn \u00ed sm\u00e1um b\u00farum ella ganga inni \u00ed st\u00f3rum h\u00f8snarh\u00fasum. N\u00f3gvasta\u00f0ni, eisini \u00ed F\u00f8royum, er hv\u00edta italska h\u00f8nan v\u00e6l umt\u00f3kt sum g\u00f3\u00f0 verpingarh\u00f8na. H\u00f8snarungar ver\u00f0a dripnir 8 vikur gamlir og viga millum 1 og 2 kg. \n\nNeyt - oksar, b\u00faflar og k\u00fdr - eru ein tann fj\u00f8lmentasti alid\u00fdrab\u00f3lkurin. \u00cd India eru eini 200 mi\u00f3 neyt og ta\u00f0 eru 1 mia. a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum. \u00cd F\u00f8royum eru 1200. Fyrr v\u00f3r\u00f0u neytini mest spent fyri ambo\u00f0, men n\u00fa ver\u00f0a tey mest ald fyri kj\u00f8ti\u00f0 - dr\u00e1psneyt, og mj\u00f3lkina - mj\u00f3lkneyt. Neytasl\u00f8gini eru um 200. \u00cd F\u00f8royum eru umlei\u00f0 70.000 sey\u00f0ir. Fjallgongurnar eru tr\u00edggjar: 1) \u00e1sey\u00f0aroyting, 2) skur\u00f0, og 3) klipping. Vanliga ver\u00f0ur sey\u00f0ur royttur eina fer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0. Ull ver\u00f0ur vaska\u00f0, nappa\u00f0 og kar\u00f0a\u00f0, so spunnin og tv\u00ednna\u00f0 til t\u00f3gv, sum ver\u00f0ur bundi\u00f0 ella vovi\u00f0 til kl\u00e6\u00f0i o.a. Ull f\u00e6st eisini av kanin, vikunju, geit og alpaku.\n\nMyndasavn \n\nB\u00faskapur\nMatur og drekka\nDj\u00f3r"}
{"id": "28576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bornholm", "title": "Bornholm", "text": "Bornholm (\u00e1 f\u00f8royskum skaldam\u00e1li: Borgundarh\u00f3lmur) er ein oyggj \u00ed Danm\u00f8rk. Sunnarlaga \u00ed Eystrasalti liggur fimtst\u00f8rsta oyggj Danmarkar, Bornholm, einar 40 km fr\u00e1 svensku strondini, og einir 135 km eru til S\u00e6lands. H\u00f8vu\u00f0svinnan er fiskiskapur, leirv\u00f8ru\u00eddna\u00f0ur og gr\u00f3t\u00eddna\u00f0ur. Hv\u00f8rt \u00e1r kemur n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed oynna. Tann, sum siglir fram vi\u00f0 oynni, ver\u00f0ur beinanvegin varugur vi\u00f0, at undirgrundin har er hv\u00f8rki k\u00e1lk ella krit, men gr\u00f3t. Undirgrundin \u00e1 oynni er granitt, og bakkin er ofta h\u00f8gur fram vi\u00f0 strondini. Her eru helli, drangar og gj\u00e1ir, sum ve\u00f0ur og vindur hava mynda\u00f0. Summasta\u00f0ni ganga st\u00f3rar holur langt inn undir oynna. Uppi \u00e1 oynni s\u00e6st ikki n\u00f3gv til gr\u00f3ti\u00f0, oyggin er v\u00e6l valla\u00f0, og b\u00f8urin ber v\u00e6l korn. Umframt av jar\u00f0arbr\u00faki livir f\u00f3lki\u00f0 av at h\u00f8gga gr\u00f3t, sum ver\u00f0ur \u00fatflutt, og av fiskiskapi. Ein h\u00f3pur av fremmandaf\u00f3lki vitjar oynna \u00e1 hv\u00f8rjum sumri, og n\u00f3gv f\u00f3lk arbei\u00f0ir \u00e1 gistingarh\u00fasum. St\u00f8rstu b\u00fdirnir eita Hasle, Neks\u00f8, R\u00f8nne og Svaneke; nor\u00f0ast \u00e1 oynni er bygd, sum eitur Sandv\u00edk. \u00c1 Borgundarh\u00f3lmi eru f\u00fdra rundar kirkjur \u00far mi\u00f0\u00f8ldini. Hesar kirkjurnar eru bygdar av m\u00farsteini, og \u00ed veggjunum, sum eru \u00f3f\u00f8ra tj\u00fakkir, eru hol, sum bygdaf\u00f3lki\u00f0 br\u00fakti til at skj\u00f3ta \u00fat \u00edgj\u00f8gnum, t\u00e1 i\u00f0 tey vardu seg har \u00ed \u00f3fri\u00f0art\u00ed\u00f0um. \n \n\nTali\u00f0 \u00e1 \u00edb\u00fagvum \u00e1 donsku eystrasaltsoynni er n\u00fa fari\u00f0 ni\u00f0urum 40.000. DR-\u00fatvarpsst\u00f8\u00f0in kundi \u00ed sept. 2014 sta\u00f0festa, at tali\u00f0 \u00e1 skr\u00e1settum borgarum \u00e1 oynni var komi\u00f0 ni\u00f0ur \u00e1 39.922. Mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed seksti\u00e1runum b\u00fa\u00f0u 49.000 f\u00f3lk \u00e1 oynni, sum av d\u00f8num ver\u00f0ur kalla\u00f0 s\u00f3lskinsoyggin. S\u00ed\u00f0an hevur gingi\u00f0 st\u00fatt aftureftir. Ors\u00f8kin til minkandi f\u00f3lkatali\u00f0 er fr\u00e1flyting, og at alsamt f\u00e6rri b\u00f8rn ver\u00f0a f\u00f8dd. Samb\u00e6rt framskrivingunum hj\u00e1 Bornholms Regionskommuni fer \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 at minka ni\u00f0ur til 38.700 \u00ed 2022. St\u00f8rsta minkingin er \u00ed aldursb\u00f3lkinum 12 til 17 \u00e1ra og teirra foreldrum \u2013 tey 30 til 49 \u00e1ra gomlu. Framskrivingarnar v\u00e6nta, at hesir b\u00f3lkar ver\u00f0a 28 prosent minni um \u00e1tta \u00e1r. Samstundis minkar tali\u00f0 \u00e1 sm\u00e1b\u00f8rnum samstundis sum tali\u00f0 \u00e1 gomlum veksur. Framskrivingarnar siga, at tali\u00f0 \u00e1 teimum 70 til 79 \u00e1ra gomlu og teimum yvir 95 veksur vi\u00f0 heili 60 prosentum fram m\u00f3ti 2022.\n\nKeldutilfar \n \n\nLandafr\u00f8\u00f0i Danmarkar\nOyggjar \u00ed Danmark"}
{"id": "28580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marxisma", "title": "Marxisma", "text": "Marxisma er ein politisk hugsj\u00f3n og heimspeki, sum er grunda\u00f0 \u00e1 hugsanirnar hj\u00e1 Karl Marx (1818-1883) og Friedrich Engels (1820-1895). Marx er fa\u00f0irin at marxismuni. Hann var hugtikin av Georg W. F. Hegel (1770 -1831) og t\u00f3k hansara dialektisku s\u00f8gufatan til s\u00edn, men broytti hana til eina materialistiska s\u00f8gufatan. \u00cd henni bl\u00edva tr\u00fd hugt\u00f8k sentral: framlei\u00f0sluorka, framlei\u00f0sluvi\u00f0urskifti og framlei\u00f0sluh\u00e6ttir. Framlei\u00f0sluorkan er tann vitan ella evni, sum menniskja hevur at framlei\u00f0a, framlei\u00f0sluvi\u00f0urskifti eru tey sosialu vi\u00f0urskiftini \u00edmillum teir ymisku klassarnar, og framlei\u00f0sluh\u00e6ttirnir eru samanrenningin av hesum. T\u00e1 i\u00f0 framlei\u00f0sluvi\u00f0urskiftini ella teir ymisku sosialu klassarnir ikki longur menna framlei\u00f0sluorkuna, uppstendur kollveltingin. Endam\u00e1li\u00f0 \u00ed marxismuni s\u00e6st best \u00ed Kommunistiska manifestinum fr\u00e1 1848. \n\nHugtaki\u00f0 meirvir\u00f0i l\u00e6nti Karl Marx partv\u00eds fr\u00e1 Adam Smith (1723-1790). Adam Smith hev\u00f0i eina arbei\u00f0svir\u00f0isteori um, at samla\u00f0a n\u00f8gdin av arbei\u00f0i, sum var\u00f0 l\u00f8gd \u00ed eina v\u00f8ru, var vir\u00f0i\u00f0 \u00ed henni. Karl Marx flutti hetta til s\u00edn og seg\u00f0i, at forholdi\u00f0 millum virkiseigarin og arbei\u00f0aran er grundleggjandi fyri kapitalistisku skipanina. Kapitaleigarin kemur vi\u00f0 framlei\u00f0slug\u00f8gnum og r\u00e1v\u00f8ru og framlei\u00f0ir vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 arbei\u00f0aranum eina li\u00f0ugtv\u00f8ru. Pr\u00edsmunurin \u00e1 li\u00f0ugtv\u00f8runi og r\u00e1v\u00f8runi er meirvir\u00f0i\u00f0, og hetta skapar arbei\u00f0arin. Marx hev\u00f0i eitt ambivalent forhold til kapitalin. Hann helt, at \u00eddna\u00f0arkollveltingin var eitt st\u00f3rt framstig \u00ed mun til samfelagi\u00f0 og helt, at kapitalistiska skipanin var dynamisk og b\u00faskaparliga mennandi. Samb\u00e6rt Karl Marx er ta\u00f0 j\u00fast dialektiska sambandi\u00f0 millum kapitalistin og arbei\u00f0aran, sum er dr\u00edvmegin \u00ed kapitalismuni. Hon byggir \u00e1 \u201ea class struggle between the opressor and the oppressed\u201d. Tann k\u00faga\u00f0i er arbei\u00f0arin, og hann, i\u00f0 k\u00fagar, er kapitalisturin, sum eigur framlei\u00f0slut\u00f3lini. Ein avgerandi atfinning hj\u00e1 Marx at kapitalismuni er, at kapitalisturin er rationellur, me\u00f0an sj\u00e1lv kapitalistiska skipanin ikki er ta\u00f0. Tann har\u00f0a kappingin ger, at tann einstaki kapitalisturin m\u00e1 spara, gera \u00edl\u00f8gur og akkumulera s\u00ednar ognir. \n\nLeninisma bygdi v\u00ed\u00f0ari \u00e1 Marx, og dr\u00f3g ta\u00f0 imperialistiska sj\u00f3narhorni\u00f0 fram. Vladimir Lenin helt, at kapitalistiska skipanin f\u00f3r at vikna vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini. So hv\u00f8rt m\u00f8guleikarnir fyri v\u00f8kstri minka\u00f0u \u00ed teimum kapitalistisku londunum, f\u00f3ru tey at vaksa um s\u00ednar markna\u00f0ir vi\u00f0 at gera \u00edl\u00f8gur \u00ed menningarlondunum, og hetta f\u00f3r at ver\u00f0a ein annar formur fyri imperialismu. \n\nPartar \u00ed marxismuni: s\u00f8gulig materialisma, dialektisk broyting, fremmandager\u00f0, klassastr\u00ed\u00f0, meirvir\u00f0i, kollvelting f\u00e6loysinganna og kommunisma.\n\nB\u00f3kmentir\n \n \n \n \n \n \n \n \n\n \n \n Jon Elster, An Introduction to Karl Marx. Cambridge, England, 1986.\n Michael Evans, Karl Marx. London, 1975.\n Stefan Gandler, Critical Marxism in Mexico: Adolfo S\u00e1nchez V\u00e1zquez and Bol\u00edvar Echeverr\u00eda, Leiden/Boston, Brill Academic Press, 2015. 467 pages. ISBN 978-90-04-22428-5.\n \n \n Robinson, Cedric J.: Black Marxism: The Making of the Black Radical Tradition, 1983, Reissue: Univ North Carolina Press, 2000\n Rummel, R.J. (1977) Conflict In Perspective Chap. 5 Marxism, Class Conflict, and the Conflict Helix\n \n Shenfield, S.D. Vladislav Bugera: Portrait of a Post-Marxist Thinker\n \nPolitisk hugsj\u00f3n\nKommunisma"}
{"id": "28582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Merkantilisma", "title": "Merkantilisma", "text": "Merkantilisma hevur ta grundfatan, at staturin er h\u00f8vu\u00f0ssp\u00e6larin \u00ed altj\u00f3\u00f0a politikki. Fatanin er, at \u00ed altj\u00f3\u00f0a politikki eru ongar sp\u00e6lireglur, og tann sterkasti staturin yvirlivir. T\u00ed er fremsta m\u00e1l hj\u00e1 statinum at tryggja s\u00edna egnu tilveru. St\u00f8\u00f0an hj\u00e1 statinum ver\u00f0ur sostatt ein \u00e6vigur maktkampur. Fyri at tryggja, at staturin er sterkur, er sostatt av st\u00f8rsta t\u00fddningi, at b\u00faskapurin \u00ed statinum er sterkur, herundir at \u00fatflutningurin er st\u00f8rri enn innflutningurin, solei\u00f0is at staturin hevur eina netto\u00e1ogn heldur enn nettoskuld m\u00f3tvegis umheiminum. Ta\u00f0 fyrsta IPE (International Political Economy) \u00e1st\u00f8\u00f0i, vit hoyra um, er tann klassiska merkantilisman. Jacob Viner (1892-1970) sigur, at merkantilisma er: \u201ea doctrine of extensive state regulation of economic activity in the interest of the national economy\u201c.  Innan altj\u00f3\u00f0a b\u00faskap kann sigast, at merkantilisman vikna\u00f0i eftir 2. heimsbardaga t\u00e1 liberalisman mentist av \u00e1lvara \u00ed Evropa og Nor\u00f0uramerika. T\u00e1 heimsb\u00faskapurin kom \u00ed kreppu fyrst \u00ed 1970\u2019unum, fekk merkantilisman h\u00f8vdi\u00f0 fyri seg aftur, t\u00e1 undir navninum neomerkantilisma. \n\nMerkantilisman var lei\u00f0andi \u00e1st\u00f8\u00f0i \u00ed \u00f8ldir, men vikna\u00f0i s\u00ed\u00f0st \u00ed \u00e1tjandu \u00f8ld, t\u00e1 Adam Smith (1723-1790) fanst har\u00f0liga at henni. Hann helt ikki, at ta\u00f0 gagna\u00f0i statinum sum heild at n\u00fdta protektionismu, sosialismu og politiska upp\u00edblanding \u00ed vinnuna sum ambo\u00f0. Merkantilisma reistist t\u00f3 skj\u00f3tt aftur eitt sindur broytt undir navninum b\u00faskaparlig nationalisma. \u201eWhereas classical mercantilism focused on gaining wealth and power through unequal foreign trade, economic nationalism focused on the internal development of the national economy\".  \u00cd ein \u00e1v\u00edsan mun var hetta \u00e1st\u00f8\u00f0i ein reakti\u00f3n upp\u00e1 liberalismuna, sum hev\u00f0i fingi\u00f0 st\u00f3ra undirt\u00f8ku millum manna \u00ed Evropa. Lond sum USA og T\u00fdskland \u00f3tta\u00f0ust ta b\u00faskaparligu styrkina hj\u00e1 St\u00f3rabretlandi og valdu b\u00faskaparliga nationalismu sum ambo\u00f0 til at verja seg \u00edm\u00f3ti t\u00ed agressiva liberala politikkinum hj\u00e1 St\u00f3rabretlandi. Forspr\u00e1karar fyri hesum politikki v\u00f3ru Alexander Hamilton (1755-1804), sum var fyrsti f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed USA, og Friedrich List (1789-1846), sum var ein t\u00fdskur-amerikanskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur. Teir v\u00f3ru ikki \u00edm\u00f3ti einum fr\u00edum markna\u00f0i sum so, men meintu, at protektionisma var ney\u00f0ug fyri at verja st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 statinum og fyri at stimulera lokalan \u00eddna\u00f0. Hamilton argumentera\u00f0i fyri at reka ein politikk, sum kundi verja framlei\u00f0sluvirkini \u00ed landinum. \n\nEisini List var fyri, at staturin skuldi leggja seg \u00fat\u00ed b\u00faskaparlig vi\u00f0urskifti og stu\u00f0la lokalum \u00eddna\u00f0i. H\u00f3ast hann var atfinningarsamur m\u00f3tvegis liberalismuni, so g\u00f3\u00f0t\u00f3k hann logikkin aftanfyri fr\u00edan handil. Hann meinti t\u00f3, at ein fortreyt fyri fr\u00edum handli var, at lond v\u00f3ru \u00e1 sama menningarstigi. T\u00ed var ta\u00f0 ney\u00f0ugt hj\u00e1 londum, sum ikki v\u00f3ru frammaliga \u00ed \u00eddna\u00f0arligari menning, at reka ein protektionistiskan handilspolitik og at stu\u00f0la lokalum \u00eddna\u00f0i. Hann helt, at ein dag f\u00f3r at bera til hava fullkomnan fr\u00edhandil, men fyri at ta\u00f0 skuldi henda \u201ethe less advanced nations must first be raised by artificial measures to that stage of cultivation to the which the English nation has been artificially elevated\u201c.  T\u00ed var hann av t\u00ed \u00e1sko\u00f0an, at \u00e1v\u00eds lond, til d\u00f8mis T\u00fdskland, skuldu hava m\u00f8guleika til vi\u00f0 protektionismu at menna seg til \u00eddna\u00f0arlond. Hann m\u00e6lti til, at staturin var sera aktivur \u00ed st\u00fdring av b\u00faskaparligari menning, eins og hann stu\u00f0la\u00f0i \u00fatb\u00fagving, teknologiskari menning og \u00eddna\u00f0i annars.\n\nKeldur \n\nB\u00faskapur\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "28583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosialliberalisma", "title": "Sosialliberalisma", "text": "Sosialliberalisma er ein politisk hugsj\u00f3n, i\u00f0 er ein samanrenning av liberalismu og sosialismu. Sosialliberalsimu stendur fyri eini javnv\u00e1g \u00edmillum markan\u00f0in og statin og \u00edmillum einstaklingin og samfelagi\u00f0. Kann eisini l\u00fdsast sum ney\u00f0semja \u00edmillum kapitalismu og redistributi\u00f3n.  Serligur dentur ver\u00f0ur t.d. lagdur \u00e1 at taka s\u00e6r av teimum veikastu \u00ed samfelagnum. Verki\u00f0 A Theory of Justice eftir John Rawls (1921-2002) hevur havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 menningina av sosialliberalismuni. Upprunarliga bygdi og byggir sosialliberalisman \u00e1, at staturin hev\u00f0i skyldu til: 1) at verja samfelagi\u00f0 m\u00f3ti \u00e1lopum fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum, 2) at verja hv\u00f8nn einstakan borgara m\u00f3ti \u00f3r\u00e6ttv\u00edsi og k\u00fagan fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum borgarum, og 3) at f\u00e1a \u00ed lag \u00e1v\u00edsar almennar stovnar, sum einstakligar ikki hava m\u00f8guleika fyri at r\u00f8kja. Endam\u00e1li\u00f0 var og er, at ta\u00f0 b\u00faskaparliga l\u00edvi\u00f0, t.e. vinna, keyp og s\u00f8la, skal fara fram \u00ed fri\u00f0i og n\u00e1\u00f0um, og staturin skal ikki leggja upp\u00ed. Tann fr\u00eda kappingin ber so vi\u00f0 s\u00e6r, at v\u00f8rurnar gerast so g\u00f3\u00f0ar og b\u00edligar sum yvirh\u00f8vur m\u00f8guligt. Tann markna\u00f0arb\u00faskaparliga sosialliberalisman er n\u00e6r kn\u00fdtt at t\u00ed politisku. Eins v\u00e6l og f\u00f3lk skulu hava fr\u00edtt at velja, hv\u00f8rjar v\u00f8rur tey skoyta um at keypa, so skulu tey fr\u00edtt sleppa at seta fram s\u00edni sj\u00f3narmi\u00f0. \n\nSosialliberalisman er ein politisk hugsj\u00f3n, sum br\u00fdtur b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 sosialismuna og liberalismuna \u2013 \u00ed hvussu er \u00ed teirra uppruna sni\u00f0i. Sosialliberalisman er fyri, at samfealgi\u00f0 byggir \u00e1 privatan ognarr\u00e6tt til framlei\u00f0slut\u00f3lini og \u00e1 fyritaksemi hins einstaka. Sosialliberalisman er \u00edm\u00f3ti, at ta\u00f0 almenna eigur og dr\u00edvur framlei\u00f0slut\u00f3lini, men er fyri eini almennari st\u00fdring fyri at tryggja sunnan f\u00edggjarligan v\u00f8kstur og sosiala trygd.  Allir samfelagsborgarar skulu eiga sama m\u00f8guleika fyri at arbei\u00f0a seg fram til at gerast \u00e1nari og med\u00e1nari av framlei\u00f0slut\u00f3lunum. Sosialliberalisman leggur sera st\u00f3ran dent \u00e1 pers\u00f3nligt fr\u00e6lsi. Sosialliberalisman byggir \u00e1 fultkomligt fr\u00e6lsi. Samfelagi\u00f0 er einstaklingar og ongar fyriskipanir mega for\u00f0a einstaklinginum \u00ed fr\u00ed\u00f0ari kapping og vinna s\u00e6r fram.\n\nLiberalisman kykna\u00f0i upp \u00ed USA vi\u00f0 t.d. Thomas Jefferson aftan \u00e1 fr\u00e6lsibardagin 1775-1782. Eftir fronsku kollveltingina \u00ed 1789 breiddi hon seg \u00ed Evropa og gj\u00f8rdist grundarlagi\u00f0 undir f\u00f3lkast\u00fdrinum, sum loysti av einar\u00e6\u00f0isst\u00fdriskipanina. Mest kendu teoretikarrarnir eru Adam Smith og Thomas Robert Malthus.\n\nPolitiskir flokkar \n\n F\u00f8royar: Sj\u00e1lvst\u00fdri \n Danmark: Radikale Venstre \n Gr\u00f8nland: Demokraatit \n \u00cdsland: Bj\u00f6rt framt\u00ed\u00f0 \n Noreg: Venstre\n Sv\u00f8r\u00edki: Liberalerna\n Finnland: Svenska folkpartiet i Finland\n \u00c5land: Liberalerna p\u00e5 \u00c5land \n Estland: Mi\u00f0flokkurin\n Litava: Arbei\u00f0araflokkurin \n Ni\u00f0urlond: Democraten 66 \n USA: Demokratiski Flokkurin\n\nS\u00ed eisini  \n\n Liberalisma\n Markna\u00f0arb\u00faskapur\n\nKeldur \n\nPolitisk hugsj\u00f3n"}
{"id": "28589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1r%20Berghamar%20Jacobsen", "title": "V\u00e1r Berghamar Jacobsen", "text": "V\u00e1r Berghamar Jacobsen (f\u00f8dd 1965) er ein f\u00f8royskur leiklistafr\u00f8\u00f0ingur, sj\u00f3nleikari og umm\u00e6lari \u00far Havn. Hon er \u00fatb\u00fagvin kandidatur \u00ed leiklistfr\u00f8i av l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed \u00c5rhus (\u00c5rhus Universitet). Hon er d\u00f3ttir rith\u00f8vundan Steinbj\u00f8rn B. Jacobsen. V\u00e1r hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri barnasj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya, t.d. \u00ed j\u00f3lakalendarum. V\u00e1r hevur starvast \u00ed Sj\u00f3nvarpi F\u00f8roya (Barnasj\u00f3nvarpi\u00f0 fr\u00e1 1. august 1998 til 31. juli 2004. S\u00ed\u00f0an starva\u00f0ist hon \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya fr\u00e1 1. august 2004 til 30. juni 2012, \u00ed Barna\u00fatvarpinum fr\u00e1 2004 til 2008 og s\u00ed\u00f0an \u00ed morgunsendingini G\u00f3\u00f0an Morgun F\u00f8royar fr\u00e1 2008 til 2012. Hon hevur undirv\u00edst \u00ed leiklist \u00ed Hoyd\u00f8lum 2001/02 og \u00ed Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falanum \u00ed Su\u00f0ri 2003/04, 2004/05 og 2013/14. Hon hevur eisini undirv\u00edst \u00e1 Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falanum \u00e1 Kambsdali s\u00ed\u00f0an 2012 og \u00ed mi\u00f0n\u00e1kssk\u00falanum \u00ed Hoyd\u00f8lum s\u00ed\u00f0an 2013.\n\nV\u00e1r hevur eisini virka\u00f0 sum d\u00f3mari \u00ed t.d. teknikappingum hj\u00e1 F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0num. Til t\u00ed\u00f0ir er hon eisini upplesari \u00ed \u00fatvarpinum. Ma\u00f0ur hennara er P\u00e1ll Danielsen, sj\u00f3nleikari. \u00cd 1999 kom fl\u00f8gan S\u00f8guskr\u00edni\u00f0 \u00fat, har tey b\u00e6\u00f0i lesa s\u00f8gur.\n\nV\u00e1r hevur skriva\u00f0 og leikstj\u00f3rna\u00f0 \"Likkulikkuleia\", talan var um 80 sendingar \u00ed alt. Hon skriva\u00f0i t\u00e6r fyrstu 16 sendingarnar \u00ed 1998 og ta\u00f0 var v\u00edst \u00ed jan 1999. s\u00ed\u00f0ani v\u00f3ru n\u00fdggjar 16 sendingar skriva\u00f0ar og sendar \u00ed 1999. Og tvey umf\u00f8r \u00ed 2000 ( \u00ed alt 32 sendingar afturat). \u00cd 2002/2003 skriva\u00f0i og leikstj\u00f3rna\u00f0i hon Leskilikkuleia, tilsamans 16 sendingar.\n\nHon hevur skriva\u00f0 \u00fatvarpsleikin \"Luddi og Lundisa\", i\u00f0 var sendur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya \u00ed 2004 og 2005. Hon hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 J\u00f3lakalendaran \"Pinki\", sum Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s skriva\u00f0i til barna\u00fatvarpi\u00f0 \u00ed 2005. Hon hevur skriva\u00f0 \u00fatvarpsleikin: \"Hvar eru b\u00f8rnini\", sum var sendur \u00ed 2005.\n\nLeikriti\u00f0 til j\u00f3lakalendarin \"J\u00f3l \u00ed Grannalagnum\" var skriva\u00f0 og sent \u00ed \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpinum \u00ed 2007, og ein fl\u00f8ga vi\u00f0 sangunum var givin \u00fat sama \u00e1r. Kalendarin var sendur aftur \u00ed \u00fatvarpinum \u00ed 2013. \n\nV\u00e1r hevur eisini skriva\u00f0 j\u00f3lakalendaran og sangleikin, J\u00f3l \u00ed grannalagnum, sum hon skriva\u00f0i \u00ed 2007, beiggi hennara, K\u00e1ri Jacobsen, gj\u00f8rdi t\u00f3nleikin, Finnur Hansen st\u00f3\u00f0 fyri t\u00ed tekniska. J\u00f3l \u00ed grannalagnum var sp\u00e6ldur \u00ed \u00fatvarpinum hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya \u00ed desember 2013. V\u00e1r greiddi fr\u00e1 \u00ed morgunsendingini hj\u00e1 \u00fatvarpinum, hvussu hon fekk \u00edbl\u00e1stur til s\u00f8guna. Hon skriva\u00f0i leikin \u00ed august, t\u00e1 alt var summarligt, men hon gekk t\u00farar \u00ed Vi\u00f0alundini \u00ed Havn hv\u00f8nn morgun, og fekk \u00edbl\u00e1stur har. Hon sp\u00e6ldi s\u00e6r vi\u00f0 or\u00f0inum at granska, har var ein granskari, sum var ein kona og ein gransko\u00f0ari, sum var ma\u00f0ur hennara. The Grand Old Lady og the Grand Old Man v\u00f3ru eisini pers\u00f3nar \u00ed s\u00f8guni, og tey \u00e1ttu ein Grand Danois hund, sum h\u00f8vdu or\u00f0i\u00f0 gran \u00ed navninum ella eyknavninum. J\u00f3laperur v\u00f3ru keyptar \u00e1 Grand Canaria, og Grand Canyon var eisini nevnt. Og so var ein lj\u00f3sasl\u00f8kkjari \u00ed s\u00f8guni. H\u00f8vu\u00f0spers\u00f3narnir eru tv\u00edbur\u00f0ar og ver\u00f0a nevndir Stj\u00f8rnuskoti\u00f0.\n\nVerk\n\n\u00datvapsleikir og j\u00f3lakalendarar til \u00fatvarpi\u00f0 \nLikkulikkuleia, skriva\u00f0 leikriti\u00f0 og leikstj\u00f3rna\u00f0i. \u00cd alt 80 sendingar. V\u00edst fr\u00e1 januar 1999, tvey umf\u00f8r \u00e1 tv\u00e6r fer\u00f0ir 16 sendingar, og s\u00ed\u00f0an tvey umf\u00f8r \u00ed 2000, \u00ed alt 32 sendingar afturat. \u00cd 2002/2003 skriva\u00f0i og leikstj\u00f3rna\u00f0i hon Leskilikkuleia, tilsamans 16 sendingar.\nLuddi og Lundisa, V\u00e1r skriva\u00f0i leikriti\u00f0. \u00datvarpsleikurin var sendur \u00ed \u00datvarpi F\u00f8roya \u00ed 2004 og 2005\nJ\u00f3l \u00ed Grannalagnum, V\u00e1r skriva\u00f0i leikin \u00ed 2007, hann var\u00f0 sendur sama \u00e1ri\u00f0 og ein fl\u00f8ga var\u00f0 givin \u00fat sama \u00e1r. J\u00f3lakalendarin var\u00f0 endursendur \u00ed 2013.\n\nSj\u00f3nvarpssendingar \nGarasjan\nJ\u00f3l \u00ed grannalagnum\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "28590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dove%20Cameron", "title": "Dove Cameron", "text": "Dove Olivia Cameron (f\u00f8dd Chloe Celeste Hosterman; 15. januar 1996) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og sangari. Hon er mest kend fyri at sp\u00e6la h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Disney Channel sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Liv and Maddie.\n\nFilmar\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nS\u00f8lustakl\u00f8g\n\nSyngur vi\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00fatg\u00e1vum\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Dove Cameron \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "28592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/JT%20electric", "title": "JT electric", "text": "JT electric er ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1972 av J\u00f3annesi Thomsen. Fyrit\u00f8kan hevur heimsta\u00f0 \u00e1 Kambsdali og framlei\u00f0ir og uppfinnur \u00fatger\u00f0 og t\u00f8kni til alivinnuna og fiskivinnuna \u00ed F\u00f8royum og til alheimsmarkna\u00f0in, eitt n\u00fa trolkamera, undirsj\u00f3varlj\u00f3s og f\u00f3\u00f0urskipan. \u00cd 2014 fekk fyrit\u00f8kan eina hei\u00f0ursl\u00f8n \u00ed \u00cdslandi fyri at menna eitt trolkamera, sum kann n\u00fdtast \u00ed har\u00f0a umhv\u00f8rvinum runt um F\u00f8royar, \u00cdsland og Gr\u00f8nland. \u00cd juni 2002 flutti fyrit\u00f8kan \u00ed n\u00fdggj og st\u00f8rri h\u00f8li, sum gj\u00f8rdu ta\u00f0 gj\u00f8rligt at \u00f8kja um framlei\u00f0sluna. Stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni er R\u00f3i Kals\u00f8. Umlei\u00f0 20 f\u00f3lk starvast hj\u00e1 JT electric.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 JT electric\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8roysk framlei\u00f0sla\n1972"}
{"id": "28600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landstingsvali%C3%B0%202014", "title": "Landstingsvali\u00f0 2014", "text": "Landstingsvali\u00f0 \u00ed Gr\u00f8nlandi 2014 ver\u00f0ur ta\u00f0 12. av slagnum \u00ed Gr\u00f8nlandi, og var\u00f0 hildi\u00f0 hin 28. november 2014. Ors\u00f8kin til at val var \u00fatskriva\u00f0, var tann, at ta\u00f0 \u00ed 2014 kom fram, at Aleqa Hammond, sum var landstingsforkvinna Gr\u00f8nlands, hev\u00f0i br\u00fakt almennar pengar til egi\u00f0 br\u00fak tv\u00e6r fer\u00f0ir, einafer\u00f0 til eina fer\u00f0 fyri familjuna og einafer\u00f0 til eina privata veitslu, talan var um 106.000 kr\u00f3nur, sum landstingsgrannsko\u00f0ararnir kravdu at hon rinda\u00f0i aftur. Samb\u00e6rt landstingsgrannsko\u00f0arunum, stava\u00f0i meginparturin av \u00fatrei\u00f0slunum fr\u00e1 apr\u00edl 2013, og h\u00f3ast teir b\u00f3\u00f0u um at f\u00e1a r\u00e6tt lag \u00ed \u00f3skili\u00f0 beinanvegin, so var ta\u00f0 ikki fyrrenn \u00ed august 2014, at Aleqa Hammond rinda\u00f0i pengarnar aftur. M\u00e1li\u00f0 elvdi til miki\u00f0 rok \u00ed Gr\u00f8nlandi, og mis\u00e1lit var reist m\u00f3ti Hammond. Hon yvirlivdi mis\u00e1liti\u00f0 vi\u00f0 einari atkv\u00f8\u00f0u \u00ed meirluta sum feldi uppskoti\u00f0. Men hon valdi at s\u00f8kja um farloyvi, me\u00f0an m\u00e1li\u00f0 um hennara peningavi\u00f0urskifti v\u00f3ru kanna\u00f0. Farloyvi var\u00f0 j\u00e1tta\u00f0 henni, men s\u00ed\u00f0an t\u00f3ku tr\u00edggir r\u00e1\u00f0harrar \u2013 tveir \u00far Siumut og ein \u00far Atassut seg \u00far stj\u00f3rnini, og hin 1. oktober t\u00f3k Atassut seg \u00far stj\u00f3rnini. Seinni sama dag skriva\u00f0i Aleqa Hammond \u00fat n\u00fdval.\n\n\u00darslit\n\nFlestar pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \n Sara Olsvig, IA, (5.825 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Kim Kielsen, Siumut (4.604 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Hans Enoksen, Partii Naleraq (2425 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Nivi Olsen, Demokratarnir (1.428 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Andreas Rene Uldum. Demokratarnir (1.003 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Aqqaluaq B. Egede, IA (996 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Naaja H. Nathanielsen, IA (470 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Karl-Kristian Kruse, Siumut (341 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Knud Kristiansen, Atassut (311 atkv\u00f8\u00f0ur)\n Mala H\u00f8y Kuko, Atassut (303 atkv\u00f8\u00f0ur)\n\nKeldur \n\nPolitisk val \u00ed Gr\u00f8nlandi\n2014"}
{"id": "28603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reinsar%C3%ADi%C3%B0", "title": "Reinsar\u00edi\u00f0", "text": "Reinsar\u00edi\u00f0 er eitt sp\u00e6lista\u00f0 \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \u00ed Havn, i\u00f0 l\u00e6t upp alment 1. oktober 2014 vi\u00f0 einum tiltaki, har livandi t\u00f3nleikur var \u00e1 skr\u00e1 saman vi\u00f0 r\u00f8\u00f0um. Punkb\u00f3lkurin 200 sp\u00e6ldi l\u00f8gini Vi\u00f0 Love skal land byggjast og Makka r\u00e6tt. Niclas og Lena sp\u00e6ldu tvey l\u00f8g, me\u00f0an h\u00faspianisturin hj\u00e1 kommununi, B\u00e1r\u00f0ur Johannessen, i\u00f0 eisini hevur veri\u00f0 verk\u00e6tlanarlei\u00f0ari \u00ed verk\u00e6tlanini sp\u00e6ldi jazzkendar t\u00f3nar saman vi\u00f0 \u00d3lavi Olsen \u00e1 flugelhorn. He\u00f0in Mortensen, borgarstj\u00f3ri, sta\u00f0festi \u00ed r\u00f8\u00f0u s\u00edni, at ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 vert at b\u00ed\u00f0a eftir hesum sp\u00e6lista\u00f0num, og at gamli dreymurin um at gera T\u00f3rsg\u00f8tu til mentanarg\u00f8tuna \u00ed b\u00fdnum burturav, n\u00fa var vor\u00f0in veruleiki. \u00cd g\u00f8tuni eru n\u00fa Reinsar\u00edi\u00f0, Perlan, Margarinfabrikkin, Tj\u00f3\u00f0pallurin, Posth\u00faskjallarin, Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 umframt fleiri mat- og skeinkingarst\u00f8\u00f0. \n\nReinsar\u00edi\u00f0 var\u00f0 handa\u00f0 T\u00f3rshavnar kommunu 12. september 2014.\n\nBogi Andreasen var \u00ed september 2014 settur \u00ed starv sum samskipari fyri Reinsar\u00edi\u00f0 og Perluna.\n\nS\u00f8gan hj\u00e1 bygninginum \nVi\u00f0 avt\u00f8ku kongliga handilsins var\u00f0 m.a. sonevnda 'N\u00fdggja Pakkh\u00fas' \u00ed V\u00e1gsbotni (Frederiksvaag) selt \u00e1 uppbo\u00f0i \u00ed 1857. Keyparin var handilsh\u00fasi\u00f0 C. F. Siemsen \u00ed Hamburg.\n\n\u00cd 1894 seldi keypma\u00f0urin Johannes Hansen, t\u00fdskur varakonsul, pakkh\u00fasi\u00f0 fyri Siemsen til f\u00f8royska handilsh\u00fasi\u00f0 M. C. Restorff & S\u00f8nner. Konsul Hansen, sum hann kalla\u00f0ist, var \u00ed starvi hj\u00e1 Siemsen, og seinni keypti hann sj\u00e1lvur fyrit\u00f8kuna. Hann mynda\u00f0i Siemsen \u00ed Havn, og harav stavar navni\u00f0 Hansens pakkh\u00fas.\n\n\u00cd 1923 seldi M.C. Restorff & S\u00f8nner ognina til Thorshavns M\u00e6lkeforsyning & Margarinefabrik, Meiar\u00edi\u00f0. Keypss\u00e1ttm\u00e1lin nevnir ognina 'Hansens pakkh\u00fas'. Tey h\u00f8vdu eitt n\u00fa framlei\u00f0slu av s\u00e1pu \u00ed pakkh\u00fasinum. Meiar\u00edi\u00f0 helt fram \u00ed bygninginum og hevur havt vaskar\u00ed og reinsar\u00ed fram til 1970-\u00e1rini. Maria Olsen hev\u00f0i Reinsar\u00edi\u00f0 \u00ed erva til fyri f\u00e1um \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, me\u00f0an Postverk F\u00f8roya hev\u00f0i eina pakkadeild \u00ed ne\u00f0ra.\n\nTa\u00f0 er sj\u00e1ldsamt vi\u00f0 eini h\u00fasaogn uppi \u00ed t\u00ed n\u00fdggjara b\u00fdnum, har s\u00f8guligu sporini ganga meira enn tv\u00e6r \u00f8ldir aftur til ta\u00f0 gamla samfelagi\u00f0. Pakkh\u00fasi\u00f0 er harn\u00e6st ein vitnisbur\u00f0ur um virksemi\u00f0 hj\u00e1 kongliga handlinum og hj\u00e1 eitt av fyrstu \u00fatlendsku handilsh\u00fasunum \u00ed fr\u00edhandilst\u00ed\u00f0ini, Siemsen, og s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 eitt av fyrstu st\u00f3ru f\u00f8roysku handilsh\u00fasunum, Restorff - t\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar gj\u00f8rdust fiskivinnutj\u00f3\u00f0. Bygningurin hevur v.\u00f8.o. sta\u00f0i\u00f0 uppi og veri\u00f0 \u00ed br\u00faktur \u00ed fleiri s\u00f8gulig skei\u00f0.\n\nT\u00f3rshavnar kommuna hevur \u00e1tt bygningin s\u00ed\u00f0an 1986.\n\nKeldur \n\nT\u00f3rshavn\nT\u00f3rshavnar kommuna\nSp\u00e6list\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "28604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perlan%20%C3%AD%20V%C3%A1gsbotni", "title": "Perlan \u00ed V\u00e1gsbotni", "text": "Perlan (\u00ed V\u00e1gsbotni) var eitt sp\u00e6lista\u00f0 \u00ed Havn til h\u00fasi\u00f0 var\u00f0 tiki\u00f0 ni\u00f0ur  17. september 1983. Perlan var ein bygningur, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 beint ni\u00f0anfyri Havnar kirkju, sum n\u00fa er d\u00f3mkirkja F\u00f8roya, og yvir av t\u00e1verandi Sj\u00f3mansheiminum, sum n\u00fa eitur Hotel T\u00f3rshavn. Hon st\u00f3\u00f0 \u00e1 tr\u00fdkantinum millum Mylnug\u00f8tu og brekkuna ni\u00f0an \u00e1 Bryggjubakka. \u00cd 2015 var ein st\u00f3r trappa gj\u00f8rd \u00e1 sta\u00f0num, sum samstundis var\u00f0 fr\u00ed\u00f0ka.\n\nJazzfelagi\u00f0 \u00ed Havn, sum bl\u00f3ma\u00f0i mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed sjeyti\u00e1runum, helt til \u00ed Perluni og skipa\u00f0i fyri n\u00f3gvum framf\u00f8rslum vi\u00f0 f\u00f8royskum og \u00fatlendskum t\u00f3nleikarum. \n\nMatstova var \u00ed Perluni, og listam\u00e1larar sum Mikines og William Heinesen hava m\u00e1la\u00f0 uppi \u00e1 loftinum \u00ed bygninginum, sum fyrit\u00f8kan Z. Heinesen \u00e1tti. \n\n\u00cd desember 2009 l\u00e6t upp eitt n\u00fdtt sp\u00e6lista\u00f0 \u00ed Havn vi\u00f0 sama navni sum gamla Perlan, ta\u00f0 liggur \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu, millum Mi\u00f0lah\u00fasi\u00f0 og Reinsar\u00edi\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n Trappan \u00ed V\u00e1gsbotni\n\nKeldur \n\nT\u00f3rshavn\nSp\u00e6list\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "28608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perlan", "title": "Perlan", "text": "Perlan \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu\nPerlan \u00ed V\u00e1gsbotni\nPerlan (Reykjav\u00edk)"}
{"id": "28609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paradox", "title": "Paradox", "text": "Paradox var eitt Punk Rock-orkestur \u00far F\u00f8royum. Orkestri\u00f0 sp\u00e6ldi saman fr\u00e1 2004 til teir g\u00f3vust at sp\u00e6la n\u00f8kur f\u00e1 \u00e1r seinni. \u00cd 2006 g\u00f3vu teir \u00fat fyrstu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuna Falling in love sum var \u00e1 enskum, teir sp\u00e6ldu \u00e1 fleiri konsertum \u00ed F\u00f8royum.\n\nOrkestri\u00f0 upploystist, t\u00e1 i\u00f0 Heini, betri kendur sum Corfitz, gj\u00f8rdist guitarist \u00ed orkestrinum The Dreams saman vi\u00f0 st\u00f3rabeiggjanum Eirikur, sum sp\u00e6lir bass \u00ed The Dreams.\n\nLimir \n Heini Gilst\u00f3n Corfitz Andersen (nevndur Corfitz) \u2013 guitar og sang\n B\u00fagvi J\u00f3nleifson Magnussen \u2013 trummur og percussion\n Andreas Tykj\u00e6r Restorff \u2013 bass\n\nDiskografi \n\n\u00cd sambandi vi\u00f0 fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vuna v\u00f3ru f\u00fdra stakl\u00f8g \u00fatgivin \u00ed 2006:\nThe Innocense Of Childhood, My own words, Perfect way og Inside of me.\n\nFalling in love\n\nSangir \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pontif%C3%ADcia%20Universidade%20Cat%C3%B3lica%20de%20Minas%20Gerais", "title": "Pontif\u00edcia Universidade Cat\u00f3lica de Minas Gerais", "text": "Pontif\u00edcia Universidade Cat\u00f3lica de Minas Gerais (PUC-MG) \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1958 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Belo Horizonte \u00ed Minas Gerais landslutinum \u00ed Brasil.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "28640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ravmagn", "title": "Ravmagn", "text": "Ravmagn er orkukelda, sum dr\u00edvur t.d. maskinur og gevur okkum hita og lj\u00f3s. Ta\u00f0 eru elektr\u00f3nir, sm\u00e1ir bitlar, sum koma fr\u00e1 atomunum. Hv\u00f8r elektr\u00f3n hevur eina heilt l\u00edtla elektriska l\u00f8\u00f0ing - eitt sindur av ravmagni. Eitt snarlj\u00f3s, sum fer eftir luftini ella sl\u00e6r ni\u00f0ur, er eitt ta\u00f0 grei\u00f0asta d\u00f8mi, vit hava um ravmagnsvirksemi. Ravmagni\u00f0 er annars \u00f3sj\u00f3nligt, men ta\u00f0 arbei\u00f0ir \u00f3f\u00f8rt fyri okkum alla t\u00ed\u00f0ina. T\u00e1 i\u00f0 vit t.d. tendra eina ravmagnslampu, fara umlei\u00f0 ein milli\u00f3n milli\u00f3nir elektr\u00f3nir gj\u00f8gnum peruna um sekundi\u00f0. Ravmagni\u00f0 fer \u00ed h\u00fas og verksmi\u00f0jur \u00ed lei\u00f0ingum, sum liggja inni \u00ed loftum og veggjum og tryggja, at ravmagni\u00f0 streymar, t\u00e1 i\u00f0 vit tendra slitilin. Ravl\u00f8\u00f0 f\u00e1a megi fr\u00e1 evnatilgongdum og goyma ravmagni\u00f0, so at ta\u00f0 kann flytast. S\u00f3larkyknur taka orku fr\u00e1 s\u00f3lini og gera hana til ravmagn. Ravmagni\u00f0 ger eisini tey b\u00e1kn, sum varpa sj\u00f3nvarps- og \u00fatvarpssendingar, og ta\u00f0 f\u00e6r eisini teldur at arbei\u00f0a. Ravmagni\u00f0 fer \u00ed h\u00fas \u00ed leidningum, sum fyrr hingu \u00ed pellum. N\u00fa eru teir vanliga ni\u00f0urgrivnir. Summi ravmagnsverk brekka olju ella kol, og summi br\u00faka kjarnorku. Orkun\u00fdtsluna m\u00e1la vit \u00ed kilowattt\u00edmum (kWh).\n\nRavmagn er \u00ed tveimum l\u00edkum: streymur, sum fer runt \u00ed leidningum, og st\u00f8\u00f0uravmagn, sum er sta\u00f0bundi\u00f0, til d\u00f8mis \u00ed einum kambi. Ravmagni\u00f0 streymar \u00far kraftst\u00f8\u00f0ini til eitt t\u00f3l ella lampu og aftur hagar, ta\u00f0 kom. Gn\u00edggjar t\u00fa eina ball\u00f3n m\u00f3ti troyggjuni, tekur ball\u00f3nin eyka elektr\u00f3nir til s\u00edn og ver\u00f0ur negativ. Henda l\u00f8\u00f0ing ver\u00f0ur r\u00f3pt st\u00f8\u00f0uravmagn, t\u00ed at hon ikki flytur seg. Hon kann taka til s\u00edn sm\u00e1 papp\u00edrspetti ella h\u00e1r. Tvey sl\u00f8g eru av ravmagnsl\u00f8\u00f0ingum: positivar og negativar. Sum oftast eru l\u00edka n\u00f3gvar \u00ed einumhv\u00f8rjum tilfari, so at t\u00e6r ganga \u00fat m\u00f3ti hv\u00f8r a\u00f0rari. Tilfar, sum letur streymin ganga, ver\u00f0ur r\u00f3pt lei\u00f0ari. Metal og kopar flest eru lei\u00f0arar. Streymurin gongur gj\u00f8gnum metalini, t\u00ed at elektr\u00f3nirnar sita leysar og kunnu flytast. Allir lei\u00f0arar hava eina \u00e1v\u00edsa m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, i\u00f0 vendir m\u00f3ti streyminum. M\u00f3tst\u00f8\u00f0an minkar \u00ed einki, t\u00e1 leidningurin ver\u00f0ur n\u00f3gv k\u00f8ldur. Lei\u00f0arin er n\u00fa vor\u00f0in ein serlei\u00f0ari, har i\u00f0 streymurin kann ganga, men vi\u00f0 ongari m\u00f3tst\u00f8\u00f0u. \u2028Avbyrgjarar, t.d. papp og plast, loyva ikki streyminum at ganga, t\u00ed elektr\u00f3nirnar eru fastari bundnar at atomkjarnanum. Ravmagni\u00f0 krevur, at leidningarnir halda fram, at streymurin skal ganga. Hetta eitur ein ravmagnisringur. Fer ringurin, ste\u00f0gar streymurin. Sm\u00e1ir og st\u00f3rir ravmagnsmotorar driva n\u00f3gv sl\u00f8g av maskinum. \u00cd motorinum er ein sn\u00e6lda, sum situr \u00ed einum siguls\u00f8ki. T\u00e1 i\u00f0 streymur fer gj\u00f8gnum sn\u00e6lduna, noy\u00f0ist hon at mala. Ravmagns-gerar gera streym \u00far r\u00f8ringarorku, t\u00e1 i\u00f0 ein spoli snarar millum p\u00f3larnar \u00ed einum sigli. Einfaldar, sm\u00e1ir gerar, sum til d\u00f8mis gera streym til eina s\u00fakklulykt, eita dynamo ella m\u00e1ttlar. St\u00f3ru gerarnir \u00e1 ravmagnsverkunum snara vi\u00f0 guvutyrlum vi\u00f0 guvu fr\u00e1 olju- ella kolbrennarum. Teir gera heilt st\u00f3rar n\u00f8gdir av ravmagni. \n\nBattar\u00ed ella ravl\u00f8\u00f0 gera ravmagn, sum streymar ein veg - javnstreymur. Ravla\u00f0i\u00f0 skumpar streymin \u00fati \u00ed ravmagnsringinum. T\u00e1 i\u00f0 t\u00fa setur eitt ravla\u00f0 \u00ed til d\u00f8mis eitt gongulurt, fer evnisliga tilfari\u00f0 at loysa og andgera elektr\u00f3nir. T\u00e6r gera streym, t\u00ed at t\u00e6r ver\u00f0a skumpa\u00f0ar \u00fati \u00ed ravmagnsringinum. Elektriska spenningin m\u00e1la vit \u00ed voltum, umlei\u00f0 1,5 V fyri ravla\u00f0i\u00f0. Elektr\u00f3nirnar streyma fr\u00e1 negativa p\u00f3linum gj\u00f8gnum gongulurti\u00f0 og aftur til positiva p\u00f3lin. Um ravla\u00f0 ver\u00f0ur bundi\u00f0 \u00ed \u00f8vugtan veg, fylla elektronirnar holini, og streymurin ste\u00f0gar. Dagliga hava vit \u00f8rgrynni av ravmagnst\u00f3lum uttan um okkur - fartelefonir, sj\u00f3n- og \u00fatvarp, bandupptakarar og teldur. \u00d8ll hesi ravmagnst\u00f3l hava rensl, har i\u00f0 ravmagn fer \u00edgj\u00f8gnum. \u00cd renslunum eru ersm\u00e1ir elektroniskir staklutir, i\u00f0 minka, kvetta ella magna streymin, og solei\u00f0is skapa b\u00e1kn. Ta\u00f0 kann vera lj\u00f3\u00f0 \u00ed einari fartelefon ella tal \u00ed einari teldu. \n\nGomlu grikkarnir s\u00f3u longu fyri 2500 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, at eitt silkikl\u00e6\u00f0i, sum var\u00f0 gn\u00edggja\u00f0 vi\u00f0 einum ravpetti, skj\u00f3tt var\u00f0 fult av st\u00f8\u00f0uravmagni. Amerikama\u00f0urin Benjamin Fraklin (1706-1790) s\u00e1 sum tann fyrsti umlei\u00f0 1750, at snarlj\u00f3s eisini er ravmagn og greiddi fr\u00e1, hvat i\u00f0 ein ravl\u00f8\u00f0ing er. Franklin setti drekar, me\u00f0an toran gekk (n\u00fa er ta\u00f0 strangliga banna\u00f0). Italiamenninir Luigi Aloisio Galvani og Alessandro Volta gj\u00f8rdu fyrstu ravl\u00f8\u00f0ini.\n\nOrkun\u00fdtsla \nOrkun\u00fdtsluna m\u00e1la vit \u00ed kilowattt\u00edmum (kWh). D\u00e1tur fr\u00e1 World Bank fr\u00e1 2011 v\u00edsa, at m.a. nor\u00f0menn eru millum tey, sum br\u00faka mest orku fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva, 23 174 kilowattt\u00edmar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri, me\u00f0an finnlendingar og sviar br\u00faka \u00e1vikavist 15 738 og 14 030 kilowattt\u00edmar. Til samanberingar br\u00fakar ein dani bara 6 122 kilowattt\u00edmar. Men her skal leggjast aftrat, at st\u00f3rur partur av orkuni \u00e1 Skandinavisku h\u00e1lvoynni stavar fr\u00e1 varandi orku, so sum vatnorku, og t\u00ed geva t\u00f8lini ikki r\u00e6ttv\u00edsa mynd av CO2-\u00fatl\u00e1tinum. Landi\u00f0, sum uttan samanbering br\u00fakar mest streym fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva er, er \u00cdslandi. Ikki minni enn 52 374 kilowattt\u00edmar fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva, og einki anna\u00f0 land kemur n\u00e6r n\u00e1mid. Aluminiumsframlei\u00f0slan \u00ed \u00cdslandi br\u00fakar sera n\u00f3gva orku, og tey tr\u00fd reinsingarst\u00f8\u00f0ini br\u00faka meira enn fimm fer\u00f0ir so n\u00f3gva orku til framlei\u00f0sluna, sum allir \u00edslendingar til samans. Amerikanarar br\u00faka g\u00f3\u00f0ar 13 246 kilowattt\u00edmar um \u00e1ri\u00f0. Haiti er landi\u00f0, sum br\u00fakar minst, 32 kilowattt\u00edmar fyri hv\u00f8nn \u00edb\u00fagva um \u00e1ri\u00f0.\n\nReferansar \n\nAlisfr\u00f8\u00f0i\nLj\u00f3s"}
{"id": "28642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bilar", "title": "Bilar", "text": "Bilin br\u00faka vit mest t.d. at koyra til arbei\u00f0is, at keypa og t\u00e1 i\u00f0 vit fer\u00f0ast. N\u00f3gvir serbilar eru eisini, t.d. kappkoyringarbilar, sj\u00fakrabilar, l\u00f8greglubilar, h\u00fdruvognar og sl\u00f8kkibilar. N\u00fdm\u00f3tans bilar brenna diesel ella bensin eins og fyrstu bilarnir, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir s\u00ed\u00f0st \u00ed 1880. Men \u00ed \u00fatsj\u00f3nd l\u00edkjast okkara bilar ikki teimum, sum v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir fyri bara 20 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Settu vit allar bilar \u00ed heiminum \u00e1 ra\u00f0, h\u00f8vdu teir rokki\u00f0 av j\u00f8r\u00f0ini upp \u00e1 m\u00e1nan, og ri\u00f0ilin gerst longri hv\u00f8nn dag. Motorurin er framman \u00ed flestum bilum. Hann dregur beinlei\u00f0is \u00e1 framhj\u00f3lunum, afturhj\u00f3lunum ella \u00e1 \u00f8llum f\u00fdra hj\u00f3lum. Oftast eru f\u00fdra ella fimm gervi, sum ver\u00f0a n\u00fdtt alt eftir fer\u00f0ini og vegnum. \u00cd l\u00e1gum gervi mala hj\u00f3lini seint og f\u00e1a eyka megi at fara \u00ed gongd ella at koyra ni\u00f0an brekku. T\u00e1 fer\u00f0in er n\u00f3gv, \u00ed 4. ella 5. gervi, mala hj\u00f3lum skj\u00f3tt. Teldur gera framt\u00ed\u00f0arbilin eftir royndum \u00ed vindtunnlum. Hann ver\u00f0ur \u00e1 tremur av elektronikki, sum ger alt m\u00f8guligt, eitt n\u00fa kann hann finna stytstu lei\u00f0 heim. Verksmi\u00f0jurnar n\u00fdta n\u00fdtt plasttilfar og eru farnar at gera royndir vi\u00f0 motorum \u00far keramikki. \n\nBilar eru til so mangt. Flestu pers\u00f3nbilar eru r\u00famligir og koyra skj\u00f3tt bori\u00f0 saman vi\u00f0 ta\u00f0, teir brenna. Kappkoyringarbilar og teir d\u00fdrastu bilarnir leggja dent \u00e1 fer\u00f0 og magl\u00e6ti. Porsche er gott d\u00f8mi um margl\u00e6tisbil. Hann er gj\u00f8rdur \u00ed hond n\u00e6stan allur, sum hann er, og er ein av vakrastu og d\u00fdrastu bilum \u00ed heiminum, t.d. 10 Porsche 918 Spyder. Kappkoyringabilar, sum t.d. Ferrari, eru gj\u00f8rdir at koyra skj\u00f3tt og eru ikki sum a\u00f0rir bilar. Teir hava sterkar, st\u00f3rar motorar, og skrokkurin er \u00far serliga l\u00f8ttum tilfari. Teir eru so l\u00e1gir, at teir hava so at siga onga luftm\u00f3tst\u00f8\u00f0u, og bilstj\u00f3rin m\u00e1 t\u00ed n\u00e6stan liggja ni\u00f0ri. 8-10 strokkar \u00ed t\u00ed \u00f8giliga sterka motorinum gera, at kappkoyringarbilurin fer upp um 500 km/t\u00edman. Trivaligu kringlubremsurnar kunnu minka fer\u00f0ina \u00e1 bilinum \u00far 300 km/t\u00edman ni\u00f0ur \u00ed 60 km/t\u00edman eftir minni enn trimum sekundum. Dekk til kappkoyringar eru p\u00fara sl\u00f8tt, ta\u00f0 gevur minst m\u00f3tst\u00f8\u00f0u, men tey eru \u00f3gvuliga brei\u00f0, so tey hava vegtak kortini. Stuttleikabilar hava st\u00f3ran motor, runda\u00f0 sni\u00f0 og vanliga bara r\u00fam fyri tveimum f\u00f3lkum. \n\nToyota er heimsins st\u00f8rsti bilframlei\u00f0ari.  Eftir at hava veri\u00f0 tann bilaframlei\u00f0arin, sum seldi flest bilar fr\u00e1 2012 til 2015, bleiv Toyota yvirh\u00e1la\u00f0 av Volkswagen \u00ed 2016.\n\nS\u00f8ga\u2028\u2028 \n\nF\u00f3lk flentu \u00ed k\u00edki at fyrstu royndunum \u00ed 1880-\u00e1runum at gera bilar. Myndugleikarnir kravdu, at ma\u00f0ur skuldi ganga vi\u00f0 rey\u00f0um flaggi framman fyri bilin. Karl Benz (1844-1929) gj\u00f8rdi \u00ed 1885 ein bil, sum summi siga vera tann fyrsta, men hann hev\u00f0i bara tr\u00fd hj\u00f3l. Fyrsti bilurin vi\u00f0 4 hj\u00f3lum var danskur. Ta\u00f0 var Hammel-bilurin fr\u00e1 1886. Hann koyrir enn, og er n\u00fa t.d. eisini at s\u00edggja \u00e1 Teknisk Museum. Fransma\u00f0urin Nicolas-Joseph Cugnot (1725-1804) gj\u00f8rdi longu \u00ed 1769 fyrsta eimaktfari\u00f0, ein traktor at draga kan\u00f3nir. Eitt sl\u00edkt eimlokomotiv dr\u00f3 fer\u00f0af\u00f3lkavognar millum t.d. N\u00f8rre og Fredrikshavn fr\u00e1 1862. \u00cd 1890-\u00e1runum gj\u00f8rdu Ren\u00e9 Panhard (1841-1908) og \u00c9mile Levassor (1843-1897) fyrsta bilin, har motorurin var framman fyri fer\u00f0af\u00f3lki\u00f0. Solei\u00f0is er n\u00fa enn \u00ed flest \u00f8llum bilum. Longu \u00ed 1903 koyrdu teir skj\u00f3tastu bilarnir upp \u00ed 100 km/t\u00edman, men teir v\u00f3ru \u00f3gvuliga d\u00fdrir og ste\u00f0ga\u00f0u ofta upp. N\u00fa eru bilarnir b\u00edligari og meira \u00e1l\u00edtandi. Henry Ford (1863-1947) \u00ed Michigan gj\u00f8rdi \u00ed 1908 fyrsta flutningsbandi\u00f0 \u00ed heiminum og kundi t\u00ed gera bilar so b\u00edliga, at vanlig f\u00f3lk h\u00f8vdu r\u00e1\u00f0 at keypa teir. Hv\u00f8nn dag koyra milli\u00f3nir av f\u00f3lki um allan heimin \u00ed bili.\n\nS\u00f8gugongd \n\n 1765: Nicholas Cugnot byggir tvey dampst\u00fdrd akf\u00f8r, i\u00f0 skulu br\u00fakast at flyta v\u00e1pn.\n 1835: Dampbussar ver\u00f0a tiknir \u00ed n\u00fdtslu til fer\u00f0af\u00f3lkaflutnings \u00ed Onglandi.\n 1885: Gottlieb Daimler og Wilhelm Maybach byggja akfar vi\u00f0 motori \u00e1 tveimum hj\u00f3lum.\n 1885: Carl Benz byggir eitt tr\u00fdhj\u00f3la\u00f0 akfar vi\u00f0 motori.\n 1893: Charles og Frank Duryea byggja tann fyrsta amerikanska bilin vi\u00f0 motori.\n 1896: Henry Ford byggir s\u00edn fyrsta bil.\n 1903: Ford Motor Company ver\u00f0ur stovna\u00f0 \u00ed Detroit, Michigan \u00ed USA.\n 1908: Ford T bilmerki\u00f0 kemur \u00e1 markna\u00f0in.\n 1933: Fyrsti Drive-In-biografurin \u00ed USA stovna\u00f0ur.\n 1968: Bilar seldir \u00ed USA skulu hava trygdarse\u00f0lar (n\u00fdtt krav).\n 1971: Japan gerst heimsins n\u00e6stst\u00f8rsti bilframlei\u00f0ari eftir USA.\n 1973: Fyrsta altj\u00f3\u00f0a orkukreppan \u00ed kjalarv\u00f8rinum av Yum Kippur-kr\u00edgnum \u00ed \u00cdsrael.\n 1976: R\u00e1\u00f0i\u00f0 fyri Fer\u00f0slutrygd sett \u00e1 stovn \u00ed F\u00f8royum.\n 1979: Iranska kollveltingin elvir til n\u00fdggja oljukreppu.\n 2003: \u00c1liti\u00f0 um Nullhugsj\u00f3nina hj\u00e1 RFF almannakunngj\u00f8rt.\n 2007: Fer\u00f0slutrygdar\u00e6tlan fyri F\u00f8royar sett \u00ed verk.\n\nBils\u00f8gan \u00ed F\u00f8royum \n\n\u2028\u2028Fyrsti bilurin kom til F\u00f8roya 6. mai 1922, men verulig fer\u00f0 kom ikki \u00e1 bilas\u00f8luna fyrr enn seinast \u00ed 1960-\u00e1runum. Fer\u00f0slan \u00e1 vegunum \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 t\u00ed, at fyrsti bilurin kom til landi\u00f0 og so upp \u00ed 1960-\u00e1rini, kann als ikki sammetast vi\u00f0 ta fer\u00f0slu, sum vit kenna \u00ed dag. Bilarnir v\u00f3ru sera f\u00e1ir, og sama var vi\u00f0 vegunum \u00ed bygd og b\u00fd. Heldur ikki v\u00f3ru n\u00f3gvir vegir millum bygda, og ta\u00f0 bar als ikki til at n\u00fdta bilin at fer\u00f0ast \u00far einum enda \u00e1 landinum \u00ed hin. Vi\u00f0 ta\u00f0 at fer\u00f0slan var l\u00edtil, v\u00f3ru eisini f\u00e1ar fer\u00f0sluvanlukkur \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0. Men \u00ed mun til bilatali\u00f0 og koyrdar km var ikki heilt einki av fer\u00f0sluvanlukkum. T\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 var\u00f0 \u00ed 1970-\u00e1rini, er f\u00f8royska samfelagi\u00f0 fyri st\u00f3rum broytingum, og eftir f\u00e1um \u00e1rum fekk t\u00e1 tann vanligi f\u00f8royingurin v\u00e6l meira av peningi um hendi \u00ed gerandisdegnum. Hetta bar m.a. vi\u00f0 s\u00e6r, at bilatali\u00f0 f\u00f3r at vaksa \u00ed st\u00f3rum. \u00cd 1969 v\u00f3ru 3001 bilar skr\u00e1settir \u00ed F\u00f8royum, men bara fimm \u00e1r seinni er tali\u00f0 meira enn tv\u00edfalda\u00f0: \u00ed 1974 eru 6825 bilar skr\u00e1settir. Longu \u00ed 1981 f\u00f3r bilatali\u00f0 upp um 12.000, so ta\u00f0 var\u00f0 ferfalda\u00f0 eftir bara 12 \u00e1rum. Samstundis, sum hetta hendi, kom verulig gongd \u00e1 at \u00fatbyggja vegasambandi\u00f0: vit f\u00e1a br\u00fdr og tunlar, og bilaferjur fara at sigla millum oyggjarnar. \u2028\u2028\n\n\u00cc 1980-\u00e1runum liva f\u00f8royingar yvir evni, og t\u00e1 kemur uppaftur meira fer\u00f0 \u00e1 bilas\u00f8luna. Bara \u00ed 1984 vera 2093 n\u00fdggj akf\u00f8r skr\u00e1sett, og \u00ed 1985 eru 15.000 akf\u00f8r \u00ed F\u00f8royum. Og bilatali\u00f0 veksur enn skj\u00f3tari n\u00e6stu fimm \u00e1rini, t\u00ed 1. januar 1990 eru skr\u00e1settt 18.000 akf\u00f8r \u00ed F\u00f8royum, og bilatali\u00f0 er n\u00e6stan tv\u00edfalda\u00f0 \u00ed t\u00edggju \u00e1r. Hetta \u00e1ri\u00f0 eru 3551 v\u00f8ru- og lastbilar, 118 bussar, 233 h\u00fdravognar, 13.986 vanligir pers\u00f3nbilar og bara 113 motors\u00fakklur. S\u00ed\u00f0ani koma kreppu\u00e1rini, og eini 6000 f\u00f3lk flyta av landinum. F\u00f3lk hava ikki r\u00e1\u00f0 at umv\u00e6la eldri bilar, og teir ver\u00f0a settir, og t\u00ed minkar tali\u00f0 av akf\u00f8rum. Alt virksemi\u00f0 ste\u00f0gar, og st\u00f3ru lastbilarnir ver\u00f0a seldir av landinum. N\u00e6stu fimm \u00e1rini gerast akf\u00f8rini 5000 f\u00e6rri \u00ed F\u00f8royum. \u00cc 1995 er skr\u00e1sett 15.504 akf\u00f8r, men t\u00e1 i\u00f0 vit koma til \u00e1r 2000 \u00e1r, t\u00e1ttar bilatali\u00f0 longu \u00ed 20.000 akf\u00f8r. V\u00f8ru- og lastbilarnir \u00ed 2013 v\u00f3ru 516, v\u00f8ruvognarnir 3560, bussarnir 108, motors\u00fakklurnar 725, h\u00fdruvognarnir 101 og pers\u00f3nbilarnir 20.507. Haraftrat eru onnur akf\u00f8r skr\u00e1sett, sum ikki dagliga koyra \u00ed g\u00f8tunum millum anna\u00f0 ellisakf\u00f8r og brandbilar. Ver\u00f0ur alt talt vi\u00f0 eisini prutlini, sum eru 1614 \u00ed tali, kampingbilar og kampingvognar, so n\u00e6rkast vit 31.000 akf\u00f8r vi\u00f0 nummarpl\u00e1tu. Til hv\u00f8rt motorakfar v\u00f3ru 2,1 f\u00f3lk, og til hv\u00f8nn pers\u00f3nbil v\u00f3ru 2,9 f\u00f3lk.\n\nHagt\u00f8l \n\n\u00cd 1960 v\u00f3ru 111 pers\u00f3nbilar \u00ed F\u00f8royum, \u00ed 2013 er tali\u00f0 20.504 bilar. Samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini hj\u00e1 Manntali \u00ed 2014, so er bilur n\u00e6stan \u00ed hv\u00f8rjum h\u00faski. 85 % av \u00f8llum \u00ed landinum hava ein ella fleiri bilar. Samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini s\u00e6st, at \u00ed \u00f8llum \u00f8kjum \u00ed F\u00f8royum hava umlei\u00f0 helvtin av \u00f8llum h\u00faskum ein bil. Bara \u00ed Eysturoynni og Nor\u00f0streymi er ta\u00f0 undir helvtin av h\u00faskinum, sum bara hevur ein bil. Afturfyri eru ta\u00f0 fleiri h\u00faski her, sum hava tveir ella tr\u00edggjar bilar. H\u00faskini \u00ed Eysturoynni hava flestar bilar. 90 % av \u00f8llum h\u00faskum \u00ed Eysturoynni hava ein ella fleiri bilar. \n\nS\u00ed\u00f0ani 6. juli \u00ed 2013 til 6. juli 2014 eru n\u00edggju dey\u00f0  \u00ed fer\u00f0sluni \u00ed F\u00f8royum - ein kvinna og \u00e1tta menn. Samanbori\u00f0 vi\u00f0 grannalond okkara eru flest dey\u00f0 \u00ed fer\u00f0sluni \u00ed F\u00f8royum \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0 (18 dey\u00f0/100.000 \u00edb\u00fagvar). \u00cd Danmark, Noregi og Sv\u00f8r\u00edki eru umlei\u00f0 3-3,7 dey\u00f0 seinastu \u00e1rini fyri hv\u00f8rjar 100.000 \u00edb\u00fagvar. S\u00ed\u00f0an fyrstu dey\u00f0svanlukkuna \u00ed fer\u00f0sluni \u00ed 1928, eru 281 f\u00f8royingar dey\u00f0ir \u00ed fer\u00f0sluni. 202 menn og 79 kvinnur. Av hesum v\u00f3ru 100 b\u00f8rn ella ung, yngri enn 18 \u00e1r.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAkf\u00f8r"}
{"id": "28647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jean-Claude%20Duvalier", "title": "Jean-Claude Duvalier", "text": "Jean-Claude Duvalier, eisini kendur sum Baby Doc (B\u00e9b\u00e9 Doc) (3. juli 1951 - 4. oktober 2014), var einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed Haiti \u00ed 15 \u00e1r: 1971-1986. \u2028\u2028Hann kom til valdi\u00f0 sum 19 \u00e1ra gamal \u00ed 1971, t\u00e1 p\u00e1pi hansara, Francois Duvalier (Papa Doc), doy\u00f0i. Eins og p\u00e1pin, st\u00fdrdi hann f\u00e1t\u00e6ka landinum \u00ed Karibia vi\u00f0 har\u00f0ari hond. \u00cd 1986 m\u00e1tti hann r\u00fdma orsaka av f\u00f3lksligum uppreistri. Hann f\u00f3r til Fraklands, har hann livdi \u00ed \u00fatlegd \u00ed 25 \u00e1r. \u00cd 2011 vendi hann aftur til Haiti. Hann sj\u00e1lvur seg\u00f0i, at endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 at venda aftur til Haiti var at hei\u00f0ra tey yvir 300.000 f\u00f3lkini, sum doy\u00f0u \u00ed \u00f3gvuliga jar\u00f0skj\u00e1lvtanum 12. Januar 2010.  Afturvendan hansara sp\u00e6ldi ikki stillisliga av, og f\u00e1ar dagar eftir at hann hev\u00f0i sett bein s\u00edni \u00ed Port-au-Prince, var\u00f0 Duvalier \u00e1k\u00e6rdur fyri m.a. mutur og brotsverk m\u00f3ti manna\u00e6ttini.\n\nFyrrverandi einar\u00e6\u00f0isharrin doy\u00f0i 4. okt. 2014, 63 \u00e1ra gamal. Hann doy\u00f0i av einum hjartatilbur\u00f0i.\n\nKeldur \n\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951\nAndl\u00e1t \u00ed 2014\nHaiti"}
{"id": "28650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1rd%C3%BDr", "title": "M\u00e1rd\u00fdr", "text": "M\u00e1rar (fr\u00f8\u00f0iheiti: Mustelidae) leypa langt og eru sera sn\u00fa\u00f0nir, t\u00e1 i\u00f0 teir jagstra t.d. \u00edkornar, m\u00fds, kaninir og fugl. Flestu m\u00e1rasl\u00f8gini eru avbera skj\u00f3t r\u00e1nsd\u00fdr, serliga vislur sum t.d. br\u00fa\u00f0ur, m\u00e1rar, ildari, minkur og roysik\u00f8ttur. Tey hava hvassar tenn og eru smidliga vaksin. M\u00e1rar eru eisini \u00f3f\u00f8rir at vei\u00f0a, har i\u00f0 trongt er. Teir s\u00edggja og hoyra v\u00e6l og hava fram\u00far tev, so teir kunnu snodda seg fram \u00e1 fongd\u00fdri\u00f0. Tenninar eru sp\u00edskar og g\u00f3\u00f0ar at taka vi\u00f0. Minsti m\u00e1rurin, br\u00fa\u00f0urin, er bara 20 cm long; kortini tekur br\u00fa\u00f0ur d\u00fdr, i\u00f0 er n\u00f3gv st\u00f8rri, enn hon er sj\u00e1lv, t.d. kaninir. Roysik\u00f8ttur, eisini nevndur hermal\u00edn, er \u00e1t\u00f8kur br\u00fa\u00f0ur. H\u00fas- og sk\u00f3garm\u00e1rur halda til uppi \u00ed tr\u00f8unum. B\u00e1\u00f0ir eru morrey\u00f0ir. Onnur m\u00e1rd\u00fdr eru grevlingur, minkur og otur. Ungarnir ver\u00f0a lagdir v\u00e6l \u00ed fjaldum rei\u00f0ri. F\u00e1ar vikur gamlir fara teir \u00far rei\u00f0rinum og fara vi\u00f0 leiki at venja seg til g\u00f3\u00f0 vei\u00f0id\u00fdr. \u00cd F\u00f8royum eru eingir m\u00e1rar. Men eisini \u00ed F\u00f8royum var\u00f0 roynt at ala mink, men ta\u00f0 datt ni\u00f0urfyri.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "28655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minkur", "title": "Minkur", "text": "Amerikanskur minkur, ofta bert nevnt minkur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Neovison vison), er l\u00edti\u00f0 r\u00e1nsdj\u00f3r \u00ed m\u00e1r\u00e6ttini. Minkur ver\u00f0a 45-50 cm langur. Hann kemur upprunaliga \u00far USA og Kanada, men n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Nor\u00f0urevropa eru eisini villir minkastovnar. Hetta eru minkar, i\u00f0 eru slopnir \u00far alig\u00f8r\u00f0um og hava n\u00f8rt seg. Hann heldur til vi\u00f0 v\u00f8tn og \u00e1ir. \u00cd F\u00f8royum hava veri\u00f0 minkagar\u00f0ar fr\u00e1 1959 til 1970 og aftur fr\u00e1 1988 til 1990, men minkar, sum eru r\u00fdmdir, hava ikki megna\u00f0 at l\u00edvbjarga\u00f0 s\u00e6r her. Villur er hann vakurt morrey\u00f0ur vi\u00f0 dimmari r\u00f3t, hann er hv\u00edtur um h\u00f8kuna og kann hava hv\u00edtan blett \u00e1 bringuni. Hann er l\u00e1gf\u00f8ttur, og \u00edmillum t\u00e6rnar er naka\u00f0 av fiti. Kroppurin er 40 cm til 50 cm langur, og halin er 14 til 24 cm. Kallminkurin vigar 1,0 til 1,5 kg, tv\u00e6r fer\u00f0ir so n\u00f3gv sum kvennminkurin. Hann kemur \u00far USA og Kanada og hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 b\u00fafastur \u00ed F\u00f8royum, \u00cdslandi, Gr\u00f8nlandi ella Skandinavia. Hann var\u00f0 fluttur inn sum alidj\u00f3r, av t\u00ed at skinni\u00f0 var n\u00f3gv vert, og sumsta\u00f0ni er hann r\u00fdmdur og er vor\u00f0in villur stovnur. Eisini \u00ed F\u00f8royum var\u00f0 rount at ala mink, men ta\u00f0 datt ni\u00f0urfyri \u00ed 1990. \u00cd Gr\u00f8nlandi hava minkagar\u00f0ar ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0, og teir minkar, sum fara \u00e1 land har av fiskiskipum, i\u00f0 koma \u00far Kanada, l\u00edvbjarga s\u00e6r ikki. \u00cd \u00cdslandi hevur ta\u00f0 at reka minkagar\u00f0 veri\u00f0 st\u00f3rur \u00eddna\u00f0ur s\u00ed\u00f0an 1931, ofta sum hj\u00e1vinna \u00e1 b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0unum, og longu \u00ed 1932 r\u00fdmdu teir fyrstu minkarnir. N\u00fa er ein villminkastovnur, sum heldur til um at kalla alt \u00cdsland. \u2028\u2028\n\nMinkur lagar seg yvirh\u00f8vur eftir umst\u00f8\u00f0unum. Hann tekur ta\u00f0, hann kemur fram\u00e1. Minkurin fram vi\u00f0 \u00cdslands strendur livir mest av krabbadj\u00f3rum, fugli og fiski. Inni \u00ed landinum etur hann um veturin sm\u00e1an sk\u00f3garm\u00fds og laksafisk, men um summari\u00f0 og v\u00e1ri\u00f0 tekur hann ungar og egg, um heysti\u00f0 mest sk\u00f3garm\u00fds, men eisini sm\u00e1kykt, sum til d\u00f8mis humlaflugu. \u00cd Reykjav\u00edk komu tey \u00e1 fyrsta sinni fram \u00e1 ungar undan villminki \u00ed 1937, og teir trivust so v\u00e6l, at minkur n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er vanligt dj\u00f3r v\u00ed\u00f0a hvar fram vi\u00f0 \u00cdslands \u00e1ir og strendur. Hann livir einsamallur \u00ed einum \u00f8ki, og hann leggur undir einum bakka ella \u00ed onkrari holu. Makingart\u00ed\u00f0in er fr\u00e1 fyrst \u00ed mars og inn \u00ed apr\u00edl, og kvennminkurin makast vi\u00f0 fleiri kallminkum. Kvennminkur er kvi\u00f0in \u00ed ein m\u00e1na\u00f0, men gitna eggi\u00f0 festist ikki \u00ed l\u00edvm\u00f3\u00f0rina fyrr enn um 15-50 dagar aftan \u00e1 makingina. Ungarnir ver\u00f0a lagdir \u00ed mai til juni \u00ed einum v\u00e6l kl\u00f8ddum b\u00f3li. \u00cd leguni eru 5 til 10 ungar, teir eru blindir og n\u00e6stan naknir. Kvennminkurin elur ungarnar upp. Teir s\u00fagva mammuna \u00ed 6 til 8 vikur og eru fullvaksnir, t\u00e1 i\u00f0 l\u00ed\u00f0ur \u00e1 heysti\u00f0, og kynsb\u00fanir, t\u00e1 i\u00f0 teir eru \u00e1rsgamlir. Villur minkur ver\u00f0ur sj\u00e1ldan eldri enn 4 \u00e1ra gamal. \n\nTey ala mink \u00ed minkag\u00f8r\u00f0um \u00ed Nor\u00f0uramerika og Nor\u00f0urevropa, t\u00ed at skinni\u00f0 er n\u00f3gv vert. Villminkastovnurin \u00ed \u00cdslandi er vaksin st\u00fatt og alsamt s\u00ed\u00f0an 1930-\u00e1rini. Loyvt er at vei\u00f0a hann alt \u00e1ri\u00f0, men s\u00ed\u00f0ani 1992 er \u00edslendska stj\u00f3rnin givin at lata sams\u00fdning fyri mink, i\u00f0 er skotin inni \u00ed landinum, og sams\u00fdningin fyri mink, i\u00f0 er skotin \u00ed landinum annars, er 25 % minni n\u00fa.\n\nS\u00ed eisini \n\n M\u00e1rd\u00fdr\n R\u00e1nsd\u00fdr\n\nGnagd\u00fdr\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "28658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janus%20Wiberg%20Mortensen", "title": "Janus Wiberg Mortensen", "text": "Janus Wiberg Mortensen (f\u00f8ddur 21. desember 1990 \u00e1 Tv\u00f8royri) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari og \u00ed l\u00e6ru sum maskinsmi\u00f0ur (2014). \u00cd oktober 2014 gav hann \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu vi\u00f0 heitinum Breathing. Janus er sonur Dianu Wiberg og Oluf Mortensen av Tv\u00f8royri, sum er l\u00f8gregluma\u00f0ur og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari vi\u00f0 TB. Janus er f\u00f8ddur \u00e1 Tv\u00f8royri, flutti til Danmarkar, til Keypmannahavnar, vi\u00f0 foreldrunum sum \u00e1rsgamal, me\u00f0an foreldrini l\u00f3su ni\u00f0ri, og so fluttu tey aftur til F\u00f8roya, til Havnar, t\u00e1 i\u00f0 Janus var f\u00fdra \u00e1ra gamal. \u00cd l\u00f8tuni b\u00fdr hann \u00e1 Toftum. Janus var gestur \u00ed \u00fatvarpssendingini Brunsj hj\u00e1 Kringvarpinum hin 6. oktober 2014, vertur var Ey\u00f0finn Jensen. \u00cd sendingini greiddi hann fr\u00e1, at ta\u00f0 var Robert Mc Birnie, i\u00f0 hev\u00f0i eggja\u00f0 honum til at gera naka\u00f0 vi\u00f0 t\u00f3nleikin, eftir at hann hev\u00f0i sungi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00ed einum tiltaki, sum flokkur hansara lutt\u00f3k \u00ed, Robert var l\u00e6rari hansara ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. Janus seg\u00f0i eisini, at hann hev\u00f0i sp\u00e6lt t\u00f3nleik nakrar fer\u00f0ir saman vi\u00f0 Jens Marna Hansen.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n2014 - Breathing, 4 sangir, Lena Andersen hevur yrkt sangirnar, Kristoffer M\u00f8rk\u00f8re hevur gj\u00f8rt l\u00f8gini og sta\u00f0i\u00f0 fyri uppt\u00f8kunum.\n2017 - M\u00edtt vakra F\u00f8roya land, staklag. Or\u00f0: Nor\u00f0leif Wiberg Holm og Jens Marni Hansen, lag: Janus Wiberg Mortensen og Jens Marni Hansen, Hans Poulsen hevur framleitt og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0 \u00ed IntroVers studio \u00e1 Toftum, Janus Wiberg Mortensen syngur sangin, Margretha H\u00f8jgard Poulsen syngur k\u00f3r.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \n2014 - B68\n2012-2013 - B71\n2011 - AB\n2010 - FC Hoyv\u00edk\n2009 - AB\n2008 - B36\nBarna\u00e1rini - HB\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nF\u00f8royskir sangarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nB36 leikarar\nB71 leikarar\nB68 leikarar"}
{"id": "28662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3lrevur", "title": "P\u00f3lrevur", "text": "P\u00f3lrevur, fjallarevur ella arktiskur revur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Vulpes lagopus) er eitt r\u00e1nsdj\u00f3r \u00ed hunda\u00e6ttini. Hv\u00edtur fjallarevur nevnist hv\u00edtrevur, og bl\u00e1ligur fjallarevur nevnist bl\u00e1revur. 95 % av \u00f8llum revum \u00ed heiminum eru hv\u00edtrevar. Fjallarevur er at s\u00edggja um alla p\u00f3llei\u00f0ina; hann eigur einans nor\u00f0uri \u00ed kuldalondum. Hann eigur \u00e1 \u00cdslandi, Gr\u00f8nlandi, Svalbar\u00f0i, Jan Mayen, \u00ed Alaska, Nor\u00f0urkanada, Noregi, S\u00e1malandi, Nor\u00f0urfinnlandi, Nor\u00f0urrusslandi og Nor\u00f0ursiberia.  F\u00f8\u00f0i hansara er fj\u00f8lbroytt, og ofta tekur hann ta\u00f0, sum hann kemur fram\u00e1. M.a. etur hann s\u00edl, krabbadj\u00f3r, fugl og sm\u00e1lomb. \n\nP\u00f3lrevur er antin heilt lj\u00f3sur ella bl\u00e1ligur - hv\u00edtrevur og bl\u00e1revur. Bl\u00e1revur er \u00e1 liti millum dimt st\u00e1lbl\u00e1tt og bl\u00e1morreytt alt \u00e1ri\u00f0, t\u00f3 lj\u00f3snar hann \u00ed summars\u00f3lini, men r\u00f3tin er alt\u00ed\u00f0 dimm. Hann losar fr\u00e1 apr\u00edl til august, og summarfeldurin er meira morlittur. N\u00fdggi vetrarfeldurin veksur aftur \u00ed september. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er hann bara \u00f3blanda\u00f0ur \u00e1 Kommandorskioyggjunum \u00ed Beringssundi. Alla a\u00f0rasta\u00f0ni kemur hv\u00edtrevur innan av meginlandinum og makast vi\u00f0 bl\u00e1rev. Hv\u00edti liturin kemur fram av st\u00fdrdum arvaeginleika. Bl\u00e1- og hv\u00edtrevur eru naka\u00f0 ta\u00f0 sama til st\u00f8ddar, upp \u00ed 75 til 90 cm langir, t\u00e1 er halin helmingurin av longdini. Teir viga 4-5 kg, mest um veturin, og kallrevurin er st\u00f8rri.  Hv\u00edtrevur hevur blikahv\u00edtan brodd um veturin, r\u00f3tin er gr\u00e1hv\u00edt, og uttast \u00e1 halasnippinum eru alt\u00ed\u00f0 sv\u00f8rt h\u00e1r. Vetrarfeldurin veksur \u00ed september til november, og hann kastar ullina \u00ed apr\u00edl til august. Um summari\u00f0 er halin \u00e1 hv\u00edtrevi lj\u00f3sari, og hann er lj\u00f3sari undir b\u00fakinum, feldurin er morrey\u00f0ur og verri enn so litfr\u00ed\u00f0ur sum summarfeldurin \u00e1 bl\u00e1revi. \u00cd vetrarfeldinum \u00e1 fjallarevi eru 75 % av ullini r\u00f3t (uml. 20 % av ullini \u00e1 rey\u00f0revi er r\u00f3t), hetta ger, at hann kemur undan, h\u00f3ast kuldin fer ni\u00f0ur um -40 \u00b0C.\n\nL\u00edvsh\u00e1ttur\u2028\u2028 \n\nF\u00f8\u00f0in hj\u00e1 p\u00f3lrevi \u00ed \u00cdslandi er fj\u00f8lbroytt og laga\u00f0 eftir \u00e1rst\u00ed\u00f0ini. Hann tekur fugl, egg og ungar teirra, bleikju og s\u00edl, n\u00fdlembd lomb, kr\u00e6kling, krabba og r\u00e6, helst av fugli og reindj\u00f3ri. \u00cd Nor\u00f0urrusslandi og Gr\u00f8nlandi er mesta f\u00f8\u00f0in hj\u00e1 p\u00f3lrevi h\u00e1lvhv\u00edtur l\u00e6mingi, men sum \u00edskoyti tekur hann ta\u00f0, sum hann kemur fram \u00e1. Bl\u00e1 revur f\u00e6r s\u00e6r f\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 strendurnar og undir fuglabj\u00f8rgunum, ta\u00f0, hann har finnur av dey\u00f0um fiski, igulkerum, fugli, kr\u00e6klingum og skri\u00f0kyktum, men hann leitar eisini eftir f\u00f8\u00f0i inni \u00ed landinum, til d\u00f8mis eftir ungum og eggjum, haruungum, berum og skord\u00fdrum. Um veturin livir p\u00f3lrevurin av frystum r\u00e6. P\u00f3lrevar halda seg tveir og tveir ella eins\u00e6ris. Teir makast \u00ed mars, og b\u00e6\u00f0i ala hv\u00f8lparnar upp. T\u00e6r fyrstu tv\u00e6r vikurnar eru hv\u00f8lparnir blindir, og teir ver\u00f0a verandi \u00ed holuni tann fyrsta m\u00e1na\u00f0in ella har \u00e1 lei\u00f0.  Vi\u00f0 strendur heldur bl\u00e1revur seg \u00e1 einum \u00f8ki; haraftur\u00edm\u00f3ti hevur hv\u00edtrevur meira lyndi til at reika v\u00ed\u00f0a um eftir t\u00ed, sum stendur honum \u00ed bo\u00f0i \u00fati \u00e1 frostm\u00fdruni. F\u00edggindar hj\u00e1 p\u00f3lrevi eru m.a. haukur, \u00falvur, snj\u00f3ugla, \u00f8rn og vei\u00f0ifalkur. \u2028\n\nP\u00f3lrevur gongur kvi\u00f0in \u00ed 7-8 vikur, og \u00ed l\u00f8guni eru oftast 5-7 hv\u00f8lpar, teir kunnu t\u00f3 vera upp \u00ed 10-12, og teir ver\u00f0a lagdir \u00ed mai ella juni.  Hv\u00f8lparnir eru fullvaksnir, t\u00e1 i\u00f0 teir eru uml. 10 vikur gamlir. P\u00f3lrevur er kynsb\u00fagvin, t\u00e1 i\u00f0 han er \u00e1rsgamal, og, eru \u00e1rini g\u00f3\u00f0, leggur revt\u00edkin, t\u00e1 i\u00f0 hon er \u00e1rsgomul. 3 til 5 \u00e1r eru \u00edmillum tey g\u00f3\u00f0u l\u00e6minga\u00e1rini, og hvussu gongst hv\u00f8lpunum hj\u00e1 p\u00f3lrevi, veldst um hesi \u00e1rini; g\u00f3\u00f0 l\u00e6minga\u00e1r, g\u00f3\u00f0 p\u00f3lreva\u00e1r. Hv\u00edtrevur leggur fleiri hv\u00f8lpar enn bl\u00e1revur, t\u00ed grundarlagi\u00f0 undir f\u00f8\u00f0ini hj\u00e1 bl\u00e1revi broytist ikki so n\u00f3gv sum hj\u00e1 hv\u00edtrevi. P\u00f3lrevur kann gerast upp \u00ed 8 \u00e1ra gamal, men hann ver\u00f0ur sj\u00e1ldan eldri enn 4.\n\n\u00datbrei\u00f0sla og vei\u00f0a\u2028\u2028 \n\nP\u00f3lrevur er vanligt d\u00fdr um allan p\u00f3llei\u00f0ina \u00e1 \u00f8llum arktisku oyggjunum og \u00e1 land\u00f8kjunum nor\u00f0an fyri sk\u00f3garmarki\u00f0. Bl\u00e1revur er sermerktur oyggja- og strandarrevur; hv\u00edtrevur, haraftur\u00edm\u00f3ti, er upprunaliga frostm\u00fdrurevur. Hann heldur til inni \u00ed landinum og reikar hagar, hann sleppur eftir \u00edsinum. 95 % av \u00f8llum revum \u00ed heiminum eru hv\u00edtrevar \u00ed t.d. Gr\u00f8nlandi, Kanada og \u00ed Alaska. Upprunaligi fjallarevurin ver\u00f0ur hildin at vera komin innan av frostm\u00fdrunum seinni. \u00cd Vesturgr\u00f8nlandi er meiri bl\u00e1revur, men \u00ed Eystur- og Nor\u00f0urgr\u00f8nlandi er st\u00f8rri parturin av p\u00f3lrevi hv\u00edtrevur. Hann er s\u00e6ddur \u00e1 \u00edsinum t\u00e6tt vi\u00f0 Nor\u00f0p\u00f3lin og mi\u00f0skei\u00f0is \u00edmillum Gr\u00f8nland og \u00cdsland, ha\u00f0ani hann upprunaliga man vera komin til \u00cdslands. \u00cd vestara helmingi \u00ed \u00cdslandi er mest til av bl\u00e1revi, men av \u00f8llum p\u00f3lrevunum \u00ed \u00cdslandi eru 68 % bl\u00e1revar, t.e. sama b\u00fdti\u00f0 sum \u00ed Su\u00f0urgr\u00f8nlandi. Sunnanfyri er hann su\u00f0ur \u00e1 53 \u00b0N \u00ed Nor\u00f0uramerika og 65 \u00b0N \u00ed Siberia (Russlandi), og hann hevur ongant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 b\u00fafastur \u00ed F\u00f8royum. \n\n\u2028\u2028H\u00f3ast p\u00f3lrevurin \u00ed Norra hevur veri\u00f0 fri\u00f0a\u00f0ur s\u00ed\u00f0an 1930, eru bara eini 50 revar \u00ed stovninum. N\u00f3gvir granskarar hava undra\u00f0 seg um, hv\u00ed hesin l\u00edtli kn\u00e1i revurin ikki megnar at n\u00f8ra seg. Villir p\u00f3lrevar ver\u00f0a fanga\u00f0ir og ver\u00f0a sleptir \u00ed eina alist\u00f8\u00f0, har teir f\u00e1a tann mat og tann fri\u00f0, sum er so ney\u00f0ugur fyri, at makingin skal eydnast. Hv\u00f8lparnir ver\u00f0a so lagdir \u00ed fri\u00f0i og n\u00e1\u00f0um, og so skj\u00f3tt sum teir eru til rei\u00f0ar, ver\u00f0a teir sleptir \u00fat aftur. \u00cd \u00cdslandi ver\u00f0ur stovnurin eftir vei\u00f0uni at meta hildin at vera 2-3000 fjallarevap\u00f8r. At stovnurin er minka\u00f0ur hesi seinastu 50 \u00e1rini, ver\u00f0ur hildi\u00f0 at vera, t\u00ed at sey\u00f0ahaldi\u00f0 er umskipa\u00f0, solei\u00f0is at f\u00e6rri sey\u00f0ir doyggja \u00fati um veturin. T\u00fa kanst vei\u00f0a so n\u00f3gv av \u00edslendskum revi, t\u00e6r lystir, men s\u00ed\u00f0ani 1992 er \u00edslendska stj\u00f3rnin givin at lata sams\u00fdning fyri teir fjallarevarnar, i\u00f0 skotnir ver\u00f0a inni \u00ed landinum, og sams\u00fdningin fyri fjallarev, i\u00f0 er skotin \u00ed landinum annars, er 25 % minni enn n\u00fa. Vei\u00f0it\u00ed\u00f0in \u00ed Gr\u00f8nlandi er fr\u00e1 16. sept. - 15. okt. til 19. mars - 14. apr\u00edl, alt eftir hvar \u00ed landinum t\u00fa ert. \u00cd \u00cdslandi ver\u00f0a 450 fjallarevar veiddir um \u00e1ri\u00f0 og \u00ed Gr\u00f8nlandi 4-6000 revar, av teimum eru 3500 bl\u00e1revar. \u2028\u2028Revagar\u00f0ar hava veri\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum, Noregi, \u00cdslandi og Gr\u00f8nlandi.\n\nFlokking \n\nTa\u00f0 eru eini 11 ymisk undirsl\u00f8g.\n\n Slag: Alopex lagopus (p\u00f3lrevur)\n Alopex lagopus lagopus (eigur \u00ed Noregi, Nor\u00f0urfinnlandi og Vesturrusslandi)\n Alopex lagopus beringensis (eigur \u00ed Barentshavi)\n Alopex lagopus fuliginosus (eigur \u00e1 \u00cdslandi)\n Alopex lagopus groenlandicus (eigur \u00e1 Gr\u00f8nlandi)\n Alopex lagopus hallensis (eigur \u00ed Eysturrusslandi)\n Alopex lagopus innuitus (eigur \u00ed Alaska)\n Alopex lagopus pribilofensis (eigur \u00ed Alaska)\n Alopex lagopus semenovi (eigur \u00ed Nor\u00f0urrusslandi)\n Alopex lagopus sibiricus (eigur \u00ed Siberia)\n Alopex lagopus spitzbergensis (eigur \u00e1 Svalbar\u00f0i, Bjarnoyggin og \u00e1 Jan Mayen)\n Alopex lagopus ungava (eigur \u00ed Nor\u00f0urkanada)\n\nS\u00ed eisini \n\n Revur\n Arktis\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "28668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Reind%C3%BDr", "title": "Reind\u00fdr", "text": "Reind\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti: Rangifer tarandus) er einasta hjartarslag, har b\u00e6\u00f0i bukkurin og hindin eru hornut. Kalld\u00fdri\u00f0 nevnist bukkur, og kvennd\u00fdri\u00f0 hind. Rein stavar fr\u00e1 norr\u00f8na or\u00f0inum hreinn.  Reind\u00fdr eru \u00ed USA, Kanada, Noregi, Finnlandi, Mongolia og \u00e1 b\u00e6\u00f0i \u00cdslandi, Svalbar\u00f0i og Gr\u00f8nlandi. B\u00e6\u00f0i bukkurin og hindin kasta hyrningin einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 fr\u00e1 h\u00e1vetri til t\u00ed\u00f0liga \u00e1 sumri, men ikki samstundis, n\u00e6r veldst um aldur og kun. Bukkurin hevur st\u00f8rri hyrning. B\u00e6\u00f0i hind og bukkur hava horn, eisini nevnd hyrning. Bukkurin hevur fingi\u00f0 n\u00fdgnadda\u00f0an hyrning aftur, t\u00e1 i\u00f0 ti\u00f0t\u00ed\u00f0in er \u00ed sept. Reind\u00fdr er morreytt um summari\u00f0, men gr\u00e1hv\u00edtt um veturin, lj\u00f3st undir b\u00fakinum, randa\u00f0 vi\u00f0 dimmari r\u00edpu. Halin er eisini hv\u00edtur og afturpartin. Feldurin er \u00f3gvuliga t\u00e6ttur, og n\u00f3gv luft er \u00ed broddinum. St\u00f3rur bukkur vigar uml. 300 kg og er 140 cm upp \u00e1 h\u00e1ryggin, men hindin er minni, hon vigar eini 80 kg. Kleyvarnar \u00e1 reind\u00fdri er sterkt bygdar og kunnu sp\u00edlast sundur, so at reind\u00fdri\u00f0 betur f\u00e6r gingi\u00f0 \u00e1 bleytum lendi ella kava, og lagkleyvarnar standa \u00ed sporinum.\n\nL\u00edvsh\u00e1ttur \n\nReind\u00fdr ganga \u00ed fylgjum. Tey ynda t\u00e6r v\u00ed\u00f0u v\u00edddirnar undir land\u00edsinum. Stovnarnir vaksa og minka \u00ed st\u00f3rum alt eftir, hvussu f\u00f8\u00f0iv\u00e1nirnar eru tey ymsu \u00e1rini. Reind\u00fdrini halda seg spjaddari um summari\u00f0, eins\u00e6ris, bukkarnir \u00ed sm\u00e1um fylgjum, og hindirnar vi\u00f0 summark\u00e1lvum saman vi\u00f0 k\u00e1lvunum, i\u00f0 k\u00e1lva\u00f0ir v\u00f3r\u00f0u \u00e1ri\u00f0 fyri. Her berjast tveir bukkar um, hv\u00f8r skal r\u00e1\u00f0a. T\u00e1 i\u00f0 l\u00ed\u00f0ur \u00edm\u00f3ti ri\u00f0t\u00ed\u00f0, taka reind\u00fdrini seg saman aftur, tey kunnu so halda saman allan veturin. \u00cd \u00cdslandi kappast reind\u00fdrini um vetrarf\u00f8\u00f0ina vi\u00f0 rossini, sum liggja \u00fati. Reind\u00fdr f\u00f8\u00f0a seg mest vi\u00f0 \u00f8llum t\u00f8kum urtum, grasi og bl\u00f8\u00f0unum av sm\u00e1runnum. Skr\u00f3vturra sk\u00f3n etur ta\u00f0 ikki um summari\u00f0, men um veturin og \u00ed v\u00e1tve\u00f0ri, t\u00e1 i\u00f0 sk\u00f3nin blotnar, er hon t\u00fddningarmikil f\u00f8\u00f0i. \u2028\u2028\n\nRi\u00f0t\u00ed\u00f0in er \u00ed september til oktober, hindirnar ganga kvidnar \u00ed h\u00e1lvan \u00e1ttanda m\u00e1na\u00f0, so t\u00e6r kalva \u00ed mai ella juni. Kvi\u00f0in hind kastar ikki hyrningin, fyrr enn hon hevur k\u00e1lva\u00f0, og ta\u00f0 gevur henni f\u00f8\u00f0ifyrimun. Hyrningurin hj\u00e1 hindini er minni enn tann hj\u00e1 bukkinum. Teir st\u00f3ru bukkarnir skava, men so koma t\u00e6r kvidnu hindirnar, i\u00f0 enn bera hyrning, og reka teir burtur. Bukkarnir eru b\u00fanir at springa fr\u00e1 t\u00ed, teir eru h\u00e1lvt anna\u00f0 \u00e1ra gamlir, men teir sleppa sj\u00e1ldan framat, fyrr enn teir eru fleiri \u00e1ra gamlir, og t\u00e1 hava teir fingi\u00f0 s\u00e6r eitt fylgi av hindum. Bukkarnir eru ramligastir 8 \u00e1ra gamlir.\n\n\u00datbrei\u00f0slu\u00f8ki og vei\u00f0a\u2028\u2028 \n\nReind\u00fdr eru \u00ed Kanada, Alaska, Aleut, Washington, Idaho, Noregi, Finnlandi, \u00cdslandi, S\u00e1malandi, Siberia, Russlandi, Mongolia og \u00e1 b\u00e6\u00f0i Svalbar\u00f0i og Gr\u00f8nlandi. \u00cd Gr\u00f8nlandi ella Kalaallit Nunaat er reinin \u00e1 vesturstrondini fr\u00e1 Paamiuut til Upernavik, eisini \u00ed Inglefieldslandi, hagar hon ver\u00f0ur hildin upprunaliga at vera komin \u00far Nunavut \u00ed Kanada. Reind\u00fdr hevur \u00e1\u00f0ur veri\u00f0 \u00ed Landnyr\u00f0ingsgr\u00f8nlandi, rangifer tarandus eogroenlandicus, men hon doy\u00f0i \u00fat seinast \u00ed 19. \u00f8ld. T\u00e6r v\u00f3ru minni og ver\u00f0a hildnar upprunaliga at vera komnar av Svalbar\u00f0i \u00ed Noregi. \u00cd 1952 v\u00f3r\u00f0u reind\u00fdr flutt \u00far Noregi og slept \u00e1 eina oyggj \u00ed Nuukfir\u00f0i \u00ed Gr\u00f8nlandi. Hv\u00f8rki \u00ed F\u00f8royum ella \u00e1 \u00cdslandi hava nakrant\u00ed\u00f0 veri\u00f0 vill reind\u00fdr, men tey hava fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 slept \u00ed \u00cdslandi, fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1771 (3 \u00far Finnlandi \u00e1 Hl\u00ed\u00f0arenda \u00ed Flj\u00f3tshl\u00ed\u00f0), a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed 1777 (23 \u00far Noregi \u00e1 Hvaleyri vi\u00f0 Hafnarfj\u00f8r\u00f0), aftur \u00ed 1784 (35 \u00far Finnlandi \u00e1 Eyjafj\u00f8r\u00f0), og seinast \u00ed 1787 (35 \u00far Finnlandi \u00e1 Vopnafj\u00f8r\u00f0).  N\u00fa eru reind\u00fdrini \u00e1 Eysturlandinum, mest eystanfyri Vatnaj\u00f8kull og \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far Vatnaj\u00f8kli. St\u00edvliga 3000 reind\u00fdr eru \u00ed \u00cdslandi \u00ed juli 2013. \u2028\n\nTann uppslepti reind\u00fdrastovnurin \u00ed Eysturgr\u00f8nlandi tr\u00edvist yvirh\u00f8vur v\u00e6l og var 118.000 d\u00fdr \u00ed 2010  Stovnurin er fyri st\u00f3rum broytingum, t\u00ed at hagin ver\u00f0ur ov n\u00f3gv bitin, og t\u00ed at v\u00e1nalig \u00e1r hava veri\u00f0 upp\u00edmillum, t.d. minka\u00f0i stovnurin \u00f3gvisliga \u00ed 1980-\u00e1runum. Allasta\u00f0ni, har i\u00f0 reind\u00fdri\u00f0 heldur til, ver\u00f0ur lendi\u00f0 uttanum fri\u00f0a\u00f0. T\u00e1 d\u00fdrini hava biti\u00f0 alt ni\u00f0ur og flyta til n\u00fdggj \u00f8ki, flytur fri\u00f0ingin vi\u00f0. Av t\u00ed at afturgongdin tey seinastu 30 \u00e1rini hev\u00f0i veri\u00f0 so st\u00f3r, v\u00f3r\u00f0u vill reind\u00fdr alfri\u00f0a\u00f0 \u00ed Vesturgr\u00f8nlandi fr\u00e1 1. august \u00ed 1993. Fyri hetta var vei\u00f0it\u00ed\u00f0in \u00ed Vesturgr\u00f8nlandi 1. aug. til 1. okt. og \u00ed Nor\u00f0urgr\u00f8nlandi 1. sept. til 1. nov. Ongant\u00ed\u00f0 skuldu fleiri d\u00fdr ver\u00f0a veidd, enn etin v\u00f3r\u00f0u, t.e. 10.000-20.000 tom reind\u00fdr um \u00e1ri\u00f0 til f\u00f3lkamat. \u00cd \u00cdslandi ver\u00f0a 500-1000 reind\u00fdr skotin um \u00e1ri\u00f0 til matna, tey eru t\u00f3 l\u00f8gd undir kvotu, sum ver\u00f0ur \u00e1sett \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri. Vei\u00f0it\u00ed\u00f0in er 1. aug. til 15. sept. Reind\u00fdraskinn er heitasta tilfar, sum til er, til soviskinn. \n\nFram vi\u00f0 \u00cdshavinum \u00ed Vestursiberia t\u00ed\u00f0nar kavin \u00f3gvuliga seint; har er frost einar 8 m\u00e1na\u00f0ir av \u00e1rinum, og j\u00f8r\u00f0in er alt\u00ed\u00f0 botnfryst, so vatni\u00f0 sleppur ikki at seta ni\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum; har eru t\u00ed st\u00f3rar m\u00fdrar vi\u00f0 n\u00f3gvum v\u00f8tnum; hesar m\u00fdrarnar nevna russar tundra. H\u00f3pur av reind\u00fdrum gongur \u00ed m\u00fdrunum. Ofta eru tey illa st\u00f8dd av m\u00fdggjabitum, sum stinga so illa, at tey vita s\u00e6r einki til r\u00e1\u00f0a at taka uttan leypa \u00e1 \u00e1ir og v\u00f8tn og liggja har \u00ed langa t\u00ed\u00f0, bert m\u00falanum uppundan. F\u00f3lki\u00f0, sum b\u00fdr har nor\u00f0uri \u00ed Vestursiberia, nevnist samojedar; teir liva fyri ta\u00f0 mesta av reind\u00fdrahaldi og reind\u00fdravei\u00f0u. S\u00e1mar hava b\u00fa\u00f0 \u00ed S\u00e1pmi s\u00ed\u00f0an okkara t\u00ed\u00f0arrokning byrja\u00f0i. Hesi f\u00f3lkini hava eisini veitt reind\u00fdr \u00ed \u00f8ldir.  Teir v\u00f3ru fri\u00f0arlig vei\u00f0if\u00f3lk, \u00edlatin reinskinnkl\u00e6\u00f0i, sum fluttu sta\u00f0 \u00far sta\u00f0.\n\nUndirsl\u00f8g \n\n\u2028\u202816 undirsl\u00f8g finnast. D\u00f8mi um \u00fatdey\u00f0 undirsl\u00f8g eru b\u00e6\u00f0i rangifer tarandus dawsoni \u00far Graham Island \u00ed Kanada og rangifer tarandus eogroenlandicus \u00far Gr\u00f8nlandi. \u2028\u2028\n\n \u00c6tt: Cervidae (hjartard\u00fdr)\n Slag: Rangifer tarandus (reind\u00fdr)\u2028\n Rangifer tarandus buskensis (Russland)\u2028\n Rangifer tarandus caboti (N\u00fdfundland og Labrador)\n Rangifer tarandus caribou (Kanada, og Washington og Nor\u00f0uridaho \u00ed USA)\u2028\n Rangifer tarandus granti (Alaska og Yukon)\n Rangifer tarandus fennicus (Russland og Finnland)\n Rangifer tarandus groenlandicus (Gr\u00f8nland og Nunavut)\n Rangifer tarandus osborni (British Columbia \u00ed Kanada)\u2028\n Rangifer tarandus pearsoni (Russland)\u2028\n Rangifer tarandus pearyi (Nunavut \u00ed Kanada)\u2028\n Rangifer tarandus phylarchus (Russland)\u2028\n Rangifer tarandus platyrhynchus (Svalbar\u00f0)\u2028\n Rangifer tarandus tarandus (Russland)\u2028\n Rangifer tarandus terraenovae (N\u00fdfundland og Labrador)\n Rangifer tarandus sibiricus (Siberia)\n Rangifer tarandus dawsoni (\u00datdeytt, uml. \u00e1r 1910)\u2028\n Rangifer tarandus eogroenlandicus (\u00datdeytt, uml. \u00e1r 1900)\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nJ\u00f3turd\u00fdr\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "28673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rogier%20Blokland", "title": "Rogier Blokland", "text": "Rogier Philip Charles Eduard Blokland (f. 16. februar 1971 \u00ed Dordrecht) er ni\u00f0urlendskur m\u00e1lv\u00edsindama\u00f0ur og professari \u00ed finsk-ugriskum \u00e1 universitetinum \u00ed Uppsala.\n\nL\u00edvslei\u00f0 og gransking \nBlokland las \u00e1 universitetinum \u00ed Groningen, t\u00f3k magistarapr\u00f3gv \u00ed 1997 og doktaraheiti \u00ed 2005 vi\u00f0 Cornelius Hasselblatt. Aftan\u00e1 starva\u00f0ist hann sum dosentur, gestadosentur og  v\u00edsindaligur medarbei\u00f0ari \u00e1 ymiskum universitetum, millum anna\u00f0 \u00ed Tallinn, Tartu, \u00e1 Ernst-Moritz-Arndt-universitetinum \u00ed Greifswald og \u00e1 Humboldt-universitetinum \u00ed Berlin.\n\nFr\u00e1 2005 til 2006 var hann \u00ed starvi \u00ed professaraemb\u00e6tinum \u00ed finsk-ugriskum m\u00e1lum (Cornelius Hasselblatt) \u00ed Groningen og fr\u00e1 2009 til 2010 r\u00f8kti hann professaraemb\u00e6ti\u00f0 \u00ed finsk-ugriskum/uralskum (fyrr Eugen Helimski) \u00e1 universitetinum \u00ed Hamburg. \u00cd 2011 t\u00f3k hann vi\u00f0 starvinum sum amanuensis \u00ed professaraemb\u00e6tinum \u00ed finsk-ugriskum m\u00e1lum (Elena Skribnik) \u00e1 Ludwig-Maximilians-universitetinum \u00ed M\u00fcnchen.\n\n\u00cd 2014 var\u00f0 Rogier Blokland settur \u00ed professaraemb\u00e6ti\u00f0 \u00ed finno-ugriskum m\u00e1lum \u00e1 stovninum fyri samt\u00ed\u00f0arm\u00e1l \u00e1 universitetinum \u00ed Uppsala. Undan honum starva\u00f0ist Lars-Gunnar Larsson \u00ed professaraenb\u00e6tinum.\n\nGranskingar\u00e1hugam\u00e1lini hj\u00e1 Blokland eru tey eystursj\u00f3varfinsku, permisku og s\u00e1misku m\u00e1lini, har \u00edmillum tekst hann serliga vi\u00f0 m\u00e1lf\u00f8ri og skjalfestingar.\n\n\u00datgivi\u00f0 (\u00farval) \nEinevnisrit\n2009 The Russian loanwords in literary Estonian. Wiesbaden\n\nRitstj\u00f3rn\n2007 Language and Identity in the Finno-Ugric World. Maastricht (saman vi\u00f0 Cornelius Hasselblatt)\n2002 Finno-Ugrians and Indo-Europeans: Linguistic and Literary Contacts. Maastricht (saman vi\u00f0 Cornelius Hasselblatt)\n\nGrein\n2012 Borrowed pronouns: evidence from Uralic. Finnisch-ugrische Mitteilungen 35: 1\u201335.\n2011 Komi-Saami-Russian contacts on the Kola Peninsula. Language Contact in Times of Globalization, ritstj. Cornelius Hasselblatt, Peter Houtzagers & Remco van Pareren. Amsterdam & New York. 5\u201326 (saman vi\u00f0 Michael Rie\u00dfler)\n2010 Vene m\u00f5ju eesti keeles. Keele rajad. P\u00fchendusteos professor Helle Metslangi 60. s\u00fcnnip\u00e4evaks, ritstj. Ilona Tragel. Tartu. 35\u201354 (saman vi\u00f0 Petar Kehayov)\n2003 The endangered Uralic languages. Language Death and Language Maintenance. Theoretical, practical and descriptive approaches, ritstj. Mark Janse & Sijmen Tol. Amsterdam. 107\u2013141 (saman vi\u00f0 Cornelius Hasselblatt)\n2002 Phonotactics and Estonian etymology. Finno-Ugrians and Indo-Europeans. Linguistic and Literary Contacts, ritstj. Rogier Blokland & Cornelius Hasselblatt. Maastricht. 46\u201350.\n2000 Allative, genitive and partitive. On the dative in Old Finnish. Congressus Nonus Internationalis Fenno-Ugristarum IV. Tartu. 421\u2013431 (saman vi\u00f0 Nobufumi Inaba)\n\nLeinki \n Rogier Blokland \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 LMU M\u00fcnchen\n Rogier Blokland \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 universitetinum \u00ed Uppsala\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nNi\u00f0urlendskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "28674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Maria%20Olsen", "title": "Anna Maria Olsen", "text": "Anna Maria Olsen er ein f\u00f8roysk songkvinna. Hon var ein av limunum \u00ed kvinnut\u00f3nleikab\u00f3lkinum Divaz til b\u00f3lkurin skifti navn til Flamma, t\u00e1 var hon ikki vi\u00f0 longur. Hon gav \u00fat s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00ed egnum navni \u00ed oktober 2014, t\u00e1 fl\u00f8gan S\u00e1lareyga\u00f0 kom \u00fat. Talan er um eina fl\u00f8gu vi\u00f0 t\u00f3lv s\u00e1lmum \u00e1 f\u00f8royskum, sum Anna Maria hevur sungi\u00f0 \u00ed Vesturkirkjuni, har uppt\u00f8kurnar f\u00f3ru fram. P\u00e1pi hennara, t\u00f3nasmi\u00f0urin Kn\u00fat Olsen, hevur gj\u00f8rt n\u00f8kur av l\u00f8gunum \u00e1 fl\u00f8guni og sp\u00e6lir harmoniku \u00e1 fl\u00f8guni. Finnur Hansen st\u00f3\u00f0 fyri uppt\u00f8kunum og sp\u00e6lir eisini okkurt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, me\u00f0an Leif Hansen sp\u00e6lir orgul \u00e1 fl\u00f8guni. Anna Maria syngur vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni Haldurs Cafe, og ein av sangunum \u00e1 fl\u00f8guni Asbest hj\u00e1 Mpiri. Hon hevur eisini sungi\u00f0 saman vi\u00f0 Jens Marna Hansen, t.d. sangin You'r the Greatest, sum finst sum videolag \u00e1 Youtube, ta\u00f0 er BenHan Studios, i\u00f0 hevur gj\u00f8rt videofilmin til lagi\u00f0. Anna Maria er systir Jensinu Olsen. T\u00e6r b\u00e1\u00f0ar hava sungi\u00f0 saman m.a. \u00ed sendingini M\u00e6lt hj\u00e1 Kringvarpinum, har t\u00e6r sungu sangin Men l\u00edvi\u00f0 l\u00e6r.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n2014 - S\u00e1lareyga\u00f0\n\nVi\u00f0 Jan Petersen \n 2014 - Enter -  Anna Maria syngur sangin Sum \u00ed fongsli, Haldur Suni Johansen eigur or\u00f0ini, me\u00f0an Ingun Simonsen eigur lagi\u00f0.\n\nVi\u00f0 Mpiri \n2003 - DQ (saman vi\u00f0 Jensinu Olsen)\n\nHei\u00f0ur \n2011 - Tilnevnd Planet Awards\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nFacebook-s\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Annu Mariu Olsen\n\nF\u00f8royskar songkvinnur"}
{"id": "28675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kn%C3%BAt%20Olsen", "title": "Kn\u00fat Olsen", "text": "Kn\u00fat Olsen (f\u00f8ddur \u00ed Sandav\u00e1gi 20. november 1945) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nasmi\u00f0ur, t\u00f3nleikari, organistur og l\u00e6rari. Hann t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1969 og hevur veri\u00f0 l\u00e6rari \u00ed Hvalv\u00edk, Leirv\u00edk, Tj\u00f8rnuv\u00edk og \u00ed T\u00f3rshavnar kommunusk\u00fala. Hann hevur fingist n\u00f3gv vi\u00f0 t\u00f3nleik og er framvegis virkin b\u00e6\u00f0i sum t\u00f3nasmi\u00f0ur og t\u00f3nleikari. Me\u00f0an J\u00f3gvan Waagstein og Hans Jacob H\u00f8jgaard \u00e1ttu mesta partin av f\u00f8roysku l\u00f8gunum, sum v\u00f3ru skriva\u00f0 \u00ed fyrra helmingi av 20. \u00f8ld, eigur Kn\u00fat br\u00f3\u00f0urpartin av t\u00ed, sum skriva\u00f0 er seinastu 30 - 40 \u00e1rini. Harvi\u00f0 kann sigast, at Kn\u00fat \u00ed t\u00f3nleikas\u00f8guligum h\u00f8pi hevur \u00fatfylt eitt t\u00f3nleikaligt t\u00f3mr\u00fam, sum var \u00ed f\u00f8royskum sangi fr\u00e1 mi\u00f0skei\u00f0is i sjeyti\u00e1runum. Sj\u00e1lvt um st\u00edlurin hj\u00e1 Kn\u00fati er si\u00f0bundin, og fyrimyndinar eru at finna \u00ed skandinaviskari, serliga danskari lagaskriving, so hevur t\u00f3nasmi\u00f0urin skapa\u00f0 s\u00edn heilt egna st\u00edl, sum han var\u00f0veitir \u00ed n\u00e6rum \u00f8llum s\u00ednum l\u00f8gum.\nUmframt at skriva l\u00f8g til meira ver\u00f0sligar tekstir hevur Kn\u00fat eisini skriva\u00f0 h\u00f3pin av s\u00e1lmal\u00f8gum. Fleiri av teimum eru vor\u00f0in fastur partur av f\u00f8royskum s\u00e1lmasangi.\nKn\u00fat hevur eisini skriva\u00f0 n\u00f3gv l\u00f8g til barnasangir, og \u00ed 1998 fekk hann Barnab\u00f3kahei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s. T\u00e1 seg\u00f0i nevndin solei\u00f0is: \"Kn\u00fat Olsen hevur \u00ed verki s\u00fdnt gott oyra og listarligt snildi at gera l\u00f8g til f\u00f8royskar barnar\u00edmur og yrkingar. L\u00f8gini rigga v\u00e6l til tekstin og f\u00e1a fram sangf\u00fdsni barnanna\".\nKn\u00fat er fa\u00f0ir Jensinu Olsen og Annu Mariu Olsen, i\u00f0 b\u00e1\u00f0ar eisini f\u00e1ast vi\u00f0 t\u00f3nleik og eru songkvinnur. \n\nT\u00f3naskaldi, K\u00e1ri B\u00e6k, hevur l\u00fdst l\u00f8gini hj\u00e1 Kn\u00fat Olsen solei\u00f0is:\n\n\"Tey eru leikandi l\u00f8tt, lj\u00f3s og so einf\u00f8ld, at ta\u00f0 er sum at t\u00fa alt\u00ed\u00f0 hevur kent tey. L\u00f8gini hj\u00e1 Kn\u00fat Olsen eru l\u00edvsj\u00e1ttandi. T\u00fa kanst ikki hugsa t\u00e6r, at n\u00f8kur onnur l\u00f8g h\u00f3ska betri til hesar yrkingar. Og ta\u00f0 er ikki einfalt at gera sl\u00edk l\u00f8g!\"\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n Mai-mynd l\u00f8g eftir Kn\u00fat Olsen - Tarira & Mpiri\n\nEigur n\u00f8kur l\u00f8g \u00e1 hesum \u00fatg\u00e1vum \n2014 - S\u00e1lareyga\u00f0, Anna Maria Olsen syngur 12 s\u00e1lmar \u00e1 f\u00f8royskum, Kn\u00fat Olsen eigur fleiri av l\u00f8gunum.\n\nHevur gj\u00f8rt l\u00f8g til s\u00e1lmar og sangir \n\u00c1 barna\u00e1rum ungu \nAlg\u00f3\u00f0i Gud, t\u00fa ver m\u00e6r hj\u00e1 \nEi st\u00f8rri undur hevur heimur sko\u00f0a\u00f0 \nEin kvinna, i\u00f0 var havd \u00e1 mongum munni \nEnniberg \nF\u00f8roya f\u00f3lk \nF\u00f8royar m\u00edn m\u00f3\u00f0ir \nHeimfer\u00f0 \nHoyr gle\u00f0ibo\u00f0skap tann, sum h\u00e6gstur er \nHv\u00ed ert t\u00fa, s\u00e1l m\u00edn \nHv\u00ed liva vit v\u00e1rt l\u00edv \u00e1 foldum? \nHv\u00f8r tann, i\u00f0 tr\u00fdr, t\u00e1 i\u00f0 hann hoyrir or\u00f0i\u00f0 \nHv\u00f8r vakurt er ikki s\u00f3larris \n\u00cd henda halga Harrans sal \n\u00cd t\u00f3lv \u00e1r bl\u00f3\u00f0sj\u00fak kvinna \n\u00cd Tr\u00f8\u00f0um \u00e1 Sandi \nJesus mildi, v\u00eds t\u00edtt vald \nJ\u00f3laklokkan aftur ringir \nJuni \nKristus sum reisti s\u00edtt r\u00edki \u00e1 j\u00f8r\u00f0 \nL\u00edvi\u00f0 alt skiftir sum ve\u00f0ur og vindur \nLi\u00f0in eru barna\u00e1r \nM\u00edtt fagra land \nM\u00e6r leingist at fevna teg gr\u00f8nkandi v\u00e1r \nN\u00fa komin er til handa \nN\u00fa str\u00fdkur v\u00e1r um heimlandsv\u00f8ll \nO, veldis Gud, eg undrandi m\u00e1 sko\u00f0a \nRegn \nSandav\u00e1gur, heimbygd m\u00edn \nSo mangan eg s\u00edggi, at bylgjurnar br\u00f3ta \nS\u00f3lin sk\u00ednur \u00e1 bl\u00e1an sj\u00f3gv \nSum snarlj\u00f3s bjart \u00ed eystri sk\u00edn \nSummar \nTey b\u00f3ru b\u00f8rn til Jesus \nTil t\u00edn eg leiti, loysnari m\u00edn g\u00f3\u00f0i \nTjaldur, ver v\u00e6lkomi\u00f0 til okkum heim \nT\u00fa gakk t\u00e6r fram vi\u00f0 \u00e1nni \nT\u00fa heimsins lj\u00f3s, Guds s\u00f3lin sk\u00e6r T\u00fa, Gud, ert mikil, anna\u00f0 alt er sm\u00e1tt \nT\u00fa, Jesus, ert vegur til himmalsins heim \nV\u00e1r \nVer t\u00fa, Gud Fa\u00f0ir, Fa\u00f0ir m\u00edn \n\u00c6vig, d\u00fdrmett, h\u00e6gsta vera\n\nHei\u00f0ur \n1998 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945"}
{"id": "28701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Korn", "title": "Korn", "text": "Korn er vanligasta landb\u00fana\u00f0arv\u00f8ran til mannf\u00f8\u00f0i. Eitt korn er eitt fr\u00e6. Umframt vanliga grasi\u00f0 eru kornsl\u00f8gini eisini grassl\u00f8g. Tey tr\u00fd t\u00fddningarmestu kornsl\u00f8gini eru mais, r\u00eds og hveiti. Tey ver\u00f0a velt \u00ed n\u00f8kunlunda somu n\u00f8gd. V\u00f3r\u00f0u tey javnt b\u00fdtt til hv\u00f8rt mansbarn \u00e1 foldum, h\u00f8vdu 80 kg veri\u00f0 \u00ed part av hv\u00f8rjum slagnum. T\u00fddningarmesta kornslagi\u00f0 eftir mais, r\u00eds og hveiti er bygg. Heimsframlei\u00f0slan av henni er minni enn helmingurin av t\u00ed, i\u00f0 dyrka\u00f0 ver\u00f0ur av hv\u00f8rji av teimum trimum undannevndu. Rugur og havri hava upp aftur minni t\u00fddning. Teir ver\u00f0a \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum n\u00fdttir til d\u00fdraf\u00f3\u00f0ur. Tropisku kornsl\u00f8gini durra og hirsa ver\u00f0a haraftur\u00edm\u00f3ti \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum n\u00fdtt til mannaf\u00f8\u00f0i \u00ed Afrika og \u00ed Asia, og har eru tey st\u00f3rur partur av f\u00f8\u00f0ini. \u2028Kornsl\u00f8g, i\u00f0 ver\u00f0a all\u00fdst sum fullkorn eru hveiti, rugur, bygg, havri, r\u00eds og hirsi.\u2028\n\nGluteninntoleransa (c\u00f8liaki) er ein lutfalsliga vanlig sj\u00faka. F\u00f3lk vi\u00f0 c\u00f8liaki tola ikki matv\u00f8rur, sum innihalda gluten, og kunnu gerast sera sj\u00fak av hesum. Gluten finst \u00ed \u00f8llum teim vanligastu sl\u00f8gunum av korni \u2013 rugi, bygg, hveiti og havra, og er sostatt at finna \u00ed sera n\u00f3gvum matv\u00f8rum.\n\nKornsl\u00f8g \n\nVanligastu kornsl\u00f8gini.\n\n R\u00eds: Tvey sl\u00f8g eru, m\u00fdrir\u00eds og fjallar\u00eds. M\u00fdrisr\u00edsi\u00f0 hevur n\u00f3gv st\u00f8rra t\u00fddningin.\n \u2028Hveiti: Tvey h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8g eru, summar- og vetrarhveiti. Vetrarhveiti ver\u00f0ur s\u00e1dd um heysti\u00f0, summarhveiti um v\u00e1ri\u00f0.\n Mais: Mesta mais\u00f8ki\u00f0 er \u00ed eystastu statunum \u00ed USA. Har veksur umlei\u00f0 helmingurin av heimsins mais.\n \u2028Rugur ver\u00f0ur m.a. br\u00faktur til rugbrey\u00f0. \n Havri ver\u00f0ur mest br\u00fakt til d\u00fdraf\u00f8\u00f0i\u2028\n Bygg ver\u00f0ur mest br\u00fakt til d\u00fdraf\u00f8\u00f0i. \u2028\n Hirsa\u2028\n Spelt\n R\u00faghveiti\n Durra\n\nPlantufr\u00f8\u00f0i\nMatur og drekka"}
{"id": "28702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADs", "title": "R\u00eds", "text": "R\u00eds er eitt kornslag. Tvey sl\u00f8g eru: m\u00fdrir\u00eds og fjallar\u00eds. M\u00fdrisr\u00edsi\u00f0 hevur n\u00f3gv st\u00f8rra t\u00fddningin. M\u00fdrisr\u00eds er a\u00f0alkosturin hj\u00e1 millum tri\u00f0jingi og helmingi av heimsins \u00edb\u00fagvum. T\u00ed er r\u00eds eitt sera t\u00fddningarmiki\u00f0 kornslag. R\u00eds skal hava \u00ed minsta lagi\u00f0 21 \u00baC \u00ed me\u00f0al teir fimm vakstrarm\u00e1na\u00f0irnar, og t\u00ed veksur hetta helst \u00ed subtropunum og tropunum. Vanliga ver\u00f0ur r\u00edsi\u00f0 s\u00e1a\u00f0 \u00ed teigum, og me\u00f0an s\u00e1\u00f0i\u00f0 sp\u00edrar, ver\u00f0ur markin gj\u00f8rd til rei\u00f0ar. Hon ver\u00f0ur pl\u00f8gd, ta\u00f0a\u00f0 og sett undir \u00ed vatni. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0a sm\u00e1u r\u00edsplanturnar settar ni\u00f0ur. Hetta er hart arbei\u00f0i, sum so at siga allasta\u00f0ni enn ver\u00f0ur gj\u00f8rt av mannahondum. Alla vakstrart\u00ed\u00f0ina skulu markrnar standa undir \u00ed vatni, og t\u00ed eru l\u00e1gir vallgar\u00f0ar uttanum t\u00e6r, sum for\u00f0a vatninum at renna fr\u00e1. Eftir fimm m\u00e1na\u00f0um er r\u00edsplantan fullvaksin, og t\u00e1 ver\u00f0ur vatni\u00f0 veitt burtur, me\u00f0an r\u00edsi\u00f0 b\u00fanast. Heystingin ver\u00f0ur n\u00f3gvasta\u00f0ni enn gj\u00f8rd \u00ed hond. Hetta er serliga galdandi fyri sera t\u00e6tt f\u00f3lka\u00f0u \u00f8kini \u00ed Asia, har illa ber til at t.d. n\u00fdta maskinur, t\u00ed markirnar eru so sm\u00e1ar, og ei heldur eru r\u00e1\u00f0ini at keypa ambo\u00f0. \n\nUml. f\u00fdra fimtapartar av heimsins r\u00edsi ver\u00f0ur velt \u00ed Asia. T\u00fddningarmestu vakstrar\u00f8kini eru t.d. vi\u00f0 Ganges \u00ed b\u00e6\u00f0i Bangladesj og India, \u00ed \u00f3salendinum vi\u00f0 Yangtsekian \u00ed Kina, Rey\u00f0u \u00c1nna \u00ed Vjetnam, Mekong \u00ed Kambodia, Irrawaddy \u00ed Myanmar og l\u00e1gu strandarsl\u00e6ttarnir \u00ed Indonesia. Onnur r\u00eds\u00f8ki av t\u00fddningi eru Podalurin \u00ed Italia, Mississippi\u00f3sin \u00ed Arkansas og Nildalurin \u00ed Egyptalandi. Me\u00f0an flest \u00f8ll onnur kornsl\u00f8g b\u00e6\u00f0i ver\u00f0a n\u00fdtt til mannaf\u00f8\u00f0i og til d\u00fdraf\u00f3\u00f0ur, ver\u00f0ur r\u00edsi\u00f0 so at siga einans n\u00fdtt til mannaf\u00f8\u00f0i. \n\nPlantufr\u00f8\u00f0i\nMatur og drekka"}
{"id": "28703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hveiti", "title": "Hveiti", "text": "Hveiti er eitt kornslag. Tvey h\u00f8vu\u00f0ssl\u00f8g eru, summar- og vetrarhveiti. Vetrarhveiti ver\u00f0ur s\u00e1dd um heysti\u00f0, summarhveiti um v\u00e1ri\u00f0. Vetrarhveitin kastar mest av s\u00e6r, men t\u00e1 i\u00f0 vetrarnir eru alt ov kaldir, kann s\u00e1korni\u00f0 misfarast av frosti. T\u00ed er ta\u00f0 vandin fyri baldrutum vetrum, i\u00f0 ger av, hvat slagi\u00f0 i\u00f0 velt ver\u00f0ur. Hveiti veksur allasta\u00f0ni, har hitin heitasta m\u00e1na\u00f0in kemur upp \u00e1 17 til 18 \u00baC, og har \u00ed minsta lagi 30 cm av avfalli koma ni\u00f0ur \u00ed vakstrart\u00ed\u00f0ini. Men mesti parturin av allari hveiti ver\u00f0ur veltur \u00ed tempra\u00f0um og subtropiskum \u00f8ki millum 30\u00ba og 50\u00ba \u00e1 nor\u00f0aru jar\u00f0arh\u00e1lvu, og millum 30\u00ba og 40\u00ba \u00e1 sunnaru. Inni \u00ed landinum \u00ed USA, t.d. \u00ed Nebraska og Oklahoma, eru akrar so langt eyga\u00f0 s\u00e6r. Mest ver\u00f0ur dyrka\u00f0 av hveiti. Landb\u00fana\u00f0urin er sera framkomin. Henda ovurhonds n\u00f3gva gr\u00f8\u00f0in ver\u00f0ur mest dyrka\u00f0 \u00e1 teimum v\u00ed\u00f0u fl\u00f8tunum \u00ed Mi\u00f0vestri, millum \u00e1nna Mississippi og Klettafj\u00f8ll. \u00cd n\u00f3gv t\u00fasund \u00e1r eru fr\u00e6 \u00far teimum bestu plantunum vald burtur\u00far. \u00cd USA er komi\u00f0 fram til serligt hveitislag, sum stendur \u00edm\u00f3ti b\u00e6\u00f0i soppum og skord\u00fdrum, og eisini fruktar v\u00e6l.\n\n\u00c1 fl\u00f8tunum \u00ed USA, Ukraina, Argentina, Kina, Russlandi og Australia ver\u00f0ur velt ekstensivt vi\u00f0 st\u00f3rum maskinum og l\u00edtlari arbei\u00f0sorku. Vanliga er ta\u00f0 so har, at hveiti ver\u00f0ur velt \u00e1 sama sta\u00f0 \u00e1r undan \u00e1ri. \u00cd t\u00e6ttari bygdum \u00f8kjum \u00ed Pakistan, Eysturevropa, India og Kina ver\u00f0ur hveitin dyrka\u00f0 intensivt. T\u00e1 ver\u00f0ur n\u00f3gv arbei\u00f0sorka l\u00f8gd \u00ed sm\u00e6rri markir og \u00ed skiftisvelting vi\u00f0 annan gr\u00f3\u00f0ur, t.e. at skift ver\u00f0ur millum hviti og ymiskan annan v\u00f8kstur. \u00c1 tann h\u00e1tt ver\u00f0a evnini \u00ed j\u00f8r\u00f0ini n\u00fdtt betur, og vandin fyri sj\u00fakum minkar.\n\nMyndir\n\nFramlei\u00f0slulond\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nPlantufr\u00f8\u00f0i\nMatur og drekka"}
{"id": "28704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mais", "title": "Mais", "text": "Mais er eitt kornslag, og v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed ver\u00f0ini hevur mais st\u00f3ran t\u00fddning. Hon veksur vi\u00f0 n\u00e6stan somu treytum sum hveiti. Mais krevur t\u00f3 eitt sindur meira hita. Ilt er at seta t\u00f8l \u00e1, t\u00ed n\u00f3gv eru sl\u00f8gini, og tey eru sera ymisk, t\u00ed tey hava laga\u00f0 seg til ymisk vakstrarl\u00edkindi, ella eru l\u00edkindini laga\u00f0 til teirra. Eitt n\u00fa eru tey maissl\u00f8g, sum vaksa \u00ed Danmark, krossa\u00f0 av \u00f8\u00f0rum maissl\u00f8gum og solei\u00f0is tillaga\u00f0 vakstrarl\u00edkindunum \u00ed Danmark. Mesta mais\u00f8ki\u00f0 er t\u00f3 \u00ed landslutunum Iowa, Illinois og Wisconsin \u00ed USA. Onki land flytur \u00fat so n\u00f3gva maisi sum USA og har ver\u00f0ur velt meira enn helvtin av \u00f8llum maisi \u00ed heiminum. Har veksur umlei\u00f0 helmingurin av heimsins mais. Mesta f\u00f3lki\u00f0 \u00ed t.d. Iowa livir av j\u00f8r\u00f0ini. Har vaksa m.a. b\u00e6\u00f0i mais og hveiti. B\u00f8ndurnir velta \u00f3f\u00f8ra n\u00f3gv av mais; einki land \u00ed USA heystar so n\u00f3gva mais sum Iowa. Ta\u00f0 mesta av korninum ver\u00f0ur selt til onnur lond. \u00d3f\u00f8ra v\u00e6l fruktar \u00e1 fl\u00f8tuni \u00ed Iowa; har veksur t.d. b\u00e6\u00f0i mais og hveiti. \u00c1 sl\u00e6ttlendinum \u00ed USA velta teir eisini t.d. havra, rug og hveiti; summir b\u00f8ndur hava eisini v\u00edngar\u00f0ar. Har kann sigast, at jar\u00f0arbr\u00faki\u00f0 er fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0, og tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av maisini ver\u00f0ar n\u00fdttir til dj\u00f3raf\u00f3\u00f0ur. \u2028\u2028Sama mannagongdin er \u00ed t.d. Argentina \u00ed Su\u00f0uramerika, har maisin ver\u00f0ur dyrka\u00f0 millum b\u00fdirnar Rosario, Bahia Blanca og Buenos Aires. Eisini har ver\u00f0ur maisin n\u00fdtt at fita neytini av fl\u00f8tunum vestanfyri. \u00dar Argentina ver\u00f0ur n\u00f3gv mais eisini seld til dj\u00f3raf\u00f3\u00f0ur til m.a. Nor\u00f0uramerika og Vesturevropa. \n\nPlantufr\u00f8\u00f0i\nMatur og drekka"}
{"id": "28710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20%C3%AD%20Skorini", "title": "J\u00f3gvan \u00ed Skorini", "text": "J\u00f3gvan \u00ed Skorini (f\u00f8ddur 9. august 1986 \u00e1 Ei\u00f0i) er ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (Tj\u00f3\u00f0veldi). Han hevur veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri \u00ed Ei\u00f0is kommunu s\u00ed\u00f0an 1. januar 2013, og gj\u00f8rdist t\u00e1 F\u00f8roya yngsti borgarstj\u00f3ri.\nJ\u00f3gvan \u00ed Skorini hevur undirv\u00edst \u00ed sk\u00falunum \u00e1 Oyrarbakki og \u00ed Hoyv\u00edk.\n\nKeldur \n\nBorgarstj\u00f3rar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nEi\u00f0isf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "28712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sionisma", "title": "Sionisma", "text": "Sionisman (\u00e1 hebraiskum \u05e6\u05d9\u05d5\u05e0\u05d5\u05ea\u200e), i\u00f0 er uppkalla\u00f0 eftir fjallinum Sion, arbeiddi fyri at seta \u00e1 stovn ein j\u00f8diskan stat, i\u00f0 skuldi sta\u00f0festa politisku, mentanarligu og tr\u00faarligu sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u j\u00f8danna.  Longu \u00ed 1800-talinum v\u00f3ru st\u00f3rir trupulleikar: j\u00f8dar v\u00f3r\u00f0u ikki javnsettir vi\u00f0 onnur \u00ed samfelagnum, sj\u00e1lvt um teir royndu at laga seg eftir teimum umst\u00f8\u00f0um, teir livdu undir. Serliga var hetta galdandi \u00ed Eysturevropa og \u00ed Russlandi, har j\u00f8dar v\u00f3ru fyri \u00e1lvarsligum \u00e1gangi. Hetta gj\u00f8rdi s\u00edtt til, at longsulin eftir einum j\u00f8diskum heimlandi kykna\u00f0i teirra millum. Av hesum spretti ein politisk r\u00f8rsla, sionisman.  Eysturr\u00edkski j\u00f8din Theodor Herzl skriva\u00f0i \u00ed 1895 b\u00f3kina \"Tann j\u00f8diski staturin\" (upprunaheiti Der Judenstaat), har hann vi\u00f0ger, hvussu ney\u00f0ugt ta\u00f0 er, at j\u00f8dar f\u00e1a s\u00edtt egna heimland.  Hann sta\u00f0festir, at best hev\u00f0i veri\u00f0, um hesin statur kundi veri\u00f0 \u00ed Palestina, men annars kundi hann eisini veri\u00f0 a\u00f0rasta\u00f0ni. Nevnd ver\u00f0a fleiri st\u00f8\u00f0, m.a. Sinaih\u00e1lvoyggin. Fyrst \u00ed 1920-\u00e1runum v\u00f3ru n\u00f3gvir j\u00f8dar \u00ed Russlandi og Evropa fyri ats\u00f3kn, og eini 17.000 l\u00f3tu l\u00edv. N\u00f3gvir ungir j\u00f8dar r\u00fdmdu t\u00e1 \u00far Russlandi til \u00cdsrael, har teir v\u00f3na\u00f0u at kunna liva \u00ed fri\u00f0i og fr\u00e6lsi. J\u00f8dar f\u00f3ru hugaliga \u00ed gongd vi\u00f0 at dyrka landi\u00f0, og teir v\u00f3ru v\u00e6l m\u00f3ttiknir. Men longu \u00ed 1929 hoyra vit um str\u00ed\u00f0 millum ar\u00e1bar og j\u00f8diska ni\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nPolitisk hugsj\u00f3n\n\u00cdsrael"}
{"id": "28730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kol", "title": "Kol", "text": "Kol er eitt slag av legugr\u00fdti, i\u00f0 stavar fr\u00e1 steinrunnum \u00ed plantuleivdum. Kol hevur veri\u00f0 h\u00f8gt l\u00edka s\u00ed\u00f0an mi\u00f0\u00f8ld; \u00ed F\u00f8royum t\u00f3 s\u00ed\u00f0an 17. \u00f8ld. N\u00f8kur n\u00e1m, sum tey f\u00f8roysku, eru opin \u00fat \u00ed lendi\u00f0, men a\u00f0rasta\u00f0ni liggja tey flestu n\u00e1mini langt undir j\u00f8r\u00f0. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur n\u00f3gv framkomin \u00fatger\u00f0 n\u00fdtt \u00ed flestu kolan\u00e1mum \u00ed t.d. USA og Evropa. Kol liggur ofta \u00ed lindum millum a\u00f0rar jar\u00f0lindir. \u00cd Su\u00f0uroy eru flestu sta\u00f0ir tv\u00e6r kolalindir, vi\u00f0 leirlindum b\u00e6\u00f0i undir, yvir og \u00edmillum. Skilt ver\u00f0ur millum tvey sl\u00f8g av f\u00f8royskum koli, str\u00edpukol og n\u00fdrakol. F\u00f3lk hava \u00ed \u00f8ldir brent kol til matger\u00f0 og hita. Alla 19. \u00f8ld var kol st\u00f8rsta orkukeldan \u00ed heiminum. Dampmaskinurnar, i\u00f0 elvdu \u00eddna\u00f0arkollveltingina, v\u00f3ru kolf\u00fdrdar. Enn ver\u00f0ur n\u00f3gv kol brent, eisini \u00ed elverkum at gera streym. Kol er eisini t\u00fddningarmiki\u00f0 r\u00e1evni \u00ed mongum \u00eddna\u00f0i, serliga st\u00e1l- og jarn\u00eddna\u00f0i. Kol er uml. 80 til 90 % reint kolevni ella karbon. Ta\u00f0 ver\u00f0ur eisini nevnt steinrunni\u00f0 brennievni, t\u00ed ta\u00f0 er komi\u00f0 av plantum, sum vuksu fyri n\u00f3gvum mi\u00f3. \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \u00cd f\u00f8royskum koli eru m.a. leivdir av ovurst\u00f3rum furutr\u00f8um, sum vuksu her fyri einum 50 mi\u00f3 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Enn er n\u00f3g miki\u00f0 av koli til orku \u00ed mong hundra\u00f0 \u00e1r aftrat. Men mong st\u00fara, t\u00ed kol d\u00e1lkar illa, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ver\u00f0ur brent. \n\n\u2028Liggur koli\u00f0 ovarlaga, ver\u00f0ur ta\u00f0 broti\u00f0 \u00ed opnum n\u00e1mum. Fyrst ver\u00f0ur grivi\u00f0 omanav, og so ver\u00f0ur koli\u00f0 broti\u00f0. Men oftast liggja kolalindirnar so dj\u00fapt, at hetta ikki ber til. T\u00e1 ver\u00f0ur ein gong grivin ni\u00f0ur \u00e1 koli\u00f0, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur grivi\u00f0 inn eftir kolalindunum. V\u00e6l inn \u00ed okkara \u00f8ld var\u00f0 kol mest n\u00fdtt at hita upp vi\u00f0 og at kynda undir guvumaskinum \u00ed verksmi\u00f0jum, skipum og tokum. Seinastu t\u00ed\u00f0ina hava diesel- og olja-motorar tiki\u00f0 yvir. N\u00fa hevur kol tr\u00fd h\u00f8vu\u00f0sn\u00fdtslu\u00f8ki: sum brenni \u00ed hitakraftverkum, at br\u00e6\u00f0a jarn vi\u00f0 og sum r\u00e1evni \u00ed karbokemiska \u00eddna\u00f0inum, t.v.s. at vinna \u00far t\u00ed ymiskar evnafr\u00f8\u00f0iligar sambindingar, sum ver\u00f0a n\u00fdttar at gera t.d. oljur, litevni, plast, sproytievni, kunstt\u00f8\u00f0, o.a.\n\nUpprunin til kol\u2028\u2028 \n\nKoli\u00f0, vit brenna, er fleiri milli\u00f3na \u00e1ra gamalt. Ta\u00f0 er komi\u00f0 til fornum gr\u00f3\u00f0ri \u00e1 okkara lei\u00f0um \u00ed einum heitum og gr\u00f3\u00f0rarmiklum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i \u00ed jar\u00f0ars\u00f8guni. So hv\u00f8rt sum fr\u00e6, leyv, dey\u00f0ar greinar og vi\u00f0arbular savna\u00f0ust \u00ed sk\u00f3garlendinum, kom rot \u00ed. Sum fr\u00e1 lei\u00f0, kom hetta tilfar undir farg av tyngdini \u00e1 gr\u00f3tinum, sum leg\u00f0ist oman\u00e1, vatni\u00f0 var\u00f0 kroyst burtur \u00far t\u00ed, og so vi\u00f0 og vi\u00f0 gj\u00f8rdist ta\u00f0 fyrst til m\u00f3gv og seinni til kol, sum treyta\u00f0 av hvussu h\u00f8gt tr\u00fdsti\u00f0 og hitin hava veri\u00f0, ver\u00f0ur flokka\u00f0 \u00ed fimm ymisk kolasl\u00f8g. Fyrsta koli\u00f0 var sumsta\u00f0ni til longu fyri 300 mi\u00f3 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Tr\u00f8 og plantur skola\u00f0u vi\u00f0 \u00e1nni \u00fat \u00ed vatni\u00f0, og l\u00f3gu seinni undir \u00ed runu. T\u00e1 i\u00f0 planturnar torna\u00f0u so l\u00ed\u00f0andi \u00ed rununi, v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r til m\u00f3gv. Turka\u00f0ur m\u00f3gvur ver\u00f0ur torv. F\u00f8royingar sk\u00f3ru n\u00f3gv torv fyrr. Naka\u00f0 av m\u00f3gvinum gj\u00f8rdist av tr\u00fdsti og hita til br\u00fankol. Br\u00fankol var\u00f0 m.a. h\u00f8gt \u00ed J\u00fatlandi Seinna heimskr\u00edggji. F\u00f8royska koli\u00f0 er \u00e1 markinum \u00edmillum steinkol og br\u00fankol. \u00cd Su\u00f0uroy hava teir h\u00f8gt kol \u00ed Randabotni og \u00ed Hvalba. Teir g\u00f3vust \u00ed Rangabotni \u00ed 1970, men \u00ed Hvalba ver\u00f0ur h\u00f8gt eitt sindur enn. \u00cd mong hundra\u00f0 \u00e1r m\u00e1ttu menn h\u00f8gga koli\u00f0 vi\u00f0 hond. N\u00fa br\u00faka teir tr\u00fdstluftborar og teldust\u00fdrdar gravk\u00fdr. \n\nF\u00f3lk hava, har sum koli\u00f0 er, \u00ed fleiri t\u00fasund \u00e1r havt kol til brenni. Tey funnu kolamolar \u00ed homrum og b\u00f3ru til h\u00fas. Men tey h\u00f8gdu ikki kol, sum tey gera n\u00fa. Bretar v\u00f3ru fyrstu menn, sum f\u00f3ru at h\u00f8gga kol at selja; ta\u00f0 var fyrst \u00ed 18. \u00f8ld. Koli\u00f0 var\u00f0 selt til h\u00fasbr\u00fak \u00ed teimum st\u00f3ru b\u00fdunum. Seinast \u00ed 18. \u00f8ld kom trongdin eftir koli at \u00f8kjast, t\u00ed t\u00e1 var dampmaskinan, sum gongur vi\u00f0 koli, tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed \u00eddna\u00f0arh\u00fasum, smi\u00f0jum og vevstovum um alt landi\u00f0. T\u00e1 f\u00f3ru menn av \u00e1lvara at grava seg ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina eftir koli, og kolagrevstur kom at vera ein t\u00fd\u00f0andi t\u00e1ttur \u00ed t\u00ed enska b\u00faskapinum. Kol hevur til okkara dagar veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sbrenni \u00ed heiminum, men ver\u00f0ur n\u00fa meira og meira ota\u00f0 burtur av gassinum og oljuni.\n\nKol"}
{"id": "28731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aluminium", "title": "Aluminium", "text": "Aluminium (symbol Al) er ta\u00f0 metali\u00f0, mest er av \u00ed jar\u00f0arskorpuni, t.d. er ta\u00f0 \u00ed leiri.  Kortini eru ikki meira enn 200 \u00e1r s\u00ed\u00f0an, fari\u00f0 var\u00f0 at \u00fatvinna og n\u00fdta ta\u00f0. Danski evna- og alisfr\u00f8\u00f0ingurin Hans Christian \u00d8rsted (1777-1851) fann og gj\u00f8rdi aluminium \u00ed 1824. \u00cd fyrstuni var aluminium \u00f3gvuliga d\u00fdrt, og ta\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 at vera f\u00ednari enn b\u00e6\u00f0i silvur og gull. Aluminium er l\u00e6tt, lj\u00f3sagr\u00e1tt metal. Ta\u00f0 ver\u00f0ur n\u00f3gv br\u00fakt n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum. Vit br\u00faka ta\u00f0 t.d. til gr\u00fdtur og pannur, til h\u00fasatekjur, til \u00edl\u00f8t at hava \u00f8l og sodavatn \u00ed og til alufilm, sum vit pakka mat \u00ed. Aluminium hevur nakrar fr\u00e1l\u00edkar eginleikar, sum hava gj\u00f8rt ta\u00f0 mest n\u00fdtta metali\u00f0 \u00ed okkara t\u00ed\u00f0. Ta\u00f0 er sera l\u00e6tt, ta\u00f0 rustar ikki og ta\u00f0 er l\u00e6tt at arbei\u00f0a vi\u00f0. Aluminium er eisini g\u00f3\u00f0ur ellei\u00f0ari, ta\u00f0 vigar l\u00edti\u00f0 or t\u00e6rist ikki l\u00e6ttliga. Ta\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til orkuflutning, \u00ed bilum, \u00ed bygnings\u00eddna\u00f0inum og br\u00fakarav\u00f8rum annars, til d\u00f8mis \u00ed gr\u00fdtum og vaskimaskinum.  T\u00fddningarmesti aluminiumsm\u00e1lmurin er eitt leirslag, sum eitur bauxit. Ta\u00f0 hevur fingi\u00f0 navni\u00f0 av franska b\u00fdnum Les Baux, har ta\u00f0 fyrst var\u00f0 funni\u00f0. N\u00fa kemur helmingurin av bauxittinum \u00far Kina og Avstralia.  Fyrr var\u00f0 aluminium n\u00f3gv br\u00fakt \u00ed flog\u00eddna\u00f0inum at gera flogf\u00f8r \u00far, men n\u00fa br\u00faka tey heldur titan, t\u00ed ta\u00f0 er eisini l\u00e6tt, og so er ta\u00f0 n\u00f3gv sterkari enn aluminium. Titan ver\u00f0ur br\u00fakt til fylgisveinar, rakettir og r\u00famdarf\u00f8r. \n\n\u00datvinningin er \u00ed tveimum umf\u00f8rum. Fyrst ver\u00f0ur m\u00e1lmurin kn\u00fastur, s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur hann vaska\u00f0ur og vi\u00f0gj\u00f8rdur evnafr\u00f8\u00f0iliga til at f\u00e1a ilsku burtur. Ta\u00f0, sum eftir er, er alumina, sum er aluminium og oxygen. Undir hesi tilgongdini minkar vektin vi\u00f0 einum helmingi. T\u00ed ver\u00f0ur hetta gj\u00f8rt, har r\u00e1evni\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatvunni\u00f0. Aluminiumi\u00f0 og oxygeni\u00f0 ver\u00f0a sundurskild vi\u00f0 elektrol\u00fdsu. T\u00e1 ver\u00f0ur streymur sendur gj\u00f8gnum ein tanga vi\u00f0 br\u00e6ddum alumina. Aluminiumi\u00f0 ver\u00f0ur t\u00e1 drigi\u00f0 at negativa p\u00f3linum og oxygeni\u00f0 at t\u00ed positiva. Til hetta n\u00fdtist n\u00f3gvur streymur, og t\u00ed eru hesi aluminiumsvirki vanliga l\u00f8gd, har b\u00edlig vatnorka er at f\u00e1a, eitt n\u00fa \u00ed Noregi og \u00ed \u00cdslandi. Aluminium br\u00e1\u00f0nar vi\u00f0 660,3\u202f\u00baC.\n\nKeldulisti \n\nFrumevni"}
{"id": "28732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bummull", "title": "Bummull", "text": "Bummull er \u00e1rsplanta og ver\u00f0ur umlei\u00f0 h\u00e1lvanannan metur h\u00f8g. Fruktin er eitt hylki vi\u00f0 sv\u00f8rtum fr\u00e6, og \u00far fr\u00e6num ber til at vinna olju. \u00c1 hylkjunum eru hv\u00edtar t\u00e6grir, sum kunnu n\u00fdtast til kl\u00e6\u00f0i. Bummullarplantan setur t\u00e6r treytir til vakstrarumhv\u00f8rvi\u00f0, at hitin er omanfyri 22 \u00baC \u00ed vakstrart\u00ed\u00f0ini, sum er uml. 200 dagar. Avfalsn\u00f8gdin skal vera millum 60 og 100 cm \u00ed vakstrart\u00ed\u00f0ini. Er hon minni, er ney\u00f0ugt at veita vatn \u00e1. \u00cd b\u00faningart\u00ed\u00f0ini og t\u00e1 i\u00f0 hon ver\u00f0ur heysta\u00f0, t\u00f8rvar henni n\u00f3gva s\u00f3l og turrve\u00f0ur. Bummull ver\u00f0ur dyrka\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed subtropiska og tropiska \u00f8kinum. \u00cd tropunum ver\u00f0ur hon s\u00e1a\u00f0, beint \u00e1\u00f0renn regnt\u00ed\u00f0in byrjar. \u00cd subtropunum ver\u00f0ur hon s\u00e1a\u00f0 um v\u00e1ri\u00f0. Alla vakstrart\u00ed\u00f0ina skal l\u00fakast, og planturnar skulu sproytast m\u00f3ti ska\u00f0akyktum. Bummullin skal heystast, fyrsta i\u00f0 hylkini sprotna, t\u00ed ullin spillist, kemur hon undir regn. Best er at taka bummullina vi\u00f0 handmegi, t\u00ed t\u00e1 ber til at taka \u00f3b\u00fana frukt standa eftir til seinni. Men avt\u00f8ka av tr\u00e6lahaldi og h\u00f8gar l\u00f8nir hava havt vi\u00f0 s\u00e6r, at \u00ed USA eru gj\u00f8rdar maskinur at heysta hylkini vi\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 bummullin er heysta\u00f0, skal fr\u00e6i\u00f0 skiljast fr\u00e1 ullini. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 maskinum. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur ullin send \u00e1 spunavirkini, har hon ver\u00f0ur spunnin og s\u00ed\u00f0an vovin til bummullarkl\u00e6\u00f0i. \u00dar fr\u00e6unum ver\u00f0ur pressa\u00f0 olja, sum ver\u00f0ur n\u00fdtt til matolju og margarin. Pressa\u00f0a fr\u00e6i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til d\u00fdraf\u00f8\u00f0i. Gamla bummullarlandi\u00f0 er Su\u00f0urr\u00edkini \u00ed USA (t.d. \u00ed Georgia og Alabama), takka\u00f0 veri b\u00edligari arbei\u00f0smegi \u00ed tr\u00e6lat\u00ed\u00f0ini. T\u00e1 var\u00f0 bummullin serliga velt \u00ed landsynningsst\u00e1tunum, men vegna ni\u00f0urp\u00edning av j\u00f8r\u00f0ini og trupulleikar vi\u00f0 snultiklukkum er framlei\u00f0slan alsamt flutt longur vestur. Seinastu \u00e1rini hava b\u00e6\u00f0i India og Kina kappast vi\u00f0 USA um fyrstapl\u00e1ssi\u00f0. A\u00f0rir st\u00f3rir framlei\u00f0arar eru Pakistan, Brasil, Usbekistan og Turkaland. \u2028\n\nFyrsta v\u00f8ran, sum maskinurnar gj\u00f8rdu sj\u00e1lvar, var kl\u00e6\u00f0i \u00far bummull. Fyrstu verksmi\u00f0jurnar v\u00f3ru vatnmyllur, sum gj\u00f8rdu kl\u00e6\u00f0i \u00far bummull. Har var n\u00f3gvur gangur, og maskinurnar v\u00f3ru vandamiklar. Har arbeiddu helst b\u00f8rn og konuf\u00f3lk, t\u00ed tey fingu minni \u00ed l\u00f8n enn menninir. \u00cd Mi\u00f0amerika, Su\u00f0uramerika og India hava tey dyrka\u00f0 bummull \u00ed mong t\u00fasund \u00e1r. Bummullin var\u00f0 fyrst spunnin til t\u00f3gv og s\u00ed\u00f0an vovin til kl\u00e6\u00f0i. Grikkar fluttu \u00ed \u00e1rinum 325 f.Kr. bummull \u00far India til londini vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. Bara r\u00edkir grikkar og r\u00f3mverjar h\u00f8vdu r\u00e1\u00f0 at ganga \u00ed bummullkl\u00e6\u00f0um. \u00cd 8. \u00f8ld h\u00f8vdu spani\u00f3lar l\u00e6rt seg at dyrka bummull. Ar\u00e1bar h\u00f8vdu valdi\u00f0 \u00ed Spania um hetta mundi\u00f0, og spani\u00f3lar h\u00f8vdu s\u00e6\u00f0, hvussu teir gj\u00f8rdu. Sum t\u00ed\u00f0in lei\u00f0, f\u00f3ru f\u00f3lk nor\u00f0ari eisini at ganga \u00ed bummull-kl\u00e6\u00f0um. T\u00e1 i\u00f0 ullin f\u00f3r at tr\u00f3ta \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 19. \u00f8ld, keyptu teir ull \u00far \u00f8\u00f0rum londum. Um sy\u00f0ru Mississippi-lei\u00f0ina \u00ed USA vaks n\u00f3gv bummull; hana keyptu bretar heim at virka til kl\u00e6\u00f0ir. A\u00f0rir menn spunnu bummull, men bretar fingu av t\u00ed r\u00e1liga ve\u00f0urlagnum tann f\u00ednasta tr\u00e1\u00f0in og t\u00ed tey bestu pl\u00f8ggini. Bummullin var\u00f0 uppskipa\u00f0 \u00ed Liverpool, og ver\u00f0ur ta\u00f0 enn, t\u00ed komu tey st\u00f8rstu bummullsvirkini at standa um Liverpool-lei\u00f0ina. St\u00f3ra Bretland fekk \u00f3arbeidda bummullv\u00f8ru \u00far teimum st\u00f3ru lundunum \u00ed t.d. Alabama. Henda bummullv\u00f8ran var\u00f0 so tilgj\u00f8rd og seld \u00ed Evropa. \u2028\u2028\u00cd bummull-lundunum \u00ed USA arbeiddu tr\u00e6lir.\n\nFramlei\u00f0slulond \n\nF\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina framleiddi 6,6 milli\u00f3nir tons av bummull \u00ed 2011 og var harvi\u00f0 heimsins st\u00f8rsti framlei\u00f0ari. A\u00f0rir st\u00f3rir framlei\u00f0arar eru India (n\u00e6stst\u00f8rsti framlei\u00f0arin), USA (3.), Pakistan (4.) og Brasil (5.).\n\nKeldulisti \n\nPlantur\nPlantufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sambandsr%C3%ADki", "title": "Sambandsr\u00edki", "text": "Eitt sambandsr\u00edki ella samveldisr\u00edki er, at londini eru skift sundur \u00ed fleiri r\u00edki. Hesi r\u00edki hava egi\u00f0 l\u00f3gg\u00e1vuvald og senda umbo\u00f0 til sambandstingi\u00f0, so at \u00f8ll kunnu ver\u00f0a vi\u00f0 at gera av, hvussu landi\u00f0 skal ver\u00f0a st\u00fdrt. USA, T\u00fdskland, Russland, Sveis, Brasil, Avstralia og Kanada eru d\u00f8mi um sambandsr\u00edki. T\u00e1 hava einst\u00f8ku landslutirnir hv\u00f8r s\u00edna stj\u00f3rn, og har kann ver\u00f0a l\u00f3ggivi\u00f0 \u00e1 \u00e1v\u00edsum \u00f8kjum. Eitt n\u00fa kann vera loyvt at koyra bil 16 \u00e1ra gamal \u00ed einum landsluti, men t\u00fa skalt vera 18 \u00e1ra gamal \u00ed einum \u00f8\u00f0rum. \u00cd USA r\u00e1\u00f0a r\u00edkini sj\u00e1lv \u00ed serm\u00e1lum, tey eru t.d. r\u00edkisl\u00f8gregla, vegakervi, \u00fatb\u00fagving, \u00edb\u00fa\u00f0arm\u00e1l og sj\u00fakrah\u00fasfyrisiting. Harumframt er ein sambandsstj\u00f3rn, sum ger t\u00e6r l\u00f3gir, i\u00f0 galda skulu um alt sambandsr\u00edki\u00f0. Felagsm\u00e1l, sum sambandsstj\u00f3rin \u00ed USA r\u00e6\u00f0ur fyri, eru t.d. verjum\u00e1l, uttanr\u00edkispolitikkur, tj\u00f3\u00f0argar\u00f0ar, gjaldoyra og heilsuverk. Onkunt\u00ed\u00f0 er \u00f3semja \u00edmillum summi r\u00edki og sambandstingi\u00f0. \u00cd Quebec \u00ed Kanada, har f\u00f3lki\u00f0 talar franskt, hevur til d\u00f8mis sterk tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsla tiki\u00f0 seg upp.\n\nMyndar\u00f8\u00f0 \n\nSt\u00fdrisskipanir\nR\u00edkisstj\u00f3rn\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i\nTj\u00f3\u00f0skapur"}
{"id": "28741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kakao", "title": "Kakao", "text": "Kakaoplantan hoyrir til \u00ed tropiska regnsk\u00f3ginum. \u00c1rshitin skal \u00ed me\u00f0al vera umlei\u00f0 25 \u00baC og helst ikki v\u00edkja fr\u00e1 meira enn 10 \u00baC hv\u00f8nn vegin. Avfalli\u00f0 skal vera uml. 200 cm, v\u00e6l javna\u00f0 alt \u00e1ri\u00f0. Fruktin \u00e1 kakaotr\u00e6num er eitt uml. 20 cm langt hylki. \u00cd hylkinum liggja kakaob\u00f8nirnar vi\u00f0 fruktkj\u00f8ti uttanum. T\u00e1 i\u00f0 hylkini eru tikin, ver\u00f0a tey klovin, og fruktkj\u00f8t og b\u00f8nir ver\u00f0a l\u00f8gd \u00fat at turka \u00ed s\u00f3lin. So skorpnar fruktkj\u00f8ti\u00f0 burtur, og b\u00f8nirnar gera og missa beiska smakkin, sum annars er at teimum. S\u00ed\u00f0an ver\u00f0a b\u00f8nirnar reinsa\u00f0ar og fyltar \u00ed sekkir, lidnar til \u00fatflutnings. \u00cd innflutningslondunum ver\u00f0ur fitievni\u00f0 vunni\u00f0 \u00far b\u00f8nunum. Ta\u00f0 ver\u00f0ur m.a. n\u00fdtt til smyrsl. Av t\u00ed, sum eftir er, ver\u00f0ur gj\u00f8rt kakaopulvur, solei\u00f0is sum vit kenna ta\u00f0. T\u00fddningarmestu kakaolondini \u00ed 2012 eru F\u00edlabeinsstrondin, Indonesia, Gana, Nigeria, Kamerun, Brasil og Ekvador.\n\nKeldulisti \n\nMatur og drekka\nPlantur\nPlantufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paulus%20%C3%A1postul", "title": "Paulus \u00e1postul", "text": "Paulus \u00e1postul (f. 10-5 f.Kr. \u00ed Tarsus, d. 67 e. Kr. \u00ed R\u00f3m), eisini kent sum Paulus \u00far Tarsus (\u00e1 grikskum \u03a3\u03b1\u1fe6\u03bb\u03bf\u03c2 \u03a4\u03b1\u03c1\u03c3\u03b5\u03cd\u03c2), ver\u00f0ur tann \u00e1postulin, sum fyrst og fremst f\u00e6r tann kristna bo\u00f0skapin \u00fat \u00ed n\u00f3gv lond og til n\u00f3gv f\u00f3lkasl\u00f8g.  Paulus \u00e1postul \u00e6t upprunaliga S\u00e1ul ella Saulus (hebraiskt: \u05e9\u05b8\u05c1\u05d0\u05d5\u05bc\u05dc). Eftir at hann t\u00f3k vi\u00f0 kristnari tr\u00fagv, broytti hann navni\u00f0 til Paulus. P\u00e1ll \u00e6t hann fyrr, sum or\u00f0i\u00f0 p\u00e1lsmessa s\u00fdnir. Kall Paulusar var at kunngera evangelii\u00f0 millum heidningarnar. Paulus er m.a. kendur fyri t\u00e6r mongu kristnu samkomurnar, han l\u00e6t stovna \u00ed londunum vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi. Ta\u00f0 var eisini \u00ed hesum sambandi, hann skriva\u00f0i s\u00edni mong br\u00f8v; N\u00fdggja Testamenti hevur 27 ymiskar b\u00f8kur og br\u00f8v. Av hesum standa 13 br\u00f8v \u00ed Paulusar navni. Kjak er um, Paulus hevur skriva\u00f0 \u00f8ll hesi br\u00f8v\u00adini, t\u00ed t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var vanligt at skriva tekstir \u00ed navninum \u00e1 pers\u00f3n\u00adinum, sum var \u00edbl\u00e1sturin til tekstin. Br\u00f8v Paulusar geva okkum eina g\u00f3\u00f0a mynd av teimum fyrstu \u00e1runum hj\u00e1 kristnu kirkjuni. Hesi br\u00f8v ver\u00f0a hildin at vera tann elsti parturin av N\u00fdggja Testamenti. \n\nSaulus, sum seinni fekk navni\u00f0 Paulus, var uttan iva ein av teimum sum, eftir at Jesus var farin til himmals, hev\u00f0i st\u00f8rstu \u00e1virkanina \u00e1 kristnu bo\u00f0\u00adanina og tulkingina av kristni tr\u00fanni. L\u00edv hansara og ta\u00f0, sum hann skriv\u00ada\u00f0i, er vor\u00f0i\u00f0 n\u00f3gv granska\u00f0. F\u00f3lk hava kjakast um ta\u00f0, og ta\u00f0 hevur eisini veri\u00f0 br\u00fakt til andaligan \u00edbl\u00e1stur. Ta\u00f0, vit vita um Paulus, er fr\u00e1 br\u00f8vum hansara og \u00c1postlas\u00f8guni. Tann seinna helvtin av \u00c1postlas\u00f8guni sn\u00fdr seg mest um Paulus. Hann var f\u00f8ddur \u00ed Tarsus, einum l\u00edtlum b\u00fdi vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 \u00e1 su\u00f0urstrond L\u00edtla \u00c1sia.  \u00cd dag er Tarsus ein bygd \u00ed Turkalandi. Paulus livdi um somu t\u00ed\u00f0 sum Jesus. Foreldur hansara v\u00f3ru j\u00f8dar. Vit vita, at Paulus var v\u00e6l l\u00e6rdur ma\u00f0ur, og helst hevur hann l\u00e6rt at lesa j\u00f8disku b\u00edbliuna, Tora, \u00ed s\u00fdnagoguni.\n\nPaulus sigst hava veri\u00f0 l\u00edtil \u00e1 v\u00f8kstri, skallutur og hj\u00f3lbeintur, og hann hev\u00f0i langa smala n\u00f8s. Eygnabr\u00fdrnar v\u00f3ru n\u00e6rum samanvaksnar.  Eingin veit vi\u00f0 vissu, hvussu Paulus doy\u00f0i, men sannl\u00edkt er, at hann var\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gdur \u00ed R\u00f3m \u00ed 67 e.Kr., d\u00f8mdur til dey\u00f0a fyri tr\u00fagv s\u00edna.\n\nUppv\u00f8ksturin \u00ed Su\u00f0urturkalandi\u2028\u2028 \n\nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Paulus var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed b\u00fdnum Tarsus \u00ed L\u00edtla \u00c1sia \u00ed 5 f.Kr., har sum hann eisini vaks upp.  Tarsus var ein vakur og m\u00e6tur b\u00fdur. \u00cd dag er Tarsus ein bygd \u00ed Su\u00f0urturkalandi. Paulus var j\u00f8di, men var eisini f\u00f8ddur r\u00f3mverskur borgari. Paulus hev\u00f0i j\u00f8diska navni\u00f0 Saulus. Hann var kalla\u00f0ur upp eftir kong Saul, sum var fyrsti j\u00f8diski kongurin. Familjan hoyrdi til diasporaj\u00f8darnir, ta\u00f0 vil siga, teir b\u00fa\u00f0u uttanfyri \u00cdsrael. Paulus var\u00f0 kalla\u00f0ur Saul, men t\u00e1 i\u00f0 hann byrjar t\u00e6nastu s\u00edna \u00ed millum heidningarnar, n\u00fdtir Lukas navni\u00f0 Paulus. Familjan hev\u00f0i r\u00f3mverskan borgarar\u00e6tt. H\u00f3ast Paulus sum ungur livdi \u00ed einum j\u00f8diskum umhv\u00f8rvi, kendi hann b\u00e6\u00f0i ymiskar mentanir og \u00e1tr\u00fana\u00f0ir. Tarsus var t\u00e1, sum a\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir \u00ed Mi\u00f0alhavs\u00f8kinum, kendur fyri mentanarligt og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt fj\u00f8l\u00adbroytni. Paulus var\u00f0 f\u00f8ddur inn \u00ed eina hellenistiska mentan, sum er ein griksk mentan. Hetta var veruleikanum ein t\u00ed\u00f0, t\u00e1 grikskt var\u00f0 blanda\u00f0 vi\u00f0 r\u00f3mverska og orientalska mentan. Eins og \u00ed dag var eisini eitt slag av \u00e1tr\u00fana\u00f0arligari pluralismu \u00ed Tarsus. Paulus var eisini fariseari. Longu sum ungur f\u00f3r hann til Jer\u00fasalem at \u00fat\u00ad b\u00fagva seg sum skriftl\u00e6rdan hj\u00e1 l\u00e6rumeistara s\u00ednum Gamaliel.\n\n\u00datb\u00fagvingin \u00ed \u00cdsrael \n\nPaulus var ein r\u00e6tttr\u00fagvandi fariseari. Sum ungur kom Paulus \u00ed l\u00e6ru hj\u00e1 Gamaliel, einum skriftl\u00e6rdum manni \u00ed Jer\u00fasalem. Her fekk hann innlit \u00ed alt Gamla Testamenti (Tora) og a\u00f0rar j\u00f8diskar si\u00f0venjur. Hann skuldi ver\u00f0a rabbini, \u00e1tr\u00fana\u00f0arligur l\u00e6rari \u00ed s\u00fdnagoguna. Uppg\u00e1van hj\u00e1 rabbinum er at vera k\u00f8nir \u00ed M\u00f3sel\u00f3gini og at l\u00e6ra a\u00f0rar j\u00f8dar, hvat teir kunnu gera og ikki. Paulus kann hava veri\u00f0 \u00ed Jer\u00fasalem um somu t\u00ed\u00f0, sum Jesus, men ta\u00f0 er ikki sannl\u00edkt, at teir hittust, ella at Paulus hev\u00f0i \u00e1huga \u00ed l\u00edvi hansara. Fyri Paulus var Jesus \u00f3iva\u00f0 bara ein av teimum mongu fer\u00f0a\u00adpr\u00e6diku\u00ad monn\u00adunum. M\u00f8guliga hevur hann heldur ikki havt \u00e1huga \u00ed ella vita\u00f0 av krossfestingini, t\u00ed hetta hendi so ofta. Paulus var ein raskur n\u00e6mingur og hev\u00f0i gott skil \u00e1 skriftunum \u00ed Gamla Testamenti, og kom hetta honum v\u00e6l vi\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann eftir umvending s\u00edna kundi v\u00edsa \u00e1, hvussu bo\u00f0a\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 um komu frelsarans feiri fer\u00f0ir \u00ed Gamla Testamenti. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Paulus dugdi feiri m\u00e1l, hebraiskt, sum var m\u00e1li\u00f0 gomlu skriftirnar v\u00f3ru skriva\u00f0ar \u00e1, arameiskt, i\u00f0 var ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, tey n\u00fdttu \u00ed Jer\u00fasalem, har hann ofta vitja\u00f0i, og grikskt, i\u00f0 var ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtt var\u00f0, har hann vaks upp. Paulus var eisini vandur upp vi\u00f0 teirri fj\u00f8lbroyttu mentan, sum r\u00e1ddi kring Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. Alt hetta gj\u00f8rdi, at hann hev\u00f0i allar fortreytir at gerast mikil tr\u00fabo\u00f0ari.\n\nPaulus forfylgir teimum kristnu \n\n\u2028\u2028Paulus var \u00f3gvuliga tr\u00fagvur m\u00f3ti l\u00e6ru farisearanna. Hetta var ein h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8k til, at hann s\u00f8kti at teimum kristnu. Vi\u00f0 h\u00f3ttanum um mor\u00f0 s\u00f8kti hann at teimum kristnu, og setti mong \u00ed fangah\u00fas. Hann h\u00e1\u00f0a\u00f0i tey kristnu \u00ed tr\u00fagv teirra \u00e1 tann krossfesta Jesus og royndi vi\u00f0 at p\u00edska ella berja tey av at f\u00e1a tey at spotta Jesus. Eisini var hann fyri, at tey kristnu skuldu ver\u00f0a tikin av d\u00f8gum. Sj\u00e1lvur seg\u00f0i hann seinni, t\u00e1 i\u00f0 hann mintist aftur \u00e1 hesa t\u00ed\u00f0ina, at hann var serstakliga \u00ed\u00f0in at halda l\u00f3g fedranna og at f\u00e1a onnur at gera ta\u00f0 sama. Paulus vi\u00f0gekk, at t\u00e1 i\u00f0 hann h\u00e1\u00f0a\u00f0i og s\u00f8kti at teimum kristnu, var ta\u00f0 t\u00ed hann sum vantr\u00fagvin ikki visti, hvat hann gj\u00f8rdi. Paulus var \u00e1 veg til Damaskus \u00ed S\u00fdria at s\u00f8kja at teimum kristnu. Har s\u00e1 hann eitt bjart lj\u00f3s sk\u00edna av himli, og hann hoyrdi eina r\u00f8dd, sum seg\u00f0i: \"Saul, Saul, hv\u00ed s\u00f8kir t\u00fa at m\u00e6r\".  Her m\u00f8tti Paulus Jesusi og gj\u00f8rdist ein av teimum, sum hann fyrr hev\u00f0i s\u00f8kt at. Eftir hetta var\u00f0 hann nevndur Paulus. Damskus var ein t\u00fddningarmikil handilsb\u00fdur. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av heimsins elstu b\u00fdum. B\u00fdurin liggur \u00e1 einum fruktag\u00f3\u00f0um sl\u00e6tta, og gj\u00f8rdist t\u00ed\u00f0liga \u00ed t\u00ed\u00f0ini mi\u00f0sta\u00f0ur fyri handilsvirksemi \u00ed Eystur\u00adlondum.\n\nPaulus ver\u00f0ur umvendur \n\n\u2028\u2028Eftir tiltiknu hendingina \u00e1 fer\u00f0ini til Damaskus, har Paulus var ste\u00f0ga\u00f0ur av einum bj\u00f8rtum lj\u00f3si og hoyrdi Jesu r\u00f8dd, m\u00e1tti Paulus sanna, at Jesus var tann Messias, i\u00f0 lova\u00f0ur var j\u00f8dunum. Hann l\u00e6t seg doypa \u00ed Jesu navni og n\u00fdtti n\u00fa r\u00f3mverska navni\u00f0 Paulus. Longu \u00ed \u00c1ps. 9 ver\u00f0ur sagt fr\u00e1 umvending Paulusar, og ta\u00f0 ver\u00f0ur endurtiki\u00f0 \u00ed 22. og 26. kap. Eftir d\u00f3pin f\u00f3r Paulus eins og Jesus, t\u00e1 i\u00f0 hann var doyptur, \u00fat \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkina at vera eina t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn hann steig alment fram og byrja\u00f0i at pr\u00e6dika. Tey fyrstu hann pr\u00e6dika\u00f0i fyri, t\u00e1 i\u00f0 hann kom aftur til Damaskus, v\u00f3ru egnu landsmenn hansara. Hann greiddi fr\u00e1, at Jesus var Guds sonur. Hetta var ta\u00f0, i\u00f0 Jesus hev\u00f0i j\u00e1tta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 tikin til avhoyringar hj\u00e1 h\u00f8vu\u00f0sprestunum, og ta\u00f0 var t\u00ed, at hann var\u00f0 d\u00f8mdur til dey\u00f0a. H\u00f8vu\u00f0sprestar\u00e1\u00f0i\u00f0 metti pr\u00e6dikurnar at vera gudsspottan, sum Paulus eisini helt, \u00e1\u00f0renn hann var umvendur. N\u00fa var st\u00f8\u00f0a Paulusar ein onnur. Hann, i\u00f0 fyrr hev\u00f0i spotta\u00f0 Jesus, v\u00edsti honum n\u00fa st\u00f8rstan hei\u00f0ur vi\u00f0 at nevna hann Guds son. Hann, i\u00f0 fyrr hev\u00f0i s\u00f8kt at Jesu l\u00e6rusveinum, royndi n\u00fa at gerast vinur teirra. \n\nJ\u00f8dar l\u00f3gu honum n\u00fa eftir l\u00edvinum, sum ikki var so l\u00f8gi\u00f0. N\u00fa var ta\u00f0 Paulus, i\u00f0 eftir teirra tykki spotta\u00f0i Gud, og fyri t\u00edl\u00edka ger\u00f0 var revsingin dey\u00f0ad\u00f3mur. Paulus kom s\u00ed\u00f0an til Jer\u00fasalems, har hann hitti P\u00e6tur \u00e1postul. \u00cd tv\u00e6r vikur v\u00f3ru teir b\u00e1\u00f0ir saman, og P\u00e6tur, i\u00f0 hev\u00f0i fylgt vi\u00f0 Jesusi, hev\u00f0i n\u00f3gv \u00e1hugavert at l\u00e6ra Paulus um Jesu l\u00edv og virki. Hetta stimbra\u00f0i Paulus \u00ed avger\u00f0ini at bera gle\u00f0ibo\u00f0skapin so langt \u00fat um heimin, sum til bar.\n\nFer\u00f0ir Paulusar\u2028\u2028 \n\n\u00cd sambandi vi\u00f0 umvending s\u00edna var\u00f0 hann kalla\u00f0ur at gerast heidningatr\u00fa\u00f0bo\u00f0ari. Seinasti parturin av \u00c1poslas\u00f8guni er fyrst og fremst um ymissu pr\u00e6dikufer\u00f0ir Paulusar \u00ed t\u00e6nastu gle\u00f0ibo\u00f0skaparins. Ta\u00f0 var str\u00e6vi\u00f0 hj\u00e1 Paulusi at fer\u00f0ast og pr\u00e6dika. N\u00e1ttarv\u00f8ka, kuldi, svongd og tosti v\u00f3ru gerandiskostur. Fleiri fer\u00f0ir var hann tveittur \u00ed fangah\u00fas, har hann var sligin og buka\u00f0ur, og mangan var hann \u00ed dey\u00f0avanda. Allasta\u00f0ni, har Paulus kom, stovna\u00f0i hann n\u00fdggjar samkomur, og mangan skriva\u00f0i hann teimum br\u00f8v ella kom aftur \u00e1 vitjan at hj\u00e1lpa teimum vi\u00f0 ymiskum, i\u00f0 t\u00f8rvur var \u00e1. Ikki minst hugsa\u00f0i hann n\u00f3gv um, hvussu tey h\u00f8vdu ta\u00f0 andaliga. Paulus fer\u00f0a\u00f0ist ikki sum best bar til. Hann byrja\u00f0i \u00ed teimum st\u00f8\u00f0um, i\u00f0 l\u00f3gu n\u00e6st Antiokia, og ha\u00f0ani f\u00f3r hann til L\u00edtla \u00c1sia. S\u00ed\u00f0ani f\u00f3r hann til Grikkalands og R\u00f3m.\n\nEftir hesar pr\u00e6dikufer\u00f0ir ver\u00f0ur Paulus settur \u00ed fangah\u00fas \u00ed Jer\u00fasalem, og eftir tvey \u00e1ra fangilsi \u00ed Kesarea, skj\u00fdtur hann m\u00e1l s\u00edtt til keisaran og ver\u00f0ur f\u00f8rdur til R\u00f3m, har \u00c1postlas\u00f8gan endar. R\u00f3m\u00adverski herh\u00f8vdingin, Felix, og landsh\u00f8vdingin, Festus, dr\u00e1la\u00f0u vi\u00f0 at fella d\u00f3m \u00ed sakini, t\u00ed teir vildu vinna v\u00e6lvild hj\u00e1 j\u00f8dum. Hann f\u00f3r sum fangi vi\u00f0 einum skipi, sum sigldi vi\u00f0 korni. \u00c1 Malta stranda\u00f0u teir. Komin til R\u00f3m, var\u00f0 Paulus settur \u00ed var\u00f0hald, har hann skriva\u00f0i fleiri av br\u00f8vum s\u00ednum. \n\n Fyrsta fer\u00f0: Pr\u00e6dikufer\u00f0in til K\u00fdprosar og \u00ed L\u00edtla \u00c1sia endar vi\u00f0 \u00e1postlafundinum \u00ed \u00cdsrael, i\u00f0 vi\u00f0gj\u00f8rdi tann t\u00fddningarmikla spurningin, um heidningar \u00e1ttu at halda M\u00f3sel\u00f3g. Allasta\u00f0ni, har Paulus kom, stovna\u00f0i hann n\u00fdggjar samkomur.\u2028\n Onnur fer\u00f0: Ste\u00f0ga\u00f0 ver\u00f0ur hj\u00e1 kirkjuli\u00f0unum \u00e1 fyrstu pr\u00e6dikufer\u00f0ini, og tey f\u00e1a bo\u00f0 fr\u00e1 \u00e1postlafundinum. R\u00e1\u00f0legging vi\u00f0v\u00edkjandi pr\u00e6dikufer\u00f0um \u00ed strandalondunum vi\u00f0 Grikkalandshav, har b\u00ed\u00f0ingarst\u00f8\u00f0ini eru Tessal\u00f3nika, Athen, Efesus, Filippi, Ber\u00f8a og Korint. Fer\u00f0in vardi \u00f3iva\u00f0 \u00ed n\u00f8kur \u00e1r.\n Tri\u00f0ja fer\u00f0: Kirkjuli\u00f0unum, i\u00f0 sett v\u00f3r\u00f0u \u00e1 stovn \u00e1 a\u00f0ru fer\u00f0 Paulusar, ver\u00f0ur aftur ste\u00f0ga\u00f0 hj\u00e1. \u00c1 tri\u00f0ju fer\u00f0 s\u00edni fer\u00f0a\u00f0ist Paulus \u00ed \u00c1sia. Eitt skifti b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Efesus.\n\nBr\u00f8v Paulusar\u2028 \n\nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Paulus hevur skriva\u00f0 flestu b\u00f8kurnar \u00ed N\u00fdggja Testamenti. Hesar b\u00f8kur ver\u00f0a nevndar br\u00f8v. N\u00fdggja Testamenti hevur 27 ymiskar b\u00f8kur og br\u00f8v. Av hesum standa 13 br\u00f8v \u00ed Paulusar navni. Kjak er um, Paulus hevur skriva\u00f0 \u00f8ll hesi br\u00f8v\u00adini, t\u00ed t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var vanligt at skriva tekstir \u00ed navninum \u00e1 pers\u00f3n\u00adinum, sum var \u00edbl\u00e1sturin til tekstin.  Hesi br\u00f8v fingu n\u00f8vn eftir, hv\u00f8rjum tey v\u00f3ru \u00e6tla\u00f0. Solei\u00f0is eitur br\u00e6vi\u00f0 til samkomuna \u00ed R\u00f3m Br\u00e6v Paulusar \u00e1postuls til R\u00f3mverja, ofta stytt til R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0, og br\u00f8v til samkomuna \u00ed Korint Fyrra br\u00e6v Paulusar \u00e1postuls til Korintmanna og Seinna br\u00e6v Paulusar til Korintmanna, ofta stytt til Fyrra Korintbr\u00e6v og Seinna Korintbr\u00e6v. 1 br\u00e6v hevur hann skriva\u00f0 til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed R\u00f3m, 2 br\u00f8v hevur hann skriva\u00f0 til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Kortint, 1 br\u00e6v hevur hann skriva\u00f0 til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Galatalandi, 1 br\u00e6v hevur hann skriva\u00f0 til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Efesus, 1 br\u00e6v hevur hann skriva\u00f0 til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Filippi, 2 br\u00f8v hevur hann skriva\u00f0 til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Tessal\u00f3nika, 1 br\u00e6v hevur hann skriva\u00f0 til kirkjuli\u00f0i\u00f0 \u00ed Kolossa, 2 br\u00f8v hevur hann skriva\u00f0 til Timoteusar, 1 br\u00e6v hevur hann skriva\u00f0 til Titusar og 1 br\u00e6v hevur hann skriva\u00f0 til Filemons. \n\n\u2028\u2028St\u00f8\u00f0, har Paulus skriva\u00f0i s\u00edni br\u00f8v: Turkaland (Galatabr\u00e6vi\u00f0 og 1. Korintbr\u00e6v), L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Maked\u00f3nia (2. Korintbr\u00e6v og Titusbr\u00e6vi\u00f0) , Grikkaland (1. Tessal\u00f3nikabr\u00e6v og R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0) og R\u00f3m (Filippibr\u00e6vi\u00f0 og Filemonsbr\u00e6vi\u00f0).\n\nBr\u00f8v, i\u00f0 Paulus skriva\u00f0i \n\n R\u00f3mverjabr\u00e6vi\u00f0\n Hebreararbr\u00e6vi\u00f0*\u2028\n 1. Korintbr\u00e6v\n 2. Korintbr\u00e6v\n Galatabr\u00e6vi\u00f0\n Efesusbr\u00e6vi\u00f0*\n Filippibr\u00e6vi\u00f0\n 1. Tessal\u00f3nikabr\u00e6v\n 2. Tessal\u00f3nikabr\u00e6v*\n Kolossabr\u00e6vi\u00f0*\n 1. Timoteusarbr\u00e6v*\u2028\n 2. Timoteusarbr\u00e6v*\n Titusbr\u00e6vi\u00f0*\n Filemonsbr\u00e6vi\u00f0\n\n* kjak er um, Paulus hevur skriva\u00f0 hesi br\u00f8v\u00adini.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nKristind\u00f3mur\nTr\u00fabo\u00f0arar\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "28752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%86tlanarb%C3%BAskapur", "title": "\u00c6tlanarb\u00faskapur", "text": "\u00c6tlanarb\u00faskapur byggir \u00e1 tankarnar hj\u00e1 Karl Marx um felags ognar\u00e6tt til framlei\u00f0slut\u00f3lini. Ymsar eru fatanirnar av politikki og b\u00faskapi. T\u00ed eru eisini ymsar b\u00faskaparligar grundskipanir. Skilt ver\u00f0ur \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum \u00edmillum tr\u00edggjar grundskipanir: \u00e6tlanarb\u00faskap, blandb\u00faskap og markna\u00f0arb\u00faskap. Hendan b\u00faskaparskipanin hevur serliga veri\u00f0 roynd \u00ed m.a. gamla Sovjetsamveldinum, \u00ed Nor\u00f0urkorea, \u00ed Kuba og \u00ed Eysturevropa. Grundleggjandi er, at avger\u00f0ir um framlei\u00f0slu, v\u00f8rupr\u00edsir og \u00edl\u00f8gur ver\u00f0a tiknar av myndugleikum \u00fat fr\u00e1 t\u00ed, at hetta skal gagna samfelagnum, og ikki vi\u00f0 vinningi fyri eyga. \u00c1st\u00f8\u00f0iliga skal \u00e6tlanarb\u00faskapurin tryggja samfelagsligu \u00e1hugam\u00e1lini, solei\u00f0is at \u00edb\u00fa\u00f0ir og matv\u00f8rur eru b\u00edlig, at bara ver\u00f0ur framleitt ta\u00f0, i\u00f0 br\u00fak er fyri og bara ney\u00f0ugar \u00edl\u00f8gur ver\u00f0a gj\u00f8rdar.\u2028\u2028\n\nFyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var ta\u00f0 vanligt \u00ed teimum sokalla\u00f0u sosialistisku londunum, at politikarar ella myndugleikar st\u00fdrdu b\u00faskapinum. Markna\u00f0arkreftirnar fingu ikki h\u00f8vi at virka. Politikarar gj\u00f8rdu av, hvussu n\u00f3gv og hvat skuldi ver\u00f0a framleitt av teimum ymsu v\u00f8runum, og gj\u00f8rdu solei\u00f0is av, hvat og hvussu n\u00f3gv br\u00fakast skuldi \u00ed landinum. \u00c6tlanir v\u00f3ru gj\u00f8rdar fyri allar framlei\u00f0slur. Heilt ni\u00f0ur \u00ed sm\u00e1lutir var\u00f0 rokna\u00f0 \u00fat, hvat hetta og hatta virki\u00f0 skuldi framlei\u00f0a. \u00c6tlanir v\u00f3ru eisini gj\u00f8rdar fyri \u00e1r fram \u00ed t\u00ed\u00f0ina. Hetta v\u00f3ru m.a. t\u00e6r sokalla\u00f0u fimm\u00e1ra-\u00e6tlanirnar. Ta\u00f0, sum var at f\u00e1a \u00ed handlunum, var ta\u00f0, sum politikararnir h\u00f8vdu gj\u00f8rt av skuldi framlei\u00f0ast. Vandin fyri at ov n\u00f3gv ella ov l\u00edti\u00f0 var til av einari v\u00f8ru var \u00f3gvuliga st\u00f3rur. \u00d3vanligt var heldur ikki, at f\u00f3lk, h\u00f3ast tey \u00e1ttu pengar, m\u00e1ttu b\u00ed\u00f0a \u00ed \u00e1rav\u00eds fyri at f\u00e1a eitt sj\u00f3nvarp ella ein bil, t.d. \u00ed Sovjet og Eysturevropa.\n\nS\u00ed eisini\u2028 \n\n Markna\u00f0arb\u00faskapur\n Merkantilisma\n Sosialisma\n\nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i\nB\u00faskapur\nPolitisk hugsj\u00f3n\nKommunisma"}
{"id": "28754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valurin", "title": "Valurin", "text": "Valurin er fiskimanna- og arbei\u00f0arab\u00fdlingurin mitt \u00e1 Tv\u00f8royri, i\u00f0 vaks fram eftir at kommunan keypti Doktaratr\u00f8\u00f0na \u00ed 1880. Her savna\u00f0ust ognarloysingar, i\u00f0 bara h\u00f8vdu hendurnar at l\u00edta \u00e1, og b\u00fasta\u00f0arvi\u00f0urskiftini v\u00f3ru ikki alt\u00ed\u00f0 av teimum bestu. Av t\u00ed at kirkjan st\u00f3\u00f0 her, nevndu hetlendingar, i\u00f0 her komu, sta\u00f0i\u00f0 fyri Kirkwall. Upprunin til heiti\u00f0 er Hv\u00e1lur ella V\u00e1lur, eisini H\u00e1luer, t.e. naka\u00f0 ta\u00f0 sama sum heyggjur.\n\nTv\u00f8royri"}
{"id": "28755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fakfel%C3%B8g", "title": "Fakfel\u00f8g", "text": "Fakfel\u00f8g arbei\u00f0a fyri r\u00e6ttindum hj\u00e1 limunum, t.d. l\u00f8narvi\u00f0urskiftum sum t\u00edmal\u00f8nin, um longdina av feriu og pausum, i\u00f0 limirnir hava r\u00e6tt til, um eftirl\u00f8n, fr\u00edt\u00ed\u00f0arl\u00f8n og anna\u00f0. Felagi\u00f0 f\u00f8rir samr\u00e1\u00f0ingar vegna limirnar vi\u00f0 arbei\u00f0sgevarafelagi\u00f0 ella vi\u00f0 l\u00f8nardeildina hj\u00e1 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num ( \u00ed F\u00f8royum) um ta\u00f0 er landi\u00f0, i\u00f0 er arbei\u00f0sgevarin. Um fakfelagi\u00f0 og arbei\u00f0sgevarin ikki finna fram til eina semju kann fakfelagi\u00f0 h\u00f3tta vi\u00f0 at fara \u00ed verkfall. T\u00e1 i\u00f0 eitt ella fleiri fakfel\u00f8g fara \u00ed verkfall, liggur samfelagi\u00f0 ofta lami\u00f0, vi\u00f0 ta\u00f0 at handlarnir ikki f\u00e1a v\u00f8ru og f\u00f3lk ofta ikki sleppa at fer\u00f0ast fr\u00edtt, t\u00ed at skip ikki sigla. Felag fyri f\u00f3lk \u00ed somu vinnugrein. Upprunin til fakfel\u00f8g kann f\u00f8rast aftur til St\u00f3rabretland \u00ed 18. \u00f8ld. \u00cd Nor\u00f0urlondum stovna\u00f0u arbei\u00f0arar fakfel\u00f8g fr\u00e1 mitt \u00ed 19. \u00f8ld. Nor\u00f0urlond hava \u00ed dag st\u00f8rsta prosentpartin av arbei\u00f0arafj\u00f8ldini sum limir \u00ed einum fakfelag. \u00cd Sv\u00f8r\u00edki v\u00f3ru 68,5 prosent av \u00f8llum arbei\u00f0stakarum limir \u00ed fakfelag.\n\nArbei\u00f0arar\u00f8rslan \u00ed F\u00f8royum\nFlestir l\u00f8ntakarar \u00ed F\u00f8royum eru limir \u00ed fakfelag. V\u00ed\u00f0a um landi\u00f0 eru sm\u00e1 fel\u00f8g, sum so flest\u00f8ll eru savna\u00f0 \u00ed landsfelag. \u00cd 1910 gingu g\u00f8tumenn \u00e1 odda at seta F\u00f8roya Fiskimannafelag \u00e1 stovn, og \u00ed november \u00ed 1911 var ta\u00f0 komi\u00f0 \u00ed lag. Hinvegin t\u00f3ku rei\u00f0ararnir seg eisini saman \u00ed felag og stovna\u00f0u F\u00f8roya Rei\u00f0arafelag \u00ed 1908.  Fyrsta arbei\u00f0smannafelag, Enigheden, var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1915, og fyrsta kvinnufelagi\u00f0, Fiskepigernes Fagforening, \u00ed 1922, b\u00e6\u00f0i \u00e1 Tv\u00f8royri. Endam\u00e1li\u00f0 er at r\u00f8kja \u00e1hugam\u00e1l limanna og at vinna teimum betri arbei\u00f0skor. Gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar hava l\u00f8ntakar \u00ed F\u00f8royum eins og \u00ed \u00f8\u00f0rum londum vunni\u00f0 s\u00e6r r\u00e6ttindi, i\u00f0 tey ikki h\u00f8vdu fyrr, t.d. Er arbei\u00f0vikan n\u00fa 40 t\u00edmar hj\u00e1 limum \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag og 39 t\u00edmar um vikuna hj\u00e1 Starvsmannafelagnum. Menn og kvinnur f\u00e1a n\u00fa somu l\u00f8n samb\u00e6rt s\u00e1ttm\u00e1lunum. Limir \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag hava r\u00e6tt til 5 vikur feriu, me\u00f0an limir \u00ed Starvsmannafelagnum hava r\u00e6tt til 5 vikur feriu og 5 dagar feriudagar um \u00e1ri\u00f0. Limir \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag hava r\u00e6tt til 10% \u00ed eftirl\u00f8n fr\u00e1 arbei\u00f0sgevaranum (2014), me\u00f0an limir hj\u00e1 Starvsmannafelagnum hava r\u00e6tt til 14% \u00ed eftirl\u00f8n fr\u00e1 arbei\u00f0sgevaranum umframt at arbeisgevarin rindar 1% av l\u00f8nini \u00ed tryggingargrunn. Eftirl\u00f8nin er r\u00e6ttiliga ymisk hj\u00e1 ymisku fakfel\u00f8gunum, limir \u00ed Pedagogfelagnum f\u00e1a \u00e1vikavist 12% til pedagogar og 10% til hj\u00e1lparf\u00f3lk, t\u00f3 hava hj\u00e1lparf\u00f3lk ikki r\u00e6tt til eftirl\u00f8n ta\u00f0 fyrsta \u00e1ri i\u00f0 tey eru \u00ed starvi (t\u00f8lini eru fr\u00e1 2014, tey kunnu ver\u00f0a brott s\u00ed\u00f0an hetta var\u00f0 skriva\u00f0, s\u00e1ttm\u00e1lar og l\u00f8nartalvur eru t\u00f8kar \u00e1 heimas\u00ed\u00f0unum hj\u00e1 fakfel\u00f8gunum og hj\u00e1 arbei\u00f0sgevarafel\u00f8gunum). \u00d8ll fakfel\u00f8g hava \u00e1setingar um yvirt\u00ed\u00f0, har i\u00f0 limir teirra hava r\u00e6tt til h\u00e6gri l\u00f8n um arbeitt ver\u00f0ur longri enn ta\u00f0 \u00e1setta t\u00edmatali ella um arbeitt ver\u00f0ur \u00ed vikuskiftinum ella um kv\u00f8ldarnar ella um n\u00e1ttina. Fakfel\u00f8g hava s\u00e1ttm\u00e1lar vi\u00f0 avvarndi arbei\u00f0sgevarafelag ella vi\u00f0 F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0, og so hava tey eisini l\u00f8nartalvur, har \u00ed starvsf\u00f3lk vera plasera\u00f0i \u00ed l\u00f8narflokkar og stig. N\u00f8kur fakfel\u00f8g hava eisini \u00e1setingar um vi\u00f0b\u00f8tur, sum \u00e1v\u00eds starvsf\u00f3lk kunnu hava r\u00e6tt til, talan kann vera um \u00edskoti fyri f\u00f8rleikagevandi skei\u00f0 ella \u00fatb\u00fagvingar ella um \u00edskoyti fyri t.d. skiti\u00f0 arbei\u00f0i vm.\n\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g \n\nN\u00f8kur av elstu fakfel\u00f8gum \u00ed F\u00f8royum:\n\n F\u00e6r\u00f8ernes Skipperforening (seinni F\u00f8roya Skipara og navigat\u00f8rfelag) (1895)\n F\u00f8roya Rei\u00f0arafelag (1908) (arbei\u00f0sgevarafelag)\n F\u00f8roya Fiskimannafelag (1911)\n Arbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Enigheden (1915) \u00e1 Tv\u00f8royri\n Havnar Arbei\u00f0smannafelag (1916) \u00ed T\u00f3rshavn\n Tveraa Arbejdsgiverforening (1918) \u00e1 Tv\u00f8royri (arbei\u00f0sgevaras\u00ed\u00f0an)\n Arbei\u00f0smannafelagi\u00f0 Framt\u00ed\u00f0in (1920) \u00ed V\u00e1gi\n Fiskepigernes Fagforening (1922) \u00e1 Tv\u00f8royri - sum f\u00f8roya fyrsta arbei\u00f0skvinnufelag\n Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag (1923)\n Famjins Arbei\u00f0arafelag (1924)\n F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag FA (1925) - i\u00f0 er skipa\u00f0 og formligt samstarv millum arbei\u00f0arafel\u00f8gini\n\nN\u00f8kur av st\u00f8rstu fakfel\u00f8gum \u00ed F\u00f8royum:\u2028\u2028\n\n F\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag (1925). 8000 limir.\u2028\n F\u00f8roya Fiskimannafelag (1911). 3000 limir.\n \u2028Starvsmannafelagi\u00f0 (1961). 1300 limir.\u2028\n F\u00f8roya Handverkarafelag (1957). 1200 limir.\u2028\n Havnar Arbei\u00f0smannafelag (1916). 1200 limir.\u2028\n Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag (1923). 800 limir.\n \u2028F\u00f8roya Skipara- og navigat\u00f8rfelag (1895). 800 limir. \n Maskinmeistarafelagi\u00f0 (1941). 730 limir.\u2028\n F\u00f8roya L\u00e6rarafelag (1898). 710 limir.\u2028\n Felagi\u00f0 F\u00f8royskir Sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar (1988). 700 limir.\u2028\n F\u00f8roya Pedagogfelag (1982). 600 limir.\u2028\n F\u00f8roya Handverks-meistarafelag (1957). 430 limir.\n Fjallbr\u00fa\u00f0ur (1937), arbei\u00f0skvinnufelag \u00ed V\u00e1gi. 110 limir.\n S & K Felagi\u00f0\n\nKeldur\n\nYrkisfelag"}
{"id": "28759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emma%20Watson", "title": "Emma Watson", "text": "Emma Charlotte Duerre Watson (f\u00f8dd 15. apr\u00edl 1990 \u00ed Paris) er ein ensk sj\u00f3nleikarinna og modell. Hon er mest kend fyri at sp\u00e6la leiklutin sum tann kl\u00f3ka og raska gentan Hermione Granger \u00ed Harry Potter-filmunum. Saman vi\u00f0 vinunum Ron og Harry eri tey ein tr\u00fdkleyvari, i\u00f0 royna at for\u00f0a fyri, at ta\u00f0 \u00f3nda f\u00e6r valdi\u00f0 \u00ed t\u00ed gandakenda universinum kring Hogwarts.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nModellir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "28760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandra%20Beijer", "title": "Sandra Beijer", "text": "Sandra Beijer (f\u00f8dd 10. august 1984 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svenskur rith\u00f8vundur og bloggari.\n\nB\u00f8kur \n2013 - Djuret\n2014 - Det handlar om dig\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n niotillfem\n\nSvenskir bloggarar\nSvenskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "28763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rustur", "title": "Rustur", "text": "Rustur er rey\u00f0br\u00fanur \u00e1 liti. Hann er evnasamband \u00edmillum hydrogen (H), oxygen (O) og jarn (Fe). Rustur er poknutur; hann kann ikki for\u00f0a fyri, at jarni\u00f0 innanfyri f\u00e6r samband b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 v\u00e6tu og luft. T\u00ed etur rusturin seg longri inn \u00ed tilfari\u00f0. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 fj\u00f3r\u00f0ingurin av \u00f8llum jarni endar sum rustur. Vit vita, at jarn rustar, ver\u00f0ur ta\u00f0 ikki vart fyri v\u00e6tu og luft. \u00c6tla vit at minka rustpl\u00e1guna, mugu vit for\u00f0a luftini at sleppa at jarninum. Vit mugu anna\u00f0hv\u00f8rt m\u00e1la jarni\u00f0 ella leggja onnur har\u00f0f\u00f8rari evni uttan \u00e1 ta\u00f0, til d\u00f8mis sink (Zn), nikkul (Ni) ella krom (Cr).\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8", "title": "Tr\u00f8", "text": "Tr\u00f8 eru sera \u00f3j\u00f8vn \u00ed st\u00f8dd: kalifornska st\u00f3rfuran ver\u00f0ur 90 m h\u00f8g, men \u00e1 f\u00f8royska urtap\u00edlinum eru leggirnir oftast fjaldir \u00ed mosanum. Tr\u00f8ini eru \u00f3gvuliga t\u00fddningarmiklar plantur. Lj\u00f3ssamrunin \u00ed bl\u00f8\u00f0unum ger, at tey taka koltv\u00eds\u00farni CO2 \u00far luftini og lata fr\u00e1 s\u00e6r s\u00farevni. Solei\u00f0is halda tr\u00f8ini \u00e1v\u00edsa javnv\u00e1g vi\u00f0 ney\u00f0ugum evnum \u00ed luftini, vit anda \u00ed okkum. Tr\u00e6r\u00f8turnar eru t\u00e6ttar og langar og binda moldina, at hon ikki ver\u00f0ur skola\u00f0 burtur av regni. Bl\u00f8\u00f0ini \u00e1 tr\u00f8unum lata \u00far s\u00e6r \u00f3metaliga n\u00f3gva vatnguvu, sum aftur hevur alst\u00f3ran t\u00fddning fyri ve\u00f0urlagi\u00f0 um allan heim. Um 40 mi\u00f3 ferkilometrar av jar\u00f0arflatuni eru sk\u00f3gvaksnir. Tr\u00f8ini f\u00f8\u00f0a eisini n\u00f3gvar mi\u00f3 d\u00fdr, og vit f\u00e1a timbur til h\u00fasabygging og innb\u00fagv. Hv\u00f8rt \u00e1r n\u00fdta vit mong t\u00fasund tons av vi\u00f0i til m.a. brenni, innb\u00fagv og papp\u00edr. Sum \u00edb\u00fagvatali\u00f0 \u00ed heiminum veksur, ver\u00f0ur meiri sk\u00f3gur h\u00f8gdur n\u00fa enn fyrr. Helst \u00ed Lat\u00ednamerika ver\u00f0ur n\u00f3gvur frumsk\u00f3gur h\u00f8gdur og brendur. \n\n\u2028\u2028P\u00edlur, eik, b\u00f3k og mong onnur tr\u00f8 ver\u00f0a nevnd leyvtr\u00f8. Leyvtr\u00f8 eru ey\u00f0kend \u00e1 bl\u00f8\u00f0unum, hvussu tey eru vaksin, og hvussu tey standa \u00e1 greinunum. Tey hava n\u00f3gv brei\u00f0ari bl\u00f8\u00f0 enn n\u00e1latr\u00f8. Um okkara lei\u00f0ir missa leyvtr\u00f8ini bl\u00f8\u00f0ini um heysti\u00f0, men sy\u00f0ri eru mong tr\u00f8 gr\u00f8n alt \u00e1ri\u00f0. Baraldur, grann, lerkur og fura eru n\u00e1latr\u00f8. N\u00e1latr\u00f8 eru ey\u00f0kend \u00e1 s\u00ednum sermerktu n\u00e1lum; tey hava n\u00e1lavaksin bl\u00f8\u00f0. Fr\u00e6ini sita \u00ed konglum, i\u00f0 eru tr\u00e6kendir og har\u00f0ir. N\u00e1latr\u00f8 missa ikki n\u00e1lirnar um veturin. Lerkatr\u00e6i\u00f0 er t\u00f3 undantak, ta\u00f0 missir n\u00e1lirnar um heysti\u00f0. \u00d8ll tr\u00f8 spretta \u00far l\u00edtlum fr\u00e6. \u00cd hv\u00f8rjum fr\u00e6 eru f\u00f8\u00f0sla og \u00edlegur til n\u00fdggja tr\u00e6i\u00f0. Fr\u00e6i\u00f0 tekur at sp\u00edra, t\u00e1 i\u00f0 hiti og v\u00e6ta \u00ed j\u00f8r\u00f0ini eru passalig. Telja vit vi\u00f0ingarnar, vita vit, hvussu gamalt tr\u00e6i\u00f0 er.\n\nTr\u00e6plantur\nPlantur"}
{"id": "28768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royska%20sj%C3%A1lvst%C3%BDrisr%C3%B8rslan", "title": "F\u00f8royska sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rslan", "text": "Tann f\u00f8royska tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslan ella f\u00f8royska sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rslan savna\u00f0i seg um, hvussu t\u00fddningarmiki\u00f0 ta\u00f0 var fyri F\u00f8royar at tryggja tj\u00f3\u00f0ar ey\u00f0kenni, mentanararv og samleika. Sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rslan eigur t.d. s\u00edn st\u00f3ra leiklut \u00ed, at vit \u00ed dag tosa f\u00f8royskt \u00ed b\u00e6\u00f0i sk\u00fala og kirkju. Av t\u00ed at F\u00f8royar \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r hava veri\u00f0 \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danmark, hevur danskt m\u00e1l alt\u00ed\u00f0 havt sterka st\u00f8\u00f0u her hj\u00e1 okkum. Danskt var l\u00f3garm\u00e1l, kirkjum\u00e1l og sk\u00falam\u00e1l langt upp \u00ed 20. \u00f8ld. F\u00f8royskt var\u00f0 ikki undirv\u00edsingarm\u00e1l \u00ed sk\u00falanum fyrr enn \u00ed 1938. Men ikki fyrr enn \u00ed 1939 var\u00f0 vi\u00f0 kgl. fyriskipan givi\u00f0 loyvi til vi\u00f0 vanligar gudst\u00e6nastur at n\u00fdta f\u00f8royskt m\u00e1l.\n\nSum ein avlei\u00f0ing av J\u00f3lafundinum \u00ed 1888 var\u00f0 F\u00f8royingafelag stovna\u00f0 \u00ed januar 1889, og n\u00fa kom verulig gongd \u00e1 sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rsluna. M\u00e1l F\u00f8royingafelags var at vinna f\u00f8royska m\u00e1linum fullar s\u00f8mdir \u00ed egnum landi og f\u00e1a f\u00f8royingar at ganga fram \u00ed \u00f8llum lutum og gerast sj\u00e1lvbjargnir. Ta\u00f0 var um hesa t\u00ed\u00f0ina, at m\u00e1lstr\u00ed\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i av \u00e1lvara. Str\u00ed\u00f0i\u00f0 um, hv\u00f8rt danskt ella f\u00f8royskt skuldi vera sk\u00fala- og kirkjum\u00e1li\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Ein av sl\u00f3\u00f0br\u00f3tarunum fyri f\u00f8royskum m\u00e1li \u00ed sk\u00fala og kirkju var J\u00e1kup Dahl.\n\nS\u00f8ga\n\n\u00c1\u00f0renn donsku hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ina \n\nF\u00f8royar v\u00f3ru eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land, fr\u00e1 t\u00ed at tey fyrstu norr\u00f8nu ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini \u00far Noregi og norr\u00f8nt \u00e1virka\u00f0um bretskum oyggjum og stranda\u00f8kjum, m.a. Orknoyggjum og Hetlandi, b\u00fasettust her fyri g\u00f3\u00f0um ellivuhundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Eftir norr\u00f8num si\u00f0i v\u00f3r\u00f0u r\u00e6ttiliga skj\u00f3tt skipa\u00f0 ting um \u00ed oyggjunum, og felags fyri allar f\u00f8royingar var tingi\u00f0 \u00ed Tinganesi \u00ed T\u00f3rshavn, har allir fr\u00e6lsir menn kundu m\u00f8ta til tess at grei\u00f0a \u00f3semjur og tingast um felagsm\u00e1l landsins. Tingi\u00f0 gav l\u00f3gir og d\u00f8mdi \u00ed r\u00e6ttarm\u00e1lum, umframt at altingi\u00f0 eisini vi\u00f0gj\u00f8rdi ymisk m\u00e1l av felags t\u00fddningi fyri f\u00f8royingar. \u00cd n\u00f8kur \u00e6ttarli\u00f0 hava F\u00f8royar havt hesa st\u00f8\u00f0u sum eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt og \u00f3heft land. Samb\u00e6rt F\u00f8royingas\u00f8gu f\u00f3ru F\u00f8royar undir norskan kong \u00e1 d\u00f8gum Leivs \u00d8ssursonar og Magnusar kongs \u00d3lavssonar \u00ed 1035-1045. Noregs\u00f8ga fr\u00e1 uml. 1180 sigur fr\u00e1, at t\u00e1 l\u00f3tu f\u00f8royingar Noregskongum skatt. F\u00f8royar v\u00f3ru skattland, onkunt\u00ed\u00f0 nevnt atland, hj\u00e1 Noregskongi. \u00cd sambandi vi\u00f0 Napoleonskr\u00edggini var kongur Danmarkar og Noregs fyri st\u00f3rum missi av landa\u00f8kjum. Fj\u00f3r\u00f0a grein \u00ed fri\u00f0ars\u00e1ttm\u00e1lanum fr\u00e1 Kiel \u00ed 1814 seg\u00f0i, at kongsr\u00edki\u00f0 Noreg skuldi latast Sv\u00f8r\u00edkis kongi, \u201cmen F\u00e6r\u00f8erne, Gr\u00f8nland og Island er ikke deri indgrebne\u201d. Hetta var\u00f0 endaliga v\u00e1tta\u00f0 av uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harra Noregs og Sv\u00f8r\u00edkis \u00ed 1819. \u00cd t\u00ed\u00f0ini beint eftir skilna\u00f0in millum Noreg og Danmark \u00ed 1814, s\u00edggjast F\u00f8royar, Gr\u00f8nland og \u00cdsland \u00e1j\u00f8vn vi\u00f0 Vesturindisku oyggjarnar Dansk Vestindien nevnd sum koloniir \u00ed flestum millumtj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1lum, sum Danmark ger.\n\nDanskt hj\u00e1land \n\nFram til 1814 h\u00f8vdu F\u00f8royar veri\u00f0 rokna\u00f0ar sum eitt norskt hj\u00e1land og v\u00f3ru fyri mesta partin st\u00fdrdar eftir norskum l\u00f3gum. Men hetta \u00e1ri\u00f0 fer Noreg fr\u00e1 Danmark, me\u00f0an tey gomlu skattlondini F\u00f8royar, Gr\u00f8nland og \u00cdsland ver\u00f0a verandi undir Danmark. N\u00fa ver\u00f0ur roynt at kn\u00fdta hesi lond \u00ed Nor\u00f0uratlandshavi n\u00e6rri at Danmark, sum tey \u00ed grundini einki h\u00f8vdu havt saman vi\u00f0 uttan ta\u00f0 samband, samgongan millum Noreg og Danmark vi\u00f0 felags kongi hev\u00f0i f\u00f8rt vi\u00f0 s\u00e6r. L\u00f8gtingi\u00f0 ver\u00f0ur avtiki\u00f0 \u00ed 1816 og F\u00f8royar gerast t\u00e1 amt \u00ed danska r\u00edkinum. Hj\u00e1 f\u00f8royingum fekk danskt st\u00f8\u00f0u sum ta\u00f0 tignarliga og heilaga m\u00e1li\u00f0, og danskt var\u00f0 skriva\u00f0 \u00ed \u00f8llum vi\u00f0urskiftum vi\u00f0 myndugleikarnar. F\u00f8royskt var bara heimam\u00e1li\u00f0, sum vanliga f\u00f3lki\u00f0 tosa\u00f0i s\u00edn\u00e1millum \u00ed gerandisdegnum. L\u00f8gmansemb\u00e6ti\u00f0 v\u00f3r\u00f0u tikin av vi\u00f0 kancelli-plakat 18. mai 1816, og aftan \u00e1 hetta v\u00f3ru allar avger\u00f0ir um samfelagsvi\u00f0urskifti F\u00f8roya tiknar \u00ed Danmark og av danska emb\u00e6tismannaveldinum \u00ed F\u00f8royum. 6. juli sama \u00e1r var\u00f0 fyrsti amtma\u00f0ur settur \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 1846 ver\u00f0ur einaveldi\u00f0 avtiki\u00f0 og Danmark f\u00e6r eina fr\u00e6lsa f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isliga grundl\u00f3g. Men longu \u00e1\u00f0renn hetta h\u00f8vdu f\u00f8royingar sent ums\u00f3kn um at f\u00e1a L\u00f8gtingi\u00f0 endurreist. T\u00e1 ta\u00f0 \u00ed 1852 eydnast, ver\u00f0ur ta\u00f0 mest at kalla sum eitt danskt amtsr\u00e1\u00f0, har amtma\u00f0urin er fastur forma\u00f0ur og pr\u00f3stur hevur fast s\u00e6ti. Sum ein avlei\u00f0ing av J\u00f3lafundinum \u00ed 1888 var\u00f0 F\u00f8royingafelag stovna\u00f0 \u00ed januar 1889, og n\u00fa kom verulig gongd \u00e1 sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rsluna. M\u00e1l F\u00f8royingafelags var at vinna f\u00f8royska m\u00e1linum fullar s\u00f8mdir \u00ed egnum landi og f\u00e1a f\u00f8royingar at ganga fram \u00ed \u00f8llum lutum og gerast sj\u00e1lvbjargnir.\n\nStudentar \u00ed Keypmannahavn f\u00f3ru at yrkja fosurlandssangir, og \u00ed 1888 var\u00f0 fundir hildin \u00ed tingh\u00fasinum \u00ed T\u00f3rshavn. Har var\u00f0 avgj\u00f8rt at stovna F\u00f8royingafelag, sum skuldi b\u00f8ta um st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li og f\u00f8royskari mentan. Bl\u00f8\u00f0ini f\u00f3ru n\u00fa at skriva \u00e1 f\u00f8royskum. Ta\u00f0 fyrsta var bla\u00f0i\u00f0 \"F\u00f8royingat\u00ed\u00f0indi\", og seinni kom \u00fat eitt barnabla\u00f0, i\u00f0 nevndist \"Ungu F\u00f8royar\". Ritstj\u00f3rar \u00e1 barnabla\u00f0num v\u00f3ru menninir aftan fyri F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1899. \u00cd hesum sk\u00fala kundu f\u00f8royingar \u00e1 fyrsta sinni l\u00e6ra f\u00f8royskt innan sk\u00falag\u00e1tt. T\u00e1 i\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparkenslan, og s\u00ed\u00f0an tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslan t\u00f3k seg upp seinast \u00ed 19. \u00f8ld vi\u00f0 fyrst av \u00f8llum mentanarligum, og vi\u00f0 seinni politiskum innihaldi, vakna\u00f0i eisini hugurin at hava eitt tj\u00f3\u00f0armerki. Ve\u00f0rurin var gamalt merki \u00ed F\u00f8royum, men um somu t\u00ed\u00f0 kom Tjaldursmerki\u00f0 afturat. Hesi merkini v\u00f3r\u00f0u javnan br\u00fakt fram til 1940, t\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 var\u00f0 at br\u00faka ta\u00f0 flaggi\u00f0, i\u00f0 br\u00fakt ver\u00f0ur \u00ed dag. Eitt \u00farslit av teirri veking, sum tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rslan hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, var, at ungmannafel\u00f8g v\u00f3r\u00f0u stovna\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at stimbra og verja F\u00f8roya m\u00e1l og mentan. \u00cd 1919 settu f\u00f8royskir studentar \u00ed Keypmannahavn s\u00e6r fyri at gera uppskot til eitt f\u00f8royskt flagg, i\u00f0 var l\u00edkt hinum fl\u00f8ggunum \u00ed Nor\u00f0urlondum, og sum skuldi koma \u00ed sta\u00f0in fyri ve\u00f0ra- og tjaldursmerkini. Teir samdust um, at rey\u00f0ur krossur vi\u00f0 bl\u00e1ari rond \u00e1 hv\u00edtum d\u00faki var ta\u00f0 h\u00f3skiligasta. S\u00ed\u00f0ani skuldi uppskoti\u00f0 berast fram fyri almenninginum. Til hetta var\u00f0 eitt bor\u00f0flagg seyma\u00f0. N\u00fdggja flaggi\u00f0 var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 bori\u00f0 fram \u00ed F\u00f8royingafelag \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1919, og f\u00f3lk t\u00f3ku v\u00e6l \u00edm\u00f3ti t\u00ed. Flaggi\u00f0 var\u00f0 navni\u00f0 Merki\u00f0. Sama \u00e1r var\u00f0 Merki\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vundi\u00f0 \u00e1 stong \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 var \u00ed F\u00e1mjin, og flaggi\u00f0 hongur n\u00fa \u00ed F\u00e1mjins kirkju.\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an 1946 \n\n\u00c1sett var\u00f0, at f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an skuldi fara fram 14. september 1946. Veljarin skuldi taka st\u00f8\u00f0u til teir b\u00e1\u00f0ar m\u00f8guleikarnar: 1) Ynskja tygum danska stj\u00f3rnaruppskoti\u00f0 sett \u00ed gildi?, og 2) Ynskja tygum loysing Danmarkar og F\u00f8roya \u00edmillum? Men st\u00f8\u00f0an gj\u00f8rdist eitt sindur \u00f3grei\u00f0 vi\u00f0 ta\u00f0, at F\u00f3lkaflokkurin, sum til t\u00e1 ikki hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 alment fr\u00e1, um teir kl\u00e1rt og greitt vildu hava loysing (hinvegin var heilt greitt, at flokkurin ikki vildi g\u00f3\u00f0kenna danska uppskoti\u00f0), bo\u00f0a\u00f0i s\u00ednum veljarum fr\u00e1, at flokkurin vildi vera takksamur, um f\u00f3lkafloksveljarin atkv\u00f8ddi fyri loysing; men hinvegin f\u00f8rdi flokkurin fram, at teir veljarar, sum ikki d\u00e1mdu stj\u00f3rnaruppskoti\u00f0, kundu skriva \"nei\" vi\u00f0 stj\u00f3rnaruppskoti\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a var\u00f0 \u00fatskriva\u00f0 \u00ed 1946, var eingin politiskur flokkur serliga fegin um hetta. F\u00f3lkaflokkurin, sum t\u00e1 vildi hava f\u00f8royskt fullveldi, vildi ikki hava ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um antin loysing ella heimast\u00fdrisskipan. Hann vildi hava fleiri valm\u00f8guleikar. Sambandsflokkurin og Javna\u00f0arflokkurin vildu t\u00f3 saman vi\u00f0 donsku stj\u00f3rnini hava f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una at sn\u00fagva seg um eitt danskt stj\u00f3rnaruppskot sum l\u00edktist heimast\u00fdrisskipanini ella loysing. F\u00f3lk fingu ikki r\u00e6ttiliga skil \u00e1 st\u00f8\u00f0u F\u00f3lkafloksins fyrren eftir ta\u00f0, at dagurin fyri f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una var\u00f0 \u00e1settur. Dagbla\u00f0i\u00f0 seg\u00f0i, at teir veljarar, i\u00f0 vildu loysing, skuldu atkv\u00f8\u00f0a fyri loysing. Teir veljarar, i\u00f0 ikki vildu loysing, men sum heldur ikki skuldu seta nei vi\u00f0 stj\u00f3rnaruppskoti\u00f0. Sostatt var eingin politiskur flokkur, sum beinlei\u00f0is arbeiddi fyri, at f\u00f8royingar skuldu velja loysing \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni 14. september 1946. T.d. Javna\u00f0artingma\u00f0urin J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu var t\u00f3 fyri loysing. J\u00f3annes Patursson fekk eisini av fullum huga inn fyri loysing, og eisini tv\u00f8rpolitiskur b\u00f3lkur av monnum, sum \u00ed mei \u00ed 1946 h\u00f8vdu stovna\u00f0 felag, i\u00f0 teir r\u00f3ptu F\u00f8royingafelag.\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an \u00ed 1946 gav ein l\u00edtlan meiriluta fyri loysing F\u00f8roya og Danmarkar \u00edmillum. Danir, hinvegin, s\u00f8gdu hetta vera einvegis ger\u00f0 og \u00edkki samsvarandi grundl\u00f3gini. F\u00f3lkafloksmeirilutin var ikki at vika \u00ed sj\u00f3narmi\u00f0um s\u00ednum. Endin \u00e1 hesum str\u00ed\u00f0i var\u00f0, at L\u00f8gtingi\u00f0 var\u00f0 sent til h\u00fas og n\u00fdval \u00fatskriva\u00f0. Eftir hetta val, t\u00e1 F\u00f3lkaflokkurin bert fekk 8 tingmenn, kundi loysingin ikki fremjast, og umbo\u00f0smenn fyri danskar og f\u00f8royskar myndugleikar f\u00f3ru til samr\u00e1\u00f0ingarbor\u00f0i\u00f0. \u00darsliti\u00f0 av hesum samr\u00e1\u00f0ingum var\u00f0 Heimast\u00fdrisl\u00f3gin fr\u00e1 1948. Samb\u00e6rt Heimast\u00fdrisl\u00f3gini ver\u00f0a b\u00e6\u00f0i f\u00f8royska flaggi\u00f0 og f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 vi\u00f0urkend av donsku myndugleikunum, men \u00ed l\u00f3gini stendur eisini, at danskt skal ver\u00f0a l\u00e6rt v\u00e6l og vir\u00f0iliga, og danskt kann eins og f\u00f8royskt n\u00fdtast \u00ed almennum vi\u00f0urskiftum. Samanumtiki\u00f0 \u00e1setur eisini heimast\u00fdrisl\u00f3gin, at 1) F\u00f8roya L\u00f8gting hevur l\u00f3gg\u00e1vuvaldi\u00f0, 2) F\u00f8roya Landsst\u00fdri\u00f0 hevur \u00fatinnandi valdi\u00f0, 3) D\u00f8mandi valdi\u00f0 er hj\u00e1 donsku d\u00f3mst\u00f3lunum, 4) R\u00edkisumbo\u00f0i\u00f0 hevur r\u00edksins fyrisiting \u00ed F\u00f8royum um hendur, 5) Serm\u00e1l, i\u00f0 heimast\u00fdri\u00f0 kann l\u00f3ggeva um og fyrisita, 6) Felagsm\u00e1l, i\u00f0 heimast\u00fdri\u00f0 kann umsita eftir donskum f\u00f3lkatingsl\u00f3gum, 7) R\u00edkism\u00e1l, i\u00f0 danska F\u00f3lkatingi\u00f0 og r\u00edkisstj\u00f3rnin l\u00f3ggeva um og fyrisita.\n\n\u00darslit \n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an gav ein l\u00edtlan meiriluta fyri loysing F\u00f8roya og Danmarkar \u00edmillum (50.7%). \u00darsliti\u00f0 av f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni var\u00f0, at stj\u00f3rnaruppskoti\u00f0 fekk 5499 atkv\u00f8\u00f0ur (49.2%), og loysingin fekk 5660 atkv\u00f8\u00f0ur (50.7%). \u00darsliti\u00f0 fyri alt landi\u00f0 gj\u00f8rdist fylgjandi:\n\nN\u00faverandi skipan \n\nF\u00f8royingar hava heimast\u00fdri, men eru \u00ed r\u00edkisfelagsskapi vi\u00f0 Danmark, og danska stj\u00f3rnin hevur ein umbo\u00f0smann, r\u00edkisumbo\u00f0sma\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum, b\u00fagvandi her \u00e1 landi. S\u00ed\u00f0ani 1948 hava F\u00f8royar veri\u00f0 ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi partur \u00ed danska kongar\u00edkinum. Samb\u00e6rt heimast\u00fdrisl\u00f3gini ver\u00f0a n\u00f8kur m\u00e1ls\u00f8ki umsitin av donskum myndugleikum. L\u00f8greglan og d\u00f3msvaldi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum eru t.d. donsk. L\u00f8gtingi\u00f0 er ovasti myndugleiki \u00ed F\u00f8royum. Her ver\u00f0a landsins l\u00f3gir vi\u00f0gj\u00f8rd. L\u00f3girnar eru um felagsm\u00e1l og serm\u00e1l. Serm\u00e1l kann bert F\u00f8roya L\u00f8gting vi\u00f0gera, me\u00f0an felagsm\u00e1l ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd av L\u00f8gtinginum og t\u00ed danska F\u00f3lkatinginum. Henda skipan, i\u00f0 virka\u00f0 undir, kallast heimast\u00fdri. Heimast\u00fdri f\u00f8rir vi\u00f0 s\u00e6r, at vit hava egin fr\u00edmerki, flagg og m\u00e1l okkara hevur ums\u00ed\u00f0ur vunni\u00f0 frama \u00ed sk\u00fala, \u00ed kirkju og \u00e1 tingi. Nakrar l\u00f3gir eru felags fyri F\u00f8royar og Danmark. D\u00f3msvaldi\u00f0, verjum\u00e1l, uttanr\u00edkism\u00e1l, gjaldoyram\u00e1l, l\u00f8greglan eru t.d. \u00e1 donskum hondum. Til tey m\u00e1ls\u00f8kir, sum danir anna\u00f0hv\u00f8rt hava um hendur rindar danski staturin umlei\u00f0 630 mi\u00f3. kr. (2013). F\u00f8royingar gjalda ikki skatt ella avgj\u00f8ld til danska statin. Men peningurin kemur uttan iva aftur til Danmark, t\u00ed n\u00e6stan allur okkara uttanr\u00edkishandil gongur um Danmark.\n\nPolitiskir m\u00f8guleikar\n\nPolitiskir flokkar\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nF\u00f8royar\nTj\u00f3\u00f0skapur\nF\u00f8royskur politikkur\nDanskur politikkur\nF\u00f8royskir myndugleikar"}
{"id": "28785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heden%C3%A4set", "title": "Heden\u00e4set", "text": "Heden\u00e4set er ein b\u00fdur \u00ed \u00d6vertorne\u00e5 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 270 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nB\u00fdir \u00ed Norrbottens l\u00e4n\n\u00d6vertorne\u00e5 kommuna"}
{"id": "28787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmun%20Mikal%20Zachariasen", "title": "S\u00edmun Mikal Zachariasen", "text": "Simon Michael Zachariasen (1853 p\u00e5 Fugloy, 1931), nevndur S\u00edmun Mikal Zachariasen, var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og skald. Hann var ein elds\u00e1l \u00ed menningini av t\u00ed f\u00f8royska skftiftm\u00e1linum, og yrkti tj\u00f3\u00f0skaparsangir og s\u00e1lmar. Hann l\u00e6rdi seg stavsetingina hj\u00e1 V.U. Hammershaimb og skriva\u00f0i fleiri greinar \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi, fr\u00e1 t\u00ed at bla\u00f0i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1890, og lutt\u00f3k \u00ed m\u00e1lspurninginum og \u00ed kjakinum um h\u00e1sk\u00fala.\n\nHann giftist Malenu Frederikku Simonsen \u00far Hattarv\u00edk, tey fingu b\u00f8rnini: S\u00edmun Petur Zachariasen, Louis Zachariasen,  Sakaris Zachariasen, Amalja Hansen, J\u00f3gvan Zachariassen; Bette Poulsen, Karolina Matras, Sigrid Simonsen og \u00d3luva Christiansen. Hann er langabbi politikaran Kristinu H\u00e1foss. S.M. Zachariasen f\u00f3r sum ungur til skips og lutt\u00f3k \u00ed ymiskum arbei\u00f0i \u00e1 landi, men eftir ein ska\u00f0a \u00ed t\u00ed eina beininum, f\u00f3r hann \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1878. Zachariasen var l\u00e6rari \u00ed Fugloy og Sv\u00ednoy 1878\u20131903, fr\u00e1 1903\u20131926 var hann l\u00e6rari \u00ed Fugloy (\u00e1 Kirkju).\n\n\u00datg\u00e1vur \n1972 \u2013 Ein yrkjari \u00e1 \u00fatoyggj, savna\u00f0 verk, fyrr \u00fatgivi\u00f0 \u00ed ymiskum t\u00ed\u00f0arritum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1853\nAndl\u00e1t \u00ed 1931\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f3lk av Kirkju"}
{"id": "28789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oktoberfest", "title": "Oktoberfest", "text": "Oktoburfestin (Oktoberveitslan), sum hevur s\u00edn uppruna \u00ed T\u00fdsklandi, hevur ment seg fr\u00e1 at vera ein br\u00fa\u00f0arveitsla til at ver\u00f0a ein av st\u00f8rstu og mest umt\u00f3ktu h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldunum \u00ed heiminum. Oktoberfest er \u00e1rlig f\u00f3lkaveitsla, i\u00f0 er \u00ed 16 dagar, fr\u00e1 s\u00ed\u00f0st \u00ed september til fyrsta vikuskifti \u00ed oktober. Oktoberfest hevur veri\u00f0 hildin \u00ed M\u00fcnchen \u00ed T\u00fdsklandi s\u00ed\u00f0ani 1810. Skipa\u00f0 var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 fyri Oktoberfest \u00ed M\u00fcnchen 12. okt. \u00ed 1810. Sagt ver\u00f0ur at hetta er heimsins st\u00f8rsta veitsla, og einar seks milli\u00f3nir taka lut hv\u00f8rt \u00e1r. A\u00f0rir b\u00fdir hava eisini tiki\u00f0 oktoberfest til s\u00edn. Vit kenna allarhelst \u00ed dag Oktoburfestina fyri teirra b\u00fanar. Kvinnurnar ganga \u00ed einari hv\u00edtari blus vi\u00f0 puffermum og einum stuttum blomstrutum kj\u00f3la vi\u00f0 hv\u00edtum pinta\u00f0um fyrikl\u00e6\u00f0i. B\u00fanin hj\u00e1 monnunum er samansettur av hv\u00edtari skj\u00fartu og ey\u00f0kendu skinnbuksunum vi\u00f0 selum. Eitt anna\u00f0 t\u00fddningarmiki\u00f0 ey\u00f0kenni fyri Oktoburfestina eru \u00f8lirnar. Ein drekkur Oktoberfestbier, sum er ein sterk \u00f8l. \u00cd gomlum d\u00f8gum bryggja\u00f0i man hesa \u00f8lina \u00ed marts m\u00e1na\u00f0i, t\u00ed enn var kalt nokk til at bryggja. T\u00e1 so oktobur n\u00e6rka\u00f0ist var aftur kalt nokk at bryggja \u00f8l, so t\u00ed balla\u00f0ist man til restirnar fr\u00e1 marsm\u00e1na\u00f0 v\u00f3ru uppi.\n\nT\u00fdskland"}
{"id": "28792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Mikael%20Jacobsen", "title": "Hans Mikael Jacobsen", "text": "Hans Mikael Jacobsen (f\u00f8ddur \u00e1 Kirkju \u00ed Fugloy \u00ed 1901, doy\u00f0i \u00ed 1960) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og rith\u00f8vundur. 25 \u00e1ra gamal f\u00f3r hann \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1929. \u00c1ri\u00f0 eftir var\u00f0 hann settur \u00ed starv sum l\u00e6rari \u00ed Fugloy, men vegna heilsubrek m\u00e1tti hann \u00ed 1940 leggja starvi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r vi\u00f0 eftirl\u00f8n. Hann anda\u00f0ist \u00ed 1960, t\u00e1 hev\u00f0i hann \u00ed n\u00f8kur \u00e1r b\u00fa\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk.\n\nUmframt at skriva upp h\u00f3p av fr\u00e1s\u00f8gnum og sagnakendum tilfari yrkti Hans Mikael fleiri s\u00e1lmar, harav n\u00edggju standa \u00ed S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya F\u00f3lks.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1979 - H\u00f8vdi\u00f0 uppundan, savn av sagnakendum tilfari, \u00fatgivi\u00f0 av soni hansara, J\u00e1kup \u00e1 Fl\u00f8tti Jacobsen.\n N\u00edggju av s\u00e1lmum hansara standa \u00ed S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya F\u00f3lks\n\nKeldur \n\n\u00dar: \u00c1rni Dahl: B\u00f3kmentas\u00f8ga I-III. Fannir. 1980-83.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 1960\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f3lk av Kirkju"}
{"id": "28796", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ljungaverk", "title": "Ljungaverk", "text": "Ljungaverk er ein bygd \u00ed \u00c5nge kommunu \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Bygdin hevur umlei\u00f0 885 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4sternorrlands l\u00e4n"}
{"id": "28797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/One%20Direction", "title": "One Direction", "text": "One Direction eru ein dreingjab\u00f3lkur \u00far St\u00f3ra Bretlandi og \u00cdrlandi, sum var stovna\u00f0ur \u00ed 2010.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nNiall Horan, f\u00f8ddur 3. september 1993. Hann vaks upp i Mullingar \u00ed \u00cdrlandi. Hann lutt\u00f3k \u00ed X-Factor sum 16-\u00e1ra gamal.\nLiam Payne f\u00f8ddur 29. august 1993. Hann er fr\u00e1 Wolverhampton \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\nHarry Styles f\u00f8ddur 1. februar 1994. Hann er fr\u00e1 Holmes Chapel \u00ed Cheshire \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n\n Louis Tomlinson f\u00f8ddur 24. desember 1991. Hann er fr\u00e1 Doncaster \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n\nFyrrverandi limir \n Zayn Malik f\u00f8ddur 12. januar 1993. Hann er \u00far Pakistan, men vaks upp \u00ed Bradford \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Zayn f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum 25. mars 2015.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum\n\nStakl\u00f8g\n\nKeldur \n\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "28803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulak%20Jacobsen", "title": "Gulak Jacobsen", "text": "Gulak Jacobsen (f\u00f8ddur 1870 \u00e1 Kirkju, dey\u00f0ur 1953) var ein f\u00f8royskur prestur, rith\u00f8vundur og skald. Han yrkti til d\u00f8mis tj\u00f3\u00f0skaparsangin Langt burt fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum londum. Hann var fyribils settur pr\u00f3vstur \u00ed F\u00f8royum eitt stutt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, og me\u00f0an hann var pr\u00f3vstur, v\u00edgdi hann Hovs kirkju \u00ed 1943.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1870\nAndl\u00e1t \u00ed 1953\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f3lk av Kirkju"}
{"id": "28804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Angela%20Campanella", "title": "Angela Campanella", "text": "Angela Campanella (f\u00f8dd 24. juli 1963 \u00ed R\u00f3m) er sj\u00f3nleikari \u00far Italia.\n\nFilmar \n\n \u00cdl Marchese del Grillo - Faustina - 1981\n Bomber - Lauretta - 1982\n Apocalisse di un terremoto - 1982\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  Angela Campanella IMDB\n\nItalskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "28805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hoyv%C3%ADkss%C3%A1ttm%C3%A1lin", "title": "Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lin", "text": "Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lin (\u00edslendskt: Hoyv\u00edkursamningurinn) er mest umfatandi s\u00e1ttm\u00e1li F\u00f8royar hava vi\u00f0 a\u00f0ra tj\u00f3\u00f0. Vi\u00f0 Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lanum fr\u00e1 2005 gj\u00f8rdust F\u00f8royar og \u00cdsland eitt felags b\u00faskapar\u00f8ki. Hetta merkir, at ta\u00f0 vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum undant\u00f8kum er fr\u00edur flutningur av kapitali, v\u00f8rum, arbei\u00f0smegi og t\u00e6nastum millum londini b\u00e6\u00f0i. Hin 31. august 2005 var\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1li millum stj\u00f3rn \u00cdslands, \u00f8\u00f0rumegin, og stj\u00f3rn Danmarkar og F\u00f8roya Landsst\u00fdri, hinumegin, undirrita\u00f0ur \u00ed Hoyv\u00edk \u2013 eftir hetta nevndur Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lin. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lanum er at skapa fyritreytir fyri samfelagsligari menning \u00ed F\u00f8royum og \u00ed \u00cdslandi.  Vi\u00f0 Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lanum ver\u00f0a b\u00faskaparligu sambondini millum F\u00f8royar og \u00cdsland n\u00fdskipa\u00f0. B\u00faskapars\u00e1ttm\u00e1lar millum londini b\u00e6\u00f0i hava higartil \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum veri\u00f0 avmarka\u00f0ir til fr\u00e6lsi fyri v\u00f8ruhandil landanna millum. Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lin fevnir aftur\u00edm\u00f3ti um \u00f8ll t\u00fd\u00f0andi b\u00faskapar\u00f8ki, i\u00f0 ganga aftur \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0ar s\u00e1ttm\u00e1lum um t\u00e6tt b\u00faskaparligt samstarv millum lond. Vi\u00f0 gildiskomu s\u00e1ttm\u00e1lans ver\u00f0a F\u00f8royar og \u00cdsland eittans b\u00faskapar\u00f8ki at rokna. T\u00fd\u00f0andi t\u00e6ttir \u00ed Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lanum sn\u00fagva seg um at seta \u00ed gildi tey sokalla\u00f0u f\u00fdra fr\u00e6lsini, i\u00f0 skulu tryggja, at t\u00e6nastur, v\u00f8rur, kapitalur og pers\u00f3nar kunnu flyta seg \u00f3tarna\u00f0 millum londini b\u00e6\u00f0i.\n\nHoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lin er stovnsliga skipa\u00f0ur vi\u00f0 r\u00e1\u00f0i og felagsnevnd. R\u00e1\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur manna\u00f0 vi\u00f0 avvar\u00f0andi r\u00e1\u00f0harrum hj\u00e1 londunum b\u00e1\u00f0um, i\u00f0 fara at hittast minst eina fer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0. R\u00e1\u00f0i\u00f0 skal geva politiskan stu\u00f0ul til, at s\u00e1ttm\u00e1lin ver\u00f0ur framdur, og um ney\u00f0ugt lei\u00f0beina felagsnevndini \u00ed starvi hennara. Felagsnevndin skal tryggja, at s\u00e1ttm\u00e1lin virkar \u00e1 munadyggan h\u00e1tt. Nevndin kann gera tillagingar vi\u00f0v\u00edkjandi \u00e1setingum s\u00e1ttm\u00e1lans um tj\u00f3\u00f0skaparvi\u00f0fer\u00f0 og samvinnu \u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00f8kjum til tess at st\u00f8\u00f0ugt fr\u00e6lsisgera handilin og at styrkja samstarvi\u00f0 annars millum londini b\u00e6\u00f0i.\n \nHoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lin, i\u00f0 var\u00f0 undirrita\u00f0ur \u00ed 2005, er vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini vor\u00f0in ein t\u00fddningarmikil karmur um vi\u00f0urskiftini millum F\u00f8royar og \u00cdsland. Hoyv\u00edkss\u00e1ttm\u00e1lin kann ver\u00f0a v\u00ed\u00f0ka\u00f0ur til eisini at fevna um onnur lond enn F\u00f8royar og \u00cdsland. Serstakur s\u00e1ttm\u00e1li skal t\u00e1 ver\u00f0a gj\u00f8rdur um treytir og kor fyri sl\u00edkari v\u00ed\u00f0kan.\n\nKeldur \n\nB\u00faskapur F\u00f8roya\nF\u00f8royskt vinnul\u00edv\nF\u00f8royskur politikkur\n\u00cdslendskur politikkur"}
{"id": "28806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tampereen%20Pyrint%C3%B6%20%28kurvab%C3%B3ltur%29", "title": "Tampereen Pyrint\u00f6 (kurvab\u00f3ltur)", "text": "Tampereen Pyrint\u00f6 er eitt finskt kurvab\u00f3ltsfelag \u00far Tampere, Finnland. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1941. Pyrint\u00f6 sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Pyynikin palloiluhalli, sum hevur pl\u00e1ss til n\u00e6rum 1.500 \u00e1sko\u00f0arum.\n\nHei\u00f0ur \n Korisliiga\nVinnarar (3): 2010, 2011, 2014\n Numar tvey (4): 1958, 1980, 1981, 2001\nNumar tr\u00fd (1): 2009\n Finskur kapping\nVinnarar (2): 1969, 2013\n Numar tvey (3):' 2000, 2009, 2011\n\nKeldur \n pyrinto.fi\n Pyrinto Tampere eurobasket.com\n\nKurvab\u00f3ltur"}
{"id": "28807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chris%20Pratt", "title": "Chris Pratt", "text": "Chris Pratt (f\u00f8ddur 21. juni 1979 \u00ed Virginia) er ein amerikanskur filmsleikari.\n\nFilmar \u00ed \u00farvali\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "28808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jagaraflogf%C3%B8r", "title": "Jagaraflogf\u00f8r", "text": "Jagaraflogf\u00f8r eru herna\u00f0arflogf\u00f8r i\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt til at jagstra og skj\u00f3ta ni\u00f0ur f\u00edggindalig flogf\u00f8r o.o. luftborin f\u00f8r. Jagaraflogfari\u00f0 bleiv ment sum ein verja m\u00f3ti nj\u00f3snaraflogf\u00f8rum i\u00f0 fyrst komu \u00ed br\u00fak undir fyrra veraldarbardaga..\n\nF\u00f8r"}
{"id": "28809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evangelii%C3%B0%20eftir%20J%C3%B3hannes", "title": "Evangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes", "text": "Evangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes (ella J\u00f3hannesevangelii\u00f0) er skriva\u00f0 um \u00e1r 100 e.Kr. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 er J\u00f3hannes, i\u00f0 hevur skriva\u00f0, men vit vita ta\u00f0 ikki vi\u00f0 vissu. J\u00f3hannes (grik.: Joannes \u00far hebr.: J\u00f3hanan, i\u00f0 merkir \u201cHarrin er n\u00e1\u00f0ir\u00edkur\u201d) var ein av hinum 12 \u00e1postlum Jesusar. Hann var sonur Zebedeus, fiskima\u00f0ur \u00ed Galilea \u00ed \u00cdsrael. M\u00f3\u00f0ir hansara \u00e6t Salome. J\u00f3hannes var\u00f0 helst f\u00f8ddur \u00ed Betsaida (\u05d1\u05d9\u05ea \u05e6\u05d9\u05d3\u05d4) \u00ed Galilea. J\u00f3hannesevangelii\u00f0 hoyrir til tann partin av B\u00edbliuni, sum upprunaliga var\u00f0 skriva\u00f0ur \u00e1 grikskum m\u00e1li. Seinni var\u00f0 grikski teksturin t\u00fdddur til onnur m\u00e1l. J\u00f3hannesevangelii\u00f0 er fyrst og fremst skriva\u00f0 til samkomuna og tr\u00fagvandi, me\u00f0an hini evangeliini eru skriva\u00f0i til tey, sum ikki v\u00f3ru sannf\u00f8rd um, at Jesus er Kristus. Hetta evangelii\u00f0 er eisini eitt sindur \u00f8\u00f0rv\u00edsi skriva\u00f0 enn tey tr\u00fd fyrstu. Fr\u00e1sagnirnar eru n\u00e6rum t\u00e6r somu sum \u00ed teimum fyrru, men ra\u00f0fylgjan er \u00f8\u00f0rv\u00edsi, og skrivih\u00e1tturin er meira skaldsligur, merktur av hugfogi og kenslum. Evangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes er skriva\u00f0 fyri at styrkja tey kristnu \u00ed tr\u00fanni \u00e1 Jesus Kristus, og ger greitt, at Jesus er sonur Guds. Sj\u00e1lvt um ta\u00f0 ikki er heilt vist, at ta\u00f0 er J\u00f3hannes, i\u00f0 hevur skriva\u00f0 hetta evangelii\u00f0, i\u00f0 skrivar, \u00ed \u00f8llum f\u00f8rum t\u00e6tt samband vi\u00f0 tann J\u00f3hannes, i\u00f0 Jesus var sera g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0. Naka\u00f0 av t\u00ed, i\u00f0 stendur \u00ed J\u00f3hannesar evangeliinum stendur ikki \u00ed hinum trimum evangeliunum. \n\nAlt bendir \u00e1, at J\u00f3hannes \u00e1postul skriva\u00f0i evangelii\u00f0 \u00ed Efesus uml. \u00e1r 95 til 100 e.Kr. Hetta er elsta var\u00f0veitta broti\u00f0 \u00ed N.T. Ta\u00f0 er partur av t\u00ed 4 evangeliinum.\n\nEy\u00f0kenni \n\nEvangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes skilur seg \u00e1 mangan h\u00e1tt \u00far hinum trimum fyrstu evangeliunum. Munin gruna vit til d\u00f8mis hvar Jesus gj\u00f8rdi gerning s\u00edn, hvussu leingi Jesus gj\u00f8rdi gerning s\u00edn, hvat hann seg\u00f0i, og hvussu hann seg\u00f0i ta\u00f0. \u00cd summum lutum l\u00edkist evangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes burtur \u00far evangeliunum eftir hinar tr\u00edggjar. Teir tala mest um virki hansara \u00ed Galilea, me\u00f0an J\u00f3hannes talar um virki hansara \u00ed Jer\u00fasalem og \u00ed Judea. J\u00f3hannes s\u00e6r frelsuna sum naka\u00f0, hann eigur her og n\u00fa. Hann hevur sannroynt hana \u00ed roynd og veru. Teir samskygdu siga mest um virksemi Jesu \u00ed Galilea, men J\u00f3hannes leggur ein st\u00f3ran part av virksemi Jesu \u00ed Jer\u00fasalem og \u00ed J\u00fadea, har hann dvaldist t\u00e6r ymisku h\u00f8gt\u00ed\u00f0irnar. T\u00e1 i\u00f0 vit lesa teir samskygdu, f\u00e1a vit ikki grei\u00f0a hugmynd av, hvussu leingi Jesus alment virka\u00f0i. H\u00f8vdu vit til d\u00f8mis bara \u00e1tt Evangelii\u00f0 eftir Markus, h\u00f8vdu vit hildi\u00f0, at Jesus bara pr\u00e6dika\u00f0i \u00ed eitt \u00e1r. Men sbrt. evangeliinum eftir J\u00f3hannes, so vardi virksemi hansara \u00ed minsta lagi tr\u00fd \u00e1r. Ta\u00f0 s\u00e6st m.a. av uppl\u00fdsingunum um h\u00e1t\u00ed\u00f0arfer\u00f0irnar \u00ed 2:13, 5:1, 7:2, 12:12, 6:4, og 10:22.\n\nTa\u00f0 ber eisini til at sta\u00f0festa, at Jesus talar \u00e1 ein annan h\u00e1tt \u00ed evangeliinum eftir J\u00f3hannes. Ta\u00f0 er ikki bara vi\u00f0v\u00edkjandi innihaldinum, men eisini \u00ed b\u00e6\u00f0i skrivingarlagi og sni\u00f0i. Ta\u00f0 man summpart standast av, hv\u00f8nn hann vendir s\u00e6r til: \u00e1tr\u00fanaligu oddamenninar \u00ed Jer\u00fasalem, og serliga tr\u00fana\u00f0arfylgi\u00f0 s\u00edtt, l\u00e6rusveinarnar. Men fyrst og fremst kemst ta\u00f0 av, at Jesu l\u00e6ra og l\u00edv s\u00e6st av t\u00ed, i\u00f0 seinni hendi - dey\u00f0i hansara og uppreisn. Ta\u00f0 ey\u00f0kennir eisini J\u00f3hannes, at hann f\u00f8rir fram Jesu undur sum tekn. Tey skulu v\u00edsa \u00e1, hv\u00f8r Jesus veruliga er sbrt 2:11. T\u00ed tengja hesi tekin seg ofta at eini samr\u00f8\u00f0u sum gr\u00f8\u00f0ingina vi\u00f0 Betesda hylin \u00ed kap. fimm ella hin blindf\u00f8dda \u00ed kap. 9, ella at talum til d\u00f8mis ta fer\u00f0ina, hann metta\u00f0i hini mongu og vi\u00f0 gr\u00f8v L\u00e1sarusar.\n\nInnihald \n\n\u2028\u2028Ta\u00f0 hevur 21 kapitlar. Fyrsti kap. byrjar vi\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arligum or\u00f0um um or\u00f0i\u00f0, sum var fr\u00e1 upphavi, og or\u00f0i\u00f0 var Gud. So kemur vitnisbur\u00f0ur J\u00f3hannesar Doypara um Jesus: \"Hygg Lamb Guds\". So kemur kall l\u00e6risveinanna. \u00cd kap. 2 er sagt fr\u00e1 br\u00fadleypinum \u00ed K\u00e1na, og t\u00e1 Jesus rak alt, sum hann ikki vildi hava har, \u00fat \u00far templinum. \u00cd kap. 3 er sagt fr\u00e1 samtalu millum Jesus og Nikodemus, og so fr\u00e1 v. 25 annar vitnisbur\u00f0ur J\u00f3hannesar Doypara um Jesus. \u00cd kap. 4 er ta\u00f0 kvinnan vi\u00f0 brunnin \u00ed S\u00e1m\u00e1ria og um h\u00f8vu\u00f0smannin \u00ed Kapernaum. \u00cd kap. 5 lesa vit um mannin, sum gr\u00f8ddur var\u00f0 vi\u00f0 Betesdahylin og harrans Jesusar egnu talu, v. 19\u201347. \u00cd kap. seks er sagt fr\u00e1, t\u00e1 harrin mettar hini 5000 og gongur \u00e1 vatninum. So grei\u00f0ir hann eisini fr\u00e1, at hann er brey\u00f0 l\u00edvsins. Kap. 7 sigur fr\u00e1 Jesusi \u00ed Jer\u00fasalem \u00e1 leyvsalah\u00f8gt\u00ed\u00f0ini. Kap. 8 sigur fr\u00e1 kvinnuni, sum tikin var \u00ed hori, og harrin talar um seg sj\u00e1lvan sum lj\u00f3s heimsins. Kap. 9 sigur fr\u00e1 manninum, sum f\u00f8ddur var blindur.\u2028\u2028\n\nKap. 10: Harrin talar um seg sj\u00e1lvan sum hin g\u00f3\u00f0a hir\u00f0an, og tempulv\u00edgsluh\u00f8gt\u00ed\u00f0ina. Kap. 11: Lazarus doyr og ver\u00f0ur reistur upp. R\u00e1\u00f0 j\u00f8danna ger av at drepa Jesus. Kap. 12. Jesus ver\u00f0ur salva\u00f0ur \u00ed Betania. Jesus kemur inn \u00ed Jer\u00fasalem og s\u00ed\u00f0sti vitnisbur\u00f0ur hansara fyri almenninginum. 13. kap.: F\u00f3tatv\u00e1tturin. Jesus sigur fr\u00e1, hv\u00f8r, i\u00f0 fer at sv\u00edkja hann. Hitt n\u00fdggja bo\u00f0i\u00f0. Jesus sigur, at P\u00e6tur fer at avnokta hann. Kap. 13:31\u201316:33: S\u00ed\u00f0sta r\u00f8\u00f0a Jesusar til \u00e1postlarnar, \u00e1\u00f0renn hann lei\u00f0. Kap. 17: B\u00f8n Jesusar fyri s\u00ednum. Kap. 18: Jesus \u00ed Getsemane. Jesus ver\u00f0ur tikin. P\u00e6tur avnoktar hann. Jesus fyri Pontius Pilatusi. Kap. 19: Jesus ver\u00f0ur d\u00f8mdur og krossfestur; hann ver\u00f0ur jar\u00f0a\u00f0ur. Kap. 20: Uppreisn Jesusar. Hann opinberar seg fyri Mariu Magdalenu, fyri hinum ellivu og fyri Tummasi. Kap. 21: Jesus opinberar seg tri\u00f0ju fer\u00f0 fyri l\u00e6risveinunum.\n\nSundurb\u00fdti \n\n\u2028\u20281. Inngangur\n\u2028a. Forlj\u00f3\u00f0 1:1-1:18\u2028\nb. J\u00f3hannes Doyparin og Jesus 1:10-1:51\u2028\nc. Jesu fyrsta undur 2:1-2:12\u2028\n2. Jesus opinberar seg fyri f\u00f3lkinum\u2028a.\na. \u00cd Jer\u00fasalem fyrstu fer\u00f0 2:13-3:36, a\u00f0ru fer\u00f0 5:1, tri\u00f0ju fer\u00f0 7:10-10:39 og seinastu fer\u00f0 11.-12. kap.\u2028\nb. \u00cd S\u00e1m\u00e1ria 4:1-4:42\u2028\nc. \u00cd Galilea fyrstu fer\u00f0 4:43-4:54, a\u00f0ru fer\u00f0 6:1-7:9.\u2028\nd. \u00cd Perea 10:40-42\u2028\n3. Jesus opinberar seg fyri l\u00e6rusveinunum\u2028a.\na. \u00cd kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0arstovuni 13:1-17:26\u2028\nb. \u00cd l\u00ed\u00f0ing s\u00edni \u00e1 krossinum 18:1-19:42\u2028\nc. Eftir uppreisn s\u00edna 20:1-21:25\n\nS\u00ed eisini\u2028\u2028 \n\n Evangelii\u00f0 eftir J\u00f3hannes \u00e1 B\u00edblian.fo\n\nKeldur \n\n https://snl.no/Johannesevangeliet\n http://www.denstoredanske.dk/Sprog,_religion_og_filosofi/Religion_og_mystik/Ny_testamente/Johannesevangeliet\n\n\u2028\u2028\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "28812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8ringafelagi%C3%B0", "title": "F\u00f8ringafelagi\u00f0", "text": "F\u00f8royingafelagi\u00f0 (\u00e1 donskum F\u00e6ringeforeningen) var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1881 vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at virka til frambur\u00f0 fyri f\u00f8royskum m\u00e1li og f\u00f8royskari mentan. Upprunaliga var \u00e6tlanin, at felagi\u00f0 skuldi nevnast F\u00f8roya M\u00e1lfelag (\u00e1 donskum F\u00e6r\u00f8ernes Sprogforening), men semja var millum fyrireikararnar um at nevna felagi\u00f0 F\u00f8ringafelagi\u00f0. F\u00f8royingafelag fekk st\u00f3ran t\u00fddning fyri tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluna, m\u00e1l og mentan, b\u00e6\u00f0i fyri f\u00f8royingar \u00ed Keypmannahavn og F\u00f8royum. F\u00f8royingfelag \u00ed Keypmannahavn fekk eitt systurfelag \u00ed F\u00f8royum seinast \u00ed 1880-\u00e1runum. \u00cd l\u00fdsing \u00ed Dimmal\u00e6tting 22. desember 1888 ver\u00f0ur ein og hv\u00f8r bo\u00f0in til fundar \u00ed l\u00f8gtingsh\u00fasinum annan j\u00f3ladag kl. 3, har \u00e6tlanin er at samr\u00e1\u00f0ast um at verja F\u00f8roya m\u00e1l og F\u00f8roya si\u00f0ir. Hesin fundur var fyrsta stigi\u00f0 til eitt t\u00fddningarmiki\u00f0 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed ands- og mentanarl\u00edvi f\u00f8royinga. \u00c1 J\u00f3lafundinum \u00ed 1888, sum var hildin \u00ed einum fullsettum tingh\u00fasi, var\u00f0 sta\u00f0fest, at arbei\u00f0ast skuldi fyri at \u201cverja F\u00f8rja m\u00e1l og F\u00f8rja si\u00f0ir\u201d. F\u00f8royingafelagi\u00f0 skuldi samb\u00e6rt stovnarunum hava til endam\u00e1ls: 1) At f\u00e1a F\u00f8roya m\u00e1l til \u00e6ru og 2) At f\u00e1a f\u00f8royingar at halda saman og ganga fram \u00ed \u00f8llum lutum, at teir mugu ver\u00f0a sj\u00e1lvbjargnir. \u00cd 1890 byrja\u00f0i bla\u00f0i\u00f0 F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi at koma \u00fat. Bla\u00f0i\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum, og ta\u00f0 hev\u00f0i somu stevnumi\u00f0 sum F\u00f8ringafelagi\u00f0. H\u00f8vu\u00f0sdenturin \u00ed F\u00f8ringat\u00ed\u00f0indi var f\u00f8royskt m\u00e1l og f\u00f8roysk mentan, uppl\u00fdsandi greinar um mangt og hvat, yrkingar, huglei\u00f0ingar og heimat\u00ed\u00f0indi.\n\nEndin var, at r\u00f8rslan skr\u00e6dna\u00f0i og f\u00f3r \u00ed tv\u00edningar \u00ed 1906. Burtur \u00far kom ein afturhaldandi og afturhaldssinna\u00f0ur partur, Sambandsflokkurin \u00ed 1906, sum ikki vildi at n\u00fdggja mentanarliga st\u00f8\u00f0i\u00f0 skuldi f\u00e1a nakrar politiskar avlei\u00f0ingar \u00ed F\u00f8royum, og ein broytingarsinna\u00f0ur partur, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin \u00ed 1909, sum hev\u00f0i ta fatan, at tann styrkta mentanarliga tilvitskan \u00e1tti at f\u00e1a ta avlei\u00f0ing, at f\u00f8royingar \u00ed st\u00f8rri mun enn \u00e1\u00f0ur royndu at gerast sj\u00e1lvbjargnir, politiskt eins og b\u00faskaparliga. \u00cd stevnuskr\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrisfloksins \u00far 1909 kom hetta at merkja, at flokkurin \u00ed anda F\u00f8roya Frambur\u00f0sfelags f\u00f3r at arbei\u00f0a fyri \u201cat sakffe Lagtinget s\u00e5 stor inflydelse og s\u00e5 meget selvstyre, som man kan opn\u00e5 i god forst\u00e5else med rigsdag og regjering\u201d. Me\u00f0an Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin \u00e1sanna\u00f0i, at allur frambur\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum hev\u00f0i sum treyt, at L\u00f8gtinginum var\u00f0 givi\u00f0 st\u00f8rri heimildir og peningaj\u00e1ttarnir, so helt Sambandsflokkurin upp\u00e1, at frambur\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum var\u00f0 treyta\u00f0ur av, at L\u00f8gtingi\u00f0 v\u00edsti sparsemi \u00ed s\u00ednum arbei\u00f0i.\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an \u00ed 1946 \n\nUpp undir F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0una 14. sept. \u00ed 1946 var\u00f0 eisini eitt felag \u2013 F\u00f8royingafelag \u2013 sum arbeiddi fyri at f\u00e1a f\u00f3lk at velja loysing \u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0uni. Fleiri av oddaf\u00f3lkunum her v\u00f3ru ungir f\u00f8royingar, i\u00f0 h\u00f8vdu lisi\u00f0 \u00ed Danmark, t\u00e1 i\u00f0 2. heimsbardagi brast \u00e1, umframt onnur oddaf\u00f3lk, i\u00f0 str\u00edddust fyri betri korum til verkaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u2013 teirra millum var eisini javna\u00f0artingma\u00f0urin J\u00e1kup \u00ed J\u00e1kupsstovu. Hesi fer\u00f0a\u00f0ust kring landi\u00f0 og agitera\u00f0u fyri loysing. Tey l\u00f8gdu fram tilfar, sum v\u00edsti, hvussu F\u00f8royar kundu kl\u00e1ra seg f\u00edggjarliga, og tey h\u00f8vdu eisini eitt fullf\u00edggja\u00f0 uppskot til eina f\u00f8royska stj\u00f3rnarskr\u00e1. Eingin ivi er um, at arbei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 hesum f\u00f3lkum var ein h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8k til, at ein meiriluti valdi loysing 14. sept. \u00ed 1946.\n\nKeldur \nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir, snar.fo\n\nF\u00f8royskir felagsskapir\u2028\nF\u00f8royskur politikkur\nTj\u00f3\u00f0skapur\nMentan \u00ed F\u00f8royum\u2028\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "28823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolb%C3%A4ck", "title": "Kolb\u00e4ck", "text": "Kolb\u00e4ck er ein b\u00fdur \u00ed Hallstahammars kommunu \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 1 951 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stmanlands l\u00e4n"}
{"id": "28830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Melanesia", "title": "Melanesia", "text": "Melanesia merkir \u201et\u00e6r sv\u00f8rtu oyggjarnar\u201d. Navni\u00f0 kemur av t\u00ed, at n\u00e6stan \u00f8ll f\u00f3lkini har hava myrkan h\u00fa\u00f0arlit.  \u00cd Melanesia eru f\u00fdra sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond: Papua N\u00fdguinea, S\u00e1lomons\u00adoyggjar, Vanuatu og Fiji, umframt N\u00fdkaled\u00f3nia. Papua N\u00fdguinea, st\u00f8rsta tj\u00f3\u00f0 \u00ed Melanesia, fekk sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \u00ed 1975.\n\nKelda \n\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "28832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Death%20Valley", "title": "Death Valley", "text": "Death Valley (\u00e1 f\u00f8royskum: Dey\u00f0ans dalur ella Dey\u00f0adalur) er ein dalur sum er b\u00e1\u00f0umegin marki\u00f0 millum Kalifornia og Nevada \u00ed USA. \u00cd Death Valley eystarlaga \u00ed Kalifornia er \u00f3metaliga heitt. Har hava tey m\u00e1lt upp \u00ed n\u00e6stan 57 \u00b0C (1913). Ta\u00f0 er tann h\u00e6gsti hitin, sum nakrant\u00ed\u00f0 er m\u00e1ldur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Dalurin er l\u00e6gri enn vatnskorpan \u00e1 sj\u00f3num, og rundanum eru h\u00f8g fj\u00f8ll, sum veita regnskugga. T\u00ed regnar n\u00e6stan ikki. Vi\u00f0hv\u00f8rt kunnu ganga fleiri \u00e1r \u00edmillum, at ta\u00f0 regnar. Sum eitt portur inn til Mohaveoy\u00f0im\u00f8rkina, liggur hin st\u00f8rsta amerikanska tj\u00f3\u00f0lundin \u00ed teimum 48 ni\u00f0aru statunum, Death Valley National Park ella Dey\u00f0adalur Tj\u00f3\u00f0lund. Hon er dj\u00fapasti dalur \u00ed USA, 86 m. l\u00e6gri enn sj\u00f3gvurin.\n\nS\u00ed eisini\u2028\u2028 \n\n Tj\u00f3\u00f0arlundir \u00ed USA\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nKalifornia\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA"}
{"id": "28834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R.%20Kelly", "title": "R. Kelly", "text": "Robert Sylvester Kelly (f\u00f8ddur 8. januar, 1967 \u00ed Chicago \u00ed Illinois) var ein amerikanskur t\u00f3nleikari. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Chicago \u00ed Illinois \u00ed USA 8. januar \u00ed 1967.\n\nPl\u00e1tuskr\u00e1\n1992: Born into the 90's\n1993: 12 Play\n1995: R. Kelly\n1998: R.\n2000: TP-2.com\n2002: The Best of Both Worlds\n2003: Chocolate Factory\n2004: Happy People/U Saved Me\n2004: Unfinished Business\n2005: TP3.Reloaded\n2007: Double Up\n2009: Untitled\n2010: Love Letter\n2012: Write Me Back\n2013: Black Panties\n\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "28835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universidade%20do%20Estado%20de%20Minas%20Gerais", "title": "Universidade do Estado de Minas Gerais", "text": "Universidade do Estado de Minas Gerais \u00ed Brasil var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1989 og er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Belo Horizonte, Minas Gerais, Brasil.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "28838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BDkaled%C3%B3nia", "title": "N\u00fdkaled\u00f3nia", "text": "N\u00fdkaled\u00f3nia (alment franskt: Nouvelle-Cal\u00e9donie) er eitt oyggjaland \u00ed Kyrrahavinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Noum\u00e9a.\nN\u00fdkaled\u00f3nia er 1800 km eystan \u00far Avstralia, 630 km sunnan \u00far Vanuatu og 1300 km vestan \u00far Fiji. Sum mangar a\u00f0rar oyggjar \u00ed Polynesia er N\u00fdkaled\u00f3nia undir einari st\u00f8rri og sterkari tj\u00f3\u00f0, Fraklandi.\n\nN\u00fdkaled\u00f3nia hevur veri\u00f0 undir franska st\u00fdrinum s\u00ed\u00f0an 1853. \u00cd byrjanuni var\u00f0 hj\u00e1landi\u00f0 br\u00fakt til at h\u00fasa revsifangum. \u00cd dag b\u00fagva uml. 268.000 f\u00f3lk \u00e1 oyggjunum, sum hava \u00e1byrgdina av 40 prosent av heimsins nikkulframlei\u00f0slu. N\u00fdkaled\u00f3nia f\u00e6r 1,3 mia. evrur, ella knappar 10 mia. kr\u00f3nur, um \u00e1ri\u00f0 \u00far Fraklandi. Hj\u00e1landi\u00f0 hevur eisini f\u00fdra umbo\u00f0 \u00ed franska parlamentinum, umframt s\u00edna egnu kongress, i\u00f0 hevur \u00e1byrgdina av ymsum \u00f8kum sum t.d. l\u00f8gregluarbei\u00f0i, \u00fatb\u00fagving og lokalari l\u00f3gg\u00e1vu.\n\nN\u00fdkaled\u00f3nia liggur eystan fyri Avstralia og nor\u00f0an fyri N\u00fd S\u00e6land. N\u00fdkaled\u00f3nia br\u00fakar b\u00e6\u00f0i fronsku trikolorina og egi\u00f0 flagg.\n\nS\u00f8ga\n\nN\u00fd Kaledonia hevur veri\u00f0 undir fronskum r\u00e6\u00f0i, s\u00ed\u00f0ani ta\u00f0 var kolonisera\u00f0 seint \u00ed n\u00edtjandu \u00f8ld. Upprunaliga sendu fraklendingar fangar \u00far Fraklandi til N\u00fd Kaledonia, men seinni t\u00f3k seg eisini upp nikkel \u00eddna\u00f0ur har. Str\u00ed\u00f0 t\u00f3k seg upp millum fronsku ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini og melanesar um vald og j\u00f8r\u00f0, sum enda\u00f0i vi\u00f0 at fraklendingar t\u00f3ku r\u00e6\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 v\u00e1pnamegi og oyggin bleiv ein fronsk koloni.\n\nN\u00fd Kaledonia var eitt av londunum, i\u00f0 eftir Seinna heimsbardaga var sett \u00e1 listan hj\u00e1 ST yvir hj\u00e1lond, sum fingu r\u00e6tt at skipa seg sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond. T\u00e1 f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a skuldi haldast \u00ed 1988 brast \u00f3fri\u00f0ur \u00e1. Partarnir v\u00f3ru ikki samdir um, hv\u00f8r skuldi hava atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt og hv\u00f8nn leiklut ST skuldi hava \u00ed samband vi\u00f0 vali\u00f0. Melanesiska sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rslan boykotta\u00f0i vali\u00f0 og undir \u00f3fri\u00f0inum l\u00f3tu fleiri f\u00f3lk l\u00edv.  Str\u00ed\u00f0i\u00f0 enda\u00f0i, t\u00e1 ein fri\u00f0aravtala, nevnd Matignon-avtalan, var\u00f0 undirskriva\u00f0. \u00cd stuttum var\u00f0 innihaldi\u00f0, at loysingarr\u00f8rslan j\u00e1tta\u00f0i ikki at krevja f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u tey n\u00e6stu 10 \u00e1rini, og Frakland j\u00e1tta\u00f0i at seta fer\u00f0 \u00e1 samfelagsmenningina. Semjan var\u00f0 send \u00fat til f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u 6. nov 1988 vi\u00f0 spurningin um, at ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a um loysing skuldi vera \u00ed 1998. 80% av teimum i\u00f0 atkv\u00f8ddu, v\u00f3ru fyri henni (lutt\u00f8kan \u00e1 atkv\u00f8\u00f0uni var 37 %). \n\n\u00cd 1998 var avtala gj\u00f8rd \u00edmillum allar flokkarnir, b\u00e6\u00f0i loysingar- og sambandsflokkarnar og tann franska statin, sum skuldi tryggja N\u00fd Kaledonia meira sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i/sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0u \u2013 tann sokalla\u00f0a Noumea-avtalan. Avtalan sta\u00f0festi eitt n\u00fa, at N\u00fd Kaledonia kundi yvirtaka r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 ymsum m\u00e1ls\u00f8kjum, og at f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a um loysing var\u00f0 \u00fatsett og skuldi vera \u00ed seinasta lagi 20 \u00e1r eftir, at avtalan var\u00f0 undirskriva\u00f0. N\u00fd Kaledonia skipa\u00f0i seg vi\u00f0 einum f\u00f3lkavaldum tingi og eini stj\u00f3rn, sum umsitur tey sta\u00f0bundnu politisku \u00f8kini. Harafturat velja tey tveir limir \u00ed franska tingi\u00f0 og ein senator. Frakland hevur r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 r\u00e6ttarskipanini, l\u00f8greglu, verjum\u00e1lum og uttanr\u00edkispolitikki, og r\u00edkisveitingin er um 10 milliardir kr\u00f3nur.\n\nB\u00faskapur\n\nTri\u00f0ingurin av innt\u00f8kunum \u00e1 oynni er stu\u00f0ul \u00far Fraklandi. Hin parturin f\u00e6st \u00far fer\u00f0avinnuni og \u00fatfluttum nikkuli. Franska hj\u00e1landi\u00f0 er millum heimsins st\u00f8rstu framlei\u00f0arar av nikkuli; N\u00fdkaled\u00f3nia flytur \u00fat uml. 40 % av \u00f8llum nikkuli \u00ed heiminum. N\u00fdkaled\u00f3nia er millum tey lond \u00ed heiminum, har mest ver\u00f0ur \u00fatvunni\u00f0 av nikkuli og kobolti. Tann n\u00f3gva n\u00e1msvinnan h\u00f3ttir umhv\u00f8rvi\u00f0. Ikki bara elvir hon til s\u00e1r \u00ed landslagnum, men n\u00f3gvasta\u00f0ni eru tey \u00f8kini eitra\u00f0, har f\u00f3lk skulu f\u00e1a vatn. Ringast stendur til \u00e1 Salomonsoyggjunum og \u00ed N\u00fdkaled\u00f3nia. Har hava n\u00e1msfyrit\u00f8kurnar hv\u00f8rki havt umhv\u00f8rvi\u00f0 ella f\u00f3lki\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num \u00ed huga. N\u00f3gvasta\u00f0ni hevur eisini sk\u00f3garvinnan ringt \u00e1rin \u00e1 umhv\u00f8rvi\u00f0.\n\nF\u00f3lki\u00f0\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 nevnist melanesar ella kanakkar, men r\u00e6ttiliga st\u00f3rur partur av f\u00f3lkinum \u00ed N\u00fd Kaledonia \u00ed dag eru evropearar \u2013 serliga av fronskum uppruna. N\u00fd Kaledonia er eitt oyggjaland, sum liggur 900 fj\u00f3r\u00f0ingar eystur \u00far Avstralia, og har b\u00fagva sl\u00f8k 270.000 f\u00f3lk. Av hesum eru: 43% Kanakkar, 37% av evropiskum uppruna og 20% onnur (asiatar, o.s.fr.).  Melanesar \u2013 ella kanakkar - hava egi\u00f0 m\u00e1l og mentan, men franska m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt \u00ed flestum almennum samskifti.\n\nKeldur \n\nKyrrahavsoyggjarnar\nHj\u00e1lond\nFrakland\nOyggjar"}
{"id": "28846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silicon%20Valley", "title": "Silicon Valley", "text": "Silicon Valley \u00ed Nor\u00f0urkalifornia er heimsins st\u00f8rsta mi\u00f0savning av teldu\u00eddna\u00f0i. Teldu\u00eddna\u00f0ur fevnir um ein h\u00f3p av ymiskari framlei\u00f0slu, i\u00f0 til samans er ein st\u00f3r \u00eddna\u00f0argrein \u00ed USA. Hartil hoyrir alt fr\u00e1 streymr\u00e1sum og skr\u00edggjum til teldusp\u00f8l og forrit. Teldut\u00f8kni er at kalla allasta\u00f0ni\u00a0\u00ed samfelagnum, til d\u00f8mis \u00ed bilum, sj\u00f3nv\u00f8rpum, sj\u00e1lvt\u00f8kum og fartelefonum. Eins og \u00ed n\u00f3gvari a\u00f0rari framlei\u00f0slu, so ver\u00f0a einst\u00f8ku lutirnir til teldur og ta\u00f0, sum hartil hoyrir, gj\u00f8rdir \u00ed n\u00f3gvum ymiskum londum kring \u00c1sia. Ta\u00f0 mesta av \u00f8llum skr\u00edggjum, streymr\u00e1sum, har\u00f0diskum og \u00f8\u00f0rum t\u00f3lb\u00fana\u00f0i ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00ed m.a. India og Kina. Menningin av telduforritum og teldum fer fyrst og fremst fram \u00ed Silicon Valley, har teldu\u00eddna\u00f0urin er mi\u00f0savna\u00f0ur \u00ed \u00e1v\u00edsum \u00f8kjum. Mangar fyrit\u00f8kur hava h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed Silicon Valley, m.a. Apple, eBay, Adobe, Dell, Facebook, Intel, Netflix, Yahoo, Microsoft, YouTube, Twitter og Google. Tesla Motors heldur eisini til \u00ed Silicon Valley og hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Palo Alto. \u00cdsrael hevur st\u00f8rstu konsentrati\u00f3nina av h\u00e1t\u00f8kni-fyrit\u00f8kum uttanfyri Silicon Valley.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia\nKalifornia"}
{"id": "28855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandur%20Hendriksson", "title": "Brandur Hendriksson", "text": "Brandur Hendriksson Olsen (f\u00f8ddur 19. desember 1995, vaks upp \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk) er en f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 Helsingborgs IF i Allsvenskan. Hann er fyrsti f\u00f8royski leikarin, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 bestu svensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini. Hann sp\u00e6lir eisini vi\u00f0 F\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0num.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed fel\u00f8gum \nHann sp\u00e6ldi vi\u00f0 B71 til hann 15-\u00e1ra gamal flutti til Danmarkar at sp\u00e6la f\u00f3tb\u00f3lt. Hann hevur sp\u00e6lt sum ungd\u00f3msleikari fyri F.C. K\u00f8benhavn og hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 U-19 li\u00f0num hj\u00e1 felagnum.  \u00cd september 2014 fekk hann professionella s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 og gj\u00f8rdist partur av h\u00f3pinum til besta li\u00f0i\u00f0, sum \u00ed 2014 sp\u00e6ldi \u00ed Superliguni. S\u00e1ttm\u00e1lin varir til summari\u00f0 2017.\n\nBrandur sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dyst fyri superliga-li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 FCK hin 30. oktober 2014 \u00ed einum dysti \u00ed steypakappingini 2014-15 m\u00f3ti FC Roskilde, har hann var\u00f0 skiftur inn eftir 35 minuttum. Hin 14. mai 2015 sp\u00e6ldi hann DBU finaluna vi\u00f0 FC K\u00f8benhavn m\u00f3ti FC Vestsj\u00e6lland. St\u00f8\u00f0an var 2-1 til FCK, t\u00e1 i\u00f0 Brandur var\u00f0 skiftur inn, men s\u00ed\u00f0an javna\u00f0i FC Vestsj\u00e6lland og ta\u00f0 bleiv longd sp\u00e6lit\u00ed\u00f0, har i\u00f0 Brandur skora\u00f0i til 3-2, sum gj\u00f8rdist endaliga \u00farsliti\u00f0 og FC K\u00f8benhavn gj\u00f8rdist harvi\u00f0 danskur steypavinnari.\nEftir at Brandur ikki fekk so n\u00f3gva leikt\u00ed\u00f0 \u00ed seinnu h\u00e1lvu av 2015 hj\u00e1 FC K\u00f8benhavn, bleiv hann \u00fatl\u00e1ntur til Vendsyssel FF \u00ed Nor\u00f0urj\u00fatlandi, har 3 a\u00f0rir f\u00f8royingar sp\u00e6ldu vi\u00f0 frammanundan.\n\n\u00cd juli 2016 gj\u00f8rdi hann 3 \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska Superliga felagi\u00f0 Randers FC.\n\nLandsli\u00f0sf\u00f3tb\u00f3ltur \nBrandur sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta A-landsdyst fyri F\u00f8royar hin 11. oktober 2014 m\u00f3ti Nor\u00f0ur\u00edrlandi \u00e1 \u00fativ\u00f8lli, har hann var\u00f0 skiftur inn \u00ed seinna h\u00e1lvleiki. Nor\u00f0ur\u00edrland vann dystin 3-0. Tr\u00edggjar dagar seinni sp\u00e6ldi F\u00f8royar \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli m\u00f3ti Ungarn, Brandur var vi\u00f0 fr\u00e1 byrjan og sp\u00e6ldi allan dystin. F\u00f8royar hev\u00f0i b\u00f3ltin meir enn helmingin av t\u00ed\u00f0ini, men tapti tepurt 0-1. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i Brandur sp\u00e6lt fleiri dystir fyri U-17, U19 og U21 li\u00f0unum hj\u00e1 F\u00f8royum.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nHei\u00f0ur\n\nFelag\nFC K\u00f8benhavn\n DBU Pokalen: 2014\u201315\n\nKeldur \n\nB71 leikarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nFCK leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "28859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knez", "title": "Knez", "text": "Nenad \"Knez\" Kne\u017eevi\u0107 (f\u00f8ddur 5. desember 1967 \u00ed Cetinje) er ein Montenegrinskur sangari. Hann vann t\u00f3nleikafestivalin \u00ed Budva \u00ed 2006. Hann fer at umbo\u00f0a Montenegro \u00e1 Eurovision Song Contest 2015.\n\nHann var giftur vi\u00f0 Ninu, sum hann fekk tv\u00e6r d\u00f8trar vi\u00f0: Ksenija og Andrea. Tey v\u00f3ru skild \u00ed 2013 eftir 17 \u00e1ra langt hj\u00fanarband..\n\nKeldur \n\nSangarar \u00far Montenegro\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "28861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rtingsvali%C3%B0%202013", "title": "St\u00f3rtingsvali\u00f0 2013", "text": "St\u00f3rtingsvali\u00f0 2013 f\u00f3r fram \u00ed Noregi 8. og 9. september 2013. Teir borgarligu flokkarnir vunnu st\u00f3rtingsvali\u00f0 \u00ed Norra \u00ed 2013. H\u00f8graflokkurin og forkvinnan Erna Solberg vunnu 9. september norska st\u00f3rtingsvali\u00f0 m\u00f3ti Jens Stoltenberg og Arbei\u00f0araflokkinum. H\u00f8graflokkurin fekk st\u00f3ra framgongd \u00e1 valinum, vann 18 sessir afturat og kom upp \u00e1 30 sessir \u00ed St\u00f3rtinginum. Saman vi\u00f0 Frambur\u00f0sflokkinum hj\u00e1 Siv Jensen, sum annars hev\u00f0i st\u00f3ra afturgongd og misti 12 tingsessir, hev\u00f0i H\u00f8graflokkurin 77 tingsessir. Arbei\u00f0araflokkurin misti 9 tingsessir og fekk 55 limir.\n\nSm\u00e6rru flokkarnir Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin og Venstre fingu \u00e1vikavist 10 og 9 tingsessir, og b\u00e1\u00f0ir flokkarnir h\u00f8vdu f\u00f8rt valstr\u00ed\u00f0 upp \u00e1 eitt stj\u00f3rnarskifti. 30. september bo\u00f0a\u00f0u teir b\u00e1\u00f0ir flokkarnir so fr\u00e1, at teir stu\u00f0la\u00f0u eini minnilutastj\u00f3rn hj\u00e1 Ernu Solberg uttan at krevja nakrar r\u00e1\u00f0harrasessir til s\u00edn sj\u00e1lvs.\n\nSostatt kundi Erna Solberg sum v\u00e6nta\u00f0 skipa n\u00fdggja stj\u00f3rn, so skj\u00f3tt sum Jens Stoltenberg hev\u00f0i lagt fr\u00e1 s\u00e6r, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00ed oktober. Endaliga \u00farsliti\u00f0 av norska st\u00f3rtingsvalinum var, at Arbeiderpartiet fekk 30,8% og 55 tingsessir. H\u00f8yre fekk 26,8% og 48 sessir, Fremskrittspartiet fekk 16,3% og 29 sessir, Kristelig Folkeparti fekk 5,6% og 10 sessir, Senterpartiet fekk 5,5% og 10 sessir, Venstre fekk 5,2% og 9 sessir, Sosialistisk Venstreparti fekk 4,1% og 7 sessir, og De Gr\u00f8nne fekk 2,8% og 1 tingsess. Hetta var fyrstu fer\u00f0, at Gr\u00f8ni flokkurin kom \u00ed St\u00f3rtingi\u00f0.\n\nSt\u00f3rtingsval \u00ed Noregi\n2013"}
{"id": "28875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gotland", "title": "Gotland", "text": "Gotland (fyrr \u00e1 donskum og \u00e1 norskum: Gulland) er ein oyggj og ein svenskur landslutur \u00ed Eystursj\u00f3num, i\u00f0 liggur umlei\u00f0  fr\u00e1 strondini \u00e1 svenska meginlandinum. Oyggin er tann st\u00f8rsta \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Landsluturin fevnir eisini um oynna F\u00e5r\u00f6, Karls\u00f6arna, Gotska Sand\u00f6n og fleiri a\u00f0rar minni oyggjar og h\u00f3lmar. Landsluturin er eisini eitt len (s\u00f3kn) i\u00f0 nevnist Gotlands l\u00e4n og er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna (Gotlands kommuna) og serstakt bispad\u00f8mi (Visby stift) \u00ed svensku f\u00f3lkakirkjuni. Oyggin hevur 2\u202f994\u00a0km\u00b2, leni\u00f0 hevur 3\u202f151,4\u00a0km\u00b2 land og 3\u202f183,7\u00a0km\u00b2 vi\u00f0 v\u00f8tnum. Landsluturin hevur 42\u202f000 skr\u00e1sett fornminni. H\u00e6gsta sta\u00f0 \u00e1 oynni er Lojsta hed, i\u00f0 er r\u00f8kkur 82 metrar yvir havi\u00f0. Svenska prinsessan Leonore er hertuginna av Gotlandi.\n\nKeldur \n\nGotland\nOyggjar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "28880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/One%20World%20Trade%20Center", "title": "One World Trade Center", "text": "One World Trade Center er h\u00e6gsti bygningur \u00ed USA. Bygningurin er 546,2 metrar h\u00f8gur \u00edrokna\u00f0 sp\u00edri\u00f0, og er harvi\u00f0 eisini tri\u00f0h\u00e6gsti bygningur \u00ed heiminum og h\u00e6gsti bygningur \u00ed vestaru hemisferu. \u00c1\u00f0renn var bygningurin kendur sum Fri\u00f0artorni\u00f0 (\u00e1 enskum: Freedom Tower). Bygningurin er 325.000 fermetrar til st\u00f8ddar. M\u00e1nadagin 3. november 2014 l\u00e6t One World Trade Center upp. \u00c6tlanin vi\u00f0 bygninginum er, at hann ver\u00f0ur mi\u00f0st\u00f8\u00f0 fyri altj\u00f3\u00f0a handil, og eisini er \u00e6tlanin at hann skal hj\u00e1lpa f\u00f3lki at lekja s\u00e1rini. One World Trade Center er bygt oman \u00e1 leivdirnar av World Trade Center \u00e1 Manhattan. World Trade Center tv\u00edburatornini rapla\u00f0u ni\u00f0ur 11. sept. 2001, aftan\u00e1 at tvey flogf\u00f8r h\u00f8vdu rent inn \u00ed tornini. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 var Al-Qaeda, sum leg\u00f0i \u00e1lopi\u00f0 \u00e1 USA 11. september 2001 til r\u00e6ttis. \u00cd mai 2002 v\u00f3ru tey li\u00f0ug vi\u00f0 uppruddingina av sta\u00f0num, har World Trade Center st\u00f3\u00f0. One World Trade Center, sum bygningurin \u00ed dag eitur, hevur kosta\u00f0 24 milliardir kr\u00f3nir.\n\nKeldur \n\nBygningar og bygningsverk \u00ed USA\nNew York"}
{"id": "28889", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fer%C3%B0avinna", "title": "Fer\u00f0avinna", "text": "Fer\u00f0avinnan er heimsins skj\u00f3tast vaksandi vinna. Eitt fer\u00f0af\u00f3lk er pers\u00f3nur, sum \u00ed stuttleika-, arbei\u00f0s- ella \u00f8\u00f0rum l\u00edkum \u00f8rindum er burturi fr\u00e1 s\u00ednum heimsta\u00f0i \u00ed longri enn 24 t\u00edmar og gistir. Fer\u00f0avinna er eingin vanligur \u00eddna\u00f0ur vi\u00f0 verksmi\u00f0jum og r\u00e1v\u00f8rum. Kortini er fer\u00f0avinna ein tann t\u00fddningarmesta \u00eddna\u00f0argreinin \u00ed ver\u00f0ini. \u00c1 hv\u00f8rjum \u00e1ri fer\u00f0ast um lei\u00f0 800 milli\u00f3nir f\u00f3lk sum fer\u00f0af\u00f3lk tv\u00f8rtur um landam\u00f8rk. Fer\u00f0avinnan skapar arbei\u00f0spl\u00e1ss til meira enn 200 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Kjarnin \u00ed fer\u00f0avinnu er flutningur, gisting og endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 eini fer\u00f0. Fer\u00f0avinnan er sum so eingin sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug vinna. Heldur er hon ein samanseting av n\u00f3gvum ymiskum vinnum \u00ed landinum, sum hava sum h\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1l ella sum s\u00ed\u00f0um\u00e1l at veita fer\u00f0af\u00f3lki eina v\u00f8ru ella eina t\u00e6nastu. Gisting, flutningur, vistir og t\u00e6nastur \u00ed sambandi vi\u00f0 hetta ver\u00f0a t\u00f3 alt\u00ed\u00f0 vinnur, t\u00e1 vit tala um fer\u00f0avinnu. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er n\u00f3gv ymist virksemi \u00ed fer\u00f0avinnuni; alt fr\u00e1 at reka eitt tjaldingarsta\u00f0 til at skipa fyri b\u00f3lkafer\u00f0um \u00ed fjarl\u00f8gd lond.\n\n\u2028Fer\u00f0avinnan t\u00f3k dik \u00e1 seg \u00ed 1950-\u00e1runum og byrja\u00f0i \u00ed USA og Vesturevropa. Har v\u00f3r\u00f0u l\u00edvskorini betri, og alt fleiri f\u00f3lk fingu r\u00e1\u00f0 at fer\u00f0ast. Um somu t\u00ed\u00f0 gj\u00f8rdist ta\u00f0 vanligari at fer\u00f0ast vi\u00f0 flogfari. Skipa\u00f0 var\u00f0 fyri h\u00f3pfer\u00f0um vi\u00f0 leiguflogf\u00f8rum, og m\u00e1li\u00f0 fyri fer\u00f0ini var ofta ta\u00f0 sama t\u00e1, sum ta\u00f0 er n\u00fa. \u00cd Evropa var\u00f0 Spania eitt ta\u00f0 fyrsta fer\u00f0am\u00e1li\u00f0, og seinni eru onnur lond vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0 komin upp \u00ed part. Eitt anna\u00f0 slag av h\u00f3pfer\u00f0um eru sk\u00ed\u00f0fer\u00f0irnar til Alpurnar. Evropa er framvegis tann heimsparturin, sum dregur flest fer\u00f0af\u00f3lk at s\u00e6r \u00far \u00f8llum heiminum. Umframt tey pl\u00e1ssini, sum kunnu bj\u00f3\u00f0a s\u00f3l og ba\u00f0istrendur, so f\u00e1a st\u00f3rb\u00fdir sum R\u00f3m, Amsterdam og Par\u00eds n\u00f3gva vitjan av fer\u00f0af\u00f3lki. S\u00ed\u00f0an 1980-\u00e1rini er fer\u00f0avinnan n\u00f3gv vaksin \u00ed \u00c1sia og p\u00f8rtum av Mi\u00f0amerika. \u00cd londum sum Teilandi, Meksiko, India og oyggjum sum Maldivunum, Aruba og Jameika er mangt og hvat, sum f\u00e6r fer\u00f0af\u00f3lk \u00far USA og Evropa at fer\u00f0ast hagar. Eisini n\u00f3gv f\u00f3lk \u00far \u00c1sia og Su\u00f0uramerika fer\u00f0ast, serliga \u00ed s\u00ednum egna heimsparti. Fer\u00f0avinnu\u00eddna\u00f0urin \u00e1virkar alt samfelagi\u00f0 og kann skapa arbei\u00f0s\u00adpl\u00e1ss til n\u00f3gv f\u00f3lk. T\u00f8rvur er til d\u00f8mis \u00e1 fer\u00f0askrivstovum og \u00f8\u00f0rum, sum skipa fyri fer\u00f0um. Harumframt skulu n\u00f3gv flutningst\u00f3l til, b\u00e6\u00f0i tok, flogf\u00f8r, bussar og bilar. Fer\u00f0af\u00f3lkini skulu eisini b\u00fagva onkrasta\u00f0ni, og av t\u00ed stendst n\u00f3gv virksemi \u00e1 gistingarh\u00fasum. Somulei\u00f0is eru fyrit\u00f8kur, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0a fram tjaldingarpl\u00e1ss, vallaraheim, skei\u00f0sdeplar og sm\u00e1ttur. A\u00f0rar t\u00e6nastur, sum fer\u00f0af\u00f3lk spyrja eftir, eru til d\u00f8mis handlar, kunningarstovur, s\u00f8vn, kaffistovur, bil\u00fatleigan og matstovur.\n\n\u00cd mun til a\u00f0rar vinnur er fer\u00f0avinna r\u00e6ttiliga ymisk fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum vinnugreinum. Fer\u00f0avinna er ein valutaskapandi t\u00e6nastuvinna, sum er treyta\u00f0 av, at fer\u00f0af\u00f3lk kemur til landi\u00f0 at leggja pening eftir seg. Hettar styrkir samfelagsliga undirst\u00f8\u00f0ukervi\u00f0, t.e. samfer\u00f0slukervi\u00f0, m\u00f8guleikarnar fyri gistingum, m\u00f8guleikarnar fyri at n\u00fdta t\u00ed\u00f0ina, t\u00fa ert \u00ed samfelagnum, til hugna, upplivingar, vistir (matstovur, kaffistovur, v.m.), likamliga og mentanarliga uppbygging og til dagdv\u00f8lju annars. J\u00fa fj\u00f8lbroyttari og betri hesir m\u00f8guleikar eru, tess betri eru m\u00f8guleikarnir fyri einari t\u00fd\u00f0andi fer\u00f0avinnu, og ein fer\u00f0avinna \u00ed v\u00f8kstri styrkir samstundis \u00fatbyggingina av hesum m\u00f8guleikum og styrkir st\u00f8\u00f0i\u00f0 undir fj\u00f8lbroytni \u00ed \u00f8\u00f0rum vinnum, her\u00edmillum kunningart\u00f8kniligar vinnur.\n\nUmhv\u00f8rvistrupulleikar\u2028\u2028 \n\nFer\u00f0avinnan \u00e1virkar umhv\u00f8rvi\u00f0. Ein \u00f8kt fer\u00f0avinna hevur vi\u00f0 s\u00e6r slit \u00e1 umhv\u00f8rvi og n\u00e1tt\u00faru, og krevur t\u00ed st\u00f8rri umhv\u00f8rvisvernd. Harafturat hava fer\u00f0af\u00f3lk eina st\u00f8rri n\u00fdtslu, i\u00f0 hevur vi\u00f0 s\u00e6r st\u00f8rri burturkastn\u00f8gdir og st\u00f8rri tilfeingisn\u00fdtslu. N\u00f3gv serst\u00f8k n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki ver\u00f0a ni\u00f0urslitin, t\u00ed at ov n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk koma hagar. \u00cd n\u00f3gvum f\u00e1t\u00e6kum londum eru ikki n\u00f3g g\u00f3\u00f0 reinsiverk, og spillivatn fr\u00e1 gistingarh\u00fasunum ver\u00f0ur lati\u00f0 beinlei\u00f0is \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv. \u00c1 gistingarh\u00fasum og matstovum ver\u00f0a einn\u00fdtis\u00edl\u00f8t n\u00f3gv br\u00fakt, til d\u00f8mis shampoo og sm\u00e1 \u00edl\u00f8t til s\u00faltutoy, og ta\u00f0 ger, at r\u00fagvurnar av burturkasti vaksa. T\u00e1 i\u00f0 umhv\u00f8rvi\u00f0 ver\u00f0ur spilt, spillast eisini m\u00f8guleikarnir fyri fer\u00f0a\u00advinnu. Ta\u00f0 kann gerast ein dyggur smeitur fyri landspartar og lond, har fer\u00f0avinnan er ein t\u00fd\u00f0andi innt\u00f8ka. Seinastu \u00e1rini er ta\u00f0 blivi\u00f0 vanligt at tosa um vistfr\u00f8\u00f0iliga fer\u00f0avinnu. Ta\u00f0 vil siga, at roynt ver\u00f0ur at byggja upp eina fer\u00f0avinnu, sum \u00e1 ymsan h\u00e1tt hevur umhv\u00f8rvi\u00f0 \u00ed huga. N\u00f3gvasta\u00f0ni royna myndugleikarnir eisini at avmarka tali\u00f0 \u00e1 fer\u00f0a\u00adf\u00f3lki, so at umhv\u00f8rvi\u00f0 ikki ver\u00f0ur spilt.\n\nFer\u00f0avinnan \u00ed F\u00f8royum\u2028\u2028 \n\nFer\u00f0avinnan er n\u00fa ein st\u00f3r vinna \u00ed F\u00f8royum, og liggur sum tri\u00f0st\u00f8rsta vinnan eftir fiskivinnuna og alivinnuna.\n\nHagt\u00f8l \n\nN\u00f3gv flestu fer\u00f0af\u00f3lk koma til:\n\nKeldur"}
{"id": "28893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vindorka", "title": "Vindorka", "text": "Vindmyllur hava veingir, sum fara at mala av vindinum. Veingirnir draga ein generator, sum ger el. Eins og til d\u00f8mis jar\u00f0hiti, s\u00f3lorka, alduorka, vatnorka og sj\u00f3varfalsorka er vindorka varandi orkukelda. N\u00f3gvasta\u00f0ni kring heimin hava vindmyllur havt st\u00f3ran t\u00fddning til at mala korn ella pumpa vatn. Skal n\u00f3gv elorka ver\u00f0a gj\u00f8rd vi\u00f0 vindorku, so krevur ta\u00f0 n\u00f3gvar vindmyllur. Summi halda, at t\u00e6r n\u00f3gvu vindmyllurnar \u00f3r\u00f3gva lands\u00adlagi\u00f0, dj\u00f3ra- og fuglal\u00edvi\u00f0. Ofta ver\u00f0a vindmyllur settar upp \u00fati \u00e1 sj\u00f3num, t\u00ed har er meiri vindur enn \u00e1 landi. Hildi\u00f0 verur, at t\u00e6r har \u00f3r\u00f3gva umhv\u00f8rvi\u00f0 sum minst tali\u00f0 er a\u00f0 j\u00f3hann hlynur s\u00e9 vindmilla?.\n\n\u2028\u2028Danmark er undangonguland vi\u00f0v\u00edkjandi vindorku. Har stavar um lei\u00f0 ein fimtapartur av el-framlei\u00f0sluni fr\u00e1 vindmyllum. Meira enn ein tri\u00f0ingur av samla\u00f0u donsku elorkun\u00fdtsluni \u00ed 2013 kom fr\u00e1 vindmyllum; vindmyllur l\u00f3tu \u00ed 2013 millum 33 % og 34 % av allari elorku, sum var\u00f0 br\u00fakt \u00ed Danmark. \u00cd 2012 \u00e1tti vindorkan 30 til 31% av eln\u00fdtsluni. Men s\u00ed\u00f0ani eru n\u00f3gvar n\u00fdggjar vindmyllur settar upp \u00ed Danmark vi\u00f0 samla\u00f0ari effekt upp\u00e1 300 megawatt. Til havs eru eisini settar upp vindmyllur eitt n\u00fa Anholt-lundin upp\u00e1 400 megawatt. Eisini a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum ver\u00f0ur vindorkan n\u00f3gv \u00fatbygd \u00ed hesum \u00e1rum, serliga \u00ed Vesturevropa og \u00ed Kalifornia. \nSinastu \u00e1rini hevur f\u00f8royska elorkufelagi\u00f0 SEV \u00fatbygt elneti\u00f0 vi\u00f0 fleiri vindmyllum, og fyrsta \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing 2015 var elframlei\u00f0slan 19,7 % fr\u00e1 vindi, 53,5 % fr\u00e1 vatni og 26,8 % fr\u00e1 olju.\n\nKeldur \n\nVinnul\u00edv"}
{"id": "28894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3lorka", "title": "S\u00f3lorka", "text": "S\u00f3lorka er orka, sum vit vinna \u00far s\u00f3larlj\u00f3si; s\u00f3lorka er orkan \u00ed lj\u00f3sinum fr\u00e1 s\u00f3lini. Uttanfyri jar\u00f0loftshavi\u00f0 (atmosferuna) er s\u00f3lorkut\u00e6ttleikin umlei\u00f0 1353 kWh/m2. Ein partur av orkuni ver\u00f0ur kasta\u00f0ur aftur av jar\u00f0arinnar lofthavi. \u00cd T\u00f3rshavn er ta\u00f0 tilsvarandi tali\u00f0 1075 kWh/2. S\u00f3lorka kann ver\u00f0a br\u00fakt til upphiting og at gera el. Til upphitingarendam\u00e1l ver\u00f0ur br\u00faktur ein s\u00f3lfangari, og til at gera el ver\u00f0ur br\u00fakt eitt s\u00f3lpanel. S\u00f3lpaneli\u00f0 virkar sum ein spenningskelda, t\u00e1 i\u00f0 lj\u00f3s fellur \u00e1 ta\u00f0. Orkuna \u00ed s\u00f3largeislingini nevna vit s\u00f3lorku, og hon hevur gj\u00f8rt n\u00e6stan allar orkukeldur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini; olja, jar\u00f0gass og kol eru til d\u00f8mis gj\u00f8rd \u00far dey\u00f0um plantum og d\u00fdrum, sum livdu fyri mongum milli\u00f3num \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Var eingin s\u00f3l, hev\u00f0i j\u00f8r\u00f0in veri\u00f0 k\u00f8ld og einki l\u00edv hev\u00f0i veri\u00f0\u00a0\u00e1 henni. S\u00f3lin er grundarlagi\u00f0 fyri \u00f8llum l\u00edvi \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, og eisini grundarlagi\u00f0 fyri vind- vatn- og alduorku. S\u00f3lin er reinasta og n\u00e1tt\u00farligasta orkukeldan. Orkan, vit m\u00f3ttaka fr\u00e1 s\u00f3lini, er \u00e1rliga uml. 15 000 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn samla\u00f0a orkun\u00fdtslan \u00ed heiminum, og 10 fer\u00f0ir st\u00f8rri enn allar goymslur av olju, koli og uran tilsamans.\n\nKeldur \n\nAlisfr\u00f8\u00f0i\nEvnafr\u00f8\u00f0i\nVinnul\u00edv\nVistfr\u00f8\u00f0i\nS\u00f3lin"}
{"id": "28898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heiliv%C3%A1gs%C3%ADdna%C3%B0ur", "title": "Heiliv\u00e1gs\u00eddna\u00f0ur", "text": "Heiliv\u00e1gs\u00eddna\u00f0urin er ein \u00f3gvuliga st\u00f3r \u00eddna\u00f0argrein. Hann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum evnafr\u00f8\u00f0iligur \u00eddna\u00f0ur, t\u00ed at heiliv\u00e1gur ver\u00f0ur gj\u00f8rdur \u00far evnafr\u00f8\u00f0iligum tilfari. Sj\u00e1lv framlei\u00f0slan av tablettum og fl\u00f3tandi medisini er \u00ed grundini ein l\u00edtil partur av heiliv\u00e1gs\u00eddna\u00f0inum. St\u00f8rsta arbei\u00f0i\u00f0 liggur \u00ed gransking og menning. Fyrit\u00f8kurnar n\u00fdta \u00f3meta\u00adliga n\u00f3gvar pengar at finna n\u00fdggj sl\u00f8g av heiliv\u00e1gi, sum kunnu br\u00fakast fyri ymiskar sj\u00fakur, og sum kunnu geva fyrit\u00f8kunum st\u00f3ran vinning. Men gransking og menning av heiliv\u00e1gi tekur langa t\u00ed\u00f0. Ofta kemur als einki burtur\u00far. Ta\u00f0 tekur eisini langa t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn myndugleikarnir g\u00f3\u00f0kenna eitt n\u00fdtt slag av heiliv\u00e1gi. Kanningar og eftirlit \u00ed n\u00f3gv \u00e1r skulu til, \u00e1\u00f0renn heiliv\u00e1gurin kann ver\u00f0a seldur \u00e1 einum apoteki. Heiliv\u00e1gs\u00eddna\u00f0ur er fyrst og fremst at finna \u00ed Vesturevropa og \u00ed USA. Meginparturin av t\u00ed heiliv\u00e1gi, sum ver\u00f0ur mentur og framleiddur, fer til f\u00f3lk \u00ed teimum r\u00edku londunum. \u00cd Evropa og USA er n\u00f3g miki\u00f0 av peningi at gjalda fyri allan heiliv\u00e1gin, sum ver\u00f0ur keyptur vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li, at f\u00f3lk skulu ver\u00f0a lekt. \u00cd f\u00e1t\u00e6ku londunum eru ikki alt\u00ed\u00f0 pengar til heiliv\u00e1g.\n\n\u00cd 27. \u00f8ld f.Kr. mentu kinesarar kannabis (\u201cma\u201d) til heiliv\u00e1g og urtabr\u00fak. Kannabis er eitt evni i\u00f0 enn ver\u00f0a br\u00fakt til heiliv\u00e1g, m.a. \u00ed USA, Norra, \u00cdsrael.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nHeiliv\u00e1gur\n\u00cddna\u00f0ur\nFramlei\u00f0sla\nHeilsa"}
{"id": "28904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1li%C3%B0%20um%20halli%C3%B0%20%C3%A1%20Strandfaraskipum%20Landsins%20%C3%AD%202013", "title": "M\u00e1li\u00f0 um halli\u00f0 \u00e1 Strandfaraskipum Landsins \u00ed 2013", "text": "M\u00e1li\u00f0 um halli\u00f0 \u00e1 Strandfaraskipum Landsins \u00ed 2013 byrja\u00f0i hin 15. desember 2013.\n\nGongdin \u00ed m\u00e1linum\n\nF\u00edggjarstj\u00f3rin sendi ein teldupost til L\u00f8gtingsins F\u00edggjarnevnd \n\nTa\u00f0 byrja\u00f0i sum eitt m\u00e1l um eitt f\u00edggjarligt hall og manglandi j\u00e1ttan \u00e1 Strandfaraskipum Landsins. M\u00e1li\u00f0 byrja\u00f0i vi\u00f0, at Hans Petur Joensen, sum t\u00e1 var f\u00edggjarlei\u00f0ari \u00e1 Strandfaraskipum Landsins, sendi ein teldupost til limirnar \u00ed L\u00f8gtingsins F\u00edggjarnevnd sunnukv\u00f8ldi\u00f0 hin 15. desember 2013, har hann kunna\u00f0i um f\u00edggjarligu st\u00f8\u00f0una \u00e1 Strandfaraskipum Landsins. Hetta gj\u00f8rdi hann uttanum stj\u00f3ran, eftir at lei\u00f0slan hev\u00f0i havt eitt langt samskifti vi\u00f0 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 um manglandi j\u00e1ttan til stovnin. J\u00e1ttanin var 147 milli\u00f3nir \u00ed 2012 og minka\u00f0i til 139 milli\u00f3nir \u00ed 2013. Stovnurin megna\u00f0i ikki at halda j\u00e1ttanina, og 4,4 milli\u00f3nir komu at resta \u00ed j\u00e1ttanini, tvs. at stovnurin kom til at br\u00faka meira enn j\u00e1ttanin loyvdi. \u00cd teldupostinum kunna\u00f0i Hans Petur Joensen m.a. F\u00edggjarnevndina solei\u00f0is: Johan Dahl, landsst\u00fdrisma\u00f0ur, hevur hildi\u00f0 t\u00fd\u00f0andi uppl\u00fdsingum aftur, t\u00e1 hann kunna\u00f0i f\u00edggjarnevndina hj\u00e1 L\u00f8gtinginum um st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 Strandfer\u00f0sluni.\n\nMorgunin eftir var m\u00e1li\u00f0 longu \u00ed f\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0lunum og sama dag f\u00f3r t\u00e1verandi stj\u00f3rin \u00e1 Strandfer\u00f0sluni, Bogi Mortensen, til h\u00fas og bleiv sj\u00fakramelda\u00f0ur \u00ed 3 vikur. \nJohan Dahl v\u00edsti \u00e1k\u00e6runum aftur og seg\u00f0i, at: Skuldsetingarnar hava ikki hald \u00ed veruleikanum. F\u00edggjarstj\u00f3rin leg\u00f0i Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 undir at hava givi\u00f0 honum munnkurv og ste\u00f0ga sparingum, i\u00f0 stovnurin \u00e6tla\u00f0i at fremja fyri at halda j\u00e1ttanina. Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 svara\u00f0i aftur vi\u00f0 at siga, at t\u00f8lini hj\u00e1 stovninum ikki hingu saman, og at ein grannsko\u00f0ari skuldi granska roknskaparhaldi\u00f0. Longu t\u00e1 f\u00edggjarkarmarnir fyri 2013 v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdir \u00ed 2012, v\u00edsti Strandfer\u00f0slan \u00e1, at sparingar m\u00e1ttu til fyri at f\u00e1a alt at hanga saman. F\u00edggjarnevndin ba\u00f0 landsst\u00fdrismannin um eina fr\u00e1grei\u00f0ing, og 6. november 2012 kom uppskot til svar fr\u00e1 Strandfer\u00f0sluni. T\u00e1 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 sendi svari\u00f0 til f\u00edggjarnevndina, var ta\u00f0 munandi stytt. Millum anna\u00f0 var\u00f0 eitt brot, har sparingar upp \u00e1 4,8 milli\u00f3nir kr\u00f3nur ver\u00f0a nevndar, strika\u00f0 og umor\u00f0a\u00f0.\n\nBrot \u00far grein, sum Georg L. Petersen skriva\u00f0i fyri Aktuelt.fo hin 18. desember 2013:\n\n\"Ein m\u00e1na\u00f0 seinni var f\u00edggjarlei\u00f0arin \u00ed samskifti vi\u00f0 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u2013 stj\u00f3rin var sj\u00fakur \u2013 og nevndi, at hann \u00e6tla\u00f0i at bo\u00f0a starvsf\u00f3lkunum fr\u00e1 sparingum. Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 svarar eitt sindur ullint aftur, og helt at ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0a\u00f0i at vera naka\u00f0 \u00f3gvusligt. R\u00e1\u00f0i\u00f0 helt, at Strandfer\u00f0slan hev\u00f0i gloymt, at j\u00e1ttanin til olju var \u00f8kt og at stj\u00f3rin hev\u00f0i sagt, at ein \u00edt\u00f8kilig meir\u00fatrei\u00f0sla upp \u00e1 500.000 kr\u00f3nur kundi kl\u00e1rast innanfyri raksturin. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0, at einki hendi. F\u00edggjarlei\u00f0arin skilti ta\u00f0 sum at hann fekk munnkurv og ikki slapp at seta tilt\u00f8kini \u00ed verk. \u00darsliti\u00f0 er eitt st\u00f3rt hall \u00ed 2013, h\u00f3ast fleiri a\u00f0rar \u201cl\u00e6ttari\u201d sparingar eru settar \u00ed verk. Ta\u00f0 er n\u00e6stan v\u00f3nleyst \u00fat fr\u00e1 skj\u00f8lum og vi\u00f0merkingum at s\u00edggja, hvussu st\u00f3rt ta\u00f0 st\u00f3ra undirskoti\u00f0 er.\n\nSparingarnar gera ongan mun, t\u00ed \u00f3v\u00e6nta\u00f0ar \u00fatrei\u00f0slur gerast tilsvarandi st\u00f8rri. \u00cd einum br\u00e6vi 6. desember \u00ed \u00e1r \u00fatgreinar Strandfer\u00f0slan, hv\u00ed eyka\u00fatrei\u00f0slurnar gj\u00f8rdust 5,6 milli\u00f3nir kr\u00f3nur.\n\nVinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er av t\u00ed sannf\u00f8ring at okkurt m\u00e1 vera gali\u00f0, t\u00ed Strandfer\u00f0slan hevur spart 4 milli\u00f3nir kr\u00f3nur \u00ed olju og hevur havt ein innt\u00f8kuv\u00f8kstur upp \u00e1 1,3 milli\u00f3nir kr\u00f3nur, ella samanlagt 5,3 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. T\u00ed eigur undirskoti\u00f0 ikki at vera meira enn 400.000 kr\u00f3nur, samb\u00e6rt Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num, sum velur at skj\u00f3ta aftur \u00edm\u00f3ti Strandfer\u00f0sluni og \u00f3beinlei\u00f0is leggja stovnin undir ikki at hava skil \u00e1 s\u00ednum vi\u00f0urskiftum.\"\n\nStj\u00f3rin og f\u00edggjarlei\u00f0arin offra\u00f0ir \nHans Johannes \u00e1 Br\u00fagv var settur stj\u00f3ri fyri Strandfer\u00f0sluna, 18. desember 2013, hann handa\u00f0i eina skrivliga \u00e1varing til Hans Petur Joensen 10. januar 2014. Hin 13. januar 2014 f\u00f3r Bogi Mortensen fr\u00e1 sum st\u00f3ri vi\u00f0 fr\u00e1faringaravtalu. Regin I. Jakobsen var\u00f0 settur fyribilsstj\u00f3ri og r\u00f8kti starvi til Hilmar Eliasen var settur sum stj\u00f3ri fr\u00e1 1. juni 2014. Hin 13. august 2014 var\u00f0 Hans Petur Joensen sendur til h\u00fas vi\u00f0 \u00e6tlanarskrivi um upps\u00f8gn og 30. september f\u00f3r hann fr\u00e1 vi\u00f0 fr\u00e1faringaravtalu.\n\nJ\u00f3n Brian Hvidtfeldt skriva\u00f0i m.a. \u00e1 in.fo hin 22. august 2014: \n\n\"T\u00e1 ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 greitt, at j\u00e1ttanin til Strandfer\u00f0sluna fyri 2013 ikki f\u00f3r at halda, bo\u00f0a\u00f0i Hans Petur Joensen \u00ed vetur F\u00edggjarnevndini hj\u00e1 l\u00f8gtinginum fr\u00e1 st\u00f8\u00f0uni \u00e1 stovninum. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi f\u00edggjarlei\u00f0arin uttan um s\u00edn stj\u00f3ra, sum \u00ed kjalarv\u00f8rrinum av m\u00e1linum var\u00f0 sendur til h\u00fas. Grannsko\u00f0a\u00f0i roknskapurin fyri 2013 v\u00edsti seinni eitt undirskot \u00e1 4,4 milli\u00f3nir kr\u00f3nur \u00ed mun til j\u00e1ttanina.\"\n\nJohan Dahl k\u00e6rdur til Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndina \n\nHin 6. mai 2014 skriva\u00f0i kvf.fo, at andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, Tj\u00f3\u00f0veldi, Javna\u00f0arflokkurin, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin og Frams\u00f3kn ynsktu at leggja fram uppskot um mis\u00e1lit m\u00f3ti Johan Dahl, landsst\u00fdrismanni \u00ed vinnum\u00e1lum fyri hansara handfaring av m\u00e1linum um Strandfer\u00f0sluna \u00ed 2013. Men av t\u00ed, at tey ikki v\u00e6nta\u00f0u, at tey fingu meirluta fyri einum mis\u00e1liti, valdu flokkarnir \u00ed sta\u00f0in at k\u00e6ra landsst\u00fdrismannin fyri Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndina fyri emb\u00e6tisf\u00f8rslu hansara \u00ed samband vi\u00f0 m\u00e1li\u00f0 um f\u00edggjarligu vi\u00f0urskiftini \u00e1 Strandfer\u00f0sluni. Ta\u00f0 er vanligt, at Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndin er manna\u00f0 av trimum tinglimum, einum \u00far andst\u00f8\u00f0uni og tveimum \u00far samgonguni. L\u00f8gtingslimirnir i\u00f0 manna\u00f0u nevndina v\u00f3ru: Siri\u00f0 Stenberg, Tj\u00f3\u00f0veldi, sum forkvinna og Eivin Jacobsen, Sambandsflokkurin og Joen Magnus Rasmussen, F\u00f3lkaflokkurin sum limir \u00ed nevndini. Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 og Strandfaraskip Landsins v\u00f3ru bi\u00f0in um at senda nevndini \u00f8ll relevant skj\u00f8l \u00ed m\u00e1linum. Hin 23. juni skriva\u00f0i \u00c1ki Bertholdsen \u00e1 in.fo, at eingin avger\u00f0 f\u00f3r at ver\u00f0a tikin um Johan Dahl fyrrenn \u00e1 heysti 2014, og at ta\u00f0 f\u00f3r at ver\u00f0a dr\u00fagt at kanna, um hann hev\u00f0i broti\u00f0 l\u00f3gina og hildi\u00f0 s\u00ednar skyldur. Hann skriva\u00f0i um k\u00e6runa m.a. solei\u00f0is:\n\n\"\u00cd k\u00e6runi v\u00edsa teir \u00e1, at grannsko\u00f0ararnir hj\u00e1 l\u00f8gtinginum hava \u00e1tala\u00f0 hvassliga, at landsst\u00fdrisma\u00f0urin ikki kunna\u00f0i L\u00f8gtingi\u00f0 ella ba\u00f0 L\u00f8gtingi\u00f0 um eykaj\u00e1ttan, h\u00f3ast hann var vitandi um, at j\u00e1ttanin til stovnin ikki f\u00f3r at halda.\n \nTeir \u00e1tala eisini hvassliga, at Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 ikki gj\u00f8rdi meira fyri at f\u00e1a vi\u00f0urskiftini \u00ed r\u00e6ttlag, t\u00e1 i\u00f0 r\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed oktober 2013 sigur seg ikki hava \u00e1lit \u00e1 t\u00f8lunum fr\u00e1 Strandfaraskipum Landsins, og at r\u00e1\u00f0i\u00f0 h\u00f3ast ta\u00f0 g\u00f3\u00f0kennir greinaroknskapirnar uttan vi\u00f0merkingar.\"\n\nAndst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 Tingi vildu hava landsst\u00fdrism\u00e1lanevndina at taka st\u00f8\u00f0u til hesar fimm spurningarnar:\n Hv\u00f8rt landsst\u00fdrisma\u00f0urin hevur fyrisiti\u00f0 \u00e1 l\u00f3gligan h\u00e1tt.\n Hv\u00f8rt landsst\u00fdrisma\u00f0urin hevur hildi\u00f0 st\u00fdrisskipanarl\u00f3gina.\n Hv\u00f8rt landsst\u00fdrisma\u00f0urin hevur hildi\u00f0 l\u00f3g um landsins j\u00e1ttanarskipan.\n Hv\u00f8rt landsst\u00fdrisma\u00f0urin hevur hildi\u00f0 l\u00f3g um \u00e1byrgd landsst\u00fdrisins.\n Hv\u00f8rt landsst\u00fdrisma\u00f0urin annars hevur r\u00f8kt t\u00e6r skyldur sum \u00e1liggja honum samb\u00e6rt l\u00f3gum og reglum \u00ed fyrisitingini av hesum m\u00e1linum.\n\nUppskot um mis\u00e1lit m\u00f3ti Johan Dahl, landsst\u00fdrismanni \nHin 4. november 2014 l\u00f8gdu andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fram uppskot um mis\u00e1lit m\u00f3ti Johan Dahl, landsst\u00fdrismanni. Uppskoti\u00f0 var\u00f0 felt av samgonguni, t\u00f3 atkv\u00f8ddu 3 f\u00f3lkafloksmenn ikki fyri: J\u00e1kup Mikkelsen atkv\u00f8ddi fyri uppskotinum, Brandur Sandoy og Rodmundur Nielsen atkv\u00f8ddu blankt, 17 atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti, 14 fyri og 2 blankar atkv\u00f8\u00f0ur. Hans Petur var\u00f0 \u00ed 2014 av f\u00f8royskum fj\u00f8lmi\u00f0lum sagdur at vera ein varsk\u00f3gvari, ta\u00f0 sum \u00e1 enskum eitur whistleblower, av t\u00ed at hann bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 um vi\u00f0urskifti \u00e1 s\u00ednum arbei\u00f0spl\u00e1ssi, i\u00f0 hann metti v\u00f3ru ikki \u00ed lagi, eftir at bo\u00f0a\u00f0 var\u00f0 fr\u00e1 \u00e1 r\u00f8ttum sta\u00f0 fer\u00f0 eftir fer\u00f0.\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 Johan Dahl og vi\u00f0ger\u00f0 av uppskoti um mis\u00e1lit \nUndir or\u00f0askiftinum \u00ed L\u00f8gtinginum 4. november 2014 l\u00f8gdu l\u00f8gma\u00f0ur og fleiri av samgongutinglimunum eftir Strandfer\u00f0sluni og s\u00f8gdu, at har var manglandi f\u00edggjarlig st\u00fdring \u00e1 Strandfer\u00f0sluni\u2028 2013, og at ta\u00f0 ikki passa\u00f0i at landsst\u00fdrisma\u00f0urin onki hev\u00f0i gj\u00f8rt. Hetta var sagt sum aftursvar til andst\u00f8\u00f0una, i\u00f0 hev\u00f0i f\u00f8rt fram, at landsst\u00fdrisma\u00f0urin onki hev\u00f0i gj\u00f8rt fyri at minka um halli\u00f0 \u00e1 Strandfer\u00f0sluni og heldur ikki ba\u00f0 um eykaj\u00e1ttan fr\u00e1 L\u00f8gtinginum, h\u00f3ast lei\u00f0slan l\u00edka s\u00ed\u00f0an \u00e1rsbyrjan hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num fr\u00e1, at j\u00e1ttanin \u00e1 139 milli\u00f3nir, sum var skerd vi\u00f0 8 milli\u00f3num \u00ed mun til j\u00e1ttanina 2012, f\u00f3r ikki at halda, uttan so at sparingar v\u00f3ru settar \u00ed verk. Samb\u00e6rt Hans Petur Joensen nokta\u00f0i VMR lei\u00f0sluni \u00e1 Strandfer\u00f0sluni at seta sparingar \u00ed verk. Hetta j\u00e1tta\u00f0i landsst\u00fdrisma\u00f0urin eisini \u00ed Degi og viku, har hann seg\u00f0i, at hann fekk ikki undirt\u00f8ku \u00ed samgonguni fyri at skerja t\u00faratali hj\u00e1 ferjunum og hann fekk heldur ikki undirt\u00f8ku fyri, at seta fer\u00f0ase\u00f0lapr\u00edsirnir upp.\n\nSambandsflokkurin ba\u00f0 um eina fr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 Johan Dahl, \u00e1\u00f0renn uppskoti\u00f0 um mis\u00e1lit m\u00f3ti landsst\u00fdrismanninum kom til vi\u00f0ger\u00f0ar \u00ed L\u00f8gtinginum. \u00cd fr\u00e1grei\u00f0ingini f\u00f8rdi Johan Dahl fram, at ta\u00f0 var manglandi f\u00edggjarlig st\u00fdring \u00e1 Strandfer\u00f0sluni\u2028, og so nevndi hann n\u00f8kur d\u00f8mir um ta\u00f0.\n\nL\u00f8gma\u00f0ur og fleiri av l\u00f8gtingslimunum \u00far samgonguni n\u00fdttu sum h\u00f8vu\u00f0sargument fyri at forsvara Johan Dahl, at landsst\u00fdrisma\u00f0urin ikki hev\u00f0i broti\u00f0 l\u00f3gina um \u00e1byrgd landsst\u00fdrismanna, av t\u00ed at b\u00f3khaldi\u00f0 hj\u00e1 Strandfer\u00f0sluni ikki var dagf\u00f8rt, og at landsst\u00fdrisma\u00f0urin harvi\u00f0 ikki kundi l\u00edta \u00e1 t\u00f8lini, i\u00f0 hann fekk fr\u00e1 stovninum. Lei\u00f0slan \u00e1 Strandfer\u00f0sluni hev\u00f0i ikki m\u00f8gulleika fyri at forsvara seg. Samb\u00e6rt in.fo, f\u00f3r ein av l\u00f8gtingslimunum, Joen Magnus Rasmussen \u00fat um mark, t\u00e1 hann nevndi Hans Petur Joensen vi\u00f0 navni, og nevndi n\u00f8kur vi\u00f0urskifti i\u00f0 v\u00f3ru pers\u00f3nlig og ikki alment og heldur ikki hava veri\u00f0 frammi alment. Hans Petur Joensen skriva\u00f0i eitt br\u00e6v til l\u00f8gtingsformannin og Siri\u00f0 Stenberg, forkvinnu \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini, har hann m.a. seg\u00f0i at: \n\nHetta er \u00f3l\u00f3gligt, t\u00ed hetta er brot \u00e1 tagnarskyldina. Men ta\u00f0 er eisini groft brot \u00e1 r\u00e6ttartrygdina hj\u00e1 landsins borgarum. In.fo skriva\u00f0i um m\u00e1li\u00f0 og skrivar m.a.:\n\nHann t\u00f3k m\u00edn pers\u00f3n fram \u00e1 Tingsins r\u00f8\u00f0arapalli og v\u00edsti til ors\u00f8kina til, at eg skuldi sigast \u00far starvi sum f\u00edggjarlei\u00f0ari \u00e1 Strandfer\u00f0sluni, sigur Hans Petur Joensen. Heilt or\u00f0ar\u00e6tt seg\u00f0i Joen Magnus Rasmussen: \u201dAt Hans Petur Joensen er farin til h\u00fas av heilt \u00f8\u00f0rum ors\u00f8kum og ikki er koyrdur til h\u00fas av landsst\u00fdrismanninum, ta\u00f0 er heilt eitt anna\u00f0 m\u00e1l\".\n\nHans Petur Joensen sigur, at hann skilir n\u00fa, at Joen Magnus Rasmussen hevur fingi\u00f0 innlit \u00ed hansara pers\u00f3nsm\u00e1l \u00e1 Strandfer\u00f0sluni og veit, hvat stendur \u00ed  hoyringsskrivinum um upps\u00f8gn, sum hann fekk fr\u00e1 stj\u00f3ranum.\n- Hetta er eitt skriv, sum er lati\u00f0 m\u00e6r \u00ed tr\u00fana\u00f0i og sum ongant\u00ed\u00f0 hevur fingi\u00f0 virkna\u00f0, t\u00ed eg valdi at gera fr\u00e1faringaravtalu \u00e1\u00f0renn, sigur Hans Petur Joensen.\n\nJohan Dahl seg\u00f0i tingf\u00f3lki/tingf\u00f3lkum fr\u00e1 um pers\u00f3nsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 HPJ \nJoen Magnus Rasmussen vildi ikki uppl\u00fdsa fyri in.fo 7. november 2014, hvar hann hev\u00f0i uppl\u00fdsingarnar um pers\u00f3nsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Hans Petur Joensen fr\u00e1, hann seg\u00f0i at hann var harmur um, at hann hev\u00f0i sagt ta\u00f0, og at ta\u00f0 var betur \u00f3sagt. Sama dag hev\u00f0i \u00fatvarpi\u00f0 hj\u00e1 Kringvarpinum samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Joen Magnus Rasmussen, og t\u00e1 seg\u00f0i hann, at hann hev\u00f0i hoyrt ta\u00f0 fr\u00e1 Johan Dahl landsst\u00fdrismanni. Lansst\u00fdrisma\u00f0urin \u00e1tti t\u00f3 ikki at vita naka\u00f0 um, hvat i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00ed hoyringsskrivinum um upps\u00f8gn til Hans Petur Joensen, fyri ta\u00f0 fyrsta t\u00ed at talan var um pers\u00f3nsm\u00e1l, sum er \u00ed tr\u00fana\u00f0i og millum stj\u00f3ran og starvsf\u00f3lki\u00f0 og fyri ta\u00f0 n\u00e6sta, so kom br\u00e6vi\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 \u00ed gildi, t\u00ed Hans Petur Joensen var\u00f0 ikki uppsagdur men f\u00f3r fr\u00e1 vi\u00f0 fr\u00e1faringaravtalu \u00ed sta\u00f0in.\n\nHin 10. november 2014 hev\u00f0i Kringvarpi\u00f0 samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Hilmar Eliasen, stj\u00f3ra \u00e1 Strandfer\u00f0sluni. Hilmar j\u00e1tta\u00f0i, at hann hev\u00f0i givi\u00f0 landsst\u00fdrismanninum innlit \u00ed pers\u00f3nsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Hans Petur Joensen. Kvf.fo skriva\u00f0i: \n\n\"Stj\u00f3rin \u00e1 Strandfaraskipum Landsins sigur, at hann hevur greitt Johan Dahl, landst\u00fdrismanni \u00ed vinnum\u00e1lum, fr\u00e1, hvat stendur \u00ed hoyringarskrivinum, sum hann hevur givi\u00f0 Hans Peturi Joensen \u00ed sambandi vi\u00f0, at hann skuldi koyrast \u00far starvi sum f\u00edggarligur lei\u00f0ari \u00e1 Strandfer\u00f0sluni. Hann heldur, at ta\u00f0 er n\u00e1tt\u00farligt at kunna landst\u00fdrismannin, t\u00e1 ein so t\u00fddnignarmikil pers\u00f3nur fer fr\u00e1.\n\nHans Petur Joensen heldur, at talan er um, at uppl\u00fdsingar um hann eru latnar fyri at d\u00e1lka s\u00edn pers\u00f3n, og hann kennir seg forfylgdan.\"\n\nJohan Dahl, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnum\u00e1lum, vildi ikki gera samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Kringvarpi\u00f0, var\u00f0 sagt \u00ed t\u00ed\u00f0indunum 10. november 2014 \u00e1 middegi.\n\nKjak av varsk\u00f3gvaraskipan innan ta\u00f0 almenna \n\u00cd 2014 var\u00f0 kjakast um, hv\u00f8rt ta\u00f0 var relevant at seta \u00e1 stovn eina varsk\u00f3gvaraskipan \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed at ta\u00f0 hevur v\u00edst seg at hava sera st\u00f3rar pers\u00f3nligar avlei\u00f0ingar fyri f\u00f3lk, i\u00f0 bo\u00f0a fr\u00e1 um \u00f3reglusemi \u00e1 s\u00ednum arbei\u00f0spl\u00e1ssi. Kringvarp F\u00f8roya vi\u00f0gj\u00f8rdi evni \u00ed sendingini Radarin hin 5. november 2014. Ein av luttakarunum \u00ed kjakinum var Kristina H\u00e1foss, sum er l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og l\u00f8gtingslimur, og sum stutta t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn sendingina hev\u00f0i lagt uppskot fram \u00ed L\u00f8gtinginum um at seta \u00e1 stovn eina varsk\u00f3gvaraskipan \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\n2013\n2014\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8royskur politikkur\nTalufr\u00e6lsi"}
{"id": "28907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edgars%20Rink%C4%93vi%C4%8Ds", "title": "Edgars Rink\u0113vi\u010ds", "text": "Edgars Rink\u0113vi\u010ds (f\u00f8ddur 21. september 1973 \u00ed J\u016brmala) er ein lettiskur politikari og den n\u00faverandi lettiskur uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri. Rink\u0113vi\u010ds hevur fyrr veri\u00f0 limur av Letlands Forsetakancelli og statsskrivari hj\u00e1 t\u00ed lettiska verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Rink\u0113vi\u010ds er fyrrverandi limur av politiska flokkinum Latvijas ce\u013c\u0161.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Edgars Rink\u0113vi\u010ds\n\nLettiskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "28911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjarnorka", "title": "Kjarnorka", "text": "Kjarnorka er ein t\u00fd\u00f0andi orkukelda, fyrst og fremst \u00ed st\u00f3rum londum. \u00cd n\u00f3gvum londum ver\u00f0ur kjarnorka n\u00fdtt, umframt m.a. vatnorku, vindorku og steinrunnin brennievni sum jar\u00f0gass, olju og steinkol. Kjarnorkuverk gera orku, sum ver\u00f0ur til \u00ed reaktorum \u00ed verkinum. Har ver\u00f0a atomkjarnar kloyvdir \u00ed einari ketutilgongd, sum loysir orku. At seta fer\u00f0 \u00e1 hesa tilgongd, sum skapar el, t\u00f8rvar reaktorinum brenni\u00adevni, sum vanliga er uran. Uranm\u00e1lmur ver\u00f0ur h\u00f8gdur \u00ed n\u00e1mum n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed ver\u00f0ini. Millum tey lond, sum \u00fatvinna mest uran\u00adm\u00e1lm, eru Kanada, Niger og Russland. Uranm\u00e1lmur er eisini at finna \u00ed Gr\u00f8nlandi, men enn er st\u00f8\u00f0a ikki tikin til, um hann skal ver\u00f0a h\u00f8gdur. Orkan \u00far s\u00f3lini er kjarnorka, sum er fr\u00edgj\u00f8rd \u00ed fusi\u00f3nstilgongdum.\n\nFyrsta kjarnorkuframlei\u00f0slan av streymi var \u00ed 1951. Oljukreppan fyrst \u00ed sjeyti\u00e1runum var\u00f0 ors\u00f8k til \u00f8kta eftirspurningin eftir kjarnorku. Serliga aftan\u00e1 Three Mile Island-vanlukkuna \u00ed Pennsylvania \u00ed 1979 og Tjernobyl \u00ed 1986, eru f\u00f3lk av sonnum farin at s\u00e1a iva um trygdina vi\u00f0 kjarnorku. Samstundis veksur t\u00f8rvurin \u00e1 orku kring allan heim. T\u00ed eru n\u00f3gv, sum arbei\u00f0a vi\u00f0 at finna fram til n\u00fdggjar orkukeldur, sum kunnu ver\u00f0a endurn\u00fdggja\u00f0ar, og sum ikki elva til \u00fatl\u00e1t. Kjarnorka hevur veri\u00f0 tiki\u00f0 fram sum ein m\u00f8guleiki fyri at minka um CO2-\u00fatl\u00e1ti\u00f0, t\u00ed kjarnorka at s\u00fdna til ikki \u00fatlei\u00f0ir CO2. Ein m\u00e1ti er at n\u00fdta fusi\u00f3nstilgongdir, men t\u00f8knin er \u00f3gvuliga kostna\u00f0armikil og er ikki komin n\u00f3g langt enn. \u00cd einari fusi\u00f3nstilgongd ver\u00f0a atomkjarnar br\u00e6ddir saman \u00ed sta\u00f0in fyri at ver\u00f0a kloyvdir, sum \u00ed einum kjarnorkuverki. Ein annar m\u00e1ti, sum enn er \u00e1 royndarstigi, eru brennikyknur, sum kunnu gera el burtur \u00far hydrogeni.\n\nVandar av kjarnorku \n\nKjarnorka er rein orka, um ikki \u00f3happ ver\u00f0a \u00ed kjarnorkuverkunum. Hendir\u00a0\u00f3happ, kann sonn vanlukka standast av t\u00ed, har n\u00f3gv f\u00f3lk doyggja og arvaeginleikarnir broytast hj\u00e1 teimum, sum unnist l\u00edv. Ta\u00f0 er geislavirkni\u00f0, i\u00f0 er vandamiki\u00f0. Ta\u00f0 er ikki bara til \u00ed kjarnorkuverkunum, men heldur s\u00e6r \u00ed burturkastinum fr\u00e1 hesum verkum \u00ed n\u00f3gv t\u00fasund \u00e1r. T\u00ed er eisini trupulleiki vi\u00f0 burturkastinum fr\u00e1 kjarnorkuverkum. Kjarnorka kann vera vandamikil fyri umhv\u00f8rvi\u00f0 \u00e1 mangan h\u00e1tt. Onkunt\u00ed\u00f0 er ta\u00f0 hent, at ein reaktorur er gingin fyri. T\u00e1 f\u00e1a f\u00f3lk og um\u00adhv\u00f8rvi vandamiki\u00f0 geislavirkni \u00e1 seg. Ta\u00f0 kann krevja n\u00f3gv mannal\u00edv og gera, at eingin aftur kann b\u00fagva har \u00ed n\u00e1nd. \u00c1lvar\u00adsamasta kjarn\u00adorkuvan\u00adlukkan var \u00ed 1986 \u00ed Tjernobyl \u00ed Ukraina. \u00cd sambandi vi\u00f0 ein jar\u00f0skj\u00e1lvta \u00ed Japan \u00ed 2011 fekk kjarnorkuverki\u00f0 \u00ed Fukushima st\u00f3ran ska\u00f0a, og ta\u00f0 elvdi til eina umhv\u00f8rvisvanlukku. T\u00e1 i\u00f0 el ver\u00f0ur gj\u00f8rt \u00e1 kjarnorkuverkum, skal beinast fyri geislavirknum burturkasti. Tilfari\u00f0 er vandamiki\u00f0 \u00ed fleiri t\u00fasund \u00e1r. T\u00ed m\u00e1 ta\u00f0 ver\u00f0a goymt solei\u00f0is, at ta\u00f0 ikki kemur \u00ed samband vi\u00f0 menniskju, vind ella vatn. Tey, sum arbei\u00f0a vi\u00f0 at h\u00f8gga uranm\u00e1lm \u00ed n\u00e1munum, eru \u00ed vanda fyri geislavirkni, og ta\u00f0 er somulei\u00f0is ska\u00f0iligt fyri umhv\u00f8rvi\u00f0 har. Vandarnir \u00ed sambandi vi\u00f0 kjarnorku hava elvt til, at fleiri lond hava gj\u00f8rt av at lata s\u00edni kjarnorkuverk aftur so vi\u00f0 og vi\u00f0. Japan \u00e6tlar at steingja ta\u00f0 seinasta kjarnorkuverki\u00f0 \u00ed 2040, og T\u00fdskland \u00e6tlar at gevast vi\u00f0 kjarnorku \u00ed 2022. Men ta\u00f0 er ikki vist, at ta\u00f0 fer at bera til, t\u00ed enn er \u00f3vist, hva\u00f0an orkan so skal koma. \u00cd Sv\u00f8r\u00edki f\u00f3ru tey undir at lata kjarn\u00adorkuverk aftur, men g\u00f3vust vi\u00f0 t\u00ed, og enn er eingin endalig avger\u00f0 tikin har.\n\nTjernobyl vanlukkan \n\nTann 26. apr\u00edl \u00ed 1986 hendi \u00e1lvarsamasta kjarnorkuvanlukka, sum nakrant\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0. Ta\u00f0 var \u00ed Tjernobyl \u00ed Ukraina. Ein reaktorur \u00e1 kjarnorkuverkinum sprongdist. Eldur kom \u00ed, og geislavirkin evni v\u00f3r\u00f0u f\u00f8rd vi\u00f0 vindinum inn yvir st\u00f3rar partar av Evropa; eisini til F\u00f8roya. Tey londini, sum v\u00f3r\u00f0u har\u00f0ast rakt, v\u00f3ru Hv\u00edtarussland, Ukraina, P\u00f3lland og Finnland. B\u00f8ur, \u00e1ir og v\u00f8tn v\u00f3r\u00f0u eitra\u00f0. Framvegis er ov n\u00f3gv geislavirkni \u00ed hesum \u00f8kjum. Eingin veit, hvussu n\u00f3gv f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv av sj\u00e1lvari vanlukkuni. Men minst 7000 av teimum, sum arbeiddu vi\u00f0 at ste\u00f0ga vanlukkuni og for\u00f0a fyri enn enn verri fylgjum, eru dey\u00f0 av geisling ella av sj\u00fakum, sum geislingin seinni hevur elvt til. N\u00f3gv b\u00f8rn hava fingi\u00f0 brek og sj\u00fakur av geislavirkni. Og ta\u00f0 fer ikki at bera til at b\u00fagva \u00ed b\u00fdum og bygdum har \u00e1 lei\u00f0 \u00ed hundra\u00f0tals \u00e1r, t\u00ed at geislavirkni\u00f0 er so n\u00f3gv.\n\nElorkuframlei\u00f0sla vi\u00f0 kjarnorkuverkum \n\n32 lond hava framleitt elorku vi\u00f0 kjarnorkureaktorum. Vanliga ver\u00f0a kjarnorkuverk gj\u00f8rd til st\u00f3r lond vi\u00f0 n\u00f3g g\u00f3\u00f0um landafr\u00f8\u00f0iligum umst\u00f8\u00f0um til kjarnorkuverk vi\u00f0 h\u00f8gum f\u00f3lkatali. Kjarnorka \u00fatvegar umlei\u00f0 17 % av allari elorkuni \u00ed heiminum. Ta\u00f0 eru yvir 400 kjarnorkuverk \u00ed heiminum; 100 av \u00f8llum kjarnorkuverkunum \u00ed heiminum eru \u00ed USA. \u00cd USA ver\u00f0a 19,4 % av samla\u00f0au elorkuni framleidd vi\u00f0 kjarnorku. \u00cd USA eru flestu kjarnorkuverk \u00ed heim\u00adinum, men kortini ver\u00f0a bara 19 & av elorkuni \u00ed landinum gj\u00f8rd vi\u00f0 kjarnorku. Ikki \u00f8ll lond eru \u00e1huga\u00f0 \u00ed at f\u00e1a s\u00e6r kjarnorkuverk. \u00cd Danmark og Noregi eru til d\u00f8mis eingi kjarnorkuverk. Frakland er ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed Evropa, sum hevur flestu kjarnorkuverk. 73,3 % av elorkuni \u00ed Fraklandi \u00ed 2013 stava fr\u00e1 kjarnorku. \u00cd Sv\u00f8r\u00edki eru tr\u00fd kjarnorkuverk, og tey gera umlei\u00f0 helvtina av svensku elorkuni. \u00cd Finnlandi eru tvey kjarnorkuverk, og Finnland er eitt av teimum f\u00e1u londunum, sum framvegis \u00fatbyggir kjarnorkuna.\n\nHagt\u00f8l\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar\n\nAlisfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28913", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Petur%20Joensen", "title": "Hans Petur Joensen", "text": "Hans Petur Joensen (skrivast Hans Peter Joensen, f\u00f8ddur 1961 \u00ed Havn) er f\u00f8royingur, uppvaksin \u00ed Havn, b\u00fasitandi \u00ed V\u00e1gi. Hann er \u00fatb\u00fagvin HA og HD fr\u00e1 Copenhagen Business School og \u00c5rhus Handelsh\u00f8jskole. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed \u00c5rhus \u00ed samband vi\u00f0 lesna\u00f0in mitt \u00ed 1980-\u00e1runum og \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1990-\u00e1runum og fyrst \u00ed 2000-\u00e1runum. \u00cd Keypmannahavn var hann \u00ed starvi \u00ed umsitingini \u00e1 K\u00f8benhavns Universitet fr\u00e1 1992 til 2000, s\u00ed\u00f0an var hann \u00ed starvi hj\u00e1 rei\u00f0arafyrit\u00f8kuni J. Lauritsen til januar 2003, t\u00e1 hann flutti til F\u00f8roya, har hann var\u00f0 settur sum f\u00edggjarlei\u00f0iari \u00e1 F\u00f8roya Gjaldstovu. Hann var \u00ed t\u00ed starvinum til hann \u00ed 2007 fekk starv sum f\u00edggjarlei\u00f0ari \u00e1 Strandfaraskipum Landsins. \u00cd januar/februar \u00e1ri\u00f0 eftir, \u00ed 2008, flutti stovnurin \u00far Havnini til Tv\u00f8royrar.\n\nM\u00e1li\u00f0 um Strandfer\u00f0sluna og manglandi j\u00e1ttan \u00ed 2013\n\nHans Petur Joensen gj\u00f8rdi eitt whistleblow \nHans Petur Joensen var\u00f0 umr\u00f8ddur \u00ed f\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0lunum \u00ed desember 2013 og \u00ed 2014, t\u00e1 hann var \u00ed starvi sum f\u00edggjarlei\u00f0ari \u00e1 Strandfaraskipum Landsins og valdi at fara uttanum stj\u00f3ran hj\u00e1 s\u00e6r, og sendi teldupost beinlei\u00f0is til F\u00edggjarnevnd L\u00f8gtingsins hin 15. desember 2013 og bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at j\u00e1ttanin til Strandfaraskip Landsins var ov l\u00e1g og ikki f\u00f3r at halda, har mangla\u00f0u 4,4 millionir \u00ed, og at landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed vinnum\u00e1lum, Johan Dahl, vildi ikki bi\u00f0ja um eykaj\u00e1ttan. Dagin eftir, t\u00e1 i\u00f0 \u00fatvarpi\u00f0 umr\u00f8ddi m\u00e1li\u00f0, bleiv t\u00e1verandi stj\u00f3rin, Bogi Mortensen, sj\u00fakramelda\u00f0ur og nakrar dagar seinni var Hans Johannes \u00e1 Br\u00fagv settur sum fyribils stj\u00f3ri. Hesin handa\u00f0i Hans Peturi eitt \u00e1varingarskriv, av t\u00ed at hann hev\u00f0i sent teldupostin til F\u00edggjarnevndina. Tann 13. januar 2014 f\u00f3r Bogi Mortensen fr\u00e1 sum stj\u00f3ri. Sjey m\u00e1na\u00f0ar seinni, hin 13. august 2014 var\u00f0 Hans Petur Joensen sendur til h\u00fas vi\u00f0 hoyringsskrivi um upps\u00f8gn, br\u00e6vi\u00f0 var\u00f0 handa\u00f0 av stj\u00f3ranum, Hilmar Eliasen. Hin 1. oktober 2014 var\u00f0 fr\u00e1faringaravtala gj\u00f8rd millum Hans Petur Joensen og Strandfaraskip Landsins.\n\nUppskot um mis\u00e1lit m\u00f3ti Johan Dahl, landsst\u00fdrismanni \nHin 4. november 2014 l\u00f8gdu andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fram uppskot um mis\u00e1lit m\u00f3ti Johan Dahl, landsst\u00fdrismanni. Uppskoti\u00f0 var\u00f0 felt av samgonguni, t\u00f3 atkv\u00f8ddu 3 f\u00f3lkafloksmenn ikki fyri: J\u00e1kup Mikkelsen atkv\u00f8ddi fyri uppskotinum, Brandur Sandoy og Rodmundur Nielsen atkv\u00f8ddu blankt, 17 atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti, 14 fyri og 2 blankar atkv\u00f8\u00f0ur. Hans Petur var\u00f0 \u00ed 2014 av f\u00f8royskum fj\u00f8lmi\u00f0lum sagdur at vera ein varsk\u00f3gvari, ta\u00f0 sum \u00e1 enskum eitur whistleblower, av t\u00ed at hann bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 um vi\u00f0urskifti \u00e1 s\u00ednum arbei\u00f0spl\u00e1ssi, i\u00f0 hann metti v\u00f3ru ikki \u00ed lagi, eftir at bo\u00f0a\u00f0 var\u00f0 fr\u00e1 \u00e1 r\u00f8ttum sta\u00f0 fer\u00f0 eftir fer\u00f0.\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 Johan Dahl - HPJ spiltur \u00fat \u00ed fr\u00e1grei\u00f0ingini og av l\u00f8gmanni og samgongutinglimum \nUndir or\u00f0askiftinum \u00ed L\u00f8gtinginum 4. november 2014 l\u00f8gdu l\u00f8gma\u00f0ur og fleiri av samgongutinglimunum eftir Strandfer\u00f0sluni og s\u00f8gdu, at har var manglandi f\u00edggjarlig st\u00fdring \u00e1 Strandfer\u00f0sluni\u2028 2013, og at ta\u00f0 ikki passa\u00f0i at landsst\u00fdrisma\u00f0urin onki hev\u00f0i gj\u00f8rt. Hetta var sagt sum aftursvar til andst\u00f8\u00f0una, i\u00f0 hev\u00f0i f\u00f8rt fram, at landsst\u00fdrisma\u00f0urin onki hev\u00f0i gj\u00f8rt fyri at minka um halli\u00f0 \u00e1 Strandfer\u00f0sluni og heldur ikki ba\u00f0 um eykaj\u00e1ttan fr\u00e1 L\u00f8gtinginum, h\u00f3ast lei\u00f0slan l\u00edka s\u00ed\u00f0an \u00e1rsbyrjan hev\u00f0i bo\u00f0a\u00f0 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num fr\u00e1, at j\u00e1ttanin \u00e1 139 milli\u00f3nir, sum var skerd vi\u00f0 8 milli\u00f3num \u00ed mun til j\u00e1ttanina 2012, f\u00f3r ikki at halda, uttan so at sparingar v\u00f3ru settar \u00ed verk. Samb\u00e6rt Hans Petur Joensen nokta\u00f0i VMR lei\u00f0sluni \u00e1 Strandfer\u00f0sluni at seta sparingar \u00ed verk. Hetta j\u00e1tta\u00f0i landsst\u00fdrisma\u00f0urin eisini \u00ed Degi og viku, har hann seg\u00f0i, at hann fekk ikki undirt\u00f8ku \u00ed samgonguni fyri at skerja t\u00faratali hj\u00e1 ferjunum og hann fekk heldur ikki undirt\u00f8ku fyri, at seta fer\u00f0ase\u00f0lapr\u00edsirnir upp.\n\nSambandsflokkurin ba\u00f0 um eina fr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 Johan Dahl, \u00e1\u00f0renn uppskoti\u00f0 um mis\u00e1lit m\u00f3ti landsst\u00fdrismanninum kom til vi\u00f0ger\u00f0ar \u00ed L\u00f8gtinginum. \u00cd fr\u00e1grei\u00f0ingini f\u00f8rdi Johan Dahl fram, at ta\u00f0 var manglandi f\u00edggjarlig st\u00fdring \u00e1 Strandfer\u00f0sluni\u2028, og so nevndi hann n\u00f8kur d\u00f8mir um ta\u00f0.\n\nL\u00f8gma\u00f0ur og fleiri av l\u00f8gtingslimunum \u00far samgonguni n\u00fdttu sum h\u00f8vu\u00f0sargument fyri at forsvara Johan Dahl, at landsst\u00fdrisma\u00f0urin ikki hev\u00f0i broti\u00f0 l\u00f3gina um \u00e1byrgd landsst\u00fdrismanna, av t\u00ed at b\u00f3khaldi\u00f0 hj\u00e1 Strandfer\u00f0sluni ikki var dagf\u00f8rt, og at landsst\u00fdrisma\u00f0urin harvi\u00f0 ikki kundi l\u00edta \u00e1 t\u00f8lini, i\u00f0 hann fekk fr\u00e1 stovninum. Lei\u00f0slan \u00e1 Strandfer\u00f0sluni hev\u00f0i ikki m\u00f8gulleika fyri at forsvara seg. Samb\u00e6rt in.fo, f\u00f3r ein av l\u00f8gtingslimunum, Joen Magnus Rasmussen \u00fat um mark, t\u00e1 hann nevndi Hans Petur Joensen vi\u00f0 navni, og nevndi n\u00f8kur vi\u00f0urskifti i\u00f0 v\u00f3ru pers\u00f3nlig og ikki alment og heldur ikki hava veri\u00f0 frammi alment. Hans Petur Joensen skriva\u00f0i eitt br\u00e6v til l\u00f8gtingsformannin og Siri\u00f0 Stenber, forkvinnu \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini, har hann m.a. seg\u00f0i at: \n\nHetta er \u00f3l\u00f3gligt, t\u00ed hetta er brot \u00e1 tagnarskyldina. Men ta\u00f0 er eisini groft brot \u00e1 r\u00e6ttartrygdina hj\u00e1 landsins borgarum. In.fo skriva\u00f0i um m\u00e1li\u00f0 og skrivar m.a.:\n\nHann t\u00f3k m\u00edn pers\u00f3n fram \u00e1 Tingsins r\u00f8\u00f0arapalli og v\u00edsti til ors\u00f8kina til, at eg skuldi sigast \u00far starvi sum f\u00edggjarlei\u00f0ari \u00e1 Strandfer\u00f0sluni, sigur Hans Petur Joensen. Heilt or\u00f0ar\u00e6tt seg\u00f0i Joen Magnus Rasmussen: \u201dAt Hans Petur Joensen er farin til h\u00fas av heilt \u00f8\u00f0rum ors\u00f8kum og ikki er koyrdur til h\u00fas av landsst\u00fdrismanninum, ta\u00f0 er heilt eitt anna\u00f0 m\u00e1l\".\n\nHans Petur Joensen sigur, at hann skilir n\u00fa, at Joen Magnus Rasmussen hevur fingi\u00f0 innlit \u00ed hansara pers\u00f3nsm\u00e1l \u00e1 Strandfer\u00f0sluni og veit, hvat stendur \u00ed  hoyringsskrivinum um upps\u00f8gn, sum hann fekk fr\u00e1 stj\u00f3ranum.\n- Hetta er eitt skriv, sum er lati\u00f0 m\u00e6r \u00ed tr\u00fana\u00f0i og sum ongant\u00ed\u00f0 hevur fingi\u00f0 virkna\u00f0, t\u00ed eg valdi at gera fr\u00e1faringaravtalu \u00e1\u00f0renn, sigur Hans Petur Joensen.\n\nJohan Dahl seg\u00f0i tingf\u00f3lki/tingf\u00f3lkum fr\u00e1 um pers\u00f3nsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 HPJ \nJoen Magnus Rasmussen vildi ikki uppl\u00fdsa fyri in.fo 7. november 2014, hvar hann hev\u00f0i uppl\u00fdsingarnar um pers\u00f3nsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Hans Petur Joensen fr\u00e1, hann seg\u00f0i at hann var harmur um, at hann hev\u00f0i sagt ta\u00f0, og at ta\u00f0 var betur \u00f3sagt. Sama dag hev\u00f0i \u00fatvarpi\u00f0 hj\u00e1 Kringvarpinum samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Joen Magnus Rasmussen, og t\u00e1 seg\u00f0i hann, at hann hev\u00f0i hoyrt ta\u00f0 fr\u00e1 Johan Dahl landsst\u00fdrismanni. Lansst\u00fdrisma\u00f0urin \u00e1tti t\u00f3 ikki at vita naka\u00f0 um, hvat i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00ed hoyringsskrivinum um upps\u00f8gn til Hans Petur Joensen, fyri ta\u00f0 fyrsta t\u00ed at talan var um pers\u00f3nsm\u00e1l, sum er \u00ed tr\u00fana\u00f0i og millum stj\u00f3ran og starvsf\u00f3lki\u00f0 og fyri ta\u00f0 n\u00e6sta, so kom br\u00e6vi\u00f0 ongant\u00ed\u00f0 \u00ed gildi, t\u00ed Hans Petur Joensen var\u00f0 ikki uppsagdur men f\u00f3r fr\u00e1 vi\u00f0 fr\u00e1faringaravtalu \u00ed sta\u00f0in.\n\nHin 10. november 2014 hev\u00f0i Kringvarpi\u00f0 samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Hilmar Eliasen, stj\u00f3ra \u00e1 Strandfer\u00f0sluni. Hilmar j\u00e1tta\u00f0i, at hann hev\u00f0i givi\u00f0 landsst\u00fdrismanninum innlit \u00ed pers\u00f3nsm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Hans Petur Joensen. Kvf.fo skriva\u00f0i: \n\n\"Stj\u00f3rin \u00e1 Strandfaraskipum Landsins sigur, at hann hevur greitt Johan Dahl, landst\u00fdrismanni \u00ed vinnum\u00e1lum, fr\u00e1, hvat stendur \u00ed hoyringarskrivinum, sum hann hevur givi\u00f0 Hans Peturi Joensen \u00ed sambandi vi\u00f0, at hann skuldi koyrast \u00far starvi sum f\u00edggarligur lei\u00f0ari \u00e1 Strandfer\u00f0sluni. Hann heldur, at ta\u00f0 er n\u00e1tt\u00farligt at kunna landst\u00fdrismannin, t\u00e1 ein so t\u00fddnignarmikil pers\u00f3nur fer fr\u00e1.\n\nHans Petur Joensen heldur, at talan er um, at uppl\u00fdsingar um hann eru latnar fyri at d\u00e1lka s\u00edn pers\u00f3n, og hann kennir seg forfylgdan.\"\n\nJohan Dahl, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed vinnum\u00e1lum, vildi ikki gera samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Kringvarpi\u00f0, var\u00f0 sagt \u00ed t\u00ed\u00f0indunum 10. november 2014 \u00e1 middegi.\n\nKjak av varsk\u00f3gvaraskipan innan ta\u00f0 almenna \n\u00cd 2014 var\u00f0 kjakast um, hv\u00f8rt ta\u00f0 var relevant at seta \u00e1 stovn eina varsk\u00f3gvaraskipan \u00ed F\u00f8royum, t\u00ed at ta\u00f0 hevur v\u00edst seg at hava sera st\u00f3rar avlei\u00f0ingar fyri f\u00f3lk, i\u00f0 bo\u00f0a fr\u00e1 um \u00f3reglusemi \u00e1 s\u00ednum arbei\u00f0spl\u00e1ssi. Kringvarp F\u00f8roya vi\u00f0gj\u00f8rdi evni \u00ed sendingini Radarin hin 5. november 2014. Ein av luttakarunum \u00ed kjakinum var Kristina H\u00e1foss, sum er l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og l\u00f8gtingslimur, og sum stutta t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn sendingina hev\u00f0i lagt uppskot fram \u00ed L\u00f8gtinginum um at seta \u00e1 stovn eina varsk\u00f3gvaraskipan \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini \nM\u00e1li\u00f0 um halli\u00f0 \u00e1 Strandfaraskipum Landsins \u00ed 2013\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nVarsk\u00f3gvarar\nHavnaf\u00f3lk\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "28916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatnorka", "title": "Vatnorka", "text": "Vatnorka er bundin at \u00e1um. Summi orkuverk eru \u00ed h\u00f8gum fjallalendi. Har er vatnn\u00f8gdin vanliga l\u00edtil, men falli\u00f0 er st\u00f3rt. Onnur kraftverk eru \u00e1 l\u00e6gri ella sl\u00e6ttari lendi. T\u00e1 ver\u00f0ur falli\u00f0 l\u00edti\u00f0, men vatnn\u00f8gdirnar kunnu vera st\u00f3rar. D\u00f8mi um fyrra slagi\u00f0 kenda vit \u00far m.a. Alpunum, Noregi, Klettafj\u00f8llunum og hi\u00f0ani \u00far F\u00f8royum. Hitt slagi\u00f0 er vanligt vi\u00f0 Colorado, Volga og Volta. Vi\u00f0 \u00e1irnar eru gj\u00f8rdar byrgingar, so at at har ver\u00f0a heil v\u00f8tn, summi st\u00f3r, onnur sm\u00e6rri. \u00c1 henda h\u00e1tt f\u00e6st eitt sindur meira fall, og vatn kann ver\u00f0a savna\u00f0 at n\u00fdta \u00ed turki. Vatnorka gevur b\u00edligt ravmagn. T\u00ed dregur hon at s\u00e6r elektrokemiskan \u00eddna\u00f0 - serliga til\u00edkan, i\u00f0 t\u00f8rvar evnafr\u00f8\u00f0iligar tilgongdir, sum n\u00fdta n\u00f3gva orku. Menniskjur hava n\u00fdtt vatnorku \u00ed st\u00edvliga 2000 \u00e1r. Vatni\u00f0 fekk vatnmyllu at mala \u00ed gomlum d\u00f8gum. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ver\u00f0ur ravmagn gj\u00f8rt \u00ed st\u00f3ru vatnorkuverkum. Orkuverki\u00f0 er t\u00ed\u00f0um h\u00f8gt \u00ed betongbyrging, sum byrgir fyri vatni. Vatni\u00f0 rennur \u00edgj\u00f8gnum r\u00f8r inni \u00ed byrgingini og setur fer\u00f0 \u00e1 tyrlar. Teir mala og f\u00e1a fer\u00f0 \u00e1 ravgerar, i\u00f0 gera ravmagn. Vatnorkuverk d\u00e1lka ikki og n\u00fdta eingi r\u00e1evni, i\u00f0 eru minkandi. Sj\u00e1lv byrgingin kann t\u00f3 hava \u00f3hepna \u00e1virkan \u00e1 n\u00e1tt\u00faruna.\n\nVatnorka er at gera n\u00fdtslu av t\u00ed m\u00e1tti, vatni\u00f0 inniheldur - st\u00f8\u00f0uorka. M\u00e1tturin, i\u00f0 vatni\u00f0 kann fremja, er tongdur at h\u00e6ddini, ha\u00f0ani ta\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0. Skulu vit framlei\u00f0a 1 kWh, mugu vit lata 1000 litrar av vatni renna \u00far 367 metra h\u00e6dd \u00edgj\u00f8gnum eina maskinu, i\u00f0 broytir ta\u00f0 til ravmagn. T\u00e1 er tap \u00e1 lei\u00f0ini hj\u00e1 vatninum og \u00ed maskinuni ikki \u00edrokna\u00f0, men t\u00ed slepst ikki undan. H\u00e6gri vit taka vatni, minni vatnn\u00f8gd skal til fyri at framlei\u00f0a hv\u00f8nn kWh. St\u00f8rri vatnn\u00f8gd krevst, l\u00e6gri vit taka vatni\u00f0. \u00cd fleiri hundra\u00f0 \u00e1r hava menniskjuni gagnn\u00fdtt orkuna \u00far rennandi vatni. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum stava um lei\u00f0 16 prosent av allari el-orku \u00ed heiminum fr\u00e1 vatnorku. Vatnorka ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed n\u00e6stan \u00f8llum londum \u00ed ver\u00f0ini. Vanliga ver\u00f0a vatnorkuverk bygd \u00ed st\u00f3rum \u00e1um. Fyri at f\u00e1a so n\u00f3gv vatn sum gj\u00f8rligt at fossa gj\u00f8gnum orkuverki\u00f0, ver\u00f0ur vatni\u00f0 savna\u00f0 \u00ed st\u00f3rum byrgingum. Byrgingarnar eru sam\u00adstundis vatngoymslur, solei\u00f0is at ta\u00f0 ber til at f\u00e1a vatn til vatnorkuverkini allar t\u00ed\u00f0ir \u00e1 \u00e1rinum, eisini t\u00e1 i\u00f0 turkur er. Vatni\u00f0 ver\u00f0ur leitt gj\u00f8gnum r\u00f8r \u00far byrgingini inn \u00e1 vatn\u00ad orkuverki\u00f0, har ta\u00f0 f\u00e6r eina turbinu at mala vi\u00f0 n\u00f3gvari fer\u00f0. Turbinan dregur ein generator, sum ger el. Tess meiri vatn rennur gj\u00f8gnum turbinurnar, og tess h\u00e6gri fallh\u00e6ddin er, tess meiri orka er \u00ed t\u00ed streymandi vatninum, og tess meiri el ver\u00f0ur framleitt. Streymurin ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0an f\u00f8rdur kring landi\u00f0 gj\u00f8gnum leidningar \u00ed elnetinum.\n\nS\u00f3l, vindur, aldur og rennandi vatn eru varandi orkukeldur, sum alla t\u00ed\u00f0ina ver\u00f0a endurn\u00fdggja\u00f0ar. T\u00e6r eru \u00ed einari varandi ringr\u00e1s, sum ver\u00f0ur rikin av s\u00f3lini.\n\nVatnorka \u00ed F\u00f8royum \n\n\u00cd F\u00f8royum stavar umlei\u00f0 ein tri\u00f0ingur av elframlei\u00f0sluni fr\u00e1 vatnorku. Ta\u00f0 broytist eitt sindur eftir \u00e1rst\u00ed\u00f0ini.   Elveitingin \u00ed F\u00f8royum er \u00ed einari einkarr\u00e6ttarl\u00edknandi st\u00f8\u00f0u. Interkommunali felagsskapurin SEV eigur og rekur f\u00f8royska elkervi\u00f0 og stendur fyri umlei\u00f0 98 % av elframlei\u00f0sluni. Tey \u00edrestandi umlei\u00f0 2 % ver\u00f0a framleidd \u00far vindorku av Sp/f R\u00f8kt. SEV hevur einkarr\u00e6tt at n\u00fdta vatnkraftina til elmegi. Framlei\u00f0slan fr\u00e1 varandi orkukeldum (vatn- og vindorkan) v\u00f3ru umlei\u00f0 39 % av samla\u00f0u el-framlei\u00f0sluni \u00ed 2009 og 29 % \u00ed 2010. Tey st\u00f3ru vatnorkuverkini \u00ed F\u00f8royum er \u00ed Vestmanna og \u00e1 Ei\u00f0i, og sm\u00e1 vatnorkuverk eru \u00e1 Strond \u00ed Bor\u00f0oynni og \u00ed Botni \u00ed Su\u00f0uroy. Her ver\u00f0ur vatni\u00f0 \u00ed \u00e1unum savna\u00f0 \u00ed byrgingar, ha\u00f0an ta\u00f0 rennur gj\u00f8gnum r\u00f8r oman til orkuverkini. Hesi seinastu \u00e1rini er vatnorkan n\u00f3gv \u00fatbygd. Ta\u00f0 eru tey, sum halda, at vatnorkan \u00ed ver\u00f0ini \u00e1tti at veri\u00f0 \u00fatbygd enn meira og enn skj\u00f3tari. Tey meta, at vatnorka er ein orkukelda, sum er g\u00f3\u00f0 fyri umhv\u00f8rvi\u00f0, t\u00ed her er einki \u00fatl\u00e1t av ska\u00f0iligum evnum \u00ed luftina. Onnur halda haraftur\u00edm\u00f3ti, at n\u00e1tt\u00faran ver\u00f0ur oy\u00f0il\u00f8gd \u00ed teimum \u00f8kjum, har vatnorka ver\u00f0ur \u00fatbygd. Vatngoymslurnar kunnu vera fleiri hundra\u00f0 kilometrar langar, og st\u00f3r \u00f8ki ver\u00f0a l\u00f8gd undir vatn.\n\nVatnorka hevur eisini veri\u00f0 n\u00fdtt \u00ed F\u00f8royum \u00e1\u00f0ur. \u00cd flest \u00f8llum bygdum hevur \u00f3iva\u00f0 veri\u00f0 ein vatnmylla, har korni\u00f0 var\u00f0 mali\u00f0. Enn eru nakrar teirra til skjals, og eisini hava veri\u00f0 nakrar verksmi\u00f0jur, i\u00f0 hava n\u00fdtt vatn til at f\u00e1a vinnut\u00f3lini til at mala. Tvey vatnorkuverk v\u00f3r\u00f0u bygd, \u00e1\u00f0renn SEV byrja\u00f0i. V\u00e1gs kommuna bygdi vatnorkuverk \u00ed Botni \u00ed 1921, i\u00f0 frammleiddi ravmagn til V\u00e1gs. Klaksv\u00edkar kommuna bygdi vatnorkuverk nor\u00f0uri \u00e1 Strond \u00ed 1931, i\u00f0 frammleiddi ravmagn til Klaksv\u00edkar. \u00cd dag eru hesi b\u00e6\u00f0i verk n\u00f3gv broytt og vor\u00f0in partur av SEV. SEV hevur bygt tr\u00fd vatnorkuverk \u00ed Vestmanna og eitt sunnanfyri Ei\u00f0i.\n\nFramlei\u00f0slulond\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nEvnafr\u00f8\u00f0i\nAlisfr\u00f8\u00f0i\nVatn"}
{"id": "28917", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0gar%C3%B0ar", "title": "Tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ar", "text": "Tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ar er ein vanligur m\u00e1ti at var\u00f0veita eitt vir\u00f0ismiki\u00f0 n\u00e1tt\u00faruumhv\u00f8rvi og mentanarumhv\u00f8rvi. Ta\u00f0 er eitt \u00f8ki, sum er fri\u00f0a\u00f0, so at n\u00e1tt\u00faruvir\u00f0i ella mentanarlig vir\u00f0i kunnu ver\u00f0a vard. Sum oftast hava \u00f8ll atgongd til ein tj\u00f3\u00f0gar\u00f0, men reglur eru fyri, hvat er loyvt ella ikki loyvt at gera har. Reglurnar eru \u00f3gvuliga ymiskar fr\u00e1 einum tj\u00f3\u00f0gar\u00f0i til annan, og \u00far einum landi \u00ed anna\u00f0. Fyrsti tj\u00f3\u00f0gar\u00f0urin \u00ed ver\u00f0ini var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed Wyoming \u00ed 1872 - Yellowstone National Park. \u00cd Nor\u00f0urlondum kom tann fyrsti tj\u00f3\u00f0gar\u00f0urin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 1909; har eru n\u00fa til samans 29 tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ar. \u00cd Finnlandi eru 35 tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ar, \u00ed Noregi eru 37, \u00ed Danmark eru 5, og \u00ed \u00cdslandi eru 3. Tann st\u00f8rsti tj\u00f3\u00f0gar\u00f0urin \u00ed ver\u00f0ini er \u00ed Gr\u00f8nlandi. \u00cd F\u00f8royum er eingin tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ur enn, men ta\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 um at gera tj\u00f3\u00f0gar\u00f0 \u00ed Hvannhaga og \u00ed Koltri. Koltursb\u00f3ndin saman vi\u00f0 B\u00fana\u00f0arstovuni og landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed b\u00fana\u00f0arm\u00e1lum setti fram uppskot um at gera tj\u00f3\u00f0gar\u00f0 \u00ed Koltri. B\u00fana\u00f0arstovan fyrisitur alla almenna j\u00f8r\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 ikki er fyrisitin ella skr\u00e1sett sum ogn hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum almennum stovni. Ein arbei\u00f0sb\u00f3lkur var\u00f0 settur at gera eitt tilm\u00e6li til landsst\u00fdrismannin, men hesin b\u00f3lkur ste\u00f0ga\u00f0i upp t\u00e1 stj\u00f3raskifti\u00f0 var\u00f0 \u00e1 B\u00fana\u00f0arstovuni. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin hevur heitt \u00e1 B\u00fana\u00f0arstovuna um at taka m\u00e1li\u00f0 uppaftur.\n\nS\u00ed eisini \n Tj\u00f3\u00f0arlundir \u00ed USA\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nN\u00e1tt\u00fara\nVistfr\u00f8\u00f0i\nDj\u00f3rafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ta%C3%B0%20hv%C3%ADta%20h%C3%BAsi%C3%B0", "title": "Ta\u00f0 hv\u00edta h\u00fasi\u00f0", "text": "Ta\u00f0 hv\u00edta h\u00fasi\u00f0 er h\u00fasi\u00f0, har amerikanski forsetin b\u00fdr. Ta\u00f0 hv\u00edta h\u00fasi\u00f0 liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Washington D.C. \u00e1 b\u00fasta\u00f0inum 1600 Pennsylvania Avenue. Avgj\u00f8rt var\u00f0 at h\u00fasi\u00f0 skuldi byggjast \u00ed 1790 og forsetin George Washington og b\u00fdarplanleggjarin Pierre L'Enfant valdu sta\u00f0i\u00f0 saman.\n\nForsetar \u00ed USA\nBygningar\nUSA\nPolitikkur \u00ed USA"}
{"id": "28924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skjaldarmerki%20Sambandsr%C3%ADki%20Amerika", "title": "Skjaldarmerki Sambandsr\u00edki Amerika", "text": "Skalla\u00f8rnin er \u00ed tj\u00f3\u00f0arskildrinum hj\u00e1 USA.\nUSA's store segl (Great Seal of The United States) forestiller en hvidhovedet hav\u00f8rn. \u00d8rnen holder pile i sin venstre klo og en olivenkvist i den h\u00f8jre, dette symboliserer krig og fred. \u00d8rnens hoved peger i retning mod olivenkvisten og det er et symbolsk udtryk for at fred foretr\u00e6kkes.\n\nUSA har intet statsv\u00e5ben, men benytter motivet fra seglets obvers p\u00e5 pas og andre steder.\n\nSeglets revers viser en uf\u00e6rdig pyramide med Forsynets \u00f8je, hvor toppen skulle v\u00e6re.\n\nTeksten \"Annuit C\u0153ptis\", der blev foresl\u00e5et af Charles Thomson i 1782, var efter Thomsons forklaring, at pyramiden st\u00e5r for styrke og udholdenhed, mens \u00f8jet og mottoet henviser til de mange sammenfald, hvormed forsynet muliggjorde den amerikanske vej. Denne udl\u00e6gning lader teksten overs\u00e6tte som: \"Providence favors our undertakings\" (\"Forsynet er med vore gerninger\"). Den officielle overs\u00e6ttelse lyder: \"He (God) favors our undertakings\" (\"Han (Gud) er med vore gerninger\").\n\nDatoen p\u00e5 pyramiden er datoen for uafh\u00e6ngighedserkl\u00e6ringen, og teksten \"Novus Ordo Seclorum\" henviser efter Thomson til begyndelse p\u00e5 en ny, amerikansk \u00e6ra, der begyndte p\u00e5 denne dag. Den officielle overs\u00e6ttelse lyder: \"A new order of the ages\"."}
{"id": "28929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nunavut", "title": "Nunavut", "text": "Nunavut (inuktitut: \u14c4\u14c7\u1557\u1466, \"okkara land\") er eitt kanadiskt megin\u00f8ki, sum liggur \u00ed nor\u00f0ara parti av Kanada. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Iqaluit. Hann liggur sunnarumegin \u00e1 st\u00f8rstu kanadisku oynni, Baffinsland.\n\nLandal\u00e6ra \nNunavut er tann st\u00f8rsti og nor\u00f0asti landspartur \u00ed Kanada. V\u00edddin av megin\u00f8kinum er 2.093.190 ferkilometrar (1.936.113 ferkilometrar land\u00f8ki og 157.077 ferkilometrar v\u00f8tn). \n\nTann 1. apr\u00edl \u00ed 1999 var\u00f0 Nunavut l\u00fdst sum sj\u00e1lvst\u00fdrandi megin\u00f8ki. \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u her 35.944 f\u00f3lk. Tey vanligastu m\u00f3\u00f0urm\u00e1lini \u00ed Nunavut eru inuktitut, sum tosa n\u00e6rum tveir tri\u00f0ingar (63,1%) av \u00f8llum f\u00f3lkum, og enskt, sum er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 n\u00e6rum einum tri\u00f0ingi (31,5%) av samla\u00f0a f\u00f3lkatalinum.\n\nUpprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num, inuittar, eru 85 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed 2015. T\u00e1 i\u00f0 tey fingu sj\u00e1lvst\u00fdri, kundu tey fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed st\u00f3ran mun sj\u00e1lv r\u00e1\u00f0a \u00ed egnum landi og avgera, hvussu tey skulu skapa framt\u00ed\u00f0 s\u00edna. Men ta\u00f0 er ikki l\u00e6tt at st\u00fdra einum landsluti, sum er um lei\u00f0 l\u00edka st\u00f3rur sum Gr\u00f8nland, har bara 34.000 f\u00f3lk b\u00fagva, tey flestu spjadd \u00ed sm\u00e1um bygdum. Vegalongdin \u00ed Nunavut er einans 21 kilometrar. Tey n\u00fdta flogf\u00f8r at fer\u00f0ast vi\u00f0 og at flyta v\u00f8rur vi\u00f0.\n\nFyrisitingarliga er megin\u00f8ki\u00f0 b\u00fdtt upp \u00ed tr\u00edggjar partar. Landsparturin Qikiqtaaluk, sum er tann st\u00f8rsti, liggur nor\u00f0uri og vesturi.\nLandsparturin Kitikmeot liggur vestanfyri og landsparturin Kivalliq er \u00ed ein \u00fatsynning.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, nunavut.ca\nNunavut, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "28931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B3n", "title": "Fj\u00f3n", "text": "Fyn ella Fj\u00f3n (gamal danskur stavim\u00e1ti Fyen, latin: Fionia) er  tri\u00f0st\u00f8rsta oyggj \u00ed Danmark og hevur eina v\u00eddd \u00e1 3\u00a0099\u00a0km\u00b2, me\u00f0an \u00edb\u00fagvaratali\u00f0 er 466\u00a0284. Fyn liggur \u00ed Su\u00f0urfynska Oyggjahavinum, L\u00edtlabelt, Kattegat, St\u00f3rabelt og Lundeborgb\u00e6ltet. Kring Fyn liggja oyggjarnar Langeland, Thur\u00f8, T\u00e5singe, \u00c6bel\u00f8, \u00c6r\u00f8 umframt umlei\u00f0 90 a\u00f0rar sm\u00e1ar oyggjar og h\u00f3lmar. H\u00e6gsta sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 Fyn er Fr\u00f8bjerg Bavneh\u00f8j, sum er 131 metrar h\u00f8gt.\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \u00e1 Fyn eru Odense, Svendborg, Nyborg og Middelfart.\n\nOyggjar \u00ed Danmark"}
{"id": "28932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heksir", "title": "Heksir", "text": "Heks er helst \u00e1rin fr\u00e1 t\u00fdska or\u00f0inum Hexe. Upprunaheksirnar v\u00f3ru umhildnar at vera g\u00f3\u00f0vilja\u00f0 menniskju, i\u00f0 n\u00fdttu teirra evni og blandingar at hj\u00e1lpa f\u00f3lki vi\u00f0. T\u00e6r n\u00fdttu nat\u00farligar urtir til heiliv\u00e1g. T\u00e6r h\u00f8vdu eina serliga orku uttan um seg, so t\u00e6r g\u00f3vu menniskjum gla\u00f0ar tankar fyri at b\u00f8ta um tunglyndi og anna\u00f0. N\u00f3gv var\u00f0 gj\u00f8rt burtur\u00far heksajagstran \u00ed 13.- og 14. \u00f8ld. Allar mest \u00ed londum sum Frankar\u00edki og Sveis \u00ed Evropa. Fleiri hundra\u00f0t\u00fasund menniskju v\u00f3r\u00f0u jagstra\u00f0, t\u00ed onkur hev\u00f0i tey undir illgruna fyri at hava framt gand. Einafer\u00f0 var ein \u00f3sek kona dripin, t\u00ed ektama\u00f0ur hennara hev\u00f0i tannap\u00ednu og hev\u00f0i sagt \u00f8llum, at ta\u00f0 var t\u00ed at kona hansara hev\u00f0i gj\u00f8rt allan matin. Og av hesum m\u00e1tti hon vera heks. Tey hildu, at um heksir kundu gera g\u00f3\u00f0 undurverk burtur\u00far urtum, kundu t\u00e6r eins v\u00e6l gera \u00f3ndar ger\u00f0ir gj\u00f8gnum illar andar, djevlar og anna\u00f0. Ta\u00f0 fr\u00e6ttist, at heksir kundu gera illve\u00f0ur, gera k\u00fdr sj\u00fakar, eitra mat, geva onkrum \u00f3eydnu, banna b\u00f8ndur og gar\u00f0 teirra og gera f\u00f3lk lj\u00f3t og missh\u00e1tt. N\u00f3gv var at hoyra um alt ta\u00f0 \u00f3nda, heksir n\u00fdttu at ganda vi\u00f0. Hesi eru summi teirra: st\u00f3ra gr\u00fdtu at blanda gandadrykkir \u00ed, \u00f8rindisreglur og r\u00edm, amulettir sum yvirtaka ofri\u00f0, stara inn \u00ed spegl, voodoo dukkur gj\u00f8rdar \u00far leiri, og fl\u00fagva \u00e1 kustaskaftum um n\u00e6turnar.\n\nHeksajagstran \n\nTa\u00f0 v\u00f3ru eingir r\u00e6ttiligir l\u00e6knar \u00ed 13.- og 14. \u00f8ld. T\u00e1 f\u00f3lk gj\u00f8rdust sj\u00fak, f\u00f3ru tey til eina kl\u00f3ka konu, ofta ein gomul einkja, sum r\u00f8rdi saman nakrar urtir, sum tann sj\u00faki skuldi sv\u00f8lgja. Me\u00f0an hon gj\u00f8rdi heiliv\u00e1gin, l\u00e6t hon duldarfull gandaor\u00f0. Vi\u00f0 guds hj\u00e1lp og hesum heiliv\u00e1gi yvirlivdi sj\u00faklingurin \u2013 vi\u00f0 hv\u00f8rt. Men ta\u00f0 kundi gerast vandamiki\u00f0 at vera ein sl\u00edk kl\u00f3k kona. Graml kundi hoyrast um, at t\u00e6r h\u00f8vdu samband vi\u00f0 \u00f3ndan m\u00e1tt, og v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r t\u00ed nevndar heksir. F\u00f3lk f\u00f3ru at geva heksum skyldina, um toran sl\u00f3 ni\u00f0ur \u00ed h\u00fasini, um k\u00fdrnar v\u00f3r\u00f0u sj\u00fakar, ella um heysti\u00f0 miseydna\u00f0ist. Um alt Evropa v\u00f3ru heksir \u00ed t\u00fasundatali d\u00f8mdar til dey\u00f0a. \u00cd sambandi vi\u00f0 avhoyringarnar s\u00f8gdu vitnini, at tey h\u00f8vdu s\u00e6\u00f0 heksirnar r\u00ed\u00f0a uppi \u00ed luftini \u00e1 einum kusti, einum geitarbukki, einum tarvi, eini k\u00fagv ella \u00e1 \u00f8\u00f0rum d\u00fdri, men alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 bakinum frameftir \u2013 ri\u00f0u vi\u00f0 rumpuni fyrst. Og ta\u00f0 v\u00f3ru b\u00f8rn, sum s\u00f8gdu fr\u00e1, at heksin hev\u00f0i lumpa\u00f0 tey til at fylgja vi\u00f0 henni til veitslusta\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 djevulinum. Hann var kl\u00e6ddur \u00ed d\u00fdr kl\u00e6\u00f0i og hev\u00f0i eina r\u00e6\u00f0uliga \u00e1sj\u00f3n. B\u00f8rnini s\u00f8gdu fr\u00e1, at devilin helt veitslu alla n\u00e1ttina saman vi\u00f0 heksunum. Tey flentu og h\u00e1\u00f0a\u00f0u b\u00e6\u00f0i Gud og Jesus, s\u00f8gdu b\u00f8rnini. \u00cd sambandi vi\u00f0 r\u00e6ttargongdina v\u00f3ru t\u00e6r ney\u00f0ars kvinnurnar p\u00edndar, til t\u00e6r at enda \u201c\u00e1sanna\u00f0u\u201d skuld s\u00edna. So v\u00f3ru t\u00e6r h\u00e1lsh\u00f8gdar ella brendar \u00e1 b\u00e1li. Eitt anna\u00f0 pr\u00f3gv var at kasta kvinnuna \u00e1 sj\u00f3gv. Fleyt hon, so var ta\u00f0 djevulin, sum hj\u00e1lpti henni, s\u00f8gdu tey. Eins og a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Evropa v\u00f3ru heksir eisini brendar \u00ed Nor\u00f0urlondum. Eftir fyriskipanum fr\u00e1 1576 og 1643 og Norsku L\u00f3g Kristians 5. fr\u00e1 1687 var\u00f0 gandur straffa\u00f0ur vi\u00f0 brenning. Fleiri t\u00edl\u00edkir d\u00f3mar v\u00f3r\u00f0u sagdir \u00ed Danmark \u00ed 1680-\u00e1runum. \u00cd Noregi og \u00cdslandi brendu tey seinastu heksirnar \u00ed \u00e1vikavist 1627 og 1685, me\u00f0an tey \u00ed Sv\u00f8r\u00edki brendu heksir so seint sum \u00ed 1723. A\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed Evropa hildu tey fram vi\u00f0 at jagstra heksir til langt inn \u00ed 1700-tali\u00f0. Men t\u00e1 f\u00f3ru tankarnir fr\u00e1 Uppl\u00fdsingart\u00ed\u00f0ini at gera vart vi\u00f0 seg allasta\u00f0ni. Skynsemi og v\u00edsindi vunnu \u00e1 djevlatr\u00fagv og \u00e1 sp\u00f8kilsum. Eisini \u00ed F\u00f8royum hava vit fr\u00e1 eldri t\u00ed\u00f0 sagnir um kl\u00f3kar konur, heimadoktarar og onnur f\u00f3lk, sum dugdu meira enn at mata seg, men h\u00f3ast gandur ver\u00f0ur nevndur \u00ed teimum f\u00f8roysku tingb\u00f3kunum, so var\u00f0 eingin, hv\u00f8rki ma\u00f0ur ella kvinna, brendur \u00e1 b\u00e1li \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nHugflog\nUppspunnin f\u00f3lk\nMi\u00f0\u00f8ldin"}
{"id": "28936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Politikkur", "title": "Politikkur", "text": "Politikkur ella stj\u00f3rnm\u00e1l (stytt stjm.) er arbei\u00f0i i\u00f0 mi\u00f0ar \u00edm\u00f3ti at beina ella \u00e1virka gongdina \u00ed samfelagnum ella \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi, stj\u00f3rnm\u00e1l (eftir \u00e1v\u00edsum sj\u00f3narmi\u00f0um ella hugmyndum).\n\n\u2028\u2028\u00cd 1872 fingu F\u00f8royar eina kommunuskipan, og menn skuldu ver\u00f0a valdir \u00ed s\u00f3knarst\u00fdrini. \u00cd fyrstuni var hv\u00f8rt prestagjald ein kommuna; seinni gj\u00f8rdust kommunurnar fleiri. T\u00f3rshavn hev\u00f0i t\u00f3 fingi\u00f0 eina kommunuskipan longu \u00ed 1866, og\u00a0\u00ed 1909 gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin keypsta\u00f0ur vi\u00f0 keypsta\u00f0arr\u00e6ttindum. Vi\u00f0 tj\u00f3\u00f0skaparr\u00f8rsluni kom meiri fer\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskan politikk. \u00dar aldaskiftinum vaks fram ein sj\u00e1lvst\u00fdrisr\u00f8rsla og ein m\u00f3tst\u00f8\u00f0a m\u00f3ti henni. \u00cd 1906 fekk F\u00f8roya L\u00f8gting eitt tilbo\u00f0 \u00far donsku stj\u00f3rnini um meiri sj\u00e1lvst\u00fdri. Eftir t\u00ed skuldi L\u00f8gtingi\u00f0 f\u00e1a \u00e1byrgdina av m\u00e1lum sum havnum, vegum, telefon, o.s.fr. F\u00f8royar skuldu f\u00e1a eitt danskt \u00e1rligt tilskot til hesar \u00fatrei\u00f0slur. \u00cd F\u00f8royum t\u00f3k seg upp st\u00f3r m\u00f3tst\u00f8\u00f0a m\u00f3ti hesum n\u00fdggja politikki, og henda m\u00f3tst\u00f8\u00f0a vann \u00f8ll valini (f\u00f3lkatingsval, l\u00f8gtingsval og landtingsval) \u00e1 sumri \u00ed 1906. Burtur \u00far hesum komu fram tveir politiskir flokkar: Sambandsflokkurin, i\u00f0 leg\u00f0i dent \u00e1 t\u00fddningin av f\u00f8stum vi\u00f0urskiftum vi\u00f0 Danmark, og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, i\u00f0 var fyri st\u00f8rri f\u00f8royskum sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \u00ed politikki.\n\nS\u00ed eisini \n Stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "28937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grease", "title": "Grease", "text": "Grease er ein amerikanskur sp\u00e6lifilmur fr\u00e1 1978. Millum leikararnir \u00ed Grease eru m.a. John Travolta, Jeff Conaway, Olivia Newton-John og Stockard Channing. Leikstj\u00f3rna\u00f0 hevur Randal Kleiser. Filmurin var\u00f0 tikin upp \u00ed \u00f8kjum kring Los Angeles \u00ed Kalifornia. Leikriti\u00f0 er skriva\u00f0 av Jim Jacobs og Warren Casey. Sangleikurin Grease, sum teir b\u00e1\u00f0ir Jim Jacobs og Warren Casey skriva\u00f0u, var frumframf\u00f8rdur \u00ed Chicago, Illinois \u00ed 1971. Leikurin bleiv heimskendur \u00ed sambandi\u00f0 vi\u00f0 filmin av sama navni \u00ed 1978, vi\u00f0 leikarunum John Travolta og Olivia Newton-John. Navni\u00f0 Grease v\u00edsir til serstaka arbei\u00f0ara-ungd\u00f3msmentan \u00ed USA \u00ed 1950-\u00e1runum \u2013 f\u00f3lkini nevndu seg greasers. Leikurin l\u00fdsir 10 tann\u00e1ringar \u00ed hesi mentan, teirra l\u00edv og baks vi\u00f0 torskildan k\u00e6rleika. T\u00f3nleikurin og sangirnir royna at endurskapa lj\u00f3\u00f0i\u00f0 av 1950-unum \u00ed USA, sum eisini \u00f3iva\u00f0 hevur lj\u00f3ma\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00f8ga \n\nAvstralska gentan Sandy Olsson gongur saman vi\u00f0 Danny Zuko. Eftir eina langa summarferiu vi\u00f0 romantikki byrja tey b\u00e6\u00f0i \u00e1 sama sk\u00fala. Her f\u00e6r Sandy at vita, at Danny er lei\u00f0ari \u00ed einum dreingjabanda, og knappliga er hann ikki longur tann fitti drongurin, sum hon kendi \u00e1 strondini, men ein r\u00e1ur k\u00fallur, sum ikki bara hevur eina gentu \u00ed senn.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "28938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sund%20%28Hordaland%29", "title": "Sund (Hordaland)", "text": "Sund er ein kommuna \u00ed Hordalandi \u00ed Noregi. \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Noregi\n\u00d8ygarden"}
{"id": "28939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvam", "title": "Kvam", "text": "Kvam er ein kommuna \u00ed Vestlandi \u00ed Noregi. \n\nKommunur \u00ed Vestland"}
{"id": "28940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frank%20Davidsen", "title": "Frank Davidsen", "text": "Frank Sidney Davidsen (f\u00f8ddur 26. september 1941 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur tollari og politikari (Javna\u00f0arflokkurin).\n\nHann er sonur f\u00f8roysku Sunnevu Davidsen bretska soldatin Frank Albert Seward, sum var \u00ed hert\u00e6nastu \u00ed F\u00f8royum undir Seinna heimsbardaga t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1940-1941, giftur vi\u00f0 Annu Elisu, f\u00f8dd Frederiksen, \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi. Frank f\u00f3r at starvast sum tollari \u00e1 V\u00e1ga Floghavn \u00ed 1972, og b\u00fdr \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi.\n\nDavidsen var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri V\u00e1ga vald\u00f8mi 1990\u20131994.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n1990\u20131994 limur \u00ed Samfer\u00f0slunevndini\n1990\u20131994 limur \u00ed Vinnunevndini\n1990\u20131994 limur \u00ed Landb\u00fana\u00f0arnevndini\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 269. (PDF)\n\u00c1rb\u00f3k fyri F\u00f8royar 1991 (1991), s. 73 (Les)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum"}
{"id": "28941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stord", "title": "Stord", "text": "Stord er ein kommuna \u00ed Vestland fylki \u00ed Noregi. \n\nKommunur \u00ed Vestland"}
{"id": "28942", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jondal%20%28kommuna%29", "title": "Jondal (kommuna)", "text": "Jondal er ein kommuna \u00ed Hordalandi \u00ed Noregi. \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Noregi\nUllensvang"}
{"id": "28943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Odda%20%28kommuna%29", "title": "Odda (kommuna)", "text": "Odda er ein kommuna og b\u00fdur \u00ed Hordalandi \u00ed Noregi. Odda hevur mark \u00ed nor\u00f0i m\u00f3ti Ullensvang, \u00ed eystri m\u00f3ti Vinje, \u00ed su\u00f0ri m\u00f3ti Suldal og Sauda, og \u00ed vestri m\u00f3ti Etne og Kvinnherad.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Odda kommunu eru eitt n\u00fa Tyssedal, R\u00f8ldal og Skare. Fyrisitingin hj\u00e1 Odda kommunu er \u00ed b\u00fdnum vi\u00f0 sama navni. \u00cd kommununi b\u00fagva 5092 f\u00f3lk pr. 1. januar 2013. B\u00fdurin liggur innast \u00ed S\u00f8rfjorden \u00ed Hardanger.\n\nOdda Smelteverk var\u00f0 \u00ed 2009 sett \u00e1 listan hj\u00e1 UNESCO yvir heimsarvar, saman vi\u00f0 Rjukan, Notodden og Tyssedal.\n\nPolitikkur\nKommunust\u00fdri\u00f0 hevur 27 umbo\u00f0. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2011-2015 eru sjey flokkar umbo\u00f0a\u00f0ir:\nArbeiderpartiet 9 limir\nH\u00f8yre 4 limir\nNye Odda 4 limir\nR\u00f8dt 3 limir\nVenstre 3 limir\nDemokratene i Norge 2 limir\nSenterpartiet 2 limir\n\nJohn Opdal (H) er borgarstj\u00f3r og Elisabeth Wesenlund Hauge (Nye Odda) er varaborgarstj\u00f3ri.\n\nKeldur \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Noregi\nUllensvang"}
{"id": "28944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ullensvang", "title": "Ullensvang", "text": "Ullensvang er ein kommuna \u00ed Vestlandi \u00ed Noregi."}
{"id": "28945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eidfjord%20%28kommuna%29", "title": "Eidfjord (kommuna)", "text": "Eidfjord er ein kommuna \u00ed Vestlandi \u00ed Noregi. \n\nKommunur \u00ed Vestland"}
{"id": "28946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulvik%20%28kommuna%29", "title": "Ulvik (kommuna)", "text": "Ulvik er ein kommuna \u00ed Vestlandi \u00ed Noregi. \n\nKommunur \u00ed Vestland"}
{"id": "28947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Granvin%20%28kommuna%29", "title": "Granvin (kommuna)", "text": "Granvin er ein kommuna \u00ed Hordalandi \u00ed Noregi. \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Noregi\nVoss"}
{"id": "28948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinje%20kommuna", "title": "Vinje kommuna", "text": "Vinje er ein kommuna \u00ed Vestfold og Telemark fylki \u00ed Noregi. \n\nKommunur \u00ed Vestfold og Telemark"}
{"id": "28953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Drskt%20skriftm%C3%A1l", "title": "\u00cdrskt skriftm\u00e1l", "text": "S\u00ed\u00f0an mi\u00f0ju 20'du \u00f8ld, hevur \u00edrskt n\u00fdtt lat\u00ednskar b\u00f3kstavir  (cl\u00f3 R\u00f3mh\u00e1nach). \u00c1\u00f0renn hetta v\u00f3r\u00f0u \u00edrskir b\u00f3kstavir (cl\u00f3 Gaelach) n\u00fdttir. \n\n \n\n\u00cdrska stavra\u00f0i\u00f0 (An Aib\u00edtir) hevur 18 b\u00f3kstavir:\n\na, b, c, d, e, f, g, h, i, l, m, n, o, p, r, s, t, u\n\nLong sj\u00e1lvlj\u00f3\u00f0 f\u00e1a ein sk\u00e1kbrodd (fada) uppiyvir \u00e1 \u00e9 \u00ed \u00f3 \u00fa. Hinir lat\u00ednsku stavirnir j k q v w x y z ver\u00f0a n\u00fdttir \u00ed fremmandum l\u00e1nior\u00f0um. B\u00f3kstavurin c hevur alt\u00ed\u00f0 sama vir\u00f0i sum k \u00ed nor\u00f0urlendskum, sostatt ver\u00f0ur enska \"circus clown\" skriva\u00f0 \"clown sorcais\" (r\u00e6ttari \"fear [grinn] sorcais\") \u00e1 \u00edrskum. \n\n\u00cdrskt, eins og hini g\u00e6lisku m\u00e1lini, er ey\u00f0kent fyri at hava framlj\u00f3\u00f0ar lj\u00f3\u00f0skifti (initial consonant mutation) og palatisering (framg\u00f3mam\u00e6li).\n\nEin v\u00e6lumt\u00f3kt si\u00f0venja var at navngeva b\u00f3kstavunum eftir tr\u00f8um (tr\u00e6-n\u00f8vnum). Hetta sigst stava fr\u00e1 gomlu \u00edrsku Ogham b\u00f3kstavunum, men n\u00fa veit man, at bert nakrir av hesum gomlu stavunum h\u00f8vdu n\u00f8vn eftir tr\u00f8um. N\u00fdm\u00f3tans lat\u00ednsku stavirnir hava allir \u00edrsk n\u00f8vn, men av t\u00ed at flestu n\u00e6mingar sum l\u00e6ra \u00edrskt \u00ed dag hava enskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, er vanligt at br\u00faka ensku b\u00f3kstavaheitini, eisini t\u00e1 man talar um \u00edrskt m\u00e1l. \n\n<table align=\"center\" border=\"0\">\n\u00a0\n</tr></table>\n</td>\n\u00a0\n</tr></table>\n\n\u00cdrland\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nKeltisk m\u00e1l"}
{"id": "28954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Girl%20Meets%20World", "title": "Girl Meets World", "text": "Girl Meets World er ein amerikonsk skemtir\u00f8\u00f0. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in var\u00f0 v\u00edst fyrstu fer\u00f0 hin 27. juni 2014 on Disney Channel. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in er framhald til Boy Meets World.\n\nS\u00f8gugongd\n\nLeikarar \nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Girl Meets World:\n Rowan Blanchard sum Riley Matthews\n Ben Savage sum Cory Matthews\n Sabrina Carpenter sum Maya Hart\n Peyton Meyer sum Lucas Friar\n August Maturo sum Auggie Matthews\n Danielle Fishel sum Topanga Matthews\n Corey Fogelmanis sum Farkle\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nDisney Channel"}
{"id": "28955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3an%20S%C3%ADmun%20Edmundsson", "title": "J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson", "text": "J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson (f\u00f8ddur 26. juli 1991, uppvaksin \u00e1 Toftum) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, \u00e1lopsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 belgiska felagnum Waasland-Beveren og f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num.. Fr\u00e1 2018 til 2021 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 t\u00fdska Bundesliga-felagnum Arminia Bielefeld.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsyrkislei\u00f0\n\nYrkislei\u00f0 \u00ed fel\u00f8gum \n\nJ\u00f3an S\u00edmun byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3ltsyrkislei\u00f0 \u00ed B68. \u00cd desember 2009 var\u00f0 hann \u00fatl\u00e6ntur til enska felagi\u00f0 Newcastle United. Hann skriva\u00f0i undir s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 felagi\u00f0 \u00ed juni 2010. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dyst fyri Newcastle \u00ed einum vinadysti m\u00f3ti Norwich City hin 25. juli 2010. Hin 7. januar 2011 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Gateshead, i\u00f0 l\u00e6nti hann \u00ed 28 dagar. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dysti fyri Gateshead 8. januar 2011 m\u00f3ti Kidderminster Harriers. J\u00f3ans S\u00edmun skora\u00f0i s\u00edtt fyrsta m\u00e1l fyri Gateshead hin 15. januar 2011 \u00ed FA Trophy \u00ed einum 6\u20130 sigri m\u00f3ti Hampton & Richmond Borough.\n\nJ\u00f3an S\u00edmun Edmundsson skriva\u00f0i undir s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 norska felagi\u00f0 Viking hin 15. februar 2012. Sama \u00e1ri\u00f0 l\u00e6nti Viking hann \u00fat til danska felagi\u00f0 FC Fredericia. Hann sp\u00e6ldi 8 dystir fyri Viking og 8 fyri Fredericia. \u00cd 2014 flutti hann heimaftur til F\u00f8roya eina t\u00ed\u00f0, har hann fyrst sp\u00e6ldi vi\u00f0 AB og s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 HB. Eftir ta\u00f0 skriva\u00f0i hann undir ein 2 \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska felagi\u00f0 Vejle Boldklub, i\u00f0 t\u00e1 sp\u00e6ldi \u00ed n\u00e6stbestu deildini \u00ed Danmark, 1. deild.\n\nHin 28. november 2015 skora\u00f0i hann eitt m\u00e1l, i\u00f0 \u00edtr\u00f3ttavi\u00f0merkjarar hj\u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini TV3+ nevndu aldarinnar m\u00e1l og samanb\u00f3ru hann vi\u00f0 Lionel Messi, George Best og Diego Maradona. \u00cd einum 1-3 tapi m\u00f3ti Silkeborg IF \u00ed donsku 1. deild rak hann fleiri mi\u00f0vallaleikarar av, og s\u00ed\u00f0an rak hann framvi\u00f0 verjuleikarar inn \u00ed 16-meturin, har hann hegnisliga setti b\u00f3ltin \u00ed m\u00e1li\u00f0. \u00cd desember 2015 vann hann kappingina hj\u00e1 TV3+ um \u00c1rsins m\u00e1l \u00ed kapping m\u00f3ti eitt n\u00fa Neymar og Messi.\n\n\u00cd januar 2016 skriva\u00f0i hann undir ein 2\u00bd \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska Superligafelagi\u00f0 OB.\n\n\u00cd 2018 skifti hann til t\u00fdska felagi\u00f0 Arminia Bielefeld, i\u00f0 t\u00e1 sp\u00e6ldi \u00ed n\u00e6stbestu t\u00fdsku deildini. Li\u00f0i\u00f0 flutti upp \u00ed bestu deildina, og J\u00f3an S\u00edmun gj\u00f8rdist fyrsti f\u00f8royingur, i\u00f0 sp\u00e6ldi \u00ed t\u00fdsku Bundesliguni.\n\nYrkislei\u00f0 sum landsli\u00f0sleikari \nHin 14. november 2014 skapti hann st\u00f3rt\u00ed\u00f0indi og yvirskriftir um alt Evropa og kring heimin, t\u00e1 i\u00f0 hann skeyt b\u00f3ltin \u00ed m\u00e1li\u00f0 \u00e1 \u00fativ\u00f8lli \u00ed kvalifiseringsdysti m\u00f3ti Grikkalandi \u00e1 Karaiskakis Stadion \u00ed Pireus. F\u00f8royar vunnu dystin 1-0.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltshagt\u00f8l\n\nFel\u00f8g\n\nLandsli\u00f0 \n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nB68 leikarar\nAB leikarar\nHB leikarar"}
{"id": "28956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20Lamhauge%20Holst", "title": "Christian Lamhauge Holst", "text": "Christian Lamhauge Holst (f\u00f8ddur 25. desember 1981) eisini kendur sum Christian Holst er f\u00f8royskur/danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri Fremad Amager og fyri F\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0i\u00f0. \u00c1\u00f0renn hann skifti til Fremad Amager, sp\u00e6ldi hann \u00ed donsku Superliguni vi\u00f0 Silkeborg IF fr\u00e1 2008 til 2014. Hann er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Danmark, men er av f\u00f8royskum uppruna, hann er sonur Berghild Lamhauge Holst \u00e6tta\u00f0 \u00far Havn og Hans Henrik Holst \u00far Keypmannahavn. Hann er uppvaksin \u00ed Thur\u00f8 og Svendborg. Hann hevur umbo\u00f0a\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini: Thur\u00f8 Boldklub, Svendborg Boldklub, Lyngby Boldklub, Silkeborg IF og Fremad Amager.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit seta m\u00e1lini hj\u00e1 F\u00f8royum fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "28959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dagur%20B.%20Eggertsson", "title": "Dagur B. Eggertsson", "text": "Dagur Berg\u00fe\u00f3ruson Eggertsson (f. 19. juni 1972) er \u00edslendskur politikari. Hann er n\u00faverandi borgarstj\u00f3ri \u00ed Reykjav\u00edk og t\u00f3k vi\u00f0 starvinum eftir J\u00f3ni Gnarr tann 16. juni 2014.\n\nDagur er f\u00f8ddur \u00ed Oslo \u00ed Noregi, men er vaks upp \u00ed Reykjav\u00edk. Hann er sonur Eggert Gunnarsson, dj\u00f3ral\u00e6kna, og Berg\u00fe\u00f3ru J\u00f3nsd\u00f3ttur, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ing. Kona Dags er Arna D\u00f6gg Einarsd\u00f3ttir, l\u00e6kni \u00e1 Landsp\u00edtalinn-H\u00e1sk\u00f3lasj\u00fakrah\u00fas \u00ed Reykjav\u00edk. Tey eiga 4 b\u00f8rn, Ragnhei\u00f0ur Hulda f. \u00ed mai 2004, Steinar Gauti f. \u00ed september 2005, Eggert f. august 2009, og M\u00f3ei\u00f0ur f. mars 2011.\n\nDagur er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6kni fr\u00e1 H\u00e1sk\u00f3la \u00cdslands \u00ed 1999, og hevur master grad \u00ed mannar\u00e6ttindum og altj\u00f3\u00f0al\u00f3gum fr\u00e1 universitetinum vi\u00f0 Lund \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00e1ri\u00f0 2005.\n\n\u00cdslendskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "28960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Sk%C3%B3tar%C3%A1%C3%B0", "title": "F\u00f8roya Sk\u00f3tar\u00e1\u00f0", "text": "F\u00f8roya Sk\u00f3tar\u00e1\u00f0 er eitt r\u00e1\u00f0 sum umbo\u00f0ar allar f\u00fdra sk\u00f3tasamskipanirnar \u00ed F\u00f8royum. T\u00e6r 4 samskipanirnar eru KFUM sk\u00f3tarnir \u00ed F\u00f8royum, F\u00f8roya KFUK sk\u00f3tar, FH-sk\u00f3tarnir (Frelsunarher sk\u00f3tarnir) og F\u00f8roya Sk\u00f3tasamband (gulu sk\u00f3tarnir).\n\nF\u00f8roya Sk\u00f3tar\u00e1\u00f0 er s\u00ed\u00f0ani 1991 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur limur i Nordisk Samarbeits Komit\u00e9, sum umbo\u00f0ar alt Nor\u00f0ulenskt sk\u00f3taarbei\u00f0i. F\u00f8roya Sk\u00f3tar\u00e1\u00f0 eru limir \u00ed alheimsfelagskapunum WOSM og WAGGGS \u00ed gj\u00f8gnum donsku felagsskapirnar \nF\u00e6llesr\u00e5det for Danmarks Drengespejdere og Pigespejdernes F\u00e6llesr\u00e5d Danmark.\n\nF\u00f8roya Sk\u00f3tar\u00e1\u00f0 tekur s\u00e6r av \u00f8llum felags tilt\u00f8kum hj\u00e1 teimum f\u00f8roysku samskipanunum, og er nevndin samansett av nevndarlimum \u00far \u00f8llum teirra.\n\nArbei\u00f0suppg\u00e1vur eru millum anna\u00f0 \u00e1rliga tiltaki\u00f0 Sk\u00f3tahj\u00e1lpin, og at samskipa f\u00f8royska lutt\u00f8ku \u00e1 alheimssk\u00f3taleguni Jamboree (World Scout Jamboree) sum er fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r.\n\nKeldur\n\nF\u00f8royskir felagsskapir"}
{"id": "28970", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkar%20Dansifelag", "title": "Klaksv\u00edkar Dansifelag", "text": "Klaksv\u00edkar Dansifelag var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1954. Felagi\u00f0 hevur \u00ed dag 220 limir. Forma\u00f0urin eitur Heini Mohr. Allar ger\u00f0ab\u00f8kurnar eru til skjals, og t\u00e6r siga fr\u00e1 eini livandi s\u00f8gu. Fyrsta nevndin \u00ed Klaksv\u00edkar Dansifelag var manna\u00f0 av: Jacob Mourits Olsen Form, Ernst Petersen, Leo Sumberg, Hans P. Petersen, Joen Johansen, J\u00e1kup Matras og \u00d3li Dahl. Heini Mohr hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Klaksv\u00edkar Dansifelag seinastu 20 \u00e1rini. L\u00edka s\u00ed\u00f0an dansifelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn, hevur felagi\u00f0 veri\u00f0 virki\u00f0 og hevur m.a. bygt felagsh\u00fasi\u00f0 Sk\u00e1lan, sum hevur veri\u00f0 n\u00f3gv br\u00faktur til veitslur og onnur tilt\u00f8k \u00ed Klaksv\u00edk. At dr\u00edva eitt virki\u00f0 felag og halda Sk\u00e1lan \u00ed g\u00f3\u00f0um standi krevur s\u00edtt. Fyri at f\u00e1a orku til hetta arbei\u00f0i\u00f0, hevur Klaksv\u00edkar Dansifelag javnan bingo og einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 eitt eydnuhj\u00f3l. T\u00e1 felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1954 var l\u00e6knastr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed h\u00e6ddini, og ta\u00f0 s\u00e6st eisini aftur \u00ed ger\u00f0ab\u00f3kunum. \u00cd fyrstu ger\u00f0ab\u00f3kini skrivar forma\u00f0ur felagsins, at eftir t\u00f3gvi str\u00ed\u00f0 og n\u00f3gvar samtalur vi\u00f0 s\u00fdslumannin sleppa vit n\u00fa at dansa aftur. Undir l\u00e6knastr\u00ed\u00f0num var \u201dforsamlingsforbo\u00f0\u201d fr\u00e1 myndugleikunum, og t\u00ed bar heldur ikki til at savnast til dans. Fyrsti fundurin var 17. oktober 1954 og \u00ed fundarb\u00f3kini stendur at lesa, at ors\u00f8kin til at felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0, er t\u00ed at f\u00f8royski dansurin var vi\u00f0 at doyggja \u00fat, og vit kunnu siga at fel\u00f8gini hava gj\u00f8rt mun, t\u00ed st\u00f8\u00f0an er n\u00fa fullkomiliga vend. F\u00f8royski dansurin er partur av f\u00f3lkask\u00falanum og st\u00f3r fj\u00f8ld av b\u00f8rnum og ungd\u00f3mi gongur til dans hj\u00e1 felagnum. Hv\u00f8rt sunnukv\u00f8ld dansa 40 til 50 b\u00f8rn og ung.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur dansur\nF\u00f8royskir felagsskapir\n1954"}
{"id": "28971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G20", "title": "G20", "text": "\u00cd G20 eru heimsins f\u00f8randi \u00eddna\u00f0arlond, og limirnir eru Argentina, Avstralia, Brasil, St\u00f3ra Bretland, Kanada, F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina, Frakland, T\u00fdskland, India, Indonesia, Italia, Japan, Su\u00f0urkorea, Meksiko, Russland, Saudiar\u00e1bia, Su\u00f0urafrika, Turkaland og Sameindu Statirnir. Harumframt er ES, vi\u00f0 s\u00ednum 28 limum, eisini ein partur av G20. Felagsskapurin kemur reguliga saman til fundar at r\u00f8\u00f0a um heimsb\u00faskapin.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nAltj\u00f3\u00f0a politikkur\nAltj\u00f3\u00f0a felagsskapir"}
{"id": "28973", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charles%20Manson", "title": "Charles Manson", "text": "Charles \u00abCharlie\u00bb Manson (f\u00f8ddur 12. november 1934 - dey\u00f0ur 19. november 2017 sum Charles Milles Maddox \u00ed Cincinnati, Ohio) var ein amerikanskur d\u00f8mdur h\u00f3pdr\u00e1psma\u00f0ur, sum vi\u00f0 s\u00ednum skara \u00ed Manson-familjuni gav bo\u00f0 um at drepa m.a. t\u00e1verandi konu Roman Polanski, Sharon Tate. Manson sat \u00ed fongsli fr\u00e1 1969, eftir tey r\u00e6\u00f0uligu dr\u00e1pini av konu Roman Polanski og f\u00fdra onnur \u00ed Los Angeles 9. august 1969, og fyri at hava dripi\u00f0 hj\u00fanini Leno og Rosemary LaBianca sama kv\u00f8ld. Hann sat \u00ed fongsli til hann doy\u00f0i hin 19. november 2017. \u00cd seksti\u00e1runum skelka\u00f0i hann heimin, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 d\u00f8mdur fyri n\u00edggju mor\u00f0. Sj\u00e1lvt um Manson ikki drap sj\u00e1lvur, so var hann d\u00f8mdur fyri vi\u00f0virkan. Ikki fyrr enn \u00ed 2027 kundi hann m\u00f8guleika s\u00f8kja um royndarleyslating, men doy\u00f0i t\u00edggju \u00e1r \u00e1\u00f0renn ta\u00f0.\n\nManson sat inn \u00ed fongslinum Corcoran \u00ed Kalifornia, har hann sat fyri l\u00edvst\u00ed\u00f0. \u00cd 2014 t\u00e1 hann var farin um tey 80 \u00e1rini, fekk hann loyvi at skipa s\u00edtt egna br\u00fadleyp. Samb\u00e6rt t\u00ed\u00f0indastovuni AP skuldi hann \u00ed 2014 giftast vi\u00f0 eini 26 \u00e1ra gamlari kvinnu, sum t\u00e1 hev\u00f0i vitja\u00f0 hann regluliga \u00ed fongslinum \u00ed sjey \u00e1r. Manson s\u00f8kti fleiri fer\u00f0ir um at ver\u00f0a royndarleyslatin, men ta\u00f0 bleiv nokta\u00f0 honum. Hann fekk noktandi svar 12 fer\u00f0ir. Hann kundi \u00ed fyrsta lagi f\u00e1a eitt sl\u00edkt loyvi \u00ed 2027. T\u00e1 hev\u00f0i Manson altso veri\u00f0 92 \u00e1r, um hann hev\u00f0i liva\u00f0 so leingi. Hann helt upp\u00e1, at hann onki hev\u00f0i at gera vi\u00f0 mor\u00f0ini - sj\u00e1lvt um ta\u00f0 var\u00f0 hann, sum ba\u00f0 Manson-skaran drepa Sharon Tate og skriva \"Gr\u00edsur\" \u00e1 \u00fathur\u00f0ina hj\u00e1 Roman Polanski vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0inum hj\u00e1 Tate. Hetta hendi \u00ed \u00e1r 1969. Skarin hj\u00e1 Charles Manson \u00ed Simi Valley, Kalifornia drap eisini onnur f\u00f3lk og hev\u00f0i Charles Manson fingi\u00f0 s\u00edn vilja, so hev\u00f0i hann \u00fatrudda\u00f0 alla ver\u00f0ina. \u00c1\u00f0renn hann bleiv d\u00f8mdur fyri l\u00edvst\u00ed\u00f0, var\u00f0 hann vinur vi\u00f0 t\u00f3nleikaran Dennis Wilson fr\u00e1 Beach Boys. \n\nN\u00f3gvir filmar eru gj\u00f8rdir um Charles Manson, so sum \"The Manson Family\" fr\u00e1 2003 og dokumentarurin \"The Six Degrees of Helter Skelter\" fr\u00e1 2009. Mordarin, sum ikki drap nakran sj\u00e1lvur - men fekk onnur at drepa fyri seg - hevur fasinera\u00f0 menniskju kring heimin og eitt \u00f3tal av samr\u00f8\u00f0um vi\u00f0 Charles Manson liggja eitt n\u00fa \u00e1 m.a. YouTube. Harafturat kann nevnast, at t\u00f3nleikarar so sum Guns N' Roses, White Zombie og Marilyn Manson (sum er ein blandingur av navninum Marilyn Monroe og Charles Manson) hava framf\u00f8rt sangir, sum gj\u00f8rdir eru av Charles Manson sj\u00e1lvum.\n\nDr\u00e1psmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 2017"}
{"id": "28974", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vivino", "title": "Vivino", "text": "Vivino er ein app ella applikati\u00f3n, har t\u00fa kann taka eina mynd av einari og hv\u00f8rjari v\u00edn-fl\u00f8sku og so fortelur appin t\u00e6r alt um v\u00ednslagi og v\u00edsir t\u00e6r afturmeldingar fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum br\u00fakarum. Appin var\u00f0 gj\u00f8rd \u00ed 2009 av f\u00f8royinginum Heina Zacariassen og dananum Theis S\u00f8ndergaard. Appin er ein av best umt\u00f3ktu v\u00edn-appunum \u00ed heiminum og liggur millum t\u00edggju t\u00e6r bestu \u00ed mat- og drekka-b\u00f3lkinum \u00ed app-savninum hj\u00e1 Apple. \u00cd mars 2012 f\u00f3r Vivino upp um 1 mi\u00f3. br\u00fakarar. \u00cd 2014 er Vivino heimsins mest br\u00fakta app til v\u00edn, og er komin upp\u00e1 6,6 mi\u00f3. br\u00fakarar. Vivino hava so gott or\u00f0 \u00e1 s\u00e6r, at \u00edleggjarar standa \u00ed k\u00f8 fyri at seta pengar \u00ed appina. Ta\u00f0 skulu pengar til at menna ein sl\u00edka app. Janus Friis, sum stovna\u00f0i Skype, gj\u00f8rdist ein av \u00edleggjarunum, og \u00ed 2013 komu n\u00fdggir \u00edleggjarar afturat. Vivino hevur \u00e1 henda h\u00e1tt fingi\u00f0 eitt samanlagt innskot upp\u00e1 50 mi\u00f3. kr fr\u00e1 \u00edleggjarum. Vivino heldur til \u00e1 Amager \u00ed K\u00f8benhavn, har ta\u00f0 starvast 18 f\u00f3lk, \u00ed Ukraina starvast 8 forritarar, \u00ed India somulei\u00f0is 8 forritarar. Harumframt hevur Vivino lut \u00ed einum li\u00f0i av 50 f\u00f3lkum, sum sita \u00ed India. Tey seta saman myndir av v\u00ednetikettum \u00ed teimum f\u00f8rum, har hetta ikki letur seg gera sj\u00e1lvvirkandi. So er ta\u00f0 ikki minst n\u00fdggja deildin \u00ed San Francisco, har Heini Zachariassen flutti til \u00ed 2014, so hann kundi vera t\u00e6ttari \u00edleggjarunum og st\u00f3rum fyrit\u00f8kum sum Facebook, YouTube og Apple. Hann flutti \u00ed august 2014 til San Francisco vi\u00f0 konu, trimum b\u00f8rnum og hund. S\u00ed\u00f0ani Vivino fekk deild \u00ed USA, er tali\u00f0 \u00e1 teimum, sum taka Vivino-appina ni\u00f0ur, vaksi\u00f0 n\u00f3gv. USA er st\u00f8rsti markna\u00f0urin hj\u00e1 Vivino, og v\u00ednland\u00f8ki\u00f0 Napa Valley liggur ein stuttan koyrit\u00far burturi. 200.000 f\u00f3lk skanna v\u00edn umvegis app hansara ein vanligan leygardag fyri at f\u00e1a uppl\u00fdsingar um v\u00edni\u00f0, tey drekka. Og hv\u00f8nn dag leggjast fleiri aftrat. \u00cd 2014 umfatar Vivino yvir 1,3 millioner sl\u00f8g av v\u00edni og har ber til hj\u00e1 f\u00f3lki \u00far \u00f8llum heiminum at f\u00e1a uppl\u00fdsingar um hv\u00f8rt slagi og eisini umm\u00e6li.\n\nSkipanin virkar \u00e1 tann h\u00e1tt, at t\u00fa tekur eina mynd av v\u00ednspjaldrinum, og so leitar forriti\u00f0 eftir v\u00edninum \u00ed d\u00e1tagrunninum hj\u00e1 Vivino, har 1,3 mi\u00f3. v\u00ednsl\u00f8g ver\u00f0a t\u00f8k um stutta t\u00ed\u00f0. T\u00e1 v\u00edni\u00f0 er funni\u00f0, kanst t\u00fa lesa um ta\u00f0, og s\u00edggja hvat a\u00f0rir br\u00fakarar siga um ta\u00f0. T\u00fa kanst eisini meta um v\u00edni\u00f0 sj\u00e1lv/ur og seta eitt \u201dlike\u201d ella \u201ddislike\u201d. Vivino er ein app til smartphones, sum letur teg skapa ein digitalan \"v\u00ednkjallara\". Vi\u00f0 appini hevur t\u00fa m\u00f8guleika at taka myndir av v\u00ednfl\u00f8skum, sum automatiskt ver\u00f0a skr\u00e1settar og para\u00f0ar vi\u00f0 r\u00f8ttu v\u00ednfl\u00f8skuna \u00far databasanum hj\u00e1 Vivino, sum kann reypa vi\u00f0 at h\u00fdsa uppl\u00fdsingar um fleiri enn eina milli\u00f3n ymsar v\u00ednfl\u00f8skur. Millum anna\u00f0 ber ta\u00f0 s\u00ed\u00f0ani til at lesa umm\u00e6li av fl\u00f8skunum fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum br\u00fakarum av Vivino, umframt at skriva s\u00edni egnu umm\u00e6li.\n\n\u00cd 2013 kundi fyrit\u00f8kan v\u00edsa ein netto kapital \u00e1 g\u00f3\u00f0ar 74 milli\u00f3nir kr\u00f3nur. \u00cd 2014 eru fleiri enn 6,6 milli\u00f3nir aktivir br\u00fakarar, i\u00f0 n\u00fdta Vivino, i\u00f0 veksur meiri og meiri fyri hv\u00f8nn dag.\n\nForrit\nUndirhald"}
{"id": "28975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0arslagor%C3%B0i%C3%B0%20hj%C3%A1%20USA", "title": "Tj\u00f3\u00f0arslagor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 USA", "text": "Tj\u00f3\u00f0arslagor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Sambandsr\u00edkinum Amerika hevur s\u00ed\u00f0ani 1956 veri\u00f0 In God We Trust (\u00e1 f\u00f8royskum: \"Vit tr\u00fagva \u00e1 Gud\"). Eitt slagor\u00f0 hj\u00e1 USA hevur eisini veri\u00f0 \"E pluribus unum\" (\"\u00dar n\u00f3gvum, ein\").\n\nKelda \n\nUSA\nGjaldoyra"}
{"id": "28977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ozonlagi%C3%B0", "title": "Ozonlagi\u00f0", "text": "Ozonlagi\u00f0, sum er \u00e1 lei\u00f0 10 km fr\u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, verjir j\u00f8r\u00f0ina m\u00f3ti ska\u00f0iligum str\u00e1lum fr\u00e1 s\u00f3lini. T\u00e1 minni er til av ozoni, gerst ozonlagi\u00f0 tynnri og sagt ver\u00f0ur, at \"hol\" er \u00ed ozonlagnum. J\u00fa tynri ozonlagi\u00f0 er, j\u00fa fleiri ska\u00f0iligar str\u00e1lur koma t\u00e1 ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina. Ska\u00f0iligu str\u00e1lurnar kunnu elva til krabbamein \u00ed h\u00fa\u00f0ini og t\u00e1lma v\u00f8kstri av plantum og algum.\n\nN\u00e1tt\u00faruv\u00edsindi"}
{"id": "28978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santa%20Cruz%20Island", "title": "Santa Cruz Island", "text": "Santa Cruz Island er vi\u00f0 s\u00ednum umlei\u00f0 250 km2 st\u00f8rsta oyggj \u00ed Kalifornia. Oyggin er \u00f8ll sum hon er ein tj\u00f3\u00f0gar\u00f0ur: Channel Islands National Park. Onki f\u00f3lk hevur b\u00fa\u00f0 fast \u00e1 oynni s\u00ed\u00f0an 1960. \u00cd dag er bert ein pers\u00f3nur \u00ed oynni (National Park Service Ranger). Fer\u00f0asamband er sj\u00f3vegis vi\u00f0 Island Packers og luftvegis vi\u00f0 Channel Islands Aviation. Hon er sera v\u00e6l egna\u00f0 til fer\u00f0avinnu, serstakliga orsaka n\u00e1tt\u00faruvakurleika.\n\nOyggjar \u00ed USA\nKalifornia"}
{"id": "28980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anders%20Koustrup%20K%C3%A6rgaard", "title": "Anders Koustrup K\u00e6rgaard", "text": "Anders Koustrup K\u00e6rgaard (f\u00f8ddur 1972) er ein danskur varsk\u00f3gvari (whistleblower) og kapteinur vi\u00f0 Gardehusarregimenti\u00f0.\n\nHan er tann pers\u00f3nurin, i\u00f0 \u00ed 2012 kom alment fram vi\u00f0 pr\u00f3gvum fyri \u00e1lvarsaman \u00e1gang m\u00f3ti sivilum \u00ed Irak, har i\u00f0 Danmark lutt\u00f3k sum fri\u00f0arvarveitandi herdeild.\n\nHan var\u00f0 \u00ed 2013 d\u00f8mdur dagb\u00f8tur \u00ed seks m\u00e1na\u00f0ir, t\u00ed at hann nokta\u00f0i at uppl\u00fdsa navni\u00f0 \u00e1 t\u00ed offiserinum, i\u00f0 hev\u00f0i syrgt fyri at varveita \u00ed sta\u00f0in fyri at oy\u00f0ileggja bandi\u00f0 vi\u00f0 videouppt\u00f8kunum, i\u00f0 pr\u00f3gva\u00f0u \u00e1gangin i\u00f0 var\u00f0 framdur undir einari operati\u00f3n, i\u00f0 var undir danskari lei\u00f0slu.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 2004 - 2005 var hann \u00fatsendur sum fregnaroffiserur \u00ed t\u00ed donsku Irak-herdeildini. Eftir at hann var sendur til Irak, f\u00f3r hann \u00far donsku verjuni og f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in at arbei\u00f0a vi\u00f0 at seta \u00e1 stovn Koldkrigsmuseum Stevnsfort (tann n\u00faverandi Stevnsskansin), i\u00f0 er partur av \u00d8stsj\u00e6llands Museum \u00e1 Stevns.\n\nHin 22. novembet 2014 var han gestur \u00ed DR1 sendingini Ugens g\u00e6st. T\u00e1 i\u00f0 sendingin bygja\u00f0i, var\u00f0 sagt at (\u00ed f\u00f8royskari t\u00fd\u00f0ing): \n\nHann misti n\u00e6rum alt: Vinirnar, starvi\u00f0, sambandi\u00f0 vi\u00f0 p\u00e1pan og alt, i\u00f0 hann var uppaldur til at tr\u00fagva upp\u00e1. Haraftur\u00edm\u00f3ti helt hann fast \u00ed s\u00edni vir\u00f0ir.\n\nAnders Koustrup K\u00e6rgaard hevur n\u00fa stovna\u00f0 ein NGO felagsskap fyri varsk\u00f3gvarar.\n\nKeldur \n\nVarsk\u00f3gvarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nDanir"}
{"id": "28981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20Moa", "title": "Lars Moa", "text": "Lars Kolbj\u00f8rn Moa (f\u00f8ddur 1947) er ein norskur t\u00fd\u00f0ari og fyrrverandi l\u00e6rari. Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari vi\u00f0 eftir\u00fatb\u00fagving \u00ed enskum og nor\u00f0urlendskum m\u00e1lum, og var l\u00e6rari \u00ed ungd\u00f3mssk\u00falanum fr\u00e1 1970. Moa er nevndarforma\u00f0ur \u00ed Ole Vig-fondinum, sum b\u00fdtir \u00fat Ole Vig-vir\u00f0isl\u00f8nina.\n\nMoa hevur enduryrkt/t\u00fdtt b\u00f8kur \u00far f\u00f8royskum til n\u00fdnorskt s\u00ed\u00f0an 2003, b\u00e6\u00f0i barnab\u00f8kur, yrkingas\u00f8vn og skalds\u00f8gur. Hann fekk hei\u00f0ursl\u00f8nina M\u00e5lblomen fr\u00e1 Noregs M\u00e5llag \u00ed 2007 fyri s\u00edtt arbei\u00f0i vi\u00f0 at gera f\u00f8royskar b\u00f3kmentir meira kendar \u00ed Norra, serliga vi\u00f0 at t\u00fd\u00f0a verk eftir rith\u00f8vundan J\u00f3anes Nielsen. Fyri hetta arbei\u00f0i var\u00f0 hann eisini tilnevndur Kritikerprisen fyri bestu t\u00fd\u00f0ingina av Norsk kritikerlag \u00ed 2008. \u00cd 2011 var\u00f0 hann hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Sokneprest Alfred Andersson-Ryssts vir\u00f0isl\u00f8nini fyri hansara arbei\u00f0i fyri at styrkja norskt-f\u00f8royskt samstarv. \u00cd 2009 v\u00f3ru f\u00fdra av b\u00f3kat\u00fd\u00f0ingunum hj\u00e1 Moa givnar \u00fat.\n\nT\u00fd\u00f0ingar \u00far f\u00f8royskum til n\u00fdnorskt \nSting. Rith\u00f8vundur: J\u00f3anes Nielsen.\nBruer av svoltne ord. Rith\u00f8vundur: J\u00f3anes Nielsen.\nS\u00edmun S\u00e1mal. Rith\u00f8vundur: Martin N\u00e6s.\nFr\u00e5 alle kantar ber vinden med seg ord og plantar og teikn. Rith\u00f8vundur: J\u00f3anes Nielsen.\nDet fins dei som tar m\u00e5nelys p\u00e5 alvor. Rith\u00f8vundur: J\u00f3anes Nielsen.\nTider skal komme. Rith\u00f8vundur: Oddv\u00f8r Johansen.\nDei kallar meg berre Hugo. Rith\u00f8vundur: Rakel Helmsdal.\nGlansbildesamlarane. Rith\u00f8vundur: J\u00f3anes Nielsen.\nU-. Historier om djevelskap. Rith\u00f8vundur: Carl J\u00f3han Jensen.\n\nKeldur \n\nT\u00fd\u00f0arar\nNor\u00f0menn\nL\u00e6rarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "28985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3mfr%C3%BAoyggjar", "title": "J\u00f3mfr\u00faoyggjar", "text": "J\u00f3mfr\u00faoyggjar ella Virginoyggjar, enskt: Virgin Islands, merkir J\u00f3mfr\u00faoyggjarnar, er ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Karibiahavi sum telur 9 st\u00f8rri oyggjar og umlei\u00f0 200 sm\u00e6rri h\u00f3lmar og oyggjar. St\u00f3rabretland og Sambandsr\u00edki Amerika hava b\u00fdtt oyggjarnar s\u00edn\u00e1millum. Fyri eystan eru hinar Puertorikansku J\u00f3mfruoyggjarnar og handan t\u00e6r Puerto Riko \u00ed Sambandsr\u00edkinum Amerika. Ta\u00f0 er partur av Sm\u00e1u Antilluoyggjunum.\n\nSt\u00f8rstu oyggjar\n\nKeldur \n\nKaribia\nOyggjar\nPuerto Riko\nAmerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar"}
{"id": "28986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Polynesia", "title": "Polynesia", "text": "Polynesia (\u00far grikskum \u03c0\u03bf\u03bb\u03cd\u03c2 \u201cmong\u201d og \u03bd\u1fc6\u03c3\u03bf\u03c2 \u201coyggjar\u201d) er eitt landafr\u00f8\u00f0iligt \u00f8ki \u00ed Kyrrahavinum. Heiti Polynesia var fyrst br\u00fakt av franska rith\u00f8vundanum Charles de Brosses \u00ed 1756 og var eitt heiti fyri allar oyggjarnar \u00ed Osiania. Seinni hevur or\u00f0i\u00f0 veri\u00f0 n\u00fdtt um ta serst\u00f8ku regi\u00f3nina, i\u00f0 hevur sama \u00e1tr\u00fana\u00f0, m\u00e1l ella mentan. Oyggjarnar \u00ed Polynesia eru tann amerikanski lutstaturin Hawaii, N\u00fds\u00e6land, P\u00e1skaoyggin, S\u00e1moa, Amerikanska S\u00e1moa, Franska Polynesia, Cookoyggjar, Tokelau og nakrar minni oyggjar, sum til d\u00f8mis Marquesasoyggjar, Tuvalu, Niue, Norfolkoy, Pitcairn, Wallis og Futuna, umframt amerikonsku Midwayoyggjarnar, Johnstonoy, Jarvisoy, Howlandoy og Bakeroy. Heiti ver\u00f0ur n\u00fdtt um fleiri enn t\u00fasund oyggjar \u00ed Kyrrahavinum, i\u00f0 hava somu tilsvarandi \u00e1tr\u00fana\u00f0, mentan, m\u00e1lfamilju ella samfelagsskipanir. Landafr\u00f8\u00f0iligt er Polynesia tr\u00ednynt vi\u00f0 trimum hornum: Hawaii, New Zealandi og P\u00e1skaoyggin.\n\nPolynesia"}
{"id": "28987", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikronesia", "title": "Mikronesia", "text": "Mikronesia (\u00far grikskum \u03bc\u03b9\u03ba\u03c1\u03cc\u03c2 \u201csm\u00e1\u201d og \u03bd\u1fc6\u03c3\u03bf\u03c2 \u201coyggjar\u201d) er ikki bara eitt landafr\u00f8\u00f0iligt \u00f8ki \u00ed Kyrrahavinum, men eisini ein sokalla\u00f0 etnografiskt regi\u00f3n, har f\u00f3lki\u00f0 \u00ed ymsu londunum hava sama etniska uppruna. Ta\u00f0 liggur \u00ed vestara partinum av Kyrrahavinum. Fyri vestan liggja Filipsoyggjum, Indonesia liggur \u00ed \u00fatsynning, Melanesia m\u00f3t su\u00f0ri, og Polynesia liggur har eysturi. \u00d8ki hevur ein v\u00eddd \u00e1 2,7 mi\u00f3 km\u00b2 og hevur umlei\u00f0 eina h\u00e1lva milli\u00f3n \u00edb\u00fagvar. F\u00f3lk i\u00f0 b\u00fagva \u00ed Mikronesia tosa mikronesisk m\u00e1l, alts\u00e1 ikki polynesisk ella melanesisku m\u00e1lini, sum t.d. \u00e1 Fiji ella S\u00e1moa. Heiti Mikronesia bleiv fyrst n\u00fdtt av franska sj\u00f3manninum Jules Dumont d\u2019Urville \u00ed 1831 fyri at skilja hetta \u00f8ki\u00f0 fr\u00e1 Polynesia \u00ed eystri. Sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lond \u00ed Mikronesia eru Kiribati, Marshalloyggjar, Mikronesiasamveldi\u00f0, Nauru og Palau, umframt fleiri amerikonsk hj\u00e1lond, sum til d\u00f8mis Guam, Nor\u00f0urmarianoyggjar og Wakeoy. Amerikanska oyggin Guam er tann st\u00f8rsta oyggin \u00ed Mikronesia. Ta\u00f0 er tropuve\u00f0urlag \u00ed \u00f8llum Mikronesia. St\u00f8rstu oyggjab\u00f3lkarnir eru Karolinoyggjarnar \u00ed Mikronesiasamveldinum, Gilbertoyggjar \u00ed Kiribati, Marshalloyggjar og Marianaoyggjar (sum er b\u00fdtt millum Guam og Nor\u00f0urmarianaoyggjar, i\u00f0 b\u00e6\u00f0i eru amerikonsk hj\u00e1lond). Mikronesia hevur umlei\u00f0 2100 oyggjar og er umlei\u00f0 2700 km2 \u00ed landv\u00eddd.\n\nMikronesia"}
{"id": "29004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marianoyggjar", "title": "Marianoyggjar", "text": "Marianoyggjar (\u00e1 enskum: the Marianas) er ein oyggjab\u00f3lkur sum hoyrir til USA, sum liggja \u00ed Mikronesia \u00ed Kyrrahavi, eystanfyri Filippinunum. Marianoyggjarnar liggja uml. 2000 km fr\u00e1 stondini \u00ed Su\u00f0urjapan og nor\u00f0an \u00far N\u00fd Guinea. Marianoyggjar v\u00f3ru \u00e1\u00f0ur nevndar Islas de los Ladrones. Landi\u00f0 fevnir um t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar h\u00f8vu\u00f0soyggjarnar Guam og Nor\u00f0aru Marianaoyggjar. Oyggjarnar fevna um eitt \u00f8ki\u00f0 \u00e1 1004,5 km\u00b2. Guamoyggin er tann st\u00f8rsta \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Marianoyggjum og eisini st\u00f8rsta \u00ed Mikronesia. Hagar koma n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk, t\u00ed ve\u00f0urlagi\u00f0 er avb\u00e6ra gott. \u00cd t\u00ed subtropiska ve\u00f0urlagnum \u00e1 Guam vaksa n\u00f3gvar litfagrar plantur. Oyggjab\u00f3lkurin er av vulkanskum uppruna. Oyggjarnar hava veri\u00f0 undir amerikonskum yvirvaldi s\u00ed\u00f0an 1898. Gjaldoyra\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0ur, er amerikanskur dollari.\n\nFerdinand Magellan var tann fyrsti evropearin, sum kom til oyggjarnar, ta\u00f0 var 6. mars 1521.\n\nLond \n \u2028 Nor\u00f0aru Marianaoyggjar\n  Guam\n\nMikronesia\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "29006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Avstral%C3%A1sia", "title": "Avstral\u00e1sia", "text": "Avstral\u00e1sia er eitt landafr\u00f8\u00f0iligt \u00f8ki \u00ed Osiania. Londini \u00ed Avstral\u00e1sia eru: Avstralia, Norfolksoyggj, J\u00f3laoyggj, og onkunt\u00ed\u00f0 eisini New Zealand og Papua N\u00fd Guinea. Heiti Avstral\u00e1sia bleiv fyrst n\u00fdtt av franska rith\u00f8vundinum Charles de Brosses \u00ed 1756 fyri at skilja hetta \u00f8ki\u00f0 fr\u00e1 til d\u00f8mis Mikronesia og Polynesia. \n\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "29009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1moaoyggjar", "title": "S\u00e1moaoyggjar", "text": "S\u00e1moaoyggjar er b\u00fdtt \u00edmillum londini L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 S\u00e1moa og Amerikanska S\u00e1moa. Oyggjarnar eru partur av Polynesia \u00ed Osiania. Oyggjarnar eru 3030 km2 til v\u00edddar. Savai'i, Ulopu og Tutuila eru st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed hesum oyggjab\u00f3lki. G\u00f3\u00f0 250.000 f\u00f3lk b\u00fa\u00f0u \u00ed oyggjunum \u00ed 2014. M\u00e1li\u00f0 er s\u00e1moskt, men n\u00f3gv f\u00f3lk duga v\u00e6l enskt sum ein fylgja av t\u00ed t\u00e6tta sambandi vi\u00f0 Sameindu Statirnir gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar og upp \u00e1 grund av fer\u00f0avinnuni, sum er t\u00fddningarmesta vinnugreinin. H\u00e6gsti blettur \u00e1 oyggjunum er Silisili \u00e1 Savai'i, 1858 metrar yvir havinum.\n\nS\u00e1moa\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "29010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palle%20S%C3%B8rensen", "title": "Palle S\u00f8rensen", "text": "Palle Mogens Fogde S\u00f8rensen (f\u00f8ddur 26. mars 1927) var ein danskur dr\u00e1psma\u00f0ur. Hann er kendur fyri at hava skoti\u00f0 4 l\u00f8gregluf\u00f3lk, \u00edme\u00f0an hann var \u00e1 fl\u00f3tta \u00ed einum stolnum bili i september 1965. Palle og sonur hansara \"Mikkel Aske H\u00f8g\" skuldu handtakast fyri at hava \u00f3l\u00f3glig v\u00e1pn um hendur.\n\nEftir st\u00f3ra leiting hj\u00e1 l\u00f8gregluni, var\u00f0 Palle 3 dagar seinni funnin, og var\u00f0 d\u00f8mdur l\u00edvst\u00ed\u00f0 \u00ed fongsul.\nSj\u00e1lvt um Palle var ein av teimum fri\u00f0arligu fangunum, var hann t\u00f3 alt\u00ed\u00f0 mettur at vera tann farligasti fangin \u00ed fongslinum.\nPalle S\u00f8rensen slapp leysur aftan\u00e1 32 \u00e1r og 8 m\u00e1na\u00f0ir, og er ta\u00f0 ta\u00f0 longsta, i\u00f0 nakar hevur siti\u00f0 \u00ed donskum fongsli, \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0.\n\nHendan hendingin hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at donsk l\u00f8gregluf\u00f3lk byrja\u00f0u at bera v\u00e1pn til arbei\u00f0is.\n\nKeldur\n\nDanir\nDr\u00e1psmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927"}
{"id": "29011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urj%C3%BAtland", "title": "Nor\u00f0urj\u00fatland", "text": "Nor\u00f0urj\u00fatland (\u00e1 donskum N\u00f8rrejyske \u00d8 ella Vendsyssel-Thy) er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed Danmark. Nor\u00f0urj\u00fatland er nor\u00f0asti parturin av Danmark. Nor\u00f0an fyri Limfj\u00f8r\u00f0in liggja Nor\u00f0urj\u00fatlandi. Her b\u00fagva umlei\u00f0 300 000 f\u00f3lk. \u00dar Nor\u00f0urj\u00fatland er ferjusamband til G\u00f6teborg \u00e1 svenska meginlandinum og m.a. Kristiansand, Larvik, Oslo, Stavanger og Bergen \u00ed Noregi. L\u00edtla flogfelagi\u00f0 Danish Air Transport (DAT) hevur b\u00edligasti flogfer\u00f0ir millum Nor\u00f0urj\u00fatland og Keypmannahavn, umlei\u00f0 295 kr\u00f3nur annan vegin. Ta\u00f0 er SAS, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0soperat\u00f8rur \u00e1 rutunum millum J\u00fatland og Keypmannahavn. Danish Air Transport hev\u00f0i herfyri \u00e6tlanir um at fl\u00fagva \u00e1 rutuni millum Keypmannahavn og V\u00e1gar, men hesar \u00e6tlanir v\u00f3r\u00f0u av ongum.\n\n\u00cd Nor\u00f0urj\u00fatlandi er 3 s\u00fdslur: Vendsyssel, Han Herred og Thy (minus Thybor\u00f8n):\n\nS\u00ed eisini \n\n Regi\u00f3n Nor\u00f0urj\u00fatland\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Danmark\nLandafr\u00f8\u00f0i Danmarkar"}
{"id": "29013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HDI", "title": "HDI", "text": "HDI \u2013 Human Development Index \u2013 er ein h\u00e1ttur at m\u00e1ta og samanbera st\u00f8\u00f0una \u00ed heimsins londum. V\u00edsitali\u00f0, sum er \u00e1 einum stiga fr\u00e1 0 til 1, ver\u00f0ur rokna\u00f0 vi\u00f0 at leggja saman ymisk t\u00f8l fyri b\u00faskaparliga menning.\n\nB\u00faskapur"}
{"id": "29015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%A4nndalen", "title": "T\u00e4nndalen", "text": "T\u00e4nndalen er ein bygd \u00ed H\u00e4rjedalens kommunu \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. T\u00e4nndalen hevur umlei\u00f0 66 \u00edb\u00fagvar (2010) og liggur 720 metrar yvir havinum.\n\n\u00cd T\u00e4nndalen ver\u00f0ur vetrar\u00edtr\u00f3ttur \u00ed\u00f0ka\u00f0ur. \u00cd 1947 byrja\u00f0i sk\u00edsk\u00falin \"Pinnens skidskola\" \u00ed Riksgr\u00e4nsen, sum \u00ed dag er Sv\u00f8r\u00edkis elsti privati sk\u00edsk\u00fali. Sk\u00falin var fluttur til T\u00e4nndalen \u00ed 1952, t\u00e1 i\u00f0 tann fyrsta sk\u00edlyftan \u00ed T\u00e4nndalen og Fun\u00e4sfj\u00e4llen var kl\u00e1r. \u00cd 2010 var sk\u00edsk\u00falin fluttur til Fun\u00e4sdalsberget.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed J\u00e4mtlands l\u00e4n"}
{"id": "29025", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martha%E2%80%99s%20Vineyard", "title": "Martha\u2019s Vineyard", "text": "Martha\u2019s Vineyard er ein amerikonsk oyggj beint \u00fati fyri strondina \u00ed Cape Cod \u00ed Massachusetts \u00ed N\u00fdonglandi. Oyggin liggur 50 kilometrar \u00far Massachusetts og grannaoyggin Nantucket liggur 24 kilometur eystari. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 16 535. T\u00e6r st\u00f8rstu bygdirnar \u00e1 Martha\u2019s Vineyard eru hesar: Oak Bluffs, Edgartown og Tisbury. Oyggin er 231,75 ferkilometrar til st\u00f8ddar, t.e. minni enn Eysturoy. \n\nOyggjar \u00ed USA\nMassachusetts"}
{"id": "29032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nantucket", "title": "Nantucket", "text": "Nantucket er ein oyggj uttanfyri Eysturstrondina \u00ed USA. Hon er umlei\u00f0 48 km su\u00f0ur \u00far Cape Cod \u00ed Massachusetts. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 Nantucket er umlei\u00f0 10,172. V\u00edddin er 272,6 km2.\u2028\u2028\n\nOyggjar \u00ed USA\nMassachusetts"}
{"id": "29038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B8rnuv%C3%ADkar%20kirkja", "title": "Tj\u00f8rnuv\u00edkar kirkja", "text": "Tj\u00f8rnuv\u00edkar Kirkja er kirkja \u00ed bygdini Tj\u00f8rnuv\u00edk og var\u00f0 hon v\u00edgd tann 18. oktober 1937. Upprunaliga skuldi hon v\u00edgast dagin fyri sum var ein sunnudagur, men vegna \u00f3ve\u00f0ur var hetta \u00fatsett til dagin eftir. \n\nKirkja hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed Tj\u00f8rnuv\u00edk \u00e1\u00f0ur, men \u00ed 1857 v\u00f3r\u00f0u partar av gomlu kirkjuni fluttir til Saksunar, sum t\u00e1 fekk s\u00edna egnu kirkju. Tj\u00f8rnuv\u00edk kom t\u00e1 at standa uttan kirkju, og kom at hoyra undir kirkjuna \u00ed V\u00edk. Solei\u00f0is vardi ta\u00f0 \u00ed heili 80 \u00e1r.\n\nBratta og ofta illgongda lei\u00f0in til V\u00edkar var ein av grundgevingunum, t\u00e1 65 navngivin f\u00f3lk \u00far Tj\u00f8rnuv\u00edk \u00ed mars 1934, settu fram ynski til F\u00f8roya L\u00f8gting um at f\u00e1a n\u00fdggja kirkju bygda \u00ed bygdini.\n\nLongu \u00ed oktober 1932 hev\u00f0i H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0 arkitektur, gj\u00f8rt tekningar til ta n\u00fdggju kirkjuna, i\u00f0 byggjast skuldi Yviri \u00e1 Oyrunum, og 8. oktober 1934 var\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1li undirskriva\u00f0ur vi\u00f0 Zacharias Jacobsen (hj\u00e1 B\u00f8kjaranum) \u00ed Havn um at byggja kirkjuna.\n\nV\u00e6l gekst \u00ed hond vi\u00f0 arbei\u00f0inum at f\u00e1a kirkjuna bygda. Samb\u00e6rt br\u00e6vi fr\u00e1 K. Gr\u00f8n til Kirkjuinspekti\u00f3nina dagfest tann 12. oktober 1936 er kirkjan n\u00fa li\u00f0ugt sm\u00ed\u00f0a\u00f0, og bi\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur um at f\u00e1a kirkjuna s\u00fdna\u00f0a og g\u00f3\u00f0kenda. Hetta kirkjus\u00fdn fer fram longu 14. november 1936 av \u00d3la Arge og Johs. M\u00f8rk\u00f8re, har hesir v\u00e1tta, at kirkjan er bygd \u00ed samsvar vi\u00f0 g\u00f3\u00f0kenda tekning.\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "29039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tokelau", "title": "Tokelau", "text": "Tokelau er ein l\u00edtil oyggj \u00ed Kyrrahavi, sum hoyrir til N\u00fds\u00e6land. Tokelau fevnir um koralloyggjarnar Atafu, Nukunonu og Fakaofo. \n\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "29041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olgar%20Danski", "title": "Olgar Danski", "text": "Olgar Danski (Danskt: Holger Danske) er ein donsk sagnahetja vi\u00f0 uppruna \u00ed eldri evropeiskum kv\u00e6\u00f0um og v\u00edsum sum \u00e1 gomlum fronskum v\u00f3r\u00f0u r\u00f3pt chansons de geste. Hann er fyrstu fer\u00f0 nevndur vi\u00f0 navninum Oger le Danois \u00ed Runsivalsstr\u00ed\u00f0num fr\u00e1 mi\u00f0um 1000-talinum, har hann er \u00ed t\u00e6nastu sum rei\u00f0ma\u00f0ur hj\u00e1 Karlamagnusi.\n\n\u00d8rindi 53 og 54 \u00far \u00c1munds r\u00edmu:\n\nTa\u00f0 var keisarin Karlamagnus,\nrei\u00f0 s\u00e6r heim \u00ed gar\u00f0,\n\u00fati Olgar danski\nfyri honum var.\n\nM\u00e6lti ta\u00f0 Olgar danski,\nheldur s\u00e6r \u00e1 gleim:\n\u201cTa\u00f0 m\u00e1 t\u00fa takka fr\u00e6nda t\u00ednum,\nat t\u00fa komst livandi heim.\u201d\n\nStandmyndir\nHotel Marienlyst \u00ed Helsing\u00f8r b\u00edleg\u00f0i \u00ed 1907 eina bronsustandmynd av Olgari Danska. Myndah\u00f8ggarin Hans Pedersen-Dan gj\u00f8rdi fyrst ein st\u00f3ran gipsfigur, i\u00f0 mynda\u00f0i stoypiformin til ta r\u00f8ttu standmyndina \u00far bronsu. Hesin gipsfigurur, i\u00f0 bleiv sta\u00f0settur \u00ed kjallaranum \u00e1 Kronborg, gj\u00f8rdist n\u00f3gv meira kendur enn originalurin vi\u00f0 hotelli\u00f0. \u00cd 1985 var gipsfigururin so illa farin av fukti, at hann var \u00fatskiftur vi\u00f0 eina standmynd \u00far betongi. \n\nS\u00f8gnin sigur, at n\u00e5r Danmark stander i v\u00e5de, s\u00e5 vil Holger Danske v\u00e5gne op til d\u00e5d; at t\u00e1 Danmark ver\u00f0ur h\u00f3tt, so fer Olgar Danski at vakna og koma m\u00f3\u00f0urlandinum til hj\u00e1lpar. \n\nTann upprunaliga bronsustandmyndin hj\u00e1 Hotel Marienlyst var\u00f0 sett til s\u00f8lu \u00ed apr\u00edl\u200e 2013. Hon bleiv seld \u00e1 Lauritz.com netaukti\u00f3nss\u00ed\u00f0uni fyri 3,2 mi\u00f3. danskar kr\u00f3nur, og er harvi\u00f0 tann d\u00fdrasti luturin i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er seldur \u00e1 hesi alnets\u00ed\u00f0u. Keyparin var ein vinnul\u00edvsma\u00f0ur \u00far Skjern, og standmyndin skal n\u00fa setast upp \u00ed hesum vesturj\u00fatska b\u00fdnum.\n\nEkstern leinki\n \u00c1munds r\u00edma\n \"Holger Danske\" historie af H. C. Andersen\n B.S. Ingemanns v\u00e6rker p\u00e5 Kalliope\n\nDanir\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "29042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81rnafjar%C3%B0ar%20kirkja", "title": "\u00c1rnafjar\u00f0ar kirkja", "text": "\u00c1rnafjar\u00f0ar kirkja er kirkja \u00ed bygdini \u00c1rnafj\u00f8r\u00f0ur \u00e1 Bor\u00f0oy. Hon var\u00f0 v\u00edgd tann 10. oktober \u00ed 1937.\n\nHin langi og torf\u00f8ri vegurin til s\u00f3knarkirkjuna \u00ed Klaksv\u00edk var fremsta ors\u00f8kin til, at 46 \u00e1rnfir\u00f0ingar, \u00ed august 1932, sendu ums\u00f3kn til l\u00f8gtingi\u00f0 um studning til ger\u00f0 av n\u00fdggjari kirkju. Kirkjukassanevndin vildi s\u00edggja tekningar og eina kostna\u00f0ar\u00e6tlan, \u00e1\u00f0renn j\u00e1ttan kundi gevast. T\u00ed settu \u00e1rnfir\u00f0ingar seg \u00ed samband vi\u00f0 H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, byggimeistara \u00ed Havn, og fingu til vega tekning og kostna\u00f0ar\u00e6tlan. \u00cd \u00e1litunum stendur, at kirkjan, i\u00f0 skal stoypast upp av betong og kl\u00e6\u00f0ast innan vi\u00f0 timbur, kemur at hava r\u00fam til 100 f\u00f8st situpl\u00e1ss umframt lofts- og k\u00f3rpl\u00e1ss.\n\n\u00cd september 1933 g\u00f3\u00f0t\u00f3k nevndin \u00e6tlanina og heitti \u00e1 \u00e1rnfir\u00f0ingar um at fara undir \u00e1vegisarbei\u00f0i, so sum at grava \u00fat og savna tilfar. Peningur kundu t\u00f3 ikki latast ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0, men \u00e1rnfir\u00f0ingar skuldu f\u00e1a tils\u00f8gn um studning so skj\u00f3tt, tingi\u00f0 hev\u00f0i r\u00e1\u00f0 til tess. T\u00e1 b\u00fa\u00f0u bert 90 f\u00f3lk \u00ed \u00c1rnafir\u00f0i, og t\u00ed var eisini krav fr\u00e1 nevndini um, at kirkjan skuldi styttast vi\u00f0 tveimum st\u00f3larekkjum, solei\u00f0is at r\u00fam var\u00f0 fyri 80 f\u00f3lkum.\n\n\u00cd oktober 1934 f\u00f3ru \u00e1rnfir\u00f0ingar, vi\u00f0 \u00d3la Hans Biskupst\u00f8 sum l\u00f8ntum arbei\u00f0sformanni \u00e1 odda, \u00edgongd vi\u00f0 stoypiarbei\u00f0i\u00f0 og \u00ed november 1936 st\u00f3\u00f0 kirkjan li\u00f0ug. T\u00f3 var\u00f0 kirkjan ikki endaliga s\u00fdna\u00f0 fyrr enn \u00ed oktober 1937. Ta\u00f0 v\u00f3ru Zacharias Jacobsen, timburma\u00f0ur, og \u00d3li Arge, steinh\u00f8ggari, b\u00e1\u00f0ir \u00far Havn, sum s\u00fdna\u00f0u.\n\n\u00cd g\u00f3\u00f0ve\u00f0rinum 10. oktober 1937 var kirkjan v\u00edgd. N\u00f3gv f\u00f3lk var samla\u00f0 og m.a. kom Smyril av Havnini vi\u00f0 50 gestum. Eftir middag var fari\u00f0 \u00ed skr\u00fa\u00f0gongu \u00ed kirkju. F\u00f8roya Pr\u00f3stur og amtma\u00f0urin gingu \u00e1 odda vi\u00f0 prestum, l\u00f8gtingsformanni og l\u00f8gtingsmonnum og \u00f8\u00f0rum aftan\u00e1. V\u00edgslutaluna helt J. Dahl, pr\u00f3stur.\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nBor\u00f0oy"}
{"id": "29043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%ADggjar%20kirkja", "title": "B\u00edggjar kirkja", "text": "B\u00edggjar kirkja er kirkja \u00ed bygdini B\u00f8ur \u00ed V\u00e1gum. Hon er v\u00edgd tann 16. oktober 1865.\n\nStutt eftir h\u00e1lvan mai \u00ed 1865 f\u00f3ru menn \u00ed holt vi\u00f0 at byggja n\u00fdggju kirkjuna \u00ed B\u00f8.\n\nJens Christian Heinesen \u00far S\u00f8rv\u00e1gi var valgdur at standa fyri arbei\u00f0inum. Afturat s\u00e6r hev\u00f0i hann \u00e1tta a\u00f0rar timburmenn, sum hj\u00e1lptu honum at sm\u00ed\u00f0a og gera ymiskt anna\u00f0 fyrifallandi arbei\u00f0i. Hesir menn v\u00f3ru \u00far G\u00e1sadali, B\u00f8, S\u00f8rv\u00e1gi og Mi\u00f0v\u00e1gi.\n\nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at kirkjan er bygd \u00e1 ta gomlu kirkjugrundina, og vert er at geva g\u00e6tur, at ta\u00f0 var ein munur upp\u00e1 tr\u00edggjar alin millum ta gomlu og ta n\u00fdggju kirkjuna. L\u00edkt kundi veri\u00f0 til, at teir hava skoytt upp \u00ed b\u00e1\u00f0ar endar, t\u00ed ta\u00f0 tykist sum n\u00fdggj la\u00f0ing er \u00ed b\u00e1\u00f0um endum. Men \u00e1 mannamunni ver\u00f0ur hildi\u00f0, at kirkjan var\u00f0 longd vestureftir.\n\nKirkjan er 18 alin til longdar, 11 alin brei\u00f0 (11.5m x 7m).\n\nInni \u00ed k\u00f3rinum er altari\u00f0. Har stendur tann tunga altartalvan \u00far stoypijarni. Ta\u00f0 sigst, at Heini \u00ed B\u00fari \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0 hevur givi\u00f0 altartalvuna, men helst er misskiljing komin \u00ed, t\u00ed samb\u00e6rt skj\u00f8lum \u00e1 Skjalasavninum, er hetta ikki so, t\u00ed \u00ed fleiri st\u00f8\u00f0um stendur skriva\u00f0, at altartalvan er givin av Zacharias Heinesen.\n\nAltartalvan var\u00f0 umv\u00e6ld \u00ed 1939, av Mikkjal D\u00e1njalson \u00e1 Ryggi, sum t\u00e1 sat \u00ed kirkjur\u00e1\u00f0num \u00ed B\u00f8. Afturat s\u00e6r hev\u00f0i hann Aage Heinesen til hj\u00e1lpar.\n\nUppi yvir altartalvuni hongur ein m\u00e1lningur av Jesusi \u00e1 krossinum, sum Heini \u00ed B\u00fari hevur givi\u00f0 kirkjuni. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 er Carl Carlsen, listam\u00e1lari, i\u00f0 hevur m\u00e1la\u00f0 m\u00e1lningin \u00ed 1892.\n\nDoypifunturin er dreya\u00f0ur \u00far vi\u00f0i og hevur doypifat \u00far messing.\n\n\u00cd f\u00f3tsk\u00f8runum, \u00e1 loftinum og undir pr\u00e6dikust\u00f3linum eru tr\u00e6sn\u00e6ldur, sum somulei\u00f0is eru dreya\u00f0ar vi\u00f0 rennit\u00f3li.\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gar"}
{"id": "29044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elduv%C3%ADkar%20kirkja", "title": "Elduv\u00edkar kirkja", "text": "Elduv\u00edkar kirkja er kirkja \u00ed bygdini Elduv\u00edk \u00e1 Eysturoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd tann 14. oktober 1951.\n\nTann 20. januar 1947 samtyktu elduv\u00edkingar, samla\u00f0ir \u00ed Elduv\u00edkar sk\u00fala, at fara undir at byggja eina kirkju. Nevnd var ni\u00f0ursett, vi\u00f0 Salomen Joensen presti sum formanni, at hava m\u00e1li\u00f0 til vi\u00f0ger\u00f0ar.\nH.C.W. T\u00f3rgar\u00f0, arkitektur var\u00f0 bi\u00f0in um at gera eitt skitsuprojekt. Nevndin avgj\u00f8rdi saman vi\u00f0 honum, at gomlu tr\u00e6kirkjurnar skuldu n\u00fdtast sum fyrimynd, men vi\u00f0 teimum n\u00fat\u00edmans tillagingum, sum m\u00e1ttu vera ein sj\u00e1lvfylgja.\n\n4. oktober 1947 sendi kirkjunevndin skriv til F\u00f8roya L\u00f8gting. V\u00edst var til tekning og kostna\u00f0armeting fr\u00e1 H.C.W.T\u00f3rgar\u00f0. Sagt var fr\u00e1, at nevndin hevur fingi\u00f0 loyvi at savna pening \u00ed d\u00f8gunum 7. til 21. oktober. V\u00ed\u00f0ari var sagt fr\u00e1, at bygdamennirnir vildu gera alt arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0v\u00edkjandi \u00fatgrevstri, flutningsarbei\u00f0i av sandi og timbri og \u00f8\u00f0rum, \u00fatvega gr\u00f3t og flyta hetta til sta\u00f0 og s\u00ed\u00f0ani gera alt stoypiarbei\u00f0i\u00f0 \u00f3keypis.\n\n\u00cd skrivi til L\u00f8gtingi\u00f0 tann 17. juli 1948, ver\u00f0ur sagt fr\u00e1 at grivi\u00f0 er \u00fat fyri grundini og sandur og gr\u00f3t eru fingin upp \u00e1 pl\u00e1ss.\n\n\u00c1 v\u00e1ri 1950 var alt fundament arbei\u00f0i li\u00f0ugt og timburtilfari\u00f0 fingi\u00f0 upp\u00e1 pl\u00e1ss. Hesum arbei\u00f0um st\u00f3\u00f0 J\u00e1kup Gar\u00f0shorn fyri.\n\nTeir, i\u00f0 st\u00f3\u00f0u fyri sm\u00ed\u00f0ingini v\u00f3ru Heine Eldevig (L\u00edtli Heini) \u00far Ni\u00f0aru N\u00fdggjustovu \u00ed Elduv\u00edk og Martin N\u00f3nskar\u00f0 (fyrr Eldevig), sum eisini var elduv\u00edkingur. Heine og Martin v\u00f3ru systkinab\u00f8rn og tiltiknir smi\u00f0ir.\n\n27. juli 1951 sendir kirkjunevndin \u00ed Elduv\u00edk skriv til F\u00e6r\u00f8ernes Kirkeinspektion og sigur fr\u00e1, at n\u00fa er kirkjan n\u00e6rum at vera li\u00f0ug. Ein av grundunum til longu byggit\u00ed\u00f0ina v\u00f3ru truplu umst\u00f8\u00f0urnar at f\u00e1a vi\u00f0 til vega.\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "29045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0is%20kirkja", "title": "Ei\u00f0is kirkja", "text": "Ei\u00f0is kirkja er kirkja \u00ed bygdini Ei\u00f0i \u00e1 Eysturoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd tann 18. september 1881.\n\n\u00cd 1874 vildu f\u00f3lk \u00ed Ei\u00f0is s\u00f3kn fegin hava n\u00fdggja kirkju, og kirkjumyndugleikarnir v\u00f3ru ikki \u00edm\u00f3ti. Naka\u00f0 av kjaki st\u00f3\u00f0st av, hvar hon skuldi standa. Summi \u00e1 Ei\u00f0i hildu ta\u00f0 vera f\u00e1fongt at seta kirkjuna \u00e1 ei\u00f0i\u00f0 millum H\u00f3lman og fj\u00f8r\u00f0in, sum er versta ve\u00f0urpl\u00e1ss \u00ed bygdini. Onkur av teimum gomlu helt, at hann sj\u00e1lvur man ikki \u00e6tla, at nakar skal koma \u00ed kirkjuna til s\u00edn. Sagt ver\u00f0ur, at V.U. Hammershaimb, pr\u00f3stur \u00e1 Nesi, gj\u00f8rdi av at seta kirkjuna \u00e1 ei\u00f0i\u00f0, \u00e1\u00f0renn hann f\u00f3r \u00far F\u00f8royum \u00ed 1878, og so var\u00f0.\n\u00cd 1870-unum var hugurin at byggja kirkjur \u00far vi\u00f0i l\u00edtil, t\u00ed hildi\u00f0 var, at vi\u00f0urin f\u00f3r ov skj\u00f3tt. Menn h\u00f8vdu hug at royna vi\u00f0 gr\u00f3ti, sum n\u00f3gv var av \u00e1 Ei\u00f0i. Heitt var \u00e1 danan Hans Christian Amberg at hj\u00e1lpa \u00ed 1878. Hann var arkitektur fr\u00e1 akademinum \u00ed Keypmannahavn 1865.\n\nAmberg var \u00e1 Ei\u00f0i summari\u00f0 1878 og hev\u00f0i stutt eftir eina tekning kl\u00e1ra av kirkjuni, har sitipl\u00e1ss v\u00f3ru til eini 230 f\u00f3lk. L\u00f8gtingi\u00f0 m\u00e6lti \u00ed august 1879 Amtinum til at g\u00f3\u00f0kenna uppskoti\u00f0, og ta\u00f0 gj\u00f8rdu teir. Um sama mundi st\u00f3\u00f0 Amberg eisini fyri byggingini av Amtmansh\u00fasinum og Kongaminninum \u00ed Havn.\n\nKirkjan stendur eystur og vestur, sum si\u00f0ur er. Hon er 31 alin long, vi\u00f0 torni og sakristii, kirkjuskipi\u00f0 er 30 alin langt og 17 alin breitt. Hon er bygd \u00ed romanskum st\u00edli. Taki\u00f0 er lagt vi\u00f0 fl\u00f8gugr\u00f3ti. Inni er h\u00f8gt til lofti\u00f0 og v\u00edtt til veggja. Kirkjan fekk tunnuhv\u00e1lv, sum vanligt var t\u00e1 til n\u00fdggjar kirkjur.\n\nKirkjan var\u00f0 v\u00edgd 18. september 1881. Vit kunnu \u00e6tla, at teir tilh\u00f8gdu, la\u00f0a\u00f0u steinveggirnir v\u00f3ru vakrir \u00e1 at l\u00edta; men innan var hon naka\u00f0 ber, skilst \u00e1 fr\u00e1s\u00f8gn \u00ed Dimmal\u00e6tting. D\u00fdrdarve\u00f0ur var, og f\u00f3lk \u00far \u00f8llum n\u00e1minda bygdum streyma\u00f0u til Ei\u00f0is at h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda hendan dag.\n\nDimmal\u00e6tting skriva\u00f0i leygardag 24. september 1881 solei\u00f0is um kirkjuv\u00edgsluna \u00e1 Ei\u00f0i 18. september 1881\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "29046", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dals%20kirkja", "title": "Dals kirkja", "text": "Dals kirkja er kirkja \u00ed bygdini Dalur \u00e1 Sandoy. Kirkjan var\u00f0 v\u00edgd tann 20. oktober 1957.\n\n27. januar 1953 v\u00f3ru dalbingar komnir saman til fundar \u00ed sk\u00falanum \u00ed bygdini, eftir \u00e1heitan fr\u00e1 Malvinu Clementsen, l\u00e6rarinnu, fyri at tosa um at f\u00e1a kirkju \u00ed bygdina. \u00c1 fundinum samdust tey um, at fyrst skuldi kirkjugar\u00f0urin, sum kirkjan skuldi standa \u00ed, gerast. Ein bygginevnd var sett \u00ed hesum sambandi.\nNevndin kom fram til, at best var at leggja n\u00fdggja kirkjugar\u00f0in \u00e1 hin sl\u00e6tta b\u00f8in su\u00f0uri \u00ed T\u00fani. 30. apr\u00edl sama \u00e1r var\u00f0 samtykt at lata Ludvig S. Johannesen turrleggja lendi\u00f0.\n\nHin 28. desember 1953 var\u00f0 arbei\u00f0i\u00f0 upp\u00e1 sj\u00e1lvan kirkjugar\u00f0in bo\u00f0i\u00f0 \u00fat. T\u00e1 bert eitt tilbo\u00f0 kom inn, var\u00f0 avgj\u00f8rt hin 24. oktober 1954, at lata \u00d3la Groth Johannesen gera arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed treyt, at gar\u00f0urin skuldi vera gj\u00f8rdur innan eitt \u00e1r.\n\n\u00cdme\u00f0an arbei\u00f0i\u00f0 upp\u00e1 kirkjugar\u00f0in var \u00edgongd, arbeiddi nevndin v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 kirkju\u00e6tlanini. 1. august 1953 var\u00f0 ein tekning og ein leyslig kostna\u00f0armeting, sum arkitekturin S.J. Hofgaard \u00e1 Tv\u00f8royri hev\u00f0i gj\u00f8rt, send F\u00f8roya L\u00f8gtingi. \u00cd fyrstu atl\u00f8gu fekst eingin f\u00edgging fr\u00e1 L\u00f8gtinginum, og ni\u00f0urst\u00f8\u00f0an hj\u00e1 nevndini var\u00f0 eisini tann, at uppskoti\u00f0 helst f\u00f3r at ver\u00f0a ov kostna\u00f0armiki\u00f0.\n\n\u00cd nevndar\u00e1liti \u00ed l\u00f8gtingsm\u00e1li nr. 31/1954 (vetrarting) Kirkja \u00ed Dali, ver\u00f0ur millum anna\u00f0 solei\u00f0is sagt: Bygginevndin hevur sent tinginum n\u00fdggja ums\u00f3kn, dagf.              24. august vi\u00f0 n\u00fdggjari tekning gj\u00f8rd av harra Sverra Dahl, fornfr\u00f8\u00f0ingi og K. Kristoffersen, verkfr\u00f8\u00f0ingi, og m\u00e6lir til sm\u00e6rri broytingar. F\u00f8roya pr\u00f3stur m\u00e6lir til at g\u00f3\u00f0kenna tekningina sum h\u00f8vu\u00f0sgrundarlag vi\u00f0 sm\u00e6rri broytingum og uppl\u00fdsir, at \u00e6tlanin er at gera kirkjuna \u00far timbri og tekja hana vi\u00f0 skifursteini.\n\n\u00cd apr\u00edl 1956 fekk bygginevndin at vita, at l\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i samtykt broytingaruppskoti\u00f0 fr\u00e1 kirkjunevndini, og at peningur var\u00f0 j\u00e1tta\u00f0ur. Men n\u00f3gv tann st\u00f8rsta partin av f\u00edggingini fingu dalbingar sj\u00e1lvir til vega.\n\nT\u00e1 timburarbei\u00f0i\u00f0 f\u00f3r \u00edgongd \u00ed juni 1956, h\u00f8vdu dalbingar la\u00f0a\u00f0 grundina og trappurnar. Fyri timburarbei\u00f0inum st\u00f3\u00f0 Jakob Oluf Jakobsen, byggimeistari \u00far Fuglafir\u00f0i.\n\nKlokkan seks \u00e1 kv\u00f8ldi 19. oktober 1957 hoyrdist kirkjuklokkan \u00e1 fyrsta sinni ringja \u00ed Dals bygd, og sunnudagin 20 oktober var\u00f0 kirkjan v\u00edgd av J\u00e1kup Joensen pr\u00f3sti.\n\nKirkjan er g\u00f3\u00f0ar 6 m brei\u00f0 og 11,9m long. \u00c1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni vestan er forkirkjan, ein \u00fatbygningur, sum er 3,8m langur og 3,6m brei\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nSandoy"}
{"id": "29049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gj%C3%A1ar%20kirkja", "title": "Gj\u00e1ar kirkja", "text": "Gj\u00e1ar kirkja er kirkja \u00ed bygdini Gj\u00f3gv \u00e1 Eysturoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd tann 26. mai 1929.\n\nAv skj\u00f8lum s\u00e6st, at longu \u00ed 1905 h\u00f8vdu gj\u00e1armenn eina ums\u00f3kn um stu\u00f0ul til kirkjubygging til vi\u00f0ger\u00f0ar \u00ed Funnings s\u00f3kn.\nMen ta\u00f0 skuldi v\u00edsa seg at ver\u00f0a dr\u00fagt at koma \u00e1 m\u00e1l - fer\u00f0 aftan\u00e1 fer\u00f0 fingu teir noktandi svar fr\u00e1 myndugleikunum.\n\nUm heysti\u00f0 1925 var so ein 7-manna nevnd sett, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at f\u00e1a kirkjuna bygda. Nevndarforma\u00f0ur var Vilhelm Nielsen, s\u00f3knarprestur \u00e1 Nesi, og J\u00f3han Kallsoy, l\u00e6rari, n\u00e6stforma\u00f0ur og kassameistari.\n\nUm sama mundi\u00f0 var\u00f0 eisini sett ein bygginevnd. Forma\u00f0ur var somulei\u00f0is Vilhelm Nielsen, s\u00f3knarprestur \u00e1 Nesi, i\u00f0 var undangonguma\u00f0ur at f\u00e1a kirkjuna bygda.\n\nFari\u00f0 var\u00f0 n\u00fa av \u00e1lvara undir at f\u00e1a pening, og var \u00ed t\u00ed sambandi ein st\u00f3r l\u00fdsing \u00ed bl\u00f8\u00f0unum \u00ed februar 1926 um kirkjubasar, sum \u00e6tlanin var at hava \u00ed bygdini.\n\nVi\u00f0 hesum tilt\u00f8kum var\u00f0 savna\u00f0 so miki\u00f0 v\u00e6l av peningi, at menn hildu ta\u00f0 ver\u00f0a r\u00e1\u00f0iligt at fara til verka. Ta\u00f0 var Kristian Vilhelm Nielsen, s\u00f3knarprestur, i\u00f0 tekna\u00f0i kirkjuna. Heitt var \u00e1 Joen David Jacobsen \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i at hj\u00e1lpa, og hann j\u00e1tta\u00f0i at ver\u00f0a forma\u00f0ur fyri byggingini.\n\n\u00cd eini Synsforretning, i\u00f0 er send til F\u00e6r\u00f8 Provsti 26. mai 1929, siga teir b\u00e1\u00f0ir, T\u00f8mrermester Zacharias Jacobsen og Stenhugger Elieser Hansen, begge af Thorshavn, at teir n\u00fa hava sko\u00f0a\u00f0 ta n\u00fdggju kirkjuna vi\u00f0 Gj\u00f3gv, og er ni\u00f0urst\u00f8\u00f0a teirra m.a. henda: Kirkebygningen, som blev n\u00f8je efterset, befandtes at v\u00e6re godt og solidt opf\u00f8rt, baade ind- og udvendig.\n\nTveir m\u00e1na\u00f0ir, \u00e1\u00f0ur enn kirkjan skuldi ver\u00f0a v\u00edgd, sendi bygginevndin J\u00e1kupi Dahl, pr\u00f3sti, eitt skriv vi\u00f0 teirri umb\u00f8n, at \u00f8ll v\u00edgslugudst\u00e6nastan skuldi ver\u00f0a \u00e1 f\u00f8royskum, t\u00ed at ta\u00f0 var vanligt f\u00f3lkaynski \u00ed bygdini. So var\u00f0.\n\nTrinitatis sunnudag 26. mai 1929 var so henda s\u00f8guliga kirkjuv\u00edgsla framd \u00ed verki.\n\nUpprunaliga var \u00e6tlanin, at kirkjan skuldi ver\u00f0a 30x15 alin uttan; men helst av vantandi f\u00edggjarligum stu\u00f0li var\u00f0 hon minka\u00f0 munandi, so hon \u00edsta\u00f0in er 24x12 alin. H\u00e6ddin millum sylla er 3,86m.\n\nKeldur \nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "29052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glyvra%20kirkja", "title": "Glyvra kirkja", "text": "Glyvra kirkja er ein kirkja \u00ed bygdini Glyvrar \u00e1 Eysturoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd 26. mai 1926 og endurv\u00edgd 27. september 1981.\n\nOddama\u00f0urin til Glyvra kirkju var eysturoyarpresturin, og danin Kristian Vilhelm Nielsen, sum var b\u00fasitandi \u00e1 Nesi fr\u00e1 1917 til 1927. Ha\u00f0ani virka\u00f0i hann sum einaprestur fyri Eysturoynna.\n\u00cd 1924 byrja\u00f0i kirkjuf\u00f3lki\u00f0 at savna pening inn til kirkjuna, og annan hv\u00edtusunnudag 1925 var basarur \u00e1 Glyvrum. Nevnast kann, at Vilhelm Nielsen keypti kirkjuklokku, v\u00ednkannu, kalik, brey\u00f0\u00edlat, messuakul og lj\u00f3sastaka \u00ed 1927, og v\u00f3r\u00f0u allir lutirnir goldnir av innsavna\u00f0um peningi.\n\nSkj\u00f3tt var fari\u00f0 undir at byggja. Bygginevnd var\u00f0 sett, og forma\u00f0ur gj\u00f8rdist K. V. Nielsen prestur sj\u00e1lvur. Hann hevur tekna\u00f0i eisini kirkjuna, og kom at standa fyri byggingini.\n\nVilhelm Nielsen leg\u00f0i grundarsteinin 9. mai 1926, og kirkjan var\u00f0 v\u00edgd Kristi himmalfer\u00f0adag, 26. mai 1927, av J\u00e1kup Dahl pr\u00f3sti.\n\nTeir i\u00f0 sm\u00ed\u00f0a\u00f0u Glyvra kirkju v\u00f3ru J\u00f3an D\u00e1vid Jacobsen \u00ed Ni\u00f0arager\u00f0i \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i, sum var forma\u00f0ur fyri stoypingini og S\u00edmun Johannesen \u00far Fuglafir\u00f0i, i\u00f0 var forma\u00f0ur fyri innandura arbei\u00f0inum.\n\nEin munandi \u00fatbygging av kirkjuni byrja\u00f0i 11. juni 1980. Niels Pauli Hansen, byggimeistari, fyrireika\u00f0i og J.P.Gregoriussen, arkitektur, tekna\u00f0i \u00fatbyggingina. Kirkjan var \u00ed t\u00ed sambandi endurv\u00edgd sunnudagin 27. september 1981, av Eivind Vilhelm.\n\nKeldur \nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "29053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenska%20kirkjan", "title": "Svenska kirkjan", "text": "Svenska kirkjan (svenskt: Svenska kyrkan) er ein kristin samkoma \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Svenska kirkjan er protestantisk.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nSvenska kirkjan\n\nKristind\u00f3mur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "29055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haldarsv%C3%ADkar%20kirkja", "title": "Haldarsv\u00edkar kirkja", "text": "Haldarsv\u00edkar kirkja er ein kirkja \u00ed bygdini Hald\u00f3rsv\u00edk \u00e1 Streymoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd tann 7. desember 1856, og endurv\u00edgd 12. desember 1932.\n\nCarl Vilhelm Prytz, sum var s\u00f3knarprestur \u00ed Nor\u00f0streymi, var \u00ed\u00f0in sl\u00f3\u00f0ari og undangonguma\u00f0ur at f\u00e1a kirkju til Hald\u00f3rsv\u00edkar. So \u00ed\u00f0in, at longu \u00ed 1854 sigur hann, at hann hevur sj\u00e1lvur gj\u00f8rt tekning til kirkjuna, og sum hann sj\u00e1lvur tekur til: Efter en hidtil p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne ukendt plan. Sum fyrimynd hevur hann til tekningina n\u00fdtt kirkjuna \u00e1 Frederiksberg, ein \u00e1ttahyrnt barok kirkja.\nPrytz m\u00e6lir amtmanninum Dahlerup, til at lata Per \u00ed Nesinum ella Peter Frederik Jacobsen \u00far Vestmanna, sum eisini hevur hj\u00e1lpt honum vi\u00f0 tekningini, byggja kirkjuna.\n\nPer \u00ed Nesinum gevur bo\u00f0 og f\u00e6r arbei\u00f0i\u00f0. Kostna\u00f0ar\u00e6tlanin er dagfest 30. mars 1854. Men l\u00e1gt hevur hann bo\u00f0i\u00f0, undirskot bleiv hj\u00e1 honum, og t\u00ed fekk kirkjan ongant\u00ed\u00f0 ta h\u00e6dd, henni upprunaliga var \u00e6tla\u00f0.\n\n1. oktober 1855 t\u00f3k V.U. Hammershaimb vi\u00f0 emb\u00e6tinum \u00ed Nor\u00f0streymi, og av t\u00ed at Nor\u00f0streymur hev\u00f0i ligi\u00f0 \u00ed prestaloysi ein part av \u00e1rinum, var arbei\u00f0i\u00f0 upp\u00e1 kirkjuna ikki komi\u00f0 \u00ed gongd. T\u00e1 amtma\u00f0urin skundar undir, \u00ed br\u00e6vi fr\u00e1 27. desember 1855, f\u00f3r Per \u00ed Nesinum \u00ed holt vi\u00f0 byggingina.\n\nKirkjan var\u00f0 v\u00edgd annan sunnudag \u00ed advent 1856 av Hammershaimb presti, og t\u00e1 v\u00f3ru eisini pr\u00f3sturin Andreas Djurhuus og fimm a\u00f0rir prestar hj\u00e1staddir.\n\n\u00cd 1932 var\u00f0 kirkjan meira ella minni bygd umaftur. Millum anna\u00f0 v\u00f3r\u00f0u veggirnir h\u00e6kka\u00f0ir, solei\u00f0is sum uppruna tekningin v\u00edsti, og forkirkja var\u00f0 bygd upp\u00ed vestureftir.\n\nKirkjan var\u00f0 n\u00fa  endurv\u00edgd annan sunnudag \u00ed advent 1932, av J\u00e1kup Dahl pr\u00f3sti, og K. Gr\u00f8n s\u00f3knarprestur pr\u00e6dika\u00f0i.\n\nKeldur \nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "29057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunoyar%20kirkja", "title": "Kunoyar kirkja", "text": "Kunoyar kirkja er ein kirkja \u00e1 Kunoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd tann 1. desember 1867.\n\nSamb\u00e6rt papp\u00edrslepa, sum framvegis er til skjals \u00ed lesipultinum, ver\u00f0ur byrja\u00f0 at byggja n\u00fdggju kirkjuna hin 20. mai 1867, og longu tann 17. oktober sama \u00e1r er n\u00fdggja kirkjan li\u00f0ug samb\u00e6rt hesum sama lepa. Vi\u00f0urin skal vera tilgj\u00f8rdur ni\u00f0ri \u00e1 hellu og einki sprek skal hava veri\u00f0 minni enn h\u00e1lvanannan tumma, sum kom til kirkjuna. Allir teir, sum sm\u00ed\u00f0a\u00f0u n\u00fdggu kirkjuna, v\u00f3ru kunoyingar.\n\nEin annar papp\u00edrslepi undir altarinum sigur millum anna\u00f0 fr\u00e1, at S\u00edmun har su\u00f0uri \u00ed Haraldssundi, var forma\u00f0ur fyri byggingini. Hann gj\u00f8rdi eisini pr\u00e6dikust\u00f3lin, karmarnar og vindeyguni. Hann hev\u00f0i eisini veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri byggingini av Klaksv\u00edkar kirkju, sum var bygd um somu t\u00ed\u00f0.\n\nKirkjan \u00e1tti hv\u00f8rki altartalvu ella lj\u00f3sakr\u00fanu, t\u00e1 i\u00f0 hon var bygd \u00ed 1867. Kunoyingar, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 floti, l\u00f8gdu t\u00ed tosk burturav til endam\u00e1li\u00f0 og fingu Faktor Djurhuus inni \u00ed Klaksv\u00edk at \u00fatvega kirkjuni altartalvu og lj\u00f3sakr\u00fanu.\n\n1. sunnudag \u00ed advent, hin 1. desember 1867 var kirkjan v\u00edgd av s\u00f3knarprestinum Ernst Bugislaus Wesenberg.\n\nSamb\u00e6rt Kirkesyn p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne 1834-1884 var kirkjus\u00fdn hin 14. juli 1868, har ta\u00f0 stendur, at Kirken er i 1867 opbygget af Nyt, 22 Alen lang 11 Alen bred; den har Skifertag med Hv\u00e6lvning i Loftet, indvendig og udvendig malet, af et t\u00e6kkeligt Udseende og meget rummelig.\n\nHin 13. apr\u00edl 1992 samtykti F\u00f8roya Landsst\u00fdri, at kirkjan og kirkjugar\u00f0urin \u00ed Kunoy ver\u00f0a fri\u00f0a\u00f0 sum fornminni, men t\u00f3 kunnu n\u00fdtast til s\u00edni endam\u00e1l.\n\nKeldur \nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nKunoy\nF\u00f8roysk fornminni"}
{"id": "29058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kv%C3%ADv%C3%ADkar%20kirkja", "title": "Kv\u00edv\u00edkar kirkja", "text": "Kv\u00edv\u00edkar kirkja er kirkjan \u00ed bygdini Kv\u00edv\u00edk \u00e1 Streymoy. Hon var\u00f0 v\u00edgd tann 13. desember 1903.\n\n\u00cd seinnu helvt av 19. \u00f8ld vaks f\u00f3lkatali\u00f0 skj\u00f3tt \u00ed Kv\u00edvik. Og \u00ed 1901 sendu kirkjuverjarnir ums\u00f3kn til kirkjuumsj\u00f3nina, um at f\u00e1a bygt upp\u00ed verandi kirkju. Men ein l\u00f8gtingsnevnd vi\u00f0m\u00e6lti l\u00f8gtinginum at j\u00e1tta pening \u00far Nor\u00f0streymoyar prestgjalds kirkjukassa til at byggja n\u00fdggja kirkju \u00ed sta\u00f0in. So var\u00f0 fari\u00f0 undir at f\u00e1a tekning til vegar og menn at standa fyri arbei\u00f0inum. Petur \u00ed Mattal\u00e1g \u00ed Havn var\u00f0 bi\u00f0in at tekna n\u00fdggju kirkjuna. Til hj\u00e1lpar fekk hann s\u00e6r Magnus \u00e1 Kamarinum, sum hev\u00f0i veri\u00f0 uttanlands og fingi\u00f0 s\u00e6r arkitektkunnleika, og Zakaris hj\u00e1 B\u00f8kjaranum, sum var kendur sum g\u00f3\u00f0ur handverkari og h\u00fasasmi\u00f0ur.\n\n\u00c1\u00f0renn \u00e1ri\u00f0 1901 var av, v\u00f3ru tekningar og allar fyrireikingar lidnar. N\u00fa var bert eftir at f\u00e1a gr\u00f3t til vegar.\n\nForma\u00f0ur fyri at spreingja gr\u00f3t og evna til, var Kristjan D\u00ed\u00f0rikur Jensen av Stykkinum. Tann 23. apr\u00edl 1902 var spreingi arbei\u00f0i\u00f0 li\u00f0ugt. S\u00ed\u00f0ani var fari\u00f0 at la\u00f0a.\n\nMagnus av Kamarinum hev\u00f0i mest sum alla innandura bygging um hendur.\n\nTann 28. august bo\u00f0a amti\u00f0 og pr\u00f3stur fr\u00e1, at n\u00fa lei\u00f0 so v\u00e6l vi\u00f0 byggingini, at kirkjan f\u00f3r at standa li\u00f0ug um 1. desember.\n\nSeinast \u00ed november 1903 st\u00f3\u00f0 kirkjan li\u00f0ug at taka \u00ed n\u00fdtslu. Kirkjan er \u00f8ll la\u00f0a\u00f0 \u00far h\u00f8gdum gr\u00f3ti, pussa\u00f0 uttan vi\u00f0 sementi og k\u00e1lka\u00f0 vi\u00f0 hv\u00edtum k\u00e1lki. Taki\u00f0 var \u00far jarni, og m\u00e1la\u00f0 reytt, somulei\u00f0is eisini taki\u00f0 \u00e1 torninum. \u00cd 1990 var jarntekjan skift \u00fat vi\u00f0 skifurtekju. Kirkjan er 30 x 15 alin til st\u00f8ddar uttan.\n\nKirkjan var\u00f0 v\u00edgd 3. sunnudag \u00ed advent, 13. desember 1903, av Fr\u00ed\u00f0rikki Petersen, presti, \u00e1 Nesi \u00ed Eysturoy.\n\nKeldur \nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "29059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Demokraatit", "title": "Demokraatit", "text": "Demokraatit ella Demokratarnir (gr\u00f8nlendskt: Kalaallit Nunaani Demokraatit) er ein gr\u00f8nlandskur sosialliberalur politiskur flokkur. Floksforma\u00f0ur er landstingslimurin Anda Uldum.\n\nVal\u00farslit\n\nLandstingi\u00f0 \n\u00c1 Landstingsvalinum 2. juni 2009 fekk flokkuirn 12,7% av atkv\u00f8\u00f0unum og vann 4 av 31 landstingslimum. Tey i\u00f0 v\u00f3ru vald inn t\u00e1 v\u00f3ru: Niels Thomsen, Anda Uldum, Justus Hansen og Astrid Fleischer Rex. Ein av landstingslimunum, Niels Thomsen, valdi at gevast \u00ed politikki \u00ed december 2011, av t\u00ed at hann fekk \u00ed bo\u00f0i eitt stj\u00f3rastarv \u00ed heimbygdini, i\u00f0 hann t\u00f3k av, og hann helt ikki at ta\u00f0 h\u00f3ska\u00f0i saman av vera politikari samstundis.\n\nFlokkurin f\u00f3r \u00ed juni 2009 \u00ed eitt samgongusamstarv vi\u00f0 flokkunum Inuit Ataqatigiit og Kattusseqatigiit. Henda samgongan var Gr\u00f8nlands landsst\u00fdri (Naalakkersuisut) fram til Landstingsvali\u00f0 2013. \u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num apr\u00edl 2011 til vali\u00f0 \u00ed 2013, hev\u00f0i Demokraatit tveir landsst\u00fdrislimir: \u00datb\u00fagving og gransking (undirv\u00edsingarr\u00e1\u00f0harri) og B\u00fasta\u00f0ar og samfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri.\n\n\u00c1 Landstingsvalinum 12. mars 2013 fekk Demokraatit tveir limir valdar, hesir v\u00f3ru Palle Christiansen og t\u00e1verandi floksforma\u00f0urin Jens B. Frederiksen.\n\n\u00c1 landstingsvalinum 28. november 2014 fekk flokkurin f\u00fdra limir valdar, hesir v\u00f3ru: Nivi Olsen, Andreas Rene Uldum, Justus Hansen og Randi Vestergaard Evaldsen.\n\nF\u00f3lkatingi\u00f0 \n\u00c1 f\u00f3lkatingsvalinum hin 13. november 2007 fekk flokkurin 4.585 atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 ikki rakk til ein f\u00f3lkatingssess. Flokkurin gj\u00f8rdi \u00ed august 2007 eina samstarvsavtalu vi\u00f0 Det Konservative Folkeparti \u00ed Danmark. Henda avtalan var\u00f0 t\u00f3 upps\u00f8gd aftur \u00e1 v\u00e1ri 2010. \u00cd desember 2012 gj\u00f8rdi flokkurin eina n\u00fdggja samstarvsavtalu vi\u00f0 Det Radikale Venstre.\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "29063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venstre%20%28Noreg%29", "title": "Venstre (Noreg)", "text": "Venstre (Vinstri) er ein norskur sosialliberaltur politiskur flokkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1884 av Johan Sverdrup. Flokkurin er Noregs elsti politiski flokkur. Seinast flokkurin var \u00ed stj\u00f3rn var undir Kjell Magne Bondevik saman vi\u00f0 H\u00f8yre og Kristelig Folkeparti.\n\nVenstre f\u00f3r \u00far norsku stj\u00f3rnini hin 17. oktober 2005. Sama dag byrja\u00f0i Jens Stoltenberg (Ap) s\u00edna a\u00f0ru stj\u00f3rn, i\u00f0 hev\u00f0i r\u00e1\u00f0harrar \u00far Arbeiderpartiet, Senterpartiet og Sosialistisk Venstreparti. \n\nS\u00ed\u00f0an 2020 hevur Guri Melby veri\u00f0 flokslei\u00f0ari.\n\nFlokslei\u00f0arar \n 1884 Johan Sverdrup\n 1884\u20131889 Ole Anton Qvam\n 1889\u20131893 Johannes Steen\n 1893\u20131894 Viggo Ullmann\n 1894\u20131896 Ole Anton Qvam\n 1898\u20131900 Viggo Ullmann\n 1900\u20131903 Lars Holst\n 1903\u20131909 Carl Berner\n 1909\u20131927 Gunnar Knudsen\n 1927\u20131940 Johan Ludwig Mowinckel\n 1945\u20131952 Jacob S. Worm-M\u00fcller\n 1952\u20131964 Bent R\u00f8iseland\n 1964\u20131970 Gunnar Garbo\n 1970\u20131972 Helge Seip\n 1972\u20131974 Helge Rognlien\n 1974\u20131976 Eva Kolstad\n 1976\u20131982 Hans Hammond Rossbach\n 1982\u20131986 Odd Einar D\u00f8rum\n 1986\u20131990 Arne Fj\u00f8rtoft\n 1990\u20131992 H\u00e5vard Alstadheim\n 1992\u20131996 Odd Einar D\u00f8rum\n 1996\u20132010 Lars Sponheim\n 2010\u20132020 Trine Skei Grande\n 2020\u2013present Guri Melby\n\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00far Venstre \n 1884\u20131889 Johan Sverdrup\n 1891\u20131893 Johannes Steen\n 1898\u20131902 Johannes Steen\n 1902\u20131903 Otto Blehr\n 1907\u20131908 J\u00f8rgen L\u00f8vland\n 1908\u20131910 Gunnar Knudsen\n 1913\u20131920 Gunnar Knudsen\n 1921\u20131923 Otto Blehr\n 1924\u20131926 Johan Ludwig Mowinckel\n 1928\u20131931 Johan Ludwig Mowinckel\n 1933\u20131935 Johan Ludwig Mowinckel\n\nKeldur \n\nNorskir flokkar\n1884"}
{"id": "29064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlotte%20Amalie", "title": "Charlotte Amalie", "text": "Charlotte Amalie er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjunum og liggur \u00e1 oynni Saint Thomas. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 18.481.\nB\u00fdurin er eisini hin st\u00f8rsti \u00ed oyggjab\u00f3lkinum J\u00f3mfr\u00faoyggjarnar. B\u00fdurin er handils- og samfer\u00f0slumi\u00f0depilin landinum og hevur gott buss og ferjusamband.  Vi\u00f0 s\u00ednum strondum, klettum, merkisst\u00f8\u00f0um og s\u00edni r\u00edku s\u00f8gu, er hetta ein av mest forvitnisligu b\u00fdum \u00ed Karibia. Charlotte Amalie, i\u00f0 liggur \u00ed sunnara partinum av Saint Thomas, er eitt av best umt\u00f3ktu fer\u00f0am\u00e1lunum \u00ed hj\u00e1landinum. \u00cd \u00f8kinum eru m.a. langar sandstrendur, reint ba\u00f0ivatn og eitt milt ve\u00f0urlag. Charlotte Amalie hevur n\u00f3gv at bj\u00f3\u00f0a l\u00edka fr\u00e1 hv\u00edtum strondum og kl\u00e1rbl\u00e1um havi til litfagrar bl\u00f3mur og gr\u00f8nar sk\u00f3gir \u00ed fjallalendinum. Talan er um f\u00ednkorna\u00f0an sand, brei\u00f0ar strendur og krystallkl\u00e1rt vatn, har dj\u00fapt er. L\u00fdtt tropiskt ve\u00f0urlag er alt \u00e1ri\u00f0. Har er n\u00f3gv at s\u00edggja. Blackbeard\u2019s Castle er ein skansi fr\u00e1 1679, sum er var\u00f0veittur av National Park Service (National Historic Landmark).\u2028\nB\u00fdurin hevur spennandi forns\u00f8gu. \u00cd 1694 gj\u00f8rdist landi\u00f0 partur av Danmark. M\u00e1li\u00f0 (kre\u00f3lskt), s\u00f8gan og mentan hava sum heild r\u00f8tur aftur \u00ed hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ina. Dronningens Gade er til d\u00f8mis h\u00f8vu\u00f0sg\u00f8tan \u00ed Charlotte Amalie. T\u00e1 so f\u00f3lki\u00f0 \u00ed \"De dansk-vestindiske \u00f8er\" kravdi at ver\u00f0a leyst fr\u00e1 Danmark, v\u00f3ru oyggjarnar \u00ed 1917 latnar til USA fyri 70 mill. kr\u00f3nur (DDK) .\n\nMillumtj\u00f3\u00f0a floghavnin \u00ed Charlotte Amalie er Cyril E. King Airport. B\u00fdurin hevur \u00ed mong \u00e1r markna\u00f0arf\u00f8rt Charlotte Amalie fyri cruise-skipum. Hetta hevur eydnast v\u00e6l. Ta\u00f0 koma \u00e1lei\u00f0 1,5 mi\u00f3. f\u00f3lk \u00e1 havnina hv\u00f8rt \u00e1r. Flestu teirra eru \u00far USA.\n\nKeldur \n\nAmerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Karibia"}
{"id": "29065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96land", "title": "\u00d6land", "text": "\u00d6land er ein oyggj og ein svenskur landslutur \u00ed Eystursj\u00f3num. \u00d6land er \u00ed Kalmar l\u00e4n og er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj Sv\u00f8r\u00edkis. \u00d6land liggur eystanfyri Sm\u00e5land og er skild fr\u00e1 Sm\u00e5land gj\u00f8gnum sundi\u00f0 Kalmarsund. S\u00ed\u00f0an 1972 hevur oyggin veri\u00f0 bundin saman vi\u00f0 meginlandinum vi\u00f0 \u00d6landsbr\u00fanni.\n\nKommuner s\u00ed\u00f0an 1971\nBorgholms kommuna\nM\u00f6rbyl\u00e5nga kommuna\n\nB\u00fdir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nOyggjar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nKalmar l\u00e4n\n\u00d6land"}
{"id": "29069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alheimssk%C3%B3talegan%20Jamboree", "title": "Alheimssk\u00f3talegan Jamboree", "text": "Alheimssk\u00f3talegan Jamboree er ein felags sk\u00f3talega, i\u00f0 WOSM (World Organisation of the Scout Movement) skipar fyri, til allar sk\u00f3tar \u00ed heiminum \u00ed aldrinum 14-17 \u00e1r. Vanliga luttaka fleiri t\u00fasund sk\u00f3tar fr\u00e1 \u00f8llum heiminum, og er hendan legan 4. hv\u00f8rt \u00e1r, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 t\u00e1 seinni veraldarbardagiherja\u00f0i \u00e1. \n\nLegan skiftir fr\u00e1 landi til land hv\u00f8rja fer\u00f0. Fyrsta legan var\u00f0 hildin \u00ed London Englandi \u00ed 1920.\n\nLimalond \u00ed WOSM kunna senda eina ums\u00f3kn um at halda jamboree \u00ed s\u00ednum landi, men WOSM hevur alt\u00ed\u00f0 endaligu avger\u00f0ina.\n\nNavni\u00f0 \nNavni\u00f0 kemur fr\u00e1 t\u00ed enska or\u00f0inum \"Jamboree\" i\u00f0 merkir gle\u00f0ilig og larmut f\u00f3lkasamling.\n\nS\u00f8gan \n\nWOSM n\u00fdtur alt\u00ed\u00f0 or\u00f0ingina \"World Scout Jamboree\", men \u00ed dagligari talu, ver\u00f0ur legan bert nevnd Jamboree runt um \u00ed heiminum.\n\nSk\u00f3tar\u00f8rslan kom skj\u00f3tt at ver\u00f0a ein altj\u00f3\u00f0a felagskapur, aftan\u00e1 at Robert Baden-Powell stovna\u00f0i hana \u00ed Englandi \u00ed 1907. Vi\u00f0 t\u00ed skj\u00f3ta v\u00f8kstrinum, s\u00e1 Baden Powell skj\u00f3tt, at har var mangul \u00e1 samling fyri sk\u00f3taumbo\u00f0 runt um \u00ed heiminum. Upprunarliga hugskoti\u00f0 var at stovna altj\u00f3\u00f0a vinarlag, og l\u00e6ra sk\u00f3tarnar um onnur f\u00f3lkasl\u00f8g og tj\u00f3\u00f0ir \u00ed gj\u00f8gnum beinlei\u00f0is samskifti. \n\nHugskoti\u00f0 var fyrst givi\u00f0 Baden-Powell av sk\u00f3taovastanum \u00ed Grikkalandi, Konstantinos (\"Kokos\") Melas \u00e1 altj\u00f3\u00f0a sk\u00f3tar\u00e1\u00f0stevnuni \u00ed Englandi \u00e1ri\u00f0 1918. Melas m\u00e6ldi til, at sl\u00edk lega kundi veri\u00f0 hildin fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r, l\u00edka sum teir Olympisku Leikirnir. Baden-Powell fr\u00f8ddist um hugskoti\u00f0, og valdi at nevna leguna \"Jamboree\".\n\nFyrri veraldarbardagi hev\u00f0i t\u00f3 vi\u00f0 s\u00e6r, at fyrireikingarnar ikki kundu fara \u00ed gongd beinaveg, og var t\u00ed fyrsta Jamboreein ikki fyrr enn \u00e1 sumri 1920 \u00ed Olympia Halls \u00ed Kensington \u00ed Englandi. Stuttlig tilvild var at legan var hildin \u00ed Olympia Halls, t\u00e1 ta\u00f0 hev\u00f0i veri avgj\u00f8rt at m\u00f3ta tiltaki\u00f0 eftir Olympisku Leikunum. 8000 sk\u00f3tar lutt\u00f3ku fr\u00e1 34 londum.\n\nHareftir var\u00f0 Jamboree hldin fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r, vi\u00f0 einum undant\u00f8ki. Ongin Jamboree var\u00f0 hildin \u00ed Iran \u00ed 1979, sum \u00e6tla\u00f0, vegna politiskan \u00f3fri\u00f0, sum herja\u00f0i \u00ed landinum um t\u00e1 t\u00ed\u00f0ina. Vegna seinna heimsbardaga, bleiv ein Jamboree \u00fatsett til aftan\u00e1 kr\u00edggji\u00f0 - hendan Jamboree ver\u00f0ur nevnd fri\u00f0ar Jamboree'in og var\u00f0 hon hildin \u00ed Fraklandi \u00ed 1947.\n\n\u00cdsta\u00f0in fyri leguna sum skuldi vera \u00ed Iran, avgj\u00f8rdi World Scout Committee, sum er h\u00e6gsti myndugleiki hj\u00e1 WOSM, at halda minni legur runt um \u00ed heiminum, so sk\u00f3tar ikki mistu m\u00f8guleikan at m\u00f8ta \u00f8\u00f0rum sk\u00f3tum \u00ed st\u00f8rri samling. Eitt d\u00f8mi upp\u00e1 hetta er ein \"mini Jamboree\" sum var hildin \u00ed Perth \u00ed Avstralia \u00ed savna\u00f0i fleiri t\u00fasund sk\u00f3tar runt um \u00ed heiminum. Eitt l\u00edknandi tiltak var sett \u00ed verk \u00ed 2007, t\u00e1 sk\u00f3tar\u00f8rslan fagna\u00f0i 100 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani fyrstu sk\u00f3taleguna.\n\nFyrstu 7 Jamboreeinrnar v\u00f3ru allar hildnar \u00ed Evropa, \u00e1ttunda legan var\u00f0 hildin \u00ed Nor\u00f0ur Amerika, og byrja\u00f0i venjan at skiftast \u00edmillum heimspartar eftir hetta. \u00cd 2014 er Afrika einasti heimspartur sum enn ikki hevur hildi\u00f0 Jamboree.\n\nSt\u00f8rsta Jamboree sum hevur veri\u00f0 hildin higartil, var\u00f0 hildin \u00ed Birkenhead \u00ed Englandi \u00ed 1929, t\u00e1 50,000 sk\u00f3tar fr\u00e1 \u00f8llum heiminum lutt\u00f3ku. Fleiri hundra\u00f0 sk\u00f3tar, sum ikki v\u00f3ru luttakarar, vitja\u00f0u leguna \u00e1 vitjunard\u00f8gum.\n\nFyrsta jamboreein var eisini \u00e6tla\u00f0 almenninginum. Baden-Powell meinti at hetta var ein gyltur m\u00f8guleiki, at v\u00edsa almenninginum sk\u00f3taarbei\u00f0i\u00f0 \u00ed praksis, og v\u00edsa hvussu a\u00f0rir kulturar arbeiddu. Vitjunardagar eru enn \u00ed dag ein st\u00f3ru partur av Jamboreeleguni, og er ta\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 eitt so st\u00f3rt tiltak, at f\u00f3lk, i\u00f0 ynskja at vitja \u00e1 Jamboreeini \u00ed Japan 2015, noy\u00f0ast at keypa s\u00e6r atgongumerki \u00e1 internetinum \u00ed g\u00f3\u00f0ari t\u00ed\u00f0. Avmarka\u00f0 atgongd ver\u00f0ur, og byrjar s\u00f8lan \u00ed februar 2015, sj\u00e1lvt um legan ikki byrjar fyrr enn \u00e1 \u00d3lavs\u00f8kuaftan sama \u00e1r. \n\nHv\u00f8r og ein Jamboree arbei\u00f0ir erftir s\u00ednum egna formati og tema, men endam\u00e1li\u00f0 er alt\u00ed\u00f0 at geva sk\u00f3tunum g\u00f3\u00f0a t\u00ed\u00f0 at pr\u00f8va og uppliva si\u00f0ir hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum kulturum, runt um \u00ed heiminum, og menna alheimssk\u00f3tavinarlag.\n\nJamboreein \u00ed 2007 fall \u00e1 100 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardagshaldi\u00f0 hj\u00e1 altj\u00f3\u00f0a sk\u00f3tar\u00f8rsluni. \u00cd hesum sambandi var\u00f0 Englandi aftur bo\u00f0i\u00f0 at halda jamboreeina, eftirsum at ta\u00f0 var har sk\u00f3taarbei\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1907. Meir enn 40.000 sk\u00f3tar tjalda\u00f0u \u00ed Hyland Park \u00ed Essex. Fleiri hundra\u00f0 t\u00fasund vitja\u00f0u \u00e1 vitjunard\u00f8gum.\n\nN\u00e6sta Jamboree var\u00f0 hildin \u00ed Rinkaby \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 2011, Jamboreein \u00ed 2015 ver\u00f0ur hildin \u00ed Kirara-Hama \u00ed Japan, og \u00ed 2019 ver\u00f0ur legan hildin \u00ed The Summit Bechtel Family National Scout Reserve \u00ed West Virginia, USA.\n\nJamboree \u00ed t\u00f8lum \n\n* H\u00e1t\u00ed\u00f0arhald av 100 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi Baden-Powells og 50 \u00e1ra stovningardegi sk\u00f3tar\u00f8rslunar.\n\n** Avl\u00fdst vegna politisku st\u00f8\u00f0una \u00ed Iran.\n\n*** Hesar Jamboreeirnar v\u00f3r\u00f0u hildnar um \u00e1rskifti\u00f0\n\n**** H\u00e1t\u00ed\u00f0arhald av 150 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi Baden-Powells og 100 \u00e1ra stovningardegi sk\u00f3tar\u00f8rslunar.\n\nF\u00f8roysk lutt\u00f8ka \u00e1 Jamboree \nF\u00f8roya Sk\u00f3tar\u00e1\u00f0 samskipar f\u00f8royska lutt\u00f8ku \u00e1 Jamboree. Av t\u00ed at F\u00f8royar eru partur av danska kongar\u00edkinum, eru vit ikki sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir limir \u00ed WOSM. F\u00f8royar noy\u00f0ast t\u00ed at vera partur av danska fer\u00f0ali\u00f0inum, umbo\u00f0a Danmark, og sleppa ikki at flagga f\u00f8royska Merkinum \u00e1 opnunarh\u00e1t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 eitt umbo\u00f0 fr\u00e1 \u00f8llum luttakandi londum ganga skr\u00fa\u00f0gongu vi\u00f0 fl\u00f8ggum s\u00ednum. Hetta eru f\u00f8royingar sera harmir um. F\u00f8royar hava t\u00f3 fyrr fingi\u00f0 undantaksloyvi til at flagga \u00e1 s\u00ednum legu\u00f8ki, og at ganga vi\u00f0 h\u00e1lskl\u00fatum \u00ed f\u00f8roysku flagglitunum.\n\nRingt er at meta hvussu n\u00f3gvir f\u00f8royskir sk\u00f3tar hava luttiki\u00f0 \u00e1 jamboree og n\u00e6r vit lutt\u00f3ku fyrstu fer\u00f0.\n\nEin bla\u00f0grein fr\u00e1 Dimmal\u00e6tting hevur at v\u00edsa, at ein b\u00f3lkur av f\u00f8royskum sk\u00f3tum lutt\u00f3k \u00ed USA \u00ed 1967.\n\nF\u00f8royskir sk\u00f3tar hava veri\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0ir \u00e1 \u00f8llum jamboreeum s\u00ed\u00f0ani \u00ed 1980'inum.\n\n\u00cd 2015 fara umlei\u00f0 67 f\u00f8royskir sk\u00f3tar, lei\u00f0arir og hj\u00e1lparf\u00f3lk \u00far \u00f8llum sk\u00f3tasamskipanum \u00e1 Jamboree \u00ed Japan.\n\nJOTA, JOTI og JOTT\n\nJamboree on the Air \nJamboree on the Air ella JOTA, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur nevnt \u00ed vanligari talu, er eitt tiltak, sum fer fram, tri\u00f0ja hv\u00f8rt vikuskifti \u00ed oktober hv\u00f8rt \u00e1r. Tiltaki\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed sambandi vi\u00f0 50 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardagshaldi\u00f0 hj\u00e1 sk\u00f3tar\u00f8rsluni \u00ed 1957. JOTA ver\u00f0ur mett at vera st\u00f8rsta tiltak WOSM skipar fyri \u00e1rliga.\n\nJamboree on the Internet \nJamboree on the Internet ella JOTI, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0 \u00ed vanligari talu, er eitt tiltak sum fer fram samstundis sum JOTA. Hetta tiltak var fyrstu fer\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed 1996, og hevur til endam\u00e1l at samskifta vi\u00f0 a\u00f0rar sk\u00f3tar runt um \u00ed heiminum \u00ed gj\u00f8gnum aln\u00f3tina, ofta gj\u00f8rt \u00ed gj\u00f8gnum ScoutLink \u00e1 Mirc, ella \u00ed gj\u00f8gnum teldupost.\n\nUpprunin kom \u00ed 1995, t\u00e1 rovarask\u00f3tin Norvan Vogtvvar fr\u00e1 Avstralia var \u00fatvekslings student \u00ed Hollandi. Norvan gj\u00f8rdi eitt link \u00e1 Mirc, har hann kundi tosa vi\u00f0 sk\u00f3tali\u00f0i\u00f0 heima \u00ed Avstralia. \n\n\u00cd november 1996 avgj\u00f8rdi World Scout Committee, vitandi av v\u00f8kstrinum \u00ed samskiftum sk\u00f3ta \u00edmillum \u00e1 internetinum, og at JOTI longu var veruleiki fleiri sta\u00f0ni \u00ed heiminum, at gera hetta til eitt afturvendandi tiltak, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at samskifta \u00e1 hesum mi\u00f0li. Avgj\u00f8rt var at JOTI skuldi haldast hv\u00f8rt \u00e1r, samstundis sum JOTA.\n\n\u00cd 2011 kom tann fyrsta JOTI \u00fatvarpst\u00f8\u00f0in. Ta\u00f0 var ein \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0 \u00e1 aln\u00f3tini sum bert var virk \u00ed JOTA/JOTI vikuskiftinum. Hon hev\u00f0i til endam\u00e1l at undirhalda sk\u00f3tum, sum s\u00f3tu vi\u00f0 telduna runt \u00ed heiminum, og samskiftu hv\u00f8r vi\u00f0 annan. \u00datvarpst\u00f8\u00f0in \u00fatvarpa\u00f0i \u00edmillum anna\u00f0 beinlei\u00f0is samtalur vi\u00f0 sk\u00f3tar runt um \u00ed heiminum. \u00datvarpst\u00f8\u00f0in var samskipa\u00f0 av einum sk\u00f3tab\u00f3lki \u00ed Englandi, sum kallar seg Avon Scout Radio, vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 Scout Radio. JOTI Radio er n\u00fa vor\u00f0in ein fastur partur av JOTA/JOTI vikuskiftinum.\n\nEftir lutt\u00f8ku av JOTA/JOTI f\u00e1a allir luttakarar eitt merki, sum v\u00edsir at tey hava luttiki\u00f0. F\u00f8royar eru partur av nor\u00f0urlenskum sk\u00f3tasamstarvi, og f\u00e1a t\u00ed eitt merki, i\u00f0 v\u00edsir \u00f8ll tey nor\u00f0urlensku fl\u00f8ggini samantvinna\u00f0, sum skal merkja samanhald og samarbei\u00f0i landanna \u00edmillum.\n\nJamboree on the Trail \nHugskoti\u00f0 til Jamboree on the Trail, ella JOTT, sum ta\u00f0 kallast \u00ed vanligari talu, kemur fr\u00e1 einum ,minni tiltaki sum var skipa\u00f0 fyri \u00ed einum Jamboree \u00e1ri. Sum hj\u00e1 JOTA og JOTI er endam\u00e1li\u00f0 eitt virksemi, sum sk\u00f3tar runt um \u00ed heiminum kunna vera felags um. \u00cd hesum f\u00f8ri er talan um ein gongt\u00far, sum er hv\u00f8rt \u00e1r annan leygardag \u00ed mai.\n\nTeinurin, i\u00f0 skal gangast hevur ymiskar vegalongdir, so \u00f8ll kunna luttaka, har \u00ed millum \u00falvaungar, sum eru oftast teir yngstu limirnir \u00ed sk\u00f3tar\u00f8rsluni.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 er at vera partur av einum felags tiltaki, sum ver\u00f0ur framt \u00e1 sama degi \u00ed fleiri londum runt um \u00ed heiminum, og v\u00edsa \u00e1 altj\u00f3\u00f0a sk\u00f3tavinarlag.\n\nSomulei\u00f0is her f\u00e1a lutakaranir eitt merki, i\u00f0 v\u00edsir lutt\u00f8ku.\n\nSm\u00e6rri tilt\u00f8k \nHar eru upp til 10 ymiskar mini Jamboreeir, ella Jamborettur, sum t\u00e6r ver\u00f0a kalla\u00f0ar, runt um \u00ed heiminum hv\u00f8rt \u00e1r. Har \u00ed millum \u00f8kisjamboreeir, sum ver\u00f0a hildnar \u00ed teimum ymisku heimspartunum tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r. Lutt\u00f8kan er sum oftast minni enn \u00e1 alheims Jamboree, men hesi tilt\u00f8k eru sera v\u00e6l m\u00f3ttikin. EuroJam \u00ed 2005, sum var ein \u00f8kisjamboree fyri Evropa, hev\u00f0i til d\u00f8mis 10.000 luttakarar fr\u00e1 \u00f8llum Evropa.\n\nKeldur\n\nLeinkjur \u00fateftir \n  WOSM - World Organisation of the Scout Movement\n Alheims Jamboree \u00ed Japan 2015\n JOTA/JOTI \n Avon Scout Radio\n Scout Radio \n\nSamfelag\nSk\u00f3tal\u00edv\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "29072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walt%20Disney%20Classics", "title": "Walt Disney Classics", "text": "Walt Disney Classics (\"Meistaraverk Disney\"), var ein r\u00f8\u00f0 av teknifilmum \u00e1 sj\u00f3nbondum (VHS), sum v\u00f3ru givin \u00fat av Walt Disney Home Video. Filmarnir v\u00f3ru givnir \u00fat \u00edmillum 1984 og 1994 \u00e1 amerikanska, evropiska, japanska og avstralska markna\u00f0inum \u00ed avmarka\u00f0i t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\n\nS\u00f8gan \nDisney n\u00fdtur or\u00f0i\u00f0 \"classics\" (meistarverk) til at l\u00fdsa trimum sl\u00f8gum av filmum teirra \u00ed fullri longd. Fyrsta t\u00fdpan, tann sum flest kenna sum klassikarir, eru animera\u00f0ir teknifilmar, i\u00f0 hava eina samanhangandi s\u00f8gu \u00ed gj\u00f8gnum allan filmin. N\u00e6sta t\u00fdpan eru filmar samansettir av fleiri stutts\u00f8gum. Eitt d\u00f8mi um hetta er filmurin The Many Adventures of Winnie the Pooh fr\u00e1 1977, sum var ein samling av fleiri stuttfilmum hj\u00e1 Winnie the Pooh, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00fatgivnir \u00e1\u00f0ur, bara hv\u00f8r s\u00e6r. Tri\u00f0ja t\u00fdpan, sum ver\u00f0ur tald upp \u00ed meistaraverkini, eru filmar sum partv\u00eds eru animera\u00f0ir, og partv\u00eds veruligir. Ta\u00f0 vil siga ein blanding av teknifilmi og sj\u00f3nleikarafilmi. D\u00f8mi um hetta eru filmarnir Mary Poppins, Bedknobs and Broomsticks og Pete's Dragon.\n\nMeistaraverk Disney bleiv ta\u00f0 sum ta\u00f0 er \u00ed dag vegna stovnan Disney sj\u00f3nvarst\u00f8\u00f0ina (Disney Channel). T\u00e1 starvsf\u00f3lkini hj\u00e1 Disney f\u00f3ru \u00ed gj\u00f8gnum ta\u00f0 st\u00f3ra filmsavni\u00f0 \u00ed 1983, til at velja filmar at s\u00fdna \u00e1 t\u00ed n\u00fdggju st\u00f8\u00f0ini, avgj\u00f8rdu tey at v\u00edsa, nakrar av teimum mest umt\u00f3ktu filmunum, sum Alice in Wonderland og Mary Poppins, men \u00ed savninum v\u00f3ru so 15 animera\u00f0ir filmar aldrin skuldu v\u00edsast.\n\nHesar filmarnir h\u00f8vdu aldrin veri\u00f0 v\u00edstir \u00ed sj\u00f3nvarpi ella veri\u00f0 \u00fatgivnir \u00e1 sj\u00f3nband. Hesir filmar h\u00f8vdu aldrin veri\u00f0 at s\u00edggja, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 t\u00e1 teir gingu \u00ed biograf \u00ed s\u00ednari t\u00ed\u00f0. Hesir filmar v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0ir \"The Untouchables\" (Teir \u00f3nemanligu). Hesir 15 filmarnir h\u00f8vdu veri\u00f0 grunnsteinar \u00ed bygna\u00f0inum av Walt Disney fyrit\u00f8kuni. Fer\u00f0 aftan\u00e1 fer\u00f0 teir v\u00f3ru endursendir \u00ed biografarnar, sum var sirka hv\u00f8rt sjeynda \u00e1r, tjena\u00f0u teir eina r\u00fagvu av peningi. T\u00ed f\u00f8ldu starvsf\u00f3lk Disney, at vi\u00f0 at geva hesar filmar \u00fat \u00e1 sj\u00f3nbond, v\u00f3ru fleiri sum fingu gle\u00f0i av teimum, tey sloppu undan at endursenda teir \u00ed biografarnar, og filmarnir livdu longur.\n\nTeir 15 \u00f3nemanligu filmarnir v\u00f3ru: Snow White and the Seven Dwarfs, Pinocchio, Fantasia, Bambi, Cinderella, Peter Pan, Lady and the Tramp, Sleeping Beauty, 101 Dalmatians, The Sword in the Stone, The Jungle Book, The Aristocats, Robin Hood, The Rescuers, og The Fox and the Hound.\n\nAllir filmar, i\u00f0 v\u00edstu eina samanhangandi s\u00f8gu, v\u00f3ru partur av hesum 15 burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 Dumbo og Alice in Wonderland, sum longu h\u00f8vdu veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpi. Hesr filmar v\u00f3r\u00f0u t\u00f3 seinni eisini \u00fatgivnir \u00e1 sj\u00f3nband.\n\nTil at tjena meiri pening, v\u00f3r\u00f0u flestu filmarnir \u00fatgivnir beint undir j\u00f3l, solei\u00f0is at yvirskoti\u00f0 av s\u00f8luni kundi ver\u00f0a sum st\u00f8rst.\n\n\u00datg\u00e1vur \nLegg til merkis at her er tosa\u00f0 um \u00fatg\u00e1vu\u00e1r \u00ed USA.\n\n1984: Robin Hood\nFyrsti filmurin sum kom \u00fat \u00ed r\u00f8\u00f0ini var Robin Hood. Disney fyrit\u00f8kan metti hetta at vera ein g\u00f3\u00f0 byrjan, har sum filmurin ikki var so eftirs\u00f3ttur av almenninginum, og f\u00f3r neyvan at ver\u00f0a endursendur \u00ed biografarnar, vegna v\u00e1naligar innt\u00f8kur. (Filmurin hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed biografinum \u00ed 1982, vi\u00f0 skuffandi undit\u00f8kum.)\n\n1985: Pinocchio og Dumbo\nPinocchio  hev\u00f0i veri\u00f0 endurs\u00fdndur \u00ed biografunum \u00ed 1984 vi\u00f0 st\u00f3rari undirt\u00f8ku, har hann tjena\u00f0i yvir 26 milli\u00f3nir amerikanskir dollarar. T\u00ed var st\u00f3rt ivam\u00e1l um filmurin skuldi \u00fatgevast \u00e1 sj\u00f3nband. Summi vildu goyma hann til endurs\u00fdningar \u00ed biografunum, t\u00e1 hann hev\u00f0i st\u00f3rar innt\u00f8kum\u00f8guleikar. Me\u00f0an onnur meintu, at hann tjena\u00f0i ongan pening \u00edme\u00f0an hann sat og savna\u00f0i dust \u00edmillum s\u00fdningar, og skuldi heldur tjena pengar \u00e1 sj\u00f3nbandamarkna\u00f0inum. T\u00ed var avgj\u00f8rt at Pinocchio skuldi \u00fatgevast \u00e1 sj\u00f3nband, men vera eitt sindur d\u00fdrari, enn minni umt\u00f3ktir filmar sum Robin Hood og The Sword in the Stone.\n\nPinocchio var\u00f0 \u00fatgivin tann 16. juli 1985, aftan\u00e1 eina sj\u00f3nvarpsl\u00fdsingarherfer\u00f0 sum kosta\u00f0i 1 milli\u00f3n dollarar.\n\n\"Making Your Dreams Come True\" l\u00fdsingarherfer\u00f0in \nUmlei\u00f0 125.000 eint\u00f8k av Pinocchio v\u00f3r\u00f0u seld \u00ed juli og august hetta \u00e1ri\u00f0, men \u00ed september avgj\u00f8rdi Disney at l\u00e6kka pr\u00edsin \u00e1 Pinocchio, og 20 \u00f8\u00f0rum titlum, samstundis sum teir \u00fatg\u00f3vu Dumbo, sum part av meistaraverkunum. Hendan pr\u00edsl\u00e6kking var \u00ed gildi fr\u00e1 3. desember 1985 til 31. januar 1986, og hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r at Pinocchio gj\u00f8rdist bestseljari \u00e1 sj\u00f3nbandamarkna\u00f0inum. Tann knappa avger\u00f0in um pr\u00edsl\u00e6kkingina, gav st\u00f3rar trupuleikar. F\u00f3lk sum j\u00fast h\u00f8vdu keypt Disney filmar \u00e1\u00f0renn pr\u00edsl\u00e6kkingina kravdu endurgjald \u00e1 pr\u00edsmuninum.\n\nT\u00e1 1986 enda\u00f0i, var ta\u00f0 mett at Pinocchio hev\u00f0i veri\u00f0 seldur \u00ed umlei\u00f0 250.000 eint\u00f8kum. Pinocchio var\u00f0 eftir hetta v\u00edstur \u00e1 Disney sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0ini.\n\n1986: The Sword in the Stone, Alice in Wonderland, og Sleeping Beauty\nThe Sword in the Stone var\u00f0 \u00fatgivin 25. mars 1986 og sostatt tann fj\u00f3r\u00f0i klassikarin \u00fatgivin \u00e1 sj\u00f3nbandi.\n\n27. mai 1986 var\u00f0 Alice in Wonderland \u00fatgivin, n\u00fa sum partur av klassikarunum, \u00ed sambandi vi\u00f0 eina n\u00fdggja l\u00fdsingarherfer\u00f0.\n\n14. oktober 1986 bleiv Sleeping Beauty \u00fatgivin og s\u00e6tti klassikarin \u00ed r\u00f8\u00f0ini. Sleeping Beauty var samstundis fyrsti klasikkarin, at ver\u00f0a broyttur digitalt, til at betra um b\u00e6\u00f0i lj\u00f3\u00f0 og mynd.\n\n\u00cd sambandi vi\u00f0 eina j\u00f3lal\u00fdsingarher\u00f0 seldi Disney n\u00e6stan 5 milli\u00f3nir sj\u00f3nbond j\u00f3lini 1986, meir enn n\u00f8kur onnur filmsfyrit\u00f8ka. Sv\u00f8vnr\u00f3sa seldist \u00ed 1.2 milli\u00f3num eint\u00f8kum, og bleiv best selda sj\u00f3nband \u00ed 1986.\n\n1987: Lady and the Tramp\nLady and the Tramp v\u00f3ru \u00fatgivni 6. oktober 1987, sum sjeynda meistaraverki\u00f0 \u00ed r\u00f8\u00f0ini. Filmurin seldi 3.2 milli\u00f3nir eint\u00f8k, og bleiv best selda sj\u00f3nband nakrant\u00ed\u00f0. J\u00f3lal\u00fdsingarherfer\u00f0 hj\u00e1lpti Disney at br\u00f3ta \u00f8ll s\u00f8lumet, og seldi 7.5 milli\u00f3nir sj\u00f3nbond j\u00f3lini 1987.\n\n1988: Cinderella\nEftir m\u00f3tst\u00f8\u00f0u fra stj\u00f3rum Disney, var\u00f0 endiliga avgj\u00f8rt at \u00fatgeva Cinderella \u00e1 sj\u00f3nband tann 4. oktober 1988. Hetta var aftan\u00e1 at filmurin hev\u00f0i tjena\u00f0 35 milli\u00f3nir dollarar \u00ed biografunum \u00e1ri\u00f0 \u00e1\u00f0renn.\n\nDisney f\u00f3r \u00ed gongd vi\u00f0 enn eina j\u00f3lal\u00fdsingarherfer\u00f0, hesurfer\u00f0 \u00ed samstarvi vi\u00f0 Coca-Cola. Disney seldi 11.5 milli\u00f3nir sj\u00f3nbond j\u00f3lini 1987, har \u00edmillum 5.4 eint\u00f8k av \u00d8skuf\u00edu. \u00d8skuf\u00eda seldi 7.4 milli\u00f3nir eint\u00f8k \u00ed 1987, og var nummar tvey \u00e1 listanum yvir \u00e1rsins mest seldu filmar. Nummar eitt \u00e1 listanum var E.T. the Extra-Terrestrial vi\u00f0 14. milli\u00f3num eint\u00f8kum.\n\n1989: Bambi\nBambi, sum Disney mett at ver\u00f0a s\u00edn mest vir\u00f0ismikla film (\u00ed innt\u00f8kum), var\u00f0 \u00fatgivin 28. september 1989.\n\n1990: The Little Mermaid og Peter Pan\nS\u00ed\u00f0ani \u00fatg\u00e1vuna av Sleeping Beauty \u00ed 1986, var ta\u00f0 vor\u00f0i\u00f0 vanligt at eitt n\u00fdtt meistaraverk kom \u00fat stutt \u00e1\u00f0renn j\u00f3l, men aldrin fyrr en ta\u00f0. T\u00ed kom ta\u00f0 n\u00f3gvum av \u00f3vart, t\u00e1 ta\u00f0 var kunngj\u00f8rt t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1990 at The Little Mermaid skuldi \u00fatgevast sama. Filmurin hev\u00f0i veri\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed biografunum 17. november 1989, og var t\u00ed enn v\u00edstur \u00e1 fleiri st\u00f8\u00f0um.\n\nThe Little Mermaid var\u00f0 fyrsta meistaraverk, framleitt aftan\u00e1 hini 15 \u00f3nemanligu (tey v\u00f3r\u00f0u framleidd \u00edmillum 1937 og 1981), at sleppa upp \u00ed savni\u00f0.\n\nThe Little Mermaid var\u00f0 \u00fatgivin 15. mai 1990 seldi 10 milli\u00f3nir eint\u00f8k \u00ed, sum var n\u00f3g til at ver\u00f0a \u00e1rsins best selda sj\u00f3nband.\n\nVi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuni \u00e1 The Little Mermaid fyrr \u00e1 \u00e1rinum, var pl\u00e1ss fyri enn einar \u00fatg\u00e1vu \u00e1\u00f0renn j\u00f3l 1990. Sostatt var\u00f0 Peter Pan \u00fatgivin 21. september, fr\u00edskur \u00far endurs\u00fdningu \u00ed biografunum \u00e1ri\u00f0 fyri. Peter Pan seldi 7 milli\u00f3nir eint\u00f8k \u00ed 1990.\n\n1991: The Jungle Book, The Rescuers Down Under, og Fantasia\nThe Jungle Book, sum hev\u00f0i veri\u00f0 endurs\u00fdnd \u00ed biografunum summari\u00f0 \u00e1\u00f0renn, var\u00f0 \u00fatgivin 3. mai 1991.\n\nRobin Hood var\u00f0 endur\u00fatgivin 12. juli, eftir at hava veri\u00f0 tikin av markna\u00f0inum \u00ed 1987. Hetta t\u00f3ktist l\u00f8gin markna\u00f0arf\u00f8ring, t\u00e1 flestu b\u00f8rn eru \u00ed summarfr\u00edt\u00ed\u00f0 hatta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, og neyvan sita inni og hyggja eftir film. Disney vildi n\u00fdta s\u00e6r ta\u00f0, at v\u00e6lumt\u00f3kti filmurin Robin Hood: Prince of Thieves (vi\u00f0 Kevin Costner \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleiklutinum) sp\u00e6ldi \u00ed biografunum, og n\u00fdta ta\u00f0 sum l\u00fdsing fyri Disney filmin um Robin Hood.\n\nThe Rescuers Down Under, sum var\u00f0 framhald av filminum The Rescuers, var\u00f0 \u00fatgivin 20. september 1991.\n\nFantasia var\u00f0 \u00fatgivin 1. november, aftan\u00e1 fleiri \u00e1r av noktanum hj\u00e1 Disney um at \u00fatgeva filmin \u00e1 sj\u00f3nband. Fantasia var\u00f0 fyrsta meistaraverki\u00f0 at vera \u00fatgivi\u00f0 sama dag runt um heiminum, ella \u00ed 46 londum. Fantasia seldi 14.4 milli\u00f3nir sj\u00f3nbond og laserdiscs.\n\n1992: 101 Dalmatians, The Great Mouse Detective, The Rescuers, og Beauty and the Beast\n101 Dalmatians var\u00f0 \u00fatgivin tann 10. apr\u00edl 1992, The Great Mouse Detective tann 17. juli og The Rescuers tann September 18.\n\nBeauty and the Beast var\u00f0 \u00fatgivin tann 30. oktober, aftan\u00e1 at hava veri\u00f0 frams\u00fdndur \u00ed biografunum \u00e1ri\u00f0 fyri. Filmurin var sera v\u00e6l umt\u00f3ktur, seldi 20 milli\u00f3nir eint\u00f8k, og tjena\u00f0i 200 milli\u00f3nir dollarar \u00ed 1992.\n\n1993: Pinocchio (endurn\u00fdggja\u00f0 \u00fatg\u00e1va) og Aladdin\nPinocchio var\u00f0 endur\u00fatgivin \u00ed einari endurn\u00fdggja\u00f0ari \u00fatg\u00e1vu tann 26. mars 1993. L\u00fdsingarherfer\u00f0in var: \"S\u00ed\u00f0stu fer\u00f0 at f\u00e1a \u00ed hesi \u00f8ld\", \u00fats\u00f8gn sum v\u00edsti seg at vera skeiv, t\u00e1 Pinocchio var\u00f0 endur\u00fatgivin fyri tri\u00f0ju fer\u00f0 \u00ed 1999, til at h\u00e1t\u00ed\u00f0arhalda 60 \u00e1ra \u00fatg\u00e1vudagin sum skuldi haldast \u00ed 2000.\n\nAladdin var\u00f0 \u00fatgivin 1. oktober 1993 \u00e1 sj\u00f3nband og laserdisc. Aladdin kom at vera best selda meistaraverk \u00ed meistaraverk r\u00f8\u00f0ini fr\u00e1 1985 - 1994.\n\n1994: The Fox and the Hound\nThe Fox and the Hound var\u00f0 \u00fatgivin 4. mars 1994. Summi eint\u00f8k h\u00f8vdu filmsbrot fr\u00e1 filminum The Lion King, onnur brot \u00far filminum The Return of Jafar, sum v\u00f3ru frums\u00fdndir \u00ed biografunum seinni sama \u00e1r.\n\nKeldur \n Disney Classics Walt Disney Classics \u00e1 ensku Wikipedia\n\nDisney"}
{"id": "29073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%B8r", "title": "Sm\u00f8r", "text": "Sm\u00f8r er ein mj\u00f3lkav\u00f8ra, sum ver\u00f0ur framleidd vi\u00f0 at kirna \u00f3ma. Ta\u00f0 mest si\u00f0bundna \u00ed vesturheiminum er at n\u00fdta neytamj\u00f3lk, men mj\u00f3lk fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum dj\u00f3rasl\u00f8gum sum til d\u00f8mis fr\u00e1 sey\u00f0i, geit, yakaoksum og b\u00f8fflum kann eisini n\u00fdtast, t\u00e1 i\u00f0 sm\u00f8r skal gerast. Sm\u00f8r inniheldur mj\u00f3lkaproteinur og \u00ed minsta lagi 80% av mj\u00f3lkafeitti og \u00ed mesta lagi 16% av vatni. Sm\u00f8r f\u00e6st b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 og uttan salt. Um salt er \u00ed kann ta\u00f0 ofta vera umlei\u00f0 2% av salti \u00ed sm\u00f8rinum, ta\u00f0 ver\u00f0ur tilsett b\u00e6\u00f0i fyri at betra um smakkin og fyri at \u00f8kja um haldf\u00f8ri. Sm\u00f8r hevur ein fastan konsistens, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 stendur kalt, men vi\u00f0 stovuhita fr\u00e1 umlei\u00f0 20\u00a0\u00b0C ver\u00f0ur ta\u00f0 sera bleytt. T\u00e1 i\u00f0 sm\u00f8r ver\u00f0ur hita, gerst ta\u00f0 ein kl\u00e1rur, fl\u00f3tandi, gulur massi. Liturin er lj\u00f3st gulur, men liturin kann eisini variera fr\u00e1 gulum til n\u00e6rum hv\u00edtt. Liturin \u00e1 sm\u00f8rinum gerst bleikari, t\u00e1 i\u00f0 neytini eta hoyggj um veturin \u00ed sta\u00f0in fyri fr\u00edskt gras. Um neytini ganga \u00e1 b\u00f8num alt \u00e1ri\u00f0, so broytist liturin \u00e1 sm\u00f8rinum ikki naka\u00f0 serligt.\n\nMj\u00f3lkav\u00f8rur"}
{"id": "29075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mj%C3%B3lk", "title": "Mj\u00f3lk", "text": "Mj\u00f3lk er tann hv\u00edta ella gulhv\u00edta v\u00e6tan, i\u00f0 hon-s\u00fagdj\u00f3r framlei\u00f0a til s\u00ednar ungar. Mj\u00f3lkin fr\u00e1 hv\u00f8rjum einst\u00f8kum dj\u00f3raslagi og fr\u00e1 menniskjum hevur ymiska samanseting, men hevur eisini felags ey\u00f0kenni. Eftirsum drekkiv\u00f8ran skal geva ungunum/b\u00f8rnunum \u00f8ll tey f\u00f8\u00f0sluevni, i\u00f0 tey hava br\u00fak fyri til tess at vaksa, inniheldur mj\u00f3lkin tey f\u00f8\u00f0sluevni, i\u00f0 ungarnir ella b\u00f8rnini hava br\u00fak fyri. Mj\u00f3lk inniheldur serstakliga protein (eggjahv\u00edtaevni), feitt, sukur (laktosu) og k\u00e1lk og haraftuar eisini onnur mineralir sum jarn og selen, og vitaminir sum t.d. vitamin B.\n\nMenniskju drekka m\u00f3\u00f0urmj\u00f3lk sum pinku- og sm\u00e5b\u00f8rn.  F\u00f3lk vi\u00f0 laktosuintoluransu tola ikki at drekka mj\u00f3lk fr\u00e1 dj\u00f3rum. \n\nUmframt at drekka mj\u00f3lk ver\u00f0ur mj\u00f3lk ofta n\u00fdtt \u00ed matger\u00f0, t.d. \u00ed greyti ella saman vi\u00f0 morgunmatarv\u00f8rum, og t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk baka k\u00f8kur og anna\u00f0. Mj\u00f3lk er eisini ta\u00f0 r\u00e1evni\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at flamlei\u00f0a sm\u00f8r, ost og joghurt.\n\nAlheims mj\u00f3lkadagur er 1. juni.\n\nYmisk sl\u00f8g av k\u00fagvamj\u00f3lk \n\u00cd dag er vanligt, at k\u00fagvamj\u00f3lkin f\u00e6st \u00ed ymiskum sl\u00f8gum vi\u00f0 ymiskum innihaldi av feitti.\n\nMj\u00f3lk, sum \u00e1 donskum ver\u00f0ur nevnd s\u00f8dm\u00e6lk, hevur vanliga 3,5% av feitti. Tann f\u00f8royska mj\u00f3lkin hj\u00e1 MBM er \u00ed lj\u00f3sabl\u00e1um pakkum.\nMillummj\u00f3lk (letm\u00e6lk \u00e1 donskum) inniheldur 1,5% av feitti. Tann f\u00f8royska millummj\u00f3lkin er \u00ed lj\u00f3sarey\u00f0um pakkum.\nL\u00e6ttimj\u00f3lk (minim\u00e6lk \u00e1 donskum) inniheldur 0,5% av feitti. Tann f\u00f8royska l\u00e6ttimj\u00f3lkin fr\u00e1 MBM er \u00ed myrkagulum pakkum.\nSoltimj\u00f3lk (skummetm\u00e6lk) inniheldur 0,1% av feitti. Tann f\u00f8royska soltimj\u00f3lkin fr\u00e1 MBM er \u00ed lj\u00f3sagr\u00f8num pakkum.\n\nOnnur sl\u00f8g av \u00abmj\u00f3lk\u00bb \nOr\u00f0i\u00f0 mj\u00f3lk ver\u00f0ur eisini n\u00fdtt um hv\u00edtar drekkjuv\u00f8rur, i\u00f0 ikki koma fr\u00e1 dj\u00f3rum, t.d. sojamj\u00f3lk, r\u00edsmj\u00f3lk, mandilmj\u00f3lk og kokosmj\u00f3lk.\n\nInnihaldi\u00f0 av feitti \u00ed ymiskum sl\u00f8gum av mj\u00f3lk\n\nKeldur \n\nMj\u00f3lkav\u00f8rur\nMatur og drekka"}
{"id": "29080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3nleikari", "title": "Sj\u00f3nleikari", "text": "Sj\u00f3nleikari er eitt starvsheiti, i\u00f0 fevnir um f\u00f3lk, i\u00f0 starvast vi\u00f0 sj\u00f3nleik. Sj\u00f3nleikarar kunna millum anna\u00f0 starvast \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum, \u00ed sj\u00f3nvarpi og \u00fatvarpi.\n\nSj\u00f3nleikarar n\u00fdta tekst, i\u00f0 eitt leikskald hevur skriva\u00f0, til at tulka og sp\u00e6la ein annan pers\u00f3n enn tey sj\u00e1lvi eru.\n\nD\u00f8mi um sj\u00f3nleikarar eru hesi:\n H\u00f8vu\u00f0ssj\u00f3nleikari: Ein sum hevur h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed einum leiki.\n Eykasj\u00f3nleikari: Ein vi\u00f0 minni leikluti \u00ed einum leiki.\n Stuntma\u00f0ur: Ein sum leikur vandamiklar leiklutir.\n Raddaleikari: Ein sum tosar fyri ein annan. Til d\u00f8mis teknifilmsfigurar.\n Dansleikari: Ein sum hevur dansleiklut \u00ed einum leiki.\n Hermari: Ein sum hermir, til d\u00f8mis eftir kendum f\u00f3lki.\n Gamanleiks sj\u00f3nleikari: Ein sum leikur \u00ed skemtileikum\n Harmleiks sj\u00f3nleikari: Ein sum leikur \u00ed syrgiligum leikum.\n Keipuleikari (mimikari): Ein sum ikki n\u00fdtur or\u00f0, men br\u00fakar kroppin til at v\u00edsa kenslur og hendingar.\n K\u00f3rgenta/drongur: Ein sum leikur og syngur bakr\u00f8ddir \u00ed einum sangleiki.\n \u00cdfyllingarleikari (statist): Ein eyka sj\u00f3nleikari sum tra\u00f0kar til, um ein annar sj\u00f3nleikari fellur fr\u00e1.\n\nSj\u00f3nleikarar\nSt\u00f8rv"}
{"id": "29081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keflav%C3%ADk", "title": "Keflav\u00edk", "text": "Keflav\u00edk er ein \u00edslenskur b\u00fdur \u00ed kommununi Reykjanesb\u00e6r. \u00cdb\u00fagvar eru um 13.000.\n\nKeflav\u00edk er mest kent fyri herst\u00f8\u00f0ina sum amerikanarir bygdu undir \u00f8\u00f0rum veraldarbardaga og blomstrandi t\u00f3nleikal\u00edv \u00ed seinnu helvt av 20. \u00f8ld. \u00cdslenski atj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8llurin er eisini at finna \u00ed Keflav\u00edk.\n\nB\u00fdurin fekk navn s\u00edtt fr\u00e1 eini v\u00edk, vi\u00f0 sama navni, sum liggur t\u00e6tt vi\u00f0.\n\nS\u00f8gan \nSamb\u00e6rt b\u00f3kini Landn\u00e1ma, sum er elsta kelda um landn\u00e1m \u00ed \u00cdslandi, ver\u00f0ur sagt at fyrsti \u00edb\u00fagvi \u00e1 Reykjanesi, og harvi\u00f0 Keflav\u00edk, var Steinunn Gamla, landn\u00e1mskona. Hetta er at finna \u00ed ritum fr\u00e1 umlei\u00f0 1270. \n\n\u00cd 15. \u00f8ld var ta\u00f0 n\u00f3gv um at englendingar fiska\u00f0u \u00ed \u00f8kinum, og hava teir sj\u00e1lvsagt komi\u00f0 \u00e1 land \u00ed Keflav\u00edk. \u00cd 1579 gav Danakongur ta\u00f0 fyrsta handilsloyvi\u00f0, t\u00e1 til nakrar t\u00fdskarar, sum n\u00fa kundu handla \u00ed Keflav\u00edk. \u00cd 1602 byrja\u00f0i so tann danski einahandilin. Keflav\u00edk fekk sokalla\u00f0 keypsta\u00f0ar r\u00e6ttindi tann 22. mars 1949.\n\nSeinni veraldarbardagi hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at Keflav\u00edk vaks skj\u00f3tt og v\u00e6l. Kom hetta av n\u00fdggjum starvsm\u00f8guleikum, b\u00e6\u00f0i \u00e1 herst\u00f8\u00f0ini og altj\u00f3\u00f0a flogv\u00f8llinum.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "29083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fantasia%20%281940%20filmur%29", "title": "Fantasia (1940 filmur)", "text": "Fantasia er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1940, sum Walt Disney hevur framleitt. Hann er hin tri\u00f0i filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney. Filmurin var\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed Amerika hin 13. november 1940. \u00cd 1999 kom ein framhaldsfilmur, Fantasia 2000, sum var\u00f0 s\u00fdndur \u00ed biografunum.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "29084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Globala%20upphitingin", "title": "Globala upphitingin", "text": "Global upphitingin er ta\u00f0, i\u00f0 man nevnir ta observera\u00f0u upphitingina av jar\u00f0arinnar l\u00e6gru atmosferu og havi s\u00ed\u00f0an 1950-\u00e1rini umframt ta\u00f0 sp\u00e1dda framhaldi\u00f0 av hesum. \u00ed 20. \u00f8ld vaks tann globali mi\u00f0alhitin vi\u00f0 0,74 \u00b1 0,18 \u00b0C. Samb\u00e6rt eitt n\u00fa klimapanelinum hj\u00e1 ST, IPCC, kemur upphitingin mest sannl\u00edkt av, at menniskju n\u00fdta ov n\u00f3gv vakstrarh\u00fasgass. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur eisini, at ikki-menniskjaligir faktorar, so sum variasj\u00f3nir av s\u00f3laraktiviteti og vulkan\u00fatbrot, hava \u00e1virka\u00f0 til eitt sindur kaldari s\u00ed\u00f0an \u00e1r 1950.\n\nKjaki\u00f0 um eina antropogena upphiting, ta\u00f0 vil siga eina upphiting, i\u00f0 menniskjan hevur elvt til, hevur vakt st\u00f3ran ans s\u00ed\u00f0an 1990-\u00e1rini. \u00cd fleiri f\u00f8rum hava heimsins lei\u00f0arar hittst, fyri at taka avger\u00f0 um hvussu \u00fatl\u00e1ti\u00f0 av vakstrarh\u00fasgassum kann avmarkast, eitt n\u00fa hittust teir og samdust um Kyotos\u00e1ttm\u00e1lan \u00ed 1997 og hittust \u00e1 ve\u00f0urlagsr\u00e1\u00f0stevnu Sameindu Tj\u00f3\u00f0a \u00ed Keypmannahavn 2009.\n\nKeldur \n\nGlobal upphiting\nAltj\u00f3\u00f0a politikkur"}
{"id": "29091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rith%C3%B8vundur", "title": "Rith\u00f8vundur", "text": "Rith\u00f8vundur er eitt starvsheiti, i\u00f0 fevnir um f\u00f3lk, sum hava ta\u00f0 til yrki at skriva rit og b\u00f8kur. Vi\u00f0urkendir rith\u00f8vundar kunna vinna fleiri hei\u00f0ursl\u00f8nir, og tann mest eftirt\u00f3kta man vera Nobelspr\u00edsurin \u00ed b\u00f3kmentum.\n\nD\u00f8mi um \u00fatlendskar rith\u00f8vundar \n J. K. Rowling  -  skriva\u00f0i Harry Potter b\u00f8kurnar.\n J. R. R. Tolkien - Skriva\u00f0i Ringanna Harri og Hobbin \u00edmillum anna\u00f0.\n Jules Verne -  Skriva\u00f0i Around the world in 80 days \u00edmillum anna\u00f0.\n Anne Rice - Skriva\u00f0i Interview with the vampire \u00edmillum anna\u00f0.\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar \n He\u00f0in Br\u00fa - Fe\u00f0gar \u00e1 Fer\u00f0\n Hans Andrias Djurhuus\n William Heinesen\n S\u00edmun av Skar\u00f0i\n Rakel Helmsdal\n\nSt\u00f8rv"}
{"id": "29092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kingmanoyggj", "title": "Kingmanoyggj", "text": "Kingmanoyggj er ein amerikonsk oyggj, i\u00f0 liggur \u00ed ein landnyr\u00f0ing fr\u00e1 st\u00f3rb\u00fdnum Washington D.C. Oyggin, sum er umringa\u00f0 av Kingmanvatni, er gj\u00f8rd av mannahondum, og var\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 1916. S\u00ed\u00f0ani 2010 hevur helvtin av oynni veri\u00f0 ein golfv\u00f8llur, \u00edme\u00f0an hin helvtin er \u00f3bygd.\n\nOyggin, og vatni\u00f0 sum umringar hana, eru nevnd eftir verkf\u00f8\u00f0inginum og generalinum Dan Christie Kingman, sum er fyrrverandi ovasti \u00ed United States Army Corps of Engineers.\n\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "29093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Ungd%C3%B3msr%C3%A1%C3%B0", "title": "F\u00f8roya Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0", "text": "F\u00f8roya Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 er ein f\u00f8royskur felagskapur, i\u00f0 fevnir um alt barna og ungd\u00f3msarbei\u00f0i \u00ed F\u00f8royum. F\u00f8roya Ungd\u00f3ms r\u00e1\u00f0 ella FUR, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur sum oftas umtala\u00f0, var\u00f0 sett \u00e1 stovn tann 25. mai 1984. FUR hevur fleiri verk\u00e6tlanir hv\u00f8rt \u00e1r. Eitt gott d\u00f8mi um hetta er b\u00f3kin Les og L\u00e6r, sum kom \u00fat \u00ed 2014, og ver\u00f0ur endur\u00fatgivin, vi\u00f0 einari samli\u00f0ari heimas\u00ed\u00f0u \u00ed 2015. \u00cd t\u00ed b\u00f3kini eru at finna allar mi\u00f0n\u00e1ms og framhalds \u00fatb\u00fagvingar f\u00f8royingar kunna taka \u00ed F\u00f8royum og \u00ed Danmark.\n\n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0u FUR stendur:\n\nFUR er ein samstarvsfelagsskapur fyri teir skipa\u00f0u, sj\u00e1lvbodnu og landsumfatandi barna- og ungd\u00f3msfelagsskapirnar \u00ed F\u00f8royum.\n\nEndam\u00e1l \nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 FUR er:\n at vera felagsumbo\u00f0 fyri limafelagsskapirnar.\n at vi\u00f0ger\u00f0a spurningar, i\u00f0 vi\u00f0v\u00edkja f\u00f8royskum ungd\u00f3mi.\n at skapa \u00e1huga fyri ungd\u00f3msm\u00e1lum.\n at eggja ungd\u00f3minum at taka lut \u00ed og f\u00e1a \u00e1virkan \u00e1 samfelagi\u00f0.\n at umbo\u00f0a limafelagsskapirnar \u00ed samstarvi vi\u00f0 myndugleikarnar.\n at menna samstarvi\u00f0 og s\u00edn\u00e1millum fatan millum f\u00f8royskan ungd\u00f3m.\n at menna millumtj\u00f3\u00f0a fatan.\n\nUm F\u00f8roya Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 \nFUR hevur 25 barna- og ungd\u00f3msfelagsskapir sum limir, hararv eru 21 limafel\u00f8g virkin \u00ed 2014. Teir virknu limafelagsskapirnir hava 34 lokalfel\u00f8g. FUR umbo\u00f0ar solei\u00f0is 4820\u00a0b\u00f8rn og ungd\u00f3mar \u00ed F\u00f8royum (pr. 31.12.2013).\n\n\tFUR f\u00edggjar virksemi s\u00edtt vi\u00f0 limagjaldi fr\u00e1 limafelagsskapunum, vi\u00f0 \u00e1rligum studningi \u00e1 l\u00f8gtingsf\u00edggjarl\u00f3gini og vi\u00f0 peningi fr\u00e1 Spf. \u00cdtr\u00f3ttarvedding.\n\n\tFUR umsitir stu\u00f0ulsskipan, sum veitir pening til limafelagsskapirnar og lokalfel\u00f8gini eftir regluger\u00f0 sum limafelagsskapirnir hava samtykt og sambart l\u00f8gtingsl\u00f3g um \u00edtr\u00f3ttarvedding.\n\n\tFUR ver\u00f0ur stj\u00f3rna\u00f0 av starvsstj\u00f3rnini, sum hevur 5 limir. Starvsstj\u00f3rnarlimir ver\u00f0a valdir \u00e1 landsfundinum fyri eitt \u00e1r \u00edsenn, me\u00f0an forma\u00f0urin ver\u00f0ur valdur fyri 2 \u00e1r.\n\n\tFUR hevur eina umbo\u00f0sstj\u00f3rn, har allir limafelagsskapir hava hv\u00f8r s\u00edn umbo\u00f0sstj\u00f3rnarlim. Umbo\u00f0sstj\u00f3rnin hevur \u00ed minsta lagi 2 fundir \u00e1rliga.\n\n\tFUR hevur samstarv vi\u00f0 hini ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0ini \u00ed nor\u00f0urlondum gj\u00f8gnum NKM (Nordiske kontaktm\u00f8der). FUR luttekur \u00ed NKM \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti vi\u00f0 hini ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0ini.\n\n\tFUR hevur s\u00ed\u00f0an 2001 veri\u00f0 limur \u00ed VNU. VNU (Vest Nordisk Ungdomsforum) - er samstarv vi\u00f0 Gr\u00f8nlendska ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0i\u00f0 Sorlak og felagsskapin UMF\u00cd \u00ed \u00cdslandi.\n\n\tFUR hevur sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan limaskap \u00ed NSU (Nordisk Samorganisation for Ungdomsarbet). Endam\u00e1li\u00f0 er at styrkja samstarvi\u00f0 millum flokspolitiskar \u00f3heftar sentralar ungd\u00f3msfelagsskapir \u00ed Nor\u00f0urlondum.\n\nLimafel\u00f8g \n\t\tUnga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0 (UT)\n\t\tDramaverksta\u00f0i\u00f0\n\t\tF\u00f3lkafloksungd\u00f3mur (HUXA)\n\t\tUng \u00ed M\u00e1F - hv\u00edlandi limur\n\t\tUngmannafelagi\u00f0 Samband (US)\n\t\tKFUM sk\u00f3tarnir \u00ed F\u00f8royum\n\t\tF\u00f8roya KFUK sk\u00f3tar\n\t\tF\u00f8roya Sk\u00f3tasamband (FSB)\n\t\tFrelsunarherurin - sk\u00f3tar og ungd\u00f3mur\u00a0\n\t\tKFUM\n\t\tKFUK\n\t\tAmnesty International F\u00f8royadeild (AI)\n\t\tMeginfelag teirra breka\u00f0u \u00ed F\u00f8royum (MBF)\n\t\tUng, aktiv, edr\u00fa (Fyrrverandi Ungtemplara-samband F\u00f8roya)\n\t\tBl\u00e1krossungd\u00f3mur (BKU)\n\t\tT\u00f3nleikasamtaki\u00f0 Gr\u00f3t\n\t\tSosialistisk ung (SU)\n\t\tAFS F\u00f8royar\n\t\tCISV F\u00f8royar\n\t\tFrelsunarherurin ung\n\t\tFrams\u00f8kin Ung\n\t\tLosjan Glotti\n\t\tXperiment\n\t\tUng fyri Mi\u00f0flokkin\n\t\tNorr\u00f8na Ungmannafelag F\u00f8royar (NUF)\n\t\tT\u00f3naungd\u00f3mur\n\t\tUngd\u00f3mslandsfelag F\u00f8roya (ULF)\n\nStarvstj\u00f3rnin \nStarvstj\u00f3rnin \u00ed F\u00f8roya Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0 2014-2015 er hendan:\n R\u00f3i Poulsen, forma\u00f0ur (F\u00f3lkaflokksungd\u00f3mur)\n Olga Arnfinnsd\u00f3ttir (KFUM sk\u00f3tarnir \u00ed F\u00f8royum)\n Elisa Abrahamsen (KFUM sk\u00f3tarnir \u00ed F\u00f8royum)\n Erhard Petersen (Sosialistisk Ung og Norr\u00f8na Ungmannafelag F\u00f8royar)\n Ebba Malena Debess Thomsen (Dramaverksta\u00f0i\u00f0)\n Ragna Maja Kruse, tiltakslimur (Dramaverksta\u00f0i\u00f0)\n\nKeldur \nSamfelag\nFelagsskapir"}
{"id": "29106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/CISV%20F%C3%B8royar", "title": "CISV F\u00f8royar", "text": "CISV (Children's International Summer Villages) F\u00f8royar (stovna\u00f0ur \u00ed 1978) er ein felagskapur, i\u00f0 starvar undir CISV International. CISV er ein altj\u00f3\u00f0a felagsskapur, i\u00f0 arbei\u00f0ir fyri fri\u00f0i \u00ed heiminum. CISV virkar \u00ed londum kring allan heim og skipar fyri altj\u00f3\u00f0a barnalegum og arbei\u00f0i \u00ed lokal-umhv\u00f8rvinum. CISV leggur st\u00f3ran dent \u00e1, at ta\u00f0 ber til at liva saman \u00ed s\u00e1tt og semju h\u00f3ast ymiskan h\u00fa\u00f0arlit, ymiska l\u00edvs-, mentanarliga-, politiska- ella \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga \u00e1sko\u00f0an.\n\nNevndin \u00ed CISV F\u00f8royar 2014 \n Marit Holm Petersen, forkvinna\n Annika Eidesgaard, skrivari og altj\u00f3\u00f0a umbo\u00f0\n Lena Ziska\n Sunneva K. Olsen\n Siri T\u00f3rgar\u00f0\n\nSamfelag\nFelagsskapir\n1978"}
{"id": "29107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ung%20fyri%20Mi%C3%B0flokkin", "title": "Ung fyri Mi\u00f0flokkin", "text": "Ung fyri Mi\u00f0flokkin (UfM) er eitt politiskt ungmannafelag, i\u00f0 virkar undir Mi\u00f0flokkinum.\n\nUngmannafelagi\u00f0 var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 stovna\u00f0, einfer\u00f0 um t\u00fasund\u00e1raskifti\u00f0, og hevur s\u00ed\u00f0ani veri\u00f0 meiri og minni virki\u00f0.\n\n5. oktober 2010 var\u00f0 felagi\u00f0 endurstovna\u00f0, eftir at hava veri\u00f0 \u00f3virki\u00f0 \u00ed eitt styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\n\nUfM hevur eitt samstarv vi\u00f0 m\u00f3\u00f0urflokkinum, og s\u00e6st hetta millum anna\u00f0 aftur, \u00ed at ungmannafelagi\u00f0 hevur havt fleiri valevnir uppstilla\u00f0i til b\u00e6\u00f0i l\u00f8gtings- og kommunuval.\n\nFelagi\u00f0 er \u00ed dag virki umvegis facebook, har tey hv\u00f8rja viku leggja \u00fat politiskt tilfar. Eisini luttekur ungmannafelagi\u00f0 \u00ed t\u00ed almenna or\u00f0askiftinum m.a. vi\u00f0 at luttaka \u00ed kjakfundum o.t.\n\nUfM fylgir eina kristindemokratiskari ideologi og fylgir t\u00ed politisku linjuni hj\u00e1 m\u00f3\u00f0urflokkinum. Hjartam\u00e1l hj\u00e1 ungmannafelagnum eru m.a.: hj\u00fanabandsl\u00f3gin, fosturt\u00f8ka, r\u00fasdrekkapolitikkur, heilsupolitikkur, familjum\u00e1l og ney\u00f0/menningarhj\u00e1lp.\n\nFormenn \n Hallur av Rana (2010-2012)\n D\u00e1njal Mouritsson Joensen (2012-2013)\n Aksel Berg (2013-2015; 2018-)\n J\u00f3n Steint\u00fan (2015-2016)\n R\u00fani Steint\u00fan (2016-2018)\n\nF\u00f8roysk politisk ungmannafel\u00f8g"}
{"id": "29108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dramaverksta%C3%B0i%C3%B0", "title": "Dramaverksta\u00f0i\u00f0", "text": "Dramaverksta\u00f0i\u00f0 (stovna\u00f0 \u00ed 1997) er elsti drama/sj\u00f3nleikarask\u00fali \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Sk\u00falin heldur til \u00ed gamla snikkara og orgulverksta\u00f0nurm hj\u00e1 Verland Johansen, t\u00e6tt vi\u00f0 H\u00f8llina \u00e1 H\u00e1lsi \u00ed Havn. Her f\u00e1a n\u00e6mingar fri\u00f0 at arbei\u00f0a og l\u00e6ra \u00ed somu h\u00f8lum, har fleiri av fyrrverandi n\u00e6mingunum eru vor\u00f0in yrkis- og amat\u00f8r sj\u00f3nleikarar.\n\nS\u00f8gan \nHj\u00f8rdis Johansen fekk hugskoti\u00f0 at byrja Dramaverksta\u00f0i\u00f0, \u00e1 gamla snikkara- og orgulverksta\u00f0num hj\u00e1 p\u00e1panum Verland Johansen. Saman vi\u00f0 manninum, Christian Kruse, keypti hon verksta\u00f0i\u00f0 \u00ed 1986, og fram til 1996 virka\u00f0i verksta\u00f0i\u00f0 sum orgulverksta\u00f0ur burturav. Aftan\u00e1 at kreppan hev\u00f0i gj\u00f8rt um seg fyrst \u00ed 1990 \u00e1runum, var einki orgul at byggja, og lykilin var\u00f0 snara\u00f0ur um. Verksta\u00f0i\u00f0 st\u00f3\u00f0 t\u00f3mt eina t\u00ed\u00f0, l\u00edka til hetta hugskoti\u00f0 um Dramaverksta\u00f0i\u00f0 f\u00f3r at sp\u00edra. Fari\u00f0 var undir at rudda, vaska og m\u00e1la, og \u00ed januar 1998 var kl\u00e1rt at byrja.\n\nNevndin \u00ed 2014 \n Ragna Maja Kruse, forkvinna\n Ebba Sof\u00eda Kruse, kassameistari\n Ebba Malena Debess Thomsen, nevndarlimur\n Mari Ann Ellendersen, tiltakslimur\nDagligur lei\u00f0ari er framvegis Hj\u00f8rdis Johansen.\n\n\u00datvortis leinkjur \nHeimas\u00ed\u00f0a Dramaverksta\u00f0sins: http://www.dramaverk.net/\n\nKeldur \n\nSamfelag\nSj\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "29109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%B8rdis%20Johansen", "title": "Hj\u00f8rdis Johansen", "text": "Hj\u00f8rdis Johansen, f. 1949, er ein f\u00f8royskur  l\u00e6rari, leikstj\u00f3ri, t\u00f3nasmi\u00f0ur, scenografur og leikritah\u00f8vundur.\n\n\u00c1 heysti 1997 fekk Hj\u00f8rdis Johansen hugskoti\u00f0 at byrja Dramaverksta\u00f0i\u00f0 \u00e1 gamla snikkara- og orgulverksta\u00f0num hj\u00e1 p\u00e1panum Verland Johansen. \n\nSaman vi\u00f0 manninum, Christian Kruse, keypti hon verksta\u00f0i\u00f0 \u00ed 1986, og fram til 1996 virka\u00f0i verksta\u00f0i\u00f0 sum orgulverksta\u00f0ur burturav. Aftan\u00e1 at kreppan hev\u00f0i gj\u00f8rt um seg fyrst \u00ed 1990 \u00e1runum, var einki orgul at byggja, og lykilin var\u00f0 snara\u00f0ur um. Verksta\u00f0i\u00f0 st\u00f3\u00f0 t\u00f3mt eina t\u00ed\u00f0, l\u00edka til hetta hugskoti\u00f0 um eitt dramaverksta\u00f0 f\u00f3r at sp\u00edra. Fari\u00f0 var undir at rudda, vaska og m\u00e1la, og \u00ed januar 1998 var kl\u00e1rt at byrja.\n\nHj\u00f8rdis er f\u00f8dd \u00ed Havn \u00ed 1949. Hon t\u00f3k barnagar\u00f0sl\u00e6rara\u00fatb\u00fagving \u00ed 1971. Hon var \u00e1 sj\u00f3nleikarskei\u00f0 hj\u00e1 Ey\u00f0un Johannesen, og seinni hj\u00e1 Gr\u00edmu \u00ed 1970 \u00e1runum, og t\u00f3kst eftir hetta vi\u00f0 alt m\u00f8guligt innan undirhald, sang, myndlist og sj\u00f3nleik, samstundis sum hon arbeiddi \u00ed barnagar\u00f0i, \u00ed Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya og n\u00f8kur \u00e1r \u00e1 Orgulverksta\u00f0num.\n\nHj\u00f8rdis hevur loki\u00f0 \u00fatb\u00fagving sum Barnasj\u00f3nleikalei\u00f0ari \u00e1 sumri 2000, og hevur sumrini 1997, 1998 og 1999 fingi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving innan leikstj\u00f3rn \u00ed \u00cdslandi. Harumframt hevur hon veri\u00f0 \u00e1 skei\u00f0um \u00ed teatersport, \"At skriva til pall\", skei\u00f0um innan scenografi, og ger\u00f0 av b\u00fanum b\u00e6\u00f0i her heima og \u00ed Danmark.\n\nHj\u00f8rdis hevur dr\u00fagvar royndir \u00e1 palli, b\u00e6\u00f0i hj\u00e1 Havnar Sj\u00f3nleikarfelag og hj\u00e1 Gr\u00edmu. Hon hevur \u00edgj\u00f8gnum \u00e1r og dag leikt vi\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum sj\u00f3nleikum, kv\u00f8ldsetum og \u00f8\u00f0rum tilt\u00f8kum, s\u00ed\u00f0an hon, 10 \u00e1ra gomul, fyrstu fer\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00e1 palli \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum \u00ed sj\u00f3nleikinum \"Robin Hood\". Nevnast kunnu leikir sum Skeyk (1997), Dansur \u00ed fyllandi s\u00f3l (1995), Havi\u00f0 (1993), Sanna og Gandafuglurin (1989), Stj\u00f8rnubarni\u00f0 (1988), Haturfuglar (1981) og \u00fatisj\u00f3nleikurin Tr\u00e6lal\u00edv (1977).\n\nEisini hevur Hj\u00f8rdis veri\u00f0 sera virkin innan t\u00f3nleik, sang og myndlist. Hon hevur undirhildi\u00f0 b\u00f8rnum \u00e1 b\u00f3kasavninum vi\u00f0 sangi, s\u00f8gum og dukkuleiki. \u00cd \u00fatvarpinum hevur hon sungi\u00f0 og lisi\u00f0 s\u00f8gur upp. Hesar royndir f\u00f8rdu vi\u00f0 s\u00e6r, at hon \u00ed 1979 gav \u00fat v\u00e6ld\u00e1mdu pl\u00e1tuna \"Barnasangir\", i\u00f0 fyri stuttum er endurprenta\u00f0 sum fl\u00f8ga. \u00cd mong \u00e1r, s\u00ed\u00f0an mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1970 \u00e1runum, hevur hon veri\u00f0 virkin myndlistakvinna. Hon hevur s\u00fdnt fram klippmyndir og tekningar \u00e1 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum frams\u00fdningum og umframt ta\u00f0, hevur hon veri\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 fleiri \u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdningum, kvinnuframs\u00fdningum og \u00f8\u00f0rum.\n\n\u00cd 1980 \u00e1runum skriva\u00f0 hon, og sp\u00e6ldi \"Giu og Grana\" og arbeiddi vi\u00f0 barnasendingum \u00ed Sj\u00f3nvarp F\u00f8roya. Hon fer\u00f0a\u00f0ist um sama mundi\u00f0 vi\u00f0 B\u00f3kabilinum kring alt landi\u00f0 vi\u00f0 s\u00f8gum og dukkuleiki. F\u00fdra fer\u00f0ir, \u00ed 1987 og 1988, og aftur \u00ed 1997 og 1998  stj\u00f3rna\u00f0i Hj\u00f8rdis teimum v\u00e6lumt\u00f3ktu Leikh\u00fasj\u00f3l \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum.\n\nHj\u00f8rdis hevur skipa\u00f0 fyri skei\u00f0um \u00ed drama og sj\u00f3nleiki b\u00e6\u00f0i her heima og ni\u00f0ri \u00ed Danmark.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n Her\u00f0aklappi\u00f0 2003 - Leikpallur F\u00f8roya\n Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8nin 2012  - T\u00f3rshavnar Kommuna\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "29112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Papa%20Stour", "title": "Papa Stour", "text": "Papa Stour (av norr\u00f8num Papey St\u00f3ra) er ein oyggj \u00ed Hetlandi. Hon er 8,28 km\u00b2 til st\u00f8ddar og \u00ed 2011 v\u00f3ru \u00edb\u00fagvarnir 15 \u00ed tali. Oyggin liggur sy\u00f0st \u00ed St. Magnus Bay, \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Mainlandi.\n\nLandslag og Dj\u00f3ral\u00edv\n\nOyggin er b\u00e6\u00f0i basalt og \u00e1l\u00f8guberg. H\u00e6sta punkti\u00f0 er heyggurin Virda Field i\u00f0 er 87 metrar (285 ft) h\u00f8gur. St\u00f3rur partur av oynni er hagi vi\u00f0 hei\u00f0alyngi. Otur, l\u00e1turk\u00f3pur, b\u00f3ghv\u00edtuhvalur(mastrahvalur) og n\u00edsa s\u00edggjast javnan vi\u00f0 strendurnar kring oynna. Lundi, terna, sk\u00fagvur, kj\u00f3gvi, havhestur, lomvigi, \u00e1lka, tangasp\u00f3gvi, steinst\u00f3lpa, svarth\u00e1lsa og svartbakur rei\u00f0rast \u00f8ll \u00e1 oynni, og n\u00f3gvur flytifuglur s\u00e6st eisini. Upprunaliga hetlandsrossi\u00f0 ver\u00f0ur enn alt \u00e1 oynni.\n\nS\u00f8ga\n\u00c1 oynni finst farvegur eftir b\u00faseting fr\u00e1 uml. \u00e1r 3.000 f.Kr. og gamla norr\u00f8na navni\u00f0 Papey St\u00f3ra, i\u00f0 merkir \"St\u00f3ra oyggin hj\u00e1 papunum (prestunum)\", sipar til keltisku paparnar i\u00f0 b\u00faleika\u00f0ust har, \u00e1\u00f0renn nor\u00f0b\u00fagvarnir komu. Elsta handriti\u00f0 sum er funni\u00f0 \u00ed Hetlandi er eitt norr\u00f8nt handrit fr\u00e1 1299, har Papa Stour ver\u00f0ur umtala\u00f0. H\u00f3ast Hetland kom undir skotskt vald \u00ed 1469, so var Papa Stour ogn hj\u00e1 norskum jallum fram til 17'du \u00f8ld. T\u00e1 oyggin \u00ed 18'du \u00f8ld var vor\u00f0in ogn hj\u00e1 tveimum skotskum lordum, var \u00fatr\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 sokalla\u00f0um sixareens (seks\u00e6ringum) vor\u00f0in ein t\u00fd\u00f0andi vinnuvegur \u00e1 oynni, hesin \u00fatr\u00f3\u00f0ur er kendur sum Haaf fishing (hav\u00fatr\u00f3\u00f0ur), og siglt var so langt til havs, at bj\u00f8rgini \u00e1 Foula hvurvu \u00ed havsbr\u00fanni. Kendi hetlendski yrkjarin Vagaland yrkti ein sang um \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenninar \u00e1 Papa Stour: Da Sang o da Papa Men, har ni\u00f0urlagi\u00f0 er \"Rowin Foula doon\" (r\u00f3gva Foula undir [havsbr\u00fanna]).\n\n\"Oot bewast da Horn o Papa,\nRowin Foula doon!\nOwir a hidden piece o water,\nRowin Foula doon!\nRoond da boat da tide-lumps makkin,\nSunlicht trowe da cloods is brakkin;\nWe maan geng whaar fish is takkin,\nRowin Foula doon!\"\n\nB\u00faseting\n\nB\u00fasetingin savna\u00f0 kring bygdina Biggins eystantil \u00e1 oynni, ha\u00f0an ferjusamband er til West Burrafirth \u00e1 Mainlandi. Ta\u00f0 er eisini ein l\u00edtil flogbreyt n\u00e6r vi\u00f0 Biggins, ha\u00f0ani regluligt flogsamband er til Tingwall \u00e1 Mainlandi. \u00cdb\u00fagvatali\u00f0 er n\u00f3gv minka\u00f0, og n\u00fa (2011) eru bert 15 fastb\u00fagvandi f\u00f3lk eftir \u00e1 oynni.\n\nYvirlit yvir broyting \u00ed f\u00f3lkatali\n\nOyggjar \u00ed Hetlandi"}
{"id": "29116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%AFk%20L%E1%BA%AFk", "title": "\u0110\u1eafk L\u1eafk", "text": "\u0110\u1eafk L\u1eafk er ein landlutur \u00ed Vjetnam. Navni\u00f0 ver\u00f0ur eisini stava\u00f0 \u0110\u1eafc L\u1eafc.  \u0110\u1eafk L\u1eafk liggur \u00ed landslutinum T\u00e2y Nguy\u00ean (merkir Vestara H\u00e1lendi, \u00e1 enskum kent undir navninum Central Highlands). Har b\u00fagva n\u00f3gv f\u00f3lk i\u00f0 eru av upprunaf\u00f3lkinum \u00ed landinum, tey hoyra ikki til tann etniska b\u00f3lkin av vjetnamesarum (Vi\u1ec7t). F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed landslutinum var  1.733.100 vi\u00f0 f\u00f3lkateljingini \u00ed 2009. Landsluturin fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 13.062 km2 og liggur umlei\u00f0 600 metrar omanfyri havi\u00f0.\n\nFyrisiting\n\nPolitiskt ver\u00f0ur \u0110\u1eafk L\u1eafk landsluturin b\u00fdttur sundur \u00ed trettan sm\u00e6rri eindir, i\u00f0 kunnu samanberast vi\u00f0 s\u00f3knir:\n\nBu\u00f4n \u0110\u00f4n\nC\u01b0 Kuin\nC\u01b0 M'gar\nEa H'leo\nEa Kar\nEa S\u00fap\nKr\u00f4ng Ana\nKr\u00f4ng B\u00f4ng\nKr\u00f4ng Buk\nKr\u00f4ng N\u0103ng\nKr\u00f4ng P\u1eafk\nL\u1eafk\nM'\u0110r\u0103k\n\nEin b\u00fdur er eisini ein s\u00f3kn \u00ed landslutinum \u0110\u1eafk L\u1eafk:\n\nBu\u00f4n H\u1ed3\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed \u0110\u1eafk L\u1eafk landslutinum, Bu\u00f4n Ma Thu\u1ed9t, er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kommuna.\n\nS\u00f8ga \n\u00d8ki\u00f0 i\u00f0 n\u00fa ver\u00f0ur nevnt \u0110\u1eafk L\u1eafk var\u00f0 upprunaliga  ein partur av Champa kongsr\u00edkinum. Champa var eitt kongsr\u00edki fr\u00e1 umlei\u00f0 7. \u00f8ld til 1832. \u0110\u1eafk L\u1eafk landsluturin kom undir Vjetnamesiskt st\u00fdri \u00ed 15. \u00f8ld. T\u00e1 i\u00f0 \u00f8ki\u00f0 kom undir franskt harrad\u00f8mi, planta\u00f0u fraklendingar n\u00f3gvar plantasjur \u00ed \u00f8kinum. M\u00f3tst\u00f8\u00f0an m\u00f3ti fraklendingum var st\u00f3r \u00ed \u0110\u1eafk L\u1eafk og fleiri uppreistrar v\u00f3ru. Seinni gj\u00f8rdist \u0110\u1eafk L\u1eafk partur av Su\u00f0urvjetnam, og Vjetnamkr\u00edggi\u00f0 f\u00f3r eisini fram \u00ed \u0110\u1eafk L\u1eafk.\n\nVjetnam"}
{"id": "29117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sisimiut", "title": "Sisimiut", "text": "Sisimiut (fyrr nevndur Holsteinsborg) er ein b\u00fdur \u00ed Gr\u00f8nlandi. B\u00fdurin liggur \u00ed Qeqqata kommunu \u00ed Mi\u00f0-Vesturgr\u00f8nlandi vi\u00f0 strondina til Davis-sundi\u00f0. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed kommununi. F\u00f3lkatali\u00f0 er 5.598 og b\u00fdurin er n\u00e6st st\u00f8rsti b\u00fdur Gr\u00f8nlands, n\u00e6st eftir Nuuk. H\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Sisimiut er 784 metrar h\u00f8gt. Sisimiut er Gr\u00f8nlands nor\u00f0asta havn, i\u00f0 er \u00edsfr\u00ed um veturin. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 320 km nor\u00f0an fyri Nuuk\n\u00c1\u00f0renn kommunureformin \u00ed 2009 var Sisimiut h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Sisimiut kommunu.\n\nSisimiut hevur havt b\u00faseting av fleiri ymiskum f\u00f3lkasl\u00f8gum \u00ed umlei\u00f0 4 500 \u00e1r. Teir fyrstu \u00edb\u00fagvarnir v\u00f3ru eitt Inuit-f\u00f3lk fr\u00e1 Saqqaq-mentanini, Dorset-mentanini og seinni fr\u00e1 Thule-mentanini, hv\u00f8rs eftirkomarar \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum eru tey i\u00f0 n\u00fa b\u00fagva \u00ed b\u00fdnum. Harumframt eru eisini r\u00e6ttiliga n\u00f3gv f\u00f3lk av donskum uppruna, i\u00f0 fluttu til \u00f8ki\u00f0 undir lei\u00f0slu av pr\u00e6dikumanninum Hans Egede \u00ed 1720-\u00e1runum.\n\nSisimiut veksur vi\u00f0 8 % um \u00e1ri\u00f0, hetta ger b\u00fdin til tann tri\u00f0skj\u00f3tast veksandi b\u00fdin \u00ed landinum. Fiskivinnan er enn tann t\u00fddningarmiklasta vinnan \u00ed Sisimiut, sj\u00e1lvt um onnur sl\u00f8g av vinnum eru \u00ed b\u00fdnum. KNI og d\u00f3ttirfelagi\u00f0 Pilersuisoq, i\u00f0 rekur eina r\u00f8\u00f0 av handlum hj\u00e1 landinum, hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed b\u00fdnum. Arkitektoniskt er Sisimiut ein blanding av teimum si\u00f0bundnu fleirlittu einfamiljuh\u00fasunum av tr\u00e6 og \u00edb\u00fa\u00f0arblokkar, sum v\u00f3ru bygdir orsaka\u00f0 av politikkinum hj\u00e1 donskum myndugleikum \u00ed 1960-\u00e1runum vi\u00f0 mi\u00f0savnan. B\u00fdurin veksur \u00ed nor\u00f0ara parti av b\u00fdnum. Serliga hinumegin ta\u00f0 sm\u00f8lu Ulkuv\u00edkina m\u00f3ti floghavnini er eitt \u00f8ki sett av til n\u00fdt\u00ed\u00f0ar forsta\u00f0arb\u00faseting. Air Greenland fl\u00fdgur fr\u00e1 Sisimiut til fleiri b\u00fdir \u00e1 vesturstrondini og til fleiri lond \u00ed Evropa umvegis Kangerlussuaq Floghavn.\n\nTa\u00f0 eru fleiri vanligir og fakligir sk\u00fala \u00ed Sisimiut, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0a \u00fatb\u00fagvingar til \u00edb\u00fagvarnir \u00ed b\u00fdnum og \u00f8kinum kring b\u00fdin. DTU hevur sett \u00e1 stovn Center for Arktisk Teknologi \u00ed b\u00fdnum. \u00cd 2008 l\u00e6t upp Gr\u00f8nlands annar mentanardepil, Taseralik Kulturcenter, i\u00f0 b\u00e6\u00f0i hevur biograf og sj\u00f3nleikarh\u00f8ll.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "29119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kim%20Kielsen", "title": "Kim Kielsen", "text": "Kim Kielsen (f\u00f8ddur 30. november 1966) er ein gr\u00f8nlandskur politikari. Hann er forma\u00f0ur fyri flokkin Siumut og landsst\u00fdrisforma\u00f0ur Gr\u00f8nlands. Hann gj\u00f8rdist virkandi landsst\u00fdrisforma\u00f0ur Gr\u00f8nlands, t\u00e1 i\u00f0 hann t\u00f3k vi\u00f0 eftir at Aleqa Hammond \u00ed oktober 2014 leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r, og nakrar dagar seinni gj\u00f8rdist hann eisini n\u00fdggjur forma\u00f0ur fyri flokkin.\n\nKim Kielsen var upprunaliga sj\u00f3ma\u00f0ur, men hann fekk s\u00e6r \u00fatb\u00fagving sum l\u00f8gregluma\u00f0ur og hevur arbeitt sum l\u00f8gregluma\u00f0ur \u00ed Upernavik og Paamiut fr\u00e1 1996 til 2003. \u00cd 2003 s\u00f8kti hann um farloyvi fr\u00e1 politinum og f\u00f3r \u00ed sta\u00f0in at standa fyri einum \u00e1taki vi\u00f0 b\u00f8rnum og ungum sum h\u00f8vdu trupulleikar. \u00c1 valinum \u00ed 2005 var hann \u00e1 fyrsta sinni valdur inn \u00ed Gr\u00f8nlands Landsting. \u00c1 v\u00e1ri 2005 var\u00f0 hann eisini valdur inn \u00ed kommunust\u00fdri\u00f0 \u00ed heimsta\u00f0arkommununi, Paamiut kommuna. \n\n\u00cd 2007 gj\u00f8rdist hann r\u00e1\u00f0harri fyri b\u00fasta\u00f0ir, samfer\u00f0slu og r\u00e1evni. Hann t\u00f3k vi\u00f0 hesum starvi eftir J\u00f8rgen W\u00e6ver Johansen. Hann sat \u00ed hesum sessinum til \u00e1 sumri 2009, t\u00e1 i\u00f0 flokkur hansara misti valdi\u00f0. S\u00ed\u00f0an var hann vanligur limur \u00ed landstingum til vali\u00f0 \u00ed 2013, t\u00e1 i\u00f0 flokkur hansara aftur kom til valdi\u00f0.\n\n\u00cd oktober 2014 gj\u00f8rdist hann virkandi landsst\u00fdrisforma\u00f0ur, eftir at Aleqa Hammond hev\u00f0i veri\u00f0 fyri h\u00f8r\u00f0um \u00e1brei\u00f0slum orsaka\u00f0 av at hon hev\u00f0i n\u00fdtt umlei\u00f0 100.000 kr\u00f3nur av landsins pengum til egna privata n\u00fdtslu, og leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r. F\u00e1ir dagar seinni var\u00f0 Kielsen valdur til formann fyri Siumut. Hann fekk 44 av 65 atkv\u00f8\u00f0um til formansvali\u00f0. Hin 28. november 2014 var\u00f0 val \u00ed Gr\u00f8nlandi og Siumut gj\u00f8rdist vinnari av valinum, sj\u00e1lvt um flokkurin misti 3 landstingslimir \u00ed mun til eftir vali\u00f0 \u00ed 2013. Hin 4. december 2014 var\u00f0 n\u00fdggja samgonga Gr\u00f8nlands veruleiki, t\u00f3 v\u00f3ru n\u00f8vnini ikki kunngj\u00f8rd fyrr enn seinni. Samgonga var\u00f0 gj\u00f8rd millum Siumut (i\u00f0 fekk 11 limir), Demokratarnir (4 limir) og Atassut (2 limir) vi\u00f0 Kim Kielsen sum landsst\u00fdrisformanni.\n\nHann er giftur vi\u00f0 Judithe Kielsen, tey eiga tvey b\u00f8rn.\n\nKeldur \n\nGr\u00f8nlendskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "29120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atassut", "title": "Atassut", "text": "Atassut er ein gr\u00f8nlendskur politiskur flokkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur 29. apr\u00edl 1978. Flokkurin samstarvar vi\u00f0 danska flokkin Danmark. \u00c1 landstingsvalinum 2014 fekk flokkurin 6,5% av atkv\u00f8\u00f0unum og 2 limir valdar \u00ed Landstingi\u00f0. Flokkurin er sambandssinna\u00f0ur m\u00f3tvegis Danmark.\n\nFormenn \nListin er ikki fullf\u00edggja\u00f0ur.\n2014 - n\u00fa Knud Kristiansen\n2009 - 2014 Gerhardt Petersen\n2005 - 2009 Finn Karlsen\n? - 2005 Augusta Salling\n1993 - ? Daniel Skifte\n1989 - 1993 Konrad Steenholdt\n1985 - 1989 Otto Steenholdt\n1979 - 1984 Lars Chemnitz\n\nLandstingslimir\n\nLandstingslimir 2014-2018 \n Knud Kristiansen\n Mala H\u00f8y Kuko\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Gr\u00f8nlandi"}
{"id": "29121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venstre%20%28Danmark%29", "title": "Venstre (Danmark)", "text": "Venstre, Danmarks Liberale Parti, sum oftast bara nevnt Venstre (merkir Vinstri), er ein danskur politiskur flokkur. Flokkurin hevur b\u00f3kstavin V \u00e1 atkv\u00f8\u00f0use\u00f0linum og er elsti flokkur \u00ed Danmark, sum enn er til.\n\nNavni\u00f0 Venstre kommur av, at flokkurin, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1870, var \u00e1 vinstravonginum: Hann str\u00edddist fyri l\u00edkar\u00e6tti millum t\u00e6r ymisku st\u00e6ttirnar \u00ed samfelagnum, fyri sk\u00fala til \u00f8ll b\u00f8rn og l\u00edka r\u00e6tt til l\u00e6knahj\u00e1lp. \u00cd dag er Venstre ein h\u00f8grasinna\u00f0ur flokkur.  \n\nUngd\u00f3msflokkurin hj\u00e1 Venstre eitur Venstres Ungdom (VU) og er meira liberalur enn m\u00f3\u00f0urflokkurin. Harumframt er Liberalt Oplysnings Forbund (LOF) og Danmarks Liberale Studerende kn\u00fdtt at Venstre. F\u00f8royski flokkurin Sambandsflokkurin er systurflokkur Venstre og gerst vanliga ein partur av tingb\u00f3lkinum hj\u00e1 Venstre, t\u00e1 i\u00f0 Sambandsflokkurin f\u00e6r umbo\u00f0an \u00e1 F\u00f3lkatingi.\n\nVenstre \u00ed dag \n\nVenstre hevur s\u00ed\u00f0an vali\u00f0 \u00ed oktober 2011:\n 47 limir \u00ed F\u00f3lkatinginum. \n 2 av Danmarkar 13 sessum \u00ed Evropaparlamentinum.\n 36 borgarstj\u00f3rasessir. (inkl. 5 r\u00e1\u00f0menn/borgarstj\u00f3rar \u00ed Keypmannahavn, Odense, Aarhus og Aalborg kommunum)\n 699 kommunust\u00fdrislimum (av tilsamans 2.522).\n 1 regi\u00f3nsr\u00e1\u00f0sformann.\n 54 limir \u00ed regi\u00f3nsr\u00e1\u00f0unum.\n\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \n\nVenstre hevur \u00ed Danmarkar s\u00f8gu havt 11 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar, av hesum er Anders Fogh Rasmussen tann einasti, i\u00f0 er blivin afturvaldur. \n\n Johan Henrik Deuntzer, (Reformvenstre) 1901-1905\n J. C. Christensen, (Reformvenstre) 1905-1908\n Niels Neergaard, (Moderat) 1908-1909, 1920-1924\n Ludvig lensgreve Holstein-Ledreborg, (Moderat) 1909\n Klaus Berntsen, (Moderat) 1910-1913\n Thomas Madsen-Mygdal, 1926-1929\n Knud Kristensen, 1945-1947\n Erik Eriksen, 1950-1953\n Poul Hartling, 1973-1975\n Anders Fogh Rasmussen, 2001-2009\n Lars L\u00f8kke Rasmussen, 2009-2011\n\nFloksformenn \n Thomas Madsen-Mygdal \u2013 1929-1941 (dey\u00f0ur 1943)\n Knud Kristensen \u2013 1941-1949 (dey\u00f0ur 1962)\n Edvard S\u00f8rensen \u2013 1949-1950 (dey\u00f0ur 1954)\n Erik Eriksen \u2013 1950-1965 (dey\u00f0ur 1972)\n Poul Hartling \u2013 1965-1977 (dey\u00f0ur 2000)\n Henning Christophersen \u2013 1977-1984 (dey\u00f0ur 2016)\n Uffe Ellemann-Jensen \u2013 1984-1998\n Anders Fogh Rasmussen \u2013 1998-2009\n Lars L\u00f8kke Rasmussen \u2013 2009-2019\n Jakob Ellemann-Jensen \u2013 2019-\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark"}
{"id": "29122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Det%20Konservative%20Folkeparti", "title": "Det Konservative Folkeparti", "text": "Det Konservative Folkeparti er ein danskur politiskur flokkur. Flokkurin f\u00e6r b\u00f3kstavin C \u00e1 atkv\u00f8\u00f0use\u00f0lum og ver\u00f0ur vanliga umr\u00f8ddur sum \"De Konservative\".\n\nS\u00f8gan \nDet Konservative Folkeparti var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1915 eftir at samskifti hev\u00f0i veri\u00f0 millum flokkarnir H\u00f8jre, De Frikonservative og en part av t\u00ed fyrrverandi flokkinum Moderate Venstre. \u00ed 1915 var flokkurin H\u00f8jre tann mest dominerandi flokkurin \u00ed Danmark. Men fleiri av teimum ungu \u00ed H\u00f8jre hildu, at ta\u00f0 var br\u00fak fyri einum n\u00fdggjum flokki, i\u00f0 kundi f\u00e1a ein meiri n\u00fdm\u00f3tans og sosialt sinna\u00f0an konservativan profil. Det Konservative Folkeparti var\u00f0 melda\u00f0ur til R\u00edkisdagin hin 18. december 1915, og t\u00e1 v\u00f3ru otta f\u00f3lkatings- og 26 landstingslimir \u00ed flokkinum. Formelt bleiv flokkurin ikki stovna\u00f0ur fyrr enn \u00ed januar 1916.\n\nFlokkurin hevur veri\u00f0 millum teir st\u00f8stu flokkarnir \u00ed Danmark, hann fekk t.d. 23,4% av atkv\u00f8\u00f0unum \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum 1984, men s\u00ed\u00f0an er gingi\u00f0 st\u00f8\u00f0ugt aftur, og \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum 2011 fekk flokkurin bert 4,9% av atkv\u00f8\u00f0unum og fekk 8 limir, flokkurin misti 10 limir s\u00ed\u00f0an vali\u00f0 \u00ed 2007, t\u00e1 i\u00f0 Det Konservative Folkeparti fekk 18 f\u00f3lkatingslimir valdar.\n\nFlokslei\u00f0slan\n\nLei\u00f0arar og formenn \n\nTann politiski lei\u00f0arin er valdur av f\u00f3lkatingsb\u00f3lkinum og teknar politikkin hj\u00e1 flokkinum. Floksforma\u00f0urin ver\u00f0ur valdur av landsr\u00e1\u00f0num, i\u00f0 er floksins h\u00e6gsti myndugleiki \u00ed \u00f8llum politiskum spurningum.\n\nPolitiskir lei\u00f0arar \u00ed F\u00f3lkatinginum s\u00ed\u00f0an 1929\n\nFloksformenn s\u00ed\u00f0an 1916\n\nLimir \u00ed F\u00f3lkatinginum \nEftir f\u00f3lkatingsvali\u00f0 2015 hevur flokkurin 6 f\u00f3lkatingslimir:\n Mette Abildgaard \u2013 Nordsj\u00e6llands Storkreds\n Rasmus Jarlov \u2013 K\u00f8benhavns Omegns Storkreds\n Naser Khader \u2013 \u00d8stjyllands Storkreds\n Mai Mercado \u2013 Fyns Storkreds\n Brigitte Klintskov Jerkel \u2013 Sj\u00e6llands Storkreds\n S\u00f8ren Pape Poulsen \u2013 Vestjyllands Storkreds\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark"}
{"id": "29124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Folkeparti", "title": "Dansk Folkeparti", "text": "Dansk Folkeparti er ein danskur tj\u00f3\u00f0skapar-, sosialkonservativur politiskur flokkur. Flokkurin f\u00e6r b\u00f3kstavin O \u00e1 atkv\u00f8\u00f0use\u00f0lum. Hann var\u00f0 stovna\u00f0ur hin 6. oktober 1995 \u00e1 Christiansborg. Ta\u00f0 v\u00f3ru Pia Kj\u00e6rsgaard, Kristian Thulesen Dahl, Poul N\u00f8dgaard og Ole Donner, i\u00f0 til t\u00e1 h\u00f8vdu veri\u00f0 limir \u00ed Fremskridtspartiet, sum stovna\u00f0u flokkin.\n\nFr\u00e1 2001 til 2011 var flokkurin parlamentariska grundarlagi\u00f0 fyri VK-stj\u00f3rnini og stu\u00f0ulsflokkur. Pia Kj\u00e6rsgaard var forkvinna og politiskur or\u00f0f\u00f8rari fyri flokkin fr\u00e1 hann var\u00f0 stovna\u00f0ur og fram til 15. september 2012. \u00cd september 2012 f\u00f3r Pia Kj\u00e6rsgaard fr\u00e1 sum forkvinna, og \u00ed sta\u00f0in var\u00f0 Kristian Thulesen Dahl valdur til formann.\n\nFlokkurin var n\u00e6stst\u00f3rstur \u00ed Danmark \u00e1rini 2015-19. Hann fekk 21,1% av atkv\u00f8\u00f0unum \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum 2015. Flokkurin hev\u00f0i 37 av F\u00f3lkatingsins 179 limum.\n\n\u00c1 f\u00f3lkatingsvalinum 2019 fekk flokkurin 8,7% av atkv\u00f8\u00f0unum og hev\u00f0i t\u00e1 16 av F\u00f3lkatingsins 179 limum, men\ns\u00ed\u00f0ani valdu 11 f\u00f3lkatingslimir at melda seg \u00far flokkinum, m.a. Kristian Thulesen Dahl.\n\nLei\u00f0arar \n Morten Messerschmidt 2022\u2013\nKristian Thulesen Dahl 2012\u20132022\nPia Kj\u00e6rsgaard 1995\u20132012\n\nVal\u00farslit\n\nEuropa-Parlamentsval\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark"}
{"id": "29130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ungmannafelagi%C3%B0%20Samband", "title": "Ungmannafelagi\u00f0 Samband", "text": "Ungmannafelagi\u00f0 Samband er eitt politiskt ungmannafelag, i\u00f0 hoyrir undir Sambandsflokkkin.\n\nNevndin \nNevndin \u00ed 2014 er hendan:\n Petur Hansen, forma\u00f0ur\n Jonathan Jakobsen, n\u00e6stforma\u00f0ur\n \u00c1rni Guldborg Nielsen, kassameistari\n Magnus Herdalur, skrivari\n Ann Louisa Falkenberg, nevndarlimur\n\nKeldur \nPolitikkur\nF\u00f8roysk politisk ungmannafel\u00f8g"}
{"id": "29131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amnesty%20International%20F%C3%B8royadeild", "title": "Amnesty International F\u00f8royadeild", "text": "Amnesty International F\u00f8royadeild er ein f\u00f8royskur mannar\u00e6ttinda felagskapur, i\u00f0 starvast undir Amnesty International.\n\nHugsj\u00f3n og endam\u00e1l \nHugsj\u00f3nin hj\u00e1 Amnesty International er ein heimur, har hv\u00f8rt menniskja hevur \u00f8ll mannar\u00e6ttindini, sum eru sta\u00f0fest \u00ed Heimsyvirl\u00fdsing Sameindu Tj\u00f3\u00f0a, um Mannar\u00e6ttindi og onnur altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkend mannar\u00e6ttindi.Til tess at r\u00f8kka hesi hugsj\u00f3n, er m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Amnesty International at gera kanningar og tilt\u00f8k, at fyribyrgja og ste\u00f0ga \u00e1lvarsligum brotum \u00e1 r\u00e6ttin til kropsligt og s\u00e1larligt sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i (integritet), samvitskufr\u00e6lsi, frams\u00f8gufr\u00e6lsi og fr\u00e6lsi fr\u00e1 mismuni, innan karmarnar av arbei\u00f0inum at str\u00ed\u00f0ast fyri \u00f8llum mannar\u00e6ttindum. A\u00f0alm\u00e1lini hj\u00e1 Amnesty International F\u00f8roya Deild: \n At skapa tilvitan um mannar\u00e6ttindi. At syrgja fyri, at \u00f8ll \u00ed F\u00f8royum vita, hv\u00f8rji mannar\u00e6ttindini eru og hvat hesi merkja fyri hv\u00f8rt einstakt menniskja.\n\n At kunna um og virka fyri at betra mannar\u00e6ttindast\u00f8\u00f0una \u00ed heiminum - skapa kjak, hugbur\u00f0sbroytingar og eggja til samhaldsfesti.\n At fylgja mannar\u00e6ttindast\u00f8\u00f0uni \u00ed F\u00f8royum. Ver\u00f0a \u00e1lvarslig brot \u00e1 grundleggjandi mannar\u00e6ttindini framd m\u00f3ti \u00e1v\u00edsum b\u00f3lkum \u00ed f\u00f8royska samfelagnum, hava vit skyldu til at v\u00edsa \u00e1 trupulleikan, og at gera alt, vit kunnu fyri, at trupulleikin ver\u00f0ur loystur.\n\n\u00datvortis leinkjur \nFacebooks\u00ed\u00f0a Amnesty International F\u00f8royadeild: https://www.facebook.com/AmnestyInternationalForoyaDeild\n\nKeldur \nSamfelag\nFelagsskapir\nMannar\u00e6ttindi"}
{"id": "29132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A1krossungd%C3%B3mur", "title": "Bl\u00e1krossungd\u00f3mur", "text": "Bl\u00e1krossungd\u00f3mur, stytt BKU, er ein f\u00f8royskur ungd\u00f3msfelagskapur, i\u00f0 starvast undir Bl\u00e1a Krossi F\u00f8roya.\n\nEndam\u00e1l \nEndam\u00e1li\u00f0 er at stu\u00f0la ungum \u00ed kristnum felagsskapi, \u00ed r\u00fasfr\u00edari l\u00edvsf\u00f8rslu og fyribyrgja r\u00fastrupulleikum. Hetta ver\u00f0ur gj\u00f8rt vi\u00f0 uppl\u00fdsing, fundum, legum og \u00f8\u00f0rum tilt\u00f8kum. \nBl\u00e1KrossUngd\u00f3mur er eisini at finna \u00ed hesum londum: Noregi, Sv\u00f8r\u00edki, T\u00fdsklandi og Sveis. Bl\u00e1krossungd\u00f3mur hevur umlei\u00f0 400 limir, og eru aktivir limir \u00ed F\u00f8roya Ungd\u00f3msr\u00e1\u00f0.\n\nNevndin \nNevndin \u00ed 2014 er hendan:\n Dan Filip Smith Hammer, forma\u00f0ur\n Sanna Kass, n\u00e6stforma\u00f0ur\n J\u00f3han Hansen, nevndarlimur\n Sj\u00far\u00f0ur Steinh\u00f3lm, nevndarlimur\n\nKeldur \n\nUngmannafel\u00f8g\nFelagsskapir"}
{"id": "29133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norr%C3%B8na%20Ungmannafelag%20F%C3%B8royar", "title": "Norr\u00f8na Ungmannafelag F\u00f8royar", "text": "Norr\u00f8na Ungmannafelag F\u00f8roya, NUF, er ein f\u00f8royskur ungmanna felagskapur, i\u00f0 starvast undir Norr\u00f8na felagnum \u00ed F\u00f8royum, og var stovna\u00f0ur \u00ed 2014.\n\nUm NUF \nNorr\u00f8na Ungmannafelag F\u00f8roya er ein politiskt \u00f3heftur felagsskapur. NUF hevur sjey systurfel\u00f8g \u00ed hinum Nor\u00f0urlondunum, i\u00f0 ta\u00f0 samstarvar vi\u00f0. NUF setur fokus \u00e1 nor\u00f0urlendska mentan, n\u00e1tt\u00faru, m\u00e1l og s\u00f8gu, men eisini \u00e1 at styrkja og betra samstarvi\u00f0 millum tey nor\u00f0urlendsku londini.\n\nHetta skal fremjast \u00ed verki vi\u00f0 at skipa fyri ymsum nor\u00f0urlendskum tilt\u00f8kum, sum t.d. F\u00f6reningarna Nordens Ungdomsf\u00f6rbund (m\u00f3\u00f0urfelag teirra) skipar fyri, eins v\u00e6l og tilt\u00f8k kring Nor\u00f0urlond, men eisini vi\u00f0 at hava tilt\u00f8k fyri ung f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum.\nTilt\u00f8kini kunnu sn\u00fagva seg um at uppliva ella l\u00e6ra um alt fr\u00e1 heitum keldum \u00ed \u00cdslandi, svenskum metalt\u00f3nleiki, norsk fj\u00f8ll, at fara vi\u00f0 hundasle\u00f0u kring innlands\u00edsin \u00ed Gr\u00f8nlandi ella um v\u00edkingamentan og hvar vit koma fr\u00e1.\n\nNevndin \nNevndin \u00ed 2015 var hendan:\n Laura Kathrine Apol, nevndarlimur\n Morten Sterme, n\u00e6stforma\u00f0ur\n Erhard Petersen, kassameistari\n Christoffur Gert Nielsen, forma\u00f0ur\n \u00c1sa Hammershaimb Christiansen, nevndarlimur\n Gu\u00f0ri\u00f0 Poulsen, tiltakslimur\n K\u00e1ri Joensen, tiltakslimur\n\nKeldur \n\nUngmannafel\u00f8g\nFelagsskapir"}
{"id": "29136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fri%C3%B0arhei%C3%B0ursl%C3%B8n%20Nobels", "title": "Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels", "text": "Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels er ein av teimum fimm Nobelvir\u00f0isl\u00f8nunum, i\u00f0 svenskarin Alfred Nobel setti \u00e1 stovn \u00ed s\u00ednum testamente fr\u00e1 27. november 1895. Hei\u00f0ursl\u00f8nin ver\u00f0ur b\u00fdtt \u00fat av Den norske Nobelkomite. M\u00f3ttakarar av vir\u00f0isl\u00f8nini ver\u00f0a vanliga almanna kunngj\u00f8rdis t\u00ed\u00f0liga \u00ed oktober, me\u00f0an sj\u00e1lv handanin fer fram \u00e1 dey\u00f0sdegi Nobels hin 10. desember. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 er s\u00ed\u00f0an 1990 fari\u00f0 framm \u00ed R\u00e1\u00f0h\u00fasinum \u00ed Oslo. Ta\u00f0 ver\u00f0ur eisini hildin ein serst\u00f8k konsert \u00ed samband vi\u00f0 handanina, har i\u00f0 vinnarin og t\u00fddningarmiklir gestir luttaka. Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels ver\u00f0ur mett sum heimsins t\u00fddningarmesta fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n. \n\nHinar Nobelvir\u00f0isl\u00f8nirnar ver\u00f0a b\u00fdttar \u00fat av Nobelstiftelsen \u00ed Stockholm. T\u00e1 i\u00f0 Alfred Nobel anda\u00f0ist hin 10. desember 1896 v\u00f3ru Noreg og Sv\u00f8r\u00edki enn \u00ed einum samveldi, har i\u00f0 Sv\u00f8r\u00edki einsamalt st\u00fdrdi uttanr\u00edkispolitikkinum.\n\nKeldur \n\nNobelhei\u00f0ursl\u00f8nin\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "29142", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Konstantinopel%20%28s%C3%B8guligur%20b%C3%BDur%29", "title": "Konstantinopel (s\u00f8guligur b\u00fdur)", "text": "Konstantinopel (grikskt: \u039a\u03c9\u03bd\u03c3\u03c4\u03b1\u03bd\u03c4\u03b9\u03bd\u03bf\u03cd\u03c0\u03bf\u03bb\u03b9\u03c2; lat\u00ednskt Constantinopolis; osmannara turkiskt \u0642\u0633\u0637\u0646\u0637\u06cc\u0646\u064a\u0629, Kostantiniyy\u00e9)  var fr\u00e1 330 til 1930 navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum, sum \u00ed dag ver\u00f0ur nevndur Istanbul \u00ed Turkalandi. \u00c1\u00f0renn hetta \u00e6t b\u00fdurin Byzans ella Byzantium. Navni\u00f0 Konstantinopel fekk b\u00fdurin t\u00e1 keisarin Konstantin hin St\u00f3ri flutti r\u00f3mverska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00far Rom og hagar. \u00cd 12. \u00f8ld var Konstantinopel st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Europa.\n\nT\u00e1 R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 f\u00f3r \u00ed tv\u00edningar gj\u00f8rdist Konstantinopel h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed eysturr\u00f3mverska, ella bysantinska r\u00edkinum vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0s\u00e6stinum hj\u00e1 \u00f8kumeniska patriarkatinum hj\u00e1 ortodoksu kirkjuni. Millum grikkar var\u00f0 b\u00fdurin bert nevndur i Poli (b\u00fdurin), t\u00ed hann var mi\u00f0depul \u00ed griksa heiminum. N\u00fat\u00ed\u00f0ar navni\u00f0 Istanbul sigst stava fr\u00e1 mi\u00f0aldargrikskum \"\u03b5\u1f30\u03c2 \u03c4\u1f74\u03bd \u03a0\u03cc\u03bb\u03b9\u03bd\" (frambori\u00f0 [is tim \u02c8bolin]), i\u00f0 merkir \"til b\u00fdin\". Hetta skal sipa til at hetta var einasti st\u00f3rb\u00fdur \u00ed \u00f8kinum. Nor\u00f0b\u00fagvar kalla\u00f0u b\u00fdin Miklagar\u00f0.\n\nKonstantinopel var\u00f0 hertikin \u00ed t\u00ed 4 krossfer\u00f0ini \u00ed 1204 og til endans hertikin av osmanskum turkum \u00ed 1453 og av teimum gj\u00f8rdur til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00ed osmanska r\u00edkinum.\n\nByzantinska r\u00edki\u00f0"}
{"id": "29144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lafur%20Ragnar%20Gr%C3%ADmsson", "title": "\u00d3lafur Ragnar Gr\u00edmsson", "text": "Doktor \u00d3lafur Ragnar Gr\u00edmsson, f\u00f8ddur 14. mai 1943 \u00ed \u00cdsafir\u00f0i \u00ed \u00cdslandi, er \u00edslendskur politikari og fyrrverandi forseti \u00cdslands. Hann var\u00f0 valdur \u00ed 1996-2016, og hevur meti\u00f0 sum tann forsetin \u00ed \u00cdslandi, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 flest forsetaval, og veri\u00f0 longst virkandi forseti.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00d3lafur er f\u00f8ddur \u00ed \u00cdsafir\u00f0i \u00ed 1943, sonur ein h\u00e1rskera og eina heimagangandi h\u00fasm\u00f3\u00f0ir. \u00cd 1974 giftist hann Gu\u00f0r\u00fan Katr\u00edn \u00deorbergsd\u00f3ttir, og eitt \u00e1r seinni fingu tey tv\u00edburad\u00f8tur. D\u00f8tur teirra eita Gu\u00f0r\u00fan Tinna og Svanhildur Dalla.\n\nKona \u00d3lafs doy\u00f0i av leukemi \u00ed 1998. Hon var sera v\u00e6l d\u00e1md, og tj\u00f3\u00f0arsorg var t\u00e1 t\u00ed\u00f0indi um dey\u00f0a hennara b\u00f3rust. \n\n\u00c1 60 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi s\u00ednum \u00ed 2003, giftist \u00d3lavur Dorrit Moussaieff, sum var \u00edsraelsk, men hev\u00f0i b\u00fa\u00f0 st\u00f3ran part av l\u00edvi s\u00ednum \u00ed Englandi. Hon fekk \u00edslenskan r\u00edkisborgaraskap \u00ed 2006. Dorrit er kend fyri at hava sagt, \u00ed beinlei\u00f0is sending, \u00ed \u00edslenska kringvarpinum: \"\u00cdsland er ekki l\u00edti\u00f0 land. \u00cdsland er st\u00f3rasta land \u00ed heimi\", \u00e1 f\u00f8royskum, \"\u00cdsland er ikki eitt l\u00edti\u00f0 land, men heimsins st\u00f3rasta land\". Ein m\u00e1lvilla sum \u00edslendingar javnan endurtaka \u00ed vinarligum skemti s\u00edn \u00edmillum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan politikk \n\u00d3lafur sat \u00ed stj\u00f3rn \u00edslenska Frams\u00f3knarflokksins fr\u00e1 1967 - 1974, men sleit seg burtur fr\u00e1 flokkinum \u00ed 1974, og f\u00f3r upp \u00ed flokkin Samt\u00f6k frj\u00e1lslyndra og vinstri manna. Har var umbo\u00f0 til flokkurin gavst \u00ed 1976. Fr\u00e1 1977 - 1996 umbo\u00f0a\u00f0i \u00d3lafur flokkin Al\u00fe\u00fd\u00f0ubandalagi\u00f0, millum anna\u00f0 sum f\u00edggjam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1988 - 1991, og \u00ed 1996 var\u00f0 hann valdur til forseta fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nForseti \u00cdslands \n\u00d3lafur er fyrsti forseti \u00ed s\u00f8gu \u00cdslands, sum hevur nokta\u00f0 at skriva\u00f0 undir og g\u00f3\u00f0kent l\u00f3gir sum altingi\u00f0 hevur lagt fram fyri hann. Hetta hendi \u00ed 2004. Um so kemur fyri, at ein forseti noktar, skal, eftir l\u00f3gini, ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a setast \u00ed verk, men ta\u00f0 hendi ikki, t\u00e1 altingi\u00f0 t\u00f3k l\u00f3garuppskoti\u00f0 aftur \u00e1\u00f0renn f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an skuldi setast \u00ed verk. \n\n\u00cdslenska tj\u00f3\u00f0in fanst hvassliga at forsetanum \u00ed 2008, aftan\u00e1 stu\u00f0ul hansara vi\u00f0 \u00edslenskar fyrit\u00f8kur \u00e1 alheimsmarka\u00f0inum, og samband hansara og vinskap vi\u00f0 teir r\u00edku handilsmennirnar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u ors\u00f8k til f\u00edggjarkreppuna.\n\nNoktan av mi\u00f0la l\u00f3garuppskotinum \u00ed 2004 \n\u00d3lafur nokta\u00f0i at skriva undir l\u00f3garuppskot um tingst\u00fdrt eftirlit vi\u00f0 teimum \u00edslensku fj\u00f8lmi\u00f0lunum. L\u00f3garuppskoti\u00f0 var tiki\u00f0 aftur \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 kom til f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u. Ein onnur l\u00edknandi l\u00f3g var\u00f0 t\u00f3 g\u00f3\u00f0tikin \u00ed 2011.\n\nHjartaskur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0 \u00ed 2008 \n\u00cd oktober 2008, var\u00f0 forsetin lagdur undir hjartaskur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0. Tj\u00f3\u00f0in fr\u00e6tti ikki um skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0ina fyrr enn nakrar dagar seinni. \u00cd fr\u00e1veru forsetans, hevur forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin vald hansara samb\u00e6rt l\u00f3gum \u00cdslands.\n\nFundur vi\u00f0 sendiharrar \u00ed Nor\u00f0urlondum 2008 \n\u00cd november 2008, var\u00f0 hildin fundur millum forsetan og sendiharrar \u00ed Nor\u00f0urlondum. S\u00e6mbart skrivi, sum lak til fj\u00f8lmi\u00f0larnar, var forsetin sera hart or\u00f0a\u00f0ur, og fanst at Nor\u00f0urlondunum fyri ikki at hava hj\u00e1lpt \u00cdslandi \u00ed f\u00edggjakreppuni.\n\nGeir H. Haarde bi\u00f0ur um lov til at siga upp starvi \nGeir H. Haarde, t\u00e1verandi forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, ba\u00f0 um loyvi, \u00ed januar 2009, til at siga seg \u00far starvi, vegna atfinningar tj\u00f3\u00f0arinnar, um lei\u00f0slu hansara \u00ed f\u00edggjarkreppuni. Forsetin j\u00e1tta\u00f0i, og virka\u00f0i J\u00f3hanna Sigur\u00f0ard\u00f3ttir sum forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, til n\u00e6sta val sum var 26. apr\u00edl sama \u00e1r.\n\nMi\u00f0laatfinningar \n\u00cd n\u00fdggj\u00e1rstalu s\u00edni \u00ed 2012, bo\u00f0a\u00f0i \u00d3lafur fr\u00e1 at hann ikki stilla\u00f0i upp aftur til forsetaval sama \u00e1r, men \u00e6tla\u00f0i at venda s\u00e6r til onnur st\u00f8rv. Hann nokta\u00f0i at geva meira innlit \u00ed avger\u00f0 s\u00edna t\u00e1 mi\u00f0larnir spurdu.\n\n\u00cdslenska tj\u00f3\u00f0in byrja\u00f0i undirskriftasamling, til at heita \u00e1 forsetan at stilla uppaftur, og savna\u00f0urst 30.000 undirskriftir. \u00c1 fj\u00f8lmi\u00f0lafundi \u00ed endanum \u00e1 februar, seg\u00f0ist \u00d3lafur umhugsa at stilla upp, og bo\u00f0a\u00f0i endanliga fr\u00e1 at hann stilla\u00f0i upp \u00ed mars m\u00e1na\u00f0i 2012. \u00d3lafur vann forsetavali\u00f0 vi\u00f0 52% av atkv\u00f8\u00f0unum, og var\u00f0 fyrsti forseti \u00cdslands at sita 5 skei\u00f0 sum forseti. Eingin forseti \u00ed \u00cdslandi hevur siti\u00f0 meira enn 4 skei\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\n\u00cdslendskir politikarar\nForsetar"}
{"id": "29152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eiksund", "title": "Eiksund", "text": "Eiksund er ein bygd \u00ed Ulstein kommunu \u00ed M\u00f8re og Romsdal \u00ed Noregi. Bygdin hevur 316 \u00edb\u00fagvar (2014). Postnummar: 6068.\n\nEiksund var partur av Her\u00f8y kommunu 1889-1964.\n\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "29153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopi%C3%B0%20m%C3%B3ti%20einum%20sk%C3%BAla%20%C3%AD%20Peshawar%20%C3%AD%202014", "title": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti einum sk\u00fala \u00ed Peshawar \u00ed 2014", "text": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti einum sk\u00fala \u00ed Peshawar \u00ed 2014 var eitt yvirgangs\u00e1lop i\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed Pakistanska b\u00fdnum Peshawar hin 16. desember 2014, har i\u00f0 sjey v\u00e1pna\u00f0ir menn, i\u00f0 v\u00f3ru limir \u00ed Tehreek-e-Taliban Pakistan lupu \u00e1 ein almennan sk\u00fala, i\u00f0 var rikin av pakistanska herinum. \u00c1lopi\u00f0 ver\u00f0ur sagt at vera ta\u00f0 r\u00e6\u00f0uligasta yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er framt \u00ed Pakistan. Sagt ver\u00f0ur, at 145 f\u00f3lk doy\u00f0u, av hesum v\u00f3ru 132 b\u00f8rn \u00ed aldinum 8 til 18 \u00e1r, restin v\u00f3ru starvsf\u00f3lk \u00ed sk\u00falanum. \u00cd minsta lagi 450 f\u00f3lk v\u00f3ru s\u00e6rd og n\u00f3gv v\u00f3ru l\u00f8gd inn \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasini \u00ed b\u00fdnum. Meira enn 950 n\u00e6mingar, lesandi og starvsf\u00f3lk v\u00f3ru bjarga\u00f0i \u00fat \u00far sk\u00falanum av herinum, me\u00f0an og eftir at \u00e1lopi\u00f0 enda\u00f0i, eftir at allir sjey yvirgangsmenninir l\u00f3tu l\u00edv t\u00ed\u00f0liga um kv\u00f8ldi\u00f0.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nPakistan\nYvirgangsats\u00f3knir\nH\u00f3pdr\u00e1p\n2014"}
{"id": "29158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingvar%20Kamprad", "title": "Ingvar Kamprad", "text": "Feodor Ingvar Kamprad, (f\u00f8ddur 30. mars 1926, \u2020\u00a027. januar\u00a02018) var ein svenskur handilsma\u00f0ur og stovnari av m\u00f8blafyrit\u00f8kuni IKEA.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nIngvar var f\u00f8ddur \u00ed Pj\u00e4tteryd, sum n\u00fa er partur av \u00c4lmhults kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hann vaks upp \u00e1 einum b\u00f3ndagar\u00f0i, i\u00f0 kalla\u00f0ist Elmtaryd, t\u00e6tt vi\u00f0 bygdina Agunnaryd \u00ed Lyngby kommunu \u00ed landspartinum Sm\u00e5land. Abbi hansara var fr\u00e1 T\u00fdsklandi, men flutti vi\u00f0 familju s\u00edni til Sv\u00f8r\u00edkis.\n\nIngvar b\u00fa\u00f0i \u00ed Epalinges \u00ed Sveis fr\u00e1 1976 til 2014. Eftir eina samr\u00f8\u00f0u hann hev\u00f0i vi\u00f0 TSR, sum er fransktm\u00e6lta kringvarpi\u00f0 \u00ed Sveis, kom fram, at hann koyrdi ein Volvo 240 fr\u00e1 1993, fleyg einans \u00e1 economy class, eggja\u00f0i alt\u00ed\u00f0 starvsf\u00f3lkum IKEA at skriva b\u00e1\u00f0u megin \u00e1 papp\u00edr\u00f8rkum. Hann endurn\u00fdtti tebr\u00f8v, og t\u00f3k vi\u00f0 s\u00e6r salt og pipar\u00f8rk, t\u00e1 hann vitja\u00f0i \u00e1 matstovum. Eisini var\u00f0 sagt, at Ingvar vitja\u00f0i IKEA  handlar fyri at f\u00e1a eina \"b\u00edliga m\u00e1lt\u00ed\u00f0\", og at hann keypti j\u00f3lag\u00e1vur s\u00ednar \u00e1 eftir-j\u00f3la\u00fats\u00f8lum fyri at spara pening. Ingvar seg\u00f0i \u00ed b\u00f3k s\u00edni Testement of a Furniture Dealer at \"Ta\u00f0 er ikki av f\u00edggjarligum ors\u00f8kum, at vit royna at sleppa undan luksus hotellum. Vit hava ikki br\u00fak fyri f\u00ednum bilum, \u00e1rinsmiklum titlum, b\u00fanum, ella \u00f8\u00f0rum status symbolum. Vit l\u00edta \u00e1 styrki okkara og vilja!\" Ingvar \u00e1tti eina villa \u00ed Sveis, eini st\u00f3r bygdaseth\u00fas \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og ein v\u00edngar\u00f0 \u00ed Fraklandi.\n\nMe\u00f0an Ingvar arbeiddi saman vi\u00f0 m\u00f8blasnikkarum \u00ed P\u00f3llandi t\u00ed\u00f0liga \u00e1 starvslei\u00f0 s\u00edni, bleiv hann alkoholikari. \u00cd 2004 seg\u00f0i hann, at r\u00fasdrekkamisn\u00fdstla hansara var undir kontroll.\n\nSeinna kona Ingvars, Margaretha Kamprad-Stennert, doy\u00f0i av \u00f3kendari sj\u00faku \u00ed 2011. \u00cd juni 2013 seg\u00f0i Ingvar fr\u00e1, at hann hev\u00f0i \u00e6tlanir um at flyta aftur til Sm\u00e5land \u00ed Sv\u00f8r\u00edki seinni sama \u00e1r.\n\nTilkn\u00fdti til fasistarnar \n\u00cd 1994 komu pers\u00f3nlig br\u00f8v, sum v\u00f3ru ogn hj\u00e1 svenska fasista aktivistinum Per Engdal, fram \u00ed lj\u00f3si\u00f0. Br\u00f8vini v\u00f3r\u00f0u almannakunngj\u00f8rd eftir dey\u00f0a hansara, og v\u00edstu at Ingvar Kamprad hev\u00f0i melda\u00f0 seg inn \u00ed fasiststu\u00f0landi flokkin Nysvenska R\u00f6relsen, ella New Swedish Movement \u00e1 enskum, \u00ed 1942 t\u00e1 Ingvar var 16 \u00e1ra gamal. Ingvar hev\u00f0i samla\u00f0 pening til flokkin og hj\u00e1lpt til at skaffa n\u00fdggjar limir so seint sum \u00ed september 1945. N\u00e6r Ingvar f\u00f3r fr\u00e1 flokkinum er \u00f3vist, men hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Ingvar og Per Engdal hildu fram vi\u00f0 vinskapi teirra fram til fyrst \u00ed 1950-\u00e1runum.\n\nIngvar n\u00fdtti tveir kapittlar av b\u00f3k s\u00edni Leading By Design: The IKEA Story'' og \u00ed einum br\u00e6vi til IKEA starvsf\u00f3lk \u00ed 1994, at grei\u00f0a fr\u00e1 t\u00ed, sum hann sj\u00e1lvur helt vera \"st\u00f8rsta mistak \u00ed s\u00ednum l\u00edvi\" Ingvar greiddi fr\u00e1, at hann var sterkt \u00e1virka\u00f0ur politisk av p\u00e1pa s\u00ednum og t\u00fdsku ommu s\u00edni \u00ed unglinga\u00e1runum.\n\n\u00cd 2011 greiddi t\u00ed\u00f0indakvinnan Elisabeth \u00c5sbrink fr\u00e1, at svenska trygdareftirliti\u00f0 hev\u00f0i eina f\u00edlu vi\u00f0 navni Ingvars, markera\u00f0 \"Nazi\", longu \u00ed 1943. Elisabeth greiddi fr\u00e1, at \u00ed eini samtalu \u00ed 2010, hev\u00f0i Ingvar sagt solei\u00f0is: \"Per Engdahl var ein st\u00f3rur ma\u00f0ur, og ta\u00f0 haldi eg vi\u00f0 so leingi eg livi.\n\nStarvslei\u00f0 \nIngvar fekk sum ungur \u00e1huga \u00ed handilsvirksemi. T\u00e1 hann var ungur drongur, plagdi hann at selja sv\u00e1vulpinnar \u00e1 s\u00fakklu s\u00edni til grannar s\u00ednar. Hann fann \u00fatav, at hann kundi keypa eskjur vi\u00f0 sv\u00e1vulpinnum \u00ed buntum b\u00edliga \u00ed Stockholm, og selja t\u00e6r hv\u00f8r s\u00e6r fyri l\u00edtlan penga, men al\u00edkav\u00e6l f\u00e1a eitt fitt yvirskot. Fr\u00e1 sv\u00e1vulpinnum f\u00f3r hann at selja fisk, seinni j\u00f3lapr\u00fd\u00f0i, fr\u00e6, og uppaftur seinni k\u00falupennar. T\u00e1 Ingvar var 17 \u00e1ra gamal fekk hann peningag\u00e1vu fr\u00e1 p\u00e1pa s\u00ednum, afturfyri eitt gott avrik \u00ed lesna\u00f0i hansara. Naka\u00f0 av hesum peningi f\u00f3r til at stovna m\u00f8blafyrit\u00f8kuna IKEA.\n\nIKEA var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1943 vi\u00f0 k\u00f8ksbor\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 mammu- ella p\u00e1pabeiggja hansara Ernst. Fyrit\u00f8kan arbeiddi fyri ta\u00f0 mesta \u00edgj\u00f8gnum post-ordrar. Navni\u00f0 IKEA kemur fr\u00e1 fyrstu b\u00f3kstavunum \u00ed navni og eftirnavni Ingvars (Ingvar Kamprad) og fyrsta b\u00f3kstav \u00ed b\u00f3ndagar\u00f0inum hann vaks upp \u00e1 (Elmtaryd). S\u00ed\u00f0sti b\u00f3kstavurin kemur fr\u00e1 n\u00e6rliggjandi bygdini Agynnaryd. Hann opna\u00f0i s\u00edn fyrsta IKEA handil \u00ed 1965, men var so \u00f3heppin at vindur t\u00f3k \u00ed neon skilti\u00f0 vi\u00f0 IKEA b\u00famerkinum, sum hev\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, at ta\u00f0 fall ni\u00f0ur og setti eld \u00ed handilsbygningin, sum brann \u00ed grund.\n\n\u00cd juni 2013 f\u00f3r Ingvar \u00far stj\u00f3rnini \u00ed IKEA Holding SA, og yngsti sonur hansara Mathias Kamprad t\u00f3k yvir vi\u00f0 Per Ludvigson sum nevndarformanni \u00ed fyrit\u00f8kuni. Sum svar upp\u00e1 avger\u00f0 s\u00edna um at siga upp st\u00f8rvum seg\u00f0i 87 \u00e1ra gamli Ingvar solei\u00f0is:\"Eg s\u00edggi hetta sum eina g\u00f3\u00f0a t\u00ed\u00f0 til at fara \u00far nevndini \u00ed IKEA Group. \u00cd hesum sambandi eru vit eisini \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at fara \u00ed gj\u00f8gnum eitt \u00e6ttarli\u00f0sskifti, sum hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 \u00ed n\u00f8kur \u00e1r.\" Mathias og tveir eldri beiggjar hansara, sum eisini hava lei\u00f0arast\u00f8rv \u00ed IKEA, arbei\u00f0a vi\u00f0 hugsj\u00f3n fyrit\u00f8kunar, og langt\u00ed\u00f0arstarvs\u00e6tlan.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nMilliardingar"}
{"id": "29161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsins%20r%C3%ADkastu%20f%C3%B3lk", "title": "Heimsins r\u00edkastu f\u00f3lk", "text": "Listi yvir heimsins r\u00edkastu f\u00f3lk, seinast dagf\u00f8rt \u00ed 2014. T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1995 til 2007 var stovnarin av Microsoft, Bill Gates, heimsins r\u00edkasti pers\u00f3nur.\n\n\u00cd F\u00f8royum var fyri fyrstu fer\u00f0 milliardingar skr\u00e1settir \u00ed september 2014, t\u00e1 i\u00f0 Regin Jacobsen, stj\u00f3ri \u00e1 Bakkafrost, og mamma hansara, Oddv\u00f8r Jacobsen, \u00e1ttu partabr\u00f8v, sum tilsamans v\u00f3ru verd meira enn 1,1 milliard kr\u00f3nur.\n\nHeimsins r\u00edkastu f\u00f3lk \u00ed 2014\nSamb\u00e6rt yvirlitinum hj\u00e1 Forbes i\u00f0 vi\u00f0l\u00edkaheldur topp-10 listan yvir heimsins r\u00edkastu pers\u00f3nar, so s\u00e6r listin \u00ed l\u00f8tuni (des. 2014) solei\u00f0is \u00fat:\n\nKeldur \n\nMilliardingar"}
{"id": "29162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thorbj%C3%B8rn%20Egner", "title": "Thorbj\u00f8rn Egner", "text": "Torbj\u00f8rn Egner (f\u00f8ddur 12. desember 1912, og dey\u00f0ur 24. desember 1990)er ein norskur rith\u00f8vundur, t\u00f3naskald og myndpr\u00fd\u00f0ari (illustrator). Hann er serliga kendur sum barnab\u00f3karith\u00f8vundur, og hevur millum anna\u00f0 skriva\u00f0 b\u00f8kurnar um Karius og Baktus (1949),  Klatremus og de andre dyrene i Hakkebakkeskogen (1953) og Folk og r\u00f8vere i Kardemomme by (1955), sum allar eru umsettar til f\u00f8royskt. B\u00f8kur hansara eru seldar \u00ed st\u00f3rum tali runt um \u00ed heimunum, og umsett til fleiri m\u00e1l.\n\nThorbj\u00f8rn Egner doy\u00f0i av hjartaslag, j\u00f3laftan 1990.\n\n\u00cd dj\u00f3ragar\u00f0inum \u00ed Kristiandsand \u00ed Noregi, var\u00f0 Kardamummub\u00fdurin bygdur \u00ed fullum skala og opna\u00f0ur \u00ed 1991. \u00cd 2015 opnar Valbakkask\u00f3gurin \u00ed sama gar\u00f0i.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\n\u00c1rini 1912 - 1930 \nThorbj\u00f8rn er f\u00f8ddur sum tann yngsti av trimum systkinum, \u00ed eina keypmannsfamilju, \u00ed b\u00fdarpartinum Kampen, \u00ed Oslo \u00ed 1912. Hann var 12 og 14 \u00e1r yngri enn eldru systkyni s\u00edni. P\u00e1pin, Magnus Egner, hev\u00f0i ein kolonial handil, og hev\u00f0i bakgrunn \u00ed landbr\u00faki. Mamman Anna var fr\u00e1 b\u00fdnum Frogn. Familjan var sera musik\u00f8lsk. P\u00e1pin og beiggjin sp\u00e6ldu violin, Thorbj\u00f8rn og systir hansara sp\u00e6ldu klaver, og \u00f8ll sungu tey. Thorbj\u00f8rn plagdi at fara \u00fat \u00ed g\u00f8tuna, saman vi\u00f0 vinum s\u00ednum og starta g\u00f8tuorkestur, vi\u00f0 floytu, trummum, horni, og sj\u00e1lvur sp\u00e6ldi hann banjo. \n\nSumrini n\u00fdtti Thorbj\u00f8rn javnan hj\u00e1 fastir s\u00edni Louisu, og familju hennara \u00e1 einum gar\u00f0i \u00ed S\u00f8rum. Minningarnar fr\u00e1 barnd\u00f3minum, b\u00e6\u00f0i fr\u00e1 Kampen og fr\u00e1 S\u00f8rum, hava givi\u00f0 s\u00edn d\u00e1m \u00e1 skriv hansara seinni \u00ed l\u00edvinum.\n\n\u00dat \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0in 1930 - 1940 \n15 \u00e1ra gamal fekk Thorbj\u00f8rn, \u00ed august 1928, eitt skrivstovu arbei\u00f0i sum hj\u00e1lpari  \u00ed fyrit\u00f8kuni A. Nilson & Co, Coal Agents. Samstundis gekk hann \u00e1 kv\u00f8ldsk\u00fala \u00ed Oslo kommunale handelsskole, og fekk hann \u00ed handilspr\u00f3gv fr\u00e1 t\u00ed sk\u00falanum \u00ed 1930. \u00cd Handilsk\u00falanum m\u00f8tti hann javngomlu Annie Eliasen, sum hann giftist \u00ed 1937. \u00cd 1930 skifti hann starv, og fekk starv sum l\u00fdsingarteknari, \u00ed t\u00ed sambandi las hann eisini \u00e1 einum l\u00fdsingarsk\u00fala \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\n\nHann gavst \u00ed l\u00fdsingar l\u00fdsingarvinnuni \u00ed 1940, fyri at halda seg til at skriva b\u00f8kur. T\u00e1 var elsti sonur hansara, Bj\u00f8rn, h\u00e1lvtanna\u00f0 \u00e1ra gamal, og n\u00e6sta barn \u00e1 veg.\n\nBarnab\u00f3kaskrivini 1938 - 1955 \nFr\u00e1 heystinum 1939 hev\u00f0i Thorbj\u00f8rn eina fasta s\u00ed\u00f0u, vi\u00f0 figurunum \"Truls og Kari\" \u00ed vikubla\u00f0num Illustrert Familieblad.\n\nUndir seinna veraldarbardaga skriva\u00f0i og myndpr\u00fdddi hann b\u00f8kur til vaksin.\n\n\u00cd 1946 fekk Thorbj\u00f8rn starv hj\u00e1 NRK, t\u00ed norska kringvarpinum, har hann kv\u00f8ddi, las og fortaldi s\u00f8gur. \nFra februar til apr\u00edl \u00ed 1949 var Thorbj\u00f8rn \u00e1 lestrarfer\u00f0 \u00ed F\u00e9s, \u00ed Marokko. Upplivingar fr\u00e1 t\u00ed fer\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u endurgivnar \u00ed j\u00f3laheftinum Juleglede 1949, og var\u00f0 seinni, eftir eitt sindur av umskriving, grundarlagi\u00f0 fyri Kardamummub\u00fdin.\n\nThorbj\u00f8rn skriva\u00f0i flest s\u00edni kendu verk \u00ed millum 1940 og 1955, og n\u00fdtti t\u00ed\u00f0ina eftir ta\u00f0, til at endur\u00fatgeva og v\u00ed\u00f0ari \u00fatvikla verk s\u00edni. Eitt d\u00f8mi um hetta, er at um ein b\u00f3k n\u00fa skuldi \u00e1 pall og setast upp sum sj\u00f3nleikur, so kundi hann finna upp\u00e1 ikki bara at skriva leikriti\u00f0, men skriva nakar sangir sum passa\u00f0u til leikin.\n\n1950 - 1990 \n\u00cd 1950-\u00e1runum v\u00f3ru fleiri av verkum Thorbj\u00f8rns \u00e1 palli. Karius og Baktus sum dukkusj\u00f3nleikur \u00ed 1955. Kardamummub\u00fdurin \u00e1 Nationalteatrinum \u00ed 1956, og Klatrim\u00fas og Valbakkask\u00f3gurin \u00ed  Oslo Nye Teater og Riksteatret i 1959  \u2013 1960, og Tj\u00f3\u00f0leikh\u00fasinum \u00ed Reykjav\u00edk, og Det ny Teater \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1962. Leikriti\u00f0 var sera v\u00e6l m\u00f3tiki\u00f0 \u00ed fleiri londum, og ein uppteljing fr\u00e1 1972 v\u00edsti at Kardamummub\u00fdurin hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 palli \u00ed 14 londum. Klintrim\u00fas og Valbakkask\u00f3gurin \u00ed 8 londum.\n\n\u00cd 1987 var Thorbj\u00f8rn vi\u00f0 til at planleggja bygging av kardamummub\u00fdnum \u00ed dj\u00f3ragar\u00f0inum \u00ed Kristiansand. T\u00edverri n\u00e1ddi hann aldrin at s\u00edggja \u00farsliti\u00f0, t\u00ed hann var\u00f0 knappliga sj\u00fakur og doy\u00f0i j\u00f3laftan 1990.\n\nVerk\n\nBarnab\u00f8kur \n 1940 \u2013 Barneboka 1940, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 Sigurd Winsnes.\n 1940 \u2013 Malermester Klattiklatt dypper kosten \u2013 og tar fatt\n 1941 \u2013 Den nye barneboka, skriva\u00f0 saman vi\u00f0 Sigurd Winsnes.\n 1941 \u2013 Hesten, kua og de andre. N\u00fdggj \u00fatg\u00e1va 1945\n 1941 \u2013 Truls og Kari, en liten bok for store og sm\u00e5\n 1941 \u2013 Klattiklatt: malebok med bilder og vers\n 1942 \u2013 Truls og Kari kommer til den store byen\n 1942 \u2013 Ola-Ola som alle dyra var s\u00e5 glad i\n 1942 \u2013 Sm\u00e5folk. Barneboka nr. 3\n 1942 \u2013 Malermester Klattiklatt gj\u00f8r vinter til sommer\n 1943 \u2013 Klattiklatt drar til negerland\n 1943 \u2013 Truls og Kari i den store digre skauen\n 1943 \u2013 Hva sier dyra?\n 1943 \u2013 Lekene mine\n 1943 \u2013 Svarten\n 1943 \u2013 Store og sm\u00e5 er ute og kj\u00f8rer\n 1943 \u2013 Jumbo som dro ut i verden. Ny utgave 1976\n 1943 \u2013 1\u20132\u20133: Telleboka. Ny utgave 1976\n 1945 \u2013 Klattiklatt i hjemmefronten\n 1946 \u2013 Da Per var ku. Ny utgave 1976\n 1946 \u2013 Stormen, ungdomsroman\n 1948 \u2013 Ole Jakop p\u00e5 bytur. Ny utgave 1976\n 1949 \u2013 Karius og Baktus. Ny utgave 1958\n 1951 \u2013 Tretten viser fra barnetimen (sangbok)\n 1952 \u2013 Nye viser fra barnetimen (sangbok)\n 1953 \u2013 Klatremus og de andre dyrene i Hakkebakkeskogen. Ny utgave 1978\n 1955 \u2013 Folk og r\u00f8vere i Kardemomme by. Ny utgave 1980\n 1971 \u2013 Bamsefar og andre viser fra barnetimen (sangbok)\n 1973 \u2013 Kaptein Sorte Bill og andre viser (sangbok). Ny utvidet utgave 2007\n 1978 \u2013 Musikantene kommer til byen\n 1987 \u2013 Gode venner. (Tekster fra leseb\u00f8kene)\n 2000 \u2013 Barna i Humlegata. (Tekster fra leseb\u00f8kene)\n 2000 \u2013 Ola-Ola Heia. (Tekster fra leseb\u00f8kene)\n 2000 \u2013 Ola-Ola i byen. (Tekster fra leseb\u00f8kene)\n 2000 \u2013 Sommer p\u00e5 Heia. (Tekster fra leseb\u00f8kene)\n\nB\u00f8kur til vaksin \n 1943 \u2013 Gamle hus i V\u00e5g\u00e5\n 1945 \u2013 Gamle hus i Rauland. Ny utgave 1970\n 1945 \u2013 Hans E. Kinck. Hvitsymre i utslaatten og tre andre noveller. Med illustrasjoner etter fargetresnitt av Thorbj\u00f8rn Egner. Ny utgave 1972\n 2001 \u2013 Thorbj\u00f8rn Egner, et selvportrett\n\nUmsetingar / Upplesna\u00f0ur \n 1952 \u2013 A.A. Milne: Ole Brumm \u2013 originaltittel: Winnie-the-Pooh, 1926.\n 1953 \u2013 A. A. Milne: Ole Brumm og vennene hans \u2013 originaltittel: The house at Pooh Corner, 1928.\n 1954 \u2013 Hugh Lofting: Doktor Dyregod \u2013 originaltittel: Doctor Doolittle, 1920. Sangene i boka er skrevet av Egner med melodi av Christian Hartmann. Nyillustrert av Egner.\n 1956 \u2013 Astrid Lindgren: Lillebror og Karlsson p\u00e5 taket \u2013 originaltittel: Lillebror och Karlsson p\u00e5 taket, 1955.\n 1958 \u2013 H.G. Wells: Tommy og elefanten \u2013 originaltittel: The Adventures of Tommy, 1929. Nyillustrert av Egner.\n 1961 \u2013 Astrid Lindgren: Lilibet sirkusbarn \u2013 originaltittel: Lilibet, cirkusbarn, 1960.\n 1975 \u2013 Egon Mathiesen: Katten med de bl\u00e5 \u00f8ynene \u2013 originaltittel: Mis med de bl\u00e5 \u00f8jne, 1951.\n\nDiskografi \n 1955 \u2013 Kardemommeviser\n 1955 \u2013 Doktor Dyregod\n 1957 \u2013 Karius og Baktus\n 1957 \u2013 Egner-viser\n 1957 \u2013 Kardemommefesten\n 1957 \u2013 Kasper og Jesper og Jonatan\n 1966 \u2013 Klatremus og de andre dyrene i Hakkebakkeskogen\n 1970 \u2013 Karius og Baktus\n 1970 \u2013 Kardemommub\u00e6rinn\n 1973 \u2013 Kardemommefesten\n 1973 \u2013 Verkst\u00e6\u00f0i j\u00f3lasveinanna\n 1974\u201376 \u2013 Ole Brumm og vennene hans (tre plater), med Yukon Gjelseth\n 1974 \u2013 Nora i Egnerland, med Nora Brockstedt\n 1975 \u2013 Folk og r\u00f8vere i Kardemomme by\n 1982 \u2013 De seksten beste Egnerviser \u2013 Pluss Karius og Baktus\n 1993 \u2013 Musikantene kommer til byen\n 1997 \u2013 Gode gamle Egnerviser\n 2002 \u2013 Thorbj\u00f8rn Egners viser fra Barnetimen\n 2005 \u2013 Tommy og Elefanten \u2013 Karius & Baktus \u2013 Ole Jakop p\u00e5 bytur \u2013 Da Per var ku\n 2012 \u2013 Muntre musikanter \u2013 Karius & Baktus m\u00f8ter Dyrene i Afrika\n 2012 \u2013 Vi har den \u00e6re \u2013 en hyllest til Thorbj\u00f8rn Egner\n\n\u00datvortis leinkjur \nThorbj\u00f8rn Egner \u00e1 norsku Wikipedia\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1912\nAndl\u00e1t \u00ed 1990\nNorskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "29170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tim%20Scott", "title": "Tim Scott", "text": "Timothy Eugene \"Tim\" Scott (f\u00f8ddur 19. september 1965) er senatorur \u00far Su\u00f0urcarolina. Hann var limur \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum \u00ed Su\u00f0urcarolina fr\u00e1 2009 til 2011 og var kongresslimur \u00ed Washington, D.C. fyri Su\u00f0urdakota \u00e1rini 2011\u20132013. \n\nAmerikanskir politikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "29171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dreymurin%20um%20ta%C3%B0%20rey%C3%B0a%20r%C3%BAmi%C3%B0", "title": "Dreymurin um ta\u00f0 rey\u00f0a r\u00fami\u00f0", "text": "Dreymurin um ta\u00f0 rey\u00f0a r\u00fami\u00f0 (kinesiskt: \u7ea2\u697c\u68a6; pinyin: H\u00f3ng L\u00f3u M\u00e8ng, Wade-Giles: Hung Lou Meng) (kann eisini t\u00fd\u00f0ast sum Ein dreymur um rey\u00f0ar bygningar) er ein klassisk kinesisk skalds\u00f8ga fr\u00e1 Qing-veldinum. B\u00f3kin ver\u00f0ur eisini nevnd S\u00f8gan hj\u00e1 steininum (\u77f3\u5934\u8bb0, Sh\u00edt\u00f3u J\u00ec). Skalds\u00f8gan sigst vera lutv\u00edst sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8ga og grei\u00f0ir fr\u00e1 um \u00e6ttina hj\u00e1 rith\u00f8vundinum Cao Xueqin, um hennara st\u00f3rheit og fall. Skalds\u00f8gan fevnir um 120 kapitlar. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 er eru teir fyrstu 80 kapitlarnir, i\u00f0 eru skriva\u00f0ir av Cao Xueqin, me\u00f0an teir seinastu 40 v\u00f3ru skriva\u00f0ir av Gao E.\n\nSkalds\u00f8gan sn\u00fdr seg um yvir 350 pers\u00f3nar \u2013 sera gj\u00f8llar fr\u00e1grei\u00f0ingar eru um summi av hesum, og skalds\u00f8gan fer ni\u00f0ur \u00ed sm\u00e1lutir, solei\u00f0is at lesarin f\u00e6r eitt innlit \u00ed st\u00f3rheit og fall hj\u00e1 einari kinverskari aristokratiskari familju. Ein av h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3num er a\u00f0alsonurin Jia Boayu (\u8cc8\u5bf6\u7389 / \u8d3e\u5b9d\u7389), sum s\u00e6\u00f0 \u00fatifr\u00e1 livir eitt sorgleyst l\u00edv, sj\u00e1lvt t\u00e1 i\u00f0 hann \u00ed veruleikanum er tunglyntur, og sum til seinast trekkir seg aftur fr\u00e1 hesi ver\u00f0 og gerst munkur. H\u00f8vu\u00f0shandlingin fevnir serliga um hetjuna \u00ed skalds\u00f8guni og hansara systir- ella br\u00f3\u00f0urd\u00f8tur Lin Daiyu (\u6797\u9edb\u7389 Bl\u00e1ur gimsteinum) og Xue Baochai (\u859b\u5bf6\u91f5 / \u859b\u5b9d\u9497).\n\nB\u00f3kin var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1791-92.\n\nKinverskar b\u00f3kmentir\n18. \u00f8ld"}
{"id": "29183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lili%20Elbe", "title": "Lili Elbe", "text": "Lili Elbe, f\u00f8dd 28. desember 1882 og dey\u00f0 13. september 1931, var ein danskur kynskiftingur, og tann fyrsta \u00ed heiminum at fara undir sl\u00edka vi\u00f0ger\u00f0. Lili var f\u00f8dd \u00ed J\u00fatlandi \u00ed Danmark sum Einar Mogens Wegener og var v\u00e6lumt\u00f3ktur listm\u00e1lari undir t\u00ed navninum. T\u00e1 hon plagdi at skifta til s\u00edna kvinnuligu mynd, nevndi hon seg Lili, onkunt\u00ed\u00f0 stava\u00f0 Lily, og var umtala\u00f0 sum systir Einars. Eftir kynskiftis skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0ina, skifti hon t\u00f3 l\u00f3gliliga navn til Lili, og gavst at m\u00e1la. \n\nF\u00f8\u00f0i\u00e1r Lili er onkunt\u00ed\u00f0 sagt at vera 1886. Hetta kemur fram \u00ed eini b\u00f3k, sum skriva\u00f0 var um hana, har n\u00f8kur ting v\u00f3r\u00f0u broytt fr\u00e1 veruleikanum, til at verja um pers\u00f3narnar \u00ed b\u00f3kini. L\u00edv Gerdu Gottlieb, v\u00edsir kl\u00e1rliga at f\u00f8\u00f0i\u00e1r Lili er 1882, t\u00e1 tey v\u00f3r\u00f0u gift \u00ed 1904.\n\nHj\u00fanarband og modell starv \n\nLili m\u00f8tti Gerdu Gottlieb \u00e1 Det Kongelige Danske Kunstakademi \u00ed Keypmannahavn, n\u00fa Det Kongelige Danske Kunstakademis Skoler for Arkitektur, Design og Konservering, og tey v\u00f3r\u00f0u gift \u00ed 1904, t\u00e1 Lili var 22 \u00e1r og Gerda 19 \u00e1r. T\u00e6r arbeiddu b\u00e1\u00f0ar sum myndpr\u00fd\u00f0arir. Lili vi\u00f0 serkunnleika \u00ed landskaps m\u00e1lningaverkum, og gerda sum myndpr\u00fd\u00f0ari av b\u00f3kum og bl\u00f8\u00f0um. T\u00e6r fer\u00f0a\u00f0ust b\u00e1\u00f0ar \u00ed gj\u00f8gnum Italia og Frakland, og b\u00fasettust \u00ed Par\u00eds \u00ed 1912, har Lili kundi liva opi\u00f0 sum kvinna, og Gerda sum ein opin samkynd kvinna.\n\nLili fekk Neuhausens vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1907 og hev\u00f0i eina myndaframs\u00fdning \u00e1 Kunstnernes Efter\u00e5rsudstilling, Vejle Kunstmuseeum, og \u00ed Salon d'Automme \u00ed Par\u00eds. Verk eftir Lili eru enn at s\u00edggja \u00e1 Vejle Kunstmuseeum. \n\nLili byrja\u00f0i at ganga \u00ed konuf\u00f3lka kl\u00e6\u00f0um, t\u00e1 hon st\u00f3\u00f0 og skuldi latast vera ein kendur sj\u00f3nleikari, \u00e1 eini mynd hj\u00e1 Gerdu. Unga kvinnan sum upprunaliga skuldi standa modell, var\u00f0 hindra\u00f0 av eini teatur uppt\u00f8kuroynd. Hon leg\u00f0i til at Lili leg\u00f0i bein til, t\u00ed hon hev\u00f0i h\u00f3ast alt minst l\u00edka v\u00f8kur bein sum sj\u00f3nleikarakvinnan. Lili f\u00f8ldi seg v\u00e6l \u00ed hesum kl\u00e6\u00f0um. Gerda kom seinni at ver\u00f0a sera kend fyri m\u00e1lningar hennara av kvinnum, vi\u00f0 mandluforma\u00f0um eygum, og \u00edlatnar eftir m\u00f3ta t\u00e1verandi t\u00ed\u00f0ar. \u00cd umlei\u00f0 1913 kvakk almenninginurin vi\u00f0, t\u00e1 tey hoyrdu, at kvinnan sum hev\u00f0i givi\u00f0 innbl\u00e1stur til hasi vakru kvinnum\u00e1lningar, faktist var ein ma\u00f0ur (Lili) og ikki ein kvinna. \n\n\u00cd 1920 og 1930-\u00e1runum, kom Lili regluliga fram sum ein kvinna. Framf\u00f8rdi \u00e1 festivalum og undirhelt gestum heima vi\u00f0 h\u00fas. Eitt sum henni d\u00e1mdi sera v\u00e6l, var at hv\u00f8rva \u00ed mannatrongdu g\u00f8tum Par\u00eds t\u00e1 b\u00fdurin helt karnival. Bert n\u00f8kur f\u00e1 t\u00f8tt vinf\u00f3lk Lili og Gerdu vistu av kynskifti Lili, og fyri \u00f8\u00f0rum var Lili alt\u00ed\u00f0 s\u00f8gd vera systir Einars t\u00e1 hon var \u00ed konuf\u00f3lkakl\u00e6\u00f0um.\n\nSkur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0ir og skilna\u00f0ur fr\u00e1 Gerdu \n\n\u00cd 1930 f\u00f3r Lili til T\u00fdsklands, \u00ed kynskiftis skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0, sum t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var \u00e1 royndarstigi. Hon gekkst undir 5 skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0ir yvir 2 \u00e1ra t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. Fyrsta skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0in t\u00f3k steinarnar, og f\u00f3r skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0in fram undir strangum eftirliti fr\u00e1 kynsl\u00edvsfr\u00f8\u00f0inginum Magnus Hirschfeld fr\u00e1 Berlin. N\u00e6sta skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0in t\u00f3k limin, og insetti egglei\u00f0arar \u00edsta\u00f0in. Egglei\u00f0ararnir komu fr\u00e1 eini 26 \u00e1ra gamlari kvinnu. Egglei\u00f0ararnir v\u00f3r\u00f0u t\u00f3 skj\u00f3tt tiknir burtur aftur, \u00ed eini tri\u00f0ju og fj\u00f3r\u00f0u skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0, avt\u00ed at kroppur Lili g\u00f3\u00f0t\u00f3k ikki hetta \u00f3kenda gagni\u00f0 og av n\u00f3gvum eftirfylgjum.\n\nSkur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0ir Lili v\u00f3ru st\u00f3r t\u00ed\u00f0indi b\u00e6\u00f0i \u00ed Danmark og \u00ed T\u00fdsklandi, og skriva\u00f0u dagbl\u00f8\u00f0ini \u00f3f\u00f8rt um t\u00e6r. Kong Christian tann t\u00edggjundi, loysti upp hj\u00fanarband Lili og Gerdu \u00ed oktober 1930, Lili fekk loyvi til at l\u00f3gliga broyta navn og kyn, og fekk ent\u00e1 eitt pass sum Lili Elbe. Hon gavst at m\u00e1la, t\u00ed hon helt ta\u00f0 vera naka\u00f0 sum hoyrdi Einari og fort\u00ed\u00f0ini til. Eftir skilna\u00f0in fr\u00e1 Gerdu, tr\u00falova\u00f0ist Lili einum \u00f3kendum manni, sum hon hev\u00f0i \u00e6tlanir um at giftast, so skj\u00f3tt hon l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga kundi ger\u00f0ast vi\u00f0 barn.\n\nFimta skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0in, sum var \u00ed 1931, skuldi innseta l\u00edvm\u00f3\u00f0ir, og uppfylla st\u00f3ra dreym Lili, sum n\u00e6rka\u00f0ist 50, um at bl\u00edva mamma. Hon doy\u00f0i stutt aftan\u00e1 eftir at kroppurin avnokta\u00f0i l\u00edvm\u00f3\u00f0urina. Lilli er jar\u00f0a\u00f0 \u00ed Dresden \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nGerda giftist einum italienskum herovasta, flogmanni og diplomat, sum kalla\u00f0ist Major Fernando \"Nando\" Porta. Tey b\u00fasettust \u00ed Marokko, og ta\u00f0 var har hon fr\u00e6tti av dey\u00f0a Lili, sum hon l\u00fdsti, fyri einum vini, sum \"m\u00edn stakkals Lily\". Eftir at hava b\u00fa\u00f0 \u00ed n\u00f8kur \u00e1r \u00ed Marrakech og Casablanca, skildust Porta hj\u00fanini og Gerda flutti aftur til Danmarkar, har hon doy\u00f0i \u00ed 1940.\n\nMentanarlig \u00e1virkan \n The Danish Girl, ein b\u00f3k skriva\u00f0 av David Ebershoff \u00ed 2001, var ein altj\u00f3\u00f0a best seljandi b\u00f3k, og t\u00fddd \u00e1 fleiri m\u00e1lum. \n The Danish Girl (filmur), ein filmur fr\u00e1 2015 bygdur \u00e1 b\u00f3kina av sama navni. Eddie Redmayne hevur leiklutin sum Lili, me\u00f0an svenska Alicia Vikander leikur Gerdu.\n T\u00f3nleikab\u00f3lkurin The Stripper Project gav \u00fat \"Filthy Wonderful\" \u00ed 2008, sigst at vera inspirera\u00f0 av Lili Elbe.\n MIX Copenhagen \u2013 LesbianGayBiTrans Film Festival gevur hv\u00f8rt \u00e1r f\u00fdra vir\u00f0isl\u00f8nir nevndar Lili, eftir Lili Elbe. Vir\u00f0isl\u00f8nirnar eru: Besti filmur, besti heimildarfilmur, besti stuttfilmur, og yndisfilmur \u00e1sko\u00f0aranna.\n\nKeldur\n\n\u00datvortis leinkjur \n\nMIX Copenhagen\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1882\nAndl\u00e1t \u00ed 1931\nLGBT\nDanir\nDonsk listaf\u00f3lk"}
{"id": "29190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gary%20Coleman", "title": "Gary Coleman", "text": "Gary Wayne Coleman (8. februar 1968 \u2013 28. mai 2010) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, i\u00f0 var kendur fyri s\u00edn leiklut sum Arnold Jackson \u00ed Diff'rent Strokes. Seinni sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0unum The Jeffersons og Good Times. \n\nHann hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um sum The Ben Stiller Show, The Fresh Prince of Bel-Air (danskt heiti: Rap fyr i L.A.), The Wayans Bros., og The Simpsons.\n\nEftir at hava vunni\u00f0 n\u00f3gvan pening sum barn fekk hann st\u00f3rir f\u00edggjarligir trupulleikar sum vaksin.\n\nSj\u00faka og dey\u00f0i\nHann kempa\u00f0i \u00ed n\u00f3gv \u00e1r vi\u00f0 n\u00fdrasj\u00faku, i\u00f0 gj\u00f8rdi at hann bert bleiv 142 cm h\u00f8gur. Hann doy\u00f0i 28. mai 2010 af heilabl\u00f8\u00f0ing.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Gary Coleman \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nAndl\u00e1t \u00ed 2010\nAmerikanskir raddaleikarar"}
{"id": "29193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kofi%20Annan", "title": "Kofi Annan", "text": "Kofi Atta Annan (f\u00f8ddur 8. apr\u00edl 1938, dey\u00f0ur 18. august 2018 \u00e1 Bern, Sveis) var ein ghanesiskur diplomatur i\u00f0 starva\u00f0ist sum a\u00f0alskrivari hj\u00e1 Sameindum Tj\u00f3\u00f0um fr\u00e1 januar 1997 til desember 2006. Annan og ST fingu Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed 2001 fyri teirra arbei\u00f0i vi\u00f0 at gera heimin til eitt betri og meira skipa\u00f0 sta\u00f0. Hann er forma\u00f0ur fyri The Elders, i\u00f0 er ein felagsskapur i\u00f0 Nelson Mandela stovna\u00f0i.\n\nKofi Annan, sum \u00ed tv\u00e6r setur, fr\u00e1 1997 til 2006, r\u00f8kta\u00f0i sessin sum a\u00f0alskrivari \u00ed ST doy\u00f0i 18. august 2018 \u00e1 einum sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed Sveis, 80 \u00e1ra gamal. Annan var tann fyrsti myrki afrikanarin, sum var a\u00f0alskrivari \u00ed ST. \u00cd 2001 var\u00f0 Nobel fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nin deild \u00edmillum Kofi Annan og ST. Kofi Annan fekk hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri at hava kveikt ST og arbeitt fyri mannar\u00e6ttindum. \u00cd grundgevingunum var\u00f0 eisini nevnt, at hann hev\u00f0i lagt serliga orku \u00ed at arbei\u00f0a fyri at ste\u00f0ga HIV-smittuni \u00ed Afrika og at hann hev\u00f0i arbeitt \u00edm\u00f3ti altj\u00f3\u00f0a yvirgangi. Eftir at Kofi Annan f\u00f3r fr\u00e1 sum ST-a\u00f0alskrivari, stovna\u00f0i hann Kofi Annan Stovnin, sum arbeiddi fyri altj\u00f3\u00f0a menning. Hann var eisini valdur av ST at lei\u00f0a teirra arbei\u00f0i fyri at ste\u00f0ga kr\u00edgginum \u00ed S\u00fdria. Kofi Annan, sum upprunaliga var \u00far Ghana, b\u00fa\u00f0i s\u00edni s\u00ed\u00f0stu \u00e1r \u00ed Sveis saman vi\u00f0 konuni.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nPolitikarar\nGana"}
{"id": "29195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christoffer%20von%20Gabel", "title": "Christoffer von Gabel", "text": "Christoffer von Gabel (f\u00f8ddur 6. januar 1617 \u00ed Gl\u00fcckstadt, doy\u00f0i 13. oktober 1673) var ein danskur emb\u00e6tisma\u00f0ur og vinnul\u00edvsma\u00f0ur, sum \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 hev\u00f0i einar\u00e6tt til at reka handilsvirksemi \u00ed F\u00f8royum. Undir Fr\u00ed\u00f0riki III hev\u00f0i hann st\u00f3rt vald \u00ed Danmark. Hann var elsti sonur keypmannin Waldemar Gabel og Annu von Horn.\nHann var fa\u00f0ir Frederik Gabel, i\u00f0 gj\u00f8rdist emb\u00e6tisma\u00f0ur \u00ed Noregi. T\u00e1 i\u00f0 foreldur hansara doy\u00f0u \u00ed 1641, arva\u00f0i hann r\u00e6ttindini at virka sum handilma\u00f0ur eftir fa\u00f0ir s\u00edn. Fyrstu fer\u00f0, hann ver\u00f0ur nevndur \u00ed skrivligum keldum, er \u00ed 1639, t\u00e1 i\u00f0 hann var \u00ed t\u00e6nastu hj\u00e1 Frederik av Danmark, i\u00f0 seinni gj\u00f8rdist kongur, men t\u00e1 var erkibiskupur \u00ed Bremen. Hann fylgdi Frederik til Keypmannahavnar, t\u00e1 i\u00f0 hesin gj\u00f8rdist Frederk III kongur av Danmark. Gabel gj\u00f8rdist t\u00e1 skrivari hj\u00e1 n\u00fdggja konginum. T\u00e1 i\u00f0 Karl 10. Gustav av Sv\u00f8r\u00edki aftur byrja\u00f0i eitt kr\u00edggj, f\u00f3r Gabel eftir egnum initiativi \u00far Hamburg til Holland fyri at f\u00e1a hollendska handilflotan at hj\u00e1lpa d\u00f8num. T\u00e1 i\u00f0 flotin f\u00f3r til Keypmannahavnar, var Gabel sj\u00e1lvur vi\u00f0.\n\nUndir 1660 \u00e1ra r\u00edkisdegnum var hann danska kongsins umbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed forhandlingum vi\u00f0 biskup Hans Svane og borgarstj\u00f3ran Hans Nansen og sp\u00e6ldi harvi\u00f0 ein t\u00fd\u00f0andi leiklut, t\u00e1 i\u00f0 einaveldi var\u00f0 innf\u00f8rt. Sum l\u00f8n gj\u00f8rdist hann rentumeistari og assessor i Statskollegiunum og \u00ed H\u00e6gsta d\u00f3mst\u00f3linum.\n\nHann lutt\u00f3k eitt n\u00fa \u00ed 1661 \u00ed undirhandlingum vi\u00f0 Corfitz Ulfeldt og Kai Lykke, sum hann tvinga\u00f0i til at rinda st\u00f3rar b\u00f8tur. \u00cd 1664 gj\u00f8rdist hann a\u00f0alma\u00f0ur og gj\u00f8rdist geheimar\u00e1\u00f0 og stathaldari \u00ed Keypmannahavn. Alla ta\u00f0 t\u00ed\u00f0 i\u00f0 Frederik III var kongur, hev\u00f0i Gabel st\u00f3rt vald og fekk st\u00fdr \u00e1 danska b\u00faskapin. So skj\u00f3tt sum kong Frederk var dey\u00f0ur \u00ed 1670 var Christoffer von Gabel uppsagdur og mist alt s\u00edtt vald uttan r\u00e6\u00f0i\u00f0 yvir F\u00f8royar. \n\nChristoffer von Gabel var\u00f0 m\u00f3ti endanum av Tredivu\u00e1rakr\u00edgnum \u00fatnevndur til kongaligan proviantmeistara vi\u00f0 ta\u00f0 Brandenburgska Hoffi\u00f0. Hann var giftur vi\u00f0 Ermegaard Badenhaupt, d\u00f3ttir rentumeistaran \u00ed bispad\u00f8minum Verden. Tey fingu fleiri b\u00f8rn saman, eitt n\u00fa Frederik Gabel \u00ed 1645, i\u00f0 fr\u00e1 1673 var amtma\u00f0ur yvir F\u00f8royum og fr\u00e1 1689 var amtma\u00f0ur yvir Sor\u00f8 og Ringsted. \u00cd 1699 gj\u00f8rdist hann varastathaldari \u00ed Noregi, beint eftir at Frederik IV var blivin kongur. Harvi\u00f0 v\u00f3ru stiftamtmansskapi\u00f0 yvir Akershus Stift og guvern\u00f8rsessurin \u00ed F\u00f8royum tvinna\u00f0i saman. Frederik Gabel doy\u00f0i 21. juni 1708 \u00ed Keypmannahavn og hev\u00f0i t\u00e1 st\u00f3ra skuld, t\u00ed hann br\u00fakti meira enn innt\u00f8kurnar v\u00f3ru til.\n\nGablat\u00ed\u00f0in \u00ed F\u00f8royum er \u00ed s\u00f8gu F\u00f8roya kend sum ein h\u00f8r\u00f0 t\u00ed\u00f0, i\u00f0 vardi fr\u00e1 1662\u20131709.\n\nKeldur \n\nDanir\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1610-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1670-\u00e1runum"}
{"id": "29197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hank%20Williams", "title": "Hank Williams", "text": "Hiram King \"Hank\" Williams, Sr. (betri kendur sum Hank Williams, f\u00f8ddur 17. september 1923 \u00ed Alabama, dey\u00f0ur 1. januar 1953 \u00ed West Virginia) var ein amerikanskur countrysangari og sangskrivari. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum t\u00fddningarmiklastu og ein av teimum i\u00f0 hava havt st\u00f8rstu \u00e1virkanina \u00e1 a\u00f0rir t\u00f3nleikarar \u00ed 20. \u00f8ld. Williams uppt\u00f3k 35 stakl\u00f8g (fimm \u00fatgivin eftir dey\u00f0a hansara) sum komu \u00e1 Topp-10 bestseljaralistan hj\u00e1 Billboard Country & Western Best Sellers chart,  av hesum v\u00f3ru 11 nummar eitt.\n\nHann er ein av teimum t\u00fddningarmestu t\u00f3nleikarunum innan ta\u00f0 slagi av country i\u00f0 nevnist honky-tonk og nakrir av kendastu sangum hansara eru \"Honky Tonk Blues\", \"Your Cheatin' Heart\", \"Hey, Good Lookin'\", \"Jambalaya (On the Bayou)\" og \"You Win Again\" og \"I'm So Lonesome I Could Cry\".\n\nHann er fa\u00f0ir Jett Williams og Hank Williams Jr. og abbi Hank Williams III.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\nHank Williams er av enskum-amerikonskum uppruna. Hann vaks upp \u00ed f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi vi\u00f0 einum p\u00e1pa, i\u00f0 var kr\u00edgsveteranur fr\u00e1 1. heimskr\u00edggi| og orsaka\u00f0 av kr\u00edgsska\u00f0um ofta var innlagdur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi. Hansara t\u00f3nlistarliga bakgrund var oldtime-t\u00f3nleikurin og blues-t\u00f3nleikurin hj\u00e1 afroamerikanarunum, i\u00f0 hann hoyrdi g\u00f8tut\u00f3nleikarar framf\u00f8ra alla sta\u00f0ni. Ta\u00f0 sigst, at hann gj\u00f8rdist g\u00f3\u00f0ur vinur vi\u00f0 ein av teimum, Rufus Payne, i\u00f0 eisini nevndist Tee-Tot, og hv\u00f8rs \u00e1virkan hevur gj\u00f8rt t\u00f3nleikin hj\u00e1 Hank nokk so blues kendan. Hann skriva\u00f0i ofta um \u00f3lukkuligan k\u00e6rleika. \n\nHank flutti til Montgomery, har hansara t\u00f3nlistarliga l\u00edvslei\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1937, t\u00e1 i\u00f0 framlei\u00f0arar \u00e1 WSFA \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ini settu hann \u00ed starv sum vertur fyri einari 15-minuttir langari sending. \u00cd 1938 stovna\u00f0i hann backup orkestri\u00f0 Drifting Cowboys \u00ed 1938. M\u00f3\u00f0ir hansara var manager hj\u00e1 orkestrinum.\n\n1940-\u00e1rini \nT\u00e1 i\u00f0 USA gj\u00f8rdist partur av 2. heimsbardaga, v\u00f3ru teir flestu av limunum \u00ed Drifting Cowboys innkalla\u00f0ir til herin. Sj\u00e1lvur var\u00f0 Hank vraka\u00f0ur av heilsuligum \u00e1vum. Undir kr\u00edgnum var ta\u00f0 trupult hj\u00e1 Hank at finna t\u00f3nleikarar at framf\u00f8ra vi\u00f0 s\u00e6r, og samstundis misti hann starvi\u00f0 \u00e1 WSFA \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ini orsaka\u00f0 av r\u00fasdrekkatrupulleikum. Hann arbeiddi \u00e1 einari skipasmi\u00f0ju \u00ed Mobile, Alabama undir kr\u00edgnum og sp\u00e6ldi s\u00edn t\u00f3nleik \u00e1 barrum fyri hermonnum. \u00cd 1943 m\u00f8tti Hank Audrey Sheppard \u00e1 einum medicine show \u00ed Banks, Alabama. Williams og Sheppard livdu saman og arbeiddu saman. \u00c1ri\u00f0 eftir v\u00f3ru tey gift. \u00cd 1945 byrja\u00f0i Hank aftur at arbei\u00f0a fyri WSFA, hann skriva\u00f0i sangir sum hann framf\u00f8rdi \u00e1 \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ini einafer\u00f0 um vikuna. Audry Sheppard gj\u00f8rdist hansara manager og av og \u00e1 sang hon eisini duet vi\u00f0 honum \u00e1 konsertum.\n\nHin 14. september 1946 var Hank Williams til uppt\u00f8kuroynd \u00e1 Grand Ole Opry, men fekk avslag. Eftir ta\u00f0 royndu hann og kona hansara at vekja \u00e1hugan hj\u00e1 t\u00ed n\u00fdliga stovna\u00f0a pl\u00e1tufelagnum Acuff-Rose Music. Williams og Audry f\u00f3ru til Fred Rose, i\u00f0 var forma\u00f0ur fyri felagi\u00f0. Audrey Williams spurdi Rose, um ma\u00f0ur hennara kundi sleppa at syngja ein sang fyri honum j\u00fast t\u00e1, Rose var vi\u00f0 upp\u00e1 ta\u00f0 og honum d\u00e1mdi t\u00f3nleikast\u00edlin hj\u00e1 Hank Williams. Rose gav Williams eina kontrakt til innsp\u00e6ling av seks sangum, i\u00f0 Sterling Records skuldi \u00fatgeva. Hin 11. desember 1946, undir fyrstu uppt\u00f8kunum, v\u00f3ru hesir sangir upptiknir \u00e1 pl\u00e1tu: \"Wealth Won't Save Your Soul\", \"Calling You\", \"Never Again\" og \"When God Comes and Gathers His Jewels\". Uppt\u00f8kurnar \"Never Again\" og \"Honky Tonkin'\" gj\u00f8rdist sera v\u00e6l d\u00e1md og f\u00f8rdu til, at MGM Records fekk \u00e1huga fyri Hank Williams.\n\nWilliams skriva\u00f0i undir eina kontrakt vi\u00f0 MGM Records \u00ed 1947 og \u00fatgav \"Move It On Over\", i\u00f0 gj\u00f8rdist eitt st\u00f3rt country hitt.\n\nSj\u00faka og dey\u00f0i \n\nHann hev\u00f0i trupulleikar av p\u00ednu \u00ed rygginum, sum skylda\u00f0ist at hann var\u00f0 f\u00f8ddur vi\u00f0 ryggmergsbrokki, og var pl\u00e1ga\u00f0ur av r\u00fasdrekkamisn\u00fdtslu og av heiliv\u00e1gsmisn\u00fdtslu, i\u00f0 f\u00f8rdi til versnandi heilsu. Hann var fleiri fer\u00f0ir til avvenjingar. \u00cd 1952 var hann til avvenjing og skuldi s\u00ed\u00f0an gera eitt comeback. Tann fyrsta konsertin skuldi eftir \u00e6tlan vera n\u00fdggj\u00e1rsaftan \u00ed  Charleston, West Virginia, men orsaka\u00f0 av kavastormi \u00ed Nashville \u00f8kinum, so var fl\u00fagving avl\u00fdst, og Hank m\u00e1tti \u00edsta\u00f0in koyra vi\u00f0 bili til konsertirnar, men konsertin i\u00f0 skuldi vera \u00ed Charlston var\u00f0 avl\u00fdst. Hank leiga\u00f0i Charles Carr til at koyra seg til ta\u00f0 n\u00e6stu konsertina, i\u00f0 skuldi vera n\u00fdggj\u00e1rsdag 1953 \u00ed Canton, Ohio. \u00c1 vegnum st\u00f8\u00f0ga\u00f0u teir \u00e1 einum motelli, har i\u00f0 Carr ringdi eftir l\u00e6kna till Hank. L\u00e6knin gav honum sproytur vi\u00f0 B-12 vitamin og vi\u00f0 morfini. Hank m\u00e1tti berast \u00fat \u00ed bilin, t\u00ed hann hosta\u00f0i so illa. Teir komu t\u00f3 ikki vegin fram, t\u00ed \u00e1 veg til konsertina fekk hann doy\u00f0i \u00ed bilinum. Carr fann \u00fatav, at Hank Williams var dey\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 hann st\u00f8\u00f0ga\u00f0i vi\u00f0 eina bensinst\u00f8\u00f0 \u00ed  Oak Hill. Politii\u00f0 fann t\u00f3mar \u00f8ld\u00f3sir og eina hondskriva\u00f0a yrking \u00ed bilinum, har i\u00f0 Hank hev\u00f0i siti\u00f0. L\u00edkskur\u00f0urin v\u00edsti, av h\u00f8gra hjartakamar var gingi\u00f0 fyri og l\u00e6knin fann bl\u00f8\u00f0ingar \u00ed hjartanum og h\u00e1lsinum. L\u00e6knin, Dr. Ivan Malinin, i\u00f0 framdi l\u00edkskur\u00f0i skriva\u00f0i eisini, at Hank n\u00fdliga var blivin illa buka\u00f0ur og sparka\u00f0ur \u00ed skrevi\u00f0. L\u00edki\u00f0 var\u00f0 koyrt til Montgomery, Alabama, har hann var\u00f0 lagdur \u00ed eina silvurkistu \u00ed heiminum hj\u00e1 mammu hansara hin 2. januar, har hann var\u00f0 v\u00edstur fram \u00ed tveir dagar. Mett ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 15.000 til 20.000 gingu framvi\u00f0 kistu hansara. Hann var\u00f0 jar\u00f0a\u00f0ur hin 4. januar 1953.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur (\u00farval) \nAlbum\n1952 - Hank Williams Sings\n1955 - Hank Williams Memorial Album\n1955 - Ramblin' Man\n1956 - I Saw the Light\n1959 - The Unforgettable Hank Williams\n2005 - Jambalaya (On the Bayou)\n2006 - Past breaking Hank\n2012 - The Greatest Hits Live: Volume 1\n\nStakl\u00f8g (topp 20 \u00e1 Billboard Hot Country Songs)\n1947 - Move It On Over (#4)\n1948 - Honky Tonkin (#14)\n1948 - I'm a Long Gone Daddy (#6)\n1948 - A Mansion on the Hill (#12)\n1949 - Lovesick Blues (#1)\n1949 - Never Again (Will I Knock on Your Door) (#6) Upprunaliga B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: Lovesick Blues\n1949 - Wedding Bells (#2)\n1949 - Mind Your Own Business (#5)\n1949 - You're Gonna Change (Or I'm Gonna Leave) (#4\t)\n1949 - Lost Highway (#12) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: You're Gonna Change (Or I'm Gonna Leave)1949 - My Bucket's Got a Hole in It (#2)\n1950 - I Just Don't Like This Kind of Living (#5)\n1950 - Long Gone Lonesome Blues (#1)\n1950 - My Son Calls Another Man Daddy (#9\t) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: Long Gone Lonesome Blues1950 - Why Don't You Love Me (#1)\n1950 - Why Should We Try Anymore (#9)\n1950 - They'll Never Take Her Love from Me (#5) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: Why Should We Try Anymore1950 - Moanin' the Blues (#1)\n1950 - Nobody's Lonesome for Me (#9) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: Moanin' the Blues1951 - Cold, Cold Heart (#1)\n1951 - Dear John (#8) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: Cold, Cold Heart1951 - Howlin' at the Moon (#3)\n1951 - I Can't Help It (If I'm Still in Love with You) (#2) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: Howlin' at the Moon1951 - Hey Good Lookin\t(#1)\n1951 - (I Heard That) Lonesome Whistle (#9)\n1951 - Crazy Heart (#4) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: (I Heard That) Lonesome Whistle1951 - Baby, We're Really in Love (#4)\n1952 - Honky Tonk Blues (#2)\n1952 - Half as Much (#2)\n1952 - Jambalaya (On the Bayou) (#1)\n1952 - Settin' the Woods on Fire (#2)\n1952 - You Win Again (#10) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1: Settin' the Woods on Fire\n1952 - I'll Never Get Out of This World Alive (#1)\n1953 - Kaw-Liga (posthumt) (#1)\n1953 - Your Cheatin' Heart (#1) B-s\u00ed\u00f0an \u00e1 Kaw-Liga1953 - Take These Chains from My Heart (posthumt) (#1\t)\n1953 - I Won't Be Home No More (posthumt) (#4)\n1953 - Weary Blues from Waitin (posthumt) (#7)\n1955 - Please Don't Let Me Love You (posthumt) (#9)\n1988 - There's a Tear in My Beer'' (#7) N\u00fdinnsp\u00e6ling har Hank Williams Jr. syngur duett vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00ednum. Innsp\u00e6lingin var\u00f0 hei\u00f0ra\u00f0 vi\u00f0 m.a. einari Grammy (Best Country Collaboration with Vocals).\n\nKeldur \n\n \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 1953"}
{"id": "29198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indonisiska%20AirAsia%208501%20flogvanlukkan", "title": "Indonisiska AirAsia 8501 flogvanlukkan", "text": "AirAsia Indonesia flogfar QZ 8501, var eitt indonesiskt Airbus A320-flogfar, i\u00f0 var bygt \u00ed 2008. Hin 28. desember 2014, i\u00f0 var sunnudagur, hvarv ta\u00f0 \u00e1 rutuni fr\u00e1 Surabaya \u00ed Indonesia til Singapore vi\u00f0 155 fer\u00f0af\u00f3lkum og sjey starvsf\u00f3lkum umbor\u00f0. Hildi\u00f0 var, at ta\u00f0 var dotti\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed nor\u00f0ara parti av Javahavinum \u00ed Karimatasundinum millum oyggjarnar Java, Sumatra og Borneo.  T\u00fdsdag seinnapart lokala t\u00ed\u00f0 hin 30. desember 2014 v\u00f3ru vraklutir av horvna flogfarinum og meira enn 40 l\u00edk funnin \u00ed Kirimatasundinum. Ta\u00f0 var sta\u00f0fest, at talan var um vraklutir av AirAsia QZ 8501 flogfarinum.\n\nFlogfari\u00f0 misti sambandi\u00f0 vi\u00f0 floglei\u00f0ararnar \u00ed Jakarta kl. 0.17 lokala t\u00ed\u00f0 (kl. 7.17 f\u00f8royska t\u00ed\u00f0) eftir at hava fingi\u00f0 noktandi svar upp\u00e1 fyrispurning um at sleppa at fl\u00fagva h\u00e6gri uppi orsaka\u00f0 av \u00f3ve\u00f0ri. T\u00e6tt flogfer\u00f0sla var \u00ed \u00f8kinum j\u00fast t\u00e1, seks onnur flogf\u00f8r v\u00f3ru \u00e1 lei\u00f0ini, t\u00ed var svari\u00f0 noktandi. Flogskiparin spurdi eisini, um hann kundi snara til vinstru, ta\u00f0 slapp hann heldur ikki.\n\nFer\u00f0af\u00f3lk og manning \n\nAirAsia almannakunngj\u00f8rdi tj\u00f3\u00f0skapin hj\u00e1 teimum 162 fer\u00f0af\u00f3lkunum og manningini \u00e1 flogfarinum, sum taldi 144 vaksin f\u00f3lk, 17 b\u00f8rn og eitt pinkubarn.\nKabinustarvsf\u00f3lkini v\u00f3ru f\u00fdra flogternur. Harumframt hev\u00f0i AirAsia ein maskinmeistara sum vi\u00f0 sum partur av flogmanskapinum umbor\u00f0.\n\nPilotarnir umbor\u00f0 v\u00f3ru:\nKapteinur Iriyanto, i\u00f0 var indonesi, og sum hev\u00f0i flogi\u00f0 20,537 flogt\u00edmar, harav 6,100 v\u00f3ru vi\u00f0 AirAsia Indonesia \u00e1 Airbus A320.\nAnnar flogskipari var R\u00e9mi Emmanuel Plesel, ein fraklendingur, i\u00f0 samanlagt hev\u00f0i flogi\u00f0 2,275 t\u00edmar vi\u00f0 AirAsia Indonesia.\n\nKeldur \n\nFlogvanlukkur\n2014\nIndonesia"}
{"id": "29200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norman%20Atlantic", "title": "Norman Atlantic", "text": "MS Norman Atlantic er ein roll-on/roll-off (ROPAX) fer\u00f0amannaskip, i\u00f0 italska rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 Visemar di Navigazione eigur, og sum \u00ed 2014 var \u00fatleiga\u00f0 til grikska rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 ANEK Lines. Hin 28. desember 2014 kom eldur \u00ed ferjuna, me\u00f0an hon sigldi rutusigling fr\u00e1 grikska havnab\u00fdnum Patras til Ancona \u00ed Italia, vi\u00f0 st\u00f8\u00f0gi \u00ed grikska b\u00fdnum Igumenitsa. Eldur kom \u00ed, stutt eftir fr\u00e1fer\u00f0 \u00far Igumenitsa, t\u00e1 i\u00f0 skipi\u00f0 var komi\u00f0 \u00ed Otrantosundi\u00f0 \u00ed Adriatarhavinum. \u00cd minsta lagi ttrettan f\u00f3lk hava mist l\u00edvi\u00f0, harav v\u00f3ru 11 umbor\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 eldurin kykna\u00f0i, og tveir albanskir menn doy\u00f0u tann 30. desember, me\u00f0an teir v\u00f3ru til arbei\u00f0is umbor\u00f0 \u00e1 einum sleipib\u00e1ti, i\u00f0 skuldi sleipa ferjuna til lands. Ein veirur brast og var\u00f0 slongdur \u00e1 menninir, i\u00f0 doy\u00f0u. 427 f\u00f3lk v\u00f3ru bjarga\u00f0i \u00ed l\u00edvi av brennandi ferjuni.\n\nT\u00e1 i\u00f0 vanlukkan hendi var Norman Atlantic var 44 sj\u00f3m\u00edl (81 km) \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av griksku oynni Korfu, 33 sj\u00f3m\u00edl (61 km) \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av griksku oynni Othonoi. Vi\u00f0 ferjuni v\u00f3ru 222 akf\u00f8r, 411 fer\u00f0af\u00f3lk og manningin taldi 55 (22 italiuf\u00f3lk, 33 grikkar).\n\nF\u00f3lkini umbor\u00f0 fl\u00fdddu upp \u00e1 dekkini ovast \u00e1 skipinum, ta\u00f0 var ta\u00f0 einasta sta\u00f0i\u00f0 i\u00f0 tey kundu vera, t\u00ed eldur var \u00ed restini av skipinum. Regni\u00f0 oysti ni\u00f0ur, ta\u00f0 var n\u00f3gvur vindur og h\u00f8g alda, so f\u00f3lkini gj\u00f8rdust v\u00e1t og k\u00f8ld, men samstundis gj\u00f8rdi eldurin, at dekki\u00f0 var brennandi heitt at standa \u00e1, og sk\u00f3gvarnir hj\u00e1 fleiri teirra smelta\u00f0u av hitanum, s\u00f8gdu fleiri vi\u00f0 sj\u00f3nvarpsr\u00e1sir og a\u00f0rir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar.\n\nGrikkar, italiumenn og albanar gj\u00f8rdu alt i\u00f0 tey kundu fyri at bjarga f\u00f3lkunum umbor\u00f0 \u00e1 Norman Atlantic, men ta\u00f0 var sera torf\u00f8rt orsaka\u00f0 av ringa ve\u00f0rinum. Umlei\u00f0 150 sluppu \u00ed bjargingarb\u00e1tar, men restin av f\u00f3lkunum st\u00f3\u00f0u \u00e1 dekkinum \u00ed umlei\u00f0 eitt d\u00f8gn og summi st\u00f3\u00f0u har \u00ed meira enn eitt d\u00f8gn, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 eydna\u00f0ist at bjarga tey. Ein og ein v\u00f3ru tey h\u00e1la\u00f0i upp \u00ed bjargingartyrlur, i\u00f0 hildu fram vi\u00f0 bjargingararbei\u00f0num alla n\u00e1ttina og allan m\u00e1nadagin, til \u00f8ll i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 l\u00edvi\u00f0 v\u00f3ru fingin av skipinum. Skiparin var tann seinasti i\u00f0 f\u00f3r av skipinum, ta\u00f0 var umlei\u00f0 36 t\u00edmar eftir, at eldurin var\u00f0 sta\u00f0festur.\n\nItalskir myndugleikar hava sett \u00ed verk eina kanning, um hv\u00ed eldur kom \u00ed Norman Atlantic. Grikskir myndugleikar hava eisini sett eina kanning \u00ed verk.\n\nTa\u00f0 er \u00f3vist, j\u00fast hvussu n\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk v\u00f3ru vi\u00f0 umbor\u00f0 \u00e1 Norman Atlantic. Fyrst var\u00f0 sagt, at samanlagt v\u00f3ru 478 f\u00f3lk umbor\u00f0, men samsvar er ikki millum listan yvir fer\u00f0af\u00f3lk og tey bjarga\u00f0u, summi eru komin fyri tv\u00e6r fer\u00f0ir, og umlei\u00f0 80 av teimum bjarga\u00f0u v\u00f3ru als ikki \u00e1 listanum samb\u00e6rt italskum myndugleikum, so ta\u00f0 ber ikki til neyvt at siga, um hvussu n\u00f3gv f\u00f3lk m\u00f8guliga enn eru sakna\u00f0i. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 40 f\u00f3lk av listanum eru ikki komin aftur \u00ed aftur.\n\nKeldur \n\n2014\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num\nGrikkaland\nItalia\nAlbania"}
{"id": "29201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rick%20Moranis", "title": "Rick Moranis", "text": "Frederick Allan \"Rick\" Moranis, f\u00f8ddur 18. apr\u00edl 1953, er ein kanadiskur skemtari, sj\u00f3nleikari og tv\u00e6r fer\u00f0ir tilnevndur Grammy t\u00f3nleikari. Rick bleiv kendur umlei\u00f0 1980 \u00ed skemtir\u00f8\u00f0ini Second City Television og leikti seinni \u00ed fleiri Hollywood filmum sum Strange Brew, Ghostbusters, Spaceballs, Little Shop of Horrors, Honey, I Shrunk the Kids (og eftirfylgjaranar), Little Giants, Parenthood, The Flintstones og My Blue Heaven. Rick Moranis gavst at innsp\u00e6la filmar \u00ed 1997, men hevur sett r\u00f8dd til nakrar teknifilmar s\u00ed\u00f0ani.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nRick Moranis var f\u00f8ddur \u00ed Toronto, Ontario \u00ed Kanada, inn \u00ed eina j\u00f8diska familju. Hann gekk \u00ed Sir Sanford Fleming Secondary School \u00ed Toronto. Hann gekk \u00ed f\u00f3lkask\u00fala saman vi\u00f0 Geddy Lee, forsangaranum \u00ed rokkb\u00f3lkinum Rush.\n\nStarvslei\u00f0 \nStarvslei\u00f0 Ricks sum undirhaldari byrja\u00f0i sum \u00fatvarps DJ mitt \u00ed 1970-\u00e1runum, har hann n\u00fdtti navni\u00f0 \"Rick Allan\", \u00e1 trimum \u00fatvarpst\u00f8\u00f0um \u00ed Toronto.\n\n\u00cd 1980 var\u00f0 hann yvirtala\u00f0ur at leika \u00ed tri\u00f0ju r\u00f8\u00f0 av skemtir\u00f8\u00f0ini Second City Television (SCTV) av vini s\u00ednum og rith\u00f8vundi av r\u00f8\u00f0ini, Dave Thomas. T\u00e1 var Rick tann einasti av leikarunum, sum ikki hev\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 einum palli fyrr. Rick kom at vera kendur fyrir hermingar s\u00ednar av millum \u00f8\u00f0rum Woody Allen, George Carlin og David Brinkley.\n\nRick Moranis fekk s\u00edn fyrsta st\u00f3ra leiklut \u00ed filminum Strange Brew fr\u00e1 1983.\n\n\u00cd 1989 fekk Rick hondavtrykkini hj\u00e1 s\u00e6r \u00e1 gongug\u00f8tuna uttanfyri The Great Movie Ride \u00ed Walt Disney World \u00ed Florida, USA.\n\nSp\u00e6lifilmar \nEftir Strange Brew sp\u00e6ldi Rick \u00ed eini r\u00f8\u00f0 av filmum tey n\u00e6stu 10 \u00e1rini, har teir mest kendu munnu vera Ghostbusters, Spaceballs og Honey, I Shrunk the Kids og teir tveir eftirfylgjararnir av t\u00ed filminum.\n\nS\u00ed\u00f0stu st\u00f3ru filmarnir, Rick Moranis sp\u00e6ldi \u00ed, v\u00f3ru The Flintstones (1994) og ta\u00f0 st\u00f3ra floppi\u00f0  Big Bully (1996). \u00cd Flintstones var Rick n\u00e6stan ikki til at kenna. Hann hev\u00f0i ein lj\u00f3san parykk og br\u00fakti aldrin t\u00e6r st\u00f3ru brillurnar, sum var ey\u00f0kenni hansara. Disney enda\u00f0i Honey, I shrunk r\u00f8\u00f0ina \u00ed 1997 vi\u00f0filminum Honey, We Shrunk Ourselves, sum var\u00f0 \u00fatgivin beint \u00e1 VHS band uttan s\u00fdningar \u00ed filmsh\u00fasum, har Rick var tann einasti uppunaligi sj\u00f3nleikarin sum var eftir \u00ed r\u00f8\u00f0ini. Hann hevur eftir r\u00f8\u00f0ina arbeitt tv\u00e6r fer\u00f0ir afturat fyri Disney, hesu fer\u00f0 sum raddaleikari fyri ein elg \u00ed filminum Brother Bear og eftirfylgjaranum, sum kom \u00fat stutt aftan\u00e1.\n\nAvger\u00f0in um at gevast \u00ed films\u00eddna\u00f0inum \nRick gavst almennt \u00ed films\u00eddna\u00f0inum \u00ed 1997, seks \u00e1r aftan\u00e1 at hann hev\u00f0i mist konu s\u00edna, Ann, sum doy\u00f0i av br\u00f3stkrabba \u00ed 1991. Hann greiddi seinni fr\u00e1 \u00ed eini samr\u00f8\u00f0u, at hann var farin so spakuliga at trekkja seg fr\u00e1 filmstilbo\u00f0um \u00ed 1996 ella 1997. \"Eg eri einligur p\u00e1pi og f\u00f8ldi ta\u00f0 torf\u00f8rt at ala upp b\u00f8rn m\u00edni, samstundis vi\u00f0 allari fer\u00f0ingini, sum fylgir filmsger\u00f0. So eg t\u00f3k m\u00e6r ein l\u00edtlan ste\u00f0g, sum so bleiv til ein eitt sindur longri ste\u00f0g, og so gekk ta\u00f0 upp fyri m\u00e6r at eg sakna\u00f0i ta\u00f0 ikki so n\u00f3gv\"\n\nOnnur verk \nRick Moranis hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir veri\u00f0 nominera\u00f0ur til eina Grammy vir\u00f0isl\u00f8n. Ta\u00f0 var \u00ed 2006 vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuni The Agoraphobic Cowboy.\n\nFilmografi\n\nFilm\n\nSj\u00f3nvarp\n\nParkir\n\nDiskografi\n\nAlbum \n The Great White North (1981)\n Strange Brew soundtrack (1983)\n You, Me, the Music and Me (1989)\n The Agoraphobic Cowboy (2005)\n My Mother's Brisket & Other Love Songs (2013)\n\nFilm soundtrack\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og tilnevningar\n\n\u00datvortis leinkjur \nRick Moranis \u00e1 IMBD\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953\nKanadiarar\nKanadiskir sj\u00f3nleikarar\nKanadiskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "29202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hugh%20Hefner", "title": "Hugh Hefner", "text": "Hugh Marston Hefner, f\u00f8ddur 9. apr\u00edl 1926, dey\u00f0ur 27. september 2017, var ein amerikanskur bla\u00f0\u00fatgevari og stovnari og stj\u00f3ri av Playboy Enterprises.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nHugh Hefner var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Chicago, Illinois \u00ed USA sum sonur til tveir l\u00e6rarar. Mamma Hughs var av svenskum \u00e6ttum og p\u00e1pi hansara av t\u00fdskum og enskum \u00e6ttum. Undir seinna heimsbardaga arbeiddi hann sum bla\u00f0f\u00f3lk fyri eitt herbla\u00f0 \u00ed t\u00ed amerikanska herinum fr\u00e1 1944 - 1946. \u00ed 1949 fekk hann eina bachelor grad \u00ed s\u00e1larfr\u00f8\u00f0i fr\u00e1  University of Illinois.\n\nEftir at Playboy bla\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist kent, blev Hugh kendur fyri at vera eitt kvinnugull, og vi\u00f0gekk \u00ed eini samr\u00f8\u00f0u \u00ed 2006 at n\u00f8kur \u00e1r kundi hann havt veri\u00f0 involvera\u00f0ur vi\u00f0 ellevu +tav t\u00f3lvm \"Playmates\", sum er navni\u00f0 \u00e1 damunum sum sita fyri naknar hv\u00f8nn m\u00e1na\u00f0 \u00e1 mittastu s\u00ed\u00f0um Playboy.  \u00cd 1971 vi\u00f0gekk Hugh at hava eksperimentera\u00f0 vi\u00f0 biseksualitet, og flutti fr\u00e1 Chicago til Los Angeles.\n\nHugh fekk eitt minni hjartaslag \u00ed 1985, t\u00e1 hann var 59 \u00e1ra gamal. Eftir at hava endursko\u00f0a\u00f0 l\u00edvst\u00edl s\u00edn, gj\u00f8rdi hann fleiri broytingar. Hann minka\u00f0i veruliga um vertskap sum vardu alla n\u00e1ttina, l\u00e6t d\u00f3ttir s\u00edna, Christie, reka Playboy veldi\u00f0. \u00c1ri\u00f0 eftir giftist Hugh Playmate of the Year Kimberly Conrad. Tey fingu tveir synir \u00ed 1990 og 1991. Kimberly broytti ta\u00f0 villa Playboy setri\u00f0  til eitt familju vinarligt heim fyri b\u00f8rn s\u00edni. Hugh og Kimberly v\u00f3r\u00f0u seperera\u00f0i \u00ed 1998, og Kimberly flutti inn \u00ed h\u00fasi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ed\u00f0unar av setrinum.\n\nEftir hetta gekk Hugh saman vi\u00f0 eini r\u00fagvu av damum, og gekk ent\u00e1 einafer\u00f0 saman vi\u00f0 sjey damum \u00ed senn. Fleiri damur hava eisini b\u00fa\u00f0 \u00e1 Playboy setrinum \u00ed gj\u00f8gnum \u00e1rini.\n\nHugh giftist  Crystal Harris tann 31. desember 2012. Hugh var t\u00e1 86 \u00e1r og Crystal 26.\n\n\u00cd 2012 bo\u00f0a\u00f0i Hugh fr\u00e1 at sonur hansara, Cooper, f\u00f3r nokk at taka yvir fr\u00e1 honum sum andlit Playboy.\n\nStarvslei\u00f0 \nHugh arbeiddi sum tekstah\u00f8vundur hj\u00e1 bla\u00f0num Esquire \u00ed 1952 men gavst t\u00e1 hann ikki fekk l\u00f8narh\u00e6kking upp\u00e1 5 dollarar. Hann seldi m\u00f8blar s\u00ednar, til at kunna f\u00e1a eitt bankal\u00e1n upp \u00e1 600 dollarar, og savna\u00f0i 8.000 dollarar fr\u00e1 \u00edl\u00f8gumonnum, har \u00edmillum 1000 dollarar fr\u00e1 mammu s\u00edni. \u00cd eini samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 E!I 2006 seg\u00f0i Hugh, at ta\u00f0 ta\u00f0 var ikki t\u00ed hon endiliga tr\u00fa\u00f0i upp \u00e1 verki\u00f0, men hon tr\u00fa\u00f0i upp\u00e1 son s\u00edn, a hon j\u00e1tta\u00f0i honum peningin. Vi\u00f0 peninginum stovna\u00f0i Hugh bla\u00f0i\u00f0 Playboy, sum upprunaliga skuldi eita Stag Party. Fyrsta \u00fatg\u00e1van kom \u00fat \u00ed desember 1953, og hev\u00f0i eina mynd, av einari naknari Marilyn Monroe, \u00e1 mittastu s\u00ed\u00f0unum, fr\u00e1 eini kalendara myndar\u00f8\u00f0 hennara fr\u00e1 1949. Bla\u00f0i\u00f0 seldist \u00ed meir enn 50.000 eint\u00f8kum. Hugh m\u00f8tti aldrin Marilyn pers\u00f3nliga, men keypti eftir dey\u00f0a hennara, gravsta\u00f0 vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av henni, har hon liggur \u00ed Westwood Village Memorial Park Cemetery.\n\nHugh hevur eina stj\u00f8rnu \u00e1 Hollywood walk of fame fyri sj\u00f3nvarpsverk. Hann hevur l\u00edtlar leiklutir \u00ed fleiri filmum, har hann fyri ta\u00f0 mesta leikur seg sj\u00e1lvan. Fleiri dokumentarir og b\u00f8kur eru eisini skriva\u00f0ar um l\u00edv hansara.\n\nPolitikkur og g\u00f3\u00f0ger\u00f0arsemi \n\u00cd 1978 hj\u00e1lpti Hugh til at savna pening til at \u00fatskifta gamla Hollywoodskilti\u00f0. Hann skipa\u00f0i fyri galla innsavning, og gav sj\u00e1lvur 27.000 dollarar, sum var 1/9 av kostna\u00f0inum, vi\u00f0 at keypa b\u00f3kstavin Y.\n\nSylvilagus palustris hefneri, eitt slag av haru sum er \u00ed vanda fyri \u00fatr\u00fdming, er nevnd eftir Hugh, sum takk fyri f\u00edggjarligan stu\u00f0ul hann gav. \n\nHugh er ein dyggur stu\u00f0lari av at samkynd skullu hava r\u00e6tt til at giftast.\n\nHugh hevur eisini eina strangan r\u00fasevnispolitikk \u00ed Playboy setrunum, har \u00f8ll sl\u00edk evnir eru strangliga banna\u00f0. Ta\u00f0 kemur m\u00f8guliga av t\u00ed at fyrrverandi skrivari hansara, Bobbie Arnstein doy\u00f0i \u00ed 1975, av eini r\u00fasevnis yvirdosis, og eisini av r\u00e6ttarligu fylgjunum, sum Hugh kann f\u00e1a, um sl\u00edk evnir ver\u00f0a funnin ella n\u00fdtt \u00ed ognum hansara.\n\nLeinkjur \nHugh Hefner \u00e1 IMDB\n\nS\u00f8ga Hollywoodskilti\u00f0\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAmerikanarar\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA"}
{"id": "29207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Astrid%20Andreasen", "title": "Astrid Andreasen", "text": "Astrid J\u00f3hanna Andreasen (f\u00f8dd 1948 \u00ed Vestmanna) er ein f\u00f8roysk listakvinna, v\u00edsundaligur teknari og fr\u00edmerkja-myndpr\u00fd\u00f0ari. Hon hevur serstakliga lagt seg eftir at tekna dj\u00f3r, serliga fiskar og onnur havdj\u00f3r. Hon var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin sum hondarbei\u00f0sl\u00e6rarinna \u00ed 1968 fr\u00e1 Kerteminde Husflidsskole. \u00cd 1982 f\u00f3r hon \u00e1 Aarhus Kunstakademi, og seinni hevur hon l\u00e6rt v\u00edsindaliga tekning \u00e1 Jerlesborgsk\u00falanum og \u00e1 Tjern\u00f8 Marinbiologiska Station \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Astrid er ein fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0 listakvinna. Hon hevur st\u00f3ran part av s\u00ednum arbei\u00f0sl\u00edvi starvast innan l\u00edvfr\u00f8\u00f0i, og hevur m.a. tekna\u00f0 eina \u00f8rgrynnu av teimum f\u00f8roysku fiskunum, fuglunum, bl\u00f3munum og tarunum. Verk hennara eru gj\u00f8rd \u00far alskyns tilfari, l\u00edka fr\u00e1 silki til jarntr\u00e1\u00f0. Eisini eru fleiri av verkunum bundin \u00far f\u00f8royskum t\u00f3gvi vi\u00f0 teimum ey\u00f0kendu f\u00f8roysku bindingarmynstrunum.  Astrid hevur \u00ed meira enn 20 \u00e1r starvast \u00e1 N\u00e1tt\u00farugripasavninum (n\u00fa S\u00f8vn Landsins) sum v\u00edsundaligur teknari.\n\n\u00cd 2005 gj\u00f8rdi Astrid, saman vi\u00f0 d\u00f3ttrini Katrin, altartalvuna \u00ed Vestmanna kirkju. Hon hevur eisini tekna\u00f0 n\u00f3gv fr\u00edmerki og j\u00f3lamerki.\n\n\u00cd 2010 kom ein b\u00f3k \u00fat um Astrid Andreasen \u00e1 donskum. B\u00f3kin eitur Fisken i dukkevognen, ta\u00f0 er Trine Rytter Andersen, i\u00f0 hevur skriva\u00f0 b\u00f3kina.\n\n\u00cd 2014 fekk hon hei\u00f0urin at myndpr\u00fd\u00f0a K\u00e6rleiksk\u00faluna.\n\nFr\u00edmerki\n\nFiskar\n\nGrashopparar\n\u00datg\u00e1vudagur: 6. februar 1995.\n\nRavnur\n\u00datg\u00e1vudagur: 12. juni 1995.\n\nFuglar\n\nSoppar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar '97\n\u00datg\u00e1vudagur: 17. februar 1997.\n\nSt\u00f8\u00f0ufuglar I\n\nSt\u00f8\u00f0ufuglar II\n\nBleytdj\u00f3r\n\u00datg\u00e1vudagur: 11. februar 2002\n\nList \u00e1 plakatum\n\u00datg\u00e1vudagur: 14. apr\u00edl 2003\n\nDrunnhv\u00edti\n\nDj\u00fapvatnsfiskar\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948"}
{"id": "29209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Josh%20Groban", "title": "Josh Groban", "text": "Joshua Winslow \"Josh\" Groban, f\u00f8ddur 27. februar 1981, er ein amerikanskur sangari, t\u00f3naskald, t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari og sj\u00f3nleikari. Fyrstu f\u00fdra solopl\u00e1tur hansara seldu allar multiplatinum, og var \u00ed 2007 nummar eitt sum best seljandi t\u00f3nleikari \u00ed USA, vi\u00f0 22.3 milli\u00f3num pl\u00e1tum seldum. \u00cd skrivandi stund (2015) hevur hann selt yvir 25 milli\u00f3nir pl\u00e1tur uttanfyri USA.\n\nJosh las upprunaliga drama, men broytti meining og skifti til sang t\u00e1 r\u00f8dd hansara broyttist. Hann gekk \u00ed sk\u00fala \u00ed Los Angeles County High School for the Arts, sum er ein fr\u00edur almennur mi\u00f0n\u00e1msk\u00fali \u00e1 \u00f8kinum hj\u00e1 California State University, og har n\u00e6mingarnir f\u00e1 eina konservatorium l\u00edknandi \u00fatb\u00fagving. \u00ed 1998 sendi sangl\u00e6rari Josh sendi eitt band vi\u00f0 honum syngjandi  \"All I Ask of You\" fr\u00e1 sangleikinum The Phantom of the Opera til vin s\u00edn og t\u00f3nleikaraframlei\u00f0ara David Foster. David Foster ringdi til Josh, og ba\u00f0 hann at \u00f8va sangin  \"The Prayer\" saman vi\u00f0 Celine Dion, av t\u00ed at Andrea Bocelli sum skuldi syngja sangin var ov seinur, og kundi ikki m\u00f8ta fyrr enn seinni um kv\u00f8ldi\u00f0. Hetta var fyrir Grammy vir\u00f0isl\u00f8narhandanina 1998. Stutt eftir hetta var Josh gestur \u00ed talkshowi Rosie O'Donnell, og vi\u00f0 sum eykaleikari \u00ed tveimur p\u00f8rtum av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Ally McBeal.\n\nDiskografi \n 2001: Josh Groban\n 2003: Closer\n 2006: Awake\n 2007: No\u00ebl\n 2010: Illuminations\n 2013: All That Echoes\n\nT\u00f3nleika fer\u00f0ir \n Closer Tour (2004\u20132005)\n Awake Tour (2007)\n Before We Begin (2010)\n Straight to You Tour (2011)\n All That Echoes World Tour (2013)\n Summer Symphony Tour (2014)\n\nFilm og sj\u00f3nvarpsleiklutir \nJosh Groban hevur 6 fer\u00f0ir veri\u00f0 gestur hj\u00e1 Oprah Winfrey, eisini hevur hann veri\u00f0 gestur hj\u00e1  The Ellen DeGeneres Show, Larry King Live, The Rosie O'Donnell Show, Tim & Eric Awesome Show, Great Job!, The Tonight Show with Jay Leno, 20/20, Today, Macy's Thanksgiving Day Parade, Super Bowl XXXVIII, and Jimmy Kimmel Live.Hann hevur eisini fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 gestavertur \u00ed morgunsendingini Live with Regis and Kelly \u00edmillum 2006 og 2014. \n\nJosh sp\u00e6ldi leiklutin sum Malcolm Wyatt, ein k\u00f3rdrong, \u00ed tveimur partum \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Ally McBeal \u00ed 2001, og hann hevur veri\u00f0 gestaleikari \u00ed tveimur p\u00f8rtum av sj\u00f3nvarps sangr\u00f8\u00f0ini Glee sum hannsj\u00e1lvur. Josh hevur somulei\u00f0is veri\u00f0 gestaleikari \u00ed tveimur p\u00f8rtum av amerikonsku \u00fatg\u00e1vuni av skemtir\u00f8\u00f0ini The Office, sum beiggji ein av h\u00f8vu\u00f0sleikarunum \u00ed 2011 og 2012.\n\nJosh hevur ein l\u00edtlan leiklut \u00ed skemtifilminum Crazy, Stupid, Love. (2011) sum ein l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og sjeikur ein av h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nunum.\n\nSummari\u00f0 2014 var Josh vertur \u00ed sangkappingini Rising Star. D\u00f3mararnir \u00ed sendingini, sum l\u00edkjist X-Factor og American Idol, v\u00f3ru rapparin Ludacris, poppsongkvinnan Kesha og og countrysangarin Brad Paisley.\n\nG\u00f3\u00f0ger\u00f0arsemi \nJosh groban hevur sp\u00e6lt i n\u00f3gvum g\u00f3\u00f0ger\u00f0artilt\u00f8kum millum anna\u00f0 VH1 Save the Music (2005), Tsunami Aid: A Concert of Hope (2005), Fifth Annual Adopt-A-Minefield concert (2005), 2nd Annual Grammy Jam (2005), Live 8 (2005), The Heart Foundation Gala (2005), og David Foster and Friends Charity Gala (2006). Hann sang eisini solo \u00ed lagnum We Are The World 25 for Haiti (2010).\n\nHugtikin, eftir eina fer\u00f0 saman vi\u00f0 Nelson Mandela til Su\u00f0ur Afrika \u00ed 2004, setti Josh fondin  \"Josh Groban Foundation to help children in need through education, healthcare and the arts\" Nelson Mandela gj\u00f8rdi eisini Josh til ein ambassad\u00f8r \u00ed \"Projekt 46664\", sum var ein verk\u00e6tlan, i\u00f0 skuldi v\u00edsa heiminum fylgjurnar av HIV/AIDS \u00ed Afrika\n\n\u00cd 2007 gav Josh Groban 150.000 dollarar til Charlotte-Mecklenburg Schools til at f\u00edggja t\u00f3nleika fr\u00e1l\u00e6ru.\n\nHv\u00f8rji j\u00f3l fer Josh eina handilsfer\u00f0 \u00ed vi\u00f0 fondi s\u00ednum Toys-for-Tots, har hann keypir leikutoy \u00ed j\u00f3lag\u00e1vur til barnafamiljur, sum eru illa fyri f\u00edggjarliga \u00e1 j\u00f3lum. Alt hetta er bert ein brotpartur av fondum, verk\u00e6tlanum, og peningag\u00e1vum, sum hann hevur veri\u00f0 settur \u00ed samband vi\u00f0.\n\n\u00datvortis leinkjur \nJosh Groban \u00e1 Youtube\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "29210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hilmar%20Kass", "title": "Hilmar Kass", "text": "Poul Martin Hilmar Kass (f\u00f8ddur 2. desember 1926 \u00e1 Strondum) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin).\n\nHann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin st\u00fdrima\u00f0ur \u00ed 1950, seinni sama \u00e1r t\u00f3k hann eisini pr\u00f3gv sum skipari, og \u00e1ri\u00f0 eftir \u00ed 1951 sum skipsf\u00f8rari. Seinni f\u00f3r hann at lesa til l\u00e6rara \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala, hagani hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed 1962. Kass hevur veri\u00f0 sj\u00f3ma\u00f0ur og skipari og var l\u00e6rari \u00e1 T\u00f3rshavnar millum- og realsk\u00fala 1962\u20131963, \u00e1 F\u00f8roya Studentask\u00fala 1963\u20131969, og \u00e1 F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fala 1969\u20131994, har hann eisini var varask\u00falastj\u00f3ri 1973\u20131993 og sk\u00falastj\u00f3ri \u00ed fyrru helvt av 1994. Hann var sensor \u00e1 F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fala 1966\u20131969. \n\nHilmar Kass var nevndarlimur \u00ed Tryggingarsambandinum F\u00f8royar 1982\u20131997 (forma\u00f0ur fr\u00e1 1985), st\u00fdrislimur \u00ed st\u00fdrinum fyri F\u00f8roya Barnaheimi 1981\u20131984, styrislimur \u00ed Hv\u00edldarheiminum Naina 1981\u20131984, og limur av Sj\u00f3r\u00e6ttinum 1963\u20131969.\n\nHilmar Kass var valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed Su\u00f0urstreymoy 1966\u20131988. Hann var forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins markna\u00f0arnevnd, i\u00f0 svarar til L\u00f8gtingsins uttanlandsnevnd, 1970\u20131974 og 1981\u20131988.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 309. (PDF)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nStrandingar\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nF\u00f8royskir skiparar"}
{"id": "29218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skansi%20Offshore", "title": "Skansi Offshore", "text": "Skansi Offshore (fyrr Supply Service) er ein f\u00f8roysk flutningsfyrit\u00f8ka, i\u00f0 er heimahoyrandi \u00ed T\u00f3rshavn \u00e1 Skansavegi 7. Tali\u00f0 av starvsf\u00f3lkum \u00e1 sj\u00f3gvi og landi er 135. Fyrit\u00f8kan arbei\u00f0ir innan fleiri \u00f8ki, eitt n\u00fa at veita t\u00e6nastur til altj\u00f3\u00f0a oljufel\u00f8g sum t.d. Statoil, BP og BG. Fyrit\u00f8kan arbei\u00f0ir \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num og \u00ed Eysturafrika.\n\nSkipaflotin \nSkansi Offshore eigur og rekur fimm skip:\n\nEldborg - bygt \u00ed 2009 \u00e1 Fjellstrand AS skipasmi\u00f0juni\nSaeborg - bygt \u00ed 2011 \u00e1 Havyard \u00ed Noregi\nSjoborg - bygt \u00ed 2012 \u00e1 Havyard Leirvik \u00ed Noregi\nTorsborg - bygt \u00ed 2012 \u00e1 Havyard Leirvik \u00ed Noregi\nKongsborg - bygt \u00ed 2013 \u00e1 Havyard Leirvik \u00ed Noregi\n\nHei\u00f0ur \n2014 - Skansi Offshore var\u00f0 kosin \u00c1rsins virki\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "29220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3han%20%C3%A1%20Pl%C3%B3gv%20Hansen", "title": "J\u00f3han \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen", "text": "J\u00f3han \u00e1 Pl\u00f3gv Hansen (f\u00f8ddur 1. mai 1994) er ein f\u00f8royskur hondb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir hondb\u00f3lt \u00ed Danmark. Hann sp\u00e6lir fyri Skanderborg og danska U21 landsli\u00f0i\u00f0. J\u00f3han hevur sp\u00e6lt hondb\u00f3lt vi\u00f0 Kyndli, s\u00ed\u00f0ani hann var 4 \u00e1ra gamal. Men t\u00e1 i\u00f0 hann fylti 16 \u00e1r, flutti hann til Danmarkar fyri at sp\u00e6la hondb\u00f3lt \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i. J\u00f3han var ein av teimum f\u00e1u dreingjunum, sum fekk pl\u00e1ss \u00ed SHEA - Skanderborg H\u00e5ndbold Elite Akademi. SHEA er menningartilbo\u00f0 til \u00farm\u00e6ling- ar innan hondb\u00f3lt, sum hava evni til seinni at mennast til LIGA-sp\u00e6larar, ella sp\u00e6larar \u00ed bestu donsku deildini.\nHann hevur eisini sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt fyrr \u00ed F\u00f8royum, \u00e1\u00f0renn hann flutti til Danmarkar, hann hevur sp\u00e6lt \u00e1 U17 landli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum. \n\u00cd 2012 sp\u00e6ldi J\u00f3han vi\u00f0 F\u00f8royska landsli\u00f0num \u00ed IHF/EHF Challenge Trophy. Eftir dystin m\u00f3ti Moldova var\u00f0 J\u00f3han valdur til besta leikara \u00ed dystinum.\n\u00cd apr\u00edl 2013 fekk hann longt s\u00edn s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Skanderborg \u00ed tr\u00fd \u00e1r. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst fyri Danmark U21, tann 5. januar 2015. J\u00f3han valdi at skifta tj\u00f3\u00f0skap vi\u00f0v\u00edkjandi hondb\u00f3lti \u00far F\u00f8royum til Danmarkar. Ta\u00f0 f\u00f8rdi ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, at hann ikki slapp at sp\u00e6la fyri naka\u00f0 landsli\u00f0 \u00ed tvey \u00e1r. Danski landsli\u00f0svenjarin Ulrik Wilbek heitti 2013 \u00ed br\u00e6vi\u00f0 \u00e1 f\u00f8royska hondb\u00f3ltssambandi at lata J\u00f3han sleppa at skifta hondb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0skap. Wilbek seg\u00f0i, at J\u00f3han var tann besti h\u00f8grivongur \u00ed Danmark \u00ed \u00e1rganginum fr\u00e1 1994-95. J\u00f3han seg\u00f0i vi\u00f0 Kringvarapi\u00f0 \u00ed september 2013, at Danmark var eitt av heimsins bestu hondb\u00f3ltslandsli\u00f0um hj\u00e1 monnum, og U19 landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum var heimsmeistari, og hann vildi fegin taka av m\u00f8guleikanum og sp\u00e6la fyri Danmark, og samstundis hev\u00f0i f\u00f8royska Hondb\u00f3ltssambandi\u00f0 ikki nakrar \u00e6tlanir um at vera vi\u00f0 \u00ed undankappingum til EM ella HM. BT skriva\u00f0i grein um J\u00f3han, t\u00e1 i\u00f0 Ulrik Wilbek melda\u00f0i \u00fat, at hann ynskti, at J\u00f3han skifti tj\u00f3\u00f0skap \u00ed hondb\u00f3ltsh\u00f8pi, so hann seinni kundi sp\u00e6la fyri Danmark. \u00cd greinini st\u00f3\u00f0 m.a.:\n\n\"Han har et fysisk helt unikt talent og en springkraft, jeg ikke har set magen. Han leder tankerne hen p\u00e5 Luc Abalo (fransk landsholdsstjerne) i springstyrke og teknik, og det ser man ikke s\u00e5 tit p\u00e5 disse kanter, siger Skanderborg H\u00e5ndbolds sportschef Jesper Koch til klubbens hjemmeside.\"\n\nUm m\u00e1na\u00f0arskifti\u00f0 juli/august 2015 sp\u00e6ldi J\u00f3han vi\u00f0 \u00ed endasp\u00e6linum \u00ed HM \u00ed hondb\u00f3lti fyri U21 li\u00f0 hj\u00e1 monnum \u00ed Brasil. Danmark kom \u00ed finaluna, men tapti 26-24 m\u00f3ti Fraklandi. Danmark vann sostatt silvur.\n\nHei\u00f0ur \nGull \u00ed DM \u00ed hondb\u00f3lti 2015-16 vi\u00f0 Bjerringbro-Silkeborg\nSilvur vi\u00f0 U21 hondb\u00f3ltslandsli\u00f0num hj\u00e1 Danmark\nKosin heimsins besti vongleikari undir 21 \u00e1r \u00e1 HM \u00ed hondb\u00f3lti \u00ed Brasil, t\u00e1 hann var\u00f0 valdur at vera ein av All Star li\u00f0num \u00ed HM kappingini.\n\nFamilja \nJohan er uppvaksin \u00ed Havn. Hann er yngstur av 3 systkjum, og foreldrini eru Aibritt \u00e1 Pl\u00f3gv \u00far Sandav\u00e1gi og J\u00e1kup Egholm Hansen \u00far S\u00f8rv\u00e1gi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "29221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlie%20Hebdo", "title": "Charlie Hebdo", "text": "Charlie Hebdo er eitt franskt keipubla\u00f0 (satiriskt viku-t\u00ed\u00f0arrit). Redaksj\u00f3nin heldur til \u00ed Paris. Tey i\u00f0 skriva og tekna fyri bla\u00f0i\u00f0 eru dulnevnd, men veruligu n\u00f8vn teirra eru t\u00f3 v\u00e6lkend. Hin 7. januar 2015 var\u00f0 eitt \u00e1lvarsamt yvirgangs\u00e1lop framt m\u00f3ti Charlie Hebdo, har i\u00f0 12 f\u00f3lk doy\u00f0u og 11 v\u00f3ru s\u00e6rd. Millum tey myr\u00f0u v\u00f3ru 3 kendir teknarar og \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3rin \u00e1 bla\u00f0num.\n\nS\u00f8ga \nT\u00ed\u00f0arriti\u00f0 var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1969, men datt ni\u00f0ur fyri aftur \u00ed 1981 og l\u00e1 stilt \u00ed til ta\u00f0 var endurstovna\u00f0 \u00ed 1992 og er komi\u00f0 \u00fat s\u00ed\u00f0an. Broddurin \u00ed satiruni er r\u00e6tta\u00f0ur m\u00f3ti politiskum valdshavarum, \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum lei\u00f0arum og \u00f8\u00f0rum stovnum, eitt n\u00fa m\u00f3ti l\u00f8gregluni, og ofta er satiran v\u00edst \u00ed tekningum.\n\nCharlie Hebdo endurprenta\u00f0i \u00ed 2006 Muhammedtekningarnar, i\u00f0 upprunaliga v\u00f3ru prenta\u00f0ar \u00ed Jyllands-Posten.  T\u00ed\u00f0arriti\u00f0 er fleiri fer\u00f0ir stevnt av muslimskum samfel\u00f8gum \u00ed Fraklandi, eitt n\u00fa eftir at tey endurprenta\u00f0u Mohammed-tekningarnar, men t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 var\u00f0 fr\u00edkent fyri \u00e1k\u00e6rurnar hin 22. mars 2007. \u00cd 2011 var\u00f0 h\u00f8li\u00f0, har redakti\u00f3nin hj\u00e1 bla\u00f0num helt til, \u00e1lopi\u00f0 vi\u00f0 einari molotovkokteil, og h\u00f8li\u00f0 brendi \u00ed grund. \u00c1lopi\u00f0 hendi um n\u00e1ttina, og ongin f\u00f3lkaska\u00f0i var.\n\nYvirgangs\u00e1lopi\u00f0 7. januar 2015 \nHin 7. januar 2015 var redakti\u00f3nin \u00e1lopin av fleiri v\u00e1pna\u00f0um pers\u00f3num vi\u00f0 Kalashnikov-byrsum. \u00cd minsta lagi t\u00f3lv f\u00f3lk doy\u00f0u, og \u00ed minsta lagi 11 f\u00f3lk fingu ska\u00f0a. Samb\u00e6rt Fraklands forseta var talan um eitt yvirgangs\u00e1lop. F\u00fdra av teimum dripnu v\u00f3ru teknararnir Cabu, Charb, Tignous og Wolinski. Seinni sama kv\u00f8ld sum \u00e1lopi\u00f0 var framt, kom ta\u00f0 fram, at franska l\u00f8greglan visti hv\u00f8rjir teir tr\u00edggir \u00e1lopsmenninir v\u00f3ru, samb\u00e6rt l\u00f8gregluni v\u00f3ru teir f\u00f8ddir \u00ed Fraklandi, men av algirskum uppruna, tveir br\u00f8\u00f0ur og ein heimleysur ma\u00f0ur, hv\u00f8rs tj\u00f3\u00f0skapur ikki var kendur. Br\u00f8\u00f0urnir v\u00f3ru Sa\u00efd Kouachi og Ch\u00e9rif Kouachi, tann heimleysi ma\u00f0urin var Hamyd Mourad.\n\nHendingin er ta bl\u00f3\u00f0ugasta h\u00f3pdr\u00e1p, i\u00f0 er framt \u00e1 franskari j\u00f8r\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1989.\n\nS\u00ed eisini \nYvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti Charlie Hebdo\n\nKeldur \n\nFronsk t\u00ed\u00f0arrit\nSatira"}
{"id": "29225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopi%C3%B0%20m%C3%B3ti%20Charlie%20Hebdo", "title": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti Charlie Hebdo", "text": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti redakti\u00f3nini \u00e1 franska t\u00ed\u00f0arritinum Charlie Hebdo f\u00f3r fram \u00e1 middegi hin 7. januar 2015 \u00ed Paris, t\u00e1 i\u00f0 tveir maskera\u00f0ir og v\u00e1pna\u00f0ir menn tvinga\u00f0u eina kvinnu til at tasta kotuna i\u00f0 l\u00e6t \u00fathur\u00f0ina til bygningin upp, og so f\u00f3ru teir inn \u00ed h\u00f8lini hj\u00e1 Charlie Hebdo, har teir skutu eftir teimum \u00ed v\u00f3ru inni. 12 f\u00f3lk doy\u00f0u og 11 v\u00f3ru s\u00e6rd. Millum tey dey\u00f0u v\u00f3ru fleiri av teknarunum \u00e1 bla\u00f0num og \u00e1byrgdarhavandi bla\u00f0stj\u00f3rin. Tveir l\u00f8greglumenn v\u00f3ru eisini millum tey myr\u00f0u, annar var l\u00edvverji hj\u00e1 Carb (\u00e1bygdarbla\u00f0sj\u00f3ranum), me\u00f0an hin av tilvild var uttanfyri bygningin, hesin var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0ur vi\u00f0 einum skoti \u00ed h\u00f8vdi\u00f0, me\u00f0an hann l\u00e1 s\u00e6rdur \u00e1 vegnum. Teir b\u00e1\u00f0ir yvirgangsmenninir sluppu til r\u00fdmingar, og franska l\u00f8greglan jagstra\u00f0i teir \u00ed tvey d\u00f8gn, til teir v\u00f3ru funnir og umringa\u00f0ir \u00ed einum bygningi \u00ed franska b\u00fdnum Dammartin-en-Go\u00eble, har i\u00f0 teir h\u00f8vdu tiki\u00f0 eina kvinnu sum g\u00ed\u00f0sul. Bla\u00f0i\u00f0 Charlie Hebdo er kent fyri at printa satiriskar tekningar av \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum fyrimyndum, eitt n\u00fa av profetinum hj\u00e1 muslimum, Mohammed. Teir b\u00e1\u00f0ir i\u00f0 eru undir illgruna eru v\u00ed\u00f0gongdir muslimar, f\u00f8ddir og uppvaksnir \u00ed Fraklandi, vi\u00f0 foreldrum i\u00f0 fluttu til Fraklands \u00far Algeria.\n\nHendingin \nYvirgangs\u00e1lopi\u00f0 f\u00f3r fram umlei\u00f0 kl. 11.30 lokala t\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tveir v\u00e1pna\u00f0ir menn vi\u00f0 Kalashnikov-byrsum noyddu eina kvinnu at tasta kotuna inn, sum kundi lata \u00fathur\u00f0ina upp til bygningin, har i\u00f0 redakti\u00f3nin var savna \u00e1 fundi, \u00edme\u00f0an b\u00ed\u00f0a\u00f0i ein tri\u00f0i pers\u00f3nur \u00ed einum bili uttanfyri. S\u00ed\u00f0an funnu teir fram til h\u00f8lini hj\u00e1 Charlie Hebdo og skutu m\u00f3ti teimum i\u00f0 v\u00f3ru har. Fleiri starvsf\u00f3lk fl\u00fdddu upp \u00e1 tekjuna. Onkur av teimum t\u00f3k upp\u00e1 video, t\u00e1 i\u00f0 teir f\u00f3ru \u00fat aftur \u00far bygninginum, ta\u00f0 sama gj\u00f8rdi onkur av grannunum. \u00cd minsta lagi t\u00f3lv f\u00f3lk doy\u00f0u, og \u00ed minsta lagi 11 f\u00f3lk fingu ska\u00f0a undir \u00e1lopinum, harav v\u00f3ru tveir l\u00f8greglumenn, i\u00f0 v\u00f3ru skotnir, annar uttanfyri, hin var settur sum l\u00edvverji hj\u00e1 Charb. Samb\u00e6rt Fraklands forseta var talan um eitt yvirgangs\u00e1lop. F\u00fdra av teimum dripnu v\u00f3ru teknararnir Cabu, Charb, Tignous og Wolinski. Seinni sama kv\u00f8ld sum \u00e1lopi\u00f0 var framt, kom ta\u00f0 fram, at franska l\u00f8greglan visti hv\u00f8rjir teir tr\u00edggir \u00e1lopsmenninir v\u00f3ru. Samb\u00e6rt fj\u00f8lmi\u00f0lum v\u00f3ru teir f\u00f8ddir \u00ed Fraklandi, men v\u00f3ru av algeriskum uppruna, talan var um tveir br\u00f8\u00f0ur, hv\u00f8rs tj\u00f3\u00f0skapur ikki var kendur. Br\u00f8\u00f0urnir v\u00f3ru Sa\u00efd Kouachi og Ch\u00e9rif Kouachi. Ein tri\u00f0i ma\u00f0ur var eisini undir illgruna og var eftirl\u00fdstur, men ta\u00f0 er ivasamt um hesin hevur naka\u00f0 vi\u00f0 \u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti Charlie Hebdo at gera, t\u00ed hann seg\u00f0i seg vera staddan \u00ed einum sk\u00fala, og floksfelagar hansara v\u00e1tta\u00f0u, at hann hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed sk\u00falanum, me\u00f0an hendingin f\u00f3r fram \u00e1 bla\u00f0num Charlie Hebdo.\n\nUm morgunin hin 9. januar 2015 fr\u00e6ttist um tveir pers\u00f3nar vi\u00f0 automatv\u00e1pnum, sum skutu \u00ed franska b\u00fdnum Dammartin-en-Go\u00eble, i\u00f0 liggur umlei\u00f0 50 km  \u00ed ein landnyr\u00f0in Paris og 12 kilometrar fr\u00e1 Charles De Gaulle flogv\u00f8llinum, har tvey flogf\u00f8r ikki sluppu at lenda orsaka\u00f0 av kreppust\u00f8\u00f0uni og av t\u00ed at har v\u00f3ru tyrlur \u00ed luftini yvir b\u00fdnum Dammartin-en-Go\u00eble. \u00datsj\u00f3ndin \u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um monnunum, i\u00f0 skutu, svara\u00f0i til br\u00f8\u00f0urnir, i\u00f0 v\u00f3ru undir illgruna fyri yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti Charlie Hebdo, i\u00f0 f\u00f3r fram tveir dagar \u00e1\u00f0renn. Yvirgangsmenninir t\u00f3ku ein g\u00ed\u00f0la, hildi\u00f0 var at talan var um eina kvinnu, og so stongdu teir seg inni \u00ed einari fyrit\u00f8ku \u00ed vinnu\u00f8kinum \u00ed b\u00fdnum. Fleiri tyrlur fr\u00e1 l\u00f8gregluni v\u00f3ru \u00ed luftini yvir \u00f8kin, har i\u00f0 yvirgangsmenninir hildu til. L\u00f8greglan var \u00ed samr\u00e1\u00f0ingum vi\u00f0 g\u00edslatakarnar.\n\nSamstundis sum fj\u00f8lmi\u00f0larnir v\u00f3ru upptknir av g\u00ed\u00f0slat\u00f8kuni nor\u00f0anfyri Paris, har b\u00e1\u00f0ir Kouachi-beiggjarnir v\u00f3ru, i\u00f0 v\u00f3ru undir illgruna fyri at hava framt \u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti Charlie Hebdo, f\u00f3r ein onnur g\u00ed\u00f0slat\u00f8ka fram \u00ed eystara parti av Paris, har ein afrikanskur yvirgangsma\u00f0ur, Amedy Coulibaly, i\u00f0 var undir illgruna fyri at hava dripi\u00f0 ein franskan kvinnuligan politist dagin fyri, hin 8. januar, hev\u00f0i tiki\u00f0 fleiri f\u00f3lk sum g\u00ed\u00f0slar \u00ed einum j\u00f8diskum kosher handli \u00ed Porte de Vincennes. B\u00e1\u00f0ar hendingarnar vi\u00f0 g\u00ed\u00f0slat\u00f8kunum h\u00f8vdu samband hv\u00f8r vi\u00f0 a\u00f0ra, bo\u00f0a\u00f0i t\u00ed\u00f0indastovan Ritzau fr\u00e1. Supermarked-g\u00ed\u00f0slar\u00e1narin h\u00f3tti vi\u00f0 at drepa g\u00ed\u00f0slarnar, um l\u00f8greglan f\u00f3r at storma Kouachi-beiggjarnar.\nStutt fyri klokkan 16 f\u00f8royska t\u00ed\u00f0 v\u00f3ru fleiri eksplosi\u00f3nir \u00ed bygninginum, har i\u00f0 b\u00e1\u00f0ir Kouachi-br\u00f8\u00f0urnir v\u00f3ru og umlei\u00f0 15-20 minuttir seinni, v\u00f3ru eksplosi\u00f3nir og skot \u00ed kosher-handlinum. F\u00fdra g\u00ed\u00f0slar \u00ed kosher-handlinum l\u00f3tu l\u00edv, hinir g\u00ed\u00f0slarnir v\u00f3ru bjarga\u00f0ir. Allir tr\u00edggir g\u00ed\u00f0slar\u00e1narnir l\u00f3tu l\u00edv.\n\nOffur \nMyrd:\nAhmed Merabet, 42, l\u00f8gregluma\u00f0ur, myrdur uttanfyri. Officer Merabet was a Muslim.\nFr\u00e9d\u00e9ric Boisseau, 42, bygningarbei\u00f0sma\u00f0ur hj\u00e1 Sodexo, var\u00f0 myrdur \u00ed ganginum (the lobby)\nFranck Brinsolaro, 49, l\u00f8gregluma\u00f0ur, var settur sum l\u00edvverji hj\u00e1 Charb\nCabu, 76, teknari\nElsa Cayat, psykoanalytikari og bla\u00f0f\u00f3lk (columnist)\nCharb, 47, teknari, bla\u00f0f\u00f3lk og \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Charlie Hebdo\nPhilippe Honor\u00e9, 74, teknari\nBernard Maris, 68, \u00f8konomur, ritstj\u00f3ri og bla\u00f0f\u00f3lk\nMoustapha Ourad, r\u00e6ttlesari\nMichel Renaud, gestaskribentur\nTignous, 57, teknari\nGeorges Wolinski, 80, teknari\n\nS\u00e6rd:\nPhilippe Lancon, journalistur, skotin \u00ed andliti\u00f0, \u00e1lvarsliga s\u00e6rdur\nFabrice Nicolino, journalistur, skotin \u00ed beini\u00f0\nRiss, teknari\nFleiri l\u00f8greglumenn\n\nM\u00f3tm\u00e6lisgongur og reakti\u00f3nir \nHendingin er ta bl\u00f3\u00f0ugasta h\u00f3pdr\u00e1pi\u00f0, i\u00f0 er framt \u00e1 franskari j\u00f8r\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1989.\nSeinni um kv\u00f8ldi\u00f0 savna\u00f0ust h\u00f3pur av f\u00f3lki \u00fati \u00e1 g\u00f8tunum \u00ed Paris og \u00ed fleiri \u00f8\u00f0rum b\u00fdum, ikki bara \u00ed Fraklandi men eisini \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, har f\u00f3lk v\u00edstu s\u00edna sorg og samkenslu vi\u00f0 tey dey\u00f0u og tey avvarandi og v\u00edstu s\u00edn stu\u00f0ul til talufr\u00e6lsi. Fleiri h\u00f8vdu skelti vi\u00f0 sum v\u00f3ru sv\u00f8rt vi\u00f0 skriftini \"Jeg suis Charlie\" (\"Eg eri Charlie).\n\nN\u00f3gvir statslei\u00f0arar kring allan heimin ford\u00f8mdu \u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti Charlie Hebdo.\n\n\u00dar F\u00f8royum sendi Felagi\u00f0 F\u00f8roysk Mi\u00f0laf\u00f3lk samkensluskriv til Charlie Hebdo.\n\nDagin eftir yvirgangsats\u00f3knina m\u00f3ti Charlie Hebdo v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri donsk bl\u00f8\u00f0, i\u00f0 v\u00edstu eins reakti\u00f3n upp\u00e1 \u00e1lopi\u00f0, eitt n\u00fa \u00fatkom Jyllandsposten vi\u00f0 svartari fors\u00ed\u00f0u.\n\nKeldur \n\nYvirgangsats\u00f3knir\nH\u00f3pdr\u00e1p\nPar\u00eds\nTalufr\u00e6lsi\n2015 \u00ed Fraklandi"}
{"id": "29229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5l%C3%B8y", "title": "M\u00e5l\u00f8y", "text": "M\u00e5l\u00f8y er ein b\u00fdur \u00ed V\u00e5gs\u00f8y kommunu \u00ed Sogn og Fjordane \u00ed Noregi. Bygdin hevur 3 242 \u00edb\u00fagvar (2013). B\u00fdurin liggur \u00e1 landsynningss\u00ed\u00f0uni \u00e1 oynni V\u00e5gs\u00f8ya, og er ein av Noregs t\u00fddningarmiklastu fiskivinnuhavnum. M\u00e5l\u00f8y fekk b\u00fdarstatus \u00ed 1997. Postnummari\u00f0 er 6700.\n\nEftir at M\u00e5l\u00f8y fekk b\u00fdarsst\u00f8\u00f0u, gj\u00f8rdist Halnes og Holvik \u00ed su\u00f0ri og Polljen (Trolleb\u00f8, Degnepoll, Skav\u00f8ypollen, Tenneb\u00f8, Bl\u00e5lida og Nyg\u00e5rd) \u00ed vestri ein partur b\u00fdnum.\n\nM\u00e5l\u00f8y var partur av S\u00f8r-V\u00e5gs\u00f8y kommunu 1910-1964.\n\nB\u00fdir \u00ed Noregi"}
{"id": "29232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teaterpokalen", "title": "Teaterpokalen", "text": "Teaterpokalen er ein vir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 Foreningen af Danske Teaterjournalister handar \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri til ein teaturpers\u00f3n ella sj\u00f3nleikarh\u00fas, i\u00f0 hevur markera\u00f0 seg vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um avrikum \u00ed \u00e1rinum. Saman vi\u00f0 hei\u00f0urinum fylgja 50.000 kr., i\u00f0 danska Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 letur.. Vir\u00f0isl\u00f8nin var fyrstu fer\u00f0 handa\u00f0 \u00ed 1934.\n\nFelagi\u00f0 handar harumframt leikstj\u00f3ravir\u00f0isl\u00f8nina Teaterkatten og Initiativprisen.\n\nVinnarar av Teaterpokalen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nListi yvir vinnarar\n\n1934\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "29233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren%20Pilmark", "title": "S\u00f8ren Pilmark", "text": "S\u00f8ren Louis Pilmark (f\u00f8ddur 16. oktober 1955 \u00ed Keypmannahavn) er ein danskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri. Hann er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Skuespillerskolen vi\u00f0 \u00c5rhus Teater 1977. 3. desember 1994 gj\u00f8rdist hann Riddari av Dannebrog. \u00cd 2000 m\u00f3tt\u00f3k hann vir\u00f0isl\u00f8nina Teaterpokalen. \u00cd 2005 vann hann Bodil vir\u00f0isl\u00f8nina fyri besta mannliga hj\u00e1leiklutin fyri Kongekabale. Hann vann eisini eina Robert-vir\u00f0isl\u00f8n fyri sama leiklutin.\n\nS\u00f8ren er giftur vi\u00f0 fotomodellini Susanne Pilmark, saman hava tey b\u00f8rn.\n\nFilmar \n Kassen stemmer (1976)\n Peter von Scholten (1987)\n Camping (1990)\n Roser og persille (1993)\n De skrigende halse (1993)\n Menneskedyret (1995)\n Blinkende lygter (2000)\n Anna (2000)\n Kat (2001)\n Rembrandt (2003)\n Lad de sm\u00e5 b\u00f8rn (2004)\n Kongekabale (2004)\n Bare Holger (2005)\n Lotto (2006)\n Hvordan vi slipper af med de andre (2007)\n De kaldte os fris\u00f8rer (2007)\n De unge \u00e5r: Erik Nietzsche sagaen del 1 (2007)\n Til d\u00f8den os skiller (2007)\n K\u00e6restesorger (2009)\n Ved Verdens Ende (2009)\n Parterapi (2010)\n Kvinden i buret (2013)\n Familien Jul (2014)\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \n Een stor familie (1982-1983)\n To som elsker hinanden (mini-r\u00f8\u00f0, 1988)\n Bl\u00e6ndet (mini-r\u00f8\u00f0, 1992)\n G\u00f8ngeh\u00f8vdingen (1992)\n Kald mig Liva (mini-r\u00f8\u00f0, 1992)\n Riget (1994)\n Riget II (1997)\n Taxa (1999)\n Edderkoppen (mini-r\u00f8\u00f0. 2000)\n Skjulte spor (2000)\n De Drabbade (2003)\n Nissernes \u00d8 (j\u00f3lakalendar, 2003)\n Mr. Poxycat & Co (2007)\n Lysets n\u00f8gle (2007)\n Forbrydelsen 2 (2009)\n Lykke (2010)\n Tidsrejsen (j\u00f3lakalendar, 2014)\n\nAnimati\u00f3nsfilmar \n Aristocats - Thomas O'Malley (1970)\n Prinsen af Egypten - Jethro (1998)\n Flugten fra H\u00f8nseg\u00e5rden - Rocky (2000)\n De Frygtl\u00f8se: The Muuhvie \u2013 Alameda Slim (2004)\n Over h\u00e6kken \u2013 RJ (2006)\n LEGO Filmen - Stj\u00f3rin/Diktatorurin (2014)\n\nKeldur \n\nDanskir sj\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "29234", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anita%20Ekberg", "title": "Anita Ekberg", "text": "Anita Ekberg (f\u00f8dd 29. september 1931 \u00ed Malm\u00f6 sum 'Kerstin Anita Marianne Ekberg', dey\u00f0 11. januar 2015 \u00ed Genzano di Roma) var ein svensk sj\u00f3nleikarinna og modell. Anita Ekberg var serliga kend fyri s\u00edn leiklut Sylvia \u00ed filminum La dolce vita (da. Det s\u00f8de liv) fr\u00e1 1960 av Federico Fellini. Her tekur hon s\u00edtt kenda ba\u00f0 \u00ed  Trevi-springvatninum \u00ed Rom. Filmurin vann sama \u00e1ri\u00f0 Teir gyltu p\u00e1lmarnir \u00e1 Filmfestivalinum \u00ed Cannes.\n\nFilmsleiklutir \u00ed \u00farvali\n\nAbbott and Costello Go to Mars (1953)\nThe Golden Blade (1953)\nBlood Alley (1955) \nArtists and Models (1955)\nWar and Peace (1956)\nBack from Eternity (1956)\nHollywood or Bust (1956)\nMan in the Vault (1956)\nZarak (1956)\nInterpol (1957)\nValerie (1957)\nParis Holiday (1958)\nThe Man Inside (1958)\nScreaming Mimi (1958)\nSheba and the Gladiator (1959)\nLa Dolce Vita (1960)\nBehind Closed Doors (1961)\nThe Dam on the Yellow River (1961)\nBoccaccio '70 (1962)\nSeven Seas to Calais (1962)\nCall Me Bwana (1963)\n4 for Texas (1963)\nThe Alphabet Murders (1965)\nWho Wants to Sleep? (1965)\nHow I Learned to Love Women (1966)\nWay...Way Out (1966)\nPardon, Are You for or Against? (1966)\nThe Glass Sphinx (1967)\nWoman Times Seven (1967)\nFangs of the Living Dead (1969)\nDeath Knocks Twice (1969)\nMalenka (1969)\nI clowns (1970) sp\u00e6ldi seg sj\u00e1lva\nThe Divorce (1970) \nThe French Sex Murders (1972) \nNortheast of Seoul (1972) \nKiller Nun (eisini kendur sum Suor Omicidi ella Deadly Habits) (1978)\nS*H*E (1980)\nIntervista (1987) sum hon sj\u00e1lv\nBambola (1996)\n\nKeldur \n\nModellir\nSvenskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2015"}
{"id": "29235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinnuh%C3%A1sk%C3%BAlin", "title": "Vinnuh\u00e1sk\u00falin", "text": "Vinnuh\u00e1sk\u00falin er ein sk\u00fali \u00ed T\u00f3rshavn. Stj\u00f3ri \u00e1 sk\u00falanum er S\u00edmun Poulsen. Sk\u00falin bj\u00f3\u00f0ar f\u00fdra \u00fatb\u00fagvingar: Skipsf\u00f8rara, skipara, maskinmeistara og maskinist. Harumframt bj\u00f3\u00f0ar sk\u00falin trygdarskei\u00f0, ta\u00f0 fer fram vi\u00f0 \u00c1ir. Vinnuh\u00e1sk\u00falin er \u00farsliti\u00f0 av samanlegging av tveimum sk\u00falum: F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fali og Maskinmeistarask\u00falin. Samanleggingin f\u00f3r fram \u00ed 2005.\n\nS\u00f8gan \nSkipararnir Jens Mohr og Jens \u00ed Dali v\u00f3ru teir fyrstu, sum f\u00f3ru at hava skiparask\u00falar \u00ed F\u00f8royum. Ta\u00f0 var tann 1. november 1893, at teir f\u00f3ru undir hv\u00f8r s\u00edn sk\u00fala \u00ed Havn, og skj\u00f3tt komu a\u00f0rir teimum \u00e1 baki: D\u00e1njal \u00ed Ungagar\u00f0i f\u00f3r at l\u00e6ra skiparan\u00e6mingar \u00ed Porkeri  \u00ed 1896; Hans Djurholm byrja\u00f0i \u00e1 Glyvrum \u00ed 1903; Br\u00f8\u00f0urnir J\u00e1kup og J\u00f3gvan Joensen (vi\u00f0 Stein) f\u00f3ru undir s\u00edn sk\u00fala \u00ed Havn \u00ed 1904; og \u00ed 1905 t\u00f3k Jens Pauli \u00ed Dali vi\u00f0 eftir fa\u00f0irin, Jens \u00ed Dali.\nFyrsti sj\u00f3manssk\u00falin, i\u00f0 var bygdur til endam\u00e1li\u00f0, er \u00ed dag fyrisitingarbygningur hj\u00e1 T\u00f3rshavnar Skipasmi\u00f0ju. 1. november 1905 t\u00f3ku teir \u00edm\u00f3ti fyrstu n\u00e6mingunum, og sostatt er bygningurin j\u00fast 100 \u00e1ra gamal. Ta\u00f0 v\u00f3ru danirnir Viggo Ryving-Jensen og Andrias Nielsen \u2013 Styrmand Nielsen vanliga nevndur \u2013 i\u00f0 l\u00f3tu sk\u00falan byggja, og sum l\u00e6rdu fr\u00e1 s\u00e6r.\nHesir sk\u00falar, i\u00f0 hildu \u00e1 \u00ed longri ella styttri t\u00ed\u00f0, v\u00f3ru privatir og h\u00f8vdu bara opi\u00f0 vetrarh\u00e1lvuna, vanliga fr\u00e1 1. november til seinast \u00ed februar, og ta\u00f0 var ikki \u00f3keypis at ganga \u00ed sk\u00fala \u2013 20 kr. um m\u00e1na\u00f0in ella 80 kr. fyri skei\u00f0i\u00f0 var ta\u00f0 vanliga. L\u00e6rugreinirnar v\u00f3ru f\u00e1ar, og fram til 1916 var einans fari\u00f0 upp til munnliga pr\u00f3vt\u00f8ku. L\u00f3gin kravdi tr\u00edggjar pr\u00f3vd\u00f3marar at gera av, um n\u00e6mingurin var n\u00f3g g\u00f3\u00f0ur at standa pr\u00f3gv, og pr\u00f3vd\u00f3marar v\u00f3ru yvirmenn \u00e1 donskum verjuskipum. Henda skipan helt fram til 1919, t\u00e1 i\u00f0 serst\u00f8k pr\u00f3vt\u00f8kunevnd var sett. T\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini var ikki so n\u00f3gv til undirhalds hj\u00e1 f\u00f3lki, og ofta var trongligt inni \u00ed pr\u00f3vt\u00f8kuh\u00f8linum, t\u00e1 i\u00f0 pr\u00f3vt\u00f8ka f\u00f3r fram. Ta\u00f0 v\u00f3ru serliga n\u00e6straf\u00f3lk, sum komu at forvitnast, men hetta v\u00f3ru ikki allir n\u00e6mingar so gla\u00f0ir fyri. \u00cd 1917 gj\u00f8rdist pr\u00f3vt\u00f8kan b\u00e6\u00f0i munnlig og skrivlig.\n \n\u00cd 1925 f\u00f3ru f\u00f8roysk skip til Gr\u00f8nlands at fiska, men trupulleikin var tann, at skiparapapp\u00edrini rukku ikki so langt. L\u00f8gtingi\u00f0 heitti \u00e1 donsku stj\u00f3rnina um at seta \u00e1 stovn \u00edskoytis\u00fatb\u00fagving \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 seinni kom at ver\u00f0a r\u00f3pt longdin ella gr\u00f8nlandspr\u00f3gvi\u00f0 millum manna. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0, at danskir myndugleikar \u00ed 1927 settu st\u00fdrimanssk\u00fala \u00e1 stovn \u00ed F\u00f8royum, har eisini l\u00e6rt var\u00f0 til l\u00e6gri siglingarpr\u00f3gv \u2013 m.a. longdina.\nSj\u00f3manssk\u00falin hj\u00e1 Ryving-Jensen og Styrmand Nielsen, sum t\u00e1 var hildin uppat, var settur \u00ed stand til st\u00fdrimanssk\u00fala, og \u00ed \u00e1runum, sum komu, h\u00fdsti sk\u00falin \u00f8llum sj\u00f3mans\u00fatb\u00fagvingum \u00ed F\u00f8royum. H. A. Guldhammer kom til F\u00f8roya at vera fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur fyrstu tvey \u00e1rini, 1927-29, og s\u00ed\u00f0ani t\u00f3k Jens Pauli \u00ed Dali vi\u00f0, og t\u00e1 i\u00f0 hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r \u00ed 1956, hev\u00f0i hann samanlagt veri\u00f0 fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur \u00ed samfull fimmti \u00e1r.\n\u00cd 1929 var motorpassarask\u00fali settur \u00e1 stovn sum deild undir sj\u00f3manssk\u00falanum, og t\u00e1 i\u00f0 hann eisini skuldi h\u00fasast undir somu lon, sigur ta\u00f0 seg sj\u00e1lvt, at ta\u00f0 mangan var trongligt \u2013 ja, so trongt, at sk\u00falastj\u00f3rin m\u00e1tti javnan nokta monnum at koma \u00e1 sk\u00falabonk.\n \nEftir at hava veri\u00f0 sj\u00f3manssk\u00falal\u00e6rari \u00ed Danmark \u00ed 20 \u00e1r flutti Fischer Heinesen heim til F\u00f8roya \u00ed 1947, og sama heysti\u00f0 f\u00f3r hann at hava skiparask\u00fala um kv\u00f8ldarnar \u00ed kommunala sk\u00falanum \u00ed Klaksv\u00edk.  Fischeri l\u00e1 frammarlaga at l\u00e6ra menn at n\u00fdta radiotelefonina, og longu annan veturin gingu b\u00e6\u00f0i skiparar og longdarmenn \u00ed sk\u00fala. Klaksv\u00edkar Sj\u00f3manssk\u00fali fekk egin h\u00f8li \u00ed 1971, men var privatur til 1975, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r undir landi\u00f0. Umframt skiparar og kokkar l\u00e6rdu teir \u00e1\u00f0ur eisini st\u00fdrimenn og fjarritarar.\n \nFyrsti skipsf\u00f8raraflokkurin byrja\u00f0i \u00e1 F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fala \u00e1 heysti 1962, og \u00e1 v\u00e1ri 1963 st\u00f3\u00f0u fyrstu skipsf\u00f8rararnir pr\u00f3gv. Lestrart\u00ed\u00f0in var umlei\u00f0 seks m\u00e1na\u00f0ir, og sta\u00f0i\u00f0 st\u00fdrimanspr\u00f3gv gav atgongd til hesa \u00fatb\u00fagving. Men sum \u00e1rini gingu, leg\u00f0ist meira og meira afturat skipsf\u00f8raral\u00e6runi, so at skei\u00f0i\u00f0 \u00ed 1973 var longt til eitt \u00e1r. \u00cd 1986 hev\u00f0i l\u00f3garbroyting vi\u00f0 s\u00e6r, at st\u00fdrimans- og skipsf\u00f8raral\u00e6ran v\u00f3r\u00f0u lagdar saman \u00ed eina 3 \u00e1ra skipsf\u00f8rara\u00fatb\u00fagving. Seinastu st\u00fdrimenninir t\u00f3ku pr\u00f3gv \u00e1 sumri 1987.\nSkipara- og skipsf\u00f8raral\u00e6rurnar v\u00f3ru fram til 1992 tv\u00e6r \u00fatb\u00fagvingar. Fyrra \u00e6tla\u00f0 skiparum og bestumonnum \u00e1 fiskiskipum, seinna yvirmonnum \u00e1 farma- og fer\u00f0af\u00f3lkaskipum. Men hetta \u00e1ri\u00f0 kom \u00ed gildi sonevnd modulskipan, og \u00fatb\u00fagvingarnar v\u00f3r\u00f0u skipa\u00f0ar \u00ed ein framhaldandi lestur, solei\u00f0is at skiparapr\u00f3gvi\u00f0 skal standast \u00e1 lei\u00f0ini til skipsf\u00f8rarapr\u00f3gv. Teir, sum ikki \u00e6tla s\u00e6r longri enn til skipara, gevast sj\u00e1lvsagt, t\u00e1 i\u00f0 teir hava sta\u00f0i\u00f0 hetta pr\u00f3gv.\n \nSj\u00f3manssk\u00falin flutti \u00ed n\u00faverandi h\u00f8li vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 1962, og \u00ed 1997 var\u00f0 fari\u00f0 undir umfatandi \u00fat- og umbygging, sum var li\u00f0ug \u00e1 heysti 2000. \u00cd apr\u00edl 2004 bo\u00f0a\u00f0i landsst\u00fdrisma\u00f0urin vi\u00f0 sk\u00falam\u00e1lum fr\u00e1, at Maskinmeistarask\u00falin og F\u00f8roya Sj\u00f3manssk\u00fali skuldu leggjast saman \u00ed ein stovn, og 1. august sama \u00e1r var felags stj\u00f3ri settur \u2013 Hans Johannes \u00e1 Br\u00fagv. \u00c1 n\u00fdggj\u00e1rinum 2005 v\u00f3ru sk\u00falarnir formelt lagdir saman og eftir summarfr\u00edt\u00ed\u00f0ina veruliga lagdir saman.\n\nKeldur \n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "29236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henrik%20Lund", "title": "Henrik Lund", "text": "Henrik Louis Lund (f\u00f8ddur 8. september 1879 \u00ed Bergen, dey\u00f0ur 23. desember 1935 \u00ed Oslo) var ein norskur listam\u00e1lari.\n\nEftir at hava veri\u00f0 sj\u00f3ma\u00f0ur eina t\u00ed\u00f0, f\u00f3r hann \u00ed l\u00e6ru hj\u00e1 Harriet Backer (1899), og s\u00ed\u00f0an l\u00e6rdi hann hj\u00e1 Johan Nordhagen (1903).  Lund fer\u00f0a\u00f0is n\u00f3gv, fyrst b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Keypmannahavn (1904\u201309), har hann gj\u00f8rdist kendur vi\u00f0 fleiri frans\u00fdningum. S\u00ed\u00f0an fekk hann statsstu\u00f0ul og b\u00fa\u00f0i \u00ed Paris (1905, 1920-21), hann hev\u00f0i frams\u00fdningar \u00ed Berlin (1908). \u00cd USA  b\u00fa\u00f0i hann fleiri fer\u00f0ir, sum kommisserur (1912), sum frams\u00fdnari (1915, t\u00e1 m\u00e1la\u00f0i hann eisini Theodore Roosevelt, Thomas Edison og Charles W. Eliot).\n\nHann m\u00e1la\u00f0i ofta portrett av vinmanni s\u00ednum Knut Hamsun.\nHann tekna\u00f0i fyri anarkistiska t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 hj\u00e1 Hans J\u00e6ger, i\u00f0 nevnist Korsaren (1907\u2013).\n\nHann leg\u00f0i navn til dampskipi\u00f0 \u00abD/S Henrik Lund\u00bb, i\u00f0 Bergensrederiet skaffa\u00f0i Willy Gilbert (1916), og sum bleiv s\u00f8kt av t\u00fdskum kavb\u00e1tum Uttanfyri Cape Hatteras, USA (1918).\n\nHei\u00f0ur\nThaulow-vir\u00f0isl\u00f8nina 1905\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Henrik Lund \u00ed snl.no\n\nNorskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1879\nAndl\u00e1t \u00ed 1935"}
{"id": "29239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8gan%20hj%C3%A1%20Nigeria", "title": "S\u00f8gan hj\u00e1 Nigeria", "text": "S\u00f8gan hj\u00e1 Nigeria kann f\u00f8rast aftur til 11. \u00f8ld f.Kr.. Fleiri ymisk f\u00f3lkasl\u00f8g hava f\u00f3lka\u00f0 Nigeria gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar, eitt n\u00fa Kongsr\u00edki\u00f0 Nri. Islam kom til Nigera \u00ed 11. \u00f8ld gj\u00f8gnum Hausa Kongsr\u00edki\u00f0. Ein partur av n\u00faverandi Nigeria var eisini ein partur av Songhai-r\u00edkinum \u00ed 15. og 16. \u00f8ld. Nigeria gj\u00f8rdist bretskt hj\u00e1land \u00ed 1885. \u00cd 1960 fekk landi\u00f0 fullveldi\u00f0 fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi. Eftir eitt bl\u00f3\u00f0ugt herna\u00f0arkvett \u00ed 1966 kom landi\u00f0 undir herna\u00f0arveldi\u00f0, og \u00e1ri\u00f0 eftir var l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Biafra sett \u00e1 stovn, t\u00f3 ikki vi\u00f0urkent sum tj\u00f3\u00f0, og ta\u00f0 f\u00f8rdi til eitt tr\u00fd-\u00e1ra langt borgarakr\u00edggj. Nigeria gj\u00f8rdist aftur l\u00fd\u00f0veldi \u00ed 1979 til 1983, t\u00e1 i\u00f0 herurin, leiddur av generalmajori Muhammadu Buhari, t\u00f3k valdi\u00f0 \u00e1 landinum. Buhari var\u00f0 koyrdur fr\u00e1 og eitt n\u00fdtt l\u00fd\u00f0veldi var sett \u00e1 stovn \u00ed 1993, men hetta var upployst av General Sani Abacha. Abacha doy\u00f0i \u00ed 1998 og ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00e1ri\u00f0 eftir. \u00cd dag er Nigeria \u00ed fer\u00f0 vi\u00f0 at endurbyggja olju\u00eddna\u00f0in \u00ed landinum og str\u00ed\u00f0ist vi\u00f0 islamistiska herna\u00f0arliga felagsskapin Boko Haram.\n\nHendingar\u00f8\u00f0 \n\n 1000 f.Kr.: Jamsr\u00f3t ver\u00f0ur velt til matna \u00ed Nigeria.\n 1200 f.Kr.: Nokmentanin tekur seg upp \u00ed Nigeria. \n 900 f.Kr.: Nokfolki\u00f0 \u00ed Nigeria ger tarraskottamyndir.\n 600 f.Kr.: Nokf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Nigeria er fari\u00f0 at h\u00f8rra jarnm\u00e1lm.\n 500 f.Kr.: \u00cd Nigeria var nokf\u00f3lki\u00f0 fari\u00f0 at n\u00fdta jarn, eisini fingu leirb\u00fanyttur og a\u00f0rir mentagripir n\u00fdtt sni\u00f0 og mynstur.\n Um 900: Kasar Hausa (Hausaland), fruktag\u00f3\u00f0ar oyrar vi\u00f0 Nor\u00f0urnigeria, ver\u00f0ur m\u00fagvandi og r\u00edkar seg upp av vaksandi handilsskapi og \u00eddna\u00f0i.\n 1050: Yorubamentanin \u00ed Ife bl\u00f3mar \u00ed Nigeria. Hon varir til 15. \u00f8ld. \n 1300: Ifementanin \u00ed Nigeria fer vi\u00f0gitnar lutir \u00far messingi.\n Um 1530: Portugisar fara at flyta tr\u00e6lir \u00far Nigeria til Amerika. Summir nigerianskir kongar og keypmenn seldu evropearum tr\u00e6lir.\n Um 1598: Fyrstu ni\u00f0urlendsku handilssta\u00f0irnir \u00ed Nigeria.\n 1720: Yorubar\u00edki\u00f0 Oyo hevur enn valdi\u00f0 vestan fyri Niger\u00e1.\n 1750: Um 1750 flutti Nigeria helst 200.000 ella kanska fleiri byrsur inn um \u00e1ri\u00f0.\n 1800: Evropeiski Dysturin um Afrika byrjar.\n 1805: Mungo Park (1771-1806) rannsakar Niger\u00e1. Hann doy\u00f0i \u00e1ri\u00f0 eftir, t\u00e1 i\u00f0 hann royndi at fylgja \u00e1nni oman at sj\u00f3num.\n 1967-1970: Biafrakr\u00edggi\u00f0.\n 1974: Nigeria ver\u00f0ur st\u00f8rsta oljuland \u00ed Afrika.\n 1. oktober 1960: Nigeria f\u00e6r fullveldi\u00f0.\n\nForna b\u00fasetingin \n\u00cd 1938 fann ein b\u00f3ndi \u00ed bygdini Igbo-Ukwu \u00ed Su\u00f0urnigeria nakrar bronsubollar \u00ed moldini. T\u00e1 i\u00f0 fari\u00f0 var\u00f0 at grava \u00fat har seinni, funnu menn eitt gravkamar vi\u00f0 lutum av jarni, kopari, bronsu og mongd av perlum. Bronsulutirnir v\u00f3ru stoyttir solei\u00f0is - Luturin, sum skuldi ver\u00f0a stoyptur, var\u00f0 evna\u00f0ur til \u00far voksi, fjaldur vi\u00f0 leiri og heita\u00f0ur. Voksi\u00f0 br\u00e1\u00f0na\u00f0i og rann \u00fat \u00ed gj\u00f8gnum eitt hol \u00ed leirinum, og br\u00e6dd bronsa var s\u00ed\u00f0an stoytt \u00ed leirformin, sum var\u00f0 brotin uttan av, t\u00e1 i\u00f0 bronsan var stadna\u00f0. \n\nHesir lutir v\u00edsa eina hugtakandi mentan \u00ed Igbo-Ukwu um 950 e.Kr. S\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar vita ikki n\u00f3gv um hesa mentan, men halda, at f\u00f3lki\u00f0 hev\u00f0i politiskt fr\u00e6lsi, javnr\u00e6tt og sj\u00e1lvt valdi ein mann at st\u00fdra. \u00cd gravkamarinum var eitt \u00edlati\u00f0 l\u00edk, sum var jar\u00f0a\u00f0 sitandi \u00e1 einum krakki. Hin dey\u00f0i var tignarligur ma\u00f0ur, t\u00ed at ein kr\u00fana var\u00f0 eisini funnin. S\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar halda, at hann hevur veri\u00f0 valdsharri vi\u00f0 sama valdi sum ein eze nri, eitt heiti, i\u00f0 hevur veri\u00f0 n\u00fdtt um oddamenn f\u00f3lksins \u00e1 hesum lei\u00f0um til fyrst \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nNokf\u00f3lki\u00f0 \nNokmentanin var \u00e1 Josh\u00e1sl\u00e6ttanum \u00ed Nor\u00f0urnigeria, einar 160 km nor\u00f0an fyri \u00e1nna Benue. Um 600 f.Kr. f\u00f3r hetta landb\u00fana\u00f0arf\u00f3lki\u00f0 at h\u00f8gga m\u00e1lm og br\u00e6\u00f0a hann til jarn \u00ed lagum ovnum, sum v\u00f3ru grivnar ni\u00f0ur \u00ed j\u00f8r\u00f0ina. F\u00f3lki\u00f0 er uppkalla\u00f0 eftir bygdini Nok, har n\u00f3gvar terrakottamyndir v\u00f3ru funnar. Tey gj\u00f8rdu \u00f8varoddar, spj\u00f3tsoddar og \u00f8ksir og saksingarj\u00f8rn at rudda og dyrka tropiska sk\u00f3gin vi\u00f0. Tey dugdu v\u00e6l at gera steinambo\u00f0. \n\nGerandisdagur Nok-f\u00f3lksins ver\u00f0ur endurspegla\u00f0ur \u00ed mongu terrakotamyndum teirra. Til d\u00f8mis br\u00faktu teir perlubond og h\u00f8vdu tr\u00e6skaft \u00ed \u00f8ksunum. Nokmentanin endar helst 200 e.Kr., en n\u00f3gv av t\u00ed, sum ey\u00f0kendi hana, helst terrakottamyndlistin og a\u00f0rir mentalutir, s\u00e6st seinni aftur \u00ed afrikanskum mentanum, serstakliga \u00ed teirri meistarligu nat\u00faralistisku h\u00f8ggmyndini \u00ed Ife-mentanini. N\u00f3gvar terrakottamyndir eru funnar t\u00e6tt vi\u00f0 Jos, t\u00ed at teir hava h\u00f8gt tin har. Mangar teirra h\u00f8vdu undarligt tilevna\u00f0 h\u00e1rsni\u00f0 og eygu vi\u00f0 holum \u00ed.\n\nFulanif\u00f3lki\u00f0 \n\nFulanif\u00f3lki\u00f0 f\u00f3r vi\u00f0 fylgjum s\u00ednum um meginpartin av Nigeria. Mangir fulaniar settu seg ni\u00f0ur \u00ed Hausalondum \u00ed Nor\u00f0urnigeria. Summir fluttu til b\u00fdirnar og t\u00f3ku vi\u00f0 muslimskari tr\u00fagv. Usuman dan Fodio, islamskur prestur av fulanif\u00f3lkinum \u00ed Hausar\u00edkinum Gobir fanst um 1788 har\u00f0liga at kongi, t\u00ed hann st\u00fdrdi ikki eftir strongu muslimsku l\u00f3gunum. Hann fekk mong vi\u00f0haldsf\u00f3lk, og \u00ed 1790-\u00e1runum v\u00f3ru Usuman og vi\u00f0haldsmenn hans \u00e1lvarslig h\u00f3ttan \u00edm\u00f3ti Gobir\u00edkinum. \n\n\u00cd 1804 r\u00fdmdi Usuman \u00far Gobir og eggja\u00f0i f\u00f3lki til heilagt kr\u00edggj (jihad) \u00edm\u00f3ti \u00f8llum Hausakongum. \u00cd 1812 v\u00f3ru flestu Hausar\u00edkini lima\u00f0 inn \u00ed n\u00fdtt st\u00f3rveldi, sett saman av fulanir\u00edkjum. Usuman fekk s\u00e6r tignarheiti\u00f0 kaliffur, og t\u00e1 i\u00f0 hann doy\u00f0i, gekk ta\u00f0 \u00ed arv til son hansara, Muhammed Bello, sum st\u00fdrdi \u00far n\u00fdbygda b\u00fdnum Sokota. Fulaniar v\u00f3ru einasta flakkf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Vesturafrika og v\u00f3ru javnan \u00e1 fer\u00f0 vi\u00f0 fylgjum s\u00ednum. Teir f\u00f3ru eystureftir \u00far Senegal til Nor\u00f0urnigeria.\n\nYvirgangsfelagsskapurin Boko Haram \nBoko Haram er ein lutfalsliga n\u00fdggjur islamistiskur felagsskapur, sum fyrr hevur skipa\u00f0 fyri \u00e1lopum \u00e1 kristnar kirkjur, l\u00f8greglust\u00f8\u00f0ir og fongsul. Umlei\u00f0 367 menniskju eru dey\u00f0 \u00ed 22 \u00e1lopum fr\u00e1 Boko Haram t\u00e6r fyrstu seks vikurnar \u00ed 2014. Tann 15. februar lupu m.a. f\u00f3lk fr\u00e1 Boko Haram \u00e1 \u00e1tta bygdir \u00ed landslutunum Borno og Adamawa \u00ed Nor\u00f0urnigeria. Tey v\u00f3ru v\u00e1pna\u00f0 vi\u00f0 byrsum, kn\u00edvum og eldi, og tey drupu minst 200 f\u00f3lk og brendu b\u00e6\u00f0i b\u00fasta\u00f0ir og handlar. \u00cd bygdini Izghe \u00ed Borno, har tey flestu eru kristin, doy\u00f0u 121 f\u00f3lk. Tveir dagar frammanundan doy\u00f0u 10 hermenn eftir samanbrestir vi\u00f0 Boko Haram, men h\u00f8vdu s\u00ed\u00f0an tiki\u00f0 seg aftur. Tann 14. apr\u00edl \u00ed 2014 burturflutti Boko Haram meiri enn 270 gentur \u00far einum ungd\u00f3mssk\u00fala \u00ed bygdini Chibok og flutti t\u00e6r til eitt \u00f8ki n\u00e6rhendis markinum vi\u00f0 Kamerun. 57 av gentunum eru slopnar leysar, men 219 eru framvegis ikki komnar aftur\u00edaftur. Summar keldur vilja vera vi\u00f0, at umlei\u00f0 30 bygdarf\u00f3lk doy\u00f0u, t\u00e1 Boko Haram leyp \u00e1 bygdina. Lei\u00f0arin fyri Boko Haram, Abubakar Shekau, sigur, at ta\u00f0 kemur ikki upp \u00e1 tal at lata genturnar fara, t\u00ed t\u00e6r hava konvertera\u00f0 til islam, eru giftar monnum og eru n\u00fa \u00ed hj\u00fanarlagsliga heimi s\u00ednum. \"M\u00e1li\u00f0 um genturnar eru fari\u00f0, t\u00ed eg havi fyri langari t\u00ed\u00f0 gift t\u00e6r burtur. \u00cd hesum kr\u00edgnum kanst t\u00fa ikki broyta fort\u00ed\u00f0ina\", sigur lei\u00f0arin, Abubakar Shekau vi\u00f0 AP-t\u00ed\u00f0indastovuna.\n\nFr\u00e1 3. til 7. januar 2015 hevur Boko Haram framt h\u00f3pdr\u00e1p \u00ed b\u00fdnum Baga \u00ed lutstatinum Borno \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 Nigeria. Ta\u00f0 byrja\u00f0i vi\u00f0 at teir lupu \u00e1 eina herna\u00f0arliga st\u00f8\u00f0 \u00ed b\u00fdnum. Ta\u00f0 er \u00f3vist hvussu n\u00f3gv f\u00f3lk eru dripin, summi i\u00f0 eru fl\u00fddd siga, at talan er um umlei\u00f0 2000 f\u00f3lk, i\u00f0 antin eru dripin ella horvin, onnur siga at talan er um \u00ed minsta lagi 100 dripin. Samb\u00e6rt t\u00ed lokala lei\u00f0aranum, Baba Abba Hassan, v\u00f3ru \u00ed minsta lagi 100 f\u00f3lk dripin \u00ed t\u00ed fyrsta \u00e1lopinum, i\u00f0 f\u00f3r fram 3. januar 2015. Hann seg\u00f0i eisini, at fleiri kvinnur og b\u00f8rn v\u00f3ru millum tey dey\u00f0u. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at 35.000 f\u00f3lk eru fl\u00fddd \u00far Baga, fleiri teirra eru fl\u00fddd til grannalondini Cameroon og Chad.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nNigeria"}
{"id": "29240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baga%20%28Nigeria%29", "title": "Baga (Nigeria)", "text": "Baga er ein b\u00fdur \u00ed lutstatinum Borno \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 Nigeria, \u00e1 einari h\u00e1lvoyggj, i\u00f0 liggur vi\u00f0 Kjad-vatni\u00f0 og n\u00e6rindis marki\u00f0 til Kjad.\n\nS\u00f8ga \n\n\u00cd januar 2015 framdi islamistiski yvirgangsfelagsskapurin Boko Haram enn einafer\u00f0 h\u00f3pdr\u00e1p \u00ed b\u00fdnum. Fyrst lupu tei \u00e1 eina herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 \u00ed b\u00fdnum, i\u00f0 skuldi verja b\u00fdin. Teir brendu b\u00fdin og drupu millum 100 og 2000 f\u00f3lk, teirra millum eisini kvinnur og b\u00f8rn. Talan kann vera um ta\u00f0 st\u00f8rsta h\u00f3pdr\u00e1pi\u00f0, i\u00f0 er framt \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 Boko Haram, samb\u00e6rt Amnesty. Nakrir av \u00edb\u00fagvunum fl\u00fdddu til grannalandi\u00f0 Kjad.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Nigeria"}
{"id": "29242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baga", "title": "Baga", "text": "Baga hevur fleiri t\u00fddningar:\nBaga er ein b\u00fdur \u00ed Nigeria. S\u00ed Baga (Nigeria).\nBaga er ein bygd \u00ed Togo. S\u00ed Baga (Togo)."}
{"id": "29243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FIFA%20Ballon%20d%27Or", "title": "FIFA Ballon d'Or", "text": "Fifa Ballon d'Or eisini nevnt Tann Gylti B\u00f3lturin er ein vir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur handa\u00f0 \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri s\u00ed\u00f0an 2010 av France Football og Fifa til tann besta f\u00f3tb\u00f3ltsleikaran \u00ed heiminum. bedste fodboldspiller i verden. \nFyrr handa\u00f0i France Football Ballon d'Or til \u00e1rsins f\u00f3tb\u00f3ltsleikara \u00ed Evropa og Fifa handa\u00f0i FIFA World Player of the Year til \u00e1rsins f\u00f3tb\u00f3ltsleikara \u00ed heiminum.\n\nVinnarar\n\nVinnarar eftir leikara\n\nVinnarar eftir landi\n\nVinnari eftir felag\n\nKeldur og notur \nNotur\n\nKeldur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\nVir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "29249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Dean", "title": "James Dean", "text": "James Byron Dean (8. februar 1931 - 30. september 1955) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann er eitt kultur ikon \u00ed USA og kring heimin, serliga eftir filmin Rebel without a Cause (1955) har hann sp\u00e6ldi rebelska tann\u00e1ringin \"Jim Stark\". Tveir a\u00f0rir leiklutir v\u00f3ru vi\u00f0 til at gera James kendan. Ta\u00f0 v\u00f3ru \"Cal Trask\" \u00ed East of Eden (1955), og Jett Rink \u00ed Giant (1956). James n\u00e1ddi bert  at ver\u00f0a kreditera\u00f0ur \u00ed hesum trimum filmum, \u00e1\u00f0renn hann doy\u00f0i \u00ed eini bilvanlukku sum 24 \u00e1ra gamal \u00ed 1955.\n\nJames var heimsins fyrsti sj\u00f3nleikari at f\u00e1a eina Oscar tilnevning eftir dey\u00f0a s\u00edn, og er enn tann dag \u00ed dag (2015) tann einasti, i\u00f0  hevur fingi\u00f0  tv\u00e6r sl\u00edkar tilnevningar. \u00cd 1999 var\u00f0 hann valdur av American Film Institute, sum \u00e1tjandi besti mannligi sj\u00f3nleikari \u00e1 lista teirra 100 \u00e1r...100 stj\u00f8rnur. \u00cd 2005 var hann nummar 69 \u00e1 sama lista.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nJames Dean var f\u00f8ddur tann 8. februar 1931 \u00ed Indiana \u00ed USA. Hann hev\u00f0i eitt \u00f8giliga t\u00e6tt samband vi\u00f0 mammu s\u00edna. Michael DeAngelis fortaldi seinni at \"hon var tann einasta sum skilti hann\". \u00cd 1938 bleiv mamman knappliga sj\u00fak, og byrja\u00f0i skj\u00f3tt at missa vekt. Hon doy\u00f0i stutt aftan\u00e1 av krabbameini t\u00e1 James var bert 9 \u00e1ra gamal.\n\nP\u00e1pi James s\u00e1 seg ikki f\u00f8ran fyri at taka s\u00e6r av soni s\u00ednum, og sendi hann t\u00e1 til fastir James og mann hennara. T\u00e1 James var\u00f0 tann\u00e1ringur, gj\u00f8rdist hann vinur Methodist prestin James DeWeerd. DeWeerd hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 framt\u00ed\u00f0ar \u00e1hugam\u00e1l James, sum v\u00f3ru tarvabardagi  (bull fighting), rasarakoyring og drama. Billy J. Harbin vil vera vi\u00f0 at James hev\u00f0i havt eitt \"intimt samband\" vi\u00f0 presti s\u00ednum, sum byrja\u00f0i \u00e1 s\u00ed\u00f0sta \u00e1ri hansara \u00ed mi\u00f0n\u00e1msk\u00fala, og vardi \u00ed fleiri \u00e1r.  Kynsliga samband teirra var\u00f0 seinni, tosa\u00f0 um \u00ed b\u00f3kini Boulevard of Broken Dreams: The Life, Times, and Legend of James Dean, sum Paul Alexander skriva\u00f0i og \u00fatgav \u00ed 1994. \u00cd 2011 kom fram at James einafer\u00f0 hev\u00f0i fortalt Elizabeth Taylor \u00ed tr\u00fana\u00f0i, at hann hev\u00f0i ver\u00f0 kynsliga misn\u00fdttur av einum presti, umlei\u00f0 2 \u00e1r aftan\u00e1 at mamma hansara doy\u00f0i. A\u00f0rar greinar og ranns\u00f3knir um l\u00edv James Dean, vilja vera vi\u00f0 at James antin var\u00f0 misbr\u00faktur av James DeWaard, ella at teir h\u00f8vdu eitt kynsligt samband t\u00e1 James var s\u00ed\u00f0st \u00ed tann\u00e1runum.\n\nJames var ein mi\u00f0al n\u00e6mingur \u00ed mi\u00f0n\u00e1msk\u00fala s\u00ednum Fairmount High School. Hann var t\u00f3 ein v\u00e6lumt\u00f3ktur n\u00e6mingur, sum sp\u00e6ldi b\u00e6\u00f0i baseball og kurvab\u00f3lt, las drama, og kappa\u00f0ist \u00ed tosa almennt vi\u00f0 the Indiana High School Forensic Association. Aftan\u00e1 at \u00fatskrivast fr\u00e1 mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falanum \u00ed 1949, flutti James til Kalifornia vi\u00f0 hundi s\u00ednum Max, at b\u00fagva saman vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00ednum og konu hansara. Hann byrja\u00f0i \u00ed Santa Monica Collage har hann las l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i, men skifti s\u00ed\u00f0ani sk\u00fala til The University of California, Los Angeles (UCLA) og skifti l\u00e6rugrein til drama. Naka\u00f0 sum p\u00e1pa hansara d\u00e1mdi l\u00edti\u00f0. Me\u00f0an James gekk \u00ed UCLA, var\u00f0 hann valdur \u00fatav 350 sj\u00f3nleikarum at leika Malcolm \u00ed leikinum Macbeth. \u00cd januar 1951 gavst James \u00ed UCLA, og valdi heldur at royna eydnuna sum fullt\u00ed\u00f0ar sj\u00f3nleikari.\n\nLeikritsh\u00f8vundurin William Bast var ein av t\u00e6ttastu vinum James. \u00cd fylgi fyrstu b\u00f3karinnar um l\u00edv James \u00ed 1956, deildu James og William kamar \u00e1 UCLA, og seinni \u00ed New York, og hann kendi William James tey s\u00ed\u00f0stu fimm \u00e1rini av l\u00edvi hansara. 50 \u00e1r eftir dey\u00f0a James, vi\u00f0urkendi William at vinskap teirra hev\u00f0i innihaldi\u00f0 naka\u00f0 av kynsligum intimiteti.\n\n\u00cdme\u00f0an James gekk \u00e1 UCLA, gekk hann saman vi\u00f0 CBS sj\u00f3nleikarinnuni Beverly Wills, og einum floksfelaga, Jeanette Lewis. James og William f\u00f3ru ofta \u00e1 \"double date\" vi\u00f0 teimum b\u00e1\u00f0um. Beverly Wills gekk s\u00ed\u00f0ani einsam\u00f8ll vi\u00f0 James, og fortaldi fyri William at hon og James v\u00f3ru forelska\u00f0i. Samband teirra enda\u00f0i, aftan\u00e1 at James bleiv illur inn\u00e1 ein annan mann, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0a\u00f0i Beverly upp til dans. \"Jimmy s\u00e1 reytt. Hann t\u00f3k \u00ed h\u00e1lsm\u00e1li\u00f0 \u00e1 dreinginum, og h\u00f3tti at geva honum tvey bl\u00e1 eygu,\" seg\u00f0i hon. James hev\u00f0i eisini hildi\u00f0 sambandi\u00f0 vi\u00f0 eina damu, Barbaru Glenn, sum hann hev\u00f0i gingi\u00f0 saman vi\u00f0 \u00ed New York \u00ed 2 \u00e1r. K\u00e6rleiksbr\u00f8v teirra seldust \u00e1 aukti\u00f3n \u00ed London \u00ed 2011 fyri 36.000 dollarar.\n\nMest kenda k\u00e6rleiksamband James, var vi\u00f0 italiensku sj\u00f3nleikarinnuni Pier Angeli. James m\u00f8tti Pier \u00ed Warner Bros. filmstudioinum, har tey arbeiddu \u00ed ymiskum leikh\u00f8lum. Tey plagdu at deilast um sm\u00fakkur sum k\u00e6rleikstekn. \n\n\u00cd b\u00f3k s\u00edni um l\u00edv s\u00edtt, i\u00f0 kalla\u00f0ist East of Eden, nokta\u00f0i leikstj\u00f3rin Elia Kazan, at James hev\u00f0i nakra serliga eydnu vi\u00f0 kvinnum, men mintist t\u00f3 aftur\u00e1, at hava hoyrt James og Angeli elskast \u00ed skiftir\u00fami James. Elia seg\u00f0i \"James alt\u00ed\u00f0 hava eitt \u00f3sikkurt samband vi\u00f0 damur s\u00ednar.\"\n\nTey, i\u00f0 halda at James og Pier v\u00f3r\u00f0u dj\u00fapt forelska\u00f0i, vilja vera vi\u00f0 at fleiri faktorar v\u00f3ru vi\u00f0 til at samband teirra slitna\u00f0i. Mamma Pier d\u00e1mdi ikki kl\u00e6dnabur\u00f0 og atbur\u00f0 James: T-skj\u00fartur, seinar avtalur, skj\u00f3tir bilar, og at hann ikki var katolikkur. Mamma Pier meinti, at sl\u00edkur atbur\u00f0ur ikki kundi vi\u00f0gangast \u00ed Italia. Warner Bros., har James arbeiddi, royndu at tosa hann fr\u00e1 at giftast, fyri ikki at missa \u00edmyndina av honum sum einum ungkarli, og sj\u00e1lvur fortaldi hann Pier at hann ikki vildi giftast. Richard Davalos, i\u00f0 leikti saman vi\u00f0 James \u00ed East of Eden, seg\u00f0i t\u00f3 at James gjarna vildi giftast vi\u00f0 Pier, ent\u00e1 lata b\u00f8rn teirra uppdragast \u00ed kat\u00f3lsku tr\u00fanni.\n\nEftir at hava innsp\u00e6lt leiklut s\u00edn \u00ed East of Eden, f\u00f3r James \u00ed eina stutta fer\u00f0 til New York \u00ed oktober 1954. \u00cdme\u00f0an hann var burtur, almanna kunngj\u00f8rdi Pier knappliga tr\u00falovan s\u00edna til italiensk-amerikanska sangaran Vic Damone. Fj\u00f8lmi\u00f0larnir v\u00f3ru tiknir av b\u00f3li, og James v\u00edsti s\u00edna irritati\u00f3n yvir fyri teimum. Pier Angeli og Vic Damone giftust m\u00e1na\u00f0in eftir. Slaturbl\u00f8\u00f0 hildu t\u00ed fram, at James hev\u00f0i fylgt vi\u00f0 v\u00edgsluni hinumegin vegin \u00e1 motors\u00faklu s\u00edni, og ent\u00e1 reist motorin undir v\u00edgsluni \u00ed protest. James svara\u00f0i teimum aftur, og nokta\u00f0i at finna upp\u00e1 naka\u00f0 so \"b\u00fdtt\".\n\nOnnur, har\u00edmillum William Bast og Paul Alexander, vilja vera vi\u00f0 at samband James og Pier, bert var eitt stunt fyri almenningsins skyld. Esmee Chandlee, i\u00f0 starva\u00f0ist sum mi\u00f0laskrivari \u00ed studio Pier hj\u00e1 Metro-Goldwyn-Mayer, hev\u00f0i havt \u00far at gera, at goyma samband Pier og sj\u00f3nleikarans Kirk Douglas. Hon vildi meina at Pier var n\u00f3gv meira \"smitta\u00f0 av Kirk enn Jimmy Dean\".\n\nPier Angeli tosa\u00f0i bert einafer\u00f0 almennt, um samband s\u00edtt vi\u00f0 James Dean, \u00ed eini samr\u00f8\u00f0u, har hon gav l\u00fdsingar av romantiskum \u00e1starfundum \u00e1 strondini. John Howlett, i\u00f0 skriva\u00f0i l\u00edvs\u00f8gu James, seg\u00f0i hetta vera ynskifullar fantasiur, og William Bast var einigur. Joe Hyams, sum kendi James, seg\u00f0i \u00ed l\u00edvs\u00f8gu James sum hann \u00fatgav \u00ed 1992, at hann hev\u00f0i vitja\u00f0 James, j\u00fast sum Pier yvirgav heim hansara, stutt aftan\u00e1 at hon hev\u00f0i gift seg vi\u00f0 Vic Damone. James hev\u00f0i gr\u00e1ti\u00f0 og fortalt Joe, at Pier hev\u00f0i fortalt s\u00e6r at hon var vi\u00f0 barn, og at James tr\u00fa\u00f0i at barni\u00f0 var hansara.\n\nPier var\u00f0 skild vi\u00f0 Vic Damone, og giftist seinni uppaftur og var\u00f0 skild aftur vi\u00f0 seinna manni s\u00ednum, italienska film t\u00f3naskaldinum Armando Trovajoli. Hon er s\u00f8gd at hava fortalt vinum s\u00ednum at James var hennara l\u00edvs k\u00e6rleiki. Pier doy\u00f0i av egnari hond (sj\u00e1lvmor\u00f0) \u00ed 1971 39 \u00e1ra gomul. \u00cd 1997 var\u00f0 sj\u00f3nvarpsfilmurin Race with Destiny \u00fatgivin, i\u00f0 v\u00edsti t\u00ed r\u00f8ttu myndina av k\u00e6rleiksambandi Pier og James. Filmurin var\u00f0 upptikin \u00e1 sta\u00f0num \"har hann livdi og elska\u00f0i\" upptil dey\u00f0a s\u00edn.\n\nSj\u00f3nleikarinnan Liz Sheridan, vildi eisini vera vi\u00f0, at hon og James h\u00f8vdu havt eitt stutt k\u00e6rleiks samband \u00ed New York \u00ed 1952. T\u00e1 hon tosa\u00f0i um meinta samband \u00ed 1996, greiddi hon solei\u00f0is fr\u00e1: \"Ta\u00f0 var gandakent, og fyrsti k\u00e6rleikin hj\u00e1 okkum b\u00e1\u00f0um.\" Aftur her var William Bast skeptiskur um hendan sanna k\u00e6rleikan, og seg\u00f0i at James og Liz, h\u00f8vdu ikki br\u00fakt n\u00f3gva t\u00ed\u00f0 saman. Liz endurgav minningar s\u00ednar \u00ed b\u00f3k s\u00edni Dizzy & Jimmy: My Life with James Dean; A Love Story \u00ed 2000.\n\nJames gekk eisini saman vi\u00f0 sveisitsku sj\u00f3nleikarinnuni Ursulu Andress \u00ed eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. \"Hon var\u00f0 s\u00e6dd koyrandi um aftanfyri \u00e1 motors\u00faklu James runt um Hollywood\" skrivar Darwin Porter, i\u00f0 eisini hevur skriva\u00f0 l\u00edvs\u00f8gu James. \"Hon var\u00f0 eisini s\u00e6dd saman vi\u00f0 James \u00ed sportbilum hansara, og var saman vi\u00f0 honum dagin sum hann keypti bilin, i\u00f0 hann seinni l\u00e6t l\u00edv \u00ed.\" Somu t\u00ed\u00f0 var Ursula eisini involvera\u00f0 vi\u00f0 Marlon Brando. Ursula minnist solei\u00f0is aftur \u00e1 t\u00ed\u00f0ina saman vi\u00f0 James: \"Hon kom seint heim til m\u00edn. Hann kom inn sum eitt villt dj\u00f3r, og lukta\u00f0i av \u00f8llum, i\u00f0 m\u00e6r ikki d\u00e1mdi. Vit f\u00f3ru \u00fat og lurta\u00f0u eftir jazz musikki, og hann f\u00f3r fr\u00e1 bor\u00f0inum. Seg\u00f0ist fara at sp\u00e6la trummur, men hann kom ikki aftur. M\u00e6r d\u00e1mdi ikki at vera einsam\u00f8ll, so eg f\u00f3r heim. Hann kom heim til m\u00edn seinni og ba\u00f0 orsaka.\" Hon leg\u00f0i afturat at Marlon Brando var \"sera \u00e1huga\u00f0ur \u00ed at f\u00e1a at vita fr\u00e1 Ursulu, hv\u00f8r var betri elskari. Hann ella James Dean. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann svakan ikki at f\u00e1a ta\u00f0 at vita\".\n\nS\u00f8gur gingu um at James hev\u00f0i sloppi\u00f0 undan hert\u00e6nastu vi\u00f0 at skr\u00e1seta seg sum samkyndan. Onki hald er \u00ed hesum s\u00f8gum. James var sera n\u00e6rs\u00fdntur, og br\u00fakti brillur. Hann var eisini ein \"Quaker\", sum hev\u00f0i veri\u00f0 ein g\u00f3\u00f0kend ors\u00f8k at sleppa undan hert\u00e6nastu.\n\nDey\u00f0i\n\nRasarakoyring sum \u00e1hugam\u00e1l \n\u00cd 1954 var\u00f0 James \u00e1huga\u00f0ur i eini rasarakoyring karrieru. Hann keypti fleiri akf\u00f8r, aftan\u00e1 at innsp\u00e6lingar av East of Eden enda\u00f0u. \u00cdmillum anna\u00f0 keypti hann ein Triumph Tiger T110, og ein Porche 365. Beint \u00e1\u00f0renn innsp\u00e6lingarnar av Rebel Without a Cause, gj\u00f8gnumf\u00f8rdi hann s\u00edna fyrstu kappkoyring \u00ed Palm Spring Road Races, sum var\u00f0 hildin \u00ed Palm Springs \u00ed Kalifornia tann 26. - 27. mars 1955. James rakk fyrsta pl\u00e1ss \u00ed kappingini fyri n\u00fdbyrjarar, og eitt anna\u00f0 pl\u00e1ss \u00ed almennu kappingini. Ein m\u00e1na\u00f0 seinni kappa\u00f0ist hann \u00ed Bakersfield, har hann enda\u00f0i sum nummar eitt \u00ed s\u00ednum flokki, og nummar tr\u00fd sum heild. James v\u00f3na\u00f0ist eftir at kunna kappast \u00ed Indianapolis 500 kappingini, men tann upptikna arbei\u00f0s\u00e6tlanin, for\u00f0a\u00f0i honum fr\u00e1 t\u00ed at ver\u00f0a veruleika.\n\nS\u00ed\u00f0sta kapping James var \u00ed Santa Barbara tann 30. mai 1955. Hann kom upp \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a pl\u00e1ss, men n\u00e1ddi ikki \u00ed m\u00e1l, vegna trupuleikar vi\u00f0 bili s\u00ednum. James kappa\u00f0ist ikki eftir hetta t\u00ed Warner Bros., banna\u00f0i alla kappkoyring, \u00edme\u00f0an innsp\u00e6ling av filminum Giant var \u00ed gongd. James hev\u00f0i innsp\u00e6lt allan s\u00edn leiklut, og filmurin var blivin sendur til vi\u00f0ger\u00f0ar, t\u00e1 hann avgj\u00f8rdi at fara at kappast aftur.\n\nVanlukka \nJames ynskti at sleppa at koyra kapp aftur, og skuldi eftir \u00e6tlan, koyra \u00ed Salinas \u00ed Kalifornia tann 30. september 1955. James hev\u00f0i veri\u00f0 vi\u00f0m\u00e6lt av t\u00fdska bilmekanikaranum Rolf W\u00fctherich, at koyra bil s\u00edn, Porsche 550 Spyder \"Little Bastard\", fr\u00e1 Los Angeles til Salinas, til at venjast bilinum. \u00cd bilinum v\u00f3ru James og Rolf, og \u00ed einum bili aftanfyri koyrdu Bill Hickman, ein stunt kordinator, og myndama\u00f0urin Sanford Roth. Teir b\u00e1\u00f0ir seinnu skuldu fylgja Dean \u00ed kappingini. Klokkan 15.30 fingu b\u00e1\u00f0ir bilf\u00f8rarnir, James og Bill, eina b\u00f3t fyri at koyra ov skj\u00f3tt.\n\nT\u00e1 fer\u00f0ali\u00f0i\u00f0 var \u00e1vegis til kappingarsta\u00f0i\u00f0 \u00e1 vegnum U.S. Route 466, klokkan umlei\u00f0 17.15, royndi ein Ford Tudor fr\u00e1 1950 at venda av vegnum og inn \u00e1 eina avkoyring, men enda\u00f0i mitt \u00e1 vegnum. James kom koyrandi j\u00fast \u00ed t\u00ed l\u00f8tu, n\u00e1ddi ikki at ste\u00f0ga, og koyrdi beint inn \u00ed bilin. Bilf\u00f8rarin \u00e1 Ford bilinum slapp vi\u00f0 minni ska\u00f0um. Rolf W\u00fctherich kasta\u00f0ist \u00fat \u00far bili James og yvirlivdi, \u00edme\u00f0an James sj\u00e1lvur, kleimdist fastur og fekk fleiri dey\u00f0iligar l\u00f8stir, \u00edmillum anna\u00f0 ein brotnan nakka. Ein kvinna vi\u00f0 royndum innan sj\u00fakrah\u00fasverki\u00f0, var \u00e1 sta\u00f0num og f\u00f8ldi ein veikan puls, men \"dey\u00f0in s\u00e1 \u00fat til a hava rakt eygablikkiligt\". James var rokna\u00f0ur dey\u00f0ur vi\u00f0 komu \u00e1 Paso Robles War Memorial Hospital klokkan 18.20.\n\nT\u00ed\u00f0indini um dey\u00f0a James, t\u00f3ku eina t\u00ed\u00f0 at r\u00f8kka dagbl\u00f8\u00f0ini \u00ed eystari parti av USA, men fer\u00f0a\u00f0ust skj\u00f3tt \u00edgj\u00f8gnum \u00fatv\u00f8rp og sj\u00f3nv\u00f8rp. Tann 2. oktober h\u00f8vdu eitt \u00f3tal av amerikanskum og \u00fatlendskum mi\u00f0lum umtala\u00f0 dey\u00f0a James.Jar\u00f0arfer\u00f0 hansara var\u00f0 hildin tann 8. oktober 1955 \u00ed Fairmount Friends Church \u00ed Indiana. Kistan var\u00f0 afturlatin fyri at verja um ta\u00f0 illa l\u00f8sta\u00f0a l\u00edki\u00f0. Umlei\u00f0 600 syrgjarir v\u00f3ru til jar\u00f0afer\u00f0ina, \u00edme\u00f0an 2400 fjepparar m\u00f8ttust uttan fyri bygningin at syrgja.\n\nEin ranns\u00f3kn var\u00f0 sett \u00ed verk tr\u00edggjar dagar eftir vanlukkuna \u00ed borgarskrivstovuni Paso Robles City Hall, har ta\u00f0 var mett, at ors\u00f8kin til vanlukkuna l\u00edkligast var, at koyrt var ov skj\u00f3tt, og bilf\u00f8rarin av Ford akfarinum var gj\u00f8rdur \u00f3sekur av nakrari brotsger\u00f0. T\u00f3 var tosa\u00f0 vi\u00f0 ein politimann, sum kom \u00e1 vanlukkusta\u00f0i\u00f0, \u00ed Los Angels Times \u00ed 2005. Politima\u00f0urin seg\u00f0i, at metti hann \u00fatfr\u00e1 vrakinum, og sta\u00f0seting av l\u00edki James, hev\u00f0i bilurin ikki kunna\u00f0 koyrt skj\u00f3tari enn 88 km um t\u00edman (55 mph). Sj\u00e1lvt um n\u00f3gv hava vilja\u00f0 veri\u00f0 vi\u00f0 at James koyrdi ov skj\u00f3tt er hetta aldrin vor\u00f0i\u00f0 sanna\u00f0, av \u00f8\u00f0rum enn teimum, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1 vanlukkusta\u00f0num hendan dag.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan sj\u00f3nleik \nFyrsta sj\u00f3nleikarastarv James fekk \u00ed sj\u00f3nvarpi, var ein l\u00fdsing fyri Pepsi Cola. Aftan\u00e1 Pepsi l\u00fdsingina fekk James s\u00edn fyrsta tosandi leiklut, sum John the Beloved, \u00ed p\u00e1skasendingini Hill Number One, sum handla\u00f0u um endurreisn Jesus. \n\nAftan\u00e1 hetta fekk James leiklutir \u00ed trimum ymiskum filmum sum eykaleikari: sum ein herma\u00f0ur \u00ed Fixed Bayonets!, sum ein boksing venjari \u00ed Sailor Beware, sum var ein Paramount framleiddur skemtifilmur vi\u00f0 Dean Martin og Jerry Lewis \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum, og sum ein unglingur \u00ed Has Anybody Seen My Gal? Samstundis sum James str\u00edddist vi\u00f0 at f\u00e1a eina karrieru innan sj\u00f3nleikara yrki\u00f0, arbeiddi hann sum parkeringsvaktur \u00e1 parkerings\u00f8kinum hj\u00e1 CBS Studios, har hann m\u00f8tti Rogers Brackett. Rogers Brackett var ein \u00fatvarpsstj\u00f3ri \u00e1 eini l\u00fdsingarfyrit\u00f8ku, og bj\u00f3\u00f0a\u00f0i James professionella hj\u00e1lp \u00ed sj\u00f3nleikarayrkinum og eitt sta\u00f0 at b\u00fagva.\n\n\u00cd oktober 1951 flutti James, eftir uppfordring fr\u00e1 sj\u00f3nleikaranum James Whitmore og mentor s\u00ednum Roger Brackett, til New York City. Har arbeiddi hann sum \"stunt testari\" fyri game show sendinginga Beat the Clock. Hann var samstundis vi\u00f0 \u00ed fleiri p\u00f8rtum av CBS sj\u00f3nvarpsendingunum The Web, Studio One, og Lux Video Theatre. James slapp s\u00ed\u00f0ani upp\u00ed ta\u00f0 legenderiska Actors Studio, har hann vandi sj\u00f3nleikara metodur undir Lee Strasberg.\n\nStoltur av s\u00ednum upplivingum \u00ed Actors Studio, skriva\u00f0i James eitt br\u00e6v til familju s\u00edna \u00ed 1952, har hann nevndi sk\u00falan og seg\u00f0i: \"Hetta er tann besti sk\u00falin innan fyri sj\u00f3nleik. Hann h\u00fasar fleiri st\u00f3rum f\u00f3lkum, sum Marlon Brando, Julie Harris, Arthur Kennedy, Mildred Dunnock. ...\u00d8giliga f\u00e1 sleppa inn \u00ed sk\u00falan. ...Ta\u00f0 er ta\u00f0 besta, i\u00f0 kann henda fyri ein sj\u00f3nleikara. Eg eri tann yngsti sum hevur hoyrt her til.\"\n\nJames byrja\u00f0i at f\u00e1a fleiri arbei\u00f0stilbo\u00f0, og leikti \u00ed fleiri p\u00f8rtum av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um fr\u00e1 fyrst \u00ed 1950-\u00e1runum, sum Kraft Television Theatre, Robert Montgomery Presents, Danger, and General Electric Theater. Ein av t\u00ed\u00f0ligu leiklutunum sum James leikti, var \u00ed CBS sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Omnibus, og partinum \"Glory in the Flower\", har hann leikti ein truplan tann\u00e1ring. Ein leiklut, i\u00f0 seinni gj\u00f8rdi hann \u00f3dey\u00f0iligan \u00ed filminum Rebel Without a Cause. Jaligu umm\u00e6lini av leikluti James \u00ed sj\u00f3nleikinum \"Bachir\", har hann leikti ein Nor\u00f0urafrikanskan h\u00faskall, \u00ed eini dramatisering av b\u00f3kini The Immoralist hj\u00e1 Andr\u00e9 Gide h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r arbei\u00f0stilbo\u00f0 fr\u00e1 Hollywood.\n\nEast of Eden \n\u00cd 1953 leita\u00f0i filmsleikstj\u00f3rin Elia Kazan eftir einum sj\u00f3nleikara at leika kenslur\u00edka og trupla leiklutin \"Cal Trask\". Hetta var fyri dramatiseringina av b\u00f3kini East of Eden hj\u00e1 John Steinbeck fr\u00e1 1952. B\u00f3kin er ein long stutts\u00f8ga, i\u00f0 handlar um samband Trask og Hamilton familjunar, yvir tr\u00fd \u00e6ttarli\u00f0, og fokuserar serliga \u00e1 l\u00edv, tvey tey seinnu \u00e6ttarli\u00f0ini \u00ed Salinas Valley \u00ed Kalifornia fr\u00e1 mittuni av 1850-\u00e1runum til 1910-\u00e1rini.\n\n\u00c1\u00f0renn Elia Kazan byrja\u00f0i at leita eftir sj\u00f3nleikarum, hev\u00f0i hann sagt at hann vildi hava ein \"Brando sj\u00f3nleikara\" og leikritsh\u00f8vundurin Paul Osborn vi\u00f0m\u00e6lti unga og \u00f3kenda sj\u00f3nleikaran James Dean. John Steinbeck, rith\u00f8vundur b\u00f3karinnar, m\u00f8tti James, og d\u00e1mdi l\u00edti\u00f0 tann unga og innvikla\u00f0a mannin pers\u00f3nliga, men helt hann vera fulkomnan til leiklutin. James fekk leiklutin \u00ed apr\u00edl 1954, flutti fr\u00e1 New York City til Los Angeles, og filmsuppt\u00f8kurnar byrja\u00f0u.\n\nEin st\u00f3rur partur av leiki James er \u00f3skriva\u00f0ur,  har\u00edmillum dansur hansara \u00ed b\u00f8nargar\u00f0inum, og hvussu hann liggur t\u00e1 fer\u00f0ast \u00ed tokb\u00e1sinum (aftan\u00e1 at hava leita\u00f0 eftir mammu s\u00edn\u00ed t\u00e6tt vi\u00f0 Monterey). Tann mest kenda improvisati\u00f3nin \u00ed filminum, er t\u00e1 p\u00e1pi Cal noktar at taka \u00ed m\u00f3ti teimum 5.000 dollarunum, sum Cal hevur tjena\u00f0 \u00ed b\u00f8nargar\u00f0inum. \u00cdsta\u00f0in fyri at renna burtur fr\u00e1 p\u00e1pa s\u00ednum, sum st\u00f3\u00f0 \u00ed leikritinum, tekur Cal og fevnir kenslubori\u00f0 um hann, og gr\u00e6tur. Leikstj\u00f3rin valdi at halda hesa kenslur\u00edku l\u00f8tu, og ta\u00f0 kl\u00f8kka andlitstrekki\u00f0 \u00e1 m\u00f3tsp\u00e6lara James \u00ed filminum, fram um ta\u00f0 sum skriva\u00f0 var frammanundan. Hesin leiklutur var vi\u00f0 til at geva honum leiklutin \u00ed filminum Rebel Without a Cause. B\u00e1\u00f0ir leiklutir fevna um ungar, miskiltar menn vi\u00f0 \u00f3tta (angist),  og sum leita vi\u00f0urkenning fr\u00e1 einum fa\u00f0irfiguri.\n\nFyri s\u00edn leiklut \u00ed East of Eden, fekk James eina Oscar tilnevning, sum besti sj\u00f3nleikari \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleikluti, \u00ed 1955 aftan\u00e1 dey\u00f0a s\u00edn, sum tann fyrsti nakrant\u00ed\u00f0. East of Eden var eisini einasti filmur James leikti, \u00ed sum hann s\u00e1 \u00fatgivnan \u00ed s\u00edni livit\u00ed\u00f0.\n\nRebel Without a Cause \nStutt aftan\u00e1 leiklut s\u00edn \u00ed East of Eden, fekk James leiklut \u00ed filminum Rebel Without a Cause, sum \"Jim Stark\". Filmurin kom at ver\u00f0a sera v\u00e6l umt\u00f3ktur \u00edmillum tann\u00e1ringar. Filmurin er sagdur at v\u00edsa eina sera r\u00e6tta mynd av tann\u00e1ringa \u00f3tta (angist).\u00cd filminum leiktu afturat James, Natalie Wood, Sal Mineo, og Dennis Hopper. Filmurin var\u00f0 leikst\u00fdrdur av Nicholas Ray.\n\nGiant \nGiant var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1956 aftan\u00e1 dey\u00f0a James, og leikti hann ein eykaleiklut \u00ed filminum. Elizabeth Taylor og Rock Hudson h\u00f8vdu h\u00f8vu\u00f0sleiklutirnar. Hann t\u00f3k av leiklutinum fyri ikki at enda fastur \u00ed leiklutum sum \"Cal Trask\" og \"Jim Stark\". \u00cd hesum filminum leikti hann \"Jett Rink\", ein h\u00faskall \u00e1 einum Texanskum gar\u00f0i, i\u00f0 rakar olju og gerst r\u00edkur. Fyri at kunna leika ein eldri mann, \u00ed seinni brotum av filminum, lita\u00f0i James h\u00e1r s\u00edtt gr\u00e1tt, og raka\u00f0i naka\u00f0 av t\u00ed av, fyri at f\u00e1a ta\u00f0 at s\u00edggja \u00fat sum eina hv\u00f8rvandi h\u00e1rgreinsu.\n\nGiant kom at ver\u00f0a s\u00ed\u00f0sti filmur James. \u00cd endanum av filminum var meiningin at James skuldi halda eina fullra manna talu til eitt gildi. Hetta broti\u00f0 er s\u00ed\u00f0ani vor\u00f0i\u00f0 kalla\u00f0 \"The Last Supper\" ella S\u00ed\u00f0sta Kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0in \u00e1 f\u00f8royskum, t\u00ed hetta var s\u00ed\u00f0sta brot James innsp\u00e6ldi \u00e1\u00f0renn knappliga dey\u00f0a s\u00edn. James mumbla\u00f0i n\u00f3gv, fyri at gera broti\u00f0 meira veruligt, og var sj\u00e1lvur \u00e1virka\u00f0ur av r\u00fasdrekka. So miki\u00f0 n\u00f3gv, at leikstj\u00f3rin George Stevens avgj\u00f8rdi, at f\u00e1a ein annan sj\u00f3nleikara, Nick Adams, at tosa yvir broti\u00f0, so ein kundi skilja taluna. Nick Adams var\u00f0 n\u00fdttur, t\u00ed James doy\u00f0i \u00edme\u00f0an filmurin enn var \u00ed vi\u00f0ger\u00f0.\n\n\u00cd 1956 fekk James s\u00edna a\u00f0ru Oscar tilnevning, sum sj\u00f3nleikari \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleikluti eftir dey\u00f0a s\u00edn.\n\nSj\u00f3nleikur \u00e1 palli\n\nBroadway \n See the Jaguar (1952)\n The Immoralist (1954)\u00a0\u2013 Bygt \u00e1 b\u00f3k Andr\u00e9 Gide\n\nOff - Broadway \n The Metamorphosis (1952)\u00a0\u2013 Bygt \u00e1 stutts\u00f8gu Franz Kafka\n The Scarecrow (1954)\n Women of Trachis (1954)\u00a0\u2013 translation by Ezra Pound\n\nFilmografi\n\nFilmar\n\nSj\u00f3nvarp\n\nV\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0ur \n Alexander, Paul: Boulevard of Broken Dreams: The Life, Times, and Legend of James Dean. Viking, 1994. ISBN 0-670-84951-0\n Bast, William: James Dean: A Biography. Ballantine Books, 1956.\n Bast, William (2006). Surviving James Dean. New Jersey: Barricade Books. ISBN\u00a01-56980-298-X.\n Beath, Warren: Death of James Dean. Grove Press, 1986. ISBN 0-394-55758-1\n Beath, Warren, with Wheeldon, Paula; James Dean in Death: A Popular Encyclopedia of a Celebrity Phenomenon, McFarland & Co.,Inc., 2005. ISBN 0-7864-2000-6\n Dalton, David: James Dean-The Mutant King: A Biography. Chicago Review Press, 2001. ISBN 1-55652-398-X\n DeAngelis, Michael (2001). Gay Fandom anf Crossover Stardom: James Dean, Mel Gibson, and Keanu Reeves. Durham: Duke University Press. ISBN\u00a00-8223-2728-7.\n Frascella, Lawrence and Weisel, Al: Live Fast, Die Young: The Wild Ride of Making Rebel Without a Cause. Touchstone, 2005. ISBN 0-7432-6082-1\n Gilmore, John\u00a0: Live Fast-Die Young: Remembering the Short Life of James Dean. Thunder's Mouth Press, 1998. ISBN 1-56025-169-7\n Gilmore, John: The Real James Dean. Pyramid Books, 1975. ISBN 0-515-03814-8\n Heinrichs, Steve; Marinello, Marco; Perrin, Jim; Raskin, Lee; Stoddard, Charles A; Zigg, Donald; Porsche Speedster TYP540: Quintessential Sports Car, 2004, Big Lake Media, Inc.,ISBN 0-9746468-0-6\n Holley, Val: James Dean: The Biography. St. Martin's Griffin, 1996. ISBN 0-312-15156-X\n Hopper, Hedda and Brough, James: \"James Dean Was a Rebel With a Cause\" in The Whole Truth and Nothing But. Doubleday. 1963.\n Howell, John: James Dean: A Biography. Plexus Publishing, 1997. Second Revised Edition. ISBN 0-85965-243-2\n Hyams, Joe; Hyams, Jay: James Dean: Little Boy Lost. Time Warner Publishing, 1992. ISBN 0-446-51643-0\n Martinetti, Ronald: The James Dean Story, Pinnacle Books, 1975. ISBN 0-523-00633-0\n Morrissey (1983). James Dean is Not Dead. Manchester: Babylon Books. ISBN\u00a00907188060.\n Perry, George: James Dean. DK Publishing, 2005. ISBN 1-4053-0525-8\n Riese, Randall: The Unabridged James Dean: His Life from A to Z. Contemporary Books, 1991. ISBN 0-8092-4061-0\n Raskin, Lee: James Dean: At Speed. David Bull Publishing, 2005. ISBN 1-893618-49-8\n Sheridan, Liz: Dizzy & Jimmy: My Life With James Dean\u00a0: A Love Story. HarperCollins Canada / Harper Trade, 2000. ISBN 0-06-039383-1\n Spoto, Donald: Rebel: The Life and Legend of James Dean. HarperCollins, 1996. ISBN 0-06-017656-3\n\nBiografiskir filmar \n James Dean: Portrait of a Friend aka James Dean (1976) vi\u00f0 Stephen McHattie sum James Dean\n James Dean: The First American Teenager (1976), ein sj\u00f3nvarps biografi, inniheldur samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 Sal Mineo, Natalie Wood og Nicholas Ray.\n Sense Memories (PBS American Masters television biography) (2005)\n Forever James Dean (1988), Warner Home Video (1995)\n James Dean (2001) vi\u00f0 James Franco sum James Dean.\n James Dean\u00a0\u2013 Kleiner Prinz, Little Bastard aka James Dean\u00a0\u2013 Little Prince, Little Bastard, t\u00fdsk sj\u00f3nvarps biografi, inniheldur samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 William Bast, Marcus Winslow Jr, og Robert Heller (2005)\n James Dean: The Final Day, inniheldur samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 William Bast, Liz Sheridan og Maila Nurmi. Bisexualitetur James ver\u00f0ur opi\u00f0 umtala\u00f0ur. Partur av Naked Hollywood television miniseries framleitt av The Oxford Film Company \u00ed samstarvi vi\u00f0 BBC, v\u00edst \u00ed USA \u00e1 the A&E Network, 1991.\n James Dean: Race with Destiny (1997) Leikstj\u00f3rna\u00f0 av Mardi Rustam, vi\u00f0 Casper Van Dien sum James Dean.\n Living Famously: James Dean, Avstralsk sj\u00f3nvarps biografi, inniheldur samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 Martin Landau, Betsy Palmer, William Bast, and Bob Hinkle (2003, 2006).\n James Dean\u00a0\u2013 Mit Vollgas durchs Leben, eysturr\u00edsk sj\u00f3nvarps biografi, innheldur samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 Rolf W\u00fctherich og William Bast (2005).\n James Dean\u00a0\u2013 Outside the Lines (2002), partur av Biography, amerikonsk sj\u00f3nvarps dokumentar, inniheldur samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 Rod Steiger, William Bast, and Martin Landau (2002).\n Two Friendly Ghosts (2012)\n Life (2015). Leikstj\u00f3rna\u00f0 av Anton Corbijn, vi\u00f0 Dane DeHaan sum James Dean.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n James Dean \u00e1 Internet Broadway Database\n James Dean \u00e1 Intenet Off-Broadway Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 1955\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir kappkoyrarir"}
{"id": "29250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Clooney", "title": "George Clooney", "text": "George Timothy Clooney (f\u00f8ddur 6. mai 1961 \u00ed Lexington) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikrith\u00f8vundur, framlei\u00f0ari, leikstj\u00f3ri og aktivistur. Hann hevur vunni\u00f0 tr\u00edggjar Golden Globe-vir\u00f0isl\u00f8nir fyri s\u00edtt arbei\u00f0i sum sj\u00f3nleikari og tv\u00e6r Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nir, eina fyri at sp\u00e6la og eina fyri at framlei\u00f0a.\n\nClooney sp\u00e6ldi fyri fyrstu fer\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \u00ed sj\u00f3nvarpinum \u00ed 1978, og seinni gj\u00f8rdist hann kendur v\u00ed\u00f0a um fyri s\u00edn leiklut sum Dr. Doug Ross \u00ed t\u00ed longu l\u00e6kna-sj\u00f3nvarpsdramar\u00f8\u00f0ini ER fr\u00e1 1994 til 1999, sum hann m\u00f3tt\u00f3k tv\u00e6r tilnevningar til Emmy-vir\u00f0isl\u00f8nina. Me\u00f0an hann arbeiddi \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini ER, byrja\u00f0i hann at f\u00e1a fleiri tilbo\u00f0 um h\u00f8vu\u00f0sleiklutir \u00ed filmum, eitt n\u00fa \u00ed Batman & Robin (1997) og Out of Sight (1998), har hann arbeiddi saman vi\u00f0 samstarvsfelaga s\u00ednum gj\u00f8gnum langa t\u00ed\u00f0, Steven Soderbergh. \u00cd 1999 sp\u00e6ldi Clooney h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed Three Kings, i\u00f0 var ein v\u00e6lm\u00f3ttikin satira i\u00f0 f\u00f3r fram undir Golf-kr\u00edgnum. \n\nHann hevur leikstj\u00f3rna\u00f0 filmarnir Good Night, and Good Luck (2005), Leatherheads (2008), The Ides of March (2011), og The Monuments Men (2014).\n\nFilmar \u00ed \u00farvali \nFrom Dusk till Dawn (1996)\nOne Fine Day (1996)\nBatman & Robin (1997)\nOut of Sight (1998)\nThree Kings (1999)\nThe Perfect Storm (2000)\nO Brother, Where Art Thou? (2000)\nOcean's Eleven (2001)\nSolaris (2002)\nIntolerable Cruelty (2003)\nOcean's Twelve (2004)\nGood Night, and Good Luck (2005)\nSyriana (2005)\nThe Good German (2006)\nMichael Clayton (2007)\nOcean's Thirteen (2007)\nLeatherheads (2008)\nFantastic Mr. Fox (2009)\nThe Men Who Stare At Goats (2009)\nThe American (2010)\nThe Ides of March (2011)\nThe Descendants (2011)\nGravity (2013)\nThe Monuments Men (2014)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir leikstj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "29251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Julia%20Roberts", "title": "Julia Roberts", "text": "Julia Fiona Roberts (f\u00f8dd 28. oktober 1967 \u00ed Smyrna, Georgia, USA) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og framlei\u00f0ari. Hon gj\u00f8rdist Hollywood-stj\u00f8rna eftir at hon sp\u00e6ldi ein av h\u00f8vu\u00f0sleiklutunum \u00ed t\u00ed romantiska skemtifilminum Pretty Woman (1990). Eftir at hon vann tv\u00e6r Golden Globe-vir\u00f0isl\u00f8nir og m\u00f3tt\u00f3k Oscar tilnevningar fyri Steel Magnolias (1989) og Pretty Woman, so vann hon eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n fyri besta kvinnuliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin fyri hennara framf\u00f8rslu \u00ed Erin Brockovich (2000). \n\nFilmar hennara Mystic Pizza (1988), The Pelican Brief (1993), My Best Friend's Wedding (1997), Conspiracy Theory (1997), Notting Hill (1999), Runaway Bride (1999), Ocean's Eleven (2001), Ocean's Twelve (2004), Charlie Wilson's War (2007), Valentine's Day (2010), Eat Pray Love (2010), og Mirror Mirror (2012) hava tilsamans givi\u00f0 innt\u00f8kur fyri billets\u00f8lu fyri meira enn $2.6\u00a0milliardir, i\u00f0 ger hana til eina av heimsins mest sukser\u00edku sj\u00f3nleikarinnum, t\u00e1 i\u00f0 hugt ver\u00f0ur at innt\u00f8kum fyri billetts\u00f8lu.  \u00cd 2013 sp\u00e6ldi hon vi\u00f0 \u00ed filminum August: Osage County, i\u00f0 hon m\u00f3tt\u00f3k s\u00edna fj\u00f3r\u00f0u Oscar tilnevning.\n\nJulia Roberts er av enskum, skotskum, walisiskum, t\u00fdskum og svenskum uppruna.\n\nPrivatl\u00edv \nHin 25. juni 1993 giftist hon country-sangaranum Lyle Lovett; tey giftust \u00ed St. James Lutheran Church \u00ed Marion, Indiana. Tey f\u00f3ru fr\u00e1 hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum \u00ed mars 1995 og v\u00f3ru s\u00ed\u00f0an skild. Fr\u00e1 1998 til 2001 gekk hon saman vi\u00f0 sj\u00f3nleikaranum Benjamin Bratt.\n\nRoberts og n\u00faverandi ma\u00f0ur hennara, kamerama\u00f0urin Daniel Moder, m\u00f8ttust undir uppt\u00f8kunum til film hennara The Mexican \u00ed 2000, me\u00f0an hon enn gekk saman vi\u00f0 Bratt. Moder var giftur t\u00e1 vi\u00f0 Vera Steimberg. Hann s\u00f8kti um hj\u00fanaskilna\u00f0 gott eitt \u00e1r seinni, og eftir at tey v\u00f3ru skild, giftist hann og Roberts hin 4. juli 2002, at her ranch in Taos, New Mexico. Saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn: tv\u00edbur\u00f0arnir Hazel Patricia og Phinnaeus \"Finn\" Walter Moder (f\u00f8dd 28. november 2004) og Henry Daniel Moder (f\u00f8ddur 18. juni 2007).\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nModellir"}
{"id": "29252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asta%20Nielsen", "title": "Asta Nielsen", "text": "Asta Nielsen  (f\u00f8dd 11. september 1881 \u00ed Keypmannahavn, dey\u00f0 24. mai 1972 \u00e1 Frederiksberg), var ein donsk stumfilm-sj\u00f3nleikarinna, i\u00f0 var ein av teimum best umt\u00f3ktu sj\u00f3nleikarinnunum \u00ed 1910-\u00e1runum og ein av teimum fyrstu altj\u00f3\u00f0a filmsstj\u00f8rnunum. 70 av hennara 74 filmum v\u00f3ru gj\u00f8rdir \u00ed T\u00fdsklandi, har hon var kend sum  Die Asta. Hon var kend fyri s\u00ednu st\u00f3ru myrku eygu, maskul\u00edknandi andliti og dreingjaliga kroppi, og hon sp\u00e6ldi sum oftast kvinnur i\u00f0 h\u00f8vdu ein sterkan vilja og v\u00f3ru passionera\u00f0ar. Orsaka\u00f0 av hennara erotisku framf\u00f8rslum, v\u00f3ru filmar hennara n\u00f3gv sensurera\u00f0ir \u00ed USA. Sagt ver\u00f0ur um hana, at hon broytti ta\u00f0 at sp\u00e6la \u00ed filmi fr\u00e1 at vera teaturl\u00edkandi til at vera meira \u00ed meira n\u00e1tt\u00farligum st\u00edli. Hon stovna\u00f0i s\u00edtt egna filmstudio \u00ed Berlin \u00ed 1920-\u00e1runum, men flutti heimaftur til Danmarkar \u00ed 1937, eftir at nazistarnir komu til valdi\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi. Seinni gj\u00f8rdist hon listakvinna og rith\u00f8vundur. \n\nAsta var\u00f0 f\u00f8dd \u00e1 Vesterbro \u00ed Keypmannahavn, fa\u00f0ir hennara var arbei\u00f0sma\u00f0ur, mamman var vaskikona. Fa\u00f0ir hennara var Jens Christian Nielsen (1847-1895), m\u00f3\u00f0ir hennara var Ida Frederikke Petersen (1843-1912). Asta var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Det kongelige Teaters elevskole og sp\u00e6ldi sj\u00f3nleik \u00e1 palli fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1902 \u00ed Dagmarteatret, har i\u00f0 hon starva\u00f0ist til 1905, og \u00ed Det Ny Teater (1908-10). Sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fer\u00f0ist hon eisini runt b\u00e6\u00f0i \u00ed Noregi og Sv\u00f8r\u00edki, men gj\u00f8rdist ikki r\u00e6ttiliga kend, me\u00f0an hon sp\u00e6ldi \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum.\n\nKeldur \n\nDanskir sj\u00f3nleikarar\nDanskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1881\nAndl\u00e1t \u00ed 1972"}
{"id": "29253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/346%20f.Kr.", "title": "346 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 351 f.Kr. 350 f.Kr. 349 f.Kr. 348 f.Kr. 347 f.Kr. - 346 f.Kr. - 345 f.Kr. 344 f.Kr. 343 f.Kr. 342 f.Kr. 341 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/347%20f.Kr.", "title": "347 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 352 f.Kr. 351 f.Kr. 350 f.Kr. 349 f.Kr. 348 f.Kr. - 347 f.Kr. - 346 f.Kr. 345 f.Kr. 344 f.Kr. 343 f.Kr. 342 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/348%20f.Kr.", "title": "348 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 353 f.Kr. 352 f.Kr. 351 f.Kr. 350 f.Kr. 349 f.Kr. - 348 f.Kr. - 347 f.Kr. 346 f.Kr. 345 f.Kr. 344 f.Kr. 343 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/349%20f.Kr.", "title": "349 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 354 f.Kr. 353 f.Kr. 352 f.Kr. 351 f.Kr. 350 f.Kr. - 349 f.Kr. - 348 f.Kr. 347 f.Kr. 346 f.Kr. 345 f.Kr. 344 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/350%20f.Kr.", "title": "350 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 355 f.Kr. 354 f.Kr. 353 f.Kr. 352 f.Kr. 351 f.Kr. - 350 f.Kr. - 349 f.Kr. 348 f.Kr. 347 f.Kr. 346 f.Kr. 345 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/351%20f.Kr.", "title": "351 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 356 f.Kr. 355 f.Kr. 354 f.Kr. 353 f.Kr. 352 f.Kr. - 351 f.Kr. - 350 f.Kr. 349 f.Kr. 348 f.Kr. 347 f.Kr. 346 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/352%20f.Kr.", "title": "352 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 357 f.Kr. 356 f.Kr. 355 f.Kr. 354 f.Kr. 353 f.Kr. - 352 f.Kr. - 351 f.Kr. 350 f.Kr. 349 f.Kr. 348 f.Kr. 347 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/353%20f.Kr.", "title": "353 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 358 f.Kr. 357 f.Kr. 356 f.Kr. 355 f.Kr. 354 f.Kr. - 353 f.Kr. - 352 f.Kr. 351 f.Kr. 350 f.Kr. 349 f.Kr. 348 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/354%20f.Kr.", "title": "354 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 359 f.Kr. 358 f.Kr. 357 f.Kr. 356 f.Kr. 355 f.Kr. - 354 f.Kr. - 353 f.Kr. 352 f.Kr. 351 f.Kr. 350 f.Kr. 349 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/355%20f.Kr.", "title": "355 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 360 f.Kr. 359 f.Kr. 358 f.Kr. 357 f.Kr. 356 f.Kr. - 355 f.Kr. - 354 f.Kr. 353 f.Kr. 352 f.Kr. 351 f.Kr. 350 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/356%20f.Kr.", "title": "356 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 361 f.Kr. 360 f.Kr. 359 f.Kr. 358 f.Kr. 357 f.Kr. - 356 f.Kr. - 355 f.Kr. 354 f.Kr. 353 f.Kr. 352 f.Kr. 351 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n juli - Aleksandur Mikli (dey\u00f0ur 323 f.Kr.)\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29264", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/357%20f.Kr.", "title": "357 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 362 f.Kr. 361 f.Kr. 360 f.Kr. 359 f.Kr. 358 f.Kr. - 357 f.Kr. - 356 f.Kr. 355 f.Kr. 354 f.Kr. 353 f.Kr. 352 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/358%20f.Kr.", "title": "358 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 363 f.Kr. 362 f.Kr. 361 f.Kr. 360 f.Kr. 359 f.Kr. - 358 f.Kr. - 357 f.Kr. 356 f.Kr. 355 f.Kr. 354 f.Kr. 353 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/359%20f.Kr.", "title": "359 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 364 f.Kr. 363 f.Kr. 362 f.Kr. 361 f.Kr. 360 f.Kr. - 359 f.Kr. - 358 f.Kr. 357 f.Kr. 356 f.Kr. 355 f.Kr. 354 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/360%20f.Kr.", "title": "360 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 365 f.Kr. 364 f.Kr. 363 f.Kr. 362 f.Kr. 361 f.Kr. - 360 f.Kr. - 359 f.Kr. 358 f.Kr. 357 f.Kr. 356 f.Kr. 355 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/330-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "330-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. - 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 339 f.Kr. 338 f.Kr. 337 f.Kr. 336 f.Kr. 335 f.Kr. 334 f.Kr. 333 f.Kr. 332 f.Kr. 331 f.Kr. 330 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n 323 f.Kr. - Aleksandur Mikli (f\u00f8ddur 356 f.Kr.)\n 322 f.Kr. - Aristoteles, grikskur heimspekingur og v\u00edsindama\u00f0ur (f\u00f8ddur 384 f.Kr.)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/340-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "340-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. - 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr. 280-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 349 f.Kr. 348 f.Kr. 347 f.Kr. 346 f.Kr. 345 f.Kr. 344 f.Kr. 343 f.Kr. 342 f.Kr. 341 f.Kr. 340 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/350-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "350-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. - 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr. 290-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 359 f.Kr. 358 f.Kr. 357 f.Kr. 356 f.Kr. 355 f.Kr. 354 f.Kr. 353 f.Kr. 352 f.Kr. 351 f.Kr. 350 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/361%20f.Kr.", "title": "361 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 366 f.Kr. 365 f.Kr. 364 f.Kr. 363 f.Kr. 362 f.Kr. - 361 f.Kr. - 360 f.Kr. 359 f.Kr. 358 f.Kr. 357 f.Kr. 356 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/362%20f.Kr.", "title": "362 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 367 f.Kr. 366 f.Kr. 365 f.Kr. 364 f.Kr. 363 f.Kr. - 362 f.Kr. - 361 f.Kr. 360 f.Kr. 359 f.Kr. 358 f.Kr. 357 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/363%20f.Kr.", "title": "363 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 368 f.Kr. 367 f.Kr. 366 f.Kr. 365 f.Kr. 364 f.Kr. - 363 f.Kr. - 362 f.Kr. 361 f.Kr. 360 f.Kr. 359 f.Kr. 358 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/364%20f.Kr.", "title": "364 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 369 f.Kr. 368 f.Kr. 367 f.Kr. 366 f.Kr. 365 f.Kr. - 364 f.Kr. - 363 f.Kr. 362 f.Kr. 361 f.Kr. 360 f.Kr. 359 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/360-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "360-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr. 300-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1r: 369 f.Kr. 368 f.Kr. 367 f.Kr. 366 f.Kr. 365 f.Kr. 364 f.Kr. 363 f.Kr. 362 f.Kr. 361 f.Kr. 360 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/365%20f.Kr.", "title": "365 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 370 f.Kr. 369 f.Kr. 368 f.Kr. 367 f.Kr. 366 f.Kr. - 365 f.Kr. - 364 f.Kr. 363 f.Kr. 362 f.Kr. 361 f.Kr. 360 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/366%20f.Kr.", "title": "366 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 371 f.Kr. 370 f.Kr. 369 f.Kr. 368 f.Kr. 367 f.Kr. - 366 f.Kr. - 365 f.Kr. 364 f.Kr. 363 f.Kr. 362 f.Kr. 361 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/367%20f.Kr.", "title": "367 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 372 f.Kr. 371 f.Kr. 370 f.Kr. 369 f.Kr. 368 f.Kr. - 367 f.Kr. - 366 f.Kr. 365 f.Kr. 364 f.Kr. 363 f.Kr. 362 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/368%20f.Kr.", "title": "368 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 373 f.Kr. 372 f.Kr. 371 f.Kr. 370 f.Kr. 369 f.Kr. - 368 f.Kr. - 367 f.Kr. 366 f.Kr. 365 f.Kr. 364 f.Kr. 363 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/369%20f.Kr.", "title": "369 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. - 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. 310-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 374 f.Kr. 373 f.Kr. 372 f.Kr. 371 f.Kr. 370 f.Kr. - 369 f.Kr. - 368 f.Kr. 367 f.Kr. 366 f.Kr. 365 f.Kr. 364 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/370-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "370-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 379 f.Kr. 378 f.Kr. 377 f.Kr. 376 f.Kr. 375 f.Kr. 374 f.Kr. 373 f.Kr. 372 f.Kr. 371 f.Kr. 370 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/370%20f.Kr.", "title": "370 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 375 f.Kr. 374 f.Kr. 373 f.Kr. 372 f.Kr. 371 f.Kr. - 370 f.Kr. - 369 f.Kr. 368 f.Kr. 367 f.Kr. 366 f.Kr. 365 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/371%20f.Kr.", "title": "371 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 376 f.Kr. 375 f.Kr. 374 f.Kr. 373 f.Kr. 372 f.Kr. - 371 f.Kr. - 370 f.Kr. 369 f.Kr. 368 f.Kr. 367 f.Kr. 366 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/372%20f.Kr.", "title": "372 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 377 f.Kr. 376 f.Kr. 375 f.Kr. 374 f.Kr. 373 f.Kr. - 372 f.Kr. - 371 f.Kr. 370 f.Kr. 369 f.Kr. 368 f.Kr. 367 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/380-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "380-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 389 f.Kr. 388 f.Kr. 387 f.Kr. 386 f.Kr. 385 f.Kr. 384 f.Kr. 383 f.Kr. 382 f.Kr. 381 f.Kr. 380 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/373%20f.Kr.", "title": "373 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 378 f.Kr. 377 f.Kr. 376 f.Kr. 375 f.Kr. 374 f.Kr. - 373 f.Kr. - 372 f.Kr. 371 f.Kr. 370 f.Kr. 369 f.Kr. 368 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/374%20f.Kr.", "title": "374 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 379 f.Kr. 378 f.Kr. 377 f.Kr. 376 f.Kr. 375 f.Kr. - 374 f.Kr. - 373 f.Kr. 372 f.Kr. 371 f.Kr. 370 f.Kr. 369 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/375%20f.Kr.", "title": "375 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 380 f.Kr. 379 f.Kr. 378 f.Kr. 377 f.Kr. 376 f.Kr. - 375 f.Kr. - 374 f.Kr. 373 f.Kr. 372 f.Kr. 371 f.Kr. 370 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/376%20f.Kr.", "title": "376 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 381 f.Kr. 380 f.Kr. 379 f.Kr. 378 f.Kr. 377 f.Kr. - 376 f.Kr. - 375 f.Kr. 374 f.Kr. 373 f.Kr. 372 f.Kr. 371 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/377%20f.Kr.", "title": "377 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 382 f.Kr. 381 f.Kr. 380 f.Kr. 379 f.Kr. 378 f.Kr. - 377 f.Kr. - 376 f.Kr. 375 f.Kr. 374 f.Kr. 373 f.Kr. 372 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/378%20f.Kr.", "title": "378 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 383 f.Kr. 382 f.Kr. 381 f.Kr. 380 f.Kr. 379 f.Kr. - 378 f.Kr. - 377 f.Kr. 376 f.Kr. 375 f.Kr. 374 f.Kr. 373 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/379%20f.Kr.", "title": "379 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. - 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr. 320-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 384 f.Kr. 383 f.Kr. 382 f.Kr. 381 f.Kr. 380 f.Kr. - 379 f.Kr. - 378 f.Kr. 377 f.Kr. 376 f.Kr. 375 f.Kr. 374 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vigd%C3%ADs%20Finnbogad%C3%B3ttir", "title": "Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir", "text": "Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir, f\u00f8dd 15. apr\u00edl 1930 \u00ed Reykjav\u00edk, \u00cdslandi, er \u00edslendskur UNESCO sendiharri og fj\u00f3r\u00f0i forseti \u00cdslands. Hon var forseti fr\u00e1 1980 til 1996 og var fyrsta kvinna \u00ed heimunum at ver\u00f0a vald forseti \u00ed f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isvalskipan. Hon eigur eisini meti\u00f0 at vera tann kvinnan, sum hevur siti\u00f0 longst \u00ed einum samanhangandi t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nVigd\u00eds var f\u00f8dd \u00ed Reykjav\u00edk tann 15. apr\u00edl 1930. P\u00e1pi hennara var Finnbogi R\u00fatur \u00deorvaldsson, professari vi\u00f0 H\u00e1sk\u00fala \u00cdslands, og mamma hennara var Sigr\u00ed\u00f0ur Eir\u00edksd\u00f3ttir, sj\u00fakrasystir. Vigd\u00eds vaks upp \u00ed h\u00fasi saman vi\u00f0 beiggja s\u00ednum, foreldrum og ommu og abba. \n\nVigd\u00eds fekk pr\u00f3gv fr\u00e1 mi\u00f0n\u00e1msk\u00falanum Menntask\u00f3linn \u00ed Reykjav\u00edk \u00ed 1949. Aftan\u00e1 mi\u00f0n\u00e1msk\u00falapr\u00f3gvi\u00f0 f\u00f3r hon til Fraklands undir v\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0, og las hon franskt og franskan litturatur, b\u00e6\u00f0i \u00ed Sorbonne  h\u00e1sk\u00falanum og \u00ed Grenoble fr\u00e1 1949 til 1953. S\u00ed\u00f0ani f\u00f3r Vigd\u00eds til Keypmannahavnar, har hon las teatur vi\u00f0 h\u00e1sk\u00falan \u00ed Keypmannahavn. Aftan\u00e1 at hava vent n\u00f8sini aftur til \u00cdslands, las hon uppaftur v\u00ed\u00f0ari og gj\u00f8rdist BA \u00ed fronskum og enskum \u00ed H\u00e1sk\u00fala \u00cdslands. \n\n\u00cd 1960-\u00e1runum og 1970-\u00e1runum var Vigd\u00eds ein dyggur m\u00f3tstandari av amerikansku herbasuni \u00ed Keflav\u00edk, og lutt\u00f3k hon \u00ed fleiri m\u00f3tm\u00e6lisgongum og tilt\u00f8kum. Hv\u00f8rt \u00e1r gingu fleiri hundra\u00f0, og onkunt\u00ed\u00f0 t\u00fasund f\u00f3lk, tann 50 km langa teinin fr\u00e1 Reykjav\u00edk til Keflav\u00edkar, \u00edme\u00f0an tey r\u00f3ptu: \"\u00cdsland \u00far NATO - Herin burt\".\n\nVigd\u00eds giftist einum l\u00e6kna \u00ed 1954, men hj\u00fanarbandi\u00f0 helt ikki, og tey v\u00f3r\u00f0u skild \u00ed 1963. Vigd\u00eds hev\u00f0i alt\u00ed\u00f0 havt ynski um at fingi\u00f0 b\u00f8rn, og bleiv tann dreymurin til veruleika, t\u00e1 hon, sum 41 \u00e1ra gomul, tann 18. oktober 1972 fekk eitt vakurt gentubarn \u00ed favnin. Vigdis var tann fyrsta einliga kvinna \u00ed \u00cdslandi, i\u00f0 fekk loyvi at adoptera barn, og gle\u00f0in var st\u00f3r.\n\nForseti \u00cdslands \nJavnst\u00f8\u00f0ubardagin hev\u00f0i veri\u00f0 ein langur kampur hj\u00e1 kvinnum \u00ed \u00cdslandi. Altj\u00f3\u00f0a kvinnu\u00e1ri\u00f0 1975 fingu \u00edslenskar kvinnur \u00f8ll eygu \u00e1 seg, t\u00e1 90% av kvinnum \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum f\u00f3ru \u00ed verkfall fyri at v\u00edsa, at t\u00e6r v\u00f3ru l\u00edka n\u00f3gv verdar sum menninir, og m\u00f3tm\u00e6la at t\u00e6r ikki v\u00f3ru vir\u00f0ismettar \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum. \n\nSo t\u00e1 ta\u00f0 n\u00e6rka\u00f0ist forsetavali \u00ed 1980, v\u00f3ru kvinnurnar sera fokusera\u00f0ar upp\u00e1 at f\u00e1a eina kvinnu valda. Eftir n\u00f3gva yvirtaling, valdi Vigd\u00eds at stilla upp \u00edm\u00f3ti trimum mannligum valevnum. N\u00f3gv vildu vera vi\u00f0, at ein ein kona, og ikki minst ein skild, einlig mamma, onki hev\u00f0i at gera \u00ed forsetaemb\u00e6ti. Hetta br\u00faktu m\u00f3tstandarar hennara n\u00f3gv \u00ed m\u00f3ti Vigd\u00eds \u00ed kjaksendingum. Hon vann t\u00f3 vali\u00f0 vi\u00f0 33,6% av atkv\u00f8\u00f0unum, vi\u00f0 bert einum og einum h\u00e1lvum prosenti meir enn nummar tvey, i\u00f0 fekk 32,1%. \u00cdslendingar v\u00f3ru, og eru enn, sera stoltir av hesum vali, og hev\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r at fleiri kvinnur fingu styrkina til at stilla upp \u00ed politikki,\n\nVigd\u00eds stilla\u00f0i uppaftur 3 fer\u00f0ir. Fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1984, t\u00e1 ongin stilla\u00f0i upp \u00edm\u00f3ti henni. \u00cd 1988, t\u00e1 ein onnur kvinna stilla\u00f0i upp \u00edm\u00f3tir henni. Vigd\u00eds vann ta\u00f0 vali\u00f0 vi\u00f0 92% av atkv\u00f8\u00f0unum. Vigd\u00eds stilla\u00f0i upp fyri s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0 \u00ed 1992, og var t\u00e1 aftur ongin m\u00f3tst\u00f8\u00f0a, og hon endurvald. \u00cd n\u00fdggj\u00e1rsr\u00f8\u00f0u s\u00edni \u00ed januar 1996 bo\u00f0a\u00f0i Vigd\u00eds fr\u00e1, at hon ikki stilla\u00f0i uppaftur til forsetaval. \n\nHon var sera v\u00e6l umt\u00f3kt sum forseti, og v\u00f3ru hjartam\u00e1l hennara st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 kvinnum \u00ed samfelagnum, at verja \u00edslendskt m\u00e1l og r\u00f8kta land og tj\u00f3\u00f0.\n\nSum forseti vildi Vigd\u00eds ikki bert vera ein kransakakufigurur. Hon t\u00f3k ein aktivan part \u00ed umhv\u00f8rvism\u00e1lum, bardist fyri at verja um \u00edslenska m\u00e1li\u00f0 og mentanina, og virka\u00f0i sum ein mentanarambassad\u00f8rur, i\u00f0 var betri enn n\u00f8kur l\u00fdsingarherfer\u00f0  fyri \u00edslendsku tj\u00f3\u00f0ina. Hon tosa\u00f0i ofta um t\u00fddningin, sm\u00e1ar tj\u00f3\u00f0ir hava, og var vertur fyri kritiska fundin \u00edmillum Ronald Reagan og Mikhail Gorbachev \u00ed 1986. Ein t\u00fddningarmikil fundur, i\u00f0 var byrjanin til endan \u00e1 kalda kr\u00edgnum.\n\nVigd\u00eds leg\u00f0i st\u00f3ran dent \u00e1, at ungar kvinnur skulu \u00fatb\u00fagva seg, og hon var ein st\u00f3r fyrimynd hj\u00e1 ungum gentum og kvinnum.\n\nL\u00edvi\u00f0 aftan\u00e1 forsetasessin \nVigd\u00eds gavst sum forseti \u00ed 1996, eftir 16 \u00e1r \u00ed starvinum. Skilna\u00f0urin \u00edmillum hana og tj\u00f3\u00f0ina gekk v\u00e6l, og var \u00edslenska tj\u00f3\u00f0in sera takksom fyri st\u00f8rv hennara og k\u00e6rleika.\n\nVigd\u00eds hevur s\u00ed\u00f0ani 1998 veri\u00f0 UNESCO ambassad\u00f8rur, og hevur hon starvast n\u00f3gv b\u00e6\u00f0i \u00ed \u00cdslandi og uttanlands, fyri at verja um m\u00f3\u00f0urm\u00e1l. \u00cd dag er Vigd\u00eds vor\u00f0in ein eldri dama, men ta\u00f0 for\u00f0ar henni ikki, og \u00e1hugam\u00e1lini i\u00f0 fylla mest \u00ed dagligdegnum eru: konsertir, b\u00f8kur, biograft\u00farar og serliga at fara ein t\u00far \u00ed sj\u00f3nleikarah\u00fas. Hon er gla\u00f0 fyri ta\u00f0 l\u00edvi\u00f0 hevur givi\u00f0 henni, og roynir at liva l\u00edvi\u00f0 livandi, og n\u00fdta ta\u00f0 so longi hon kann.\n\nVi\u00f0urkenningar\n\n\u00cdslenskar vi\u00f0urkenningar \n Grand Cross with Collar of the Order of the Falcon\n\nAltj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkenningar \n Denmark: Knight of the Order of the Elephant (25. februar 1981)\n Noreg: Knight Grand Cross with Collar of the Order of St. Olav\n Sv\u00f8r\u00edki: Knight of the Royal Order of the Seraphim (8. oktober 1981)\n Finnland: Knight Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose\n Italia: Knight Grand Cross with Grand Cordon of the Order of Merit of the Italian Republic (5. oktober 1987)\n Ni\u00f0urlond: Knight Grand Cross of the Order of the Netherlands Lion (juni 1994)\n\nHei\u00f0urs gradur \nVigd\u00eds hevur fingi\u00f0 hei\u00f0ursgradur fr\u00e1 hesum h\u00e1sk\u00falum (universitetum):\n University of Grenoble, Frakland (1985)\n University of Bordeaux, Frakland (1987)\n Smith College, U.S.A (1988)\n Luther College, U.S.A.(1989)\n University of Manitoba, Kanada (1989)\n University of Nottingham, England (1990)\n University of Tampere, Finnland (1990)\n University of Gothenburg, Sv\u00f8r\u00edki (1990)\n The Gakushuin University in Tokyo, Japan (1991)\n University of Miami, U.S.A (1993)\n University of Trondeim, Noreg (1993)\n St. Mary's University in Halifax, Kanada (1996)\n University of Leeds, England (1996)\n Memorial University of Newfoundland, Kanada (1997)\n University of Guelph, Kanada (1998)\n H\u00e1sk\u00fali \u00cdslands, \u00cdsland (2000)\nVigd\u00eds er eisini limur \u00ed Club of Madrid, ein non-profit felagskapur, samansettur av 81 fyrrverandi forsetum og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrum fr\u00e1 57 ymiskum londum.\n\n\u00datvortis leinkjur \nVigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir \u00e1 forseti.is (enskt)\n\nA\u00f0rar keldur n\u00fdttar \u00ed greinini \n Gunnar Karlsson og Sigur\u00f0ur Ragnarsson. 2006. N\u00fdir t\u00edmar. Saga \u00cdslands og umheimsins fr\u00e1 lokum 18. aldar til \u00e1r\u00fe\u00fasundam\u00f3ta. M\u00e1l og menning, Reykjav\u00edk.\n P\u00e1ll Valsson. 2009. Vigd\u00eds. Kona ver\u00f0ur forseti. JPV \u00fatg\u00e1fa, Reykjav\u00edk.\n P\u00e1lmi J\u00f3nasson. 1994. \u00c6vi\u00e1grip Vigd\u00edsar Finnbogad\u00f3ttur. Pressan 12:6.\n Vigd\u00eds Finnbogad\u00f3ttir \u00e1 forseti.is (\u00edslenskt)\n Heimas\u00ed\u00f0a Vigd\u00edsar  (\u00edslenskt)\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskir politikarar\n\u00cdslendskir forsetar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nUNESCO ambassad\u00f8rar\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "29306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giorgio%20Napolitano", "title": "Giorgio Napolitano", "text": "Giorgio Napolitano (f\u00f8ddur 29. juni 1925 \u00ed Napoli \u00ed Campania, Italia) er ein italskur politikari (Democratici di Sinistra). Hann var\u00f0 valdur til forseta \u00ed Italia hin 10. mai 2006 og t\u00f3k s\u00e6ti hin 15. mai sama \u00e1ri\u00f0. Hin 14. januar 2015 var\u00f0 ta\u00f0 kunngj\u00f8rt, at hann t\u00f3k seg \u00far emb\u00e6tinum sum forseti av heilsu\u00e1vum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00cd 1942 f\u00f3r hann at lesa \u00e1 universitetinum \u00ed Napoli og gj\u00f8rdist limur \u00ed fasistab\u00f3lkinum \u00e1 fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum, Gruppo Universitario Fascista. Har fann hann \u00fatav, at fleiri onnur lesandi v\u00f3ru kritisk yvirfyri fasistast\u00fdrinum \u00ed landinum. Seinni stovna\u00f0i hann ein kommunistiskan partisanb\u00f3lk, i\u00f0 str\u00edddist m\u00f3ti fasistunum.\n\n\u00cd 1945 gj\u00f8rdist Napolitano limur \u00ed kommunistaflokkinum \u00ed Italia, Partito Comunista Italiano, (PCI). Hann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed 1947 og var\u00f0 valdur inn \u00ed parlamenti\u00f0 \u00ed 1953. \n\n\u00cd 1956 gj\u00f8rdist hann limur landsnevnd floksins. Sama \u00e1ri\u00f0 t\u00e1 i\u00f0 tann ungarski uppreisturin var\u00f0 bardur ni\u00f0ur av sovjetiskum herdeildum, og tann italski kommunistaflokkurin kalla\u00f0i ungarar fyri \u00bbkontrarevolutionerar\u00ab, \u00bbundirgravarar\u00ab, valdi Napolitani at stu\u00f0la linjuni hj\u00e1 flokki s\u00ednum. Seinni hevur hann tiki\u00f0 fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 t\u00ed og hevur bi\u00f0i\u00f0 um orsaka\u00f0 fyri at hann hev\u00f0i ta meiningina t\u00e1.\n\nM\u00e1tin i\u00f0 flokkurin t\u00f3k s\u00e6r av t\u00ed ungarska uppreistrinum f\u00f8rdi til, at flokkuri f\u00f3r \u00ed tv\u00edningar \u00ed 1956, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 st\u00f8rsta fakfelagi\u00f0 t\u00f3k fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 linjuni hj\u00e1 kommunistaflokkinum og stu\u00f0la\u00f0i uppreistrinum. Mong hildu, at vegurin hj\u00e1 Italiu m\u00f3ti sosialismu m\u00e1tti grundast \u00e1 demokrati. Giorgio Amendola stu\u00f0la\u00f0i sj\u00f3narmi\u00f0 teirra.\n\nNapolitano st\u00f3\u00f0 Amendolana n\u00e6r og gj\u00f8rist hereftir ein av teimum t\u00fddningarmiklastu politikarunum og lei\u00f0andi umbo\u00f0 fyri tann moderata-sosialdemokratiska vongin \u00ed flokkinum, tann sonevndi Miglioristi. Napolitani gekk aktivt inn fyri, at flokkurin t\u00f3k navnabroyting til Democratici di Sinistra (vinstrademokratarnir). \u00cd s\u00ednum egna flokki var\u00f0 hann fyri atfinningum fyri at vera ov USA-vinarligur.\n\nFr\u00e1 1992 til 1994 var Napolitano forma\u00f0ur fyri ta\u00f0 italska parlamenti\u00f0 og fr\u00e1 1996 til 1998 var hann innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri. Han var limur \u00ed Evropar\u00e1\u00f0num fr\u00e1 1999 til 2004. \u00cd oktober 2005 var\u00f0 hann \u00fatnevndur til senator fyri l\u00edvi\u00f0 av t\u00e1verandi forsetanum Carlo Azeglio Ciampi saman vi\u00f0 Sergio Pininfarina.\n\n7. mai 2006 skeyt Romano Prodi hann upp sum kompromiskandidat sum italienskur forseti, og hann var\u00f0 valdur vi\u00f0 fj\u00f3r\u00f0u atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu hin 10. mai.\n\nHin 20. apr\u00edl 2013 var\u00f0 hann endurvaldur fyri eitt 7 \u00e1ra skei\u00f0 sum forseti Italiu og sv\u00f3r fyri a\u00f0ru fer\u00f0 ei\u00f0 sum landsins forseti hin 22. apr\u00edl sama \u00e1r.\n\nHann er giftur vi\u00f0 Clio Maria Bittoni og hevur tveir synir.\n\nKeldur \n\nItalskir forsetar\nItalskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1925"}
{"id": "29310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/380%20f.Kr.", "title": "380 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 385 f.Kr. 384 f.Kr. 383 f.Kr. 382 f.Kr. 381 f.Kr. - 380 f.Kr. - 379 f.Kr. 378 f.Kr. 377 f.Kr. 376 f.Kr. 375 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/381%20f.Kr.", "title": "381 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 386 f.Kr. 385 f.Kr. 384 f.Kr. 383 f.Kr. 382 f.Kr. - 381 f.Kr. - 380 f.Kr. 379 f.Kr. 378 f.Kr. 377 f.Kr. 376 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/382%20f.Kr.", "title": "382 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 387 f.Kr. 386 f.Kr. 385 f.Kr. 384 f.Kr. 383 f.Kr. - 382 f.Kr. - 381 f.Kr. 380 f.Kr. 379 f.Kr. 378 f.Kr. 377 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/383%20f.Kr.", "title": "383 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 388 f.Kr. 387 f.Kr. 386 f.Kr. 385 f.Kr. 384 f.Kr. - 383 f.Kr. - 382 f.Kr. 381 f.Kr. 380 f.Kr. 379 f.Kr. 378 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/384%20f.Kr.", "title": "384 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 389 f.Kr. 388 f.Kr. 387 f.Kr. 386 f.Kr. 385 f.Kr. - 384 f.Kr. - 383 f.Kr. 382 f.Kr. 381 f.Kr. 380 f.Kr. 379 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/385%20f.Kr.", "title": "385 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 390 f.Kr. 389 f.Kr. 388 f.Kr. 387 f.Kr. 386 f.Kr. - 385 f.Kr. - 384 f.Kr. 383 f.Kr. 382 f.Kr. 381 f.Kr. 380 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/386%20f.Kr.", "title": "386 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 391 f.Kr. 390 f.Kr. 389 f.Kr. 388 f.Kr. 387 f.Kr. - 386 f.Kr. - 385 f.Kr. 384 f.Kr. 383 f.Kr. 382 f.Kr. 381 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/387%20f.Kr.", "title": "387 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 392 f.Kr. 391 f.Kr. 390 f.Kr. 389 f.Kr. 388 f.Kr. - 387 f.Kr. - 386 f.Kr. 385 f.Kr. 384 f.Kr. 383 f.Kr. 382 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/388%20f.Kr.", "title": "388 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 393 f.Kr. 392 f.Kr. 391 f.Kr. 390 f.Kr. 389 f.Kr. - 388 f.Kr. - 387 f.Kr. 386 f.Kr. 385 f.Kr. 384 f.Kr. 383 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/389%20f.Kr.", "title": "389 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. - 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr. 330-\u00e1rini f.Kr.    \n\n\u00c1rstal: 394 f.Kr. 393 f.Kr. 392 f.Kr. 391 f.Kr. 390 f.Kr. - 389 f.Kr. - 388 f.Kr. 387 f.Kr. 386 f.Kr. 385 f.Kr. 384 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandra%20Kim", "title": "Sandra Kim", "text": "Sandra Caldarone, f\u00f8dd 15. oktober 1972, betri kend sum Sandra Kim, er ein belgisk songkvinna av italskum uppruna. Sandra er kend fyri at vinna Eurovision Song Contest \u00ed 1986 vi\u00f0 sanginum  \"J'aime la vie\", t\u00e1 hon var bert 13 \u00e1ra gomul. Kappingin var\u00f0 hildin \u00ed Bergen \u00ed Noregi.\n\nL\u00edvs- og starvslei\u00f0 \nSandra var f\u00f8dd \u00ed Montegn\u00e9e, n\u00e6r Li\u00e8ge \u00ed Belgia tann 15. oktober 1972, og byrja\u00f0i at syngja sum 7 \u00e1ra gomul. T\u00e1 hon vann Eurovision, var hon bert 13 \u00e1ra gomul, sj\u00e1lvt um teksturin \u00ed sangi hennara \"J'aime la vie\" (Eg elski l\u00edvi\u00f0) seg\u00f0i hana vera 15 \u00e1r. Naka\u00f0 sum Sveis insendi eina klagu til EBU (European Broadcasting Union) um, og kravdi at hon bleiv diskvalifisera\u00f0, eftir at sannleikin kom fram \u00ed lj\u00f3si\u00f0. Onki var\u00f0 t\u00f3 gj\u00f8rt vi\u00f0 hesa klagu, og er Sandra Kim enn yngsti Eurovision vinnari nakrant\u00ed\u00f0. Reglarnir \u00ed Eurovision v\u00f3ru seinni broyttir solei\u00f0is, at ein skuldi hava fylt 16 \u00e1r  fyri at luttaka, og b\u00f8rn og ung kundu \u00edsta\u00f0in luttaka \u00ed Junior Eurovison Song Contest. \n\nSandra var gift Olivier Gerard fr\u00e1 1994 till 1995. Hon hevur s\u00ed\u00f0ani 2001 veri\u00f0 gift Jurgen Delanghe.\n\nKim framf\u00f8rdi \u00e1 Yamaha Music Festival \u00ed Tokyo \u00ed Japan heysti\u00f0 1986, har hon sang tittull sangin hj\u00e1 fronsku teknimyndar\u00f8\u00f0ini Il \u00e9tait une fois... la vie. \u00cd 2011 gav hon \u00fat fl\u00f8guna \"Make Up\". Fl\u00f8gan inniheldur sangir, i\u00f0 eru skriva\u00f0ir av fleiri kendum belgiskum listaf\u00f3lki, sum Salvatore Adamo, Dani Klein (Vaya Con dios), Ozark Henry, Anthony Sinatra (Piano Club), Jacques Duval and David Bartholom\u00e9 (Sharko).\n\nDiskografi\n\n\u00datg\u00e1vur \n J'aime la vie (1986, franskt)\n Bien dans ma peau (1988, franskt)\n Balance tout (1991, franskt) / Met open ogen (1991, hollendskt)\n Les Sixties (1993, franskt) / Sixties (1993, hollendskt)\n Onvergetelijk (1997, hollendskt)\n Heel diep in mijn hart (1998, hollendskt, 2-track single)\n Make Up (2011, enskt & franskt)\n\nStakfl\u00f8gur \n \"Tokyo Boy\" (French-language)\n \"Bel me, schrijf me\" (duet with Flemish Belgian singer Luc Steeno, Dutch-language)\n \"Anyway the Wind Blows\" (2010, English-language)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nBelgiskar songkvinnur\nVinnarar av Eurovision Song Contest"}
{"id": "29326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsland%20%C3%AD%20Eurovision%20Song%20Contest", "title": "\u00cdsland \u00ed Eurovision Song Contest", "text": "\u00cdsland hevur luttiki\u00f0 \u00ed Eurovision Song Contest 27 fer\u00f0ir. Tey v\u00f3ru vi\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1986, og hava veri\u00f0 vi\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 \u00ed 1998 og 2002, t\u00e1 stigatal teirra var ov l\u00e1gt at sleppa vi\u00f0.\n\nLutt\u00f8ka \n\nEurovision Song Contest\n\u00cdslendskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "29327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maurizio%20Malvestiti", "title": "Maurizio Malvestiti", "text": "Maurizio Malvestiti (f\u00f8ddur 25. august 1953) er ein  italskur biskupur \u00ed t\u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Lodi. Hann hevur veri\u00f0 biskupur har s\u00ed\u00f0an 26. august  2014.  Undanma\u00f0ur hansara var Giuseppe Merisi.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Marne av Filago \u00ed 1953, og var\u00f0 doyptur \u00ed Bartolom\u00e6us kirkjuni. Hann var\u00f0 prestv\u00edgdur \u00ed 1977 og helt fram vi\u00f0 teologiska lesna\u00f0inum \u00ed R\u00f3m.\n \nFr\u00e1 1994 til 2009 var hann \u00ed starvi hj\u00e1 Kongresj\u00f3nini hj\u00e1 teimum Eysturlendsku Kirkjunum. Hin 19. juni 2009 gj\u00f8rdist hann undir-skrivari hj\u00e1 kongresj\u00f3nini. \n \nHin 26. august 2014 \u00fatnevndi Frans p\u00e1vi hann sum n\u00fdggjan biskup av Lodi. Leonardo Sandri v\u00edgdi hann hin 11. oktober 2014 \u00ed P\u00e6turskirkjuni, og var\u00f0 hann settur inn \u00ed Lodi hin 26. oktober.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Catholic Hierarchy: Profile of Mons. Malvestiti\n Official website of the Diocese of Lodi\n\nItalskir prestar\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "29329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lodi", "title": "Lodi", "text": "Lodi (lombardeisiskt m\u00e1l: L\u00f2d) er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Lombardia, \u00ed Nor\u00f0ur-Italiu, sum liggur 35 kilometrar \u00ed ein landsynning av Milano. Tann 31. desember 2013 b\u00fa\u00f0u 43.465 f\u00f3lk har.\n\nSt\u00f8rsti parturin av Lodi liggur vi\u00f0 vestara \u00e1arbakka av Adda \u00e1nni.\n\nV\u00f8rur fr\u00e1 Lodi \n\nEin av best d\u00e1mdu v\u00f8runum fr\u00e1 Lodi er Granone Lodigiano, i\u00f0 er ein ostur, i\u00f0 minnir um Parmesan ostin. Granone Lodigiano ver\u00f0ur skorin sum tunt papp\u00edr, t\u00e1 i\u00f0 hann ver\u00f0ur servera\u00f0ur og nevnist t\u00e1 Raspad\u00fcra.\n\nEin onnur vetrarv\u00f8ra fr\u00e1 Lodi er Fils\u00f2n, i\u00f0 er valn\u00f8tir i\u00f0 eru turka\u00f0ar og royktar og hanga saman \u00ed longum r\u00f8\u00f0um. T\u00e6r ver\u00f0a seldar \u00ed vetrarferiuni, \u00e1 San Bassiano degnum hv\u00f8rt \u00e1r hin 19. januar.\n\nEin onnur v\u00f8ra fr\u00e1 Lodi er ein turr valn\u00f8tuk\u00f8ka, i\u00f0 nevnist Tortionata.\n\nMyndir\n\nVinarb\u00fdir \n\n  Konstanz (T\u00fdskland).\n  Lodi (Kalifornia) (Sambandsr\u00edki Amerika).\n  Omegna (Italia).\n  Fontainebleau (Frakland).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nLombardia"}
{"id": "29334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/390-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "390-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr. - 3. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 399 f.Kr. 398 f.Kr. 397 f.Kr. 396 f.Kr. 395 f.Kr. 394 f.Kr. 393 f.Kr. 392 f.Kr. 391 f.Kr. 390 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n4. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/390%20f.Kr.", "title": "390 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 395 f.Kr. 394 f.Kr. 393 f.Kr. 392 f.Kr. 391 f.Kr. - 390 f.Kr. - 389 f.Kr. 388 f.Kr. 387 f.Kr. 386 f.Kr. 385 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/391%20f.Kr.", "title": "391 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 396 f.Kr. 395 f.Kr. 394 f.Kr. 393 f.Kr. 392 f.Kr. - 391 f.Kr. - 390 f.Kr. 389 f.Kr. 388 f.Kr. 387 f.Kr. 386 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/392%20f.Kr.", "title": "392 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 397 f.Kr. 396 f.Kr. 395 f.Kr. 394 f.Kr. 393 f.Kr. - 392 f.Kr. - 391 f.Kr. 390 f.Kr. 389 f.Kr. 388 f.Kr. 387 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/393%20f.Kr.", "title": "393 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 398 f.Kr. 397 f.Kr. 396 f.Kr. 395 f.Kr. 394 f.Kr. - 393 f.Kr. - 392 f.Kr. 391 f.Kr. 390 f.Kr. 389 f.Kr. 388 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/394%20f.Kr.", "title": "394 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 399 f.Kr. 398 f.Kr. 397 f.Kr. 396 f.Kr. 395 f.Kr. - 394 f.Kr. - 393 f.Kr. 392 f.Kr. 391 f.Kr. 390 f.Kr. 389 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/395%20f.Kr.", "title": "395 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 400 f.Kr. 399 f.Kr. 398 f.Kr. 397 f.Kr. 396 f.Kr. - 395 f.Kr. - 394 f.Kr. 393 f.Kr. 392 f.Kr. 391 f.Kr. 390 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1clav%20Havel", "title": "V\u00e1clav Havel", "text": "V\u00e1clav Havel ( f\u00f8ddur 5. oktober 1936 \u00ed Prag, dey\u00f0ur 18. desember 2011 \u00ed Hr\u00e1de\u010dek \u00ed Hradec Kr\u00e1lov\u00e9, var ein kekkiskur politikari, rith\u00f8vundur og dramatikari. Havel var forseti \u00ed Kekkoslovakia 1989-1992 og forseti \u00ed Kekkia 1993-2003, eftir at Kekkoslovakia f\u00f3r \u00ed tv\u00edningar. Hann var ein av teimum lei\u00f0andi pers\u00f3nunum \u00ed borgarar\u00e6ttindar\u00f8sluni Charta 77. Havel fekk eina langa r\u00f8\u00f0 av hei\u00f0ursl\u00f8num fyri s\u00edtt str\u00ed\u00f0 fyri demokrati og mannar\u00e6ttindi. Eftir Floyalskollveltingina, i\u00f0 markera\u00f0i falli\u00f0 hj\u00e1 kommunismuni \u00ed Tjekkoslovak\u00ednum \u00ed 1989, gj\u00f8rdist hann lei\u00f0ari av t\u00ed brei\u00f0a, demokratiska flokkinum Borgaraforum (Ob\u010dansk\u00e9 f\u00f3rum). \n\nSum rith\u00f8vundur skriva\u00f0i hann eitt n\u00fa sj\u00f3nleikir, yrkingar og ritroyndir. Hann fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot sum dramatikari \u00ed 1963 vi\u00f0 sj\u00f3nleikinum Havaveitslan (Zahradn\u00ed slavnost). S\u00ed\u00f0an \u00fatgav hann Memorandum (Vyrozum\u011bn\u00ed) \u00ed 1965, sum er ein av hansara kendastu sj\u00f3nleikum.\n\nKeldur \n\nKekkiskir rith\u00f8vundar\nKekkiskir politikarar\nForsetar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "29351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/400-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "400-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 409 f.Kr. 408 f.Kr. 407 f.Kr. 406 f.Kr. 405 f.Kr. 404 f.Kr. 403 f.Kr. 402 f.Kr. 401 f.Kr. 400 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n406 f.Kr.\nEuripides, grikskur tregediuyrkjari.\nSofokles, grikskur dramatiskari og politikari.\n405 f.Kr. \n Filolaios, grikskur matematikari og heimspekingur.\n404 f.Kr.\nAlkibiades, athenskur politikari og generalur.\nKleofon, athenskur politikari och demagogur.\nDareios II, kongur av Persiska r\u00edkinum.\n400 f.Kr. \u2013 Thukydides, grikskur s\u00f8guskrivari, politiskur heimspekingur og genaralur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/396%20f.Kr.", "title": "396 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 401 f.Kr. 400 f.Kr. 399 f.Kr. 398 f.Kr. 397 f.Kr. - 396 f.Kr. - 395 f.Kr. 394 f.Kr. 393 f.Kr. 392 f.Kr. 391 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/397%20f.Kr.", "title": "397 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 402 f.Kr. 401 f.Kr. 400 f.Kr. 399 f.Kr. 398 f.Kr. - 397 f.Kr. - 396 f.Kr. 395 f.Kr. 394 f.Kr. 393 f.Kr. 392 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/398%20f.Kr.", "title": "398 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 403 f.Kr. 402 f.Kr. 401 f.Kr. 400 f.Kr. 399 f.Kr. - 398 f.Kr. - 397 f.Kr. 396 f.Kr. 395 f.Kr. 394 f.Kr. 393 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/399%20f.Kr.", "title": "399 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. - 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. 340-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 404 f.Kr. 403 f.Kr. 402 f.Kr. 401 f.Kr. 400 f.Kr. - 399 f.Kr. - 398 f.Kr. 397 f.Kr. 396 f.Kr. 395 f.Kr. 394 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/400%20f.Kr.", "title": "400 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \u2013 3. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 405 f.Kr. 404 f.Kr. 403 f.Kr. 402 f.Kr. 401 f.Kr. - 400 f.Kr. - 399 f.Kr. 398 f.Kr. 397 f.Kr. 396 f.Kr. 395 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nThukydides, grikskur s\u00f8guskrivari, politiskur heimspekingur og genaralur.\n\n4. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/401%20f.Kr.", "title": "401 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 406 f.Kr. 405 f.Kr. 404 f.Kr. 403 f.Kr. 402 f.Kr. - 401 f.Kr. - 400 f.Kr. 399 f.Kr. 398 f.Kr. 397 f.Kr. 396 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/402%20f.Kr.", "title": "402 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal:407 f.Kr. 406 f.Kr. 405 f.Kr. 404 f.Kr. 403 f.Kr. - 402 f.Kr. - 401 f.Kr. 400 f.Kr. 399 f.Kr. 398 f.Kr. 397 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/403%20f.Kr.", "title": "403 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 408 f.Kr. 407 f.Kr. 406 f.Kr. 405 f.Kr. 404 f.Kr. - 403 f.Kr. - 402 f.Kr. 401 f.Kr. 400 f.Kr. 399 f.Kr. 398 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/404%20f.Kr.", "title": "404 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 409 f.Kr. 408 f.Kr. 407 f.Kr. 406 f.Kr. 405 f.Kr. - 404 f.Kr. - 403 f.Kr. 402 f.Kr. 401 f.Kr. 400 f.Kr. 399 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nAlkibiades, athenskur politikari og generalur.\nKleofon, athenskur politikari och demagogur.\nDareios II, kongur av Persiska r\u00edkinum.\n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/405%20f.Kr.", "title": "405 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 410 f.Kr. 409 f.Kr. 408 f.Kr. 407 f.Kr. 406 f.Kr. - 405 f.Kr. - 404 f.Kr. 403 f.Kr. 402 f.Kr. 401 f.Kr. 400 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n Filolaios, grikskur matematikari og heimspekingur.\n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/406%20f.Kr.", "title": "406 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 411 f.Kr. 410 f.Kr. 409 f.Kr. 408 f.Kr. 407 f.Kr. - 406 f.Kr. - 405 f.Kr. 404 f.Kr. 403 f.Kr. 402 f.Kr. 401 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nEuripides, grikskur tregediuyrkjari.\nSofokles, grikskur dramatiskari og politikari.\n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/407%20f.Kr.", "title": "407 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 412 f.Kr. 411 f.Kr. 410 f.Kr. 409 f.Kr. 408 f.Kr. - 407 f.Kr. - 406 f.Kr. 405 f.Kr. 404 f.Kr. 403 f.Kr. 402 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/408%20f.Kr.", "title": "408 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 413 f.Kr. 412 f.Kr. 411 f.Kr. 410 f.Kr. 409 f.Kr. - 408 f.Kr. - 407 f.Kr. 406 f.Kr. 405 f.Kr. 404 f.Kr. 403 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/409%20f.Kr.", "title": "409 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. - 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. 350-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 414 f.Kr. 413 f.Kr. 412 f.Kr. 411 f.Kr. 410 f.Kr. - 409 f.Kr. - 408 f.Kr. 407 f.Kr. 406 f.Kr. 405 f.Kr. 404 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/410-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "410-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 419 f.Kr. 418 f.Kr. 417 f.Kr. 416 f.Kr. 415 f.Kr. 414 f.Kr. 413 f.Kr. 412 f.Kr. 411 f.Kr. 410 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n418 f.Kr. \u2013 Ifikrates, athenskur generalur.\n412 f.Kr. \u2013 Diogenes, grikskur heimspekingur.\n\nAndl\u00e1t \n413 f.Kr.\nDemosthenes, athensk generalur.\nNikias, athenskur herma\u00f0ur og statsma\u00f0ur.\nPerdikkas II, kongur av Maked\u00f3nia.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/410%20f.Kr.", "title": "410 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 415 f.Kr. 414 f.Kr. 413 f.Kr. 412 f.Kr. 411 f.Kr. - 410 f.Kr. - 409 f.Kr. 408 f.Kr. 407 f.Kr. 406 f.Kr. 405 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/411%20f.Kr.", "title": "411 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 416 f.Kr. 415 f.Kr. 414 f.Kr. 413 f.Kr. 412 f.Kr. - 411 f.Kr. - 410 f.Kr. 409 f.Kr. 408 f.Kr. 407 f.Kr. 406 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/412%20f.Kr.", "title": "412 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 417 f.Kr. 416 f.Kr. 415 f.Kr. 414 f.Kr. 413 f.Kr. - 412 f.Kr. - 411 f.Kr. 410 f.Kr. 409 f.Kr. 408 f.Kr. 407 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/413%20f.Kr.", "title": "413 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 418 f.Kr. 417 f.Kr. 416 f.Kr. 415 f.Kr. 414 f.Kr. - 413 f.Kr. - 412 f.Kr. 411 f.Kr. 410 f.Kr. 409 f.Kr. 408 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \nDemosthenes, athensk generalur.\nNikias, athenskur herma\u00f0ur og statsma\u00f0ur.\nPerdikkas II, kongur av Maked\u00f3nia.\n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/414%20f.Kr.", "title": "414 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 419 f.Kr. 418 f.Kr. 417 f.Kr. 416 f.Kr. 415 f.Kr. - 414 f.Kr. - 413 f.Kr. 412 f.Kr. 411 f.Kr. 410 f.Kr. 409 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magdalena%20Og%C3%B3rek", "title": "Magdalena Og\u00f3rek", "text": "Magdalena Agnieszka Og\u00f3rek (f\u00f8dd 23. februar 1979 \u00ed Rybnik) er ein p\u00f3lskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hon er gift vi\u00f0 Piotr Mochnaczewski.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Magdalena Og\u00f3rek\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "29383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/415%20f.Kr.", "title": "415 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 420 f.Kr. 419 f.Kr. 418 f.Kr. 417 f.Kr. 416 f.Kr. - 415 f.Kr. - 414 f.Kr. 413 f.Kr. 412 f.Kr. 411 f.Kr. 410 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/416%20f.Kr.", "title": "416 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 421 f.Kr. 420 f.Kr. 419 f.Kr. 418 f.Kr. 417 f.Kr. - 416 f.Kr. - 415 f.Kr. 414 f.Kr. 413 f.Kr. 412 f.Kr. 411 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/417%20f.Kr.", "title": "417 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 422 f.Kr. 421 f.Kr. 420 f.Kr. 419 f.Kr. 418 f.Kr. - 417 f.Kr. - 416 f.Kr. 415 f.Kr. 414 f.Kr. 413 f.Kr. 412 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/418%20f.Kr.", "title": "418 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 423 f.Kr. 422 f.Kr. 421 f.Kr. 420 f.Kr. 419 f.Kr. - 418 f.Kr. - 417 f.Kr. 416 f.Kr. 415 f.Kr. 414 f.Kr. 413 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/419%20f.Kr.", "title": "419 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. - 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr. 360-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 424 f.Kr. 423 f.Kr. 422 f.Kr. 421 f.Kr. 420 f.Kr. - 419 f.Kr. - 418 f.Kr. 417 f.Kr. 416 f.Kr. 415 f.Kr. 414 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/420%20f.Kr.", "title": "420 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 425 f.Kr. 424 f.Kr. 423 f.Kr. 422 f.Kr. 421 f.Kr. - 420 f.Kr. - 419 f.Kr. 418 f.Kr. 417 f.Kr. 416 f.Kr. 415 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/421%20f.Kr.", "title": "421 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 426 f.Kr. 425 f.Kr. 424 f.Kr. 423 f.Kr. 422 f.Kr. - 421 f.Kr. - 420 f.Kr. 419 f.Kr. 418 f.Kr. 417 f.Kr. 416 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/422%20f.Kr.", "title": "422 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 427 f.Kr. 426 f.Kr. 425 f.Kr. 424 f.Kr. 423 f.Kr. - 422 f.Kr. - 421 f.Kr. 420 f.Kr. 419 f.Kr. 418 f.Kr. 417 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/423%20f.Kr.", "title": "423 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 428 f.Kr. 427 f.Kr. 426 f.Kr. 425 f.Kr. 424 f.Kr. - 423 f.Kr. - 422 f.Kr. 421 f.Kr. 420 f.Kr. 419 f.Kr. 418 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/424%20f.Kr.", "title": "424 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 429 f.Kr. 428 f.Kr. 427 f.Kr. 426 f.Kr. 425 f.Kr. - 424 f.Kr. - 423 f.Kr. 422 f.Kr. 421 f.Kr. 420 f.Kr. 419 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/425%20f.Kr.", "title": "425 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 430 f.Kr. 429 f.Kr. 428 f.Kr. 427 f.Kr. 426 f.Kr. - 425 f.Kr. - 424 f.Kr. 423 f.Kr. 422 f.Kr. 421 f.Kr. 420 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/426%20f.Kr.", "title": "426 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 431 f.Kr. 430 f.Kr. 429 f.Kr. 428 f.Kr. 427 f.Kr. - 426 f.Kr. - 425 f.Kr. 424 f.Kr. 423 f.Kr. 422 f.Kr. 421 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/427%20f.Kr.", "title": "427 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 432 f.Kr. 431 f.Kr. 430 f.Kr. 429 f.Kr. 428 f.Kr. - 427 f.Kr. - 426 f.Kr. 425 f.Kr. 424 f.Kr. 423 f.Kr. 422 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/428%20f.Kr.", "title": "428 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 433 f.Kr. 432 f.Kr. 431 f.Kr. 430 f.Kr. 429 f.Kr. - 428 f.Kr. - 427 f.Kr. 426 f.Kr. 425 f.Kr. 424 f.Kr. 423 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/429%20f.Kr.", "title": "429 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 434 f.Kr. 433 f.Kr. 432 f.Kr. 431 f.Kr. 430 f.Kr. - 429 f.Kr. - 428 f.Kr. 427 f.Kr. 426 f.Kr. 425 f.Kr. 424 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/430%20f.Kr.", "title": "430 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 435 f.Kr. 434 f.Kr. 433 f.Kr. 432 f.Kr. 431 f.Kr. - 430 f.Kr. - 429 f.Kr. 428 f.Kr. 427 f.Kr. 426 f.Kr. 425 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/431%20f.Kr.", "title": "431 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 436 f.Kr. 435 f.Kr. 434 f.Kr. 433 f.Kr. 432 f.Kr. - 431 f.Kr. - 430 f.Kr. 429 f.Kr. 428 f.Kr. 427 f.Kr. 426 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/432%20f.Kr.", "title": "432 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 437 f.Kr. 436 f.Kr. 435 f.Kr. 434 f.Kr. 433 f.Kr. - 432 f.Kr. - 431 f.Kr. 430 f.Kr. 429 f.Kr. 428 f.Kr. 427 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/433%20f.Kr.", "title": "433 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 438 f.Kr. 437 f.Kr. 436 f.Kr. 435 f.Kr. 434 f.Kr. - 433 f.Kr. - 432 f.Kr. 431 f.Kr. 430 f.Kr. 429 f.Kr. 428 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/434%20f.Kr.", "title": "434 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 439 f.Kr. 438 f.Kr. 437 f.Kr. 436 f.Kr. 435 f.Kr. - 434 f.Kr. - 433 f.Kr. 432 f.Kr. 431 f.Kr. 430 f.Kr. 429 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/420-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "420-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. - 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr. 370-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 429 f.Kr. 428 f.Kr. 427 f.Kr. 426 f.Kr. 425 f.Kr. 424 f.Kr. 423 f.Kr. 422 f.Kr. 421 f.Kr. 420 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/430-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "430-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1r: 439 f.Kr. 438 f.Kr. 437 f.Kr. 436 f.Kr. 435 f.Kr. 434 f.Kr. 433 f.Kr. 432 f.Kr. 431 f.Kr. 430 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/435%20f.Kr.", "title": "435 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 440 f.Kr. 439 f.Kr. 438 f.Kr. 437 f.Kr. 436 f.Kr. - 435 f.Kr. - 434 f.Kr. 433 f.Kr. 432 f.Kr. 431 f.Kr. 430 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/436%20f.Kr.", "title": "436 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 441 f.Kr. 440 f.Kr. 439 f.Kr. 438 f.Kr. 437 f.Kr. - 436 f.Kr. - 435 f.Kr. 434 f.Kr. 433 f.Kr. 432 f.Kr. 431 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/437%20f.Kr.", "title": "437 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 442 f.Kr. 441 f.Kr. 440 f.Kr. 439 f.Kr. 438 f.Kr. - 437 f.Kr. - 436 f.Kr. 435 f.Kr. 434 f.Kr. 433 f.Kr. 432 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/438%20f.Kr.", "title": "438 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 443 f.Kr. 442 f.Kr. 441 f.Kr. 440 f.Kr. 439 f.Kr. - 438 f.Kr. - 437 f.Kr. 436 f.Kr. 435 f.Kr. 434 f.Kr. 433 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/439%20f.Kr.", "title": "439 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. - 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. 380-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 444 f.Kr. 443 f.Kr. 442 f.Kr. 441 f.Kr. 440 f.Kr. - 439 f.Kr. - 438 f.Kr. 437 f.Kr. 436 f.Kr. 435 f.Kr. 434 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/440%20f.Kr.", "title": "440 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 445 f.Kr. 444 f.Kr. 443 f.Kr. 442 f.Kr. 441 f.Kr. - 440 f.Kr. - 439 f.Kr. 438 f.Kr. 437 f.Kr. 436 f.Kr. 435 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/441%20f.Kr.", "title": "441 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 446 f.Kr. 445 f.Kr. 444 f.Kr. 443 f.Kr. 442 f.Kr. - 441 f.Kr. - 440 f.Kr. 439 f.Kr. 438 f.Kr. 437 f.Kr. 436 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/442%20f.Kr.", "title": "442 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 447 f.Kr. 446 f.Kr. 445 f.Kr. 444 f.Kr. 443 f.Kr. - 442 f.Kr. - 441 f.Kr. 440 f.Kr. 439 f.Kr. 438 f.Kr. 437 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/440-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "440-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr.  480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 449 f.Kr. 448 f.Kr. 447 f.Kr. 446 f.Kr. 445 f.Kr. 444 f.Kr. 443 f.Kr. 442 f.Kr. 441 f.Kr. 440 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29414", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/450-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "450-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr.  480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 459 f.Kr. 458 f.Kr. 457 f.Kr. 456 f.Kr. 455 f.Kr. 454 f.Kr. 453 f.Kr. 452 f.Kr. 451 f.Kr. 450 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/460-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "460-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr.  480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 469 f.Kr. 468 f.Kr. 467 f.Kr. 466 f.Kr. 465 f.Kr. 464 f.Kr. 463 f.Kr. 462 f.Kr. 461 f.Kr. 460 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/470-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "470-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr.  480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 479 f.Kr. 478 f.Kr. 477 f.Kr. 476 f.Kr. 475 f.Kr. 474 f.Kr. 473 f.Kr. 472 f.Kr. 471 f.Kr. 470 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/480-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "480-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr.  - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 489 f.Kr. 488 f.Kr. 487 f.Kr. 486 f.Kr. 485 f.Kr. 484 f.Kr. 483 f.Kr. 482 f.Kr. 481 f.Kr. 480 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/490-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "490-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr. - 4. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr.  - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 499 f.Kr. 498 f.Kr. 497 f.Kr. 496 f.Kr. 495 f.Kr. 494 f.Kr. 493 f.Kr. 492 f.Kr. 491 f.Kr. 490 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n5. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "29419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/443%20f.Kr.", "title": "443 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 448 f.Kr. 447 f.Kr. 446 f.Kr. 445 f.Kr. 444 f.Kr. - 443 f.Kr. - 442 f.Kr. 441 f.Kr. 440 f.Kr. 439 f.Kr. 438 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stephen%20King", "title": "Stephen King", "text": "Stephen Edwin King (f\u00f8ddur 21. september, 1947 \u00ed Portland Maine), er ein amerikanskur rith\u00f8vundur, i\u00f0 er best kendur fyri s\u00ednar r\u00e6\u00f0us\u00f8gur. Kona hansara er rith\u00f8vundurin Tabitha King, tey b\u00fagva \u00ed Bangor, Maine \u00ed USA. B\u00f8kurnar hj\u00e1 Stephen King er sera v\u00e6l d\u00e1mdar og eru millum t\u00e6r best seljandi b\u00f8kurnar nakrant\u00ed\u00f0. Hann hevur eisini skriva\u00f0 handrit til filmar og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir.\n\nH\u00f8vu\u00f0spers\u00f3narnir \u00ed s\u00f8gum Kings eru ofta vanlig mi\u00f0alklassafamiljur, b\u00f8rn og ofta rith\u00f8vundar, i\u00f0 koma \u00fat fyri r\u00e6\u00f0uligum hendingum. Hann hevur t\u00f3 eisini skriva\u00f0 s\u00f8gur i\u00f0 ikki sn\u00fagva seg um yvirn\u00e1tt\u00farlig evni. Fyrsta skalds\u00f8ga hansara, Carrie, kom \u00fat \u00ed 1974.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \nStephen KIng er sonur Donald og Nellie Ruth Pillsbury King. T\u00e1 hann var tvey \u00e1ra gamal, flutti p\u00e1pi hansara fr\u00e1 teimum, og mamman var einsam\u00f8ll um at uppala Stephen og tvey \u00e1r eldri adoptivbeiggja hansara, David. Stephen byrja\u00f0i at skriva longu me\u00f0an hann var sm\u00e1drongur. T\u00e1 i\u00f0 hann var 13-\u00e1ra gamal fann hann ein kassa vi\u00f0 b\u00f3kum, i\u00f0 p\u00e1pi hansara hev\u00f0i \u00e1tt, og har v\u00f3ru fleiri r\u00e6\u00f0uskalds\u00f8gur og framt\u00ed\u00f0ars\u00f8gur, sum honum d\u00e1mdi v\u00e6l at lesa.\n\nFr\u00e1 1966 til 1970 las hann enskt \u00e1 University of Maine \u00ed Orono. Tey s\u00ed\u00f0stu \u00e1rini, me\u00f0an hann las, skriva\u00f0i hann eina klummu, \"King's Garbage Truck\" (skrellubilurin hj\u00e1 King), \u00ed univeristetsbla\u00f0num \"THE MAINE CAMPUS\u201d. Hann var eisini aktivur limur \u00ed n\u00e6mingar\u00e1\u00f0num. Hann m\u00f8tti Tabitha Spruce \u00e1 b\u00f3kasavninum \u00e1 univeristetinum, har i\u00f0 tey b\u00e6\u00f0i starva\u00f0ust, me\u00f0an tey v\u00f3ru lesandi. Tey giftust \u00ed januar 1971. Hann skriva\u00f0i um s\u00edna lestrart\u00ed\u00f0 \u00ed seinna parti av Hearts in Atlantis. Eftir at hann var li\u00f0ugur sum bachelor \u00ed enskum, f\u00f3r hann til sessi\u00f3n hj\u00e1 militerinum, men tey mettu hann ikki vera egna\u00f0an til hert\u00e6nastu orsaka\u00f0 av ov h\u00f8gum bl\u00f3\u00f0tr\u00fdsti, brostnari trummuhindu, a\u00f0rar ors\u00f8kir v\u00f3ru ni\u00f0ursett sj\u00f3n og plattf\u00f8tur.\n\nEftir at hann var li\u00f0ugur vi\u00f0 \u00fatb\u00fagvingina, fekk hann ikki naka\u00f0 arbei\u00f0i innan fyri ta\u00f0 i\u00f0 hann hev\u00f0i lisi\u00f0, hann kundi eitt n\u00fa undirv\u00edsa \u00e1 studentask\u00falum, so \u00ed sta\u00f0in f\u00f3r hann at arbei\u00f0a \u00eddna\u00f0arvaskar\u00ed, hagani hann fekk \u00edbl\u00e1stur til stutts\u00f8guna The Mangler. Hann og familjan b\u00fa\u00f0u t\u00e1 \u00ed einum kampingvogni og livdu av hansara l\u00f8n og hennara lestrarl\u00e1ni og uppsparing, og harafturat vann hann s\u00e6r naka\u00f0 av peningi vi\u00f0 at skriva s\u00f8gur fyri mannf\u00f3lkat\u00ed\u00f0arrit. Fyrstu professionellu s\u00f8gu s\u00edna, The Glass Floor, seldi hann til \"Startling Mystery Stories \" \u00ed 1967.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947"}
{"id": "29422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/444%20f.Kr.", "title": "444 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 449 f.Kr. 448 f.Kr. 447 f.Kr. 446 f.Kr. 445 f.Kr. - 444 f.Kr. - 443 f.Kr. 442 f.Kr. 441 f.Kr. 440 f.Kr. 439 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/445%20f.Kr.", "title": "445 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 450 f.Kr.  449 f.Kr. 448 f.Kr. 447 f.Kr. 446 f.Kr. - 445 f.Kr. - 444 f.Kr. 443 f.Kr. 442 f.Kr. 441 f.Kr. 440 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/446%20f.Kr.", "title": "446 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 451 f.Kr. 450 f.Kr.  449 f.Kr. 448 f.Kr. 447 f.Kr. - 446 f.Kr. - 445 f.Kr. 444 f.Kr. 443 f.Kr. 442 f.Kr. 441 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/447%20f.Kr.", "title": "447 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 452 f.Kr. 451 f.Kr. 450 f.Kr.  449 f.Kr. 448 f.Kr. - 447 f.Kr. - 446 f.Kr. 445 f.Kr. 444 f.Kr. 443 f.Kr. 442 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/448%20f.Kr.", "title": "448 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 453 f.Kr. 452 f.Kr. 451 f.Kr. 450 f.Kr.  449 f.Kr. - 448 f.Kr. - 447 f.Kr. 446 f.Kr. 445 f.Kr. 444 f.Kr. 443 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/449%20f.Kr.", "title": "449 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. - 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr. 390-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 454 f.Kr. 453 f.Kr. 452 f.Kr. 451 f.Kr. 450 f.Kr.  - 449 f.Kr. - 448 f.Kr. 447 f.Kr. 446 f.Kr. 445 f.Kr. 444 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/450%20f.Kr.", "title": "450 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 455 f.Kr. 454 f.Kr. 453 f.Kr. 452 f.Kr. 451 f.Kr. - 450 f.Kr.  - 449 f.Kr. 448 f.Kr. 447 f.Kr. 446 f.Kr. 445 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Piacenza", "title": "Piacenza", "text": "Piacenza (emilianeisiskt m\u00e1l: Pias\u00ebinsa) er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed regi\u00f3nini Emilia-Romagna \u00ed Nor\u00f0uritaliu, og er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Piacenza. B\u00fdurin liggur 80 kilometrar \u00ed ein landsynning av Milano. Tann 30. april 2014 b\u00fa\u00f0u 102 385 f\u00f3lk har.\n\nPiacenza liggur \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttanum vi\u00f0 \u00e1nna Po \u00e1nna hevur mark til kommunurnar Calendasco, Caorso, Caselle Landi, Corno Giovine, Gossolengo, Gragnano Trebbiense, Podenzano, Pontenure, Rottofreno, San Rocco al Porto og Santo Stefano Lodigiano.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin Piacenza var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 218 f.Kr. sum eitt r\u00f3mverskt hj\u00e1land, Colonia Placentia, og gj\u00f8rdist eitt t\u00fd\u00f0andi kn\u00fatapunkt \u00ed t\u00ed r\u00f3mversku vegaskipanini \u00e1 Posl\u00e6ttuni. B\u00fdurin gj\u00f8rdist partur av r\u00edkinum hj\u00e1 langobarnenum og frankunum og bleiv st\u00fdrdur av biskupum fr\u00e1 997. \u00cd 1100-talinum gj\u00f8rdist Piacenza sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0 og bl\u00f3ma\u00f0i \u00ed 1200-talinum orsaka\u00f0 av einum r\u00edkum handilsl\u00edvi. Piacenza hoyrdi til lombardiska statsforbundi\u00f0 og kom \u00ed 1512 undir h\u00fasi\u00f0 Visconti, sama \u00e1r vann p\u00e1vin Julius II valdi\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum, sum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini 1545-1808 og 1814-1860 var partur av hertugad\u00f8minum Parma og Piacenza.\n\nVinarb\u00fdir \n\n  Erfurt (T\u00fdskland).\n  Plasencia (Spania).\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "29436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lombardia", "title": "Lombardia", "text": "Lombardia er ein av teimum 20 regi\u00f3nunum \u00ed Italia og liggur \u00ed nor\u00f0ara partinum av landinum. Lombardia liggur \u00edmillum Alpurnar og Po-dalin. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Lombardia er Milano. Regi\u00f3nin er b\u00fdtt upp \u00ed 12 landslutir, i\u00f0 aftur at uppb\u00fdttir \u00ed 1.562 kommunur (comuni) vi\u00f0 Milano sum st\u00f8rstu kommunu vi\u00f0 1,3 milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum. \n\nLombardia fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 24.000 km\u00b2 og hevur n\u00e6rum 10 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar. Regi\u00f3nin er tann n\u00e6stf\u00f3lkar\u00edkasta \u00ed Italia, ein s\u00e6ttapartur av \u00edb\u00fagvunum \u00ed Italia b\u00fagva \u00ed regi\u00f3nini. Umlei\u00f0 ein fimtapartur av BT\u00da hj\u00e1 Italia ver\u00f0ur framleitt \u00ed Lombardia, ta\u00f0 ger regi\u00f3nina til ta r\u00edkastu \u00ed Italia.\n\nLandslutir \nLombardia er b\u00fdtt upp \u00ed t\u00f3lv landslutir: \nBergamo\nBrescia\nComo\nCremona\nLecco\nLodi\nMantova\nMilano\nMonza e Brianza\nPavia\nSondrio\nVarese\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3nir \u00ed Italia"}
{"id": "29437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Milano", "title": "Milano", "text": "Milano (\u00e1 lombardiskum: Milan) er n\u00e6stmest f\u00f3lka\u00f0i b\u00fdur \u00ed Italia, h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed landslutinum Milano og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed regi\u00f3nini Lombardia. Sj\u00e1lvur b\u00fdurin Milano hevur eitt f\u00f3lkatal \u00e1 umlei\u00f0 1,3 milli\u00f3nir, me\u00f0an alt st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki\u00f0 Milano er fimt st\u00f8rstur \u00ed ES vi\u00f0 einum f\u00f3lkatali \u00e1 umlei\u00f0 5.264.000. Sagt ver\u00f0ur eisini, at um allir forsta\u00f0ir vera taldir vi\u00f0, so er f\u00f3lkatali\u00f0 millum 7 og 10 milli\u00f3nir f\u00f3lk og strekkir seg yvir landlutirnir Milano, Bergamo, Como, Lecco, Lodi, Monza og Brianza, Pavia, Varese, Novara. Sagt ver\u00f0ur, at st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki\u00f0 Milano er partur av t\u00ed sonevndu Blue Banana, i\u00f0 er ta\u00f0 \u00f8ki av Evropa vi\u00f0 t\u00ed h\u00e6gsta f\u00f3lkatalinum og t\u00e6ttleika vi\u00f0v\u00edkjandi \u00eddna\u00f0i. B\u00fdurin Milano liggur vi\u00f0 \u00e1nna Olona. \u00cd b\u00fdnum er ein av kendastu operapallum \u00ed heiminum, Teatro alla Scala ella \"La Scala\".\n\nGrannakommunur \n Segrate\n Pioltello\n Cologno Monzese\n Brugherio\n Sesto San Giovanni\n Bresso\n Novate Milanese\n Pero\n Settimo Milanese\n Cesano Boscone\n Corsico\n San Donato Milanese\n Peschiera Borromeo\n\nB\u00faskapur \nMilano er mi\u00f0depil fyri n\u00f3gvar altj\u00f3\u00f0a fyrit\u00f8kur, og \u00ed b\u00fdnum er 45% av vinnul\u00edvinum \u00ed Lombardia regi\u00f3nini. Lokalar skrivstovur hj\u00e1 Italia vegna fyrit\u00f8kurnar Google och Yahoo! eru at finna \u00ed b\u00fdnum. Milano er eisini ein altj\u00f3\u00f0a mi\u00f0depil fyri m\u00f3ta\u00eddna\u00f0in vi\u00f0 meira enn 12.000 fyrit\u00f8kum vi\u00f0 st\u00f3rum m\u00f3tah\u00fasum sum Giorgio Armani, Dolce & Gabbana, Prada, Gianni Versace og Valentino. \u00cd Milano er eisini meira si\u00f0bundin verksta\u00f0ar\u00eddna\u00f0ur sum Alfa Romeo og Pirelli.\n\nKendar fyrit\u00f8kur \u00far Milano \n Giulio Cappellini\n Cassina S.p.A.\n Fiera Milano\n Alemagna\n Motta\n Bugatti\n Corriere della Sera/RCS\n Giangiacomo Feltrinelli Editore\n Arnoldo Mondadori Editore\n Eni\n AC Milan\n FC Internazionale\n Gaggia\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nLombardia"}
{"id": "29438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AC%20Milan", "title": "AC Milan", "text": "Associazione Calcio Milan, betri kent sum AC Milan, er eitt italskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Milano \u00ed Nor\u00f0uritalia. Felagi\u00f0 er eitt fel\u00f8gunum \u00ed Seriu A i\u00f0 hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg best, vi\u00f0 18 meistaraheitum, 16 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssum og 13 tri\u00f0japl\u00e1ssum. Burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 tveimum sesongum \u00ed Seriu B fyrst \u00ed 1980-\u00e1runum hevur li\u00f0i\u00f0 alla t\u00ed\u00f0ina hildi\u00f0 seg \u00ed bestu deildini. Bara Juventus vi\u00f0 29 meistaraheitum hevur betri \u00farslit enn AC Milan \u00ed Serie A.\n\nLeikarar\n\nLeikarah\u00f3purin 2014/2015\n\nDagf\u00f8rt 1. september 2014\n\nKendir leikarar \nClarence Seedorf\nGunnar Nordahl\n Alessandro Costacurta\n Carlo Ancelotti\n Cesare Maldini\n Demetrio Albertini\n Franco Baresi\n Frank Rijkaard\n Gianni Rivera\n Jean-Pierre Papin\n Marco van Basten\n Paolo Maldini\n Ruud Gullit\n Roberto Baggio\n Roberto Donadoni\n Mauro Tassotti\n Andrey Shevchenko\n Ronaldinho\n Ronaldo\n Kak\u00e1\n George Weah\n Brian Laudrup\n Alessandro Nesta\n Alexandre Pato\n Zlatan Ibrahimovic\n Robinho\n Thiago Silva\nStephan El Shaarawy\n Marcel Desailly\n Cafu\n\nDanskir leikarar \n J\u00f8rgen Leschly S\u00f8rensen (1953-1955)\n Brian Laudrup (1993-1994)\n Thomas Helveg (1998-2003)\n Martin Laursen (2001-2004)\n Jon Dahl Tomasson (2002-2005)\n\nKeldur \n\nItalsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "29492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/451%20f.Kr.", "title": "451 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 456 f.Kr. 455 f.Kr. 454 f.Kr. 453 f.Kr. 452 f.Kr. - 451 f.Kr. - 450 f.Kr. 449 f.Kr. 448 f.Kr. 447 f.Kr. 446 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/452%20f.Kr.", "title": "452 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 457 f.Kr. 456 f.Kr. 455 f.Kr. 454 f.Kr. 453 f.Kr. - 452 f.Kr. - 451 f.Kr. 450 f.Kr. 449 f.Kr. 448 f.Kr. 447 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/453%20f.Kr.", "title": "453 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 458 f.Kr. 457 f.Kr. 456 f.Kr. 455 f.Kr. 454 f.Kr. - 453 f.Kr. - 452 f.Kr. 451 f.Kr. 450 f.Kr. 449 f.Kr. 448 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/454%20f.Kr.", "title": "454 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 459 f.Kr. 458 f.Kr. 457 f.Kr. 456 f.Kr. 455 f.Kr. - 454 f.Kr. - 453 f.Kr. 452 f.Kr. 451 f.Kr. 450 f.Kr. 449 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/455%20f.Kr.", "title": "455 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 460 f.Kr. 459 f.Kr. 458 f.Kr. 457 f.Kr. 456 f.Kr. - 455 f.Kr. - 454 f.Kr. 453 f.Kr. 452 f.Kr. 451 f.Kr. 450 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/456%20f.Kr.", "title": "456 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal: 461 f.Kr. 460 f.Kr. 459 f.Kr. 458 f.Kr. 457 f.Kr. - 456 f.Kr. - 455 f.Kr. 454 f.Kr. 453 f.Kr. 452 f.Kr. 451 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Schwesta%20Ewa", "title": "Schwesta Ewa", "text": "Ewa Malanda (f\u00f8\u00f0inavn: Ewa M\u00fcller), betri kend sum Schwesta Ewa (f\u00f8dd 16. juli 1984 \u00ed Koszalin) er ein p\u00f3lsk hip-hopsongkvinna og rappari. Hon er f\u00f8dd \u00ed P\u00f3llandi, og er elst av trimum systkjum. Sum barn flutti hon til T\u00fdsklands, meiningin var, at familjan skuldi flyta til USA, men ta\u00f0 bleiv av ongum. Eftir at hon var li\u00f0ug vi\u00f0 student, flutti hon til Frankfurt am Main, har hon gj\u00f8rdist prostituera\u00f0 og gj\u00f8rdist misn\u00fdtari av crack. Hon kl\u00e1ra\u00f0i sj\u00e1lv at koma burtur\u00far misbr\u00fakinum. Hon gj\u00f8rdist rappari og hevur \u00fatgivi\u00f0 eitt mixband og \u00ed 2015 \u00fatgav hon s\u00edtt fyrsta album, sum gj\u00f8rdist nummar 11 \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2015 - Kurwa\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nlaut.de\n\nP\u00f3lskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "29504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/457%20f.Kr.", "title": "457 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal:  462 f.Kr. 461 f.Kr. 460 f.Kr. 459 f.Kr. 458 f.Kr. - 457 f.Kr. - 456 f.Kr. 455 f.Kr. 454 f.Kr. 453 f.Kr. 452 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/458%20f.Kr.", "title": "458 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal:  463 f.Kr.  462 f.Kr. 461 f.Kr. 460 f.Kr. 459 f.Kr. - 458 f.Kr. - 457 f.Kr. 456 f.Kr. 455 f.Kr. 454 f.Kr. 453 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/459%20f.Kr.", "title": "459 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 500-\u00e1rini f.Kr.  490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. - 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr. 400-\u00e1rini f.Kr.  \n\n\u00c1rstal:  464 f.Kr. 463 f.Kr. 462 f.Kr. 461 f.Kr. 460 f.Kr. - 459 f.Kr. - 458 f.Kr. 457 f.Kr. 456 f.Kr. 455 f.Kr. 454 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunoyarnakkur", "title": "Kunoyarnakkur", "text": "Kunoyarnakkur (819 metrar yvir havi\u00f0) er eitt fjall, i\u00f0 liggur nor\u00f0ast \u00e1 Kunoynni \u00ed F\u00f8royum.\n\nFjalli\u00f0 er ta\u00f0 tri\u00f0h\u00e6gsta \u00e1 Kunoy \u00ed s\u00e6tth\u00e6gsta \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum\nNor\u00f0oyar"}
{"id": "29519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Mikkjalsd%C3%B3ttir", "title": "Anna Mikkjalsd\u00f3ttir", "text": "Anna Mikkjalsd\u00f3ttir (f\u00f8dd 1997) \u00far Trongisv\u00e1gi er ein f\u00f8royskur bor\u00f0tennisleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri TBF og f\u00f8royska bor\u00f0tennislandsli\u00f0i\u00f0.\nHon hevur vunni\u00f0 f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 fleiri fer\u00f0ir, b\u00e6\u00f0i \u00ed sm\u00e1gentudeildini unglinga- og vaksnamannadeildini.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan bor\u00f0tennis\n\nFM \u00ed bor\u00f0tennis \nAnna vann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 2011 \u00ed sm\u00e1gentudeildini og \u00ed 2012 vann hon FM fyri kvinnur, og 2016  2016 og silvur \u00ed somu kapping \u00ed 2014 og 2015.\n\nHM 2014 \u00ed Tokyo \n\u00cd mai 2014 lutt\u00f3ku Anna Mikkjalsd\u00f3ttir, Henrietta Nielsen og Durita F. Jensen \u00ed HM \u00ed Tokyo fyri li\u00f0 \u00ed bor\u00f0tennis. T\u00e6r megna\u00f0u at sp\u00e6la seg v\u00ed\u00f0ari \u00ed fyrsta umfari og enda\u00f0u sum nummar 77 av 96 luttandi londum, og ta\u00f0 v\u00f3ru t\u00e6r n\u00f8gdar vi\u00f0.\n\nArctic Open 2014 \nFr\u00e1 16. til 18. mai 2014 var bor\u00f0tenniskapping hildin \u00ed F\u00f8royum, kappingin nevnist Arctic Open og er fyri F\u00f8royar, \u00cdsland og Gr\u00f8nland. F\u00f8royar vann li\u00f0kappingina hj\u00e1 kvinnum \u00ed 2014. \u00c1ri\u00f0 fyri gj\u00f8rdust t\u00e6r nummar f\u00fdra, t\u00e1 lutt\u00f3k \u00farvalsli\u00f0 \u00far Jyllandi eisini.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir bor\u00f0tennisleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997"}
{"id": "29522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/460%20f.Kr.", "title": "460 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal:  465 f.Kr. 464 f.Kr. 463 f.Kr. 462 f.Kr. 461 f.Kr. - 460 f.Kr. - 459 f.Kr. 458 f.Kr. 457 f.Kr. 456 f.Kr. 455 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/461%20f.Kr.", "title": "461 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 466 f.Kr. 465 f.Kr. 464 f.Kr. 463 f.Kr. 462 f.Kr. - 461 f.Kr. - 460 f.Kr. 459 f.Kr. 458 f.Kr. 457 f.Kr. 456 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/462%20f.Kr.", "title": "462 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 467 f.Kr. 466 f.Kr. 465 f.Kr. 464 f.Kr. 463 f.Kr. - 462 f.Kr. - 461 f.Kr. 460 f.Kr. 459 f.Kr. 458 f.Kr. 457 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/463%20f.Kr.", "title": "463 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 468 f.Kr. 467 f.Kr. 466 f.Kr. 465 f.Kr. 464 f.Kr. - 463 f.Kr. - 462 f.Kr. 461 f.Kr. 460 f.Kr. 459 f.Kr. 458 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/464%20f.Kr.", "title": "464 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 469 f.Kr. 468 f.Kr. 467 f.Kr. 466 f.Kr. 465 f.Kr. - 464 f.Kr. - 463 f.Kr. 462 f.Kr. 461 f.Kr. 460 f.Kr. 459 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "29528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Pebble%20and%20the%20Penguin", "title": "The Pebble and the Penguin", "text": "The Pebble and the Penguin er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1995.\n\nTey leikandi og f\u200eigurar \n Martin Short sum Hubie\n Jim Belushi sum Rocko\n Tim Curry sum Drake\n Annie Golden sum Marina\n Shani Wallis sum Fort\u00e6ller\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "29534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202015", "title": "Oyggjaleikir 2015", "text": "XVI (16.) Oyggjaleikir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00e1 Jersey \u00ed d\u00f8gunum 27. juni til 3. juli 2015. Leikirnir ver\u00f0a eisini nevndir Natwest Oyggjaleikir (2015 Natwest Island Games) av sponsor \u00e1vum. 24 oyggjasamfel\u00f8g v\u00f3ru vi\u00f0 \u00ed oyggjaleikunum, og kappast var\u00f0 \u00ed 16 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 leikunum \u00e1 Jersey. F\u00f8royar plaga at kl\u00e1ra seg v\u00e6l innan innan fimleik og judo, men hesar \u00edtr\u00f3ttagreinar v\u00f3r\u00f0u ikki umbo\u00f0a\u00f0ar \u00e1 Oyggjaleikunum 2015. F\u00f8royar enda\u00f0u \u00e1 fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ssi\u00f0 vi\u00f0 18 gull, 18 silvur og 24 bronsuhei\u00f0ursmerkjum. Av teimum 60 hei\u00f0urmerkjunum hj\u00e1 F\u00f8royum komu meira enn helmingurin, 36 hei\u00f0ursmerki, fr\u00e1 svimjingini: 10 gull, 10 silvur og 16 bronsuhei\u00f0ursmerki. Vertsoyggin Jersey vann kappingina vi\u00f0 50 gull, 54 silvur og 29 bronsuhei\u00f0ursmerkjum. Isle of Man gj\u00f8rdist nummar tvey og Guernsey nummar tr\u00fd.\n\nLuttakandi oyggjar\n24 oyggjar/oyggjalond luttaka \u00e1 Oyggjaleikum 2015, oyggjarnar eru \u00far Evropa, Su\u00f0uratlantarhavinum og \u00far Karibiska havinum.\n\n\u00cdtr\u00f3ttagreinir \n\nF\u00f8roysku \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lkini kappa\u00f0ust \u00ed bogaskj\u00f3ting, fr\u00e6lsari \u00edtr\u00f3tt, badminton, kurvab\u00f3lti, s\u00fakkling, fjallas\u00fakkling, skj\u00f3ting, bor\u00f0tennis, tennis, golf, flogb\u00f3lti, strandarflogb\u00f3lti, triathlon og svimjing.\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an:\n\nKeldur \n\n2015\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "29538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Gustaf%20Armfeldt", "title": "Carl Gustaf Armfeldt", "text": "Carl Gustaf Armfeldt (f\u00f8ddur 9. november 1666 \u00ed Ingermanland, \u00ed n\u00faverandi Russlandi, men sum t\u00e1 var \u00ed svenska Ingermanland, dey\u00f0ur 24. oktober 1736 \u00ed Nyland, \u00ed n\u00faverandi Finnlandi) var ein svenskur bar\u00f3nur og herovasti. Armfeldt lutt\u00f3k \u00ed st\u00f3ra Nor\u00f0urlendska kr\u00edgnum.\n\nArmfeldt var\u00f0 \u00fatnevndur til generalloytnant \u00ed 1717 og fekk \u00e1byrgdina fyri herinum, i\u00f0 skuldi br\u00f3ta inn \u00ed mi\u00f0 Noreg og taka r\u00e6\u00f0i \u00e1 Trondheim. Armfeldt fekk ordrar um at venda vi\u00f0 aftur, eftir at kongurin var\u00f0 skotin vi\u00f0 Fredrikshald, og so byrja\u00f0i hann tann sonevnda dey\u00f0sgondina hj\u00e1 Karolinarunum yvir fjalli\u00f0 i\u00f0 var mark millum b\u00e6\u00f0i londini. \u00c1 vegnum doy\u00f0u 4.273 hermenn (karolinar) \u00ed kuldanum, og ta\u00f0 er ta\u00f0 st\u00f8rsta tali\u00f0 \u00ed s\u00f8guni av svium, i\u00f0 eru dey\u00f0ir \u00ed Noregi. Seinni hevur mann funni\u00f0 600 av hesum hermonnunum \u00ed einari gr\u00f8v \u00ed Hand\u00f6l. Armfeldt kom fram til skansan \u00ed Duved. \n\nArmfeldt anda\u00f0ist \u00ed 1736 \u00ed Liljendal g\u00e5rd i Pern\u00e5. Hann liggur grivin \u00ed Pern\u00e5 kirkju \u00ed Finlandi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1666\nAndl\u00e1t \u00ed 1736\nHermenn\nSviar"}
{"id": "29543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forn%C3%B8vn%20%C3%AD%20Gr%C3%B8nlandi", "title": "Forn\u00f8vn \u00ed Gr\u00f8nlandi", "text": "Ni\u00f0anfyri s\u00e6st eitt yvirlit yvir 10 av teimum vanligastu forn\u00f8vnunum hj\u00e1 konuf\u00f3lki og mannf\u00f3lki \u00ed Gr\u00f8nlandi \u00e1ri\u00f0 2011.\n\nKeldur \n\nForn\u00f8vn\nGr\u00f8nlendingar"}
{"id": "29544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hakaona%20m%C3%A1l", "title": "Hakaona m\u00e1l", "text": "Hakaona (ella Havakona) er eitt av bantum\u00e1lunum. Hakaona ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Namibia og Angola. Fyrr var m\u00e1li\u00f0 mett at vera eitt m\u00e1lf\u00f8ri av Hererom\u00e1linum.\n\nM\u00e1l \u00ed Namibia\nM\u00e1l \u00ed Angola"}
{"id": "29545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fwe%20m%C3%A1l", "title": "Fwe m\u00e1l", "text": "Fwe (ella Chifwe) er eitt av bantum\u00e1lunum i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 10.000 f\u00f3lkum, i\u00f0 b\u00fagva framvi\u00f0 Okavango \u00e1nni \u00ed Namibia og \u00ed Vestara landsluti \u00ed Sambia.  M\u00e1li\u00f0 er n\u00e6r skilt vi\u00f0 Kuhane, og er eitt av fleiri Bantum\u00e1lum n\u00e6rindis Okavango, i\u00f0 hava klikk hj\u00e1lj\u00f3\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Namibia"}
{"id": "29546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gciriku%20m%C3%A1l", "title": "Gciriku m\u00e1l", "text": "Gciriku (ella Dciriku) er eitt av bantum\u00e1lunum. Gciriku ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Namibia, Botsvana og Angola.\n\nM\u00e1l \u00ed Namibia\nM\u00e1l \u00ed Botsvana\nM\u00e1l \u00ed Angola"}
{"id": "29547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Focus", "title": "Focus", "text": "Focus er eitt ni\u00f0urlendskt progrest rokkorkestur, stovna\u00f0 av t\u00ed klassiskt \u00fatb\u00fana organistinum og fjoytuleikaranum Thijs van Leer \u00ed 1969. Orkestri\u00f0 er kendast fyri intrumentallagi\u00f0 \"Hocus Pocus\". Orkestri\u00f0 gavst at sp\u00e6la \u00ed 1978, men var\u00f0 endurstovna\u00f0 \u00ed 2002 og hevur givi\u00f0 t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00fat og hildi\u00f0 konsertir kring heimin s\u00ed\u00f0an. Hin 31. januar 2014 sp\u00e6ldur teir til konsert \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum \u00ed T\u00f3rshavn. Teir gj\u00f8rdust kendir enn einafer\u00f0 \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 \"Hocus Pocus\" var\u00f0 n\u00fdtt sum temalag fyri Nike 2010 World Cup l\u00fdsingina, Write The Future, i\u00f0 var leikstj\u00f3rna\u00f0 av meksikanska filmskaparanum Alejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu. Sangurin var eisini vi\u00f0 \u00ed filminum RoboCop fr\u00e1 2014.\n\nLimir\n\nN\u00faverandi limir\nThijs van Leer \u2013 keyboards, floyta, sangur (1969\u20131978, 1985, 1990, 1999, 2002\u2013n\u00fa)\nPierre van der Linden \u2013 drums (1970\u20131974, 1975, 1990, 2004\u2013present)\nMenno Gootjes \u2013 guitar (1999, 2011\u2013n\u00fa)\nBobby Jacobs \u2013 bass (2002\u2013n\u00fa)\n\nFyrrverandi limir\nJan Akkerman \u2013 guitar (1969\u20131976, 1985, 1990)\nHans Cleuver \u2013 trummur (1969\u20131970, 1999)\nMartin Dresden \u2013 bass (1969\u20131970)\nCyril Havermans \u2013 bass (1970\u20131971)\nBert Ruiter \u2013 bass (1971\u20131978, 1990, 1999)\nColin Allen \u2013 trummur (1974\u20131975)\nDavid Kemper \u2013 trummur (1975\u20131977)\nPhilip Catherine \u2013 guitar (1976\u20131978)\nEef Albers \u2013 guitar (1977-1978)\nP.J. Proby \u2013 sangur (1977-1978)\nTato G\u00f3mez \u2013 bass (1985)\nMario Argando\u00f1a \u2013 trummur (1985)\n\nJan Dum\u00e9e \u2013 guitar (2002\u20132006)\nRuben van Roon \u2013 trummur (2002)\nBert Smaak \u2013 trummur (2002\u20132004)\nNiels van der Steenhoven \u2013 guitar, sangur (2006\u20132011)\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "29548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rumenskt%20m%C3%A1l", "title": "Rumenskt m\u00e1l", "text": "Rumenskt er eitt romanskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Rumenia, Moldova og spjatt \u00ed ymiskum londum \u00e1 Balkan.\nRumenskt er alment m\u00e1l \u00ed Rumenia.\n\nBendingarl\u00e6ra\n\nNavnor\u00f0 og l\u00fdsingaror\u00f0 \n\nRumenskt er \u00ed summum f\u00f8rum meira konservativt enn tey vestligu romansku m\u00e1lini. M\u00e1li\u00f0 hevur var\u00f0veitt eina skipan vi\u00f0 f\u00f8llum, solei\u00f0is at navnor\u00f0 og l\u00fdsingaror\u00f0 bendast \u00ed trisum f\u00f8llum:  hv\u00f8rfall/hv\u00f8nnfall (nominativ/akkusativ), hv\u00f8rjumfall/hv\u00f8rsfall (dativ/genitiv) og tiltalufall (vokativ):\n\nSum ta\u00f0 s\u00e6st, so hevur rumenskt eitt eftirhongt bundi\u00f0 kennior\u00f0, m\u00f3tsatt hinum rumensku m\u00e1lunum, men eins og \u00ed nor\u00f0urlendskum, (drongin, gentan). Ta\u00f0 bundna kennior\u00f0i\u00f0 kemur eins og \u00ed hinum romansku m\u00e1lunum av t\u00ed lat\u00ednska \u00e1v\u00edsingarfornavninum (demonstrative pronomen) ille \"hasin har\", t.d. homo ille > rumenskt omul / ille homo > franskt l\u2019homme \"ma\u00f0urin\".\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "29549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estiskt%20m%C3%A1l", "title": "Estiskt m\u00e1l", "text": "Estiskt er eitt finskt-ugriskt m\u00e1l, sum umlei\u00f0 1,1 milli\u00f3n f\u00f3lk tosa, serliga \u00ed Estlandi. Eins og finskt hoyrir estiskt til tann eystrasaltfinska undirb\u00f3lkin. Ta\u00f0 estiska m\u00e1lf\u00f8ri, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Su\u00f0urestlandi, er r\u00e6ttiliga ymiskt fr\u00e1 t\u00ed standardisera\u00f0a estiska m\u00e1linum, og ver\u00f0ur til t\u00ed\u00f0ir rokna\u00f0 sum eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt m\u00e1l.\n\nEstiskt er almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Estlandi og m\u00f3\u00f0urm\u00e1l fyri umlei\u00f0 950 000 f\u00f3lk har, i\u00f0 er umlei\u00f0 tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av f\u00f3lkatalinum.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nM\u00e1l \u00ed Estlandi\nFinno-ugrisk m\u00e1l"}
{"id": "29550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maltiskt%20m%C3%A1l", "title": "Maltiskt m\u00e1l", "text": "Maltiskt er alment m\u00e1l \u00ed Malta.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSemitiskt m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Malta"}
{"id": "29551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Litaviskt%20m%C3%A1l", "title": "Litaviskt m\u00e1l", "text": "Litaviskt er alment m\u00e1l \u00ed Litava. Umlei\u00f0 4 milli\u00f3nir f\u00f3lk hava litaviskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, harav b\u00fagva 3,5 milli\u00f3nir \u00ed Litava, me\u00f0an ein h\u00e1lv milli\u00f3n b\u00fdr \u00ed \u00f8\u00f0rum londum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nM\u00e1l \u00ed Evropa\nBaltisk m\u00e1l"}
{"id": "29552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturslavisk%20m%C3%A1l", "title": "Eysturslavisk m\u00e1l", "text": "Eysturslavisku m\u00e1lini eru ein grein av slavisku m\u00e1lfamiljuni. St\u00f8rstu eysturslavisku m\u00e1lini eru russiskt, ukrainskt og hv\u00edtarussiskt.\n\nSlavisk m\u00e1l"}
{"id": "29553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sergio%20Mattarella", "title": "Sergio Mattarella", "text": "Sergio Mattarella (f\u00f8ddur 23. juli 1941 \u00ed Palermo \u00ed Sicilia, Italia) er ein italskur d\u00f3mari og politikari (Democratici di Sinistra). \n\nHin 31. januar, vi\u00f0 665 atkv\u00f8\u00f0um av 1009, var\u00f0 hann valdur til forseta Italiu, og var\u00f0 tikin \u00ed ei\u00f0 hin 3. februar 2015.\n\nHann hevur veri\u00f0 r\u00e1\u00f0harri fleiri fer\u00f0ir og fr\u00e1 2011 var hann d\u00f3mari \u00ed grundl\u00f3gard\u00f3mst\u00f3linum.\n\n\u00cd 1990 var\u00f0 fa\u00f0ir hansara, Piersanti, i\u00f0 eisini var politikari, myr\u00f0ur av mafiuni.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Sergio Mattarella in OpenPolis\n\nItalskir forsetar\nItalskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941"}
{"id": "29554", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnold%20Ludvig", "title": "Arnold Ludvig", "text": "Arnold Ludvig er ein f\u00f8royskur bassleikari. Hann er uppvaksin \u00ed Havn, hevur b\u00fa\u00f0 uttanlands og b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni (2015) \u00e1 Sandi, ha\u00f0ani m\u00f3\u00f0ur hansara er, saman vi\u00f0 kanadisku konu s\u00edni, Anna Iakino, i\u00f0 hann eisini sp\u00e6lir t\u00f3nleik saman vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum Monkey Rats. Arnold sp\u00e6lir jazzt\u00f3nleik, hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 fleiri b\u00f3lkum, eisini vi\u00f0 rockt\u00f3nleikab\u00f3lkum, sum t.d. Terji og f\u00f8stufressar og Pl\u00famm. \u00cd 2005 vann hann hei\u00f0urin sum F\u00f8roya besti bassleikari \u00e1 AME tiltakinum. \u00cd 2013 \u00fatgav hann t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vuna Arnold Ludvig Sextet - Voyages. Ta\u00f0 var TUTL, i\u00f0 gav fl\u00f8guna \u00fat. Tey i\u00f0 sp\u00e6la vi\u00f0 \u00ed sextettini eru: Arnold Ludvig - Fender Jazz fretless bass & acoustic guitar \u00e1 lagnum 'Port of Thor', Mariane Bitran sp\u00e6lir floytu, Simon Spang-Hanssen sp\u00e6lir alto & soprano saxofon, Alain Apaloo sp\u00e6lir Fender Stratocaster guitar, Marko Martinovic sp\u00e6lir piano & W\u00fcrlitzer og Niclas Campagnol sp\u00e6lir trummur. \u00cd 1992 fekk Arnold f\u00edggjarligan styrk (legat) fr\u00e1 FIH Reykjav\u00edk, \u00cdsland, har hann las jazz t\u00f3nleik fr\u00e1 1990 til 1993. Arnold las eisini jazz \u00e1 McGill University \u00ed Montreal, Quebec, Kanada fr\u00e1 1993 til 1995.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n2013 - Arnold Ludvig Sextet - Voyages, TUTL\n\nVi\u00f0 GoGo Blues \n2005 - GoGo Blues\n\nVi\u00f0 Kristleif Zachariassen \n2004 - Litleysir Blettir\n\nVi\u00f0 Pl\u00famm \n2003 - Allar \u00c6ttir. Arnold sp\u00e6ldi bass og gj\u00f8rdi l\u00f8g.\n\nVi\u00f0 Bet E & Stef\n2002 - Bet E & Stef - Day by Day\n\nVi\u00f0 Terji og F\u00f8stu Fressar \n2000 - Terji\n\nSaman vi\u00f0 Holger Laumann & Pl\u00famm \n 1991 - Holger Laumann & Pl\u00famm\n\nSaman vi\u00f0 Greengate \n1998 - \"Pastel Shades\" vi\u00f0 Greengate Tutl.\n\nVi\u00f0 Maxime de la Rochefoucauld \n1997 - Automates Ki\n\nHei\u00f0ur \n2005 - Vann hei\u00f0urin sum F\u00f8roya besti bassleikari \u00e1 Atlantic Music Event\n2005 - GoGo blues vann hei\u00f0urin sum \u00c1rsins t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00e1 AME.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Arnold Ludvig\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "29563", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Igbo%20m%C3%A1l", "title": "Igbo m\u00e1l", "text": "Igbo er niger-kongom\u00e1l. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed Nigeria. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 24 milli\u00f3num f\u00f3lkum, ta\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Igbo-f\u00f3lkunum, i\u00f0 serstakliga b\u00fagva \u00ed Nigeria. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0 vi\u00f0 lat\u00ednskum b\u00f3kstavum. Ta\u00f0 eru yvir 20 ymisk m\u00e1lf\u00f8ri av igbo-m\u00e1linum.\n\n\u00datvortis \u00e1visingar \n\nM\u00e1l \u00ed Nigeria"}
{"id": "29565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abuja", "title": "Abuja", "text": "Abuja er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Nigeria. Ta\u00f0 var\u00f0 avgj\u00f8rt \u00ed 1976, at h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin skuldi flytast \u00far havnab\u00fdnum Lagos til tann n\u00fdggja b\u00fdin Abuja, i\u00f0 liggur meira mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed landinum. Flytingin gj\u00f8rdist almenn 12. desember 1991. \u00cd 2012 b\u00fa\u00f0u 979.876 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum, i\u00f0 fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 713 km2, f\u00f3lkat\u00edttleikin var t\u00e1 1.400 \u00edbv./km2. \u00cd st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum b\u00fagva yvir 3 milli\u00f3nir f\u00f3lk.\n \nB\u00fdurin er planlagdur av t\u00ed japanska arkitektinum og b\u00fdarplanleggjaranum Kenzo Tange.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Nigeria"}
{"id": "29566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hausa%20m%C3%A1l", "title": "Hausa m\u00e1l", "text": "Hausa (Yaren Hausa ella Harshen Hausa) er eitt Kjad m\u00e1l (ein grein av Afro-Asiatiskum m\u00e1lum) vi\u00f0 t\u00ed st\u00f8rstu mongdini av f\u00f3lkum i\u00f0 tosa m\u00e1li\u00f0. Umlei\u00f0 34 milli\u00f3nir f\u00f3lk tosa hausa sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, me\u00f0an \u00ed minsta lagi 18 milli\u00f3nir f\u00f3lk tosa\u00f0 m\u00e1li\u00f0 sum anna\u00f0 m\u00e1l (fyrsta fremmandam\u00e1l), til samans tosa umlei\u00f0 52 milli\u00f3nir hausa-m\u00e1li\u00f0. Hausa m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Niger og Nigeria men ver\u00f0ur eisini br\u00fakt r\u00e6ttiliga n\u00f3gv \u00ed \u00f8\u00f0rum vestuafrikonskum londum. Hausa m\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum tosa\u00f0 av muslimum.\n\nSkrivtm\u00e1li\u00f0\n\nBoko (Lat\u00edn)\nN\u00fdt\u00ed\u00f0ar almenna hausa ver\u00f0ur skriva\u00f0 vi\u00f0 lat\u00ednskum b\u00f3kstavara\u00f0i, i\u00f0 ver\u00f0ur nevnt Boko, ta\u00f0 var\u00f0 innf\u00f8rt \u00ed 1930 av bretsku hj\u00e1landa fyrisitingini. \n\nB\u00f3kstavurin  ver\u00f0ur bert n\u00fdttur \u00ed Niger; \u00ed Nigeria ver\u00f0ur b\u00f3kstavurin skriva\u00f0ur .\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nM\u00e1l \u00ed Nigeria\nM\u00e1l \u00ed Niger"}
{"id": "29568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gabriel%20Garc%C3%ADa%20M%C3%A1rquez", "title": "Gabriel Garc\u00eda M\u00e1rquez", "text": "Gabriel Garc\u00eda M\u00e1rquez (f\u00f8ddur 6. mars 1927 \u00ed Aracataca \u00ed Kolumbia - 17. apr\u00edl 2014 \u00ed Mexico City) var ein kolumbianskur rith\u00f8vundur. Hann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1982.\n\nHann fekk s\u00edtt st\u00f3ra gj\u00f8gnumbrot vi\u00f0 skalds\u00f8guni Cien a\u00f1os de soledad (Hundra\u00f0 \u00e1ra einsemi, i\u00f0 av mongum ver\u00f0ur mett at vera ein av teimum bestu skalds\u00f8gunum fr\u00e1 20. \u00f8ld. Skalds\u00f8gan gongur fyri seg \u00ed b\u00fdnum Macondo. H\u00f8vundurin hevur fingi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur \u00far s\u00ednum f\u00f8\u00f0ib\u00fdi Aracataca \u00ed Nor\u00f0urkolumbia. Skalds\u00f8gan er eisini t\u00fdtt til f\u00f8royskt.\n\nKeldur \n\nRith\u00f8vundar \u00far Kolumbia\nNobelpr\u00edsvinnarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "29571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mattias%20Karlsson", "title": "Mattias Karlsson", "text": "Hans Kennert Mattias Hedarv Karlsson (f\u00f8ddur 17. august 1977 \u00ed Rottne) er ein svenskur politikari. Hann hevur veri\u00f0 r\u00edkisdagslimur s\u00ed\u00f0an 2010 fyri Sverigedemokraterna og floksins forma\u00f0ur \u00ed St\u00f3rtinginum (b\u00f3lkalei\u00f0ari) s\u00ed\u00f0an 2014. Hann er \u00ed l\u00f8tuni (s\u00ed\u00f0an 17. oktober 2014) virkandi forma\u00f0ur fyri Sv\u00f8r\u00edkisdemokratarnar, me\u00f0an Jimmie \u00c5kesson er sj\u00fakramelda\u00f0ur.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing\n\n Riksdagen.se - Mattias Karlsson\n\nSvenskir politikarar\nSverigedemokraterna\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "29575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sverigedemokraterna", "title": "Sverigedemokraterna", "text": "Sverigedemokraterna er ein politiskur tj\u00f3\u00f0skaparflokkur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur 6. februar 1988.\n\nS\u00ed\u00f0an 2005 hevur Jimmie \u00c5kesson veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri flokkin, \u00e1 heysti 2014 bleiv hann sj\u00fakramelda\u00f0ur, og s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur Mattias Karlsson veri\u00f0 virkandi forma\u00f0ur.\n\nSummi av teimum i\u00f0 stovna\u00f0u flokkin hava fyrr veri\u00f0 virkin \u00ed rasistiskum flokkum og felagsskapum sum Framstegspartiet, Sverigepartiet og Bevara Sverige Svenskt (BSS).\n\n\u00c1 valinum til Riksdagen \u00ed 2010 fekk flokkurin \u00e1 fyrsta sinni stu\u00f0ul fr\u00e1 meira enn 4% av veljarunum og fekk 20 limir valdar \u00ed Riksdagen vi\u00f0 5,7% av atkv\u00f8\u00f0unum.\n\n\u00c1 valinum til Riksdagen \u00ed 2014 fekk flokkurin 12,86% av akv\u00f8\u00f0unum og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 tri\u00f0st\u00f8rsti flokkur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\n\u00cd veljarakanning eftir yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Stokkh\u00f3lmi \u00ed 2017, v\u00edsur ein kanning hj\u00e1 Sentio, at Sv\u00f8r\u00edkidemokratarnir er n\u00f3gv tann st\u00f8rsti flokkurin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, vi\u00f0 s\u00ednum 27,2 prosentum, m\u00f3ti 23,3 til Sosialdemokratarnar sum er n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur.\n\nLei\u00f0sla\n\nFormenn \n Mikael Jansson, 1995-2005\n Jimmie \u00c5kesson, 2005\n Mattias Karlsson virkandi forma\u00f0ur fr\u00e1 oktober 2014, me\u00f0an Jimmie \u00c5kesson er sj\u00fakramelda\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nSverigedemokraterna"}
{"id": "29581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marine%20Harvest%20Faroes", "title": "Marine Harvest Faroes", "text": "Marine Harvest Faroes er ein alifyrit\u00f8ka \u00ed F\u00f8royum, og er d\u00f3tturfelag hj\u00e1 norsku alifyrit\u00f8kuni Marine Harvest, i\u00f0 hevur umlei\u00f0 10\u202f000 starvsf\u00f3lk. Hans J\u00e1kup Mikkelsen er stj\u00f3ri \u00e1 Marine Harvest Faroes.\n\nN\u00f8kur hagt\u00f8l \nMarine Harvest Group alir laks \u00ed seks ymiskum londum kring heimin. Fj\u00f3r\u00f0a \u00e1rsfj\u00f3r\u00f0ing \u00ed 2014 var alingin \u00ed F\u00f8royum tann, sum gav best \u00farslit, tvs. mest burtur\u00far hv\u00f8rjum framleiddum kg av laksi. Tali\u00f0 fyri 2013 stendur \u00ed klombrum:\n\nF\u00f8royar \t\t13,15 (14,48)\nNoreg\t\t 12,59 (12,04)\n\u00cdrland \t\t4,49 (-26,76)\nKanada \t\t3,69 (10,20)\nKili\t\t0,35 (2,48)\nSkotland \t3,42 (10,25)\n\nHei\u00f0ur \n\u00c1 \u00e1rligu Alir\u00e1\u00f0stevnuni \u00ed 2014 vann Marine Harvest Faroes b\u00e1\u00f0ar kappingarnar, i\u00f0 skipa\u00f0 var fyri. Smoltst\u00f8\u00f0in \u00e1 Hellunum og alibr\u00faki\u00f0 \u00e1 Funningsfj\u00f8r\u00f0i fingu hei\u00f0ursbr\u00e6v fyri \u00e1rsins bestu \u00farslit. Besta smoltst\u00f8\u00f0 ver\u00f0ur avgj\u00f8rd eftir l\u00e6gsta byrjunarfelli \u00e1 sj\u00f3num, og ta\u00f0 var smoltst\u00f8\u00f0in hj\u00e1 Marine Harvest Faroes \u00e1 Hellunum, i\u00f0 vann. Besta alist\u00f8\u00f0 \u00e1 sj\u00f3num gj\u00f8rdist alist\u00f8\u00f0in hj\u00e1 Marine Harvest \u00e1 Funningsfj\u00f8r\u00f0i, i\u00f0 hev\u00f0i besta effektivitetsindeks.\n\nKeldur \n \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFiskaaling\nAlivinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "29587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anti%20Social%20Media", "title": "Anti Social Media", "text": "Anti Social Media er ein danskur pop-rockt\u00f3nleikab\u00f3lkur, i\u00f0 vann Dansk Melodi Grand Prix 2015 vi\u00f0 sanginum \"The Way You Are\". B\u00f3lkurin umbo\u00f0a\u00f0i Danmark \u00e1 Eurovision Song Contest \u00ed mai 2015. Teir komu ikki v\u00ed\u00f0ari eftir fyrru h\u00e1lvfinalu.\n\nLimir\nPhilip Thornhill\nNikolaj T\u00f8th\nDavid Vang\nEmil Vissing\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nAnti Social Media - Facebook\n\nDanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix"}
{"id": "29588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wolof%20m%C3%A1l", "title": "Wolof m\u00e1l", "text": "Wolof er niger-kongom\u00e1l. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed Senegal, Gambia og M\u00f3ritania.\n\n\u00datvortis \u00e1visingar \n\nM\u00e1l \u00ed Senegal\nM\u00e1l \u00ed Gambia\nM\u00e1l \u00ed M\u00f3ritania"}
{"id": "29589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laalaa%20m%C3%A1l", "title": "Laalaa m\u00e1l", "text": "Laalaa (ella Lehar) er niger-kongom\u00e1l. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur fyrst og fremst tala\u00f0 \u00ed Senegal.\n\n\u00datvortis \u00e1visingar \n\nM\u00e1l \u00ed Senegal"}
{"id": "29592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fosfat", "title": "Fosfat", "text": "Fosfat er eitt evni sum er samansett av fosfor og s\u00farevni. Ta\u00f0 inngongur \u00ed n\u00f3gvum l\u00edvrunnum sambondum. Eitt d\u00f8mi\u00f0 er ATP har i\u00f0 Pi\u00f0 stendur fyri fosfat.\n\nEvnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "29593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neon", "title": "Neon", "text": "Neon er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 10 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini og hoyrir til b\u00f3lkin \u00f3virkin gass.\n\nFrumevni"}
{"id": "29594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Argon", "title": "Argon", "text": "Argon er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 18 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini og hoyrir til b\u00f3lkin \u00f3virkin gass.\n\n\u00cd reinari, turrari luft eru umlei\u00f0 0,93 r\u00famprosent av .\n\nFrumevni"}
{"id": "29595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Polonium", "title": "Polonium", "text": "Polonium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 84 og er merkt Po \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nPolonium var uppdaga \u00ed Juli 1898 av Mariu Sklodowska-Curie og Pierre Curie sum nevndu ta\u00f0 eftir P\u00f3lland sum var heimlandi hj\u00e1 Mariu.\n\nFrumevni"}
{"id": "29596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Radon", "title": "Radon", "text": "Radon er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 86 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini og hoyrir til b\u00f3lkin \u00f3virkin gass.\n\nFrumevni"}
{"id": "29598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sushi", "title": "Sushi", "text": "Sushi (japanskt: \u5bff\u53f8) er japanskur matur, i\u00f0 er gj\u00f8rt av fiski og r\u00edsi.\n\nMatur og drekka"}
{"id": "29599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosiolekt", "title": "Sosiolekt", "text": "Sosiolekt er m\u00e1lf\u00f8ri, sum er kn\u00fdtt at \u00e1v\u00edsum sosialum b\u00f3lki, til d\u00f8mis einum vinab\u00f3lki ella \u00e1v\u00edsum fr\u00edt\u00ed\u00f0arvirksemi.\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "29600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fosfor", "title": "Fosfor", "text": "Fosfor er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 15 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nS\u00ed eisini \n Fosfors\u00fdra\n\nFrumevni"}
{"id": "29601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fluor", "title": "Fluor", "text": "Fluor er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 9 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Astat", "title": "Astat", "text": "Astat er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 85 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tennessine", "title": "Tennessine", "text": "Tennessine () er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 117 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\nEftir nummarinum hev\u00f0i evni\u00f0 fyrr heiti\u00f0 ununseptium ().\n\nFrumevni"}
{"id": "29604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%BDggj", "title": "Bl\u00fdggj", "text": "Bl\u00fdggj er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 82 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klor", "title": "Klor", "text": "Klor er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 17 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nS\u00ed eisini \n Salts\u00fdra\n\nFrumevni"}
{"id": "29606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jod", "title": "Jod", "text": "Jod er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 53 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%A1vul", "title": "Sv\u00e1vul", "text": "Sv\u00e1vul er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 16 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nS\u00ed eisini \n Sv\u00e1vuls\u00fdra\n\nFrumevni"}
{"id": "29608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Natrium", "title": "Natrium", "text": "Natrium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 11 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Plutonium", "title": "Plutonium", "text": "Plutonium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 94 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brom", "title": "Brom", "text": "Brom er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 35 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arsen", "title": "Arsen", "text": "Arsen er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 33 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29612", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neptunium", "title": "Neptunium", "text": "Neptunium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 93 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nobelium", "title": "Nobelium", "text": "Nobelium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 102 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skandium", "title": "Skandium", "text": "Skandium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 21 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalium", "title": "Kalium", "text": "Kalium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 19 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fransium", "title": "Fransium", "text": "Fransium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 87 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Germanium", "title": "Germanium", "text": "Germanium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 32 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalsium", "title": "Kalsium", "text": "Kalsium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 20 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnesium", "title": "Magnesium", "text": "Magnesium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 12 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oxygen", "title": "Oxygen", "text": "Oxygen (lat\u00edn oxygenium, \u00far grikskum \u1f40\u03be\u03cd\u03c2-, oxys-, \"s\u00fdra\", upprunaliga \"hvast\", fr\u00e1 smakkinum \u00e1 s\u00fdru, og -\u03b3\u03b5\u03bd\u03ae\u03c2, -gen\u0113s, \"framlei\u00f0ari\", upprunaliga \"upphav\"; symbol O), er eitt frumevni, i\u00f0 hevur atomnummar 8 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0ur evni\u00f0 eisini nevnt s\u00farni og s\u00farevni av upprunaheitinum, sum meira neyvt kundi veri\u00f0 umsett s\u00fdruupphav. Lat\u00ednska heiti\u00f0 kemur av, at l\u00edvrunnin evni sum t.d. fiti ver\u00f0a s\u00far, tey tr\u00e1na, av oxygeni, og nanvgevarin, franski evnafr\u00f8\u00f0ingurin Antoine Lavoisier, helt oxygen vera \u00ed \u00f8llum s\u00fdrum. Almenna danska heiti\u00f0 er oxygen, men heiti\u00f0 ilt ver\u00f0ur eisini br\u00fakt. Hetta seinna navni\u00f0 kemur av, at oxygen n\u00f8rir um eld.\n\n\u00cd reinari, turrari luft eru umlei\u00f0 21 r\u00famprosent av .\n\nFrumevni"}
{"id": "29622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holmium", "title": "Holmium", "text": "Holmium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 67 \u00ed skei\u00f0bundnu skipanini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rubidium", "title": "Rubidium", "text": "Rubidium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 37 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Radium", "title": "Radium", "text": "Radium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 88 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kadmium", "title": "Kadmium", "text": "Kadmium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 48 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osmium", "title": "Osmium", "text": "Osmium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 76 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Europium", "title": "Europium", "text": "Europium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 63 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B8vievni", "title": "K\u00f8vievni", "text": "K\u00f8vievni ella nitrogen (lat\u00edn nitrogenium, \u00far fronskum nitre \"salpetur\", og grikskum -\u03b3\u03b5\u03bd\u03ae\u03c2, -gen\u0113s, \"framlei\u00f0ari\", upprunaliga \"upphav\"; symbol N) er eitt frumevni, i\u00f0 hevur atomnummar 7 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nLat\u00ednska heiti\u00f0 kemur av, at nitrogen er anna\u00f0 av teimum b\u00e1\u00f0um frumevnunum \u00ed nitrati, sum aftur er partur av salpeturi.\n\nNor\u00f0urlendska heiti\u00f0 (f\u00f8. k\u00f8vievni, da. kv\u00e6lstof, no. kvelstoff, sv. kv\u00e4ve) kemur av, at  k\u00f8vir eld.\n\n\u00cd reinari, turrari luft eru umlei\u00f0 78 r\u00famprosent av .\n\nS\u00ed eisini \n Salpeturs\u00fdra\n\nFrumevni"}
{"id": "29645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thorium", "title": "Thorium", "text": "Thorium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 90 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hassium", "title": "Hassium", "text": "Hassium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 108 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyksilvur", "title": "Kyksilvur", "text": "Kyksilvur er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 80 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini. Tekn Hg fr\u00e1 hydrargyrum.\n\nFrumevni"}
{"id": "29648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Curium", "title": "Curium", "text": "Curium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 96 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tellur", "title": "Tellur", "text": "Tellur er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 52 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mangan", "title": "Mangan", "text": "Mangan er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 25 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oganesson", "title": "Oganesson", "text": "Oganesson () er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 118 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\nEftir nummarinum hev\u00f0i ta\u00f0 fyrr heiti\u00f0 ununoctium ().\n\nFrumevni"}
{"id": "29652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ununpentium", "title": "Ununpentium", "text": "Ununpentium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 115 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krom", "title": "Krom", "text": "Krom er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 24 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uran", "title": "Uran", "text": "Uran er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 92 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palladium", "title": "Palladium", "text": "Palladium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 46 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fermium", "title": "Fermium", "text": "Fermium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 100 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krypton", "title": "Krypton", "text": "Krypton er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 36 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini og hoyrir til b\u00f3lkin \u00f3virkin gass.\n\nFrumevni"}
{"id": "29699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Berkelium", "title": "Berkelium", "text": "Berkelium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 97 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barium", "title": "Barium", "text": "Barium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 56 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "29708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81lopini%20%C3%AD%20Keypmannahavn%20%C3%AD%20februar%202015", "title": "\u00c1lopini \u00ed Keypmannahavn \u00ed februar 2015", "text": "Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed Keypmannahavn 2015 eisini kent sum \u00c1lopi\u00f0 m\u00f3ti Krudtt\u00f8nden og Eysturbr\u00fagv\u00e1lopi\u00f0 var ein r\u00f8\u00f0 av skot\u00e1lopum, i\u00f0 f\u00f3ru fram \u00ed Keypmannahavn: \u00e1 Eysturbr\u00fagv 14. februar 2015 og vi\u00f0 Synagoguna \u00ed Krystalgade hin 15. februar 2015.\n\n\u00c1lopi\u00f0 m\u00f3ti mentanarh\u00fasinum Krudtt\u00f8nden \nAlopi\u00f0 f\u00f3r fram, me\u00f0an ein kjakfundur vi\u00f0 yvirskriftini List, gudsspottan og talufr\u00e6lsi (\u00e1 donskum: Kunst, Blasfemi og Ytringsfrihed) var hildin \u00ed mentanarh\u00fasinum Krudtt\u00f8nden \u00ed Keypmannahavn. Fundurin var fyrireika\u00f0ur av Lars Vilks Nevndini, hv\u00f8rs endam\u00e1l er at fyriskipa fundir vi\u00f0 tann svenska keiputeknaran Lars Vilks, i\u00f0 m.a. hevur tekna\u00f0 Mohammed-tekningar. Knappliga kom ein ma\u00f0ur inn \u00ed h\u00f8li\u00f0 og byrja\u00f0i at skj\u00f3ta vi\u00f0 maskinbyrsu. \u00cdmillum luttakararnar \u00e1 fundinum var eisini Fraklands ambassad\u00f8rur Fran\u00e7ois Zimeray. Ein 55-\u00e1ra gamal danskur filmma\u00f0ur, Finn N\u00f8rgaard, var\u00f0 dripin undir skot\u00e1lopinum, harafturat v\u00f3ru tr\u00edggir l\u00f8greglumenn s\u00e6rdir. Hv\u00f8rki Lars Vilks ella tann franski ambassad\u00f8rurin v\u00f3ru raktir. Danska l\u00f8greglan seg\u00f0i \u00e1 middegi 15. februar 2015, at eftir teirra meting var talan um eitt yvirgangs\u00e1lop.\n\nSkot\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti synagoguni\n\nStutt fyri kl. 01:00 danska t\u00ed\u00f0 hin 15. februar 2015, umlei\u00f0 n\u00edggju t\u00edmar eftir ta\u00f0 fyrstu skothendingina \u00ed Krudtt\u00f8nden, f\u00f3r eitt n\u00fdtt skot\u00e1lop fram m\u00f3ti t\u00ed st\u00f3ru synagoguni \u00ed Krystalgade \u00ed Keypmannahavn. Ein Bat Mizvah (j\u00f8disk konfirmati\u00f3n), har i\u00f0 80 f\u00f3lk v\u00f3ru til sta\u00f0ar, var hildin har. Ein pers\u00f3nur, i\u00f0 seinni var ey\u00f0merktur sum Dan Uzan, ein 37-\u00e1ra-gamal limur \u00ed j\u00f8diska samfelagnum \u00ed Danmark, hev\u00f0i trygdarvakt, t\u00e1 i\u00f0 hendingin f\u00f3r fram, hann var\u00f0 skotin \u00ed h\u00f8vdi\u00f0 og doy\u00f0i seinni av l\u00f8stunum. Uzan var eisini kendur sum kurvab\u00f3ltsleikari.\n\nMistonkti brotsma\u00f0urin dripin \n\nT\u00ed\u00f0liga sunnumorgun hin 15. februar 2015, var\u00f0 tann mistonkti brotsma\u00f0urin dripin \u00e1 N\u00f8rrebr\u00fagv eftir skotveksling vi\u00f0 l\u00f8gregluna. L\u00f8greglan heldur, at ma\u00f0urin, i\u00f0 skeyt m\u00f3ti f\u00f3lkunum \u00ed Krudtt\u00f8nden, er tann sami sum ma\u00f0urin, i\u00f0 leyp \u00e1 synagoguna. Mistonkti brotsma\u00f0urin var tann 22-\u00e1ra gamli Omar Abdel Hamid El-Hussein, i\u00f0 er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Danmark. Ma\u00f0urin var\u00f0 fongsla\u00f0ur eftir kn\u00edvstungu og var\u00f0 \u00ed 2014 d\u00f8mdur 2 \u00e1ra fongsulsrevsing, men hann var longu leyslatin aftur \u00ed januar 2015.\n\nKeldur \n\nYvirgangsats\u00f3knir\nKeypmannahavn\nTalufr\u00e6lsi\n2015 \u00ed Danmark\nAntisemitisma"}
{"id": "29713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seinastu%20andl%C3%A1tini", "title": "Seinastu andl\u00e1tini", "text": "Yvirlit yvir seinastu andl\u00e1tini.\n\nDesember 2021 \n 31. desember - Betty White, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1922)\n 28. desember - Harry Reid, amerikanskur politikari (f. 1939)\n 27. desember - Keri Hulme, n\u00fds\u00e6lendskur rith\u00f8vundur (f. 1947)\n 26. desember - Desmond Tutu, su\u00f0urafrikanskur biskupur og aktivistur, sum fekk \u00ed 1984 fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nina (f. 1931)\n 26. desember - Karolos Papoulias, grikskur politikari og fyrrverandi forseti (f. 1929)\n 19. desember - Robert H. Grubbs, amerikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur. Hann fekk \u00ed 2005 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i. (f. 1942)\n 12. desember - Hans Jacob Joensen, fyrrverandi biskupur (f. 1938)\n 12. desember - Anne Rice, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1941)\n 10. desember - Michael Nesmith, amerikanskur t\u00f3nleikari (f. 1942)\n 8. desember - Lars H\u00f8gh, danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1959) \n 6. desember - K\u00e5re Willoch, fyrrverandi norskur politikari og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (f. 1928)\n 5. desember - Bob Dole, amerikanskur politikari og forsetavalevni (f. 1923)\n 4. desember - Stonewall Jackson, amerikanskur country-sangari (f. 1932)\n\nNovember 2021 \n 26. november - Stephen Sondheim, amerikanskt t\u00f3naskald (f. 1930)\n 22. november - Noah Gordon, amerikanskur rith\u00f8vundur (f. 1926)\n 19. november - Hans-Erik Dyvik Husby, norskur t\u00f3nleikari og sj\u00f3nleikari (f. 1972)\n 11. november - Frederik Willem de Klerk, su\u00f0urafrikanskur politikari og forseti (f. 1936)\n\nOktober 2021 \n 18. oktober - Colin Powell, amerikanskur generalur og politikari (f. 1937)\n 17. oktober - Anders Bodelsen, danskur rith\u00f8vundur (f. 1937)\n 12. oktober - Paddy Moloney, \u00edrskur t\u00f3nleikari (f. 1938)\n 3. oktober - Lars Vilks, svenskur listama\u00f0ur (f. 1946)\n 3. oktober - Tomas Norstr\u00f6m, svenskur sj\u00f3nleikari (f. 1956)\n\nSeptember 2021 \n 26. september - Alan Lancaster, bretskur t\u00f3nleikari (f. 1949)\n 26. september - Kjersti Holmen, norskur sj\u00f3nleikari (f. 1956)\n 23. september - Kjell Askildsen, norskur rith\u00f8vundur (f. 1929)\n 18. september - Chris Anker S\u00f8rensen, danskur s\u00fakklari (f. 1984)\n 6. september - Jean-Paul Belmondo, franskur sj\u00f3nleikari (f. 1933)\n 5. september - Sarah Harding, bretsk songkvinna (f. 1981)\n 2. september - Mikis Theodorakis, grikskt t\u00f3naskald (f. 1925)\n\nAugust 2021 \n\n 29. august - Jacques Rogge, belgiskur IOC-forseti (f. 1942)\n 29. august - Lee Perry, reggae-t\u00f3nleikari \u00far Jamaika (f. 1936)\n 27. august - Edmond H. Fischer, amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1920)\n 25. august - Gunilla Bergstr\u00f6m, svenskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur (f. 1942).\n 24. august - Charlie Watts enskur trummusp\u00e6lari (f. 1941)\n 23. august - Eric Wagner, amerikanskur heavy metal-sangari (f. 1959)\n 21. august - Don Everly, amerikanskur sangari (f. 1937)\n 20. august - Tom T. Hall, amerikanskur country-t\u00f3nleikari og sangskrivari (f. 1936)\n 15. august - Gerd M\u00fcller, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1945).\n 13. august - Nanci Griffith, amerikonsk sangarinna og sangskrivari (folk og country) (f. 1953)\n\nJuli 2021 \n\n 28. juli - Dusty Hill, amerikanskur t\u00f3nleikari (ZZ Top) (f. 1949)\n 14. juli - Kurt Westergaard (myndin), danskur keiputeknari (f. 1935)\n 7. juli - P\u00f3l \u00e1 Kletti, f\u00f8royskur bla\u00f0ma\u00f0ur, ritstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur (f. 1959).\n\nJuni 2021 \n 29. juni - Donald Rumsfeld, amerikanskur politikari (f. 1932)\n 24. juni - Benigno Aquino III, fyrrverandi forseti \u00ed Filipsoyggjum (f. 1960)\n 17. juni - Kenneth Kaunda, sambiskur politikari og forseti (f. 1924)\n\nMai 2021 \n 27. mai - Poul Schl\u00fcter, danskur politikari, fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 1982-93 (f. 1929).\n 23. mai - Eric Carle, amerikanskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur (f. 1929).\n\nApr\u00edl 2021 \n 28. apr\u00edl - Michael Collins, amerikanskur r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1930).\n 15. apr\u00edl - Gunnar Hoydal, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og arkitektur (f. 1941).\n 9. apr\u00edl - Philip prinsur, hertogi av Edinburgh (f. 1921)\n 1. apr\u00edl - Isamu Akasaki, japanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur. Hann fekk \u00ed 2014 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i. (f. 1929)\n\nMars 2021 \n 26. mars - Hans V. Bischoff, danskur sj\u00f3nvarpsvertur (f. 1932)\n 23. mars - George Segal, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1934)\n 17. mars - John Magufuli, forsetin \u00ed Tansania 2015-2021 (f. 1959).\n 2. mars - Chris Barber, enskur jazzt\u00f3nleikari (f. 1930).\n 2. mars - Bunny Wailer, jamaikanskur reggaet\u00f3nleikari (f. 1947).\n\nFebruar 2021 \n 17. februar - Rush Limbaugh, amerikanskur \u00fatvarpsvertur (f. 1951).\n 14. februar - Carlos Menem, argentinski forsetin 1989-99 (f. 1930).\n 9. februar - Chick Corea, amerikanskur jazzt\u00f3nleikari (f. 1941).\n 8. februar - Mary Wilson, amerikonsk sangarinna (The Supremes)  (f. 1944).\n 6. februar - George Shultz, amerikanskur politikari (f. 1920).\n 5. februar - Christopher Plummer, kanadiskur sj\u00f3nleikari (f. 1929).\n\nJanuar 2021 \n 28. januar - Paul J. Crutzen, ni\u00f0urlendskur v\u00edsindama\u00f0ur, i\u00f0 fekk \u00ed 1995 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i  (f. 1933).\n 26. januar - Lars Nor\u00e9n, svenskt leikskald (f. 1944).\n 23. januar - Hal Holbrook, amerikanskur filmsleikari (f. 1925).\n 23. januar - Larry King, amerikanskur sj\u00f3nvarpsvertur (f. 1933)\n 4. januar - Martinus Veltman, ni\u00f0urlendskur alisfr\u00f8\u00f0ingur. Hann fekk \u00ed 1999 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i. (f. 1935)\n\nDesember 2020 \n 21. desember - K. T. Oslin, amerikonsk countrysangarinna (f. 1942)\n 18. desember - Tim Severin, bretskur \u00e6vint\u00fdrari, s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og h\u00f8vundur (f. 1940)\n 12. desember - John le Carr\u00e9, bretskur rith\u00f8vundur (f. 1931)\n 12. desember - Charley Pride, amerikanskur countrysangari (f. 1934)\n 9. desember - Paolo Rossi, italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1956)\n 7. desember - Chuck Yeager, amerikanskur royndarflogskipari (f. 1923)\n 2. desember - Val\u00e9ry Giscard d'Estaing, franskur politikari og fyrrverandi forseti (f. 1926)\n\nNovember 2020 \n 25. november - Diego Maradona, argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1960)\n 4. november - Ken Hensley, bretskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari (f. 1945)\n\nOktober 2020 \n 23. oktober - Jerry Jeff Walker, amerikanskur country-sangari og sangskrivari (f. 1942)\n 7. oktober - Mario J. Molina, meksikanskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f. 1943)\n 6. oktober - Johnny Nash, amerikanskur sangari og sangskrivari (f. 1940)\n 6. oktober - Eddie Van Halen, ni\u00f0urlendsk-amerikanskur gittarleikari (f. 1955).\n\nSeptember 2020 \n 10. september - Diana Rigg, ensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1938).\n 6. september - Anita Lindblom, svensk sangerinna og sj\u00f3nkeikarinna (f. 1937).\n\nAugust 2020 \n 31. august - Pranab Mukherjee, indiskur politikari (forseti Indias fr\u00e1 2012-2017) (f. 1935).\n 11. august - Trini Lopez, amerikanskur sangari (f. 1937).\n 8. august - J\u00f3gvan Asbj\u00f8rn Skaale, f\u00f8royskur listama\u00f0ur og sj\u00f3nvarpsstj\u00f3ri (1984-1993) (f\u00f8ddur 1947).\n 3. august - John Hume, nor\u00f0ur\u00edrskur politikari (f. 1937).\n\nJuli 2020 \n 28. juli - Bent Fabricius-Bjerre, danskur t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1924).\n 26. juli - Olivia de Havilland, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1916).\n 20. juli - Lone Dybkj\u00e6r, danskur politikari (f. 1940).\n 17. juli - John Lewis, amerikanskur politikari og borgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (f. 1940).\n 12. juli - Kelly Preston, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1962).\n 10. juli - Jack Charlton, enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f. 1935).\n 6. juli - Ennio Morricone, italskur t\u00f3nasmi\u00f0ur (f. 1928).\n\nJuni 2020 \n 29. juni - Carl Reiner, amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri og sj\u00f3nleikari (f. 1922).\n 19. juni - Ian Holm, bretskur sj\u00f3nleikari (f. 1931).\n 18. juni - Vera Lynn, bretsk sangerinna (f. 1917).\n 8. juni - Pierre Nkurunziza, burundiskur forseti (f. 1964).\n\nMai 2020 \n 31. mai - Christo, bulgarskur/amerikanskur listama\u00f0ur (f. 1935)\n 22. mai - Mory Kant\u00e9, t\u00f3nleikari \u00far Guinea (f. 1950).\n 15. mai - Astrid Kirchherr, t\u00fdsk mynda- og listakvinna (f. 1938).\n 12. mai - Michel Piccoli, franskur sj\u00f3nleikari (f. 1925).\n 11. mai - Thorkild Grosb\u00f8ll, danskur prestur (f. 1948).\n 9. mai - Little Richard, amerikanskur rockt\u00f3nleikari (f. 1932).\n 3. mai - Agnar Nielsen, fyrrverandi stj\u00f3ri \u00e1 Vestmanna skipasmi\u00f0ju og l\u00f8gtingsma\u00f0ur (f. 1928).\n\nApr\u00edl 2020 \n 29. apr\u00edl - Yahya Hassan, danskur yrkjari (f. 1995).\n 29. apr\u00edl - Maj Sj\u00f6wall, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1935).\n 25. apr\u00edl - Per Olov Enquist, svenskur rith\u00f8vundur (f. 1934).\n 22. apr\u00edl - Shirley Knight, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna (f. 1936).\n 21. apr\u00edl - Florian Schneider-Esleben, t\u00fdskur t\u00f3nleikari (Kraftwerk) (f. 1947).\n 19. apr\u00edl - Cecil B\u00f8dker, danskur kvinnuligur rith\u00f8vundur (f. 1927).\n 15. apr\u00edl - Lee Konitz, amerikanskur saxofonleikari (jazz) (f. 1927).\n 7. apr\u00edl - John Prine, amerikanskur sangari og sangskrivari (country folk) (f. 1946).\n 5. apr\u00edl - Honor Blackman, ensk sj\u00f3nleikarinna (f. 1925).\n\nMars 2020 \n 30. mars - Bill Withers, amerikanskur soulsangari (f. 1938).\n 29. mars - Krzysztof Penderecki, p\u00f3lskt t\u00f3naskald (f. 1933).\n 24. mars - Albert Uderzo, fransk-italskur teknari (f. 1927).\n 20. mars - Kenny Rogers, amerikanskur sangari (f. 1938)\n 17. mars - Betty Williams, sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari fyri fri\u00f0in \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi, sum fekk \u00ed 1976 fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels (f. 1943).\n 8. mars - Max von Sydow, svenskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri  (f. 1929).\n 1. mars - Jack Welch, kendur amerikanskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur (millum 1981 og 2001 stj\u00f3ri \u00e1 General Electric) (f. 1935).\n\nFebruar 2020 \n 28. februar - Freeman Dyson, ensk-amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur (f. 1923). \n 25. februar - Hosni Mubarak, fyrrverandi forseti \u00ed Egyptaland (f. 1928). \n 24. februar - Olof Thunberg, svenskur sj\u00f3nleikari  (f. 1925). \n 9. februar - Mirella Freni, italsk operasangarinna (f. 1935).\n 5. februar - Kirk Douglas, amerikanskur sj\u00f3nleikari  (f. 1916).\n 4. februar - Daniel arap Moi, fyrrverandi forseti \u00ed Kenja (f. 1924)\n\nJanuar 2020 \n 26. januar \u2013 Kobe Bryant, amerikanskur  kurvab\u00f3ltsleikari  (f\u00f8ddur 1978).\n 24. januar \u2013 Rob Rensenbrink, ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari  (f\u00f8ddur 1947).\n 21. januar - Terry Jones, walisiskur sj\u00f3nleikari og skemtari (Monty Python) (f\u00f8ddur 1942).\n 12. januar - Roger Scruton, bretskur heimspekingur (f\u00f8ddur 1944).\n 10. januar - Qabus bin Said, Sultan \u00ed sultanr\u00edki Oman (f\u00f8ddur 1940).\n 5. januar - Hans Tilkowski, t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (f\u00f8ddur 1935)\n 1. januar - Don Larsen, amerikanskur hornab\u00f3ltsleikari (f\u00f8ddur 1929).\n\nDesember 2019 \n 25. desember - Peter Schreier, t\u00fdskur tenorsangari (f. 1935)\n 25. desember - Ari Behn, norskur rith\u00f8vundur (f. 1972)\n 21. desember - Martin Peters, enskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari (f. 1943)\n 10. desember - Jurij Luzjkov, russiskur politikari og borgarstj\u00f3ri \u00ed Moskva  (f.1936).\n 9. desember - Marie Fredriksson, svensk sangarinna og t\u00f3nleikarinna (Roxette) (f.1958).\n 8. desember - Paul Volcker, amerikanskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur og fyrrverandi stj\u00f3ri \u00ec amerikanska tj\u00f3\u00f0bankanum (f. 1927).\n\nNovember 2019 \n 30. november - Mariss Jansons, lettiskur dirigentur (f. 1943)\n 29. november - Yasuhiro Nakasone, japanskur politikari og fyrrverandi fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (f. 1918)\n\nOktober 2019 \n 26. oktober - Abu Bakr al-Baghdadi, irakiskf\u00f8ddur yvirgangsma\u00f0ur (f. 1971)\n 14. oktober - Harold Bloom, amerikanskur b\u00f3kmentaumm\u00e6lari (f. 1930)\n 12. oktober - Sara Danius, svenskur rith\u00f8vundur og b\u00f3kmentaumm\u00e6lari (f. 1962)\n 11. oktober - Aleksej Leonov, russiskur r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1934)\n 6. oktober - Ginger Baker, bretskur trummusp\u00e6lari (f. 1939)\n 1. oktober - Karel Gott, kekkiskur sangari (f. 1939)\n\nSeptember 2019 \n 30. september - Jessye Norman, amerikonsk songkvinna (f. 1945)\n 26. september - Jacques Chirac, franskur forseti (f. 1932)\n 11. september - Hans Mortensen,  f\u00f8royskur virkisstj\u00f3ri, handilsma\u00f0ur og \u00edverksetari (f\u00f8ddur (1943).\n 6. september - Robert Mugabe, afrikanskur statslei\u00f0ari og einar\u00e6\u00f0isharri. Hann var forseti \u00ed Simbabvi fr\u00e1 1987 til 2017 (f\u00f8ddur 1924).\n\nAugust 2019 \n 16. august - Peter Fonda, amerikanskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3r (f\u00f8ddur 1949).\n 5. august - Toni Morrison, amerikanskur h\u00f8vundur (f. 1931). Hon fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1994.\n\nJuli 2019 \n 22. juli - Elis Poulsen, f\u00f8royskur \u00fatvarpsma\u00f0ur (f. 1952)\n\nJuni 2019 \n 29. juni - Jesper Langberg, danskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1940).\n 4. juni - Lennart Johansson, svenskur \u00edtr\u00f3ttarlei\u00f0ari (f\u00f8ddur 1929).\n\nMai 2019 \n 20. mai - Niki Lauda, eysturr\u00edkskur rasarakoyrari (f\u00f8ddur 1949).\n 13. mai - Doris Day, amerikonsk sangarinna og sj\u00f3nleikarinna (f\u00f8dd 1922).\n\nApr\u00edl 2019 \n 14. apr\u00edl - Bibi Andersson, svensk sj\u00f3nleikarinna (f\u00f8dd 1935)\n\nMars 2019\n\nFebruar 2019 \n 28. februar - Andr\u00e9 Previn, amerikanskt t\u00f3naskald og dirigentur (f\u00f8ddur 1930).\n 27. februar - Poul Hansen, sakf\u00f8rari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur\n 19. februar - Karl Lagerfeld, t\u00fdskur m\u00f3taskapari og sni\u00f0gevi (f\u00f8ddur 1933).\n 19. februar - Johan Martin Restorff, f\u00f8royskur hotelstj\u00f3ri (f. 1939)\n 16. februar - Bruno Ganz, sveisiskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1941).\n 12. februar - Gordon Banks, enskur fotboltsleikari (f. 1937)\n 6. februar - Manfred Eigen, t\u00fdskur evnafr\u00f8\u00f0ingur (f\u00f8ddur 1927).\n 6. februar - Rosamunde Pilcher, enskur h\u00f8vundur (f\u00f8dd 1924).\n 4. februar - Matti Nyk\u00e4nen, finskur sk\u00ed\u00f0leypari (f\u00f8ddur 1963).\n\nJanuar 2019 \n 21. januar - Emiliano Sala, argentinskur f\u00f3tb\u00f3lssp\u00e6lari (f\u00f8ddur 1990).\n\nDesember 2018 \n 28. desember - Shehu Shagari, nigerianskur politikari (f\u00f8ddur 1925).\n 28. desember - Amos Oz, \u00edsraelskur h\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1939).\n\nNovember 2018 \n 30. november - George H. W. Bush, amerikanskur forseti (f\u00f8ddur 1924)\n 27. november - Jeffrei Henriksen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari (f\u00f8ddur 1930)\n 14. november - Morten Grunwald, danskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1934).\n\nOktober 2018 \n 20. oktober - Wim Kok, ni\u00f0urlendskur politikari og forsetism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (f\u00f8ddur 1938).\n 6. oktober - Montserrat Caball\u00e9, sponsk sangarinna (f\u00f8dd 1933).\n 1. oktober - Charles Aznavour, franskur og armenskur sangari (f\u00f8ddur 1924).\n\nSeptember 2018 \n 30. september - Kim Larsen, danskur sangari (f\u00f8ddur 1945).\n 6. september - Burt Reynolds, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f\u00f8ddur 1936).\n\nAugust 2018 \n 18. august - Jacob Lindenskov, deildarstj\u00f3ri og politikari (f. 1933)\n 18. august - Kofi Annan, ghanesiskur diplomatur og a\u00f0alskrivari hj\u00e1 Sameindum Tj\u00f3\u00f0um (f\u00f8ddur 1938).\n 16. august - Aretha Franklin, amerikonsk sangarinna (f\u00f8dd 1942).\n 11. august - V.S. Naipaul, karibiskur h\u00f8vundur (f\u00f8ddur 1932).\n\nJuli 2018 \n 25. juli - \u00d3lavur H\u00e1t\u00fan, f\u00f8royskur l\u00e6rari og k\u00f3rlei\u00f0ari (f\u00f8ddur 1931).\n\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nAndl\u00e1t \u00ed 2019\nAndl\u00e1t \u00ed 2020\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "29715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Costa%20Concordia", "title": "Costa Concordia", "text": "Costa Concordia var eitt fer\u00f0amannaskip \u00e1 290 metrar, i\u00f0 var\u00f0 bygt 2004-2006 \u00e1 italsku skipasmi\u00f0juni Fincantieri \u00ed Genova til Costa Crociere-rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 \u00ed Genova.\n\nSkipi\u00f0 var\u00f0 doypt hin 7. juli 2006 \u00ed havnab\u00fdnym Civitavecchia. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist ikki gummuni, i\u00f0 var tann kekkiska fotomodellin Eva Herzigov\u00e1, at kn\u00fasa champagnufl\u00f8skuna m\u00f3ti skipss\u00ed\u00f0uni, i\u00f0 er eitt ringt tekn hj\u00e1 teimum, i\u00f0 tr\u00fagva upp\u00e1 sl\u00edka p\u00e1tr\u00fagv. J\u00f3mfr\u00fafer\u00f0in byrja\u00f0i hin 15. juli 2006 \u00ed Savona.\n\nCosta Concordia sigldi \u00e1 land hin 13. januar 2012 t\u00e6tt vi\u00f0 oynna Giglio, \u00ed ein\u00fatnyr\u00f0ing av Rom, n\u00e6rindis italsku vesturstrondina. 32 av teimum 4229 f\u00f3lkunum umbor\u00f0 l\u00f3tu l\u00edv \u00ed vanlukkuni.\n\nSkipi\u00f0 var\u00f0 heysa\u00f0 upp hin  16. september 2013, og hin 23. juli 2014 kundi skipi\u00f0 byrja s\u00edna seinastu fer\u00f0 til  Genova, har i\u00f0 skipi\u00f0 var\u00f0 upph\u00f8gt. Bjargingin ver\u00f0ur mett at hava kosta\u00f0 umlei\u00f0 4,5 mia. kr.\n\nR\u00e6ttarligt eftirsp\u00e6l \nHin 11. februar 2015 var\u00f0 kapteinurin, Francesco Schettino, d\u00f8mdur 16 \u00e1ra fongsulsrevsing fyri \u00f3vilja manndr\u00e1p, orsaka\u00f0 s\u00ednum leikluti \u00ed skipsvanlukkuni. R\u00e6tturin leg\u00f0i eitt n\u00fa dent \u00e1, at Schettino var\u00f0 r\u00fdmdur av skipinum, me\u00f0an ta\u00f0 enn v\u00f3ru fleiri hundra\u00f0 f\u00f3lk eftir umbor\u00f0, og at hann hev\u00f0i nokta\u00f0 at fyriskipa evakueringina, sj\u00e1lvt um italska bjargingart\u00e6nastan hev\u00f0i givi\u00f0 honum bo\u00f0 um at fara umbor\u00f0 \u00e1 skipi\u00f0 aftur.\n\nKeldur \n\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num\n2012\n2013\n2014"}
{"id": "29717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202015", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2015", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2015 var hin 44. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix, sum er ein \u00e1rlig afturvendandi sangkapping, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1957 av Danmarks Radio (DR). Vertir v\u00f3ru Esben Bjerre og Jacob Riising.\n\nTa\u00f0 gj\u00f8rdist Anti Social Media, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum \"The Way You Are\".\n\nLuttakarar \nT\u00e1 i\u00f0 freistin var farin fyri at senda sangir inn til Dansk Melodi Grand Prix 2015 hin 8. september 2014, v\u00f3ru 687 sangir innkomnir til kappingina.\n\nKeldur \n\nDansk Melodi Grand Prix\n2015 \u00ed Danmark"}
{"id": "29718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/VietJet%20Air", "title": "VietJet Air", "text": "VietJet Aviation Joint Stock Company, kent sum VIETJET, er eitt vjetnamesiskt flogfelag. VIETJET hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Ho Chi Minh City. VIETJET fl\u00fdgur b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lki og vi\u00f0 farmi til 19 st\u00f8\u00f0 kring allan heimin. Flogfelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2007 og byrja\u00f0i flogruturnar \u00ed 2011. Flogfelagi\u00f0 r\u00f8kir b\u00e6\u00f0i innlendis rutur og flogrutur til onnur lond.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 VietJet Air\n\nVjetnamesiskar fyrit\u00f8kur\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "29727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolinda%20Grabar-Kitarovi%C4%87", "title": "Kolinda Grabar-Kitarovi\u0107", "text": "Kolinda Grabar-Kitarovi\u0107 (f\u00f8dd 29. apr\u00edl 1968 \u00ed Rijeka) er ein kroatiskur diplomatur og politikari (HDZ). Hin 15. februar 2015 gj\u00f8rdist hon forseti \u00ed Kroatia eftir valsigurin 11. januar 2015. Hon gj\u00f8rdist fyrsti kvinnuligi forsetin \u00ed Kroatia, t\u00e1 i\u00f0 hon var\u00f0 svor\u00f0in \u00ed ei\u00f0 15. februar 2015. Fr\u00e1 2005 til 2008 var hon fyrsti uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin hj\u00e1 Kroatia.. \n\nKolinda Grabar-Kitarovi\u0107 b\u00fa\u00f0i \u00ed USA eitt skifti, me\u00f0an hon vaks upp. Seinni t\u00f3k hon pr\u00f3gv fr\u00e1 Los Alamos High School \u00ed Los Alamos \u00ed New Mexico. Hon hevur mastergrad \u00ed altj\u00f3\u00f0a politikki fr\u00e1 universitetinum \u00ed Zagreb.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nKroatiskir politikarar\nKvinnuligir statslei\u00f0arar"}
{"id": "29732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gundadalsvegur", "title": "Gundadalsvegur", "text": "Gundadalsvegur er ein g\u00f8ta \u00ed Havn. Gundadalsvegur eitur eftir Gundadali, har i\u00f0 g\u00f8tan eisini er. Vi\u00f0arlundin er \u00e1 sy\u00f0ru s\u00ed\u00f0u og f\u00f3tb\u00f3ltv\u00f8llirnir \u00ed Gundadali \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u.\n\nG\u00f8tur \u00ed T\u00f3rshavn"}
{"id": "29734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toftal%C3%AD%C3%B0", "title": "Toftal\u00ed\u00f0", "text": "Toftal\u00ed\u00f0 er ein g\u00f8ta \u00ed V\u00e1gi. Toftal\u00ed\u00f0 er eisini ein b\u00fdarpartur \u00ed V\u00e1gi. G\u00f8tan byrjar sum ein s\u00ed\u00f0ug\u00f8ta til Toftaveg, har eysturi \u00ed b\u00fdnum. G\u00f8tan er ein brekka, i\u00f0 fer allan vegin ni\u00f0an til gamla bygdarvegin millum V\u00e1g og Nes. Ta\u00f0 ovasta h\u00fasi\u00f0 \u00ed Toftal\u00ed\u00f0 er ein b\u00f3ndagar\u00f0ur. Privat seth\u00fas liggja b\u00e1\u00f0umegin vi\u00f0 g\u00f8tuna Toftal\u00ed\u00f0. G\u00f8tunavni\u00f0 Toftal\u00ed\u00f0 er fr\u00e1 n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. V\u00e1gur fekk g\u00f8tun\u00f8vn og h\u00fasanummur umlei\u00f0 2006. \n\nGamli b\u00fdarparturin Toftal\u00ed\u00f0 fevnir um eitt st\u00f8rri \u00f8ki enn g\u00f8tan vi\u00f0 sama navni og fevndi eitt n\u00fa um h\u00fasini, i\u00f0 liggja vestanfyri Marknoyri, har i\u00f0 Marknoyrarvegur og Toftavegur m\u00f8tast.\n\nMyndir \n\nG\u00f8tur \u00ed V\u00e1gi"}
{"id": "29736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1gsvegur", "title": "V\u00e1gsvegur", "text": "V\u00e1gsvegur er h\u00f8vusg\u00f8tan \u00ed V\u00e1gi. Vegurin byrjar har eysturi \u00ed b\u00fdnum vi\u00f0 Vendipl\u00e1ssi\u00f0 og fer vestur gj\u00f8gnum b\u00fdin, til g\u00f8tan skiftir navn til Ei\u00f0isveg vesturi \u00ed B\u00f8. \u00cd mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed V\u00e1gi, b\u00e1\u00f0umegin V\u00e1gsveg, liggja handlar og a\u00f0rir vinnu-, skrivstovu- og kommunalir bygningar, vanlig seth\u00fas liggja eisini framvi\u00f0 V\u00e1gsveg \u00e1 b\u00e1\u00f0um s\u00ed\u00f0um. V\u00e1gs Skipasmi\u00f0ja liggur eisini vi\u00f0 V\u00e1gsveg mitt \u00ed b\u00fdnum. Yvirav Skipasmi\u00f0juni liggur handilsdeplin Torgi\u00f0. \u00cd vestara parti av b\u00fdnum, eisini vi\u00f0 V\u00e1gsveg, liggja bygningarnir \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum, sum Dahl familjan \u00e1tti \u00ed umlei\u00f0 130, til kreppuna fyri \u00ed 1990-\u00e1runum. S\u00ed\u00f0an hevur Alex Vilhelm keypt ognirnar, Handilin \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum ver\u00f0ur enn nevndur Handilin \u00e1 G\u00f8r\u00f0unum. B\u00fdr\u00e1\u00f0sskrivstovan hj\u00e1 V\u00e1gs kommunu liggur \u00e1 V\u00e1gsvegi 30, beint eystanfyri V\u00e1gs sk\u00fala og V\u00e1gs kirkju. Samkomuh\u00fasi\u00f0 Bethel hj\u00e1 Br\u00f8\u00f0rasamkomuni liggur eisini vi\u00f0 V\u00e1gsveg, har i\u00f0 Toftavegur m\u00f8tir V\u00e1gsvegi \u00ed vestara enda. Yvirav Bethel liggur Heilsumi\u00f0st\u00f8\u00f0in, har i\u00f0 kommunul\u00e6knar, tannl\u00e6knar og f\u00f3tar\u00f8ktari hava vi\u00f0talur. Meinigheitsh\u00fasi\u00f0 liggur eisini vi\u00f0 V\u00e1gsveg, vestanfyri Gamla kirkjugar\u00f0, i\u00f0 eisini liggur vi\u00f0 V\u00e1gsveg. Ein bensinst\u00f8\u00f0 liggur vi\u00f0 V\u00e1gsveg, ta\u00f0 er Effo-st\u00f8\u00f0in, i\u00f0 liggur beint eystanfyri Gamla Kirkjugar\u00f0 og vestanfyri Heilsumi\u00f0st\u00f8\u00f0ina. Vesturi vi\u00f0 Sandin er V\u00e1gsvegur \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u, og har millum Sandin, V\u00e1gsveg og b\u00fdlingin vi\u00f0 Kr\u00e1ir liggur Vi\u00f0arlundin \u00e1 Sandinum \u00ed V\u00e1gi. Fyrr v\u00f3ru tr\u00edggir peningastovnar \u00ed V\u00e1gi, i\u00f0 allir l\u00f3gu framvi\u00f0 V\u00e1gsvegi, n\u00fa er bert ein av teimum eftir, Su\u00f0uroyar Sparikassi, i\u00f0 liggur \u00ed bygninginum, har i\u00f0 F\u00f8roya Banki (i\u00f0 n\u00fa eitur Bank Nordik) var fyrr, millum Litb\u00fa\u00f0ina og Torgi\u00f0. \u00cd 2015 letur upp n\u00fdtt b\u00fdarb\u00f3kasavn \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed V\u00e1gi vi\u00f0 V\u00e1gsveg, yvirav Sparikassanum.\n\nV\u00e1gvegur er ein gomul g\u00f8ta og var\u00f0 gj\u00f8rd \u00e1\u00f0renn bilar koyrdu. T\u00e1 i\u00f0 bilar byrja\u00f0u at koma, t\u00f3k kommunan stig til at brei\u00f0ka V\u00e1gsveg, og v\u00f3ru n\u00f8kur h\u00fas flutt \u00ed t\u00ed sambandi.\n\nMyndir \n\nG\u00f8tur \u00ed V\u00e1gi"}
{"id": "29737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marknoyrarvegur", "title": "Marknoyrarvegur", "text": "Marknoyrarvegur er ein g\u00f8ta \u00ed V\u00e1gi. G\u00f8tan er har eysturi \u00ed bygdini og er ein tann fyrsta ein kemur til, t\u00e1 i\u00f0 koyrt ver\u00f0ur til V\u00e1gs fr\u00e1 nor\u00f0ara parti av oynni til sy\u00f0ru helvt av Su\u00f0uroy. Fyrst eitur vegurin Nesvegur, og so ver\u00f0ur navni\u00f0 broytt til Marknoyrarvegur \u00e1 lei\u00f0 vi\u00f0 har i\u00f0 bygdarskelti\u00f0 er. Ein b\u00fdlingur \u00ed V\u00e1gi, i\u00f0 er \u00e1 lei\u00f0 sama \u00f8ki\u00f0 i\u00f0 vegurin er, eitur Marknoyri. B\u00fdlingurin er gamal, men fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini v\u00f3ru bert f\u00e1 h\u00fas har. Vegurin millum V\u00e1g og Porkeri var fyrst gj\u00f8rdur \u00ed erva, hann var eisini r\u00f3ptur Nervavegurin. S\u00ed\u00f0st \u00ed 1970-\u00e1runum var vegurin til Porkeris gj\u00f8rdur eftir Marknoyrarvegi og eystureftir, har i\u00f0 vegurin er \u00ed dag. Ta\u00f0 eru mest seth\u00fas, i\u00f0 liggja vi\u00f0 Marknoyrarvegin, t\u00f3 eru nakrir f\u00e1ir vinnubygningar eisini har. \u00cd eldri t\u00ed\u00f0 var ein handil \u00e1 Marknoyri og fiskapl\u00e1ss var eisini har hj\u00e1 Nols\u00f8e familjuni. Handilsbygningurin er til enn og ver\u00f0ur \u00ed dag r\u00f3ptur Vilt-h\u00fasi\u00f0, eigari er Finn Johannessen. Eitt skifti var ein handil vi\u00f0 m\u00f8blum og br\u00fakslutum \u00ed bygninginum og nevndist hann t\u00e1 Preeti Payal, ta\u00f0 v\u00f3ru Sarina og Jutta Augustinussen, i\u00f0 \u00e1ttu og r\u00f3ku handilin. T\u00f3rger\u00f0 Su\u00f0uroy hevur eisini havt virksemi \u00e1 Marknoyrarvegi, hon hev\u00f0i kiosk har \u00ed fleiri \u00e1r og \u00ed n\u00f8kur \u00e1r hev\u00f0i hon silvursmi\u00f0ju, har i\u00f0 hon st\u00f3\u00f0 fyri framlei\u00f0slu av pr\u00fd\u00f0islutum og \u00f8\u00f0rum av silvuri, ta\u00f0 var \u00ed 1980-\u00e1runum. R\u00f3ald og \u00c1sa Nor\u00f0berg h\u00f8vdu ein handil \u00e1 Marknoyrarvegi \u00ed bygninginum vi\u00f0 Vendipl\u00e1ssi\u00f0 einafer\u00f0 \u00ed 1970-\u00e1runum. Demich hev\u00f0i handil \u00e1 Marknoyri \u00ed fleiri \u00e1r fr\u00e1 2001, men handilin stongdi umlei\u00f0 2013. Fyrr hevur anna\u00f0 virksemi veri\u00f0 \u00ed bygninginum, har hevur veri\u00f0 snikkaraverksta\u00f0ur, og dansifelagi\u00f0 J\u00f3msv\u00edkingar dansa\u00f0u eitt skifti f\u00f8royskan dans \u00ed bygninginum.\n\nKeldur \n\nG\u00f8tur \u00ed V\u00e1gi"}
{"id": "29738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6yksopp", "title": "R\u00f6yksopp", "text": "R\u00f6yksopp er ein norsk t\u00f3nleikaduo, sum var\u00f0 stovna\u00f0 av Svein Berge og Torbj\u00f8rn Brundtland \u00ed 1998.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n Melody A.M. (2001)\n The Understanding (2005)\n Junior (2009)\n Senior (2010)\n Do It Again (EP) vi\u00f0 Robyn (2014)\n The Inevitable End (2014)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n R\u00f6yksopp\n\nNorskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "29752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fasti%20Ger%C3%B0arr%C3%A6ttur", "title": "Fasti Ger\u00f0arr\u00e6ttur", "text": "Fasti Ger\u00f0arr\u00e6ttur var\u00f0 stovna\u00f0ur 1. apr\u00edl 2006 og er fyri s\u00e1ttm\u00e1lapartarnar \u00e1 arbei\u00f0smarkna\u00f0inum \u00ed F\u00f8royum. Fasti Ger\u00f0ar\u00e6ttur hevur skrivstovu \u00e1 Tingh\u00fasvegi 14 \u00ed Havn. K\u00e1ri \u00e1 R\u00f3gvi var nevndarforma\u00f0ur \u00ed Fasta Ger\u00f0ar\u00e6ttinum fr\u00e1 stovnanini til s\u00edn dey\u00f0a 14. februar 2015. Fyrsta m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 lagt fyri Fasta Ger\u00f0arr\u00e6ttin 30. august 2006, og fyrsti \u00farskur\u00f0ur var sagdur 30. januar 2007.\n\nS\u00e1ttm\u00e1lapartar \n\u00cd b\u00f3kstavara\u00f0:\n\nL\u00f8ntakarafel\u00f8gini fyri verkaf\u00f3lk og t\u00edl\u00edkar fakb\u00f3lkar (l\u00f8ntakarar \u00e1 privata arbei\u00f0smarkna\u00f0inum) \nFinansforbundet\nFlogskiparafelag F\u00f8roya\nF\u00f8roya Arbei\u00f0arafelag \u2013 FA \nF\u00f8roya Handverkarafelag\nF\u00f8roya Prentarafelag\nF\u00f8roysk Mi\u00f0laf\u00f3lk\nHavnar Arbei\u00f0skvinnufelag \u2013 HAK\nHavnar Arbei\u00f0smannafelag \u2013 HAF\nKlaksv\u00edkar Arbei\u00f0skvinnufelag\nKlaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag\nLandsfelag Handverkaranna\nS & K\nStarvsf\u00f3lkafelag F\u00f8roysku Sparikassanna\nS\u00falan\nYrkisfelagi\u00f0 Trygdin\n\nManningarfel\u00f8gini \nF\u00f8roya Fiskimannafelag - FF\nF\u00f8roya Skipara- & Navigat\u00f8rfelag - FS&N\nMaskinmeistarafelagi\u00f0 \u2013 MMF\n\nL\u00f8ntakarafel\u00f8gini fyri starvsf\u00f3lk og t\u00edl\u00edkar fakb\u00f3lkar \nAlmanna- og Heilsur\u00f8ktarafelag F\u00f8roya\nArkitektafelag F\u00f8roya\nBioanalytikarafelagi\u00f0\nB\u00faskapar- og L\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingafelag F\u00f8roya \u2013 BLF\nDansk Farmaceutforening\nErgoterapeutfelagi\u00f0\nFakfelag Sj\u00f3manssk\u00falal\u00e6rara \u00ed F\u00f8royum\nFarmakonomforeningen\nFelagi\u00f0 F\u00f8royskir Sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar\nFelagi\u00f0 Maskinmeistaral\u00e6rarar\nForeningen af yngre l\u00e6ger/Hj\u00e1lparl\u00e6knar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya\nF\u00f8roya Byggifr\u00f8\u00f0ingafelag\nF\u00f8roya L\u00e6rarafelag \u2013 FL\nF\u00f8roya Musikkl\u00e6rarafelag\nF\u00f8roya Pedagogfelag \u2013 FPF\nF\u00f8roya Psykiatrifelag\nF\u00f8roya Tekniska L\u00e6rarafelag\nF\u00f8roya Verkfr\u00f8\u00f0ingafelag\nF\u00f8royskir Fysioterapeutar\nHeilsuhj\u00e1lparafelag F\u00f8roya\nL\u00e6rarafelag Handilssk\u00falans\nLj\u00f3sm\u00f8\u00f0rafelag F\u00f8roya\nMagistarafelagi\u00f0 \u2013 MF\n\u00d8konomafelag F\u00f8roya\nStarvsmannafelagi\u00f0 \u2013 SMF\nYrkisfelag Studentask\u00fala- og HF-l\u00e6rara \u2013 YF\n\nArbei\u00f0sgevarafel\u00f8gini \nF\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag \u2013 FAG\nF\u00f8roya Handverksmeistarafelag\nF\u00f8roya Prentsmi\u00f0jufelag \u2013 FPE\n\nRei\u00f0arafel\u00f8gini \nF\u00f8roya Rei\u00f0arafelag \u2013 FRF\nRei\u00f0arafelagi\u00f0 fyri Farmaskip \u2013 RFF\n\nAlmennu arbei\u00f0sgevararnir \nF\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u2013 FMR\nKommunala arbei\u00f0sgevarafelagi\u00f0 \u2013 KAF\n\nNevnd og d\u00f3marar\n\nKeldur \n\nArbei\u00f0smarkna\u00f0ur\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g\nArbei\u00f0sgevarafel\u00f8g\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "29836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3gvan%20Joensen", "title": "J\u00f3gvan Joensen", "text": "J\u00f3gvan Joensen \u00far Fuglafir\u00f0i er ein f\u00f8royskur sangari og t\u00f3nleikari. \u00cd 2015 lutt\u00f3k hann \u00ed donsku sj\u00f3nvarpssangkappingini X Factor og enda\u00f0i sum nummar tvey av \u00f8llum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik\n\nNummar tvey \u00ed X-Factor Danmark 2015 \nJ\u00f3gvan var\u00f0 millum tey 9, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u vald \u00fat til at luttaka \u00ed beinlei\u00f0is s\u00fdningunum \u00ed donsku X-Factor sangkappingini hj\u00e1 DR. Hann var ein av trimum luttakarum \u00ed b\u00f3lkinum fyri f\u00f3lk yvir 23 \u00e1r og fekk Line Rafn sum r\u00e1\u00f0geva, hann var t\u00e1 25 \u00e1ra gamal. \u00cd fyrsta beinlei\u00f0is s\u00fdningini sang hann \"Forget Her\" eftir Jeff Buckley. Hesa fer\u00f0 komu atkv\u00f8\u00f0urnar ikki bert fr\u00e1 sms-bo\u00f0um, men eisini fr\u00e1 X Factor-appini. T\u00e1 i\u00f0 atkv\u00f8\u00f0urnar v\u00f3ru taldar, v\u00edsti ta\u00f0 seg, at J\u00f3gvan og Ninni, i\u00f0 b\u00e6\u00f0i h\u00f8vdu Line Rafn sum r\u00e1\u00f0geva, komu \u00ed sonevnda vanda\u00f8ki\u00f0 (farezonen). D\u00f3mararnir \u00ed X Factor hava ta mannagongd, at t\u00e1 i\u00f0 tvey hj\u00e1 sama d\u00f3mara koma \u00ed vanda\u00f8ki\u00f0 og skulu syngja enn einafer\u00f0, so ver\u00f0ur ta\u00f0 tann d\u00f3marin, i\u00f0 hevur tey, i\u00f0 skal avgera, hv\u00f8r teirra sleppur at halda fram og hv\u00f8r i\u00f0 skal heim. Line avgj\u00f8rdi, at Ninni skuldi sendast heim, og at J\u00f3gvan skuldi v\u00ed\u00f0ari. Til n\u00e6sta beinlei\u00f0is s\u00fdningina sang hann sangin \"Stay With Me\" eftir Sam Smith, og hesa fer\u00f0 f\u00f3r hann v\u00ed\u00f0ari beinanvegin. \n\nJ\u00f3gvan kom ikki \u00ed vanda\u00f8ki\u00f0 (farezonen) aftur \u00ed X-Factor. Hann framf\u00f8rdi lagi\u00f0 \"Radioactive\" hj\u00e1 Imagine Dragons \u00ed tri\u00f0ju vikuni, \"N\u00e5r tiden g\u00e5r bagl\u00e6ns af\" hj\u00e1 Clara Sofie og Rune RK \u00ed fj\u00f3r\u00f0u vikuni, \"Creep\" hj\u00e1 Radiohead \u00ed fimtu vikuni. \u00cd s\u00e6ttu vikuni v\u00f3ru ta\u00f0 hyggjararnir einsamallir, i\u00f0 avgj\u00f8rdu, hv\u00f8rjir tr\u00fdggir luttatakarar av teimum f\u00fdra i\u00f0 v\u00f3ru eftir, sluppu v\u00ed\u00f0ari til finaluna. \u00d8ll skuldu syngja tveir sangir, annar var hyggjaraval og hin var d\u00f3maraval. Line hev\u00f0i valt sangin hj\u00e1 Teitur, Josephine, til J\u00f3gvan, hyggjararnir h\u00f8vdu valt sangin \"Use Somebody\" hj\u00e1 Kings of Leon. Ta\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0, at teir v\u00e6lumt\u00f3ktu Citybois v\u00f3ru atkv\u00f8ddir \u00fat, me\u00f0an J\u00f3gvan (25 \u00e1r), Emilie Esther (15 \u00e1r) og b\u00f3lkurin Ivarsson, Bang & Neumann sluppu v\u00ed\u00f0ari til finaluna. Finalan var\u00f0 hildin \u00ed Boxen \u00ed Herning, hin 27. mars 2015, fyrst bleiv ein av teimum trimum atkv\u00f8ddur \u00fat av hyggjarunum vi\u00f0 sms-bo\u00f0um og vi\u00f0 at n\u00fdta X-Factor appina. J\u00f3gvan sang Yellow hj\u00e1 Coldplay og so sang hann saman vi\u00f0 danska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Ulige Numre. J\u00f3gvan og Emilie Esther sluppu v\u00ed\u00f0ari. Til seinast skuldu tey syngja sangir, i\u00f0 tey sj\u00e1lvi h\u00f8vdu skriva\u00f0, sonevndir vinnarasangir. J\u00f3gvan hev\u00f0i skriva\u00f0 s\u00edn sum 15-\u00e1ra gamal, sangurin eitur Best Kept Secret. \u00cd sendingini seg\u00f0i hann, at Line hev\u00f0i hj\u00e1lpt honum vi\u00f0 sanginum, Line seg\u00f0i, at J\u00f3gvan \u00e1tti umlei\u00f0 2/3 av endaliga sanginum. T\u00e1 i\u00f0 atkv\u00f8\u00f0urnar v\u00f3ru upptaldar, v\u00edsti ta\u00f0 seg, at ta\u00f0 gj\u00f8rdist Emilie Esther, i\u00f0 vann X-Factor Danmark 2015, me\u00f0an J\u00f3gvan gj\u00f8rdist nummar tvey.\n\nEftir  X-Factor \n\u00cd desember 2015 \u00fatgav hann s\u00edna fyrstu EP. Hon var\u00f0 \u00fatgivin av Tutl og hevur heiti\u00f0 Love That You Love. EP'in inniheldur fimm sangir, harav f\u00fdra eru \u00e1 enskum og ein \u00e1 f\u00f8royskum. Maria Lj\u00f3s\u00e1 syngur duet og k\u00f3r. J\u00f3gvan skriva\u00f0 tveir av sangunum saman vi\u00f0 systir s\u00ednari, Kristinu. A\u00f0rir t\u00f3nleikarar \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni eru Andrias Tykj\u00e6r Restorff \u00e1 cello, Mikael Blak \u00e1 bass og H\u00f8gni Lisberg sp\u00e6lir trummur og onnur lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Jens L. Thomsen hevur blanda\u00f0, og mastring er gj\u00f8rd av Glenn Schick Mastering.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEP \n 2015 - Love That You Love, Tutl\n\nStakl\u00f8g\n\n\u00c1 fl\u00f8guni \u00d3skriva\u00f0 Bl\u00f8\u00f0: Faroese Unknown Talents \n2014 - Sangurin Hope and Laughter\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nFuglfir\u00f0ingar"}
{"id": "29837", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dan%20Uzan", "title": "Dan Uzan", "text": "Dan Uzan (f\u00f8ddur 1977, dey\u00f0ur 15. februar 2015) var ein danskur kurvab\u00f3ltsleikari, samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur, vaktarma\u00f0ur, i\u00f0 hoyrdi til j\u00f8diska samfelagi\u00f0 \u00ed Danmark, og sum bleiv myr\u00f0ur orsaka\u00f0 av s\u00ednarai tr\u00fagv av einum muslimskum yvirgangsmanni undir yvirgangs\u00e1lopunum \u00ed Keypmannahavn hin 14.  og 15. februar 2015. Skot\u00e1lopi\u00f0 \u00e1 synagonguna hendi umlei\u00f0 ein h\u00e1lvan t\u00edma eftir mi\u00f0n\u00e1tt. Seinnapartin dagin fyri f\u00f3r eitt anna\u00f0 skot\u00e1lop fram m\u00f3ti Krudtt\u00f8nden \u00ed Keypmannahavn, har ein ma\u00f0ur doy\u00f0i og tr\u00edggir l\u00f8greglumenn v\u00f3ru s\u00e6rdir. Hann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur (cand. polit.). Hann hevur starvast fyri SAS og fyri Tiger-handilsketuna. Foreldur hansara v\u00f3ru av donskum og \u00edsraelskum uppruna, mamman er donsk, p\u00e1pin er \u00edsraeli. Dan var n\u00e6stelstur og vaks upp \u00ed Hvidovre. Hann gekk \u00ed j\u00f8diska sk\u00falanum, Carolineskolen. Hann sp\u00e6ldi f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed j\u00f8diska felagnum Hakoah, sum m\u00e1lma\u00f0ur, og lutt\u00f3k \u00ed fimm altj\u00f3\u00f0a j\u00f8diskum \u00edtr\u00f3ttastevnum, Maccabiadur, og umbo\u00f0a\u00f0i Danmark og felagi\u00f0 sum m\u00e1lma\u00f0ur. Eitt skifti b\u00fa\u00f0i hann \u00ed \u00cdsrael, har hann l\u00e6rdi seg hebraiskt.\n\nL\u00edvslei\u00f0 og dey\u00f0i\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur\nDan Uzan var 205 cm h\u00f8gur. Hann sp\u00e6ldi kurvab\u00f3lt fr\u00e1 1996 vi\u00f0 danska felagnum H\u00f8rsholm 79ers. Fyrst sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 ungd\u00f3msli\u00f0num, s\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann \u00ed meistaradeildini og fr\u00e1 2010 sp\u00e6ldi hann sum veteranur vi\u00f0 H\u00f8bas, sum er eitt veteranli\u00f0 \u00ed sama felag.\n\nUzan hevur eisini sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 j\u00f8diska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum Hakoah \u00ed fleiri \u00e1r, hann var m\u00e1lma\u00f0ur. F\u00f3tb\u00f3ltsvenjari hansara, Tage Skolnik, i\u00f0 var venjari hj\u00e1 Dan Uzan fr\u00e1 1995 til 2007, minnist hann sum ein g\u00f3\u00f0an vin, i\u00f0 alt\u00ed\u00f0 m\u00f8tti til venjing.\n\nMyr\u00f0ur \u00ed yvirgangs\u00e1lopi \nDan Uzan, i\u00f0 var 37-\u00e1ra gamal, t\u00e1 i\u00f0 hendingin f\u00f3r fram, st\u00f3\u00f0 sum vaktarma\u00f0ur uttanfyri eitt mentanarh\u00fas, i\u00f0 var aftanfyri j\u00f8disku synagoguna \u00ed Krystalgade \u00ed Keypmannahavn, t\u00e1 i\u00f0 tann mistonkti dr\u00e1psma\u00f0urin, hin 22 \u00e1ra gamli Omar Abdel Hamid El-Hussein, skeyt Dan \u00ed h\u00f8vdi\u00f0. Hann doy\u00f0i av skotunum. Dan st\u00f3\u00f0 sum sj\u00e1lvbo\u00f0in vaktarma\u00f0ur uttanfyri synagonguna, me\u00f0an ein ein veitsla f\u00f3r fram \u00ed einum h\u00f8li inni \u00ed synagoguni, t\u00ed ein genta helt s\u00edna bat mitzva (svarar n\u00f8kulunda til eina konfirmati\u00f3n). Tveir l\u00f8greglumenn v\u00f3ru eisini raktir av skotum \u00ed armar og bein, men v\u00f3ru ikki \u00ed l\u00edvsvanda. Dan Uzan var\u00f0 eftir \u00e1lopi\u00f0 og dey\u00f0a s\u00edn hei\u00f0ra\u00f0ur sum ein hetja, t\u00ed hann var vi\u00f0 til at for\u00f0a fyri at eitt h\u00f3pdr\u00e1p kundi fari fram, um yvirgangsma\u00f0urin slapp inn \u00ed synagoguna, har umlei\u00f0 80 f\u00f3lk v\u00f3ru.\n\nJar\u00f0arfer\u00f0in \nDan Uzan f\u00f3r til jar\u00f0ar hin 18. februar 2015. Fleiri hundra\u00f0 f\u00f3lk fylgdu honum til jar\u00f0ar, millum onnur v\u00f3ru danski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, Helle Thorning-Schmidt og l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin Mette Frederiksen og fylgdu. Hann var\u00f0 grivin \u00ed Mosaisk Vester Begravelsesplads.\n\nHei\u00f0ur \nUzan var\u00f0 \u00ed 2015 hei\u00f0ra\u00f0ur posthumt av franska r\u00edkinum vi\u00f0 hei\u00f0ursmerkinum M\u00e9daille du Courage (dirvismedaljan).\n\u00cd desember sama \u00e1ri\u00f0, var\u00f0 hann av danska t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num Berlingske valdur til \u00c1rsins dana fyri \u00e1ri\u00f0 2015.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nKurvab\u00f3ltur\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark"}
{"id": "29900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cats%20Don%27t%20Dance", "title": "Cats Don't Dance", "text": "Cats Don't Dance er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1997.\n\nTey leikandi \n Scott Bakula sum Danny\n Jasmine Guy sum Sawyer\n Natalie Cole provides Sawayer's singing voice.\n Matthew Herried sum Peabo \"Pudge\" Pudgemyer\n Ashley Peldon sum Darleen \"Darla\" Dimple.\n Lindsay Ridgeway provides Darla Dimple's singing voice.\n Kathy Najimy sum Tillie Hippo\n John Rhys-Davies sum Woolie the Mammoth\n Betty Lou Gerson sum Frances Albacore\n Hal Holbrook sum Cranston Goat\n Don Knotts sum T.W. Turtle\n George Kennedy sum L.B. Mammoth\n Ren\u00e9 Auberjonois sum Flanagan\n Rick Logan provides T.W.'s singing voice.\n Mark Dindal sum Max\n Frank Welker sum Farley Wink\n David Johansen sum Bus Driver\n Dee Bradley Baker sum Kong\n Tony Pope sum Alligator\n Peter Renaday sum Fort\u00e6ller\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "29920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oscar%20fyri%20besta%20filmin", "title": "Oscar fyri besta filmin", "text": "Oscar fyri besta filmin (enskt: Academy Award for Best Picture) er ein filmvir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur handa\u00f0 \u00e1 t\u00ed \u00e1rligu Oscarveitsluni. Vinnarin ver\u00f0ur \u00fatvaldur millum 10 tilnevndir filmar, fyrr var talan um fimm tilnevndir filmar.\n\nKeldur \n\nOscar-vir\u00f0isl\u00f8nir"}
{"id": "29922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birdman", "title": "Birdman", "text": "Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance) er ein amerikansk dramakomedia fr\u00e1 2014. Filmurin er skriva\u00f0ur og leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Alejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu. H\u00f8vu\u00f0sleiklutirnir ver\u00f0a sp\u00e6ldir av Michael Keaton, Zach Galifianakis, Edward Norton, Andrea Riseborough, Amy Ryan, Emma Stone og Naomi Watts. Filmurin hev\u00f0i heimsfrums\u00fdning \u00e1 Filmfestivalinum \u00ed Venedig 2014 og amerikanska biograffrums\u00fdning 17. oktober 2014.\n\nHandling \nEin fyrrverandi sj\u00f3nleikari sum einafer\u00f0 sp\u00e6ldi leiklutin sum ein ikonisk hetja, m\u00e1 yvirvinna s\u00edtt ego og s\u00ednar familjutrupulleikar, me\u00f0an hann sp\u00e6lir \u00ed einum sj\u00f3nleiki \u00e1 Broadway \u00ed eini roynd at endurvinna s\u00edna mistu sukse.\n\nListi yvir leiklutir \n Michael Keaton sum Riggan Thomson\n Zach Galifianakis sum Jake\n Edward Norton sum Mike Shiner\n Andrea Riseborough sum Laura\n Amy Ryan sum Sylvia\n Emma Stone sum Sam Thomson\n Naomi Watts sum Lesley\n Merritt Weaver sum Annie\n Lindsay Duncan sum Tabitha Dickinson\n Jeremy Shamos sum Ralph\n Damian Young soum Gabriel\n Natalie Gold sum Clara\n\nKeldur \n\nAmerikanskir filmar\nOscar fyri besta filmin"}
{"id": "29930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blakfjesingur", "title": "Blakfjesingur", "text": "Blakfjesingur (\u00ed Su\u00f0uroy f\u00f8royskur blakkur ella bara blakkur) er eitt sey\u00f0aslag sum stavar fr\u00e1 h\u00e1lendinum \u00ed Skotlandi. \u00cd ensktm\u00e6lta heiminum ver\u00f0ur slagi\u00f0 oftast r\u00f3pt \"Scottish Blackface\". \u00cd 20. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u sey\u00f0ir av hesum slagi innfluttir til F\u00f8roya og blanda\u00f0ir upp\u00ed f\u00f8royskan sey\u00f0, sum so hevur arva\u00f0 hesi litbrigdini i\u00f0 ver\u00f0a nevnd blakkur (black). Ta\u00f0, sum ey\u00f0kennir hetta slag er, at ta\u00f0 vanliga hevur lj\u00f3san (hv\u00edtan) kropp, svart h\u00f8vd, sum oftast vi\u00f0 lj\u00f3sum m\u00fala, og sv\u00f8rt bein. \u00cd upprunaslagnum er alt hornasey\u00f0ur. Hetta slag sigst vera eitt ta\u00f0 har\u00f0balnasta \u00ed \u00f8llum St\u00f3ra Bretlandi.\n\nKeldur \nSey\u00f0alitir Gudmund Niclasen 2007\n\nSey\u00f0ir"}
{"id": "29931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9line%20Dion", "title": "C\u00e9line Dion", "text": "C\u00e9line Marie Claudette Dion (f\u00f8dd 30. mars 1968) er ein kanadisk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikari. Hon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Charlemagne, Quebec. Celina Dion hevur selt meira enn 200 milli\u00f3nir pl\u00e1tur s\u00ed\u00f0an starvslei\u00f0 hennara sum sangari byrja\u00f0i \u00ed byrjanini av \u00e1ttatitalinum.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Celine Dion official website\n C\u00e9line Dion \u00e1 YouTube\n C\u00e9line Dion \u00e1 Billboard\n\nKanadiskir sangarar\nVinnarar av Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "29932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7oise%20Hardy", "title": "Fran\u00e7oise Hardy", "text": "Fran\u00e7oise Hardy (f\u00f8dd 17. januar 1944 \u00ed Paris) er ein fronsk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Monako \u00ed Evropeisku t\u00f3nleikakappingini Eurovision Song Contest \u00ed 1963.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fran\u00e7oise Hardy\n\nFranskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944"}
{"id": "29935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alejandro%20Gonz%C3%A1lez%20I%C3%B1%C3%A1rritu", "title": "Alejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu", "text": "Alejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu (f\u00f8ddur 15. august 1963 \u00ed Mexico City, Meksiko) er ein meksikanskur filmsleikstj\u00f3ri, filmsrith\u00f8vundur, filmsframlei\u00f0ari, og t\u00f3naskald.\n\nFimm av sp\u00e6lifilmum hansara, hava fingi\u00f0 g\u00f3\u00f0ar d\u00f3mar runt heimin, og fingi\u00f0 fleiri Oscar-tilnevningar. Teir filmarnir eru: Amores perros (2000), 21 Grams (2003), Babel (2006), Biutiful (2010) and Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance) (2014). \u00cd 2015 vann Alejandro tr\u00edggjar Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nir fyri filmin Birdman. Vir\u00f0isl\u00f8nirnar v\u00f3ru latnar fyri Besta Filmsleikstj\u00f3ra, Besta Filmshandrit, og Besta Film.\n\nFilmografi\n\nSp\u00e6lifilmar \n Death Trilogy:\n Amores perros (2000)\n 21 Grams (2003)\n Babel (2006)\n Biutiful (2010)\n Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance) (2014)\n The Revenant (2015)\n\nSj\u00f3nvarpsverk \n Detr\u00e1s del dinero (1995) (TV)\n El Timbre (1996)\n Powder Keg (2001) (\"The Hire\" r\u00f8\u00f0in fyri BMW)\n 11'09\"01 September 11 (2002)\n Chacun son cinema (2007) (broti\u00f0 \"ANNA\")\n Naran Ja (One Act Orange Dance) (2012)\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og tilnevningar\n\nAcademy Awards (Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nin)\n\nAACTA International Awards\n\nBritish Academy Film Awards (BAFTA)\n\nCannes Film Festival\n\nDirectors Guild of America Award\n\nGolden Globe Award\n\nIndependent Spirit Awards\n\nProducers Guild of America Award\n\nVenice Film Festival\n\n\u00datvortis Leinkjur \nAlejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldur \n\nLeysliga umsett fr\u00e1 ensku wikipedias\u00ed\u00f0unni  Alejandro Gonz\u00e1lez I\u00f1\u00e1rritu  Heinta\u00f0 tann 27. februar 2015.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nMeksikanar\nMeksikanskir filmsleikstj\u00f3rar\nOscar fyri besta filmsleikstj\u00f3ra"}
{"id": "29939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlotte", "title": "Charlotte", "text": "Charlotte er b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum North Carolina. \n\n\u00cd 2018 hev\u00f0i b\u00fdurin 872.498 \u00edb\u00fagvar. Vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um v\u00f3ru ta\u00f0 meiri enn 2,5 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Hervi\u00f0 er hann st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed nor\u00f0ara parti av stakr\u00edkinum.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir Charlotte av Mecklenburg-Strelitz (1744-1818), kona Georg III av St\u00f3rabretlandi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, charmeck.org\nCharlotte, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNorth Carolina\nB\u00fdir \u00ed North Carolina"}
{"id": "29941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tollm%C3%A1li%C3%B0", "title": "Tollm\u00e1li\u00f0", "text": "Tollm\u00e1li\u00f0 er eitt gamalt tollm\u00e1l \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 fer aftur til seinna helming av 1980-\u00e1runum og fyrra helming av 1990-\u00e1runum.  H\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin \u00ed m\u00e1linum er f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri F\u00f8roya og harvi\u00f0 eisini landst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed tollm\u00e1lum s\u00ed\u00f0an 2011, J\u00f8rgen Niclasen, i\u00f0 hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin s\u00ed\u00f0an 2007 og valdur inn \u00ed s\u00ed\u00f0an 1994, varama\u00f0ur fr\u00e1 1991-93. M\u00e1li\u00f0 gj\u00f8rdist aktuelt aftur \u00ed desember 2013, t\u00e1 i\u00f0 journalisturin Sveinur Tr\u00f3ndarson skriva\u00f0i um tollm\u00e1li\u00f0 \u00e1 portal.fo, har i\u00f0 hann var \u00e1byrgdarstj\u00f3ri t\u00e1. Nakrir m\u00e1na\u00f0ir seinni gavst hann \u00ed t\u00ed starvinum, og t\u00e1 i\u00f0 Dimmal\u00e6tting var\u00f0 endurstovna\u00f0 og byrja\u00f0i bla\u00f0\u00fatg\u00e1vu aftur \u00e1 heysti 2014, gj\u00f8rdist hann \u00e1byrgdarbla\u00f0st\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting. \u00cd 1992 starva\u00f0ist hann hj\u00e1 Landsgrannsko\u00f0anini og var vi\u00f0 til at finna \u00fatav, at okkurt ikki var sum ta\u00f0 \u00e1tti at vera \u00ed familjufyrit\u00f8kuni p/f N.Niclasen \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, og at fyrit\u00f8kan hev\u00f0i selt v\u00f8rur, i\u00f0 ikki v\u00f3ru tolla\u00f0ar. Ta\u00f0 var J\u00f8rgen Niclasen, i\u00f0 var stj\u00f3ri \u00ed fyrit\u00f8kuni t\u00e1. M\u00e1li\u00f0 var\u00f0 melda\u00f0 til l\u00f8gregluna, men ongin \u00e1k\u00e6ra var\u00f0 reist, av t\u00ed at tollmyndugleikarnir vistu av t\u00ed og ikki gj\u00f8rdu nokk fyri at f\u00e1a tingini \u00ed r\u00e6tt lag. Fj\u00f8lmi\u00f0larnir b\u00f3\u00f0u um innlit \u00ed m\u00e1li\u00f0 t\u00e1, men ta\u00f0 var nokta\u00f0 teimum av mi\u00f0fyrisitingini. J\u00f8rgen Niclasen var limur \u00ed Skattanevnd L\u00f8gtingsins fr\u00e1 1994 til 1998. Ikki fyrr enn 20 \u00e1r eftir at m\u00e1li\u00f0 kom fram, eydna\u00f0ist ta\u00f0 fj\u00f8lmi\u00f0lunum at f\u00e1a innlit \u00ed skj\u00f8lini.\n\nGongdin \u00ed tollm\u00e1linum \n\n\u00cd desember 2013 og \u00ed 2014 vakti ta\u00f0 st\u00f3ran ans \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 i\u00f0 fleiri f\u00f8royskir mi\u00f0lar umr\u00f8ddu eitt 20-25 \u00e1ra gamalt tollm\u00e1l, i\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg um f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harra F\u00f8roya, J\u00f8rgen Niclasen. M\u00e1li\u00f0 var serliga vi\u00f0komandi, t\u00ed at hann var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed tollm\u00e1lum. F\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0larnir, og serliga Portalurin og Kringvarpi\u00f0, varpa\u00f0u lj\u00f3s \u00e1 m\u00e1li\u00f0 fr\u00e1 19. desember 2013. Hin 17. januar 2014 valdi J\u00f8rgen Niclasen at bj\u00f3\u00f0a fj\u00f8lmi\u00f0lunum til t\u00ed\u00f0indafund, vi\u00f0 s\u00e6r hev\u00f0i hann s\u00edn advokat, Christian Andreasen. \u00c1 t\u00ed\u00f0indafundinum seg\u00f0i hann m.a., at hann var blivin \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava sn\u00fdtt \u00ed tolli, og at ta\u00f0 vildi hann afturv\u00edsa. Hann seg\u00f0i, at \u00e1k\u00e6rurnar fr\u00e1 fj\u00f8lmi\u00f0lunum h\u00f8vdu onki vi\u00f0 veruleikan at gera. Tollur er rinda\u00f0ur alla m\u00edna t\u00ed\u00f0, seg\u00f0i hann og helt fram: Ta\u00f0 t\u00fddningarmesta er, at eg sum stj\u00f3ri fyri familjufyrit\u00f8kuna helt landsins l\u00f3gir. Hann forsvara\u00f0i seg vi\u00f0, at ors\u00f8kin til, at hann og hansara fyrit\u00f8ka h\u00f8vdu selt v\u00f8rur, har i\u00f0 tollur ikki var goldin fyrst, var tann at teir hildu, at teir h\u00f8vdu ein tollkreditt. So skj\u00f3tt sum hann \u00ed 1992 hev\u00f0i fingi\u00f0 uppl\u00fdst, at tollkreditturin var\u00f0 uppsagdur, so gavst hann vi\u00f0 at selja \u00f3tolla\u00f0ar v\u00f8rur, og p/f N. Niclasen betalti so n\u00f3gvar v\u00f8rur, sum man yvirh\u00f8vur orka\u00f0i. Advorkatur hansara framleg\u00f0i eina fr\u00e1grei\u00f0ing, sum mi\u00f0larnir fingu beint \u00e1\u00f0renn t\u00ed\u00f0indafundurin byrja\u00f0i.\n\nNakrir m\u00e1na\u00f0ir seinni framleiddi Kringvarp F\u00f8roya eina sending, i\u00f0 nevnist Tollm\u00e1li\u00f0 og sum greiddi fr\u00e1 um tollm\u00e1li\u00f0, henda var\u00f0 v\u00edst \u00ed sj\u00f3nvarpinum hj\u00e1 Kringvarpinum \u00ed 2014. Samb\u00e6rt sendingini Tollm\u00e1li\u00f0 hev\u00f0i journalisturin Sveinur Tr\u00f3ndarson eina st\u00f3ra pers\u00f3nliga vitan um m\u00e1li\u00f0, av t\u00ed at hann starva\u00f0ist sum grannsko\u00f0ari hj\u00e1 Landsgrannsko\u00f0anini. Hann hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 lagureftirliti kring um \u00ed F\u00f8royum fyri teir f\u00f8roysku tollmyndugleikarnar \u00ed august 1992, og t\u00e1 fann hann \u00ed goymsluni hj\u00e1 Skipafelagnum \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, i\u00f0 l\u00e1 \u00ed sama bygningi sum fyrit\u00f8kan N. Niclasen, nakrir illgrunasamar listar vi\u00f0 yvirliti yvir v\u00f8rur, og hann visti ikki, hvat i\u00f0 hesir listar h\u00f8vdu at t\u00fd\u00f0a. T\u00e1 i\u00f0 hann spurdi f\u00f3lk har \u00e1 sta\u00f0num, um hvat ta\u00f0 merkti, so fekk hann ikki naka\u00f0 svar. Har v\u00f3ru fleiri hundra\u00f0 posteringar. Dagin eftir f\u00f3r hann \u00e1 vitjan \u00ed einari tolldeild \u00ed Klaksv\u00edk, og har fann hann eina s\u00ed\u00f0u vi\u00f0 eini 5-6 posteringum, i\u00f0 v\u00f3ru l\u00edkar teimum, i\u00f0 hann hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi. T\u00e1 i\u00f0 hann spurdi, hvat i\u00f0 hetta var fyri ein listi, fekk hann at vita, at ta\u00f0 mangla\u00f0u n\u00f8kur skj\u00f8l vi\u00f0v\u00edkjandi hesum v\u00f8rum, og t\u00ed v\u00f3ru v\u00f8rurnar ikki tolla\u00f0ar enn. Eftirsum ta\u00f0 v\u00f3ru listar vi\u00f0 yvir 300 v\u00f8rum, i\u00f0 ikki v\u00f3ru tolla\u00f0ar, \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, so \u00e1tti goymslan at vera full av v\u00f8rum, men ta\u00f0 v\u00edsti seg, t\u00e1 i\u00f0 tollmyndugleikarnir vitja\u00f0i sta\u00f0i\u00f0 enn einafer\u00f0, at goymslan var t\u00f3m. Teir fingu t\u00e1 at vita, at v\u00f8rurnar v\u00f3ru seldar uttan at vera tolla\u00f0ar fyrst.\n\nUppskot um mis\u00e1lit \nHin 28. mai 2014 settu andst\u00f8\u00f0uflokkarnir \u00ed L\u00f8gtinginum fram uppskot um mis\u00e1lit m\u00f3ti J\u00f8rgen Niclasen, f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harra. Hetta hendi f\u00e1ir dagar eftir, at Kringvarp F\u00f8roya hev\u00f0i sent dokumetarsendingina \"Tollm\u00e1li\u00f0\", i\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg um, at J\u00f8rgen Niclasen eftir \u00f8llum at d\u00f8ma hev\u00f0i sn\u00fdtt \u00ed tolli 20-25 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn sendingin var gj\u00f8rd. Uppskoti\u00f0 um mis\u00e1lit fall og landsst\u00fdrisma\u00f0urin helt fram. Tr\u00edggir av samgongutinglimunum atkv\u00f8ddur fyri uppskotinum, harav v\u00f3ru tveir sambandsmenn, Reimund Langgaard og Helgi Abrahamsen og forma\u00f0urin fyri Mi\u00f0flokkin, Jenis av Rana.\n\nStevndi journalistum \n\u00cd januar 2015 k\u00e6rdi J\u00f8rgen Niclasen nakrir f\u00f8royskir mi\u00f0lar til Fj\u00f8lmi\u00f0lak\u00e6runevndina. Umlei\u00f0 ein m\u00e1na\u00f0 eftir at sj\u00f3nvarpsdokumentarsendingin, Tollm\u00e1li\u00f0, var\u00f0 v\u00edst \u00ed Kringvarpinum, valdi J\u00f8rgen Niclasen at taka k\u00e6runa aftur til Fj\u00f8lmi\u00f0lak\u00e6runevndina. Hann \u00e1k\u00e6rdi nevndina fyri ikki at virka, eftirsum hansara m\u00e1l enn ikki var vi\u00f0gj\u00f8rt. Journalisturin Sveinur Tr\u00f3ndarson seg\u00f0i vi\u00f0  R\u00e1s2, at ta\u00f0 passa\u00f0i ikki, t\u00ed at m\u00e1li\u00f0 var aldri lagt fyri nevndina, m\u00e1li\u00f0 kom ikki longur enn til umsitingina hj\u00e1 nevndini. L\u00f8gma\u00f0ur, Kaj Leo Holm Johannesen helt alla t\u00ed\u00f0ina hildi\u00f0 fast \u00ed, at hann hev\u00f0i fult \u00e1lit \u00e1 J\u00f8rgen Niclaen.\n\nHin 16. juni 2014 stevndi J\u00f8rgen Niclasen f\u00fdra f\u00f8royskum journalistum fyri \u00e6rumei\u00f0ing, tey f\u00fdra v\u00f3ru: Dia Midjord, stj\u00f3ri fyri Kringvarp F\u00f8roya, Liljan Weihe, t\u00ed\u00f0indalei\u00f0ari \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya, Jan Lamhauge, journalistur \u00ed Kringvarp F\u00f8roya og Sveinur Tr\u00f3ndarson, i\u00f0 starva\u00f0ist \u00e1 portal.fo, t\u00e1 i\u00f0 skrivingin um Tollm\u00e1li\u00f0 byrja\u00f0i, men sum ikk var \u00ed starvi har longur, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 stevndur. T\u00e1 i\u00f0 Dimmal\u00e6tting var\u00f0 endurstovna\u00f0 og kom \u00fat aftur sum vikuskiftisbla\u00f0 fr\u00e1 oktober 2014, starva\u00f0ist hann sum \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ri har. \u00cd sj\u00f3nvarpssendingini  Sj\u00e1, i\u00f0 Kringvarp F\u00f8roya sendi hin 16. november 2014, vi\u00f0 Heina \u00ed Skorini sum verti, var ein av teimum trimum gestunum, Liljan Weihe. Hon greiddi millum anna\u00f0 fr\u00e1 um ta\u00f0 komandi r\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0, i\u00f0 J\u00f8rgen Niclasen hev\u00f0i reist m\u00f3ti henni og trimum \u00f8\u00f0rum journalistum vi\u00f0v\u00edkjandi Tollm\u00e1linum. R\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 skuldi eftir \u00e6tlan vera \u00ed februar 2015, men Liljan Weihe meinti ikke, at ta\u00f0 f\u00f3r at koma so v\u00edtt. Hon seg\u00f0i, at hon v\u00e6nta\u00f0i, at \u00f8ll f\u00fdra t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lkini f\u00f3ru at vera fr\u00edkend, t\u00ed at tey bara h\u00f8vdu passa s\u00edtt arbei\u00f0i.\n\nR\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 m\u00f3ti journalistunum \u00ed 2015 \nJ\u00f8rgen Niclasen, landsst\u00fdrism\u00e1\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum, stevndi \u00ed 2014 f\u00fdra f\u00f8royskum journalistum fyri \u00e6rumei\u00f0ing. R\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 m\u00f3ti teimum trimum t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lkunum fr\u00e1 Kringvarpinum, Jan Lamhauge, Liljuni Weihe og stj\u00f3ranum Dia Midjord og Sveini Tr\u00f3ndarsyni, i\u00f0 er fyrrverandi \u00e1byrgdarhavandi redakt\u00f8rur fyri Portal.fo, og \u00e1byrgdarbla\u00f0stj\u00f3ri \u00ed Dimmal\u00e6tting s\u00ed\u00f0an oktober 2014, byrja\u00f0i hin 16. februar 2015. R\u00e6tturin hev\u00f0i avsett tr\u00edggjar dagar til avhoyringa av vitnum, teimum \u00e1k\u00e6rdu og av saks\u00f8kjaranum, J\u00f8rgeni Niclasen. Tann fyrsta dagin framleg\u00f0i advokaturin hj\u00e1 J\u00f8rgeni Niclasen, Christian Andreasen, ymisk skj\u00f8l og v\u00edsti video vi\u00f0 brotum \u00far Degi og viku og fr\u00e1 dokumentarsj\u00f3nvarpssendingini, Tollm\u00e1li\u00f0, fyri at pr\u00f3gva, at tey \u00e1k\u00e6rdu v\u00f3ru sek \u00ed \u00e1k\u00e6runum.\n\nSamb\u00e6rt Kringvarpi F\u00f8roya gj\u00f8rdi d\u00f3marin fleiri fer\u00f0ir Svein Tr\u00f3ndarson varugan vi\u00f0, at hann kundi inkriminera seg sj\u00e1lvan, um hann avd\u00faka\u00f0i s\u00edna vitan, i\u00f0 hann hev\u00f0i fingi\u00f0, me\u00f0an hann starva\u00f0ist fyri Landsgransko\u00f0anina. Hann kundi koma til at br\u00f3ta s\u00edna tagnarskyldu. Sveinur Tr\u00f3ndarsson valdi t\u00f3 at lata seg avhoyra og svara\u00f0i teimum spurningum, i\u00f0 hann var\u00f0 spurdur um. Hann greiddi m.a. fr\u00e1, at t\u00e1 i\u00f0 eftirliti\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1992, og teir komu til fyrit\u00f8kuna N. Niclasen \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, so funnu teir bert eina v\u00f8ru, i\u00f0 var tolla\u00f0, har \u00e1ttu at veri\u00f0 291 v\u00f8rur.\n\nAdvokaturin Christian Andreasen avhoyrdi journalistin Svein Tr\u00f3ndarson. Samb\u00e6rt Aktuelt.fo n\u00fdtti Christian Andreasen st\u00f8rstapartin av t\u00ed\u00f0ini til at f\u00e1a l\u00fdst, hvussu Sveinur Tr\u00f3ndarson kundi sta\u00f0festa, at ta\u00f0 var talan um sn\u00fdt. Sveinur Tr\u00f3ndarson svara\u00f0i millum anna\u00f0:\n\nSamb\u00e6rt Christian Andreasen er ta\u00f0 heilt \u00f3vanliga groft og \u00f3gvusligt at \u00e1k\u00e6ra ein landsst\u00fdrismann \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum fyri at hava sn\u00fdtt tann f\u00f8royska landskassan. Sveinur Tr\u00f3ndarson seg\u00f0i, at hansara bakgrund fyri at kunna sta\u00f0festa, at talan var um svik, bygdi \u00e1 tey skj\u00f8l, i\u00f0 v\u00f3ru almannakunngj\u00f8rd \u00ed m\u00e1linum umframt hansara vitan um b\u00faskap og roknskap. Hann seg\u00f0i eisini, at ors\u00f8kin til, at ta\u00f0 25-\u00e1ra gamla m\u00e1li\u00f0 var \u00e1hugavert fyri lesaran \u00ed dag, j\u00fast var t\u00ed at tann t\u00e1 sera ungi stj\u00f3rin \u00ed dag (2015) var landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum og forma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin, i\u00f0 er ein av st\u00f8rstu flokkunum \u00ed F\u00f8royum. Journalisturin Jan Lamhauge og t\u00ed\u00f0indalei\u00f0arin Liljan Weihe s\u00f8gdu eisini \u00ed r\u00e6ttinum, at ors\u00f8kin til, at tann gamla s\u00f8gan \u00ed heila tiki\u00f0 var \u00e1hugaverd fyri almenningin n\u00fa, var n\u00faverandi st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 J\u00f8rgeni Niclasen.\n\nJan Lamhauge var\u00f0 spurdur, um hv\u00ed hann br\u00fakti or\u00f0ini sn\u00fdt og svik \u00ed samband vi\u00f0 Tollm\u00e1li\u00f0. Hann svara\u00f0i, at journalistarnir \u00ed KVF ikki h\u00f8vdu br\u00fakt or\u00f0ini sn\u00fdt og svik t\u00e6r fyrstu vikurnar, eftir at Portal.fo byrja\u00f0i umr\u00f8\u00f0una av m\u00e1linum hin 19. desember 2013. Man br\u00fakti \u00ed sta\u00f0in or\u00f0i\u00f0 \u00ed endurgevingarformi og ikki beinlei\u00f0is, tvs. man endurgav Portal.fo. T\u00e1 i\u00f0 Liljan Weihe var\u00f0 avhoyrd, var\u00f0 hon millum anna\u00f0 spurd, um hon meinti at ta\u00f0 var \u00ed lagi, at KVF hev\u00f0i dekka\u00f0 m\u00e1li\u00f0 \u00ed st\u00f3rt m\u00e1t, sum tey h\u00f8vdu, so svara\u00f0i hon, at m\u00e1li\u00f0 var sera vi\u00f0komandi fyri F\u00f8roya f\u00f3lk, t\u00ed at talan var um mest maktfulla mann \u00ed F\u00f8royum. Eftir hennara tykki hev\u00f0i J\u00f8rgen Niclasen st\u00f8rri makt enn l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nT\u00e1 i\u00f0 kringvarpsstj\u00f3rin, Dia Midjord, var\u00f0 avhoyrdur, greiddi hann millum anna\u00f0 fr\u00e1, at hann var\u00f0 blivin h\u00f3ttur vi\u00f0 fongsulsd\u00f3mi av advokatinum hj\u00e1 J\u00f8rgeni Niclasen, Christian Andreasen.\n\nD\u00f3msavger\u00f0in - Journalistarnir taptu \nHin 25. februar 2015 fall d\u00f3mur \u00ed m\u00e1linum. J\u00f8rgen Niclasen vann m\u00e1li\u00f0 og journalistarnir taptu. Journalistarnir v\u00f3ru d\u00f8mdir at rinda \u00e1vikavist 20 og 10 dagb\u00f8tir \u00e1 1000 kr\u00f3nur. Harumframt v\u00f3ru tey saks\u00f8ktu, Hans Andrias Midjord, Liljan Weihe, Jan Lamhauge og Sveinur Tr\u00f3ndarson d\u00f8md til in solidum at rinda saks\u00f8kjaranum 50.000 kr \u00ed endurgjaldi fyri tort, t\u00f3 skuldi tann saks\u00f8kti Jan Lamhauge \u00ed mesta lagi rinda 5.000 kr. Harumframt skuldu tey saks\u00f8ktu innan 14 dagar in solidum rinda sakarm\u00e1lskostna\u00f0in til saks\u00f8kjaran, J\u00f8rgen Niclasen, vi\u00f0 75.000 kr. Sveinur Tr\u00f3ndarson valdi sama dagin at k\u00e6ra d\u00f3min til Landsr\u00e6ttin.\n\nD\u00f3marin meinti, at Tollm\u00e1li\u00f0 var aktuelt og vi\u00f0komandi fyri teir f\u00f8roysku fj\u00f8lmi\u00f0larnar, men at m\u00e1tin teir valdu at siga s\u00f8guna \u00e1tti at ver\u00f0i annarlei\u00f0is. Sama dagin sum d\u00f3murin var sagdur, sendi Kringvarp F\u00f8roya, \u00fatvarpssendingina Radarin, i\u00f0 bara sn\u00fa\u00f0i seg um r\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0. Kringvarpsstj\u00f3rin, Dia Midjord, sum var ein av teimum f\u00fdra d\u00f8mdu journalistunum, var\u00f0 spurdur, um d\u00f3murin hev\u00f0i skatt tr\u00favir\u00f0i hj\u00e1 Kringvarpinum. Hann svara\u00f0i, at um d\u00f3murin st\u00f3\u00f0 einsamallur, so hev\u00f0i hann skatt tr\u00favir\u00f0i hj\u00e1 Kringvarpinum. Hann helt, at KVF gott kundi havt sagt s\u00f8guna \u00e1 ein annan h\u00e1tt og valt onnur or\u00f0, enn tey gj\u00f8rdu, t\u00e1 i\u00f0 tey l\u00fdstu m\u00e1li\u00f0. Hann seg\u00f0i eisini, at hann helt, at ta\u00f0 var ke\u00f0iligt fyri frams\u00f8gufr\u00e6lsi\u00f0, at f\u00f8royskir journalistar framyvir v\u00f3ru noyddir at leggja bond \u00e1 seg sj\u00e1lvar.\n\nD\u00f3marin leg\u00f0i millum anna\u00f0 til grund, at mann m\u00e1tti taka atlit til, at F\u00f8royar er eitt l\u00edti\u00f0 samfelag:\n\nAdvokaturin hj\u00e1 Sveini Tr\u00f3ndarson, Bj\u00f8rn \u00e1 Heygum, fanst at d\u00f3minum, dagin eftir, at d\u00f3murin var feldur, vi\u00f0v\u00edkjandi tekstinum um, at F\u00f8royar var eitt l\u00edti\u00f0 samfelag, og at man kan risikere, at den n\u00f8dvendige minimumsrekruttering af opstillede til politiske valg trues, sum ta\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00ed d\u00f3msavger\u00f0ini. Harvi\u00f0 blandar d\u00f3marin jura og politikk saman, seg\u00f0i Bj\u00f8rn \u00e1 Heygum, eftir hansara meining hoyrir ein sovor\u00f0in setningur ikki heima \u00ed einum d\u00f3mi. Hann seg\u00f0i vi\u00f0 Kringvarp F\u00f8roya, at ta\u00f0 j\u00fast er uppg\u00e1van hj\u00e1 fj\u00f8lmi\u00f0lunum at vera kritiskir, solei\u00f0is at ein og hv\u00f8r ikki stillar upp til politisk val, og at \u00f3ynskt element lata vera vi\u00f0 at stilla upp til eitt val. Hann meinar, at d\u00f3murin er prinsipiellur, eftirsum r\u00e6tturin n\u00fa eftir henda d\u00f3min, hevur \u00e1lagt f\u00f8royskum fj\u00f8lmi\u00f0lum sensur. Hann setti eisini spurnartekin vi\u00f0, um or\u00f0i\u00f0 sn\u00fdt n\u00fa framyvir ikki m\u00e1 n\u00fdtast av t\u00ed f\u00f8roysku pressuni um \u00f3l\u00f3glig vi\u00f0urskifti, uttan so at talan er um strafbar vi\u00f0urskifti, t\u00ed um tey gera ta\u00f0, so kunnu tey  enda vi\u00f0 at ver\u00f0a d\u00f8md fyri \u00e6rumei\u00f0ing, sum \u00ed hesum m\u00e1linum.\nHin 27. februar 2015 valdu teir tr\u00edggir journalistarnir fr\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya at k\u00e6ra d\u00f3min til Landsr\u00e6ttin.\n\nR\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 \u00ed Eystara Landsr\u00e6tti \n\nR\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 \u00e1tti at byrja 29. september 2015 \u00ed Eystara Landsr\u00e6tti, i\u00f0 hevur ein eykatingsta\u00f0 \u00ed F\u00f8roya R\u00e6tti \u00ed Havn. Men ta\u00f0 uppst\u00f3\u00f0 \u00f3semja millum advokatin hj\u00e1 J\u00f8rgeni Niclasens, Christian Andreasen, og advokatin hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya, Ole Liedke. Liedke metti, at d\u00f3mararnir bert \u00e1ttu at taka avger\u00f0 um tey 16 sitatini, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u nevnd \u00ed d\u00f3mss\u00f8gnini \u00ed februar 2015. Men Christian Andreasen meinti, at r\u00e6tturin \u00e1tti at taka st\u00f8\u00f0u til \u00f8ll 70 sitatini og allar \u00e1k\u00e6rur. Liedke seg\u00f0i, at um so var, so hev\u00f0i hann br\u00fak fyri meira t\u00ed\u00f0, t\u00ed hann hev\u00f0i bert fyrireika seg upp\u00e1 tey 16 sitatini.\n\nD\u00f3mararnir eru Ulla Langholz, Bo \u00d8stergaard og Ole Gr\u00e6sb\u00f8ll Olesen. Tann 30. september gj\u00f8gnumgekk r\u00e6tturin \u00f8ll sj\u00f3nvarpsbrotini \u00far Degi og Viku hj\u00e1 Kringvarp F\u00f8roya, i\u00f0 v\u00f3ru vi\u00f0komandi fyri m\u00e1li\u00f0, fr\u00e1 19. desember 2013, t\u00e1 i\u00f0 umr\u00f8\u00f0an av sonevnda Tollm\u00e1linum byrja\u00f0i, til 14. februar 2014, t\u00e1 i\u00f0 J\u00f8rgen Niclasen melda\u00f0i journalistarnir fyri \u00e6rumei\u00f0ing. Hetta t\u00f3k knappar tveir t\u00edmar. Eftir eina stutta pausu, var\u00f0 sendingin \"Eg helt landsins l\u00f3gir\" v\u00edst, ta\u00f0 t\u00f3k umlei\u00f0 ein t\u00edma. S\u00ed\u00f0an v\u00f3ru fr\u00e1grei\u00f0ingarnir fr\u00e1 journalistunum \u00far F\u00f8roya R\u00e6tti lisnar upp, og s\u00ed\u00f0an kundu advokatarnir spyrja uppfylgjandi spurningar.\n\nR\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 helt fram hin 4. oktober 2015, har i\u00f0 journalistarnir v\u00f3ru avhoyrdir. Ta\u00f0 bleiv eitt n\u00fa spurt um sendingina \"Eg helt landsins l\u00f3gir\", advokaturin Christian Andreasen spurdi Liljan Weihe, um hv\u00ed hon ikki broytti innihaldi\u00f0 \u00ed sendingini, \u00e1\u00f0renn hon var\u00f0 send, eftir at stj\u00f3ri hennara, Dia Midjord, hev\u00f0i sagt, at hann var \u00f3n\u00f8gdur vi\u00f0 sangvali\u00f0. Hetta var komi\u00f0 fram \u00ed einari Degi og Viku t\u00ed\u00f0indasending fr\u00e1 Kringvarpinum hin 26. februar 2015 \u00ed einum broti, i\u00f0 Heini Gaard hev\u00f0i gj\u00f8rt. Sangurin i\u00f0 sipa var\u00f0 til, var ein sangur, i\u00f0 J\u00f8rgen Niclasen sj\u00e1lvur syngur og sp\u00e6lir guitar til, fyri \u00fatvarpsvertinum Elisi Poulsen \u00ed beinlei\u00f0is \u00fatvarpssendingini \"Lurtararnar og vit\". Liljan Weihe svara\u00f0i, at ta\u00f0 kendi hon absolut einki til.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Dia Midjord, stj\u00f3rin \u00ed Kringvarpinum, var\u00f0 spurdur um sendingina og um sangvali\u00f0, greiddi hann fr\u00e1, at ta\u00f0 ikki var hansara uppg\u00e1va at blanda seg \u00ed ta\u00f0 journalistiska arbei\u00f0i, men hann vi\u00f0gekk, at hann ikki var n\u00f8gdur vi\u00f0 vali\u00f0 av t\u00f3nleiki, m.a. vi\u00f0 sangin, i\u00f0 J\u00f8rgen Niclasen sj\u00e1lvur hev\u00f0i sungi\u00f0. Dia Midjord seg\u00f0i, at hann meinti, at KVF \u00ed hvussu so er \u00e1tti at havt kunna hyggjaran um, hv\u00ed tey h\u00f8vdu valt at taka sangin vi\u00f0. Hann sipa\u00f0i til ta\u00f0 i\u00f0 journalisturin Jan Lamhauge hev\u00f0i sagt \u00ed r\u00e6ttinum sama dag, nevniliga at starvsf\u00f3lk hj\u00e1 Kringvarpinum til f\u00e1n\u00fdtis \u00ed fleiri vikur h\u00f8vdu roynt at fingi\u00f0 eina samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 J\u00f8rgen Niclasen, men at hann nokta\u00f0i at \u00fattala seg. Men so vi\u00f0 eitt var hann knappliga at hoyra sum ein av luttakarunum \u00ed \u00fatvarpssendingini \"Lurtararnir og vit\", i\u00f0 eisini er ein sending hj\u00e1 Kringvarpinum, \u00ed beinlei\u00f0is sending, har i\u00f0 Elis Poulsen vitja\u00f0i ymisk arbei\u00f0spl\u00e1ss, og henda dagin var hann \u00ed F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num, og har hev\u00f0i hann hitt J\u00f8rgen Niclasen og gj\u00f8rt eina \u00f3formella samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 hann, og har hev\u00f0i J\u00f8rgen so sungi\u00f0 fyri Elis og lurtarunum hj\u00e1 Kringvarpinum. Dia Midjord seg\u00f0i, at hann ikki hev\u00f0i kravt, at naka\u00f0 skuldi takast \u00far sendingini, men at hann hev\u00f0i ynskt, at ta\u00f0 v\u00f3ru gj\u00f8rdar nakrar broytingar. \n\nTann 6. oktober 2015 g\u00f3vu verjarnir hj\u00e1 journalistunum teirra fr\u00e1grei\u00f0ing fyri d\u00f3marunum. Ole Liedke br\u00fakti tr\u00edggjar t\u00edmar og eitt korter at f\u00f8ra m\u00e1li\u00f0 fyri teir tr\u00edggjar journalistarnar \u00far Kringvarpi F\u00f8roya, me\u00f0an Bj\u00f8rn \u00e1 Heygum br\u00fakti ein t\u00edma og eitt korter at f\u00f8ra m\u00e1li\u00f0 fyri Sveinur Tr\u00f3ndarson, i\u00f0 j\u00fast t\u00e1 var \u00e1byrgdarhavandi journalistur \u00e1 Dimmal\u00e6tting, men sum \u00ed 2013 var \u00e1byrgdarhavandi journalistur fyri Portal.fo.\n\nJournalistarnir fr\u00edkendir \nHin 18. november 2015 fall avger\u00f0in \u00ed Eystara Landsr\u00e6tti \u00ed m\u00e1linum m\u00f3ti teimum f\u00fdra journalistunum, i\u00f0 J\u00f8rgen Niclasen hev\u00f0i stevnt fyri \u00e6rumei\u00f0ing. Allir f\u00fdra journalistar v\u00f3ru fr\u00edkendir. T\u00f3 var \u00fats\u00f8gnin \u201dSn\u00fdtti vi\u00f0 tolli: F\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin sn\u00fdtti landskassan fyri 600.000 kr.\u201d d\u00f8md sum ubef\u00f8jet, i\u00f0 samb\u00e6rt or\u00f0ab\u00f3k Sprotans merkir: 1 \u00f3heimila\u00f0ur, vi\u00f0 ongari heimild, heimildarleysur, sum er gj\u00f8rt \u00ed heimildarloysi, \u00f3bi\u00f0in, \u00f3grunda\u00f0ur, \u00f3ney\u00f0ugur. 2 et u. angreb \u00f3grunda\u00f0 \u00e1lop.\n\nAvger\u00f0in (\u00e1 donskum):\n\nJ\u00f8rgen Niclasen umhugsar, um hann skal k\u00e6ra avger\u00f0ina hj\u00e1 Eystara Landsr\u00e6tti inn til H\u00e6gsta R\u00e6tt.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\n2013\n2014\n2015 \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "29943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urs%C3%A1miskt%20m%C3%A1l", "title": "Nor\u00f0urs\u00e1miskt m\u00e1l", "text": "Nor\u00f0urs\u00e1miskt er eitt s\u00e1miskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, Finnlandi og Noregi.\n\n T\u00fd\u00f0ing til norskt\n\nM\u00e1l \u00ed Noregi\nM\u00e1l \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nM\u00e1l \u00ed Finnlandi\nS\u00e1misk m\u00e1l"}
{"id": "29945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pites%C3%A1miskt%20m%C3%A1l", "title": "Pites\u00e1miskt m\u00e1l", "text": "Pites\u00e1miskt er eitt s\u00e1miskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og Noregi. Einans 25-50 f\u00f3lk tosa ta\u00f0, og m\u00e1li\u00f0 er t\u00ed doyggjandi.\n\nM\u00e1l \u00ed Noregi\nM\u00e1l \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nS\u00e1misk m\u00e1l\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "29947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moderna%20Museet", "title": "Moderna Museet", "text": "Moderna Museet er eitt savn \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Moderna Museet\n\nS\u00f8vn \u00ed Stokkh\u00f3lmi"}
{"id": "29954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lules%C3%A1miskt%20m%C3%A1l", "title": "Lules\u00e1miskt m\u00e1l", "text": "Lules\u00e1miskt er eitt s\u00e1miskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og Noregi.\n\nM\u00e1l \u00ed Noregi\nM\u00e1l \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nS\u00e1misk m\u00e1l"}
{"id": "29956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Inaris%C3%A1miskt%20m%C3%A1l", "title": "Inaris\u00e1miskt m\u00e1l", "text": "Inaris\u00e1miskt er eitt s\u00e1miskt m\u00e1l, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 \u00ed Finnlandi. Einans umlei\u00f0 300 f\u00f3lk tosa ta\u00f0, og m\u00e1li\u00f0 er t\u00ed doyggjandi.\n\nM\u00e1l \u00ed Finnlandi\nS\u00e1misk m\u00e1l\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "29959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Surf%27s%20Up", "title": "Surf's Up", "text": "Surf's Up er ein Oscar-tilnevndur amerikanskur animati\u00f3nsfilmur fr\u00e1 2007. Filmurin er telduanimera\u00f0ur og sn\u00fdr seg um tann unga pingvinin og surfarin, Cody Maverick \u00far Fr\u00f8sericia \u00ed Antarktis, i\u00f0 droymir um at gerast eins g\u00f3\u00f0ur surfari sum fyrimynd hansara, Big Z.\n\nR\u00f8ddir \u00ed uppruna\u00fatg\u00e1vuni \n Shia LaBeouf-Cody Maverick\n Jeff Bridges-Zeke 'Big Z' Topanga/Geek\n Zooey Deschanel-Lani Aliikai\n Jon Heder-Chicken Joe\n James Woods-Reggie Belafonte\n Diedrich Bader-Tank 'The Shredder' Evans\n Mario Cantone-Mikey Abromowitz\n Kelly Slater-Kelly\n Rob Machado-Rob\n Sal Masekela-SPEN Announcer\n Ash Brannon-Moviemaker\n Chris Buck-Moviemaker\n Brian Posehn-Glen Maverick\n Dana Belben-Edna Maverick \n Reed Buck-Arnold\n Reese Elowe-Kate\n Jack P. Ranjo-Smudge\n Matthew W. Taylor-Ivan/Glen's Buddy\n\nA\u00f0rar r\u00f8ddir: \n\nBob Bergen  Jillian Bowen  Johanna Braddy  John Cygan  Courtnee Draper  Bill Farmer  Andy Fischer-Price  Teresa Ganzel  Jess Harnell  Jesse Head  Sherry Lynn  Danny Mann  Mickie McGowan  Alec Medlock  Laraine Newman  Jan Rabson  Meagan Smith  Marisa Theodore  Crawford Wilson  Jacob Zachar\n\nKeldur \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "29960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Favrskov%20kommuna", "title": "Favrskov kommuna", "text": "Favrskov kommuna (danskt: Favrskov Kommune), er ein kommuna \u00ed Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland \u00ed Danmark.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Danmark"}
{"id": "29981", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Skr\u00edggi\u00f0", "text": "Skr\u00edggi\u00f0 (norskt: Skrik) er ein kendur m\u00e1lningur av Edvard Munch. M\u00e1lningurin finst \u00ed f\u00fdra \u00fatg\u00e1vum og harafturat sum litografi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMunch Savni\u00f0\n\nM\u00e1lningar\nEdvard Munch"}
{"id": "29985", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roy%20Lichtenstein", "title": "Roy Lichtenstein", "text": "Roy Fox Lichtenstein (f\u00f8ddur 27. oktober 1923 \u00ed New York, dey\u00f0ur 29. september 1997 \u00ed New York) var ein amerikanskur listam\u00e1lari og grafikari. \u00cd 1960-\u00e1runum var  hann, saman vi\u00f0  Andy Warhol, Jasper Johns og James Rosenquist og \u00f8\u00f0rum, undangonguma\u00f0ur innan eitt n\u00fdtt slag av list, Pop-Art. Hann fekk eitt n\u00fa \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 teknir\u00f8\u00f0um. Whaam! og Drowning Girl ver\u00f0a ofta s\u00f8gd at vera hansara kendastu verk, me\u00f0an Oh, Jeff...I Love You, Too...But... sigst vera hansara tri\u00f0kendasta verk.\n\nListaf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 1997\nRoy Lichtenstein"}
{"id": "29986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20Rothko", "title": "Mark Rothko", "text": "Mark Rothko (f\u00f8ddur 25. september 1903 \u00ed Dvinsk, dey\u00f0ur 25. februar 1970 \u00ed New York) var ein amerikanskur listam\u00e1lari av russiskari, j\u00f8da\u00e6tt. Hann ver\u00f0ur oftast sagdur at vera abstrakt impressionistur. Saman vi\u00f0 Jackson Pollock og Willem de Kooning, ver\u00f0ur hann ofta mettur at ver\u00f0a ein av kendastu amerikonsku amerikonsku listaf\u00f3lkunum fr\u00e1 eftirkr\u00edgst\u00ed\u00f0ini.  \n\nListaf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1903\nAndl\u00e1t \u00ed 1970"}
{"id": "29989", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franska%20Gujana", "title": "Franska Gujana", "text": "Franska Gujana (\u00e1 fronskum Guyane fran\u00e7aise ella bara Guyane) er \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum \u00ed Su\u00f0uramerika, eystan fyri Surinam og nor\u00f0an fyri Brasil. Ta\u00f0 er franskur landslutur, har tey hava evruna sum gjaldoyra, og f\u00f3lki\u00f0 hevur atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt til \u00f8ll val \u00ed Fraklandi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Cayenne, sum hevur givi\u00f0 navn til m.a. cayennepipar. Landi\u00f0 er um lei\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir so st\u00f3rt sum Danmark, men har b\u00fagva bara um lei\u00f0 250.000 f\u00f3lk. 95,5 prosent av lendinum \u00ed Fronskum Gujana er regnsk\u00f3gur, i\u00f0 er ein tann fremsti \u00ed heiminum, t\u00e1 i\u00f0 talan er um l\u00edvsfr\u00f8\u00f0iligt margfeldi. Einasta hj\u00e1landi, i\u00f0 er eftir \u00ed Su\u00f0uramerika, er Franska Gujana, \u00ed mong \u00e1r kent fyri Devlaoynna, illa gitnu fangaleguna stutt \u00fati fyri strondini. N\u00fa er landi\u00f0 betur kent fyri at vera mi\u00f0st\u00f8\u00f0 fyri evropeiskar r\u00famdarverk\u00e6tlanir.\n\nB\u00faskapur \nB\u00faskaparliga er Franska Gujana t\u00e6tt kn\u00fdtt at Fraklandi og f\u00e6r meginpartin av innt\u00f8kum s\u00ednum ha\u00f0an. Hetta hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at h\u00faskorini eru \u00edmillum tey bestu \u00ed Su\u00f0uramerika. Gullm\u00e1lmur er at finna \u00ed sk\u00f3ginum, men ta\u00f0 er torf\u00f8rt at \u00fatvinna hann, t\u00ed har eru n\u00e6stan eingir vegir. Franska Gujana hevur einki vegasamband vi\u00f0 grannalondini Brasil og Surinam. \u00c1 marknast\u00f8\u00f0unum mugu fer\u00f0andi fara vi\u00f0 b\u00e1ti tv\u00f8rtur um marknar\u00e1irnar. \u00c1 trimum oyggjum \u00fati fyri strondini \u00e1 Fronskum Gujana var til 1953 ein illa gitin revsilega. Tann st\u00f8rsta oyggin eitur Djevlaoyggin. \u00cd 100 \u00e1r sendi hj\u00e1landaveldi\u00f0 Frakland 75.000 revsifangar \u00fat hagar. Talan var um landasv\u00edkjarar, brotsmenn og herr\u00fdmingar. Einans tr\u00fd prosent av teimum komu fr\u00e1 teimum r\u00e6\u00f0uligu korunum \u00e1 l\u00edvi. N\u00e6r vi\u00f0 ta gomlu revsileguna \u00e1 oyggjunum \u00fati fyri Fronskum Gujana er n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum ein tann t\u00fddningarmesta innt\u00f8kukeldan \u00ed landinum. Ta\u00f0 er ein r\u00famdarst\u00f8\u00f0, har ESA, tann Evropeiski r\u00famdarfelagsskapurin, sendir s\u00edni r\u00famdarf\u00f8r \u00fat \u00ed r\u00famdina. Fleiri enn 15.000 f\u00f3lk b\u00fagva og starvast \u00ed Kourou, i\u00f0 er r\u00famdarst\u00f8\u00f0 hj\u00e1 Evropeiska r\u00famdarsambandinum (ESA). Ha\u00f0an ver\u00f0a arianerakettir skotnar \u00fat \u00ed r\u00famdina vi\u00f0 fylgisveinum og sondum.\n\nArbei\u00f0sloysi\u00f0 er st\u00f3rt, men n\u00f3gv v\u00f3na, at vaksandi fer\u00f0avinna fer at skapa arbei\u00f0spl\u00e1ss. Ta\u00f0, sum kann draga fer\u00f0af\u00f3lk hendan vegin, er fyrst og fremst n\u00e1tt\u00faran: Har eru 1300 sl\u00f8g av tr\u00f8um, 190 sl\u00f8g av s\u00fagd\u00fdrum, 720 fuglasl\u00f8g og 480 fiskasl\u00f8g. Mesta f\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr fram vi\u00f0 strondini, so meginparturin av landinum er \u00f3nomin tropiskur regnsk\u00f3gur vi\u00f0 \u00f3gvuliga n\u00f3gvum og fj\u00f8lbroyttum plantu- og d\u00fdral\u00edvi, har er t.d. oselotur, jaguarur, puma og satt skri\u00f0d\u00fdrameingi.\n\nF\u00f3lki\u00f0 \n\nF\u00f3lki\u00f0 er av blanda\u00f0um uppruna, \u00far n\u00e6stan \u00f8llum heimi. Vi\u00f0 f\u00f3lkateljingina \u00ed 2011 v\u00f3ru 56,5% av \u00edb\u00fagvunum f\u00f8dd \u00ed Franska Gujana, 9,3% v\u00f3ru f\u00f8dd \u00ed meginlands Fraklandi (\u00ed Evropa), 3,4% v\u00f3ru f\u00f8dd \u00ed Fransk Karibisku departementunum Guadeloupe og Martinique og 30,5% uttanlands (fyrst og fremst Suriname, Haiti og Brasil). \u00cd Fronskum Gujana b\u00fdr eisini ein st\u00f3rur b\u00f3lkur, sum er \u00e6tta\u00f0ur \u00far Laos (i\u00f0 \u00e1\u00f0ur hoyrdi til Fraklands sum partur av hj\u00e1landinum Fronskum Indokina). N\u00e6stan helvtin av f\u00f3lkinum er f\u00f8dd uttanlands, \u00ed Fraklandi ella a\u00f0rasta\u00f0ni, har Frakland hevur r\u00e1tt ella framvegis r\u00e6\u00f0ur. Upprunaf\u00f3lki\u00f0, indi\u00e1nararnir, telur bert tr\u00fd til f\u00fdra prosent av f\u00f3lkatalinum. Eingin veit vi\u00f0 vissu, hvussu n\u00f3gvir teir eru. Ymiskt bendir \u00e1, at ta\u00f0 framvegis eru f\u00f3lkab\u00f3lkar \u00ed regnsk\u00f3ginum, sum ikki enn hava havt naka\u00f0 samband vi\u00f0 umheimin. \u00cd regnsk\u00f3ginum liva eisini eftirkomarar hj\u00e1 tr\u00e6lum, sum einafer\u00f0 v\u00f3r\u00f0u f\u00f8rdir um hav \u00far Afrika. N\u00e6stan ongar v\u00f8rur ver\u00f0a gj\u00f8rdar \u00ed Fronskum Gujana. Har er fiskivinna, og \u00fati vi\u00f0 strondina dyrka tey bananir og sukurr\u00f8r. N\u00e6stan alt, sum f\u00e6st til keyps \u00ed landinum, er innflutt, meginparturin \u00far Fraklandi.\n\nM\u00e1l \nAlmenna m\u00e1li\u00f0 er franskt, men fleiri onnur m\u00e1l ver\u00f0a tosa\u00f0 \u00ed Fransk Gujana, eitt n\u00fa Fransk Gujana Kreolskt, seks Amerindiansk m\u00e1l (Arawak, Palijur, Kali'na, Wayana, Wayampi, Emerillon), f\u00fdra Maroon m\u00e1lf\u00f8ri (Saramaka, Paramaccan, Aluku, Ndyuka), og Hmong Njua.[18] Onnur m\u00e1l i\u00f0 ver\u00f0a tosa\u00f0 \u00ed landinum eru eitt n\u00fa portugiskt, hakka, haitiskt kreol, spanskt, ni\u00f0urlendskt og enskt.\n\nKeldur \n\nSu\u00f0uramerika"}
{"id": "29990", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M-Maybe", "title": "M-Maybe", "text": "M-Maybe er ein kendur pop-art m\u00e1lningur fr\u00e1 1965 av Roy Lichtenstein. M\u00e1lningurin hongur \u00ed Museum Ludwig \u00ed K\u00f6ln.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLichtenstein Foundation\n\nM\u00e1lningar\nRoy Lichtenstein"}
{"id": "30010", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Islamiskur%20Statur", "title": "Islamiskur Statur", "text": "Islamski Staturin stytt  IS, ISIS ella ISIL ( ad-Dawla al-Islamiyya (fi al-Iraq wa al-Sham) (Daesh) er ein sunniislamistisk r\u00f8rsla, av fleiri londum sk\u00fdrdur sum yvirgangsfelagsskapur, i\u00f0 fyrst og fremst er virkin \u00ed Irak og S\u00fdria. IS hevur \u00ed 2014 stovna\u00f0 eitt kalifat, eitt Islamskt r\u00edki, \u00ed p\u00f8rtum av S\u00fdria og Irak. Felagsskapurin hevur s\u00ed\u00f0ani november 2014 eisini fingi\u00f0 f\u00f3tafesti \u00ed Libya og hevur spakuliga voksi\u00f0 seg fram \u00ed landinum, me\u00f0an Vesturheimurin, vi\u00f0 USA \u00e1 odda, hevur bumba\u00f0 str\u00ed\u00f0sf\u00f3lkini hj\u00e1 IS \u00ed S\u00fdria og Irak. IS vir\u00f0ir ikki fornaldar vir\u00f0ir og setti \u00ed mars 2015 \u00ed verk oy\u00f0ileggingar av fornaldar\u00f8kinum Nimrud. IS er eisini kent fyri at burturf\u00f8ra vesturlendingar og hevur h\u00f3tt vi\u00f0 at myr\u00f0a f\u00f3lkini. T\u00e1 i\u00f0 teirra kr\u00f8v ikki ver\u00f0a eftirl\u00edka\u00f0i, so avr\u00e6tta teir hesi f\u00f3lk, og ta\u00f0 gera teir t.d. vi\u00f0 at h\u00e1lsh\u00f8ggja tey fyri opnum skermi, me\u00f0an teir sj\u00e1lvir hava masku fyri andliti\u00f0, so teir ikki skulu kennast aftur. ISIS hevur hertiki\u00f0 eitt \u00f8ki \u00e1 st\u00f8dd vi\u00f0 Bretland \u00ed S\u00fdria og Irak. IS ver\u00f0ur mett sum vandamiklasti yvirgangsfelagsskapur \u00ed heiminum \u00ed 2015 og framdi ta\u00f0 st\u00f8rsta yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Par\u00eds \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Lei\u00f0arin \u00ed felagsskapinum, Abu Bakr al-Baghdadi hevur \u00fatnevnt seg sj\u00e1lvan til kalif, i\u00f0 er heiti \u00e1 einum eftirmanni Muhammeds sum oddama\u00f0ur \u00ed muslimska heiminum. IS hevur sett \u00ed verk sharia-l\u00f3gir \u00ed teimum \u00f8kjum, har felagsskapurin hevur valdi\u00f0. Felagsskapurin er illa umt\u00f3ktur av mongum kring heimin fyri v\u00ed\u00f0gongda har\u00f0skapin, eitt n\u00fa hevur IS krossfest fangar, h\u00e1lsh\u00f8gt teir og framt fleiri h\u00f3pdr\u00e1p \u00e1 sivilf\u00f3lk. IS hevur eisini tiki\u00f0 uppaftur tr\u00e6lahald \u00ed s\u00ednum \u00f8kjum.\n \nSamgongan \u00edm\u00f3ti IS, sum er undir lei\u00f0slu av USA, framdi \u00ed august og september \u00ed 2014 fleiri bumbu\u00e1lop m\u00f3ti Islamskum Stati. Danmark lutt\u00f3k vi\u00f0 sjey str\u00ed\u00f0sflogf\u00f8rum \u00ed kr\u00edgnum \u00edm\u00f3ti b\u00f3lkinum \u00ed Irak. \u00cd oktober 2015 framdi Russland bumbu\u00e1lop einsamalt \u00ed S\u00fdria sum formelt eisini er vent \u00edm\u00f3ti IS. Higartil hava hesi \u00e1lop t\u00f3 ikki veri\u00f0 vend bara \u00edm\u00f3ti IS men eisini \u00edm\u00f3ti teimum meira moderatu uppreistrarb\u00f3lkunum, i\u00f0 str\u00ed\u00f0ast \u00edm\u00f3ti forsetanum \u00ed S\u00fdria.\n\nKeldur \n\nYvirgangsfelagsskapir\nIrak\nS\u00fdria\nIslamisma"}
{"id": "30011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Machu%20Picchu", "title": "Machu Picchu", "text": "Machu Picchu (quechua: Machu Pikchu, eisini kent sum Horvni inkab\u00fdurin) h\u00f8gt uppi \u00ed Andesfj\u00f8llum \u00ed Per\u00fa var t\u00fddningarmikil inkab\u00fdur \u00ed 15.- og 16. \u00f8ld; hann l\u00e1 v\u00e6l fyri herm\u00e1lsliga og var ringur at s\u00f8kja at. Skansab\u00fdurin Machu Picchu var 12 km2 til st\u00f8ddar. Hann var bygdur \u00e1 n\u00f3gvar br\u00edkar, i\u00f0 v\u00f3ru h\u00f8gdar inn \u00ed fjallal\u00ed\u00f0ina, fleiri enn 600 m. uppi. Machu Picchu liggur 2430 metrar yvir havinum. Ta\u00f0 var so miki\u00f0 torf\u00f8rt at sleppa til b\u00fdin, at spani\u00f3lar ongant\u00ed\u00f0 funnu hann. Ta\u00f0 er ikki l\u00e6tt at koma til inkab\u00fdin Machu Picchu, sum doy\u00f0i \u00fat og var\u00f0 fjaldur av tr\u00f8um og \u00f8\u00f0rum plantuv\u00f8kstri. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er hann kent fer\u00f0am\u00e1l. \n\n\u00cd 1530-\u00e1runum gj\u00f8rdu spani\u00f3lar innr\u00e1s \u00ed Inkar\u00edki\u00f0 og hert\u00f3ku landi\u00f0 Per\u00fa. Ta\u00f0 var vikna\u00f0 av innanh\u00fdsis \u00f3semjum, og hert\u00f8kan elvdi til, at inkamentanin syndra\u00f0ist. N\u00f3gv f\u00f3lk doy\u00f0u, b\u00fdir v\u00f3r\u00f0u lagdir \u00ed oy\u00f0i, og br\u00edkar og vatningarskipanir f\u00f3ru fyri skeyti. Sponsku hertakararnir varna\u00f0ust ikki b\u00fdin, t\u00e1 i\u00f0 teir t\u00f3ku landi\u00f0 \u00ed 1532, og ikki fyrr enn \u00ed 1911 kom amerikanski fornfr\u00f8\u00f0ingurin Hiram Bingham fram \u00e1 \u201chorvna b\u00fdin\u201d, i\u00f0 hann leingi hev\u00f0i veri\u00f0 nevndur. Har eru toftir av til d\u00f8mis templum og 143 seth\u00fasum. N\u00e6stan 400 \u00e1r seinni var\u00f0 ein gloymdur b\u00fdur funnin aftur uppi \u00e1 einum fjalli. N\u00fa var\u00f0 b\u00fdurin nevndur Machu Picchu. \u00c1\u00f0renn b\u00fdurin var\u00f0 avtofta\u00f0ur, var hann b\u00fasta\u00f0ur hj\u00e1 teimum seinastu inkakongunum. Machu Picchu var\u00f0 sett \u00e1 heimsmentanararvslistan hj\u00e1 UNESCO \u00ed 1983.\n\nReferansar \n\nPeru\nFornaldarb\u00fdir\nHeimsarvar"}
{"id": "30012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oh%2C%20Jeff...I%20Love%20You%2C%20Too...But...", "title": "Oh, Jeff...I Love You, Too...But...", "text": "Oh, Jeff...I Love You, Too...But... er ein kendur pop-art m\u00e1lningur fr\u00e1 1964 av Roy Lichtenstein.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLichtenstein Foundation\n\nM\u00e1lningar\nRoy Lichtenstein"}
{"id": "30013", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/I%20Know...Brad", "title": "I Know...Brad", "text": "I Know...Brad er ein kendur pop-art m\u00e1lningur fr\u00e1 1964 av Roy Lichtenstein. M\u00e1lningurin hongur \u00ed Wallraf-Richartz Museum \u00ed K\u00f6ln.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLichtenstein Foundation\n\nM\u00e1lningar\nRoy Lichtenstein"}
{"id": "30014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hopeless%20%28Roy%20Lichtenstein%29", "title": "Hopeless (Roy Lichtenstein)", "text": "Hopeless er ein kendur pop-art m\u00e1lningur fr\u00e1 1963 av Roy Lichtenstein. M\u00e1lningurin hongur \u00ed Kunstmuseum Basel.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLichtenstein Foundation\n\nM\u00e1lningar\nRoy Lichtenstein"}
{"id": "30016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatalsfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "F\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i", "text": "F\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i ella \u00edb\u00fagvafr\u00f8\u00f0i eru v\u00edsindini um gongdina \u00ed f\u00f3lkatalinum, um f\u00f3lkasamanseting vi\u00f0 \natliti at kyni, aldri og borgarast\u00f8\u00f0u, um landafr\u00f8\u00f0iliga b\u00fdti\u00f0 \u00ed \u00edb\u00fagvatali og samanseting, og um t\u00e6r broytingar \u00ed \u00edb\u00fagvatali og samanseting, sum koma av gongdini \u00ed f\u00f8\u00f0it\u00edttleika, dey\u00f0st\u00edttleika, tilflyting og fr\u00e1flyting. Hugtaki\u00f0 demografi (\u03b4\u03b7\u03bc\u03bf\u03b3\u03c1\u03b1\u03c6\u03af\u03b1) er grikskt og merkir l\u00fdsing av vi\u00f0urskiftum vi\u00f0v\u00edkjandi f\u00f3lkatalinum. \u00cdb\u00fagvavi\u00f0urskiftini ver\u00f0a l\u00fdst fyri eitt land og landspartar \u00e1 ein h\u00e1tt, so beinlei\u00f0is samanberingar kunnu gerast vi\u00f0 onnur lond. \n\nF\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i ver\u00f0ur br\u00fakt til at l\u00fdsa f\u00f3lkatalsgrundarlagi\u00f0 \u00ed einum samfelag, \u00ed einum \u00f8ki \u2013 og ver\u00f0ur eisini br\u00fakt, t\u00e1 ein l\u00fdsing ver\u00f0ur gj\u00f8rd av, hv\u00f8rjir menningarm\u00f8guleikar eru \u00ed \u00f8kinum, hvat f\u00f3lkatali vi\u00f0v\u00edkur. Ors\u00f8kin til at f\u00f3lkatalsfr\u00f8\u00f0i hevur t\u00fddning fyri menningarm\u00f8guleikarnar \u00ed einum \u00f8ki er, at b\u00e6\u00f0i t\u00f8rvur og arbei\u00f0sorka hj\u00e1 f\u00f3lki broytist vi\u00f0 aldrinum. Greitt er harumframt, at t\u00f8rvurin \u00e1 barnaansing, sk\u00falum, fr\u00edt\u00ed\u00f0artilbo\u00f0um, arbei\u00f0spl\u00e1ssum, b\u00fast\u00f8\u00f0um, heilsu- og eldrar\u00f8kt er neyvt tengdur at, hvussu aldurb\u00fdti\u00f0 er \u00ed \u00f8kinum. \n\nHagstova F\u00f8roya savnar, v\u00ed\u00f0ger og kunnger \u00edb\u00fagvafr\u00f8\u00f0iligar uppl\u00fdsingar um F\u00f8royar.\n\nKeldulisti \n\nF\u00f3lk\nFr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "30017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richterstigin", "title": "Richterstigin", "text": "Richterstigin er ein h\u00e1ttur at siga fr\u00e1 styrkini \u00e1 jar\u00f0skj\u00e1lvta. Stigin er logaritmiskur og gongur \u00far 0 upp \u00ed 10. Jar\u00f0skj\u00e1lvtar ver\u00f0a ofta m\u00e1ldir vi\u00f0 seismografi. Richterstigin v\u00edsir ikki til, hvussu st\u00f3ran ska\u00f0a ein jar\u00f0skj\u00e1lvti ger, men haraftur\u00edm\u00f3ti til megina \u00ed risting\u00adunum \u00ed skj\u00e1lvtami\u00f0deplinum. Skj\u00e1lvtami\u00f0depilin \u00ed jar\u00f0arskorpuni ver\u00f0ur nevnt episentrum. Jar\u00f0skj\u00e1lvtar langt undir jar\u00f0arskorpuni kunnu ver\u00f0a m\u00e1ldir ovarlaga \u00e1 Richterstiganum, men t\u00f3 bara elva til sm\u00e1vegis ska\u00f0a. Hinvegin kann ein jar\u00f0skj\u00e1lvti n\u00e6r jar\u00f0ar\u00fdtuni elva til st\u00f3rar oy\u00f0ileggingar, h\u00f3ast tali\u00f0 \u00e1 Richterstiganum er l\u00edti\u00f0. Jar\u00f0skj\u00e1lvtarnir, sum hava rakt f\u00f3lk har\u00f0ast, hava vanliga havt eitt vir\u00f0i um 7 ella h\u00e6gri. Har\u00f0asti jar\u00f0skj\u00e1lvtin, sum nakrant\u00ed\u00f0 er m\u00e1ldur, var \u00ed Kili \u00ed 1960. Hann var 9,5 \u00e1 Richterstiganum.\n\nKeldulisti \n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "30018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20Marley", "title": "Bob Marley", "text": "Jamaikanski sangarin Bob Marley (f. 6. februar 1945 \u00ed Jamaika \u2013 d. 11. mai 1981 \u00ed Florida) gj\u00f8rdi reggaet\u00f3nleikin heimsgitnan. \n\nRobert Nesta Marley var\u00f0 f\u00f8ddur 6. februar \u00ed 1945 \u00ed Nine Mile, Saint Ann \u00e1 Jamaika. Hann gav sum 17 \u00e1ra gamal \u00fat s\u00edtt fyrsta lag, \"One Cup Of Coffee\", men ta\u00f0 var ikki fyrr enn 10 \u00e1r seinni, at hann fekk s\u00edtt altj\u00f3\u00f0a gj\u00f8gnumbrot. Bob Marley eigur ikki minni enn 13 b\u00f8rn. Og \u00fat av hesum 13 hava millum anna\u00f0 synirnir Ziggy Marley, Stephen Marley og Damian Marley fingi\u00f0 eina t\u00f3nleikayrkislei\u00f0 eins og p\u00e1pin. Ziggy Marley er forsangari \u00ed b\u00f3lkinum \u201cZiggy Marley and the Melody Makers\u201d, har Stephen Marley eisini er vi\u00f0. Damian Marley er eisini reggaet\u00f3nleikari. Seinasta ynski hj\u00e1 Bob Marley var at doyggja \u00e1 Jamaika millum vinir og familju, men hetta fekk hann t\u00edverri ikki uppfylt. Bob Marley doy\u00f0i av krabbameini \u00e1 einum sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed Miami, Florida. Hetta var 11. mai 1981.\n\nBob Marley t\u00f3k undir vi\u00f0 \u00fats\u00f8gn og l\u00e6runi hj\u00e1 Haile Selassie vi\u00f0v\u00edkjandi rastafaril\u00e6runi.\n\nHygg eisini at \n Johnny Nash\n\nKeldulisti \n\nT\u00f3nleikarar\nRastafari\nT\u00f3nleikarar \u00far Jamaika\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nAndl\u00e1t \u00ed 1981"}
{"id": "30022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Pirate%20Bay", "title": "The Pirate Bay", "text": "The Pirate Bay er ein heimas\u00ed\u00f0a, sum er mest kend fyri at geva br\u00fakarum m\u00f8guleikan at taka ni\u00f0ur filmar, sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ur, teldusp\u00f8l, forrit, t\u00f3nleik og anna\u00f0, uttan at br\u00fakarin rindar fyri ta\u00f0. T\u00ed royna myndugleikar eisini regluliga at stongja s\u00ed\u00f0una, t\u00ed tey, i\u00f0 br\u00faka hana, ikki vir\u00f0a upphavsr\u00e6ttin hj\u00e1 teimum, i\u00f0 hava framleitt ymiskt tilfar. The Pirate Bay var\u00f0 stovna\u00f0 av f\u00fdra svium \u00ed 2003, men teir hava str\u00ed\u00f0st vi\u00f0 l\u00f3gina og l\u00f8gregluna l\u00edka s\u00ed\u00f0ani stovnanina. \u00cd 2009 d\u00f8mdi Svenski H\u00e6gstir\u00e6ttur teir fyri brot \u00e1 upphavsr\u00e6ttin. Fleiri lond hava eisini roynt at for\u00f0a teirra \u00edb\u00fagvum at br\u00faka s\u00ed\u00f0una, men ta\u00f0 hevur vanliga veri\u00f0 til f\u00e1n\u00fdtis.\n\nSvenskar fyrit\u00f8kur\nInterneti\u00f0"}
{"id": "30038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jeb%20Bush", "title": "Jeb Bush", "text": "John Ellis \"Jeb\" Bush  (f\u00f8ddur 11. februar 1953) hevur veri\u00f0 guvern\u00f8rur \u00ed Florida 1999-2007, er br\u00f3\u00f0ur George W. Bush og sonur George H. W. Bush. Hann var m.a. guvern\u00f8rur, t\u00e1 atkv\u00f8\u00f0urnar til forsetavali\u00f0 \u00ed 2000 m\u00e1ttu teljast av n\u00fdggjum, og beiggin var\u00f0 valdur til forseta heldur enn Al Gore. Konan, Columba Garnica Bush, er f\u00f8dd \u00ed Meksiko, hann tosar fl\u00f3tandi spanskt og hevur tiki\u00f0 vi\u00f0 kat\u00f3lskari tr\u00fagv. Ta\u00f0 ger Jeb Bush v\u00e6l d\u00e1mdan millum amerikanarar vi\u00f0 lat\u00ednamerikanskari bakgrund. Republikanararnir hava fyri ney\u00f0ini at f\u00e1a stu\u00f0ul fr\u00e1 hesum t\u00fd\u00f0andi f\u00f3lkab\u00f3lki fyri at kl\u00e1ra seg \u00ed 2016. Forsetaval ver\u00f0ur \u00ed november 2016. Sterkar kreftir \u00ed Republikanska Flokkinum hava leingi arbeitt fyri at f\u00e1a Jeb Bush at gerast ma\u00f0urin, sum skal bj\u00f3\u00f0a m\u00f8guliga Demokratiska valevninum Hillary Clinton av \u00ed 2016. Tey halda, at ta\u00f0 n\u00fa er gingin n\u00f3g long t\u00ed\u00f0 til, at beiggi hansara, George W. Bush, sum als ikki er v\u00e6l d\u00e1mdur \u00ed f\u00f3lkinum, kann oy\u00f0ileggja umd\u00f8mi\u00f0.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "30044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nimrud", "title": "Nimrud", "text": "Nimrud ella Nimrod er eitt \u00f8ki vi\u00f0 fornum leivdum umlei\u00f0 40 km sunnanfyri Mosul vi\u00f0 Tigris \u00ed nor\u00f0ara Mesopotamia, har i\u00f0 fornaldar Kalhu ella Kalah l\u00e1, og sum var ein t\u00fddningarmikil b\u00fdur \u00ed Ass\u00fdria. B\u00fdurin var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed r\u00edkinum leingi. Fornfr\u00f8\u00f0ingar meta, at navni\u00f0 er fr\u00e1 n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 og kemur av Nimrod kongi, i\u00f0 er ein kongur \u00far B\u00edbliuni.\n\nNimrud var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 13. \u00f8ld f. Kr. og gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Ass\u00fdrialands \u00ed 9. \u00f8ld f.Kr. undir Assurnasirpal 2. kong, og var\u00f0 lagdur \u00ed oy\u00f0i 612 f.Kr..\n\nOy\u00f0ileggingar \u00ed 2015 \nTann islamiska r\u00f8rslan, IS, oy\u00f0ileg\u00f0i \u00ed 2015 st\u00f3rar partar av fornaldar\u00f8kinum, t\u00ed samb\u00e6rt teimum v\u00f3ru fornaldarmentanin, f\u00f3lki\u00f0 og tess tr\u00fagv hei\u00f0in og samtykti ikki vi\u00f0 islamskari si\u00f0venju. Oy\u00f0ileggingarnar s\u00edggjast \u00e1 video, i\u00f0 Islamiski Staturin hevur \u00fatgivi\u00f0 \u00ed mars 2015. \u00c1 videofilminum s\u00e6st, hvussu bulldosarar koyra yvir og oy\u00f0ileggja \u00fatgrava\u00f0a \u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 fornaldargripunum.\n\nKeldur \n\nIrak\nB\u00edbilsk st\u00f8\u00f0"}
{"id": "30045", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nils%20Dardel", "title": "Nils Dardel", "text": "Nils Elias Christoffer von Dardel, kendur sum Nils Dardel (f\u00f8ddur 25. oktober 1888 \u00ed Bettna, dey\u00f0ur 25. mai 1943 \u00ed New York) var ein svenskur listam\u00e1lari.\n\nSvenskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1888\nAndl\u00e1t \u00ed 1943"}
{"id": "30047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Interview", "title": "The Interview", "text": "The Interview er ein amerikanskur filmur fr\u00e1 2014. Filmurin er ein politiskur skemtifilmur og handlar um ein sj\u00f3nvarpsvert, i\u00f0 skal drepa nor\u00f0urkoreanska politiska lei\u00f0aran Kim Jong Un. Nor\u00f0urkoreanskir myndugleikar hava fleiri fer\u00f0ir m\u00f3tm\u00e6lt filminum, i\u00f0 tey meta seta Nor\u00f0urkorea \u00ed eitt ringt lj\u00f3s. Ta\u00f0 eru eisini nor\u00f0urkoreanskir teldusn\u00edkar, i\u00f0 sigast hava gj\u00f8rt seg inn \u00e1 Sony. FBI hevur lagt Nor\u00f0urkorea undir, at standa aftanfyri \u00e1lopi\u00f0 \u00e1 fyrit\u00f8kuna Sony. N\u00f3gvir loyniligir uppl\u00fdsingar og samr\u00f8\u00f0ur v\u00f3ru latnar almenninginum og ikki gekk long t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn Sony gav eftir og valdi at avl\u00fdsa s\u00fdningina av filminum. T\u00e1 ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt, at Sony hev\u00f0i avl\u00fdst s\u00fdningina, t\u00f3ku n\u00f3gv til or\u00f0anna og ford\u00f8mdi avger\u00f0ina. Millum teirra var amerikanski forsetin, Barack Obama, i\u00f0 fanst at Sony fyri at boyggja seg fyri fremmandum maktum. Forma\u00f0urin \u00ed Sony, Michael Lynton seg\u00f0i 23. des. 2014, t\u00e1 ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt, at filmurin ver\u00f0ur s\u00fdndur: \"Vit eru errin yvir at filmurin ver\u00f0ur t\u00f8kur fyri fj\u00f8ldini, og fyri at hava sta\u00f0i m\u00f3ti teimum, i\u00f0 royna at k\u00faga talufr\u00e6lsinum\".\n\nS\u00f8ga \n\nVerturin \u00ed kjaksendingini Skylark Tonight, Dave Skylark (James Franco) og produsari/vinma\u00f0ur hansara, Aaron Rapaport (Seth Rogen), senda tey n\u00fdggjastu t\u00ed\u00f0indini innan celebrity-slatur. Ta\u00f0 b\u00fd\u00f0ur Aaron \u00edm\u00f3ti, t\u00e1 hann heldur vil \u00fatvarpa t\u00ed\u00f0indi av st\u00f8rri t\u00fddningi. Teir b\u00e1\u00f0ir f\u00e1a bl\u00f3\u00f0 upp\u00e1 tonnina, t\u00e1 teir lesa, at lei\u00f0arin \u00ed Nor\u00f0urkorea, Kim Jong-Un, elskar kjaksending teirra. T\u00e1 ta\u00f0 eydnast teimum at b\u00f3ka eina samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Kim Jong-Un, mugu teir fyrireika seg at fer\u00f0ast til Pyongyang, Nor\u00f0urkorea. \u00c0\u00f0renn teir fara avsta\u00f0, ver\u00f0a teir tiknir inn av CIA, i\u00f0 vil hava Dave at myr\u00f0a Kim Jong-Un.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir filmar"}
{"id": "30048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Die%20Wacht%20am%20Rhein", "title": "Die Wacht am Rhein", "text": "Die Wacht am Rhein er ein t\u00fdsk, tj\u00f3\u00f0skaparlig yrking. Hon var yrkt \u00ed 1840 av Max Schneckenburger, og \u00ed 1854 gj\u00f8rdi Karl Wilhelm lag til yrkingina. H\u00f3ast tann veruligi tj\u00f3\u00f0sangurin hj\u00e1 t\u00ed t\u00e1verandi t\u00fdska r\u00edkinum var Heil dir im Siegerkranz, var Die Wacht am Rhein oftari sungin \u00ed tj\u00f3\u00f0skaparligum samanhangi.\n\nT\u00fdskland\nTj\u00f3\u00f0arsangur"}
{"id": "30049", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arearea", "title": "Arearea", "text": "Arearea er ein kendur m\u00e1lningur fr\u00e1 1892 av Paul Gauguin. M\u00e1lningurin hongur \u00ed Mus\u00e9e d'Orsay \u00ed Paris.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nculture.gouv.fr\n\nM\u00e1lningar \u00far Fraklandi\nPaul Gauguin"}
{"id": "30050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20Gauguin", "title": "Paul Gauguin", "text": "Eug\u00e8ne Henri Paul Gauguin  (f\u00f8ddur 7. juni 1848 \u00ed Paris, dey\u00f0ur 8. mai 1903 \u00ed Atuona) var ein franskur listam\u00e1lari.\n\nVerk\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMuseum of Modern Art\n\nFranskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1848\nAndl\u00e1t \u00ed 1903\nPaul Gauguin"}
{"id": "30053", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%ADggi%C3%B0%20%C3%ADm%C3%B3ti%20IS", "title": "Kr\u00edggi\u00f0 \u00edm\u00f3ti IS", "text": "{{Infobox military conflict\n|partof    = Borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed S\u00fdria\n|image     = \n|caption   = Ovast: Tvey U.S. Air Force F-15E Strike Eagle flogf\u00f8r fl\u00fagva yvir Nor\u00f0urirak. Vinstra: F-22 Raptor f\u00e6r brennievni, \u00e1\u00f0renn eitt \u00e1lop \u00ed S\u00fdria. H\u00f8gra: Peshmerga special forces savna\u00f0ar n\u00e6rindis S\u00fdria. Mi\u00f0jan: Ein amerikanskur F/A-18C Hornet umbor\u00f0 \u00e1  \u00e1\u00f0renn atger\u00f0ir m\u00f3ti Irak byrja\u00f0u. Ni\u00f0ast: Kort i\u00f0 v\u00edsir st\u00f8\u00f0una \u00ed Irak, S\u00fdria og Libanon sum hon var hin .\nKort i\u00f0 v\u00edsir aktuellu herna\u00f0arligu st\u00f8\u00f0una \u00ed Irak, S\u00fdria og LibanonKort i\u00f0 v\u00edsir aktuellu herna\u00f0arligu st\u00f8\u00f0una \u00ed LibyaKort i\u00f0 v\u00edsir aktuellu herna\u00f0arligu st\u00f8\u00f0una \u00ed Jemen\n|Contingents\n|date      = 13. juni 2014n\u00fa ()\n|place     = Irak, S\u00fdria, Libya og Nigeria\n|result    = Gongur fyri seg n\u00fa\n Luft\u00e1lop m\u00f3ti IS og al-Qaeda st\u00f8\u00f0um \u00ed Irak, S\u00fdria, Libya og Nigeria\n Multinational humanitarian efforts\n Arming and support for local ground forces\n Sivilf\u00f3lk \u00ed hundra\u00f0t\u00fasundatali \u00ed Irak og S\u00fdria fl\u00fdggja \u00far heimum teirra fyri at sleppa undan IS herdeildum i\u00f0 loypa \u00e1\n Sivilf\u00f3lk \u00ed t\u00fasundatali eru avr\u00e6tta\u00f0i av IS herli\u00f0um\n IS missir upp til 30% av s\u00ednum \u00f8ki \u00ed Irak\n Meira enn 350 kristin i\u00f0 b\u00fagva \u00ed landnyr\u00f0ings-S\u00fdria eru tikin til fanga av IS herli\u00f0um\nIS uppr\u00e6ttar eina herna\u00f0arliga st\u00f8\u00f0 \u00ed anti-Libanon-fj\u00f8llunum fyri at fremja \u00e1lop \u00e1 libanesiskari j\u00f8r\u00f0<ref>\n\nKr\u00edggi\u00f0 m\u00f3ti IS byrja\u00f0i hin 14. juni 2014 og gongur fyri seg enn. Ta\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed S\u00fdria og Irak, har borgarakr\u00edggj hev\u00f0i herja\u00f0 eina t\u00ed\u00f0. Seinni breiddi ta\u00f0 seg til Libya og Nigeria. IS er stytting fyri Islamski Staturin. M\u00f3tparturin, i\u00f0 str\u00ed\u00f0ist m\u00f3ti IS, eru USA, Avstralia, og fleiri lond \u00far Evropa, teirra millum er Danmark. IS framdi herna\u00f0arligar ats\u00f3knir og vunnu land\u00f8ki \u00ed Irak og S\u00fdria \u00ed fyrru helvt av 2014, men ta\u00f0 at ta\u00f0 fr\u00e6ttist, at mannar\u00e6ttindi ikki v\u00f3r\u00f0u vird f\u00f8rdi til at umheimurin ford\u00f8mdi ger\u00f0irnar hj\u00e1 IS og ta\u00f0 f\u00f8rdi eisini til, at fleiri lond f\u00f3ru at umhugsa at leggja upp\u00ed str\u00ed\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 herna\u00f0arligari makt. \n\nUSA gongur \u00e1 odda \u00ed str\u00ed\u00f0num m\u00f3ti IS. Iran og tess sameindu, Hezbollah, v\u00f3ru tey fyrstu i\u00f0 bardust m\u00f3ti IS \u00e1 landi. USA sendi herdeildir til Irak \u00ed juni 2014, og \u00ed august 2014 byrja\u00f0i USA at bumba regi\u00f3nina loftvegis \u00ed st\u00f3rum st\u00edli. S\u00ed\u00f0an hava fleiri ymisk lond \u00e1 ymiskan h\u00e1tt lagt seg \u00fat\u00ed borgaraskr\u00edggini \u00ed S\u00fdria og Irak.\n\nHin 1. februar 2015 kunngj\u00f8rdi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Iraks, at kr\u00edggi\u00f0 m\u00f3ti IS \u00ed veruleikanum var Tri\u00f0ja heimskr\u00edggj, orsaka\u00f0 av at IS hev\u00f0i kunngj\u00f8rt eitt Alheims Kalifat, hv\u00f8rs endam\u00e1l er at vinna \u00e1 \u00f8llum heiminum, og tess hepni til at spja\u00f0a konfliktina til fleiri lond uttanfyri Mi\u00f0eystur.\n\nKeldur \n\nS\u00fdria\nIrak\nBardagar\n2014\n2015"}
{"id": "30054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mona%20Lisa", "title": "Mona Lisa", "text": "Mona Lisa ella La Gioconda er ein kendur m\u00e1lningur av Leonardo da Vinci. M\u00e1lningurin hongur \u00ed Louvre \u00ed Paris. Leonardo m\u00e1la\u00f0i m\u00e1lningin t\u00ed\u00f0arskei\u00ed\u00f0 1503\u201306. Ta\u00f0 var hin m\u00fagvandi Francesco del Giocondo, i\u00f0 b\u00edleg\u00f0i m\u00e1lningin, hann ynskti at f\u00e1a ein m\u00e1lning av ungu konu s\u00edni, tann t\u00e1 24 \u00e1ra-gamla Lisa del Giocondo. Eftir at m\u00e1lningurin var li\u00f0ugur, valdi Leonardo t\u00f3 at hava m\u00e1lningin sj\u00e1lvur, og t\u00f3k hann vi\u00f0 s\u00e6r \u00e1 s\u00ednum fer\u00f0um. \u00cd Louvre savninum \u00ed Paris, hevur m\u00e1lningurin s\u00edn heilt egna vegg og er eftiransa\u00f0 av tveimum vaktarmonnum \u00ed upplatingart\u00ed\u00f0ini. Frans 1. av Fraklandi stovna\u00f0i listasamlingina hj\u00e1 Louvre eitt n\u00fa vi\u00f0 verkum eftir Titian og Raphael, sum hann t\u00f3k vi\u00f0 s\u00e6r heim \u00far Italia sum herfong. Hann t\u00f3k eisini b\u00e6\u00f0i Mona Lisa (La Gioconda) og listamannin, i\u00f0 m\u00e1la\u00f0i ta\u00f0, Leonardo Da Vinci, vi\u00f0 s\u00e6r til Fraklands.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nWhy is the Mona Lisa Famous? \n\nM\u00e1lningar \u00far Italia\nLeonardo da Vinci\n16. \u00f8ld"}
{"id": "30055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monika%20Kuszy%C5%84ska", "title": "Monika Kuszy\u0144ska", "text": "Monika Kuszy\u0144ska (f\u00f8dd 14. januar 1980 \u00ed \u0141\u00f3d\u017a) er ein p\u00f3lsk songkvinna. Hon er kend fr\u00e1 b\u00f3lkinum Varius Manx. Hon umbo\u00f0a\u00f0i P\u00f3lland \u00e1 Eurovision Song Contest 2015.\n\nP\u00f3lskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trijntje%20Oosterhuis", "title": "Trijntje Oosterhuis", "text": "Judith Katrijntje \"Trijntje\" Oosterhuis (f\u00f8dd 5. februar 1973 \u00ed Amsterdam) er ein ni\u00f0urlendsk songkvinna. Hon fer at umbo\u00f0a Ni\u00f0urlond \u00e1 Eurovision Song Contest 2015.\n\nNi\u00f0urlendskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Twitter", "title": "Twitter", "text": "Twitter er ein samfelagsmi\u00f0il \u00e1 internetinum, i\u00f0 gevur br\u00fakarum m\u00f8guleika at senda (og lesa) eini bo\u00f0 ella sokalla\u00f0i \"tweet\" upp\u00e1 140 tekn. Br\u00fakarir kunna sleppa \u00e1 Twitter \u00edgj\u00f8gnum almennu heimas\u00ed\u00f0una, SMS, ella eitt fartelefon app.\n\nTwitter var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2006 av Jack Dorsey, Evan Williams, Biz Stone og Noah Glass. T\u00e6nastan var\u00f0 skj\u00f3tt v\u00e6l umt\u00f3kt, og hev\u00f0i \u00ed 2012 meir enn 100 milli\u00f3n br\u00fakarir, i\u00f0 sendu 340 milli\u00f3nir tweets um dagin. Twitter hevur veri\u00f0 l\u00fdst sum \"SMS Aln\u00f3tarinnar\".\n\nTwitter hevur h\u00f8vu\u00f0s\u00e6ti \u00ed San Francisco, USA og hevur meir enn 25 skrivstovur kring heimin.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, twitter.com\n\nKeldur \n\nInterneti\u00f0"}
{"id": "30060", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aram%C3%A6iskt%20m%C3%A1l", "title": "Aram\u00e6iskt m\u00e1l", "text": "Aram\u00e6iskt  (forns\u00fdriskt  \u0710\u072a\u0721\u071d\u0710 Aramaya) er eitt n\u00fa svinnandi semitiskt m\u00e1l, sum hevur eina minst 3000 \u00e1ra gamla s\u00f8gu. Aram\u00e6iskt er n\u00e6r skilt vi\u00f0 f\u00f8nikiskt og hebraiskt, og fjarari (longri \u00fati), vi\u00f0 arabiskt. Gamla aram\u00e6iska skriftm\u00e1li\u00f0 leg\u00f0i lunnar undir \u00f8\u00f0rum n\u00fdggjari skriftm\u00e1lum, t.d. hebraiskum og arabiskum. Aram\u00e6iskt var gerandism\u00e1l \u00ed Juda \u00ed seinna tempult\u00ed\u00f0arskei\u00f0num (539 f.Kr.-70 e.Kr.), og fleiri j\u00f8diskir tekstir, m.a. partar av b\u00edbliuni (gamla testamenti), v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0ir \u00e1 aram\u00e6iskum. M\u00e1li\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 at vera m\u00f3\u00f0urm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Jesusi og teimum hann pr\u00e6dika\u00f0i fyri \u00ed s\u00edni samt\u00ed\u00f0.  Aram\u00e6iskt var gerandism\u00e1li\u00f0 \u00ed meginpartinum av Mi\u00f0eystri fram til 7. \u00f8ld, t\u00e1 islam og harvi\u00f0 arabiska m\u00e1li\u00f0 t\u00f3k yvir. N\u00fat\u00ed\u00f0ar aram\u00e6isk m\u00e1lf\u00f8ri (dialektir) nevnd \"n\u00fdaram\u00e6iskt\" (Neo-Aramaic) ver\u00f0a enn tosa\u00f0 av uml. 4-500.000 kristnum upprunaf\u00f3lkum \u00ed Mi\u00f0eystri, har meginparturin av teimum kristnu n\u00fa annars tosa arabiskt, og av ass\u00fdriskum \u00fatlegdarf\u00f3lki, serliga \u00ed vesturheiminum.\n\n\u00cd n\u00falivandi m\u00e1lf\u00f8runum (dialektiunum) eru tveir h\u00f8v\u00f0usb\u00f3lkar, ass\u00fdriskt n\u00fdaram\u00e6sikt (Assyrian Neo-Aramaic) og kald\u00e6iskt n\u00fdaramaiskt (Chaldean Neo-Aramaic) i\u00f0 umfata uml. 90% av \u00f8llum teim aram\u00e6isktm\u00e6ltu. Hesi b\u00fagva \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsIran, landsynningsTurkalandi og Nor\u00f0ur Irak. N\u00fdaram\u00e6iskt var\u00f0 tosa\u00f0 av kristnu maronittunum \u00ed Libanon fram til 17 \u00f8ld t\u00e1 ta\u00f0 var endaliga avloyst av arabiskum. S\u00ed\u00f0an hevur ta\u00f0 bara veri\u00f0 br\u00fakt sum gudst\u00e6nastum\u00e1l av maronittunum.\n\nEndurkveikjan \nSeinastu \u00e1rini eru maronittar \u00ed \u00edsraelsku bygdini Jish, har m\u00e1li\u00f0 annars er arabiskt, vi\u00f0 stu\u00f0li fr\u00e1 \u00edsraelska undirv\u00edsingarm\u00e1lar\u00e1\u00f0num, farnir undir at endurkveikja n\u00fdaram\u00e6iskt sum gerandism\u00e1l \u00ed bygdini, har m\u00e1li\u00f0 hevur fingi\u00f0 almennan status og er vor\u00f0i\u00f0 l\u00e6rugrein \u00ed barnask\u00falanum. \u00cd 2014 avgj\u00f8rdi \u00cdsrael at vi\u00f0urkenna aram\u00e6iska samfelagi\u00f0 sum ein serstakan (kristnan) minniluta \u00ed landinum, so kristin n\u00fa kunnu skr\u00e1seta seg sum verandi \"aram\u00e6ar\" heldur enn \"arabar\". Flestu i\u00f0 velja hendan m\u00f8guleikan eru maronittar, hv\u00f8rs forfedrar v\u00f3ru aram\u00e6iskt m\u00e6ltir kristnir libanesar.\n\nM\u00e1ll\u00e6ra \nAram\u00e6iskt hevur tvey kyn, kvennkyn og kallkyn, eins og lat\u00ednsku m\u00e1lini. L\u00fdsingaror\u00f0 bendast eftir kyni, tali og falli, og navnor\u00f0 hava tr\u00fd f\u00f8ll. Aram\u00e6iskt ver\u00f0ur skriva\u00f0 vi\u00f0 aram\u00e6iskum b\u00f3kstavum.\n\nAram\u00e6iska stavra\u00f0i\u00f0 \n\nM\u00e1l \u00ed Asia\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "30061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ecce%20Homo%20%28El%C3%ADas%20Garc%C3%ADa%20Mart%C3%ADnez%29", "title": "Ecce Homo (El\u00edas Garc\u00eda Mart\u00ednez)", "text": "Ecce Homo er ein kendur freskom\u00e1lningur av El\u00edas Garc\u00eda Mart\u00ednez. Hann m\u00e1la\u00f0i freskom\u00e1lningin umlei\u00f0 1930 \u00e1 veggin \u00ed Sanctuary of Mercy kirkjuni \u00ed Borja, Spania. M\u00e1lningurin avmyndar Jesus kr\u00fdndan vi\u00f0 tornum. B\u00e6\u00f0i myndaevni\u00f0 og st\u00edlurin eru typisk fyri kat\u00f3lska list. Listaumm\u00e6larar eru samdir um, at upprunam\u00e1lningurin ikki hev\u00f0i so st\u00f3ran listaligan t\u00fddning, m\u00e1lningurin gj\u00f8rdist kendur \u00ed 2012, eftir at ein amat\u00f8rur, tann t\u00e1 80-\u00e1ra gamla Cecilia Gim\u00e9nez, royndi at umv\u00e6la og endurn\u00fdggja m\u00e1lningin. Miseydna\u00f0a royndin gj\u00f8rdist kend, t\u00e1 i\u00f0 myndir av upprunam\u00e1lningum og umv\u00e6lingini fer\u00f0a\u00f0ust v\u00ed\u00f0a um \u00e1 internetinum. F\u00f3lk streyma\u00f0u til kirkjuna at s\u00edggja m\u00e1lningin. Fleir mettu, at m\u00e1lningurin n\u00fa l\u00edktist meira einari apu. \u00c1\u00f0renn Gimenez f\u00f3r \u00ed holt vi\u00f0 at umv\u00e6la m\u00e1lningin, hev\u00f0i abbad\u00f3ttir listamannin givi\u00f0 pening til tess at endurskapanararbei\u00f0i skuldi gerast, men hon gj\u00f8rdist ov sein.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nA Town, if Not a Painting, Is Restored - nytimes.com\n\nM\u00e1lningar\nSpania"}
{"id": "30098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stig%20R%C3%A4sta", "title": "Stig R\u00e4sta", "text": "Stig R\u00e4sta (f\u00f8ddur 24. februar 1980) er ein estiskur sangari og sangskrivari. Hann  fer at umbo\u00f0a Estland \u00ed Eurovision Song Contest 2015 saman vi\u00f0 Elina Born. \n\nMillum 2002 og 2006 var hann limur \u00ed orkestrinum Slobodan River saman vi\u00f0 Ithaka Maria og Tomi Rahula. S\u00ed\u00f0an 2006 hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 Traffic og s\u00ed\u00f0an 2010 hevur hann harumframt sp\u00e6lt vi\u00f0 Outloudz.\n\nEstiskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "30099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elina%20Born", "title": "Elina Born", "text": "Elina Born (f\u00f8dd 29. juni 1994 \u00ed Lehtse) er ein estisk songkvinna. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Estland \u00ed Eurovision Song Contest 2015 saman vi\u00f0 Stig R\u00e4sta. Teu enda\u00f0u \u00e1 7. pl\u00e1ssi vi\u00f0 106 stigum. \u00cd 2012-13 lutt\u00f3k hon \u00ed sangkappingini Eesti otsib superstaari (Estland s\u00f3knast eftir einari superstj\u00f8rnu). Hon gj\u00f8rdist nummar tvey.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum\n\nStakl\u00f8g\n\nKeldur \n\nEstiskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juan%20Carlos", "title": "Juan Carlos", "text": "Juan Carlos I (ella Juan Carlos Alfonso V\u00edctor Mar\u00eda de Borb\u00f3n y Borb\u00f3n-Dos Sicilias) (f\u00f8ddur 5. januar 1938 \u00ed Rom \u00ed Italia) var kongur \u00ed Spania 1975-2014. Juan Carlos gj\u00f8rdist sera v\u00e6l umt\u00f3ktur \u00ed Spania, t\u00e1 hann gekk undan at geva landinum eina f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga st\u00fdrisskipan, eftir at einar\u00e6\u00f0isharrin Francisco Franco var dey\u00f0ur \u00ed 1975. Juan Carlos var so ovasti fyri spanska kongsh\u00fasinum \u00ed 39 \u00e1r. Spania hevur havt eina \u00f3gvusliga framgongd, s\u00ed\u00f0ani demokrati\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Juan Carlos \u00e1 odda, aftur var\u00f0 sett \u00e1 stovn eftir eina lemjandi t\u00ed\u00f0 undir einaveldinum hj\u00e1 Francisco Franco. Teir 17 landspartarnir, sum eisini \u00ed for\u00f0um hava veri\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug kongar\u00edki, fingu eitt slags sj\u00e1lvst\u00fdri aftur. Carlos giftist \u00ed 1962 Sofia drotning, og saman eiga tey tv\u00e6r d\u00f8tur og n\u00faverandi kongin, Felipe.\n\nJuan Carlos hev\u00f0i st\u00f3ra undirt\u00f8ku \u00ed f\u00f3lkinum, t\u00e1 hann t\u00f3k vi\u00f0 valdinum eftir Francisco Franco, generali, sum var einar\u00e6\u00f0isharri. Men seinastu \u00e1rini hava fleiri g\u00f8lur rakt kongsh\u00fasi\u00f0, og t\u00ed er undirt\u00f8kan minka\u00f0. \u00cd 2012 f\u00f3ru kongurin til Afrika at fer\u00f0ast, samstundis sum Spania var \u00ed dj\u00fapari b\u00faskaparligari kreppu. D\u00f3ttir hansara, Cristina prinsessa, er eisini vavd upp \u00ed eina g\u00f8lu um svik og mutur, og ta\u00f0 hevur gj\u00f8rt umd\u00f8mi hj\u00e1 kongsh\u00fasinum uppaftur verri. Ein kanning \u00ed februar 2015 v\u00edsti, at 62 prosent av teimum spurdu s\u00f8gdu, at 76 \u00e1ra gamli Juan Carlos eigur at leggja fr\u00e1 s\u00e6r og lata soninum tr\u00f3nuna.\n\nKelda \n\nKongar\nStatslei\u00f0arar\nSpani\u00f3lar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938"}
{"id": "30109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Darwin", "title": "Darwin", "text": "Darwin hevur fleiri t\u00fddningar:\nDarwin er ein b\u00fdur \u00ed Avstralia. S\u00ed Darwin (Avstralia).\nDarwin er ein b\u00fdur \u00ed Minnesota \u00ed USA. S\u00ed Darwin (Minnesota). \nDarwin, Charles, var ein bretskur l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur. S\u00ed Charles Darwin."}
{"id": "30111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3larmyrkingin%2020.%20mars%202015", "title": "S\u00f3larmyrkingin 20. mars 2015", "text": "S\u00f3larmyrkingin 20. mars 2015 er ein fullkomin s\u00f3larmyrking, i\u00f0 kemur at s\u00edggjast fr\u00e1 \u00ed F\u00f8royum og \u00e1 Svalbard um morgunin hin 20. mars 2015. Lutv\u00eds s\u00f3larmyrking ver\u00f0ur at s\u00edggja \u00ed eystara parti av Gr\u00f8nlandi, \u00ed \u00f8llum Evropa, \u00ed Nor\u00f0urafrika og \u00ed vestara parti av asiatika partinum av Russlandi. Tann longsta totala s\u00f3larmyrkingin kemur at s\u00edggjast \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3gvi og varir \u00ed 2 minuttir og 47 sekund. \u00cd F\u00f8royum varir s\u00f3larmyrkingin longst \u00ed Mykinesi, 2 minuttir 24 sekund og stytst \u00ed Akrabergi, 1 minuttur 4 sekund. \u00cd Havn er full s\u00f3larmyrking fr\u00e1 klokkan 9:40:54 til 9:42:54, t\u00e1 er n\u00e1ttarmyrkt. \u00cd Havn byrjar s\u00f3larmyrkingin 8:38:51 og endar 10:47:40.\n\nKeldur \n\nS\u00f3larmyrking\n2015 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royar\nSvalbar\u00f0"}
{"id": "30138", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norwegian", "title": "Norwegian", "text": "Norwegian Air Shuttle ASA, kent sum Norwegian, er eitt norskt flogfelag. Norwegian hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed B\u00e6rum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Norwegian\n\nNorskar fyrit\u00f8kur\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "30140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beatrix%20av%20Ni%C3%B0urlondum", "title": "Beatrix av Ni\u00f0urlondum", "text": "Beatrix (Beatrix Wilhelmina Armgard, f\u00f8dd 31. januar 1938) var drotning \u00ed Ni\u00f0urlendska kongsr\u00edkinum fr\u00e1 30. apr\u00edl 1980 til 30. apr\u00edl 2013, t\u00e1 i\u00f0 hon l\u00e6t tr\u00f3nuna til elsta son s\u00edn Willem-Alexander av Ni\u00f0urlondum. Hon giftist Claus van Amsberg \u00ed 1966, hann var t\u00fdskur diplomatur. Saman fingu tey tr\u00fd b\u00f8rn: Willem-Alexander av Ni\u00f0urlondum (f. 1967), Prince Friso (1968-2013) og Prins Constantijn (f. 1969). Prins Claus anda\u00f0ist \u00ed 2002. T\u00e1 i\u00f0 drotning Beatrix f\u00f3r fr\u00e1 sum drotning, var hon tann elsti regenturin \u00ed Ni\u00f0urlondum nakrant\u00ed\u00f0.\n\nKeldur \n\nKongalig \u00far Ni\u00f0urlondum\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938"}
{"id": "30154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lady%20and%20the%20Tramp", "title": "Lady and the Tramp", "text": "Lady and the Tramp (\"Fr\u00faan og flakkarin\"; danskt heiti: Lady og Vagabonden) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1955. Walt Disney framleiddi filmin, og hann var\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed biografunum hin 22. juni 1955 eftir Buena Vista Distribution. Hann er hin 15. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney. Ein beinlei\u00f0is-til-video framhaldsfilmur, Lady and the Tramp II: Scamp's Adventure (danskt heiti: Lady og Vagabonden 2: Vaks p\u00e5 eventyr), kom \u00fat \u00ed 2001.\n\nS\u00f8gugongd\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "30155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alice%20in%20Wonderland%20%281951%20filmur%29", "title": "Alice in Wonderland (1951 filmur)", "text": "Alice in Wonderland (\"Alis \u00ed \u00c6vit\u00fdralandi\", danskt heiti: Alice i Eventyrland) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1951. Walt Disney framleiddi filmin, og hann var\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed biografunum hin 26. juli 1951 eftir Buena Vista Distribution. Hann er hin 13. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "30183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rebecca%20Gabl%C3%A9", "title": "Rebecca Gabl\u00e9", "text": "Rebecca Gabl\u00e9 er listaf\u00f3lkanavni\u00f0 hj\u00e1 t\u00fdska rith\u00f8vundanum Ingrid Krane-M\u00fcschen (f\u00f8dd 25. september 1964 \u00ed Wickrath/M\u00f6nchenbladbach \u00ed T\u00fdsklandi). Gabl\u00e9 er fyrst og fremst kend fyri s\u00ednar riddaraskalds\u00f8gur, i\u00f0 ganga fyri seg \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini.\n\nL\u00edv \nRebecca Gabl\u00e9 var\u00f0 li\u00f0ug sum student \u00ed 1984 \u00e1 studentask\u00falanum \u00e1 Gartenstra\u00dfe \u00ed M\u00f6nchengladbach-Rheydt \u00ed T\u00fdsklandi. Eftir studentspr\u00f3gvi\u00f0 \u00fatl\u00e6rdi hon seg til bankahj\u00e1lparf\u00f3lk, har hon eina t\u00ed\u00f0 arbeiddi \u00e1 eini herst\u00f8\u00f0 hj\u00e1 Royal Air Force. Har styrktist hennara \u00e1hugi fyri enskari mentan.\n\n\u00cd 1991 f\u00f3r Rebecca Gabl\u00e9 undir h\u00e6gri lesna\u00f0 \u00ed b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0i og mi\u00f0aldarfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 enskum og t\u00fdskum m\u00e1li sum valfak \u00e1 Heinrich-Heine fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed D\u00fcsseldorf. \u00c1 v\u00e1ri 1996 enda\u00f0i hon s\u00edn lesna\u00f0 vi\u00f0 magisterpr\u00f3gvi.\n\n\u00cd fleiri \u00e1r leita\u00f0i Gabl\u00e9 eftir einum forlagi til hennara fyrstu skalds\u00f8gu Jagdfieber. B\u00f3kin var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1995 av forlagnum Bastei L\u00fcbbe. Skalds\u00f8gan var\u00f0 tilnevnd Friedrich-Glauser hei\u00f0ursl\u00f8nina fyri krimi.\n\nBeint aftan\u00e1 fylgdi ein onnur krimiskalds\u00f8ga, Die Farben des Cham\u00e4leons. Gabl\u00e9 kundi ikki liva av sams\u00fdningum, og t\u00ed arbeiddi hon sum t\u00fd\u00f0ari fyri ymisk forl\u00f8g. \n\nHandilsliga gj\u00f8gnumbroti\u00f0 kom \u00ed 1997 vi\u00f0 hennara fyrstu s\u00f8guligu skalds\u00f8gu Das L\u00e4cheln der Fortuna, i\u00f0 eitt \u00e1r eftir \u00fatg\u00e1vuna hev\u00f0i selt uml. 200.000 eint\u00f8k. Aftan\u00e1 skriva\u00f0i hon fyrst tv\u00e6r a\u00f0rar krimiskalds\u00f8gur. Fr\u00e1 1999 til 2000 t\u00f3k hon eitt professaraemb\u00e6ti \u00e1 Heinrich-Heine fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed fornenskum b\u00f3kmentum. \u00cd \u00e1r 2000 kom aftur ein s\u00f8gulig skalds\u00f8ga \u00fat, Das zweite K\u00f6nigreich. S\u00ed\u00f0ani hevur Gabl\u00e9 hildi\u00f0 seg til at skriva s\u00f8guligar skalds\u00f8gur, i\u00f0 allar hava veri\u00f0 uppi \u00e1 Bestseller listunum. Umframt framhaldandi r\u00f8\u00f0ina um (\u00edspunnu) Waringham \u00e6ttina, sum hevur t\u00e6tt kn\u00fdti til t\u00e6r ensku valdsharra\u00e6ttirnar \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini og \u00ed fyrsta partinum av n\u00fdggju t\u00ed\u00f0ini eftir \u00e1r 1500, skriva\u00f0i Gabl\u00e9 a\u00f0rar skalds\u00f8gur, i\u00f0 eisini ganga fyri seg undir ensku mi\u00f0\u00f8ldini.\n\nGabl\u00e9 gj\u00f8rdist limur \u00ed einum rith\u00f8vundab\u00f3lki fyri t\u00fdskar krimib\u00f3kmentir (das \u201cSyndikat\u201d), har hon var talskvinna \u00ed tr\u00fd \u00e1r. Harumframt gj\u00f8rdist hon limur \u00ed rith\u00f8vundab\u00f3lkinum Autorenkreis Historischer Roman Quo Vadis. \u00cd 2006 var\u00f0 hon hei\u00f0ra\u00f0 vi\u00f0 Sir Walter Scott-hei\u00f0ursl\u00f8nini  av Historischer Roman Quo Vadis fyri Die H\u00fcter der Rose.\n\n\u00cd 2008 avd\u00faka\u00f0i Gabl\u00e9 fagurb\u00f3kmentaligu fakb\u00f3kina Von Ratlosen und L\u00f6wenherzen, i\u00f0 vi\u00f0ger s\u00f8guna hj\u00e1 ensku mi\u00f0\u00f8ldini.\n\nVi\u00f0 s\u00ed\u00f0urnar av b\u00f3kmentunum og mi\u00f0aldars\u00f8guni hevur hon fyrst og fremst \u00e1huga fyri t\u00f3nleiki. Hon sp\u00e6lir klaver og hevur sungi\u00f0 \u00ed fleiri \u00e1r \u00ed einum b\u00f3lki. Rebecca Gabl\u00e9 og ma\u00f0ur hennara b\u00fagva \u00ed Wickrath og \u00e1 Mallorka.\n\nVerk\n\nWaringham-r\u00f8\u00f0in \n Das L\u00e4cheln der Fortuna, 1997\n Die H\u00fcter der Rose, 2005\n Das Spiel der K\u00f6nige, 2007\n Der dunkle Thron, 2011\n\nKrimiskalds\u00f8gur \n Jagdfieber, 1995\n Die Farben des Cham\u00e4leons, 1996\n Das letzte Allegretto, 1998\n Das Floriansprinzip, 1999\n\nHelmsby-r\u00f8\u00f0in \n Das zweite K\u00f6nigreich, 2000\n Hiobs Br\u00fcder, 2009\n\nA\u00f0rar s\u00f8guligar skalds\u00f8gur \n Der K\u00f6nig der purpurnen Stadt, 2002\n Das Haupt der Welt, 2013\n\nL\u00e6ttskiljandi fakb\u00f8kur \n Von Ratlosen und L\u00f6wenherzen \u2013 Eine kurzweilige, aber n\u00fctzliche Geschichte des englischen Mittelalters, 2008\n\nStutts\u00f8gur \n Reliquienblut, 2006\n Gottesurteil, 2006\n\nOnnur verk \n Die Siedler von Catan, 2003\n Die sieben H\u00e4upter. 2004, historischer Roman, Felags arbei\u00f0i vi\u00f0 12 h\u00f8vundum\n Der zw\u00f6lfte Tag. 2006, historischer Roman, Felags arbei\u00f0i vi\u00f0 12 h\u00f8vundum\n\nVerk t\u00fddd til onnur m\u00e1l \n The Settlers of Catan (enskt)\n De Colonisten van Catan (hollendskt)\n I Coloni Di Catan (italskt)\n El Segundo Reino (spanskt)\n El Traductor del Rey (spanskt)\n El Rey de la Ciudad Purpura (spanskt)\n Druh\u00e9 Kr\u00e1lovstv\u00ed (kekkiskt)\n Osadnicyz Catanu (p\u00f3lskt)\n Das L\u00e4cheln der Fortuna (koreanskt)\n\nKeldulisti \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "30188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Die%20Siedler%20von%20Catan%20%28b%C3%B3k%29", "title": "Die Siedler von Catan (b\u00f3k)", "text": "Die Siedler von Catan er ein s\u00f8gulig skalds\u00f8ga eftir Rebecca Gabl\u00e9. Hon var\u00f0 fyrst \u00fatgivin av forlagnum L\u00fcbbe \u00ed 2003. Hon er bygd \u00e1 brettsp\u00e6li\u00f0 vi\u00f0 sama navni, i\u00f0 er skapt av Klaus Teuber, sum eisini byrja\u00f0i upp\u00e1 arbei\u00f0i vi\u00f0 skalds\u00f8guni. Saman vi\u00f0 skalds\u00f8guni menti Klaus Teuber \u00ed 2004 sp\u00e6li\u00f0 Candamir og somulei\u00f0is \u00ed 2005 Elasund \u2013 Die erste Stadt. Nakrir pers\u00f3nar \u00ed skalds\u00f8guni v\u00f3ru eisini vi\u00f0 \u00ed sp\u00e6linum Die F\u00fcrsten von Catan fr\u00e1 2010. \u00cd 2012 kom haraftrat ein \u00e1lmanakki av Michael Menzel \u00fat vi\u00f0 motivum \u00far skalds\u00f8guni, i\u00f0 eisini partv\u00edst komu vi\u00f0 \u00ed ensku t\u00fd\u00f0ingina.\n\nS\u00f8gugongd\nB\u00f3kin sn\u00fdr seg um bygdaf\u00f3lkini \u00far \u00edspunnu bygdini Elasund, i\u00f0 liggur heldur nor\u00f0arlaga. S\u00f8gan gongur fyri seg \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0ini. Eftir at bygdin ver\u00f0ur \u00e1lopin av teimum f\u00edggindaligu Turonlendingunum og eftir hetta fer \u00edgj\u00f8gnum ein hungursvetur, avger eitt fleirtal at fara at leita eftir einari serstakari oyggj, har l\u00edvi\u00f0 sigst at vera betri. Hon var\u00f0 einafer\u00f0 tilvildarliga funnin av Olaf, r\u00edkasta manninum \u00ed bygdini og eisini tann, sum hevur fer\u00f0ast mest. \u00c1 fer\u00f0ini koma tey gj\u00f8gnum tvey \u00f3dnarve\u00f0ur, sum ger, at tey n\u00e1a t\u00ed sagnkendu oynni Catan, sum eftir s\u00f8gnini skal hava veri\u00f0 pers\u00f3nliga skapt av \u00d3\u00f0ini. At byrja vi\u00f0 heldur flokkurin saman, men sum t\u00ed\u00f0in gongur byrjar eitt valdsstr\u00ed\u00f0 millum tr\u00edggjar teir mest t\u00fd\u00f0andi menninar: H\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin Candamir, hansara fosturbr\u00f3\u00f0ur Osmund og Olaf. Tann s\u00ed\u00f0sti av hesum pl\u00e1gast av t\u00ed, at hann er \u00ed fer vi\u00f0 at missa s\u00edna \u00e1virkan \u00ed t\u00ed n\u00fdggja heimsta\u00f0num, og roynir t\u00ed fram um alt at misn\u00fdta og ey\u00f0m\u00fdkja Candamir. Eftir eina g\u00f8lu m\u00e1 Olaf fl\u00fdggja \u00far ni\u00f0ursetubygdini. Hann grundar saman vi\u00f0 n\u00f8krum av s\u00ednum synum og fleiri fl\u00fdddum tr\u00e6lum eina a\u00f0ra b\u00faseting \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini, har tey regluliga gera \u00e1lop og r\u00e1nsfer\u00f0ir \u00ed hinari bygdini, samsvarandi tj\u00f3vinum \u00ed brettsp\u00e6linum vi\u00f0 sama navni.\n\nAftrat h\u00f3ttanini uttan\u00edfr\u00e1 er eisini h\u00f8r\u00f0 kapping millum tann opna og onkunt\u00ed\u00f0 illa h\u00fdrda Candamir og s\u00edn meira vituga men til t\u00ed\u00f0ir treiska fosturbr\u00f3\u00f0ur Osmund. \u00cd t\u00ed sambandi er talan um kvinnuna Siglind, sum kom vi\u00f0 teimum fer\u00f0andi, t\u00e1 tey ste\u00f0ga\u00f0u \u00e1 vi\u00f0 t\u00e6r \u201ck\u00f8ldu oyggjarnar\u201d \u00e1vegis til Catan. Hon fl\u00fdggja\u00f0i undan s\u00ednum har\u00f0liga manni, i\u00f0 var kongur \u00e1 oyggjunum. Vi\u00f0 hennara sj\u00e1lvsikru og fr\u00edgj\u00f8rdu atfer\u00f0 bergtekur hon b\u00e1\u00f0ar. Til s\u00ed\u00f0st giftir hon seg vi\u00f0 Candamir, sum eisini m\u00e1 vir\u00f0a hennara ynskir, sum ger at tey f\u00e1a eitt fyri s\u00edna t\u00ed\u00f0 \u00f3vanliga javnsett hj\u00fanaband. Fyri ta\u00f0 n\u00e6sta tendrar eisini eitt \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt str\u00ed\u00f0: Gj\u00f8gnum tr\u00e6lin hj\u00e1 Candamir, Austin, sum er ein angulsaksiskur munkur, ver\u00f0ur kristind\u00f3murin tikin vi\u00f0 til Catan og ver\u00f0ur \u00fatbreiddur har. Siglind gerst kristin eins og Hacon, yngri br\u00f3\u00f0ur Candamirs. Candamir, i\u00f0 er minni \u00e1tr\u00fana\u00f0arligur, hevur ikki naka\u00f0 \u00edm\u00f3ti n\u00fdggju tr\u00fanni. Konan hj\u00e1 Osmund, Inga, haraftur\u00edm\u00f3ti, i\u00f0 er l\u00e6rlingur og seinni eftirfylgjari hj\u00e1 \u201cheksini\u201d/prestinnuni Brigitta, berjist fanatiskt \u00edm\u00f3ti kristind\u00f3minum og f\u00e6r stu\u00f0ul fr\u00e1 hennara manni. Hetta str\u00ed\u00f0i\u00f0 skilur til s\u00ed\u00f0st allan felagsskapin \u00ed tvey.\nTil s\u00ed\u00f0st vi\u00f0ger b\u00f3kin spurningin, um hv\u00ed ta\u00f0 h\u00f3ast g\u00f3\u00f0ar uttaru umst\u00f8\u00f0ur (fruktag\u00f3\u00f0 j\u00f8r\u00f0 og gott ve\u00f0ur \u00e1 Catan) ikki ber til vi\u00f0 einum fri\u00f0s\u00e6lum ella ennt\u00e1 himmalskum l\u00edvi. Haraftrat er hon eisini um \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt tolsemi og javnr\u00e6tt millum mann og kvinnu.\n\nPers\u00f3nar\n Candamir\n Osmund (fosturbeiggi Candamir)\n Olaf (r\u00edkasti ma\u00f0ur \u00ed Elasund og p\u00e1pabeiggi hj\u00e1 Osmund)\n Siglind (fyrrverandi drotning \u00e1 K\u00f8ldu oyggjunum, seinni kona Candamirs)\n Harald (smi\u00f0urin)\n Hacon (beiggi Candamirs og seinni l\u00e6rlingur hj\u00e1 Harald)\n Austin/Saksi (angulsaksiskur munkur, tr\u00e6lur hj\u00e1 Candamir, seinni fr\u00edur ma\u00f0ur \u00ed Catan)\n Brigitta (sambandi\u00f0 til gudarnar)\n Inga (kona Osmunds og seinni prestinna av Catan)\n Gunda (fr\u00edsisk tr\u00e6lkvinna, at byrja vi\u00f0 elskarinna hj\u00e1 Candamir, seinni kona Hacons)\n Jared (elsti sonur)\n Lars (n\u00e6st elsti sonur hj\u00e1 Olaf)\n Asta (systur Candamirs, seinni konan hj\u00e1 Harald)\n\nT\u00fd\u00f0ingar\n P\u00f3lskt: Osadnicy z Catanu. T\u00fddd av Lisiecka Ruhm. Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2007, ISBN 978-83-89779-99-1\n Ni\u00f0urlendskt: De Kolonisten van Catan. T\u00fddd av Jaap van Spanje. De Fontein, Baarn 2005, ISBN 90-261-2213-6.\n Italskt: I Coloni Di Catan. T\u00fddd av Anna Carbone. Gruppo Editoriale Armenia S.P.A., Milan 2005, ISBN 88-344-1815-8.\n Enskt: The Settlers of Catan. T\u00fddd av Lee Chadeayne. AmazonCrossing, Las Vegas NV 2011, ISBN 978-1-61109-081-9.\n\nKeldulisti\n\nLeinkjur\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 rith\u00f8vundanum\n Encyclop\u00e6dia Catanica Band 3 (V\u00edsir samband millum sp\u00e6li\u00f0 og b\u00f3kina)\n\nSkalds\u00f8gur\nT\u00fdskm\u00e6ltar b\u00f3kmentir"}
{"id": "30259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Internet%20Explorer", "title": "Internet Explorer", "text": "Internet Explorer hevur veri\u00f0 standardbrowsari hj\u00e1 Microsoft \u00ed 20 \u00e1r (1995-2015), og einafer\u00f0 st\u00f3\u00f0 Internet Explorer fyri 95 % av br\u00fakinum \u00e1 internetinum. Men \u00ed 2015 eru mest n\u00fdttu browsarinir Google Chrome, Opera, Safari og Mozilla Firefox. \u00c1 r\u00e1\u00f0stevnuni hj\u00e1 Microsoft \u00ed amerikanska b\u00fdnum Atlanta 17. mars 2015, kunngj\u00f8rdi s\u00f8lustj\u00f3rin Chris Capossela, at n\u00fdggja Windows 10 skipanin fer at hava ein n\u00fdggjan browsara, og altso ikki Internet Explorer. Internet Explorer ver\u00f0ur altso avtiki\u00f0 \u00ed 2015.\n\nKeldur \n\nInternetkagar\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nTeldut\u00f8kni"}
{"id": "30284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3annes%20Dalsgaard%20%28J%C3%B3annes%20%C3%A1%20M%C3%B8lini%29", "title": "J\u00f3annes Dalsgaard (J\u00f3annes \u00e1 M\u00f8lini)", "text": "J\u00f3annes Dalsgaard (J\u00f3annes \u00e1 M\u00f8lini, f\u00f8ddur \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk 16. juni 1895, dey\u00f0ur  1. mai 1980) var ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og b\u00fana\u00f0arfr\u00f8\u00f0ingur. Hann var sonur Axel Waldemar Johannesen Dalsgaard (1866-1951) \u00far Dalsgar\u00f0i \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk og Sunnevu Henriettu (f\u00f8dd Poulsen) (1872-1947) \u00far B\u00fari \u00ed Skopun.\n\nJ\u00f3annes var elstur at 9 br\u00f8\u00f0rum. Hinir br\u00f8\u00f0urnir v\u00f3ru Kl\u00e6mint (1897-1983), Hans (1899-1970), Axel, T\u00f3rur (1903-1973), Eyvind, Kjartan, Viggo (1910-1987) og Erling (1912-1998).\n \nJ\u00f3annes fekk s\u00edn barnask\u00fala \u00ed Sk\u00e1lav\u00edk og vetrarnar 1911-12 og 1916-17 gekk hann \u00e1 F\u00f8roya F\u00f3lkah\u00e1sk\u00fala. Hann l\u00e6rdi um jar\u00f0arbr\u00fak og landb\u00fana\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8, \u00ed Danmark \u00e1 Lyngby Landboskole og sum n\u00e6mingur \u00e1 tveimum royndarst\u00f8\u00f0um har og \u00e1 Vesturlandinum \u00ed Noregi, har hann ein vetur arbeiddi \u00e1 einum gar\u00f0i.\n\n\u00cd 1921 var\u00f0 J\u00f3annes settur \u00ed starv \u00e1 n\u00fdstovna\u00f0u Royndarst\u00f8\u00f0ini \u00ed Hoyv\u00edk, sum n\u00e6stima\u00f0ur hj\u00e1 stj\u00f3ranum Einar Knudsen. J\u00f3annes var forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Jar\u00f0ar\u00e1\u00f0 1961-65, og hev\u00f0i eisini onnur \u00e1litisst\u00f8rv innan f\u00f8royskan landb\u00fana\u00f0.\n\nJ\u00f3annes giftist \u00ed 1928 vi\u00f0 Elsu (f\u00f8dd av Skar\u00f0i) og tey settu b\u00fagv \u00ed ni\u00f0astu Hoyd\u00f8lum \u00ed Hoyv\u00edk. Elsa (f\u00f8dd 17.06.1902 og dey\u00f0 03.07.1968) var d\u00f3ttir Sonnu og S\u00edmun av Skar\u00f0i. Tey fingu b\u00f8rnini Valdemar, Sonnu, Sunnevu og S\u00edmun.\n\nJ\u00f3annes hev\u00f0i alsk til f\u00f8royska s\u00f8gu og mentan og hann var virdur heimildarma\u00f0ur hj\u00e1 fleiri, sum hava skriva\u00f0 um og granska\u00f0 f\u00f8royska s\u00f8gu og f\u00f8royskt m\u00e1l. J\u00f3annes skriva\u00f0i b\u00f3kina \"S\u00f8gur og s\u00f8gubrot\" sum forlagi\u00f0 Var\u00f0in gav \u00fat \u00ed 1978.\n\n\u00datg\u00e1vur \nS\u00f8gur og s\u00f8gubrot, Var\u00f0in, 1978\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1895\nAndl\u00e1t \u00ed 1980\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "30285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vali%C3%B0%20%C3%AD%20%C3%8Dsrael%202015", "title": "Vali\u00f0 \u00ed \u00cdsrael 2015", "text": "Tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 \u00ed \u00cdsrael til ta\u00f0 20. Knesset var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed \u00cdsrael hin 17. mars 2015. Vali\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 eftir at Tzipi Livni og Yair Lapid mistu stu\u00f0ulin fr\u00e1 samgongustj\u00f3rnini fyrst \u00ed desember 2014. \u00c1 valinum gj\u00f8rdist Likud st\u00f3ri vinnarin, hann gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur vi\u00f0 30 tinglimum.\n\nH\u00f8vu\u00f0svalevni fyri st\u00f8rstu flokkarnar\n\n\u00darslit\n\na: Samanbori\u00f0 vi\u00f0 samanteljing av atkv\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 Labor og Hatnuah \u00ed 2013.\nb: Samanbori\u00f0 vi\u00f0 samanteljing av atkv\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 Hadash, Balad og United Arab List \u00ed 2013.\n\nVali\u00f0 f\u00f8rdi til at meth\u00f8gt tal av kvinnum (29) v\u00f3ru valdar \u00ed Knesset.\n\nKeldur \n\nPolitisk val \u00ed \u00cdsrael\n2015 \u00ed politikki"}
{"id": "30288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Likud", "title": "Likud", "text": "Likud er ein konservativur politiskur flokkur \u00ed \u00cdsrael, flokkurin er tann st\u00f8rsti mi\u00f0-h\u00f8gra flokkurin \u00ed landinum. Flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1973 av Menachem Begin og fleiri \u00f8\u00f0rum h\u00f8gravendum og liberalum flokkum. Valsigurin hj\u00e1 flokkinum \u00ed 1977 f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r st\u00f3ra broyting \u00ed \u00edsraelskum politikki, av t\u00ed at ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0, at ein h\u00f8grasinna\u00f0 stj\u00f3rn kom til valdi\u00f0 og teir vinstrasinna\u00f0u flokkarnir mistu valdi\u00f0. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8gu \u00cdsraels, at ein h\u00f8grasinna\u00f0ur flokkur vann meirilutan av atkv\u00f8\u00f0unum. Eftir at hava st\u00fdrt landinum \u00ed n\u00e6rum \u00f8ll 1980-\u00e1rini, tapti flokkurin vali\u00f0 \u00ed 1992. \u00c1 forsetavalinum 1996 vann Benjamin Netanyahu, i\u00f0 var valevni hj\u00e1 Likud. Hann skuldi so skipa stj\u00f3rn eftir vali\u00f0 til Knesset \u00ed 1996. Eftir at flokkurin sigra\u00f0i \u00e1 valinum \u00ed 2003, var st\u00f3r \u00f3semja \u00ed flokkinum \u00ed 2005, t\u00e1 i\u00f0 forma\u00f0urin hj\u00e1 Likud, Ariel Sharon f\u00f3r \u00far flokkinum og stovna\u00f0i tann n\u00fdggja flokkin Kadima. Ta\u00f0 f\u00f8rdi til, at flokkin f\u00f3r ni\u00f0ur \u00e1 eitt fj\u00f3r\u00f0apl\u00e1ss \u00e1 valinum \u00ed 2006. Eftir vali\u00f0 2009 s\u00e1 ta\u00f0 \u00fat til, at flokkurin hev\u00f0i endurvunni\u00f0 ta\u00f0 mesta av t\u00ed mista og skipa\u00f0i stj\u00f3rn vi\u00f0 Benjamin Netanyahu sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra. \u00c1 valinum \u00ed 2013 fekk flokkurin 20 sessir \u00ed Knesset, eftir at hann stilla\u00f0i upp saman vi\u00f0 Yisrael Beiteinu.\n\nEin limur \u00ed Likud ver\u00f0ur ofta nevndur ein Likudnik.\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed \u00cdsrael"}
{"id": "30304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Algoritma", "title": "Algoritma", "text": "\u00cd st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i og \u00ed teldufr\u00f8\u00f0i er ein algoritma ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug mongd av atger\u00f0um (operati\u00f3num), i\u00f0 skulu avrikast stig fyri stig.\n\nEin algoritma er ein uppskrift til at loysa ein trupulleika \u00e1 ein \u00e1v\u00edsan h\u00e1tt, og sum \u00fatvegar eina loysn uttan mun til hvussu st\u00f8\u00f0an hj\u00e1 t\u00ed \u00e1v\u00edsa trupulleikanum s\u00e6r \u00fat. Eitt d\u00f8mi kundi veri\u00f0 ein neyv fr\u00e1grei\u00f0ing av, hvussu eitt kortsp\u00e6l ver\u00f0ur sortera\u00f0, uttan mun til hvussu kortini upprunaliga liggja.\n\nSkiljing av kortum \nVit taka eitt d\u00f8mi. Vit skulu vita hvussu eitt kortsp\u00e6l ver\u00f0ur skilt uttan mun til byrjunarst\u00f8\u00f0una. Ta\u00f0 kundi veri\u00f0 gj\u00f8rt solei\u00f0is:\n Tak eitt tilvildarligt kort \u00far bunkanum.\n Far \u00edgj\u00f8gnum bunkan. \u00d8ll sum eru h\u00e6gri enn t\u00edtt tilvildarliga \u00fatvalda kort, leggur t\u00fa \u00ed ein bunka til vinstru, og tey i\u00f0 eru minni leggur t\u00fa \u00ed ein bunka til h\u00f8gru.\n Legg t\u00edtt tilvildarliga kort \u00ed vinstra bunkan.\n Um ta\u00f0 eru fleiri enn tvey kort \u00ed bunkunum, skalt t\u00fa endurtaka stig 1 til og vi\u00f0 3 fyri b\u00e1\u00f0ar bunkarnar. Syrg fyri at t\u00e1 teir einstaku bunkarnir ver\u00f0a deildir sundur, ver\u00f0a b\u00e1\u00f0ir bunkarnir saman \u00e1 somu s\u00ed\u00f0u.\n Um ta\u00f0 eru tvey kort \u00ed bunkanum, legg so ta\u00f0 h\u00e6gsta ovast og legg bunkan oman\u00e1 tann bunkan, sum hann kom fr\u00e1.\nHendan algoritman kallar seg sj\u00e1lva, solei\u00f0is at ein skal gera hana aftur og aftur vi\u00f0 alsamt minni bunkum, inntil ta\u00f0 bert eru tvey kort eftir, sum ver\u00f0a l\u00f8gd saman.\n\nS\u00f8gan hj\u00e1 algoritmuni\n\nGamla Grikkaland \nSj\u00e1lvt um or\u00f0i\u00f0 hevur s\u00edn uppruna \u00far arabiskum, komu t\u00e6r fyrstu algoritmurnar fr\u00e1 gamla Grikkalandi. Millum t\u00fddningarmestu d\u00f8mini finnast m.a. s\u00edlan hj\u00e1 Eratosthenes til at finna primt\u00f8l, i\u00f0 var\u00f0 umr\u00f8dd \u00ed b\u00f3kini Innf\u00f8rsla til talfr\u00f8\u00f0i eftir Nikomachos og euklidiska algoritman til at finna st\u00f8rsta felags b\u00fdtistal hj\u00e1 tveimum n\u00e1tt\u00faruligum t\u00f8lum \u00far Elementunum hj\u00e1 Euklid. Ein tann elsta algoritman, sum vi\u00f0ger reell t\u00f8l er Archimedesar algoritma til at n\u00e6rkast \u03c0.\n\nUpprunin av or\u00f0inum \nAlgoritma kemur fr\u00e1 lat\u00ednsku t\u00fd\u00f0ingini av eini b\u00f3k, i\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 av al-Khw\u0101rizm\u012b, i\u00f0 var ein persiskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur og landafr\u00f8\u00f0ingur. Al-Khw\u0101rizm\u012b skriva\u00f0i eina b\u00f3k vi\u00f0 heitinum Um \u00fatrokningar av Hindiskum t\u00f8lum uml. 825 e.Kr.f. , og var h\u00f8vu\u00f0sors\u00f8k fyri \u00fatbrei\u00f0sluna av t\u00ed indisku talskipanini \u00edgj\u00f8gnum Mi\u00f0eystur og Evropa. Hon var t\u00fddd til lat\u00edn solj\u00f3\u00f0andi: Algoritmi de numero Indorum (\u00e1 f\u00f8royskum: \u201cAl-Khwarizmi um Hindisk t\u00f8l\u201d). Heiti\u00f0 \u201calgoritmi\u201d \u00ed yvirskriftini av b\u00f3kini gj\u00f8rdist til heiti\u00f0 algoritma.\n\nKeldulisti \n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "30392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbie", "title": "Barbie", "text": "Barbie er ein m\u00f3tadukka, i\u00f0 er framleidd av amerikonsku leikafyrit\u00f8kuni Mattel, Inc. Dukkan kom fyrst \u00e1 markna\u00f0in \u00ed 1959. Amerikanska vinnul\u00edvskvinnan Ruth Handler skapti dukkuna, eftir sni\u00f0inum av einari t\u00fdskari dukku, i\u00f0 nevndistBild Lilli.\n\nS\u00f8gan \nRuth Handler eygleiddi d\u00f3ttir s\u00edna Barbaru sp\u00e6la s\u00e6r vi\u00f0 papp\u00edrsdukkur og leg\u00f0i merki til, at henni ofta d\u00e1mdi at geva dukkunum vaksnar leiklutir. \u00c1 teimum d\u00f8gum v\u00f3ru flestar dukkur til b\u00f8rn sni\u00f0givnar eftir n\u00fdf\u00f8\u00f0ingum. T\u00e1 Ruth inns\u00e1 hetta gloppi\u00f0 \u00ed leikamarkna\u00f0inum, lufta\u00f0i hon hugskoti\u00f0, um eina dukku \u00ed kvinnukroppi, vi\u00f0 mann s\u00edn Elliot. Elliot var vi\u00f0 til at stovna leikafyrit\u00f8kuna Mattel. Elliot var ikki serliga heitur fyri hugskotinum, og ta\u00f0 sama var vi\u00f0 lei\u00f0sluni \u00ed Mattel.\n\nT\u00e1 Ruth var \u00e1 einum fer\u00f0alagi \u00ed Evropa \u00ed 1956 vi\u00f0 b\u00f8rnum s\u00ednum, Barbaru og Kenneth, s\u00e1 hon t\u00fdsku dukkuna Bild Lilli. Hendan dukkan, vi\u00f0 t\u00ed vaksna kroppsforminum, var j\u00fast ta\u00f0, i\u00f0 Ruth hev\u00f0i hugsa\u00f0 fyri s\u00e6r. Ruth keypti tr\u00edggjar dukkur. Hon gav d\u00f3ttur s\u00edni eina, men v\u00edsti hinar b\u00e1\u00f0ar til Mattel. Dukkan Lilli var\u00f0 bygd \u00e1 einum kendum teknir\u00f8\u00f0sfiguri, sum javnan var v\u00edst \u00ed myndar\u00f8\u00f0 \u00ed t\u00fdska dagbla\u00f0num Die Bild-Zeitung. Lilli var ein blond kjarnakvinna, ein arbei\u00f0skvinna, i\u00f0 visti hvat hon vildi, og misbr\u00fakti gjarna menn til at f\u00e1a s\u00edn vilja. Dukkan Lilli var\u00f0 fyrst seld \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed 1955, men var\u00f0 upprunaliga bert seld til vaksin. Hon gj\u00f8rdist t\u00f3 umt\u00f3kt \u00edmillum b\u00f8rn, i\u00f0 d\u00e1mdu at lata hana \u00ed tey ymsu kl\u00e6\u00f0ini, i\u00f0 kundu keypast afturat dukkuni sj\u00e1lvari.\n\nT\u00e1 Ruth koma aftur til Amerika, f\u00f3r hon at sni\u00f0geva eina dukku eftir \u00edmynd Lilli. N\u00fdggja dukkan fekk navni\u00f0 Barbie eftir d\u00f3ttur Ruth, sum \u00e6t Barbara. Barbie var fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00e1 amerikansku leikastevnuni \u00ed New York tann 9. mars 1959. Hendan dagseting er eisini br\u00fakt sum f\u00f8\u00f0ingardagur Barbie.\n\nMattel keypti r\u00e6ttindini til Bild Lilli \u00ed 1964, og var\u00f0 \u00f8ll framlei\u00f0sla ste\u00f0ga\u00f0. Fyrsta Barbie-dukkan var \u00edlatin eina svarta og hv\u00edta, sebra-str\u00edputa svimjidrakt, og hev\u00f0i h\u00e1ri\u00f0 \u00ed einum hestahala. Fyrsta dukkan var at f\u00e1a b\u00e6\u00f0i sum lj\u00f3sh\u00e6rd og myrkh\u00e6rd. Dukkan var l\u00fdst sum \"tann\u00e1ringamodell\", og v\u00f3ru kl\u00e6\u00f0ir hennara sni\u00f0givin av m\u00f3tasni\u00f0geva Mattel, Charlotte Johnson. Fyrstu dukkurnar v\u00f3r\u00f0u framleiddar \u00ed Japan, og kl\u00e6\u00f0ir teirra hondseyma\u00f0ar av japanskum arbei\u00f0skvinnum. Umlei\u00f0 350\u202f000 Barbie-dukkur v\u00f3r\u00f0u seldar ta\u00f0 fyrsta \u00e1ri\u00f0, t\u00e6r v\u00f3ru framleiddar.\n\nRuth Handler metti ta\u00f0 vera t\u00fddningarmiki\u00f0, at Barbie hev\u00f0i eitt vaksi\u00f0 \u00fatlit, og v\u00edstu t\u00e6r fyrstu markna\u00f0arkanningarnar, at summi foreldur v\u00f3ru \u00f3n\u00f8gd vi\u00f0 \u00fatsj\u00f3nd dukkurnar. Serliga var ta\u00f0 bringan og tey t\u00fd\u00f0iligu br\u00f3stini, i\u00f0 teimum ikki d\u00e1mdi. \u00datsj\u00f3nd Barbie hevur veri\u00f0 broytt fleiri fer\u00f0ir, tann kanska mest t\u00fd\u00f0iliga \u00ed 1971, t\u00e1 eyguni \u00e1 dukkuni v\u00f3r\u00f0u broytt til at hyggja beint fram og ikki til s\u00ed\u00f0unar, sum \u00e1 teimum upprunaligu dukkunum.  \n\nBarbie var ein av fyrstu leikunum, i\u00f0 hev\u00f0i eina strategiska markna\u00f0arf\u00f8ring vi\u00f0 sj\u00f3nvarpsl\u00fdsingum. Naka\u00f0 sum seinni var kopiera\u00f0 av \u00f8\u00f0rum leikum. Mett ver\u00f0ur, at umlei\u00f0 ein milliard Barbie-dukkur hava veri\u00f0 seldar kring heimin \u00ed yvir 150 londum. Mattel helt t\u00ed fram \u00ed 2006 at ein Barbie-dukka ver\u00f0ur seld onkrasta\u00f0ni \u00ed heiminum hv\u00f8rt tri\u00f0ja sekund.\n\nStandardr\u00f8\u00f0in av Barbie-dukkunum og fylgilutum teirra er framleidd \u00ed skalanum 1/6, i\u00f0 eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0 playscale. Standarddukkurnar eru umlei\u00f0 30 cm h\u00f8gar.\n\nBarbie-v\u00f8rurnar fevna ikki bert um eina r\u00f8\u00f0 av dukkum og fylgilutum teirra, men eisini eina st\u00f3ra r\u00f8\u00f0 av Barbie-merktum v\u00f8rum. Sum d\u00f8mi kann takast b\u00f8kur, b\u00fanar, sminkur og teldusp\u00f8l. Barbie hevur veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed s\u00ednari egnu teknifilmsr\u00f8\u00f0, eisini hevur hon ein sm\u00e6rri leiklut \u00ed filmunum Toy Story 2 og Toy Story 3 fr\u00e1 Pixar.\n\nBarbie er vor\u00f0in eitt mentanarikon og hevur fingi\u00f0 fleiri hei\u00f0rar, i\u00f0 eru sj\u00e1ldsamir \u00ed leikaver\u00f0ini. Sum d\u00f8mi kann nevnast, at \u00ed 1974 var ein partur av Times Square \u00ed st\u00f3rb\u00fdnum New York nevndur Barbie Boulevard \u00ed eina viku, og \u00ed 1985 skapti listama\u00f0urin Andy Warhol ein m\u00e1lning av ey\u00f0kendu dukkuni.\n\n\u00cd 2013 opna\u00f0i so tann fyrsta \"Barbie tema\" matstovan, i\u00f0 kallast \"Barbie Caf\u00e9\" \u00ed Teivan.\n\n50 \u00e1ra fagna\u00f0ur \n\u00cd 2009 kundi Barbie fagna 50 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardag. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 innihelt \u00edmillum anna\u00f0 eina m\u00f3taframs\u00fdning \u00ed New York \u00e1 Mercedes-Benz m\u00f3tavikuni. M\u00f3tas\u00fdningin v\u00edsti fram kl\u00e6dnapl\u00f8gg fr\u00e1 50 v\u00e6l kendum og umt\u00f3ktum sni\u00f0gevum, har \u00edmillum Diane von F\u00fcrstenberg, Vera Wang, Calvin Klein, Bob Mackie, og Christian Louboutin.\n\nUppspunnal\u00edv Barbie \nFulla navn Barbie er Barbara Millicent Roberts. \u00cd einari r\u00f8\u00f0 av stutts\u00f8gum, \u00fatgivnar av Random House \u00ed 1960-\u00e1runum, eru foreldur hennara s\u00f8gd at eita George og Margaret Roberts, fr\u00e1 uppspunna b\u00fdnum Willows \u00ed Wisconsin. \u00cd Random House stutts\u00f8gunum gekk Barbie \u00ed mi\u00f0n\u00e1msk\u00falanum Willows High School, \u00edme\u00f0an Generation Girl b\u00f8kurnar, i\u00f0 eru \u00fatgivnar av Golden Books \u00ed 1999, siga at hon gekk \u00ed mi\u00f0n\u00e1msk\u00falanum Manhattan International High School \u00ed New York.\n\nBarbie hevur sjeik (on-off), i\u00f0 eitur Ken, fulla navn Ken Carson. Ken er nevndur eftir soni Ruth Handler, i\u00f0 eitur Kenneth. Ken var fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00ed 1961. \u00cd einum t\u00ed\u00f0indaskrivi fr\u00e1 Mattel \u00ed februar 2004, var bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 at Barbie og Ken h\u00f8vdu avgj\u00f8rt at fari\u00f0 hv\u00f8r til s\u00edtt, men \u00ed februar 2006 var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 at pari\u00f0 v\u00f3na\u00f0ist eftir at kunna finna k\u00e6rleikan aftur, aftan\u00e1 at Ken hev\u00f0i fari\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum eina \"makeover\". Barbie hevur havt yvir 40 h\u00fasdj\u00f3r, har\u00edmillum kettur, hundar, hestar, pandabj\u00f8rnir, leyvuunga, og eina sebra. Hon hevur \u00e1tt eina brei\u00f0a r\u00f8\u00f0 av akf\u00f8rum, har\u00edmillum ein lj\u00f3sarey\u00f0an Corvette sportsbil, h\u00fasbilar og jeepar. Barbie er ein karrierukvinna, og er til d\u00f8mis b\u00e6\u00f0i flogkapteinur og flogterna. Arbei\u00f0sval Barbie eru sni\u00f0givin til at v\u00edsa, at kvinnur kunna taka s\u00e6r fleiri leiklutir \u00ed l\u00edvinum, og eru arbei\u00f0stitlar Barbie \u00edmillum anna\u00f0 Miss Astronaut Barbie (1965), Doctor Barbie (1988) and Nascar Barbie (1998).\n\nMattel hevur skapt fleiri felagar til Barbie, har \u00edmillum kunnu teljast su\u00f0uramerikanska Teresa, afroamerikanska Christie og Steven (sjeikurin hj\u00e1 Christie). Systkyni og systkinab\u00e6rn Barbie eru \u00edmillum onnur Skipper, Todd og Stacie (tv\u00edburar), Kelly, Krissy og Francie. Barbie var v\u00e6l vi\u00f0 ein avstralskan surfara, i\u00f0 \u00e6t Blaine, \u00edme\u00f0an ta\u00f0 var li\u00f0ugt \u00edmillum hana og Ken \u00ed 2004.\n\nTr\u00e6tum\u00e1l \n\nTr\u00e6tur, i\u00f0 standast av Barbie, fevna ofta \u00f3ttan, i\u00f0 stendur av at b\u00f8rn s\u00edggja Barbie sum eina fyrimynd, og at tey vilja l\u00edkjast henni. Tann mest vanliga tr\u00e6tan sn\u00fdr seg, um at Barbie v\u00edsir eina \u00f3realistiska mynd av kvinnukroppinum, og gevur ta\u00f0 ungum kvinnum eina skeiva mynd av veruleikanum. Skal hetta \u00f8kja um vandan fyri, at ungar gentur fara at royna at l\u00edkjast dukkuni og ver\u00f0a anoreksikar. T\u00e1 H\u00e1sk\u00falasj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 \u00ed Helsinki \u00ed Finnlandi rannsaka\u00f0i, hvussu m\u00e1tini \u00e1 Barbie h\u00f8vdu veri\u00f0, um dukkan var fulla st\u00f8dd, var ni\u00f0urst\u00f8\u00f0an at Barbie hev\u00f0i mangla\u00f0 17-22% av \"bodyfat\" til at kunna menstruera. \u00cd 1963 komu fylgilutirnir \"Barbie Baby.Sits\" i\u00f0 v\u00f3ru kl\u00e6\u00f0ir og b\u00f3kin How to Lose Weight (Hvussu Skalt t\u00fa tapa teg) vi\u00f0 r\u00e1\u00f0inum \"Don't Eat\" (Ikki Eta). Sama b\u00f3k var eisini vi\u00f0 \u00ed settinum \"Slumber Party\", saman vi\u00f0 eini ba\u00f0ivekt, i\u00f0 var fastsett \u00e1 50 kiloum (110 Ibs.) Sl\u00edk vekt hev\u00f0i gj\u00f8rt eina kvinnu, vi\u00f0 m\u00e1tum Barbie \u00ed veruleikanum 15 kg \u00ed undirvekt. \u00cd 1997 fekk Barbie eina brei\u00f0ari mi\u00f0ju, sum Mattel seg\u00f0i at passa\u00f0i betur til n\u00fat\u00ed\u00f0ar m\u00f3tasni\u00f0.\n\n\"Lita\u00f0a Francie\" kom \u00e1 markna\u00f0in \u00ed 1967. Hon er mett at vera fyrsta afroamerikanska Barbiedukkan. Francie var stoypt \u00ed sama formi til h\u00f8vd, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdttur til hv\u00edtu dukkurnar, og hev\u00f0i Francie t\u00ed ongi afrikonsk ey\u00f0kenni onnur enn h\u00fa\u00f0arlitin. Fyrsta afroamerikanska dukkan \u00ed Barbie r\u00f8\u00f0ini er vanliga sagt at vera Christie, sum kom \u00e1 markna\u00f0in \u00ed 1968. \"Sv\u00f8rt Barbie\" kom \u00e1 markna\u00f0in \u00ed 1980, men dukkan hev\u00f0i enn ongi ey\u00f0kenni onnur enn h\u00fa\u00f0arlitin. \u00cd september 2009 kom so \"So In Style\" r\u00f8\u00f0in, i\u00f0 var skapt til at v\u00edsa eina meira realistiska mynd av afroamerikonskum kvinnum enn \u00ed upprunaligu dukkunum.\n\n\u00cd juli 1992 gav Mattel \u00fat Teen Talk Barbie, i\u00f0 tosa\u00f0i fleiri setningar \u00e1 enskum, har \u00edmillum \"Fara vit nakrant\u00ed\u00f0 at eiga nokk av kl\u00e6\u00f0um\", \"Eg elski at shoppa\" og \"Hevur t\u00fa hug til eitt Pizza-gildi\". Hv\u00f8r dukka var innstilla\u00f0 til at siga 4 \u00fatav 270 setningum, solei\u00f0is at ongin dukka skuldi vera l\u00edka. Ein av hesum setningum var \"St\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i er ring\". Sj\u00e1lvt um bert \u00e1lei\u00f0 1.5% av \u00f8llum dukkunum s\u00f8gdu hendan setningin, so var\u00f0 eitt tr\u00e6tum\u00e1l burtur\u00far fr\u00e1 American Association of University Women. \u00cd oktober 1992 bo\u00f0a\u00f0i Mattel fr\u00e1 at Teen Talk Barbie ikki longur f\u00f3r at siga umr\u00f8dda setning, og bj\u00f3\u00f0a\u00f0i teimum, i\u00f0 \u00e1ttu eina sl\u00edka dukku at b\u00fdta hana um, vildu tey ta\u00f0.\n\n\u00cd 1997 byrja\u00f0i Mattel eitt samstarv vi\u00f0 Nabisco, vi\u00f0v\u00edkjandi markna\u00f0arf\u00f8ring av Oreo sm\u00e1k\u00f8kum og Barbie. Hugskoti\u00f0 var at sm\u00e1gentur kundu sp\u00e6la vi\u00f0 Oreo Fun Barbie aftan\u00e1 sk\u00falat\u00ed\u00f0, og deila \"yndissm\u00e1k\u00f8ku Amerika\". Sum vant framleiddi Mattel b\u00e6\u00f0i hv\u00edtar og afroamerikanskar \u00fatg\u00e1vur av dukkuni. Umm\u00e6larar funnust at dukkuni, t\u00ed at \u00ed afroamerikanska samfelagnum er \"Oreo\" eitt eitt or\u00f0, i\u00f0 er n\u00fdtt um ein pers\u00f3n sum er \"svartur at uttan men hv\u00edtur at innan\" j\u00fast sum ein Oreo sm\u00e1k\u00f8ka. Dukkan var ikki v\u00e6l m\u00f3ttikin, og Mattel inkalla\u00f0i \u00f3seldu dukkurnar, sum seinni gj\u00f8rdi t\u00e6r sera eftirs\u00f3ktar hj\u00e1 samlarum.\n\n\u00cd mai 1997 \u00fatgav Mattel dukkuna Share a Smile Becky, sum var ein dukka \u00ed einum lj\u00f3sarey\u00f0um rullust\u00f3li. Kjersti Johnson, ein 17 \u00e1ra gamal mi\u00f0n\u00e1mssk\u00fala n\u00e6mingur vi\u00f0 sj\u00fakuni cerebral palsy, v\u00edsti \u00e1 at dukkan ikki f\u00f3r at passa inn \u00ed lyftina \u00e1 \"Dreymah\u00fasi Barbie\". Mattel bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 at h\u00fasi\u00f0 f\u00f3r at vera sni\u00f0givi\u00f0 av n\u00fdggjum, solei\u00f0is at atlit var tiki\u00f0 til rullust\u00f3lin. \n\n\u00cd mars 2000 b\u00f3rust s\u00f8gur \u00ed mi\u00f0lunum um, at har\u00f0a vinyli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 br\u00fakt \u00ed teimum elstu barbiedukkunum, kundi leka eitra\u00f0 evnir, sum kundu vera vandamikil hj\u00e1 b\u00f8rnum, i\u00f0 sp\u00e6ldu vi\u00f0 t\u00e6r. \u00c1k\u00e6rurnar v\u00f3ru sagdar vera yvirreakti\u00f3n av Joseph Prohaska, i\u00f0 er professari vi\u00f0 University of Minnisota Duluth. N\u00fdm\u00f3tans barbiedukkur hava ein kropp, i\u00f0 er gj\u00f8rdur \u00far ABS-plasti, \u00edme\u00f0an h\u00f8vdi\u00f0 er stoypt \u00far bleytum PVC.\n\n\u00cd september 2003 banna\u00f0i Saudi Arabia s\u00f8lu av barbiedukkum. Stj\u00f3rnin \u00ed landinum metti, at dukkan ikki livdi upp til vir\u00f0ini hj\u00e1 islam. R\u00e1\u00f0i\u00f0 fyri Propagation of Virtue and Prevention of Vice seg\u00f0i at \"j\u00f8diskar barbiedukkur, vi\u00f0 teirra \u00fatfordrandi kl\u00e6\u00f0um, skammiligum holdningi og fylgilutum, eru symbol fyri ni\u00f0urfall perverta vestursins. Lati\u00f0 okkum vera varin fyri hennara vandum, og ansa okkum.\" \u00cd londum \u00ed Mi\u00f0eystri er ein onnur dukka at f\u00e1a, i\u00f0 kallast Fulla. Hon l\u00edkist Barbie, men er sni\u00f0givin til at s\u00f8ma islamska markna\u00f0inum. Fulla er ikki framleidd av Mattel, men Barbie er enn at f\u00e1 \u00ed summum londum \u00ed Mi\u00f0eystri, millum anna\u00f0 \u00ed Egyptalandi. \u00cd Iran eru dukkur at f\u00e1a, i\u00f0 kallast Sara og Dara at f\u00e1a \u00edsta\u00f0in fyri Barbie.\n\n\u00cd desember 2005 \u00fatgav dr. Agnes Nairn \u00e1 h\u00e1sk\u00falanum vi\u00f0 Bath eina kanning, i\u00f0 v\u00edsti, at ungar gentur ofta ganga \u00ed gj\u00f8gnum eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, har t\u00e6r hata s\u00ednar barbiedukkur. Genturnar straffa dukkurnar vi\u00f0 \u00edmillum anna\u00f0 at avh\u00f8vda t\u00e6r, ella seta dukkurnar \u00ed mikroovnin. Dr. Nairn seg\u00f0i at \"Ta\u00f0 er sum at avnoktan av Barbie er ein partur av at ver\u00f0a vaksin og avnoktan av fort\u00ed\u00f0 teirra.\"\n\n\u00cd apr\u00edl 2009 \u00fatgav Mattel dukkuna Totally Tattoos Barbie, saman vi\u00f0 eini r\u00f8\u00f0 av tattoveringum, i\u00f0 kundu setast \u00e1 dukkuna. L\u00fdsingartilfar Mattel seg\u00f0i \"Sni\u00f0gev dukkuna og set eisini t\u00e6r stuttligu tattoveringar \u00e1 teg sj\u00e1lvan\", men Ed Mayo stj\u00f3ri hj\u00e1 Consumer Focus vildi vera vi\u00f0 at b\u00f8rn f\u00f3ru at vilja f\u00e1a veruligar tattoveringar l\u00edkasum dukkan.\n\n\u00cd juli 2010 \u00fatgav Mattel Barbie Video Girl, sum var ein dukka vi\u00f0 einum myndat\u00f3li innsettum \u00ed bringuna. Br\u00fakarin kundi filma videobrot sum vardu upp til 30 minuttir, og s\u00ed\u00f0ani flyta filmsbroti\u00f0 inn\u00e1 eina teldu vi\u00f0 einum USB ka\u00f0ali. Tann 30. november 2010 \u00fatgav FBI eina \u00e1varing um at dukkan kundi ver\u00f0a n\u00fdtt til at framlei\u00f0a barnapornografi, sj\u00e1lvt um ta\u00f0 \"enn ikki v\u00f3ru d\u00f8mir um at dukkan hev\u00f0i veri\u00f0 br\u00fakt til naka\u00f0 anna\u00f0 enn upprunaliga leiklutin\".\n\n\u00cd november 2014 var aftur eitt tr\u00e6tum\u00e1l. Hesufer\u00f0 yvir b\u00f3kini I Can Be a Computer Engineer, sum v\u00edsti Barbie ikki duga vi\u00f0 teldum, og kravdi at tveir av mannf\u00f3lkavinum hennara at bjarga tveimum farteldum hennara, eftir at hon ni\u00f0urhalar virus \u00e1 t\u00e6r. Umm\u00e6larir funnust at b\u00f3kini, og s\u00f8gdu hana vera kynjamismunandi, har sum a\u00f0rar b\u00f8kur \u00ed I Can Be... r\u00f8\u00f0ini v\u00edsti Barbie sum ein pers\u00f3n, i\u00f0 var fullt f\u00f8r fyri, at kl\u00e1ra t\u00e6r arbei\u00f0suppg\u00e1vurnar hon setti s\u00e6r fyri, og t\u00f8rva\u00f0i onga hj\u00e1lp fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Sum svar upp\u00e1 kritikkin afturkalla\u00f0i Mattel b\u00f8kurnar, i\u00f0 v\u00f3ru til s\u00f8lu \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni Amazon.\n\nHermingar og r\u00e6ttarm\u00e1l \n Mattel stevndi listamanninum Tom Forsyth, yvir einari r\u00f8\u00f0, i\u00f0 kalla\u00f0ist Food Chain Barbie, og v\u00edsir Barbie ni\u00f0ri \u00ed einum blendara.\n \u00cd 2011 herma\u00f0i Greenpeace felagskapurin eftir Barbie. \u00c6tlanin var at f\u00e1a Mattel at minka um papp\u00edrbr\u00fak fyrit\u00f8kurnar, og solei\u00f0is vera vi\u00f0 til at bjarga regnsk\u00f3gunum.Phil Radford seg\u00f0i solei\u00f0is: \"Kanningar v\u00edsa at Mattel v\u00f8rur ver\u00f0a seldar \u00ed kassum, sum eru gj\u00f8rdir \u00far asiatiskum tr\u00f8um, og solei\u00f0is er Mattel vi\u00f0 at r\u00edva ni\u00f0ur parad\u00eds sk\u00f3gina \u00ed Indonesia... Sumatriskir tikarir, f\u00edlar, og orangutangar ver\u00f0a tr\u00fdstir \u00e1 kantin av \u00fatdey\u00f0a, t\u00ed Mattel leggur ikki, \u00ed hvar lj\u00f3sarey\u00f0i kassi Barbie, kemur fr\u00e1 ella inniheldur.\" F\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir seinni bo\u00f0a\u00f0i Mattel fr\u00e1, at m\u00e1li\u00f0 um papp\u00edrn\u00fdtsluna hev\u00f0i veri\u00f0 loyst. \n \u00cd 2004 stevndi Mattel Barbaru Anderson-Walley, yvir heimas\u00ed\u00f0u hennara, i\u00f0 seldi \"fetish\" kl\u00e6\u00f0ir.\n The Tonight Show with Jay Leno v\u00edst einafer\u00f0 fra eitt  \"Barbie Crystal Meth Lab\"\n\n Skemtir\u00f8\u00f0in Saturday Night Live hermdi eftir eini r\u00f8\u00f0 av barbiel\u00fdsingum, og kalla\u00f0i dukkurnar \"Gangsta Bitch Barbie\" og \"Tupac Ken\". \u00cd 2002 var Britney Spears gestaleikari \u00ed r\u00f8\u00f0ini, og sp\u00e6ldi hon t\u00e1 Skipper, l\u00edtlasystir Barbie.\n \u00cd november 2002 nokta\u00f0i ein d\u00f3mari \u00ed New York at seta bann \u00e1 framlei\u00f0slu av dukkum, sni\u00f0givnar av bretsku Susanne Pitt. Dukkurnar itu \"Dungeon Barbie\", og v\u00f3ru \u00edl\u00e6tnar \"bondage\" kl\u00e6\u00f0um.\n Sangurin \"Barbie Girl\" hj\u00e1 danska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Aqua, sum var \u00fatgivin \u00ed 1997, var eisini stevnt av Mattel \u00ed l\u00f3gartr\u00e6tuni Mattel v. MCA Records, sum Mattel tapti \u00ed 2002. D\u00f3marin Alex Kozinski seg\u00f0i:\"Sangurin er ein eftirherman og ein sosial vi\u00f0merking.\"\n Tv\u00e6r l\u00fdsingar hj\u00e1 bilaframlei\u00f0aranum Nissan fr\u00e1 1997 v\u00edsa tv\u00e6r dukkur, i\u00f0 l\u00edkjast Barbie og Ken, sum koyra \u00ed einum dukkubili. Mattel stevndi Nissan fyri at br\u00faka dukkurnar uttan loyvi. Nissan seg\u00f0i, at dukkurnar itu Roxanne, Nick og Tad. Mattel helt t\u00ed fram at l\u00fdsingarnar h\u00f8vdu \"volt ska\u00f0a \u00e1 v\u00f8rur teirra, i\u00f0 ikki kundi takast aftur\", men fyrit\u00f8kan valdi at semjast f\u00edggjarliga vi\u00f0 Nissan.\n \u00cd 1993 kom fram ein b\u00f3lkur av f\u00f3lki, i\u00f0 kalla\u00f0i seg  \"Barbie Liberation Organization\". B\u00f3lkurin broytti Barbiedukkur, og gav teimum eina raddarboks fr\u00e1 dreingjadukkunum G.I. Joe. s\u00ed\u00f0ani l\u00f3tu tey dukkurnar inn aftur \u00ed handlarnar, har t\u00e6r v\u00f3ru upprunaliga keyptar.\n Ein eftirherman av \"Malibu Stacy\" var \u00ed partinum \"Lisa vs. Malibu Stacy\" \u00ed sendir\u00f8\u00f0ini The Simpsons.\n\nSamlarar \n\nMattel metur at har eru umlei\u00f0 100\u202f000 aktivir barbiesamlarar runt um \u00ed heiminum. 90% eru kvinnur, og mi\u00f0alaldur teirra er 40 \u00e1r. T\u00e6r keypa \u00ed mi\u00f0al yvir 20 barbiedukkur hv\u00f8rt \u00e1r. 45% av hesum kvinnum br\u00faka yvir 1000 dollarar (umlei\u00f0 7\u202f500 DKR) um \u00e1ri\u00f0 upp\u00e1 barbiedukkur. Gamlar barbidukkur fr\u00e1 fyrstu \u00e1runum eru t\u00e6r mest vir\u00f0ismiklu \u00e1 aukti\u00f3num. Tann upprunaliga barbiedukkan kosta\u00f0i 3 dollarar (umlei\u00f0 20 DKR) \u00ed 1959, men \u00ed oktober 2004 var\u00f0 ein barbiedukka fr\u00e1 1959 seld, \u00ed einum myntlita\u00f0um kassa, fyri 3\u202f552,50 dollarar (umlei\u00f0 24\u202f300 DKR) \u00e1 aukti\u00f3nheimas\u00ed\u00f0uni eBay. \u00cd september 2006 setti ein barbiedukka heimsmet, t\u00e1 hon var\u00f0 seld fyri 9\u202f000 sterlingspund (umlei\u00f0 92\u202f000 DKR) \u00e1 eini aukti\u00f3n \u00ed aukti\u00f3nh\u00fasinum Christie's \u00ed London. Dukkan var ein \"Barbie in Midnight Red\" fr\u00e1 1965, og var partur av eini privatari samling, sum hev\u00f0i 4\u202f000 barbiedukkur, og v\u00f3ru ta\u00f0 hollendska kvinnan Ietje Raebel og d\u00f3ttur hennara, Marina, sum seldu t\u00e6r.\n\nTey s\u00ed\u00f0stu \u00e1rini hevur Mattel framleitt dukkur serliga mi\u00f0a\u00f0ar eftir samlarum. Har\u00edmillum kunnu nevnast porsilen\u00fatg\u00e1vur, endur\u00fatgeving av upprunaligu dukkunum, og ser\u00fatg\u00e1vur av Barbie sum ein r\u00fagva av film- og sj\u00f3nvarpshetjum, fr\u00e1 til d\u00f8mis Batman og Star Trek. \u00cd 2004 byrja\u00f0i Mattel litaskipanina fyri samlara\u00fatg\u00e1vur teirra. Litirnir eru lj\u00f3sareytt, silvur, gull og platinum, alt eftir hvussu n\u00f3gvar dukkur av slagnum ver\u00f0a framleiddar.\n\nKeldur \n\nLeysliga umsett fr\u00e1 ensku wikipedias\u00ed\u00f0unni Barbie.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nBarbie \u00e1 Internet Movie Database\n\nLeikur\nMattel"}
{"id": "30428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hapax%20legomenon", "title": "Hapax legomenon", "text": "Eitt hapax legomenon (fleirt. hapax legomena) er eitt or\u00f0, sum kemur fyri bert einafer\u00f0 \u00ed einum h\u00f8pi, antin \u00ed \u00f8llum ni\u00f0urskriva\u00f0um tilfari \u00ed einum tungum\u00e1li, \u00ed \u00f8llum verkunum hj\u00e1 einum h\u00f8vunda ella \u00ed einum stakum teksti. Hugtaki\u00f0 er onkunt\u00ed\u00f0 av \u00f3r\u00e6ttum br\u00fakt til at l\u00fdsa eitt or\u00f0, sum bert kemur fyri \u00ed einum verki hj\u00e1 einum rith\u00f8vunda, sj\u00e1lvt um ta\u00f0 kemur fyri meira enn eina fer\u00f0 \u00ed t\u00ed verkinum. Hapax legomenon kemur fr\u00e1 t\u00ed grikska \u1f05\u03c0\u03b1\u03be \u03bb\u03b5\u03b3\u03cc\u03bc\u03b5\u03bd\u03bf\u03bd, i\u00f0 merkir \u201c(okkurt) nevnt (bert) einafer\u00f0\u201d. \n\nHeitini dis legomenon, tris legomenon og tetrakis legomenon sipa \u00e1vikavist til tveir, tr\u00edggir ella f\u00fdra tilbur\u00f0ir, men eru sj\u00e1ldan n\u00fdtt.\n\nKeldulisti \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "30442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franska%20Polynesia", "title": "Franska Polynesia", "text": "Franska Polynesia er oyggjaflokkur, i\u00f0 telur 121 oyggjar \u00ed Polynesia. Oyggjarnar eru gr\u00f8nar og vakurt valla\u00f0ar vi\u00f0 bergtakandi strond.  Pape'ete er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed oyggjunum og liggur \u00e1 oynni Tahiti, sum er tann st\u00f8rsta oyggin. Franska Polynesia hava umlei\u00f0 291.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2015. Grundarlagi\u00f0 undir b\u00faskapinum er fer\u00f0avinna. M\u00e1li\u00f0 er franskt.\n\nKjarnorkuspreingingar \n\nEin st\u00f3rur vandi fyri umhv\u00f8rvi\u00f0 \u00ed Osiania eru kjarn\u00adorku\u00adroynd\u00adar\u00adspreingingarnar hj\u00e1 m.a. Fraklandi og USA \u00e1 oyggjab\u00f3lkunum Mururoa og Bikini \u00ed Kyrrahavinum. T\u00e6r hava gj\u00f8rt, at ta\u00f0 er ikki longur b\u00fagvandi \u00e1 n\u00f3gvum av oyggjunum. \u00cd 1960-\u00e1runum avgj\u00f8rdi Frakland at n\u00fdta koralloynna Mururoa sum royndarst\u00f8\u00f0 at spreingja kjarnorkubumbur \u00e1. Har hava veri\u00f0 meira enn hundra\u00f0 royndarspreingingar vi\u00f0 kjarnorkubumbum. Sagt var\u00f0, at hetta var ikki vandamiki\u00f0. Men f\u00f3lk \u00ed h\u00f3patali hava veri\u00f0 noydd at flyta heiman, og 170.000 f\u00f3lk hava veri\u00f0 \u00ed so n\u00f3gvum geislavirkni, at ta\u00f0 kann vera heilsuska\u00f0iligt. Mururoa-atollin \u00ed Fronskum Polynesia var\u00f0 n\u00fdtt sum royndar\u00f8ki, har Frakland gj\u00f8rdi royndarspreingingar vi\u00f0 kjarnorkubumbum \u00ed \u00e1runum fr\u00e1 1966 til 1996. Spreingingarnar elvdu til \u00e1lvarsom m\u00f3tm\u00e6li kring allan heim.\n\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar\nHj\u00e1lond\nOyggjar \u00ed Fraklandi"}
{"id": "30452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mate", "title": "Mate", "text": "Mate er ein koffeinr\u00edkur drikkur, sum er gj\u00f8rdur av yerba mate-plantuni. Drikkurin ver\u00f0ur eisini nevndur chimarr\u00e3o (portugisiskt) ella cimarr\u00f3n (spanskt). Drikkurin er v\u00e6l d\u00e1mdur \u00ed Argentina, Uruguai, Paraguai og \u00ed teimum sy\u00f0ru statunum \u00ed Brasil. Mate ver\u00f0ur eisini drukkin \u00ed sy\u00f0ra partinum av Kili, Chaco-landslutinum \u00ed Bolivia, S\u00fdria og Libanon. \n\nMatur og drekka"}
{"id": "30456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kapelle", "title": "Kapelle", "text": "Kapelle er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Ni\u00f0urlondum. B\u00fdurin hevur 12 522 \u00edb\u00fagvar (2014).\n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum\nKommunur \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "30458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hillsborough%20vanlukkan", "title": "Hillsborough vanlukkan", "text": "Hillsborough vanlukkan var ein vanlukka, i\u00f0 hendi tann 15. apr\u00edl 1989 undir semifinaluni av enska FA-Cup. Li\u00f0ini i\u00f0 sp\u00e6ldu v\u00f3ru Liverpool og Nottingham Forest. Dysturin var sp\u00e6ldur \u00e1 Hillsborough stadium \u00ed Sheffield \u00ed Englandi, harav navni\u00f0 \u00e1 vanlukkuni kemur.\n\nEin trokan gj\u00f8rdi at 96 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u kroyst til dey\u00f0a, og 766 v\u00f3ru mei\u00f0sla\u00f0i. Vanlukkan hevur seinni veri\u00f0 skylda\u00f0 upp\u00e1 ensku l\u00f8gregluna fyri at lova ov n\u00f3gvum f\u00f3lkum inn \u00e1 leikv\u00f8llin. Vanlukkan er mett at vera tann verst leikvalla/f\u00f3tb\u00f3ltskn\u00fdtta vanlukka \u00ed enskari s\u00f8gu, og ein av heimsins verstu f\u00f3tb\u00f3ltsvanlukku.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Onglandi\nVanlukkur"}
{"id": "30459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christie%27s", "title": "Christie's", "text": "Christie's er heimsins st\u00f8rsta vinnul\u00edvs- og listaaukti\u00f3nsh\u00fas. Aukti\u00f3nsh\u00fasi\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1776, og h\u00f8vu\u00f0s\u00e6ti tess er \u00ed London og New York City. Groupe Art\u00e9mis eigur h\u00fasi\u00f0.\n\nKendar aukti\u00f3nir \n Christie's hevur selt listaverk og pers\u00f3nligar ognir hj\u00e1 einum \u00f3tali av kendum f\u00f3lkum. Har \u00edmillum kunna nevnast: Pablo Picasso, Rembrandt, Diana Prinsessa, Leonardo da Vinci, Vincent van Gogh, Napoleon Bonaparte og Marilyn Monroe.\n \u00cd november 1999 var\u00f0 ein h\u00e1lsketa vi\u00f0 41 nat\u00farligum perlum seld fyri 1.476.000 dollarar.\n \u00cd juni seldi Elton John 20 av bilum s\u00ednum hj\u00e1 Christie's. Ors\u00f8kina til s\u00f8luna seg\u00f0i hann vera, at hann ikki fekk t\u00ed\u00f0 at koyra teir, t\u00e1 hann ver so ofta uttanlands. Bilarnir, sum \u00edmillum anna\u00f0 v\u00f3ru av sl\u00f8gnum Jaguar, Bentley, Ferrari og Rolls Royce, v\u00f3r\u00f0u seldir fyri upp \u00edm\u00f3ti 2 milli\u00f3num sterlingspund.\n \u00cd 2006 var\u00f0 ein einkul Imperial Qing Dynasty postal\u00ednssk\u00e1l seld fyri 22.240.000 dollarar \u00ed Christie's \u00ed Hongkong.\n 16. mai 2006 seldi Christie's eina Stradiavarius violin, i\u00f0 kalla\u00f0ist The Hammer, fyri 3.544.000 dollarar. T\u00e1 var ta\u00f0 ta\u00f0 mesta, i\u00f0 eitt lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri hev\u00f0i veri\u00f0 selt fyri nakrant\u00ed\u00f0.\n \u00cd oktober 2006 seldi Christie's 1.000 ymiskar Star Trek v\u00f8rur, i\u00f0 v\u00f3ru ogn hj\u00e1 amerikanska sj\u00f3nvarpsframlei\u00f0aranum CBS Paramount Television Studios. Eitt model av r\u00famdarskipinum Enterprise-D, i\u00f0 var br\u00fakt \u00ed Star Trek: The Next Generation og Star Trek Generations var\u00f0 selt fyri n\u00e6stan h\u00e1lva milli\u00f3n dollarar.\n \u00cd desember 2006 var\u00f0 tann svarti kj\u00f3lin, i\u00f0 Audrey Hepburn var \u00edlatin \u00ed filminum Breakfast at Tiffany's, seldur fyri 467.200 sterlingspund.\n 24. mai 2008 var\u00f0 listaverki\u00f0 Le Bassin Aux Nymph\u00e9as hj\u00e1 Claude Monet selt fyri 80,4 milli\u00f3nir dollarar, ta\u00f0 mesta eitt Monet listaverk hevur veri\u00f0 selt fyri nakrant\u00ed\u00f0.\n 18. apr\u00edl 2012 var\u00f0 silvurbikari\u00f0, i\u00f0 maratonvinnaran til t\u00e6r fyrstu n\u00fat\u00ed\u00f0ar Olympisku leikirnar \u00ed Athen \u00ed 1896 vann, selt fyri 541.250 sterlingspund. Ta\u00f0 mesta, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er givi\u00f0 fyri ein olympiskan savnslut.\n\nAukti\u00f3nh\u00fas\nBretskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "30461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%A4rnsund", "title": "Stj\u00e4rnsund", "text": "Stj\u00e4rnsund er ein b\u00fdur \u00ed Hedemora kommunu \u00ed Dalarnas l\u00e4n, Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 161 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Dalarnas l\u00e4n"}
{"id": "30462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rgen%20Ingmann", "title": "J\u00f8rgen Ingmann", "text": "J\u00f8rgen Ingmann Pedersen  (26. apr\u00edl 1925 - 21. mars 2015), var ein jass og pop t\u00f3nleikari fr\u00e1 Keypmannahavn \u00ed Danmark. Hann er mest kendur fyri at hava vunni\u00f0 Eurovision Song Contest \u00ed 1963, saman vi\u00f0 konu s\u00edni Grethe og sanginum Dansevise.\n\nL\u00edvs- og Starvslei\u00f0 \nJ\u00f8rgen Ingmann Pedersen, var f\u00f8ddur \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1925. Hann framf\u00f8rdi fyri fyrstu fer\u00f0 sum guitaristur saman vi\u00f0 Svend Asmussen, i\u00f0 var ein jazz violinistur \u00ed 1940-\u00e1runum og fyrst \u00ed 1950-\u00e1runum \u00ed einum b\u00f3lki sum kalla\u00f0ist \"Sviadanirnir\"\n\nJ\u00f8rgen var \u00e1virka\u00f0ur av amerikanska guitaristinum og t\u00f3nleikastudio eigaranum Les Paul. Mitt \u00ed 1950-\u00e1runum setti J\u00f8rgen upp s\u00edtt egna t\u00f3nleikastudio, har hann uppfanga\u00f0i teknikkir, i\u00f0 v\u00f3ru vanligar \u00ed Amerika, og byrja\u00f0i at upptaka t\u00f3nleik undir navninum J\u00f8rgen Ingmann og hans guitar. Undir heum navni \u00fatgav hann \"Apache\", sum upprunaliga hev\u00f0i veri\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 av enska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum \"The Shadows\". \u00datg\u00e1van hj\u00e1 J\u00f8rgen var\u00f0 nummar eitt \u00ed Kanada, nummar tvey \u00e1 pop listanum, og nummar n\u00edggju \u00e1 R&B lista Billboard \u00ed USA, og nummar 6 \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n\u00cd fyrru helvt av 1960-\u00e1runum hev\u00f0i J\u00f8rgen fleiri hitt \u00ed T\u00fdsklandi, har\u00edmillum kunna nevnast \"Pepe\" (nummar 15 \u00ed 1961), \"Anna\" (nummar 19 \u00ed 1961), \"Violetta\" (nummar 16 \u00ed 1962), \"Drina Marsch\" (nummar 5 \u00ed 1964) og \"Zorba le Grec\" (nummar 14 \u00ed 1965) Billboard bla\u00f0i\u00f0 seg\u00f0i fr\u00e1 at J\u00f8rgen hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi \u00e1 donsku hittlistunum vi\u00f0 sanginum \"Marchen til Drina\" tann 7. desember 1963. Sami sangur var vor\u00f0in nummar eitt tann 17. desember sama \u00e1r. A\u00f0rir sangir, i\u00f0 kunna nevnast eru \"Tequila\" og \"Pinetop's Boogie Woogie\" fr\u00e1 1962.\n\n\u00cd 1963 vann J\u00f8rgen ta\u00f0 danska Melodi Grand Prixi\u00f0 saman vi\u00f0 konu s\u00edni Grethe og sanginum Dansevise. Seinni sama \u00e1r umbo\u00f0a\u00f0u tey Danmark \u00ed Eurovision Song Contest vi\u00f0 sama sangi og vunnu kappingina. T\u00f3nleikurin var skriva\u00f0ur av Otto Francker og teksturin var skriva\u00f0ur sc Sejr Volmer-S\u00f8rensen.\nJ\u00f8rgen var \u00ed fleiri \u00e1r \"indspilningschef\" hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni Metronome. Hann trakk seg aftur fr\u00e1 t\u00f3nleikal\u00edvinum \u00ed 1984 aftan\u00e1 ein sj\u00fakralegu, sum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r at hann fekk lampufepur (senuskrekk).\n\nJ\u00f8rgen Ingmann doy\u00f0i \u00ed Holte \u00ed Danmark tann 21. mars 2015. Eftir hann eru tvey b\u00f8rn og fimm barnab\u00f8rn.\n\nKeldur \n\nJ\u00f8rgen Ingmann \u00e1 ensku wikipedia.\nJ\u00f8rgen Ingmann \u00e1 donsku wikipedia.\n\nDanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1925\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest"}
{"id": "30464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haile%20Selassie", "title": "Haile Selassie", "text": "Haile Selassie I (23. juli 1892 - 27. august 1975), f\u00f8ddur Tafari Makonnen Woldemikael, var lei\u00f0ari Etiopia fr\u00e1 1916-1930 og keisari av Etiopia fr\u00e1 1930-1974.\n\nTann 2. november 1930 var\u00f0 Haile Selassie kr\u00fdndur keisari av Ethiopia. \n\n\u00c1 fundi vi\u00f0 League of Nations \u00ed 1936, fanst keisarin av n\u00fdtslu av kemiskum v\u00e1pnum, i\u00f0 v\u00f3ru n\u00fdtt \u00edm\u00f3ti f\u00f3lki hansara \u00ed seinna Italska-Etiopiska kr\u00edgnum. Altj\u00f3\u00f0as\u00fdn hansara hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r at Etiopia var\u00f0 eitt av lyklalimum Sameindu Tj\u00f3\u00f0a. K\u00fagan hansara av uppreistrarf\u00f3lki, i\u00f0 v\u00f3ru \u00edm\u00f3ti st\u00fdri hansara, gav honum n\u00f3gvar \u00e1talur fr\u00e1 mannar\u00e6ttindafelagsskapum og s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingum.\n\nRastafari r\u00f8rslan, i\u00f0 er mett at hava \u00edmillum 2.000-4.000 limir meta Haile Selassie at vera afturvendi Messias fr\u00e1 B\u00edbliuni. R\u00f8rslan byrja\u00f0i \u00ed Jamaika \u00ed 1930-\u00e1runum, og halda limirnir at Selassie er messiski figururin, i\u00f0 fer at bera teimum \u00e6vigan fri\u00f0, r\u00e6ttv\u00edsi og r\u00edkid\u00f8mi. Haile Selassie er ein t\u00fd\u00f0ningarmikil pers\u00f3nur b\u00e6\u00f0i \u00ed etiopiskari og afrikanskari s\u00f8gu.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1892\nAndl\u00e1t \u00ed 1975\nRegentar\nEtiopar"}
{"id": "30467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandy", "title": "Sandy", "text": "Sandy Leah Lima (f\u00f8dd 28. januar 1983 \u00ed Campinas, S\u00e3o Paulo \u00ed Brasil) best kend sum Sandy, er ein brasilsk popp songkvinna. Sandy er d\u00f3ttir Noely Pereira og sangaran Durval de Lima, betri kendur vi\u00f0 kunstnaranavninum, Xoror\u00f3, eisini kendur fr\u00e1 country-duo'ini Chit\u00e3ozinho & Xoror\u00f3. Hon er uppkalla\u00f0 eftir h\u00f8vu\u00f0skarakterinum Grease, filminum, i\u00f0 foreldur hennara hugdu at saman, tann dagin t\u00e1 tey byrja\u00f0u at ganga saman. Sandy hevur ein yngri beiggja, Junior. Sandy og Junior h\u00f8vdu teirra egnu sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 fr\u00e1 1999 til 2002 \u00e1 Rede Globo og g\u00f3vu \u00fat filmin Acquaria \u00ed 2003; Sandy hevur eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed skemtir\u00f8\u00f0ini Estrela Guia (Globo) \u00ed 2001.\n\n\u00datg\u00e1vur \n Manuscrito (2010)\n Manuscrito Ao Vivo (2011)\n Princ\u00edpios, Meios e Fins (2012)\n Sim (2013)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur fr\u00e1 Sandy og Junior\n1991 - Anivers\u00e1rio do Tatu - BRA: 307,500\n1992 - S\u00e1bado a Noite - BRA: 409,500\n1993 - T\u00f4 Ligado em Voc\u00ea - BRA: 457,000\n1994 - Pra Dan\u00e7ar Com Voc\u00ea - BRA: 506,500\n1995 - Voc\u00ea \u00e9 D+ - BRA: 550,000\n1996 - Dig-Dig-Joy - BRA: 700,000\n1997 - Sonho Azul - BRA: 762,500\n1998 - Era Uma Vez (Ao Vivo) - BRA: 1,718,500\n1999 - As Quatro Esta\u00e7\u00f5es - BRA: 2,586,000\n2000 - As Quatro Esta\u00e7\u00f5es - O Show - BRA: 3,000,000\n2001 - Sandy e Junior 2001 - BRA: 1,500,000\n2002 - S&J Internacional - BRA: 1,238,500\n2002 - Ao Vivo no Maracan\u00e3/Internacional Extras - BRA: 450,000\n2003 - Identidade - BRA: 600,000\n2006 - Sandy e Junior - BRA: 250,000\n2007 - Ac\u00fastico MTV - BRA: 250,000\n\nT\u00f3nleikafer\u00f0ir \n Sandy Turn\u00ea Solo (2007)\n Turn\u00ea Manuscrito (2010-2012)\n Turn\u00ea Sim (2013-2014)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nBrasilskar songkvinnur\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983"}
{"id": "30468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boko%20Haram", "title": "Boko Haram", "text": "Boko Haram er ein muslimskur yvirgangsfelagsskapur, i\u00f0 hevur til endam\u00e1ls at stovna eitt islamskt r\u00edki \u00ed Nigeria. Boko Haram hevur veri\u00f0 \u00ed kr\u00edggj vi\u00f0 nigeriansku stj\u00f3rnina seinastu fimm \u00e1rini (2010-2015).  Felagsskapurin hevur havt st\u00f3ra framgongd \u00ed 2015, og eru m\u00f8guliga best kendur fyri at hava burturflutt 276 sk\u00falagentur \u00ed apr\u00edl 2013. Seinni eydna\u00f0ist n\u00f8krum gentum at fl\u00fdggja fr\u00e1 burturflytarunum, men Boko Haram heldur framvegis aftur 219 nigeriskar sk\u00falagentur. \u00cd mars 2015 sv\u00f3r felagsskapurin tr\u00faskap til Islamska Statin (IS), i\u00f0 eisini virkar fyri einum islamskum r\u00edki, og hevur lagt st\u00f3r landa\u00f8kir undir seg \u00ed Irak, S\u00fdria, Libya og a\u00f0rasta\u00f0ni. Boko Haram hevur fyrst og fremst virka\u00f0 \u00ed nor\u00f0ara partinum av Nigeria, men eru eisini komnir ni\u00f0an \u00ed Kamerun og Niger.\n\nYvirgangsfelagsskapir\nNigeria"}
{"id": "30470", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20V.%20Ellingsgaard", "title": "Anna V. Ellingsgaard", "text": "Anna V\u00e1gsheyg Ellingsgaard (f\u00f8dd 25. november 1966, dey\u00f0 24. mars 2015) var ein f\u00f8royskur journalistur. Hon var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin cand.mag \u00ed enskum og donskum og seinni var\u00f0 hon eisini \u00fatb\u00fagvin sum journalistur. Hon var forkvinna \u00ed felagnum F\u00f8roysk Mi\u00f0laf\u00f3lk \u00ed fleiri \u00e1r og skrivari \u00ed felagnum tey seinastu \u00e1rini av l\u00edvinum. Hon starva\u00f0ist sum journalistur \u00ed Sosialinum fr\u00e1 2003 og \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya fr\u00e1 2010 til hon anda\u00f0ist \u00ed 2015. Hon starva\u00f0ist eisini sum undiv\u00edsari \u00ed mi\u00f0lav\u00edsindi \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum og sum l\u00e6rari \u00ed Hoyd\u00f8lum og \u00e1 Kambsdali. \n\nAnna gj\u00f8rdist sj\u00fak vi\u00f0 krabbameini, og str\u00edddist vi\u00f0 sj\u00fakuni \u00ed umlei\u00f0 tvey \u00e1r, til hon anda\u00f0ist hin 24. mars 2015 bert 48 \u00e1ra gomul.\n\nKeldur \n\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nAndl\u00e1t \u00ed 2015"}
{"id": "30498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leikarafelag%20F%C3%B8roya", "title": "Leikarafelag F\u00f8roya", "text": "Leikarafelag F\u00f8roya er fakfelagi\u00f0 hj\u00e1 yrkissj\u00f3nleikarum og yrkisl\u00e6rdum leikh\u00fasf\u00f3lki \u00ed F\u00f8royum. H\u00f8v\u00f0usendam\u00e1l felagsins er, at menna f\u00f8royska yrkisleiklist og styrkja um st\u00f8\u00f0una hj\u00e1 leiklistini \u00ed samfelagnum. Eitt av m\u00e1lunum vi\u00f0 fakfelagnum er at savna tey \u00ed eitt felag, sum hava fingi\u00f0 s\u00e6r \u00fatb\u00fagving innan sj\u00f3nleikarayrki. Ta\u00f0 vil siga lj\u00f3\u00f0- og lj\u00f3steknikarar, leiklistafr\u00f8\u00f0ingar, pallsni\u00f0gevar, leikstj\u00f3rar og sj\u00f3nleikarar. Uppg\u00e1va felagsins er, at umbo\u00f0a limir s\u00ednar \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lasamr\u00e1\u00f0ingum, veita teimum hj\u00e1lp og r\u00e1\u00f0geving, og stu\u00f0la teimum \u00ed teirra r\u00e6ttindum, umframt at samskifta vi\u00f0 \u00fatlendsk fel\u00f8g og altj\u00f3\u00f0a felagskapir \u00e1 leiklistarliga \u00f8kinum. Arbei\u00f0s\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 felagnum er allur yrkissj\u00f3nleikur, leikstj\u00f3rn, \u00fatvarpsleikir og upplestur, sj\u00f3nvarpsleikir og upplestur, filmar, leiklistafr\u00f8\u00f0i, undirv\u00edsing og skei\u00f0virksemi, l\u00fdsingar, undirhald og anna\u00f0 leikh\u00fasyrki.\n\nS\u00f8gan \nT\u00e1 i\u00f0 Leikpallur F\u00f8roya var settur \u00e1 stovn tann 12. mars 1989, f\u00f3r broyting fram vi\u00f0v\u00edkjandi hvussu peningurin, i\u00f0 var\u00f0 j\u00e1tta\u00f0ur til sj\u00f3nleik, skuldi \u00fatgjaldast.\n\nTa\u00f0 var r\u00e6ttuliga skj\u00f3tt, at Meginfelag \u00c1hugaleikara F\u00f8roya (M\u00c1F) fekk eina pulju av j\u00e1ttanini til sj\u00e1lvt at b\u00fdta \u00fat, men Gr\u00edma, einasti yrkisleikb\u00f3lkurin t\u00e1, m\u00f8tti s\u00f8kja til Leikpall F\u00f8roya til hv\u00f8rt einstakt leikverk. Hetta kundi tykjast \u00f3r\u00e6ttv\u00edst og t\u00ed var Leikarafelag F\u00f8roya stovna\u00f0. Leikarafelagi\u00f0 skuldi ver\u00f0a eitt slag av meginfelag fyri yrkisleiklistina, eins og M\u00c1F var meginfelag fyri \u00e1hugaleikin.\nT\u00e1 Leikarafelagi\u00f0 formelt var stovna\u00f0, var fari\u00f0 yvir til eitt helvtarb\u00fdti av j\u00e1ttanini, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 einari l\u00edtlari pulju, i\u00f0 Leikpallurin r\u00e1ddi yvir til \u00e1v\u00eds onnur endam\u00e1l sj\u00f3nleikinum at frama.\n\nB\u00famerki\u00f0 - S\u00f3lin hj\u00e1 William Heinesen \n\u00cd 1990 var eitt tiltak \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum, i\u00f0 \u00e6t \"WH 90\"  Williami Heinesen til hei\u00f0urs. Har hev\u00f0i Ingi Joensen gj\u00f8rt eina lj\u00f3sbakgrund til pallin vi\u00f0 ymiskum vignettum, i\u00f0 William hev\u00f0i tekna\u00f0. Laura Joensen, ein av fyrstu limunum, fall fyri s\u00f3lini, i\u00f0 j\u00fa b\u00e6\u00f0i er gla\u00f0 og sorgarbundin og solei\u00f0is hevur elementini \u00ed teaturmaskunum \u00ed s\u00e6r. Um\u00a0Leikarafelagi\u00f0 skuldi hava eitt b\u00famerki, so \u00e1tti ta\u00f0 at ver\u00f0a s\u00f3lin hj\u00e1 Williami.\n\nT\u00ed\u00f0in gekk so.\nLeikarafelagi\u00f0 hev\u00f0i n\u00f3gvar fundir um, hvat fyri eitt felag tey skuldu ver\u00f0a. Greitt var, at ta\u00f0 kundi ikki gerast eitt fakfelag vi\u00f0 almennum stu\u00f0li, men m\u00e1tti ver\u00f0a eitt \u00e1hugafelag fyri yrkisleiklist. Innkalla\u00f0 var\u00f0 s\u00ed\u00f0an til ein brei\u00f0ari fund saman vi\u00f0 \u00e1hugaleikarum har felagi\u00f0 var\u00f0 v\u00ed\u00f0ka\u00f0 til at eisini kunna upptaka \u00e1hugaleikarar. T\u00e1 gj\u00f8rdist m.o. Sverri Egholm limur.\n\n\u00c1 einum fundi var\u00f0 tosa\u00f0 um sj\u00f3nligheit, sum vit felagi\u00f0 ofta framvegis ger, og t\u00e1 kom s\u00f3lin hj\u00e1 Williami upp \u00e1 tal, t\u00e1 fingu Sverri og Laura til uppg\u00e1vu at f\u00e1a loyvi fr\u00e1 Williami.\u00a0Tey f\u00f3ru ni\u00f0an til hansara at spyrja, og ta\u00f0 var leyst og li\u00f0ugt beinanvegin. Hetta var ikki so langt \u00e1\u00f0renn William doy\u00f0i, men hann var p\u00fara kl\u00e1rur og v\u00e6lh\u00fdrdur hetta kv\u00f8ldi\u00f0, og var fegin um at kunna geva enn eitt \u00edkast til leiklistina. Einki bleiv skriva\u00f0 ni\u00f0ur, men felagi\u00f0 hevur seinni tryggja\u00f0 s\u00e6r, \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 eftirkomarar Williams, at felagi\u00f0 enn tann dag \u00ed dag kann n\u00fdta s\u00f3lina sum b\u00famerki hj\u00e1 Leikarafelag F\u00f8roya.\n\nNevndin \nS\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0, forkvinna\nLaura Joensen, kassameistari\nGunnv\u00e1 Zachariasen, nevndarlimur\nKristina S. Ougaard, tiltakslimur (virkandi nevndarlimur)\n\nKeldur \n\nSj\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum\nFelagsskapir\nYrkisfelag"}
{"id": "30511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulige%20Numre", "title": "Ulige Numre", "text": "Ulige Numre er ein danskur rokkb\u00f3lkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2010. B\u00f3lkurin er manna\u00f0ur av Carl Emil Petersen (forsangari og guitar), Nick Lee (bass), Teis Lindeskov S\u00f8gaard (trummur), Lasse Ziegler (guitar) og Jacob Ulstrup (keyboards).\n\nUlige Numre \u00fatgav hin 26. september 2011 debutstaklagi\u00f0 \"K\u00f8benhavn\" sum video \u00e1 Youtube. Videofilmurin, i\u00f0 inniheldur eina r\u00f8\u00f0 av gomlum filmsbrotum fr\u00e1 Keypmannahavn og fra gomlum donskum filmum, fekk fleiri t\u00fasund v\u00edsingar eftir f\u00e1um d\u00f8gum, og fekk n\u00f3gva mi\u00f0laumr\u00f8\u00f0u.. Staklagi\u00f0 var\u00f0 n\u00f3gv sp\u00e6lt \u00e1 P3 hj\u00e1 DR.  Hin 31. oktober 2011 utg\u00f3vu teir ta r\u00f3stu \n debut-EP'ina vi\u00f0 heitinum Ulige numre. EP'in er \u00fatgivin \u00e1 pl\u00e1tufelagnum Auditorium og er framleidd av Nikolaj N\u00f8rlund.\n\nUlige Numre framf\u00f8rdi sangin K\u00f8benhavn saman vi\u00f0 f\u00f8royska J\u00f3gvan Joensen \u00ed X-Factor finaluni \u00ed Boxen \u00ed Herning hin 27. mars 2015.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Brun & Blond (EP, demo) (10. juli 2010)\n K\u00f8benhavn (Staklag) (11. august 2011)\n Ulige Numre (EP) (31. oktober 2011)\n Bl\u00e5 (Single) (3 juni 2013)\n Nu til dags (Album) (12. august 2013)\n\nKeldur \n\nDanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "30512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tomas%20Transtr%C3%B6mer", "title": "Tomas Transtr\u00f6mer", "text": "Tomas G\u00f6sta Transtr\u00f6mer (f\u00f8ddur 15. apr\u00edl 1931 \u00ed Stockholm, dey\u00f0ur 26. mars 2015 \u00ed Sofia f\u00f6rsamling \u00ed Stockholm), var ein svenskur yrkjari, t\u00fd\u00f0ari og s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur. Transtr\u00f6mer fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 2011 eftir at hava veri\u00f0 eitt afturvendandi navn \u00ed kjakinum undan handanina av vir\u00f0isl\u00f8nini \u00ed fleiri \u00e1r. B\u00f3kmentir eftir Transtr\u00f6mer eru t\u00fdddar til meira enn 60 m\u00e1l.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nYrkingas\u00f8vn - Upprunaheiti \n17 dikter. Stockholm: Bonniers. 1954. Libris 1448958\nHemligheter p\u00e5 v\u00e4gen. Stockholm: Bonniers. 1958. Libris 2002023\nDen halvf\u00e4rdiga himlen. Stockholm: Bonniers. 1962. Libris 1431868\nKlanger och sp\u00e5r. Stockholm: Bonniers. 1966. Libris 8077963\nKvartett: 17 dikter ; Hemligheter p\u00e5 v\u00e4gen ; Den halvf\u00e4rdiga himlen ; Klanger och sp\u00e5r. Svalans lyrikklubb. Stockholm: Bonniers. 1967. Libris 8076994\nM\u00f6rkerseende. G\u00f6teborg: F\u00f6rfattarf\u00f6rlaget. 1970. Libris 8079001\nTranstr\u00f6mer, Tomas; Thinsz G\u00e9za, Bly Robert, Pilinszky J\u00e1nos (1973). Stigar. G\u00f6teborg: F\u00f6rfattarf\u00f6rlaget. Libris 7595948. ISBN 91-7054-110-8\n\u00d6stersj\u00f6ar: en dikt. Stockholm: Bonnier. 1974. Libris 7144349. ISBN 91-0-039367-3\nSanningsbarri\u00e4ren. Stockholm: Bonniers. 1978. Libris 7145901. ISBN 91-0-043684-4 (inb.)\nDikter 1954\u20131978. Den svenska lyriken, 99-0110782-2. Stockholm: Bonniers. 1979. Libris 7146076. ISBN 91-0-044164-3 (inb.)\nPS. Molkom: Promenad. 1980. Libris 228347\nDet vilda torget. Stockholm: Bonniers. 1983. Libris 7146790. ISBN 91-0-046048-6 (inb.)\nDikter. M\u00e5nPocket, 99-0184541-6. Stockholm: M\u00e5nPocket. 1984. Libris 7654159. ISBN 91-7642-189-9\nF\u00f6r levande och d\u00f6da. Stockholm: Bonniers. 1989. Libris 7147740. ISBN 91-0-047672-2 (inb.)\nDikter: fr\u00e5n 17 dikter till F\u00f6r levande och d\u00f6da. M\u00e5nPocket, 99-0184541-6. Stockholm: M\u00e5nPocket. 1990. Libris 7654480. ISBN 91-7642-550-9\nSorgegondolen. Stockholm: Bonniers. 1996. Libris 12322689. ISBN 91-0-056232-7 (inb.)\nF\u00e4ngelse: nio haikudikter fr\u00e5n H\u00e4llby ungdomsf\u00e4ngelse (1959). Uppsala: Ed. Edda. 2001. Libris 7779237. ISBN 91-89352-10-6\nTranstr\u00f6mer, Tomas; Persson Jan (etsningar) (2001). Dikter fr\u00e5n Runmar\u00f6. G\u00f6teborg. Libris 10660266\nDen stora g\u00e5tan. Stockholm: Albert Bonniers f\u00f6rlag. 2004. Libris 12322695. ISBN 91-0-010310-1\n\nKeldur \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nNobelpr\u00edsvinnarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2015"}
{"id": "30513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atoll", "title": "Atoll", "text": "Atoll er klingruskapa\u00f0 korallriv, sum ver\u00f0ur til uttan um eina gosoyggj. T\u00e1 i\u00f0 oyggin s\u00f8kkur \u00ed hav, er bara klingruskapa\u00f0a rivi\u00f0 eftir. Grunna vatni\u00f0 innan fyri rivi\u00f0 nevna vit l\u00f3n ella poll. Ein sl\u00edkur pollur ver\u00f0ur eisini nevndur laguna. T\u00e6r sm\u00e1u oyggjarnar eru vor\u00f0nar til \u00e1 einum korallrivi. Av fyrstan t\u00ed\u00f0 vaks korallrivi\u00f0 rundan um eina gosoyggj. Eftir milli\u00f3num av \u00e1rum var\u00f0 gosoyggin m\u00e1a\u00f0 burtur og hvarv at enda \u00ed havi\u00f0. Eftir er rivi\u00f0, i\u00f0 n\u00fa liggur sum ein ringur beint undir vatnskorpuni. Korallrivi\u00f0 er skapa\u00f0 eins og gosoyggin einafer\u00f0 var. S\u00ed\u00f0an er sandur lagstur her og har oman \u00e1 korallrivi\u00f0, og solei\u00f0is eru hesar sm\u00e1u oyggjarnar vor\u00f0nar til.\n\nOyggjar\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "30514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1r%20Erlingsd%C3%B3ttir%20Eidesgaard", "title": "V\u00e1r Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard", "text": "V\u00e1r Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard (f\u00f8dd 2001) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri Havnar Svimjifelag og F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0. Hon hevur vunni\u00f0 gull, silvur og bronsu \u00e1 Oyggjaleikum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nOyggjaleikir 2017 \n Gull \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 8:53:57\n Gull \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:28.08\n Gull \u00ed 4 x 100 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3.51.66.\n Bronsa \u00ed 4x50 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47,60. Hinar v\u00f3ru: Beinta Debes, S\u00e1ra Ryggshamar Nysted, Signhild Joensen.\n\nDanish Open 2016 \nBronsu \u00ed 1500 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17:25.28, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\nNr. 5 \u00ed 800 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:09.34, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Gamla meti\u00f0 \u00e1 9:12.01 setti S\u00e1ra Nysted \u00ed P\u00e1ls H\u00f8ll \u00ed januar 2016.\n\nOyggjaleikir 2015 \nSilvur \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.40, saman vi\u00f0 Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0, S\u00e1ru R. Nysted og L\u00edv Eidesgaard\nBronsu \u00ed 400 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 5:04.46\nBronsu \u00ed 400 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:24.72\n\nDanish Open 2015 \nV\u00e1r setti n\u00fdggj f\u00f8roysk juniormet \u00e1 Danish Open \u00ed Keypmannahavn um m\u00e1na\u00f0arskifti\u00f0 mars/apr\u00edl 2015.\n\nNr. 10. F\u00f8royskt juniormet \u00ed 1500 metra fr\u00edsvimjing \u00e1 langgeil vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17:58.03, juniormeti\u00f0 var sett \u00ed innlei\u00f0andi, hon hev\u00f0i tri\u00f0bestu t\u00ed\u00f0ina \u00ed ri\u00f0linum. Ongin \u00e1tti juniormeti\u00f0 \u00e1\u00f0renn. Hon var l\u00edka vi\u00f0 at seta seniormet eisini, enn hon var vi\u00f0 kravt\u00ed\u00f0ina til at seta f\u00f8royskt juniormet, i\u00f0 er 19:09.26. F\u00f8royska meti\u00f0 t\u00e1 \u00e1tti Cecilia Wigant Eysturdal, ta\u00f0 var \u00e1 17:51.83,\nNr. 17. F\u00f8royskt juniormet \u00ed 800 fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 9:24.35. Victoria Wigant Eysturdal \u00e1tti f\u00f8royska juniormeti\u00f0 \u00e1 9:28.80.\n\nSMS stevnan 1. og 2. november 2014 \nV\u00e1r vann 1 gull, 2 silvur og 1 bronsuhei\u00f0ursmerki \u00e1 SMS-stevnuni \u00ed Havn 1. og 2. november 2014.\n\nTopp 10 avrik, \u00fat \u00ed fr\u00e1 FINA stigum, kvinnur \n649 FINA-stig - 4:30.77 \u00ed 400 fr\u00ed\n643 FINA-stig - 9:15.16 \u00ed 800 fr\u00ed\n\n\u00c6gir-stevna 2014 \nV\u00e1r vann 1 gull og 4 bronsuhei\u00f0ursmerki \u00e1 \u00c6girstevnuni, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed Klaksv\u00edk 4. og 5. oktober 2014.\n\nMeistarastevnan fyri Ung 2014 \nSSF skipa\u00f0i fyri Meistarastevnu fyri Ung \u00ed Svimjih\u00f8llini \u00ed Gundadali, Flaggdagin 25. og 26. apr\u00edl 2014. V\u00e1r vann f\u00fdra hei\u00f0ursmerki og var fimtbest \u00ed FINA-stigum.\n5. besta avrik \u00ed FINA stigum: 9:26.63 \u00ed 800 fr\u00ed (611 FINA stig)\n2 silvur og 2 bronsu hei\u00f0ursmerki\n\nHei\u00f0ur \nVar\u00f0 kosin \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot 2015 \u00e1 FM \u00ed svimjing 2015 \u00ed Havn\n\nFamilja \nV\u00e1r er d\u00f3ttir Annu og Erling Eidesgaard og abbad\u00f3ttir J\u00f3annes Eidesgaard, fyrrverandi l\u00f8gmann. Systir hennara L\u00edv (f\u00f8dd 1999) og br\u00f3\u00f0irin Bartal (f\u00f8ddur 2003) eru eisini svimjarar.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2001"}
{"id": "30517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baku", "title": "Baku", "text": "Baku (Aserbadsjanskt: Bak\u0131, Baky) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur, st\u00f8rsti b\u00fdur og st\u00f8rsti havnab\u00fdur \u00ed Aserbadsjan. F\u00f3lkatali\u00f0 var 2 045 815 \u00ed 2011, men \u00ed \u00f8llum st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum b\u00fagva umlei\u00f0 3 milli\u00f3nir, harav fleiri eru fl\u00f3ttaf\u00f3lk. B\u00fdurin liggur \u00fat til Kaspiska havi\u00f0 \u00e1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Absjeronh\u00e1lvoynni. Baku er uppb\u00fdtt \u00ed ellivu fyrisitingarlig \u00f8ki: Azizbajov, Binagadi, Garadagh, Narimanov, Nasimi, Nizami, Sabail, Sabuntju, Chataj, Surachany och Jasamal.\n\nF\u00f3lk hava b\u00fa\u00f0 \u00ed \u00f8kinum s\u00ed\u00f0an forn\u00f8ld, men fyrsta skrivliga kelda, i\u00f0 nevnir b\u00fdin Baku er fr\u00e1 umlei\u00f0 \u00e1r 500.\n\nGamli b\u00fdarparturin \u00ed Baku kom vi\u00f0 \u00e1 listan hj\u00e1 Unesco yvir Heimsarvar.\n\n\u00cd 2012 var b\u00fdurin vertur fyri Eurovision Song Contest.\nFr\u00e1 12. til 28. juni 2015 ver\u00f0ur b\u00fdurin vertur fyri Fyrstu Evropeisku Leikunum.\n\n\u00cd 2016 ver\u00f0ur Baku vertur fyri Talvolympiaduni.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Aserbadsjan\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Evropa\nHeimsarvar"}
{"id": "30518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erhard%20Joensen", "title": "Erhard Joensen", "text": "Erhard Joensen er ein f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari fyri Sambandsflokkin \u00far V\u00e1gi. Hann hevur veri\u00f0 virkin innan alivinnuna s\u00ed\u00f0an 1990-\u00e1rini.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nT\u00e1 i\u00f0 Erhard var ungur, var hann virkin \u00ed ungd\u00f3mspolitikki, hann var forma\u00f0ur \u00ed felagnum F\u00f3lkaflokksungd\u00f3mur \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Hann hevur eisini veri\u00f0 virkin \u00edtr\u00f3ttarma\u00f0ur, hann vann FM \u00ed badminton tv\u00edmansleiki hj\u00e1 dreingjum \u00ed 1980 saman vi\u00f0 J\u00f3hannes Petersen, VB.\n\nErhard er \u00fatb\u00fagvin bankama\u00f0ur, hann var\u00f0 \u00fatl\u00e6rdur \u00ed Fossbankanum. Seinni l\u00e6rdi hann til m\u00e1lara og gj\u00f8rdist m\u00e1larameistari. Ein av teimum, i\u00f0 hava l\u00e6rt til h\u00fasam\u00e1lara vi\u00f0 Erhard sum meistara, er systkinabarn hansara, sangarin Hans Jacob W. Hjelm.\n\nErhard var eigari av og stj\u00f3ri \u00e1 Faroe Farming \u00ed fleiri \u00e1r fr\u00e1 2003 til 2012. \u00cd 2011 var\u00f0 Faroe Farming kosin \u00c1rsins vakstrarfyrit\u00f8ka 2011 av Business-line, Erhard var enn stj\u00f3ri \u00ed felagnum t\u00e1, men 80% av partabr\u00f8vunum v\u00f3ru t\u00e1 uppkeypt av Havsbr\u00fan. \u00cd apr\u00edl 2011 keypti Bakkafrost Havsbr\u00fan. Su\u00f0uraling \u00e1tti hini 20 prosentini. Ors\u00f8kin til at Faroe Farming vann hei\u00f0urin var at fyrit\u00f8kan var vaksin n\u00f3gv skj\u00f3tari enn a\u00f0rar f\u00f8royskar fyrit\u00f8kur tey seinastu 4 \u00e1rini (2007-11), fyrit\u00f8kan hev\u00f0i ein bruttovinning upp\u00e1 sl\u00f8k 500%. \u00cd 2007 var brutto\u00fart\u00f8ka felagsins slakar 12 mi\u00f3 kr\u00f3nur, me\u00f0an hon kom upp \u00e1 slakar 70 mi\u00f3 kr. \u00ed 2010. Framgongdin var sostatt sl\u00f8k 500% og n\u00f3gv tann st\u00f8rsta, sum eitt f\u00f8royskt partafelag kann v\u00edsa \u00e1 tey seinastu 4 roknskapar\u00e1rini.\n\u00cd 2014 gj\u00f8rdist Erhard r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 Danish Salmon, i\u00f0 alir laks \u00e1 landi. \u00cd 2015 gj\u00f8rdist hann framlei\u00f0slustj\u00f3ri \u00ed felagnum.\nHin 31. mars 2015 fekk Erhard danskt patent upp \u00e1 eina sera umhv\u00f8rvisvinarliga avl\u00fasingarskipan. Skipanin er ein vacum pumpuskipan vi\u00f0 tilhoyrandi l\u00e1gtr\u00fdst spuling \u00e1 vacums\u00ed\u00f0uni. Eingin kemisk evnir ver\u00f0a n\u00fdtt undir vi\u00f0ger\u00f0ini og ta\u00f0 \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum skuldi veri\u00f0 ein st\u00f3rur fyrimunur, b\u00e6\u00f0i f\u00edggjarliga og umhv\u00f8rvisliga fyri alifel\u00f8gini. PCT ums\u00f3knin er til vi\u00f0ger\u00f0ar hj\u00e1 altj\u00f3\u00f0a patent agenturinum, men ta\u00f0 danska patenti\u00f0 er komi\u00f0 upp\u00e1 pl\u00e1ss.\n\nL\u00f8gtingslimur \nErhard t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed l\u00f8gtinginum \u00ed september 2019 sum fastur varama\u00f0ur fyri ein av valdu l\u00f8gtingslimunum, i\u00f0 f\u00f3ru \u00ed landsst\u00fdri. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2022 var\u00f0 hann valdur \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0, hann gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00e1 sambandslistanum vi\u00f0 528 atkv\u00f8\u00f0um.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n 2019-2022 Limur \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini\n 2019-2022 Limur \u00ed R\u00e6ttarnevndini\n 2019-2022 Limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n\nFamilja \nErhard er sonur Lenu og Henning Joensen. Henning hevur eisini veri\u00f0 virkin innan f\u00f8royska alivinnu \u00ed n\u00f3gv \u00e1r. Henning er sonur Hentzar og Edith Joensen \u00far Sandv\u00edk, fluttu til V\u00e1gs \u00ed 1955. Erhard er giftur Harriet Joensen, f\u00f8dd Gle\u00f0isheygg, av Toftum. Saman eiga tey f\u00fdra b\u00f8rn: Henning, Steint\u00f3ra, Helga og Malena. Mamma Erhard, Lena, er \u00far \u00c1rnafir\u00f0i. P\u00e1pi Erhard, Henning Joensen, l\u00e6t upp m\u00e1lingahandilin V\u00e1gs Litb\u00fa\u00f0 \u00ed V\u00e1gi hin 6. mai 1973.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "30519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emil%C3%ADana%20Torrini", "title": "Emil\u00edana Torrini", "text": "Emil\u00edana Torrini Dav\u00ed\u00f0sd\u00f3ttir (f. 16. mai 1977), er ein \u00edslensk songkvinna. Hon er best kend fyri fl\u00f8guna Love in the Time of Science, og fyri sangirnar \"Jungle Drum\" (2009) \"Gollum's Song\" (2002) fr\u00e1 filminum Lord of the Rings: The Two Towers.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nEmil\u00edana vaks upp \u00ed K\u00f3pavogi, hj\u00e1 einari \u00edslendskari mammu og italienskum p\u00e1pa. P\u00e1pi hennara \u00e1tti ein v\u00e6lumt\u00f3kta matstovu, i\u00f0 \u00e6t Italia \u00ed Reykjav\u00edk. Vegna navnal\u00f3g sum t\u00e1 var galdandi \u00ed \u00cdslandi, var p\u00e1pi Emil\u00edonu noyddur at skifta navn fr\u00e1 Salvatore Torrini til Dav\u00ed\u00f0 Eir\u00edksson, og t\u00ed fekk hon navni\u00f0 Dav\u00ed\u00f0sd\u00f3ttir til eftirnavn. N\u00f8kur \u00e1r seinni var\u00f0 navnal\u00f3gin broytt aftur, og slapp Emil\u00edana og n\u00fdta upprunaeftirnavn s\u00edtt.\n\nT\u00e1 Emil\u00edana var sjey \u00e1r, byrja\u00f0i hon at syngja \u00ed k\u00f3r sum sopran, og t\u00e1 hon var 15 \u00e1r f\u00f3r hon \u00ed ein operask\u00fala. \u00cd 1994 vann Emil\u00edana sangkappingina fyri \u00edslenskar mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falar. \n\nEmil\u00edana var \"uppdaga\u00f0\" av Derek Birkett, i\u00f0 hoyrdi hana syngja \u00e1 eini matstovu. Derek eigur One Little Indian Records, og bj\u00f3\u00f0a\u00f0i Emil\u00edonu til London at skriva sangir. Emil\u00edana treivst so v\u00e6l \u00ed London, at hon avgj\u00f8rdi at vera ver\u00f0andi. 6. september 2010 f\u00f8ddi Emil\u00edana s\u00edtt fyrsta barn, ein son.\n\nT\u00f3nleikur \nEmil\u00edana var limur \u00ed \u00edslendska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum GusGus, og hevur samstarva\u00f0 vi\u00f0 n\u00f3gvum kendum t\u00f3nleikarum og sangarum. Har \u00edmillum kunnu nevnast: Kylie Minogue, Moby, Sting, Dido, Travis, Tricky og Adem. Emil\u00edana vann tr\u00edggjar vir\u00f0isl\u00f8nir \u00e1 teimum \u00edslensku t\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8narh\u00e1t\u00ed\u00f0ini \u00ed 2006.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1994 - Spoon\n 1995 - Crou\u00e7ie D'o\u00f9 L\u00e0\n 1996 - Merman\n 1999 - Love in the Time of Science\n 2000 - Rarities\n 2005 - Fisherman's Woman\n 2008 - Me And Armini\n 2013 - Tookah\n\nStakfl\u00f8gur \n 1999 - Unemployed in Summertime\n 1999 - Dead Things\n 1999 - To Be Free\n 1999 - Baby Blue\n 2000 - Easy\n 2004 - Livesaver\n 2005 - Sunny Road\n 2005 - Heartstopper\n 2008 - Me and Armini\n 2008 - Jungle Drum\n 2009 - Me and Armini\n 2013 - Speed of Dark\n\nSamstarv \n 1995 - \"B\u00f6mpa\u00f0u baby b\u00f6mpa\u00f0u\" (vocals) (Fjallkonan, Part\u00fd)\n 1995 - \"Vanishing\" (vocals) (LHOOQ, Volume Fifteen)\n 1996 - \"7-Up Days\" (vocals) (Slowblow, Fousque)\n 1996? - \"Flirt\" (vocals) (Slowblow)\n 1997 - \"Asking for Love\" (vocals) (J\u00f3hann G. J\u00f3hannsson, Asking for Love)\n 1997 - \"Is Jesus Your Pal?\" (vocals) (GusGus, Polydistortion)\n 1997 - \"Why?\" (vocals) (GusGus, Polydistortion)\n 1999 - \"Come Out\" (vocals) (Dip, Hi-Camp Meets Lo-Fi)\n 2001 - \"101 Reykjav\u00edk Theme\" (remixed by Emil\u00edana Torrini, no vocals) (101 Reykjav\u00edk Soundtrack)\n 2002 - \"Absolutely No Point In Anything Anymore\" (vocals) (Cheapglue, Sexy Horses)\n 2002 - \"Hold Your Hand\" (vocals) (Paul Oakenfold, Bunkka)\n 2002 - \"Weebles Fall\" (vocals) (Slovo, Nommo)\n 2002 - \"Heaven's Gonna Burn Your Eyes\" (vocals) (Thievery Corporation, The Richest Man in Babylon)\n 2002 - \"Until the Morning\" (vocals) (Thievery Corporation, The Richest Man in Babylon)\n 2002 - \"Gollum's Song\" (vocals) (The Lord of the Rings: The Two Towers Soundtrack)\n 2003 - \"Slow\" (co-writing) (Kylie Minogue, Body Language)\n 2003 - \"Someday\" (co-writing) (Kylie Minogue, Body Language)\n 2005 - \"Thinking Out Loud\" (with Sneaker Pimps as Line of Flight, online re-release of Loretta Young Silks (single))\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a Emil\u00edonu Torrini\n\nKeldur \nEmil\u00edana Torrini \u00e1 \u00edslensku wikipedia\n\nEmil\u00edana Torrini \u00e1 ensku wikipedia\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\n\u00cdslendskar songkvinnur"}
{"id": "30523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%22Weird%20Al%22%20Yankovic", "title": "\"Weird Al\" Yankovic", "text": "Alfred Matthew \"Weird Al\" Yankovic (f\u00f8ddur 23. oktober 1959) er ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari, i\u00f0 serliga er kendur fyri at gera parodir av kendum amerikanskum sangum .\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n \"Weird Al\" Yankovic \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "30524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hotel%20Streym", "title": "Hotel Streym", "text": "Hotel Streym er eitt hotel \u00ed T\u00f3rshavn. Ta\u00f0 liggur v\u00e6l fyri \u00ed Havn, ni\u00f0ri vi\u00f0 Skansan, og v\u00f8ksturin \u00ed fer\u00f0af\u00f3lkatalinum seinastu \u00e1rini er eisini komin hotellinum til g\u00f3\u00f0ar. Bruttovinningurin gj\u00f8rdist 2,9 mi\u00f3. kr \u00ed 2014, hetta er naka\u00f0 betri enn \u00ed 2013, t\u00e1 bruttovinningurin var\u00f0 2,7 mi\u00f3. kr. Virksemi tekur veruliga dik \u00e1 seg \u00ed 2008, t\u00e1 i\u00f0 st\u00f8\u00f0isognin veksur vi\u00f0 4 mi\u00f3. kr. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur Hotel Streym havt yvirskot hv\u00f8rt \u00e1r. Stj\u00f3ri \u00ed felagnum er Svend Aage Ellefsen.\n\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nGistingarh\u00fas \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "30525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Changsha", "title": "Changsha", "text": "Changsha er ein b\u00fdur \u00ed Kina og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hunan landslutinum. B\u00fdurin er eisini prefekturat. Kommunan fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 11.819 ferkilometrar og, samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini \u00ed 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed kommununi 7.044.118. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum er 3.617.469\n\nB\u00fdir \u00ed Kina"}
{"id": "30526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaus%20Rifbjerg", "title": "Klaus Rifbjerg", "text": "Klaus Rifbjerg (15. desember 1931 - 4. apr\u00edl 2015) var ein danskur rith\u00f8vundur. Hann vaks upp \u00e1 Amager \u00ed 1930-\u00e1runum (t\u00e1 i\u00f0 hann anda\u00f0ist b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Spania og \u00ed Skodsborg). Hann \u00fatgav s\u00edna fystu b\u00f3k \u00ed 1956, t\u00e1 i\u00f0 yrkingasavni\u00f0 Under Vejr med mig selv kom \u00fat. Klaus Rifbjerg, \u00ed Danmark eisini nevndur Store Klaus, var kendur fyri ofta at grei\u00f0a fr\u00e1 um s\u00edn egna uppv\u00f8kstur. \n\nVi\u00f0 yrkingasavninum Konfrontation 1960 innf\u00f8rdi hann eitt heilt n\u00fdtt sj\u00f3narmi\u00f0 \u00e1 n\u00fdm\u00f3tans tilveruna, og yrkingasavni\u00f0 kom at standa sum ein \u00edmynd av \nkonfrontati\u00f3nsmodernismuni \u00ed 1960-\u00e1runum . Vi\u00f0 savninum Amagerdigte fr\u00e1 1965 gj\u00f8rdi Klaus Rifbjerg vart vi\u00f0 eina n\u00fdggja t\u00ed\u00f0 og var frammanfyri s\u00edna t\u00ed\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed einfeldi, i\u00f0 ey\u00f0kendi 1970-\u00e1rini. B\u00f3kin v\u00edst m.a. st\u00f3ra k\u00e6rleika rith\u00f8vundundans til ta\u00f0 vanliga.  Mest t\u00fd\u00f0andi verki\u00f0 hj\u00e1 Klaus Rifbjerg er Den kroniske uskyld fr\u00e1 1958, i\u00f0 seinni bleiv filmatisera\u00f0 \u00ed 1985.\n\nVi\u00f0 einum modernistiskum rith\u00f8vundaskapi, i\u00f0 fevnir um meira enn 50 \u00e1r og vi\u00f0 einari framlei\u00f0slu av tveimum til trimum verkum um \u00e1ri\u00f0, hevur Rifbjerg sett dj\u00fap spor \u00ed ta\u00f0 b\u00f3kmentaliga og mentanarliga Danmark.\n\n\u00cd 1976 var hann vi\u00f0 til at lata upp gourmet-matstovuna Kong Hans K\u00e6lder saman vi\u00f0 konu s\u00edni Inge og Lene og Sven Gr\u00f8nlykke \u00ed kjallaranum \u00e1 Kong Hans' Ving\u00e5rd \u00ed Ving\u00e5rdstr\u00e6de \u00ed Keypmannahavn vi\u00f0 navninum Kong Hans K\u00e6lder. \u00cd 1983 m\u00f3tt\u00f3k hon sum tann fyrsta matstovan \u00ed Danmark ein stj\u00f8rnu \u00ed Michelinguiden.\n\nFamiljul\u00edv \nKlaus Rifbjerg hevur s\u00ed\u00f0an 1955 veri\u00f0 giftur t\u00fd\u00f0aranum Inge Rifbjerg. Tey eiga b\u00f8rnini Lise Rifbjerg, t\u00fd\u00f0ari, journalist Synne Rifbjerg, journalistur og Frands Rifbjerg,  jazztrummusl\u00e1ari.\n\nB\u00f8kur\n\nSkalds\u00f8gur \n\n 1958 Den kroniske uskyld\n 1966  Operaelskeren \n 1967 Arkivet\n 1968 Lonni og Karl\n 1969 Anna (jeg) Anna\n 1970 Marts 1970\n 1971 Lena J\u00f8rgensen, Klintevej 4, 2650 Hvidovre\n 1971 Leif den Lykkelige jun. \n 1972 R.R.\n 1972 Rifbjergs lytterroman\n 1972 Brevet til Gerda\n 1973 Dilettanterne\n 1973 Spinatfuglene \n 1974 Du skal ikke v\u00e6re ked af det, Amalia\n 1974 En hugorm i solen \n 1975 Tak for turen\n 1975 Vejen ad hvilken\n 1976 Kiks\n 1976 Twist\n 1977 Et bortvendt ansigt\n 1977 Drengene\n 1979 Joker\n 1979 Voksdugshjertet\n 1980 Det sorte hul\n 1981 De hellige aber\n 1982 Jus\n 1983 Hvad sker der i kvarteret\n 1983 En omvej til klostret\n 1983 Patience\n 1984 Falsk for\u00e5r\n 1985 Harlekin skelet\n 1987 Engel\n 1989 Det ville gl\u00e6de\n 1991 Rapsodi i bl\u00e5t\n 1996 Divertimento i mol\n 1999 Billedet\n 2001 Regnvejr\n 2002 Nansen og Johansen\n 2005 Esbern\n\nYrkingas\u00f8vn \n 1956 Under vejr med mig selv \n 1957 Efterkrig \n 1960 Konfrontation\n 1961 Camouflage \n 1962 Voliere\n 1963 Portr\u00e6t \n 1965 Amagerdigte\n 1967 F\u00e6drelandssange\n 1970 Mytologi\n 1973 Forelsket\n 1973 Scener fra det daglige liv\n 1974 25 desperate digte\n 1975 Den s\u00f8ndag\n 1976 Stranden\n 1979 Livsfrisen\n 1981 Spansk motiv\n 1982 Landet Atlantis\n 1984 Det sv\u00e6vende tr\u00e6\n 1984 Udenfor har vinden lagt sig\n 1987 Byens tvelys\n 1988 Septembersang\n 1991 Bjerget i himlen\n 1991 150 korte og meget korte tekster (yrkingar og aforismur)\n 1992 Krigen\n 1994 Kandestedersuiten\n 1996 Leksikon \n 1998 Terrain vagues\n\nStutts\u00f8gus\u00f8vn \n 1964 Og andre historier\n 1969 Rejsende\n 1972 Den syende jomfru og andre noveller\n 1974 Sommer\n 1976 Det korte af det lange\n 1978 Tango eller Syv osmotiske fort\u00e6llinger\n 1982 M\u00e6nd og kvinder\n 1985 Borte tit\n 1989 Det svage k\u00f8n\n 1993 Vi bliver jo \u00e6ldre\n 1997 Andre tider\n 1999 Kort sagt\n\nRevy \n 1962 Gris p\u00e5 gaflen (revy)\n 1963 Hvad skal vi lave? (revy)\n\nSj\u00f3nleikir \n 1965 Diskret ophold (saman vi\u00f0 Jesper Jensen)\n 1965 Udviklinger \n 1966 Hvad en mand har brug for\n 1968 Voks\n 1970 \u00c5r\n 1971 Narrene\n 1971 Svaret bl\u00e6ser i vinden\n 1982 Sangen om sengen\n\nFer\u00f0afr\u00e1sagnir \n 1971 Til Spanien \n 1987 Japanske klip\n 1996 Berlinerdage\n\nAnna\u00f0 \n 1964 Bo-i-ing 64! (collaga)\n 1967 Rif. (journalistikkur)\n 1970 I medgang og modgang\n 1972 Dengang det var f\u00f8r (kronikkir)\n 1976 De beskedne 1-4 (hoyrisp\u00e6l)\n 1977 Deres Majest\u00e6t!\n 1978 Dobbeltg\u00e6nger eller Den korte, inderlige men fuldst\u00e6ndig sande beretning om Klaus Rifbjergs liv\n 1978 V\u00e6rtshuset Kong Hans (saman vi\u00f0 Inge Rifbjerg, Lene og Sven Gr\u00f8nlykke)\n 1980 Vores \u00e5r 1-2 (sj\u00f3nvarpsteaturstykkir)\n\nEndurminningar \n 1995 Spinatfugl\n 1999 S\u00e5dan: en livsreportage\n\nBarna- og ungd\u00f3msb\u00f8kur \n 1982 Kesses krig (ungd\u00f3msb\u00f3k)\n 1986 Som man behager (ungd\u00f3msb\u00f3k)\n 1989 Linda og Baronen (barnab\u00f3k)\n 1991 Den hemmelige kilde (barnab\u00f3k)\n 1993 Hjemve (barnab\u00f3k)\n\nEssays \n 1990 En udflugt (dagb\u00f3k/essay)\n 1992 Karakterbogen (essays)\n 1994 Synderegistret (essays)\n 1994 Hundrede \u00e5rs forfatterportr\u00e6tter (essays)\n 1994 Facitlisten (essays)\n 1999 Digtere til tiden (essays)\n 2000 Huset \u2013 eller hvad der gjorde indtryk p\u00e5 mig i det tyvende \u00e5rhundrede (essays)\n 2000 Det handler om (greinar og essays)\n 2005  Hovedbogen (essays)\n\nFilmar (Film og sj\u00f3nvarp) \n Weekend (1962), leikrith\u00f8vundur\n Don Olsen kommer til byen  (1964) (ein part av leikritinum) men leyp fr\u00e1, og fr\u00e1ba\u00f0 s\u00e6r at ver\u00f0a kreditera\u00f0ur \u00e1 fortekstunum til filmin. Leikriti\u00f0 bleiv skriva\u00f0 li\u00f0ugt av Aage Stentoft.\n Sommerkrig (1965), filmsleikstj\u00f3ri og leikrith\u00f8vundur\n Der var engang en krig (1966), leikrith\u00f8vundur\n Privatlivets fred (1977), leikrith\u00f8vundur\n H\u00e6rv\u00e6rk (1977), leikrith\u00f8vundur\n Pelota (1983), leikrith\u00f8vundur\n Ved vejen (1988), leikrith\u00f8vundur\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og stu\u00f0ul (\u00farval)\n\nB\u00f3kmentir um Klaus Rifbjerg \n Afterbeat. En samtale med Klaus Rifbjerg, Henrik Juul Jensen, 1996, ISBN 87-16-14257-8\n K\u00e6rligheden er alt \u2013 en bog om Klaus Rifbjerg, Jakob og Janus Kramh\u00f8ft, 2003.\n Peter Michael Lauritzen, Rifbjerg p\u00e5 kornet, Gyldendals Julebog 2006. ISBN 87-02-05572-4.\n\nKeldur \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nDanskir skalds\u00f8guh\u00f8vundar\nDanskir yrkjarar"}
{"id": "30529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Safari", "title": "Safari", "text": "Safari er internetkagin hj\u00e1 Apple, men er eisini m\u00f8guligur at n\u00fdta \u00e1 Microsoft/Windows-teldum. Safari er st\u00f8rsti kappingarneyti hj\u00e1 Internet Explorer. Apple hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 skj\u00f3tt vi\u00f0 dagf\u00f8ringum og n\u00fdggjum t\u00e6nastum, sum a\u00f0rir netkagarar hava tiki\u00f0 til s\u00edn seinni. Apple mennir b\u00e6\u00f0i hardware og ritb\u00fana\u00f0a, og solei\u00f0is ver\u00f0ur tess ritb\u00fana\u00f0ur alt\u00ed\u00f0 skr\u00e6ddaraseyma\u00f0ur til tess Apple iPads, iPhones og MacBooks. Safari er s\u00e6ddur sum ein skj\u00f3tur og tryggur netkagi. Ey\u00f0kennini hj\u00e1 Safari er ein ruddiligur og einfaldur netkagi.\n\nInternetkagar\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nTeldut\u00f8kni"}
{"id": "30532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ytru%20Sm%C3%A1-%C3%9Atoyggjarnar%20hj%C3%A1%20USA", "title": "Ytru Sm\u00e1-\u00datoyggjarnar hj\u00e1 USA", "text": "Ytru Sm\u00e1-\u00datoyggjarnar hj\u00e1 USA (alment: United States Minor Outlying Islands) er eitt heiti i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt um fleiri oyggjar hj\u00e1 USA \u00ed Kyrrahavinum og 1 \u00ed Karibiahavinum. T\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar eru Baker Island, Howland Island, Jarvis Island, Johnston Atoll, Kingman Reef, Midway Islands, Palmyra Atoll, Wake Island (oyggjar \u00ed Kyrrahavinum) og Navassa Island \u00ed Karibia. Oyggjarnar fevna um eitt \u00f8ki\u00f0 \u00e1 34,2 km2. Umframt oyggjarnar eru mangir h\u00f3lmar, stakkar, drangar og sker.\n\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "30534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20P%C3%A1ll%20Sigmarsson", "title": "J\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson", "text": "J\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson (28. apr\u00edl 1960 - 16. januar 1993) var ein \u00edslendskur \u00edtr\u00f3ttarma\u00f0ur. J\u00f3n P\u00e1ll \u00ed\u00f0ka\u00f0i styrkivenjing, og var fyrsti ma\u00f0ur \u00ed heiminum, at vinna tittulin \"Heimsins sterkasti ma\u00f0ur\" 4 fer\u00f0ir. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00ed 1984, 1986, 1988 og 1990. J\u00f3n P\u00e1ll doy\u00f0i av hjartatilbur\u00f0i 32 \u00e1ra gamal, \u00ed styrkisvenjingarh\u00f8li s\u00ednum \u00ed Reykjav\u00edk.\n\nKappingars\u00f8ga\n\nSterkasti ma\u00f0ur \n Heimsins sterkasti ma\u00f0ur\n 1983 - nr. 2\n 1984 - nr. 1\n 1985 - nr. 2\n 1986 - nr. 1\n 1988 - nr. 1\n 1989 - nr. 3\n 1990 - nr. 1\n\n World Muscle Power Championship\n 1985 - nr. 1\n 1986 - nr. 1\n 1987 - nr. 2\n 1988 - nr. 3\n 1989 - nr. 1\n 1990 - nr. 1\n 1991 - nr. 1\n 1992 - nr. 3\n\n Sterkasti ma\u00f0ur \u00ed Evropa\n 1983 - nr. 3\n 1985 - nr. 1\n 1986 - nr. 1\n 1987 - nr. 3\n 1988 - nr. 2\n 1989 - nr. 3\n 1990 - nr. 4\n 1992 - nr. 4\n\n A\u00f0rar kappingar\n 1982 Sterkasti ma\u00f0ur Skandinavia - nr. 1\n 1985 Le Defi Mark Ten (Kanada) - nr. 3\n 1986 Le Defi Mark Ten (Kanada) - nr. 2\n 1987 Le Defi Mark Ten (Kanada) - nr. 5\n 1987 Ultimate Challenge Competition - nr. 1\n 1987 Japan Grand Prix - nr. 2\n 1987 Pure Strength - nr. 1\n 1989 Corby Great Eccleston (England) - nr. 1\n 1989 Iceland's Kraftur Contest - nr. 1\n 1989 Scottish Power Challenge - nr. 1\n 1990 Nissan Power Cup - nr. 1\n 1990 European Muscle Power Championship\n 1991 European Hercules - nr. 2\n 1992 European Hercules - nr. 6\n Sterkasti ma\u00f0ur \u00cdslands - vinnari: 1985, 1990, 1991, 1992\n Sterkasti ma\u00f0ur Finnlands - vinnari - 1989, 1992\n\nKraftlyfting \n 1980 European Powerlifting Championships - nr. 2\n 1981 European Powerlifting Championships - nr. 2\n 1981 World Powerlifting Championships - nr. 3\n 1983 European Powerlifting Championships - nr. 1\n\nOlympisk kraftlyfting \n 1980 Icelandic Olympic weightlifting Championships - nr. 1\n\nHighland leikirnar \n 1986 Carmunnock Highland Games (Skotland) - nr. 7\n 1986 Commonwealth Highland Games (Skotland) - nr. 1\n\nKeldur \nJ\u00f3n P\u00e1ll Sigmarsson \u00e1 ensku wikipedia\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdslandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nAndl\u00e1t \u00ed 1993\nHeimsins Sterkasti Ma\u00f0ur"}
{"id": "30535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halld%C3%B3r%20Kiljan%20Laxness", "title": "Halld\u00f3r Kiljan Laxness", "text": "Halld\u00f3r Kiljan Laxness (23. apr\u00edl 1902 - 8. februar 1998), f\u00f8ddur Halld\u00f3r Gu\u00f0j\u00f3nsson, var ein \u00edslendskur rith\u00f8vundur. \u00cd 1955 var\u00f0 hann fyrsti \u00edslendingurin, i\u00f0 fekk eina Nobelsvir\u00f0isl\u00f8n. Hana fekk hann fyri b\u00f3kmenntir s\u00ednar.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSkalds\u00f8gur \n 1919: Barn n\u00e1tt\u00farunnar (Child of Nature)\n 1924: Undir Helgahn\u00fak (Under the Holy Mountain)\n 1927: Vefarinn mikli fr\u00e1 Kasm\u00edr (The Great Weaver from Kashmir)\n 1931: \u00de\u00fa v\u00ednvi\u00f0ur hreini (O Thou Pure Vine) \u2014 Part I, Salka Valka\n 1932: Fuglinn \u00ed fj\u00f6runni (The Bird on the Beach) \u2014 Part II, Salka Valka\n 1933: \u00dangfr\u00fain g\u00f3\u00f0a og H\u00fasi\u00f0 (The Honour of the House), sum partur av F\u00f3tatak manna: sj\u00f6 \u00fe\u00e6ttir\n 1934: Sj\u00e1lfst\u00e6tt f\u00f3lk \u2014 Part I, Landn\u00e1msma\u00f0ur \u00cdslands (Icelandic Pioneers), Independent People\n 1935: Sj\u00e1lfst\u00e6tt f\u00f3lk \u2014 Part II, Erfi\u00f0ir t\u00edmar (Hard Times), Independent People\n 1937: Lj\u00f3s heimsins (The Light of the World) \u2014 Part I, Heimslj\u00f3s (World Light)\n 1938: H\u00f6ll sumarlandsins (The Palace of the Summerland) \u2014 Part II, Heimslj\u00f3s (World Light)\n 1939: H\u00fas sk\u00e1ldsins (The Poet's House) \u2014 Part III, Heimslj\u00f3s (World Light)\n 1940: Fegur\u00f0 himinsins (The Beauty of the Skies) \u2014 Part IV, Heimslj\u00f3s (World Light)\n 1943: \u00cdslandsklukkan (Iceland's Bell) \u2014 Part I, \u00cdslandsklukkan (Iceland's Bell)\n 1944: Hi\u00f0 lj\u00f3sa man (The Bright Maiden) \u2014 Part II, \u00cdslandsklukkan (Iceland's Bell)\n 1946: Eldur \u00ed Kaupinhafn (Fire in Copenhagen) \u2013 Part III, \u00cdslandsklukkan (Iceland's Bell)\n 1948: At\u00f3mst\u00f6\u00f0in (The Atom Station)\n 1952: Gerpla (The Happy Warriors)\n 1957: Brekkukotsann\u00e1ll (The Fish Can Sing)\n 1960: Parad\u00edsarheimt (Paradise Reclaimed)\n 1968: Kristnihald undir J\u00f6kli (Under the Glacier / Christianity at the Glacier)\n 1970: Innansveitarkronika (A Parish Chronicle)\n 1972: Gu\u00f0sgjafa\u00feula (A Narration of God's Gifts)\n\nStutts\u00f8gus\u00f8vn \n 1923: Nokkrar s\u00f6gur\n 1933: F\u00f3tatak manna\n 1935: \u00de\u00f3r\u00f0ur gamli halti\n 1942: Sj\u00f6 t\u00f6framenn\n 1954: \u00de\u00e6ttir (collection)\n 1964: Sj\u00f6stafakveri\u00f0\n 1981: Vi\u00f0 Heygar\u00f0shorni\u00f0\n 1987: Sagan af brau\u00f0inu d\u00fdra\n 1992: J\u00f3n \u00ed Brau\u00f0h\u00fasum\n 1996: Fugl \u00e1 gar\u00f0staurnum og fleiri sm\u00e1s\u00f6gur\n 1999: \u00dangfr\u00fain g\u00f3\u00f0a og H\u00fasi\u00f0\n 2000: Sm\u00e1s\u00f6gur\n 2001: K\u00f3rvilla \u00e1 Vestfj\u00f6r\u00f0um og fleiri s\u00f6gur\n\nLeikrit \n 1934: Straumrof\n 1950: Sn\u00e6fr\u00ed\u00f0ur \u00cdslandss\u00f3l (fr\u00e1 skalds\u00f8guni \u00cdslandsklukkan)\n 1954: Silfurt\u00fangli\u00f0\n 1961: Strompleikurinn\n 1962: Prj\u00f3nastofan S\u00f3lin\n 1966: D\u00fafnaveislan\n 1970: \u00daa (fr\u00e1 skalds\u00f8guni Kristnihald undir J\u00f6kli)\n 1972: Nor\u00f0anst\u00falkan (fr\u00e1 skalds\u00f8guni At\u00f3mst\u00f6\u00f0in)\n\nYrkingar \n 1925: \u00dangl\u00edngurinn \u00ed sk\u00f3ginum\n 1930: Kv\u00e6\u00f0akver\n\nFer\u00f0as\u00f8gur og st\u00edlar \n 1925: Ka\u00fe\u00f3lsk vi\u00f0horf (Catholic View)\n 1929: Al\u00fe\u00fd\u00f0ub\u00f3kin (The Book of the People)\n 1933: \u00cd Austurvegi (In the Baltic)\n 1938: Gerska \u00e6fint\u00fdri\u00f0 (The Russian Adventure)\n\nEndurminningar \n 1952: Heiman eg f\u00f3r (subtitle: sj\u00e1lfsmynd \u00e6skumanns)\n 1975: \u00cd t\u00faninu heima, part I\n 1976: \u00dangur eg var, part II\n 1978: Sj\u00f6meistarasagan, part III\n 1980: Grikklands\u00e1ri\u00f0, part IV\n 1987: Dagar hj\u00e1 m\u00fankum\n\nKeldur \nHalld\u00f3r Laxness \u00e1 ensku wikipedia.\n\n\u00cdslendskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1902\nAndl\u00e1t \u00ed 1998"}
{"id": "30539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palmyra%20Atoll", "title": "Palmyra Atoll", "text": "Palmyra Atoll er eitt ta\u00f0 mest avbyrgda sta\u00f0i\u00f0 \u00ed heiminum. Koralloyggin Palmyra er ein atoll umlei\u00f0 mitt millum Hawai'i og Tuvalu. Oyggjab\u00f3lkurin hoyrir til USA. Palmyra Koralloyggj hevur 4 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2015 og fevnir um eitt \u00f8ki, sum er 12 km2 til v\u00edddar. Oyggjarnar liggja uml. 5000 km sunnanfyri Kingman Reef \u00ed Polynesia. Oyggjab\u00f3lkurin fevnir um atoll-oyggjarnar Cooper Island, Kaula Island, Sand Island, Home Islets, Barren Island, Strawn Island, Cooper Island, Aviation Island, Quail Island, Whippoorwill Island, Eastern Island, Papala Island, Pelican Island, Bird Island, Holei Island, Engineer Island, Tanager Island, Marine Island, Kaula Island og Paradise Island.\n\nOyggjar \u00ed USA\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "30542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0ahavi%C3%B0", "title": "Rey\u00f0ahavi\u00f0", "text": "Rey\u00f0ahavi\u00f0 er havi\u00f0 \u00edmillum Nor\u00f0urafrika og Ar\u00e1bia. Tey lond, sum liggja fram vi\u00f0 Rey\u00f0ahavi, kalla vit Rey\u00f0ahavslondini; tey eru Egyptaland, \u00cdsrael, Saudiar\u00e1bia, Jemen, Jordan, Sudan, Eritrea og Djibuti. Suezveitin er ein tann t\u00fddningarmesta farlei\u00f0 \u00ed \u00f8llum heiminum; hon er grivin \u00edgj\u00f8gnum tann 171 km langa Suezdalin \u00far Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum \u00ed Rey\u00f0ahavi\u00f0. Ta\u00f0 var \u00ed \u00e1rinum 1859, at 25.000 mans settu \u00e1 at grava, og ikki fyrr enn \u00ed 1869 v\u00f3ru teir lidnir. Suezveitin styttir farlei\u00f0ina \u00far Evropa til \u00c1sia uml. 12.000 km.\n\nH\u00f8v"}
{"id": "30547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADu%20fronsku%20herdeildirnar", "title": "Fr\u00edu fronsku herdeildirnar", "text": "Fr\u00edu fronsku herdeildirnar (franskt: Forces Fran\u00e7aises Libres), FFL, v\u00f3ru t\u00e6r herna\u00f0arligu deildirnar hj\u00e1 eksilst\u00f3rnini hj\u00e1 Fr\u00eda Fraklandi undir seinna heimskr\u00edggi. \n\nSt\u00f8rstiparturin av Fr\u00edu fronsku herdeildunum v\u00f3ru hermenn vi\u00f0 a\u00f0rari etniskari bakgrund enn franskari.\n\nSeinni heimsbardagi\nFrakland"}
{"id": "30575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20Dawkins", "title": "Richard Dawkins", "text": "Clinton Richard Dawkins, millum manna kalla\u00f0ur Richard Dawkins, (f\u00f8ddur 26. mars, 1941 \u00ed Kenja) er ein enskur atfer\u00f0arfr\u00f8\u00f0ingur, l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur og rith\u00f8vundur. Harumframt er hann fyrrverandi professari \u00e1 Oxfords Fr\u00f3\u00f0skaparsetri \u00ed Onglandi.\n\nRichard Dawkins er v\u00ed\u00f0agitin gudloysingur og finnist t\u00ed\u00f0um at m.a. skapanarl\u00e6ru og \u00e1tr\u00fana\u00f0i sum heild. \u00cd b\u00f3k s\u00edni 'The God Delusion', sum var\u00f0 givin \u00fat \u00ed 2006, grundgevur Richard fyri, at Gu\u00f0 ellar gudar eru uttan iva ikki til og at tr\u00fagv er ein villlei\u00f0ing. B\u00f3kin hevur selt v\u00e6l yvir 2 mi\u00f3. eint\u00f8k og er t\u00fdtt til yvir 31 m\u00e1l.\n\nKeldur \n\nBretar"}
{"id": "30581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fallin%20%C3%AD%20bardaga", "title": "Fallin \u00ed bardaga", "text": "Fallin \u00ed bardaga ella dripin \u00ed bardaga (enskt: killed in action - KIA) er ein m\u00e1lbering, i\u00f0 vanliga ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed hervaldinum fyri egnir hermenn, i\u00f0 eru dripnir av f\u00edggindanum. F\u00f3lk, i\u00f0 ver\u00f0a dripin \u00ed bardaga, eru ikki dey\u00f0 av vanlukkum sum t.d. bilvanlukkum ella \u00f8\u00f0rum ikki-f\u00edggindaligum hendingum ella terrorismu.\n\nFallin \u00ed bardaga kann br\u00fakast b\u00e6\u00f0i til frontlinjuhermannah\u00f3par og flota-, loft- og stu\u00f0ulshermannah\u00f3par. Ein i\u00f0 er blivin dripin \u00ed bardaga \u00ed einari serstakari hending, ver\u00f0ur nevndur vi\u00f0 einum \u2020 (Unicode U 2020: Dagger) vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av navni s\u00ednum, fyri at v\u00edsa at vi\u00f0komandi er dey\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nBardagar"}
{"id": "30586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georges%20Lema%C3%AEtre", "title": "Georges Lema\u00eetre", "text": "Monseigneur Georges Henri Joseph \u00c9douard Lema\u00eetre, vanliga nevndur Georges Lema\u00eetre (f\u00f8ddur 17. juli 1894 \u2013 doy\u00f0i 20. juni 1966), var ein belgiskur stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur og kat\u00f3lskur prestur. Hann starva\u00f0ist sum professari innan alisfr\u00f8\u00f0i \u00e1 kat\u00f3lska fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum \u00ed Leuven. Georges Lema\u00eetre leg\u00f0i eisini fram s\u00edtt \u00e1st\u00f8\u00f0i um ta\u00f0, sum millum manna er kent sum \"the Big Bang theory\" ella \u00e1 f\u00f8royskum Bresturin Mikli. Hetta er eitt v\u00edsindaligt \u00e1st\u00f8\u00f0i um upprunan av alheiminum, og hann var\u00f0 tann fyrsti akademikarin, sum kom fram vi\u00f0 hesum \u00e1st\u00f8\u00f0inum.\n\nBelgiarar\nBelgiskir prestar\nAlisfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894\nAndl\u00e1t \u00ed 1966"}
{"id": "30590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/American%20Luxury%20Limousine", "title": "American Luxury Limousine", "text": "American Luxury Limousine er ein limousin-fyrit\u00f8ka \u00ed Westlake Village \u00ed Kalifornia, USA. Teir hava fimtan st\u00f3rar limousinur, m.a. ein svartan Lincoln og ein hv\u00edtan Chrystler 300. Talan er um v\u00e6l innr\u00e6tta\u00f0ar limousinur vi\u00f0 pl\u00e1ssi til 6, 8, 12, ella 15 fer\u00f0andi. Limousin-koyringin f\u00e6r g\u00f3\u00f0a undirt\u00f8ku millum f\u00f3lk \u00ed sambandi vi\u00f0 til d\u00f8mis br\u00fa\u00f0arkoyring, ein \u00f8\u00f0rv\u00edsi t\u00far \u00ed b\u00fdin \u00ed Los Angeles, etc. American Luxury Limousine skipar hv\u00f8nn dag alt \u00e1ri\u00f0 fyri fleiri t\u00farum til v\u00edn\u00f8kjum um alt Su\u00f0urkalifornia. Og v\u00edngar\u00f0arnir eru at finna \u00ed m.a. Santa Ynez Valley og Malibu Canyon. Mark E. Christiansen er stovnari, eigari og stj\u00f3ri (CEO) \u00e1 limousin-fyrit\u00f8kuni.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 American Luxury Limousine\n\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur\nFyrit\u00f8kur"}
{"id": "30591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa%20%C3%93lafsd%C3%B3ttir", "title": "Mar\u00eda \u00d3lafsd\u00f3ttir", "text": "Mar\u00eda \u00d3lafsd\u00f3ttir (f\u00f8dd 21. mars 1993), er ein \u00edslendsk sj\u00f3nleikarinna og songkvinna. Hon umbo\u00f0ar \u00cdsland \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Unbroken\".  \u00cd \u00cdslandi hevur Mar\u00eda sp\u00e6lt \u00ed fleiri leikum, har \u00edmillum kunna nevnast leikluturin sum Louisa von Trapp \u00ed The Sound of Music (2009), og Ronja R\u00e1nsmannad\u00f3ttir (2014) \u00ed leikinum vi\u00f0 sama navni.\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015\n\u00cdslendskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "30592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aminata%20Savadogo", "title": "Aminata Savadogo", "text": "Aminata Savadogo, f\u00f8dd 9. januar 1993, er ein lettisk songkvinna. Hon umbo\u00f0ar Lettland \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Love Injected\". Hetta er a\u00f0ru fer\u00f0 Aminata roynir at sleppa vi\u00f0 \u00ed Eurovision. \u00cd 2014 gj\u00f8rdist hon nummar fimm \u00ed lettisku sonkappingini vi\u00f0 sanginum \"I Can Breathe\".\n\nKeldur \n\nAminata Savadogo \u00e1 ensku wikipedia\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nLettiskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5ns%20Zelmerl%C3%B6w", "title": "M\u00e5ns Zelmerl\u00f6w", "text": "M\u00e5ns Petter Albert Sahl\u00e9n Zelmerl\u00f6w (f\u00f8ddur 13. juni 1986), er ein svenskur poppsangari og sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur. Hann er best kendur fyri lutt\u00f8ku s\u00edna \u00ed svensku t\u00f3nleikakappingini Idol 2005, fyri at vinna fyrstu r\u00f8\u00f0 av sendingini Let's Dance, og fyri sangin \"Cara Mia\", i\u00f0 hann sang \u00ed svensku Eurovision kappingini Melodifestivalen \u00ed 2007. M\u00e5ns hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00ed Melodifestivalen, \u00ed 2007, 2009 og \u00ed 2015, har hann vann. M\u00e5ns umbo\u00f0a\u00f0i Sv\u00f8r\u00edki \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Heroes\". Finalan var\u00f0 hildin 23. mai 2015, og har vann hann Eurovision Song Contest vi\u00f0 365 stigum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nAlbum\n2005 \u2013 My Own Idol - Idol 2005\n2007 \u2013 Stand by For...\n2009 \u2013 MZW\n2010 \u2013 Christmas with Friends\n2011 \u2013 K\u00e4ra vinter\n2014 \u2013 Barcelona Sessions\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nSvenskir sangarar\nMelodifestivalen luttakarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elnur%20H%C3%BCseynov", "title": "Elnur H\u00fcseynov", "text": "Elnur H\u00fcseynov, f\u00f8ddur 3. mars 1987 \u00ed Turkmenistan, er ein aserbajdsjanskur sangari. Hann er mest kendur fyri lutt\u00f8ku s\u00edna \u00ed Eurovision Song Contest 2008, og fyri at vinna fj\u00f3r\u00f0u r\u00f8\u00f0 av The Voice Turkey \u00ed 2015. Elnur umbo\u00f0ar Aserbajdsjan \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Hour of the Wolf\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nAserbadsjan\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maraaya", "title": "Maraaya", "text": "Maraaya er ein slovensk sang duo. Navni\u00f0 er komi\u00f0 burtur\u00far n\u00f8vnunum hj\u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um limunum Marjetku og Ale\u0161 (\"Raay\") Vovk. \u00c1 slovenskum t\u00fd\u00f0ir navni\u00f0 \"Hon eigur Rayy\".\n\nDuoin var sett saman \u00ed 2014 t\u00e1 pari\u00f0 gav \u00fat stakfl\u00f8guna \"Lovin' Me\", sangurin var sera v\u00e6l umt\u00f3ktur \u00e1 danshittlistunum \u00ed Belgia, T\u00fdsklandi, Italia og Slovenia. Rayy hevur skriva\u00f0 sangir fyri n\u00f3gvar slovenskar poppsangarar, og \u00ed 2014 st\u00f3\u00f0 hann sum sangskrivari av slovenska sanginum \"Round and Round\" \u00ed Eurovision Song Contest 2014. Duoin Maraaya umbo\u00f0ar Slovenia \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Here For You\".\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nMarjetka og Rayy eru gift og eiga tveir ungar synir. Saman reka tey ein privatan t\u00f3nleikask\u00fala fyri ungar evnar\u00edkar t\u00f3nleikarar.\n\nKeldur \n\nSlovenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pertti%20Kurikan%20Nimip%C3%A4iv%C3%A4t", "title": "Pertti Kurikan Nimip\u00e4iv\u00e4t", "text": "Pertti Kurikan Nimip\u00e4iv\u00e4t (\u00e1 f\u00f8royskum: Navnadagur Pertti Kurikka, men eisini kendur sum PKN) er ein finskur punk-rokkb\u00f3lkur. B\u00f3lkurin var stovna\u00f0ur \u00ed 2009 \u00e1 einum verksta\u00f0i fyri f\u00f3lk vi\u00f0 menningartarni. B\u00f3lkurin var\u00f0 kendur \u00ed Finnlandi aftan\u00e1 at hava veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sevni\u00f0 \u00ed einum heimildarfilmi, i\u00f0 kalla\u00f0ist The Punk Syndrome. \u00ed 2015 sp\u00e6ldi b\u00f3lkurin seg v\u00ed\u00f0ari til finaluna \u00ed Uuden Musiikin Kilpailu, i\u00f0 er tann finska Eurovision kappingin. Nakrar vikur seinni vunnu teir kappingina, og umbo\u00f0a sostatt Finnland \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Aina mun pit\u00e4\u00e4\".\n\nLimir \nB\u00f3lkurin hevur f\u00fdra limir: gitaristin Pertti Kurikka, sangaran Kari Aalto, bassleikaran Sami Helle, og trummusp\u00e6laran Toni V\u00e4litalo .\n\nPertti Kurikka \nPertti Kurikka, f\u00f8ddur 26. desember 1956 \u00ed Vihti, er gittarleikari b\u00f3lksins. Hann skrivar t\u00f3nleikin, og eitt sindur av tekstunum. Pertti hevur \u00fatgivi\u00f0 eina kassettu, og eina b\u00f3k vi\u00f0 r\u00e6\u00f0us\u00f8gum undir listanavninum Kalevi Helvetti. Hann hevur lurta\u00f0 eftir punkt\u00f3nleiki \u00ed 30 \u00e1r, men lurtar eisini eftir fleiri \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikast\u00edlum. Alt fr\u00e1 klassiskum t\u00f3nleiki til slagarar, diskot\u00f3nleik og barnasangir. Hann fer regluliga \u00ed kirkju, og hevur \u00e6tlanir um at trekkja seg aftur, og gevast at sp\u00e6la t\u00f3nleik t\u00e1 hann fyllir 60 \u00e1r. Pertti dugir eisini at leika \u00e1 urgu.\n\nKari Aalto \nKari Aalto, f\u00f8ddur \u00ed 1976 \u00ed Tampere, er sangari b\u00f3lksins. Hann skrivar eisini meginpartin av tekstunum hj\u00e1 b\u00f3lkinum. Kari er sk\u00falavinur Pertti og hevur s\u00ednu egnu sending \u00e1 finsku \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0ini Bassoradio. Hann dugir at leika \u00e1 trummur, bass og keybord, og elskar motors\u00fakklur, amerikanskar bilar, kvinnur og r\u00fasdrekka. Kari lurtar eftir t\u00f3nleiki fr\u00e1 1950- og 1960-\u00e1runum, og t\u00e1 serliga rokk, psychobilly, rockabilly, surf og doowop, men eisini lurtar han eftir rapp, heavy metall og f\u00f3lkat\u00f3nleik. \u00cd fr\u00edt\u00ed\u00f0ini d\u00e1mar honum ikki at lurta eftir punkt\u00f3nleiki, t\u00ed er partur av arbei\u00f0i hansara.\n\nSami Helle \nSami Helle, f\u00f8ddur \u00ed 1973, er bassaleikari b\u00f3lksins, men syngur eisini bakr\u00f8ddir. Sum barn b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Boston, New York, Paris, og Antibes, so hann dugir fl\u00f3tandi enskt. Sami er politiskt \u00e1huga\u00f0ur og er limur \u00ed Finnish Central Party, samstundis sum hann er aktivur \u00ed felagskapinum Me itse, i\u00f0 er ein felagskapur fyri f\u00f3lk vi\u00f0 menningartarni. Sami ynskir at gerast b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Helsinki, og ein dag gerast tingma\u00f0ur \u00ed finska tinginum.\n\nToni V\u00e4litalo \nToni V\u00e4litalo, f\u00f8ddur \u00ed 1982 ella 1983, er trummusp\u00e6lari og yngsti limur b\u00f3lksins. Hann byrja\u00f0i at sp\u00e6la trummur t\u00e1 hann var seks \u00e1ra gamal. Afturat punkt\u00f3nleiki sp\u00e6lir Toni n\u00f3gvar a\u00f0rar t\u00f3nleikast\u00edlar so sum jenkka, blues og mazurka. Yndist\u00f3nleikagrein Toni er t\u00f3 finskir slagarar.\n\nKalle Pajamaa \nKalle Pajamaa, f\u00f8ddur 1978, er umbo\u00f0sma\u00f0ur b\u00f3lksins, og hj\u00e1lpir b\u00f3lkinum at seta sangirnar saman. Hann ver\u00f0ur t\u00ed vinarliga kalla\u00f0ur fimti limur b\u00f3lksins\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Heimildarfilmurin Punk Syndrome \u00e1 Youtube,\n\nKeldur \nPertti Kurikan Nimip\u00e4iv\u00e4t \u00e1 ensku wikipedia\n\nFinskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A9lanie%20Ren%C3%A9", "title": "M\u00e9lanie Ren\u00e9", "text": "M\u00e9lanie Ren\u00e9 (f\u00f8dd 1. september 1990) er ein sveisisk songkvinna av m\u00f3ritiskum uppruna. Hon er kend fyri at umbo\u00f0a Sveis \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Time to Shine\". \n\nM\u00e9lanie er d\u00f3ttir t\u00f3nleikara, og uppdaga\u00f0i k\u00e6rleikan til t\u00f3nleik t\u00e1 hon var sjey \u00e1ra gomul. \u00cd 2010 flutti hon til Onglands har hon las hj\u00e1 kendu sk\u00falunum ACM (Academy of Contemporary Music) og BIMM (Brighton Institute of Modern Music). Ta\u00f0 var undir lestrart\u00ed\u00f0ini \u00ed Englandi at hon skriva\u00f0i Eurovision sangin \"Time to Shine\".\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Heimas\u00ed\u00f0a M\u00e9lanie Ren\u00e9\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nSveisiskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giannis%20Karagiannis", "title": "Giannis Karagiannis", "text": "Giannis Karagiannis (Grikst: \u0393\u03b9\u03ac\u03bd\u03bd\u03b7\u03c2 \u039a\u03b1\u03c1\u03b1\u03b3\u03b9\u03ac\u03bd\u03bd\u03b7\u03c2), f\u00f8ddur \u00ed 1995, er ein kypriotiskur sangari og t\u00f3naskald. \n\nT\u00e1 Giannis var yngri lurta\u00f0i hann n\u00f3gv eftir Eminem, Linkin Park og Metallica, men \u00e1hugin fyri at syngja kom fyrst t\u00e1 hann byrja\u00f0i at lurta eftir meira melodi\u00f8sum sangum. Hann tra\u00f0ka\u00f0i fyrstu fer\u00f0 fram \u00ed sj\u00f3nvarpi sum 12 \u00e1ra gamal \u00ed 2007, t\u00e1 hann lutt\u00f3k \u00ed t\u00ed k\u00fdpernsku junior eurovision sangkappingini. Giannis lutt\u00f3k aftur \u00ed t\u00ed kypriotisku Junior Eurovision sangkappingini \u00e1ri\u00f0 eftir \u00ed 2008, men hv\u00f8rgan av fer\u00f0unum n\u00e1ddi hann at vinna og sostatt umbo\u00f0a land s\u00edtt \u00ed evropeisku kappingini.\n\nT\u00f3nleikaliga \u00e1virkan Giannis er Ed Sheeran og John Mayer, ella sum hann sj\u00e1lvur sigur \"einhv\u00f8r sangari, i\u00f0 hevur eina g\u00f3\u00f0a r\u00f8dd og fr\u00e1l\u00edkan sang\". \u00c1hugi hansara fyri Eurovision Song Contest t\u00f3k seg upp \u00ed 2004 t\u00e1 hann hoyrdi kypriotisku Lisu Andreas umbo\u00f0a K\u00fdpros vi\u00f0 sanginum \"Stronger Every Minute\". S\u00ed\u00f0ani ynskti hann og v\u00f3na\u00f0i at sleppa at umbo\u00f0a land s\u00edtt \u00ed somu kapping.\n\nGiannis umbo\u00f0ar K\u00fdpros \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"One Thing I Should Have Done\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nKypriotiskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nadav%20Guedj", "title": "Nadav Guedj", "text": "Nadav Guedj (Hebraiskt: \u05e0\u05d3\u05d1 \u05d2\u05d3\u05d2'\u200e), (f\u00f8ddur 2. november 1998), er ein fransk-israelskur sangari. Hann er f\u00f8ddur \u00ed Par\u00eds \u00ed Fraklandi, men er uppvaksin \u00ed \u00cdsrael. \n\n\u00cd 2015 vann hann isralsku sangkappingina HaKokhav HaBa (N\u00e6sta Stj\u00f8rnan), og umbo\u00f0ar sostatt \u00cdsrael \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Golden Boy\" Hetta er fyrstu fer\u00f0 at \u00cdsrael syngur ein sang, i\u00f0 er allur \u00e1 enskum.\n\nKeldur \n\nNadav Guedj \u00e1 ensku wikipedia\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998\n\u00cdsraelskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1clav%20Noid%20B%C3%A1rta", "title": "V\u00e1clav Noid B\u00e1rta", "text": "V\u00e1clav B\u00e1rta, f\u00f8ddur 27. oktober 1980, eisini kendur sum V\u00e1clav Noid B\u00e1rta, er ein kekkiskur sangari, t\u00f3naskald og sj\u00f3nleikari.\n\nV\u00e1clav kemur fr\u00e1 einari listarligari familju. P\u00e1pi hansara er rith\u00f8vundur og leikstj\u00f3ri, og mamma hansara er songkvinna. T\u00e1 hann var 17 \u00e1r stovna\u00f0i hann kekkiska metalb\u00f3lkin Dolores Clan, og seinni t\u00f3nleikab\u00f3lkin Noid Crew. V\u00e1clav hevur framf\u00f8rt n\u00f3gv a palli og kunnu nevnast sj\u00f3nleikara- og sangleiklutir \u00ed Hamlet, Excalibur, Aida, Jesus Christ Superstar, Lucie og v\u011bt\u0161\u00ed ne\u017e mal\u00e9 mno\u017estv\u00ed l\u00e1sky.\n\nHann hevur givi\u00f0 \u00fat fleiri sangir sum solo artistur, og eigur kekkisku t\u00f3nleika framlei\u00f0slufyrit\u00f8kuna ParaNoid Studio, har hann framlei\u00f0ir s\u00edn egna t\u00f3nleik.\n\nV\u00e1clav umbo\u00f0ar, saman vi\u00f0 Martu Jandov\u00e1, Kekkia \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Hope Never Dies\".\n\nKeldur \n\nV\u00e1clav Barta \u00e1 ensku wikipedia\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nV\u00e1clav B\u00e1rta \u00e1 Internet Movie Database \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nKekkiskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "30607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M/S%20Scandinavian%20Star", "title": "M/S Scandinavian Star", "text": "M/S Scandinavian Star var ein 141,6 metrar long bil- og fer\u00f0af\u00f3lkaferja \u00e1 10.513 bruttoregistartons, i\u00f0 var bygd \u00ed Fraklandi \u00ed 1971.\n\nVanlukkan \nUm n\u00e1ttina tann 7. apr\u00edl \u00ed 1990 kom eldur \u00ed ferjuna M/S Scandinavian Star, sum sigldi \u00edmillum Oslo og Frederikshavn. Vanlukkan kravdi 159 mannal\u00edv. Ta\u00f0 eru n\u00f3gvar \u00e1v\u00edsingar sum benda \u00e1, at eldurin var \u00e1settur, men enn er ikki uppkl\u00e1ra\u00f0, hv\u00f8r ella hvat kyndi eldin, i\u00f0 elvdi til syrgiligu vanlukkuna.\n\nKeldur \n\nSkip\nVanlukkur \u00e1 sj\u00f3num\n1990"}
{"id": "30641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helviti", "title": "Helviti", "text": "Helviti er samb\u00e6rt B\u00edbliuni revsingarsta\u00f0ur teirra glata\u00f0u, hvagar glata\u00f0 menniskju fara eftir dey\u00f0a, um tey ikki hava vunni\u00f0 frelsuna. Henda revsing er samb\u00e6rt B\u00edbliuni \u00e6vig eins og f\u00f3lk, i\u00f0 hava vunni\u00f0 frelsuna, eiga \u00e6vigt l\u00edv. Or\u00f0i\u00f0 helviti ver\u00f0ur n\u00fdtt sum illb\u00f8n og ni\u00f0randi or\u00f0 \u00e1 f\u00f8royskum og \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum. Helviti ver\u00f0ur l\u00fdst sum ein sta\u00f0ur vi\u00f0 brenning, eldi og st\u00f3rari ney\u00f0.\n\nHarafturat eru ta\u00f0 fleiri a\u00f0rir \u00e1tr\u00fana\u00f0ir, i\u00f0 hava l\u00edkar frumsagnir um helviti og revsingarsta\u00f0ir eftir dey\u00f0a, til d\u00f8mis tr\u00fa\u00f0u f\u00f3lk upp\u00e1 helheim, i\u00f0 var dey\u00f0ar\u00edki Heljar (norr\u00f8n gudinna), \u00ed heidnari t\u00ed\u00f0.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "30656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Himmir%C3%ADki", "title": "Himmir\u00edki", "text": "Himmir\u00edki er samb\u00e6rt B\u00edbliuni\u00a0b\u00fasta\u00f0ur Gu\u00f0s, einglanna og teirra s\u00e6lu, hvagar frelst menniskju fara eftir dey\u00f0a, um tey hava vunni\u00f0 frelsuna og eiga \u00e6vigt l\u00edv. So statt er himmir\u00edki eitt \u00e6vigt p\u00e1rad\u00eds. Kristin tr\u00fagva, at f\u00f3lk, i\u00f0 eru frelst, fara til himmals, t\u00e1 i\u00f0 tey doyggja, me\u00f0an glata\u00f0 f\u00f3lk fara til helvitis.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "30691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benjamin%20Netanyahu", "title": "Benjamin Netanyahu", "text": "Benjamin Netanyahu, eisini nevndur Bibi millum manna, (f\u00f8ddur tann 21. oktober 1949 \u00ed Tel Aviv) er n\u00faverandi forseti Israels. Hann er eisini limur \u00ed Knesset, forma\u00f0ur \u00ed Likud og r\u00e1\u00f0harri \u00ed almennum og uttanr\u00edkism\u00e1lum. Hann hevur millum anna\u00f0 lisi\u00f0 \u00e1 v\u00e6l umt\u00f3kta Harvard University \u00ed USA.\n\n\u00cdsraelskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "30694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADsta%C3%B0urin%20Christiania", "title": "Fr\u00edsta\u00f0urin Christiania", "text": "Christiania (eisini nevndur fr\u00edsta\u00f0urin Christiania ella bara \"Staden\" \u00e1 donskum) er ein sta\u00f0ur \u00ed b\u00fdlinginum vi\u00f0 Christianshavn \u00ed Keypmannahavn. Sta\u00f0urin er umlei\u00f0 34 ferkilometur til st\u00f8ddar. \u00cd 2011 v\u00f3ru 792 f\u00f3lk vi\u00f0 b\u00fasta\u00f0i \u00ed Christiania, sum er umlei\u00f0 100 fleiri enn ta\u00f0 v\u00f3ru \u00ed 1991. Christiania liggur \u00e1 fj\u00f3r\u00f0rapl\u00e1ssi yvir sta\u00f0ir \u00ed Danmark, i\u00f0 draga flest fer\u00f0af\u00f3lk til s\u00edn. \u00c1rliga dregur Christiania eina h\u00e1lva milli\u00f3n fer\u00f0af\u00f3lk.\n\nKeypmannahavn"}
{"id": "30712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tapirur", "title": "Tapirur", "text": "Tapirur (lat\u00edn Tapirus) er eitt s\u00fagdj\u00f3r. 5 undirsl\u00f8g finnast \u00ed dag:\n\nTapirus bairdii\nTapirus terrestris\nTapirus kabomani\nTapirus indicus\nTapirus pinchaque\n\nHarumframt funnust 5 onnur undirsl\u00f8g i\u00f0 doy\u00f0u \u00fat seinastu \u00e1rini:\n\nTapirus californicus\nTapirus copei\nTapirus merriami\nTapirus polkensis\nTapirus veroensis\n\nS\u00fagdj\u00f3r\nH\u00f3tt sl\u00f8g \u00e1 rey\u00f0listanum hj\u00e1 IUCN"}
{"id": "30713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kivi%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Kivi (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Kivi hevur fleiri t\u00fddningar:\nKivi er fuglur. S\u00ed Kivi.\nKivi er frukt. S\u00ed Kivi (frukt)."}
{"id": "30715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Letibj%C3%B8rn", "title": "Letibj\u00f8rn", "text": "Letibj\u00f8rn (lat\u00ednskt: Melursus ursinus) er st\u00f3rt lo\u00f0i\u00f0 r\u00e1nsdj\u00f3r av bjarnar\u00e6tt.\n\nBjarnir"}
{"id": "30737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Milj%C3%B6partiet", "title": "Milj\u00f6partiet", "text": "Milj\u00f6partiet de gr\u00f6na, oftast stytt til Milj\u00f6partiet og \u00ed Sv\u00f8r\u00edki eisini til MP, er politiskur flokkur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nEvropa-Parlamentsval s\u00ed\u00f0an 1995\n\nLei\u00f0arar\n\nR\u00edkisdagslimir \nTa\u00f0 stendur \u00ed regluger\u00f0ini hj\u00e1 Milj\u00f6partiet de gr\u00f6na, at ongin kann vera limur \u00ed Riksdagen longri enn tr\u00fd skei\u00f0 \u00ed ra\u00f0. Eftir ta\u00f0 sleppur vi\u00f0komandi ikki at bl\u00edva valdur til sama starv \u00ed tr\u00fd \u00e1r. T\u00e1 i\u00f0 uppstillingarlistin til Riksdagen ver\u00f0ur gj\u00f8rdur, ver\u00f0ur prinsippi\u00f0 um, at annar hv\u00f8r er ma\u00f0ur og annarhv\u00f8r er kvinna, n\u00fdtt fyri at f\u00e1a javnt kynsb\u00fdti. S\u00ed\u00f0an vali\u00f0 \u00ed 2014 hava hesir pers\u00f3nar siti\u00f0 \u00ed Riksdagen fyri flokkin:\n\nKeldur \n\nMilj\u00f6partiet de gr\u00f6na"}
{"id": "30739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PISA%20%28kanning%29", "title": "PISA (kanning)", "text": "Programme for International Student Assessment (PISA) er ein OECD-verk\u00e6tlan, i\u00f0 mi\u00f0lar eftir at m\u00e1ta, hvussu v\u00e6l 15 \u00e1ra gomul eru fyrireika\u00f0 at m\u00f8ta framt\u00ed\u00f0ar avbj\u00f3\u00f0ingum, og at duga at n\u00fdta f\u00f8rleikar s\u00ednar \u00ed veruliga l\u00edvinum. Dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 altj\u00f3\u00f0a f\u00f8rleikar og \u00ed minni mun vitan ella kunnleika \u00far heimligum umhv\u00f8rvi. Altj\u00f3\u00f0a felagsskapurin fyri b\u00faskaparligum samstarvi og menning (OECD) \u00e1setir saman vi\u00f0 luttakaralondunum treytir og karmar fyri kanningini. Hetta ger ta\u00f0 m\u00f8guligt at gera samanbering millum lond, og yvir t\u00ed\u00f0. \u00cd 1997 t\u00f3k danska undirv\u00edsingarm\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 avger\u00f0 um at vera vi\u00f0 \u00ed OECD-verk\u00e6tlanini. Tey ungu, sum eru vi\u00f0 \u00ed altj\u00f3\u00f0a kanningini, eru 15 \u00e1ra gomul. \n\nLongu fr\u00e1 byrjan var\u00f0 gj\u00f8rt av, at PISA skuldi skipast \u00ed trimum umf\u00f8rum, har umfatandi kvantitativar kanningar av skr\u00e1setandi slag ver\u00f0a framdar. Fyrsta umfar f\u00f3r fram \u00ed 2000 \u00ed 32 londum aftan \u00e1 g\u00f3\u00f0 tvey \u00e1ra fyrireiking. \u00darslitini v\u00f3r\u00f0u almannakunngj\u00f8rd \u00ed desember 2001. Anna\u00f0 umfar f\u00f3r fram \u00ed 2003 \u00ed 41 londum. Fyrstu \u00farslitini v\u00f3r\u00f0u almannakunngj\u00f8rd \u00ed desember 2004. Tri\u00f0ja umfar f\u00f3r fram \u00e1 v\u00e1ri 2006 \u00ed 57 londum, og F\u00f8royar eru partur av hesi kanning, sum ein undirb\u00f3lkur av Danmark, men \u00farslitini \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a vi\u00f0gj\u00f8rd \u00ed sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum tabellum. PISA m\u00e1tar f\u00f8rleikar innan tr\u00fd faklig h\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki. Hesi eru lesing, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i og n\u00e1tt\u00farul\u00e6rugreinir. \u00cd 2012 var\u00f0 harumframt eisini framt eina PISA-kanning, sum f\u00f3r fram \u00e1 teldu (CBA). PISA er ein afturvendandi kanning, sum ver\u00f0ur hildin tri\u00f0ja hv\u00f8rt \u00e1r. \u00cd hv\u00f8rjum PISA-umfari ver\u00f0a \u00f8ll \u00f8ki vi\u00f0gj\u00f8rd, men serligt ver\u00f0ur gj\u00f8rt burtur\u00far einum \u00e1v\u00edsum fakligum \u00f8ki, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0 h\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki. H\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki\u00f0 \u00ed 2012 var st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i, \u00ed 2009 var ta\u00f0 lesing, og \u00ed 2006 var h\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki\u00f0 n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindi, i\u00f0 aftur ver\u00f0ur h\u00f8vu\u00f0s\u00f8ki \u00ed 2015. \n\n\u00datb\u00fagving\nST"}
{"id": "30740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Denali", "title": "Denali", "text": "Denali, ella Mount McKinley, sum ta\u00f0 eisini nevnist, er h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Nor\u00f0uramerika, 6190 metrar h\u00f8gt og er \u00ed amerikanska statinum Alaska.  \nMount McKinley liggur j\u00fast nor\u00f0anfyri p\u00f3lsirkulin \u00ed Denali National Park, \u00ed amerikanska statinum Alaska. Kuldin er \u00f8giligur, og Denali ver\u00f0ur sagt at vera heimsins kaldasta fjall. Denali liggur j\u00fast nor\u00f0anfyri p\u00f3larmarki\u00f0 \u00e1 63 breiddarstigum. Hetta ger at kuldin er \u00f8giligur. Stormarnir eru sterkir og eingin alpinistur kann v\u00e6nta s\u00e6r gott ve\u00f0ur allan vegin upp \u00e1 toppin. Kuldin er ekstremur, ikki \u00f3vanligt ni\u00f0ur \u00ed -75\u00a0\u00b0C. Klintrararnir fl\u00fagva vi\u00f0 einum l\u00edtlum propel-flogfari \u00far n\u00e6rmasta b\u00fdnum Anchorage og lenda umlei\u00f0 45 min. seinni \u00e1 j\u00f8klinum vi\u00f0 f\u00f3tin \u00e1 Mt. McKinley \u00ed Denali National Park. \n\nDenali er eldra navni\u00f0 og solei\u00f0is nevndi upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Alaska fjalli\u00f0. Men sum so ofta ver\u00f0a onnur n\u00f8vn sett \u00e1, og \u00ed hesum f\u00f8ri gav William McKinley, sum var forseti \u00ed USA \u00far 1897 til hann bleiv myrdur \u00ed 1901, hesum fjallinum navn. Men t\u00e1 n\u00e1tt\u00faruparkin, rundan um fjalli\u00f0, seinni var\u00f0 v\u00ed\u00f0ka\u00f0, fekk hon navni\u00f0 Denali National Park. Fjallafarar n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum nevna t\u00f3 fjalli\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum upprunaliga navni, og ta\u00f0 er alsamt meiri vanligt millum manna. Staturin Alaska langt s\u00ed\u00f0ani alment hevur broytt navni\u00f0 til Denali, men f\u00e6r ikki sambandstj\u00f3\u00f0ina \u00ed Washington DC at gera ta\u00f0 sama, t\u00ed at Ohio leggur veto. Ta\u00f0 gera teir helst, t\u00ed at William McKinley var \u00e6tta\u00f0ur ha\u00f0ani.\n\nHygg eisini at \n Fj\u00f8ll \u00ed heiminum\n\nFj\u00f8ll\nAlaska"}
{"id": "30746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orlando", "title": "Orlando", "text": "Orlando er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska statinum Florida. \u00cd mi\u00f0juni av Florida liggur Orlando, sum av fyrstan t\u00ed\u00f0 var heimsta\u00f0ur hj\u00e1 sitrus-plantasjum, men n\u00fa er ein fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0ur undirhaldsb\u00fdur, sum vi\u00f0 m.a. Universal Studios, Disney World og Sea World t\u00e6nir fer\u00f0avinnuni, i\u00f0 dregur barnafamiljur \u00far \u00f8llum heiminum til s\u00edn.  \u00cd Orlando b\u00fagva uml. 255.000 \u00ed 2013.\n\nB\u00fdir \u00ed Florida"}
{"id": "30747", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dries%20van%20Noten", "title": "Dries van Noten", "text": "Dries van Noten (f\u00f8ddur 12. mai 1958 \u00ed Antwerpen) er ein belgiskur m\u00f3tasni\u00f0gevi. \u00cd 2005 skriva\u00f0i New York Times at hann var ein av best umt\u00f3ktu m\u00f3tasni\u00f0gevum innan m\u00f3taheimin (\"one of fashion's most cerebral designers\"). St\u00edlur hansara er sagdur at vera eksenstriskur (\"eccentric\"), og gj\u00f8rdist \u00f3populerur \u00ed t\u00ed langa t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num har minimalisma var \u00ed h\u00e6ddini t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1990-\u00e1runum, men fekk so eitt come back mitt \u00ed 2000-\u00e1runum, og \u00ed 2008 vann hann International Award of the Council of Fashion Designers of America. Sama \u00e1ri\u00f0 sni\u00f0gav hann kl\u00e6\u00f0ir til sj\u00f3nleikarinnuna Cate Blanchett til handanina av Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nini, og helt fram vi\u00f0 at sni\u00f0geva kj\u00f3lar til hana til tilt\u00f8k \u00e1 rey\u00f0a teppinum s\u00ed\u00f0an t\u00e1. \n\nA\u00f0rir kendir kundar hansara eru eitt n\u00fa Prinsessa Mathilde av Belgia,  og sj\u00f3nleikarinnan Maggie Gyllenhaal.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Dries van Noten\n\nBelgiskir m\u00f3tasni\u00f0gevar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "30777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigourney%20Weaver", "title": "Sigourney Weaver", "text": "Susan Alexandra Weaver (f\u00f8dd 8. oktober 1949) er amerikansk sj\u00f3nleikarinna. Hon er mest kend fyri at sp\u00e6la leiklutin sum Ellen Ripley \u00ed filmsr\u00f8\u00f0ini Alien. Hon hevur eisini sp\u00e6lt h\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum Dana Barrett \u00ed filumun Ghostbusters (1984), Ghostbusters II (1989) og sum Dr. Grace Augustine \u00ed Avatar (2009). Sjey fer\u00f0ir hevur hon veri\u00f0 tilnevnd Golden Globe Award, og \u00ed 1988 vann hon tv\u00e6r Golden Globe vir\u00f0isl\u00f8nir, onnur var fyri Best Actress in Drama og hin fyri Best Supporting Actress fyri hennara leiklutir \u00ed filmunum fr\u00e1 1988 Gorillas in the Mist og Working Girl og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 tann fyrsti pers\u00f3nurin nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 vann tv\u00e6r Golden Globe vir\u00f0isl\u00f8nir fyri at sp\u00e6la sama \u00e1r. Hon vann ein  BAFTA Award fyri bestu sj\u00f3nleikarinnu \u00ed stu\u00f0landi leikluti \u00ed fyri s\u00edn leiklut \u00ed filminum fr\u00e1 1997 The Ice Storm. Harafturat hevur hon fingi\u00f0 tr\u00edggjar Oscar tilnevningar, tr\u00edggjar Emmy Award tilnevningar og tv\u00e6r Saturn Awards.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fafeftir \n Sigourney Weaver \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "30784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Internet%20Movie%20Database", "title": "Internet Movie Database", "text": "Internet Movie Database (IMDb) er ein online filmd\u00e1tugrunnur vi\u00f0 kunning um st\u00f3rt s\u00e6\u00f0 allir filmar.\n\nIMDb var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1989 \u00ed t\u00ed\u00f0indab\u00f3lkinum rec.arts.movies \u00e1 Usenet, har i\u00f0 luttakararnir \u00ed t\u00ed\u00f0indab\u00f3lkinum vi\u00f0l\u00edkahildu fyrst tveir og s\u00ed\u00f0an n\u00f3gvir ymiskir listar. Telduskr\u00e1ir v\u00f3ru mentar, sum gj\u00f8rdu ta\u00f0 m\u00f8guligt at leita \u00e1 ymiskir m\u00e1tar \u00ed listunum. \u00cd 1993 var\u00f0 tann fyrsta online-\u00fatg\u00e1van av IMDb atkomulig \u00e1 internetinum.\n\n\u00cd 1998 var\u00f0 IMDb keypt av Amazon.com, vi\u00f0 t\u00ed treyt, at d\u00e1tugrunnurin framhaldandi skuldi vera alment atkomuligur fyri \u00f8ll.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\n1989\nFyrit\u00f8kur\nTeldufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "30800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingsvali%C3%B0%202011%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2011 \u00ed F\u00f8royum", "text": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2011 til danska F\u00f3lkatingi\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Danmark, F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi hin 15. september 2011. \u00cd F\u00f8royum stilla\u00f0u seks politiskir flokkar upp til f\u00f3lkatingsvali\u00f0, og harafturat stilla\u00f0i Poul Michelsen upp \u00e1 uttanflokkalista. Hann var farin \u00far F\u00f3lkaflokkinum og hev\u00f0i stovna\u00f0 flokkin Frams\u00f3kn, men flokkurin slapp ikki at stilla upp til f\u00f3lkatingsvali\u00f0,  hetta t\u00ed at treytin fyri at luttaka \u00ed F\u00f3lkatingsvalinum treytar, at flokkarnir, sum stilla upp, skulu vera valdir \u00e1 L\u00f8gting, og t\u00ed stilla\u00f0i hann upp \u00e1 uttanflokkalista.\n\nVal\u00farsliti\u00f0\n\nPers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum (topp 10) \n H\u00f8gni Hoydal (E) 1605\n Edmund Joensen (B) 1578\n Kaj Leo Johannesen (B) 1554\n Sj\u00far\u00f0ur Skaale (C) 1539\n Annika Olsen (A) 1193\n Aksel V. Johannesen (C) 985\n Jacob Vestergaard (A) 753\n Poul Michelsen (X) 672\n B\u00e1r\u00f0ur Nielsen (B) 438\n J\u00e1kup Mikkelsen (A) 411\n\nSj\u00e1lvt um H\u00f8gni Hoydal \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi fekk flestar pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur av \u00f8llum valevnunum, so var\u00f0 hann ikki valdur \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0. Edmund Joensen \u00far Sambandsflokkinum og Sj\u00far\u00f0ur Skaale \u00far Javna\u00f0arflokkinum v\u00f3ru valdir \u00e1 F\u00f3lkating at umbo\u00f0 F\u00f8royar.\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f3lkatingsvali\u00f0 2011\n\nKeldur \n\nF\u00f3lkatingsval \u00ed F\u00f8royum\n2011"}
{"id": "30813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingsvali%C3%B0%202007", "title": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2007", "text": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 t\u00fdsdagin hin 13. november 2007 var\u00f0 \u00fatskriva\u00f0 fr\u00e1 F\u00f3lkatingsins talarast\u00f3li av t\u00e1verandi fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harra Anders Fogh Rasmussen mikudagin hin 24. oktober 2007. Ta\u00f0 var ta\u00f0 66. f\u00f3lkatingsvali\u00f0.\n\nVal\u00farslit \n<noinclude>\n\nSocialistisk Folkeparti gj\u00f8rdist st\u00f3ri vinnarin av valinum og f\u00f3r fr\u00e1 11 til 23 tinglimir. Dansk Folkeparti helt fram vi\u00f0 framgongdini, vi\u00f0 ta\u00f0 at flokkurin vann ein eyka tinglim og fekk 25 tinglimir. Ny Alliance, i\u00f0 stilla\u00f0i upp fyri fyrstu fer\u00f0, var\u00f0 valt inn \u00e1 F\u00f3lkatingi\u00f0 vi\u00f0 5 tinglimir, i\u00f0 var naka\u00f0 minni, enn meiningsm\u00e1tingar h\u00f8vdu bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, \u00e1\u00f0renn vali\u00f0, stutta t\u00ed\u00f0 eftir, at flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur um v\u00e1ri\u00f0. \n\nSt\u00f3ri taparin gj\u00f8rdist Det Radikale Venstre, i\u00f0 bleiv n\u00e6rum h\u00e1lvera\u00f0ur, vi\u00f0 ta\u00f0 at flokkurin f\u00f3r fr\u00e1 17 til 9 limum. Venstre misti 6 limir og fekk 46 limir. Socialdemokraterne mistu 2 limir og fekk 45 limir vi\u00f0 einum atkv\u00f8\u00f0utali, i\u00f0 ikki hev\u00f0i veri\u00f0 so l\u00e1gt s\u00ed\u00f0an 1906. Enhedslisten misti 2 limir men kl\u00e1ra\u00f0i sperrumarki\u00f0 og fekk 4 limir.\nDet Konservative Folkeparti fekk 18 limir, i\u00f0 var \u00f3broytt fr\u00e1 valinum frammanundan, t\u00f3 var ein l\u00edtil framgongd \u00ed atkv\u00f8\u00f0um.\nKristendemokraterne, i\u00f0 ikki kl\u00e1ra\u00f0u sperrumarki\u00f0 \u00e1 seinasta vali, komu heldur ikki inn hesafer\u00f0, atkv\u00f8\u00f0utali\u00f0 var h\u00e1lvera\u00f0. \n\u00cd F\u00f8royum endurvannTj\u00f3\u00f0veldi tann eina f\u00f3lkatingslimin, me\u00f0an Sambandsflokkurin vann hin limin fr\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum.\nTeir b\u00e1\u00f0ir gr\u00f8nlendsku limirnir f\u00f3ru til Siumut og Inuit Ataqatigiit.\n\nKeldur \n\nF\u00f3lkatingsval"}
{"id": "30930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giorgio%20Demetrio%20Gallaro", "title": "Giorgio Demetrio Gallaro", "text": "Giorgio Demetrio Gallaro (f\u00f8ddur 16. januar 1948) er ein  italskur biskupur \u00ed t\u00ed italsku-albansku kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Piana degli Albanesi. Hann hevur veri\u00f0 biskupur har s\u00ed\u00f0an 31. mars  2015. Undanma\u00f0ur hansara var Sot\u00ecr Ferrara.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Pozzallo \u00ed 1948. Hann flutti til Los Angeles og var\u00f0 prestv\u00edgdur \u00ed 1972. Hann starva\u00f0ist sum prestur \u00ed fleiri ymiskum s\u00f3knum \u00ed Eastern Rite, USA. Fr\u00e1 1987 til 2015 var hann \u00ed starvi hj\u00e1 Eparchie Newton.\n\nHin 31. mars 2015 \u00fatnevndi Frans p\u00e1vi hann sum n\u00fdggjan biskup av Piana degli Albanesi, og 28. juni 2015 v\u00edgdi Ercole Lupinacci hann.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Catholic Hierarchy: Profile of Mons. Malvestiti\n Official website of the Diocese of Lodi\n\nItalskir prestar\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan"}
{"id": "30931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pozzallo", "title": "Pozzallo", "text": "Pozzallo (sisilienskt m\u00e1l: Puzzadu) er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Sisilia \u00ed Su\u00f0uritaliu, sum liggur 33 kilometrar \u00ed ein landsynning av Ragusa. Tann 31. desember 2010 b\u00fa\u00f0u 19 234 f\u00f3lk har.\n\nKend f\u00f3lk, f\u00f8dd \u00ed Pozzallo \n\n Giorgio La Pira (f. 1904 - Firenze, 1977), politikari, i\u00f0 var borgarstj\u00f3ri \u00ed Firenze tv\u00e6r fer\u00f0ir (1950-1956 og 1960-1964) og limur \u00ed deputerkamarinum \u00ed italska tj\u00f3\u00f0artingium. Hann var vi\u00f0 til at skriva italsku grundl\u00f3gina. Hann arbeiddi fyri mannar\u00e6ttindum.\n Valente Assenza (f. 1914 - Roma, 1998), listam\u00e1lari.\n Giorgio Demetrio Gallaro (f. 1948), biskupur av Piana degli Albanesi.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "31374", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Makao", "title": "Makao", "text": "Makao, sum alt\u00ed\u00f0 hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00ed skugganum av n\u00f3gv r\u00edkara og st\u00f8rra granna s\u00ednum fyri eystan, Hongkong, er eitt l\u00edti\u00f0 \u00fatnes og tv\u00e6r sm\u00e1ar oyggjar, i\u00f0 eru bundnar saman av einari br\u00fagv og einari byrging. Makao var\u00f0 lati\u00f0 Kina aftur \u00ed 1999. T\u00e1 i\u00f0 portugisar l\u00f3tu valdi\u00f0 fr\u00e1 s\u00e6r - eftir at hava veri\u00f0 har \u00ed n\u00e6stan 450 \u00e1r - var ta\u00f0 endin \u00e1 elsta evropeiska hj\u00e1landinum \u00ed Asia. H\u00f3ast Portugal l\u00e6t Makao aftur til Kina \u00ed 1999, heldur kapitalistiska skipanin fram \u00ed 50 \u00e1r.\n\nB\u00fdarmyndin \u00ed Makao er merkt av sp\u00e6lih\u00fasum og gistingarh\u00fasum. Sp\u00e6lih\u00fasini draga mong fer\u00f0af\u00f3lk hagar, t\u00ed kinverjum d\u00e1mar \u00f3gvuliga v\u00e6l at sp\u00e6la, og ikki er loyvt at sp\u00e6la um pening \u00ed Hongkong. Meiri enn tri\u00f0ingurin av allari innt\u00f8ku \u00ed Makao er av sp\u00e6li.\n\nMakao ger alskyns v\u00f8ru til \u00fatflutnings, t.d. kl\u00e6\u00f0i og elektr\u00f3niskar lutir, f\u00fdrverk, leiku og kunstbl\u00f3mur. Hv\u00f8nn dag koma l\u00e1gl\u00f8nt verkaf\u00f3lk \u00far Kina at arbei\u00f0a \u00ed mongu verksmi\u00f0junum \u00ed Makao.\n\nKina"}
{"id": "31759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marta%20Jandov%C3%A1", "title": "Marta Jandov\u00e1", "text": "Marta Jandov\u00e1, f\u00f8dd 13. apr\u00edl 1974, er ein kekkisk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna. Hon er mest kend fyri at vera forsangari \u00ed t\u00fdska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum \"Die Happy\". Marta umbo\u00f0ar Kekkia saman vi\u00f0 V\u00e1clav Noid B\u00e1rta \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Hope Never Dies\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nKekkiskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "31760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjetil%20M%C3%B8rland", "title": "Kjetil M\u00f8rland", "text": "Kjetil M\u00f8rland, f\u00f8ddur 3. oktober 1980, betri kendur sum M\u00f8rland, er ein norskur sangari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. M\u00f8rland umbo\u00f0a\u00f0i Noreg, saman vi\u00f0 Debrah Scarlett \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"A Monster Like Me\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nNorskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "31761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Debrah%20Scarlett", "title": "Debrah Scarlett", "text": "Joanna Deborah Bussinger, f\u00f8dd \u00ed 1993 ella 1994,  betri kend undir listanavni s\u00ednum Debrah Scarlett, er ein norsk-sveisisk songkvinna. Hon umbo\u00f0ar Noreg, saman vi\u00f0 M\u00f8rland, \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"A Monster Like Me\".\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nDebrah var f\u00f8dd \u00ed Hakadal \u00ed Noregi, men flutti sum 5 \u00e1ra gomul til Sveis.  \u00cd 2013 lutt\u00f3k hon, sum 19 \u00e1ra gomul, \u00ed norsku \u00fatg\u00e1vuni av t\u00f3nleikakappingini The Voice.\n\nKeldur \n\nNorskar songkvinnur\nSveisiskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "31762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amber%20Bondin", "title": "Amber Bondin", "text": "Amber Bondin, f\u00f8dd 26. mai 1991, er ein maltisk songkvinna. Eftir at Amber vann maltisku songkappinga, var kl\u00e1rt, at hon f\u00f3r at umbo\u00f0a Malta \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Warrior\". Amber hevur rokki\u00f0 finaluna \u00ed maltisku songkappingini hv\u00f8rt \u00e1r fr\u00e1  2011 til 2015. Amber var bakr\u00f8dd hj\u00e1 Malta \u00ed Eurovision Song Contest 2012, t\u00e1 Kurt Calleja lutt\u00f3k vi\u00f0 sanginum \"This Is The Night\".\n\nDiskografi\n\nStakfl\u00f8gur \n 2011 - \"Catch 22\"\n 2012 - \"Touch Wood\"\n 2013 - \"In Control\"\n 2014 - \"Warrior\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nSongkvinnur \u00far Malta\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "31763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leonor%20Andrade", "title": "Leonor Andrade", "text": "Leonor Andrade, f\u00f8dd 13. september 1994, er ein portugisisk songkvinna og sj\u00f3nleikarinna. Hon umbo\u00f0ar Portugal \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"H\u00e1 um mar que nos separa\".\n\nL\u00edvslei\u00f0 \n\u00cd 2014 lutt\u00f3k Leonor \u00ed n\u00e6stu r\u00f8\u00f0 av portugisksku \u00fatg\u00e1vuni av \"The Voice\". \n\nOn 13 May 2016 she released her debut album, \"Setembro\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nPortugisiskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "31794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albuquerque", "title": "Albuquerque", "text": "Albuquerque er naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed statinum og er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed New Mexico \u00ed Sameindu Statunum. \nHar b\u00fagva um lei\u00f0 560 t\u00fasund f\u00f3lk.\nAlbuquerque International Balloon-festivalurin er \u00ed Albuquerque og strekkir seg yvir 9 dagar \u00ed oktobur. \nTa\u00f0 er heimsins st\u00f8rsti ball\u00f3nfestivalur, og \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri ver\u00f0ur luftin fylt vi\u00f0 100-tals luftball\u00f3num \u00ed alskyns litum og skapi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.cabq.gov\n Albuquerque, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed New Mexico\nNew Mexico"}
{"id": "31863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8ddarstig%20%28%C3%B8ki%29", "title": "St\u00f8ddarstig (\u00f8ki)", "text": "(Skal t\u00fd\u00f0ast til f\u00f8royskt, ver\u00f0ur uppr\u00e6tta\u00f0 her, t\u00ed at ein fyrimynd n\u00fdtir henda m\u00e1tan at meta um st\u00f8dd \u00e1 einum \u00f8ki.)\nThis page is a progressive and labelled list of the SI area orders of magnitude, with certain examples appended to some list objects.\n\nReferences\n\n\u00d8ki"}
{"id": "31925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166", "title": "ISO 3166", "text": "ISO 3166 fr\u00e1 International Organization for Standardization (ISO) er ein millumtj\u00f3\u00f0a standardur fyri landakotur, har i\u00f0 londini f\u00e1a eina b\u00f3kstavakotu vi\u00f0 tveimum ella trimum b\u00f3kstavum ella eina talkotu vi\u00f0 trimum siffrum.\n\nISO 3166-1-kotur\n\nISO 3166\nISO-standardar"}
{"id": "31926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikonsk%20s%C3%B8ga", "title": "Amerikonsk s\u00f8ga", "text": "\u00cd fyrstuni h\u00f8vdu Sameindu Statirnir 13 lond, hv\u00f8rt vi\u00f0 s\u00ednari s\u00f8gu og s\u00ednum si\u00f0um. \u00cd 1787 gekk herovastin og politikarin George Washington \u00e1 odda at sm\u00ed\u00f0a eina grundl\u00f3g, sum gav samveldisstj\u00f3rnini \u00ed District of Columbia n\u00f3gv vald. Grundl\u00f3gin, sum kom \u00ed gildi \u00ed 1789, tryggja\u00f0i f\u00f3lkinum og statunum st\u00f3rt fr\u00e6lsi. N\u00fa er USA r\u00edkasta og sterkasta land \u00ed heiminum. Solei\u00f0is hevur ikki alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0. Fyri bara 200 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an var USA veikt og ungt. T\u00e1 var USA ein sm\u00f8l \u00e1l fram vi\u00f0 Atlantshavi, og har b\u00fa\u00f0u bara 4 mi\u00f3. f\u00f3lk. Vestan fyri var \u00f3metaliga v\u00edtt og p\u00fara fremmant land. Upp \u00edgj\u00f8gnum 19. \u00f8ld ota\u00f0u ni\u00f0ursetuf\u00f3lkini seg alsamt longri vestureftir. Ta\u00f0 elvdi til mangan har\u00f0an bardaga vi\u00f0 upprunaf\u00f3lki\u00f0, indianar, og teir v\u00f3r\u00f0u at kalla t\u00fdndir. Alla t\u00ed\u00f0ina tustu tilflytarar \u00far Europa \u00e1 land \u00e1 eysturstrond USA. \u00cd 1900 fingu amerikanarar meira burtur \u00far j\u00f8r\u00f0ini og \u00eddna\u00f0inum enn naka\u00f0 anna\u00f0 framkomi\u00f0 land. Hetta r\u00edkid\u00f8mi\u00f0 og valdi\u00f0, sum st\u00f3\u00f0st av t\u00ed, eggja\u00f0i USA at leggja seg meiri og meiri \u00fat \u00ed altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urskiftini, og USA var vi\u00f0 \u00ed m.a. b\u00e6\u00f0i Fyrra- og Seinna heimsbardaga.\n\nIndianarnir \n\u2028H\u00f8vu\u00f0sgrein: Upprunaamerikanarar\n\n\u2028\u2028Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at einar 15-20 milli\u00f3nir indi\u00e1nar v\u00f3ru \u00ed \u00f8llum Amerika, t\u00e1 i\u00f0 Christopher Columbus kom hagar \u00ed 1492. Av teimum v\u00f3ru bara 2 milli\u00f3nir \u00ed USA. \u00cd USA v\u00f3ru einir 300 \u00e6ttarb\u00f3lkar, og teir tala\u00f0u 200 ymisk m\u00e1l. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Beringssundi\u00f0 var ikki til fyri 20.000-30.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Ta\u00f0 var landfast \u00edmillum Asia og Nor\u00f0uramerika. Vei\u00f0imenn og savnarar komu \u00far Asia henda vegin. Hetta f\u00f3lkaslagi\u00f0 f\u00f3r um alt Amerika og var ey\u00f0kent. Sl\u00e6tt, svart h\u00e1r og rey\u00f0br\u00fanan h\u00fa\u00f0arlit. Tey v\u00f3r\u00f0u kalla\u00f0 indianar, t\u00ed Christopher Columbus helt, at hann var komin til India. Sk\u00f3garindianar \u00ed t.d. Ohio l\u00f3tu seg \u00ed skinnkl\u00e6\u00f0i at verja fyri kulda. Indianarnir \u00e1 \u00fatnyr\u00f0ingsstrondini v\u00f3ru fiskimenn og bygdu s\u00e6r st\u00f3r h\u00fas. Teir pr\u00fdddu h\u00fas og b\u00e1tar vi\u00f0 lita\u00f0um tr\u00e6skur\u00f0um. Indianarnir, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u \u00e1 h\u00e1sl\u00e6ttunum, dugdu v\u00e6l at fl\u00e6tta kurvar. Puebloindianar \u00ed m.a. Colorado bygdu s\u00e6r h\u00fas av tigulsteini. H\u00fasini v\u00f3ru st\u00f3r, og fleiri h\u00faski b\u00fa\u00f0u undir somu lon. Eisini veva\u00f0u teir litf\u00f8gur kl\u00e6\u00f0i. T\u00e1 i\u00f0 tosa\u00f0 ver\u00f0ur um grasfl\u00f8tuindianar \u00ed m.a. Dakota, eru siouxindianar teir gitnastu. H\u00fa\u00f0ina av bisonanum n\u00fdttu teir til tj\u00f8ld. Indianarnir landsynningsmegin dyrka\u00f0u b\u00f8nir, tubbak og mais. H\u00fasini, i\u00f0 teir bygdu s\u00e6r, v\u00f3ru ferhyrnt og h\u00f8vdu h\u00e1lmtak. \u00c1 mangan h\u00e1tt v\u00f3ru teir hv\u00edtu\u00a0\u00far Europa betur fyri, men indianarnir st\u00f3\u00f0u ikki aftari. Ikki dugdu teir at gera jarn, men mentanarliga v\u00f3ru teir ikki aftari. Teir yrktu, m\u00e1la\u00f0u, h\u00f8vdu s\u00edna egnu tr\u00fagv og m\u00e1l, og felagsskapurin var g\u00f3\u00f0ur.\n\nNi\u00f0ursetuf\u00f3lki\u00f0\n\nAmerikanska Kollveltingin\u2028 \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Amerikanska Kollveltingin\n\nAmerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0 \n\u2028H\u00f8vu\u00f0sgrein: Amerikanska Borgarakr\u00edggi\u00f0\n\n\u00cddna\u00f0arsamfelagi\u00f0\n\nHenry Ford setur heimin \u00e1 hj\u00f3l\n\nHeimskreppan \n\u2028H\u00f8vu\u00f0sgrein: Heimskreppan 1929\n\nSeinni heimsbardagi \n\u2028H\u00f8vu\u00f0sgrein: Seinni heimsbardagi\n\nKalda kr\u00edggi\u00f0 \n\u2028H\u00f8vu\u00f0sgrein: Kalda kr\u00edggi\u00f0\n\nR\u00famdarmenn \u00e1 m\u00e1nanum\n\nYvirgangs\u00e1lopi\u00f0 9/11\u2028 \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 9/11\n\nS\u00ed eisini \n\n S\u00f8gan hj\u00e1 USA\n\nUSA\nS\u00f8ga"}
{"id": "31928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eric%20Bauza", "title": "Eric Bauza", "text": "Eric Adrian Bauza (f\u00f8ddur 1979) ) er ein kanadiskur raddaleikari og skemtari.\n\nHann er mest kendur fyri at sp\u00e6la leiklutir sum Stimpy \u00ed Ren and Stimpy Adult Party Cartoon (eftir at Billy West i\u00f0 upprunaliga leg\u00f0i r\u00f8dd til, nokta\u00f0i at endurtaka leiklutin) og Slip & Slide D'Peel \u00ed Coconut Fred's Fruit Salad Island. Hann hevur eisini lagt r\u00f8dd til Rodolfo/White Pantera fyri El Tigre \u00e1 Nickelodeon, Storm Shadow, Destro, og Tunnel Rat \u00e1 G.I. Joe: Resolute, Razoff fr\u00e1 Rayman 3: Hoodlum Havoc og The Professor and Pipo Monkeys \u00ed Ape Escape. Hann hevur eisini lagt r\u00f8dd til Lord Takagami fr\u00e1 Dick Figures: The Movie.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Eric Bauza \u00e1 Internet Movie Database\n\nKanadiskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "31944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20flagicon", "title": "Listi yvir flagicon", "text": "Fyri at v\u00edsa eitt l\u00edti\u00f0 flagg \u00e1 Wikipedia skal ein n\u00fdta fyrimyndina flagicon, um ein skrivar {{flagicon|F\u00f8royar}} og so f\u00e6r mann . Ynskir ein av v\u00edsa eitt l\u00edti\u00f0 flagg saman vi\u00f0 navninum \u00e1 landinum, i\u00f0 eigur flaggi\u00f0, so n\u00fdtir man hesa fyrimyndina {{flag|F\u00f8royar}} so f\u00e6r mann:\n\nA \n\n  Afghanistan\n  Alabama\n  Alaska\n  Albania\n  Algeria\n  Amerikanska S\u00e1moa\n  Amerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar\n  Andorra\n  Angola\n  Anguilla\n  Antigua og Barbuda\n  Argentina\n  Arizona\n  Arkansas\n  Armenia\n  Aruba\n  Ascension\n  Aserbajdsjan\n  Avstralia\n\n\u00c1 \n\n  \u00c1land\n\nB \n\n  Bahamas\n  Barein\n  Bangladesj\n  Barbados\n  Belgia\n  Belis\n  Benin\n  Bermuda\n  Bolivia\n  Bosnia-Hersigovina\n  Botsvana\n  Brasil\n  Brunei\n  Bulgaria\n  Burkina Faso\n  Burundi\n  Butan\n\nC \n\n  Caymanoyggjar\n  Cocosoyggjarnar\n  Colorado\n  Connecticut\n  Cookoyggjarnar\n\nD \n\n  Danmark\n  Delaware\n  Djibuti\n  Dominica\n  Dominikanal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n\nE \n\n  Egyptaland\n  Ekvador\n  Ekvatorguinea\n  El Salvador\n  Eritrea\n  Estland\n  Etiopia\n  Eysturr\u00edki\n\nF \n\n  Falklandsoyggjar\n  Fiji\n  Filipsoyggjar\n  Finnland\n  F\u00edlabeinsstrondin\n  Florida\n  F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo\n  Frakland\n  Franska Gujana\n  Franska Polynesia\n  F\u00f8royar\n\nG \n\n  Gabon\n  Gana\n  Gambia\n  Georgia\n  Georgia (USA)\n  Gibraltar\n  Grikkaland\n  Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjarnar\n  Gr\u00f8nland\n  Guadeloupe\n  Guam\n  Guatemala\n  Guinea\n  Guinea-Bissau\n  Gujana\n\nH \n\n  Haiti\n  Hawaii\n  Hetland\n  Honduras\n  Hong Kong\n  Hv\u00edtarussland\n\nI \n\n  Idaho\n  Illinois\n  Indiana\n  India\n  Iowa\n  Indonesia\n  Iran\n  Irak\n  Italia\n\n\u00cd \n\n  \u00cdsrael\n  \u00cdrland\n  \u00cdsland\n\nJ \n\n  Japan\n  Jemen\n  Jordan\n  J\u00f3laoyggjarnar\n  Jugoslavia ( Montenegro og  Serbia)\n\nK \n\n  Kalifornia\n  Kambodia\n  Kamerun\n  Kanada\n  Kansas\n  Katar\n  Kekkia\n  Kenja\n  Kentucky\n  Kili\n  Kina\n  Kiribati\n  Kjad\n  Kolombia\n  Komoroyggjar\n  Kongo\n  Kosovo\n  Kosta Rika\n  Kroatia\n  Kuba\n  Kuveit\n  K\u00fdpros\n\nL \n\n  Laos\n  Lesoto\n  Lettland\n  Libanon\n  Liberia\n  Libya\n  Liktinstein\n  Litava\n  Louisiana\n  Luksemburg\n\nM \n\n  Makao\n  Madagaskar\n  Maine\n  Maked\u00f3nia\n  Malavi\n  Maleisia\n  Maldivoyggjar\n  Mali\n  Malta\n  Mann\n  Marokko\n  Marshalloyggjar\n  Martinique\n  Maryland\n  Massachusetts\n  M\u00f3ritania\n  M\u00f3ritius\n  Michigan\n  Mi\u00f0afrikal\u00fd\u00f0veldi\u00f0\n  Mikronesia\n  Minnesota\n  Mississippi\n  Missouri\n  Moldova\n  Monako\n  Mongolia\n  Montana\n  Mosambik\n  Myanmar\n\nN \n\n  Namibia\n  Nauru\n  Nebraska\n  Nepal\n  Nevada\n  New Hampshire\n  New Jersey\n  New Mexico\n  New York\n  Nikaragua\n  Ni\u00f0urlond\n  Ni\u00f0urlendsku Antillurnar\n  Niger\n  Nigeria\n  Niue\n  Nor\u00f0urkorea\n  Nor\u00f0urmarianoyggjar\n  Nor\u00f0urvjetnam\n  Noreg\n  North Carolina\n  North Dakota\n  N\u00fdkaledonia \n  N\u00fds\u00e6land\n\nO \n\n  Ohio\n  Oklahoma\n  Oman\n  Oregon\n  Orknoyggjar\n\nP \n\n  Pakistan\n  Palau\n  Palestina\n  Panama\n  Papua N\u00fd Guinea\n  Paraguay\n  Pennsylvania\n  Peru\n  Pitcairn\n  P\u00f3lland\n  Portugal\n  Puerto Riko\n\nR \n\n  Reunion\n  Rhode Island\n  Ruanda\n  Rumenia\n  Russland\n\nS \n\n  Sair\n  Sambia\n  Sameindu Emirr\u00edkini\n  San Marino\n  Sansibar\n  Sao Tomi og Prinsipi\n  Saudiarabia\n  S\u00e1lomonoyggjarnar\n  S\u00e1maland\n  S\u00e1moa\n  Senegal\n  Seyskelloyggjar\n  Sierra Leone\n  Simbabvi \n  Singapor\n  Slovakia\n  Slovenia\n  Somalia\n  South Carolina\n  South Dakota\n  Spania\n  Sri Lanka\n  St. Helena\n  St. Kitts og Nevis\n  St. Lucia\n  St. Martin\n  Saint-Pierre og Miquelon\n  St Vinsent og Grenadinoyggjar\n  St\u00f3ra Bretland\n  Sudan\n  Su\u00f0urafrika\n  Su\u00f0urkorea\n  Su\u00f0ursandwichoyggjar og Su\u00f0urgeorgia\n  Su\u00f0ursudan\n  Su\u00f0urvjetnam\n  Surinam\n  Sveis\n  Sv\u00f8r\u00edki\n  Svasiland\n  S\u00fdria\n\nT \n\n  Teivan\n  Tadsjikistan\n  Tansania\n  Teiland\n  Tennessee\n  Texas\n  Togo\n  Tokelalu\n  Tonga\n  Trinidad og Tobago\n  Tunesia\n  Turkaland\n  Turkmenistan\n  Turks- og Caicosoyggjar\n  Tuvalu\n  T\u00fdskland\n\nU \n\n  Uganda\n  Ukraina\n  Ungarn\n  Uruguei\n  USA\n  Usbekistan\n  Utah\n\nV \n\n  Vanuatu\n  Venesuela\n  Vermont\n  Vestsamoa\n  Vestursahara\n  Virginia\n  Vjetnam\n\nW \n\n  Wakeoy\n  Wallis og Futuna\n  Washington\n  Washington DC\n  West Virginia\n  Wisconsin\n  Wyoming\n</noinclude>\n\nFl\u00f8gg"}
{"id": "32180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danska%20Superligan%202013-14", "title": "Danska Superligan 2013-14", "text": "Danska Superligan 2013\u201314 var tann 24. sesongin av Donsku Superliguni, i\u00f0 avger\u00f0 Danska f\u00f3tb\u00f3ltsmeistaraheiti\u00f0.\n\nLi\u00f0 \nAC Horsens og Silkeborg IF enda\u00f0u 2012\u201313 sesongina \u00e1 11. og 12. pl\u00e1ssi, og fluttu ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stbestu deildina.\n\n\u00cd sta\u00f0in fyri li\u00f0ini i\u00f0 fluttu ni\u00f0ur, fluttu vinnarin av 1. deild Viborg FF og nummar tvey FC Vestsj\u00e6lland upp \u00ed Superliguna.\n\nSta\u00f0seting \n\nSuperligan\n2013\n2014"}
{"id": "32231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Autisma", "title": "Autisma", "text": "Autisma er eitt felags heiti fyri diagnosur innan fyri menningar\u00f3r\u00f3gv. Menniskju vi\u00f0 autismu hava vanliga ikki sj\u00f3nlig brek. Menningin er merkt av truplum samskifti, m\u00e1lsligum \u00f3r\u00f3gvi, ritualum og serst\u00f8kum \u00e1hugam\u00e1lum. Menniskju, i\u00f0 bera breki\u00f0 autisma, hava ofta eisini onnur brek. Hesi menniskju megna t\u00ed illa at vera saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum, \u00e1 ein n\u00e1tt\u00farligan h\u00e1tt. Tey skilja illa hini, hugsa \u00f8\u00f0rv\u00edsi og hava ein \u00f8\u00f0rv\u00edsi atbur\u00f0. Autisma ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum eitt l\u00edvlangt brek, i\u00f0 ikki kann gr\u00f8\u00f0ast. Autisma kann s\u00edggjast sum eitt breitt spektrum; ein kann vera meira ella minni\u00f0 \u00e1virka\u00f0ur av autismuni.\n\nSj\u00fakur"}
{"id": "32236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosial%20angist", "title": "Sosial angist", "text": "Sosialfobi er \u00f3ttin fyri at ver\u00f0a mettur negativt av \u00f8\u00f0rum. Ta\u00f0, sum er mest ey\u00f0s\u00fdnt, er \u00f3ttin fyri at \u201cdumma seg\u201d og \u00f3ttin fyri, at onnur skulu d\u00f8ma, kritisera, avv\u00edsa ella halda ein fyri gj\u00f8ldur. T\u00e1 ein pers\u00f3nur vi\u00f0 sosialfobi er saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum f\u00f3lki, kann hann rodna, rista \u00e1 hondunum og f\u00e1a sveittabrot. Hesi \u00f3d\u00e1mligu ey\u00f0kenni koma vanliga saman vi\u00f0 negativum, sj\u00e1lvskritiskum tankum og hugsanum um, hvussu nerv\u00f8sur og \u201ckiksa\u00f0ur\u201d ein s\u00e6r \u00fat. \u00cd sj\u00e1lvari st\u00f8\u00f0uni er ein sum oftast bert fokusera\u00f0ur upp\u00e1, hvussu ein s\u00e6r \u00fat, reagerar og uppf\u00f8rir seg, og harvi\u00f0 er vi\u00f0komandi ikki r\u00e6ttiliga til sta\u00f0ar \u00ed st\u00f8\u00f0uni og varnast ikki ta\u00f0, sum hendir uttanum seg, t.d. ta\u00f0 sum tosa\u00f0 ver\u00f0ur um og atfer\u00f0ina hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum. Sosialfobi f\u00f8rir ofta til sosiala avbyrging og einsemi. Summi, i\u00f0 eru rakt, uppliva allar sosialar st\u00f8\u00f0ur sum \u00f3gvuliga \u00f3tta\u00f8sandi, me\u00f0an summi bara hava trupulleikar vi\u00f0 heilt \u00e1v\u00edsum st\u00f8\u00f0um, sum t.d. at skula r\u00e6tta fingurin upp fyri at siga okkurt \u00ed sk\u00falat\u00edmanum. Sama hvussu \u00e1lvarsligt ta\u00f0 er, so gevur sosialfobi \u00f3gvusligar trupulleikar \u00ed mun til dagligar ger\u00f0ir, virksemi, sosiala samveru og trivna\u00f0.\n\nS\u00ed eisini \n\n Fobi\n\nSj\u00fakur"}
{"id": "32297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjar%20%C3%AD%20Sameindu%20Statunum", "title": "Oyggjar \u00ed Sameindu Statunum", "text": "St\u00f8rstu oyggjar \u00ed Sameindu Statunum.\n\nSt\u00f8rri oyggjar (600 km\u00b2+) \n\nT\u00e6r 28 st\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed Sameindu Statunum. Sameindu Statirnir hevur t\u00f3 fleiri sm\u00e6rri oyggjar og h\u00f3lmar enn t\u00e6r 28."}
{"id": "32299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baltimore", "title": "Baltimore", "text": "Baltimore er st\u00f8rsti b\u00fdur og handilsmi\u00f0depil \u00ed Marylandi \u00ed USA. Ta\u00f0 b\u00fagva 593 490 f\u00f3lk \u00ed Baltimore \u00ed 2019. Hann er t\u00fddningarmikil havnab\u00fdur.\u2028\u2028 Borgarstj\u00f3ri \u00ed 2020 er Bernard C. \"Jack\" Young (D).\n\nS\u00f8ga\n\nTelegrafurin\u2028\u2028 \n\nEftir ta\u00f0, at elektromagnetisman var sta\u00f0fest \u00ed 1820, v\u00f3r\u00f0u skj\u00f3tt gj\u00f8rdar royndir at br\u00faka hesa n\u00fdggju vitanina at gera uppfinningar at senda bo\u00f0 langa lei\u00f0. T\u00f3lini v\u00f3r\u00f0u nevnd telegrafur, tele = fjar, grafur = skrivari. Amerikama\u00f0urin Samuel Finley Breese Morse (27. apr\u00edl 1791 \u2013 2. apr\u00edl 1872) gj\u00f8rdi telegrafin, og hann fekk einkar\u00e6ttin \u00ed 1840. Ein telegraf-linja var\u00f0 l\u00f8gd \u00edmillum Washington DC og Baltimore, og fyrstu bo\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u send \u00edmillum 24. mai \u00ed 1844. Bo\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u send vi\u00f0 morsiteknum, strikum og prikkum. Samuel F. B. Morse hev\u00f0i sj\u00e1lvur gj\u00f8rt hesi teknini.\n\nRasu\u00f3fri\u00f0ur \n\n\u2028Rasu\u00f3fri\u00f0ur hevur aftur tiki\u00f0 seg upp \u00ed Baltimore 27. apr\u00edl \u00ed 2015. Rasu\u00f3fri\u00f0urin brast \u00e1 stutt aftan\u00e1, at ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt, at ein hv\u00edtur l\u00f8gregluma\u00f0ur ikki f\u00f3r at ver\u00f0a skuldsettur fyri at taka l\u00edvi\u00f0 av einum afroamerikanskum manni, Freddie Gray, \u00ed b\u00fdnum. Ta\u00f0 setti sj\u00f3neyka \u00e1 ta\u00f0 h\u00f8ga tali\u00f0 av afroamerikanarum, i\u00f0 ver\u00f0a dripnir av hv\u00edtum l\u00f8gregluf\u00f3lkum \u00ed Amerika. Ta\u00f0 ver\u00f0ur mett, at hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0a umlei\u00f0 400 pers\u00f3nar dripnir av l\u00f8gregluni \u00ed USA. Samb\u00e6rt fleiri amerikanskum mi\u00f0lum hevur guvern\u00f8rurin \u00ed Maryland bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1 undantaksst\u00f8\u00f0u av \u00f3fri\u00f0inum \u00ed Baltimore. Baltimore-l\u00f8greglan er brostin saman vi\u00f0 steinkastandi demonstrantum sum eru \u00ed \u00f8\u00f0ini inn \u00e1 at amerikanski Freddie Gray doy\u00f0i eftir at hann var tikin av l\u00f8gregluni. Minst sjey l\u00f8gregluf\u00f3lk eru skadd \u00ed \u00f3fri\u00f0inum sum samb\u00e6rt l\u00f8gregluni er \u00edbirtur av kriminellum b\u00f3lkum \u00ed b\u00fdnum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: baltimorecity.gov\n Baltimore, Maryland, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Marylandi"}
{"id": "32362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Memphis", "title": "Memphis", "text": "Memphis er ein b\u00fdur vi\u00f0 Mississippi\u00e1nna \u00ed Vestur-Tennessee. \nYvir eitt longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 var Memphis ta\u00f0 f\u00f3lkar\u00edkasta \u00f8ki \u00ed amerikanska lutstatinum vi\u00f0 yvir 650 t\u00fasund \u00edb\u00fagvum, men n\u00fa er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8ki Nashville vor\u00f0in st\u00f8rri.\n\nMentan\nMemphis soul, Memphis blues, gospel og rock\u2019n\u2019roll hevur s\u00edn uppruna \u00ed Memphis. Ta\u00f0 var tann 8. januar 1935 at Elvis Presley var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed f\u00e1t\u00e6ka heiminum hj\u00e1 Vernon- og Gladys Presley \u2013 ein l\u00edtil sm\u00e1tta vi\u00f0 tveimum r\u00famum - \u00ed Tupelo \u00ed Mississippi. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Mississippi, men flutti seinni til Tennessee at b\u00fagva. Mett ver\u00f0ur at Elvis Presley hevur selt meira enn eina milliard fl\u00f8gur, sum er meira enn nakar annar \u00ed t\u00f3nleika s\u00f8guni. \n\nSeinnapartin tann 16. august \u00ed 1977 small Elvis Presley um \u00e1 ba\u00f0iverilsinum hj\u00e1 s\u00e6r \u00ed Graceland \u00ed Memphis. Klokkan 15.30 lokala t\u00ed\u00f0 v\u00e1tta\u00f0i l\u00e6kni at Elvis Presley var dey\u00f0ur. 42 \u00e1ra gamal. Eini 80.000 v\u00f3ru vi\u00f0 \u00e1 jar\u00f0arfer\u00f0ini hj\u00e1 Elvis, t\u00e1 hann bleiv jar\u00f0a\u00f0ur \u00e1 Forest Hill Cementery, har hann bleiv lagdur \u00ed gr\u00f8vina undir li\u00f0ini \u00e1 m\u00f3\u00f0ur s\u00edni. \u00cd oktober sama \u00e1r bleiv kistan flutt til Graceland. \u00cd Memphis savnast \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri t\u00fasundatals fjepparar at minnast Elvis.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.memphistn.gov\n Memphis, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Tennessee"}
{"id": "32667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-1%20alfa-2", "title": "ISO 3166-1 alfa-2", "text": "ISO 3166-1 alpha-2 kotur eru landakotur vi\u00f0 tveimum b\u00f3kstavum, i\u00f0 eru umr\u00f8ddar \u00ed ISO 3166-1, i\u00f0 er partur av standardinum ISO 3166 fr\u00e1 International Organization for Standardization (ISO). Koturnar umbo\u00f0a lond, sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8ki og serst\u00f8k \u00f8ki av landafr\u00f8\u00f0iligum \u00e1huga. T\u00e6r eru t\u00e6r mest n\u00fdttu av landakotunum fr\u00e1 ISO (hinar eru alpha-3 og numeric), og ver\u00f0a t\u00e6r m.a. n\u00fdttar til internetdomeni hj\u00e1 londum og \u00f8kjum vi\u00f0 f\u00e1um undant\u00f8kum. Koturnar v\u00f3r\u00f0u \u00e1 fyrsta sinni innf\u00f8rdar sum partur av standardinum ISO 3166 \u00ed fyrstu \u00fatg\u00e1vuni \u00ed 1974.\n\nN\u00fdtsla og applikati\u00f3nir\nISO 3166-1 alpha-2 koturnar eru n\u00fdttar ymiskum umhv\u00f8rvum og eru eisini partur av \u00f8\u00f0rum standardum.\n\nPerfektar implementati\u00f3nir\nISO 3166-1 alpha-2 kotur eru n\u00fdttar \u00ed hesum standardum:\n\n\u00d3fullf\u00edggja\u00f0ar implementati\u00f3nir\nS\u00ed\u00f0an 1985 hava ISO 3166-1 alpha-2 koturnar veri\u00f0 n\u00fdttar \u00ed Domain Name System sum h\u00f8vu\u00f0sdomeni hj\u00e1 londum (ccTLDs).\n\nN\u00faverandi kotur\n\nKotut\u00fd\u00f0ingartalva\nTalvan ni\u00f0anfyri er ein lit-kotu t\u00fd\u00f0ingar talva vi\u00f0 \u00f8llum ISO 3166-1 alpha-2 kotunum.\n\nT\u00fa kanst klikkja \u00e1 selluna fyri at s\u00edggja definiti\u00f3nina fyri hv\u00f8rja kotu.\n\nAlment \u00e1sett kotuelement\nYvirliti\u00f0 ni\u00f0anfyri er ein fullkomin listi yvir t\u00e6r 249 \u00ed l\u00f8tuni alment \u00e1settu ISO 3166-1 alpha-2 kotunum, vi\u00f0 hesum teigum:\n Kota \u2014 ISO 3166-1 alpha-2 kota\n Landanavn \u2014 English short country name officially used by the ISO 3166 Maintenance Agency (ISO 3166/MA)\n \u00c1r \u2014 Year when alpha-2 code was first officially assigned (1974, first edition of ISO 3166)\n ccTLD \u2014 Corresponding country code top-level domain (note that some are inactive); exceptions where another ccTLD is assigned for the country are shown in parentheses\n ISO 3166-2 \u2014 Corresponding ISO 3166-2 codes\n Vi\u00f0merkingar \u2014 Any unofficial notes\n\nUser-assigned code elements\n    \n\nUser-assigned code elements are codes at the disposal of users who need to add further names of countries, territories, or other geographical entities to their in-house application of ISO 3166-1, and the ISO 3166/MA will never use these codes in the updating process of the standard. The following alpha-2 codes can be user-assigned: AA, QM to QZ, XA to XZ, and ZZ. For example:\n UN/LOCODE assigns XZ to represent installations in international waters.\n The Unicode Common Locale Data Repository assigns QO to represent Outlying Oceania (a multi-territory region containing Antarctica, Bouvet Island, the Cocos (Keeling) Islands, Christmas Island, South Georgia and the South Sandwich Islands, Heard Island and McDonald Islands, the British Indian Ocean Territory, the French Southern Territories, and the United States Minor Outlying Islands), QU to represent the European Union, and ZZ to represent \"Unknown or Invalid Territory\".\n The code XK is being used by the European Commission, Switzerland, the Deutsche Bundesbank, SWIFT, and other organizations as a temporary country code for Kosovo.\n The code XN is being used by the World Intellectual Property Organization as an indicator for the Nordic Patent Institute, an international organization common to Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden.\n\nReserved code elements\nReserved code elements are codes which have become obsolete, or are required in order to enable a particular user application of the standard but do not qualify for inclusion in ISO 3166-1. To avoid transitional application problems and to aid users who require specific additional code elements for the functioning of their coding systems, the ISO 3166/MA, when justified, reserves these codes which it undertakes not to use for other than specified purposes during a limited or indeterminate period of time. The reserved alpha-2 codes can be divided into the following four categories: exceptional reservations, transitional reservations, indeterminate reservations, and codes currently agreed not to use.\n\nExceptional reservations\nExceptionally reserved code elements are codes reserved at the request of national ISO member bodies, governments and international organizations, which are required in order to support a particular application, as specified by the requesting body and limited to such use; any further use of such code elements is subject to approval by the ISO 3166/MA. The following alpha-2 codes are currently exceptionally reserved:\n\nThe following alpha-2 codes were previously exceptionally reserved, but are now officially assigned:\n\nTransitional reservations\nTransitional reserved code elements are codes reserved after their deletion from ISO 3166-1. These codes may be used only during a transitional period of at least five years while new code elements that may have replaced them are taken into use. These codes may be reassigned by the ISO 3166/MA after the expiration of the transitional period. The following alpha-2 codes are currently transitionally reserved:\n\nThe following alpha-2 code was previously transitionally reserved, but was later reassigned to another country as its official code:\n\nFor each deleted alpha-2 code, an entry for the corresponding former country name is included in ISO 3166-3. Each entry is assigned a four-letter alphabetic code, where the first two letters are the deleted alpha-2 code.\n\nIndeterminate reservations\nIndeterminately reserved code elements are codes used to designate road vehicles under the 1949 and 1968 United Nations Conventions on Road Traffic but differing from those contained in ISO 3166-1. These code elements are expected eventually to be either eliminated or replaced by code elements within ISO 3166-1. In the meantime, the ISO 3166/MA has reserved such code elements for an indeterminate period. Any use beyond the application of the two Conventions is discouraged and will not be approved by the ISO 3166/MA. Moreover, these codes may be reassigned by the ISO 3166/MA at any time. The following alpha-2 codes are currently indeterminately reserved:\n\nThe following alpha-2 codes were previously indeterminately reserved, but have been reassigned to another country as its official code:\n\n Notes\n\nCodes currently agreed not to use\nIn addition, the ISO 3166/MA will not use the following alpha-2 codes at the present stage, as they are used for international intellectual property organizations in WIPO Standard ST.3:\n\nWIPO Standard ST.3 actually uses EA, instead of EV, to represent the Eurasian Patent Organization. However, EA was already exceptionally reserved by the ISO 3166/MA to represent Ceuta and Melilla for customs purposes. The ISO 3166/MA proposed in 1995 that EV be used by WIPO to represent the Eurasian Patent Organization; however, this request was not honoured by WIPO.\n\nStrika\u00f0ar kotur\nHear kotur eru strika\u00f0ar \u00far ISO 3166-1:\n\nFor each deleted alpha-2 code, an entry for the corresponding former country name is included in ISO 3166-3. Each entry is assigned a four-letter alphabetic code, where the first two letters are the deleted alpha-2 code.\n\nS\u00ed eisini\n Listi yvir FIPS landakotur \u00ed FIPS 10-4, partur av Federal Information Processing Standard (FIPS)\n Regional Indicator Symbol \u00ed Unicode\n CSV Eksportur av ISO 3166-1 alpha2 fr\u00e1 datahub.io\n\n\u00c1v\u00edsingar\n\nKeldur og sl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n ISO 3166 Maintenance Agency, International Organization for Standardization (ISO)\n Country names and code elements \u2014 list of alpha-2 codes\n Text file (English)\n XML file (English)\n Reserved code elements under ISO 3166-1 \"Codes for the representation of names of countries and their subdivisions \u2013 Part 1: Country codes\", available on request from ISO 3166/MA\n The World Factbook (public domain), Central Intelligence Agency\n Appendix D \u2013 Cross-Reference List of Country Data Codes \u2014 comparison of FIPS 10, ISO 3166, and STANAG 1059 country codes\n Administrative Divisions of Countries (\"Statoids\"), Statoids.com\n Country codes \u2014 comparison of ISO 3166-1 country codes with other country codes\n ISO 3166-1 Change History\n\n1 alpha-2\nCountry codes"}
{"id": "32801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ytstu%20punkt%20Sv%C3%B8r%C3%ADkis", "title": "Ytstu punkt Sv\u00f8r\u00edkis", "text": "Ytstu punkt Sv\u00f8r\u00edkis fevna um teir koordinatar i\u00f0 eru longst nor\u00f0uri, su\u00f0uri, eysturi og vesturi.\n\nKeldur \n\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "32853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8r%C3%ADkis%20len", "title": "Sv\u00f8r\u00edkis len", "text": "Sv\u00f8r\u00edkis r\u00edkisfyrisiting er \u00ed dag skipa\u00f0 \u00ed 21 len (svenskt: l\u00e4n). \u00c1byrgdar\u00f8kini fevna eitt n\u00fa um sj\u00fakuvi\u00f0ger\u00f0, d\u00f3mst\u00f3lar, almenna fer\u00f0slu.\n\nListi yvir Sv\u00f8r\u00edkis l\u00e4n  \n\nObservera att sj\u00f6ar \u00e4r exkluderade i kolumnen yta.\n\nDatum:\n\nNi\u00f0url\u00f8gd len \u00ed Sv\u00f8r\u00edki (1634 - n\u00fa)\nEj att f\u00f6rv\u00e4xla med de slottsl\u00e4n som fanns f\u00f6re 1634 \u00e5rs regeringsform. F\u00f6r dessa, se artikeln Slottsl\u00e4n.\n\n I listan ing\u00e5r endast l\u00e4n som l\u00e5g inom Sveriges nuvarande gr\u00e4nser. Dessutom har svenska l\u00e4n funnits p\u00e5 andra h\u00e5ll. Se Finlands l\u00e4n om de historiska l\u00e4nen i nuvarande Finland.\n\nDonsk ni\u00f0url\u00f8gd len \u00ed n\u00faverandi Sv\u00f8r\u00edki \n\nTa\u00f0 danska l\u00e4nsverki\u00f0 fevndi fyrr um eitt \u00e1v\u00edst tal av st\u00f3rum lenum og einum h\u00f3pi av sm\u00e1um lenum og \u00f8\u00f0rum umsitingarligum \u00f8kjum. Trondheims l\u00e4n, har J\u00e4mtland og H\u00e4rjedalen hoyrdu til, hev\u00f0i t.d.  umlei\u00f0 40 sm\u00e1 len.\n\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "33028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0artingsvali%C3%B0%20%C3%AD%20St%C3%B3ra%20Bretlandi%202005", "title": "Tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi 2005", "text": "Tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretland 2005 var\u00f0 holdi\u00f0 5. mai, tingi\u00f0 var\u00f0 upployst 11. april 2005. Hildi\u00f0 var\u00f0, at valdagurin f\u00f3r at ver\u00f0a kunngj\u00f8rdur hin 4. apr\u00edl 2005, men eftirsum jar\u00f0arfer\u00f0in hj\u00e1 p\u00e1vanum var\u00f0 kunngj\u00f8rd sama dag, valdi Tony Blair at b\u00ed\u00f0a til 5. apr\u00edl. \n\nValgi\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg hesafer\u00f0 um 646 tingsessir, og ikki 659 sum \u00e1 valinum 2001, eftirsum tann fyrrverandi yvirumbo\u00f0an Skotlands var\u00f0 tikin av eftir at skotska tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1999. Tali\u00f0 av skotskum vald\u00f8mum minka\u00f0i t\u00e1 fr\u00e1 72 til 59.\n\n\u00darslit\n\n2005\nVal \u00ed 2005\n2005 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi"}
{"id": "33104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0artingsvali%C3%B0%20%C3%AD%20St%C3%B3ra%20Bretlandi%202015", "title": "Tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi 2015", "text": "Tj\u00f3\u00f0artingsvali\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 2015 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 7. mai 2015. Tinglimir skuldu veljast til ta\u00f0 56. tj\u00f3\u00f0artingsval St\u00f3ra Bretlands\n\n\u00darslit\n\nEftir at \u00f8ll 650 vald\u00f8mini v\u00f3ru tald upp, v\u00f3ru \u00farslitini hesi:\n\nKeldur \n\nBretskur politikkur\nPolitisk val \u00ed St\u00f3ra Bretlandi\nPolitikkur \u00ed 2015"}
{"id": "33117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Settlers", "title": "Settlers", "text": "Die Siedler von Catan, betur kent sum Settlers \u00ed F\u00f8royum, er eitt bor\u00f0sp\u00e6l, i\u00f0 var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1995 av Klaus Teuber \u00ed T\u00fdsklandi. \u00cd sp\u00e6linum byggja sp\u00e6lararnir b\u00fasetingar \u00e1 \u00edspunnu oynni Catan. Hesar b\u00fasetingarnar geva r\u00e1v\u00f8rur, i\u00f0 kunnu vera br\u00faktar til at byggja vegir, n\u00fdggjar b\u00fasetingar og b\u00fdir vi\u00f0 umframt at senda riddarar \u00fat at verja b\u00fasetingarnar. Sp\u00e6lararnir f\u00e1a serlig stig fyri hvussu n\u00f3gvar b\u00fdir og vegir eru bygdir og fyri longstu vegirnar og st\u00f8rstu hermegi. Tann, i\u00f0 fyrst r\u00f8kkur eitt \u00e1v\u00edst stigatal hevur vunni\u00f0 sp\u00e6li\u00f0.\n\nSamanbori\u00f0 vi\u00f0 onnur samt\u00ed\u00f0ar bor\u00f0sp\u00f8l hevur Settlers n\u00f8kur n\u00fdskapandi hugskot, m.a. kunnu sp\u00e6lararnir handla vi\u00f0 teirra r\u00e1v\u00f8rum.\n\nTa\u00f0 eru fleiri upp\u00edbyggingar komnar \u00fat til sp\u00e6li\u00f0 sum t.d. Settlers S\u00f8farer, Byer og riddere, tv\u00e6r s\u00f8guligar upp\u00edbyggingar og ein r\u00fagva av tri\u00f0japarts upp\u00edbyggingum. Ta\u00f0 er l\u00e6tt at \u00fatv\u00ed\u00f0ka sp\u00e6li\u00f0, t\u00ed ta\u00f0 er bygt upp av sekskantum, sum umbo\u00f0a ymiskar r\u00e1v\u00f8rur. Hesir sekskantarnir kunnu samansetast \u00ed tilvildarlig mynstur, sum geva eina heilt n\u00fdggja uppseting fyri hv\u00f8rt sp\u00e6l.\n\nAv t\u00ed at sp\u00e6li\u00f0 er vor\u00f0i\u00f0 so v\u00e6l umt\u00f3kt og vi\u00f0 hj\u00e1lp av umtalu \u00ed mi\u00f0lunum er ein heilur Catan alheimur vor\u00f0in til. Eitt n\u00fa eru kortsp\u00f8l, terningasp\u00f8l og teldusp\u00f8l \u00fatkomin. Ein bakgrundss\u00f8ga er so l\u00ed\u00f0andi skapt, m.a. vi\u00f0 b\u00f3kini vi\u00f0 sama navni fr\u00e1 Rebecca Gabl\u00e9.\n\nKeldur \nhttp://www.boardgamegeek.com/boardgame/13/catan\n\nhttp://www.thegamesjournal.com/articles/SpecialK3.shtml\n\nBor\u00f0sp\u00f8l"}
{"id": "33120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20York%20Stock%20Exchange", "title": "New York Stock Exchange", "text": "New York Stock Exchange (NYSE) er heimsins st\u00f8rsti keypsk\u00e1li, liggur \u00e1 Wall Street \u00ed New York.\n\nKursir fyri hv\u00f8rt vinnufelag, i\u00f0 er skr\u00e1sett \u00e1 b\u00f8rsinum, eru alment t\u00f8kir alla t\u00ed\u00f0ina. B\u00f8rsin v\u00edsir eisini indeksir fyri bransjur og markna\u00f0ir. Tey kendastu eru Dow Jones og S&P 500.\n\nKeypsk\u00e1lar\nNew York"}
{"id": "33139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Landslutir%20Sv%C3%B8r%C3%ADkis", "title": "Landslutir Sv\u00f8r\u00edkis", "text": "Sv\u00f8r\u00edki er b\u00fdtt sundur \u00ed 25 landslutir (\u00e1 svenskum nevnt landskap). S\u00f8gan um landslutirnir gongur heilt aftur \u00ed \u00e1\u00f0renn-s\u00f8guliga t\u00ed\u00f0. \u00cd 1600-talinum gj\u00f8rdist \u00ed sta\u00f0in  lenini (l\u00e4n) megin fyrisitingarliga sundurb\u00fdti. Landslutirnir hava t\u00f3 framvegis eina almenna st\u00f8\u00f0u, i\u00f0 s\u00e6st aftur \u00ed almennu skjaldramerkjunum og \u00ed hertugatitlunum hj\u00e1 kongsh\u00fasinum. Landslutirnir hava eisini mentanarligan t\u00fddning.\n\nLandslutir \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\n\nV\u00f8tn eru ikki \u00edrokna\u00f0 v\u00edddina av landslutunum.\n\nKeldur \n\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "33175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Colevel/find%20first/doc", "title": "Colevel/find first/doc", "text": "\n\nUsage \nFind the first item in a list of 50 items.\n\nReturns the ordinal number of the first set parameter.\n\nIf no parameters are set then returns 51.\n\nUsage:{{colevel/find first <!--\n\nItem 1 to item 10\n-->|item1|item2|item3|item4|item5|item6|item7|item8|item9|item10<!--\n\nItem 11 to item 20\n->|item11|item12|item13|item14|item15|item16|item17|item18|item19|item20<!--\n\nItem 21 to item 30\n-->|item21|item22|item23|item24|item25|item26|item27|item28|item29|item30<!--\n\nItem 31 to item 40\n-->|item31|item32|item33|item34|item35|item36|item37|item38|item39|item40<!--\n\nItem 41 to item 50\n-->|item41|item42|item43|item44|item45|item46|item47|item48|item49|item50<!--\n-->}}\n\nS\u00ed eisini \n Fyrimynd:Colevel/find last"}
{"id": "33538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tretivu%C3%A1rakr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Tretivu\u00e1rakr\u00edggi\u00f0", "text": "Tretivu\u00e1rakr\u00edggi\u00f0 var ein r\u00f8\u00f0 av bard\u00f8gum \u00ed Mi\u00f0evropa t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 1618 til 1648 og vardi \u00ed tretivu \u00e1r. Talan var um ein av teimum bard\u00f8gum, i\u00f0 hava vart longst, og ein av teimum mest dey\u00f0iligu bard\u00f8gunum \u00ed evropeiskari s\u00f8gu.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nBardagar"}
{"id": "33607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DBU%20Pokalen", "title": "DBU Pokalen", "text": "DBU Pokalen (\u00ed Danmark eisini nevnt pokalturneringen (steypakappingin) er ein \u00e1rlig f\u00f3tb\u00f3ltskapping, i\u00f0 Dansk Boldunion fyriskipar. Kappingin ver\u00f0ur hildin eftir reglunum um steypakappingar og vinnarin av kappingini er danskur steypavinnari. Kappingin hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 1955 og finalan ver\u00f0ur vanliga sp\u00e6ld Kristi Himmalfaradag. Finalurnar \u00ed 2006 og 2014 v\u00f3ru t\u00f3 sp\u00e6ldar dagin fyri D\u00fdra Bi\u00f0idag.\n\nFinalur\n\nTa\u00f0 av steypum og finalulutt\u00f8kum \n\n{| class=\"wikitable sortable\" style=\"text-align:center;\"\n! width=\"125px\"|Felag\n! width=\"60px\"|Sigrar\n! width=\"60px\"|Finalur\n! width=\"80px\"|Prosent\n! width=\"330px\"|Sigurs\u00e1r\n|-\n| align=\"left\"|AGF || 9 || 12 || 75 % || align=\"left\"|1955, 1957, 1960, 1961, 1965, 1987, 1988, 1992, 1996\n|-\n| align=\"left\"|F.C. K\u00f8benhavn || 8 ||12|| 66 % || align=\"left\"|1995, 1997, 2004, 2009, 2012, 2015, 2016, 2017\n|-\n| align=\"left\"|Br\u00f8ndby || 6 || 9 || 66 % || align=\"left\"|1989, 1994, 1998, 2003, 2005, 2008\n|-\n| align=\"left\"|Vejle || 6 || 7 || 86 % || align=\"left\"|1958, 1959, 1972, 1975, 1977, 1981\n|-\n| align=\"left\"|OB || 5 || 6 || 83 % || align=\"left\"|1983, 1991, 1993, 2002, 2007\n|-\n| align=\"left\"|Esbjerg fB || 3 || 9 || 33 % || align=\"left\"|1964, 1976, 2013\n|-\n| align=\"left\"|Lyngby || 3 || 5 || 60 % || align=\"left\"|1984, 1985, 1990\n|-\n| align=\"left\"|Randers Freja || 3 || 3 || 100 % || align=\"left\"|1967, 1968, 1973\n|-\n| align=\"left\"|AaB || 3 || 11 || 27 % || align=\"left\"|1966, 1970, 2014\n|-\n| align=\"left\"|FC Nordsj\u00e6lland || 2 || 2 || 100 % ||  align=\"left\"|2010, 2011\n|-\n| align=\"left\"|B 1903 || 2 || 6 || 33 % || align=\"left\"|1979, 1986\n|-\n| align=\"left\"|Frem || 2 || 5 || 40 % || align=\"left\"|1956, 1978\n|-\n| align=\"left\"|B 1909 || 2 || 3 || 67 % || align=\"left\"|1962, 1971\n|-\n| align=\"left\"|KB || 1 || 4 || 25 % || align=\"left\"|1969\n|-\n| align=\"left\"|AB || 1 || 4 || 25 % || align=\"left\"|1999\n|-\n| align=\"left\"|Randers FC || 1 || 2 || 50 % || align=\"left\"|2006\n|-\n| align=\"left\"|Viborg FF || 1 || 1 || 100 % || align=\"left\"|2000\n|-\n| align=\"left\"|Vanl\u00f8se IF || 1 || 1 || 100 % || align=\"left\"|1974\n|-\n| align=\"left\"|Silkeborg IF || 1 || 1 || 100 % || align=\"left\"|2001\n|-\n| align=\"left\"|Hvidovre IF || 1 || 1 || 100 % || align=\"left\"|1980\n|-\n| align=\"left\"|B.93 ||  1 || 1 || 100 % || align=\"left\"|1982\n|-\n| align=\"left\"|B 1913 || 1 || 1 || 100 % || align=\"left\"|1963\n|-\n| align=\"left\"|FC Midtjylland || 0 || 4 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|Ikast FS || 0 || 3 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|Holb\u00e6k B&IF || 0 || 2 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|B 1901 || 0 || 2 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|K\u00f8ge || 0 || 2 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|Frem Saksk\u00f8bing ||  0 || 1 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|Fremad Amager || 0 || 1 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|N\u00e6stved IF || 0 || 1 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|Odense KFUM || 0 || 1  || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|Aalborg Chang || 0 || 1 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|AC Horsens || 0 || 1 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|-\n| align=\"left\"|FC Vestsj\u00e6lland || 0 || 1 || 0 % || align=\"left\"|\u00a0\u2013\n|}\n\nKeldur \n\nDanska steypakappingin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "33861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20FIFA%20landakotur", "title": "Listi yvir FIFA landakotur", "text": "\n\nFIFA limakotur\nTa\u00f0 eru \u00ed l\u00f8tuni 209 FIFA limir, i\u00f0 hava s\u00edna egnu serst\u00f8ku landakotu.\n\nKeldur \n\nFIFA\nFlaggfyrimyndir"}
{"id": "34039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halld%C3%B3r%20%C3%81sgr%C3%ADmsson", "title": "Halld\u00f3r \u00c1sgr\u00edmsson", "text": "Halld\u00f3r \u00c1sgr\u00edmsson (8. september 1947 - 18. mai 2015) var ein \u00edslendskur politikari. Halld\u00f3r var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00cdslands fr\u00e1 2004 til 2006 og forma\u00f0ur Frams\u00f3knarflokksins fr\u00e1 1994 til 2006.\n\n\u00datb\u00fagvingar- og starvslei\u00f0 \nHalld\u00f3r fekk H\u00e1sk\u00falapr\u00f3gv fr\u00e1 h\u00e1sk\u00falanum Bifr\u00f6st og var\u00f0 grannsko\u00f0ari \u00ed 1970. Seinni las hann handil \u00e1 h\u00e1sk\u00falunum \u00ed Bergen og Keypmannahavn, og var\u00f0 undirv\u00edsari \u00e1 H\u00e1sk\u00fala \u00cdslands fr\u00e1 1973 til 1975.\n\nPolitisk starvslei\u00f0 \nHalld\u00f3r umbo\u00f0a\u00f0i eysturlandi\u00f0 \u00e1 Altingi fr\u00e1 1974 til 1978, og seinni fr\u00e1 1979 til 2003, t\u00e1 hann umbo\u00f0a\u00f0i vald\u00f8mi\u00f0 Reykjav\u00edk nor\u00f0ur. Hann hevur starvast \u00e1 n\u00f3gvum postum \u00ed gj\u00f8gnum \u00e1rini og kann har\u00edmillum nevnast: Fiskivinnur\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1983 til 1991,D\u00f3ms- og Kirkjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1988 til 1989, Nor\u00f0urlendskur samstarvsr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1985 til 1987, og aftur fr\u00e1 1995 til 1999, og Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1995 til 2004.\n\nHalld\u00f3r t\u00f3k yvir fr\u00e1 Dav\u00ed\u00f0i Oddson sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri tann 15. september 2004. Dav\u00ed\u00f0 t\u00f3k yvir sess Halld\u00f3rs sum uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri. \n\nTann 5. juni 2006 bo\u00f0a\u00f0i Halld\u00f3r fr\u00e1, at eftir v\u00e1nalig \u00farslit \u00ed \u00edslendska kommunuvalinum, f\u00f3r hann at siga fr\u00e1 s\u00e6r fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrasessin, og fara fr\u00e1 sum forma\u00f0ur Frams\u00f3knarflokksins \u00ed august 2006. Geir H. Haarde, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri, t\u00f3k yvir sum fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri tann 15. juni 2006.\n\nJ\u00f3n Sigur\u00f0sson, fer\u00f0am\u00e1la, orku, og vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri t\u00f3k yvir sum forma\u00f0ur Frams\u00f3knarflokksins eftir Halld\u00f3r, aftan\u00e1 val \u00e1 a\u00f0alfundi flokksins \u00ed august 2006. \u00c1 a\u00f0alfundinum enda\u00f0i Halld\u00f3r politiski yrkislei\u00f0 s\u00edna, vi\u00f0 einari kenslufullari r\u00f8\u00f0u til flokk s\u00edn. Halld\u00f3r f\u00f3r fr\u00e1 sum tingma\u00f0ur aftan\u00e1 a\u00f0alfundin. Halld\u00f3r hav\u00f0i t\u00e1 siti\u00f0 \u00ed 31 \u00e1r \u00e1 tingi, sum er n\u00e6st longst av \u00f8llum \u00edslendskum tingmonnum. Bjarni Benediktsson eigur meti\u00f0 sum longst sitandi tingma\u00f0ur.\n\n31. oktober 2006 var\u00f0 Halld\u00f3r valdur til a\u00f0alskrivara Nor\u00f0ulandar\u00e1\u00f0sins. Halld\u00f3r var eisini hei\u00f0urslimur \u00ed The International Raoul Wallenberg Foundation\n\nDey\u00f0i \nHalld\u00f3r \u00c1sgr\u00edmsson var\u00f0 fluttur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas \u00ed Reykjav\u00edk, eftir ein hjartatilbur\u00f0 hann hev\u00f0i fingi\u00f0 \u00ed summarh\u00fasi s\u00ednum \u00ed Gr\u00edmsnesi tann 15. mai 2015. Hann anda\u00f0ist tr\u00edggjar dagar seinni \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi \u00ed Reykjav\u00edk tann 18. mai 2015. Halld\u00f3r letur eftir seg konu s\u00edna Sigurj\u00f3nu Sigur\u00f0ard\u00f3ttir, l\u00e6knaskrivara og tr\u00edggjar vaksnar d\u00f8tur: Helgu, Gu\u00f0r\u00fan Lind og \u00cdris Huld, samt barnab\u00f8rn og barnabarnab\u00f8rn.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\n\u00cdslendskir politikarar\n\u00cdslendskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nNor\u00f0urlendskir a\u00f0alskrivarir"}
{"id": "34279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Molly%20Sterling", "title": "Molly Sterling", "text": "Molly Sterling (f\u00f8dd 8. mars 1998) er ein \u00edrsk songkvinna. Hon er kend fyri at umbo\u00f0a \u00cdrland \u00ed Eurovision Song Contest 2015 vi\u00f0 sanginum \"Playing with Numbers\". \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998\n\u00cdrskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "34446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lucky%20Luke", "title": "Lucky Luke", "text": "Lucky Luke er teknir\u00f8\u00f0, sum fransktm\u00e6lti belgiarin Morris (Aldus Maurice de B\u00e9v\u00e8re) fyrstu fer\u00f0 gj\u00f8rdi \u00ed 1946. Morris d\u00e1mdi best at tekna, men hann skriva\u00f0i eisini t\u00e6r fyrstu s\u00f8gurnar um Lucky Luke. Fr\u00e1 1955 til s\u00edn dey\u00f0a \u00ed 1977 skriva\u00f0i Ren\u00e9 Goscinny s\u00f8gurnar, og s\u00f8gurnar um Lucky Luke fr\u00e1 hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i ver\u00f0a rokna\u00f0ar at vera millum t\u00e6r bestu yvirh\u00f8vur innan teknir\u00f8\u00f0ir.\n\nEftir dey\u00f0a Goscinnys hevur ein r\u00fagva av rith\u00f8vundum veri\u00f0 vi\u00f0 til at skriva s\u00f8gurnar.\n\nMorris tekna\u00f0i Lucky Luke til s\u00edn dey\u00f0a \u00ed 2001, tey seinastu \u00e1rini hev\u00f0i hann fleiri hj\u00e1lparf\u00f3lk. Eftir Morris t\u00f3k Achd\u00e9 (Herv\u00e9 Darmenton) vi\u00f0 sum teknari.\n\nS\u00f8gurnar eru gj\u00f8rdar til teknifilm, og nakrir f\u00e1ir leikfilmar eru eisini gj\u00f8rdir um Lucky Luke.\n\nRith\u00f8vundar og teknarar \nHer er eitt yvirlit yvir allar rith\u00f8vundarnar og teknararnar, sum hava fingist vi\u00f0 Lucky Luke.\n\nS\u00f8gurnar \nHer eru tvey yvirlit yvir Lucky Luke-s\u00f8gurnar. Fyrst allar s\u00f8gurnar vi\u00f0 heiti \u00e1 frumm\u00e1linum fronskum og yvirlit yvir skandinavisk heiti og \u00fatg\u00e1vur, og s\u00ed\u00f0ani eitt yvirlit yvir t\u00e6r s\u00f8gurnar, sum eru \u00fatgivnar \u00e1 \u00edslendskum.\n\nNummari\u00f0 \u00ed fyrstu s\u00falu er kronologiska ra\u00f0tali\u00f0 \u00e1 s\u00f8guni eftir 1. \u00fatg\u00e1vudegi; s\u00f8gurnar eru givnar \u00fat \u00ed ymiskum albummum og b\u00f3kum, sum hava onnur og ymisk nummur og eisini eru ymisk \u00ed teimum ymisku londunum. (T.d. hevur franskt album 1 s\u00f8gu 2 og 4, danskt og svenskt album 1 hava s\u00f8gu 51, norskt album 1 hevur s\u00f8gu 35, og \u00edslendskt album 1 hevur s\u00f8gu 75).\nNakrar f\u00e1ar av s\u00f8gunum standa ikki heilt \u00ed kronologiskari ra\u00f0fylgju, hetta er t\u00ed at uppl\u00fdsingarnar um albumm- og b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vurnar vera einfaldari t\u00e1. \u00cd hesum f\u00f8rum er nummari\u00f0 skriva\u00f0 vi\u00f0 <span style=\"color: red\">rey\u00f0um</span style>.\n\nS\u00f8gurnar \u00e1 skandinaviskum\nSummar s\u00f8gur hava havt ymisk n\u00f8vn fr\u00e1 ymiskum \u00fatgevarum; fyri donsku \u00fatg\u00e1vurnar er roynt at f\u00e1a b\u00e6\u00f0i n\u00f8vnini vi\u00f0. Er meir enn ein s\u00f8ga \u00ed einum albummi, er b\u00e6\u00f0i navn \u00e1 s\u00f8gum og albummi vi\u00f0; hetta er alt\u00ed\u00f0 galdandi fyri donsku \u00fatg\u00e1vuna og \u00ed tann mun, uppl\u00fdsingarnar eru funnar fyri norsku, svensku og \u00edslendsku \u00fatg\u00e1vurnar.\nFr\u00e1 2003 til 2008 komu allar t\u00e1verandi s\u00f8gurnar \u00fat \u00ed kronologiskari ra\u00f0fylgju \u00ed eini b\u00f3kar\u00f8\u00f0 \u00e1 \u00f8llum trimum skandinavisku m\u00e1lunum. B\u00f3kar\u00f8\u00f0in var\u00f0 samprenta\u00f0 og hev\u00f0i somu \u00fatsj\u00f3nd og heiti; ta\u00f0 er hon, sum v\u00edst ver\u00f0ur til \u00ed s\u00faluni longst til h\u00f8gru.\n\nS\u00f8gurnar \u00e1 \u00edslendskum \nMorris hevur tekna\u00f0 allar s\u00f8gurnar, sum eru \u00fatgivnar \u00e1 \u00edslendskum.\n\nKeldur \n Greinin Liste des publications de Lucky Luke \u00e1 fronsku Wikipedia\n Greinin Lucky Luke - Den kompletta samlingen \u00e1 svensku Wikipedia\n Greinin Lukku L\u00e1ki \u00e1 \u00edslendsku Wikipedia\n Greinin Lucky Luke-historierne \u00e1 donsku ComicWiki\n Greinin Lucky Luke p\u00e5 skandinavisk \u00e1 donsku ComicWiki\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Lucky Luke \u00e1 donsku ComicWiki\n Lucky Luke \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n Lucky Luke \u00e1 svensku Seriewikin\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar\nFilmur"}
{"id": "34499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Il%20Volo", "title": "Il Volo", "text": "Il Volo er ein italsk operapopp trio, vi\u00f0 sangarunum: tenorarnir Piero Barone og Ignazio Boschetto, og baritonsangarin Gianluca Ginoble. Teir vunnu Sanremo Music Festival 2015, og umbo\u00f0a\u00f0u t\u00ed Italia \u00ed Eurovision Song Contest 2015 \u00ed Wien, Eysturr\u00edki, har tei blivi nummar tr\u00fd vi\u00f0 292 stigum. \u00deeir g\u00e1fu \u00fat sj\u00f6 st\u00fad\u00ed\u00f3pl\u00f6tur. \u00cd n\u00f3vember 2021 g\u00e1fu \u00feeir \u00fat hei\u00f0urspl\u00f6tu tileinka\u00f0 Ennio Morricone sem ber titilinn Il Volo Sings Morricone.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n Il Volo (2010)\n We Are Love (2012)\n Buon Natale: The Christmas Album (2013)\n Sanremo grande amore (2015)\n\u00c1mame (2018)\nMusica (2019)\nIl Volo Sings Morricone (2021)\n\nKeldur \n\nItalskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2015"}
{"id": "34505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Summar-OL", "title": "Svimjing \u00e1 Summar-OL", "text": "Svimjing hevur veri\u00f0 ein av \u00edtr\u00f3ttagreinunum \u00e1 \u00f8llum Summar-OL \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0. Kvinnurnar hava luttiki\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1912. Saman vi\u00f0 track & field fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti og fimleiki er svimjing ein av teimum best umt\u00f3ktu \u00edtr\u00f3ttagreinunum \u00e1 Olympisku leikunum millum hyggjarar, og harafturat hevur svimjing ta\u00f0 n\u00e6sth\u00e6gsta tali av kappingum (n\u00e6st eftir Fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti).\n\nTj\u00f3\u00f0ir"}
{"id": "34526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202016", "title": "Eurovision Song Contest 2016", "text": "Eurovision Song Contest 2016 er tann 61. \u00e1rliga evropeiska sangkappingin, sum \u00e1 enskum nevnist Eurovision Song Contest, \u00ed F\u00f8royum eisini kent sum Melodi Grand Prix. Kappingin ver\u00f0ur hildin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, eftir at M\u00e5ns Zelmerl\u00f6w vann 2015 kappingina vi\u00f0 sanginum \"Heroes\".\n\nLuttakarar\n\nFyrra h\u00e1lvfinala \n18 lond lutt\u00f3ku \u00ed fyrru h\u00e1lvfinaluni. Sv\u00f8r\u00edki, Frakland og Spania h\u00f8vdu valr\u00e6tt \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni.\n\nLond, i\u00f0 komu v\u00ed\u00f0ari til finaluna, ver\u00f0a v\u00edst vi\u00f0 appelsingulum.\n\nSeinni h\u00e1lvfinala \n18 lond luttaka \u00ed seinni h\u00e1lvfinaluni. T\u00fdskland, Italia og St\u00f3ra Bretland hava valr\u00e6tt  \u00ed hesi h\u00e1lvfinaluni.\n\nS\u00ed eisini \nEurovision Song Contest 2015\nEurovision Song Contest 2017\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEurovision\nYouTube\n\nEurovision Song Contest 2016\nSvenskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "34593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FM%20%C3%AD%20svimjing%202015", "title": "FM \u00ed svimjing 2015", "text": "F\u00f8royaMeistarastevnan 2015 (FM 2015) og F\u00f8royaJuniorMeistarastevnan 2015 (FJM 2015) v\u00f3ru hildnar \u00ed svimjih\u00f8llini \u00ed Gundadali \u00ed Havn fr\u00e1 14. til 17. mai 2015. T\u00e1 i\u00f0 hugt ver\u00f0ur eftir hei\u00f0ursmerkjab\u00fdtinum fyri fel\u00f8gini, so vann Susvim kappingina hj\u00e1 teimum vaksnu vi\u00f0 24 gull, 7 silvur og 6 bronsuhei\u00f0ursmerkjum, \u00c6gir gj\u00f8rdist nummar tvey vi\u00f0 11 gull, 9 silvur og 8 bronsuhei\u00f0ursmerkjum og Havnar Svimjifelag gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd vi\u00f0 7 gull, 26 silvur og 23 bronsuhei\u00f0ursmerkjum. \u00ed FJM 2015 var ta\u00f0 Havnar Svimjifelag i\u00f0 vann vi\u00f0 18 gull, 20 silvur og 20 bronsuhei\u00f0ursmerkjum, Susvim gj\u00f8rdist nummar tvey vi\u00f0 12 gull, 10 silvur og 10 bronsuhei\u00f0ursmerkjum og \u00c6gir gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd vi\u00f0 9 gull, 5 silvur og 2 bronsuhei\u00f0ursmerkjum.\n\nHei\u00f0ursmerjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 FM/JM 2014\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Juniormeistarastevnuni 2014\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti \u00e1 F\u00f8royameistarastevnuni 2014\n\nF\u00f8roysk met og juniormet \u00e1 FJM/FM 2015\n\nJuniormet \u00e1 FJM 2015 \nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 2:21.33 \u00ed 200 bringu\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir - 32.70 \u00ed 50 bringu\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir - 2:18.17 \u00ed 200 rygg\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir - 1:11.53 \u00ed 100 bringu\nS\u00e1ra R. Nysted (2001), SuSvim - 1:06.44 \u00ed 100 blanda\u00f0\n\nF\u00f8roysk met \u00e1 FM 2015 \n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir - 32.70 \u00ed 50 bringu\nJonna B. Thomsen (1996, \u00c6gir - 2:21.70 \u00ed 200 firvald\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir - 1:11.53 \u00ed 100 bringu\n\u00d3li Mortensen (1996), HS - 2:03.69 \u00ed 200 firvald\n\u00c6gir - 4:18.66 \u00ed 4x100 metra blanda\u00f0, t\u00e6r f\u00fdra v\u00f3ru: Signhild Joensen, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, Jonna B. Thomsen og Cecilia Eysturdal\n\n\u00c1rsins svimjarar og \u00c1rsins stj\u00f8rnuskot og Besta avrik \nSum naka\u00f0 n\u00fdtt so var\u00f0 d\u00f3marapaneli\u00f0 \u00ed \u00e1r v\u00ed\u00f0ka\u00f0 fr\u00e1 at vera h\u00f8vu\u00f0svenjarar \u00ed f\u00f8roysku svimjifel\u00f8gunum, til eisini at umfata eina atkv\u00f8\u00f0u fr\u00e1 svimjarunum \u00ed hv\u00f8rjum felag, og fr\u00e1 mi\u00f0lunum sum v\u00f3ru til sta\u00f0ar.\n\n\u00c1rsins svimjarar \nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted \u00far Su\u00f0uroyar Svimjifelag\nP\u00e1l Joensen \u00far Su\u00f0uroyar Svimjifelag\n\n\u00c1rsins stj\u00f8rnuskot \nV\u00e1r Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard \u00far Havnar Svimjifelag\nMarius Ihlen Gardshodn \u00far Havnar Svimjifelag\n\nBesta avrik \u00e1 FM 2015 \n P\u00e1l Joensen fekk 847 FINA stig \u00ed 1500 m fr\u00ed, t\u00e1 i\u00f0 hann svam teinin upp\u00e1 14:58.15\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nSvimjikappingar\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "34601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rannv%C3%A1%20Kunoy", "title": "Rannv\u00e1 Kunoy", "text": "Rannv\u00e1 Kunoy (f\u00f8dd 1975) er ein f\u00f8roysk listakvinna \u00far T\u00f3rshavn, hon er listam\u00e1lari og arbei\u00f0ir eisini vi\u00f0 steinprenti. Hon nam s\u00e6r listarliga \u00fatb\u00fagving \u00e1 Royal College of Art, London \u00ed 2001, har hon hevur b\u00fa\u00f0 s\u00ed\u00f0an. \u00cd 2015 keypti Saatchy Gallery fimm m\u00e1lningar fr\u00e1 Rannv\u00e1 Kunoy. \u00cd 2004 fekk Rannv\u00e1 3 \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins.\n\nFrams\u00fdningar \n2015 Centre PasqueArt, Biel, Sveis \n2010 Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0, T\u00f3rshavn, F\u00f8royar\n2007 Galerie Diana Stigter, Amsterdam, Ni\u00f0urlond\n\nStarvsl\u00f8nir o.a. \n3 \u00e1ra starvsl\u00f8n fr\u00e1 Mentanargrunni Landsins\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "34614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8r%C3%ADki%20%C3%AD%20Eurovision%20Song%20Contest", "title": "Sv\u00f8r\u00edki \u00ed Eurovision Song Contest", "text": "Sv\u00f8r\u00edki hevur luttiki\u00f0 \u00ed Eurovision Song Contest 55 fer\u00f0ir, s\u00ed\u00f0ani landi\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1958. Sv\u00f8r\u00edki hevur veri\u00f0 vi\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r uttan \u00ed 1956, 1957, 1964, 1970 og 1976. S\u00ed\u00f0ani 1959 hevur svenski sangurin veri\u00f0 valdur \u00ed gj\u00f8gnum eina svenska sj\u00f3nvarpssangkapping, sum s\u00ed\u00f0ani 1967 er kend sum Melodifestivalen. Sv\u00f8r\u00edki er eitt av londunum vi\u00f0 besta \u00farslitinum yvirh\u00f8vur \u00ed kappingini, og hevur vunni\u00f0 6 fer\u00f0ir, \u00ed 1974, 1984, 1991, 1999, 2012 og 2015.\n\nFyrsta \u00edkasti\u00f0 til kappingina var Alice Babs \u00ed 1958, i\u00f0 enda\u00f0i \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a pl\u00e1ssi. Hetta var besta st\u00f8\u00f0a teirra til 1966, t\u00e1 Lill Lindfors og Svante Thuresson enda\u00f0u \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi. Fyrsti sigur Sv\u00f8r\u00edkis \u00ed Eurovision var \u00ed 1974, t\u00e1 ABBA vann vi\u00f0 sanginum \"Waterloo\". Eftir sigurin \u00ed Brighton, Onglandi, gj\u00f8rdist b\u00f3lkurin heimskendur og ein av bestseljandi poppb\u00f3lkum \u00ed heiminum.\n\n\u00cd 1980-\u00e1runum enda\u00f0i Sv\u00f8r\u00edki tr\u00edggjar fer\u00f0ir \u00ed topp-3. Carola enda\u00f0i \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi \u00ed 1983, The Herreys vann annan sigur Sv\u00f8r\u00edkis \u00ed 1984 vi\u00f0 sanginum \"Diggi-Loo Diggi-Ley\", og Kikki Danielsson enda\u00f0i somulei\u00f0is \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi \u00ed 1985. Carola vendi aftur \u00ed Eurovision \u00ed 1991 har hon vann tri\u00f0ja sigur Sv\u00f8r\u00edkis vi\u00f0 sanginum \"F\u00e5ngad af en stormvind\". T\u00e1 atkv\u00f8\u00f0urnar h\u00f8vdu veri\u00f0 upptaldar, h\u00f8vdu Sv\u00f8r\u00edki og Frakland l\u00edka n\u00f3gv stig, men Sv\u00f8r\u00edki vann, t\u00ed landi\u00f0 hev\u00f0i fingi\u00f0 fleiri 12-stig enn Frakland. Sv\u00f8r\u00edki vann so aftur \u00ed 1999, t\u00e1 Charlotte Nilsson vann fj\u00f3r\u00f0a sigur landsins vi\u00f0 sanginum \"Take Me to Your Heaven\". 1990-\u00e1rini g\u00f3vu eisini tvey tri\u00f0ja pl\u00e1ss. Jan Johansen enda\u00f0i \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi \u00ed 1995, og somulei\u00f0i One More Time \u00ed 1996. \u00cd 2000-\u00e1runum var\u00f0 besta \u00farslit Sv\u00f8r\u00edkis eitt fimta pl\u00e1ss, sum landi\u00f0 rakk 4 fer\u00f0ir; \u00cd 2001, 2003, 2004 og \u00ed 2006 vi\u00f0 Carolu, sum var\u00f0 fyrsti svenski artisturin at enda tr\u00edggjar fer\u00f0ir \u00ed topp-5.\n\nVegna st\u00f3ran \u00e1huga fyri Eurovision hev\u00f0i kappingin veri\u00f0 broytt og fevndi n\u00fa um 2 h\u00e1lvfinalur og eina endaliga finalu. Anna Bergendahl var fyrsti svenski artisturin, i\u00f0 ikki n\u00e1ddi inn \u00ed finaluna. Hetta var \u00ed 2010, t\u00e1 hon enda\u00f0i \u00e1 11. pl\u00e1ssi vi\u00f0 bert 5 stigum ov stutt til at koma v\u00ed\u00f0ari. S\u00ed\u00f0ani 2011 hevur landi\u00f0 t\u00f3 veri\u00f0 sera v\u00e6l m\u00f3ttiki\u00f0. Eric Saade enda\u00f0i \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi \u00ed 2011 vi\u00f0 sanginum \"Popular\". Loreen vann fimta sigur Sv\u00f8r\u00edkis \u00ed 2012 vi\u00f0 \"Euphoria\". Hesin sigurin gj\u00f8rdi Sv\u00f8r\u00edki til eitt av tveimur londum, saman vi\u00f0 St\u00f3ra Bretlandi, at hava vunni\u00f0 kappingina \u00ed 4 ymiskum \u00e1rt\u00edggjum. \u00cd 2013 enda\u00f0i Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 14. pl\u00e1ssi \u00ed finaluni, men reisti seg uppaftur \u00e1ri\u00f0 eftir \u00ed 2014, t\u00e1 landi\u00f0 enda\u00f0i fyri 21. fer\u00f0 \u00ed topp 5. Ta\u00f0 var vi\u00f0 Sannu Nielsen og sanginum \"Undo\", i\u00f0 enda\u00f0i \u00e1 einum tri\u00f0ja pl\u00e1ssi. \u00cd 2015 vann Sv\u00f8r\u00edki s\u00edn s\u00e6tta sigur vi\u00f0 M\u00e5ns Zelmerl\u00f6w og sanginum \"Heroes\". Sv\u00f8r\u00edki er enn einasta land \u00ed Eurovision, i\u00f0 hevur fingi\u00f0 meir enn 300 stig tv\u00e6r fer\u00f0ir.\n\nSv\u00f8r\u00edki hevur hildi\u00f0 Eurovision Song Contest fimm fer\u00f0ir og er einasta land, i\u00f0 hevur hildi\u00f0 kappingina \u00ed fimm ymiskum \u00e1rt\u00edggjum. Tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed Stokkh\u00f3lmi (1975 og 2000), tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed Malm\u00f6 (1992 og 2013) og eina fer\u00f0 \u00ed G\u00f6teborg (1985).\n\nSv\u00f8r\u00edki var eitt av 5 londum, i\u00f0 fyrst n\u00fdttu telefonatkv\u00f8\u00f0ur \u00ed 1997.\n\nLuttakarar \n\nTable key\n\nMyndir\n\nSvenskur t\u00f3nleikur\nEurovision Song Contest"}
{"id": "34648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8r%C3%ADki%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Sv\u00f8r\u00edki kappa\u00f0ist \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London, fr\u00e1 25. juli til 12. august 2012. Tann Svenska Olympiska Nevndin (, SOK) sendi tilsamans 134 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk til leikirnir, 55 menn og 79 kvinnur, at kappast innan 20 \u00edtr\u00f3ttagreinir.\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\nSummar-OL 2012\nSv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL"}
{"id": "34713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingsvali%C3%B0%202015", "title": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2015", "text": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2015, i\u00f0 var ta\u00f0 68., var\u00f0 hildi\u00f0 hin 18. juni 2015 \u00ed Danmark, F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. Ta\u00f0 v\u00f3r\u00f0u valdir 175 tinglimir \u00far Danmark, tveir \u00far F\u00f8royum og tveir \u00far Gr\u00f8nlandi.\n\nFlokkar, i\u00f0 h\u00f8vdu r\u00e6tt at stilla upp\n\nDanmark\n\nGr\u00f8nland\n\nF\u00f8royar\n\nF\u00f3lkatingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \n\u00cd F\u00f8royum gj\u00f8rdist f\u00f3lkatingsvali\u00f0 sera spennandi og heilt annarlei\u00f0is, enn veljarakanningar h\u00f8vdu v\u00edst undan valinum. Allar kanningar v\u00edstu, at Sambandsflokkurin og Javna\u00f0arflokkurin f\u00f3ru at f\u00e1a s\u00edni umboa\u00f0 afturvald, og eftir at 45 valst\u00f8\u00f0 v\u00f3ru tald upp, bendi fyribils \u00farsliti\u00f0 \u00e1, at listi B og C fingu s\u00edni umbo\u00f0 afturvald, og Kringvarpi\u00f0 ynskti ennt\u00e1 Edmundi Joensen tillukku vi\u00f0 sessinum, \u00e1\u00f0renn \u00farslitini \u00far Havnini komu. Men Havnin broytti alt. T\u00e1 i\u00f0 avtorna\u00f0i gj\u00f8rdist Tj\u00f3\u00f0veldi st\u00f8rsti flokkur vi\u00f0 5730 atkv\u00f8\u00f0um, Javna\u00f0arflokkurin gj\u00f8rdist n\u00e6stst\u00f8rstur vi\u00f0 5666 atkv\u00f8\u00f0um, Sambandsflokkurin gj\u00f8rdist tri\u00f0st\u00f8rstur vi\u00f0 5500 atkv\u00f8\u00f0um og F\u00f3lkaflokkurin gj\u00f8rdist fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rstur vi\u00f0 4368 atkv\u00f8\u00f0um. Fyri Tj\u00f3\u00f0veldi var forma\u00f0urin, H\u00f8gni Hoydal, valdur vi\u00f0 1477 atkv\u00f8\u00f0um, fyri Javna\u00f0arflokkin var Sj\u00far\u00f0ur Skaale valdur vi\u00f0 2495 atkv\u00f8\u00f0um.\n\n\u00darslit\nFyri Danmark fekk \u201cRey\u00f0i\u201d blokkur (A+B+F+\u00d8+\u00c5) 85 sessir og \u201cBl\u00e1i\u201d blokkur fekk (V+O+I+C+K) 90 sessir. Sj\u00e1lvt um allir teir f\u00fdra sessirnir \u00far F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi h\u00f8vdu fari\u00f0 til Rey\u00f0a-blokk, so hev\u00f0i ta\u00f0 bert givi\u00f0 89 sessir, sum er ein sessur aftanfyri Bl\u00e1a-blokkin. \u00cd F\u00f8royum vunnu Tj\u00f3\u00f0veldi og Javna\u00f0arflokkurin teir b\u00e1\u00f0ir f\u00f8roysku sessirnir, H\u00f8gni Hoydal fekk flestar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 tj\u00f3\u00f0veldislistanum, og Sj\u00far\u00f0ur Skaale fekk flestar \u00e1 javna\u00f0arlistanum. Fram til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 ver\u00f0ur ta\u00f0 t\u00f3 varama\u00f0ur H\u00f8gna Hoydal, i\u00f0 kemur at r\u00f8kja f\u00f3lkatingssessin. Magni fekk 1082 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur, H\u00f8gni Hoydal fekk 1477.\n\nEftirsp\u00e6l \n\u00cd Danmark gj\u00f8rdist danski Javna\u00f0arflokkurin (Socialdemokraterne) st\u00f8rsti flokkur vi\u00f0 47 tingsessum, men hinir flokkarnir \u00ed Rey\u00f0a-blokki gingu n\u00f3gv aftur og tilsamans so taptu teir vali\u00f0. Forkvinnan \u00ed Socialdemokraterne t\u00f3k avlei\u00f0ingina beint eftir, at val\u00farsliti\u00f0 var alment, og kunngj\u00f8rdi, at hon hon leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r sum forkvinna.\n\n\u00cd F\u00f8royum fekk Sambandsflokkurin \u00f3v\u00e6nta\u00f0 eitt sera v\u00e1naligt val. \u00cd \u00f8llum veljarakanningum, i\u00f0 v\u00f3ru gj\u00f8rdar undan valinum, st\u00f3\u00f0 flokkurin til at f\u00e1a tann fyrstvalda sessin. Men t\u00e1 i\u00f0 avtorna\u00f0i bleiv flokkurin yvirh\u00e1la\u00f0ur av b\u00e6\u00f0i Tj\u00f3\u00f0veldi og Javna\u00f0arflokkinum. Harvi\u00f0 misti Edmund Joensen sessin \u00e1 F\u00f3lkatingi, sj\u00e1lvt um hann setti pers\u00f3nligt met \u00ed atkv\u00f8\u00f0utali, hann fekk 2415, i\u00f0 var n\u00e6stflest av \u00f8llum. Ta\u00f0 var serliga \u00ed Havn, at Sambandsflokkurin fekk eitt v\u00e1naligt val, har gekk hann aftur vi\u00f0 10,1%. Sambandsflokkurin hev\u00f0i bara eitt valevni \u00far Su\u00f0urstremoy, ta\u00f0 var l\u00f8gma\u00f0ur, Kaj Leo Holm Johannesen. Hann misti knappar 1100 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 hesum valinum \u00ed mun til f\u00f3lkatingsvali\u00f0 2011. Hesafer\u00f0 fekk hann 462 atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 ikki rakk til topp-10. Kaj Leo Johannesen seg\u00f0i \u00ed samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 Kringvarpi\u00f0, at um hann hev\u00f0i kunna gj\u00f8rt ta\u00f0 umaftur, so hev\u00f0i hann havt fleiri valevni \u00far Havnini. Hann helt ikki, at talan var um eitt mis\u00e1lit \u00e1 hann, at flokkurin og hann pers\u00f3nliga gingu so n\u00f3gv aftur. Hann seg\u00f0i, at ta\u00f0 kosta\u00f0i at sita vi\u00f0 valdi\u00f0. Hann \u00e6tla\u00f0i ikki at taka avlei\u00f0ingarnar og leggja fr\u00e1 s\u00e6r sum forma\u00f0ur, seg\u00f0i hann, ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 at yvirdramatisera ta\u00f0 heila.\n\nSkipan av stj\u00f3rn\n\nFyrsta drotningaumfar \nDagin eftir vali\u00f0 hin 19. juni kl. 14 innkalla\u00f0i drotningin til drotningaumfar. Lars L\u00f8kke Rasmussen var\u00f0 \u00fatnevndur sum kongaligur kanningarlei\u00f0ari vi\u00f0 mandati til at samr\u00e1\u00f0ast um eina fleirtalsstj\u00f3rn vi\u00f0 flokkunum Venstre, Dansk Folkeparti, Det Konservative Folkeparti og Liberal Alliance. S\u00f8ndag eftermiddag d. 21. juni meddelte Lars L\u00f8kke \"at det ikke lader sig g\u00f8re at etablere en flertalsregering.\"\n\nAnna\u00f0 drotningaumfar \n22. juni 2015 kl. 10.00 byrja\u00f0i eitt n\u00fdtt drotningaumfar. Lars L\u00f8kke Rasmussen har 21. juni 2015 sen aften opgivet at fuldf\u00f8re opgaven som kongelig unders\u00f8ger p\u00e5 det foreliggende kommisorium. Ein meiriluti av flokkunum \u00ed F\u00f3lkatinginum peika\u00f0u aftur \u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen sum kongaligur kanningarlei\u00f0ari. Lars L\u00f8kke Rasmussen kunngj\u00f8rdi hin 26. juni 2015, at hann v\u00e6nta\u00f0i, at kunna seta eina reina Vinstra-stj\u00f8rn sunnudagin 28. juni 2015.\n\nKeldur \n\nVal \u00ed Danmark\nF\u00f3lkatingsval \u00ed F\u00f8royum\nPolitikkur\n2015 \u00ed politikki"}
{"id": "34725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing%20%C3%A1%20stuttgeil", "title": "EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil", "text": "Evropsmeistaraskapurin \u00ed stuttgeilsvimjing er ein kapping, i\u00f0 LEN fyriskipar hv\u00f8rt \u00e1r. Kappingarnar fara fram \u00ed 25-metra longum svimjihyli. Kappingin ver\u00f0ur vanliga hildin fyrst \u00ed desember. F\u00f8royar luttaka undir egnum navni og vunnu fyrsta hei\u00f0ursmerki\u00f0, i\u00f0 var eitt silvurhei\u00f0ursmerki, \u00ed desember 2013, t\u00e1 i\u00f0 P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 var ta\u00f0 Danmark, i\u00f0 var vertur fyri kappingini.\n\nKappingar \nSprint meistaraheiti\n\nStuttgeil-meistaraheiti\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 (1991\u20132013)\n\nS\u00ed eisini \n EM \u00ed svimjing\n\nEM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil"}
{"id": "34797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20IOC%20landakotur", "title": "Listi yvir IOC landakotur", "text": "Altj\u00f3\u00f0a Olympiska Nevndin (International Olympic Committee IOC) n\u00fdtir landakotur vi\u00f0 trimum b\u00f3kstavum fyri at v\u00edsa til hv\u00f8nn einstakan b\u00f3lk av \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lki i\u00f0 luttekur \u00ed Olympisku Leikunum.\n\nN\u00faverandi NOC-kotur\nTa\u00f0 eru \u00ed l\u00f8tuni 205 galdandi NOC-kotur (National Olympic Committee) innan Olympisku R\u00f8rsluna (Olympic Movement).  Talvurnar ni\u00f0anfyri v\u00edsa koturnar i\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdttar \u00ed l\u00f8tuni fyri hv\u00f8rja tj\u00f3\u00f0 (NOC) umframt allar kotur i\u00f0 fyrr hava veri\u00f0 n\u00fdttar. Kotur i\u00f0 serstakliga bert ver\u00f0a n\u00fdttar til Summarleikirnir ella bert til Vetrarleikirnar \u00ed sama \u00e1ri, ver\u00f0a fr\u00e1merktar vi\u00f0 \"S\" og \"W\".\n\nA\n\nB\n\nC\n\nD\n\nE\n\nF\n\nG\n\nH\n\nI\n\nJ\n\nK\n\nL\n\nM\n\nN\n\nO\n\nP\n\nQ\n\nR\n\nS\n\nT\n\nU\n\nV\n\nY\n\nZ\n\n</div>\n\nKeldur \n\nFl\u00f8gg\nOlympiskir Leikir"}
{"id": "34869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maersk%20Line", "title": "Maersk Line", "text": "Maersk Line er eitt danskt bingjurei\u00f0ar\u00ed vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Keypmannahavn. Danska samtaki\u00f0 (konsortium) A.P. M\u00f8ller - M\u00e6rsk eigur 100\u00a0% av partapeninginum, og felagi\u00f0 er heimsins st\u00f8rsta innan flutgning av ISO-bingjum. Rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 r\u00e6\u00f0ur yvir meir enn 600 skipum vi\u00f0 einum samla\u00f0um kapasiteti, sum er 1\u00a0900\u00a0000 TEU (Twenty-foot Equivalent Units). \u00cd juli 2011 \u00e1tti Maersk Line 198 skip. N\u00f3gvir f\u00f8royingar hava siglt og sigla enn vi\u00f0 M\u00e6rsk skipunum hj\u00e1 A. P. M\u00f8ller.\n\nS\u00f8ga\n\n1920 \u2013 1970 \n\u00cd 1920'unum f\u00f3r Arnold Peter M\u00f8ller at kanna m\u00f8guleikarnar fyri at stovna regluliga rutu vi\u00f0 farmaskipum, t\u00ed hann metti ikki, at sokalla\u00f0i trampfarturin, har man sigldi vi\u00f0 farmi sum best bar til, hev\u00f0i nakra framt\u00ed\u00f0 fyri s\u00e6r. Fyrsta avtalan var\u00f0 gj\u00f8rd vi\u00f0 Ford Motor Company, og tann 12. juli 1928 f\u00f3r M/S Leise Maersk \u00far Baltimore \u00e1 s\u00edna fyrstu fer\u00f0 fr\u00e1 amerikansku eysturstrondini via Panamakanalina til Fjareystur og aftur. Lastin var samansett av billutum fr\u00e1 Ford og \u00f8\u00f0rum stykkjag\u00f3\u00f0si.\n        \nT\u00e1 Seinni heimsbardagi var av, var flotin av virkisf\u00f8rum skipum bet\u00fd\u00f0uligt minka\u00f0ur, t\u00ed rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 hev\u00f0i mist n\u00f3gv skip av kr\u00edgs\u00e1vum, og onnur skip v\u00f3ru ni\u00f0urslitin, t\u00ed str\u00ed\u00f0andi partarnir h\u00f8vdu br\u00fakt tey til kr\u00edgsendam\u00e1l. A.P. M\u00f8ller umskipa\u00f0i Maersk Line, t\u00ed hann vildi skj\u00f3tt \u00ed gongd aftur vi\u00f0 siglingina fyri ikki at missa markna\u00f0arpartar til kappinganeytarnar. Skipi\u00f0 Chastine M\u00e6rsk t\u00f3k uppaftur m\u00e1na\u00f0arligu ruturnar hj\u00e1 rei\u00f0ar\u00ednum \u00e1 t\u00ed sokalla\u00f0u \"Panama-linjuni\" eftir kr\u00edggi\u00f0, t\u00e1 hon tann 16. marts 1946 stevndi \u00fat fr\u00e1 New York vi\u00f0 k\u00f3s m\u00f3ti Manila og Shanghai. \n\nFyrst \u00ed 1950'unum v\u00ed\u00f0ka\u00f0i felagi\u00f0 virksemi\u00f0 s\u00edtt vi\u00f0 rutum til Japan, Tailand, India, Indonesia og Hongkong, eins og fleiri skip v\u00f3r\u00f0u sett \u00ed rutur, sum gingu \"j\u00f8r\u00f0ina runt\". \u00cd 1958 komu vesturafrikanskar havnir vi\u00f0 \u00e1 rutukorti\u00f0 vi\u00f0 sambandi til havnir \u00ed Japan og \u00e1 amerikansku eysturstrondini. \u00cd 1968 f\u00f3r Maersk undir eitt samstarv vi\u00f0 japanska rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 Kawasaki Line um rutu millum Antwerpen \u00ed Belgia og havnir \u00ed Fjareystri eina fer\u00f0 um vikuna.\n\n1970 \u2013 2011\n\nBingjuflutningur byrjar \nTann fyrsta bingjan (konteynarin) var\u00f0 flutt sj\u00f3vegis \u00ed 1956, t\u00e1 amerikanska felagi\u00f0 Sea-Land Service flutti fleiri bingjur fr\u00e1 Port Newark \u00ed New Jersey til Houston vi\u00f0 skipinum Ideal X. 10 \u00e1r seinni gj\u00f8gnumf\u00f8rdi Sea-Land tann fyrsta altj\u00f3\u00f0a sj\u00f3flutningin vi\u00f0 bingjum nakrant\u00ed\u00f0.\n\n\u00cd 1973 f\u00f3r Maersk Line m\u00e1lr\u00e6tta\u00f0 at leggja dent \u00e1 bingjuflutning, t\u00e1 ein deild, nevnd Maersk Container Line, var\u00f0 stovna\u00f0. Henda deild skuldi byggja upp eina skipan, i\u00f0 skuldi r\u00f8kja n\u00fdggja virkis\u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 rei\u00f0ar\u00ednum og fyrireika komuna av 9 b\u00edl\u00f8gdum bingjuskipum, i\u00f0 skuldu latast \u00ed 1975 og 1976. Sama \u00e1r fekk rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 ey\u00f0kendu sjeytentu stj\u00f8rnuna hj\u00e1 M\u00e6rsk sum b\u00famerki (logo), og hetta hevur veri\u00f0 b\u00famerki\u00f0 s\u00ed\u00f0an. Hetta var t\u00e1 st\u00f8rsta einstaka \u00edl\u00f8gan, i\u00f0 A.P. M\u00f8ller hev\u00f0i gj\u00f8rt, og var hon yvir 2 milliardir danskar kr\u00f3nur fyri skip, bingjur, \u00fatbygging av flutningsterminalum og markna\u00f0arf\u00f8ring. T\u00e1 h\u00f8vdu st\u00f8rstu kappingarneytarnir longu flutt bingjur sj\u00f3vegis \u00ed fleiri \u00e1r.    \n\nAdrian M\u00e6rsk bleiv fysta bingjuskipi\u00f0 \u00ed flotanum hj\u00e1 Maersk Line. Ta\u00f0 hev\u00f0i ein kapasitet upp\u00e1 1\u00a0400 TEU og f\u00f3r jomfr\u00fafer\u00f0 s\u00edna tann 5. september 1975 fr\u00e1 Port Newark. Skipi\u00f0 skifti navn fleiri fer\u00f0ir, og eftir 31 \u00e1ra drift \u00ed lj\u00f3sabl\u00e1u m\u00e6rsklitunum bleiv ta\u00f0 \u00ed 2006 selt undir navninum Maersk Alaska.\n\nHavnarterminalar \nBingjuskipini v\u00f3ru eitt n\u00fdtt skipaslag, og hetta kravdi umfatandi broytingar av atl\u00f8guvi\u00f0urskiftunum \u00ed havnunum fyri at kunna innskipa og avskipa bingjurnar, i\u00f0 skj\u00f3tt gj\u00f8rdust v\u00e6lumt\u00f3ktar \u00ed sj\u00f3vegis v\u00f8ruflutningi. \u00cd fyrstuni leiga\u00f0i Maersk Line ein part av einum verandi kai\u00f8ki, har felagi\u00f0 oftast hev\u00f0i einar\u00e6tt til \u00f8ki\u00f0, har ta\u00f0 sj\u00e1lvt bygdi s\u00edn egna havnarterminal vi\u00f0 serligum bingjukranum, innandura og uttandura \u00f8kjum til goymslu og haraftrat skrivstovuh\u00f8lum.\n\nVirksemi\u00f0 hj\u00e1 rei\u00f0ar\u00ednum \u00ed havnadrift bleiv leypandi v\u00ed\u00f0ka\u00f0 og kom vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini til at umfata b\u00e6\u00f0i fullan og partv\u00edsan ognarskap \u00ed havnarterminalum. \u00cd 2001 bleiv alt havnavirksemi\u00f0 hj\u00e1 A.P. M\u00f8ller \u2013 M\u00e6rsk savna\u00f0 \u00ed sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga felagi\u00f0 APM Terminals. \u00cd 2011 hev\u00f0i felagi\u00f0 virksemi \u00ed 61 havnum ella terminalum \u00ed 33 londum, og 24\u00a0000 starvsf\u00f3lk \u00ed 63 londum.\n\nUppkeyp \nMaersk Line hevur gj\u00f8rnum \u00e1rini uppkeypt fleiri kappingarneytar vi\u00f0 sokalla\u00f0um 'st\u00f3rkeypum'.\n\n\u00d8stasiatiske Kompagni (\u00d8K)\n\u00cd 1993 t\u00f3k Maersk yvir alt rei\u00f0aravirksemi\u00f0 \u00ed danska \u00d8stasiatiske Kompagni (\u00d8K). \u00cd samband vi\u00f0 yvirt\u00f8kuna av skipunum, rutunum, bingjunum og n\u00f3gvu starvsf\u00f3lkunum hj\u00e1 \u00d8K seg\u00f0i M\u00e6rsk Mc-Kinney M\u00f8ller: \"Jeg er trist og ked af, at \u00d8K m\u00e5 opgive sine historiske s\u00f8fartsaktiviteter, men jeg h\u00e5ber vores beslutning er positiv i national forstand.\" Hetta f\u00f3r fram, me\u00f0an \u00d8K var \u00ed st\u00f3rum f\u00edggjarligum trupulleikum, og ognarskapurin kundi fari\u00f0 \u00e1 \u00fatlendskar hendur. \n\nSea-Land Service\n\u00cd juli 1999 kunngj\u00f8rdi amerikanska felagi\u00f0 CSX Corporation \u00e6tlan s\u00edna at selja \u00fatlendska virksemi\u00f0 hj\u00e1 rei\u00f0ar\u00ednum Sea-Lands og tilhoyrandi skip og hartil n\u00fdtslur\u00e6ttin til navni\u00f0 \"Sea-Land\" til Maersk Line. S\u00f8lan bleiv gj\u00f8gnumf\u00f8rd \u00ed desember 1999, og rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 skifti hareftir navn til \"Maersk Sealand\". Hetta navni\u00f0 bleiv \u00ed 2006 havna\u00f0 og skift aftur til n\u00faverandi navn.\n\nS\u00ed eisini \n Emma M\u00e6rsk\n M\u00e6rsk Mc-Kinney M\u00f8ller (skip)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Maersk Lines\n\nSkip\n \nDanskar fyrit\u00f8kur\nA.P. M\u00f8ller - M\u00e6rsk"}
{"id": "35055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Once%20Upon%20a%20Time%20in%20New%20York%20City", "title": "Once Upon a Time in New York City", "text": "\"Once Upon a Time in New York City\" (\"Einafer\u00f0 var ta\u00f0 \u00ed New York b\u00fdi\"; danskt heiti: \"I et eventyr i New York City\") er sangurin, sum ver\u00f0ur sungin \u00ed innganginum \u00ed Disney-teknifilminum Oliver & Company fr\u00e1 1988. Barry Mann og Howard Ashman skriva\u00f0u sangin og Huey Lewis sang.\n\nDisney sangir"}
{"id": "35146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oliver%20%26%20Company", "title": "Oliver & Company", "text": "Oliver & Company er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1988, sum er gj\u00f8rdur vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 Oliver Twist hj\u00e1 Charles Dickens. Filmurin sn\u00fdr seg um eina unga kettu og nakrar hundar, sum hon m\u00f8tir. Filmurin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00fatgivin \u00ed 1996 \u00e1 VHS-bandi \u00ed USA. \u00cd  2002 var\u00f0 hann \u00fatgivin \u00e1 DVD og aftur \u00ed 2009.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "35212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20forsetar%20%C3%AD%20FIFA", "title": "Listi yvir forsetar \u00ed FIFA", "text": "Listi yvir forsetar \u00ed heimsf\u00f3tb\u00f3ltssambandinum FIFA. FIFA hevur havt \u00e1tta forsetar s\u00ed\u00f0an stovnanina \u00ed 1904.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n The History of FIFA \u2013 FIFA presidents \n\nListar\nFIFA"}
{"id": "35257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leivur%20%C3%98ssursson", "title": "Leivur \u00d8ssursson", "text": "Leivur \u00d8ssursson eisini nevndur Leif \u00d8ssursson (f\u00f8ddur uml. 980 - dey\u00f0ur fyri 1047) var sonur \u00d8ssur Havgr\u00edmsson, i\u00f0 doy\u00f0i sum 23 \u00e1ra gamal \u00ed 983. Ta\u00f0 er \u00f3vist hvar og n\u00e6r Leivur var\u00f0 f\u00f8ddur; antin \u00ed G\u00f8tu, har p\u00e1pi hansara b\u00fa\u00f0i hj\u00e1 Tr\u00f3ndi \u00ed G\u00f8tu, \u00ed Hovi, har p\u00e1pi hansara fekk gar\u00f0in hj\u00e1 Havgr\u00edmi, ella \u00ed Sk\u00favoy.\n\nHann gifti seg vi\u00f0 T\u00f3ru Sigmundsd\u00f3ttir, d\u00f3ttir Sigmund Brestisson og Turi\u00f0 Torkilsd\u00f3ttir. \n\nLeifs kv\u00e6\u00f0i sigur fr\u00e1, at T\u00f3ra bert vildi gerast kona hansara, um hann hevndi dey\u00f0a fa\u00f0irs hennara.\n\nF\u00f8royingas\u00f8ga\n10. \u00f8ld\n11. \u00f8ld"}
{"id": "35282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flogb%C3%B3ltur%20%C3%A1%20Oyggjaleikunum%202011", "title": "Flogb\u00f3ltur \u00e1 Oyggjaleikunum 2011", "text": "Flogb\u00f3ltur \u00e1 Oyggjaleikum 2011 var hildin fr\u00e1 26. juni til 1. juli 2011 \u00e1 Fairway Sports Complex og Rew Valley Sports Centre.\n\nKappingar\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nSamandr\u00e1ttur\n\nReferences\nVolleyball at the 2011 Island Games\n\nOyggjaleikir 2011\nFlogb\u00f3ltur"}
{"id": "35295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evropeisku%20leikirnir", "title": "Evropeisku leikirnir", "text": "Evropeisku leikirnir er ein altj\u00f3\u00f0a fleir\u00edttr\u00f3ttastevna fyri \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00f8llum Evropa, i\u00f0 eftir \u00e6tlan skal haldast fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 sumri 2015. Leikirnir eru uppr\u00e6tta\u00f0ir eftir hugskoti fr\u00e1 og skulu stj\u00f3rnast av Evropeisku Olympisku Nevndunum (European Olympic Committees - EOC), i\u00f0 kunngj\u00f8rdi leikirnir \u00e1 teirra 41. a\u00f0alfundi \u00ed Rom hin 8. desember 2012. Evropeisku leikirnir 2015, i\u00f0 ver\u00f0a teir fystu leikirnir, ver\u00f0a hildnir \u00ed Baku, Aserbadsjan, \u00ed juni 2015 og s\u00ed\u00f0an fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. Tj\u00fagu \u00edtr\u00f3ttagreinir eru higartil v\u00e1tta\u00f0ar til 2015 leikirnir, eftir v\u00e6leydna\u00f0ar samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 evropeisku myndugleikarnar fyri svimjing, fimleik og fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt.\n\nF\u00f8royar sleppa ikki at luttaka undir egnum flaggi til Evropeisku leikirnir og sleppa \u00ed l\u00f8tuni bert at luttaka innan svimjing fyri ung undir LEN flagginum, men annars vera svimjararnir \u00ed LEN-h\u00f8pi skr\u00e1settir sum F\u00f8royar. Fimm ungir f\u00f8royskir svimjarar sleppa at luttaka \u00e1 fyrstu Evropeisku leikunum, tey eru: Marius Ihlen Gardshodn, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, Signhild Joensen, Maria Bjarnastein Antoft og L\u00edv Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard.\n\n\u00cdtr\u00f3ttagreinar\n\nKappingar ver\u00f0a hildnar \u00ed hesam \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 teimum fyrstu Evropeisku leikunum \u00ed Baku \u00ed 2015.\n\n Vatn\u00edtr\u00f3ttur\n  Kaving\n  Svimjing\n  Synkronsvimjing\n  Vatnpolo\n  Bogaskj\u00f3ting\n  Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur\n  Badminton\n  Kurvab\u00f3ltur\n Kurvab\u00f3ltur (3x3)\n\n  Boksing\n  Kanor\u00f3gving\n Kanokappr\u00f3\u00f0ur\n  S\u00fakkling\n BMX\n Fjallas\u00fakklukapping\n Vegs\u00fakklukapping\n  Fikting\n  F\u00f3tb\u00f3ltur\n Strandaf\u00f3tb\u00f3ltur\n\n  Fimleikur\n Ambo\u00f0s\n Rytmiskur\n Trampolin\n Aerobic\n Akrobatikk\n  Judo\n  Karate\n   Sambo\n\n  Skj\u00f3ting\n  Bor\u00f0tennis\n  Taekwondo\n  Triatlon\n  Flogb\u00f3ltur\n Flogb\u00f3lturl\n Strandaflogb\u00f3ltur\n  Gl\u00edming\n Freestyle\n Greco-Roman\n\nVertslond og b\u00fdir\n\nKeldur \n\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nEvropeisku leikirnir"}
{"id": "35310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birth%20date%20and%20age/doc", "title": "Birth date and age/doc", "text": "The  and  templates will return a person\u2019s date of birth and optionally his/her age. They have the shortcuts  and , respectively.\n\nUsing this template rather than simply inserting the date into articles allows for the inclusion of hidden metadata about the date. This metadata can be used by web browsers and other software tools to extract the details, and display them using some other website or mapping tool, index or search them.\n\nSyntax\n\nTo display the birth date only\n {{Birth date|year of birth|month of birth|day of birth|additional parameters}} \n\nDo not use with non-Gregorian dates because the resulting hCard hidden date will be false.\n\nis a redirect to \n {{dob|year of birth|month of birth|day of birth|additional parameters}}\n\nTo display a birth date with calculated age\n {{Birth date and age|year of birth|month of birth|day of birth|additional parameters}}\n\nThis form is only intended for living persons. For dead persons, use . In the rare case that a living person's birth date is given in a non-Gregorian calendar this template should not be used. The parameter names 'year', 'month', and 'day' can be used instead of the first, second, and third parameters for 'Birth date and age' only. These parameter names are not available for the 'Birth date' template.\n\nis a redirect to \n {{Bda|year of birth|month of birth|day of birth|additional parameters}}\n\nExamples\n {{Birth date|1993|2|4|df=yes}} returns \"\"\n {{Birth date|1993|2|4|mf=yes}} returns \"\"\n {{Birth date|1993|2|4}} returns \"\"\n {{Birth date|1993|2|24|df=yes}} returns \"\"\n {{Birth date|1993|2|24|mf=yes}} returns \"\"\n {{Birth date|1993|2|24}} returns \"\"\n\n {{Birth date and age|1993|2|4|df=yes}} returns \n {{Birth date and age|1993|2|4|mf=yes}} returns \n {{Birth date and age|1993|2|4}} returns \n {{Birth date and age|1993|2|24|df=yes}} returns \n {{Birth date and age|1993|2|24|mf=yes}} returns \n {{Birth date and age|1993|2|24}} returns\n\n\"month first\" (mf) and \"day first\" (df) options\nThe df (day first) and mf (month first) parameters indicate the intended date format to display. The appropriate parameter should be set to \"y\" or \"yes\" e.g. df=yes or mf=y.\n\nThe default output of this template is to display the month before the day. This default may not be appropriate for articles about people from parts of the world where the day precedes the month in a date. In such articles the parameter, \"df\", should be set to display the day before the month.\n\nThe parameter \"mf\", while not actually used by the template, will indicate that month first format is intended. Using these parameters can assist bots or other automated processing to detect which date format is intended; leaving the format as default may lead an editor or bot to change the format to an unintended value.\n\nDo not specify both \"df\" and \"mf\" parameters in the same use of the template, as these formats are mutually exclusive.\n\nExamples\n {{Birth date|1993|2|24|df=yes}} displays \"\".\n {{Birth date and age|1993|2|24|df=yes}} displays \"\".\n {{Birth date|1993|2|24|mf=yes}} displays \"\".\n {{Birth date and age|1993|2|24|mf=yes}} displays \"\".\n\nhCard microformat\nThe templates also returns the date, hidden by CSS, in the ISO 8601 format (but not necessarily to the ISO 8601 standard) needed by hCard microformats. For example:\n (<span class=\"bday\">1993-02-24</span>)\nNote: For the \"foundation\", \"built\" and similar set-up dates of companies, buildings etc, use  (this will work for year-only or month-year dates).\n\nFor further information, visit the microformats project.\n\nNotes\n The template will appear broken when the parameters are left blank (as seen above).\n Do not use this template inside of the Persondata template, as it can interfere with data extraction.\n\nWhen only the year of a person's birth and/or death are known, or if it is desired not to state a person's full dates of birth and death for privacy reasons, use the templates  and  instead.\n\nError tracking\nSome kinds of invalid input are tracked in :Category:Pages using age template with invalid date.\n\nTemplateData"}
{"id": "35318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20L.%20Thomsen", "title": "Jens L. Thomsen", "text": "Jens L. Thomsen (f. 1980) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, prodj\u00fasari og lj\u00f3\u00f0blandari.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan t\u00f3nleik \nJens er stovnari og lei\u00f0ari av eksperimenterandi og innovativu t\u00f3nleikaverk\u00e6tlanini ORKA, i\u00f0 m.a. er kend fyri heimagj\u00f8rd lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri og eitt serstakt sound. \u00cd 2006 gj\u00f8rdi Jens seg lidnan vi\u00f0 s\u00edn BA vi\u00f0 Honours \u00ed Music Technology \u00e1 Thames Valley University \u00ed London. Fr\u00e1 2006 til 2008 starva\u00f0ist hann sum uppt\u00f8kut\u00f8kningur (engineer) \u00ed Kensaltown Recording Studios, London.\n\nJens hevur sm\u00ed\u00f0a\u00f0 t\u00f3nleik fyri teatur, t.d. Det F\u00e6r\u00f8sche Compagnie, eins og soundtracks til ymiskar vir\u00f0isl\u00f8narvinnandi stuttfilmar hj\u00e1 Marionnu M\u00f8rk\u00f8re & Rannvu K\u00e1rad\u00f3ttur og Hei\u00f0riki \u00e1 Heygum. \u00cd 2010 og 2011 sm\u00ed\u00f0a\u00f0i og framf\u00f8rdi hann t\u00f3nleik til m\u00f3tas\u00fdningar hj\u00e1 kl\u00e6dnasni\u00f0gevanum Barbara \u00ed Gongini \u00e1 Copenhagen Fashion Week. Umframt at hava t\u00fara\u00f0 \u00ed Evropa og Nor\u00f0uramerika vi\u00f0 ymiskum listaf\u00f3lkum, er Jens kreditera\u00f0ur \u00e1 yvir tredivu pl\u00e1tu\u00fatg\u00e1vum, i\u00f0 m.a. fevna um \u00fatg\u00e1vur hj\u00e1 ORKA, Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttur, Marthu Wainwright og Travis.\n\nJens vann \u00ed 2001 Prix F\u00f8royar kappingina vi\u00f0 b\u00f3lkinum Clickhaze, m\u00f3tt\u00f3k Student Achievement Award 2006 \u00e1 Thames Valley University, var tilnevndur T\u00f3nlistavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins 2009, og vann fyrstu vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Liet International 2010.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nEgnar \u00fatg\u00e1vur \n 2007 - ORKA \"Livandi Oy\u00f0a\"\n 2011 - ORKA \"\u00d3r\u00f3\"\n 2012 - ORKA \"Live at Transmusicales\"\n 2014 - ORKA \"Leipzig\"\n 2016 - ORKA \"Va\u00f0\"\n 2018 - ORKA \"Juno\"\n\nVi\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rum \u00fatg\u00e1vum \n 2009 - The Desert Holds A Flower - Kn\u00fat. Jens hevur sp\u00e6lt bass, upptiki\u00f0 og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0.\n 2010 - Larva - Eiv\u00f8r P\u00e1lsd\u00f3ttir. Jens hevur framleitt, upptiki\u00f0 og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0.\n 2013 - On High - Kn\u00fat. Jens hevur framleitt, upptiki\u00f0 og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0.\n 2013 - Unknown - Allan Tausen. Jens hevur framleitt, upptiki\u00f0 og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0.\n 2015 - N\u00f3n - D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv. Jens hevur framleitt, upptiki\u00f0 og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0.\n 2015 - Altverki\u00f0 - Altverki\u00f0. Jens hevur framleitt, upptiki\u00f0 og lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0.\n\nHei\u00f0ur \n 2001 - Vann Prix F\u00f8royar kappingina vi\u00f0 b\u00f3lkinum Clickhaze\n 2006 - M\u00f3tt\u00f3k Student Achievement Award \u00e1 Thames Valley University\n 2009 - Var tilnevndur T\u00f3nlistavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins\n 2010 - Vann fyrstu vir\u00f0isl\u00f8n \u00e1 Liet International\n 2014 - Sangurin T\u00fa t\u00f3k m\u00edna hond i\u00f0 D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv syngur, er upptikin og framleiddur av Jens. Sangurin vann hei\u00f0ursl\u00f8n \u00e1 Faroese Music Awards \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins poppsangur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Composers.fo um Jens L. Thomsen\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 ORKA\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikaframlei\u00f0arar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "35319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20L%C3%B8kke%20Rasmussen", "title": "Lars L\u00f8kke Rasmussen", "text": "Lars L\u00f8kke Rasmussen (f\u00f8ddur 15. mai 1964 \u00ed Vejle) er ein danskur politikari, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an 28. juni 2015 til 27. juni 2019 hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Danmarkar. Hann var eisini fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 5. apr\u00edl 2009 til 3. oktober 2011. S\u00ed\u00f0an 17. mai 2009 hevur hann veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri flokkin Venstre. \n\nL\u00f8kke Rasmussen var Innanr\u00edkis- og heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnunum Anders Fogh Rasmussen I (27. november 2001 \u2013 18. februar 2005) og Anders Fogh Rasmussen II (18. februar 2005 \u2013 23. november 2007). Hin 23. november 2007 var\u00f0 L\u00f8kke Rasmussen \u00fatnevndur til f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harra \u00ed tri\u00f0ju stj\u00f3rnini hj\u00e1 Anders Fogh Rasmussen. Hin 5. apr\u00edl 2009 gj\u00f8rdist hann fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, eftir at Anders Fogh Rasmussen var blivin \u00fatnevndur til a\u00f0alskrivara fyri NATO.\n\nL\u00f8kke Rasmussen hevur veri\u00f0 limur \u00ed F\u00f3lkatinginum s\u00ed\u00f0an 21. september 1994. Fr\u00e1 1998 til 2001 var hann harumframt amtsborgarstj\u00f3ri \u00ed Frederiksborg Amt. Sj\u00e1lvt um hann eins og b\u00e1\u00f0ir undangongumenn hansara Anders Fogh Rasmussen og Poul Nyrup Rasmussen eitur Rasmussen til eftirnavn, so er hann ikki \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 hv\u00f8rgan teirra.\n\nBakgrund \nLars L\u00f8kke Rasmussen var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Vejle, hann er sonur Jeppe L\u00f8kke Rasmussen og Lise L\u00f8kke Rasmussen. Familjan L\u00f8kke Rasmussen flutti til Gr\u00e6sted \u00ed 1971. Hann gj\u00f8rdist studentur fr\u00e1 Helsinge Gymnasium \u00ed 1983 og cand.jur. fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1992. Fr\u00e1 1990 til 1995 starva\u00f0ist hann sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur konsulentur.\n\nS\u00ed\u00f0an 1989 hevur hann veri\u00f0 giftur vi\u00f0 f\u00f8roysku S\u00f3lrun L\u00f8kke Rasmussen, i\u00f0 er l\u00e6rari og politikari. Tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn, sonurin Bergur L\u00f8kke Rasmussen hevur s\u00ed\u00f0an 2013 siti\u00f0 \u00ed Hovedstadens regionsr\u00e5d fyri Venstre.\n\nFamiljan hevur fyrr b\u00fa\u00f0 \u00ed Gr\u00e6sted, men s\u00ed\u00f0an 2012 hava Lars L\u00f8kke og S\u00f3lrun b\u00fa\u00f0 \u00ed einari \u00edb\u00fa\u00f0 \u00ed Nyhavn mitt \u00ed Keypmannahavn.\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nPolitikarar \u00far Venstre (Danmark)"}
{"id": "35320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venstre", "title": "Venstre", "text": "Venstre (Danmark)\nVenstre (Noreg)"}
{"id": "35324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Lars%20L%C3%B8kke%20Rasmussen%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen I", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen var Danmarkar stj\u00f3rn fr\u00e1 5. apr\u00edl 2009 til 3. oktober 2011 vi\u00f0 r\u00e1\u00f0harrum \u00far Venstre og Det Konservative Folkeparti. N\u00fdggja stj\u00f3rnin t\u00f3k vi\u00f0 hin 5. apr\u00edl 2009 sum framhald av Tri\u00f0ju stj\u00f3rnini hj\u00e1 Anders Fogh Rasmussen. Lars L\u00f8kke Rasmussen, i\u00f0 var f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri til t\u00e1, t\u00f3k vi\u00f0 starvinum sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, t\u00ed at Anders Fogh Rasmussen hin 4. apr\u00edl hev\u00f0i fingi\u00f0 starvi\u00f0 sum 15. NATO a\u00f0alskrivari. Lars L\u00f8kke hev\u00f0i veri\u00f0 n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Venstre s\u00ed\u00f0an 1998 og r\u00e1\u00f0harri s\u00ed\u00f0an 2001.\n\nListi yvir r\u00e1\u00f0harrar og starvs\u00f8ki\nSummi t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed talvuni ni\u00f0anfyri byrja \u00e1\u00f0renn apr\u00edl 2009, t\u00ed at r\u00e1\u00f0harrarnir v\u00f3ru eisini \u00ed Fyrstu stj\u00f3rnini hj\u00e1 Anders Fogh Rasmussen, II og III.\n\n|}\n\nKeldur \n\nDanskur politikkur\nDanskar stj\u00f3rnir\n2009\n2010\n2011"}
{"id": "35358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Astekar", "title": "Astekar", "text": "Aztekarnir v\u00f3ru eitt mesoamerikanskt f\u00f3lk \u00far Mi\u00f0mexico vi\u00f0 r\u00edkari gudal\u00e6ru og mentanararvi.\n\n\u00c1 nahuatl, i\u00f0 er ta\u00f0 upprunaliga m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 astekum, merkir or\u00f0i\u00f0 \"astekur\" \"ein i\u00f0 kemur fr\u00e1 Astl\u00e1n\". Astekarnir nevndu seg sj\u00e1lvar sum mexika, (\u00fatalast [mesj\u00edka]) sum er upprunin til navni\u00f0 \"Meksiko\". N\u00fat\u00ed\u00f0arn\u00fdtslan av navninum astekar sum eitt felagsheiti i\u00f0 fevndi um \u00f8ll tey f\u00f3lkasl\u00f8g i\u00f0 vi\u00f0 handli, si\u00f0um, \u00e1tr\u00fana\u00f0i og m\u00e1li h\u00f8vdu samband vi\u00f0 mexica-f\u00f3lki\u00f0, var\u00f0 skoti\u00f0 upp av Alexander von Humboldt.\n\nAstekarar\u00edki\u00f0\n\nRegentar - Hueyi Tlahtoani \n 1233 - 1272: Tozcuecuextli\n 1272 - 1299: Hu\u00e9hueh Hu\u00edtzilihhuitl\n 1299 - 1347: Ilancu\u00e9itl\n 1347 - 1366: Tenoch, stovnarin\n 1366 - 1391: Acamapichtli, skaparin av keisara\u00e6ttini\n 1391 - 1417: Huitzil\u00edhuitl\n 1417 - 1427: Chimalpopoca\n 1427 - 1440: Izcoatl\n 1440 - 1469: Moctezuma I Ilhuicamina\n 1469 - 1481: Axayacatl\n 1481 - 1486: T\u00edzoc\n 1486 - 1502: Au\u00edtzotl\n 1502 - 1520: Moctezuma II Xocoyotzin\n 1520 - 1520: Cuitl\u00e1huac\n 1520 - 1521: Cuauht\u00e9moc\n\nKeldur \n\nMeksiko\nAstekarnir"}
{"id": "35363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing%20%C3%A1%20stuttgeil%202012", "title": "EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil 2012", "text": "EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil 2012 var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Chartres, Frakland, fr\u00e1 22. november til 25. november 2012.\n\nStevnan vardi \u00ed f\u00fdra dagar vi\u00f0 innlei\u00f0andi ri\u00f0lum, h\u00e1lvfinalum og finalum \u00e1 50\u00a0m og 100\u00a0m kappingum og innlei\u00f0andi og finalur fyri allar a\u00f0rar kappingar vi\u00f0 uttan 800 m fr\u00ed hj\u00e1 kvinnum og 1500 m fr\u00ed hj\u00e1 monnum, i\u00f0 ver\u00f0a kosin vinnarar \u00fatfr\u00e1 innlei\u00f0andi umf\u00f8runum. Innlei\u00f0andi umf\u00f8rini v\u00f3ru svomin um morgunin, vi\u00f0 h\u00e1lvfinalum finalum og skj\u00f3tastu ri\u00f0lar \u00ed langteina fr\u00edsvimjingini um kv\u00f8ldi\u00f0.\n\nHv\u00f8rt land fekk loyvi til at hava f\u00fdra svimjarar vi\u00f0 \u00ed einstaklingakappingum, men bert tveir teir skj\u00f3tastu fingu m\u00f8guleikan at fara v\u00ed\u00f0ari til h\u00e1lvfinalu og/ella finalu.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n\nKappingar hj\u00e1 monnum\n\nLegend: WR - Heimsmet; WBT - Heimsins besta t\u00ed\u00f0 (World best time); ER - Evropeiskt met; NR - National record; CR - Meistaraskapsmet (Championship records)\n Svimjarar i\u00f0 bert lutt\u00f3ku \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lum og fingu hei\u00f0ursmerki (1500 m fr\u00edsvimjing).\n\nKappingar hj\u00e1 kvinnunum\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing: WR - Heimsmet; WBT - Heimsins besta t\u00ed\u00f0; ER - Evropeiskt met; NR - Landsmet (National Record); CR - Meistaraskapsmet\n Svimjarar i\u00f0 bert svumu \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lum og fingu hei\u00f0ursmerki.\n\nBlanda\u00f0ar kappingar\n\n Svimjarar i\u00f0 bert svumu \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lum og fingu hei\u00f0ursmerki.\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nEM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil\n2012 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "35365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202006", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2006", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2006 (almenna enska heiti: 2006 FIFA World Cup) f\u00f3r fram \u00ed T\u00fdsklandi fr\u00e1 9. juni \u2013 9. juli 2006. Meistaraskapurin var ta\u00f0 18. HM-endasp\u00e6li\u00f0 gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar. Heimsmeistari gj\u00f8rdist Italia, i\u00f0 vann \u00e1 Fraklandi \u00ed finaluni.\n\nKnockout umf\u00f8r\n\nUmfar av 16\n\nKvartfinalur\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nDystur um tri\u00f0japl\u00e1ssi\u00f0\n\nFinalan\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an\n\u00d8ll 32 li\u00f0 eru plasera\u00f0i eftir kriterium, i\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt av FIFA.\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n2006 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "35409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Millumtj%C3%B3%C3%B0a%20eindarskipanin", "title": "Millumtj\u00f3\u00f0a eindarskipanin", "text": "Millumtj\u00f3\u00f0a eindarskipanin, franskt Syst\u00e8me International d'Unit\u00e9s, stytt SI, er tann m\u00e1tieindarskipanin, sum ver\u00f0ur br\u00fakt \u00ed n\u00e6rum \u00f8llum londum \u00ed heiminum.\n\nSI-skipanin er fr\u00e1 1960 og byggir \u00e1 meturskipanina fr\u00e1 Meturkonventi\u00f3nini fr\u00e1 20. mai 1875, sum hevur veri\u00f0 \u00e1sett vi\u00f0 l\u00f3g \u00ed Nor\u00f0urlondum s\u00ed\u00f0ani aldarskifti\u00f0 1900. Meturskipanin er upprunaliga fronsk og var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00e1sett vi\u00f0 l\u00f3g \u00ed Frankar\u00edki tann 10. desember 1799.\n\nS\u00ed\u00f0ani 1875 hava stovnarnir Conf\u00e9rence g\u00e9n\u00e9rale des poids et mesures (CGPM, luttakarar \u00far \u00f8llum limalondum, avger\u00f0arr\u00e6tt), Comit\u00e9 international des poids et mesures (CIPM, 18 valdir m\u00e1tifr\u00f8\u00f0ingar \u00far 18 londum, r\u00e1\u00f0gevar) og Bureau international des poids et mesures (BIPM, t\u00e6nastustovnur) umsiti\u00f0 meturskipanina og seinni SI.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \n\n\u00cd danska r\u00edkinum var\u00f0 meturskipanin samtykt vi\u00f0 l\u00f3g nr. 124 tann 4. mai 1907 og bleiv tann einasta l\u00f3gliga 1. apr\u00edl 1916. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 h\u00f8vdu fleiri onnur lond \u00ed Evropa samtykt skipanina, Noreg vi\u00f0 l\u00f3g longu 22. mai 1875 vi\u00f0 gildi fr\u00e1 1. juli 1882, Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 l\u00f3g 22. november 1878 vi\u00f0 gildi fr\u00e1 1. januar 1889, og Finland vi\u00f0 l\u00f3g 16. juli 1886 vi\u00f0 gildi fr\u00e1 1. januar 1892.\n\n\u00c1 myndini omanfyri til h\u00f8gru s\u00e6st, n\u00e6r ymisku londini hava tiki\u00f0 vi\u00f0 meturskipanini ella SI sum h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1tiskipan. \u00cd Evropa er Bretland ta\u00f0 landi\u00f0, har mest strilti\u00f0 hevur veri\u00f0 at f\u00e1a f\u00f3lk at br\u00faka SI-eindir. Men 1. januar 2010 kom EU-direktiv 80/181/EEC \u00ed gildi, sum krevur, at SI ver\u00f0ur brukt \u00ed \u00f8llum ES.\n\nN\u00fa eru bara heilt f\u00e1 lond eftir, sum ikki alment br\u00faka SI. \u00cd Myanmar (Burma) og Liberia er SI ikki alment, men ver\u00f0ur vanliga br\u00fakt. \u00cd USA og fyrrverandi hj\u00e1londunum Palau, Marshalloyggjar, Mikronesia og Samoa gongur mest strilti\u00f0. Metriska skipanin hevur veri\u00f0 loyvd \u00ed USA s\u00ed\u00f0ani 1866, men ver\u00f0ur l\u00edti\u00f0 br\u00fakt hj\u00e1 almenninginum. Skipanin er t\u00f3 spakuliga vi\u00f0 at vinna inn \u00e1 ymisk arbei\u00f0s\u00f8ki.\n\nH\u00f3ast vanligi amerikanarin ikki br\u00fakar SI so n\u00f3gv, so eru amerikanskir v\u00edsindamenn vi\u00f0 \u00ed arbei\u00f0inum at menna SI, og amerikanski stovnurin National Institute of Standards and Technology hev\u00f0i ein t\u00fddningarmiklan leiklut \u00ed n\u00fdggjastu definiti\u00f3nunum av SI-grundeindunum.\n\nSI-eindir\n\nGrundeindir\n\nDefiniti\u00f3nir\n\nSI og n\u00e1tt\u00farukonstantar \n\nS\u00ed\u00f0ani 20. mai 2019 eru allar t\u00e6r 7 grundeindirnar (og harvi\u00f0 allar SI-eindir) definera\u00f0ar \u00fat fr\u00e1 7 n\u00e1tt\u00farukonstantum. Ta\u00f0 hevur millum anna\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r, at hesir 7 konstantarnir hava eksakt tey vir\u00f0ini, sum standa \u00ed talvuni ni\u00f0anfyri.\n\nAvleiddar eindir \nSymbolini fyri st\u00f8ddunum eru fr\u00e1 Dansk Standard. Tey eru ikki partar av tilr\u00e1\u00f0ingini fr\u00e1 BIPM, men eru r\u00e6ttiliga vanlig at br\u00faka.\n\nSamansettar eindir \nEin samansett eind kann gerast til einhv\u00f8rja st\u00f8dd, so eitt \u00f3tal av samansettum eindum eru. Ni\u00f0anfyri eru n\u00f8kur d\u00f8mi \u00far listanum fr\u00e1 BIPM.\n\nSI-prefiks \nH\u00f8vu\u00f0sgrein: SI-prefiks; s\u00ed eisini binert prefiks.\n\nHevur ein br\u00fak fyri st\u00f8rri ella minni eindum enn omanfyri nevndu, kann ein alt\u00ed\u00f0 gera n\u00fdggjar eindir vi\u00f0 at seta eitt prefiks framman fyri SI-eindina. T.d. er eitt mannah\u00e1r \u00e1lei\u00f0 0,000\u202f08\u00a0metrar\u00a0=\u00a080\u202f\u00d7\u202f10\u22126\u00a0metrar\u00a0=\u00a080\u00a0mikrometrar og mi\u00f0alradius \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini 6\u202f371\u202f\u00d7\u202f103\u00a0metrar\u00a0=\u00a06\u202f371\u00a0kilometrar.\n\nPrefiksini, sum ikki eru heil fald av 1000, t.v.s. \"hekto\", \"deka\", \"desi\" og \"senti\", eru avmarka\u00f0 til n\u00f8kur f\u00e1 endam\u00e1l. Loyvt er at skriva 1013 hPa um lufttr\u00fdsti\u00f0 101\u202f300\u00a0Pa. Haraftur\u00edm\u00f3ti eigur ein ikki at skriva 101,3\u00a0hV um spenningin 10\u202f130\u00a0V, men t.d. 10,13\u00a0kV.\n\nSkrivih\u00e6ttir \nSI-eindir ver\u00f0a annahv\u00f8rt skriva\u00f0ar fult \u00fat vi\u00f0 l\u00edtlum b\u00f3kstavum ella vi\u00f0 teknum (eisini nevnt symbolinum) uttan styttingarpunktum. Tekni\u00f0 kann vera ein, tveir ella tr\u00edggir b\u00f3kstavir, teir seinnu alt\u00ed\u00f0 l\u00edtlir. Tekni\u00f0 er vi\u00f0 st\u00f3rum, um eindin er uppkalla\u00f0 eftir einum pers\u00f3ni. Millum tal og eind er millumr\u00fam, m\u00f8guligt prefiks ver\u00f0ur skriva\u00f0 framman fyri eind uttan millumr\u00fam; \u00f8ll ver\u00f0a skriva\u00f0 vi\u00f0 loddr\u00e6ttari skrift. Hevur tali\u00f0 fimm ella fleiri siffur, skulu sifrini b\u00f3lkast, so allir uttan m\u00f8guliga fyrsti b\u00f3lkurin hava tr\u00fd siffur; b\u00f3lkarnir ver\u00f0a skildir vi\u00f0 l\u00edtlum millumr\u00fami. Legg til merkis, at ta\u00f0 ikki longur er loyvt at skilja b\u00f3lkarnar vi\u00f0 punktum ella komma. St\u00f8ddir ver\u00f0a skriva\u00f0ar vi\u00f0 skr\u00e1skrift.\n\nPrefiksi\u00f0 er sterkari bundi\u00f0 til eindina enn eksponentur, ta\u00f0 vil til d\u00f8mis siga, at 1\u00a0km2 = (1\u202f000\u00a0m)2 = 1\u202f000\u202f000\u00a0m2, og at 1\u00a0km3 = (1\u202f000\u00a0m)3 = 1\u202f000\u202f000\u202f000\u00a0m3.\n\nEindir og prefiks kunnu hava stavseting, sum er tillaga\u00f0 stavsetingini \u00ed landinum. Hinvegin m\u00e1 Tekni\u00f0 ikki broytast. T.d. er \"k\" einasta loyvda tekni\u00f0 fyri \"kilo\" \u00ed \u00f8llum londum, sum br\u00faka SI, men \"kilo\" ver\u00f0ur skriva\u00f0 \"chilo\" \u00e1 italskum, \"quilo\" \u00e1 portugisiskum, \"k\u00eelo\" \u00e1 kurdiskum, \"\u043a\u0438\u043b\u043e\" \u00e1 russiskum og \"\u03c7\u03b9\u03bb\u03b9\u03bf\" \u00e1 grikskum.\n\nLoyvdar ikki-SI-eindir \nAlment hevur CGPM gj\u00f8gnum BIPM g\u00f3\u00f0kent hesar ikki-SI-eindir, summar til n\u00fdtslu innanfyri serlig \u00f8ki.\nEingi standardisera\u00f0 symbol eru fyri sj\u00f3m\u00edl og knobb, men vanligar styttingar eru M, NM, Nm og nmi fyri sj\u00f3m\u00edl og kn fyri knobb.\nLegg til merkis, at ppm (parts per million) er loyvd eind, me\u00f0an BIPM m\u00e6lir fr\u00e1 at br\u00faka ppb (parts per billion), t\u00ed billi\u00f3n hevur ymiska merking \u00ed ymiskum londum.\n\u00cd talvuni eru nakrir f\u00e1ir vanliga br\u00faktir n\u00e1tt\u00farukonstantar, men til serlig endam\u00e1l er ta\u00f0 sum heild loyvt at geva st\u00f8ddir upp \u00ed mun til n\u00e1tt\u00farukonstantar, t.d. at ein massi er tr\u00edggjar fer\u00f0ir elektr\u00f3nmassan m\u00a0=\u00a03\u00a0me ella ein fer\u00f0 90\u202f% av lj\u00f3sfer\u00f0ini \u00ed t\u00f3mr\u00faminum v\u00a0=\u00a00,9\u00a0c0.\n\nEin samansett eind kann gerast til einhv\u00f8rja st\u00f8dd, so eitt \u00f3tal av samansettum eindum eru. Ni\u00f0anfyri eru n\u00f8kur d\u00f8mi \u00far listanum fr\u00e1 BIPM.\n\nReferansur \n\nSI-m\u00e1tieindir\nM\u00e1tieindir\nStandardar"}
{"id": "35412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SI", "title": "SI", "text": "SI ella Si kann merkja:\n\n Millumtj\u00f3\u00f0a eindarskipanin SI\n Grundevni\u00f0 silisium\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "35422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SI-prefiks", "title": "SI-prefiks", "text": "Ein av mongu g\u00f3\u00f0u eginleikunum vi\u00f0 m\u00e1tiskipanini SI er m\u00f8guleikin at gera n\u00fdggjar st\u00f3rar og l\u00edtlar eindir vi\u00f0  at seta eitt prefiks framman fyri SI-eindina. T.d. er eitt mannah\u00e1r \u00e1lei\u00f0 0,000\u202f08\u00a0metrar\u00a0=\u00a080\u202f\u00d7\u202f10\u22126\u00a0metrar\u00a0=\u00a080\u00a0mikrometrar og mi\u00f0alradius \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini 6\u202f371\u202f\u00d7\u202f103\u00a0metrar\u00a0=\u00a06\u202f371\u00a0kilometrar.\n\nOr\u00f0i\u00f0 prefiks er gj\u00f8rt \u00far lat\u00ednsku or\u00f0unum pre, frammanfyri, og fix, vi\u00f0hefti.\n\nSI-prefiks \n\nLongu \u00ed 1873 skeyt British Association for the Advancement of Science upp at br\u00faka mega (M) og mikro (\u03bc), men tey blivu ikki alment vi\u00f0urkend \u00ed meturskipanini fyrr enn \u00ed 1960.\n\nBiner prefiks \n\u00cd teldut\u00f8kni er ta\u00f0 ofta praktiskari at hava prefiks fyri hv\u00f8rji 210 = 1024 heldur enn hv\u00f8rji 1000. Til ta\u00f0 endam\u00e1li\u00f0 eru biner prefiks.\n\nUpprunalig prefiks v.m. \nTey upprunaligu prefiksini fr\u00e1 1795 v\u00f3ru: myria, kilo, hekto, deka, double, demi, desi, centi og milli; hesi kundu eisini setast saman, so t.d. millimilli merkti milli\u00f3ntapartur, sum \u00ed 1873 fekk heiti\u00f0 mikro.\n\u00cd regluger\u00f0 fr\u00e1 fronsku mynduleikunum tann 2. apr\u00edl 1919 eru prefiksini hesi: mega, hektokilo, myria, kilo, hekto, deka, desi, centi, milli, desimilli, centimilli og mikro.\nTey dupultu prefiksini hava helst givi\u00f0 ov n\u00f3gvar trupulleikar, \u00ed hvussu er v\u00f3r\u00f0u tey sett \u00far gildi mitt \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nAvmarka\u00f0 og \u00fatgingin prefiks \nDupult prefiks - so sum millimilli - v\u00f3ru loyvd \u00ed gomlu meturskipanini, men tey eru ikki loyvd \u00ed SI.\n\nPrefiksi\u00f0 \"myria\" (10\u202f000) er ikki vi\u00f0 \u00ed SI. Ein myriametur (t\u00edggju kilometrar) ver\u00f0ur nevnd ein m\u00edl \u00ed Noregi og Sv\u00f8r\u00edki.\n\nPrefiksini, sum ikki eru heil fald av 1000, t.v.s. \"hekto\", \"deka\", \"desi\" og \"senti\", eru avmarka\u00f0 til n\u00f8kur f\u00e1 endam\u00e1l. Loyvt er at skriva 1013 hPa um lufttr\u00fdsti\u00f0 101\u202f300\u00a0Pa. Haraftur\u00edm\u00f3ti eigur ein ikki at skriva 101,3\u00a0hV um spenningin 10\u202f130\u00a0V, men t.d. 10,13\u00a0kV.\n\nFyrr v\u00f3r\u00f0u eisini br\u00fakt serlig symbol fyri l\u00edtlum eindum, t.d. \"\u03bc\" \u00ed sta\u00f0in fyri \"\u03bcm\" um mikrometur, \"\u03bb\" \u00ed sta\u00f0in fyri \"\u03bcL\" um mikrolitur og \"\u03b3\" \u00ed sta\u00f0in fyri \"\u03bcg\" um mikrogramm. Hetta er sj\u00e1lvandi heldur ikki loyvt longur.\n\nUppskot um onnur prefiks \n\u00c1\u00f0renn 1030, 1027, 10-27 og 10-30 h\u00f8vdu fingi\u00f0 heiti, v\u00f3ru ymisk uppskot frammi:\n\"hella\" fyri 1027 \nsymbolini X, W og V fyri 1027, 1030 og 1033 \n \"vectra (V)\" um 1027 og \"vimto (v)\" um 10-27\n\nReferansur \n\nM\u00e1tieindir\nSI-m\u00e1tieindir"}
{"id": "35427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gallon", "title": "Gallon", "text": "Gallon eru r\u00famm\u00e1l, sum enn ver\u00f0a br\u00fakt \u00ed Bretlandi og Nor\u00f0uramerika.\n\nEin imperial gallon ella UK gallon er 4,546 litrar. Ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed Bretlandi og eitt sindur \u00ed Kanada og Karibia.\n\nEin US liquid gallon ella bara US gallon er 3,785 litrar. Ver\u00f0ur br\u00faktur \u00ed USA og eitt sindur \u00ed Karibia.\n\nEin US dry gallon er 4,405 litrar. Ver\u00f0ur ikki br\u00faktur longur.\n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35475", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flat%20Earth%20Society", "title": "Flat Earth Society", "text": "Flat Earth Society (f\u00f8royskt \u00e1lei\u00f0: Felagsskapurin fyri eini flatari j\u00f8r\u00f0) er ein felagsskapur, sum hevur s\u00edn uppruna \u00ed Onglandi, men n\u00fa hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Lancaster, Kalifornia. Ongi v\u00edsindaf\u00f3lk ella tr\u00faarfelagsskapir taka alment undir vi\u00f0 sj\u00f3narmi\u00f0unum hj\u00e1 hesum felagsskapi.\n\nKeldur \n\nPseudov\u00edsindi"}
{"id": "35514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fonografur", "title": "Fonografur", "text": "\u00ed 1877 uppfann Thomas Edison fonografin (\u00far forngrikskum \u03c6\u03c9\u03bd\u03ae ph\u014dn\u00e9, lj\u00f3\u00f0, og \u03b3\u03c1\u03ac\u03c6\u03b5\u03b9\u03bd gr\u00e1phein, skriva). Fyrst \u00ed 1900-talinum var\u00f0 hann troka\u00f0ur burtur av markna\u00f0inum av grammofonini.\n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "35516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skellakk", "title": "Skellakk", "text": "Skellakk ver\u00f0ur framleitt \u00far einum harpiksl\u00edkum evni, sum ver\u00f0ur skilt burtur \u00far l\u00fasini Coccus lacca.\n\nN\u00fdtsla\n\nFyrr \n Segllakk\n Ferniss\n Politur\n Kitt\n Sl\u00edpisteinar\n L\u00edm til hattar \n Boraks-blekk\n 78-pl\u00e1tur\n Teknifiksativ (2 % \u00ed alkoholi)\n\n\u00cd dag\n M\u00f8blavi\u00f0l\u00edkahald, restaurering av barokk- og biedermeierm\u00f8blum (skellakkpolitur)\n F\u00f8\u00f0slu\u00edblandingarevni E 904\n Lakk til lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri sum t.d. violinir\n\n Elektrisk isolering \u00ed m.\u00f8. gl\u00f8\u00f0ilampum\n\nT\u00f8knifr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "35558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mary%20Shelley", "title": "Mary Shelley", "text": "Mary Wollstonecraft Shelley (f\u00f8dd Godwin; 30. august 1797 \u2013 1. februar 1851) var ein enskur rith\u00f8vundur, i\u00f0 skriva\u00f0i skalds\u00f8gur, stutts\u00f8gur, sj\u00f3nleikir, essay, \u00e6vis\u00f8gur og fer\u00f0afr\u00e1sagnir, og var best kend fyri s\u00edna gotisku skalds\u00f8gu, Frankenstein: or, The Modern Prometheus (1818). Hon ritstj\u00f3rna\u00f0i eisini verk i\u00f0 ma\u00f0ur hennara, filosofurin Percy Bysshe Shelley skriva\u00f0i. Fa\u00f0ir hennara var politiski filosofurin William Godwin, pg m\u00f3\u00f0ir hennara var filosofturin og feministurin Mary Wollstonecraft.\n\nM\u00f3\u00f0ir Mary Godwin doy\u00f0i t\u00e1 i\u00f0 Mary bert var ellivu dagar gomul; seinni v\u00f3ru hon og eldra fostursystir hennara uppaldar av fa\u00f0irinum. T\u00e1 i\u00f0 Mary var f\u00fdra, giftist Godwin vi\u00f0 granna s\u00ednum, Mary Jane Clairmont. Godwin syrgdi fyri, at d\u00f3tturin fekk ein g\u00f3\u00f0a \u00fatb\u00fagving og eggja\u00f0i henni til at fylgja hansara liberalu politisku teorium. \u00cd 1814 f\u00f3r Mary Godwin at ganga saman vi\u00f0 einum av politisku fylgjarunum hj\u00e1 p\u00e1panum, tann gifti Percy Bysshe Shelley. Saman vi\u00f0 fostursystir Mary, Claire Clairmont, f\u00f3ru tey at fer\u00f0ast til Fraklands og fer\u00f0a\u00f0ust s\u00ed\u00f0an gj\u00f8gnum Evropa. T\u00e1 i\u00f0 tey komu aftur til Onglands var Mary upp\u00e1 vegin vi\u00f0 barninum hj\u00e1 Percy. Tey n\u00e6stu tvey \u00e1rini v\u00f3ru tey \u00fatifryst, v\u00f3ru \u00ed skuld og mistu d\u00f3ttrina, i\u00f0 var\u00f0 f\u00f8dd ov t\u00ed\u00f0liga. Tey giftist seint \u00ed 1816 eftir at fyrra kona Percy Shelley, Harriet, hev\u00f0i tiki\u00f0 l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1797\nAndl\u00e1t \u00ed 1851\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "35560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danskir%20uttanr%C3%ADkisr%C3%A1%C3%B0harrar", "title": "Danskir uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar", "text": "Hetta er ein listi yvir danskar uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar s\u00ed\u00f0an Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1848.\n\nListi yvir danskar uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar (1848-n\u00fa)\n\nVi\u00f0merkingar\n\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar"}
{"id": "35586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmun%20%C3%A1%20H%C3%B8vdanum", "title": "S\u00edmun \u00e1 H\u00f8vdanum", "text": "S\u00edmun J\u00f3gvansson \u00e1 H\u00f8vdanum, f\u00f8ddur 8. juli 1967, b\u00fasitandi \u00ed Klaksv\u00edk, F\u00f8royum, er stj\u00f3ri og eigari \u00ed Klaksv\u00edkar Timburhandli og Maverick Barr. Hann er fyrrverandi svimjari fyri \u00c6gir og F\u00f8royar.\n\nFamilja\nForeldur hansara eru J\u00f3gvan og Elsuba \u00e1 H\u00f8vdanum. Sysktin hansara eru Sigrid, Petur Hans, Oluffa og J\u00f3gvan \u00e1 H\u00f8vdanum. Hann eigur eitt barn, eina d\u00f3ttir sum eitur Tina Joensen og er \u00ed parlag vi\u00f0 T\u00f3runn Joensen s\u00ed\u00f0ani 18.05.1989.\n\nL\u00edvslei\u00f0\nS\u00edmun \u00e1 H\u00f8vdanum var ein av bestu svimjarnum \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0st \u00ed 70unum og fyrst \u00ed 80unum. S\u00edmun hevur var vi\u00f0 Bor\u00f0oyanes \u00e1 Flemish Cap \u00ed 1984. Hann hevur veri\u00f0 vinnul\u00edvsma\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani 1984, einamest innan timburhandlar og byggib\u00fa\u00f0ir. Hann er \u00fal\u00e6rdir handils- og skrivstovuma\u00f0ur hj\u00e1 JFK Kj\u00f8lbro h\u00f8vu\u00f0sskrivu, All Around, l\u00e6rumeistari var Finnur Jacobsen. Hann t\u00f3k H\u00e6gri Handilssk\u00falapr\u00f3gv \u00ed 1990. Keypti kioskina hj\u00e1 Hans \u00ed 1990 og sum s\u00ed\u00f0ani bleiv til Sm\u00e1tt & Gott og \u00e1r 2000 til Maverick Barr og Grillin hj\u00e1 S\u00edmun. Eigari og stj\u00f3ri \u00e1 Sp/f \u00e1 H\u00f8vdanum, Sp/f Sm\u00e1tt & Gott og Sp/f Klips. Hann hevur veri\u00f0 umbo\u00f0sma\u00f0ur fyri hesar fyrit\u00f8kur, Abeko, Avenue, Corus, Dansk Gummi Industri, Diamig Element System, Fermacell, G-Man, Henkel, Jasa Company, Lauridens Handel & Import, MSK Scandinavia, Otto Schachner, Silkeborg Stigefabrik, Sydvesta, Veli Line, VM Blandere, Wallmann. Hobby, myndat\u00f8ka, einamest av \u00edtr\u00f3tti. Stovnari av NF\u00cd Nor\u00f0oya Fr\u00edt\u00ed\u00f0ar og \u00cdtr\u00f3ttarr\u00e1\u00f0. Var \u00ed bygginevndini sum st\u00f3\u00f0 fyri byggingini av Sk\u00fdlinum vi\u00f0 Dj\u00fapum\u00fdru. Hann hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed \u00c6gir og forseti \u00ed Rotary Klaksv\u00edk 2014/2015. Hann hevur siti\u00f0 \u00ed hesum nevndum: \u00c6gir, Nor\u00f0oya Fr\u00edt\u00ed\u00f0ar og \u00cdtr\u00f3ttarr\u00e1\u00f0, AIA Tranbjerg Sv\u00f8mning, AIA Tranbjerg Fodbold, Tranbjergs F\u00e6llesr\u00e5d, Svimjisamband F\u00f8roya. Hann hevur arbeitt sum Freelance \u00e1 Dagbla\u00f0num, Sosialinum, Dimmal\u00e6tting, Nor\u00f0l\u00fdsinum. Hann er F\u00f3lkafloksma\u00f0ur og fekk 113 stemmur til seinasta B\u00fdr\u00e1\u00f0sval \u00ed 2020. Eigur og rekur portalarnir News.fo og Nor\u00f0oyar Portalin.Fr\u00e1 2016 - 2018, stj\u00f3ri \u00e1 Handilsvirkinum Niclasen \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi. \u00cd 2020-2021 gekk S\u00edmun \u00e1 H\u00f8vdanum \u00e1 TSK sum  gastronomar, gastronomhj\u00e1lparar, f\u00f8\u00f0sluhj\u00e1lparar, f\u00f8\u00f0sluatst\u00f8\u00f0ingar. Fr\u00e1 2022 Servicemedarbejder hj\u00e1 Sol og Strand \u00ed Ebeltoft.\n\nF\u00f8royskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "35590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HDMS%20Absalon%20%28L16%29", "title": "HDMS Absalon (L16)", "text": "Stu\u00f0ulsskipi\u00f0 Absalon ella HDMS Absalon (L16) er eitt skip av Absalon-klassanum i\u00f0 hoyrir til donsku Sj\u00f3verjuna. Stu\u00f0ulsskipi\u00f0 Absalon er uppkalla\u00f0 eftir Absalon biskupi 1128-1201, i\u00f0 f\u00f8rdi danska herflotan til herfer\u00f0ir m\u00f3ti vendarunum. Absalon var br\u00f3\u00f0ir Esbern Snare.\n\nTil Libya \u00ed 2016 \n17. august 2016 sigldi Absalon fr\u00e1 Fl\u00e5destation Frederikshavn og setti k\u00f3s m\u00f3ti Libya. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 fer\u00f0ina var at verja eitt fraktskip, i\u00f0 skuldi f\u00f8ra restirnar av evnafr\u00f8\u00f0iliga v\u00e1pnaskr\u00e1nni hj\u00e1 Libya til T\u00fdsklands, har ta\u00f0 skal oy\u00f0ileggjast. Absalon f\u00f3r avsta\u00f0 tveir dagar \u00e1\u00f0renn endaligu g\u00f3\u00f0kenningina \u00far F\u00f3lkatinginum 19. august. Allir politiskir flokkar \u00ed F\u00f3lkatinginum atkv\u00f8ddu fyri uppskotinum um at lata Absalon og eitt anna\u00f0 danskt skip sigla til Libya eftir kemisku v\u00e1pnunum.\n\nKeldur \n\nSkip"}
{"id": "35634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norsk-svensk%20m%C3%ADl", "title": "Norsk-svensk m\u00edl", "text": "Ein norsk m\u00edl og ein svensk m\u00edl eru 10\u202f000\u00a0metrar. Eindin var\u00f0 eisini br\u00fakt \u00ed gomlum \u00fatg\u00e1vum av metrisku skipanini sum 1\u00a0myriametur, men n\u00fa eru ta\u00f0 bert nor\u00f0menn, sviar og svensktalandi finnar, sum \u00ed t\u00fd\u00f0andi mun br\u00faka eindina. \u00c1 enskum ver\u00f0ur eindin vi\u00f0 hv\u00f8rt nevnd skandinavisk m\u00edl, men danir hava ongant\u00ed\u00f0 br\u00fakt hana.\n\n\u00cd Noregi og Sv\u00f8r\u00edki var ein m\u00edl upprunaliga 36\u202f000 f\u00f8tur. Londini h\u00f8vdu ymisk f\u00f3tam\u00e1t, so ein norsk m\u00edl var 11\u202f295\u00a0m, og ein svensk m\u00edl var 10\u202f688\u00a0m. Eftir at metrisku m\u00e1tini v\u00f3r\u00f0u vi\u00f0tikin (\u00ed Noregi vi\u00f0 l\u00f3g fr\u00e1 22. mai 1875 vi\u00f0 gildi fr\u00e1 1. juli 1882, og \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 l\u00f3g 22. november 1878 vi\u00f0 gildi fr\u00e1 1. januar 1889), v\u00f3r\u00f0u eindirnar m\u00edl broyttar vi\u00f0 l\u00f3g \u00ed 1889 til at vera eksakt 10\u202f000\u00a0metrar.\n\u00cd Finnlandi var\u00f0 tilsvarandi eindin peninkulma \u00ed 1887 broytt til 10\u202f000\u00a0metrar; men finsktalandi finnar br\u00faka ikki ta eindina n\u00f3gv longur.\n\nNorsk-svenska eindin ver\u00f0ur mest br\u00fakt \u00ed dagligari talu um strekki, sum eru longri enn 10\u00a0kilometrar. Eindin ver\u00f0ur ikki br\u00fakt \u00e1 vegaskeltum; men eindin ver\u00f0ur kortini br\u00fakt eitt sindur \u00ed almennum vi\u00f0urskiftum, t.d. \u00ed regluger\u00f0urm fr\u00e1 svenska Skatteverket. Eisini er vanligt at uppgeva brennievnisn\u00fdtsluna \u00e1 bilum \u00ed litrum pr. m\u00edl, sum er sama eind sum desilitrar pr. kilometur.\n\nS\u00ed eisini \n M\u00edl\n Millumtj\u00f3\u00f0a eindarskipanin\n\nReferensur\n\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "35639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undankapping%20til%20EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202016%20B%C3%B3lkur%20F", "title": "Undankapping til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 B\u00f3lkur F", "text": "B\u00f3lkur F \u00ed Kvalifisering til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 kappingina er ein av n\u00fdggju b\u00f3lkum, i\u00f0 avger\u00f0, hv\u00f8rji li\u00f0 koma v\u00ed\u00f0ari til endaumfari \u00ed EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016. \u00cd b\u00f3lki F eru seks li\u00f0: , , , , , and , i\u00f0 sp\u00e6la m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum heima og \u00fati \u00ed einari round-robin formati.\n\nSt\u00f8\u00f0a\n\nDystir \n\nDystirnir v\u00f3ru kunngj\u00f8rdir av UEFA sama dag, sum lutakasti\u00f0 f\u00f3r fram hin 23. februar 2014 \u00ed Nice. Times are CET/CEST, as listed by UEFA (local times are in parentheses).\n\nM\u00e1lskj\u00fattar \n\n 5 m\u00e1l\n  Kyle Lafferty\n\n 2 m\u00e1l\n\n  Riku Riski\n  Paul Papp\n  Bogdan Stancu\n\n 1 m\u00e1l\n\n  J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson\n  Hallur Hansson\n  Christian Holst\n  Brandur Olsen\n  Roman Eremenko\n  Jarkko Hurme\n  Berat Sadik\n  Nikolaos Karelis\n  Sokratis Papastathopoulos\n  Bal\u00e1zs Dzsudzs\u00e1k\n  Zolt\u00e1n Gera\n  Tam\u00e1s Priskin\n  Zolt\u00e1n Stieber\n  \u00c1d\u00e1m Szalai\n  Gareth McAuley\n  Niall McGinn\n  Jamie Ward\n  Claudiu Ke\u0219er\u00fc\n  Ciprian Marica\n  Raul Rusescu\n\nNotur\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "35641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ensk%20m%C3%ADl", "title": "Ensk m\u00edl", "text": "Ein ensk m\u00edl ella millumtj\u00f3\u00f0a m\u00edl (\u00e1 enskum international mile, ofta skeivt umsett til altj\u00f3\u00f0a m\u00edl) er 1\u202f609,344\u00a0metrar. Ein amerikonsk m\u00edl (U.S.Survey mile) er n\u00e6stan ta\u00f0 sama, 1\u202f609,34722\u00a0metrar ella 2 milli\u00f3ntapartar longri enn ein ensk m\u00edl.\n\nEnska m\u00edlin ver\u00f0ur vi\u00f0 hv\u00f8rt nevnd mile, \u00fattala\u00f0 meil, eftir enska heitinum.\n\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "35658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pund%20%28vekteind%29", "title": "Pund (vekteind)", "text": "\u00cd 1839 var vekteindin eitt pund \u00e1sett vi\u00f0 danskari l\u00f3g til at vera eksakt 500 gramm. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var\u00f0 or\u00f0i\u00f0 n\u00fdtt sum stytt heiti fyri sk\u00e1lpund. Ymiskar keldur uppl\u00fdsa ymiskt um sk\u00e1lpund, men Den danske ordbog skrivar \u00e1lei\u00f0 498 gramm, og Store norske leksikon skrivar 498,1 gramm. Harafturat skrivar Store norske leksikon, at \u00ed Danmark og Noregi hava veri\u00f0 n\u00fdtt pund, sum hava ligi\u00f0 millum 467,7 g og 505 g.\n\nOr\u00f0i\u00f0 pund kemur av lat\u00ednska or\u00f0inum pondus, sum merkir vekt, og er n\u00e6r skilt vi\u00f0 lat\u00ednska or\u00f0i\u00f0 pendere, at viga.\n\nEitt enskt pund ella millumtj\u00f3\u00f0a pund er eksakt 0,453\u202f592\u202f37 kilogramm og ver\u00f0ur ofta avrunda\u00f0 til 454 gramm. Ta\u00f0 ver\u00f0ur ofta stytt lb ella \u2114.\n\nVekteindin pund ver\u00f0ur eisini nevnd libra, stytt lb. Sera n\u00f3gv ymisk pund hava veri\u00f0 upp \u00edgj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar, m.a. hevur eitt pund \u00ed Fraklandi veri\u00f0 millum 367,1\u00a0gramm og 552\u00a0gramm, til ta\u00f0 \u00ed 1812 bleiv fastsett til 500 gramm. Eina stutta t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn 1812 var libre ennt\u00e1 n\u00fdtt sum heiti fyri t\u00ed n\u00fdggja kilogramminum!\n\nPundi\u00f0 f\u00f3r \u00far gildi sum l\u00f3glig vekteind vi\u00f0 keyp og s\u00f8lu longu \u00ed 1840 \u00ed Fraklandi og \u00ed 1907 \u00ed danska r\u00edkinum, men ta\u00f0 ver\u00f0ur enn br\u00fakt \u00ed dagligari talu.\n\nSt\u00f8rri og minni vekteindir v\u00f3ru fyrr gj\u00f8rdar vi\u00f0 binerari umrokning, vi\u00f0 meturskipanini kom desimala umrokningin. Nakrar gamlar danskar eindir eru sum v\u00edst ni\u00f0anfyri.\n\nSt\u00f8rri og minni eindir \u00fat fr\u00e1 sk\u00e1lpundi v\u00f3ru:\n\nSt\u00f8rri og minni eindir \u00fat fr\u00e1 n\u00fdggja pundinum v\u00f3ru:\n\n 1 sentnari = 100 pund\n\n 1 kvintin =  pund\n\n 1 ort =  pund\n\nLegg til merkis, at heitini kvintin og ort blivu endurn\u00fdtt \u00ed desimalu umrokningini vi\u00f0 n\u00fdggjum t\u00fddningi. Hesar eindirnar f\u00f3ru t\u00f3 \u00far gildi \u00ed 1907 vi\u00f0 metrisku skipanini.\n\u00cd listanum s\u00edggja vit, at eitt gran er  gramm ella 3,8 milligramm. \u00cd dag hevur or\u00f0i\u00f0 skift t\u00fddning til \"evarska l\u00edti\u00f0 sindur av onkrum\".\n\nReferansur \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pund", "title": "Pund", "text": "Pund (vekteind), ensk vekteind og gomul donsk vekteind\n Pund (mynteind), ensk mynteind\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "35660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pottur%20%28r%C3%BAmeind%29", "title": "Pottur (r\u00fameind)", "text": "Ein pottur er gamalt nor\u00f0urlendskt r\u00famm\u00e1l, sum hevur haft ymiskar st\u00f8ddir, men \u00ed 1912 bleiv ta\u00f0 vi\u00f0 l\u00f3g sett til 0,966 litrar..\n\nSt\u00f8rri og minni eindir eru gj\u00f8rdar vi\u00f0 binerari umrokning.\n\n 1 korntunna = 144 pottar\n 1 sm\u00f8rtunna = 136 pottar\n 1 kanna = 2 pottar\n 1 pegil =  pottur\n\nReferansur \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pottur", "title": "Pottur", "text": "Pottur (\u00edlat), \u00edlat\n Pottur (r\u00fameind), gomul r\u00fameind\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "35673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undankapping%20til%20EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202016", "title": "Undankapping til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016", "text": "Kvalifiseringskappingin til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 er ein f\u00f3tb\u00f3ltskapping, i\u00f0 fer fram fr\u00e1 september 2014 til november 2015 fyri at finna fram til tey 23 li\u00f0ini, i\u00f0  saman vi\u00f0 Fraklandi, i\u00f0 er kvalifisera\u00f0 beinlei\u00f0is sum vertur, skulu luttaka til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016. Tilsamans 53 landsli\u00f0, i\u00f0 eru UEFA limir, lutt\u00f3ku \u00ed kvalifikati\u00f3nskappingini. Gibraltar lutt\u00f3k fyri fystu fer\u00f0.\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0 \n\n1 Feit skrift merkir: meistari ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. Skr\u00e1skrift merkir: vertur ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0.\n2 Fr\u00e1 1960 til 1992, kappa\u00f0ist n\u00faverandi Kekkia sum Kekkoslovakia.\n<div id=\"3\">3 Fr\u00e1 1960 til 1988 kappa\u00f0ist n\u00faverandi T\u00fdskland sum Vesturt\u00fdskland.\n<div id=\"4\">4 Fr\u00e1 1960 til 1988, kappa\u00f0ist n\u00faverandi Russland sum Sovjetsamvaldi\u00f0, og \u00ed 1992 sum SNG.\n\nKvalifiserandi b\u00f3lkasp\u00e6l\n\nSeeding\nB\u00fdti\u00f0 av pottunum var\u00f0 kunngj\u00f8rt hin 24. januar 2014.\n\nLutakasti\u00f0 f\u00f3r fram \u00e1 Palais des Congr\u00e8s Acropolis, Nice, hin 23. februar 2014, 12:00 CET. The following draw procedure was applied:\nB\u00f3lkarnir A\u2013H innihalda hv\u00f8r eitt li\u00f0 \u00far hv\u00f8rjum av pottunum 1\u20136, me\u00f0an B\u00f3lkur I inniheldur eitt li\u00f0 fr\u00e1 hv\u00f8rjum av b\u00f3lkunum 1\u20135.\nOrsaka\u00f0 av sj\u00f3nvarpsr\u00e6ttindum v\u00f3ru Ongland, T\u00fdskland, Italia, Spania og Ni\u00f0urlond trekt \u00ed b\u00f3lkar vi\u00f0 6 li\u00f0um. \nFor political reasons, Azerbaijan and Armenia (due to the disputed status of Nagorno-Karabakh), as well as Spain and Gibraltar (due to the disputed status of Gibraltar) could not be drawn in the same group. Unlike the previous UEFA qualifying tournament, Russia and Georgia had agreed to play each other if they were drawn together.\nFrakland (Coeff: 30,992; Rank: 11) are partnered with the five-team Group I, which enables the 2016 tournament hosts to play friendlies against these countries on their 'spare' dates. These friendlies do not count in the qualifying group standings.\n\nB\u00f3lkar\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nGroup E\n\nGroup F\n\nB\u00f3lkur G\n\nB\u00f3lkur H\n\nB\u00f3lkur I\n\nSt\u00f8\u00f0a hj\u00e1 tri\u00f0japl\u00e1ss li\u00f0um\n\nTa\u00f0 h\u00e6gst plasera\u00f0a tri\u00f0japl\u00e1ss li\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 b\u00f3lkunum kvalifiserar seg beinlei\u00f0is v\u00ed\u00f0ari til kappingina, me\u00f0an restin sp\u00e6la play-off dystir. Eftirsum B\u00f3lkur I hevur fimm li\u00f0 og restin hevur seks li\u00f0, so telja dystir \u00edm\u00f3ti nummar-seks li\u00f0um ikki vi\u00f0 \u00ed metingini.\n\nM\u00e1lskj\u00fattar \n\n13 m\u00e1l\n Robert Lewandowski\n\n11 m\u00e1l\n Zlatan Ibrahimovi\u0107\n\n9 m\u00e1l\n Thomas M\u00fcller\n\n8 m\u00e1l\n\n Edin D\u017eeko\n Artyom Dzyuba\n\n7 m\u00e1l\n\n Marc Janko\n Wayne Rooney\n Kyle Lafferty\n Steven Fletcher\n Gareth Bale\n\n6 m\u00e1l\n\n Ivan Peri\u0161i\u0107\n Danny Welbeck\n Gylfi Sigur\u00f0sson\n Arkadiusz Milik\n Milivoje Novakovi\u0107\n Andriy Yarmolenko\n\n5 m\u00e1l\n\n Kevin De Bruyne\n Eden Hazard\n Omer Damari\n Klaas-Jan Huntelaar\n Cristiano Ronaldo\n Robbie Keane\n Jonathan Walters\n Shaun Maloney\n Marek Ham\u0161\u00edk\n Paco Alc\u00e1cer\n\n4 m\u00e1l\n\n David Alaba\n Marouane Fellaini\n Nestoras Mitidis\n Bo\u0159ek Do\u010dkal\n Kamil Grosicki\n Xherdan Shaqiri\n Burak Y\u0131lmaz\n\n3 m\u00e1l\n\n Ildefons Lima\n Marko Arnautovi\u0107\n Martin Harnik\n Dimitrij Nazarov\n Dries Mertens\n Demetris Christofi\n Georgios Efrem\n Harry Kane\n Theo Walcott\n Joel Pohjanpalo\n Tornike Okriashvili\n Mario G\u00f6tze\n Max Kruse\n Andr\u00e9 Sch\u00fcrrle\n Kolbeinn Sig\u00fe\u00f3rsson\n Tomer Hemed\n Graziano Pell\u00e8\n Yuriy Logvinenko\n Val\u0113rijs \u0160abala\n Robin van Persie\n Gareth McAuley\n Alexander Tettey\n Shane Long\n Aleksandr Kokorin\n Steven Naismith\n Zoran To\u0161i\u0107\n Adam Nemec\n Bo\u0161tjan Cesar\n David Silva\n Erkan Zengin\n Josip Drmi\u0107\n Haris Seferovi\u0107\n Sel\u00e7uk \u0130nan\n Artem Kravets\n\n2 m\u00e1l\n\n Zlatko Junuzovi\u0107\n Rubin Okotie\n Rahid Amirguliyev\n Stanislaw Drahun\n Mikhail Gordeichuk\n Timofei Kalachev\n Sergei Kornilenko\n Radja Nainggolan\n Milan \u0110uri\u0107\n Vedad Ibi\u0161evi\u0107\n Haris Medunjanin\n Edin Vi\u0161\u0107a\n Iliyan Mitsanski\n Ivelin Popov\n Marcelo Brozovi\u0107\n Andrej Kramari\u0107\n Luka Modri\u0107\n Pavel Kade\u0159\u00e1bek\n V\u00e1clav Pila\u0159\n Milan \u0160koda\n Nicklas Bendtner\n Yussuf Poulsen\n Ross Barkley\n Raheem Sterling\n Jack Wilshere\n Sergei Zenjov\n J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson\n Riku Riski\n Jaba Kankava\n Valeri Kazaishvili\n Mate Vatsadze\n \u0130lkay G\u00fcndo\u011fan\n D\u00e1niel B\u00f6de\n Kriszti\u00e1n N\u00e9meth\n Tam\u00e1s Priskin\n Birkir Bjarnason\n Aron Gunnarsson\n Tal Ben Haim II\n Nir Bitton\n Eran Zahavi\n Antonio Candreva\n Giorgio Chiellini\n \u00c9der\n Islambek Kuat\n Fiodor \u010cernych\n Arvydas Novikovas\n Lars Krogh Gerson\n Aleksandar Trajkovski\n Fatos Be\u0107iraj\n Stevan Joveti\u0107\n Mirko Vu\u010dini\u0107\n Arjen Robben\n Georginio Wijnaldum\n Steven Davis\n Joshua King\n Grzegorz Krychowiak\n Sebastian Mila\n Jo\u00e3o Moutinho\n James McClean\n Aiden McGeady\n Constantin Budescu\n Paul Papp\n Bogdan Stancu\n Adem Ljaji\u0107\n Juraj Kucka\n R\u00f3bert Mak\n Nejc Pe\u010dnik\n Sergio Busquets\n Santi Cazorla\n Pedro\n Marcus Berg\n Fabian Sch\u00e4r\n Arda Turan\n Yevhen Konoplyanka\n Yevhen Seleznyov\n Serhiy Sydorchuk\n Aaron Ramsey\n\n1 m\u00e1l\n\n Bekim Balaj\n Berat Djimsiti\n Shk\u00eblzen Gashi\n Ermir Lenjani\n M\u00ebrgim Mavraj\n Armando Sadiku\n Robert Arzumanyan\n Henrikh Mkhitaryan\n Hrayr Mkoyan\n Marcos Pizzelli\n Marcel Sabitzer\n Javid Huseynov\n Michy Batshuayi\n Christian Benteke\n Nacer Chadli\n Laurent Depoitre\n Divock Origi\n Ermin Bi\u010dak\u010di\u0107\n Senad Luli\u0107\n Mihail Aleksandrov\n Nikolay Bodurov\n Andrey Galabinov\n Ventsislav Hristov\n Dimitar Rangelov\n Nikola Kalini\u0107\n Mario Mand\u017euki\u0107\n Ivica Oli\u0107\n Danijel Pranji\u0107\n Ivan Rakiti\u0107\n Gordon Schildenfeld\n Constantinos Charalambidis\n Jason Demetriou\n Dossa J\u00fanior\n Vincent Laban\n Constantinos Makrides\n Giorgos Merkis\n Vladim\u00edr Darida\n Ladislav Krej\u010d\u00ed\n David Lafata\n David Limbersk\u00fd\n Tom\u00e1\u0161 Necid\n Tom\u00e1\u0161 Sivok\n Josef \u0160ural\n Pierre H\u00f8jbjerg\n Nicolai J\u00f8rgensen\n Thomas Kahlenberg\n Simon Kj\u00e6r\n Jakob Poulsen\n Jannik Vestergaard\n Lasse Vibe\n Phil Jagielka\n Alex Oxlade-Chamberlain\n Andros Townsend\n Ats Purje\n Konstantin Vassiljev\n Hallur Hansson\n Christian Holst\n R\u00f3aldur Jakobsen\n Brandur Olsen\n Paulus Arajuuri\n Roman Eremenko\n Jarkko Hurme\n Berat Sadik\n Nikoloz Gelashvili\n Karim Bellarabi\n Toni Kroos\n Marco Reus\n Lee Casciaro\n Jake Gosling\n Christos Aravidis\n Nikolaos Karelis\n Panagiotis Kone\n Konstantinos Mitroglou\n Sokratis Papastathopoulos\n Kostas Stafylidis\n Panagiotis Tachtsidis\n Bal\u00e1zs Dzsudzs\u00e1k\n Zolt\u00e1n Gera\n Rich\u00e1rd Guzmics\n L\u00e1szl\u00f3 Kleinheisler\n Gerg\u0151 Lovrencsics\n Zolt\u00e1n Stieber\n \u00c1d\u00e1m Szalai\n J\u00f3n Da\u00f0i B\u00f6\u00f0varsson\n R\u00farik G\u00edslason\n Ei\u00f0ur Gu\u00f0johnsen\n Ragnar Sigur\u00f0sson\n Moanes Dabour\n Gil Vermouth\n Leonardo Bonucci\n Matteo Darmian\n Daniele De Rossi\n Stephan El Shaarawy\n Alessandro Florenzi\n Simone Zaza\n Aleksandrs Cau\u0146a\n Aleksejs Vi\u0161\u0146akovs\n Art\u016brs Zjuzins\n Franz Burgmeier\n Sandro Wieser\n Deivydas Matulevi\u010dius\n Saulius Mikoli\u016bnas\n Lukas Spalvis\n Stefano Bensi\n Mario Mutsch\n S\u00e9bastien Thill\n David Turpel\n Rinat Abdulin\n Samat Smakov\n Besart Abdurahimi\n Arijan Ademi\n Agim Ibraimi\n Adis Jahovi\u0107\n Alfred Effiong\n Clayton Failla\n Michael Mifsud\n Gheorghe Boghiu\n Eugeniu Cebotaru\n Alexandru Dedov\n Alexandru Epureanu\n Dejan Damjanovi\u0107\n Stefan Savi\u0107\n \u017darko Toma\u0161evi\u0107\n Ibrahim Afellay\n Jeffrey Bruma\n Stefan de Vrij\n Luciano Narsingh\n Wesley Sneijder\n Craig Cathcart\n Josh Magennis\n Niall McGinn\n Jamie Ward\n Jo Inge Berget\n Mats M\u00f8ller D\u00e6hli\n Tarik Elyounoussi\n Vegard Forren\n Markus Henriksen \n H\u00e5vard Nielsen\n H\u00e5vard Nordtveit\n Alexander S\u00f8derlund\n Jakub B\u0142aszczykowski\n Kamil Glik\n Bartosz Kapustka\n Krzysztof M\u0105czy\u0144ski\n S\u0142awomir Peszko\n \u0141ukasz Szuka\u0142a\n Ricardo Carvalho\n F\u00e1bio Coentr\u00e3o\n Nani\n Miguel Veloso\n Robbie Brady\n Cyrus Christie\n Wes Hoolahan\n John O'Shea\n Ovidiu Hoban\n Claudiu Ke\u0219er\u00fc\n Ciprian Marica\n Alexandru Maxim\n Raul Rusescu\n Alan Dzagoev\n Sergei Ignashevich\n Dmitri Kombarov\n Oleg Kuzmin\n Fyodor Smolov\n Matteo Vitaioli\n Ikechi Anya\n Chris Martin\n James McArthur\n Matt Ritchie\n Nemanja Mati\u0107\n Aleksandar Kolarov\n Peter Pekar\u00edk\n Kornel Sal\u00e1ta\n Stanislav \u0160est\u00e1k\n Miroslav Stoch\n Vladim\u00edr Weiss\n Robert Beri\u0107\n Valter Birsa\n Branko Ili\u0107\n Josip Ili\u010di\u0107\n Kevin Kampl\n Dejan Lazarevi\u0107\n Andra\u017e Struna\n Jordi Alba\n Juan Bernat\n Diego Costa\n Mario Gaspar\n Isco\n Andr\u00e9s Iniesta\n \u00c1lvaro Morata\n Sergio Ramos\n Jimmy Durmaz\n Emil Forsberg\n Ola Toivonen\n Eren Derdiyok\n Johan Djourou\n Blerim D\u017eemaili\n Breel Embolo\n G\u00f6khan Inler\n Pajtim Kasami\n Michael Lang\n Admir Mehmedi\n Valentin Stocker\n Granit Xhaka\n Serdar Aziz\n Umut Bulut\n Hakan \u00c7alhano\u011flu\n Bilal K\u0131sa\n O\u011fuzhan \u00d6zyakup\n Denys Harmash\n David Cotterill\n Hal Robson-Kanu\n\n1 sj\u00e1lvm\u00e1l\n\n M\u00ebrgim Mavraj (\u00ed dysti m\u00f3ti Armenia)\n Levon Hayrapetyan (\u00ed dysti m\u00f3ti Serbia)\n Kamo Hovhannisyan (\u00ed dysti m\u00f3ti Albania)\n Rashad Sadygov (\u00ed dysti m\u00f3ti Kroatia)\n Alyaksandr Martynovich (\u00ed dysti m\u00f3ti Ukraine)\n Nikolay Bodurov (\u00ed dysti m\u00f3ti Kroatia)\n Yordan Minev (\u00ed dysti m\u00f3ti Italia)\n Vedran \u0106orluka (\u00ed dysti m\u00f3ti Noreg)\n Dossa J\u00fanior (\u00ed dysti m\u00f3ti Andorra)\n Jordan Henderson (\u00ed dysti m\u00f3ti Slovenia)\n Ragnar Klavan (\u00ed dysti m\u00f3ti Sveis)\n Akaki Khubutia (\u00ed dysti m\u00f3ti Skotlandi)\n Mats Hummels (\u00ed dysti m\u00f3ti Skotlandi)\n Jordan Perez (\u00ed dysti m\u00f3ti \u00cdrlandi)\n Yogan Santos (\u00ed dysti m\u00f3ti T\u00fdsklandi)\n J\u00f3n Da\u00f0i B\u00f6\u00f0varsson (\u00ed dysti m\u00f3ti Kekkia)\n Giorgio Chiellini (\u00ed dysti m\u00f3ti Aserbadsjan)\n Martin B\u00fcchel (\u00ed dysti m\u00f3ti Russlandi)\n Franz Burgmeier (\u00ed dysti m\u00f3ti Russlandi)\n Tome Pa\u010dovski (\u00ed dysti m\u00f3ti Spania)\n Petru Racu (\u00ed dysti m\u00f3ti Montenegro)\n Robin van Persie (\u00ed dysti m\u00f3ti Kekkia)\n Markus Henriksen (\u00ed dysti m\u00f3ti Ungarn)\n John O'Shea (\u00ed dysti m\u00f3ti Skotlandi)\n Cristian Brolli (\u00ed dysti m\u00f3ti Onglandi)\n Alessandro Della Valle (\u00ed dysti m\u00f3ti Onglandi)\n\n2 sj\u00e1lvm\u00e1l\n Giedrius Arlauskis (\u00ed dystum m\u00f3ti Sveis og Onglandi)\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "35675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvalifisering%20til%20EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202016%2C%20b%C3%B3lkur%20A", "title": "Kvalifisering til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016, b\u00f3lkur A", "text": "\n\nSt\u00f8\u00f0a\n\nDystir\n\nM\u00e1lskj\u00fattar \n\n5 m\u00e1l\n\n Gylfi Sigur\u00f0sson\n\n4 m\u00e1l\n\n Bo\u0159ek Do\u010dkal\n Klaas-Jan Huntelaar\n Burak Y\u0131lmaz\n\n3 m\u00e1l\n\n Yuriy Logvinenko\n\n2 m\u00e1l\n\n V\u00e1clav Pila\u0159\n Milan \u0160koda\n Birkir Bjarnason\n Aron Gunnarsson\n Kolbeinn Sig\u00fe\u00f3rsson\n Val\u0113rijs \u0160abala\n Arjen Robben\n Robin van Persie\n Arda Turan\n\n1 m\u00e1l\n\n Vladim\u00edr Darida\n Pavel Kade\u0159\u00e1bek\n Ladislav Krej\u010d\u00ed\n David Lafata\n David Limbersk\u00fd\n Tom\u00e1\u0161 Necid\n Tom\u00e1\u0161 Sivok\n J\u00f3n Da\u00f0i B\u00f6\u00f0varsson\n R\u00farik G\u00edslason\n Ei\u00f0ur Gu\u00f0johnsen\n Ragnar Sigur\u00f0sson\n Rinat Abdulin\n Samat Smakov\n Aleksejs Vi\u0161\u0146akovs\n Art\u016brs Zjuzins\n Ibrahim Afellay\n Jeffrey Bruma\n Stefan de Vrij\n Luciano Narsingh\n Georginio Wijnaldum\n Serdar Aziz\n Umut Bulut\n Sel\u00e7uk \u0130nan\n Bilal K\u0131sa\n O\u011fuzhan \u00d6zyakup\n\n 1 sj\u00e1lvm\u00e1l\n  J\u00f3n Da\u00f0i B\u00f6\u00f0varsson (\u00ed dysti m\u00f3ti Kekkia)\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "35686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8lvi%20Vatnhamar", "title": "S\u00f8lvi Vatnhamar", "text": "S\u00f8lvi Vatnhamar (f\u00f8ddur 5. mai 1986 \u00ed F\u00f8royum) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum \u00ed l\u00f8tuni sp\u00e6lir fyri V\u00edking og F\u00f8royar. Hann er \u00fatb\u00fagvin og starvast sum byggifr\u00f8\u00f0ingur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt \nS\u00f8lvi vaks upp \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum L\u00cdF \u00far Leirv\u00edk. T\u00e1 i\u00f0 L\u00cdF og G\u00cd l\u00f8gdu saman \u00ed 2008 til V\u00edking, f\u00f3r hann at sp\u00e6la fyri V\u00edking og hevur sp\u00e6lt har s\u00ed\u00f0an. Hann b\u00fa\u00f0i ni\u00f0ri \u00ed Danmark \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, me\u00f0an hann las og sp\u00e6ldi ikki \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i t\u00e1.\n\nAltj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltur \nHin 13. juni 2015 leikti hann s\u00edn 5. landsdyst \u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num, sum var \u00edm\u00f3ti Grikkalandi \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli. \u00cd dystinum leg\u00f0i S\u00f8lvi upp til b\u00e6\u00f0i m\u00e1lini, i\u00f0 Hallur Hansson og Brandur Olsen skora\u00f0u, vi\u00f0 avleveringum \u00far h\u00f8gru s\u00ed\u00f0u innfyri.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum v\u00edsast fyrst.\n\nHei\u00f0ur \n 2016 - \u00c1rsins leikari \u00ed f\u00f8royskum mansf\u00f3tb\u00f3lti.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nV\u00edkinga leikarar"}
{"id": "35689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amelia%20Earhart", "title": "Amelia Earhart", "text": "Amelia Mary Earhart (/\u02c8\u025b\u0259rh\u0251rt/; f\u00f8dd 24. juli 1897 \u2013 horvin 2. juli 1937) var ein amerikanskur flogfer\u00f0slu sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari og rith\u00f8vundur. Amelia var\u00f0 fyrsta kvinna, i\u00f0 fleyg einsam\u00f8ll yvir Atlantshavi\u00f0. Hon hevur sett fleiri met, skriva\u00f0i mets\u00f8lub\u00f8kur um royndir s\u00ednar innan flogfer\u00f0slu, og var veglei\u00f0andi stovnari av felagskapinum The Ninety-Niners, i\u00f0 var ein felagskapur fyri kvinnuligar flogskiparar. Amelia var gestaundirv\u00edsari \u00e1 Purdue h\u00e1sk\u00falanum \u00ed 1935 \u00ed flogfer\u00f0sludeildini. Har vegleiddi hon kvinnum, i\u00f0 v\u00f3ru \u00e1huga\u00f0ar \u00ed \u00eddna\u00f0inum, og hugt\u00f3k onnur vi\u00f0 k\u00e6rleika s\u00ednum til sama fak. Amelia var limur \u00ed politiska flokkinum National Women's Party, og var dyggur stu\u00f0ul \u00ed javnar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0inum.\n\n\u00cd 1937, hvarv Amelia yvir Kyrrahavinum. Hetta hendi \u00edme\u00f0an hon royndi at fl\u00fagva runt heimin. Amelia var einsam\u00f8ll umbor\u00f0 \u00ed Lockheed 10 Electra flogfari s\u00ednum, i\u00f0 Purdue h\u00e1sk\u00falin hev\u00f0i f\u00edggja\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1897\nAndl\u00e1t \u00ed 1937\nHorvi\u00f0 F\u00f3lk\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "35691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sonni%20Ragnar%20Nattestad", "title": "Sonni Ragnar Nattestad", "text": "Sonni Ragnar Nattestad (f\u00f8ddur 5. august 1994 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri \u00edrska felagi\u00f0 Dundalk og fyri f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0 sum verjuleikari.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nFel\u00f8g \nSonni Ragnar sp\u00e6ldi fyri MB og 07 Vestur fyrstu ungd\u00f3ms\u00e1rini, s\u00ed\u00f0an gekk lei\u00f0in til Danmarkar, har hann fekk s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 FC Midtjylland \u00ed Superliguni fr\u00e1 2013-15. Hann sp\u00e6ldi 4 dystir \u00ed Superliguni fyri FC Midtjylland, men hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var hann tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00fatl\u00e1ntur til onnur donsk fel\u00f8g, fyrst til AC Horsens, har hann sp\u00e6ldi 13 dystir og skora\u00f0i tvey m\u00e1l og s\u00ed\u00f0an til Vejle BK. \u00cd 2016 fekk hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 \u00edslendska felagi\u00f0 FH Hafnarfjordur og s\u00ed\u00f0an var\u00f0 hann l\u00e6ntur \u00fat til Fylkir, har hann sp\u00e6ldi 8 dystir. \u00cd desember 2016 skriva\u00f0i hann undir ein tr\u00fd\u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 norska felagi\u00f0 Molde FK.\n\n\u00cd 2020 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 B36, eftir at hann hev\u00f0i sp\u00e6lt vi\u00f0 donsku Superliga fel\u00f8gunum FC Fredericia \u00ed 2019 og AC Horsens \u00ed 2018.\n\n\u00cd januar 2021 undirskriva\u00f0i hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Dundalk F.C., i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed bestu \u00edrsku deildini, League of Ireland Premier Division.\n\nLandsli\u00f0sm\u00e1l \nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "35697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3aldur%20Jakobsen", "title": "R\u00f3aldur Jakobsen", "text": "R\u00f3aldur Jakobsen (f\u00f8dur 23. januar 1991) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri B36 og F\u00f8royar sum mi\u00f0vallaleikari.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\nHann hevur sp\u00e6lt vaksnamannaf\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 B36 s\u00ed\u00f0an 2007.\n\nHann sp\u00e6ldi s\u00edn fysta landsdyst fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed 2014.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nKeldur \n\nB36 leikarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "35745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charles%20Lindbergh", "title": "Charles Lindbergh", "text": "Charles Augustus Lindbergh (4. februar 1902 \u2013 26. august 1974), eyknevni: Slim, Lucky Lindy, og The Lone Eagle, var ein amerikanskur flogskipari, rith\u00f8vundur, uppfinnari, ranns\u00f3knarfari og aktivistur.\n\nCharles gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 hann tann 20. - 21. mai 1927 fleyg einsamallur \u00ed flogfari s\u00ednum, Spirit of St. Louis, tv\u00f8rtur yvir Atlantshavi\u00f0.\n\nHann fleyg 5\u202f800 kilometrar fr\u00e1 New York City \u00ed USA til Par\u00eds \u00ed Fraklandi, flogfer\u00f0in t\u00f3k 33 og ein h\u00e1lvan t\u00edma, og var hetta fyrstu fer\u00f0, nakar hev\u00f0i megna\u00f0 sl\u00edkt avrik. Charles var t\u00e1 25 \u00e1ra gamal og starva\u00f0ist sum postma\u00f0ur \u00ed amerikanska fogherinum. Sum vi\u00f0urkenning fyri hetta s\u00f8guliga avrik var\u00f0 hann hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Medal of Honor, i\u00f0 er h\u00e6gsta vi\u00f0urkenning innan amerikanska herin.\n\u00cd s\u00ed\u00f0stu helvt av 1920-\u00e1runum og fyrru helvt av 1930-\u00e1runum n\u00fdtti Charles navnafr\u00e6gd s\u00edna til at uppl\u00fdsa um flogfer\u00f0slu, b\u00e6\u00f0i almenna og herna\u00f0arliga postt\u00e6nastu \u00ed Nor\u00f0ur- og Su\u00f0uramerika. \n\n\u00cd mars v\u00f3ru Charles og kona hansara Anne \u00fati fyri t\u00ed harmleika, at ungi sonur teirra, Charles Lindbergh Jr., var\u00f0 r\u00e6ndur og myrdur. Hendingin var\u00f0 kalla\u00f0 \"Brotsverk aldarinnar\" (\"Crime of the Century\"). Hendingin hev\u00f0i eisini vi\u00f0 s\u00e6r, at familjan Lindbergh \u00ed loyndum flutti til Evropa, har tey f\u00f8ldu seg tryggari enn \u00ed mi\u00f0lar\u00e1kinum \u00ed USA. Familjan flutti aftur til USA \u00ed apr\u00edl 1939.\n\n\u00c1\u00f0renn USA f\u00f3r upp \u00ed Seinna heimsbardaga, hev\u00f0i Charles veri\u00f0 dyggur fortalari fyri at halda landi\u00f0 uttanfyri alheims \u00f3semjur, j\u00fast sum p\u00e1pi hansara, i\u00f0 var tingma\u00f0ur, hev\u00f0i gj\u00f8rt \u00ed Fyrra heimsbardaga. Sj\u00e1lvt um Charles var \u00edm\u00f3ti kr\u00edgnum, stu\u00f0la\u00f0i hann fullt undir herna\u00f0arliga str\u00ed\u00f0i\u00f0 eftir Pearl Harbour og virka\u00f0i sum borgarligur veglei\u00f0ari hj\u00e1 herinum \u00edgj\u00f8gnum Franklin D. Roosevelt, forseta USA. Forsetin hev\u00f0i nokta\u00f0 at loyva Charles aftur upp\u00ed herin, har hann hev\u00f0i sagt fr\u00e1 starvinum \u00ed apr\u00edl 1941.\n\n\u00cd seinni \u00e1rum s\u00ednum gj\u00f8rdist Charles pr\u00edsvinnandi rith\u00f8vundur, ranns\u00f3knarfari, uppfinnari og umhv\u00f8rvisverndarf\u00f3lk.\n\nCharles Lingbergh \u00e1 vitjan \u00ed F\u00f8royum \n\u00cd 1933 lendi flogfari\u00f0 hj\u00e1 Charles \u00e1 Trongisv\u00e1gsfir\u00f0i, ta\u00f0 v\u00f3ru st\u00f3rt\u00ed\u00f0indi t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini. Kona hansara, Anne Morrow, var vi\u00f0 honum \u00e1 fer\u00f0ini, og var hon annarpilotur. Tey h\u00f8vdu stutta t\u00ed\u00f0 frammanundan mist son s\u00edn eftir at hann var\u00f0 r\u00e6ndur og myrdur, so tey h\u00f8vdu ikki hug at vera vi\u00f0 \u00ed veitslulag. Tey \u00f3tu d\u00f8gur\u00f0a hj\u00e1 Gu\u00f0mundi Mortensen og hildu lei\u00f0 s\u00edna v\u00ed\u00f0ari dagin eftir. Tv\u00f8royrar Bygda- og Sj\u00f3vinnusavn hevur myndir fr\u00e1 hendingini.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1902\nAndl\u00e1t \u00ed 1974\nAmerikanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "35748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atli%20Gregersen", "title": "Atli Gregersen", "text": "Atli Gregersen (f\u00f8ddur 15. juni 1982) er ein F\u00f8royskur altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum verjuleikari fyri V\u00edking og f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0\n\nL\u00edvslei\u00f0 \u00ed fel\u00f8gum\nGregersen sp\u00e6ldi \u00ed s\u00ednum ungu \u00e1rum f\u00f3tb\u00f3lt b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og Danmark vi\u00f0 Randers FC, Lyngby BK, G\u00cd, IF Skjold, BK Frem og V\u00edking. Hann fekk s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 skotska felagi\u00f0 Ross County \u00ed juni 2010, til hann f\u00f3r fr\u00e1 felagnum \u00ed februar 2011, hev\u00f0i hann bert sp\u00e6lt ein dyst fyri felagi\u00f0 \u00ed steypakappingini (League Cup).\n\nAltj\u00f3\u00f0a l\u00edvslei\u00f0\nGregersen leikti s\u00edn fyrsta A-landsdyst \u00ed 2009, og \u00ed mars 2015 var hann fyri fyrstu fer\u00f0 li\u00f0skipari \u00e1 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num \u00ed einum UEFA Euro 2016 kvalifikati\u00f3nsdysti m\u00f3ti Rumenia, har F\u00f8royar tapti 1-0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nV\u00edkinga leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "35754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3r%C3%B0ur%20Thomsen", "title": "T\u00f3r\u00f0ur Thomsen", "text": "T\u00f3r\u00f0ur Thomsen (f\u00f8ddur 11. juni 1986) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari sum sp\u00e6lir fyri F\u00f8royar og B36 sum m\u00e1lma\u00f0ur.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0 \nT\u00f3r\u00f0ur byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0 \u00ed Runav\u00edk, har hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 NS\u00cd \u00ed 2003 vi\u00f0 2. deild til hann \u00ed 2005 f\u00f3r til \u00cdF sum m\u00e1lma\u00f0ur. Seinni hevur hann sp\u00e6lt fyri \u00cdF, B68 og AB.\n\nHann sp\u00e6ldi fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed 2010.\n\n\u00cd 2012, undirskriva\u00f0i hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska felagi\u00f0 S.C. Egedal.\n\u00cd 2013 flutti hann heim aftur til F\u00f8roya, har hann fekk s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 B36.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar\nB36 leikarar\nB68 leikarar\nAB leikarar\n\u00cdF leikarar"}
{"id": "35755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3l%20J%C3%B3hannus%20Justinussen", "title": "P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen", "text": "P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen (f\u00f8ddur 13. januar 1989) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 f\u00f8royska landsli\u00f0num og NS\u00cd sum verjuleikari og vongsp\u00e6lari. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt fyri Valur \u00ed \u00cdslandi og fyri B68, EB/Streymur og G\u00cd.\n\nHann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst fyri f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed 2010. \u00cd februar 2012 undirskriva\u00f0i hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 danska superligafelagi\u00f0 AaB fram til endan av donsku f\u00f3tb\u00f3ltssesongini \u00ed juni, eftir at hava veri\u00f0 til royndarvenjing tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed m\u00e1na\u00f0unum undan at s\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nprofilurin hj\u00e1 P.J. Justinussen \u00e1 Faroesoccer.com\n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar\nB68 leikarar\nNS\u00cd leikarar"}
{"id": "35756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20F.%20Kennedy%20Jr.", "title": "John F. Kennedy Jr.", "text": "John Fitzgerald Kennedy Jr. (25. november 1960 \u2013 16. juli 1999), ofta nevndur JFK Jr. ella John-John \u00ed mi\u00f0lunum, var ein amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, t\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk og bla\u00f0\u00fatgevi. \n\nHann var einasti yvirlivandi sonur John F. Kennedy, fyrrverandi forseta USA, og Jacqueline Bouvier Kennedy og var yngri br\u00f3\u00f0ur Caroline Kennedy. P\u00e1pi hansara var myrdur beint \u00e1\u00f0renn tri\u00f0ja f\u00f8\u00f0ingardag hansara.\n\nFr\u00e1 barnsbeini av og upp \u00ed vaksnamanna\u00e1rini var John n\u00f3gv \u00ed mi\u00f0lunum, og var v\u00ed\u00f0agitin \u00ed sosiala l\u00edvinum \u00e1 Manhattan \u00ed New York City. Hann hev\u00f0i tiki\u00f0 \u00fatb\u00fagving sum l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, og t\u00e1 hann hev\u00f0i starvast \u00ed \u00eddna\u00f0inum 4 \u00e1r \u00ed 1995, n\u00fdtti hann politisku- og stj\u00f8rnufr\u00e6gdina til at \u00fatgeva bla\u00f0i\u00f0 George magazine.\n\nJohn l\u00e6t l\u00edv \u00ed eini flogvanlukku \u00ed 1999, saman vi\u00f0 konu s\u00edni Carolyn og systur hennara Lauren, t\u00e1 tey v\u00f3ru \u00e1vegis til eitt familjubr\u00fadleyp. John var vandur flogma\u00f0ur, og fleyg sj\u00e1lvur l\u00edtla flogfari\u00f0 til Martha's Vineyard, har br\u00fadleypi\u00f0 f\u00f3r fram.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n John F. Kennedy Jr. \u00e1 Internet Movie Database\n John F. Kennedy Jr. \u00e1 Notable Names Database\n John F. Kennedy Jr. \u00e1 Find a Grave\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nAndl\u00e1t \u00ed 1999\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk"}
{"id": "35757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaj%20Leo%20%C3%AD%20Bartalsstovu", "title": "Kaj Leo \u00ed Bartalsstovu", "text": "Kaj Leo \u00ed Bartalsstovu (f\u00f8ddur 23. juni 1991) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum mi\u00f0vallaleikari fyri f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0 og \u00edslendska felagi\u00f0 \u00cdBV. \u00cd 2016 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 rumenska Liga 1 felagnum Dinamo Bucure\u0219ti fr\u00e1 februar til mai 2016 og s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 FH Hafnarfj\u00f6r\u00f0ur seinnu helvt av \u00e1rinum.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsyrkislei\u00f0 \nKaj Leo byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed V\u00edkingini \u00ed 2008, og sp\u00e6ldi vi\u00f0 felagnum til 2013, t\u00e1 hev\u00f0i hann sp\u00e6lt 102 landskappingardystir vi\u00f0 besta li\u00f0num hj\u00e1 V\u00edkingi. \u00cd 2014 gj\u00f8rdi hann s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 norska felagi\u00f0 Levanger FK, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed 1. deild \u00ed Noregi. \n\nS\u00ed\u00f0st \u00ed januar 2016 f\u00f3r hann til Rumenia fyri samr\u00e1\u00f0ast um s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 felagi\u00f0 Dinamo Bucure\u0219ti. S\u00e1ttmalin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur 1. februar 2016 og var fyri 1,5 \u00e1r. Kaj Leo gj\u00f8rdist harvi\u00f0 fyrsti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt yrkisf\u00f3tb\u00f3lt \u00ed Rumenia.\n Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta dyst fyri Dinamo Bukarest 14. februar 2016 \u00ed einum 1-0 sigri m\u00f3ti FC Botosani. Hann var\u00f0 skiftur inn eftir 56 minuttir.\n\nKeldur \n\nV\u00edkinga leikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "35758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lucille%20Ball", "title": "Lucille Ball", "text": "Lucille D\u00e9sir\u00e9e Ball (6. august 1911 \u2013 26. apr\u00edl 1989) var ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, skemtari og modell. Hon hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0sleiklutin \u00ed skemtir\u00f8\u00f0unum I Love Lucy, The Lucy\u2013Desi Comedy Hour, The Lucy Show, Here's Lucy, og Life with Lucy.\n\nStarvslei\u00f0 Lucy \u00ed stj\u00f8rnuheiminum byrja\u00f0i \u00ed 1929, t\u00e1 hon fekk starv sum modell. Stutt eftir ta\u00f0 byrja\u00f0i hon at framf\u00f8ra sj\u00f3nleika \u00ed Broadway sj\u00f3nleikarah\u00fasinum undir pallnavninum Diane Belmont og Dianne Belmont. Lucy hev\u00f0i n\u00f3gvar sm\u00e1ar leiklutir \u00ed filmum \u00ed 1930- og 1940-\u00e1runum, har hon hev\u00f0i s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 RKO Radio Pictures, i\u00f0 n\u00fdtti hana sum k\u00f3rgentu, og til l\u00edknandi sm\u00e1ar leiklutir. \u00cdme\u00f0an Lucy starva\u00f0ist hj\u00e1 RKO m\u00f8tti hon kubanska t\u00f3nleikaranum Desi Arnez. Lucy og Desi giftust \u00ed loyndum tann 30. november 1940.\n\n\u00cd 1950-\u00e1runum gj\u00f8rdist Lucy sj\u00f3nvarpsstj\u00f8rna. \u00cd 1951 skaptu Lucy og Desi skemtir\u00f8\u00f0ina I Love Lucy, ein sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, i\u00f0 kom til at ver\u00f0a ein av mest elska\u00f0u sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um  \u00ed USA nakrant\u00ed\u00f0. Tann 17. juli sama \u00e1r f\u00f8ddi Lucy fyrsta barn hennara og Desi; eina d\u00f3ttir, i\u00f0 fekk navni\u00f0 Lucie D\u00e9sir\u00e9e Arnaz. H\u00e1lvt anna\u00f0  \u00e1r seinni kom n\u00e6sta barn teirra \u00ed heimin; ein son, i\u00f0 fekk navni\u00f0 Desiderio Alberto Arnaz IV, oftast kalla\u00f0ur Desi Arnaz Jr. Lucy og Desi h\u00f8vdu veri\u00f0 gift \u00ed 20 \u00e1r t\u00e1 tey skildu \u00ed 1960.\n\n\u00cd 1962 gj\u00f8rdis Lucy fyrsta kvinna til at reka eitt sj\u00f3nvarpsstudio. Studioi\u00f0 fekk navni\u00f0 Desilu, og framleiddi fleiri v\u00e6lumt\u00f3ktar og v\u00ed\u00f0akendar sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir. Har\u00edmillum kann nevnast Mission: Impossible og Star Trek. Lucy fram vi\u00f0 at tra\u00f0ka fram \u00ed sj\u00f3nvarpi og filmum alt s\u00edtt l\u00edv, men gj\u00f8rdist t\u00f3 aldrin l\u00edka v\u00e6lumt\u00f3kt sum \u00ed 1950-\u00e1runum.\n\n\u00cd seinni \u00e1runum var Lucy tilnevnd og hei\u00f0ra\u00f0 vi\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8num. Hon var tilnevnd til Emmy vir\u00f0isl\u00f8nina trettan fer\u00f0ir, og vann f\u00fdra fer\u00f0ir.  \u00cd 1977 gj\u00f8rdist hon ein av fyrstu vinnaranum av Women in Film Crystal Award. Hon fekk Golden Globe Cecil B. DeMille vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed 1979, l\u00edvsverks hei\u00f0ursl\u00f8n fr\u00e1 Kennedy Center Honors \u00ed 1986, og Governers vir\u00f0isl\u00f8n fr\u00e1 the Academy of Television Arts & Sciences \u00ed 1989.\n\nLucy doy\u00f0i 77 \u00e1ra gomul tann 26. apr\u00edl 1989. Lucy hev\u00f0i fingi\u00f0 hjartatilbur\u00f0 nakrar dagar \u00e1\u00f0renn, i\u00f0 var atvold til \u00e6\u00f0raslit \u00e1 meginl\u00edv\u00e6\u00f0rini. T\u00e1 hev\u00f0i hon fingi\u00f0 n\u00fdggja meginl\u00edv\u00e6\u00f0r fr\u00e1 einum 27 \u00e1ra gomlum manni, i\u00f0 hev\u00f0i lati\u00f0 l\u00edv \u00ed eini motors\u00fakkluvanlukku. Lucy kom fyri seg, men nakrar dagar seinni vakna\u00f0i hon vi\u00f0 ryggp\u00ednu, og misti vit stutt aftan\u00e1. Roynt var at f\u00e1a l\u00edv \u00ed hana aftur, men uttan eydnu. T\u00e1 hon var flutt \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas, v\u00edsti ta\u00f0 seg at meginl\u00edv\u00e6\u00f0rin var brotin aftur, og hesu fer\u00f0 \u00ed b\u00fakinum. Lucy l\u00e6t eftir seg b\u00f8rn s\u00edni, barnab\u00f8rn og mann s\u00edn, stand-up skemtarin Gary Morton, i\u00f0 hon hev\u00f0i veri\u00f0 gift vi\u00f0 s\u00ed\u00f0stu 27 \u00e1rini.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Lucille Ball \u00e1 Internet Broadway Database\n Lucille Ball \u00e1 Internet Movie Database\n Lucille Ball \u00e1 AllMovie\n Lucille Ball \u00e1 TVGuide.com\n Lucille Ball \u00e1 Find a Grave\n Lucille Ball \u00e1 Encyclopaedia Britannica\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 1989\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir skemtarar\nModellir"}
{"id": "35760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Langi%20og%20stutti%20talstigin%20fyri%20st%C3%B3r%20t%C3%B8l", "title": "Langi og stutti talstigin fyri st\u00f3r t\u00f8l", "text": "Langi og stutti talstigin fyri st\u00f3r t\u00f8l (franskt: \u00c9chelles longue et courte) er heiti \u00e1 teimum b\u00e1\u00f0um m\u00e1tunum, sum n\u00f8vnini \u00e1 st\u00f3rum t\u00f8lum ver\u00f0a gj\u00f8rd upp\u00e1. Franski st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingurin Genevi\u00e8ve Guitel br\u00fakti heiti\u00f0 fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1975. \u00cd Nor\u00f0urlondum og Meginlandsevropa ver\u00f0ur langi stigin br\u00faktur mest, men \u00ed ensktalandi londum ver\u00f0ur tann stutti stigin br\u00faktur mest.\n\nTalor\u00f0ini milliard, billiard o.s.fr. eru altso ikki vi\u00f0 \u00e1 t\u00ed stutta stiganum. Felags talor\u00f0ini milli\u00f3n, billi\u00f3n o.s.fr. hava ymiska merking \u00e1 b\u00e1\u00f0um stigunum. Merkingin kann setast logiskt upp \u00ed eina talvu:\n\nReferansur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\n Long and short scales, enska nets\u00ed\u00f0an Language and numbers\n Resolusj\u00f3n 12 um m.a. terra, giga o.s.fr. sum eindir, fr\u00e1 11. fundi (1960) hj\u00e1 BIPM\n\nT\u00f8l"}
{"id": "35773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Binert%20prefiks", "title": "Binert prefiks", "text": "IEC og ISO hava \u00e1sett hesi bineru prefiksini at n\u00fdta til st\u00f3r t\u00f8l. Tey eru \u00e1sett \u00ed standardunum IEC 60027-2 A.2 og ISO/IEC 80000 og eru avleidd fr\u00e1 teimum tilsvarandi desimalu SI-prefiksunum.\n\nSamanbering\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Prefixes for binary multiples\n\nM\u00e1tieindir\nTeldut\u00f8kni"}
{"id": "35775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meginlandsevropa", "title": "Meginlandsevropa", "text": "Heiti\u00f0 Meginlandsevropa (Kontinentalevropa) ver\u00f0ur br\u00fakt eitt sindur ymiskt.\n\nEvropa"}
{"id": "35776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingslimir%20valdir%20%C3%AD%202011", "title": "F\u00f3lkatingslimir valdir \u00ed 2011", "text": "\u00c1 F\u00f3lkatingsvalinum \u00ed 2011 v\u00f3ru 179 f\u00f3lk vald inn \u00ed danska F\u00f3lkatingi\u00f0. 175 v\u00f3r\u00f0u vald \u00ed Danmark, tvey \u00ed F\u00f8royum og tvey \u00ed Gr\u00f8nlandi. \n\nF\u00f3lkatingslimirnir v\u00f3r\u00f0u \u00e1 valinum b\u00fdtt solei\u00f0is millum flokkarnir (seinni skift til a\u00f0rir flokkar og a\u00f0rar broytingar eru ikki v\u00edstar \u00ed talvuna):\n\nListi yvir f\u00f3lkatingslimirnar \nN\u00fdvaldir limir \u00ed ver\u00f0a v\u00edstir vi\u00f0 feitari skrift. Summi av hesum hava t\u00f3 ver\u00f0i vald \u00e1\u00f0renn 2007.\n\nF\u00f3lkatingslimir \u00ed kursiv eru varaf\u00f3lk, i\u00f0 hava tiki\u00f0 s\u00e6ti \u00e1 tingi s\u00ed\u00f0an vali\u00f0.\n\nA \n\n Pia Adelsteen (DF)\n Karina Adsb\u00f8l (DF)\n Alex Ahrendtsen (DF)\n Simon Emil Ammitzb\u00f8ll (LA)\n Eigil Andersen (SF)\n Hans Andersen (V)\n Kim Andersen (V)\n Liv Holm Andersen (R)\n Sophie H\u00e6storp Andersen (S) (Seg\u00f0i tingsessin fr\u00e1 s\u00e6r pr. 1. januar 2014, t\u00e1 i\u00f0 Jeppe Bruus t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed sta\u00f0in)\n Christine Antorini (S)\n J\u00f8rgen Arbo-B\u00e6hr (EL)\n Ida Auken (SF)\n\nB \n Christian Friis Bach (R)\n Pernille Vigs\u00f8 Bagge (SF)\n Lars Barfoed (K)\n Gitte Lillelund Bech (V) (Udtr\u00e5dt af Folketinget. Mandatet er overtaget af Jakob Engel-Schmidt pr. 15. august 2013)\n Tom Behnke (K)\n Jacob Bjerregaard (S) (Udtr\u00e5dt 1. januar 2014. Mandatet blev overtaget af Anne Sina)\n Liselott Blixt (DF)\n Mette Bock (LA)\n Erling Bonnesen (V)\n Trine Bramsen (S)\n Stine Brix (EL)\n Kirsten Brosb\u00f8l (S)\n Jeppe Bruus (S) (T\u00f3k s\u00e6ti 1. januar 2014 eftir at Sophie H\u00e6storp Andersen f\u00f3r \u00far tinginum)\n Morten B\u00f8dskov (S)\n Bent B\u00f8gsted (DF)\n Anne Baastrup (SF)\n\nC \n \u00d6zlem Sara Cekic (SF)\n Anita Christensen (DF) (T\u00f3k s\u00e6ti  21. juni 2014 sum avloysari fyri J\u00f8rn Dohrmann sum f\u00f3r \u00far tinginum sama dag) \n Jens Ejner Christensen (V) (T\u00f3k s\u00e6ti 1. juli 2014 sum avloysari fyri Ulla T\u00f8rn\u00e6ssum f\u00f3r \u00far tinginum sama dag) \n Peter Christensen (V)\n Ren\u00e9 Christensen (DF)\n Villum Christensen (LA)\n Anne-Mette Winther Christiansen (V)\n Kim Christiansen (DF)\n Per Clausen (EL)\n Bjarne Corydon (S)\n\nD \n Jens Henrik Thulesen Dahl (DF)\n Jonas Dahl (SF)\n Kristian Thulesen Dahl (DF)\n Lennart Damsbo-Andersen (S)\n Thomas Danielsen (V)\n Mette Dencker (DF)\n Mikkel Dencker (DF)\n Lars Dohn (EL)\n J\u00f8rn Dohrmann (DF) (F\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum 21. juni 2014. Anita Christensen t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed sta\u00f0in)\n Pia Olsen Dyhr (SF)\n Charlotte Dyremose (K) (T\u00f3k vi\u00f0 tingsessinum hj\u00e1 Benedikte Ki\u00e6r 1. januar 2014)\n\nE \n Uffe Elb\u00e6k (UFG) \u2013 (R) til 17. september 2013\n Louise Schack Elholm (V)\n Jakob Ellemann-Jensen (V) \n Karen Ellemann (V)\n Jakob Engel-Schmidt (V) (Yvirt\u00f3k sessin hj\u00e1 Gitte Lillelund Bech pr. 15. august 2013)\n Benny Engelbrecht (S)\n Lene Espersen (K)\n S\u00f8ren Espersen (DF)\n\nF \n Nadeem Farooq (R)\n Dennis Flydtkj\u00e6r (DF)\n Thyra Frank (LA)\n Claus Hjort Frederiksen (V)\n Mette Frederiksen (S)\n Lykke Friis (V) (F\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum 1. juni 2013. Finn Thranum t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed sta\u00f0in)\n\nG \n Steen Gade (SF)\n Martin Geertsen (V) \n Mette Gjerskov (S)\n Karin Gaardsted (S)\n\nH \n Ane Halsboe-Larsen (S)\n Carsten Hansen (S) \n Eva Kjer Hansen (V)\n Torben Hansen (S)\n Orla Hav (S)\n Jane Heitmann (V)\n Mai Henriksen (K)\n Martin Henriksen (DF)\n Preben Bang Henriksen (V)\n Camilla Hersom (R)\n Magnus Heunicke (S) \n Birthe R\u00f8nn Hornbech (V)\n Henning Hyllested (EL)\n Karen H\u00e6kkerup (S) \n Nick H\u00e6kkerup (S)\n Ole H\u00e6kkerup (S) \n Henrik H\u00f8egh (V)\n Bertel Haarder (V)\n\nJ \n Doris Jakobsen (SIU)\n Marianne Jelved (R)\n Jacob Jensen (V)\n Kristian Jensen (V)\n Leif Lahn Jensen (S)\n Michael Aastrup Jensen (V)\n Mogens Jensen (S)\n Peter Juel Jensen (V)\n Thomas Jensen (S)\n Karen Jespersen (V)\n Jens Joel Nielsen (S)\n Edmund Joensen (SaF)\n Jan Johansen (S)\n Birgitte Josefsen (V)\n Christian Juhl (EL)\n Jan E. J\u00f8rgensen (V)\n Morten Marinus J\u00f8rgensen (DF)\n\nK \n Benedikte Ki\u00e6r (K) (F\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum 1. januar 2014. Charlotte Dyremose t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed sta\u00f0in)\n Pia Kj\u00e6rsgaard (DF)\n Karen J. Klint (S)\n Jeppe Kofod (S) (F\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum 1. juli 2014. Jacob Lund t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed sta\u00f0in)\n Simon Kollerup (S)\n Astrid Krag (SF)\n Marie Krarup (DF)\n Henrik Dam Kristensen (S)\n\nL \n Christian Langballe (DF)\n Rasmus Horn Langhoff (S)\n Esben Lunde Larsen (V)\n Flemming Damgaard Larsen (V)\n Henrik Sass Larsen (S)\n Karsten Lauritzen (V)\n Bjarne Laustsen (S)\n Mike Legarth (K)\n Lars Christian Lilleholt (V)\n Annette Lind (S)\n Lone Loklindt (R)\n Karina Lorentzen (SF)\n Kristian Pihl Lorentzen (V)\n Marlene Lorentzen (R)\n Jacob Lund (S) (T\u00f3k s\u00e6ti pr. 1. juli 2014 sum avloysari fyri Jeppe Kofod, i\u00f0 f\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum henda dagin)\n Rosa Lund (EL)\n Mogens Lykketoft (S)\n Sophie L\u00f8hde (V)\n\nM \n Trine Pertou Mach (SF) (Yvirt\u00f3k sessin hj\u00e1 Villy S\u00f8vndal 21. december 2013)\n Anni Matthiesen (V)\n Brian Mikkelsen (K)\n Jeppe Mikkelsen (R)\n Leif Mikkelsen (LA)\n Flemming M\u00f8ller Mortensen (S)\n Per Stig M\u00f8ller (K)\n\nN \n Tina Nedergaard (V)\n Holger K. Nielsen (SF)\n Sofie Carsten Nielsen (R)\n Karsten Nonbo (V)\n Karin N\u00f8dgaard (DF)\n Ellen Trane N\u00f8rby (V)\n\nO \n Ole Birk Olesen (LA)\n Joachim B. Olsen (LA)\n Sara Olsvig (IA)\n\nP \n Maja Panduro (S)\n John Dyrby Paulsen (S)\n Torsten Schack Pedersen (V)\n Rasmus Helveg Petersen (R)\n Jesper Petersen (S) \u2013 (SF) til 19. marts 2013\n S\u00f8ren Pind (V)\n Lisbeth Bech Poulsen (SF)\n Troels Lund Poulsen (V)\n Rasmus Prehn (S)\n\nR \n Lars L\u00f8kke Rasmussen (V)\n Troels Ravn (S)\n Mette Reissmann (S)\n Merete Riisager (LA)\n Lotte Rod (R) \n Pernille Rosenkrantz-Theil (S)\n Mads R\u00f8rvig (V)\n\nS \n Anders Samuelsen (LA)\n Manu Sareen (R)\n Hans Christian Schmidt (V)\n Johanne Schmidt-Nielsen (EL)\n Anne Sina (S) (T\u00f3k s\u00e6ti 1. januar eftir at Jacob Bjerregaard f\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum)\n Sj\u00far\u00f0ur Skaale (JF)\n Hans Kristian Skibby (DF)\n Pernille Skipper (EL)\n Julie Skovsby (S)\n Peter Skaarup (DF)\n Ole Sohn (SF)\n Zenia Stampe (R)\n Andreas Steenberg (R)\n Inger St\u00f8jberg (V)\n Finn S\u00f8rensen (EL)\n Villy S\u00f8vndal (SF) (F\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum. Trine Pertou Mach yvirt\u00f3k sessin pr. 21. december 2013)\n\nT \n Hans Christian Thoning (V)\n Helle Thorning-Schmidt (S)\n Ulla T\u00f8rn\u00e6s (V) (F\u00f3r \u00far F\u00f3lkatinginum 1 juli 2014. Jens Ejner Christensen t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed sta\u00f0in)\n Finn Thranum (V) (T\u00f3k s\u00e6ti 1. juni 2013 eftir at Lykke Friis f\u00f3r \u00far tinginum)\n\nV \n Eyvind Vesselbo (V)\n Margrethe Vestager (R)\n Annette Vilhelmsen (SF)\n Nikolaj Barslund Villumsen (EL)\n\nW \n Nicolai Wammen (S)\n\n\u00d8 \n Fatma \u00d8ktem (V)\n Morten \u00d8stergaard (R)\n\n\u00c5 \n Frank Aaen (EL)\n\nKeldur \n\n2011\nListar\n2011 \u00ed politikki\n2012 \u00ed politikki\n2013 \u00ed politikki\n2014 \u00ed politikki\n2015 \u00ed politikki"}
{"id": "35782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eindarlistin", "title": "Eindarlistin", "text": "Eindarlistin (\u00e1 donskum: Enhedslisten \u2013 De R\u00f8d-Gr\u00f8nne), \u00ed Danmkark oftast umr\u00f8ddur sum Enhedslisten, er ein danskur sosialistiskur og gr\u00f8nur politiskur flokkur, i\u00f0 er tann mest vinstrahalli flokkurin \u00ed F\u00f3lkatinginum.\n\nF\u00f3lkatingslimir og or\u00f0f\u00f8rarar\n\nF\u00f3lkatingslimir 2015- \nVald \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum 2015.\n Johanne Schmidt-Nielsen\n Maria Gjerding\n Pelle Dragsted\n Jakob S\u00f8lvh\u00f8j\n Eva Flyvholm\n S\u00f8ren S\u00f8ndergaard\n Rune Lund\n Christian Juhl\n Nikolaj Villumsen\n Finn S\u00f8rensen\n Pernille Skipper\n Stine Brix\n Henning Hyllested\n S\u00f8ren Egge Rasmussen\n\nF\u00f3lkatingslimir 2011-2015\n\n\u00darslit \u00e1 f\u00f3lkatingsvali\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark"}
{"id": "35786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Celsiusstigin", "title": "Celsiusstigin", "text": "Celsiusstigin ver\u00f0ur n\u00fdttur \u00ed flest \u00f8llum londum \u00ed heiminum. N\u00f8kur f\u00e1 lond eru kortini enn, sum br\u00faka fahrenheitstigan. Til v\u00edsindalig endam\u00e1l ver\u00f0ur hiti m\u00e1ldur \u00ed kelvin.\n\nHiti ella temperaturur er m\u00e1l fyri, hvussu heitt okkurt er. Hiti, sum er givin upp \u00ed \u00b0C, er m\u00e1ldur eftir celsiusstiganum. Vatn frystir vi\u00f0 0 \u00b0C og k\u00f3kar vi\u00f0 100 \u00b0C, t\u00e1 tr\u00fdsti\u00f0 er 1 atmosfera. Celsiusstigin er kortini ikki definera\u00f0ur \u00fat fr\u00e1 hesum fyribrigdum longur, hann er definera\u00f0ur \u00fat fr\u00e1 kelvinstiganum.\n\nStigin er nevndur eftir svenska v\u00edsindamanninum Anders Celsius (1701\u20131744). Celsius gj\u00f8rdi ein stiga \u00ed 1742, har hann setti frystipunkti\u00f0 \u00e1 vatni til 100 stig og k\u00f3kipunkti\u00f0 til 0 stig. \u00d3heftir av hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum broyttu franski alisfr\u00f8\u00f0ingurin Jean-Pierre Christin (1683\u20131755) og svenski plantufr\u00f8\u00f0ingurin Carl von Linn\u00e9 (1707\u20131778) stigan til tann, vit kenna \u00ed dag. Hetta var \u00ed \u00e1vikavist 1743 og 1744.\n\n\u00cd millumtj\u00f3\u00f0a eindarskipanini SI ver\u00f0ur celsiusstigin br\u00faktur um temperatur \u00ed mun til frystipunkti\u00f0 \u00e1 vatni, t\u00a0=\u00a0T\u00a0\u2212\u00a0T0, har T0\u00a0=\u00a0273,15\u00a0K. Eindin eitur \"stig Celsius\", og symboli\u00f0 er \u00b0C. T\u00edverri tosa summi um hitastig og kuldastig, alt eftir um temperatururin er omanfyri ella ni\u00f0anfyri frostmarki\u00f0, men hetta er \u00f3heppi\u00f0! Talan er ikki um ymiskar m\u00e1tieindir omanfyri og ni\u00f0anfri frostmarki\u00f0!\n\n\u00cd n\u00f3gv \u00e1r var \u00b0C nevnt \"degrees Centigrade\" \u00e1 enskum, men almenna heiti\u00f0 \u00ed dag er \"degrees Celsius\", so sum m\u00e6lt er til \u00ed SI-reglunum. Ve\u00f0urt\u00ed\u00f0indini fr\u00e1 BBC skiftu fr\u00e1 Centigrade til Celsius \u00ed 1985.\n\nStigaumrokning \nSolei\u00f0is rokna vit stig Celsius um til kelvin: TK\u00a0=\u00a0TC\u00a0+\u00a0273,15.\n\nSolei\u00f0is rokna vit kelvin um til stig Celsius: TC\u00a0=\u00a0TK\u00a0\u2212\u00a0273,15.\n\nSolei\u00f0is rokna vit stig Fahrenheit um til stig Celsius: TC\u00a0=\u00a0(TF\u00a0\u2212\u00a032)/1,8. \n\nSolei\u00f0is rokna vit stig Celsius um til stig Fahrenheit: TF\u00a0=\u00a0TC\u00a0\u00d7\u00a01,8\u00a0+\u00a032.\n\nUmrokning til eldri eindir er \u00ed greinini hitastigar.\nStigaumroknarar eru eisini \u00e1 internetinum.\n\nKeldur \n\nM\u00e1tieindir\nSI-m\u00e1tieindir"}
{"id": "35787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergur%20Dalsgaard", "title": "Bergur Dalsgaard", "text": "Bergur Dalsgaard er ein f\u00f8royskur listama\u00f0ur og rith\u00f8vundur, i\u00f0 hevur \u00fatgivi\u00f0 tv\u00e6r b\u00f8kur um B\u00f8rk Hanagleiv.\n\nUm B\u00f8rk Hanagleiv \nB\u00f8rkur Hanagleiv er ein f\u00f8roysk teknir\u00f8\u00f0, sum[Bergur skrivar og teknar. Teknir\u00f8\u00f0in var fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00ed 1985, t\u00e1 hon var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num 14. september undir heitinum \"Sigmar Hanagleiv og a\u00f0rir\". \u00cd 1986 kom teknir\u00f8\u00f0in \u00ed Barnabla\u00f0i\u00f0, har hon helt fram vi\u00f0 onkrum st\u00f8\u00f0gi til 1994. \u00cd 2000 fekk B\u00f8rkur so pl\u00e1ss \u00ed Dimmu, har hann kundi lesast hv\u00f8rja viku fram til 2008. \u00cd 2004 kom hann aftur \u00ed Barnabla\u00f0i\u00f0, har hann n\u00fa er at s\u00edggja \u00ed litum.\n\n\u00datgivin eru tvey albumm vi\u00f0 B\u00f8rki Hanagleiv, eitt \u00ed 2007 og eitt \u00ed 2009.\n\nTey leikandi \n\n B\u00f8rkur Hanagleiv\n Skr\u00e6\u00f0a, mamma B\u00f8rks\n G\u00e1kur, p\u00e1pi B\u00f8rks\n Stavnur, vinma\u00f0ur B\u00f8rks\n Tyrilson, vinma\u00f0ur B\u00f8rks\n Sirma, l\u00edtlasystir Stavns\n H\u00fdsan, systinabarn B\u00f8rks\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n bergur.net/hanagleiv\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "35788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kelvinstigin", "title": "Kelvinstigin", "text": "\u00cd alisfr\u00f8\u00f0i og evnafr\u00f8\u00f0i ver\u00f0ur hiti ella temperaturur m\u00e1ldur \u00fat fr\u00e1 t\u00ed absolutta nullpunktinum. T\u00e1 ver\u00f0ur hitin vanliga uppgivin \u00ed kelvin.\n\nKelvinstigin er forskotin \u00ed mun til celsiusstigan, so at 0 \u00b0C = 273,15 K. Men t\u00e1 ta\u00f0 kemur til hitamun, eru stigarnir eins; veksur hitin 1 K, so veksur hann eisini 1 \u00b0C.\n\nFr\u00e1 1967 til 2019 var\u00f0 kelvinstigin definera\u00f0ur vi\u00f0, at tr\u00edpunkti\u00f0 hj\u00e1 eini \u00e1v\u00edsari isotopsamanseting av vatni er 273,16 kelvin. Tr\u00edpunkti\u00f0 hj\u00e1 vatni er altso vi\u00f0 0,01 \u00b0C.\nHetta er ikki definiti\u00f3nin upp \u00e1 kelvinstigan longur, men sj\u00e1lvandi er tr\u00edpunkti\u00f0 hj\u00e1 vatni framvegis vi\u00f0 273,16 K (n\u00fa vi\u00f0 einari \u00f3vissu, sum \u00ed 2019 er 3,7\u202f\u00d7\u202f10\u22127 K).\n\nKelvin, sum er SI-eind fyri hita, er nevnd eftir \u00edrsk-skotska verkfr\u00f8\u00f0inginum og alisfr\u00f8\u00f0inginum William Thomson (26. juni 1824 - 17. desember 1907), Kelvin lordur.\n\nStigaumrokning \nSolei\u00f0is rokna vit stig Celsius um til kelvin: TK\u00a0=\u00a0TC\u00a0+\u00a0273,15.\n\nSolei\u00f0is rokna vit kelvin um til stig Celsius: TC\u00a0=\u00a0TK\u00a0\u2212\u00a0273,15.\n\nUmrokning til eldri eindir er \u00ed greinini hitastigar.\n\nKeldur \n\nSI-m\u00e1tieindir"}
{"id": "35804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rankinestigin", "title": "Rankinestigin", "text": "Rankinestygin er ein gamal hitastigi, nevndur eftir skotska verkfr\u00f8\u00f0inginum William John Macquorn Rankine, sum kom vi\u00f0 honum \u00ed 1859. Eins og \u00e1  fahrenheitstiganum er munurin 180 stig millum frystipunkti\u00f0 \u00e1 vatni og k\u00f3kipunkti\u00f0 \u00e1 vatni, t\u00e1 tr\u00fdsti\u00f0 er 1 atmosfera. Men nullpunkti\u00f0 \u00e1 rankinestiganum er ta\u00f0 absolutta nullpunkti\u00f0, so at:\n\nTRa = TF + 459,67 \u00a0 og \u00a0 TF = TRa \u2212 459,67.\n\nUmrokning \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Newtonstigin", "title": "Newtonstigin", "text": "Newtonstigin er ein gamal hitastigi, nevndur eftir navnframa enska v\u00edsindamanninum Isaac Newton, sum kom vi\u00f0 honum \u00ed 1701. Eftir hesum stiganum frystir vatn vi\u00f0 0 stig og k\u00f3kar vi\u00f0 33 stig, so at:\n\nTN =  TC \u00a0 og \u00a0 TC =  TN.\n\nStigin ver\u00f0ur ikki br\u00faktur longur. Ein m\u00e1 ikki blanda hitaeindina \"stig Newton (\u00b0N)\" vi\u00f0 krafteindina \"newton (N)\".\n\nUmrokning \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Newton", "title": "Newton", "text": "V\u00edsindama\u00f0urin Isaac Newton\n L\u00f3gir Newtons\n Krafteindin newton\n Hitastigin Newton\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "35809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Delislestigin", "title": "Delislestigin", "text": "Delislestigin er ein gamal hitastigi, nevndur eftir franska stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0inginum Joseph-Nicolas Delisle, sum kom vi\u00f0 honum \u00ed 1732. Eftir hesum stiganum k\u00f3kar vatn vi\u00f0 0 stig og frystir vi\u00f0 150 stig. Stigin gongur altso \u00f8vugtan veg, eins og tann upprunaligi stigin hj\u00e1 Anders Celsius gj\u00f8rdi. Stigin var\u00f0 gj\u00f8rdur til tann kalda veturin \u00ed Russlandi, har Delisle hev\u00f0i observatorium. Stigin var\u00f0 br\u00faktur \u00ed Russlandi til fyrst \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nUmrokning \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9aumurstigin", "title": "R\u00e9aumurstigin", "text": "R\u00e9aumurstigin er ein gamal hitastigi, nevndur eftir franska n\u00e1tt\u00faruv\u00edsindamanninum Ren\u00e9 Antoine Ferchault de R\u00e9aumur, sum kom vi\u00f0 honum \u00ed 1730. Eftir hesum stiganum frystir vatn vi\u00f0 0 stig og k\u00f3kar vi\u00f0 80 stig, so at:\n\nTRe =  TC \u00a0 og \u00a0 TC =  TRe.\n\nStigin var\u00f0 br\u00faktur \u00ed st\u00f3rum p\u00f8rtum av Mi\u00f0- og Eysturevropa. Men t\u00e1 Frankar\u00edki \u00ed 1790'unum valdi at fara yvir til celsiusstigan, t\u00ed hann passa\u00f0i betur til metrisku skipanina, misti r\u00e9aumurstigin s\u00edn t\u00fddning.\n\nUmrokning \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B8merstigin", "title": "R\u00f8merstigin", "text": "R\u00f8merstigin er ein gamal hitastigi, nevndur eftir danska stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0inginum Ole Christensen R\u00f8mer, sum kom vi\u00f0 honum \u00ed 1701. R\u00f8mer \u00e6tla\u00f0i at seta frystipunkti\u00f0 \u00e1 saltlaka til 0 stig. T\u00e1 hann so setti k\u00f3kipunkti\u00f0 \u00e1 vatni (vi\u00f0 tr\u00fdsti\u00f0 1 atm.) til 60 stig, bleiv frystipunkti\u00f0 \u00e1 reinum vatni umlei\u00f0 7,5 stig. Hann definera\u00f0i so stigan solei\u00f0is, at vatn frystir vi\u00f0 eksakt 7,5 stig og vatn k\u00f3kar vi\u00f0 60 stig (t\u00e1 tr\u00fdsti\u00f0 er 1 atm.) Munurin millum k\u00f3kipunkt og frystipunkt \u00e1 vatni er altso 52,5 stig \u00e1 r\u00f8merstiganum, me\u00f0an munurin sum kunnugt er 100 stig \u00e1 celsiusstiganum. Og t\u00e1 <span style=\"font-size:90%\">\u00a0</span style> = <span style=\"font-size:90%\">\u202f</span style>, er umrokningin millum celsiusstigan og r\u00f8merstigan altso:\n\nTR\u00f8 =  TC + 7,5 \u00a0 og \u00a0 TC =  TR\u00f8 \u2212 .\n\n\u00cd dag kann ta\u00f0 tykjast l\u00f8gi\u00f0 at velja ein stiga vi\u00f0 60 trinum, men R\u00f8mer br\u00fakti sama tali\u00f0, sum ta\u00f0 eru bogaminuttir \u00ed einum bogastigi.\n\nAlisfr\u00f8\u00f0ingurin Daniel Gabriel Fahrenheit vitja\u00f0i R\u00f8mer \u00ed 1708 og f\u00f3r at arbei\u00f0a v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 hitastiganum, til hann gj\u00f8rdi s\u00edn egna stiga, fahrenheitstigan.\n\nUmrokning\n\nReferansur \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rsteypadystur", "title": "St\u00f3rsteypadystur", "text": "St\u00f3rsteypadystur er ein kapping millum vinnaran av Effodeildini og vinnaran av kappingini um L\u00f8gmanssteypi\u00f0 fr\u00e1 undanfarna \u00e1ri.\n\nS\u00f8ga\nKappingin byrja\u00f0i \u00ed 2007 sum Lions Cup (uppkalla\u00f0 eftir v\u00e6lgerandi felagsskapinum, Lions Club) og er ein afturvendandi \u00e1rlig kapping. Allar innt\u00f8kur fr\u00e1 dystinum ver\u00f0a l\u00e6tnar til v\u00e6lgerandi endam\u00e1l.\n\nKappingar\n\n2007\n\n2008\n\n2009\n\n2010\n\n2011\n\n2012\n\n2013\n\n2014\n\n2015\n\nVi\u00f0merkingar\n\nVinnarar\n\nToppskorarar allar t\u00ed\u00f0ir\n\nS\u00ed eisini\nL\u00f8gmanssteypi\u00f0\nEffodeildin\n\nReferences\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed F\u00f8royum\nSteypakappingar \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "35824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20Askham", "title": "He\u00f0in Askham", "text": "He\u00f0in Askham (f\u00f8ddur 3. juli 1960) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann hevur UEFA A-venjarapr\u00f3gv. Hann er venjari hj\u00e1 f\u00f8royska U21 f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num hj\u00e1 monnum og hj\u00e1 HB. Hann arbei\u00f0ir sum fangav\u00f8r\u00f0ur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan f\u00f3tb\u00f3lt\n\nVenjari hj\u00e1 landsli\u00f0um \n2009 - Virkandi venjari hj\u00e1 f\u00f8royska A-landsli\u00f0num\nVenjari hj\u00e1 f\u00f8royska U21 f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num hj\u00e1 monnum\n\nVenjari hj\u00e1 fel\u00f8gum \n2014- HB\n2013 NS\u00cd\n2009-2012 EB/Streymur\n2008- B36\n2007- HB\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960"}
{"id": "35825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Welsh%20Premier%20League", "title": "Welsh Premier League", "text": "Welsh Premier League er besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin hj\u00e1 monnum \u00ed Wales.\n\nLimir \u00ed 2019\u201320 \nHesi 12 fel\u00f8g kappast \u00ed Welsh Premier League kappingar\u00e1ri\u00f0 2019\u201320.\n\nMeistarar\n\nAvrik eftir felag\n\nLeikarar\nMarc Lloyd Williams, skora\u00f0i 318 m\u00e1l \u00ed 467 dystum, i\u00f0 gj\u00f8rdi hann til tann st\u00f8rsta topprskoraran \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini.\n\nColin Reynolds hevur meti\u00f0 vi\u00f0 flest leiktum dystum \u00ed deildini vi\u00f0 516 dystum.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Wales"}
{"id": "35829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20New%20Saints%20F.C.", "title": "The New Saints F.C.", "text": "The New Saints of Oswestry Town & Llansantffraid Football Club (), eisini kent sum the New Saints ella TNS er eitt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed bretskum f\u00f3tb\u00f3lti, umbo\u00f0andi Llansantffraid-ym-Mechain \u00ed Powys, Wales og Oswestry \u00ed Shropshire, Onglandi (tey b\u00e6\u00f0i st\u00f8\u00f0ini hava eina fr\u00e1st\u00f8\u00f0u \u00e1 13 km. Li\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed Welsh Premier League, og eigur meti\u00f0 fyri flest vunnin meistaraheiti, i\u00f0 felagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 9 fer\u00f0ir, teirra millum eru t\u00e6r seinastu f\u00fdra kappingar\u00e1rini. Fr\u00e1 1997 til 2006, nevndist felagi\u00f0 Total Network Solutions F.C..\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \u00ed Wales"}
{"id": "35832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Unsa", "title": "Unsa", "text": "Unsa er heiti \u00e1 gamlari evropeiskari vekteind umlei\u00f0 30 gramm, men eins og pundi\u00f0 hevur hon havt skiftandi st\u00f8dd. Or\u00f0i\u00f0 kemur fr\u00e1 lat\u00ednska uncia, sum merkir t\u00f3lvtapartur. Ein fronsk once var upprunaliga  pund, men seinni  pund.\n\nUnsa er ikki loyvd m\u00e1tieind \u00ed SI. Men enskm\u00e6lt lond br\u00faka framvegis eindina undir heitinum ounce, stytt oz.\n\nEin ensk unsa er 1 oz =  lb = 28,35 g.\n\nMen ein skal ansa eftir, t\u00ed troy ounce og apothecaries ounce, sum ver\u00f0a br\u00faktar til \u00e1vikavist a\u00f0almetal og heiliv\u00e1g, eru eitt sindur st\u00f8rri eindir:\n\n1 oz tr = 1 oz ap = 31,1 g.\n\nOg so ver\u00f0ur heiti\u00f0 eisini br\u00fakt um r\u00fameind \u00ed USA og fyrr eisini \u00ed Bretlandi:\n\n1 fl oz =  gallon (US) =  pint = 29,57 ml.\n\n1 fl oz =  gallon (UK) =  pint = 28,41 ml.\n\nReferansur \n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35834", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jardur", "title": "Jardur", "text": "Ein jardur, enskt yard, er enskt longdarm\u00e1t.\n\n1 yr = 3 ft = 36 in = 0,9144 m.\n\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magni%20Arge", "title": "Magni Arge", "text": "Magni Arge (f\u00f8ddur 15. desember 1959 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (Tj\u00f3\u00f0veldi).\n\nMagni Arge er sonur Niels Juel Arge, i\u00f0 var \u00fatvaprsstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur, og br\u00f3\u00f0ir journalistin og politikaran J\u00f3gvan Arge og farbr\u00f3\u00f0ir t\u00f3nleikaran Una Arge. Hann er exam.art. \u00ed f\u00f8royskum og nor\u00f0urlendskum m\u00e1lum og b\u00f3kmentum fr\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparseturi F\u00f8roya fr\u00e1 1985 og BA \u00ed stj\u00f3rnarfr\u00f8\u00f0i fr\u00e1 Aarhus Universiteti fr\u00e1 1987. Hann hevur eisini lisi\u00f0 journalistikk \u00e1 Danmarks Journalisth\u00f8jskole \u00ed 1987.\n\nMagni Arge var stj\u00f3ri \u00ed Apple- og Canon-\u00fatb\u00fdtaranum T-Mac 1990\u20131993, forma\u00f0ur \u00ed Fer\u00f0ar\u00e1\u00f0 F\u00f8roya 1993\u20131996 og stj\u00f3ri \u00ed Atlantic Airways 1995\u20132013. Arge hevur veri\u00f0 nevndarforma\u00f0ur \u00ed Oljuvinnufelagnum s\u00ed\u00f0ani 1993, nevndarlimur \u00ed F\u00f8roya Arbei\u00f0sgevarafelag 1997\u20132014 og nevndarforma\u00f0ur \u00ed Lundin Software s\u00ed\u00f0ani 2014.\n\nMagni Arge hevur veri\u00f0 1. varalimur hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi til danska F\u00f3lkatingi\u00f0 s\u00ed\u00f0an 18. juni 2015, eftir at hann fekk 1\u00a0082 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum. Tj\u00f3\u00f0veldi hevur tann politikk, at um flokkurin f\u00e6r annan limin valdan \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0, og hesin eisini hevur s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum, so m\u00e1 vi\u00f0komandi velja annan sessin fr\u00e1. H\u00f8gni Hoydal, i\u00f0 vann f\u00f3lkatingssessin \u00ed 2015, bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hann f\u00f3r at s\u00f8kja um farloyvi fr\u00e1 F\u00f3lkatinginum, so hann kundi hugsavna seg um valkampin til l\u00f8gtingsvali\u00f0, i\u00f0 skuldi vera \u00ed seinasta lagi 28. oktober 2015. Magni Arge tekur s\u00e6ti \u00ed F\u00f3lkatinginum, me\u00f0an H\u00f8gni er \u00ed farloyvi.\n\nHann var\u00f0 kosin \u00ab\u00c1rsins lei\u00f0ari\u00bb av Synergi \u00ed 2005. Hann er umr\u00f8ddur \u00ed Who's Who in the World og Kraks Bl\u00e5 Bog, \u00e1vikavist t\u00ed amerikonsku og donsku \u00fatg\u00e1vuni av Hvem er Hvem?.\n\nHann hevur veri\u00f0 italskur konsulur \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 2008.\n\n\u00c1 f\u00f3lkatingsvalinum 2015 fekk hann n\u00e6stflestar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 listanum hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi, i\u00f0 fekk ta\u00f0 eina av tveimum umbo\u00f0um valt. H\u00f8gni Hoydal, i\u00f0 var\u00f0 valdur, f\u00f3r \u00ed farloyvi \u00ed juli 2015, og t\u00e1 t\u00f3k Magni vi\u00f0 sum f\u00f3lkatingslimur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "35841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steve%20Wozniak", "title": "Steve Wozniak", "text": "Stephen (ella Stephan) Gary \"Steve\" Wozniak, f\u00f8ddur 11. august 1950, eisini kendur sum \"Woz\",  er ein amerikanskur sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari innan pers\u00f3nligu teldumenningina \u00ed 1970-\u00e1runum, og ein av stovnarum teldufyrit\u00f8kunnar Apple Inc. Steve uppfann og tilr\u00e6ttarleg\u00f0i einsamallur Apple I telduna \u00ed 1976, sum var teldan, i\u00f0 fyrst gj\u00f8rdi Apple kent \u00ed 1970-\u00e1runum. Hann \u00e1tti st\u00f8rstan lut \u00ed Apple II telduni, har Steve Jobs sni\u00f0gav \u00f3vanliga teldukassan, og Rod Holt uppfann ta einastandandi streymveitingina.\n\nSeth Rogen sp\u00e6ldi Steve Wozniak \u00ed filminum Steve Jobs, i\u00f0 kemur \u00fat \u00ed 2015. Steve hev\u00f0i fyrr veri\u00f0 sp\u00e6ldur av Josh Gad \u00ed filminum Jobs, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 2013.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA"}
{"id": "35842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evropeisku%20leikir%202015", "title": "Evropeisku leikir 2015", "text": "Evropeisku leikirnir 2015 er tann fyrsta \u00fatg\u00e1van av evropeisku leikunum og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed Baku, Aserbadjan \u00ed d\u00f8gunum 12. juni - 28. juni. Leikirnir eru ein flei\u00edtr\u00f3ttastevna, har i\u00f0 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lkini umbo\u00f0a olympisku \u00ed Evropa. Tilsamans kappa\u00f0ust umlei\u00f0 6000 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far 50 londum \u00ed 20 \u00edtr\u00f3ttagreinum.\n\nLuttakandi tj\u00f3\u00f0ir\nUmlei\u00f0 6 000 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far 50 evropeiskum londum luttaka \u00ed fyrstu \u00fatg\u00e1vuni av leikunum. Ta\u00f0 eru Olympisku Nevndirnar, i\u00f0 fyriskipa leikunum, og t\u00ed sleppa F\u00f8royar ikki at luttaka sum tj\u00f3\u00f0. Hesafer\u00f0 sluppu t\u00f3 fimm ungir svimjarar at luttaka - t\u00f3 ikki undir Merkinum - \u00e1 svimjikappingum \u00e1 leikunum, hetta t\u00ed at F\u00f8royar \u00ed fleiri \u00e1r hava luttiki\u00f0 \u00ed Evropameistarastevnuni fyri Ung (EMU), sum hesafer\u00f0 altso er lagt saman vi\u00f0 Evropeisku leikunum. F\u00f8royskur luttakarnir v\u00f3ru: Marius Ihlen Gardshodn, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, Signhild Joensen, Maria Bjarnastein Antoft og L\u00edv Erlingsd\u00f3ttir Eidesgaard.\nRussland hev\u00f0i st\u00f8rsta h\u00f3pin vi\u00f0 359 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lkum. \n\n \n \n \n  (vetstj\u00f3\u00f0)\n\nKeldur \n\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nEvropeisku leikirnir"}
{"id": "35846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%ADskamari%C3%B0", "title": "Sp\u00edskamari\u00f0", "text": "Sp\u00edskamari\u00f0 er f\u00f8roysk matmentanarsending vi\u00f0 Gutta Winther sum verti og kokki. Sp\u00edskamari\u00f0 leggur dent \u00e1 g\u00f3\u00f0ar f\u00f8royskar r\u00e1v\u00f8rur. Saman vi\u00f0 Gutta vitjar hyggjarin allar 18 oyggjar \u00ed F\u00f8royum, har hann upplivir umhv\u00f8rvi\u00f0 og f\u00f3lkini kring hesar \u00f3metaliga g\u00f3\u00f0u r\u00e1v\u00f8rur. \u00cd f\u00f8gru f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00faruni, og \u00ed b\u00fdlingum av t\u00ed gamla slagnum og \u00fati \u00ed f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00farununi, matger\u00f0 Gutti si\u00f0bundnan f\u00f8royskan mat \u00e1 ein \u00f8\u00f0rv\u00edsi, einfalda og spennandi h\u00e1tt. \u00c6tlanin er eisini, at Sp\u00edskamari\u00f0 skal ver\u00f0a v\u00edst \u00e1 \u00fatlendskum sj\u00f3nvarpsr\u00e1sum. Fyrit\u00f8kan hevur sett Allan Dalsgar\u00f0 at samr\u00e1\u00f0ast vi\u00f0 nor\u00f0urlendskar sj\u00f3nvarpsr\u00e1sir um at varpa f\u00f8roysku matsendingina. Sp\u00edskamari\u00f0 var\u00f0 ikki teksta\u00f0 \u00ed fyrstuni, men eftir at MBF hev\u00f0i gj\u00f8rt vart vi\u00f0 trupulleikan, nevniliga, at deyv og tunghoyrd ikki kundu fylgja vi\u00f0 \u00ed t\u00ed i\u00f0 sagt var\u00f0, so blivu sendingarnar teksta\u00f0ar.\n\nUppruni \nHugskoti\u00f0 til sendinga kom t\u00e1 Gutti og P\u00e6tur Marjunarson Dahl s\u00f3tu \u00ed Danmark fyri \"n\u00f3gvum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani\" og tosa\u00f0u um felags \u00e1hugam\u00e1l teirra, i\u00f0 var matsendingar. Pr\u00e1ti\u00f0 fall inn \u00e1 \"Ny Nordisk Mad\", og v\u00f3ru teir b\u00e1\u00f0ir \u00e1 einum m\u00e1li um, at um naka\u00f0 veruliga var partur av sl\u00edkari matger\u00f0 so var ta\u00f0 F\u00f8royar. F\u00f8royar hava eina r\u00edka vei\u00f0imentan og einfaldan matger\u00f0arh\u00e1tt, i\u00f0 ikki er \u00e1virka\u00f0ur av \u00fatlendskari matmentan. Hetta hildu teir t\u00fd\u00f0a upp\u00e1 \u00f3metaligar menningarm\u00f8guleikar fyri F\u00f8royar innan fyri nor\u00f0urlendska matmentan.\n\nT\u00ed bleiv hugtaki\u00f0 aftanfyri Sp\u00edskamari\u00f0 sera einfalt, men samstundis sera h\u00e1sinna\u00f0; At endurf\u00f8\u00f0a f\u00f8royska matmentan fyri b\u00e6\u00f0i f\u00f8royingar og restina av heiminum, vi\u00f0 at seta r\u00e1v\u00f8runa og f\u00f3lkini kringum somu v\u00f8ru \u00ed h\u00e1s\u00e6ti\u00f0. \u00c1 henda h\u00e1tt kundi hyggjarin uppliva f\u00f8roysku matmentanina sum n\u00fdskapandi, livandi, og spennandi. Samstundis l\u00e6rdi hyggjarin eisini si\u00f0vandu og ekta\u00f0u s\u00ed\u00f0una av f\u00f8roysku vei\u00f0imentanini.\n\n\u00cdbl\u00e1stur \nSp\u00edskamari\u00f0 heintar \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 t\u00ed \u201dn\u00fdggju nor\u00f0urlendsku bylgjuni\u201d innan gastronomi, i\u00f0 samb\u00e6rt Gutta, hevur tiki\u00f0 alheims matger\u00f0ina vi\u00f0 stormi tey seinastu \u00e1rini. Henda bylgja, eisini kend sum \u201dNy Nordisk Mad\u201d, hevur kollvelt nor\u00f0urlendska k\u00f8kin og sett hann \u00e1 heimskorti\u00f0. Matstovan, Noma, \u00ed Keypmannahavn og Koks \u00ed Havn eru g\u00f3\u00f0 d\u00f8mi um j\u00fast hetta.\n\nStu\u00f0lar \nSendingin Sp\u00edskamari\u00f0 ver\u00f0ur ikki framleidd av Kringvari F\u00f8roya, hon ver\u00f0ur stu\u00f0la\u00f0 av fleiri f\u00f8royskum fyrit\u00f8kum. H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0lar eru Atlantic Airways og Bakkafrost. Harumframt stu\u00f0la JFK og P/F Palli hj\u00e1 Mariannu sendingini.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a Sp\u00edsikamarsins\n\nF\u00f8royskar sj\u00f3nvarpssendingar"}
{"id": "35847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palli%20hj%C3%A1%20Mariannu", "title": "Palli hj\u00e1 Mariannu", "text": "Palli hj\u00e1 Mariannu er ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1972. Felagi\u00f0 er m\u00f3\u00f0urfelag hj\u00e1 P/F Christian \u00ed Gr\u00f3tinum, i\u00f0 eigur skipini Christian \u00ed Gr\u00f3tinum og Christian, og hj\u00e1 P/F Hvalnes, i\u00f0 eigur skipi\u00f0 Nor\u00f0borg. Skinini vei\u00f0a eftir uppisj\u00f3varfiski, fyrst og fremst eftir hesum sl\u00f8gum: sild, makrelur, lodna og svartkjaftur. Samla\u00f0a vei\u00f0an hj\u00e1 P/F Christian \u00ed Gr\u00f3tinum \u00f8ktist \u00far uml. 25.000 tonsum \u00ed 1997 til uml. 100.000 tons \u00ed 2000.\n\nLei\u00f0sla og nevnd \nEy\u00f0un Rasmussen, stj\u00f3ri\n\nNevndin \nKristian M. Rasmussen, nevndarforma\u00f0ur\nJ\u00f3n Rasmussen\nEy\u00f0un Rasmussen\nBogi Rasmussen\nJan Petersen\n\nS\u00f8ga \nFyrit\u00f8kan Palli hj\u00e1 Mariannu var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1972 av Kristian Martin Rasmussen og p\u00e1panum Palla hj\u00e1 Mariannu og svogrinum. Sama \u00e1ri\u00f0 var ta\u00f0 fyrsta skipi\u00f0, tann fyrsti Christian \u00ed Gr\u00f3tinum, kontrakta\u00f0ur \u00e1 Sk\u00e1la Skipasmi\u00f0ju, og var\u00f0 li\u00f0ugur \u00ed 1975. \n\n\u00cd 1984 yvirt\u00f3k Kristian Martin Rasmussen allan partapeningin \u00ed felagnum, og \u00ed 1992 komu synirnir J\u00f3n, Ey\u00f0un og Bogi vi\u00f0 \u00ed virksemi\n\n\u00cd 2000 keypti felagi\u00f0 Nor\u00f0borg fr\u00e1 Eiler og S\u00e1mal Jacobsen. Eitt \u00e1r seinni valdi felagi\u00f0 at keypa eitt frystiskip til at g\u00f3\u00f0ska v\u00f8rurnar umbor\u00f0. Gardar bleiv keyptur fr\u00e1 Inge Halstensen, fekk navni\u00f0 Nor\u00f0borg, og f\u00f3r hon til fiskiskap \u00ed 2001.\n\n\u00ed juni 2006 valdi rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 at kontrakta ein n\u00fdbygning \u00ed sta\u00f0in fyri Nor\u00f0borg. Talan var t\u00e1 um st\u00f8rsta og d\u00fdrasta fiskiskip \u00ed f\u00f8royska fiskiflotanum. Skipi\u00f0 var bygt \u00ed 2008 og var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 skr\u00e1sett 14. apr\u00edl 2009.\n\n\u00ed marts 2022 kom n\u00fdggjur Christian \u00ed Gr\u00f3tinum til Klaksv\u00edkar, hann er st\u00f8rri og meir framkomin enn Nor\u00f0borg, so n\u00fa eigur felagi\u00f0 tvey tey st\u00f8rstu og mest n\u00fat\u00edmans fiskiskipini \u00ed f\u00f8royska flotanum\n\nSkip \nChristian \u00ed Gr\u00f3tinum KG 690, eigari P/F Christian \u00ed Gr\u00f3tinum\nNor\u00f0borg KG 689, eigari P/F Hvalnes\nChristian KG 692, , eigari P/F Christian \u00ed Gr\u00f3tinum\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFiskivinna \u00ed F\u00f8royum\n1972"}
{"id": "35848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jonathan%20Motzfeldt", "title": "Jonathan Motzfeldt", "text": "Jonathan Jakob J\u00f8rgen Otto Motzfeldt (25. september 1938 \u00ed Qassimiut \u00ed Qaqortoq Kommunu \u2013 28. oktober 2010 Nuuk) var ein gr\u00f8nlendskur politikari og prestur. Hann var sonur fangaran S\u00f8ren Motzfeldt (dey\u00f0ur 1984) og Kirsten Motzfeldt, f\u00f8dd Klemmensen (dey\u00f0 1979). Hann giftist hin 9. august 1992 vi\u00f0 Kristjana Gu\u00f0r\u00fan Gu\u00f0mundsd\u00f3ttir, f\u00f8dd 15. februar 1951 \u00ed Reykjav\u00edk.\n\nJonathan Motzfeldt var ein t\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nur og politikari, i\u00f0 var vi\u00f0 til at menna Gr\u00f8nland.\n\nHann t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv fr\u00e1 Illinniarfissuaq (Gr\u00f8nlands Seminarium) \u00ed Nuuk 1960, Exam.theol. fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet 1966. Hann var prestur \u00ed Alluitsup Paa, (danskt navn: Sydpr\u00f8ven) \u00ed Qaqortoq Kommunu (danskt navn: Julianeh\u00e5b) 1966-69, prestur \u00ed Qaqortoq b\u00fdi og Prestagjald 1969-79.\n\nKeldur \n\nGr\u00f8nlendskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "35853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IHF%20Emerging%20Nations%20Championship%202015", "title": "IHF Emerging Nations Championship 2015", "text": "IHF Emerging Nations Championship 2015 var tann fyrsta \u00fatg\u00e1van av IHF Emerging Nations Championship, og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 av International Handball Federation (IHF). Kappingin var\u00f0 hildin \u00ed Kosovo, fr\u00e1 20 til 26. juni. Tilsamans 16 tj\u00f3\u00f0ir lutt\u00f3ku \u00ed kappingini, i\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed Pristina og \u00ed Gjakova. F\u00f8royar vunnu kappingina.\n\nInnlei\u00f0andi umfar\nTvey tey ovastu li\u00f0ini \u00far hv\u00f8rjum b\u00f3lki koma v\u00ed\u00f0ari til endasp\u00e6li\u00f0.\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nEndasp\u00e6l\n\nMeistaraskapur\n\n5. pl\u00e1ss b\u00f3lkur\n\n9. pl\u00e1ss b\u00f3lkur\n\n13. pl\u00e1ss b\u00f3lkur\n\nKvartfinalur\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nDystur um tri\u00f0japl\u00e1ssi\u00f0\n\nFinalan\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an\n\nHei\u00f0ur\nTeir bestu leikararnir v\u00f3r\u00f0u valdir og hei\u00f0ra\u00f0ir:\nMVP:  Tr\u00f3ndur Kragesteen\nM\u00e1lma\u00f0ur:  Isaac Junior Fonsho\nVinstri vongur:  Rosing Rasmussen\nH\u00f8gri vongur:  Karl Roosna\nCenter:  Kreshnik Krasniqi\nVinstri bakkur:  Raimonds Trifanovs\nH\u00f8gri bakkur:  \u00c1ki Egilsnes\nPivot:  Jupa Kastriot\nTopskorari:  Svetlin Dimitrov\n\nMi\u00f0lar\nRTV21 stroyma\u00f0i allir Kosovo-dystir og finaluna og dystin um tri\u00f0japl\u00e1ssi\u00f0.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nOfficial website\nIHF website\n\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nHondb\u00f3ltur\nAltj\u00f3\u00f0a hondb\u00f3ltskappingar"}
{"id": "35879", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20de%20Lancie", "title": "John de Lancie", "text": "John Sherwood de Lancie, Jr. (f\u00f8ddur 20. mars 1948) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, framlei\u00f0ari, t\u00f3nleikari, rith\u00f8vundur. Hann hevur sp\u00e6lt \u00ed fleiri afturvendandi leiklutum \u00ed amerikonskum sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um, eitt n\u00fa Q \u00ed Star Trek: The Next Generation, Star Trek: Deep Space Nine, og Star Trek: Voyager, Frank Simmons \u00ed Stargate SG-1, Donald Margolis \u00ed Breaking Bad, og Discord \u00ed My Little Pony: Friendship is Magic.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n John de Lancie Online\n \n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "35882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Gammeltoft-Hansen", "title": "Hans Gammeltoft-Hansen", "text": "Hans Gammeltoft-Hansen (f\u00f8ddur 21. februar 1944 \u00ed Keypmannahavn) var F\u00f3lkatingsins Umbo\u00f0sma\u00f0ur \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1987-2012 og gj\u00f8rdist m.a. kendur \u00ed almenniniginum av hansara vi\u00f0ger\u00f0 av Tamilm\u00e1linum.\n\n\u00cd 1970 var\u00f0 hann \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet, har hann var \u00ed starvi sum adjunktur \u00ed r\u00e6ttargongd (da: procesret) fr\u00e1 1972 til 1974. \u00cd 1973 fekk hann licentiatgrad afturat kandidat\u00fatb\u00fagvingini, og \u00ed 1976 gj\u00f8rdist hann doktari \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i. Fr\u00e1 1977 fekk hann professaraheiti\u00f0 \u00ed r\u00e6ttarv\u00edsund.\n\nHan var forma\u00f0ur fyri Juridisk Forening \u00ed Keypmannahavn fr\u00e1 1984 til 2010.\n\n\u00cd 2009 gj\u00f8rdist han Kommand\u00f8rur av 1. grad av Dannebrog, \u00ed 2011 fekk hann Dannebrogordenens H\u00e6derstegn. Hann hevur eisini m\u00f3ttiki\u00f0 Takksemismedaljuna (Albania).\n\nKanningarstj\u00f3ri \u00ed Eysturoyartunnilsm\u00e1linum \n\u00cd 2013 avgj\u00f8rdi F\u00f8roya L\u00f8gting at seta \u00ed verk eina kanning av leiklutinum hj\u00e1 l\u00f8gmanni Kaj Leo Holm Johannesen og hj\u00e1 fyrrverandi innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harranum, K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard, um teirra handfaring av m\u00e1linum um Eysturoyartunnilin, i\u00f0 eftir \u00e6tlan skuldi gerast av donsku fyrit\u00f8kuni CIP. Tunnils\u00e6tlanin gj\u00f8rdist ikki til naka\u00f0. L\u00f8gtingsformansskapurin setti Hans Gammelt-Hansen sum kanningarlei\u00f0ara. \u00cd juni 2015 var\u00f0 \u00farsliti\u00f0 av kanningin lagt fram alment. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0, at b\u00e6\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur og fyrrverandi landsst\u00fdrisma\u00f0urin h\u00f8vdu broti l\u00f3gina um \u00e1byrgd landsst\u00fdrismanna, l\u00f8gma\u00f0ur vi\u00f0 at siga \u00f3satt fyri L\u00f8gtinginum um s\u00edn leiklut \u00ed avtalununi um Break Fee, K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard, t\u00ed at hann afturhelt \u00fatrokningar fr\u00e1 Landsverki, i\u00f0 v\u00edstu, at privata tunnils\u00e6tlanin f\u00f3r at gerast munandi d\u00fdrari enn fyrr mett. Upprunaliga metingin seg\u00f0i 800 milli\u00f3nir, n\u00fdggja metingin hj\u00e1 Landsverk seg\u00f0i 1,9 og 3 milliardir kr\u00f3nur. Gammeltoft-Hansen metti t\u00f3, at l\u00f8gma\u00f0ur hev\u00f0i heimild til at gera avtaluna vi\u00f0 CIP um Break-Fee. L\u00f8gma\u00f0ur og L\u00f8gmansskrivstovan sendu \u00fat t\u00ed\u00f0indaskriv og l\u00f8gdu ta\u00f0 \u00e1 heimas\u00ed\u00f0una hj\u00e1 L\u00f8gmansskrivstovuni, samstundis sum Gammeltoft-Hansen leg\u00f0i fram ni\u00f0urst\u00f8\u00f0urnar av kanningini, yvirskriftin var \"Ikki grundarlag at reisa \u00e1k\u00e6ru m\u00f3ti l\u00f8gmanni\". \u00cd t\u00ed\u00f0indaskrivinum seg\u00f0i l\u00f8gma\u00f0ur m.a. \n\n\"-Ein byr\u00f0a er lyft av m\u00ednum her\u00f0um. Fyrst av \u00f8llum fegnist eg um, at kanningarstj\u00f3rin sta\u00f0festir, at ta\u00f0 r\u00e6ttarliga ikki er grundarlag fyri at fara v\u00ed\u00f0ari vi\u00f0 m\u00e1linum. Eg eri gla\u00f0ur um, at hv\u00f8r steinur er vendur \u00ed m\u00e1linum. Hetta hevur pers\u00f3nliga veri\u00f0 ein trupul og tyngjandi t\u00ed\u00f0, sum n\u00fa er av...\"\n\nV\u00ed\u00f0ari stendur \u00ed t\u00ed\u00f0indaskrivinum:\n\n\"Hans Gammeltoft-Hansen m\u00e6lir \u00ed ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u s\u00edni til, at L\u00f8gtingi\u00f0 endar m\u00e1li\u00f0 um Eysturoyartunnilin vi\u00f0 at geva l\u00f8gmanni eina \u00e1talu fyri at hava broti\u00f0 l\u00f3g um \u00e1byrgd landsst\u00fdrismanna fyri at geva skeivar uppl\u00fdsingar \u00ed L\u00f8gtinginum.\n\n- Eg taki sj\u00e1lvsagt \u00e1taluna til eftirtektar. Ta\u00f0 var og er framvegis m\u00edn fatan, at eg ikki gj\u00f8rdi avtaluna vi\u00f0 CIP\"\n\nL\u00f8gma\u00f0ur vardi seg eisini \u00e1 Facebook, og har skriva\u00f0i hann m.a., \u00ed svari til ein i\u00f0 skriva\u00f0i, at l\u00f8gma\u00f0ur tilvita\u00f0 hev\u00f0i logi\u00f0 fyri L\u00f8gtinginum:\n\nCitat Kaj Leo Holm Johannesen \u00e1 Facebook 23. juni kl. 18.51:\n\n\"Nei eg havi ikki logi\u00f0 fyri L\u00f8gtinginum, eg havi \u00ed g\u00f3\u00f0ari tr\u00fagv og eftir bestu sannf\u00f8ring givi\u00f0 uppl\u00fdsningar sum Gammeltoft metir eru skeivir.\"\n\nT\u00f3lv minuttir seinni, \u00ed sama tr\u00e1i, verjir l\u00f8gma\u00f0ur seg vi\u00f0, at ta\u00f0 at geva skeivar uppl\u00fdsingar ikki er ta\u00f0 sama sum at l\u00fagva:\n\nCitat Kaj Leo Holm Johannesen \u00e1 Facebook 23. juni kl. 19.03: \n\n\"Nei at geva skeivar uppl\u00fdsningar er ikki at l\u00fagva.\"\n\nDagin eftir, sendi l\u00f8gma\u00f0ur eitt skriv, har hann ba\u00f0 L\u00f8gtingi\u00f0 um umbering:\n\nCitat Kaj Leo Holm Johannesen:\n\n\"Eg vil hervi\u00f0 bi\u00f0ja F\u00f8roya L\u00f8gting um umbering fyri at geva l\u00f8gtinginum skeivar uppl\u00fdsingar.\n\nEftir at hava lisi\u00f0 dr\u00fagvu fr\u00e1grei\u00f0ingina hj\u00e1 Hans Gammeltoft-Hansen, kanningarstj\u00f3ra, \u00e1sanni eg, at m\u00edtt or\u00f0aval um ongan leiklut at eiga \u00ed break-fee avtaluni var \u00f3heppi\u00f0 og ikki r\u00e6tt.\n\nTa\u00f0 harmist eg \u00f3metaliga n\u00f3gv um.\"\n\nN\u00f3gv rumbul st\u00f3\u00f0st av kanningar\u00farslitunum hj\u00e1 Gammeltoft-Hansen. L\u00f8gtingsforma\u00f0urin, J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni, nokta\u00f0i at kalla tingi\u00f0 saman. Hann \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r onki at gera vi\u00f0 m\u00e1li\u00f0. Andst\u00f8\u00f0an hev\u00f0i longu \u00ed oktober 2013 reist mis\u00e1lit m\u00f3ti l\u00f8gmanni \u00ed hesum sama m\u00e1li, men samgongan vardi l\u00f8gmann og feldi mis\u00e1liti\u00f0, so andst\u00f8\u00f0an metti, at n\u00fa l\u00e1 b\u00f3lturin hj\u00e1 samgonguni. \n\nSamstundis sum n\u00f3gv rumbul var um kanningar\u00farsliti\u00f0, f\u00f3r l\u00f8gma\u00f0ur av landinum til Oyggjaleikir \u00e1 Jersey, s\u00ed\u00f0an hev\u00f0i hann \u00e6tlanir um at s\u00fakkla \u00far Danmark til Par\u00eds vi\u00f0 Team Rynkeby og s\u00ed\u00f0an halda summarfr\u00ed. Sambandsflokkurin valdi at b\u00ed\u00f0a til august, til l\u00f8gma\u00f0ur er komin aftur, at vi\u00f0ger\u00f0a spurningin, hv\u00f8rt hann skal halda fram sum forma\u00f0ur \u00ed flokkinum ella ikki.\n\nGammeltoft-Hansen m\u00e6lti til, at L\u00f8gtingi\u00f0 f\u00f3r \u00ed gond vi\u00f0 at gera n\u00fdggjar mannagongdir, har i\u00f0 L\u00f8gtingi\u00f0 kann geva landsst\u00fdrisf\u00f3lkum ella l\u00f8gmanni eina hvassa \u00e1talu, eina sonevnda n\u00f8s, i\u00f0 er vanligt \u00ed F\u00f3lkatinginum.\n\nT\u00f3nleikari \nPrivat er Hans Gammeltoft-Hansen floytuleikari og limur \u00ed K\u00f8benhavns Kammerensemble, i\u00f0 hevur \u00fatgivi\u00f0 kamart\u00f3nleik \u00e1 CD og hevur havt framf\u00f8rslur ymsasta\u00f0ni..\n\nKeldur \n\nDanir\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nK\u00f8benhavns Universitet\nPers\u00f3nar \u00ed Kraks Bl\u00e5 Bog\nF\u00f3lkatingsins Umbo\u00f0smenn\nDanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "35885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Badminton%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202015", "title": "Badminton \u00e1 Oyggjaleikum 2015", "text": "Badminton, \u00e1 Oyggjaleikum 2015, ver\u00f0ur leikt \u00ed New Gilson Hall. H\u00f8llin er \u00ed Saint Martin, Jersey. Leikirnir v\u00f3ru settir 27. juni, badmintonkappingarnar ver\u00f0a leiktar fr\u00e1 28. juni til 3. juli 2015.\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\nEndaliga b\u00fdti av hei\u00f0ursmerkjum:\n\nHei\u00f0ursmerki, samandr\u00e1ttur\n\n\u00darslit\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing\n\n w/o = Walkover\n r = Retired\n\nMenn, einmansleikur\n\nFinalur\n\nSekti\u00f3n 1\n\nSekti\u00f3n 2\n\nSekti\u00f3n 3\n\nSekti\u00f3n 4\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2015\nBadminton"}
{"id": "35886", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6lsur%20%C3%ADtr%C3%B3ttur%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202015", "title": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur \u00e1 Oyggjaleikum 2015", "text": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur, \u00e1 Oyggjaleikum 2015, var\u00f0 hildin \u00e1 FB Athletics Track fr\u00e1 27. juni til 3. juli 2015.\n\nHei\u00f0ursmerki\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\nEndaliga hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0\n\n\u00darslit\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2015"}
{"id": "35887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frummongd", "title": "Frummongd", "text": "\u00cd st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i er frummongd allir lutir el. t\u00f8l, sum ein funksj\u00f3n virkar \u00e1 eftir x-\u00e1sini, me\u00f0an samsvarandi vir\u00f0ismongdin er \u00f8ll funksj\u00f3nsvir\u00f0i eftir y-\u00e1sini \u00ed einari krossskipan. Frummongd er so statt \u00f8ll x-vir\u00f0i sum ganga inn \u00ed funksj\u00f3nina, sum hava s\u00edni samsvarandi y-vir\u00f0i, i\u00f0 eru li\u00f0ir \u00ed vir\u00f0ismongdini av somu funksj\u00f3n f, skriva\u00f0 Vm(f). Funktsj\u00f3narinnar f frummongd ver\u00f0ur skriva\u00f0 Fm(f).\n\nMongdarl\u00e6ra"}
{"id": "35888", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Polynom%20%C3%A1%20%C3%B8%C3%B0rum%20stigi", "title": "Polynom \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi", "text": "Eitt polynom \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi er eitt polynom har i\u00f0 brigdilin x hevur ein stigv\u00edsa \u00ed 2., sum har vi\u00f0 hevur forskriftina\n\nHar i\u00f0 a, b og c eru talvir\u00f0i, og a ikki er null, t\u00ed annars er talan um linjur\u00e6tta funksj\u00f3n.\n\nGrafurin fyri eina linjur\u00e6tta funksj\u00f3n er linjur\u00f8tt, me\u00f0an grafurin fyri eitt polynom \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi er ein parabil. Eitt polynom \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi hevur eins og linjur\u00e6ttar funskj\u00f3nir fleiri n\u00fdtslum\u00f8guleikar innan b\u00faskap, byggifr\u00f8\u00f0i, o.s.fr.\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "35898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosialistiska%20samveldisl%C3%BD%C3%B0veldi%C3%B0%20Jugoslavia", "title": "Sosialistiska samveldisl\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Jugoslavia", "text": "Socijalisti\u010dka Federativna Republika Jugoslavija (f\u00f8royskt: SSL Jugoslavia) var ta\u00f0 Jugoslavia, i\u00f0 var til fr\u00e1 seinna helmingi av seinna heimsbardaga (1943) til landi\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 1992.\nStjepan Mesi\u0107 var seinasti forseti \u00ed landinum.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nEvropa"}
{"id": "35903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gullk%C3%A1lvurin", "title": "Gullk\u00e1lvurin", "text": "Gullk\u00e1lvurin er samb\u00e6rt B\u00edbliuni ein skur\u00f0gudark\u00e1lvur av gulli, \u00edsraelsf\u00f3lk skapa\u00f0i \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkini og byrja\u00f0i at dyrka, t\u00ed ta\u00f0 \u00f3t\u00f3lna\u00f0ist me\u00f0an M\u00f3ses var burturstaddur \u00ed Sinai. T\u00e1 i\u00f0 M\u00f3ses kom aftur av fjallinum og s\u00e1 skur\u00f0gudin, oy\u00f0ileg\u00f0i M\u00f3ses hann. \u00cd eysturlendskari mentan var vanligt at dyrka tarvar t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini, og til d\u00f8mis merkir b\u00edbliska navni\u00f0 Lea k\u00fagv. \n\nSangurin \"Gullk\u00e1lvsvalsurin\" eftir K\u00e1ra P. br\u00fakar gullk\u00e1lvin sum myndam\u00e1l og m.a. er ni\u00f0urlagi\u00f0 \"Vit dansa um gullk\u00e1lvin dag eftir dag\", sum kann tulkast sum at tilbi\u00f0ja r\u00edkid\u00f8mi\u00a0sum ein gud.\n\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f8dad\u00f3mur"}
{"id": "35904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Friedrich%20Nietzsche", "title": "Friedrich Nietzsche", "text": "Friedrich Wilhelm Nietzsche (borin \u00ed heim 15. oktober 1844, anda\u00f0ist 25. august 1900) var m\u00e1ttmikil t\u00fdskur heimspekingur, sum livdi og var virkin \u00ed 1800-talinum. Friedrich fanst t\u00ed\u00f0um at si\u00f0reglum menniskjunnar, samfelagsins \u00e1tr\u00fana\u00f0i, herundir serliga kristind\u00f3mi \u00ed Evropa, heimspeki og v\u00edsindum. Friedrich er millum anna\u00f0 kendur fyri s\u00edn serstaka skrivih\u00e1tt vi\u00f0 n\u00f3gvum fyndaror\u00f0um. Friedrich \u00e1virka\u00f0i n\u00f3gv n\u00fdggju tilverustevnuna innan heimspeki og b\u00f3kmentir \u00ed T\u00fdsklandi og Fraklandi, i\u00f0 royndi at varpa lj\u00f3s \u00e1 grundkor og umst\u00f8\u00f0ur undir tilveru menniskjunnar. Seinni \u00e1virka\u00f0i hann eisini sokalla\u00f0a postmodernismuna.\n\nVerk \n Aus meinem Leben (1858) \n \u00dcber Musik (1858) \n Napoleon III als Praesident (1862) \n Fatum und Geschichte (1862) \n Willensfreiheit und Fatum (1862) \n Kann der Neidische je wahrhaft gl\u00fccklich sein? (1863) \n \u00dcber Stimmungen (1864) \n Mein Leben (1864) \n Homer und die klassische Philologie (1868)\n \u00dcber die Zukunft unserer Bildungsanstalten\n F\u00fcnf Vorreden zu f\u00fcnf ungeschriebenen B\u00fcchern (1872): \n I \u00dcber das Pathos der Wahrheit \n II Gedanken \u00fcber die Zukunft unserer Bildungsanstalten \n III Der griechische Staat\n IV Das Verh\u00e4ltnis der Schopenhauerischen Philosophie zu einer deutschen Cultur \n V Homer's Wettkampf \n Die Geburt der Trag\u00f6die (1872).\n \u00dcber Wahrheit und L\u00fcge im aussermoralischen Sinn\n Die Philosophie im tragischen Zeitalter der Griechen\n Unzeitgem\u00e4sse Betrachtungen (1876). \n Menschliches, Allzumenschliches (1878). \n Morgenr\u00f6te, 1881 (Morgenr\u00f8de)\n Die fr\u00f6hliche Wissenschaft (1882).\n Also sprach Zarathustra (1885). \n Jenseits von Gut und B\u00f6se (1886).\n Zur Genealogie der Moral (1887)\n Der Fall Wagner (1888)\n G\u00f6tzen-D\u00e4mmerung (1888). \n Der Antichrist (1888)\n Ecce Homo (1888). \n Nietzsche contra Wagner (1888)\n Der Wille zur Macht (1901). \u2013 Eitt savn av notatum, \u00fatgivi\u00f0 av systir Nietzsche.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1844\nAndl\u00e1t \u00ed 1900\nT\u00fdskir heimspekingar"}
{"id": "35907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guttorm%20S%C3%B8rensen", "title": "Guttorm S\u00f8rensen", "text": "Guttorm S\u00f8rensen (f\u00f8ddur 1. novembur 1968, dey\u00f0ur 3. juli 2021), var rennari og venjari fyri Treysti. \n\nHann hevur f\u00f8royska meti\u00f0 \u00ed 10.000m renning, sum hann setti \u00e1 Oyggjaleikum 1993 \u00e1 Isle of Wight vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 31.55,22.\n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "35909", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202015", "title": "Svimjing \u00e1 Oyggjaleikum 2015", "text": "Svimjing \u00e1 Oyggjaleikum 2015, var hildin \u00e1 Les Quennevais Sports Centre and Playing Fields \u00ed Saint Br\u00e9lade, Jersey. Kappingarnar v\u00f3ru \u00ed d\u00f8gunum 29. til 2. juli 2015. Kappingarnar eru \u00e1 stuttgeil (25 m).\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\nEndaligt yvirlit:\n\nHei\u00f0ursmerki \u00ed kappingunum\n\nKappingar hj\u00e1 monnum\n\nKappingar hj\u00e1 kvinnum\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2015"}
{"id": "35910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hitastigaumrokning", "title": "Hitastigaumrokning", "text": "\n\nGrafisk samanbering \n\u00c1 myndini eru teir vanligastu \u00e1tta stigarnir samanbornir grafiskt. Vi\u00f0 eini loddr\u00e6ttari striku kanst t\u00fa samanbera t\u00f8lini \u00e1 \u00f8llum stigunum.\nT.d. v\u00edsa bl\u00e1u strikurnar, at vatn frystir vi\u00f0 273,15\u00a0K\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0C\u202f\u202f=\u202f\u202f32\u00a0\u00b0F\u202f\u202f=\u202f\u202f491,67\u00a0\u00b0Ra\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0Re\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0N\u202f\u202f=\u202f\u202f7,5\u00a0\u00b0Ro\u202f\u202f=\u202f\u202f150\u00a0\u00b0D,\nog rey\u00f0u strikurnar v\u00edsa, at vatn k\u00f3kar vi\u00f0 373,15\u00a0K\u202f\u202f=\u202f\u202f100\u00a0\u00b0C\u202f\u202f=\u202f\u202f212\u00a0\u00b0F\u202f\u202f=\u202f\u202f671,67\u00a0\u00b0Ra\u202f\u202f=\u202f\u202f80\u00a0\u00b0Re\u202f\u202f=\u202f\u202f33\u00a0\u00b0N\u202f\u202f=\u202f\u202f60\u00a0\u00b0Ro\u202f\u202f=\u202f\u202f0\u00a0\u00b0D.\n\nUmrokning \n\u00cd talvuni s\u00e6st, hvussu ein roknar fr\u00e1 einum stiga til ein annan. Til ber eisini at br\u00faka lidnar umroknarar \u00e1 netinum. Eisini er meiri um hv\u00f8nn stiga \u00ed greinini um hann.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Umrokning millum Kelvin, Celsius, Fahrenheit, Reaumur og Rankine\n Umrokning, 70 ymiskar m\u00e1tiskipanir\n\nSI-m\u00e1tieindir\nGamlar m\u00e1tieindir"}
{"id": "35912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Signhild%20Joensen", "title": "Signhild Joensen", "text": "Signhild D\u00e1njalsd\u00f3ttir Joensen (f\u00f8dd 14. november 2000) er ein f\u00f8royskur svimjari, sum svimur fyri \u00c6gir og F\u00f8royska svimjilandsli\u00f0i\u00f0. Hon hevur vunni\u00f0 gull, silvur og bronsu \u00e1 Oyggjaleikum. Hon hevur fleiri fer\u00f0ir sett f\u00f8roysk met.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan svimjing\n\nOyggjaleikir 2017 \n Gull \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.12.46, sum var n\u00fdtt oyggjaleikamet.\n Gull \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:02.55\n Gull \u00ed 4 x 100 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3.51.66.\n Bronsu \u00ed 100 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2.03.70\n Bronsa \u00ed 4x50 metrar fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47,60. Hinar v\u00f3ru: Beinta Debes, V\u00e1r E. Eidesgaard, S\u00e1ra R. Nysted.\n\nDanish Open 2017 \nSignhild lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open \u00ed apr\u00edl 2017 saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum svimjarum.\nGull \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:14.01, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met og juniormet og vann s\u00e6r gulln\u00e1l vi\u00f0 stj\u00f8rnu.\n\nF\u00f8roysk met, i\u00f0 Signhild setti \u00e1 Danish Open 2017 \nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 1:03.59 \u00ed 100 rygg\n\u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 1:04.25 fr\u00e1 RIG 2017\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 1:03.38 \u00ed 100 rygg\n\u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 1:03.59 fr\u00e1 innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 29.98 \u00ed 50 rygg\n\u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 30.07 fr\u00e1 Danish Open 2016\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 29.59 \u00ed 50 rygg\n\u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 29.98 fr\u00e1 innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 2:15.69 \u00ed 200 rygg\n\u2013 S\u00e1ra R. Nysted (2001) \u00e1tti meti\u00f0 \u00e1 2:18.11 fr\u00e1 RIG 2016\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 2:14.01 \u00ed 200 rygg\n\u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 2:15.69 fr\u00e1 innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum\n\nJuniormet, i\u00f0 Signhild setti \u00e1 Danish Open 2017 \nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 1:03.59 \u00ed 100 rygg\n \u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 1:04.25 fr\u00e1 RIG 2017\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 1:03.38 \u00ed 100 rygg\n \u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 1:03.59 fr\u00e1 innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 29.98 \u00ed 50 rygg\n \u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 30.07 fr\u00e1 Danish Open 2016\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 29.59 \u00ed 50 rygg\n \u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 29.98 fr\u00e1 innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 2:15.69 \u00ed 200 rygg\n \u2013 S\u00e1ra R. Nysted (2001) \u00e1tti meti\u00f0 \u00e1 2:18.11 fr\u00e1 RIG 2016\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir 2:14.01 \u00ed 200 rygg\n \u2013 Signhild \u00e1tti sj\u00e1lv meti\u00f0 \u00e1 2:15.69 fr\u00e1 innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum\n\nDanish Open 2016 \nSignhild lutt\u00f3k \u00e1 Danish Open \u00ed apr\u00edl 2016 saman vi\u00f0 fleiri \u00f8\u00f0rum f\u00f8royskum svimjarum. Tey fingu sera g\u00f3\u00f0 \u00farslit og settu fleiri n\u00fdggj f\u00f8roysk met. Signhild setti n\u00fdtt f\u00f8royskt senior- og juniormet \u00ed 50 metrum rygg, fyrst juniormet i innlei\u00f0andi vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.50, og s\u00ed\u00f0an betra\u00f0i hon um juniormeti\u00f0 og setti seniormet \u00ed finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.07. Hon gj\u00f8rdist t\u00f3 ov stutt til hei\u00f0ursmerki men gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra. \u00cd 100 m rygg var\u00f0 hon kolld\u00f8md \u00ed finaluni, av t\u00ed at hon kava\u00f0i heilt undir, beint \u00e1\u00f0renn hon kom \u00e1 m\u00e1l. Hon setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met (junior og senior) \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum \u00ed 100 rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:04.54. T\u00ed\u00f0in rakk eisini til eina gulln\u00e1l.\n\nNr. 4 \u00ed 50 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.07, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met (senior og juniormet)\n\nReykjav\u00edk International Games 2016 \nBronsu \u00ed 50 rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 30.71\nBronsu \u00ed 100 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:05.60, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Nr. 1 og 2 gj\u00f8rdust OL-luttakararnir Mie \u00d8. Nielsen og Eygl\u00f3 \u00d3sk G\u00fastafsd\u00f3ttir.\nBronsu \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:24.17\n\nOyggjaleikir 2015 \nGull \u00ed 4x50 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:57.06, sum var n\u00fdtt oyggjaleikamet. Signhild og Jonna Thomsen svumu vi\u00f0 \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0linum, men ikki \u00ed finaluni. T\u00e6r i\u00f0 svumu \u00ed finaluni v\u00f3ru Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0, L\u00edv Eidesgaard, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm og S\u00e1ra Nysted.\nSilvur \u00ed 4x50 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:47.40, saman vi\u00f0 Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0, S\u00e1ru R. Nysted og L\u00edv Eidesgaard\nSilvur \u00ed 4x100 m blanda\u00f0 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 4:19.64, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru: S\u00e1ra Ryggshamar Nysted, \u00c1sbj\u00f8rg Hjelm, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0. Gamla meti\u00f0 \u00e1 4:22.92 settu Birita Debes, Malan V. B\u00e6rendsen, Bj\u00f8rg Seloy og Shaila millum Gar\u00f0arnar \u00e1 Oyggjaleikum \u00ed 2009.\nBronsu \u00ed 200 m rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:18.63\nBronsa \u00ed 4x100 m fr\u00ed vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3:54.02, sum var n\u00fdtt f\u00f8royskt landsli\u00f0smet, hinar v\u00f3ru S\u00e1ra Ryggshamar Nysted, Astri\u00f0 Foldarskar\u00f0 og V\u00e1r Eidesgaard.\n\nSMS stevna 2014 \nGull \u00ed 200 rygg vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:19.80, ta\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt juniormet, og Signhild svam seg eisini til eina silvurn\u00e1l vi\u00f0 stj\u00f8rnu.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2000"}
{"id": "35925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bogaskj%C3%B3ting%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202015", "title": "Bogaskj\u00f3ting \u00e1 Oyggjaleikum 2015", "text": "Bogaskj\u00f3ting\u00a0\u00e1 Oyggjaleikum\u00a02015\u00a0var\u00f0 hildin fr\u00e1 29. juni\u20132. juli 2015 \u00e1 Jersey Rugby Club \u00ed\u00a0Saint Peter, Jersey.\n\nKappingar\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2015"}
{"id": "35943", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skj%C3%B3ting%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202015", "title": "Skj\u00f3ting \u00e1 Oyggjaleikum 2015", "text": "Skj\u00f3ting \u00e1 Oyggjaleikum 2015, f\u00f3r fram \u00e1 Crabbe Fullbore, Lecq ABT, Lecq Skeet, Jersey \u00ed d\u00f8gunum fr\u00e1 27. juni til 3. juli 2015. Jersey vann kappingina vi\u00f0 20 gull, 15 silvur og 4 bronsuhei\u00f0ursmerkjum. Gotland gj\u00f8rdist nummar tvey og Isle of Man nummar tr\u00fd. F\u00f8royar fingu 2 gull hei\u00f0ursmerki og enda\u00f0u \u00e1 10. pl\u00e1ssi.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2015"}
{"id": "35946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Triatlon%20%C3%A1%20Oyggjaleikum", "title": "Triatlon \u00e1 Oyggjaleikum", "text": "Triatlon er ein av \u00edtr\u00f3ttagreinunum \u00e1 Oyggjaleikum. Kappingarnar hj\u00e1 kvinnum og monnum komu vi\u00f0 \u00ed leikskr\u00e1nna fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 Isle of Man \u00ed 2001. Triatlon hevur ver\u00f0i vi\u00f0 \u00e1 fleiri leikum s\u00ed\u00f0an, t\u00f3 ikki \u00e1 \u00f8llum leikum.\n\nKappingin hj\u00e1 monnum\n\n\u00darslit\n\nKappingin hj\u00e1 kvinnum\n\n\u00darslit\n\nLi\u00f0kapping menn\n\n\u00darslit\n\nLi\u00f0kapping kvinnur\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir"}
{"id": "35947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%20fyri%20kvinnur%202015", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2015", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2015 var ta\u00f0 sjeynda HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnum. \u00cd mars 2011 var\u00f0 Kanada valt til vertstj\u00f3\u00f0.. Simbabvi var ta\u00f0 einasta landi\u00f0 umframt Kanada, i\u00f0 s\u00f8kti um at vera vertur fyri HM endasp\u00e6li\u00f0 \u00ed kvinnuf\u00f3tb\u00f3lti, men t\u00f3k seg aftur 1. mars 2011.\n\nUSA gj\u00f8rdist heimsmeistari vi\u00f0 einum finalusigri m\u00f3ti fyrrverandi meistarunum \u00far Japan, me\u00f0an Ongland gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd.\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0 \n\nTann seinasti almannakunngj\u00f8rdi FIFA listin yvir alheimsplaseringar (ranking), \u00e1\u00f0renn kappingin byrja\u00f0i (mars 2015) ver\u00f0ur v\u00edst \u00ed klombrum.\n\n AFC (5)\n  (10)\n  (16)\n  (4)\n  (18)\n  (29)\n\n CAF (3)\n  (53)\n  (67)\n  (33)\n\n CONCACAF (4)\n  (8) (vertur)\n  (37)\n  (25)\n  (2)\n\n CONMEBOL (3)\n  (7)\n  (28)\n  (48)\n\n OFC (1)\n  (17)\n\n UEFA (8)\n  (6)\n  (3)\n  (1)\n  (12)\n  (11)\n  (14)\n  (5)\n  (19)\n\n\u00c1ttandapartsfinalur\n\nKeldur \n\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur"}
{"id": "35950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France%202015", "title": "Tour de France 2015", "text": "Tour de France 2015 er tann 102. \u00fatg\u00e1van av Tour de France. Kappingin byrja\u00f0i \u00ed Utrecht \u00ed Ni\u00f0urlondum 4. juli 2015 vi\u00f0 einum einkultstarti.\n\nLi\u00f0\n\nRutur og teinar\n\nEndaligu st\u00f8\u00f0urnar\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin (gula troyggjan)\n\nStigkappingin\n\nFjallakappingin\n\nUngur s\u00fakklari-kappingin\n\nLi\u00f0kappingin\n\nKeldur \n\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nTour de France"}
{"id": "35965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France%202014", "title": "Tour de France 2014", "text": "Tour de France 2014 var tann 101. \u00fatg\u00e1van av Tour de France. Ta\u00f0 byrja\u00f0i 5. juli \u00ed Leeds, St\u00f3rabretland, og enda\u00f0i hin 27. juli \u00ed Paris, Frakland.\n\nLi\u00f0 \n\u00d8ll 18 li\u00f0 \u00ed Proteam b\u00f3lkinum hj\u00e1 UCI h\u00f8vdu r\u00e6tt til og skyldu til at luttaka \u00ed s\u00fakklukappingini. F\u00fdra UCI Professional Continental li\u00f0 v\u00f3ru eisini bo\u00f0in vi\u00f0.\n\n\u00c1\u00f0renn kappingin byrja\u00f0i v\u00f3ru Chris Froome, Alberto Contador og Vincenzo Nibali millum favorittarnar at gerast vinnarar av \u00f8llum teinunum tilsamans. Froome m\u00e1tti gevast \u00e1 teini 5 orsaka\u00f0 av falli, og Contador var \u00fati fyri t\u00ed sama \u00e1 teini 10, eftir at hann breyt beini\u00f0 \u00ed einum falli. T\u00fdski s\u00fakklarin Jens Voigt kappa\u00f0ist \u00e1 s\u00ednum seytjandu og seinastu kapping.\n\nKlassifikati\u00f3n lei\u00f0sla\nTa\u00f0 eru f\u00fdra ymiskir flokkar, i\u00f0 kappast ver\u00f0ur um \u00e1 Tour de France 2014, umframt li\u00f0kappingina. Ta\u00f0 t\u00fddningamesta er tann Generalla klassifikat\u00f3nin, i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatrokna\u00f0 vi\u00f0 at leggja saman ta\u00f0 t\u00ed\u00f0, i\u00f0 ta\u00f0 tekur at gj\u00f8gnumf\u00f8ra hv\u00f8nn einstakan. Tann s\u00fakklarin i\u00f0 hevur br\u00fakt minst t\u00ed\u00f0, er f\u00f8rarin \u00ed kappingini, og ver\u00f0ur at s\u00edggja \u00ed t\u00ed ey\u00f0kendu gulu troyggjuni. Vinnarin av hesi klassifikati\u00f3n ver\u00f0ur sagdur at vera vinnarin av Tour de France. \u00cd 2014, var onki t\u00ed\u00f0arbonus lati\u00f0.\n\nVi\u00f0merkingar\n \u00c1 teini 2 (etapu 2), var Bryan Coquard, i\u00f0 var nummar tr\u00fd \u00ed stigklassifikati\u00f3nini, \u00edlatin gr\u00f8nu troyggjuna, av t\u00ed at Marcel Kittel (i\u00f0 var fremtur) var \u00ed gulu troyggjuni sum lei\u00f0ari av t\u00ed generellu klassifikati\u00f3nini og Peter Sagan (i\u00f0 var \u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi) var \u00ed hv\u00edtu troyggjuni sum f\u00f8rari fyri klassifikati\u00f3nina hj\u00e1 teimum ungu s\u00fakklararunum \u00e1 hesum teini\n \u00c1 teinunum 3\u20135, var Romain Bardet, i\u00f0 var n\u00e6stfremst \u00ed klassifikati\u00f3nini hj\u00e1 ungu s\u00fakklarnum, \u00ed hv\u00edtu troyggjuni, av t\u00ed at Peter Sagan (i\u00f0 var fremstur) var \u00ed t\u00ed gr\u00f8nu troyggjuni sum f\u00f8rari av stigklassifikati\u00f3nini. \u00c1 teinunum 6\u20137, var Micha\u0142 Kwiatkowski \u00ed hv\u00edtu troyggjuni av somu ors\u00f8k.\n \u00c1 teini 14, var Joaquim Rodr\u00edguez, i\u00f0 var nummar tvey \u00ed fjallaklassifikati\u00f3nini, \u00ed polka-prikkutu troyggjuni, av t\u00ed at Vincenzo Nibali (i\u00f0 var fremstu) var \u00ed t\u00ed gulu troyggjuni sum f\u00f8rari av t\u00ed generellu klassifikati\u00f3nini.\n\nKeldur \n\nTour de France\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "35995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edmund%20Hillary", "title": "Edmund Hillary", "text": "Sir Edmund Percival Hillary (20. juli 1919 - 11. januar 2008) var ein n\u00fds\u00e6lendskur fjallaklintrari, ranns\u00f3knarma\u00f0ur og g\u00f3\u00f0ger\u00f0arf\u00f3lk. 29. mai 1953 gj\u00f8rdist Edmund saman vi\u00f0 Tenzing Norgay fyrstu fjallamenn at r\u00f8kka toppin av Mount Everest. Edmund var\u00f0 nevndur ein av 100 mest t\u00fd\u00f0andi pers\u00f3num \u00ed 20. \u00f8ld av amerikanska t\u00ed\u00f0arritinum Time.\n\nEdmund gj\u00f8rdist \u00e1huga\u00f0ur \u00ed fjallaklintring t\u00e1 hann gekk \u00ed framhaldssk\u00fala. Fyrsta avbj\u00f3\u00f0andi fjalli\u00f0, i\u00f0 hann klatra\u00f0i var 1.933\u00a0metra h\u00f8ga Mount Olliver  \u00ed N\u00fds\u00e6landi. Sum partur av Commonwealth Trans-Antarctic fer\u00f0alagnum n\u00e1ddi hann Su\u00f0urp\u00f3lin til f\u00f3ts \u00ed 1958. Seinni n\u00e1ddi hann eisini \u00e1 Nor\u00f0urp\u00f3lin, og gj\u00f8rdist t\u00ed fyrsti ma\u00f0ur \u00ed heiminum, i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 b\u00e1\u00f0um p\u00f3lunum og heimsins h\u00e6gsta fjalli. \n\nEftir at Edmund hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 Everest, stovna\u00f0i hann pengagrunnin Himalayan Trust, i\u00f0 stu\u00f0la\u00f0i Sherpa f\u00f3lkinum \u00ed Nepal. Hetta var eitt hjartam\u00e1l, i\u00f0 l\u00e1 honum sera n\u00e6r, og arbeiddi hann vi\u00f0 t\u00ed restina av l\u00edvi s\u00ednum. \u00cd gj\u00f8gnum pengagrunnin bygdi Edmund fleiri sk\u00falar og sj\u00fakrah\u00fas \u00ed Nepal.\n\nEdmund var herma\u00f0ur undir seinna heimsbardaga, har hann var st\u00fdrima\u00f0ur \u00ed the Royal New Zealand Air Force.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \nBrot av \u00e1hugaverdum b\u00f3kum \u00fatgivnar av Edmund Hillary:\n High Adventure (1955), Hodder & Stoughton (London) (reprinted Oxford University Press (paperback) ISBN 1-932302-02-6 og sum High Adventure: The True Story of the First Ascent of Everest ISBN 0-19-516734-1)\n East of Everest\u00a0\u2014 An Account of the New Zealand Alpine Club Himalayan Expedition to the Barun Valley in 1954, with George Lowe (1956), E. P. Dutton and Company, Inc. ASIN B000EW84UM\n No Latitude for Error (1961), Hodder & Stoughton. ASIN B000H6UVP6.\n The New Zealand Antarctic Expedition (1959), R.W. Stiles, printers. ASIN B0007K6D72.\n The Crossing of Antarctica; the Commonwealth Transantarctic Expedition, 1955\u20131958 with Sir Vivian Fuchs (1958). Cassell ASIN B000HJGZ08\n High in the thin cold air; the story of the Himalayan Expedition, led by Sir Edmund Hillary, sponsored by World Book Encyclopedia, with Desmond Doig (1963) ASIN B00005W121\n Schoolhouse in the Clouds (1965) ASIN B00005WRBB\n Nothing Venture, Nothing Win (1975) Hodder & Stoughton General Division ISBN 0-340-21296-9\n From the Ocean to the Sky: Jet Boating Up the Ganges Ulverscroft Large Print Books Ltd (November 1980) ISBN 0-7089-0587-0\n Two Generations with Peter Hillary (1984) Hodder & Stoughton Ltd ISBN 0-340-35420-8\n Ascent: Two Lives Explored: The Autobiographies of Sir Edmund and Peter Hillary (1992) Paragon House Publishers ISBN 1-55778-408-6\n View from the Summit: The Remarkable Memoir by the First Person to Conquer Everest (2000) Pocket ISBN 0-7434-0067-4\n\nV\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0ur \n Tuckey, Harriet (2013). Everest: The First Ascent - How a Champion of Science Helped to Conquer the Mountain. Lyons Press. p.\u00a0424. ISBN\u00a0978-0762791927.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n On top of the world: Ed Hillary Full biography av Edmund Hillary (NZHistory.net.nz)\n Edmund Hillary biography fr\u00e1 the Dictionary of New Zealand Biography\n Video (10) fr\u00e1 Archives New Zealand\n Interview with Sir Edmund Hillary: Mountain Climbing \n Interview vi\u00f0 Sir Edmund Hillary\n Andlitsm\u00e1lningur of Edmund Hillary\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 2008\nN\u00fds\u00e6lendingar\n\u00c6vint\u00fdrarar"}
{"id": "35996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carlos%20Santana", "title": "Carlos Santana", "text": "Carlos Santana, f\u00f8ddur 20. juli 1947, er ein meksikansk-amerikanskur t\u00f3nleikari. Hann gj\u00f8rdist kendur s\u00ed\u00f0st \u00ed 1960-\u00e1runum og fyrst \u00ed 1970-\u00e1runum vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lki s\u00ednum Santana, i\u00f0 sp\u00e6la blanding av rokk- og lat\u00ednamerikanskum t\u00f3nleiki. B\u00f3lkurin helt fram vi\u00f0 at sp\u00e6la men var\u00f0 ikki sera v\u00e6l umtikin aftur fyrr enn s\u00ed\u00f0st \u00ed 1990-\u00e1runum. \u00cd 2003 valdi t\u00f3nleikat\u00ed\u00f0arriti\u00f0 Rolling Stones Magazine Carlos Santana sum nummar 20 av 100 bestu gittaristum nakrant\u00ed\u00f0. Carlos hevur vunni\u00f0 10 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir og 3 Latin Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nV\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0ur \n Chipley Slavicek, Louise. Carlos Santana, Chelsea House Publications ella Facts on File, 2006, 119 p., ISBN 0-7910-8844-8\n Leng, Simon. Soul Sacrifice: The Santana Story, Firefly-S.A.F. Publishing, 2000, 224 p., ISBN 0-946719-29-2. Republ. as Santana, Catedra, 2002, ISBN 84-376-1947-5\n McCarthy, Jim; Ron Sansoe, Ron, foror\u00f0 skriva\u00f0 av Carlos Santana. Voices of Latin Rock: The People and Events That Created This Sound, Omnibus Press, 2004 og Hal Leonard Publishing, 2005, 316 p., ISBN 0-634-08061-X\n Miller, Hal; Santana Debbie; Faulkner, John (ed.), foror\u00f0 skriva\u00f0 av Bill Graham. Santana: A Retrospective of the Santana Band's Twenty Years in Music, San Francisco Mission Cultural Center, 1987 or 1988, 50p., no ISBN. Includes a 4-p genealogical tree w/ the members's name for every Santana band from 1966.\n Molenda, Michael (ed.). Guitar Player Presents Carlos Santana, Backbeat Books, 2010, 124 p., ISBN 978-0-87930-976-3\n Remstein, Henna. Carlos Santana (Latinos in the Limelight), Chelsea House Publications, 2001, 64 p., ISBN 0-7910-6473-5\n Shapiro, Marc. Carlos Santana: Back on Top, St-Martin's Press, 2000 and 2002, 288 p., ISBN 0-312-28852-2\n Sumsion, Michael. Maximum Santana: The Unauthorized Biography of Santana, Chrome Dreams, 2003, ISBN 1-84240-107-6. A CD-audio biog\n Weinstein, Norman. Carlos Santana: A Biography, Greenwood Press, 2009, 152 p., ISBN 978-0-313-35420-5\n Woog, Adam. Carlos Santana: Legendary Guitarist, Lucent Books, 2006, 104 p., ISBN 1-59018-972-8\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a Santana\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "36003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chris%20Froome", "title": "Chris Froome", "text": "Christopher Froome (f\u00f8ddur 20. mai 1985) er ein bretskur professionellur landavegss\u00fakklari og vinnari av Tour de France 2013, 2015, 2016 og 2017 og av Vuelta a Espa\u00f1a 2017. Hann s\u00fakklar fyri UCI Pro-Li\u00f0i\u00f0 . Hann vaks upp \u00ed Kenja og Su\u00f0urafrika, hann hevur s\u00fakkla\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2008 undir bretskum lisensi grunda\u00f0 \u00e1 hansara pass og \u00e1 f\u00f8\u00f0ista\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 p\u00e1pa hansara og ommu og abba hansara.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan s\u00fakkling\n\nT\u00fd\u00f0andi \u00farslit\nKelda:\n\n2005\n1. teinur 2 Tour of Mauritius\n2006\n1.  Overall Tour of Mauritius\n1. teinar 2 & 3\n2. Anatomic Jock Race\n2007\n1.  Overall Mi-Ao\u00fbt Bretonne\n1. teinur 5 Giro delle Regioni (Under-23)\n1. teinur 6 Tour of Japan\n2. Berg en Dale Classic\n2. Einkultstartur, B World Championships\n3. Landavegss\u00fakkling, All-Africa Games\n8. Tour du Doubs\n2008\n2. Overall Giro del Capo\n3. Giro dell'Appennino\n4. Overall Herald Sun Tour\n6. Overall Volta ao Distrito de Santar\u00e9m\n2009\n1. teinur 2 Giro del Capo\n1. Anatomic Jock Race\n4. National Road Race Championships\n9. GP Nobili Rubinetterie\n2010\n5. Time trial, Commonwealth Games\n9. Overall Tour du Haut Var\n2011\n2. Overall Vuelta a Espa\u00f1a\n1. teinur 17\nHev\u00f0i  Rey\u00f0u troyggjuna fyri tein 11\n3. Overall Tour of Beijing\n2012\n2. Overall Tour de France\n1. teinur 7\nHev\u00f0i  Polkaprikkutu troyggjuna fyri tein 8\n3.  Time trial, Olympic Games\n4. Overall Vuelta a Espa\u00f1a\n4. Overall Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9\n2013\n1.  Overall Tour of Oman\n1.  Points classification\n1. teinur 5\n1.  Overall Crit\u00e9rium International\n1. teinur 3\n1  Overall Tour de Romandie\n1. Prologue\n1.  Overall Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9\n1. teinur 5\n1.  Overall Tour de France\n1. teinar 8, 15 & 17 (ITT)\nHev\u00f0i  Gulu troyggjuna \u00e1 teinunum 8\u201321\nHev\u00f0i  Polkaprikkutu troyggjuna \u00e1 teinunum 9 & 16\u201320\n2. Overall Tirreno\u2013Adriatico\n1. teinur 4\n2. UCI World Tour\n3.  Team time trial, HM \u00ed landavegss\u00fakkling\n2014\n1.  Overall Tour of Oman\n1. teinur 5\n1.  Overall Tour de Romandie\n1. teinur 5 (ITT)\nCrit\u00e9rium du Dauphin\u00e9\n1.  Points classification\n1. teinurs 1 (ITT) & 2\n2. Overall Vuelta a Espa\u00f1a\n Combativity award, Overall\n6. Overall Volta a Catalunya\n7. UCI World Tour\n2015\n1.  Overall Vuelta a Andaluc\u00eda\n1.  Stig klassifikati\u00f3n\n1. teinur 4\n1.  samanlagt Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9\n1. teinar 7 & 8\n1.  samanlagdur vinnari av Tour de France\n1.  Fjallakappingin\n1. Teinur 10\n3. samla\u00f0 Tour de Romandie\n1. teinur 1 (Einkultstartur)\n2016\n 1.  samla\u00f0 Tour de France\n1. 8 & 18. teinur (t\u00ed\u00f0arkoyring)\n 1.  Overall Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9\n1. 5. teinur\n1.  samanlagdur vinnari av Herald Sun Tour\n1.  Fjallakappingin\n1. 4. teinur\n 1. 4. teinur Tour de Romandie\n 2. samla\u00f0 Vuelta a Espa\u00f1a\n1. 1. teinur (li\u00f0t\u00ed\u00f0arkoyring), 11 & 19 (t\u00ed\u00f0arkoyring, einstaklingar)\n \u00e1lopshei\u00f0ur 19. teinur\n 3.  T\u00ed\u00f0arkoyring, Olympisku leikirnir\n 3. samla\u00f0 UCI World Tour\n 8. samla\u00f0 Volta a Catalunya\n2017\n 1.  samanlagdur vinnari av Tour de France\n 1.  samanlagdur vinnari av Vuelta a Espa\u00f1a\n1.  Stigkappingin \n1.  [[Kombinati\u00f3nskappingin \u00ed Vuelta a Espa\u00f1a|Kombinati\u00f3nskappingin] \n1st Stages 9 & 16 (ITT)\n Combativity award Stage 16\n 4. samla\u00f0 Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9\n 6. samla\u00f0 Herald Sun Tour\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja\n\nT\u00ed\u00f0arlinja yvir a\u00f0rar st\u00f8rri kappingar\n\nKeldur \n\nBretskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "36012", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France", "title": "Tour de France", "text": "Tour de France er ein \u00e1rlig s\u00fakklukapping vi\u00f0 fleiri teinum, i\u00f0 fyrst og fremst ver\u00f0ur hildin \u00ed Fraklandi, men av og \u00e1 ver\u00f0ur eisini s\u00fakkla gj\u00f8gnum grannalond. Tour de France var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed  1903 fyri at \u00f8kja um s\u00f8luna av t\u00ed\u00f0arritinum L'Auto; kappingin ver\u00f0ur \u00ed l\u00f8tuni fyriskipa\u00f0 av Amaury Sport Organisation. Kappingin hevur veri\u00f0 hildin hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an fyrstu \u00fatg\u00e1vuna \u00ed 1903 burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 t\u00e6r fer\u00f0irnar i\u00f0 hon var\u00f0 st\u00f8\u00f0ga\u00f0 orsaka\u00f0 av teimum b\u00e1\u00f0um heimsbard\u00f8gunum (1915-1919; 1940-1947).\n\nVinnarar \n\nF\u00fdra s\u00fakklarar hava vunni\u00f0 fimm fer\u00f0ir:\n Jacques Anquetil (), 1957, 1961, 1962, 1963 og 1964;\n Eddy Merckx (), 1969, 1970, 1971, 1972 og 1974;\n Bernard Hinault (), 1978, 1979, 1981, 1982 og 1985;\n Miguel Indurain (), 1991, 1992, 1993, 1994 og 1995 (tann fyrsti i\u00f0 vann fimm \u00e1r \u00e1 ra\u00f0).\n\nTr\u00edggir s\u00fakklarar hava vunni\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir:\n Philippe Thys (), 1913, 1914, och 1920;\n Louison Bobet (), 1953, 1954, och 1955;\n Greg LeMond (), 1986, 1989 og 1990.\n\nH\u00f8g fj\u00f8ll \u00ed Tour de France \n Mont Ventoux \n L'Alpe d'Huez\n Col du Tourmalet\n Col du Galibier\n Hautacam\n Col de la Madeleine\n\nKappingar - klassifikati\u00f3nir\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin - Generella klassifikati\u00f3nin \nH\u00f8vu\u00f0skappingin, har i\u00f0 vinnarin f\u00e6r gulu troyggjuna, er tann elsta kappingin \u00ed Tour de France, og tann kappingin, i\u00f0 teir flestu s\u00fakklararnir ynskja at vinna. Ta\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 t\u00ed\u00f0 \u00e1 \u00f8llum teinunum l\u00edka til teinurin er komin at enda. T\u00ed\u00f0in hj\u00e1 s\u00fakkaranum ver\u00f0ur l\u00f8gd saman vi\u00f0 undanfarnu teinum; solei\u00f0is at s\u00fakklarin vi\u00f0 t\u00ed styttsti samla\u00f0u t\u00ed\u00f0ini er f\u00f8rarin av kappingini. F\u00f8rarin ver\u00f0ur funnin eftir at hv\u00f8r teinur er komin at enda. F\u00f8rarin av kappingini f\u00e6r r\u00e6ttin til at lata seg \u00ed gulu troyggjuna. Troyggjan ver\u00f0ur handa\u00f0 til f\u00f8raran \u00e1 einum sigurspalli \u00ed b\u00fdnum, har i\u00f0 m\u00e1li\u00f0 \u00e1 teininum var. Um s\u00fakklarin vinnur meira enn eina kapping i\u00f0 gevur eina troyggju, so ver\u00f0ur hann \u00edlatin \"maillot jaune\", eftirsum h\u00f8vu\u00f0skappingin er tann t\u00fddningarmesta \u00ed kappingini. F\u00f8rarin kann skifta eftir hv\u00f8nn tein.\n\nFjallakappingin \nFjallakappingin er tann n\u00e6stelsta kappingin \u00ed Tour de France, i\u00f0 gevur vinnaranum eina troyggju. Fjallakappingin var\u00f0 l\u00f8gd afturat Tour de France \u00ed 1933 \u00fatg\u00e1vuni og var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vunnin av Vicente Trueba. Vinnarin f\u00e6r eina prikkuta troyggju, i\u00f0 er hv\u00edt vi\u00f0 rey\u00f0um prikkum.\n\n Stig ver\u00f0a latin dupult fyri at gj\u00f8gnumf\u00f8ra b\u00f3lk tvey ella h\u00e6gri.\n\nStigkappingin \nPr. 2015, ver\u00f0a stigini givin solei\u00f0is:\n\nAvrik hj\u00e1 d\u00f8num \u00ed Tour de France\n\nDanir \u00ed gulu f\u00f8raratroyggjuni \n 1983: Kim Andersen, 6 dagar, 3. \u2013 8. teinur \n 1985: Kim Andersen, 4 dagar, 4. \u2013 7. teinur \n 1986: J\u00f8rgen V. Pedersen, 5 dagar, 7. \u2013 11. teinur \n 1991: Rolf S\u00f8rensen, 4 dagar, 2. \u2013 5. teinur \n 1995: Bjarne Riis, 1 dag, 7. teinur \n 1996: Bjarne Riis, 12 dagar, fr\u00e1 9. teini til Paris \n 1997: Bjarne Riis, 1 dag, fyrsta dagin sum vinnari av Tour de France \u00ed 1996 \n 1998: Bo Hamburger, 1 dag, 4. teinur\n 2007: Michael Rasmussen, vunnin \u00e1 8. teini\n\nDanir \u00ed gr\u00f8nu stigatroyggjuni \n 1988: S\u00f8ren Lilholt, 1 dagur, 1. teinur\n 1989: S\u00f8ren Lilholt, 4 dagar, 1. \u2013 4. v\n\nDanir \u00ed prikkutu fjallatroyggjuni (hv\u00edt vi\u00f0 rey\u00f0um prikkum) \n 1993: Bjarne Riis, 1 dagur, 8. teinur\n 2005: Michael Rasmussen, 14 dagar, 8. \u2013 21. teinur. (Samanlagt vinnari av troyggjuni t\u00e1 i\u00f0 kappingin var li\u00f0ug \u00ed Paris og nr. 7 \u00ed t\u00ed samantalda klassementinum).\n 2006: Michael Rasmussen, 4 dagar, 17. \u2013 20. teinur. (Samanlagt vinnari av troyggjuni t\u00e1 i\u00f0 kappingin var li\u00f0ug \u00ed Paris og nr. 18 \u00ed t\u00ed samantalda klassementinum).\n 2007: Michael Rasmussen, 8 dagar, 8. etape \u2013 15. teinur av\n 2012: Michael M\u00f8rk\u00f8v, 6 dagar, 1. etape \u2013 6. teinur av\n\nDanir \u00ed hv\u00edtu ungd\u00f3mstroyggjuni \nOngin.\n\nDanskir teinasigrar \n 1970: Mogens Frey, 9. teinur\n 1983: Kim Andersen, 12. teinur\n 1985: J\u00f8rgen V. Pedersen, 10. teinur\n 1988: Johnny Weltz, 19. teinur\n 1993: Jesper Skibby, 5. teinur \u2013 Bjarne Riis, 7. teinur\n 1994: Bo Hamburger, 8. teinur \u2013 Bjarne Riis, 13. teinur \u2013 Rolf S\u00f8rensen, 14. teinur\n 1996: Bjarne Riis, 9. teinur \u2013 Rolf S\u00f8rensen, 13. teinur \u2013 Bjarne Riis,16. teinur\n 2003: Jakob Piil, 10. teinur\n 2005: Michael Rasmussen, 9. teinur\n 2006: Michael Rasmussen, 16. teinur\n 2007: Michael Rasmussen,  og \n 2009: Nicki S\u00f8rensen,\n\nNor\u00f0menn \u00e1 Tour de France - lutt\u00f8ka og avrik teirra \nLuttakararnir eru uppstilla\u00f0ir eftir navni:\n\nSviar \u00e1 Tour de France \nEndaliga st\u00f8\u00f0an s\u00e6st \u00ed klombrunum. (-) merkir ongin plasering \u00ed samandr\u00e1ttinum.\n Magnus B\u00e4ckstedt: 1998 (70), 1999 (-), 2000 (123), 2004 (-), 2005 (-), 2006 (-), 2008 (-) \n Tomas F\u00e5glum (f. Pettersson): 1970 (36), 1971 (-)  \n Bernt Johansson: 1979 (-)  \n G\u00f6ran Karlsson: 1960 (-)\n Fredrik Kessiakoff: 2012 (40), 2013 (-) \n Michel Lafis: 2000 (78)  \n Gustav Larsson: 2006 (103), 2009 (50), 2012 (-)\n Marcus Ljungqvist: 1999 (131)  2004 (132), 2005 (125)  \n Thomas L\u00f6fkvist: 2005 (61), 2006 (62), 2007 (64), 2008 (41), 2010 (15, tidigare 17. Uppflyttad pga doping b\u00e4ttre placerade cyklister)  \n Glenn Magnusson: 2000 (91)  \n Sven-\u00c5ke Nilsson: 1978 (11), 1979 (12), 1980 (7), 1981 (8), 1982 (14)  \n G\u00f6sta Pettersson: 1970 (3), 1971 (-)  \n Martin Rittsel: 2000 (108)\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur \n\nTour de France"}
{"id": "36067", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakob%20Fuglsang", "title": "Jakob Fuglsang", "text": "Jakob Diemer Fuglsang (f\u00f8ddur 22. mars 1985) er ein danskur professionaellur kapps\u00fakklari fyri UCI ProTeam . Fuglsang vann Danmark Rundt tr\u00fd \u00e1r \u00e1 ra\u00f0 (2008, 2009, og 2010). Hann vann eisini Tour of Slovenia \u00ed 2009 og Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9 \u00ed 2017 og 2019. Hann vann silvur \u00e1 Summar-OL 2016.\n\n\u00darslit \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nDanskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "36070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9%20Greipel", "title": "Andr\u00e9 Greipel", "text": "Andr\u00e9 Greipel (f\u00f8ddur 16. juli 1982) er ein t\u00fdskur professionellur kapps\u00fakklari innan landavegss\u00fakkling, i\u00f0 kappast fyri UCI World Tour li\u00f0i\u00f0 .\n\nGrand Tour \u00farslit\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "36075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vincenzo%20Nibali", "title": "Vincenzo Nibali", "text": "Vincenzo Nibali (f\u00f8ddur 14. november 1984) er ein italskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 ver\u00f0ur mettur at vera ein av heimsins sterkastu teinas\u00fakklarum \u00ed dag (2015). Hann kappast fyri kasakstanska UCI ProTeam li\u00f0i\u00f0 .\n\nSt\u00f8rstu \u00farslit \nT\u00ed\u00f0arlinja yvir \u00farslit \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini \u00ed Grand Tour\n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nItalskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "36079", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6rum", "title": "R\u00f6rum", "text": "R\u00f6rum er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "36082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202018", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 er tann 21 heimsmeistaraskapurin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 monnum. F\u00f3tb\u00f3ltskappingin fer fram \u00ed d\u00f8gunum millum 14. juni og 15. juli 2018 \u00ed Russlandi. Ta\u00f0 er um fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00f8guni, at HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed \u00f8kinum hj\u00e1 fyrrverandi Sovjetsamveldinum og fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2006, at HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Evropa.\n\nFinalukappingin fevnir um 32 landsli\u00f0, teirra millum vertstj\u00f3\u00f0ina. Finalan ver\u00f0ur sp\u00e6ld \u00ed Moskva \u00e1 Luzhniki Stadion.\n\nLi\u00f0\n\nKvalifikati\u00f3n \n\nAFC (5)\n \n \n \n \n \n\nCAF (5)\n \n \n \n \n \n\nCONCACAF (3)\n \n \n \n\nCONMEBOL (5)\n \n \n \n \n \n\nOFC (0)\n Ongin tj\u00f3\u00f0 kvalifisera\u00f0\n\nUEFA (14)\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n  (vertur)\n\nLutakast\nLutakasti\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 1. desember 2017, klokkan 18:00 (Moskva-t\u00ed\u00f0), \u00e1 State Kremlin Palace \u00ed Moskva. Tey 32 li\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u trekt \u00ed otta b\u00f3lkar vi\u00f0 f\u00fdra li\u00f0um.\n\nSt\u00f8\u00f0islega hj\u00e1 li\u00f0unum\nH\u00f3parnir hj\u00e1 teimum 32 ymisku li\u00f0unum fara at vera \u00e1 einari \u00e1v\u00edsari st\u00f8\u00f0islegu (Base camps), har tey fara at venja og uppihalda s\u00e6r \u00e1\u00f0renn og undir HM.  Hin 9. februar 2018 kunngj\u00f8rdi FIFA st\u00f8\u00f0islegurnar hj\u00e1 hv\u00f8rjum einst\u00f8kum li\u00f0i.\n\n Argentina: Bronnitsy, Moskva Oblast\n Avstralia: Kazan, Tatarstan\n Belgia: Krasnogorsky, Moscow Oblast\n Brasil: Sochi, Krasnodar Krai\n Kolumbia: Verkhneuslonskij, Tatarstan\n Kosta Rika: Skt. P\u00e6tursborg\n Kroatia: Vyborgskij, Leningrad Oblast\n Danmark: Anapa, Krasnodar Krai\n Egyptaland: Grozny, Kekenia\n Ongland: Skt. P\u00e6tursborg\n Frakland: Istra, Moscow Oblast\n T\u00fdskland: Moskva\n \u00cdsland: Gelendzhik, Krasnodar Krai\n Iran: Bakovka, Moskva Oblast\n Japan: Kazan, Tatarstan\n Meksiko: Khimki, Moskva Oblast\n Marokko: Voronezh, Voronezh Oblast\n Nigeria: Yessentuki, Stavropol Krai\n Panama: Saransk, Mordovia\n Peru: Moskva\n P\u00f3lland: Sochi, Krasnodar Krai\n Portugal: Ramenskoje, Moskva Oblast\n Russland: Khimki, Moskva Oblast\n Saudi Arabia: Skt. P\u00e6tursborg\n Senegal: Kaluga, Kaluga Oblast\n Serbia: Svetlogorsk, Kaliningrad Oblast\n Su\u00f0urkorea: Skt. P\u00e6tursborg\n Spania: Krasnodar, Krasnodar Krai\n Schweiz: Togliatti, Samara Oblast\n Sv\u00f8r\u00edki: Gelendzhik, Krasnodar Krai\n Tunesia: Pervomayskoye, Moskva Oblast\n Uruguay: Bor, Nizhny Novgorod Oblast\n\nB\u00f3lkasp\u00e6l\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nB\u00f3lkur E\n\nB\u00f3lkur F\n\nB\u00f3lkur G\n\nB\u00f3lkur H\n\nEndasp\u00e6l\n\nYvirlit\n\n\u00c1ttandapartsfinalur\n\nKvartfinalur\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nTri\u00f0japl\u00e1ss dystur\n\nFinalan\n\nM\u00e1lskj\u00fattar \n\n6 m\u00e1l\n\n Harry Kane\n\n4 m\u00e1l\n\n Romelu Lukaku\n Antoine Griezmann\n Kylian Mbapp\u00e9\n Cristiano Ronaldo\n Denis Cheryshev\n\n3 m\u00e1l\n\n Eden Hazard\n Yerry Mina\n Mario Mand\u017euki\u0107\n Ivan Peri\u0161i\u0107\n Artem Dzyuba\n Diego Costa\n Edinson Cavani\n\n2 m\u00e1l\n\n Sergio Ag\u00fcero\n Mile Jedinak\n Philippe Coutinho\n Neymar\n Luka Modri\u0107\n Mohamed Salah\n John Stones\n Takashi Inui\n Ahmed Musa\n Son Heung-min\n Andreas Granqvist\n Wahbi Khazri\n Luis Su\u00e1rez\n\n1 m\u00e1l\n\n \u00c1ngel Di Mar\u00eda\n Gabriel Mercado\n Lionel Messi\n Marcos Rojo\n Michy Batshuayi\n Nacer Chadli\n Kevin De Bruyne\n Marouane Fellaini\n Adnan Januzaj\n Dries Mertens\n Thomas Meunier\n Jan Vertonghen\n Roberto Firmino\n Paulinho\n Renato Augusto\n Thiago Silva\n Juan Cuadrado\n Radamel Falcao\n Juan Fernando Quintero\n Kendall Waston\n Milan Badelj\n Andrej Kramari\u0107\n Ivan Rakiti\u0107\n Ante Rebi\u0107\n Domagoj Vida\n Christian Eriksen\n Mathias J\u00f8rgensen\n Yussuf Poulsen\n Dele Alli\n Jesse Lingard\n Harry Maguire\n Kieran Trippier\n Benjamin Pavard\n Paul Pogba\n Samuel Umtiti\n Rapha\u00ebl Varane\n Toni Kroos\n Marco Reus\n Alfre\u00f0 Finnbogason\n Gylfi Sigur\u00f0sson\n Karim Ansarifard\n Genki Haraguchi\n Keisuke Honda\n Shinji Kagawa\n Yuya Osako\n Javier Hern\u00e1ndez\n Hirving Lozano\n Carlos Vela\n Khalid Bouta\u00efb\n Youssef En-Nesyri\n Victor Moses\n Felipe Baloy\n Andr\u00e9 Carrillo\n Paolo Guerrero\n Jan Bednarek\n Grzegorz Krychowiak\n Pepe\n Ricardo Quaresma\n M\u00e1rio Fernandes\n Yury Gazinsky\n Aleksandr Golovin\n Salem Al-Dawsari\n Salman Al-Faraj\n Sadio Man\u00e9\n M'Baye Niang\n Moussa Wagu\u00e9\n Aleksandar Kolarov\n Aleksandar Mitrovi\u0107\n Kim Young-gwon\n Iago Aspas\n Isco\n Nacho\n Ludwig Augustinsson\n Emil Forsberg\n Ola Toivonen\n Josip Drmi\u0107\n Blerim D\u017eemaili\n Xherdan Shaqiri\n Granit Xhaka\n Steven Zuber\n Dylan Bronn\n Ferjani Sassi\n Fakhreddine Ben Youssef\n Jos\u00e9 Gim\u00e9nez\n\n1 sj\u00e1lvm\u00e1l\n\n Aziz Behich (m\u00f3ti Frakland)\n Fernandinho (m\u00f3ti Belgia)\n Mario Mand\u017euki\u0107 (m\u00f3ti Fraklandi)\n Ahmed Fathy (m\u00f3ti Russland)\n Aziz Bouhaddouz (m\u00f3ti Iran)\n Edson \u00c1lvarez (m\u00f3ti Sv\u00f8r\u00edki)\n Oghenekaro Etebo (m\u00f3ti Kroatia)\n Thiago Cionek (m\u00f3ti Senegal)\n Denis Cheryshev (m\u00f3ti Uruguay)\n Sergei Ignashevich (m\u00f3ti Spania)\n Yann Sommer (m\u00f3ti Costa Rica)\n Yassine Meriah (m\u00f3ti Panama)\n\nKelda: FIFA\n\nS\u00ed eisini \n Kvalifikati\u00f3n til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 (UEFA)\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018"}
{"id": "36098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsakur", "title": "\u00cdsakur", "text": "\u00cdsakur var, samb\u00e6rt B\u00edbliuni og Koranini, n\u00e6stelsti sonur \u00c1brahams, og einasti sonur, \u00c1braham fekk vi\u00f0 konuni S\u00e1ru. Samb\u00e6rt Fyrstu M\u00f3seb\u00f3k var \u00c1braham 100 \u00e1ra gamal og S\u00e1ra 90 \u00e1ra gomul, t\u00e1 i\u00f0 tey \u00e1ttu \u00cdsak. Gu\u00f0 ba\u00f0 \u00c1braham ofra \u00cdsak \u00e1 altari, ta\u00f0 gj\u00f8rdi \u00c1braham, men eingil for\u00f0a\u00f0i honum \u00ed evstu l\u00f8tu. \u00cdsakur var fa\u00f0ir J\u00e1kups og Esau.\n\nKristind\u00f3mur\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nB\u00edbilskir pers\u00f3nar"}
{"id": "36107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvalifikati%C3%B3n%20til%20HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202018%20%28UEFA%29", "title": "Kvalifikati\u00f3n til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 (UEFA)", "text": "Kvalifikati\u00f3nin til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 var\u00f0 fr\u00e1 september 2016 til 14. november 2017. Vertslandi\u00f0 Russland er automatiskt kvalifisera\u00f0. F\u00f3tb\u00f3ltskappingin fann fram til hini 13 li\u00f0ini, i\u00f0 saman vi\u00f0 vertslandinum Russlandi, skuldu umbo\u00f0a Evropa til endaumfari\u00f0 \u00ed 2018. Tilsamans 52 UEFA limalond kappa\u00f0ust um at koma vi\u00f0 til endaumfari\u00f0. Gibraltar var ikki vi\u00f0, t\u00ed at landi\u00f0 ikki er limur \u00ed FIFA.\n\nFyrsta umfar\n\nUndanskipan\nLutakasti\u00f0 f\u00f3r fram hin 25. juli 2015 klokkan 18 (Moskva t\u00ed\u00f0) \u00ed Sankta P\u00e6tursborg.\n\nSeedingin var\u00f0 grunda\u00f0 \u00e1 FIFA World Rankings fr\u00e1 juli 2015. Tey 52 li\u00f0ini eru undanskipa\u00f0i \u00ed seks pottar:\nPottur 1 inniheldur li\u00f0ini fr\u00e1 pl\u00e1ssunum 1\u20139.\nPottur 2 inniheldur li\u00f0ini fr\u00e1 pl\u00e1ssunum 10\u201318.\nPottur 3 inniheldur li\u00f0ini fr\u00e1 pl\u00e1ssunum 19\u201327.\nPottur 4 inniheldur li\u00f0ini fr\u00e1 pl\u00e1ssunum 28\u201336.\nPottur 5 inniheldur li\u00f0ini fr\u00e1 pl\u00e1ssunum 37\u201345.\nPottur 6 inniheldur li\u00f0ini fr\u00e1 pl\u00e1ssunum 46\u201352.\n\nB\u00f3lkar\n\nJavnbr\u00f3tarar (Tiebreakers)\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nB\u00f3lkur E\n\nB\u00f3lkur F\n\nB\u00f3lkur G\n\nB\u00f3lkur H\n\nB\u00f3lkur I\n\nRanking av li\u00f0um \u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi \nT\u00e1 i\u00f0 lutakasti\u00f0 f\u00f3r fram var eitt li\u00f0 minni \u00ed b\u00f3lkunum H og I, og t\u00ed var\u00f0 ta\u00f0 kunngj\u00f8rt, at dystir m\u00f3ti li\u00f0um \u00e1 s\u00ed\u00f0stapl\u00e1ssi \u00ed b\u00f3lkunum ikki taldi vi\u00f0 \u00ed ranking av li\u00f0um \u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi. UEFA hevur v\u00e1tta\u00f0, at sj\u00e1lvt um Kosovo og Gibraltar seinni fingu loyvi at luttaka \u00ed kappingini, so v\u00f3r\u00f0u reglarnir ikki broyttir, og dystir m\u00f3ti li\u00f0num \u00e1 s\u00ed\u00f0sta pl\u00e1ssi \u00ed b\u00f3lkinum telur t\u00ed ikki vi\u00f0 \u00ed rankingini av li\u00f0um \u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi. Orsaka\u00f0 av hesum ver\u00f0a ta\u00f0 bert \u00e1tta dystir hj\u00e1 hv\u00f8rjum li\u00f0i, i\u00f0 telja vi\u00f0 \u00ed yvirlitinum yvir li\u00f0 \u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi.\n\n\u00c1tta teir bestu tveyararnir ver\u00f0a funnir \u00e1 henda h\u00e1tt og \u00ed hesari ra\u00f0fylgjuni: \n H\u00e6gsta tal av stigum\n M\u00e1lmunur\n H\u00e6gsta tali\u00f0 av skora\u00f0um m\u00e1lum\n\nAnna\u00f0 umfar \nLutakasti\u00f0 til anna\u00f0 umfar (play-offs) var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed oktober 2017, efter at fyrsta umfar (b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0) var li\u00f0ugt.\n\nDystir \nTeir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u sp\u00e6ldir 9. til 11. november, returdystirnir v\u00f3r\u00f0u sp\u00e6ldir 12. til 14. november 2017.\n\n<onlyinclude>\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0 \nHesi li\u00f0 fr\u00e1 UEFA hava kvalifisera\u00f0 seg til HM-endasp\u00e6li\u00f0.\n\n1 Feit skrift v\u00edsir meistaran ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. Skr\u00e1skrift v\u00edsir vertin ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0.\n2 Sum Sovjetsamveldi\u00f0.\n\nToppskorarar \n\n16 m\u00e1l\n\n Robert Lewandowski\n\n15 m\u00e1l\n\n Cristiano Ronaldo\n\n11 m\u00e1l\n\n Romelu Lukaku\n Christian Eriksen\n\n9 m\u00e1l\n\n Andr\u00e9 Silva\n\n8 m\u00e1l\n\n Marcus Berg\n\n7 m\u00e1l\n\n Stevan Joveti\u0107\n\n6 m\u00e1l\n\n Eden Hazard\n Konstantinos Mitroglou\n Ciro Immobile\n Arjen Robben\n Aleksandar Mitrovi\u0107\n Andriy Yarmolenko\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n2018 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "36177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%202015", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 til F\u00f8roya L\u00f8gting var\u00f0 t\u00fdsdagin hin 1. september 2015. T\u00e1verandi l\u00f8gma\u00f0ur, Kaj Leo Holm Johannesen, \u00fatskriva\u00f0i vali\u00f0 \u00f3lavs\u00f8kudag 29. juli 2015. \u00darsliti\u00f0 av valinum var, at andst\u00f8\u00f0an vann vali\u00f0, samgongan tapti. Javna\u00f0arflokkurin gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur vi\u00f0 8 tinglimum, tveir fleiri enn \u00e1 valinum \u00ed 2011. Tj\u00f3\u00f0veldi fekk 7 tinglimir, ein fleiri enn \u00ed 2011, Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin fekk eisini ein tinglim afturat. Sambandsflokkurin og F\u00f3lkaflokkurin mistu tveir limir hv\u00f8r, Mi\u00f0flokkurin var\u00f0veitti s\u00ednar tveir tinglimir, ta\u00f0 sama gj\u00f8rdi Frams\u00f3kn. Kaj Leo Holm Johannesen vildi ikki leggja fr\u00e1 s\u00e6r sama kv\u00f8ld, sum vali\u00f0 var, men seinnapartin dagin eftir, leg\u00f0i hann fr\u00e1 s\u00e6r sum l\u00f8gma\u00f0ur og gav r\u00e6ttin til at skipa n\u00fdggja samgongu v\u00ed\u00f0ari til Aksel V. Johannesen.\n\nVeljarakanningar \n\nUndirt\u00f8ka:\n\nB\u00fdti av l\u00f8gtingslimum:\n\n\u00darslit \n\n Atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt: 36.458\n Upptaldar atkv\u00f8\u00f0ur: 32.374\n Blankar/\u00f3gyldugar: 76/41\n Vallutt\u00f8ka: 88,8%\n\nTopp 10 \u00ed pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um  \n\n Aksel V. Johannesen (JF) 2405\n H\u00f8gni Hoydal (T) 1149\n Sonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir (JF) 1021\n Jacob Vestergaard (FF) 966\n Annika Olsen (FF) 961\n Siri\u00f0 Stenberg (T) 755\n J\u00f8rgen Niclasen (FF) 699\n Poul Michelsen (FS) 669\n Kristina H\u00e1foss (T) 662\n Edmund Joensen (SB) 636\n\nLandsst\u00fdri\u00f0 ver\u00f0ur skipa\u00f0 \n\nAndst\u00f8\u00f0uflokkarnir vunnu l\u00f8gtingsvali\u00f0 vi\u00f0 19 tinglimum, me\u00f0an stj\u00f3rnarflokkarnir fingu 14 limir. Javna\u00f0arflokkurin gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur vi\u00f0 25,1% av atkv\u00f8\u00f0unum og eini framgongd \u00e1 7,3%, i\u00f0 gav flokkinum 8 tinglimir. Forma\u00f0ur Javna\u00f0arfloksins, Aksel V. Johannesen, setti met \u00ed pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um, hann fekk 2405 personligar atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 er ta\u00f0 h\u00e6gsta nakrant\u00ed\u00f0 til eitt l\u00f8gtingsval \u00ed F\u00f8royum. Kaj Leo Holm Johannesen hev\u00f0i samr\u00e1\u00f0ingarr\u00e6ttin, men dagin eftir vali\u00f0 valdi hann at geva samr\u00e1\u00f0ingarr\u00e6ttin fr\u00e1 s\u00e6r og fara fr\u00e1 sum l\u00f8gma\u00f0ur. Hann var t\u00f3 virkandi l\u00f8gma\u00f0ur, til n\u00fdggjur l\u00f8gma\u00f0ur var\u00f0 tilnevndur. Allir floksformenn f\u00f3ru til samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 l\u00f8gtingsformannin J\u00f3gvan \u00e1 Lakjuni og s\u00f8gdu honum fr\u00e1, hv\u00f8nn flokslei\u00f0ara i\u00f0 teir peika\u00f0u \u00e1. Allir uttan J\u00f8rgen Niclasen peika\u00f0u \u00e1 Aksel V. Johannesen til samr\u00e1\u00f0ingarlei\u00f0ara, J\u00f8rgen Niclasen peika\u00f0i \u00e1 H\u00f8gna Hoydal, me\u00f0an H\u00f8gni Hoydal ikki vildi peika \u00e1 seg sj\u00e1lvan. Samb\u00e6rt J\u00f8rgen Niclasen tordi H\u00f8gni Hoydal ikki at gerast partur av eini fullveldissamgongu, men samb\u00e6rt H\u00f8gna Hoydal var J\u00f8rgen Niclasen komin \u00ed s\u00ed\u00f0stu l\u00f8tu og hev\u00f0i sagt, at hann vildi peika \u00e1 H\u00f8gna Hoydal sum samr\u00e1\u00f0ingarlei\u00f0ara, men hev\u00f0i onki nevnt um nakra fullveldissamgongu. H\u00f8gni Hoydal seg\u00f0i, at flokkur hansara f\u00f3r at halda vallyfti\u00f0 um at n\u00fa skuldu andst\u00f8\u00f0uflokkarnir stj\u00f3rna F\u00f8royum.\n\nN\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri f\u00f3r \u00far samgongusamr\u00e1\u00f0ingunum \nTeir f\u00fdra flokkarnir, i\u00f0 s\u00f3tu \u00ed andst\u00f8\u00f0u \u00e1\u00f0renn l\u00f8gtingsvali\u00f0: Javna\u00f0arflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldi, Frams\u00f3kn og N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri f\u00f3ru \u00ed samr\u00e1\u00f0ingar um n\u00fdtt landsst\u00fdri, og hesar samr\u00e1\u00f0ingar gingu gott til 9. september, t\u00e1 i\u00f0 N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri f\u00f3r burtur\u00far samr\u00e1\u00f0ingunum og seg\u00f0i, at flokkurin ikki vildi vera vi\u00f0 longur. H\u00f8vu\u00f0sors\u00f8kirnar v\u00f3ru samb\u00e6rt floksformanninum J\u00f3gvan Skorheim, at flokkur hansara ynskti, at \u00e6tlanirnar um broytingar \u00ed hj\u00fanabandsl\u00f3gini skuldu \u00fat til f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u, men ta\u00f0 ynsktu hinir flokkarnir ikki. Samb\u00e6rt Skorheim ynsktu hinir flokkarnir at ta\u00f0 skuldi sta\u00f0festast \u00ed samgonguskjalinum, at hj\u00fanabandsl\u00f3gin skuldi broytast, solei\u00f0is at samkynd p\u00f8r skuldu f\u00e1a loyvi at giftast borgarligt. N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri var heldur ikki \u00e1 einum m\u00e1li vi\u00f0 hinar flokkarnar um kollveltandi broytingar \u00ed fiskivinnuni. Samb\u00e6rt Skorheim, ynsktu teir tr\u00edggir flokkarnir at allar fiskikvotur framyvir skuldu seljast \u00e1 uppbo\u00f0ss\u00f8lu, men ta\u00f0 vildi N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri ikki ganga vi\u00f0 til. Skorheim seg\u00f0i vi\u00f0 t\u00ed\u00f0indini hj\u00e1 Kringvarpinum, at ta\u00f0 serliga var Frams\u00f3kn, i\u00f0 N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri var \u00f3samt vi\u00f0 vi\u00f0v\u00edkjandi kollveltandi broytingum \u00ed fiskivinnuni.\n\nAtkv\u00f8\u00f0ub\u00fdti eftir valsta\u00f0i og flokki \nTa\u00f0 v\u00f3ru 58 valst\u00f8\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2015, \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2011 v\u00f3ru 60 valst\u00f8\u00f0, bygdirnar G\u00e1sadalur og B\u00f8ur eru ni\u00f0url\u00f8gd som valst\u00f8\u00f0, f\u00f3lk hagani atkv\u00f8\u00f0a n\u00fa \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi. St\u00f8rsti valsta\u00f0ur var T\u00f3rshavn, har i\u00f0 12.464\t h\u00f8vdu valr\u00e6tt, Havnin telur eisini Hoyv\u00edk, men ikki Argir, i\u00f0 hevur egnan valsta\u00f0. Klaksv\u00edk var n\u00e6stst\u00f8rsti valsta\u00f0ur, 3.606 h\u00f8vdu valr\u00e6tt har.\n\nStyttingar:\nFF = F\u00f3lkaflokkurin\nSB = Sambandsflokkurin\nJF = Javna\u00f0arflokkurin\nNS = N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri\nT = Tj\u00f3\u00f0veldi\nFS = Frams\u00f3kn\nMF = Mi\u00f0flokkurin\n\nTil ber at sortera \u00ed talvuni ni\u00f0anfyri vi\u00f0 at tr\u00fdsta \u00e1 p\u00edlarnar \u00fatfyri atkv\u00f8\u00f0urnar ella %, tr\u00fdst tv\u00e6r fer\u00f0ir, um t\u00fa vilt hava h\u00e6gta tal at standa ovast fyri ein \u00e1v\u00edsan flokk.\n\nKelda: L\u00f8gtingsval 1. september 2015\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n2015 \u00ed politikki\nM\u00e1na\u00f0argrein"}
{"id": "36215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ref/doc", "title": "Ref/doc", "text": "This documentation is for the , ,  and  templates. The note templates place notes into an article, and the ref templates place labeled references to the notes, with the labels normally hyperlinks for navigating from a ref to a corresponding note and back from the note to the ref. The label pair of templates are similar to the pair without the label name, but with more features.\n\nThe links and backlinks are identified internally by combining the specified parameters. The templates accepts a number of unnamed parameters identified by their position. It also accepts a named parameter (named noid) which is deprecated since its introduction.\n\nThe first parameter of  is a label that has to be used for the parameter of the corresponding . The label is used to form the fragment identifier for the footnote link and back link. The second parameter of  is the footnote reference marker, shown as a superscript. The easiest choice is to make these two the same, but this is not a requirement. If the second parameter is not supplied, the marker is a superscripted external link of the form [n].\n\nSyntax \nThe following illustrates the general syntax of each template:\n \n \n \n \n\nDescription of each parameter is as follows:\n\nid\nIdentifier for a note and its back link (mandatory). This is the only mandatory parameter for  and  couple, which can be used to add simple footnotes.\n\nEvery pair of  and , as well as every pair of  and , should have unique identifiers. This applies even if two references pointing to the same footnote are desired. (Correct method of implementing this feature is illustrated further below.) Duplicate identifiers generate invalid code, to which web browsers react differently. Some browsers report errors, while others may randomly keep one id and discard others silently. In all cases, however, navigation between some footnote marks and their body texts does not work as desired. See Help:Markup validation.\n\nlabel\nLabel text displayed where these templates are inserted (mandatory for  and ). The following explains template specific behavior:\nIn ,  and , the label appears in superscript; in , the label appear as standard-sized baseline bold text.\nIn ,  and , the label is also hyperlinked and helps navigating back and forth between the inline footnote marker (in the prose) and its body text. , however, attaches not hyperlink to the label but disregards this parameter when the backlink parameter (explained later) is present.\nIn , the label is always enclosed in brackets.\n\nThis parameter is optional in  and , therefore:\n displays a unique number in square brackets if this parameter is omitted. (See example above.)\n appends this label to a back linked caret (^), so if omitted, only a caret is displayed. (See example above.)\n\nThere is no mandate to include this parameter in both ref and note portion at the same time. In fact, there may be the need to do the opposite. This example shows how to use  and  to link multiple footnote markers of the same appearance to the same footnote.\n\nbacklink\nAs explained above,  does not generate a back link from label parameter. A unique parameter of -, backlink is a complementary parameter that is part id and part label:\n\"Complementary parameter\" means a - may either forgo this parameter or must both have it.\n\"Part id\" means in a - pair, both ends must have the same backlink value. In addition, in any - pair, the combination of id and backlink must be unique.\n\"Part label\" means in , this parameter completely overrides label parameter.\nA  with a backlink cannot connect to a . Likewise, a  with a backlink cannot connect to a .\n\nExample:\n\nThis parameter (backlink) also accepts the special value \"none\" (without quotation marks), which causes a caret to appear where  is placed.\n\ntext\nIn all previous examples, the body text of a piece of footnote was inserted outside  or  template. However, it is possible to insert the body text inside the template, in place of text parameter. Everything put inside text parameter glows when the user clicks on the footnote mark. In the example below, try clicking on S and </sup>T</sup> and see the difference.\n\nSince the footnote body text starts without a delimiter after this string, there is a caveat: If the footnote body text start with a lowercase letter, the first word may be attached to the back link. (For more info, see Help:Wikilinks.)\n\nnoid=noid\nDeprecated parameter \u2013 Suppresses back linking from note component to ref. In case of , an active hyperlink still appears, although it is broken. \n\nThis parameter was originally meant to alleviate the problem of connecting many ref tags with the same ID to one note tag with that ID. However, it only replaces one form of broken code with another. Consider using  instead, which does not generate any back link unless configured to do so. There must always be one and only one note template for every ref template with the same id.\n\nAdditional examples\n\nUnique ID issue\nAs explained earlier, the id parameter for every - pair should be unique. The following example shows what happens when two refs use the same id. Try navigating from bulleted text to footnotes and back.\n\nTable footnotes \nOne common application for ref and note templates is in placing footnotes below tables, as in the following example taken from the Kent#Economy article:\n\n<li>\n<li>\n<li>\n\nAlternative referencing style \nUsing ref/note tags is not the only way to create footnotes. Cite.php is currently the preferred method of creating footnotes, especially when the number of footnotes increases and the size of the article (or the area in which footnotes are used) grows. Ref converter can convert ref/note tags to the newer Cite.php style.\n\nThe following examples compares two method and also shows how they can be combined:\n\nAlso see examples and explanation in Wikipedia:Footnote3.\n\nSee also \n Wikipedia:Footnote3, an essay on this method of creating footnotes.\n Help:Footnotes\n Wikipedia:Template messages/Sources of articles\n :Category:Citation templates, including those not part of the \"Ref/Note Label\" system."}
{"id": "36259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dietrich%20Bonhoeffer", "title": "Dietrich Bonhoeffer", "text": "Dietrich Bonhoeffer (* 4. februar 1906 \u00ed Breslau \u00ed T\u00fdsklandi, \u2020 9. apr\u00edl 1945 \u00ed konsentrati\u00f3nsleguni \u00ed Flossenb\u00fcrg \u00ed T\u00fdsklandi) var t\u00fdskur lutherskur gudfr\u00f8\u00f0ingur, t\u00fd\u00f0andi talsma\u00f0ur fyri j\u00e1ttandi kirkjuna og t\u00f3k lut \u00ed t\u00fdsku m\u00f3tst\u00f8\u00f0uni m\u00f3ti nationalsosialismuni.\n\nLongu sum 24 \u00e1ra gamal var Bonhoeffer skikka\u00f0ur at undirv\u00edsa \u00e1 l\u00e6rdum h\u00e1sk\u00fala, og eftir at hava b\u00fa\u00f0 uttanlands gj\u00f8rdist hann universitetsl\u00e6rari \u00ed evangeliskari teologi \u00ed Berlin og ungd\u00f3msreferantur \u00ed felagsskapinum, sum skuldi bl\u00edva \u00d8kumeniska r\u00e1\u00f0 kirkjunnar. Fr\u00e1 1933 og frameftir t\u00f3k hann alment st\u00f8\u00f0u \u00edm\u00f3ti nationalsosialistisku forfylgingini av j\u00f8dum og f\u00f3r upp\u00ed kirkjustr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00edm\u00f3ti teimum t\u00fdsku kristnu og ariarparagraffini. Fr\u00e1 1935 skipa\u00f0i hann fyri einum prestask\u00fala fyri j\u00e1ttandi kirkjuni \u00ed Finkenwalde, i\u00f0 seinni gj\u00f8rdist \u00f3l\u00f3gligur, men hann helt \u00e1 til 1940. Uml. 1938 f\u00f3r hann upp\u00ed m\u00f3tr\u00f8r\u00f0sluna fyri Wilhelm Franz Canaris. \u00cd 1940 fekk hann taliforbo\u00f0 og \u00ed 1941 skriviforbo\u00f0. 5. apr\u00edl \u00ed 1943 var\u00f0 hann settur \u00ed fongsul, og tvey \u00e1r seinni var\u00f0 hann eftir bo\u00f0um fr\u00e1 Adolf Hitler avr\u00e6tta\u00f0ur sum ein tann seinasti av m\u00f3tst\u00f8\u00f0ur\u00f8r\u00f0sluni, i\u00f0 var settur \u00ed samband vi\u00f0 ats\u00f3knina hin 20. juli 1944.\n\n\u00cd mun til hansara l\u00e6rarar leg\u00f0i Bonhoeffer dent \u00e1 n\u00e6rveruna hj\u00e1 Jesusi Kristi \u00ed altj\u00f3\u00f0a kristna felagsskapinum, t\u00fddningin av fjallapr\u00e6dikuni, eftirfylgjan av Jesusi og samsvar millum tr\u00fagv og ger\u00f0ir; naka\u00f0 hann sj\u00e1lvur var fyrimynd \u00ed, serliga undir nationalsosialismuni. \u00cd hansara fongsulsbr\u00f8vum menti hann t\u00fddningarmiklar, um \u00f3fullf\u00edggja\u00f0ar, tankar um eina framt\u00ed\u00f0ar \u00fatr\u00e6ttan av kirkjuni vi\u00f0 samanhaldi \u00fateftir vi\u00f0 teimum f\u00e1t\u00f8ku, og eina \u00f3religi\u00f8sa tulking av b\u00edbliuni, kirkusi\u00f0i og gudst\u00e6nastu.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur \n Sanctorum Communio (diss.), 1927, ISBN 3-579-01871-X\n Akt und Sein (habilitationsafhandling), 1930, ISBN 3-579-01872-8\n Nachfolge, 1937, ISBN 3-579-01874-4\n Ethik, 1949, ISBN 3-579-01876-0\n Beten und Tun des Gerechten. Glaube und Verantwortung im Widerstand, ISBN 3-7655-1107-2\n Sch\u00f6pfung und Fall. Versuchung. Chr. Kaiser Verlag: M\u00fcnchen 1968, ISBN 3-579-01873-6\n Die Weisheit Gottes \u2013 Jesus Christus\n Gemeinsames Leben, 1939, ISBN 3-579-01875-2\n Widerstand und Ergebung. Briefe und Aufzeichnungen aus der Haft, hg. von Eberhard Bethge, ISBN 3-579-01878-7;\n Brautbriefe Zelle 92. Dietrich Bonhoeffer \u2013 Maria von Wedemeyer 1943-1945, ISBN 3-406-42112-1\n Das Gebetbuch der Bibel. Eine Einf\u00fchrung in die Psalmen, H\u00e4nssler-Verlag: Neuhausen-Stuttgart 1980, ISBN 3-7751-0343-0\n Fragmente aus Tegel: Drama u. Roman, Chr. Kaiser Verlag: M\u00fcnchen 1978, ISBN 3-459-01164-5\n Schweizer Korrespondenz 1941/42. Im Gespr\u00e4ch mit Karl Barth, Chr. Kaiser Verlag: M\u00fcnchen 1982, ISBN 3-459-01465-2\n Christologie, Chr. Kaiser Verlag: M\u00fcnchen 1981, ISBN 3-459-01351-6\n Gesammelte Schriften, bd.1-6, (red. Eberhardt Bethge)Chr. Kaiser Verlag: M\u00fcnchen 1958-1974\n Dietrich Bonhoeffer Auswahl, bd.1-6 (red. Chr. Gremmels & Wolfgang Huber), G\u00fctesloher Verlagshaus 2006\n\nB\u00f8kur \u00e1 donskum \n Min tid er i dine h\u00e6nder \u2013 Vennebreve og teologiske refleksioner 1943-44: Aros, 2006.\n Modstand og Hengivelse: 1958.\n Efterf\u00f8lgelse: Credo, 2006\n F\u00e6llesskab\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1945"}
{"id": "36260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gladsax", "title": "Gladsax", "text": "Gladsax er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 143 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "36271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skan%C3%B6r%20med%20Falsterbo", "title": "Skan\u00f6r med Falsterbo", "text": "Skan\u00f6r med Falsterbo er ein b\u00fdur \u00ed Vellinge kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. B\u00fdurin hevur 6 937 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nB\u00fdir \u00ed Sk\u00e5ne l\u00e4n\nVellinge kommuna"}
{"id": "36275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simon%20Pegg", "title": "Simon Pegg", "text": "Simon Pegg (f\u00f8ddur 14. februar 1971) er enskur sj\u00f3nleikari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Simon Pegg \u00e1 Internet Movie Database\n\nBretskir sj\u00f3nleikarar\nBretskir skemtarar\nBretskir raddaleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "36279", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%81obez", "title": "\u0141obez", "text": "\u0141obez er ein b\u00fdur \u00ed P\u00f3llandi, sum hevur umlei\u00f0 10 066 \u00edb\u00fagvar (2019) og var\u00f0 grunda\u00f0ur \u00ed 1275. B\u00fdurin er ein partur av Stettin st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki. \u0141obez er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti fyri amti\u00f0 Powiat \u0142obeski.\n\n\u0141obez liggur vi\u00f0 \u00e1nna Rega, 83 km fr\u00e1 t\u00fdska markinum, 190 km fr\u00e1 Berlin og 94 km fr\u00e1 havnab\u00fdnum \u015awinouj\u015bcie, som hevur ferjulei\u00f0ir til Keypmannahavn og Ystad.\n\n\u00cdb\u00fagvar\n\nBorgarstj\u00f3rar\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n  www.lobez.pl\n BIP \u0141obez\n \u0141obez - You Tube\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "36283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sleppi%C3%B0%20Grindini%202015", "title": "Sleppi\u00f0 Grindini 2015", "text": "Sleppi\u00f0 Grindini 2015 er ein herfer\u00f0, i\u00f0 Sea Shepherd Conservation Society f\u00f8rir \u00ed F\u00f8royum \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 15. juni til oktober 2015. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 herfer\u00f0ini er at for\u00f0a fyri grindadr\u00e1pi \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2014 f\u00f8rdi sami felagsskapur eina l\u00edknandi herfer\u00f0, i\u00f0 nevndist GrindStop 2014 og vardi fr\u00e1 umlei\u00f0 15. juni 2014 til 1. oktober 2014. \u00cd 2014 komu fleiri hundra\u00f0 sj\u00e1lvbo\u00f0in fr\u00e1 Sea Shepherd, i\u00f0 skiftust um at halda vakt vi\u00f0 allar 23 hvalv\u00e1gir \u00ed F\u00f8royum hv\u00f8nn einasta dag og \u00ed \u00f8llum ve\u00f0ri. Her\u00f0fer\u00f0in hj\u00e1 Sea Shepherd \u00ed 2014 f\u00f8rdi til n\u00f3gv kjak \u00ed F\u00f8royum, og hev\u00f0i eitt n\u00fa ta avlei\u00f0ing, at F\u00f8roya L\u00f8gting samtykti ymiskar broytingar \u00ed grindal\u00f3gini, i\u00f0 bleiv herd munandi, t\u00e1 i\u00f0 talan er um revsing fyri brot \u00e1 grindal\u00f3gina. Myndugleikarnir fingu st\u00f8rri heimildir til at afturhalda f\u00f3lki, i\u00f0 \u00f3r\u00f3gva einum grindadr\u00e1pi, hesi kundu eftir n\u00fdggju l\u00f3gini afturhaldast \u00ed upp til 24 t\u00edmar. L\u00f8greglan fekk eisini heimild til at geva n\u00f3gv st\u00f8rri b\u00f8tur fyri brot \u00e1 grindal\u00f3gina, enn talan fyrr hev\u00f0i veri\u00f0 um. \u00cd 2014 fingu f\u00f3lk, i\u00f0 \u00f3r\u00f3gva\u00f0u grindadr\u00e1pi\u00f0 \u00e1 Sandi hin 30. august 2014, bert 1000 kr\u00f3nur \u00ed b\u00f3t. N\u00fdggja grindal\u00f3gin gav heimild til, at f\u00f3lk i\u00f0 \u00f3r\u00f3gva ella royna at for\u00f0a fyri grindadr\u00e1pi, kunnu f\u00e1a upp til 25.000 kr\u00f3nur \u00ed b\u00f3t.\n\nKeldur \n\n2015 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nSea Shepherd\nGrindadr\u00e1p"}
{"id": "36288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samuel%20Beckett", "title": "Samuel Beckett", "text": "Samuel Barclay Beckett (; f\u00f8ddur 13. apr\u00edl 1906, dey\u00f0ur 22. desember 1989) var ein \u00edrskur rith\u00f8vundur. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Paris meginpartin av vaksna l\u00edvi s\u00ednum. Hann skriva\u00f0i b\u00e6\u00f0i \u00e1 enskum og fronskum. Beckett ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum rith\u00f8vundum, i\u00f0 hevur havt st\u00f8rsta \u00e1virkan \u00e1 a\u00f0rar rith\u00f8vundar \u00ed 20. \u00f8ld. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum seinastu modernistunum, men eisini sum ein av teimum fyrstu post-modernistunum. \n\nHann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1969.\n\nKeldur \n\n\u00cdrskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1906\nAndl\u00e1t \u00ed 1989"}
{"id": "36331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20HM%20%C3%AD%20svimjing%202015", "title": "F\u00f8royar \u00e1 HM \u00ed svimjing 2015", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3k \u00e1 HM \u00ed svimjing 2015 \u00ed Kazan, Russland fr\u00e1 24. juli til 9. august 2015.\n\nSvimjing\n\nF\u00f8royar lutt\u00f3k vi\u00f0 4 svimjarum, tveimum kvinnum og tveimum monnum:\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nKazan 2015 almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nHM \u00ed svimjing\n2015"}
{"id": "36340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20svimjing%202015%20%E2%80%93%201500%20metrar%20fr%C3%AD%20menn", "title": "HM \u00ed svimjing 2015 \u2013 1500 metrar fr\u00ed menn", "text": "1500 metrar fr\u00eds kappinginarnar hj\u00e1 monnum \u00e1 HM \u00ed svimjing 2015 v\u00f3r\u00f0u hildnar hin 8. august vi\u00f0 innlei\u00f0andi kappingum og 9. august vi\u00f0 finaluni. F\u00f8royski svimjarin P\u00e1l Joensen gj\u00f8rdist nummar 9 \u00ed innlei\u00f0andi ri\u00f0lunum og gj\u00f8rdust akkur\u00e1t ov stuttur at koma \u00ed finaluna.\n\nMet\n\u00c1\u00f0renn kappingina v\u00f3ru heimsmet og stevnumetini hesi:\n\n\u00darslit\n\nHeat\nThe heats were held at 10:48.\n\nFinalan\nFinalan var\u00f0 hildin hin 9. august klokkan 18:20.\n\n*DNS er stytting fyri Did not swim og merkir Svam ikki.\n\nKeldur\n\nHM \u00ed svimjing 2015"}
{"id": "36449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alan%20Turing", "title": "Alan Turing", "text": "Alan Mathison Turing (23. juni 1912 \u2013 7. juni 1954) var sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi bretskur teldufr\u00f8\u00f0ingur, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, logikari, dulm\u00e1lsskriftsfr\u00f8\u00f0ingur, heimspekingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligur l\u00edvfr\u00f8\u00f0ingur, umframt maratonrennari og langteinarennari. Hann hev\u00f0i ein t\u00fd\u00f0andi leiklut \u00ed menningini av teldufr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 s\u00ednum \u00edkasti\u00f0 av formalisering av hugtakinum algoritmu og \u00fatrokning vi\u00f0 sokalla\u00f0i turingmaskinuni, i\u00f0 er mett sum eitt sni\u00f0 av einari vanligari teldu (enskt: general purpose computer). Alan Turing ver\u00f0ur vanliga mettur at vera fa\u00f0irin av teoretiskari teldufr\u00f8\u00f0i og tilgj\u00f8rdum vitleika (enskt: artificial intelligence).\n\nUndir 2. heimsbardaga, starva\u00f0ist Alan Turing fyri \"Government Code and Cypher School\" (GC&CS) \u00ed Bletchley Park. Hetta var brestski stovnurin, sum st\u00f3\u00f0 fyri loysing av loyniskrift, t.e. at br\u00f3ta kotur nasistanna. \u00cd eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 leiddi hann \"Hut 8\", sum hev\u00f0i \u00e1byrgdina av at br\u00f3ta dulsm\u00e1lsskrift hj\u00e1 t\u00fdska fl\u00f3tanum. Hann kom fram vi\u00f0 fleiri taktikkum, i\u00f0 v\u00f3ru ein hj\u00e1lpandi hond, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg um at br\u00f3ta t\u00fdskar loyniskriftir. Hann gav skap til eina elektriska maskinu, sum kundi finna stillingina hj\u00e1 Enigmumaskinuni, i\u00f0 serliga var br\u00fakt av t\u00fdskarum til at gera loyniskrift. Alan hev\u00f0i ein avgerandi leiklut \u00ed at loysa loyniskrift hj\u00e1 t\u00fdska her\u00f0inum, sum hj\u00e1lpti teimum sameindu at vinna \u00e1 T\u00fdsklandi \u00ed fleiri bard\u00f8gum, m.a. slagi\u00f0 \u00ed Atlantshavinum; S\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar vilja vera vi\u00f0, at hetta arbei\u00f0i hevur stytt 2. heimsbardaga \u00ed Evropa vi\u00f0 umlei\u00f0 tveimum til f\u00fdra \u00e1rum. \n\nAlan var\u00f0 \u00ed 1952 \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava framt samkyntar ger\u00f0ir, t\u00e1 i\u00f0 hetta slagi\u00f0 av ger\u00f0um enn var \u00f3l\u00f3gligt \u00ed Bretlandi. Hann t\u00f3k \u00edm\u00f3ti vi\u00f0ger\u00f0 vi\u00f0 \u00f8strogen innsproytingum (kemisk kastrati\u00f3n), sum eitt alternativ fyri fongsulsrevsing. Alan Turing doy\u00f0i \u00ed 1954, 16 dagar \u00e1\u00f0renn hansara 42 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardag, av eitran vi\u00f0 bl\u00e1syrusalti.  Ein r\u00e6ttarkanning gj\u00f8rdi av, at hansara dey\u00f0i st\u00f3\u00f0st av sj\u00e1lvmor\u00f0i, men ta\u00f0 ver\u00f0ur mett at hetta eisini kundi veri\u00f0 eitt \u00f3happ. \u00cd 2009, eftir einum \u00e1taki \u00e1 internetinum, ba\u00f0 bretski statsovastin, Gordon Brown, alment um orsaka\u00f0 bretsku stj\u00f3rnarinnar vegna. Ta\u00f0 gj\u00f8rdi Elizabeth II drotning eisini \u00ed 2013.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1912\nAndl\u00e1t \u00ed 1954\nTeldufr\u00f8\u00f0ingar\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar\nRennarar\nBretar"}
{"id": "36450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Hetfield", "title": "James Hetfield", "text": "James Alan Hetfield (f\u00f8ddur 3. august, 1963 \u00ed Kalifornia) er ein amerikanskur sangari, rytmugittaristur og sangskrivari fyri b\u00f3lkin, Metallica, sum hann stovna\u00f0i vi\u00f0 Lars Ulrich \u00ed 1981. Hann ver\u00f0ur mettur sum ein av teimum bestu gittarleikarunum \u00ed heiminum. Hann byrja\u0111i sum ungur at sp\u00e6la t\u00f3nleik, fyrst sp\u00e6ldi hann klaver, s\u00ed\u00f0ani trummur og so el-gittar. Hann sp\u00e6ldi \u00ed b\u00f3lkinum Leather Charm \u00e1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist limur \u00ed Metallica.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nMetallica"}
{"id": "36461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bradley%20Cooper", "title": "Bradley Cooper", "text": "Bradley Cooper (f\u00f8ddur 5. januar 1975 \u00ed Philadelphia) er ein amerikanskur filmsleikari.\n\nFilmar \n 2001: Wet Hot American Summer - Ben\n 2002: My Little Eye - Travis Patterson\n 2002: Bending All the Rules - Jeff\n 2003: The Last Cowboy - Morgan Murphy\n 2004: I Want to Marry Ryan Banks - Todd Doherty\n 2005: Wedding Crashers - Zachary \"Sack\" Lodge\n 2006: Failure to Launch - Demo\n 2007: The Comebacks - Cowboy\n 2008: The Midnight Meat Train - Trash\n 2008: The Rocker - Trash Grice\n 2008: Yes Man - Peter\n 2008: Older than America - Luke\n 2009: He's Just Not That Into You -  Ben\n 2009: The Hangover - Philip \"Phil\" Wenneck\n 2009: All About Steve - Steve Gunders \n 2009: New York, I Love You - Gus Cooper\n 2009: Case 39 - Douglas J. Ames\n 2010: Valentine's Day - Holden Bristow\n 2010: The A-Team - Templeton Arthur \"The Faceman\" Peck\n 2010: Brother's Justice - Bradley Cooper/Dwight Sage\n 2011: Limitless - Edward \"Eddie\" Morra\n 2011: The Hangover Part II - Philip \"Phil\" Wenneck\n 2012: Hit and Run - Alex Dimitri\n 2012: Silver Linings Playbook - Patrick \"Pat\" Solatano, Jr.\n 2012: The Words - Rory Jansen\n 2013: The Place Beyond the Pines - Avery Cross\n 2013: The Hangover Part III - Philip \"Phil\" Wenneck\n 2013: American Hustle - Richard \"Richie\" DiMaso\n 2014: Guardians of the Galaxy - Rocket\n 2014: Serena - George Pemperton\n 2014: American Sniper - Chris Kyle\n 2015: Aloha - Brian Gilcrest\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "36462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elliphant", "title": "Elliphant", "text": "Ellinor Miranda Salome Olovsdotter, betri kend sum Elliphant, (f\u00f8dd 8. oktober 1985) er ein svensk songkvinna, rappari og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2013 - A Good Idea\n 2015 - Living Life Golden\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nElliphant\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "36463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20Burton", "title": "Richard Burton", "text": "Richard Burton, CBE (; 10. november 19255. august 1984) var ein Walisiskur sj\u00f3nleikari og filmsleikari i\u00f0 m.a var kendur fyri s\u00edna mj\u00faku baritonr\u00f8dd og st\u00f3ra talent sum sj\u00f3nleikari.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1925\nAndl\u00e1t \u00ed 1984\nWalisar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nWalisiskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "36465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludv%C3%ADk%2016.%20kongur", "title": "Ludv\u00edk 16. kongur", "text": "Ludvig 16. kongur (Louis August), (23. august 1754 \u2013 21. januar 1793) av Fraklandi, var monarkur av Fraklandi og Navarra fr\u00e1 10. maj 1774 til 1792.\n\nLudvig var abbasonur Ludvig 15. Fa\u00f0ir hansara, sum \u00e6t Ludvig doy\u00f0i \u00ed 1765.\n\nHj\u00fanarskapur \n16. mai 1770 var\u00f0 hann giftur vi\u00f0 hertogafr\u00faini Marie-Antoinette, d\u00f3ttir av keisarinnu Maria Theresia av Eysturr\u00edki og keisara Frans 1. Stefan (Tyska-romerska rikinum).\n\nStj\u00f3rnarvald \nLudvig hev\u00f0i n\u00f3gvan myndugleika, og hansara stj\u00f3rnarvald er sermerkt av miseydna\u00f0um reformum og vaksandi b\u00faskaparligari kreppu, j\u00fast sum kona hansara Marie Antoinette var\u00f0 \u00f8giliga l\u00edti\u00f0 umhildin av s\u00ednum oy\u00f0slusemi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1750-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1793\nFraklendingar"}
{"id": "36466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicolae%20Ceau%C5%9Fescu", "title": "Nicolae Ceau\u015fescu", "text": "Nicolae Ceau\u0219escu (26. januar 1918 \u00ed Scornice\u0219ti \u2013 25. desember 1989 \u00ed T\u00e2rgovi\u0219te) var ein rumenskur kommunistiskur politikkari, sum var forseti hj\u00e1 Romenia fr\u00e1 1965 til hann var\u00f0 koyrdur fr\u00e1 og avr\u00e6tta\u00f0ur \u00ed 1989.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 1989\nRumenskir politikarar\nStatslei\u00f0arar\nForsetar"}
{"id": "36468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6lsur%20%C3%ADtr%C3%B3ttur%20%C3%A1%20Oyggjaleikum", "title": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur \u00e1 Oyggjaleikum", "text": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur er ein afturvendandi kapping \u00e1 Oyggjaleikum, i\u00f0 er ein fleir\u00edtr\u00f3ttakapping fyri oyggjatj\u00f3\u00f0ir. Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur hevur veri\u00f0 partur av leikunum s\u00ed\u00f0an byrjanina \u00ed 1985 b\u00e6\u00f0i fyri menn og kvinnur.\n\nH\u00f8vu\u00f0smedaljuvinnarar\n\nMenn - Snarrenning\n\nH\u00f8vu\u00f0smedaljuvinnarar\n\n\u00darslit\n\nMenn kapprenning - mi\u00f0alteinar\n\nH\u00f8vu\u00f0smedaljuvinnarar\n\n\u00darslit\n\nMenn - bo\u00f0renning\n\nH\u00f8vu\u00f0smedaljuvinnarar\n\n\u00darslit\n\nMenn - For\u00f0arenning\n\nH\u00f8vu\u00f0smedaljuvinnarar\n\n\u00darslit\n\nMens' Track - Long\n\nTop Medalists\n\n\u00darslit\n\nMens' Field - Throw\n\nTop Medalists\n\n\u00darslit\n\nMens' Field - Jump\n\nTop Medalists\n\n\u00darslit\n\nWomens' Track - Sprint\n\nTop Medalists\n\n\u00darslit\n\nWomens' Track - Middle\n\nTop Medalists\n\nResults\n\nWomens' Track - Relay\n\nTop Medalists\n\n\u00darslit\n\nKvinnur - For\u00f0arenning\n\nH\u00f8vu\u00f0shei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\n\u00darslit\n\nWomens' Track - Long\n\nTop Medalists\n\n\u00darslit\n\nWomens' Field - Throw\n\nTop Medalists\n\n\u00darslit\n\nLop, kvinnur\n\nH\u00f8vu\u00f0smedaljuvinnarar\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\niiga.org - Athletics (Leinkjur Athletics at the Island Games since 1985)\n\nOyggjaleikir\nFr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur"}
{"id": "36470", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zara%20Larsson", "title": "Zara Larsson", "text": "Zara Maria Larsson (f\u00f8dd 16. desember 1997) er ein svensk songkvinna.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2014 - 1\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nZara Larsson\nYouTube\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997"}
{"id": "36525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forsvik", "title": "Forsvik", "text": "Forsvik er eitt \u00edb\u00fa\u00f0arpl\u00e1ss \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, i\u00f0 liggur millum v\u00f8tnini Viken og Bottensj\u00f6n uml. 1 m\u00edl \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing fr\u00e1 Karlsborg \u00ed Karlsborgs kommunu.\n\nS\u00f8ga \nForsvik er ein b\u00fdur vi\u00f0 n\u00f3gvari s\u00f8gu aftanfyri seg, og er hann \u00ed dag mest kendur fyri s\u00edtt sagvirki, fyri s\u00edtt v\u00e6l hildna virki og fyri at byggingin upp\u00e1 G\u00f6ta siglingarveitin byrja\u00f0i har. S\u00e5gen (AB Forsviks Skogar) var hildi\u00f0 at vera elsta sagverki\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki til ta\u00f0 var ni\u00f0urlagt \u00e1 v\u00e1ri 1999.\n\nElsta jarnbr\u00fagv \u00ed Sv\u00f8r\u00edki (v\u00edgd 1813), ein honddrivin veingjabr\u00fagv, var \u00ed br\u00faki til 1956, t\u00e1 ein n\u00fdggj maskindrivin veingjabr\u00fagv var\u00f0 bygd vi\u00f0 ovara sl\u00fasuportri\u00f0 m\u00f3ti vatninum Viken.\n\nEitt avrit av hj\u00f3ldamparanum Eric Nordevall var bygt \u00ed Forsvik, sum gekk burtur \u00ed 1856 \u00ed V\u00e4ttern. Fari\u00f0 f\u00f3r av bakkastokki \u00ed 2009.\n\nForsviks Bruk fekk \u00ed 2008 hei\u00f0ursl\u00f8nina \u00c5rets industriminne fr\u00e1 Svenska Industriminnesf\u00f6reningen.\n\nF\u00f3lkatal\n\n\u00cdtr\u00f3tt \nTa\u00f0 lokala \u00edtrottarfelagi\u00f0 Forsviks IF var stovna\u00f0 \u00ed 1919.\n\nForsvik \u00ed mi\u00f0lum \nB\u00f8kurnar hj\u00e1 Jan Guillou um riddaran Arn ganga \u00ed st\u00f3ran mun fyri seg \u00ed Forsvik.\n\nKeldulisti\n\nKeldur\n\nV\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0ur \n Ahlberg, Sven Olof; Lundgren Per (1996). Kontoret: vid Forsviks Bruk. G\u00f6teborg: Univ., Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd. Libris 10467381\u00a0\n Bergstr\u00f6m, Lars (1996). \u201dHus 1 i Forsvik: arbetarbostad ombyggd till vandrarhem\u201d. Bygga och bo / [redaktionsutskott: G. Berggren ... ; redigering: Agneta Boqvist] ([Skara] : [Skaraborgs l\u00e4nsmuseum], 1996):  sid.\u00a0239-242 : ill..\u00a0\u00a0Libris 2286635\n Bergstr\u00f6m, Lars; Hedin Mikael (1997). Nils & John Ericsson i Forsvik. Skriftserie om Forsvik, 1400-6707 ; 3. Forsvik: Forsviks industriminnen. Libris 7797723. ISBN 91-972622-2-6\u00a0\n Bremsj\u00f6, Sven; Bremsj\u00f6 Bo, Bergstr\u00f6m Lars (1995). Bruksbilder: boken om Forsvik : ett urval bilder fr\u00e5n tv\u00e5 utst\u00e4llningar i Forsviks industriminnen 1987 och 1994. Skriftserie om Forsvik, 1400-6707 ; 1. Forsvik: Intressef\u00f6ren. Gamla Forsvik. Libris 7797721. ISBN 91-972622-0-X\u00a0\n Cardholm Monica, red (1992). Brukssamh\u00e4llet som uppv\u00e4xtmilj\u00f6: Forsvik under mellankrigstiden. G\u00f6teborgs universitet, Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd, 1101-3303 ; 1992:3. G\u00f6teborg: Univ., Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd. Libris 1450127\u00a0\n Carshult, B. G\u00f6sta (1969). Ett f\u00f6rs\u00f6k till kort historik \u00f6ver Forsviks bruksegendom. [S.l.]: [s.n.]. Libris 1695709\u00a0\n Beckewi Ulla, red (1991). Forsviks bruk \u00e5ter i bruk: ett f\u00f6rslag till \u00e5terbruk. G\u00f6teborgs universitet, Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd, 1101-3303 ; 1991:11. G\u00f6teborg: Univ., Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd. Libris 1450147\u00a0\n  Forsviks industriminnen. Forsvik: Forsviks industriminnnen. 1989. Libris 10520213. ISBN 91-7980-695-3\u00a0\n Glasm\u00e4star, Eva; Henriksen Marie (1995). Som ett rinnande vatten...: Forsviks sluss, G\u00f6ta kanal, och vattenreglering i Forsvik. G\u00f6teborgs universitet, Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd. G\u00f6teborg: Univ., Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd. Libris 10471373\u00a0\n Julihn, Eric (2004). Forsvik: ett bruk i Sverige. Skriftserie om Forsvik, 1400-6707 ; 6. Forsvik: Forsviks industriminnnen. Libris 9624071. ISBN 91-972622-5-0 (inb.)\u00a0\n Kainert, Helen; Lindstedt Torbj\u00f6rn (1995). Forsviks kvarn. G\u00f6teborg: Univ., Institutionen f\u00f6r kulturv\u00e5rd. Libris 10471352\u00a0\n Klipp\u00e5s, Gunnar (1984). \u201dN\u00e5got om G\u00f6ta kanals anl\u00e4ggningar vid Forsvik.\u201d. V\u00e4stg\u00f6tabygden (Lidk\u00f6ping : V\u00e4sterg\u00f6tlands hembygdsf\u00f6rbund, 1946-) \"1984 (39),\":  sid.\u00a0535-537 : ill.. ISSN 0346-4954. ISSN 0346-4954 ISSN 0346-4954.\u00a0\u00a0Libris 3000335\n Wikenros, Ingemar (1997). Forsvik och G\u00f6ta kanal: Kanalbolagets arkiv ber\u00e4ttar. [Mariestad]: [I. Wikenros]. Libris 2361188\u00a0\n Wikenros, I.: Forsviks bruk och sl\u00e4kten Tham. Mariestad 1990.\n\nB\u00fdir \u00ed V\u00e4stra G\u00f6talands l\u00e4n"}
{"id": "36526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anthony%20Jasmin", "title": "Anthony Jasmin", "text": "Anthony Jasmin onkunt\u00ed\u00f0 skriva\u00f0 sum Anthony & Jasmin var ein donsk poppduo, i\u00f0 vann donsku X Factor sangtalentkappingina hin 28. mars 2014. Tey b\u00e6\u00f0i i\u00f0 manna\u00f0u duo'ina v\u00f3ru Anthony Lopez og Jasmin Dahl. Jasmin hevur f\u00f8royskar og sudanskar r\u00f8tur, mamma Jasmin, Hannah Dahl, er \u00far F\u00f8royum, hon er d\u00f3ttir Magnus Dahl \u00far V\u00e1gi og oldurabbad\u00f3ttur Magnus \u00e1 G\u00f8r\u00f0inum \u00far V\u00e1gi. B\u00e6\u00f0i Anthony og Jasmin lutt\u00f3ku \u00ed bootcamp \u00ed X Factor Danmark kappingini 2014, men hv\u00f8rgin teirra slapp v\u00ed\u00f0ari sum einstaklingur. Duoin var skapa\u00f0 av mentorinum Thomas Blachman. Tey komu \u00ed finaluna og vunnu m\u00f3ti Lucy, i\u00f0 hev\u00f0i Remee sum mentor, Anthony Jasmin gj\u00f8rdist tann fyrsti b\u00f3lkurin nakrant\u00ed\u00f0, i\u00f0 megna\u00f0i at vinna X Factor Danmark. Eftir X Factor sendingina skriva\u00f0i danska vikubla\u00f0i\u00f0 Se og H\u00f8r um p\u00e1pa Jasmin,  Ahmed Numan Isaac Rahma, eisini nevndur Jaguaren, hann var\u00f0 eftirl\u00fdstur fyri mor\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 framt \u00ed apr\u00edl 2005, men hann fl\u00fdddi \u00far Danmark og var\u00f0 ikki fanga\u00f0ur. Jasmin var seks-\u00e1ra gomul t\u00e1 hendingin f\u00f3r fram, mamman og p\u00e1pin v\u00f3ru longu farin hv\u00f8r til s\u00edtt tvey \u00e1r \u00e1\u00f0renn hendingina. Familjan fortaldi henni um ta\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 tey mettu, at hon var gomul nokk.\n\nFramf\u00f8rslur \u00ed X Factor\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nEP'ir\n2014: Stick Together\n\nStakl\u00f8g\n\nKeldur \n\nDanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nX Factor luttakarar"}
{"id": "36532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jersey", "title": "Jersey", "text": "Jersey er sj\u00e1lvst\u00fdrandi oyggj, men undir bretskum kongad\u00f8mi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Saint Helier. Jersey er tann sunnasta av Bretsku Kanaloyggjunum og er hon heilar 160 km fr\u00e1 Bretska fastlandinum, men einans 22 km fr\u00e1 fronsku strondini. Uml. 99.500 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Jersey og oyggin er 116 km2 til st\u00f8ddar tvs. \u00c1 lei\u00f0 sama st\u00f8dd sum Sandoyggin, sum er g\u00f3\u00f0ar 110m2.\n\nL\u00edkamiki\u00f0, hvar \u00e1 oynni t\u00fa ert, s\u00e6rt t\u00fa alt\u00ed\u00f0 Atlantshavi\u00f0. Jersey er eisini kent fyri, at har er munurin \u00e1 fl\u00f3\u00f0 og fj\u00f8ru heilar 12 metrar, hetta er heimsmet.\n\nTala\u00f0a m\u00e1li\u00f0 \u00ed Jersey og Kanaloyggjunum er enskt, men Jerseyb\u00fagvar hava s\u00edtt egna upprunam\u00e1l, J\u00e8rrais. J\u00e8rrais ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0 \u201cJersey franskt\u201d ella \u201cJersey normanskt franskt\u201d\n\nN\u00e1tt\u00faran \u00e1 Jersey er st\u00f3rb\u00e6r vi\u00f0 sk\u00f3gi, sandheyggjum, klettum, runnagir\u00f0ingum og strondum. Oyggjin hevur heilar 720 km av vegi og av hesum, eru 72 km sk\u00fdrdir \u201cGreen Lanes\u201d gr\u00f8n strekki. Hetta merkir, at ikki er loyvt at koyra meira enn 24km/t og f\u00f3lk til gongu, tey sum s\u00fakla og hestar hava fram\u00edhj\u00e1r\u00e6tt.\n\nJersey er b\u00fdtt \u00ed 12 kommunur:\nGrouville\nSaint Br\u00e9lade\nSaint Cl\u00e9ment\nSaint Helier\nSaint John\nSaint Lawrence\nSaint Martin\nSaint Mary\nSaint Ouen\nSaint Peter\nSaint Saviour\nTrinity\nFyri hv\u00f8rja kommunu ver\u00f0ur ein lei\u00f0ari valdur, sum arbei\u00f0ir \u00f3keypis og sj\u00e1lvbo\u00f0i\u00f0. \n\nJerseyb\u00fagvar eru kendir fyri at ta\u00f0a vanliga b\u00f8\u00f0in vi\u00f0 tara. Oyggin er eisini kend fyri bundnar Jerseys, sum enn vera seldir har, h\u00f3ast sey\u00f0aull ikki ver\u00f0ur g\u00f3\u00f0ska\u00f0 \u00e1 Jersey meira. Harumframt er Jersey kent fyri tey Jersey neytini. \n\nFyrr var h\u00f8vu\u00f0sb\u00faskapurin \u00e1 Jersey landb\u00fana\u00f0ur, fiskivinna og ull. \u00cd dag er f\u00edggjarvinnan r\u00e1\u00f0andi vi\u00f0 heili 40% av BT\u00da og fer\u00f0avinnan er eisini sera t\u00fddningarmikil. Oyggin krevur bara 20% \u00ed innt\u00f8kuskatti. \n\nF\u00edggjarfyrit\u00f8kur velja Jersey, orsaka\u00f0 av stabilum st\u00fdri, n\u00e6rleika vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i St\u00f3ra Bretland og Evropa og orsaka\u00f0 av l\u00e1gum skatti. Jersey hevur n\u00fa heili 33.000 skr\u00e1settar fyrit\u00f8kur \u00e1 oynni. \n\nGjaldoyra\u00f0 \u00e1 Jersey er Pund Sterling og h\u00f3ast Jersey er undir bretsku tr\u00f3nuni, er Oyggin ikki ein partur av EU og St\u00f3rabretlandi, hon er sj\u00e1lvst\u00fdrandi og hevur ymiskar seravtalur, har St\u00f3ra Bretland r\u00f8kir hennara \u00e1huga \u00ed altj\u00f3\u00f0a m\u00e1lum.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Jersey, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nEvropa\nJersey"}
{"id": "36533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guernsey", "title": "Guernsey", "text": "Guernsey er sj\u00e1lvst\u00fdrandi oyggj, men undir bretskum kongad\u00f8mi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er Saint Peter Port.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Guernsey, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nEvropa"}
{"id": "36536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sint%20Maarten", "title": "Sint Maarten", "text": "Sint Maarten er ein oyggj \u00ed Su\u00f0urkaribiska havinum og ein partur av Ni\u00f0urlendska kongsr\u00edkinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Philipsburg.\n\nHygg eisini at \nSaint Martin\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Government of Sint Maarten, sintmaartengov.org\n Official information portal, st-maarten.com\nPort St. Maarten, portstmaarten.com\n Ve\u00f0urv\u00e1nirnar fyri Sint Maarten, meteosxm.com\n\nSint Maarten\nNi\u00f0urlendskar oyggjar"}
{"id": "36540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lamassu", "title": "Lamassu", "text": "Lamassu ella f\u00f8royska\u00f0 lammas\u00faur (sumeriskt: Lamma, akkadiskt: Lamassu) er ein verndardevul (demon) \u00ed mesopotamskari gudal\u00e6ru (m\u00fdtulogi). Ein lamass\u00faur ver\u00f0ur ofta avmynda\u00f0ur vi\u00f0 leyvu- ella tarvakroppi, arnarveingjum og mannah\u00f8vdi; hetta skal s\u00fambolisera styrkina hj\u00e1 tarvi ella leyvu, fr\u00e6lsi\u00f0 hj\u00e1 \u00f8rnini og viti\u00f0 (intelligensin) hj\u00e1 menniskjanum, me\u00f0an hornini \u00e1 h\u00f8vdinum s\u00fambolisera gudd\u00f3mleika. \u00cd n\u00f8krum skriftum ver\u00f0ur hann umtala\u00f0ur sum ein kvinnugudd\u00f3mur i\u00f0 kallast \"shedu\", men n\u00f3gv vanligari er kallkynsnavni\u00f0 \"lamassu\".\n\nMesopotamia. B\u00e1bylon\nLamass\u00faurin er t\u00ed\u00f0um avmynda\u00f0ur \u00ed mesopotamiskari list, stundum vi\u00f0 veingjum. Lamass\u00faar og shed\u00fair v\u00f3ru verndarandar heima vi\u00f0 h\u00fas. Teirra avmyndingar v\u00f3ru ristir \u00e1 leirtalvur i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u fjaldar undir h\u00fasag\u00e1ttini fyri at verja heimi\u00f0 m\u00f3ti \u00f3ndum andum.  \nSeinni, \u00ed b\u00e1bylonska t\u00ed\u00f0arbilinum gj\u00f8rdust lamass\u00faarnir verndarar hj\u00e1 kongunum, og v\u00f3ru alt\u00ed\u00f0 sta\u00f0settir vi\u00f0 inngongdina til palassini, ofta sum eitt par. Vi\u00f0 b\u00fdarportrini v\u00f3r\u00f0u teir h\u00f8gdir \u00fat sum veldugar standmyndir sum p\u00f8r, ein hv\u00f8rjumegin b\u00fdarportri\u00f0, vendir m\u00f3ti teim f\u00fdra heimshornunum.\n\nAss\u00fdria\n\u00cd n\u00fdass\u00fdriska r\u00edkinum (uml. 883-612) v\u00f3r\u00f0u sl\u00edkar tarvastandmyndir, ofta vi\u00f0 veingjum og alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 mannah\u00f8vdum, settar sum durav\u00f8r\u00f0ar vi\u00f0 inngongdina \u00ed kongapalassum, sum \u00ed Khorsabad og \u00ed Ninive. Teirra virki var at \"verja m\u00f3ti \u00f8llum \u00f3ndum\". \u00cd einum teksti s\u00e6st hendan b\u00f8nin: \"M\u00e1tti tann g\u00f3\u00f0a \u0161\u00eadu gingi\u00f0 vi\u00f0 vinstru li\u00f0 m\u00edna, og tann g\u00f3\u00f0i Lamassu vi\u00f0 h\u00f8gru li\u00f0 m\u00edna\"  (a\u00f0raste\u00f0s gongur \u0161\u00eadu frammanfyri og Lamassu aftanfyri tann i\u00f0 verjast skal). Vanliga h\u00f8vdu standmyndirnar fimm bein, s\u00f3ust t\u00e6r framman\u00edfr\u00e1 st\u00f3\u00f0u t\u00e6r og vardu, s\u00f3ust t\u00e6r fr\u00e1 s\u00ed\u00f0unu, gingu t\u00e6r frameftir.\n\nPersia\nPersarnir t\u00f3ku yvir Lamassu-standmyndirnar og a\u00f0ra myndlist fr\u00e1 ass\u00fdrum, sum \u00e1virka\u00f0u persarnar mentanarliga, \u00e1tr\u00fana\u00f0arliga og m\u00e1lsliga, og persarnir v\u00f3ru \u00f3gvuliga ass\u00fdrisktgj\u00f8rdir, serliga undir \u00e1virkan fr\u00e1 akemenidum. Lamass\u00faar s\u00f3ust eisini \u00ed persiskum templum. Teir \u00ed Pasargadae eru horvnir, men teir \u00ed Persepolis s\u00edggjast enn vi\u00f0 \u00abAltj\u00f3\u00f0a portri\u00f0\u00bb, og onkra a\u00f0ra sta\u00f0ni eisini.\n\n\u00c1virkan \u00e1 j\u00f8dad\u00f3m og kristind\u00f3m\nAss\u00fdrar n\u00fdttu stundum heiti\u00f0 'kirubu' \u00edsta\u00f0in fyri 'shedu'; hetta or\u00f0i\u00f0 er skylt vi\u00f0 hebraiska or\u00f0i\u00f0 kerub i\u00f0 merkir eingil.\n\nFornaldar j\u00f8dar v\u00f3r\u00f0u \u00e1virka\u00f0ir av ass\u00fdriskari ikonografi. Profeturin Esekiel umtalar eina fantastiska veru i\u00f0 er samansett av likamslutum av menniskja, leyvu, tarvi og \u00f8rn.  \n\nAndlit teirra l\u00edktust menniskjaandliti; men andlit sum leyva h\u00f8vdu t\u00e6r allar f\u00fdra h\u00f8grumegin, andlit sum neyt h\u00f8vdu t\u00e6r allar f\u00fdra vinstrumegin, og andlit sum \u00f8rn h\u00f8vdu t\u00e6r eisini allar f\u00fdra. (Esek 1,10).\n\n\u00cd Opinberingini stendur:\n\nFyrsta veran var l\u00edk leyvu, onnur veran var l\u00edk ungtarvi, tri\u00f0ja veran hev\u00f0i andlit sum menniskja, og fj\u00f3r\u00f0a veran var l\u00edk fl\u00fagvandi \u00f8rn. (Op 4,7)\n\nSeinni, \u00ed fyrsta kristna t\u00ed\u00f0arbilinum, v\u00f3r\u00f0u teir f\u00fdra evangelistarnir kn\u00fdttir at hv\u00f8r s\u00ednum av hesum f\u00fdra komponentum, naka\u00f0 sum hevur hildi\u00f0 s\u00e6r \u00ed kirkjuligari list; hetta kallast tetramorf.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nM\u00fdtulogi"}
{"id": "36542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20SpongeBob%20SquarePants%20Movie", "title": "The SpongeBob SquarePants Movie", "text": "The SpongeBob SquarePants Movie (danskt heiti: SvampeBob Firkant Filmen) er ein amerikanskur animera\u00f0ur filmur fr\u00e1 2004, i\u00f0 byggir \u00e1 Nickelodeon sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina SpongeBob SquarePants.\n\nKeldur\n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "36543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20SpongeBob%20Movie%3A%20Sponge%20Out%20of%20Water", "title": "The SpongeBob Movie: Sponge Out of Water", "text": "The SpongeBob Movie: Sponge Out of Water (danskt heiti: Svampebob: En rigtig landkrabbe) er ein amerikanskur animera\u00f0ur live-action filmur fr\u00e1 2015, i\u00f0 byggir \u00e1 Nickelodeon sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina SpongeBob SquarePants.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "36546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SpongeBob%20SquarePants", "title": "SpongeBob SquarePants", "text": "SpongeBob SquarePants (danskt heiti: SvampeBob Firkant) er ein amerikonsk teknifilmsr\u00f8\u00f0 skapa\u00f0 av Stephen Hillenburg fyri Nickelodeon.\n\nKeldur\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "36547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tetramorfur", "title": "Tetramorfur", "text": "Ein tetramorfur er ein s\u00fambolsk samanseting av f\u00fdra ymsum elementum \u00ed eina eind. Heiti\u00f0 stavar fr\u00e1 grikskum tetra, i\u00f0 merkir f\u00fdra, og morf, skap.\n\nS\u00f8guligir \u00fatgrevstrar v\u00edsa at menniskjan r\u00e6ttiliga t\u00ed\u00f0liga gav teim f\u00fdra heimshornunum, ella h\u00f8vu\u00f0s\u00e6ttunum, hv\u00f8r s\u00edni ey\u00f0kenni og andaligar eginleikar. Hetta bleiv eisini n\u00fdtt t\u00e1 byggisi\u00f0urin t\u00f3k seg upp. \u00cd halgid\u00f3mum hj\u00e1 fornu egyptunum, grikkunum og b\u00e1bylonarunum v\u00f3r\u00f0u hesir eginleikar sj\u00f3nliggj\u00f8rdir vi\u00f0 \u00fatskornum m\u00fdtiskum verum, i\u00f0 h\u00f8vdu tarva- ella leyvukropp, arnarveingir og mannah\u00f8vd. Sl\u00edkir skapningar ganga aftur \u00ed fleiri gudas\u00f8gum (m\u00fdtologium), \u00ed Egyptalandi sum sfinksar, B\u00e1bylon sum lamassuar og Grikkalandi sum harpyur.\n\n\u00cd kristnari list \u00edmyndar tetramorfurin sameiningina av teim f\u00fdra evangelistunum. T\u00e6r f\u00fdra verurnar \u00ed b\u00edbliuni stava fr\u00e1 Ezekiels b\u00f3k, og vera stundum avmynda\u00f0ar sum ein samanseting av f\u00fdra verum, ella sum ein b\u00f3lkur av f\u00fdra verum. Hv\u00f8r evangelistur hevur eina veru, vanliga vi\u00f0 veingjum: Matteus mannin, Markus leyvuna, Lukas tarvin, og J\u00f3hannes \u00f8rnina. \u00cd kristnari list og ikonografi ver\u00f0a evangelistarnir ofta avmynda\u00f0ir saman vi\u00f0 tetramorfum, ella er bara tetramorfurin, sum \u00edmyndar teir, avmynda\u00f0ur. \n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nKristind\u00f3mur\nM\u00fdtulogi"}
{"id": "36548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8vu%C3%B0s%C3%A6tt", "title": "H\u00f8vu\u00f0s\u00e6tt", "text": "Ein h\u00f8vu\u00f0s\u00e6tt er ein av teim f\u00fdra heil\u00e6ttunum i\u00f0 svara til tey f\u00fdra heimshornini, nor\u00f0ur (nor\u00f0an), su\u00f0ur (sunnan), eystur (eystan), og vestur (vestan). \u00c6ttirnar samsvara eftirfarandi gradum \u00e1 kumpassini: nor\u00f0ur 0\u00b0, eystur: 90\u00b0, su\u00f0ur: 180\u00b0, vestur: 270\u00b0, hinar \u00e6ttirnar eru millum\u00e6ttir.\n\nVe\u00f0urfr\u00f8\u00f0i\nNavigati\u00f3n"}
{"id": "36550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/.an", "title": ".an", "text": ".an var eitt internets-tj\u00f3\u00f0ar\u00f8kisnavn, sum var b\u00edlagt til Ni\u00f0urlendsku Antillurnar.\n\n\u00d8kisnavn"}
{"id": "36552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wes%20Craven", "title": "Wes Craven", "text": "Wesley Earl \"Wes\" Craven (2. august 1939\u00a0\u2013 30. august 2015)  var ein amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri, rith\u00f8vundur, framlei\u00f0ari og sj\u00f3nleikari. Hann er kendur innan fyri horror filmar, t\u00e1 serliga ta\u00f0, i\u00f0 kallast \"slasher\" filmar. Serliga er hann kendur fyri filmin A Nightmare on Elm Street, og filmskarakterin Freddy Krueger. Wes leikstj\u00f3rna\u00f0i Wes Craven's New Nightmare og var vi\u00f0 til at skriva leikriti\u00f0 \u00ed filminum A Nightmare on Elmstreet 3: Dream Warrior saman vi\u00f0 Bruce Wagner.\n\nWes leikstj\u00f3rna\u00f0i eisini allar f\u00fdra filmarnar \u00ed Scream filmsr\u00f8\u00f0ini, og var vi\u00f0 rtil at skapa filmskarakterin Ghostface. A\u00f0rir kendir filmar hj\u00e1 Wes Craven eru The Hills Have Eyes, The Last House on the Left og My Soul to Take.\n\nB\u00f8kur \n 1999 - Fountain Society\n 2013 - Coming of Rage\n\nLeikst\u00fdrdir filmar \n The Last House on the Left (1972)\n The Hills Have Eyes (1977)\n Stranger in Our House (1978)\n Deadly Blessing (1981)\n Swamp Thing (1982)\n Invitation to Hell (1984)\n A Nightmare on Elm Street (1984)\n Chiller (1985)\n The Hills Have Eyes Part II (1985)\n Deadly Friend (1986)\n The Serpent and the Rainbow (1988)\n Shocker (1989)\n The People Under the Stairs (1991)\n Wes Craven's New Nightmare (1994)\n Vampire in Brooklyn (1995)\n Scream (1996)\n Scream 2 (1997)\n Music of the Heart (1999)\n Scream 3 (2000)\n Cursed (2005)\n Red Eye (2005)\n My Soul to Take (2010)\n Scream 4 (2011)\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Wes Craven \u00e1 AllMovie\n Wes Craven \u00e1 DMOZ\n Wes Craven \u00e1 the Internet Movie Database\n R\u00e1s Wes Craven \u00e1 YouTube\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA\nAmerikanskir filmsframlei\u00f0arar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "36553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Freddy%20Krueger", "title": "Freddy Krueger", "text": "Fred \"Freddy\" Krueger er h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin \u00ed A Nightmare on Elm Street filmsr\u00f8\u00f0ini. Hann var fyrst at s\u00edggja \u00ed filminum Wes Craven's A Nightmare on Elm Street \u00ed 1984, sum ein brendur h\u00f3pdr\u00e1psma\u00f0ur, i\u00f0 n\u00fdtur hanska v\u00e1pna\u00f0an kn\u00edvum, at drepa offur s\u00edni \u00edme\u00f0an tey sova. T\u00e1 tey doyggja \u00ed dreymum s\u00ednum, doyggja tey eisini \u00ed veruleikanum. \u00cd dreymaheiminum er hann sterkur og n\u00e6stan \u00f3vinnandi, men um Freddy ver\u00f0ur drigin inn \u00ed veruleikan, hevur hann menniskjaligar veikleikar.\n\nFreddy Kruger var skaptur av Wes Craven, filmsleikstj\u00f3ra, og hevur veri\u00f0 leiktur av Robert Englund s\u00ed\u00f0ani fyrstu fer\u00f0 hann var at s\u00edggja \u00e1 filmssk\u00edggjanum. Eitt undantak er t\u00f3, ta\u00f0 var \u00ed 2010 t\u00e1 Freddy var leiktur av Jackie Earl Haley. \u00cd 2011 kundi Freddy Kruger veljast sum ein sp\u00e6landi pers\u00f3nur \u00ed teldusp\u00e6linum Mortal Kombat.\n\nFreddy er ein hevndarfullur andi, i\u00f0 leypur \u00e1 offur s\u00edni \u00ed dreymum teirra. Hann kennist l\u00e6ttiliga \u00e1 brendum andliti s\u00ednum, rey\u00f0ari og myrkagr\u00f8nari, str\u00edputari troyggju og br\u00fanum le\u00f0urhanska \u00e1 h\u00f8gru hond v\u00e1pnu\u00f0um kn\u00edvum. Hanskin var skaptur av egna hugflogi Freddy, og hevur hann sj\u00e1lvur sveisa\u00f0 kn\u00edvabl\u00f8\u00f0ini. Robert Englund hevur fleiri fer\u00f0ir sagt at karakterurin umbo\u00f0ar misr\u00f8kt, og ta\u00f0 at vera sk\u00fagva\u00f0ur til viks, partv\u00eds av b\u00f8rnum. Karakterurin umbo\u00f0ar eisini sum ein st\u00f3ran part, \u00f3tilvitandi \u00f3tta, i\u00f0 liggur \u00ed okkum \u00f8llum.\n\nWizard Magazine valdi Freddy sum tann fj\u00fartanda besta illmenni nakrant\u00ed\u00f0, bretska sj\u00f3nvarpst\u00f8\u00f0in Sky2 hev\u00f0i hann \u00e1 \u00e1ttunda pl\u00e1ssi \u00e1 l\u00edknandi lista, og the American Film Institute valdi hann sum nummar 40 \u00e1 listanum  \"AFI's 100 Years... 100 Heroes and Villains\". \u00cd 2010 vann Freddy vir\u00f0isl\u00f8nina \"Best Villain\" \u00e1 Scream vir\u00f0isl\u00f8nini.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n \n\nFilmpers\u00f3nar"}
{"id": "36557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%202015%E2%80%932019", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2015\u20132019", "text": "Listi yvir l\u00f8gtingslimir 2015-2019. S\u00ed\u00f0an 2008 hevur L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum havt 33 limir, i\u00f0 eru valdir \u00ed einum vald\u00f8mi. \u00d8ll eru vald eftir pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um \u00e1 flokslistum. L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 1. september 2015. Av teimum 33 eru 10 kvinnur. Valdu l\u00f8gtingslimirnir eru hesi:\n\nS\u00ed eisini  \nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2019-2022\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2011\u20132015\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2008\u20132011\n\nKeldur\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskir politikarar\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\n2015 \u00ed F\u00f8royum\n2015 \u00ed politikki"}
{"id": "36558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrin%20Kallsberg", "title": "Katrin Kallsberg", "text": "[[\nKatrin Kallsberg (f\u00f8dd 30. juli 1967 \u00ed Danmark) er ein f\u00f8royskur l\u00e6kni og politikari. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hon vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Tj\u00f3\u00f0veldi.\n\nBakgrund \nKatrin b\u00fa\u00f0i \u00ed Danmark tey fyrstu 6 \u00e1rini, s\u00ed\u00f0an flutti familjan til F\u00f8roya aftur, har fa\u00f0ir hennara, Kaj Kallsberg, starva\u00f0ist sum l\u00e6kni \u00e1 Ei\u00f0i fr\u00e1 1975-79 og \u00ed T\u00f3rshavn. Sum 16-\u00e1ra gomul var hon eitt \u00e1r \u00ed USA sum skiftisn\u00e6mingur, s\u00ed\u00f0an t\u00f3k hon student \u00ed Hoyd\u00f8lum, og eftir ta\u00f0 f\u00f3r hon til Danmarkar at lesa til l\u00e6kna. T\u00e1 i\u00f0 hon var\u00f0 li\u00f0ug vi\u00f0 \u00fatb\u00fagvingina starva\u00f0ist hon eitt skifti \u00ed 1995 vi\u00f0 L\u00e6knum uttan landam\u00f8rk \u00ed Srebrenica \u00ed Bosnia. S\u00ed\u00f0an flutti hon til F\u00f8roya, har hon starva\u00f0ist sum l\u00e6kni \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, til hon \u00ed 1999 flutti til Noregs at \u00fatb\u00fagva seg til serl\u00e6kna \u00ed kvinnusj\u00fakum og bur\u00f0arhj\u00e1lp. \u00cd 2002 fluttu hon og ma\u00f0urin Poul Henrik Poulsen aftur til F\u00f8roya og b\u00fasettust \u00ed Sandager\u00f0i \u00ed Havn. Ma\u00f0urin anda\u00f0ist tr\u00fd \u00e1r seinni av krabbameini. Katrin starvast sum yvirl\u00e6kni \u00ed kvinnusj\u00fakum og bur\u00f0arhj\u00e1lp \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum. \n\nKatrin var forkvinna \u00ed Javnst\u00f8\u00f0unevndini fr\u00e1 juni 2012 til februr 2016.\n\nKatrin hevur luttiki\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpssendingini F\u00f3lksins R\u00f8dd og \u00fatvarpssendingini Also.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nTil l\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 stilla\u00f0i Katrin upp \u00e1 listanum hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi. Hon var\u00f0 vald vi\u00f0 396 pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2015-2019 Forkvinna \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n2015-2019 Limur \u00ed Mentanarnevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nF\u00f8royskir sj\u00fakrar\u00f8ktarfr\u00f8\u00f0ingar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nL\u00e6knar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "36559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hanna%20Jensen", "title": "Hanna Jensen", "text": "Hanna Jensen (f\u00f8dd 19. februar 1973 \u00ed Leirv\u00edk) er ein f\u00f8royskur studentask\u00falal\u00e6rari og politikari (Frams\u00f3kn). Hon var ein av stigtakarunum til at stovna Frams\u00f3kn og er n\u00e6stforkvinna \u00ed flokkinum. Fr\u00e1 2011 til 2015 var hon fyrsta varatingf\u00f3lk hj\u00e1 Frams\u00f3kn og t\u00f3k s\u00e6ti fleiri fer\u00f0ir \u00e1 tingi. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hon vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting.\n\nHanna er \u00fatb\u00fagvin M.A. \u00ed f\u00f8royskum og fronskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet og Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya, harumframt hevur hon eisini tiki\u00f0 pr\u00f3vt\u00f8ku \u00ed pedagogikk og stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i. Hon starvast sum studentask\u00falal\u00e6rari og lestrarveglei\u00f0ari \u00e1 Studentask\u00falanum og HF-skei\u00f0num \u00ed Eysturoy s\u00ed\u00f0an 2005, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 undirv\u00edsti hon \u00e1 Tekniska Sk\u00fala \u00ed Klaksv\u00edk. Hon b\u00fdr \u00ed Nor\u00f0ag\u00f8tu.\n\nHon hevur veri\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Eysturkommunu s\u00ed\u00f0an 2009, og er forkvinna \u00ed Mentanarnevndini. Hon umbo\u00f0a\u00f0i F\u00f3lkaflokkin til 2011, t\u00e1 i\u00f0 hon, Poul Michelsen og onnur t\u00f3ku stig til at stovna Frams\u00f3kn. \n\nHanna hevur veri\u00f0 franskur konsul \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an 2010.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Frams\u00f3kn\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "36560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sonja%20J%C3%B3gvansd%C3%B3ttir", "title": "Sonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir", "text": "Sonja J. J\u00f3gvansd\u00f3ttir (f\u00f8dd 9. november 1977 \u00ed T\u00f3rshavn, uppvaksin \u00ed Fuglafir\u00f0i) er ein f\u00f8royskur journalistur, samskipari og politikari, i\u00f0 var\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Javna\u00f0arflokkin \u00e1 L\u00f8gtingsvalinum 2015, sum tann fyrsti samkyndi l\u00f8gtinslimur, i\u00f0 er opin um ta\u00f0. Sonja valdi at fara \u00far Javna\u00f0arflokkinum dagin eftir, at n\u00fdggj samgonga var\u00f0 skipa\u00f0 hin 15. september 2015, og gj\u00f8rdist leysgangari fr\u00e1 16. september 2015.\n\nBakgrund \n\nSonja vaks upp \u00ed  Fuglafir\u00f0i, t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00e1 Stundentask\u00falanum \u00ed Kambsdali]] \u00ed 1997 og hevur s\u00ed\u00f0an loki\u00f0 pr\u00f3gv sum Master of Arts vi\u00f0 honours \u00ed stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8i fr\u00e1  University of Edinburgh \u00ed 2002. Harumframt hevur hon tiki\u00f0 fleiri fak \u00e1 kandidatst\u00f8\u00f0i innan fyrisiting \u00e1 RUC 2004-2005.\n\nHon er stigtakari til og samskipari fyri SAMTAK s\u00ed\u00f0an 2006. Samtak er eitt paraplyfelag fyri f\u00f8roysku fakfel\u00f8gini. Hon starva\u00f0ist sum bla\u00f0kvinna \u00ed Dimmal\u00e6tting fr\u00e1 2002 til 2004 og aftur summari\u00f0 2005 og hevur s\u00ed\u00f0an eisini starvast sum freelance journalistur og r\u00e1\u00f0gevi fyri ymisk \u00e1hugafel\u00f8g. Hon hevur starvast fyri eitt n\u00fa homobla\u00f0i\u00f0 CPH Proud og Javnst\u00f8\u00f0unevndina). Hon var vi\u00f0 til at seta \u00e1 stovn Fri\u00f0arbogan \u00ed 2003, i\u00f0 var eitt \u00e1hugafelag fyri samkynd. Hon var virkin \u00ed Amnesty International 1997-2002.\n\nHon livir \u00ed f\u00f8stum parlagi vi\u00f0 fyrrverandi mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harra F\u00f8roya, Annlis Bjarkhamar.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nSonja stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 fyri Javna\u00f0arflokkin. Hon var sera sj\u00f3nlig \u00ed valstr\u00ednum, har hon markna\u00f0arf\u00f8tdi seg vid einari sloyfu, i\u00f0 \u00d3li Breckmann fyrr var kendur fyri at n\u00fdta. Tey b\u00e6\u00f0i eru annars m\u00f3tsetningar politiskt, hann uttast til h\u00f8gru og hom langt til vinstru. Hon seg\u00f0i \u00ed valstr\u00ed\u00f0num, at hon vildi arbei\u00f0a fyri teimum i\u00f0 v\u00f3ru \u00ed f\u00e1t\u00e6krav\u00e1\u00f0a og fyri at skapa javnr\u00e6ttindi til samkynd og \u00f8ll \u00ed F\u00f8royum. Hon fekk sera n\u00f3gvar atkv\u00f8\u00f0ur, 1021 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 var n\u00e6stflest hj\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum og tri\u00f0flest av \u00f8llum. Flokkur hennara kom \u00ed samgongu vi\u00f0 Tj\u00f3\u00f0veldi og Frams\u00f3kn og fekk l\u00f8gmann og tr\u00fd onnur landsst\u00fdrisf\u00f3lk. Sonja kom ikki \u00ed landsst\u00fdri\u00f0, men seinni dagin eftir at landsst\u00fdri\u00f0 var\u00f0 sett, seg\u00f0i hon, at henni st\u00f3\u00f0 \u00ed bo\u00f0i at gerast landsst\u00fdriskvinna \u00ed innlendism\u00e1lum, men ta\u00f0 hev\u00f0i hon takka\u00f0 nei til, t\u00ed hon metti at onnur v\u00f3ru betri egna\u00f0i til ta\u00f0 og at hon hev\u00f0i egna seg betri til almannam\u00e1l. Sama kv\u00f8ld sum l\u00f8gtingi\u00f0 hev\u00f0i s\u00edn fyrsta fund og landsst\u00fdri\u00f0 var\u00f0 \u00fatnevnt, bo\u00f0a\u00f0i Sonja fr\u00e1, at hon t\u00f3k seg \u00far Javna\u00f0arflokkinum, men at hon framvegis stu\u00f0la\u00f0i samgonguni. Hon seg\u00f0i m.a. At hon ikki f\u00f8ldi seg v\u00e6l \u00ed flokkinum og at hon ikki kundi halda fram vi\u00f0 at vera limur \u00ed einum flokki, i\u00f0 hev\u00f0i blokera\u00f0 fyri, at hj\u00fanarbandsl\u00f3gin var\u00f0 nevnd \u00ed samgonguskjalinum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 nevndarsessirnir \u00ed L\u00f8gtinginum v\u00f3ru b\u00fdttir, fekk Sonja tveir vanligir nevndarsessir, ongan formanssess. Hon og N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri gj\u00f8rdu tekniskt samstarv vi\u00f0 samgonguna, i\u00f0 f\u00f8rdi til, at andst\u00f8\u00f0an ongan formanssess fekk. N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri fekk tveir formanssessir, eitt n\u00fa gj\u00f8rdist B\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen forma\u00f0ur \u00ed einari nevnd, hann er varamadur fyri J\u00f3gvan Skorheim, i\u00f0 noyddist at velja l\u00f8gtingssessin fr\u00e1 um hann vildi halda fram sum borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edk, B\u00e1r\u00f0ur fekk 69 atkv\u00f8\u00f0ur. Sosialurin skriva\u00f0i kritiskt um ta\u00f0 at Sonja hev\u00f0i telva so illa, at hon takka\u00f0i nei til landsst\u00fdrissess og r\u00fdmdi \u00far Javna\u00f0arflokkinum, i\u00f0 g\u00f8rdi ta\u00f0 upplagt, at Frams\u00f3kn og samgongan, i\u00f0 var komin \u00ed minniluta, noyddust at bj\u00f3\u00f0a Anniku Olsen formanssessin \u00ed F\u00edggjarnevndini, fyri at tryggja s\u00e6r, at hon gj\u00f8rdist limur \u00ed Frams\u00f3kn og harvi\u00f0 eisini gj\u00f8rdist limur \u00ed samgonguni, i\u00f0 harvi\u00f0 aftur fekk meiriluta. Stutta t\u00ed\u00f0 eftir at Annika f\u00f3r upp \u00ed Frams\u00f3kn, valdi hon t\u00f3 at taka seg \u00far aftur flokkinum og gj\u00f8rdist leysgangari eins og Sonja. Sonja valdi at stu\u00f0la stj\u00f3rnini, og nakrir m\u00e1na\u00f0ir seinni v\u00edsti ta\u00f0 seg, at stj\u00f3rnin hj\u00e1 Aksel V. Johannesen hev\u00f0i st\u00f8rri str\u00ed\u00f0 vi\u00f0 at finna semju innanfloks enn vi\u00f0 Sonju J\u00f3gvansd\u00f3ttir, t\u00e1 i\u00f0 Kristin Michelsen og Bjarni Hammer, i\u00f0 samstundis v\u00f3ru \u00e1vikavist borgarstj\u00f3ri og varaborgarstj\u00f3ri \u00e1 Tv\u00f8royri, ikki vildu taka undir vi\u00f0 \u00e6tla\u00f0a politikkinum hj\u00e1 samgonguni vi\u00f0v\u00edkjandi uppbo\u00f0ss\u00f8lu av fiskir\u00e6ttindum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nL\u00f8gtingslimir\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nLGBT"}
{"id": "36562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Billy%20Joel", "title": "Billy Joel", "text": "William Martin \"Billy\" Joel, f\u00f8ddur 9. mai 1949, er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, singer-songwriter og t\u00f3nask\u00e1ld. Hann er mest kendur fyri sangin \"Piano Man\" fr\u00e1 1973, og hevur havt topp 40 sangir \u00ed 1970-\u00e1runum, 1980-\u00e1runum og 1990-\u00e1runum. Fl\u00f8ga hansara Greatest Hits Vol 1 & 2 er ein av best seljandi fl\u00f8gunum \u00ed USA nakrant\u00ed\u00f0. Eisini hevur hann veri\u00f0 s\u00e6tti best seljandi t\u00f3nleikari \u00ed heiminum, og tri\u00f0besti seljandi t\u00f3nleikari \u00ed USA.\n\nHann hevur veri\u00f0 tilnevndur til Grammy-vir\u00f0isl\u00f8n 23 fer\u00f0ir og vunni\u00f0 seks fer\u00f0ir. Billy var innlima\u00f0ur inn \u00ed Songwriters Hall of Fame \u00ed 1992, Rock and Roll Hall of Fame \u00ed 1999, og the Long Island Music Hall of Fame \u00ed 2006. \u00cd 2013 t\u00f3k hann \u00edm\u00f3ti Kennedy Center Honors, i\u00f0 er h\u00e6gsti hei\u00f0ur eitt listaf\u00f3lk kann f\u00e1a \u00ed USA. \n\nBilly Joel gavst, vi\u00f0 f\u00e1um undant\u00f8kum at \u00fatgeva t\u00f3nleik \u00ed 1993, men framf\u00f8rir framvegis l\u00f8g s\u00edni \u00e1 t\u00f3nleikafer\u00f0um \u00ed USA og kring heimin.\n\nSamstarv vi\u00f0 Disney \n\u00cd 1988 l\u00e1nti Billy Joel r\u00f8dd s\u00edna til animera\u00f0a hundin Dodger \u00ed Disney filminum Oliver and Company. Har sang hann eisini opnunarsangin \u00ed filminum, i\u00f0 kalla\u00f0ist \"Why Should I Worry\".\n\nDiskografi \n Studio \u00fatg\u00e1vur\n Cold Spring Harbor (1971)\n Piano Man (1973)\n Streetlife Serenade (1974)\n Turnstiles (1976)\n The Stranger (1977)\n 52nd Street (1978)\n Glass Houses (1980)\n The Nylon Curtain (1982)\n An Innocent Man (1983)\n The Bridge (1986)\n Storm Front (1989)\n River of Dreams (1993)\n Fantasies & Delusions (2001), klassiskur t\u00f3nleikur\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nAmerikanskir raddaleikarar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "36566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Rasmussen", "title": "Magnus Rasmussen", "text": "Magnus Rasmussen (f\u00f8ddur 1962) er ein f\u00f8r\u00f8skur l\u00e6rari og politikari (Sambandsflokkurin). \u00c1\u00f0renn hann gj\u00f8rdist borgarstj\u00f3ri, starva\u00f0ist hann sum f\u00f3lkask\u00falal\u00e6rari \u00e1 Runav\u00edkar kommunusk\u00fala. Hann b\u00fdr \u00ed Lamba.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nMagnus Rasmussen hevur veri\u00f0 borgarstj\u00f3ri og b\u00fdr\u00e1\u00f0limur \u00ed Runav\u00edkar kommunu s\u00ed\u00f0an 1. januar 2009, valdur inn \u00e1 felagslistanum, Almenni Listin. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 1. september 2015 var\u00f0 hann \u00e1 fyrsta sinni valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0, hann fekk 503 atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 var fj\u00f3r\u00f0 flest hj\u00e1 Sambandsflokkinum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "36567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9%20Manuel%20Imbamba", "title": "Jos\u00e9 Manuel Imbamba", "text": "Jos\u00e9 Manuel Imbamba (f\u00f8ddur 7. januar 1965) er ein  angolskur erkibiskupur \u00ed t\u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Saurimo. Hann hevur veri\u00f0 biskupur har s\u00ed\u00f0an 12. apr\u00edl 2011.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Boma av Saurimo \u00ed 1965. Hann var\u00f0 prestv\u00edgdur \u00ed 1991 og helt fram vi\u00f0 filosofiska lesna\u00f0inum \u00ed R\u00f3m.\n \nFr\u00e1 1992 til 1995 var hann \u00ed starvi hj\u00e1 d\u00f3mkirkjuni \u00ed Luanda.\n \nHin 6. oktober 2008 \u00fatnevndi Benadikt XVI hann sum n\u00fdggjan biskup av Dundo. Filomeno do Nascimento Vieira Dias v\u00edgdi hann hin 14. desember 2006. Hin 12. apr\u00edl 2011 var hann \u00fatnevndur fyrsti erkibiskupur av t\u00ed n\u00fdggja erkabispad\u00f8minum Saurimo. \n\nFr\u00e1 22 til 27. september, er hann \u00ed Philadelphia, til m\u00f8ti hj\u00e1 familjunum saman vi\u00f0 Frans p\u00e1va.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Catholic Hierarchy: Profile of Mons. Imbamba\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Erkabispad\u00f8minum av Saurimo\n\nAngolskir kat\u00f3lskir biskupar\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965"}
{"id": "36568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarni%20Hammer", "title": "Bjarni Hammer", "text": "Bjarni Hammer (f\u00f8ddur 8. mars 1975) av Tv\u00f8royri er ein f\u00f8royskur l\u00f8gregluma\u00f0ur, r\u00f3gvari og politikari (Javna\u00f0arflokkurin).\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nBjarni Hammer er b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Tv\u00f8royrar kommune, og \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 var\u00f0 hann valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Javna\u00f0arflokkin vi\u00f0 298 atkv\u00f8\u00f0um. Umframt Bjarna, v\u00f3ru tveir a\u00f0rir su\u00f0uroyingar b\u00fa\u00f0sitandi \u00ed Su\u00f0uroynni valdir inn \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0, hinir v\u00f3ru Kristin Michelsen og Henrik Old. Bjarni Hammer var\u00f0 afturvaldur \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed 2019 og 2022.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum r\u00f3gvari \nBjarni Hammer er virkin innan f\u00f8royskan kappr\u00f3\u00f0ur. Hann var vi\u00f0 til at stovna Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag \u00ed 2012. Felagi\u00f0 var bert virki\u00f0 \u00ed eitt \u00e1r, 10-mannafari\u00f0 Su\u00f0uroyingur lutt\u00f3k \u00ed kappingini um FM og gj\u00f8rdist nummar tvey. Navni\u00f0 \u00e1 b\u00e1tinum hevur fyrr veri\u00f0 br\u00fakt til b\u00e1tar hj\u00e1 Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag, men hesin hj\u00e1 Su\u00f0uroyar Kappr\u00f3\u00f0rarfelag hev\u00f0i annan lit, hann var myrkagr\u00f8nur og hv\u00edtur. Bjarni hevur eisini veri\u00f0 virkin r\u00f3gvari \u00ed fel\u00f8gunum Fro\u00f0biar S\u00f3knar R\u00f3\u00f0rarfelag og Mi\u00f0v\u00e1gs R\u00f3\u00f0rarfelag \u00ed b\u00e1tinum Riddarin. Hann vann FM vi\u00f0 Riddaranum \u00ed 2011, ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 vann b\u00e1turin allir r\u00f3\u00f0rarnar hj\u00e1 6-mannaf\u00f8rum hj\u00e1 monnum.\n\nR\u00fasevnam\u00e1li\u00f0 2018 \n21.februar 2018 greiddi V\u00e1gaportalurin fr\u00e1, at Bjarni Hammer hev\u00f0i veri\u00f0 avhoyrdur \u00ed sambandi vi\u00f0 s\u00f8lu av narkotiskum evnum. \n\nDagin eftir, 22. februar, svarar l\u00f8gtingsma\u00f0urin aftur \u00ed einum t\u00ed\u00f0indaskrivi til sama portal, at hann hev\u00f0i veri\u00f0 avhoyrdur av tveimum l\u00f8greglumonnum umbor\u00f0 \u00e1 strandfaraskipinum Smyrli tv\u00e6r vikur \u00e1\u00f0renn. Hann seg\u00f0i seg ikki hava veri\u00f0 skuldsettan fyri naka\u00f0, og at ger\u00f0in tosa\u00f0 var um, skuldi hava fari\u00f0 fram til ein 40 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardag hj\u00e1 einum vinmanni n\u00f8kur \u00e1r \u00e1\u00f0renn. Talan var um ein mistanka um s\u00f8lu av r\u00fasevnum, meir n\u00e1greiniligt hasj.\n\nA\u00f0rar vi\u00f0merkingar vildi Bjarni ikki koma vi\u00f0, men metti ta\u00f0 vera t\u00fd\u00f0iligt at hetta v\u00f3ru leysas\u00f8gur, i\u00f0 v\u00f3ru sprotnar fr\u00e1 politiskum m\u00f3tst\u00f8\u00f0uf\u00f3lki. At enda seg\u00f0i hann seg aldrin hava selt n\u00f8krum r\u00fasevnir, og at hetta nokk var pr\u00edsurin ein m\u00e1tti gjalda sum almennur pers\u00f3nur.\n\nBjarni bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 at leysas\u00f8gurnar byrja\u00f0u at ganga \u00ed november 2017, og at hann allat\u00ed\u00f0 hev\u00f0i hildi\u00f0 l\u00f8gmann kunna\u00f0an um st\u00f8\u00f0una.\n\nViku seinni bo\u00f0ar Sosialurin fr\u00e1, at tey hava \u00ed hendi eina telefonsamr\u00f8\u00f0u, i\u00f0 v\u00edsir Bjarna sekan \u00ed at samskifta um s\u00f8lu narkotisk evni. Hetta skal hava veri\u00f0 ein samr\u00f8\u00f0a, i\u00f0 Bjarni hev\u00f0i vi\u00f0 eina 16 \u00e1ra gamla kvinnu \u00ed desember 2017. Brot av samr\u00f8\u00f0uni var lagt inn \u00e1 t\u00ed\u00f0indaportalin in.fo., og v\u00edsti \u00e1, at Bjarni hev\u00f0i kunna\u00f0 kvinnuna um, at hann kundi skaffa\u00f0 hasj fr\u00e1 einum manni, hann hev\u00f0i tilkn\u00fdti til.\n\nSosialurin bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at mi\u00f0ilin seinastu m\u00e1na\u00f0inar hev\u00f0i kanna\u00f0 skuldsetingarnar m\u00f3ti l\u00f8gtingsmanninum, og hev\u00f0i valt at lata l\u00f8gregluni m\u00e1li\u00f0 \u00ed januar 2018.\n\n26. februar sigur l\u00f8gma\u00f0ur, Aksel V. Johannesen seg vera sera \u00f8rkymla\u00f0an av m\u00e1linum, og at Javna\u00f0arflokkurin saman vi\u00f0 Bjarna Hammer fer at vi\u00f0gera m\u00e1li\u00f0 \u00ed felag, \u00e1\u00f0renn hann kemur vi\u00f0 einari \u00fattalan. Dagin eftir sigur l\u00f8gma\u00f0ur at hann og Javna\u00f0arflokkurin m\u00e6la Bjarna til at fara \u00ed farloyvi \u00edme\u00f0an l\u00f8greglan kannar m\u00e1li\u00f0, men at endaliga avger\u00f0in liggur hj\u00e1 l\u00f8gtingsmanninum. Bjarni \u00fatalar seg seinni um dagin, at hann allarhelst bo\u00f0ar l\u00f8gmanni fr\u00e1 avger\u00f0 s\u00edni seinni um kv\u00f8ldi\u00f0.\n\n28. februar ver\u00f0ur tingfundur settur, uttan at n\u00f8kur fr\u00e1bo\u00f0an er komin fr\u00e1 l\u00f8gtingsliminum, hann er somulei\u00f0is ikki til sta\u00f0ar. L\u00f8tu seinni bo\u00f0ar Kringvarpi\u00f0 fr\u00e1 at Bjarni fyribils hevur tiki\u00f0 s\u00e6r farloyvi, og sj\u00e1lvur sigur fr\u00e1 n\u00e6r ta\u00f0 endar. Avger\u00f0in hevur vi\u00f0 s\u00e6r at n\u00e6sta varaf\u00f3lk \u00e1 listanum, i\u00f0 er Bj\u00f8rg Dam, tekur yvir tingsessin til Bjarni kemur aftur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nTv\u00f8raf\u00f3lk"}
{"id": "36596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B3ndur%20%C3%AD%20G%C3%B8tu%20FD%20175", "title": "Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu FD 175", "text": "Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu er ein f\u00f8royskur trolari og n\u00f3taskip, i\u00f0 Var\u00f0in \u00ed G\u00f8tu eigur. Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu fiskar uppisj\u00f3varfisk sum t.d. makrel og sild. Skipi\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed 2010 \u00e1 Karstensens Skibsv\u00e6rft A/S, Skagen, Danmark. Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu landar mest til uppisj\u00f3varvirki\u00f0 Var\u00f0an Pelagic \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk fiskiskip"}
{"id": "36599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Violin", "title": "Violin", "text": "Violinin er eitt str\u00fakilj\u00f3\u00f0f\u00f8ri vi\u00f0 f\u00fdra streingjum, stemma\u00f0 \u00ed kvintir: G, D1, A1 og E2, har A-strongurin stemmar kamart\u00f3nan. Violinin er sopran-lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri av st\u00fakarunum. Violinin er ta\u00f0 lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 klaverinum, i\u00f0 flest verk eru skriva\u00f0i til.\n\nOr\u00f0i\u00f0 violin er italienskt og merkir eitt l\u00edti\u00f0 strongjalj\u00f3\u00f0f\u00f8ri (\u00far lat\u00edni vitula). Ein pers\u00f3nur, i\u00f0 sp\u00e6lir violin, ver\u00f0ur nevndur ein violinleikari ella violinistur.\n\nKeldur \n\nLj\u00f3\u00f0f\u00f8ri"}
{"id": "36601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trummusett", "title": "Trummusett", "text": "Eitt trummusett er ein uppstilling av trummum, sk\u00e1labumbu (cymbal) og \u00f8\u00f0rum percussion eftir ynski trummusl\u00e1arans. Trummusett ver\u00f0ur ofta n\u00fdtt til rock, jazz og annan n\u00fdt\u00ed\u00f0ar t\u00f3nleik. Trummusetti\u00f0 hevur veri\u00f0 ein t\u00fd\u00f0andi partur innan poppt\u00f3nleik s\u00ed\u00f0an 1920-\u00e1rini.\n\nKeldur \n\nLj\u00f3\u00f0f\u00f8ri"}
{"id": "36602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Floyta", "title": "Floyta", "text": "Ein floyta er eitt bl\u00e1sturlj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. \u00d3ans\u00e6\u00f0 hv\u00f8rjum tilfari floytan er gj\u00f8rd \u00far, so ver\u00f0ur hon b\u00f3lka\u00f0 sum tr\u00e6bl\u00e1sari. Or\u00f0i\u00f0 floyta fevnir um \u00f8ll sl\u00f8g av floytum: blikkfloyta, blokkfloyta, primitivar floytur skornar av greinum ella fuglabeini.\n\nTa\u00f0 finnast floytur, i\u00f0 bert hava ein t\u00f3na, trillifloyta, blikkfloyta og t\u00e6r mest primitivu p\u00edlafloyturnar.\n\nSamstundis finnast ta\u00f0 eisini sera samansettar floytur vi\u00f0 n\u00f3gvum t\u00f3num, t.d. panfloytan vi\u00f0 fleiri r\u00f8rum, a\u00f0rar sum langfloytan og blokkfloytan vi\u00f0 fingraholum i\u00f0 kunnu dekkast/haldast fr\u00ed fyri at uppn\u00e1a ymiskir t\u00f3nar. Eitt anna\u00f0 slag av floytum i\u00f0 ver\u00f0ur nevnd marchfloytan ver\u00f0ur mest n\u00fdtt \u00ed tambourkorps \u00ed gardaorkestrum.\n\nKeldur \n\nLj\u00f3\u00f0f\u00f8ri"}
{"id": "36614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hiw%20m%C3%A1l", "title": "Hiw m\u00e1l", "text": "Hiw er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 280 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mwotlap%20m%C3%A1l", "title": "Mwotlap m\u00e1l", "text": "Mwotlap er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 2 100 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu"}
{"id": "36616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B6y%C3%B6p%20m%C3%A1l", "title": "L\u00f6y\u00f6p m\u00e1l", "text": "L\u00f6y\u00f6p er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 240 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lonwolwol%20m%C3%A1l", "title": "Lonwolwol m\u00e1l", "text": "Lonwolwol er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 1 200 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Polonombauk%20m%C3%A1l", "title": "Polonombauk m\u00e1l", "text": "Polonombauk er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 120 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tasmate%20m%C3%A1l", "title": "Tasmate m\u00e1l", "text": "Tasmate er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 150 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vera%27a%20m%C3%A1l", "title": "Vera'a m\u00e1l", "text": "Vera'a er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 500 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mavea%20m%C3%A1l", "title": "Mavea m\u00e1l", "text": "Mavea er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 34 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tambotalo%20m%C3%A1l", "title": "Tambotalo m\u00e1l", "text": "Tambotalo er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 50 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saa%20m%C3%A1l", "title": "Saa m\u00e1l", "text": "Saa er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 2 500 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu"}
{"id": "36626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lehali%20m%C3%A1l", "title": "Lehali m\u00e1l", "text": "Lehali er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 200 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu"}
{"id": "36627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Axamb%20m%C3%A1l", "title": "Axamb m\u00e1l", "text": "Axamb er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 750 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu"}
{"id": "36629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingun%20Christensen", "title": "Ingun Christensen", "text": "Ingun Christensen (f\u00f8dd \u00ed 1968) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur uppvaksin \u00ed H\u00f3sv\u00edk \u00ed einum tveym\u00e1lsligum heimi vi\u00f0 f\u00f8royskari mammu og donskum p\u00e1pa. Hon er \u00fatb\u00fagvin korrespondentur \u00ed enskum/t\u00fdskum og BA/ED \u00ed enskum. \u00c1hugin at skriva hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 har og s\u00e6st aftur \u00ed slag av \u00fatb\u00fagving og arbei\u00f0i, sum hevur fevnt um n\u00f3gv skrivligt arbei\u00f0i, h\u00f3ast ta\u00f0 meira hevur veri\u00f0 innan ta\u00f0 fakliga.\n\nSum barn/ung d\u00e1mdi henni sera v\u00e6l at skriva, gj\u00f8rdi s\u00edna fyrstu yrking sum t\u00f3lv \u00e1ra gomul og setti lag til. Hesi seinastu \u00e1rini er hon so av \u00e1lvara farin \u00ed gongd vi\u00f0 at skriva og d\u00e1mar \u00f3tr\u00faliga v\u00e6l at sameina hugflog og or\u00f0asp\u00e6l \u00ed kreativari skriving. Fyrstu fer\u00f0 hon fekk naka\u00f0 \u00e1 prent var \u00ed bla\u00f0num Kvinna \u00ed 2009, har hon skriva\u00f0i yrkingina Tr\u00e6labundin.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nB\u00f8kur \n 2015 Rani II - V\u00e1r og v\u00f3nir (Barnab\u00f3k)\n 2014 Rani I - Ein n\u00fdggj byrjan (Barnab\u00f3k)\n 2013 Eiturkoppaprinsessan (Barnab\u00f3k\n 2010 Gar\u00f0v\u00e6ttrarnir gera uppreistur (Barnab\u00f3k v/fl\u00f8gu)\n\nStutts\u00f8gur \n 2014 Ein l\u00edtil dukka \u00ed rey\u00f0um morgunsk\u00f3m (M\u00edn J\u00f3lab\u00f3k 2014)\n 2013 J\u00f3ladunnan (M\u00edn J\u00f3lab\u00f3k 2013)\n\nYrkingar \n 2009 Tr\u00e6labundin (Kvinna)\n\nKeldur\n BFL\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir barnab\u00f3kah\u00f8vundar\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "36631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Aksel%20V.%20Johannesen", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Aksel V. Johannesen", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Aksel V. Johannesen er F\u00f8roya Landsst\u00fdri fr\u00e1 15. september 2015 vi\u00f0 Aksel V. Johannesen sum l\u00f8gmanni. Samgonguskjali\u00f0 var\u00f0 undirskriva\u00f0 14. september 2015 millum tr\u00edggir flokkar: Javna\u00f0arflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldi og Frams\u00f3kn.\n\nKeldur \n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Aksel V. Johannesen\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nAksel V. Johannesen"}
{"id": "36633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nethalp%20m%C3%A1l", "title": "Nethalp m\u00e1l", "text": "Nethalp er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 340 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maii%20m%C3%A1l", "title": "Maii m\u00e1l", "text": "Maii er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 180 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lemerig%20m%C3%A1l", "title": "Lemerig m\u00e1l", "text": "Lemerig er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 2 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu\nH\u00f3tt m\u00e1l"}
{"id": "36636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%B3ni%20Nols%C3%B8e%20Joensen", "title": "Dj\u00f3ni Nols\u00f8e Joensen", "text": "Dj\u00f3ni Nols\u00f8e Joensen (f\u00f8ddur 21. august 1972) er ein f\u00f8royskur n\u00e1msfr\u00f8\u00f0ingur og politikari (JF).\n\nHann er sonur Annu Nols\u00f8e Joensen og Arna Weihe Joensen og uppvaksin \u00e1 Glyvrum. Hann er giftur vi\u00f0 Maritu Andrasard\u00f3ttir og eigur tr\u00fdggjar d\u00f8trar.\n\nHann er dagligur lei\u00f0ari \u00e1 Fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falanum \u00ed Hoyv\u00edk.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nHann stilla\u00f0i upp til L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 uttan at ver\u00f0a valdur, men 17. september t\u00f3k hann s\u00e6ti \u00e1 tingi, sum avloysari fyri Henrik Old, i\u00f0 gj\u00f8rdist samfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Aksel V. Johannesen.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2015- Limur \u00ed nevndini, i\u00f0 hevur eftirlit vi\u00f0 varhaldsfangum\n2015- Limur \u00ed Trivna\u00f0arnevndini\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum"}
{"id": "36637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samfer%C3%B0slum%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0harrar%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Samfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum", "text": "Samfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskur politikkur\nSamfer\u00f0slum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir landsst\u00fdrisf\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "36641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pauli%20Trond%20Petersen", "title": "Pauli Trond Petersen", "text": "Pauli Trond Petersen (f\u00f8ddur 4. februar 1974 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari fyri Tj\u00f3\u00f0veldi, fyrr var hann limur \u00ed F\u00f3lkaflokkinum.\n\nBakgrund \nHann er \u00fatb\u00fagvin markna\u00f0ar\u00f8konom, \u2028hevur banka\u00fatb\u00fagving og er \u00fatb\u00fagvin vinnur\u00e1\u00f0gevi. Hann arbeiddi sum skrivstovufulltr\u00fa\u00f0i \u00e1 Toll-og Skattstovu F\u00f8roya fr\u00e1 2001-2003\u2028. S\u00ed\u00f0an var hann stj\u00f3ri \u00e1 Dal\u00e1smolt 2003-2004 og s\u00ed\u00f0an starva\u00f0ist hann sum vinnnur\u00e1\u00f0gevi \u00ed Eik Banka 2004-2008. Eftir ta\u00f0 var hann \u00ed starvi sum f\u00edggjarstj\u00f3ri \u00e1 Vest Pack 2008-2010. Hann hevur undirv\u00edst \u00ed alib\u00faskapi \u00e1 Fiskivinnusk\u00falanum \u00ed Vestmanna fr\u00e1 2006-2009. \u2028S\u00ed\u00f0an 2010 hevur hann starvast sum s\u00f8lu- og markna\u00f0arlei\u00f0ari \u00ed F\u00f8roya L\u00edvtrygging (L\u00cdV).\nPauli er giftur vi\u00f0 Barbaru Brattaberg \u00far V\u00e1gi. Tey eiga tr\u00edggjar synir, tann elsti, Torstein Brattaberg, er kendur innan r\u00f3gving.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nHann hevur veri\u00f0 b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Vestmanna s\u00ed\u00f0an 1. januar 2005 og borgarstj\u00f3ri s\u00ed\u00f0an 1. januar 2013. Hann var forma\u00f0ur \u00ed havnanevndini og mentanarnevndini 2005\u20132008 og \u00ed teknisku nevnd fr\u00e1 2009\u20132012. \u00cd 2011 m\u00f8tti hann nakrar fer\u00f0ir sum varama\u00f0ur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fyri F\u00f3lkaflokkin. Eftir at borgarliga stj\u00f3rnin hj\u00e1 Kaj Leo Johannesen kom til valdi\u00f0 \u00ed 2011 og hev\u00f0i st\u00fdrt eina t\u00ed\u00f0, valdi Torstein at fara \u00fat flokkinum. \u00cd 2015 stilla\u00f0i hann upp til b\u00e6\u00f0i f\u00f3lkatingsvali\u00f0 og l\u00f8gtingsvali\u00f0 fyri Tj\u00f3\u00f0veldi. Hann var\u00f0 ikki valdur \u00e1 ting, men eftir at flokkur hansara kom \u00ed landsst\u00fdri, t\u00f3k hann s\u00e6ti \u00e1 tingi fyri Kristinu H\u00e1foss.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "36643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funafuti", "title": "Funafuti", "text": "Funafuti er ein atoll \u00ed Tuvalu. Atollin hevur 6 194 \u00edb\u00fagvar (2012). H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Tuvalu liggur her og meira enn helvtin av \u00edb\u00fagvunum \u00e1 Tuvalu b\u00fagva \u00ed Funafuti.\n\nOyggjar \u00ed Funafuti\n\n Amatuku\n Avalau\n Falaoigo\n Fale Fatu (ella Falefatu)\n Fatato\n Fongafale\n Fuafatu\n Fuagea\n Fualefeke (ella Fualifeke)\n Fualopa\n Funafala\n Funamanu\n Luamotu\n Mateika\n Motugie\n\n Motuloa\n Mulitefala\n Papa Elise (ella Funangongo)\n Pukasavilivili\n Te Afuafou\n Te Afualiku\n Tefala\n Telele\n Tengako (\u00ed Fongafale)\n Tengasu\n Tepuka\n Tepuka Vili Vili\n Tutanga\n Vasafua\n\nTuvalu"}
{"id": "36644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nanumea", "title": "Nanumea", "text": "Nanumea er ein atoll \u00ed Tuvalu. Atollin hevur 664 \u00edb\u00fagvar (2002).\n\nTuvalu"}
{"id": "36645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nui", "title": "Nui", "text": "Nui er ein atoll \u00ed Tuvalu. Atollin hevur 548 \u00edb\u00fagvar (2002).\n\nTuvalu"}
{"id": "36646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nukufetau", "title": "Nukufetau", "text": "Nukufetau er ein atoll \u00ed Tuvalu. Atollin hevur 586 \u00edb\u00fagvar (2002).\n\nTuvalu"}
{"id": "36647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nukulaelae", "title": "Nukulaelae", "text": "Nukulaelae er ein atoll \u00ed Tuvalu. Atollin hevur 393 \u00edb\u00fagvar (2002).\n\nTuvalu"}
{"id": "36648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaitupu", "title": "Vaitupu", "text": "Vaitupu er ein atoll \u00ed Tuvalu. Atollin hevur 1 591 \u00edb\u00fagvar (2002).\n\nTuvalu"}
{"id": "36649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nanumanga", "title": "Nanumanga", "text": "Nanumanga er ein oyggj \u00ed Tuvalu. Oyggin hevur 589 \u00edb\u00fagvar (2002).\n\nTuvalu"}
{"id": "36650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niulakita", "title": "Niulakita", "text": "Niulakita er ein oyggj \u00ed Tuvalu. Oyggin hevur 35 \u00edb\u00fagvar (2002).\n\nTuvalu"}
{"id": "36651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niutao", "title": "Niutao", "text": "Niutao er ein oyggj \u00ed Tuvalu. Oyggin hevur 663 \u00edb\u00fagvar (2002). S\u00f8gnin sigur, at oyggin var\u00f0 f\u00f3lka\u00f0 \u00ed 12. ella 13. \u00f8ld, t\u00e1 f\u00f3lk fluttu higar av Samoa.\n\nTuvalu"}
{"id": "36652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenska%20kr%C3%B3nan", "title": "Svenska kr\u00f3nan", "text": "Svenska kr\u00f3nan (SEK ella kr.), svenskt svensk krona, er mynteind \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSvenskar galdandi myntir eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n 1 kr\n 5 kr\n 10 kr\n\nSvenskir galdandi peningase\u00f0lar eru \u00ed hesum \u00fatg\u00e1vum:\n 20 kr\n 50 kr\n 100 kr\n 500 kr\n 1000 kr\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f8royska kr\u00f3nan\nDanska kr\u00f3nan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n riksbank.com\n\nKr\u00f3nan\nGjaldoyra"}
{"id": "36653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estiska%20kr%C3%B3nan", "title": "Estiska kr\u00f3nan", "text": "Estiska kr\u00f3nan (EEK ella kr.), estiskt eesti kroon, var mynteind \u00ed Estlandi, \u00e1\u00f0renn Estland \u00ed 2011 \u00ed sta\u00f0in f\u00f3r at n\u00fdta evruna sum gjaldoyra.\n\nKr\u00f3nan\nGjaldoyra"}
{"id": "36656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Hylland%20Eriksen", "title": "Thomas Hylland Eriksen", "text": "Thomas Hylland Eriksen (f\u00f8ddur 6. februar 1962) er norskur antropologur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Thomas Hylland Eriksen\n\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "36657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lewica%20Razem", "title": "Lewica Razem", "text": "Partia Razem, Razem, er ein vinstrahallur, sosialdemokratiskur, politiskur flokkur \u00ed P\u00f3llandi. Hann var\u00f0 stovna\u00f0ur hin 16. mai 2015.\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nPolitiskir flokkar \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "36661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rundu", "title": "Rundu", "text": "Rundu er ein b\u00fdur \u00ed Namibia. B\u00fdurin  hevur 63 430 \u00edb\u00fagvar (2011). B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Kavango.\n\nB\u00fdir \u00ed Namibia"}
{"id": "36662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Opuwo", "title": "Opuwo", "text": "Opuwo er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kunene landslutinum \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Namibia. B\u00fdurin  hevur 7 657 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nB\u00fdir \u00ed Namibia"}
{"id": "36663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariental", "title": "Mariental", "text": "Mariental er ein b\u00fdur \u00ed Hardap \u00ed Namibia. B\u00fdurin  hevur 12 478 \u00edb\u00fagvar (2011). B\u00fdurin var\u00f0 bygdur \u00ed 1894 og er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hardap landslutinum mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Namibia.\n\nB\u00fdir \u00ed Namibia"}
{"id": "36676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belgiska%20Kongo", "title": "Belgiska Kongo", "text": "Belgiska Kongo (Franskt: Congo Belge, Hollendskt: Belgisch-Congo) var eitt belgiskt hj\u00e1land \u00ed mi\u00f0afrika fr\u00e1 1908 til 1960. Landi\u00f0 er n\u00fa partur av F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldinum Kongo.\n\nKeldur \n\nFyrrverandi r\u00edkir, statir, verndarr\u00edkir, hj\u00e1lond og lond\nLond \u00ed Afrika"}
{"id": "36679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%20639", "title": "ISO 639", "text": "ISO 639 er ein millumtj\u00f3\u00f0a standardur fr\u00e1 ISO yvir stuttar kortur fyri n\u00f8vn \u00e1 m\u00e1lum.\n\nStandard\n\u00c1 almennu ISO heimas\u00ed\u00f0uni finnast seks b\u00f3lkar av standard-kotum:\n\nISO-standardar"}
{"id": "36681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%20639-1", "title": "ISO 639-1", "text": "ISO 639-1 eru kotur vi\u00f0 tveimum b\u00f3kstavum fyri m\u00e1l, i\u00f0 eru samtykt \u00ed ISO 639-1.\n\nKotur fr\u00e1 ISO 639-1 \n{| width=100%\n|valign=top width=20%|\n\n|valign=top width=20%|\n\n|valign=top width=20%|\n\n|valign=top width=20%|\n\n|valign=top width=20%|\n\n|}\n\nISO 639"}
{"id": "36696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baltasar%20Korm%C3%A1kur", "title": "Baltasar Korm\u00e1kur", "text": "Baltasar Korm\u00e1kur Samper (f\u00f8ddur 27. februar 1966), betri kendur sum Baltasar Korm\u00e1kur, er ein \u00edslendskur sj\u00f3nleikari, filmsframlei\u00f0ari og filmsleikstj\u00f3ri. Hann er kendur fyri filmar s\u00ednar 101 Reykjav\u00edk, M\u00fdrin (bygd \u00e1 b\u00f3kina av sama navni eftir Arnald Indri\u00f0ason), Hafi\u00f0 og Everest. Hann hevur vunni\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir fyri filmar s\u00ednar. Har\u00edmillum 7 Eddu-vir\u00f0isl\u00f8nir, i\u00f0 er tann \u00edslendska film- og sj\u00f3nvarpsvir\u00f0isl\u00f8nin og hei\u00f0urin sum \"Best international filmmaker of the year\" \u00ed Las Vegas \u00ed 2015.  Baltasar er sonur spanska listm\u00e1laran Baltasar Samper.\n\nFilmografi (sum leikstj\u00f3ri) \n 101 Reykjav\u00edk (2000)\n Hafi\u00f0 (2002)\n A Little Trip to Heaven (2005)\n M\u00fdrin (2006)\n Br\u00fa\u00f0guminn (2008)\n Inhale (2010)\n Contraband (2012)\n Dj\u00fapi\u00f0 (2012)\n 2 Guns (2013)\n The Missionary (2013)\n Everest (2015)\n Reykjavik (2015/2016)\n\nFilmografi (sum sj\u00f3nleikari) \n Veggf\u00f3\u00f0ur: Er\u00f3t\u00edsk \u00e1starsaga (1992) sum Lass\n Agnes (1995) sum Natan\n Dj\u00f6flaeyjan (1996) sum Baddi\n Drumad\u00edsir (1996) sum Gunnar\n Englar Alheimsins (2000) sum \u00d3li\n 101 Reykjav\u00edk (2000) sum \u00der\u00f6stur\n No Such Thing (2001) sum Dr. Artaud\n Reg\u00edna (2001) sum Ivan\n Me and Morrison (2001) sum Askildsen\n Stormvi\u00f0ri (2003) sum Einar\n Reykjav\u00edk-Rotterdam (2008) sum Krist\u00f3fer\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\n\nKeldur \nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\n\u00cdslendskir sj\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far \u00cdslandi"}
{"id": "36697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B3n%20%28t%C3%B3nleika%C3%BAtg%C3%A1va%29", "title": "N\u00f3n (t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va)", "text": "N\u00f3n er fyrsta t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1van hj\u00e1 D\u00f8gg N\u00f3nsgj\u00f3gv \u00ed fullari longd, hon hevur \u00e1\u00f0ur \u00fatgivi\u00f0 stakl\u00f8gum, t.d. T\u00fa T\u00f3k M\u00edna Hond, i\u00f0 var\u00f0 kosin \u00c1rsins poppsangur \u00e1 Faroese Music Awards 2014. N\u00f3n kom \u00fat \u00ed oktober 2015 og hevur 8 sangir. N\u00f3n er \u00fatgivin sum fl\u00f8ga av pl\u00e1tufelagnum Tutl og er eisini \u00fatgivin \u00e1 iTunes. Tveir av sangunum, i\u00f0 eru \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni, hevur D\u00f8gg \u00fatgivi\u00f0 fyrr sum stakl\u00f8g, talan er um T\u00fa T\u00f3k M\u00edna Hond og T\u00fa Ert Hj\u00e1 M\u00e6r.\n\nUni Arge eigur or\u00f0 og lag til sangin T\u00fasundtals \u00c1r, har i\u00f0 p\u00e1pi D\u00f8gg, i\u00f0 doy\u00f0i fyri 11 \u00e1r \u00e1\u00f0renn fl\u00f8gan hj\u00e1 D\u00f8gg kom \u00fat, sp\u00e6lir guitar. D\u00f8gg seg\u00f0i \u00ed sendingini Brunsj hj\u00e1 Kringvarpinum hin 9. oktober 2015, at p\u00e1pi hennara ofta sp\u00e6ldi og sang sangin hj\u00e1 Una Arge, og at ein uppt\u00f8ka var\u00f0 gj\u00f8rd, har i\u00f0 p\u00e1pi hennara, Birgir N\u00f3nsgj\u00f3gv, sp\u00e6ldi guitar. Fl\u00f8gan er ogna\u00f0 p\u00e1panum, Birgir N\u00f3nsgj\u00f3gv. Jens L. Thomsen hevur  upptiki\u00f0, lj\u00f3\u00f0blanda\u00f0 og framleitt fl\u00f8guna. Matt Colton \u00e1 Alchemy Mastering \u00ed London hevur mastra\u00f0 fl\u00f8guna. Afturat D\u00f8gg eru systir hennare Dr\u00f3s Reinert Joensen, Hans Jacob Kollsl\u00ed\u00f0, Allan Tausen, Jens L. Thomsen og Marius Ziska vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nD\u00f8gg greiddi fr\u00e1 \u00ed \u00fatvarpssendingini Brunsj, at lagi\u00f0 til sangin T\u00fa Og Eg hev\u00f0i hon gj\u00f8rt \u00ed felag vi\u00f0 Hans Jacob Kollsl\u00ed\u00f0, har hon hev\u00f0i gj\u00f8rt og\u00f0 og lag til ni\u00f0urlagi\u00f0, og hann hev\u00f0i gj\u00f8rt or\u00f0 og lag til versini. Sangurin Ongi or\u00f0 er skriva\u00f0ur av Hans Jacob Kollsl\u00ed\u00f0 (or\u00f0) og Marius Ziska (lag). D\u00f8gg og Marius syngja duett saman.\nBl\u00e1 t\u00e1r er ein yrking, i\u00f0 D\u00f8gg yrkti, t\u00e1 i\u00f0 hon var 16 \u00e1ra gomul og er um sor.\n\nSangir \u00e1 fl\u00f8guni \n T\u00fa T\u00f3k M\u00edna Hond (2:36)\n T\u00fa Og Eg (2:26)\n M\u00e1nin (2:59)\n Ringr\u00e1sin (2:04)\n Bl\u00e1 T\u00e1r (4:14)\n Ongi Or\u00f0 (3:04)\n T\u00fa Ert Hj\u00e1 M\u00e6r (3:08)\n T\u00fasundtals \u00c1r (4:23)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2015"}
{"id": "36704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regin%20Jacobsen", "title": "Regin Jacobsen", "text": "Regin Jacobsen (f\u00f8ddur 27. januar \u00ed 1966) er n\u00faverandi stj\u00f3ri \u00e1 f\u00f8roysku alifyrit\u00f8kuni Bakkafrost, eftir at hann t\u00f3k yvir fr\u00e1 p\u00e1panum, Hans Jacobsen, eisini nevndur Hans \u00e1 Bakka. \u00cd F\u00f8royum v\u00f3ru fyri fyrstu fer\u00f0 milliardingar skr\u00e1settir \u00ed september 2014, t\u00e1 i\u00f0 Regin Jacobsen, stj\u00f3ri \u00e1 Bakkafrost, og mamma hansara, Oddv\u00f8r Jacobsen, \u00e1ttu partabr\u00f8v, sum tilsamans v\u00f3ru verd meira enn 1,1 milliard kr\u00f3nur. Regin bleiv \u00ed 2014 kosin sum nummar eitt av stj\u00f3rum \u00e1 mi\u00f0alst\u00f3rum fyrit\u00f8kum, i\u00f0 eru skr\u00e1settar \u00e1 Oslo B\u00f8rs, valdur \u00fat av 600 greinarum.\n\nS\u00f8ga \nRegin Jacobsen vann s\u00e6r s\u00edni fyrstu oyru longu t\u00e1 hann var sm\u00e1drongur, t\u00e1 hann hj\u00e1lpt p\u00e1panum, Hans \u00e1 Bakka, ni\u00f0ri \u00e1 Bakkafrost. Regin t\u00f3k spakuliga meir og meir yvir \u00ed felagnum Bakkafrost og gj\u00f8rdist stj\u00f3ri \u00ed 1989. \u00cd 2010 var\u00f0 Bakkafrost skr\u00e1sett \u00e1 vir\u00f0isbr\u00e6vamarkna\u00f0inum \u00ed Oslo (OSE), og Regin var t\u00e1 einasti stj\u00f3ri \u00ed felagnum. Regin hevur l\u00edka s\u00ed\u00f0ani hann fekk tittulin sum CEO, f\u00f8rka felagi\u00f0 longur og longur \u00fat \u00ed heim, og \u00eddag er Bakkafrost eitt av lei\u00f0andi fel\u00f8gum innanfyri laksaprodukti\u00f3n.\n\nKeldur \n\n Bakkafrost.com\n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "36714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Va%C3%B0horn", "title": "Va\u00f0horn", "text": "Va\u00f0horn er eitt fiskavirki \u00e1 Strondum, i\u00f0 er undir lei\u00f0slu av J\u00f3gvan Gregersen. Virki\u00f0 hevur \u00eddag sta\u00f0i \u00e1 f\u00f3tum \u00ed 42 \u00e1r, og koyrir \u00eddag \u00f3gvuliga v\u00e6l.\n\nS\u00f8ga \nVa\u00f0horn var stovna\u00f0 tann 29. Apr\u00edl \u00ed 1973 \u00e1 Ei\u00f0i. \u00cd byrjanuni arbeiddi Va\u00f0horn einans vi\u00f0 salta\u00f0um brosmufl\u00f8kum, eftir at Va\u00f0horn hev\u00f0i sta\u00f0i v\u00e6l \u00e1 f\u00f3tum \u00ed 11 \u00e1r, var t\u00ed\u00f0in langt um leingi komin, til at flyta inn \u00ed n\u00fdggjari og st\u00f8rri h\u00f8lir. Va\u00f0horn f\u00f3r t\u00ed fr\u00e1 Ei\u00f0i, og flutti yvir til Sk\u00e1la, har teir b\u00faleika\u00f0ust \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. men t\u00ed\u00f0in gekk, og longu \u00ed 1992, 19 \u00e1r eftir at virki\u00f0 var stovna\u00f0, flutti Va\u00f0horn seg fr\u00e1 Sk\u00e1la, yvir til Strendur, har teir eisini b\u00faleikast \u00ed dag. \u00ed 2003 bleiv Va\u00f0horn vi\u00f0urkent fyri ta\u00f0 har\u00f0a arbei\u00f0i, i\u00f0 var gj\u00f8rt hesi \u00e1rini, og fekk sostatt pr\u00edsin, sum \u00e1rsins virki. Men sum \u00e1rini ganga, gerast kr\u00f8vini fleiri fr\u00e1 kundunum, og Va\u00f0horn fer t\u00ed undir at framlei\u00f0a saltan fisk \u00ed \u00far frystari r\u00e1v\u00f8ru 2007, og bleiv hetta eisini ein st\u00f3r framgongd fyri teir. og av t\u00ed sama, so gert virki\u00f0 alsamt st\u00f8rri, og \u00ed 2009 ver\u00f0ur t\u00ed ney\u00f0ugt at byggja eina enn og st\u00f8rri framlei\u00f0slu h\u00f8ll. ikki nokk vi\u00f0 t\u00ed, \u00ed 2011 fer Va\u00f0horn yvirum fj\u00f8r\u00f0, og yvir til Toftir, har teir eisini v\u00f3ru \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. men hetta var t\u00f3 ikki leingi, t\u00ed \u00ed 2015 f\u00f3ru teir aftur yvir til bara at framlei\u00f0a v\u00f8rur yviri \u00e1 Strondum, men t\u00f3 mistu tey, i\u00f0 arbeittu \u00e1 Toftum ikki arbei\u00f0i, tey v\u00f3ru flutt yvir til Strendur vi\u00f0.\n\nHei\u00f0ur \n 2003 - \u00c1rsins virki\n\nKeldulisti \nVa\u00f0horn.fo\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nFiskavirki \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "36715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20J%C3%B8kladal", "title": "\u00d3lavur J\u00f8kladal", "text": "\u00d3lavur J\u00f8kladal (f\u00f8ddur 20. september 1952 \u00ed Klaksv\u00edk), er ein f\u00f8royskur k\u00f3rlei\u00f0ari, t\u00f3naskald, t\u00f3nleikafr\u00f8\u00f0ingur, m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur og vinnul\u00edvsma\u00f0ur, sum \u00ed l\u00f8tuni starvast sum fulltr\u00fai \u00ed F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0num. Hann var skrivstovustj\u00f3ri \u00ed Rei\u00f0arafelagnum fr\u00e1 2006-08, hann t\u00f3k vi\u00f0 eftir J\u00f3gvan Nor\u00f0b\u00fa\u00f0 s\u00e1la. \u00cd juni 2020 var\u00f0 hann tilnevndur nevndarlimur \u00ed Dansk f\u00e6r\u00f8sk kulturfond. \u00cd oktober 2020 var\u00f0 hann valdur sum forma\u00f0ur fyri Leiklistar\u00e1\u00f0i\u00f0, i\u00f0 virkar sum st\u00fdri fyri  Tj\u00f3\u00f0palli F\u00f8roya. \n\n\u00d3lavur J\u00f8kladal hevur veri\u00f0 sera virkin innan t\u00f3nleik, serliga k\u00f3rt\u00f3nleik og hevur m.a. komponera\u00f0 f\u00fdra t\u00f3nleikaverk og stj\u00f3rna\u00f0 fleiri k\u00f3rum. \u00cd 1987 \u00fatg\u00f3vu Havnark\u00f3ri\u00f0 og T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r Bl\u00e1tt og \u00ed 1996 \u00fatgav T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r V\u00e1rlongsil. J\u00f8kladal stj\u00f3rna\u00f0i k\u00f3runum og eigur tvey av l\u00f8gunum \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni V\u00e1rlongsil.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\n\u00datb\u00fagvingar og st\u00f8rv \n\u00d3lavur J\u00f8kladal er \u00fatb\u00fagvin merkonom fr\u00e1 F\u00f8roya Handilssk\u00fala \u00ed 1974. \u00cd 1980 byrja\u00f0i hann at lesa t\u00f3nleikav\u00edsindi \u00e1 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn (K\u00f8benhavns Universitet). Hann fekk pr\u00f3gv sum cand. phil \u00ed 1988 og cand. mag. \u00ed 1992 \u00e1 L\u00e6rda H\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn og Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya \u00ed t\u00f3nleikav\u00edsindum og norurlendskum m\u00e1li.\n\nHann hevur starvast innan ymisk \u00f8ki. Fr\u00e1 apr\u00edl 2006 til juli 2008 var hann skrivstovustj\u00f3ri \u00ed F\u00f8roya Rei\u00f0arafelag.\n\n\u00d3lavur er giftur \u00c1su av Reyni J\u00f8kladal, i\u00f0 er d\u00f3ttur kenda listarmannin ing\u00e1lv av Reyni, tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn.\n\nYrkislei\u00f0 innan t\u00f3nleik \n\nS\u00ed\u00f0an 1995 hevur hann veri\u00f0 k\u00f3rlei\u00f0ari hj\u00e1 kamark\u00f3rinum Aurora Borealis, sum var\u00f0 sett \u00e1 stovn sama \u00e1r. Hann var lei\u00f0ari hj\u00e1 Ebenezerk\u00f3rinum fr\u00e1 1984 til 2000.\n\n\u00d3lavur J\u00f8kladal stovna\u00f0i T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r \u00ed 1985, og hann stj\u00f3rna\u00f0i eisini k\u00f3rinum n\u00e6stu t\u00edggju \u00e1rini. K\u00f3ri\u00f0 var byrja\u00f0 \u00ed 1984 undir navninum Kamark\u00f3r T\u00f3rshavnar Musikksk\u00fala, hetta var broytt til T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r \u00e1ri\u00f0 eftir. S\u00ed\u00f0an 2014 hevur hann veri\u00f0 organistur \u00ed F\u00f8roysku F\u00f3lkakirkjuni, \u00ed l\u00f8tuni organistur \u00ed Hoyv\u00edkar kirkju.\n\nH\u00fdsis\u00e1 - t\u00f3namynd um Mikkjal \u00e1 Ryggi \n\u00cd 2010 og 2011 var\u00f0 ein leikur framf\u00f8rdur um Mikkjal \u00e1 Ryggi \u00ed h\u00fasunum \u00ed Beitinum. Leikurin var 45 minuttir vi\u00f0 einmansleikaranum Hans T\u00f3rgar\u00f0. \u00d3lavur J\u00f8kladal skriva\u00f0i t\u00f3nleikin til leikin hj\u00e1 Mikkjal \u00e1 Ryggi. Hann komponera\u00f0i overturuna, sum er forsp\u00e6li\u00f0 til leikin, i\u00f0 er bert fyri lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri. Harumframt hev\u00f0i \u00d3lavur gj\u00f8rt millumsp\u00f8l og l\u00f8g til yrkingar eftir Mikkjal \u00e1 Ryggi, eitt n\u00fa: \"Steinst\u00f3lpan\" og \"Vatni\u00f0 vinnur har\u00f0ar hellur\". Hans T\u00f3rgar\u00f0 hev\u00f0i leiklutin sum Mikkjal, og 14 t\u00f3nleikarar og sangarar undir lei\u00f0slu av \u00d3lavi J\u00f8kladal framf\u00f8rdu t\u00f3nleikin \u00ed samsp\u00e6li vi\u00f0 leikaran.\n\nVerk \n1985 S\u00e1lmur 42\n1995 Innibyrgdur\n2010 Overtura - H\u00fdsis\u00e1 - Einmansleikur framf\u00f8rdur til minnis um skaldi\u00f0 Mikkjal \u00e1 Ryggi, leiktur av Hans T\u00f3rgar\u00f0, t\u00f3nleikur til yrkingar eftir Mikkjal \u00e1 Ryggi, \u00d3lavur J\u00f8kladal komponera\u00f0i t\u00f3nleikin.\n2011 Kvintett \u201cCorvus\u201d\n\n\u00datg\u00e1vur \n1987 Bl\u00e1tt - Havnark\u00f3ri\u00f0 & T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r, \u00fatgivi\u00f0 sum grammofonpl\u00e1ta og CD\n1996 V\u00e1rlongsil - T\u00f3rshavnar Kamark\u00f3r, \u00fatgivi\u00f0 av Tutl sum CD\n\nFramf\u00f8rslur \n1984 Christianskirkjan, Klaksv\u00edk\n1986 Tivolis konserth\u00f8ll, Keypmannahavn\n1986 Roskilde Domkirke\n1987 Felagsk\u00f3ri\u00f0 \u00e1 \u00d3las\u00f8ku \u00e1 Tingh\u00fasv\u00f8llinum\n1993 Sofia Albertina, Landskrona\n1993 Lunds Domkirke\n1996 Hallgr\u00edmskirkjan, Reykjav\u00edk\n1997 Gammel Aker kirke, Oslo\n1997 Viborg Domkirke\n2001 Konsert \u00e1 r\u00e1\u00f0stevnu hj\u00e1 Nordisk Musikp\u00e6dagogisk Union\n2011 Havnar Kirkja, d\u00f3mkirkjan \u00ed T\u00f3rshavn\n2015 framf\u00f8rsla fyri ambassad\u00f8rum - Danska Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0i\u00f0\n2015 30 \u00e1ra jubileumskonsert, Vesturkirkjuni\n2016 Felagsk\u00f3ri\u00f0 \u00e1 \u00d3las\u00f8ku \u00e1 Tingh\u00fasv\u00f8llinum\n\n\u00c1litisst\u00f8rv \n\u00datb\u00fagvinarr\u00e1\u00f0i\u00f0: 2007 \u2013 Nevndarumbo\u00f0 Rei\u00f0arafelagsins \u00ed Maritima \u00datb\u00fagvingarr\u00e1\u00f0num.\nArbei\u00f0smarkna\u00f0arr\u00e1\u00f0i\u00f0: 2006 \u2013 2007 Nevndarumbo\u00f0 Rei\u00f0arafelagsins \u00ed Arbei\u00f0smarkna\u00f0arr\u00e1\u00f0num.\nSamstarvsr\u00e1\u00f0i\u00f0: 2006 \u2013 2007 Nevndarumbo\u00f0 Rei\u00f0arafelagsins \u00ed Samstarvsr\u00e1\u00f0num fyri trygd \u00e1 sj\u00f3num.\nHj\u00e1lpargrunnurin fyri \u00f3arbei\u00f0sf\u00f8rar fiskimenn: 2007 \u2013 Nevndarumbo\u00f0 fyri F\u00f8roya Rei\u00f0arafelag\nDansk f\u00e6r\u00f8sk kulturfond: nevndarlimur \u00ed Dansk f\u00e6r\u00f8sk kulturfond fr\u00e1 juni 2020 og seks \u00e1r fram.\nLeiklistar\u00e1\u00f0i\u00f0: Forma\u00f0ur \u00ed Leiklistar\u00e1\u00f0num fr\u00e1 oktober 2020 og tr\u00fd \u00e1r fram.\n\nNor\u00f0urlendskt samstarv\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952\nF\u00f8royskur k\u00f3rsangur\nK\u00f3rlei\u00f0arar\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk"}
{"id": "36716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adrian%20Zandberg", "title": "Adrian Zandberg", "text": "Adrian Tadeusz Zandberg (f\u00f8ddur 1979 \u00ed Aalborg) er ein p\u00f3lskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hann hoyrir til tann sosialdemokratiska flokkin Partia Razem.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Adrian Zandberg\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "36724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aurora%20Borealis", "title": "Aurora Borealis", "text": "Kamark\u00f3ri\u00f0 Aurora Borealis er f\u00f8royskt k\u00f3r, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1995. K\u00f3ri\u00f0 hevur f\u00f8royskan og nor\u00f0urlendskan k\u00f3rt\u00f3nleik \u00e1 skr\u00e1nni. Konsertfer\u00f0ir hava veri\u00f0 gj\u00f8rdar til: \u00cdslands, Noregs og Danmarkar. K\u00f3rlei\u00f0ari s\u00ed\u00f0an stovnanina \u00ed 1995 er \u00d3lavur J\u00f8kladal.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk k\u00f3r"}
{"id": "36741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Il%20Divo", "title": "Il Divo", "text": "Il Divo  er ein is a fleirtj\u00f3\u00f0a sangb\u00f3lkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed desember 2003. Talan er um eina songkvartet vi\u00f0 f\u00fdra sangarum: Urs Buhler \u00far Sveis, Carlos Marin \u00far Spania, David Miller \u00far USA og S\u00e9bastien Izambard \u00far Fraklandi.\n\n\u00cd 2015 hev\u00f0i kvartettin \u00fatgivi\u00f0 9 album: Il Divo  (2004), Ancora (2005), Siempre (2006), The Promise  (2008), Wicked Game  (2011), A Musical Affair (2013) and Amor & Pasi\u00f3n (2015); a compilation album The Greatest Hits (2012); special Christmas songs album The Christmas Collection (2005). Two other albums An Evening with Il Divo: Live in Barcelona (2009) and Live in Japan (2014) are live recordings of concerts. Additionally, they have collaborated with other artistes as guest performers.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \n Carlos Mar\u00edn (1968)\n Urs B\u00fchler (1971)\n S\u00e9bastien Izambard (1973)\n David Miller (1973)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudio album \n2004 - Il Divo\n2005 - Ancora\n2006 - Siempre\n2008 - The Promise\n2011 - Wicked Game\n2013 - A Musical Affair\n2015 - Amor & Pasi\u00f3n\n\nUppsamlingsalbum \n2005 - The Christmas Collection\n2012 - The Greatest Hits\n\nLive konsert album \n2009 - An Evening with Il Divo: Live in Barcelona\n2014 - Live in Japan\n\nKeldur \n\nDivo, Il"}
{"id": "36776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202016", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2016", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2016 ver\u00f0ur hin 45. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix, sum er ein \u00e1rlig afturvendandi sangkapping, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1957 av Danmarks Radio (DR). Tiltaki\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0 \u00ed Forum Horsens \u00ed Horsens 13. februar 2016. Vertir ver\u00f0a Jacob Riising, Annette Heick og Hilda Heick.\n\nLuttakarar \nT\u00e1 i\u00f0 freistin fyri at senda sangir inn til Dansk Melodi Grand Prix 2016 var farin hin 7. september 2015, v\u00f3ru 982 sangir innkomnir, ta\u00f0 er ta\u00f0 h\u00e6gsta nakrant\u00ed\u00f0. Av hesum eru 6-7 sangir \u00fatvaldir av einari d\u00f3maranevnd, me\u00f0an restin av teimum tilsamans 10 sangunum eru valdir \u00fat sum wildcards. Cutfather hevur sum t\u00f3nleika\u00e1byrgdari fyri kappingina havt h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina fyri \u00fatveljingini av luttakarum, \u00ed samstarvi vi\u00f0 t\u00f3nleikaframlei\u00f0aran Jonas Schr\u00f8der, i\u00f0 hevur veri\u00f0 kn\u00fdttur at t\u00ed danska Melodi Grand Prix'num s\u00ed\u00f0an 2013. Hinir limirnir \u00ed d\u00f3maranevndini ver\u00f0a ikki almannakunngj\u00f8rdir.\n\nSum naka\u00f0 n\u00fdtt ver\u00f0a allir sangirnir framf\u00f8rdir vi\u00f0 banda\u00f0um k\u00f3rvokalum; forsangarar skulu t\u00f3 syngja live.\n\nSuperfinala\n\nKeldur \n\nDansk Melodi Grand Prix\n2016 \u00ed Danmark"}
{"id": "36778", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Billboard%20200", "title": "Billboard 200", "text": "Billboard 200 er ein hittlisti, i\u00f0 v\u00edsur 200 mest seljandi t\u00f3nleika-album og EP'ir \u00ed USA. Listin ver\u00f0ur \u00fatgivin einafer\u00f0 um vikuna av t\u00ed\u00f0arritinum Billboard magazine og ver\u00f0ur ofta n\u00fdtt at m\u00e1ta hvussu v\u00e6lumt\u00f3kt ein t\u00f3nleikab\u00f3lkur ella listaf\u00f3lk er.\n\nAmerikanskur t\u00f3nleikur\nHittlistar"}
{"id": "36782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Billboard%20%28t%C3%AD%C3%B0arrit%29", "title": "Billboard (t\u00ed\u00f0arrit)", "text": "Billboard er eitt amerikanskt t\u00f3nleikat\u00ed\u00f0arrit, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1894. T\u00ed\u00f0arriti\u00f0 er mest kent fyri ymiskir hittlistar yvir mest seldu t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00ed USA. Teir t\u00fddningarmestu av listunum eru Billboard Hot 100 (fyri stakl\u00f8g) og Billboard 200 (fyri album). Harafturat hevur t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 eina r\u00f8\u00f0 av listum innan ymisk sl\u00f8g av t\u00f3nleiki, b\u00e6\u00f0i fyri stakl\u00f8g og album, og listar yvir hv\u00f8rjir sangir, i\u00f0 hava fingi\u00f0 mest av sp\u00e6lit\u00ed\u00f0 \u00e1 radiost\u00f8\u00f0um.\n\nT\u00ed\u00f0arrit \u00far USA"}
{"id": "36785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Billboard%20Hot%20100", "title": "Billboard Hot 100", "text": "Billboard Hot 100 er ein hittlisti, i\u00f0 framhaldandi v\u00edsir yvirlit yvir 100 best umt\u00f3ktu stakl\u00f8g \u00ed USA. Listin er grunda\u00f0ur \u00e1 sp\u00e6lingar \u00e1 \u00fatvaprsst\u00f8\u00f0um og s\u00f8lu (stroyming, downloads og pl\u00e1tus\u00f8la). T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 har i\u00f0 \u00fatvaprsm\u00e1tingar ver\u00f0a gj\u00f8rdar eru fr\u00e1 mikudegi til t\u00fdsdag fyri sp\u00e6lingar \u00e1 \u00fatvarpsst\u00f8\u00f0um og fr\u00e1 m\u00e1nadegi til sunnudag fyri s\u00f8lu. Listin ver\u00f0ur gj\u00f8rdur av t\u00ed\u00f0arritinum Billboard og ver\u00f0ur almannakunngj\u00f8rdur t\u00fddagar. \n\nTa\u00f0 fyrsta staklagi\u00f0 \u00e1 Billboard Hot 100, i\u00f0 gj\u00f8rdist nr. 1, var \"Poor Little Fool\" vi\u00f0 Ricky Nelson hin 4. august 1958. \n\nHittlistar"}
{"id": "36787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iglasnigil", "title": "Iglasnigil", "text": "Iglasnigil (fr\u00f8\u00f0iheiti - Galba truncatula (\u00e1\u00f0ur: Lymnaea truncatula)), er ein vatnak\u00favingur. \n\nIglasnigilin er l\u00edtl og hevur sum oftast d\u00f8kkan k\u00faving. \n\nHann er vanligur \u00e1 v\u00e1tlendi \u00ed undirhaganum. Vit finna hann eisini innangar\u00f0s har v\u00e1tt er um. Navni\u00f0 hevur hann fingi\u00f0 av t\u00ed, at livraigilin Fasciola hepatica livir \u00ed honum ein part av \u00e6vi s\u00edni. F\u00e6r sey\u00f0urin hendan igilin ni\u00f0ur \u00ed seg, fer hann inn \u00ed livrina \u00e1 sey\u00f0inum, sum ver\u00f0ur sj\u00fakur av t\u00ed, sj\u00fakan ver\u00f0ur r\u00f3pt iglas\u00f3tt. Fyri at b\u00f8ta um hetta plaga menn at skera upp haga. Kanningar av f\u00f8royskum dj\u00f3ral\u00edvi \u00ed 1920'unum v\u00edstu at uml. 5% av stovninum var fongdur vi\u00f0 livraigli.\n\nH\u00e6ddin \u00e1 fullvaksna k\u00favinginum er 5-10 mm, breiddin er 2,5-6 mm og hevur hann 5-6 eggrundar sn\u00faningar.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "36788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stagnicola%20palustris", "title": "Stagnicola palustris", "text": "Stagnicola palustris (fr\u00f8\u00f0iheiti - Stagnicola palustris (\u00e1\u00f0ur: Lymnaea palustris), f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt lille mosesnegl) , er ein vatnak\u00favingur. \n\n\u00d3gvuliga sj\u00e1ldsamur, bert einafer\u00f0 skr\u00e1settur \u00ed F\u00f8royum, \u00ed T\u00f3rshavn \u00e1r 1900 (Collinge) t\u00e1 ein h\u00fasi var\u00f0 funnin. Slagi\u00f0 er ikki er funni\u00f0 s\u00ed\u00f0an.  \n\nH\u00e6ddin \u00e1 fullvaksna k\u00favinginum er 10-18 mm, breiddin er 6-10 mm og hevur hann 5-6 k\u00faputar sn\u00faningar.\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "36789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatnak%C3%BAvingar", "title": "Vatnak\u00favingar", "text": "Vatnak\u00favingar (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lymnaea), er ein b\u00f3lkur av, sum oftast sm\u00e1um, lungnasniglum sum liva \u00ed ferskvatni og \u00ed v\u00e1tlendi \u00e1 landi. Teir hoyra til familjuna Lymnaeidae. \n\n\u00cd F\u00f8royum eru skr\u00e1sett f\u00fdra sl\u00f8g: \n\n Lymnaea stagnalis (Linnaeus, 1758) \n Lymnaea palustris (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Stagnicola palustris (O. F. M\u00fcller, 1774)\n  Lymnaea peregra (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Radix peregra (O. F. M\u00fcller, 1774) - vatnak\u00favingur\n  Lymnaea truncatula (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Galba truncatula (O. F. M\u00fcller, 1774) - iglasnigil\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "36896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lymnaea%20stagnalis", "title": "Lymnaea stagnalis", "text": "Lymnaea stagnalis (fr\u00f8\u00f0iheiti - Lymnaea stagnalis), f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt stor mosesnegl) , er ein vatnak\u00favingur. \n\n\u00d3gvuliga sj\u00e1ldsamur, fyrstu fer\u00f0 skr\u00e1setuur \u00ed 1846,  og so ikki aftur fyrr enn \u00ed 2006 og  2008, hesufer\u00f0 helst sum sl\u00f8\u00f0ingur.\n\nH\u00e6ddin \u00e1 fullvaksna k\u00favinginum er 45-60 mm, breiddin er 20-34 mm og hevur hann 4,5-6 k\u00faputar sn\u00faningar.\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "36924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Radix%20peregra", "title": "Radix peregra", "text": "Radix peregra (fr\u00f8\u00f0iheiti - Radix peregra (\u00e1\u00f0ur: Lymnaea peregra ella Lymnaea pereger), f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt almindelig mosesnegl ),  er ein vatnak\u00favingur. \n\nRadix peregra er vanligasti vatnak\u00favingur \u00ed F\u00f8royum og finst \u00ed n\u00e6rum \u00f8llum slagi av v\u00e1tlendi. \u00cd mun til iglasnigilin Galba truncatula, i\u00f0 bert finst ni\u00f0anfyri 100 m. h\u00e6dd, so er Radix peregra funnin heilt upp \u00ed 500 metra h\u00e6dd. Radix peregra er n\u00f3gv fongdur vi\u00f0 ormveruni av eini iktu Trematoda, sum \u00ed vaksnum l\u00edki livir sum sn\u00edkur \u00ed fugli (L\u00fctzen & Bovien, 1934). \n\nK\u00favingurin er broytiligur, fullvaksin er h\u00e6ddin \u00e1 honum vanliga uml. 18-20 mm, breiddin uml. 12-13 mm og hevur hann 5 sn\u00faningar.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "36927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%B8lir", "title": "M\u00f8lir", "text": "M\u00f8lir (Tineidae) er ein fj\u00f8lment familja av firvaldum sum eru kend um allan heim. M\u00f3tsatt ormverum hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum firvaldum, so liva flestu m\u00f8lir ikki av livandi plantum, men av dey\u00f0um plantu- ella dj\u00f3raleivdum, soppum, ella sk\u00f3num. Summi sl\u00f8g kunnu gera st\u00f3ran ska\u00f0a \u00ed matv\u00f8ruframlei\u00f0slu og \u00ed kl\u00e6dna\u00eddna\u00f0i. Her \u00e1 landi kenna vit serliga tann vanliga f\u00f8royska m\u00f8lin sum kann oy\u00f0ileggja ullint kl\u00e6\u00f0ir sum hann legst \u00e1 at eta.\n\n\u00cd F\u00f8royum eru skr\u00e1sett tr\u00fd sl\u00f8g: \n\n Endrosis sarcitrella (H\u00fcbner, 1825): upprunaliga nevnt Phal\u00e6na (Tinea) sarcitrella (Linn\u00e6us, 1758) - h\u00fasv\u00e6tti\u00f0 gr\u00e1a\n Hofmannophila pseudospretella (Stainton, 1849) - h\u00fasv\u00e6tti\u00f0 br\u00fana \n  Monopis laevigella ((Denis & Schifferm\u00fcller, 1775) - h\u00fasv\u00e6tti\u00f0 svarta\n\nKeldur \n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "36928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsv%C3%A6tti%C3%B0%20gr%C3%A1a", "title": "H\u00fasv\u00e6tti\u00f0 gr\u00e1a", "text": "H\u00fasv\u00e6tti\u00f0 gr\u00e1a ella bara h\u00fasv\u00e6tti (fr\u00f8\u00f0iheiti - Endrosis sarcitrella (\u00e1\u00f0ur: Phal\u00e6na (Tinea) sarcitrella)), er ein m\u00f8lur. Hetta er ta\u00f0 upprunaliga h\u00fasv\u00e6tti\u00f0 \u00ed F\u00f8royum sum Svabo nevnir \u00ed s\u00ednum \"Indberetninger fra en Reise i F\u00e6r\u00f8e\" fr\u00e1 1781-82.\n\nKeldur \n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "36929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsv%C3%A6tti%C3%B0%20br%C3%BAna", "title": "H\u00fasv\u00e6tti\u00f0 br\u00fana", "text": "H\u00fasv\u00e6tti\u00f0 br\u00fana (fr\u00f8\u00f0iheiti - Hofmannophila pseudospretella), er ein m\u00f8lur. Br\u00fana h\u00fasv\u00e6tti\u00f0 fanst upprunaliga bara \u00ed Asia, men hevur spjatt seg ha\u00f0ani kring allan heimin s\u00ed\u00f0an 1840-\u00e1rini, eisini til F\u00f8royar, her ta\u00f0 n\u00fa er vanligt kring alt landi\u00f0. M\u00f8lurin, i\u00f0 etur n\u00e6rum alt, ger ska\u00f0a \u00e1 b\u00e6\u00f0i mat og kl\u00e6\u00f0ir.\n\nKeldur \n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "36930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsv%C3%A6tti%C3%B0%20svarta", "title": "H\u00fasv\u00e6tti\u00f0 svarta", "text": "H\u00fasv\u00e6tti\u00f0 svarta (fr\u00f8\u00f0iheiti - Monopis laevigella), er ein l\u00edtil m\u00f8lur.\n\nKeldur \n\nSkord\u00fdr"}
{"id": "36932", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1tt%20undir%20steini", "title": "Gr\u00e1tt undir steini", "text": "Gr\u00e1tt undir steini ella gr\u00f3tl\u00fas, stundum r\u00f3pt onnur n\u00f8vn, t.d. gr\u00e1d\u00fdr ella (\u00ed Sk\u00favoy) veggjal\u00fas, eru fleiri sl\u00f8g av sm\u00e1um krabbad\u00fdrum sum liva \u00e1 landi. \u00cd \u00fatsj\u00f3nd og livih\u00e1tti kunnu tey minna um skord\u00fdr, men tey eru ikki skord\u00fdr. Gr\u00e1tt undir steini eru ein undirb\u00f3lkur Oniscidea av b\u00f3lkinum Isopoda.\n\n\u00cd F\u00f8royum eru skr\u00e1sett f\u00fdra sl\u00f8g:\n\n Porcellio scaber (Latreille, 1804) \n Oniscus asellus (Linnaeus, 1758) \n Trichoniscus pusillus (Brandt, 1833) \n Ligia oceanica (Linnaeus, 1767) \n\nNakrar fr\u00e1bo\u00f0anir eru komnar um at eitt fimta slag, Armadillidium vulgare'', skal vera komi\u00f0 til F\u00f8royar, men hetta er ikki sta\u00f0fest.\n\nAlment\nGr\u00e1tt undir steini hevur 7 p\u00f8r av beinum.  Kroppurin er samansettur av 13 li\u00f0um. Ta\u00f0 er einasta dj\u00f3r \u00e1 landi sum andar b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 lungum og t\u00e1knum, og t\u00ed kann gr\u00e1tt undir steini vera b\u00e6\u00f0i uppi \u00e1 landi og \u00ed vatni. Gr\u00e1tt undir steini tr\u00edvist best har v\u00e1tligt er, og tolir ikki ov n\u00f3gv lj\u00f3s ella terra. Ta\u00f0 livur serliga av plantuleivdum. Honin verpur egg ni\u00f0ur \u00ed ein posa, sum hon hevur undir framkroppinum, og \u00ed posanum ver\u00f0a ungarnir klaktir.\n\nKeldur \n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "36934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Porcellio%20scaber", "title": "Porcellio scaber", "text": "Porcellio scaber (fr\u00f8\u00f0iheiti - Porcellio scaber, f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt gr\u00e5 b\u00e6nkebider),  er vanligasta gr\u00e1a undir steini \u00ed F\u00f8royum. Porcellio scaber finst \u00ed flestu oyggjum, men eins og onnur gr\u00e1 undir steini, er ta\u00f0 f\u00e1tt \u00ed tali nor\u00f0antil \u00ed landinum.\n\nPorcellio scaber ver\u00f0ur vanliga 10-15 mm til longdar, og er vanliga gr\u00e1tt, lj\u00f3sari undir b\u00fakinum, t\u00f3 kunnu br\u00fan, bl\u00e1lig, gullig ella lj\u00f3sarey\u00f0 litbrigdi koma fyri. Porcellio scaber livir \u00ed ymsum v\u00e1tligum b\u00fa\u00f8kjum, \u00ed haganum, vi\u00f0arlundum og bygdum \u00f8ki, men er ikki so tengt at vatni sum Oniscus asellus. \n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "36935", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oniscus%20asellus", "title": "Oniscus asellus", "text": "Oniscus asellus (fr\u00f8\u00f0iheiti - Oniscus asellus, f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt glat b\u00e6nkebider),  er eitt gr\u00e1tt undir steini \u00ed F\u00f8royum. Oniscus asellus finst helst \u00ed flestu oyggjum, men tykist vera mest \u00ed tali \u00ed sunnaru helvt av landinum.\n\nOniscus asellus ver\u00f0ur vanliga upp til 16 mm til longdar, og er heldur flatt av v\u00f8kstri. Ta\u00f0 er skyggjandi br\u00fant ella gr\u00e1tt \u00e1 liti. \u00c1 bakinum s\u00edggjast ofta bleikir blettir, hetta eru \u00f8ki i\u00f0 goyma k\u00e1lk i\u00f0 ver\u00f0ur br\u00fakt til at styrkja ytru beinagrindina eftir hamskifti. Hamskifti hendir \u00ed tveimum stigum, fyrst aftara helvt, s\u00ed\u00f0an fremra helvt, gamli hamurin ver\u00f0ur ofta etin av dj\u00f3rinum aftan\u00e1 hamskifti. Oniscus asellus s\u00e6st ofta um t\u00fa vendir einum steini ella tr\u00e6petti, i\u00f0 liggur \u00ed sv\u00f8r\u00f0inum. Ta\u00f0 livir \u00ed ymsum v\u00e1tligum b\u00fa\u00f8kjum, eisini har l\u00edti\u00f0 er til av k\u00e1lki, og er ta\u00f0 einasta gr\u00e1a undir steini i\u00f0 s\u00e6st \u00ed lynghei\u00f0alendi.\n\nKeldur \n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "36936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trichoniscus%20pusillus", "title": "Trichoniscus pusillus", "text": "Trichoniscus pusillus (fr\u00f8\u00f0iheiti - Trichoniscus pusillus, f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt r\u00f8d dv\u00e6rgb\u00e6nkebider),  er minsta gr\u00e1a undir steini \u00ed F\u00f8royum. Trichoniscus pusillus finst kring alt landi\u00f0, men l\u00edtil kunnleiki er annars um hetta slagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nTrichoniscus pusillus ver\u00f0ur ikki st\u00f8rri enn 5 mm til longdar, hevur toygt skapilsi, og er vanliga korkalitt. Trichoniscus pusillus heldur til \u00e1 somu b\u00fa\u00f8kjum sum tey st\u00f8rru sl\u00f8gini av gr\u00e1um undir steini. N\u00f8ringin hj\u00e1 Porcellio scaber kann henda b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 paring millum b\u00e6\u00f0i kynini, og vi\u00f0 moyggjarf\u00f8\u00f0ing, har honin ger eina klonu av s\u00e6r sj\u00e1lvari. Av t\u00ed at bert honir kunnu fremja moyggjarf\u00f8\u00f0ing, eru klonurnar alt\u00ed\u00f0 honir. T\u00edttleikin av hannum minkar fr\u00e1 su\u00f0uri og nor\u00f0ureftir. \u00cd meginpartinum av Skotlandi og Skandinavia s\u00edggjast ongir hannar, me\u00f0an t\u00edttleikin av hannum \u00e1 iberisku h\u00e1lvoynni og italsku h\u00e1lvoynni er meir enn 15%. Sostatt bendir n\u00f3gv \u00e1 at flestu, um ikki \u00f8ll, Trichoniscus pusillus \u00ed F\u00f8royum eru honir.\n\nKeldur \n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "36937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ligia%20oceanica", "title": "Ligia oceanica", "text": "Ligia oceanica (fr\u00f8\u00f0iheiti - Ligia oceanica, f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt havb\u00e6nkebider),  er st\u00f8rsta gr\u00e1a undir steini \u00ed F\u00f8royum. Ligia oceanica finst \u00ed fj\u00f8runi kring alt landi\u00f0.\n\nLigia oceanica ver\u00f0ur uml. 30 mm til longdar, hevur avlangt skapilsi, tv\u00e6r fer\u00f0ir so langt sum ta\u00f0 er breitt, og liturin kann vera fr\u00e1 gr\u00e1um yvir \u00ed gulgr\u00f8nt. Ligia oceanica heldur til \u00ed fj\u00f8runi, serliga \u00ed st\u00f8\u00f0uhyljum, sprungum \u00ed klettum og undir steinum. Ligia oceanica er alt\u00e1ti\u00f0 n\u00e1ttard\u00fdr og etur n\u00f3gv sl\u00f8g av tara, algum, og ymsar leivdir, og hevur ein serligan matarlyst fyri bl\u00f8\u00f0rutara (Fucus vesiculosus). \n\nLigia oceanica  ver\u00f0ur 2\u00bd\u20133 \u00e1r, og ynglar vanliga bert einafer\u00f0.\n\nKeldur \n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "36938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Armadillidium%20vulgare", "title": "Armadillidium vulgare", "text": "Armadillidium vulgare (fr\u00f8\u00f0iheiti - Armadillidium vulgare, f\u00f8royskt navn v\u00e6ntar, danskt almindelig kugleb\u00e6nkebider),  er eitt gr\u00e1tt undir steini.\n\nNakrar fr\u00e1bo\u00f0anir hava veri\u00f0 um at f\u00f3lk hava s\u00e6\u00f0 hetta slagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, men ta\u00f0 er enn ikki sta\u00f0fest.\n\nArmadillidium vulgare ver\u00f0ur vanliga upp til 18 mm til longdar, og hevur tann eginleika at ta\u00f0 kann rulla seg saman sum ein b\u00f3lt um ta\u00f0 ver\u00f0ur \u00f3r\u00f3gva\u00f0. Slagi\u00f0 hevur eisini eginleikan at st\u00fdra kropshitanum gj\u00f8gnum atfer\u00f0 s\u00edna, ta\u00f0 d\u00e1mar betur s\u00f3lskin t\u00e1 hitin er l\u00e1gur, men heldur seg \u00ed skugganum um hitin h\u00e6kkar. Hiti ni\u00f0anfyri -2\u00b0 C ella omanfyri 36\u00b0 C kann vera dey\u00f0iligur fyri slagi\u00f0. Armadillidium vulgare tolir betri kuldan um n\u00e1ttina, og kann fara \u00ed eina st\u00f8\u00f0u av dvala um veturin, fyri at yvirliva kuldan.\n\nKeldur \n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "37102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202012", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2012", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2012 var tann 41. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Soluna Samay, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum Should've Known Better.\n\nDansk Melodi Grand Prix\n2012"}
{"id": "37104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202011", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2011", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2011 var tann 40. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist A Friend in London, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum New Tomorrow.\n\nDansk Melodi Grand Prix 2011\n\nKnock-out umfar\n\nS\u00ed eisini \nDansk Melodi Grand Prix 2010\nDansk Melodi Grand Prix 2012\n\nDansk Melodi Grand Prix\n2011"}
{"id": "37107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%201960", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 1960", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 1960 var tann 4. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Katy B\u00f8dtger, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum Det var en yndig tid.\n\nDansk Melodi Grand Prix\n1960"}
{"id": "37108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%201961", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 1961", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 1961 var tann 5. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Dario Campeotto, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum Angelique.\n\nFinalan\nDansk Melodi Grand Prix var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Fredericia Teater \u00ed Fredericia, vertur var Sejr Volmer-S\u00f8rensen.  Sjey sangir lutt\u00f3ku, har i\u00f0 vinnarin var\u00f0 valdur av einari d\u00f3msnevnd vi\u00f0 10 f\u00f3lkum, i\u00f0 skuldu geva 3 stig hv\u00f8r. Tey kundu, um tey vildu ta\u00f0, b\u00fdta stigini, tvs. tey kundu t.d. geva 1 stig til 3 sangir, 1 og 2 stig ella 3 stig til ein sang.   \n\nHenda kapppingin er merkisverd fyri ta\u00f0 at \u00f8ll, i\u00f0 h\u00f8vdu luttuki\u00f0 \u00ed undanfarna Dansk Melodi Grand Prix: Birthe Wilke, Gustav Winckler, Raquel Rastenni og Katy B\u00f8dtger \u2013 royndu seg enn einafer\u00f0.\n\nKeldur \n\nDansk Melodi Grand Prix\n1961"}
{"id": "37109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mota%20m%C3%A1l", "title": "Mota m\u00e1l", "text": "Mota er eitt m\u00e1l, i\u00f0 bert ver\u00f0ur tosa\u00f0 av umlei\u00f0 750 f\u00f3lkum \u00e1 oynni Mota \u00e1 Banksoyggjunum \u00ed Vanuatu. Fr\u00e1 1840-1940 var\u00f0 m\u00e1li\u00f0 n\u00fdtt sum lingua franca av tr\u00fabo\u00f0arum \u00ed st\u00f3rum \u00f8kjum av Oceania.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu"}
{"id": "37110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Instagram", "title": "Instagram", "text": "Instagram var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed oktober 2010 av Kevin Systrom og Mike Krieger. Facebook keypti Instagram \u00ed 2012 fyri umlei\u00f0 eina milliard dollarar. Instagram hevur 400 milli\u00f3nir virknar br\u00fakarar um allan heim \u00ed 2015, og ta\u00f0 ver\u00f0a lagdar 80 milli\u00f3nir Instal\u00f8tur \u00fat hv\u00f8nn einasta dag. Songkvinnan Taylor Swift hevur flest Instagram fylgjarar \u00ed heiminum. Hon hevur ikki f\u00e6rri enn 49,5 milli\u00f3nir fylgjarar.\n\nTa\u00f0 v\u00f3ru tveir vinmenn, i\u00f0 gj\u00f8rdu Instagram-appina \u00ed 2010. Teir seldu hana til Facebook \u00ed 2012.\n\nKeldur \n\nFacebook"}
{"id": "37112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allahalgannaaftan", "title": "Allahalgannaaftan", "text": "Allahalgannaaftan er ein blandur av halgid\u00f8gum og si\u00f0venjum, sum minna um hv\u00f8nn annan. Og hetta er vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini vor\u00f0i\u00f0 til Halloween. Fyri umlei\u00f0 1400 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an avgj\u00f8rdi Bonifacius tann fj\u00f3r\u00f0i p\u00e1vi, at hann vildi gera ein minningardag fyri \u00f8ll halgimenni. Ta\u00f0 bleiv til tann 1. november og var\u00f0 hann nevndur allahalgannadagur. Kv\u00f8ldi\u00f0 fyri, 31. oktober, ver\u00f0ur t\u00ed til allahalgannaaftan. 300 \u00e1r seinni avgj\u00f8rdi Gregor tann fimti, at 2. november  skuldi vera minningardagur fyri vanlig dey\u00f0 f\u00f3lk. Hann kom at eita alras\u00e1lnadagur. \u00cd summum londum helt mann, at tann dagin vitja\u00f0u dey\u00f0ir n\u00e6stringar aftur. \u00cd 1770 v\u00f3ru hesir dagar t\u00f3 tiknir av sum halgidagar. \u00cd Amerika hava f\u00f3lk hildi\u00f0 \u00e1 at halda dagarnar, h\u00f3ast teir ikki eru halgidagar longur. Ta\u00f0 er \u00edsta\u00f0in blivin til ein dagur, har f\u00f3lk ganga \u00ed \u00f3hugnaligum b\u00fanum og gera stuttlig graskerh\u00f8vd. Og b\u00f8rnini ganga hur\u00f0 \u00e1 hur\u00f0 og f\u00e1a bomm. Summi halda, at ta\u00f0 eru amerikanskir filmar, i\u00f0 hava fingi\u00f0 f\u00f3lk \u00ed \u00f8r\u00f0um londum at taka henda si\u00f0 til s\u00edn. Si\u00f0urin at skera eitt graskerh\u00f8vd til Halloween kemur \u00far \u00cdrlandi. Her h\u00f8vdu tey heystarveitslu fyri teimum dey\u00f0u. Mann helt, at illir andar vildu vi\u00f0 \u00ed veitslu. T\u00ed gj\u00f8rdu f\u00f3lk lygtir \u00far r\u00f3tum og setti lj\u00f3s \u00ed at r\u00e6\u00f0a teir burtur. Fyri n\u00f3gvum hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an r\u00fdmdu n\u00f3gv f\u00f3lk undan hungursney\u00f0 \u00ed \u00cdrlandi til USA. Tey t\u00f3ku si\u00f0in vi\u00f0 s\u00e6r og gj\u00f8rdu hann til ein part av Halloween. \u00cd USA h\u00f8vdu tey ikki n\u00f3gvar r\u00f8tur, men n\u00f3gv grasker. T\u00ed br\u00faka mann grasker \u00ed dag.\n\n\u00cd F\u00f8royum ver\u00f0ur allahalgannadagur eisini hildin sum minningardagur fyri tey, i\u00f0 hava lati\u00f0 l\u00edv \u00e1 sj\u00f3num. \u00cd 2006 v\u00f3r\u00f0u eisini gu\u00f0st\u00e6nastur hildnar fyri dey\u00f0 b\u00f8rn \u00ed \u00e1rinum.\n\nMerkisdagar"}
{"id": "37116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Look%20Mickey", "title": "Look Mickey", "text": "Look Mickey er ein kendur pop-art m\u00e1lningur fr\u00e1 1961 av Roy Lichtenstein. M\u00e1lningurin hongur \u00ed National Gallery of Art \u00ed Washington.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLichtenstein Foundation\n\nM\u00e1lningar\nRoy Lichtenstein"}
{"id": "37137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Streymg%C3%A1gga", "title": "Streymg\u00e1gga", "text": "Streymg\u00e1gga (fr\u00f8\u00f0iheiti - Neptunea antiqua) er ein sj\u00f3snigil og er st\u00f8rsta g\u00e1gga \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00datsj\u00f3nd \nStreymg\u00e1gga er smidligari enn agng\u00e1ggan. Skelin \u00e1 streymg\u00e1gguni er eisini sl\u00e6ttari. Fullvaksin ver\u00f0ur g\u00e1gguskelin uml. 20 cm til h\u00e6ddar.\n\nLivi\u00f8ki \nStreymg\u00e1ggan livir \u00e1 somu st\u00f8\u00f0um sum agng\u00e1ggan; men hon er ikki so vanlig sum hon.\n\nN\u00f8ring\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "37140", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B8rreport%20Station", "title": "N\u00f8rreport Station", "text": "N\u00f8rreport Station er ein S-tok, Keypmannahavnar Metro og jarnbreytast\u00f8 \u00ed Keypmannahavn, Danmark. N\u00f8rreport Station er tann jarnbreytast\u00f8\u00f0in \u00ed landinum, har i\u00f0 flest f\u00f3lk, umlei\u00f0 165.000, fer\u00f0ast dagliga. \u00d8ll tokst\u00f8\u00f0in er undir j\u00f8r\u00f0ini vi\u00f0 trimum pallum: ein til S-tok, ein til inter-city tok og ein til Metro.\n\nKeypmannahavnar Metro"}
{"id": "37147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fli%C3%B0a", "title": "Fli\u00f0a", "text": "Fli\u00f0a (fr\u00f8\u00f0iheiti - Patella vulgata) er ein framt\u00e1knusnigil vi\u00f0 l\u00e1gari skel. Hon situr f\u00f8st \u00e1 klettinum fram vi\u00f0 strondini.\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "37176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongens%20Nytorv%20Station", "title": "Kongens Nytorv Station", "text": "Kongens Nytorv Station er ein tokst\u00f8\u00f0 undir j\u00f8r\u00f0, i\u00f0 veitir t\u00e6nastu til Keypmannahavnar Metro lei\u00f0irnar M1 og M2. St\u00f8\u00f0in er vi\u00f0 14.200 dagligum fer\u00f0af\u00f3lkum Danmarkar 4. mest n\u00fdtta tokst\u00f8\u00f0.\nKongens Nytorv Station liggur \u00e1 Kongens Nytorv uttanfyri Magasin, har ein inngongd er til fr\u00e1 st\u00f8\u00f0ini. St\u00f8\u00f0in liggur eisini n\u00e6rindis Amalienborg, Christiansborg, Str\u00f8get og Nyhavn. \n\nSt\u00f8\u00f0in l\u00e6t upp hin 19. oktober 2002 og liggur \u00ed takstsonu 1.\n\nKeypmannahavnar Metro"}
{"id": "37184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keypmannahavnar%20H%C3%B8vu%C3%B0sjarnbreytarst%C3%B8%C3%B0", "title": "Keypmannahavnar H\u00f8vu\u00f0sjarnbreytarst\u00f8\u00f0", "text": "Keypmannahavar H\u00f8vu\u00f0sjarnbreytarst\u00f8\u00f0 (, stytt K\u00f8benhavn H, eisini nevnt: Hovedbaneg\u00e5rden) er st\u00f8rsta jarnbreytarst\u00f8\u00f0 \u00ed Danmark og h\u00f8vu\u00f0sjarnbreytarst\u00f8\u00f0in \u00ed Keypmannahavn."}
{"id": "37199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAtusta%C3%B0ahreppur", "title": "Sk\u00fatusta\u00f0ahreppur", "text": "Sk\u00fatusta\u00f0ahreppur er ein l\u00edtil kommuna (\u00edslendskt: hreppur), sum liggur \u00ed Nor\u00f0eysturvald\u00f8minum \u00ed \u00cdslandi.\n\nKommunur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "37202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lungnasniglar", "title": "Lungnasniglar", "text": "Lungnasniglar (Pulmonata) eru lind\u00fdr vi\u00f0 snyrilssneiddari skel. N\u00f8kur sl\u00f8g hava ikki sj\u00f3nliga skel, tey ver\u00f0a r\u00f3pt \"nakinsniglar\". Allir landsniglar eru lungnasniglar, men nakrir lungnasniglar liva eisini \u00ed \u00f3s\u00f8ltum vatni.\n\n\u00cd F\u00f8royum eru funnin 35 sl\u00f8g:\n\nBasommatophora\n\nYvirfamilia: Lymnaeoidea\n Familja: Lymnaeidae\n Lymnaea stagnalis (Linnaeus, 1758) \n Lymnaea palustris (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Stagnicola palustris (O. F. M\u00fcller, 1774)\n  Lymnaea peregra (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Radix peregra (O. F. M\u00fcller, 1774) - vatnak\u00favingur\n  Lymnaea truncatula (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Galba truncatula (O. F. M\u00fcller, 1774) - iglasnigil\n\nStylommatophora\n\nYvirfamilia: Cochlicopoidea\n Familja: Cochlicopidae\n Cochlicopa lubrica : samheiti fyri Cochlicopa lubrica s. I. (O. F. M\u00fcller, 1774) \nYvirfamilia: Pupilloidea\n Familja: Lauriidae\n Lauria cylindracea (Da Costa, 1798)\n Familja: Vertiginidae\n  Columella aspera (Wald\u00e9n, 1966) \nYvirfamilia: Arionoidea\n Familja: Arionidae\n  Arion ater (Linn\u00e9, 1758) - svartisnigil \n Arion ater rufus (Arion rufus) (Linn\u00e9, 1758)\n Arion distinctus (Mabillen) \n Arion fasciatus (Nilsson, 1822) \n Arion fasciatus circumscriptus (Johnston, 1828)   \n  Arion hortensis (F\u00e9russac, 1819) \n Arion intermedius (Normand, 1852) \n  Arion silvaticus (Lohmander, 1937): samheiti fyri Arion fasciatus silvaticus (O. F. M\u00fcller, 1774)\n  Arion subfuscus (Draparnaud, 1805)  \n Arion lusitanicus Mabille 1868 - morsnigil\nYvirfamilia: Gastrodontoidea\n Familja: Oxychilidae\n Oxychilus alliarius ([[Miller, 1822) - leyksnigil\n Oxychilus cellarius (O. F. Muller, 1774): \n  Aegopinella nitidula (Draparnaud, 1805) \n  Aegopinella pura (Alder, 1830)\n Nesovitrea hammonis (Str\u00f8m, 1765) \n Familja: Pristilomatidae\n  Vitrea contracta (Westerlund, 1873): samheiti fyri Galba truncatula (O. F. M\u00fcller, 1774) \nYvirfamilia: Helicoidea\n Familja: Helicidae\n  Arianta arbustorum (Linn\u00e9, 1758) - kjarrsnigil\n Cepaea nemoralis  (Linn\u00e9, 1758)\n Cepaea hortensis (M\u00fcller 1774) \n Helix pomatia (Linn\u00e9, 1758) - burgundarsnigil\n Cornu aspersum (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Helix aspersa \n Familia: Hygromiidae\n  Trochulus hispidus (Linn\u00e9, 1758): samheiti fyri Trichia hispida (Linn\u00e9, 1758)\nYvirfamilia: Limacoidea\n Familja: Agriolimacidae\n Deroceras laeve (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Agriolimax laevis (O. F. M\u00fcller, 1774)\n  Deroceras reticulatum (O. F. M\u00fcller, 1774): samheiti fyri Agriolimax reticulatus (O. F. M\u00fcller, 1774) \n  Deroceras agreste (Linn\u00e9, 1758): samheiti fyri Agriolimax agretis (O. F. M\u00fcller, 1774) \n Familja: Limacidae\n Lehmannia marginata (Linnaeus, 1758)</small>: samheiti fyri Limax marginatus (O. F. M\u00fcller, 1774) og Deroceras marginatus (O. F. M\u00fcller, 1774) \n Limax tenellus (O. F. M\u00fcller, 1774) \n Limax maximus (Linn\u00e9, 1758) - leopardsnigil\n Familja: Vitrinidae\n Vitrina pellucida (O. F. M\u00fcller, 1774) \nYvirfamilia: Punctoidea\n Familja: Punctidae\n Punctum pygmaeum : samheiti fyri Helix pygm\u00e6a (Draparnaud, 1801)\n\nSniglar"}
{"id": "37261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lynghei%C3%B0i", "title": "Lynghei\u00f0i", "text": "Lynghei\u00f0i er eitt l\u00edv\u00f8ki (biotopur) vi\u00f0 l\u00e1gum, tr\u00e6kendum v\u00f8kstri, sum t.d. lyngi, \u00ed, sum oftast, s\u00farum, \u00f3fruktbarum j\u00f8r\u00f0ildi.\n\nLynghei\u00f0alendi eru n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Europa uppsta\u00f0in sum \u00farslit av h\u00fasdjorahaldi, har h\u00fasdj\u00f3rini halda tr\u00e6v\u00f8kstrinum ni\u00f0ri, men \u00ed F\u00f8royum og Bretsku oyggjunum er lynghei\u00f0in uppsta\u00f0in n\u00e1tt\u00farliga av t\u00ed v\u00e1tliga og svalliga ve\u00f0urlagnum. \n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "37295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/London%20Underground", "title": "London Underground", "text": "London Underground (eisini kent sum the Underground ella the Tube) er ein metroskipan, i\u00f0 veitir t\u00e6nastu til st\u00f3rar partar av St\u00f3rlondon og partar av granna\u00f8kjunum Buckinghamshire, Hertfordshire og Essex. Skipanin veitir t\u00e6nastu til 270 st\u00f8\u00f0ir og hevur 402 km spor, av hesum eru 45 prosent undir j\u00f8r\u00f0ini. S\u00ed\u00f0an 2003 hevur LUL veri\u00f0 eitt d\u00f3ttirfelag, hv\u00f8rs eigari er Transport for London (TfL), i\u00f0 er ta\u00f0 l\u00f3garkravda felagi\u00f0, i\u00f0 hevur \u00e1byrgdina av st\u00f8rstapartinum av fer\u00f0asambandinum \u00ed St\u00f3rlondon. Felagi\u00f0 ver\u00f0ur riki\u00f0 av einari lei\u00f0slu og einum kommiseri i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatpeika\u00f0ur av borgarstj\u00f3ranum \u00ed London. \u00cd 2012 v\u00f3ru 91 prosent av rakstrar\u00fatrei\u00f0slunum fevndar av fer\u00f0af\u00f3lkainnt\u00f8kum.\n\nLei\u00f0ir\n\nKeldur \n\nLondon Underground"}
{"id": "37303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Northern%20line", "title": "Northern line", "text": "Northern line er ein breyt \u00ed London Underground-netverkinum. Hon er lita\u00f0 sv\u00f8rt \u00e1 netverkskortinum.\n\nTa\u00f0 mesta av breytini er tann dj\u00faptliggjandi \"tube\"-breytin. Breytin hevur umlei\u00f0 252 milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk um \u00e1ri\u00f0, i\u00f0 ger hana til ta\u00f0 breytina i\u00f0 hevur n\u00e6stflest fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed London Underground-skipanini. Northern Line er serst\u00f8k vi\u00f0 at hava tv\u00e6r ymiskar rutur gj\u00f8gnum mi\u00f0-London. H\u00f3ast navni\u00f0, so veitir Northern line ikki t\u00e6nastu til ta nor\u00f0astu jarnbreytarst\u00f8\u00f0ina \u00ed netverkinum, men haraftur\u00edm\u00f3ti til ta sy\u00f0stu st\u00f8\u00f0ina (Morden Station) og st\u00f8\u00f0gar \u00e1 16 av 29 jarnbreytarst\u00f8\u00f0um sunnan fyri Themsen. Ta\u00f0 eru 50 st\u00f8\u00f0ir \u00e1 Northern line, harav t\u00e6r 36 eru undir j\u00f8r\u00f0.\n\nKort\n\nKeldur \n\nLondon Underground"}
{"id": "37316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hvalbiar%20Kirkja", "title": "Hvalbiar Kirkja", "text": "Hvalbiar Kirkja er ein kirkja \u00ed bygdini Hvalba \u00e1 Su\u00f0uroy. Kirkjan tekur uml. 300 f\u00f3lk, og kom \u00ed sta\u00f0in fyri kirkjuna \u00ed Sk\u00e1lum, sum var\u00f0 tikin ni\u00f0ur \u00ed 1933. N\u00fdggja kirkjan bleiv sta\u00f0sett \u00e1 Toftheyggjam\u00f8rk, og bleiv sum sagt v\u00edgd 27. oktober 1935. Arbei\u00f0i\u00f0 upp\u00e1 at gera kirkjuna byrja\u00f0i \u00ed 1933. Um v\u00e1ri\u00f0 1933 var\u00f0 fari\u00f0 undir stoypiarbei\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 havnamanninum Kristin Holm Joensen, m\u00farara, sum formanni. Hetta arbei\u00f0i st\u00f3\u00f0 li\u00f0ugt 1. februar 1934. Vestmenningurin Eyolfur \u00e1 Heygum, timburmeistari, st\u00f3\u00f0 fyri timburarbei\u00f0inum og alt snikkaraarbei\u00f0i\u00f0 var\u00f0 gj\u00f8rt \u00e1 verksta\u00f0num hj\u00e1 Jens Paula vi\u00f0 S\u00edl\u00e1nna, \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "37358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20Nixon", "title": "Richard Nixon", "text": "Richard M. Nixon (f\u00f8ddur 9. januar 1913 \u00ed Yorba Linda, Kalifornia \u2013 22. apr\u00edl 1994 \u00ed New York City), var amerikanskur politikari og 37. forseti USA fr\u00e1 1969 \u2013 1974. Hann er tann einasti amerikanski forsetin sum hevur valt at leggja fr\u00e1 s\u00e6r. Hann leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r t\u00e1 ta\u00f0 gj\u00f8rdist greitt at Kongressin \u00e6tla\u00f0i at reisa r\u00edkisr\u00e6ttarsak moti honum fyri politisku Watergate-g\u00f8luna.\n\nGongdin til r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 m\u00f3ti Richard Nixon byrja\u00f0i \u00ed oktober 1973 \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum, har Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 bleiv samt um at seta fram uppskot vi\u00f0 trimum \u00e1k\u00e6rum m\u00f3ti Nixon. Hetta v\u00f3ru \u00e1k\u00e6rur, sum komu av Watergate-g\u00f8luni, har harkali\u00f0 fr\u00e1 Republikanaranum h\u00f8vdu broti\u00f0 inn \u00ed Watergate kont\u00f3rbygningin \u00ed District of Columbia, har Demokratarnir h\u00f8vdu h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti. Innbroti\u00f0 \u00ed Watergate-kont\u00f3rbygningin \u00ed Washington f\u00f3r fram 17. juni 1972, men ikki fyrr enn \u00ed oktober 1973 var m\u00e1li\u00f0 komi\u00f0 so t\u00e6tt at forsetanum, at Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 byrja\u00f0i at kanna eitt m\u00f8guligt r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l \u00edm\u00f3ti Nixon.\n\nH\u00f3ast Republikanararnir h\u00f8vdu meirilutan \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum, so var stemningurin vendur so n\u00f3gv \u00edm\u00f3ti Nixon, at har f\u00f3r allarhelst at vera meiriluti fyri \u00e1k\u00e6runum \u00edm\u00f3ti honum. T\u00edskil valdi hann tann 9. august 1974 at siga seg \u00far forsetaemb\u00e6tinum, og harvi\u00f0 enda\u00f0i r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1li\u00f0 m\u00f3ti honum, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 var byrja\u00f0. Eftir at Richard Nixon hev\u00f0i lagt fr\u00e1 s\u00e6r, var ta\u00f0 varaforseti hansara Gerald Ford, i\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti. Og bert g\u00f3\u00f0an m\u00e1na\u00f0 eftir, at Gerald Ford var fluttur inn \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasini, valdi hann at n\u00e1\u00f0a Nixon \u00ed Watergate-\u00e1k\u00e6runum \u00edm\u00f3ti honum.\n\nKeldur \n\nForsetar \u00ed USA\nAmerikanskir politikarar"}
{"id": "37359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Disney%20Magic", "title": "Disney Magic", "text": "Disney Magic var\u00f0 bygt \u00ed Italia \u00ed 1998. Og \u00ed 2013 bleiv skipi\u00f0 endurn\u00fdggja\u00f0. Talan er um eitt sera st\u00f3rt skip, sum er 294 metrar til longdar. Til samanberingar er f\u00f8royska flaggskipi\u00f0 Norr\u00f6na \"einans\" 165 metrar. Umbor\u00f0 \u00e1 Disney Magic er r\u00fam fyri 2.700 fer\u00f0af\u00f3lkum umframt eini manning, i\u00f0 telur 950 f\u00f3lk.\n\nKeldue\n\nDisney\nSkip"}
{"id": "37437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sinaih%C3%A1lvoyggin", "title": "Sinaih\u00e1lvoyggin", "text": "Sinaih\u00e1lvoyggin er ein h\u00e1lvoyggj \u00ed Eystur-Egyptalandi. H\u00e1lvoyggin er 60,000 km\u00b2 til st\u00f8ddar, har b\u00fagva umlei\u00f0 1.400.000 f\u00f3lk.\n\nEgyptaland\nH\u00e1lvoyggjar"}
{"id": "37459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%201959", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 1959", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 1959 var tann 3. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Birthe Wilke, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum Uh \u2013 Jeg ville \u00f8nske jeg var dig.\n\nDansk Melodi Grand Prix\n1959"}
{"id": "37460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%201958", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 1958", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 1958 var tann 2. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Rachel Rastenni, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum Jeg rev et blad ud af min dagbog.\n\nDansk Melodi Grand Prix finalan \u00ed 1958\n\nDansk Melodi Grand Prix\n1958"}
{"id": "37463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agnieszka%20Kaczorowska", "title": "Agnieszka Kaczorowska", "text": "Agnieszka Kaczorowska  (f\u00f8dd 16. juli 1992 \u00ed Warszawa) er ein p\u00f3lskur dansari og sj\u00f3nleikari.\n\nFilmsleiklutir\nKlan, sum Bo\u017cena Kazu\u0144 (1999\u2013)\n\nP\u00f3lskir dansarar\u200e\nP\u00f3lskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "37464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202008", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2008", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2008 var tann 37. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Simon Mathew, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum All Night Long.\n\nDansk Melodi Grand Prix\n2008"}
{"id": "37465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%202007", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 2007", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 2007 var tann 36. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist DQ, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum Drama Queen.\n\nDansk Melodi Grand Prix\n2007"}
{"id": "37466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlond%20%C3%AD%20Eurovision%20Song%20Contest", "title": "Ni\u00f0urlond \u00ed Eurovision Song Contest", "text": "Ni\u00f0urlond hava luttiki\u00f0 \u00ed Eurovision Song Contest fr\u00e1 1956 til 1984, fr\u00e1 1986 til 1990, fr\u00e1 1992 til 1994, fr\u00e1 1996 til 2001, og fr\u00e1 2003 til \u00ed dag.\n\nLandi\u00f0 hevur vunni\u00f0 ESC fimm fer\u00f0ir: \n \u00ed 1957 vi\u00f0 sanginum Net als toen (Corry Brokken)\n \u00ed 1959 vi\u00f0 sanginum  'n Beetje (Teddy Scholten)\n \u00ed 1969 vi\u00f0 sanginum De troubadour (Lenny Kuhr)\n \u00ed 1975 vi\u00f0 sanginum Ding-a-dong (Teach-In)\n \u00ed 2019 vi\u00f0 sanginum Arcade (Duncan Laurence)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \neurovisie songfestival, avrotros.nl (ni\u00f0urlendskt)\nThe Netherlands, eurovision.tv (enskt)\nFavoritturin vann Eurovision sangkappingina, in.fo  19. mai 2019\n\nKeldur  \n\nEurovision Song Contest\nNi\u00f0urlendskur t\u00f3nleikur"}
{"id": "37467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Str%C3%AD%C3%B0i%C3%B0%20%C3%8Dm%C3%B3ti%20Yvirgangi", "title": "Str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00cdm\u00f3ti Yvirgangi", "text": "Str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00cdm\u00f3ti Yvirgangi byrja\u00f0i hin 7. okt. 2001 og gongur fyri seg enn.\n\nBardagar"}
{"id": "37468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%B8rtur", "title": "Hj\u00f8rtur", "text": "Hj\u00f8rtur og \u00e6ttfelagar hansara duga v\u00e6l at vara seg. Gr\u00e1i og morrey\u00f0i liturin hylur tey v\u00e6l, og b\u00e6\u00f0i oyru, eygu og tev eru so g\u00f3\u00f0, at tey skj\u00f3tt varnast r\u00e1nsdj\u00f3r og kvika s\u00e6r burtur. Til eru 36 hjartarsl\u00f8g. Tey flestu halda til \u00ed sk\u00f3gum, men reind\u00fdri\u00f0 til d\u00f8mis er \u00ed kuldalondum fyri nor\u00f0an, m.a. \u00ed Alaska, Kanada og Skandinavia. Flestu hj\u00f8rtir ganga \u00ed fylgjum. Um heysti\u00f0 berjast hj\u00f8rtirnir d\u00fagliga at vinna s\u00e6r lendi og hindir at brunda. Kr\u00fanhj\u00f8rtir \u00fdla h\u00f3ttandi, r\u00faka saman at stangast, til annar m\u00e1 fl\u00fdggja ella falla. Tann sterkasti og st\u00f8rsti eigur hindafylgi\u00f0. Hetta er \u00ed brundt\u00ed\u00f0ini. Teir st\u00f3ru hj\u00f8rtirnir verja fylgi\u00f0 og lendi\u00f0 fyri \u00f8\u00f0rum fylgjum. Hj\u00f8rtur er 120-150 cm h\u00f8gur og kann viga upp til 800 kg. Hann kann gerast 25 \u00e1ra gamal.\n\nJ\u00f3turd\u00fdr\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "37486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M1%20%28Keypmannahavnar%20Metro%29", "title": "M1 (Keypmannahavnar Metro)", "text": "M1 hj\u00e1 Keypmannahavnar Metro, lita\u00f0 gr\u00f8nt \u00e1 kortinum, koyrir fr\u00e1 Vanl\u00f8se til Vestamager. Lei\u00f0in bindir saman \u00d8restad grannalagi\u00f0 \u00ed Keypmannahavn, Danmark, vi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdin \u00ed Keypmannahavn. Lei\u00f0in er hevja yvir j\u00f8r\u00f0ina, me\u00f0an koyrt ver\u00f0ur gj\u00f8gnum \u00d8restad, me\u00f0an ta\u00f0 ver\u00f0ur koyrt gj\u00f8gnum ein tunnil undir mi\u00f0b\u00fdnum. Fr\u00e1 Christianshavn til Vanl\u00f8se, er lei\u00f0in tann sama sum M2.\n\nKeypmannahavnar Metro"}
{"id": "37489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Love.%20Angel.%20Music.%20Baby.", "title": "Love. Angel. Music. Baby.", "text": "Love. Angel. Music. Baby. er fyrsta solofl\u00f8gan hj\u00e1 Gwen Stefani. Fl\u00f8gan kom \u00fat 12. november 2004.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\"What You Waiting For?\" \u2013 3:41\n\"Rich Girl\" met Eve \u2013 3:56\n\"Hollaback Girl\" \u2013 3:20\n\"Cool\" \u2013 3:09\n\"Bubble Pop Electric\" met Johnny Vulture \u2013 3:42\n\"Luxurious\" \u2013 4:24\n\"Harajuku Girls\" \u2013 4:51\n\"Crash\" \u2013 4:06\n\"The Real Thing\" \u2013 4:11\n\"Serious\" \u2013 4:48\n\"Danger Zone\" \u2013 3:36\n\"Long Way to Go\" met Andr\u00e9 3000 \u2013 4:34\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n metacritic.com\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2004"}
{"id": "37492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urevropa", "title": "Nor\u00f0urevropa", "text": "Nor\u00f0urevropa  er nor\u00f0asti partur av Evropa. Ve\u00f0urlagi\u00f0 \u00ed Nor\u00f0urevropa kann vera turt ella slavi\u00f0, l\u00fdtt ella kalt. Nor\u00f0ast er p\u00f3lve\u00f0urlag. Har er n\u00f3gvasta\u00f0ni frostm\u00fdra, i\u00f0 nevnist tundra, har runnar og hendinga l\u00e1g tr\u00f8 vaksa. Eisini sunnanfyri frostm\u00fdrarnar eru sumrini fl\u00f3gv og stutt, og vetrarnir kaldir og langir. Hetta ve\u00f0urlagi\u00f0 ver\u00f0ur nevnt ta\u00f0 kalda fl\u00f3tbelti\u00f0, og har v\u00f8ksa st\u00f3rir n\u00e1lask\u00f3gir. St\u00f3rir partar av b\u00e6\u00f0i Russlandi og Nor\u00f0urlondum hoyra til n\u00e1lask\u00f3gar\u00f8ki\u00f0.\n\nS\u00ed eisini\n Skandinavia\n Nor\u00f0urlond\n\nEvropa"}
{"id": "37494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansk%20Melodi%20Grand%20Prix%201962", "title": "Dansk Melodi Grand Prix 1962", "text": "Dansk Melodi Grand Prix 1962 var tann 6. \u00fatg\u00e1van av Dansk Melodi Grand Prix. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist Ellen Winther, i\u00f0 vann kappingina vi\u00f0 sanginum Vuggevise.\n\nDansk Melodi Grand Prix\n1962"}
{"id": "37495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Irak-kr%C3%ADggi%C3%B0", "title": "Irak-kr\u00edggi\u00f0", "text": "Irak-kr\u00edggi\u00f0 var ein langdrigin bardagi, i\u00f0 USA st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri, og vardi fr\u00e1 20. mars 2003 til 18. des. 2011. Bardagin byrja\u00f0i vi\u00f0 at ein samgonga av n\u00f3gvum londum vi\u00f0 USA \u00e1 odda st\u00f3\u00f0u saman um at gera innr\u00e1s \u00ed Irak \u00ed mars 2003. Ta\u00f0 eydna\u00f0ist teimum sameindu herdeildunum at koppa stj\u00f3rnini hj\u00e1 Saddam Hussein og Baath-flokkinum. Saddam Hussein hev\u00f0i t\u00e1 veri\u00f0 forseti \u00ed Irak s\u00ed\u00f0an 1979. Kr\u00edggi\u00f0 vardi t\u00f3 \u00ed meira enn 10 \u00e1r, av t\u00ed at uppreistrardeildir \u00ed Irak bardust \u00edm\u00f3ti teimum sameindu herdeildunum og m\u00f3ti t\u00ed n\u00fdggju stj\u00f3rnini. Umlei\u00f0 151.000 to 600.000 irakar ella fleiri l\u00f3tu l\u00edv undir innr\u00e1sini og tey n\u00e6stu 3-4 \u00e1rini. USA t\u00f3k seg alment \u00fat \u00far Irak \u00ed 2011, og t\u00e1 enda\u00f0i kr\u00edggi\u00f0. Men s\u00ed\u00f0an hevur borgarakr\u00edggj valda \u00ed Irak og \u00ed 2014 gj\u00f8rdist USA aftur partur av str\u00ed\u00f0i \u00ed landinum \u00ed 2014 og var t\u00e1 \u00e1 odda fyri einari n\u00fdggjari samgongu \u00ed einum kr\u00edggi, i\u00f0 enn gongur fyri seg.\n\n\u00cd 2005 var\u00f0 n\u00fdggj grundl\u00f3g samtykt \u00ed Irak, solei\u00f0is, at landi\u00f0 fekk f\u00f3lkar\u00e6\u00f0isliga st\u00fdrisskipan. Me\u00f0an Hussein hev\u00f0i valdi\u00f0 var\u00f0 landi\u00f0 skipa\u00f0 sum fullkomiligt einar\u00e6\u00f0i, og me\u00f0an hann st\u00fdrdi, m\u00e1tti irakiska f\u00f3lki\u00f0, serliga kurdarnir, tola n\u00f3gv. Stj\u00f3rnin fekk stu\u00f0ul fr\u00e1 herinum og trygdarl\u00f8gregluni, sum bardu ni\u00f0ur alla politiska m\u00f3tst\u00f8\u00f0u \u00ed landinum.\n\nInnr\u00e1sin \u00ed Irak byrja\u00f0i eftir at Saddam Hussein hev\u00f0i fingi\u00f0 eitt ultimatum um at fara \u00far landinum. Innr\u00e1sin byrja\u00f0i vi\u00f0 einum \"shock and awe\" bumbu\u00e1lopi. Irakiskar herdeildir v\u00f3ru skj\u00f3tt yvirmanna\u00f0ar og herdeildir hj\u00e1 USA f\u00f3ru inn \u00ed landi\u00f0. Ba'atist stj\u00f3rnin var\u00f0 feld og Saddam Hussein var\u00f0 fanga\u00f0ur \u00ed desember 2003 og avr\u00e6tta\u00f0ur tr\u00fd \u00e1r seinni av einum herna\u00f0ard\u00f3mst\u00f3li. T\u00f3mr\u00fami\u00f0 i\u00f0 uppst\u00f3\u00f0 eftir Saddam Hussein og v\u00e1nalig lei\u00f0sla av t\u00ed br\u00e1\u00f0feingis stj\u00f3rnini i\u00f0 var\u00f0 sett av teimum sameindu herdeildini, f\u00f8rdi til har\u00f0skap, i\u00f0 av summum journalistum ver\u00f0ur nevnt borgarakr\u00edggj, \u00ed Irak \u00ed 2006-07, har har\u00f0skapur var\u00f0 framdur av Sunni og Shi'a tr\u00faarb\u00f3lkum. Harumframt var\u00f0 eisini uppreistur \u00edm\u00f3ti USA og teimum sameindu herdeildunum i\u00f0 v\u00f3ru \u00ed landinum. Har\u00f0skapurin f\u00f8rdi til, at USA \u00f8kti munandi um herdeildir s\u00ednar fyri at veita trygd til Baghdad og Al Anbar landlutin. \u00c1 vetri 2007-08 byrja\u00f0i USA at taka herdeildir s\u00ednar \u00far Irak, og eftir at Barack Obama gj\u00f8rdist forseti \u00ed USA kom fer\u00f0 \u00e1 afturt\u00f8kuna av amerikonskum herdeildum \u00far Irak, til teir at enda heilt f\u00f3ru \u00far landinum \u00ed 2011.\n\nS\u00ed eisini \n Str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00cdm\u00f3ti Yvirgangi\n\nKeldur \n\nBardagar\nIrak\nUSA"}
{"id": "37497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saddam%20Hussein", "title": "Saddam Hussein", "text": "Saddam Hussein var einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed Irak \u00ed 24 \u00e1r: 16. juli 1979 til 9. apr\u00edl 2003. Me\u00f0an Saddam Hussein hev\u00f0i valdi\u00f0 var landi\u00f0 Irak skipa\u00f0 sum fullkomiligt einar\u00e6\u00f0i, og me\u00f0an Saddam s\u00fdrdi, m\u00e1tti irakiska f\u00f3lki\u00f0, serliga kurdarnir, tola n\u00f3gv. \u00cd 1988 var m.a. f\u00f3lkadr\u00e1p framt \u00ed Irak, og um 180.000 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u myrd.\n\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nStatslei\u00f0arar"}
{"id": "37498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arorae", "title": "Arorae", "text": "Arorae er ein atoll \u00ed Kiribati. Atollin hevur 1 279 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKiribati"}
{"id": "37499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarawa", "title": "Tarawa", "text": "Tarawa er ein atoll \u00ed Kiribati. Atollin hevur 56 284 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKiribati"}
{"id": "37500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abemama", "title": "Abemama", "text": "Abemama er ein atoll \u00ed Kiribati. Atollin hevur 3 213 \u00edb\u00fagvar (2010).\n\nKiribati"}
{"id": "37508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palli%20Pumm", "title": "Palli Pumm", "text": "Palli Pumm eftir A. A. Milne kom \u00fat \u00e1 enskum \u00ed 1926 sum Winnie-the-Pooh og \u00e1 donskum Peter Plys \u00ed 1930. The House at Pooh Corner kom \u00fat \u00ed 1928 \u00e1 enskum og \u00e1 donskum Peter Plys og hans Venner \u00ed 1931. \u00c1 f\u00f8royskum eru b\u00f8kurnar: \"M\u00edn fyrsta b\u00f3k um Palla Pumm\" (1998), \"Palli Pumm\" (1999) og \"Palli Pumm og h\u00fasi\u00f0 \u00ed Pumsarl\u00e1g\" (2000). \n\nUppspunnin f\u00f3lk\nBarnab\u00f8kur"}
{"id": "37509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emil%20%C3%BAr%20L%C3%B8nneberg", "title": "Emil \u00far L\u00f8nneberg", "text": "Emil \u00far L\u00f8nneberg eitur ein r\u00f8\u00f0 av barnab\u00f3kmentum, sum svenski rith\u00f8vundin Astrid Lindgren skrivar.\n\nBarnab\u00f8kur\nAstrid Lindgren"}
{"id": "37510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pippi%20Langsokkur", "title": "Pippi Langsokkur", "text": "S\u00f8gan um Pippi Langsokk (svenskt: Pippi L\u00e5ngstrump) er helst kendasta s\u00f8gan hj\u00e1 Astrid Lindgren (1907-2002). Pippi Langsokkur fer at keypa kom fyrstu fer\u00f0 \u00fat \u00ed 1946 sum ein partur av tekstb\u00f3kini Pippi fer um bor\u00f0. N\u00f3gv ver\u00f0ur gj\u00f8rt burtur \u00far Pippi. Umframt kl\u00e6\u00f0ir, leikur og lutir eru fleiri filmar og teknifilmar gj\u00f8rdir um heimsins sterkastu gentu, eins og n\u00f3gvar b\u00f8kur eru um hana. Umframt n\u00f3gvar b\u00f8kur \u00e1 n\u00f3gvum m\u00e1lum, eru eisini gj\u00f8rdir filmar og sangleikir um Pippi. Fyrsta b\u00f3kin um Pippi kom \u00e1 svenskum \u00ed 1945 og \u00ed N\u00e1mi eru tr\u00fd floksett: Kennir t\u00fa Pippi Langsokk, Pippi \u00ed Su\u00f0urh\u00f8vum og Pippi Langsokkur.\n\nBarnab\u00f8kur\nAstrid Lindgren"}
{"id": "37511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADvi%C3%B0%20vi%C3%B0%20Louie", "title": "L\u00edvi\u00f0 vi\u00f0 Louie", "text": "L\u00edvi\u00f0 vi\u00f0 Louie (enskt Life with Louie) er ein amerikonsk sj\u00f3nvarpsteknifilmsr\u00f8\u00f0. Sj\u00f3nvarpsteknifilmsr\u00f8\u00f0in hevur veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini hj\u00e1 Fox Kids \u00ed m.a. Danmark, Norra og USA. S\u00f8gan sn\u00fdr seg fyrst og fremst um Louie Anderson, men eisini familjan hj\u00e1 Louie.\n\nTeknifilmar"}
{"id": "37512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prinsessa%20Sissi", "title": "Prinsessa Sissi", "text": "Prinsessa Sissi (franskt: Princesse Sissi) er ein fronsk teknifilmsr\u00f8\u00f0. \n\nTeknifilmar"}
{"id": "37513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98skuf%C3%ADa", "title": "\u00d8skuf\u00eda", "text": "\u00d8skuf\u00eda (enskt: Cinderella) er bygt \u00e1 klassiska \u00e6vint\u00fdri hj\u00e1 Charles Perrault (1628 \u2013 1703). Franskma\u00f0urin Perrault gav fyrstur \u00fat n\u00f8kur av teimum kendastu f\u00f3lka\u00e6vint\u00fdrunum, t.d. b\u00e6\u00f0i Rey\u00f0hettu, Tornar\u00f3su og \u00d8skuf\u00edu. Ta\u00f0 var \u00ed 1697.\n\nUppspunnin f\u00f3lk\n\u00c6vint\u00fdr"}
{"id": "37534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neyt", "title": "Neyt", "text": "Neyt - oksar, b\u00faflar og k\u00fdr - eru ein tann fj\u00f8lmentasti alid\u00fdrab\u00f3lkurin. \u00cd India eru eini 200 mi\u00f3 neyt, og 1 mia a\u00f0rasta\u00f0ni \u00ed heiminum, \u00ed F\u00f8royum eru umlei\u00f0 1200. Fyrr v\u00f3r\u00f0u neytini mest spent fyri ambo\u00f0, men n\u00fa ver\u00f0a tey mest ald fyri kj\u00f8ti\u00f0 og mj\u00f3lkina. Neytasl\u00f8gini eru um 200.\n\nJ\u00f3turd\u00fdr\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "37540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alfa", "title": "Alfa", "text": "Alfa (st\u00f3ra \u0391, l\u00edtla \u03b1) er tann fyrsti b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beta", "title": "Beta", "text": "Beta (st\u00f3ra \u0392, l\u00edtla \u03b2) er tann annar b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gamma", "title": "Gamma", "text": "Gamma (st\u00f3ra \u0393, l\u00edtla \u03b3) er tann 3. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A4nn%20ingen%20sorg%20f%C3%B6r%20mig%20G%C3%B6teborg", "title": "K\u00e4nn ingen sorg f\u00f6r mig G\u00f6teborg", "text": "K\u00e4nn ingen sorg f\u00f6r mig G\u00f6teborg er fyrsta solofl\u00f8gan hj\u00e1 H\u00e5kan Hellstr\u00f6m. Fl\u00f8gan kom \u00fat 13. oktober 2000.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n\"K\u00e4nn ingen sorg f\u00f6r mig G\u00f6teborg\" \n\"En v\u00e4n med en bil\"   \n\"Ramlar\"   \n\"Nu kan du f\u00e5 mig s\u00e5 l\u00e4tt\"   \n\"Vi tv\u00e5, 17 \u00e5r\"   \n\"Uppsn\u00e4rjd i det bl\u00e5\"   \n\"Jag var bara inte gjord f\u00f6r dessa dar\"   \n\"Magiskt, men tragiskt\"   \n\"Atombomb\"   \n\"Dom dimmiga dagarna\"\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n allmusic.com\n\nSvenskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2000"}
{"id": "37556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tom%20%26%20Jerry", "title": "Tom & Jerry", "text": "Tom & Jerry er ein amerikonsk sj\u00f3nvarpsteknir\u00f8\u00f0. Teknifilmurin er um str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum kettuna Tom og m\u00fasina Jerry. Tom er til t\u00ed\u00f0ir nokkso \u00f3reinur, men hann er alt\u00ed\u00f0 so \u00f3heppin og t\u00ed n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 taparin \u00ed str\u00ed\u00f0num. Jerry er tann kl\u00f3kari og t\u00ed tann sum oftast sleppur snikkaleysur.\n\nTeknifilmar"}
{"id": "37557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lind%C3%BDr", "title": "Lind\u00fdr", "text": "Lind\u00fdr (fr\u00f8\u00f0iheiti Mollusca) er eitt fylki (phylum) av ryggleysum dj\u00f3rum, tvs. dj\u00f3r i\u00f0 onki geislara\u00f0 hava. Lind\u00fdr finnast b\u00e6\u00f0i \u00e1 landi og sj\u00f3gvi. Tey lind\u00fdrini, sum vit oftast m\u00f8ta \u00ed F\u00f8royum, munnu helst vera sniglar og ma\u00f0kar. Av \u00f8llum lind\u00fdrum eru 4/5 sniglar.\n\nVit kunnu t.d. nevna\u00f0 sniglar, h\u00f8gguslokkar og skeljad\u00fdr.\n\nLind\u00fdrini l\u00edkjast ormum \u00ed t\u00ed, at likam teirra er lint, alt sum ta\u00f0 er. Tey hava hv\u00f8rki har\u00f0a h\u00fa\u00f0 ella beinagrind, men so hava tey sonevnda k\u00e1pu uttan \u00e1 s\u00e6r ella uttan um seg. \u00c1 n\u00f3gvum lind\u00fdrum gevur k\u00e1pan fr\u00e1 s\u00e6r k\u00e1lkevni, sum ver\u00f0ur til har\u00f0a skel ella skeljar, i\u00f0 eru d\u00fdrinum til verju, og sum ta\u00f0 livir inni\u00ed. Innv\u00f8lurin er at kalla bygdur eins hj\u00e1 \u00f8llum lind\u00fdrum. Til eru b\u00e6\u00f0i einkynja\u00f0 og tv\u00edkynja\u00f0 lind\u00fdr: tey liva \u00ed vatni, \u00ed sj\u00f3num og \u00e1 landi. \u00cd F\u00f8royum eru flestu lind\u00fdrini sj\u00f3d\u00fdr, \u00e1 landi eru bara n\u00f8kur f\u00e1 sl\u00f8g av teimum. Vanligstu lind\u00fdraflokkarnir eru sniglar, skeljad\u00fdr og h\u00f8gguslokkar.\n\nFlokking \nRa\u00f0: Mollusca\n Flokkur: Aplacophora \n Flokkur:: Polyplacophora \n Flokkur:: Monoplacophora \n Flokkur:: Gastropoda (Sniglar)\nFlokkur: Cephalopoda (h\u00f8gguslokkar)\n Flokkur: Bivalvia (skeljad\u00fdr)\n Flokkur: Scaphopoda \n\nDj\u00f3r\nLind\u00fdr"}
{"id": "37559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14%20%28tal%29", "title": "14 (tal)", "text": "14 ella fj\u00fartan\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15%20%28tal%29", "title": "15 (tal)", "text": "15 ella fimtan\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16%20%28tal%29", "title": "16 (tal)", "text": "16 ella sekstan er:\n\n Teljitali\u00f0 eftir 15, s\u00ed\u00f0an kemur 17.\n Eitt heiltal.\n Eitt l\u00edka tal.\n Eitt kvadrattal (42).\n Eitt sammensett tal.\n Eitt \u00f3fullkomi\u00f0 tal.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20Slope%20Borough", "title": "North Slope Borough", "text": "North Slope Borough er tann nor\u00f0asti landsluturin \u00ed amerikanska statinum Alaska \u00ed Arktis. Hin 30. juni 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed North Slope-landslutinum 9.430. H\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Barrow. Upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num, inuittar, v\u00f3ru 68,38 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed 2010.\n\nUmsitingarliga er hv\u00f8r av teimum \u00e1tta bygdunum \u00ed North Slope Borough ein eind vi\u00f0 egnum borgmeistara. North Slope-\u00f8ki\u00f0 er samskipa\u00f0 \u00ed North SIope Borough vi\u00f0 felags umsitingarlei\u00f0ara. i\u00f0 eisini ber heiti\u00f0 borgmeistari.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\n\nNorth Slope er alt \u00f8ki\u00f0 fram vi\u00f0 nor\u00f0urstrondini \u00e1 Alaska nor\u00f0an fyri ta st\u00f3ru fjallar\u00f8\u00f0ina Brooks Range. g\u00f3\u00f0ar 500 kilometrar nor\u00f0an fyn p\u00f3lknngin. M\u00f3t eystri hevur North Slope Borough mark til kanadisku regi\u00f3nina Yukon og m\u00f3ti su\u00f0ri er mark til landslutirnar Northwest Arctic Borough og Yukon\u2013Koyukuk \u00ed Alaska. Arktis har nor\u00f0uri er opi\u00f0 hav, sum er fjalt av \u00edsi.\n\nNor\u00f0ast \u00ed Alaska er p\u00f3lve\u00f0urlag. Nor\u00f0ast \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini er n\u00e6stan alt\u00ed\u00f0 \u00f8giliga kalt. L\u00e6gsti hitin, sum nakrant\u00ed\u00f0 er m\u00e1ldur \u00ed USA, var \u00ed Point Barrow \u00ed North Slope Borough \u00ed 1971, \u221262 \u00b0C. Veturin er langur, og t\u00e1 s\u00e6r s\u00f3lin als ikki. Um summari\u00f0 sk\u00ednur s\u00f3lin alt samd\u00f8gri\u00f0, men s\u00f3lstr\u00e1lurnar standa \u00e1 sk\u00e1k, og hitin fer sj\u00e1ldan upp um frostmarki\u00f0. \n\nLandslutir \u00ed Alaska\nAlaska\nArktis"}
{"id": "37566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kodiakoyggj", "title": "Kodiakoyggj", "text": "Kodiakoyggj (enskt Kodiak Island), i\u00f0 er 9 311,24 km\u00b2 st\u00f3r, er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed USA. Hon er st\u00f8rsta oyggin \u00ed Kodiak-b\u00f3lkinum \u00ed Alaska.\n\nOyggjar \u00ed USA\nAlaska\nOyggjar"}
{"id": "37567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juneau", "title": "Juneau", "text": "Juneau er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Alaska, og liggur \u00ed sy\u00f0ru Alaska, 56 km vestanfyri kanadiska marki\u00f0 og 924 km fr\u00e1 Anchorage. Her b\u00fagva 32 660 \u00edb\u00fagvar og hetta ger Juneau til n\u00e6stst\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed stakr\u00edkinum. Juneau er eisini ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi landslutur. \u00cd Juneau eru hv\u00f8rki vegir ella jarnbreytir millum bygdir. \u00d8ll samfer\u00f0sla er eftir sj\u00f3num ella loftvegis. Men \u00edsurin er n\u00f3gvur um veturin og tarnar skipafer\u00f0sluni, so mesta samfer\u00f0slan er vi\u00f0 flogf\u00f8runum. Teir br\u00faka eisini tyrlur. Um veturin br\u00faka teir d\u00fagliga kavaskutara ella hundasletu.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: juneau.org\nJuneau, Alaska, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)-\n\nKeldutilfar \n \n\nB\u00fdir \u00ed Alaska\nLandslutir \u00ed Alaska"}
{"id": "37568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anchorage", "title": "Anchorage", "text": "Anchorage er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Alaska. B\u00fdurin er handils- og samfer\u00f0slumi\u00f0depilin \u00ed stakr\u00edkinum. Har b\u00fagva fleiri enn 300 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Alaska"}
{"id": "37569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niclasen%20Br%C3%B8%C3%B0urnir", "title": "Niclasen Br\u00f8\u00f0urnir", "text": "Niclasen Br\u00f8\u00f0urnir var ein f\u00f8royskur b\u00f3lkur stovna\u00f0ur \u00ed 1957. B\u00f3lkurin var \u00far Hvalba. Teir i\u00f0 manna\u00f0u b\u00f3lkin v\u00f3ru, Levi (\u00d3\u00f0in \u00d3dn), Jenis, Svenning og Steingr\u00edm Niclasen. B\u00f3lkurin gav \u00fat tv\u00e6r pl\u00e1tur \u00ed 1962, vi\u00f0 f\u00fdra stakl\u00f8gum (single 45).\n\nVi\u00f0 \u00f8\u00f0rum heiti\u00f0, eru teir eisini kendir sum Hvalbiarbr\u00f8\u00f0urnir.\n\nT\u00e1 eina pl\u00e1tan kom \u00e1 markna\u00f0in, var heiti\u00f0 \u00e1 einum sangi skeivt prenta. Sangurin \"Eg leingist\" skuldi eita \"M\u00e6r leingist\".\n\nSangir \u00fatgivnir \nM\u00edn Elska\u00f0a (Single 45) Levi Niclasen, or\u00f0. Lag, Svenning Niclasen. Levi syngur og sp\u00e6lir gittara, Svenning sp\u00e6lir \u00e1 harmoniku.\nKom vinur   (Single 45) Steingr\u00edm Niclasen, or\u00f0. Lagi\u00f0 er norskt. Jenis syngur, Levi sp\u00e6lir gittara og Svenning sp\u00e6lir \u00e1 harmoniku.\nEg leingist (Single 45) Levi Niclasen, or\u00f0. Lag, Svenning Niclasen. Levi syngur og sp\u00e6lir gittara, Svenning sp\u00e6lir \u00e1 harmoniku.\nN\u00fa er hon komin til handa (Single 45) Levi Niclasen, or\u00f0. Lag, Svenning Niclasen. Levi sp\u00e6lir gittara og syngur saman vi\u00f0 Jenis, Svenning sp\u00e6lir \u00e1 harmoniku.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHvalba"}
{"id": "37570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tey%20av%20Kamarinum", "title": "Tey av Kamarinum", "text": "Tey av Kamarinum var ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Havn \u00ed 50'unum og seinni. \n\nB\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1954-55. Tey i\u00f0 manna\u00f0u b\u00f3lkin v\u00f3ru systkini av Kamarinum: Nicolina Jakobsen, Ey\u00f0bj\u00f8rn Jakobsen, \u00c1slakkur Jakobsen, Hj\u00f8rleif Jakobsen, Ingolf Jakobsen, J\u00e1kup Jakobsen - Eisini var systurin Margretha Jakobsen vi\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Ein h\u00e1lv \u00f8ld \u00ed t\u00f3nleiki, teyavkamarinum.com\n Ingi Samuelsen: Nicolina av Kamarinum farin, portal.fo \n Eirikur Lindenskov: Nicolina av Kamarinum farin, in.fo\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\n1955"}
{"id": "37574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17%20%28tal%29", "title": "17 (tal)", "text": "17 ela seytjan er:\n\n Teljitali\u00f0 eftir 16, s\u00ed\u00f0an kemur 18.\n Eitt heiltal.\n Eitt \u00f3l\u00edka tal.\n Eitt primtal, meira spesifikt eitt fermatprimtal, eitt pythagoreskt primtal og primtalstv\u00edburur til 19\n Eitt \u00f3fullkomi\u00f0 tal (danskt: defektivt tal)\n\n\u00cd talskipanum vi\u00f0 einum grundtali st\u00f8rri enn 17, ver\u00f0ur tali\u00f0 17 skriva\u00f0 vi\u00f0 b\u00f3kstavinum H.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18%20%28tal%29", "title": "18 (tal)", "text": "18 ella \u00e1tjan er:\n\n Teljitali\u00f0 eftir 17, s\u00ed\u00f0an kemur 19.\n Eitt heiltal.\n Eitt l\u00edka tal.\n Eitt samansett tal\n Eitt harshad-tal\n Eitt \u00f3metaligt tal (danskt: excessivt tal, enskt: Abundant number)\n\n\u00cd talskipanum vi\u00f0 einum grundtali st\u00f8rri enn 18, ver\u00f0ur tali\u00f0 18 skriva\u00f0 vi\u00f0 b\u00f3kstavinum I.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19%20%28tal%29", "title": "19 (tal)", "text": "19 (n\u00edtjan) er eit tal, i\u00f0 kemur eftir 18 og \u00e1\u00f0renn 20.\n\u00cd talskipanum vi\u00f0 einum grundtali st\u00f8rri enn 19, ver\u00f0ur tali\u00f0 ofta skriva\u00f0 vi\u00f0 b\u00f3kstavinum I (10 er A, 11 B osfr.)\n\nAnna\u00f0 \n Kalium hevur atomnummar 19.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20%20%28tal%29", "title": "20 (tal)", "text": "20 (tj\u00fagu) er eitt l\u00edka heiltal og Teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 19 og s\u00ed\u00f0an kemur 21.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21%20%28tal%29", "title": "21 (tal)", "text": "21 (ein og tj\u00fagu) er eitt \u00f3l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 20 og s\u00ed\u00f0an kemur 22.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/22%20%28tal%29", "title": "22 (tal)", "text": "22 er eitt l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 21 og s\u00ed\u00f0an kemur 23.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/23%20%28tal%29", "title": "23 (tal)", "text": "23 er eitt \u00f3l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 22 og s\u00ed\u00f0an kemur 24.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/24%20%28tal%29", "title": "24 (tal)", "text": "24 er eitt l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 23 og s\u00ed\u00f0an kemur 25.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/25%20%28tal%29", "title": "25 (tal)", "text": "25 er eitt \u00f3l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 24 og s\u00ed\u00f0an kemur 26.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/26%20%28tal%29", "title": "26 (tal)", "text": "26 er eitt l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 25 og s\u00ed\u00f0an kemur 27.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "37584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fairbanks", "title": "Fairbanks", "text": "Fairbanks er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur, n\u00e6st eftir Anchorage, \u00ed Alaska, USA. B\u00fdurin liggur \u00ed Fairbanks North Star Borough. Tann 1. jan. 2013 var \u00edb\u00fagvatali\u00f0 32 324.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.fairbanksalaska.us \nFairbanks, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n\nB\u00fdir \u00ed Alaska"}
{"id": "37585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aladdin", "title": "Aladdin", "text": "\u00c6vint\u00fdrini \u00ed T\u00fasund og Einari N\u00e1tt v\u00f3r\u00f0u s\u00f8gd \u00ed Eysturlondum fyri mongum hundra\u00f0 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Seinni v\u00f3r\u00f0u tey skriva\u00f0 \u00ed st\u00f3rar b\u00f8kur. Eitt ta\u00f0 kendasta er \u00e6vint\u00fdri\u00f0 um unga Aladdin, sum finnur eina gamla lampu. T\u00e1 i\u00f0 hann gn\u00edggjar lampuna, kemur ein m\u00e6tur andi, og hj\u00e1 honum er einki \u00f3f\u00f8rt. Vit hitta apu hansara og f\u00e1t\u00e6ku skyldf\u00f3lk hansara, ommuna og systrina. Aladdin gerst skotin \u00ed Jasmin, d\u00f3ttur sultanin \u00ed Jamar, og hon f\u00e6r eisini tokka til hansara, men hann er ikki tann r\u00e6tti til hennara, t\u00ed hann er alt ov f\u00e1t\u00e6kur. Har er ein \u00f3ndur gandakallur, sum vil hava magisku lampuna, t\u00ed hann vil r\u00e1\u00f0a \u00ed Jamar, men Aladdin er heppin og f\u00e6r fatur \u00ed henni. S\u00f8gan fer fram \u00ed Ar\u00e1bia.\n\nDisney filmar\n\u00c6vint\u00fdr"}
{"id": "37586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frozen%20%282013%20filmur%29", "title": "Frozen (2013 filmur)", "text": "Frozen (\"Frystur\"; danskt heiti: Frost) er ein amerikanskur Disney-3D animati\u00f3nsfilmur fr\u00e1 2013. Um man samanber filmin vi\u00f0 a\u00f0rar filmar, so liggur hann nummar fimm \u00e1 listanum yvir filmar, i\u00f0 hava selt mest. Mett ver\u00f0ur at filmurin hevur selt fyri umlei\u00f0 857 milli\u00f3nir bretsk pund, s\u00ed\u00f0ani hann var\u00f0 frums\u00fdndur 27. november 2013. Filmurin vann eisini tveir Oscar, ein fyri besta teknifilm og ein fyri besta originalan sang. Framlei\u00f0ararnir av filminum hava \u00e1\u00f0ur sagt, at tey hava fingi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur fr\u00e1 \u00e6vint\u00fdrinum Snedronningen hj\u00e1 danska rith\u00f8vundanum H. C. Andersen. S\u00f8gan er um tv\u00e6r systrar og ein bardaga m\u00f3ti einum \u00e6vigum vetri. Frozen er um t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar prinsessurnar Annu og Elsu. Anna er eitt vanligt menniskja, me\u00f0an Elsa dugur at ganda vi\u00f0 \u00edsi.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "37588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopini%20%C3%AD%20Par%C3%ADs%20%C3%AD%20november%202015", "title": "Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed Par\u00eds \u00ed november 2015", "text": "Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed Par\u00eds \u00ed november 2015 var ein r\u00f8\u00f0 av skothendingum og bumbuats\u00f3knum \u00e1 seks ymiskum st\u00f8\u00f0um \u00ed Par\u00eds, har i\u00f0 minst 130 sivilf\u00f3lk og 7 yvirgangsf\u00f3lk hava lati\u00f0 l\u00edv og 368 f\u00f3lk v\u00f3ru s\u00e6rd, av teimum 130 dripnu v\u00f3ru 89 dripin \u00ed Bataclan konserth\u00fasinum. \u00c1lopini byrja\u00f0u klokkan 21:16 vi\u00f0 trimum einst\u00f8kum spreingingum og seks h\u00f3pskotri\u00f0um inni \u00ed Par\u00eds \u2014 teirra millum v\u00f3ru bumbubrestir n\u00e6rindis tj\u00f3\u00f0arf\u00f3tb\u00f3ltsstadion Fraklands Stade de France \u00ed nor\u00f0ur-forsta\u00f0num Saint-Denis, har franski forsetin var millum \u00e1sko\u00f0ararnar til vinarlandsdyst millum Frakland og T\u00fdskland. \n\nTa\u00f0 dey\u00f0iligasta \u00e1lopi\u00f0 f\u00f3r fram inni \u00ed Bataclan teatrinum undir eini konsert vi\u00f0 amerikanska metalb\u00f3lkinum Eagles of Death Metal, har umlei\u00f0 1500 f\u00f3lk v\u00f3ru. F\u00fdra \u00e1lopsmenn komu inn og f\u00f3ru upp \u00e1 balkongina, har teir byrja\u00f0u at skj\u00f3ta oman yvir mongdina av f\u00f3lkum vi\u00f0 AK-47 Kalasnikov riflum. F\u00f3lk f\u00f3ru \u00ed panikk og t\u00f3ku til r\u00fdmingar gj\u00f8gnum ney\u00f0dyr. \u00c1lopsmenninir t\u00f3ku g\u00edslar og f\u00f3ru \u00ed holt vi\u00f0 at avr\u00e6tta tilvildarlig f\u00f3lk \u00ed teatrinum, i\u00f0 ikki n\u00e1ddu at fl\u00fdggja. L\u00f8gregluli\u00f0 stoma\u00f0u bygningin klokkan 00:58 lokala t\u00ed\u00f0, og skutu ein av teimum f\u00fdra \u00e1lopsf\u00f3lkum, me\u00f0an hini tr\u00fd \u00e1lopsf\u00f3lkini t\u00f3ku l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r sj\u00e1lvum vi\u00f0 at \u00fatloysa bumbubelti\u00f0, i\u00f0 tey h\u00f8vdu bundi\u00f0 um mi\u00f0juna. Tilsamans \u00e1tta \u00e1lopsf\u00f3lk eru dripin, og myndugleikarnir leita eftir samsekum, i\u00f0 enn ganga leys.  \n\nForseti Fraklands Fran\u00e7ois Hollande l\u00fdsti landi\u00f0 \u00ed undantaksst\u00f8\u00f0u stutt fyri mi\u00f0n\u00e1tt tann 13. november 2015 og gav bo\u00f0 um at landam\u00f8rk Fraklands skuldu steingjast.\n\n\u00c1lopini \n\n\u00c1lopini f\u00f3ru fram uttanfyri Stade de France, \u00ed \u00f8kjunum kring Rue Alibert, Rue de la Fontaine-au-Roi, Rue de Charonne, Bataclan sj\u00f3nleikarh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Boulevard Voltaire, Avenue de la R\u00e9publique, og Boulevard de Beaumarchais.\n\nG\u00f8turnar Alibert og Bichat \nTey fyrstu \u00e1lopini hendu \u00e1 g\u00f8tunum Rue Bichat og Rue Alibert, n\u00e6rindis Canal Saint-Martin \u00ed 10. arrondissement \u00ed Par\u00eds. \u00c1lopsf\u00f3lk skutu m\u00f3ti f\u00f3lkum uttanfyri Le Carillon, ein caf\u00e9-bar, klokkan umlei\u00f0 21:20 CET. S\u00ed\u00f0an hildu \u00e1lopsf\u00f3lkini lei\u00f0ina fram til Rue Bichat og lupu \u00e1 Le Petit Cambodge (Little Cambodia), i\u00f0 er ein matstova, og drupu har ellivu f\u00f3lk, samb\u00e6rt fronsku l\u00f8gregluni.\n\nTa sigst, at \u00e1lopsf\u00f3lkini flyddu \u00ed einum ella tveimum akf\u00f8rum eftir skot\u00e1lopini. Eitt av akf\u00f8runum seg\u00f0ist at hava belgisk nummarskj\u00f8ldur. L\u00e6knar fr\u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum H\u00f4pital Saint-Louis, i\u00f0 var n\u00e6rindis, v\u00f3ru staddir \u00e1  Le Carillon, me\u00f0an \u00e1lopini v\u00f3ru framd og g\u00f3vu br\u00e1\u00f0feingis hj\u00e1lp til tey s\u00e6rdu eftir \u00e1lopi\u00f0.\n\nRue de la Fontaine-au-Roi\nSkot v\u00f3ru loyst av \u00e1 terassuni \u00e1 italsku matstovuni La Casa Nostra \u00e1 rue de la Fontaine-au-Roi, sunnanfyri rue Bichat, av einum manni vi\u00f0 maskinbyrsu. \u00c1k\u00e6rin \u00ed Par\u00eds kunngj\u00f8rdi, at fimm f\u00f3lk v\u00f3ru dripin og \u00e1tta v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd. Eitt eygnavitni greiddi fr\u00e1, at f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin av einum byrsumanni \u00e1 skutara, i\u00f0 skjeyt \"skotr\u00f8\u00f0 vi\u00f0 trimum ella f\u00fdra skotum.\"\n\nRue de Charonne\nTveir \u00e1lopsmenn skutu \u00ed fleiri minuttir m\u00f3ti terassuni \u00e1 , i\u00f0 er ein matstova \u00e1 rue de Charonne \u00ed 11. arrondissement, \u00e1\u00f0renn teir vendu aftur til bil teirra og koyrdu avsta\u00f0 klokkan umlei\u00f0 21:50. L\u00f8greglan v\u00e1tta\u00f0 at 18 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin av \u00e1lopsmonnunum, i\u00f0 skutu \u00e1 uttandura terassuni hj\u00e1 matstovuni.\n\nBoulevard Voltaire\nEin annar \u00e1lopsma\u00f0ur \u00fatloysti s\u00edn sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbuvest \u00e1 Boulevard Voltaire n\u00e6rindis Place de la Nation. Klokkan umlei\u00f0 21:40, sat hann \u00e1 kaffistovuni  og b\u00edleg\u00f0i, \u00e1\u00f0renn hann \u00fatloysti sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbuvestin og harvi\u00f0 t\u00f3k l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r sj\u00e1lvum og s\u00e6rdi 15, harav er ein pers\u00f3nur \u00e1lvarsliga s\u00e6rdur.\n\nH\u00f3pmor\u00f0 \u00ed Bataclan leikh\u00fasinum\nEin h\u00f3pskj\u00f3ting og g\u00edslat\u00f8ka f\u00f3r fram \u00e1 Bataclan leikh\u00fasinum, hv\u00f8rs eigari til stutt fyri \u00e1lopi\u00f0, var ein j\u00f8disk familja, \u00e1 boulevard Voltaire \u00ed 11. arrondissement har i\u00f0 amerikanska rock orkestri\u00f0 Eagles of Death Metal sp\u00e6ldu fyri umlei\u00f0 1500 f\u00f3lkum. Initial police reports estimated that 100 people were killed at the theatre, Orkestri\u00f0 hev\u00f0i sp\u00e6lt umlei\u00f0 fimm sangir, t\u00e1 i\u00f0 spreingingar f\u00f3ru fram, og f\u00f8rdu til \u00f8rkymlan millum tey mongu, i\u00f0 fyrst hildu, at hetta var partur av showinum. Klokkan umlei\u00f0 21:45, eftir at konsertin hev\u00f0i var \u00ed ein t\u00edma, komu tr\u00fdggi til f\u00fdra svartkl\u00e6ddir menn vi\u00f0 AK-47 byrsum inn \u00ed h\u00f8li\u00f0. Vitni hoyrdu onkran av teimum r\u00f3pa \"Allahu akbar\" beint \u00e1\u00f0renn byrsumenninir kaldir og skipa\u00f0 byrja\u00f0u at skj\u00f3ta inn \u00ed mannam\u00fagvuna. Eitt vitni seg\u00f0i, at hann s\u00e1 v\u00e1pna\u00f0ir menn fara inn \u00e1 Bataclan, og tveir ella tr\u00edggir menn i\u00f0 ikki h\u00f8vdu masku \u00e1, skutu tilvildarliga yvir mannam\u00fagvuna. \u00c1lopi\u00f0 var umlei\u00f0 20 minuttir, og vitni hava eisini sagt, at \u00e1lopsmenninir kasta\u00f0u hondgranatir inn \u00ed mannam\u00fagvuna. Ein \u00fatvarpsma\u00f0ur, Julien Pearce, i\u00f0 var \u00e1 konsertini, seg\u00f0i seinni, at hann s\u00e1 \u00e1lopsmenninar sum kaldir og avgj\u00f8rdir. Hann seg\u00f0i vi\u00f0 CNN at tey l\u00f8gdu byrsurnar tr\u00edggjar til f\u00fdra fer\u00f0ir.\n\nOffur \n\n129 offur mistu l\u00edvi\u00f0 undir \u00e1lopunum og 433 v\u00f3ru s\u00e6rd, harav v\u00f3ru 80 \u00e1lvarsliga s\u00e6rd. Av ofrunum doy\u00f0u 89 \u00e1 Bataclan leikh\u00fasinum, 15 \u00e1 Le Carillon og Le Petit Cambodge, 5 \u00e1 Caf\u00e9 Bonne Bi\u00e8re og La Casa Nostra, 1 \u00e1 Stade de France, og 19 \u00e1 La Belle \u00c9quipe. Ta\u00f0 er v\u00e1tta\u00f0, at offurini komu fr\u00e1 \u00ed minsta lagi 26 londum (summi hava meira enn ein statsborgaraskap).\n\nGerningsmenn \nSamb\u00e6rt l\u00f8gregluni \u00ed Fraklandi doy\u00f0u sjey yvirgangsmenn undir \u00e1lopunum \u00ed Paris 13. og 14. november 2015, men enn er \u00f3vissa um, hvussu n\u00f3gv f\u00f3lk lutt\u00f3ku og hj\u00e1lptu til. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at \u00ed minsta lagi ein annar var vi\u00f0 \u00ed \u00e1lopunum. Gerningsmenn i\u00f0 franskir myndugleikar highartil hava kunngj\u00f8rt n\u00f8vnini \u00e1 eru hesi:\n\nTeir tr\u00edggir, i\u00f0 sprongdu seg sj\u00e1lvar vi\u00f0 sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbum uttanfyri Stade de France:\n Bilal Hadfi, Belgisk-f\u00f8ddur, hevur fyrr veri\u00f0 \u00ed bardaga \u00ed S\u00fdria og luttiki\u00f0 \u00ed borgarakr\u00edgnum fyri IS.\n Abbdulakbak B.\n Ein tri\u00f0i ma\u00f0ur, var\u00f0 fyrst, orsaka\u00f0 av passinum hann hev\u00f0i, ey\u00f0merktur sum tann 25-\u00e1ra gamli Ahmad Almuhammad (ella Ahmad Al Mohammad) \u00far S\u00fdria. Ein grikskur r\u00e1\u00f0harri, Nikos Toskas, seg\u00f0i, at ein pers\u00f3nur vi\u00f0 s\u00fdriskum passi kom til griksku oynna Leros \u00ed oktober 2015, har hann var\u00f0 skr\u00e1settur og fingramerki hansara v\u00f3ru tikin, eftir at hann var\u00f0 komin vi\u00f0 b\u00e1ti \u00far Turkalandi. Myndugleikarnir meta, at talan er um eitt falskt pass, men ma\u00f0urin i\u00f0 sum tann tri\u00f0i \u00fatloysti eina sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbu uttanfyri Stade de France, er tann sami sum tann i\u00f0 kom til Leros, t\u00ed fingramerkini benda \u00e1 ta\u00f0. Franskir myndugleikar hava kunngj\u00f8rt, at \"Ahmad Al Mohammad\" eftir \u00f8llum at d\u00f8ma var ein dey\u00f0ur s\u00fdriskur herma\u00f0ur, hv\u00f8rs pass var\u00f0 stoli\u00f0.\n\nBrahim Abdeslam var ein 31-\u00e1ra gamal fraklendingur, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed Molenbeek \u00ed Belgia. Hann framdi skj\u00f3tingar \u00ed 10. og 11. arrondissementunum, og l\u00f8tu seinni sprongdi seg sj\u00e1lvan vi\u00f0 sj\u00e1lvmor\u00f0svesti \u00e1 matstovuni Comptoir Voltaire \u00e1 Boulevard Voltaire n\u00e6rindis Bataclan leikh\u00fasi\u00f0.\n\n\u00cd minsta lagi tr\u00edggir pers\u00f3nar framdu h\u00f3pdr\u00e1p vi\u00f0 skotum, granatum og sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbum inni \u00e1 Bataclan:\nSamy Amimour, ein 28-\u00e1ra gamal \u00far Par\u00eds, i\u00f0 bardist \u00ed Yemen. He had reportedly been on the run from police for two years prior to the attack, due to terrorism related charges.\n Omar Isma\u00ebl Mostefai, 29 \u00e1ra gamal, \u00far Courcouronnes \u00ed \u00cele-de-France n\u00e6rindis Par\u00eds, hevur fyrr veri\u00f0 \u00ed S\u00fdria og var\u00f0 skr\u00e1settur av fronsku fregnart\u00e6nastuni sum ein m\u00f8guligur vandi fyri trygdina hj\u00e1 statinum. Ey\u00f0merktur vi\u00f0 fingramerki fr\u00e1 einum fingri, i\u00f0 var sprongdur av hond hansara \u00ed teatrinum. Mostefa\u00ef hev\u00f0i portugisiska m\u00f3\u00f0ur og algeriskan p\u00e1pa, og var konvertera\u00f0ur til islam.\nFoued Mohamed-Aggad, 23 \u00e1ra gamal \u00far einari bygd n\u00e6rindis Strasbourg \u00ed Fraklandi. Hevur luttiki\u00f0 \u00ed borgarakr\u00edgnum \u00ed S\u00fdria \u00ed 2013. Hev\u00f0i t\u00e6tt samband vi\u00f0 Mourad Fares, i\u00f0 lokkar f\u00f3lk til S\u00fdria.\n\nHarumframt er Abdeslam Salah \u00far Bruxelles \u00ed Belgia, f\u00f8ddur 15. september 1989, eftirl\u00fdstur sum samsekur.\n\nIS t\u00f3k \u00e1byrgdina fyri \u00e1lopunum um morgunin tann 14. november \u00ed einum t\u00ed\u00f0indaskrivi, men IS nevndi t\u00f3 ikki nakrar sm\u00e1lutir um \u00e1lopini, i\u00f0 ikki v\u00f3ru alment kendir frammanundan. Ta\u00f0 er t\u00f3 ymiskt i\u00f0 peikar \u00e1, at yvirgangsmenninir v\u00f3ru partur av IS, og mett ver\u00f0ur, at teir hava samskift vi\u00f0 IS gj\u00f8gnum kryptera\u00f0a t\u00f8kni.\n\nHin 16. november 2015 peika\u00f0u keldur fr\u00e1 fronsku l\u00f8gregluni \u00e1 tann 27 \u00e1ra gamla Abdelhamid Abaaoud fr\u00e1 Molenbeek \u00ed Belgia sum tann i\u00f0 hev\u00f0i lagt \u00e6tlanir um \u00e1lopini \u00ed Par\u00eds. Myndugleikar hava fyrr sett hann \u00ed samband vi\u00f0 yvirgangsats\u00f3knir, i\u00f0 v\u00f3ru for\u00f0a\u00f0ar.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nYvirgangsats\u00f3knir\nFrakland\n2015 \u00ed Fraklandi\nPar\u00eds\nH\u00f3pdr\u00e1p"}
{"id": "37591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AK-47", "title": "AK-47", "text": "AK-47 (), ofta bert nevnt Kalasjnikov (eng: Kalashnikov), er ein \u00e1lopsbyrsa, i\u00f0 er sni\u00f0givin av Mikhail Kalasjnikov, og framleidd av russiska v\u00e1pnaframlei\u00f0aranum IZH. \n\nAK-47 bl var\u00f0 serliga n\u00fdtt av herli\u00f0um hj\u00e1 Warszawasamgonguni undir Kalda kr\u00edgnum. Byrsan er \u00ed dag ta\u00f0 kendasta skotv\u00e1pni\u00f0, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er framleitt. Ta\u00f0 eru \u00ed dag umlei\u00f0 100 milli\u00f3nir AK-47 byrsur \u00ed heiminum.\n\nV\u00e1pn"}
{"id": "37597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bataclan", "title": "Bataclan", "text": "Bataclan er eitt leikh\u00fas, i\u00f0 liggur \u00e1 50 boulevard Voltaire \u00ed 11. arrondissement \u00ed Par\u00eds, Frakland.\n\nBygningurin var\u00f0 tekna\u00f0ur \u00ed 1864 av arkitektinum Charles Duval, navni\u00f0 v\u00edsir til Ba-Ta-Clan, ein operetta eftir Offenbach, men ta\u00f0 er eisini ein tilsiping til or\u00f0aleikin le tout bataclan (heila lorti\u00f0). T\u00e6r n\u00e6rmastu M\u00e9tro st\u00f8\u00f0irnar eru Oberkampf \u00e1 Line 5 og Line 9 og Filles du Calvaire \u00e1 Line 8.\n\nBataclan var ramma um eitt yvirgangs\u00e1lop um kv\u00f8ldi\u00f0 tann 13. november 2015, t\u00e1 i\u00f0 h\u00f3pskj\u00f3tingar og spreingingar drap umlei\u00f0 87 f\u00f3lk undir einari konsert vi\u00f0 Eagles of Death Metal.\n\nKeldur \n\nPar\u00eds"}
{"id": "37628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81lopi%C3%B0%20%C3%A1%20Halabja", "title": "\u00c1lopi\u00f0 \u00e1 Halabja", "text": "Eiturgass\u00e1lopi\u00f0 \u00e1 Halabja var eitt f\u00f3lkamor\u00f0 \u00e1 kurdar framt av Saddam Hussein \u00ed Irak, 16. mars \u00ed 1988.\n\nH\u00f3pdr\u00e1p\nKurdar\nIrak"}
{"id": "37630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lk%20og%20D%C3%B3lgar%20%C3%AD%20Kardamummub%C3%BDnum", "title": "F\u00f3lk og D\u00f3lgar \u00ed Kardamummub\u00fdnum", "text": "F\u00f3lk og D\u00f3lgar \u00ed Kardamummub\u00fdnum (Upprunatittul: Folk og r\u00f8vere i Kardemomme by) er ein b\u00f3k eftir norska rith\u00f8vundan Thorbj\u00f8rn Egner. \u00cd 1955 skriva\u00f0i Thorbj\u00f8rn Egner, s\u00f8guna um F\u00f3lk og D\u00f3lgar \u00ed Kardamummub\u00fdnum. \u00cd 1961 umsetti Ey\u00f0un Johannessen s\u00f8guna til f\u00f8royskan \u00fatvarpsleik, sum var\u00f0 sendur \u00ed 1961. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags gav \u00fat b\u00f3kina \u00ed 1980, 25 \u00e1r eftir at uppruna\u00fatg\u00e1van kom \u00ed Noregi. B\u00f3kin og sj\u00f3nleikurin eru millum best umt\u00f3ktu barnas\u00f8gur yvirh\u00f8vur \u00ed Skandinavia. Leikurin sn\u00fdr seg um teir tr\u00edggjar d\u00f3lgarnar \u00ed Kardamummub\u00fdi, Kaspar, Jaspur og J\u00f3natan, sum um n\u00e1ttina fara \u00fat at stjala. Hetta eru f\u00f3lkini \u00ed b\u00fdnum ikki gla\u00f0 fyri, og siga hetta vi\u00f0 Bastian politimeistara. Men Bastian hevur \u00far at gera vi\u00f0 fyrireikingum til st\u00f3ru Kardamummuveitsluna, sum  \u00f8ll gle\u00f0a seg so n\u00f3gv til. T\u00e1 st\u00f3ra Kardamummuveitslan ver\u00f0ur hildin, eru \u00f8ll \u00ed g\u00f3\u00f0um h\u00fdri, \u00f8ll uttan tv\u00f8ra Suff\u00eda mostir og d\u00f3lgarnir. Ein dagin finna d\u00f3lgarnir upp\u00e1 at stjala Suff\u00edu mostir, men \u00e6tlan teirra gongur ikki sum \u00e6tla\u00f0.\n\nBarnab\u00f8kur"}
{"id": "37632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klintrim%C3%BAs%20og%20hini%20d%C3%BDrini%20%C3%AD%20Vallbakkask%C3%B3ginum", "title": "Klintrim\u00fas og hini d\u00fdrini \u00ed Vallbakkask\u00f3ginum", "text": "Klintrim\u00fas og hini d\u00fdrini \u00ed Vallbakkask\u00f3ginum (Upprunatittul: Klatremus og de andre dyrene i Hakkebakkeskogen) er ein b\u00f3k eftir Thorbj\u00f8rn Egner. Valbakkask\u00f3gurin er ein l\u00edtil \"heimur\", sum onkur kanska vil siga, ikki er til, men sum \u00ed mangar m\u00e1tar minnir um okkara egnu st\u00f3ru ver\u00f0. Og Klintrim\u00fas og Mortan og Bamsi og Mikkkjal og hini \u00f8ll \u00ed sk\u00f3ginum eru ikki vanlig dj\u00f3r, men hugflogi\u00f0 hevur l\u00e6nt teimum n\u00f8kur ey\u00f0kenni b\u00e6\u00f0i fr\u00e1 d\u00fdrum og f\u00f3lki. Tey hava n\u00f8vn av dj\u00f3rum og naka\u00f0 v\u00e6l av \u00fatsj\u00f3ndini vi\u00f0, men hava eisini kl\u00e6\u00f0i uttan\u00e1 s\u00e6r og ganga \u00e1 tveimum beinum og b\u00fagva \u00ed h\u00fasum og minna eitt sindur um okkum menniskju \u00ed mongum av t\u00ed, tey gera og siga og hugsa.\n\nBarnab\u00f8kur"}
{"id": "37652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borgarakr%C3%ADggi%C3%B0%20%C3%AD%20S%C3%BDria", "title": "Borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed S\u00fdria", "text": "Borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed S\u00fdria () er eitt altj\u00f3\u00f0a v\u00e1pna\u00f0 str\u00ed\u00f0 \u00ed gongur fyri seg enn \u00ed S\u00fdria. Borgarakr\u00edggi\u00f0 byrja\u00f0i t\u00ed\u00f0liga um v\u00e1ri\u00f0 \u00ed 2011 \u00ed sambandi vi\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lini undir Arabiska v\u00e1rinum, vi\u00f0 m\u00f3tm\u00e6lum kring alt landi\u00f0 m\u00f3ti stj\u00f3rnini hj\u00e1 Bashar al-Assad forseta, hv\u00f8rs herdeildir svara\u00f0u aftur vi\u00f0 \u00f3gvusligum valdsger\u00f0um.\n\nKeldur \n\nS\u00fdria\nBorgarakr\u00edggj"}
{"id": "37658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vakurleikin%20og%20%C3%93dj%C3%B3ri%C3%B0", "title": "Vakurleikin og \u00d3dj\u00f3ri\u00f0", "text": "Vakurleikin og \u00d3dj\u00f3ri\u00f0 (Upprunatittul: Beauty and the Beast) er ein Disney animati\u00f3nsfilmur, i\u00f0 byggir \u00e1 \u00e6vint\u00fdri\u00f0 vi\u00f0 sama heiti eftir Jeanne-Marie Leprince de Beaumont fr\u00e1 1756.  Filmurin var\u00f0 framleiddur av Walt Disney Feature Animation og \u00fatgivin av Walt Disney Pictures. Filmurin hev\u00f0i heimsfrums\u00fdning 13. november 1991, var\u00f0 frums\u00fdndur \u00ed USA 22. november 1991 og var\u00f0 \u00fatgivin sum VHS videofilmur tann 30. oktober \u00ed 1992. Filmurin var sera v\u00e6l umt\u00f3ktur og seldi fyri 425 milli\u00f3nir dollarar \u00ed biografbilettum og seldi 20 milli\u00f3nir eint\u00f8k sum heimavideofilmur og forvann 200 milli\u00f3nir dollarar \u00ed 1992.\n\nFilmurin vann eina Golden Globe vir\u00f0isl\u00f8n og var\u00f0 tann fyrsti animati\u00f3nsfilmurin, i\u00f0 var\u00f0 tilnevndur Oscar fyri besta film.\n\nKeldur \n\nDisney filmar"}
{"id": "37663", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hotel%20C%C3%A6sar", "title": "Hotel C\u00e6sar", "text": "Hotel C\u00e6sar er ein norsk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, i\u00f0 er er framleidd av TV 2 \u00ed Noregi. Hotel C\u00e6sar er ein s\u00e1puopera um Anker Hansen-familjuna, um arv, minni og um felagsskap - um hvussu familjan og hennara minni\u00f0 skapar einstaklingin \u00ed einari t\u00ed\u00f0 har alt stendur til at rapla - har gomul mentan og familjus\u00f8gur syndrast \u00ed \u00fatlegd. Hotel C\u00e6sar er s\u00f8gan um eitt hotell og s\u00f8gan um Anker Hansen-familjuna. \u00c1 hotellinum eru m.a. matstovuf\u00f3lk, reinger\u00f0arf\u00f3lk, k\u00f8ksf\u00f3lk, m\u00f3tt\u00f8kuf\u00f3lk, skrivstovu- og krambaf\u00f3lk. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in fylgir m.a. Juni Anker-Hansen (Anette Hoff), Eva Rosenkrantz (Rudy Claes), Pelle Krogstad (Nikis Theophilakis), Storm Liland Anker-Hansen (Kim-Daniel Sannes), v.f.\n\nHotel C\u00e6sar var fyrstu fer\u00f0 \u00e1 skr\u00e1nni \u00ed okt. 1998, og hevur koyrt \u00e1 meir ella minni sama h\u00e1tt s\u00ed\u00f0an. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in hj\u00e1 Tv2 gj\u00f8rdist beinavegin v\u00e6l umt\u00f3kt \u00ed Norra. TV 2 \u00ed Noregi hev\u00f0i fram til oktober 2015 gj\u00f8rt 2889 partar av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi leikarar\n\nKomandi og farandi\n\nInnkomandi leikarar\n\nFyrrverandi leikarar\n\nKeldur \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\nNorsk mentan"}
{"id": "37664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burj%20Al%20Arab", "title": "Burj Al Arab", "text": "Burj Al Arab er eitt 7-stj\u00f8rna\u00f0 hotell i\u00f0 liggur \u00ed Dubai \u00ed Sameindu Emirr\u00edkjunum. \u00cd 1999 l\u00e6t n\u00fa heimskenda ey\u00f0kennismerki\u00f0 \u00ed Dubai, hotelli\u00f0 Burj Al Arab, upp. Ta\u00f0 stendur \u00e1 eini gj\u00f8rdari oyggj \u00fat fyri strondina \u00ed Dubai. Har slepst einans til vi\u00f0 tyrlu ella eftir eini privatari br\u00fagv. Hotelli\u00f0 er 320 metrar h\u00f8gt og er seglforma\u00f0, n\u00e6stan tveir kilometrar av 24 karat bla\u00f0gulli og 23.444 kvadratkilometrar av marmori s\u00fdna \u00f3metaligt luksus og oy\u00f0slusemi. Her starvast 1.600 starvsf\u00f3lk vi\u00f0 meir enn 80 ymiskum tj\u00f3\u00f0skapum, sum fj\u00e1lga um kundarnar.\n\nBygningar\nDubai"}
{"id": "37677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3latr%C3%A6", "title": "J\u00f3latr\u00e6", "text": "Eitt j\u00f3latr\u00e6 er eitt granntr\u00e6, sum um j\u00f3lt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur sett inn \u00ed stovuna \u00ed ein j\u00f3latr\u00e6sf\u00f3t, i\u00f0 er gj\u00f8rdur til endam\u00e1li\u00f0, og s\u00ed\u00f0an ver\u00f0ur tr\u00e6i\u00f0 pynta\u00f0 vi\u00f0 j\u00f3lastj\u00f8rnum, j\u00f3lahj\u00f8rtum og \u00f8\u00f0rum j\u00f3latr\u00e6spyntil.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd 1500 og 1600 talinum byrja\u00f0u t\u00fdskir handverkarar at hava eina j\u00f3laveitslu, har teir settu eitt granntr\u00e6 upp og pr\u00fdddu ta\u00f0. B\u00f8rnini fingu t\u00e6r g\u00e1vurnar, sum hingu \u00e1 tr\u00e6num. \u00cd 1605 skrivar ein \u00f3kendur, at \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi var vanligt at seta eitt granntr\u00e6 upp inni i stovuni, pr\u00fd\u00f0a ta\u00f0 vi\u00f0 papp\u00edrsr\u00f3sum, s\u00fareplum og \u00f8\u00f0rum. Hesin si\u00f0urin breiddi seg um alt landi\u00f0, og \u00ed Danmark ver\u00f0ur hildi\u00f0 at fyrsta j\u00f3latr\u00e6i\u00f0 var pynta\u00f0 \u00ed 1808. Si\u00f0urin er komin til F\u00f8roya \u00far Danmark.\n\nJ\u00f3l"}
{"id": "37678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barduhvalur", "title": "Barduhvalur", "text": "Barduhvalur (fr\u00f8\u00f0iheiti - Mysticeti) er ein hvalur, sum ikki hevur tenn, men bardur. Hetta eru trevsutar hornpl\u00e1tur, sum standa \u00ed r\u00f8\u00f0um \u00ed kjaftinum. T\u00e1 i\u00f0 so hvalurin svimur vi\u00f0 opnum kjafti, kemur \u00e6ti inn \u00ed kjaftin og ver\u00f0ur hangandi \u00ed trevsunum, t\u00e1 i\u00f0 hann s\u00edlar sj\u00f3gvin \u00fat aftur. \n\nHvalirnir sum heild eru flokka\u00f0ir \u00ed tveir undirh\u00f3par, tannhvalir (Odontoceti) og barduhvalir (Mysticeti). \nBarduhvalir eru flokka\u00f0ir \u00ed 4 \u00e6ttir vi\u00f0 6 slektum, og tilsamans eru 11 sl\u00f8g. \n\t\t\t\t\t\nD\u00f8mi um barduhval eru sildreki (Balaenoptera acutorostrata), nebbafiskur (Balaenoptera physalus) og sei\u00f0hvalur (Balaenoptera borealis). \nHesi tr\u00fd sl\u00f8gini eru regluliga at s\u00edggja \u00e1 f\u00f8royskum sj\u00f3\u00f8ki.\nOnnur sl\u00f8g, i\u00f0 s\u00edggjast meira sj\u00e1ldan, eru roy\u00f0ur (Balaenoptera musculus) og k\u00falub\u00f8ka (Megaptera novaeangliae).\n\nRoy\u00f0ur (bl\u00e1hvalur) er st\u00f8rsti barduhvalur og samstundis heimsins st\u00f8rsta dj\u00f3r yvirh\u00f8vur.\n\nKeldur  \n \n  \n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum \nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "37679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tannhvalir", "title": "Tannhvalir", "text": "Tannhvalir (fr\u00f8\u00f0iheiti - Odontoceti) eru hvalir, sum vanliga hava tenn, t\u00f3 at onkrir eru tannleysir.\n\nHvalirnir sum heild eru flokka\u00f0ir \u00ed tveir undirh\u00f3par: barduhvalir (Mysticeti) og tannhvalir (Odontoceti). \nTannhvalir eru flokka\u00f0ir \u00ed 9 \u00e6ttir vi\u00f0 36 slektum og fata eisini um delfinir og n\u00edsur. Rokna\u00f0 ver\u00f0ur vi\u00f0 tilsamans uml. 76 sl\u00f8gum av tannhvali.\nTannhvalur hevur \u00far 0-2 tenn (d\u00f8glingur) upp \u00ed 40 tenn (springari) hv\u00f8rjumegin \u00ed kjaftinum. \nF\u00f8\u00f0in hj\u00e1 tannhvali er mest h\u00f8gguslokkur og fiskur. \n\nD\u00f8mi um tannhvalir eru: n\u00edsa, grindahvalur (Globicephala melas), skj\u00f3rutur springari (Lagenorhynchus acutus), hvessingur (Tursiops truncatus), d\u00f8glingur (Hyperoodon ampullatus), b\u00f3ghv\u00edtuhvalur/mastrahvalur (Orcinus orca) og avgustur (Physeter macrocephalus). Hesi sjey sl\u00f8gini s\u00edggjast meira ella minni regluliga \u00e1 f\u00f8royskum sj\u00f3\u00f8ki.\n\nOnnur sl\u00f8g, i\u00f0 s\u00e6dd eru \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3\u00f8ki, eru nevhvalur (Mesoplodon bidens), n\u00e1hvalur (Monodon monoceros), hv\u00edtfiskur (Delphinapterus leucas), kjafthv\u00edtur springari (Lagenorhynchus albirostris), r\u00edpuspringari (Stenella coeruleoalba), delfin (Delphinus delphis) og falskur mastrarhvalur (Pseudorca crassidens).\n\nAvgustur er heimsins st\u00f8rsti tannhvalur.\n\nKeldur \n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "37680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1ta", "title": "G\u00e1ta", "text": "Ein g\u00e1ta er ein stutt s\u00f8ga, sum endar vi\u00f0 einum spurningi. Vi\u00f0hv\u00f8rt eru g\u00e1tur settar saman upp \u00e1 r\u00edm. Ta\u00f0 hevur alt\u00ed\u00f0 veri\u00f0 vanligt \u00ed F\u00f8royum at bera upp g\u00e1tur.\n\nHumor"}
{"id": "37681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pap%C3%BDrus", "title": "Pap\u00fdrus", "text": "Pap\u00fdrus er eitt av heimsins elstu papp\u00edrum, sum var\u00f0 gj\u00f8rt \u00ed Egyptalandi fyri 4000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Pap\u00fdrus var\u00f0 gj\u00f8rt \u00far plantuni Cyperus Papyrus. Uppskriftin upp \u00e1 hetta tilfari\u00f0 var so loynilig, at hon var\u00f0 ikki skriva\u00f0 ni\u00f0ur, men borin munn av munni gj\u00f8gnum \u00e6ttarli\u00f0ini. Pap\u00fdrus plantan var\u00f0 rokna\u00f0 sum heilag, bl\u00f3man sj\u00e1lv var \u00edmyndin av s\u00f3lini, me\u00f0an hin tr\u00edhyrnti stelkurin var egyptiska tekni\u00f0 fyri \u00e6vinleika.\n\nEgyptaland"}
{"id": "37682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1tr%C3%BAgv", "title": "P\u00e1tr\u00fagv", "text": "P\u00e1tr\u00fagv er tr\u00fagv \u00e1 yvirnat\u00farligar m\u00e1ttir\n\nF\u00f3lkaminni"}
{"id": "37684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frigg", "title": "Frigg", "text": "Frigg er kona \u00d3\u00f0ins. Navn hennara merkir, \"tann sum elskar\". Frigg er ein sera kl\u00f3k gudinna, sum ofta r\u00e1\u00f0gevur \u00d3\u00f0ini. Frigg er gudinna fyri hj\u00fanarlagnum. Ta\u00f0 var\u00f0 bi\u00f0i\u00f0 til hana \u00ed samband vi\u00f0 barnsbur\u00f0, og mammur b\u00f3\u00f0u ofta til hana um kr\u00edggseydnu fyri synunum.Frigg er mest kend sum ein av teimum trimum konunum hj\u00e1 \u00d3\u00f0ini og mamma Baldur. L\u00edka sum \u00d3\u00f0in s\u00e6r Frigg eisini fram \u00ed framt\u00ed\u00f0ina.Navni\u00f0 Frigg merkir h\u00fastr\u00fa og tann elska\u00f0a, og hon ver\u00f0ur sett \u00ed samband vi\u00f0 s\u00edtt hj\u00fanaband og s\u00edna familju.\n\nHon er gudinna fyri hj\u00fanaband og k\u00e6rleika.\n\nN\u00f3gv halda, at Frigg og Freja eru t\u00e6r somu gudinnurnar, t\u00ed t\u00e6r hava n\u00f3gv l\u00edka ey\u00f0kenni, \u00a0men ta\u00f0 eru t\u00e6r ikki. Frigg er kona \u00d3\u00f0ins, sj\u00e1lvt um hann fekk eitt barn vi\u00f0 Freju. T\u00f3 h\u00f8vdu b\u00e1\u00f0ar gudinnurnar ein fuglaham, sum kundi gera t\u00e6r til ein fugl og fl\u00fagva. Eisini eru t\u00e6r tv\u00e6r t\u00e6r t\u00fddningarmestu gudinnurnarr, sum eru. Sj\u00e1lvt um Frigg hev\u00f0i ein mann, b\u00fa\u00f0i hon einsam\u00f8ll \u00ed einum h\u00fasi \u00ed \u00c1sgar\u00f0i, sum \u00e6t Fensalir. Her b\u00fdr hon saman vi\u00f0 s\u00ednum kvinnum. Fulla er tann g\u00f3\u00f0a vinkonan og arbei\u00f0skonan Gn\u00e1 hennara bo\u00f0beri og Hlin sum verjir t\u00e6r, sum Frigg hevur valdi \u00e1.\n\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "37685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dreki", "title": "Dreki", "text": "Ein dreki er \u00e6vint\u00fdrvera, dj\u00f3r vi\u00f0 ormakroppi og veingjum. V\u00edkingaskip kunnu hava stevni l\u00edkum drekah\u00f8vdi - drekaskip. \u00cd F\u00f8royum kenna eisini kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar vi\u00f0 drekastevni, t.d. b\u00e1tarnir hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag. B\u00e1tarnir hj\u00e1 Havnar R\u00f3\u00f0rarfelag eru, (5mf) S\u00edli\u00f0, Drekin, T\u00edtlingur, Ingibj\u00f8rg, (6mf) Gongur\u00f3lvur, (8mf) \u00d8rvur og so tann v\u00e6lkendi Havnarb\u00e1turin (10mf)\n\n\u00c6vint\u00fdr"}
{"id": "37686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ska%C3%B0adj%C3%B3r", "title": "Ska\u00f0adj\u00f3r", "text": "Sum or\u00f0i\u00f0 sigur, so er ska\u00f0adj\u00f3r til ska\u00f0a. Rottur og m\u00fds eru ikki til gagn og t\u00ed \u00f3ynskt. Kommunur hava skyldu til at hava eina virkna t\u00fdning av ska\u00f0adj\u00f3rum, eins og f\u00f3lk skulu gera s\u00edtt til, at ska\u00f0adj\u00f3r ikki spja\u00f0ast. Matframlei\u00f0andi virki skulu somulei\u00f0is hava eina skipa\u00f0a fyribyrging og t\u00fdning av ska\u00f0adj\u00f3rum. Hetta fyri ikki at spja\u00f0a smittu til matv\u00f8runa. D\u00f8mi um ska\u00f0adj\u00f3r \u00ed mun til\nmatv\u00f8ruframlei\u00f0slu eru flogkykt, fuglur, rotta, hundur, ketta og sey\u00f0ur. Fyribyrging kann millum anna\u00f0 vera at hava t\u00e6ttan bygning, flugunet fyri vindeygu, at reint og ruddiligt og avbyrgt er uttan um virki\u00f0. T\u00fdning kann vera rottueitur, m\u00fasafella, flugudrepari og l\u00edknandi. Ta\u00f0 er ymist, hvar vit finna rottur og m\u00fds \u00ed F\u00f8royum. \u00cd summum oyggjum er bara anna\u00f0 slagi\u00f0, men \u00ed \u00f8\u00f0rum eru b\u00e6\u00f0i sl\u00f8gini. Nakrar oyggjar eru, har hv\u00f8rki m\u00fds ella rottur finnast, t.d. \u00ed Kalsoynni, \u00ed Koltri og \u00ed St\u00f3ru D\u00edmun.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "37687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kavi", "title": "Kavi", "text": "Kavi er vatndampur, sum frystur h\u00f8gt uppi \u00ed luftini og s\u00ed\u00f0ani dettur ni\u00f0ur sum kavi.\n\nVe\u00f0urlag"}
{"id": "37688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Breakdansur", "title": "Breakdansur", "text": "Breakdansur (\u00e1 enskum nevnt Break dancing ella B-boying) er eitt slag av g\u00f8tudansi, har n\u00f3gvar akrobatiskar r\u00f8rslur eru vi\u00f0, t.d. at snara runt \u00e1 h\u00f8vdinum. Dansurin byrja\u00f0i mitt \u00ed 1970 \u00ed USA, har ta\u00f0 serliga v\u00f3ru amerikanarar i\u00f0 v\u00f3ru \u00e6tta\u00f0ir \u00far Afrika, i\u00f0 dansa\u00f0u Breakdans. Dansurin var eisini v\u00e6lumt\u00f3ktur millum ungir puertorikanarar. Dansurin breiddi seg til n\u00f3gv onnur lond.\n\nDansur"}
{"id": "37689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rapping", "title": "Rapping", "text": "Rapping er ein formur fyri at tosa \u00e1 r\u00fatmiskan h\u00e1tt. Ofta ver\u00f0ur rappa\u00f0 til hip-hop t\u00f3nleik\n\nHip hop"}
{"id": "37725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arabiska%20h%C3%A1lvoyggin", "title": "Arabiska h\u00e1lvoyggin", "text": "Arabiska h\u00e1lvoyggin er ein h\u00e1lvoyggj \u00ed Mi\u00f0eystri.\n\nMi\u00f0eystur\nH\u00e1lvoyggjar"}
{"id": "37727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niue", "title": "Niue", "text": "Niue er sj\u00e1lvst\u00fdrandi oyggj \u00ed Polynesia, men undir n\u00fds\u00e6landskum kongad\u00f8mi. H\u00f3ast Niue hevur heimild til at krevja inn skatt og ongar f\u00edggjarligar skyldur hevur m\u00f3tvegis N\u00fds\u00e6landi, hevur N\u00fds\u00e6land bundi\u00f0 seg til framhaldandi at veita Niue ney\u00f0uga f\u00edggjarliga og umsitingarliga hj\u00e1lp. Emb\u00e6tisf\u00f3lk \u00far N\u00fds\u00e6landi luttaka \u00ed grannsko\u00f0an av landsroknskapunum hj\u00e1 Niue og eru eisini umbo\u00f0a\u00f0 \u00ed nevndini fyri almenna umsiting \u00ed Niue.\n\nPolynesia"}
{"id": "37728", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6lsur%20felagsskapur", "title": "Fr\u00e6lsur felagsskapur", "text": "Fr\u00e6lsur felagsskapur er ein skipan, har mi\u00f0veldi\u00f0 \u00ed or\u00f0sending bo\u00f0ar ST fr\u00e1, at ein \u00e1v\u00edsur r\u00edkislutur ella land undir yvirr\u00e6\u00f0i tess frameftir ver\u00f0ur \u00ed fr\u00e6lsum felagsskapi vi\u00f0 mi\u00f0veldi\u00f0. Vanliga eru uttanr\u00edkism\u00e1l og verjum\u00e1l felags \u00ed t\u00edl\u00edkum felagsskapi og liggja tey \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum hj\u00e1 mi\u00f0veldinum. Fr\u00e6lsur felagsskapur ver\u00f0ur vanliga skipa\u00f0ur vi\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1la millum tilkn\u00fdtta landi\u00f0 og mi\u00f0veldi\u00f0, har myndugleikab\u00fdti\u00f0 teirra millum er \u00e1sett. \u00cd s\u00e1ttm\u00e1lanum er eisini \u00e1seting um, at ta\u00f0 tilkn\u00fdtta landi\u00f0 hevur r\u00e6tt at fara burtur\u00far felagsskapinum og stovnseta egi\u00f0 fullveldisr\u00edki. \n\nHeimspolitikkur"}
{"id": "37729", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alheimsger%C3%B0", "title": "Alheimsger\u00f0", "text": "Alheimsger\u00f0 ella globalisering eru or\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0a br\u00fakt um eina vaksandi samhandil millum lond, \u00fatvekslan av mentan og b\u00faskapi millum teir ymisku heimspartarnir og at r\u00edkism\u00f8rk missa t\u00fddning, eitt n\u00fa \u00ed heimshandli.\n\nHeimspolitikkur\nAlheimsger\u00f0"}
{"id": "37730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Altj%C3%B3%C3%B0a%20felagsskapur", "title": "Altj\u00f3\u00f0a felagsskapur", "text": "Felagsskapur, i\u00f0 fullveldisr\u00edki kunnu gerast limir \u00ed (d\u00f8mi: ST). Eisini nevndur millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapur.\n\nFelagsskapir"}
{"id": "37731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimast%C3%BDri", "title": "Heimast\u00fdri", "text": "Skipan, har ein r\u00edkislutur hevur serstakar sj\u00e1lvst\u00fdrisheimildir (d\u00f8mi eru F\u00f8royar, Gr\u00f8nland, \u00c1land og eisini Skotland).\n\nPolitikkur"}
{"id": "37733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Panamaveitin", "title": "Panamaveitin", "text": "Panamaveitin er millum heimsins mest t\u00fddningarmiklu sj\u00f3vegis farvegir.\n\nS\u00f8gan \n\n\u00cd fleiri \u00f8ldir h\u00f8vdu f\u00f3lk og landastj\u00f3rnir droymt um eina sj\u00f3lei\u00f0, i\u00f0 kundi binda saman Atlantshavi\u00f0 og Kyrrahavi\u00f0, tv\u00f8rtur um tann 80 kilometur brei\u00f0a Panamasl\u00e6ttan \u00ed Panama.\n\nFyrsta roynd \nLongu \u00ed 1534 kanna\u00f0i t\u00fdsk-r\u00f3mverski keisarin Karl fimti, sum eisini var kongur \u00ed Spania, um ta\u00f0 var m\u00f8guligt at gera eina siglingarveit \u00e1 sta\u00f0num, so siglast kundi \u00far Atlantshavinum tv\u00f8rturum Panamasl\u00e6ttan beinlei\u00f0is yvir \u00ed Stillahavi\u00f0. Men eftirma\u00f0ur Karl fimta \u00e1 sponsku tr\u00f3nuni, Filip annar, hev\u00f0i ongan hug at fara undir \u00e6tlanina. Hann metti at trupulleikarnar, sum verkfr\u00f8\u00f0ingar v\u00edstu \u00e1, v\u00f3ru alt ov umfatandi. Hann skal eisini hava sagt, at \u00e6tlanin var \u201c\u00edm\u00f3ti Guds vilja.\n\nN\u00e6sta roynd \n\u00cd 1880 \u00e1t\u00f3k eitt franskt felag, undir lei\u00f0slu av fransmanninum Ferdinant de Lesseps, s\u00e6r at gera Panamaveitina. Ferdinant de Lesseps hev\u00f0i sta\u00f0i \u00e1 odda, t\u00e1 Suez veitin var grivin, og var kendur fyri bragdi, sum Suezveitin var mett at vera. T\u00e1 fransmenn f\u00f3ru til verka gj\u00f8rdist skj\u00f3tt greitt, at her v\u00f3ru trupulleikar, sum ikki var rokna\u00f0 vi\u00f0 frammanundan. Fyrsti st\u00f3ri trupulleikin, i\u00f0 t\u00f3k seg upp v\u00f3ru mongu l\u00edvsh\u00f3ttandi sj\u00fakurnar, sum raktu arbei\u00f0sf\u00f3lki\u00f0. Talan var um sj\u00fakur, sum t.d. kolera, malaria, gulur fepur og pest. Fyri hesar sj\u00fakur fanst t\u00e1 ongin gr\u00f8\u00f0\u00adandi heiliv\u00e1gur. Og lendi\u00f0 var eisini ein st\u00f3r pl\u00e1ga \u00ed n\u00f3gvar a\u00f0rar m\u00e1tar. Har var h\u00f3pur av eitrandi slangum, flogkyktum, m\u00f3rud\u00edkjum, kyksendi, fl\u00f3\u00f0aldum og jar\u00f0skj\u00e1lvtum. Arbei\u00f0sf\u00f3lki\u00f0 var eisini pl\u00e1ga av skri\u00f0ulopum, i\u00f0 kundu taka meira enn 55.000 r\u00fammetrar av mold og fjala h\u00fas, jarnbreytir og gravimaskinur \u00ed h\u00f3patali. Vanliga t\u00f3k ta\u00f0 arbei\u00f0sf\u00f3lkinum fleiri vikur at rudda upp eftir sl\u00edk skri\u00f0ulop. Mett var at 21.900 mans l\u00f3tu l\u00edv, t\u00e1 fransmenn st\u00f3\u00f0u fyri arbei\u00f0inum. Ta\u00f0 v\u00f3ru t\u00fasundtals franskir sm\u00e1spararar, i\u00f0 f\u00edggja\u00f0u verk\u00e6tlanina hj\u00e1 Ferdinant de Lesseps, i\u00f0 enda\u00f0i sum ein av heimsins st\u00f8rstu g\u00f8lum, t\u00e1 verk\u00e6tlanin f\u00f3r \u00e1 h\u00fasagang. Fyri at bjarga t\u00ed, sum bjargast kundi var eitt anna\u00f0 felag stovna\u00f0, men eisini ta\u00f0 miseydna\u00f0ist.\n\nTri\u00f0ja roynd \n\u00cd 1902 eydna\u00f0ist at selja verk\u00e6tlanina til USA fyri 40 milli\u00f3nir dollarar, sum t\u00e1 sj\u00e1lvandi var ein risa upph\u00e6dd. Men amerikanarar v\u00f3ru n\u00f8gdir vi\u00f0 handilin, og vi\u00f0 forsetanum Theodore Roosevelt var vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um hugi fari\u00f0 undir arbei\u00f0i at kn\u00fdta saman Atlantshavi\u00f0 og Kyrrahavi\u00f0. Amerikanarar mettu sj\u00e1lvandi ikki at hetta f\u00f3r at vera ein st\u00f3rvegis trupul uppg\u00e1va, men ongant\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0ur hevur ein byggi\u00e6tlan rent seg \u00ed so n\u00f3gvar for\u00f0ingar. T\u00e1 verk\u00e6tlanin var li\u00f0ug var mett at umlei\u00f0 27.500 arbei\u00f0smenn h\u00f8vdu lati\u00f0 l\u00edv fr\u00e1 t\u00ed, at fransmenn byrja\u00f0u arbei\u00f0i\u00f0 til veitin var li\u00f0ug \u00ed 1914.\n\nS\u00ed eisini \nSuezveitin\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, pancanal.com\n\nKeldur \n\nMi\u00f0amerika"}
{"id": "37734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Empire%20State%20Building", "title": "Empire State Building", "text": "Empire State Building er 5. h\u00e6gsti bygningur \u00ed USA. Millum anna\u00f0 var hann heimsins h\u00e6gsta h\u00e1h\u00fas \u00ed 40 \u00e1r, og onki anna\u00f0 h\u00fas \u00ed heiminum er so v\u00e6l vitja\u00f0, sum hesin bygningur \u00ed New York City. Umlei\u00f0 1,5 mi\u00f3. f\u00f3lk fara \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri inn \u00ed elevatorarnar fyri at sleppa so langt upp sum gj\u00f8rligt; bygningurin er 448,5 metur h\u00f8gur. Eftir yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00e1 World Trade Center \u00ed 2001 gj\u00f8rdist Empire State Building aftur h\u00e6gsti bygningur \u00ed New York. Tilfari\u00f0 \u00ed bygninginum vigar um 330 t\u00fasund tons. Bygningurin er sum ein b\u00fdur \u00ed b\u00fdnum; hann veitir s\u00ednum 16.000 leigum\u00e1lum allar hugsandi t\u00e6nastur sum t.d. eitt st\u00f3r tal av bankum, matstovum, v\u00f8ruh\u00fasum og fer\u00f0amannastovum. At flyta f\u00f3lki\u00f0 upp og ni\u00f0ur \u00ed bygninginum eru 73 elevatorar og 4 rullandi trappur. \u00cd bygninginum eru 5.600 kilometrar av telefonleidningi. Til el eru 750.000 metrar av el leidningi. Til reinger\u00f0 og vi\u00f0l\u00edkahald av bygninginum eru 400 f\u00f3lk \u00ed f\u00f8stum starvi.\n\nBygningar\nNew York"}
{"id": "37735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kinesiski%20m%C3%BArurin", "title": "Kinesiski m\u00farurin", "text": "Kinesiski m\u00farurin er eisini kendur undir heitinum Tann st\u00f3ri m\u00farurin. Fari\u00f0 var undir at byggja m\u00farin \u00ed seinna parti av 14. \u00f8ld. Seinasti parturin var bygdur \u00ed byrjanina av 17. \u00f8ld. M\u00farurin var\u00f0 ikki bygdur sum ein samanhangandi eind; hann var bygdur \u00ed brotum. Arbei\u00f0i var gj\u00f8rt, me\u00f0an sonevnda Ming-dynastii\u00f0 hev\u00f0i r\u00e6\u00f0i \u00ed Kina. Endam\u00e1li\u00f0 var at verja Kina \u00edm\u00f3ti \u00e1lopum fr\u00e1 mongolskum og turkiskum \u00e6ttarb\u00f3lkum. Samla\u00f0a longdin ver\u00f0ur mett at vera um 8.851 km. Tilfari\u00f0 \u00ed m\u00farinum er gr\u00f3t, eyrur og mold. H\u00e6ddin \u00e1 m\u00farinum skiftir fr\u00e1 4,5 til 15 metur; breiddin fr\u00e1 4,5 til 9 metur. Uppi\u00e1 m\u00farinum er ein vegur, sum er vardur vi\u00f0 m\u00farum uppi \u00e1 m\u00farinum. Vi\u00f0 j\u00f8vnum millumbili eru bygd torn til vaktarhald; tey eru tilsamans eini t\u00fasund \u00ed tali. M\u00farurin var\u00f0 bygdur av tr\u00e6lum, sum n\u00f3gvir l\u00f3tu l\u00edv undir arbei\u00f0inum. Teir v\u00f3ru - \u00ed st\u00f3rum tali - jar\u00f0a\u00f0ir inni \u00ed m\u00farinum, og t\u00ed ver\u00f0ur kinesiski m\u00farurin eisini nevndur \u201cheimsins longsti kirkjugar\u00f0ur\u201d. Mett ver\u00f0ur, at um ein milli\u00f3n mans lutt\u00f3ku \u00ed arbei\u00f0inum at byggja m\u00farin.\n\n\u00cd dag eru partar av m\u00farinum fri\u00f0a\u00f0 \u00f8ki, og flestu fer\u00f0af\u00f3lk, sum vitja \u00ed Beijing ynskja at s\u00edggja m\u00farin. T\u00ed ver\u00f0a eisini n\u00f3gvir t\u00farar gj\u00f8rdir til m\u00farin, og fer\u00f0af\u00f3lk f\u00e1a h\u00f8vi at sp\u00e1ka s\u00e6r ein stuttan t\u00far \u00e1 m\u00farinum.\n\nKina\nBygningar"}
{"id": "37736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adventist%20Development%20and%20Relief%20Agency", "title": "Adventist Development and Relief Agency", "text": "Adventist Development and Relief Agency (stytt ADRA) hevur gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina ment seg, og virkar \u00ed dag sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur felagsskapur - skilt fr\u00e1 Adventistakirkjuni. Endam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 ADRA er at arbei\u00f0a vi\u00f0 menningar- og ney\u00f0hj\u00e1lp til tess at stu\u00f0la menniskjum \u00ed ney\u00f0, \u00f3ans\u00e6\u00f0 h\u00fa\u00f0alit, kyn, og hvat tilkn\u00fdti tey hava til politikk ella religi\u00f3n. Adventistakirkjan byrja\u00f0i at arbei\u00f0a vi\u00f0 ney\u00f0hj\u00e1lp stutt eftir Fyrsta heimsbardaga og setti \u00e1 stovn SAWS (Seventh Day Adventist World Service).\n\nFelagsskapir"}
{"id": "37737", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mercy%20Corps", "title": "Mercy Corps", "text": "Mercy Corps er ein hj\u00e1lparfelagsskapur, i\u00f0 var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1982. Fyrsta menningarverk\u00e6tlanin var \u00ed Honduras sama \u00e1r. H\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1li\u00f0 er at berja ni\u00f0ur l\u00ed\u00f0ing, f\u00e1t\u00e6karad\u00f8mi og tr\u00e6lkan vi\u00f0 at byggja upp trygg, framlei\u00f0andi og r\u00e6ttv\u00eds samfel\u00f8g. Mercy Corps arbei\u00f0ir v\u00ed\u00f0a \u00ed heiminum og hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed USA.\n\nFelagsskapir"}
{"id": "37738", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lakssild", "title": "Lakssild", "text": "Lakssild (Maurolicus muelleri) er ein l\u00edtil, silvurlittur fiskur av \u00e6ttini lj\u00f3sfiskar, i\u00f0 hava lj\u00f3sg\u00f8gn runt um \u00e1 kroppi og h\u00f8vdi. Um baki\u00f0 er hon sv\u00f8rt. S\u00ed\u00f0urnar sk\u00edna silvurlittar. Hon hevur n\u00f3gv t\u00fd\u00f0ilig lj\u00f3sg\u00f8gn, serliga \u00e1 undirs\u00ed\u00f0uni \u00e1 \u00f8llum fiskinum. Hon er vanliga 4-6 cm long, \u00ed mesta lagi 9 cm. Hon gerst ikki n\u00f3gv eldri enn 3 \u00e1r og er g\u00fdtingarf\u00f8r longu eftir einum \u00e1ri. G\u00fdtingin er \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num mars til septembur. Hon g\u00fdtir millum 200-500 rogn, i\u00f0 flotna upp \u00ed vatnskorpuna og klekjast har. Av t\u00ed at lakssildin veksur skj\u00f3tt, livir stutt og er t\u00ed\u00f0liga g\u00fdtingarf\u00f8r, ver\u00f0ur framlei\u00f0slan \u00ed stovninum sera h\u00f8g. Tann skj\u00f3ti v\u00f8ksturin, stutta livit\u00ed\u00f0in og v\u00ed\u00f0a \u00fatbrei\u00f0slan ger, at samla\u00f0a n\u00f8gdin er sera st\u00f3r \u00ed havinum og t\u00ed kann lutfalsliga n\u00f3gv takast burtur \u00far stovninum, uttan at nerva hann munandi, t.v.s. n\u00f3gv t\u00fasund tons.\n\nLakssild er helst v\u00e6l egna\u00f0 til fiskamj\u00f8l, t\u00ed hon er feitur fiskur. Fitiinnihaldi\u00f0 \u00ed fiskinum er umlei\u00f0 5,5% av vektini, og av hesum feitti, eru bert 15% sokalla\u00f0 vaxester feitt, i\u00f0 ikki er serliga n\u00fdtiligt \u00ed olju- og mj\u00f8lframlei\u00f0slu. T\u00ed er lakssild v\u00e6legna\u00f0 sum \u00eddna\u00f0arfiskur, um bori\u00f0 ver\u00f0ur saman vi\u00f0 prikkafisk, i\u00f0 hevur n\u00f3gv st\u00f8rri innihald av vaxester feitti. Hon livir uppi \u00ed sj\u00f3num (uppsj\u00f3varfiskur) yvir dj\u00fapum vatni (mesopelagisk), upp m\u00f3ti vatnskorpuni \u00e1 n\u00e1tt, og ni\u00f0ur \u00e1 umlei\u00f0 300 metrar um dagin. Hon er t\u00f3 fingin heilt ni\u00f0ri \u00e1 1.500 m d\u00fdpi. F\u00f8\u00f0in er einamest rey\u00f0\u00e6ti, krill og amphipodur, sum \u00f8ll eru krabbadj\u00f3ra\u00e6ti, i\u00f0 eru at finna \u00ed st\u00f3rum n\u00f8gdum \u00ed ver\u00f0insh\u00f8vunum. Lakssildin fer\u00f0ast upp \u00ed sj\u00f3gvin um n\u00e1ttina at leita s\u00e6r f\u00f8\u00f0i. Hon fer aftan \u00e1 dj\u00f3ra\u00e6tinum, i\u00f0 eisini fer uppeftir um n\u00e1ttina. T\u00e1 ta\u00f0 l\u00fdsir, fara b\u00e6\u00f0i \u00e6ti og lakssild ni\u00f0ur \u00ed myrkri\u00f0 at fjala seg fyri ikki at ver\u00f0a etin. Lakssild er f\u00f8\u00f0i hj\u00e1 millum anna\u00f0 upsa og toski \u00fati \u00ed kantinum, og hj\u00e1 makreli, sild og laksi uppi \u00ed sj\u00f3num.\n\nLakssild er undir \u00cdslandi og F\u00f8royum su\u00f0ur m\u00f3ti Antarktis. \u00cd Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum, Kyrrahavinum og sunnarlaga \u00ed Indiahavi. Er eisini vi\u00f0 Hawaiioyggjar. \u00cd Vesturatlantshavinum er hon fr\u00e1 40\u00b0N su\u00f0ur til Falklandsoyggjarnar. Lakssild er vanlig undir F\u00f8royum og s\u00e6st ofta \u00ed fiskamaga og \u00e1 troldekki, dottin \u00far netinum.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "37739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burj%20Khalifa", "title": "Burj Khalifa", "text": "Burj Khalifa er h\u00e6gsti bygningur \u00ed heiminum og stendur \u00ed Dubai \u00ed Ar\u00e1bisku Emiratunum. Hann er 829,8 metrar h\u00f8gur, og ta\u00f0 merkir, at hann er bara g\u00f3\u00f0ar 50 metrar l\u00e6gri enn Sl\u00e6ttaratindur. Ta\u00f0 t\u00f3k seks \u00e1r at byggja Burj Khalifa, sum st\u00f3\u00f0 kl\u00e1rt 4. januar \u00ed 2010. Ors\u00f8kin til at ar\u00e1bar f\u00f3ru undir at byggja Burj Khalifa var, at tey hildu at fer\u00f0af\u00f3lk f\u00f3ru at koma at vitja Dubai, um heimsins h\u00e6gsti bygningur var har, og r\u00e6tt h\u00f8vdu tey, t\u00ed f\u00f3lk fer\u00f0ast \u00ed st\u00f3rum tali til Dubai, fyri at s\u00edggja heimsins h\u00e6gsta bygning. Meginparturin av Burj Khalifa ver\u00f0ur n\u00fdttur til \u00edb\u00fa\u00f0ir, har f\u00f3lk b\u00fagva, men har eru eisini skrivstovur, hotell og matstovur, umframt at vitjandi kunnu fara upp \u00e1 148. h\u00e6dd.\n\nBygningar\nDubai"}
{"id": "37764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlamagnusar%20kv%C3%A6%C3%B0i", "title": "Karlamagnusar kv\u00e6\u00f0i", "text": "Karlamagnusar kv\u00e6\u00f0i er eitt kv\u00e6\u00f0i i\u00f0 sn\u00fdr seg um Karlamagnus og hansara t\u00f3lvjavningar\n\nKv\u00e6\u00f0i\u00f0 er uppdeilt \u00ed fimm t\u00e6ttir:\n\nDreymur Karlamagnusar (TSB E 24)\nOddvalds r\u00edma (TSB E 25)\nEmunds r\u00edma (TSB E 26)\nHilmirs kv\u00e6\u00f0i (TSB E 27)\nRunsivals str\u00ed\u00f0 (TSB E 28)\n\nT\u00fdsk-R\u00f3mverskir Keisarar\nFrankiskir kongar\nKarolingar\nT\u00fdskarar\nFrankar\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "37832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Delta", "title": "Delta", "text": "Delta (st\u00f3ra \u0394, l\u00edtla \u03b4) er tann 4. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\n\u00cd st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i og alisfr\u00f8\u00f0i ver\u00f0ur b\u00f3kstavurin m.a. br\u00faktur um mun (differens).\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3landskv%C3%A6%C3%B0i", "title": "R\u00f3landskv\u00e6\u00f0i", "text": "R\u00f3landskv\u00e6\u00f0i (franskt La Chanson de Roland) er ein episk yrking, ella kappakv\u00e6\u00f0i, i\u00f0 byggir \u00e1 Runsivalsstr\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed \u00e1r 778, undir stj\u00f3rnaskei\u00f0i Karlamagnusar. Hon er elsti var\u00f0veitti teksturin \u00ed fronskum b\u00f3kmentum, og finst \u00ed fleiri \u00fatg\u00e1vum, og s\u00fdnir hetta hvussu v\u00e6lumt\u00f3ktur hesin tekstur var fr\u00e1 12'tu til 14. \u00f8ld.\n\n\u00c6tlandi var\u00f0 yrkingin skriva\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num millum 1040 og 1115; elsta \u00fatg\u00e1van fr\u00e1 1040, vi\u00f0 seinni \u00edskoytum og broytingum gj\u00f8rdar fram til uml. 1115. Endaligi teksturin fevnir uml. 4.000 reglur. Yrkingin er, saman vi\u00f0 spanska Cantar de Mio Cid, eitt fram\u00far d\u00f8mi um kappakv\u00e6\u00f0i (chanson de geste), i\u00f0 var ein b\u00f3kmentagrein sum blomstra\u00f0i fr\u00e1 11'du til 15. \u00f8ld, og fagna\u00f0i kappabr\u00f8gdum.\n\nPers\u00f3nar (karakterir)\n\nH\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nar\nBaligant, emirur \u00ed B\u00e1bylon; Marsil\u00faur \u00fatvegar s\u00e6r hj\u00e1lp fr\u00e1 honum m\u00f3ti Karlamangusi.\nBlancandrin, v\u00edsur heidningur; skj\u00fdtur upp at mutra Karlamangnus \u00far Spania vi\u00f0 g\u00edslum og g\u00e1vum, og skj\u00fdtur s\u00ed\u00f0an upp at van\u00e6ra eitt lyfti um at loyva Marsil\u00fai at doypast.\nBramimonde, drotningin \u00ed Saragossa, kona kong Marsil\u00fa; ver\u00f0ur fanga\u00f0 og umvend av Karlamagnusi eftir at b\u00fdurin er fallin.\nKarlamagnus (Charlemagne), Halgi r\u00f3mverski keisari; hansara herur berjist m\u00f3ti sarasenum \u00ed Spania.\nG\u00fd\u00f0in jall (Ganelon), vondi sv\u00edkjarin, a\u00f0alsma\u00f0ur og stj\u00fakfa\u00f0ir R\u00f3lants, hann eggjar Marsil\u00fai at leypa \u00e1 franska herin.\nKongurin Marsil\u00faur (King Marsilla), saraseni, kongur \u00ed Spania; R\u00f3lant s\u00e6rir hann og hann doyr seinni av s\u00e1rinum.\nNemus hertugin (Naimon), t\u00f3lvjavningur, tr\u00fafasti r\u00e1\u00f0gevin hj\u00e1 Karlamagnusi keisara.\n\u00d3livar (Oliver), t\u00f3lvjavningur, vinur R\u00f3lants; ver\u00f0ur dey\u00f0iliga s\u00e6rdur av Margarice. Hann \u00edmyndar v\u00edsd\u00f3m.\nR\u00f3lant (Roland), t\u00f3lvjavningur, hetjan \u00ed kv\u00e6\u00f0num; systursonur Karlamagnusar; lei\u00f0ir aftasta verjuli\u00f0i\u00f0 av franska herinum; hann brestir tinningin av at bl\u00e1sa so hart \u00ed horni\u00f0 \u00d3livant og doyr seinni av hesum. \nTurpin erkibisp (Turpin archbishop of Rheims), umbo\u00f0ar herli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Kat\u00f3lsku kirkjuni.\n\nA\u00f0rir pers\u00f3nar\nAude, tr\u00falova\u00f0 vi\u00f0 R\u00f3lanti, og systir \u00d3livar.\nBasan, franskur bar\u00f3nur, myrdur me\u00f0an hann er sendima\u00f0ur hj\u00e1 Marsil\u00fai.\nBernhardur (B\u00e9rengier), ein av t\u00f3lvjavningunum i\u00f0 var\u00f0 dripin av herinum hj\u00e1 Marsil\u00fai; hann drepur Estramarin; ver\u00f0ur sj\u00e1lvur dripin av Grandoyne.\nBesgun, h\u00f8vu\u00f0skokkur \u00ed heri Karlamagnusar; hann verjir G\u00fd\u00f0in jall eftir at sv\u00edk G\u00fd\u00f0in jals er avd\u00faka\u00f0.\nGeboin, verjir yvir dey\u00f0u frankunum; ver\u00f0ur lei\u00f0ari \u00ed \u00f8\u00f0rum ra\u00f0i Karlamagnusar.\nGodefroy, merkisberi hj\u00e1 Karlagnusi; br\u00f3\u00f0ur Thiery, verji Karlamagnusar m\u00f3ti Pinabel.\nGrandoyne, kr\u00edgsma\u00f0ur \u00ed partinum hj\u00e1 Marsil\u00fai; sonur kong Capuel \u00ed Kappadokia; drepur Gerin, Gerier, Berenger, Guy S. Antoine, og Astorge hertugin; ver\u00f0ur dripin av R\u00f3lanti.\nHamon, samherslei\u00f0ari \u00ed \u00e1ttandu herdeild Karlamagnusar.\nLorant, franskur herslei\u00f0ari av eina fyrstu herdeildunum m\u00f3ti Baligan; dripin av Baligant.\nMilon, verjir dey\u00f0u frankarnar me\u00f0an Karlamagnus eltir sarasenherin.\nOlgar Danski (Ogier the Dane), ein dani i\u00f0 lei\u00f0ir tri\u00f0ja ra\u00f0i\u00f0 \u00ed heri Karlamagnusar m\u00f3ti herinum hj\u00e1 Baligant. \nOthon, verjir dey\u00f0u frankarnar me\u00f0an Karlamagnus eltir sarasenherin.\nPinabel, berjist fyri G\u00fd\u00f0in jall \u00ed h\u00f3lmgonguni (einv\u00edgginum).  \nThierry, berjist fyri Karlamagnus \u00ed h\u00f3lmgonguni (einv\u00edgginum).\n\nT\u00fdsk-R\u00f3mverskir Keisarar\nFrankiskir kongar\nKarolingar\nT\u00fdskarar\nFrankar\nKv\u00e6\u00f0i"}
{"id": "37850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Epsilon", "title": "Epsilon", "text": "Epsilon (st\u00f3ra \u0395, l\u00edtla \u03b5) er tann 5. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zeta", "title": "Zeta", "text": "Zeta (st\u00f3ra \u0396, l\u00edtla \u03b6) er tann 6. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eta", "title": "Eta", "text": "Eta (st\u00f3ra \u0397, l\u00edtla \u03b7) er tann 7. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Navajo%20Nation", "title": "Navajo Nation", "text": "Navajo Nation (navajoiskt: Naabeeh\u00f3 Bin\u00e1h\u00e1sdzo) er eitt reservat \u00ed USA, t.v.s. eitt sta\u00f0 serliga \u00e6tla\u00f0 navajo-indi\u00e1narum. Navajo Nation var\u00f0 sett \u00e1 stovn 1. juni \u00ed 1868, og brei\u00f0ir seg yvir 71,000 km2 \u00ed Arizona, New Mexico og Utah. Har b\u00fagva sl\u00f8k 300,000 f\u00f3lk, harav umlei\u00f0 3,000 \u00ed og kring h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Window Rock. Teir, sum b\u00fagva \u00ed reservatum, hava serlig forr\u00e6ttindini, sum t.d. at teir sleppa undan at gjalda skatt. Um mentanina hj\u00e1 navajof\u00f3lkinum ver\u00f0ur sagt, at tey flestu halda \u00e1fram vi\u00f0 s\u00edni gomlu mentan vi\u00f0 m.a. vei\u00f0i og berhenting. \n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "37860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gandhi", "title": "Gandhi", "text": "Indira Gandhi\nMahatma Gandhi"}
{"id": "37887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Theta", "title": "Theta", "text": "Theta (st\u00f3ra \u0398, l\u00edtla \u03b8) er tann 8. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37891", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mao%20Zedong", "title": "Mao Zedong", "text": "Mao Zedong (si\u00f0bundi\u00f0 kinesiskt: \u6bdb\u6fa4\u6771, einfalt kinesiskt: \u6bdb\u6cfd\u4e1c, pinyin: M\u00e1o Z\u00e9d\u014dng; Wade-Giles: Mao Tse-tung, f\u00f8ddur 26. desember 1893 \u00ed Shaoshan \u00ed Hunan \u00ed Kina, dey\u00f0ur 9. september 1976 \u00ed Beijing) var lei\u00f0ari av kommunistaflokkinum \u00ed F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina fr\u00e1 1935 til dey\u00f0a s\u00edn \u00ed 1976.\n\nKeldur \n\nForsetar \u00ed Kina\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1893\nAndl\u00e1t \u00ed 1976"}
{"id": "37892", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sarasenar", "title": "Sarasenar", "text": "Sarasenar ella sarakenar, var upprunaliga heiti\u00f0 sum r\u00f3mverjar n\u00fdttu um \u00edb\u00fagvarnar i\u00f0 l\u00edktust fr\u00e1 arabarunum, og sum b\u00fa\u00f0u \u00ed oy\u00f0im\u00f8rkunum n\u00e6r vi\u00f0 r\u00f3mverska landslutin S\u00fdria. Seinni, serliga undir krossfer\u00f0unum, bleiv heiti\u00f0 br\u00fakr um muslimar sum heild. T\u00e1 hev\u00f0i heiti\u00f0 fingi\u00f0 ein neiligan klang \u00ed t\u00ed kristna Europa.\n\nUppruni (Et\u00fdmologi) \nSaraseni kemur fr\u00e1 grikskum sarak\u0113no\u00ed, \u03a3\u03b1\u03c1\u03b1\u03ba\u03b7\u03bd\u03cc\u03c2, i\u00f0 \u00e6tlandi kemur fr\u00e1 arabiskum  (sharqiyyin), i\u00f0 merkir eysturlendingur. Upprunin til arabiska or\u00f0i\u00f0 er t\u00f3 ivasamt. Ein tann fyrsta keldan til or\u00f0i\u00f0, er verki\u00f0 eftir Ptolem\u00e6us Geografike hyfegesis fr\u00e1 100-talinum e.Kr. Hann umtalar f\u00f3lkaslagi\u00f0 Sarakenoi, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av arabisku h\u00e1lvoynni, og sum hann skilir burtur\u00far arabarunum. Or\u00f0i\u00f0 kann vera komi\u00f0 til vesturevropa gj\u00f8gnum eysturr\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 og krossfararnar. Hann nevnir haraftrat \"Sarakene\" sum eitt \u00f8ki \u00ed nor\u00f0ur Sinai, i\u00f0 er navngivi\u00f0 eftir b\u00fdnum \"Saraka\" \u00e1 somu h\u00e1lvoyggj.\n\nEftir at islam t\u00f3k yvir \u00ed Mi\u00f0eystri, og serliga \u00ed krossfararat\u00ed\u00f0ini og mi\u00f0\u00f8ldini, var\u00f0 or\u00f0i\u00f0 n\u00fdtt sum alment heiti fyri muslimar, \u00f3ans\u00e6\u00f0 um talan var um arabar ella ikki. Serliga var\u00f0 heiti\u00f0 n\u00fdtt um muslimar \u00e1 Sicilia og \u00ed su\u00f0ur Italia.\n\nKeldur \n\nIslam\nMi\u00f0\u00f8ldin"}
{"id": "37919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barrow", "title": "Barrow", "text": "Utqiagvik (almenna navni\u00f0 var Barrow fram til desember 2016 ) er nor\u00f0asta bygd \u00ed Alaska (og \u00ed USA), og liggur \u00ed North Slope Borough. Her b\u00fagva umlei\u00f0 4200 f\u00f3lk. B\u00e6\u00f0i f\u00f3lki\u00f0 og m\u00e1l teirra kallast inupiat. F\u00f3lki\u00f0 er av mongolskum uppruna og hevur b\u00fa\u00f0 her \u00ed eini 10.000 \u00e1r ella meira. Fornfr\u00f8\u00f0iligir fundir v\u00edsa \u00e1 b\u00faseting \u00ed Barrow \u00ed eini 3000 \u00e1r. 7025 f\u00f3lk b\u00fagva \u00ed North Slope Borough-\u00f8kinum. og\ngott 4200 av teimum \u00ed Barrow. Ongir m\u00f8guleikar er \u00ed \u00f8kinum til naka\u00f0 slag av landb\u00fana\u00f0i. Lendi\u00f0 er kargt og oy\u00f0i. Permafrost er bara ein h\u00e1lvan metur undir j\u00f8r\u00f0. \u00d8ki\u00f0 er avkava\u00f0 einar \u00e1tta til n\u00edggju m\u00e1na\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0.\n\nKeldutilfar\n\n \nB\u00fdir \u00ed Alaska"}
{"id": "37938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bamako%20hotel%20%C3%A1lopi%C3%B0%20%C3%AD%202015", "title": "Bamako hotel \u00e1lopi\u00f0 \u00ed 2015", "text": "Bamako hotel \u00e1lopi\u00f0 \u00ed 2015 f\u00f3r fram hin 20. november 2015 og var eitt yvirgangs\u00e1lop vi\u00f0 h\u00f3pskj\u00f3tingum og g\u00edslat\u00f8ku av umlei\u00f0 170 f\u00f3lkum \u00e1 Radisson Blu hotellinum \u00ed Bamako, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Mali. 19 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin \u00e1\u00f0renn serdeildir fr\u00e1 herinum storma\u00f0u bygningin og bjarga\u00f0u teir g\u00edslar i\u00f0 enn v\u00f3ru \u00e1 l\u00edvi. Al-Mourabitoun \u00e1t\u00f3k s\u00e6r \u00e1byrgdina fyri \u00e1lopinum \u00e1 Twitter, me\u00f0an \u00e1lopi\u00f0 f\u00f3r fram. Samb\u00e6rt yvirgangfelagsskapinum Al-Mourabitoun var\u00f0 \u00e1lopi\u00f0 framt \u00ed samstarvi vi\u00f0 Al-Qaeda \u00ed islamiska Maghreb; ein Al Qaeda limur, i\u00f0 nokta\u00f0i at siga s\u00edtt navn, v\u00e1tta\u00f0i, at teir b\u00e1\u00f0ir b\u00f3lkarnir h\u00f8vdu framt \u00e1lopi\u00f0 \u00ed felag.\n\nOffur\n\nForsetaskrivstovan \u00ed Mali bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at 19 f\u00f3lk v\u00f3ru dey\u00f0. Av teimum v\u00f3ru tveir borgarar \u00far Mali, 6 russarar, 3 kinesarar, ein israeli, ein belgiskt starvsf\u00f3lk \u00far Wallonska tinginum, og ein amerikanskur starsborgari.\n\nKeldur \n\nH\u00f3pdr\u00e1p\nYvirgangsats\u00f3knir\n2015 \u00ed Mali"}
{"id": "37939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kivik", "title": "Kivik", "text": "Kivik er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 960.\n\nVitjunarverd st\u00f8\u00f0\nBeint sunnanfyri Karak\u00e5s liggur Stenshuvud. \u00cd vegja\u00f0aranum \u00e1 veg til Karak\u00e5s, n\u00e6rindis Bredar\u00f6r, liggur Kiviksgraven og naka\u00f0 longri su\u00f0uri er \u00c4ngak\u00e5sen, i\u00f0 er eitt fornminni, steinar settir \u00ed avlangan runding eins og skrokkur \u00e1 skipi. \u00c1 Bredar\u00f6rsv\u00e4gen, \u00e1 veg til Kiviksgraven og Karak\u00e5s, liggur eisini savni\u00f0 Kiviks museum, i\u00f0 er ta\u00f0 elsta savni\u00f0 \u00ed \u00d6sterlen.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "37940", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regent%27s%20Park", "title": "Regent's Park", "text": "Regent's Park (almenna enska navni\u00f0 er The Regent's Park) er ein av teimum kongaligu parkunum (Royal Parks) \u00ed London. Parkin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av London, lutv\u00edst \u00ed City of Westminster og lutv\u00edst \u00ed London Borough of Camden. \u00cd parkini eru Regent's University London og dj\u00f3ragar\u00f0urin London Zoo.\n\nKeldur \n\nLondon\nParkir"}
{"id": "37945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oxford%20Street", "title": "Oxford Street", "text": "Oxford Street er ein st\u00f3r g\u00f8ta \u00ed City of Westminster \u00ed West End \u00ed London. Ta\u00f0 er mest fj\u00f8lgongda handilsg\u00f8ta \u00ed Evropa, vi\u00f0 umlei\u00f0 einari h\u00e1lvari milli\u00f3n vitjandi um dagin, og \u00ed 2012 hev\u00f0i umlei\u00f0 300 handlar. Oxford Street er ein partur av A40, i\u00f0 er ein h\u00f8vu\u00f0svegur millum London og Fishguard, h\u00f3ast hann ikki er tekna\u00f0ur sum ein sl\u00edkur, og fer\u00f0sla er regluliga avmarka\u00f0 til bussar og h\u00fdruvognar.\n\nG\u00f8tur \u00ed London"}
{"id": "37963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yangtze", "title": "Yangtze", "text": "Yangtze \u00c1in ( ella ), (Kinesiskt: \u957f\u6c5f, Ch\u00e1ng Ji\u0101ng), kend \u00ed Kina sum Chang\u00a0Jiang ella Yangzi, er tann longsta \u00e1in \u00ed Asia og tann tri\u00f0longsta \u00e1in \u00ed heiminum. Hon rennur \u00edgj\u00f8gnum  fr\u00e1 j\u00f8klunum \u00e1 Qinghai-Tibet h\u00e1slettanum \u00ed Qinghai eystureftir gj\u00f8gnum \u00fatsynningspartin av Kina, mi\u00f0-Kina og Eysturkina, \u00e1\u00f0renn hon at enda rennur \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv \u00ed Eysturkinesiska Havi\u00f0 \u00ed Shanghai.\n\n\u00c1in er tann longsta i\u00f0 heiminum i\u00f0 bert rennur gj\u00f8gnum eitt land. Hon veitir burtur vatn \u00far einum fimtaparti av jar\u00f0ar\u00f8kinum \u00ed Kina, og \u00ed \u00f8kjunum fram vi\u00f0 \u00e1nni b\u00fdr ein tri\u00f0ingur av f\u00f3lkinum \u00ed Kina.  Yangtze \u00e1in hevur eisini millum heimsins st\u00f8rstu fr\u00e1renslum.\n\nEin partur av Yangtze rennur gj\u00f8gnum dj\u00fapar gj\u00e1ir \u00ed vestara Yunnan og er partur av Tj\u00f3\u00f0arlundini Tr\u00edggjar Javnfjarar \u00c1ir \u00ed Yunnan, i\u00f0 er ein UNESCO Heimsarvur.\n\nVatnbyrgingin hj\u00e1 teimum trimum gj\u00e1unum \u00ed Yangtze \u00e1nni er heimsins st\u00f8rsta vatnorkuverk.\n\nYangtze \u00e1in sp\u00e6lir ein st\u00f3ran leiklut \u00ed s\u00f8gu Kina og fyri b\u00faskapinum \u00ed landinum. Ta\u00f0 m\u00fagvandi Yangtze \u00e1ar\u00f3sin framlei\u00f0ir eisini so n\u00f3gv sum 20% av BT\u00da hj\u00e1 Kina.\n\nN\u00f8vn\n\nKinesiskt\n\nAv t\u00ed at upprunin til Yangtze ikki var\u00f0 sta\u00f0festur fyrr enn \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, so hava kinesarar givi\u00f0 \u00e1nni ymisk n\u00f8vn til ni\u00f0aru og ovaru partarnar av \u00e1nni.\n\n\"Yangtze\" var \u00ed veruleikanum navni\u00f0 \u00e1 Chang Jiang fyri tann ni\u00f0ara partin fr\u00e1 Nanjing til \u00e1armunnnan vi\u00f0 Shanghai. Men eftirsum vesturlendskir tr\u00fabo\u00f0arar fyrst og fremst v\u00f3ru virknir \u00ed hesum \u00f8kinum, og kendu til navni\u00f0 \u00e1 hesum strekkinum av Chang Jiang, so var\u00f0 \"Yangtze \u00e1in\" n\u00fdtt um alla Chang Jiang \u00e1 enskum. Ta\u00f0 skal vi\u00f0merkjast, at \u00ed N\u00fdkinesiskum, ver\u00f0ur Yangtze enn n\u00fdtt um ni\u00f0ara partin av Chang Jiang fr\u00e1 Nanjing til \u00e1armunnan. Yangtze ver\u00f0ur aldri n\u00fdtt um alla Chang Jiang \u00e1nna.\n\nChang Jiang \u2013 \"\u00c1in Langa\"\nChang Jiang (\u957f\u6c5f/\u9577\u6c5f) er ta\u00f0 n\u00fdt\u00ed\u00f0ar kinesiska navni\u00f0 fyri tann l\u00e6gra partin  av Yangtze fr\u00e1 samanrenningini vi\u00f0 Min \u00e1nna \u00ed Yibin \u00ed Sichuan til \u00e1armunnan \u00ed Shanghai.  Chang Jiang merkir b\u00f3kstaviliga \"Langa \u00c1in.\"  \u00cd forn\u00f8ldini var hetta strekki av \u00e1nni nevnt, Jiang   , ein kinesiskur b\u00f3kstavur, i\u00f0 sambindur vatni\u00f0 radikalt  vi\u00f0 ta\u00f0 einslj\u00f3\u00f0andi  (n\u00fa \u00fattala\u00f0 g\u014dng, men *k\u02e4o\u014b \u00e1 fornkinesiskum.) Krong ver\u00f0ur hildi\u00f0 at vera eitt or\u00f0 \u00e1 t\u00ed Austroasiatiska m\u00e1linum hj\u00e1 lokalum f\u00f3lkasl\u00f8gum, sum t.d. Yue og l\u00edkist *krong \u00e1 Proto-Vjetnamesiskum og krung \u00e1 Mon, \u00f8ll hesi merkja \"\u00e1in\". Undir Han-r\u00edkinum, hev\u00f0i or\u00f0i\u00f0 Jiang fingi\u00f0 t\u00fddningin einhv\u00f8r \u00e1 \u00e1 kinesiskum, og fyri at skilja \u00edmillum hesa og allar a\u00f0rar \u00e1ir, var\u00f0 henda nevnd \"St\u00f3ra \u00c1in\"  (D\u00e0ji\u0101ng).\n\nJinsha Jiang \u2013 \"Gullsand\u00e1\"\nJinsha \u00e1in (, lit.\u00a0\"Gullst\u00f8v\" ella \"Gylta-Sanda\u00f0a \u00c1in\") er navni\u00f0 \u00e1  av Yangtze fr\u00e1 Yibin longri uppi til \u00e1arm\u00f3ti\u00f0 vi\u00f0 \u00e1nna n\u00e6rindis Yushu \u00ed Qinghai.  Fr\u00e1 Forn\u00f8ld til Ming r\u00edki\u00f0, var hesin parturin av \u00e1nni hildin at vera ein tv\u00f8r\u00e1 hj\u00e1 Yangtze, me\u00f0an Min \u00e1in var hildin at vera h\u00f8vu\u00f0skeldan til \u00e1nna omanfyri Yibin.  \u00cd yrkingini Fagna\u00f0ur til Yu, i\u00f0 er skriva\u00f0 \u00ed fimtu \u00f8ld \u00e1.Kr., ver\u00f0ur hesin parturin nevndur Hei Shui   ella \"Svarta Vatni\u00f0.\"  Navni\u00f0 \"Jinsha\" kemur upprunaliga fr\u00e1  Song r\u00edkinum, t\u00e1 i\u00f0 \u00e1in lokka\u00f0i eitt st\u00f3rt tal av gullgravarum.  Gullgravar\u00ed heldur fram \u00ed Jinsha \u00e1nni heilt til dagin \u00ed dag. \u00c1\u00f0renn Song r\u00edki\u00f0, v\u00f3ru onnur n\u00f8vn n\u00fdtt, t.d. L\u00faji\u0101ng (\u7018\u6c5f) fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini vi\u00f0 Trimum Kongsveldum.\n\nTongtian \u00e1in\nTongtian River (, lit.\u00a0\"\u00c1in Rennur Gj\u00f8gnum Himmalin\") grei\u00f0ur fr\u00e1  partinum fr\u00e1 Yushu upp til \u00e1arm\u00f3ti\u00f0 vi\u00f0 Dangqu \u00e1nni.  Navni\u00f0 kemur fr\u00e1 \u00e6vint\u00fdrum \u00far Journey to the West (Fer\u00f0in Vestureftir). \u00cd forn\u00f8ldini var hon nevnd Yak \u00e1in.  \u00c1 Mongolskum, er hetta strekki\u00f0 \u00e1 \u00e1nni kent sum Murui-ussu (lit.\u00a0\"Winding Stream\"). og av og \u00e1 var\u00f0 tiki\u00f0 feil vi\u00f0 Baishui, i\u00f0 er n\u00e6rindis.\n\nTuotuo \u00e1in\nTuotuo \u00e1in (, p\u00a0Tu\u00f3tu\u00f3 H\u00e9, lit.\u00a0\"Gr\u00e1tkomna \u00c1in\" er tann almenna h\u00f8vu\u00f0s\u00e1in \u00e1 Yangtze, og rennur  fr\u00e1 j\u00f8klunum fr\u00e1 Gelaindong Massif \u00ed Tanggula Fj\u00f8llunum \u00ed \u00fatsynningspartinum \u00e1 Qinghai til \u00e1arm\u00f3ti\u00f0 vi\u00f0 Dangqu \u00e1nna i\u00f0 skapa Tongtian \u00e1nna. \u00c1 mongolskum er hesin parturin av \u00e1nni kendur sum Ulaan M\u00f6r\u00f6n ella \"Rey\u00f0a \u00c1in\".\n\nB\u00faskaparligi t\u00fddningurin \nVi\u00f0 s\u00edni st\u00f8dd og longd er Yangtze tann t\u00fddingarmiklasti vatnvegurin \u00ed Kina. \u00c1in ver\u00f0ur \u00ed st\u00f3ran mun br\u00fakt til flutning av v\u00f8rum og tilfari til tey st\u00f3ru \u00eddna\u00f0ar\u00f8kini \u00ed og n\u00e6rindis Shanghai, Chongqing og Wuhan, hagar millum anna\u00f0 st\u00f3rar mongdir av koli og jarnm\u00e1lmi ver\u00f0a fluttar eftir \u00e1nni.\n\nKeldur \n\n\u00c1ir\nKina"}
{"id": "37964", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96sterlen", "title": "\u00d6sterlen", "text": "\u00d6sterlen er ein landspartur \u00ed Sk\u00e5ne \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSk\u00e5ne l\u00e4n"}
{"id": "37978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Han-r%C3%ADki%C3%B0", "title": "Han-r\u00edki\u00f0", "text": "Han-r\u00edki\u00f0 () var ta\u00f0 anna\u00f0 keisarar\u00edki \u00ed Kina, avloysti Qin-r\u00edki\u00f0 (221\u2013207 \u00e1.Kr.) og s\u00ed\u00f0ani kom t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i Tr\u00fd Kongsr\u00edki (220\u2013280 E.Kr.). Han-t\u00ed\u00f0in fevnir um f\u00fdra \u00f8ldir og ver\u00f0ur mett at vera eitt gylt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed s\u00f8gu Kina. Til \u00ed dag r\u00f3par st\u00f3rsti f\u00f3lkab\u00f3lkurin \u00ed Kina seg fyri Han-f\u00f3lki\u00f0, hesin etniski b\u00f3lkurin er tann allarst\u00f8rsti \u00ed Kina. Tey nevna eisini kinesiskir b\u00f3kstavir fyri Han-b\u00f3kstavir.\nHan-r\u00edki\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 av uppreistrarlei\u00f0aranum Liu Bang, i\u00f0 eftir dey\u00f0a s\u00edn er kendur sum Keisari Gaozu av Han, og var\u00f0 avbroti\u00f0 av Xin-r\u00edkinum (9\u201323 AD) av fyrrverandi regentinum Wang Mang. Hetta stj\u00f3rnarloysi\u00f0 b\u00fdtir Han-r\u00edki\u00f0 sundur \u00ed tvey t\u00ed\u00f0arskei\u00f0: Vestara Han ella Fyrrverandi Han (206 \u00e1.Kr. \u2013 9 e.Kr.) og Eystara Han ella Seinna Han (25\u2013220\u00a0e.Kr.).\n\nKeisarin var ovast \u00ed Han samfelagnum. Hann stj\u00f3rna\u00f0i stj\u00f3rnini, men deildi valdi\u00f0 vi\u00f0 a\u00f0alin teir \u00fatnevndu r\u00e1\u00f0harrarnar, i\u00f0 fyri ta\u00f0 mesta komu fr\u00e1 teimum l\u00e6rdu \u00far l\u00e1ga\u00f0alst\u00e6ttini. Han-r\u00edki\u00f0 var b\u00fdtt sundur \u00ed \u00f8ki, i\u00f0 v\u00f3ru beinlei\u00f0is st\u00fdrd av mi\u00f0-stj\u00f3rnini. Tey n\u00fdttu harvi\u00f0 eina n\u00fdhugsan, i\u00f0 var\u00f0 arva\u00f0 fr\u00e1 Qin og kend sum Kommandar\u00ed, og eitt \u00e1v\u00edst tal av lutv\u00edst sj\u00e1lvst\u00fdrandi kongsr\u00edki. Hesi kongsr\u00edki mistu vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini alt sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i, serliga eftir Uppreisturin av teimum Sjey Statunum. Fr\u00e1 st\u00fdrinum hj\u00e1 keisara Wu og frameftir, stu\u00f0la\u00f0i kinesiski r\u00e6tturin alment Konfusionismuni innan \u00fatb\u00fagving og \u00ed r\u00e6ttarpolitikki, sameint vi\u00f0 kosmologi hj\u00e1 teimum seinnu v\u00edsindaf\u00f3lkunum sum t.d. Dong Zhongshu. Hesin politikkur vardi vi\u00f0 l\u00edka til Qing-r\u00edki\u00f0 fall \u00ed 1911 e.Kr.\n\nHan-r\u00edki\u00f0 var ein \u00f8ld vi\u00f0 f\u00edggjarligari framgongd, og har var ein t\u00fd\u00f0andi v\u00f8kstur \u00ed peningab\u00faskapinum, i\u00f0 byrja\u00f0i undir Zhou r\u00edkinum (uml.\u00a01050\u2013256 \u00e1.Kr.). Myntirnar, i\u00f0 v\u00f3ru \u00fatgivnar av mi\u00f0fyrisitingini \u00ed 119 \u00e1.Kr., v\u00f3ru verandi standard myntir \u00ed Kina fram til Tang r\u00edki\u00f0 (618\u2013907 e.Kr.). Fyri at f\u00edggja herfer\u00f0ir og byggingina av n\u00fdliga vunnum \u00f8kjum, ognart\u00f3k stj\u00f3rnin tann privata salt og jarn \u00eddana\u00f0in \u00ed 117 \u00e1.Kr., men hesar ognart\u00f8kur v\u00f3ru avtiknar undir Eystara Han t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num.\n\nKeisarar \u00ed Han-r\u00edkinum\nQin Shi Huangdi, fyrsti keisari av Qin, var tann fyrsti kinesiski regenturin i\u00f0 t\u00f3k tittulin huangdi ella \"keisari\". Tann at byrja vi\u00f0 so frambur\u00f0arr\u00edki av teimum i\u00f0 bardust um valdi\u00f0 eftir at Qin fall, Xiang Yu, hev\u00f0i sj\u00e1lvur tiki\u00f0 s\u00e6r tittulin bawang, \"yvirkongur\", men Liu Bang og allir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar eftir hann, br\u00faktu tittulin keisari.\n\nListin ni\u00f0anfyri v\u00edsir stj\u00f3rnar\u00e1rini og teir keisrar i\u00f0 st\u00fdrdu, vi\u00f0 hei\u00f0ursn\u00f8vnum i\u00f0 teir eru kendir vi\u00f0 eftir dey\u00f0a teirra.\n\nKeldur \n\nS\u00f8ga\nKina\nVjetnam\nSu\u00f0urkorea\nNor\u00f0urkorea"}
{"id": "37980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omega", "title": "Omega", "text": "Omega, \u03a9 \u03c9, er tann 24. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nOmega framgongur \u00ed ell\u00e6ru \u00ed ma. Ohms l\u00f3g.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Psi", "title": "Psi", "text": "Psi,  \u03a8 \u03c8, er tann 23. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "37988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dubai", "title": "Dubai", "text": "Dubai (;  , Gulf-\u00fattala: ) er tann f\u00f3lkar\u00edkasti b\u00fdurin \u00ed Sameindu Emirr\u00edkjunum \u00e1 Arabisku h\u00e1lvoynni. B\u00fdurin liggur \u00e1 landsynningsstrondini vi\u00f0 Persiska fl\u00f3gvan og er eitt av teimum 7 emiratunum \u00ed landinum. Abu Dhabi og Dubai eru tey einastu emiratini, i\u00f0 hava vetar\u00e6tt m\u00f3ti t\u00fddningarmiklum m\u00e1lum \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum. B\u00fdurin Dubai liggur \u00e1 nor\u00f0aru strondini og er tann ovasti parturin av Dubai-Sharjah-Ajman st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum. Dubai hevur mark m\u00f3ti emirati\u00f0 Abu Dhabi \u00ed vestri og su\u00f0ri, emirati\u00f0 Sharjah \u00ed landnyr\u00f0ingi og m\u00f3ti Oman \u00ed landsynningi. Emirati\u00f0 Dubai fevnir um 3\u00a0900\u00a0km\u00b2 og hevur umlei\u00f0 1,6 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar (2008), harav tey allarflestu - umlei\u00f0 1,4 milli\u00f3nir \u2013 b\u00fagva \u00ed b\u00fdnum Dubai. Umlei\u00f0 3/4 av \u00edb\u00fagvunum eru menn, ta\u00f0 er orsaka\u00f0 av t\u00ed st\u00f3ra talinum av \u00fatlendskum arbei\u00f0smonnum \u00ed b\u00fdnum. Dubai hevur ikki so strangar l\u00f3gir vi\u00f0v\u00edkjandi vesturlendskum livim\u00e1ta enn hini emirr\u00edkini, t.d. er ta\u00f0 s\u00f8la av r\u00fasdrekka loyvd \u00e1 hotellunum og \u00ed r\u00fasdrekkahandlum.\n\nDubai ver\u00f0ur vertur fyri World Expo 2020.\n\nEmirar av Dubai \nminiatyr|h\u00f6ger|150px|Einfaldgj\u00f8rt famijutr\u00e6 yvir emirar og dato.\nDubai hevur veri\u00f0 st\u00fdrt av Al Maktoum-dynastiinum s\u00ed\u00f0an 1833. N\u00faverandi regentur \u00ed emiratinum (s\u00ed\u00f0an 2006)er Mohammed bin Rashid Al Maktoum, i\u00f0 eisini er fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri og varaforseti av Sameindu Emirr\u00edkjunum.\n\n Sjeik Bati ibn Suhayl, (1906\u20131912)\n Sjeik Said ibn Maktum, (1912\u20131929)\n Sjeik Mani ibn Rashid, (1929)\n Sjeik Said ibn Maktum, (1929\u20131958)\n Sjeik Rashid bin Said Al Maktoum, (1958\u20131990)\n Sjeik Maktoum bin Rashid Al Maktoum, (1990\u20132006)\n Sjeik Mohammed bin Rashid Al Maktoum, (2006\u2013)\n\nVe\u00f0urlag \nDubai og Sameindu Emirr\u00edkini hava oy\u00f0imarkarve\u00f0urlag vi\u00f0 einum longum turrum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i summarh\u00e1lvuna. Avfallsmongdin er sera l\u00edtil og kemur serliga \u00ed januar,  februar og mars; ta\u00f0 regnar ikki \u00ed apr\u00edl\u2014november. Hv\u00f8rt \u00e1r regnar ta\u00f0 umlei\u00f0 100\u00a0millimetrar.\n\nSamfer\u00f0sla \nDubai hevur eitt v\u00e6l\u00fatbygt buss-net vi\u00f0 69 lei\u00f0um, i\u00f0 fluttu yvir 90\u00a0milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed 2006. Veg- og flutningsmyndugleikin (RTA) v\u00e1tta\u00f0i \u00ed 2006 at 620 n\u00fdggir bussar afturat v\u00f3ru b\u00edlagdir til flotan i\u00f0 frammanundan hev\u00f0i 170 dupultdekkbussarnir. Ein v\u00e6lskipa\u00f0 h\u00fdruvognsskipan er eisini \u00ed Dubai.\n\nDubai hevur eisini undirgrundartok, Dubai Metro, har i\u00f0 metti kostna\u00f0urin er umlei\u00f0 3,89\u00a0milliardir dollarar. Metroin l\u00e6t lutv\u00edst upp 9.\u00a0september\u00a02009 og var\u00f0 li\u00f0ugt \u00ed 2012. Metroin hevur tv\u00e6r lei\u00f0ir: \"gr\u00f8na lei\u00f0in\" fr\u00e1 Rashidiya til mi\u00f0b\u00fdin, og \"rey\u00f0a lei\u00f0in\" fr\u00e1 flogv\u00f8llinum til Jebel Ali. Hesar b\u00e1\u00f0ar lei\u00f0ir hava tilsamans 70\u00a0kilometrar spor og 43 st\u00f8\u00f0ir, 33 yvir og t\u00edggju undir j\u00f8r\u00f0ini.\n\nKeldur \n\nDubai"}
{"id": "37991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Red%20Boys", "title": "Red Boys", "text": "Red Boys var ein f\u00f8royskur b\u00f3lkur, stovna\u00f0ur \u00ed 1959, av  Robert McBirnie og J\u00e1kup Mortensen (J\u00e1kup hj\u00e1 Bassanum). B\u00f3lkurin var \u00far V\u00e1gi, og sp\u00e6ldi fyrstu uppt\u00f8kuna av v\u00e1gssanginum, sum Napoleon Mortensen (Bassin), skriva\u00f0i til eina kv\u00f8ldsetu hj\u00e1 V\u00e1gs Sj\u00f3nleikarfelag, 1960. Uppt\u00f8kuna gj\u00f8rdu \u00datvarpi\u00f0, og hon f\u00f3r fram Losjuni \u00ed V\u00e1gi, 1960. \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nV\u00e1gur"}
{"id": "37992", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Sundstein", "title": "Johan Sundstein", "text": "Johan Sundstein, eisini kendur sum BigDaddy (f\u00f8ddur 8. oktober 1993) er ein f\u00f8royskur serk\u00f8nur e-sportsp\u00e6lari (teldusp\u00e6lari), b\u00fasitandi \u00ed Danmark. Hann er heimskendur sum eitt n\u00fa \"N0tail\" ella Big Daddy. Li\u00f0 hansara eitur \"OG\".\nHann er uttan iva mest kendur sum serk\u00f8nur teldusp\u00e6lari, \u00ed strategi sp\u00e6linum, Dota 2. Johan hevur vunni\u00f0 n\u00f3gvar kappingar vi\u00f0 ymiskum li\u00f0um. Hann vann eitt n\u00fa Frankfurt Major, sum er ein kapping hildin hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Frankfurt, vi\u00f0 Team OG, li\u00f0i\u00f0 hann er li\u00f0skipari fyri.\nTeam OG dysta\u00f0ist \u00edm\u00f3ti Team Secret, og vunnu teir heili 7 mi\u00f3 kr\u00f3nur (1,1 milli\u00f3nir dollarar), og fingu 1,5 mi\u00f3 hv\u00f8r \u00ed vinningi.\n\nJohan er abbasonur fyrrverandi l\u00f8gmann, J\u00f3gvan Sundstein.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir e-sportsp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993"}
{"id": "38003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borneo", "title": "Borneo", "text": "Borneo er heimsins tri\u00f0st\u00f8rsta oyggj, n\u00e6st eftir Gr\u00f8nlandi og N\u00fd Guinea. Borneo fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 736.000 km\u00b2 og er b\u00fdtt sundur millum londini Malaisia, Brunei og Indonesia. Borneo liggur nor\u00f0anfyri Java, vestanfyri Sulawesi, og eystanfyri Sumatra. Umlei\u00f0 73% av oynni er indonesiskt. Har nor\u00f0uri \u00e1 oynni er eitt malaysiskt \u00f8ki i\u00f0 fevnir um umlei\u00f0 26% av oynni, har eru tey Eystur Malaysisku stakr\u00edkini Sabah og Sarawak. Harafturat hoyrir oyggin Labuan, i\u00f0 liggur n\u00e6rindis Borneo, til Malaysia. \u00c1 nor\u00f0ur Borneo liggur eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki, Brunei, i\u00f0 fevnir um 1% av v\u00edddini av oynni Borneo.\n\nS\u00f8ga\n\nSeinna Heimskr\u00edggj\nUndir Seinna heimsbardaga, fingu japanskar herdeildir valdi\u00f0 yvir Borneo og hersettu oynna fr\u00e1 1941 til 1945. Teir t\u00fdndu mong av teimum lokalu og drupu elituna av malajf\u00f3lkinum, avr\u00e6tta\u00f0u alla Malay sultan familjuna fr\u00e1 Kalimantan \u00ed \u00e1lopunum \u00e1 Pontianak. Sultanurin Muhammad Ibrahim Shafi ud-din II av Sambas \u00ed Kalimantan var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0ur \u00ed 1944. Sultanati\u00f0 var\u00f0 s\u00ed\u00f0an avtiki\u00f0 og \u00ed sta\u00f0in kom eitt japanskt r\u00e1\u00f0. Undir japonsku hersetingini, sp\u00e6ldi Dayak ein leiklut \u00ed uppreistrarstr\u00ed\u00f0num m\u00f3ti hersetingarvaldinum, serliga \u00ed Kapit Division. Sameindar deildir fr\u00e1 Z Special Unit veittu teimum stu\u00f0ul. Eftir at Singapor fall, sendu japanar fleiri t\u00fasund bretskir og avstralskir kr\u00edgsfangar til fangalegur \u00e1 Borneo. \u00c1 einari av teimum ringastu, kring Sandakan \u00ed Borneo, yvirlivdu bara seks av umlei\u00f0 2.500 kr\u00edgsfangum. In 1945, the Japanese were defeated by the Allies.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st ein listi yvir 20 av st\u00f8rstu b\u00fdunum \u00e1  Borneo eftir f\u00f3lkatali, grunda\u00f0 \u00e1 2010 f\u00f3lkateljingina fyri Indonesia og 2010 f\u00f3lkateljingina fyri Malaysia.\n\nKeldur \n\nOyggjar\nAsia"}
{"id": "38005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chi", "title": "Chi", "text": "Chi,  \u03a7 \u03c7, er tann 22. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "38008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iota", "title": "Iota", "text": "Iota ella jota (st\u00f3ra \u0399, l\u00edtla \u03b9) er tann 9. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum. B\u00f3kstavurin hevur sama lj\u00f3\u00f0 sum lat\u00ednski b\u00f3kstavurin i.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "38009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappa", "title": "Kappa", "text": "Kappa (st\u00f3rt b\u00f3kstav \u039a, l\u00edti\u00f0 b\u00f3kstav \u03ba ella kursiv ; , k\u00e1ppa), er tann 10. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum. \u00cd griksku talskipanini hevur b\u00f3kstavurin vir\u00f0i 20.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "38059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heilaga%20r%C3%B3mverska%20r%C3%ADki%C3%B0", "title": "Heilaga r\u00f3mverska r\u00edki\u00f0", "text": "Heilaga r\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 ella  T\u00fdsk-R\u00f3mverska r\u00edki\u00f0 (Lat\u00edn: Sacrum Romanum Imperium, t\u00fdskt: Heiliges R\u00f6misches Reich) var eitt samr\u00edki av fleiri tj\u00f3\u00f0um \u00ed Vestur- og Mi\u00f0evropa vi\u00f0 T\u00fdsklandi \u00ed mi\u00f0deplinum. R\u00edki\u00f0 uppst\u00f3\u00f0 \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini og skifti fleiri fer\u00f0ir navn, til ta\u00f0 upploystist undir Napoleonskr\u00edggjunum \u00ed 1806, t\u00e1 Eysturr\u00edki gj\u00f8rdist egi\u00f0 keisaraveldi og T\u00fdska sambandsr\u00edki\u00f0 (R\u00ednsambandi\u00f0) var\u00f0 stovna\u00f0.\n\nNotur\n\nKeldur \n\nEvropa"}
{"id": "38061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frankiska%20r%C3%ADki%C3%B0", "title": "Frankiska r\u00edki\u00f0", "text": "Frankiska r\u00edki\u00f0 (latin Regnum Francorum) var eitt r\u00edki sum uppst\u00f3\u00f0 \u00ed t\u00ed \u00f8kinum sum frankar l\u00f8gdu undir seg. Frankar v\u00f3ru nakrir germanskir \u00e6ttb\u00f3lkar \u00far n\u00faverandi T\u00fdsklandi sum r\u00fdmdu og settust ni\u00f0ur \u00ed Gallia \u00ed n\u00faverandi Frankar\u00edki, sum hevur navn eftir teimum, og sum kongs\u00e6tt teirra, merovingarnir, skj\u00f3tt l\u00f8gdu undir seg. \n\n \nEvropa\nS\u00f8ga"}
{"id": "38062", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mary%20Harris%20Jones", "title": "Mary Harris Jones", "text": "Mary Harris Jones (1. august 1837 \u2013 30. november 1930), betri kend sum Mother Jones, var ein sk\u00falal\u00e6rari og kj\u00f3laseymari \u00far amerikansk og \u00cdrlandi, i\u00f0 gj\u00f8rdist ein framstandandi pers\u00f3nur innan arbei\u00f0arar\u00f8rsluna \u00ed USA. Hon var vi\u00f0 til at samskipa st\u00f3r verkf\u00f8ll og var ein av stovnarunum av Industrial Workers of the World.\n\nHon var\u00f0 f\u00f8dd Mary Harris, og var d\u00f3ttir ein r\u00f3mversk-kat\u00f3lskan b\u00f3nda, n\u00e6rindis b\u00fdnum Cork, \u00cdrland.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1837\nAndl\u00e1t \u00ed 1930\nAmerikanarar\n\u00cdrar"}
{"id": "38064", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karolingarnir", "title": "Karolingarnir", "text": "Karolingarnir v\u00f3ru ein frankisk valdsharra\u00e6tt sum t\u00f3k valdi\u00f0 \u00ed frankiska r\u00edkinum fr\u00e1 merovingunum \u00ed 751 og h\u00f8vdu valdi\u00f0 fram til 900-\u00e1rini.\n\n\u00c6ttarveldi Karolinga \n Arnulf av Metz (628-640)\n Pipin eldri (628-640)\n Grimoald eldri (643-662)\n Pipin II (687-714)\n Karl Martell (714-741)\n Karloman I (741-747)\n Pippingur (Pipin yngri) (747-751, frankakongur 751-768)\n Karloman II (768-771)\n Karlamagnus (771-814)\n Ludv\u00edk hin fr\u00f3mi (814-840)\n\nFrankar\nKarolingar"}
{"id": "38066", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bassel%20Khartabil", "title": "Bassel Khartabil", "text": "Bassel Khartabil () eisini kendur sum Bassel Safadi () (f\u00f8ddur 22. mai 1981 \u00ed Damascus) er ein palestinskur s\u00fdri, open-source ritb\u00fanamennari. S\u00ed\u00f0an 15. mars 2012, i\u00f0 var eitt \u00e1ra dagurin fyri byrjanina av s\u00fdriska uppreistrinum, i\u00f0 var byrjanin til borgarakr\u00edggi\u00f0, hevur hann veri\u00f0 fongsla\u00f0ur av s\u00fdrisku stj\u00f3rnini, tey fyrstu \u00e1rini sat hann \u00ed Adra fongslinum. Fr\u00e1 3. oktober 2015 er hann blivin fluttur til eitt \u00f3kent sta\u00f0, og hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at hann m\u00f8guliga ver\u00f0ur f\u00f8rdur fyri ein herma\u00f0arligan d\u00f3mst\u00f3l at ver\u00f0a d\u00f8mdur. Hin 7. oktober 2015 sendu Human Rights Watch og 30 onnur mannar\u00e6ttindafel\u00f8g eitt br\u00e6v, har i\u00f0 tey krevja, at ta\u00f0 ver\u00f0ur almannakunngj\u00f8rt, hvagar i\u00f0 Kartabil er f\u00f8rdur. Hin 11. november 2015 hoyrdist ta\u00f0 sum \u00f3v\u00e1tta\u00f0 t\u00ed\u00f0indi, at Khartabil \u00ed loyndum var d\u00f8mdur til dey\u00f0a.\n\nKhartabil var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed og uppvaksin \u00ed S\u00fdria, har hann gj\u00f8rdist serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed menning av open source ritb\u00fana\u00f0i. Hann hevur veri\u00f0 CTO og samstovnari av felags granskingarfyrit\u00f8kuni Aiki Lab og var CTO \u00e1 Al-Aous, ein \u00fatg\u00e1vu- og granskingarstovnur, i\u00f0 arbei\u00f0ir vi\u00f0 forfr\u00f8\u00f0iligari v\u00edsund og list \u00ed S\u00fdria. Hann hevur virka\u00f0 sum verk\u00e6tlanarlei\u00f0ari og alment umbo\u00f0 fyri Creative Commons Syria, og hevur lagt arbei\u00f0i \u00ed Mozilla Firefox, Wikipedia, Openclipart, Fabricatorz, og Sharism. Hann hevur fingi\u00f0 \u00e6runa fyri at lata upp alneti\u00f0 \u00ed S\u00fdria og at v\u00ed\u00f0ka um m\u00f8gulleikarnar hj\u00e1 s\u00fdriska f\u00f3lkinum fyri at f\u00e1a atgongd til og kunnleika til interneti\u00f0.\n\nPrivatl\u00edv\nBassel var\u00f0 handtikin f\u00e1ir dagar, \u00e1\u00f0renn hann skuldi giftast vi\u00f0 Noura Ghazi, ein advokatur og mannar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0skvinnu. Tey blivu gift seinni sama \u00e1r, me\u00f0an hann sat \u00ed fongsli. Pari\u00f0 hittist fyrstu fer\u00f0 \u00ed Douma \u00ed apr\u00edl 2011, eftir eina m\u00f3tm\u00e6lisgongu.\n\nValentinesdagin 2015 kunngj\u00f8rdi Noura eitt k\u00e6rleiksbr\u00e6v, i\u00f0 hon hev\u00f0i skriva\u00f0 til Bassel, har hon huglei\u00f0ir um ta\u00f0 i\u00f0 er fari\u00f0 fram \u00ed S\u00fdria \u00ed t\u00ed\u00f0ini, me\u00f0an Bassel hevur veri\u00f0 \u00ed fongsli.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nS\u00fdrar"}
{"id": "38068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dj%C3%B3ral%C3%ADvi%C3%B0%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum", "text": "Dj\u00f3ral\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er sera fj\u00f8lbroytt, b\u00e6\u00f0i \u00ed livim\u00e1ta og st\u00f8dd. Samanbera vit tali\u00f0 av dj\u00f3rasl\u00f8gum \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 samla\u00f0a tali\u00f0 \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, s\u00edggja vit, at av teimum 4000 s\u00fagdj\u00f3rasl\u00f8gunum, i\u00f0 finnast \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, eru bert 3 sl\u00f8g \u00ed F\u00f8royum (rotta, m\u00fas, hara). Tali\u00f0 av skord\u00fdrum er naka\u00f0 h\u00e6gri. Av teimum 751.000, sum finnast \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, eru okkurt um 950 sl\u00f8g skr\u00e1sett \u00ed F\u00f8royum. Av teimum 9.040 kendu fuglasl\u00f8gunum eru umlei\u00f0 50 sl\u00f8g, sum eiga \u00ed F\u00f8royum, og av teimum 18.150 fiskasl\u00f8gunum finnast 180 sl\u00f8g vi\u00f0 F\u00f8royar. Av hesum eru 5 \u00ed feskvatni: laksur, s\u00edl, bleikja, \u00e1llur og kombikk.\n\nT\u00e6r sm\u00e6stu verurnar eru so sm\u00e1ar, at t\u00e6r ikki s\u00edggjast vi\u00f0 berum eygum, og t\u00e6r st\u00f8rstu eru v\u00e6l st\u00f8rri enn t\u00e6r st\u00f8rstu \u00e1 landi. Havs\u00fagdj\u00f3r eru k\u00f3pur, hvalir og roysningur, me\u00f0an s\u00fagdj\u00f3rini \u00e1 landi eru m\u00fas, flogm\u00fds, rotta, hara og so \u00f8ll h\u00fasdj\u00f3rini so sum ketta, hundur, neyt, sey\u00f0ir, geitir og anna\u00f0. Sey\u00f0urin er tann mest ey\u00f0s\u00fdndi parturin av dj\u00f3ral\u00edvinum \u00ed haganum. Samstundis hevur hann eisini so miki\u00f0 st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 v\u00f8ksturin, at hann myndar m.a. skord\u00fdra- og fuglal\u00edvi\u00f0.\n\nFuglar\nH\u00f8vu\u00f0sgrein: Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglal\u00edvi\u00f0 er fj\u00f8lbroytt. Um 54 fuglasl\u00f8g eiga javnan \u00ed F\u00f8royum.\n\nLanddj\u00f3r\n\u00cd F\u00f8royum liva tr\u00fd vill lands\u00fagdj\u00f3r: rotta, m\u00fas, hara. Haran, sum vit kenna \u00ed F\u00f8royum er nor\u00f0ur evropeiska snj\u00f3haran (L. timidus). Hon hevur gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar broytt lit, fr\u00e1 at vera snj\u00f3hv\u00edt, til at vera meiri gr\u00e1. Eisini skiftir hon lit eftir \u00e1rst\u00ed\u00f0unum. Haran ver\u00f0ur veidd um veturin fr\u00e1 2. nov. til 31. des. Rotta og m\u00fas liva \u00ed F\u00f8royum, h\u00f3ast m\u00fasin er \u00e1 einum avmarka\u00f0um \u00f8ki, \u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um oyggjum. M\u00fasin, sum livir \u00ed F\u00f8royum er vestanm\u00fasin (Mus domesticus). Rottan, sum livir \u00ed F\u00f8royum er br\u00fana rottan (Rattus norvegicus), hon er at finna um alt landi\u00f0, og ver\u00f0ur eisini kalla\u00f0 fer\u00f0arottan.\n\nHavdj\u00f3r\nS\u00ed eisini: Fiskar undir F\u00f8royum\n\nTeir hvalir, sum eru oftari at s\u00edggja \u00ed havinum kring F\u00f8royar eru b\u00f3ghv\u00edtuhvalur (Orcinus orca) og grindahvalur (Globicepthala melas). Av k\u00f3pi er l\u00e1turk\u00f3p (Halichoerus grypus) tann mest vanligi, sum leggur \u00ed F\u00f8royum. Navni\u00f0 l\u00e1tur kemur av, at hann heldur til \u00ed l\u00e1trum, sum eru dj\u00fapar gj\u00e1ir, i\u00f0 ganga inn \u00ed bergi\u00f0 ni\u00f0ri vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan. A\u00f0rir k\u00f3par, sum eisini ofta ver\u00f0a s\u00e6ddir vi\u00f0 F\u00f8royar, eru granark\u00f3pur (Erignathus barbatus) og steink\u00f3pur (Phoca vitulina). Klappus (Cystophora Cristata) var ofta at s\u00edggja vi\u00f0 F\u00f8royar fyrr, men ta\u00f0 kemur n\u00e6stan ikki fyri longur. Roysningur, sum er \u00ed slekt vi\u00f0 k\u00f3p er mangan at s\u00edggja \u00ed F\u00f8royum, h\u00f3ast hann ikki leggur her.\n\nFiskar\n\nHigartil eru skr\u00e1sett 245 (pr. 2014) ymisk fiskasl\u00f8g \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3gvi, t.e. innan fyri 200 fj\u00f3r\u00f0inga marki\u00f0, og ta\u00f0 leggjast st\u00f8\u00f0ugt n\u00fdggj sl\u00f8g aftrat. Til samanberingar kann nevnast, at fyri alla j\u00f8r\u00f0ina er tali\u00f0 eini 30 t\u00fas. sl\u00f8g. Helvtin av hesum fiskasl\u00f8gunum eru boreal. Hetta eru fiskasl\u00f8g, sum liva \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Nor\u00f0uratlantshavinum fr\u00e1 Ermasundi nor\u00f0ur til Troms\u00f8. Hin helvtin eru fiskasl\u00f8g, sum liva \u00ed \u00f8kinum fr\u00e1 Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum nor\u00f0ur m\u00f3ti t\u00ed boreala \u00f8kinum.\n\nUndir F\u00f8royum eru n\u00f8kur f\u00e1 fiskasl\u00f8g, sum eru at finna \u00ed st\u00f3rum n\u00f8gdum mett \u00ed vekt: svartkjaftur, toskur, upsi, hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ir, svartkalvi, st\u00f3ri kongafiskur, nebbasild, gullaksur, trantkongafiskur og l\u00edtil kongafiskur. Fram til 1968 var n\u00f3gv av sild undir F\u00f8royum.\n\nMyndasavn\n\nF\u00f8royar\nDj\u00f3r"}
{"id": "38069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAs", "title": "M\u00fas", "text": "M\u00fas (fleirtal: m\u00fds) eru sm\u00e1 gnagd\u00fdr, ey\u00f0kend av sp\u00edska sn\u00fatanum, sm\u00e1u rundu oyrunum, langa ro\u00f0sluta halanum og h\u00f8ga l\u00f8gut\u00edttleikanum (hvussu ofta hon leggur). Best kenda m\u00fasin er heimam\u00fasin (Mus musculus), sum hevur fylgt menniskjanum runt alla j\u00f8r\u00f0ina. Hon er eisini eitt v\u00e6lumt\u00f3kt kelidj\u00f3r.\n\nF\u00f8royska m\u00fasin\n\nM\u00fasin \u00ed F\u00f8royum hoyrir til slagi\u00f0 vestanm\u00fas (Mus musculus domesticus), i\u00f0 eisini er \u00ed St\u00f3rabretlandi, \u00cdrlandi, Fraklandi, Grikkalandi, Italia og Spania. Tann f\u00f8royska m\u00fasin m\u00e1 t\u00ed vera komin henda vegin vi\u00f0 teimum \u00edrsku munkunum. \u00cd F\u00f8royum er vestanm\u00fasin ikki nevnd \u00ed skivum fyrr enn \u00ed 1592, men m\u00fasin m\u00e1 longu hava veri\u00f0 b\u00fafest \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 landn\u00e1msmenninir komu til F\u00f8roya \u00e1 veg til \u00cdslands. F\u00f8royska m\u00fasin er nor\u00f0asta villa h\u00fasm\u00fasin, i\u00f0 livir fr\u00edtt \u00fati \u00ed n\u00e1tt\u00faruni. Vestanm\u00fds eru vanliga kendar fyri at liva t\u00e6tt upp at h\u00fasum, har f\u00f3lk b\u00fagva. Men \u00ed F\u00f8royum uppf\u00f8ra t\u00e6r seg \u00f8\u00f0rv\u00edsi, t\u00ed flestu teirra liva vilt \u00fati \u00ed n\u00e1tt\u00faruni alt \u00e1ri\u00f0. \u00cd F\u00f8royum heldur hon eisini til \u00ed \u00f3bygdum, og um summari\u00f0 legst hon \u00ed fuglabj\u00f8rgini \u00e1 n\u00f8krum oyggjum, har rottan ikki er.\n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nGnagd\u00fdr"}
{"id": "38071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%BAn%20rotta", "title": "Br\u00fan rotta", "text": "Br\u00fana rottan er st\u00f8rri enn tann svarta, og kallrottan er st\u00f8rri enn kvennrottan. Hon vigar 200-400 g, kroppurin ver\u00f0ur 21-29 cm langur og halin 17-23 cm langur, \u00ed halanum eru 160-190 ringar. Feldurin er javnt gr\u00e1morrey\u00f0ur, og hon er lj\u00f3sari undir b\u00fakinum. Br\u00fana rottan er f\u00f8rlig, sn\u00e1\u00f0in er k\u00fdpin, og eyguni sm\u00e1. Oyruni eru lo\u00f0in og stutt og r\u00f8kka tey ikki ni\u00f0ur \u00e1 eyguni, ver\u00f0a tey l\u00f8gd fram \u00e1 pannuna. \n\nBr\u00fana rottan ver\u00f0ur eisini nevnd fer\u00f0arottan. Hon hevur s\u00edn uppruna \u00ed \u00c1sia og \u00ed Kina og kom til meginpartin \u00ed Evropa \u00ed 1727, t\u00e1 i\u00f0 hon \u00ed murlutali svam tv\u00f8rtur um Volga. Men til Danmarkar kom hon longu \u00ed 1716, t\u00e1 i\u00f0 P\u00e6tur Mikli keisari var og vitja\u00f0i, hann kom sj\u00f3vegis til Keypmannahavnar. Ha\u00f0ani var h\u00f8gligt hj\u00e1 henni at sleppa nor\u00f0ureftir, til Noregs, F\u00f8roya, \u00cdslands og Gr\u00f8nlands. Rottan kom til F\u00f8roya vi\u00f0 einum norskum skipi \u00far Tr\u00f3ndheimi, i\u00f0 nevndist Kongen af Preussen. Skipi\u00f0 var \u00e1 veg til Dublin, t\u00e1 ta\u00f0 gj\u00f8rdist vrak \u00e1 oynni Lewis \u00ed Skotlandi. Vraki\u00f0 rak nor\u00f0ureftir og kom inn \u00e1 Hvalba \u00ed mai 1768. Vi\u00f0 hesum vrakinum komu t\u00e6r fyrstu rotturnar til F\u00f8roya, og longu \u00ed 1769 var hon komin til Havnar. Br\u00fana rottan er bara \u00ed teimum st\u00f3ru oyggjunum. \n\nRottan heldur til allasta\u00f0ni, vi\u00f0 h\u00fas eins v\u00e6l og burtur fr\u00e1 h\u00fasum, um n\u00f3g n\u00f3gv f\u00f8\u00f0i er at f\u00e1a. Hon etur alt og aftrast ikki vi\u00f0 at taka m\u00fds, egg og ungar, haruungar og r\u00e6. Ofta hevur rottan \u00e1v\u00eds pl\u00e1ss, har hon etur, og t\u00e1 r\u00edviligt er, kann hon goyma s\u00e6r ni\u00f0urfyri.\n\nRottan er n\u00e1ttardj\u00f3r burturav. Hon er ferm at klintrast og reika um allasta\u00f0ni, har bygt er. Hon kann eisini leggjast \u00ed fuglabj\u00f8rg, ikki minst \u00ed lundalondini, og har skr\u00e1pur og drunnhv\u00edti eiga, kann hon oy\u00f0a alt. Hon heldur seg \u00e1 \u00e1v\u00edsum \u00f8kjum \u00ed b\u00faflokkum, sum kallrotta vi\u00f0 fleiri kvennrottum og ungum teirra stendur fyri.\n\nKvennrottan gongur kvi\u00f0in \u00ed 22 dagar, og  hon leggur 3-5 fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0 6-12 ungar hv\u00f8rja fer\u00f0. N\u00fdlagdir eru teir naknir og blindir, og tr\u00edggjar m\u00e1na\u00f0ir gamlir eru teir kynsb\u00fanir. Ofta eru fleiri legur \u00ed sama rotturei\u00f0ri\u00f0, solei\u00f0is eru fleiri rottur um somu holu. Livialdurin hj\u00e1 rottu er vanliga 1\u00bd \u00e1r. \n\nAllasta\u00f0ni hevur veri\u00f0 roynt at avoy\u00f0a rottu, t\u00ed at hon kann spja\u00f0a sj\u00faku millum f\u00f3lk og h\u00fasdj\u00f3r. Hon gnagar allasta\u00f0ni, og er hon til miklan ampa. \u00cd F\u00f8royum hevur hon n\u00e6rum forkomi\u00f0 einst\u00f8kum bjargafuglum. Er rotta \u00ed oynni, eru t.d. lundi og skr\u00e1pur at kalla burtur. F\u00f8roysku kommunurnar hava l\u00f3gir at ganga eftir, t\u00e1 t\u00e6r royna at t\u00fdna rottuna.\n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "38072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brugda", "title": "Brugda", "text": "Brugda (lat\u00edn Cetorhinus maximus) er st\u00f8rsti fiskur \u00ed f\u00f8royskum sj\u00f3gvi og heimsins n\u00e6stst\u00f8rsti fiskur. Brugda er vanliga um 6-10 metrar til longdar. Hon ver\u00f0ur t\u00f3 \u00ed mesta lagi 12 m, m\u00f8guliga 15 m. Brugda er gr\u00e1br\u00fan og sv\u00f8rt \u00e1 bakinum, lj\u00f3sari undir b\u00fakinum. Hon hevur lj\u00f3sar blettir undir \u00f8sinum og undir b\u00fakinum. Brugda er b\u00e6\u00f0i botnfiskur og uppsj\u00f3varfiskur. Hon er \u00far vatnskorpuni ni\u00f0ur \u00e1 600 metra d\u00fdpi. Hon er tj\u00fakkast um mi\u00f0juna, smalkar b\u00e1\u00f0ar vegir. Hon er trivalig \u00ed \u00fatsj\u00f3nd. Brugda hevur tv\u00e6r ryggfja\u00f0rar, tann fremra er tr\u00edhyrnt og st\u00f3r, hin aftara er l\u00edtil. Gotfj\u00f8\u00f0urin er til st\u00f8ddar sum aftara ryggfj\u00f8\u00f0ur og situr undir henni, heldur aftari. Hesar tr\u00edggjar fjar\u00f0arnar eru sp\u00edskar aftureftir. Brugda hevur fimm st\u00f3rar t\u00e1knarivur ovast av nakkanum og heilt inn undir \u00f8si\u00f0. Kjalir eru b\u00e1\u00f0umegin \u00e1 klingruni. Hon hevur st\u00f3ran kjaft og sm\u00e1ar tenn. Brugdan livir av at s\u00edla \u00e6ti.\n\nVaksin brugda kennist kanska best \u00e1 st\u00f8ddini. T\u00e6r longu t\u00e1knarivurnar eru g\u00f3\u00f0 \u00e1bending um brugdu. S\u00e6st ofta \u00ed vatnskorpuni um summari\u00f0, og t\u00e1 s\u00e6st, umframt ryggfj\u00f8\u00f0urina, ofta eisini ovari stertaendi stinga upp \u00far sj\u00f3num. Brugda hevur st\u00f3ra livur vi\u00f0 n\u00f3gvum l\u00fdsi. Hon hevur t\u00ed veri\u00f0 r\u00e6ttiliga n\u00f3gv veidd. Hon kemur onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed trol og g\u00f8rn og ger t\u00e1 ska\u00f0a \u00e1 seg sj\u00e1lva og \u00e1 rei\u00f0skapin.\n\nBrugda er \u00far Barentshavinum fram vi\u00f0 strondum Vesturevropa til Su\u00f0urevropa og inn \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi\u00f0. Undir \u00cdslandi til Bretsku Oyggjarnar. S\u00e6st onkunt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 Gr\u00f8nland. Er eisini vi\u00f0 eysturstrond Nor\u00f0uramerika og vi\u00f0 Vesturafrika, Su\u00f0urafrika og \u00ed Kyrrahavinum. Vanlig undir F\u00f8royum, b\u00e6\u00f0i inni vi\u00f0 land og \u00e1 v\u00ed\u00f0um havi.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "38073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturstrondin%20%C3%AD%20USA", "title": "Eysturstrondin \u00ed USA", "text": "Eysturstrondin \u00ed USA liggur \u00ed Nor\u00f0uramerika \u00fat \u00edm\u00f3ti Atlantshavinum. \n\nTeir lutstatir, i\u00f0 liggja fram vi\u00f0 Atlantshavi, eru Maine, New Hampshire, Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, New York, New Jersey, Delaware, Maryland, Virginia, North Carolina, South Carolina, Georgia og Florida.\n\nUSA\nLandafr\u00f8\u00f0i hj\u00e1 USA"}
{"id": "38098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dansit%C3%B3nleikur", "title": "Dansit\u00f3nleikur", "text": "Dansit\u00f3nleikur er t\u00f3nleikur i\u00f0 fyrst og fremst er gj\u00f8rdur at dansa til. T\u00f3nleikurin er ofta javnur \u00ed rytmuni vi\u00f0 t\u00fd\u00f0iligum taktsl\u00f8gum fyri at gera ta\u00f0 l\u00e6ttari fyri tey i\u00f0 dansa at halda taktina.\n\nD\u00f8mi um dansit\u00f3nleik\n Dansibandst\u00f3nleikur er eitt slag at poppt\u00f3nleiki, i\u00f0 passar v\u00e6l til pardans. Hesin t\u00f3nleikur er mest vanligur \u00ed Nor\u00f0urlondum, og or\u00f0i\u00f0 dansebandsmusik/dansbandsmusik bleiv vanligt umlei\u00f0 1970.\n Disco - dansit\u00f3nleikur vi\u00f0 uppruna \u00far 1970-\u00e1runum, mentist \u00far funkt\u00f3nleikinum.\n Dance - fyri ta\u00f0 mesta elektroniskur dansit\u00f3nleikur, i\u00f0 hevur s\u00edn uppruna \u00ed 1980- og 1990-\u00e1runum, i\u00f0 kann b\u00fdtast sundur \u00ed \u00f3tetljandi undirb\u00f3lkar.\n F\u00f3lkat\u00f3nleikur - br\u00fakst\u00f3nleikur hj\u00e1 \"f\u00f3lkinum\". Eisini h\u00e1t\u00ed\u00f0art\u00f3nleikur til br\u00fadleyp, stevnur vm.\n Lat\u00ednamerikanskur dansur er eitt v\u00edttfevnandi hugtak, i\u00f0 fevnir um eitt n\u00fa Salsa og Reggaet\u00f3nleik. \n Industrial , serliga undirb\u00f3lkarnir Body og Electroindustri, er har\u00f0ur rytmiskur t\u00f3ldrivin t\u00f3nleikur.\n Valst\u00f3nleikur\n\nT\u00f3nleikur"}
{"id": "38099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ta%C3%B0%20kontinentala%20USA", "title": "Ta\u00f0 kontinentala USA", "text": "Ta\u00f0 kontinentala USA er eitt felags heiti fyri teir 48 samanhangandi lutstatirnir \u00ed USA, i\u00f0 liggja millum Kanada \u00ed nor\u00f0ri og Meksiko \u00ed su\u00f0ri. Hetta fevnir um allir lutstatir \u00ed USA uttan Alaska og Hawaii. Hj\u00e1lond so sum Guam og Puerto Rico eru heldur ikki partar \u00ed t\u00ed kontinentala USA\n\nTa\u00f0 kontinentala USA hevur eina v\u00eddd \u00e1 8.080.464,3 km\u00b2 og f\u00f3lkatali\u00f0 var 306.675.006 \u00ed 2010 (f\u00f3lkateljing), i\u00f0 svarar til 83,65 % av \u00f8llum USA og 99,33 % av samla\u00f0a \u00edb\u00fagvaratalinum.\n\nUSA"}
{"id": "38100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Providence", "title": "Providence", "text": "Providence  er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Rhode Island.\n\nKeldur \n\nRhode Island"}
{"id": "38101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aquidneck%20Island", "title": "Aquidneck Island", "text": "Aquidneck Island er st\u00f8rsta oyggj \u00ed Rhode Island.\n\nRhode Island"}
{"id": "38102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Northwest%20Territories", "title": "Northwest Territories", "text": "Northwest Territories (stytt: NWT) er eitt kanadiskt megin\u00f8ki, sum liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti og nor\u00f0ara parti av Kanada. \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u her 41.786 f\u00f3lk. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur er Yellowknife.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\u00cd su\u00f0ri hevur Northwest Territories mark vi\u00f0 British Columbia, Saskatchewan og Alberta, \u00ed vestri vi\u00f0 Yukon og \u00ed eystri vi\u00f0 Nunavut. V\u00edddin av megin\u00f8kinum er 1.346.106 ferkilometrar (1.183.085 ferkilometrar land\u00f8ki og 163.021 ferkilometrar v\u00f8tn).\n\nS\u00f8ga \nMegin\u00f8ki\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1870, t\u00e1 kanadiska stj\u00f3rnin keypti Rupert's Land.\n\u00cd 1999 gj\u00f8rdist eystari partur av NWT  sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt megin\u00f8ki undir heitinum Nunavut.\n\nM\u00e1lini \nS\u00ed\u00f0an 1990 hevur megin\u00f8ki\u00f0 NWT 11 almenn m\u00e1l: \n3 Inuit-m\u00e1l (Inuinnaqtun, Inuvialuktun og Inuktitut) \n5 Dene-m\u00e1l/atapaskisk m\u00e1l (Chipewyan, Gwich\u2019in, North Slavey, South Slavey og T\u0142\u0131\u0328ch\u01eb)\n1 algonkinskt m\u00e1l (Cree/N\u0113hiyaw\u0113win) \n og tey b\u00e6\u00f0i almennu m\u00e1lini \u00ed Kanada, enskt og franskt.\n\n\u00cd 2016 h\u00f8vdu n\u00e6stan 77 prosent av f\u00f3lkinum \u00ed NWT enskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l, gott 11 prosent eitt m\u00e1l av upprunaf\u00f3lkunum, gott 7 prosent eitt ikki-alment m\u00e1l og n\u00e6stan 3 prosent franskt.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\nHeimas\u00ed\u00f0a, gov.nt.ca\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "38103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saskatchewan", "title": "Saskatchewan", "text": "Saskatchewan er ein er landslutur \u00ed Kanada. \u00cd su\u00f0ri hevur Saskatchewan mark vi\u00f0 Montana og Nor\u00f0urdakota \u00ed USA, \u00ed vestri vi\u00f0 Alberta, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Northwest Territories, og \u00ed eystri vi\u00f0 Manitoba. \n\nKanada"}
{"id": "38105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Conanicut%20Island", "title": "Conanicut Island", "text": "Conanicut Island er tri\u00f0st\u00f8rsta oyggin \u00ed Rhode Island \u00ed v\u00eddd. Jamestown er st\u00f8rsti b\u00fdur og handilsmi\u00f0depil. Uml. 5.600 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 Conanicut Island og oyggin er 24,46 km2 til st\u00f8ddar tvs. \u00e1 lei\u00f0 sama st\u00f8dd sum Sv\u00ednoyggin, sum er g\u00f3\u00f0ar 27,4 km2.\n\nRhode Island"}
{"id": "38106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hindustani", "title": "Hindustani", "text": "Hindustani (/  /;\u0939\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941\u0938\u094d\u0924\u093e\u0928\u0940, \u06c1\u0646\u062f\u0648\u0633\u062a\u0627\u0646\u06cc), eisini kent sum hindi-urdu, er eitt lingvistiskt hugtak i\u00f0 sipar til fleiri m\u00e1l i\u00f0 eru n\u00e6r \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 hv\u00f8rt anna\u00f0 \u00ed nor\u00f0ur- mi\u00f0 og \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av t\u00ed indiska h\u00e1lvmeginlandinum. Ta\u00f0 fevnir um tv\u00e6r skrivligar standardiseringar \u00ed m\u00e1l\u00f8kinum, urdu og hindi, men eisini um fleiri m\u00e1lf\u00f8ri uttan skrivliga si\u00f0venju.\n\nT\u00e6r b\u00e1\u00f0ar standardiseringarnar hava n\u00e6rum eins m\u00e1ll\u00e6ru, og er eisini felags um eitt grundleggjandi or\u00f0atilfeingi. T\u00e1 Bretska India var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed 1947 v\u00f3r\u00f0u or\u00f0ini hindustani og urdu n\u00fdtt vi\u00f0 n\u00e6rum somu merking.\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "38131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zacharias%20Heinesen", "title": "Zacharias Heinesen", "text": "Zacharias Karl Ulrik Heinesen (betri kendur sum Zacharias Heinesen, f\u00f8ddur 19. juni 1936 \u00ed T\u00f3rshavn) er ein f\u00f8royskur listam\u00e1lari. Hann er sonur rith\u00f8vundan og listamannin William Heinesen.\n\nHann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Myndistask\u00f3linn \u00ed Reykjav\u00edk \u00ed 1958, \u00cdsland og \u00e1  Kunstakademiet \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1963. S\u00ed\u00f0an hevur hann b\u00fa\u00f0 \u00ed Havn.\n\nMyndpr\u00fdtt f\u00f8royskir peningase\u00f0lar \nZacharias Heinesen hevur myndpr\u00fdtt eina r\u00f8\u00f0 av f\u00f8royskum peningase\u00f0lum vi\u00f0 akvarelm\u00e1lningum, i\u00f0 pr\u00fd\u00f0a baks\u00ed\u00f0una \u00e1 se\u00f0lunum.\n\n 50 kr\u00f3nur: Sumba, Su\u00f0uroy, 2001\n 100 kr\u00f3nur: Klaksv\u00edk, 2003\n 200 kr\u00f3nur: Tindh\u00f3lmur, 2004\n 500 kr\u00f3nur: Hvannasund, Vi\u00f0oy, 2004\n 1.000-kr\u00f3nur: Sandoy, 2005\n\nSerframs\u00fdningar \nGalleri Gl. Strand, Kbh. 1971, 1973, 1977; \nListasavn F\u00f8roya 1973, 1975, 1993; \nI'Union de Banques \u00e0 Paris 1986; \nGal. Sct. Gertrud, Kbh. 1986, 1990, 1993; \nGal. List, T\u00f3rshavn 1989-91; \nMikkelberg, Sydslesvig 1992; \nHorsens Bibl. 1992; \nGal. Borg, Reykjav\u00edk 1993; \n70-\u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardagsframs\u00fdning, Galleri \u00c5huset, K\u00f8ge 2006; \nNor\u00f0uratlantsbryggjan, Kbh., 2007.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "38143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Great%20Basin%20Desert", "title": "Great Basin Desert", "text": "Great Basin Desert er st\u00f8rsta oy\u00f0im\u00f8rkin \u00ed Nor\u00f0uramerika. St\u00f3rir partar \u00ed Nevada eru Great Basin. Her veksur n\u00e6stan einki. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er sera heitt, t\u00ed har s\u00e6r s\u00f3lin hv\u00f8nn einasta dag fr\u00e1 morgni til myrkurs fr\u00e1 sk\u00fdleysum himli.\n\nOy\u00f0imerkur\nUSA"}
{"id": "38144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0urk%C3%BDpros", "title": "Nor\u00f0urk\u00fdpros", "text": "L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Nor\u00f0urk\u00fdpros var\u00f0 stovna\u00f0 eftir turkiska innr\u00e1s \u00e1 oynna K\u00fdpros \u00ed 1974 \u2013 eftir eitt kvett, sum griksku k\u00fdpriotarnir saman vi\u00f0 griksku herna\u00f0arjuntuni av grikska meginlandinum skipa\u00f0u fyri. K\u00fdpros bleiv \u00ed 1974 b\u00fdtt \u00ed tvey, sum umfatar tveir tri\u00f0ingar av oynni, sum er grikski parturin, og nor\u00f0ari parturin, har turkar halda til. \u00cd altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi hevur heimssamfelagi\u00f0 g\u00f3\u00f0kent statin K\u00fdpros, men \u00ed 1974 f\u00f3ru 40.000 turkiskir hermenn \u00e1 land \u00e1 K\u00fdpros, og hetta f\u00f8rdi til, at oyggin bleiv b\u00fdtt \u00ed tvey. Turkaland vildi ikki g\u00f3\u00f0kenna kypriotiska statin, har Grikkaland hev\u00f0i politiska meirlutan. 80 % av \u00edb\u00fagvunum eru grikkar og 20 % eru turkar \u00ed K\u00fdpros. Innr\u00e1sin av turkisku hermonnunum \u00ed 1974 f\u00f8rdi til, at grikkar, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed nor\u00f0ara parti av oynni, fl\u00fdddu su\u00f0ureftir, og tey, sum ikki fl\u00fdddu, v\u00f3r\u00f0u blaka\u00f0 \u00far nor\u00f0ara partinum. Og turkar, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed sunnara parti av oynni, fluttu til nor\u00f0ara partin. S\u00ed\u00f0ani 1977 hevur ST roynt at sameina oynna, men uttan \u00farslit. Skipa\u00f0 var\u00f0 fyri f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u at sameina oynna, men 75,8 % av grikkum atkv\u00f8ddu nei, t\u00ed bara helvtina av grikkum fingu s\u00edni heim aftur \u00ed nor\u00f0ara partinum. 64,9 % av turkunum atkv\u00f8ddu ja fyri samanlegging. 1. mai 2004 bleiv K\u00fdpros limur \u00ed ES, men ES-l\u00f3girnar galda bara fyri grikska partin. Og politiska st\u00f8\u00f0an \u00e1 K\u00fdpros er ors\u00f8kin til, at Turkaland hevur trupulleikar at gerast limur \u00ed ES-felagsskapinum.\n\nKeldur \n\nK\u00fdpros\nTurkaland"}
{"id": "38147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyoto%20Universitet", "title": "Kyoto Universitet", "text": ", ella   er tj\u00f3\u00f0aruniversiteti\u00f0 \u00ed Japan. Ta\u00f0 liggur \u00ed Kyoto, Japan. Ta\u00f0 er n\u00e6stelsti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00fali \u00ed Japan, eitt av h\u00e6gst mettu universitetunum \u00ed Asia og eitt av Sjey Statsuniversitetum \u00ed Japan.\n\nKend lesandi \n Hideki Yukawa \u2013 Fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i\n Shinichiro Tomonaga \u2013 Fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i\n Kenichi Fukui \u2013 Fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i\n Susumu Tonegawa \u2013 Fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed medisini\n Ryoji Noyori \u2013 Fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed evnafr\u00f8\u00f0i\n Shinya Yamanaka \u2013 Fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed medisini\n Osachi Hamaguchi \u2013 fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Japan\n Kijuro Shidehara \u2013 fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Japan\n Tetsu Katayama \u2013 fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Japan\n Fumimaro Konoe \u2013 fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Japan\n Hayato Ikeda \u2013 fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Japan\n Lee Teng-hui \u2013 fyrrverandi forseti \u00ed Teivan\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Japan"}
{"id": "38167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prudence%20Island", "title": "Prudence Island", "text": "Prudence Island er vi\u00f0 s\u00ednum umlei\u00f0 14,4 km2 fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta oyggj \u00ed Rhode Island, og her b\u00fagva umlei\u00f0 90 f\u00f3lk.\n\nRhode Island\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "38170", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lambda", "title": "Lambda", "text": "Lambda, \u039b \u03bb, er tann 11. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "38171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A4rsn%C3%A4s", "title": "G\u00e4rsn\u00e4s", "text": "G\u00e4rsn\u00e4s er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 1000 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "38172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borrby", "title": "Borrby", "text": "Borrby er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 930 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "38173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fi", "title": "Fi", "text": "Fi, \u03a6 \u03c6, er tann 21. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "38174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hammenh%C3%B6g", "title": "Hammenh\u00f6g", "text": "Hammenh\u00f6g er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 908 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "38176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svarte", "title": "Svarte", "text": "Svarte er ein bygd \u00ed Ystads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 902 \u00ed 2010.\n\nYstads kommuna"}
{"id": "38177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6pingebro", "title": "K\u00f6pingebro", "text": "K\u00f6pingebro er ein bygd \u00ed Ystads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 1134 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2010.\n\nYstads kommuna"}
{"id": "38180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Texas%20Panhandle", "title": "Texas Panhandle", "text": "Texas Panhandle er nor\u00f0asti partur av Texas \u00ed USA.\n\nTexas"}
{"id": "38181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Florida%20Panhandle", "title": "Florida Panhandle", "text": "Florida Panhandle er vestasti partur av Florida \u00ed USA.\n\nFlorida"}
{"id": "38182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mount%20Rushmore", "title": "Mount Rushmore", "text": "Mount Rushmore er eitt fjall, i\u00f0 liggur \u00ed Su\u00f0ur Dakota, har f\u00fdra forsetar eru h\u00f8gdir inn. Fari\u00f0 var\u00f0 undir at skera \u00ed fjalli\u00f0 \u00ed 1923.\n\nSouth Dakota\nBygningar og bygningsverk \u00ed USA"}
{"id": "38184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hokkaido", "title": "Hokkaido", "text": ", fyrr kend sum Ezo, Yezo, Yeso, ella Yesso, er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed Japan; Oyggin er eisini ta\u00f0 st\u00f8rsta og nor\u00f0asta av teimum 47 prefektoratunum \u00ed Japan. Tsugaru Str\u00e6ti\u00f0 skilur Hokkaido fr\u00e1 oynni Honshu, h\u00f3ast t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar oyggjarnar eru bundnar saman vi\u00f0 undisj\u00f3vartunli vi\u00f0 jarnbreytarbana Seikan Tunnilin. St\u00f8rsti b\u00fdurin \u00e1 Hokkaido er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Sapporo.\n\nKeldur \n\nOyggjar \u00ed Japan"}
{"id": "38185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ontario", "title": "Ontario", "text": "Ontario er ein landslutur \u00ed Kanada.\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "38186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alberta", "title": "Alberta", "text": "Alberta er ein landslutur \u00ed Kanada.\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "38187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manitoba", "title": "Manitoba", "text": "Manitoba er ein landslutur \u00ed Kanada.\n\nKanada"}
{"id": "38188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nova%20Scotia", "title": "Nova Scotia", "text": "Nova Scotia (lat\u00ednskt fyri N\u00fdskotland) er ein landslutur \u00ed eystara parti av Kanada.\n\u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u her uml. 922.000 f\u00f3lk.\n\nF\u00f3lkatal s\u00ed\u00f0an 1851\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "38189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20Brunswick", "title": "New Brunswick", "text": "New Brunswick er ein landslutur \u00ed eystara parti av Kanada.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin av landslutinum eitur Fredericton. Til 2016 var Saint John st\u00f8rsti b\u00fdur. S\u00ed\u00f0an er ta\u00f0 Moncton.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 landslutinum, newbrunswick.ca\nNew Brunswick, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "38190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/British%20Columbia", "title": "British Columbia", "text": "British Columbia er ein landslutur \u00ed Kanada. Havnab\u00fdurin Vancouver \u00ed Bretska Kolumbia hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri Kanada. Hesin n\u00fat\u00edmans st\u00f3rb\u00fdur er umgyrdur av fj\u00f8llum og liggur v\u00e6l fyri vi\u00f0 Kyrrahav.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed landslutinum eitur Victoria. Hann liggur uml. 100 km sunnan fyri Vancouver \u00ed landsynningshorninum \u00e1 oynni Vancouver Island, beint vi\u00f0 marki\u00f0 til stakr\u00edki\u00f0 Washington \u00ed USA. Amerikanski st\u00f3rb\u00fdur Seattle er uml. 100 km \u00ed ein landsynning \u00far Victoria.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nheimas\u00ed\u00f0a, www2.gov.bc.ca\nBritish Columbia, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKanada"}
{"id": "38191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prince%20Edwardsoy", "title": "Prince Edwardsoy", "text": "Prince Edwardsoy er ein landslutur \u00ed Kanada. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed landslutinum eitur Charlottetown.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, princeedwardisland.ca\nPrince Edward Island, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKanada"}
{"id": "38198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalifornium", "title": "Kalifornium", "text": "Kalifornium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 98 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "38201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peteroy", "title": "Peteroy", "text": "Peteroy (alment norskt heiti: Peter I \u00d8y eller Peter 1.s \u00f8y) er ein l\u00edtil oyggj uttan fyri Antarktis. Oyggin hoyrir til Norra. Landa\u00f8ki er 156 ferkilometrar. Sj\u00e1lvt ein stillan dag rennur kaldur vindur ni\u00f0ur fr\u00e1 teimum h\u00e6gri liggjandi umr\u00e1\u00f0unum \u00ed Antarktis og s\u00f3par alt burtur \u00fat fyri \u00edskantinum vi\u00f0 Bellingshausenhavinum. Og mi\u00f0altemperatururin liggur undir null alt \u00e1ri\u00f0.\n\nKeldur\n\nHygg eisini at\n Kongsr\u00edki Noreg\n\nNoreg\nOyggjar\nHj\u00e1lond"}
{"id": "38204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Troms%C3%B8", "title": "Troms\u00f8", "text": "Troms\u00f8 er ein b\u00fdur og kommunua \u00ed Troms og Finnmark fylki \u00ed Noregi. B\u00fdurin liggur \u00e1 eini oyggj vi\u00f0 sama navni \u00ed Nor\u00f0urnorra. Troms\u00f8 kommuna er dupult so st\u00f3r sum F\u00f8royar, og f\u00f3lkatali\u00f0 liggur um 60.000. Troms\u00f8 er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Nor\u00f0urlondum, sum liggur nor\u00f0an fyri P\u00f3lkringin.  Troms\u00f8 liggur j\u00fast nor\u00f0anfyri p\u00f3larmarki\u00f0 \u00e1 63 breiddarstigum. Troms\u00f8 h\u00fdstir n\u00f3gvum fel\u00f8gum og stovnum, sum gera seg galdandi \u00ed altj\u00f3\u00f0a Arktis-politikki og umsiting \u00ed nor\u00f0urlendskum og arktiskum vi\u00f0urskiftum, og nevnast kunnu Arktiska R\u00e1\u00f0i\u00f0 og NAMMCO. Her er st\u00f3rur l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali vi\u00f0 fleiri t\u00fasund lesandi.  Allar \u00fatb\u00fagvingarnar eru savna\u00f0ar \u00e1 einum sta\u00f0. Ein partur av l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum er fiskivinnusk\u00falin, har ta\u00f0 eru n\u00f8kur hundra\u00f0 lesandi.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Noregi\nKommunur \u00ed Troms og Finnmark"}
{"id": "38206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Long%20Island", "title": "Long Island", "text": "Long Island er st\u00f8rsta oyggj \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum New York.\n\nOyggin er 190 kilometrar til longdar og millum 20 og 32 kilometrar brei\u00f0.  Samla\u00f0a v\u00edddin av oynni er 3566 ferkilometrar. \n\n\u00cd vestara parti av oynni eru tveir b\u00fdarpartar (boroughs) hj\u00e1 New York City, Brooklyn og Queens (Kings County og Queens County). \n\nMi\u00f0parturin og eystari partur av oynni (Nassau County og Suffolk County) eru ikki partur av New York City.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Long Island \u00e1 kortinum: osm\n Long Island, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\n S\u00f8gan hj\u00e1 oynni: Long Island: its early days and development., Eugene L. Armbruster (enskt)\n\nKeldur \n\nNew York\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "38207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Padre%20Island", "title": "Padre Island", "text": "Padre Island er st\u00f8rsta og longsta oyggin \u00ed stakr\u00edkinum Texas \u00ed USA. Oyggin liggur sum ein verjugar\u00f0ur fyri fastlandi innanfyri. Padre Island er heimsins longsta stongsilsoyggj (barrier island).\n\nTexas\nOyggjar \u00ed USA"}
{"id": "38208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danabr%C3%B3k", "title": "Danabr\u00f3k", "text": "Danabr\u00f3k (\u00e1 donskum Dannebrog) er danska flaggi\u00f0. Ta\u00f0 er samansett av tveimum elementum; rey\u00f0 bakgrund vi\u00f0 einum hv\u00edtum figuri. Navni\u00f0 stavar fr\u00e1 heitinum \u00e1 vovnum kl\u00e6\u00f0i. Naka\u00f0 l\u00edknandi vovnu mannf\u00f3lkabuksunum, vit br\u00faka til f\u00f8roysk kl\u00e6\u00f0i. Danska flaggi\u00f0 sigst vera fr\u00e1 \u00e1r 1219. Hetta rey\u00f0a flaggi\u00f0 vi\u00f0 krossmerki, var \u00e6tla\u00f0 til at hanga ni\u00f0ur fr\u00e1 stokki ella stong. B\u00e6\u00f0i t\u00e1 ta\u00f0 hekk yvir h\u00f8vdingast\u00f3li, omanfyri borgarportur og t\u00e1 herli\u00f0 masjera\u00f0u, hekk ta\u00f0 upp og ni\u00f0ur, so krossurin vendi r\u00e6ttan veg. Rey\u00f0a bakrundin var upprunaliga liturin hj\u00e1 sert\u00f8kum klani ella familju; men bleiv so valdur sum merki fyri allar danar. Vi\u00f0 einum hv\u00edtum krossi, bleiv bo\u00f0a\u00f0 vinum og serliga f\u00edggindum fr\u00e1, at her komu v\u00e1pna\u00f0ir menn vi\u00f0 kristna bo\u00f0skapinum. Danska flaggi\u00f0 er n\u00fdtt sum fyrimynd fyri flest \u00f8llum hinum nor\u00f0urlendsku tj\u00f3\u00f0unum, h\u00f3ast tey eru munandi yngri fl\u00f8gg.\n\nKeldur \n\nDanmark\nFl\u00f8gg"}
{"id": "38216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Union%20Jack", "title": "Union Jack", "text": "Union Jack ella Union Flag, er r\u00edkisflagg  St\u00f3ra Bretlands.\n\nKeldur \n \n\nBretland\nFl\u00f8gg"}
{"id": "38220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aurskog-H%C3%B8land%20kommuna", "title": "Aurskog-H\u00f8land kommuna", "text": "Aurskog-H\u00f8land kommuna er ein kommuna \u00ed Viken fylki \u00ed Noregi.\n\nB\u00fdir og bygdir\n Aursmoen\n Bj\u00f8rkelangen\n Fosser\n Hemnes\n L\u00f8ken\n Momoen\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Viken"}
{"id": "38224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lutetium", "title": "Lutetium", "text": "Lutetium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 71 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "38225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/51.%20stakr%C3%ADki%20%C3%AD%20USA", "title": "51. stakr\u00edki \u00ed USA", "text": "Tingi\u00f0 (Kongressin) skal taka st\u00f8\u00f0u til \u00f8ll uppskotini um eitt n\u00fdggjur stakr\u00edki skal innlimast \u00ed Sameindu Statunum.\n\nKandidatar\n\nPuerto Riko\n\nPuerto Riko \u00ed Karibia fekk heimast\u00fdri\u00f0 17. januar \u00ed 1917. Puerto Riko seg\u00f0i nei til loysing fr\u00e1 USA 6. november \u00ed 2012; 61,16 prosent av teimum, i\u00f0 greiddu atkv\u00f8\u00f0u, valdu sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur lutstati \u00ed USA fram um fult sj\u00e1lvst\u00fdri.\n\nAmerikonsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar\n\nMarianoyggjar\n\nUSA hevur r\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00e1 b\u00e6\u00f0i Guam og Nor\u00f0aru Marianaoyggjum \u00ed Mikronesia. Ta\u00f0 ver\u00f0ur arbeitt vi\u00f0 og tosa um, um Guam skal vera ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug statur \u00ed USA saman vi\u00f0 Nor\u00f0aru Marianaoyggjum.\n\nAmerikanska S\u00e1moa\n\nHendan oyggin \u00ed Polynesia er \u00ed roynd og veru stakr\u00edki \u00ed USA.\n\nDistrict of Columbia\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin District of Columbia er eitt samveldis\u00f8ki, og tey i\u00f0 b\u00fagva har hava - m\u00f3tsett \u00edb\u00fagvunum \u00ed teimum 50 lutstatunum \u2013 onki umbo\u00f0 vi\u00f0 atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tti \u00ed Kongressuni. So tey str\u00ed\u00f0ast fyri at f\u00e1a r\u00e6ttindi sum stakr\u00edki, uttan at hetta hevur eydnast higartil.\n\nS\u00ed eisini\n Ytru Sm\u00e1-\u00datoyggjarnar hj\u00e1 USA\n\nKeldur\n\nUSA"}
{"id": "38241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skid%20Row", "title": "Skid Row", "text": "Skid Row er eitt slumkvarter \u00ed Los Angeles, i\u00f0 liggur mitt \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum Downtown t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i Los Angeles City Hall og Walt Disney Concert Hall. 6000 heimleys eru \u00ed Skid Row; hetta er ta\u00f0 h\u00e6gsta tali\u00f0 \u00ed USA.\n\nLos Angeles"}
{"id": "38242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Napa%20Valley", "title": "Napa Valley", "text": "Napa Valley er eitt av kendastu v\u00edn\u00f8kjunum \u00ed California og sum \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri ver\u00f0ur vitja\u00f0 av fleiri t\u00edggjut\u00fasund fer\u00f0af\u00f3lkum.\n\nKalifornia"}
{"id": "38256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Delhi", "title": "Delhi", "text": "Delhi (,  Dilli), alment navn National Capital Territory of Delhi, er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8ki\u00f0 \u00ed India. Undir Bretska Raj, var Delhi partur av Punjab landslutinum og er framvegis kn\u00fdttur at Punjab-regi\u00f3nini og Doab b\u00e6\u00f0i s\u00f8guliga og mentanarliga. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er umlei\u00f0 16.3 milli\u00f3nir, i\u00f0 ger hann til n\u00e6stst\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed India og fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki \u00ed heiminum.\n\nVe\u00f0urlag \nHitalagi\u00f0 \u00ed Delhi liggur vanliga fr\u00e1 5 til 40 \u00b0C. Ta\u00f0 l\u00e6gsta, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er m\u00e1lt \u00ed Delhi, er -6,7 \u00b0C, og ta\u00f0 h\u00e6gsta, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 er m\u00e1lt, er 45,3 \u00b0C. \u00c1rligi me\u00f0alhitin liggur um 25 \u00b0C; m\u00e1na\u00f0arligi me\u00f0alhitin skiftir fr\u00e1 13 til 32 \u00b0C. H\u00e6gsti hitin, i\u00f0 var\u00f0 m\u00e1ldur \u00ed juli, var 45 \u00b0C \u00ed 1931. Me\u00f0aln\u00f8gdin fyri avfall um \u00e1ri\u00f0 \u00ed Delhi er umlei\u00f0 714 mm, har ta\u00f0 mesta kemur ni\u00f0ur undir monsuninum \u00ed juli og august.\n\nLuftd\u00e1lking\nDelhi er tann mest d\u00e1lka\u00f0i b\u00fdurin \u00ed heiminum, og samb\u00e6rt einari meting, so er d\u00e1lking hv\u00f8rt \u00e1r ors\u00f8k til at 10.500 f\u00f3lk doyggja \u00ed Dehli. \u00cd 2013-14, \u00f8ktist st\u00f8\u00f0i \u00e1 sm\u00e1um d\u00e1lkandi partiklum (PM) \u00ed luftini \u00ed Delhi vi\u00f0 umlei\u00f0 44%, serliga orsaka\u00f0 av CO2-\u00fatl\u00e1t fr\u00e1 akf\u00f8rum og \u00eddna\u00f0inum, bygnings\u00eddna\u00f0i og av at brenn markir \u00ed \u00f8kjum kring b\u00fdin.\n\nSamfer\u00f0sla\n\nFlogfer\u00f0sla\nIndira Gandhi International Airport, i\u00f0 liggur \u00ed \u00fatsynningspartinum av Delhi, er h\u00f8vu\u00f0s fer\u00f0asambandi\u00f0 b\u00e6\u00f0i vi\u00f0v\u00edkjandi innanr\u00edkis og uttanr\u00edkis fer\u00f0ing \u00far og til Dehli. \u00cd 2012-13 var flogv\u00f8llurin n\u00fdttur av yvir 35 milli\u00f3num fer\u00f0af\u00f3lkum, i\u00f0 ger hann til tann flogv\u00f8llin \u00ed Asia, har flest f\u00f3lk fer\u00f0ast. Terminal 3, i\u00f0 kosta\u00f0i 1,4 USdollarar at byggja millum 2007 og 2010, t\u00e6nir 37\u00a0milli\u00f3num fer\u00f0af\u00f3lkum afturat hv\u00f8rt \u00e1r.\n\nKeldur \n\nDelhi"}
{"id": "38263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20von%20Hausswolff", "title": "Anna von Hausswolff", "text": "Anna Michaela Ebba Electra von Hausswolff  (f\u00f8dd 6. september 1986 \u00ed G\u00f6teborg) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2010 \u2013 Singing From the Grave\n 2013 \u2013 Ceremony\n 2015 \u2013 The Miraculous\n 2018 \u2013 Dead Magic\n 2020 \u2013 All Thoughts Fly\n\nEP \n 2010 \u2013 Track of Time\n 2014 \u2013 K\u00e4llan (Prototype)\n 2016 \u2013 K\u00e4llan (Betatype)\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\nMySpace\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "38266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20amerikonsk%20stakr%C3%ADki%20eftir%20BT%C3%9A", "title": "Listi yvir amerikonsk stakr\u00edki eftir BT\u00da", "text": "USA"}
{"id": "38273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anja%20Andersen", "title": "Anja Andersen", "text": "Anja Andersen (f\u00f8dd 15. februar 1969 \u00ed Odense, Danmark) er ein fyrrverandi hondb\u00f3ltsleikari og hondb\u00f3ltsvenjari, i\u00f0 var\u00f0 \u00fatnevnd sum heimsins besti hondb\u00f3ltsleikari \u00ed 2012 og var tann fyrsti danin, i\u00f0 fekk henda hei\u00f0ur. Hon var virkin sum hondb\u00f3ltsleikari til 1999, og sp\u00e6ldi 133 landsdystir fyri Danmark og skora\u00f0i 726 m\u00e1l. Hon sp\u00e6ldi hondb\u00f3lt fyri fleiri donsk fel\u00f8g og norska felagi\u00f0 B\u00e6kkelaget og t\u00fdska felagi\u00f0 TuS Walle Bremen. Anja var vi\u00f0 til at vinna gull fyri danska kvinnuhondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 \u00e1 Summar-OL 1996, HM gull \u00ed 1997, HM silvur \u00ed 1993 og HM bronsu \u00ed 1995, og EM gull \u00ed 1994 og 1996. Anja er kend sum ein sera g\u00f3\u00f0ur hondb\u00f3ltsleikari, men var eisini kend fyri s\u00edtt sinnalag, t\u00ed hon ofta \u00f8sti seg upp undir dystum, og ta\u00f0 f\u00f8rdi til n\u00f3gv rey\u00f0 kort.\n\nOrsaka\u00f0 av einum hjartafeili gavst hon at sp\u00e6la hondb\u00f3lt \u00ed 1999. Anja er d\u00f3ttir Keld og Vivi Andersen i\u00f0 b\u00e6\u00f0i eru fyrrverandi hondb\u00f3ltsleikarar.\n\nHei\u00f0ur \n 1994 - Vald til heimsins n\u00e6stbesta hondb\u00f3ltsleikara\n 1997 - \u00datnevnd sum heimsins besti hondb\u00f3ltsleikari\n 2007 - Upptikin \u00ed donsku Hall of Fame\n 2009 - Fekk Mathildeprisen fyri at hava m\u00f3tpr\u00f3gva vanligu fatanina, um at venjarar av elitu\u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lkum alt\u00ed\u00f0 eru menn.\n\nKeldur og vi\u00f0merkingar \n\nDanskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "38280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkel%20Hansen", "title": "Mikkel Hansen", "text": "Mikkel Hansen (f\u00f8ddur 22. oktober 1987) er ein danskur hondb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 \u00ed l\u00f8tuni sp\u00e6lir fyri PSG Handball. Hann var\u00f0 valdur til Heimsins besta hondb\u00f3ltsleikara av IHF (International Handball Federation) \u00ed 2011. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt fyri danska hondb\u00f3ltsfelagi\u00f0 GOG, har hann vann danska meistaraheiti\u00f0 \u00ed 2007. Hann gj\u00f8rdist partur av FC Barcelona \u00ed juni 2008. Hin 2. juni 2010 flutti hann aftur til Danmarkar fyri at sp\u00e6la fyri AG K\u00f8benhavn, eftir at hava sp\u00e6lt hondb\u00f3lt \u00ed 2 \u00e1r \u00ed Spania.\n\nMikkel Hansen gj\u00f8rdist evropameistari \u00ed hondb\u00f3lti vi\u00f0 danska landsli\u00f0num, t\u00e1 i\u00f0 teir vunnu EM \u00ed hondb\u00f3lti 2012  \u00ed Serbia. Hann var\u00f0 eisini valdur \u00e1 All-Star li\u00f0 \u00ed kappingini sum besti vinstibakkur. \u00cd 2011 var hann partur av dansia landsli\u00f0inum, i\u00f0 vann silvur \u00e1 HM \u00ed hondb\u00f3lti 2011 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Hann gj\u00f8rdist toppskorari \u00ed kappingini.\n\nPrivatl\u00edv\nP\u00e1pi hansara, Flemming Hansen, sp\u00e6ldi eisini \u00e1 danska hondb\u00f3ltslandsli\u00f0num, har hann sp\u00e6ldi 120 landsdystir og skora\u00f0i 240 m\u00e1l og lutt\u00f3k \u00ed Summar-OL 1984.\n\nKeldur \n\nDanskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nHondb\u00f3ltsleikarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "38284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20%C3%A1%20Lakjuni", "title": "He\u00f0in \u00e1 Lakjuni", "text": "He\u00f0in \u00e1 Lakjuni (f\u00f8ddur 19. februar 1978 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum verjuleikari og vongur fyri f\u00fdra f\u00f8roysk fel\u00f8g, fyrst og til seinast fyri K\u00cd. Hann byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0 \u00ed K\u00cd, og hevur s\u00ed\u00f0an skift \u00edmillum B36, HB, og NS\u00cd Runav\u00edk og so aftur K\u00cd. Hann hevur vunni\u00f0 f\u00f8royska meistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 3 fer\u00f0ir og L\u00f8gmanssteypi\u00f0 f\u00fdra fer\u00f0ir. S\u00ed\u00f0an apr\u00edl 2015 hevur hann \u00e1tt meti\u00f0 fyri flest leiktir dystir \u00ed ovastu f\u00f8roysku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum, hann sp\u00e6ldi 417 dystir \u00ed bestu deildini og skora\u00f0i 100 m\u00e1l. Hann hevur sp\u00e6lt 16 dystir \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num og skora\u00f0i 1 landsli\u00f0sm\u00e1l.\n\nAltj\u00f3\u00f0a l\u00edvslei\u00f0 \nSj\u00e1lvt um hann fekk landsli\u00f0sbo\u00f0 fr\u00e1 Allan Simonsen \u00ed 1997, so fekk He\u00f0in \u00e1 Lakjuni ikki s\u00edn debut fyri f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 fyrr en \u00ed mars 1999 \u00ed einum 0-0 vinadysti m\u00f3ti Andorra. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta kappingarlandsdyst n\u00e6rum h\u00e1lvt \u00e1r seinni, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 skiftur inn fyri Henning Jarnskor \u00ed einum EM kvalifikati\u00f3nsdysti m\u00f3ti Litava. Hann skora\u00f0i s\u00edtt fyrsta og einasta landsli\u00f0sm\u00e1l \u00ed einum vinadysti m\u00f3ti Kasakstan \u00ed 2003, eftir eina avlevering fr\u00e1 Hjalgr\u00edm Eltt\u00f8r.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum' v\u00edsast fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nK\u00cd leikarar\nB36 leikarar\nNS\u00cd leikarar\u200e"}
{"id": "38285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forna%20Grikkaland", "title": "Forna Grikkaland", "text": "Forna Grikkaland var ein mentan, i\u00f0 hoyrdi til eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed griksku s\u00f8guni, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed arkaiskari t\u00ed\u00f0 \u00ed 8. \u00f8ld f.Kr.. Forna Grikkaland hevur eina 1000-\u00e1ra s\u00f8gu og ver\u00f0ur av mongum mett at vera v\u00f8ggan hj\u00e1 vesturlendsku mentanini. Fornu grikkarnir st\u00f3\u00f0u \u00edm\u00f3ti hert\u00f8kuroyndum og yvirlivdu at vera hersettir av r\u00f3mverjum, men seinni gj\u00f8rdust teir partur av Byzantinska r\u00edkinum. Grikska mentanin hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 og breiddi seg harvi\u00f0 til restina av Evropa. \n\n\u00cd forna Grikkalandi hendi gj\u00f8gnumbrot vi\u00f0 n\u00fdtslu av myntum innan handil. Tann athenska \"ugglumyntin\" r\u00e1ddi yvir mi\u00f0alhavshandlinum \u00ed 400-300-talinum f.Kr. Ugglan var heilagi fuglurin hj\u00e1 v\u00edsd\u00f3msgudinnuni Athenu.\n\nOlympisku leikirnir, fyri at nevna eitt d\u00f8mi, byrja\u00f0u \u00ed t\u00ed grikska mentanararvinum. Renessansan (Endurbur\u00f0art\u00ed\u00f0in) var ein roynd at endurvekja arvin eftir R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 og Forna Grikkaland. Fyrstu Olympisku Leikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir 776 f.kr.\n\nKeldur \n\nGrikkaland \u00ed forn\u00f8ld"}
{"id": "38293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Athena", "title": "Athena", "text": "Athena (grikskt \u1f08\u03b8\u03b7\u03bd\u1fb6 ella \u1f08\u03b8\u03ae\u03bd\u03b7), eisini nevnd Pallas Athena, var tann grikska gudinnan fyri strategi, kr\u00edggj og v\u00edsd\u00f3m. Hon var sett \u00ed samband vi\u00f0 gudinnuna Menerva hj\u00e1 etruskarnum og seinni av r\u00f3mverjum sum Minerva. Athena fylgdist vi\u00f0 einari l\u00edtlari uglu og bar geitaskinnsskj\u00f8lduri\u00f0 Aegis, i\u00f0 fa\u00f0ir hennarar, Zevs, gav henni. Hon var\u00f0 ofta h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin saman vi\u00f0 Nike, gudinnuni fyri sigur. Athena var eisin gudinnan fyri at veglei\u00f0a hetjur. Hon er v\u00e1pna\u00f0 kr\u00edgsgudinna, var aldri eitt barn og alt\u00ed\u00f0 j\u00f3mfr\u00fa (parthenos). Parthenon \u00ed Athen er hennara kendasta tempul. Hon hev\u00f0i aldri nakran mann ella elskara, sj\u00e1lvt um Hefaistos gj\u00f8rdi eina miseydna\u00f0a roynd einafer\u00f0. Herodot og Platon hildu av misg\u00e1um, at Athena var tann sama sum gudinnan Neith hj\u00e1 libyarum.\n\nKeldur \n\nGrikskir gudar"}
{"id": "38295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tok", "title": "Tok", "text": "Eitt tok (\u00e1 donskum tog, \u00e1 t\u00fdskum Zug) er eitt flutningsfar i\u00f0 koyrur eftir skinnarum \u00e1 einari jarnbreyt. Vognarnir kunnu ver\u00f0a h\u00e1la\u00f0ir av einum lokomotivi (fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini eisini av hestum) ella ver\u00f0a sj\u00e1lvkoyrandi toksett. Sj\u00e1lvkoyrandi lokomotiv eru eisini tok. Sporvognar skilja seg fr\u00e1 tokum vi\u00f0 ta\u00f0 at toki\u00f0 koyrir eftir skinnarum \u00e1 jarnbreyt, me\u00f0an sporvognar koyra eftir vegnum og ikki \u00ed serstakum banum.\n\nSl\u00f8g av tokum \n Pers\u00f3ntok - Flutningur av f\u00f3lki. Ta\u00f0 eru fleiri ymisk sl\u00f8g av pers\u00f3ntokum, og n\u00f8vnini broytast fr\u00e1 landi til land:\n Metrotok - Lokal fer\u00f0sla \u00ed st\u00f3rb\u00fdum vi\u00f0 n\u00f3gvum tokum, evt. \u00ed tunnlum ella \u00e1 h\u00e1breyt.\n \u00d8kistok - Lokal og \u00f8kisfer\u00f0sla vi\u00f0 n\u00f3gvum ste\u00f0gist\u00f8\u00f0um.\n InterCity - Landsfevnandi tok vi\u00f0 f\u00e6rri st\u00f8\u00f0gum.\n Snartok - Landsfevnandi tok vi\u00f0 f\u00e1um st\u00f8\u00f0gum.\n H\u00e1fer\u00f0artok - Sera skj\u00f3t tok vi\u00f0 f\u00e1um st\u00f8\u00f0gum \u00e1 h\u00e1fer\u00f0arbreytum i\u00f0 eru bygdar j\u00fast til endam\u00e1li\u00f0.\n G\u00f3\u00f0stok - Flutningur av n\u00e6rum \u00f8llum sl\u00f8gum av g\u00f3\u00f0si.\n Sertok - Tok i\u00f0 bert koyra til serst\u00f8k h\u00f8vi.\n Veterantok - Tok i\u00f0 ikki longur eru \u00ed dagligum rakstri, men sum t.d. kunnu koyra vi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lkum (turistum).\n Materieltok - Tok i\u00f0 ikki taka fer\u00f0af\u00f3lk ella g\u00f3\u00f0s men bert skulu flytast \u00far einum sta\u00f0i \u00ed anna\u00f0.\n\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "38297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkjal%20M%C3%BAs", "title": "Mikkjal M\u00fas", "text": "Mikkjal M\u00fas (\u00e1 enskum Mickey Mouse) er ein v\u00ed\u00f0agitin fiktivur figurur \u00ed Disney teknifilmsr\u00f8\u00f0 og teknir\u00f8\u00f0. Hann gongur saman vi\u00f0 Miu M\u00fas. \u00cd teimum elstu teknir\u00f8\u00f0unum, \u00e1\u00f0renn t\u00e6r b\u00e1\u00f0ar m\u00fdsnar kasta\u00f0u saman, royndi Mortimer M\u00fas at vinna hjarta\u00f0 \u00e1 Miu.\n\nMikkjal eigur eitt systkinabarn, sum eitur Magda M\u00fas, sum var \u00ed einari teknir\u00f8\u00f0 \u00ed 1941, t\u00e1 hon gj\u00f8rdi seg til fyri Mikkjali fyri at gera Miu \u00e6vindsj\u00faka, og hetta eydna\u00f0ist. \u00cd 1930 fekk Mikkjal Pluto, tann appilsingula hundin.\n\nKeldur \n\nDisney"}
{"id": "38298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Central%20Park", "title": "Central Park", "text": "Central Park er ein st\u00f3r park \u00e1 Manhattan \u00ed New York City. Vi\u00f0 umlei\u00f0 25 milli\u00f3num vitjandi hv\u00f8rt \u00e1r er parkin tann mest vitja\u00f0a b\u00fdarparkin \u00ed USA. Ta\u00f0 at parkin ofta ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed filmum hevur gj\u00f8rt parkina til eina av kendastu b\u00fdarparkum \u00ed heiminum. Central Park hevur mark m\u00f3ti nor\u00f0i til West 110th Street, m\u00f3ti vestri til Eighth Avenue og m\u00f3ti su\u00f0ri til West 59th Street. Hesar g\u00f8tur ver\u00f0a vanliga umr\u00f8ddar sum \u00e1vikavist \"Central Park North, \"Central Park West\" og \"Central Park South\". M\u00f3ti eystri hevur parkin mark til Fifth Avenue.\n\nT\u00e6r fyrstu \u00e6tlanirnar til parkina v\u00f3ru \u00fatintar \u00ed 1857 av landslagsarkitektunum Frederick Law Olmsted og Calvert Vaux, og sj\u00e1lvt um parkin s\u00e6r n\u00e1tt\u00farlig \u00fat, so er alt n\u00e1greiniliga lagt til r\u00e6ttis. Parkin hevur manngj\u00f8rd v\u00f8tn, langar r\u00e1sir, tveir skoytuv\u00f8llir, eitt n\u00e1tt\u00faru lange vandrestier, to sk\u00f8jtebaner, eitt fri\u00f0a\u00f0 \u00f8ki, \u00f8ki i\u00f0 eru \u00e6tla\u00f0 til ymiskar \u00edtr\u00f3ttagreinir og sp\u00e6lipl\u00e1ss. Parkin er v\u00e6lvitja\u00f0 av flytifuglum, og t\u00ed eisini av f\u00f3lkum i\u00f0 eyglei\u00f0a fuglar. Tann 10 kilometrar langi vegurin kring parkina er v\u00e6l d\u00e1mdur av rennarum, s\u00fakklarum og f\u00f3lki \u00e1 rulliskoytum.\n\nKeldur \n\nNew York\nParkir \u00ed USA"}
{"id": "38299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malibu", "title": "Malibu", "text": "Malibu er ein strandarb\u00fdur \u00ed Su\u00f0urkalifornia, ein t\u00edma nor\u00f0an fyri Los Angeles. B\u00fdurin er kendur fyri s\u00edna 43 km longu strond, i\u00f0 fylgur b\u00fdnum allan vegin fr\u00e1 su\u00f0ur til nor\u00f0ur. Sandstrondin er fleiri kilometrar long og er sera g\u00f3\u00f0 til allan sj\u00f3sport. B\u00fdurin er 51,3 km\u00b2 til v\u00edddar vi\u00f0 34 km langari strond. Vi\u00f0 lokaltoki er ta\u00f0 l\u00e6tt og skj\u00f3tt at fer\u00f0ast millum Malibu og hinar b\u00fdirnar vi\u00f0 Kalifornia-strondina. Malibu hevur ein r\u00edkan mentanar- og n\u00e1tt\u00faruarv: chumash-indi\u00e1nskar b\u00fasetingar og havar l\u00fdsa s\u00f8guna um b\u00fdin. Millum h\u00fasaeigararnar \u00ed Malibu eru Lana del Rey, Charlie Sheen, Barbara Streisand, Jim Carrey, Cher, Lady Gaga, Angelina Jolie, Paris Hilton og Mel Gibson.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "38300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walk%20of%20Fame", "title": "Walk of Fame", "text": "Walk of Fame er ein g\u00f8ta \u00ed Hollywood, California, har f\u00f3lk og b\u00f3lkar, sum eru serliga kend, hava hava fingi\u00f0 navn s\u00edtt \u00ed ein stein \u00ed g\u00f8tuni - eisini \u00edspunnar verur, eitt n\u00fa Mikkjal M\u00fas. H\u00f3ast hendan Walk of Fame \u00ed Hollywood er n\u00f3gv tann kendasta, eru eisini sl\u00edkar g\u00f8tur n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni.\n\nLos Angeles"}
{"id": "38321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einsteinium", "title": "Einsteinium", "text": "Einsteinium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 99 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "38373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/My", "title": "My", "text": "My (st\u00f3ra \u039c, l\u00edtla \u03bc) er tann 12. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum. \u00cd griksku talskipanini hevur b\u00f3kstavurin vir\u00f0i\u00f0 40.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "38376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ypsilon", "title": "Ypsilon", "text": "Ypsilon, \u03a5 \u03c5, er tann 20. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "38378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nasit%C3%BDskland", "title": "Nasit\u00fdskland", "text": "Nasit\u00fdskland og Tri\u00f0ja R\u00edki\u00f0 () eru vanlig n\u00f8vn i\u00f0 ver\u00f0a n\u00fdtt at l\u00fdsa t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 \u00ed s\u00f8gu t\u00fdsklands fr\u00e1 1933 til 1945, t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 var eitt einaveldi st\u00fdrt av Adolf Hitler og Nasistaflokkinum (NSDAP). Undir st\u00fdrinum hj\u00e1 Hitler, var\u00f0 T\u00fdskland broytt til eitt fasistiskt totalitert r\u00edki, i\u00f0 st\u00fdrdi n\u00e6rum \u00f8llum p\u00f8rtum av l\u00edvinum. Ta\u00f0 almenna navni\u00f0 \u00e1 r\u00edkinum var Deutsches Reich (T\u00fdska R\u00edki\u00f0) fr\u00e1 1933 til 1943 og Gro\u00dfdeutsches Reich (St\u00f3ra T\u00fdska R\u00edki\u00f0) fr\u00e1 1943 til 1945. Nasit\u00fdskland helt uppat vi\u00f0 at vera til eftir at teir sameindu vunnu \u00e1 T\u00fdsklandi \u00ed mai 1945, og ta\u00f0 gj\u00f8rdist endin \u00e1 Seinna heimsbardaga \u00ed Evropa.\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nS\u00f8ga\nSeinni heimsbardagi"}
{"id": "38382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sardinia", "title": "Sardinia", "text": "Sardinia ( ;  ,   / , Sassaresiskt: Sardhigna, Galluresiskt: Saldigna, Algheresisk: Saldenya, Tabarchino: Sardegna) er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggj \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum (eftir Sikilsoy og \u00e1\u00f0renn K\u00fdpros) og ein sj\u00e1lvst\u00fdrandi regi\u00f3n \u00ed Italia, i\u00f0 hevur ta\u00f0 almenna navni\u00f0 Regione Autonoma della Sardegna / Regione Aut\u00f2noma de Sardigna (Sj\u00e1lvst\u00fdrandi Regi\u00f3nin Sardinia).\n\nKeldur \n\nOyggjar\nItalia"}
{"id": "38397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gregorio%20Paltrinieri", "title": "Gregorio Paltrinieri", "text": "Gregorio Paltrinieri (f\u00f8ddur 5. september 1994) er ein italskur svimjari, i\u00f0 hevur sett evropamet \u00ed 1500 metrum fr\u00ed. Hann hevur vunni\u00f0 HM og EM \u00ed svimjing \u00e1 langgeil og \u00e1 stuttgeil. Hann hevur svomi\u00f0 finalur vi\u00f0 millum \u00f8\u00f0rum f\u00f8royska P\u00e1l Joensen fleiri fer\u00f0ir.\n\nKeldur \n\nItalskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "38403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skotska%20flaggi%C3%B0", "title": "Skotska flaggi\u00f0", "text": "Skotska flaggi\u00f0 sigst vera elsta tj\u00f3\u00f0arflagg, sum enn ver\u00f0ur n\u00fdtt - t\u00f3 at ta\u00f0 ver\u00f0ur kjakast naka\u00f0 um ta\u00f0. Men sagt ver\u00f0ur at flaggi\u00f0 skal vera n\u00fdtt l\u00edka s\u00ed\u00f0an 9. \u00e1rhundra\u00f0tali\u00f0. Ta\u00f0 er skjalfast, at \u00ed 1385 hevur skotska tingi\u00f0 avr\u00e1tt, at skotskir hermenn skulu bera hv\u00edtt krossmerki \u00ed bardaga. Skotska flaggi\u00f0 hevur ein hv\u00edtan Andresar-kross, sum \u00edmyndar \u00e1postulin Andreas, i\u00f0 er verndareingil Skotlands. Skotska flaggi\u00f0 nevnist \u00e1 enskum St Andrew's Cross.\n\nFl\u00f8gg\nSkotland"}
{"id": "38408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henrik%20Christiansen", "title": "Henrik Christiansen", "text": "Henrik Christiansen (f\u00f8ddur 9. oktober 1996 \u00ed Skjetten \u00ed Skedsmo) er ein norskur svimjari, i\u00f0 svimur fyri Skjette sv\u00f8mming og Norra. Hann gj\u00f8rdist nummar fimm \u00e1 HM \u00ed 800 metrum fr\u00ed \u00ed 2015 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7.45,66 og setti n\u00fdtt norskt met. Hann setti norskt met \u00ed 400 metrum fr\u00ed \u00e1 EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil \u00ed \u00cdsrael \u00ed desember 2015 og bleiv nummar f\u00fdra vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 3.40,32. Hann vann bronsu \u00e1 1500 metrum fr\u00ed \u00e1 EM vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 14.23,60 og setti norskt og nor\u00f0urlendskt met. Nor\u00f0urlendska meti\u00f0 \u00e1tti f\u00f8royski P\u00e1l Joensen.\n\nKeldur \n\nNorskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "38410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Selena", "title": "Selena", "text": "Selena Quintanilla-P\u00e9rez (kend sum Selena), f\u00f8dd 16. apr\u00edl 1971, dey\u00f0 31. mars 1995, var ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari og t\u00f3nasmi\u00f0ur. Vi\u00f0 fj\u00fartan topp-t\u00edggju plaseringum og sjey nummar-eitt l\u00f8g \u00e1 staklaglistanum Hot Latin Songs fekk hon titlarnir \"Top Latin artist of the '90s\" og \"Best Selling Latin Artist of the Decade\" av Billboard. Sangir hennara \"Amor Prohibido\" og \"No Me Queda M\u00e1s\" gj\u00f8rdist tey mest v\u00e6leydna\u00f0u stakl\u00f8gini \u00e1 t\u00ed lat\u00ednamerikanska t\u00f3nleikamarkna\u00f0inum \u00e1rini 1994 og 1995. Hon fekk heiti\u00f0 \"The Queen of Tejano Music\" og ver\u00f0ur nevnd sum ein meksikonsk tilsvarandi Madonnu. Selena gav \u00fat s\u00edtt fyrsta studioalbum, Selena y Los Dinos, sum t\u00f3lv \u00e1ra gomul. \u00cd 1987 vann hon eina Tejano Music Award \u00ed b\u00f3lkinum \"Female Vocalist of the Year\" og fekk s\u00ed\u00f0an ein pl\u00e1tus\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 EMI. Framgongdin og popularitetur \u00f8ktist \u00ed 1990-\u00e1runum, serliga \u00ed spanskttalandi londum. \u00cd 1995 innsp\u00e6ldi hon t\u00f3nleik \u00e1 enskum og fyrireika\u00f0i eitt gj\u00f8gnumbrot \u00ed t\u00ed enskm\u00e6lta heiminum.\n\nTann 31. mars 1995 var\u00f0 Selena myr\u00f0, 23-\u00e1ra gomul, av Yolanda Sald\u00edvar sum fyrr hev\u00f0i havt h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina fyri fanklubba hennara. Tv\u00e6r vikur seinni, hin 12. apr\u00edl 1995, \u00fatnevndi guvern\u00f8rurin \u00ed Texas, George W. Bush, f\u00f8\u00f0ingardag hennara til \"Selena Day\" \u00ed Texas. \u00cd 1997 sp\u00e6ldi Jennifer Lopez Selenu \u00ed filminum Selena sum Warner Bros. skapa\u00f0u.\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nAndl\u00e1t \u00ed 1995"}
{"id": "38411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Times%20Square", "title": "Times Square", "text": "Times Square er ein st\u00f3r g\u00f8ta \u00e1 Manhattan \u00ed New York City.\n\nNew York"}
{"id": "38412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fifth%20Avenue", "title": "Fifth Avenue", "text": "Fifth Avenue er tann st\u00f8rsta handilsg\u00f8tan \u00ed b\u00fdnum New York \u00ed USA og ver\u00f0ur hildin at vera ein av heimsins bestu og d\u00fdrastu handilsg\u00f8tum. 5th Avenue er ein sera long handilsg\u00f8ta \u00e1 Manhattan. Fifth Avenue liggur sera v\u00e6l fyri, mitt \u00ed New York City, beint vi\u00f0 Times Square, t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i Central Park og eisini tey kendu listas\u00f8vnini Metropolitan Museum of Art og Solomon R. Guggenheim Museum. Eisini eru ein h\u00f3pur av matstovum har um vegir.\n\nKeldur \n\nNew York"}
{"id": "38439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keldan%20%28samkoma%29", "title": "Keldan (samkoma)", "text": "Samkoman Keldan er ein karismatisk samkoma, st\u00f8dd mitt \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i. Keldan hevur \u00e1 lei\u00f0 400 limir \u00ed samkomuni. Eisini hevur Keldan ein fr\u00edsk\u00fala, Fr\u00edsk\u00falin Keldan, i\u00f0 hevur yvir 100 n\u00e6mingar \u00ed 7 ymiskum flokkum. Teir flokkarnir strekkja seg fr\u00e1 forsk\u00fala til 7. flokk. Fr\u00edsk\u00falin byrja\u00f0i s\u00edtt virksemi \u00ed 2010.\n\nS\u00f8ga \nTann karismatiska r\u00f8rslan, sum okkara grannalond upplivdu, kom til F\u00f8roya \u00ed 1970unum og \u00ed 1980unum. F\u00f3lk t\u00f3ku seg saman, og settu Tjaldmissi\u00f3nina \u00e1 stovn, sum hev\u00f0i til endam\u00e1ls at hava tjaldm\u00f8tir \u00ed gj\u00f8gnum summari\u00f0 uppi \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum. T\u00e1 tjaldm\u00f8tini \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i n\u00e6rka\u00f0ust endanum, t\u00f3ku nakrir mans stig til at keypa eini h\u00fas \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i, sum teir ynsktu skuldi ver\u00f0a savningarsta\u00f0 fyri karismatisku r\u00f8rsluna, sum var sprottin fram \u00ed Eysturoynni. Nakrir av teimum lei\u00f0andi \u00ed hesi veking savna\u00f0ust saman \u00ed eina nevnd, sum so byrja\u00f0i at skipa fyri regluligum m\u00f8tum. Hetta var samstundis eisini byrjanin til samkomuna Kelduna, sum vit kenna hana \u00ed dag, og byrja\u00f0i regluliga samkomuarbei\u00f0i\u00f0 \u00ed Kelduni \u00ed 1987. \n \nSum fr\u00e1 lei\u00f0, hevur hetta virksemi\u00f0 ment seg vi\u00f0 ymiskum broytingum. \u00cd fyrstuni leiddi hv\u00f8r elsti ein m\u00e1na\u00f0 \u00ed senn. Sum t\u00ed\u00f0in gekk, gj\u00f8rdist greitt, at t\u00f8rvur var \u00e1 at seta ein lei\u00f0ara, og \u00ed 1997 v\u00f3r\u00f0u Pauli og Jastrid H\u00f8j sett \u00ed t\u00e6nastu sum lei\u00f0arapar \u00ed samkomuni.\n \nSum t\u00ed\u00f0in er gingin, er samkoman vaksin \u00ed st\u00f3rum. Samkoman er grunda\u00f0 \u00e1 egnar visi\u00f3nir og er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug lokalsamkoma vi\u00f0 fj\u00f8lbroyttum virksemi. Virksemi\u00f0 hj\u00e1 Kelduni ver\u00f0ur f\u00edggja\u00f0 vi\u00f0 t\u00edggjund og g\u00e1vum.\n \nS\u00ed\u00f0st \u00ed 90'unum byrja\u00f0i samkomulei\u00f0slan at arbei\u00f0a vi\u00f0 at byggja n\u00fdggjan samkomubygning, t\u00ed verandi bygningur var vor\u00f0in ov l\u00edtil til virksemi\u00f0. Tann n\u00fdggi salurin, sum var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 2004, hevur fleiri enn 800 sitipl\u00e1ss og allar n\u00fdm\u00f3tans hentleikar, i\u00f0 skulu vera \u00ed einum t\u00edl\u00edkum m\u00f8ti- og konsertsali. \u00cd bygninginum er st\u00f3rur matarsalur og st\u00f3rur k\u00f8kur og fleiri sk\u00falastovur. Eisini er barnasalur vi\u00f0 pl\u00e1ssi fyri \u00e1 lei\u00f0 150 f\u00f3lkum.\n \n\u00cd n\u00f8kur \u00e1r hevur veri\u00f0 arbeitt vi\u00f0 visi\u00f3nini um ein kristnan fr\u00edsk\u00fala. \u00cd 2010 gj\u00f8rdist visi\u00f3nin til veruleika og Fr\u00edsk\u00falin Keldan var\u00f0 settur \u00e1 stovn. Umframt fr\u00edsk\u00falan er fr\u00edt\u00ed\u00f0arstova og forsk\u00fali \u00ed Kelduni.\n \nSamkomul\u00edvi\u00f0, sum ver\u00f0ur praktisera\u00f0 \u00ed Kelduni, er at finna allasta\u00f0ni \u00ed heiminum. Tann sokalla\u00f0a karismatiska r\u00f8rslan, sum Keldan ein partur av, telir \u00ed dag fleiri enn 600 mi\u00f3. menniskju og er tann skj\u00f3tast vaksandi r\u00f8rslan \u00eddag.\n \nSum ein evangelisk fr\u00edsamkoma grundar Keldan teirra virksemi og l\u00e6ru \u00e1 ta klassisku kristnu tr\u00faarl\u00e6runa. Keldan er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug og ikki formliga partur av einum \u00e1v\u00edsum tr\u00faarb\u00f3lki. \n \nKeldan tr\u00fdr upp\u00e1 ta\u00f0 klassiska evangelii\u00f0 um frelsu vi\u00f0 tr\u00fagv \u00e1 Jesus Kristus; ta\u00f0, sum hevur veri\u00f0 grundarlag teirra kristnu til allar t\u00ed\u00f0ir.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \nSamkoman Keldan hevur fleiri virknar t\u00f3nleikab\u00f3lkar, i\u00f0 geva t\u00f3nleik \u00fat. Har \u00ed millum er st\u00f8rsti b\u00f3lkurin Keldan Worship, sum hevur givi\u00f0 tr\u00edggjar fl\u00f8gu\u00fatg\u00e1vur \u00fat (Guds Fa\u00f0irhjarta, T\u00fa Talar V\u00f3n, Vit Syngja um J\u00f3l), umframt fleiri einkult\u00fatg\u00e1vur. Afturat Keldan Worship hevur Ey\u00f0un Jacobsen eisini givi\u00f0 fleiri \u00fatg\u00e1vur \u00fat \u00ed gj\u00f8gnum forlagi\u00f0 \u00ed samkomuni, og hava b\u00f3lkar sum Marstin and the revelators, Zamar, Ember, og a\u00f0rir f\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar og einstaklingar eisini givi\u00f0 t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00fat \u00ed gj\u00f8gnum forlagi\u00f0 \u00ed samkomuni.\n\nMyndasavn\n\nKeldur \n\nkeldan.fo\n\nSamkomur\nKristind\u00f3mur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "38440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Osmanska%20r%C3%ADki%C3%B0", "title": "Osmanska r\u00edki\u00f0", "text": "Osmanska r\u00edki\u00f0 var eitt st\u00f3rt, turkiskt r\u00edki, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 av Osman 1. \u00ed 1299 og vardi til 1. november 1922, t\u00e1 i\u00f0 sultan-emb\u00e6ti\u00f0 var\u00f0 ni\u00f0urlagt. St\u00fdrisskipanin var monarkisk vi\u00f0 einum keisara sum r\u00edkislei\u00f0ara, og h\u00f8vu\u00f0sm\u00e1li\u00f0 i\u00f0 var\u00f0 tosa\u00f0 var osmanskt-turkiskt. R\u00edkis\u00e1tr\u00fana\u00f0urin var sunni islam. R\u00edki\u00f0 breiddi seg yvir vestara partin av Asia, landssynningspartin av Evropa og Nor\u00f0urafrika. Eftir kringsetanina og sigurin av Konstantinopel \u00ed 1453 kom ta\u00f0 Osmanska r\u00edki\u00f0 \u00ed sta\u00f0in fyri ta\u00f0 Byzantinska r\u00edki\u00f0 at r\u00e1\u00f0a yvir Balkan og Anatolia.\n\nNotur\n\nKeldur \n\nOsmanska r\u00edki\u00f0\n \nS\u00f8ga"}
{"id": "38444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amanda%20Fondell", "title": "Amanda Fondell", "text": "Amanda Linnea Fondell (f\u00f8dd 29. august 1994 \u00ed Linder\u00f6d) er ein svensk songkvinna. Hon vann svensku sj\u00f3nvarpssangkappingina Idol \u00ed 2011.. Hon lutt\u00f3k \u00ed Melodifestivalen \u00ed 2013.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2011 - All This Way\n 2014 - Because I Am\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFacebook\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "38445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FBI", "title": "FBI", "text": "Amerikanska samveldisl\u00f8greglan ella FBI er m\u00e1ttmiklasta l\u00f8greglustyrki \u00ed USA, har eru servandir agentar, sum vanliga halda eyga vi\u00f0, hvat hendir b\u00e6\u00f0i \u00ed USA og \u00ed heiminum annars. FBI hevur eisini uppg\u00e1vur, sum almenningurin aldri hoyrir um.\n\nFregnart\u00e6nastur \u00ed USA"}
{"id": "38446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pentagon", "title": "Pentagon", "text": "Pentagon er mi\u00f0depil fyri Verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed USA. Verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur \u00e1byrgdina fyri verjuna av USA og av \u00f8llum herna\u00f0arvirksemi hj\u00e1 USA. Bygningurin er ein fimmhyrnt borg, i\u00f0 liggur \u00ed Arlington \u00ed Virginia og hevur eittans endam\u00e1li: at verja USA og landsins \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00cd yvirgangs\u00e1lopunum 11. september 2001 doy\u00f0u 2.996 f\u00f3lk. Av teimum v\u00f3ru 125 \u00ed Pentagon. F\u00fdra r\u00e6nd flogf\u00f8r v\u00f3r\u00f0u n\u00fdtt \u00ed \u00e1lopunum. Tvey teirra rendu \u00e1 World Trade Center \u00ed New York City, eitt rendi \u00e1 Pentagon og ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a datt ni\u00f0ur \u00ed Pennsylvania. \u00cd teimum f\u00fdra flogf\u00f8runum doy\u00f0u 246 f\u00f3lk. 2.606 doy\u00f0u \u00ed og kring World Trade Center, og 125 doy\u00f0u \u00ed Pentagon. Tey dey\u00f0u v\u00f3ru \u00f8ll sivilf\u00f3lk uttan 55 herf\u00f3lk \u00ed Pentagon. Endaligu hagt\u00f8lini v\u00f3ru ikki gj\u00f8rd fyri enn fleiri \u00e1r eftir hendingarnar.\n\nKeldur \n\nVirginia\nBygningar og bygningsverk \u00ed USA"}
{"id": "38490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amanda%20Jenssen", "title": "Amanda Jenssen", "text": "Amanda Jenssen (f\u00f8dd 12. september 1988 \u00ed Lund) er ein svensk songkvinna og sangskrivari. Hon lutt\u00f3k \u00ed svensku sangkappingini Idol \u00ed 2007.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2008 - Killing My Darlings\n 2010 - Happyland\n 2012 - Hymns for the Haunted\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "38491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amanda", "title": "Amanda", "text": "Amanda er konuf\u00f3lkanavn.\n\nKendar kvinnur sum eita Amanda:\n Amanda Fondell, svensk songkvinna.\n Amanda Jenssen, svensk songkvinna.\n Amanda Lear, fronsk songkvinna.\n Amanda Mair, svensk songkvinna.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "38494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Winston%20Churchill", "title": "Winston Churchill", "text": "Sir Winston Leonard Spencer-Churchill Order of the Garter, Order of Merit, Order of the Companions of Honour, Territorial Decoration, Fellow of the Royal Society, Queen's Privy Council for Canada (30.\u00a0november\u00a01874 \u2013 24. januar 1965) var ein bretskur st\u00e1tsma\u00f0ur, i\u00f0 var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3rabretlandi fr\u00e1 1940 til 1945 og aftur fr\u00e1 1951 til 1955. Churchill var eisini heryvirma\u00f0ur \u00ed bretska herinum, s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur, rith\u00f8vundur og listama\u00f0ur. Hann vann Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum, og var tann fyrsti pers\u00f3nurin i\u00f0 var tilnevndur hei\u00f0urin sum honorary citizen of the United States. Hann er kendastur sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3rabretlandi undir 2. heimsbardaga. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av t\u00fddningarmiklastu r\u00edkislei\u00f0arum \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0.\n\nUppv\u00f8kstur \nChurchill var\u00f0 f\u00f8ddur \u00e1 Blenheim Palace \u00ed Oxfordshire. P\u00e1pi hansara var politikarin Randolph Churchill, i\u00f0 var tri\u00f0ji sonur hertogan av Marlborough. Fulla eftirnavn hansara var Spencer-Churchill, men eins og fa\u00f0irin strika\u00f0i hann Spencer og br\u00fakti bert Churchill. \u00c1 fa\u00f0irs\u00ed\u00f0uni var hann \u00e6tta\u00f0ur fr\u00e1 t\u00ed st\u00f3ra enska generalinum John Churchill, t\u00ed fyrsta hetoganum av Marlborough. Mamma hansara, Jeanette (Jennie) Jerome, var d\u00f3ttir amerikanska milli\u00f3ningin Leonard Jerome. Ta\u00f0 at hann var h\u00e1lvur amerikuma\u00f0ur var naka\u00f0 i\u00f0 Churchill seinni ofta skemta\u00f0ist vi\u00f0, serliga t\u00e1 i\u00f0 hann var saman vi\u00f0 Franklin Roosevelt.\n\nTann ungi Winston Churchill var st\u00f3ran part av barnd\u00f3minum \u00e1 kostsk\u00fala, i\u00f0 var vanligt t\u00e1 fyri enskir yvirklassadreingir. Til uppt\u00f8kuroyndina til Harrow School skriva\u00f0i hann onki \u00ed lat\u00ednroyndini og var\u00f0 t\u00ed settur \u00ed tann l\u00e6gsta b\u00f3lkin, har i\u00f0 ta\u00f0 mesta av undirv\u00edsingini f\u00f3r fram \u00e1 enskum. Har kl\u00e1ra\u00f0i hann seg v\u00e6l. Hann sakna\u00f0i mammuna, men hon vitja\u00f0i hann sj\u00e1lvdan, sj\u00e1lvt um hann \u00ed br\u00f8vum heim b\u00f8na\u00f0i hann um at koma ella um at lata hann sleppa heim.\n\nHann fylgdi v\u00e6l vi\u00f0 \u00ed yrkislei\u00f0ini hj\u00e1 p\u00e1panum, men hev\u00f0i ikki inniligt samband vi\u00f0 hann. Einarfer\u00f0 \u00ed 1886 skal hann hava sagt: \"P\u00e1pi m\u00edn er f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, og ein dag skal eg eisini gerast ta\u00f0.\". \u00d3eydnusami barnd\u00f3mur hansara har hann var sera einsamallur, merktu hann restina av l\u00edvinum. Hann hev\u00f0i t\u00f3 inniligt samband vi\u00f0 barnagentuna, Elizabeth Anne Everest. Burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 enskum, s\u00f8gu og fekting, kl\u00e1ra\u00f0i ungi Winston seg illa \u00e1 Harrow, og hann var\u00f0 ofta revsa\u00f0ur fyri v\u00e1naligt arebei\u00f0i og vantandi arbei\u00f0savrik. Hann var sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur og uppreistrarsinna\u00f0ur av lindi og nokta\u00f0i at l\u00e6ra tey klassiku verkini \u00e1 lat\u00edni og grikskum.\n\nInn \u00ed herin \n\n\u00cd 1893, t\u00e1 i\u00f0 hann royndi \u00e1 tri\u00f0ja sinni, slapp hann inn \u00e1 kr\u00edgssk\u00falan hj\u00e1 bretska herinum Sandhurst, \u00e1 kavaller\u00edlinjuna (i\u00f0 var st\u00f3rt v\u00f3nbrot hj\u00e1 p\u00e1panum). Tvey \u00e1r seinni fekk hann pr\u00f3gv sum ottandi besti av 150 \u00ed flokki s\u00ednum \u00ed desember 1894, og 20 \u00e1ra gamal var\u00f0 hann tilnevndur undirloytnantur \u00e1 4th Queen\u2019s Own Hussars. Hesin herflokkurin var fluttur \u00ed t\u00e6nastu \u00ed Bangalore \u00ed India, og t\u00e1 i\u00f0 Churchill kom hagar vi\u00f0 b\u00e1ti hendi eitt \u00f3happ, t\u00e1 i\u00f0 hann gekk \u00ed land, og \u00f8kslin f\u00f3r \u00far li\u00f0. Hann fekk trupulleikar vi\u00f0 \u00f8kslini fleiri fer\u00f0ir seinni, og hon f\u00f3r eisin \u00far li\u00f0 aftur seinni. \n\n\u00cd India var t\u00fddningarmesta virksemi hj\u00e1 herflokkinum polo, og ta\u00f0 var ikki naka\u00f0 i\u00f0 hev\u00f0i st\u00f3ran \u00e1huga hj\u00e1 t\u00ed unga og aktiva unga manninum; hann ynskti fleiri herna\u00f0arligt virksemi. Churchill br\u00fakti r\u00e6ttiliga n\u00f3gva t\u00ed\u00f0 upp\u00e1 at \u00fatb\u00fagva seg sj\u00e1lvan vi\u00f0 b\u00f3kum, i\u00f0 mamman hev\u00f0i sent honum.\n\nMe\u00f0an hann var \u00ed India leita\u00f0i hann eftir st\u00f8rri avbj\u00f3\u00f0ingum. \u00cd 1895 fingu hann og Reggie Barnes farloyvi fyri at fer\u00f0ast til Kuba fyri at hyggja at, me\u00f0an t\u00e6r sponsku herdeildirnar bardust m\u00f3ti kubanskum geriljaherdeildum. Churchill gj\u00f8rdi avtalu vi\u00f0 bla\u00f0i\u00f0 Daily Graphic har i\u00f0 hann skuldi skriva um str\u00ed\u00f0i\u00f0. Churchill fegna\u00f0ist um, at hann fyri fyrstu fer\u00f0 gj\u00f8rdist partur av skotbardaga, ta\u00f0 hendi \u00e1 21 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi hansara. \u00c1 vegnum til Kuba vitja\u00f0i hann USA fyri fyrstu fer\u00f0. \u00cd 1897 hev\u00f0i Churchill aftur fingi\u00f0 farloyvi og fer\u00f0a\u00f0ist fyri at eyglei\u00f0a griksk-turkiska kr\u00edggi\u00f0, men ta\u00f0 var li\u00f0ugt, \u00e1\u00f0renn hann kom hartil. Hann helt t\u00ed lei\u00f0ina fram til Onglands, men \u00e1 vegnum hoyrdi hann um Pathanuppreisturin \u00ed Landnyr\u00f0ings Marklandslutinum (\u00ed dag ein partur av Pakistan) og skunda\u00f0i s\u00e6r aftur til India fyri at luttaka \u00ed herfer\u00f0ini fyri at ni\u00f0urberja uppreisturin.\n\nMe\u00f0an hann enn alment var vi\u00f0 herinum \u00ed India, royndi Churchill at f\u00e1a loyvi til at sleppa vi\u00f0 \u00e1 herfer\u00f0ina i\u00f0 skuldi vinna Sudan aftur. Lei\u00f0arin fyri herfer\u00f0ina, Lord Kitchener var negativur, men Churchill br\u00fakti s\u00edni sambond, og fekk fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran Salisbury til at senda eitt fjarrit om m\u00e1li\u00f0. At enda fekk Churchill eitt starv vi\u00f0 21. Lancers, ein herdeild hv\u00f8rs samanseting var\u00f0 avgj\u00f8rd \u00far London og ikki av Kitchener. Churchill var samstundis kr\u00edgskorrespondentur fyri Morning Post, fyri 15 pund pr grein. Me\u00f0an hann var \u00ed Sudan, lutt\u00f3k Churchill \u00ed t\u00ed i\u00f0 er blivi\u00f0 nevnt sum ta\u00f0 seinasta v\u00e6leydna\u00f0a bretska kavalr\u00ed\u00e1lop \u00ed slagnum vi\u00f0 Omdurman. \u00cd oktober 1898 var hann aftur \u00ed St\u00f3rabretlandi og byrja\u00f0i upp\u00e1 arbei\u00f0i vi\u00f0 tvey-bindsverkinum The River War, i\u00f0 var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00e1ri\u00f0 eftir.\n\n\u00cd 1899 f\u00f3r Churchill \u00far herinum og royndi eina politiska yrkislei\u00f0. Hann stilla\u00f0i upp sum valevni fyri Konservativa flokkin \u00ed Oldham \u00ed einum millumvali ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0. Hann gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd  (Oldham hev\u00f0i t\u00e1 tvey pl\u00e1ss \u00ed Undirh\u00fasinum) og var\u00f0 ikki valdur inn.\n\nHin 12. oktober 1899 byrja\u00f0i seinna boarakr\u00edggi\u00f0 millum St\u00f3rabretland og boarar \u00ed Su\u00f0urafrika. Churchill fer\u00f0a\u00f0ist hagar sum kr\u00edgskorrespondentur fyri Morning Post vi\u00f0 l\u00f8n \u00e1 250 pund fyri f\u00fdra m\u00e1na\u00f0ir. Komin fram fekk hann pl\u00e1ss \u00e1 einum bretskum armera\u00f0um toki (pansaratok). Hetta toki\u00f0 var\u00f0 avspora\u00f0 orsaka\u00f0 av at boarar framdu eitt slys\u00e1lop. Sj\u00e1lvt um Churchill ikki var \u00ed herb\u00fana, so t\u00f3k hann r\u00e6\u00f0i, fekk rudda linjuna og fekk lokomotivi og helvtina av tokvognunum avsta\u00f0 vi\u00f0 teimum s\u00e6rdu. Churchill sj\u00e1lvur var ikki so heppin, at hann slapp til r\u00fdmingar. Saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum heryvirmonnum og hermonnum var\u00f0 hann tikin til fanga og hildin \u00ed einum kr\u00edgsfangalegu \u00ed Pretoria. \n\nChurchill megna\u00f0i at r\u00fdma \u00far fangaleguni, og vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 einum enskum n\u00e1mslei\u00f0ara fl\u00fdddi hann yvir 480 kilometrar til portugisiskt \u00f8ki \u00ed Louren\u00e7o Marques (dagsins Maputo). Fl\u00fdggjanin gav honum eina \u00e1v\u00edsa hetjust\u00f8\u00f0u \u00ed St\u00f3rabretlandi, samstundis sum hann fekk \u00e1brei\u00f0slur fyri ikki at hava b\u00ed\u00f0a eftir tveimum \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 h\u00f8vdu havt \u00e6tlanir um at fl\u00fdggja saman vi\u00f0 honum. Churchill fer\u00f0a\u00f0ist vi\u00f0 skipi til Durban og helt seg so til herin hj\u00e1 general Redvers Henry Buller, i\u00f0 var \u00e1 veg til at hj\u00e1lpa teimum bretsku herdeildunum \u00ed Ladysmith, og s\u00ed\u00f0an at taka Pretoria. \n\nHann lutt\u00f3k \u00ed slagnum vi\u00f0 Spion Kop og var vi\u00f0 \u00ed teimum fyrstu bretsku herdeildunum, i\u00f0 brutu kringsetanina av Ladysmith; Winston og systkinabarn hansara Charles Spencer-Churchill ri\u00f0u \u00ed fremstu r\u00f8\u00f0, teir yvirt\u00f3ku eina fangalegu, har i\u00f0 52 boarar g\u00f3vu seg yvir. Churchill \u00fatgav tv\u00e6r b\u00f8kur um boarakr\u00edggi\u00f0, London to Ladysmith via Pretoria og Ian Hamilton's March, t\u00e6r komu \u00fat \u00ed mai og oktober 1900, b\u00e1\u00f0ar b\u00f8kurnar fingu g\u00f3\u00f0 umm\u00e6li og seldu gott.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\n The Story of the Malakand Field Force: An Episode of Frontier War  (1898)\n River War: An Historical Account of The Reconquest of the Soudan (1899)\n Savrola, a Tale of the Revolution in Laurania (1900) \u2013 einasta skalds\u00f8gan eftir Churchill\n London to Ladysmith via Pretoria (1900)\n Ian Hamilton's March (1900)\n Mr. Brodrick's Army (1903)\n Lord Randolph Churchill (1906)\n My African Journey (1908)\n Liberalism and the Social Problem (1909)\n The People's Rights (1909)\n Irish Home Rule (1912)\n The World Crisis 1911-1918 (1923-31, 6 bind)\n The Aftermath (1929)\n My Early Life (1930)\n India (1931)\n The Unknown War (1931)\n Amid These Storms (1932)\n The Great War (1933-34, 3 bind)\n Great Contemporaries (1937)\n While England Slept (1938)\n Marlborough: His Life and Times (1933\u201338)\n Step by Step (1939)\n Britain's Strenght (1940)\n Blood, Sweat and Tears (1941)\n On Human Rights (1941)\n The Unrelenting Struggle (1942)\n The end of the Beginning (1943)\n Onwards to Victory (1944)\n Foreign Policy (1944)\n The Dawn of Liberation (1945\n Into Battle (1945)\n Secret Session Speeches (1946)\n Victory (1946)\n Painting as Pastime (1948)\n The Sinews of Peace (1948)\n The Second World War (1948-53, 6 bind).\n Europe Unite (1950)\n Into the Balance (1951)\n Stemming the Tide (1953)\n A History of the English-Speaking Peoples (1954-58, 4 bind)\n The Unwritten Alliance (1961)\n Heroes of History (1968)\n The Roar of the Lion (1969)\n Young Winston's Wars (1972)\n The Collected Works of Sir Winston Churchill (1973-74, 34 bind)\n If I Lived My Life Again (1974)\n Winston Spencer Churchill: His Complete Speeches, 1887-1963 (1974, 8 bind)\n The Collected Essays of Sir Winston Churchill (1976, 4 bind)\n Churchill and Roosevelt (1984, 3 bind, med Franklin D. Roosevelt)\n The Churchill-Eisenhower Correspondence, 1953-1955 (1990)\n The Churchill War Papers: At the Admiralty: September 1939-May 1940 (1993)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1874\nAndl\u00e1t \u00ed 1965\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nBretskir politikarar\nHermenn\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "38507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Gade", "title": "Peter Gade", "text": "Peter H\u00f8eg Gade (f\u00f8ddur 14. desember 1976 \u00ed Aalborg, Danmark) er ein danskur fyrrverandi professionellur badmintonleikari. Hann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00ed Holte in Keypmannahavn. Hann eigur tvey b\u00f8rn vi\u00f0 fyrrverandi hondb\u00f3ltsleikaranum Camilla H\u00f8eg.\n\nGade hevur gj\u00f8rt seg galdandi \u00ed badmintons\u00f8guni vi\u00f0 at vinna einmansleikin \u00ed All England Open Badminton Championships \u00ed 1999 og fimm gullhei\u00f0ursmerki \u00e1 EM \u00ed badminton \u00ed einmansleiki hj\u00e1 monnum. Hann l\u00e1 ovast \u00e1 heimsranglistanum fr\u00e1 1998 til 2001. Vi\u00f0 s\u00ednum 22 Grand-Prix titlum gj\u00f8rdist hann ein av teimum mest vinnandi badmintonleikarum yvirh\u00f8vur. Hin 22. juni 2006 endurvann hann eitt stutt skifti nummar eitt pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed heimsrankingini. Ta\u00f0 hendi, eftir at hann vann Singapore Open og n\u00e1ddi til kvartfinaluna \u00e1 Malaysia Open.\n\nEftir at hann tapti kvartfinaluna \u00e1 French Open \u00ed 2012 gavst hann at luttaka \u00ed altj\u00f3\u00f0a badmintonkappingm.\n\nKeldur \n\nDanskir badmintonleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "38509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iwo%20Jima-minnisvar%C3%B0in", "title": "Iwo Jima-minnisvar\u00f0in", "text": "Iwo Jima-minnisvar\u00f0in (enskt heiti: Iwo Jima Memorial) \u00ed Rosslyn, Arlington \u00ed Virginia er til minnis um amerikonsku hermenninar, i\u00f0 fullu \u00ed Seinna heimsbardaga. Iwo Jima-minnisvar\u00f0in v\u00edsir hermenn reisa amerikanska flaggi\u00f0 \u00e1 Kyrrahavsoynni Iwo Jima, sum teir t\u00f3ku \u00ed 1945.\n\nVirginia\nSeinni heimsbardagi\nMinnisvar\u00f0ar \u00ed USA"}
{"id": "38511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois%20Hollande", "title": "Fran\u00e7ois Hollande", "text": "Fran\u00e7ois G\u00e9rard Georges Nicolas Hollande (; f\u00f8ddur 12. august 1954) er ein franskur politikari, i\u00f0 var forseti Fraklands \u00e1rini 2012 til 2017.\n\nHann var a\u00f0alskrivari \u00ed franska Sosialiska flokkinum fr\u00e1 1997 to 2008, borgarstj\u00f3ri \u00ed Tulle fr\u00e1 2001 til 2008 for forma\u00f0ur \u00ed Corr\u00e8ze General Council fr\u00e1 2008 til 2012. Hann var limur \u00ed franska tj\u00f3\u00f0artinginum tv\u00e6r fer\u00f0ir, sum umbo\u00f0 fyri 1. vald\u00f8mi hj\u00e1 Corr\u00e8ze fr\u00e1 1988 til 1993 og aftur fr\u00e1 1997 til 2012.\n\nKeldur \n\nForsetar Fraklands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954\nFranskir politikarar"}
{"id": "38512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarzan", "title": "Tarzan", "text": "Tarzan (John Clayton, Viscount Greystoke) er ein fiktivur karakterur, ein erkitypiskur villur drongur, i\u00f0 er uppvaksin \u00ed frumsk\u00f3gunum \u00ed Afrika saman vi\u00f0 st\u00f3ru Mangani apunum.\n\nKeldur"}
{"id": "38515", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aleksander%20Nevskij", "title": "Aleksander Nevskij", "text": "Sankta Aleksander Nevskij (\u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u0301\u043d\u0434\u0440 \u042f\u0440\u043e\u0441\u043b\u0430\u0301\u0432\u0438\u0447 \u041d\u0435\u0301\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 \u00e1 russiskum; umskriva\u00f0: Aleksandr Jaroslavitsj Nevskij) (f\u00f8ddur 30. mai 1220, dey\u00f0ur 14. november 1263) var st\u00f3rf\u00farsti av Novgorod og Vladimir \u00ed einum sera t\u00f3rf\u00f8rum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i \u00ed russiskari s\u00f8gu. Hann ver\u00f0ur ofta l\u00fdstur sum ein frontfigurur \u00ed mi\u00f0aldar-Russlandi, og er eitt n\u00fa kendur fyri at hava sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 odda fyri t\u00fd\u00f0andi herna\u00f0arligum sigrum yvir herjandi t\u00fdskum herum og Gylta ri\u00f0ilinum.\n\nHalgimenni\nRussar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 13. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 13. \u00f8ld"}
{"id": "38516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amanda%20Lear", "title": "Amanda Lear", "text": "Amanda Lear (f\u00f8dd 18. november 1939 i Saigon, er ein fronsk songkvinna, sj\u00f3nleikarinna og modell.\n\nGalleri\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Facebook\n YouTube\n\nFranskar songkvinnur"}
{"id": "38518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anglikanska%20Kirkjan", "title": "Anglikanska Kirkjan", "text": "Anglikanska Kirkjan ella Church of England, sum hon eisini ver\u00f0ur nevnd, er almenna kirkjan \u00ed St\u00f3rabretlandi. Kirkjan umbo\u00f0ar umlei\u00f0 80 milj\u00f3nir f\u00f3lk kring allan heimin.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "38519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adventistar", "title": "Adventistar", "text": "Adventistar eru tr\u00faarflokkur, i\u00f0 v\u00e6ntar afturkomu Krists \u00ed n\u00e6stum. Kirkjan stavar fr\u00e1 fleiri kirkjum, sum h\u00f8vdu ta\u00f0 \u00ed felag at t\u00e6r vanta\u00f0u Jesu afturkomu skj\u00f3tt. Skilna\u00f0ur kom \u00ed hesu samkomu \u00ed 1944 og tann st\u00f8rsti b\u00f3lkurin fekk heiti Sjeyndadags adventistar. Teir nevna seg eisini sjeyndadagsadventistar av t\u00ed, at teir halda sjeynda dag \u00ed vikuni, leygardag, heilagan. Mitt \u00ed 1930-talinum f\u00f3ru tey at byggja kirkju \u00ed Sverrisg\u00f8tu \u00ed T\u00f3rshavn. \u00cd 1978 bygdu tey eina n\u00fdggja adventista-kirkju vi\u00f0 Hoyv\u00edksvegin \u00ed Havn. \u00cd 1966 l\u00e6t Adventistasamkoman upp Fr\u00edsk\u00falan vi\u00f0 Hoyv\u00edkstj\u00f8rn, sum hon eigur og rekur. Sjeyndadags adventistar hava einans B\u00edbliuna sum grundarlag, teir vi\u00f0urkenna ikki barnad\u00f3p, men doypa vaksin vi\u00f0 at tey fara undir kav. Altargangurin er \u00edmyndarligur, og limirnir \u00ed sam- komuni skulu halda seg fr\u00e1 alkoholi, r\u00faseitri og tubbaki fyri at menna likam og s\u00e1l. Harafturat ver\u00f0a tey \u00e1virka\u00f0 til at vera s\u00e1milig \u00ed kl\u00e6dna- b\u00fana, fara v\u00e6l um likami\u00f0 vi\u00f0 h\u00f3skandi r\u00f8rslu og hv\u00edld og eta heilsu- g\u00f3\u00f0an mat.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "38522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amy%20Winehouse", "title": "Amy Winehouse", "text": "Amy Jade Winehouse (f\u00f8dd 14. september 1983 \u00ed London, dey\u00f0 23. juli 2011 \u00ed London) var ein ensk songkvinna.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2003 - Frank\n 2006 - Back to Black\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nEnskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "38523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ivan%203.%20av%20Russlandi", "title": "Ivan 3. av Russlandi", "text": "Ivan 3. Vasilyevich () (22. januar 1440, Moskva \u2013 27. oktober 1505, Moskva), eisini kendur sum Ivan hin St\u00f3ri, var ein st\u00f3rf\u00farsti av Moskva og St\u00f3rf\u00farsti av \u00f8llum Russlandi (\u0412\u0435\u043b\u0438\u043a\u0438\u0439 \u043a\u043d\u044f\u0437\u044c \u0432\u0441\u0435\u044f \u0420\u0443\u0441\u0438). Hann tr\u00fdfalda\u00f0i v\u00edddina \u00e1 s\u00ednum r\u00edki og enda\u00f0i valdi\u00f0 hj\u00e1 Gylta Harkali\u00f0num yvir Rus, uv\u00e6ldi Kreml \u00ed Moskva og leg\u00f0i grundarst\u00f8\u00f0i undir russiska r\u00edkinum. Hann var ein av teimum russisku valdsharrunum, i\u00f0 hevur siti\u00f0 vi\u00f0 valdinum \u00ed longst t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed s\u00f8gu Russlands.\n\nKeldur \n\nMi\u00f0\u00f8ldin\nV\u00edkingat\u00ed\u00f0in\nRussar\nUkraina\n9. \u00f8ld"}
{"id": "38527", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B.B.%20King", "title": "B.B. King", "text": "Riley B. \"B.B.\" King (f\u00f8ddur 16. september 1925\u00a0, dey\u00f0ur 14. mai 2015) var ein amerikanskur blues sangari, sangskrivari, t\u00f3nleikari, pl\u00e1tuframlei\u00f0ari og sj\u00f3nleikari.\n\nRolling Stone setti King sum nummar 6 \u00e1 teirra lista \u00ed 2011 yvir 100 bestu gittarleikarar allar t\u00ed\u00f0ir.  King innf\u00f8rdi ein framkomnan st\u00edl av solosp\u00e6li vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed fl\u00f3tandi string bending og shimmering vibrato i\u00f0 seinni hevur \u00e1virka\u00f0 n\u00f3gvar elektriskir blues gittarleikarar. King gj\u00f8rdist partur av Rock and Roll Hall of Fame \u00ed 1987 og ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum mest \u00e1virkandi blues t\u00f3nleikarum allar t\u00ed\u00f0ir, hann fekk eisini kelinavni\u00f0 \"The King of the Blues\", og ein av teimum \"Three Kings of the Blues Guitar\" saman vi\u00f0 Albert og Freddie. King var kendur fyri at framf\u00f8ra uttan at gerast troyttur gj\u00f8gnum alla t\u00f3nleikayrkislei\u00f0 s\u00edna, hann framf\u00f8rdi \u00e1 meira enn 200 konsertum um \u00e1ri\u00f0 \u00ed me\u00f0al til hann var komin upp \u00ed 70-\u00e1rini. \u00cd 1956 lutt\u00f3k hann \u00ed 342 framf\u00f8rslum. \n\nKing anda\u00f0ist 89 \u00e1ra gamal \u00ed Las Vegas, Nevada hin 14. mai 2015 orsaka\u00f0 av fylgdarsj\u00fakum til Alzheimers sj\u00faku umframt hjartasv\u00edk og fylgdarsj\u00fakum til sukursj\u00faku.\n\nSeinastu framf\u00f8rslurnar \nKing var virkin t\u00f3nleikari l\u00edka til hann doy\u00f0i. Hin 21. februar 2012 var King millum tey i\u00f0 framf\u00f8rdu \u00e1 tiltakinum \"In Performance at the White House: Red, White and Blues\", har Barack Obama forseti sang ein part av \"Sweet Home Chicago\". Hin 5. juli 2012 framf\u00f8rdi King \u00e1 einari konsert \u00e1 Byblos International Festival \u00ed Libanon. Hin 26. mai 2013 sp\u00e6ldi hann \u00e1 New Orleans Jazz Festival. Hin 3. oktober 2014 sp\u00e6ldi hann \u00e1  House of Blues \u00ed Chicago, Illinois, men noyddist at gevast, og ein l\u00e6kni sta\u00f0festi, at hann var dehydrera\u00f0ur og \u00fatl\u00fagva\u00f0ur. Hann var\u00f0 noyddur at avl\u00fdsa \u00e6tla\u00f0ar konsertir ta\u00f0 i\u00f0 av eftir av 2014.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir og tilnevningar\n\u00c1rini v\u00edsa til ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 i\u00f0 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nin var latin fyri t\u00f3nleik fr\u00e1 \u00e1rinum fyri.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1925\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nBluest\u00f3nleikarar"}
{"id": "38531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karin%20Park", "title": "Karin Park", "text": "Karin Park (f\u00f8dd 6. september 1978 \u00ed Djura) er ein svensk-norsk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2003 - Superworldunknown\n 2006 - Change Your Mind\n 2009 - Ashes To Gold\n 2012 - Highwire Poetry\n 2015 - Apocalypse Pop\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskar songkvinnur\nNorskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "38533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AaB%20Fodbold", "title": "AaB Fodbold", "text": "AaB Fodbold, eisini nevnt Aalborg BK ella AaB, er eitt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed danska \u00edtr\u00f3ttafelagnum Aalborg Boldspilklub, vi\u00f0 b\u00fasta\u00f0i \u00ed Aalborg. Besta li\u00f0i\u00f0 \u00ed mansf\u00f3tb\u00f3lti sp\u00e6lir \u00ed donsku Superliguni og hevur vunni\u00f0 f\u00fdra donsk Superliga meistaraheiti og tr\u00edggjar fer\u00f0ir hava teir vunni\u00f0 donsku steypakappingina DBU Pokalen. Seinasta steypi\u00f0 vunnu teir \u00ed 2014, t\u00e1 i\u00f0 teir vunnu greipuna, tvs. danska meistaraheiti\u00f0 og steypakappingina. \n\nAaB gj\u00f8rdist ta\u00f0 fyrsta danska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 at luttaka \u00ed UEFA Champions League b\u00f3lkasp\u00e6linum, ta\u00f0 var \u00ed 1995. AaB megna\u00f0i eisini at kvalifisera seg til Champions League 2008\u201309 og kvalifisera\u00f0i seg til UEFA Cup \u00ed sama kappingar\u00e1ri vi\u00f0 at enda \u00e1 tri\u00f0ja pl\u00e1ssi \u00ed teirra Champions League b\u00f3lki.\n\nF\u00f8royski landsli\u00f0sleikarin Gilli R\u00f3lantsson sp\u00e6ldi vi\u00f0 AaB fr\u00e1 2014 til august 2016, hann sp\u00e6ldi 24 landskappingardystir fyri AaB. Hallur Hansson og P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen hava eisini sp\u00e6lt vi\u00f0 AaB.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "38535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mariah%20Carey", "title": "Mariah Carey", "text": "Mariah Carey (f\u00f8dd 27. mars 1969) er ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari, pl\u00e1tuframlei\u00f0ari og sj\u00f3nleikari. Hon gj\u00f8rdist kend, eftir at hon \u00fatgav s\u00edtt fyrsta studio album Mariah Carey \u00ed 1990.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudio Album                                       \n\nMariah Carey (1990)\nEmotions (1991)\nMusic Box (1993)\nMerry Christmas (1994)\nDaydream (1995)\nButterfly (1997)\nRainbow (1999)\nGlitter (2001)\nCharmbracelet (2002)\nThe Emancipation of Mimi (2005)\nE=MC2 (2008)\nMemoirs of an Imperfect Angel (2009) \nMerry Christmas II You (2010)\n Me. I Am Mariah ... The Elusive Chanteuse (2014)\n\nSavnalbum\n\n#1's (1998)\nGreatest Hits (2001)\nThe Remixes (2003) \nThe Ballads (2008)\n\nLive\n\nMTV Unplugged EP (1992)\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "38536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miles%20Davis", "title": "Miles Davis", "text": "Miles Dewey Davis III (f\u00f8ddur 26. mai 1926 dey\u00f0ur 28. september 1991) var ein amerikanskur jazzt\u00f3nleikari, trompetleikari, orkesturlei\u00f0ari og t\u00f3naskald. Hann ver\u00f0ur av mongum mettur at vera ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi og n\u00fdskapandi t\u00f3nleikarum \u00ed 20. \u00f8ld. Miles Davis var, saman vi\u00f0 t\u00f3nleikab\u00f3lkum s\u00ednum, ein av teimum, i\u00f0 gingu \u00e1 odda \u00ed st\u00f3rum menningarstigum innan jazzt\u00f3nleikin, eitt n\u00fa bebop, cool jazz, hard bop, modal jazz, og jazz fusion.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\n\u00c1rini 1926\u201344)\nMiles Dewey Davis III var\u00f0 f\u00f8ddur 26. mai 1926 \u00ed eina m\u00fagvandi afrikanska-amerikanska familju \u00ed Alton, Illinois. Fa\u00f0ir hansara, Miles Dewey Davis, Jr., var tannl\u00e6kni. \u00cd 1927 flutti familjan til East St. Louis, Illinois. Tey \u00e1ttu eisini ein st\u00f3ran b\u00f3ndagar\u00f0 (ranch) \u00ed \u00e1ar\u00f3sa\u00f8kinum \u00ed Arkansas n\u00e6rindis b\u00fdnum Pine Bluff, hagani p\u00e1pi og abbi hansara komu. Ta\u00f0 var b\u00e6\u00f0i \u00ed Eystur St. Louis og n\u00e6rindis Pine Bluff at ungi Davis byrja\u00f0i at f\u00e1a \u00e1huga fyri t\u00f3nleiki vi\u00f0 ta\u00f0, at hann lurta\u00f0i eftir gospelt\u00f3nleiki \u00ed kirkjuni hj\u00e1 teimum sv\u00f8rtu.\n\nMamma Davis, Cleota Mae Davis (f\u00f8dd Henry), ynskti at sonur hennara l\u00e6rdi at sp\u00e6la \u00e1 klaver. Sj\u00e1lv dugdi hon v\u00e6l at sp\u00e6la bluest\u00f3nleik \u00e1 klaveri, men ta\u00f0 seg\u00f0i hon ikki vi\u00f0 Miles. Hann byrja\u00f0i at ganga \u00e1 t\u00f3nleikask\u00fala sum 13 \u00e1ra gamal, t\u00e1 i\u00f0 p\u00e1pi hansara gav honum eina trompet og syrgdi fyri, at hann fekk undirv\u00edsing fr\u00e1 t\u00ed lokala t\u00f3nleikaranum Elwood Buchanan. Davis hevur seinni greitt fr\u00e1, at ta\u00f0 at p\u00e1pin valdi trompetina sum lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri til sonin kanska mest av \u00f8llum var fyri at troytta konu s\u00edna, av t\u00ed at henni ikki d\u00e1mdi lj\u00f3\u00f0i\u00f0 av trompetini. \n\nSekstan \u00e1ra gamal var Davis limur \u00ed t\u00f3nlekal\u00edvinum, og t\u00e1 i\u00f0 hann ikki var \u00ed sk\u00fala, sp\u00e6ldi hann professionelt \u00e1 t\u00ed lokala Elks Club.  T\u00e1 i\u00f0 hann var 17 \u00e1ra gamal, sp\u00e6ldi hann eitt \u00e1r vi\u00f0 orkestrinum hj\u00e1 Eddie Randle, i\u00f0 nevndist Blue Devils. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 royndi Sonny Stitt at yvirtala hann til at koma vi\u00f0 orkestrinum hj\u00e1 Tiny Bradshaw, i\u00f0 j\u00fast t\u00e1 fer\u00f0a\u00f0ist gj\u00f8gum b\u00fdin, men mamma Davis leg\u00f0i \u00e1her\u00f0slu \u00e1, at hann noyddist at gera sk\u00falan lidnan fyrst. Hann fekk pr\u00f3gv fr\u00e1 Eystur St. Louis Lincoln High School \u00ed 1944.\n\n\u00cd 1944 vitja\u00f0i orkestri\u00f0 Billy Eckstine East St. Louis. Dizzy Gillespie og Charlie Parker v\u00f3ru limir \u00ed orkestrinum. Teir bj\u00f3\u00f0a\u00f0u Davis at sp\u00e6la tri\u00f0ju trompet saman vi\u00f0 teimum \u00ed nakrar vikur, av t\u00ed at teirra fasti limur, Buddy Anderson, var sj\u00fakur. Sj\u00e1lvt eftir hesa uppliving, so ynsktu foreldur hansara enn, so skj\u00f3tt sum orkestri\u00f0 hj\u00e1 Eckstine var fari\u00f0 \u00far b\u00fdnum, at hann skuldi f\u00e1a s\u00e6r eina h\u00e6gri \u00fatb\u00fagving.\n\nNew York City og bebop \u00e1rini (1944\u201348)\n\u00c1 heysti 1944, eftir at hann var li\u00f0ugur vi\u00f0 student (high school), flutti Davis til New York City fyri at lesa \u00e1 Juilliard School of Music. Eftir at hann var komin til New York City, br\u00fakti hann ta\u00f0 mesta av t\u00ed\u00f0ini t\u00e6r fyrstu vikurnar til at koma \u00ed samband vi\u00f0 Charlie Parker, sj\u00e1lvt um fleiri f\u00f3lk, i\u00f0 hann m\u00f8tti h\u00f8vdu \u00e1vara\u00f0 hann um at lata vera. Teirra millum var saxofonsp\u00e6larin Coleman Hawkins.\n\nT\u00e1 i\u00f0 hann endiliga fann s\u00edna fyrimynd, gj\u00f8rdist Davis ein av kjarnut\u00f3nleikarunum, i\u00f0 hildu jam sessions um kv\u00f8ldarnar \u00e1 tveimum av n\u00e1ttarklubbunum \u00ed Harlem, Minton's Playhouse og Monroe's. \u00cd hesum b\u00f3lkinum v\u00f3ru fleiri av lei\u00f0andi t\u00f3nleikarunum innan bebop kollveltingina: ungir t\u00f3nleikarar sum Fats Navarro, Freddie Webster, og J. J. Johnson. Etablera\u00f0ir t\u00f3nleikarar sum Thelonious Monk og Kenny Clarke lutt\u00f3ku eisini javnan.\n\nDavis gavst \u00e1 Juilliard eftir at hava bi\u00f0i\u00f0 um loyvi fr\u00e1 p\u00e1pa s\u00ednum. \u00cd sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8gu s\u00edni finst Davis at undirv\u00edsingini \u00e1 Juilliard, t\u00ed at ta\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg ov n\u00f3gv um ta\u00f0 klassiska evropeiska og \"hv\u00edta\" repertoire'i\u00f0. Hann vi\u00f0urkendi t\u00f3 eisini, at umframt at hann betra\u00f0i munandi um s\u00edn t\u00f8kniliga f\u00f8rleika sum trompetsp\u00e6lari, so hj\u00e1lpti Juilliard honum eisini vi\u00f0 at f\u00e1a eina grundleggjandi fatan av t\u00f3nleika\u00e1st\u00f8\u00f0i, i\u00f0 seinni v\u00edsti seg at vera vir\u00f0ismikil vitan fyri Davis.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00ed \u00farvali\n\nStudio album\n\nPrestige/Blue Note/Debut, 1945\u20131961\n\nColumbia, 1955\u20131975\n\nA  endur\u00fatg\u00e1van 30. september 2008 Kind of Blue \u2013 50th Anniversary Collection gj\u00f8rdist nummar 92 \u00e1 belgiska album hittlistanum \u00ed 2009.\nB  Endur\u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1987\n\nKeldur \n\nJazz\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "38537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Douwe%20Bob", "title": "Douwe Bob", "text": "Douwe Bob Posthuma, betri kendur sum Douwe Bob (f\u00f8ddur 12. desember 1992 \u00ed Amsterdam) er ein ni\u00f0urlendskur sangari og sangskrivari.\nHann vann ni\u00f0urlendska talent showi\u00f0 Besti Singer-Songwriter \u00ed Ni\u00f0urlondum, i\u00f0 er skapa\u00f0 av Giel Beelen. Douwe Bob syngur serliga f\u00f3lkat\u00f3nleik og countryt\u00f3nleik. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Ni\u00f0urlond vi\u00f0 sanginum \"Slow Down\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nNi\u00f0urlendskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "38538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santa%20Monica", "title": "Santa Monica", "text": "Santa Monica er ein strandarb\u00fdur \u00ed Los Angeles County \u00ed Su\u00f0ur-Kalifornia. Santa Monica er kent fyri s\u00ednar strendur, eitt n\u00fa kann nevnast Santa Monica-strondin sum er umlei\u00f0 fimm km. metrar til longdar. Santa Monica liggur vi\u00f0 strondina og er v\u00e6l umt\u00f3kt av teimum fer\u00f0andi, h\u00f3pin av f\u00f3lki vitja m.a. Santa Monica State Beach \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri\u00f0. Third Street Promenade \u00ed Santa Monica er tann st\u00f8rsta handilsg\u00f8tan \u00ed Los Angeles, men langt fr\u00e1 tann einasta. S\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0in Santa Monica Place liggur v\u00e6l fyri har \u00e1 Third Street Promenade vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um parkeringsvi\u00f0urskiftum. Santa Monica-bryggjan (Santa Monica Pier) er sj\u00e1lv \u00edmyndin av Santa Monica. Her eru handlar, matstovur, gallar\u00ed og fornminniss\u00f8vn.\n\nKeldur \n\nLos Angeles"}
{"id": "38539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Venice%2C%20Los%20Angeles", "title": "Venice, Los Angeles", "text": "Venice Beach liggur \u00fatvi\u00f0 strondina av Los Angeles, t\u00e6tt vi\u00f0 Santa Monica og Santa Monica State Beach. \u00c1 Venice ber m.a. til at leiga s\u00e6r eina s\u00fakklu \u00ed ein ella fleiri dagar. Har eru g\u00f3\u00f0ar stendur og n\u00f3gvar matstovur, kaffistovur, barrir og handlar.\n\nKeldur \n\nLos Angeles"}
{"id": "38540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Los%20Angeles%20County", "title": "Los Angeles County", "text": "Los Angeles-landsparturin (alment enskt heiti Los Angeles County) er tann f\u00f3lkar\u00edkasti \u00ed Kalifornia. Har eru m.a. b\u00fdirnir Los Angeles, Long Beach, Malibu, Santa Monica, Glendale, v.f. Vi\u00f0 \u00e1rsskifti\u00f0 2010 b\u00fa\u00f0u 9,818,605 f\u00f3lk \u00ed Los Angeles County v\u00edsir uppger\u00f0in hj\u00e1 U.S. Census Bureau. Har eru g\u00f3\u00f0ar strendur, nevnast kunnu Venice Beach, Santa Monica State Beach, Redondo Beach, Manhattan Beach og Hermosa Beach.\n\nB\u00fdir\n\nTa\u00f0 eru 88 innlima\u00f0ir b\u00fdir \u00ed Los Angeles County. Samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini \u00ed USA \u00ed 2010, so eru teir fj\u00f8lbygdastu b\u00fdirnir:\n\nKeldur \n\nLos Angeles"}
{"id": "38546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fartelda", "title": "Fartelda", "text": "Fartelda er telda i\u00f0 ein f\u00e6r havt vi\u00f0 s\u00e6r, er berbar telda.\n\nTeldur"}
{"id": "38548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%A1ttarbj%C3%B8rn", "title": "Tv\u00e1ttarbj\u00f8rn", "text": "Tv\u00e1ttarbj\u00f8rn (lat\u00edn Procyon lotor) er nor\u00f0uramerikonsk h\u00e1lvbj\u00f8rn. T\u00e6r eru skj\u00f3tar og mest frammi um n\u00e1ttina. T\u00e1 leita t\u00e6r \u00ed m.a. ruskdungum eftir f\u00f8\u00f0i, taka gr\u00f8\u00f0i av b\u00f3ndag\u00f8r\u00f0um og sm\u00e1fena\u00f0. Hon hevur st\u00f3rar kl\u00f8ur. Hon heldur f\u00f8\u00f0ini vi\u00f0 labbunum og grevur vi\u00f0 teimum og verjir ungarnar vi\u00f0 teimum. Tv\u00e1ttarbj\u00f8rn dugir v\u00e6l at klintra \u00ed tr\u00f8um og er kvik \u00e1 f\u00f8ti. Tv\u00e1ttarbjarnir eru s\u00fagdj\u00f3r og eta kj\u00f8t.\n\nSlag \n\n\u00d8ll sl\u00f8gini eru \u00ed Nor\u00f0ur-Amerika.\n\nBjarnir"}
{"id": "38549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nes%20%28landafr%C3%B8%C3%B0iligt%20fyribrigdi%29", "title": "Nes (landafr\u00f8\u00f0iligt fyribrigdi)", "text": "H\u00e1lvoyggj ella nes er heldur mj\u00e1tt og langt land\u00f8ki sum stingur \u00fat \u00ed sj\u00f3gv.\n\nD\u00f8mi um h\u00e1lvoyggar/nes:\n Arabiska h\u00e1lvoyggin\n Balkanh\u00e1lvoyggin\n Iberianes\n J\u00fatland\n Sinaih\u00e1lvoyggin\n\nLandafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "38559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbra%20Streisand", "title": "Barbra Streisand", "text": "Barbra Joan Streisand (f\u00f8dd 24. apr\u00edl 1942) er ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari, sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri. Gj\u00f8gnum hennara yrkislei\u00f0 i\u00f0 hevur vart \u00ed seks \u00e1rat\u00edggju, er hon blivin eitt ikon \u00ed fleiri ymiskum greinum innan undirhaldsvinnuna og hevur vunni\u00f0 n\u00f3gvar hei\u00f0ursl\u00f8nir, og hevur fingi\u00f0 kelinavni\u00f0 Queen of The Divas. Hon hevur vunni\u00f0 tv\u00e6r Oskar, t\u00edggju Grammy Awards teirra millum Grammy Lifetime Achievement Award og Grammy Legend Award, fimm Emmy Awards teirra millum Daytime Emmy, eina Special Tony Award, eina American Film Institute vir\u00f0isl\u00f8n, eina Kennedy Center Honors vir\u00f0isl\u00f8n, f\u00fdra Peabody Awards, The Presidential Medal Of Freedom og ellivu Golden Globe vir\u00f0isl\u00f8nir. Hon ein av f\u00e1um i\u00f0 hava vunni\u00f0 b\u00e6\u00f0i Emmy, Grammy, Oscar og Tony vir\u00f0isl\u00f8n.\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942"}
{"id": "38564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dkorni", "title": "\u00cdkorni", "text": "\u00cdkorni er l\u00edti\u00f0 gnagd\u00fdr sum livir \u00ed sk\u00f3gum \u00ed Evr\u00e1sia og Nor\u00f0ur-Amerika. \u00cdkorni hevur \u00f3f\u00f8ra sp\u00edskar kl\u00f8ur og kl\u00edvur t\u00ed l\u00e6ttliga \u00ed tr\u00f8um og javnvigar vi\u00f0 langa, r\u00edsna halanum. Kimiliga loypur hann fleiri metrar grein av grein. Gr\u00e1i \u00edkornin \u00ed Nor\u00f0ur-Amerika var\u00f0 fluttur til Evropa fyri 200 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an og er farin v\u00ed\u00f0a um, og n\u00f3gvasta\u00f0ni hevur hann troka\u00f0 upprunaliga rey\u00f0a \u00edkornan av. \u00cdkornar gera s\u00e6r k\u00faluskapa\u00f0 rei\u00f0ur av bl\u00f8\u00f0um og greinum at sova \u00ed. \u00c1\u00f0renn kvennd\u00fdri\u00f0 leggur, ger hon s\u00e6r serliga sterkt og fj\u00e1lgt rei\u00f0ur. \u00cdkorni f\u00e6r 3-7 ungar.\n\nGnagd\u00fdr"}
{"id": "38566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glintormur", "title": "Glintormur", "text": "Glintormur er eiturormur vi\u00f0 glintandi hornringum \u00e1 halanum.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "38576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjalla-leyvur", "title": "Fjalla-leyvur", "text": "Fjalla-leyva er st\u00f3rt r\u00e1nd\u00fdr av kattar\u00e6tt, i\u00f0 livir \u00ed Nor\u00f0ur- og Su\u00f0ur-Amerika.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "38579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geypa", "title": "Geypa", "text": "Geypa (lat\u00edn: Lynx lynx) er st\u00f3rt h\u00e1beint r\u00e1nd\u00fdr av kattar\u00e6tt.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "38581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Islamabad", "title": "Islamabad", "text": "Islamabad (; , , ) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Pakistan og liggur \u00ed Islamabad H\u00f8v\u00f0ssta\u00f0ar\u00f8ki. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed b\u00fdnum er 2\u00a0milli\u00f3nir og saman vi\u00f0 grannab\u00fdnum Rawalpindi, er st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki\u00f0 Islamabad-Rawalpindi tri\u00f0st\u00f8rsta st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki \u00ed Pakistan vi\u00f0 einum f\u00f3lkatali vi\u00f0 gott 4.5\u00a0milli\u00f3num \u00edb\u00fagvum.\n\nS\u00ed\u00f0an b\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur hevur Islamabad drigi\u00f0 f\u00f3lk at s\u00e6r \u00far \u00f8llum landinum, og ta\u00f0 hevur gj\u00f8rt b\u00fdin til ein av teimum mest altj\u00f3\u00f0a og urbanisera\u00f0u b\u00fdunum \u00ed Pakistan. Av t\u00ed at b\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Pakistan, so er b\u00fdurin s\u00e6ti fyri stj\u00f3rnini \u00ed Pakistan og forsetaslotti\u00f0,Aiwan-e-Sadr, er eisini \u00ed b\u00fdnum. \u00cd Islamabad stendur Pakistan Minnisvar\u00f0in, i\u00f0 er annar av tveimum tj\u00f3\u00f0arminnisvar\u00f0um \u00ed Pakistan. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva n\u00f3gv \u00fatlendsk umbo\u00f0sf\u00f3lk, politikarar og starvsf\u00f3lk hj\u00e1 stj\u00f3rnini.\n\nKeldur \n\nPakistan\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "38589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zootopia", "title": "Zootopia", "text": "Zootopia (eisini kendur sum Zootropolis) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 2016.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "38592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ronnie%20Milsap", "title": "Ronnie Milsap", "text": "Ronnie Lee Milsap (f\u00f8ddur 16. januar 1943) er ein amerikanskur countryt\u00f3nleikari, sangari og pianistur.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "38593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%2C%20Paul%20and%20Mary", "title": "Peter, Paul and Mary", "text": "Peter, Paul and Mary var ein amerikanskur f\u00f3lkat\u00f3nleikab\u00f3lkur, ein trio vi\u00f0 limunum Peter Yarrow, (Noel) Paul Stookey og Mary Travers. Eftir at Travers doy\u00f0i \u00ed 2009, hildu Yarrow og Stookey fram at framf\u00f8ra sum ein duo, har i\u00f0 tey n\u00fdttu teirra egnu n\u00f8vn.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nAlbum\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "38594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faith%20Hill", "title": "Faith Hill", "text": "Faith Hill (f\u00f8dd Audrey Faith Perry; 21. september 1967) er ein amerikonsk country-popp songkvinna og av og \u00e1 eisini sj\u00f3nleikari. Hon er ein av teimum country t\u00f3nleikarunum, i\u00f0 hevur havt st\u00f8rsta framgongd yvirh\u00f8vur allar t\u00ed\u00f0ir, vi\u00f0 ta\u00f0 at hon hevur selt meira enn 40 milli\u00f3nir pl\u00e1tur um allan heimin. Hill er gift vi\u00f0 countrysangaranum Tim McGraw, og saman hava tey upptiki\u00f0 fleiri v\u00e6leydna\u00f0ar duettir. Hon hevur vunni\u00f0 fimm Grammy vir\u00f0isl\u00f8nir, 15 Academy of Country Music Awards umframt a\u00f0rar vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n1993: Take Me as I Am\n1995: It Matters to Me\n1998: Faith\n1999: Breathe\n2002: Cry\n2005: Fireflies\n2008: Joy to the World\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "38606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pel%C3%A9", "title": "Pel\u00e9", "text": "Edson Arantes do Nascimento (; f\u00f8ddur 23. oktober 1940, dey\u00f0ur 29. desember 2022, kendur sum Pel\u00e9 (), var ein brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum \u00e1lopsleikari. Hann var\u00f0 mettur at vera heimsins besti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari yvirh\u00f8vur. \u00cd 1999 var\u00f0 hann valdur Aldarinnar Besti Leikari \u00ed Heiminum av IFFHS (International Federation of Football History & Statistics). Sama \u00e1ri\u00f0 spurdi t\u00ed\u00f0arriti\u00f0 France Football fyrrverandi Ballon d'Or vinnarar um at velja Aldarinnar F\u00f3tb\u00f3lsleikara; teir valdu Pel\u00e9.\n\n\u00cd 1999 var\u00f0 Pel\u00e9 kosin Aldarinnar \u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk av IOC, og Time nevndu hann \u00ed yvirliti teirra 100 mest t\u00fd\u00f0and f\u00f3lk \u00ed 20. \u00f8ld. \u00cd 2013 fekk hann FIFA Ballon d'Or Prix d'Honneur sum vi\u00f0urkenning fyri hansara yrkislei\u00f0 og fremjan sum ein altj\u00f3\u00f0a \u00edmynd av f\u00f3tb\u00f3ltinum.\n\nHei\u00f0ur\n\nLandsli\u00f0\nBrasil\n HM f\u00f3tb\u00f3ltur (3): 1958, 1962, 1970\n Roca Cup (2): 1957, 1963\n Cruz Cup (3): 1958, 1962, 1968\n Bernardo O'Higgins Cup (1): 1959\n Atlantic Cup (1): 1960\n Oswaldo Cruz Cup (3): 1958, 1962, 1968\n\nFel\u00f8g\nSantos\n Copa Libertadores (2): 1962, 1963\n Intercontinental Cup (2): 1962, 1963\n Intercontinental Supercup (1): 1968\n Supercopa de Campeones Intercontinentales (1): 1968\n Campeonato Brasileiro S\u00e9rie A (6): 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1968\n Torneio Rio-S\u00e3o Paulo (4): 1959, 1963, 1964, 1966\n Campeonato Paulista (10): 1958, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1973\n\nNew York Cosmos\n North American Soccer League, Soccer Bowl (1): 1977\n North American Soccer League, Atlantic Conference Championship (1): 1977\n\nSum einstaklingur\n Santos\n Copa Libertadores Toppskorari (1): 1965\n Campeonato Brasileiro S\u00e9rie A Toppskorari (3): 1961, 1963, 1964\n Campeonato Paulista Toppskorari (11): 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1969, 1973\n Torneio Rio-S\u00e3o Paulo Toppskorari (1): 1963.\n Bola de Prata: 1970\n Brasil\n FIFA World Cup Besti ungi leikari (1): 1958\n FIFA World Cup Golden Ball (Besti leikari) (1): 1970\n FIFA World Cup Silver Ball (1): 1958\n FIFA World Cup Silver Boot (1): 1958\n FIFA World Cup All-Star Team (2): 1958, 1970\n FIFA World Cup All-Time Team: 1994\n FIFA World Cup Dream Team: 2002\n Copa America Besti leikari (1): 1959\n Copa Am\u00e9rica Toppskorari (1): 1959\n FIFA Ballon d'Or Prix d'Honneur: 2013\n FIFA Aldarinnar leikari: 2000\n FIFA Order of Merit: 1984\n FIFA hundra\u00f0\u00e1rshald hei\u00f0ursl\u00f8n: 2004\n BBC \u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttanavn handanhav: 1970\n BBC \u00c1rsins \u00cdtr\u00f3ttanavn Hei\u00f0ursl\u00f8n fyri l\u00edvlangt avrik: 2005\n Greatest football player to have ever played the game, av Golden Foot: 2012\n Aldarinnar \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, av Reuters News Agency: 1999\n Aldarinnar \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, valdur av Altj\u00f3\u00f0a Olympisku Nevndini: 1999\n Aldarinnar \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, valdur av alheimsjournalistum, atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0sla av French daily L'Equipe: 1981\n \u00c1rsins Su\u00f0uramerikanski f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (1): 1973\n Silver ball South American Footballer of the Year (1): 1972\n Aldarinnar Su\u00f0uramerikanski f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, av IFFHS International Federation of Football History and Statistics: 1999\n Aldarinnar f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, av IFFHS International Federation of Football History and Statistics: 1999\n Aldarinnar f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, valdur av Ballon d'Or hj\u00e1 France Football Vinnarar: 1999\n UNICEF Aldarinnar f\u00f3tb\u00f3ltsleikari: 1999\n Upptikin \u00ed amerikonsku National Soccer Hall of Fame: 1993\n Laureus World Sports Awards Lifetime Achievement Award fr\u00e1 Su\u00f0urafrikanska forsetanum Nelson Mandela: 2000\n World Team of the 20th Century: 1998\n World Soccer World XI (7): 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966\n World Soccer The Greatest Players of the 20th century: 1999\n World Soccer Greatest XI of all time: 2013\n L'\u00c9quipe: topp 50 Su\u00f0uramerikansku f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00ed s\u00f8guni: #1\n Honorary degree fr\u00e1 University of Edinburgh, hei\u00f0ur fyri hansara t\u00fd\u00f0andi \u00edkast til humaniter og umhv\u00f8rvism\u00e1l, og harafturat fyri hansara \u00edtr\u00f3ttaravrik (\"significant contribution to humanitarian and environmental causes, as well as his sporting achievements\"): 2012\n Prize from the French Academy of Sports, Award given to a player of a team sport for the very first time: 1971\n Red Medal of Paris, Given by the City Hall of the French Capital: 1971\n TIME One of the 100 Most Important People of the 20th century: 1999\n DPR Korea issued a postage stamp depicting Pel\u00e9: 1989\n FIFA World Cup's top 100 footballers of all time, by The Guardian: #1\n FIFA 100 bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00e1 l\u00edvi: 2004\n Brazilian Football Museum Hall of Fame\n\n\u00cd desember 2000 b\u00fdttu Pel\u00e9 og Maradona FIFA vir\u00f0isl\u00f8nina FIFA Player of the Century.\n\nTignarst\u00f8\u00f0ur\n Riddari av Order of Rio Branco: 1967\n Kommand\u00f8rur av Order of Rio Branco: 1969\n Order of Merit of the Republic of Hungary: 1994\n Knight Commander of the Order of the British Empire: 1997\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nPele er farin, dimma.fo\nPel\u00e9 er dey\u00f0ur, in.fo, 29.12.2022\nF\u00f3tb\u00f3ltsikoni\u00f0 Pel\u00e9, in.fo, 29.12.2022\n\nKeldur \n\nBrasilskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nFIFA 100\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "38620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%ADnoy%20%28bygd%29", "title": "Sv\u00ednoy (bygd)", "text": "Sv\u00ednoy er einasta bygd \u00e1 Sv\u00ednoynni \u00ed F\u00f8royum og hevur 27 \u00edb\u00fagvar. Bygdin hoyrir til Klaksv\u00edkar kommunu.\n\nKeldur\n\nBygdir \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "38621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franz%20Beckenbauer", "title": "Franz Beckenbauer", "text": "Franz Anton Beckenbauer (; f\u00f8ddur 11. september 1945) er ein t\u00fdskur fyrrverandi yrkisf\u00f3tb\u00f3ltsleikari og venjari. T\u00ed\u00f0liga \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltsyrkislei\u00f0ini fekk hann kelinavni\u00f0 Der Kaiser (\"Keisarin\") vegna hansara vakra st\u00edl, yvirr\u00e6\u00f0i og lei\u00f0araevni \u00e1 v\u00f8llinum, og eisini av t\u00ed at fornavn hansara \"Franz\" minnir um eysturr\u00edkskir keisarar. Hann ver\u00f0ur av mongum mettur at vera ein av teimum bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarunum \u00ed s\u00f8guni. Ein fj\u00f8lt\u00e1tta\u00f0ur leikari, i\u00f0 byrja\u00f0i sum mi\u00f0vallaleikari, men bleiv seinni kendur sum ein g\u00f3\u00f0ur mi\u00f0verjuleikari. Hann ver\u00f0ur ofta sagdur at vera tann i\u00f0 uppfann leiklutin hj\u00e1 n\u00fat\u00ed\u00f0ar sviparanum ella libero.\n\nTv\u00e6r fer\u00f0ir var\u00f0 hann \u00fatnevndur \u00c1rsins evropeiski f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann sp\u00e6ldi 93 landsdystir fyri  Vesturt\u00fdskland og sp\u00e6ldi \u00ed trimum heimsmeistaraskapum. Hann er annar av tveimum monnum, saman vi\u00f0 brasilska M\u00e1rio Zagallo, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 heimsmeistaraskapin b\u00e6\u00f0i sum leikari og venjari; hann lyfti HM-steypin sum li\u00f0skipari \u00ed 1974, og endurt\u00f3k avreksverki\u00f0 sum venjari \u00ed 1990. Hann var tann fyrsti li\u00f0skiparin, i\u00f0 vann b\u00e6\u00f0i HM og EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00e1 altj\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0i og European Cup fyri fel\u00f8g. Hann var\u00f0 nevndur \u00ed Heimsli\u00f0i\u00f0 \u00far 20. \u00f8ld (World Team of the 20th Century) \u00ed 1998, Dreymali\u00f0i\u00f0 (FIFA World Cup Dream Team) \u00ed 2002, og \u00ed 2004 kom hann \u00e1 FIFA 100 listan yvir heimsins bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00e1 l\u00edvi.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit talva. M\u00e1lini hj\u00e1 T\u00fdsklandi v\u00edsast fyrst:\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nFIFA 100"}
{"id": "38627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Goodiepal", "title": "Goodiepal", "text": "Parl Kristian Bj\u00f8rn Vester, betri kendur sum Goodiepal or G\u00e6oudjiparl van den Dobbelsteen (f\u00f8ddur 1978), er ein f\u00f8royskur/danskur listama\u00f0ur og t\u00f3nleikari.\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "38633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingemar%20Stenmark", "title": "Ingemar Stenmark", "text": "Jan Ingemar Stenmark (), f\u00f8ddur 18. mars 1956 \u00ed Joesj\u00f6, Sv\u00f8r\u00edki, er ein fyrrverandi HM alpusk\u00ed\u00f0rennari \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hann ver\u00f0ur mettur at vera einum av teimum fremstu svensku \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lkunum, og sum tann besti snirr og giant snirr serfr\u00f8\u00f0ingurin yvirh\u00f8vur \u00ed heiminum. Hann kappa\u00f0ist fyri Fj\u00e4llvinden T\u00e4rnaby. \n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Joesj\u00f6, Storumans kommuna, Lapland, familja hansara flutti til T\u00e4rnaby n\u00e6rindis Noreg, t\u00e1 i\u00f0 hann var f\u00fdra \u00e1ra gamal. I barna\u00e1runum var hann granni vi\u00f0 Stig Strand (eisini f\u00f8ddur \u00ed 1956). Teir b\u00e1\u00f0ir gj\u00f8rdist b\u00e1\u00f0ir heimsmeistarar \u00ed somu kapping \u00e1 HM \u00ed alpusk\u00ed\u00f0 \u00ed 1983. Stenmark byrja\u00f0i at standa \u00e1 sk\u00ed\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann var fimm \u00e1ra gamal og vann s\u00edna fyrstu landskapping sum \u00e1tta \u00e1ra gamal.\n\nKeldur \n\nSk\u00ed\u00f0rennarar \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nOL-luttakarar\nOlympiskir meistarar\nHeimsmeistarar"}
{"id": "38647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beryllium", "title": "Beryllium", "text": "Beryllium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 4 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "38648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strontium", "title": "Strontium", "text": "Strontium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 38 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "38649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sesium", "title": "Sesium", "text": "Sesium er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 55 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "38650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Titan%20%28grundevni%29", "title": "Titan (grundevni)", "text": "Titan er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 22 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "38653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristina%20Clementsen", "title": "Kristina Clementsen", "text": "Kristina Clementsen (f\u00f8dd 5. juni 1996) er ein f\u00f8royskur politikari, i\u00f0 stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 fyri Tj\u00f3\u00f0veldi. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hon veri\u00f0 virkin \u00ed Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0, har hon er skrivari (2015). Hon fekk 134 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 og bleiv nummar 13 \u00e1 listanum hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0veldi. Hon var\u00f0 ikki vald, men 16. desember 2015 t\u00f3k hon s\u00e6ti \u00e1 tingi sum avloysari fyri Annitu \u00e1 Fr\u00ed\u00f0riksm\u00f8rk, i\u00f0 f\u00f3r \u00ed farloyvi \u00ed eina viku. Kristina var t\u00e1 19 \u00e1ra gomul og gj\u00f8rdist t\u00e1 yngsti pers\u00f3nur higartil, i\u00f0 hevur tiki\u00f0 s\u00e6ti \u00e1 tingi\u00f0. J\u00f8rgen Niclasen var 20 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann fyrstu fer\u00f0 t\u00f3k s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum og J\u00e1kup Sverri Kass var 21 \u00e1ra gamal. Kristina var li\u00f0ug vi\u00f0 student og var\u00f0 byrja \u00ed starvi hj\u00e1 meglarafyrit\u00f8kuni Skyn, t\u00e1 i\u00f0 hon t\u00f3k s\u00e6ti \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nKeldur \n\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "38658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ruth%20Vang", "title": "Ruth Vang", "text": "Ruth Vang (f\u00f8dd 5. apr\u00edl 1966) er ein f\u00f8roysk lj\u00f3sm\u00f3\u00f0ir, bankakvinna og politikari (Frams\u00f3kn). S\u00ed\u00f0an mars 2020 er hon forkvinna fyri Frams\u00f3kn. Fr\u00e1 desember 2022 er hon landss\u00fdriskvinna \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum.\n\nBakgrund \nRuth Vang b\u00fdr \u00ed Havn. Hon er \u00fatb\u00fagvin lj\u00f3\u00f0m\u00f3\u00f0ir fr\u00e1 Danmarks Jordemoderskole \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1992 og starva\u00f0ist sum lj\u00f3sm\u00f3\u00f0ir \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum 1992-99, og sum lei\u00f0andi lj\u00f3sm\u00f3\u00f0ir 1999-2005. Me\u00f0an hon var \u00ed starvi sum lj\u00f3sm\u00f3\u00f0ir las hon HD \u00ed roknskapi og f\u00edggjarst\u00fdring \u00e1 Aarhus Handelsskole 2001 \u2013 2005 og broytti s\u00ed\u00f0an yrkislei\u00f0 til f\u00edggjarheimin. Fr\u00e1 2005-11 var hon f\u00edggjarr\u00e1\u00f0gevi \u00ed Eik Banka. S\u00ed\u00f0an 1. januar 2013 hevur hon veri\u00f0 \u00ed starvi sum deildarlei\u00f0ari \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. men er \u00ed farloyvi, me\u00f0an hon er \u00ed L\u00f8gtinginum.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nRuth Vang stilla\u00f0i upp til L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 uttan at ver\u00f0a vald, men eftir at landsst\u00fdri\u00f0 var\u00f0 skipa\u00f0 og flokkur hennara kom \u00ed samgongu, t\u00f3k hon s\u00e6ti \u00ed l\u00f8gtinginum sum avloysari fyri formannin \u00ed Frams\u00f3kn, Poul Michelsen, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 valdur til vinnu- og uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Aksel V. Johannesen. Frams\u00f3kn telva\u00f0i seg til formanssessin \u00ed F\u00edggjarnevndini, t\u00e1 i\u00f0 nevndarsessirnir v\u00f3ru b\u00fdttir. J\u00fast t\u00e1 var Annika Olsen, i\u00f0 var\u00f0 vald fyri F\u00f3lkaflokkin, farin \u00far F\u00f3lkaflokkinum og blivin limur \u00ed Frams\u00f3kn, og Sonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir, i\u00f0 var\u00f0 vald fyri Javna\u00f0arflokkin, f\u00f3r \u00far flokkinum og gj\u00f8rdist leysgangari, og harvi\u00f0 misti samgongan meirlutan. T\u00e1 i\u00f0 Annika Olsen gj\u00f8rdist limur \u00ed Frams\u00f3kn fekk samgongan aftur meirluta, og Annika fekk formanssessin \u00ed F\u00edggjarnevndini, men eftir st\u00f3rt tr\u00fdst, valdi hon at fara \u00far aftur Frams\u00f3kn og gerast leysgangari og seg\u00f0i eisini formanssessin \u00ed F\u00edggjarnevndini fr\u00e1 s\u00e6r, og samgongan kom aftur \u00ed minniluta, men Sonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir lova\u00f0i at stu\u00f0la samgonguni, h\u00f3ast hon var leysgangari. Ruth Vang gj\u00f8rdist s\u00ed\u00f0an forkvinna \u00ed F\u00edggjarnevndini.\n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2022 var\u00f0 Ruth vald \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0 vi\u00f0 981 atkv\u00f8\u00f0um. Frams\u00f3kn fekk 3 limir valdir og flokkurin kom \u00ed lyklast\u00f8\u00f0u, t\u00e1 i\u00f0 samgonga skuldi skipast. Tann 22. desember 2022 var\u00f0 Ruth vald til landsst\u00fdriskvinnu \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2015-2019 Forkvinna \u00ed L\u00f8gtingsins f\u00edggjarnevnd\n\nFamilja \nHon er d\u00f3ttir Ester og Petur Danielsen og er gift med D\u00e1njal Vang. Tey eiga tr\u00fd b\u00f8rn: Ester, Petur Kristinn og Hanna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nF\u00f8royskar lj\u00f3sm\u00f8\u00f0rar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Frams\u00f3kn\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "38659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingolf%20S.%20Olsen", "title": "Ingolf S. Olsen", "text": "Ingolf S\u00f3lheim Olsen  (f\u00f8ddur 8. juni 1963) er ein f\u00f8royskur journalistur, fakfelagsma\u00f0ur, fiskima\u00f0ur og politikari (Tj\u00f3\u00f0veldi).\n\nHann er \u00fatb\u00fagvin journalistur fr\u00e1 Danmarks Journalisth\u00f8jskole \u00ed 1994 og starva\u00f0ist \u00ed fleiri \u00e1r sum journalistur \u00ed Danmark fyrst \u00e1 Herning Folkeblad og s\u00ed\u00f0an Jydske Vestkysten. Eftir ta\u00f0 flutti hann heim aftur til F\u00f8roya og var \u00ed starvi \u00e1 Dimmal\u00e6tting \u00ed tvey \u00e1r, fr\u00e1 2004-10 var hann \u00ed starvi hj\u00e1 Kringvarpi F\u00f8roya sum t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur og kjakvertur. S\u00ed\u00f0an apr\u00edl 2010 hevur hann starvast sum bla\u00f0f\u00f3lk \u00ed fr\u00edari vinnu og sum sj\u00f3ma\u00f0ur. Hann hevur eisini tiki\u00f0 myndir av fiskivinnuni.\n\n\u00c1litisst\u00f8rv og politisk l\u00edvslei\u00f0 \nIngolf S. Olsen er n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roysk Mi\u00f0laf\u00f3lk. Hann stilla\u00f0i upp til L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 uttan av ver\u00f0a valdur, men fr\u00e1 21. september 2015 t\u00f3k hann s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum sum varalimur fyri Magna Arge, i\u00f0 hevur s\u00e6ti \u00ed F\u00f3lkatinginum.\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far Tj\u00f3\u00f0veldi\nF\u00f8royskir politikarar\nT\u00ed\u00f0indaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nS\u00f8rvingar"}
{"id": "38660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1r%C3%B0ur%20Kass%20Nielsen", "title": "B\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen", "text": "B\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen (f\u00f8ddur 1977) er ein f\u00f8royskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur (civil\u00f8konomur) og politikari (N\u00fdtt Sj\u00e1lvst\u00fdri).\n\nBakgrund \nHann er studentur fr\u00e1 Studentask\u00falanum og HF- skei\u00f0num \u00ed Eysturoynni fr\u00e1 1996 og er \u00fatb\u00fagvin cand.merc. fr\u00e1 Handilsh\u00e1sk\u00falanum \u00ed \u00c5rhus 2001-06. S\u00ed\u00f0an hann var\u00f0 li\u00f0ugur vi\u00f0 kandidat\u00fatb\u00fagvingina hevur hann mest arbeitt sum f\u00edggjarr\u00e1\u00f0gevi \u00ed Bank Nordik. Hann var\u00f0 valdur inn \u00ed Runav\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 \u00ed 2012 og er nevndarlimur \u00ed \"Sk\u00e1lafjar\u00f0arsamstarvinum\", i\u00f0 er eldra\u00f8ki\u00f0 \u00ed \u00f8kinum kring Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in, i\u00f0 eru Runav\u00edkar, Nes og Sj\u00f3var kommunur. Hann situr eisini \u00ed sk\u00falast\u00fdrinum fyri Sk\u00e1la sk\u00fala sum umbo\u00f0 fyri Runav\u00edk kommunu.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \n\u00cd 2015 stilla\u00f0i hann upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 uttan at ver\u00f0a valdur, men stutta t\u00ed\u00f0 eftir vali\u00f0, t\u00f3k hann s\u00e6ti \u00ed L\u00f8gtinginum sum varalimur fyri formannin \u00ed N\u00fdggjum Sj\u00e1lvst\u00fdri, J\u00f3gvan Skorheim, i\u00f0 ikki fekk loyvi fr\u00e1 Klaksv\u00edkar b\u00fdr\u00e1\u00f0 at taka s\u00e6ti \u00ed tingi og samstundis halda fram sum borgarstj\u00f3ri \u00ed Klaksv\u00edkar kommunu, hann m\u00e1tti velja og valdi at halda fram sum borgarstj\u00f3ri. B\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen fekk 69 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 er ta\u00f0 l\u00e6gsta atkv\u00f8\u00f0utal i\u00f0 nakar l\u00f8gtingslimur fr\u00e1 valinum 2015 hevur fingi\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 nevndirnar v\u00f3r\u00f0u b\u00fdttar, var\u00f0 B\u00e1r\u00f0ur Kass Nielsen valdur til formann \u00ed Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndini.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n2015- Forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins landsst\u00fdrism\u00e1lanevnd\n2015- Limur \u00ed L\u00f8gtingsins vinnunevnd\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingar\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nEysturoyingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "38668", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing%202014", "title": "EM \u00ed svimjing 2014", "text": "EM \u00ed svimjing og vatn\u00edtr\u00f3tti 2014 var\u00f0 hildi\u00f0 fr\u00e1 13. til 24. august 2014 \u00ed Berlin, T\u00fdsklandi. Ta\u00f0 var tann 31. \u00fatg\u00e1van av meistaraskapinum, og f\u00f3r fram \u00ed Velodrom. F\u00f8royar vunnu tvey silvurhei\u00f0ursmerki, t\u00e1 i\u00f0 P\u00e1l Joensen vann silvur \u00ed 800 m fr\u00ed og 1500 metrum fr\u00ed.\n\nSkr\u00e1\nKappingarnar f\u00f3ru fram \u00ed hesi ra\u00f0fylgju:\n\n Svimjing: 18\u201324. august\n \u00datlop: 18\u201324. august\n Svimjing \u00e1 opnum vatni: 13\u201317. august\n Synkron: 13\u201317. august\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki \nHetta yvirliti\u00f0 er vi\u00f0v\u00edkjandi \u00f8llum f\u00fdra \u00edtr\u00f3ttagreinunum:\n\nSvimjing\n\n\u00darslit\n42 kappingar: 20 fyri hv\u00f8rt kyn og harafturat tv\u00e6r kappingar fyri b\u00e6\u00f0i kynini. Tvey gull ein eitt bronsuhei\u00f0ursmerki v\u00f3r\u00f0u deild.\n\nKappingar hj\u00e1 monnum\n\nKappingar hj\u00e1 kvinnum\n\nLi\u00f0kappingar fyri b\u00e6\u00f0i kyn\nBlanda\u00f0ar li\u00f0kappingar eru kappingar fyri b\u00e6\u00f0i menn og kvinnur i\u00f0 svimja um kapp \u00ed somu li\u00f0kappingum, helvt um helvt av hv\u00f8rjum kyni.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki \u00ed svimjing\n\nKeldur \n\nEM \u00ed svimjing\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "38676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20hondb%C3%B3lti%202015%20%28kvinnur%29", "title": "HM \u00ed hondb\u00f3lti 2015 (kvinnur)", "text": "HM \u00ed hondb\u00f3lti fyri kvinnur 2015, var tann 22. kappingin \u00ed r\u00f8\u00f0ini, hon var\u00f0 fyriskipa\u00f0 av International Handball Federation, og var\u00f0 hildin \u00ed Danmark. Avger\u00f0in at velja Danmark sum vertstj\u00f3\u00f0 var\u00f0 kunngj\u00f8rd hin 27. januar 2011.\n\n\u00cd finaluni vann Noreg 31\u201323 m\u00f3ti Ni\u00f0urlondum, og Noreg vann harvi\u00f0 s\u00edtt tri\u00f0ja HM meistaraheiti. Rumenia vann bronsu, eftir at t\u00e6r taptu m\u00f3ti P\u00f3llandi 31\u201322.\n\nEndasp\u00e6l\n\nYvirlit\n\n5. til 8. pl\u00e1ss\n\nTri\u00f0japl\u00e1sskampur\n\nFinalan\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an\nPl\u00e1ssini 9\u201316 v\u00f3ru avgj\u00f8rd samb\u00e6rt \u00farslitni fr\u00e1 undanumf\u00f8runum m\u00f3ti li\u00f0um, i\u00f0 komu v\u00ed\u00f0ari til umfari\u00f0 vi\u00f0 16 li\u00f0um.\n\n{| class=\"wikitable\" \n!width=40|Nr.\n!width=180|Li\u00f0\n|-bgcolor=ccffcc\n|align=center||| \n|-bgcolor=ccccff\n|align=center||| \n|-bgcolor=ccccff\n|align=center||| \n|-bgcolor=ccccff\n|align=center|4|| \n|-bgcolor=ccccff\n|align=center|5|| \n|-bgcolor=ccccff\n|align=center|6|| \n|-bgcolor=ccccff\n|align=center|7|| \n|-\n|align=center|8|| \n|-\n|align=center|9|| \n|-\n|align=center|10|| \n|-\n|align=center|11|| \n|-\n|align=center|12|| \n|-\n|align=center|13|| \n|-\n|align=center|14|| \n|-\n|align=center|15|| \n|-\n|align=center|16|| \n|-\n|align=center|17|| \n|-\n|align=center|18|| \n|-\n|align=center|19|| \n|-\n|align=center|20|| \n|-\n|align=center|21|| \n|-\n|align=center|22|| \n|-\n|align=center|23|| \n|-\n|align=center|24|| \n|}\n\nKeldur \n\nHM \u00ed hondb\u00f3lti\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "38679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/OPEC", "title": "OPEC", "text": "OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries) er ein felagsskapur i\u00f0 hevur 12 limalond, i\u00f0 hava ta\u00f0 til felags, at b\u00faskapur teirra \u00e1virkast n\u00f3gv av olju\u00fatflutningi. H\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 OPEC er at syrgja fyri st\u00f8\u00f0ugum og s\u00e1muligum oljupr\u00edsum. OPEC-londini eiga samb\u00e6rt almennum t\u00f8lum, yvir 75% av heimsins oljugoymslum og stendur fyri 40% av olju\u00fatbo\u00f0num.\n\nKeldur \n\nAltj\u00f3\u00f0a felagsskapir"}
{"id": "38680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Moli%C3%A8re", "title": "Moli\u00e8re", "text": "Jean-Baptiste Poquelin, kendur vi\u00f0 s\u00ednum listanavni Moli\u00e8re (; ; 1622\u20131673), var ein franskur leikrith\u00f8vundur og sj\u00f3nleikari, i\u00f0 ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum st\u00f8rstu leikrith\u00f8vundunum \u00ed vesturlendskum b\u00f3kmentum. Millum kendastu verk hansara eru The Misanthrope, The School for Wives, Tartuffe, The Miser, The Imaginary Invalid, og The Bourgeois Gentleman.\n\nListi yvir h\u00f8vu\u00f0sverk\nUpprunaheiti\u00f0, \u00fatg\u00e1vu\u00e1r og enska heiti\u00f0.\n Le M\u00e9decin volant (1645)\u2014The Flying Doctor\n La Jalousie du barbouill\u00e9 (1650)\n L'\u00c9tourdi ou Les Contretemps (1655)\u2014The Blunderer\n Le D\u00e9pit amoureux (16. desember 1656)\n Le Docteur amoureux (1658), tann fyrsti sj\u00f3nleikurin var\u00f0 framf\u00f8rdur av b\u00f3lkinum hj\u00e1 Moli\u00e8re fyri Louis XIV (n\u00fa horvi\u00f0)\u2014The Doctor in Love\n Les Pr\u00e9cieuses ridicules (18. november 1659)\u2014The Affected Young Ladies\n Sganarelle ou Le Cocu imaginaire (28. mai 1660)\u2014Sganarelle, or the Imaginary Cuckold\n Dom Garcie de Navarre ou Le Prince jaloux (4. februar 1661)\u2014Don Garcia of Navarre or the Jealous Prince\n L'\u00c9cole des maris (June 24, 1661)\u2014The School for Husbands\n Les F\u00e2cheux (17. august 1661)\u2014The Mad\n L'\u00c9cole des femmes (26 desember 1662; tilpassa\u00f0 til The Amorous Flea, 1964)\u2014The School for Wives\n La Jalousie du Gros-Ren\u00e9 (15. apr\u00edl 1663) \n La Critique de l'\u00e9cole des femmes (1. juni 1663)\u2014Critique of the School for Wives\n L'Impromptu de Versailles (14. oktober 1663)\n Le Mariage forc\u00e9 (29. januar 1664)\u2014The Forced Marriage\n Gros-Ren\u00e9, petit enfant  (27. apr\u00edl 1664; n\u00fa horvi\u00f0)\n La Princesse d'\u00c9lide (8. mai 1664)\u2014The Princess of Elid\n Tartuffe ou L'Imposteur (12. mai 1664)\u2014Tartuffe \n Dom Juan ou Le Festin de pierre (15. februar 1665)\n L'Amour m\u00e9decin (15. september 1665)\u2014Love Is the Doctor\n Le Misanthrope ou L'Atrabilaire amoureux (4. juni 1666)\u2014The Misanthrope\n Le M\u00e9decin malgr\u00e9 lui (6. august 1666)\u2014The Doctor in Spite of Himself\n M\u00e9licerte (2. desember 1666)\n Pastorale comique (5. januar 1667)\n Le Sicilien ou L'Amour peintre (14. februar 1667)\u2014The Sicilian, or Love the Painter\n Amphitryon (13. januar 1668)\n George Dandin ou Le Mari confondu (18. juli 1668)\u2014George Dandin, or the Abashed Husband\n L'Avare ou L'\u00c9cole du mensonge (9. september 1668)\u2014The Miser\n Monsieur de Pourceaugnac (6. oktober 1669)\n Les Amants magnifiques (4. februar 1670)\u2014The Magnificent Lovers\n Le Bourgeois gentilhomme (14. oktober 1670)\u2014The Bourgeois Gentleman\n Psych\u00e9 (17. januar 1671)\u2014Psyche\n Les Fourberies de Scapin (24. mai 1671)\n La Comtesse d'Escarbagnas (2. desember 1671)\n Les Femmes savantes (11. mars 1672)\u2014The Learned Ladies\n Le Malade imaginaire (10. februar 1673)\u2014The Imaginary Invalid\n\nKeldur \n\nFranskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 17. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 17. \u00f8ld"}
{"id": "38682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Naguib%20Mahfouz", "title": "Naguib Mahfouz", "text": "Naguib Mahfouz ( , ; 11. desember 1911 \u2013 30. august 2006) var ein egyptiskur rith\u00f8vundur, i\u00f0 vann Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1988. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum fyrstu samt\u00ed\u00f0arrith\u00f8vundunum \u00ed arabiskum b\u00f3kmentum, saman vi\u00f0 Tawfiq el-Hakim, i\u00f0 hevur skriva\u00f0 um eksistensialismuna. Hann gav \u00fat 34 skalds\u00f8gur, meira enn 350 stutts\u00f8gur, ein h\u00f3p av filmsritum, og fimm sj\u00f3nleikir \u00ed 70 \u00e1ra longu yrkislei\u00f0ini. Fleiri av verkum hansara eru gj\u00f8rd til egyptiskar og \u00fatlendskir filmar.\n\nKeldur \n\nEgyptar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 2006\nNobelpr\u00edsvinnarar"}
{"id": "38683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikolaos%20Kapnas", "title": "Nikolaos Kapnas", "text": "Nikolaos Kapnas (f\u00f8ddur 1962 \u00ed Tasjkent, Usbekistan, dey\u00f0ur 22. desember 2015 \u00ed F\u00f8royum) var ein t\u00f3nleikari, i\u00f0 leikti \u00e1 violin og bratsj, hann var limur \u00ed F\u00f8roya Symfoniorkestri. Hann vaks upp \u00ed Usbekistan og vann har fleiri t\u00f3nleikakappingar. 14-15 \u00e1ra gamal flutti hann vi\u00f0 familjuni til Thessaloniki \u00ed Grikkalandi, hagani p\u00e1pi hansara var \u00e6tta\u00f0ur. Har t\u00f3k hann solistdiplom vi\u00f0 konservatorii\u00f0 \u00ed Thessaloniki \u00ed 1982, har hann hev\u00f0i Kosmas Galileas, professara, sum h\u00f8vu\u00f0sl\u00e6rara. S\u00ed\u00f0an flutti hann til Belgia, har hann f\u00f3r undir framhaldslestur hj\u00e1 Clemens Quatacker, v\u00e6l stu\u00f0la\u00f0ur av Fonds Alex de Vries. Hann hevur starvast \u00ed 16 \u00e1r sum solobratsjleikari \u00ed belgiska \u00fatvarpsorkestrinum BRTN, umframt konsertvirksemi sum kamart\u00f3nleikari og einleikari.\n\nNikos Kapnas flutti til F\u00f8roya fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1994-95, har hann og familjan b\u00fa\u00f0i \u00ed F\u00f8royum eitt royndar\u00e1r. \u00cd 1998 flutti hann saman vi\u00f0 konu s\u00edni Hedwig Westerlund-Kapnas og trimum b\u00f8rnum teirra: Matthias, Theodor og Saga til F\u00f8roya at b\u00fagva og b\u00fa\u00f0i hann her til hann anda\u00f0ist av sj\u00faku \u00ed desember 2015. Familjan b\u00fasettist \u00e1 Velbasta\u00f0. Hedvig var finsk og tosa\u00f0i svenskt vi\u00f0 b\u00f8rnini, i\u00f0 skiltu f\u00fdra m\u00e1l, \u00e1\u00f0renn tey fluttu til F\u00f8roya og t\u00e1 l\u00e6rdu f\u00f8royskt og danskt afturat. Nikos gj\u00f8rdist ein av grundstu\u00f0lunum \u00ed F\u00f8roya Symfoniorkestri. Sonur hansara, Matthias Kapnas, gj\u00f8rdist tann fyrsti i\u00f0 vann Stella Polaris t\u00f3nleikakappingina \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum, t\u00e1 hann vann \u00ed 2014. Hin sonurin, Theodor Kapnas, er ein av limunum \u00ed tungm\u00e1lmt\u00f3nleikab\u00f3lkinum Hamfer\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nGrikskir t\u00f3nleikarar\nUsbekiskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nAndl\u00e1t \u00ed 2015"}
{"id": "38692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20hondb%C3%B3lti%20%28kvinnur%29", "title": "HM \u00ed hondb\u00f3lti (kvinnur)", "text": "HM \u00ed hondb\u00f3lti fyri kvinnur hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 av International Handball Federation s\u00ed\u00f0an 1957.\n\nKeldur \n\nHM \u00ed hondb\u00f3lti"}
{"id": "38697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Oyggjaleikum", "title": "Svimjing \u00e1 Oyggjaleikum", "text": "Svimjing er ein av kappingunum \u00e1 Oyggjaleikunum.\n\nSvimjing \u00e1 Oyggjaleikum byrja\u00f0i \u00ed 1985 og hevur veri\u00f0 ein av \u00edtr\u00f3ttagreinunum \u00e1 leikunum l\u00edka s\u00ed\u00f0an. Kappingarnar fara fram \u00e1 stuttgeil.\n\nKravdar einstaklingakappingar fyri menn og kvinnur eru: \n 50m fr\u00ed 100m fr\u00ed 200m fr\u00ed 400m fr\u00ed 800m fr\u00ed (bert kvinnur) 1500m fr\u00ed (bert menn) \n 50m rygg 100m rygg 200m rygg \n 50m firvald 100m firvald 200m firvald\n 50m bringu 100m bringu 200m bringu\n 100m blanda\u00f0 200m blanda\u00f0 400m blanda\u00f0 \nKravdar li\u00f0kappingar:\n 4 x 50m blanda\u00f0, li\u00f0 4 \u00d7 100 m blanda\u00f0, li\u00f0 4 x 50m fr\u00ed, li\u00f0 4 \u00d7 100 m fr\u00ed, li\u00f0\nValfr\u00ed kapping\n 8 x 50m Blanda\u00f0 kapping (4 menn & 4 kvinnur) fr\u00edsvimjing, li\u00f0\nMinsta aldursmark - 13 \n\nNOM N\u00fdtt OyggjaleikaMet\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\nMenn 50m\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\n\u00darslit\n\nKvinnur 50m\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\n\u00darslit\n\nKvinnur 100m\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir"}
{"id": "38707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turid%20Birkeland", "title": "Turid Birkeland", "text": "Turid Birkeland (f\u00f8dd 5. november 1962 \u00ed Haugesund, dey\u00f0 24. desember 2015 \u00ed Oslo) var ein norskur mentanararbei\u00f0ari, fakfelagskvinna og politikari, i\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0i Arbei\u00f0araflokkin. Hun var mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Thorbj\u00f8rn Jagland fr\u00e1 25. oktober 1996 til 17. oktober 1997. Hon var eisini rith\u00f8vundur, mentanarstj\u00f3ri og programmelei\u00f0ari \u00ed NRK, og lei\u00f0ari fyri Ris\u00f8r kammermusikkfest. Fr\u00e1 2008 var Birkeland seniorr\u00e1\u00f0gevi \u00ed Telenor. 16. apr\u00edl 2012 t\u00f3k Birkeland vi\u00f0 sum stj\u00f3ri fyri Rikskonsertene, eitt seks \u00e1ra \u00e1ram\u00e1lsett starv, hon t\u00f3k vi\u00f0 eftir \u00c5se Kleveland.\n\nSj\u00faka og dey\u00f0i\n\nTurid Birkeland fekk diagnosuna myelofibrosa \u00ed 2010, ta\u00f0 er krabbamein \u00ed beinmerkinum. Hon doy\u00f0i eftir \u00f8llum at d\u00f8ma av bruna, i\u00f0 kom sum fylgisj\u00faka orsaka\u00f0 av krabbameinssj\u00fakuni. \n\u00cd eini samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 VG Helg \u00ed 2012 greiddi hon fr\u00e1, at hon hev\u00f0i veri\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum eina p\u00ednufulla vi\u00f0ger\u00f0 vi\u00f0 stamsellum fr\u00e1 \u00f3kendum gevara.\n\nSonur hennara var 10 \u00e1ra gamal, t\u00e1 i\u00f0 Turid anda\u00f0ist.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nKvinnur \u00ed politikki\nMentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrar\nSt\u00f3rtingslimir\nNorskir rith\u00f8vundar\nNorskir politikarar"}
{"id": "38710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karin%20S%C3%B6der", "title": "Karin S\u00f6der", "text": "Karin Ann-Marie S\u00f6der, f\u00f8dd Bergenfur 30. november 1928 \u00ed Kil, Sv\u00f8r\u00edki, dey\u00f0 19. desember 2015 \u00ed T\u00e4by, var ein svenskur politikari \u00far Centerpartiet. Hon var r\u00edkisdagskvinna 1971\u20131991, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri 1976\u20131978, almannam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri 1979\u20131982 og forkvinna \u00ed Centerpartiet 1985\u20131987 (vald 1986). Hon var fyrsta kvinnan \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, i\u00f0 var\u00f0 vald til forkvinnu fyri ein av teimum st\u00f3ru flokkunum. Hon var eisini ein av fyrstu kvinnunum \u00ed heiminum, i\u00f0 gj\u00f8rdist uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri.\n\nKeldur \n\nSvenskir politikarar\nKvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 2015"}
{"id": "38711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Centerpartiet%20%28Sv%C3%B8r%C3%ADki%29", "title": "Centerpartiet (Sv\u00f8r\u00edki)", "text": "Centerpartiet (C), er ein sosialliberalur og gr\u00f8nur politiskur flokkur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Flokslei\u00f0ari er s\u00ed\u00f0an 2011 Annie L\u00f6\u00f6f.\n\nCenterpartiet fekk s\u00edtt n\u00faverandi navn \u00ed 1957 i\u00f0 kom \u00edsta\u00f0in fyri ta\u00f0 gamla navni\u00f0 Bondef\u00f6rbundet i\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt fr\u00e1 stovnanini \u00ed 1913. \u00cd 1970-\u00e1runum var Centerpartiet tann st\u00f8rsti borgarligi flokkurin. \u00cd 1950-\u00e1runum var flokkurin partur av sosialdemokratiskum samgongu-stj\u00f3rnum, og fr\u00e1 1995-1998 var flokkurin stu\u00f0ulsflokkur hj\u00e1 einari sosialdemokratiskari stj\u00f3rn. S\u00ed\u00f0an 2004 er flokkurin saman vi\u00f0 Moderaterna, Kristdemokraterna og Liberalerna \u00ed t\u00ed borgarligu Alliansuni i\u00f0 eftir vali\u00f0 2006 st\u00fdrdi Sv\u00f8r\u00edki 2006-2014 (s\u00ed Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Reinfeldt).\n\nFlokslei\u00f0arar \n Erik Eriksson (1916\u20131920)\n Johan Andersson (1920\u20131924)\n Johan Johansson (1924\u20131928)\n Olof Olsson (1928\u20131934)\n Axel Pehrsson-Bramstorp (1934\u20131949)\n Gunnar Hedlund (1949\u20131971)\n Thorbj\u00f6rn F\u00e4lldin (1971\u20131985)\n Karin S\u00f6der (1985\u20131987)\n Olof Johansson (1987\u20131998)\n Lennart Dal\u00e9us (1998\u20132001)\n Maud Olofsson (2001\u20132011)\n Annie L\u00f6\u00f6f (2011- )\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "38754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Socialdemokraterna", "title": "Socialdemokraterna", "text": "Sveriges socialdemokratiska arbetareparti (SAP), \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vanliga nevndur Socialdemokraterna (S), f\u00f8royskt: Sosialdemokratarnir, er ein sosialdemokratiskur politiskur flokkur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Flokslei\u00f0ari fr\u00e1 januar 2012 til november 2021 var Stefan L\u00f6fven. \nS\u00ed\u00f0an 4. november 2021 er ta\u00f0 Magdalena Andersson. \n\nSocialdemokraterna hevur s\u00edn uppruna \u00ed t\u00ed sosalistisku arbei\u00f0arar\u00f8rsluni. Flokkurin hev\u00f0i stj\u00f3rnarvaldi\u00f0 \u00fat \u00ed eitt fr\u00e1 1932 til 1976. Flokkurin situr eftir vali\u00f0 \u00ed 2014 \u00ed einari samgongustj\u00f3rn vi\u00f0 Milj\u00f6partiet, eftir at hava veri\u00f0 \u00ed andst\u00f8\u00f0u s\u00ed\u00f0an vali\u00f0 2006.\n\nFlokslei\u00f0arar \n Felags lei\u00f0sla, 1889\u20131896\n Claes Tholin, 1896\u20131907\n Hjalmar Branting, 1907\u20131925\n Per Albin Hansson, 1925\u20131946\n Tage Erlander, 1946\u20131969\n Olof Palme, 1969\u20131986\n Ingvar Carlsson, 1986\u20131996\n G\u00f6ran Persson, 1996\u20132007\n Mona Sahlin, 2007\u20132011\n H\u00e5kan Juholt, 2011\u20132012\n Stefan L\u00f6fven, 2012\u20132021 \n Magdalena Andersson, 2021\u2013\n\nStj\u00f3rnarst\u00f8\u00f0a \nFr\u00e1 1932 var Socialdemokraterna stj\u00f3rnarflokkur so gott sum \u00fat \u00ed eitt fram til 1976. Ta\u00f0 einasta undantaki\u00f0 var Bondef\u00f6rbundet Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Pehrsson-Bramstorp, i\u00f0 stj\u00f3rna\u00f0i Sv\u00f8r\u00edki fr\u00e1 juni til september 1936.\n\nSosialdemokratiskar stj\u00f3rnir\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nSocialdemokraterna"}
{"id": "38759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lunnarp", "title": "Lunnarp", "text": "Lunnarp er ein bygd \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 339 \u00ed 2010.\n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "38760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smedstorp", "title": "Smedstorp", "text": "Smedstorp er ein bygd \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 363 \u00ed 2010.\n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "38761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Br%C3%B6sarp", "title": "Br\u00f6sarp", "text": "Br\u00f6sarp er ein bygd \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 680 \u00ed 2010.\n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "38762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Onslunda", "title": "Onslunda", "text": "Onslunda er ein bygd \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 490 \u00ed 2010.\n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "38763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arrie", "title": "Arrie", "text": "Arrie er ein bygd \u00ed Vellinge kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 199 \u00ed 2010.\n\nVellinge kommuna"}
{"id": "38764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADkisdagsvali%C3%B0%20%C3%AD%20Sv%C3%B8r%C3%ADki%202014", "title": "R\u00edkisdagsvali\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki 2014", "text": "R\u00edkisdagsvali\u00f0 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki 2014 f\u00f3r fram sunnudagin 14. september 2014, t\u00e1 i\u00f0 limir til Sv\u00f8r\u00edkis R\u00edkisdag v\u00f3r\u00f0u valdir fyri valskei\u00f0i\u00f0 2014\u20132018.\n\nKeldur \n\nR\u00edkisdagsval \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\n2014 \u00ed politikki"}
{"id": "38767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sankt%20Olof", "title": "Sankt Olof", "text": "Sankt Olof er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 624 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "38769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rydsg%C3%A5rd", "title": "Rydsg\u00e5rd", "text": "Rydsg\u00e5rd er ein bygd \u00ed Skurups kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 1361 \u00ed 2010.\n\nSkurups kommuna"}
{"id": "38770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abbek%C3%A5s", "title": "Abbek\u00e5s", "text": "Abbek\u00e5s er ein bygd \u00ed Skurups kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 729 \u00ed 2010.\n\nSkurups kommuna"}
{"id": "38771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vik%20%28Simrishamns%20kommuna%29", "title": "Vik (Simrishamns kommuna)", "text": "Vik er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 319 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "38772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ravlunda", "title": "Ravlunda", "text": "Ravlunda er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 103 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "38782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skateholm", "title": "Skateholm", "text": "Skateholm er ein bygd \u00ed Trelleborgs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nTrelleborgs kommuna"}
{"id": "38785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Det%20Danske%20Akademis%20Store%20Pris", "title": "Det Danske Akademis Store Pris", "text": "Det Danske Akademis Store Pris, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1961, er ein st\u00f3rur hei\u00f0ur og tann st\u00f8rsta peningaupph\u00e6ddin, i\u00f0 ein danskur rithvundur kann f\u00e1a \u00ed stu\u00f0li \u00ed einum. Pr\u00edsurin ver\u00f0ur handa\u00f0ur av Det danske Akademi. Fram til 1982 var\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nin handa\u00f0 einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0, og var t\u00e1 50.000 kr\u00f3nur, s\u00ed\u00f0an er upph\u00e6ddin h\u00e6kka\u00f0 fleiri fer\u00f0ir og ver\u00f0ur latin anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r, l\u00edka \u00e1r. S\u00ed\u00f0an \u00e1r 2000 hevur vir\u00f0isl\u00f8nin veri\u00f0 \u00e1 300.000 kr.\n\nM\u00f3ttakarar av vir\u00f0isl\u00f8nini \n 1961 Knuth Becker\n 1962 Villy S\u00f8rensen\n 1963 Jens August Schade\n 1964 Jacob Paludan\n 1965 Erik Knudsen\n 1966 Klaus Rifbjerg\n 1967 Ole Sarvig\n 1968 Tom Kristensen\n 1969 Frank J\u00e6ger\n 1970 Ivan Malinowski\n 1971 Leif Panduro\n 1972 Svend \u00c5ge Madsen\n 1973 Hans Scherfig\n 1974 Sven Holm\n 1975 Carl Erik Soya\n 1976 J\u00f8rgen Sonne\n 1977 Peter Seeberg\n 1978 Tage Skou-Hansen\n 1979 Poul Vad\n 1980 Henrik Nordbrandt\n 1981 Dorrit Willumsen\n 1982 Per H\u00f8jholt\n 1984 Jess \u00d8rnsbo\n 1986 Henrik Stangerup\n 1988 Halfdan Rasmussen\n 1990 Jens Sm\u00e6rup S\u00f8rensen\n 1992 Peter Laugesen\n 1994 Ib Michael\n 1996 Vibeke Gr\u00f8nfeldt\n 1998 Cecil B\u00f8dker\n 2000 Kirsten Thorup\n 2002 Vagn Lundbye\n 2004 Peer Hultberg \n 2006 Bent Vinn Nielsen\n 2008 F.P. Jac\n 2010 J\u00f8rn Riel\n 2012 Thomas Boberg\n 2014 Knud S\u00f8rensen\n 2016 Helle Helle\n 2018 Christina Hesselholdt\n 2020 Naja Marie Aidt\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Listi yvir m\u00f3ttakrarar \u00e1 Litteraturpriser.dk\n\nDanskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir\n1961"}
{"id": "38790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oxie", "title": "Oxie", "text": "Oxie er ein bygd \u00ed Malm\u00f6 kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 11 493 \u00ed 2010.\n\nMalm\u00f6 kommuna"}
{"id": "38796", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunur%20%C3%AD%20Sv%C3%B8r%C3%ADki", "title": "Kommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki", "text": "Hetta er listi yvir kommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Ta\u00f0 eri 290 kommunur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og h\u00f8vu\u00f0skommunan s\u00fdslans eri \u00ed gr\u00f8nt.\n\nKommunur\n\nKeldur"}
{"id": "38800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Natalie%20Cole", "title": "Natalie Cole", "text": "Natalie Maria Cole (f\u00f8dd 6. februar 1950, dey\u00f0 31. desember 2015) var ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikari. Natalie gj\u00f8rdist kend sum R&B sangari mitt \u00ed 1970-\u00e1runum vi\u00f0 hittum sum \"This Will Be\", \"Inseparable\", og \"Our Love\". Eftir hetta minka\u00f0i s\u00f8lan og framf\u00f8rslurnar orska\u00f0 av trupulleikum vi\u00f0 r\u00fasevnismisn\u00fdtslu, men \u00ed 1987 fekk hon sukse sum popp-t\u00f3nlistakvinna vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuni Everlasting og vi\u00f0 hennara cover-\u00fatg\u00e1vu av sanginum \"Pink Cadillac\" hj\u00e1 Bruce Springsteen. \u00cd 1990-\u00e1runum uppt\u00f3k hon standard jazz eftir p\u00e1pan, Nat King Cole, Unforgettable... with Love, i\u00f0 gj\u00f8rdist hennara st\u00f8rsta sukse og seldi yvir sjey milli\u00f3nir eint\u00f8k, og hon vann fleiri Grammy Awards. Hon seldi yvir 30 milli\u00f3nir t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur kring allan heimin.\n\n31. desember 2015 anda\u00f0ist Natalie Cole 65 \u00e1ra gomul \u00e1 Cedars-Sinai Medical Center \u00ed Los Angeles, Kalifornia, orsaka\u00f0 av hjartabreki.\n\nBarna\u00e1rini\nNatalie Cole var\u00f0 f\u00f8dd \u00e1 Cedars of Lebanon Hospital \u00ed Los Angeles. Foreldur hennara v\u00f3ru sangarin Nat King Cole og Duke Ellington Orchestra songkvinnan Maria Hawkins Ellington. Hon vaks upp \u00ed m\u00fagvandi \u00f8kinum av Los Angeles Hancock Park. T\u00e1 i\u00f0 hon tosa\u00f0i um s\u00edn barnd\u00f3m, umr\u00f8ddi hon familju s\u00edna sum \"tann svarta Kennedy familjan\" og upplivdi ein h\u00f3p av st\u00f3rum sangarum fr\u00e1 jazz, soul og blues. Sum 6 \u00e1ra gomul sang Natalie \u00e1 j\u00f3la\u00fatg\u00e1vuni hj\u00e1 p\u00e1panum og n\u00f8kur \u00e1r seinni, sum 11-\u00e1ra gomul, byrja\u00f0i hon at framf\u00f8ra.\n\nCole vaks upp saman vi\u00f0 einari eldri \u00e6ttleiddari systir Carole \"Cookie\" (1944\u20132009) (i\u00f0 var d\u00f3ttir yngstu systrina hj\u00e1 mammuni); og vi\u00f0 \u00e6ttleidda br\u00f3\u00f0urinum Nat \"Kelly\" Cole (1959\u201395), og yngri tv\u00edbur\u00f0asystrunum Timolin og Casey (f\u00f8ddar 1961).\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\n1975: Inseparable\n1976: Natalie\n1977: Unpredictable\n1977: Thankful\n1979: I Love You So\n1980: Don't Look Back\n1981: Happy Love\n1983: I'm Ready\n1985: Dangerous\n1987: Everlasting\n1989: Good to Be Back\n1991: Unforgettable... with Love\n1993: Take a Look\n1994: Holly & Ivy\n1996: Stardust\n1999: Snowfall on the Sahara\n2002: Ask a Woman Who Knows\n2006: Leavin'\n2008: Still Unforgettable\n2008: Caroling, Caroling: Christmas with Natalie Cole\n2010: The Most Wonderful Time of the Year\n2013: Natalie Cole en Espa\u00f1ol\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nAndl\u00e1t \u00ed 2015\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar"}
{"id": "38801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Jacob%20Danielsen", "title": "Daniel Jacob Danielsen", "text": "Daniel Jacob Danielsen (\u00ed F\u00f8royum vanliga nevndur Dollin ella D\u00e1njal, \u00ed enskum tekstum oftast nevndur Danielson, f\u00f8ddur 15. juni 1871 \u00ed Keypmannahavn, uppvaksin \u00ed T\u00f3rshavn, dey\u00f0ur 16. oktober 1916 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur tr\u00fabo\u00f0ari, pr\u00e6dikuma\u00f0ur og humaniterur undangonguma\u00f0ur. Hann var tann fyrsti f\u00f8royingurin, i\u00f0 starva\u00f0ist uttanlands sum tr\u00fabo\u00f0ari og var vi\u00f0 til at broyta s\u00f8guna \u00ed F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldinum Kongo. Hann arbeiddi t\u00e6tt saman vi\u00f0 \u00edranum Roger Casement \u00ed arbei\u00f0inum vi\u00f0 at skjalfesta valdsger\u00f0ir, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u framdar av fyrisitingarf\u00f3lkum og hermonnum hj\u00e1 t\u00ed belgiska konginum m\u00f3ti teimum innf\u00f8ddu kongolesarunum, og var vi\u00f0 til at stovna Congo Reform Association \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1904.<ref>\u00d3li Jacobsen. \u00abDaniel J. Danielsen (1871\u20131916): The Faeroese who Changed History in the Congo\u00bb I: Brethren Historical Review; Vol 8, 2012</ref>\n\n L\u00edvslei\u00f0 \n F\u00f8\u00f0ing og uppv\u00f8kstur \nD\u00e1njal Jacob Danielsen var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1871 av einari ungari \u00f3giftari f\u00f8royskari kvinnu, Sigrid Danielsen, i\u00f0 flutti til Keypmannahavnar sum ung genta. Hon var fastir Victor Danielsen. Tann l\u00edtli drongurin var\u00f0 navngivin Ludvig Daniel Jacob Danielsen, ta\u00f0 fyrsta fornavni\u00f0, Ludvig, ver\u00f0ur sagt at vera eftir fa\u00f0ir hansara. Dollin kendi aldri p\u00e1pa s\u00edn og br\u00fakti heldur ikki Ludvig-navni\u00f0. \u00cd F\u00f8royum var\u00f0 hann nevndur Dollin. Stutta t\u00ed\u00f0 eftir f\u00f8\u00f0ingina fluttu mamma og sonur aftur til F\u00f8roya, til Havnar, har mamman giftist \u00ed 1874.\n\n Tr\u00fabo\u00f0aravirksemi og mannar\u00e6ttindaverji \nDollin f\u00f3r til sj\u00f3s sum 18 \u00e1ra gamal og b\u00fasettist \u00ed Skotlandi, har hann l\u00e6rdi til maskinmeistara og skipsf\u00f8rara. Hann kom fr\u00e1 einari tr\u00fagvandi familju \u00ed F\u00f8royum, men var ikki tr\u00fagvandi sj\u00e1lvur sum ungur. Men 27 \u00e1ra gamal var\u00f0 hann umvendur av Br\u00f8\u00f0rasamkomuni \u00e1 einum vekingarm\u00f8ti \u00ed Glasgow. Hann f\u00f3r til Kongo sum tr\u00fabo\u00f0ari fyri Congo Balolo Mission, vi\u00f0 st\u00f8\u00f0 \u00ed Bonginda. Hann var  tr\u00fabo\u00f0ari \u00ed privata hj\u00e1landinum hj\u00e1 t\u00ed belgiska konginum Leopold 2., Fr\u00edstatinum Kongo 1901\u201303.\nHann hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0s\u00e1byrgdina fyri rakstrinum av hj\u00f3ldamparanum hj\u00e1 missi\u00f3nini, i\u00f0 nevndist Pioneer'' og sigldi til og fr\u00e1 missi\u00f3nini eftir Kongo\u00e1nni. \u00cd 1903 var hann skipsf\u00f8rari og hj\u00e1lparma\u00f0ur og myndama\u00f0ur hj\u00e1 Casement, me\u00f0an hesin gj\u00f8rdi kanningarfer\u00f0ir fyri bretsku stj\u00f3rnina fram vi\u00f0 Kongo\u00e1nni. Eftir heimkomuna til Ongland \u00ed 1904 helt Dollin eina r\u00f8\u00f0 av lj\u00f3smyndafyrilestrum um vi\u00f0urskiftini \u00ed Kongo, har hann v\u00edsti lj\u00f3smyndir av r\u00e6\u00f0uleikunum, i\u00f0 f\u00f3ru fram har m\u00f3ti teimum lokalu f\u00f3lkunum. \u00cd enskum tekstum ver\u00f0ur Dollin nevndur Danielson, ikki Danielsen.\n\n\u00cd 1904 flutti Dollin saman vi\u00f0 konu s\u00edni Linu aftur til F\u00f8roya. Her virka\u00f0i hann sum pr\u00e6dikuma\u00f0ur fyri Br\u00f8\u00f0rasamkomuna \u00ed F\u00f8royum. Hann anda\u00f0ist \u00ed 1916 og var\u00f0 grivin \u00ed Gamla Kirkjugar\u00f0i \u00e1 Sv\u00ednaryggi \u00ed Havn. \u00c1 gravsteini hansara stendur: Virka\u00f0i \u00ed Congo 1901\u20131903 / Ein \u00f3r\u00e6ddur herma\u00f0ur Harrans.\n\n\u00cd 2014 var\u00f0 hann eitt av motivunum \u00e1 einum av f\u00f8roysku fr\u00edmerkjunum, og fyrrverandi forma\u00f0ur \u00ed F\u00f8roya Fiskimannafelagi og politikari \u00d3li Jacobsen hevur givi\u00f0 \u00fat tv\u00e6r b\u00f8kur um l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 Dollanum og um hansara lut \u00ed Kongo.\n\nKeldur \n\nTr\u00fabo\u00f0arar \u00ed F\u00f8royum\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman\nF\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1871\nAndl\u00e1t \u00ed 1916"}
{"id": "38823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lorenzo%20Piretto", "title": "Lorenzo Piretto", "text": "Lorenzo Piretto (f\u00f8ddur 15. desember 1942) er ein  italskur erkibiskupur \u00ed t\u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Izmir. Hann hevur veri\u00f0 erkibiskupur har s\u00ed\u00f0an 7. november 2015. Undanma\u00f0ur hansara var Ruggero Franceschini.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Tonengo di Mazz\u00e9 \u00ed 1942. Hann var\u00f0 v\u00edgdur sum dominikanskur prestur \u00ed 1966 og helt fram vi\u00f0 theologiska lesna\u00f0inum \u00ed Bologna, har hann fekk pr\u00f3gv \u00ed 1967 og \u00ed Torino, har hann gj\u00f8rdist doktari \u00ed 1972.\n \nFr\u00e1 1983 til 2005 undirv\u00edsti hann \u00ed italskum m\u00e1li \u00e1 Marmara Universitetinum (Turkaland).\n\nHin 7. november 2015 \u00fatnevndi Frans p\u00e1vi hann sum n\u00fdggjan erkbiskupur av Izmir. Boghos L\u00e9von Z\u00e9kiyan v\u00edgdi hann hin 19. desember 2015.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Catholic Hierarchy: Profile of Mons. Piretto\n\nItalskir prestar\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942"}
{"id": "38828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nimr%20al-Nimr", "title": "Nimr al-Nimr", "text": "Nimr Baqir al-Nimr ( Nimr B\u0101qr an-Nimr; 1959 \u2013 2. januar 2016; eisini romanisera\u00f0: Bakir al-Nimr, al-Nemr, al-Namr, al-Nimer, al-Nemer, al-Namer), vanliga nevndur Sjeik Nimr, var ein Shia Sjeikur \u00ed al-Awamiyah \u00ed Eystara Landsluti \u00ed Saudiarabia hv\u00f8rs handt\u00f8ka og seinni avr\u00e6tting skapti diplomatiskar spenningar millum Shia og Sunni stj\u00f3rnir. Hann var v\u00e6l umt\u00f3ktur millum tey ungu og kritiskur m\u00f3ti stj\u00f3rnini \u00ed Saudiarabia, og ynskti fr\u00ed politisk val \u00ed landinum. Hann var\u00f0 handtikin av savdiskum myndugleikum \u00ed 2006, um ta\u00f0 t\u00ed\u00f0ina t\u00e1 hann seg\u00f0i, at hann var\u00f0 blivin sligin av Mabahith (loynil\u00f8greglan \u00ed Saudiarabia). \u00cd 2009 fanst hann at savdiskum myndugleikum og skjeyt upp, at um r\u00e6ttindini hj\u00e1 Saudi-Shia f\u00f3lkum ikki v\u00f3r\u00f0u vird, so skuldi Eystari Landslutur taka loysing. Savdiskir myndugleikar svara\u00f0u aftur vi\u00f0 at handtaka al-Nimr og 35 onnur.\n\nHin 8. juli 2012 skjeyt savdiska l\u00f8greglan al-Nimr \u00ed beini\u00f0 og handt\u00f3k hann \u00ed t\u00ed, sum l\u00f8greglan kalla\u00f0i ein \"\u00fatvekslan av skotr\u00ed\u00f0um.\" Savdiska l\u00f8greglan skjeyt inn \u00ed eina mongd av f\u00f3lkum, i\u00f0 m\u00f3tm\u00e6ltu handt\u00f8kuna av al-Nimr og drupu tveir menn, Akbar al-Shakhouri og Mohamed al-Felfel. Al-Nimr byrja\u00f0i eitt hungursverkfall og sagt var\u00f0, at hann var\u00f0 p\u00edndur. Asharq Center for Human Rights st\u00fardu fyri heilsuni hj\u00e1 al-Nimr undir hansara hungursverkfalli hin 21. august, og b\u00f3\u00f0u um altj\u00f3\u00f0a stu\u00f0ul til tess at loyva atgongd til familju, advokatar og mannar\u00e6ttindastu\u00f0ulsf\u00f3lk.\n\nHin 15. oktober 2014 var\u00f0 al-Nimr d\u00f8mdur til dey\u00f0a av Ser Revsir\u00e6ttinum \u00ed Saudiarabia orsaka\u00f0 av at hann skuldi hava eggja til frammanda upp\u00edblanding \u00ed Saudiarabia, fyri \"ikki at akta teimum r\u00e1\u00f0andi og fyri at fara \u00ed herna\u00f0 m\u00f3ti trygdarl\u00f8gregluni\". Br\u00f3\u00f0ir hansara, Mohammad al-Nimr, var\u00f0 handtikin sama dag fyri at senda bo\u00f0 \u00e1 Twitter um dey\u00f0ad\u00f3min. Al-Nimr var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0ur hin 2. januar 2016 ella beint \u00e1\u00f0renn 2. januar, saman vi\u00f0 46 \u00f8\u00f0rum. Avr\u00e6ttanin av honum elvdi til at Iran og Shiitar \u00ed \u00f8llum Mi\u00f0eystri umframt vesturlendingar ford\u00f8mdu ger\u00f0ina. Savdiska stj\u00f3rnin seg\u00f0i, at l\u00edki\u00f0 ikki f\u00f3r at ver\u00f0a \u00fatfl\u00fdggja\u00f0ur til familjuna.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nSaudiarabi"}
{"id": "38829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kankaanp%C3%A4%C3%A4", "title": "Kankaanp\u00e4\u00e4", "text": "Kankaanp\u00e4\u00e4 er ein b\u00fdur og ein kommuna \u00ed Finnlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 11 831 \u00ed 2015.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Kankaanp\u00e4\u00e4 kommuna\n\nB\u00fdir \u00ed Finnlandi\nKommunur \u00ed Finnlandi"}
{"id": "38833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arkimedes", "title": "Arkimedes", "text": "Arkimedes (grikskt \u1f08\u03c1\u03c7\u03b9\u03bc\u03ae\u03b4\u03b7\u03c2) f\u00f8ddur 287 f.Kr. \u00ed Syrakus \u00e1 Sisilia, dey\u00f0ur 212 f.Kr., var ein st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og uppfinnari \u00ed forna Grikkalandi. Sj\u00e1lvt um bert f\u00e1ar av skriftum hansara eru varveittar og l\u00edtil vitan er um l\u00edv hansara, so ver\u00f0ur hann mettur sum ein av t\u00fddningarmiklastu v\u00edsindaf\u00f3lkum \u00ed klassisku forn\u00f8ldini. Umframt at hann hevur gj\u00f8rt t\u00fd\u00f0andi uppdagingar innan st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i og geometri, hevur hann fingi\u00f0 \u00e6runa av at hava gj\u00f8rt t\u00f3l og innr\u00e6tningar, i\u00f0 v\u00f3ru langt frammanfyri s\u00edna t\u00ed\u00f0.\n\nKeldur \n\n3. \u00f8ld f.Kr.\nGrikkaland \u00ed forn\u00f8ld\nGrikkar"}
{"id": "38835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/465%20f.Kr.", "title": "465 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 470 f.Kr. 469 f.Kr. 468 f.Kr. 467 f.Kr. 466 f.Kr. - 465 f.Kr. - 464 f.Kr. 463 f.Kr. 462 f.Kr. 461 f.Kr. 460 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38836", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/466%20f.Kr.", "title": "466 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 471 f.Kr. 470 f.Kr. 469 f.Kr. 468 f.Kr. 467 f.Kr. - 466 f.Kr. - 465 f.Kr. 464 f.Kr. 463 f.Kr. 462 f.Kr. 461 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38837", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/467%20f.Kr.", "title": "467 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 472 f.Kr. 471 f.Kr. 470 f.Kr. 469 f.Kr. 468 f.Kr. - 467 f.Kr. - 466 f.Kr. 465 f.Kr. 464 f.Kr. 463 f.Kr. 462 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/468%20f.Kr.", "title": "468 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 473 f.Kr. 472 f.Kr. 471 f.Kr. 470 f.Kr. 469 f.Kr. - 468 f.Kr. - 467 f.Kr. 466 f.Kr. 465 f.Kr. 464 f.Kr. 463 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/469%20f.Kr.", "title": "469 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. - 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr. 410-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 474 f.Kr. 473 f.Kr. 472 f.Kr. 471 f.Kr. 470 f.Kr. - 469 f.Kr. - 468 f.Kr. 467 f.Kr. 466 f.Kr. 465 f.Kr. 464 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/470%20f.Kr.", "title": "470 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 475 f.Kr. 474 f.Kr. 473 f.Kr. 472 f.Kr. 471 f.Kr. - 470 f.Kr. - 469 f.Kr. 468 f.Kr. 467 f.Kr. 466 f.Kr. 465 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/471%20f.Kr.", "title": "471 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 476 f.Kr. 475 f.Kr. 474 f.Kr. 473 f.Kr. 472 f.Kr. - 471 f.Kr. - 470 f.Kr. 469 f.Kr. 468 f.Kr. 467 f.Kr. 466 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/472%20f.Kr.", "title": "472 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 477 f.Kr. 476 f.Kr. 475 f.Kr. 474 f.Kr. 473 f.Kr. - 472 f.Kr. - 471 f.Kr. 470 f.Kr. 469 f.Kr. 468 f.Kr. 467 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/473%20f.Kr.", "title": "473 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 478 f.Kr. 477 f.Kr. 476 f.Kr. 475 f.Kr. 474 f.Kr. - 473 f.Kr. - 472 f.Kr. 471 f.Kr. 470 f.Kr. 469 f.Kr. 468 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/474%20f.Kr.", "title": "474 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 479 f.Kr. 478 f.Kr. 477 f.Kr. 476 f.Kr. 475 f.Kr. - 474 f.Kr. - 473 f.Kr. 472 f.Kr. 471 f.Kr. 470 f.Kr. 469 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/475%20f.Kr.", "title": "475 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 480 f.Kr. 479 f.Kr. 478 f.Kr. 477 f.Kr. 476 f.Kr. - 475 f.Kr. - 474 f.Kr. 473 f.Kr. 472 f.Kr. 471 f.Kr. 470 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/476%20f.Kr.", "title": "476 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 481 f.Kr. 480 f.Kr. 479 f.Kr. 478 f.Kr. 477 f.Kr. - 476 f.Kr. - 475 f.Kr. 474 f.Kr. 473 f.Kr. 472 f.Kr. 471 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/477%20f.Kr.", "title": "477 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 482 f.Kr. 481 f.Kr. 480 f.Kr. 479 f.Kr. 478 f.Kr. - 477 f.Kr. - 476 f.Kr. 475 f.Kr. 474 f.Kr. 473 f.Kr. 472 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/478%20f.Kr.", "title": "478 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 483 f.Kr. 482 f.Kr. 481 f.Kr. 480 f.Kr. 479 f.Kr. - 478 f.Kr. - 477 f.Kr. 476 f.Kr. 475 f.Kr. 474 f.Kr. 473 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/479%20f.Kr.", "title": "479 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. - 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr. 420-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 484 f.Kr. 483 f.Kr. 482 f.Kr. 481 f.Kr. 480 f.Kr. - 479 f.Kr. - 478 f.Kr. 477 f.Kr. 476 f.Kr. 475 f.Kr. 474 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/480%20f.Kr.", "title": "480 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 485 f.Kr. 484 f.Kr. 483 f.Kr. 482 f.Kr. 481 f.Kr. - 480 f.Kr. - 479 f.Kr. 478 f.Kr. 477 f.Kr. 476 f.Kr. 475 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/481%20f.Kr.", "title": "481 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 486 f.Kr. 485 f.Kr. 484 f.Kr. 483 f.Kr. 482 f.Kr. - 481 f.Kr. - 480 f.Kr. 479 f.Kr. 478 f.Kr. 477 f.Kr. 476 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/482%20f.Kr.", "title": "482 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 487 f.Kr. 486 f.Kr. 485 f.Kr. 484 f.Kr. 483 f.Kr. - 482 f.Kr. - 481 f.Kr. 480 f.Kr. 479 f.Kr. 478 f.Kr. 477 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/483%20f.Kr.", "title": "483 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 488 f.Kr. 487 f.Kr. 486 f.Kr. 485 f.Kr. 484 f.Kr. - 483 f.Kr. - 482 f.Kr. 481 f.Kr. 480 f.Kr. 479 f.Kr. 478 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/484%20f.Kr.", "title": "484 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 489 f.Kr. 488 f.Kr. 487 f.Kr. 486 f.Kr. 485 f.Kr. - 484 f.Kr. - 483 f.Kr. 482 f.Kr. 481 f.Kr. 480 f.Kr. 479 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/485%20f.Kr.", "title": "485 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 490 f.Kr. 489 f.Kr. 488 f.Kr. 487 f.Kr. 486 f.Kr. - 485 f.Kr. - 484 f.Kr. 483 f.Kr. 482 f.Kr. 481 f.Kr. 480 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/486%20f.Kr.", "title": "486 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 491 f.Kr. 490 f.Kr. 489 f.Kr. 488 f.Kr. 487 f.Kr. - 486 f.Kr. - 485 f.Kr. 484 f.Kr. 483 f.Kr. 482 f.Kr. 481 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/487%20f.Kr.", "title": "487 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 492 f.Kr. 491 f.Kr. 490 f.Kr. 489 f.Kr. 488 f.Kr. - 487 f.Kr. - 486 f.Kr. 485 f.Kr. 484 f.Kr. 483 f.Kr. 482 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38858", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/488%20f.Kr.", "title": "488 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 493 f.Kr. 492 f.Kr. 491 f.Kr. 490 f.Kr. 489 f.Kr. - 488 f.Kr. - 487 f.Kr. 486 f.Kr. 485 f.Kr. 484 f.Kr. 483 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/489%20f.Kr.", "title": "489 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. - 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr. 430-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 494 f.Kr. 493 f.Kr. 492 f.Kr. 491 f.Kr. 490 f.Kr. - 489 f.Kr. - 488 f.Kr. 487 f.Kr. 486 f.Kr. 485 f.Kr. 484 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/490%20f.Kr.", "title": "490 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 495 f.Kr. 494 f.Kr. 493 f.Kr. 492 f.Kr. 491 f.Kr. - 490 f.Kr. - 489 f.Kr. 488 f.Kr. 487 f.Kr. 486 f.Kr. 485 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/500-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "500-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 509 f.Kr. 508 f.Kr. 507 f.Kr. 506 f.Kr. 505 f.Kr. 504 f.Kr. 503 f.Kr. 502 f.Kr. 501 f.Kr. 500 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "38862", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/491%20f.Kr.", "title": "491 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 496 f.Kr. 495 f.Kr. 494 f.Kr. 493 f.Kr. 492 f.Kr. - 491 f.Kr. - 490 f.Kr. 489 f.Kr. 488 f.Kr. 487 f.Kr. 486 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/492%20f.Kr.", "title": "492 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 497 f.Kr. 496 f.Kr. 495 f.Kr. 494 f.Kr. 493 f.Kr. - 492 f.Kr. - 491 f.Kr. 490 f.Kr. 489 f.Kr. 488 f.Kr. 487 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38864", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/493%20f.Kr.", "title": "493 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 498 f.Kr. 497 f.Kr. 496 f.Kr. 495 f.Kr. 494 f.Kr. - 493 f.Kr. - 492 f.Kr. 491 f.Kr. 490 f.Kr. 489 f.Kr. 488 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/494%20f.Kr.", "title": "494 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 499 f.Kr. 498 f.Kr. 497 f.Kr. 496 f.Kr. 495 f.Kr. - 494 f.Kr. - 493 f.Kr. 492 f.Kr. 491 f.Kr. 490 f.Kr. 489 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/495%20f.Kr.", "title": "495 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 500 f.Kr. 499 f.Kr. 498 f.Kr. 497 f.Kr. 496 f.Kr. - 495 f.Kr. - 494 f.Kr. 493 f.Kr. 492 f.Kr. 491 f.Kr. 490 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/496%20f.Kr.", "title": "496 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 501 f.Kr. 500 f.Kr. 499 f.Kr. 498 f.Kr. 497 f.Kr. - 496 f.Kr. - 495 f.Kr. 494 f.Kr. 493 f.Kr. 492 f.Kr. 491 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/497%20f.Kr.", "title": "497 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 502 f.Kr. 501 f.Kr. 500 f.Kr. 499 f.Kr. 498 f.Kr. - 497 f.Kr. - 496 f.Kr. 495 f.Kr. 494 f.Kr. 493 f.Kr. 492 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/498%20f.Kr.", "title": "498 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 503 f.Kr. 502 f.Kr. 501 f.Kr. 500 f.Kr. 499 f.Kr. - 498 f.Kr. - 497 f.Kr. 496 f.Kr. 495 f.Kr. 494 f.Kr. 493 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/499%20f.Kr.", "title": "499 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. - 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. 440-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 504 f.Kr. 503 f.Kr. 502 f.Kr. 501 f.Kr. 500 f.Kr. - 499 f.Kr. - 498 f.Kr. 497 f.Kr. 496 f.Kr. 495 f.Kr. 494 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "38871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nairobi", "title": "Nairobi", "text": "Nairobi Nairobi er verdens v\u00e6rste by i afrika(; ) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kenja. B\u00fdurin er m.a. kendur fyri Nairobi National Park, i\u00f0 er eitt fr\u00ed\u00f0\u00f8ki\u00f0 fyri vill dj\u00f3r, mitt inni \u00ed b\u00fdnum. B\u00fdurin og \u00f8ki\u00f0 kring b\u00fdin eru Regi\u00f3n Nairobi (Nairobi County, hv\u00f8rs guvern\u00f8rur er Evans Kidero. B\u00fdurin hevur gott 3 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar og liggur 1700 metrar yvir havinum. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1899 \u00ed sambandi vi\u00f0 byggingina av jarnbreytini millum strandab\u00fdin Mombasa og landi\u00f0 Uganda. \u00cd 1907 gj\u00f8rdist Nairobi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Bretska Eysturafrika, og \u00ed 1963, t\u00e1 i\u00f0 Kenja gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0, gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Kenja.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i og ve\u00f0urlag \nFyrisitingarliga \u00f8ki\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum fevnir um n\u00e6rum 700 km\u00b2. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 1\u00a0700 metrar yvir havinum.\n\nNairobi liggur millum b\u00fdirnir Kampala og Mombasa. Hann liggur n\u00e6rindis t\u00ed Eysturafrikanska Rivudalinum (Great Rift Valley) og minni jar\u00f0skj\u00e1lvtar henda av og \u00e1. Ngong Hills liggur m\u00f3ti vestri, Mount Kenya m\u00f3ti nor\u00f0i og Kilimanjaro \u00ed ein landssynning. Nairobi\u00e1in og hj\u00e1\u00e1ir renna gj\u00f8gnum landslutin. Parkir \u00ed b\u00fdun eru m.a. Uhuruparkin, Central Park og Nairobi Arboretum.\n\nH\u00e6ddarmunurin \u00e1  umlei\u00f0 1\u00a0700 metrar yvir havinum gevur Nairobi eitt l\u00fdtt ve\u00f0urlag. Kv\u00f8ldini kunnu gerast k\u00f8lig, men aldri k\u00f8ld.\n\nGongdin \u00ed f\u00f3lkatalinum\n\nH\u00e6gstu sk\u00fdskavarar \u00ed Nairobi \n Times Tower (140 metrar)\n Teleposta Towers (120 metrar)\n Kenyatta International Conference Centre (105 metrar)\n NSSF Building (103 metrar)\n I&M Bank Tower (99,1 metrar)\n Government Office Conference Hall (98 metrar)\n Provincial Headquarters (84,1 metrar)\n Cooperative Bank House (82,9 metrar)\n National Bank House (82 metrar)\n\nKeldur \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nKenja"}
{"id": "38876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%ADveldavinasamgongan%20og%20tr%C3%ADveldasamgongan", "title": "Tr\u00edveldavinasamgongan og tr\u00edveldasamgongan", "text": "Ungi keisarin, Wilhelm tann 2., kom til valdi \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed 1890 t\u00e1 Bismarck f\u00f3r fr\u00e1. Vilhem tann 2.  leg\u00f0i ein uttanr\u00edkispolitik fram, har hann valdi at steg\u00f0a samarbei\u00f0i vi\u00f0 Russland. Afturat t\u00ed, kemur hann vi\u00f0 einum \u201cWeltpolitikki\u201d, i\u00f0 f\u00f8rdi til at T\u00fdsklandi byrja\u00f0i at leggja umr\u00e1\u00f0ir undir seg, og afturat t\u00ed, v\u00ed\u00f0ka\u00f0 um flotan. \n\u00cd 1882 gj\u00f8rdist T\u00fdskland, Eysturr\u00edki-Ungarn og Italien samd um, at samstarvast um eina tr\u00fdveldasamgongu. Ein av ors\u00f8kunum var at T\u00fdskland lova\u00f0i at stu\u00f0la Eysturt\u00edki-Ungarn yvir fyri Russland. \nEftir at samarbei\u00f0i millum T\u00fdskland og Russland ste\u00f0ga\u00f0i, valdi Russland at byrja eitt samstarv vi\u00f0 Frakland \u00ed 1894. T\u00e1 T\u00fdsklandi byrja\u00f0i at v\u00ed\u00f0ka\u00f0 um flotan og harafturat leggja umr\u00e1\u00f0ir \u00fati \u00ed heim undir seg \u2013 j\u00fast sum hini evrop\u00e6isku st\u00f3rveldini \u2013, gj\u00f8rdist onglendingarnir skelka\u00f0ir. \u00ed hesum sambandi f\u00f3r Ongland saman vi\u00f0 Russland og Frakland \u00ed 1907, og ein tr\u00edvelddavinasamgonga var\u00f0 grunda\u00f0.\n\nTr\u00edveldis vinasamgongan \n\nTr\u00edveldis vinasamgongan var ein sameining \u00edmillum St\u00f3ra Bretland, Frakland og Russland, i\u00f0 var sprottin burtur\u00far the Anglo-French alliance, i\u00f0 stig fyri stig hev\u00f0i ment seg, og at enda kom formiliga \u00ed r\u00e6ttlag \u00ed 1894, og \u00far Anglo-French Entente Cordial fr\u00e1 1904. Vinasamgongan kom at enda til l\u00edvs eftir Anglo-Russian vinasamgonguni fr\u00e1 1907\n\nTr\u00edveldisvinasamgongan var eitt aftursvar til tr\u00edveldis samgonguna \u00edmillum T\u00fdskland, Eysturr\u00edki-Ungarn og Italia. S\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingar kjakast enn tann dag \u00ed dag um hv\u00f8nn leiklut samgongurnar sp\u00e6ldu \u00ed kveikjanini av fyrra heimsbardaga.\n\nI 1890 gj\u00f8rdist Vilhelm keisari, og ynskti at f\u00f8ra ein drarvan uttanr\u00edkispolitikk. Hann uppgav allan politikkin saman vi\u00f0 Russlandi, i\u00f0 f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r at Russland kom saman vi\u00f0 Frankar\u00edki. Hann f\u00f8rdi ein \u2019Wektpolitik\u2019, i d gj\u00f8rdi at T\u00fdskland byrja\u00f0i at kasta seg \u00fat \u00ed kolonikappingina, og eisini byrja\u00f0i hann at byggja ein st\u00f3ran flota.\n\nFrankar\u00edki lei\u00f0 enn fr\u00e1 kr\u00edgnum vi\u00f0 prusslendingar \u00ed 1870-71, og vildu \u00f3gvuliga gjarna f\u00e1a Alsace og Lorraine aftur fr\u00e1 einum n\u00fa ein\u00f8ktum T\u00fdsklandi. St\u00f3ra Bretland vildi var\u00f0veita s\u00edna st\u00f8\u00f0u sum tann sterkasta\u00a0herflotin \u00ed heiminum. Russland var enn eitt st\u00f3rt heimsveldi, men f\u00f8ldi eisini st\u00f3ra skomm eftir tapinum \u00e1 Japan, i\u00f0 var ein lutfalsliga l\u00edti\u00f0 vald.\n\nTr\u00edveldasamgongan - Triplealliancan \n\nTr\u00edveldasamgongan kemur fr\u00e1 verjusamgonguni millum T\u00fdskland og Eysturr\u00edki-Ungarn fr\u00e1 1879, har hesi b\u00e6\u00f0i londini h\u00f8vdu sett seg saman fyri at standa \u00edm\u00f3ti \u00e1lopum fr\u00e1 millum anna\u00f0 Russland og Frakland. S\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rdust T\u00fdskland, Eyturr\u00edki-Ungarn og Italia samd og settu seg saman \u00ed eini Tr\u00edveldasamgongu \u00ed 1882. Tey skriva\u00f0u undir eitt skjal, har tey lova\u00f0u, at tey skuldu geva hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum herna\u00f0ar stu\u00f0ul \u00ed fall skuldi kr\u00edggj brosti\u00f0 \u00e1.\n\nTa\u00f0, sum vi\u00f0gekk \u00ed hesi samgongu var, at T\u00fdskland gj\u00f8rdi av at stu\u00f0la Eysturr\u00edki-Ungarn framum Russland. Eysturr\u00edki-Ungarn og Russland v\u00f3ru m\u00f3tst\u00f8\u00f0umenn \u00ed \u201cEuropas urolige hj\u00f8rne\u201d p\u00e5 Balkan.\n\nTv\u00e6r samgongur \u00edm\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum er ikki n\u00f3g n\u00f3gv til at byrja eitt kr\u00edggj, av t\u00ed at man \u00e1\u00f0renn hev\u00f0i loyst t\u00edl\u00edkar \u00f3semjur, men \u00ed 1914 bleiv heimurin kasta\u00f0ur \u00fat \u00ed ta\u00f0 kr\u00edggi\u00f0, i\u00f0 higartil hevur veri\u00f0 verst.\n\nKeldur \n\nFyrri heimsbardagi"}
{"id": "38922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stuttgart", "title": "Stuttgart", "text": "Stuttgart (; , Swabiskt: Schduagert, ) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Baden-W\u00fcrttemberg \u00ed \u00fatsynnings T\u00fdsklandi. B\u00fdurin er 6. st\u00f8rstur \u00ed T\u00fdsklandi vi\u00f0 einum f\u00f3lkatali \u00e1 600 068 (oktober 2014) me\u00f0an st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki\u00f0 \u00ed Stuttgart hevur eitt f\u00f3lkatal \u00e1 5,3\u00a0milli\u00f3nir (2008).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "38929", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Joensen", "title": "J\u00e1kup Joensen", "text": "J\u00e1kup Joensen (f\u00f8ddur 21. september 1929 \u00ed Sumba, dey\u00f0ur 8. januar 2016 \u00ed V\u00e1gi), vanliga nevndur J\u00e1kup \u00ed Lopra, var ein f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur og politikari (Sambandsflokkurin).\n\nHann vaks upp \u00ed Sumba, foreldur hansara v\u00f3ru Poul Sofus Joensen og Paula Sofie Joensen. Hann t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00ed 1950, pr\u00f3vt\u00f8ku sum heimaskipari \u00ed 1953 og st\u00fdrimans- og skipsf\u00f8rarapr\u00f3vt\u00f8ku \u00ed 1956.\n\n\u00cd n\u00f3gv \u00e1r virka\u00f0i J\u00e1kup sum skipsf\u00f8rari og sum rei\u00f0ari og b\u00fa\u00f0i \u00ed Lopra ein st\u00f3ran part av l\u00edvinum og var\u00f0 t\u00ed av mongum nevndur J\u00e1kup \u00ed Lopra, eftirsum hann ikki var einnevndur \u00ed Su\u00f0uroynni. Rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 hj\u00e1 J\u00e1kupi og \u00f8\u00f0rum \u00e1tti fleiri trolarar \u00ed 1970-\u00e1runum og 1980-\u00e1runum. Skipini h\u00f8vdu ta\u00f0 til felags, at n\u00f8vnini enda\u00f0u vi\u00f0 \"borg\", t.d. Polarborg, N\u00fdborg, Akraborg, Brimborg. Skipini v\u00f3ru bygd \u00e1 Sunnm\u00f8re \u00ed Noregi og \u00ed F\u00f8royum. Fyrsti trolarin var \"Akraborg\", i\u00f0 var\u00f0 bygdur \u00ed Brattv\u00e5g \u00ed Noregi 1961. \u00cd 1977 f\u00f3ru J\u00e1kup Joensen og fleiri a\u00f0rir rei\u00f0arar \u00ed holt vi\u00f0 at byggja eitt n\u00fdt\u00ed\u00f0ar flakavirki, i\u00f0 fekk navni\u00f0 Polarfrost. Ta\u00f0 var\u00f0 bygt ni\u00f0ri \u00e1 havnalagnum \u00ed V\u00e1gi, og n\u00fdggjur kajkantur var\u00f0 gj\u00f8rdur. J\u00e1kup Joensen gj\u00f8rdist st\u00f3ri \u00e1 Polarfrost. Navni\u00f0 Polarfrost var\u00f0 \u00e1\u00f0ur n\u00fdtt til gamla Su\u00f0urfisk \u00ed V\u00e1gi. \n\n\u00cd 1985 keypti hann Hotel F\u00f8royar \u00ed T\u00f3rshavn. \u00cd kreppu\u00e1runum fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum f\u00f3ru trolararnir og flakavirki\u00f0 \u00e1 heysin og hotelli\u00f0 var\u00f0 selt og J\u00e1kup misti n\u00f3gvan pening. \n\nT\u00e1 i\u00f0 J\u00e1kup var 75 \u00e1ra gamal, setti hann \u00e1 stovn eitt fiskavirki \u00ed Lopra. N\u00f8kur \u00e1r seinni setti hann \u00e1 stovn anna\u00f0 virksemi \u00ed sama bygningi, ta\u00f0 var fyrit\u00f8kan Kirvi, i\u00f0 framlei\u00f0ir og selur kelduvatn \u00far Su\u00f0uroynni \u00ed st\u00f3rum plas\u00edl\u00f8tum. Virki\u00f0 er uppkalla\u00f0 eftir einum fjalli \u00ed Lopra. \u00cd 2012 seldi J\u00e1kup virki\u00f0 til n\u00fdggir eigarar, hesir hava s\u00ed\u00f0an v\u00ed\u00f0ka um v\u00f8rurnar og framlei\u00f0a eisini kelduvatn \u00ed h\u00e1lvlitursfl\u00f8skum.\n\nJ\u00e1kup Joensen var\u00f0 valdur inn \u00ed Sumbiar bygdarr\u00e1\u00f0, har hann sat \u00ed n\u00f8kur \u00e1r. Seinni var\u00f0 hann valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Su\u00f0uroynna 1994\u20131998. Hann var forma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins samfer\u00f0slunevnd og n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed L\u00f8gtingsins fiskivinnunevnd og L\u00f8gtingsins vinnunevnd.\n\nTey seinastu \u00e1rini av l\u00edvi s\u00ednum b\u00fa\u00f0i hann \u00e1 ellisheiminum Hamragar\u00f0ur \u00ed V\u00e1gi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nSumbingar"}
{"id": "38933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20st%C3%B8rstu%20b%C3%BDir%20%C3%AD%20T%C3%BDsklandi", "title": "Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi", "text": "St\u00f3rb\u00fdir eru eftir altj\u00f3\u00f0a \u00e1setingum fr\u00e1 1887 allir b\u00fdir i\u00f0 hava \u00ed minsta lagi 100.000 \u00edb\u00fagvar.\n\nSt\u00f3rb\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi \nListin er fyri st\u00f3rb\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi \u00e1ri\u00f0 2006.\n\nFyrrverandi st\u00f3rb\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi \nHesin listin fevnir um b\u00fdir, i\u00f0 fyrr hava havt yvir 100\u00a0000 \u00edb\u00fagvar, men sum n\u00fa hava eitt f\u00f3lkatal i\u00f0 er minni enn hetta marki. inv\u00e5nare\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n City Population; The federal states of Germany and all cities of more than 50,000 inhabitants.\n Statistisches Bundesamt \u00ed T\u00fdsklandi\n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\nListar"}
{"id": "38939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Bowie", "title": "David Bowie", "text": "David Bowie (; f\u00f8ddur David Robert Jones; 8. januar 1947 \u2013 10. januar 2016) var ein enskur sangari, sangkrivari, t\u00f3nleikari, pl\u00e1tuframlei\u00f0ari, listam\u00e1lari og sj\u00f3nleikari. Hann var eitt kent navn innan poppt\u00f3nleik \u00ed meira enn f\u00fdra \u00e1rat\u00edggju og var kendur sum ein n\u00fdskapari, serliga \u00ed 1970-\u00e1runum og 1980-\u00e1runum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nDavid Bowie (1967)\nSpace Oddity (1969)\nThe Man Who Sold the World (1970)\nHunky Dory (1971)\nThe Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (1972)\nAladdin Sane (1973)\nPin Ups (1973)\nDiamond Dogs (1974)\nYoung Americans (1975)\nStation to Station (1976)\nLow (1977)\n\"Heroes\" (1977)\n\nLodger (1979)\nScary Monsters (and Super Creeps) (1980)\nLet's Dance (1983)\nTonight (1984)\nNever Let Me Down (1987)\nBlack Tie White Noise (1993)\n1.Outside (1995)\nEarthling (1997)\n'hours...' (1999)\nHeathen (2002)\nReality (2003)\nThe Next Day (2013)\nBlackstar (2016)\n\nKeldur \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nEnskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "38944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hamburg", "title": "Hamburg", "text": "Hamburg (Freie und Hansestadt Hamburg, l\u00e1gt\u00fdskt Hamborg [\u02c8hamb\u0254\u02d0x]) er b\u00e6\u00f0i eitt t\u00fdskt stakr\u00edki og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed  T\u00fdsklandi. F\u00f3lkatali\u00f0 er 1,76 milli\u00f3nir, vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um er ta\u00f0 3 milli\u00f3nir. Hamburg er ein av t\u00fddningarmiklastu b\u00fdum \u00ed T\u00fdsklandi, ikki minst orsaka\u00f0 av havnini, i\u00f0 er ein av st\u00f8rstu bingjuhavnum \u00ed Evropa. B\u00faskaparliga og mentunarliga er b\u00fdurin ein mi\u00f0depil fyri alt Nor\u00f0urt\u00fdskland, og b\u00fdurin hevur eitt av teimum h\u00e6gstu BT\u00da per \u00edb\u00fagva \u00ed ES.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nHamburg\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "38946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCnchen", "title": "M\u00fcnchen", "text": "M\u00fcnchen (bayerskt: Minga, enskt: Munich) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed t\u00fdska stakr\u00edkinum Bayern og liggur vi\u00f0 \u00e1nna Isar nor\u00f0an fyri t\u00e6r bayersku alpurnar. M\u00fcnchen er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed T\u00fdsklandi n\u00e6st eftir Berlin og Hamborg. F\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed M\u00fcnchen er 1.407.836 (2013).\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "38952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turi%C3%B0%20Elinborgard%C3%B3ttir", "title": "Turi\u00f0 Elinborgard\u00f3ttir", "text": "Turi\u00f0 Elinborgardottir er ein f\u00f8roysk modell, i\u00f0 vann vakurleikakappingina Miss Earth Denmark 2015. Hon er fyrsti f\u00f8royingur, i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 \u00ed eini altj\u00f3\u00f0a vakurleikakapping.\n\nMiss Earth Denmark 2015\nTuri\u00f0 var\u00f0 kr\u00fdnd Miss Earth Denmark 2015 \u00e1 AC Bella Sky Hotel, Keypmannahavn, Danmark hin 16. august 2015.\n\nReferences\n\nF\u00f8royskar modellir\u200e\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "38957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Friedrich%20Schiller", "title": "Friedrich Schiller", "text": "Johann Christoph Friedrich von Schiller (f\u00f8ddur 10. november 1759 \u00ed Marbach, dey\u00f0ur 9. mai 1805 i Weimar) er mest kendur sum Friedrich Schiller var ein t\u00fdskur rith\u00f8vundur, skald, s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og sj\u00f3nleikaskald.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Marbach am Neckar \u00ed W\u00fcrttemberg sum sonur herna\u00f0arl\u00e6knan J. C. Schiller. Foreldur hansara v\u00f3ru ikki serliga r\u00edk, men tey sendu hann \u00ed lat\u00ednsk\u00fala og seinni \u00e1 Karlsschule (universiteti\u00f0), har hann l\u00e6s jura og seinni l\u00e6knav\u00edsund.\n\n\u00cd 1780 gj\u00f8rdist hann herna\u00f0arl\u00e6kni \u00ed Stuttgart. \u00cd sambandi vi\u00f0 framf\u00f8rsluna av Die R\u00e4uber \u00ed Mannheim 1781 var\u00f0 hann handtikin og fekk forbo\u00f0 fyri at skriva. Hann fl\u00fdddi via Leipzig og Dresden til Weimar \u00ed 1787. \u00cd 1789 gj\u00f8rdist hann professari \u00ed s\u00f8gu og heimspeki \u00ed Jena, har hann \u00fatgav s\u00f8gulig verk. \u00cd 1790 giftist hann Charlotte von Lengenfeld, og \u00ed 1799 flutti hann aftur til Weimar, har Goethe yvirtala\u00f0i hann til at halda fram vi\u00f0 at skriva sj\u00f3nleikir. Hann og Goethe stovna\u00f0u Weimar Theater, i\u00f0 gj\u00f8rdst eitt lei\u00f0andi sj\u00f3nleikarh\u00fas \u00ed T\u00fdsklandi. Hann fekk a\u00f0alsheiti \u00ed 1802. \u00cd 1805 doy\u00f0i hann \u00ed Weimar orsaka\u00f0 av tuberklum.\n\nUniversiteti\u00f0 \u00ed Jena hevur s\u00ed\u00f0an 1934 veri\u00f0 uppkalla\u00f0 eftir Schiller.\n\nVerk \n\n Die R\u00e4uber (1781)\n Kabale und Liebe \u2013 Ein b\u00fcrgerliches Trauerspiel (1783)\n Don Carlos (1787)\n Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande...(1788)\n Geschichte des drei\u00dfigj\u00e4hrigen Krieges (1790)\n Xenien (sammen med Goethe) (1797)\n Musenalmanach (1797)\n Wallenstein-trilolgi (1799)\n Macbeth \u2013 overs\u00e6ttelse og bearbejdning af Shakespeares skuespil (1800)\n Maria Stuart (1800)\n Wilhelm Tell (1804)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nT\u00fdskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1759\nAndl\u00e1t \u00ed 1805"}
{"id": "38971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristel%20Lisberg", "title": "Kristel Lisberg", "text": "Kristel Lisberg (f\u00f8dd \u00ed 1989 \u00ed T\u00f3rshavn, vaks upp \u00e1 Tv\u00f8royri) er ein f\u00f8roysk songkvinna og optometrist/optikari. Seinastu \u00e1rini hevur hon b\u00fa\u00f0 \u00ed Danmark, har hon gj\u00f8rdist eitt kent navn, t\u00e1 i\u00f0 hon lutt\u00f3k \u00ed donsku X Factor-sangtalentkappingini \u00ed 2012. \u00cd 2014 \u00fatgav hon staklagi\u00f0 \"Without You\", og \u00ed 2015 \u00fatgav hon staklagi\u00f0 \"September\". Hon fer at luttaka \u00ed Dansk Melodi Grand Prix 2016, i\u00f0 er danska kappingin, har i\u00f0 umbo\u00f0 Danmarkar skal finnast til Eurovision Song Contest. Kristel luttekur vi\u00f0 sanginum \"Who Needs a Heart?\". \u00cd januar 2016, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 gj\u00f8rdist alment, at Kristel skuldi syngja vi\u00f0 \u00ed Dansk Melodi Grand Prix, tosa\u00f0i Kringvarp F\u00f8roya vi\u00f0 hana, og t\u00e1 seg\u00f0i hon, at hon l\u00e6s til optikara og at hon skuldi lata inn BA-verk\u00e6tlanina tv\u00e6r vikur seinni. 27. januar 2016 var\u00f0 hon li\u00f0ug vi\u00f0 \u00fatb\u00fagvingina.\n\nKristel er d\u00f3ttir sangaran og t\u00f3nleikaran av Tv\u00f8royri, Jens Lisberg, og hevur sungi\u00f0 og framf\u00f8rt saman vi\u00f0 honum \u00ed fleiri \u00e1r fr\u00e1 hon var 12-\u00e1ra gomul. Sum vaksin syngur Kristel t\u00f3 meir poppt\u00f3nleik, me\u00f0an p\u00e1pin syngur country-t\u00f3nleik.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g \n2015 - September\n2014 - Without You\n2011 - In The Lights\n2003 - Aint No Love\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og tilnevningar \n2015 - Tilnevnd Faroese Music Awards \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins songkvinna\n2012 - Tilnevnd Planet Awards \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins n\u00fdggja t\u00f3nleikanavn\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nF\u00f8royskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Dansk Melodi Grand Prix"}
{"id": "39040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Loysingarflokkurin", "title": "Loysingarflokkurin", "text": "Loysingarflokkurin var ein politiskur flokkur, i\u00f0 stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsval \u00ed 1932 og 1940, og fekk \u00e1vikavist 0,2 og 1,6 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum. Flokkurin vann onki umbo\u00f0 \u00e1 tingi. Millum valevnini var fakfelagslei\u00f0arin Andrea \u00c1rting, som var valevni fyri flokkin \u00ed Su\u00f0urstreymoy \u00ed 1940. Fremste m\u00e1l floksins var loysing fr\u00e1 Danmark.\n\nF\u00f8royskir flokkar"}
{"id": "39041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frams%C3%B3knarflokkurin", "title": "Frams\u00f3knarflokkurin", "text": "Frams\u00f3knarflokkurin var ein politiskur flokkur \u00ed F\u00f8royum.\n\nFlokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur t\u00e1 pers\u00f3nar vi\u00f0 Adolf Hansen \u00e1 odda - \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum fr\u00e1 hansara fyrrverandi flokki Fiskivinnuflokkinum - f\u00f3ru \u00far Kristiliga F\u00f3lkaflokkinum \u00ed 1986. Frams\u00f3knarflokkurin stilla\u00f0i fyri fyrstu og s\u00ed\u00f0stu fer\u00f0 upp til l\u00f8gtingsval \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 1988, og fekk flokkurin ongi l\u00f8gtingsumbo\u00f0. Kortini var\u00f0 Karolina Petersen fr\u00e1 Frams\u00f3knarflokkinum landsst\u00fdriskvinna \u00ed almanna- og kommunum\u00e1lum \u00ed landsst\u00fdrinum hj\u00e1 Atla Dam fr\u00e1 1988 til 1989.\n\nF\u00f8royskir flokkar"}
{"id": "39042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rnubreyt", "title": "Stj\u00f8rnubreyt", "text": "Ein stj\u00f8rnubreyt ella galaksa (\u00far grikskum \u03b3\u03b1\u03bb\u03b1\u03be\u03af\u03b1\u03c2 \u03ba\u03cd\u03ba\u03bb\u03bf\u03c2, galax\u00edas k\u00fdklos \u2013 \u201dmj\u00f3lkaringur\u201d, mj\u00f3lkarvegurin), er ein st\u00f3r samanseting av tilfari \u00ed alheiminum, sum stj\u00f8rnur, gass, alheimsst\u00f8v og myrkt tilfar samanbundi\u00f0 gj\u00f8gnum atdr\u00e1ttarmegi. T\u00e6r st\u00f8rru stj\u00f8rnubreytirnar hava umlei\u00f0 1011 s\u00f3larmassar stj\u00f8rnur, millum eina og t\u00edggju milliardir s\u00f3lmassir solmassor stj\u00e4rnor, mellan en och tio miljarder solmassor millumstj\u00f8rnu gass og 1012 s\u00f3lmassar myrkt evni. N\u00f3gvar stj\u00f8rnubreytir, kanska t\u00e6r flestu, hava ennt\u00e1 supermassivar samanriknir lutir, sannl\u00edkt vi\u00f0 sv\u00f8rtum holum \u00ed kjarnuni. N\u00e5gra av dessa kompakta objekt upptr\u00e4der som aktiva galaxk\u00e4rnor.\n\nTann stj\u00f8rnubreytin, i\u00f0 s\u00f3lin er \u00ed er Mj\u00f3lkarvegurin.\n\nStj\u00f8rnubreytir"}
{"id": "39044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alan%20Rickman", "title": "Alan Rickman", "text": "Alan Sidney Patrick Rickman (21. februar 1946\u00a0\u2013 14. januar 2016) var ein enskur sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri. Hann er kendur fyri at hava leikt ymsar leiklutir \u00e1 palli og filmi, t\u00e1 mest sum andst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur ella \"f\u00edggindi\". Alan las \u00ed The Royal Academy of Dramatic Art \u00ed London, og var limur \u00ed Royal Shakespeare Company, har hann framf\u00f8rdi \u00ed moderna\u00f0um og klassiskum leikum \u00e1 palli. Fyrsti sj\u00f3nvarpsleikluturin kom \u00ed 1982, men gj\u00f8gnumbrot hansara var leikluturin sum Vicomte de Valmont \u00ed pallleikinum Les Liasons Dangereuses 1985, har hann bleiv tilnevndur til eina Tony-vir\u00f0isl\u00f8n. Alan gj\u00f8rdist s\u00ed\u00f0ani heimskendur fyri leiklutir s\u00ednar, sum al\u00edkavist Hans Gruber \u00ed Die Hard og Severus Snape \u00ed Harry Potter filmsr\u00f8\u00f0ini.\n\nA\u00f0rir kendir leiklutir eru: Sheriffurin av Nottingham \u00ed Robin Hood: Prince of Theives, har hann var\u00f0 tilnevndur til eina BAFTA-vir\u00f0isl\u00f8n sum besti sj\u00f3nleikari \u00ed eykaleikluti, Jamie \u00ed Truly, Madly, Deeply, Colonel Brandon \u00ed Sense and Sensebility, h\u00f8vu\u00f0sleikluturin \u00ed Rasputin: Dark Servant of Destiny, har hann vann eina Golden Globe-vir\u00f0isl\u00f8n, Emmy-vir\u00f0isl\u00f8n og eina Screen Actors Guild-vir\u00f0isl\u00f8n, Harry \u00ed Love Actually, Alexander Dane \u00ed Galaxy Quest og Jugde Turpin \u00ed sangleikinum Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street.\n\nAlan Rickman doy\u00f0i av krabba \u00ed brisi tann 14. januar 2016. Hann gj\u00f8rdist 69 \u00e1ra gamal. S\u00ed\u00f0sti filmsleiklutur hansara gj\u00f8rdist Absolem \u00ed Alice Through the Looking Glass \u00ed kemur \u00fat \u00ed mai 2016.\n\nFilmografi\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nEnskir leikstj\u00f3rar\nEnskir raddaleikarar"}
{"id": "39063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolkata", "title": "Kolkata", "text": "Kolkata (bengalskt: \u0995\u09b2\u0995\u09be\u09a4\u09be , fyrr: Calcutta) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00ed indiska stakr\u00edkinum Vesturbengal. B\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av India \u00e1 eystara \u00e1arbakka av Hugli\u00e1nni. Vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um kemur f\u00f3lkatali\u00f0 upp \u00e1 umlei\u00f0 14 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar, i\u00f0 ger b\u00fdin til tri\u00f0st\u00f8rsta st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki \u00ed India, eftir Bombay og Delhi.\n\nKolkata var h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed India undir Bretska India til 1911. Eftir at b\u00fdurin t\u00e1 var mi\u00f0depil fyri \u00fatb\u00fagvingar, \u00eddna\u00f0, v\u00edsind, mentan og politikk \u00ed India, er Kolkata \u00ed dag merkt av politiskum har\u00f0skapi, av \u00f3semjum og b\u00faskaparligum h\u00f3ttafalli s\u00ed\u00f0an 1954. S\u00ed\u00f0an \u00e1r 2000 hevur b\u00faskaparlig endurn\u00fdggjan bjarga\u00f0 v\u00f8kstri av b\u00fdnum. Eins og onnur st\u00f3rb\u00fdar\u00f8ki \u00ed India, so hevur Kolkata st\u00f3rir trupulleikar vi\u00f0 f\u00e1t\u00e6krad\u00f8mi, d\u00e1lking og fer\u00f0sluproppum. Flestu \u00edb\u00fagvar \u00ed b\u00fdnum eru bengalar og tosa bengalskt.\n\nS\u00f8ga\n\nFornfr\u00f8\u00f0iligir funnir lutir og granskan av Chandraketugarh, 35 km nor\u00f0an fyri Kolkata, hava veitt pr\u00f3gv fyri at \u00f8ki\u00f0 har i\u00f0 b\u00fdurin er bygdur, hevur veri\u00f0 bygt \u00ed meira enn tveyt\u00fasund \u00e1r. Skriva\u00f0a s\u00f8gan hj\u00e1 Kolkata byrja\u00f0i \u00ed 1690, t\u00e1 i\u00f0 bretska East India Company b\u00fasettist har, og styrkti s\u00edna handilsligu st\u00f8\u00f0u \u00ed Bengalinum. Job Charnock, ein fyrisitari, i\u00f0 arbeiddi fyri fyrit\u00f8kuna, var\u00f0 fyrr sagdur at vera stovnarin av b\u00fdnum; Sum aftursvar upp\u00e1 eina almenna undirskriftinnsavnan, gj\u00f8rdi h\u00e6gstir\u00e6ttar d\u00f3msst\u00f3lurin Calcutta High Court \u00farskur\u00f0 \u00ed 2003, at b\u00fdurin ikki hevur nakran stovnara.\n\n\u00cd 1699 blivu bretar lidnir vi\u00f0 at byggja Fort William, i\u00f0 var\u00f0 br\u00fakt til at h\u00fdsa herdeildum teirra og var \u00ed heila tiki teirra st\u00f8\u00f0 \u00ed landslutinum. Kolkata gj\u00f8rdst s\u00ed\u00f0an h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed bengalska landslutinum. Orsaka\u00f0 av samanbrestum vi\u00f0 franskar styrkir f\u00f3ru bretar \u00ed 1756 at v\u00ed\u00f0ka um herna\u00f0arligu st\u00f8\u00f0ina. Hetta f\u00f8rdi til m\u00f3tm\u00e6l fr\u00e1 teimum lokalu \u00edb\u00fagvunum. T\u00e1 i\u00f0 bretar ikki l\u00f3tu vi\u00f0 seg koma, leyp Nawabburin av Bengal Siraj-Ud-Daulah bretsku herdeildirnar og innt\u00f3ku Fort William. Hetta f\u00f8rdi til Ta\u00f0 svarta holi\u00f0 \u00ed Kolkata, har \u00ed 123 av 146 bretskum fangum doy\u00f0u, samb\u00e6rt einum i\u00f0 yvirlivdi. Ein herdeild fr\u00e1 Ostindiske kompani undir lei\u00f0slu av Robert Clive endurvann b\u00fdin \u00e1ri\u00f0 eftir.\n\nKolkatta bleiv \u00fatnevndur til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 fyri Bretska India \u00ed 1772.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur er tann best d\u00e1mda \u00edtr\u00f3ttargreinin \u00ed b\u00fdnum, og t\u00ed er b\u00fdurin eisini ein av teimum t\u00fddningarmiklastu \u00ed India, t\u00e1 talan er um f\u00f3tb\u00f3lt. Kolkata er heimsta\u00f0ur fyri indisk topp-f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g sum East Bengal Club, Mohammedan Sporting Club og Mohun Bagan Athletic Club. Eins og \u00ed restini av India er krikket ein v\u00e6lumt\u00f3kt \u00edtr\u00f3ttagrein, og hon ver\u00f0ur leikt \u00e1 opnum pl\u00e1ssum og \u00e1 g\u00f8tum um allan b\u00fdin. Kendar \u00edtr\u00f3ttastj\u00f8rnur \u00far Kolkata eru t.d. fyrrverandi li\u00f0skiparin \u00e1 indiska krikketlandsli\u00f0num Sourav Ganguly og OL-bronsuvinnarin \u00ed tennis Leander Paes.\n\nKolkata er kent fyri teir st\u00f3ru leikv\u00f8llirnir \u00ed b\u00fdnum. Eden Gardens er eitt av tveimum krikketstadion \u00ed heiminum, i\u00f0 hevur ein kapasitet \u00e1 meira enn 100.000. Salt Lake Stadium er heimsins tri\u00f0st\u00f8rsta f\u00f3tb\u00f3ltsstadion. Netaji Indoor Stadium er eitt innandura stadion vi\u00f0 air-kondition. Calcutta Cricket and Football Club er n\u00e6stelsta krikettfelagi\u00f0 \u00ed heiminum. Kolkata hevur 3 golfv\u00f8llir vi\u00f0 18 holum, i\u00f0 eru v\u00f8llirnir hj\u00e1 Royal Calcutta Golf Club (fyrsta golffelagi\u00f0 \u00ed heiminum uttanfyri St\u00f3ra Bretland), Tollygunge Club og Fort William. Royal Calcutta Turf Club skipar fyri r\u00ed\u00f0ikappingum og polo-dystum. Calcutta South Club leggur v\u00f8llir til b\u00e6\u00f0i lands- og altj\u00f3\u00f0a tenniskappingar, me\u00f0an Calcutta Rowing Club skipar fyri kappingum \u00ed r\u00f3gving.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed India"}
{"id": "39075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frams%C3%B8kin%20Ung", "title": "Frams\u00f8kin Ung", "text": "Frams\u00f8kin Ung (fyrr Frams\u00f8kin Ungd\u00f3mur, stytt FU) er eitt politiskt ungmannafelag \u00ed F\u00f8royum. Frams\u00f8kin Ung var\u00f0 stovna\u00f0 tann 12. August 2011, og er ungmannafelagi\u00f0 hj\u00e1 politiska flokkinum Frams\u00f3kn, i\u00f0 eisini var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2011. Vir\u00f0ini hj\u00e1 ungmannafelagnum eru tey vinnuligu, pers\u00f3nligu og tj\u00f3\u00f0skaparligu fr\u00e6lsini, eins og hj\u00e1 m\u00f3\u00f0urflokkinum. Ungmannafelagi\u00f0 ynskir sostatt eisini f\u00f8royskt fullveldi. T\u00f3 er Frams\u00f8kin Ung \u00f3heft av m\u00f3\u00f0urflokkinum, politiskt og f\u00edggjarliga. Frams\u00f8kin Ung er eitt liberalt og progressivt ungmannafelag, og hava eisini luttiki\u00f0 \u00ed almenna r\u00faminum, t\u00e1 i\u00f0 kjakast hevur m.a. um R\u00edkisfelagsskapin, borgarliga v\u00edglsu av samkyndum, einskiljing av R\u00fasdrekkas\u00f8lu Landsins, vi\u00f0urskiftir hj\u00e1 lesandi og ungum, kynskvotur, o.\u00f8.\n\nVal og valevnir\n\nKommunuval 2012 \n\u00c1 kommunuvalinum 2012, stilla\u00f0i ungmannafelagi\u00f0 \u00d3lavur \u00ed B\u00farstovu, Harriet Olafsd\u00f3ttir Av G\u00f8r\u00f0um og R\u00edkin Napoleon Djurhuus upp til valevni, \u00e1 lista floksins. Ongin teirra var t\u00f3 valdur inn.\n\nL\u00f8gtingsval 2015 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 1. septembur 2015 stilla\u00f0i Frams\u00f3kn formannin, Bjarna K\u00e1rason Petersen upp \u00e1 lista floksins, vegna ungmannafelagnum. Bjarni K\u00e1rason Petersen fekk 135 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur, og bleiv eftir samgongusamr\u00e1\u00f0ingunum varama\u00f0ur fyri Frams\u00f3kn \u00ed valskei\u00f0inum 2015-2019 . Frams\u00f8kin Ung hevur sostatt umbo\u00f0an \u00e1 l\u00f8gtinginum regluliga, og er einasta ungmannafelag at hava ta\u00f0, fyri uttan Kristinu Clementsen \u00ed Unga Tj\u00f3\u00f0veldi\u00f0.\n\nKommunuval 2016 \nFrams\u00f8kin Ung hevur eitt valevni til kommunuvali\u00f0 2016. Aleksandur Leitistein Olsen tillar upp til T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0, og ver\u00f0ur vali\u00f0 hildi\u00f0 8. Novembur 2016\n\nNor\u00f0urlendskt samstarv \nFrams\u00f8kin Ung luttekur \u00e1 hv\u00f8rjum \u00e1ri til tingsetuna hj\u00e1 UNR (Ungdomens Nordiska R\u00e5d), har tey eru ein partur av tingb\u00f3lkinum NLU (Nordens Liberale Ungdom). Ungmannafelagi\u00f0 hevur \u00ed hesum samstarvinum veri\u00f0 vi\u00f0 til at gj\u00f8rt og lagt fram hesi uppskot til samtyktar til tingsetuna:\n Uppskot til samtyktar um at vi\u00f0urkenna r\u00e6ttin hj\u00e1 f\u00f8royingum at drepa hval\n Uppskot til samtyktar um at F\u00f8royar f\u00e6r sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugan limaskap \u00ed nor\u00f0urlendska samstarvinum (innliman \u00ed Helsingforss\u00e1ttm\u00e1lanum)\n Uppskot til samtyktar um at Nor\u00f0urlond vi\u00f0urkenna r\u00e6ttin hj\u00e1 F\u00f8royingum at hava egna stj\u00f3rnarskipan\n\nFormenn s\u00ed\u00f0ani 2011\n\nNevnd\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Facebooks\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Frams\u00f8kin ung\n Frams\u00f3kn\n\nF\u00f8roysk politisk ungmannafel\u00f8g"}
{"id": "39077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marna%20Egholm", "title": "Marna Egholm", "text": "Marna Laila Vandsdal Egholm, vanliga nevnd Marna Egholm (f\u00f8dd 15. apr\u00edl 1981) er ein f\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttakvinna innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt, i\u00f0 rennur fyri danska felagi\u00f0 Sparta og fyri Bragdi\u00f0 og F\u00f8royar. Hon er ein av bestu f\u00f8roysku rennarunum og hevur sett f\u00f8roysk met og hevur gj\u00f8rt seg galdandi b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f8royum og uttanlands. \u00c1 Oyggjaleikum 2015 vann hon eitt silvur og tvey bronsuhei\u00f0ursmerki fyri F\u00f8royar. Marna byrja\u00f0i at renna til kappingar \u00ed 2014. Hon b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni (2016) \u00ed Keypmannahavn. Marna hevur eisini r\u00f3\u00f0 kapp \u00ed F\u00f8royum, hon r\u00f3\u00f0i vi\u00f0 b\u00e1tunum Hvessingur og Jarnbardur. F\u00f8royski rennarin, Hallur Holm, i\u00f0 eisini skrivar \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni Fr\u00e6lsur \u00cdtr\u00f3ttur F\u00f8royar, metti \u00ed oktober 2015, at Marna t\u00e1 var F\u00f8roya n\u00e6stbesta \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk, n\u00e6st eftir P\u00e1l Joensen. Hann metti, at hon hev\u00f0i g\u00f3\u00f0an m\u00f8guleika at kl\u00e1ra kravt\u00ed\u00f0irnar til OL 2020, um g\u00f3\u00f0a menningin helt \u00e1fram.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt\n\nOyggjaleikir 2017 \u00e1 Gotlandi \nSilvur \u00ed 10.000 metrar, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 36:30,99.\n\nDanmarkarmeistari \u00ed maraton i 2016 \nMarna Egholm gj\u00f8rdist nummar fimm av \u00f8llum kvinnunum \u00e1 HCA Marathon 2016 \u00ed Odense tann 1. oktober 2016. T\u00e6r fyrstu f\u00fdra kvinnurnar komu \u00far Etiopia og Kenya. Marna Egholm var tann fremsta av luttakarunum fr\u00e1 donskum fel\u00f8gum. Hon kom \u00e1 m\u00e1l \u00ed t\u00ed\u00f0ini 2:46.36, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met.\n\nCopenhagen Half Marathon 2016 \n Silvur \u00ed h\u00e1lvum maraton, n\u00e6stbestu t\u00ed\u00f0 av kvinnununum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:17,38\n\nBerlin Maraton 2015 \nNr. 36 av 10.000 kvinnum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2 t\u00edmar, 43 minuttir og 15 sekund, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Hon fekk 1000 IAAF-stig, i\u00f0 var n\u00f3gv ta\u00f0 h\u00e6gsta nakar f\u00f8royingur nakrant\u00ed\u00f0 hev\u00f0i fingi\u00f0 \u00ed nakrari kappingargrein \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti yvirh\u00f8vur.\n\nDM 2015 \u00ed \u00c5rhus \nNr. 7 \u00ed 5.000 metrum renning vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 17.26,13, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met. Gamla meti\u00f0 \u00e1tti Valborg Heinesen.\n\nOyggjaleikir 2015 \u00e1 Jersey \nSilvur \u00ed 10.000 metrar, kvinnur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 36.48,25, i\u00f0 var n\u00fdtt f\u00f8royskt met\nBronsu \u00ed 5.000 metrar, kvinnur\nBronsu \u00ed h\u00e1lvum maraton, li\u00f0 kvinnur\n\nFM \u00ed h\u00e1lvum maraton 2015 \u00ed Klaksv\u00edk \nGull \u00ed h\u00e1lvum maraton kvinnur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.19.53\nNr. 2 av \u00f8llum\n\nH\u00e1lvt maraton \u00ed Berlin 2015 \nNr. 15 av \u00f8llum, nr. 2 \u00ed hennara aldursb\u00f3lki 30-34 \u00e1r, hon setti n\u00fdtt f\u00f8royskt met vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.19.14 t\u00edmar\n\nBerlin Maraton 2014 \nNr. 20 av kvinnunum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini\t02:52:00, tann skj\u00f3tasta i\u00f0 rann fyri danskt felag\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "39080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antonio%20Vivaldi", "title": "Antonio Vivaldi", "text": "Antonio Lucio Vivaldi (f\u00f8ddur 4. mars 1678, dey\u00f0ur 28. juli 1741) var ein venetianskur Barok t\u00f3nasmi\u00f0ur, virtuoso violinleikari, l\u00e6rari og prestur. Hann var f\u00f8ddur \u00ed Venesia, hann er vi\u00f0urkendur sum ein av teimum st\u00f8rstu barok t\u00f3nask\u00f8ldunum, og hansara \u00e1virkan \u00ed livit\u00ed\u00f0 hansara fevndi um alt Evropa. Hann er fyrst og fremst kendur fyri at hava sm\u00ed\u00f0ja intrumentalar konsertir fyri violin og fleiri onnur lj\u00f3\u00f0f\u00f8ri, eins v\u00e6l og heilag k\u00f3rverk og yvir fj\u00f8ruti operair. Best kenda verk hansara er ein r\u00f8\u00f0 av violinkonsertum i\u00f0 eru kendar sum T\u00e6r f\u00fdra \u00e1rst\u00ed\u00f0irnar.\n\nOperair \n Ottone in villa (1713)\n Orlando finto pazzo (1714)\n L'incoronazione di Dario (1716)\n Il Teuzzone (1719)\n Tito Manlio (1719)\n La verit\u00e0 in cimento (1720)\n Ercole sul Termodonte (1723)\n Il Giustino (1724)\n Dorilla in Tempe (1726)\n Farnace (1727)\n Orlando furioso (1727)\n Rosilena ed Oronta (1728)\n La fida ninfa (1732)\n L'Olimpiade (1734)\n Bajazet (Tamerlano) (1735)\n Griselda (1735)\n Catone in Utica (1737)\n Rosmira (1738)\n\nT\u00e6r f\u00fdra \u00e1rst\u00ed\u00f0irnar \n V\u00e1ri\u00f0:  \u2013  \u2013 \n Summari\u00f0:  \u2013  \u2013 \n Heysti\u00f0:  \u2013  \u2013 \n Veturin:  \u2013  \u2013\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 17. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 18. \u00f8ld\nItalsk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "39083", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tehran%20Museum%20of%20Contemporary%20Art", "title": "Tehran Museum of Contemporary Art", "text": "Tehran Museum of Contemporary Art, (Persiskt: \u0645\u0648\u0632\u0647 \u0647\u0646\u0631\u0647\u0627\u06cc \u0645\u0639\u0627\u0635\u0631 \u062a\u0647\u0631\u0627\u0646), eisini kent sum TMoCA, er eitt av st\u00f8rstu listas\u00f8vnunum \u00ed Iran. Savni\u00f0 hevur meira enn 3000 lutir av evropeiskari og amerikanskari listam\u00e1lningum, prent, tekningar og steinmyndir. TMoCA hevur eisini eitt av heimsins bestu s\u00f8vnum av inanskari samt\u00ed\u00f0arlist.\n\nKeldur\n\nIran\nS\u00f8vn"}
{"id": "39086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20svimjifel%C3%B8g%20%C3%A1%20RIG%202016", "title": "F\u00f8roysk svimjifel\u00f8g \u00e1 RIG 2016", "text": "Tr\u00fd f\u00f8roysk svimjifel\u00f8g lutt\u00f3ku \u00e1 Reykjav\u00edk International Games 2016, tey v\u00f3ru Susvim, \u00c6gir og Reysti. Fleiri olympiskir svimjarar lutt\u00f3ku \u00e1 stevnuni, eitt n\u00fa kunnu nevnast Mie \u00d8. Nielsen, Viktor B. Bromer og Eygl\u00f3 \u00d3sk G\u00fastafsd\u00f3ttir, men h\u00f3ast ta\u00f0, so vunnu f\u00f8roysku svimjararnir n\u00f3gv hei\u00f0ursmerki og settu 9 f\u00f8roysk met og 14 juniormet.\n\n\u00darslitini hj\u00e1 f\u00f8roysku svimjarunum\n\nStevnumet \u00e1 RIG (1) \n\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:20.41 \u00ed 200 blanda\u00f0\n\nF\u00f8roysk met (9) \n\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 5:00.47 \u00ed 400 blanda\u00f0\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 30.45 \u00ed 50 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:20.41 \u00ed 200 blanda\u00f0\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir - 1:05.60 \u00ed 100 rygg\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:06.76 \u00ed 200 fr\u00ed\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:33.76 \u00ed 200 firvald\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 30.03 \u00ed 50 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:18.11 \u00ed 200 rygg\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 58.67 \u00ed 100 fr\u00ed\n\nF\u00f8roysk juniormet (14) \n\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 5:00.47 \u00ed 400 blanda\u00f0\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 30.45 \u00ed 50 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 1:06.39 \u00ed 100 rygg\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 1:07.76 \u00ed 100 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 1:06.58 \u00ed 100 firvald\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:20.41 \u00ed 200 blanda\u00f0\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir - 1:05.60 \u00ed 100 rygg\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 1:06.87 \u00ed 100 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:06.76 \u00ed 200 fr\u00ed\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:33.76 \u00ed 200 firvald\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 30.03 \u00ed 50 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:18.11 \u00ed 200 rygg\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 2:23.72 \u00ed 200 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 58.67 \u00ed 100 fr\u00ed\n\nHei\u00f0ursmerki \u00ed opna b\u00f3lkinum \u00e1 RIG 2016\n\nGull (6) \n\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 5:00.47 \u00ed 400 blanda\u00f0\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 9:18.70 \u00ed 800 fr\u00ed\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:20.41 \u00ed 200 blanda\u00f0\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:06.76 \u00ed 200 fr\u00ed\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 30.03 \u00ed 50 bringu\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 2:23.72 \u00ed 200 bringu\n\nSilvur (9) \n\nAlvi Hjelm (1996), \u00c6gir - 4:41.01 \u00ed 400 fr\u00ed\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir - 34.67 \u00ed 50 bringu\nEy\u00f0bj\u00f8rn Joensen (1996), SuSvim - 25.89 \u00ed 50 firvald\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 1:06.87 \u00ed 100 bringu\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir - 2:47.05 \u00ed 200 bringu\nR\u00f3land Toftum (1998), SuSvim - 24.38 \u00ed 50 fr\u00ed\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 2:18.11 \u00ed 200 rygg\nR\u00f3kur Trygvason (2000), \u00c6gir - 2:31.42 \u00ed 200 bringu\nS\u00e1ra Ryggshamar Nysted (2001), SuSvim - 58.67 \u00ed 100 fr\u00ed\n\nBronsa (7) \n\nAlvi Hjelm (1996), \u00c6gir - 4:13.85 \u00ed 400 fr\u00ed\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir - 1:05.60 \u00ed 100 rygg\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir - 30.71 \u00ed 50 rygg\nAlvi Hjelm (1996), \u00c6gir - 2:11.67 \u00ed 200 blanda\u00f0\nSignhild Joensen (2000), \u00c6gir - 2:24.17 \u00ed 200 rygg\n\u00c1sbj\u00f8rg Hjelm (1999), \u00c6gir - 1:16.19\nAlvi Hjelm (1996), \u00c6gir - 1:59.28 i 200 fr\u00ed\n\nHei\u00f0ursmerki \u00ed yngra b\u00f3lkinum \u00e1 RIG 2016\n\nGull (3) \n\nAlisa Vestergaard (2003), SuSvim - 10:18.22 \u00ed 800 fr\u00ed\nBrynhild Johannesen (2002), SuSvim - 1:15.53 \u00ed 100 rygg\nAlisa Vestergaard (2003), SuSvim - 4:52.74 \u00ed 400 fr\u00ed\n\nSilvur (5) \n\nS\u00f3lv\u00e1 A. Sigur\u00f0sson (2002), \u00c6gir - 38.89 \u00ed 50 bringu\nS\u00f3lv\u00e1 A. Sigur\u00f0sson (2002), \u00c6gir - 3:01.35 \u00ed 200 bringu\nBrynhild Johannesen (2002), SuSvim - 2:44.42 \u00ed 200 rygg\nS\u00f3lv\u00e1 A. Sigur\u00f0sson (2002), \u00c6gir - 1:25.78 \u00ed 100 bringu\nAlisa Vestergaard (2003), SuSvim - 1:05.43 \u00ed 100 fr\u00ed\n\nBronsa (5) \n\nAlisa Vestergaard (2003), SuSvim - 35.12 \u00ed 50 rygg\nLea Midjord (2002), SuSvim - 32.97 \u00ed 50 firvald\nAlisa Vestergaard (2003), SuSvim - 1:19.86 \u00ed 100 rygg\nAimi \u00e1 Lakjuni (2002), \u00c6gir - 3:08.79 \u00ed 200 bringu\nAlisa Vestergaard (2003), SuSvim - 2:22.62 \u00ed 200 fr\u00ed\n\nFrans Johannesen fyri Danmark \nFrans Johannesen hevur f\u00f8roysk foreldur, hann er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Esbjerg og svimur fyri Danmark, \u00farslit hansara ver\u00f0a t\u00ed ikki tald vi\u00f0 \u00ed yvirlitinum yvir hei\u00f0ursmerki hj\u00e1 f\u00f8roysku svimjarunum. Hann vann f\u00fdra gull og eitt silvur hei\u00f0ursmerki \u00e1 RIG 2016.\n\n16:31.36 og gull \u00ed 1500 fr\u00ed\n4:07.43 og gull \u00ed 400 fr\u00ed\n52.91 og gull \u00ed 100 fr\u00ed\n2:09.07 og silvur \u00ed 200 blanda\u00f0\n1:55.74 og gull \u00ed 200 fr\u00ed\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00ed altj\u00f3\u00f0a svimjikappingum\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarni%20K%C3%A1rason%20Petersen", "title": "Bjarni K\u00e1rason Petersen", "text": "Bjarni K\u00e1rason Petersen (f\u00f8ddur 14. august 1994) er ein f\u00f8royskur politikari, b\u00fasitandi \u00ed Havn. \n\nHann hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed politiska ungmannafelagnum Frams\u00f8kin Ung s\u00ed\u00f0ani august 2014, men hevur veri\u00f0 virkin \u00ed ungmannafelagnum s\u00ed\u00f0ani byrjanina av 2013. Bjarni K\u00e1rason Petersen stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2015 fyri Frams\u00f3kn, og var vi\u00f0 135 atkv\u00f8\u00f0um nummar 4 \u00e1 listanum. Poul Michelsen, floksforma\u00f0ur \u00ed Frams\u00f3kn, gj\u00f8rdist eftir samgongusamr\u00e1\u00f0ingunum landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed Uttanr\u00edkis- og vinnum\u00e1lum, og t\u00f3k Ruth Vang sostatt s\u00e6ti fyri hann. Bjarni K\u00e1rason Petersen var t\u00edskil var\u00f0ama\u00f0ur fyri flokkin, sum nummar 4 \u00e1 listanum. Tann 25. novembur 2015 t\u00f3k hann sum 21-\u00e1ra gamal fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00e6ti \u00e1 tingi sum avloysari fyri Honnu Jensen, l\u00f8gtingskvinnu, og gj\u00f8rdist sostatt ein av teimum yngstu \u00ed F\u00f8roya s\u00f8gu at taka s\u00e6ti \u00e1 tingi. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2022 var\u00f0 hann valdur \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0 \u00e1 fyrsta sinni. Hann gj\u00f8rdist nummar tvey \u00e1 listanum hj\u00e1 Frams\u00f3kn vi\u00f0 355 atkv\u00f8\u00f0um.\n\nKeldur \n Valevni - Bjarni K\u00e1rason Petersen\n 21 \u00e1ra gamli Bjarni K\u00e1rason Petersen tekur s\u00e6ti \u00e1 tingi\n\nPolitikarar \u00far Frams\u00f3kn\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "39101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skillinge", "title": "Skillinge", "text": "Skillinge er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 859 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "39102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simris", "title": "Simris", "text": "Simris er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 211 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "39103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baskem%C3%B6lla", "title": "Baskem\u00f6lla", "text": "Baskem\u00f6lla er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 230 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "39104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4rrestad", "title": "J\u00e4rrestad", "text": "J\u00e4rrestad er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 161 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "39105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A5rby", "title": "Sk\u00e5rby", "text": "Sk\u00e5rby er ein bygd \u00ed Ystads kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 62 \u00ed 2010.\n\nYstads kommuna"}
{"id": "39106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gregorius%20I%20p%C3%A1vi", "title": "Gregorius I p\u00e1vi", "text": "Gregorius I p\u00e1vi (\u2020 uml. 540 - * 12. mars 604), vanliga kendur sum Gregorius hin Mikli ella Gr\u00e6karis Mikli \u00e1 f\u00f8royskum, var p\u00e1vi \u00ed Rom fr\u00e1 3. september 590 til dey\u00f0a s\u00edn \u00ed 604.\n\nFr\u00e1 kat\u00f3lskari t\u00ed\u00f0 hava vit mintst Gr\u00e6karis p\u00e1va \u00e1 Gr\u00e6karismessu\n\nHalgimenni"}
{"id": "39111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlotte%20Rampling", "title": "Charlotte Rampling", "text": "Tessa Charlotte Rampling, OBE (f\u00f8dd 5. februar 1946 \u00ed Sturmer, Essex) er en bretsk sj\u00f3nlekarinna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Charlotte Rampling \u00e1 IMDB, The Internet Movie Database\n\nBretar\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "39129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Urtagar%C3%B0ssnigil", "title": "Urtagar\u00f0ssnigil", "text": "Urtagar\u00f0ssnigil (danskt: havesnegl - fr\u00f8\u00f0iheiti: Cepaea hortensis) er skr\u00e1settur nakrar fer\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum, men ta\u00f0 er ikki sta\u00f0fest um hann verpur her..\n\nUrtagar\u00f0ssnigilin er minni enn tann n\u00e6rskyldi lundarsnigilin, skelin er 18-21 mm brei\u00f0 og 12-15 mm til h\u00e6ddar, og hevur upp til 5 sn\u00faningar. Skeljarondin er hv\u00edt og liturin \u00e1 skelini er sum oftast gulur, vi\u00f0 ella uttan tv\u00f8rstr\u00edpum, men kann eisini vera reydlig og stundum eru br\u00fanu tv\u00f8rstr\u00edpurnar voksnar saman so \u00f8ll skelin er einlitt br\u00fan.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n  Fr\u00f3\u00f0skaparrit 61. b\u00f3k 2014. \n\nSniglar"}
{"id": "39133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lundarsnigil", "title": "Lundarsnigil", "text": "Lundarsnigil (danskt: lundsnegl - fr\u00f8\u00f0iheiti: Cepaea nemoralis) er skr\u00e1settur nakrar fer\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum, men ta\u00f0 er ikki sta\u00f0fest um hann verpur her.. \n\nLundarsnigilin er naka\u00f0 st\u00f8rri enn n\u00e6rskyldi urtagar\u00f0ssnigilin, skelin er 18-25 mm brei\u00f0 og 12-15 mm til h\u00e6ddar, og hevur 4\u00bd til 5\u00bd sn\u00faningar. Ein annar munur er at skeljarondin hj\u00e1 lundarsnigli er br\u00fan. Liturin \u00e1 skelini varierar fr\u00e1 reydligum, br\u00fanum, gulum ella hv\u00edtum, vi\u00f0 ella uttan myrkabr\u00fanum tv\u00f8rstr\u00edpum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n  Fr\u00f3\u00f0skaparrit 61. b\u00f3k 2014. \n\nSniglar"}
{"id": "39134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burgundarsnigil", "title": "Burgundarsnigil", "text": "Burgundarsnigil (danskt: vinbjergsnegl - fr\u00f8\u00f0iheiti: Helix pomatia) er st\u00f8rsti landsnigil vi\u00f0 skel \u00ed Evropa. Burgundarsnigil  hevur veri\u00f0 aldur til matna s\u00ed\u00f0an r\u00f3mverjat\u00ed\u00f0ina, serliga \u00ed Fraklandi, harav navni\u00f0 \"Burgundy snail\" (Escargot de bourgogne). Til Nor\u00f0urlond bleiv hann helst innfluttur \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini av kat\u00f3lskum munkum sum \u00f3tu hann \u00ed f\u00f8stuni, t\u00e1 ikki var loyvt at eta kj\u00f8t. \u00cd F\u00f8royum var\u00f0 hann aldur \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, men hann megnar ikki at n\u00f8rast uttandura her, t\u00ed f\u00f8royska summari\u00f0 er ov kalt. Hann er eisini innfluttur til einstakar privatar urtagar\u00f0ar \u00ed F\u00f8royum, og er funnin nakrar fer\u00f0ir sum sl\u00f8\u00f0ingur, kanska fr\u00e1 hesum urtag\u00f8r\u00f0um, ella innsl\u00f8ddur vi\u00f0 matv\u00f8rum. \n\nSkelin er 30\u201350 mm brei\u00f0 og 30\u201345 mm til h\u00e6ddar, og hevur 5 til 6 sn\u00faningar. Liturin \u00e1 skelini varierar fr\u00e1 r\u00f3malittum til lj\u00f3sabr\u00fant.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n  Fr\u00f3\u00f0skaparrit 61. b\u00f3k 2014.\n\nKeldur \n\nSniglar"}
{"id": "39147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asiatiska%20felagi%C3%B0", "title": "Asiatiska felagi\u00f0", "text": "Det Kongelige Octroyerede Danske Asiatiske Kompagni, ella Asiatisk Kompagni (f\u00f8royskt: Asiatiska felagi\u00f0), var eitt danskt handilsfelag fr\u00e1 1730-\u00e1runum til 1840-\u00e1rini. Danska Eysturindiafelagi\u00f0 (alment Dansk Ostindia) gavst vi\u00f0 virksemi s\u00ednum \u00ed 1729 og var\u00f0 \u00ed 1732 avloyst av Asiatiska felagnum, i\u00f0 gj\u00f8rdist st\u00f8rsta danska handilsfelag undir donsku merkantisismuni. Felagi\u00f0 hev\u00f0i einar\u00e6tt \u00ed 40 \u00e1r til danskan handil eystan fyri G\u00f3\u00f0v\u00f3narh\u00f8vda vi\u00f0 Cape Town, Su\u00f0urafrika. Felagi\u00f0 fekk \u00e1byrgdina fyri handil vi\u00f0 og at st\u00fdra Trankebar.\n\nEin til tv\u00e6r handilsfer\u00f0ir v\u00f3ru gj\u00f8rdar um \u00e1ri; flestu teirra gingu til Kina. T\u00fddningarmestu handilsv\u00f8rurnar v\u00f3ru te og postal\u00edn. \u00cd hesum handli r\u00e1ddi merkantilistiska hugsanin \u2013 flyt inn v\u00f8rurnar so b\u00edliga sum til ber, og flyt \u00fat v\u00f8rurnar so d\u00fdrt sum til ber. Ein st\u00f3rur partur av v\u00f8runum hj\u00e1 Asiatiska felagnum v\u00f3r\u00f0u seldar v\u00ed\u00f0ari: 90 % av innflutta tenum var\u00f0 flutt \u00fat til onnur evropeisk lond. Asiatiska felagi\u00f0 hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Christianshavn. Eins og vi\u00f0 Eysturindiafel\u00f8gnum, so var Asiatiska felagi\u00f0 eitt lutafelag, sum keypmenn settu pening \u00ed. Men av t\u00ed at n\u00f3gvur kapitalur skuldi til m\u00e1tti kongur eisini seta pening \u00ed, og kom hann at vera h\u00f8vu\u00f0seigari vi\u00f0 meirilutanum \u00ed felagnum. V\u00f8rurnar, sum eysturindiafararnir f\u00f8rdu til lands v\u00f3ru als ikki \u00e6tla\u00f0ar st\u00f3ra meirilutanum, men kongshir\u00f0ini, a\u00f0alinum og r\u00edkum keypmansfamiljum.\n\n\u00cd 1777 yvirt\u00f3k dansk-norska r\u00edki \u00f8kini og anna\u00f0 virksemi hj\u00e1 Asiatiska felagnum \u00ed India. Einahandilin var\u00f0 t\u00e1 avtikin.\nAsiatisk Kompagni helt fram vi\u00f0 handli \u00ed Kina og hev\u00f0i efitr 1772 einkar\u00e6tt \u00e1 handil vi\u00f0 Kina til Danmark-Noreg. Virksemi hj\u00e1 felagnum var\u00f0 skatt undir kr\u00edggjunum vi\u00f0 Ongland 1801-1814, og eftir ta\u00f0 minka\u00f0i virksemi \u00ed felagnum til ta\u00f0 at enda var\u00f0 avtiki\u00f0 \u00ed 1844.\n\nKeldur \n\nDanmark\nS\u00f8ga"}
{"id": "39171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ace%20Wilder", "title": "Ace Wilder", "text": "Alice Kristina Ingrid Gernandt, betri kend sum Ace Wilder, (f\u00f8dd 23. juli 1982 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2013 - A Wilder\n 2014 - Busy Doin' Nothin'''\n 2015 - The Wild Card''\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nFacebook\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982\nMelodifestivalen luttakarar"}
{"id": "39207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Napalm", "title": "Napalm", "text": "Napalm er ein eldfim v\u00e6ta br\u00fakt \u00ed kr\u00edgsf\u00f8rslu. V\u00e6tan er ein blandin av gel\u00e9evni og petroleum ella l\u00edknandi brennievni. Upprunaliga var v\u00e6tan br\u00fakt sum eld\u00e1setandi evni \u00edm\u00f3ti bygningum, men seinni fyrst og fremst sum bumba, av t\u00ed at napalm setur seg fast \u00e1 h\u00fa\u00f0ina, og veldur st\u00f3rum brunas\u00e1rum, t\u00e1 ta\u00f0 kemur \u00ed samband vi\u00f0 eld. Napalm var\u00f0 framstilla\u00f0 i 1942 \u00ed einari loyniligari ranns\u00f3knarstovu \u00e1 Harvard H\u00e1sk\u00falanum \u00ed USA. Lei\u00f0andi evnafr\u00f8\u00f0ingurin \u00ed verk\u00e6tlanini var Louis Fieser. Fyrsta ni\u00f0urskriva\u00f0a n\u00fdtslan av napalm var undir seinna heimsbardaga. USA n\u00fdtti evni\u00f0 n\u00f3gv \u00ed kr\u00edgsf\u00f8rslu s\u00edni \u00edm\u00f3ti japanskum b\u00fdum, og undir Koreanska kr\u00edgnum og Vjetnamkr\u00edgnum.  \n\nNapalm dregur navn s\u00edtt av st\u00edvilsis/gel\u00e9evnunum \"naphtenics\u00fdru\" og \"palmatiks\u00fdru\".\"Napalm B\" er eitt meira n\u00fdligt \u00fatlegg av napalm, og sj\u00e1lvt um evnafr\u00f8\u00f0iliga samansetingin er n\u00f3gv \u00f8\u00f0ruv\u00edsi, ver\u00f0ur ta\u00f0 evni\u00f0 ofta umtala\u00f0 sum napalm.\n\nV\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0ur \n Brooks E. Kleber and Dale Birdsell, The Chemical Warfare Service: Chemicals in Combat. (1966) Washington, DC: Center of Military History, United States Army, 1990.\n Paul McCue and Max Baker, SAS Operation Bulbasket: Behind the Lines in Occupied France. Barnsley, S. Yorks: Pen and Sword Books, 2009.\n Robert M. Neer, Napalm: An American Biography. Cambridge, MA: Belnap Press, 2013.\n\nKeldur \n\nAmerikanskar uppfinningar\nV\u00e1pn\nHerna\u00f0ar\u00fatger\u00f0"}
{"id": "39209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvikkjokk", "title": "Kvikkjokk", "text": "Kvikkjokk er ein bygd \u00ed Jokkmokks kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 70 \u00ed 2007.\n\nJokkmokks kommuna"}
{"id": "39211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%BAsak%C3%B3ri%C3%B0", "title": "H\u00fasak\u00f3ri\u00f0", "text": "H\u00fasak\u00f3ri\u00f0 er eitt f\u00f8royskt k\u00f3r \u00ed Keypmannahavn. K\u00f3ri\u00f0 er ta\u00f0 st\u00f8rsta f\u00f8royska k\u00f3ri\u00f0 uttanfyri F\u00f8royar, og hevur st\u00f3ran mentanarligan t\u00fddning fyri f\u00f8royingar i\u00f0 b\u00fagva \u00ed Keypmannahavnar-\u00f8kinum. K\u00f3rlei\u00f0arar hava veri\u00f0 Marianne Clausen (1978-2000), Sunleif Rasmussen (2000-2001), og T\u00f3r\u00f0ur \u00e1 Br\u00fanni (2001-n\u00fa).\n\n\u00datg\u00e1vur \n S\u00f3larmessa, CD vi\u00f0 14 sangum, \u00fatgivin \u00ed 2006 og aftur sum Audio CD \u00ed 2011.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk k\u00f3r"}
{"id": "39216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Inge%20Dekker", "title": "Inge Dekker", "text": "Inge Dekker (f\u00f8dd 18. august 1985) er ein ni\u00f0urlendskur svimjari, i\u00f0 hevur fingi\u00f0 s\u00edni bestu \u00farslit \u00ed firvald og fr\u00edsvimjing. \n\nYngra systir hennara, Lia, er eisini limur \u00ed ni\u00f0urlendska svimjilandsli\u00f0num.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nNi\u00f0urlendskir svimjarar"}
{"id": "39227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A.P.%20M%C3%B8ller%20-%20M%C3%A6rsk", "title": "A.P. M\u00f8ller - M\u00e6rsk", "text": "A.P. M\u00f8ller - M\u00e6rsk A/S, stytt APMM,  er eitt danskt samtak (konsortium) vi\u00f0 aktiviteti \u00ed 130 londum innan ymsar greinir, primert flutningi, \u00fardraging av olju og n\u00e1tt\u00farugassi, og handli av gerandisv\u00f8rum. M\u00e1lt eftir umsetningi, er ta\u00f0 st\u00f8rsta fyrit\u00f8ka \u00ed Danmark og n\u00e6stst\u00f8rsta fyrit\u00f8ka \u00ed Nor\u00f0anlondum eftir StatoilHydro, me\u00f0an tali\u00f0 av starvsf\u00f3lkum er n\u00e6stst\u00f8rst eftir ISS. \u00cd heimsh\u00f8pi er bingjurei\u00f0ar\u00edi\u00f0 M\u00e6rsk Line heimsins st\u00f8rsta.\n\nKeldur \n\nDanskar fyrit\u00f8kur\nA.P. M\u00f8ller - M\u00e6rsk"}
{"id": "39229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Annika%20Johannessen", "title": "Annika Johannessen", "text": "Annika Johannessen (f\u00f8dd 17. mars 1963) er ein f\u00f8royskur-danskur sj\u00f3nleikari. Hon er d\u00f3ttir Ey\u00f0un Johannessen og Tove Jakobsen og systir Olaf Johannessen. Hon gekk \u00e1 sj\u00f3nleikarask\u00falanum vi\u00f0  vi\u00f0 \u00c5rhus Teater, har hon var \u00fatb\u00fagvin sj\u00f3nleikari 1987, og s\u00ed\u00f0an starva\u00f0ist hon \u00e1 Aarhus Teater fr\u00e1 1987 til 1990. Fr\u00e1 1990 til 2004 var hon tilkn\u00fdtt Det Kongelige Teater \u00ed Keypmannahavn. S\u00ed\u00f0an 2004 hevur hon skift \u00edmillum at starvast sum freelance sj\u00f3nleikari og at ganga heima vi\u00f0 b\u00f8rnum, i\u00f0 eru f\u00fdra.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nLeiklutir innan film\n\nSj\u00f3nvarpsfilmar \n1994\tBryllupsfotografen - Pernille Berg, Eks-kona Daniel\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \n1990 Kirseb\u00e6rhaven 89 -  Joan Nicolaisen (4 partar)\n1999 Morten Korch - Ved stilleb\u00e6kken - Jutta Dale (1 partur)\n2011 Buzz Aldrin, hvor ble det av deg i alt mylderet? (3 partar)\n2013 Rytteriet II - S\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur (2 partar)\n\nNovellu- og stuttfilmar\t \n1997\tDrengen i himlen - Mamman\n\nLeiklutir \u00ed sj\u00f3nleikarh\u00fasum\n\nDet Kongelige Teater \t\n1990\tK\u00e4thchen fra Heilbronn\t \n1990\tLysthuset\t \n1990\tSk\u00e6rmydsler - Ellen\n1991\tDr\u00f8mme og st\u00e5l\t \n1991\tRoberto Zucco\t \n1992\tBlodbryllup - Br\u00fa\u00f0urin\n1992\tDen indbildt syge - Louison, d\u00f3ttir Argan\n1992\tFruen fra havet\t\n1992\tSabina\t \n1993\tDet \u00e5bne land\t \n1993\tKjartan og Gudrun - Ingeborg\n1994\tEt vintereventyr\t \n1994\tLivet er en dr\u00f8m - Rosaura\n1995\tArkadien - Den unge pige\n1995\tKirseb\u00e6rhaven\t \n1996\tFlammer\t \n1997\tKjarten og Gudrun\t \n1998\tSmukke kvinder med ...\t \n1999\tDer var engang - Prinsesse af Illyrien\n1999\tDon Carlos - Elisabeth af Valois\n1999\tSparekassen - Antonie\n\nDet Kongelige Teater / Baron Bolten \t\n1993\tF\u00f8dselsdagsselskabet\t \n1995\tPh-v\u00e6rdi 3\t \n1995\tUidentificerede menneskerester...\t \n1996\tSkylight - Kyra Hollis\n\nDet Kongelige Teater / Turbinehallerne \t\t\n1998\tRabenthal\t \n2000\tFamiliehistorier.beograd - Nadezda, hundur\n2000\tRenset - Grace\n2001\tAnna Sophie Hedvig - Ung genta / Fr\u00fa Rasmussen\n2001\tPeer Gynt - mamma Solveig / M. Ballon\n2001\tStrygekvartet i C-mol - Irina, 1. violin\n2003\tCasanova - Kate\n\nFriluftsteatret i Dyrehaven \t\t\n1999\tDer var engang\tPrinsesse af Illyrien\n\nAarhus Teater \t\n1980\tSamfundets st\u00f8tter\n1988   Lykke Peer\t\n1990\tVildanden - Hedvig\n\nOdense Teater \nRita Schuster \u00ed De store hunner \u00e1 Odense Teater, eftir Theresia Walser (2015)\n\n\u00cd F\u00f8royum \n2014 - T\u00f3m r\u00fam - Mamman, Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya, eftir Marjun Syderb\u00f8 Kjeln\u00e6s\n2014 - Stovugenturnar -  Madame, Kommand\u00f8rh\u00fasi\u00f0 \u00ed Havn\n\nHei\u00f0ur \n1993 - Henkel-prisen\n Starvsl\u00f8n fr\u00e1 Ole Haslunds Kunstnerfond\n 2015 - G\u00e1vug\u00f3\u00f0s fr\u00e1 Georg Philipps Fond\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nDanskir sj\u00f3nleikarar\nHavnaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "39230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20T%C3%B3rgar%C3%B0", "title": "Hans T\u00f3rgar\u00f0", "text": "Hans T\u00f3rgar\u00f0 (f\u00f8ddur 1969) er ein f\u00f8royskur sj\u00f3nleikari og t\u00fd\u00f0ari. Hann er \u00fatb\u00fagvin Master of Arts \u00ed leiklist fr\u00e1 Teaterh\u00f6gskolan i Helsingfors, Finland, 1999.\nHann er sonur Axel T\u00f3rgar\u00f0 og abbasonur H.C.W. T\u00f3rgar\u00f0. B\u00e1\u00f0ar systrar hansara, S\u00fasanna T\u00f3rgar\u00f0, og Ria T\u00f3rgar\u00f0, eru eisini sj\u00f3nleikarar.\n\nLeikir \nMe\u00f0an vit b\u00ed\u00f0a eftir Godot (Samuel Beckett) 2011\nKirsiberjagar\u00f0urin (Anton P. Tjekhov) 2010\nVatni\u00f0 vinnur har\u00f0ar hellur 2010\nThe Danny Crowe Show (David Farr) 2010\nAftan\u00e1 Undri\u00f0 (J\u00f3anes Nielsen) 2009\n\u00cd Geyma (D\u00e1njal Hoydal) 2008\nCafe Grugg Tj\u00f3\u00f0pallurin 2008\nEg eri m\u00edn egna kona (Doug Wright) - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2007\nN\u00e1ttarherbergi\u00f0 (Maxim Gorkij) - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2007\n\u00cd \u00d3\u00f0amansgar\u00f0i (William Heinesen/D\u00e1njal Hoydal, Sunleif Rasmussen) - Tj\u00f3\u00f0pallurin 2006\nPeer Gynt (Henrik Ibsen) Gr\u00edma 2003\nList (Yasmina Reza) Gr\u00edma 2002\nMacBeth (William Shakespeare) Gr\u00edma, Teater V\u00e4sternorrland, Turn\u00e9kompaniet 2002\nEitur naka\u00f0 land week-end? (J\u00f3anes Nielsen) Gr\u00edma 2001\nSerlingar (Regin Patursson) SvF 2000\nGl\u00e6ma og M\u00e1ttur (Sigga Vang) Svan Film 2000 \nM\u00f3\u00f0ir Sjeystj\u00f8rna (William Heinesen/Egi Dam) Gr\u00edma 2000\nOliver Twist (Charles Dickens/Hans Rosenquist) Gr\u00edma 1997\nG\u00f3\u00f0a Jelena (Ljudmila Razumovskaja) Gr\u00edma 1994\nRoyndin \u2013 variati\u00f3nir yvir N\u00f3lsoyar P\u00e1ll (Egi Dam) Gr\u00edma 1993\nGlata\u00f0u Sp\u00e6limenninir (William Heinesen/J\u00f8rgen Ljungdahl) Leikarafelag F\u00f8roya og Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 1993\nSjeynda Bo\u00f0 \u2013 stjal eitt sindur minni (Dario Fo) Leikarafelag F\u00f8roya 1991\n\nT\u00fd\u00f0ingar \nLiva tikarar \u00ed Congo (Bengt Ahlfors, Johan Bargum) Gr\u00edma 1992 (t\u00fd\u00f0ing og leikari)\n\u00d3ndskapurin (Jan Guillou/Benny Haag) Gr\u00edma 1999 (t\u00fd\u00f0ing og leikari)\nKrypilin \u00far Inishmaan (Martin McDonagh) Gr\u00edma 2000 (t\u00fd\u00f0ing og leikari)\nG\u00f3\u00f0ir dagar (Samuel Beckett) Gr\u00edma 2002\nElling og Kjell Bjarni (Ingvar Ambj\u00f8rnsen) Gr\u00edma 2004 (t\u00fd\u00f0ing og leikari)\nPiaf (Pam Gems) Havnar Sj\u00f3nleikarfelag 2006\n\nLeikrit/leikger\u00f0 \nMomo (leikger\u00f0 eftir Michael Ende saman vi\u00f0 Riu T\u00f3rgar\u00f0, og leikari) Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya 2005\nS\u00f8gur \u00far Krabbur\u00f0 (leikger\u00f0 eftir J.P.Heinesen saman vi\u00f0 B\u00e1r\u00f0i Persson, og leikari) Gr\u00edma 2003\nRisans Hjarta (leikrit saman vi\u00f0 Gunnv\u00e1 Zachariassen, og leikari) Gr\u00edma 2002\nMy Little Darling (leikrit saman vi\u00f0 Jonte Ramsten og Anders \u00d6hrstr\u00f6m, og leikari) Teater Viirus 1999\nL\u00edvstr\u00e1 (leikrit eftir br\u00f8vum hj\u00e1 V. van Gogh og leikari) Gr\u00edma 1998\nEldf\u00f8ri\u00f0 (leikger\u00f0 eftir H.C.Andersen og leikari) Nor\u00f0urlandah\u00fasi\u00f0 1996 \nV\u00e6ttrarnir av Galdralondum (leikrit saman vi\u00f0 Katarinu Nols\u00f8e og leikari) SvF 1992\n\nLeikstj\u00f3rn \nSeinasta bandi\u00f0 hj\u00e1 Krapp (Samuel Beckett) 2013\nKvinnan \u00ed sv\u00f8rtum (Stephen Mallatratt) 2008\nOthello (William Shakespeare) Hu\u00f0rar 2008\nEg eri m\u00edn egna kona (Doug Wright) (t\u00fd\u00f0ing, leikstj\u00f3rn, pallmynd, leikari) Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya 2008\nN\u00e1ttin \u00e1\u00f0renn Sk\u00f3gin (Bernard-Marie Kolt\u00e9s) Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya 2007\nHarpur\u00edma (leikrit og leikstj\u00f3rn) Havnar Sj\u00f3nleikarfelag 2006\nS\u00f8gan um ein sold\u00e1t (I. Stravinsky, F.Ramuz) Aldub\u00e1ran og Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya 2006\nF\u00f3tur \u00ed Hosu (leikrit saman vi\u00f0 S\u00fasonnu T\u00f3rgar\u00f0, pallmynd og leikstj\u00f3rn) Gr\u00edma 2001\nRumbul \u00ed H\u00fasi (leikrit saman vi\u00f0 S\u00fasonnu T\u00f3rgar\u00f0 og Katarinu Nols\u00f8e, og leikstj\u00f3rn) Gr\u00edma 1998\nHarpur\u00edma (leikrit og leikstj\u00f3rn) Leikb\u00f3lkurin 1995\nF\u00fdra Ung (leikrit saman vi\u00f0 \u00d3la Olsen og leikstj\u00f3rn) Primus Productions 1994\n\nHarafturat hevur hann lagt r\u00f8ddir til ymsar \u00fatvarpsleikir, teknifilmar og lj\u00f3\u00f0b\u00f8kur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir leikstj\u00f3rar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "39231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%ADma", "title": "Gr\u00edma", "text": "Yrkissj\u00f3nleikarb\u00f3lkurin Gr\u00edma var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1977 av Ey\u00f0un Johannessen, i\u00f0 er fyrsti f\u00f8royingur \u00ed s\u00f8guni vi\u00f0 \u00fatb\u00fagving sum sj\u00f3nleikari. Ey\u00f0un stovna\u00f0i Gr\u00edmu saman vi\u00f0 4 amat\u00f8rleikarum \u00far Havnar Sj\u00f3nleikarafelag. Leikararnir v\u00f3ru: Rosa \u00e1 R\u00f3gvu, Birita Mohr, Egi Dam og K\u00e1ri \u00d8ster. B\u00f3lkurin fekk navni\u00f0 Gr\u00edma.\n\nGr\u00edma hev\u00f0i ikki egin h\u00f8li, men leiga\u00f0i seg inn fr\u00e1 verk\u00e6tlan til verk\u00e6tlan. \u00cd 1998 fekk Gr\u00edma fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00edtt egna sj\u00f3nleikarh\u00fas, t\u00e1 salurin \u00ed Gamla Meiar\u00edi \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu 9 var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu.  Gr\u00edma helt fra \u00e1 Gamla Meiar\u00ednum fram til 1. januar 2005, t\u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallur F\u00f8roya byrja\u00f0i virksemi s\u00edtt og t\u00f3k yvir h\u00f8lini.\n\nL\u00f8gtingi\u00f0 hevur \u00f8ll \u00e1rini lati\u00f0 stu\u00f0ul til leikb\u00f3lkin Gr\u00edmu, og \u00ed 1989 var\u00f0 allur stu\u00f0ul til sj\u00f3nleik yvirh\u00f8vur samskipa\u00f0ur undir Leikpalli F\u00f8roya, ein sj\u00e1lvsognarstovnur sum hev\u00f0i til endam\u00e1ls at lata stu\u00f0ul til b\u00e6\u00f0i \u00e1huga- og yrkissj\u00f3nleik. Leikpallur F\u00f8roya virka\u00f0i fram til 2005, t\u00e1 Tj\u00f3\u00f0pallurin var\u00f0 stovna\u00f0ur, og leiklistar\u00e1\u00f0i\u00f0 tekur s\u00e6r n\u00fa av hesum uppg\u00e1vum.\n\nHei\u00f0ur \n1997 - Barnamentanarhei\u00f0ursl\u00f8n T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0s\n\nKeldur \n\nSj\u00f3nleikur \u00ed F\u00f8royum\n1977"}
{"id": "39232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eva%20Kjer%20Hansen", "title": "Eva Kjer Hansen", "text": "Eva Kjer Hansen (f\u00f8dd 22. august 1964 \u00ed Aabenraa) er ein danskur politikari fr\u00e1 Venstre. Hon er limur av F\u00f3lkatinginum og r\u00e1\u00f0harri fleiri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 fr\u00e1 23. november 2007 til 23. februar 2010 og aftur fr\u00e1 2015 sum umhv\u00f8rvis- og matv\u00f8rur\u00e1\u00f0harri \u00ed a\u00f0ru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen. Leygardagin 27. februar 2016 bo\u00f0a\u00f0i Eva Kjer Hansen fr\u00e1, at hon t\u00f3k seg aftur sum r\u00e1\u00f0harri. Hetta hendi eftir at Konservativu s\u00f8gdu seg ikki hava \u00e1lit \u00e1 henni longur og t\u00ed vildu atkv\u00f8\u00f0a fyri einum mis\u00e1litisuppskoti fr\u00e1 andst\u00f8\u00f0uni, og ta\u00f0 hev\u00f0i noytt Lars L\u00f8kke Rasmussen til at \u00fatskriva n\u00fdval. Eva Kjer Hansen helt t\u00f3 formliga fram sum r\u00e1\u00f0harri til ein n\u00fdggjur avloysari var \u00fatpeika\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nDanskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Venstre (Danmark)\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir"}
{"id": "39235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bogi%20Olsen", "title": "Bogi Olsen", "text": "Bogi Olsen er ein f\u00f8royskur r\u00f3gvari \u00far Rituv\u00edk. Hann hevur kappast \u00ed f\u00f8royskum kappr\u00f3\u00f0ri \u00ed n\u00f3gv \u00e1r, og hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0 FM vi\u00f0 10-mannaf\u00f8rum vi\u00f0 Eysturingi. 29. februar 2016 gj\u00f8rdist hann heimsmeistari \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Boston \u00ed b\u00f3lkinum fyri menn 40-49 \u00e1r, l\u00e6ttvekt. Hann vann vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:28.8. Ein annar f\u00f8royingur, Jens Kristian Dam vann silvur \u00ed sama b\u00f3lki vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 6:34.7. Sarita Hansen gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra hj\u00e1 kvinnum \u00ed opna b\u00f3lkinum, eins og \u00e1ri\u00f0 fyri.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar"}
{"id": "39236", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sarita%20Hansen", "title": "Sarita Hansen", "text": "Sarita Kristina Hansen (f\u00f8dd 1988 \u00ed T\u00f3rshavn, uppvaksin \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur r\u00f3gvari, i\u00f0 fleiri fer\u00f0ir hevur vunni\u00f0 heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri.\n\nBakgrund \nB\u00e6\u00f0i foreldur hennara eru fyrrverandi r\u00f3gvarar, tey eru Haldis og J\u00f3gvan Hans Hansen, p\u00e1pin vann FM vi\u00f0 Mi\u00f0vingi stutt eftir, at Sarita var f\u00f8dd. Hon f\u00f3r at r\u00f3gva sum 10 \u00e1ra gomul og r\u00f3\u00f0i vi\u00f0 \u00ed fyrstu kappingunum \u00ed barnar\u00f3\u00f0ri \u00ed F\u00f8royum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 innan r\u00f3gving \nHon hevur r\u00f3\u00f0 f\u00f8royskan kappr\u00f3\u00f0ur \u00ed fleiri \u00e1r og r\u00f8r eisini innir\u00f3\u00f0ur. Hon hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir vunni\u00f0 enska meistaraheiti\u00f0 \u00ed innir\u00f3\u00f0ri, English Indoor Rowing Championship, \u00ed 2015 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:28:1 og \u00ed 2016 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7.29.5. \u00cd 2015 og 2016 lutt\u00f3k hon eisini \u00e1 HM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri \u00ed Boston, har hon gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra.\n\nHeimsmeistarakapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2021 \n\u00cd 2021 var\u00f0 kappingin hildin umvegis interneti\u00f0 orsaka\u00f0 av koronafars\u00f3ttini.\nSarita vann gull \u00ed kappingini \u00e1 500 metra teininum millum kvinnur \u00ed aldursb\u00f3lkinum 30 \u2013 39 \u00e1r, l\u00e6ttvekt, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1 minutt og 39 sekund.\nSarita vann gull \u00ed kappingini \u00e1 2000 metra teininum millum kvinnur \u00ed aldursb\u00f3lkinum 30 \u2013 39 \u00e1r, l\u00e6ttvekt, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7 minuttir og 23,0 sekund.\n\nHeimsmeistarakapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2020 \nSarita vann gull \u00ed kappingini \u00e1 2000 metra teininum millum kvinnur \u00ed aldursb\u00f3lkinum 30 \u2013 39 \u00e1r. Hon r\u00f3\u00f0i teir 2000 metrarnar upp\u00e1 7.26 minuttir og var \u00e1 m\u00e1linum meiri enn fimm sekund undan t\u00ed n\u00e6stu. Harvi\u00f0 gj\u00f8rdist hon heimsmeistari.  HM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2020 f\u00f3r fram fr\u00edggjadagin 7. februar og leygardagin 8. februar 2020 \u00ed franska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Par\u00eds.\n\nHeimsmeistarakapping \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2019 \n Sarita gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00ed l\u00e6ttvektb\u00f3lkinum, 27-35 \u00e1r, \u00ed innir\u00f3\u00f0ri. Hon  kom fyrst \u00e1 m\u00e1l \u00ed HM-finaluni vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 07.29.00. HM \u00ed innir\u00f3\u00f0ri 2019 f\u00f3r fram \u00ed Kalifornia \u00ed USA.\n\nWorld Indoor Rowing Championships 2016 \nNummar f\u00fdra hj\u00e1 kvinnum \u00ed opna b\u00f3lkinum, l\u00e6ttvekt, \u00ed 2000 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:27.3.\n\nEnglish Indoor Rowing Championship 2016 \nGull \u00ed 2000 metrum, kvinnur l\u00e6ttvekt opin b\u00f3lkur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7.29.5\nGull \u00ed 500 metrum, kvinnur l\u00e6ttvekt opin b\u00f3lkur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1.41.5\n\nWorld Indoor Rowing Championships 2015 \nNummar f\u00fdra hj\u00e1 kvinnum \u00ed opna b\u00f3lkinum, l\u00e6ttvekt, \u00ed 2000 metrum vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:26.0\n\nEnglish Indoor Rowing Championship 2015 \nGull \u00ed 2000 metrum, kvinnur l\u00e6ttvekt opin b\u00f3lkur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 7:28.1\nGull \u00ed 500 metrum, kvinnur l\u00e6ttvekt opin b\u00f3lkur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 01:42.3\n\nWorld Indoor Rowing Championships 2012 \nNr. 20 \u00ed 2000 metrum, kvinnur l\u00e6ttvekt opin b\u00f3lkur vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 07:32.6\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988"}
{"id": "39238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kommunufelagi%C3%B0", "title": "Kommunufelagi\u00f0", "text": "Kommunufelagi\u00f0 er landsfelagi\u00f0 fyri allar kommunur \u00ed F\u00f8royum. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 1. januar 2014 vi\u00f0 samanlegging av teimum n\u00fa fyrrverandi kommunufel\u00f8gunum F\u00f8roya Kommunufelag (FKF), har t\u00e6r sm\u00e6rru kommunurnar v\u00f3ru limir, og Kommunusamskipan F\u00f8roya (KFS), har i\u00f0 t\u00e6r st\u00f3ru kommunurnar v\u00f3ru limir. Valdi\u00f0 \u00ed felagnum er b\u00fdtt eftir f\u00f3lkatalinum. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0arkommunun hevur harvi\u00f0 40% av valdinum, av t\u00ed at 40% av F\u00f8roya f\u00f3lki b\u00fagva \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu.\n\nFyrsti forma\u00f0ur \u00ed kommunufelagnum er borgarstj\u00f3rin \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu, He\u00f0in Mortensen, i\u00f0 eisini er l\u00f8gtingslimur fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nKeldur \n\nArbei\u00f0sgevarafel\u00f8g \u00ed F\u00f8royum\n2014"}
{"id": "39239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/500%20f.Kr.", "title": "500 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \u2013 4. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 505 f.Kr. 504 f.Kr. 503 f.Kr. 502 f.Kr. 501 f.Kr. - 500 f.Kr. - 499 f.Kr. 498 f.Kr. 497 f.Kr. 496 f.Kr. 495 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n5. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/501%20f.Kr.", "title": "501 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 506 f.Kr. 505 f.Kr. 504 f.Kr. 503 f.Kr. 502 f.Kr. - 501 f.Kr. - 500 f.Kr. 499 f.Kr. 498 f.Kr. 497 f.Kr. 496 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/502%20f.Kr.", "title": "502 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 507 f.Kr. 506 f.Kr. 505 f.Kr. 504 f.Kr. 503 f.Kr. - 502 f.Kr. - 501 f.Kr. 500 f.Kr. 499 f.Kr. 498 f.Kr. 497 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/503%20f.Kr.", "title": "503 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 508 f.Kr. 507 f.Kr. 506 f.Kr. 505 f.Kr. 504 f.Kr. - 503 f.Kr. - 502 f.Kr. 501 f.Kr. 500 f.Kr. 499 f.Kr. 498 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/504%20f.Kr.", "title": "504 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 509 f.Kr. 508 f.Kr. 507 f.Kr. 506 f.Kr. 505 f.Kr. - 504 f.Kr. - 503 f.Kr. 502 f.Kr. 501 f.Kr. 500 f.Kr. 499 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39244", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/505%20f.Kr.", "title": "505 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 510 f.Kr. 509 f.Kr. 508 f.Kr. 507 f.Kr. 506 f.Kr. - 505 f.Kr. - 504 f.Kr. 503 f.Kr. 502 f.Kr. 501 f.Kr. 500 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/506%20f.Kr.", "title": "506 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 511 f.Kr. 510 f.Kr. 509 f.Kr. 508 f.Kr. 507 f.Kr. - 506 f.Kr. - 505 f.Kr. 504 f.Kr. 503 f.Kr. 502 f.Kr. 501 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/507%20f.Kr.", "title": "507 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 512 f.Kr. 511 f.Kr. 510 f.Kr. 509 f.Kr. 508 f.Kr. - 507 f.Kr. - 506 f.Kr. 505 f.Kr. 504 f.Kr. 503 f.Kr. 502 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/508%20f.Kr.", "title": "508 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 513 f.Kr. 512 f.Kr. 511 f.Kr. 510 f.Kr. 509 f.Kr. - 508 f.Kr. - 507 f.Kr. 506 f.Kr. 505 f.Kr. 504 f.Kr. 503 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/509%20f.Kr.", "title": "509 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. - 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr. 450-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 514 f.Kr. 513 f.Kr. 512 f.Kr. 511 f.Kr. 510 f.Kr. - 509 f.Kr. - 508 f.Kr. 507 f.Kr. 506 f.Kr. 505 f.Kr. 504 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/510-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "510-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. - 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 519 f.Kr. 518 f.Kr. 517 f.Kr. 516 f.Kr. 515 f.Kr. 514 f.Kr. 513 f.Kr. 512 f.Kr. 511 f.Kr. 510 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "39250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/520-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "520-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. - 520-\u00e1rini f.Kr. - 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 529 f.Kr. 528 f.Kr. 527 f.Kr. 526 f.Kr. 525 f.Kr. 524 f.Kr. 523 f.Kr. 522 f.Kr. 521 f.Kr. 520 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "39251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/530-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "530-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. - 530-\u00e1rini f.Kr. - 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 539 f.Kr. 538 f.Kr. 537 f.Kr. 536 f.Kr. 535 f.Kr. 534 f.Kr. 533 f.Kr. 532 f.Kr. 531 f.Kr. 530 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "39252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/510%20f.Kr.", "title": "510 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. - 510-\u00e1rini f.Kr. - 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. 470-\u00e1rini f.Kr. 460-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 515 f.Kr. 514 f.Kr. 513 f.Kr. 512 f.Kr. 511 f.Kr. - 510 f.Kr. - 509 f.Kr. 508 f.Kr. 507 f.Kr. 506 f.Kr. 505 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "39254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/540-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "540-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. - 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr. 490-\u00e1rini f.Kr. 480-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 549 f.Kr. 548 f.Kr. 547 f.Kr. 546 f.Kr. 545 f.Kr. 544 f.Kr. 543 f.Kr. 542 f.Kr. 541 f.Kr. 540 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "39255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/550-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "550-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. - 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr. 500-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 559 f.Kr. 558 f.Kr. 557 f.Kr. 556 f.Kr. 555 f.Kr. 554 f.Kr. 553 f.Kr. 552 f.Kr. 551 f.Kr. 550 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "39256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/560-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "560-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. - 560-\u00e1rini f.Kr. - 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. 510-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 569 f.Kr. 568 f.Kr. 567 f.Kr. 566 f.Kr. 565 f.Kr. 564 f.Kr. 563 f.Kr. 562 f.Kr. 561 f.Kr. 560 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "39258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Juel%20Arge", "title": "Niels Juel Arge", "text": "Niels Juel Arge (f\u00f8ddur 20. august 1920 \u00ed T\u00f3rshavn, dey\u00f0ur 5. mars 1995) var ein f\u00f8royskur \u00fatvarpsstj\u00f3ri, rith\u00f8vundur og politikari (Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin).\n\nNiels Juel t\u00f3k realpr\u00f3gv \u00ed Havn \u00ed 1920, og s\u00ed\u00f0an hev\u00f0i hann ymisk fyrifallandi arbei\u00f0i, til hann fekk starv \u00ed t\u00ed n\u00fdstovna\u00f0a \u00datvarpi F\u00f8roya \u00ed 1957. Tr\u00fd \u00e1r seinni gj\u00f8rdist hann stj\u00f3ri \u00ed \u00fatvarpinum og sat \u00ed stj\u00f3rastarvinum fr\u00e1 1960 til 1990, t\u00e1 hann m\u00e1tti gevast vegna aldursmarki\u00f0 hj\u00e1 t\u00ed almenna. Hann hevur skriva\u00f0 fleiri hoyrisp\u00f8l til \u00fatvarpi\u00f0 og skriva\u00f0 fleiri yrkisb\u00f3kmentir. Fyrsta b\u00f3k hansara, Argjamenn, kom \u00fat \u00ed 1978. Hann fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir \u00ed 1985.\n\nNiels Juel Arge var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Havn 1949\u20131952 og varaborgarstj\u00f3ri 1949\u20131951.\n\nHann var fa\u00f0ir J\u00f3gvan Arge og Magna Arge og abbi t\u00f3nleikaran Una Arge.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n Argjamenn - ein \u00e6ttars\u00f8ga, 1978\n Merki\u00f0, flaggs\u00f8gan, 1980\n Drekin, minningarrit Havnar R\u00f3\u00f0rarfelags, 1982\n Rockall - s\u00f8gan um Rokkin, 1982\n N.J. Arge og J\u00f3gvan Arge: Bankab\u00f3kin - Sj\u00f3vinnubankin 50 \u00e1r; Sj\u00f3vinnubankin, T\u00f3rshavn 1983\n T\u00f3rshavnar Sl\u00f8kkili\u00f0 50 \u00e1r, 1983, T\u00f3rshavnar b\u00fdr\u00e1\u00f0 gav \u00fat\n Str\u00ed\u00f0s\u00e1rini 1940-45, 1985-1990 \n 1. b\u00f3k: Hersettar oyggjar\n 2. b\u00f3k: Sigla vandasj\u00f3gv\t\n 3. b\u00f3k: F\u00f8royar bumba\u00f0ar\t\n 4. b\u00f3k: Millum minur og kavb\u00e1tar\t\n 5. b\u00f3k: Skansi \u00ed Atlantshavi\t\n 6. b\u00f3k: Kr\u00edggi\u00f0 endar \n Teir sigldu \u00fati 5 b\u00f8kur, i\u00f0 komu \u00fat 1991-95. Kort og tekningar: Anker Eli Petersen, Borgin\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Niels Juel Arge \u00e1 snar.fo\nNiels Juel 100 \u00e1r, \u00e1 nielsjuel.fo\nN\u00fdtt Niels Juel Arge-savn \u00e1 netinum, nordlysid.fo\n Niels Juel Arge ver\u00f0ur ongant\u00ed\u00f0 gloymdur, nordlysid.fo\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1920\nAndl\u00e1t \u00ed 1995\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "39260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludv%C3%ADk%20%C3%A1%20Brekku", "title": "Ludv\u00edk \u00e1 Brekku", "text": "Ludv\u00edk \u00e1 Brekku er ein f\u00f8royskur listama\u00f0ur, rith\u00f8vundur og t\u00f3nleikari. Hann hevur \u00fatgivi\u00f0 tvey yrkingas\u00f8vn og hevur myndpr\u00fdtt fleiri b\u00f8kur. Hann var forma\u00f0ur \u00ed Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya eitt stutt skifti \u00ed 2015. Hann hevur lisi\u00f0 til l\u00e6rara \u00ed Havn og t\u00f3k farloyvi eitt \u00e1r, fyri at taka listarliga \u00fatb\u00fagving \u00e1 listah\u00e1sk\u00fala \u00ed Danmark, har hann var li\u00f0ugur \u00ed 2014. Hann hevur seinni gingi\u00f0 \u00e1 Listah\u00e1sk\u00f3la Islands fr\u00e1 2015. \u00cd 2014 hev\u00f0i hann listaframs\u00fdning \u00ed Smi\u00f0juni \u00ed L\u00edtluv\u00edk. Hann er br\u00f3\u00f0ir yrkjaran Sissal Kampmann, og hevur hann myndpr\u00fdtt yrkingas\u00f8vn hennara. Saman vi\u00f0 Brynjolfur \u00e1 Heygum og R\u00fani Christiansen stovna\u00f0i hann t\u00f3nleikab\u00f3lkin Side Effect, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 Prix F\u00f8royar, teir g\u00f3vu eina \u00fatg\u00e1vu \u00fat \u00ed 2006.\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur\n\nYrkingar \n2009 - Svartir svanar, egi\u00f0 forlag, ISBN 978-99918-3-297-5\n2008 - S\u00e1larf\u00f8\u00f0i, egi\u00f0 forlag, ISBN 978-99918-3-247-0\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nVi\u00f0 Side Effect \n2006 - Side Effect\n\nFrams\u00fdningar \n2014 - Smi\u00f0jan \u00ed L\u00edtluv\u00edk, T\u00f3rshavn\n2013 (juni-august) - B\u00fdarb\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Havn\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "39265", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Blake", "title": "William Blake", "text": "William Blake (f\u00f8ddur 28. november 1757, dey\u00f0ur 12. august 1827) var ein enskur yrkjari og listam\u00e1lari. Hann var ikki so kendur, me\u00f0an hann livdi, men eftir dey\u00f0a hansara er hann vi\u00f0urkendur sum eitt t\u00fd\u00f0andi skald fr\u00e1 Romantikkini.\n\nB\u00f8kur\n\nKeldur \n\nEnskir rith\u00f8vundar\nEnskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1757\nAndl\u00e1t \u00ed 1827"}
{"id": "39268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ragnar%20Finsson", "title": "Ragnar Finsson", "text": "Ragnar Finsson (f\u00f8ddur 1996) er ein f\u00f8royskur punkrock og blues sangari. Hann gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00ed 2008 lutt\u00f3k \u00ed talentkappingini hj\u00e1 DR Talent 2008, har hann enda\u00f0i \u00e1 einum tri\u00f0japl\u00e1ssi. \u00c1ri\u00f0 eftir Talent sp\u00e6ldi hann \u00e1 konsertum \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 s\u00ednum egna orkestri. Fyrst kalla\u00f0u teir seg A-55, s\u00ed\u00f0an Stewies Loveranch, Ragnar sp\u00e6ldi guitar og sang. P\u00e1pi Ragnar, Finnur Hansen, er eisini t\u00f3nleikari og sp\u00e6lir \u00e1 ymiskum lj\u00f3\u00f0f\u00f8rum og er ofta t\u00f3nleikari \u00e1 uppt\u00f8kum og t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vum hj\u00e1 f\u00f8royskum t\u00f3nleikarum. Mamma Ragnar, Malan Thomsen, syngur eisini.\n\n\u00cd 2016 var\u00f0 Ragnar tilnevndur eina FMA vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins n\u00fdggja navn.\n\nHei\u00f0ur \n2008 - Nr. 3 \u00ed kappingini hj\u00e1 DR Talent.\n2016 - Tilnevndur \u00e1 Faroese Music Awards \u00ed b\u00f3lkinum \u00c1rsins n\u00fdggja navn.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "39269", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Punjab%20%28t%C3%B3nleikab%C3%B3lkur%29", "title": "Punjab (t\u00f3nleikab\u00f3lkur)", "text": "Punjab er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2012. B\u00f3lkurin sp\u00e6lir alternativan funk rokk t\u00f3nleik vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 jazz. Teir \u00fatg\u00f3vu fyrstu fl\u00f8guna \u00ed september 2015. \u00c1 FMA 2016 var b\u00f3lkurin tilnevndur 5 vir\u00f0isl\u00f8nir, umframt at forsangarin, \u00c1rni Johannesson, var tilnevndur \u00c1rsins sangari \u00ed b\u00f3lkinum Folk, Country og Blues.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \n\u00c1rni Johannesson - Sangur, Guitar\nMatthias Kj\u00f8lbro - Saxofon\nT\u00f3r\u00f0ur Dam Jacobsen - Trummur\nKristian Pauli Ellefsen- Keyboards\nK\u00e1ri Ellingsgaard - Bass\nRobert Bjarnason - Guitar\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n2015 - The Flying Elephant, fl\u00f8ga vi\u00f0 7 sangum, Tutl\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "39270", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hamradun", "title": "Hamradun", "text": "Hamradun er ein f\u00f8royskur f\u00f3lka-rokk t\u00f3nleikab\u00f3lkur. Forsangarin \u00ed b\u00f3lkinum er P\u00f3l Arni Holm av Tv\u00f8royri, i\u00f0 var forsangari \u00ed T\u00fdr fr\u00e1 1998 til 2002. Hamradun gav \u00fat fyrstu \u00fatg\u00e1vuna \u00ed 2015, talan var um eina fl\u00f8gu vi\u00f0 7 sangum, allir \u00e1 f\u00f8royskum. Nevnast kunnu Sneppan \u00ed Hamrabyrgi, i\u00f0 byggir \u00e1 s\u00f8gnina um eina kvinnu, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i einsam\u00f8ll eftir \u00ed Hamrabyrgi (\u00ed somu v\u00edk sum V\u00edkarbyrgi \u00ed Su\u00f0uroynni), av t\u00ed at \u00f8ll hini \u00ed bygdini v\u00f3ru dey\u00f0 av svartadey\u00f0a, og so gingu f\u00f3lk \u00far Sumba og kasta\u00f0u mat ni\u00f0ur til hana, so hon ikki doy\u00f0i \u00ed hungri. Ein sangur er um fr\u00edsarnir \u00ed Akrabergi og ein um Sn\u00e6bj\u00f8rn, i\u00f0 eisini er ein s\u00f8gn \u00far Su\u00f0uroynni. Sinklars v\u00edsa er eisini vi\u00f0 \u00e1 fl\u00f8guni. John \u00c1ki Egholm sp\u00e6lir og syngur eisini vi\u00f0 \u00ed Hamradun, hann er eisini kendur fr\u00e1 b\u00f3lkinum tungm\u00e1lmsb\u00f3lkinum Hamfer\u00f0. Uni Debess er kendur fr\u00e1 fleiri blues-b\u00f3lkum, eitt n\u00fa GoGo Blues.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nP\u00f3l Arni Holm: forsangari\nUni Debess: lei\u00f0andi guitarleikari\nJohn \u00c1ki Egholm: rytmu-guitar/sangur\nFinnur Hansen: keyboards\nHeri Reynheim: bass\nRani Hammershaimb Christiansen: trummur\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n2015 - Hamradun, Tutl. Fl\u00f8ga vi\u00f0 7 sangum.\n\nHei\u00f0ur \n Hamradun tilnevndur FMA 2016 vir\u00f0isl\u00f8nir \u00ed b\u00f3lkunum \u00c1rsins n\u00fdggja navn og \u00c1rsins b\u00f3lkur\n Forsangarin \u00ed Hamradun, P\u00f3l Arni Holm, tilnevndur \u00c1rsins sangari \u00e1 FMA 20116\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHamradun \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "39271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fro%C3%B0biar%20S%C3%B3knar%20Bluesorkestur", "title": "Fro\u00f0biar S\u00f3knar Bluesorkestur", "text": "Fro\u00f0biar S\u00f3knar Bluesorkestur er eitt bluesorkestur \u00far Su\u00f0uroynni. Teir hava veri\u00f0 virknir \u00ed fleiri \u00e1r. \u00cd 2015 g\u00f3vu teir \u00fat s\u00edna fyrstu \u00fatg\u00e1vu, ta\u00f0 var fl\u00f8gan If the Ocean was Wine. \u00c1 fl\u00f8guni eru \u00e1tta l\u00f8g, har umlei\u00f0 helvtin er egin l\u00f8g, sum \u00ed st\u00edli r\u00f8kka fr\u00e1 si\u00f0bundnum Missisippi country-blues til n\u00fdggjari urban-blues. Fl\u00f8gan er tikin upp \u00ed Studio Bloch. J\u00f3n McBirnie, Theodor Kapnas og J\u00f3nas Bloch Danielsen hava producera\u00f0, redigera\u00f0 og mixa\u00f0. Tony - Facination Street Studios hevur mastra\u00f0.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nKristian Holb\u00e6k, vokal og munnh\u00f8rpu\nD\u00e1vi\u00f0 Jacobsen, guitar\nP\u00e1ll Holm Lave, guitar og slide\nVilhelm Meyer, bass\nDennis Lave, trummur\nJ\u00f3han Petur Andreasen, hammond\nP\u00e6tur Dam, keyboard\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n If the Ocean was Wine\n\nHei\u00f0ur \n2016 - Tilnevndur eina FMA vir\u00f0isl\u00f8n sum \u00c1rsins b\u00f3lkur/einstaklingur \u00ed Folk, Country og Blues-b\u00f3lkinum\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "39273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimam%C3%BAs", "title": "Heimam\u00fas", "text": "Heimam\u00fas ella h\u00fasm\u00fas (lat\u00edn - Mus musculus), kann b\u00fdtast upp \u00ed fleiri undirb\u00f3lkar, \u00ed F\u00f8royum finnast tveir av teimum, \"vestanm\u00fas\" (lat\u00edn Mus musculus domesticus) og \"eystanm\u00fas\" (lat\u00edn Mus musculus musculus):. Vestanm\u00fasin er gr\u00e1-gr\u00e1morrey\u00f0 og lj\u00f3s undir b\u00fakinum. Kroppurin er 7,5-10,3 cm langur, halin 7,2-10,2 cm langur, m\u00fas vigar 12-28 g. Ey\u00f0kendur roykur gongur av henni. Hesin roykur kann siga fr\u00e1, at hon er til sta\u00f0ar. Roykurin stendst av, at hon merkir \u00f8ki\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r vi\u00f0 landi.\n\n\u00datbrei\u00f0sla \nHeimam\u00fasin kemur upprunaliga \u00far \u00c1sia, og f\u00f3lk hava drigi\u00f0 hana vi\u00f0 s\u00e6r vestureftir. M\u00fdsnar \u00ed F\u00f8royum eru yvirh\u00f8vur vestanm\u00fas (Mus m. domesticus), men \u00ed Streymoy og Sandoy eru umframt vestanm\u00fas eisini blendingar (hybridar) av vestanm\u00fas og eystanm\u00fas (Mus m. musculus x M. m. domesticus''''). Vestanm\u00fasin finst \u00ed \u00cdrlandi, Skotlandi, Onglandi, Fraklandi, Italia, Spania og Grikkalandi. Tann f\u00f8royska vestanm\u00fasin m\u00e1 t\u00ed vera komin henda vegin vi\u00f0 teimum \u00edrsku munkunum. \u00cd F\u00f8royum er m\u00fasin ikki nevnd \u00ed skrivum fyrr enn \u00ed 1592, men m\u00fasin m\u00e1 longu hava veri\u00f0 b\u00faf\u00f8st \u00ed F\u00f8royum, t\u00e1 landn\u00e1msmenninir komu til F\u00f8roya \u00e1 veg til \u00cdslands og Gr\u00f8nlands.\n\n M\u00fds \u00ed F\u00f8royum \n\nM\u00fds \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a fyrst nevndar \u00ed 1592 og t\u00e1 sigst talan vera um sk\u00f3garm\u00fas (Apodemus sylvaticus), men \u00e6tlandi er her heldur talan um heimam\u00fas (Mus musculus domesticus), t\u00ed sk\u00f3garm\u00fas er ikki skr\u00e1sett \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an t\u00e1. \n\n\u00cd F\u00f8royum er heimam\u00fas skr\u00e1sett \u00ed 9 oyggjumLandt, Fors\u00f8g til en Beskrivelse over F\u00e6r\u00f8erne. K\u00f8benhavn, 1800Degerb\u00f8l, M. Mammalia. Zoology Faroes Pt. 65:1-133, 1942:\n\nFugloy (Mus m. domesticus)\nBor\u00f0oy (\u00fatdey\u00f0 uml. 1915-20, m\u00f8guliga sum fylgja av at rotta kom \u00ed oynna \u00ed 1898.)\nEysturoy (\u00fatdey\u00f0)\nStreymoy (Mus m. domesticus og Mus m. musculus x Mus m. domesticus)\nMykinesi(Mus m. domesticus (mykinessiensis)) \nHesti (Mus m. domesticus)\nN\u00f3lsoy (Mus m. domesticus (faroensis))\nSandoy (Mus m. domesticus og Mus m. musculus x Mus m. domesticus)\nSu\u00f0uroy (\u00fatdey\u00f0)\n\nHeimam\u00fdsnar \u00ed F\u00f8royum ver\u00f0a eisini r\u00f3ptar hagam\u00fas og bjargam\u00fas'', t\u00e1 t\u00e6r halda til \u00ed hesum b\u00fa\u00f8kjum. \u00cd Nor\u00f0urh\u00f8vum er m\u00fasin t\u00fd\u00f0iliga kn\u00fdtt at f\u00f3lki; um summari\u00f0 heldur hon til uttandura, men kemur t\u00f3 aftur til h\u00fas um heysti\u00f0. \u00cd F\u00f8royum er hon bara \u00e1 n\u00f8krum oyggjum og hon heldur eisini til \u00ed \u00f3bygdum, og um summari\u00f0 legst hon \u00ed fuglabj\u00f8rgini \u00e1 oyggjum, har rottan ikki er.\n\nF\u00f8\u00f0i \nM\u00fasin er ikki kr\u00e6sin, men tekur ta\u00f0, hon finnur, fr\u00e6, sm\u00e1kykt og mat, f\u00f3lk hevur s\u00e6r ni\u00f0urfyri, og leivdir. Kortini d\u00e1mar henni best fr\u00e6, serliga korn og alt sovor\u00f0i\u00f0, sum er burtur \u00far korni. Hon megnar at liva, h\u00f3ast hon f\u00e6r ikki vatn, og t\u00ed tr\u00edvst hon v\u00e6l \u00ed korngoymslum. \u00cd h\u00fasum kann hon gera ska\u00f0a \u00e1 b\u00e6\u00f0i mat og innb\u00fagv, t\u00ed dugnalig er hon at gnaga.\n\nM\u00fas klintrast um alt h\u00fasi\u00f0. Er n\u00f3g miki\u00f0 av f\u00f8\u00f0i og tilfari at byggja rei\u00f0ur vi\u00f0, standa t\u00e6r seg v\u00e6l \u00ed frosti. M\u00fasin leggur s\u00e6r ni\u00f0urfyri til verri t\u00ed\u00f0ir, t\u00e1 i\u00f0 ov l\u00edti\u00f0 er til av f\u00f8\u00f0i. M\u00fdsnar eru \u00ed b\u00faflokki, kvennm\u00fasin byggir rei\u00f0ur, kallm\u00fasin kemur \u00ed rei\u00f0ri\u00f0 \u00ed makingart\u00ed\u00f0ini.\n\nN\u00f8ring \nM\u00fas leggur alt \u00e1ri\u00f0, og hugsandi kann hon f\u00e1a undan 10 legur um \u00e1ri\u00f0, 3-6 m\u00fdslingar \u00ed hv\u00f8rjari, um n\u00f3g r\u00famligt er, og f\u00f8\u00f0in ikki tr\u00fdtur. M\u00fdslingarnir sj\u00e1lvir eru kynsliga b\u00fanir, t\u00e1 teir eru m\u00e1na\u00f0 gamlir.\n\nKeldur \n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "39281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ineos%20Grenadiers", "title": "Ineos Grenadiers", "text": "Ineos Grenadiers (UCI li\u00f0kota: INS) er eitt s\u00fakkluli\u00f0 vi\u00f0 basu \u00ed St\u00f3rabretlandi, i\u00f0 hevur UCI Pro Tour-st\u00f8\u00f0u. Li\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 26. februar 2009 og byrja\u00f0i at kappast \u00ed januar 2010.\n\nSesongir\n\n2020\n\nSigrar\n\n2019\n\nSigrar\n\n2018\n\nSigrar\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 \u00far Bretlandi"}
{"id": "39284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Theodor%20Thomassen", "title": "Theodor Thomassen", "text": "Theodor Thomassen (f\u00f8ddur 28. oktober 1908 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, dey\u00f0ur 9. mars 2016 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi) var tann elsti f\u00f8royingurin nakrant\u00ed\u00f0. Hann gj\u00f8rdist 107 \u00e1ra gamal og 4 m\u00e1na\u00f0ir og 12 dagar.\n\n\u00cd 1930 giftist Theodor Nenceu Hansen, sum eisini var\u00f0 \u00e6tta\u00f0 \u00far S\u00f8rv\u00e1gi. Theodor og konan bygdu s\u00e6r h\u00fas og saman fingu tey 10 b\u00f8rn. Hann gj\u00f8rdist einkjuma\u00f0ur \u00ed 1987. Theodor Thomassen hev\u00f0i handil \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi og r\u00f3\u00f0i \u00fat einsamallur, til hann var gott 98 \u00e1ra gamal. Vi\u00f0 b\u00f8rnum og barnab\u00f8rnum v\u00f3ru eftirkomararnir hj\u00e1 Theodori omanfyri 100 \u00ed tali, t\u00e1 i\u00f0 hann anda\u00f0ist. Hann sovna\u00f0i stillisliga inn mikukv\u00f8ldi\u00f0 9. mars 2016.\n\nSeinastu \u00e1rini av l\u00edvi s\u00ednum b\u00fa\u00f0i Theodor heima hj\u00e1 d\u00f3ttrini Elisu. Kringvarp F\u00f8roya var og vitja\u00f0i hann ella ringdi til hann hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 f\u00f8\u00f0ingardegi hansara tey seinastu \u00e1rini hann livdi.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Theordor fylti 105 \u00e1r, seg\u00f0i hann vi\u00f0 Kringvarpi\u00f0, at hann ikki hev\u00f0i v\u00e6nta\u00f0 at gerast so gamal, t\u00ed ta\u00f0 l\u00e1 ikki til slagi\u00f0. P\u00e1pin doy\u00f0i bert 48 \u00e1ra gamal, og ein p\u00e1pabeiggi gj\u00f8rdist bert 31 \u00e1ra gamal. Hann hev\u00f0i t\u00e1 107 eftirkomarar.\n\nHv\u00f8rja fer\u00f0 Kringvarpi\u00f0 tosa\u00f0i vi\u00f0 Theodor, hev\u00f0i hann skili\u00f0 og fylgdi vi\u00f0 \u00ed t\u00ed, i\u00f0 hendi \u00ed samfelagnum, eisini \u00ed politikki. Sigrun Brend var tann fr\u00e1 Kringvarpinum, i\u00f0 ofta tosa\u00f0i vi\u00f0 hann fyri Kringvarpi\u00f0.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Theodor \u00e1 105 \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardegi s\u00ednum var\u00f0 spurdur um, hvat hann hev\u00f0i eti\u00f0 n\u00f3gv av gj\u00f8gnum l\u00edvi\u00f0, svara\u00f0i hann, at hann hev\u00f0i alt\u00ed\u00f0 eti\u00f0 n\u00f3gvan fisk og n\u00f3gva grind, b\u00e6\u00f0i tv\u00f8st og spik, og fiskurin var saltfiskur, r\u00e6stur fiskur, turrur fiskur, feskur fiskur, frikadellur og knettir. Spurdur um hvat hann ynskti s\u00e6r \u00ed f\u00f8\u00f0ingardagsg\u00e1vu fr\u00e1 Sigrun Brend, so svara\u00f0i hann, at hann \u00e1tti alt i\u00f0 honum t\u00f8rva\u00f0i, men kanska eina pl\u00e1tu av reinari sjokol\u00e1tu.\n\nSeinasta heilsanin \nT\u00e1 i\u00f0 Theodor fylti 107 \u00e1r, var Kringvarp F\u00f8roya vi\u00f0 Sigr\u00fan Brend og vitja\u00f0i hann. T\u00e1 i\u00f0 hon spurdi hann um uppskriftina upp\u00e1 eitt so langt l\u00edv, so svara\u00f0i hann, at hann hev\u00f0i ikki nakra uppskrift, men so sitera\u00f0i hann 2 \u00f8rindi \u00far danska s\u00e1lminum Tag Jesus med, i\u00f0 danska s\u00e1lmaskaldi\u00f0 Adolf Langsted yrkti \u00ed 1895:\n\nTag Jesus med, hvorhen du l\u00e6nges,\nda bliver du s\u00e5 let i sind.\nOg hvor din frelser ude st\u00e6nges,\nder skal du ikke selv g\u00e5 ind.\n\nTag Jesus med hvorhen du farer,\ns\u00e5 skal du aldrig fare vild.\nDa vogter p\u00e5 dig engleskarer,\nom verden lukker \u00f8jet til!\n\nJar\u00f0arfer\u00f0in \nTheodor f\u00f3r til gravar \u00far S\u00f8rv\u00e1gs kirkju t\u00fdsdagin 15. mars. S\u00f8rv\u00e1gs kirkja var fullsett, t\u00e1 presturin Inga Poulsen Dam pr\u00e6dika\u00f0i. Hon gav eina g\u00f3\u00f0a l\u00fdsing av Theodori, t\u00e1 hon \u00ed pr\u00e6dikuni seg\u00f0i, at guds\u00f3tti, n\u00f8gdsemi og bjartskygni virka\u00f0i javnv\u00e1g \u00ed langa l\u00edvinum hj\u00e1 Theodori.\n\nMet \nTheodor Thomassen eigur meti\u00f0 sum F\u00f8roya elsta f\u00f3lk nakrant\u00ed\u00f0. \u00c1\u00f0renn Theodor t\u00f3k meti\u00f0, \u00e1tti Drikka \u00e1 Fl\u00f8tti vi\u00f0 Gj\u00f3gv \u00ed n\u00f3gv \u00e1r hetta meti\u00f0. Hon var\u00f0 f\u00f8dd 2. juli 1875 og doy\u00f0i 23. november 1980 - 105 \u00e1ra gomul. Um f\u00f8royingar i\u00f0 b\u00fa\u00f0u uttanlands ver\u00f0a taldir vi\u00f0, so \u00e1tti Johannes Frederik Karl Sofus Tauser av Ei\u00f0i, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed Helsing\u00f8r seinna partin av s\u00ednum l\u00edvi, meti\u00f0 sum elsti f\u00f8royingur \u00e1\u00f0renn Theodor. J\u00f3hannes Tauser gj\u00f8rdist eins og Drikka \u00e1 Fl\u00f8tti 105 \u00e1r. Hann var f\u00f8ddur 23. februar 1902 og doy\u00f0i 12. Januar 2008 \u00ed Helsing\u00f8r og var sostatt bert 42 dagar undir 106 \u00e1r, t\u00e1 hann doy\u00f0i.\n\nElsta konuf\u00f3lk (og n\u00e6st elsta f\u00f3lk) sum hevur liva\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, er n\u00fa Nikala Laurina Franciska Jensen \u00far Sumba (vanliga nevnd Kala). Hon var f\u00f8dd 3. september 1915 \u00e1 Glyvrum og flutti sum barn til Sumbiar, har hon seinni giftist. Kala fylti 106 \u00e1r tnn 3. september 2021. Hon er enn \u00e1 l\u00edvi og b\u00fdr \u00e1 ellisheiminum \u00e1 Tv\u00f8royri (september 2021). Kala er sostatt n\u00e6st elsta f\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 liva\u00f0 hevur \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldur \n\nS\u00f8rvingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "39294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Movistar%20Team", "title": "Movistar Team", "text": "Movistar Team () er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 i\u00f0 luttekur \u00ed UCI ProTour og hevur vunni\u00f0 trettan GC sigrar \u00ed Grand Tours.  H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul er spanska fartelefonfyrit\u00f8kan Telef\u00f3nica, og li\u00f0i\u00f0 kapps\u00fakklar undir navninum hj\u00e1 brandi teirra i\u00f0 nevnist Movistar.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tinkoff", "title": "Tinkoff", "text": "Tinkoff () er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 \u00far Russlandi, i\u00f0 kappast \u00ed UCI World Tour. Fr\u00e1 stovnanini til 2014 var li\u00f0i\u00f0 danskt. N\u00faverandi eigarin er russarin Oleg Tinkov. Fr\u00e1 1999 til mars 2015 var\u00f0 li\u00f0i\u00f0 stj\u00f3rna\u00f0 av dananum og fyrrverandi Tour de France vinnaranum Bjarne Riis. H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulin hj\u00e1 li\u00f0num er russiski Tinkoff Bank.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2016\n\n2015\n\n2014\n\n2013\n\n2012\n\n2011\n\n2010\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Astana%20Pro%20Team", "title": "Astana Pro Team", "text": "Astana Pro Team () er eitt professionelt vegs\u00fakklukappingarli\u00f0. H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul er Samruk-Kazyna, i\u00f0 er ein samt\u00f8ka av almennum fyrit\u00f8kum \u00far Kasakstan og eitur eftir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Astana.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2017\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UCI%20ProTour", "title": "UCI ProTour", "text": "UCI ProTour var ein r\u00f8\u00f0 av klassiskum professionellum s\u00fakklukappingum, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u fyriskipa\u00f0ar hv\u00f8rt \u00e1r fr\u00e1 2005 til 2010 av altj\u00f3\u00f0a s\u00fakklusambandinum, UCI. Luttakararnir v\u00f3ru kappingars\u00fakkluli\u00f0 i\u00f0 h\u00f8vdu kvalifisera\u00f0 seg til lutt\u00f8ku og sum h\u00f8vdu skyldu til at luttaka \u00ed \u00f8llum kappingunum. \n\nHetta slagi\u00f0 av kappingarformi byrja\u00f0i \u00ed 2005 og kom \u00ed sta\u00f0in fyri World Cup r\u00f8\u00f0ina fyri vegs\u00fakklukappingar, i\u00f0 enda\u00f0i \u00ed 2004, og enda\u00f0i \u00ed 2010.\n\nProTour'urin fevndi um t\u00e6r st\u00f3ru teinakappingarnar, Tour de France, Giro d'Italia og Vuelta a Espa\u00f1a og eitt n\u00fa t\u00e6r tr\u00edggjar st\u00f3ru s\u00fakkluklassikarnar Paris-Roubaix, Kring Flandern og Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge.\n\nS\u00fakklukappingar"}
{"id": "39303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UCI%20World%20Tour", "title": "UCI World Tour", "text": "UCI WorldTour er ein r\u00f8\u00f0 av sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugum professionellum vegs\u00fakklukappingum. \u00cd 2009 og 2010 var\u00f0 heiti\u00f0 Heimskalendarin og var stiggevandi \u00ed mun til heimsranglistan.\n\nStatus fyri kappingar \u00ed UCI WorldTour (og Heimskalenderin)  \n\n*Seinastu fer\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed 2014.\n\nRanking 2009\u20132015\nKapps\u00fakklarar f\u00e1a stig eftir plaseringum \u00e1 teinum og samanlagt \u00ed teinakappingum sum v\u00edst \u00ed talvuni omanfyri. Stigini hj\u00e1 einum li\u00f0i ver\u00f0a rokna\u00f0i \u00fat vi\u00f0 at leggja saman stigini hj\u00e1 teimum fimm i\u00f0 hava h\u00e6st stigatal hj\u00e1 li\u00f0num. Somu reglar eru galdandi \u00ed landskappingum.\n\nVinnarar\n\n\u00darslit\n\nEinstaklinga ranking (Topp-5)\n\nS\u00fakklukappingar\nUCI World Tour"}
{"id": "39316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82%20Szpak", "title": "Micha\u0142 Szpak", "text": "Micha\u0142 Szpak (f\u00f8ddur 26. november 1990 \u00ed Jas\u0142o) er ein p\u00f3lskur sangari, i\u00f0 gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00ed 2011 lutt\u00f3k \u00ed fyrstu p\u00f3lsku X-factor sangtalentkappingini. Hann umbo\u00f0a\u00f0i P\u00f3lland vi\u00f0 sanginum \"Color of Your Life\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nP\u00f3lskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "39317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AG2R%20La%20Mondiale", "title": "AG2R La Mondiale", "text": "AG2R La Mondiale (, fyrr AG2R Pr\u00e9voyance) er eitt franskt s\u00fakkluli\u00f0 vi\u00f0 UCI ProTour li\u00f0st\u00f8\u00f0u.  H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0larnir eru AG2R Group, i\u00f0 er eitt franskt-grunda\u00f0 altj\u00f3\u00f0a tryggingarfelag og eftirl\u00f8nargrunnur, og La Mondiale Group, i\u00f0 er ein franskt-grunda\u00f0ur altj\u00f3\u00f0a eftirl\u00f8nar- og l\u00edvstryggingargrunnur.\n\nS\u00fakklarar\n\n2020\n\nSigrar\n\n2019\n\nSigrar\n\n2018\n\nSigrar\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nS\u00fakkling \u00ed Fraklandi"}
{"id": "39318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Etixx-Quick%20Step", "title": "Etixx-Quick Step", "text": "Etixx\u2013Quick-Step (UCI li\u00f0kota: EQS) er eitt belgiskt UCI World Tour s\u00fakkluli\u00f0 undir lei\u00f0slu av li\u00f0stj\u00f3ranum Patrick Lef\u00e9v\u00e8re. \u00cdtr\u00f3ttastj\u00f3rar eru Davide Bramati, Wilfried Peeters, Rik Van Slycke, Tom Steels, Brian Holm, Rolf Aldag og Jan Schaffrath. Etixx er ein kekkiskur framlei\u00f0ari av kost\u00edskoyti, me\u00f0an Quick-Step er ein framlei\u00f0ari av laminatg\u00f3lvum.\n\nSesongir\n\n2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trek-Segafredo", "title": "Trek-Segafredo", "text": "Trek\u2013Segafredo () er eitt professionelt vegs\u00fakklukappingarli\u00f0 vi\u00f0 lisensi \u00far USA. Li\u00f0i\u00f0 hevur fyrr veri\u00f0 nevnt Radioshack-Nissan umframt fleiri onnur n\u00f8vn alt eftir hv\u00f8r hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0sstul. \u00cd 2014 yvirt\u00f3k Trek eigaraskapin av li\u00f0num og ProTeam lisensin.\n\nSesongir\n\n2020\n\nSigrar\n\n2019\n\nSigrar\n\n2018\n\nSigrar\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nUSA"}
{"id": "39326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lotto-Soudal", "title": "Lotto-Soudal", "text": "Lotto\u2013Soudal () er eitt belgiskt professionelt vegkapps\u00fakklingarli\u00f0, i\u00f0 hevur belgiska eydnusp\u00e6li\u00f0 Lotto og Soudal sum h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0lar. Soudal er ein fyrit\u00f8ka i\u00f0 framlei\u00f0ir silikone og kalfatring.\n\nSesongir\n\n2017\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/BMC%20Racing%20Team", "title": "BMC Racing Team", "text": "BMC Racing Team (UCI Team kota: BMC) er eitt UCI ProTeam s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 hevur BMC, sum h\u00f8vu\u00f0ssponsor. BMC er ein sveisisk fyrit\u00f8ka, i\u00f0 framlei\u00f0ir s\u00fakklurammur. Ein av eigarunum er amerikanski s\u00fakklarin Jim Ochowicz, i\u00f0 stovna\u00f0i 7-Eleven Cycling Team, hann er eisini li\u00f0stj\u00f3ri.\n\nSesongir\n\n2017\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nUSA"}
{"id": "39331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EF%20Education%20First%20Pro%20Cycling", "title": "EF Education First Pro Cycling", "text": "EF Education First Pro Cycling (UCI kota: EF1), er eitt amerikanskt professionelt s\u00fakkluli\u00f0. Li\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2005 men gj\u00f8rdist ikki professionelt fyrr enn tvey \u00e1r seinni \u00ed 2007.\n\nSesongir\n\n2018\n\n2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Team%20Dimension%20Data%20for%20Qhubeka", "title": "Team Dimension Data for Qhubeka", "text": "Team Dimension Data for Qhubeka () (UCI Team kota: DDD) er eitt World Tour s\u00fakkluli\u00f0 \u00far Su\u00f0urafrika.\n\nSesongir\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Team%20Sunweb", "title": "Team Sunweb", "text": "Team Sunweb (UCI Team kota: SUN) er eitt professionelt t\u00fdskt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 luttekur \u00ed UCI WorldTour stevnum og, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatvalt, \u00ed UCI Continental Circuits kappingum. Li\u00f0i\u00f0 er stj\u00f3rna\u00f0 av Iwan Spekenbrink og n\u00fdtir Giant s\u00fakklur.\n\nSesongir\n\n2020\n\nSigrar\n\n2019\n\nSigrar\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UAE%20Team%20Emirates", "title": "UAE Team Emirates", "text": "UAE Team Emirates () er eitt s\u00fakkluli\u00f0 \u00far Emiratunum. Li\u00f0i\u00f0 hevur veri\u00f0 limur \u00ed UCI ProTour s\u00ed\u00f0an 2005, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 einum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i \u00ed 2010.\n\nSesongir\n\n2020\n\nSigrar\n\n2019\n\nSigrar\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Team%20Katusha", "title": "Team Katusha", "text": "Team Katusha (, UCI li\u00f0kota: KAT) er eitt russiskt professionelt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 n\u00fdtir Canyon s\u00fakklur til s\u00fakklukappingar. Team Katusha kappa\u00f0ist sum eitt UCI ProTeam millum 2009 og 2012. \u00cd januar 2013 fekk li\u00f0i\u00f0 ein Pro Continental lisens, men longu \u00ed februar 2013 avgj\u00f8rdi \u00edtr\u00f3ttar\u00e6tturin, at li\u00f0i\u00f0 skuldi hava ein World Tour licsens. Hin 18. februar 2013 v\u00e1tta\u00f0i UCI, at ta\u00f0 skuldu vera 19 li\u00f0 \u00ed UCI World Tour 2013.\n\nSesongir\n\n2017\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IAM%20Cycling", "title": "IAM Cycling", "text": "IAM Cycling er eitt sveisiskt skr\u00e1sett UCI WorldTour s\u00fakkluli\u00f0, stj\u00f3rna\u00f0 av fyrrverandi franska vegs\u00fakklukappingarmeistaranum Serge Beucherie.\nH\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulin er IAM Independent Asset Management SA, eitt sveisisk \u00edl\u00f8gufelag.\n\nSesongir\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mitchelton-Scott%20%28menn%29", "title": "Mitchelton-Scott (menn)", "text": "Orica-Scott er eitt avstralskt professionelt vegs\u00fakklukappingarli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed januar 2011. Li\u00f0i\u00f0 kappast \u00ed UCI World Tour.\n\nSesongir\n\n2020\n\nSigrar\n\n2019\n\nSigrar\n\n2018\n\nSigrar\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Team%20LottoNL-Jumbo", "title": "Team LottoNL-Jumbo", "text": "Team LottoNL\u2013Jumbo er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0. Li\u00f0 hevur tr\u00edggjar sekti\u00f3nir: ProTeam (UCI ProTour li\u00f0i\u00f0), Continental (eitt talentli\u00f0 i\u00f0 kappast \u00ed UCI Europe Tour), og Cyclo-cross.\n\nSesongir\n\n2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nS\u00fakkling \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "39349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FDJ%20%28s%C3%BAkkluli%C3%B0%29", "title": "FDJ (s\u00fakkluli\u00f0)", "text": "FDJ () er eitt franskt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 er uppkalla\u00f0 eftir h\u00f8vu\u00f0sstulinum, t\u00ed franska lottosp\u00e6linum. Li\u00f0i\u00f0 er stj\u00f3rna\u00f0 av Marc Madiot, i\u00f0 er fyrrverandi vegkapps\u00fakklari og fyrrverandi vinnari av Paris\u2013Roubaix classic. Teir flestu s\u00fakklarnir \u00e1 li\u00f0num eru franskir.\n\nSesongir\n\n2017\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nS\u00fakkling \u00ed Fraklandi"}
{"id": "39350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V/doc", "title": "V/doc", "text": "This template produces links to a template that gives direct access to the template's pages. Most commonly it shows \"\" (or ) links.\n\nUsage\nCopyable empty examples:\n<nowiki>\n{{v|{{subst:PAGENAME}}}}\n{{v|t|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{v|t|e|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{v|t|e|h|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{v|t|e|h|m|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{v|t|e|h|m|w|template={{subst:PAGENAME}}}}\n</nowiki>\nWhich produces:\n\nThe same type of template only for the full text \"view\" style:\n<nowiki>\n{{view|{{subst:PAGENAME}}}}\n{{view|talk|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{view|talk|edit|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{view|talk|edit|hist|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{view|talk|edit|hist|move|template={{subst:PAGENAME}}}}\n{{view|talk|edit|hist|move|watch|template={{subst:PAGENAME}}}}\n</nowiki>\n\nAdding option d (for \"discuss\") equals adding t, adding a t link (for \"talk\").\n\nRequired parameters\n{{v|{{subst:PAGENAME}}}} the template name is required. Do not add the namespace.\n{{view|{{subst:PAGENAME}}}} the template name is required. Do not add the namespace.\nThe {{subst:PAGENAME}} will be substituted with the template's name when parsed by the servers."}
{"id": "39351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0n%C3%A1m%20%C3%A1%20Kambsdali", "title": "Mi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali", "text": "Mi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali er ein samanlegging av Studentask\u00falanum og HF-skei\u00f0num \u00ed Eysturoy og F\u00f8roya Handilssk\u00fala \u00e1 Kambsdali. Sk\u00falarnir v\u00f3ru lagdir saman \u00ed ein stovn, i\u00f0 fekk navni\u00f0 Mi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali. Rektari er P\u00e1ll Isholm sum frammanundan hev\u00f0i veri\u00f0 sk\u00falastj\u00f3ri \u00e1 Handilssk\u00falanum \u00e1 Kambsdali \u00ed 11 \u00e1r, s\u00ed\u00f0an l\u00e6rari \u00e1 Studentask\u00falanum \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, og seinastu m\u00e1na\u00f0irnar undan samanleggingini var settur rektari \u00e1 Studentask\u00falanum. Klaksv\u00edkar HF-skei\u00f0, sum undan samanleggingini var deild undir Studentask\u00falanum, er eftir samanleggingina deild undir Mi\u00f0n\u00e1mi \u00e1 Kambsdali.\n\nMi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali hevur 6 breytir: B\u00faskaparbreyt, fyrireikingarbreyt, hugbreyt, n\u00e1tt\u00farbreyt, serbreyt og yrkisbreyt (FHS) umframt akademi\u00fatb\u00fagving. \n\n\u00c1 Mi\u00f0n\u00e1mi \u00e1 Kambsdali ganga rei\u00f0iliga 500 n\u00e6mingar, og saman vi\u00f0 Klaksv\u00edkar HF-skei\u00f0i fevnir stovnurin um umlei\u00f0 600 n\u00e6mingar og um 90 starvsf\u00f3lk.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Mi\u00f0n\u00e1mi \u00e1 Kambsdali\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "39352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Direct%20%C3%89nergie", "title": "Direct \u00c9nergie", "text": "Direct \u00c9nergie () er eitt professionelt vegkapps\u00faklingarli\u00f0 i\u00f0 kappast sum eitt UCI Professional Continental li\u00f0 \u00ed UCI Continental Circuits kappingum, og UCI WorldTour kappingum, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur bo\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 sum eitt wild card. Li\u00f0i\u00f0 hevur havt onnur n\u00f8vn: Brioches La Boulang\u00e8re, Bonjour, Bouygues T\u00e9l\u00e9com, Bbox Bouygues Telecom og Europcar.\n\nSesongir\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "39354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hargabr%C3%B8%C3%B0urnir", "title": "Hargabr\u00f8\u00f0urnir", "text": "Hargabr\u00f8\u00f0urnir livdu \u00ed 17. \u00f8ld, teir v\u00f3ru eisini nevndir hargarkempurnar. Teir v\u00f3ru d\u00f3ttursynir Jenis \u00ed La\u00f0angar\u00f0i (hin seinna). Teir b\u00fa\u00f0u \u00ed H\u00f8rg, \u00ed Sumba. Teir v\u00f3ru f\u00fdra \u00ed tali (Niclas, J\u00f3gvan, \u00cdsakur og P\u00e6tur), teir yngstu av teimum v\u00f3ru tv\u00edburab\u00f8rn.\n\nS\u00f8gnin um Hargarbr\u00f8\u00f0ur \nAllir v\u00f3ru teir kimpurligir menn og avbur\u00f0armenn til styrki og reystleika. Einafer\u00f0 v\u00f3ru teir eftir j\u00f3lasey\u00f0i \u00fati \u00e1 Bl\u00e1abergi (i\u00f0 liggur millum Akrar og V\u00edkarbyrgi) og t\u00f3ku teir hv\u00f8r s\u00ednar seks \u00e6r og b\u00f3ru alt heim til h\u00fasar.\n\nIlla samdust teir og hatskir v\u00f3ru teir hv\u00f8r \u00e1 annan.\n\nTeir l\u00f8gdu so felag, tveir og tveir: mi\u00f0lingabr\u00f8\u00f0urnir \u00ed \u00f8\u00f0rum partinum, hin elsti og hin yngsti \u00ed \u00f8\u00f0rum. Ein dagin t\u00e1 teir v\u00f3ru farnir \u00fat \u00ed Dal at royta sey\u00f0, kom sovor\u00f0in illst\u00f8\u00f0a millum teir, at t\u00e1 i\u00f0 teir komu \u00e1 r\u00e6ttina skuldi mor\u00f0 ver\u00f0a. T\u00e1 kom so sn\u00f8ggliga eitt myrkur ni\u00f0ur yvir teir. (Talan kann vera um s\u00f3larmyrkingina, sum var naka\u00f0 fyri middag 30. mai \u00ed 1612.) Angist kom \u00e1 teir og teir lova\u00f0u n\u00fa \u00f8\u00f0rv\u00edsi enn fyrr, at l\u00e6t V\u00e1rharra teir sleppa vi\u00f0 l\u00edvinum, skuldu teir vera betri menniskjur. T\u00e1 l\u00fdsti \u00ed myrkri\u00f0 aftur; teir h\u00e1lsfevndust og lova\u00f0u, at einki str\u00ed\u00f0 skuldi vera teirra millum aftur. S\u00ed\u00f0an s\u00f3tu teir v\u00e6l um s\u00e1tt.\n\nGiljab\u00f3ndin \u00ed Hvalba fekk ofta n\u00f3gvan heystskur\u00f0 og tveir av hargarbr\u00f8\u00f0runum f\u00f3ru t\u00ed eitt heysti\u00f0 nor\u00f0ur til Hvalbiar at bj\u00f3\u00f0a seg til at hj\u00e1lpa. Tiki\u00f0 skuldi alt vera sum kundi f\u00e1ast \u00ed hond seg\u00f0i Giljab\u00f3ndin. Teir f\u00f3ru avsta\u00f0 saman, hargabr\u00f8\u00f0unir og Giljab\u00f3ndin og hansara menn. Teir hittu eitt st\u00f3rt fylgi og vildu f\u00e1a ta\u00f0 \u00ed eitt heldi, men fylgi\u00f0 sleit seg sundur. B\u00f3ndin og hansara menn v\u00f3r\u00f0u vi\u00f0 annan flokkin, Hargabr\u00f8\u00f0urnir vi\u00f0 annan. Br\u00f8\u00f0urnir fingu sey\u00f0in \u00ed eitt heldi \u00e1 nor\u00f0aru s\u00ed\u00f0u \u00e1 Hvalv\u00edkini og bundu sey\u00f0in. S\u00ed\u00f0an s\u00f8ktu teir h\u00fas upp og komu \u00ed dyr \u00fat \u00edm\u00f3ti n\u00e1ttur\u00f0am\u00e1la. B\u00f3ndin var t\u00e1 komin aftur vi\u00f0 h\u00fask\u00f8llunum og hev\u00f0i l\u00edti\u00f0 ella einki fingi\u00f0 at rokna. Morgunin eftir f\u00f3ru teir avsta\u00f0 og funnu pl\u00e1ssi\u00f0 har Hargabr\u00f8\u00f0inir hev\u00f0i undi\u00f0 sey\u00f0in. B\u00f3ndin var findarbl\u00ed\u00f0ur t\u00ed teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 so n\u00f3gv: N\u00fa skuldu teir f\u00e1a l\u00f8nina, seg\u00f0i hann og ta\u00f0 skuldi vera so miki\u00f0 sum teir kundu bera b\u00e1\u00f0ir av sey\u00f0i. Teir t\u00f3ku t\u00e1 hv\u00f8r s\u00ednar sjey sey\u00f0ir og b\u00f3ru til Sumbiar.\n\nEitt heysti\u00f0 ba\u00f0 ein av hargarbr\u00f8\u00f0runum, La\u00f0angar\u00f0sb\u00f3ndan um eitt sindur av hoyggi. B\u00f3ndin lova\u00f0i honum eina byr\u00f0i og ba\u00f0 hann taka av einari s\u00e1tu. Hargarma\u00f0urin t\u00f3k alla s\u00e1tuna upp\u00e1 her\u00f0arnar og bar hana ni\u00f0an undir Hargar. T\u00e1 i\u00f0 La\u00f0angar\u00f0sb\u00f3ndin s\u00e1 at \u00f8ll s\u00e1tan var horvin, var\u00f0 hann illur og brigsla\u00f0i hargarmanninum, at hann hev\u00f0i tiki\u00f0 meira enn hann hev\u00f0i fingi\u00f0 lov til. Men hargarma\u00f0urn hev\u00f0i vitni upp\u00e1, at hann hev\u00f0i ikki bori\u00f0 meira enn eina byr\u00f0i og ta\u00f0 var ta\u00f0 i\u00f0 La\u00f0angar\u00f0sb\u00f3ndin hev\u00f0i lova\u00f0 honum. So var\u00f0 b\u00f3ndin at geva seg til tols.\n\nEin k\u00fagv, i\u00f0 hargarbr\u00f8\u00f0urnir \u00e1ttu, var til f\u00f3\u00f0urs \u00ed V\u00e1gi. Ein vetur f\u00f3ru teir til V\u00e1gs eftir henni, men \u00e1 vegnum heimaftur kom \u00f3dnarve\u00f0ur \u00e1 teir og kavin leg\u00f0ist so \u00f3gvuligur, at \u00f8ll hildu teir fara at doyggja \u00fati. Men p\u00e1pi teirra hev\u00f0i g\u00f3\u00f0a v\u00f3n. Hin elsti, seg\u00f0i hann, hev\u00f0i onga ney\u00f0 \u00e1 landj\u00f8r\u00f0ini, sl\u00edkan knassa helt hann hann vera. Seint \u00e1 kv\u00f8ldi um leggingart\u00ed\u00f0 komu teir til h\u00fasar, hin elsti berandi k\u00fanna. Hon leg\u00f0ist fyri \u00e1 Lopransdali, men so t\u00f3k hann hana \u00e1 baki\u00f0 og bar hana allan vegin heim.\n\n\u00cdrar v\u00f3ru komnir inn \u00e1 Hvalbiarfj\u00f8r\u00f0 fyri at r\u00e6na og ikki f\u00f3ru teir fram vi\u00f0 m\u00fdkindum. F\u00f3lki\u00f0 flutti ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini til at sk\u00fdla s\u00e6r, me\u00f0an bo\u00f0 f\u00f3r um oynna til at samla menn til verju. Hargarbr\u00f8\u00f0urnir f\u00f3ru nor\u00f0ur til Hvalbiar og h\u00f8vdu vi\u00f0 s\u00e6r sum v\u00e1pn \u201dkobbakeppar\u201d vi\u00f0 hv\u00f8ssum j\u00f8rnum \u00ed. T\u00e1 i\u00f0 teir komu nor\u00f0ur \u00edm\u00f3ti K\u00e1ragj\u00f3gv (sunnan fyri Hvalba) skiltust teir. Niklas f\u00f3r \u00ed K\u00e1ragj\u00f3gv til at verja, hinir f\u00f3ru \u00ed \u00c1sgj\u00f3gv har sum meginparturin av f\u00edggindunum v\u00f3ru stadir. Ein kom har Niclas st\u00f3\u00f0, hann var so \u00f3f\u00f8rur til st\u00f8ddar, at hann var ein kn\u00fdttan neva millum eyguni. Hargarma\u00f0urin f\u00f3r \u00edm\u00f3ti honum og reiggja\u00f0i til vi\u00f0 keppinum so \u00edrin small. Har l\u00e1 hann og kiptist, t\u00e1 t\u00f3k Niklas kor\u00f0an av honum og rendi \u00edgj\u00f8gnum hann. Hargarbr\u00f8\u00f0urnir eltu \u00edrarnar oman K\u00e1ragj\u00f3gv og \u00c1sgj\u00f3gv. Ein av br\u00f8\u00f0runum var \u00fati \u00e1 Flekki, men var horvin t\u00e1 i\u00f0 hinir komu og einki spor s\u00e1st til hansara. T\u00e1 i\u00f0 teir gingu oman fyri L\u00edtla Hamar (vestast \u00ed Nesi), kom hann ni\u00f0an fr\u00e1 vatninum, hann hev\u00f0i elt ein \u00edra til \"\u00cdradammin\" og kruvt hann har. Niklas og J\u00f3gvan eltu tveir hinar \u00edtastu av f\u00edggindunum i\u00f0 fl\u00fdddu undan oman \u00ed B\u00f8. J\u00f3gvan sl\u00f3 annan \u00edran dey\u00f0an t\u00e6tt vi\u00f0 Gj\u00f8r\u00f0agar\u00f0 (hann skal liggja grivin \u00ed Slokkunum \u00e1 Gj\u00f8r\u00f0asondum). Niklas h\u00f8gdi eftir hinum, eitt st\u00f3rt h\u00f8gg vi\u00f0 keppinum, \u00ed t\u00ed at hann leyp um merkisgar\u00f0in millum Leirab\u00f8 og Neystab\u00f8, men raka\u00f0i ikki. H\u00f8ggi\u00f0 kom \u00ed gar\u00f0in so har kom st\u00f3rt skar\u00f0 \u00ed - vallgr\u00f3gvin gar\u00f0ur var - og merki\u00f0 eftir hesum h\u00f8ggi sigst at standa \u00ed gar\u00f0inum enn.\n\nT\u00e1 flyddi alt \u00edrali\u00f0i\u00f0 i\u00f0 eftir var, \u00ed b\u00e1tarnar og aftur \u00e1 skipi\u00f0. S\u00ed\u00f0an f\u00f3ru teir undir segl.\n\nSt\u00f3ra D\u00edmun var bo\u00f0in hargarbr\u00f8\u00f0runum \u00ed l\u00f8n fyri hetta avreksverk teirra. Teir r\u00f3\u00f0u runt um oynna, men skoyttu ikki um at eiga hana: t\u00ed \u2014 hildu teir \u2014 eingin var fuglurin har aftur\u00edm\u00f3ti \u00ed Sumba. Sumba var \u00fatgivi\u00f0 \u00edm\u00f3ti n\u00e6rum \u00f8llum F\u00f8royalandi til fugl \u00ed teirri t\u00ed\u00f0ini.\n\nS\u00f8gnin sigur at ein dagin sum hargarbr\u00f8\u00f0urnir v\u00f3ru til \u00fatir\u00f3\u00f0ara, kom herviligur stormur av landnyr\u00f0ingi \u00e1 teir og teir spurdust ikki aftur.\n\nD\u00e1njal Petur \u00ed Gomlustovu hevur t\u00f3 fortalt at hargabr\u00f8\u00f0urnir ikki gingu burtur, men at ta\u00f0 v\u00f3ru br\u00f8\u00f0ur Niclas Thomasen (b\u00f3ndi \u00ed H\u00f8rg fr\u00e1 1688) sum gingu burtur henda dagin.\n\nSterka Marjun var m\u00f3\u00f0ir Hargarbr\u00f8\u00f0urnar. Fa\u00f0ir hennara var Jenis J\u00f3gvansson b\u00f3ndi \u00ed La\u00f0angar\u00f0i og br\u00f3\u00f0ir hennara S\u00edmun Jenisson t\u00f3k vi\u00f0 La\u00f0angar\u00f0s festinum \u00ed 1592.\n\nKeldutilfar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHargarbr\u00f8\u00f0urnir Sagn eftir \u00fatg\u00e1vuni: Jakob Jakobsen: \u201dF\u00e6r\u00f8ske folkesagn og \u00e6ventyr\u201d, Keypmannahavn 1898-1901 (archive.org)\nHargarbr\u00f8\u00f0urnir, snar.fo\n\nF\u00f8royskar sagnir\n17. \u00f8ld\nSumbingar"}
{"id": "39355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marcel%20Kittel", "title": "Marcel Kittel", "text": "Marcel Kittel (f\u00f8ddur 11. mai 1988) er ein t\u00fdskur kapps\u00fakklari, i\u00f0 kappast fyri . Sum ungd\u00f3mss\u00fakklari var hann serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed einkultstarti, t\u00e1 vann hann eitt bronsuhei\u00f0ursmerki \u00ed HM fyri s\u00fakklarar undir 23. T\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdist professionellur s\u00fakklari \u00ed 2011, var hann blivin serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed spurti, og hann hevur vunni\u00f0 teinar \u00ed \u00f8llum trimum Grand Tour'unum.\n\nGrand Tour yvirlit\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rafa%C5%82%20Majka", "title": "Rafa\u0142 Majka", "text": "Rafa\u0142 Majka (f\u00f8ddur 12. september 1989) er ein p\u00f3lskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann er kendur sum ein sterkur klatrari, og gj\u00f8rdist kendur \u00e1 Giro d'Italia 2013, har hann enda\u00f0i \u00e1 einum samla\u00f0um 7. pl\u00e1ssi, og \u00e1 6. pl\u00e1ssi \u00e1ri\u00f0 eftir. A\u00f0rir t\u00fd\u00f0andi sigrar eru tr\u00edggir flallateinasigrar \u00ed Tour de France umframt at hann vann Fjallaklassifikati\u00f3nina \u00ed 2014 \u00fatg\u00e1vuni og tveir teinar samla\u00f0ur vinnari av Tour de Pologne 2014. Hann uppn\u00e1tti s\u00edn fyrsta medaljusigur \u00ed einum Grand Tour, t\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd \u00e1 Vuelta a Espa\u00f1a 2015.\n\nKeldur \n\nP\u00f3lskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989"}
{"id": "39361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sterka%20Marjun", "title": "Sterka Marjun", "text": "Sterka Marjun (f\u00f8dd um 1580 \u00ed Sumba), var d\u00f3ttir Jenis S\u00edmunarsonar \u00ed La\u00f0angar\u00f0i. Hon giftist vi\u00f0 S\u00edmuni \u00ed Ni\u00f0urh\u00fasum, i\u00f0 seinni var\u00f0 b\u00f3ndi \u00ed K\u00e1lgar\u00f0i.  Henda giftan var Jenisi hart \u00edm\u00f3ti og t\u00ed vildi hann einki geva d\u00f3ttrini naka\u00f0 \u00ed heimanfylgi.  Men Marjun sv\u00f3r at hon skuldi ikki dv\u00edna fyri p\u00e1panum heldur enn Beinisv\u00f8r\u00f0. S\u00ed\u00f0ani tveitti hann henni Hargarb\u00f8.\n\n\u00d3f\u00f8rur stimbur var \u00ed Marjuni. Hon saksa\u00f0i alla Keypaj\u00f8r\u00f0 (tr\u00edggjar gyllin), me\u00f0an hon gekk vi\u00f0 tv\u00edburab\u00f8rnum.  T\u00e1 kendi hon annan f\u00f3tin tyngri \u00e1 s\u00e6r, seg\u00f0i hon.\n\nTeir h\u00f8vdu fyrr til roysnis at br\u00f3ta sperrur (sey\u00f0asperrur). Eina fer\u00f0 tey fingust vi\u00f0 at bera tara \u00ed Sumba, kom ein sey\u00f0asperra i\u00f0 send var hagar.  Henda sperran, til tj\u00faktar sum ein k\u00e1lvasperra, var farin v\u00ed\u00f0a um F\u00f8royar, men eingin hev\u00f0i veri\u00f0 f\u00f8rur fyri at br\u00f3ta hana.  P\u00e1pin kemur \u00fat \u00e1 bakkan til d\u00f3ttrina og heldur fyri: \u201cHygg Marjun m\u00edn!  Her er ein sperra, sum eg havi funni\u00f0.\u201d\n\u201cGud fyril\u00e1ti tygum!  Hvussu skal eg halda \u00e1 einari sperru?  Eg eri so \u00fatslipa\u00f0 av taranum.\u201d\n\u201dRoyn ta\u00f0 kortini\u201d sigur Jenis. Hon t\u00f3k t\u00e1 sperruna, balla\u00f0i hana inn \u00ed skj\u00fartafaldin, setti annan endan \u00ed s\u00ed\u00f0una og annan \u00ed l\u00e6ri\u00f0, bendi so \u00e1 og breyt.\n\u201c\u00c1, Marjun m\u00edn!  N\u00fa gj\u00f8rdi t\u00fa \u00f8llum F\u00f8royalandi fyri skommum.\u201d\nT\u00e1 seg\u00f0i Marjun at hev\u00f0i hon vita\u00f0 ta\u00f0, at sperran var farin so v\u00ed\u00f0a um landi\u00f0, so skuldi hon aldri nomi\u00f0 hana. \u201cOvg\u00f3\u00f0 vart t\u00fa so at fara!\u201d helt Jenis \u2013 Hann hugsa\u00f0i um giftuna.\n\nEina fer\u00f0, me\u00f0an S\u00edmun \u00ed Ni\u00f0urh\u00fasum, ma\u00f0ur Marjunar, var \u00ed \u00fatlondum, gj\u00f8rdi Jenis eitt kyrringartippi \u00ed hagaparti hansara og slepti gimbrum s\u00ednum inn.  Men Marjun f\u00f3r upp um n\u00e6turnar og burtur \u00ed haga til at r\u00edva tippi\u00f0 ni\u00f0ur og koyra gimbrar hansara \u00fat aftur \u00far haga s\u00ednum.  Ein morgun m\u00f8tti Jenis henni, t\u00e1 hon var \u00e1 vegnum heim aftur og seg\u00f0i t\u00e1 vi\u00f0 hana, at hev\u00f0i ta\u00f0 ikki veri\u00f0 fyri ta\u00f0 sum hon bar undir beltinum (hon var vi\u00f0 barn), so skuldi hon fari\u00f0 fyri eggina.  Hon ba\u00f0 hann koma: Hann skuldi fylgja vi\u00f0 \u00fat av eggini.\n\nMarjun hev\u00f0i svori\u00f0 at hon skuldi ikki dv\u00edna fyri p\u00e1panum heldur enn Beinisv\u00f8r\u00f0i. T\u00e1 i\u00f0 t\u00ed\u00f0indi komu \u00ed La\u00f0angar\u00f0 at Marjun var dey\u00f0 \u00ed barsilssong, seg\u00f0i Jenis vi\u00f0 ein av h\u00faskallum s\u00ednum: \u201cHyggi\u00f0 m\u00e6r \u00fat og vita um Beinisv\u00f8r\u00f0 stendur!\u201d  Ikki harma\u00f0i hann d\u00f3ttrina meira.\n\nSterka Marjun var m\u00f3\u00f0ir at hinum v\u00ed\u00f0agitnu Hargabr\u00f8\u00f0runum.\n\nKeldutilfar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSterka Marjun eftir Jakob Jakobsen: \u201dF\u00e6r\u00f8ske folkesagn og \u00e6ventyr\u201d, Keypmannahavn 1898-1901 (archive.org)\nSterka Marjun, snar.fo\n Sterka Marjun, sprotin.fo\n\nSumbingar\nF\u00f8royskar sagnir"}
{"id": "39362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/La%C3%B0angar%C3%B0ur", "title": "La\u00f0angar\u00f0ur", "text": "La\u00f0angar\u00f0ur var ein b\u00f3ndagar\u00f0ur \u00ed Sumba. La\u00f0angar\u00f0ur sp\u00e6lir ein st\u00f3ran leiklut \u00ed fleiri f\u00f8royskum sagnum. Regin \u00ed H\u00f8rg og sonur hansara Jenis Reginsson \u00ed La\u00f0angar\u00f0i komu \u00far La\u00f0angar\u00f0i. Jenis ver\u00f0ur nevndur \u00ed s\u00f8gnini um Toftaregin.\n\nSumba\nF\u00f8royskar sagnir"}
{"id": "39365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lars%20Bak", "title": "Lars Bak", "text": "Lars Ytting Bak (f\u00f8ddur 16. januar 1980) er ein danskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 kappast fyri UCI ProTour li\u00f0i\u00f0 .\n\nKeldur \n\nDanskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "39370", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jason%20Bateman", "title": "Jason Bateman", "text": "Jason Bateman (f\u00f8ddur 14. januar 1967 \u00ed New York) er ein amerikanskur filmsleikari, filmsleikstj\u00f3ri og framlei\u00f0ari, i\u00f0 gj\u00f8rdist kendur, t\u00e1 i\u00f0 hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed ymiskum tilbur\u00f0arleikum (sitcoms) \u00ed 1980-\u00e1runum, sum t.d. Silver Spoons og The Hogan Family. \u00cd 2000-\u00e1runum sp\u00e6ldi hann leiklutin sum Michael Bluth \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Arrested Development, i\u00f0 hann vann eina TV Land Award, Satellite Award og eina Golden Globe vir\u00f0isl\u00f8n fyri. Eftir hetta hevur hann harumframt sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed fleiri sp\u00e6lifilmum \u00ed Hollywood, eitt n\u00fa Juno (2007), Hancock (2008), Up in the Air (2009), The Switch (2010), Horrible Bosses (2011), Paul (2011), The Change-Up (2011), Identity Thief (2013),  Bad Words (2014), Horrible Bosses 2 (2014), The Gift (2015) og Zootopia (2016).\n\nFamilja \nJason Beteman er yngri beiggi sj\u00f3nleikarinnuna Justine Bateman. Hann og Amanda Anka v\u00f3r\u00f0u gift \u00ed juli 2001. Tey eiga tv\u00e6r d\u00f8tur: Francesca Nora (f\u00f8dd \u00ed 2006) og Maple Sylvie (f\u00f8dd \u00ed 2012). Amanda Anka er d\u00f3ttir sangaran Paul Anka.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA\nAmerikanskir filmsframlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "39372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopini%20%C3%AD%20Brussel%20%C3%AD%20mars%202016", "title": "Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed Brussel \u00ed mars 2016", "text": "Hin 22. mars 2016 brustu tr\u00edggjar bumbur \u00ed Brussel, Belgia: tv\u00e6r brustu \u00ed Brussel Floghavn umlei\u00f0 klokkan 8 lokala t\u00ed\u00f0 og ein \u00ed Maelbeek metrost\u00f8\u00f0 ein g\u00f3\u00f0an t\u00edma seinni, klokkan 9.11. \u00cd minsta lagi 31 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin og \u00ed minsta lagi 300 v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd. Ein tri\u00f0ja bumba, i\u00f0 ikki var brostin, var\u00f0 funnin sama dag \u00ed floghavnini. \u00c1lopini hendu f\u00fdra dagar eftir, at Salah Abdeslam, i\u00f0 var\u00f0 eftirl\u00fdstur fyri at vera vi\u00f0 til at fremja h\u00f3pdr\u00e1pini \u00ed Par\u00eds \u00ed 2015, var\u00f0 handtikin av l\u00f8gregluni \u00ed Brussel. Sonevndi Islamiskur Statur hevur tiki\u00f0 \u00e1byrgdina fyri bumbuspeingingunum. Ein f\u00f8royingur var millum tey s\u00e6rdu, talan er um studentask\u00falal\u00e6raran S\u00f3lfinn Hansen, i\u00f0 starvast \u00e1 Mi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali. Hann var\u00f0 staddur \u00ed metroini, t\u00e1 i\u00f0 ein bumba brast har. Hann fekk ska\u00f0a \u00ed h\u00f8vdi\u00f0 men ikki so \u00e1lvarsligan var\u00f0 uppl\u00fdst \u00far Brussel.\n\nBumbuspreingingarnar\n\nBrussel Floghavn \nTa\u00f0 v\u00f3ru tv\u00e6r bumbuspreingingar \u00ed altj\u00f3\u00f0a fr\u00e1faringarh\u00f8llini \u00ed Brussel Floghavnini, Zaventem, stutt eftir 08:00 lokala t\u00ed\u00f0; onnur n\u00e6rindis kekk-inn bor\u00f0ini hj\u00e1 American Airlines og Brussels Airlines, og hin n\u00e6rindis eina Starbucks kaffistovu. Spreingingarnar kn\u00fastu vindeyguni og stj\u00f3rur ska\u00f0i hendi inni \u00ed bygninginum.\n\nSagt var\u00f0, at skot v\u00f3ru skotin og at onkur hev\u00f0i r\u00f3pt \u00e1 arabiskum, \u00e1\u00f0renn spreinginarnar f\u00f3ru fram. Ein i\u00f0 starva\u00f0ist \u00ed floghavnini seg\u00f0i, at hann \"hoyrdi onkran r\u00f3pa \u00e1 arabiskum, \u00e1\u00f0renn spreingingarnar\". Ein AK-47 rifla og ein tri\u00f0ja bumba v\u00f3ru funnin \u00ed einari rannsakan \u00ed floghavnini eftir bumbubrestirnir. Bumban var\u00f0 seinni oy\u00f0il\u00f8gd av myndugleikunum. F\u00f8derali \u00e1k\u00e6rin \u00ed Belgia v\u00e1tta\u00f0i, at bumbuspreinginar vi\u00f0 naglum v\u00f3r\u00f0u framdar av sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbumonnum.\n\nEftir \u00e1lopini var\u00f0 floghavnin stong, og allar fr\u00e1fer\u00f0ir og tokfer\u00f0sla til floghavnina var\u00f0 avl\u00fdst.\n\nMaelbeek metrost\u00f8\u00f0 \n\nEin g\u00f3\u00f0an t\u00edma eftir bumbuspreingingarnar \u00ed floghavnini, brast ein bumba \u00ed einum toki, i\u00f0 koyrdi millum Maelbeek og\u00a0Schuman metrost\u00f8\u00f0irnar n\u00e6rindis Europa-Parlamenti\u00f0 klokkan 09:11 lokal t\u00ed\u00f0 mitt \u00ed Br\u00fassel. STIB avl\u00fdsti alla almenna fer\u00f0slu \u00ed Br\u00fassel. \u00cd minsta lagi 20 f\u00f3lk v\u00f3ru dripin. 126 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd, harav 17 \u00e1lvarsliga. Ein danskur r\u00edkisborgari, i\u00f0 er f\u00f8royingur, var \u00edmillum tey s\u00e6rdu. Talan er um 38-\u00e1ra gamla studentask\u00falal\u00e6raran og klaksv\u00edkingin S\u00f3lfinn Hansen. Hann var\u00f0 staddur \u00ed metroini, t\u00e1 i\u00f0 bumbuspreinginin f\u00f3r fram og fekk ska\u00f0a \u00ed h\u00f8vdi\u00f0. F\u00f8royska sendikvinnan Kate Sandersson hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed samband vi\u00f0 eina sj\u00fakrasystir i\u00f0 var um hann, og hon seg\u00f0i at hann hev\u00f0i ta\u00f0 gott eftir umst\u00f8\u00f0unum. Sj\u00e1lv slapp Kate ikki inn \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 at vitja hann av trygdar\u00e1vum. Bo\u00f0a\u00f0 var fr\u00e1, at hann var ikki \u00ed l\u00edvsvanda. Sj\u00f3nvarpi\u00f0 hj\u00e1 Kringvarpinum tosa\u00f0i vi\u00f0 br\u00f3\u00f0ir S\u00f3lfinn, i\u00f0 eftir \u00e6tlan eisini skuldi havt veri\u00f0 vi\u00f0 S\u00f3lfinni \u00ed Br\u00fassel, men settist aftur. Hann seg\u00f0i at ta\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 ein sera langur dagur fyri familjuna og at tey ikki vistu meira enn fj\u00f8lmi\u00f0larnir gj\u00f8rdu. Dagin eftir var S\u00f3lfinn \u00fatskriva\u00f0ur fr\u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum og fekk av l\u00e6knunm loyvi til at fer\u00f0ast.\n\nOffur \n31 sivilir pers\u00f3nar v\u00f3r\u00f0u dripnir undir bumbu\u00e1lopunum. 300 onnur v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd, harav v\u00f3r\u00f0u 61 \u00e1lvarsliga s\u00e6rd. T\u00edggju doy\u00f0u \u00ed Brussel Floghavn (13 um gerningsmenninir ver\u00f0a taldir vi\u00f0), me\u00f0an 20 doy\u00f0u \u00ed metrost\u00f8\u00f0ini (umframt 1 yvirgangsma\u00f0ur). 81 onnur v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd \u00ed floghavnini, me\u00f0an restin av teimum umlei\u00f0 200 v\u00f3r\u00f0u s\u00e6rd \u00ed metrost\u00f8\u00f0ini. Bumbu\u00e1lopini v\u00f3r\u00f0u tann mest dey\u00f0iliga yvirgangshandlingin i\u00f0 er hend \u00ed belgiskari s\u00f8gu. Tey dey\u00f0u og s\u00e6rdu eru \u00far \u00ed minsta lagi 40 londum samb\u00e6rt belgiska uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harranum.\n\nGerningsmenn \n\nTveir br\u00f8\u00f0ur, Khalid og Ibrahim el-Bakraoui, og Najim Laachraoui og ein \u00f3kendur ma\u00f0ur, i\u00f0 s\u00e6st \u00e1 vakmyndat\u00f3li \u00ed floghavnini, hava samb\u00e6rt belgiskum myndugleikum saman vi\u00f0 \u00ed minsta lagi einum \u00f8\u00f0rum framt bumbu\u00e1lopini \u00ed \u00e1vikavist Brussel Floghavnini (Ibrahim og Najim og Fay\u00e7al) og \u00ed metroini vi\u00f0 Maelbeek-st\u00f8\u00f0ina (Khalid). Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at ta\u00f0 er Najim Laachraoui, i\u00f0 er pers\u00f3nurin til vinstru \u00e1 myndini, Ibrahim \u00ed mi\u00f0juni og Fay\u00e7al Cheffou til h\u00f8gru. Cheffou slapp s\u00e6r til r\u00fdmingar eftir at hava sett kufferti\u00f0 vi\u00f0 bumbuni fr\u00e1 s\u00e6r. Fingramerki fr\u00e1 Ibrahim el-Bakraoui v\u00f3r\u00f0u funnin \u00e1 sta\u00f0num har ein av bumbunum brast \u00ed floghavnini.\n\n\u00cd einum video fra vakmyndat\u00f3li s\u00edggjast teir tr\u00edggir menninir koma trillandi vi\u00f0 hv\u00f8r s\u00ednum vi\u00f0f\u00f8risvogni vi\u00f0 st\u00f3rum kuffertum, har i\u00f0 bumburnar hava veri\u00f0 \u00ed. Samb\u00e6rt einum h\u00fdruvognsf\u00f8rara, i\u00f0 koyrdi teir til floghavnina, so hev\u00f0i hann roynt at hj\u00e1lpa teimum vi\u00f0 vi\u00f0f\u00f8rinum, men teir h\u00f8vdu bi\u00f0i\u00f0 hann um at fara vekk. Laachraoui og Ibrahim s\u00edggja \u00fat til at vera \u00ed sv\u00f8rtum handskum \u00e1 vinstru hond, har i\u00f0 teir m\u00f8guliga hava fjalt bumbu\u00fatloysaran.\n\nS\u00ed eisini \n Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed Par\u00eds \u00ed november 2015\n\nKeldur \n\nYvirgangsats\u00f3knir\nBelgia\n2016"}
{"id": "39378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Garry%20Shandling", "title": "Garry Shandling", "text": "Garry Emmanuel Shandling (f\u00f8ddur 29. november 1949, dey\u00f0ur 24. mars 2016) var ein amerikanskur skemtari, sj\u00f3nleikari, rith\u00f8vundur, framlei\u00f0ari, og leikstj\u00f3ri. Hann var kendastur fyri s\u00edtt arbei\u00f0i \u00ed It's Garry Shandling's Show og The Larry Sanders Show.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Garry Shandling \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir skemtarar"}
{"id": "39379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Mortensen", "title": "J\u00e1kup Mortensen", "text": "J\u00e1kup Mortensen (f\u00f8ddur 14. mai 1941) \u00far V\u00e1gi, er f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sp\u00e6ldi vi\u00f0 Red Boys. Hann er sonur Napoleon Mortensen, sum skriva\u00f0i sangin, \"V\u00e1gsbygd M\u00edn Heimbygd\".\n\nJ\u00e1kup hevur eisini gj\u00f8rt lagi\u00f0 til sangin \"Heimkoman\" i\u00f0 Faroe Boys g\u00f3vu \u00fat \u00ed 1964, og hann skriva\u00f0i eisini s\u00edn egna sang \"R\u00f3san\", i\u00f0 Robert McBirnie sang inn fyrst til \u00fatvarpi\u00f0 \u00ed 1968, saman vi\u00f0 b\u00f3lkinum The Islanders, s\u00ed\u00f0an \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Robert 25 \u00e1r, \u00ed 1984.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "39380", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iguazufossar", "title": "Iguazufossar", "text": "Iguazufossur (\u00e1 portugisiskum: Cataratas do Igua\u00e7u) eru fossar \u00e1 markinum millum Brasil og Argentina. Fer\u00f0af\u00f3lk koma at hyggja at st\u00f3rb\u00e6ra fossinum. Fossarnir b\u00fdta Iguazu\u00e1nna sundur \u00ed ein ovara part og ein ni\u00f0ara part. Fossarnir eru \u00ed argentinska landslutinum Missiones og brasilska stakr\u00edkinum Paran\u00e1.\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \nNiagarafossur\n\nBrasilia\nArgentina\nFossar"}
{"id": "39386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antoine%20Demoiti%C3%A9", "title": "Antoine Demoiti\u00e9", "text": "Antoine Demoiti\u00e9 (f\u00f8ddur 16. oktober 1990, dey\u00f0ur 27. mars 2016) var ein belgiskur s\u00fakklari, i\u00f0 seinast s\u00fakkla\u00f0i fyri . \u00cd september 2015 kunngj\u00f8rdi hann, at hann f\u00f3r at gevast \u00ed Wallonie-Bruxelles fyri at gerast partur av  fyri 2016 sesongina.\n\nDemoiti\u00e9 doy\u00f0i sunnudagin 27. mars 2016 \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi, eftir at hann var\u00f0 \u00e1koyrdur av einari motors\u00fakklu. \u00d3happi\u00f0 hendi, eftir at hann var dottin \u00e1 s\u00fakklu s\u00edni, me\u00f0an hann lutt\u00f3k \u00ed Gent\u2013Wevelgem vegs\u00fakklukappingini, t\u00e1 i\u00f0 hann reisti seg upp aftur kom motors\u00fakklan knappliga har og koyrdi \u00e1 hann.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nBelgiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ny", "title": "Ny", "text": "Ny, \u039d \u03bd, er tann 13. b\u00f3kstavurin \u00ed t\u00ed grikska alfabetinum.\n\nB\u00f3kstavir\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "39392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lutefisk", "title": "Lutefisk", "text": "Lutefisk er norskur matur, i\u00f0 er gj\u00f8rt av fiski.\n\nMatur og drekka"}
{"id": "39393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brantevik", "title": "Brantevik", "text": "Brantevik er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 409 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "39394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalakukko", "title": "Kalakukko", "text": "Kalakukko er si\u00f0bundin finskur matur \u00far landslutinum Savolax. Kalakukko er fiskur, kj\u00f8t og flesk, i\u00f0 er baka\u00f0 inn \u00ed deiggj, solei\u00f0is at ta\u00f0 ver\u00f0ur til eitt brey\u00f0 vi\u00f0 fiski, kj\u00f8ti og fleski innan. Hesin r\u00e6ttur er serliga v\u00e6lumt\u00f3ktur \u00ed b\u00fdnum Kuopio, i\u00f0 liggur \u00ed Nor\u00f0ur-Savolax. Brey\u00f0i ver\u00f0ur sum oftast baka\u00f0 av rugmj\u00f8li, men hveitimj\u00f8l ver\u00f0ur ofta br\u00fakt saman vi\u00f0 rugmj\u00f8linum, fyri at f\u00e1a deiggi\u00f0 smidligari. Fillan er fiskur, sv\u00ednakj\u00f8t og flesk. Salt ver\u00f0ur stroytt yvir kj\u00f8t og fisk, um ikki ta\u00f0 longu er salta\u00f0 frammanundan. Kalakukko ver\u00f0ur baka\u00f0 \u00ed fleiri t\u00edmar, sum oftast \u00ed einum steinovni.\n\nMatur og drekka\nFinnland"}
{"id": "39395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baltisk%20m%C3%A1l", "title": "Baltisk m\u00e1l", "text": "Baltisku m\u00e1lini eru ein grein av indo-evropeisku m\u00e1lfamiljuni. St\u00f8rstu baltisku m\u00e1lini eru litaviskt og lettiskt."}
{"id": "39397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finleif%20Mortensen", "title": "Finleif Mortensen", "text": "Finleif Mortensen av Argjum, b\u00fasitandi \u00e1 Strondum er ein f\u00f8royskur listama\u00f0ur innan m\u00e1lningalist og myndama\u00f0ur. Hann m\u00e1lar oljum\u00e1lningar. Ta\u00f0 i\u00f0 er ey\u00f0kent fyri verk hansara eru f\u00f8gru litirnir og ta\u00f0 einfalda landslagi\u00f0. Hann seg\u00f0i vi\u00f0 in.fo \u00ed mars 2016: \n\nEg royni at foreinkla ta\u00f0 f\u00f8royska landslagi\u00f0. Trekki bara t\u00e6r grovu linjurnar upp og hugsi minni um sm\u00e1lutirnar. Vil heldur fanga r\u00fattmuna \u00ed sm\u00e1u h\u00fasunum \u00e1 bygd og t\u00e6r einf\u00f8ldu linjurnar \u00e1 fj\u00f8llunum og oyggjunum. \n\nHann m\u00e1lar abstrakt. Yndismotiv hansara eru \u00far Nor\u00f0oyggjum og \u00e1 Streymoynni. Hann er hugtikin av skiftandi lj\u00f3si og sm\u00e1um bygdum vi\u00f0 st\u00f3rb\u00e6rum fj\u00f8llum.\n\nFyrstu fer\u00f0 hann lutt\u00f3k \u00e1 einari listaframs\u00fdning vi\u00f0 fleiri ymiskum listaf\u00f3lkum var \u00e1 \u00d3lavs\u00f8kuframs\u00fdningini \u00ed 1985. Fineif hev\u00f0i s\u00edna fyrstu listaframs\u00fdning einsamallur \u00ed 1985 \u00ed Smi\u00f0juni \u00ed L\u00edtluv\u00edk \u00ed Havn, t\u00e1 var hann bert 20 \u00e1ra gamal. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hann havt n\u00f3gvar frams\u00fdningar \u00ed F\u00f8royum og uttanlands, millum anna\u00f0 \u00e1 Skt Gertrud \u00ed Keypmannahavn, Kunstgalleriet \u00ed Odense, Galleri Inuit \u00ed \u00c5lborg og \u00e1 Gallar\u00ed Fold \u00ed Reykjav\u00edk. Eisini hevur hann s\u00fdnt fram \u00e1 listastevnunum Art Copenhagen og Art Herning.\n\nFinnleif gongur ofta t\u00farar \u00ed fj\u00f8llunum \u00ed F\u00f8royum, og t\u00e1 tekur hann eisini n\u00f3gvar myndir av f\u00f8roysku n\u00e1tt\u00faruni. \u00cd 2015 gav hann \u00fat eina b\u00f3k vi\u00f0 271 myndum \u00far \u00f8llum 18 oyggjunum \u00ed F\u00f8royum. B\u00f3kin fekk heiti\u00f0 Kom upp \u00e1 fjallatind.\n\nB\u00f8kur \n2015 - Kom upp \u00e1 fjallatind (myndab\u00f3k) 176 bla\u00f0s\u00ed\u00f0ur og 271 myndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Finleif Mortensen\nFinleif Mortensen Art \u00e1 Facebook\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk\nArgjaf\u00f3lk\nStrandingar"}
{"id": "39398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mr.%20%26%20Mrs.%20Smith", "title": "Mr. & Mrs. Smith", "text": "Mr. & Mrs. Smith kann merkja:\n\n Mr. & Mrs. Smith (1941), ein filmur eftir Alfred Hitchcock\n Mr. & Mrs. Smith (2005), ein filmur eftir Doug Liman vi\u00f0 Brad Pitt og Angelina Jolie\n Mr. & Mrs. Smith (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0) - ein amerikonsk sj\u00f3nvaprsr\u00f8\u00f0 fr\u00e1 1996, i\u00f0 var\u00f0 v\u00edst \u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00e1sini CBS."}
{"id": "39399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anker%20J%C3%B8rgensen", "title": "Anker J\u00f8rgensen", "text": "Anker Henrik J\u00f8rgensen (f\u00f8ddur 13. juli 1922 \u00ed Keypmannahavn, dey\u00f0ur 20. mars 2016 \u00ed Keypmannahavn) var ein danskur sosialdemokratiskur politikari, sum var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Danmarkar fr\u00e1 1972 til 1973 og fr\u00e1 1975 til 1982.\n\nAnker J\u00f8rgensen hev\u00f0i veri\u00f0 virkin innan fakfelagsvirksemi s\u00ed\u00f0an 1950, t\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdist lokalpolitikari \u00ed Keypmannahavn 1961-1964, hann var f\u00f3lkatingslimur 1964-1994 og forma\u00f0ur fyri Socialdemokraterne 1972-1987. Hann var s\u00ed\u00f0an fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri 1972-1973 og 1975-1982 og uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri eitt stutt skifti \u00ed 1978.\n\nL\u00edv \nAnker Henrik J\u00f8rgensen var\u00f0 f\u00f8ddur 13. juli 1922 \u00ed Keypmannahavn. Hann var sonur vognstj\u00f3ran Johannes Albert J\u00f8rgensen og vaskikonu Karen Marie J\u00f8rgensen. P\u00e1pin doy\u00f0i, t\u00e1 hann var tvey \u00e1ra gamal (1924), og mamman, t\u00e1 hann var fimm \u00e1ra gamal (1928); b\u00e6\u00f0i foreldrini doy\u00f0u av tuberklasj\u00fakuni. Hann vaks upp hj\u00e1 fastur s\u00edni, Karla Marie Sofie Jacobsen (f.1890 \u2013 d.1975), i\u00f0 var tubbaksarbei\u00f0ari, og manni hennara, i\u00f0 var bilf\u00f8rari \u00e1 Christianshavn.\n\nAnker var\u00f0 settur \u00ed Det Kongelige Opfostringshus og gekk \u00ed sk\u00fala til 7. flokk. S\u00ed\u00f0an var hann arbei\u00f0sdrongur, bo\u00f0drongur og goymsluma\u00f0ur \u00e1 papp\u00edrsgoymsluni hj\u00e1 FDB \u00ed Njalsgade \u00e1 Islands Brygge, bert avbroti\u00f0 av hert\u00e6nastuni. Hann t\u00f3k preliminerpr\u00f3gv \u00e1 kv\u00f8ldsk\u00fala \u00ed 1949.\n\nPrivat \nHann giftist \u00ed 1948 vi\u00f0 Ingrid Kvist Pedersen (f\u00f8dd 1922 \u2013 dey\u00f0 1997), hon var d\u00f3ttir arbei\u00f0sformannin S\u00f8ren Pedersen og Krestine Pedersen \u00far Pindstrup \u00e1 Djursland. Hon doy\u00f0i \u00ed 1997 av v\u00f8ddasvinni (Amyotrofisk lateral sklerose), og s\u00ed\u00f0an t\u00e1 var Anker J\u00f8rgensen virkin vi\u00f0 at stu\u00f0la Muskelsvindfonden.\n\nIngrid og Anker J\u00f8rgensen fingu f\u00fdra b\u00f8rn (millum anna\u00f0 Peter Kvist J\u00f8rgensen), og pari\u00f0 b\u00fa\u00f0i alt l\u00edvi\u00f0 \u00ed Sydhavnen. \u00cd 2008 flutti Anker J\u00f8rgensen \u00e1 r\u00f8ktarheimi\u00f0 Plejebo fr\u00e1 \u00edb\u00fa\u00f0ini \u00e1 Borgbjergsvej nr. 1, har fleiri r\u00edkislei\u00f0arar hava vitja\u00f0 \u00e1 3. h\u00e6dd til vinstru. Sj\u00e1lvt me\u00f0an hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, seg\u00f0i hann nei takk til at b\u00fagva \u00e1 Marienborg, men bleiv \u00ed sta\u00f0in b\u00fagvandi \u00ed \u00edb\u00fa\u00f0ini \u00ed Sydhavnen. Anker J\u00f8rgensen anda\u00f0ist stillisliga hin 20. mars 2016 vi\u00f0 s\u00ednum n\u00e6rmastu rundan um seg. 2. apr\u00edl f\u00f3r hann \u00far Grundtvigs Kirke \u00e1 Bispebjerg og var\u00f0 jar\u00f0a\u00f0ur \u00ed somu gr\u00f8v, har i\u00f0 kona hansara l\u00e1 grivin \u00e1 Vestre Kirkeg\u00e5rd.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \n\nAnker J\u00f8rgensen f\u00f3r \u00edgj\u00f8gnum tey vanligu li\u00f0ini hj\u00e1 sosialdemokratunum \u00ed DUI og DSU og gj\u00f8rdist t\u00ed\u00f0liga politiskt virkin. \u00cd 1950 gj\u00f8rdist hann n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed Lager- og Pakhusarbejdernes Forbund, \u00ed 1956 gj\u00f8rdist hann forma\u00f0ur. \u00cd 1962 gj\u00f8rdist hann forma\u00f0ur fyri Transportgruppen og \u00ed 1968 forma\u00f0ur fyri Dansk Arbejdsmands- og Specialarbejderforbund, sum seinni bleiv til SID (Specialarbejderforbundet i Danmark).\n\nHann var limur \u00ed K\u00f8benhavns Borgerrepr\u00e6sentation t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1961-64 og var\u00f0 \u00ed 1964 valdur \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0, har hann var \u00e1 vinstravonginum hj\u00e1 Sosialdemokratunum.\n\nAnker J\u00f8rgensen var forma\u00f0ur fyri Socialdemokraterne fr\u00e1 1972 til 1987, t\u00e1 i\u00f0 Svend Auken avloysti hann.\n\nTv\u00e6r fer\u00f0ir (1986 og 1991) var hann forseti fyri Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0.\n\n\u00cd stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0ini hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensens var\u00f0 L\u00f8nmodtagernes Dyrtidsfond settur \u00e1 stovn og eftirl\u00f8nin var\u00f0 innf\u00f8rd, eins og Anker J\u00f8rgensen sj\u00e1lvur leg\u00f0i st\u00f3ran dent \u00e1 endursamr\u00e1\u00f0ingarnar vi\u00f0 A.P. M\u00f8ller um partin hj\u00e1 r\u00edkinum fr\u00e1 oljuinnt\u00f8kunum \u00far Nor\u00f0sj\u00f3num. \n\nAnker J\u00f8rgensen vitja\u00f0i \u00ed 1990 Irak og einar\u00e6\u00f0isharran Saddam Hussein, i\u00f0 br\u00fakti Anker til at v\u00edsa umheiminum, at hann ikki ynskti at ska\u00f0a danskar g\u00edslar, og s\u00ed\u00f0an v\u00f3ru g\u00edslarnir leyslatnir. Seinni vildi Anker ikki \u00fattala seg um Fl\u00f3gvakr\u00edggi\u00f0.\n\nAnker var\u00f0 eitt n\u00fa kendur sum \"Jern-Anker\" (eftir tekningum hj\u00e1 Bo Bojesen).\n\nB\u00f8kur\n Fra mine dagb\u00f8ger, 1989-1990. ISBN 87-557-1543-5 og ISBN 87-557-1544-3\n 1972-1975: B\u00f8lgegang\n 1975-1977: I smult vande\n 1978-1982: Br\u00e6ndingen\n Fra Christianshavn til Christiansborg : erindringer 1922-1972 / Anker J\u00f8rgensen, Fremad, 1994. ISBN 87-557-1832-9\n\nHei\u00f0ur \n 1970 Fekk Poul Henningsen hei\u00f0ursl\u00f8nina, PH-prisen\n 1974 Fekk Mathildepris fr\u00e1 Dansk Kvindesamfund\n 1991 Fekk Drassows Legat\n 1993 Fekk Jytte-prisen\n 1994 Fekk Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n fr\u00e1 LO\n 2007 Hei\u00f0urst\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va De st\u00f8rste er de sm\u00e5 - sange til Anker, fleiri ymiskir t\u00f3nleikarar.\n 2007 Hei\u00f0urslimur \u00ed Danmarks Socialdemokratiske Ungdom\n 2009 iBYEN PRISEN \u2013 \u00c1rsins Keypmannahavnari \u2013 Valdur av lesarunum hj\u00e1 iByen hj\u00e1 Politiken.\n 2009 Fekk Peter Sabroe-prisen\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "39400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Liberal%20Alliance", "title": "Liberal Alliance", "text": "Liberal Alliance er ein liberalur og klassiskt liberalur politiskur flokkur \u00ed Danmark.\n\nEftir F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2015 hevur flokkurin 13 sessir \u00ed F\u00f3lkatinginum. Flokkurin er ein partur at mi\u00f0-h\u00f8gra bl\u00e1a blokkinum \u00ed donskum politikki saman vi\u00f0 Venstre, Det Konservative Folkeparti og Dansk Folkeparti.\n\nF\u00f3lkatingslimir eftir vali\u00f0 \u00ed 2015 \n Leif Mikkelsen (Vestjyllands Storkreds)\n Christina Egelund (Nordjyllands Storkreds)\n Merete Riisager (Fyns Storkreds)\n Simon Emil Ammitzb\u00f8ll (K\u00f8benhavns Storkreds)\n Laura Lindahl (K\u00f8benhavns Storkreds)\n Mette Bock (Sydjyllands Storkreds)\n Henrik Dahl (Sydjyllands Storkreds)\n Villum Christensen (Sj\u00e6llands Storkreds)\n Joachim B. Olsen (K\u00f8benhavns Omegns Storkreds)\n Anders Samuelsen (Nordsj\u00e6llands Storkreds)\n May-Britt Buch-Kattrup (Nordsj\u00e6llands Storkreds)\n Ole Birk Olesen (\u00d8stjyllands Storkreds)\n Carsten Bach (\u00d8stjyllands Storkreds)\n\nVal\u00farslit\n\nF\u00f3lkatingi\u00f0\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark"}
{"id": "39401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Radikale%20Venstre", "title": "Radikale Venstre", "text": "Radikale Venstre (Danmarks social-liberale parti) (fyrr: Det Radikale Venstre, \u00ed mi\u00f0lunum ofta nevnt De Radikale, stytt RV, R ella B) er ein sosialliberalur danskur politiskur flokkur, i\u00f0 ofta hevur ein lyklaleiklut \u00ed F\u00f3lkatinginum. \n\nFr\u00e1 september 2014 fram til oktober 2020 hevur floksforma\u00f0urin veri\u00f0 Morten \u00d8stergaard, i\u00f0 var b\u00faskapar- og innanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed A\u00f0ru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt. S\u00ed\u00f0an oktober 2020 hevur floksforkvinnan veri\u00f0 Sofie Carsten Nielsen i\u00f0 var fr\u00e1 3. februar 2014 til 28. juni 2015 r\u00e1\u00f0harri fyri \u00fatb\u00fagving og gransking \u00ed A\u00f0ru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt.\n\nVal\u00farslit\n\nF\u00f3lkatingi\u00f0\n\nEvropaparlamenti\u00f0\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Danmark"}
{"id": "39402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristian%20Thulesen%20Dahl", "title": "Kristian Thulesen Dahl", "text": "Kristian Thulesen Dahl (f\u00f8ddur 30. juli 1969 \u00ed Br\u00e6dstrup, Danmark) er ein danskur politikari og fyrrverandi forma\u00f0ur \u00ed Dansk Folkeparti. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Fremskridtspartiet \u00ed F\u00f3lkatinginum 1994-1995, og s\u00ed\u00f0an var hann ein av stovnarunum av Dansk Folkeparti, har hann hevur veri\u00f0 limur og umbo\u00f0a flokkin \u00e1 F\u00f3lkatingi s\u00ed\u00f0an stovnanina \u00ed 1995.\n\nThulesen Dahl t\u00f3k vi\u00f0 formanssessinum \u00e1 \u00e1rsfundinum hj\u00e1 Dansk Folkeparti \u00ed september 2012, eftir at t\u00e1verandi forkvinnan Pia Kj\u00e6rsgaard hin 7. august 2012 bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hon f\u00f3r fr\u00e1 sum flokslei\u00f0ari.\n\nEftir v\u00e1naliga \u00farsliti\u00f0 \u00e1 kommunuvalinum \u00ed 2021 bo\u00f0a\u00f0i Thulesen Dahl fr\u00e1, at hann ikki v\u00e6ntar at halda fram sum forma\u00f0ur \u00ed Danska f\u00f3lkaflokkinum og 23. januar 2022 var\u00f0 Morten Messerschmidt valdur til n\u00fdggjan formann.\n\nKeldutilfar \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969\nPolitikarar \u00far Dansk Folkeparti"}
{"id": "39408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9%20Goscinny", "title": "Ren\u00e9 Goscinny", "text": "Ren\u00e9 Goscinny (f\u00f8ddur 14. august 1926 \u00ed Par\u00eds \u00ed Fraklandi, dey\u00f0ur 5. november 1977 \u00ed Par\u00eds) var ein franskur teknir\u00f8\u00f0rith\u00f8vundur, -redakt\u00f8rur og -teknari av p\u00f3lskari \u00e6tt. Heimskendur sum rith\u00f8vundur til Asterix, Lucky Luke og Iznogood, men skriva\u00f0i ella tekna\u00f0i einar 11 teknir\u00f8\u00f0ir og eina barnab\u00f3kar\u00f8\u00f0.\n\nVerk \n Dick Dicks (1951)\n Le capitaine Bibobu (1955-1956)\n Le Petit Nicolas (1955-1965)\n Lucky Luke (1955-1977)\n Modeste et Pompon (DK: Sjarly, NO: Tobben, SV: Mickes \u00e4ventyr) (1955-1958)\n Prudence Petitpas (DK: Mimi Musenberg, NO: Mimmi Prikkenberg) (1957-1959)\n Signor Spaghetti (1957-1965)\n Oumpah-Pah (DK: Umpa-pa, NO: Ompa-pa, SV: Oumpa-Pa) (1958-1962)\n Strapontin (1958-1964)\n Ast\u00e9rix (DK, NO & SV: Asterix) (1959-1977)\n Iznogoud (DK & NO: Iznogood) (1962-1977)\n Les Dingodossiers (1965-1967)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Ren\u00e9 Goscinny \u00e1 svensku Seriewikin\n\nFraklendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 1977\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "39409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morris%20%28teknari%29", "title": "Morris (teknari)", "text": "Belgiuma\u00f0urin Maurice De Bevere (f\u00f8ddur 1. desember 1923 \u00ed Kortrijk, Belgia, dey\u00f0ur 16. juli 2001 \u00ed Brussel, Belgia) er betur kendur undir dulnevninum Morris. Hann skapti teknir\u00f8\u00f0ina Lucky Luke \u00ed 1946. Hann tekna\u00f0i r\u00f8\u00f0ina restina av \u00e6vi s\u00ednari, men \u00ed 1955 fekk hann Ren\u00e9 Goscinny at skriva tekstin. Eftir at Goscinny doy\u00f0i \u00ed 1977, skriva\u00f0u a\u00f0rir s\u00f8gurnar.\n\nBelgiarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 2001\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "39410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Achd%C3%A9", "title": "Achd\u00e9", "text": "Franski listama\u00f0urin Herv\u00e9 Darmenton (f\u00f8ddur 30. jul 1961 \u00ed Lyon) er betur kendur undir dulnevninum Achd\u00e9, sum er gj\u00f8rt burtur \u00far fronsku \u00fattaluni av forb\u00f3kstavunum \u00ed navninum.\n\nAchd\u00e9 t\u00f3k yvir at tekna Lucky Luke eftir Morris. Eins og Morris d\u00e1mar honum best at tekna, men hann hevur eisini skriva\u00f0 onkrar av s\u00f8gunum.\n\nFraklendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "39411", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herg%C3%A9", "title": "Herg\u00e9", "text": "Belgiuma\u00f0urin Georges Prosper Remi (22. mai 1907, Etterbeek vi\u00f0 Bruxelles \u2013 3. mars 1983 \u00ed Bruxelles) er betur kendur undir dulnevninum Herg\u00e9, sum er gj\u00f8rt burtur \u00far fronsku \u00fattaluni av forb\u00f3kstavunum \u00ed navninum.\n\nHann er heimskendur fyri teknir\u00f8\u00f0ina Tintin, men hann hevur eisini skapt einar 7 a\u00f0rar teknir\u00f8\u00f0ir.\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Herg\u00e9 \u00e1 ComicWiki (danskt)\n Herg\u00e9 \u00e1 Minetegneserier (norskt)\n\nBelgiarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1907\nAndl\u00e1t \u00ed 1983\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "39415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cesare%20Maldini", "title": "Cesare Maldini", "text": "Cesare Maldini (5. februar 1932 \u2013 3. apr\u00edl 2016) var ein italskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og leikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi vi\u00f0 italska felagnum A.C. Milan st\u00f8rstapartin av f\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0 s\u00edni, og eisini seinni sum venjari. Hann var ein h\u00f8gt virdur verjuleikari, i\u00f0 dugdi v\u00e6l at skipa sp\u00e6li\u00f0, hann sp\u00e6ldi elegant og hev\u00f0i g\u00f3\u00f0an t\u00f8kniligan f\u00f8rleika og dugdi v\u00e6l at lesa ein dyst. Hann sp\u00e6ldi oftast sum mi\u00f0verjuleikari ella svipari, men kundi eisini v\u00e6l sp\u00e6la sum h\u00f8gri bakkur.\n\nT\u00e1 talan er um f\u00f3tb\u00f3lt innan fel\u00f8g, so vann Maldini 4 Serie A league titlar og 1 UEFA Champions League vi\u00f0 Milan. Innan altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lt sp\u00e6ldi hann 14 landsdystir fyri Italia og lutt\u00f3k \u00ed HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3tli 1962. Sum venjari kl\u00e1ra\u00f0i hann seg sera v\u00e6l, t\u00e1 i\u00f0 hann st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri U-21 landsli\u00f0num hj\u00e1 Italia, har li\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist evropameistari tr\u00fd \u00e1r \u00e1 ra\u00f0, og ta\u00f0 er met.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Italia\nItalskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar"}
{"id": "39419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing%202016", "title": "EM \u00ed svimjing 2016", "text": "EM i svimjing og vatn\u00edtr\u00f3tti 2016 var fr\u00e1 9. til 22. mai 2016 \u00ed London, St\u00f3rabretlandi.\n\nSkr\u00e1 \nKappingar eftir slagi av vatn\u00edtr\u00f3tt:\n\n Svimjing: 16.\u201322. mai\n \u00datlop: 9.\u201315. mai\n Synkron: 9.\u201313. mai\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit samanlagt\n\nSvimjing\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit\n\n\u00datlop\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit\n\nSynkronsvimjing\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit\n\nKeldur \n\nEM \u00ed svimjing\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viktor%20Bromer", "title": "Viktor Bromer", "text": "Viktor Bregner Bromer er ein danskur svimjari. Hann vann gull \u00ed 200 metrum firvald \u00e1 EM \u00ed svimjing 2014 og hevur vunni\u00f0 silvur \u00ed somu grein \u00e1 EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil. Hann hevur sett danskt og nor\u00f0urlendskt met \u00ed 200 meter firvald. Hann hevur kvalifisera\u00f0 seg til OL 2016 \u00ed 200 metrum firvald.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nDanskir svimjarar"}
{"id": "39424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hoofddorppleinbuurt", "title": "Hoofddorppleinbuurt", "text": "Hoofddorppleinbuurt er ein b\u00fdarpartur \u00ed Amsterdam. B\u00fdarparturin hevur 10 771 \u00edb\u00fagvar (2005).\n\nB\u00fdarpartar \u00ed Amsterdam"}
{"id": "39425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Negen%20Straatjes", "title": "Negen Straatjes", "text": "Negen Straatjes (merkir \"T\u00e6r n\u00fdggju l\u00edtlu g\u00f8turnar\" \u00e1 ni\u00f0urlendskum) er ein b\u00fdarpartur \u00ed Amsterdam. B\u00fdarparturin fevnir um t\u00e6r n\u00fdggju s\u00ed\u00f0ug\u00f8turnar til Prinsengracht, Keizersgracht, Herengracht og Singel \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Amsterdam, og hesin b\u00fdarpartur hevur markna\u00f0arf\u00f8rt seg vi\u00f0 hesum navninum s\u00ed\u00f0an 1990'ini.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n de9straatjes.nl\n\nB\u00fdarpartar \u00ed Amsterdam"}
{"id": "39427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niacin", "title": "Niacin", "text": "Niacin, ella vitamin B3, er ein vatnupploysilig vitamin vi\u00f0 frymilinum C6H5NO2.\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "39428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eyga", "title": "Eyga", "text": "Eyga er yrkisgagn at s\u00edggja vi\u00f0.\n\nG\u00f8gn"}
{"id": "39429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyra", "title": "Oyra", "text": "Oyra er yrkisgagn at hoyra vi\u00f0.\n\nG\u00f8gn"}
{"id": "39433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCri%20Pootsmann", "title": "J\u00fcri Pootsmann", "text": "J\u00fcri Pootsmann (f\u00f8ddur 1. juli 1994) er ein estiskur sangari. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Estland \u00ed Eurovision Song Contest 2016 vi\u00f0 sanginum \"Play\".\n\nSum sm\u00e1drongur kundi hann syngja vi\u00f0 so h\u00f8gari r\u00f8dd, at hann sang \u00ed gentuk\u00f3ri heldur enn dreingjak\u00f3ri. Hann var \u00ed Danmark sum skiftin\u00e6mningur \u00ed eitt \u00e1r, og ta\u00f0 var har hann fann \u00fatav, at hann hev\u00f0i g\u00f3\u00f0a r\u00f8dd at syngja vi\u00f0. Hann l\u00e6rdi eisini at tosa fl\u00f3tandi danskt, me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Danmark og dugir ta\u00f0 enn.\n\nKeldur \n\nEstiskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "39434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20svimjing%20%C3%A1%20stuttgeil", "title": "HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil", "text": "HM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil var fyrstu fer\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed 1993. Kappingin ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r, fr\u00e1 1993-1999 var ta\u00f0 \u00f3l\u00edka \u00e1r, men s\u00ed\u00f0an 2000 hevur kappingin veri\u00f0 l\u00edka \u00e1r. Svimjikappingarnar fara fram \u00ed 25-metra longum svimjihylum. Olympiska longdin av svimjihylum er 50 metrar.\n\nHeimsmeistarastevnur\n\nFramt\u00ed\u00f0ar meistaraskap\n\nS\u00ed eisini \nHM \u00ed svimjing\n\nSvimjikappingar\nHM \u00ed Svimjing"}
{"id": "39442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hiiumaa%20%28landslutur%29", "title": "Hiiumaa (landslutur)", "text": "Hiiumaa (svenskt: Dag\u00f6) er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 8 582 \u00ed 2015. K\u00e4rdla er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nKommunur \nTa\u00f0 eru 4 kommunur \u00ed landslutinum.\n Emmaste\n Hiiu\n K\u00e4ina\n P\u00fchalepa\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Hiiumaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harjumaa", "title": "Harjumaa", "text": "Harjumaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 575 601 \u00ed 2015. Tallinn er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Harjumaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ida-Virumaa", "title": "Ida-Virumaa", "text": "Ida-Virumaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 147 597 \u00ed 2015. J\u00f5hvi er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og Narva er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Ida-Virumaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4rvamaa", "title": "J\u00e4rvamaa", "text": "J\u00e4rvamaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 30 109 \u00ed 2015. Paide er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n J\u00e4rvamaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B5gevamaa", "title": "J\u00f5gevamaa", "text": "J\u00f5gevamaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 30 841 \u00ed 2015. J\u00f5geva er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n J\u00f5gevamaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A4%C3%A4nemaa", "title": "L\u00e4\u00e4nemaa", "text": "L\u00e4\u00e4nemaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 24 070 \u00ed 2015. Haapsalu er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00e4\u00e4nemaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A4%C3%A4ne-Virumaa", "title": "L\u00e4\u00e4ne-Virumaa", "text": "L\u00e4\u00e4ne-Virumaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 59 039 \u00ed 2015. Rakvere er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00e4\u00e4ne-Virumaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V%C3%B5rumaa", "title": "V\u00f5rumaa", "text": "V\u00f5rumaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 33 172 \u00ed 2015. V\u00f5ru er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n V\u00f5rumaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39484", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valgamaa", "title": "Valgamaa", "text": "Valgamaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 29 944 \u00ed 2015. Valga er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Valgamaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tartumaa", "title": "Tartumaa", "text": "Tartumaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 151 377 \u00ed 2015. Tartu er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nKommunur \nLandsluturin er b\u00fdttur sundur \u00ed 22 kommunur, harav 3 eru b\u00fdarkommunur.\n\nB\u00fdarkommunur:\n Elva\n Kallaste\n Tartu\n\nLandskommunur:\n Alatskivi\n Haaslava\n Kambja\n Konguta\n Laeva\n Luunja\n Meeksi\n M\u00e4ksa\n N\u00f5o\n Peipsi\u00e4\u00e4re\n Piirissaare\n Puhja\n Rannu\n R\u00f5ngu\n Tartu\n T\u00e4htvere\n Vara\n V\u00f5nnu\n \u00dclenurme\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Tartumaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viljandimaa", "title": "Viljandimaa", "text": "Viljandimaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 47 010 \u00ed 2015. Viljandi er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Viljandi\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saaremaa%20%28landslutur%29", "title": "Saaremaa (landslutur)", "text": "Saaremaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 31 706 \u00ed 2015. Kuressaare er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\nOyggjar \u00ed Saaremaa landslutinum\nSaaremaa (\u00d8sel)\nRuhnu (Run\u00f8)\nMuhu \nAbruka\nVilsandi (Filsand)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Saaremaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Raplamaa", "title": "Raplamaa", "text": "Raplamaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 34 436 \u00ed 2015. Rapla er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Raplamaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A4rnumaa", "title": "P\u00e4rnumaa", "text": "P\u00e4rnumaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 82 349 \u00ed 2015. P\u00e4rnu er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n P\u00e4rnumaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B5lvamaa", "title": "P\u00f5lvamaa", "text": "P\u00f5lvamaa er ein landslutur \u00ed Estlandi. F\u00f3lkatali\u00f0 var 27 438 \u00ed 2015. P\u00f5lva er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n P\u00f5lvamaa\n\nLandslutir \u00ed Estlandi"}
{"id": "39492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Prince", "title": "Prince", "text": "Prince Rogers Nelson (f\u00f8ddur 7. juni 1958 \u2013 dey\u00f0ur 21. apr\u00edl 2016) var ein amerikanskur sangari, sangskrivari, fj\u00f8l-lj\u00f3\u00f0f\u00f8risleikari, t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari og sj\u00f3nleikari.\n\nPrince var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Minneapolis og menti ein \u00e1huga fyri t\u00f3nleiki sum sm\u00e1drongur, hann skriva\u00f0i s\u00edn fyrsta sang sum 7 \u00e1ra gamal. Sum tann\u00e1ringur uppt\u00f3k hann fleiri sangir saman vi\u00f0 systkinab\u00f8rnum s\u00ednum \u00ed teirra orkestri i\u00f0 nevndist 94 East. Sum 19 \u00e1ra gamal uppt\u00f3k Prince fleiri demo-bond, i\u00f0 t\u00f3 ikki hepna\u00f0ust v\u00e6l. Men \u00ed 1978 \u00fatgav hann s\u00edtt fyrstu album For You, ta\u00f0 var vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 Owen Husney. Pl\u00e1ta hansara fr\u00e1 1979 Prince fekk platin orsaka\u00f0 av at stakl\u00f8gini \"Why You Wanna Treat Me So Bad?\" og \"I Wanna Be Your Lover\" v\u00f3r\u00f0u sera v\u00e6lumt\u00f3kt. Suksein helt \u00e1fram vi\u00f0 teimum trimum n\u00e6stu pl\u00e1tunum. \u00cd 1984 byrja\u00f0i hann at umr\u00f8\u00f0a s\u00edtt backup-orkestur sum The Revolution og \u00fatgav Purple Rain, i\u00f0 eisini bleiv filmslag til hansara fyrsta film vi\u00f0 sama navni.\n\nDiskografi \n''Hetta er eitt yvirlit yvir \u00fatvald album, i\u00f0 Prince hevur \u00fatgivi\u00f0 s\u00ed\u00f0an fyrstu pl\u00e1tuna \u00ed 1978.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAfroamerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "39495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Li%C3%A8ge-Bastogne-Li%C3%A8ge", "title": "Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge", "text": "Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge er ein eindagss\u00fakklukapping \u00ed Belgia, byrja\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed Li\u00e8ge, lei\u00f0in gongur til Bastogne og s\u00ed\u00f0an aftur til Li\u00e8ge. Kappingin er tann elsta av teimum sonevndu v\u00e1rklassikarunum. Hon var\u00f0 hildin \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1892, og t\u00ed ver\u00f0ur kappingin ofta nevnd \"la Doyenne\", tvs. \"Tann Elsta Daman\".\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia\nLi\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge"}
{"id": "39497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vuelta%20a%20Espa%C3%B1a", "title": "Vuelta a Espa\u00f1a", "text": "Vuelta a Espa\u00f1a, \"Spania Runt\", er ein sponsk teinas\u00fakklukapping. Kappingin hoyrir saman vi\u00f0 Tour de France og Giro d'Italia, saman eru hesar tr\u00edggjar tann st\u00f3ra teinakappingin, har Tour de France t\u00f3 er tann t\u00fddningarmiklasta.\n\nFyrsta kappingin var \u00ed 1935, har 50 luttakarar skuldu gj\u00f8gnumf\u00f8ra 3411 km k\u00e1 14 teinar. \u00cd dag varir kappingin \u00ed tr\u00edggjar vikur.\n\nVinnarar\n\nTeinasigrar\n\nTeinasigrar per s\u00fakklara \n\n15 s\u00fakklarar hava vunni\u00f0 \u00ed minsta lagi 10 teinar.\n\nVirknir s\u00fakklarar eru vi\u00f0 feitari skrift\n\nKeldur \n\nVuelta a Espa\u00f1a\n1935"}
{"id": "39504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grand%20Tour", "title": "Grand Tour", "text": "\u00cd vegs\u00fakklukapping, merkir Grand Tour ein av trimum st\u00f3rum evropeiskum professionellum teinas\u00fakklukappingum: Tour de France, Giro d'Italia og Vuelta a Espa\u00f1a.\n\nUm seinastu kappingarnar \n\nGiro d'Italia\n Dagar: 9\u201331. mai 2015\n Vegalongd: 3,481.8\u00a0km\n  Vinnari:\n\nTour de France\n Dagar: 4 \u2013 26. juli 2015\n Vegalongd: 3,360.3\u00a0km\n  Vinnari:\n\nVuelta a Espa\u00f1a\n Dagar: 22. august \u2013 13. september 2015\n Vegalongd: 3,358.1\u00a0km\n  Vinnari:\n\nGrand Tour vinnarar \n\nA.\u00a0 Lance Armstrong vann sjey fylgjandi tour-kappingar fr\u00e1 1999 til 2005. Men \u00ed oktober 2012 misti hann allar s\u00ednar titlar, t\u00e1 UCI avgj\u00f8rdi at taka teir fr\u00e1 honum orsaka\u00f0 av at hann hev\u00f0i n\u00fdtt doping. \u00cd oktober 2014 avgj\u00f8rdi Tour de France at lata navni\u00f0 \u00e1 Armstrong vera \u00e1 listanum yvir fyrrverandi vinnarar, t\u00f3 skuldi navn hansara vera gj\u00f8gnumstrika\u00f0.\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar"}
{"id": "39505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alberto%20Contador", "title": "Alberto Contador", "text": "Alberto Contador Velasco (f\u00f8ddur 6. desember 1982 \u00ed Madrid) er ein spanskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 kappast fyri ta\u00f0 russiska ProTour-li\u00f0i\u00f0 Tinkoff, i\u00f0 hann gj\u00f8rdist partur av t\u00e1 i\u00f0 2011 sesongin byrja\u00f0i. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hann \u00ed tr\u00edggjar sesongir havt tr\u00edggjar sera v\u00e6leydna\u00f0ar sesongir vi\u00f0 Astana Team.\n\nGrand Tours vinnari - \u00farslitart\u00ed\u00f0arlinja \n\n\u00d3gilda\u00f0 \u00farslit = strika\u00f0 \u00fat\n\nA\u00f0rar st\u00f3rar teinakappingar\n\nKeldur \n\nSpanskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "39511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bjarne%20Riis", "title": "Bjarne Riis", "text": "Bjarne Lykkeg\u00e5rd Riis (f\u00f8ddur 3. apr\u00edl 1964 \u00ed Herning) er fyrrverandi danskur s\u00fakklari og vinnari av Tour de France 1996. Hann er fyrrverandi eigari av t\u00ed danska s\u00fakkluli\u00f0num  gj\u00f8gnum fyrit\u00f8kuna Riis Cycling A/S. Fyrit\u00f8kan Riis Cycling A/S var\u00f0 \u00ed desember 2013 seld til tann russiska r\u00edkmannin Oleg Tinkoff.\n\nDanskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "39518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edvald%20Boasson%20Hagen", "title": "Edvald Boasson Hagen", "text": "Edvald Boasson Hagen (f\u00f8ddur 17. mai 1987 i Rudsbygd) er ein norskur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri ta\u00f0 su\u00f0urafrikanska UCI WorldTour-li\u00f0i\u00f0 Team Dimension Data. Hann hevur fyrr s\u00fakkla fyri ta\u00f0 bretska li\u00f0i\u00f0 Team Sky \u00ed fimm sesongir fr\u00e1 2010 til 2014, og ta\u00f0 amerikanska li\u00f0i\u00f0 HTC-Highroad \u00ed tv\u00e6r sesongir fr\u00e1 2008 til 2009.\n\nKeldur \n\nNorskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "39526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20svimjing%202015", "title": "HM \u00ed svimjing 2015", "text": "Ta\u00f0 16. HM \u00ed svimjing (, ) var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Kazan, Russland fr\u00e1 24. juli til 9. august 2015.\n\nHei\u00f0ursmerki\nTa\u00f0 v\u00f3ru tilsamans 75 sett av hei\u00f0ursmerkjum.\n\n Vertstj\u00f3\u00f0\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\n \n2015\nRussland"}
{"id": "39529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Dynamo%20Kyiv", "title": "FC Dynamo Kyiv", "text": "FC Dynamo Ky\u0457v er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Kyiv, Ukraina, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1927. Heimastadion hj\u00e1 felagnum er NSC Olimpijs'kyj, sum r\u00famar 70.050 \u00e1sko\u00f0arum.\n\nHei\u00f0ur\n\nMeistaraheiti \u00ed Ukraina \nUkra\u0457ns'ka Premjer-Liga (16):\n 1992/1993, 1993/94, 1994/95, 1995/96, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/2000, 2000/2001, 2002/2003, 2003/2004, 2006/2007, 2008/2009, 2014/2015, 2015/2016, 2020/21\nKubok Ukra\u0457ny (12):\n1993/1994, 1995/1996, 1997/1998, 1998/1999, 1999/2000, 2002/2003, 2004/2005, 2005/2006, 2006/2007, 2013/2014, 2014/2015, 2019/2020\nSuperkubok Ukra\u0457ny (8):\n2004, 2006, 2007, 2009, 2011, 2016, 2018, 2019\nUEFA Cup Winners' Cup (2):\n 1975, 1986\nUEFA Super Cup (1):\n1975\nUEFA Europa League:\n 1/2 (2009)\nTrofeo Ciudad de Valladolid (2):\n1973, 1974\nTrofeo Santiago Bernab\u00e9u (1):\n1986\nTrofeo Teresa Herrera (2):\n1981, 1982\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nDynamoKyiv.com.ua\n\nUkrainsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "39541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaskeggi", "title": "Oyggjaskeggi", "text": "Oyggjaskeggi er eitt f\u00f8royskt t\u00ed\u00f0arrit fyri f\u00f8royingar \u00ed Danmark. Bla\u00f0i\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1948.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk t\u00ed\u00f0arrit\n1948"}
{"id": "39542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malm%C3%B6%20universitet", "title": "Malm\u00f6 universitet", "text": "Malm\u00f6 universitet er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Malm\u00f6, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1998. Har eru fimm fakultet.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Malm\u00f6 h\u00f6gskola\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nMalm\u00f6 kommuna"}
{"id": "39544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universiteit%20van%20Amsterdam", "title": "Universiteit van Amsterdam", "text": "Universiteit van Amsterdam er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Amsterdam, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1632. Har eru sjey fakultet.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Universiteit van Amsterdam\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Ni\u00f0urlondum\u200e\nAmsterdam"}
{"id": "39545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vrije%20Universiteit%20Amsterdam", "title": "Vrije Universiteit Amsterdam", "text": "Vrije Universiteit Amsterdam er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Amsterdam, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1880.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Vrije Universiteit Amsterdam\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Ni\u00f0urlondum\u200e\nAmsterdam"}
{"id": "39546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B8benhavns%20Universitet", "title": "K\u00f8benhavns Universitet", "text": "K\u00f8benhavns Universitet er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Keypmannahavn, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1479. Har eru seks fakultet.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n K\u00f8benhavns Universitet\n\nK\u00f8benhavns Universitet"}
{"id": "39547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3nleif%20Johannesen", "title": "J\u00f3nleif Johannesen", "text": "J\u00f3nleif Johannsen (f\u00f8ddur 1978, uppvaksin \u00ed Dali) er ein f\u00f8royskur l\u00e6rari, fakfelagsma\u00f0ur og politikari (Javna\u00f0arflokkurin).\n\nBakgrund \nJ\u00f3nleif Johannesen er dalbingur, i\u00f0 b\u00fdr \u00ed Klaksv\u00edk. Hann gekk \u00e1 studentask\u00falanum \u00ed Hoyd\u00f8lum, og s\u00ed\u00f0an t\u00f3k hann l\u00e6rara\u00fatb\u00fagving fr\u00e1 KDAS. Hann arbei\u00f0ir sum l\u00e6rari \u00e1 Sk\u00falanum \u00e1 Foss\u00e1nesi \u00ed Klaksv\u00edk, men hevur farloyvi fr\u00e1 starvinum, me\u00f0an hann hevur s\u00e6ti \u00e1 Tingi. \u00cd 2008 var\u00f0 hann valdur \u00ed nevndina fyri F\u00f8roya L\u00e6rarafelag \u00ed 2010 var\u00f0 hann valdur til n\u00e6stformann \u00ed nevndini. Hann hevur eisini veri\u00f0 limur \u00ed F\u00f3lkask\u00falar\u00e1\u00f0num.\n\n\u00cd fr\u00edt\u00ed\u00f0ini dansar hann f\u00f8royskan dans og er ein av teimum i\u00f0 er vanur at skipa kv\u00e6\u00f0ir. Hann hevur eisini gj\u00f8rt fleiri \u00fatvarpssendingar um f\u00f8royskan dans og kv\u00e6\u00f0i. Hann er forma\u00f0ur fyri Sl\u00e1i Ring.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2015 stilla\u00f0i hann upp fyri Javna\u00f0arflokkin, men var\u00f0 ikki valdur. Eftir at samgonga var\u00f0 skipa\u00f0 t\u00f3k hann t\u00f3 s\u00e6ti \u00e1 Tingi sum fastur varama\u00f0ur hj\u00e1 Ey\u00f0gunn Samuelsen, eftir at hon var\u00f0 vald til landsst\u00fdriskvinnu \u00ed almannam\u00e1lum \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Aksel V. Johannesen.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "39550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1sk%C3%B3li%20%C3%8Dslands", "title": "H\u00e1sk\u00f3li \u00cdslands", "text": "H\u00e1sk\u00f3li \u00cdslands er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Reykjav\u00edk, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1911.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n H\u00e1sk\u00f3li \u00cdslands\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "39553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202012-13", "title": "Premier League 2012-13", "text": "Premier League 2012-13 (kent sum Barclays Premier League vegna f\u00edggjarligan stu\u00f0ul) var tann 21. sesongin av Premier League, i\u00f0 er tann enska f\u00f3tb\u00f3ltskappingin fyri fel\u00f8g, s\u00ed\u00f0an hon var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. Skr\u00e1in fyri dystirnir var kunngj\u00f8rd 18. juni 2012. Sesongin byrja\u00f0i hin 18. august 2012 og enda\u00f0i 19. mai 2013.\n\nLi\u00f0\n\nStadion og st\u00f8\u00f0\n''Vi\u00f0merking: Talvan setir li\u00f0ini upp eftir stavra\u00f0num.\n\nPers\u00f3nar og b\u00fanar\n\n 1 According to current revision of List of English Football League managers\n Additionally, referee kits are now being sponsored by Expedia.com, and Nike has a new match ball, the Maxim Premier League.\n\n\u00darslit\n\nStigatalva \n\n|- style=\"background:#fcc;\"\n|rowspan=\"2\"|18\n|rowspan=\"2\" style=\"text-align:left\"|Wigan Athletic (R)\n|rowspan=\"2\"|38\n|rowspan=\"2\"|9\n|rowspan=\"2\"|9\n|rowspan=\"2\"|20\n|rowspan=\"2\"|47\n|rowspan=\"2\"|73\n|rowspan=\"2\"|\u201326\n|rowspan=\"2\"|36\n|style=\"text-align:center; font-size:92.5%; background:#97deff;\"|UEFA Europa League 2013\u201314 b\u00f3lkasp\u00e6l 2\n|-\n|style=\"text-align:center; font-size:92.5%; background:#fcc;\"|\n\nTalva vi\u00f0 \u00farslitum\n\nHagt\u00f8l\n\nToppskorarar\n\nKeldur \n\nPremier League"}
{"id": "39571", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luis%20Su%C3%A1rez", "title": "Luis Su\u00e1rez", "text": "Luis Alberto Su\u00e1rez D\u00edaz (; f\u00f8ddur 24. januar 1987) er ein uruguaiiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri spanska felagi\u00f0 Atl\u00e9tico Madrid og f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Uruguai sum \u00e1lopsleikari. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 Barcelona fr\u00e1 2014 til 2020. \u00cd juli 2014 flutti hann fr\u00e1 Liverpool til Barcelona, kostna\u00f0urin var \u00a365\u00a0milli\u00f3nir (\u20ac82\u00a0milli\u00f3nir), og ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann til ein av teimum d\u00fdrastu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarunum \u00ed f\u00f3tb\u00f3ltss\u00f8guni.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltshagt\u00f8l\n\nFel\u00f8g\n\nAltj\u00f3\u00f0a\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Uruguai\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "39575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summar-OL%202016", "title": "Summar-OL 2016", "text": "Summar OL 2016 ver\u00f0a teir 31. Olympisku summarleikirnir, i\u00f0 ver\u00f0a hildnir \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n\nLuttakanadi lond\n\nHygg eisini at \nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Summar-OL 2016\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Olympisku Leikunum\n\nSummar-OL 2016"}
{"id": "39576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roman%20%C5%A0ebrle", "title": "Roman \u0160ebrle", "text": "Roman \u0160ebrle (f\u00f8ddur 26. november 1974 \u00ed Lan\u0161kroun) er ein kekkiskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur, sum \u00ed\u00f0kar fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. Hann vann eitt gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2004 og silvur \u00e1 Summar-OL 2000.\n\n\u00c1 netinum \n IAAF\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Kekkia\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2000\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2004\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2008\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2012"}
{"id": "39577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estland%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Estland \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Estland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 42 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Estlandi \u00ed 11 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nEstland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kjartan%20Hoydal", "title": "Kjartan Hoydal", "text": "Kjartan Hoydal (f\u00f8ddur 12. september 1941 \u00ed Keypmannahavn, dey\u00f0ur 2. mai 2016 \u00ed T\u00f3rshavn) var ein f\u00f8royskur fiskifr\u00f8\u00f0ingur.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nEftir kr\u00edggi\u00f0 b\u00fa\u00f0i familjan \u00ed Klaksv\u00edk eitt skifti, t\u00e1 i\u00f0 p\u00e1pin arbeiddi hj\u00e1 Kj\u00f8lbro, og s\u00ed\u00f0ani fluttu tey til Havnar, t\u00e1 i\u00f0 p\u00e1pin fekk starv \u00ed fiskivinnustovuni \u00ed Tinganesi. T\u00e1 b\u00fasettist familjan uppi \u00e1 H\u00e1lsi \u00ed Havn. Eitt skifti mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed fimmti\u00e1runum v\u00f3ru tey \u00ed Lat\u00ednamerika, har p\u00e1pin \u00ed ST h\u00f8pi arbeiddi \u00ed Ekvator.\n\nKjartan leyk studentspr\u00f3gv \u00ed Sor\u00f8 og las s\u00ed\u00f0ani l\u00edvfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 serligum atliti til fiskiskap og fiskivinnu \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Keypmannahavn. \u00c1\u00f0renn hann \u00ed 1971 flutti aftur til F\u00f8roya, arbeiddi Kjartan \u00ed tvey \u00e1r hj\u00e1 Danmarks Fiskeriunders\u00f8gelser, og eftir at vera fluttur heim var hann \u00ed ellivu \u00e1r og fram til 1982 \u00e1 Fiskiranns\u00f3knarstovuni. Longu 1982-1983 var hann \u00ed starvi hj\u00e1 ICES. Onkunt\u00ed\u00f0 undirv\u00edsti hann \u00ed Hoyd\u00f8lum. Hann hevur eisini starvast sum skrivstovustj\u00f3ri \u00e1 l\u00f8gmansskrivstovuni. Hann hevur eisini dr\u00fagvar royndir sum granskari og emb\u00e6tisma\u00f0ur innan altj\u00f3\u00f0a umsitingarligar stovnar, so sum Nafo, NEAFC, Nammco og Ices. \n\n\u00cd 1986 umskipa\u00f0i landsst\u00fdri\u00f0 hj\u00e1 Atla Dam umsitingina av fiskivinnuni. L\u00fdst var\u00f0 eftir fiskivinnustj\u00f3ra, og Kjartan Hoydal var\u00f0 settur \u00ed starvi\u00f0, sum hann r\u00f8kti fram til 1996. T\u00e1 f\u00f3r Kjartan at starvast uttan fyri landoddarnar. Fyrst var hann a\u00f0alskrivari \u00ed NORA \u2013 North Atlantic Cooperation \u2013 \u00ed fimm \u00e1r og fram til 2001, og s\u00ed\u00f0ani var hann \u00ed st\u00edvliga t\u00edggju \u00e1r \u2013 fram til \u00ed juni 2011 \u2013 \u00ed starvi hj\u00e1 NEAFC, sum hevur h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed London, hagar Kjartan flutti at b\u00fagva. Saman vi\u00f0 fleiri l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingum var hann mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed n\u00edti\u00e1runum vi\u00f0 til at skriva \u00e1liti\u00f0 um n\u00fdggja st\u00fdrisskipan.\n\nFamilja \nKjartan Hoydal er eitt av b\u00f8rnunum hj\u00e1 skaldinum og politikaranum Karsten Hoydal og Mariu Louisu, f\u00f8dd Falk-R\u00f8nne. Hann var p\u00e1pi politikaran H\u00f8gna Hoydal, formann \u00ed Tj\u00f3\u00f0veldi. Hini b\u00f8rnini hj\u00e1 Kjartan Hoydal eru Annika, Katrin og Marita fr\u00e1 fyrru giftu vi\u00f0 Gunv\u00f8r og T\u00f3ra fr\u00e1 seinni giftu vi\u00f0 Ingun \u00ed Skrivarastovu. Kjartan hev\u00f0i tv\u00edbur\u00f0abr\u00f3\u00f0irin, rith\u00f8vundan og arkitektin Gunnar Hoydal, systrina, sj\u00f3nleikaran og songkvinnuna Anniku Hoydal og br\u00f3\u00f0irin Egil Hoydal.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nFr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir granskarar"}
{"id": "39582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbados%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Barbados \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Barbados luttekur \u00e1 Olympisku leikunum, sum vera \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt eru ta\u00f0 10 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Barbados \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nBarbados \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aruba%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Aruba \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Aruba lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 4 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Aruba \u00ed 3 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nAruba \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nauru%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Nauru \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Nauru lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Nauru \u00ed 1 \u00edtr\u00f3ttagreini \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nNauru \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mali%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Mali \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Mali lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 23 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Mali \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nMali \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Togo%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Togo \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Togo lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Togo \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nTogo \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiribati%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Kiribati \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Kiribati lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Kiribati \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nKiribati \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Honduras%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Honduras \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Honduras lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Honduras \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nHonduras \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summar-OL", "title": "Summar-OL", "text": "Summar-OL (teir olympisku summarleikirnir) er ein altj\u00f3\u00f0a fleir-\u00edtr\u00f3ttastevna, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. Teir olympisku summarleikirnir er tann \u00edtr\u00f3ttastevnan i\u00f0 er h\u00e6gst \u00ed metum millum allar \u00edtr\u00f3ttastevnur \u00ed heiminum.\n\nVertsb\u00fdir fyri summar-OL\n\nS\u00ed eisini \n Vetrar-OL\n\nKeldur \n\nSummar-OL"}
{"id": "39596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summar-OL%202008", "title": "Summar-OL 2008", "text": "Olympisku summarleikirnir 2008 v\u00f3ru teir 29. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av n\u00fdt\u00ed\u00f0ar olympisku leikunum og v\u00f3ru hildnir \u00ed Peking \u00ed Kina millum 8 og 24. august 2008.\n\nKeldur \n\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiribati%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Kiribati \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Kiribati lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Kiribati \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nKiribati \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nauru%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Nauru \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Nauru lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 2 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Nauru \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nNauru \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tuvalu%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Tuvalu \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Tuvalu lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Tuvalu \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nTuvalu \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Corto%20Maltese", "title": "Corto Maltese", "text": "Corto Maltese er heiti\u00f0 \u00e1 einari teknir\u00f8\u00f0 og \u00e1 h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3ninum \u00ed henni. Hugo Pratt \u00far Italia skriva\u00f0i og tekna\u00f0i 29 s\u00f8gur um Corto Maltese, 21 stutts\u00f8gur \u00e1 20 s\u00ed\u00f0ur og 8 longri verk; verkini eru skapa\u00f0 fr\u00e1 1967 til 1989. \u00ed 2015 er r\u00f8\u00f0in tikin uppaftur, n\u00fa skrivar Juan D\u00edaz Canales og Rub\u00e9n Pellejero teknar, b\u00e1\u00f0ir eru \u00far Spania.\n\nHugo Pratt fer\u00f0a\u00f0ist n\u00f3gv, og ein st\u00f3ran part av t\u00ed\u00f0ini, me\u00f0an hann skapa\u00f0i verkini, b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Frankar\u00edki og Sveis. Millum anna\u00f0 t\u00ed eru flestu s\u00f8gurnar komnar fyrst \u00fat \u00e1 fronskum.\n\nAllar s\u00f8gurnar eru givnar \u00fat \u00e1 donskum, me\u00f0an umlei\u00f0 2/3 av s\u00f8gunum eru givnar \u00fat \u00e1 norskum og svenskum.\n\nYvirlit \n\u00datg\u00e1vur vi\u00f0 <span style=\"color:blue\">bl\u00e1ari skrift</span style> eru \u00ed litum, \u00fatg\u00e1vur vi\u00f0 <span style=\"color:maroon\">br\u00fanar skrift</span style> eru \u00ed svart-hv\u00edtum.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Corto Maltese \u00e1 donsku ComicWiki \n Verk Hugo Pratts \u00e1 skandinavisku Minetegneserier\n Corto Maltese \u00e1 svensku Seriewikin\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar"}
{"id": "39609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsland%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "\u00cdsland \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "\u00cdsland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 28 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdslandi \u00ed 6 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\n\u00cdsland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20d%27Italia%202016", "title": "Giro d'Italia 2016", "text": "Giro d'Italia 2016 er tann 99. \u00fatg\u00e1van av Giro d'Italia. S\u00fakklukappingin byrjar 6. mai 2016 vi\u00f0 trimum kappingum \u00ed Ni\u00f0urlondum og fer s\u00ed\u00f0an inn \u00ed Frakland og s\u00ed\u00f0an er restin av kappingini \u00ed Italia og endar 29. mai 2016 \u00ed Torino, Italia.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar \nJakob Fuglsang s\u00fakklar fyri \nLars Bak s\u00fakklar fyri\n\nTeinarnir\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin - Maglia rosa\n\nStigkappingin\n\nFjallakappingin\n\nUngd\u00f3mskappingin\n\nTrofeo Fast Team kappingin\n\nTrofeo Super Team\n\nGiro d'Italia\nUCI World Tour 2016"}
{"id": "39630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "Danmark lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 92 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark \u00ed 16 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsland%20%C3%A1%20Summar-OL%202004", "title": "\u00cdsland \u00e1 Summar-OL 2004", "text": "\u00cdsland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 13. august til 29. august 2004. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 26 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdslandi \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2004.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\n\u00cdsland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2004"}
{"id": "39632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tonga%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Tonga \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Tonga lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Tonga \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nTonga \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsland%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "\u00cdsland \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "\u00cdsland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 29 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdslandi \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\n\u00cdsland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Danmark lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 84 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark \u00ed 16 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008. F\u00f8royski r\u00f3gvarin Katrin Olsen umbo\u00f0a\u00f0i Danmark \u00ed dupultscullara. Hon gj\u00f8rdist fyrsti f\u00f8royingur, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku Summarleikunum.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Togo%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Togo \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Togo lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 4 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Togo \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nTogo \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tuvalu%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Tuvalu \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Tuvalu lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Tuvalu \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nTuvalu \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiribati%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Kiribati \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Kiribati lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 2 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Kiribati \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nKiribati \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tonga%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Tonga \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Tonga lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Tonga \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nTonga \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Danmark lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 97 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark \u00ed 16 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsland%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "\u00cdsland \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "\u00cdsland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 18 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdslandi \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\n\u00cdsland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tonga%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Tonga \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Tonga lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Tonga \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nTonga \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estland%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Estland \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Estland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 33 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Estlandi \u00ed 11 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nEstland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Honduras%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Honduras \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Honduras lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 20 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Honduras \u00ed 3 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nHonduras \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mali%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Mali \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Mali lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 17 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Mali \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nMali \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mali%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Mali \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Mali lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 6 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Mali \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nMali \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haiti%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Haiti \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Haiti lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Haiti \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nHaiti \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iran%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Iran \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Iran lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 53 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Iran \u00ed 14 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nIran \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vanuatu%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Vanuatu \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Vanuatu lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Vanuatu \u00ed 3 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nVanuatu \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guam%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Guam \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Guam lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 8 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Guam \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nGuam \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbados%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Barbados \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Barbados lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 8 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Barbados \u00ed 3 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nBarbados \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aruba%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Aruba \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Aruba lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 2 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Aruba \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nAruba \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8r%C3%ADki%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Sv\u00f8r\u00edki lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 134 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 19 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nSv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8r%C3%ADki%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Sv\u00f8r\u00edki lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 150 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 22 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nSv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guam%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Guam \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Guam lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 7 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Guam \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nGuam \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39661", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aruba%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Aruba \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Aruba lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 4 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Aruba \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nAruba \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Namibia%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Namibia \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Namibia lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 11 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Namibia \u00ed 6 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nNamibia \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39664", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tom%20Dumoulin", "title": "Tom Dumoulin", "text": "{{Infobox cyclist\n| name        = Tom Dumoulin\n| image       = 2015 Tour de France team presentation, Tom Dumoulin.jpg\n| caption     = Dumoulin \u00e1 Tour de France 2015\n| fullname    =\n| nickname    = \n| birth_date  = \n| birth_place = Maastricht, Ni\u00f0urlond\n| height      = \n| weight      = \n| currentteam = \n| discipline  = Vegs\u00fakklukappingar\n| role        = S\u00fakklari\n| ridertype   = All-rounder\n| proyears1 = 2011\n| proteam1 = \n| proyears2 = 2012\u20132019\n| proteam2 = \n| proyears3 = 2020\u2013\n| proteam3 = \n| majorwins     = Grand Tours \nTour de France\n 2 einstakir teinar (2016)\nGiro d'Italia\n 4 einstakur teinur (2016, 2017, 2018)\nVuelta a Espa\u00f1a\n 2 einstakir teinar (2015)\nTeinakappingar\nBinckBank Tour (2017)\n Ein-dags kappingar og klassikararLandskapping \u00ed einkultstarti (2014, 2016, 2017)\n| medaltemplates =\n\n| updated = 3. oktober 2020\n}}Tom Dumoulin''' (f\u00f8ddur 11. november 1990) er ein ni\u00f0urlendskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI WorldTeam . Hann vann heimsmeistaraskapin \u00ed einkultstarti \u00ed 2017, \u00e1ri\u00f0 eftir vann hann silvur. Hann vann Giro d'Italia \u00ed 2017 og hevur vunni\u00f0 teinar (etapur) \u00ed \u00f8llum trimum Grand Tours.\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nNi\u00f0urlendskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%201896", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 1896", "text": "Danmark lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Athen, Grikkaland, \u00ed d\u00f8gunum 6. apr\u00edl til 15. apr\u00edl 1896. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 1896.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 1896"}
{"id": "39670", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%201928", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 1928", "text": "Danmark lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Amsterdam, Ni\u00f0urlond, \u00ed d\u00f8gunum 28. juli til 12. august 1928. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 91 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark \u00ed 14 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 1928.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 1928"}
{"id": "39671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haiti%20%C3%A1%20Summar-OL%201928", "title": "Haiti \u00e1 Summar-OL 1928", "text": "Haiti lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Amsterdam, Ni\u00f0urlond, \u00ed d\u00f8gunum 28. juli til 12. august 1928. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 2 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Haiti \u00ed 1 \u00edtr\u00f3ttagreini \u00e1 Summar-OL 1928.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nHaiti \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 1928"}
{"id": "39672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haiti%20%C3%A1%20Summar-OL%202000", "title": "Haiti \u00e1 Summar-OL 2000", "text": "Haiti lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Sydney, Avstralia, \u00ed d\u00f8gunum 15. september til 1. oktober 2000. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Haiti \u00ed 3 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2000.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nHaiti \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2000"}
{"id": "39675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estland%20%C3%A1%20Summar-OL%201928", "title": "Estland \u00e1 Summar-OL 1928", "text": "Estland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Amsterdam, Ni\u00f0urlond, \u00ed d\u00f8gunum 28. juli til 12. august 1928. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 20 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Estlandi \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 1928.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nEstland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 1928"}
{"id": "39677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palau%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Palau \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Palau lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Palau \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nPalau \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39680", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UCI%20World%20Tour%202016", "title": "UCI World Tour 2016", "text": "UCI World Tour 2016 er tann s\u00e6tta \u00fatg\u00e1van av UCI World Tour. Hon inniheldur 27 eindags- og teinakappingar \u00ed Evropa, Avstralia og Kanada.\n\nKappingar\nAllar kappingar fr\u00e1 UCI World Tour 2015 eru tiknar vi\u00f0, h\u00f3ast summar kappingar eftir \u00e6tlan skulu haldast onnur t\u00ed\u00f0spunkt enn tann fyrra \u00fatg\u00e1van av kappingini. Fyri 2016 sesongina hevur UCI innf\u00f8rt eina n\u00fdggja stigatalvu-skipan i\u00f0 fer at koyra vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av t\u00ed vanligu WorldTour ranking-skipanini. Tann n\u00fdggja World Rankings fer at koyra yvir eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00e1 52 vikur eins og ATP og WTA Rankings \u00ed tennis.\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur \n\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nUCI World Tour"}
{"id": "39681", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nairo%20Quintana", "title": "Nairo Quintana", "text": "Nairo Alexander Quintana Rojas (f\u00f8ddur 4. februar 1990, Boyaca, Kolumbia) er ein professionellur kolumbianskur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri ProTour s\u00fakkluli\u00f0i\u00f0, Team Movistar. Hann er fjallas\u00fakklari, men m\u00f3tsatt \u00f8\u00f0rum kolumbianskum s\u00fakklarum dugir hann eisini sera v\u00e6l at kappast innan einkultstart. Hann s\u00fakkla\u00f0i seg beinlei\u00f0is inn \u00e1 heimspallin \u00ed 2013, t\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdist nr. 2 \u00ed fronsku teinakappingini, Tour de France, og samstundis vann hann b\u00e6\u00f0i fjalla- og ungd\u00f3mstroyggjuna.\n\nSum b\u00f3ndasonur vaks Quintana upp undir truplum f\u00edggjarligum umst\u00f8\u00f0um. Sum 15 \u00e1ra gamal, gj\u00f8rdist f\u00edggjarligu korini so h\u00f8r\u00f0 fyri p\u00e1pa hansara, Luis, at hann keypti eina s\u00fakklu til Nairo Quintana, av t\u00ed at hann ikki longur hev\u00f0i r\u00e1\u00f0 at senda hann vi\u00f0 bussinum \u00ed sk\u00fala. Familjan hj\u00e1 Quintana var ikki von vi\u00f0 at s\u00fakkla, og t\u00ed var hann heldur ikki grei\u00f0ur yvir, hvussu hart ta\u00f0 \u00ed veruleikanum var at s\u00fakkla tann dagliga teinin \u00ed sk\u00falan. Men eftirsum at b\u00f3lkar av amat\u00f8rs\u00fakklarum br\u00faktu henda teinin til at venja s\u00fakkling \u00ed fj\u00f8llunum, so avgj\u00f8rdi Quintana at hann f\u00f3r at royna at fylgjast vi\u00f0 teimum, fyri at vita um hann megna\u00f0i at s\u00fakkla l\u00edka skj\u00f3tt sum teir. \"Teir settu fer\u00f0ina upp, men teir kl\u00e1ra\u00f0u ikki at koyra undan m\u00e6r, so t\u00e1 i\u00f0 eg kom heim og seg\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 p\u00e1pa m\u00edn, so gj\u00f8rdist hann sera gla\u00f0ur. Hann keypti m\u00e6r m\u00edna fyrstu kapps\u00fakklu og s\u00ed\u00f0an byrja\u00f0u vit at luttaka \u00ed lokalum s\u00fakklukappingum.\".\n \n- \"Eg eri f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed 2.800 metrar h\u00e6dd, ta\u00f0 gevur m\u00e6r ein fyrimun \u00ed hesi \u00edtr\u00f3ttagrein, ta\u00f0 er besta sta\u00f0 \u00ed heiminum at venja \u00ed.\"\n\nSigrar\n\nT\u00ed\u00f0arlinja yvir \u00farslit fr\u00e1 Grand Tour kappingum \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = Er \u00ed gongd; \u2014 = Lutt\u00f3k ikki\n\nA\u00f0rar st\u00f3rar teinakappingar \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = Er \u00ed gongd; \u2014 = Lutt\u00f3k ikki\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nKolumbianskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palau%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Palau \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Palau lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Palau \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nPalau \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guam%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Guam \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Guam lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 6 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Guam \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nGuam \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Valgren", "title": "Michael Valgren", "text": "Michael Valgren Andersen (f\u00f8ddur 7. februar 1992) er ein danskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri . Hann gj\u00f8rdist professionellur s\u00fakklari \u00ed 2011 bert 19 \u00e1ra gamal, t\u00e1 hann s\u00fakkla\u00f0i fyri danska kontinentalli\u00f0i\u00f0 Cult Energy og vann tv\u00e6r \u00fatg\u00e1vur av U23 Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge og fleiri a\u00f0rir t\u00fd\u00f0andi sigrar.\n\n\u00cd 2014 gj\u00f8rdist hann partur av WorldTour, t\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdist partur av Tinkoff-Saxo. Hann fekk beinanvegin fleiri g\u00f3\u00f0 \u00farslit, eitt n\u00fa gj\u00f8rdist hann danskur meistari og vann Danmark Rundt.\n\nHann lutt\u00f3k \u00e1 Tour de France 2015.\n\nSigrar og fremstu pl\u00e1ssini\n\n2009\n3. pl\u00e1ss tilsamans Gp G\u00e9n\u00e9ral Patton\n1. Teinur 1\n6. pl\u00e1ss tilsamans Trofeo Karlsberg\n8. pl\u00e1ss tilsamans Internationale Junioren-rundfahrt Niedersachsen\n\n2010\n10. pl\u00e1ss tilsamans Li\u00e8ge \u2013 La Gleize\n\n2011\n1. Landskappingar \u00ed einkultstarti\n4. Sparekassen Himmerland GP\n\n2012\n1. National Team Time Trial Championships\n1. U23 Li\u00e8ge\u2013Bastogne\u2013Li\u00e8ge\n2. Rund um den Finanzplatz Eschborn-Frankfurt (U23)\n6. pl\u00e1ss tilsamans Kreiz Breizh Elites\n8. pl\u00e1ss tilsamans Coupe des Nations Ville Saguenay\n\n2013\n1. pl\u00e1ss tilsamans Fl\u00e8che du Sud\n1. Ungur s\u00fakklari-kappingin\n1. Teinur 3\n1. U23 Li\u00e8ge\u2013Bastogne\u2013Li\u00e8ge\n1. Teinur 3 Tour de l'Avenir\n2. Rund um den Finanzplatz Eschborn-Frankfurt (U23)\n9. pl\u00e1ss tilsamans Th\u00fcringen-Rundfahrt\n10. GP Herning\n\n2014\n1.  Landskappingar \u00ed vegs\u00fakkling\n1.  pl\u00e1ss tilsamans Danmark Rundt\n1.  Ungur s\u00fakklari-kappingin\n3. DM \u00ed einkultstarti\n3. pl\u00e1ss tilsamans Four Days of Dunkirk\n4. pl\u00e1ss tilsamans Tour des Fjords\n4. Japan Cup\n\n2015\n1.  Ungur s\u00fakklari-kappingin Dubai Tour\n\n2016\n1. pl\u00e1ss \u00ed 3. teini \u00e1 Danmark Rundt\n2. Amstel Gold Race\n2. Danski meistaraskapurin \u00ed vegs\u00fakkling\n2. Danski meistaraskapurin \u00ed einkultstarti\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Noreg%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Noreg \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Noreg lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 66 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Noregi \u00ed 14 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nNoreg \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3lland%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "P\u00f3lland \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "P\u00f3lland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 217 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far P\u00f3llandi \u00ed 22 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nP\u00f3lland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnland%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Finnland \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Finnland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 56 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Finnlandi \u00ed 14 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nFinnland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/San%20Marino%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "San Marino \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "San Marino lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 4 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far San Marino \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nSan Marino \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portugal%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Portugal \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Portugal lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 77 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Portugal \u00ed 13 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nPortugal \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Sagan", "title": "Peter Sagan", "text": "Peter Sagan (f\u00f8ddur 26. januar 1990) er ein slovakiskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri World Tour li\u00f0i\u00f0 . Hann gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2015 og 2016.\n\n\u00darslit\n\nT\u00ed\u00f0arlinja yvir t\u00fd\u00f0andi kappingar\n\nDNF = Gj\u00f8gnumf\u00f8rdi ikki\u2014 = Kappa\u00f0ist ikki\n\nGrand Tour yvirlit\n\nKeldur \n\nSlovakiskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "39707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexander%20Kristoff", "title": "Alexander Kristoff", "text": "Alexander Kristoff (f\u00f8ddur 5. juli 1987) er ein norskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann vann Norska meistaraskapin \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2007 og 2011. St\u00f8rstu sigrar hansara hava veri\u00f0 Milano-San Remo 2014 og Tour of Flanders 2015 umframt fleiri a\u00f0rir sigrar, eitt n\u00fa vann hann einstakir teinar \u00ed Tour de France 2014.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nNorskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albania%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Albania \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Albania lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 11 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Albania \u00ed 5 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nAlbania \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andorra%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Andorra \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Andorra lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 6 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Andorra \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nAndorra \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Drland%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "\u00cdrland \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "\u00cdrland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 66 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdrlandi \u00ed 14 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nMedaljuvinnarar\n\n| width=\"78%\" align=\"left\" valign=\"top\" |\n\n| width=\"22%\" align=\"left\" valign=\"top\" |\n\nKeldur \n\n\u00cdrland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tobias%20Ludvigsson", "title": "Tobias Ludvigsson", "text": "Tobias Ludvigsson (f\u00f8ddur 22. februar 1991) er ein svenskur s\u00fakklari. Sum juniorur vann hann fleiri landskappingar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki b\u00e6\u00f0i \u00e1 vegnum og innan fjallas\u00fakkling. \u00cd 2009 var hann \u00e1ttanda bestur \u00ed heiminum millum juniorar. Mitt \u00ed 2011 fekk hann tilbo\u00f0 um veningars\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0  li\u00f0num. Longu eftir fyrstu s\u00fakklukappingina fyri li\u00f0i\u00f0 \u00ed Tour of Burgos fekk hann bj\u00f3\u00f0a\u00f0 ein professionellan s\u00e1ttm\u00e1la fyri tvey \u00e1r. Hann er eldri br\u00f3\u00f0ir Fredrik Ludvigsson. Hann lutt\u00f3k \u00ed Giro d'Italia 2016.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nSvenskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20d%27Italia", "title": "Giro d'Italia", "text": "Giro d'Italia (\u00e1 f\u00f8royskum Kring Italia) er ein av teimum trimum st\u00f3ru teinas\u00fakklukappingunum og ver\u00f0ur hildin hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed mai/juni og varir \u00ed 3 vikur. Kappingin fer fram \u00ed Italia, men partar av kappigini kunnu eisini fara fram \u00ed onkrum \u00f8r\u00f0um landi \u00ed Evropa, t.d. byrja\u00f0i Giro d'Italia \u00ed Ni\u00f0urlondum \u00ed 2016 og \u00ed Danmark \u00ed 2014.\n\nGiro d'Italia var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed 1909, har i\u00f0 tilsamans 8 teinar \u00e1 2448\u00a0km v\u00f3ru s\u00fakkla\u00f0ir. Kappingin er saman vi\u00f0 Tour de France og Vuelta a Espa\u00f1a ein av teimum trimum klassisku teinakappingunum, har Tour de France t\u00f3 er tann mest t\u00fd\u00f0andi.\n\nHar tann fremsti s\u00fakklarin \u00ed Tour de France er kendur fyri at s\u00fakkla \u00ed gulari troyggju, so s\u00fakklar fremsti s\u00fakklarin \u00ed Giro d\u00b4Italia \u00ed lj\u00f3sarey\u00f0ari troyggju, \u00e1 italskum nevnd Maglia rosa. Tann fremsti fjallas\u00fakklarin s\u00fakklar \u00ed gr\u00f8nari troyggju (Maglia Verde), me\u00f0an s\u00fakklarin vi\u00f0 flestum stigum koyrir \u00ed lilla (Maglia ciclimano). \u00cd 2007 var\u00f0 tann hv\u00edta ungd\u00f3mstroyggjan innf\u00f8rd aftur, eftir at hon hev\u00f0i veri\u00f0 burturi \u00ed n\u00f8kur \u00e1r, hon nevnist Maglia Bianca.\n\nTr\u00edggir s\u00fakklarar hava vunni\u00f0 kappingina fimm fer\u00f0ir: Alfredo Binda, Fausto Coppi og Eddy Merckx. Italiuma\u00f0urin Felice Gimondi hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 sigurspallinum n\u00edggju fer\u00f0ir, har hann tr\u00edggjar fer\u00f0ir hevur vunni\u00f0, tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi og f\u00fdra fer\u00f0ir \u00e1 tri\u00f0japl\u00e1ssi.\n\nYvirlit yvir vinnarar\n\nByrjan \u00ed \u00f8\u00f0rum londum\n\nKeldur \n\nGiro d'Italia"}
{"id": "39717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belgia%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Belgia \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Belgia lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 119 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Belgia \u00ed 16 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nBelgia \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spania%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Spania \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Spania lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 278 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Spania \u00ed 23 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nSpania \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20d%27Italia%202015", "title": "Giro d'Italia 2015", "text": "Giro d'Italia 2015 var tann 98. \u00fatg\u00e1van av heimsins n\u00e6stst\u00f8rstu teinas\u00fakklukapping, Giro d'Italia. 2015 \u00fatg\u00e1van byrja\u00f0i tann 9. mai \u00ed San Lorenzo al Mare, n\u00e6rindis Sanremo.\n\nLi\u00f0ini\n\nRuta og teinar\n\nTroyggjurnar dag fyri dag\n\nVi\u00f0merkingar \n\n\u2022 \u00c1 3. og 4. teini, var Esteban Chaves, i\u00f0 var nummar 2 \u00ed ungd\u00f3mskappingini, \u00edlatin ta\u00f0 hv\u00edtu ungd\u00f3mstroyggjuna, t\u00ed at Michael Matthews (\u00e1 fremstapl\u00e1ssinum) var \u00ed t\u00ed lj\u00f3sarey\u00f0u f\u00f8raratroyggjuni sum nummar 1 \u00ed t\u00ed samla\u00f0u st\u00f8\u00f0uni \u00e1 teinunum.\n\n\u2022 \u00c1 14. teini, var Davide Formolo, i\u00f0 var nummar 2 \u00ed ungd\u00f3mskappingini, \u00edlatin ta hv\u00edtu ungd\u00f3mstroyggjuni, av t\u00ed at Fabio Aru (\u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi) var \u00edlatin ta lj\u00f3sarey\u00f0u f\u00f8raratroyggjuna sum nummar 1 \u00e1 t\u00ed samla\u00f0u st\u00f8\u00f0uni \u00e1 teininum.\n\nSamla\u00f0 klassement\n\nStigtroyggjan\n\nFjallatroyggjan\n\nUngd\u00f3mstroyggjan\n\nLi\u00f0kappingin\n\nKeldur \n\nGiro d'Italia\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maglia%20rosso%20passione", "title": "Maglia rosso passione", "text": "Maglia rosso passione ella stigtroyggjan \u00ed Giro d'Italia er rey\u00f0. Tann i\u00f0 f\u00e6r flest stig \u00e1 teinunum sleppur at vera \u00ed rey\u00f0u troyggjuni. Rey\u00f0a troyggjan var\u00f0 tikin \u00ed n\u00fdtslu \u00ed 1967, men \u00ed 1970 var\u00f0 hon skift \u00fat vi\u00f0 eina lilla troyggju, i\u00f0 var\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu til 2009. Lilla troyggjan nevndist Maglia ciclamino (Navni\u00f0 kemur fr\u00e1 litinum \u00e1 alpubl\u00f3muni cyclamen). \u00cd 2009 var\u00f0 tann rey\u00f0a troyggjan aftur tikin \u00ed n\u00fdtslu.\n\nFrancesco Moser og Giuseppe Saronni hava vunni\u00f0 troyggjuna f\u00fdra fer\u00f0ir, me\u00f0an Mario Cipollini, Roger De Vlaeminck og Johan Van der Velde hava vunni\u00f0 hana tr\u00edggjar fer\u00f0ir hv\u00f8r.\n\nRey\u00f0a troyggjan \u00ed Giro d'Italia svarar til gr\u00f8nu troyggjuna \u00ed Tour de France og ta\u00f0 bl\u00e1u troyggjuna \u00ed Vuelta a Espa\u00f1a.\n\nVinnarar\n\n Teigurin \"\u00c1r\" v\u00edsir til \u00e1ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 kappingin var\u00f0 hildin, og gevur leinkju til greinina um ta\u00f0 sesongina. \n Teigurin \"Teinar\" v\u00edsir til tal av teinum \u00ed kappingini, og telur h\u00e1lvir teinar sum tveir og prologar sum ein.\n Teigurin \"Teinasigrar\" v\u00edsir til tali\u00f0 av vunnum teinum hj\u00e1 vinnaranum gj\u00f8gnum kappingina.\n Teigurin \"Munur\" v\u00edsir til t\u00ed\u00f0armunin ella munin \u00ed stigum i\u00f0 vinnari hev\u00f0i betri enn nummar tvey.\n\nFleirfaldir vinnarar\nPr. 2016 hava 9 s\u00fakklarar vunni\u00f0 Stigkappingina \u00ed Giro d'Italia meira enn einafer\u00f0.\n\nEftir tj\u00f3\u00f0skapi\nS\u00fakklarar \u00far t\u00edggju ymiskum londum hava vunni\u00f0 Stig klassifikati\u00f3nina \u00ed Giro d'Italia.\n\nVi\u00f0merkingar\n\nTann upprunaligi vinnarin var Alessandro Petacchi, men \u00farlit hansara fr\u00e1 Giro 2007 v\u00f3r\u00f0u tikin fr\u00e1 honum, eftir at ein dopingroynd i\u00f0 var\u00f0 tikin av honum v\u00edsti seg at vera positiv fyri ov h\u00f8gt vir\u00f0i av salbutamol.\nFekk hei\u00f0urin eftir at upprunaligi vinnarin Danilo Di Luca var\u00f0 diskvalifisera\u00f0ur vegna doping \nFekk hei\u00f0urin eftir at upprunaligi vinnarin Alberto Contador var\u00f0 diskvalifisera\u00f0ur\n\nKeldur \n\nGiro d'Italia"}
{"id": "39739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ryder%20Hesjedal", "title": "Ryder Hesjedal", "text": "Eric Ryder Hesjedal () (f\u00f8ddur 9. desember 1980) er ein kanadiskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . \u00cd 2016 er hann partur av Trek Factory Racing. Hann er fyrrverandi mountain bike-kapps\u00fakklari, og vann eitt silvurhei\u00f0ursmerki \u00e1 HM U23 \u00ed Mountain Bike \u00ed 2001. Hann gj\u00f8rdist professionellur s\u00fakklari vi\u00f0  \u00ed 2005 eftir at hann \u00ed fleiri \u00e1r hev\u00f0i veri\u00f0 partur av  kontinental-li\u00f0i. Hann enda\u00f0i \u00e1 einum fimtapl\u00e1ssi\u00f0 \u00e1 Tour de France 2010, og vann s\u00edn fyrsta Grand Tour \u00e1 Giro d'Italia 2012, og ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0, at ein kanadiari vann ein Grand Tour.\n\nHesjedal er eftirkomari av norskum tilflytarum til Kanada. Langomma og langabbi hansara v\u00f3ru \u00far Beiarn \u00ed Nordland og Hesjedal b\u00f3ndagar\u00f0inum \u00ed Stamnes \u00ed Vaksdal.\n\n\u00darslit\n\nT\u00ed\u00f0arlinja yvir Grand Tour h\u00f8vu\u00f0sklassifikati\u00f3n\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nKanadiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alejandro%20Valverde", "title": "Alejandro Valverde", "text": "Alejandro Valverde Belmonte (f\u00f8ddur 25. apr\u00edl 1980) er ein spanskur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTour li\u00f0i\u00f0 . St\u00f8rstu sigrar hansara hava veri\u00f0 Vuelta a Espa\u00f1a 2009, Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge \u00ed 2006, 2008 og 2015, La Fl\u00e8che Wallonne (2006, 2014, 2015 og 2016), Cl\u00e1sica de San Sebasti\u00e1n (2008 og 2014), 2006 og UCI ProTour 2008, og 2014 og UCI World Tour 2015. Tv\u00e6r fer\u00f0ir hevur hann vunni\u00f0 silvur \u00e1 HM \u00ed vegs\u00fakklukapping, \u00ed 2003 og 2005, og bronsu f\u00fdra fer\u00f0ir \u00ed 2006, 2012, 2013 og 2014. Valverde er sj\u00e1ldsamur vi\u00f0 ta\u00f0 at hann er serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed fleiri ymiskum sl\u00f8gum av s\u00fakkling innan vegs\u00fakklukapping, hann er sterkur klatrari, sprintari og til einkultstart. Eftir eitt langt str\u00ed\u00f0 \u00ed eini r\u00e6ttarsak, var\u00f0 hann banna\u00f0ur at luttaka \u00ed s\u00fakklukappingum \u00ed tvey \u00e1r sum li\u00f0ur \u00ed Operaci\u00f3n Puerto bl\u00f3\u00f0doping kanningini, men \u00ed 2012 t\u00e1 i\u00f0 tey b\u00e6\u00f0i \u00e1rini v\u00f3ru farin, kom hann aftur at luttaka \u00ed s\u00fakklukappingum.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; \u00cd gongd = IP\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nSpanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vuelta%20a%20Espa%C3%B1a%202015", "title": "Vuelta a Espa\u00f1a 2015", "text": "Vuelta a Espa\u00f1a 2015 var ein Grand Tour teinas\u00fakklukapping, i\u00f0 vardi \u00ed tr\u00edggjar vikur. Kappingin var tann 70. \u00fatg\u00e1van av Vuelta a Espa\u00f1a, ta\u00f0 mesta av kappingini var \u00ed Spania, me\u00f0an tveir teinar f\u00f3ru fram lutv\u00edst ella fullkomiliga \u00ed Andorra. Kappingin var tann 22. \u00ed UCI World Tour 2015. Kappingin fevndi um tilsamans  3358,1 km og hev\u00f0i 21 teinar. Kappingin byrja\u00f0i \u00ed Marbella hin 22. august 2015 og enda\u00f0i \u00ed Madrid hin 13. september. Fabio Aru (Astana Pro Team), vann kappingina, \u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi var Joaquim Rodr\u00edguez () og \u00e1 tri\u00f0japl\u00e1ssi var Rafa\u0142 Majka ().\n\nLuttakandi li\u00f0 \n22 li\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed kappingini, harav v\u00f3ru 17 World Tour-li\u00f0. Harafturat v\u00f3ru fimm gestali\u00f0..\n\nUCI World Teams\n\nGestali\u00f0 \n\nVuelta a Espa\u00f1a\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malta%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Malta \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Malta lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed London, St\u00f3rabretland, \u00ed d\u00f8gunum 27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Malta \u00ed 3 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nMalta \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "39756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joaquim%20Rodr%C3%ADguez", "title": "Joaquim Rodr\u00edguez", "text": "Joaquim Rodr\u00edguez Oliver (f\u00f8ddur 12. mai 1979) er ein spanskur professionellur vegkapps\u00fakklari. Hann hevur kappast s\u00ed\u00f0an 2001 og s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0  14 teinasigrar \u00ed Grand Tours, hann gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed Giro d'Italia 2012, nummar tvey \u00ed Vuelta a Espa\u00f1a 2015, nummar tr\u00fd \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini \u00e1 Vuelta a Espa\u00f1a b\u00e6\u00f0i \u00ed 2010 og 2012 og nummar tr\u00fd \u00ed Tour de France 2013. Hann enda\u00f0i \u00e1 fyrstpl\u00e1ssi \u00ed UCI world rankings \u00ed 2010, 2012 og 2013, hann hevur vunni\u00f0 klassiskar s\u00fakklukappingar sum t.d. Fl\u00e8che Wallonne og Giro di Lombardia tv\u00e6r fer\u00f0ir (2012 og 2013). Hann hevur eisini vunni\u00f0 teinakappingar sum Volta a Catalunya tv\u00e6r fer\u00f0ir (2010 og 2014), Kring Baskaralandi\u00f0 2015 og Vuelta a Burgos 2011.\n\n\u00c1 Tour de France 2016 kunngj\u00f8rdi hann \u00e1 einum t\u00ed\u00f0indafundi, at hann f\u00f3r at gevast, t\u00e1 i\u00f0 2016 sesongin var komin at enda.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979\nSpanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Diego%20Ulissi", "title": "Diego Ulissi", "text": "Diego Ulissi (f\u00f8ddur 15. juli 1989 \u00ed Cecina) er ein italskur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTour li\u00f0i\u00f0 .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nItalskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dami%20Im", "title": "Dami Im", "text": "Dami Im (f\u00f8dd 17. oktober 1988 \u00ed Su\u00f0urkorea) er ein koreansk-avstralsk songkvinna og sangskrivari. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Australia vi\u00f0 sanginum \"Sound of Silence\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n Dami Im (2013)\n Heart Beats  (2014)\n Classic Carpenters (2016)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Dami Im\n\nAvstralskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "39760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rolf%20S%C3%B8rensen", "title": "Rolf S\u00f8rensen", "text": "Rolf S\u00f8rensen (f\u00f8ddur 20. apr\u00edl 1965) er ein danskur fyrrverandi professionellur vegs\u00fakklari. Hann er tann mest vinnandi danski kapps\u00fakklarin nakrant\u00ed\u00f0 vi\u00f0 53 sigrum \u00ed 17 sesongum.  Hann arbei\u00f0ir sum \u00edtr\u00f3ttavi\u00f0merkjari og \u00edtr\u00f3ttaragentur. Hann er f\u00f8ddur \u00ed Helsinge \u00ed Danmark, og flutti til Italia sum 17-\u00e1ra gamal, har hann hevur b\u00fa\u00f0 s\u00ed\u00f0an. Hann var\u00f0 eisini nevndur Il Biondo orsaka\u00f0 av lj\u00f3sa h\u00e1rinum.\n\nSigrar\n\n1986\n1. Stigkappingin Danmark Rundt\n1987\n1. \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini Tirreno\u2013Adriatico\n2. \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini Danmark Rundt\n1. Youth Classifications\n1988\n2. Z\u00fcri-Metzgete\n2. \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini Danmark Rundt\n1st Ungd\u00f3mskappingin\n1. Stigkappingin\n1989\n3. Gent-Wevelgem\n1990\n1. Paris-Tours\n1991\nMaillot Jaune (ungd\u00f3mstroyggjan)  Teinar 2-5, Tour de France\n2. Milan-San Remo\n3. Tour of Flanders\n3. Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge\n3. UCI Road World Cup 1991\n1992\n1. \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini Tirreno\u2013Adriatico\n1. Teinur 3\n1st Paris-Brussels\n1993\n1. Milano\u2013Torino\n1. Rund um den Henninger Turm\n1. Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge\n1. Teinur 7, Tirreno-Adriatico\n1. Teinur 1, Teinur 2, Teinur 6, Tour de Romandie\n1994\n19. pl\u00e1ss \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini \u00e1 Tour de France\n1. Teinur 14\n1. Paris\u2013Brussels\n1995\n1. Teinur 9, Giro d'Italia\n2. Milano-Torino\n1996\n28. \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini \u00e1 Tour de France\n1. Teinur 13\n1. Ronde van Nederland\n1. Teinur 4\n1. Kuurne\u2013Brussels\u2013Kuurne\n1. Teinur 6, Tirreno\u2013Adriatico\n2. Danmark Rundt\n Vegs\u00fakklukapping \u00e1 Summar-OL\n1997\n1. Tour of Flanders\n1. Teinur 1, Tirreno\u2013Adriatico\n3. Z\u00fcri-Metzgete\n2. UCI Road World Cup\n1998\n1. Ronde van Nederland\n2. Danmark Rundt\n1. Teinur 5, Tirreno-Adriatico\n1999\n2. Danmark Rundt\n2000\n1. Danmark Rundt\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sandra%20Bullock", "title": "Sandra Bullock", "text": "Sandra Annette Bullock (f\u00f8dd 26. juli 1964) er ein  amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og framlei\u00f0ari. Hon er av best l\u00f8ntu sj\u00f3nleikarinnum \u00ed Hollywood, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n og Golden Globe Award. Hon var \u00fatvald til \"Vakrasta kvinna\" (\"Most Beautiful Woman\") av People t\u00ed\u00f0arritinum \u00ed 2015.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "39768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikel%20Landa", "title": "Mikel Landa", "text": "Mikel Landa Meana (f\u00f8ddir 13. desember 1989) er ein professionellur spanskur kapps\u00fakklari, \u00ed s\u00fakklar fyri . Hann fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot \u00e1 Giro d'Italia 2015 har hann vann tveir teinar og enda\u00f0i \u00e1 einum samla\u00f0um tri\u00f0japl\u00e1ssi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nSpanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fabio%20Aru", "title": "Fabio Aru", "text": "Fabio Aru (f\u00f8ddur 3. juli 1990) er ein italskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam  Hann gj\u00f8rdist vinnari av h\u00f8vu\u00f0skappingini Vuelta a Espa\u00f1a 2015. \u00c1ri\u00f0 fyri gj\u00f8rdist hann nummar tr\u00fd samanlagt \u00e1 Giro d'Italia 2014 og nummar fimm \u00e1 Vuelta a Espa\u00f1a 2014. \u00cd 2015 enda\u00f0i hann sum nummar tvey \u00e1 Giro d'Italia 2015.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour \u00farslit fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0skappingunum \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nItalskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39770", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20d%27Italia%202014", "title": "Giro d'Italia 2014", "text": "Giro d'Italia 2014 var tann 97.\u00a0 \u00fatg\u00e1van av Giro d'Italia, i\u00f0 er ein av Grand Tour vegs\u00fakklukappingunum.\n\nGiro'in byrja\u00f0i \u00ed Belfast hin 9. mai vi\u00f0 einkultstarti fyri li\u00f0 \u00e1 21,7 km og enda\u00f0i \u00ed Trieste hin 1. juni vi\u00f0 einum fl\u00f8tum teini. Tilsamans lutt\u00f3ku 198 s\u00fakklarar \u00far 22 li\u00f0um og s\u00fakkla\u00f0 var \u00ed 21 teinum. Vinnari av kappingini gj\u00f8rdist kolumbiarin Nairo Quintana fr\u00e1  li\u00f0num. Anna\u00f0 og tri\u00f0japl\u00e1ssi f\u00f3ru til kolumbiaran Rigoberto Ur\u00e1n og italiumannin Fabio Aru.\n\nVinnarar dag fyri dag\n\nKeldur \n\nGiro d'Italia\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malta%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Malta \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Malta lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 6 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Mali \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nMalta \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maglia%20rosa", "title": "Maglia rosa", "text": "Maglia rosa (italienskt fyri \"lj\u00f3sarey\u00f0 treoyggja\") ver\u00f0ur givin til f\u00f8raran av h\u00f8vu\u00f0skappingini \u00ed Giro d'Italia. F\u00f8rarin er tann s\u00fakklarin i\u00f0 hevur skj\u00f3tastu t\u00ed\u00f0ina, t\u00e1 i\u00f0 \u00f8ll \u00farslitini fr\u00e1 \u00f8llum teinunum ver\u00f0a l\u00f8gd saman. Tann s\u00fakklarin i\u00f0 f\u00f8rir eftir tann s\u00ed\u00f0sta teinin ver\u00f0ur kosin sum vinnari av Giro d'Italia. Troyggjan svarar til maillot jaune \u00ed Tour de France og Jersey de Oro \u00ed Vuelta a Espa\u00f1a.\n\nTann lj\u00f3sarey\u00f0i liturin var\u00f0 valdur fyri at hei\u00f0ra bla\u00f0num La Gazzetta dello Sport, i\u00f0 stovna\u00f0i kappingina og sum er kend fyri ta\u00f0 lj\u00f3sarey\u00f0a papp\u00edri, i\u00f0 bla\u00f0i\u00f0 n\u00fdtir.\n\nYvirlit yvir vinnarar \n\nGiro d'Italia"}
{"id": "39774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tim%20Wellens", "title": "Tim Wellens", "text": "Tim Wellens (f\u00f8ddur 10. mai 1991) er ein belgiskur professionellur vegkapps\u00fakklari og fyrrverandi fjallas\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nBelgiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20d%27Italia%202013", "title": "Giro d'Italia 2013", "text": "2013 Giro d'Italia var tann 96.\u00a0\u00fatg\u00e1van av Giro d'Italia, i\u00f0 er ein av Grand Tours s\u00fakklukappingunum. Kappingin byrja\u00f0i \u00ed Napoli og enda\u00f0i \u00ed Brescia. Vincenzo Nibali fr\u00e1 li\u00f0inum Astana vann h\u00f8vu\u00f0skappingina.\n\nLuttakandi li\u00f0 \nTey luttakandi s\u00fakkluli\u00f0ini v\u00f3ru:\n\n*: Pro Continental li\u00f0 i\u00f0 fingu wild card og t\u00ed sluppu at luttaka \u00ed hesi kapping.\n\nRuta og teinar\n\nTroyggjurnar dag fyri dag\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin - Maglia rosa\n\nStigkappingin\n\nFjallakappingin\n\nUngur s\u00fakklari-kappingin\n\nTrofeo Fast Team kappingin\n\nTrofeo Super Team kappingin\n\nKeldur \n\nGiro d'Italia\n2013 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mark%20Cavendish", "title": "Mark Cavendish", "text": "Mark Simon Cavendish, (f\u00f8ddur 21. mai 1985) er ein bretskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Upprunaliga kappa\u00f0ist hann \u00ed innandura banas\u00fakkling, har hann var serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed madison og scratch-kappingum, men s\u00ed\u00f0an 2006 hevur hann kappast innan vegs\u00fakklukappingum. Hann gj\u00f8rdist kendur sum sprintari og ver\u00f0ur av mongum mettur at vera ein av teimum bestu \u00ed s\u00edni samt\u00ed\u00f0. \u00cd 2015 vendi hann lutv\u00edst aftur til banas\u00fakkling vi\u00f0 v\u00f3n um at umbo\u00f0a St\u00f3ra Bretland \u00ed omnium \u00e1 Summar-OL 2016. Sum li\u00f0ur \u00ed hesari afturvendan, gj\u00f8rdist hann saman Bradley Wiggins heimsmeistari \u00e1 tri\u00f0ja sinni \u00ed madisons\u00fakkling \u00e1 HM \u00ed banas\u00fakkling 2016. \u00c1\u00f0renn Mark Cavendish gj\u00f8rdist heimskendur, s\u00fakkla\u00f0i hann m.a. m\u00f3ti f\u00f8royskum s\u00fakkklarum \u00e1 Oyggjaleikum.\n\n\u00darslit fr\u00e1 Grand tours og monuments\n\nGrand Tour \u00farslit\n\nMonuments t\u00ed\u00f0arlinja, \u00farslit\nKelda:\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nBretskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vanuatu%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Vanuatu \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Vanuatu lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Vanuatu \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nVanuatu \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gianluca%20Brambilla", "title": "Gianluca Brambilla", "text": "Gianluca Brambilla (f\u00f8ddur 22. august 1987) er ein italskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI World Tour li\u00f0i\u00f0 . Hann gj\u00f8rdist professionellur s\u00fakklari \u00ed 2010 vi\u00f0 . Hann vann s\u00edn fyrsta st\u00f3ra sigur \u00ed 2016, t\u00e1 i\u00f0 hann vann 8. teinin \u00e1 Giro d'Italia.\n\nKeldur \n\nItalskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "39782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ilnur%20Zakarin", "title": "Ilnur Zakarin", "text": "Ilnur Zakarin (russiskt: \u0418\u043b\u044c\u043d\u0443\u0440 \u0410\u0437\u0430\u0442\u043e\u0432\u0438\u0447 \u0417\u0430\u043a\u0430\u0440\u0438\u043d; born 15. september 1989) er ein russiskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri Team Katusha.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nRussiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maglia%20azzurra", "title": "Maglia azzurra", "text": "Maglia azzurra (italskt fyri \"azurbl\u00e1 troyggja\") (fyrr Maglia verde) ver\u00f0ur latin til fremsta s\u00fakklaran av fjallakaappingini \u00ed Giro d'Italia. Stig ver\u00f0a latin til teir fyrstu s\u00fakklararnar i\u00f0 koma ni\u00f0an gj\u00f8gnum brekkur, i\u00f0 eru flokka\u00f0ar. Flokkingin metir um torleikastig og hvat \u00e1 teininum brekkan er. Bonusstig ver\u00f0a latin, t\u00e1 i\u00f0 m\u00e1lstrikan er ovast \u00ed eini brekku, og til teir fyrstu s\u00fakklararnir i\u00f0 koma upp um Cima Coppi, eitt navn i\u00f0 ver\u00f0ur givi\u00f0 til ta\u00f0 h\u00e6gsta punkti\u00f0 undir Giroini. Cima Coppi var\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1965 til hei\u00f0urs fyri italska s\u00fakklaranum Fausto Coppi. \n\nGino Bartali hevur vunni\u00f0 troyggjuna sjey fer\u00f0ir, Jos\u00e9 Manuel Fuente f\u00fdra fer\u00f0ir og Claudio Chiappucci, Claudio Bortolotto, Franco Bitossi og Fausto Coppi hava vunni\u00f0 hana tr\u00edggjar fer\u00f0ir.\n\nTroyggjan svarar til ta rey\u00f0prikkutu Maillot \u00e0 pois rouges \u00ed Tour de France og ta bl\u00e1prikkutu troyggjuna \u00ed Vuelta a Espa\u00f1a.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar \nPr. 2017, hava 15 s\u00fakklarar vunni\u00f0 fjallakappingina meira enn einafer\u00f0.\n\nSigrar eftir landi\nS\u00fakklarar \u00far 13 ymiskum londum hava vunni\u00f0 Fjallakappingina \u00e1 Giro d'Italia.\n\nKeldur \n\nGiro d'Italia"}
{"id": "39785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eurovision%20Song%20Contest%202017", "title": "Eurovision Song Contest 2017", "text": "Eurovision Song Contest 2017 er tann 62. \u00e1rliga evropeiska sangkappingin. Kappingin ver\u00f0ur hildin \u00ed Kyiv, Ukraina, eftir at Jamala vann 2016 kappingina vi\u00f0 sanginum \"1944\".\n\nS\u00ed eisini \nEurovision Song Contest 2016\nEurovision Song Contest 2018\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEurovision\nYouTube\n\nEurovision Song Contest 2017"}
{"id": "39786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jamala", "title": "Jamala", "text": "Susana Jamaladinova betri kend sum Jamala (f\u00f8dd 27. august 1983 \u00ed Osh) er ein ukrainsk songkvinna. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Ukraina vi\u00f0 sanginum \"1944\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi og vann kappingina.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nUkrainskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016\nVinnarar av Eurovision Song Contest"}
{"id": "39787", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poli%20Genova", "title": "Poli Genova", "text": "Poli Plamenova Genova (f\u00f8dd 10. februar 1987 \u00ed Sofia) er ein bulgarsk songkvinna. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Bulgaria vi\u00f0 sanginum \"If Love Was a Crime\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi og enda\u00f0i \u00e1 einum fimtapl\u00e1ssi.\n\nBulgarskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "39790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belgia%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Belgia \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Belgia lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 96 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Belgia \u00ed 16 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nBelgia \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iran%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Iran \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Iran lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 55 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Iran \u00ed 13 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nIran \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andorra%20%C3%A1%20Summar-OL%202008", "title": "Andorra \u00e1 Summar-OL 2008", "text": "Andorra lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Beijing, Kina, \u00ed d\u00f8gunum 8. august til 24. august 2008. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Andorra \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2008.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nAndorra \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2008"}
{"id": "39793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fanbak%20m%C3%A1l", "title": "Fanbak m\u00e1l", "text": "Fanbak er eitt m\u00e1l \u00ed Vanuatu. Umlei\u00f0 100 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Vanuatu"}
{"id": "39794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Justs%20Sirmais", "title": "Justs Sirmais", "text": "Justs Sirmais (f\u00f8ddur 6. februar 1995 \u00ed \u0136ekava) er ein lettiskur sangari. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Lettland vi\u00f0 sanginum \"Heartbeat\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nLettiskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "39795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Laura%20Tesoro", "title": "Laura Tesoro", "text": "Laura Tesoro (f\u00f8dd 19. august 1996 \u00ed Antwerpen) er ein belgisk songkvinna. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Belgia vi\u00f0 sanginum \"What's the Pressure\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\nBelgiskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "39800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Donny%20Montell", "title": "Donny Montell", "text": "Donatas Montvydas, betri kendur sum Donny Montell (f\u00f8ddur 22. oktober 1987 \u00ed Vilnius) er ein litaviskur sangari. Hann umbo\u00f0a\u00f0i Litava vi\u00f0 sanginum \"I've Been Waiting for This Night\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nLitaviskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "39802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/27%20%28tal%29", "title": "27 (tal)", "text": "27 er eitt \u00f3l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 26 og s\u00ed\u00f0an kemur 28.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "39803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/28%20%28tal%29", "title": "28 (tal)", "text": "28 er eitt \u00f3l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 27 og s\u00ed\u00f0an kemur 29.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "39804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/29%20%28tal%29", "title": "29 (tal)", "text": "29 er eitt \u00f3l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 28 og s\u00ed\u00f0an kemur 30.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "39805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30%20%28tal%29", "title": "30 (tal)", "text": "30 er eitt l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 29, og s\u00ed\u00f0an kemur 31.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "39806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31%20%28tal%29", "title": "31 (tal)", "text": "30 er eitt \u00f3l\u00edka heiltal og teljitali\u00f0, i\u00f0 kemur eftir 30 og s\u00ed\u00f0an kemur 32.\n\nT\u00f8l"}
{"id": "39820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stefan%20K%C3%BCng", "title": "Stefan K\u00fcng", "text": "Stefan K\u00fcng (f\u00f8ddur 16. november 1993) er ein sveisiskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri . Hann er eisini r\u00edkisborgari \u00ed Liechtenstein.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nSveisiskir s\u00fakklarar\nLiktinstein"}
{"id": "39823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giulio%20Ciccone", "title": "Giulio Ciccone", "text": "Giulio Ciccone (f\u00f8ddur 20. desember 1994) er ein italskur s\u00fakklari i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI Professionella Kontinentala li\u00f0i\u00f0 Bardiani-CSF \u00ed 2016. Hann lutt\u00f3k fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed einari Grand Tour kapping \u00ed 2016, t\u00e1 i\u00f0 hann lutt\u00f3k \u00e1 Giro d'Italia, har hann vann 10. teinin.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nItalskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Primo%C5%BE%20Rogli%C4%8D", "title": "Primo\u017e Rogli\u010d", "text": "Primo\u017e Rogli\u010d (f\u00f8ddur 29. oktober 1989 \u00ed Trbovlje) er ein slovenskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri professionella UCI WorldTeam vegs\u00fakkluli\u00f0i\u00f0 Team LottoNL-Jumbo.\n\nHann er fyrrverandi sk\u00ed\u00f0leypari, i\u00f0 kappa\u00f0ist fr\u00e1 2003-2011, og gj\u00f8rdist junior heimsmeistari \u00ed sk\u00ed\u00f0lopi \u00ed 2007.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nSlovenskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20Jungels", "title": "Bob Jungels", "text": "Bob Jungels (f\u00f8ddur 22. september 1992 \u00ed Rollingen / Mersch, Luxembourg) er ein s\u00fakklari \u00far Luksemborg.\n\nT\u00ed\u00f0arlinja fyri \u00farslit fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0skappingunum \u00e1 Grand Tour \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nS\u00fakklarar \u00far Luksemborg\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "39831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matti%20Breschel", "title": "Matti Breschel", "text": "{{Infobox cyclist\n| name        = Matti Breschel\n| image       = Matti Breschel 2009.jpg\n| caption     = Breschel \u00e1 E3 Prijs Vlaanderen 2009.\n| fullname    = Matti Breschel\n| nickname    =\n| birth_date  = \n| birth_place = Ballerup, Danmark\n| height      = \n| weight      = \n| currentteam = Cannondale-Garmin\n| discipline  = Vegs\u00fakklukapping\n| role        = S\u00fakklari\n| ridertype   = Sprintari\n| proyears1   = 2005\u20132010\n| proteam1    = \n| proyears2   = 2011\u20132012\n| proteam2    = \n| proyears3   = 2013\u20132015\n| proteam3    = \n| proyears4   = 2016\u2013\n| proteam4    = \n| majorwins   = Grand Tours\nVuelta a Espa\u00f1a\n1 einstakan tein (2008)\nTeinakappingar\nTour de Luxembourg (2014)\nEindags- og klassiskar kappingar\n\nDwars door Vlaanderen (2010)\n| updated        = 28. februar 2015\n| medaltemplates =\n\n}}Matti Breschel''' (f\u00f8ddur 31. august 1984) er ein danskur professionellur landavegss\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam Cannondale-Garmin.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lasse%20Norman%20Hansen", "title": "Lasse Norman Hansen", "text": "Lasse Norman Hansen (f\u00f8ddur 11. februar 1992) er ein danskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 innan vegs\u00fakklukappingar kappast fyri UCI ProTeam . Hann gj\u00f8rdist professionellur \u00ed 2014. Hann s\u00fakklar eisini banas\u00fakkling og hevur vunni\u00f0 gull \u00e1 OL \u00ed 2012, 2 bronsuhei\u00f0ursmerki \u00e1 OL \u00ed 2016 og silvur og bronsuhei\u00f0ursmerki \u00e1 HM og EM.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andreas%20Hans%20Emil%20Christian%20Weihe", "title": "Andreas Hans Emil Christian Weihe", "text": "Andreas Hans Emil Christian Weihe (f\u00f8ddur 7. juli 1867 \u00e1 Selatra\u00f0, dey\u00f0ur 16. november 1946) var ein f\u00f8royskur kongsb\u00f3ndi og politikari (Sambandsflokkurin). Hann sat \u00e1 F\u00f8roya l\u00f8gtingi umbo\u00f0andi Eysturoynna fr\u00e1 1903 til 1910, og var ein av stovnarunum av Sambandsflokkinum \u00ed 1906. Hann var eisini ein av stovnarunum av F\u00f8roya Fornminnisavni, og harafturat skriva\u00f0i hann tv\u00e6r s\u00f8gub\u00f8kur.\n\nHans Emil Christian Weihe var br\u00f3\u00f0ir Hans Petur Weihe.\n\n\u00datg\u00e1vur \n1933 \u2013 S\u00f8ga og s\u00f8gn\n1938 \u2013 Tj\u00f3\u00f0minni\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 358. (PDF)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1867\nAndl\u00e1t \u00ed 1946\nF\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "39845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing%20%C3%A1%20stuttgeil%202015", "title": "EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil 2015", "text": "EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil 2015 f\u00f3r fram \u00ed Netanya, \u00cdsrael, fr\u00e1 2. - 6. desember 2015. Kappingin skuldi upprunaliga vera hildin \u00ed januar 2015, LEN flutti hana til desember.\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit\n\nKeldur \n\nEM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil"}
{"id": "39846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20svimjing%202012", "title": "EM \u00ed svimjing 2012", "text": "EM \u00ed svimjing 2012  var\u00f0 hildi\u00f0 fr\u00e1 14. - 27. mai 2012 \u00ed Debrecen, Ungarn og Eindhoven, Ni\u00f0urlond.\n\nSkr\u00e1 \n Svimjing: 21\u201327. mai (Debrecen)\n \u00datlop: 15\u201320. mai (Eindhoven)\n Synkronsvimjing: 23\u201327. mai (Eindhoven)\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit\n\nSvimjing\n\nHei\u00f0ursmerkjayvirlit\n\n\u00datlop\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\n\nSynkronsvimjing\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\n\nKeldur \n\nEM \u00ed svimjing\n2012 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Christian%20Evensen", "title": "Jens Christian Evensen", "text": "Jens Christian Evensen (f\u00f8ddur 21. mai 1840 \u00ed Hvalba, dey\u00f0ur 27. juli 1904) var ein f\u00f8royskur prestur og l\u00e6rari.\n\nHan t\u00f3k exam. artium \u00ed 1860 og var cand.theol. fr\u00e1 1869. Hann starva\u00f0ist fyrst sum l\u00e6rari \u00e1 realsk\u00falanum \u00ed T\u00f3rshavn 1870\u20131871, og s\u00ed\u00f0an sum prestur \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i 1871\u20131877, \u00ed Hvalba 1877\u20131885, \u00e1 Nesi 1885\u20131900 (og var t\u00e1 eisini F\u00f8roya pr\u00f3vstur) og \u00ed Bregninge og Bjergsted \u00ed Danmark 1901\u20131904. Evensen var sj\u00e1lvskriva\u00f0ur limur \u00ed L\u00f8gtinginum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann var pr\u00f3stur 1885\u20131900.\n\nHan var fa\u00f0ir Andrias Christian Evensen.\n\n \n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1840\nAndl\u00e1t \u00ed 1904"}
{"id": "39849", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Hendrik%20Danbj%C3%B8rg", "title": "Johan Hendrik Danbj\u00f8rg", "text": "Johan Hendrik Danbj\u00f8rg (f\u00f8ddur 9. november 1896 \u00ed Porkeri, dey\u00f0ur 23. juli 1968 \u00ed Porkeri) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (Javna\u00f0arflokkurin).\n\nHann t\u00f3k l\u00e6rarapr\u00f3gv fr\u00e1 tog F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1917, og undirv\u00edsti \u00ed Sumbiar s\u00f3kn 1917\u20131919, \u00ed Rituv\u00edk, \u00e1 Glyvrum 1919\u20131920 og \u00ed Porkeri 1920\u20131968. Danbj\u00f8rg var valdur til L\u00f8gtingi\u00f0 fr\u00e1 Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi 1936\u20131945 og fr\u00e1 1950 til s\u00edn dey\u00f0a \u00ed 1968, og var l\u00f8gtingsforma\u00f0ur 1940\u20131943. Finnbogi \u00cdsakson umr\u00f8ddi Danbj\u00f8rg sum ein l\u00f8gtingslim av \"t\u00ed gamla sk\u00falanum\" vi\u00f0 grei\u00f0um sj\u00f3narmi\u00f0um um hvussu ein \u00e1tti at uppf\u00f8ra seg \u00ed L\u00f8gtinginum.\n\nKeldur \n L\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 151 og 266. (PDF)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1896\nAndl\u00e1t \u00ed 1968\nL\u00f8gtingslimir\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum\nF\u00f8royskir l\u00e6rarar\nPorkeningar"}
{"id": "39850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels%20Juel%20Mortensen", "title": "Niels Juel Mortensen", "text": "Niels Juel Mortensen (f\u00f8ddur 13. februar 1860 \u00e1 Tv\u00f8royri, dey\u00f0ur 17. oktober 1929) var ein f\u00f8royskur keypma\u00f0ur, rei\u00f0ari og politikari.\n\nHann var sonur keypmannin Johan Mortensen, fa\u00f0ir sakf\u00f8raran Edward Mitens og abbi d\u00f3maran Niels Ole Mitens. T\u00e1 i\u00f0 familjufyrit\u00f8kan \u00e1 Tv\u00f8royri var\u00f0 endurstovna\u00f0 til A/S J. Mortensens Eftf. \u00ed 1889, gj\u00f8rdist Niels Juel Mortensen handilsfyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur og medeigari saman vi\u00f0 b\u00e1\u00f0um beiggjunum.\n\nHann f\u00f3r \u00far fyrit\u00f8kuni og stovna\u00f0i s\u00edna egnu keypmanna- og rei\u00f0arafyrit\u00f8ku A/S N.J. Mortensen, \u00e1 Tv\u00f8royri \u00ed 1911. \u00cd 1918 hev\u00f0i fyrit\u00f8kan 18 skip og deildir \u00ed V\u00e1gi, Hovi, Hvalba, Vestmanna og \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, og \u00fatflutti klippfisk til Danmarkar, Spania og Ongland.\n\nNiels Juel Mortensen var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting \u00ed Su\u00f0uroyar vald\u00f8mi fr\u00e1 1901\u20131905 og var forma\u00f0ur \u00ed s\u00f3knarst\u00fdrinum \u00ed Fro\u00f0biar s\u00f3knarst\u00fdri fr\u00e1 1910. Mortensen hev\u00f0i eisini \u00e1litisst\u00f8rv \u00ed F\u00f8roya Banka, Suder\u00f8 Fiskeriforsikring og A/S F\u00e6r\u00f8ernes Ophalingsbeding.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1860\nAndl\u00e1t \u00ed 1929\nL\u00f8gtingslimir\nTv\u00f8raf\u00f3lk\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8royskir rei\u00f0arar"}
{"id": "39851", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Dahl", "title": "Magnus Dahl", "text": "Magnus Dahl (f\u00f8ddur 6. mars 1873 \u00ed V\u00e1gi, dey\u00f0ur 30. november 1955) var ein f\u00f8royskur keypma\u00f0ur og politikari (Sambandsflokkurin).\n\nHann var sonur keypmannin Jacob Dahl, br\u00f3\u00f0ir keypmannin J\u00f3gvan Dahl og fa\u00f0ir yvirl\u00e6knan Paula Dahl. Eins og fa\u00f0irin og br\u00f3\u00f0urin var hann sambandsma\u00f0ur. Hann var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Su\u00f0uroynna 1912\u20131916 og var kommunust\u00fdrislimur \u00ed V\u00e1gi 1907\u20131914 og 1918\u20131931.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1873\nAndl\u00e1t \u00ed 1955\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskir keypmenn\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum"}
{"id": "39852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCtje%20L%C3%BCtzen", "title": "L\u00fctje L\u00fctzen", "text": "L\u00fctje L\u00fctzen (f\u00f8ddur 9. februar 1848 \u00ed T\u00f3rshavn, dey\u00f0ur 1. mars 1922) var ein f\u00f8royskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hann var\u00f0 \u00fatb\u00fagving cand.jur. \u00ed 1872, og fekk starv hj\u00e1 F\u00f8roya Landf\u00fata \u00ed T\u00f3rshavn fr\u00e1 1872 til 1880. Hann var \u00ed starvi hj\u00e1 b\u00fdarf\u00fatanum \u00ed Kors\u00f8r fr\u00e1 1880 til han f\u00f3r fr\u00e1 vegna aldur. Hann var tann fyrsti bla\u00f0stj\u00f3rin \u00e1 Dimmal\u00e6tting fr\u00e1 1878 til 1880. Hann var l\u00f8gtingslimur sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, valdur inn fyri Su\u00f0urstreymoyar vald\u00f8mi.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 316. (PDF)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1848\nAndl\u00e1t \u00ed 1922\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nL\u00f8gtingslimir\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "39853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20%C3%A1%20Heygum", "title": "\u00d3lavur \u00e1 Heygum", "text": "Olaf Johannes Olsen (f\u00f8ddur 3. august 1866 \u00ed Vestmanna, dey\u00f0ur 15. juni 1923), vanliga nevndur \u00d3lavur \u00e1 Heygum, var ein f\u00f8royskur keypma\u00f0ur, b\u00f3ndi og politikari.\n\nHann var l\u00f8gtingsma\u00f0ur \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um 1903-1906.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00d3lavur \u00e1 Heygum, L\u00f8gtingss\u00f8gan-2, logting.elektron.fo\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1866\nAndl\u00e1t \u00ed 1923\nF\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "39854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmun%20J%C3%BAst%20Jacobsen", "title": "S\u00edmun J\u00fast Jacobsen", "text": "S\u00edmun J\u00fast Jacobsen (f\u00f8ddur 6. september 1864 \u00e1 H\u00fasum, dey\u00f0ur 12. mars 1937) var ein f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari (Sambandsflokkurin).\n\nHann t\u00f3k pr\u00f3gv vi\u00f0 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala \u00ed 1884, samstundis sum eitt n\u00fa Niclas J. Djurhuus. Hann starva\u00f0ist sum l\u00e6rari \u00ed Sv\u00ednoy 1903\u20131914 og var eisini keypma\u00f0ur har.\n\nS\u00edmun J\u00fast Jacobsen var s\u00f3knarst\u00fdrisforma\u00f0ur \u00ed Sv\u00ednoy 1910\u20131926 og var\u00f0 valdur inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting fyri Nor\u00f0oyar 1910\u20131914.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1864\nAndl\u00e1t \u00ed 1937\nF\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "39857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkjal%20Danielsen", "title": "Mikkjal Danielsen", "text": "Mikkjal Danielsen (f\u00f8ddur 16. mai 1960) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3lslandsli\u00f0num \u00ed dystinum m\u00f3ti Eysturr\u00edki \u00ed 1990 \u00ed Landskrona.\n\nKeldur \n\n Profilur \u00e1 FaroeseSoccer.com\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar"}
{"id": "39860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kl%C3%A6mint%20Olsen%20%281842%29", "title": "Kl\u00e6mint Olsen (1842)", "text": "Clement \"Kl\u00e6mint\" Olsen (f\u00f8ddur 10. februar 1842 \u00ed Leirv\u00edk, dey\u00f0ur 10. mars 1912 \u00ed Klaksv\u00edk) var ein f\u00f8royskur emb\u00e6tisma\u00f0ur og politikari (Sambandsflokkurin).\n\nHann var s\u00fdsluma\u00f0ur og postna\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0oyggjum 1871\u20131910 og kommunust\u00fdrisforma\u00f0ur fyri Nor\u00f0oya prestagjalds kommunu 1872\u20131908. Kl\u00e6mint Olsen var\u00f0 valdur inn \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 fr\u00e1 Nor\u00f0oyar vald\u00f8mi 1877\u20131912, Landstingi\u00f0 1886\u20131894 og F\u00f3lkatingi\u00f0 1898\u20131901. Hann var vi\u00f0 til at stovna Sambandsflokkin \u00ed 1906.\n\nKeldur \nL\u00f8gtingi\u00f0 150 \u2013 H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, bind 2 (2002), s. 331. (PDF)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1842\nAndl\u00e1t \u00ed 1912\nF\u00f8royskir politikarar"}
{"id": "39861", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kl%C3%A6mint%20Olsen", "title": "Kl\u00e6mint Olsen", "text": "Henda greinin er um f\u00f3tb\u00f3ltsleikaran Kl\u00e6mint Olsen. Um t\u00fa ynskir at lesa um politikaran Kl\u00e6mint Olsen, hygg so at Kl\u00e6mint Olsen (1842)\n\nKl\u00e6mint Andrasson Olsen (f\u00f8ddur 17. juli 1990) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum \u00e1lopsleikari fyri NS\u00cd og fyri f\u00f8royska landsli\u00f0i\u00f0.\n\nLandsli\u00f0sl\u00edvslei\u00f0\nKl\u00e6mint fekk fyrstu fer\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 til f\u00f8royska A-landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed februar 2012 til ein venjingardyst \u00ed Spania og skora\u00f0i avger\u00f0andi m\u00e1li\u00f0 \u00ed vinadystinum m\u00f3ti spanska li\u00f0num La Union. Hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta almenna landsdyst \u00ed einum\u00a0HM 2014 undankappingardysti m\u00f3ti T\u00fdsklandi hin 7. september 2012, t\u00e1 hann bleiv skiftur inn seint \u00ed dystinum.\n\nHann skora\u00f0i s\u00edtt fyrsta altj\u00f3\u00f0a m\u00e1l m\u00f3ti Spania \u00ed einum EM 2020 kvalifikati\u00f3ns dysti.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nSkoringar og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar"}
{"id": "39875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steven%20Kruijswijk", "title": "Steven Kruijswijk", "text": "Steven Kruijswijk (f\u00f8ddur 7. juni 1987) er ein ni\u00f0urlendskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nNi\u00f0urlendskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matteo%20Trentin", "title": "Matteo Trentin", "text": "Matteo Trentin (f\u00f8ddur 2. august 1989) er ein italskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nItalskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esteban%20Chaves", "title": "Esteban Chaves", "text": "Jhoan Esteban Chaves Rubio (f\u00f8ddur 17. januar 1990) er ein Kolumbianskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann er f\u00f8ddur \u00ed Bogot\u00e1 og hevur kappast sum professionellur innan vegs\u00fakklukappingar s\u00ed\u00f0an byrjanina av 2012 sesongini, t\u00e1 hann hev\u00f0i undirskriva\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 kolumbianska  li\u00f0i\u00f0 sum ein neo-pro, eftir at hann hev\u00f0i s\u00fakklar sum amat\u00f8rur vi\u00f0  li\u00f0num.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nKolumbianskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikel%20Nieve", "title": "Mikel Nieve", "text": "Mikel Nieve Iturralde (f\u00f8ddur 26. mai 1984 \u00ed Leitza) er ein spanskur professionellur kapps\u00fakkari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTour-li\u00f0i\u00f0 .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nSpanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thibaut%20Pinot", "title": "Thibaut Pinot", "text": "Thibaut Pinot (f\u00f8ddur 29. mai 1990 \u00ed M\u00e9lisey, Haute-Sa\u00f4ne) er ein franskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTour li\u00f0i\u00f0 . Hann er rata\u00f0ur sum eitt av teimum mest lovandi talentunum \u00ed franskari s\u00fakkling, og enda\u00f0i \u00e1 einum samla\u00f0um tri\u00f0japl\u00e1ssi \u00e1 Tour de France 2014, og \u00e1 fyrstapl\u00e1ssi \u00ed kappingini um hv\u00edtu ungd\u00f3mstroyggjuna \u00ed somu kapping.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nFranskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Romain%20Bardet", "title": "Romain Bardet", "text": "Romain Bardet (f\u00f8ddur 9. november 1990) er ein franskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri .\n\n\u00darslit \nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja\n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nA\u00f0rar st\u00f3rar teinakappingar\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nFranskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pierre%20Rolland", "title": "Pierre Rolland", "text": "Pierre Rolland (f\u00f8ddur 10. oktober 1986) er ein franskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nFranskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France%202016", "title": "Tour de France 2016", "text": "Tour de France 2016 er tann 103. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour de France. Fyrsti teinur fevnir um Strekki\u00f0 fr\u00e1 Mont-Saint-Michel til Utah Beach, leygardagin 2. juli 2016 og er \u00e1 188 km. Annar teinur er 182 km langur og byrjar \u00ed Saint-L\u00f4 og endar \u00ed Cherbourg. M\u00e1nadagin 4. juli er Granville byrjunarb\u00fdur fyri tri\u00f0ja teinin og lei\u00f0in gongur til Angers.\n\nLi\u00f0\n\nDanskir s\u00fakklarar \nJakob Fuglsang s\u00fakklar fyri \nLars Bak s\u00fakklar fyri \nChristopher Juul-Jensen s\u00fakklar fyri \nMatti Breschel s\u00fakklar fyri \nMichael M\u00f8rk\u00f8v s\u00fakklar fyri \nMichael Valgren s\u00fakklar fyri \nChris Anker S\u00f8rensen s\u00fakklar fyri\n\nTeinar\n\nFremstu s\u00fakklarar og b\u00fdti av troyggjum \n\n \u00c1 \u00f8\u00f0rum teini var Marcel Kittel, i\u00f0 gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed stigkappingini, \u00edlatin gr\u00f8nu troyggjuna, av t\u00ed at Mark Cavendish var \u00edlatin gulu f\u00f8raratroyggjuna sum fremsti s\u00fakklari \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini.\n \u00c1 teinunum tr\u00fd og fimm var Mark Cavendish, i\u00f0 gj\u00f8rdist nummar tvey \u00ed stigkappingini, \u00edlatin gr\u00f8nu troyggjuna, av t\u00ed at Peter Sagan var \u00edlatin gulu f\u00f8raratroyggjuna sum fremsti s\u00fakklari \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini.\n\nEndaligu st\u00f8\u00f0urnar\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin (gula troyggjan)\n\nStigkappingin\n\nFjallakappingin\n\nUngur s\u00fakklari-kappingin\n\nLi\u00f0kappingin\n\nKeldur \n\nTour de France\nUCI World Tour 2016"}
{"id": "39900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrey%20Amador", "title": "Andrey Amador", "text": "Andrey Amador Bikkazakova (f\u00f8ddur 29. august 1986) er ein Kosta Rikanskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam .\n\nGrand Tour \u00farslit \nT\u00ed\u00f0arlinja yvir \u00farslit \u00ed h\u00f8vu\u00f0skappingini \u00ed Grand Tour\n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; \u00cd gongd = IP\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nS\u00fakklarar \u00far Kosta Rika"}
{"id": "39903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikias%20Arndt", "title": "Nikias Arndt", "text": "Nikias Arndt (f\u00f8ddur 18. november 1991) er ein t\u00fdskur s\u00fakklari, i\u00f0 kappast b\u00e6\u00e5i innan vegs\u00fakkling og banas\u00fakkling. Hann s\u00fakklar fyri  li\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nT\u00fdskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39904", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France%20vinnarar", "title": "Tour de France vinnarar", "text": "Tour de France vinnarar s\u00ed\u00f0an kappingin byrja\u00f0i \u00ed 1903. Fremsti s\u00fakklarin er \u00edlatin eina gula troyggju.\n\nVinnarar\n\n \"\u00c1r\" teigurin v\u00edsir \u00e1ri\u00f0 kappingin var\u00f0 hildin, og sl\u00f3\u00f0ar til greinina um ta\u00f0 sesongina.\n \"Fjarst\u00f8\u00f0a\" teigurin v\u00edsir samla\u00f0u vegalongdina i\u00f0 kappingin var hildin.\n \"Munur\" teigurin v\u00edsir munin \u00ed antin t\u00ed\u00f0 ella stigum i\u00f0 vinnarin vann yvir nummar tvey.\n \"Teinasigrar\" teigurin v\u00edsir tal av teinasigrum i\u00f0 vinnarin hev\u00f0i \u00ed kappingini.\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nEftir tj\u00f3\u00f0skapi\n\nListar\nTour de France"}
{"id": "39905", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maglia%20bianca", "title": "Maglia bianca", "text": "Maglia bianca (italienskt fyri Hv\u00edta troyggjan) er ein hei\u00f0ursl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur latin til tann s\u00fakklaran undir 25 \u00e1r, i\u00f0 liggur best fyri samanlagt (General Classification) \u00ed Giro d'Italia. Hv\u00edta troyggjan var\u00f0 endurinnf\u00f8rd \u00ed 2007 og kom \u00ed sta\u00f0in fyri samansettu troyggjuni. Maglia bianca svarar til Maillot blanc hj\u00e1 Tour de France.\n\nVinnarar \n 2018 \u2013  Miguel \u00c1ngel L\u00f3pez\n 2017 \u2013  Bob Jungels\n 2016 \u2013  Bob Jungels\n 2015 \u2013  Fabio Aru\n 2014 \u2013  Nairo Quintana  ( eisini samanlagt)\n 2013 \u2013  Carlos Betancur\n 2012 \u2013  Rigoberto Ur\u00e1n\n 2011 \u2013  Roman Kreuziger\n 2010 \u2013  Richie Porte\n 2009 \u2013  Kevin Seeldraeyers\n 2008 \u2013  Riccardo Ricc\u00f2\n 2007 \u2013  Andy Schleck\n 1995-2006 ikki \u00fatdeilt\n 1994 \u2013  Jevgenij Berzin  ( eisini samanlagt)\n 1993 \u2013  Pavel Tonkov \n 1992 \u2013  Pavel Tonkov \n 1991 \u2013  Massimiliano Lelli \n 1990 \u2013  Vladimir Poulnikov \n 1989 \u2013  Vladimir Poulnikov\n 1988 \u2013  Stefano Tomasini \n 1987 \u2013  Roberto Conti \n 1986 \u2013  Marco Giovannetti \n 1985 \u2013  Alberto Volpi \n 1984 \u2013  Charly Mottet \n 1983 \u2013  Franco Chioccioli \n 1982 \u2013  Marco Groppo \n 1981 \u2013  Giuseppe Faraca \n 1980 \u2013  Tommy Prim \n 1979 \u2013  Silvano Contini \n 1978 \u2013  Roberto Visentini\n 1977 \u2013  Mario Beccia \n 1976 \u2013  Alfio Vandi \n\nGiro d'Italia\nS\u00fakkling troyggjur"}
{"id": "39911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giacomo%20Nizzolo", "title": "Giacomo Nizzolo", "text": "Giacomo Nizzolo (f\u00f8ddur 30. januar 1989) er ein italskur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam .\n\nKeldur \n\nItalskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989"}
{"id": "39912", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Crit%C3%A9rium%20du%20Dauphin%C3%A9", "title": "Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9", "text": "Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9 er ein fronsk teinas\u00fakklukapping, i\u00f0 ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 einafer\u00f0 um \u00e1ri\u00f0 \u00ed fyrra helmingi av juni.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nCrit\u00e9rium du Dauphin\u00e9"}
{"id": "39915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris-Nice", "title": "Paris-Nice", "text": "Paris-Nice er ein professionell teinas\u00fakklukapping, i\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 \u00ed mars-m\u00e1na\u00f0 \u00ed Fraklandi. Fyrsta kappingin var \u00ed 1933 og kappast ver\u00f0ur \u00ed \u00e1tta dagar. Vanliga byrjar kappingin \u00ed Paris og endar antin \u00ed Nice ella \u00e1 Col d'\u00c8ze omanfyri b\u00fdin. S\u00fakklukappingin ver\u00f0ur eisini nevnd Kappingin til s\u00f3lina, av t\u00ed at ta\u00f0 ofta er vetrarve\u00f0ur, t\u00e1 i\u00f0 byrja\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed franska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num \u00ed fyrra helmingi av marts, og endar longri su\u00f0uri, har ta\u00f0 er heitari, \u00ed v\u00e1rs\u00f3lini \u00e1 C\u00f4te d\u2019Azur.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\n1933\nParis-Nice"}
{"id": "39916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris-Nice%202016", "title": "Paris-Nice 2016", "text": "Paris-Nice 2016 var tann 74. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Paris-Nice. Ta\u00f0 var onnur kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2016 og byrja\u00f0i hin 6. og enda\u00f0i 13. mars 2016. Tann tri\u00f0ji teinurin var\u00f0 avl\u00fdstur eftir at s\u00fakkla\u00f0 var eitt strekki \u00e1 93 kilometrar orsaka\u00f0 av kavave\u00f0ri. Geraint Thomas gj\u00f8rdist samla\u00f0ur vinnari av kappingini.\n\nLuttakandi li\u00f0\n\nDanskir s\u00fakklarar\nMichael M\u00f8rk\u00f8v s\u00fakkla\u00f0i fyri Katusha\nLars Bak s\u00fakkla\u00f0i fyri Lotto-Soudal\nMagnus Cort Nielsen s\u00fakkla\u00f0i fyri Orica-GreenEDGE\nMichael Valgren s\u00fakkla\u00f0i fyri Tinkoff\nMatti Breschel s\u00fakkla\u00f0i fyri Cannondale\nChris Anker S\u00f8rensen s\u00fakkla\u00f0i fyri Fortuneo-Vital Concept\n\nTeinarnir\n\nB\u00fdti\u00f0 av troyggjum undir kappingini\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nParis-Nice\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nUCI World Tour 2016"}
{"id": "39921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vuelta%20a%20Espa%C3%B1a%202016", "title": "Vuelta a Espa\u00f1a 2016", "text": "Vuelta a Espa\u00f1a 2016 er tann 71. \u00fatg\u00e1van av Vuelta a Espa\u00f1a. Kappingin ver\u00f0ur hildin fr\u00e1 20. august til 11. september 2016. Kappingin byrjar vi\u00f0 li\u00f0kapping \u00e1 29,4 km longum strekki.\n\nLi\u00f0ini\n\nTeinarnir\n\nSamla\u00f0 plasering \n\nVuelta a Espa\u00f1a\nUCI World Tour 2016"}
{"id": "39925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinnarar%20av%20Vuelta%20a%20Espa%C3%B1a", "title": "Vinnarar av Vuelta a Espa\u00f1a", "text": "Listi yvir vinnarar av Vuelta a Espa\u00f1a:\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nEftir tj\u00f3\u00f0skapi\n\nVuelta a Espa\u00f1a"}
{"id": "39927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vuelta%20a%20Espa%C3%B1a%202014", "title": "Vuelta a Espa\u00f1a 2014", "text": "Vuelta a Espa\u00f1a 2014 f\u00f3r fram millum 23. august og 14. september 2014 og var tann 69. \u00fatg\u00e1van av kappingini.\n\nLi\u00f0\n\nTey 18 UCI World Tour li\u00f0ini fingu sj\u00e1lvsagdan r\u00e6tt at byrja \u00ed kappingini; f\u00fdra wildcard-li\u00f0 v\u00f3ru eisini bo\u00f0in vi\u00f0.\n\n\u2020: UCI Pro Continental li\u00f0 i\u00f0 v\u00f3ru bo\u00f0in vi\u00f0\n\nRuta og teinar\n\nEndaligu st\u00f8\u00f0urnar \u00ed kappingunum\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin - Rey\u00f0a troyggjan\n\nStigkappingin\n\nFjallakappingin\n\nKombinati\u00f3nskappingin\n\nLi\u00f0kappingin\n\nKeldur \n\nVuelta a Espa\u00f1a\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Milano-Sanremo", "title": "Milano-Sanremo", "text": "Milano-Sanremo, eisini kent sum \"The Spring classic\" ella \"La Classicissima\", er ein \u00e1rlig s\u00fakklukapping millum Milano og Sanremo, \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Italia.\n\nVinnarar \n\nMilano-Sanremo\n1907"}
{"id": "39944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20di%20Lombardia", "title": "Giro di Lombardia", "text": "Giro di Lombardia, eisini kent sum Il Lombardia, er ein s\u00fakklukapping \u00ed Lombardia, Italia.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nVinnarar eftir tj\u00f3\u00f0skapi\n\nGiro di Lombardia"}
{"id": "39954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacques%20Anquetil", "title": "Jacques Anquetil", "text": "Jacques Anquetil (; 8. januar 1934\u00a0\u2013 18. november 1987) var ein franskur kapps\u00fakklari og tann fyrsti, i\u00f0 vann Tour de France fimm fer\u00f0ir, ta\u00f0 gj\u00f8rdi hann \u00ed 1957 og fr\u00e1 1961 til 1964. Hann seg\u00f0i \u00e1\u00f0renn kappingina \u00ed 1961, at hann \u00e6tla\u00f0i s\u00e6r at f\u00e1a gulu troyggjuna longu tann fyrsta dagin og at hava hana allan t\u00farin, og ta\u00f0 eydna\u00f0ist eisini. Hann var serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed at koyra einkultstart, t\u00e1 s\u00fakkla\u00f0i hann einsamallur m\u00f3ti t\u00ed\u00f0ini. Orsaka\u00f0 av hesum fekk kelinavni\u00f0 \"Monsieur Chrono\".\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja vi\u00f0 \u00farslitum\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 1987\nFranskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Damiano%20Cunego", "title": "Damiano Cunego", "text": "Damiano Cunego (f\u00f8ddur 19. september 1981 \u00ed Cerro Veronese, Veneto) er ein italskur professionellur vegkapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri italska UCI Pro Continental . St\u00f8rstu sigrar hansara eru Giro d'Italia 2004, Amstel Gold Race 2008 og Giro di Lombardia \u00ed 2004, 2007, 2008. Hann gj\u00f8rdist nummar tvey til HM \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2008 \u00e1 UCI ProTour 2008. Hann er fyrst og fremst ein g\u00f3\u00f0ur klatrari innan s\u00fakkling, men hevur eisini betra um f\u00f8rleikarnar til einkultstart og kl\u00e1rar eisini v\u00e6l at sprinta, i\u00f0 er \u00f3vanligt fyri ein klatrara.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nFranskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michele%20Scarponi", "title": "Michele Scarponi", "text": "Michele Scarponi (f\u00f8ddur 25. september 1979 - dey\u00f0ur 22. apr\u00edl 2017 \u00ed Filottrano) var ein italskur professionellur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakkla\u00f0i fyri UCI ProTeam  fr\u00e1 2014 til s\u00edn dey\u00f0a \u00ed 2017. Hansara st\u00f8rsta \u00farslit var t\u00e1 hann vann Giro d'Italia 2011. Hann doy\u00f0i hin 22. apr\u00edl 2017 um morgunin, t\u00e1 hann var\u00f0 yvirkoyrdur av einum lastbili. Ta\u00f0 hendi me\u00f0an hann vandi \u00e1 s\u00fakklu s\u00edni n\u00e6rindis heimi hansara.\n\nGrand Tours t\u00ed\u00f0arlinja yvir \u00farslit \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979\nAndl\u00e1t \u00ed 2017\nItalskir s\u00fakklarar"}
{"id": "39959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France%202013", "title": "Tour de France 2013", "text": "Tour de France 2013 var tann 100. \u00fatg\u00e1van av fronsku teinas\u00fakklukappingini.\n\nLuttakandi li\u00f0 \nProTeams\n\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\nProfessionell Kontinentalli\u00f0\n\nB\u00fdti av troyggjunum\n\nKeldur \n\nTour de France\n2013 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202012", "title": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2012", "text": "Eropameistaraskapurin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2012 var ta\u00f0 14. EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Kvalifikati\u00f3nskappingin bleiv sp\u00e6ld \u00e1 heysti 2010 og alt \u00e1ri\u00f0 2011. Vertirnir fyri endaumfari\u00f0 v\u00f3ru Ukraine og P\u00f3lland t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 8. juni \u2013 1. juli 2012.\n\nSpania vann finaluna vi\u00f0 4-0 m\u00f3ti Italia. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed EM-s\u00f8guni, at evropameistararnir fr\u00e1 undarfarnu kapping endurvunnu meistaraheiti\u00f0.\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0\nNi\u00f0anfyristandandi sekstan li\u00f0 hava kvalifisera\u00f0 seg til finalurnar:\n\n\u00darslit\n\nKnockout phase\n\nEndasp\u00e6li\u00f0\n\nD\u00f3mari: BBC.\n\nKvartfinalur\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nFinalan\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n2012 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39968", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202016", "title": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016", "text": "Evropameistaraskapurin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 er ta\u00f0 15. EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Kappingin ver\u00f0ur hildin \u00ed Fraklandi fr\u00e1 10. juni til 10. juli 2016.\n\nKvalifikati\u00f3n\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0\n\nTrettan av teimum sekstan li\u00f0unum (teirra millum verturin Frakland), i\u00f0 megna\u00f0u at koma v\u00ed\u00f0ari til EM 2012 kl\u00e1ra\u00f0u enn einafer\u00f0 at koma v\u00ed\u00f0ari til endasp\u00e6li\u00f0 2016. Teirra millum v\u00f3ru Ongland, i\u00f0 gj\u00f8rdist ta\u00f0 s\u00e6tta li\u00f0i\u00f0 i\u00f0 vann allir dystir \u00ed innlei\u00f0ani umfarinum (10 sigrar av 10 dystum), forsvarandi evropameistararnir Spania, og heimsmeistarin T\u00fdskland, i\u00f0 kvalifisera\u00f0i seg fyri 12. fer\u00f0 til EM endasp\u00e6li\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nV\u00f8llir \n\nVi\u00f0merking: Capacity figures are those for matches at UEFA Euro 2016 and are not necessarily the total capacity that the stadium is capable of holding.\n\nB\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nB\u00f3lkur E\n\nB\u00f3lkur F\n\nEndasp\u00e6li\u00f0\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0 \nTopp-tvey li\u00f0ini fr\u00e1 hv\u00f8rjum av teimum seks b\u00f3lkunum umframt f\u00fdra av teimum best plasera\u00f0u nummar-tr\u00fd-li\u00f0unum, kvalifisera\u00f0u seg til endasp\u00e6li\u00f0.\n\nDystar\u00e6tlan\n\n\u00c1ttandapartsfinalur\n\nKvartfinalur\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nFinalan\n\nHagt\u00f8l\n\nM\u00e1lskorar\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "39988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bashar%20Warda", "title": "Bashar Warda", "text": "Bashar Warda (fulla navn hansara \u00e1 arabiskum m\u00e1li: \u0628\u0634\u0627\u0631 \u0645\u062a\u064a \u0648\u0631\u062f\u0629 - Bashar Mati Warda f\u00f8ddur 15. juni 1969) er ein  irakskur erkbiskupur \u00ed t\u00ed kaldeisku kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Arbil. Hann hevur veri\u00f0 biskupur har s\u00ed\u00f0an 24. mai  2010.  Undanma\u00f0ur hansara var Yacoub Denha Scher.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Bagdad \u00ed 1969. Hann var\u00f0 prestv\u00edgdur \u00ed 1993 og helt fram vi\u00f0 teologiska lesna\u00f0inum \u00ed Katholieke Universiteit Leuven, Belgia.\n \nFr\u00e1 2004 til 2013 var hann apostolskur fyrist\u00f8\u00f0uma\u00f0ur \u00ed Z\u0101kh\u014d biskupsd\u00f8minum.\n \n\u00cd 2009 valdi kirkjutingi\u00f0 hj\u00e1 kaldeansku kat\u00f3lsku kirkjuni til erkbiskup av Erbil erkabispad\u00f8minum. Eftir at Benadikt XVI p\u00e1vi gav s\u00edtt samtykki til vali\u00f0, var hann innsettur hin 3. juli 2010.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Catholic Hierarchy: Profile of Mons. Warda\n Official website of the Achdiocese of Arbil\n\nIrakskir prestar\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nKaldeanska kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "40019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svenska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Svenska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Svenska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 () umbo\u00f0ar Sv\u00f8r\u00edki \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Svenska Fotbollf\u00f6rbundet, i\u00f0 er svenska f\u00f3tb\u00f3ltssambandi\u00f0. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 Sv\u00f8r\u00edki er Friends Arena \u00ed Stockholms l\u00e4n. H\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Sv\u00f8r\u00edki er Janne Andersson.\n\nHagt\u00f8l allar t\u00ed\u00f0ir hj\u00e1 li\u00f0num\nTalvan ni\u00f0anfyri v\u00edsir vunnir, taptir og javnleikir hj\u00e1 svenska landsli\u00f0num allar t\u00ed\u00f0ir. Dysturin millum Danmak og Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 EM undankappingini 2008 hin 2. juni 2007 telur her sum javnleikur.  \n\nHagt\u00f8lini eru dagf\u00f8rd pr. 30. mai 2016.\n\n*T\u00e1 i\u00f0 talan er um javnleikir \u00ed talvuni, eru \u00edrokna\u00f0ir knockout-dystirm i\u00f0 v\u00f3ru avgj\u00f8rdir vi\u00f0 brotssparkskapping.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nHesir 23 leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til 2018 FIFA World Cup, og til vinadystir m\u00f3ti Danmark hin 2. juni 2018 og Peru hin 9. juni 2018.\n\nTali\u00f0 av dystum og m\u00e1lum eru dagf\u00f8rd pr. 23. juni 2018 eftir dystin m\u00f3ti T\u00fdsklandi.\n\nN\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0\nFylgjandi 34 leikarar hava eisini fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 til h\u00f3pin hj\u00e1 svenska landsli\u00f0num innanfyri seinastu 12 m\u00e1na\u00f0irnar.\n\nLeikarar vi\u00f0 flestum dystum og m\u00e1lum\n\nDagf\u00f8rt 30. mai 2016.\n\nTopp 10 leikarar vi\u00f0 flestum landsdystum\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari tekst eru enn virknir leikarar \u00e1 svenska landsli\u00f0num.\n\nTopp 10 m\u00e1lskj\u00fattar\nLeikarar vi\u00f0 feitari tekst eru enn virknir leikarar \u00e1 svenska landsli\u00f0num.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "40026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "\u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "\u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum () er f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 \u00cdslandi, i\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av Knattspyrnusamband \u00cdslands (F\u00f3tb\u00f3ltssamband \u00cdslands).\n\nSj\u00e1lvt um \u00cdsland er ein av sm\u00e1u tj\u00f3\u00f0unum \u00ed Evropa, so hevur \u00edslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 kl\u00e1ra\u00f0 seg v\u00e6l \u00ed 21. \u00f8ld.  \u00cd undankappingini til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014, n\u00e1ddi \u00cdsland at koma til play-off, har teir taptu m\u00f3ti Kroatia. \u00cdsland kom vi\u00f0 til s\u00edna fyrstu st\u00f3ru kapping, EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016, eftir eina undankapping har i\u00f0 \u00cdsland eitt n\u00fa vann b\u00e6\u00f0i heima og \u00fati \u00edm\u00f3ti Ni\u00f0urlondum. \u00cdsland gj\u00f8rdist t\u00e1 minsta landi\u00f0, i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 hevur kvalifisera\u00f0 seg til eina so st\u00f3ra kapping sum EM. \u00cdsland kom \u00ed b\u00f3lk F saman vi\u00f0 Eysturr\u00edki, Ungarn og Portugal. Birkir Bjarnason skora\u00f0i fyrsta m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 \u00cdslandi \u00ed hesi fyrstu st\u00f3ru kappingini, ta\u00f0 hendi \u00ed 50. minutti m\u00f3ti Portugal \u00ed fyrsta dystinum hj\u00e1 \u00cdslandi \u00ed b\u00f3lkasp\u00e6linum, dysturin enda\u00f0i vi\u00f0 javnleiki 1-1. \u00cdsland sp\u00e6ldi eisini javnt 1-1 m\u00f3ti Ungarn og vann seinasta dystin \u00ed endasp\u00e6linum 2-1 m\u00f3ti Eysturr\u00edki. Eftir at li\u00f0i\u00f0 kom \u00ed knockout umfari\u00f0, vann \u00cdsland 2-1 m\u00f3ti Onglandi \u00ed ottandapartsfinaluni, og kom v\u00ed\u00f0ari til kvartfinaluna. \u00cdsland tapti kvartfinaluna 5-2 m\u00f3ti Fraklandi og kom ikki v\u00ed\u00f0ari. Heimafturkomnir var\u00f0 \u00edslendska landsli\u00f0i\u00f0 og venjrarar teirra fagna\u00f0 av \u00edslendska f\u00f3lkinum. Vi\u00f0haldsf\u00f3lkini og landsli\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist kent undir EM fyri teirra sermerkta HUHH herr\u00f3p, i\u00f0 tey r\u00f3ptu \u00ed k\u00f3r fer\u00f0 eftir fer\u00f0, me\u00f0an tey h\u00f8vdu pausu imillum, har tey klappa\u00f0u einafer\u00f0, vi\u00f0 \u00f8rmunum langt upp um h\u00f8vd og \u00f8ll \u00ed senn. Venjarar \u00cdslands undir EM 2016 v\u00f3ru Lars Lagerb\u00e4ck og Heimir Hallgr\u00edmsson.\n\nHagt\u00f8l yvir HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n\nHagt\u00f8l yvir EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n\nFlestir dystir og m\u00e1l\n\nFlest dystir\nPr. 3. juli 2016, eru teir 20 leikararnar vi\u00f0 flestum dystum fyri \u00cdsland hesir:\n\nVi\u00f0merking: Nakrir \u00f3almennir dystir eru taldir vi\u00f0 fyri summir leikarar i\u00f0 sp\u00e6ldu \u00e1\u00f0renn 1990, samb\u00e6rt m\u00e1tanum i\u00f0 F\u00f3tb\u00f3ltssamband \u00cdslands telir.\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir.\n\nToppskorarar hj\u00e1 \u00cdslandi\nPr. 6. oktober 2016 eru teir 20 leikararnir vi\u00f0 flestum skora\u00f0um m\u00e1lum fyri \u00cdsland hesir:\n\nVi\u00f0merking: Nakrir \u00f3almennir dystir eru taldir vi\u00f0 fyri summir leikarar i\u00f0 sp\u00e6ldu \u00e1\u00f0renn 1990, samb\u00e6rt m\u00e1tanum i\u00f0 F\u00f3tb\u00f3ltssamband \u00cdslands telir.\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir leikarar ella t\u00f8kir til \u00fatt\u00f8ku.\n\nSkr\u00e1 og seinastu \u00farslit \n\nSeinast dagf\u00f8rt 6. juni 2016.\n\nVinadystir \n\n2016\n\n2014 FIFA World Cup qualification \n\nPlay-offs\n\nKvalifisering til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016\n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016\n\n Fr\u00e1grei\u00f0ing\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nHesir 23 leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 og til tveir vinadystir \u00e1\u00f0renn HM m\u00f3ti Norra og Gana hin 2. og 7. juni 2018.\n\nAllir dystir og m\u00e1l eru r\u00f8tt pr. 26. juni 2018 eftir dystin m\u00f3ti Kroatia.\n\nN\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0\nHesir leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 til \u00edslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 seinastu 12 m\u00e1na\u00f0arnar. (Dagf\u00f8rt 2. juli 2018)\n\nLandsli\u00f0svenjarar\nDagf\u00f8rt 3. juli 2016.\nNote: this list includes international friendlies.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed \u00cdslandi"}
{"id": "40038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/La%20Liga%202015-16", "title": "La Liga 2015-16", "text": "La Liga 2015\u201316 f\u00f3tb\u00f3ltssesongin (kend sum Liga BBVA av sponsor\u00e1vum) var tann 85. s\u00ed\u00f0an stovnanina. Barcelona var forsvarandi meistari. Kappingin byrja\u00f0i 22. august 2015 og enda\u00f0i 15. mai 2016. Barcelona endurvann tittulin og vann harvi\u00f0 meistaraheiti\u00f0 tvey \u00e1r \u00e1 ra\u00f0, ta\u00f0 var teirra 24. La Liga-tittul, i\u00f0 teir hesafer\u00f0 vunnu eftir at hava vunni\u00f0 3-0 m\u00f3ti Granada \u00ed seinasta umfarinum.\n\nLuis Su\u00e1rez enda\u00f0i sum toppskorari, og gj\u00f8rdist tann fyrsti leikarin umframt Lionel Messi og Cristiano Ronaldo i\u00f0 gj\u00f8rdist toppskorari s\u00ed\u00f0an 2008-09 sesongina.\n\nLandskappingin talva\n\nSt\u00f8\u00f0an\n\nSt\u00f8\u00f0ur eftir umfari\nTalvan setir st\u00f8\u00f0urnar hj\u00e1 li\u00f0unum eftir hv\u00f8rja viku har sp\u00e6lt ver\u00f0ur. Fyri at var\u00f0veita hendingarnar \u00ed r\u00f8ttu t\u00ed\u00f0arr\u00f8\u00f0 (kronologiskt), so ver\u00f0a \u00fatsettir dystir ikki tiknir vi\u00f0 \u00ed t\u00ed umfarinum, har i\u00f0 dysturin \u00e1tti at veri\u00f0 leiktur, men lagdur afturat t\u00ed fulla umfarinum, har i\u00f0 hann var\u00f0 leiktur.\n \n\nKelda: BDFutbol\n\n\u00darslit\n\nHagt\u00f8l\n\nToppskorarar\n\nTopp assist\n\nKeldur \n\nLa Liga\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Champions%20League%202016-17", "title": "UEFA Champions League 2016-17", "text": "UEFA Champions League 2016-17 var tann 62. sesongin av kappingini fyri fremstu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \u00ed Evropa og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 av UEFA, og 25. sesongin s\u00ed\u00f0an kappingin fekk navnabroyting fr\u00e1 European Champion Clubs' Cup til UEFA Champions League.\n\nUEFA Champions League finalan 2017 var\u00f0 sp\u00e6ld \u00e1 Millennium Stadium \u00ed Cardiff, Wales millum Juventus og Real Madrid.\n\nTa\u00f0 gj\u00f8rdist forsvarandi meistararnir \u00far Real Madrid i\u00f0 vunnu teirra 12. tittul, t\u00e1 teir vunnu finaluna 4-1. Li\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist harvi\u00f0 ta\u00f0 fyrsta nakrant\u00ed\u00f0 i\u00f0 megla\u00f0i at vinna meistaraheiti\u00f0 tvey \u00e1r \u00e1 ra\u00f0.\n\nLuttakandi li\u00f0\nSt\u00f8\u00f0an \u00ed landskappingum \u00ed undanfarnu sesong v\u00edst \u00ed klombrum (TH: Champions League tittulhaldari; EL: Europa League tittulhaldari).\n\nInnlei\u00f0andi umf\u00f8r\n\n\u00cd innlei\u00f0andi umf\u00f8runum og play-off umfarinum v\u00f3r\u00f0ur li\u00f0ini b\u00fdtt sundur \u00ed seeda\u00f0i og \u00f3seeda\u00f0i li\u00f0, grunda\u00f0 \u00e1 teirra UEFA felag-coefficient 2016, og s\u00ed\u00f0an var\u00f0 lutakast, har li\u00f0ini skuldu sp\u00e6la tveir dystir m\u00f3ti hv\u00f8r \u00f8\u00f0rum \u00fati og heima. Li\u00f0 fr\u00e1 sama landi kundu ikki sp\u00e6la m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum.\n\nFyrsta innlei\u00f0andi umfar\nThe draws for the first and second qualifying rounds were held on 20 June 2016. The first legs were played on 28 June, and the second legs were played on 5 and 6 July 2016.\n\nAnna\u00f0 innlei\u00f0andi umfar\nTeir fystu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 12. og 13. juli, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 19. og 20. juli 2016.\n\nTri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfar\nTri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfar var b\u00fdtt sundur \u00ed tv\u00e6r sekti\u00f3nir: Champions Route (fyri meistarali\u00f0) og League Route (fyri ikki-meistarali\u00f0). Tey tapandi li\u00f0ini \u00ed b\u00e1\u00f0um sekti\u00f3num komu \u00ed UEFA Europa League 2016-17 Play-off umfari\u00f0.\n\nLutakasti\u00f0 til tri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfar var\u00f0 hildi\u00f0 tann 15. juli 2016. Teir fystu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 26. og 27. juli og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 2. og 3. august 2016.\n\nPlay-off umfar\n\nPlay-off umfari\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed tveir atskiltir: Meistaravegurin (fyri meistarar) og Ligavegurin (fyri ikki-meistarar fr\u00e1 ovastu deildum). Tapandi li\u00f0ini \u00ed b\u00e1\u00f0um p\u00f8rtum fara v\u00ed\u00f0ari til UEFA Europa League 2016-17 b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0.\n\nTilsamans 20 li\u00f0 sp\u00e6ldu \u00ed play-off umfarinum:\nMeistaravegurin: teir t\u00edggju meistaraveg-vinnararnir fr\u00e1 tri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfari.\nLigavegurin: fimm li\u00f0 \u00ed komu \u00ed hetta umfari\u00f0, og fimm ligaveg-vinnarar fr\u00e1 tri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfari.\n\nLutakasti\u00f0 fyri play-off umfari\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 5. august 2016. Teir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 16. og 17. august, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 23. og 24. august 2016.\n\nB\u00f3lkasp\u00e6l\n\nLutakasti\u00f0 til b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 25. august 2016 \u00e1 Grimaldi Forum \u00ed Monaco. Tey 32 li\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u trekt \u00ed \u00e1tta b\u00f3lkar vi\u00f0 f\u00fdra li\u00f0um, vi\u00f0 t\u00ed fyrivarni, at li\u00f0 \u00far sama landi ikki kundu sp\u00e6la m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. \n\nTilsamans 17 lond v\u00f3ru umbo\u00f0a\u00f0i \u00ed b\u00f3lkasp\u00e6linum. Leicester City og Rostov fingu teirra debut \u00ed b\u00f3lkasp\u00e6linum.\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nB\u00f3lkur E\n\nB\u00f3lkur F\n\nB\u00f3lkur G\n\nB\u00f3lkur H\n\nEndasp\u00e6l\n\n\u00c1ttandapartsfinalur \nLutakasti\u00f0 til \u00e1ttandapartsfinalurnar var\u00f0 hildi\u00f0 hin 12. desember 2016. Fyrstu dystir \u00ed \u00e1ttandapartsfinalunum v\u00f3r\u00f0u leiktir 14., 15., 21. og 22. februar, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 7., 8., 14. og 15. mars 2017.\n\nKvartfinalur\nLutakasti\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 17. mars 2017. Teir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir hin 11. og 12. apr\u00edl, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir hin 18. og 19. apr\u00edl 2017.\n\nH\u00e1lvfinalur\nLutakasti\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 21. april 2017. Teir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 2. og 3. mai, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 9. og 10. mai 2017.\n\nFinalan\n\nFinalan var\u00f0 leikt hin 3. juni 2017 \u00e1 Millennium Stadium \u00ed Cardiff, Wales. \"Heimali\u00f0i\u00f0\" (av fyrisitingarligum \u00e1vum) var\u00f0 avgj\u00f8rt vi\u00f0 einum eyka lutakasti, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 beint eftir lutakasti\u00f0 til h\u00e1lvfinalurnar.\n\nKeldur \n\nUEFA Champions League\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Champions%20League%202015-16", "title": "UEFA Champions League 2015-16", "text": "UEFA Champions League 2015-16 var tann 61. sesongin av kappingini fyri fremstu f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g \u00ed Evropa og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 av UEFA, og 24. sesongin s\u00ed\u00f0an kappingin fekk navnabroyting fr\u00e1 European Champion Clubs' Cup til UEFA Champions League. Barcelona var forsvarandi meistari, men var sligin \u00fat av Atl\u00e9tico Madrid \u00ed kvartfianlunum.\n\nLi\u00f0\nSt\u00f8\u00f0urnar \u00ed landskappingunum \u00ed undanfarnu f\u00f3tb\u00f3ltssesong ver\u00f0a v\u00edstar \u00ed krombrum, undantiki\u00f0 Sevilla i\u00f0 kvalifisera\u00f0i seg sum Europa League tittulhaldarar. (TH: Champions League tittulhaldarar; EL: Europa League tittulhaldarar).\n\nKeldur \n\nUEFA Champions League\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Effodeildin%202014", "title": "Effodeildin 2014", "text": "Effodeildin 2014 var tann 72. sesongin \u00ed ovastu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 monnum. Deildin er uppkalla\u00f0 eftir oljufelagnum Effo av sponsor\u00e1vum. Havnar B\u00f3ltfelag var forsvarandi meistari.\n\nLi\u00f0\n\nTB og 07 Vestur enda\u00f0u \u00e1 9. og 10. pl\u00e1ssi \u00ed undanfarnu sesong og fluttu ni\u00f0ur \u00ed 1. deild.\n\n\u00cd sta\u00f0in komu vinnarin av 1. deild, B68 og nummar tvey \u00ed 1. deild, Sk\u00e1la.\n\nSamandr\u00e1ttur um li\u00f0ini\n\nNote\n\nBroytingar vi\u00f0v\u00edkjandi venjarum\n\nLandskappingaryvirlit\n\nSt\u00f8\u00f0ur eftir umfari\n\n\u00darslit \n\n\u00c1 leikskr\u00e1nni v\u00f3ru \u00ed alt 27 umf\u00f8r. Hv\u00f8rt li\u00f0 sp\u00e6ldi tr\u00edggir dystir m\u00f3ti hv\u00f8rjum m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0i \u00ed tilvildarligari ra\u00f0fylgju. \u00cd minsta lagi ein dystur skuldi sp\u00e6last heima og \u00ed minsta lagi ein \u00fati. Restin av heimadystunum v\u00f3ru b\u00fdtt tilvildarliga millum tey fimm li\u00f0ini, i\u00f0 enda\u00f0u \u00e1 fimm av teimum ovastu pl\u00e1ssunum \u00e1ri\u00f0 fyri.\n\nVanligir heimadystir\n\nEyka heimadystir\n\nToppskorarar\n\nHat-tricks\n\n 1 Skora\u00f0i f\u00fdra m\u00e1l.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir\n\n\u00c1rsins li\u00f0\nKelda: \n M\u00e1lmenn:  Teitur M. Gestsson (HB)\n Verjuleikarar:  B\u00e1r\u00f0ur Hansen (V\u00edkingur),  J\u00f3han T. Davidsen (HB),  H\u00f8r\u00f0ur Askham (B36),  Alex Mellemgaard (B36).\n Mi\u00f0vallaleikarar:  \u00c1rni Frederiksberg (NS\u00cd),  Hallur Hansson (V\u00edkingur),  \u0141ukasz Cie\u015blewicz (B36),  Hans Pauli Samuelsen (EB/Streymur).\n \u00c1leyparar:  Kl\u00e6mint Olsen,  Adeshina Lawal (B36).\n\nBesta m\u00e1l \u00ed m\u00e1na\u00f0inum\n\n\u00c1rsins m\u00e1l\n\nKeldur\n\nEffodeildin\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Effodeildin%202015", "title": "Effodeildin 2015", "text": "Effodeildin 2015 var tann 73. sesongin \u00ed ovastu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 monnum. Deildin er uppkalla\u00f0 eftir oljufelagnum Effo av sponsor\u00e1vum. B36 var forsvarandi meistari, felagi\u00f0 vann s\u00edtt 10. f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 2014.\n\nLi\u00f0\n\nSk\u00e1la og B68 gj\u00f8rdist nummar 9 og 10 \u00ed undanfarnu kapping og fluttu t\u00ed ni\u00f0ur \u00ed 1. deild.\n\n\u00cd sta\u00f0in fluttu vinnarin av 1. deild, TB og nummar tvey, Su\u00f0uroy, upp \u00ed Effodeildina.\n\nLandskappingaryvirlit\n\nSt\u00f8\u00f0ur eftir umfari\n\nKeldur \n\nEffodeildin\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Effodeildin%202016", "title": "Effodeildin 2016", "text": "Effodeildin 2016 var tann 74. sesongin \u00ed ovastu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 monnum. Deildin er uppkalla\u00f0 eftir oljufelagnum Effo av sponsor\u00e1vum. B36 var forsvarandi meistari, felagi\u00f0 vann s\u00edtt 11. f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 \u00ed 2015.\n\nLi\u00f0\n\nSu\u00f0uroy og EB/Streymur enda\u00f0u \u00e1 9. og 10. pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed undanfarnu sesong og fluttu t\u00ed ni\u00f0ur \u00ed 1. deild.\n\n\u00cd sta\u00f0in fluttu vinnararnir av 1. deild, Sk\u00e1la, og nummar tvey, B68, upp \u00ed Effodeildina.\n\nSamandr\u00e1ttur um li\u00f0ini\n\nLandskappingaryvirlit\n\nSt\u00f8\u00f0ur eftir umfari\n\nToppskj\u00fattar\n\nKeldur \n\nEffodeildin\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2016 \u00ed F\u00f8royum\u200e"}
{"id": "40117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20deild%202014", "title": "1. deild 2014", "text": "1. deild 2014 var tann 71. sesongin av F\u00f8roya n\u00e6stbestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeild hj\u00e1 monnum.\n\nLandskappingaryvirlit\n\n\u00darslit\n\nDystir 1\u201318\n\nDystir 19\u201327\n\nToppskj\u00fattar\n\nKeldur\n\n1. deild\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Effodeildin%202013", "title": "Effodeildin 2013", "text": "Effodeildin 2013 var tann 71. sesongin \u00ed ovastu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 monnum. Deildin er uppkalla\u00f0 eftir oljufelagnum Effo av sponsor\u00e1vum. EB/Streymur var forsvarandi meistari.\n\nLi\u00f0 \n\nB68 Toftir og FC Su\u00f0uroy enda\u00f0u \u00e1 9. og 10. pl\u00e1ssi \u00ed undanfarnu sesong og fluttu ni\u00f0ur \u00ed 1. deild.\n\n\u00cd sta\u00f0in komu vinnarin av 1. deild, 07 Vestur og nummar tvey \u00ed 1. deild AB.\n\nSamandr\u00e1ttur um li\u00f0ini\n\nBroytingar vi\u00f0v\u00edkjandi venjarum\n\nLandskappingaryvirlit\n\nSt\u00f8\u00f0ur eftir umfari\n\n\u00darslit \n\nKappingar\u00e6tlanin hev\u00f0i 27 leikumf\u00f8r. Hv\u00f8rt li\u00f0 sp\u00e6ldi tr\u00edggir dystir m\u00f3ti hv\u00f8rjum m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0i \u00ed tilvildarligari ra\u00f0fylgju. \u00cd minsta lagi ein dystur skuldi sp\u00e6last heima og \u00ed minsta lagi ein \u00fati. Restin av heimadystunum v\u00f3ru b\u00fdtt tilvildarliga millum tey fimm li\u00f0ini, i\u00f0 enda\u00f0u \u00e1 fimm av teimum ovastu pl\u00e1ssunum \u00e1ri\u00f0 fyri.\n\nVanligir heimadystir\n\nEyka heimadystir\n\nToppskj\u00fattar \n\nKelda: Faroe Soccer\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir\n\nBesta li\u00f0i\u00f0 \u00ed sesongini\nKelda: \n M\u00e1lma\u00f0ur:  Teitur Gestsson (HB)\n Verjuleikarar:  B\u00e1r\u00f0ur Hansen (V\u00edkingur),  J\u00f3han Troest Davidsen (HB),  H\u00f8gni Zachariassen (\u00cdF),  P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen (NS\u00cd).\n Mi\u00f0vallaleikarar:  Christian R. Mouritsen (HB),  Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen (HB),  S\u00edmun Samuelsen (HB).\n \u00c1lopsleikarar:  P\u00e1ll Klettskar\u00f0 (K\u00cd),  Kl\u00e6mint A. Olsen (NS\u00cd),  Finnur Justinussen (V\u00edkingur).\n\nBesta m\u00e1l \u00ed m\u00e1na\u00f0inum\n\n\u00c1rsins m\u00e1l\n\nKeldur \n\nEffodeildin\n2013 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Enska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Enska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum umbo\u00f0ar Ongland \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti og ver\u00f0ur st\u00fdrt av The Football Association, i\u00f0 er tann stovnur i\u00f0 st\u00fdrir f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed Onglandi. Ongland er anna\u00f0 av tveimum teimum elstu f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0unum \u00ed heiminum, saman vi\u00f0 Skotlandi, i\u00f0 Ongland sp\u00e6ldi landsdyst \u00edm\u00f3ti \u00ed teirra fyrsta altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltslandsdysti \u00ed 1872. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 Onglandi er Wembley Stadion, London, og n\u00faverandi landsli\u00f0svenjarin er Gareth Southgate.\n\nSj\u00e1lvt um Ongland er partur av St\u00f3ra Bretlandi, so hevur Ongland alt\u00ed\u00f0 havt umbo\u00f0an \u00ed st\u00f3rum professionellum f\u00f3tb\u00f3ltskappingum, undantiki\u00f0 Olympisku leikunum, av t\u00ed at IOC alt\u00ed\u00f0 hevur vi\u00f0urkent St\u00f3ra Bretland sum umbo\u00f0andi landi\u00f0.\n\nOngland kappast \u00ed HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti og EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Ongland vann HM \u00ed 1966, t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 var vertur fyri endasp\u00e6linum og vann 4\u20132 \u00ed finaluna m\u00f3ti Vesturt\u00fdsklandi \u00ed eyka sp\u00e6lit\u00ed\u00f0ini. Bestu plaseringarnar hj\u00e1 Onglandi s\u00ed\u00f0an er ein h\u00e1lvfinala \u00e1 1990. Ongland hevur aldri vunni\u00f0 EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u2013 besta \u00farslit teirra er lutt\u00f8ka \u00ed einari h\u00e1lvfinalu \u00e1 1968 og 1996, har Ongland var vertur seinnu fer\u00f0ina.\n\nMet\n\nLeikarar vi\u00f0 flest leiktum landsdystum\nDagf\u00f8rt 9. oktober 2017.\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir leikarar \u00ed fel\u00f8gum.\n\nLeikarar vi\u00f0 sama tali av dystum eru settir \u00ed ra\u00f0 eftir n\u00e6r i\u00f0 teir uppn\u00e1ddu meti\u00f0.\n\nToppskorarar\n\nM\u00e1lskj\u00fattar vi\u00f0 eins tali av m\u00e1lum eru plasera\u00f0ir fr\u00e1 h\u00e6gst til l\u00e6gst eftir m\u00e1lum pr. dyst.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nHesir leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til h\u00f3pin hj\u00e1 Onglandi til 2018 FIFA World Cup og vinadystir, \u00e1\u00f0renn HM.\nTali\u00f0 av dystum og m\u00e1lum eru dagf\u00f8rd pr. : 24. juni 2018, eftir dystin m\u00f3ti Panama.''\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Onglandi\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201912", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1912", "text": "Lutv\u00edst l\u00f8gtingsval var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed sy\u00f0ra parti av F\u00f8royum hin 2. februar 1912. Sambandsflokkurin var\u00f0 framhaldandi st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, vi\u00f0 13 av teimum 20 sessunum.\n\n\u00darslit\n\nKeldur\n\nL\u00f8gtingsval\n1912"}
{"id": "40132", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gianluigi%20Buffon", "title": "Gianluigi Buffon", "text": "Gianluigi Buffon (f\u00f8ddur 28. januar 1978) er ein italskur f\u00f3tb\u00f3ltsm\u00e1lma\u00f0ur, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an 2001 hevur sp\u00e6lt fyri italska felagi\u00f0 Juventus. \u00c1\u00f0renn hann kom til felagi\u00f0, hev\u00f0i hann sp\u00e6lt \u00ed 6 \u00e1r fyri Parma FC. S\u00ed\u00f0an 1997 hevur hann sp\u00e6lt 159 landsdystir (pr. 18. juni 2016) og var vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00e1 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2002, \u00e1 t\u00ed vinnandi italska li\u00f0num \u00e1 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2006 og hann var eisini vi\u00f0 til at n\u00e1a til finaluna \u00e1 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2012. F\u00fdra fer\u00f0ir: 2003, 2004, 2006 og 2007 er hann kosin til heimsins besta m\u00e1lmann. \u00cd 2010 var\u00f0 hann eisini kosin heimsins besti m\u00e1lma\u00f0ur seinastu 25 \u00e1rini.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Italia"}
{"id": "40133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Crit%C3%A9rium%20du%20Dauphin%C3%A9%202016", "title": "Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9 2016", "text": "Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9 2016 er tann 68. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9. Hetta er tann sekstanda kappingin \u00e1 kalendaranum hj\u00e1 UCI World Tour \u00ed 2016 og byrja\u00f0i 5. juni og endar tann 12. juni 2016.\n\nLi\u00f0 \n\u00d8ll 18 UCI WorldTeams v\u00f3ru sj\u00e1lvvirkandi bo\u00f0in vi\u00f0 og h\u00f8vdu skylde at luttaka \u00ed kappingini. Harafturat v\u00f3r\u00f0u f\u00fdra wildcard-li\u00f0 bo\u00f0in vi\u00f0.\n\nTeinarnir\n\nKeldur \n\nCrit\u00e9rium du Dauphin\u00e9\nUCI World Tour 2016"}
{"id": "40134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Suisse%202016", "title": "Tour de Suisse 2016", "text": "Tour de Suisse 2016 er tann 80. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour de Suisse. Kappingin er tann seytjanda \u00ed r\u00f8\u00f0ini \u00e1 kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00e1 teirra World Tour \u00ed 2016 og byrjar 11. juni og endar 19. juni 2016.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\nForteinur\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\n8. teinur\n\nSamla\u00f0 plasering\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016\nUCI World Tour 2016\nSveis"}
{"id": "40135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undankapping%20til%20EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%20fyri%20kvinnur%202017", "title": "Undankapping til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2017", "text": "Kvalifisering til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2017 fyri kvinnur var ein undankappingin hj\u00e1 kvinnunum, i\u00f0 avgj\u00f8rdi hv\u00f8rji 15 li\u00f0 umframt vertslandi\u00f0 Ni\u00f0urlond, i\u00f0 er sj\u00e1lvskriva\u00f0, i\u00f0 komu at luttaka \u00ed EM 2017 endasp\u00e6linum.\n\nTilsamans 46 UEFA limalond, vi\u00f0 Andorra \u00e1 fyrsta sinni fyri vaksnar kvinnur, komu vi\u00f0 \u00ed innlei\u00f0andi kappingina.\n\nLi\u00f0 \n\n{|\n|-\n|+Li\u00f0 i\u00f0 komu vi\u00f0 i undan-undankappingina\n|- valign=top\n|\n\n|}\nNi\u00f0urlond (Koeff: 34,486; St\u00f8\u00f0a: 8) kvalifisera\u00f0i seg sj\u00e1lvirkandi til endasp\u00e6li\u00f0 sum vertur.\nAserbadjan (Koeff: 11,375; St\u00f8\u00f0a 37), Bulgaria (Koeff: 9,960; St\u00f8\u00f0a 39), Armenia (Koeff: 7,275; St\u00f8\u00f0a 43), K\u00fdpros (ongin st\u00f8\u00f0a/ranking), Gibraltar (ongin st\u00f8\u00f0a), Liechtenstein (ongin st\u00f8\u00f0a), og San Marino (ongin st\u00f8\u00f0a) lutt\u00f3k ikki.\nLi\u00f0 i\u00f0 v\u00f3ru \u00fatvald sum vertslond til dystir \u00ed undan-undankappingini v\u00f3ru merkt vi\u00f0 b\u00f3kstavinum (H)'''.\n\nUndan undankapping\n\nB\u00f3lkar\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nInnlei\u00f0andi b\u00f3lkasp\u00e6l\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nB\u00f3lkur 3\n\nB\u00f3lkur 4\n\nB\u00f3lkur 5\n\nB\u00f3lkur 6\n\nB\u00f3lkur 7\n\nB\u00f3lkur 8\n\nRanking av nummar-tvey li\u00f0um\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40147", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%20fyri%20kvinnur%202017", "title": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2017", "text": "Evropameistaraskapurin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2017 var ta\u00f0 12. EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur, i\u00f0 er fyriskipa\u00f0 av UEFA. Kappingin var\u00f0 hildin \u00ed  Ni\u00f0urlondum fr\u00e1 16. juli til 6. august 2017. Dystirnir v\u00f3r\u00f0u b\u00fdttir millum sjey stadion \u00ed b\u00fdunum Utrecht, Doetinchem, Rotterdam, Breda, Tilburg, Deventer og Enschede. \u00c1 fyrsta sinni lutt\u00f3ku 16 li\u00f0, i\u00f0 v\u00f3ru f\u00fdra li\u00f0 fleiri enn \u00ed undanfarnum kappingum, ta\u00f0 var\u00f0 avgj\u00f8rt av UEFA \u00ed desember 2011. Holland vann evropameistaraskapin, t\u00e1 li\u00f0i\u00f0 vann 4-2 m\u00f3ti Danmark \u00ed finaluni.\n\nB\u00f3lkasp\u00e6l\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur B\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nEndasp\u00e6l \n\u00cd knockout-kappingini ver\u00f0ur eyka t\u00ed\u00f0 og brotssparkkapping n\u00fdtt, um t\u00f8rvur er \u00e1 t\u00ed, fyri at finna ein vinnara.\n\nKvartfinalur\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nFinalan\n\nHagt\u00f8l\n\nM\u00e1lskorarar\n5 m\u00e1l\n Jodie Taylor\n\n4 m\u00e1l\n Vivianne Miedema\n\n3 m\u00e1l\n Sherida Spitse\n Lieke Martens\n\n2 m\u00e1l\n\n Nina Burger\n Nadia Nadim\n Toni Duggan\n Babett Peter\n Ilaria Mauro\n Daniela Sabatino\n Carolina Mendes\n Stina Blackstenius\n Lotta Schelin\n\n1 m\u00e1l\n\n Stefanie Enzinger\n Lisa Makas\n Sarah Zadrazil\n Janice Cayman\n Elke Van Gorp\n Tessa Wullaert\n Pernille Harder\n Theresa Nielsen\n Sanne Troelsgaard Nielsen\n Katrine Veje\n Fran Kirby\n Jordan Nobbs\n Nikita Parris\n Ellen White\n Camille Abily\n Amandine Henry\n Eug\u00e9nie Le Sommer\n Josephine Henning\n Isabel Kerschowski\n Dzsenifer Marozs\u00e1n\n Fannd\u00eds Fri\u00f0riksd\u00f3ttir\n Cristiana Girelli\n Dani\u00eblle van de Donk\n Shanice van de Sanden\n Ana Leite\n Elena Danilova\n Elena Morozova\n Erin Cuthbert\n Caroline Weir\n Vicky Losada\n Amanda Sampedro\n Ramona Bachmann\n Ana-Maria Crnogor\u010devi\u0107\n Lara Dickenmann\n\nSj\u00e1lvm\u00e1l\n Millie Bright (\u00ed dysti m\u00f3ti Ni\u00f0urlondum)\n\nHei\u00f0ur\nHesar hei\u00f0ursl\u00f8nir v\u00f3r\u00f0u l\u00e6tnar av UEFA, t\u00e1 kappingin var li\u00f0ug. Gull, silvur og bronsustivlahei\u00f0ursl\u00f8nirnar v\u00f3r\u00f0u allar stu\u00f0la\u00f0ar av Adidas.\n\nNotur\n\nKeldur\n\nS\u00ed eisini \n Kvalifisering til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2017 fyri kvinnur\n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%20fyri%20kvinnur", "title": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur", "text": "Evropameistaraskapurin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur er ein kapping fyri kvinnulandsli\u00f0 hj\u00e1 londum, i\u00f0 eru limir \u00ed UEFA. Meistaraskapurin hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0ur s\u00ed\u00f0an 1984.\n\n\u00darslit\n\nEvropeiska f\u00f3tb\u00f3ltskappingin fyri kvinnur\n\nUEFA EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur \n\naet merkir eftir eyka t\u00ed\u00f0\ngg merkir golden goal\nps merkir eftir penalty shoot-out (brotssparkskapping)\n\nLi\u00f0 i\u00f0 eru komin \u00e1 topp-f\u00fdra\n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur"}
{"id": "40158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20Gascoigne", "title": "Paul Gascoigne", "text": "Paul John Gascoigne (f\u00f8ddur 27. mai 1967) er ein fyrrverandi enskur altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og venjari. Hann er eisini kendur sum Gazza. Hann sp\u00e6ldi 57 landsdystir fyri Ongland.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 Onglandi koma fyrst\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Franska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Franska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 er f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 Fraklands. Ta\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av F\u00f3tb\u00f3ltssamband Fraklands. Frakland gj\u00f8rdist limur \u00ed FIFA \u00ed 1904 sj\u00e1lvt um ta\u00f0 franska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 ikki var\u00f0 stovna\u00f0 fyrr enn \u00ed 1919. Li\u00f0i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 \u00ed 13 HM- og sjey EM-endasp\u00f8lum. Tj\u00f3\u00f0arstadion hj\u00e1 franska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num er Stade de France \u00ed Paris.\n\nKappingarhagt\u00f8l\n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hagt\u00f8l\n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hagt\u00f8l \n\nFrakland er eitt av teimum londunum \u00ed hevur sta\u00f0i\u00f0 seg best \u00e1 EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti og hevur vunni\u00f0 tveir titlar \u00ed 1984 og 2000. Li\u00f0i\u00f0 kemur beint eftir Spania og T\u00fdskland i\u00f0 hava vunni\u00f0 tr\u00edggir titlar hv\u00f8r.\n\nFIFA Confederations Cup hagt\u00f8l\n\nMinni kappingar \n\n*Draws include knockout matches decided by penalty shootout.\n**Gold background colour indicates that the tournament was won.\n\n Leikarar \n\n N\u00faverandi h\u00f3pur \n23-mans h\u00f3purin til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 var\u00f0 kunngj\u00f8rdur hin 12. mai 2016.\nT\u00f8lini hj\u00e1 h\u00f3pinum v\u00f3ru kunngj\u00f8rd 30. mai 2016.Dystir og m\u00e1l pr. 4. juni 2016 eftir dystin m\u00f3ti Skotlandi. N\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0 \nHesir leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 til h\u00f3pin hj\u00e1 Fraklandi teir seinastu 12 m\u00e1na\u00f0arnir (dagf\u00f8rt 10. juni 2016).\n\nSUS\n\nNotes\nINJ Player withdrew from the squad due to an injury\nPRE Preliminary squad / standby\nRET Retired from international football\nSUS Player suspended from national team\n\n Hagt\u00f8l \n\n Leikarar vi\u00f0 flestum dystum \n\nLast updated: 14 October 2014Source: French Football Federation\n\n Topp-m\u00e1lskj\u00fattar \n\nSeinast dagf\u00f8rt: 14. oktober 2014Kelda: French Football Federation\n\n Venjarar Venjarar vi\u00f0 kursiv-skrift v\u00f3ru setir sum fyribilsvenjarar''\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Fraklandi\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0ur%20Sm%C3%A1ri%20Gu%C3%B0johnsen", "title": "Ei\u00f0ur Sm\u00e1ri Gu\u00f0johnsen", "text": "Ei\u00f0ur Sm\u00e1ri Gu\u00f0johnsen (f\u00f8ddur 15. september 1978) er ein \u00edslendskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 norska felagnum Molde FK sum \u00e1lopsleikari ella frams\u00f8kin mi\u00f0vallaleikari.\n\nHann hevur fyrr sp\u00e6lt fyri enska Premier League felagi\u00f0 Chelsea og spanska La Liga felagi\u00f0 FC Barcelona og sp\u00e6ldi vi\u00f0 enska felagnum Bolton Wanderers tv\u00e6r fer\u00f0ir vi\u00f0 fj\u00fartan \u00e1rum \u00edmillum. Hann var li\u00f0skpari \u00e1 \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num til venjarin \u00d3lafur J\u00f3hannesson yvirt\u00f3k li\u00f0i\u00f0. Gj\u00f8gnum s\u00edna professionellu karrieru hevur Ei\u00f0ur Sm\u00e1ri skora\u00f0 yvir 150 m\u00e1l \u00ed \u00f8llum kappingum vi\u00f0 fel\u00f8gum s\u00ednum og \u00e1 landsli\u00f0num.\n\nHann er sonur Arn\u00f3r Gu\u00f0johnsen, i\u00f0 er fyrrverandi professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 ofta ver\u00f0ur mettur at vera ein av bestu \u00edslendsku f\u00f3tb\u00f3ltsleikarum yvirh\u00f8vur, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 meistaraheiti \u00ed Ni\u00f0urlondum, Spania, Onglandi og Champions League. Ei\u00f0ur Sm\u00e1ri sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst fyri \u00cdsland sum \u00fatskiftari, i\u00f0 var\u00f0 skiftur inn fyri p\u00e1pa s\u00edn \u00ed 1996 og er toppskorari \u00e1 \u00edslendska landsli\u00f0num vi\u00f0 26 m\u00e1lum higartil (11. juni 2016) \u00ed 86 dystum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aron%20Gunnarsson", "title": "Aron Gunnarsson", "text": "Aron Einar Malmquist Gunnarsson (f\u00f8ddur 22. apr\u00edl 1989) er ein \u00edslendskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri walisiska felagi\u00f0 Cardiff City. Hann kann sp\u00e6la antin sum verjuleikari, h\u00f8gri bakkur, ella mi\u00f0vallaleikari. Hann hevur sp\u00e6lt f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed \u00cdslandi, Ni\u00f0urlondum, Onglandi og Wales fyri \u00de\u00f3r Akureyri, AZ, Coventry City og Cardiff City. Hann sp\u00e6lir eisini fyri \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0, har hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst \u00ed 2008 og hevur veri\u00f0 li\u00f0skipari \u00e1 landsli\u00f0num s\u00ed\u00f0an 2012.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Russiska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Russiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Russiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 (, Natsion\u00e1lnaya sb\u00f3rnaya Rossii po futb\u00f3lu) umbo\u00f0ar Russland \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Russiska F\u00f3tb\u00f3ltssambandinum (, ).\n\nHeimav\u00f8llurin hj\u00e1 Russlandi er Otkrytie Arena, Luzhniki Stadion og Lokomotiv Stadion (\u00f8ll \u00ed Moskva), og Petrovskij Stadion \u00ed St. P\u00e6tursborg.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nHesir 23 leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til h\u00f3pin til 2018 FIFA World Cup.\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 19. juni 2018 eftir dystin m\u00f3ti Egyptalandi.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Russlandi"}
{"id": "40206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walisiska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Walisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Walisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Wales \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti. Ta\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av Football Association of Wales (FAW), i\u00f0 er st\u00fdrandi organi\u00f0 fyri f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed Wales og tri\u00f0elsta f\u00f3tb\u00f3ltssamband \u00ed heiminum.\n\nSj\u00e1lvt um Wales er partur av St\u00f3ra Bretlandi, so hevur landi\u00f0 alt\u00ed\u00f0 havt umbo\u00f0an \u00ed teimum st\u00f3ru professionellu kappingunum, t\u00f3 ikki \u00ed Olympisku leikunum, av t\u00ed at IOC alt\u00ed\u00f0 bert hevur vi\u00f0urkent St\u00f3ra Bretland sum umbo\u00f0andi tj\u00f3\u00f0.\n\nLeikarahagt\u00f8l\n\nLeikarar vi\u00f0 flest dystum \nDagf\u00f8rt 20. juni 2016, (leikarar i\u00f0 enn eru virknir eru vi\u00f0 feitari skrift):\n\nToppskorarar\nDagf\u00f8rt 20. juni 2016 (leikarar i\u00f0 enn eru virknir eru vi\u00f0 feitari skrift):\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nVenjarin hj\u00e1 Wales, Chris Coleman, kunngj\u00f8rdi h\u00f3pin \u00e1 23 mans til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 tann 31. mai 2016.\nDystir og m\u00e1l dagf\u00f8rt pr. 11. juni 2016 eftir dystin m\u00f3ti Slovakia.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Wales\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belgiska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Belgiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Belgiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Belgia \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti, ta\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av KBVB/URBSFA. Li\u00f0i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 11 fer\u00f0ir \u00ed HM og 4 fer\u00f0ir \u00ed EM. \n\nEinasti tittul hj\u00e1 Belgia higartil er t\u00e1 li\u00f0i\u00f0 vann OL \u00ed 1920 \u00e1 heimav\u00f8lli \u00ed Antwerpen. \u00c1 EM \u00ed 1980 vann Belgia silvur eftir at hava\u00f0 tapt finaluna m\u00f3ti Vesturt\u00fdsklandi, og b\u00e6\u00f0i \u00e1 OL \u00ed 1900 og EM \u00ed 1972 vann li\u00f0i\u00f0 bronsu. Besta \u00farslit fr\u00e1 HM er eitt 4. pl\u00e1ss fr\u00e1 HM \u00ed 1986 \u00ed Meksiko.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nFylgjandi 23 leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til EM 2016.\n\nF\u00f3tnotur\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Belgia\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pernille%20Blume", "title": "Pernille Blume", "text": "Pernille Blume (f\u00f8dd 14. mai 1994) er ein danskur svimjari, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 Summar-OL 2012 og er \u00fattikin til Summar-OL 2016.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nDanskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "40216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexander%20Kamp", "title": "Alexander Kamp", "text": "Alexander Kamp Egested (f\u00f8ddur 14. desember 1993) er ein danskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri Team Virtu Pro-Veloconcept.\n\nHei\u00f0ur\n2013\n1. Grand Prix de la ville de Nogent-sur-Oise\n2. U23 DM \u00ed vegs\u00fakkling\n2015\n Danmarks U23-meistari \u00ed vegss\u00fakkling\n1. Skive-L\u00f8bet\n1. GP Horsens\n2. Fyen Rundt\n3. Landskapping \u00ed vegs\u00fakkling\n9. Danmark Rundt\n2016\n1. GP Horsens\n 1.  Danskur meistari \u00ed vegs\u00fakkling\n 7. Danmark Rundt\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40220", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopi%C3%B0%20%C3%AD%20Orlando%202016", "title": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Orlando 2016", "text": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Orlando 2016\u00a0var eitt\u00a0amerikanskt yvirgangs\u00e1lop og h\u00f3pskj\u00f3ting, i\u00f0 f\u00f3r fram tann 12. juni 2016, \u00e1 Pulse, i\u00f0 er ein n\u00e1ttklubbi fyri samkynd \u00ed Orlando, Florida. \u00cd minsta lagi 50 f\u00f3lk v\u00f3ru dripin og 53 s\u00e6rd. Gerningsma\u00f0urin, Omar Mir Seddique Mateen, var ein 29 \u00e1ra gamal muslimskur amerikanari, i\u00f0 var f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed USA og hev\u00f0i afgansk foreldur. Hann lova\u00f0i tr\u00faskap til\u00a0Islamskan Stat (ISIL) \u00e1\u00f0renn \u00e1lopi\u00f0.\n\nKeldur \n\nYvirgangsats\u00f3knir\n2016\nUSA"}
{"id": "40221", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Spanska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Spanska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Spanska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum er landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Spania, i\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av Spanska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum (RFEF). Li\u00f0 hevur luttiki\u00f0 \u00ed 13 HM-endasp\u00f8lum og sp\u00e6lir sum oftast heimadystirnir \u00e1 tj\u00f3\u00f0arstadion hj\u00e1 Spania, Santiago Bernabeu \u00ed Madrid.\n\nLeikarar\n\nLeikarar vi\u00f0 flestum dystum \nNi\u00f0anfyri er ein listi yvir t\u00edggju leikarar vi\u00f0 flest leiktum dystum fyri Spania . Leikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nToppskj\u00fattar \nNi\u00f0anfyri er ein listi yvir topp t\u00edggju av teimum leikarunum, i\u00f0 hava skora flest m\u00e1l fyri Spania, .\n\nH\u00f3purin\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nHesir leikarar fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 og til upphitingardystir.\n'Dystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 20. juni 2018 eftir dystin m\u00f3ti Iran.\n\nN\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0\nHesir leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 seinastu t\u00f3lv m\u00e1na\u00f0irnir.\n\nINJ Player withdrew from the squad due to an injury.\nPRE Preliminary squad.\nSUS Player is serving suspension.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nSpania"}
{"id": "40223", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iker%20Casillas", "title": "Iker Casillas", "text": "Iker Casillas Fern\u00e1ndez (f\u00f8ddur 20. mai 1981) er ein spanskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri portugisiska felagi\u00f0 Porto og Spanska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 sum m\u00e1lma\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nSpanskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nReal Madrid leikarar"}
{"id": "40226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FT%20Gamejam", "title": "FT Gamejam", "text": "FT Gamejam er eitt afturvendandi tiltak, i\u00f0 ver\u00f0ur skipa\u00f0 av \u00cdverksetarah\u00fasinum \u00ed samstarvi vi\u00f0 F\u00f8roya Tele.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 er at savna sp\u00e6lmennarar \u00ed eitt avmarka t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 at gera eitt teldusp\u00e6l fr\u00e1 grundini.\n\nGamejam 2016 \nTiltaki\u00f0 gekk fyri seg fr\u00e1 10. juni til 12. juni 2016.Vinnandi sp\u00e6li\u00f0 var Hide&Snek.\n\nGamejam 2015 \nTiltaki\u00f0 gekk fyri seg 23. januar til 25. januar 2015. Vinnararnir v\u00f3ru Green Team vi\u00f0 sp\u00e6linum Wormsteak.\n\nLuttakarar \n 404\n Leprechaun Mayhem\n Tipper & Beast - What Are We Doing Here!?!\n What now, Teddy?\n Wormsteak\n\nKeldur \n\nTeldusp\u00f8l \u00ed F\u00f8royum\nMenning av teldusp\u00f8lum"}
{"id": "40229", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B8rnstjerne%20Bj%C3%B8rnson", "title": "Bj\u00f8rnstjerne Bj\u00f8rnson", "text": "Bj\u00f8rnstjerne Martinius Bj\u00f8rnson (f\u00f8ddur 8. desember 1831 \u00ed Kvikne, dey\u00f0ur 26. apr\u00edl 1910 \u00ed Paris) var ein norskur rith\u00f8vundur, sum \u00ed 1903 fekk Viri\u00f0sl\u00f8nin Nobels \u00ed b\u00f3kmentum, og gj\u00f8rdist fyrsti noregsma\u00f0ur at vinna hana.  Saman vi\u00f0 Henrik Ibsen, Jonas Lie, og Alexander Kielland, er Bj\u00f8rnson mettur at vera ein av teimum F\u00fdra St\u00f3ru \u00ed norskum skaldskapi. Bj\u00f8rnson skriva\u00f0i norska tj\u00f3\u00f0sangin \"Ja, vi elsker dette landet\"\n\nB\u00f3ka\u00fatg\u00e1vur\n\nSamla\u00f0i verk\n Samlede verker, 11 bd. (F\u00f3lka\u00fatg\u00e1va) 1900, 5 bd. (Minnis\u00fatg\u00e1va) 21910\u20131911, 10 bd. 31914, 9 bd. 41919\u20131920, 9 bd. 51927, 13 bd. (Hundra\u00e1rs\u00fatg\u00e1va) 61932, 5 bd. 71941, 5 bd. 81953, 5 bd. 91960, 5 bd. 101975, 1982, 4 bd. 111995.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1831\nAndl\u00e1t \u00ed 1910\nNorskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "40267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0ur%C3%ADrska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Nor\u00f0ur\u00edrska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Nor\u00f0ur\u00edrska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 er f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Nor\u00f0ur\u00edrlandi, og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Irish Football Association. Li\u00f0i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 tr\u00edggjar fer\u00f0ir \u00e1 HM (1958, 1982 og 1986), men til 2016 hev\u00f0i li\u00f0i\u00f0 aldrig luttiki\u00f0 \u00e1 EM. Til 1950 hoyrdi li\u00f0i\u00f0 saman vi\u00f0 t\u00ed \u00cdrska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num, men hevur s\u00ed\u00f0an t\u00e1 luttiki\u00f0 sum eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt li\u00f0.\n\nLeikaramet\n\nNor\u00f0ur\u00edrskir leikarar vi\u00f0 55 ella fleiri dystum \nPr. 16. juni 2016 eru leikarar hj\u00e1 Nor\u00f0ur\u00edrlandi vi\u00f0 flestum dystum hesir:\n\nToppskj\u00fattar hj\u00e1 \u00cdrlandi / Nor\u00f0ur\u00edrlandi \nPr. 6. juni 2016\n\nVenjarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nH\u00f3purin \u00e1 23 mans til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 var\u00f0 kunngj\u00f8rdur 28. mai 2016.\nDystir og m\u00e1l eru r\u00f8tt pr. 16. juni, eftir dystin m\u00f3ti Ukraine.\n\nDystir og \u00farslit\nNi\u00f0anfyristandandi eru seinastu dystir og \u00farslit hj\u00e1 Nor\u00f0ur\u00edrlandi.\n\nSeinastu dystir\n\nKomandi dystir\n\n*FIFA International match days\n\n*FIFA International match days\n\nUndankapping til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 \nHin 23. februar 2014 var\u00f0 avgj\u00f8rt vi\u00f0 lutakasti, at Nor\u00f0ur\u00edrland skuldi sp\u00e6la m\u00f3ti F\u00f8royum, Finnlandi, Grikkalandi, Ungarn og Rumenia \u00ed undankappingini til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016, \u00ed b\u00f3lki F. Dystir skuldu sp\u00e6last millum september 2014 og oktober 2015.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Nor\u00f0ur\u00edrlandi\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40271", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sveisiska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Sveisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Sveisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum (eisini kent sum Schweizer Nati \u00e1 t\u00fdskum, La Nati \u00e1 fronskum, Squadra nazionale \u00e1 italskum) er landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1  Sveis. Li\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av Swiss Football Association.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Sveis\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portugisiska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Portugisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Portugisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 er tj\u00f3\u00f0ar f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0 \u00ed Portugal. Ta\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av Federa\u00e7\u00e3o Portuguesa de Futebol. Li\u00f0i\u00f0 hevur seks fer\u00f0ir luttiki\u00f0 \u00e1 HM og sjey fer\u00f0ir \u00e1 EM. Heimastadion er ikki bert eitt men fleiri stadion, men tey mest n\u00fdttu eru Est\u00e1dio da Luz \u00ed Lissabon og Est\u00e1dio do Drag\u00e3o \u00ed Porto. Portugal gj\u00f8rdist evropameistari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2016, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 vann finaluna 1-0 eftir longda leikt\u00ed\u00f0 m\u00f3ti Fraklandi.\n\nLeikarar\n\nFlest dystir\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir.\n\nToppskorarar\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrift eru enn virknir.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nHesir 23 leikararnir fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 hin 17. mai 2016.\n\nDystir og m\u00e1l eru r\u00f8tt pr. 10. juli 2016 eftir dystin m\u00f3ti Fraklandi.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Portugal"}
{"id": "40285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undankapping%20til%20HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202014%20%28UEFA%29", "title": "Undankapping til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014 (UEFA)", "text": "Evropeiski parturin av kvalifikati\u00f3nini til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014 hev\u00f0i 53 luttakandi li\u00f0, i\u00f0 kappa\u00f0ust um 13 pl\u00e1ss til endaumfari\u00f0 \u00ed Brasil. Tilgongdin til kvalifikati\u00f3nina byrja\u00f0i 7. september 2012 og vardi \u00ed tveir m\u00e1na\u00f0ir, eftir at EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2012 var\u00f0 li\u00f0ugt, og enda\u00f0i hin 19. november 2013. Ta\u00f0 v\u00f3ru n\u00edggju vinnarar av hv\u00f8rjum kvalifiakti\u00f3nsb\u00f3lki umframt vinnararnir av f\u00fdra play-off dystum millum nummar tvey \u00ed \u00e1tta av teimum n\u00edggju b\u00f3lkunum.\n\nSeeding\n\nFyrsta umfar\nDystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir millum 7. september 2012 og 15. oktober 2013.\n\nSamandr\u00e1ttur\n\nB\u00f3lkur A\n\nB\u00f3lkur\n\nB\u00f3lkur C\n\nB\u00f3lkur D\n\nB\u00f3lkur E\n\nB\u00f3lkur F\n\nB\u00f3lkur G\n\nB\u00f3lkur H\n\nB\u00f3lkur I\n\nAnna\u00f0 umfar\n\u00c1tta av teimum bestu li\u00f0unum, i\u00f0 gj\u00f8rdust nummar tvey kappa\u00f0ust \u00ed \u00f8\u00f0rum umfari, har i\u00f0 tey v\u00f3r\u00f0u para\u00f0i \u00ed f\u00fdra tv\u00eddystir (heima-og-\u00fati). Teir f\u00fdra vinnararnir kvalifisera\u00f0u seg til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014.\n\nSeeding og lutakast \nLutakasti\u00f0 til anna\u00f0 umfar f\u00f3r fram \u00e1 h\u00f8vu\u00f0sskrivstovuni hj\u00e1 FIFA \u00ed Zurich hin 21. oktober 2013. FIFA heimsstyrkilistin fr\u00e1 oktober 2013 var\u00f0 n\u00fdttur til tess at avgera hv\u00f8rji av hesum li\u00f0um skuldu undanskipast (v\u00edst ni\u00f0anfyri).\n\nHesi li\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed \u00f8\u00f0rum umfari:\n\nDystir \nDystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir tann 15. og 19. november 2013.\n\n|}\n\nM\u00e1lskorarar \nTa\u00f0 v\u00f3r\u00f0u 749 m\u00e1l skora\u00f0i \u00ed 268 dystum, fyri \u00ed me\u00f0al 2.79 m\u00e1l per dyst.\n\n11 m\u00e1l\n Robin van Persie\n\n10 m\u00e1l\n Edin D\u017eeko\n\n8 m\u00e1l\n\n Vedad Ibi\u0161evi\u0107\n Mesut \u00d6zil\n\n Cristiano Ronaldo\n\n Zlatan Ibrahimovi\u0107\n\n7 m\u00e1l\n Wayne Rooney\n\n6 m\u00e1l\n\n David Alaba\n Robbie Keane\n\n Eden Ben Basat\n Tomer Hemed\n\n H\u00e9lder Postiga\n\n5 m\u00e1l\n\n Zvjezdan Misimovi\u0107\n Franck Rib\u00e9ry\n Marco Reus\n Konstantinos Mitroglou\n Mario Balotelli\n\n Jeremain Lens\n Rafael van der Vaart\n Ciprian Marica\n Aleksandr Kerzhakov\n\n Milivoje Novakovi\u0107\n Umut Bulut\n Burak Y\u0131lmaz\n Andriy Yarmolenko\n\n4 m\u00e1l\n\n Yura Movsisyan\n Kevin De Bruyne\n Mario Mand\u017euki\u0107\n Daniel Agger\n Frank Lampard\n Danny Welbeck\n Miroslav Klose\n Mario G\u00f6tze\n Thomas M\u00fcller\n\n Andr\u00e9 Sch\u00fcrrle\n Dimitris Salpingidis\n Bal\u00e1zs Dzsudzs\u00e1k\n Gylfi Sigur\u00f0sson\n Kolbeinn Sig\u00fe\u00f3rsson\n Pablo Osvaldo\n Eugen Sidorenco\n Dejan Damjanovi\u0107\n Andrija Deliba\u0161i\u0107\n\n Jakub B\u0142aszczykowski\n Bruno Alves\n Aleksandr Kokorin\n Aleksandar Kolarov\n Pedro\n Marko Devi\u0107\n Gareth Bale\n\n3 m\u00e1l\n\n Henrikh Mkhitaryan\n Martin Harnik\n Marc Janko\n Miralem Pjani\u0107\n Stanislav Manolev\n Aleksandar Tonev\n Nicklas Bendtner\n Jermain Defoe\n Toni Kroos\n Birkir Bjarnason\n J\u00f3hann Berg Gu\u00f0mundsson\n\n Jonathan Walters\n Arjen Robben\n Robert Lewandowski\n Gabriel Torje\n Viktor Fayzulin\n Roman Shirokov\n Filip \u0110uri\u010di\u0107\n Martin Jakubko\n Marek Sapara\n \u00c1lvaro Negredo\n Johan Elmander\n\n Fabian Sch\u00e4r\n Roman Bezus\n Yevhen Khacheridi\n Yevhen Konoplyanka\n Yevhen Seleznyov\n Aaron Ramsey\n\n2 m\u00e1l\n\n Edgar \u00c7ani\n Valdet Rama\n Hamdi Salihi\n Aras \u00d6zbiliz\n Philipp Hosiner\n Andreas Ivanschitz\n Zlatko Junuzovi\u0107\n Ruslan Abishov\n Christian Benteke\n Eden Hazard\n Vincent Kompany\n Romelu Lukaku\n Kevin Mirallas\n Emil Gargorov\n Ivelin Popov\n Eduardo da Silva\n Efstathios Aloneftis\n Tom\u00e1\u0161 Pekhart\n Mat\u011bj Vydra\n Morten Rasmussen\n Steven Gerrard\n Alex Oxlade-Chamberlain\n Daniel Sturridge\n Konstantin Vassiljev\n Teemu Pukki\n Karim Benzema\n Olivier Giroud\n Mamadou Sakho\n Per Mertesacker\n Theofanis Gekas\n\n D\u00e1niel B\u00f6de\n Zolt\u00e1n Gera\n Tam\u00e1s Hajnal\n Vladimir Koman\n \u00c1d\u00e1m Szalai\n Alfre\u00f0 Finnbogason\n Daniele De Rossi\n Andrei Finonchenko\n Kairat Nurdauletov\n Aleksandrs Cau\u0146a\n Edgaras \u010cesnauskis\n Deivydas Matulevi\u010dius\n Stefano Bensi\n Daniel da Mota\n Aur\u00e9lien Joachim\n Agim Ibraimi\n Michael Mifsud\n Alexandru Antoniuc\n Fatos Be\u0107iraj\n Stevan Joveti\u0107\n Mirko Vu\u010dini\u0107\n Elsad Zveroti\u0107\n Klaas-Jan Huntelaar\n Bruno Martins Indi\n Ruben Schaken\n Gareth McAuley\n Martin Paterson\n Tarik Elyounoussi\n Brede Hangeland\n Joshua King\n\n Adrian Mierzejewski\n \u0141ukasz Piszczek\n Piotr Zieli\u0144ski\n Silvestre Varela\n Costin Laz\u0103r\n Bogdan Stancu\n Denis Glushakov\n Aleksandr Samedov\n Robert Snodgrass\n Du\u0161an Tadi\u0107\n Zoran To\u0161i\u0107\n Marek Ham\u0161\u00edk\n Tim Matav\u017e\n Jordi Alba\n Sergio Ramos\n Roberto Soldado\n Rasmus Elm\n Tobias Hys\u00e9n\n Alexander Ka\u010danikli\u0107\n Mario Gavranovi\u0107\n G\u00f6khan Inler\n Stephan Lichtsteiner\n Xherdan Shaqiri\n Granit Xhaka\n Mevl\u00fct Erdin\u00e7\n Sel\u00e7uk \u0130nan\n Artem Fedetskiy\n Roman Zozulya\n\n1 m\u00e1l\n\n Erjon Bogdani\n Odise Roshi\n Armando Sadiku\n Gevorg Ghazaryan\n Karlen Mkrtchyan\n Artur Sarkisov\n Gy\u00f6rgy Garics\n Sebastian Pr\u00f6dl\n Rauf Aliyev\n Rahid Amirguliyev\n Rufat Dadashov\n Vagif Javadov\n Mahir Shukurov\n Renan Bressan\n Stanislaw Drahun\n Egor Filipenko\n Sergei Kornilenko\n Anton Putsila\n Dmitry Verkhovtsov\n Steven Defour\n Marouane Fellaini\n Guillaume Gillet\n Jan Vertonghen\n Ermin Bi\u010dak\u010di\u0107\n Izet Hajrovi\u0107\n Senad Luli\u0107\n Haris Medunjanin\n Radoslav Dimitrov\n Ivan Ivanov\n Georgi Milanov\n Dimitar Rangelov\n Vedran \u0106orluka\n Nikica Jelavi\u0107\n Niko Kranj\u010dar\n Dejan Lovren\n Ivica Oli\u0107\n Ivan Peri\u0161i\u0107\n Ivan Rakiti\u0107\n Darijo Srna\n Vincent Laban\n Constantinos Makrides\n Bo\u0159ek Do\u010dkal\n Theodor Gebre Selassie\n Tom\u00e1\u0161 H\u00fcbschman\n V\u00e1clav Kadlec\n Daniel Kol\u00e1\u0159\n Libor Koz\u00e1k\n David Lafata\n Jan Rezek\n Tom\u00e1\u0161 Rosick\u00fd\n Leon Andreasen\n Andreas Bjelland\n Andreas Cornelius\n Simon Kj\u00e6r\n William Kvist\n Nicki Bille Nielsen\n Niki Zimling\n Leighton Baines\n Rickie Lambert\n James Milner\n Andros Townsend\n Ashley Young\n Henri Anier\n Tarmo Kink\n Joel Lindpere\n Andres Oper\n R\u00f3gvi Baldvinsson\n Fr\u00f3\u00f0i Benjaminsen\n Arnbj\u00f8rn Hansen\n Hallur Hansson\n Roman Eremenko\n Kasper H\u00e4m\u00e4l\u00e4inen\n \u00c9tienne Capoue\n Abou Diaby\n Christophe Jallet\n Samir Nasri\n\n Paul Pogba\n Mathieu Valbuena\n Guram Kashia\n Aleksandre Kobakhidze\n Tornike Okriashvili\n \u0130lkay G\u00fcndo\u011fan\n Sami Khedira\n Lazaros Christodoulopoulos\n Giorgos Karagounis\n Sotiris Ninis\n Nikos Spyropoulos\n Roland Juh\u00e1sz\n Kriszti\u00e1n N\u00e9meth\n Nemanja Nikoli\u0107\n Tam\u00e1s Priskin\n Vilmos Vancz\u00e1k\n K\u00e1ri \u00c1rnason\n Kevin Doyle\n Andy Keogh\n Darren O'Dea\n John O'Shea\n Marc Wilson\n Rami Gershon\n Maor Melikson\n Bibras Natkho\n Maharan Radi\n Lior Refaelov\n Itay Shechter\n Alberto Aquilani\n Mattia Destro\n Alessandro Florenzi\n Alberto Gilardino\n Riccardo Montolivo\n Federico Peluso\n Andrea Pirlo\n Heinrich Schmidtgal\n Dmitriy Shomko\n Nauris Bulv\u012btis\n Edgars Gaura\u010ds\n Kaspars Gork\u0161s\n Vladimirs Kame\u0161s\n Ren\u0101rs Rode\n Val\u0113rijs \u0160abala\n M\u0101ris Verpakovskis\n Art\u016brs Zjuzins\n Martin B\u00fcchel\n Mathias Christen\n Nicolas Hasler\n Michele Polverino\n Fiodor Cernych\n Tadas Kijanskas\n Saulius Mikoli\u016bnas\n Darvydas \u0160ernas\n Marius \u017dali\u016bkas\n Mathias J\u00e4nisch\n Adis Jahovi\u0107\n Jovan Kostovski\n Nikol\u010de Noveski\n Aleksandar Trajkovski\n Ivan Tri\u010dkovski\n Roderick Briffa\n Clayton Failla\n Edward Herrera\n Igor Arma\u0219\n Serghei Dadu\n Alexandru Epureanu\n Viorel Frunz\u0103\n Artur Ioni\u021b\u0103\n Alexandru Suvorov\n Luka \u0110or\u0111evi\u0107\n Nikola Drin\u010di\u0107\n Luciano Narsingh\n Wesley Sneijder\n Kevin Strootman\n\n Steven Davis\n David Healy\n Niall McGinn\n Dean Shiels\n Jamie Ward\n Daniel Braaten\n Markus Henriksen\n Tom H\u00f8gli\n John Arne Riise\n Kamil Glik\n Jakub Kosecki\n Waldemar Sobota\n \u0141ukasz Teodorczyk\n Jakub Wawrzyniak\n Hugo Almeida\n F\u00e1bio Coentr\u00e3o\n Ricardo Costa\n Nani\n Alexandru Chipciu\n Valeric\u0103 G\u0103man\n Gheorghe Grozav\n Claudiu Keser\u00fc\n Alexandru Maxim\n Adrian Mutu\n Mihai Pintilii\n Cristian T\u0103nase\n Vasili Berezutski\n Alessandro Della Valle\n Ikechi Anya\n Grant Hanley\n Shaun Maloney\n Kenny Miller\n James Morrison\n Steven Naismith\n Du\u0161an Basta\n Filip \u0110or\u0111evi\u0107\n Branislav Ivanovi\u0107\n Lazar Markovi\u0107\n Aleksandar Mitrovi\u0107\n Stefan \u0160\u0107epovi\u0107\n Miralem Sulejmani\n Jan Durica\n Viktor Pe\u010dovsk\u00fd\n Kornel Sal\u00e1ta\n Valter Birsa\n Bo\u0161tjan Cesar\n Josip Ili\u010di\u0107\n Kevin Kampl\n Andra\u017e Kirm\n Rene Krhin\n Juan Mata\n Xavi\n Marcus Berg\n Mikael Lustig\n Martin Olsson\n Anders Svensson\n Tranquillo Barnetta\n Blerim D\u017eemaili\n Michael Lang\n Haris Seferovi\u0107\n Emre Bel\u00f6zo\u011flu\n Arda Turan\n Edmar\n Denys Harmash\n Oleh Husyev\n Vitaliy Mandzyuk\n Yaroslav Rakitskiy\n Simon Church\n Hal Robson-Kanu\n\n1 sj\u00e1lvm\u00e1l\n\n Ildefons Lima (\u00ed dystinum m\u00f3ti Ungarn)\n Igor Shitov (\u00ed dystinum m\u00f3ti Finnlandi)\n Ragnar Klavan (\u00ed dystinum m\u00f3ti Ungarn)\n Joona Toivio (\u00ed dystinum m\u00f3ti Fraklandi)\n P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen (\u00ed dystinum m\u00f3ti \u00cdrlandi)\n\n Vasilis Torosidis (\u00ed dystinum m\u00f3ti Rumenia)\n Szil\u00e1rd Devecseri (\u00ed dystinum m\u00f3ti Ni\u00f0urlondum)\n Dmitriy Shomko (\u00ed dystinum m\u00f3ti \u00cdrlandi)\n Ryan Camilleri (\u00ed dystinum m\u00f3ti Danmark)\n\n Branko Bo\u0161kovi\u0107 (\u00ed dystinum m\u00f3ti Onglandi)\n Kjetil Waehler (\u00ed dystinum m\u00f3ti Slovenia)\n Alessandro Della Valle (\u00ed dystinum m\u00f3ti England)\n Martin \u0160krtel (\u00ed dystinum m\u00f3ti Grikkalandi)\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n2014 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ungarska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Ungarska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Ungarska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0\n\nLeikarahagt\u00f8l\n\nFlest dystir\nN\u00f8vn vi\u00f0 feitari skrift v\u00edsa leikarar i\u00f0 enn eru virknir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar. Dagf\u00f8rt 18. juni 2016.\n\nToppm\u00e1lskorarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nHesir 23 leikarar eru \u00ed h\u00f3pinum, i\u00f0 var\u00f0 \u00fattikin til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd 18. juni 2016, eftir dystin m\u00f3ti \u00cdslandi.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Ungarn"}
{"id": "40291", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Route%20du%20Sud", "title": "Route du Sud", "text": "Tour de Sud er ein s\u00fakklukapping \u00ed Fraklandi, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 1977.\n\nVinnarar\n\n{{Cycling past winner rider|year=2002|name=<s>|nat=USA|team=Rabobank}}\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nVinnarar eftir landi\n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Fraklandi\n1977"}
{"id": "40292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paul%20Pogba", "title": "Paul Pogba", "text": "Paul Labile Pogba (f\u00f8ddur 15. mars 1993) er ein franskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri Manchester United og Franska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Hann sp\u00e6lir sum oftast sum sentralur mi\u00f0vallaleikari, men dugir eisini v\u00e6l at sp\u00e6la \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssum, b\u00e6\u00f0i \u00ed verjuni og \u00ed \u00e1lopinum.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 Fraklandi s\u00edggjast fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nFranskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturr%C3%ADkska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Eysturr\u00edkska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Eysturr\u00edkska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Eysturr\u00edki \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum og ver\u00f0ur st\u00fdrt av \u00d6sterreichischer Fu\u00dfballbund. Li\u00f0i\u00f0 hevur sjey fer\u00f0ir kvalifisera\u00f0 seg til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti, seinast var \u00ed 1998. Eysturr\u00edki\u00f0 lutt\u00f3k fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed 2008, t\u00e1 i\u00f0 landi\u00f0 var annar av tveimum vertum saman vi\u00f0 Sveis, og li\u00f0i\u00f0 kvalifisera\u00f0i seg eisini til EM \u00ed 2016.\n\nLeikarahagt\u00f8l\n\nLeikarar vi\u00f0 flestum dystum\n\nToppskorarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nHesir leikarar fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016.\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd hin 18. juni 2016 eftir dystin m\u00f3ti Portugal.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nEysturr\u00edki"}
{"id": "40295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dimitri%20Payet", "title": "Dimitri Payet", "text": "Dimitri Payet (; f\u00f8ddur 29. mars 1987) er ein franskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri enska felagi\u00f0 West Ham United og Franska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nFranskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thierry%20Henry", "title": "Thierry Henry", "text": "Thierry Daniel Henry (; f\u00f8ddur 17. august 1977) er ein pensionera\u00f0ur franskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum \u00e1lopsleikari. Hann sp\u00e6ldi fyri Monaco, Juventus, Barcelona, New York Red Bulls og \u00ed \u00e1tta \u00e1r vi\u00f0 Arsenal har hann er toppskorari gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir. \u00c1 altj\u00f3\u00f0a st\u00f8\u00f0i umbo\u00f0a\u00f0i hann Frakland og er toppskorari gj\u00f8gnum allar t\u00ed\u00f0ir hj\u00e1 s\u00ednum landi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nFranskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kroatiska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Kroatiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Kroatiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 () umbo\u00f0ar Kroatia \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum. Li\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av Kroatiska F\u00f3tb\u00f3ltssambandinum.\n\nLeikarahagt\u00f8l\n\nFlest dystir \n\nSeinast dagf\u00f8rt: Kroatia m. Kekkkia, 17. juni 2016. Hagt\u00f8lini innihalda bert alment FIFA-vi\u00f0urkendir dystir.\n\nToppskorarar \n\nSeinast dagf\u00f8rt: Kroatia m. Kekkia, 17. juni 2016. Hagt\u00f8lini innihalda bert alment FIFA-vi\u00f0urkendir dystir.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \n\nHesir leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 og upphitingardystum \u00e1\u00f0renn HM.\nDystir, m\u00e1l og t\u00f8l eru dagf\u00f8rd 26. juni 2018 eftir dystin m\u00f3ti \u00cdslandi.\nHagt\u00f8lini innihalda bert alment FIFA-vi\u00f0urkendir dystir.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nKroatia"}
{"id": "40303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gylfi%20Sigur%C3%B0sson", "title": "Gylfi Sigur\u00f0sson", "text": "Gylfi \u00de\u00f3r Sigur\u00f0sson (; f\u00f8ddur 8. september 1989) er ein \u00edslendskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum mi\u00f0vallaleikari fyri Premier League felagi\u00f0 Everton og \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40306", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albanska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Albanska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Albanska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 () er landsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti i\u00f0 umbo\u00f0ar Albania til altj\u00f3\u00f0ar kappingar s\u00ed\u00f0an 1946.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nHesir 23 leikararnir v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016\nDystir og m\u00e1l eru r\u00f8tt pr. 19. juni 2016 eftir dystin m\u00f3ti Rumenia.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Albania\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvalifkati%C3%B3n%20til%20HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202018%20-%20UEFA%20B%C3%B3lkur%20B", "title": "Kvalifkati\u00f3n til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 - UEFA B\u00f3lkur B", "text": "\n\nSt\u00f8\u00f0ur\n\nDystir\n\nM\u00e1lskj\u00fattar\n82 m\u00e1l v\u00f3r\u00f0u skora\u00f0i \u00ed 30 dystum, ta\u00f0 svarar til \u00ed me\u00f0al 2,73 m\u00e1l per dyst.\n\n15 m\u00e1l\n\n Cristiano Ronaldo\n\n9 m\u00e1l\n\n Andr\u00e9 Silva\n\n5 m\u00e1l\n\n \u00c1d\u00e1m Szalai\n\n4 m\u00e1l\n\n Haris Seferovi\u0107\n\n3 m\u00e1l\n\n Val\u0113rijs \u0160abala\n Stephan Lichtsteiner\n\n2 m\u00e1l\n\n \u00c1d\u00e1m Gyurcs\u00f3\n Jo\u00e3o Cancelo\n William Carvalho\n Admir Mehmedi\n Ricardo Rodr\u00edguez\n Granit Xhaka\n Steven Zuber\n\n1 m\u00e1l\n\n Alexandre Mart\u00ednez\n Marc Reb\u00e9s\n R\u00f3gvi Baldvinsson\n J\u00f3an S\u00edmun Edmundsson\n Sonni Nattestad\n Gilli R\u00f3lantsson\n D\u00e1niel B\u00f6de\n Bal\u00e1zs Dzsudzs\u00e1k\n Zolt\u00e1n Gera\n Rich\u00e1rd Guzmics\n Tam\u00e1s K\u00e1d\u00e1r\n \u00c1d\u00e1m Lang\n Roland Ugrai\n Gints Freimanis\n D\u0101vis Ikaunieks\n Igors Tarasovs\n Art\u016brs Zjuzins\n Bruno Alves\n Jo\u00e3o Moutinho\n N\u00e9lson Oliveira\n Eren Derdiyok\n Josip Drmi\u0107\n Blerim D\u017eemaili\n Breel Embolo\n Fabian Frei\n Fabian Sch\u00e4r\n Xherdan Shaqiri\n Valentin Stocker\n\n1 sj\u00e1lvm\u00e1l\n\n Johan Djourou (\u00ed dysti m\u00f3ti Portugal)\n\nNotur\n\nKeldur\n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018"}
{"id": "40336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkaatkv%C3%B8%C3%B0an%20um%20ES-limaskap%20St%C3%B3rabretlands%202016", "title": "F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an um ES-limaskap St\u00f3rabretlands 2016", "text": "F\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an um ES-limaskap St\u00f3rabretlands 2016, eisini kend sum Brexit, var ein f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0a, i\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed St\u00f3rabretlandi og Gibraltar hin 23. juni 2016. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0 almannakunngj\u00f8rt n\u00e6sta morgun, hin 24. juni 2016.\n\nF\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an var\u00f0 hildin \u00ed f\u00fdra r\u00edkisp\u00f8rtum: Onglandi, Wales, Skotlandi og Nor\u00f0ur\u00edrlandi og \u00ed bretska handanhavslandinum Gibraltar. F\u00f3lki\u00f0 \u00e1 Isle of Man, Jersey og Guernsey h\u00f8vdu ikki atk\u00f8v\u00f0ur\u00e6tt, av t\u00ed at hesir partar av St\u00f3rabretlandi ikki eru partur av ES.\n\nKeldur \n\nPolitisk val \u00ed St\u00f3ra Bretlandi\n2016"}
{"id": "40343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Euro%202016%20knockout%20phase", "title": "UEFA Euro 2016 knockout phase", "text": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0\nTopp-tvey li\u00f0ini fr\u00e1 hv\u00f8rjum av teimum seks b\u00f3lkunum umframt f\u00fdra av teimum best plasera\u00f0u nummar-tr\u00fd-li\u00f0unum, kvalifisera\u00f0u seg til endasp\u00e6li\u00f0.\n\nDystar\u00e6tlan\n\n\u00c1ttandapartsfinalur\n\nSveis m P\u00f3llandi\n\nWales m Nor\u00f0ur\u00edrlandiland\n\nKroatia m Portugal\n\nFrakland m \u00cdrlandi\n\nT\u00fdskaland m Slovakia\n\nUngarn m Belgia\n\nItalia m Spania\n\nOngland m \u00cdslandi\n\nKvartfinalur\n\nP\u00f3lland m Portugal\n\nWales m Belgia\n\nT\u00fdskland m Italia\n\nFrakland m \u00cdslandi\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nPortugal m Wales\n\nT\u00fdskland m Fraklandi\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016"}
{"id": "40351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolbeinn%20Sig%C3%BE%C3%B3rsson", "title": "Kolbeinn Sig\u00fe\u00f3rsson", "text": "Kolbeinn Sig\u00fe\u00f3rsson (f\u00f8ddur 14. mars 1990) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum \u00e1lopsleikari fyri Ligue 1 felagi\u00f0 FC Nantes og \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\n\u00c1\u00f0renn hann fekk s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Ajax fyri s\u00f8lupr\u00edsin 4,5 milli\u00f3nir \u20ac \u00e1 sumri 2011, hev\u00f0i Kolbeinn veri\u00f0 partur av ungd\u00f3msskr\u00e1nni hj\u00e1 V\u00edkingur Reykjavik. S\u00ed\u00f0an hev\u00f0i hann sp\u00e6lt vi\u00f0 HK K\u00f3pavogs \u00ed heimlandinum og eftir ta\u00f0 f\u00f3r hann v\u00ed\u00f0ari til AZ Alkmaar \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n\n\u00c1\u00f0renn hann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrsta landsdyst fyri \u00edslendska A-landsli\u00f0i\u00f0, hev\u00f0i hann sp\u00e6lt vi\u00f0 U17, U19 og U21 landsli\u00f0unum hj\u00e1 \u00cdslandi. Vi\u00f0 21 m\u00e1lum er hann n\u00e6st mest skorandi leikarin hj\u00e1 \u00cdslandi yvirh\u00f8vur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birkir%20M%C3%A1r%20S%C3%A6varsson", "title": "Birkir M\u00e1r S\u00e6varsson", "text": "Birkir M\u00e1r S\u00e6varsson (f\u00f8ddur 11. november 1984) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri Hammarby \u00ed Sv\u00f8r\u00edki og \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nHagt\u00f8l\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\n\nHei\u00f0ur\n\n\u00cdsland\n\nLandsbankadeild: 2007\n\u00cdslendska steypakappingin: 2005\nDeildabikar: 2008\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ragnar%20Sigur%C3%B0sson", "title": "Ragnar Sigur\u00f0sson", "text": "Ragnar Sigur\u00f0sson (f\u00f8ddur 19. juni 1986) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum verjuleikari fyri FC Krasnodar \u00ed Russian Premier League og \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 \u00cdslandi s\u00edggjast fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3n%20Da%C3%B0i%20B%C3%B6%C3%B0varsson", "title": "J\u00f3n Da\u00f0i B\u00f6\u00f0varsson", "text": "J\u00f3n Da\u00f0i B\u00f6\u00f0varsson (f\u00f8ddur 25. mai 1992) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri 1. FC Kaiserslautern og \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 sum mi\u00f0vallaleikari. Hann var\u00f0 \u00fattikin til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016, og skora\u00f0i fyrra m\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 \u00cdslandi \u00ed dystinum m\u00f3ti Eysturr\u00edki, i\u00f0 \u00cdsland vann 2-1.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Asmussen", "title": "Peter Asmussen", "text": "Peter Asmussen (f\u00f8ddur 28. mars 1957 \u00e1 Frederiksberg, dey\u00f0ur 25. juni 2016) var ein danskur rith\u00f8vundur, leikskald og filmsrith\u00f8vundur.\n\nAsmussen, i\u00f0 var sonur Jes Peter Asmussen, gj\u00f8rdist studentur fr\u00e1 \u00d8stre Borgerdyd Gymnasium \u00ed 1975. Fyrsta b\u00f3k hansara gj\u00f8rdist stutts\u00f8gusavni\u00f0 Stemmer, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1989. Eftir ta\u00f0 gav hann fleiri b\u00f8kur \u00fat og fekk fleiri fer\u00f0ir stu\u00f0ulsveiting fr\u00e1 Statens Kunstfond. \u00cd 1996 var hann annar av filmrith\u00f8vundunum til kenda filmin hj\u00e1 Lars von Trier Breaking the Waves.\n\n\u00cd 2000 fekk hann Kjeld Abell-prisen og Danske Dramatikeres H\u00e6derspris og \u00ed 2010 fekk hann Reumert-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3lkinum i \u00c1rsins leikskald fyri Ingen m\u00f8der nogen, i\u00f0 var\u00f0 framf\u00f8rt \u00e1 Husets Teater. \u00cd 2016 fekk hanm Reumert-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed sama b\u00f3lki sum fyrr, hesafer\u00f0 fyri Soli Deo Gloria, i\u00f0 var\u00f0 framf\u00f8rt \u00e1 Betty Nansen Teatret.\n\nHann giftist Juliane Preisler \u00ed 1996. Hin 25. juni 2016 anda\u00f0ist hann, eftir at hava veri\u00f0 sj\u00fakur \u00ed longri t\u00ed\u00f0.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nSkalds\u00f8gur \n Om natten (1992)\n Det Der eR (2012)\n Og til sidst g\u00e5r verden under (2014)\n\nStutts\u00f8gur \n Stemme (1989)\n S\u00f8rgespil (1990)\n Pyjamasparty (1996)\n Hul i m\u00f8rket (2005)\n\nHoyrisp\u00f8l \n R\u00e5b (1990)\n Spring (1991)\n En hvid dag (1993)\n Regnsonate (1995)\n Schyy (2002)\n Krystallandet (2005)\n\nSj\u00f3nleikir \n Ungt blod (1992)\n \u00d8jne (1995)\n Isbrandt (1997)\n V\u00e6relse med sol (1997)\n Knogler (1998)\n Forbrydelse (2003)\n Ingen m\u00f8der nogen (2010)\n Soli Deo Gloria (framf\u00f8rt \u00ed 2015)\n\nFilmshandrit \n 1995: Onde \u00e5r\n 1996: Breaking the Waves (samh\u00f8vundur)\n 1997: Sekten\n 2004: Dag och natt\n 2007: Daisy Diamond\n 2012: Marie Kr\u00f8yer\n 2015: Bridgend\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nDanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "40358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1berg", "title": "H\u00e1berg", "text": "H\u00e1berg er eitt f\u00f8royskt eftirnavn.\n\nKend f\u00f3lk i\u00f0 eita H\u00e1berg til eftirnavn ella millumnavn:\nAnna D. H\u00e1berg (f. 1966), sangari.\nB\u00e1r\u00f0ur H\u00e1berg, f\u00f8royskt t\u00f3naskald. Kendur fr\u00e1 Baroli Music, sum hann hevur saman vi\u00f0 \u00d3la J\u00f3gvansson.\nBeinta H\u00e1berg Jacobsen, sangari og t\u00f3nleikari. Einkja eftir rei\u00f0aran Eiler Jacobsen.\nHj\u00f8rdis H\u00e1berg (f. 1916), rith\u00f8vundur. Einkja eftir Petur H\u00e1berg og omma Petur H\u00e1berg.\nKn\u00fat H\u00e1berg Eysturstein (f. 1980), f\u00f8royskur t\u00f3nleikari.\nPetur W. H\u00e1berg (f. 1982), t\u00f3nleikari. M.a. kendur fr\u00e1 rockt\u00f3nleikab\u00f3lkinum Bet You Are William, har hann var forsangari.\nPetur William H\u00e1berg, (1914-1984) tr\u00fabo\u00f0ari og skald, hevur fingi\u00f0 Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens. Var giftur vi\u00f0 Hj\u00f8rdis H\u00e1berg og abbi Petur H\u00e1berg.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "40359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3lska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "P\u00f3lska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "P\u00f3lska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 () umbo\u00f0ar P\u00f3lland \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Polski Zwi\u0105zek Pi\u0142ki No\u017cnej (P\u00f3lska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum). Heimastadion hj\u00e1 P\u00f3llandi er \u00ed Warszawa og venjari teirra er Paulo Sousa.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nHesir 23 leikararnir fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016.\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd hin 25. juni 2016 eftir dystin m\u00f3ti Sveis.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\npzpn.pl\n90minut.pl\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed P\u00f3llandi\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa"}
{"id": "40362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20Rundt%202015", "title": "Danmark Rundt 2015", "text": "Danmark Rundt 2015 var ein vegs\u00fakklukapping fyri menn, i\u00f0 var\u00f0 hildin fr\u00e1 4. august til 8. august 2015. Ta\u00f0 var 25. \u00fatg\u00e1van av teinakappingini, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1985. Kappingin var\u00f0 flokka\u00f0 sum ein 2.HC kapping og var partur av UCI Europe Tour 2015. Kappingin hev\u00f0i seks teinar \u00ed fimm dagar, har ein einklultstartur eisini var. Vinnarin av kappingini gj\u00f8rdist Christopher Juul-Jensen fr\u00e1 .\n\nB\u00fdti av troyggjunum\n\nEndaligu st\u00f8\u00f0urnar\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin\n\nUngd\u00f3mskappingin (U23)\n\nStigkappingin\n\nBrekkukappingin\n\nLi\u00f0kappingin\n\nKeldur \n\nDanmark Rundt\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gareth%20Bale", "title": "Gareth Bale", "text": "Gareth Frank Bale (f\u00f8ddur 16. juli 1989) er ein walisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum mi\u00f0vallaleikari fyri spanska felagi\u00f0 Real Madrid og Walisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nWalisiskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mesut%20%C3%96zil", "title": "Mesut \u00d6zil", "text": "Mesut \u00d6zil (f\u00f8ddur 15. oktober 1988) er ein t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri enska felagi\u00f0 Arsenal og t\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. \u00d6zil gj\u00f8rdist partur av t\u00fdska ungd\u00f3mslandsli\u00f0num \u00ed 2006 og hevur veri\u00f0 partur av t\u00fdska landsli\u00f0num s\u00ed\u00f0an 2009. Hann gj\u00f8rdist kendur undir HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2010 og var\u00f0 tilnevndur hei\u00f0urin Golden Ball (FIFA), i\u00f0 ver\u00f0ur latin besta leikaranum. \u00d6zil byrja\u00f0i seniorkarrieruna \u00ed felagnum \u00ed heimb\u00fdnum, Schalke, \u00ed Bundesliguni \u00ed 2006. Hann skifti s\u00ed\u00f0an til Werder Bremen \u00ed 2008 og undirskriva\u00f0i s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Real Madrid \u00ed august 2010, eftir at hann fekk s\u00edtt gj\u00f8gnumbrot \u00e1 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti vi\u00f0 t\u00fdska landsli\u00f0num. T\u00e1 i\u00f0 flytingargluggin l\u00e6t aftur \u00e1 sumri 2013, flutti hann til Arsenal fyri eina meth\u00f8ga upph\u00e6dd fyri felagi\u00f0, i\u00f0 var 42.5 milli\u00f3nir \u00a3. Henda flytingin gj\u00f8rdi hann til d\u00fdrasti t\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltsleikaran yvirh\u00f8vur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alfre%C3%B0%20Finnbogason", "title": "Alfre\u00f0 Finnbogason", "text": "Alfre\u00f0 Finnbogason (f\u00f8ddur ) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri Lyngby Boldklub og \u00e1 \u00edslendska landsli\u00f0num sum \u00e1lopsleikari.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birkir%20Bjarnason", "title": "Birkir Bjarnason", "text": "Birkir Bjarnason (f\u00f8ddur 27. mai 1988) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum mi\u00f0vallaleikari fyri sveisiska felagi\u00f0 FC Basel og \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. \u00cd heimlandi s\u00ednum hevur hann kelinavni\u00f0 Thor.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\t\nDagf\u00f8rt 14. juni 2016. M\u00e1l hj\u00e1 \u00cdslandi ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nHei\u00f0ur \nFC Basel\n Sveisiska Super League: 2015\u201316\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hannes%20%C3%9E%C3%B3r%20Halld%C3%B3rsson", "title": "Hannes \u00de\u00f3r Halld\u00f3rsson", "text": "Hannes \u00de\u00f3r Halld\u00f3rsson (f\u00f8ddur 27. apr\u00edl 1984) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum m\u00e1lma\u00f0ur fyri \u00cdsland og fr\u00e1 2016 fyri Bod\u00f8/Glimt \u00ed norsku Tippeligaen, \u00fatl\u00e1ntur fr\u00e1 NEC Nijmegen,.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ari%20Freyr%20Sk%C3%BAlason", "title": "Ari Freyr Sk\u00falason", "text": "Ari Freyr Sk\u00falason (f\u00f8ddur 14. mai 1987) er ein \u00edslendskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri danska felagi\u00f0 OB og \u00cdslendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Hann hevur fyrr sp\u00e6lt vi\u00f0 fel\u00f8gum \u00far \u00cdslandi, Sv\u00f8r\u00edki og Ni\u00f0urlondum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\n\u00cdslendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "40388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beata%20Szyd%C5%82o", "title": "Beata Szyd\u0142o", "text": "Beata Maria Szyd\u0142o (f\u00f8dd 15. apr\u00edl 1963 \u00ed O\u015bwi\u0119cim) er ein p\u00f3lskur politikari, hon hevur veri\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri P\u00f3llands s\u00ed\u00f0an 16. november 2015 til 11. desember 2017.\n\nHon var\u00f0 vald til Sejm \u00ed 2005, 2007 og 2011.\n\n\u00cd 1987 giftist hon Edward Szyd\u0142o. Tey hava tveir synir, Tymoteusz og B\u0142a\u017cej.\n\nKeldur \n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "40399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christopher%20Juul-Jensen", "title": "Christopher Juul-Jensen", "text": "Christopher Juul-Jensen (f\u00f8ddur 6. juli]] 1989) er ein danskur s\u00fakklari, I\u00f0 s\u00fakklar fyri Orica-BikeExchange. Juul-Jensen vaks upp \u00ed \u00cdrlandi til hann sum 16-\u00e1ra gamal flutti til Danmarkar. Hann gj\u00f8rdist danskur meistari \u00ed einkultstarti \u00ed 2015, og sama \u00e1ri\u00f0 vann hann Danmark Rundt. \u00cd august 2015 kunngj\u00f8rdi  at tey h\u00f8vdu gj\u00f8rt s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Juul-Jensen fr\u00e1 2016 og tvey \u00e1r fram. Hann luttekur \u00ed Tour de France 2016.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nDanskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989"}
{"id": "40405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greg%20Van%20Avermaet", "title": "Greg Van Avermaet", "text": "Greg Van Avermaet (f\u00f8ddur 17. mai 1985) er ein belgiskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann hevur fyrr veri\u00f0 Nummar 1 \u00ed heiminum eftir UCI World Tour rankingini. \u00c1 Summar-OL 2016 vann hann gull \u00ed vegs\u00fakklukappingini hj\u00e1 monnum. A\u00f0rir t\u00fd\u00f0andi sigrar eru eitt n\u00fa tveir teinasigrar \u00e1 Tour de France, stigkappingina og ein teinasigur \u00ed Vuelta a Espa\u00f1a 2008, Tirreno-Adriatico 2016 og fleiri a\u00f0rar klassiskar kappingar.\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja yvir \u00farslit \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; \u00cd gongd = IP\n\nT\u00ed\u00f0arlinja yvir klassikarar \n\nDNF = Gj\u00f8gnumf\u00f8rdi ikki; - = Lutt\u00f3k ikki\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nBelgiskir s\u00fakklarar\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "40408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Teklehaimanot", "title": "Daniel Teklehaimanot", "text": "Daniel Teklehaimanot Girmazion (f\u00f8ddur 10. november 1988) er ein professionellur s\u00fakklari \u00far Eritrea, i\u00f0 s\u00fakklar fyri .\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja\n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; \u00cd gongd = IP\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nS\u00fakklarar \u00far Eritrea"}
{"id": "40415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Julian%20Alaphilippe", "title": "Julian Alaphilippe", "text": "Julian Alaphilippe (f\u00f8ddur 11. juni 1992 \u00ed Saint-Amand-Montrond) er ein franskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri Etixx-Quick Step. Hann er br\u00f3\u00f0ir s\u00fakklaran Bryan Alaphilippe.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nFranskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40417", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steve%20Cummings", "title": "Steve Cummings", "text": "Stephen Philip \"Steve\" Cummings (f\u00f8ddur 19. mars 1981) er ein enskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri World Tour s\u00fakkluli\u00f0i\u00f0 .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nBretskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20M%C3%B8rk%C3%B8v", "title": "Michael M\u00f8rk\u00f8v", "text": "Michael M\u00f8rk\u00f8v Christensen (f\u00f8ddur 30. apr\u00edl 1985 \u00ed Kokkedal) er ein danskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam Team Katusha.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mallorka", "title": "Mallorka", "text": "Mallorka er ein oyggj \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum, i\u00f0 politiskt hoyrir til Spania.  Landi\u00f0 liggur \u00ed oyggjab\u00f3lkinum, i\u00f0 nevnist Balearoyggjar. F\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 859.000 \u00edb\u00fagvar. Uml. helvtin av f\u00f3lkunum \u00e1 oynni b\u00fdr \u00ed h\u00f8vu\u00f0sta\u00f0num Palma. \u00cd 2016 v\u00e6ntar oyggin at f\u00e1a yvir t\u00edggju milli\u00f3nir fer\u00f0af\u00f3lk \u00e1 vitjan. Ta\u00f0 er meira enn ein milli\u00f3n fleiri enn \u00ed 2015, t\u00e1 8,8 milli\u00f3nir vitja\u00f0u st\u00f8rstu oynna \u00e1 Balearoyggjunum \u00ed Mi\u00f0jararhavi. Ein einstakan dag \u00ed august \u00ed 2015 v\u00f3ru ein milli\u00f3n fer\u00f0af\u00f3lk \u00e1 oynni \u2013 ta\u00f0 er l\u00edka n\u00f3gv, sum ta\u00f0 eru fastb\u00fagvandi \u00e1 Mallorka. Oyggjarnar hava t\u00f3 fyrimunir av fer\u00f0avinnuni. Tri\u00f0ja hv\u00f8rt arbei\u00f0spl\u00e1ss hevur beinlei\u00f0is tilkn\u00fdti til fer\u00f0avinnuna, og fer\u00f0avinnan stendur eisini fyri helminginum av b\u00faskaparliga virkseminum.\n\nKeldur \n\nOyggjar\nSpania"}
{"id": "40422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chris%20Anker%20S%C3%B8rensen", "title": "Chris Anker S\u00f8rensen", "text": "Chris Anker S\u00f8rensen (f\u00f8ddur 5. september 1984, dey\u00f0ur 18. september 2021) var ein danskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakkla\u00f0i fyri Fortuneo-Vital Concept.\n\nGrand Tours t\u00ed\u00f0arlinja\n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nAndl\u00e1t \u00ed 2021\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Unalaska", "title": "Unalaska", "text": "Unalaska (aleutiskt: Iluulux\u0302) er ein oyggj, Unalaska Island, og ein b\u00fdur, City of Unalaska, \u00ed Alaska. B\u00fdurin er eisini hin st\u00f8rsti \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Aleutoyggjarnar. Or\u00f0i\u00f0 Unalaska stavar upprunaliga \u00far russiskum, Ounalashka. Unalaska Island er 549,9 km\u00b2, \u00ed 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni 4.376. Hon er naka\u00f0 st\u00f8rri enn Streymoy, sum er 373,5 km\u00b2. \u00c1 Aleutoyggjum tosa tey flestu enskt, men har eru eini 500 f\u00f3lk, sum tosa aleutiskt. Aleutoyggjarnar v\u00f3ru einafer\u00f0 undir russiskum valdi, og enn finnast spor fr\u00e1 teirri t\u00ed\u00f0ini.\n\nOyggjar \u00ed USA\nAlaska\nArktis"}
{"id": "40434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mont%20Saint-Michel", "title": "Mont Saint-Michel", "text": "Le Mont-Saint-Michel (; ) er ein oyggj og kommuna \u00ed Normand\u00ednum \u00ed Fraklandi. Oyggin liggur umlei\u00f0 ein kilometur uttanfyri \u00fatnyr\u00f0ingsstrondin Fraklands, og uttanfyri munnan \u00e1 Couesnon \u00e1nni n\u00e6rindis Avranches og er  \u00ed st\u00f8dd. \u00cd 2013 var f\u00f3lkatali\u00f0 \u00e1 oynni 41.\n\nKeldur \n\nOyggjar\nFrakland"}
{"id": "40451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pau", "title": "Pau", "text": "Pau er ein kommuna i nor\u00f0ara parti av Pyreneafj\u00f8llunum, og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Pyr\u00e9n\u00e9es-Atlantiques D\u00e9partement \u00ed Aquitaine regi\u00f3nini \u00ed Fraklandi.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Fraklandi"}
{"id": "40455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saint-L%C3%B4", "title": "Saint-L\u00f4", "text": "Saint-L\u00f4 () er ein kommuna \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Fraklandi og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Manche department \u00ed Normand\u00ed-regi\u00f3nini.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Fraklandi"}
{"id": "40456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Granville", "title": "Granville", "text": "Granville () er ein kommuna \u00ed Manche department og regi\u00f3n \u00ed Basse-Normandie \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Fraklandi.\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Fraklandi"}
{"id": "40458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202016%20Finalan", "title": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 Finalan", "text": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016 Finalan var ein f\u00f3tb\u00f3ltsdystur, i\u00f0 var\u00f0 sp\u00e6ldur 10. juli 2016 \u00e1 Stade de France \u00ed Saint-Denis, Frakland. Dysturin skuldi avger\u00f0a vinnararnir av EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016. Portugal, i\u00f0 var vi\u00f0 \u00ed EM-finaluni \u00e1 \u00f8\u00f0rum sinni, m\u00f8tti vertstj\u00f3\u00f0ini Fraklandi, i\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i vunni\u00f0 EM. Portugal vann 1\u20130 \u00ed longdu leikt\u00ed\u00f0ini vi\u00f0 einum m\u00e1li, i\u00f0 innskifti leikarin \u00c9der, skora\u00f0i, og harvi\u00f0 vann Portugal s\u00edna fyrstu st\u00f3ru kapping.\n\nLei\u00f0in til finaluna\n\nDystur\n\nSm\u00e1lutir\n\nHagt\u00f8l\n\n</div>\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016"}
{"id": "40472", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borussia%20Dortmund", "title": "Borussia Dortmund", "text": "Borussia Dortmund er eitt t\u00fdskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Bundesliguni. Felagi\u00f0 hevur heimsta\u00f0 \u00ed Dortmund og er ein av mest vinnandi t\u00fdsku fel\u00f8gunum gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "40473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202016-17", "title": "Premier League 2016-17", "text": "Premier League 2016-17 var tann 25. sesongin \u00ed Premier League, i\u00f0 er h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. Sesongin byrja\u00f0i 13. august 2016 og vardi til 21. mai 2017.\n\nChelsea vann s\u00edn fimta Premier League tittul og s\u00e6tta enska tittulin, t\u00e1 i\u00f0 tveir dystir v\u00f3ru eftir, eftir at li\u00f0i\u00f0 vann 1\u20130 \u00e1 \u00fativ\u00f8lli m\u00f3ti West Bromwich Albion hin 12. mai. \n\nLeicester City, i\u00f0 var forsvarandi meistari enda\u00f0i \u00e1 12. pl\u00e1ssi, og setti harvi\u00f0 met sum ringasti forsvarandi enski meistarin.\n\nBurnley, Middlesbrough og Hull City v\u00f3ru n\u00fdggj li\u00f0 \u00ed deildini, eftir at li\u00f0ini fluttu upp \u00far Football League Championship 2015-16.\n\nLi\u00f0 \n\nTj\u00fagu li\u00f0 kappast \u00ed deildini - seytjan av li\u00f0unum fr\u00e1 undanfarnu sesong og harumframt eru ta\u00f0 tr\u00fd li\u00f0 i\u00f0 eru flutt upp \u00far n\u00e6stbestu deildini, Football League Championship 2015-16.\n\nStadion og b\u00fdir \nWest Ham United sp\u00e6lir fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Olympic Stadium, i\u00f0 hevur 60.010 sitipl\u00e1ss. Stoke City hevur kunngj\u00f8rt, at fr\u00e1 2016\u201317 sesongini, fer Britannia Stadium at skifta navn til Bet365 Stadium.\n\n''Nota: Talvulistar eftir stavra\u00f0num.\n\nVenjarar og li\u00f0skiparar\n\n\u00darslit\n\nStigatalva\n\nTalva vi\u00f0 \u00farslitum\n\nHagt\u00f8l\n\nSkoring\n\nToppskorarar\n\nKeldur \n\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "40474", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leicester%20City%20F.C.", "title": "Leicester City F.C.", "text": "Leicester City Football Club, eisini kendur sum the Foxes (Revarnir), er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Premier League. Felagi\u00f0 sp\u00e6lir heimadystirnir \u00e1 King Power Stadium \u00ed Leicester. Felagi\u00f0 flutti upp \u00ed Premier League eftir at hava sp\u00e6lt \u00ed n\u00e6stbestu deildini \u00ed 2013\u201314 \u00ed eitt \u00e1rat\u00edggju. Heimastadion teirra, King Power Stadium, er ta\u00f0 20. st\u00f8rsta \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, har eru 32.312 sitipl\u00e1ss.\n\nLeicester vann Premier League 2015-16 fyri fyrstu fer\u00f0. T\u00e1verandi venjarin hj\u00e1 felagnum, Claudio Ranieri, var tann sami, i\u00f0 var venjari hj\u00e1 Grikkalandi, t\u00e1 i\u00f0 F\u00f8royar vunnu m\u00f3ti Grikkalandi \u00ed Athen. Venjarin var\u00f0 koyrdur og gj\u00f8rdist venjari hj\u00e1 Leicester City, har hann f\u00f8rdi li\u00f0i\u00f0 til meistaraheiti\u00f0.\n\nH\u00f3purin\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "40477", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20Down%20Under%202016", "title": "Tour Down Under 2016", "text": "Tour Down Under 2016 var tann 18. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour Down Under. avstralska teinakappingin er tann fyrsta kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2016. Kappingin vardi fr\u00e1 19. til 24. januar 2016. Simon Gerrans gj\u00f8rdist samla\u00f0i vinnarin av kappingini.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nLars Bak s\u00fakkla\u00f0i fyri Lotto-Soudal\nMichael Valgren s\u00fakkla\u00f0i fyri Tinkoff\n\nTeinarnir\n\nKort yvir ein part av kappingini\n\nB\u00fdti av troyggjunum undir kappingini\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n Officielle hjemmesideside\n \n\nTour Down Under\nUCI World Tour 2016\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "40481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kring%20Baskaralandi%C3%B0", "title": "Kring Baskaralandi\u00f0", "text": "Kring Baskaralandi\u00f0 er ein s\u00fakklukapping \u00ed spanska partinum av Baskaralandinum. Har er fjallalendi, so teir s\u00fakklarar i\u00f0 vinna kappingina er sum oftast teir i\u00f0 kl\u00e1ra seg v\u00e6l \u00ed fj\u00f8llunum.\n\nVinnarar\n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Spania\nBaskaralandi\u00f0"}
{"id": "40485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roubaix", "title": "Roubaix", "text": "Roubaix (franskt: Roubaix, ni\u00f0urlendskt: Robaais) er ein gamal \u00eddna\u00f0arb\u00fdur og kommuna \u00ed Nor\u00f0urfraklandi, i\u00f0 liggur n\u00e6r vi\u00f0 belgisku strondini. B\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum Fransk-Flandern \u00ed regi\u00f3nini Hauts-de-France. \u00cd 2013 b\u00fa\u00f0u 95.866 f\u00f3lk \u00ed kommununi.\n\nS\u00fakklukappingin Paris-Roubaix endar \u00ed b\u00fdnum.\n\nB\u00fdir \u00ed Fraklandi\nKommunur \u00ed Fraklandi"}
{"id": "40489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris-Roubaix", "title": "Paris-Roubaix", "text": "Paris-Roubaix er ein professionell eindags s\u00fakklukapping, i\u00f0 byrjar nor\u00f0anfyri Paris og endar vi\u00f0 marki\u00f0 til Belgia. Ta\u00f0 er ein av elstu s\u00fakklukappingunum. Kappingin er ein av teimum klassisku \u00ed Evropa og ein av teimum i\u00f0 ver\u00f0a nenvdar Monument. Kappingin gevur stig \u00ed UCI World Ranking. Kappingin er eitt n\u00fa kend fyri s\u00edtt torf\u00f8ra lendi og mongu g\u00f8turnar i\u00f0 er lagdar vi\u00f0 br\u00fagvasteinum.\n\nFr\u00e1 byrjanini \u00ed 1896 til 1967 byrja\u00f0i kappingin \u00ed Paris og enda\u00f0i \u00ed Roubaix. \u00cd 1966 var starturin fluttur til Chantilly; og s\u00ed\u00f0an 1977 ver\u00f0ur byrja\u00f0 \u00ed Compi\u00e8gne, umlei\u00f0 85 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing fr\u00e1 mi\u00f0b\u00fdnum \u00ed Paris. M\u00e1li\u00f0 er t\u00f3 enn \u00ed Roubaix.\n\nVinnarar og met\n\nVinnarar eftir \u00e1ri\n\nVinnarar eftir landi\n\nFlestar einstaklingasigrar\n4 sigrar (2)\n  Roger De Vlaeminck (1972,\u00a01974,\u00a01975,\u00a01977)\n  Tom Boonen (2005,\u00a02008,\u00a02009,\u00a02012)\n\n3 sigrar (7)\n\n  Octave Lapize (1909,\u00a01910,\u00a01911)\n  Gaston Rebry (1931,\u00a01934,\u00a01935)\n  Rik van Looy (1961,\u00a01962,\u00a01965)\n  Eddy Merckx (1968,\u00a01970,\u00a01973)\n  Francesco Moser (1978,\u00a01979,\u00a01980)\n  Johan Museeuw (1996,\u00a02000,\u00a02002)\n  Fabian Cancellara (2006,\u00a02010,\u00a02013)\n\n2 sigrar (11)\n  Maurice Garin (1897,\u00a01898)\n  Lucien Lesna (1901,\u00a01902)\n  Hippolyte Aucouturier (1903,\u00a01904)\n  Charles Crupelandt (1912,\u00a01914)\n  Henri P\u00e9lissier (1919,\u00a01921)\n  Georges Claes (1946,\u00a01947)\n  Rik Van Steenbergen (1948,\u00a01952)\n  Sean Kelly (1984,\u00a01986)\n  Marc Madiot (1985,\u00a01991)\n  Gilbert Duclos-Lassalle (1992,\u00a01993)\n  Franco Ballerini (1995,\u00a01998)\n\nSkj\u00f3tasta \u00fatg\u00e1va\n\nThe record held by Peter Post, was set on a different course.\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar\nParis-Roubaix"}
{"id": "40490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Matthews", "title": "Michael Matthews", "text": "Michael Matthews (f\u00f8ddur 26. september 1990) er ein avstralskur veg- og banas\u00fakklari, i\u00f0 kappast fyri UCI ProTeam .\n\nKeldur \n\nAvstralskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990"}
{"id": "40492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20Down%20Under", "title": "Tour Down Under", "text": "Tour Down Under er ein s\u00fakklukapping \u00ed og kring Adelaide, Su\u00f0ur-Avstralia.\n\nVinnarar - menn\n\nVinnarar - kvinnur\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar\nAvstralia"}
{"id": "40493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simon%20Gerrans", "title": "Simon Gerrans", "text": "Simon Gerrans (f\u00f8ddur 16. mai 1980) er ein avstralskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri avstralska UCI ProTour li\u00f0i\u00f0, .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nAvstralskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tirreno-Adriatico", "title": "Tirreno-Adriatico", "text": "Tirreno-Adriatico, kelinavn \"Kappingin vi\u00f0 tveimum h\u00f8vum\", er ein elitus\u00fakklukapping \u00ed Italia, i\u00f0 gongur millum strendurnar vi\u00f0 Tyrrenska havi\u00f0 og Adriatarhavi\u00f0. Kappingin ver\u00f0ur vanliga hildin t\u00ed\u00f0lar \u00ed s\u00fakklusesongini og ver\u00f0ur t\u00ed eisini mett at vera ein t\u00fd\u00f0andi fyrireiking til klassisku kappingina Milano-Sanremo. Kappingin er partur av UCI World Tour. Vinnarin av kappingini f\u00e6r ein gyltan tr\u00fdfork, eins og tann hj\u00e1 Neptun, r\u00f3mverska havgudinum. F\u00f8randi s\u00fakklarin ver\u00f0ur latin \u00ed eina bl\u00e1a troyggju, bl\u00e1i liturin kemst av at havi\u00f0 er bl\u00e1tt og vi\u00f0 ta\u00f0 at kappingin byrjar vi\u00f0 eitt hav og endar vi\u00f0 eitt anna\u00f0 hav. Kappingin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1966 av s\u00fakklufelagnum Forze Sportive Romane \u00far Lazio. Fyrsta kappingin vardi \u00ed tr\u00edggjar dagar og hev\u00f0i tr\u00edggjar teinar. S\u00ed\u00f0an h\u00e6kka\u00f0i tali\u00f0 av d\u00f8gum og teinum til fimm, og s\u00ed\u00f0an 1984 hevur tali\u00f0 av teinum ligi\u00f0 millum fimm og otta. Danin Rolf S\u00f8rensen hevur tv\u00e6r fer\u00f0ir vunni\u00f0 kappingina. Belgiski s\u00fakklarin Roger De Vlaeminck hevur vunni\u00f0 hana oftast, seks fer\u00f0ir fr\u00e1 1972 til 1977.\n\nListi yvir vinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nSigrar eftir landi\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Italia"}
{"id": "40504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kring%20Flandern", "title": "Kring Flandern", "text": "Kring Flandern (franskt: Tour des Flandres) er ein s\u00fakklukapping \u00ed Belgia.\n\nByrjan og m\u00e1lb\u00fdur \n 1913 Gent\u00a0\u2013 Mariakerke\n 1914 Gent\u00a0\u2013 Evergem\n 1919\u20131923 Gent\u00a0\u2013 Gentbrugge (Arsenal)\n 1924\u20131927 Gent\u00a0\u2013 Gent velodrome (Citadelpark)\n 1928\u20131941 Gent\u00a0\u2013 Wetteren\n 1942\u20131944 Gent\u00a0\u2013 Gent velodrome (Citadelpark)\n 1945\u20131961 Gent\u00a0\u2013 Wetteren\n 1962\u20131972 Gent\u00a0\u2013 Gentbrugge\n 1973\u20131976 Gent\u00a0\u2013 Meerbeke\n 1977\u20131997 Sint-Niklaas\u00a0\u2013 Meerbeke\n 1998\u20132011 Brugge\u00a0\u2013 Meerbeke\n 2012-2016 Brugge\u00a0\u2013 Oudenaarde\n 2017-2021 Antwerpen\u00a0\u2013 Oudenaarde\n 2022-???? Brugge & Antwerpen\u00a0\u2013 Oudenaarde\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar \nVirknir s\u00fakklarar eru skriva\u00f0i \u00ed kursivskrift\n\nSigrar eftir landi\n\nVinnarar av Cobbled Classics Double\nT\u00f3lv fer\u00f0ir hava kappingarnar Kring Flandern og Paris-Roubaix havt somu vinnarar \u00ed sama \u00e1ri. Tom Boonen og Fabian Cancellara eru teir einastu s\u00fakklararnir, i\u00f0 hava kl\u00e1ra\u00f0 at vinna hesa greipuna tv\u00e6r fer\u00f0ir.\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia"}
{"id": "40508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Romandie", "title": "Tour de Romandie", "text": "Tour de Romandie er ein teina-s\u00fakklukapping i\u00f0 er partur av UCI World Tour. Kappingin fer fram \u00ed Romandie regi\u00f3nini \u00ed franskttalandi partinum av Sveis. Kappingin byrja\u00f0i \u00ed 1947.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nSigrar per land\n\nFlestir teinasigrar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Sveis"}
{"id": "40511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gino%20Bartali", "title": "Gino Bartali", "text": "Gino Bartali, Cavaliere di Gran Croce OMRI (f\u00f8ddur 18. juli 1914, dey\u00f0ur 5. mai 2000), kelinavn: Gino the Pious og (\u00ed Italia) Ginettaccio, var ein meistari innan vegs\u00fakklukappingar. Hann var tann kendasti italski s\u00fakklarin \u00e1\u00f0renn Seinna heimsbardaga. Hann vann Giro d'Italia tr\u00edggjar fer\u00f0ir (1936, 1937, 1946) og Tour de France tv\u00e6r fer\u00f0ir, \u00ed 1938 og 1948.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1914\nAndl\u00e1t \u00ed 2000\nItalskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202015-16", "title": "Premier League 2015-16", "text": "Premier League 2015-16 var ta\u00f0 24. umfari \u00ed Premier League og ta\u00f0 117. umfari \u00ed bestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini. Sesongin byrja\u00f0i 8. august 2015 og skuldi eftir \u00e6tlan enda 15. mai 2016. Men dysturin millum Manchester United og Bournemouth var\u00f0 \u00fatsettur til 17. mai 2016, i\u00f0 gj\u00f8rdist seinasti leikdagur, hetta hendi orsaka\u00f0 av einum illgrunasamun pakka inni \u00e1 stadion.\n\nChelsea byrja\u00f0i sesongina sum verjandi meistari fr\u00e1 2014\u201315 sesongini. AFC Bournemouth, Watford og Norwich City komu vi\u00f0 \u00ed kappingina sum uppflytarar fr\u00e1 Football League Championship 2014-15.\n\nEftir at Leicester City akkur\u00e1t kl\u00e1ra\u00f0i at sleppa undan ni\u00f0urflyting \u00ed undanfarnu sesong, gj\u00f8ridst li\u00f0i\u00f0 n\u00fa \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 132 \u00e1ra s\u00f8gu felagsins vinnari av ensku Premier League og gj\u00f8rdist harvi\u00f0 ta\u00f0 24. felagi\u00f0 i\u00f0 gj\u00f8rdist enskur f\u00f3tb\u00f3ltsmeistari og s\u00e6tta felagi\u00f0 i\u00f0 vann Premier League.\n\nLi\u00f0 \n\nTilsamans lutt\u00f3ku 20 li\u00f0 \u00ed deildini, av teimum sp\u00e6ldu 17 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed undanfarnu kapping 2014\u201315 og tr\u00fd li\u00f0 fluttu upp \u00far n\u00e6stbestu deildini Football League Championship 2014\u201315.\n\nStadion\n''Legg til merkis: Listin \u00ed talvuni er eftir stavra\u00f0num.\n\nPers\u00f3nar og kl\u00e6\u00f0i \n\n 1 According to current revision of List of English Football League managers.\n Additionally, referee kits are made by Nike, sponsored by EA Sports, and Nike has a new match ball, the Ordem Premier League.\n\nVenjaraskift\n\n\u00darslit\n\nStigatalva\n\nTalva vi\u00f0 \u00farslitum\n\nHagt\u00f8l\n\nToppskorarar\n\nHat-tricks\n\nVi\u00f0merking\n4 Leikari skora\u00f0i 4 m\u00e1l5 Leikari skora\u00f0i 5 m\u00e1l\n\nReint m\u00e1l\n\nKeldur \n\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "40535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Southampton%20F.C.", "title": "Southampton F.C.", "text": "Southampton Football Club \n(\u00fattala: : /sa\u028a\u03b8\u02c8\u00e6mpt\u0259n/ ella /sa\u028a\u03b8\u02c8h\u00e6mpt\u0259n/) er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, vi\u00f0 kelinavninum The Saints. Felagi\u00f0 hevur heimsta\u00f0 \u00ed Southampton, Hampshire og fyrsta li\u00f0i\u00f0 kappast \u00ed l\u00f8tuni \u00ed Premier League. Heimadystir ver\u00f0a sp\u00e6ldir \u00e1 St Mary's Stadium, sum r\u00famar fleiri enn 32.000 \u00e1sko\u00f0arum. \nVenjarin hj\u00e1 besta li\u00f0inum er Ralph Hasenh\u00fcttl. Hann t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 2018.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nLeikaramet\nFlestir dystir\nTerry Paine\u00a0\u2013 815  : 1956\u20131974\n\nFlest m\u00e1l\nMick Channon\u00a0\u2013 228  : 1966\u20131977, 1979\u20131982\n\nFlest m\u00e1l \u00ed einari sesong\nDerek Reeves\u00a0\u2013 44  : 1959\u201360\n\nFlest m\u00e1l \u00ed einum dysti\nAlbert Brown\u00a0\u2013 7  : against Northampton Town, 28 December 1901\n\nYngsti leikari\nTheo Walcott\u2013 16 \u00e1r 143 dagar. M\u00f3ti Wolverhampton Wanderers, 6. august 2005\n\nH\u00e6gsti transfer-pr\u00edsur\nKeyp av leikara: Dani Osvaldo, \u20ac15.1 (\u00a312.8) milli\u00f3nir keypspr\u00edsur umframt add-ons upp til \u20ac2 milli\u00f3nir goldi\u00f0 til Roma\nS\u00f8la av leikara: Sadio Man\u00e9, \u00a334 milli\u00f3nir m\u00f3ttiki\u00f0 fr\u00e1 Liverpool.\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "40537", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/West%20Ham%20United%20F.C.", "title": "West Ham United F.C.", "text": "West Ham United Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed Stratford, East London, Ongland, i\u00f0 kappast \u00ed Premier League. Li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi heimadystir s\u00ednar \u00e1 Boleyn Ground fr\u00e1 1904 til 2015\u201316 sesongin enda\u00f0i, t\u00e1 flutti felagi\u00f0 til Stadion \u00ed Queen Elizabeth Olympic Park.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "40538", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Theresa%20May", "title": "Theresa May", "text": "Theresa Mary May (f\u00f8dd Brasier, 1. oktober 1956) er ein bretskur politikari, i\u00f0 var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3rabretlandi og lei\u00f0ari av Konservativa Flokkinum fr\u00e1 juli 2016 til juli 2019. \n\nTheresa Mary var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Eastbourne \u00ed Onglandi 1. oktober 1956, d\u00f3ttir ein s\u00f3knarprest. Hon las landafr\u00f8\u00f0i \u00e1 l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falanum \u00ed Oxford, har hon eisini m\u00f8tti manni s\u00ednum Philip May. Hetta var til eina konservativa studenta-diskoveitslu, og var ta\u00f0 Benazir Bhutto, fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0fr\u00fa \u00ed Pakistan, sum fekk tey at hittast. Tey hava eingi b\u00f8rn. Hon hevur eina langa yrkislei\u00f0 innan bankaheimin aftan fyri s\u00e6r, har hon byrja\u00f0i \u00ed 1977 og arbeiddi har fram til hon bleiv vald til Undirh\u00fasi\u00f0 \u00ed 1997 fyri vald\u00f8mi\u00f0 Maidenhead \u00ed Berkshire. Fr\u00e1 2010 og til hon gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed 2016 var hon innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, i\u00f0 er millum f\u00fdra tey t\u00fddningarmiklastu stj\u00f3rnarr\u00e1\u00f0ini \u00ed St\u00f3rabretlandi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nBretskir politikarar\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nKvinnur \u00ed politikki"}
{"id": "40539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Konservativi%20Flokkurin%20%28UK%29", "title": "Konservativi Flokkurin (UK)", "text": "Konservativi Flokkurin (enskt: Conservative Party, alment navn: Conservative and Unionist Party) er ein politiskur flokkur \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Flokkurin er \u00ed l\u00f8tuni st\u00f8rsti flokkur \u00ed Undirh\u00fasinum vi\u00f0 ta\u00f0 at flokkurin vann 330 av teimum 650 sessunum \u00e1 tj\u00f3\u00f0artingsvalinum \u00ed 2015.\n\n\u00darslit av valum \nHenda talvan v\u00edsir \u00farsliti\u00f0 hj\u00e1 Konservativa Flokkinum \u00e1 tj\u00f3\u00f0artingsvalum s\u00ed\u00f0an 1835.\n\nKeldur \n\nPolitiskir flokkar \u00ed St\u00f3ra Bretlandi"}
{"id": "40583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tony%20Martin", "title": "Tony Martin", "text": "Tony Martin (f\u00f8ddur 23. apr\u00edl 1985) er ein t\u00fdskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Martin er kendur sum ein serfr\u00f8\u00f0ingur innan einkultstart og hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir vunni\u00f0 heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed einkultstarti, \u00ed 2011, 2012 og 2013. Hann vann eisini eitt silvurhei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-OL 2012 \u00ed London.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nT\u00fdskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20De%20Gendt", "title": "Thomas De Gendt", "text": "Thomas De Gendt (f\u00f8ddur 6. november 1986 \u00ed Sint-Niklaas) er ein belgiskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri . Hann hevur fyrr s\u00fakkla\u00f0 fyri , , og .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nBelgiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yvirgangs%C3%A1lopi%C3%B0%20%C3%AD%20Nice%202016", "title": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Nice 2016", "text": "Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Nice f\u00f3r fram um kv\u00f8ldi\u00f0 14. juli 2016, \u00e1 franska tj\u00f3\u00f0ardegnum, og var framt av einum manni, Mohamed Lahouaiej Bouhlel, i\u00f0 var tunesari, i\u00f0 b\u00fa\u00f0i \u00ed Fraklandi. \u00c1lopsma\u00f0urin koyrdi vi\u00f0 vilja ein 19 tons tungan lastbil inn \u00ed eina st\u00f3ra mannam\u00fagvu, i\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhelt Bastilludagin \u00e1 Promenade des Anglais \u00ed Nice, og drap \u00ed minsta lagi 84 f\u00f3lk og s\u00e6rdi meira enn 300. Hann var\u00f0 skotin og dripin av fronsku l\u00f8gregluni. Hendingin er blivin nevnd sum ta\u00f0 tri\u00f0st\u00f8rsta yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Fraklandi s\u00ed\u00f0an januar 2015, n\u00e6st eftir \u00cele-de-France \u00e1lopini tann 7. 9. januar 2015 og Paris-\u00e1lopini hin 13. november 2015.\n\nStutt eftir \u00e1lopi\u00f0 l\u00fdsti franska stj\u00f3rnin landasorg \u00ed tr\u00edggjar dagar \u00ed Fraklandi og longdi undantaksst\u00f8\u00f0una \u00ed landinum, i\u00f0 var\u00f0 sett \u00ed verk eftir \u00e1lopini \u00ed Paris, vi\u00f0 seks m\u00e1na\u00f0um.\n\nTveir dagar eftir \u00e1lopi\u00f0, hin 16. juli t\u00f3k yvirgangsfelagsskapin Islamiskur Statur \u00e1byrgdina fyri \u00e1lopi\u00f0. Hin 21. juli seg\u00f0i tann franski \u00e1k\u00e6rin, at Lahouaiej-Bouhlel hev\u00f0i lagt \u00e6tlanir um \u00e1lopi\u00f0 \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir og at hann hev\u00f0i fingi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 samsekum. Fimm f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u \u00e1k\u00e6rd fyri teirra leikluti \u00ed at hj\u00e1lpa honum.\n\nBakgrund \nSama morgun sum \u00e1lopi\u00f0 f\u00f3r fram, seg\u00f0i franski forsetin, Fran\u00e7ois Hollande, at undantaksst\u00f8\u00f0an \u00ed landinum f\u00f3r at vera sett \u00far gildi, eftir at Tour de France var li\u00f0ugt hin 26. juli 2016. Frakland hev\u00f0i j\u00fast veri\u00f0 vertur fyri EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2016, har i\u00f0 landi\u00f0 hev\u00f0i v\u00ed\u00f0ka\u00f0i trygdarkr\u00f8v \u00e1 st\u00f8\u00f0unum, har i\u00f0 dystirnir v\u00f3ru sp\u00e6ldir. Nakrir dystir v\u00f3r\u00f0u sp\u00e6ldir \u00ed Nice, tann seinasti var dysturin millum Ongland og \u00cdsland hin 27. juni.\n\nUm kv\u00f8ldi\u00f0 14. juli \u00ed Nice, var\u00f0 Bastilludagurin h\u00e1t\u00ed\u00f0arhildin fram vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum \u00e1 Promenade des Anglais, har komu n\u00f3gv f\u00f3lk, umlei\u00f0 30.000, og ein partur av h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldinum var ein frams\u00fdning av franska flogv\u00e1pninum. The Promenade des Anglais var stongd fyri fer\u00f0slu undir tiltakinum, eins og undanfarin \u00e1r, og ein st\u00f3rur partur av koyribreytini var gj\u00f8rdur um til gongug\u00f8tu. Eins og sigur var, so enda\u00f0i h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 vi\u00f0 einari f\u00fdrverk-frams\u00fdning, i\u00f0 f\u00f3r fram millum 22:00 og 22:20.\n\n\u00c1lopi\u00f0 \nHin 14. juli \u00ed Nice klokkan umlei\u00f0 22:30, beint eftir at Bastilludags-f\u00fdrverki\u00f0 var li\u00f0ugt, kom ein hv\u00edtur 19-tons tungur lastbilur til sj\u00f3ndar fr\u00e1 Magnan-grannalagnum \u00ed Nice og snara\u00f0i eystureftir og inn \u00e1 Promenade des Anglais, i\u00f0 t\u00e1 var\u00f0 stongd fyri fer\u00f0slu, n\u00e6rindis Fondation Lenval Barnasj\u00fakrah\u00fasi\u00f0. Lastbilurin koyrdi vi\u00f0 n\u00f3gvari fer\u00f0, umlei\u00f0 90 km um t\u00edmar og koyrdi upp \u00e1 gongubreytina, og rakti og drap n\u00f3gv f\u00f3lk, i\u00f0 v\u00f3ru har. Lastbilurin helt \u00e1fram og koyrdi framvi\u00f0 Centre Universitaire M\u00e9diterran\u00e9en, har i\u00f0 lokala l\u00f8greglan bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 um tilbur\u00f0in. 400 metrar fr\u00e1 barnasj\u00fakrah\u00fasinum, har i\u00f0 vegurin kom saman vi\u00f0 Boulevard Gambetta, setti lastbilurin fer\u00f0ina upp og breyt seg inn \u00edgj\u00f8gnum eina vegfor\u00f0in, i\u00f0 var ein politibilur og a\u00f0rar for\u00f0ingar, og settu marki\u00f0 fyri, har i\u00f0 \u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 fyribils-gongug\u00f8tuni byrja\u00f0i. \n\nEftir at hava broti\u00f0 seg \u00edgj\u00f8gnum vegfor\u00f0ingina, koyrdi lastbilurin \u00ed siksak, og rakti harvi\u00f0 tilvildarlig f\u00f3lk i\u00f0 gingu ella st\u00f3\u00f0u \u00e1 gongubreytini ella \u00e1 vegnum, i\u00f0 hev\u00f0i 3 koyribreytir \u00e1 havs\u00ed\u00f0uni \u00e1 promenaduni. Lastbilurin koyrdi s\u00ed\u00f0an eftir gongubreytini til hann ikki slapp longur, t\u00ed har var eitt busssk\u00fdli, og rakti og drap og s\u00e6rdi sera n\u00f3gv f\u00f3lk. Eftir at lastbilurin kom til Hotel Negresco, koyrdi hann spakuligari, og misti uppaftur meira fer\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 ein \u00e1 s\u00fakklu royndi at sleppa inn \u00ed f\u00f8rarah\u00fasi\u00f0, men noyddist at gevast, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f8rarin h\u00f3tti hann vi\u00f0 einum pist\u00f3li gj\u00f8gnum vindeyga, og s\u00ed\u00f0an royndi ein \u00e1 motors\u00fakklu at st\u00f8\u00f0ga lastbilinum vi\u00f0 at kr\u00f8kja seg fastan \u00ed s\u00ed\u00f0una av bilinum og royndi at sleppa inn \u00ed f\u00f8rarah\u00fasi\u00f0. Vitni hava greitt fr\u00e1, at ein ma\u00f0ur i\u00f0 royndi at st\u00f8\u00f0ga lastbilinum, datt ni\u00f0ur \u00e1 vegin og undir hj\u00f3lini \u00e1 lastbilinum. Vitni hava eisini greitt fr\u00e1 fyri The Telegraph, at tey s\u00f3u ein mann kl\u00fagva upp til f\u00f8rarah\u00fasi\u00f0 og berjast vi\u00f0 f\u00f8raran, hetta hendi vi\u00f0 eina vegfor\u00f0ing. F\u00f8rarin skeyt eftir hesum manninum vi\u00f0 s\u00ednum 7.65 mm pist\u00f3li, men rakti hann ikki. S\u00ed\u00f0an kom l\u00f8greglan \u00e1 sta\u00f0i vi\u00f0 9mm Sig Sauer hondv\u00e1pnum, og royndi at skj\u00f3ta f\u00f8raran.\n\nLastbilurin helt lei\u00f0ina fram umlei\u00f0 200 metrar, til hann st\u00f8\u00f0ga\u00f0i klokkan 22:35 beint vi\u00f0 Palais de la M\u00e9diterran\u00e9e umlei\u00f0 fimm minuttir eftir, at  \u00e1lopi\u00f0 byrja\u00f0i. At enda v\u00f3ru ta\u00f0 tveir l\u00f8greglumenn fr\u00e1 fronsku l\u00f8gregluni, i\u00f0 skutu f\u00f8raran og dr\u00f3pu hann. \u00c1lopi\u00f0 f\u00f3r fram \u00e1 einum vegastrekki \u00e1 1,7 km, millum nummar 11 og 147 \u00e1 Promenade des Anglais, har i\u00f0 84 f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u dripin og \u00e1lopi\u00f0 elvdi til panikk og f\u00f3lk runnu skr\u00edggjandi fr\u00e1 sta\u00f0num. Summi v\u00f3ru s\u00e6rd av t\u00ed at tey lupu ni\u00f0ur \u00e1 strondina, i\u00f0 l\u00e1 fleiri metrar undir Promenaduni.\n\nInni \u00ed f\u00f8rarah\u00fasinum fann l\u00f8greglan ein 7.65mm pist\u00f3l, eitt pist\u00f3lmagasin, ein falskan pist\u00f3l, eina falska granat, eina Kalashnikov, i\u00f0 ikki virka\u00f0i og eina M16 byrsu, i\u00f0 ikki virka\u00f0i.\n\nOffur \n\nYvirgangsma\u00f0urin drap 84 f\u00f3lk og s\u00e6rdi 308, harav v\u00f3ru 52 kritiskt s\u00e6rd, 25 av teimum v\u00f3ru \u00ed respirator n\u00e6sta dagin. Tann 17. juli v\u00f3ru 65 enn innl\u00f8gd \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi, harav var st\u00f8\u00f0an kritisk hj\u00e1 18. T\u00edggju av teimum dey\u00f0u v\u00f3ru b\u00f8rn. Tali\u00f0 308 merkir, at hesi f\u00f3lk fingu vi\u00f0ger\u00f0 \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi orsaka\u00f0 av ska\u00f0um fr\u00e1 \u00e1lopinum. Summar av hesum innleggingunum hendu ikki beinanvegin. Av teimum 84 dey\u00f0u v\u00f3ru 38 f\u00f3lk \u00far \u00f8\u00f0rum londum enn Fraklandi. Samb\u00e6rt einum lokalum talsmanni fyri muslimar, so v\u00f3ru ta\u00f0 \u00ed minsta lagi 30 muslimar millum tey 84 dey\u00f0u. L\u00edkini av \u00f8llum teimum 84 offrunum eru ey\u00f0merkt av fronsku myndugleikunum\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur \n\nYvirgangsats\u00f3knir\nPar\u00eds\nH\u00f3pdr\u00e1p\n2016"}
{"id": "40594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pok%C3%A9mon%20Go", "title": "Pok\u00e9mon Go", "text": "Pok\u00e9mon Go var\u00f0 fyrst kunngj\u00f8rt 10. september 2015, og bleiv knappliga \u00fatgivi\u00f0 uttan \u00e1varing \u00ed juli 2016. Sp\u00e6li\u00f0 liggur \u00e1 t\u00edni smartphone, og br\u00fakar t\u00edna veruliga lokati\u00f3n fyri at f\u00e1a teg at r\u00f8ra teg og ganga runt at finna sokalla\u00f0ar Pok\u00e9mons til t\u00edtt savn. H\u00f3ast sp\u00e6li\u00f0 bert var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed \u00e1v\u00edsum londum - \u00ed USA og Avstralia, og altso ikki \u00ed F\u00f8royum, so hava n\u00f3gvir f\u00f8royingar funni\u00f0 \u00fatav at \u201csn\u00fdta\u201d fyri at f\u00e1a Pok\u00e9mon Go \u00e1 teirra fartelefonir. Sj\u00e1lvt sp\u00e6li\u00f0 er ein app, sum ver\u00f0ur l\u00f8gd \u00e1 telefonina og br\u00fakar myndat\u00f3l og GPS fyri at s\u00edggja, hvar t\u00fa ert. Sp\u00e6li\u00f0 gongur fyri seg \u00ed b\u00fdnum ella bygdini, har t\u00fa ert, og sum luttakari skalt t\u00fa \u00fat at finna og fanga hesi ymisku pokemondj\u00f3rini, sum eru at finna ymsasta\u00f0ni \u00ed \u00f8kinum. Hesi dj\u00f3rini, sum eisini ver\u00f0a kalla\u00f0i pokemons, kunnu goyma seg kring alt landi\u00f0, men eru serliga at finna vi\u00f0 ymiskar standmyndir. Sp\u00e6li\u00f0 er gj\u00f8rt solei\u00f0is, at ta\u00f0 eru tr\u00fd li\u00f0, deild upp \u00ed litir, sum sp\u00e6la m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum. Reytt, bl\u00e1tt og gult. Um eitt li\u00f0 \u00e6tlar s\u00e6r eitt sokalla\u00f0 \"gym\" ella sta\u00f0, sum eitt anna\u00f0 li\u00f0 longu hevur yvirtiki\u00f0, m\u00e1 ein dystur til. Eitt sokalla \"battle.\"\n\nSum n\u00fa er, kanst t\u00fa fanga pok\u00e9mons, gera teir sterkari og yvirtaka gyms fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum sp\u00e6larum. Sp\u00e6li\u00f0 er eitt sokalla\u00f0 ARG (ta\u00f0 er Alternate Reality Game), i\u00f0 setur pok\u00e9mons inn \u00e1 landkorti\u00f0 \u00e1 telefonini, solei\u00f0is at pok\u00e9mons \u00e1 tann h\u00e1tt ver\u00f0a ein partur av veruliga heiminum. Vi\u00f0 Pok\u00e9mon Go appini \u00e1 t\u00edni fartelefon og einum serligum pok\u00e9ball armbandi\u00f0, sum kann n\u00fdtast til sp\u00e6li\u00f0, kanst t\u00fa spora teg fram til pok\u00e9mons \u00ed \u00f8kinum rundan um teg, fanga teir og berjast vi\u00f0 a\u00f0rar veruligar sp\u00e6larar.\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "40595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jarlinson%20Pantano", "title": "Jarlinson Pantano", "text": "Jarlinson Pantano G\u00f3mez (f\u00f8ddur 19. november 1988) er ein kolumbianskur s\u00fakklari.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; \u00cd gongd = IP\n\nA\u00f0rar st\u00f3rar teinakappingar\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nKolumbianskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adam%20Yates", "title": "Adam Yates", "text": "Adam Yates (f\u00f8ddur 7. august 1992) er ein bretskur veg- og banas\u00fakklari og tv\u00edbur\u00f0abr\u00f3\u00f0ir Simon Yates. Adam Yates s\u00fakklar fyri  li\u00f0i\u00f0.\n\nBr\u00f8\u00f0urin er ikki \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 fyrrverandi s\u00fakklaran Sean Yates.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja\n\nT\u00ed\u00f0arlinja yvir a\u00f0rar st\u00f8rri teinakappingar\n\nKeldur \n\nBretskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "40597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jasper%20Stuyven", "title": "Jasper Stuyven", "text": "Jasper Stuyven (f\u00f8ddur 17. apr\u00edl 1992 \u00ed Leuven) er ein belgiskur s\u00fakklari, i\u00f0 kappst fyri .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nBelgiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Voeckler", "title": "Thomas Voeckler", "text": "Thomas Voeckler (f\u00f8ddur 22. juni 1979) er ein franskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri -li\u00f0i\u00f0.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979\nFranskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fabian%20Cancellara", "title": "Fabian Cancellara", "text": "Fabian Cancellara (f\u00f8ddur 18. mars 1981), kelinavn: \"Spartacus\", er ein sveisiskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann var f\u00f8ddur \u00ed Wohlen bei Bern, Sveis. Cancellara byrja\u00f0i at s\u00fakkla vegs\u00fakklukappingar sum trettan\u00e1ra gamal. Hann vann tv\u00e6r ungd\u00f3ms-HM kappingar \u00ed einkultstarti \u00ed 1998 og 1999. Hann gj\u00f8rdist professionellur s\u00fakklari sum 19 \u00e1ra gamal, t\u00e1 i\u00f0 hann f\u00f3r at s\u00fakkla fyri  li\u00f0i\u00f0, har hann s\u00fakkla\u00f0i sum stagiaire. Hann er kendur fyri at kl\u00e1ra seg sera v\u00e6l \u00ed einkultstarti, og \u00ed klassisku kappingunum, og fyri at vera ein arbei\u00f0shestur fyri n\u00fdggir li\u00f0felagar hj\u00e1 s\u00e6r, i\u00f0 eru g\u00f3\u00f0ir til h\u00f8vu\u00f0skappingar (klassement).\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981\nSveisiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sondre%20Holst%20Enger", "title": "Sondre Holst Enger", "text": "Sondre Holst Enger (f\u00f8ddur 17. desember 1993) er ein norskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri . Hann s\u00fakklar fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed Tour de France \u00ed 2016.\n\n\u00darslit \n\n2011\n 10 samanlagt av GP Denmark\n2012\n 3 Ringerike GP\n2013\n Vinnari  norska U23 meistaraskapinum \u00ed vegs\u00fakkling\n Vinnari samanlagt Coupe des Nations Ville Saguenay\nVinnari av Stigkappingini\n 3 \u00ed  norska U23 meistaraskapinum \u00ed vegs\u00fakkling\n 3 \u00ed samanlagt Tour of Norway\nVinnari av  Ungur s\u00fakklari-kappingini\n 3 \u00ed Ringerike GP\n 6 \u00ed Hadeland GP\n 6 \u00ed Skive-L\u00f8bet\n2014\n Vinnari av  norska U23 meistaraskapinum \u00ed vegs\u00fakkling\n 5 \u00ed samanlagt Tour des Fjords\n2015\n Vinnari av 1. teini av Tour of Austria\n2016\n Vinnari av 6. teini \u00e1 Tour of Croatia\n 2 samanlagt \u00ed Tour de Picardie\n 3 samanlagt \u00ed Tour of Norway\n1 \u00ed  Points classification\n 4 \u00ed norska meistaraskapinum \u00ed vegs\u00fakkling\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja\n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = I gongd\n\nKeldur \n\nNorskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "40603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Suisse", "title": "Tour de Suisse", "text": "Tour de Suisse ( ) er ein \u00e1rlig vegs\u00fakklukapping \u00ed Sveis. Kappingin varir \u00ed n\u00fdggju dagar og liggur vanliga yvir tvey vikuskiftini \u00ed seinnu helvt av juni. Saman vi\u00f0 Crit\u00e9rium du Dauphin\u00e9, ver\u00f0ur kappingin mett at vera ein g\u00f3\u00f0 fyrireiking til Tour de France, i\u00f0 byrjar tveir vikur eftir at Tour de Suisse er li\u00f0ug. S\u00ed\u00f0an 2011 hevur kappingin veri\u00f0 partur av UCI World Tour, i\u00f0 er h\u00e6gsti st\u00f8\u00f0i innan professionellar s\u00fakklukappingar.\n\nVinnarar \n\n{{Cycling past winner rider|year=2001|name=|nat=USA |team=US Postal-Berryfloor}}\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar\nSveis"}
{"id": "40604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Volta%20a%20Catalunya", "title": "Volta a Catalunya", "text": "Volta a Catalunya ( , ) er ein \u00e1rlig vegs\u00fakklukapping, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00ed Katalonia, Spania. Kappingin er partur av UCI World Tour sum tann fimta hendingin \u00ed kappingini. Volta a Catalunya er ein av trimum World Tour teinakappingum \u00ed Spania, hinar b\u00e1\u00f0ar eru Vuelta a Espa\u00f1a og Kring Baskaralandi\u00f0. Kappingin hevur havt fleiri ymisk t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed kalendaranum, og hevur fyrr veri\u00f0 hildin \u00ed september, juni og mai. S\u00ed\u00f0an 2010 hevur kappingin veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 s\u00ed\u00f0st \u00ed mars.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar\nS\u00fakklarar vi\u00f0 kursiv-skrift eru enn virknir.\n\nVinnarar eftir landi\n\nNotur\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Spania\nVolta a Catalunya"}
{"id": "40610", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Pologne%202016", "title": "Tour de Pologne 2016", "text": "Tour de Pologne 2016 (f\u00f8royskt: Kring P\u00f3lland) var tann 73. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour de Pologne. Kappingin byrja\u00f0i 12. juli og enda\u00f0i 18. juli. Samla\u00f0i vinnari av kappingini gj\u00f8rdist belgiarin Tim Wellens fr\u00e1 .\n\nKappingin var merkt av v\u00e1naligum ve\u00f0url\u00edkindum. \u00c1 fimta teini g\u00f3vust 86 s\u00fakklarar, og s\u00e6tti teinur var\u00f0 fyrst styttur og s\u00ed\u00f0an avl\u00fdstur.\n\nLuttakandi li\u00f0 \nAv t\u00ed at Tour de Pologne er ein UCI World Tour kapping, so v\u00f3ru \u00f8ll \u00e1tjan UCI Pro Teams-li\u00f0ini bo\u00f0in vi\u00f0 og h\u00f8vdu skyldu til at luttaka vi\u00f0 einum li\u00f0i \u00ed kappingini. Saman vi\u00f0 Team Poland \u2013 i\u00f0 er p\u00f3lska landsli\u00f0i\u00f0 \u2013 so v\u00f3ru wildcard pl\u00e1ss givin til seks onnur li\u00f0.\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur \nTeinurin avl\u00fdstur orsaka\u00f0 av ringum ve\u00f0ri.\n\n7. teinur\n\nVinnarar - b\u00fdti\u00f0 av troyggjunum\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016\nUCI World Tour 2016\nS\u00fakkling \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "40611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Pologne", "title": "Tour de Pologne", "text": "Tour de Pologne (franskt fyri \"Kring P\u00f3lland\", enskt: \"Tour of Poland\"), almenn stytting: TdP, er ein vegs\u00fakklukapping \u00ed P\u00f3llandi. Kappingin er \u00ed teinum og fevnir vanliga um sjey ella otta teinar \u00e1 tilsamans umlei\u00f0 1,200\u00a0km til longdar. Kappingin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 1928. Til 1952 var hon ikki hildin regluliga, men s\u00ed\u00f0an hevur hon veri\u00f0 ein \u00e1rlig kapping. Til 1993 var talan um eina kapping fyri amat\u00f8rar, og flestu vinnararnir fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num til t\u00e1 v\u00f3ru \u00far P\u00f3llandi.\n\nTour de Pologne gj\u00f8rdist partur av UCI ProTour \u00ed 2005, og partur av UCI World Ranking kalendaranum \u00ed 2009.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar"}
{"id": "40616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gent-Wevelgem", "title": "Gent-Wevelgem", "text": "Gent-Wevelgem, alment Gent\u2013Wevelgem \u2013 In Flanders Fields, er ein vegs\u00fakklukapping \u00ed Belgia, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 1934. Kappingin er ein av klassisku s\u00fakklukappingunum og partur av Flamsku s\u00fakkluvikuni. Kappingin ver\u00f0ur vanliga hildin s\u00ed\u00f0st \u00ed mars \u00e1 seinasta sunnudegi \u00e1\u00f0renn Kring Flandern.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar \n\nS\u00fakklarar vi\u00f0 kursiv-skrivt eru enn virknir\n\nSigrar eftir landi\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia"}
{"id": "40617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amstel%20Gold%20Race", "title": "Amstel Gold Race", "text": "Amstel Gold Race er ein \u00e1rlig vegs\u00fakklukapping fyri menn \u00ed landslutinum Limburg \u00ed Ni\u00f0urlondum. Kappingin er ein av v\u00e1rklassikarunum og ver\u00f0ur hildin um h\u00e1lvan ella \u00ed seinnu helvt av apr\u00edl.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar \n\nS\u00fakklarar vi\u00f0 kursiv-skrivt eru enn virknir\n\nSigrar eftir landi\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Ni\u00f0urlondum\nS\u00fakkling \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "40623", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/E3%20Harelbeke", "title": "E3 Harelbeke", "text": "E3 Harelbeke, fyrr kend sum Harelbeke\u2013Antwerp\u2013Harelbeke og E3-Prijs Harelbeke, er ein \u00e1rlig s\u00fakklukapping \u00ed Flandern, Belgia. Kappingin byrjar og endar \u00ed Harelbeke og fevnir um eitt strekki \u00e1 203 kilometrar, fyri ta\u00f0 mesta \u00ed Eysturflandern.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar \nS\u00fakklarar vi\u00f0 kursiv-skrivt eru enn virknir\n\nSigrar eftir landi\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia"}
{"id": "40624", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tom%20Boonen", "title": "Tom Boonen", "text": "Tom Boonen (f\u00f8ddur 15. oktober 1980) er ein belgiskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 vann HM \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2005. Hann s\u00fakklari fyri  li\u00f0i\u00f0, og er serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed eindagskappingum i\u00f0 hava spurt til seinast. Hann vann s\u00fakklumonumentini Paris-Roubaix 4 fer\u00f0ir og Kring Flandern 3 fer\u00f0ir, umframt fleiri a\u00f0rar sigrar, eitt n\u00fa hevur hann fimm fer\u00f0ir vunni\u00f0 E3 Harelbeke, hann hevur vunni\u00f0 6 teinar \u00ed Tour de France og f\u00fdra fer\u00f0ir hevur hann vunni\u00f0 Tour of Qatar.\n\n\u00darslit\n\nT\u00ed\u00f0arlinja yvir \u00farslit \u00e1 Monumentkappingum\n\nDNF = Gj\u00f8gnumf\u00f8rdi ikki\u2014 = Lutt\u00f3k ikki\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nBelgiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eddy%20Merckx", "title": "Eddy Merckx", "text": "\u00c9douard Louis Joseph, Baron Merckx (f\u00f8ddur 17. juni 1945), betri kendur sum Eddy Merckx, er ein belgiskur fyrrverandi professionellur veg- og banas\u00fakklari. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Meensel-Kiezegem, Brabant, Belgia. Hann vaks upp \u00ed Woluwe-Saint-Pierre har foreldur hansara h\u00f8vdu ein matv\u00f8ruhandil. Hann \u00ed\u00f0ka\u00f0i fleiri \u00edtr\u00f3ttagreinir, men d\u00e1mdi allarbest s\u00fakkling. Merckx fekk s\u00edna fyrstu s\u00fakklu sum tr\u00fd ella f\u00fdra \u00e1ra gamal og lutt\u00f3k fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed s\u00fakklukapping \u00ed 1961. Hann fekk s\u00edn fyrsta sigur \u00ed Petit-Enghien \u00ed oktober 1961.\n\nEftir at hava vunni\u00f0 \u00e1ttati kappingar \u00e1 sum amat\u00f8rs\u00fakklari, gj\u00f8rdist hann professionellur s\u00fakklari hin 29. apr\u00edl 1965, t\u00e1 i\u00f0 hann gj\u00f8rdi s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Solo-Superia. Fyrsti st\u00f3ri sigur hansara var t\u00e1 hann vann Milano-Sanremo eitt \u00e1r seinni, eftir at hann hev\u00f0i skift til Peugeot-BP-Michelin. Eftir sesongina \u00ed 1967 flutti Merckx til Faema og vann Giro d'Italia, i\u00f0 gj\u00f8rdist hansara fyrsti av ellivu Grand Tour sigrum - eitt met i\u00f0 ongin hevur tiki\u00f0 enn. F\u00fdra fer\u00f0ir millum 1970 og 1974, gj\u00f8gnumf\u00f8rdi Merckx eina Grand Tour-greipu. Hansara seinasti greipusigur \u00e1 Grand Tours var \u00ed 1974, og sama \u00e1ri\u00f0 gj\u00f8rdist hann heimsmeistari \u00ed vegs\u00fakkling. Hann gj\u00f8rdist t\u00e1 fyrsti s\u00fakklarin i\u00f0 hev\u00f0i vunni greipuna og HM, hesin samanlagdi sigur nevnist \u00e1 enskum Triple Crown.\n\nHann er ein av bert trimum s\u00fakklarum, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 allar fimm av teimum Klassisku s\u00fakklukappingunum, monumentini (Milano-Sanremo, Kring Flandern, Paris-Roubaix, Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge og Giro di Lombardia). Hinir b\u00e1\u00f0ir eru eisini belgiarar, Roger De Vlaeminck og Rik Van Looy. Hann vann Tour de France \u00ed 1969, 1970, 1971, 1972 og 1974. Tann einasta st\u00f3ra eindagskapping, i\u00f0 hann ikki vann var Paris-Tours: besta \u00farslit hansara fr\u00e1 t\u00ed kappingini var eitt s\u00e6ttapl\u00e1ss \u00ed 1973.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nBelgiskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AC%20Horsens", "title": "AC Horsens", "text": "AC Horsens er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Danmark, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Superliguni. Heimadystirnir ver\u00f0a leiktir \u00e1 Casa Arena Horsens \u00ed Horsens. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1994, sum eitt d\u00f3ttirfelag hj\u00e1 Horsens fS (stovna\u00f0 1915) og ein samanlegging av Dagn\u00e6s IF og B 1940; FC Horsens.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 21. juni 2016.\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "40631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Europa%20League%202016-17", "title": "UEFA Europa League 2016-17", "text": "UEFA Europa League 2016-17 var tann 46. sesongin \u00ed n\u00e6sth\u00e6gstu kappingini \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed Evropa, fyriskipa\u00f0 av UEFA, og 8. sesongin s\u00ed\u00f0an hon fekk navnabroyting fr\u00e1 UEFA Cup til UEFA Europa League.\n\nFinalan var\u00f0 sp\u00e6ld millum Ajax og Manchester United \u00e1 Friends Arena \u00ed Solna, Sv\u00f8r\u00edki. Manchester United vann finaluna og vann harvi\u00f0 s\u00edn fyrsta tittul.\n\nInnlei\u00f0andi\n\nFyrsta innlei\u00f0andi umfar \n\n|}\nNotur\n\nAnna\u00f0 innlei\u00f0andi umfar\nTeir fyrru dystirnir v\u00f3ru sp\u00e6ldir hin 14. juli, og teir seinnu v\u00f3r\u00f0u sp\u00e6ldir 20. og 21. juli 2016.\n\n|}\n\nNotur\n\nTri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfar\nTeir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir hin 28. juli, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir hin 3. og 4. august 2016.\n\n|}\n\nNotur\n\nPlay-off umfar \nTeir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir hin 17. og 18. august, and the second legs were played on 25 August 2016.\n\n|}\n\nNotur\n\nEndasp\u00e6l\n\nHagt\u00f8l \nHagt\u00f8lini telja ikki innlei\u00f0andi og play-off umf\u00f8r vi\u00f0.\n\nTopskj\u00fattar\n\n\u00darvalsli\u00f0 fyri kappingina\nUEFA t\u00f8kniligi studiub\u00f3lkurin \u00fatvaldi fylgjandi 18 leikarar til \u00farvalsli\u00f0i\u00f0 fyri hesa kappingina.\n\nKeldur \n\nUEFA Europa League"}
{"id": "40636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Odense%20Boldklub", "title": "Odense Boldklub", "text": "Odense Boldklub (OB) er eitt danskt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag. Felagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 tr\u00fd danmarksmeistaraheiti og fimm DBU steypakappingar. Felagi\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed donsku superliguni og hrbut heimabana \u00e1 TRE-FOR Park \u00ed Odense. Felagsh\u00fasi\u00f0 og venjingarv\u00f8llir hj\u00e1 OB liggja \u00ed \u00c5dalen vi\u00f0 Odense \u00c5.\n\nAlmenna vi\u00f0haldsfefelagi\u00f0 hj\u00e1 OB, \"De Stribede\", var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1995 og hava avlagt troyggjunummar 12, sum eitt tekin um 12. \u00e1 v\u00f8llinum.\n\nKeldur \n\nSuperligan\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "40637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aarhus%20Gymnastikforening", "title": "Aarhus Gymnastikforening", "text": "Aarhus Gymnastikforening er eitt \u00edtr\u00f3ttafelag og f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Danmark. F\u00f3tb\u00f3ltsfelagi\u00f0 er ein partur av \u00edtr\u00f3ttafelagnum Aarhus Gymnastikforening af 1880, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1880. F\u00f3tb\u00f3ltur gj\u00f8rdist ein partur av felagnum \u00ed 1902.\n\nNummar 12 \n12\u00a0\u2013  12. ma\u00f0ur AGF Fanclub Aarhus\n\nKeldur \n\nSuperligan\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "40640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Esbjerg%20fB", "title": "Esbjerg fB", "text": "Esbjerg forenede Boldklubber (EfB}) er eitt professionelt danskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 Esbjerg \u00ed Vesturj\u00fatlandi. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1924, sum ein samanlegging millum Esbjerg Boldklub af 1898 og Esbjerg Amat\u00f8rklub af 1911. Felagi\u00f0 hevur heimav\u00f8ll \u00e1 Gl. Vardevej \u00ed Esbjerg, og sp\u00e6lir \u00ed bl\u00e1um og hv\u00edtum str\u00edputum troyggjum. Esbjerg fB hevur vunni\u00f0 danmarksmeistaraheiti\u00f0 fimm fer\u00f0ir, \u00ed 1961, 1962, 1963, 1965 og 1979 og hevur vunni\u00f0 donsku steypakappingina tr\u00edggjar fer\u00f0ir, \u00ed 1964, 1976 og 2013.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 17. januar 2016\n\nKeldur \n\nSuperligan\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "40643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Nordsj%C3%A6lland", "title": "FC Nordsj\u00e6lland", "text": "Football Club Nordsj\u00e6lland (FCN) er eitt professionelt danskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Farum \u00ed Nor\u00f0urs\u00e6landi. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 sum Farum Boldklub fr\u00e1 samanleggingini millum b\u00e6\u00f0i f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gini \u00ed b\u00fdnum Farum IK og Stavnsholt BK \u00ed 1991. Felagi\u00f0 skifti navn til F.C. Nordsj\u00e6lland \u00ed 2003.\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nSuperligan"}
{"id": "40644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lyngby%20BK", "title": "Lyngby BK", "text": "Lyngby Boldklub er eitt professionelt danskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1921. Felagi\u00f0 hevur heimav\u00f8ll \u00e1 Lyngby Stadion \u00ed Kongens Lyngby, Danmark. Fr\u00e1 1994 til 2001 var\u00f0 felagi\u00f0 kent sum Lyngby FC.\n\nHei\u00f0ur \nDanskir meistarar\n Vinnarar (2): 1983, 1992\n Nummar tvey (3): 1981, 1985, 1991\n 3. pl\u00e1ss (3): 1984, 1988, 1989\nDanska steypakappingin\n Vinnarar (3): 1984, 1985, 1990\n Nummar tvey (2): 1970, 1980\nDanska 1. deild\n Vinnarar (2) : 2007, 2016\n Nummar tvey (2) : 1979, 2010\n 3. pl\u00e1ss (2) : 2006, 2015\n\nF\u00f8royskir leikarar \nF\u00f8royskir leikarar i\u00f0 fyrr hava sp\u00e6lt vi\u00f0 Lyngby BK:\n Christian Lamhauge Holst\n Atli Gregersen\n Todi J\u00f3nsson\n\nFyrrverandi venjarar \n J\u00f8rgen Hvidemose (1981\u201387)\n Hans Brun Larsen (1987)\n Kim Lysh\u00f8j (1987\u201390)\n Kent Karlsson (1991\u201392)\n Michael Sch\u00e4fer (1992\u201395)\n Benny Lennartsson (1995\u201398)\n Poul Hansen (1998\u201301)\n Hasse Kuhn (2001\u201303)\n Bent Christensen (2003\u201305)\n Kasper Hjulmand (2006\u201308)\n Henrik Larsen (2008\u201309)\n Niels Frederiksen (2009\u201313)\n Johan Lange (2013)\n Jack Majgaard (2013\u201315)\n S\u00f8ren Hermansen (2015) (fyribils)\n David Nielsen (2015\u2013n\u00fa)\n\nKeldur \n\nSuperligan\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "40648", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danska%20Superligan%202016-17", "title": "Danska Superligan 2016-17", "text": "Danska Superligan 2016-17 sesongin er 27. sesongin \u00ed donsku Superliguni, i\u00f0 avger\u00f0 danmarksmeistaraskapin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Sesongin er tann fyrsta vi\u00f0 n\u00fdggja strukturinum, har i\u00f0 14 fel\u00f8g sp\u00e6la m\u00f3ti hv\u00f8rjum \u00f8\u00f0rum heima og \u00fati, til deildin ver\u00f0ur b\u00fdtt sundur \u00ed meistaraskap og ni\u00f0urflytingardystir (play-offs). N\u00fdggi struktururin er vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri fr\u00e1 bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed Belgia og var\u00f0 g\u00f3\u00f0kend av Dansk Boldspil-Union, 28.juni 2015.\n\nStadion\n\nKeldur \n\nSuperligan\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8nderjyskE%20Fodbold", "title": "S\u00f8nderjyskE Fodbold", "text": "S\u00f8nderjyskE er eitt danskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag. Felagi\u00f0 hevur li\u00f0 \u00ed donsku Superliguni, i\u00f0 er besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin hj\u00e1 monnum. Heimadystir ver\u00f0a sp\u00e6ldir \u00e1 Sydbank Park \u00ed Haderslev.\n\nVenjarar \n Poul Hansen (1989\u201396)\n Knud N\u00f8rregaard (1996)\n Frank Andersen (1997\u201303)\n S\u00f8ren Kusk (1. jan. 2004 - 26. aug. 2005)\n Morten Bruun (2005\u201306)\n Ole Schwennesen (2006\u201307)\n Carsten Broe (24. apr\u00edl 2007 - 30. juni, 2009)\n Michael Hemmingsen (1. juli 2009 - 17. sep. 2009)\n Frank Andersen (18. sep. 2009 - 31. des. 2009)\n Michael Hemmingsen (1. jan. 2010 - 30. juni 2011)\n Lars S\u00f8ndergaard (1. juli 2011 \u2013 30. juni 2015)\n Jakob Michelsen (1. juli 2015\u2013)\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nSuperligan"}
{"id": "40652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danska%20Superligan%202015-16", "title": "Danska Superligan 2015-16", "text": "Danska Superligan 2015-16 var tann 26. sesongin \u00ed donsku Superliguni, i\u00f0 avger\u00f0 hv\u00f8r i\u00f0 ver\u00f0ur danskur meistari \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Midtjylland v\u00f3ru forsvarandi meistarar.\n\nYvirlit\n\nSt\u00f8\u00f0ur eftir umfar\n\nKeldur \n\nSuperligan"}
{"id": "40666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Randers%20FC", "title": "Randers FC", "text": "Randers FC er eitt danskt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Randers. Besta mansli\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed donsku Superliguni, i\u00f0 er n\u00e6stbesta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed donskum f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 monnum. Felagi\u00f0 var stovna\u00f0 1. januar 2003 og byggir v\u00ed\u00f0ari \u00e1 lisensin hj\u00e1 Randers Freja, i\u00f0 fyrr hevur vunni\u00f0 tr\u00edggjar DBU-steypakappingar. S\u00ed\u00f0an felagi\u00f0 bleiv stovna\u00f0 sum Randers FC hevur felagi\u00f0 einafer\u00f0 vunni\u00f0 DBU pokalen. Randers FC sp\u00e6lir heimadystir s\u00ednar \u00e1 AutoC Park Randers, i\u00f0 r\u00famar 10.300 hyggjarum.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\nPr. 15. juli 2016\n\nVenjarar \n Lars Olsen (1. jan 2003\u00a0\u2013 24. jan 2007)\n Colin Todd (1. juli 2007\u00a0\u2013 5. jan 2009)\n John \"Faxe\" Jensen (5. jan 2009\u00a0\u2013 6. okt 2009)\n Ove Christensen (7. okt 2009\u00a0\u2013 26. apr\u00edl 2011)\n Peter Elstrup (fyribils) (27 April 2011\u00a0\u2013 30. juni 2011)\n Michael Hemmingsen (1. juli 2011\u00a0\u2013 5. juli 2012)\n Colin Todd (5. juli 2012\u00a0\u2013 30. juni 2016)\n \u00d3lafur Kristj\u00e1nsson (1. juli 2016\u2013)\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "40667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viborg%20FF", "title": "Viborg FF", "text": "Viborg F.F. er eitt danskt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Viborg. Fulla navni\u00f0 \u00e1 felagnum er Viborg Fodsports Forening, men navni\u00f0 ver\u00f0ur oftast stytt til Viborg F.F. ella VFF. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1896.\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nSuperligan\n1896"}
{"id": "40669", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Cena", "title": "John Cena", "text": "John Felix Anthony Cena, Jr. (f\u00f8ddur 23. apr\u00edl 1977) er ein amerikanskur professionelur wrestlari, i\u00f0 arbei\u00f0ur fyri felagi\u00f0 World Wrestling Entertainment, Inc. (WWE). Hann er ein 15-fer\u00f0 ver\u00f0insmeistari \u00ed WWE og hevur eisini vunni\u00f0 Money in the Bank dystin \u00ed 2012 og Royal Rumble dystin \u00ed 2008 og 2013. Umframt at vera wrestlari er hann eisini rappari, sj\u00f3nleikari og sj\u00f3nvarpsvertur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nWrestlarar"}
{"id": "40671", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richie%20Porte", "title": "Richie Porte", "text": "Richard Julian \"Richie\" Porte (f\u00f8ddur 30. januar 1985) er ein Avstralskur professionellur vegs\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri BMC Racing Team og tveir fer\u00f0ir vinnari av Paris-Nice.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nAvstralskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40672", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geraint%20Thomas", "title": "Geraint Thomas", "text": "Geraint Howell Thomas, MBE (f\u00f8ddur 25. mai 1986) er ein walisiskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI WorldTeam , Wales og St\u00f3ra Bretland.\n\nKeldur \n\nBretskir s\u00fakklarar\nWalisar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "40674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rui%20Costa", "title": "Rui Costa", "text": "{{Infobox cyclist\n| name           = Rui Costa\n| image          = Tour de Romandie 2013 - Stage 5 - Podium - Rui Alberto Faria da Costa (cropped).jpg\n| caption        = Costa \u00e1 Tour de Romandie 2013.\n| fullname       = Rui Alberto Faria da Costa\n| nickname       = \n| birth_date     = \n| birth_place    = P\u00f3voa de Varzim, Portugal\n| height         = \n| weight         = \n| currentteam    = \n| discipline     = Vegs\u00fakkling\n| role           = S\u00fakklari\n| ridertype      = All-rounder\n| amateuryears1  = \n| amateurteam1   = \n| proyears1      = 2007\u20132008\n| proteam1       = Benfica\n| proyears2      = 2009\u20132013\n| proteam2       = \n| proyears3      = 2014\u2013\n| proteam3       = \n| majorwins      = Grand Tour\nTour de France\n3 einstakir teinar (2011, 2013)\nTeinakappingar\nTour de Suisse (2012, 2013, 2014)\nFour Days of Dunkirk (2009)\nVuelta a la Comunidad de Madrid (2011)\nEindags- og klassiskar kappingar\nWorld Road Race Championships (2013)\n\nPortugisiskur meistari \u00ed vegs\u00fakkling (2015)\nGP de Montr\u00e9al (2011)\n| medaltemplates = \n\n| updated        = 25. juni 2016\n}}Rui Alberto Faria da Costa''', ComIH (f\u00f8ddur 5. oktober 1986) er ein portugisiskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann er mest kendur fyri at vinna HM \u00ed vegs\u00fakkling 2013\u00ed Toscana, Italia\u00a0\u2013 hann var tann fyrsti portugisarin, i\u00f0 vann heimsmeistaraheiti\u00f0 \u00ed vegs\u00fakkling, og fyri at vinna tr\u00edggjar teinar av Tour de France \u00ed 2011 og 2013, og Tour de Suisse \u00ed 2012, 2013 og 2014, og gj\u00f8rdist t\u00e1 tann fyrsti s\u00fakklarin i\u00f0 vann kappingina tr\u00fd \u00e1r \u00e1 ra\u00f0.\n\nKeldur \n\nPortugisiskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "40675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/La%20Fl%C3%A8che%20Wallonne", "title": "La Fl\u00e8che Wallonne", "text": "La Fl\u00e8che Wallonne (, franskt fyri \"Wallonski p\u00edlurin\") er ein st\u00f3r professionel vegs\u00fakklukapping fyri menn, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed apr\u00edl \u00ed Wallonia, Belgia.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nVinnarar eftir tj\u00f3\u00f0skapi\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia\nLa Fl\u00e8che Wallonne"}
{"id": "40676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A1sica%20de%20San%20Sebasti%C3%A1n", "title": "Cl\u00e1sica de San Sebasti\u00e1n", "text": "Donostia-Donostia Klasikoa\u00a0\u2014 Cl\u00e1sica San Sebasti\u00e1n-San Sebasti\u00e1n (San Sebasti\u00e1n Classic) er ein s\u00fakklukapping, i\u00f0 er blivin fyriskipa\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r um summari\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1981 \u00ed San Sebasti\u00e1n, Spania.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar \nS\u00fakklarar vi\u00f0 skr\u00e1skrift eru virknir s\u00fakklarar.\n\nSigrar eftir landi\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Spania"}
{"id": "40682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADmerkja-%20og%20posts%C3%B8gan%20hj%C3%A1%20Aserbadsjan", "title": "Fr\u00edmerkja- og posts\u00f8gan hj\u00e1 Aserbadsjan", "text": "Fr\u00edmerkja- og posts\u00f8gan hj\u00e1 Aserbadsjan er um s\u00f8guna hj\u00e1 fr\u00edmerkjum og postskipanina \u00ed Aserbadsjan, i\u00f0 fylgir s\u00f8guni hj\u00e1 landinum fr\u00e1 innlimanini \u00ed Russiska r\u00edki\u00f0 \u00ed 1806, til ta\u00f0 stutta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0i \u00ed 1918, i\u00f0 landi\u00f0 misti til Sovjetsamveldi\u00f0 \u00ed 1920 og endurvann \u00ed 1991, eftir at Sovjetsamveldi\u00f0 fall.\n\nAserbadsjan\nPostur\nFilateli"}
{"id": "40683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jon%20Izagirre", "title": "Jon Izagirre", "text": "Jon Izagirre Insausti (f\u00f8ddur 4. februar 1989) er ein baskiskur professionellur veg- og s\u00fakklukross s\u00fakklari, i\u00f0 kappast fyri UCI ProTeam li\u00f0i\u00f0 . Hann ver\u00f0ur av og \u00e1 nevndur Ion Izagirre, orsaka\u00f0 av at b\u00e6\u00f0i Ion og Jon svara til tann baskiska formin fyri John.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour t\u00ed\u00f0arlinja \n\nWD = T\u00f3k seg \u00far kappingini; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur \n\nBaskiskir s\u00fakklarar\nSpanskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989"}
{"id": "40692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eva%20Margreta%20%C3%BAr%20Baianstovu", "title": "Eva Margreta \u00far Baianstovu", "text": "Eva Margreta Frederikke Jacobsdatter L\u00fctzen vanliga nevnd Eva Margreta \u00far Baianstovu (f\u00f8dd 16. oktober 1814 \u00ed T\u00f3rshavn, F\u00f8royar, dey\u00f0 23. juli 1877 \u00ed T\u00f3rshavn, F\u00f8royar), var d\u00f3ttir Jacob Poulsen og Onnu Mariu Hansd\u00f3ttir. \n\nHon giftist vi\u00f0 Andreas Christian L\u00fctzen og saman fingu tey b\u00f8rnini Onnu L\u00fctzen, Niklas L\u00fctzen, Jacob L\u00fctzen, L\u00fctje L\u00fctzen, Georg L\u00fctzen, Andreas Christian L\u00fctzen og Edvard L\u00fctzen. Fleiri av b\u00f8rnum og eftirkomum hennara hava havt st\u00f3ran t\u00fddning \u00ed F\u00f8royum.\n\nHon var omma at Andrias Christian Evensen, og einasta d\u00f3ttir hennara, Anna, giftist vi\u00f0 prestinum og pr\u00f3stinum Jens Christian Evensen.\n\n\u00cd 1925 var\u00f0 ein b\u00f3k skriva\u00f0 vi\u00f0 Onnusa endurminningum, i\u00f0 kom \u00fatskriva\u00f0 \u00ed trimum hondskriva\u00f0um eint\u00f8kum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1814\nAndl\u00e1t \u00ed 1877"}
{"id": "40699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20Rundt%202016", "title": "Danmark Rundt 2016", "text": "Danmark Rundt 2016 var ein vegs\u00fakklukapping fyri menn, i\u00f0 var\u00f0 hildin fr\u00e1 27. juli til 31. juli 2016. Ta\u00f0 var 26. \u00fatg\u00e1van av teinakappingini, Danmark Rundt, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1985. Kappingin var\u00f0 flokka\u00f0 sum ein 2.HC kapping og var partur av UCI Europe Tour 2016. Kappingin hev\u00f0i fimm teinar \u00ed fimm dagar, har ein einklultstartur eisini var.\n\nLuttakarar \n\nTilsamans lutt\u00f3ku 16 li\u00f0 vi\u00f0 8 s\u00fakklarum hv\u00f8r \u00e1 Danmark Rundt 2016: 3 UCI WorldTeam-li\u00f0, 8 UCI Professionell kontinentalli\u00f0, 4 UCI kontinentalli\u00f0 umframt danska landsli\u00f0i\u00f0, i\u00f0 s\u00fakkla\u00f0i undir navninum Team Postnord Danmark. PostNord er sponsor av kappingini.\n\nF\u00f8royskir luttakarar: Torkil Veyhe, i\u00f0 s\u00fakkla\u00f0i vi danska landsli\u00f0num.\n\nTeinar\nTa\u00f0 eru fimm teinar yvir fimm dagar vi\u00f0 einum einkultstarti \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a degnum.\n\nEndaligu st\u00f8\u00f0urnar\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin\n\nFremstu s\u00fakklarar\n\nKeldur \n\nDanmark Rundt\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "40700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniele%20Bennati", "title": "Daniele Bennati", "text": "Daniele Bennati (f\u00f8ddur 24. september 1980) er ein italskur s\u00fakklari, i\u00f0 er serfr\u00f8\u00f0ingur \u00ed spurti. Hann s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Hann gj\u00f8rdist professionellur \u00ed 2002, t\u00e1 hann gj\u00f8rdist partur av .\n\nKeldur \n\nItalskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "40703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicolai%20Br%C3%B8chner", "title": "Nicolai Br\u00f8chner", "text": "Nicolai Br\u00f8chner Nielsen (f\u00f8ddur 4. juli 1993) er ein danskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri Riwal Platform Cycling Team.\n\n\u00darslit \n\n2014\nVinnari av teini 2 Tour of the Gila\n2015\nVinnari av Scandinavian Race Uppsala\nVinnari av teini 2 ZLM Tour (TTT)\n3 Zuid Oost Drenthe Classic I\n4 Himmerland Rundt\n5 Velothon Stockholm\n5 Profronde van Noord Holland\n5 Dorpenomloop Rucphen\n2016\nVinnari av teinum 4 & 8 An Post R\u00e1s\n3 Ster van Zwolle\n3 Arno Wallaard Memorial\n10 Himmerland Rundt\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mads%20W%C3%BCrtz%20Schmidt", "title": "Mads W\u00fcrtz Schmidt", "text": "Mads W\u00fcrtz Schmidt (f\u00f8ddur 31. mars 1994) er ein danskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri Team Katusha. Hann vann heimsmeistaraheiti\u00f0 fyri U23 menn \u00ed einkultarti \u00ed 2015.\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magnus%20Cort", "title": "Magnus Cort", "text": "Magnus Cort Nielsen (f\u00f8ddur 16. januar 1993) er ein danskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 kappast fyri .\n\n\u00cd juni 2014 kunngj\u00f8rdi World Tour li\u00f0i\u00f0  at tey h\u00f8vdu gj\u00f8rt ein tr\u00fd \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 Magnus Cort, i\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 2015.\n\n\u00cd september 2016 lutt\u00f3k hana \u00e1 fyrsta sinni \u00ed einari Grand tour kapping, ta\u00f0 var \u00ed Vuelta a Espa\u00f1a, og har eydna\u00f0ist ta\u00f0 honum at vinna 18. teinin, t\u00e1 hann vann ein h\u00f3pspurt til seinast \u00e1 teininum.  Hann vann eisini tann seinasta teinin \u00e1 Vuelta a Espa\u00f1a 2016, i\u00f0 enda\u00f0i \u00ed Madrid vi\u00f0 h\u00f3pspurti.\n\n\u00darslit\n\nGrand Tour tidslinje \n\nWD = Gj\u00f8gnumf\u00f8rdi ikki; IP = \u00cd gongd\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20Rundt", "title": "Danmark Rundt", "text": "Danmark Rundt (f\u00f8royskt: Kring Danmark ella Danmark Runt) er ein donsk teinakapping fyri professionellar vegs\u00fakklarar. Kappingin er fyriskipa\u00f0 sum ein partur av UCI Continental Circuits.  Kappingin er stu\u00f0la\u00f0 av danska og svenska almenna postverkinum, PostNord Danmark, og t\u00ed ver\u00f0ur kappingin eisini nevnd PostNord Danmark Rundt (fyrr: Post Danmark Rundt). Kappingin er vanliga \u00e1 6 teinar, t\u00f3 bert fimm teinar \u00ed 2016. \u00cd l\u00f8tuni luttaka umlei\u00f0 17 li\u00f0 vi\u00f0 8 s\u00fakklarum hv\u00f8r. Kappingin ver\u00f0ur onkunt\u00ed\u00f0 nevnd Tour of Denmark \u00ed enskm\u00e6ltum mi\u00f0lum.\n\nVinnarar eftir \u00e1ri\n\nPallst\u00f8\u00f0ur\n\nKeldur \n\nDanmark Rundt"}
{"id": "40712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dan%20Martin", "title": "Dan Martin", "text": "Daniel \"Dan\" Martin (f\u00f8ddur 20. august 1986) er ein \u00edrskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Han er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Onglandi, men hevur kappast fyri \u00cdrland s\u00ed\u00f0an 2006.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\n\u00cdrskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UCI%20World%20Tour%202017", "title": "UCI World Tour 2017", "text": "UCI World Tour 2017 er tann sjeynda \u00fatg\u00e1van av UCI World Tour.\n\nKapping \n\n*Fyrstu fer\u00f0 \u00ed UCI World Tour kalendaranum\n\nUCI World Tour"}
{"id": "40719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GP%20Viborg%202016", "title": "GP Viborg 2016", "text": "Tann 4. \u00fatg\u00e1van av GP Viborg s\u00fakklukappingini var\u00f0 hildin \u00ed Viborg 30. apr\u00edl 2016. Kappingin var ein partur av UCI Europe Tour 2016-kalendaranum \u00ed b\u00f3lki 1.2. Hollendarin Johim Ariesen vann kappingina, me\u00f0an donsku s\u00fakklararnir Andreas Jeppesen og Kasper Asgreen fr\u00e1 Team Trefor-Blue Water gj\u00f8rdist nummar tvey og tr\u00fd.\n\nSamla\u00f0a st\u00f8\u00f0an\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "40720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GP%20Viborg", "title": "GP Viborg", "text": "GP Viborg er ein s\u00fakklukapping \u00ed Danmark, i\u00f0 er partur av UCI Europe Tour \u00ed b\u00f3lki 1.2. Kappingin var nevnd Destination Thy \u00ed 2013 og 2014.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark"}
{"id": "40721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fyen%20Rundt", "title": "Fyen Rundt", "text": "Fyen Rundt er ein professionel eindags s\u00fakklukapping, i\u00f0 ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 \u00e1rliga \u00ed Danmark. Kappingin er partur av UCI Europe Tour flokka\u00f0 sum 1.2. Kappingin hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1894, i\u00f0 gera hana til tri\u00f0elstu s\u00fakklukapping \u00ed heiminum av hesum slagnum.\n\nVinnarar s\u00ed\u00f0an 1996\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark"}
{"id": "40723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Submergence", "title": "Submergence", "text": "Submergence er ein komandi amerikanskur-franskur-spanskur filmur, ein romantiskur trillari, i\u00f0 er leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Wim Wenders. Filmurin tekur st\u00f8\u00f0i \u00ed skalds\u00f8guni vi\u00f0 sama heiti. H\u00f8vu\u00f0sleikararir eru Alicia Vikander og James McAvoy. Ein partur av filminum er upptikin \u00ed F\u00f8royum, \u00ed G\u00e1sadali og \u00ed Saksun. Filmurin er gott 2 t\u00edmar langur og harav eru 10 minuttir tiki\u00f0 upp \u00ed F\u00f8royum.\n\nTey leikandi \n Alicia Vikander sum Danielle Flinders\n James McAvoy sum James Moore\n Alex Hafner sum Mr. Bellhop\n Celyn Jones sum Thumbs\n Harvey Friedman sum Bob\n Audrey Quoturi sum Annie\n Darian Martin sum Jonathan\n\nFilmuppt\u00f8kur\nFilmsuppt\u00f8kurnar byrja\u00f0u hin 12. apr\u00edl 2016 \u00ed Fraklandi, T\u00fdsklandi, Spania, F\u00f8royum og Djibouti.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \n\nFilmur"}
{"id": "40725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jonas%20Flindt%20Rasmussen", "title": "Jonas Flindt Rasmussen", "text": "Jonas Flindt Rasmussen (f\u00f8ddur 7. november 1988) er ein danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 K\u00cd \u00ed Effodeildini. Hann gj\u00f8rdist f\u00f8royskur meistari vi\u00f0 B36 \u00ed 2011. Jonas hevur fyrr sp\u00e6lt vi\u00f0 donsku fel\u00f8gunum Svendborg og Hvidovre og norska felagnum Nybergsund.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nK\u00cd leikarar\nB36 leikarar"}
{"id": "40730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Danmark luttekur \u00e1 Summar-OL 2016 \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, fr\u00e1 5 til 21. august 2016. Donsk \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk hava luttiki\u00f0 \u00e1 \u00f8llum summar-OL uttan \u00ed 1904 \u00ed St. Louis. Ein f\u00f8royingur lutt\u00f3k undir donskum flaggi \u00e1 Summar-OL 2016, ta\u00f0 gj\u00f8rdi P\u00e1l Joensen, t\u00e1 i\u00f0 hann svam 1500 metrar fr\u00ed.\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\nLuttakarar\n\n| width=78% align=left valign=top |\nListin ni\u00f0anfyri v\u00edsir tali\u00f0 av luttakandi \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lkum fyri Danmark \u00e1 Summar-OL 2016. Legg til merkis, at eyka \u00fatskiftarar innan f\u00f3tb\u00f3lt og hond\u00f3blt eru ikki tald vi\u00f0 \u00ed talinum av \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lkum:\n\nBadminton\n\n\u00darslit\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur\n\nKappingin hj\u00e1 monnum\nF\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Danmark kvalifisera\u00f0i seg til OL vi\u00f0 at koma til h\u00e1lvfinaluna \u00e1 U21 EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed Kekkia.\n\nH\u00f3purin\n\nB\u00f3lkasp\u00e6l\n\nKvartfinala\n\nFr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur\n\n\u00darslit \n\nNR = Tj\u00f3\u00f0armet, Q = Beinlei\u00f0is kvalifikati\u00f3n, q = Kvalifisera\u00f0(ur) sum ein av teimum bestu, i\u00f0 ikki v\u00f3r\u00f0u beinlei\u00f0is kvalifisera\u00f0\n\nHondb\u00f3ltur\n\n\u00datt\u00f8ka \nHesir leikarar v\u00f3r\u00f0u \u00fattiknir til hondb\u00f3ltskappingina \u00e1 Summar-OL eftir innstilling fr\u00e1 Dansk H\u00e5ndbold Forbund og eftir at Danmarks Idr\u00e6tsforbund hev\u00f0i g\u00f3\u00f0kent ta\u00f0.\n\n\u00darslit \n\nB\u00f3lkasp\u00e6l\n\nKvartfinala\n\nH\u00e1lvfinala\n\nKano og Kajakk\n\n\u00darslit\n\nKappr\u00f3\u00f0ur\n\n\u00darslit\n\nSkj\u00f3ting\n\n\u00darslit\n\nS\u00fakkling\n\nVegs\u00fakkling\nDanskir s\u00fakklarar kundu \u00ed mesta lagi kvalifisera tr\u00edggjar s\u00fakklarar til kvotupl\u00e1ss \u00ed vegs\u00fakklukappingini hj\u00e1 monnum \u00e1 OL. Hesir skuldu vera millum topp-15 av donsku s\u00fakklarunum, i\u00f0 h\u00f8vdu luttiki\u00f0 \u00e1 UCI Europe Tour 2015. Vegs\u00fakkluli\u00f0i\u00f0, i\u00f0 var undir lei\u00f0slu av Jakob Fuglsang, i\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00e1\u00f0ur hev\u00f0i luttiki\u00f0 \u00e1 Olympisku Leikunum, var\u00f0 \u00fattiki\u00f0 23. juni 2016.\n\n\u00darslit \n\nBanas\u00fakkling\n\nBMX\n\n Fjallas\u00fakkling (MTB)\n\nSvimjing\n\n\u00darslit \n\nNR = Nationalt met. \nER = Evropeiskt met.\n\nTennis\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "40744", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GP%20Horsens%202016", "title": "GP Horsens 2016", "text": "Onnur \u00fatg\u00e1va av GP Horsens f\u00f3r fram hin 12. juni 2016. S\u00fakklukappingin var ein partur av UCI Europe Tour 2016-kalendaranum \u00ed b\u00f3lki 1.2. Samla\u00f0i vinnarin av GP Horsens gj\u00f8rdist danski s\u00fakklarin Alexander Kamp.\n\nSamla\u00f0 st\u00f8\u00f0a\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "40745", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Freja", "title": "Freja", "text": "Freja er konuf\u00f3lkanavn.\n\nKendar kvinnur sum eita Freja:\n\n Freja Beha Erichsen, donsk modell.\n Freja Lindstr\u00f6m, svensk sj\u00f3nleikarinna.\n Freja Ryberg, svensk sj\u00f3nleikarinna.\n\nKonuf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "40746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frej", "title": "Frej", "text": "Frej er mannf\u00f3lkanavn.\n\nKendir menn sum eita Frej:\n Frej Larsson, svenskur t\u00f3nleikari.\n Frej Lindqvist, svenskur sj\u00f3nleikari.\n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "40750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yuri%20van%20Gelder", "title": "Yuri van Gelder", "text": "Yuri van Gelder (f\u00f8ddur 20. apr\u00edl 1983 \u00ed Waalwijk) er ein ni\u00f0urlendskur fimleikari.\n\n\u00c1 netinum \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "40751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eythora%20Thorsdottir", "title": "Eythora Thorsdottir", "text": "Eythora Elisabet Thorsdottir (Ey\u00fe\u00f3ra El\u00edsabet \u00de\u00f3rsd\u00f3ttir; f\u00f8dd 10. august 1998 \u00ed Rotterdam) er ein ni\u00f0urlendskur fimleikari av \u00edslendskari \u00e6tt, b\u00e6\u00f0i foreldur hennara eru \u00far \u00cdslandi.\n\n\u00c1 netinum \n database.fig-gymnastics.com\n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998\nLuttakarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "40752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maarten%20Brzoskowski", "title": "Maarten Brzoskowski", "text": "Maarten Brzoskowski (f\u00f8ddur 19. september 1995 \u00ed Best) er ein ni\u00f0urlendskur svimjari av p\u00f3lskari \u00e6tt.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nNi\u00f0urlendskir svimjarar\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "40759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svimjing%20%C3%A1%20Summar-OL%202016%20-%20100%20metrar%20firvald%20%28kvinnur%29", "title": "Svimjing \u00e1 Summar-OL 2016 - 100 metrar firvald (kvinnur)", "text": "\n\nMet\n\u00c1\u00f0renn hesa kapping v\u00f3ru heims- og olympisku metini hesi:\n\nHesi met v\u00f3r\u00f0u sett undir kappingini:\n\nFinalan\n\nKeldur \n\nSvimjing \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "40763", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eygl%C3%B3%20%C3%93sk%20G%C3%BAstafsd%C3%B3ttir", "title": "Eygl\u00f3 \u00d3sk G\u00fastafsd\u00f3ttir", "text": "Eygl\u00f3 \u00d3sk G\u00fastafsd\u00f3ttir er ein \u00edslendskur svimjari, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum \u00ed London \u00ed 2012 og \u00ed Rio de Janeiro \u00ed 2016. \u00cd 2015 vann hon tvey bronsuhei\u00f0ursmerki \u00e1 EM \u00ed svimjing \u00e1 stuttgeil.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\n\u00cdslendskir svimjarar"}
{"id": "40765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hua%20Hin", "title": "Hua Hin", "text": "Hua Hin er ein b\u00fdur \u00ed Tailandi. Ta\u00f0 eru 55 500 \u00edb\u00fagvarar \u00ed Hua Hin. Hua Hin liggur nor\u00f0anfyri Malayah\u00e1lvoynna, um 200 kilometrar fr\u00e1 Bangkok, og er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0am\u00e1l.\n\nHua Hin er yndisfer\u00f0am\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 tailendsku kongafamiljuni vi\u00f0 summarslottinum Klai Kangwan, i\u00f0 merkir \"langt fr\u00e1 allari st\u00faran.\"\n\nB\u00fdir \u00ed Tailandi"}
{"id": "40767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sarah%20Sj%C3%B6str%C3%B6m", "title": "Sarah Sj\u00f6str\u00f6m", "text": "Sarah Sj\u00f6str\u00f6m (f\u00f8dd 17. august 1993) er svenskur svimjari.\n\nSvenskir svimjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2008\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2012\nSvimjarar \u00e1 Summar-OL 2016"}
{"id": "40768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81%2C%20um%20vit", "title": "\u00c1, um vit", "text": "\u00c1 um vit er ein sangur, i\u00f0 Fr\u00e6ndur \u00fatgav \u00ed 1986 \u00e1 Fr\u00e6ndur II \u00fatg\u00e1vuni.  \n\n \u00c1, um vit eru \u00ed g\u00f3\u00f0um lag\n \u00e1, um vit ver\u00f0a \u00ed betri lag\n tankarnir liva um \u00f3r\u00e6tt og hungur\n men hv\u00f8r hevur megi at broyta um ta\u00f0\n\n \u00c1, um vit eru \u00ed ringum lag\n \u00e1, um vit gerast \u00ed verri lag\n hvar eru vinir sum stimbra og eggja\n og hv\u00f8r fer at hugsa um onnur enn seg\n\n \u00c1, um vit eru so l\u00edkagla\u00f0\n \u00e1, um vit ganga \u00ed sama lag\n fer\u00f0ast \u00ed flokkum, men spj\u00f8dd innan\u00ed\n er hetta l\u00edv sum ein meining er \u00ed\n\n \u00ed hesum heimi sum bl\u00f8\u00f0ir av ney\u00f0\n men kr\u00fati\u00f0 \u00ed v\u00e1pnum gerst ongant\u00ed\u00f0 brey\u00f0\n\n Lat okkum royna \u00ed fr\u00e6gasta lag\n at fylkjast og mennast hv\u00f8nn tann einasta dag\n so l\u00e6tta vit sk\u00fdggjum og birta ta v\u00f3n\n at aftur skal h\u00f3mast ein vakrari sj\u00f3n\n\n har bl\u00f3murnar gr\u00f3gva og b\u00f8rnini sp\u00e6la\n \u00far okkara hj\u00f8rtum skal k\u00e6rleikin n\u00e6la\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nUppt\u00f8ka(Videolag)\n\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "40769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtar%20flykrur", "title": "Hv\u00edtar flykrur", "text": "Hv\u00edtar flykrur er ein sangur hj\u00e1 Fr\u00e6ndum. \n\n Hv\u00edtar flykrur leggja seg \u00e1 greinar\n tr\u00e6i\u00f0 skal n\u00fa hv\u00edla eina t\u00ed\u00f0\n flykrur seta seg \u00e1 m\u00ednar her\u00f0ar\n og eg kenni myrkan vetur\n sum n\u00fa b\u00fdr \u00ed m\u00e6r\n sakni ein eg elski\n sakni ein eg elski so\n\n Eri eg sum hv\u00edta vakra tr\u00e6i\u00f0\n sum \u00ed kulda b\u00ed\u00f0ar eftir s\u00f3l\n veit at allar flykrur munnu br\u00e1\u00f0na\n koma til m\u00edn v\u00f8kur minni\n skilji m\u00edna sorg\n sakni ein eg elski\n sakni ein eg elski so\n\n Skilji hv\u00ed eg leingist\n sakni ein eg elski\n sakni ein eg elski so\n\n Uppt\u00f8ka: https://www.youtube.com/watch?v=sRCmfCu1Oik\n\nFr\u00e6ndur"}
{"id": "40788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bolungarv%C3%ADk", "title": "Bolungarv\u00edk", "text": "Bolungarv\u00edk er ein fiskibygd, sta\u00f0sett \u00e1 Vestfj\u00f8r\u00f0unum \u00ed \u00cdslandi. Bygdin er umlei\u00f0 14 km fr\u00e1 \u00cdsafir\u00f0i, st\u00f8rsta b\u00fdi \u00e1 Vestfj\u00f8r\u00f0unum, og 473 km fr\u00e1 Reykjav\u00edk, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0 \u00cdslands.\n\nBolungarv\u00edk er ein av teimum elstu fiskipostunum \u00ed \u00cdslandi. Bygdin er sta\u00f0sett t\u00e6tt vi\u00f0 fiskimi\u00f0 beint uttanfyri Vestfir\u00f0inar. Bygdin hevur eitt N\u00e1tt\u00farugripasavn, har erin \u00edmillum anna\u00f0 kann s\u00edggja \u00edsbj\u00f8rn og st\u00f8rsta fuglasavn \u00ed \u00cdslandi. \u00cd g\u00f3\u00f0um ve\u00f0ri ber eisini til at s\u00edggja eysturs\u00ed\u00f0u Gr\u00f8nlands fr\u00e1 toppinum av Bolafjalli. \n\n\u00cdslenski filmurin N\u00f3i Albin\u00f3i fr\u00e1 2003 var upptikin \u00ed Bolungarv\u00edk. Filmurin sn\u00fdr seg um ein ungan drong, sum missir familju s\u00edna \u00ed einum kavafl\u00f3\u00f0i.\n\nVe\u00f0urlag\n\n\u00c1v\u00edsing \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a Bolungarv\u00edkar\n\nKeldur \n\n\u00cdsland\n\u00cdslandsstubbar"}
{"id": "40790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petite%20Meller", "title": "Petite Meller", "text": "Petite Meller er ein fronsk songkvinna. Hon er kend fr\u00e1 b\u00f3lkinum Terry Poison.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n\nFranskar songkvinnur"}
{"id": "40793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arabiska%20v%C3%A1ri%C3%B0", "title": "Arabiska v\u00e1ri\u00f0", "text": "Arabiska V\u00e1ri\u00f0, sum byrja\u00f0i \u00ed Tunesia \u00ed 2011, breiddi seg skj\u00f3tt til onnur ar\u00e1bisk lond, og ta\u00f0 f\u00f8rdi til \u00f3fri\u00f0 \u00ed Libya, Egyptalandi, Tunesia, Jemen, og S\u00fdria, sum s\u00ed\u00f0ani kom \u00fat \u00ed eitt bl\u00f3\u00f0ugt borgarakr\u00edggj. Ar\u00e1biska V\u00e1ri\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed Tunesia, t\u00e1 i\u00f0 ein ungur ma\u00f0ur, nevndur Mohamed Bouazizi, 17. desember 2010 setti eld \u00e1 seg sj\u00e1lvan sum eitt m\u00f3tm\u00e6li \u00edm\u00f3ti korrupti\u00f3n og \u00e1gangi fr\u00e1 tunesisku myndugleikunum. Ta\u00f0 v\u00f3ru hendingarnar \u00ed Tunesia, sum settu eld \u00ed st\u00f3rar partar av t\u00ed ar\u00e1biska heiminum og elvdu til st\u00f3rar kravgongur og m\u00f3tm\u00e6li til frama fyri n\u00f8kur heilt grundleggjandi mannar\u00e6ttindi \u00ed fleiri av londunum innan Ar\u00e1bisku Samgonguna. \u00dar Tunis breiddu m\u00f3tm\u00e6lini seg til fleiri lond \u00ed Mi\u00f0eystri \u2013 millum anna\u00f0 til Egyptaland, Jemen og S\u00fdria. \u00cd S\u00fdria er tv\u00eddr\u00e1tturin vor\u00f0in til eitt sera bl\u00f3\u00f0ugt og har\u00f0ligt borgarakr\u00edggj vi\u00f0 fleiri enn 400.000 dey\u00f0um, samstundis sum fleiri milli\u00f3nir eru fl\u00fddd \u00far landinum. Arabiska V\u00e1ri\u00f0 er, s\u00ed\u00f0an ta\u00f0 byrja\u00f0i \u00ed 2010, vor\u00f0i\u00f0 ein av teim st\u00f8rstu humaniteru kreppunum, vit hava s\u00e6\u00f0 s\u00ed\u00f0ani Seinna heimsbardaga.\n\nS\u00ed eisini \n\n Borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed S\u00fdria\n\nS\u00f8ga\n2011 \u00ed politikki"}
{"id": "40794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gene%20Wilder", "title": "Gene Wilder", "text": "Jerome Silberman (11. juni 1933 - 29. august 2016), betur kendur undir listanavninum Gene Wilder, var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari, skemtari, leikstj\u00f3ri og rith\u00f8vundur.\n\nWilder byrja\u00f0i s\u00edna sj\u00f3nleikara yrkislei\u00f0 \u00e1 palli, og hev\u00f0i s\u00edna fyrstu framf\u00f8rslu \u00ed sj\u00f3nvarpi \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Armstrong Circle Theatre \u00ed 1962. Hansara fyrsti filmsleiklutur var sum g\u00edsli \u00ed filminum Bonnie and Clyde fr\u00e1 1967, men sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi leiklutur hansara kom \u00e1ri\u00f0 eftir, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi Leopold Bloom \u00ed filminum The Producers, i\u00f0 hann var tilnevndur til Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n, sum besti leikari \u00ed eykaleikluti fyri.\n\nHetta gj\u00f8rdist fyrsti li\u00f0ur \u00ed samstarvi hansara vi\u00f0 leikstj\u00f3ran Mel Brooks, og arbeiddu teir saman vi\u00f0 n\u00f3gvar filmar \u00ed fleiri \u00e1r. Har \u00edmillum kann nevnast Frankenstein, sum Wilder skriva\u00f0i saman vi\u00f0 Brooks, og gav teimum eina Oscar-tilnevning.\n\nWilder er kendur fyri leiklut s\u00edn sum Willy Wonka \u00ed filminum Willy Wonka & the Chocolate Factory fr\u00e1 1971, og leiklutin Richard Pryor sum hann sp\u00e6ldi \u00ed f\u00fdra filmum: Silver Streak (1976), Stir Crazy (1980), See No Evil, Hear No Evil (1989), og Another You (1991). Wilder skriva\u00f0i og leikstj\u00f3rna\u00f0i fleiri av s\u00ednum filmum, har \u00edmillum kann nevnast The Woman in Red fr\u00e1 1984.\n\nTri\u00f0ja kona hansara var sj\u00f3nleikarinnan Gilda Radner (f. 1946 - d. 1989), sum hev\u00f0i sp\u00e6lt vi\u00f0 honum \u00ed trimum filmum. Eftir dey\u00f0a hennara orsaka\u00f0an av krabba \u00ed undirl\u00edvinum, gj\u00f8rdist Wilder aktivur \u00ed felagskapum, i\u00f0 h\u00f8vdu vi\u00f0 krabba at gera. T\u00e1 stovna\u00f0i hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum Gilda Radner Ovarian Cancer Detection Center \u00ed Los Angeles og Gilda's Club.\n\nWilder sp\u00e6ldi \u00ed s\u00ednum s\u00ed\u00f0sta filmi \u00ed 2003, og setti seg at skriva b\u00f8kur eftir ta\u00f0. Hann skriva\u00f0i endurminningina  Kiss Me Like a Stranger: My Search for Love and Art; eitt s\u00f8gusavn \u00ed 2005, What Is This Thing Called Love? \u00ed 2010; og skalds\u00f8gurnar My French Whore (2007), The Woman Who Wouldn't (2008) og Something to Remember You By (2013).\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "40798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miguel%20Indurain", "title": "Miguel Indurain", "text": "Miguel Indur\u00e1in Larraya (f\u00f8ddur 16. juli 1964) er ein pensionera\u00f0ur spanskur s\u00fakklari.\n\nIndur\u00e1in vann fimm Tours de France \u00e1 ra\u00f0 fr\u00e1 1991 til 1995, hann gj\u00f8rdist tann fj\u00f3r\u00f0i s\u00fakklarin, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 Tour de France fimm fer\u00f0ir. Hann vann Giro d'Italia tv\u00e6r fer\u00f0ir, og gj\u00f8rdist ein av sjey pers\u00f3num, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 greipuna Giro-Tour sama \u00e1r. Hann var \u00edlatin gulu f\u00f8raratroyggjuna \u00ed Tour de France \u00ed 60 dagar. S\u00ed\u00f0an teir sjey sigrarnir v\u00f3ru tiknir fr\u00e1 Lance Armstrong, eigur Induraion n\u00fa meti\u00f0 fyri tann s\u00fakklara, i\u00f0 hevur vunni\u00f0 flest Tour de France \u00e1 ra\u00f0 og deilir meti\u00f0 sum mest vinnandi \u00e1 Tour de France vi\u00f0 Jacques Anquetil, Bernard Hinault og Eddy Merckx.\n\nKeldur \n\nSpanskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "40799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Darwin%20Atapuma", "title": "Darwin Atapuma", "text": "John Darwin Atapuma Hurtado (f\u00f8ddur 15. januar 1988) er ein kolumbiskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri .\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nKolumbianskir s\u00fakklarar"}
{"id": "40801", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Talvolympiadan%202014", "title": "Talvolympiadan 2014", "text": "Tann 41. Talvolympiadan, var\u00f0 fyriskipa\u00f0 av F\u00e9d\u00e9ration Internationale des \u00c9checs (FIDE) og hev\u00f0i ein opnan b\u00f3lk og ein b\u00f3lk fyri kvinnur. \u00cd opna b\u00f3lkinum kunnu b\u00e6\u00f0i kyn luttaka, men oftast eru ta\u00f0 bert menn i\u00f0 luttaka \u00ed opna b\u00f3lkinum. Talvolympiadan 2014 f\u00f3r fram \u00ed Troms\u00f8, Noreg fr\u00e1 1. \u2013 14. august 2014. Fyriskiparin var Chess Olympiad Troms\u00f8 2014 AS i\u00f0 st\u00f3\u00f0 fyri kappingini vegna FIDE.\n\n\u00darslit \n\n{| class=\"wikitable\"\n|+ Opin kapping\n! # !! Land !! Telvarar !! Me\u00f0alrating !! MP !! dSB\n|-\n| style=\"background:gold;\"|1 ||  || Wang Yue, Ding Liren, Yu Yangyi, Ni Hua, Wei Yi || 2699 || 19 || \n|-\n| style=\"background:silver;\"|2 ||  || L\u00e9k\u00f3, Balogh, Alm\u00e1si, Rapport, Polg\u00e1r || 2703 || 17 || 372.0\n|-\n| style=\"background:#c96;\"|3 ||  || Negi, Sethuraman, Sasikiran, Adhiban, Lalith Babu || 2631 || 17 || 371.5\n|-\n| 4 ||  || Kramnik, Grischuk, Svidler, Karjakin, Nepomniachtchi || 2773 || 17 || 352.0\n|-\n| 5 ||  || Mamedyarov, Radjabov, Mamedov, Safarli, Guseinov || 2694 || 17 || 345.0\n|-\n| 6 ||  || Ivanchuk, Ponomariov, Eljanov, Korobov, Moiseenko || 2723 || 16 || 377.5\n|-\n| 7 ||  || Dom\u00ednguez, Bruz\u00f3n, Quezada, Ortiz, Gonz\u00e1lez || 2629 || 16 || 361.0\n|-\n| 8 ||  || Aronian, Sargissian, Movsesian, Akopian, Kotanjian || 2705 || 16 || 350.5\n|-\n| 9 ||  || Gelfand, Rodshtein, Smirin, Sutovsky, Postny || 2683 || 16 || 348.0\n|-\n| 10 ||  || Vallejo, Guijarro, Salgado, Illescas, V\u00e1zquez || 2640 || 16 || 334.5\n|}\n\nAllar bor\u00f0-vir\u00f0isl\u00f8nir v\u00f3r\u00f0u l\u00e6tnar samb\u00e6rt performance ratings. Yu Yangyi \u00e1 tri\u00f0ja bor\u00f0i hev\u00f0i bestu performance av \u00f8llum telvarunum \u00ed kappingini:\n\n Bor\u00f0 1:  Veselin Topalov 2872\n Bor\u00f0 2:  Nguy\u1ec5n Ng\u1ecdc Tr\u01b0\u1eddng S\u01a1n 2843\n Bor\u00f0 3:  Yu Yangyi 2912\n Bor\u00f0 4:  Nikola Sedlak 2773\n Eyka:  Sam Shankland 2831\n\nF\u00f8royskir telvarar \u00e1 Talv-OL 2014 \nF\u00f8roysku telvararnir i\u00f0 lutt\u00f3ku fyri F\u00f8royar \u00e1 Talvolympiaduni 2014 v\u00f3ru: IM Helgi Dam Ziska (2507), IM John Arni Nilssen (2322), IM John R\u00f8dgaard (2361), Olaf Berg (2320) og f\u00f8royameistarin fr\u00e1 Talv-FM 2014, H\u00f8gni Egilstoft Nielsen (2256). Finnbj\u00f8rn Vang var fer\u00f0alei\u00f0ari. \u00c1\u00f0renn Talv-OL 2014 byrja\u00f0i, var f\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 styrkismett sum nummar 72 av 178 li\u00f0um.\n\nKeldur \n\nTalvolympiadan\n2014"}
{"id": "40803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%B3di", "title": "Fr\u00f3di", "text": "Fr\u00f3\u00f0i Hansen eisini kendur undir listanavninum Fr\u00f3di, (f\u00f8ddur 26. septembur 1986) av Argjum er ein f\u00f8royskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari. Hann \u00fatgav s\u00edna fyrstu fl\u00f8gu \u00ed 2013, t\u00e1 i\u00f0 Creeping Storm \u00fatkom. Tr\u00fd \u00e1r seinni, \u00ed 2016, \u00fatgav hann fl\u00f8guna Ultramarine. \u00cd samband vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuna hev\u00f0i hann \u00fatg\u00e1vukonsert \u00e1 Reinsar\u00ednum \u00ed Havn. Fr\u00f3\u00f0i Hansen er eisini kendur sum forsangari \u00ed b\u00f3lkinum Fr\u00f3di & The Pink Slips, i\u00f0 \u00fatgav albummi\u00f0 The Mouse \u00ed 2012.\n\n\u00datg\u00e1vur\n 2013 - Creeping Storm\n 2016 - Ultramarine\n\nFamilja \nFr\u00f3\u00f0i er br\u00f3\u00f0ir Gu\u00f0ri\u00f0 Hansd\u00f3ttir.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir sangskrivarar"}
{"id": "40804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lystrup", "title": "Lystrup", "text": "Lystrup er ein fylgib\u00fdur til Aarhus \u00ed Eysturj\u00fatlandi \u00ed Danmark vi\u00f0 10.378 \u00edb\u00fagvum (2016), sum liggur \u00ed Lystrup S\u00f3kn. Umframt hetta er hann ein jarnbreytarb\u00fdur (stationsby) \u00ed Aarhus Kommunu undir Regi\u00f3n Mi\u00f0j\u00fatland. Undantiki\u00f0 sj\u00e1lvt Aarhus, er hetta st\u00f8rsta b\u00fdar\u00f8ki\u00f0 \u00ed kommununi.\n\nNavni\u00f0 Lystrup hevur s\u00edn uppruna fr\u00e1 einum h\u00f8vdingi, i\u00f0 \u00e6t Lyr, sum livdi \u00ed \u00f8kinum \u00ed 13. \u00f8ld. Lyr var ein \u00ed\u00f0in tilbi\u00f0ari av \u00c1sunum og t\u00ed avnokta\u00f0i hann kristind\u00f3min og sv\u00f3r, at ta\u00f0 skuldi ongant\u00ed\u00f0 byggjast n\u00f8kur kirkja \u00e1 hansara j\u00f8r\u00f0. Gravheygur Lyrs er enn \u00ed dag t\u00e6tt vi\u00f0 Lystrup kirkju, i\u00f0 var\u00f0 bygd \u00ed 1989.\n\n\u00d8ki\u00f0 var\u00f0 \u00ed fleiri \u00e1r nevnt Lyrstrup, men seinni fekk ta\u00f0 s\u00edtt n\u00faverandi navn Lystrup. \u00cd dag hevur b\u00fdurin ment seg og er saman vi\u00f0 b\u00fdarpartinum Elsted og t\u00ed l\u00edtla b\u00fdinum Elev s\u00edtt egna n\u00e6rsamfelag 10 kilometrar fr\u00e1 mi\u00f0sta\u00f0ar Aarhus.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Danmark\nB\u00fdir \u00ed Aarhus kommunu"}
{"id": "40806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Petter%20Forkstam", "title": "Petter Forkstam", "text": "Lars Petter Rickard Forkstam (f\u00f8ddur 9. september 1983 \u00ed Malm\u00f6) er ein svenskur politikari. Hann umbo\u00f0ar Milj\u00f6partiet.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Petter Forkstam\n\nSvenskir politikarar\nMilj\u00f6partiet de gr\u00f6na\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983"}
{"id": "40807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Muhammad%20Ali", "title": "Muhammad Ali", "text": "Muhammad Ali (f\u00f8ddur Cassius Marcellus Clay Jr.; 17. januar 1942 \u2013 3. juni 2016) var ein amerikanskur olympiskur \u00edtr\u00f3ttarma\u00f0ur, yrkisboksleikari og aktivistur. Hann er ein av kendastu \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lkum \u00ed 20. \u00f8ld. \n\nCassius Clay var f\u00f8ddur og uppvaksin \u00ed Louisville, Kentucky \u00ed USA. Hann byrja\u00f0i at venja amat\u00f8rboksing t\u00e1 i\u00f0 hann var t\u00f3lv \u00e1ra gamal. T\u00e1 hann var \u00e1tjan \u00e1ra gamal, vann hann eina gullmedalju  til olympisku leikirnar \u00ed R\u00f3m \u00ed 1960. Stutt eftir ta\u00f0 skifti hann \u00e1tr\u00fana\u00f0 til islam. T\u00e1 Clay var 22 \u00e1r \u00ed 1964, vann hann tveir boksititlar fr\u00e1 Sonni Liston. Ta\u00f0 var t\u00e1 at hann skifti navn fr\u00e1 Cassius Clay til Muhammad Ali, t\u00ed hann f\u00f8ldi at Cassius Clay var eitt \"tr\u00e6lanavn\".\n\n\u00cd 1966, tvey \u00e1r aftan\u00e1 at hava vunni\u00f0 tungvektsbokstittulin fr\u00e1 Sonni Liston, forarga\u00f0i Ali ta amerikonsku stj\u00f3rnina vi\u00f0 at nokta at skriva seg inn \u00ed tann amerikanska herin. Hann var \u00edm\u00f3ti amerikanska virkseminum \u00ed Vjetnam, og seg\u00f0i s\u00edn \u00e1tr\u00fana\u00f0 vera ors\u00f8kina til avger\u00f0 s\u00edna. Hann var seinni handtikin og funnin sekur \u00ed at m\u00f3tsiga herna\u00f0arskyldu. Eisini v\u00f3ru bokstitlar hansara tiknir fr\u00e1 honum. Hann m\u00f3tm\u00e6lti fyri h\u00e6gstar\u00e6tti \u00ed USA, sum l\u00e6t d\u00f3min falla \u00ed 1971.\n\nAli er mettur at vera ein av bestu tungvektboksarum \u00ed 20. \u00f8ld. Hann var seks fer\u00f0i valdur sum \"\u00e1rsins nevaleikari\" \u00ed bla\u00f0num The Ring. Hann var valdur sum \"Besti \u00edtr\u00f3ttarma\u00f0ur \u00ed 20. \u00f8ld\" av Sports Illustrated og BBC. Sj\u00f3nvarpst\u00f8\u00f0in ESPN nevndi hann tri\u00f0ja besta \u00edtr\u00f3ttarmann \u00ed 20. \u00f8ld. Ali hev\u00f0i eyknevni\u00f0 \"the Greatest\" og var vi\u00f0 \u00ed fleiri s\u00f8guligum boksdystum. Har \u00edmillum kunna nevnast: Fight of the Century, Super Fight II, Thrilla in Manilla, og The Rumble in the Jungle, har hann bardist vi\u00f0 George Foreman.\n\n\u00cd t\u00ed t\u00ed\u00f0ini t\u00e1 Ali bardist sum mest, var ta\u00f0 venjan at umbo\u00f0smenn boksarana t\u00f3ku s\u00e6r av at tosa vi\u00f0 fj\u00f8lmi\u00f0lar. Ali st\u00f3rtreivst \u00ed kastlj\u00f3sinum, har hann ofta kundi vera \u00e1gangandi og margh\u00e1ttligur. Hann var kendur fyri at \u00fatspilla m\u00f3tst\u00f8\u00f0uleikaranar, og tosa\u00f0i ofta skj\u00f3tt, \u00ed r\u00edmi, ella yrkingum. Hetta gj\u00f8rdi hann eisini undir yrkislei\u00f0 s\u00edni sum aktivistur. Sum t\u00f3nleikari tosa\u00f0i Ali inn \u00e1 tv\u00e6r pl\u00e1tur og var vi\u00f0 \u00ed einum r\u00fatmu/blues sangi. Hetta fekk hann tv\u00e6r Grammy tilnevningar fyri. Sum sj\u00f3nleikari var hann vi\u00f0 \u00ed fleiri filmum og einum Broadway songleiki. Ali skriva\u00f0i tv\u00e6r sj\u00e1lvs\u00e6vis\u00f8gur, eina undir yrkislei\u00f0 s\u00ednari sum boksari og eina aftan\u00e1.\n\nEftir at Ali gavst sum boksari \u00ed 1981, gav hann l\u00edv s\u00edtt til \u00e1tr\u00fana\u00f0ar- og g\u00f3\u00f0ger\u00f0arstarvsemi. \u00ed 1984 greindist hann vi\u00f0 Parkinsonsj\u00faku, sum l\u00e6knar hansara mettu, at var komi\u00f0 av ska\u00f0a \u00ed heilanum, i\u00f0 hann hev\u00f0i m\u00e1tt fingi\u00f0 undir starvi s\u00ednum sum boksari. Sum Ali f\u00f3r versnandi av sj\u00fakuni, minka\u00f0u eisini t\u00e6r almennu upptra\u00f0kaninar. Familja Ali t\u00f3k s\u00e6r av honum til dey\u00f0a hansara \u00ed Arizona tann 3. juni 2016.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nAfroamerikanarar\nAmerikanskir nevaleikarar\nAmerikanskir aktivistar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "40820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cofidis%20%28s%C3%BAkkluli%C3%B0%29", "title": "Cofidis (s\u00fakkluli\u00f0)", "text": "Cofidis Solutions Cr\u00e9dits  () er eitt franskt professionelt s\u00fakkluli\u00f0, hv\u00f8rs h\u00f8vu\u00f0sstul er Cofidis, i\u00f0 er ein fyrit\u00f8ka i\u00f0 l\u00e6nir pengar \u00fat.Li\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1996 av Cyrille Guimard, i\u00f0 er fyrrverandi venjari hj\u00e1 Bernard Hinault, Greg LeMond og Laurent Fignon fr\u00e1 Renault-Elf-Gitane li\u00f0num fr\u00e1 1980'unum. Li\u00f0i\u00f0 var partur av UCI ProTour t\u00e6r fyrstu fimm sesongirnar hj\u00e1 ProTour. S\u00ed\u00f0an 2010 kappast li\u00f0i\u00f0 sum eitt UCI Professionelt Kontinentalli\u00f0.\n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "40821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Euskaltel-Euskadi", "title": "Euskaltel-Euskadi", "text": "Euskaltel-Euskadi (UCI Li\u00f0kota: EUS) var eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 \u00far Spania, i\u00f0 kappa\u00f0ist innan vegkapps\u00fakkling. Li\u00f0i\u00f0 var\u00f0 f\u00edggja\u00f0 kommersielt, men var eisini lutv\u00edst f\u00edggja\u00f0 av baskisku stj\u00f3rnini fram til \u00e1rslok 2013, og hev\u00f0i t\u00e1 s\u00fakklarar \u00far antin [Baskaralandi\u00f0|Baskaralandinum]], Navarre, La Rioja, Cantabria ella Franska Baskaralandinum, ella av s\u00fakklarum i\u00f0 v\u00f3ru uppvaksnir \u00ed einari av hesum regi\u00f3num. Hesin politikkur var\u00f0 sleptur fyri at f\u00e1a World Tour status. H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulin var Euskaltel, ein baskiskt telefyrit\u00f8ka.\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nBaskaralandi\u00f0"}
{"id": "40824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Graffignana", "title": "Graffignana", "text": "Graffignana (t\u00fdskt: Grafgn\u00e0na) er ein kommuna \u00ed Lombardia, \u00ed Nor\u00f0ur-Italiu, sum liggur 12 kilometrar sunnan fyri Lodi og 35 km \u00ed ein landsynning av Milano. Tann 30. september 2012 b\u00fa\u00f0u 2671 f\u00f3lk har.\n\n\u00d8ki\u00f0 er 10,92 ferkilometrar til st\u00f8ddar. Graffignana hevur mark til hesar kommunur: Borghetto Lodigiano, Miradolo Terme (PV), San Colombano al Lambro (MI), Sant'Angelo Lodigiano, Villanova del Sillaro.\n\nKend f\u00f3lk, f\u00f8dd \u00ed Graffignana \n\n Luigi Carlo Borromeo (f. 1893 - d. 1975), biskupur av Pesaro.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Official Web Page\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nLombardia"}
{"id": "40825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malta%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Malta \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Malta lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 7 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Malta \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nMalta \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "40826", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiribati%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Kiribati \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Kiribati lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 3 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Kiribati \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nKiribati \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "40827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aruba%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Aruba \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Aruba lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 7 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Aruba \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nAruba \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "40828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palau%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Palau \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Palau lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Palau \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nPalau \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "40829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vanuatu%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Vanuatu \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Vanuatu lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 4 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Vanuatu \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nVanuatu \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "40830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luigi%20Carlo%20Borromeo", "title": "Luigi Carlo Borromeo", "text": "Luigi Carlo Borromeo (f\u00f8ddur 26. oktober 1893, dey\u00f0ur 2. juli 1975) var ein italskur biskupur \u00ed t\u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Pesaro.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Graffignana \u00ed 1953. Hann var\u00f0 prestv\u00edgdur \u00ed 1918 og var l\u00e6rari \u00ed  heimspeki \u00ed Lodi.\n\n\u00cd 1951 var hann  v\u00edgdur sum hj\u00e1lpar-biskupur \u00ed Lodi. Fr\u00e1 1952 til 1975 var hann biskupur \u00ed Pesaro.\n\nHann var konsulfa\u00f0ir \u00e1 teimum f\u00fdra setunum av Seinna Vatikankonsilinum, og \u00ed 1971 v\u00e6lsigna\u00f0i hann kirkjuna, i\u00f0 var ogna\u00f0 sankta Charles Borromeo.\n\nB\u00f8kur \n Ernestus Preziosi; \"La marea che sale\u2026\" Mons. Luigi Borromeo vescovo di Pesaro e l\u2019apertura a sinistra; Pisaurum; From: Frammenti. Quaderni per la ricerca, n. 11/2007.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Catholic Hierarchy: Profile of Mons. Borromeo\n  Official website of the diocese of Pesaro\n\nItalskir prestar\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1893\nAndl\u00e1t \u00ed 1975"}
{"id": "40831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Summar-PL%202016", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Summar-PL 2016", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 Summar Paralympisku Leikunum 2016 \u00ed Rio de Janeiro. Ta\u00f0 var ein \u00edtr\u00f3ttakvinna, i\u00f0 lutt\u00f3k \u00e1 leikunum: Krista M\u00f8rk\u00f8re. Hon lutt\u00f3k \u00ed 50 m fr\u00ed innlei\u00f0andi, 100 m fr\u00ed innlei\u00f0andi og 400 m fr\u00ed innlei\u00f0andi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00e1 Paralympisku Leikunum\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "40842", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Summar-PL%202012", "title": "Summar-PL 2012", "text": "Summar Paralympisku Leikirnir 2012, stytt Summar-PL 2012, var ein fj\u00f8l\u00edtr\u00f3ttastevna fyri \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk vi\u00f0 breki. Leikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed London, Ongland \u00ed d\u00f8gunum fr\u00e1 29. august til 9. september 2012.\n\nLuttakarar\n\nHei\u00f0ursmerki \u00e1 Summar-PL 2012 \n<onlyinclude>;Key\n Vertur (St\u00f3ra Bretland)\n\nParalympiskir Leikir"}
{"id": "40881", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nauru%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Nauru \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Nauru lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 2 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Nauru \u00ed 2 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nNauru \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "40916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wanty-Groupe%20Gobert", "title": "Wanty-Groupe Gobert", "text": "Wanty-Groupe Gobert (UCI li\u00f0kota: WGG) er eitt UCI professionelt kontinental-s\u00fakkluli\u00f0 hj\u00e1 monnum, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2008. Li\u00f0i\u00f0 er heimahoyrandi \u00ed Belgia og luttekur \u00ed kappingum innan UCI Continental Circuits, og n\u00f8krum av UCI World Tour-kappingunum.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "40923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bora-Hansgrohe", "title": "Bora-Hansgrohe", "text": "Bora-Hansgrohe (UCI Kota: BOH) er eitt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2010 vi\u00f0 einum t\u00fdskum UCI Professionellum Kontinental-lisensi.\n\nSesongir\n\n2018\n\n2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "40924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fortuneo-Oscaro", "title": "Fortuneo-Oscaro", "text": "Fortuneo\u2013Vital Concept (UCI Li\u00f0kota: FVC) er eitt UCI Professionelt Kontinental-s\u00fakkluli\u00f0 vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Rennes, Frakland, i\u00f0 luttekur \u00ed UCI Continental Circuits-kappingum og UCI World Tour-kappingum, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 f\u00e6r eitt wild card. Li\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2005 og \u00ed 2013 gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulin S\u00e9ch\u00e9 Environnement.\n\nLi\u00f0i\u00f0 broytti navn \u00ed 2016 til Fortuneo Vital Concept og skal eisini n\u00fdta ta\u00f0 navni\u00f0 \u00ed 2017.\n\nSesongir\n\n2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "40925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B6lting%20Service%20Group", "title": "St\u00f6lting Service Group", "text": "Team St\u00f6lting er eitt UCI Professionelt Kontinentalli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2011. Li\u00f0i\u00f0 hevur heimsta\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi. Li\u00f0i luttekur \u00ed UCI Continental Circuits kappingum.\n\nSesongir\n\n2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "41009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Team%20Wiggins", "title": "Team Wiggins", "text": "Team Wiggins (UCI li\u00f0kota: WGN), er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0, eitt menningarli\u00f0, i\u00f0 hevur heimsta\u00f0 \u00ed St\u00f3ra Bretland. Li\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i vi\u00f0 at luttaka \u00ed vegs\u00fakklukappingum og banas\u00fakklukappingum \u00ed 2015.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 \u00far Bretlandi"}
{"id": "41011", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roompot-Nederlandse%20Loterij", "title": "Roompot-Nederlandse Loterij", "text": "Roompot-Nederlandse Loterij  () er eitt ni\u00f0urlendskt UCI Professionelt Kontinentals\u00fakkluli\u00f0 fyri menn.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2018\n\n2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "41014", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sport%20Vlaanderen-Baloise", "title": "Sport Vlaanderen-Baloise", "text": "Topsport Vlaanderen\u2013Baloise () er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed  Belgia, i\u00f0 luttekur \u00ed UCI Continental Circuits kappingum og, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatvalt vi\u00f0 einum wildcard, so luttekur ta\u00f0 eisini \u00ed UCI ProTour kappingum.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2018\n\n2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nBelgia"}
{"id": "41017", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wilier%20Triestina-Southeast", "title": "Wilier Triestina-Southeast", "text": "Wilier Triestina-Southeast () er eitt UCI Professionelt Kontinentalli\u00f0, hv\u00f8rs lisensur er heimahoyrandi \u00ed Italia. Teir flestu av s\u00fakklarunum og starvsf\u00f3lkunum eru \u00far Italia.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nItalia"}
{"id": "41018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gazprom-RusVelo", "title": "Gazprom-RusVelo", "text": "Gazprom\u2013RusVelo (), er ein partur av Russiska Globala S\u00fakkluverk\u00e6tlanini, og er eitt veg- og bana s\u00fakkluli\u00f0. Li\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 seint \u00ed 2011 og fekk status sum eitt UCI Professionelt Kontinentalli\u00f0.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2017\n\n2016\n\n2015\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nRussland"}
{"id": "41021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Redbad%20Klijnstra-Komarnicki", "title": "Redbad Klijnstra-Komarnicki", "text": "Redbad Klijnstra-Komarnicki (Redbad Klijnstra, Redbad Klynstra; f\u00f8ddur 29. november 1969 \u00ed Amsterdam) er ein p\u00f3lskur sj\u00f3nleikari av ni\u00f0urlendskari og fr\u00edsiskari \u00e6tt.\n\nP\u00f3lskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "41022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smole%C5%84sk%20%28filmur%29", "title": "Smole\u0144sk (filmur)", "text": "Smole\u0144sk er p\u00f3lskur filmur fr\u00e1 2016, i\u00f0 er leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Antoni Krauze.\n\nLeikarar \n Beata Fido sum Nina\n Redbad Klijnstra sum ritstj\u00f3rin\n Lech \u0141otocki sum Lech Kaczy\u0144ski\n Ewa Da\u0142kowska sum Maria Kaczy\u0144ska\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nP\u00f3lskir filmar\n2016"}
{"id": "41042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forsem%C3%B6lla", "title": "Forsem\u00f6lla", "text": "Forsem\u00f6lla er ein fossur n\u00e6r R\u00f6rum \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Fossurin er ein partur av R\u00f6rums s\u00f6dra \u00e5.\n\nFossar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "41108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nippo-Vini%20Fantini", "title": "Nippo-Vini Fantini", "text": "Nippo\u2013Vini Fantini () er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Serbia \u00ed 2008. Li\u00f0i\u00f0 hevur s\u00ed\u00f0an t\u00e1 veri\u00f0 skr\u00e1sett \u00ed Italia fr\u00e1 2009-2011, s\u00ed\u00f0an \u00ed Japan fr\u00e1 2012 til 2014, og s\u00ed\u00f0an 2015 aftur \u00ed Italia. Li\u00f0i\u00f0 luttekur \u00ed UCI Continental Circuits kappingum.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nItalia"}
{"id": "41109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Delko-Marseille%20Provence-KTM", "title": "Delko-Marseille Provence-KTM", "text": "Delko\u2013Marseille Provence KTM () er eitt franskt UCI Professionelt Kontinental s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1974. Li\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdist Kontinentalli\u00f0 \u00ed 2011, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi, at li\u00f0i\u00f0 s\u00ed\u00f0an t\u00e1 kann kappast \u00ed UCI Europe Tour kappingum.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nFrakland"}
{"id": "41110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bardiani%20CSF", "title": "Bardiani CSF", "text": "Bardiani CSF (UCI Li\u00f0kota: BAR) er eitt professionelt kontinental s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 er skr\u00e1sett \u00ed Italia og luttekur \u00ed UCI Continental Circuits kappingum og, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur \u00fatvalt vi\u00f0 einum wildcard, so luttekur ta\u00f0 eisini \u00ed UCI ProTour kappingum.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nItalia"}
{"id": "41113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/WB-Veranclassic-Aqua%20Protect", "title": "WB-Veranclassic-Aqua Protect", "text": "Wallonie-Bruxelles er eitt UCI continental s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2011 og er heimahoyrandi \u00ed Belgia. Li\u00f0i\u00f0 luttekur \u00ed UCI Continental Circuits kappingum.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2018\n\n2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nBelgia"}
{"id": "41114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/NFTO", "title": "NFTO", "text": "NFTO Pro Cycling (UCI Li\u00f0kota: NPC) er eitt bretskt UCI Continental s\u00fakkluli\u00f0. 'NFTO' er stytting fyri 'Not For The Ordinary'.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 \u00far Bretlandi\nBretland"}
{"id": "41116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caja%20Rural-Seguros%20RGA", "title": "Caja Rural-Seguros RGA", "text": "Caja Rural-Seguros RGA (UCI Li\u00f0kota: CJR) er eitt professionelt kontinental s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 luttekur \u00ed UCI Europe Tour kappingum og UCI World Tour kappingum, t\u00ed i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 f\u00e6r ein innbj\u00f3\u00f0ing vi\u00f0 einum wildcard. Caja Rural var virki\u00f0 innan professionella s\u00fakkling \u00ed 1980'\u00e1runum, men eftir ta\u00f0 virka\u00f0i li\u00f0i\u00f0 sum eitt amat\u00f8rli\u00f0, til ta\u00f0 aftur gj\u00f8rdist professionelt \u00ed 2010.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nSpania"}
{"id": "41118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ONE%20Pro%20Cycling", "title": "ONE Pro Cycling", "text": "ONE Pro Cycling () er eitt bretskt [[UCI Professionelt Kontinentalli\u00f0. Li\u00f0i\u00f0 byrja\u00f0i at kappast \u00ed 2015, og \u00e1ri\u00f0 eftir, \u00ed 2016, gj\u00f8rdist li\u00f0i\u00f0 professionelt kontineltalli\u00f0.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 \u00far Bretlandi"}
{"id": "41119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hallam%C3%B6lla", "title": "Hallam\u00f6lla", "text": "Hallam\u00f6lla er ein fossur \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Fossurin er ein partur av Verka\u00e5n.\n\nFossar \u00ed Sv\u00f8r\u00edki\nTomelilla kommuna"}
{"id": "41120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartifossur", "title": "Svartifossur", "text": "Svartifossur er ein fossur \u00e1 Streymoynni \u00ed F\u00f8royum. Fossurin er ein partur av Hoydals\u00e1.\n\nFossar \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "41121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81arst%C3%ADggjafossur", "title": "\u00c1arst\u00edggjafossur", "text": "\u00c1arst\u00edggjafossur er ein fossur \u00e1 Streymoynni \u00ed F\u00f8royum.\n\nFossar \u00ed F\u00f8royum\nStreymoy"}
{"id": "41125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tonga%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Tonga \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Tonga lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 7 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Tonga, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nSvimjing\n\n\u00darslit \n\nNR = Nationalt met. \nER = Evropeiskt met.\n\nTonga \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Noreg%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Noreg \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Noreg lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 62 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Noregi, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 13 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\n| width=\"65%\" align=\"left\" valign=\"top\" |\n\n|  style=\"text-align:left; width:22%; vertical-align:top;\"|\n\nNoreg \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grand%20Prix%20Cycliste%20de%20Qu%C3%A9bec%202016", "title": "Grand Prix Cycliste de Qu\u00e9bec 2016", "text": "Grand Prix Cycliste de Qu\u00e9bec 2016 var tann 7. \u00fatg\u00e1van av eindags s\u00fakklukappingini Grand Prix Cycliste de Qu\u00e9bec og var\u00f0 hildin tann 9. september 2016. Kappingin var tann 24. \u00ed r\u00f8\u00f0ini av UCI World Tour 2016. Peter Sagan fr\u00e1  vann kappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nMichael Valgren koyrdi fyri \nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri \nJakob Fuglsang koyrdi fyri \nLars Bak koyrdi fyri\n\n\u00darslit\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\nKanada\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016\nUCI World Tour 2016"}
{"id": "41129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlond%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Ni\u00f0urlond \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Ni\u00f0urlond lutt\u00f3ku \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 242 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 21 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nSvimjing\n\n\u00darslit \n\nNR = Nationalt met. \nER = Evropeiskt met.\n\nNi\u00f0urlond \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlond%20%C3%A1%20Summar-OL%202012", "title": "Ni\u00f0urlond \u00e1 Summar-OL 2012", "text": "Ni\u00f0urlond lutt\u00f3ku \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum  27. juli til 12. august 2012. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 175 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 18 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2012.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nNi\u00f0urlond \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2012"}
{"id": "41133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mali%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Mali \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Mali lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 6 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Mali, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nMali \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41134", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dsland%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "\u00cdsland \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "\u00cdsland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 8 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far \u00cdslandi, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nSvimjing\n\n\u00darslit \n\nNR = Nationalt met. \nER = Evropeiskt met.\n\nKeldur \n\n\u00cdsland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elia%20Viviani", "title": "Elia Viviani", "text": "Elia Viviani (f\u00f8ddur 7. februar 1989) er ein italskur s\u00fakklari, i\u00f0 kappast b\u00e6\u00f0i innan breyts\u00fakkling og vegs\u00fakkling. Innan vegs\u00fakkling s\u00fakklar hann fyri . Hin 10. mai 2015, vann hann s\u00edn fyrst Grand Tour sigur, t\u00e1 i\u00f0 hann vann  ein tein \u00ed Giro d'Italia, hann vann tein 2 \u00ed einum h\u00f3pspurti frammanfyri Moreno Hofland og Andr\u00e9 Greipel. Innan breyts\u00fakkling hevur hann vunni\u00f0 gull \u00e1 OL, fleiri fer\u00f0ir gull \u00e1 EM og silvur \u00e1 HM.\n\nKeldur \n\nItalskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989"}
{"id": "41137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0ursmerkjab%C3%BDti%C3%B0%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Hei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\u00f0 \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "\n\nHei\u00f0ursmerki \nFr\u00e1grei\u00f0ing\n Vertstj\u00f3\u00f0 (Brasil)  \n\n{| \n|-\n|1\n! scope=\"row\" align=left| \n| 46 || 37 || 38 || 121\n|-\n|2\n! scope=\"row\" align=left| \n| 27 || 23 || 17 || 67\n|-\n|3\n! scope=\"row\" align=left| \n| 26 || 18 || 26 || 70\n|-\n|4\n! scope=\"row\" align=left| \n| 19 || 18 || 19 || 56\n|-\n|5\n! scope=\"row\" align=left| \n| 17 || 10 || 15 || 42\n|-\n|6\n! scope=\"row\" align=left| \n| 12 || 8 || 21 || 41\n|-\n|7\n! scope=\"row\" align=left| \n| 10 || 18 || 14 || 42\n|-\n|8\n! scope=\"row\" align=left| \n| 9 || 3 || 9 || 21\n|-\n|9\n! scope=\"row\" align=left| \n| 8 || 12 || 8 || 28\n|-\n|10\n! scope=\"row\" align=left| \n| 8 || 11 || 10 || 29\n|-\n|11\n! scope=\"row\" align=left| \n| 8 || 7 || 4 || 19\n|-\n|12\n! scope=\"row\" align=left| \n| 8 || 3 || 4 || 15\n|- bgcolor=ccccff\n|13\n! scope=\"row\" align=left style=\"background-color:#ccccff\"| *\n| 7 || 6 || 6 || 19\n|-\n|14\n! scope=\"row\" align=left| \n| 7 || 4 || 6 || 17\n|-\n|15\n! scope=\"row\" align=left| \n| 6 || 6 || 1 || 13\n|-\n|16\n! scope=\"row\" align=left| \n| 6 || 3 || 2 || 11\n|-\n|17\n! scope=\"row\" align=left| \n| 5 || 3 || 2 || 10\n|-\n|18\n! scope=\"row\" align=left| \n| 5 || 2 || 4 || 11\n|-\n|19\n! scope=\"row\" align=left| \n| 4 || 9 || 5 || 18\n|-\n|20\n! scope=\"row\" align=left| \n| 4 || 3 || 15 || 22\n|-\n|21\n! scope=\"row\" align=left| \n| 4 || 2 || 7 || 13\n|-\n|22\n! scope=\"row\" align=left| \n| 3 || 5 || 9 || 17\n|-\n|23\n! scope=\"row\" align=left| \n| 3 || 2 || 3 || 8\n|-\n|24\n! scope=\"row\" align=left| \n| 3 || 2 || 2 || 7\n|-\n|25\n! scope=\"row\" align=left| \n| 3 || 1 || 4 || 8\n|-\n|26\n! scope=\"row\" align=left| \n| 3 || 1 || 2 || 6\n|-\n|27\n! scope=\"row\" align=left| \n| 3 || 1 || 0 || 4\n|-\n|28\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 6 || 7 || 15\n|-\n|29\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 6 || 3 || 11\n|-\n|30\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 6 || 2 || 10\n|-\n|31\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 5 || 4 || 11\n|-\n|32\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 4 || 2 || 8\n|-\n|33\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 3 || 6 || 11\n|-\n|34\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 3 || 2 || 7\n|-\n| rowspan=2|35\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 2 || 2 || 6\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 2 || 2 || 6\n|-\n|37\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 2 || 0 || 4\n|-\n|38\n! scope=\"row\" align=left| \n| 2 || 1 || 4 || 7\n|-\n|39\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 7 || 10 || 18\n|-\n|40\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 4 || 4 || 9\n|-\n|41\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 3 || 4 || 8\n|-\n|42\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 3 || 0 || 4\n|-\n|43\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 2 || 7 || 10\n|-\n|44\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 2 || 5 || 8\n|-\n|45\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 2 || 1 || 4\n|-\n|46\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 2 || 0 || 3\n|-\n|47\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 1 || 3 || 5\n|-\n| rowspan=2|48\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 1 || 0 || 2\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 1 || 0 || 2\n|-\n|50\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 2 || 3\n|-\n| rowspan=3|51\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 1 || 2\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 1 || 2\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 1 || 2\n|-\n| rowspan=6|54\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 1 || 0 || 0 || 1\n|-\n|60\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 4 || 1 || 5\n|-\n|61\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 3 || 2 || 5\n|-\n| rowspan=2|62\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 2 || 0 || 2\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 2 || 0 || 2\n|-\n|64\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 3 || 4\n|-\n| rowspan=2|65\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 2 || 3\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 2 || 3\n|-\n| rowspan=2|67\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 1 || 2\n|-\n| rowspan=5|69\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 1 || 0 || 1\n|-\n|74\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 4 || 4\n|-\n| rowspan=2|75\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 3 || 3\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 3 || 3\n|-\n|77\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 2 || 2\n|-\n| rowspan=10|78\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|-\n! scope=\"row\" align=left| \n| 0 || 0 || 1 || 1\n|- class=\"sortbottom\"\n| 11\u201378\n! scope=\"row\" align=left| Restin av limunum \u00ed NOC\n| 125 || 149 || 183 || 457\n|- class=\"sortbottom\"\n!colspan=2| Tilsamans (87 limir \u00ed NOC) || 307 || 307 || 360 || 974\n|}\n\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%B8r%C3%ADki%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Sv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Sv\u00f8r\u00edki lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 152 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Sv\u00f8r\u00edki, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 22 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar\n\nSvimjing\n\n\u00darslit \n\nNR = Nationalt met. \nER = Evropeiskt met.\n\nSv\u00f8r\u00edki \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41149", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnland%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Finnland \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Finnland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 54 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Finnlandi, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 15 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nSvimjing\n\n\u00darslit \n\nNR = Nationalt met. \nER = Evropeiskt met.\n\nKeldur \n\nFinnland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belgia%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Belgia \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Belgia lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 108 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Finnlandi, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 22 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nBelgia \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estland%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Estland \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Estland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 45 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Estlandi, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 13 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nEstland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Namibia%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Namibia \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Namibia lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 10 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Namibia \u00ed 4 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nNamibia \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guam%20%C3%A1%20Summar-OL%202016", "title": "Guam \u00e1 Summar-OL 2016", "text": "Guam lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Rio de Janeiro, Brasil, \u00ed d\u00f8gunum 5. august til 21. august 2016. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 5 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Guam, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 3 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2016.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nSvimjing\n\n\u00darslit \n\nNR = Nationalt met. \nER = Evropeiskt met.\n\nGuam \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2016"}
{"id": "41154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vitaby", "title": "Vitaby", "text": "Vitaby er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 409 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "41155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96stra%20Tommarp", "title": "\u00d6stra Tommarp", "text": "\u00d6stra Tommarp er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 284 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "41156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hannas", "title": "Hannas", "text": "Hannas er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 50 \u00ed 2010.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "41165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Il%20Lombardia%202016", "title": "Il Lombardia 2016", "text": "Il Lombardia 2016 var tann 110. \u00fatg\u00e1van av eindagss\u00fakklukappingini Il Lombardia og var\u00f0 hildin hin 1. oktober 2016. Ta\u00f0 var tann 27. kappingin \u00ed UCI World Tour 2016 kalendaranum.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\n2016\nUCI World Tour 2016\nS\u00fakklukappingar \u00ed Italia"}
{"id": "41167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Androni%20Giocattoli-Sidermec", "title": "Androni Giocattoli-Sidermec", "text": "Androni Giocattoli-Sidermec er eitt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 er skr\u00e1sett \u00ed Italia.\n\n2016 \n\nS\u00fakkling \u00ed Italia\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "41168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/CCC%20Sprandi%20Polkowice", "title": "CCC Sprandi Polkowice", "text": "CCC Sprandi Polkowice er eitt professionelt kontinentalli\u00f0 \u00far P\u00f3llandi, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2000.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016 \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nS\u00fakkling \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "41174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Team%20Virtu%20Cycling", "title": "Team Virtu Cycling", "text": "Team Virtu Cycling (fyrr kent undir n\u00f8vnunum Team Virtu Pro-Veloconcept, Team Trefor-Blue Water og Team TREFOR) er eitt UCI Continental-li\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2012. Li\u00f0i\u00f0 er skr\u00e1sett \u00ed Danmark og luttekur \u00ed UCI Continental Circuits.\n\nHin 22. juli 2016 fekk li\u00f0i\u00f0 n\u00fdggjar h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0lar, t\u00e1 i\u00f0 Bjarne Riis og Lars Seier Christensen gj\u00f8rdist n\u00fdggir stu\u00f0lar. Sama dag broytti li\u00f0i\u00f0 navn til Team Virtu Pro-Veloconcept.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2018\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2017\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nS\u00fakkling \u00ed Danmark"}
{"id": "41177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/JLT%20Condor", "title": "JLT Condor", "text": "JLT Condor er eitt bretskt UCI kontinental s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2004. Li\u00f0i\u00f0 hevur fyrr veri\u00f0 nevnt Rapha Condor\u2013recycling.co.uk, ta\u00f0 var \u00e1\u00f0renn samanleggingina millum recycling.co.uk Pro Cycling Team og RaphaCondor li\u00f0i\u00f0 s\u00ed\u00f0st \u00ed 2007.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 \u00far Bretlandi\n2007"}
{"id": "41181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eneco%20Tour%202016", "title": "Eneco Tour 2016", "text": "Eneco Tour 2016 er tann 12. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Eneco Tour. Ta\u00f0 er 26. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2016. Kappingin byrja\u00f0i 19. september og enda\u00f0i 25. september 2016.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nLars Bak koyrir fyri \nMichael Valgren koyrir fyri \nS\u00f8ren Kragh Andersen koyrir fyri \nMichael M\u00f8rk\u00f8v koyrir fyri \nChristopher Juul-Jensen koyrir fyri\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\nSamla\u00f0 plasering\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\nUCI World Tour 2016\nS\u00fakklukappingar \u00ed Ni\u00f0urlondum\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia"}
{"id": "41182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eneco%20Tour", "title": "Eneco Tour", "text": "Eneco Tour er ein teinas\u00fakklukapping \u00ed Belgia og Ni\u00f0urlondum. Navni\u00f0 v\u00edsir til h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ulin, i\u00f0 er orkufelagi\u00f0 Eneco Energie. Kappingin er partur av b\u00e6\u00f0i UCI ProTour og UCI World Ranking kalendarunum.\n\nVinnarar \n\nEneco Tour"}
{"id": "41193", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikola%20Tesla", "title": "Nikola Tesla", "text": "Nikola Tesla (f\u00f8ddur 10. juli 1856, dey\u00f0ur 7. januar 1943) var ein serbiskur-amerikanskur uppfinnari, maskinverkfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og sp\u00e1ma\u00f0ur. Hann er vi\u00f0urkendur sum ein av mest t\u00fd\u00f0andi v\u00edsindaf\u00f3lkum \u00ed 19. \u00f8ld og \u00ed byrjanini av 20. \u00f8ld. Hann var mest kendur fyri hansara patentir og \u00e1st\u00f8\u00f0i, i\u00f0 hava lagt st\u00f8\u00f0i undir n\u00fat\u00ed\u00f0ar AC-skipanum (vendistreym).\n\nNikola Tesla var av serbiskum uppruna. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed t\u00ed l\u00edtla b\u00fdnum Smiljan \u00ed Lika-landslutinum \u00ed Keisarad\u00f8minum Eysturr\u00edki (n\u00fa \u00ed Kroatia). Hann var r\u00edkisborgari \u00ed Keisarad\u00f8minum Eysturr\u00edki og s\u00ed\u00f0an Eysturr\u00edki-Ungarn. Hann gj\u00f8rdist amerikanskur r\u00edkisborgari \u00ed 1891. Hann er ma\u00f0urin handan heimsins fyrsta vendistreymsmotori, ta\u00f0 kunngj\u00f8rdi hann \u00ed einum fyrilestri \u00e1 einum amerikonskum fr\u00f3\u00f0skaparsetri \u00ed 1888.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1856\nAndl\u00e1t \u00ed 1943\nSerbar\nAmerikanarar\nUppfinnarar"}
{"id": "41195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvalifkati%C3%B3n%20til%20HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202018%20-%20UEFA%20B%C3%B3lkur%20A", "title": "Kvalifkati\u00f3n til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 - UEFA B\u00f3lkur A", "text": "\n\nSt\u00f8\u00f0an\n\nDystir \n T\u00ed\u00f0irnar eru CET/CEST, sum lista\u00f0 av UEFA (lokalar t\u00ed\u00f0ir eru \u00ed klombrum).\n\nM\u00e1lskj\u00fattar \n93 m\u00e1l v\u00f3r\u00f0u skora\u00f0i \u00ed 30 dystum, ta\u00f0 svarar til \u00ed me\u00f0al 3,1 m\u00e1l per dyst.\n\n8 m\u00e1l\n\n Marcus Berg\n\n6 m\u00e1l\n\n Arjen Robben\n\n4 m\u00e1l\n\n Olivier Giroud\n Antoine Griezmann\n Aur\u00e9lien Joachim\n Emil Forsberg\n\n3 m\u00e1l\n\n Georgi Kostadinov\n Memphis Depay\n Quincy Promes\n Davy Pr\u00f6pper\n Andreas Granqvist\n Mikael Lustig\n Ola Toivonen\n\n2 m\u00e1l\n\n Pavel Savitski\n Ivaylo Chochev\n Spas Delev\n Ivelin Popov\n K\u00e9vin Gameiro\n Thomas Lemar\n Dimitri Payet\n Paul Pogba\n Vincent Janssen\n Wesley Sneijder\n\n1 m\u00e1l\n\n Alexei Rios\n Anton Saroka\n Mikhail Sivakow\n Maksim Valadzko\n Mihail Aleksandrov\n Stanislav Manolev\n Marcelinho\n Dimitar Rangelov\n Aleksandar Tonev\n Blaise Matuidi\n Kylian Mbapp\u00e9\n Florian Bohnert\n Maxime Chanot\n Daniel da Mota\n Olivier Thill\n Davy Klaassen\n Georginio Wijnaldum\n Jimmy Durmaz\n Oscar Hiljemark\n Isaac Kiese Thelin\n Victor Lindel\u00f6f\n Christoffer Nyman\n\nNotur\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018"}
{"id": "41198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Lewandowski", "title": "Robert Lewandowski", "text": "Robert Lewandowski (f\u00f8ddur 21. august 1988) er ein p\u00f3lskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum \u00e1lopsleikari fyri t\u00fdska felagi\u00f0 Bayern M\u00fcnchen og er li\u00f0skipari \u00e1 P\u00f3lska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\nRobert Lewandowski (90minut.pl)\nRobert Lewandowski (national-football-teams.com)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nP\u00f3lskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "41202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lettlendska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Lettlendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Lettlendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Lettland \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum, sum t.d. HM og EM.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nFylgjandi leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 til HM 2018-kvalifikati\u00f3ns-dystirnir m\u00f3ti F\u00f8royum og Ungarn i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u sp\u00e6ldir 7. oktober og 10. oktober 2016.\nDystir og m\u00e1l eru r\u00f8tt pr. Caps 7. oktober 2016, eftir dystin m\u00f3ti F\u00f8royar.\n\nToppskj\u00fattar\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrivt eru enn virknir.\n\nLeikarar vi\u00f0 flestum dystum\n\nLeikarar vi\u00f0 feitari skrivt eru enn virknir.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nLettland"}
{"id": "41204", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B0urlendska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Ni\u00f0urlendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Ni\u00f0urlendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Ni\u00f0urlond \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti. Li\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur st\u00fdrt av Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB).\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nHesir leikarar fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til UEFA Euro 2020.\n\nHin 8. juni 2021 t\u00f3k Donny van de Beek seg \u00far h\u00f3pinum vegna ska\u00f0a.\n\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 27. juni 2021.\n\nINJ Leikari t\u00f3k seg \u00far aftur h\u00f3pinum vegna ska\u00f0a.\n\nN\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0\nHesir leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 teir seinastu 12 m\u00e1na\u00f0arnir. \n\nCOV Leikari t\u00f3k seg \u00far h\u00f3pinum vegna COVID-19.\nINJ Leikari t\u00f3k seg \u00far h\u00f3pinum vegna ska\u00f0a.\nPRE Fyribils h\u00f3pur.\nRET Leikari bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 at hann fer at gevast \u00e1 landsli\u00f0num\nSUS Leikari er suspendera\u00f0ur.\nPRI Leikari kann ikki luttaka orsaka\u00f0 av pers\u00f3nligum \u00e1vum.\n\nKeldutilfar \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nNi\u00f0urlond"}
{"id": "41206", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Germanar", "title": "Germanar", "text": "Germanar v\u00f3ru tey f\u00f3lkini, sum b\u00fa\u00f0u n\u00e6st markinum til R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0. Millum kendastu \u00e6ttirnar v\u00f3ru gotar og vand\u00e1lar. Fyrst \u00ed \u00e1r 400 f\u00f3ru vand\u00e1larnir gj\u00f8gnum Gallia (n\u00fa Frakland) og ha\u00f0ani til Nor\u00f0ur-Afrika og til Spania. Vi\u00f0 Alarik \u00e1 odda hert\u00f3ku og r\u00e6ndu vesturgotar b\u00fdin R\u00f3m \u00ed \u00e1r 410. Vi\u00f0 Artala \u00e1 odda komu h\u00fanarnir til Gallia, har teir v\u00f3r\u00f0u ste\u00f0ga\u00f0ir \u00ed \u00e1rinum 451. \u00cd \u00e1rinum 476 settu herh\u00f8vdingarnir hj\u00e1 barb\u00e1rum s\u00ed\u00f0sta keisaran fr\u00e1, og Vestur-R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 var falli\u00f0. Nor\u00f0urevropeiska f\u00f3lki\u00f0 er \u00e6tta\u00f0 fr\u00e1 teimum gomlu germanunum, sum um ta\u00f0 muni\u00f0, Jesus var f\u00f8ddur, b\u00fa\u00f0u nor\u00f0anfyri Romverjar\u00edki\u00f0. Til hesa \u00e6tt ver\u00f0a eisini rokna\u00f0 m.a. f\u00f3lkini \u00ed Nor\u00f0urlondum, T\u00fdsklandi, Hollandi og St\u00f3rabretlandi. Flestu m\u00e1l \u00ed Evropa eru indo-evropeisk, til d\u00f8mis romansk- og germansk m\u00e1l, umframt slavisk- og baltisk m\u00e1l og fleiri m\u00e1l \u00ed Su\u00f0ur-Asia. F\u00f8royskt er eitt nor\u00f0urgermanskt m\u00e1l og f\u00f8royingar er germanskt f\u00f3lkaslag.\n\nS\u00ed eisini \n\n F\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0in\n Germansk m\u00e1l\n\nF\u00f3lk"}
{"id": "41207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9%20Silva", "title": "Andr\u00e9 Silva", "text": "Andr\u00e9 Miguel Valente da Silva (f\u00f8ddur 6. november 1995) er ein portugisiskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum \u00e1lopsleikari fyri A.C. Milan  og portugisiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Hann gj\u00f8rdi hattrick \u00e1 T\u00f3rsv\u00f8lli m\u00f3ti F\u00f8royum hin 10. oktober 2016, ta\u00f0 hendi \u00ed fyrra h\u00e1lvleiki innan 25. minuttir (12', 22', 37').\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \nDagf\u00f8rt eftir dystin m\u00f3ti F\u00f8royum 10. oktober 2016. M\u00e1lteigurin v\u00edsir m\u00e1lini, i\u00f0 Andr\u00e9 Silva hevur skora\u00f0, s\u00ed\u00f0an koma m\u00e1lini hj\u00e1 Portugal-\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Portugal"}
{"id": "41208", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rumenska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Rumenska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Rumenska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Rumenia \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Rumenska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nHesir leikarar fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til HM 2018 undankappingardystirnir m\u00f3ti Armenia hin 8. oktober 2016 og Kasakstan hin 11. oktober 2016.\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 8. oktober 2016, eftir dystin m\u00f3ti .\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nRumenia"}
{"id": "41210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Finska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Finska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Finnland \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum og ve\u00f0rur st\u00fdrt av Finska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nHesir leikarar fingu landsli\u00f0sbo\u00f0 til HM 2018 undankappingardystirnir m\u00f3ti \u00cdslandi hin 6. oktober 2016 og Kroatia hin 9. oktober 2016.\n\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 9. oktober 2016, eftir dystin m\u00f3ti .\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nFinnland"}
{"id": "41214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ass%C3%BDrar", "title": "Ass\u00fdrar", "text": "Ass\u00fdrar eru eitt f\u00f3lkaslag vi\u00f0 uppruna \u00ed \u00f8kinum sum er marki\u00f0 millum n\u00faverandi Irak, Iran, Turkaland og S\u00fdria. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum livir ein st\u00f3rur partur av ass\u00fdrum \u00ed \u00fatlegd.\n\nAss\u00fdrar mynda st\u00f8rsta partin av kristna minnilutanum \u00ed Mi\u00f0eystri.\n\nTungum\u00e1l \nAss\u00fdrar tosa eystaru m\u00e1lf\u00f8rini (dialektirnar) av aram\u00e6iska m\u00e1linum, t.d. \"eystur-ass\u00fdriskt\" (suroyo). Fyrr tosa\u00f0u ass\u00fdrar akkadiskt, sum doy\u00f0i \u00far \u00ed fyrstu \u00f8ld e.Kr. \nAss\u00fdrar skiftu gomlu akkadisku k\u00edlaskriftina, i\u00f0 teir n\u00fdttu at skriva \u00e1 leirtalvur, \u00fat vi\u00f0 ass\u00fdriska stavra\u00f0i\u00f0 i\u00f0 er ein eftirkomari av aram\u00e6iska stavra\u00f0num. Ass\u00fdrar v\u00f3ru millum fyrstu f\u00f3lkasl\u00f8g i\u00f0 t\u00f3ku \u00edm\u00f3ti kristind\u00f3minum, uml. \u00e1r 45 e.Kr.\n\nKeldur \n Ass\u00fdrar \u00e1 Tilstarkiv.dk\n\nMi\u00f0eystur\nF\u00f3lk\nSemittar"}
{"id": "41215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montenegrinska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Montenegrinska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "The Montenegro national football team umbo\u00f0ar Montenegro \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Fudbalski Savez Crne Gore (FSCG), i\u00f0 er montenegrinska f\u00f3tb\u00f3ltssambandi\u00f0. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 Montenegro er Podgorica City Stadium \u00ed Podgorica.\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \n''Dystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd 11. oktober 2016 eftir dystin m\u00f3ti Danmark.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nMontenegro"}
{"id": "41217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Serbiska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Serbiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Serbiska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 umbo\u00f0ar Serbia \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskappingum og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Serbiska f\u00f3tb\u00f3ltssambandinum.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nSerbia"}
{"id": "41224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Semittar", "title": "Semittar", "text": "Semittar er s\u00f8guliga heiti\u00f0 fyri tey f\u00f3lkasl\u00f8g i\u00f0 tosa og hava tosa\u00f0 semitisk m\u00e1l. Or\u00f0i\u00f0 \"semittur\" kemur av syni N\u00f3a nevndur Sem, i\u00f0 samb\u00e6rt b\u00edbliuni var \u00e6ttfa\u00f0ir at teimum semitisku f\u00f3lkasl\u00f8gunum, tvs. m.o. ar\u00e1bar, aram\u00e6aar, hebr\u00e6ar, b\u00e1bylonar, kartaginiensar, f\u00f8nikar og etiopar. Or\u00f0i\u00f0 fevnir sostatt \u00f8ll n\u00falivandi og \u00fatdey\u00f0u semitiskttalandi f\u00f3lkasl\u00f8gini, men er tv\u00edt\u00fdtt, t\u00ed ta\u00f0 blandar m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i og tj\u00f3\u00f0fr\u00f8\u00f0i (etnografi) saman, og er sostatt ikki \u00ed samsvar vi\u00f0 n\u00fat\u00ed\u00f0ar v\u00edsind. \n\nHeiti\u00f0 \"semittur\" ver\u00f0ur stundum n\u00fdtt um j\u00f8dar, serliga \u00ed neiliga forminum antisemitisma.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Introduktion til semitistik\n\nF\u00f3lk\nSemittar"}
{"id": "41225", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ar%C3%A1bar", "title": "Ar\u00e1bar", "text": "Ar\u00e1bar ella arabarar (), v\u00ed\u00f0ka\u00f0ur t\u00fddningur arabisktm\u00e6lt f\u00f3lk, eru ein fj\u00f8letniskur (panetniskur) b\u00f3lkur. Ar\u00e1bar b\u00fagva fyrst og fremst \u00ed Mi\u00f0eystri, Nor\u00f0urafrika, Afrikahorninum o.\u00f8. p\u00f8rtum av sokalla\u00f0a \"arabiska heiminum\". Ar\u00e1bar tosa arabiskt m\u00e1l, i\u00f0, saman vi\u00f0 mentan og politiskum si\u00f0venjum, kn\u00fdtir teir saman.\n\nF\u00f3lk\nSemittar"}
{"id": "41226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Norska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Norska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 () umbo\u00f0ar Noreg \u00ed altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3lti og ver\u00f0ur st\u00fdrt av Norges Fotballforbund, i\u00f0 er stj\u00f3rnandi sambandi fyri f\u00f3tb\u00f3lt \u00ed Norra. Heimav\u00f8llurin hj\u00e1 Norra er Ullevaal Stadion \u00ed Oslo og h\u00f8vu\u00f0svenjarin er Per-Mathias H\u00f8gmo. FIFA hevur sett Norska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 sum nummar 49 pr. juli 2016 \u00e1 listanum yvir f\u00f3tb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0ir eftir hv\u00f8r er best.\n\nLutt\u00f8ka og \u00farslit \u00ed st\u00f8rstu kappingunum\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nH\u00f3purin \u00ed talvuni ni\u00f0anfyri var\u00f0 \u00fattikin til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 innlei\u00f0andi dystirnir m\u00f3ti Aserbadsjan hin 8. oktober og San Marino hin 11. oktober 2016.\n\nDystir og m\u00e1l eru dagf\u00f8rd pr. 11. oktober 2016, eftir HM-undandystin m\u00f3ti San Marino.\n\nN\u00fdlig landsli\u00f0sbo\u00f0\nHesir leikarar hava fingi\u00f0 landsli\u00f0sbo\u00f0 seinastu 12 m\u00e1na\u00f0irnar.\n\n\t\n\nNotur\n[a] T\u00f3k seg \u00far h\u00f3pinum.\nINJ Skaddur, sj\u00fakur ella kemur fyri seg eftir skur\u00f0vi\u00f0ger\u00f0.\nRET Pensionera\u00f0ur fr\u00e1 landsli\u00f0sf\u00f3tb\u00f3lti.\nKOS Broytti f\u00f3tb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0skap til Kosovo.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0 \u00ed Evropa\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Noregi"}
{"id": "41232", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristoffer%20Halvorsen", "title": "Kristoffer Halvorsen", "text": "Kristoffer Halvorsen (f\u00f8ddur 13. apr\u00edl 1996) er ein norskur s\u00fakklari, i\u00f0 kappast fyri Team Joker.\n\nHin 13. oktober 2016 vann hann HM \u00ed vegs\u00fakkling 2016 hj\u00e1 monnum undir 23.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nNorskir s\u00fakklarar"}
{"id": "41233", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20vegs%C3%BAkkling%202016", "title": "HM \u00ed vegs\u00fakkling 2016", "text": "HM \u00ed vegs\u00fakkling 2016 f\u00f3r fram \u00ed Doha, Katar, \u00ed oktober 2016.\n\n\u00darslit\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n{| style= \"width:100%;\"\n| style= \"width:45%;\" valign=top |\n{| style= \"width:100%;\"\n| style= \"width:45%;\" valign=top |\n\nKeldur \n\nHM \u00ed vegs\u00fakkling\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "41235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Nations%20League", "title": "UEFA Nations League", "text": "UEFA Nations League er ein \u00e6tla\u00f0 komandi f\u00f3tb\u00f3ltskapping fyri fyri landsli\u00f0 \u00ed Europa fyri vaksnar menn. Li\u00f0ini skulu vera limir \u00ed UEFA. Fyrsta kappingin byrja\u00f0i \u00ed september 2018, eftir HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018, og vinnarin av kappingini ver\u00f0ur funnin \u00ed juni 2019. Kappingin kemur \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum \u00ed sta\u00f0in fyri altj\u00f3\u00f0a vinadystir.\n\nLi\u00f0ini \n\u00d8ll 55 landsli\u00f0ini \u00ed UEFA fara at kappast \u00ed UEFA Nations League.\n\nKeldur \n\nUEFA Nations League"}
{"id": "41239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amalie%20Dideriksen", "title": "Amalie Dideriksen", "text": "Amalie Dideriksen (f\u00f8dd 24. mai 1996) er ein veg- og banas\u00fakklari \u00far Danmark og pr. 5. oktober 2016 er hon n\u00faverandi heimsmeistari. Hon s\u00fakklar fyri ni\u00f0urlendska li\u00f0i\u00f0 Boels Dolmans Cycling Team og fyri danska landsli\u00f0i\u00f0. Hon vann junior-HM \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2013 og 2014 og eitt bronsuhei\u00f0ursmerki \u00ed scratch-kappingini \u00e1 Junior-HM \u00ed banas\u00fakkling 2013. \u00cd 2014 vann hon danska meistaraheiti\u00f0 \u00ed vegs\u00fakkling. Hon lutt\u00f3k fyri Danmark \u00ed omnium fyri kvinnur \u00e1 summar-OL 2016. Hon l\u00e1 \u00e1 n\u00fdggjundapl\u00e1ssi eftir fl\u00fagvandi umfari\u00f0, men megna\u00f0i at vinna stigkappingina, og enda\u00f0i harvi\u00f0 \u00e1 einum samla\u00f0um fimtapl\u00e1ssi. Hin 15. oktober 2016, vann Dideriksen HM \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed Doha, Katar, hon vann \u00e1 Kirsten Wild og Lotta Lepist\u00f6 \u00ed einum h\u00f3pspurti. Vi\u00f0 at vinna meistaraheiti\u00f0 fyri vaksnar kvinnur, gj\u00f8rdist hon partur av einum b\u00f3lki av s\u00fakklarum, i\u00f0 hava vunni\u00f0 b\u00e6\u00f0i junior-HM og seinni elitu-heimsmeistarakappingina. Hinar i\u00f0 eisini hava megna ta\u00f0 eru Marianne Vos, Pauline Ferrand-Pr\u00e9vot, Nicole Cooke og landsli\u00f0svegnjarin hj\u00e1 Amaliu Dideriksen, Catherine Marsal.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nDanskir s\u00fakklarar\nKvinnuligir s\u00fakklarar"}
{"id": "41249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lizzie%20Deignan", "title": "Lizzie Deignan", "text": "Elizabeth Mary \"Lizzie\" Deignan (f\u00f8dd Armitstead hin 18. desember 1988) er ein enskur professionellur s\u00fakkklari og fyrrverandi heimsmeistari \u00ed b\u00e6\u00f0i bana- og vegs\u00fakkling. Hon vann HM \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2015, Commonwealth Games 2014 og bretsku landskappingina \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2011, 2013 og 2015. Deignan er eisini dupultur vinnari av UCI World Cup fyri kvinnur, hon vann samla\u00f0u kappingina \u00ed 2014 og 2015. \u00c1 summar-OL 2012 vann hon silvur \u00ed vegs\u00fakkling.\n\nPrivatl\u00edv \nLizzie Diegnan (fyrr Armitstead) giftist vi\u00f0 starvsfelaganum, s\u00fakklaranum Philip Deignan, \u00ed Otley hin 17. september 2016.\n\nReferencer \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nBretskir s\u00fakklarar\nKvinnuligir s\u00fakklarar"}
{"id": "41255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20vegs%C3%BAkkling%202015", "title": "HM \u00ed vegs\u00fakkling 2015", "text": "HM \u00ed vegs\u00fakkling 2015 f\u00f3r fram \u00ed Richmond, Virginia fr\u00e1 19. til 27. september 2015. Ta\u00f0 var tann 88. heimsmeistarakappingin \u00ed vegs\u00fakkling. Peter Sagan vann kappingina hj\u00e1 monnum \u00ed vegs\u00fakkling, og Lizzie Armitstead (seinni Deignan) vann vegs\u00fakklukappingina hj\u00e1 kvinnum.\n\nLuttakandi lond\n\n\u00darslit\n\nElitukappingar\n\nUndir-23\n\nJunior-kappingar\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n\nKeldur \n\nHM \u00ed vegs\u00fakkling\n2015 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "41262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20vegs%C3%BAkkling", "title": "HM \u00ed vegs\u00fakkling", "text": "\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki eftir landi allar t\u00ed\u00f0ir \nDagf\u00f8rt eftir HM 2016.\nYvirliti\u00f0 inniheldur bert hei\u00f0ursmerki vunnin \u00ed elitudeildunum. Li\u00f0kappingar, i\u00f0 ikki eru eftir londum eru ikki taldar vi\u00f0.\n\nHM \u00ed vegs\u00fakkling"}
{"id": "41263", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UCI%20World%20Cup%20%C3%AD%20vegs%C3%BAkkling%20fyri%20kvinnur", "title": "UCI World Cup \u00ed vegs\u00fakkling fyri kvinnur", "text": "UCI World Cup fyri kvinnur byrja\u00f0i \u00ed 1998. Ta\u00f0 er ein kapping fyri kvinnur, i\u00f0 varir alla sesongina innan vegs\u00fakkling hj\u00e1 kvinnum. Talan er um eina r\u00f8\u00f0 av s\u00fakklukappingum, tali\u00f0 skiftir fr\u00e1 6 til 12. Ta\u00f0 er Union Cycliste Internationale, i\u00f0 skipar fyri kappingini, i\u00f0 telur stigini saman yvir alt \u00e1ri\u00f0 hj\u00e1 einst\u00f8ku s\u00fakklarunum, i\u00f0 luttaka \u00ed vi\u00f0komandi kappingum.\n\nVinnarar\n\nEinstaklingakapping\n\nLi\u00f0\nEin li\u00f0kapping var\u00f0 innf\u00f8rd \u00ed 2006.\n\nKeldur \n\nUCI World Cup fyri kvinnur"}
{"id": "41272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Canyon-SRAM%20Racing", "title": "Canyon-SRAM Racing", "text": "Velocio-SRAM Cycling, fyrr kent sum Specialized\u2013lululemon, er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi (fyrr USA), i\u00f0 kappast innan vegs\u00fakkling og banas\u00fakkling.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2015 \n\nS\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur\nS\u00fakkling \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "41276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boels-Dolmans", "title": "Boels-Dolmans", "text": "Boels-Dolmans, almenna navni\u00f0 Boels-Dolmans Pro Cycling, (UCI li\u00f0kota: DLT) er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum, i\u00f0 kappast innan elitus\u00fakklukappingar t.d. \u00ed UCI Women's World Cup. H\u00f8v\u00f0ussponsorarnir i\u00f0 geva li\u00f0num navn eru Dolmans Landscaping og tann ni\u00f0urlendska plantu\u00fatleigingarfyrit\u00f8kan Boels Rental.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur\nS\u00fakkling \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "41282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Li%C3%A8ge-Bastogne-Li%C3%A8ge%202016", "title": "Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge 2016", "text": "Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge 2016 var tann 102. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge og var tann 13. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2016. Kappingin var\u00f0 hildin 24. apr\u00edl 2016. Vinnarin gj\u00f8rdist Wout Poels fr\u00e1 .\n\nHold og ryttere\n\nDanskir s\u00fakklarar \nJakob Fuglsang s\u00fakkla\u00f0i fyri \nChristopher Juul-Jensen s\u00fakkla\u00f0i fyri \nMichael Valgren s\u00fakkla\u00f0i fyri \nChris Anker S\u00f8rensen s\u00fakkla\u00f0i fyri\n\n\u00darslit \n\nLi\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nUCI World Tour 2016"}
{"id": "41287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3rur%20Mortensen", "title": "T\u00f3rur Mortensen", "text": "T\u00f3rur Mortensen (f\u00f8ddur 1998, \u00far Havn) er ein f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttarma\u00f0ur, i\u00f0 \u00ed\u00f0kar fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. \u00cd 2016 var\u00f0 hann \u00fattikin til ein \u00farvalsb\u00f3lk hj\u00e1 danska landsli\u00f0num innan fr\u00e6lsan \u00edtr\u00f3tt. Hann lutt\u00f3k \u00e1 Oyggjaleikum \u00ed 2015 og kom \u00ed finaluna, men ein ska\u00f0i gj\u00f8rdi, at hann t\u00e1 ikki leyp upp til s\u00edtt besta. \u00cd juli 2016 lutt\u00f3k hann \u00ed kappingini VU Spelen \u00ed G\u00f6teborg, har hann t\u00f3k f\u00f8royska meti\u00f0 hj\u00e1 \u00d8ssur Debes Eiriksfoss og betra\u00f0i ta\u00f0 vi\u00f0 60 cm. Hann eigur f\u00f8royska meti\u00f0 \u00ed tr\u00fdst\u00f8kk og hevur betra\u00f0 ta\u00f0 fleiri fer\u00f0ir. \u00cd februar 2017 setti hann n\u00fdtt met, t\u00e1 i\u00f0 hann leyp 14,78 metrar \u00ed kapping \u00ed Danmark.\n\n\u00darslit\n\nDM \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti innandura 2016 \n Gull \u00ed tr\u00fdst\u00f8kk innandura, hann leyp 14.39 metrar\n\nDMU \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti 2015 - U17 \n Gull \u00ed tr\u00fdst\u00f8kk, hann leyp 13.45 metrar\n Silvur \u00ed tr\u00fdst\u00f8kk, innandura, hann leyp 13.11 metrar\n\nDM \u00ed fr\u00e6lsum \u00edtr\u00f3tti  2015 \nSilvur \u00ed tr\u00fdst\u00f8kk, hann leyp 13.58 metrar\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum"}
{"id": "41288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skam", "title": "Skam", "text": "Skam er ein norsk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, i\u00f0 er er framleidd av NRK \u00ed Noregi. Hon l\u00fdsir ungd\u00f3min, sum hann er \u00eddag. Sesong eitt sn\u00fdr seg um Evu, i\u00f0 j\u00fast er byrja\u00f0 \u00ed 1.g \u00ed Oslo. Hon finnur s\u00e6r skj\u00f3tt ein vinarb\u00f3lk, i\u00f0 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in byggir \u00fat fr\u00e1. Sesong tvey sn\u00fdr seg um Nooru, i\u00f0 er vinkona hj\u00e1 Evu. Sesong tr\u00fd sn\u00fdr seg um vinmannin Isak. Skam var fyrstu fer\u00f0 \u00e1 skr\u00e1nni 25. september 2015. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in hj\u00e1 NRK gj\u00f8rdist beinavegin v\u00e6l umt\u00f3kt \u00ed Norra. NRK \u00ed Noregi hev\u00f0i fram til oktober 2016 gj\u00f8rt 36 partar av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in fylgir m.a. Noora Amalie S\u00e6tre (Josefine Frida Pettersen), Eva Kviig Mohn (Lisa Teige) og Isak Valtersen (Tarjei Sandvik Moe). \n\nS\u00ed\u00f0an \u00ed 2016 hevur Mentanardeildin \u00ed Kringvarpinum veri\u00f0 \u00ed samr\u00e1\u00f0ingum vi\u00f0 norska kringvarpi\u00f0, NRK, sum framlei\u00f0ir Skam - og \u00ed februar 2017 er ta\u00f0 greitt, at Kringvarp F\u00f8roya keypir allar tr\u00edggjar sesongir.\n\nTey leikandi\n\nH\u00f8vu\u00f0sleiklutir \n Lisa Teige sum Eva Kviig Mohn (h\u00f8vu\u00f0sfigurur \u00ed sesong 1)\n Josefine Frida Pettersen sum Noora Amalie S\u00e6tre (h\u00f8vu\u00f0sfigurur \u00ed sesong 2)\n Tarjei Sandvik Moe sum Isak Valtersen (h\u00f8vu\u00f0sfigurur \u00ed sesong 3)\n Iman Meskini sum Sana Bakkoush (h\u00f8vu\u00f0sfigurur \u00ed sesong 4)\n\nHj\u00e1leiklutur \n Marit Synn\u00f8ve Berg sum mamma Evu\n Justina Diekontaite sum Argentina \n Carl Martin Eggesb\u00f8 sum Eskild Tryggvasson\n Ulrikke Falch sum Vilde Lien Hellerud \n Thomas Hayes sum William Magnusson\n Marlon Vald\u00e9s Langeland sum Jonas Noah Vasquez\n Cecilie Martinsen sum Ingrid Theis Gaupseth\n Iman Meskini sum Sana Bakkoush\n Rakel \u00d8fsti Nesje sum Linn Larsen Hansen\n Johan Ratvik sum Igor\n Elias Selhi sum Elias\n Ina Svenningdal sum Chris Berg\n Herman T\u00f8mmeraas sum Christoffer Schistad\n Fredrik Vildgren sum Nikolai Magnusson\n Kristina \u00d8degaard sum Sara N\u00f8rrstelien\n Henrik Holm sum Even Bech N\u00e6sheim \n Ruby Dagnall sum Emma W. Larzen\n\nGestaleiklutir \n N\u00e6mingar \u00far Hartvig Nissen skole\n Astrid Smeplass\n Marius Borg H\u00f8iby\n\nKeldur \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir\nNorsk mentan\n2015"}
{"id": "41297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Champions%20League%20innlei%C3%B0andi%20umf%C3%B8r%20og%20playoffumfar%202016-17", "title": "UEFA Champions League innlei\u00f0andi umf\u00f8r og playoffumfar 2016-17", "text": "UEFA Champions League innlei\u00f0andi umf\u00f8r og playoffumfar 2016-17 byrja\u00f0i hin 28. juni og enda\u00f0i 24. august 2016. Tilsamans 56 li\u00f0 kappa\u00f0ust \u00ed innlei\u00f0andi umf\u00f8runum og \u00ed play-off umfarinum fyri at finna fram til 10 av teimum 32 pl\u00e1ssunum \u00ed b\u00f3lkasp\u00e6linum \u00ed UEFA Champions League 2016-17.\n\nAllar t\u00ed\u00f0ir eru mi\u00f0evropeiskar t\u00ed\u00f0ir (UTC+2).\n\nFyrsta innlei\u00f0andi umfar\n\nSeeding\nTilsamans sp\u00e6ldu \u00e1tta li\u00f0 \u00ed fyrsta innlei\u00f0andi umfarinum. Lutakasti\u00f0 f\u00f3r fram tann 20. juni 2016.\n\nSamandr\u00e1ttur\nFyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 28. juni, returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 5. og 6. juli 2016.\n\n|}\n\nDystir\n\nLincoln Red Imps vann 3\u20132 samanlagt.\n\nThe New Saints vann 5\u20131 samanlagt.\n\n2\u20132 samanlagt. Valletta vann vegna m\u00e1l \u00e1 \u00fativ\u00f8lli.\n\nAlashkert vann 3\u20130 samanlagt.\n\nAnna\u00f0 innlei\u00f0andi umfar\n\nSeeding\nTilsamans 34 li\u00f0 sp\u00e6ldu \u00ed \u00f8\u00f0rum innlei\u00f0andi umfari: 30 li\u00f0 i\u00f0 komu beinlei\u00f0is \u00ed hetta umfari\u00f0 og teir f\u00fdra vinnararnir av t\u00ed fyrsta innlei\u00f0andi umfarinum. Lutakasti\u00f0 var\u00f0 trekt tann 20. juni 2016.\n\nNotur\n\nSamandr\u00e1ttur\nTeir fyrru dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 12. og 13. juli, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 19. og 20. juli 2016.\n\n|}\n\nDystir\n\nQaraba\u011f vann 3\u20131 samanlagt.\n\nHapoel Be'er Sheva vann 3\u20132 samanlagt.\n\n6\u20136 on aggregate. Tren\u010d\u00edn vi\u00f0 m\u00e1lum \u00e1 \u00fativ\u00f8lli.\n\nRed Bull Salzburg vann 3\u20130 samanlagt.\n\nDinamo Zagreb vann 5\u20133 samanlagt.\n\nAPOEL vann 3\u20130 samanlagt.\n\nLegia Warsaw vann 3\u20131 samanlagt.\n\nLudogorets Razgrad won 5\u20130 on aggregate.\n\nDinamo Tbilisi won 3\u20131 on aggregate.\n\nAstana vann 2\u20131 samanlagt.\n\n2\u20132 samanlagt. Partizani Tirana vann 3\u20131 vi\u00f0 brotssparkkapping.\n\nBATE Borisov vann 4\u20132 samanlagt.\n\nRed Star Belgrade vann 4\u20132 samanlagt.\n\nRosenborg vann 5\u20134 samanlagt.\n\n3\u20133 samanlagt. Dundalk vann vi\u00f0 \u00fativallam\u00e1lum.\n\nCeltic vann 3\u20131 samanlagt.\n\nFC K\u00f8benhavn vann 9\u20130 samanlagt.\n\nTri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfar\n\nSamandr\u00e1ttur\nTeir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 26. og 27. juli, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 2. og 3. august 2016.\n\n|-\n!colspan=6|Meistaravegurin\n\n|-\n!colspan=6|Ligavegurin\n\n|}\n\nDystir \n\nAPOEL vann 4\u20132 samanlagt.\n\nDinamo Zagreb vann 3\u20130 samanlagt.\n\nHapoel Be'er Sheva vann 1\u20130 samanlagt.\n\nCeltic vann 3\u20132 samanlagt.\n\nLegia Warsaw vann 1\u20130 samanlagt.\n\n1\u20131 samanlagt. Viktoria Plze\u0148 vann vi\u00f0 \u00fativallam\u00e1li.\n\nK\u00f8benhavn vann 4\u20131 samanlagt.\n\nDundalk vann 3\u20131 samanlagt.\n\nLudogorets Razgrad vann 6\u20134 samanlagt.\n\nRed Bull Salzburg vann 3\u20130 samanlagt.\n\nAjax vann 3\u20132 samanlagt.\n\nSteaua Bucure\u0219ti vann 3\u20131 samanlagt.\n\n2\u20132 samanlagt. Young Boys vunnu 4\u20132 vi\u00f0 brotssp\u00f8rkum.\n\nRostov vann 4\u20132 samanlagt.\n\nMonaco vann 4\u20133 samanlagt.\n\nPlay-off umfar\n\nSeeding\nPlay-off umfari\u00f0 var\u00f0 b\u00fdtt sundur \u00ed tveir atskiltir: Meistaravegurin (fyri meistarar) og Ligavegurin (fyri ikki-meistarar fr\u00e1 ovastu deildum). Tapandi li\u00f0ini \u00ed b\u00e1\u00f0um p\u00f8rtum fara v\u00ed\u00f0ari til UEFA Europa League 2016-17 b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0.\n\nTilsamans 20 li\u00f0 sp\u00e6ldu \u00ed play-off umfarinum:\nMeistaravegurin: teir t\u00edggju meistaraveg-vinnararnir fr\u00e1 tri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfari.\nLigavegurin: fimm li\u00f0 \u00ed komu \u00ed hetta umfari\u00f0, og fimm ligaveg-vinnarar fr\u00e1 tri\u00f0ja innlei\u00f0andi umfari.\n\nLutakasti\u00f0 fyri play-off umfari\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 5. august 2016.\n\nNotur\n\nSamandr\u00e1ttur \nTeir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 16. og 17. august, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 23. og 24. august 2016.\n\n|-\n!colspan=6|Meistaravegurin\n\n|-\n!colspan=6|Ligavegurin\n\n|}\n\nNotur\n\nKeldur \n\nUEFA Champions League\n2016 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "41356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madison%20Genesis", "title": "Madison Genesis", "text": "Madison Genesis er eitt bretskt professionelt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 er skr\u00e1sett sum eitt UCI Continental-li\u00f0. Li\u00f0i\u00f0 kappast \u00ed heimligum og evropeiskum kappingum.\n\nH\u00f3purin\n\n2017\n\n2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 \u00far Bretlandi"}
{"id": "41357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/An%20Post-ChainReaction", "title": "An Post-ChainReaction", "text": "An Post-Chain Reaction (UCI li\u00f0kota: SKT) er eitt UCI continental professionelt s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 er skr\u00e1sett \u00ed \u00cdrlandi, vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Sean Kelly Academy \u00ed Merchtem, Flandern. Li\u00f0i\u00f0 luttekur \u00ed UCI Europe Tour. Li\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur vant av Kurt Bogaerts og Sean Kelly vi\u00f0 \u00edtr\u00f3ttastj\u00f3ranum Andy Vanhoudt.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2017\n\n2015\n\nKeldur \n\n\u00cdrland\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "41358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roubaix-Lille%20M%C3%A9tropole", "title": "Roubaix-Lille M\u00e9tropole", "text": "Roubaix-Lille M\u00e9tropole er eitt franskt UCI Continental s\u00fakkluli\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2007.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nFrakland"}
{"id": "41360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9e%20de%20terre", "title": "Arm\u00e9e de terre", "text": "Arm\u00e9e de terre (alment navn \u00c9quipe cycliste Arm\u00e9e de terre, UCI li\u00f0kota ADT) er eitt franskt UCI Continental s\u00fakkluli\u00f0. Ta\u00f0 er stu\u00f0la\u00f0 av t\u00ed franska herinum og allir s\u00fakklararnir eru professionellir hermenn. Eftir at hava kappast vi\u00f0 hepni \u00ed kappingum fyri amat\u00f8rli\u00f0 \u00ed Fraklandi, var\u00f0 li\u00f0i\u00f0 skr\u00e1sett sum eitt kontinentalli\u00f0 fyrst \u00ed \u00e1rinum \u00ed 2015.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nFrakland"}
{"id": "41362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Algebra", "title": "Algebra", "text": "Algebra er l\u00e6ran um roknih\u00e6ttirnar og um sambandi\u00f0 \u00edmillum t\u00f8l. \u00cd algebra ver\u00f0a b\u00f3kstavir ofta settir \u00ed sta\u00f0in fyri t\u00f8l. Hetta er fyri at leggja dent \u00e1, at teir roknih\u00e6ttir, vit br\u00faka, galda ikki bara fyri einst\u00f8k t\u00f8l. Algebra ver\u00f0ur t\u00ed eisini nevnd b\u00f3kstavarokning. Algebra stavar fr\u00e1 9. \u00f8ld, t\u00e1 i\u00f0 st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingurin Al Khwarizmi gav eina b\u00f3k \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i \u00fat \u00ed Bagdad. Hann nevndi b\u00f3kina Al-jabr wa\u2019l-muqabala. Ta\u00f0 man vera hetta Al-jabr, sum er blivi\u00f0 til algebra. \u00cd algebra rokna vit vi\u00f0 t\u00f8lum, sum vit ikki vita, hv\u00f8rji eru enn. Ors\u00f8kin til, at vit kunnu gera ta\u00f0, er, at n\u00f3gvar \u00fatrokningar eru eins, hv\u00f8rji t\u00f8l vit so br\u00faka. Algebraframsagnir eru n\u00f8vn \u00e1 t\u00f8lum, sum eru sett saman av b\u00f3kstavum og t\u00f8lum. Ofta kunnu t\u00e6r skrivast styttri. Vit siga t\u00e1, at ta\u00f0 ber til at umstytta algebraframsagnirnar. L\u00edka til 1637 var st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0in t\u00fd\u00f0iliga b\u00fdtt sundir \u00ed algebra og geometri. T\u00e1 gav franska flogviti\u00f0 \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i Ren\u00e9 Descartes \u00fat b\u00f3k s\u00edna Discours de la m\u00e9thode. \u00cd einum \u00edskoyti v\u00edsti hann \u00e1 styrkina at tvinna algebraina og geometriina saman. Hetta gj\u00f8rdist seinni til sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugu v\u00edsindagreinina anal\u00fdtisk geometri.\u2028\u2028 B\u00f3kstavarokning ver\u00f0ur serliga n\u00fdtt \u00ed kjarna\u00f8kjunum geometri og funksj\u00f3nir.\n\nEr  \u00ed einari l\u00edkning, ver\u00f0ur hon nevnd l\u00edkning \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi. Eina skipa\u00f0a og umstytta l\u00edkning \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi skriva vit:\n\nRoknireglur \n\n \u2028\n\u2028\n Fortekn\u2028\n \n \n \n \u2028\n Umstytting\u2028\n  kann ver\u00f0a umstytt til \n Potensar\u2028\n \u2028\n \u2028\n \u2028 givi\u00f0 at \n \u2028\n Undirskilt falditekn\n T\u00e1 i\u00f0 vit skriva , er ta\u00f0 undirskilt, at ta\u00f0 merkir . Frams\u00f8gnina  skriva vit vanliga \u2028\n Undirskilt pluss\n T\u00e1 i\u00f0 einki fortekn stendur frammanfyri einum klombri ella tali, er ta\u00f0 undirskilt, at ta\u00f0 er pluss. T.d.: \u2028\n Undirskilt 1 tall\u2028\n Stendur eitt minustekn frammanfyri einum klombri, er ta\u00f0 undirskilt, at har stendur eitt 1 tal: \n\nAlgebra\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Funksj%C3%B3n", "title": "Funksj\u00f3n", "text": "Funksj\u00f3nir l\u00fdsa eint\u00fddda sambandi\u00f0 millum \u00f3hefta og hefta variabulin. Sambandi\u00f0 ver\u00f0ur \u00e1sett \u00e1 ymiskan h\u00e1tt, so sum vi\u00f0 rokniforskrift, vi\u00f0 r\u00e1s, vi\u00f0 talvu og vi\u00f0 algoritmu. Funksj\u00f3n er forskrift, sum til ein og hv\u00f8nn lut  \u00ed frummongdini kn\u00fdtir j\u00fast eitt tal, , \u00ed vir\u00f0ismongdini. Skipa\u00f0 talpar eru tvey t\u00f8l, sum eru skipa\u00f0 \u00ed ra\u00f0fylgju: Skipa\u00f0 talp\u00f8r ver\u00f0a skriva\u00f0 \u00ed klombrum og vi\u00f0 komma millum t\u00f8lini, til d\u00f8mis . At talp\u00f8r eru skipa\u00f0, merkir, at eitt n\u00fa  er ikki ta\u00f0 sama sum . Fyrra tali\u00f0 \u00ed einum skipa\u00f0um talpari ver\u00f0ur nevnt fyrri li\u00f0ur. Seinna tali\u00f0 \u00ed einum skipa\u00f0um talpari ver\u00f0ur nevnt seinni li\u00f0ur. Eru eingir 1. li\u00f0ir eins st\u00f3rir \u00ed einari relati\u00f3n, nevna vit hana funksj\u00f3n. Eina mongd av skipa\u00f0um talp\u00f8rum nevna vit eina relati\u00f3n. Mongdina av 1. li\u00f0um \u00ed einari funksj\u00f3n nevna vit frummongd, og mongdina av 2. li\u00f0um nevna vit vir\u00f0ismongd. Sambandi\u00f0 millum 1. li\u00f0irnar og 2. li\u00f0irnar \u00ed einari funksj\u00f3n nevna vit forskrift. Hon ver\u00f0ur ofta skriva\u00f0 , men eisini vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum b\u00f3kst\u00f8vum, til d\u00f8mis  ella .\n\nEin linjur\u00f8tt funksj\u00f3n er ein funksj\u00f3n vi\u00f0 forskriftini , har  og  eru konstantar.  ver\u00f0ur nevnt halltali\u00f0, og  er skeringin vi\u00f0 upp\u00e1sina. \u00cd krosskipanum ver\u00f0a linjur\u00e6ttar funksj\u00f3nir tekna\u00f0ar sum linjur\u00e6ttar myndir, vanliga kalla\u00f0ar r\u00e6ttar linjur.\n\nS\u00ed eisini \n\n Polynom \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi\n\nAlgebra\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADkning", "title": "L\u00edkning", "text": "Ein l\u00edkning er tv\u00e6r framsagnir vi\u00f0 javnatekni \u00edmillum. Ta\u00f0 at loysa l\u00edkningar sn\u00fdr seg um \u201cat f\u00e1a x at standa einsamalt.\u201d L\u00edkningareglurnar tryggja, um t\u00e6r ver\u00f0a hildnar, at javnv\u00e1g framvegis er \u00ed l\u00edkningini, t.e. at javnatekni\u00f0 framvegis er \u00ed gildi, at b\u00e1\u00f0ar t\u00e6r opnu \u00fatsagnirnar hava somu loysnamongd. Vi\u00f0 ta\u00f0 at l\u00edkningar eru opnar \u00fatsagnir, hava t\u00e6r grundmongd. Er  \u00ed einari l\u00edkning, ver\u00f0ur hon nevnd l\u00edkning \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi. L\u00edkningar \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi kunnu setast upp \u00e1 henda h\u00e1tt:  og t\u00e1 siga vit, at t\u00e6r eru skipa\u00f0ar. Vit vita, hv\u00f8rjir \u00f3brigdlarnir ,  og  eru, t\u00e1 i\u00f0 vit skulu loysa l\u00edkningina. \u00c1\u00f0renn vit kunnu loysa l\u00edkning \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi, mugu vit skipa og umstytta hana er hon ta\u00f0 ikki frammanundan. \u00c1 sama h\u00e1tt ver\u00f0ur forskriftin hj\u00e1 funkti\u00f3n \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi skriva\u00f0 sum li\u00f0ast\u00f8dd \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi, sum ver\u00f0ur sett javnt vi\u00f0 y: . Er y-vir\u00f0i\u00f0 javnt vi\u00f0 null, er forskriftin l\u00edkning \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi. Vit nevna loysnirnar hj\u00e1 l\u00edkning \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi r\u00f8tur.\n\n\u2028\u2028Ein \u00f3l\u00edkning er tv\u00e6r framsagnir vi\u00f0 \u00f3javnatekni \u00edmillum. \u00d3l\u00edkningar kunnu ver\u00f0a loystar sum l\u00edkningar, men b\u00fdta ella falda vit vi\u00f0 negativum tali, venda vit eisini \u00f3javnatekninum. Loysnamongdin hj\u00e1 einari \u00f3l\u00edkning er \u00f8ll tey t\u00f8l, sum gera \u00f3l\u00edkningina sanna. T\u00e1 i\u00f0 vit loysa \u00f3l\u00edkningar, mugu vit eisini gera ta\u00f0 sama b\u00e1\u00f0umegin \u00f3javnatekni\u00f0.\u2028\n\n\u2028Vit br\u00faka f\u00fdra l\u00edkningareglur at loysa l\u00edkningar vi\u00f0:\u2028\n\n Vit kunnu leggja sama tal aftur at b\u00e1\u00f0umegin javnatekni\u00f0.\u2028\n Vit kunnu draga sama tal fr\u00e1 b\u00e1\u00f0umegin javnatekni\u00f0.\u2028\n Vit kunnu falda vi\u00f0 sama tali b\u00e1\u00f0umegin javnatekni\u00f0.\u2028\n Vit kunnu b\u00fdta vi\u00f0 sama tali b\u00e1\u00f0umegin javnatekni\u00f0, t\u00f3 ikki vi\u00f0 null.\n\nAlgebra\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brot", "title": "Brot", "text": "Brotini eru t\u00f8l, sum kunnu skrivast sum lutfall millum eitt heilt tal og eitt teljital. T\u00ed ber til at siga, at brotini eru lutfall millum tvey heil t\u00f8l, t\u00f3 so at nevnarin er ikki null. Brotini ver\u00f0a nevnd rationell t\u00f8l. Vit skriva brot vi\u00f0 einari brotstriku og vi\u00f0 einum tali uppi \u00e1 brotstrikuni og einum tali undir brotstrikuni. Broti\u00f0  nevna vit til d\u00f8mis tveir tri\u00f0ingar, og ta\u00f0 merkir tveir av trimum p\u00f8rtum. Brotini eita h\u00e1lvur , tri\u00f0ingur , fj\u00f3r\u00f0ingur , fimtingur , s\u00e6ttingur , sjeyndingur ella sjeyndipartur , \u00e1ttingur ella \u00e1ttandipartur , n\u00edggjundipartur , s\u00ed\u00f0andi eitur alt -partur. Brot kunnu hava sama vir\u00f0i, eitt n\u00fa  og . Tali\u00f0 undir brotstrikuni nevna vit nevnara. Hetta tali\u00f0 sigur okkum, hvussu n\u00f3gvar eins st\u00f3rar partar b\u00fdtt ver\u00f0ur \u00ed. Tali\u00f0 uppi \u00e1 brotstrikuni nevna vit teljara. Hetta tali\u00f0 sigur okkum, hvussu n\u00f3gvar eins st\u00f3rar partar, talan er um. Strikuna \u00edmillum nevnaran og teljaran nevna vit brotstriku. Hon merkir eisini b\u00fdtitekn.\n\nT\u00e1 i\u00f0 vit stytta eitt brot, b\u00fdta vit b\u00e6\u00f0i nevnara og teljara vi\u00f0 sama tali. Broti\u00f0 hevur t\u00f3 sama vir\u00f0i. T.d.:  =  = . Vit kunnu halda fram og stytta  = . T\u00e1 i\u00f0 vit leingja eitt brot, falda vit b\u00e6\u00f0i nevnara og teljara vi\u00f0 sama tali. T.d.:  =  = . Ein m\u00e1ti at skriva t\u00f8l, sum ikki eru heil, er at skriva tey sum brot. Ein annar m\u00e1ti er at skriva tey sum desimalt\u00f8l. Vit kunnu gera eitt brot til desimaltal vi\u00f0 at b\u00fdta teljaran vi\u00f0 nevnaranum. T.d.:  =  = . Er teljarin \u00ed einum broti minni enn nevnarin, nevna vit broti\u00f0 ekta\u00f0 brot, t.d. . Er teljarin \u00ed einum broti st\u00f8rri enn nevnarin, nevna vit broti\u00f0 \u00f3ekta\u00f0 brot, t.d. . Eitt blanda\u00f0 tal er sett saman av einum heilum tali og einum broti, t.d.  . Til ber at gera \u00f3ekta\u00f0 brot til blanda\u00f0 tal:  =  +  =  +  =  .\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Irrationell%20t%C3%B8l", "title": "Irrationell t\u00f8l", "text": "Irrationell t\u00f8l (\u00f3r\u00e1\u00f0in t\u00f8l) er \u00f8ll t\u00f8l, sum ikki kunnu ver\u00f0a skriva\u00f0 sum brot. Hon er t\u00f8lini, sum ikki ber til at skriva sum brot. D\u00f8mi um irrational t\u00f8l eru t.d.: \u2028, , , 3, 4. Eisini tali\u00f0 \u03c0 er irrationalt tal.\n\nEitt og hv\u00f8rt brot kn\u00fdtir at s\u00e6r eitt punkt \u00e1 tallinjuni, og hesi punkt eru \u00f3endliga t\u00f8tt. Spurningurin er n\u00fa, um til eru punkt \u00e1 tallinjuni, sum ikki hava naka\u00f0 brot kn\u00fdt at s\u00e6r. Og so er: t\u00f8lini, sum kn\u00fdtt eru at hesum punktum, ver\u00f0a nevnd irrationell t\u00f8l. Tey eru \u00f3endaliga n\u00f3gv \u00ed tali. Grikkar vistu av t\u00f8lum uttan fyri  (rationell t\u00f8l). Vi\u00f0 kenda setninginum, sum Pythagoras leg\u00f0i navn til, men sum b\u00e1bylonar vistu um t\u00fasund \u00e1r frammanundan, eydna\u00f0ist teimum at v\u00edsa, at  ikki kundi ver\u00f0a skriva\u00f0 um brot.\u2028\n\nAlgebra\nT\u00f8l\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lummaroknari", "title": "Lummaroknari", "text": "Lummaroknari er l\u00edtil roknimaskina. Til eru n\u00f3gv ymisk sl\u00f8g av lummaroknarum. Innan tey ymisku sl\u00f8gini av lummaroknarum kunnu ver\u00f0a fr\u00e1v\u00edk \u00ed \u00farslitunum, sum standast av, at ikki \u00f8ll sl\u00f8g av lummaroknarum rokna \u00fat \u00e1 sama h\u00e1tt. Flestu lummaroknarar hava til d\u00f8mis ein knapp at rokna ferr\u00f8tur, men ymiskt er, hvussu hesin knappur ver\u00f0ur br\u00faktur. \u00c1 summum lummaroknarum stendur eisini eitt  \u00edsta\u00f0in fyri  fyri algebra.\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valdur", "title": "Valdur", "text": "Valdur er tvey ella fleiri t\u00f8l sum ver\u00f0a falda\u00f0 hv\u00f8rt vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum og geva eitt fald. \u00darsliti\u00f0 av eini falding nevna vit fald, og t\u00f8lini, vit falda, nevna vit valdar.\u2028\u2028 T.d.: 2 og 3 eru valdar av 6. \n\n Nullreglan: Eitt fald er null, t\u00e1 i\u00f0 \u00ed minsta lagi ein valdur er null. T.d.: . L\u00edkningin hevur loysnirnar  og . Hetta er t\u00ed, at faldi\u00f0  bara er null, t\u00e1 i\u00f0 annar valdurin er null (ella b\u00e1\u00f0ir eru null).  t\u00e1 i\u00f0 .  t\u00e1 i\u00f0 .\n\n\u2028\u2028L\u00edkning \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi vi\u00f0 sni\u00f0inum  kann ver\u00f0a umskriva\u00f0 til faldi\u00f0 .  og  eru r\u00f8tur \u00ed l\u00edkningini.\u2028\u2028\n\nD\u00f8mi: Umskriva li\u00f0ast\u00f8ddina  til fald:\n\n Fyrst umstytta vit frams\u00f8gnina, so fastatali\u00f0 hj\u00e1  ver\u00f0ur 1: .\n Vit loysa n\u00fa l\u00edkningina , og r\u00f8turnar ver\u00f0a  og .\u2028\n Vit kunnu n\u00fa umskriva klombri\u00f0: . T\u00ed ver\u00f0ur .\n\nAlgebra\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjarskiftiseftirliti%C3%B0", "title": "Fjarskiftiseftirliti\u00f0", "text": "Fjarskiftiseftirliti\u00f0 er stovnur undir Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Eftirliti\u00f0 var sett \u00e1 stovn samb\u00e6rt l\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 79. fr\u00e1 23. mai \u00ed 1997 um fjarskifti. Fjarskiftiseftirliti\u00f0 hevur eftirlit vi\u00f0 fjarskifti og fjarskiftist\u00e6nastum og tekur eisini st\u00f8\u00f0u til spurningar um konsessi\u00f3nsavtalur, sambindingar- og samflutningstavtalur millum fjarskfitisveitarar.\n\nTann 1. januar 1998 var Radio\u00f3lj\u00f3\u00f0t\u00e6nastan l\u00f8gd undir Fjarskiftiseftirliti\u00f0. Radioeftirliti\u00f0 hevur veri\u00f0 riki\u00f0 samb\u00e6rt rakstraravtalu fr\u00e1 1. januar 1999 millum Fjarskiftiseftirliti\u00f0 og Telestyrelsen, men v\u00f3r\u00f0u Radio\u00f3lj\u00f3\u00f0t\u00e6nastan og Radioeftirliti\u00f0 l\u00f8gd saman \u00ed 2002. Radioeftirlitsdeildin hevur um hendi umsiting av frekvens (t\u00edddar)- og radioloyvum til b\u00e1tar, skip, flogf\u00f8r, radiost\u00f8\u00f0ir \u00e1 landi, \u00e1huga-varparar. Radioeftirlitsdeildin hevur eftirlit vi\u00f0 hesum radiost\u00f8\u00f0unum eins og avlurting av frekvensum, peiling av radio\u00f3r\u00f3gvi o.\u00f8.\nDeildin umsitir, pr\u00f3vd\u00f8mir og \u00fatskrivar siglinga radiopr\u00f3vbr\u00f8v til navigat\u00f8rar.\n\nEftirliti\u00f0 er r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 landsst\u00fdrismanninum og mi\u00f0fyrisitingini annars um faklig vi\u00f0urskifti \u00e1 fjarskiftis\u00f8kinum.\n\nAlmennir stovnar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "41390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8ddfr%C3%B8%C3%B0iligir%20konstantar", "title": "St\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligir konstantar", "text": "Ein konstantur er ein \u00f3broytilig st\u00f8dd. Ofta br\u00faka vit til d\u00f8mis b\u00f3kstavirnar  og  til konstantar. Konstantur ver\u00f0ur eisini nevndur \u00f3brigdil. \u00cd almennu linjul\u00edkningini  eru  og  konstantar. T.d.: \u00cd funksj\u00f3nini  eru  og -11 konstantar. Ein konstant frammanfyri einum variabli nevna vit fastatal. Funksj\u00f3nin  er konstant t\u00e1 i\u00f0 fyri \u00f8ll 1 og 2 \u00ed  er galdandi, at: 12.\n\nAlgebra\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sunshine%20Coast", "title": "Sunshine Coast", "text": "Sunshine Coast \u00ed Avstralia liggur \u00ed sy\u00f0ra parti av Queenslandi, ein t\u00edma vi\u00f0 bili nor\u00f0anfyri b\u00fdin Brisbane (100 km) og tveir t\u00edmar nor\u00f0anfyri Gold Coast (190 km). Har b\u00fagva tr\u00fdhundra\u00f0t\u00fasund f\u00f3lk. F\u00f3lki\u00f0 er spjatt \u00fat \u00e1 ymsar minni partar. Her eru n\u00f3gvar strendur, og n\u00e1tt\u00faran er eisini sera r\u00edk. Ve\u00f0urlagi\u00f0 er tropiskt.\n\nAvstralia\nQueensland"}
{"id": "41394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mike%20Pence", "title": "Mike Pence", "text": "Mike Pence (f\u00f8ddur 7. juni 1959) er varaforseti hj\u00e1 Donald Trump s\u00ed\u00f0an 20. januar 2017. \u00c1\u00f0renn hann var\u00f0 valdur til varaforseta, var hann guvern\u00f8rur \u00ed Indiana og hev\u00f0i eisini veri\u00f0 limur \u00ed Kongressini. Hann er ein stak konservativur kristin og \u00ed\u00f0in m\u00f3tst\u00f8\u00f0uma\u00f0ur av fr\u00edari fosturt\u00f8ku og r\u00e6ttindunum hj\u00e1 samkyndum at giftast.\n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "41395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rudy%20Giuliani", "title": "Rudy Giuliani", "text": "Rudolph William Louis \"Rudy\" Giuliani er fyrrverandi borgarstj\u00f3ri \u00ed New York. \u00cd september \u00ed 2001 bleiv Giuliani umr\u00f8ddur sum \u201cborgarstj\u00f3rin \u00ed Amerika.\u201d Hann gj\u00f8rdist kendur aftan \u00e1 ats\u00f3knina at New York 9/11. T\u00e1 var hann borgarstj\u00f3ri \u00ed b\u00fdnum. Aftan \u00e1 ats\u00f3knina at World Trade Center var Giuliani ein tann best umt\u00f3kti politikarin \u00ed USA, og hann gj\u00f8rdi eisini s\u00edtt til, at George W. Bush var\u00f0 afturvaldur \u00ed 2004.\n\nGiuliani kunngj\u00f8rdi \u00ed januar 2008, at hann gevst vi\u00f0 royndini at gerast forsetavalevni hj\u00e1 t\u00ed republikanska flokkinum \u00ed 2008. \u00cd 2016 er Guiliani ein av fremstu stu\u00f0lunum hj\u00e1 Donald Trump.\n\nAmerikanskir politikarar\nNew York"}
{"id": "41396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Variabul", "title": "Variabul", "text": "Ein variabul er ein broytilig st\u00f8dd. Variabul ver\u00f0ur eisini nevndur brigdil. Ofta br\u00faka vit til d\u00f8mis b\u00f3kstavirnar  og  til variablar.\n\nAlgebra\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elin%20Josefina%20Smith", "title": "Elin Josefina Smith", "text": "Elin Josefina Smith (f\u00f8dd \u00ed Sandav\u00e1gi) er ein f\u00f8royskur m\u00e1lari og teknari. Hon gekk \u00e1 Holb\u00e6k Kunsth\u00f8jskole \u00e1 v\u00e1ri\u00f0 1997 og \u00e1 Billedskolen fr\u00e1 1997 til 1999. Hon hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed Danmark s\u00ed\u00f0an 1997. Hon hevur luttiki\u00f0 \u00e1 yvir 100 listaframs\u00fdningum. Kinna Poulsen skriva\u00f0i umm\u00e6li \u00e1 listinblogg \u00ed 2013, t\u00e1 i\u00f0 Elin Josefina hev\u00f0i listaframs\u00fdning \u00ed Smi\u00f0juni \u00ed L\u00edtluv\u00edk. Hon skrivar m.a.: \"Myndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 Elini J.Smith er vilt og inniligt sum hj\u00e1 Junge Wilde, ta\u00f0 er figurativt, primitivt og litirnir eru grefligir, ofta \u00f3blanda\u00f0ir og t\u00ed\u00f0um uttan nakra serliga undirm\u00e1ling, sum eisini \u00f8kir um  r\u00e1a, skitsukenda \u00fattrykki\u00f0. ... Ta\u00f0, sum hugtekur meg vi\u00f0 hesum myndunum er ikki minst hvussu \u00f8\u00f0rv\u00edsi t\u00e6r eru tematiskt \u00ed mun til f\u00f8royska list. Elin tekur upp evni, sum vit ikki hava gj\u00f8rt n\u00f3gv burtur\u00far \u00ed f\u00f8royskari myndlist. Ta\u00f0 er gerandisdagurin vi\u00f0 s\u00ednum ikki serliga sublimu l\u00f8tum vi\u00f0 reingering, innkeypi og ta\u00f0 er kvinnul\u00edv, serliga tann \u00f3perfekti, svikaligi, biologiski kroppurin, sum f\u00e6r menstruati\u00f3n, sum b\u00f3lgnar, sum eigur b\u00f8rn, sum f\u00e6r risast\u00f3r br\u00f3st vi\u00f0 mj\u00f3lk \u00ed til pinkub\u00f8rnini at s\u00fagva, kroppurin, sum forfellur og sum heldur uppat vi\u00f0 at hava menstruati\u00f3n og fer \u00ed skiftis\u00e1r.\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nS\u00ed\u00f0a \u00e1 Billedkunstnernes Forbund: http://www.bkf.dk/elinjosefina-smith\n\nYoutube s\u00ed\u00f0a: https://www.youtube.com/user/elinjossmith\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "41399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Francesca%20Woodman", "title": "Francesca Woodman", "text": "Francesca Stern Woodman (f\u00f8dd 3. apr\u00edl 1958 \u00ed Boulder, dey\u00f0 19. januar 1991 \u00ed New York City) var ein amerikonsk myndakvinna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nFrancesca Woodman\n\nMyndaf\u00f3lk\nListaf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958\nAndl\u00e1t \u00ed 1981"}
{"id": "41400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mekong%C3%B3sin", "title": "Mekong\u00f3sin", "text": "Mekong\u00f3sin (\u0110\u1ed3ng B\u1eb1ng S\u00f4ng C\u1eedu Long) er ein av teimum 8 regi\u00f3nunum \u00ed Vjetnam. Regi\u00f3nin hevur umlei\u00f0 17 330 000 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nVjetnam"}
{"id": "41402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatur", "title": "Vatur", "text": "Vatur [\u02c8v\u025ba\u02d0t\u028a\u0279] er kv\u00e6\u00f0aor\u00f0 fyri vatn. Or\u00f0i\u00f0 var eitt bendingarstig av vatni \u00ed indoevropeiskum, sum er var\u00f0veitt \u00ed t.d. enskum water.\n\nDr\u00f3gu teir s\u00ednar sj\u00f3drekar \n\noman \u00e1 saltan vatur, \n\nt\u00e1 kom ma\u00f0ur \u00e1 bergi\u00f0 oman:\n\n\u201cKongur, veit m\u00e6r far!\u201d\n\nCCF 14 A \"\u00c1lvur kongur\"\n\nVatur er n\u00fa eisini fyrri li\u00f0ur \u00ed or\u00f0inum vaturpass (eisini loddbretti, vatnbretti).\n\nFornf\u00f8roysk or\u00f0"}
{"id": "41404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaturpass", "title": "Vaturpass", "text": "Vaturpass [\u02c8va\u02d0t\u026a,p\u02b0as:] (r\u00e6ttari [\u02c8v\u025ba\u02d0t\u028a\u0279,p\u02b0as:]) ella loddbretti, er eitt m\u00e1tit\u00f3l ella ambo\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt til at eftirkanna um flatir, linjur ella lutir eru n\u00e1greiniliga vatnr\u00f8tt (vatur = vatn) ella loddr\u00f8tt. Sagt ver\u00f0ur at vinkulin er \"\u00ed vatur\" [\u02c8va\u02d0t\u028a\u0279]. Vaturpass ver\u00f0ur serliga n\u00fdtt av hondverkarum, so sum timburmonnum og smi\u00f0um.\n\nAmbo\u00f0"}
{"id": "41405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Forsetavali%C3%B0%20%C3%AD%20USA%202016", "title": "Forsetavali\u00f0 \u00ed USA 2016", "text": "Forsetavali\u00f0 \u00ed USA 2016 var ta\u00f0 56. forsetavali\u00f0 \u00ed USA og var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. november 2016. Vinnarin av valinum gj\u00f8rdist Donald Trump, me\u00f0an Hillary Clinton tapti. Valsigurin hj\u00e1 Donald Trump \u00e1 amerikanska forsetavalinum \u00ed 2016 man metast sum ein tann mest \u00f3v\u00e6nta\u00f0i \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0, eftir at Hillary Clinton bert f\u00e1um vikum undan l\u00e1 til at vinna ein grei\u00f0an sigur og til at gerast tann fyrsti kvinnuligi amerikanski forsetin nakrant\u00ed\u00f0. FBI bo\u00f0a\u00f0i bert 11 dagar undan valinum fr\u00e1, at m\u00e1li\u00f0 um teldupostarnar hj\u00e1 Hillary Clinton f\u00f3r at ver\u00f0a lati\u00f0 upp aftur, men so nakrar f\u00e1ar dagar \u00e1\u00f0renn vali\u00f0 komu n\u00fdggj bo\u00f0 fr\u00e1 FBI um, at har var ikki meir at kanna, og at m\u00e1li\u00f0 t\u00ed aftur var\u00f0 ni\u00f0urlagt. H\u00f3ast tapi\u00f0, kann Hillary Clinton fegnast um, at hon \u00ed samanteljingini fr\u00e1 valinum fekk fleiri atkv\u00f8\u00f0ur enn Donald Trump, 47,7 prosent m\u00f3ti 47,5, men ta\u00f0 var ikki n\u00f3g miki\u00f0 til at f\u00e1a ney\u00f0uga tali\u00f0 av umbo\u00f0um \u00e1 fundinum, i\u00f0 endaliga velur forsetan. Millum anna\u00f0 bleiv Hillary Clinton fyrsta Demokratiska forsetavalevni s\u00ed\u00f0ani 1984 at tapa \u00ed Wisconsin, og fyrsta demokratiska forsetavalevni s\u00ed\u00f0ani 1988 at tapa \u00ed Michigan og Pennsylvania.\n\nRepublikanararnir hava eisini vunni\u00f0 meirilutan \u00ed Senatinum og \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum.\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nPolitisk val \u00ed USA\n2016"}
{"id": "41406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Logaritma", "title": "Logaritma", "text": "Logaritmufunksj\u00f3nirnar v\u00f3r\u00f0u \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r n\u00fdttar at l\u00e6tta rokniarbei\u00f0i, serliga til at b\u00fdta t\u00f8l og at falda. Ta\u00f0 var skotin John Napier sum fann upp logaritmurnar, t\u00e1 i\u00f0 hann arbeiddi vi\u00f0 r\u00f3tum. T\u00e6r v\u00f3ru so at siga t\u00e1t\u00ed\u00f0ar lummaroknarar. Logaritmufunksj\u00f3nir, sum vit stutt skriva , eru einsh\u00e1tta\u00f0ar og injektivar funksj\u00f3nir av  \u00e1 . Logaritmufunksj\u00f3nirnar eru \u00f3endaliga n\u00f3gvar \u00ed tali, og fyri t\u00e6r allar galda fyri \u00f8ll  og  \u00ed  hesar reglur:\u2028\n\n \n \n \n\nNullpunkt hava allar logaritmur \u00ed , t.e. , og \u00ed grundtalinum hava logaritmurnar allar funksj\u00f3nsvir\u00f0i\u00f0 1, t.e.  er grundtal , logaritman vi\u00f0 grundtalinum  ver\u00f0ur skriva\u00f0 . Funksj\u00f3nin, sum \u00e1 lummaroknaranum ver\u00f0ur skriva\u00f0 , hevur eftir hesum grundtali\u00f0 10. Hon ver\u00f0ur nevnd 10-tals logaritman og \u00e1tti av r\u00f8ttum at veri\u00f0 skriva\u00f0 . Hin logaritman \u00e1 lummaroknaranum, ,  hevur tann eginleikan, at vi\u00f0berin \u00ed punktinum  hevur halltali\u00f0 1. Hon ver\u00f0ur nevnd n\u00e1tt\u00farliga logaritman. Grundtali\u00f0 hj\u00e1  ver\u00f0ur skriva\u00f0 , t.e. , har sum .  skrivast ikki sum brot.  og  munnu vera kendastu b\u00f3kstavarnir \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ini.\u2028\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pi", "title": "Pi", "text": "Pi ella \u03c0 er grikski b\u00f3kstavurin p. Pi er eisini ein sonevndur matematiskur konstantur sum t\u00fa br\u00fakar \u00ed ymsum sambondum \u00ed st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ini. Lutfalli\u00f0 \u00edmillum tv\u00f8rm\u00e1t og umm\u00e1l er ta\u00f0 sama \u00ed \u00f8llum sirklum. Hetta lutfall nevna vit \u03c0. Onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur \u03c0 sett javnt vi\u00f0  ella 3,14. Ta\u00f0 er ikki endaliga tali\u00f0, ta\u00f0 ber til at seta \u00f3endaliga n\u00f3gv t\u00f8l aftanfyri kommai\u00f0. \u00cd \u00e1rt\u00fasund hava f\u00f3lk grunda\u00f0 yvir tali\u00f0 pi - fyrsti b\u00f3kstavur \u00ed or\u00f0inum periphereia (umfar). B\u00e1bylonar kendu eitt r\u00e6ttiliga neyvt vir\u00f0i:   og egyptar eitt anna\u00f0: . Tann fram\u00farskarandi grikski st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingurin, Arkimedes, rokna\u00f0i \u03c0 \u00f3gvuliga neyvt, t\u00e1 i\u00f0 hann n\u00fdtti ein innskriva\u00f0an 96-hyrning. Arkimedes fekk \u03c0 at liggja \u00edmillum  og . S\u00ed\u00f0ani eru \u00fatrokningarnar vor\u00f0nar neyvari og neyvari. \u00cd 1420num rokna\u00f0i ar\u00e1bin, Ulugh Beg (1394-1449), \u03c0 vi\u00f0 16 desim\u00e1lum, \u00ed 1853 bretin, William Shanks (1812-1882) vi\u00f0 707 desim\u00e1lum. Og \u00eddag kunnu teldur rokna \u03c0 vi\u00f0 meiri enn 1 milli\u00f3n desim\u00e1lum.\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i\nT\u00f8l\nGrikska alfabeti\u00f0"}
{"id": "41409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Desimaltal", "title": "Desimaltal", "text": "Eitt desimaltal er eitt tal vi\u00f0 komma \u00ed. Vit nevna tey eisini kommatal. Ein m\u00e1ti at skriva t\u00f8l, sum ikki eru heil, er at skriva tey sum desimalt\u00f8l. Komma\u00f0 skilir tann heila partin av talinum fr\u00e1 t\u00ed partinum av talinum, sum er minni enn eitt. Vinstrumegin komma\u00f0 stendur tann heili parturin av talinum. H\u00f8grumegin komma\u00f0 standa fyrst 10-partar (t\u00edggjundapartar), so 100-partar (hundra\u00f0partar), 1000-partar (t\u00fasundapartar), o.s.fr. T\u00f8lini aftanfyri komma\u00f0 nevna vit desimalar, og t\u00ed eitur eitt tal vi\u00f0 komma \u00ed eitt desimaltal. Desimalt\u00f8l ver\u00f0a b\u00fdtt sundur \u00ed endalig desimalt\u00f8l og \u00f3endalig desimalt\u00f8l. \u00cd einum endaligum desimaltali vita vit, hvussu n\u00f3gvir desimalar eru \u00ed talinum, t.d. . Endalig desimalt\u00f8l ber til at gera til brot, har nevnarin er ein potensur av 10:  . Eru \u00f3endaliga n\u00f3gvir desimalar \u00ed einum desimaltali, nevna vit ta\u00f0 eitt \u00f3endaligt desimaltal. N\u00f8kur d\u00f8mir: \u03c0 (3,141592\u2026),  (1,414213\u2026),  (0,333333\u2026).\u2028\n\nT\u00f8l\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvadratr%C3%B3t", "title": "Kvadratr\u00f3t", "text": "Kvadratr\u00f3tin av einum tali  er positiva tali\u00f0  (ella null), sum falda\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r sj\u00e1lvum ver\u00f0ur til . Vit skriva kvadratr\u00f3t vi\u00f0 tekninum . Tekni\u00f0 fyri kvadratr\u00f3t \u00e1tti at veri\u00f0 2, men l\u00e6ttari er at skriva .   um . T.d.:  , t\u00ed .\u2028\u2028 Ikki ber til at taka kvadratr\u00f3tina av negativum t\u00f8lum.\n\nRoknireglur \n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Primtal", "title": "Primtal", "text": "Frumt\u00f8l, eisini nevnd primt\u00f8l \u00e1 f\u00f8royskum, eru teljit\u00f8l, sum eru st\u00f8rri enn 1, og sum bara 1 og tali\u00f0 sj\u00e1lvt ganga upp \u00ed. \n\nR\u00f8\u00f0in av frumt\u00f8lum byrjar solei\u00f0is:  \n\n\u00c1 j\u00fast sama h\u00e1tt sum ta\u00f0 ikki finst eitt tal, sum er st\u00f8rri enn \u00f8ll onnur, so finst eiheldur naka\u00f0 frumtal, i\u00f0 er st\u00f8rst.\n\nGomlu grikkarnir \nGomlu grikkarnir kendu v\u00e6l til frumt\u00f8l. Fyri einum 2300 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani skriva\u00f0i Euklid eitt st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0iligt verk \u00ed 13 p\u00f8rtum, i\u00f0 vanliga ver\u00f0ur nevnd Euklids Elementir. Euklid, i\u00f0 livdi uml. \u00e1r 300 f.Kr., var ein grikskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, men virka\u00f0i vi\u00f0 ta\u00f0 st\u00f3ra b\u00f3kasavni\u00f0 \u00ed Aleksandria \u00ed Egyptalandi \u2014 t\u00edskil ver\u00f0ur hann ofta r\u00f3ptur Euklid \u00far Aleksandria. Verki\u00f0 Euklids Elementir er helst tann l\u00e6rub\u00f3kin, i\u00f0 hevur havt st\u00f8rstu \u00e1virkan og bestu eydnuna nakrant\u00ed\u00f0, og hevur hon lagt lunnar undir alla n\u00fat\u00ed\u00f0ar st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i. Hetta verk hevur fleiri t\u00fddningarmikil \u00farslit um frumt\u00f8l.\n\nVi\u00f0t\u00f8ka\n\nSetningar\n\nFrumtalstv\u00edburar \nFrumtalstv\u00edburar eru frumtalp\u00f8r, sum eru skipa\u00f0 \u00e1 tann h\u00e1tt, at millum ta\u00f0 fyrra frumtali\u00f0  og ta\u00f0 seinna frumtali\u00f0  er ikki meira enn eitt tal, t.v.s .\n\nR\u00f8\u00f0in av frumtalstv\u00edburum byrjar solei\u00f0is:\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nGunnar Restorff: Frumt\u00f8l, kontonummur og strikukotur, snar.fo\n\nKeldutilfar \n\nT\u00f8l\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Potensur", "title": "Potensur", "text": "Potensur er ta\u00f0 sama sum at falda vi\u00f0 sama tali fleiri fer\u00f0ir. Hetta eru tveir m\u00e1tar at skriva ta\u00f0 sama, til d\u00f8mis er  ta\u00f0 sama sum . T\u00e1 i\u00f0 vit falda sama tal fleiri fer\u00f0ir vi\u00f0 s\u00e6r sj\u00e1lvum, skriva vit hetta \u00e1 ein serliga h\u00e1tt: hetta nevna vit potens. T.d. fimm \u00e1 tri\u00f0ja (stigi) er 125: . Tali\u00f0, sum ver\u00f0ur falda vi\u00f0 s\u00e6r sj\u00e1lvum, ver\u00f0ur nevnt r\u00f3tin, t.e. 5. Tali\u00f0, sum sigur, hvussu n\u00f3gvar fer\u00f0ir r\u00f3tin 5 skal faldast vi\u00f0 s\u00e6r sj\u00e1lvari, ver\u00f0ur nevnt stigv\u00edsi (3). Stigv\u00edsi og r\u00f3t ver\u00f0a undir einum nevnd potensur.\n\nRoknireglur \n\n \n \n \n \n \n \n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Parabil", "title": "Parabil", "text": "Ein parabil hevur forskriftina , funksj\u00f3nin ver\u00f0ur nevnd funksj\u00f3n \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi. Ritmyndina av eini funksj\u00f3n \u00e1 \u00f8\u00f0rum stigi nevna vit parabil. Parablar hava ein samskaps\u00e1s, sum er javnfjarur vi\u00f0 y-\u00e1sin. \u00cd funksj\u00f3nini  ger  av, hvussu parabilin s\u00e6r \u00fat, t.d. hv\u00f8nn veg hann vendir og hvussu v\u00ed\u00f0ur hann er. Punkti\u00f0, har parabilin hevur st\u00f8rsta- ella minstavir\u00f0i, nevna vit topp-punkt. Er  positivt, venda greinarnar uppeftir og hevur minstavir\u00f0i \u00ed topp-punktinum. Er  negativt, venda greinarnar ni\u00f0ureftir og hevur st\u00f8rstavir\u00f0i \u00ed topp-punktinum.\u2028\u2028\n\nSkur\u00f0punkti\u00f0 \u00edmillum ein parabil og 1. \u00e1s nevna vit nullpunkt. Ein parabil kann hava tvey, eitt, ella einki nullpunkt. Skulu vit rokna nullpunktina hj\u00e1 einum parabli, seta vit funksj\u00f3nina javnt vi\u00f0 null. Diskriminanturin ger av, um parabilin hevur eitt, tvey ella einki nullpunkt. Vit rokna diskriminantin solei\u00f0is: . Er  hevur parabilin tvey nullpunkt. Er  hevur parabilin eitt nullpunkt. Er  hevur parabilin einki nullpunkt.\u2028\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tianjin", "title": "Tianjin", "text": "Tianjin, fyrr romanisera\u00f0 sum Tientsin, er ein metropolb\u00fdur \u00ed nor\u00f0ari partinum av Kina via havi\u00f0. B\u00fdurin er ein av seks National Central of China. Tali\u00f0 \u00e1 kommunum 15.469.500.\n\nS\u00f8ga \nJ\u00f8r\u00f0in har i\u00f0 Tianjin liggur \u00ed dag, var\u00f0 skapa\u00f0 \u00ed forn\u00f8ldini vi\u00f0 botnseting fr\u00e1 ymiskum \u00e1um, i\u00f0 runnu \u00fat \u00ed sj\u00f3gvin vi\u00f0 Bohai-fl\u00f3gvan, teirra millum Yellow River i\u00f0 rann \u00fat \u00ed havi\u00f0 \u00e1 hesum \u00f8ki fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 var her opi\u00f0 hav.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Grand Canal var\u00f0 gj\u00f8rd gj\u00f8gnum Sui-kongsr\u00edki mentist Tianjin til ein handilsmi\u00f0depil.\n\nQing keisaraveldi\n\nUndir Qing-keisaraveldi (16441911) gj\u00f8rdist Tianjin til eitt prefektur ella Zhou (\u5dde) \u00ed 1725, og \u00ed1731 var\u00f0 Tianjin fylki stovna\u00f0 undir prefekturinum.\n\nHavnab\u00fdur \n\u00cd 1856 t\u00f3ku kinesiskir hermenn seg umbor\u00f0 \u00e1 The Arrow, i\u00f0 var eitt skip i\u00f0 kinesarar \u00e1ttu, men var skr\u00e1sett \u00ed Hongkong, men n\u00fdtti bretska flaggi\u00f0 og var undir illgruna fyri sj\u00f3r\u00e6ning, at smugla og fyri at handla vi\u00f0 opium. Teir fanga\u00f0u 12 menn og fongsla\u00f0u teir. Sum aftursvar sendu bretar og franskmenn kan\u00f3nskip undir lei\u00f0slu av Admir\u00e1li Sir Michael Seymour at taka Takuborgirnar n\u00e6rindis Tianjin \u00ed mai 1858. S\u00ed\u00f0st \u00ed fyrra parti av Seinna Opiumkr\u00edgnum \u00ed juni sama \u00e1r vunnu bretar og fraklendingar, og Tianjin-s\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur. S\u00e1ttm\u00e1lin l\u00e6t upp fyri handli millum Tianjin og onnur lond. S\u00e1ttm\u00e1larnir v\u00f3r\u00f0u sta\u00f0festir av keisaranum \u00ed Kina \u00ed 1860, og Tianjin var\u00f0 formliga latin upp fyri St\u00f3rabretlandi og Fraklandi, og \u00e1 tann h\u00e1tt eisini til umheimin. Millum 1895 og 1900 komu Japan, T\u00fdskland og Russland afturat, og seinni komu eisini lond sum Eysturr\u00edki-Ungarn, Italia og Belgia, i\u00f0 ikki h\u00f8vdu serloyvi til handilsvinnu \u00ed Kina, og stovna\u00f0u teirra egnu \u00f8ki \u00ed Tianjin, hv\u00f8rt land hev\u00f0i s\u00edni egnu fongsul, sk\u00falar, barakkir og sj\u00fakrah\u00fas. S\u00f8guligu sl\u00f3\u00f0irnar eftir hesum st\u00fdri s\u00edggjast \u00ed arkitekturinum, t.d. kirkjur og \u00ed t\u00fasundatali\u00f0 av seth\u00fasum.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i \nTianjin liggur vi\u00f0 vesturstrondina \u00e1 Bohaifl\u00f3gvanum, m\u00f3tsattu megin eru landslutirnir Shandong og Liaoning. Tianjin hevur mark til Beijing 120 kilometrar \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing, og burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 m\u00f3ti eystri, so er b\u00fdurin umgirdur til allar s\u00ed\u00f0ir av Hebei.\n\nFyrisitingarligt b\u00fdti \nTianjin er b\u00fdtt sundur \u00ed 16 landslutir.\n\nHesi \u00f8ki og lond eru b\u00fdtt sundur \u00ed sm\u00e6rri eindir, , \u00ed 240 eindir \u00e1 township st\u00f8\u00f0i, teirra millum 120 b\u00fdir, 18 townships, 2 etnisk townships og 100 undir\u00f8ki.\n\nKeldur \n\nKina"}
{"id": "41434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1tt%C3%BArlig%20logaritma", "title": "N\u00e1tt\u00farlig logaritma", "text": "Logaritman vi\u00f0 grundtalinum  (2,7182...) ver\u00f0ur nevnd n\u00e1tt\u00farliga logaritman og ver\u00f0ur skriva\u00f0 , t.e. . Hon hevur halli\u00f0 1 \u00ed punktinum . \u00d8vugta funksj\u00f3nin hj\u00e1 n\u00e1tt\u00farligu logaritmuni ver\u00f0ur nevnd n\u00e1tt\u00farliga eksponentialfunksj\u00f3nin. Hon hevur forskriftina .\n\n.  skrivast ikki sum brot.\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trigonometri", "title": "Trigonometri", "text": "Trigonometri merkir tr\u00edkantsm\u00e1ting. Vinklar m\u00e1ta vit \u00ed stigum, og sirkulbogan allan seta vit at vera 360 stig; hetta hevur s\u00edn uppruna \u00ed t\u00ed gamla Babylon. Er vinkulin 180\u00b0, ver\u00f0ur hann nevndur beinur vinkul, er vinkulin minni enn 90\u00b0, ver\u00f0ur hann nevndur sp\u00edskur, er vinkulin 90\u00b0, ver\u00f0ur hann nevnur r\u00e6ttur, og er vinkulin st\u00f8rri enn 90\u00b0, er hann g\u00e6vur. R\u00e6ttvinkla\u00f0ur tr\u00edkantur er tr\u00edkantur, har ein vinkul er r\u00e6ttur, og um hesar tr\u00edkantar er or\u00f0a\u00f0ur ein tann kendasti setningurin \u00ed allari st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ini. Setningurin hevur navn eftir grikkanum Pythagoras: \u00ed einum r\u00e6ttvinkla\u00f0um tr\u00edkanti ABC, har i\u00f0 C=90\u00b0, er a2 + b2 = c2. Setningurin sigur so statt, at samanl\u00f8gdu kvadratini av stutts\u00ed\u00f0unum er ta\u00f0 sama sum kvadrati\u00f0 av langs\u00ed\u00f0uni.\n\nRoknireglur \n\n Sinus\u2028\n Cosinus\u2028\n Tangens\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geometri", "title": "Geometri", "text": "Geometri ella m\u00e1tingarfr\u00f8\u00f0i er tann partin av st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ini, i\u00f0 sn\u00fdr seg um r\u00famst\u00f8dd. Geometri sn\u00fdr seg um at greina eginleikar hj\u00e1 tvey- og tr\u00eddimensionalum skapum, umframt at gera tekningar og \u00fatrokningar. \u00cd geometri er or\u00f0i\u00f0 skap felagsheiti fyri sirklar, tr\u00edkantar, f\u00fdrkantar, o.a. Or\u00f0i\u00f0 r\u00famskap er felagsheiti fyri kassar, p\u00fdramidur, sylindarar, o.a. Geometri er grikskt or\u00f0, sum merkir j\u00f8r\u00f0m\u00e1ting ella landm\u00e1ting. Fyri einum 2300 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an skriva\u00f0i Eukild fyrstu skipa\u00f0u l\u00e6rub\u00f3k \u00ed geometri. Eukild var grikki, men arbeiddi \u00ed Alexandria \u00ed Egyptalandi. L\u00e6rib\u00f3kin hj\u00e1 Eukild var t\u00fddd til n\u00f3gv m\u00e1l.\n\n\u2028\u2028Algebra ver\u00f0ur serliga n\u00fdtt \u00ed kjarna\u00f8kjunum geometri og funkti\u00f3num.\n\nT\u00fddningarmikil hugt\u00f8k \n\n Heksaetur\n Oktaetur\n Dodekaetur\n Ikosaetur\n\nM\u00e1tingarfr\u00f8\u00f0i\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%ADkantur", "title": "Tr\u00edkantur", "text": "Ein tr\u00edkantur hevur tr\u00edggjar si\u00f0ur og tr\u00edggjar vinkulsp\u00edssar. Tr\u00edkantur ver\u00f0ur eisini nevndur tr\u00edhyrningur.\n\n R\u00e6ttvinkla\u00f0ir tr\u00edkantar (r\u00e6ttur): \u00cd einum r\u00e6ttvinkla\u00f0um tr\u00edkanti er ein vinkul 90\u00b0.\n G\u00e6vvinkla\u00f0ir tr\u00edkantar (g\u00e6vur): \u00cd einum g\u00e6vvinkla\u00f0um tr\u00edkanti er ein vinkul st\u00f8rri enn 90\u00b0.\u2028\n Sp\u00edskvinkla\u00f0ir tr\u00edkantar (sp\u00edskur): \u00cd einum sp\u00edskvinkla\u00f0um tr\u00edkanti eru allir vinklarnir minni enn 90\u00b0.\n\nS\u00ed eisini \n\n Trigonometri\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sirkul", "title": "Sirkul", "text": "Ein sirkul er ein loka\u00f0 r\u00e1s. R\u00e1sina nevna vit umfar, og longdina \u00e1 umfarinum nevna vit umm\u00e1l. Ein sirkul er ein mongd av punktum, sum \u00f8ll hava somu fr\u00e1st\u00f8\u00f0u fr\u00e1 einum \u00e1v\u00edsum punkti (t.e. mi\u00f0depil). Fr\u00e1st\u00f8\u00f0una fr\u00e1 mi\u00f0deplinum til sirkulin nevna vit radius. St\u00f8rsta strekki\u00f0 \u00edmillum tvey punkt \u00e1 sirklinum nevna vit tv\u00f8rm\u00e1t. Tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 gongur \u00edgj\u00f8gnum mi\u00f0depilin og er tv\u00e6r fer\u00f0ir longdina \u00e1 radiusi. Ein sirkul er 360\u00b0. Lutfalli\u00f0 \u00edmillum tv\u00f8rm\u00e1t og umm\u00e1l er ta\u00f0 sama \u00ed \u00f8llum sirklum. Hetta lutfall nevna vit \ud835\uded1.\n\nRoknireglur \n\nSirkulbogi: Ein sirkulbogi er ein partur av umfarinum. Vit kunnu rokna\u00f0 longdina (l) \u00e1 einum sirkulboga vi\u00f0 formlinum: \nMi\u00f0vinkul: Ein mi\u00f0vinkul hevur topp-punkt \u00ed mi\u00f0deplinum \u00e1 einum sirkli. Hann er eins n\u00f3gv stig sum sirkulbogin, hann spennir yvir.\u2028\nMi\u00f0tr\u00edkantur:\u2028\nMi\u00f0depil: \u00cd geometri siga vit, at ein sirkul er ein mongd av punktum, sum \u00f8ll eru l\u00edka langt fr\u00e1 einum \u00e1v\u00edsum punkti. Hetta punkti\u00f0 nevna vit mi\u00f0depil.\u2028\nSirkulavskur\u00f0ur: Ein sirkulavskur\u00f0ur er ein partur av einum sirkli, sum er avmarka\u00f0ur vi\u00f0 einum strongi og einum sirkulboga.\u2028\nSirkulkut: V\u00edddina \u00e1 einum sirkulkuti vi\u00f0 mi\u00f0vinklinum v\u00b0 kunnu vit rokna vi\u00f0 formlinum: \nTv\u00f8rm\u00e1t: St\u00f8rsta fr\u00e1st\u00f8\u00f0an, vit kunnu tekna \u00edmillum tvey punkt \u00e1 sirklinum, nevna vit tv\u00f8rm\u00e1t. Tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 gongur \u00edgj\u00f8gnum mi\u00f0depilin og er tv\u00e6r fer\u00f0ir longri enn radius.\u2028\nStrongur: Ein strongur er eitt linjustykki, sum gongur \u00far einum punkti \u00e1 umfarinum \u00ed eitt anna\u00f0 punkt \u00e1 umfarinum. Tann longsta strongin nevna vit tv\u00f8rm\u00e1t.\u2028\nUmm\u00e1l / Umfar: Umfari\u00f0 \u00e1 einum sirkli er alt\u00ed\u00f0 umlei\u00f0 \ud835\uded1 (3,14) fer\u00f0ir tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0.\u2028\nRadius: Fr\u00e1st\u00f8\u00f0una fr\u00e1 mi\u00f0deplinum til sirkulin nevna vit radius.\u2028\nSkur\u00f0linja (sekantur): Ein skur\u00f0linja er ein linja, sum sker sirkulin \u00ed tveimum punktum.\u2028\nVi\u00f0beri (tangentur): Ein vi\u00f0beri hj\u00e1 einum sirkli er ein linja, sum nemur vi\u00f0 sirkulin \u00ed einum punkti. Ein radius, sum nemur sama punkt, stendur vinkulr\u00e6tt \u00e1 vi\u00f0beran.\n\nS\u00ed eisini \n\n Geometri\n Tr\u00edkantur\n\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "41447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barentshavi%C3%B0", "title": "Barentshavi\u00f0", "text": "Barentshavi\u00f0 er havi\u00f0 nor\u00f0an fyri Noreg, Finnland og Russland og sunnanfyri Svalbar\u00f0. F\u00f8royskir trolarar hava \u00ed n\u00f3gv \u00e1r fiska\u00f0 \u00ed Barentshavinum.\n\nH\u00f8v"}
{"id": "41448", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartahavi%C3%B0", "title": "Svartahavi\u00f0", "text": "Svartahavi\u00f0 liggur millum Eysturevropa/Landsynningsevropa og Vesturasia og hevur mark til Bulgaria, Georgia, Rumenia, Russland, Turkaland og Ukraina.\n\nKeldutilfar \n\nH\u00f8v"}
{"id": "41449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kaktus", "title": "Kaktus", "text": "Kaktusfamiljan (Cactaceae) er ein planta, i\u00f0 hevur 111 \u00e6ttir og umlei\u00f0 1500 sl\u00f8g. Kaktus er sevjumikil og hevur ta\u00f0 best vi\u00f0 n\u00f3gvum dagslj\u00f3si og t\u00f8rvar l\u00edti\u00f0 vatn. T\u00e6r hv\u00f8ssu tornirnar verja hann fyri dj\u00f3rum.\n\nPlantur"}
{"id": "41454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Taipei", "title": "Taipei", "text": "Taipei (kinesiskt , pinyin: , taivanskt ) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur hj\u00e1 Taivan og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum. Taipei liggur nor\u00f0ast \u00e1 oynni. \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u har uml. 23,5 mi\u00f3 f\u00f3lk.\n\nAlmenn uppl\u00fdsing  \nTaipei b\u00fdur er sj\u00e1lvst\u00fdrandi kommuna og hoyrir administrativt beinlei\u00f0is undir stj\u00f3rnini \u00ed Taivan. B\u00fdurin er ikki partur av, men er umgirdur av N\u00fdggja Taipai kommunu. Taipai liggur 25 km \u00ed ein \u00fatsynning av havnab\u00fdnum Keelung. Ta\u00f0 mesta av b\u00fdnum liggur \u00ed Taipei Basin.\n\nTaipei hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Taivans s\u00ed\u00f0an l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 misti valdi yvir meginlands Kina \u00ed 1949 eftir borgarakr\u00edggi\u00f0.\nTaipei er tann politiski, b\u00faskaparligi, \u00fatb\u00fagvingarligi og mentanarligi mi\u00f0depilin \u00ed Taivan, og ein av st\u00f3rb\u00fdunum \u00ed kinesiskttalandi heiminum.\nB\u00fdurin ver\u00f0ur sagdur at ver ein heimsb\u00fdur, og er ein partur av teimum st\u00f8rru h\u00e1t\u00f8kniligu \u00eddna\u00f0ar\u00f8kjunum. Jarnbreytir, skj\u00f3ttgangandi tok, motorvegir, flogv\u00f8llir og busslei\u00f0ir sameina   Taipei vi\u00f0 allar partar av oynni. B\u00fdurin hevur tveir flogv\u00f8llir \u2013 Taipei Songshan og Taiwan Taoyuan. Taipei hevur st\u00f3rt \u00eddna\u00f0arvirksemi innan elektronikk, tekstil, metall, skipasmi\u00f0ju og motors\u00fakklur. \n\nTaipei hevur fleiri heimskend arkitektonisk og mentanarlig ey\u00f0kenni, teirra millum eru Taipei 101, Chiang Kai-shek Memorial Hall, Dalongdong Baoan Temple, Hsing Tian Kong, Mengjia Longshan Temple, National Palace Museum, Presidential Office Building, Taipei Guest House, Ximending, umframt fleiri n\u00e1ttarmarkna\u00f0ir i\u00f0 liggja spjaddir kring b\u00fdin. N\u00e1tt\u00farlig ey\u00f0kenni sum t.d. Maokong, Yangmingshan, og heitar keldur eru eisini v\u00e6lkendar av vitjandi \u00far \u00f8\u00f0rum londum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nTaipei City liggur \u00ed Taipei Basin \u00ed nor\u00f0ara parti av Taivan. B\u00fdurin hevur mark til Xindian-\u00e1nna m\u00f3ti su\u00f0ri og Tamsui-\u00e1nni m\u00f3ti vestri.\n\nTveir fjallatoppar, Cising-fjalli\u00f0 og Mt. Datun, hevja seg \u00ed ein landnyr\u00f0ing av b\u00fdnum. Cising-fjalli\u00f0 liggur \u00e1 vulkansku Tatun-fjallar\u00f8\u00f0ini og er ta\u00f0 h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00e1 tromini \u00e1 Taipei Basin, har h\u00e6gsta punkti\u00f0 er 1200 metrar. H\u00e6gsti tindurin \u00e1 Mt. Datuner 1092 metrar. Hesi fyrrverandi gosfj\u00f8llini forma vestara partin av Yangmingshan Tj\u00f3\u00f0arparkini, i\u00f0 er fr\u00e1 Mt. Datun nor\u00f0ur til Mt. Caigongkeng (\u83dc\u516c\u5751\u5c71).\n\n\u00cd landsynningshorninum av b\u00fdnum liggja Songshan-heyggjarnir og Qingshui-gj\u00f3gvin, i\u00f0 forma eina for\u00f0an av gr\u00f3\u00f0rarmiklum sk\u00f3gi.\n\nS\u00f8ga \nF\u00f3lk fr\u00e1 Ketagalanstammuni v\u00f3ru tey fyrstu, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00f8kinum, har i\u00f0 Taipei liggur \u00ed dag. Hankinesarar \u00far Fujian komu hagar longu \u00ed 1709. \u00cd 1894 gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Taivans.\n\u00cd 1895 vunnu japanarar oynna, i\u00f0 t\u00e1 fekk navni\u00f0 Taihoku. B\u00fdurin gj\u00f8rdist t\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur fyri ta\u00f0 japanska st\u00fdri og mentist til ein fyrisitingarligan mi\u00f0depil \u00e1 oynni. \n\nJapanar v\u00f3ru millum tey lond i\u00f0 taptu seinna heimsbardaga, og oyggin kom aftur undir kinesiskt st\u00fdri. Eftir at Kuomintang tapti \u00ed kinesiska borgarakr\u00edgnum fl\u00fdddu tey til Taiwan. Har v\u00ed\u00f0arif\u00f8rdu teir L\u00fd\u00f0veldi Kina, og Taipei gj\u00f8rdist fyribils h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur. Eftir hetta vaks b\u00fdurin naka\u00f0. \u00cd fyrru helvt av 1960-\u00e1runum vaks f\u00f3lkatali\u00f0 til yvir ein milli\u00f3n. Mitt \u00ed 1970-\u00e1runum l\u00e1 f\u00f3lkatali\u00f0 um tv\u00e6r milli\u00f3nir. S\u00ed\u00f0an minka\u00f0i f\u00f3lkav\u00f8ksturin eina t\u00ed\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Taipei, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nTaivan"}
{"id": "41458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sergio%20Ag%C3%BCero", "title": "Sergio Ag\u00fcero", "text": "Sergio Ag\u00fcero (f\u00f8ddur 2. juni 1988) er ein fyrrverandi argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi fyri FC Barcelona og A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Argentina. Hann er best kendur sum leikari hj\u00e1 Manchester City, har i\u00f0 hann sp\u00e6ldi fr\u00e1 2011 til 2021.\n\n\u00cd 2021 bleiv ta\u00f0 sta\u00f0fest, at Sergio Ag\u00fcero hev\u00f0i trupulleikar vi\u00f0 hjartanum. L\u00e6kni hansara m\u00e6ldi honum til at gevast vi\u00f0 at \u00ed\u00f0ka \u00edtr\u00f3tt \u00e1 h\u00f8gum st\u00f8\u00f0i. Hann valdi at fylgja teimum r\u00e1\u00f0unum, og 15. desember \u00ed 2021 var\u00f0 ta\u00f0 kunngj\u00f8rt, at Sergio Ag\u00fcero gavst sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\n\nAtl\u00e9tico Madrid\n UEFA Europa League: 2009-10\n UEFA Intertoto Cup: 2007\n UEFA Super Cup: 2010\n\nManchester City\n Premier League: 2011-12, 2013-14\n Football League Cup: 2013-14, 2015-16\n FA Community Shield: 2012\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nArgentinskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nManchester City leikarar"}
{"id": "41459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kevin%20De%20Bruyne", "title": "Kevin De Bruyne", "text": "Kevin De Bruyne (f\u00f8ddur 28. juni 1991) er ein belgiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur fyri Manchester City og A-landsli\u00f0inum hj\u00e1 Belgia. Hann hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt vi\u00f0 Chelsea, VfL Wolfsburg, Werder Bremen og Genk.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nBelgiskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nManchester City leikarar"}
{"id": "41504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bastian%20Schweinsteiger", "title": "Bastian Schweinsteiger", "text": "Bastian Schweinsteiger (; f\u00f8ddur 1. august 1984) er ein t\u00fdskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum mi\u00f0vallaleikari fyri enska felagi\u00f0 Manchester United.\n\nHann sp\u00e6ldi \u00ed 13 \u00e1r vi\u00f0 Bayern M\u00fcnchen, hann sp\u00e6ldi tilsamans 500 dystir fyri felagi\u00f0 \u00ed fleiri ymiskum kappingum og skora\u00f0i 68 m\u00e1l. Hann hevur m.a. vunni\u00f0 8 Bundesliga meistaraheiti, sjey DFB-Pokal titlar, ein UEFA Champions League tittul, ein FIFA Club World Cup tittul og ein UEFA Super Cup tittul. Hann gj\u00f8rdist partur av Manchester United \u00ed 2015.\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "41508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marco%20Reus", "title": "Marco Reus", "text": "Marco Reus (f\u00f8ddur 31. mai 1989) er ein t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur sum vongur fyri t\u00fdska felagi\u00f0 Borussia Dortmund og T\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nMarco Reus, munzinger.de (\u00e1 t\u00fdskum)\nMarco Reus, fifa.com (\u00e1 enskum)\nMarco Reus, uefa.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1989\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "41509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A9r%C3%B4me%20Boateng", "title": "J\u00e9r\u00f4me Boateng", "text": "J\u00e9r\u00f4me Agyenim Boateng (f\u00f8ddur 3. september 1988) er ein ganesiskur t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, verjuleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur fyri t\u00fdska felagi\u00f0 FC Bayern M\u00fcnchen og T\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nMamma hansara er \u00far T\u00fdsklandi og p\u00e1pin er fr\u00e1 Gana.\nBeiggi hansara, Kevin-Prince er eisini f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, hann sp\u00e6lir sum mi\u00f0vallaleikari fyri spanska felagi\u00f0 UD Las Palmas. \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nGana"}
{"id": "41511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gonzalo%20Higua%C3%ADn", "title": "Gonzalo Higua\u00edn", "text": "Gonzalo Gerardo Higua\u00edn (f\u00f8ddur 10. desember 1987) er ein argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur sum \u00e1lopsleikari fyri Juventus.\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\nReal Madrid\n La Liga: 2006-07, 2007-08, 2011-12\n Copa del Rey: 2010-11\n Supercopa de Espa\u00f1a: 2008, 2012\nNapoli\n Coppa Italia: 2013-14\n Supercoppa Italiana: 2014\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nArgentinskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "41512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luka%20Modri%C4%87", "title": "Luka Modri\u0107", "text": "Luka Modri\u0107 (f\u00f8ddur 9. september 1985) er ein kroatiskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur fyri Real Madrid.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Kroatia\nKroatar\nReal Madrid leikarar"}
{"id": "41518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yayoi%20Kusama", "title": "Yayoi Kusama", "text": "er ein japonsk listakvinna og rith\u00f8vundur. Gj\u00f8gnum s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 hevur hon arbeitt vi\u00f0 einari brei\u00f0ari variati\u00f3n av evnum og mi\u00f0lum,  eitt n\u00fa m\u00e1ling, collage, scat skulptur, performancelist og umhv\u00f8rvisinstallati\u00f3nir, tey flestu av hesum v\u00edsa hennara tematiska \u00e1huga fyri psykedeliskum litum, repetiti\u00f3n og mynstur. Kusama hevur veri\u00f0 ein undangongukvinna innanfyri pop art, minialismu og  feministiska list r\u00f8rslurnar, og hevur givi\u00f0 \u00edbl\u00e1stur til samt\u00ed\u00f0arlistaf\u00f3lk sum til d\u00f8mis   Andy Warhol og Claes Oldenburg. Sj\u00e1lvt um hon meira ella minni bleiv gloymd, eftir at hon flutti av listapallinum \u00ed New York \u00ed byrjanini av 1970'unum, so er hon vi\u00f0urkend sum ein av mest t\u00fd\u00f0andi livandi listaf\u00f3lkunum \u00far Japan, og ein t\u00fd\u00f0andi r\u00f8dd fr\u00e1 avantgarde.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nTey fyrstu \u00e1rini \u00ed Japan: 1950\u20131956 \nUmlei\u00f0 1950 m\u00e1la\u00f0i Kusama abstrakt skap \u00ed vatnlitum, gouache og olju, primert \u00e1 papp\u00edr. Hon f\u00f3r \u00ed holt vi\u00f0 at myndpr\u00fd\u00f0a st\u00f3rar yvirflatur (veggir, g\u00f3lv, kanvas og seinni, h\u00fasarhaldsting og nakin hj\u00e1lparf\u00f3lk) vi\u00f0 polkaprikkum, i\u00f0 gj\u00f8rdist eitt v\u00f8rumerki fyri hennara arbei\u00f0i. Tey st\u00f3ru \u00f8kini vi\u00f0 polkaprikkum, ella \"\u00f3endeligar n\u00f3tir,\" sum hon sj\u00e1lv nevndi tey, v\u00f3ru tikin beinlei\u00f0is \u00far hennara sansahv\u00f8rvingum. Ta\u00f0 fyrsta verki\u00f0, i\u00f0 man veit um, har hon hevur br\u00fakt hesir prikkar, var ein tekning fr\u00e1 1939, t\u00e1 hon bert var 10-\u00e1ra gomul, sum v\u00edsir myndina av einari japanskari kvinnu \u00ed einum kimono, m\u00f8guliga av mammu hennara, og er tildekka\u00f0 og \u00fatviska\u00f0 av prikkum. Fyrsta r\u00f8\u00f0 hennara av verkum \u00ed st\u00f3rum st\u00f8ddum, onkunt\u00ed\u00f0 st\u00f8rri enn 30\u00a0f\u00f8tur-langt kanvas m\u00e1lningur, \u00d3endeligar n\u00f3tir, var fullkomiliga tildekka\u00f0 \u00ed einari sekvens av n\u00f3tum og prikkum, i\u00f0 f\u00f8rdu tankarnar m\u00f3ti sj\u00f3num fr\u00e1 sansahv\u00f8rvingum. \u00cd byrjanini av 1960'unum, f\u00f3r hon \u00ed holt vi\u00f0 at m\u00e1la ting i\u00f0 hevja seg uppfr\u00e1, sk\u00f3gvar og st\u00f3lar vi\u00f0 hv\u00edtum falliskum lutum.\n\nNew York City: 1957\u20131972 \nEftir at hava b\u00fa\u00f0 \u00ed Tokyo og Fraklandi, flutti Kusama \u00far Japan til USA sum 27 \u00e1ra gomul. \u00cd 1957 flutti hon til Seattle, har hon hev\u00f0i eina frams\u00fdning vi\u00f0 m\u00e1lningum \u00ed Zoe Dusanne Galler\u00ednum. Hon b\u00fa\u00f0i har \u00ed eitt \u00e1r \u00e1\u00f0ren hon flutti til New York City, eftir eitt br\u00e6vasamskifti vi\u00f0 Georgia O'Keeffe har hon v\u00edsti \u00e1huga fyri at gerast meira sj\u00f3nlig \u00ed b\u00fdarl\u00edvinum har, og ba\u00f0 um r\u00e1\u00f0geving fr\u00e1 O'Keeffe. Undir t\u00ed\u00f0 s\u00edni \u00ed USA gekk ikki long t\u00ed\u00f0, \u00e1\u00f0renn hon gj\u00f8rdist kend sum ein av lei\u00f0andi pers\u00f3nunum innan Avantgarde listar\u00f8rsluni. \u00cd 1961 flutti hon s\u00edtt studio inn \u00ed sama bygning sum Donald Judd og myndah\u00f8ggarin Eva Hesse; Hesse gj\u00f8rdist ein g\u00f3\u00f0 vinkona. Tey n\u00e6stu \u00e1rini var hon sera produktiv, og \u00ed 1966 eksperimentera\u00f0i hon vi\u00f0 st\u00f8ddini \u00e1 einum r\u00fami, fr\u00edttstandandi installati\u00f3num, i\u00f0 br\u00faktu spegil, lj\u00f3s og t\u00f3nleik. Hon s\u00e1 Judd og Joseph Cornell sum vinir og stu\u00f0lar s\u00ednar. Men hon vann ikki naka\u00f0 \u00f8konomiskt yvirskot fr\u00e1 s\u00ednum arbei\u00f0i. Hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var hon ofta innl\u00f8gd \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi orsaka\u00f0 av at hon arbeiddi ov n\u00f3gv, og O'Keeffe fekk s\u00edtt egna s\u00f8luf\u00f3lk, Edith Herbert, til at keypa fleiri av verkunum hj\u00e1 Kusama, fyri at hj\u00e1lpa henni f\u00edggjarliga, so hon ikki kom illa fyri peningaliga.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nListaf\u00f3lk\nJapanarar"}
{"id": "41521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ole%20Gunnar%20Solskj%C3%A6r", "title": "Ole Gunnar Solskj\u00e6r", "text": "Ole Gunnar Solskj\u00e6r (f\u00f8ddur 26. februar 1973) er ein norskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi leikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum ein \u00e1lopsleikari. Sum leikari var hann mest kendur fyri at sp\u00e6la vi\u00f0 Manchester United fr\u00e1 1996 til 2007. Seinastu \u00e1rini hevur hann veri\u00f0 venjari hj\u00e1 norska felagnum Molde. Tann 19. desember 2018 var\u00f0 hann fyribils settur sum venjari hj\u00e1 enska felagnum Manchester United. Solskj\u00e6r t\u00f3k vi\u00f0 sum venjari eftir at Jos\u00e9 Mourinho hev\u00f0i fingi\u00f0 sekkin dagin fyri. \u00cd mars 2019 hevur Manchester United sett Solskj\u00e6r \u00ed fast starv sum h\u00f8vu\u00f0svenjari \u00ed felagnum. Hann fekk ein tr\u00fd \u00e1ra s\u00e1ttm\u00e1la. Tann 21. novembur \u00ed 2021 var\u00f0 hann loystur \u00far starvi s\u00ednum sum venjari \u00ed Manchester United.\n\nHei\u00f0ur\n\nLeikari \nManchester United\n Premier League (6): 1996-97, 1998-99, 1999-00, 2000-01, 2002-03, 2006-07\n FA Cup (2): 1998-99, 2003-2004\n FA Community Shield (3): 1996, 1997, 2003\n UEFA Champions League (1): 1998-99\n Intercontinental Cup (1): 1999\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nNor\u00f0menn\nNorskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "41525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brian%20Laudrup", "title": "Brian Laudrup", "text": "Brian Laudrup (f\u00f8ddur 22. februar 1969) er ein fyrrverandi danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Beiggi hansara, Michael er eisini ein fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nFIFA 100"}
{"id": "41526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jari%20Litmanen", "title": "Jari Litmanen", "text": "Jari Olavi Litmanen (f\u00f8ddur 20. februar 1971) er ein fyrrverandi finskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann var li\u00f0skipari hj\u00e1 Finska landsli\u00f0inum fr\u00e1 1996 til 2008. Hann var \u00e1 landsli\u00f0inum fr\u00e1 1989 til 2010. \n\nHann ver\u00f0ur av mongum mettur at vera besti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00far Finnlandi nakrant\u00ed\u00f0. Hann var\u00f0 valdur at vera besti finski f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin seinastu 50 \u00e1rini av Finska F\u00f3tb\u00f3ltssambandinum \u00e1 UEFA Jubilee Awards \u00ed november 2003. Litmanen enda\u00f0i eisini \u00e1 einum 42. pl\u00e1ssi \u00ed 100 st\u00f8rstu finnar eftir atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu \u00ed 2004. The Association of Football Statisticians' (The AFS) savn av 'Greatest Ever Footballers' setti Litmanen \u00e1 listan sum nummar 53 av bestu f\u00f3tb\u00f3ltleikarum nakrant\u00ed\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nFinskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "41529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tokugawa%20Iemochi", "title": "Tokugawa Iemochi", "text": "Tokugawa Iemochi, (\u5fb3\u5ddd \u5bb6\u8302), f\u00f8ddur 17. juli 1846 \u00ed Edo var tann fj\u00fartandi shogun \u00ed Tokugawa-shongunatinum. Hann st\u00fdrdi fr\u00e1 1858 til 1866.\n\nUndir stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0 hansara f\u00f3r fram eitt innanh\u00fdsis maktstr\u00ed\u00f0 orsaka\u00f0 av fyrsta veruliga sambandinum millum Japan og USA \u00e1rini 1853-1854 vi\u00f0 t\u00ed eftirfylgjandi \u201dupplating\u201d m\u00f3ti Vesturheiminum. Valdi\u00f0 hj\u00e1 Shogunatinum vikna\u00f0i undir st\u00fdri\u00f0 Tokugawa.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nTokugawa Iemochi, sum \u00ed barna\u00e1runum var nevndur Kikuchiyo, var elsti sonur Tokugawa Nariyuki (1801\u20131846) og Ji-sein og var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Edo. P\u00e1pin var ein av teimum yngru synunum hj\u00e1 t\u00ed ellivta shogun, Tokugawa Ienari.\n\nT\u00e1 hann var eitt \u00e1ra gamal, var\u00f0 hann \u00e6ttleiddur av daimyon Tokugawa Narikatsu, sum han eftirfylgdi sum f\u00fdra\u00e1ragamal \u00ed 1850. Navn hansara var\u00f0 t\u00e1 broytt til Tokugawa Yoshitomi. \u00cd 1858 var\u00f0 hann t\u00f3 enn einafer\u00f0 \u00e6ttleiddur, hesafer\u00f0 av t\u00ed barnleysa trettanda shogun, Tokugawa Iesada, og t\u00ed gj\u00f8rdist ta\u00f0 hann, i\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 sum shogun, t\u00e1 hesin doy\u00f0i sama \u00e1ri\u00f0. Tann t\u00f3lv\u00e1ra gamli drongurin var eitt umstr\u00edtt val og fleiri egna\u00f0i valvevni v\u00f3r\u00f0u f\u00f8rd fram sum v\u00e6l egna\u00f0i. Ta\u00f0 enda\u00f0i t\u00f3 vi\u00f0, at shogunati\u00f0 stu\u00f0la\u00f0i valinum, i\u00f0 enda\u00f0i vi\u00f0 bl\u00f3\u00f0igum \u00fatreinsanum ta\u00f0 seinasta \u00e1ri\u00f0 undir Ansei-t\u00ed\u00f0ini.\n\nShogun \nTokugawa Iemochi giftist \u00ed 1862 vi\u00f0 prinsessu Kazu-na-miya, ein gifta, i\u00f0 shogunati\u00f0 skipa\u00f0i fyri sum k\u00f4bu gattai (merkir umlei\u00f0 \"sameining millum hovi\u00f0 og hervaldi\u00f0\"), vi\u00f0 v\u00f3nini um at kunna bl\u00ed\u00f0ka keisaravinarligir v\u00ed\u00f0gongd vi\u00f0haldsf\u00f3lk.\n\nTann 22. april 1863 kom shogun Iemochi til h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in saman vi\u00f0 meira enn 3000 vasalum, eftir at keisarin hev\u00f0i tilkalla\u00f0 hann. Ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an vitjaninan hj\u00e1 Tokugawa Iemitsu, i\u00f0 hendi 230 \u00e1r \u00e1\u00f0renn hesa, at ein shogun hev\u00f0i vitja\u00f0 Kyoto.\n\nTokugawa Iemochi doy\u00f0i longu sum tj\u00fagu\u00e1ra gamal. Dey\u00f0sors\u00f8kin seg\u00f0ist vera hjartaslysni (hjartasvikt) vegna beriberi (B1 vitaminmangul). Stutta t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn hann doy\u00f0i, hev\u00f0i hann \u00e6ttleitt Tayasu Kamenosuke, i\u00f0 skuldi gerast eftirfylgjari hansara. Kamenosuke var bert tr\u00fd\u00e1ra gamal, og av t\u00ed at shogunati\u00f0 l\u00e1 \u00ed kr\u00edggi, var\u00f0 Tokugawa Yoshinobu \u00ed sta\u00f0in \u00fatvaldur til tann fimtanda shogun. Hann var\u00f0 longu blivin nevndur sum ein h\u00f3skandi eftirfylgjari til Iesada, men n\u00fa gj\u00f8rdist hann \u00ed sta\u00f0in tann fimtandi og seinasti shogunen \u00ed Tokugawashogunatinum.\n\nKeldur \n\nJapanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1846\nAndl\u00e1t \u00ed 1866"}
{"id": "41530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fredrik%20Ljungberg", "title": "Fredrik Ljungberg", "text": "Karl Fredrik Ljungberg (f\u00f8ddur 16. apr\u00edl 1977) er ein fyrrverandi svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum vongur.\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\nHalmstad\n Allsvenskan: 1997\n Svenska Cupen: 1994-95\nArsenal\n Premier League: 2001-02, 2003-04\n FA Cup: 2001-02, 2002-03, 2004-05\n FA Community Shield: 1999, 2002, 2004\n UEFA Champions League: Nummar tvey 2005-06\nSeattle Sounders\n Lamar Hunt U.S. Open Cup: 2009\nCeltic\n Scottish Cup: 2010-11\n\nSum einstaklingur\n\n Premier League Player of the Season: 2001-02\n Premier League Player of the Month: apr\u00edl 2002\n Premier League Overseas Team of the Decade: 1992/93 \u2013 2001/02\n ESM Team of the Year: 2001-02\n \u00c1rsins besti svenski leikari: 2002, 2006\n \u00c1rsins besti svenski mi\u00f0vallari: 1998, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005\n MLS Best XI: 2009\n Besti MLS sp\u00e6lari \u00ed m\u00e1nanum: Oktober 2009\n Fotbollsgalan Folkets Lirare: 1998\n Arsenal FC's 50 besti leikarir: nummar ellivu.\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "41534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terji%20Skiben%C3%A6s", "title": "Terji Skiben\u00e6s", "text": "Terji Skiben\u00e6s (f\u00f8ddur 27. desember 1982) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur gittar vi\u00f0 orkestrinum T\u00fdr.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8royskir guitarleikarar"}
{"id": "41535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Outkast", "title": "Outkast", "text": "OutKast er ein amerikanskur hip hop b\u00f3lkur, i\u00f0 bleiv stovna\u00f0ur \u00ed 1991 \u00ed Atlanta, Georgia. Liminir \u00ed b\u00f3lkinum eru rapparnir Andre \"Andre 3000\" Benjamin og Antwan \"Big Boi\" Patton.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n Southernplayalisticadillacmuzik (1994)\n ATLiens (1996)\n Aquemini (1998)\n Stankonia (2000)\n Speakerboxxx/The Love Below (2003)\n Idlewild (2006)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nHip hop t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nT\u00f3nleikarar"}
{"id": "41539", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henrik%20Larsson", "title": "Henrik Larsson", "text": "Henrik Edward Larsson (f\u00f8ddur 20. september 1971) er ein fyrrverandi svenskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum \u00e1lopsleikari.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Sv\u00f8r\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "41541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatnaj%C3%B8kul", "title": "Vatnaj\u00f8kul", "text": "Vatnaj\u00f8kul er st\u00f8rsti j\u00f8kul \u00ed Evropa og tann st\u00f8rsti ti\u00f0ningarj\u00f8kulin yvirh\u00f8vur. Ti\u00f0ningarj\u00f8klar eru j\u00f8klarnir uttan fyri p\u00f3l\u00f8kini, har hitastigi\u00f0 \u00ed \u00edsinum er t\u00e6tt vi\u00f0 frostmarki\u00f0.\n\n\u00cdsland"}
{"id": "41546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20Eriksen", "title": "Christian Eriksen", "text": "Christian Dannemann Eriksen (f\u00f8ddur 14. februar 1992) er ein danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur fyri enska Premier League li\u00f0i\u00f0 Tottenham Hotspur og danska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\nHann hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt fyri Ajax.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark"}
{"id": "41548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eirikur%20Lindenskov", "title": "Eirikur Lindenskov", "text": "Eirikur Lindenskov (f. 15. apr\u00edl 1966 \u00ed T\u00f3rshavn) er n\u00faverandi bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Sosialinum. Hann er sonur J\u00f3nu og J\u00e1kup Lindenskov, politikara fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir bla\u00f0stj\u00f3rar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966\nHavnaf\u00f3lk"}
{"id": "41577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paolo%20Gentiloni", "title": "Paolo Gentiloni", "text": "Paolo Gentiloni Silveri (f\u00f8ddur 22. november 1954 \u00ed R\u00f3m) er ein italskur politikari fyri Demokratiska Flokkin (Partito Democratico). Hann er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. \n\nPaolo Gentiloni hevur veri\u00f0 57. fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Italia fr\u00e1 12. desember 2016 til 1. juni 2018. Eftirma\u00f0ur gj\u00f8rdist Giuseppe Conte.\n\nMattarella forseti heitti \u00e1 Gentiloni um at skipa stj\u00f3rn hin 10. desember 2016. Hin 12. februar hev\u00f0i hann n\u00f8vnini kl\u00e1r til n\u00fdggju stj\u00f3rnina, og hin 22. februar 2014 var\u00f0 Renzi \u00fatnevndur sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Italia.\n\nHann var Uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 2014 \u2013 2014 og samskiftism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 2006 til 2008.\n\nKeldur \n\nItalskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "41578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Herdis%20S.%20Tyrer", "title": "Herdis S. Tyrer", "text": "Herdis Solveig Tyrer (fyrr Jakobsen) er f\u00f8royskur myndpr\u00fd\u00f0ari b\u00fasitandi \u00ed Southport \u00ed Onglandi. Hon hevur myndpr\u00fdtt fleiri f\u00f8royskar b\u00f8kur. Hon starvast sum tatov\u00f8rur.\n\n\u00datb\u00fagvingar og skei\u00f0 \nHerdis t\u00f3k eitt skei\u00f0 \u00ed list \u00e1 Holb\u00e6k Kunsth\u00f8jskole \u00ed Danmark og var eisini \u00ed starvsl\u00e6ru \u00e1 grafiska verksta\u00f0num Steinprenti \u00ed T\u00f3rshavn. Hon hevur tiki\u00f0 BA \u00ed myndpr\u00fd\u00f0ing og animati\u00f3n \u00e1 Coventry University.\n\nB\u00f3kmentalisti sum myndpr\u00fd\u00f0ari \n Ingun Christensen: Eiturkoppaprinsessan (B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags 2013)\n Birita Michelsen: So normal og t\u00f3 ikki (B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags 2016)\n S\u00f3lr\u00fan Michelsen: Torkils d\u00f8tur (B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags 2013)\n\nFamilja \nHerdis er f\u00f8dd og uppvaksion \u00ed Havn, hon er d\u00f3ttir Sigrun Joensen \u00far Havn og Erhard Jacobsen \u00far S\u00f8rv\u00e1gi. \u00cd 2016 giftist hon Alex Tyrer, i\u00f0 er \u00far Onglandi.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "41580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birita%20Michelsen", "title": "Birita Michelsen", "text": "Birita Michelsen (f. 1985) er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hon gav undan j\u00f3lum 2016 \u00fat b\u00f3kina \"So normal og t\u00f3 ikki\" um l\u00edv s\u00edtt vi\u00f0 autismu.\n\n\u00datg\u00e1vur:\n So normal og t\u00f3 ikki (B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags 2016)\n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "41582", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agnieszka%20Dziemianowicz-B%C4%85k", "title": "Agnieszka Dziemianowicz-B\u0105k", "text": "Agnieszka Ewa Dziemianowicz-B\u0105k (f\u00f8dd 20. januar 1984 \u00ed Wroc\u0142aw) er ein p\u00f3lskur politikari. Hon hoyrir til tann sosialdemokratiska flokkin Partia Razem.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Agnieszka Dziemianowicz-B\u0105k \u00ed foreignpolicy.com\n\nP\u00f3lskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "41591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Tyszkiewicz", "title": "Maria Tyszkiewicz", "text": "Maria Tyszkiewicz (f\u00f8dd 19. apr\u00edl 1991 \u00ed Warszawa) er ein p\u00f3lsk songkvinna og sj\u00f3nleikari.\n\nP\u00f3lskar songkvinnur\nP\u00f3lskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "41593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amstel%20Gold%20Race%202017", "title": "Amstel Gold Race 2017", "text": "Amstel Gold Race 2017 var tann 52. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Amstel Gold Race. Ta\u00f0 var seytjanda kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og var\u00f0 hildi\u00f0 16. apr\u00edl 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri \nJakob Fuglsang koyrdi fyri \nMatti Breschel koyrdi fyri \nMichael Valgren koyrdi fyri \nMads W\u00fcrtz Schmidt koyrdi fyri\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \n\nAmstel Gold Race\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20Down%20Under%202017", "title": "Tour Down Under 2017", "text": "Tour Down Under 2017 er tann 19. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour Down Under. Tann avstralska teinakappingin er tann fyrsta kappingin \u00ed UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og var\u00f0 hildin millum 17. og 22. januar 2017. Vinnarin av samla\u00f0u kappingini gj\u00f8rdist avstraliarin Richie Porte.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n  Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\nTour Down Under\nUCI World Tour 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amstel%20Gold%20Race%202016", "title": "Amstel Gold Race 2016", "text": "Amstel Gold Race 2016 var tann 51. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini udgave Amstel Gold Race og var tann ellinta kappingin \u00ed UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2016 og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 17. apr\u00edl 2016. Vinnarin av kappingini gj\u00f8rdist Enrico Gasparotto fr\u00e1 t\u00ed professionella kontinentalli\u00f0num , hann vann frammanfyri danska Michael Valgren fr\u00e1 .\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar \nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri \nJesper Hansen koyrdi fyri \nMichael Valgren koyrdi fyri\n\n\u00darslit \n\nAmstel Gold Race\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "41600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20d%27Italia%202017", "title": "Giro d'Italia 2017", "text": "Giro d'Italia 2017 var\u00f0 tann 100. \u00fatg\u00e1van av Giro d'Italia. Kappingin var\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 5. til 28. mai 2017 og byrja\u00f0i \u00ed Alghero \u00e1 Sardinia. Vinnari av kappingini gj\u00f8rdist Tom Dumoulin fr\u00e1 Team Sunweb.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nJesper Hansen koyrdi fyri \nLars Bak koyrdi fyri \nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri \nMads Pedersen koyrdi fyri\n\nTeinarnir\n\nSamla\u00f0 st\u00f8\u00f0a\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nGiro d'Italia\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cadel%20Evans%20Great%20Ocean%20Road%20Race%202017", "title": "Cadel Evans Great Ocean Road Race 2017", "text": "Cadel Evans Great Ocean Road Race 2017 var tann 3. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Cadel Evans Great Ocean Road Race. Ta\u00f0 var onnur kappingin \u00e1 UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 29. januar 2017. Vinnarin av kappingini gj\u00f8rdist t\u00fdskarin Nikias Arndt fr\u00e1 Sunweb.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nCadel Evans Great Ocean Road Race\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41605", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cadel%20Evans%20Great%20Ocean%20Road%20Race", "title": "Cadel Evans Great Ocean Road Race", "text": "Cadel Evans Great Ocean Road Race er ein eindags s\u00fakklukapping \u00ed Geelong \u00ed Avstralia. Kappingin er partur av UCI World Tour. Kappingin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed 2015 og er b\u00e6\u00f0i fyri kvinnur og menn.\n\nKappingin er uppkalla\u00f0 eftir Cadel Evans fyri at hei\u00f0ra einasta Tour de France-vinnaran og heimsmeistaran \u00far Avstalia. Hann gj\u00f8rdist nummar fimm \u00ed fyrstu \u00fatg\u00e1vuni av kappingini, i\u00f0 var tann seinasta hj\u00e1 Evans sum professionellur s\u00fakklari.\n\nFr\u00e1 2017 er kappingin ein partur av UCI World Tour-kalendaranum.\n\nVinnarar\n\nMenn\n\nKvinnur \n\n|-\n| 2015\n| Rachel Neylan\n| Valentina Scandolara\n| Tessa Fabry\n|-\n| 2016\n| Amanda Spratt\n| Rachel Neylan\n| Danielle King\n|-\n| 2017\n| Annemiek van Vleuten\n| Ruth Winder\n| Mayuko Hagiwara\n|}\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n Cyclingnews.com"}
{"id": "41609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20of%20Qatar", "title": "Tour of Qatar", "text": "Tour of Qatar er ein s\u00fakklukapping \u00ed Katar \u00ed Mi\u00f0eystri, i\u00f0 ver\u00f0ur flokka\u00f0 sum 2.2 \u00ed s\u00fakklurankingini hj\u00e1 UCI og er ein partur av UCI Asia Tour.\n\nTom Boonen hevur vunni\u00f0 samla\u00f0u kappingina f\u00fdra fer\u00f0ir og harumframt veri\u00f0 \u00e1 sigurspallinum f\u00fdra fer\u00f0ir afturat. Hann hevur tilsamans vunni\u00f0 22 teinasigrar \u00ed kappingini.\n\nFr\u00e1 2017 er kappingin partur av UCI World Tour-kalendaranum.\n\nVinnarar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nTour of Qatar"}
{"id": "41611", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abu%20Dhabi%20Tour%202017", "title": "Abu Dhabi Tour 2017", "text": "Abu Dhabi Tour 2017 er tann 3. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Abu Dhabi Tour, i\u00f0 er ein teinakapping og var tann tri\u00f0ja \u00ed UCI World Tour-kalendasranum \u00ed 2017 og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 millum 23. og 26. februar 2017. Vinnarin av samla\u00f0u kappingini gj\u00f8rdist portugisarin Rui Costa fr\u00e1 .\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar \n Lars Bak koyrdi fyri\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n\u00darslit\n\nB\u00fdti\u00f0 av troyggjunum undir kappingini\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\nAbu Dhabi Tour\nUCI World Tour 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abu%20Dhabi%20Tour", "title": "Abu Dhabi Tour", "text": "Abu Dhabi Tour er ein teinas\u00fakklukapping fyri menn \u00ed Sameindu Emirr\u00edkjunum. Kappingin er ein partur av UCI Asia Tour og ver\u00f0ur av UCI flokka\u00f0 sum ein 2.HC-kapping. Kappingin fer fram \u00ed oktober og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 av RCS Sport, i\u00f0 eisini fyriskipar Giro d'Italia og Dubai Tour.\n\nFr\u00e1 2017 er kappingin partur av UCI World Tour-kalendaranum.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\n \nSameindu Emirr\u00edkini"}
{"id": "41615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France%202017", "title": "Tour de France 2017", "text": "Tour de France 2017 var tann 104. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour de France.\n\nKappingin byrja\u00f0i leygardagin 1. juli \u00ed D\u00fcsseldorf, T\u00fdskland vi\u00f0 einum 13 km longum einkultstarti.\n\nBretin Chris Froome endurvann kappingina, ta\u00f0 var \u00e1 fj\u00f3r\u00f0a sinni, at hann vann kappingina. Kolumbianarin Rigoberto Ur\u00e1n gj\u00f8rdist nummar tvey og fraklendingurin Romain Bardet gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd. Avstraliarin Michael Matthews vann stigkappingina, fraklendingurin Warren Barguil vann fjallakappingina og fekk hei\u00f0urin sum mest \u00e1lopssinna\u00f0i s\u00fakklarin. Bretin Simon Yates fr\u00e1 Sunweb vann ungd\u00f3mskappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar \n Jakob Fuglsang koyrdi fyri \n Michael Valgren koyrdi fyri \n Lars Bak koyrdi fyri\n\nNorskir s\u00fakklarar \n Edvald Boasson Hagen var vi\u00f0 fyri sjeyndu fer\u00f0 og koyrdi fyri \n Alexander Kristoff var vi\u00f0 fyri fimtu fer\u00f0 og koyrdi fyri \n Vegard Stake Laengen var vi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 og koyrdi fyri\n\nTeinarnir\n\nB\u00fdti\u00f0 av troyggjunum undir kappingini\n\n\u00darslit\n\nSamla\u00f0a st\u00f8\u00f0an\n\nStigkappingin\n\nFjallakappingin\n\nUngd\u00f3mskappingin\n\nLi\u00f0kappingin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a\n\n 2017\n \nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vuelta%20a%20Espa%C3%B1a%202017", "title": "Vuelta a Espa\u00f1a 2017", "text": "Vuelta a Espa\u00f1a 2017 ver\u00f0ur tann 72. \u00fatg\u00e1van av Vuelta a Espa\u00f1a. Kappingin ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 19. august til 10. september 2017 og byrjar \u00ed N\u00eemes \u00ed Fraklandi.\n\nLi\u00f0\n\nDanskir s\u00fakklarar\n Jesper Hansen koyrir fyri \n S\u00f8ren Kragh Andersen koyrir fyri \n Magnus Cort koyrir fyri \n Christopher Juul-Jensen koyrir fyri \n Michael M\u00f8rk\u00f8v koyrir fyri \n Lasse Norman Hansen koyrir fyri\n\nTeinarnir\n\n\u00darslit\n\nSamla\u00f0 st\u00f8\u00f0a\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nVuelta a Espa\u00f1a\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omloop%20Het%20Nieuwsblad%202017", "title": "Omloop Het Nieuwsblad 2017", "text": "Omloop Het Nieuwsblad 2017 var tann 72. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Omloop Het Nieuwsblad. Ta\u00f0 var fj\u00f3r\u00f0a kappingin \u00ed UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 25. februar 2017. Belgiski Greg Van Avermaet fr\u00e1  vann kappingina anna\u00f0 \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0, frammanfyri Peter Sagan og Sep Vanmarcke.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nMatti Breschel koyrdi fyri \nMichael Valgren koyrdi fyri \nMagnus Cort koyrdi fyri \nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri \nS\u00f8ren Kragh Andersen koyrdi fyri \nMads Pedersen koyrdi fyri \nMichael M\u00f8rk\u00f8v koyrdi fyri \nLasse Norman Hansen koyrdi fyri\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nOmloop Het Nieuwsblad\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris-Roubaix%202017", "title": "Paris-Roubaix 2017", "text": "Paris-Roubaix 2017 er tann 115. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Paris-Roubaix. Ta\u00f0 er 15. kappingin \u00ed UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 9. apr\u00edl 2017. Belgiski Greg Van Avermaet fr\u00e1  vann kappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nLars Bak koyrdi fyri \nMads Pedersen koyrdi fyri \nMagnus Cort koyrdi fyri \nMichael M\u00f8rk\u00f8v koyrdi fyri \nMads W\u00fcrtz Schmidt koyrdi fyri \nMatti Breschel koyrdi fyri \nS\u00f8ren Kragh Andersen koyrdi fyri \nAsbj\u00f8rn Kragh Andersen koyrdi fyri\n\nRutan\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nParis-Roubaix\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tirreno-Adriatico%202017", "title": "Tirreno-Adriatico 2017", "text": "Tirreno-Adriatico 2017 er tann 52. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tirreno-Adriatico. Tann italska teinakappingin er tann \u00e1ttanda kappingin \u00ed UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 millum bliver 8. og 14. mars 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n  Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\nTirreno-Adriatico\nUCI World Tour 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Milano-Sanremo%202017", "title": "Milano-Sanremo 2017", "text": "Milano-Sanremo 2017 er tann 108. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Milano-Sanremo. Ta\u00f0 er n\u00edggjunda kappingin \u00ed UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 18. marts 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nMilano-Sanremo\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Volta%20a%20Catalunya%202017", "title": "Volta a Catalunya 2017", "text": "Volta a Catalunya 2017 er tann 97. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Volta a Catalunya (Kring Katalonia). spanska teinakappingin er tann t\u00edggjunda kappingin \u00ed UCI World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 millum bliver 20. og 26. mars 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\nVolta a Catalunya\nUCI World Tour 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bahrain-Merida%20Pro%20Cycling%20Team", "title": "Bahrain-Merida Pro Cycling Team", "text": "Bahrain-Merida Pro Cycling Team er eitt s\u00fakkluli\u00f0 \u00far Bahrain, i\u00f0 m\u00f8guliga ver\u00f0ur UCI World Team, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 s\u00ed\u00f0st \u00ed 2016 og eftir \u00e6tlan skal koyra s\u00edna fyrstu sesong \u00e1 h\u00e6gsta st\u00f8\u00f0i \u00ed 2017.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2018\n\n2017 \nKelda:\n\nSigrar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nS\u00fakkluli\u00f0 \u00far Barein\n2017"}
{"id": "41641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dwars%20door%20Vlaanderen", "title": "Dwars door Vlaanderen", "text": "Dwars door Vlaanderen er ein s\u00fakklukapping \u00ed Flandern, Belgia. Vanliga ver\u00f0ur kappingin fyriskipa\u00f0 ein mikudag og er hon li\u00f0ur \u00ed flamsku s\u00fakkluvikuni, i\u00f0 byrjar vi\u00f0 E3 Prijs Vlaanderen leygardag, og endar vi\u00f0 Kring Flandern eina viku seinni. M\u00e1li\u00f0 er alt\u00ed\u00f0 \u00ed Waregem.\n\nFr\u00e1 2017 er kappingin vi\u00f0 \u00ed UCI World Tour-kalendaranum.\n\nVinnarar\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\n \n1945"}
{"id": "41643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niki%20Terpstra", "title": "Niki Terpstra", "text": "Niki Terpstra (f\u00f8ddur 18. mai 1984) er ein ni\u00f0urlendskur kapps\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri UCI ProTeam . Br\u00f3\u00f0ir hansara, Mike Terpstra er eisini s\u00fakklari.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nNi\u00f0urlendskir s\u00fakklarar"}
{"id": "41645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Le%20Samyn%20des%20Dames%202015", "title": "Le Samyn des Dames 2015", "text": "Le Samyn des Dames 2015 var tann fj\u00f3r\u00f0a \u00fatg\u00e1van av Le Samyn des Dames, i\u00f0 er ein vegs\u00fakklukapping fyri kvinnur, i\u00f0 var fyriskipa\u00f0 \u00ed Hainaut, Belgia hin 4. mars 2015 og fevndi um ein tein \u00e1 112 km. Kappingin byrja\u00f0i \u00ed Quaregnon og m\u00e1li\u00f0 var \u00ed Dour. Kappingin var av UCI mett at hoyra til b\u00f3lk 1.2.\n\n\u00darslit\n\nKelda\n\nReferencer \n\nS\u00fakklukappingar fyri kvinnur\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia\n2015"}
{"id": "41657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marianne%20Vos", "title": "Marianne Vos", "text": "Marianne Vos, () (f\u00f8dd 13. mai 1987) er ein ni\u00f0urlendsk cyclo-cross, vegs\u00fakkling, mountain bike og banas\u00fakkling-kapps\u00fakklari, i\u00f0 er blivin samanborin vi\u00f0 Eddy Merckx sum tann \"besti s\u00fakklarin \u00ed hennara \u00e6ttarli\u00f0i\".\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987\nNi\u00f0urlendskir s\u00fakklarar\nKvinnuligir s\u00fakklarar"}
{"id": "41658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20Rosa", "title": "Giro Rosa", "text": "Giro d'Italia Femminile er ein \u00e1rlig elitus\u00fakklukapping fyri kvinnur \u00ed vegs\u00fakkling. Ta\u00f0 er ein teinakapping og ein av h\u00f8v\u00f0uskappingunum hj\u00e1 kvinnum innan vegs\u00fakkling. Kappingin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1988 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 hv\u00f8rt summar, t\u00f3 var ongin kapping hildin \u00ed 1991 og 1992. Kappingin fekk n\u00fdtt brand \u00ed 2013 og fekk t\u00e1 navnabroyting fr\u00e1 Giro Donne til Giro Rosa.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nGiro Rosa\nS\u00fakklukappingar \u00ed Italia"}
{"id": "41662", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20Rosa%202016", "title": "Giro Rosa 2016", "text": "Giro Rosa 2016, ella Giro d'Italia Femminile 2016, var tann 27. kappingin \u00ed Giro Rosa, i\u00f0 n\u00fa er tann einasta Grand Tour kappingin fyri kvinnur og tann mest tigarliga teinakappingin \u00ed UCI Women's World Tour 2016 og \u00ed UCI kalendaranum \u00ed vegs\u00fakklukappingum hj\u00e1 kvinnum.\n\nLuttakandi li\u00f0\n\nTeinarnir\n\nForteinur \nLeah Kirchmann vann prologin..\n\n1. juli 2016\u00a0\u2013 Gaiarine \u2013 Gaiarine,\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\n8. teinur\n\n9. teinur\n\nEndaliga samla\u00f0a st\u00f8\u00f0an\n\nKeldur \n\nGiro Rosa\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "41665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Al%C3%A9-Cipollini", "title": "Al\u00e9-Cipollini", "text": "Al\u00e9\u2013Cipollini  er eitt professionelt s\u00fakkluili\u00f0 fyri kvinnur, i\u00f0 hevur b\u00fasta\u00f0 \u00ed Italia og luttekur \u00ed elitu vegs\u00fakklukappingum sum t.d. UCI Women's Road World Cup.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "41682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/WM3%20Pro%20Cycling", "title": "WM3 Pro Cycling", "text": "Rabo-Liv (UCI Kota: RBW) er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur, i\u00f0 hevur heimsta\u00f0 \u00ed Ni\u00f0urlondum. S\u00fakklarar i\u00f0 kappast fyri li\u00f0i\u00f0, luttaka \u00ed  UCI Women's WorldTour og \u00ed \u00f8\u00f0rum elitukappingum fyri kvinnur kring allan heimin.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2016\n\nLi\u00f0-ranking\n\nS\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur"}
{"id": "41683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jackie%20Chan", "title": "Jackie Chan", "text": "Jackie Chan (f. 7. apr\u00edl 1954 \u00ed Hong Kong, Kina) er ein kinesiskur sj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri, stuntma\u00f0ur og sangari. Hann er ein av heimsins kendastu sj\u00f3nleikarum innan Kung-fu og actionfilmar. Hann hevur sp\u00e6lt \u00ed meira enn 200 filmum.\n\nFilmografi \n Police Story (2013)\n Chinese Zodiac (2012)\n Shaolin (2011)\n The Karate Kid(2010)\n The Spy Next Door(2009)\n The Forbidden Kingdom (2008)\n Rush hour 3 (2007)\n The Myth (2005)\n New Police Story (2004)\n The Twins Effect 2 (2004)\n Kring j\u00f8r\u00f0ina \u00ed kavb\u00e1ti \u00ed 80 dagar (2004)\n The Medallion (2003)\n The Twins Effect (2003)\n Shanghai Knights (2003)\n The Tuxedo (2002)\n Rush Hour 2 (2001)\n The Accidental Spy (2001)\n Shanghai Noon (2000)\n Gorgeous (1999)\n Who Am I? (1999)\n Rush Hour (1998)\n The Legend of Drunken Master (1998)\n Mr. Nice Guy (1997)\n Police Story 4: First Strike (1996) (eisini kendur sum Jackie Chan's First Strike)\n Thunderbolt (1995)\n Rumble in the Bronx (1994)\n Drunken Master II (1994) (kendur \u00ed USA sum The Legend of Drunken Master)\n Once a Cop: Super Cop II (1993)\n Crime Story (1993)\n City Hunter (1993)\n Police Story 3: Super Cop (1992) (eisini kendur sum Super Cop)\n A Kid from Tibet (1992)\n Twin Dragons (1991) (eisini kendur sum Brother vs. Brother)\n Armour of God II: Operation Condor (1991)\n Island of Fire (1990)\n Miracles (1989) (eisini kendur sum The Canton Godfather)\n Police Story 2 (1988)\n 3 Brothers and One Sister (Closed relationship) (1988)\n Jackie Chan's Project A2 (1987), (ogs\u00e5 kendt som Project B)\n Dragons Forever (1987)\n Dirty Boys (1986) (eisini kendur sum Naughty Boys)\n Armour of God (1986)\n Police Story (1985)\n Heart of Dragon (1985)\n Ninja and the Thief (1985) (eisini kendur sum Ninja Thunderbolt)\n The Protector (1985)\n My Lucky Stars 2: Twinkle, Twinkle Lucky Stars (1985)\n My Lucky Stars (1985)\n Wheels on Meals (1984)\n Dragon Attack (1984)\n Pom Pom (1984) (eisini kendur sum Motorcycle Cop 2)\n Two in a Black Belt (1984)\n Ud og k\u00f8re med de sk\u00f8re 2 (1983)\n The Fearless Hyena Part II (1983)\n Winners and Sinners (1983) (eisini kendur sum Five Lucky Stars)\n Project A (1983)\n Dragon Lord (1982)\n Black Magic Wars (1982)\n Fantasy Mission Force (1982)\n Ud og k\u00f8re med de sk\u00f8re (1981)\n The Big Brawl (1980) (eisini kendur sum Kineseren)\n The Young Master (1980)\n Dragon Fist (1979)\n Fearless Hyena (1979)\n Snake & Crane Arts of Shaolin (1978)\n Snake in the Eagle's Shadow (1978)\n Spiritual Kung-Fu (1978) (eisini kendur sum Karate Ghostbuster)\n Drunken Master (1978)\n Magnificent Bodyguards (1978)\n Half a Loaf of Kung Fu (1978)\n The 36 Crazy Fists (1977)\n To Kill with Intrigue (1977)\n The Killer Meteors (1976)\n Shaolin Wooden Men (1976)\n Countdown in Kung Fu (1976)\n New Fist of Fury / Fist of Fury 2 (1976)\n Mr. Boo 2: The Private Eyes (1976)\n All in the Family (1975)\n No End of Surprises (1975)\n Fists of the Double K (1974)\n The Golden Lotus (1974)\n Police Woman (1974)\n Supermen Against the Orient (1974)\n Facets of Love (1973)\n Eagle Shadow Fist (1973)\n Enter the Dragon (ikki kreditera\u00f0ur, 1973)\n The Heroine (eisini kendur sum Attacking Kung Fu Girls)\n Bruce Lee and I (1973)\n Hapkido (1972) (eisini kendur sum Lady Kung Fu)\n Fist of Fury (1972)\n Little Tiger of Canton (1971) (eisini kendur sum \"Master with Cracked Fingers\")\n The Story of Qin Xianglian (1964)\n Big and Little Wong Tin Bar (1962)\n\nKinesiskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "41685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wiggle%20High5", "title": "Wiggle High5", "text": "Wiggle High5 Pro Cycling (UCI li\u00f0kota: WHT) er eitt bretskt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 \u00ed Belgia, i\u00f0 kappast \u00ed elitu veg- og banas\u00fakklukappingum. Li\u00f0i\u00f0 luttekur t.d. \u00ed UCI Women's Road World Cup. Li\u00f0i\u00f0 var hugskoti\u00f0 hj\u00e1 venjaranum og s\u00fakklaranum Rochelle Gilmore, og var\u00f0 stovna\u00f0 vi\u00f0 stu\u00f0li fr\u00e1 Bradley Wiggins Foundation og British Cycling. H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0larnir hj\u00e1 li\u00f0inum eru Wiggle og High5.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2018\n\n2017 \n\nKelda.\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur"}
{"id": "41689", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emma%20Johansson", "title": "Emma Johansson", "text": "Emma Johansson (f\u00f8dd 23. september 1983 \u00ed Sollefte\u00e5) er ein svenskur professionellur s\u00fakklari. Hon vann silvur \u00e1 summar-OL 2008 og \u00ed 2016. Hon hevur fleiri fer\u00f0ir vunni\u00f0 svenska meistaraheiti\u00f0 \u00ed vegs\u00fakkling og \u00ed einkultstarti. Hon s\u00fakklar fyri bretska s\u00fakkluli\u00f0i\u00f0 Wiggle High5. Hon hevur vunni\u00f0 silvur og bronsu \u00ed heimsmeistarakappingum, b\u00e6\u00f0i sum einstaklingur og saman vi\u00f0 li\u00f0num Orica-AIS, i\u00f0 hon var partur av fr\u00e1 2013 til 2015.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1983\nSvenskir s\u00fakklarar\nKvinnuligir s\u00fakklarar"}
{"id": "41692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mitchelton-Scott%20%28kvinnur%29", "title": "Mitchelton-Scott (kvinnur)", "text": "Mitchelton-Scott (UCI kota: MTS) er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 \u00ed Avstralia fyri kvinnur. H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ularnir eru Mitchelton og Scott. S\u00fakklarar \u00e1 li\u00f0num kappast \u00ed UCI Women's Road World Cup og \u00ed \u00f8\u00f0rum elitukappingum fyri kvinur kring heimin. Svenski s\u00fakklarin Emma Johansson s\u00fakkla\u00f0i fyri li\u00f0i\u00f0 fr\u00e1 2013 til 2015.\n\nLi\u00f0i\u00f0 \u00ed 2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur"}
{"id": "41695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Orica-Scott", "title": "Orica-Scott", "text": "Orica-Scott (menn)\nOrica-Scott (kvinnur)"}
{"id": "41714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ColoQuick%20Cycling", "title": "ColoQuick Cycling", "text": "ColoQuick Cycling er eitt UCI Continental s\u00fakkluli\u00f0 \u00far Danmark, i\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 2008. Ta\u00f0 luttekur \u00ed UCI Continental Circuits kappingum.\n\nF\u00f8royski s\u00fakklarin Torkil Veyhe s\u00fakklar fyri li\u00f0i fr\u00e1 1. januar 2017.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2020\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "41718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lotto-Soudal%20Ladies", "title": "Lotto-Soudal Ladies", "text": "Lotto-Soudal Ladies er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Belgia, i\u00f0 kappast \u00ed elitukappingum innan veg- og banas\u00fakkling. Li\u00f0i\u00f0 luttekur t.d. \u00ed UCI Women's Road World Cup. Li\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2006.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0 fyri kvinnur\nBelgia"}
{"id": "41720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Open%20de%20Su%C3%A8de%20V%C3%A5rg%C3%A5rda", "title": "Open de Su\u00e8de V\u00e5rg\u00e5rda", "text": "Open de Su\u00e8de V\u00e5rg\u00e5rda er ein elitu professionel vegs\u00fakklukapping fyri kvinnur, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed V\u00e5rg\u00e5rda kommun \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Kappingin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2006, opna kappingin Open de Su\u00e8de V\u00e5rg\u00e5rda var partur av UCI Women's Road World Cup til 2015 og st\u00fdrd av Swedish Cycling Federation. S\u00ed\u00f0an 2016 hevur kappingin veri\u00f0 partur av t\u00ed n\u00fdggja UCI Women's World Tour.\n\nS\u00ed\u00f0an 2008 hevur ein li\u00f0t\u00ed\u00f0arkoyring ver\u00f0i\u00f0 hildin samstundis sum h\u00f8vu\u00f0skappingin sum partur av UCI Women's Road World Cup.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar fyri kvinnur\nSv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "41746", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birgit%20%C3%95igemeel", "title": "Birgit \u00d5igemeel", "text": "Birgit \u00d5igemeel,  (f\u00f8dd 24. september 1988 \u00ed Raplamaa) er ein Eestiskur sangari.\n\nEstiskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1988\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2013"}
{"id": "41750", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Makaronesia", "title": "Makaronesia", "text": "Makaronesia er eitt landafr\u00f8\u00f0iligt \u00f8ki \u00ed Atlantshavinum. Oyggjab\u00f3lkurin fevnir um oyggjarnar Gr\u00f8nh\u00f8vdaoyggjar, Kanariuoyggjar, Selvagensoyggjar, Madeira og Azorurnar. Makaronesia er av vulkanskum uppruna. \n\nOyggjar"}
{"id": "41751", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carrie%20Fisher", "title": "Carrie Fisher", "text": "Carrie Frances Fisher (21 oktober 1956 - 27. desember 2016) var ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, rith\u00f8vundur og  skemtari. \nHon er mest kend fyri leiklut s\u00edn sum Leia prinsessa \u00ed Star Wars filmsr\u00f8\u00f0ini. A\u00f0rir filmar eru millum anna\u00f0 Shampoo (1975), The Blues Brothers (1980), Hannah and her Sisters (1986), The 'Burbs (1989) og When Harry Met Sally (1989).\n\nCarrie hevur skriva\u00f0 fleiri sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8gur, og hevur fingi\u00f0 r\u00f3s sum talari, har hon grei\u00f0ir fr\u00e1 upllivingum s\u00ednum vi\u00f0 s\u00e1larsj\u00fakuni bipolar og r\u00fasevnamisn\u00fdstlu.\n\nCarrie var d\u00f3ttir sangaran Eddie Fisher og sj\u00f3nleikarinnuna Debbie Reynolds. \u00cd 2016 lutt\u00f3ku Carrie og mamma hennara Debbie \u00ed heimildarfilminum Brights Lights: Starring Carrie Fisher and Debbie Reynolds, i\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg um t\u00e6tta samband teirra. Filmurin var frums\u00fdndur \u00e1 filmfestivalinum \u00ed Cannes \u00ed 2016.\n\nCarrie Fisher doy\u00f0i tann 27. desember 2016, sum 60 \u00e1ra gomul. Hetta var var 4 dagar eftir ein sj\u00fakratilbur\u00f0, umbor\u00f0 \u00e1 einum flogfari \u00edmillum London og Los Angeles.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nCarrie Fisher, imdb\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "41753", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kring%20Flandern%202016", "title": "Kring Flandern 2016", "text": "Kring Flandern 2016 (Tour of Flanders 2016) var tann 100. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Kring Flandern og ta\u00f0 var onnur kappingin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum st\u00f3ru klassikarunum og \u00e1ttanda kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2016. Kappingin var\u00f0 hildin hin 3. apr\u00edl 2016. Peter Sagan gj\u00f8rdist vinnarin av kappingini.\n\nLuttakandi li\u00f0 \n\nTey 18 UCI WorldTeams-li\u00f0ini v\u00f3ru sj\u00e1lvirkandi bo\u00f0in vi\u00f0 og v\u00f3ru noydd at luttaka \u00ed kappingini. Harumframt fingu sjey UCI Professionel Kontinentalli\u00f0 innbj\u00f3\u00f0ing vi\u00f0 wildcard: hesi v\u00f3ru tvey belgisk li\u00f0 ( og ), eitt ni\u00f0urlendskt li\u00f0 (), eitt t\u00fdskt li\u00f0 (), eitt franskt li\u00f0 (), eitt italskt li\u00f0 () og eitt p\u00f3lskt li\u00f0 (). Ta\u00f0 v\u00f3ru \u00e1tta s\u00fakklarar \u00e1 hv\u00f8rjum li\u00f0i\u00f0, ta\u00f0 gj\u00f8rdi, at peletongin hev\u00f0i 200 s\u00fakklarar, t\u00e1 i\u00f0 kappingin byrja\u00f0i. Av teimum v\u00f3ru ta\u00f0 118 i\u00f0 komu \u00e1 m\u00e1l.\n\nDanskir s\u00fakklarar \nMichael M\u00f8rk\u00f8v koyrdi fyri \nLars Bak koyrdi fyri \nJakob Fuglsang koyrdi fyri \nMatti Breschel koyrdi fyri \nS\u00f8ren Kragh Andersen koyrdi fyri \nMagnus Cort koyrdi fyri\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "41756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EuroEyes%20Cyclassics", "title": "EuroEyes Cyclassics", "text": "EuroEyes Cyclassics, fyrr HEW Cyclassics og Vattenfall Cyclassics, er ein \u00e1rlig eindags professionell og amat\u00f8r vegs\u00fakklukapping \u00ed og kring Hamburg, T\u00fdskland. Sj\u00e1lvt um rutan skiftir, so er teinurin alt\u00ed\u00f0 umlei\u00f0 250 km. Tann torf\u00f8rasti parturin av kappingini er Waseberg brekkan \u00ed Blankenese, i\u00f0 ver\u00f0ur koyrd tr\u00edggjar fer\u00f0ir seinast \u00ed kappingini.\n\nVinnarar\n\nFleirfaldir vinnarar\n\nSigrar eftir landi\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "41794", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Josefine%20Frida%20Pettersen", "title": "Josefine Frida Pettersen", "text": "Josefine Frida Pettersen (f\u00f8dd 17. mai 1996 \u00ed Sigdal) er ein norskur sj\u00f3nleikari. Hon er kend fr\u00e1 norsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Skam.\n\nFilmografi\n\nSj\u00f3nvarp\n 2014-2015 \u2013 Neste sommer (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0) \u2013 D\u00f3ttir velformannin\n 2015-i dag  \u2013 Skam (sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0) \u2013 Noora Amalie S\u00e6tre\n\n\u00c1 palli\n 2017 \u2013 Robin Hood \u2013 Rai Rai i Sherwoodskogen (sangleikur) \u2013 Samantha Fox\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "41795", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lisa%20Teige", "title": "Lisa Teige", "text": "Lisa Teige (f\u00f8dd 19. januar 1998 \u00ed Bergen) er ein norskur sj\u00f3nleikari. Hon er kend fr\u00e1 norsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Skam.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1998"}
{"id": "41812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulrikke%20Falch", "title": "Ulrikke Falch", "text": "Ulrikke Falch (f\u00f8dd 17. juli 1996 \u00ed Oslo) er ein norskur sj\u00f3nleikari. Hon er kend fr\u00e1 norsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Skam.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "41813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarjei%20Sandvik%20Moe", "title": "Tarjei Sandvik Moe", "text": "Tarjei Sandvik Moe (f\u00f8ddur 24. mai 1999) er ein norskur sj\u00f3nleikari. Hann er kendur fr\u00e1 norsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Skam, har hann hev\u00f0i h\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum Isak Valtersen \u00ed sesong 3. Moe gongur (2017) \u00e1 Hartvig Nissens skole, i\u00f0 er tann sk\u00falin, har i\u00f0 n\u00f3gv av hendingunum \u00far Skam fara fram. \u00cd september 2016 sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 \u00ed Skavlan saman vi\u00f0 Josefine Frida Pettersen, i\u00f0 sp\u00e6lir Noora \u00ed Skam.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1999"}
{"id": "41815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Samtykt%2068/262%20fr%C3%A1%20ST%20a%C3%B0alfundi", "title": "Samtykt 68/262 fr\u00e1 ST a\u00f0alfundi", "text": "Samtykt 68/262 fr\u00e1 ST a\u00f0alfundi var\u00f0 vi\u00f0urkent hin 27. mars 2014 sum svar upp\u00e1 at Russland hert\u00f3k partar av Krim, og nevndu ta\u00f0 \"\u00d8kis sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0isr\u00e6ttur hj\u00e1 Ukraina\". Tann ikki-bindandi samtyktin, i\u00f0 var stu\u00f0la\u00f0 av 100 ST-limalondum, v\u00e1tta\u00f0i a\u00f0alfundurin s\u00edna tils\u00f8gn um sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0isr\u00e6ttin hj\u00e1 Ukraine yvir \u00f8ki\u00f0 i\u00f0 er innanfyri tess altj\u00f3\u00f0a vi\u00f0urkendu m\u00f8rk og undirstrika\u00f0u at f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0an \u00ed Krim 2014 ikki var gyldug. Ellivu (11) tj\u00f3\u00f0ir atkv\u00f8ddu m\u00f3ti samtyktini, me\u00f0an 58 l\u00f3tu vera vi\u00f0 at atkv\u00f8\u00f0a og uppaftur 24 a\u00f0rar tj\u00f3\u00f0ir v\u00f3ru burturstaddar, t\u00e1 i\u00f0 atkv\u00f8tt var\u00f0.\n\nSamtyktin var l\u00f8gd fram av Kanada, Kosta Rika, T\u00fdsklandi, Litava, P\u00f3llandi og Ukraina. \u00c1\u00f0renn samtyktin var vi\u00f0tikin var ein miseydna roynd hj\u00e1 Trygdarr\u00e1\u00f0num hj\u00e1 Sameindum Tj\u00f3\u00f0um, i\u00f0 sjey fer\u00f0ir kalla\u00f0i saman til fund fyri at kjakast um kreppuna \u00e1 Krim, bert fyri at s\u00edggja, at Russland n\u00fdtti s\u00edn s\u00fdtingarr\u00e6tt og ni\u00f0urleg\u00f0i veto.\n\nKeldur \n\nST\nUkraina\nRussland\n2014"}
{"id": "41816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gabrielle%20Leithaug", "title": "Gabrielle Leithaug", "text": "Gabrielle Leithaug, betri kend sum Gabrielle, (f\u00f8dd 10. januar 1985 \u00ed Bergen) er ein norsk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2012 - Mildt Sagt\n 2019 - Snart, Gabby\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nNorskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "41817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sara%20Bl%C3%A6del", "title": "Sara Bl\u00e6del", "text": "Sara Bl\u00e6del (f\u00f8dd 6. august 1964) er ein donsk rith\u00f8vundur og journalistur. Hon er mest kend fyri s\u00edna r\u00f8\u00f0 av krimiskalds\u00f8gum um kriminalassistentin Louise Rick og vinkonu hennara, journalistin Camilla Lind.\n\nSara Bl\u00e6del er f\u00f8dd \u00ed Keypmannahavn og uppvaksin \u00ed Hvals\u00f8. Hon er d\u00f3ttir journalistin og Cavlingpr\u00edsvinnaran Leif Bl\u00e6del og sj\u00f3nleikarinnuna Annegrethe Nissen. Hon kom \u00ed l\u00e6ru sum t\u00e6nari sum 18 \u00e1ra gomul og hevur grafiska \u00fatb\u00fagving sum reprokopist. Hon hevur starvast sum grafiskur samskipari hj\u00e1 forlagnum Gyldendal.\n\nBl\u00e6del stovna\u00f0i \u00ed 1993 krimiforlagi\u00f0 Sara B. \u00cd 1995 byrja\u00f0i hon at starvast sum journalist og hev\u00f0i fr\u00e1 2001 tilkn\u00fdti til sj\u00f3nvarp sum researchari, tilr\u00e6ttisleggjari og redakti\u00f3nschef fyri ymisk programm.\n\nHon \u00fatgav s\u00edna fyrstu b\u00f3k \u00ed 2004 vi\u00f0 krimiskalds\u00f8guni Gr\u00f8nt st\u00f8v. Hon fekk vir\u00f0isl\u00f8nina Det Danske Kriminalakademis debutantpris fyri b\u00f3kina.. Seinni hevur hon vunni\u00f0 fleiri vir\u00f0isl\u00f8nir og hevur eitt n\u00fa vunni\u00f0 Martha-vir\u00f0isl\u00f8nina) f\u00fdra fer\u00f0ir.. Hon hevur m\u00f3ttiki\u00f0 starvsl\u00f8n b\u00e6\u00f0i fr\u00e1 Statens Kunstr\u00e5d og Statens Kunstfond. B\u00f8kur hennara eru \u00fatgivnar \u00ed 33 londum..\n\nHon fekk b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8nina Boghandlernes Gyldne Laurb\u00e6r \u00ed 2014 fyri skalds\u00f8guna Kvinden de meldte savnet.\n\nOrdblindeforeningen hei\u00f0ra\u00f0i hana vi\u00f0 Ordblindeprisen \u00ed 2015. Og \u00ed mars 2016 fekk hon ta n\u00fdstovna\u00f0u vir\u00f0isl\u00f8nina Krimimessens Publikumspris \u00e1 Krimimessuni \u00ed Horsens.\n\n\u00cd 2008 skifti hon fr\u00e1 forlagnum Lindhardt og Ringhof til People's Press.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n Anne-Marie- dronning uden rige, 2000, um ta\u00f0 donsku prinsessu Anne-Marie.\n Trods modvind \u2013 om at komme videre, 2002, seks samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 Hans Engell, Ritt Bjerregaard, Jarl Friis-Mikkelsen, Ditte Gr\u00e5b\u00f8l, Mimi Jacobsen og Flemming Enevold.\n Gr\u00f8nt st\u00f8v, (skalds\u00f8ga), 2004\n Kald mig prinsesse, (skalds\u00f8ga), 2005\n Kun \u00e9t liv, (skalds\u00f8ga), 2007\n Louise Rick - Drabsafdelingen (Samlet udgave af gr\u00f8nt st\u00f8v og Kald mig prinsesse) (Louise Rick, #1, #2) 2007\n Aldrig mere fri, (skalds\u00f8ga), 2008\n H\u00e6vnens Gudinde, (skalds\u00f8ga), 2009\n D\u00f8dsenglen, (skalds\u00f8ga), 2010\n De Glemte Piger, (skalds\u00f8ga), 2011\n D\u00f8delig alvor, stutts\u00f8gusavn til frama fyri L\u00e6knar uttan landam\u00f8rk saman vi\u00f0 eitt n\u00fa Leif Davidsen), (Bl\u00e6del: Skagens M\u00f8rke), 2012\n D\u00f8desporet, (skalds\u00f8ga), 2013\n Kvinden de meldte savnet, (skalds\u00f8ga), 2014\n Bedemandens datter, 2016\n\nKeldur \n\nDanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "41818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A1sica%20de%20Almer%C3%ADa", "title": "Cl\u00e1sica de Almer\u00eda", "text": "Cl\u00e1sica de Almer\u00eda er ein sponsk eindags s\u00fakklukapping innan vegs\u00fakkling, i\u00f0 hevur veri\u00f0 hildin hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 1986 og UCI flokkar hana sum 1.1. Kappingin er ein partur av UCI Europe Tour.\n\nVinnarar \n\nCl\u00e1sica de Almer\u00eda"}
{"id": "41819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A1sica%20de%20Almer%C3%ADa%202017", "title": "Cl\u00e1sica de Almer\u00eda 2017", "text": "Cl\u00e1sica de Almer\u00eda 2017 var tann 30. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Cl\u00e1sica de Almer\u00eda. Kappingin var ein partur av UCI Europe Tour-kalendaranum og var\u00f0 fyriskipa\u00f0 12. februar 2017. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist danin Magnus Cort Nielsen fr\u00e1 , i\u00f0 vann kappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nMagnus Cort Nielsen koyrdi fyri \nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri\n\n\u00darslit \n\nCl\u00e1sica de Almer\u00eda\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strade%20Bianche%202017", "title": "Strade Bianche 2017", "text": "Strade Bianche 2017 var tann 11. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Strade Bianche. Ta\u00f0 var tann fimta kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og var\u00f0 hildin 4. mars 2017. P\u00f3lski s\u00fakklarin Micha\u0142 Kwiatkowski fr\u00e1 Team Sky vann kappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nMichael Valgren koyrdi fyri \nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri \nMads W\u00fcrtz Schmidt koyrdi fyri \nMads Pedersen koyrdi fyri\n\n\u00darslit \n\nStrade Bianche\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41823", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris-Nice%202017", "title": "Paris-Nice 2017", "text": "Paris-Nice 2017 var tann 75. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Paris-Nice. Tann franska teinakappingin var tann s\u00e6tta \u00ed UCI-World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og var\u00f0 hildin millum 5. og 12. mars 2017. Kolumbiarin Sergio Henao vann samla\u00f0u kappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nMatti Breschel koyrdi fyri \nJakob Fuglsang koyrdi fyri \nMichael Valgren koyrdi fyri \nMagnus Cort koyrdi fyri \nChristopher Juul-Jensen koyrdi fyri \nMichael M\u00f8rk\u00f8v koyrdi fyri \nLars Bak koyrdi fyri\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\n8. teinur\n\nB\u00fdti\u00f0 av troyggjum undir kappingini\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n  Almenna heimas\u00ed\u00f0an\n \n\nParis-Nice\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41824", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20of%20Oman%202017", "title": "Tour of Oman 2017", "text": "Tour of Oman 2017 er tann 8. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour of Oman. Tann fyrsti teinurin byrja\u00f0i t\u00fdsdagin 14. februar 2017 \u00far Al Sawadi Beach og er 176,5 km til Naseem Park. Kappingin endar seks dagar og teinar seinni \u00ed Muttrah 19. februar 2017. Kappingin er ein partur av UCI Asia Tour 2017 og ver\u00f0ur flokka\u00f0 sum 2.HC av UCI.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar \n Jakob Fuglsang koyrir fyri \n Michael M\u00f8rk\u00f8v koyrir fyri \n S\u00f8ren Kragh Andersen koyrir fyri \n Lasse Norman Hansen koyrir fyri \n Asbj\u00f8rn Kragh Andersen koyrir fyri\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\nB\u00fdti\u00f0 av troyggjunum undir kappingini\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n \n \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nTour of Oman"}
{"id": "41827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aqua%20Blue%20Sport", "title": "Aqua Blue Sport", "text": "Aqua Blue Sport er eitt professionelt kontinentalli\u00f0 \u00far \u00cdrlandi, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 s\u00ed\u00f0st \u00ed 2016 og koyrdi s\u00edna fyrstu sesong \u00ed 2017.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2017\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nS\u00fakkluli\u00f0\n\u00cdrland"}
{"id": "41828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UnitedHealthcare%20Pro%20Cycling%20Team", "title": "UnitedHealthcare Pro Cycling Team", "text": "UnitedHealthcare Pro Cycling Team (UCI koda: UHC) er eitt professionelt s\u00fakkluli\u00f0 innan vegs\u00fakkling, i\u00f0 ver\u00f0ur riki\u00f0 av Momentum Sports Group og hoyrir heima \u00ed USA. H\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul felagsins er UnitedHealth Group.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2018\n\n2017\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0\nUSA"}
{"id": "41830", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giro%20d%27Italia%202012", "title": "Giro d'Italia 2012", "text": "Giro d'Italia 2012 var tann 95. \u00fatg\u00e1van av heimsins n\u00e6stst\u00f8rstu teinakapping \u00ed vegs\u00fakkling, Giro d'Italia, og f\u00f3r fram \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 5.-27. mai 2012. Fyri fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 byrja\u00f0i kappingin \u00ed danska b\u00fdnum Herning, har i\u00f0 teir b\u00e1\u00f0ir fyrstu teinarnir (etapurnar) h\u00f8vdu m\u00e1l. Tri\u00f0i teinur var\u00f0 koyrdur \u00ed og kring Horsens, \u00e1\u00f0renn s\u00fakklararnir fingu ein hv\u00edludag og hildu lei\u00f0ina til Verona \u00ed Italia, har i\u00f0 restin av kappingini var\u00f0 hildin. \u00d8ll rutan var l\u00f8gd fram hin 16. oktober 2011 \u00e1 einum t\u00ed\u00f0indafundi \u00ed Milano. Kappingin var \u00e1 21 teinar. \n\nTann danski parturin av kappingin bleiv \u00e1virka\u00f0ur av einum dey\u00f0sfalli, vi\u00f0 ta\u00f0 at borgarstj\u00f3rin \u00ed Horsens, Jan Tr\u00f8jborg, doy\u00f0i av hjartatilbur\u00f0i, i\u00f0 hann fekk undir moti\u00f3nsrenning, i\u00f0 var\u00f0 fyriskipa\u00f0 dagin fyri Horsens-teinurin var\u00f0 koyrdur. Jan Tr\u00f8jborg var ein av h\u00f8vu\u00f0smonnunum i\u00f0 arbeiddi fyri at f\u00e1a giroina til Danmarkar og Horsens. Ta\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 eitt minutt \u00ed t\u00f8gn \u00e1\u00f0renn startin \u00e1 tri\u00f0ja teini \u00ed Horsens; henda minnisl\u00f8ta var t\u00f3 longu fyriskipa\u00f0 av a\u00f0rari ors\u00f8k, av t\u00ed at tann belgiski s\u00fakklarin Wouter Weylandt doy\u00f0i undir tri\u00f0a teini \u00e1ri\u00f0 fyri, \u00e1 Giro d'Italia 2011.\n\nRyder Hesjedal vann kappingina vi\u00f0 16 sekundum frammanfyri Joaquim Rodr\u00edguez. Mark Cavendish vann tr\u00edggir teinar, men tapti stigtroyggjuna vi\u00f0 einum stigi til Joaquim Rodr\u00edguez, i\u00f0 vann tveir teinar.\n\nEndaligu st\u00f8\u00f0urnar\n\nH\u00f8vu\u00f0skappingin - Maglia rosa\n\nStigkappingin\n\nFjallakappingin\n\nUngd\u00f3mskappingin\n\nTrofeo Fast Team kappingin\n\nTrofeo Super Team kappingin\n\nKeldur \n\nGiro d'Italia\n2012"}
{"id": "41838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8ren%20Kragh%20Andersen", "title": "S\u00f8ren Kragh Andersen", "text": "S\u00f8ren Kragh Andersen (f\u00f8ddur 10. august 1994) er ein danskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri Team Sunweb. Hann er yngri br\u00f3\u00f0ir Asbj\u00f8rn Kragh Andersen. \u00ed september 2015 var\u00f0 ta\u00f0 kunngj\u00f8rt, at hann fr\u00e1 2016 f\u00f3r at gerast partur av , hann hev\u00f0i t\u00e1 undirskriva\u00f0 ein tvey-\u00e1ra langan s\u00e1ttm\u00e1la. Li\u00f0i\u00f0 skifti navn til Team Sunweb \u00ed 2017.\n\nS\u00f8ren Kragh Andersen fekk s\u00edtt st\u00f3ra gj\u00f8gnumbrot \u00ed 2018, t\u00e1 hann koyrdi \u00ed hv\u00edtu ungd\u00f3mstroyggjuni \u00ed Tour de France sjey dagar og gj\u00f8rdist nummar 5 \u00e1 einkultstarts teininum. Harafturat var hann ein av mest t\u00fd\u00f0andi hj\u00e1lpars\u00fakklarunum hj\u00e1 kapteininum \u00e1 Team Sunweb, ni\u00f0urlendingurin Tom Dumoulin, i\u00f0 enda\u00f0i \u00e1 einum samanlagdum \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi \u00ed kappingini. Kragh Andersen enda\u00f0i sesongini fornemt vi\u00f0 at vinna eindagskappingina Paris-Tours.\n\n\u00c1 Tour de France 2020 vann Kragh Andersen b\u00e6\u00f0i 14. og 19. tein.\n\n\u00darslit\nYvirlit yvir sigrar og a\u00f0rar topp-10 plaseringar.\n\n2014\n Vinder af  DM \u00ed einkultstarti fyri U-23 menn\n 3. pl\u00e1ss \u00ed Himmerland Rundt\n 3. pl\u00e1ss \u00ed La C\u00f4te Picarde\n 8. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Tour of Taihu Lake\nVinnari av  Ungd\u00f3mskappingini\n2015\n Vinnari samla\u00f0 av  ZLM Roompot Tour\nVinnari av 1. & 2. teini (TTT)\n Tour de l'Avenir\nVinnari av Prologinum & 3. teini\n Vinnari av Hadeland GP\n 2. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Tour des Fjords\nvinnari av 4. teini\n 5. pl\u00e1ss \u00ed DM \u00ed einkultstarti\n 6. pl\u00e1ss \u00ed Volta Limburg Classic\n 9. pl\u00e1ss \u00ed Skive-L\u00f8bet\n2016\n 4. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Ster ZLM Toer\n 6. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Tour of Qatar\nVinnari av  Ungd\u00f3mskappingini\n2017\n Vinnari av 3. teini \u00ed Tour of Oman\n 2. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Paris-Tours\n Vuelta a Espa\u00f1a\n3. pl\u00e1ss, 13. og 21. teini\n 4. pl\u00e1ss \u00ed DM \u00ed einkultstarti\n 5. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Ster ZLM Toer\n\n2018\n Vinnari av Paris-Tours\n Vinnari av 6. teini \u00ed Tour de Suisse\n 7. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed BinckBank Tour\n 8. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Tour des Fjords\n Tour de France\nNr. 7 i Ungd\u00f3mskappingini\n\n2019\n 2. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Volta ao Algarve\n\n2020\n 3. pl\u00e1ss \u00ed Omloop Het Nieuwsblad\n 10. pl\u00e1ss samla\u00f0 \u00ed Paris-Nice\n Vinnari av 4. teini\n Tour de France\n Vinnari av 14. og 19. teini\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994\nDanskir s\u00fakklarar"}
{"id": "41839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vuelta%20a%20Andaluc%C3%ADa", "title": "Vuelta a Andaluc\u00eda", "text": "Vuelta a Andaluc\u00eda (Tour of Andalusia) ella Ruta del Sol (S\u00f3lrutan) er ein lokal sponsk s\u00fakklukapping, i\u00f0 fyrstu fer\u00f0 var\u00f0 hildin \u00ed 1925. S\u00ed\u00f0an 2005 hevur kappingin veri\u00f0 flokka\u00f0 sum 2.1 \u00ed UCI Europe Tour.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Spania"}
{"id": "41841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturoyartunnilin", "title": "Eysturoyartunnilin", "text": "Eysturoyartunnilin er ein undirsj\u00f3vartunnil \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 l\u00e6t upp fyri almennari fer\u00f0slu 19. desember 2020 \u00e1 middegi. Tunnilin bindir sy\u00f0ra part av Streymoynni saman vi\u00f0 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in \u00e1 Eysturoynni. Eysturoyartunnilin er ein undirsj\u00f3vartunnil, eins og V\u00e1gatunnilin og Nor\u00f0oyatunnilin. T\u00f3 er Eysturoyartunnilin annarlei\u00f0is enn hinir fyrru, av t\u00ed at hann fer sundur \u00ed tvey undir Sk\u00e1lafir\u00f0i vi\u00f0 einari rundkoyring, og s\u00ed\u00f0an f\u00f8rir ein tunnil til Strendur og ein annar heldur fram undir Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in og kemur upp \u00e1 R\u00f3kini \u00ed Saltnesi.\n\nTunnilin \nTunnilin er ein undirsj\u00f3vartunnil, i\u00f0 er 11.250 metrar langur. H\u00e6gsta punkti\u00f0 er 15 metrar yvir havi\u00f0, og l\u00e6gsta punkti\u00f0 er 187 metrar undir havinum. Tunnilin hevur eina rundkoyring undir Tangafir\u00f0i, i\u00f0 deilir seg \u00ed tvey, har annar tunnilin fer upp \u00e1 Strondum og hin fer lei\u00f0ina undir Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in og kemur upp \u00e1 R\u00f3kini \u00ed Saltnesi. Hin endin \u00e1 tunlinum byrjar vi\u00f0 Hv\u00edtanes, stutt nor\u00f0anfyri T\u00f3rshavn og liggur \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. Ta\u00f0 er P/F Eystur- og Sandoyartunlar, i\u00f0 eigur b\u00e6\u00f0i Eysturoyartunnilin og Sandoyartunnilin, i\u00f0 er \u00ed ger.\n\nS\u00f8gan\n\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard og CIP \n\nK\u00e1ri P. H\u00f8jgaard var innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed A\u00f0ru stj\u00f3rnini hj\u00e1 Kaj Leo Holm Johannessen fr\u00e1 14. september 2011 til 5. september 2013. Ta\u00f0 var hann i\u00f0 t\u00f3k stig til at byggja Eysturoyartunnilin, men tann upprunaliga verk\u00e6tlanin, har privat felag skuldi gera og eiga tunnilin, var\u00f0 ikki gj\u00f8gnumf\u00f8rd. \u00c6tlan hansara og \u00e6tlanin hj\u00e1 samgonguni var, at eitt privat felag skuldi standa fyri byggingini. K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard hev\u00f0i \u00e6tlanir um at lata danska felagi\u00f0 Copenhagen Infrastructure Partners (CIP) gera tunnilin fyri pensj\u00f3nspening \u00far Danmark, fr\u00e1 PensionDanmark. N\u00f3gv politiskt rok t\u00f3k seg upp, eitt n\u00fa av, at s\u00e1ttm\u00e1lin var loyniligur, og av ymiskum uppl\u00fdsingum i\u00f0 komu \u00fat til fj\u00f8lmi\u00f0larnar. M\u00f8tst\u00f8\u00f0a var eisini um, at yvirskoti\u00f0 av tunnilspengunum skuldi fara av landinum, onkur nevndi tali\u00f0 3 milliardir. Landsst\u00fdrisma\u00f0urin hev\u00f0i fingi\u00f0 heimild fr\u00e1 l\u00f8gtinginum \u00ed 2010 til at f\u00f8ra samr\u00e1\u00f0ingar vi\u00f0 privat fel\u00f8g um at byggja undirsj\u00f3vartunlar, ta\u00f0 var \u00e1\u00f0renn K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard sj\u00e1lvur gj\u00f8rdist landsst\u00fdrisma\u00f0ur. Avtalan vi\u00f0 CIP skuldi eftir \u00e6tlan undirskrivast 27. juni 2013, men l\u00f8gma\u00f0ur valdi \u00ed sta\u00f0in at l\u00f8gtingi\u00f0 skuldi sleppa at taka st\u00f8\u00f0u til verk\u00e6tlanina. Innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 gj\u00f8rdi t\u00ed eitt l\u00f3garuppskot, sum var\u00f0 lagt fyri l\u00f8gtingi\u00f0. Trupulleikin var, at av t\u00ed at s\u00e1ttm\u00e1lin var loyniligur, so kendu l\u00f8gtingslimir ikki til innihaldi\u00f0 \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum. Teir kundu undirskriva eitt tr\u00fana\u00f0arskjal, har teir lova\u00f0u ikki at siga naka\u00f0 um innihaldi\u00f0 \u00ed s\u00e1ttm\u00e1lanum vi\u00f0 nakran. Bert ein tingma\u00f0ur t\u00f3k av og l\u00e6s s\u00e1ttm\u00e1lan, ta\u00f0 var Janus Rein. Ta\u00f0 var\u00f0 avtala\u00f0 vi\u00f0 CIP, at s\u00e1ttm\u00e1lin skuldi undirskrivast 31. august 2013, men t\u00e1 dagurin kom, bleiv s\u00e1ttm\u00e1lin ikki undirskriva\u00f0ur kortini, t\u00ed mett var\u00f0 ikki, at meiriluti var fyri l\u00f3garuppskotinum. Av t\u00ed at s\u00e1ttm\u00e1lin ikki bleiv undirskriva\u00f0ur 31. august, skuldi CIP f\u00e1a 1 milli\u00f3n \u00ed endurgjaldi\u00f0, ta\u00f0 var samb\u00e6rt avtalu. 5. september 2013 valdi l\u00f8gma\u00f0ur at loysa K\u00e1ra P. H\u00f8jgaard \u00far starvinum sum innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, og t\u00f3k sj\u00e1lvur vi\u00f0 til n\u00fdggjur innlendism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri bleiv settur. L\u00f8gma\u00f0ur seg\u00f0i ors\u00f8kina vera politiskt \u00f3r\u00f3gv.\n\nFyrsta skoti\u00f0 \n\nVegager\u00f0in til tunnilin byrja\u00f0i \u00ed 2016. Hin 21. februar 2017 var\u00f0 fyrsta skoti\u00f0 lati\u00f0 av, ta\u00f0 var Henrik Old, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed samfer\u00f0slum\u00e1lum, i\u00f0 l\u00e6t fyrsta skoti\u00f0 av. H\u00e1t\u00ed\u00f0arhald var inni \u00e1 Strondum vi\u00f0 tunnilsmunnan. Teitur Samuelsen, stj\u00f3ri \u00ed P/F Eystur og Sandoyartunlum, bj\u00f3\u00f0a\u00f0i v\u00e6lkomin, Aksel V. Johannesen, l\u00f8gma\u00f0ur og Artur Johansen, bygdarr\u00e1\u00f0sforma\u00f0ur \u00ed Sj\u00f3var Kommunu og onnur hildu r\u00f8\u00f0u. Kl. 14.41 l\u00e6t landsst\u00fdrisma\u00f0urin fyrsta skoti\u00f0 av, og s\u00ed\u00f0an var\u00f0 fari\u00f0 \u00ed bygdarh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Strondum til ein drekkamunn. \u00cd sambandi vi\u00f0 h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0, sigldi Ternan av Bursatanga inn \u00e1 Strendur.\n\nGongdin \nFr\u00edggjadagin 7. juni 2019 var alment h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald \u00ed h\u00f8llini \u00e1 H\u00e1lsi \u00ed T\u00f3rshavn, \u00ed samband vi\u00f0 at He\u00f0in Mortensen, landst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed samfer\u00f0slum\u00e1lum, l\u00e6t seinasta skoti\u00f0 av \u00ed Eysturoyartunlinum. Boringin \u00e1 Strondum byrja\u00f0i 21. februar 2017 og var li\u00f0ug 11. desember 2017. Boringin \u00e1 Hv\u00edtanesi byrja\u00f0i 27. apr\u00edl 2017. \u00cd viku 50 \u00ed 2017 byrja\u00f0i boringin fr\u00e1 rundkoyringini undir Saltnesgrynnuni m\u00f3ti R\u00f3kini og su\u00f0ur m\u00f3ti Hv\u00edtanesi. Fr\u00edggjadagin 7. juni 2019 var\u00f0 seinata skoti\u00f0 lati\u00f0 av. Eysturoyartunnilin l\u00e6t upp fyri almennari fer\u00f0slu hin 19. desember 2020 eftir h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi vi\u00f0 rundkoyringina inni \u00ed tunlinum, i\u00f0 byrja\u00f0i kl. 11 og var li\u00f0ugt stutt eftir klokkan 12. J\u00f8rgen Niclasen, landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed samfer\u00f0slum\u00e1lum, skar teir tr\u00edggir sn\u00f3rarnar av vi\u00f0 einum grindakn\u00edvi. Sn\u00f3rarnir h\u00f8vdu litir fr\u00e1 Merkinum. Har v\u00f3ru r\u00f8\u00f0ur hildnar av fleiri ymiskum, m.a. v\u00f3ru ta\u00f0 borgarstj\u00f3rarnir \u00far T\u00f3rshavnar-, Sj\u00f3var- og Runav\u00edkar kommunum, Teitur Samuelsen, i\u00f0 er stj\u00f3ri fyri p/f Eystur- og Sandoyartunlar, Tr\u00f3ndur Patursson, i\u00f0 hevur gj\u00f8rt listaverki\u00f0 rundanum s\u00faluna \u00ed rundkoyringini og Jens L. Thomsen, t\u00f3nasmi\u00f0ur, i\u00f0 hevur lj\u00f8rt lj\u00f3mynd, i\u00f0 til ber at hoyra, me\u00f0an man koyrir gj\u00f8gnum undirsj\u00f3vartunnilin.\n\nKeldur \n\nTunlar \u00ed F\u00f8royum\n2020"}
{"id": "41843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Valpara%C3%ADso", "title": "Valpara\u00edso", "text": "Valpara\u00edso  er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Kili. B\u00fdurin er samstundis h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed regi\u00f3nini vi\u00f0 sama navni. Valpara\u00edso er st\u00f8rsti havnab\u00fdur \u00ed Kili og er heimsta\u00f0ur fyri herflotan og kongressina. B\u00fdurin liggur mitt \u00ed Kili, 120 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Santiago. Valpara\u00edso er ein t\u00fd\u00f0andi \u00fatb\u00fagvingarb\u00fdur vi\u00f0 n\u00fdggju fr\u00f3\u00f0skaparsetrum. B\u00fdurin er eisini mi\u00f0depil fyri \u00eddna, fer\u00f0avinnu og transport. \n\nB\u00fdurin er tann s\u00e6ttst\u00f8rsti \u00ed Kili vi\u00f0 umlei\u00f0 260.000 \u00edb\u00fagvum, men Gran Valpara\u00edso, i\u00f0 eisini fevnir um grannab\u00fdin Vi\u00f1a del Mar, er landsins tri\u00f0st\u00f8rsta b\u00fdar\u00f8ki, n\u00e6st eftir Gran Santiago og Concepci\u00f3n.\n\nSkaldi\u00f0 Pablo Neruda hevur \u00e1tt h\u00fas \u00ed b\u00fdnum. Bygningurin La Sebastiana er n\u00fa innr\u00e6tta\u00f0 sum eitt savn.\n\nKend f\u00f3lk i\u00f0 eru f\u00f8dd \u00ed Valpara\u00edso \n Salvador Allende, politikari og forseti\n Eduardo \"Gato\" Alquinta, sangari og guitarleikari \u00ed rockt\u00f3nleikab\u00f3lkinum Los Jaivas\n Carlos Condell de la Haza\n Diego Dubl\u00e9 Almeyda\n Joaqu\u00edn Edwards Bello\n Jos\u00e9 Toribio Merino, admiralur\n Augusto Pinochet, Diktator\n Augusto d'Halmar\n Camilo Mori\n Ricardo Krebs\n Manfred Max-Neef\n Paula Larrain, journalistur og politikari\n\nKeldur \n\nKili"}
{"id": "41844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dwars%20door%20Vlaanderen%202017", "title": "Dwars door Vlaanderen 2017", "text": "Dwars door Vlaanderen 2017 er tann 72. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Dwars door Vlaanderen. Ta\u00f0 er tann t\u00edggjunda World Tour-kappingin \u00ed kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og ver\u00f0ur hildin 22. mars 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia"}
{"id": "41845", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vuelta%20a%20Andaluc%C3%ADa%202017", "title": "Vuelta a Andaluc\u00eda 2017", "text": "Vuelta a Andaluc\u00eda 2017 er tann 63. \u00fatg\u00e1van av t\u00ed sponsku s\u00fakklukappingini \u00ed sponsku sj\u00e1lvst\u00fdrndi regi\u00f3nini Andalusia. Kappingin f\u00f3r fram fr\u00e1 15. til 19. februar 2017. Kappingin er ein partur av UCI Europe Tour 2017 og er \u00ed b\u00f3lkinum 2.HC.\n\nLi\u00f0\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\nB\u00fdti av troyggjunum undir kappingi\n\n\u00darslit \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed Spania"}
{"id": "41846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Volta%20ao%20Algarve%202017", "title": "Volta ao Algarve 2017", "text": "Volta ao Algarve 2017 er tann 43. \u00fatg\u00e1van av t\u00ed portugisisku s\u00fakklukappingini \u00ed Algarve. Kappingin f\u00f3r fram \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 15. til 19. februar 2017. Kappingin er ein partur av UCI Europe Tour 2017 og ver\u00f0ur flokka\u00f0 sum ein 2.HC kappingin av UCI.\n\nS\u00fakklarar og li\u00f0\n\nDanskir s\u00fakklarar \nJesper Hansen koyrdi fyri \nMads W\u00fcrtz Schmidt koyrdi fyri \nMads Pedersen koyrdi fyri\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\nB\u00fdti av troyggjunum undir kappingini\n\n\u00darslit\n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nPortugal"}
{"id": "41847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UCI%20Europe%20Tour%202017", "title": "UCI Europe Tour 2017", "text": "UCI Europe Tour 2017 er tann 13. sesongin av UCI Europe Tour.\n\nGj\u00f8gnum sesongina ver\u00f0a ta\u00f0 latin stig til s\u00fakklararnar eftir plaseringum teirra \u00e1 teinunum, \u00ed eindagskappingunum og eftir samla\u00f0u st\u00f8\u00f0uni \u00ed einari kapping. Hv\u00f8r kapping er flokka\u00f0 \u00ed einum b\u00f3lki, i\u00f0 avger\u00f0 hv\u00f8rji li\u00f0 sleppa at luttaka, hvussu n\u00f3gv stig ver\u00f0a latin umframt at ta\u00f0 v\u00edsir, hvat slag av kapping talan er um: \n\n Teinakapping: 2.HC, 2.1 og 2.2\n Eindagskapping: 1.HC, 1.1 og 1.2\n\nKappingar\n\nJanuar\n\nFebruar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omloop%20Het%20Nieuwsblad", "title": "Omloop Het Nieuwsblad", "text": "Omloop Het Nieuwsblad (fyrr Omloop Het Volk) er ein eindagskapping \u00ed s\u00fakkling \u00ed Eysturflandern \u00ed Belgia. Kappingin er ein h\u00e1lvklassikari i\u00f0 byrjar \"br\u00fagvasteinssesongina\", og ver\u00f0ur vanliga hildin s\u00ed\u00f0sta leygardag \u00ed februar ella fyrsta leygardag \u00ed mars (dagin fyri Kuurne-Bruxelles-Kuurne). Kalt ve\u00f0ur, onkunt\u00ed\u00f0 kavi, og stuttar br\u00fagvasteinsbrekkur sermerkja kappingina, m\u00f3tsatt venjingarlegunum um v\u00e1ri\u00f0 longri su\u00f0uri \u00e1 t\u00ed italsku riviera\u00f0ini ella \u00ed Su\u00f0urfraklandi.\n\nKappingin var\u00f0 fyrst fer\u00f0 hildin \u00ed 1945, og var\u00f0 t\u00e1 fyriskipa\u00f0 av bla\u00f0num Het Volk sum aftursvar upp\u00e1 eina a\u00f0ra kendari kapping, Kring Flandern, i\u00f0 bla\u00f0i\u00f0 Het Nieuwsblad fyriskipa\u00f0i, tann kappingin er eitt av teinum sonevndu monunumetunum. B\u00e1\u00f0ar kappingar n\u00fdta fleiri av teimum somu brekkunum. Kappingin Omloop Het Nieuwsblad hevur eisini veri\u00f0 nevnd Gent-Gent, av t\u00ed at onnur bl\u00f8\u00f0 ikki vildu veita reklamu fyri kappingarneyta teirra.\n\nMillum 1945 og 1995 byrja\u00f0i og enda\u00f0i kappingin \u00ed Gent. Fr\u00e1 1996 til 2007 enda\u00f0i hon \u00ed Lokeren, men s\u00ed\u00f0an 2008 hevur Gent aftur veri\u00f0 m\u00e1lb\u00fdurin.\n\nFr\u00e1 2017 er Omloop Het Nieuwsblad partur av UCI World Tour-kalendaranum.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nOmloop Het Nieuwsblad"}
{"id": "41857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strade%20Bianche", "title": "Strade Bianche", "text": "Strade Bianche (fyrr Monte Paschi Eroica) er ein s\u00fakklukapping, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00e1rliga n\u00e6rindis Toscana, Italia. Kappingin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 2007. S\u00ed\u00f0an 2008 hevur hon veri\u00f0 hildin \u00ed marts m\u00e1na\u00f0.\n\nKappingin byrjar \u00ed Gaiole in Chianti og endar eftir 180 kilometrar uppi \u00e1 Piazza del Campo \u00ed Siena. 70 kilometrar eru eftir gr\u00fasvegi (sterrati).  \n\nFr\u00e1 2017 er kappingin partur av UCI World Tour-kalendaranum.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nStrade Bianche"}
{"id": "41860", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madagascar%20%282005%20filmur%29", "title": "Madagascar (2005 filmur)", "text": "Madagascar er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 2005 framleiddur av DreamWorks Animation.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "41863", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/One%20Hundred%20and%20One%20Dalmatians", "title": "One Hundred and One Dalmatians", "text": "One Hundred and One Dalmatians (\"Hundra\u00f0 og ein dalmantinarir\", danskt heiti: 101 Dalmatinere) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1961 framleiddur av Walt Disney. Hann er hin 17. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "41865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Sword%20in%20the%20Stone%20%28filmur%29", "title": "The Sword in the Stone (filmur)", "text": "The Sword in the Stone (\"Sv\u00f8r\u00f0i\u00f0 \u00ed steininum\", danskt heiti: Sv\u00e6rdet i stenen) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1963 framleiddur av Walt Disney. Hann er hin 18. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "41866", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cinderella%20%281950%20filmur%29", "title": "Cinderella (1950 filmur)", "text": "Cinderella (\"\u00d8skuf\u00eda\", danskt heiti: Askepot) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1950 framleiddur av Walt Disney. Hann er hin 12. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "41867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sleeping%20Beauty%20%281959%20filmur%29", "title": "Sleeping Beauty (1959 filmur)", "text": "Sleeping Beauty er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1959 framleiddur av Walt Disney. Hann er hin 16. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir teknifilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "41869", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Aristocats", "title": "The Aristocats", "text": "The Aristocats (\"A\u00f0alsketturnar\", danskt heiti: Aristocats) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1970 framleiddur av Walt Disney Productions og frums\u00fdndur eftir Buena Vista Distribution. Hann er hin 20. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku teknifilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "41870", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omloop%20Het%20Nieuwsblad%20fyri%20kvinnur", "title": "Omloop Het Nieuwsblad fyri kvinnur", "text": "Omloop Het Nieuwsblad fyri kvinnur er ein s\u00fakklukapping \u00ed Belgia fyri kvinnur, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2006 og er ein partur av UCI kalendaranum og var fr\u00e1 2006 til 2015 flokka\u00f0 sum 1.2. Fr\u00e1 2016 er hon flokka\u00f0 sum 1.1. Kappingin fevnir um ein tein \u00e1 120 km, i\u00f0 byrjar \u00ed Deerlijk og m\u00e1li\u00f0 er \u00ed Deinze. Kappingin hj\u00e1 monnum eitur eisini Omloop Het Nieuwsblad og ver\u00f0ur hildin sama dag.\n\nVinnarar \n\n|-\n| 2006 \n|  Suzanne de Goede\n|  Mirjam Melchers\n|  Tanja Hennes\n|-\n| 2007 \n|  Mie Bekker Lacota\n|  Monica Holler\n|  Jaccolien Wallaard\n|-\n| 2008 \n|  Kirsten Wild\n|  Angela Brodtka\n|  Emma Johansson\n|-\n| 2009 \n|  Suzanne de Goede\n|  Noemi Cantele\n|  Kelly Druyts\n|-\n| 2010 \n|  Emma Johansson\n|  Liesbet De Vocht\n|  Grace Verbeke\n|-\n| 2011\n|  Emma Johansson\n|  Andrea Bosman\n|  Chantal Blaak\n|-\n| 2012\n|  Loes Gunnewijk\n|  Eleonora van Dijk\n|  Trixi Worrack\n|-\n|2013\n| Tiffany Cromwell\n| Megan Guarnier\n| Emma Johansson\n|-\n|2014\n| Amy Pieters\n| Emma Johansson\n| Elizabeth Armitstead\n|-\n|2015\n| Anna van der Breggen\n| Eleonora van Dijk\n| Elizabeth Armitstead\n|-\n|2016\n| Elizabeth Armitstead\n| Chantal Blaak\n| Tiffany Cromwell\n|-\n|2017\n| Lucinda Brand\n| Chantal Blaak\n| Annemiek van Vleuten\n|}\n\nS\u00ed eisini \n Omloop Het Nieuwsblad\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar fyri kvinnur"}
{"id": "41871", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kring%20Baskaralandi%C3%B0%202017", "title": "Kring Baskaralandi\u00f0 2017", "text": "Kring Baskaralandi\u00f0 2017 er tann 57. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Kring Baskaralandi\u00f0. Tann baskiska teinakappingin er tann 14. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og ver\u00f0ur hildin millum 3. og 8. apr\u00edl 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nJakob Fuglsang koyrir fyri \nJesper Hansen koyrir fyri \nMichael Valgren koyrir fyri\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/E3%20Harelbeke%202017", "title": "E3 Harelbeke 2017", "text": "E3 Harelbeke 2017 var tann 60. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini E3 Harelbeke. Ta\u00f0 var tann 11. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og var\u00f0 hildin 24. mars 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41873", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gent-Wevelgem%202017", "title": "Gent-Wevelgem 2017", "text": "Gent-Wevelgem 2017 va tann 79. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Gent-Wevelgem. Ta\u00f0 var tann 12. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og var\u00f0 hildin 26. mars 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41874", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kring%20Flandern%202017", "title": "Kring Flandern 2017", "text": "Kring Flandern 2017 var tann 101. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Kring Flandern. Ta\u00f0 var tann 13. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1  UCI \u00ed 2017 og var\u00f0 hildin 2. apr\u00edl 2017. Belgiski Philippe Gilbert fr\u00e1  vann kappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nMagnus Cort koyrdi fyri \nMichael M\u00f8rk\u00f8v koyrdi fyri \nMatti Breschel koyrdi fyri \nMichael Valgren koyrdi fyri \nS\u00f8ren Kragh Andersen koyrdi fyri\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n \n\nUCI World Tour 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed Belgia"}
{"id": "41876", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bill%20Paxton", "title": "Bill Paxton", "text": "William \"Bill\" Paxton (f\u00f8ddur 17. mai 1955 \u00ed Fort Worth, Texas, dey\u00f0ur 25. februar 2017 \u00ed Los Angeles, Kalifornia) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. Bill Paxton er ein av teimum sj\u00f3nleikarunum sum ikki er serliga kendur fyri nakran h\u00f8vu\u00f0sleiklut. Men hann hevur veri\u00f0 \u00ed einum \u00f3tali av filmum, og fleiri av teimum heilt st\u00f3ru framlei\u00f0slunum eisini. Av filmum sum Bill Paxton hevur veri\u00f0 \u00ed kunnu nevnast Aliens (1986), Predator 2 (1990), The Terminator (1984), Apollo 13 (1995) og Titanic (1997). Ta\u00f0 eru n\u00f3gvir a\u00f0rir, og yrkislei\u00f0 hansara vardi \u00ed umlei\u00f0 40 \u00e1r. Paxton n\u00e1ddi eisini at vinna eina Emmy hei\u00f0ursl\u00f8n fyri leiklut s\u00edn \u00ed Hatfields and McCoys (2012).\n\nPaxton var bara 18 \u00e1ra gamal t\u00e1 hann flutti \u00far Texas til Kalifornia, fyri at gerast sj\u00f3nleikari. N\u00f8kur \u00e1r seinni bleiv hann \u00fatb\u00fagvin sj\u00f3nleikari \u00ed New York.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955\nAndl\u00e1t \u00ed 2017"}
{"id": "41878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrew%20Jackson", "title": "Andrew Jackson", "text": "Andrew Jackson (15. mars 1767 \u2013 8. juni 1845) var 7. forseti \u00ed USA. Fyrstu fer\u00f0, at tann sum fekk flestar atkv\u00f8\u00f0ur \u00ed USA ikki eisini gj\u00f8rdist forseti, var til forsetavali\u00f0 \u00ed 1824. Jackson, sum seinni gj\u00f8rist forseti fr\u00e1 1829-1837, fekk b\u00e6\u00f0i flestar atkv\u00f8\u00f0ur og flestar valmenn \u00ed 1824. Men h\u00f3ast hann eisini fekk flestar valmenn, so fekk hann t\u00f3 ikki meiri enn helmingin av \u00f8llum valmonnunum. \u00cd 1824 v\u00f3ru 261 valmenn \u00edalt, og kravdist ta\u00f0 131 valmenn til vissan sigur \u2013 Andrew Jackson fekk 99 valmenn. Til vali\u00f0 \u00ed 1824 v\u00f3ru f\u00fdra forsetavalevni, og nummar tvey gj\u00f8rdist John Quincy Adams vi\u00f0 84 valmonnum, nummar tr\u00fd William H. Crawford vi\u00f0 41 valmonnum og Henry Clay vi\u00f0 37 valmonnum. T\u00e1 eingin fekk reinan meiriluta \u00e1setti 12. \u00edskoyti til amerikansku grundl\u00f3gina, at ta\u00f0 var Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 sum skuldi velja forsetan, og veljast skuldi millum tr\u00edggjar teir fremstu. Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 so gj\u00f8rdi, og vali\u00f0 fall \u00e1 John Quincy Adams. Andrew Jackson fekk t\u00f3 uppreisn longu vali\u00f0 eftir \u00ed 1828, t\u00e1 hann vann reinan meiriluta m\u00f3ti j\u00fast John Quincy Adams.\n\nFyriuttan at vera fyrsti sitandi amerikanski forseti, sum onkur royndi at myr\u00f0a, bleiv Andrew Jackson eisini kendur sum fyrsti, og higartil einasti, forseti, sum megna\u00f0i at rina alla ta amerikansku skuldina.\n\nMor\u00f0roynd\n\nTann 30. januar \u00ed 1835 var amerikanski forsetin Jackson, i\u00f0 sat \u00e1rini 1829-1837, til jar\u00f0arfer\u00f0 hj\u00e1 einum kongresslimi \u00far Su\u00f0urcarolina. T\u00e1 var ta\u00f0, at sinnissj\u00faki ma\u00f0urin Richard Lawrence vi\u00f0 tveimum pist\u00f3lum skeyt eftir forsetanum, t\u00f3 uttan at raka hann. \u00cd sta\u00f0in f\u00f3r 67 \u00e1ra gamli forsetin at buka Lawrence vi\u00f0 stavinum hj\u00e1 s\u00e6r, \u00e1\u00f0renn a\u00f0rir komu til og t\u00f3ku hann. Lawrence var\u00f0 seinni d\u00f8mdur \u00f3sekur, t\u00ed hann var sinnissj\u00fakur, og hann livdi restina av s\u00ednum l\u00edvi \u00e1 einum sinnissj\u00fakrah\u00fasi.\n\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1767\nAndl\u00e1t \u00ed 1845"}
{"id": "41880", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Remigiusz%20Mr%C3%B3z", "title": "Remigiusz Mr\u00f3z", "text": "Remigiusz Mr\u00f3z er ein p\u00f3lskur rith\u00f8vundur, sum undir dulnevninum Ove L\u00f8gmansb\u00f8 hevur skriva\u00f0 tr\u00edggjar krimis\u00f8gur, sum ganga fyri seg \u00ed F\u00f8royum. Rith\u00f8vundurin n\u00fdtir s\u00edtt listarliga fr\u00e6lsi at seta f\u00f8roysk n\u00f8vn og fyribrigdi saman \u00e1 ein h\u00e1tt, sum ikki samsvarar vi\u00f0 veruleikan. \n\n\u00cd 2017 var\u00f0 avd\u00faka\u00f0, at ta\u00f0 er p\u00f3lski rith\u00f8vundurin Remigiusz Mr\u00f3z, sum er ma\u00f0urin handan dulnevni\u00f0 Ove L\u00f8gmansb\u00f8.\n\nB\u00f8kur \n Prom (2017)\n Po\u0142\u00f3w (2017)\n Enklawa (2016)\n\nKeldur \n Simonsen, Heri: Forvinnur pening upp\u00e1 at vankunna um F\u00f8royar. Sosialurin 3. februar 2017, s. 9\n Simonsen, Heri: \"Ove L\u00f8gmansb\u00f8\" heldur seg einki skeivt hava gj\u00f8rt. Sosialurin 24. februar 2017, s. 23\n Simonsen, Heri: Upplivingin hj\u00e1 einum p\u00f3lskum lesara av \"Ova L\u00f8gmansb\u00f8\". Sosialurin 3. mars 2017, s. 26\n\nP\u00f3lskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "41882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/La%20Fl%C3%A8che%20Wallonne%202017", "title": "La Fl\u00e8che Wallonne 2017", "text": "La Fl\u00e8che Wallonne 2017 er tann 81. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini La Fl\u00e8che Wallonne. Ta\u00f0 er tann 18. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og ver\u00f0ur hildin 19. apr\u00edl 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nLa Fl\u00e8che Wallonne\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robin%20Hood%20%281973%20filmur%29", "title": "Robin Hood (1973 filmur)", "text": "Robin Hood er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1973 framleiddur av Walt Disney Productions. Hann er hin 21. filmurin \u00ed r\u00f8\u00f0ini av teimum klassisku animati\u00f3nsfilmunum fr\u00e1 Disney.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir teknifilmar\nDisney teknifilmar"}
{"id": "41885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Normandie", "title": "Tour de Normandie", "text": "Tour de Normandie er ein s\u00fakklukapping, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed regi\u00f3nini Normand\u00edi\u00f0, Frakland. Kappingin byrja\u00f0i \u00ed 1939, men var ikki hildin t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1940\u20131955 og 1960\u20131980. Kappingin var fr\u00e1 byrjan fyri amat\u00f8rar, men var latin upp fyri professionellum s\u00fakklarum \u00ed 1996. Tour de Normandie hevur veri\u00f0 ein av kappingunum \u00ed UCI Europe Tour s\u00ed\u00f0an 2005, flokka\u00f0 sum 2.2.\n\nVinnarar \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Fraklandi"}
{"id": "41890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jolin%20Tsai", "title": "Jolin Tsai", "text": "Jolin Tsai (f\u00f8dd 15. september 1980 \u00ed New Taipei \u00ed Taivan) er sangari, sangskrivari, dansari og sj\u00f3nleikari.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 1999: 1019\n 2000: Don't Stop\n 2000: Show Your Love\n 2001: Lucky Number\n 2003: Magic\n 2004: Castle\n 2005: J-Game\n 2006: Dancing Diva\n 2007: Agent J\n 2009: Butterfly\n 2010: Myself\n 2012: Muse\n 2014: Play\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Jolin Tsai\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nTaivan"}
{"id": "41894", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kasper%20Schmeichel", "title": "Kasper Schmeichel", "text": "Kasper Schmeichel (f\u00f8ddur 5. november 1986) er ein danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur fyri enska Premier League li\u00f0i\u00f0 Leicester City og Danska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Hansara p\u00e1pi, Peter, er fyrrverandi Manchester United leikari.\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\nNotts County\n Football League Two: 2009-10\nLeicester City\n Premier League: 2015-16\n Football League Champions: 2013-14\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986"}
{"id": "41897", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roberta%20Pinotti", "title": "Roberta Pinotti", "text": "Roberta Pinotti, (f\u00f8dd 22. februar 1961 \u00ed Genova) er ein italskur politikari, limur \u00ed Demokratiska Flokkinum (Partito Democratico) og limur \u00ed italska tinginum, \u00ed deputerkamarinum, s\u00ed\u00f0an 2001.\n\nS\u00ed\u00f0an 21. februar 2014 hevur hon veri\u00f0 verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Matteo Renzi. S\u00ed\u00f0an 12. desember 2016 var\u00f0 hon \u00fatnevnd sum r\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnini hj\u00e1 Paolo Gentiloni.\n\nPionotti er tann fyrsta kvinnan \u00ed Italska l\u00fd\u00f0veldinum, i\u00f0 gj\u00f8rdist verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  Roberta Pinotti Portal\n\nItalskir politikarar\nKvinnur \u00ed politikki\nItalskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "41899", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Schmeichel", "title": "Peter Schmeichel", "text": "Peter Boles\u0142aw Schmeichel (f\u00f8ddur 18. november 1963) er ein fyrrverandi danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum m\u00e1lma\u00f0ur. Hann sp\u00e6ldi fyri enska Premier League li\u00f0num Manchester United fr\u00e1 1991 til 1999, har hann vann fimm Premier League titlar. Sonur hansara, Kasper, er m\u00e1lma\u00f0ur hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0num Leicester City.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "41900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Agger", "title": "Daniel Agger", "text": "Daniel Munthe Agger (f\u00f8ddur 12. desember 1984) er ein fyrrverandi danskur f\u00f3tb\u00f3ltleikari.\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\n\nBr\u00f8ndby\n Superliga: 2004-05\n DBU Pokalen: 2004-05\n\nLiverpool\n Football League Cup: 2011-12\n FA Community Shield: 2006-07\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "41916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Champions%20League%20endasp%C3%A6l%202016-17", "title": "UEFA Champions League endasp\u00e6l 2016-17", "text": "Endasp\u00e6li\u00f0 \u00ed UEFA Champions League 2016-17 byrja\u00f0i hin 14. februar 2017 og endar hin 3. juni 2016 vi\u00f0 finaluni \u00e1 Millennium Stadium \u00ed Cardiff, Wales, har vinnarin av UEFA Champions League 2016-17 ver\u00f0ur funnin. Tilsamans 16 li\u00f0 luttaka \u00ed endasp\u00e6linum.\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0\n\n\u00c1ttandapartsfinalur\nLutakasti\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 12. desember 2016. Teir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 14, 15, 21 og 22. februar og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 7, 8, 14 og 15. mars 2017.\n\nSamandr\u00e1ttur\n\n|}\n\nDystir \n\n6\u20136 samanlagt. Monaco vann vi\u00f0 \u00fativallam\u00e1lum.\n\nReal Madrid vann 6\u20132 samanlagt.\n\nBorussia Dortmund vann 4\u20131 samanlagt.\n\nBayern Munich vann 10\u20132 samanlagt.\n\nJuventus vann 3\u20130 samanlagt.\n\nAtl\u00e9tico Madrid vann 4\u20132 samanlagt.\n\nBarcelona vann 6\u20135 samanlagt.\n\nLeicester City vann 3\u20132 samanlagt.\n\nKvartfinalur \nLutakasti\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 17. mars 2017. Teir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir hin 11. og 12. apr\u00edl, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir hin 18. og 19. apr\u00edl 2017.\n\nSamandr\u00e1ttur\n\n|}\n\nDystir\n\nAtl\u00e9tico Madrid vann 2\u20131 samanlagt.\n\nMonaco vann 6\u20133 samanlagt.\n\nReal Madrid vann 6\u20133 samanlagt.\n\nJuventus vann 3\u20130 samanlagt.\n\nH\u00e1lvfinalur\nLutakasti\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 21. april 2017. Teir fyrstu dystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 2. og 3. mai, og returdystirnir v\u00f3r\u00f0u leiktir 9. og 10. mai 2017.\n\nSamandr\u00e1ttur\n\n|}\n\nDystir\n\nReal Madrid vann 4\u20132 samanlagt.\n\nJuventus vann 4\u20131 samanlagt.\n\nKeldur \n\nUEFA Champions League 2016-17"}
{"id": "41918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pierre-Emile%20H%C3%B8jbjerg", "title": "Pierre-Emile H\u00f8jbjerg", "text": "Pierre-Emile Kordt H\u00f8jbjerg (f\u00f8ddur 5. august 1995) er ein danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur vi\u00f0 enska Premier League li\u00f0num Southampton og danska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num. Hann hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt vi\u00f0 t\u00fdska felagnum Bayern M\u00fcnchen.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "41919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Borussia%20M%C3%B6nchengladbach", "title": "Borussia M\u00f6nchengladbach", "text": "Borussia VfL 1900 M\u00f6nchengladbach e.V., betri kent sum Borussia M\u00f6nchengladbach (), M\u00f6nchengladbach ella Gladbach, er eitt t\u00fdskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed M\u00f6nchengladbach, Nordrhein-Westfalen. Felagi\u00f0 var stovna\u00f0 \u00ed 1900, og sp\u00e6lir \u00ed Bundesliga, har teir sp\u00e6ldu \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1965\u201366 sesongini. Felagi\u00f0 er eitt teimum kendastu t\u00fdsku fel\u00f8gunum og felagi\u00f0 vann t\u00fdska meistaraheiti\u00f0 fimm fer\u00f0ir \u00ed 1970'unum.\n\nS\u00f8ga\n\nFyrrverandi h\u00f8vu\u00f0svenjarar\n\nHei\u00f0ur\n\nHeima \n\nBundesliga:\n\n Vinnarar (5): 1969\u201370, 1970\u201371, 1974\u201375, 1975\u201376, 1976\u201377\n Nr. tvey (2): 1973\u201374, 1977\u201378\n\n2-Bundesliga:\n\n Vinnarar: 2007\u201308\n\nDFB-Pokal:\n\n Vinnarar (3): 1959\u201360, 1972\u201373, 1994\u201395\n Nr. 2 (2): 1983\u201384, 1991\u201392\n\nDFL-Supercup:\n\n (\u00d3almennir vinnarar): 1977\n\nEuropa \n\nEuropean Cup:\n\n Nr. 2 (1): 1976\u201377\n\nUEFA Cup:\n\n Vinnarar (2): 1974\u201375, 1978\u201379\n Nr. 2 (2): 1972\u201373, 1979\u201380\n\nAltj\u00f3\u00f0a \n\nIntercontinental Cup:\n\n Nr. 2 (1): 1977\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DFB-Pokal", "title": "DFB-Pokal", "text": "DFB-Pokal er tann n\u00e6stmest t\u00fd\u00f0andi meistaraskapurin \u00ed t\u00fdskum f\u00f3tb\u00f3lti, n\u00e6st eftir Bundesliga. DFB er stytting fyri Deutscher Fu\u00dfball-Bund (t\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltssambandi\u00f0).\n\nVinnarar av DFB-steypinum/Tschammer-steypinum\n\n\u00darslit fr\u00e1 \u00f8llum finalum\n\nTschammer-steypi\u00f0\n\nDFB-steypi\u00f0\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "41921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Werder%20Bremen", "title": "Werder Bremen", "text": "Sportverein Werder Bremen von 1899 e. V. (), betri kent sum Werder Bremen, er eitt t\u00fdskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Bremen. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1899 og er vaksi\u00f0 til 40.400 limir.\n\nH\u00f3purin\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bundesliga%202015-16", "title": "Bundesliga 2015-16", "text": "Bundesliga 2015-16 var tann 53. sesongin av Bundesliga, i\u00f0 er besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed T\u00fdsklandi. Sesongin byrja\u00f0i hin 14. august 2015 og enda\u00f0i 14. mai 2016. Bayern M\u00fcnchen var forsvarandi meistari, eftir at teir vunnu teirra 24. Bundesliga-tittul og 25. t\u00fdska meistaraheiti\u00f0.\n\nTalva yvir kappingina\n\nKeldur \n\nBundesliga\n2015\n2016"}
{"id": "41928", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bayer%2004%20Leverkusen", "title": "Bayer 04 Leverkusen", "text": "Bayer 04 Leverkusen Fu\u00dfball GmbH, eisini kent sum Bayer 04 Leverkusen , Bayer Leverkusen, Leverkusen ella heilt einfalt Bayer, er eitt t\u00fdskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Leverkusen, Nordrhein-Westfalen. Li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Bundesliguni, i\u00f0 er besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed T\u00fdsklandi. Li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir heimadystirnir \u00e1 BayArena.\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Be%C5%9Fikta%C5%9F%20J.K.", "title": "Be\u015fikta\u015f J.K.", "text": "Be\u015fikta\u015f Jimnastik Kul\u00fcb\u00fc (, ), kent sum Be\u015fikta\u015f (\u00fattalast: Beshiktash), er eitt turkiskt \u00edtr\u00f3ttafelag, i\u00f0 var\u00f0 stova\u00f0 \u00ed 1903, og hevur b\u00fasta\u00f0 \u00ed Be\u015fikta\u015f, i\u00f0 er eitt grannalag \u00ed Istanbul.\n\nKeldur \n\nTurkisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41936", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCper%20Lig", "title": "S\u00fcper Lig", "text": "S\u00fcper Lig (, Super League) er ein turkisk professionel deild fyri f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g. Ta\u00f0 er besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed turkiskum f\u00f3tb\u00f3lti. Ta\u00f0 er ein av bestu deildunum \u00ed evropeiskum f\u00f3tb\u00f3lti hj\u00e1 UEFA samgonguni, og vinnarin av S\u00fcper Lig kvalifiserar seg til b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0 \u00ed UEFA Champions League. \u00c1tjan fel\u00f8g kappast hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed deildini, ein meistari ver\u00f0ur funnin og tr\u00fd li\u00f0 flyta upp og ni\u00f0ur \u00ed deildina fr\u00e1 og til 1. Lig. Sesongin er fr\u00e1 august til mai, og hv\u00f8rt felag sp\u00e6lir 34 dystir. Dystirnir ver\u00f0a leiktir fr\u00edggjad til m\u00e1nadag. Deildin er sponsorera\u00f0 av Spor Toto og t\u00ed ver\u00f0ur hon alment nevnd Spor Toto S\u00fcper Lig.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki \n\nNi\u00f0anfyri er eitt yvirlit yvir gull, silvur og bronsuhei\u00f0ursmerkjavinnarar \u00ed S\u00fcper Lig. \n\n1957: Be\u015fikta\u015f*, Galatasaray, Altay\n1958: Be\u015fikta\u015f*, Galatasaray, Vefaspor\n1959: Fenerbah\u00e7e, Galatasaray, Vefaspor\n1959/1960: Be\u015fikta\u015f, Fenerbah\u00e7e, Galatasaray\n1960/1961: Fenerbah\u00e7e, Galatasaray, Be\u015fikta\u015f\n1961/1962: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f\n1962/1963: Galatasaray, Be\u015fikta\u015f, Fenerbah\u00e7e\n1963/1964: Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f, Galatasaray\n1964/1965: Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f, Galatasaray\n1965/1966: Be\u015fikta\u015f, Galatasaray, Gen\u00e7lerbirli\u011fi\n1966/1967: Be\u015fikta\u015f, Fenerbah\u00e7e, Galatasaray\n1967/1968: Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f, Galatasaray\n1968/1969: Galatasaray, Eski\u015fehirspor, Be\u015fikta\u015f\n1969/1970: Fenerbah\u00e7e, Eski\u015fehirspor, Altay\n1970/1971: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, G\u00f6ztepe\n1971/1972: Galatasaray, Eski\u015fehirspor, Fenerbah\u00e7e\n1972/1973: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Eski\u015fehirspor\n1973/1974: Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f, Boluspor\n1974/1975: Fenerbah\u00e7e, Galatasaray, Eski\u015fehirspor\n1975/1976: Trabzonspor, Fenerbah\u00e7e, Galatasaray\n1976/1977: Trabzonspor, Fenerbah\u00e7e, Altay\n1977/1978: Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor, Galatasaray\n1978/1979: Trabzonspor, Galatasaray, Fenerbah\u00e7e\n1979/1980: Trabzonspor, Fenerbah\u00e7e, Zonguldakspor\n1980/1981: Trabzonspor, Adanaspor, Galatasaray\n1981/1982: Be\u015fikta\u015f, Trabzonspor, Fenerbah\u00e7e\n1982/1983: Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor, Galatasaray\n1983/1984: Trabzonspor, Fenerbah\u00e7e, Galatasaray\n1984/1985: Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f, Trabzonspor\n1985/1986: Be\u015fikta\u015f, Galatasaray, Samsunspor\n1986/1987: Galatasaray, Be\u015fikta\u015f, Samsunspor\n1987/1988: Galatasaray, Be\u015fikta\u015f, Malatyaspor\n1988/1989: Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f, Galatasaray\n1989/1990: Be\u015fikta\u015f, Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor\n1990/1991: Be\u015fikta\u015f, Galatasaray, Trabzonspor\n1991/1992: Be\u015fikta\u015f, Fenerbah\u00e7e, Galatasaray\n1992/1993: Galatasaray, Be\u015fikta\u015f, Trabzonspor\n1983/1994: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor\n1994/1995: Be\u015fikta\u015f, Trabzonspor, Galatasaray\n1995/1996: Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor, Be\u015fikta\u015f\n1996/1997: Galatasaray, Be\u015fikta\u015f, Fenerbah\u00e7e\n1997/1998: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor\n1988/1999: Galatasaray, Be\u015fikta\u015f, Fenerbah\u00e7e\n1999/2000: Galatasaray, Be\u015fikta\u015f, Gaziantepspor\n2000/2001: Fenerbah\u00e7e, Galatasaray, Gaziantepspor\n2001/2002: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f\n2002/2003: Be\u015fikta\u015f JK, Galatasaray, Gen\u00e7lerbirli\u011fi\n2003/2004: Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor, Be\u015fikta\u015f\n2004/2005: Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor, Galatasaray\n2005/2006: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f\n2006/2007: Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f, Galatasaray\n2007/2008: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f\n2008/2009: Be\u015fikta\u015f, Sivasspor, Trabzonspor\n2009/2010: Bursaspor, Fenerbah\u00e7e, Galatasaray\n2010/2011: Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor, Bursaspor\n2011/2012: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Trabzonspor\n2012/2013: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f\n2013/2014: Fenerbah\u00e7e, Galatasaray, Be\u015fikta\u015f\n2014/2015: Galatasaray, Fenerbah\u00e7e, Be\u015fikta\u015f\n\nLeikarahagt\u00f8l\n\nToppskorarar\n\nPr. 26. januar 2015\n\nFlestir dystir\n\nPr. 18. mai 2015 \n\nNotur:\n Feit skrift v\u00edsir, at leikarar enn sp\u00e6la \u00ed deildini.\n Allir leikarar eru turkarar, um ikki anna\u00f0 er fr\u00e1merkt.\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Turkalandi\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "41937", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jannik%20Vestergaard", "title": "Jannik Vestergaard", "text": "Jannik Vestergaard (f\u00f8ddur 3. august 1992) er ein danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur fyri t\u00fdska Bundesliga li\u00f0i\u00f0 Borussia M\u00f6nchengladbach og Danska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Hann er 199 cm h\u00f8gur og hevur veri\u00f0 h\u00e6gsti leikari \u00ed Bundesliga \u00ed n\u00f8kur \u00e1r.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992"}
{"id": "41938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Nielsen", "title": "Poul Nielsen", "text": "Niels Poul \"Tist\" Nielsen (f\u00f8ddur 25. desember 1891 \u2014 dey\u00f0ur 9. august 1962) var ein danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Nielsen er toppskorari hj\u00e1 Danska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0inum vi\u00f0 Jon Dahl Tomasson, teir b\u00e1\u00f0ir hava 52 m\u00e1l, men Nielsen sp\u00e6ldi bara 38 dystir \u00e1 landsli\u00f0inum. Nielsen sp\u00e6ldi bara vi\u00f0 danska li\u00f0num Kj\u00f8benhavns Boldklub \u00ed s\u00ednari karrieru.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1891\nAndl\u00e1t \u00ed 1962"}
{"id": "41939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Arne%20Riise", "title": "John Arne Riise", "text": "John Arne Semundseth Riise (f\u00f8ddur 24. september 1980) er ein fyrrverandi norskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann hevur sp\u00e6lt mest dystir fyri Norska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 110 dystum.\n\nHei\u00f0ur\n\nFel\u00f8g\nMonaco\n Ligue 1: 1999-00\n Troph\u00e9e des Champions: 2000\nLiverpool\n FA Cup: 2005-06\n Football League Cup: 2002-03\n FA Community Shield: 2001, 2006\n UEFA Champions League: 2004-05\n UEFA Super Cup: 2001, 2005\nAPOEL\n Cypriot First Division: 2014-15\n Cypriot Cup: 2014-15\n\nHagt\u00f8l fyri dystir og m\u00e1l \u00e1 norska landsli\u00f0num\nJohn Arne Riise sp\u00e6ldi \u00ed alt 110 landsdystir og skora\u00f0i 16 m\u00e1l fyri Noreg.\n\nNorskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "41941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eliteserien", "title": "Eliteserien", "text": "Eliteserien er ein norsk professionel f\u00f3tb\u00f3ltsdeild fyri fel\u00f8g og tann h\u00e6gsta deildin \u00ed Noregi. \u00c1\u00f0renn 1937 var ta\u00f0 ongin landskapping \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \u00ed Noregi, bert regionalar kappingar og Norska steypakappingin.\n\nLi\u00f0 \n\nHesi sekstan fel\u00f8g kappast \u00ed Eliteserien \u00ed 2017 sesongini.\n\nHei\u00f0ursmerkjavinnarar eftir \u00e1ri \n\nNote: 1 First season when North Norwegian teams was allowed to play in the Top Division.\n\nKeldur \n\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Noregi"}
{"id": "41944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Molde%20FK", "title": "Molde FK", "text": "Molde Fotballklubb er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Molde, Noreg, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed bestu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed Noregi, Eliteserien. Molde FK var\u00f0 stovna\u00f0 19. juni 1911, og var \u00ed fyrstani kent sum International. Molde hevur tr\u00edggjar fer\u00f0ir vunni\u00f0 norska meistaraheiti\u00f0 (2011, 2012, 2014, 2019) og f\u00fdra fer\u00f0ir hevur felagi\u00f0 vunni\u00f0 norsku steypakappingina (1994, 2005, 2013, 2014). Molde er ta\u00f0 eina av tveimum fel\u00f8gum, i\u00f0 hevur luttiki\u00f0 \u00ed UEFA Champions League.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nNorsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malm%C3%B6%20FF", "title": "Malm\u00f6 FF", "text": "Malm\u00f6 Fotbollf\u00f6rening, eisini kent sum Malm\u00f6 FF, Malm\u00f6, ella (serliga lokalt) MFF, er eitt svenskt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Malm\u00f6. Felagi\u00f0 er ta\u00f0 mest vinnandi \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, og ta\u00f0 einasta nor\u00f0urlendska felagi\u00f0, i\u00f0 er komi\u00f0 \u00ed Europa-Cup finaluna. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 24. februar 1910 og sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Swedbank Stadion. Litirnir hj\u00e1 felagnum eru hv\u00edtt og himmalbl\u00e1tt.\n\nNotur\n\nKeldur \n\nSvensk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SK%20Brann", "title": "SK Brann", "text": "Sportsklubben Brann (sum oftast nevnt Brann ella SK Brann  altj\u00f3\u00f0a) er eitt norskt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0 \u00far Bergen, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 26. september 1908. Brann hevur sp\u00e6lt \u00ed bestu norsku deildini, Tippeligaen, s\u00ed\u00f0an 1987. Li\u00f0 sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Brann Stadion. \u00cd oktober 2007 vann Brann norska meistaraskapin fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1963.\n\nH\u00f3purin\n\nKeldur \n\nNorsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allsvenskan%202017", "title": "Allsvenskan 2017", "text": "Allsvenskan 2017 er partur av 2017 f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1rinum \u00ed svenskum f\u00f3tb\u00f3lti og er tann 93. sesongin av Allsvenskan, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1924. Sesongin byrjar fyrsta vikuskifti \u00ed apr\u00edl 2017 og endar hin 5. november 2017.\n\nLi\u00f0 \n\nTilsamans sekstan li\u00f0 kappast \u00ed deildini, teirra millum eru trettan av li\u00f0unum fr\u00e1 undanfarnu sesong, tvey li\u00f0 fluttu upp fr\u00e1 Superettan 2016 og eitt li\u00f0 kom fr\u00e1 Allsvenskan play-off kampunum \u00ed 2016.\n\nGefle IF og Falkenbergs FF fluttu ni\u00f0ur \u00ed Superettan eftir at f\u00f3tb\u00f3lts\u00e1ri\u00f0 2016 var li\u00f0ugt. \u00cd sta\u00f0in fluttu vinnarin og nummar tvey \u00far Superettan 2016 IK Sirius og AFC United upp \u00ed bestu deildina. IK Sirius er komi\u00f0 aftur \u00ed Allsvenskan eftir at hava sp\u00e6lt \u00ed l\u00e6gri deildum \u00ed 42 \u00e1r, eftir at teir fluttu ni\u00f0ur \u00ed 1974. Hetta er fj\u00f3r\u00f0a sesongin, at IK Sirius sp\u00e6lir \u00ed Allsvenskan. AFC United luttaka fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed bestu deildini \u00ed s\u00f8gu felagsins. S\u00ed\u00f0sta pl\u00e1ssi\u00f0 ver\u00f0ur tiki\u00f0 av play-off vinnaranum fr\u00e1 Allsvenskan 2016, Halmstads BK, i\u00f0 enda\u00f0i \u00e1 tri\u00f0japl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed Superettan \u00ed 2016, men vann play-off dystin.\n\nStadia and locations\n\n 1 According to each club information page at the Swedish Football Association website for Allsvenskan.\n\nKeldur \n\nAllsvenskan"}
{"id": "41956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AS%20Roma", "title": "AS Roma", "text": "Associazione Sportiva Roma (, ; Rome Sport Association), sum oftast nevnt Roma , er eitt professionelt italskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00ed Rom. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1927 eftir eina samanlegging og hevur sp\u00e6lt \u00ed bestu italsku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum l\u00edka s\u00ed\u00f0an, t\u00f3 undantiki\u00f0 sesongina \u00ed 1951\u201352. Felagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 Serie A tr\u00edggjar fer\u00f0ir, fyrstu fer\u00f0 var \u00ed 1941\u201342, s\u00ed\u00f0an vunnu teir \u00ed 1982\u201383 og aftur \u00ed 2000\u201301.\n\nH\u00f3purin \n\n.\n\nKeldur \n\nItalsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "41958", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Normandie%202017", "title": "Tour de Normandie 2017", "text": "Tour de Normandie 2017 er tann 37. \u00fatg\u00e1van av t\u00ed fronsku landavegss\u00fakklukappingini \u00ed num. Kappingin byrjar 20. mars og endar 26. mars 2017. Kappingin er ein partur av UCI Europe Tour 2017 og er flokka\u00f0 sum 2.2 av UCI.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir og f\u00f8royskir s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Fraklandi\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "41959", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Riwal%20Securitas%20Cycling%20Team", "title": "Riwal Securitas Cycling Team", "text": "Riwal Platform Cycling Team er eitt danskt kontinentalt s\u00fakkluli\u00f0 vi\u00f0 heimsta\u00f0i \u00ed Aalestrup \u00ed Himmerland. \n\nLi\u00f0i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2009 vi\u00f0 navninum Team Concordia Forsikring-Himmerland, har Concordia Forsikring var h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul. \u00cd 2010 broytti li\u00f0i\u00f0 navn til Team Concordia Forsikring-Himmerland, eftir at Himmerland Forsikring gj\u00f8rdist navnasponsor. \u00cd 2015 var\u00f0 navni\u00f0 broytt til Riwal Platform Cycling Team, har a\u00f0rir stu\u00f0lar sum Platform A/S, Riwal og TOGT komu vi\u00f0.\n\nLi\u00f0i\u00f0\n\n2020\n\nKeldur \n\nS\u00fakkluli\u00f0"}
{"id": "41960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trofeo%20Alfredo%20Binda-Comune%20di%20Cittiglio", "title": "Trofeo Alfredo Binda-Comune di Cittiglio", "text": "Trofeo Alfredo Binda-Comune di Cittiglio er ein professionel s\u00fakklukapping fyri kvinnur, i\u00f0 ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Cittiglio og kommunum har um lei\u00f0ir, i\u00f0 liggja \u00ed Varese landslutinum \u00ed italsku regi\u00f3nini Lombard\u00ednum. Kappingin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1974.\n\nFr\u00e1 2008 til 2015 var kappinging ein partur av UCI World Cup \u00ed vegs\u00fakkling fyri kvinnur. S\u00ed\u00f0an 2016 har hon veri\u00f0 partur av UCI Women's World Tour.\n\nVinnarar \n\nKelda:\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar fyri kvinnur\nS\u00fakklukappingar \u00ed Italia"}
{"id": "41965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAni%20Fr%C3%AD%C3%B0i%20Barb%C3%A1", "title": "S\u00fani Fr\u00ed\u00f0i Barb\u00e1", "text": "S\u00fani Fr\u00ed\u00f0i Barb\u00e1 (f\u00f8ddur S\u00fani Fr\u00ed\u00f0i Johannesen; 20. oktober 1972) er ein fyrrverandi f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann sp\u00e6ldi sum \u00e1lopsleikari fyri B68, NS\u00cd og HB. \u00cd Effodeildini hevur S\u00fani Fr\u00ed\u00f0i sp\u00e6lt 244 dystir og skora 140 m\u00e1l. Hann hevur sp\u00e6lt f\u00fdra landsdystir fyri F\u00f8royar, ein vinadyst \u00ed 1993 og ein \u00ed 1995.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nHB leikarar\nNS\u00cd leikarar\nB68 leikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "41966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Presidential%20Medal%20of%20Freedom", "title": "Presidential Medal of Freedom", "text": "Presidential Medal of Freedom er st\u00f8rsti hei\u00f0ur ein sivilur pers\u00f3nur \u00ed USA kann f\u00e1a.\n\nM\u00f3ttakarar (\u00farvalg) \n\nMuhammad Ali\nLucille Ball\nJoe Biden\nTony Blair\nMarlene Dietrich\nWalt Disney\nBob Dylan\nBetty Ford\nGerald Ford\nV\u00e1clav Havel\nNelson Mandela\nGeorge McGovern\nRosa Parks\nColin Powell\nNancy Reagan\nRonald Reagan\nAung San Suu Kyi\nMargaret Thatcher\nJohn Wayne\n\nUSA"}
{"id": "41967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Serie%20A%202016-17", "title": "Serie A 2016-17", "text": "Serie A 2016-17 (kend sum Serie A TIM av sponsorors\u00f8kum) er tann 115. sesongin \u00ed ovastu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini hj\u00e1 monnum \u00ed italskum f\u00f3tb\u00f3lti. Juventus er forsvarandi meistari. Kappingin varir fr\u00e1 20. august 2016 til 28. mai 2017.\n\nSerie A limir \u00ed 2016\u201317\n\nKeldur \n\nSerie A"}
{"id": "41969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Rockefeller", "title": "David Rockefeller", "text": "David Rockefeller (f. 12. juni 1915 \u00ed New York \u2013 d. 20. mars 2017 \u00ed New York) var tann seinasti av s\u00ednum \u00e6ttarli\u00f0i og hann var abbasonur stovnaran av Standard Oil, John D. Rockefeller Jr. Hann var yngstur av fimm synum. Eins og so mangir ungir menn hasa t\u00ed\u00f0ina, so lutt\u00f3k David eisini \u00ed \u00d8\u00f0rum heimskr\u00edggi. Eftir kr\u00edggi\u00f0 arbeiddi hann \u00ed Chase Bank, sum seinni fekk navni\u00f0 JP Morgan Chase. Undir hansara lei\u00f0slu var\u00f0 Chase Bank tann fyrsti amerikanski bankin sum opna\u00f0i deildir \u00ed F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldinum Kina og Sovjetsamveldinum, og eisini \u00ed Egyptalandi, eftir Suez-kreppuna \u00ed 1956. Rockefeller f\u00f3r fr\u00e1 \u00ed 1981, t\u00e1 hann var blivin 65 \u00e1ra gamal. Rockefeller fekk seks b\u00f8rn vi\u00f0 konuni Margaret. Margaret doy\u00f0i \u00ed 1996. Rockefeller gekk \u00e1 Harvard University, og var li\u00f0ugur har \u00ed 1936. Hann hev\u00f0i b\u00faskap sum h\u00f8vu\u00f0sevni, og \u00ed 1940 bleiv hann doktari \u00ed b\u00faskapi vi\u00f0 University of Chicago. \u00cd 1998 fekk hann Presidential Medal of Freedom, fyri alt s\u00edtt v\u00e6lgerandi arbei\u00f0i.\n\nH\u00f3ast hann ongant\u00ed\u00f0 sj\u00e1lvur gj\u00f8rdi nakra roynd \u00ed politikki, so royndu tveir br\u00f8\u00f0ur hansara seg. Nelson Rockefeller var eitt skyfti guvern\u00f8rur \u00ed New York og eisini so h\u00f8gt sum varaforseti, t\u00e1 Winthrop Rockefeller var guvern\u00f8rur \u00ed Arkansas.\n\nAmerikanarar\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA\nF\u00f3lk \u00far New York\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1915\nAndl\u00e1t \u00ed 2017"}
{"id": "41971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allan%20Simonsen", "title": "Allan Simonsen", "text": "Allan Rodenkam Simonsen (f\u00f8ddur 15. desember 1952) er ein fyrrverandi danskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. Hann var venjari hj\u00e1 f\u00f8royska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0inum fr\u00e1 1994 til 2001. Hann vann Ballon d'Or \u00ed 1977.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Danmark\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "41972", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dave%20Grohl", "title": "Dave Grohl", "text": "David Eric Grohl (f\u00f8ddur 14. januar 1969 \u00ed Warren, Ohio) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 er forsangari og gittarsp\u00e6lari hj\u00e1 Foo Fighters. Hann hevur \u00e1\u00f0ur sp\u00e6lt trummur vi\u00f0 Nirvana, Queens of the Stong Age og Them Crooked Vultures.\n\n\u00datg\u00e1vur\nvi\u00f0 Nirvana\n Bleach (1989)\n Nevermind (1991)\n In Utero (1993)\nvi\u00f0 Foo Fighters\n Foo Fighters (1995)\n The Colour and the Shape (1997)\n There Is Nothing Left to Lose (1999)\n One by One (2002)\n In Your Honor (2005)\n Echoes, Silence, Patience & Grace (2007)\n Wasting Light (2011)\n Sonic Highways (2014)\n Concrete and Gold (2017)\nvi\u00f0 Queens of the Stone Age\n Songs For the Deaf (2002)\n ...Like Clockwork (2013)\nvi\u00f0 Them Crooked Vultures\n Them Crooked Vultures (2009)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "41975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirk%20Hammett", "title": "Kirk Hammett", "text": "Kirk Lee Hammett (f\u00f8ddur 18. november 1962 \u00ed San Francisco, Kalifornia) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur gittar vi\u00f0 b\u00f3lkinum Metallica. Hann hevur veri\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum s\u00ed\u00f0ani 1983.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nMetallica"}
{"id": "41976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cliff%20Burton", "title": "Cliff Burton", "text": "Clifford Lee \"Cliff\" Burton (f\u00f8ddur 10. februar 1962 - anda\u00f0ist 27. september 1986) var ein amerikanskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi bass vi\u00f0 b\u00f3lkinum Metallica fr\u00e1 desember 1982 til hann doy\u00f0i \u00ed september 1986.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962\nAndl\u00e1t \u00ed 1986\nMetallica"}
{"id": "41977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20Romandie%202017", "title": "Tour de Romandie 2017", "text": "Tour de Romandie 2017 er tann 71. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour de Romandie. Henda teinakapping er tann 20. kappingin \u00ed World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 \u00ed Sveis fr\u00e1 25. til 30. apr\u00edl 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\nPrologur\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nUCI World Tour 2017\nSveis"}
{"id": "41978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Li%C3%A8ge-Bastogne-Li%C3%A8ge%202017", "title": "Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge 2017", "text": "Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge 2017 er tann 103. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge. Ta\u00f0 er tann 19. kappingin hj\u00e1 UCI \u00ed World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og ver\u00f0ur hildin 23. apr\u00edl 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit \n\nLi\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20of%20California%202017", "title": "Tour of California 2017", "text": "Tour of California 2017 er tann 12. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour of California. Tann amerikanska teinakappingin er tann 23. kappingin hj\u00e1 UCI \u00ed World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 fr\u00e1 14. til 20. mai 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n6. teinur\n\n7. teinur\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n \n\nTour of California\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41980", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A1sica%20de%20San%20Sebasti%C3%A1n%202017", "title": "Cl\u00e1sica de San Sebasti\u00e1n 2017", "text": "Cl\u00e1sica de San Sebasti\u00e1n 2017 er tann 37. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Cl\u00e1sica de San Sebasti\u00e1n. Ta\u00f0 er tann 28. kappingin hj\u00e1 UCI \u00ed World Tour-kalendaranum \u00ed 2017 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 29. juli 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit \n\nCl\u00e1sica de San Sebasti\u00e1n\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Il%20Lombardia%202017", "title": "Il Lombardia 2017", "text": "Il Lombardia 2017 er tann 111. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Giro di Lombardia (Il Lombardia). Ta\u00f0 er tann 36. og s\u00ed\u00f0sta kappingin \u00e1 World Tour-kalendaranum hj\u00e1 UCI \u00ed 2017 og ver\u00f0ur hildin 30. september 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit \n\nUCI World Tour 2017"}
{"id": "41984", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dmitry%20Medvedev", "title": "Dmitry Medvedev", "text": "Dmitrij Anatoljevitj Medvedev (russiskt: \u0414\u043c\u0438\u0301\u0442\u0440\u0438\u0439 \u0410\u043d\u0430\u0442\u043e\u0301\u043b\u044c\u0435\u0432\u0438\u0447 \u041c\u0435\u0434\u0432\u0435\u0301\u0434\u0435\u0432) (f\u00f8ddur 14. september 1965 \u00ed Leningrad) er russiskur politikari og statslei\u00f0ari. \nHann er fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed Russlandi s\u00ed\u00f0an 2012. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hevur hann veri\u00f0 forsetin fr\u00e1 2008 til 2012.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1965\nRussiskir politikarar\nForsetar Russlands"}
{"id": "41986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karpatafj%C3%B8ll", "title": "Karpatafj\u00f8ll", "text": "Karpatafj\u00f8ll eru ein st\u00f3r evropeisk fjallaketa. T\u00e6r r\u00f8kka fr\u00e1 Slovakia og P\u00f3lland, gj\u00f8gnum Ukraina; til Rumenias.\n\nH\u00e6gstu Fj\u00f8llini \n\n Gerlachovsk\u00fd \u0161t\u00edt  (Slovakia, 2,655 m)\n Gerlachovsk\u00e1 ve\u017ea  (Slovakia, 2,642 m)\n\nKeldur\n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "41988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C5%A0iprage", "title": "\u0160iprage", "text": "\u0160iprage (bosniskt og kroatiskt: \u0160iprage, serbiskt: \u0428\u0438\u043f\u0440\u0430\u0433\u0435)  er ein b\u00fdur \u00ed Bosnia og Hersegovinai. F\u00f3lkatali\u00f0 er 788 \u00ed 2013. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 Vrbanja. B\u00fdurin er  \u00ed Banja Luka regi\u00f3nini.\n\nVe\u00f0urlag\n\nF\u00f3lkatal\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\n \nhttp://www.maplandia.com/bosnia-and-herzegovina/republika-srpska/siprage/ Maplandia\nhttp://www.satellitecitymaps.com/europe-map/bosnia-and-herzegovina-map/federation-of-bosnia-and-herzegovina-map/%C5%A1iprage-map/\nhttp://www.distancesfrom.com/distance-from-Siprage-to-Banja-Luka-Bosna-i-Hercegovina/DistanceHistory/5243320.aspx\nhttp://www.maplandia.com/bosnia-and-herzegovina/republika-srpska/siprage/ Maplandia\nhttp://www.satellitecitymaps.com/europe-map/bosnia-and-herzegovina-map/federation-of-bosnia-and-herzegovina-map/%C5%A1iprage-map/\nhttp://www.distancesfrom.com/distance-from-Siprage-to-Banja-Luka-Bosna-i-Hercegovina/DistanceHistory/5243320.aspx\nhttp://www.udaljenosti.com/bosna/- Distances in B&H\n\nBosnia og Hersegovina"}
{"id": "41993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Philippe%20Gilbert", "title": "Philippe Gilbert", "text": "Philippe Gilbert (f\u00f8ddur 5. juli 1982) er ein belgiskur professionellur s\u00fakklari, i\u00f0 koyrir fyri UCI ProTour li\u00f0i\u00f0 . Gilbert er best kendur fyri at vinna HM \u00ed vegs\u00fakkling \u00ed 2012, og fyri at vera annar av tveimum sukklarum, saman vi\u00f0 Davide Rebellin, i\u00f0 hava megna\u00f0 at vinna t\u00e6r tr\u00edggjar Ardennu-v\u00e1rklassikararnar Ardennes classics\u00a0\u2013 Amstel Gold Race, La Fl\u00e8che Wallonne og Li\u00e8ge-Bastogne-Li\u00e8ge\u00a0\u2013 \u00ed einari sesong, hetta kl\u00e1ra\u00f0i hann \u00ed 2011.\n\nKeldur \n\nBelgiskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "41994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grand%20Prix%20Cycliste%20de%20Qu%C3%A9bec", "title": "Grand Prix Cycliste de Qu\u00e9bec", "text": "Grand Prix Cycliste de Qu\u00e9bec er ein professionel eindags s\u00fakklukapping innan vegs\u00fakkling, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin \u00ed Qu\u00e9bec City, Quebec, Kanada. Tann fyrsta \u00fatg\u00e1van var fyriskipa\u00f0 10. september 2010. Saman vi\u00f0 Grand Prix Cycliste de Montr\u00e9al, i\u00f0 er tveir dagar seinni, eru hesar t\u00e6r einastu World Tour-kappingar \u00ed Nor\u00f0uramerika.\n\nVinnarar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Grand Prix Cycliste de Qu\u00e9becs almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nS\u00fakklukappingar"}
{"id": "41995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/TB/FC%20Su%C3%B0uroy/Royn", "title": "TB/FC Su\u00f0uroy/Royn", "text": "TB/FC Su\u00f0uroy/Royn er eitt f\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed desember 2016. Li\u00f0i\u00f0 er ein samanlegging av teimum trimum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gunum \u00ed Su\u00f0uroynni: Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag (TB), FC Su\u00f0uroy og Royn. Besta li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 felagnum sp\u00e6lir \u00ed bestu deildini, Effodeildini, \u00ed 2017, og harumframt eisini \u00ed 1. og 2. deild hj\u00e1 monnum. \u00c1ri\u00f0 2017 er at s\u00edggja sum eitt royndar\u00e1r og hetta \u00e1ri\u00f0 er navni\u00f0 TB/FC Su\u00f0uroy/Royn, men \u00ed mi\u00f0lum og anna\u00f0 ver\u00f0ur li\u00f0i\u00f0 ofta nevnt Su\u00f0uroyarli\u00f0i\u00f0 og fjepparar eru blivnir samdir um at r\u00f3pa Su\u00f0ringar, t\u00e1 i\u00f0 li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir, t\u00ed TB/FC Su\u00f0uroy/Royn i\u00f0 hevur \u00e1tta stavilsir er alt ov langt at r\u00f3pa. Li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed myrkagr\u00f8num b\u00fana.\n\nH\u00f3purin \nPr. 4. apr\u00edl 2017:\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\nSu\u00f0uroy"}
{"id": "41996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/CPAP%20Pro", "title": "CPAP Pro", "text": "CPAP Pro er eitt ventilati\u00f3nssystem, sum tryggjar positivt lufttr\u00fdst \u00ed lungunum. Ta\u00f0 \u00f8kir hv\u00edlivolumen \u00ed lungunum solei\u00f0is, at luftbl\u00f8\u00f0rurnar eru \u00fatfolda\u00f0ar. Hetta betrar um luftskifti\u00f0 fr\u00e1 lungabl\u00f8\u00f0runum til bl\u00f3\u00f0rensli\u00f0, og hetta l\u00e6ttir um andadr\u00e1ttsarbei\u00f0i.\n\nS\u00ed eisini \n\n Sv\u00f8vnk\u00f8va\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a \n\nHeiliv\u00e1gur"}
{"id": "41997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arnold%20Vegghamar", "title": "Arnold Vegghamar", "text": "Arnold Vegghamar er f\u00f8royskur listama\u00f0ur. Hann er f\u00f8ddur og uppvaksin \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, og hevur s\u00ed\u00f0ani hann var heilt ungur, m\u00e1la\u00f0. T\u00e1 hann var 24 \u00e1ra gamal, f\u00f3r hann til Danmarkar at l\u00e6ra til silvur- og gullsmi\u00f0. \u00cd F\u00f8royum hevur Vegghamar m.a. havt stakframs\u00fdningar vi\u00f0 m\u00e1lningum \u00ed Listask\u00e1lanum, \u00ed Gallerie Focus og veri\u00f0 vi\u00f0 \u00e1 V\u00e1rframs\u00fdningum. \u00cd Danmark hevur hann m.a. s\u00fdnt fram \u00ed S\u00f8nderborg, Hirtshals og \u00ed Galleri Sct. Gertrud \u00ed Keypmannahavn.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "42001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ungu%20F%C3%B8royar", "title": "Ungu F\u00f8royar", "text": "B\u00f3kaforlagi\u00f0 Ungu F\u00f8royar var\u00f0 stovna\u00f0 1949. Sigri\u00f0 av Skar\u00f0i Joensen (1908-75) f\u00f3r t\u00e1 undir at geva b\u00f8kur \u00fat undir hesum forlagsnavninum. Hetta navni\u00f0 er eftir t\u00ed fyrsta f\u00f8royska barnabla\u00f0num, Ungu F\u00f8royum 1907-10, 1914-15, sum S\u00edmun av Skar\u00f0i gav \u00fat.\n\nTv\u00e6r b\u00f8kur komu \u00fat ta\u00f0 fyrsta \u00e1ri\u00f0: S\u00f8gub\u00f3kin og V\u00edkingarnir \u00e1 H\u00e1logalandi.\n\nS\u00f8gub\u00f3kin er eitt savn av f\u00f8royskum og t\u00fdddum stutts\u00f8gum, m.a. \u201cDreymurin\u201d eftir Andreu Reinert\u201d og \u201cVit kr\u00fdna teg til kong\u201d eftir indiska nobelskaldi\u00f0 Tagore.\n\nV\u00edkingarnir \u00e1 H\u00e1logalandi er tann fyrsti Ibsen-leikurin, sum kom \u00fat \u00e1 f\u00f8royskum. T\u00fdtt hev\u00f0i S\u00edmun av Skar\u00f0i.\n\nJanus Kamban gj\u00f8rdi permumynd til b\u00e1\u00f0ar hesar b\u00f8kurnar.\n\nS\u00ed\u00f0an komu barnab\u00f8kurnar eftir Sigur\u00f0 Joensen og vi\u00f0 myndum eftir Fridu Zachariassen: Gr\u00e1a dunna 1958, K\u00e1lvamuuan 1959 og Lambam\u00e6i\u00f0 1960. Hetta eru umframt \u00cd sk\u00fdmingini (1949) eftir Sof\u00edu Petersen og Elinborg L\u00fctzen, fyrstu f\u00f8roysku barnab\u00f8kur. Her gj\u00f8rdi forlagi\u00f0 Ungu F\u00f8royar sl\u00f3\u00f0br\u00f3tandi arbei\u00f0i.\n\nForlagi\u00f0 gav \u00ed 1960 sj\u00f3nleikin V\u00e1r eftir S\u00edmun av Skar\u00f0i \u00fat \u00ed 2. \u00fatg\u00e1vu (1. \u00fatg. 1904).\n\nSeinni g\u00f3vu Ungu F\u00f8royar ymsar sm\u00e1ar b\u00f8kur \u00fat, upprunaligar og t\u00fdddar.\n\n\u00cd 1984 kom \u00edslendingas\u00f8gan B\u00e1r\u00f0ar s\u00f8ga \u00fat. Sj\u00far\u00f0ur Joensen (1947-95) umsetti. Myndir gj\u00f8rdu Astrid Andreasen og Olna Joensen.\n\nSeinni hevur Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir havt forlagi\u00f0 Ungu F\u00f8royar og givi\u00f0 \u00fat b\u00e6\u00f0i upprunaligar og t\u00fdddar b\u00f8kur.\n\nFr\u00e1 1991 kunnu vit nevna endur\u00fatg\u00e1vu av trimum og n\u00fd\u00fatg\u00e1vu av f\u00fdra barnab\u00f3kum eftir Sigur\u00f0 Joensen vi\u00f0 myndum eftir f\u00f8roysk listaf\u00f3lk: K\u00e1lvamuan, myndir: Zacharias Heinesen, Gr\u00e1a dunna, myndir: Zacharias Heinesen, Lambam\u00e6i\u00f0, myndir: Zacharias Heinesen, Heinmalambi\u00f0, myndir: Astrid Andreasen, Sm\u00e1lombini, myndir: Astrid Andreasen, Hv\u00edti tarvur, myndir: Janus Kamban og L\u00edtli Sj\u00far\u00f0ur \u00e1 l\u00e1trinum, myndir: \u00d3li Petersen.\n\n\u00cd 1991 gav forlagi\u00f0 eisini \u00fat lj\u00f3\u00f0band, har Sigur\u00f0 Joensen, Berglj\u00f3t av Skar\u00f0i og Frida Sof\u00eda Johannessen l\u00f3su K\u00e1lvamuuna og Sigur\u00f0 las t\u00fd\u00f0ing s\u00edna av \u201cStj\u00f8rnueyga\u201d eftir Z. Topelius. Sigur\u00f0 Joensen: Tekstir 1940 \u2013 1992 \u00ed prosa og bundnum m\u00e1li, sum kom \u00fat \u00ed 1998, er framhald av Eg stoyti heitt 1 og 2, Studentafelagi\u00f0 gav \u00fat 1987.\n\n\u00cd 1998 kom eisini \u00fat Kj\u00f8rbreyt, Sj\u00f3nleikur \u00ed trimum p\u00f8rtum fr\u00e1 1941 eftir Sigur\u00f0 Joensen.\n\nB\u00f3kin hj\u00e1 Sigert Patursson um fer\u00f0ir hansara \u00ed Sibiria (1901) kom \u00fat hj\u00e1 Ungu F\u00f8royum \u00ed 1994 \u00ed t\u00fd\u00f0ingini hj\u00e1 Sigri\u00f0 av Skar\u00f0i Joensen undir heitinum \u00c1 fer\u00f0 \u00ed Sibiriu. Fr\u00e1sagnir um mentanars\u00f8gu og hendingar \u00e1 seks \u00e1ra fer\u00f0 \u00ed nor\u00f0aru og sunnaru p\u00f8rtunum av Vestursibiriu og vi\u00f0 Kariahav.\n\nEin b\u00f3k um Sigert Patursson, ein stutt \u00e6vis\u00f8ga, kom eisini \u00fat \u00ed 1994, Sigert eftir Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttur.\n\nSalman Rushdie kom \u00fat \u00e1 Ungu F\u00f8royum \u00ed 1996 vi\u00f0 stutts\u00f8gusavninum Eystur, vestur. L\u00edv Joensen umsetti t\u00e6r n\u00edggju s\u00f8gurnar, bara tvey \u00e1r eftir at tann upprunaliga b\u00f3kin kom \u00fat.\n\nUngu F\u00f8royar hava givi\u00f0 \u00fat t\u00fd\u00f0ingar av tveimum skalds\u00f8gum eftir Halld\u00f3r Laxness, \u00cdslandsklokkuna, 1996, Sigur\u00f0 Joensen t\u00fdddi, og Salku Valku, 2005, 2. \u00fatg. (1. \u00fatg. 1972, 1978), Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir t\u00fdddi.\n\nEftir Halld\u00f3r Laxness kom harumframt eitt savn av f\u00f8royskum t\u00fd\u00f0ingum av stutts\u00f8gum, Veitsla hj\u00e1 nornafa\u00f0ir, 2007 (T\u00fd\u00f0arar: Per Mohr, Oskar Hermannsson, Chr. Matras, Ulf Zachariasen, Hjalmar P. Petersen og Turi\u00f0 Sigur\u00f0ard\u00f3ttir). \u00cd 2007 kom eisini f\u00f8roysk t\u00fd\u00f0ing av skalds\u00f8guni Systrarnar undir Steinum (De zusjes Kriegel), sum er \u00e6tla\u00f0 ellivu \u00e1ra gomlum og eldri, eftir tann kenda belgiska barnab\u00f3kah\u00f8vundin Marc de Bel (f. 1954). B\u00f3kin kom upprunaliga \u00fat \u00ed 1992. Frida Sof\u00eda Johannessen t\u00fdddi \u00far flamskum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Ungu F\u00f8royar \n\nForl\u00f8g"}
{"id": "42003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Palm%20Springs", "title": "Palm Springs", "text": "Palm Springs er ein t\u00fddningarmikil fer\u00f0avinnub\u00fdur \u00ed Su\u00f0ur-Kalifornia. Palm Springs liggur ni\u00f0arlaga \u00ed dalinum nevndur Coachella Valley \u00ed Colorado Desert. \nDalurin er umgyrdur av Little San Bernardino- og San Jacinto fj\u00f8llum. \nB\u00fdurin hevur oy\u00f0imarkarve\u00f0urlag; hitin kann koma upp \u00ed 40-50 stig, men liggur \u00ed vetrarm\u00e1na\u00f0unum um tey 30 stigini.\n\nS\u00ed eisini \n Saltonvatn\n Death Valley\n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "42005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%20fyri%20kvinnur%202019", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2019", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2019 ver\u00f0ur tann \u00e1ttanda \u00fatg\u00e1van av HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur, i\u00f0 tann altj\u00f3\u00f0a meistaraskapurin fyri f\u00f3tb\u00f3lt hj\u00e1 kvinnum, har i\u00f0 limalondini \u00ed FIFA kappast. \u00cd mars 2015, vann Frakland r\u00e6ttin til at vera vertur fyri kappingini. Ta\u00f0 er fyrstu fer\u00f0 at Frakland er vertur fyri meistaraskapinum, og tri\u00f0ju fer\u00f0, at hann ver\u00f0ur hildin \u00ed Evropa. Dystir skulu eftir \u00e6tlan vera \u00ed ellivu b\u00fdum \u00ed Fraklandi. Ta\u00f0 eru 24 lond i\u00f0 skulu kappast \u00ed endasp\u00e6linum, teirra millum er vertstj\u00f3\u00f0in. USA er forsvarandi meistari.\n\nS\u00ed eisini \n Undankapping til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2019 (UEFA)\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur"}
{"id": "42006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Undankapping%20til%20HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%20fyri%20kvinnur%202019%20%28UEFA%29", "title": "Undankapping til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2019 (UEFA)", "text": "Tann evropeiska undankappingin til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2019 er ein kapping, i\u00f0 skal avger\u00f0a, hv\u00f8r i\u00f0 saman vi\u00f0 vertstj\u00f3\u00f0ini Fraklandi sleppur at luttaka \u00ed eindasp\u00e6linum.\n\nTilsamans 46 UEFA limalond luttaka \u00ed innlei\u00f0andi kappingini, har Andorra f\u00e6r er vi\u00f0 til s\u00edna fyrstu HM undankapping, og Kosovo eru vi\u00f0 \u00ed teirra fyrstu kapping yvirh\u00f8vur.\n\nLuttakandi lond\nLi\u00f0ini v\u00f3r\u00f0u rangera\u00f0i samb\u00e6rt teirra coefficient ranking, i\u00f0 var\u00f0 \u00fatrokna\u00f0 samb\u00e6rt fylgjandi reglum:\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2013 endasp\u00e6l og undankapping (20%)\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2015 endasp\u00e6l og undankapping (40%)\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur 2017 undankapping (40%)\n\nTey 30 h\u00e6gst mettu li\u00f0ini komu \u00ed innlei\u00f0andi b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0, me\u00f0an tey 16 l\u00e6gst mettu li\u00f0ini komu \u00ed eitt innlei\u00f0andi undankappingarumfar (prekvalifikati\u00f3n).\n\n{|\n|-\n|+Li\u00f0 i\u00f0 komu \u00ed innlei\u00f0andi undankappingarumfar\n|- valign=top\n|\n\n|\n\n|\n\n|\n\n|}\n\nNotur\nLi\u00f0 i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u \u00fatvald frammanundan sum vertir fyri innlei\u00f0andi undankappingarumfarinum ver\u00f0a merkt vi\u00f0 (H).\nLi\u00f0 i\u00f0 ver\u00f0a v\u00edst vi\u00f0 feitari skrift''' eru komin v\u00ed\u00f0ari til b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0.\n\nInnlei\u00f0andi undanumfar\n\nB\u00f3lkar\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nB\u00f3lkur 3\n\nB\u00f3lkur 4\n\nInnlei\u00f0andi b\u00f3lkasp\u00e6l\n\nLutakast\nLutakasti\u00f0 til ta\u00f0 innlei\u00f0andi b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 25. apr\u00edl 2017, 13:30 CEST (UTC+2), \u00ed UEFA h\u00f8vu\u00f0sskrivstovuni \u00ed Nyon, Sveis.\n\nB\u00f3lkar\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nB\u00f3lkur 3\n\nB\u00f3lkur 4\n\nB\u00f3lkur 5\n\nB\u00f3lkur 6\n\nB\u00f3lkur 7\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti fyri kvinnur"}
{"id": "42007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADv%20Arge", "title": "L\u00edv Arge", "text": "L\u00edv Finnbogad\u00f3ttir Arge (f\u00f8dd 20. mars 1997) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri Havnar B\u00f3ltfelag og F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nHei\u00f0ur \nHavnar B\u00f3ltfelag\nNr. tvey\n Steypakappingin kvinnur: 2014\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum s\u00edggjast fyrst.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nHB leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "42008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0v%C3%B8r%20Klakstein", "title": "Ey\u00f0v\u00f8r Klakstein", "text": "Ey\u00f0v\u00f8r Klakstein (f\u00f8dd 5. september 1995) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri spanska felagi\u00f0 Mislata CF. Fr\u00e1 august 2015 til mai 2016 sp\u00e6ldi hon fyri eitt anna\u00f0 spanskt felag, CD Marino, \u00ed t\u00ed n\u00e6stbestu deildini \u00ed Spania.\n\nHei\u00f0ur \nK\u00cd\nVinnari\n 1. deild kvinnur (7): 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016\n Steypakappingin kvinnur (6): 2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l\nSkoringar og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum s\u00edggjast fyrst.\n\nKeldur \n\nK\u00cd leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "42009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olga%20Kristina%20Hansen", "title": "Olga Kristina Hansen", "text": "Olga Kristina Hansen (f\u00f8dd 28. februar 1990) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri B36 og F\u00f8royar. Hon hevur fyrr sp\u00e6lt fyri m.a. K\u00cd og AB. Olga Kristina sp\u00e6ldi s\u00edn fyrst A-landsdyst fyri F\u00f8royar hin 18. november 2006, ta\u00f0 var m\u00f3ti Wales. Hon hevur higartil (24. oktober 2020) sp\u00e6lt 56 landsdystir og skora\u00f0 5 m\u00e1l fyri F\u00f8royar.\n\nKeldur \n\nK\u00cd leikarar\nAB leikarar\nB36 leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1990\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "42015", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blindskrift", "title": "Blindskrift", "text": "Blindskrift er skriftm\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 blindum. Ta\u00f0 er ein f\u00f8liskrift, sum ver\u00f0ur lisin vi\u00f0 fingrunum. Blind eru f\u00f8r fyri sj\u00e1lvi at lesa ein tekst vi\u00f0 blindskrift. Fraklendingurin Louis Braille fann upp \u00e1 hesa skriftina s\u00ed\u00f0st \u00ed 1820unum \u2013 altj\u00f3\u00f0a heiti\u00f0 er t\u00ed Braille. Danska heiti\u00f0 \"punktskrift\" kemst av, at allir b\u00f3kstavirnir, \u00f8ll teknini og t\u00f8lini ver\u00f0a gj\u00f8rd \u00far einari grundmynd, sum er \u00far seks punktum, sum eru eitt sindur upp fr\u00e1 papp\u00edrinum. Blindskrift ver\u00f0ur n\u00fdtt um allan heimin. Ta\u00f0 er altj\u00f3\u00f0a avgj\u00f8rt, hv\u00f8r punktsamanseting umbo\u00f0ar b\u00f3kstavir og t\u00f8l, men annars fylgir blindskriftin m\u00e1linum \u00ed landinum. Ein blindur, sum ikki skilur og ikki dugir at lesa f\u00f8royskt, dugir heldur ikki at lesa og skilja f\u00f8royska blindskrift. Av t\u00ed at blindskrift fyllir n\u00f3gv \u00ed mun til prenta\u00f0an tekst, ver\u00f0a ofta styttingar n\u00fdttar fyri ymisk or\u00f0 og ymiskar setningar, og hetta er ymiskt fr\u00e1 einum landi til anna\u00f0.\n\nM\u00e1l"}
{"id": "42018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skive-L%C3%B8bet%202016", "title": "Skive-L\u00f8bet 2016", "text": "Tann 13. \u00fatg\u00e1van av Skive-L\u00f8bet var\u00f0 hildin 1. mai 2016. Kappingin var ein partur av UCI Europe Tour 2016-kalendaranum og var flokka\u00f0 sum 1.2. Vinnari gj\u00f8rdist hollendarin Johim Ariesen, i\u00f0 dagin fyri vann GP Viborg.\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2016"}
{"id": "42019", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Himmerland%20Rundt%202017", "title": "Himmerland Rundt 2017", "text": "Himmerland Rundt 2017 er tann 7. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Himmerland Rundt. Kappingin er ein partur av UCI Europe Tour-kalenderaranum og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 28. apr\u00edl 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nHimmerland Rundt\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "42020", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Himmerland%20Rundt", "title": "Himmerland Rundt", "text": "Himmerland Rundt er ein eindags s\u00fakklukapping \u00ed Danmark fyri professionellar s\u00fakklarar. Kappingin ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 sum ein partur av UCI Europe Tour \u00ed Himmerland \u00ed Danmark. Tann fyrsta \u00fatg\u00e1van av kappingini var\u00f0 fyriskipa\u00f0 \u00ed 2011.\n\nVinnarar \n\nHimmerland Rundt"}
{"id": "42022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Milja%20Simonsen", "title": "Milja Simonsen", "text": "Milja Reinert Simonsen (f\u00f8dd 11. januar 1997) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri Havnar B\u00f3ltfelag og fyri F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nHei\u00f0ur \nHavnar B\u00f3ltfelag\nNr. tvey\n Steypakappingin kvinnur: 2014\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum s\u00edggjast fyrst.\n\nKeldur \n\nHB leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "42024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ansy%20Sevdal", "title": "Ansy Sevdal", "text": "Anna Sof\u00eda \"Ansy\" Sevdal (f\u00f8dd 20. desember 1993) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum higartil (14. apr\u00edl 2017) hevur sp\u00e6lt 29 altj\u00f3\u00f0a skr\u00e1settar A-landsdystir fyri F\u00f8royar. S\u00ed\u00f0an 2013 hevur hon sp\u00e6lt vi\u00f0 EB/Streymi/Sk\u00e1la \u00ed 1. deild. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0 sp\u00e6ldi hon vi\u00f0 B68/NS\u00cd fr\u00e1 2008 til 2009 og vi\u00f0 V\u00edkingi fr\u00e1 2010 til 2012.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nV\u00edkinga leikarar\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "42026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20Trujillo", "title": "Robert Trujillo", "text": "Roberto Augustin \"Robert\" Trujillo (f\u00f8ddur 23. oktober 1964) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 sp\u00e6lur bass vi\u00f0 Metallica.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nMetallica"}
{"id": "42034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%AD%C3%B0r%C3%BAn%20Olsen", "title": "Fr\u00ed\u00f0r\u00fan Olsen", "text": "Fr\u00ed\u00f0r\u00fan Olsen (f\u00f8dd Danielsen, 29. apr\u00edl 1991) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri EB/Streymur/Sk\u00e1la og F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nHei\u00f0ur \nEB/Streymur/Sk\u00e1la\nTveyari\n 1. deild kvinnur (2): 2013, 2014\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum s\u00edggjast fyrst.\n\nKeldur \n\nK\u00cd leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar"}
{"id": "42036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ragna%20Patawary", "title": "Ragna Patawary", "text": "Ragna Biskopst\u00f8 Patawary (f\u00f8dd 10. november 1980) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3lsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 K\u00cd. Hon hevur sp\u00e6lt 16 landsdystir \u00e1 f\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0num. Hon er tv\u00edbur\u00f0arsystir Rannv\u00e1 B. Andreasen.\n\nHei\u00f0ur \n 17\u00d7 F\u00f8royameistari: 1997, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016\n 12\u00d7 F\u00f8royskur steypavinnari: 2000, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2010, 2012, 2013, 2015, 2016\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Ragna B. Patawary \u00e1 Faroesoccer.com\n\nK\u00cd leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nKlaksv\u00edkingar"}
{"id": "42039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8D%C3%B0unn%20Magnussen", "title": "\u00cd\u00f0unn Magnussen", "text": "\u00cd\u00f0unn Magnussen (f\u00f8dd 15. august 1993) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, mi\u00f0vallaleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir fyri EB/Streymur/Sk\u00e1la og F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nHei\u00f0ur \nEB/Streymur/Sk\u00e1la\nNr. 2\n 1. deild kvinnur (2): 2013, 2014\n\nAltj\u00f3\u00f0a m\u00e1l \nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum s\u00edggjast fyrst.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nEB/Streymur leikarar"}
{"id": "42040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jason%20Newsted", "title": "Jason Newsted", "text": "Jason Curtis Newsted (f\u00f8ddur 4. mars 1963) er ein amerikanskur t\u00f3nleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi bass vi\u00f0 Metallica fr\u00e1 October 1986 til January 2001. Hann kom \u00ed b\u00f3lkin aftan\u00e1 Cliff Burton anda\u00f0ist \u00ed September 1986.\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nMetallica"}
{"id": "42041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Women%27s%20Baltic%20Cup", "title": "Women's Baltic Cup", "text": "Women's Baltic Cup er ein altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskapping fyri kvinnur. Eins og kappingin hj\u00e1 monnunum vi\u00f0 sama navni, so ver\u00f0ur henda fyriskipa\u00f0 anna\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an 2012. \u00c1\u00f0renn ta\u00f0, var kappingin fyriskipa\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r fr\u00e1 1997-98 og 2003 til 2008. F\u00f8royska kvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti var\u00f0 bj\u00f3\u00f0a\u00f0 vi\u00f0 til kappingina \u00ed 2016 og gj\u00f8rdist vinnari av kappingini.\n\nYvirlit yvir vinnarar\n\n 1996  \n 1997  \n 1998  \n 2003  \n 2004  \n 2005  \n 2006  \n 2007  \n 2008\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar fyri kvinnur"}
{"id": "42043", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tro%20Bro%20Leon%202017", "title": "Tro Bro Leon 2017", "text": "Tro Bro Leon 2017 er tann 34. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tro Bro Leon. Kappingin er ein partur av UCI Europe Tour-kalendaranum og ver\u00f0ur hildin 17. apr\u00edl 2017.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarare\n\nDanskir og f\u00f8roydkir s\u00fakklarar\n Martin Mortensen koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n Rune Alminds\u00f8 koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n Magnus Bak Klaris koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n Dennis Herforth koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n Christian Moberg koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n Mathias Krigbaum koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n Torkil Veyhe koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n Rasmus B\u00f8gh Wallin koyrdi fyri Team ColoQuick-Cult\n\n\u00darslit\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Fraklandi\nUCI Europe Tour 2017"}
{"id": "42044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baja%20Kalifornia%20h%C3%A1lvoyggin", "title": "Baja Kalifornia h\u00e1lvoyggin", "text": "Baja Kalifornia h\u00e1lvoyggin (Spanskt: Pen\u00ednsula de Baja California, Enskt: Lower California Peninsula) er ein h\u00e1lvoyggj og landslutur \u00ed nor\u00f0ur-vestur Meksiko. Baja Kalifornia liggur millum Kalifornia \u00ed nor\u00f0an og Kaliforniafl\u00f3gvan \u00ed sunnan. Meginparturin av Baja Kalifornia er oy\u00f0im\u00f8rk. Nesi\u00f0 er umlei\u00f0 143,390 km\u00b2 til st\u00f8ddar og f\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 4 mi\u00f3. (2015). N\u00f3gv f\u00f3lk liva av fer\u00f0avinnu, t\u00ed \u00ed Baja Kalifornia eru st\u00f3rar og g\u00f3\u00f0ar strendur, sum draga fer\u00f0af\u00f3lk. Heiti sj\u00f3gvurin og st\u00f3ru sandstrendurnar \u00ed m.a. fr\u00edt\u00ed\u00f0arb\u00fdunum Cabo San Lucas og Ensenada draga mong fer\u00f0af\u00f3lk til s\u00edn.\n\nMeksiko\nH\u00e1lvoyggjar"}
{"id": "42048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20of%20the%20Alps", "title": "Tour of the Alps", "text": "Tour of the Alps (Giro del Trentino) er ein italsk s\u00fakklukapping fyri menn \u00ed landavegss\u00fakkling. Kappingin ver\u00f0ur vanliga hildin um h\u00e1lvan ella s\u00ed\u00f0st \u00ed apr\u00edl \u00ed f\u00fdra teinum \u00ed Trentino-Alto Adige/S\u00fcdtirol regi\u00f3nini \u00ed Italia, og er ein partur av UCI Europe Tour.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Italia"}
{"id": "42050", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/La%20Fl%C3%A8che%20Wallonne%20F%C3%A9minine%202017", "title": "La Fl\u00e8che Wallonne F\u00e9minine 2017", "text": "Tann 20. \u00fatg\u00e1van av La Fl\u00e8che Wallonne F\u00e9minine var\u00f0 hildin hin 19. apr\u00edl 2017. Ta\u00f0 var ta\u00f0 sjeynda kappingin \u00ed UCI Women's World Tour 2017. Ni\u00f0urlendska Anna van der Breggen fr\u00e1 Boels-Dolmans vann kappingina tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 \u00e1 ra\u00f0.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar\nCecilie Uttrup Ludwig koyrdi fyri Cerv\u00e9lo-Bigla Pro Cycling\nMarie Vilmann koyrdi fyri Cerv\u00e9lo-Bigla Pro Cycling\nCamilla M\u00f8llebro koyrdi fyri Team V\u00e9loCONCEPT Women\n\n\u00darslit \n\nS\u00fakklukappingar fyri kvinnur\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "42069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tailendskt%20m%C3%A1l", "title": "Tailendskt m\u00e1l", "text": "Tailendskt ella tai er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 20 mi\u00f3. f\u00f3lkum. Tailendskt er ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 flest f\u00f3lk tosa \u00ed Tailandi. Ta\u00f0 hoyrir til taikadai-m\u00e1l\u00e6ttina. Tailendskt ver\u00f0ur eisini nevndur siamesiskt. Tailendskt er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 fleiri onnur \u00e1siatisk m\u00e1l, m.a. vi\u00f0 laoskt. Tailendskt er 7. st\u00f8rsta m\u00e1l \u00ed F\u00f8royum.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nTailand\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "42087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skive-L%C3%B8bet%202017", "title": "Skive-L\u00f8bet 2017", "text": "Skive-L\u00f8bet er tann 14. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini udgave Skive-L\u00f8bet. Kappingin er ein partur av UCI Europe Tour-kalendaranum og var\u00f0 hildin 30. apr\u00edl 2017. Vinnari gj\u00f8rdist  Martin Toft Madsen (BHS-Almeborg Bornholm), i\u00f0 spurta\u00f0i fr\u00e1 tveimum \u00f8\u00f0rum, i\u00f0 hann hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed \u00fatbroti saman vi\u00f0, nevniliga  Troels Vinther (Riwal Platform), i\u00f0 gj\u00f8rdist nr. tvey og f\u00f8royska s\u00fakklaranum Torkil Veyhe (ColoQuick-Cult), i\u00f0 gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd.\n\n\u00darslit\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "42091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Emmanuel%20Macron", "title": "Emmanuel Macron", "text": "Emmanuel Jean-Michel Fr\u00e9d\u00e9ric Macron (; f\u00f8ddur 21. desember 1977) er ein franskur politikari, i\u00f0 hevur veri\u00f0 forseti Fraklands s\u00ed\u00f0an 2017.\n\nHann er \u00fatb\u00fagvin heimspekingur. Fr\u00e1 2008 til 2012 arbeiddi hann sum bankar\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 Rotschild & Cie. Hann var r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 sitandi forsetanum Fran\u00e7ois Hollande fr\u00e1 2012 til 2014 og f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 2014 til 2016.\n\n\u00cd 2007 giftist hann vi\u00f0 Brigitte Trogneux, sum er l\u00e6rari og 24 \u00e1r eldri enn hann.\n\nKeldur \n\nForsetar Fraklands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nFranskir politikarar"}
{"id": "42092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyrasund", "title": "Oyrasund", "text": "Oyrasund er eitt sund millum Danmark og Sv\u00f8r\u00edki. Oyrasundsbr\u00fagvin bindir Sv\u00f8r\u00edki saman vi\u00f0 Danmark.\n\nSund"}
{"id": "42093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyrasundskollegii%C3%B0", "title": "Oyrasundskollegii\u00f0", "text": "Oyrasundskollegii\u00f0 \u00ed Amager er n\u00f3gv ta\u00f0 st\u00f8rsta kollegium \u00ed Danmark vi\u00f0 \u00fat \u00edm\u00f3ti 2,000 \u00edb\u00fagvum, og helst er ta\u00f0 mest kenda millum f\u00f8royingar. \u00d3greitt er, hvussu n\u00f3gvar f\u00f8royingar t\u00fa kanst hitta har, hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at tali\u00f0 er um 900 - ta\u00f0 er uml. ein tri\u00f0ingur av \u00edb\u00fagvunum, og svarar til f\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed Hvalbiar kommunu. T\u00e1 s\u00f8kt ver\u00f0ur um kollegiupl\u00e1ss hava f\u00f8royingar st\u00f3ran fyrimun, orsaka\u00f0 av t\u00ed st\u00f3ru fjarst\u00f8\u00f0uni fr\u00e1 Danmark. Tess longri burtur ein b\u00fdr, tess fremri kemur ein \u00ed b\u00ed\u00f0ir\u00f8\u00f0ini.\n\nKeldur\n\nKeypmannahavn"}
{"id": "42094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amager", "title": "Amager", "text": "Amager er ein oyggj \u00ed Danmark, sum liggur \u00ed Oyrasundi, sunnanfyri Keypmannahavn. Ein partur av Keypmannahavn er \u00e1 Amager. K\u00f8benhavns Lufthavn liggur \u00e1 Amager. Fleiri br\u00fagvir kn\u00fdta Amager saman vi\u00f0 Sj\u00e6lland.\n\nS\u00ed eisini\n Kastrup Flogv\u00f8llur\n\nOyggjar \u00ed Danmark"}
{"id": "42097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arktisk%20Kommando", "title": "Arktisk Kommando", "text": "Arktisk Kommando, sum er samanleggingin av F\u00e6r\u00f8ernes Kommando og Gr\u00f8nlands Kommando hj\u00e1 donsku Verjuni, hevur h\u00f8vu\u00f0sst\u00f8\u00f0 \u00ed Nuuk. Arktisk Kommando er eitt felags herna\u00f0arvald, vi\u00f0 beinlei\u00f0is tilv\u00edsing til donsku verjulei\u00f0sluna. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 er \u00ed Nuuk, ha\u00f0ani ovastin fyri Arktisk Kommando kann b\u00fagva \u00fat og lei\u00f0a herli\u00f0 \u00ed Gr\u00f8nlandi og \u00ed F\u00f8royum. Arktisk Kommando er eisini sambindingarli\u00f0 og samskipari \u00ed samstarvinum millum Verjuna og sta\u00f0bundnar myndugleikar \u00ed arktiska og nor\u00f0uratlantiska \u00f8kinum. Arktisk Kommando hevur umlei\u00f0 85 starvsf\u00f3lk, sum eru spj\u00f8dd yvir eitt st\u00f3rt landafr\u00f8\u00f0iligt \u00f8ki, har ta\u00f0 r\u00f8kir n\u00f3gvar ymiskar uppg\u00e1vur. H\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1van hj\u00e1 Arktisk Kommando er herna\u00f0arliga verjan av Gr\u00f8nlandi og F\u00f8royum. H\u00f3ast ongin br\u00e1\u00f0feingis ella \u00edt\u00f8kilig herna\u00f0arlig h\u00f3ttan er m\u00f3ti Kongar\u00edkinum, skal yvirvaldi\u00f0 tryggjast vi\u00f0 eftirliti og var\u00f0haldi \u00ed \u00f8kinum. Afturat herna\u00f0arligu uppg\u00e1vunum ver\u00f0a ymsar a\u00f0rar samfelagsligar uppg\u00e1vur eisini loystar, so sum fiskivei\u00f0ueftirlit, leiti- og bjargingart\u00e6nasta, eftirlit vi\u00f0 havumhv\u00f8rvinum, d\u00e1lkingarbasing og sj\u00f3m\u00e1tingar. Eftir t\u00f8rvi ver\u00f0ur stu\u00f0ul eisini veittur til gransking og v\u00edsindaligar kanningar umframt hj\u00e1lp og stu\u00f0ul til lokalsamfelagi\u00f0. Arktisk Kommando virkar sum bindili\u00f0 \u00ed samstarvinum millum Verjuna og gr\u00f8nlendska sj\u00e1lvst\u00fdri\u00f0, f\u00f8royska landsst\u00fdri\u00f0, R\u00edkisumbo\u00f0smannin \u00ed Gr\u00f8nlandi, R\u00edkisumbo\u00f0smannin \u00ed F\u00f8royum umframt vi\u00f0 f\u00fatan o.o. \n\n H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 \u00ed Nuuk: H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Arktisk Kommando er \u00ed Nuuk, ha\u00f0ani skipanarinnsetingin av eindunum ver\u00f0ur st\u00fdrd og samskipa\u00f0. Ein st\u00f8\u00f0u- og samskiftismi\u00f0st\u00f8\u00f0 er innr\u00e6tta\u00f0 vi\u00f0 samd\u00f8gursmanning at loysa uppg\u00e1vuna. Samstundis ver\u00f0ur samskipan av leitingar- og bjargingart\u00e6nastuni r\u00f8kt fr\u00e1 mi\u00f0st\u00f8\u00f0ini. Ymiskt umsitingarligt og r\u00e1\u00f0leggingarligt virksemi ver\u00f0ur eisini r\u00f8kt fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6tinum, og samla\u00f0a manningin er uml. 45 f\u00f3lk, av hesum eru fleiri lokalt sett.\n\n Sambindingarli\u00f0 F\u00f8royar er \u00ed T\u00f3rshavn, har uppg\u00e1van er at fyriskipa og samskipa lokalu eftirlits- og fiskivei\u00f0ueftirlitst\u00e6nastuna, fremja burturbeining av l\u00f3\u00f0ri og var\u00f0veita sambandi\u00f0 vi\u00f0 lokalar myndugleikar og samstarvsfelagar \u00ed F\u00f8royum. Uml. fimm starvsf\u00f3lk eru, av hesum eru n\u00f8kur lokalt sett.\n\nF\u00f8royar\nDanmark\nGr\u00f8nland\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "42098", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danska%20verjan", "title": "Danska verjan", "text": "Danska verjan hevur sum s\u00edtt h\u00f8vu\u00f0sendam\u00e1l, at hevda yvirvald Kongsr\u00edki Danmarkar og tryggja\u00f0 tilveruna, sj\u00e1lvr\u00e6\u00f0isr\u00e6ttin og trygdina hj\u00e1 Danmark. Herna\u00f0arliga verjan er undir verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harranum og verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Ovasta herna\u00f0arliga st\u00fdri\u00f0 er verjuovastin og verjuyvirmannar\u00e1\u00f0i\u00f0. Tey, i\u00f0 starvast \u00ed verjuni, eru f\u00f3lk \u00ed f\u00f8stum starvi og verjuskyldug. Ovastarnir hava sersjantar undir s\u00e6r. Danska verjan er \u00ed trimum deildum: herurin, sj\u00f3verjan og loftverjan. Harumframt er heimaverja.\n\nKr\u00edggi\u00f0 \u00edm\u00f3ti IS \n\nS\u00ed\u00f0ani 16. oktobur 2014 hevur danska verjan slept 356 bumbum tilsamans \u00ed 408 atger\u00f0um m\u00f3ti IS. Donsku bumburnar eru neyvleikast\u00fdrdar. Hetta merkir, at t\u00e6r vera st\u00fdrdar vi\u00f0 GPS ella lasara. Donsku F-16 flogf\u00f8rini eru sjey \u00ed tali\u00f0, og tilsamans eru 140 mans vi\u00f0 \u00ed herna\u00f0artiltakinum Operation Inherent Resolve.\n\nDeildir \n\nH\u00e6ren (Herurin) (HRN)\n S\u00f8v\u00e6rnet (Sj\u00f3verjan) (SVN)\n Flyvev\u00e5bnet (Flogv\u00e1pni\u00f0) (FLV)\nHjemmev\u00e6rnet (Heimaverjan) (HJV)\n\nS\u00ed eisini \n Arktisk Kommando\n Herna\u00f0arliga verjan\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nDanmark\nHerna\u00f0ars\u00f8ga"}
{"id": "42099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bartholom%C3%A6us%20Kirkja", "title": "Bartholom\u00e6us Kirkja", "text": "Bartholom\u00e6us Kirkja (italskt: chiesa di san Bartolomeo) er ein kirkja \u00ed Marne av Filago \u00ed Lombardia, Italia. Kirkjan er fr\u00e1 umlei\u00f0 12. \u00f8ld.\n\nKirkjan var umbygd og \u00fatbygd \u00ed 19. og 20. \u00f8ld. Apsis frammi \u00ed k\u00f3rinum var\u00f0 umv\u00e6lt millum 1984 og 1988.\n\nMaurizio Malvestiti, biskupur, var\u00f0 doyptur \u00ed hesi kirkju. Hann gj\u00f8rdist seinni biskupur \u00ed \u00ed t\u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Lodi.\n\nMyndir\n\nB\u00f8kur \n\n Kubach, Hans Erich. Architettura romanica, Milano, Electa, 1978, ISBN 88-435-2474-7\n Labaa, Gian Maria. San Tom\u00e8 in Almenno. Studi, ricerche, interventi per il restauro di una chiesa romanica. Bergamo, Lubrina, 2005, ISBN 88-7766-312-X\n Moris, Lorenzo and Alessandro Pellegrini. Sulle tracce del romanico in provincia di Bergamo, Bergamo, Prov. Bergamo, 2003\n Keller, Raffaella Poggiani; Filli Rossi; and Jim Bishop. Carta archeologica della Lombardia: carta archeologica del territorio di Bergamo. Modena, Panini, 1992. ISBN 88-7686-210-2\n Tosco, Carlo. Architetti e committenti nel romanico lombardo, Roma, Viella, 1997, ISBN 88-85669-54-9\n Labaa, Pino Capellini Giovan Maria. Itinerari dell'anno Mille, Bergamo, Sesab \u00e9ditrice\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Antenna Europea del Romanico\n\nKirkjur \u00ed Italia"}
{"id": "42101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rassemblement%20National", "title": "Rassemblement National", "text": "Front National er ein h\u00f8gra-v\u00ed\u00f0gongdur flokkur \u00ed Fraklandi. Front National, sum er innflytaraf\u00edggindaligt og kritiskt m\u00f3tvegis ES, hevur samb\u00e6rt Reuters millum anna\u00f0 \u00f8kt s\u00edn stu\u00f0ul vegna fl\u00f3ttaf\u00f3lkakreppuna, sum hevur pl\u00e1ga\u00f0 alt Evropa seinastu t\u00ed\u00f0ina. Marine Le Pen er forkvinna fyri Front National. Fa\u00f0ir hennara, Jean-Marie le Pen stovna\u00f0i flokkin Front National \u00ed 1972. Marine Le Pen visti, at hon ongan kjans hev\u00f0i at vinna, um hon og flokkur hennara v\u00f3r\u00f0u sk\u00fdrd v\u00ed\u00f0gongd. Og m.a. t\u00ed valdi hon at koyra gamla p\u00e1pa s\u00edn \u00far flokkinum \u00ed 2015, eftir at hann enn einafer\u00f0 var komin vi\u00f0 \u00f3gvuliga kontroversiellum \u00fats\u00f8gnum.\n\nH\u00f3ast eina vaksandi undirt\u00f8ku seinastu \u00e1rini, hevur Front National bara eitt umbo\u00f0 \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum sum er \u00ed 2017. \u00cd 2017 fekk Front National 33.9 % prosent av atkv\u00f8\u00f0unum \u00e1 forsetavalinum. Front National hevur einafer\u00f0 fyrr vunni\u00f0 seg v\u00ed\u00f0ari til anna\u00f0 umfar \u00ed forsetavalinum. Hetta var \u00ed 2002 og var ta\u00f0 p\u00e1pi Marine Le Pen \u2013 Jean-Marie Le Pen \u2013 sum dysta\u00f0ist m\u00f3ti Jacques Chirac t\u00e1. \u00cd fyrra umfarinum gekk ta\u00f0 heilt v\u00e6l hj\u00e1 Jean-Marie. Hann bleiv nr. 2 vi\u00f0 16,9 % av atkv\u00f8\u00f0unum, me\u00f0an Jacques Chirac bleiv nr. 1 vi\u00f0 19,9 % av atkv\u00f8\u00f0unum. \n\nPolitiskir flokkar \u00ed Fraklandi\nPolitikkur \u00ed Fraklandi"}
{"id": "42105", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%208601", "title": "ISO 8601", "text": "ISO 8601 er ein millumtj\u00f3\u00f0a standardur fyri, hvussu t\u00ed\u00f0arfesting eigur at ver\u00f0a skriva\u00f0, so hon er eint\u00fd\u00f0ug. St\u00f8rri st\u00f8ddir koma alt\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn sm\u00e6rri, og sum \u00fatgangsst\u00f8\u00f0i ver\u00f0ur dato skriva\u00f0ur aaaa-mm-dd og klokkut\u00ed\u00f0 hh:mm:ss. Dato og klokkut\u00ed\u00f0 ver\u00f0a skild vi\u00f0 T; loyvt er eisini at skilja vi\u00f0 millumr\u00fami, um misskiljing ikki kann standast av hesum.\n\nDanmark hevur sett standardin \u00ed gildi sum DS/ISO 8601-1:2019.\n\nSum d\u00f8mi er 22. februar tann 53. dagurin \u00ed \u00e1rinum. Og 22. februar 1966 var t\u00fdsdagur (annar dagur) \u00ed \u00e1ttandu viku av 1966. Dagurin kann t\u00ed eint\u00fd\u00f0ugt ver\u00f0a skriva\u00f0ur 1966-02-22, 1966-W08-2 og 1966-053. Er n\u00f3g miki\u00f0 vi\u00f0 viku, ver\u00f0ur skriva\u00f0 1966-W08. Er n\u00f3g miki\u00f0 vi\u00f0 m\u00e1na\u00f0i, ver\u00f0ur skriva\u00f0 1966-02. Gongur \u00e1ri\u00f0 fram av samanhanginum, kann vera n\u00f3g miki\u00f0 at skriva datoin --02-22.\n\nKlokkut\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur skriva\u00f0 vi\u00f0 t\u00edmum, minuttum og m\u00f8guliga sekundum. T\u00ed\u00f0arsona eigur at ver\u00f0a uppl\u00fdst, uttan so at misskiljing er \u00fatiloka\u00f0.\n\nUm veturin er h\u00f8vu\u00f0st\u00ed\u00f0indasendingin \u00ed \u00datvarpinum \u00e1 mi\u00f0degi kl. 12:20Z ella bara 12:20, um ongin misskiljing kann standast av at koyra Z burtur.\nUm summari\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0st\u00ed\u00f0indasendingin \u00ed \u00datvarpinum \u00e1 mi\u00f0degi kl. 12:20+01, 11:20Z ella, um misskiljing er \u00fatiloka\u00f0, bara kl. 12:20.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n ISO 8601: Lond, sum hava sett ISO 8601 \u00ed gildi\n\nT\u00ed\u00f0\nISO-standardar"}
{"id": "42112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Europa%20League%20endasp%C3%A6l%202016-17", "title": "UEFA Europa League endasp\u00e6l 2016-17", "text": "UEFA Europa League endasp\u00e6l 2016-17 byrja\u00f0i hin 16. februar og enda\u00f0i hin 24. mai 2017 vi\u00f0 finaluni \u00e1 Friends Arena \u00ed Solna, Sv\u00f8r\u00edki har vinnarin av UEFA Europa League 2016-17 var\u00f0 funnin. Tilsamans 32 li\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed endasp\u00e6linum.\n\nDystaryvirlit\n\nKeldur \n\nUEFA Europa League"}
{"id": "42116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vejle%20Boldklub", "title": "Vejle Boldklub", "text": "Vejle Boldklub, stovna\u00f0 \u00ed 1891, er ein danskur professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Vejle. Felagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 danska meistaraheiti\u00f0 fimm fer\u00f0ir og DBU Pokalen tittulin seks fer\u00f0ir.\n\nHeimav\u00f8llurin hj\u00e1 felagnum er \u00ed Vejle Stadion \u00ed N\u00f8rreskoven s\u00ed\u00f0an 1922. Felagi\u00f0 hevur sp\u00e6lt \u00ed rey\u00f0um troyggjum s\u00ed\u00f0an 1911.\n\nH\u00f3purin \nH\u00f3purin er dagf\u00f8rdur 11. mars 2017.\n\nKeldur \n\nDonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "42117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjar%20%C3%AD%20Danmark", "title": "Oyggjar \u00ed Danmark", "text": "Danmark er eitt oyggjaland. \u00cd Danmark eru einar 500 sm\u00e1ar og st\u00f3rar oyggjar, og \u00e1 78 oyggjum b\u00fagva f\u00f3lk. T\u00e6r st\u00f8rstu oyggjarnar eru S\u00e6land, Fj\u00f3n, Lolland, Falster og Bornh\u00f3lmur.\n\nSt\u00f8rri oyggjar \n\nDanmark\nLandafr\u00f8\u00f0i Danmarkar"}
{"id": "42119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Altj%C3%B3%C3%B0a%20s%C3%A1ttm%C3%A1li", "title": "Altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttm\u00e1li", "text": "Ein altj\u00f3\u00f0a (ella millumtj\u00f3\u00f0a) s\u00e1ttm\u00e1li er ein altj\u00f3\u00f0ar\u00e6ttarligur s\u00e1ttm\u00e1li millum fullveldisr\u00edki. Eisini altj\u00f3\u00f0a semingur, altj\u00f3\u00f0a s\u00e1tt, altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttur, altj\u00f3\u00f0a s\u00e6tt, altj\u00f3\u00f0a semja, altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttarm\u00e1li, altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttarm\u00e1l og altj\u00f3\u00f0a s\u00e1ttarger\u00f0.\n\nHeimspolitikkur"}
{"id": "42120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADggjarpolitikkur", "title": "F\u00edggjarpolitikkur", "text": "Vi\u00f0 f\u00edggjarpolitikki \u00e1virka politisku myndugleikarnir eftirspurningin \u00ed samfelagnum. Hetta kann anna\u00f0hv\u00f8rt gerast vi\u00f0 at broyta innt\u00f8kur r\u00edkiskassans sum skatt og onnur avgj\u00f8ld, ella vi\u00f0 at broyta \u00fatrei\u00f0slurnar.\n\nPolitikkur"}
{"id": "42121", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fullveldi", "title": "Fullveldi", "text": "Einkarr\u00e6ttur at skipa l\u00f3ggevandi vald, \u00fatinnandi vald og d\u00f8mandi vald \u00ed einum umveldi, og einkarr\u00e6ttur at umbo\u00f0a umveldi\u00f0 \u00ed altj\u00f3\u00f0a h\u00f8pi.\n\nPolitikkur\nR\u00edkisstj\u00f3rn"}
{"id": "42122", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fullveldisr%C3%ADki", "title": "Fullveldisr\u00edki", "text": "R\u00edki vi\u00f0 fullveldi. Altj\u00f3\u00f0ar\u00e6ttarligur t\u00fddningur: r\u00e6tturin at taka lut \u00ed altj\u00f3\u00f0a samstarvi \u00e1 j\u00f8vnum f\u00f8ti vi\u00f0 onnur fullveldisr\u00edki.\n\nR\u00edkisstj\u00f3rn\nPolitikkur"}
{"id": "42123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Handilsjavni", "title": "Handilsjavni", "text": "Handilsjavnin er ein partur av gjaldsjavnanum, og v\u00edsir munin millum innflutning og \u00fatflutning av v\u00f8rum og t\u00e6nastum.\n\nB\u00faskapur\nF\u00edggjarpolitikkur"}
{"id": "42124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimar%C3%A6ttur", "title": "Heimar\u00e6ttur", "text": "Sama sum r\u00edkisborgarar\u00e6ttur. Heimar\u00e6ttur hevur eisini \u00ed f\u00f8royska or\u00f0askiftinum veri\u00f0 n\u00fdtt \u00ed sammerking vi\u00f0 svenska or\u00f0i\u00f0 hembygdsr\u00e4tt, i\u00f0 er ein skipan, sum gevur serr\u00e6ttindi til \u00e1v\u00edsan minniluta \u00ed r\u00edkinum.\n\nPolitikkur"}
{"id": "42126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heimsta%C3%B0arr%C3%A6ttur", "title": "Heimsta\u00f0arr\u00e6ttur", "text": "Serr\u00e6ttindi hj\u00e1 borgarum \u00ed einum sj\u00e1lvst\u00fdrandi r\u00edkisluti. D\u00f8mi: Hembygdsr\u00e4tt \u00ed \u00c1landi.\n\nPolitikkur"}
{"id": "42127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Loysing", "title": "Loysing", "text": "Ta\u00f0, at ein r\u00edkislutur fer \u00far einum r\u00edki.\n\nPolitikkur"}
{"id": "42128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gd%C3%B8mi", "title": "L\u00f8gd\u00f8mi", "text": "Ta\u00f0 umveldi\u00f0, har ein \u00e1v\u00eds l\u00f3gg\u00e1va er galdandi.\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "42129", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0veldi", "title": "Mi\u00f0veldi", "text": "H\u00f8vu\u00f0slandi\u00f0 \u00ed r\u00edki vi\u00f0 fleiri londum ella h\u00f8vu\u00f0slandi\u00f0 \u00ed r\u00edki vi\u00f0 atlondum. Hj\u00e1landaveldi, t\u00e1 talan er um eina hj\u00e1landast\u00f8\u00f0u. \u00cd danska kongsr\u00edkinum er Danmark mi\u00f0veldi m\u00f3tvegis F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi.\n\nTj\u00f3\u00f0skapur\nStj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0i\nR\u00edkisstj\u00f3rn"}
{"id": "42130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pengapolitikkur", "title": "Pengapolitikkur", "text": "Pengapolitikkur sn\u00fdr seg um at tryggja ein javnan og st\u00f8\u00f0ugan b\u00faskaparv\u00f8kstur vi\u00f0 at skapa tryggleika \u00ed penga- og f\u00edggjarvi\u00f0urskiftum. Pengapolitikkur ver\u00f0ur rikin av einum \u00f3heftum a\u00f0albanka. Ambo\u00f0ini eru t.d. \u00e1seting av rentu og ymiskar regluger\u00f0ir fyri f\u00edggingarvirksemi.\n\nPolitikkur"}
{"id": "42131", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20des%20Fjords", "title": "Tour des Fjords", "text": "Tour des Fjords (fyrr kent sum Rogaland Grand Prix fram til 2012) er ein vegs\u00fakklukapping, i\u00f0 ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 hv\u00f8rt \u00e1r \u00ed Noregi millum Stavanger og Bergen.\n\nVinnarar\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Noregi"}
{"id": "42133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20des%20Fjords%202017", "title": "Tour des Fjords 2017", "text": "Tour des Fjords 2017 var tann 5. \u00fatg\u00e1van av norsku s\u00fakklukappingini. Kappingin f\u00f3r fram fr\u00e1 24. til 28. mai 2017. Kappingin var ein partur av UCI Europe Tour 2017 og var flokka\u00f0 sum 2.1 av UCI. Samla\u00f0i vinnarin av kappingini gj\u00f8rdist nor\u00f0ma\u00f0urin Edvald Boasson Hagen fr\u00e1 , i\u00f0 eisini vann 3 av teimum fimm teinunum.\n\nTorkil Veyhe g\u00f3\u00f0 \u00farslit \nF\u00f8royski s\u00fakklarin Torkil Veyhe lutt\u00f3k eisini \u00ed kappingini og fekk s\u00edtt til t\u00e1 st\u00f8rsta \u00farslit nakrant\u00ed\u00f0, t\u00e1 talan er um UCI kappingar, t\u00e1 i\u00f0 hann var um reppi\u00f0 av vinna fj\u00f3r\u00f0a teinin, men enda\u00f0i \u00e1 2. pl\u00e1ssi, t\u00e1 i\u00f0 Boasson Hagen yvirh\u00e1la\u00f0i hann stutt \u00e1\u00f0renn m\u00e1lstrikuna. Torkil hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed \u00fatbroti \u00ed fleiri t\u00edmar saman vi\u00f0 Gijs Van Hoecke (LottoNL-Jumbo) og Kevin Van Melsen (Wanty-Groupe Gobert). Eftir 50 kilometrar h\u00f8vdu teir 7 minuttir fr\u00e1st\u00f8\u00f0u til felti\u00f0, og Torkil var t\u00e1 og ein st\u00f3ran part av degnum virtuelt \u00ed f\u00f8raratroyggjuni. Torkil vann eisini fleiri spurtir um fjallastigini. Torkil byrja\u00f0i eisini kappingina v\u00e6l, ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum at koma \u00ed eitt \u00fatbrot i\u00f0 slapp avsta\u00f0, og f\u00fdra av teimum hildu \u00e1 heilt fram til m\u00e1lstrikuna. Torkil royndi at sleppa avsta\u00f0 fr\u00e1 hinum, t\u00e1 i\u00f0 2 km v\u00f3ru eftir, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist ikki, og hann gj\u00f8rdist nummar f\u00fdra. Torkil enda\u00f0i samanlagt sum nummar 27 og sum nummar f\u00fdra \u00ed fjallakappingini og nummar fimm \u00ed stigkappingini.\n\nS\u00fakklarar og li\u00f0\n\nDanskir og f\u00f8royskir s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\n\u00darslit\n\nSamla\u00f0a st\u00f8\u00f0an\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \n\nTour des Fjords\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "42145", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%AD%C3%B0arfesting", "title": "T\u00ed\u00f0arfesting", "text": "T\u00ed\u00f0arfesting kann vera dagfesting, klokkut\u00ed\u00f0 ella b\u00e6\u00f0i.\n\nDagfesting \n\u00c1 f\u00f8royskum skriva vit oftast dagfesting \u00ed ra\u00f0fylgjuni dagur, m\u00e1na\u00f0ur og \u00e1r eins og \u00ed flestu londum \u00ed Vesturevropa. Hetta kann gerast upp \u00e1 n\u00f3gvar ymiskar m\u00e1tar vi\u00f0 t\u00f8lum og teknum og vi\u00f0 at skriva navni\u00f0 \u00e1 m\u00e1na\u00f0inum ella nummari\u00f0. Lutfalsliga n\u00fdggja si\u00f0venjan at skriva 0 framman fyri 1-siffra\u00f0ar dagar og m\u00e1na\u00f0ir er ikki r\u00f8tt samb\u00e6rt Dansk Sprogn\u00e6vn; men hetta er blivi\u00f0 so vanligt, at tvey d\u00f8mi vi\u00f0 hesum eru v\u00edst \u00ed listanum til h\u00f8gru.\n\nTil ber eisini at skriva \u00ed ra\u00f0fylgjuni \u00e1r, m\u00e1na\u00f0ur og dagur, og t\u00e1 eigur hetta at vera vi\u00f0 4-siffra\u00f0um \u00e1ri og 2-siffra\u00f0um m\u00e1na\u00f0i og degi vi\u00f0 bindistriku \u00edmillum, aaaa-mm-dd, ella uttan tekn \u00edmillum, s\u00ed stykki\u00f0 um ISO 8601.\n\nA\u00f0rar ra\u00f0fylgjur, sum t.d. tann amerikanska vi\u00f0 m\u00e1na\u00f0i, degi og \u00e1ri, eiga ikki at ver\u00f0a br\u00faktar.\n\nKlokkut\u00ed\u00f0 \nTil ber at b\u00fdta d\u00f8gni\u00f0 upp \u00ed 24 t\u00edmar ella 2 fer\u00f0ir 12 t\u00edmar. Ta\u00f0 fyrra ver\u00f0ur mest br\u00fakt \u00e1 skrift og \u00ed formellum m\u00e1li; ta\u00f0 seinna mest \u00ed talum\u00e1li og \u00f3formellum m\u00e1li.\n\nGerandisdagar eru t\u00ed\u00f0indini \u00ed \u00datvarpinum t\u00edggju minuttir \u00ed h\u00e1lvgum eitt (um middagsleiti). Fyrr bleiv hetta ofta skriva\u00f0 1220, \u00ed dag er standardurin samb\u00e6rt Dansk Sprogn\u00e6vn 12.20 og samb\u00e6rt Dansk Standard og ISO 12:20.\n\nT\u00e1 vit lesa klokkut\u00ed\u00f0, sum er skriva\u00f0 formelt eftir 24 t\u00edma klokku, gera vit sj\u00e1lvi av, um vit gera hana um til 12 t\u00edma klokku. 19:10 kann ver\u00f0a lisi\u00f0 \"n\u00edtjan t\u00edggju\", \"t\u00edggju minuttir yvir sjey\" ella, um ney\u00f0ugt, \" t\u00edggju minuttir yvir sjey \u00e1 kv\u00f8ldi\".\n\nIlla ber til at br\u00faka \u00f3formelt m\u00e1l um klokkut\u00ed\u00f0 vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i t\u00edmum, minuttum og sekundum. 19:10:25 ver\u00f0ur vanliga lisi\u00f0 \"n\u00edtjan t\u00edggju fimm og tj\u00fagu\".\n\nISO 8601 \nEftir millumtj\u00f3\u00f0a standardinum ISO 8601 ver\u00f0a st\u00f8rri eindir alt\u00ed\u00f0 skriva\u00f0ar \u00e1\u00f0renn sm\u00e6rri, og sum \u00fatgangsst\u00f8\u00f0i ver\u00f0ur dato skriva\u00f0ur aaaa-mm-dd og klokkut\u00ed\u00f0 hh:mm:ss. Dato og klokkut\u00ed\u00f0 ver\u00f0a skild vi\u00f0 T. Eftir klokkut\u00ed\u00f0ina eigur t\u00ed\u00f0arsona at ver\u00f0a uppl\u00fdst, uttan so, at misskiljing er \u00fatiloka\u00f0.\n\nReferansur \n\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "42157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Teknir%C3%B8%C3%B0", "title": "Teknir\u00f8\u00f0", "text": "Ein teknir\u00f8\u00f0 er sett saman av minst tveimum myndum, sum hanga saman og fortelja eina frameftirgangandandi s\u00f8gu.\n\n Myndirnar kunnu vera vi\u00f0 ella uttan rammu.\n\n Teknir\u00f8\u00f0in kann vera uttan tekst (t.d. Ferd'nand), hava tekst undir myndunum (t.d. Valiant prinsur) ella hava tekst \u00ed talubl\u00f8\u00f0rum og fr\u00e1grei\u00f0ingar \u00ed tekstrammu; hetta seinasta er ta\u00f0 vanligasta, t.d. Asterix, Dunnaldur Dunna, Lucky Luke og Tintin.\n\nL\u00edknandi listagreinir \nTeknir\u00f8\u00f0ir hava n\u00f3gv felags vi\u00f0 skemtitekningar og vi\u00f0 teknifilmar, og n\u00f3gv listarf\u00f3lk f\u00e1ast vi\u00f0 meir enn eina av hesum listagreinum. T.d. hevur kendi skemtiteknarin \u00d3li Petersen eisini gj\u00f8rt fleiri teknir\u00f8\u00f0ir.\n\nKend listaf\u00f3lk \n Carl Barks\n J.M. Charlier\n Pierre Christin\n Robert Crumb\n Will Eisner\n Andr\u00e9 Franquin\n Jean Giraud\n Ren\u00e9 Goscinny\n Floyd Gottfredson\n Herg\u00e9\n Milo Manara\n Jean-Claude M\u00e9zi\u00e8res\n Morris\n Peyo\n Alfred Taliaferro\n Albert Uderzo\n\nB\u00f3kmentir \n Dansk tegneseriebibliografi 1847-2005 \u2013 Den store komiklex, 5. udgave. Forlaget Pegasus, 2006. ISBN 87-987162-1-2 (ISBN 978-87-987162-1-1).\n Norsk tegneseriekatalog, 2013. ISBN 978-82-999390-0-3\n Seriekatalogen \u2013 serier i Sverige. Alvglans F\u00f6rlags AB, 2008. ISBN 978-91-7556-124-0\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Seriewikin (svensk)\n ComicWiki (donsk)\n Minetegneserier (skandinavisk / norsk)\n\nB\u00f3kmentir\nList\nTeknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "42158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IHF%20Emerging%20Nations%20Championship", "title": "IHF Emerging Nations Championship", "text": "IHF Emerging Nations Championship er ein hondb\u00f3ltskapping fyri menn, i\u00f0 hevur veri\u00f0 fyriskipa\u00f0 av International Handball Federation s\u00ed\u00f0an 2015. Kappingin er fyri t\u00e6r l\u00e6gst rata\u00f0u hondb\u00f3ltstj\u00f3\u00f0irnar. Tann fyrsta \u00fatg\u00e1van var\u00f0 hildin \u00ed Kosovo fr\u00e1 20. til 26. juni 2015.\n\nLondini i\u00f0 luttaka eru partar av f\u00fdra \u00e1ra \u00e6tlan hj\u00e1 EHF og eru tey h\u00e6gst rata\u00f0u londini, i\u00f0 ikki megna\u00f0u at kvalifisera seg til HM \u00ed hondb\u00f3lti 2015. Leikarar \u00ed aldursb\u00f3lkinum 16 til 30 kunnu luttaka \u00ed kappingini, t\u00f3 kunnu bert 4 leikarar vera eldri enn 24 \u00e1r.\n\nF\u00f8royar hava vunni\u00f0 b\u00e1\u00f0ar t\u00e6r fyrstu kappingarnar, \u00ed 2015 og 2017.\n\nKappingar\n\nHei\u00f0ursmerkjab\u00fdti\n\nKeldur \n\nAltj\u00f3\u00f0a hondb\u00f3ltskappingar\nHondb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "42161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IHF%20Emerging%20Nations%20Championship%202017", "title": "IHF Emerging Nations Championship 2017", "text": "\n\nEndaliga st\u00f8\u00f0an\n\nKeldur \n\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nHondb\u00f3ltur\nAltj\u00f3\u00f0a hondb\u00f3ltskappingar"}
{"id": "42164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DM%20%C3%AD%20vegs%C3%BAkklukapping%202017", "title": "DM \u00ed vegs\u00fakklukapping 2017", "text": "DM \u00ed vegs\u00fakklukapping 2017 var\u00f0 hildi\u00f0 fr\u00e1 22. \u2013 25 juni 2017, \u00ed Grindsted, Su\u00f0urj\u00fatland. Kappingarnar fyri U23 v\u00f3r\u00f0u hildnar 13. og 14. mai \u00ed Kerteminde \u00e1 Fyn.\n\n\u00darslit\n\nMenn\n\nEinkultstartur, elitu (39,5 km)\n\nVegs\u00fakklukapping, elitu (219 km)\n\nEinkultstartur, U23 (32 km)\n\nVegs\u00fakklukapping, U23 (187 km)\n\nKvinnur\n\nEinkultstartur, elitu (28 km)\n\nLinjukapping, elitu (127,5 km)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark"}
{"id": "42165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DM%20%C3%AD%20vegs%C3%BAkklukapping", "title": "DM \u00ed vegs\u00fakklukapping", "text": "DM \u00ed vegs\u00fakklukapping var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1987 og ver\u00f0ur fyriskipa\u00f0 \u00ed juni fyri tey vaksnu og \u00ed mai fyri juniorar og U23.\n\nMenn\n\nU23\n\nKvinnur\n\nS\u00ed eisini \nDM \u00ed einkultstarti\n\nKeldur \n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark"}
{"id": "42166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DM%20%C3%AD%20einkultstarti", "title": "DM \u00ed einkultstarti", "text": "DM \u00ed einkultstarti ella danmarkarmeistaraskapurin \u00ed einkultstarti er ein s\u00fakklukapping \u00ed Danmark, har i\u00f0 funni\u00f0 ver\u00f0ur fram til tey i\u00f0 eru skj\u00f3tast til at koyra einkultstart \u00e1 s\u00fakklu, tvs. t\u00ed\u00f0arkoyring. DM \u00ed einkultstarti var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed 1995 og hevur veri\u00f0 hildin hv\u00f8rt \u00e1r s\u00ed\u00f0an. Kappingin er ein partur av DM \u00ed vegs\u00fakklukapping og ver\u00f0ur hildin \u00ed juni fyri tey vaksnu.\n\nMenn\n\nU23\n\nKvinnur\n\nS\u00ed eisini\nDM \u00ed vegs\u00fakklukapping\n\nKeldur\n\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark"}
{"id": "42167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAkkling%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202013", "title": "S\u00fakkling \u00e1 Oyggjaleikum 2013", "text": "S\u00fakkling \u00e1 Oyggjaleikum 2013 f\u00f3ru fram \u00e1 oynni Bermuda. Kappingarnar v\u00f3ru fyriskipa\u00f0ar fr\u00e1 14. til 18. juli 2013.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\nBermuda 2013 IG Cycling Medalists\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nKeldur\n\nOyggjaleikir 2013"}
{"id": "42169", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202017", "title": "Oyggjaleikir 2017", "text": "XVII (17.) Oyggjaleikir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00e1 Gotland \u00ed d\u00f8gunum 24. juni til 30. juni 2017. Omanfyri 3000 \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk \u00far 23 oyggjasamfel\u00f8gum kappa\u00f0ust \u00ed 14 \u00edtr\u00f3ttargreinum.\n\nLuttakandi oyggjar og oyggjalond\n23 oyggjar og oyggjalond lutt\u00f3ku \u00e1 Oyggjaleikum 2017. Oyggjarnar eru \u00far Evropa, Su\u00f0uratlantarhavinum og \u00far Karibiska havinum. Rhodos \u00e6tla\u00f0i upprunaliga at vera vi\u00f0, men hin 31. mai 2017 bo\u00f0a\u00f0u tey fr\u00e1, at tey ikki kundu luttaka orsaka\u00f0 av f\u00edggjarst\u00f8\u00f0u Grikkalands..\n\n\u00cdtr\u00f3ttagreinar\nT\u00f8lini \u00ed klombrum v\u00edsa tal av hei\u00f0ursmerkjum fyri hv\u00f8rja \u00edtr\u00f3ttagrein.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\nDagf\u00f8rt 30. juni 2017\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\nS\u00ed eisini \n F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2017\n\nKeldur \n\n2017\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "42171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jana%20Bjartal%C3%AD%C3%B0%20Thomsen", "title": "Jana Bjartal\u00ed\u00f0 Thomsen", "text": "Jana Bjartal\u00ed\u00f0 Thomsen (f\u00f8dd 2000 \u00ed Klaksv\u00edk) er ein f\u00f8royskur svimjari, i\u00f0 svimur fyri \u00c6gir og F\u00f8royar. Hon hevur vunni\u00f0 fleiri FM heiti\u00f0 og sett f\u00f8roysk met \u00ed 200 metrar firvald \u00e1 langgeil. Hon hevur vunni\u00f0 gull \u00e1 Oyggjaleikum 2017 \u00ed 100 m firvald.\n\n\u00darslit\n\nOyggjaleikir 2017 \n Gull \u00ed 100 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 1:03.19.\nGull \u00ed 200 m firvald vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:20.34\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir svimjarar\nKlaksv\u00edkingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2000"}
{"id": "42173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1vur%20Magnussen", "title": "D\u00e1vur Magnussen", "text": "D\u00e1vur Magnussen (f\u00f8ddur 28. februar 1995) er ein f\u00f8royskur s\u00fakklari, i\u00f0 s\u00fakklar fyri danska DCU felagi\u00f0 Team O.B. Wiik - DanStillads og fyri F\u00f8royar. Hann vann silvur \u00ed vegs\u00fakklukappingini \u00e1 Oyggjaleikum 2017 \u00e1 Gotlandi, umframt at f\u00f8royska li\u00f0i\u00f0 vann bronsu \u00ed li\u00f0kappingunum \u00ed t\u00ed\u00f0arkoyring og \u00ed vegs\u00fakklingini. Hann var eisini partur av li\u00f0num, i\u00f0 vann bronsuhei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikum 2015 \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed t\u00ed\u00f0arkoyringini.\n\n\u00darslit\n\nOyggjaleikir\n\nOyggjaleikir 2017 \u00e1 Gotlandi \nSilvur \u00ed vegs\u00fakklukappingini\nBronsu \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed t\u00ed\u00f0arkoyringini. Hinir \u00e1 li\u00f0num v\u00f3ru: Gunnar Dahl-Olsen, Torkil Veyhe, J\u00f3hann Brend, Jan Hjaltalin Olsen.\nBronsu \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed vegs\u00fakklukappingini. Hinir \u00e1 li\u00f0num v\u00f3ru: Gunnar Dahl-Olsen, Torkil Veyhe, J\u00f3hann Brend, Jan Hjaltalin Olsen.\nNr. 7 \u00ed t\u00ed\u00f0arkoyringini.\n\nOyggjaleikir 2015 \u00e1 Jersey \nBronsu \u00ed li\u00f0kappingini \u00ed t\u00ed\u00f0arkoyringini. Hinir \u00e1 li\u00f0num v\u00f3ru: Gunnar Dahl-Olsen, Torkil Veyhe, Bogi Kristiansen, J\u00f3anis Albert Nielsen.\n\n\u00darslit \u00ed A-kappingum \u00ed Danmark \n2017\nNr. 7 \u00ed JEDK-l\u00f8bet\nNr. 9 \u00ed Sparekassen Thy l\u00f8bet\nNr. 11 \u00ed LOXAM-l\u00f8bet\nNr. 12 \u00ed RCRs \u00c5bne L\u00f8b\n\nOnnur \u00farslit \n2019\n\n Nr. 7 \u00ed Scandinavian Race in Uppsala 1909-2019 (1.2) UCI\n\n2018\n\n Nr. 32 \u00ed Hansa Bygg Kalmar Grand Prix Road Race (1.2) UCI\n Nr. 40 \u00ed Scandinavian Race in Uppsala 1909-2018 (1.2) UCI\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir s\u00fakklarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "42174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Napoleon%20Mortensen", "title": "Napoleon Mortensen", "text": "Napoleon Mortensen, eisini kendur sum Bassin, (f\u00f8ddur 22. februar 1908 \u00ed V\u00e1gi), var\u00f0 f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sangskrivari. Hann gj\u00f8rdi eitt n\u00fa or\u00f0 og lag til sangin \"V\u00e1gsbygd, M\u00edn Heimbygd\".\nBassin var eisini virkin innan \u00edtr\u00f3tt, hann var m.a. nevndarlimur \u00ed V\u00e1gs B\u00f3ltfelag \u00ed 1950-\u00e1runum.\nHann er p\u00e1pi J\u00e1kup Mortensen, sum sp\u00e6ldi vi\u00f0 Red Boys.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir sangskrivarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nV\u00e1gbingar"}
{"id": "42175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Islanders", "title": "The Islanders", "text": "The Islanders var\u00f0 ein f\u00f8royskur b\u00f3lkur \u00ed 60'unum. Teir sp\u00e6ldu vi\u00f0 til fyrstu uppt\u00f8kuna av sanginum \"R\u00f3san\", sum J\u00e1kup Mortensen (J\u00e1kup hj\u00e1 bassanum) hev\u00f0i gj\u00f8rt or\u00f0 og lag til. Robert McBirnie innsang sangin og uppt\u00f8kan f\u00f3r fram \u00ed \u00fatvarpinum \u00e1 Bryggjubakka, 1968.\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "42178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202017", "title": "F\u00f8royar \u00e1 Oyggjaleikum 2017", "text": "F\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00e1 fleiri \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Oyggjaleikum 2017 og vunnu 87 hei\u00f0ursmerki, harav v\u00f3ru 30 gull, og enda\u00f0u \u00e1 \u00f8\u00f0rumpl\u00e1ssi, n\u00e6st eftir Isle of Man.\n\nBadminton \n\nKelda: islandgames2017results.com - Badminton\n\nBogaskj\u00f3ting \n\nKeldur: in.fo og\nislandgames2017results.com\n\nBor\u00f0tennis\n\nFimleikur\n\nFlogb\u00f3ltur \nKvinnulandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed flogb\u00f3lti lutt\u00f3k ikki \u00e1 Oyggjaleikum 2017. Manslandsli\u00f0i\u00f0 lutt\u00f3k, teir gj\u00f8rdist nummar tr\u00fd og vunnu harvi\u00f0 bronsu.\n\nFr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur\n\nGolf \nF\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00ed golf \u00e1 Oyggjaleikunum \u00e1 Gotlandi. F\u00f8royingarnir vunnu onki hei\u00f0ursmerki \u00ed golf.\n\nKurvab\u00f3ltur \nF\u00f8royar lutt\u00f3ku vi\u00f0 einum mansli\u00f0i\u00f0 \u00ed kurvab\u00f3lti. Teir vunnu ikki naka\u00f0 hei\u00f0ursmerki.\n\nSkj\u00f3ting\n\nSvimjing \nF\u00f8royar vunnu kappingina um flest gull hei\u00f0ursmerki \u00e1 Oyggjaleikum 2017. F\u00f8royar fingu 15 gull, 10 silvur og 10 bronsuhei\u00f0ursmerki. \nFyrsta dagin v\u00f3ru f\u00f8royskir svimjarar vi\u00f0 \u00ed 9 av 11 kappingum, og fingu hei\u00f0ursmerki \u00ed \u00f8llum. Annan dagin vunnu f\u00f8roysku svimjararnir n\u00edggju hei\u00f0ursmerki \u00ed teimum 11 finalunum, harav v\u00f3ru f\u00fdra gull.\n\nKelda: Islandgames2017results.com - Swimming\n\nS\u00fakkling\n\nTennis \nF\u00f8royar lutt\u00f3ku \u00ed tennis \u00e1 Oygjaleikum 2017. F\u00f8royar vunnu onki hei\u00f0ursmerki \u00ed tennis.\n\nTriatlon \nSilvur Anna Karina Ottosen vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini 2:02:14.5\n\nKeldur \n\nF\u00f8royar \u00ed \u00edtr\u00f3ttakappingum\nOyggjaleikir 2017"}
{"id": "42180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bogaskj%C3%B3ting%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202017", "title": "Bogaskj\u00f3ting \u00e1 Oyggjaleikum 2017", "text": "Bogaskj\u00f3ting \u00e1 Oyggjaleikum 2017, var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed R\u00e4vhagen, Visby, Gotland, Sv\u00f8r\u00edki \u00ed juni 2017.\n\nF\u00f8royar vunnu kappingina.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\n\u00darslit\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nLi\u00f0\n\nBlanda\u00f0\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2017"}
{"id": "42181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iman%20Meskini", "title": "Iman Meskini", "text": "Iman Meskini (f\u00f8dd 8. mars 1997) er ein norskur sj\u00f3nleikari. Hon er kend fr\u00e1 norsku sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Skam.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997"}
{"id": "42182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saint%20Br%C3%A9lade", "title": "Saint Br\u00e9lade", "text": "Saint Br\u00e9lade er ein kommuna \u00ed Jersey. Kommunan hevur 10 568 \u00edb\u00fagvar (2011).\n\nKeldur \n\nJersey"}
{"id": "42185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%A6lsur%20%C3%ADtr%C3%B3ttur%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202017", "title": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur \u00e1 Oyggjaleikum 2017", "text": "Fr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur \u00e1 Oyggjaleikum 2017, var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed Gutavallen, Visby, Gotland, Sv\u00f8r\u00edki \u00ed juni 2017.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\n\u00darslit\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nKeldur\n\nOyggjaleikir 2017"}
{"id": "42195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20vegs%C3%BAkkling%202017", "title": "EM \u00ed vegs\u00fakkling 2017", "text": "EM \u00ed vegs\u00fakkling 2017 ver\u00f0ur tann 23. evropeiski s\u00fakklumeistaraskapurin, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin fr\u00e1 2. til 6. august 2017 \u00ed Herning, Danmark. F\u00f8royingurin Torkil Veyhe luttekur \u00e1 danska elituli\u00f0num hj\u00e1 monnum \u00ed vegs\u00fakkklukappingini.\n\nT\u00ed\u00f0ar\u00e6tlan\n\nT\u00ed\u00f0arkoyring\n\nVegs\u00fakkling\n\nReferences\n\nEM \u00ed vegs\u00fakkling\nS\u00fakklukappingar \u00ed Danmark\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "42200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betty%20Faria", "title": "Betty Faria", "text": "Elisabeth Maria Silva de Faria (f\u00f8dd 8. mai 1941 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar\n 1965 : O Beijo \n 1967 : A Lei do C\u00e3o : Marta\n 1968 : As Sete Faces de um Cafajeste : Gildinha\n 1971 : Os Monstros de Babaloo\n 1971 : Piranhas do Asfalto\n 1972 : Som Amor e Curti\u00e7\u00e3o\n 1974 : A Estrela Sobe : Leniza Mayer\n 1975 : O Casal\n 1976 : Dona Flor et ses deux maris : Leniza Mayer \n 1978 : O Corti\u00e7o : Rita Baiana\n 1979 : O Bom Burgu\u00eas\n 1980 : Bye Bye Brasil : Salom\u00e9\n 1986 : Jubiab\u00e1 : Mme Zaira\n 1987 : Romance da Empregada : Fausta\n 1987 : Anjos do Arrabalde : D\u00e1lia\n 1987 : Rio zone : Camila\n 1988 : Lili, a Estrela do Crime : Lili Carabina\n 1992 : Perfume de Gard\u00eania : Odete Vargas\n 1997 : For All - O Trampolim da Vit\u00f3ria : Lindalva\n 2004 : Marlene de Sousa : Betty\n 2004 : Sexo, Amor e Trai\u00e7\u00e3o : Yara\n 2004 : Bens Confiscados : Isabela Siqueira\n 2007 : Tourbillons : Elza\n 2013 : Casa da M\u00e3e Joana 2: Dona Araci\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941"}
{"id": "42202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAkkling%20%C3%A1%20Oyggjaleikum%202017", "title": "S\u00fakkling \u00e1 Oyggjaleikum 2017", "text": "S\u00fakkling, \u00e1 Oyggjaleikum 2017, f\u00f3r fram \u00ed Visby, har kappingar vi\u00f0 fjallas\u00fakklum v\u00f3ru hildnar \u00e1 \u00d6stergravar, Visby, Gotland, Sv\u00f8r\u00edki \u00ed 2017.\n\nHei\u00f0ursmerki\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\n\u00darslit\n\nMenn\n\nKvinnur\n\nKeldur \n\nOyggjaleikir 2017"}
{"id": "42223", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mammoth%20Lakes", "title": "Mammoth Lakes", "text": "Mammoth Lakes er ein b\u00fdur \u00ed Kalifornia, USA. B\u00fdurin liggur 2402 m oman fyri sj\u00f3gvin, h\u00e6gst liggjandi b\u00fdur \u00ed Kalifornia. \u00cd Mammoth Lakes b\u00fagva ikki n\u00f3gv f\u00f3lk, uml. 8000 eru skr\u00e1sett, men n\u00f3gvir turistar vitja b\u00fdin, t\u00ed hann er s\u00f8guligur. Serliga er hann kendur fyri s\u00ednar silvurminur. \u00cd Mammoth Lakes eru fj\u00f8ll sum eru 2743 m h\u00f8g.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nvisitmammoth.com\n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "42227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/First%20Hate", "title": "First Hate", "text": "First Hate er ein danskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur fr\u00e1 Keypmannahavn.\n\nLimir \n Joakim Wei Bernild\n Anton Falck\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2014 - First Hate, EP\n 2016 - The Mind of a Gemini, EP\n 2017 - A Prayer for the Unemployed\n\nKeldur \n\nDanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "42237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gramm%20%28eind%29", "title": "Gramm (eind)", "text": "\u00ed meturskipanini og SI-skipanini er gramm er eind fyri massa, eisini nevnt n\u00f8gd; symboli\u00f0 er g. Upprunaliga var 1 g definera\u00f0 sum massin av 1 cm3 av vatni vi\u00f0 4\u202f\u00b0C. Seinni er definiti\u00f3nin broytt, men 1 cm3 av vatni vi\u00f0 4\u202f\u00b0C hevur framvegis massan 1 g.\n\n\u00cd meturskipanini var gramm ikki bara ein vanlig eind, hetta var ein grundeind. I SI-skipanini er grundeindin fyr massa kilogramm, har 1 kg = 1000 g.\n\nSI-m\u00e1tieindir"}
{"id": "42239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hummari", "title": "Hummari", "text": "Hummara (fr\u00f8\u00f0iheiti: Nephropidae) finnur t\u00fa inni \u00ed fir\u00f0unum, har ta\u00f0 er m\u00f3rubotnur og heldur dj\u00fapt. Hann grevur s\u00e6r holur \u00ed m\u00f3rubotnin og etur slangustj\u00f8rnur, men eisini krabbad\u00fdr, skeljad\u00fdr, ormar og onnur sm\u00e1 botnd\u00fdr. St\u00f8rstu hummarar ver\u00f0a einar 60 cm langir og kunnu gerast 70 \u00e1ra gamlir. Kalld\u00fdri\u00f0 ver\u00f0ur st\u00f8rri enn kvennd\u00fdri\u00f0. \u00c1 framkroppinum eru 5 p\u00f8r av beinum. Tr\u00fd tey fremstu p\u00f8rini hava bitkl\u00f3gv. Afturkroppurin er \u00ed 7 li\u00f0um. Aftasti li\u00f0ur eitur sundbl\u00f8kan. T\u00e1 i\u00f0 hummarin svimur, sl\u00e6r hann sundbl\u00f8kuna upp undir seg og fer so av sta\u00f0 aftureftir.\n\nHummari skiftir ham eins og krabbi.\u00a0T\u00e1 i\u00f0 hann er ungur, skiftir hummarin ham fleiri fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0. Seinni skiftir hann bara anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r. Fyrst skr\u00e6dnar skelin \u00e1 bakinum,\u00a0og d\u00fdri\u00f0 kr\u00fdpur \u00far haminum.\u00a0Fyrstu t\u00ed\u00f0ina eftir hamskifti\u00f0 er jomfr\u00fahummarin illa fyri.\u00a0Hann f\u00e6r ikki sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 beinunum og f\u00e6r heldur ikki n\u00fdtt nakra kl\u00f3gv at verja seg vi\u00f0. T\u00ed noy\u00f0ist hann at kr\u00f3gva seg \u00ed m\u00f3runi \u00e1 havbotninum. Ta\u00f0 m\u00e1 hann gera \u00ed 5-\u00ad7 vikur til hann hevur fingi\u00f0 n\u00fdggjan ham. Um jomfr\u00fahummari missir ein li\u00f0 ella lim, so vaksa teir aftur.\u00a0\n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "42240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Taskukrabbi", "title": "Taskukrabbi", "text": "Taskukrabbi (fr\u00f8\u00f0iheiti: Cancer pagurus) er st\u00f8rsta krabbaslagi\u00f0 undir F\u00f8royum.\u00a0Taskukrabbin ver\u00f0ur einar 40 cm brei\u00f0ur. Ryggskelin kann m\u00e1la heili 30 cm, og taskukrabbin kann viga upp \u00ed 7 kilo. Hann ver\u00f0ur n\u00f3gv veiddur til matna. Taskukrabbi er ey\u00f0kendur vi\u00f0 s\u00ednum sv\u00f8rtu bitkl\u00f3m. Taskukrabbi livir \u00e1 sandi og m\u00f3rubotni av heilt grunnum vatni ni\u00f0ur \u00e1 100 m d\u00fdpi. Taskukrabbi vei\u00f0ir um n\u00e1ttina og br\u00fakar millum anna\u00f0 h\u00e1rini \u00e1 beinunum at tevja seg fram til fongin. Hann etur onnur krabbad\u00fdr og skeljar. Skeljarnar kn\u00fasar hann l\u00e6ttliga vi\u00f0 sterku bitkl\u00f3num. Hj\u00e1 okkum er l\u00edti\u00f0 til av honum. Taskukrabbi er t\u00f3 vor\u00f0in alt vanligari \u00ed F\u00f8royum seinastu \u00e1rini.\n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "42241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fj%C3%B8rukrabbi", "title": "Fj\u00f8rukrabbi", "text": "Fj\u00f8rukrabbi (fr\u00f8\u00f0iheiti: Carcinus maenas) er vanligasti krabbin \u00ed tarask\u00f3ginum fram vi\u00f0 landi.\u00a0Um dagin situr hann oftast og kr\u00f3gvar seg undir steinum. Um n\u00e1ttina fer hann \u00far tarask\u00f3ginum og upp \u00ed fl\u00f3\u00f0ar m\u00e1lan at leita s\u00e6r f\u00f8\u00f0i. Hann etur n\u00e6stan alt, sum hann f\u00e6r fatur \u00e1 og kann ennt\u00e1 fanga kombikk vi\u00f0 bitkl\u00f3num.\u00a0Krabbi br\u00fakar h\u00e1rini \u00e1 beinunum og bitkl\u00f3num at tevja vi\u00f0 og til at finna fram til fongin.\n\n\u2028Fj\u00f8rukrabbi ver\u00f0ur 5-\u00ad6 cm brei\u00f0ur um skelina og kann vera reydligur, br\u00fanligur, gr\u00f8n\u00adligur ella gr\u00e1ligur \u00e1 liti. Hann skiftir ham, t\u00e1 i\u00f0 hann veksur. N\u00fdggja skelin er bleyt at byrja vi\u00f0. Hann kr\u00f3gvar seg, til n\u00fdggja skelin er vor\u00f0in h\u00f8r\u00f0. Missir fj\u00f8rukrabbi eina bitkl\u00f3gv, veksur hon aftur.\n\nKeldur \n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "42242", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%A6kja", "title": "R\u00e6kja", "text": "R\u00e6kja livir \u00e1 botni og er at finna v\u00ed\u00f0a um b\u00e6\u00f0i \u00ed feskum vatni og \u00ed sj\u00f3gvi. R\u00e6kjur \u00ed feskum vatni kunnu gerast upp \u00ed 35 cm langar, og t\u00e6r \u00ed sj\u00f3num ver\u00f0a heldur minni. \u00c1 liti eru r\u00e6kjur eisini r\u00e6ttiliga ymiskar. Summar eru gj\u00f8gnumskygdar, a\u00f0rar gr\u00e1-br\u00fanar ella rey\u00f0ar, og summar hava mynstur. R\u00e6kja hevur langan kropp og tveir st\u00f3rar kampar \u00e1 h\u00f8vdinum. Hon hevur long og kl\u00f8n bein at ganga \u00e1, og \u00e1 afturkroppinum sterk bein at svimja vi\u00f0.\u00a0Hon hevur tunna skel og ein tein \u00ed pannuni. Teinurin er oftast sag-tentur.\n\n\u2028\u2028Gr\u00f8nlandsr\u00e6kja er \u00e1 50-500 m d\u00fdpi \u00ed nor\u00f0ara parti \u00ed Atlantshavinum og Kyrrahavinum. Hon er rey\u00f0, hevur ein langan tein \u00ed pannuni og ver\u00f0ur um 16 cm long. Gr\u00f8nlandsr\u00e6kja hevur st\u00f3ran vinnuligan t\u00fddning. Fleiri hundra\u00f0t\u00fasund tons ver\u00f0a fiska\u00f0 \u00e1rliga. Undir F\u00f8royum er eitt slag, sum er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 gr\u00f8nlandsr\u00e6kju. Hon eitur rey\u00f0r\u00edpur\u00e6kja og s\u00e6st eisini inni \u00e1 grunnum vatni inni vi\u00f0 land.\n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "42243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BAsakrabbi", "title": "L\u00fasakrabbi", "text": "L\u00fasakrabbi (Hyas araneus) livir \u00e1 st\u00f8rri d\u00fdpi enn vanligi fj\u00f8rukrabbin. L\u00fasakrabbi hylur seg vi\u00f0 at pynta seg vi\u00f0 tara. Hann tekur leys tara\u00ad petti vi\u00f0 bitkl\u00f3num og setur tey upp \u00e1 skelina. \u00c1 skelini eru sm\u00e1ar bustir vi\u00f0 kr\u00f3ki \u00e1, sum halda tarapettunum f\u00f8stum. Tarin fer at vaksa og festir seg. L\u00fasakrabbi heldur til, har n\u00f3gvur krossfiskur er.\n\nVilt t\u00fa vita kyni\u00f0 \u00e1 krabba, skalt t\u00fa hyggja undir afturkroppin \u00e1 honum. Er halin sp\u00edskur, er ta\u00f0 eitt kalld\u00fdr. Er hann rundur, er ta\u00f0 eitt kvennd\u00fdr. Munurin kemst av, at honin ber eggini undir halanum. Brei\u00f0ari halin er, j\u00fa fleiri egg f\u00e6r hon bori.\n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "42245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1ggukrabbi", "title": "G\u00e1ggukrabbi", "text": "G\u00e1ggukrabbin (Pagurus bernhardus) er tann vanligasti krabbag\u00e1gga \u00ed Evropa. Framkroppurin \u00e1 g\u00e1ggukrabba er sum \u00e1 hummara. Aftur\u00adkroppurin er bleytur og er alt\u00ed\u00f0 inni \u00ed g\u00e1gguskelini. Sum krabbin veksur, ver\u00f0ur g\u00e1gguskelin ov l\u00edtil. So fer hann \u00far g\u00e1gguskelini at leita s\u00e6r eftir st\u00f8rri skel. Hesa t\u00ed\u00f0ina er krabbin g\u00f3\u00f0ur fongur hj\u00e1 fiski og t\u00ed \u00ed st\u00f3rum vanda. \u00c1 g\u00e1ggukrabba vaksa ofta n\u00f3gvar margf\u00f8tlur.\n\nKrabbad\u00fdr"}
{"id": "42246", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fja%C3%B0ragr%C3%BAkur", "title": "Fja\u00f0ragr\u00fakur", "text": "Fja\u00f0ragr\u00fakur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Coryphoblennius galerita) er \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 tarabrosmu og heldur vanliga til \u00ed tarask\u00f3ginum \u00fat \u00e1 umlei\u00f0 20 m. d\u00fdpi. Hann ver\u00f0ur umlei\u00f0 20 cm langur og hevur ey\u00f0kendar rey\u00f0gular fja\u00f0rar millum eyguni og aftur m\u00f3ti ryggfj\u00f8\u00f0urini. Ey\u00f0kendu fja\u00f0rarnar ver\u00f0a eyka st\u00f3rar um heysti\u00f0, beint \u00e1\u00f0renn fiskarnir g\u00fdta. Serliga hj\u00e1 eldru kallfiskunum kunnu fja\u00f0rarnir gerast so langar, at teir hanga ni\u00f0ur vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una \u00e1 fiskinum. Fja\u00f0ragr\u00fakur heldur mest til millum steinar og \u00ed sprungum \u00ed klettum, har hann liggur og hv\u00edlur \u00e1 botni. Fja\u00f0ragr\u00fakur er sta\u00f0fastur og ofta liva p\u00f8r saman \u00ed somu klettasprungu \u00ed fleiri \u00e1r. Fja\u00f0ragr\u00fakur etur ymisk ryggleys d\u00fdr t.d. sm\u00e1 krabbad\u00fdr, lind\u00fdr og bustma\u00f0kar.\n\nFiskar"}
{"id": "42247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hornabrosma", "title": "Hornabrosma", "text": "Hornabrosma (fr\u00f8\u00f0iheiti: Ciliata mustela) er vanliga \u00ed fj\u00f8runi \u00ed taranum og sj\u00e1ldan dj\u00fapri enn 20 m. Hon er vanliga um 25 cm long, men ver\u00f0ur t\u00f3 upp \u00ed 45 cm. 6 sl\u00f8g av hornabrosmu eru undir F\u00f8royum. Hornabrosmur eru langar og eitt sindur tj\u00fakkar. Umframt finnuna \u00e1 lippuni hava hornabrosmur horn \u00e1 gronini, millum 2 til 4 horn. Ta\u00f0 eru hesi hornini, sum hava givi\u00f0 henni navni\u00f0.\n\nBlettuta hornabrosma er st\u00f8rsta hornabrosman. Hon ver\u00f0ur upp \u00ed 60 cm long, men tann st\u00f8rsta, sum er veidd undir F\u00f8royum, var t\u00f3 minni og var 45 cm long. Blettuta hornabrosman er eisini at finna \u00ed fj\u00f8runi og \u00fat \u00e1 130 m d\u00fdpi.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42248", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtingur", "title": "Hv\u00edtingur", "text": "Hv\u00edtingur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Merlangius merlangus) er mest \u00e1 sj\u00e1lvum landgrunninum. Hann g\u00fdtir eini 150.000\u00ad-1.000.000 rogn\u00adkorn. Fyrstu t\u00ed\u00f0ina eru larvurnar n\u00e6r botninum, men seinni fara t\u00e6r longri upp \u00ed sj\u00f3gvin. Hv\u00edtingur etur krabbad\u00fdr og fisk, eitt n\u00fa nebbasild, hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ur og sild. Hann hevur langan kjaft og fleiri tanngar\u00f0ar vi\u00f0 sp\u00edskum tonnum, sum eru g\u00f3\u00f0ar at halda einum fiski, i\u00f0 ger um seg. Hv\u00edtingur ver\u00f0ur um 20 \u00e1ra gamal.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42249", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B8ta", "title": "Sk\u00f8ta", "text": "Sk\u00f8tur (fr\u00f8\u00f0iheiti: Dipturus batis) eru n\u00e6r \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 h\u00e1v, t\u00ed b\u00e6\u00f0i eru br\u00f3skfiskar. Sk\u00f8tur eru flatar, hava sp\u00edska gron og ein langan hala, sum er settur vi\u00f0 p\u00edkum. Undir F\u00f8royum eru sk\u00f8tur bara \u00ed sj\u00f3num, men a\u00f0rasta\u00f0ni eru n\u00f8kur sl\u00f8g b\u00e6\u00f0i \u00ed feskum vatni og \u00ed \u00f3sum. Naglask\u00f8ta ver\u00f0ur 120 cm long. Hon er r\u00e6ttiliga spr\u00f8klut. Oman eftir bakinum og \u00e1 halanum hevur hon st\u00f3rar p\u00edkar. P\u00edkarnir eru ikki eitrandi, men kunnu t\u00f3 stinga og ska\u00f0a.\n\n\u00cd F\u00f8royum er sk\u00f8ta ikki vanligur matur.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rognkelsi", "title": "Rognkelsi", "text": "Rognkelsi (fr\u00f8\u00f0iheiti: Cyclopteridae) er \u00f3gvuliga klumput \u00ed \u00fatsj\u00f3nd og l\u00edkist ikki \u00f8\u00f0rum fiski i\u00f0 liva kring F\u00f8royar. \u00cd sta\u00f0in fyri b\u00fakfja\u00f0rar hevur rognkelsi eina sogusk\u00e1l undir b\u00fakinum. \u00cd g\u00fdtingini \u00ed mars ver\u00f0ur kallfiskurin n\u00e6stan svartur um baki\u00f0 og rey\u00f0br\u00fanur um b\u00fakin. Rognkelsi kemur inn \u00e1 grunt vatn at g\u00fdta. Eins og hj\u00e1 sm\u00e1\u00adfiskinum \u00ed taranum, ansar kallfiskurin rognkorninum. Kvennfiskurin g\u00fdtir fleiri t\u00fasund egg \u00ed eina st\u00f3ra r\u00fagvu, sum kallfiskurin s\u00ed\u00f0an verjir. Eggjar\u00fagvan kann liggja so ovarlaga \u00ed sj\u00f3num, at hon fl\u00fdtur upp \u00ed vatnskorpuna. Kortini heldur kallfiskurin vakt og endar t\u00ed mangan vi\u00f0 at ver\u00f0a etin av fugli.\n\nRognkelsi ver\u00f0ur innan alivinnuna \u00ed F\u00f8royum n\u00fdttur til tess at minka um tali av l\u00fasum \u00e1 aldum laksi. Rognkelsi d\u00e1mar v\u00e6l l\u00fas og riggar t\u00ed v\u00e6l at seta \u00ed aliringar saman vi\u00f0 laksunum. Ta\u00f0 hevur v\u00edst seg, at ikki \u00f8ll rognkelsi eta n\u00f3gvar l\u00fds, og t\u00ed ver\u00f0a royndir gj\u00f8rdar vi\u00f0 at ala fram rognkelsi i\u00f0 eta n\u00f3gvar laksal\u00fds.\n\nKeldur \n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42253", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Theodor%20Zahle", "title": "Carl Theodor Zahle", "text": "Carl Theodor Zahle (f. 19. januar 1866 \u00ed Roskilde, d. 3. februar 1946 i Keypmannahavn) var danskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0ini 1909-10 og 1913-1920. \u00cd 1890 arbeiddi hann sum ritstj\u00f3ri \u00e1 Aarhus Amtstidende og Politiken. \u00cd 1895 f\u00f3r han upp \u00ed politikk. Sama \u00e1r var hann vi\u00f0 til at stovna Venstrereformpartiet, og \u00ed 1905 var hann ein av stovnarunum av Radikale Venstre.\n\nDanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1866\nAndl\u00e1t \u00ed 1946"}
{"id": "42256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roger%20Casement", "title": "Roger Casement", "text": "Roger David Casement (1. september 1864 \u2013 3. august 1916) var \u00edrskur diplomatur, mannar\u00e6ttinda str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur, tj\u00f3\u00f0skaparma\u00f0ur og yrkjari. Hann er serliga kendur fyri s\u00ednar kanningar av mannar\u00e6ttindum \u00ed m.a. Kongo. Fr\u00e1 1891 til 1913 var hann bretskur konsul \u00ed ymsum afrikonskum londum og \u00ed Brasil. \u00cd 1911 var\u00f0 hann sligin til riddara og fekk tittulin sir kn\u00fdttan at navninum. Hann misti hendan tittul eftir, at hann var\u00f0 d\u00f8mdur og avr\u00e6tta\u00f0ur sum landasv\u00edkjari, t\u00ed hann undir 1. heimsbardaga royndi at f\u00e1a t\u00fdskarar at hj\u00e1lpa \u00edrum at loysa fr\u00e1 St\u00f3ra Bretlandi.\n\nS\u00ed eisini\n\nDaniel Jacob Danielsen\n\n\u00cdrar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1864\nAndl\u00e1t \u00ed 1916"}
{"id": "42257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Otto%20von%20Bismarck", "title": "Otto von Bismarck", "text": "Otto Eduard Leopold von Bismarck-Sch\u00f6nhausen (f\u00f8ddur 1. apr\u00edl 1815 \u00ed Sch\u00f6nhausen, dey\u00f0ur 30. juli 1898 \u00ed Friedrichsruh)   \nvar t\u00fdskur a\u00f0alsma\u00f0ur og konservativur poitikari. \n\nFr\u00e1 1871 til 1890 var hann tann fyrsti r\u00edkiskanslari \u00ed t\u00fdska keisaraveldinum, og hev\u00f0i hann avgerandi t\u00fddning fyri, at hetta gj\u00f8rdist eitt sterkt veldi\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nBismarck, Otto F\u00fcrst von (seit 1871), deutsche-biographie.de (\u00e1 t\u00fdskum)\nOtto von Bismarck, britannica.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur\n\nT\u00fdskarar"}
{"id": "42258", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marie%20Antoinette", "title": "Marie Antoinette", "text": "Marie Antoinette, doypt Maria Antonia Josepha Johanna (f. 2. november 1755 \u2013 16. oktober 1793), var av eysturr\u00edkskari a\u00f0als\u00e6tt. \u00cd 1770 giftist hon franska tr\u00fanarvinginum, Louis-Auguste, sum \u00ed 1774 gj\u00f8rdist franskur kongur undir navninum Ludv\u00edk 16.\n\nMarie Antoinette var drotning \u00ed Fraklandi fr\u00e1 1774 til 1792, t\u00e1 i\u00f0 Ludv\u00edk 16. var\u00f0 koyrdur fr\u00e1 undir fronsku kollveltingini. Hon var\u00f0 avr\u00e6tta\u00f0 vi\u00f0 fall\u00f8ks \u00ed 1793.\n\nMarie Antoinette, var ung, v\u00f8kur og sjarmerandi, og t\u00ed var hon eisini v\u00e6l d\u00e1md, t\u00e1 i\u00f0 hon kom til Fraklands, men ta\u00f0 broyttist skj\u00f3tt. Hon gj\u00f8rdist illa d\u00e1md og var millum anna\u00f0 sk\u00fdrd at hava mong tilvildarlig kynslig sambond.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n\nKeldur \n\nEysturr\u00edkarar\nFraklendingar\nKongalig\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1750-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1793"}
{"id": "42259", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Christen%20Asbj%C3%B8rnsen", "title": "Peter Christen Asbj\u00f8rnsen", "text": "Peter Christen Asbj\u00f8rnsen (f. 15. januar 1812 \u00ed Oslo, d. 5. januar 1885 \u00ed Oslo) var norskur rith\u00f8vundur, n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur, f\u00f3lkaminnissavnari og \u00fatgevari. Hann gav \u00fat Norske huldreeventyr og folkesagn i tveimum bindum, og samarbeiddi vi\u00f0 J\u00f8rgen Moe um f\u00f3lka\u00e6vint\u00fdrini.\n\nNorskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8rgen%20Moe", "title": "J\u00f8rgen Moe", "text": "J\u00f8rgen Engebretsen Moe (f. 22. apr\u00edl 1813, d. 27. mars 1882) var norskur prestur og rith\u00f8vundur. Eftir n\u00f8kur \u00e1r sum hj\u00e1lparprestur arbeiddi hann sum s\u00f3knarprestur. Hann er best kendur sum onnur h\u00e1lvan av Asbj\u00f8rnsen og Moe. Saman savna\u00f0u og g\u00f3vu teir \u00fat n\u00f3gv flest norsk \u00e6vint\u00fdr. Peter Christen Asbj\u00f8rnsen d\u00e1mdi best tey stuttu og stuttligu \u00e6vint\u00fdrini, me\u00f0an J\u00f8rgen Moe d\u00e1mdi betur tey alv\u00e1rligu \u00e6vint\u00fdrini og halgis\u00f8gur.\n\nNorskir prestar\nNorskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1813\nAndl\u00e1t \u00ed 1882"}
{"id": "42261", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrew%20Johnson", "title": "Andrew Johnson", "text": "Andrew Johnson (f. 29. desember 1808 \u00ed Raleigh, Nor\u00f0urcarolina \u2013 d. 31. juli 1875 \u00ed Elizabethton, Tennessee) var 17. forseti \u00ed USA fr\u00e1 1865 til 1869.\n\nHann stilla\u00f0i upp sum varaforseti saman vi\u00f0 Abraham Lincoln til forsetavali\u00f0 \u00ed 1864. Lincoln, i\u00f0 ver\u00f0ur mettur sum stovnarin av Republikanska Flokkinum, valdi til forsetavali\u00f0 \u00ed 1864 at bi\u00f0ja ein demokrat stilla upp saman vi\u00f0 s\u00e6r. Lincoln og Andrew Johnson vunnu forsetavali\u00f0, og byrja\u00f0i n\u00e6sta forsetavalskei\u00f0 hj\u00e1 Abraham Lincoln tann 4. mars 1865. Men Lincoln fekk einans 42 dagar \u00ed forsetasessinum \u00ed \u00f8\u00f0rum valskei\u00f0i, t\u00ed hann bleiv myrdur longu tann 15. apr\u00edl hetta \u00e1ri\u00f0. Og hetta merkti samstundis, at demokraturin Andrew Johnson bleiv forseti restina av valskei\u00f0inum.\n\nAndrew Johnson bleiv vi\u00f0 r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1li \u00e1k\u00e6rdur fyri at br\u00f3ta serligu l\u00f3gina um upps\u00f8gn av emb\u00e6tismonnum. L\u00f3gin skuldi tryggja, at Johnson ikki koyrdi s\u00ednar r\u00e1\u00f0harrar \u00far starvi, uttan at Senati\u00f0 hev\u00f0i g\u00f3\u00f0kent uppsagnirnar fyrst. L\u00f3gin bleiv sett \u00ed gildi \u00ed 1867, og var hon beinlei\u00f0is gj\u00f8rd fyri at verja t\u00e1sitandi kr\u00edgsm\u00e1lar\u00e1\u00f0harran \u00ed USA, Edwin Stanton. Kr\u00edgsm\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin var republikanari og var upprunaliga tilnevndur av Lincoln, sum eisini var republikanari. Men n\u00fa demokraturin Andrew Johnson hev\u00f0i tiki\u00f0 yvir forsetaemb\u00e6ti\u00f0 eftir dey\u00f0a Lincolns, metti Kongressin - sum hev\u00f0i st\u00f3ran republikanskan meiriluta - at serliga verja r\u00e1\u00f0harrarnar \u00ed stj\u00f3rnini, sum Andrew Johnson hev\u00f0i arva\u00f0 fr\u00e1 Lincoln.\n\n11 ymiskar \u00e1k\u00e6rur blivu samtyktar \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum og sendar til Senati\u00f0 \u00ed r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1linum. Senati\u00f0 t\u00e1 \u00ed t\u00ed\u00f0ini hev\u00f0i 54 senatorar \u00ed alt, so 36 av teimum skuldu atkv\u00f8\u00f0a fyri \u00e1k\u00e6runum. Tr\u00edggjar reisur bleiv atkv\u00f8tt, men hv\u00f8rja fer\u00f0 bleiv \u00farsliti\u00f0 19 \u00f3sekur m\u00f3ti 35 sekur. Harvi\u00f0 bleiv Johnson ikki d\u00f8mdur \u00ed r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1linum og kundi halda fram sum forseti.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar\n\nForsetar \u00ed USA\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1808\nAndl\u00e1t \u00ed 1875"}
{"id": "42266", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Longa", "title": "Longa", "text": "Longa (fr\u00f8\u00f0iheiti, lat\u00edn: Molva molva) ver\u00f0ur upp \u00ed 2 m. long. Sm\u00e1ar longur eru mest \u00e1 grunn\u00ad um vatni, um 30 m. T\u00e6r st\u00f3ru eru at finna ni\u00f0ur \u00e1 600 m. Longa er toskafiskur og hevur grunn\u00ad n\u00f8s eins og toskur og h\u00fdsa. Grunn\u00adn\u00f8sin er finnan, sum situr \u00e1 lippuni \u00e1 toskafiski. Hon er botnfiskur. Longa er vir\u00f0ismikil fiskur og ver\u00f0ur n\u00f3gv veidd.\n\nLonga er kraddutur og gl\u00fapskur fiskur vi\u00f0 st\u00f3rum kjafti og sterkum tonnum. F\u00f8\u00f0in er serliga toskur, h\u00fdsa, sild, hv\u00edtings\u00ad br\u00f3\u00f0ir, svartkjaftur, men hon tekur eisini krossfisk, krabba\u00add\u00fdr, hummara og h\u00f8gguslokk.\n\nLonga er b\u00e6\u00f0i \u00e1 landgrunninum og vi\u00f0 bankarnar vestanfyri. Annars \u00far vestara parti av Barentshavinum, undir \u00cdslandi, kring Bretsku Oyggjarnar, \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num, Skagerrak og Kattegat til nor\u00f0ara arm \u00e1 Biskeiav\u00edkini.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42267", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skrubba", "title": "Skrubba", "text": "Skrubba (fr\u00f8\u00f0iheiti/lat\u00edn: Limanda limanda) er \u00e1 grunnum vatni og \u00fat \u00e1 150 m d\u00fdpi. Hon tekur lit eftir botninum, og kann vera alt fr\u00e1 lj\u00f3sabr\u00fan til sv\u00f8rt\u00adgr\u00e1 um baki\u00f0. Ofta hevur hon eisini gular blettir \u00e1 bakinum. Skrubba leitar oftast eftir f\u00f8\u00f0i um n\u00e1ttina. Um dagin grevur hon seg ni\u00f0ur \u00ed sandin. Skrubba og \u00f3saskrubba minna n\u00f3gv um hv\u00f8r a\u00f0ra. Skrubba hevur t\u00f3 eina n\u00f3gv boga\u00f0a striku og ongan beinkamb aftur fr\u00e1 eyganum. Skrubba ver\u00f0ur upp \u00ed 42 cm long, sj\u00e1ldan st\u00f8rri enn 35 cm.\n\nSkrubba er h\u00f8gravendur flatfiskur. Hon hevur eina langa ryggfj\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 mitt yvir vinstra eyga aftur til klingruna, eina langa gotfj\u00f8\u00f0ur fr\u00e1 gotinum til klingruna. Hon hevur st\u00f3ran stert, sm\u00e1ar b\u00fakfja\u00f0rar og sm\u00e1ar uggafja\u00f0rar og p\u00edk vi\u00f0 goti\u00f0. Hon hevur l\u00edti\u00f0 h\u00f8vd og l\u00edtlan kjaft, sm\u00e1ar ro\u00f0slur, eitt sindur hv\u00f8ss at f\u00f8la eftir bakinum. Strikan gongur \u00ed st\u00f3ran boga uppi yvir uggafj\u00f8\u00f0urini.\n\nSkrubba er undir F\u00f8royum og \u00cdslandi, \u00ed Hv\u00edtahavinum, vestur og su\u00f0ur vi\u00f0 Noregsstrondini su\u00f0ur \u00ed sy\u00f0ra part av Eystarasalti. Hon er \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3num, kring Bretsku Oyggjarnar til Biskeia.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42268", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strentingur", "title": "Strentingur", "text": "Strentingur (fr\u00f8\u00f0iheiti/lat\u00edn: Spinachia spinachia) ver\u00f0ur upp \u00ed 22 cm langur. Undir F\u00f8royum ver\u00f0ur hann neyvan st\u00f8rri enn 16,5 cm. Strentingur er inni vi\u00f0 land, \u00ed taranum. Eftir umst\u00f8\u00f0unum er hann br\u00fanligur ella gr\u00f8nligur. Dimmar tv\u00f8rstrikur eftir s\u00ed\u00f0unum. Hann er gr\u00f8nhv\u00edtur undir b\u00fakinum. Strentingur hevur ikki vinnuligan t\u00fddning.\n\nStrentingur er langur og kl\u00e6nur, tj\u00fakkastur vi\u00f0 goti\u00f0. Fr\u00e1 eygunum \u00fat \u00ed gronina er umlei\u00f0 ta\u00f0 sama sum h\u00e6ddin \u00e1 kroppinum, har hann er h\u00e6gstur. Gotfj\u00f8\u00f0urin situr mest sum beint undir ryggfj\u00f8\u00f0urini, og fja\u00f0rarnar eru n\u00e6rum eins til st\u00f8ddar. Sporli\u00f0 er heilt kl\u00e6nt og endar \u00ed einum l\u00edtlum, avrunda\u00f0um sterti. \u00c1 bakinum eru 14-17 t\u00fd\u00f0iligir og sp\u00edskir p\u00edkar fr\u00e1 ryggfj\u00f8\u00f0urini fram m\u00f3ti nakkanum. Ein p\u00edkur er beint framman fyri gotfj\u00f8\u00f0urina, og b\u00fakfja\u00f0rarnar eru sm\u00e1ar og hava ein l\u00edtlan p\u00edk. H\u00f8vdi\u00f0 er langt og sp\u00edskt. Kjafturin er l\u00edtil, upprendur. Hann hevur undirbit.\n\nB\u00e6\u00f0i kombikk og strentingur lokka fleiri honir til rei\u00f0ri\u00f0 hj\u00e1 s\u00e6r at g\u00fdta, men hj\u00e1 strentingi doyr kvennfiskurin t\u00f3 eftir, at hon hevur g\u00fdtt. 2\u00ad4 vikur seinni, t\u00e1 i\u00f0 eggini eru klakt, doyr kallfiskurin eisini. Strentingur f\u00e6r sostatt einans avkom eina fer\u00f0 \u00ed s\u00ednum l\u00edvi. \n\nStrentingur er fr\u00e1 Bretagne um Bretsku Oyggjarnar til F\u00f8roya. Fr\u00e1 Troms\u00f8 su\u00f0ur til Danmarkar og inn \u00ed Eystarasalt.\n\nKeldur \n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42272", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tarabrosma", "title": "Tarabrosma", "text": "Tarabrosma (fr\u00f8\u00f0iheiti, lat\u00edn: Pholis gunnellus) livir, sum navni\u00f0 sigur, \u00ed taranum. Hon hevur ymsar litir, alt eftir hvar hon livir, t\u00f3 er hon oftast mynstrut br\u00fan og gul. Hon hevur 9\u00ad-13 ey\u00f0\u00adkendar d\u00f8kkar blettir vi\u00f0 lj\u00f3s\u00adum kanti aftur eftir bakinum. Sum onnur fiskasl\u00f8g \u00ed taranum ansar tarabrosma v\u00e6l eftir yngli s\u00ednum, og b\u00e6\u00f0i kallfiskurin og kvennfiskurin ansar eftir t\u00ed. T\u00e1 i\u00f0 tarabrosma er li\u00f0ug at g\u00fdta, ringir honin seg saman um eggini at verja tey. Kallfiskurin hj\u00e1lpir til. S\u00ed\u00f0an skiftast fiskarnir um at ringja seg um eggini og verja tey, til tey eru klakt. Tarabrosma ver\u00f0ur upp \u00ed 30 cm long, men er sj\u00e1ldan longri enn 20 cm.\n\nTarabrosma er vanlig undir F\u00f8royum, er annars vi\u00f0 eysturstrond Nor\u00f0uramerika fr\u00e1 Massachusetts til Labrador. Hon er undir Su\u00f0ur- og Vesturgr\u00f8nlandi, \u00cdslandi, Jan Mayen, Svalbar\u00f0i, \u00ed Hv\u00edtahavinum og su\u00f0ur vi\u00f0 Noregsstrondini. \u00cd Eystarasalti, donskum sj\u00f3gvi, fr\u00e1 Nor\u00f0sj\u00f3num til Biskeiav\u00edkina, og kring Bretsku Oyggjarnar.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "42273", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erla%20kongsd%C3%B3ttir", "title": "Erla kongsd\u00f3ttir", "text": "Erla kongsd\u00f3ttir (fr\u00f8\u00f0iheiti: Motacilla alba) er l\u00edti\u00f0 spurvaslag vi\u00f0 longum veli. Hon fl\u00fdgur dandandi, og t\u00e1 i\u00f0 hon situr, nikkar hon vi\u00f0 h\u00f8vdinum og slettir alla t\u00ed\u00f0ina veli\u00f0 upp og ni\u00f0ur. Hon rennur skj\u00f3tt og vei\u00f0ir flugur b\u00e6\u00f0i ni\u00f0ri \u00ed fj\u00f8runi og uppi \u00ed luftini. Erlur eru vanliga einsamallar ella \u00ed sm\u00e1um flokkum. T\u00e6r halda mest til vi\u00f0 \u00e1ir og vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan, har t\u00e6r eisini hava rei\u00f0ur. Bara eini 10-20 p\u00f8r eiga \u00ed F\u00f8royum. Erlur halda ofta til ni\u00f0ri \u00ed fj\u00f8runi, t\u00e1 i\u00f0 b\u00fat\u00ed\u00f0in er av. Um veturin eru t\u00e6r \u00ed Afrika.\n\nErla kongsd\u00f3ttir kemur um somu t\u00ed\u00f0 sum steinst\u00f3lpan, og hon hevur longri vegin, t\u00ed hon er sunnari \u00ed Afrika um veturin. Hon er vakur og snotiligur fuglur. Nakkin og veli\u00f0 eru sv\u00f8rt, pannan og vangarnir og b\u00fakurin hv\u00edt, k\u00e1pan reinlitt gr\u00e1; h\u00e1lsurin og bringan og veingirnir eru sv\u00f8rt og hv\u00edt.\n\nS\u00ed eisini\nFuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar"}
{"id": "42275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1fuglur", "title": "P\u00e1fuglur", "text": "P\u00e1fuglur (fr\u00f8\u00f0iheiti, lat\u00edn: Pavo cristatus) livir villur \u00ed India; og ha\u00f0ani er hann f\u00f8rdur um alt Evropa, t\u00ed hann er so sjaldsama vakur, bl\u00e1ur \u00e1 bringuni, gr\u00f8nur og rey\u00f0ur \u00e1 bakinum; vakrast er t\u00f3 hitt avbara st\u00f3ra veli\u00f0, sum hevur n\u00f3gvar litir.\n\nFuglar"}
{"id": "42276", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PostNord%20Danmark%20Rundt%202017", "title": "PostNord Danmark Rundt 2017", "text": "Danmark Rundt 2017 (ella PostNord Danmark Rundt 2017 vegna sponsornavn) var tann 27. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Danmark Rundt, i\u00f0 var\u00f0 koyrd fr\u00e1 12. - til 16. september 2017. Tann 760 km langa kappingin hev\u00f0i fimm teinar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u s\u00fakkla\u00f0ir \u00ed fimm dagar, t\u00f3 var\u00f0 2. teinur avl\u00fdstur vegna ve\u00f0ur, eftir at s\u00fakkararnir h\u00f8vdu s\u00fakkla umlei\u00f0 100 km \u00ed n\u00f3gvum regni og h\u00f8r\u00f0um vindi. Kappingin byrja\u00f0i \u00e1 Frederiksberg \u00ed Keypmannahavn og enda\u00f0i \u00ed Aarhus. Kappingin plagdi annars at byrja \u00ed J\u00fatlandi og enda \u00e1 Frederiksberg, men eftirsum at Aarhus var mentanarh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Evropa \u00ed 2017, h\u00f8vdu tey valt at venda kappingini, solei\u00f0is at m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 \u00ed Aarhus \u00ed sta\u00f0in. F\u00f8royski s\u00fakklarin Torkil Veyhe var ein av luttakarunum, hann gj\u00f8rdist nummar 9 \u00e1 4. teini, i\u00f0 var einkultstartur, og kom t\u00e1 samanlagt \u00e1 eitt 6. pl\u00e1ss, i\u00f0 hann megna\u00f0i at varveita \u00e1 s\u00ed\u00f0sta teinum. Nummar eitt, tvey og tr\u00fd v\u00f3ru allir danir. Mads Pedersen fr\u00e1 Trek-Segafredo vann kappingina, nummar tvey gj\u00f8rdist vinnarin fr\u00e1 \u00e1rinum fyri, Michael Valgren fr\u00e1 Astana, nummar tr\u00fd gj\u00f8rdist Casper Pedersen fr\u00e1 Giant-Castelli. Nicolai Br\u00f8chner fr\u00e1 Riwal Platform vann fjallakappingina og Mads Pedersen vann ungd\u00f3mskappingina.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nTeinarnir\n\n1. teinur\n\n2. teinur \n2. teinur var\u00f0 avl\u00fdstur vegna v\u00e1naligt ve\u00f0ur.\n\n3. teinur\n\n4. teinur\n\n5. teinur\n\nB\u00fdti\u00f0 av troyggjunum undir kappingini\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nDanmark Rundt\nS\u00fakklukappingar \u00ed 2017"}
{"id": "42280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Super%20Mario", "title": "Super Mario", "text": "Super Mario er ein kend r\u00f8\u00f0 av teldusp\u00f8lum fr\u00e1 Nintendo. Tann italski r\u00f8rleggjarin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 s\u00e6ddur \u00ed sp\u00e6linum Donkey Kong \u00ed 1981. Men f\u00fdra \u00e1r aftan\u00e1 Donkey Kong, \u00ed 1985, f\u00f3ru Mario og beiggi hansara, Luigi, fyrsta fer\u00f0 \u00fat at bjarga prinsessuni fr\u00e1 sk\u00e1lkinum Bowser, ella King Koopa, i\u00f0 hann eisini ver\u00f0ur nevndur. Sp\u00e6li\u00f0 bleiv sera v\u00e6l m\u00f3ttiki\u00f0, og hevur selt meira enn eina h\u00e1lva milliard eint\u00f8k. Ein r\u00fagva av n\u00fdggjum Super Mario sp\u00f8lum eru komin s\u00ed\u00f0ani, og ikki minni enn tr\u00fd koma bara \u00ed 2017. \n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "42281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tetris", "title": "Tetris", "text": "Tetris bleiv til \u00ed Sovjetsamveldinum \u00ed 1964, og var ta\u00f0 fyrsta teldusp\u00e6li\u00f0, i\u00f0 bleiv flutt \u00far Sovjetsamveldinum til Vesturheimin. Ta\u00f0 kom \u00fat til Commodore 64 og teldur, men ta\u00f0 var \u00e1 Nintendo Game Boy, at Tetris veruliga bleiv eitt hitt. Teldusp\u00e6li\u00f0 skal hava selt meira enn eina h\u00e1lva milliard eint\u00f8k.\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "42282", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sey%C3%B0abyrsa", "title": "Sey\u00f0abyrsa", "text": "Sey\u00f0abyrsa ver\u00f0ur n\u00fdtt, t\u00e1 sey\u00f0ur skal flettast. Vi\u00f0 sey\u00f0abyrsuni f\u00e6r sey\u00f0urin eitt slag \u00ed pannuna, so hann ver\u00f0ur doyvdur.\n\nV\u00e1pn"}
{"id": "42285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BDsingaror%C3%B0", "title": "L\u00fdsingaror\u00f0", "text": "L\u00fdsingaror\u00f0, eru or\u00f0 i\u00f0 l\u00fdsa ein pers\u00f3n ella ein lut. Sum t.d. \"hundurin er svartur\", \"h\u00fasi\u00f0 er bl\u00e1tt og hv\u00edtt\".\n\nL\u00fdsingaror\u00f0 bendast \u00ed t\u00f8lum, f\u00f8llum og kynum.\n\nHygg eisini at\n F\u00f8royskt m\u00e1l - L\u00fdsingaror\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n L\u00fdsingaror\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 21 \u00ed b\u00f3kini Stutt M\u00e1ll\u00e6ra (Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen), snar.fo\n L\u00fdsingaror\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 228 \u00ed b\u00f3kini M\u00e1ll\u00e6ra (Paulivar Andreasen og \u00c1rni Dahl), F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur\n\nKeldur \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "42286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93lavur%20Trygvason", "title": "\u00d3lavur Trygvason", "text": "\u00d3lavur Trygvason (uml. 960 - 9. september 1000) var kongur av Noreg \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 995 til 1000. \u00d3lavur var sonur Trygva \u00d3lavson, kongur av Viken, og langabbasonur Harald H\u00e1rfagra.\n\n\u00d3lavur Trygvason vaks upp \u00ed \u00fatlegd \u00ed Russlandi. Eftir n\u00f8kur \u00e1r \u00ed v\u00edkingi var\u00f0 hann doyptur \u00ed Onglandi \u00ed 994, \u00e1ri\u00f0 fyri, at hann kom til Noregs at gera krav upp \u00e1 kongsvaldi\u00f0. Tr\u00f3ndur t\u00f3ku hann til kong \u00e1 Oyrartingi, og seinni var\u00f0 hann vi\u00f0urkendur sum kongur \u00ed V\u00edkini, \u00e1 Vesturlandinum, \u00e1 H\u00e1logalandi, og vi\u00f0 honum byrja norskar kongsroyndir, ymiskt eydna\u00f0ar, at leggja upprunaliga norsk ni\u00f0ursetursamfel\u00f8g fyri vestan undir norskt kongsvald.\n\nNorskir kongar"}
{"id": "42314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6ran%20Lindstr%C3%B6m", "title": "G\u00f6ran Lindstr\u00f6m", "text": "G\u00f6ran Lindstr\u00f6m (f\u00f8ddur 1. mars 1943 \u00ed Lund) er ein svenskur filmframlei\u00f0ari og stuntsamskipari. Saman vi\u00f0 Anders Birkeland er G\u00f6ran framlei\u00f0ari av svenska filminum \u201dF\u00e5gelf\u00e5ngarens Son\u201d, i\u00f0 ver\u00f0ur upptikin \u00ed G\u00e1sadali og a\u00f0ra sta\u00f0ir \u00ed V\u00e1gunum \u00ed 2017.\n\nFilmar \u00ed \u00farvali (framlei\u00f0ari) \n2015 - S\u00e5 ock p\u00e5 jorden\n2009 - G\u00f6ta kanal 3 \u2013 Kanalkungens hemlighet\n2008 - Rallybrudar\n2006 - Frostbiten\n2006 - G\u00f6ta Kanal 2\n2005 - Min frus f\u00f6rste \u00e4lskare\n2005 - Miraklet i Sm\u00e5land\n2004 - S\u00e5 som i himmelen\n2002 - Hjortronst\u00e4llet\n1999 - D\u00e4r regnb\u00e5get slutar\n2000 - F\u00f6delsedagen \n1999 - \u00d6gat sh title\n1997 - Spring f\u00f6r livet\n1995 - Gl\u00e4djek\u00e4llan\n1995 - H\u00f6st i paradiset\n1995 - Kristin Lavransdatter\n1991 - H\u00e4rlig \u00e4r jorden\n1990 - Fr\u00e5n de d\u00f6da\n1989- Badhuset\n1988 - Livsfarlig film\n1987 - Svart gryning\n1987 - Mio min Mio\n1986 - Ormens v\u00e4g p\u00e5 h\u00e4lleberget\n1986 - \u00c4lska mej\n1986 - Br\u00f6derna Mozart\n1984 - Mannen fr\u00e5n Mallorca\n1981 - G\u00f6ta kanal\n1980 - Prins Hatt under jorden\n1977 - \u00c4rliga bl\u00e5 \u00f6gon\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nFilmpers\u00f3nar\nSviar"}
{"id": "42315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3rtingsvali%C3%B0%202017", "title": "St\u00f3rtingsvali\u00f0 2017", "text": "St\u00f3rtingsvali\u00f0 \u00ed Norra \u00ed 2017 f\u00f3r fram \u00ed Noregi 11. september 2017. Teir borgarligu flokkarnir vunnu vali\u00f0.\n\nFyri at hava meirlutan aftanfyri seg m\u00e1 ein stj\u00f3rn hava 85 tinglimir.  \u00darsliti\u00f0 av valinum m\u00e1nadagin 11. september gj\u00f8rdist, at flokkarnir sum komu inn, fingu hetta b\u00fdti\u00f0 av tinglimum:\n\nSt\u00f3rtingsval \u00ed Noregi\n2017"}
{"id": "42316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Melania%20Trump", "title": "Melania Trump", "text": "Melania Trump (f. Melanija Knavs 26. apr\u00edl 1970) er fyrrverandi forsetafr\u00faa \u00ed USA. \u00cd 2016 eydna\u00f0ist ta\u00f0 Donald Trump at bl\u00edva forseti \u00ed USA; Melania bleiv sostatt forsetafr\u00faa \u00ed USA. Melania giftist vi\u00f0 Donald Trump \u00ed 2005. Hon var f\u00f8dd \u00ed Slovenia.\n\nHon fekk n\u00f3gvar \u00e1koyringar, eftir at hon helt eina r\u00f8\u00f0u \u00ed 2016, har hon hev\u00f0i l\u00e1nt fleiri brot fr\u00e1 eini talu hj\u00e1 Michelle Obama. Talan var um fyrstu taluna hj\u00e1 Melaniu Trump \u00ed valstr\u00ed\u00f0num, og f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u skj\u00f3t at v\u00edsa \u00e1, at talan l\u00edktiskt sera n\u00f3gv taluni, i\u00f0 Michelle Obama bar fram \u00e1 Demokratiska flokstinginum \u00ed 2008. Seinni gj\u00f8rdist t\u00f3 greitt, at fleiri brot v\u00f3ru tikin or\u00f0ar\u00e6tt fr\u00e1 taluni \u00ed 2008.\n\nKeldu\u00e1visingar \n\nAmerikanarar\nSlovenar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "42317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Benjamin%20Rasmussen", "title": "Benjamin Rasmussen", "text": "Benjamin Rasmussen er ein f\u00f8royskur myndama\u00f0ur. Hann hevur tiki\u00f0 fors\u00ed\u00f0umyndina fyri Time Magazine \u00ed mai 2017. Time Magazine er heimsins st\u00f8rsta vikubla\u00f0 og hevur 26 milli\u00f3nir lesarar. \u00c1 fors\u00ed\u00f0uni s\u00e6st amerikanski forsetin, Donald Trump, ganga eftir gongini \u00ed Hv\u00edtu H\u00fasunum m\u00f3ti lyftuni, sum skal flyta hann fr\u00e1 skrivstovuni til h\u00e6ddina, har hann b\u00fdr. Myndin \u00e1 fors\u00ed\u00f0uni er tilv\u00edsing til eina fr\u00e1s\u00f8gn vi\u00f0 myndum longur inni \u00ed bla\u00f0num.\n\nBenjamin Rasmussen b\u00fdr \u00ed Denver \u00ed Kolorado, USA. P\u00e1pi Benjamin er f\u00f8royingur og mamman er amerikonsk. Hann er uppvaksin \u00e1 Filipsoyggjunum, har foreldur hansara virka\u00f0u sum tr\u00fabo\u00f0arar \u00ed einum \u00e6ttarb\u00f3lki \u00ed sy\u00f0ra parti av landinum. Hann hevur b\u00fa\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed styttri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um. Hann hevur lisi\u00f0 myndlist og journalistik \u00e1 John Brown University \u00ed Arkansas og tiki\u00f0 yvirbygna\u00f0in \u00ed foto-journalistikki \u00e1 Filipsoyggjunum.\n \nHann hevur sum myndama\u00f0ur vunni\u00f0 fleiri vi\u00f0ursl\u00f8nir og hevur tiki\u00f0 myndir fyri fleiri vi\u00f0urkendar mi\u00f0lar, har\u00edmillum Vogue Magazine og The New York Times. \u00cd 2010 t\u00f3k hann myndir av grindadr\u00e1pi \u00ed Klaksv\u00edk, og ta\u00f0 er ein av hesum myndunum, i\u00f0 vann fyrstapl\u00e1ss \u00ed vir\u00f0ismettu myndakappingini Pictures Of the Year International innan \u00f8ki\u00f0 \"V\u00edsund/N\u00e1tt\u00farus\u00f8ga\". Hann hevur \u00e1\u00f0ur havt verkstovur \u00e1 G!-Festivalinum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk myndaf\u00f3lk"}
{"id": "42319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baskiskt%20m%C3%A1l", "title": "Baskiskt m\u00e1l", "text": "Baskiskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 sl\u00f8kum 751.500 f\u00f3lkum, harav um 700.300 \u00ed Spania (Baskaralandi\u00f0 og Navarra) og um 51.200 \u00ed Fraklandi.\n\nSpania\nM\u00e1l \u00ed Fraklandi\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "42320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvalifkati%C3%B3n%20til%20HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202018%20-%20UEFA%20B%C3%B3lkur%20E", "title": "Kvalifkati\u00f3n til HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 - UEFA B\u00f3lkur E", "text": "\n\nSt\u00f8\u00f0an\n\nDystir\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018"}
{"id": "42323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Netrebko", "title": "Anna Netrebko", "text": "Anna Netrebko er operasongkvinna (soprano) \u00far Russland. Hon hevur dupultan tj\u00f3\u00f0skap, russiskan og eysturr\u00edkskan. Hon b\u00fdr \u00ed Wien, Eysturr\u00edki og \u00ed New York City.\n\nRussiskir sangarar"}
{"id": "42327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Siv", "title": "Siv", "text": "\u00cd norr\u00f8nu \u00e1satr\u00fanni er Siv konan hj\u00e1 T\u00f3ri. Hon hevur 3 b\u00f8rn, sum eita Modi, Ull og Trud. T\u00f3rur er ikki p\u00e1pi Ull. \nHon eigur sonin Ull saman vi\u00f0 einum \u00f8\u00f0rum manni fr\u00e1 einum fyrrverandi hj\u00fanalagi.\n\nSif er gudinna yvir \u00e6sunum. Hon er gudinna yvir ta\u00f0, sum ver\u00f0ur s\u00e1a\u00f0 og r\u00edkid\u00f3minum fr\u00e1 t\u00ed.\nTa\u00f0 ver\u00f0ur sagt, at hon er tann vakrasta gudinnan, men hon er afturhaldin, og ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki skriva\u00f0 n\u00f3gv um hana.\nOnkur sigur, at hon s\u00e6r inn \u00ed framt\u00ed\u00f0ina, men ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki nevnt \u00ed Eddakv\u00e6\u00f0num.\n\u00cd n\u00f8krum av teimum eldru germansku keldunum ver\u00f0ur ta\u00f0 nevnt, at Sif er ein svana-gudinna, og at hon kann skifta skap til ein svana.\n\nHon hevur gullh\u00e1r, t\u00ed Loki klipti hennara h\u00e1r av. T\u00f3rur bleiv illur og h\u00f3tti Loka vi\u00f0 dey\u00f0anum, um hann ikki skaffa\u00f0i gullh\u00e1r, gj\u00f8rt av teimum trimum dv\u00f8rgunum. N\u00fa veksur h\u00e1ri\u00f0 alt\u00ed\u00f0 sum gull, og ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt, at hon vil br\u00faka gullh\u00e1ri\u00f0 til at fremja s\u00edna r\u00fanarmegi. \n\u00cd einari veitslu, har Loki sv\u00ednar allar gudarnir til, avd\u00fakar hann at Sif var T\u00f3r \u00f3tr\u00fagv vi\u00f0 honum, men ta\u00f0 veit eingin vi\u00f0 vissu. Vit f\u00e1a bara at vita, at hon er ein g\u00f3\u00f0 og \u00e1l\u00edtandi kona.\n\nUll kallast eisini Uller og Oller. Sif gav honum navni\u00f0, t\u00ed hann skuldi bl\u00edva l\u00edka sterkur gudur sum T\u00f3rur. Ull sigst at vera vakur og ein g\u00f3\u00f0ur str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur.\n\nSonurin Modi hevur arva\u00f0 dirvi fr\u00e1 T\u00f3ri, og t\u00ed hevur hann navni\u00f0 Modi, i\u00f0 merkir dirvi.\n\nD\u00f3ttirin Trud hevur arva\u00f0 megi fr\u00e1 T\u00f3ri. Navni\u00f0 merkir styrki.\n\n\u00c1satr\u00fagv\nNorr\u00f8n gudal\u00e6ra"}
{"id": "42328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baldur", "title": "Baldur", "text": "Baldur er ein gudur \u00ed t\u00ed norr\u00f8nu gudal\u00e6runi. Hann er sonur til gudin \u00d3\u00f0in og gudindina Frigg. Hann er giftur vi\u00f0 Nannu og tey hava ein son, sum eitur Forseti. Baldur er gudurin av k\u00e6rleika, fri\u00f0i og fyrigeving.\nHann hevur fleiri beiggjar so sum, tv\u00edburan H\u00f8r\u00f0ur og T\u00f3rur. \n\nAftan\u00e1 \u00d3\u00f0in doy\u00f0i f\u00f3ru Baldur og H\u00f8r\u00f0ur aftur til \u00c1sgar\u00f0.\n\nT\u00e1 i\u00f0 Baldur byrja\u00f0i at droyma um dey\u00f0an, f\u00f3r Frigg runt um allan heimin at spyrja \u00f8ll og allar lutir at lova, at tey ikki skulu drepa Bald, men plantan mistilteinur var ikki vi\u00f0 upp \u00e1 lyfti\u00f0.\n\nLoki ganda\u00f0i seg sj\u00e1lvan til eina gamla konu og spurdi Frigg, um ta\u00f0 var naka\u00f0, i\u00f0 kundi drepa Bald.\n\nH\u00f8r\u00f0ur var sn\u00fdttur av Loka til at drepa beiggja s\u00edn Bald. Ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt, at Nanna doy\u00f0i av sorg av t\u00ed, at Baldur doy\u00f0i. \n\nLoki fekk H\u00f3\u00f0ur at drepa Baldur, t\u00ed at hann var iretera\u00f0ur av at Baldur var tann perfekti gudurin.\n\nBaldur hev\u00f0i ta\u00f0 st\u00f8rsta og besta skipi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 bygt kalla\u00f0 Hringhorni.\n\nTann st\u00f8rsta hendingin, sum hendi \u00ed Ragnarok, var ta\u00f0 st\u00f3ra kr\u00edggi\u00f0, sum var \u00edmillum teir g\u00f3\u00f0u gudarnar og teir ringu gudarnar og risarnar. Kr\u00edggi\u00f0 skuldi vera heimsins undirgangur. N\u00e6stan allir gudarnir doy\u00f0u, t.d \u00d3\u00f0in, T\u00f3rur, T\u00fdr og Loki. Bara nakrar f\u00e1a gudindur doy\u00f0u t.d Nanna(kona Baldur), Gna og Snotra.\n\nAftan\u00e1 Ragnar\u00f6k var heimurin oy\u00f0ilagdur, men so var\u00f0 heimurin gj\u00f8rdur so at man kundi liva aftur \u00e1 honum. Ta\u00f0 v\u00f3ru bara tvey menniskju \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini, tey itu L\u00edv og L\u00edvthrasir.\n\n\u00c1satr\u00fagv"}
{"id": "42329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1moskt%20m%C3%A1l", "title": "S\u00e1moskt m\u00e1l", "text": "S\u00e1moskt er almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed S\u00e1moaoyggjunum. M\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 370.000 f\u00f3lkum, harav um 200.000 \u00ed Vesturs\u00e1moa og um 57.000 \u00ed Amerikanskum S\u00e1moa.\n\nM\u00e1l \u00ed Kyrrahavsoyggjunum\nS\u00e1moa"}
{"id": "42330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pago%20Pago", "title": "Pago Pago", "text": "Pago Pago er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Ameri. S\u00e1moaoyggjunum og liggur \u00e1 oynni Tutuila, sum er tann st\u00f8rsta oyggin.\n\nS\u00e1moa\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Kyrrahavsoyggjunum\nB\u00fdir \u00ed Osiania"}
{"id": "42331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tutuila", "title": "Tutuila", "text": "Tutuila er st\u00f8rsta oyggin \u00ed Amerikonsku S\u00e1moa\n\nOyggjar\nKyrrahavsoyggjarnar"}
{"id": "42332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tahiti", "title": "Tahiti", "text": "Tahiti er ein kyrrahavsoyggj og st\u00f8rsta oyggin \u00ed Franska Polynesia.\n\nEnski sj\u00f3farin Samuel Wallis uppdaga\u00f0i oynna \u00ed 1767 og var fyrsti evropearin, sum vitja\u00f0i \u00ed oynni. Hann nevndi oynna \"King George the Third island\".\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nTahiti, wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar"}
{"id": "42334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sperol", "title": "Sperol", "text": "Sperol er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Havn. B\u00f3lkurin hevur tr\u00edggjar limir: P\u00e6tur F. Joensen (sangur & gittar), Brandan Dalsgar\u00f0 (gittar) & Oddmar Hermansen (bass). B\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed mars 2017. \u00cd november  2017 framf\u00f8rdu teir \u00e1 t\u00f3nleikasta\u00f0num Whisky a Gogo \u00ed Los Angeles, Kalifornia, har t.d. Metallica, System of a Down, Led Zeppelin,  Mot\u00f6rhead, M\u00f6tley Cr\u00fce og onnur hava framf\u00f8rt.\n\nManning\n\nManning \nP\u00e6tur F. Joensen (sangur & gittar; 2017-)Brandan Dalsgar\u00f0 (gittar; 2017-)Oddmar Hermansen (bass; 2017-)\n\nFyrrverandi manning \nJ\u00f3natan Midjord (trummur; 2018-2019)Hallur Laks\u00e1foss (gittar; 2017)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Facebooks\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Sperol\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "42362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mannafelsdalur", "title": "Mannafelsdalur", "text": "\n\nS\u00f8gnin um bardagan \u00ed Mannafelsdali \n\n\u00cd Akrabyrgi vi\u00f0 Sumba h\u00f8vdu nakrir Fr\u00edsar b\u00fasta\u00f0 sunnast \u00e1 Su\u00f0uroy. T\u00e1 i\u00f0 s\u00f3ttin svarta kom til  Su\u00f0uroyar, doy\u00f0u \u00f8ll fr\u00edsah\u00fasini \u00fat; - t\u00f3 slapp eitt undan sj\u00fakuni, og kallast h\u00fasb\u00f3ndin \u00ed t\u00ed \u201cb\u00f3ndin \u00ed Akrabyrgi\u201d. Hann var vi\u00f0gitin ma\u00f0ur fyri styrki og \u00e1tti \u00e1tta pr\u00fa\u00f0ar og reystar synir.\n\nUm somu t\u00ed\u00f0 hesin b\u00f3ndin livdi, er sagt, at grundv\u00f8llurin var lagdur til kirkjum\u00farin, sum stendur enn \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed Streymoy. Bispurin, sum t\u00e1 sat \u00ed Kirkjub\u00f8, kalla\u00f0ist M\u00fas, sum t\u00f3 mundi vera eyknevni. Hann p\u00edndi st\u00f3rar skattir \u00fat av f\u00f8royingum at f\u00e1a kirkjuna bygda sum pr\u00fd\u00f0iligast; - hetta l\u00edka\u00f0i \u00f8llum illa, og  allir, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u fyri sunnan H\u00f3risg\u00f3tu  (\u00ed Su\u00f0ur-streymoy, Sandoy, Sk\u00favoy og Su\u00f0uroy), synja\u00f0u fyri at geva skattin og bundu felag s\u00edn \u00e1millum at halda m\u00f3ti bispinum. Men bispurin fekk allar nor\u00f0anmenninar at halda vi\u00f0 s\u00e6r \u00edm\u00f3ti hinum. Nor\u00f0anmenninir skuldu koma saman \u00ed Nor\u00f0streymoy og samla li\u00f0 fyri at herja \u00e1 hinar og k\u00faga teir undir biskupin; men t\u00e1 i\u00f0 sunnanmenn fingu nj\u00f3sn av hesum, t\u00f3ku teir seg eisini saman \u00ed flokk og f\u00f3ru sum skj\u00f3tast nor\u00f0ur \u00ed m\u00f3ti teimum. \n\n\u00cd Mannafelsdali, sum er nor\u00f0an fyri Kalbaksbotn, m\u00f8ttust herirnir og ruku saman \u00ed bardagar. Sunnanmenninir v\u00f3ru vi\u00f0 undirlutan og m\u00e1ttu v\u00edkja; har var\u00f0 st\u00f3rt mannfall; \u00ed dalinum s\u00edggjast enn mangir heyggjar, hvar teir sigast at vera grivnir, sum fingu bana \u00ed hesum bardaganum; grasi\u00f0  er reytt, og er ta\u00f0 sagt at vera komi\u00f0 av bl\u00f3\u00f0inum, sum har fleyt. Fyri nor\u00f0an dalin stendur ein st\u00f3rur steinur, sum kallast \u201cBrynjumannabor\u00f0\u201d, og ta\u00f0 er s\u00f8gn, at hann hevur fingi\u00f0 navn av t\u00ed, at nor\u00f0anmenninir hildu sigursveitslu har, t\u00e1 i\u00f0 sunnanmenninir fl\u00fdddu. Oman \u00e1 hesum klettinum liggur ein steinur, sum nor\u00f0anmenninir h\u00f8vdu til hav; hann, i\u00f0 ikki var mentur at hevja steinin upp fr\u00e1 undirlaginum, slapp ikki vi\u00f0 hinum \u00ed bardagan.\n\n\u00c1ri\u00f0 eftir komu sunnanmenninir aftur at hevna henda \u00f3sigur, teir h\u00f8vdu havt. T\u00e1 st\u00f3\u00f0 str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed dalinum vi\u00f0 bygdina \u00ed Kollafir\u00f0i, og n\u00fa fingu sunnanmenn sigur. Teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 b\u00f3ndan \u00ed Akrabygi og synir hansara at vera oddamenn og ganga fremstir \u00ed bardaganum. \n\nTvey vikingaskip, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 fyri sunnan, h\u00f8vdu teir fingi\u00f0 at hj\u00e1lpa s\u00e6r, og tey v\u00f3ru komin nor\u00f0ur at herja og r\u00e6na v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed bygdunum fyri nor\u00f0an; t\u00ed sluppu mangir av nor\u00f0anmonnunum ikki heiman, av t\u00ed teir tordu ikki lata konuf\u00f3lki\u00f0 vera einsamalt heima, me\u00f0an hesum herna\u00f0inum var at kv\u00ed\u00f0a fyri. \n\nSo bar til hesa fer\u00f0ina,  at  sunnanmenn vunnu sigur av hinum partinum og drupu n\u00f3gv f\u00f3lk. Bispurin m\u00e1tti fl\u00fdggja undan og slapp heil\u00adbjargin til Kirkjub\u00f8ar \u00e1 bispasetri\u00f0, men sunnanmenninir vildu ikki skiljast sundur, fyrr enn teir h\u00f8vdu fingi\u00f0 bispin dripnan, og f\u00f3ru t\u00ed eftir honum. T\u00f3 tordi eingin at br\u00f3ta dyr at fara inn at leggja hendur \u00e1 hann, t\u00ed allir b\u00f3ru  teir \u00f3tta fyri at ver\u00f0a settir \u00ed bann av p\u00e1va\u00adnum, og t\u00ed fingu teir b\u00f3ndan \u00ed Akrabyrgi, sum var hei\u00f0in, at drepa hann. Hann st\u00f3\u00f0 \u00fati og r\u00f3pa\u00f0i inn \u00ed stovuna: \u201cEr hin r\u00e1dni M\u00fas vi\u00f0 h\u00fas?\u201d Bispurin svarar:\n\n\u201cN\u00fa situr M\u00fas at kv\u00f8ldm\u00e1lt\u00ed\u00f0 vi\u00f0 bor\u00f0i,\t\nhann firra\u00f0ist ei fyri m\u00e6tari manni \u00ed nor\u00f0ri,\nmen viti t\u00fa Belsma\u00f0urin rei\u00f0i,\nat M\u00fas vil matn\u00e1\u00f0ir eiga!\u201d \n\nBispurin f\u00f3r t\u00e1 upp fr\u00e1 bor\u00f0i, l\u00e6t seg \u00ed bispab\u00fana\u00f0in  og slapp upp \u00e1 kirkjum\u00farin vi\u00f0 \u00f8ksi \u00ed hendi at  verja seg vi\u00f0 har. Akrabyrgisb\u00f3ndin og synir hansara tordu ikki at s\u00f8kja at honum har, t\u00ed at hann hev\u00f0i v\u00e1pn, og m\u00farurin var v\u00edgdur.  T\u00f3 lova\u00f0u teir, at hann skuldi ikki sleppa og v\u00f3ru t\u00ed standandi undir m\u00farinum at for\u00f0a honum at koma omanaftur av honum, fyrr enn hann gavst sj\u00e1lvur. \n\n\u00cd tr\u00edggjar n\u00e6tur og dagar helt so hetta vi\u00f0; men t\u00e1 i\u00f0 tri\u00f0i dagurin var li\u00f0in at kv\u00f8ldi, fell bispurin \u00ed \u00f3v\u00edt av svongd og tosta og datt \u00fat av m\u00farinum ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina; hann rakna\u00f0i t\u00f3 vi\u00f0 av fallinum, men t\u00e1 var\u00f0 hann straks dripin av b\u00f3ndanum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 b\u00f3ndin \u00ed Akrabyrgi var dey\u00f0ur, settu synir hansara b\u00fagv \u00ed Sumba og v\u00f3ru kristna\u00f0ir.\n\nKeldur \nV.U. Hammershaimb: \u201dF\u00e6r\u00f8sk Anthologi I\u201d, 1891"}
{"id": "42371", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bleona%20Qereti", "title": "Bleona Qereti", "text": "Bleona Qereti er songkvinna og sj\u00f3nleikari \u00far Albania.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n 1997 Kam Qejfin Tim \n 1999 Nese Me Do Fort \n 2001 S'me Behet Vone \n 2002 Ik Meso Si Dashurohet \n 2003 Ti Nuk Di As Me Ma Lyp  \n 2005 Greatest Hits\n 2005 Boom Boom\n 2007 Mandarin\n\nKeldur \n\nT\u00f3nleikarar"}
{"id": "42373", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amif%C3%B3lki%C3%B0", "title": "Amif\u00f3lki\u00f0", "text": "Amif\u00f3lki\u00f0 (; eisini amis ella pangcah) er ein avstronesiskur tj\u00f3\u00f0b\u00f3lkur \u00far Taivan. Tey tosa amim\u00e1l, i\u00f0 er eitt avstonesiskt m\u00e1l. Amif\u00f3lki\u00f0 er ein av sekstan alment vi\u00f0urkendum tj\u00f3\u00f0b\u00f3lkum, i\u00f0 hava taivanesiskan uppruna. Ta\u00f0 \u00f8ki\u00f0, har i\u00f0 amif\u00f3lki\u00f0 b\u00fdr, er tann langi smali dalurin millum Mi\u00f0fj\u00f8llini og Strandafj\u00f8llini (Huatungdalurin), stranda\u00f8ki\u00f0 vi\u00f0 Kyrrahavi\u00f0 eystanfyri Strandafj\u00f8llini og Hengchun h\u00e1lvoynna.\n\n\u00cd 2014 var\u00f0 amif\u00f3lki\u00f0 200.604 f\u00f3lk. Ta\u00f0 var umlei\u00f0 37,1% av upprunaf\u00f3lkunum \u00ed Taivan, og ta\u00f0 her tey til tann st\u00f8rsta tj\u00f3\u00f0arb\u00f3lkin av uppruna taivanesarum. Tey flestu av amif\u00f3lkunum liva av \u00fatr\u00f3\u00f0ri, fiskivinnu, hetta t\u00ed at tey b\u00fagva vi\u00f0 strendurnar. Tey vera b\u00f3lka\u00f0i eftir kvinnulinjuni (m\u00f3\u00f0urlinjuni), t\u00e1 hugt ver\u00f0ur eftir uppruna. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini b\u00fa\u00f0u amif\u00f3lkini \u00ed lutfalsliga st\u00f3rum bygdum vi\u00f0 millum 500 og 1000 \u00edb\u00fagvum. \u00cd dagsins Taivan eru amif\u00f3lkini tann tj\u00f3\u00f0b\u00f3lkur av upprunaf\u00f3lkum, i\u00f0 er tann st\u00f8rsti \u00ed st\u00f8rri bygdum og b\u00fdum \u00ed Taivan. Tey hava uppr\u00e6tta\u00f0 fleiri b\u00fdarsamfel\u00f8g kring alla oynna. Tey seinnu \u00e1rat\u00edggjuni hava amif\u00f3lk eisini gift seg vi\u00f0 han-taivanesarum eins v\u00e6l og vi\u00f0 f\u00f3lkum i\u00f0 hoyra til a\u00f0rar tj\u00f3\u00f0b\u00f3lkar av upprunaf\u00f3lki Taivans.\n\nSamleiki og flokking \nVanliga umr\u00f8\u00f0a amif\u00f3lk seg sum Pangcah, i\u00f0 merkir \"menniskja\" ella \"f\u00f3lk av okkara slagi.\" Men \u00ed dagsins Taivan er or\u00f0i\u00f0 ami vor\u00f0i meira og meira vanligt. Hetta or\u00f0i\u00f0 kemur fr\u00e1 or\u00f0inum amis, i\u00f0 merkir \"nor\u00f0ur.\" Granskarar eru ikki \u00e1 einum m\u00e1li um, hvussu ta\u00f0 kann bera til, at \"ami\" bleiv br\u00fakt um pangcah. Ein \u00e1ko\u00f0an er, at or\u00f0i\u00f0 av fyrstan t\u00ed\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt av Puyuma, t\u00e1 i\u00f0 tey umr\u00f8ddu pangcah, av t\u00ed at pangcah b\u00fa\u00f0u longri nor\u00f0uri enn tey. Ein onnur \u00e1sko\u00f0an er, at tey i\u00f0 b\u00fa\u00f0u \u00e1 Taitungsl\u00e6ttuni, umr\u00f8ddu seg sj\u00e1lvi sum \"ami\", av t\u00ed at forfedrar teirra komu nor\u00f0an\u00edfr\u00e1. S\u00ed\u00f0stnevnda fr\u00e1grei\u00f0ingin er tikin vi\u00f0 \u00ed Banzoku Ch\u014dsa H\u014dkokusho, og v\u00edsir, at  hetta m\u00f8guliga kemur fr\u00e1 Falangaw Amis, i\u00f0 er tann amib\u00f3lkurin, i\u00f0 \u00ed dag b\u00fdr \u00ed n\u00fat\u00ed\u00f0ar Chenggong og \u00e1 Taitung-sl\u00e6ttanum. N\u00e6rmastu arvafr\u00f8\u00f0iligu \u00e6ttarf\u00f3lkini s\u00edggja \u00fat at vera filippinar.\n\nSamb\u00e6rt Taiwanese Aboriginal History: Amis, ver\u00f0ur amif\u00f3lki\u00f0 b\u00f3lka\u00f0 \u00ed fimm b\u00f3lkar:\n\n Nor\u00f0urb\u00f3lkurin (bor p\u00e5 Chihlai/Hualien sletten)\n Mittb\u00f3lkurin (b\u00fdr vestanfyri Strandafj\u00f8llini)\n Strandarb\u00f3lkurin (b\u00fdr eystanfyri Strandafj\u00f8llini)\n Falangawb\u00f3lkurin (b\u00fdr \u00ed Chenggong og \u00e1 Taitung-sl\u00e6ttanum)\n Hengchunb\u00f3lkurin (b\u00fdr \u00e1 Hengchun halv\u00f8en)\n\nEin sl\u00edk flokking, h\u00f3ast hon er r\u00e6ttiliga \u00fatbreidd og g\u00f3\u00f0tikin, so er hon fyri ta\u00f0 mesta grunda\u00f0 \u00e1 landafr\u00f8\u00f0iliga \u00fatbrei\u00f0slu og f\u00f3lkafer\u00f0. Ta\u00f0 passar ikki saman vi\u00f0 teir munir i\u00f0 eru s\u00e6ddir innan mentan, m\u00e1l og kropsligari \u00fatsj\u00f3nd.\n\nKeldur \n\nTaivan\nF\u00f3lkasl\u00f8g"}
{"id": "42385", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Egidio%20Miragoli", "title": "Egidio Miragoli", "text": "Egidio Miragoli (f\u00f8ddur 20. juli 1955) er ein  italskur biskupur \u00ed t\u00ed kat\u00f3lsku kirkjuni \u00ed s\u00f3knini Mondov\u00ec. Hann hevur veri\u00f0 biskupur har s\u00ed\u00f0an 29. september 2017.\n\nHann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Gradella av Pandino \u00ed 1955, hann var\u00f0 prestv\u00edgdur \u00ed 1979 og helt fram vi\u00f0 teologiska lesna\u00f0inum \u00ed R\u00f3m.\n \nFr\u00e1 1994 til 2017 var hann prestur \u00ed Saint Francie Cabrini kirkjuni.\n \nHin 29. september 2017 \u00fatnevndi Frans p\u00e1vi hann sum n\u00fdggjan biskup av Mondov\u00ec. Maurizio Malvestiti v\u00edgdi hann hin 11. november 2017 \u00ed LLodi d\u00f3mkirkjuni. Hann var\u00f0 innsettur \u00ed Mondov\u00ec hin 8. desember.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n\n Il sacramento della penitenza. Il ministero del confessore: indicazioni canoniche e pastorali, curatela. Milano, \u00c0ncora Editrice, 1999, ISBN 88-7610-764-9.\n Il Consiglio pastorale diocesano secondo il Concilio e la sua attuazione nelle diocesi lombarde, tesi di dottorato, Roma, Pontificia universit\u00e0 gregoriana, 2000, ISBN 88-7652-855-5.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Catholic Hierarchy: Profilur hj\u00e1 Mons. Miragoli\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Diocese of Mondov\u00ec\n\nItalskir prestar\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "42386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20Kunoy%20D%C3%A1vason", "title": "H\u00f8gni Kunoy D\u00e1vason", "text": "H\u00f8gni Kunoy D\u00e1vason (f\u00f8ddur 26. august 2004) er ein f\u00f8royskur taekwondo \u00ed\u00f0kari og venjari. \u00cd januar 2019, gj\u00f8rdist H\u00f8gni nor\u00f0urlendskur meistari \u00ed taekwondo \u00ed kapping \u00ed \u00cdslandi. Hann b\u00fdr og venur \u00ed S\u00f8ldarfir\u00f0i. Hann setti \u00ed mai 2015 \u00e1 stovn F\u00f8roya fyrsta taekwondofelag, i\u00f0 nevnist Hwarang F\u00f8royar, H\u00f8gni var t\u00e1 10 \u00e1ra gamal. H\u00f8gni er sj\u00e1lvur venjari og n\u00f3gvir limir tekna\u00f0u seg beinanvegin. Tvey \u00e1r seinni v\u00f3ru meira enn hundra\u00f0 aktivir limir. Fleiri av limunum hava veri\u00f0 uttanlands til kappingar, har tey eisini hava vunni\u00f0 hei\u00f0ursmerki. H\u00f8gni var\u00f0 f\u00f8ddur vi\u00f0 sj\u00fakuni cystisk fibrosa. \u00cd sj\u00f3nvarssending, i\u00f0 Kringvarp F\u00f8roya gj\u00f8rdi um hann, s\u00e1st at hann ikki vildi lata sj\u00fakuna avmarka seg, tv\u00f8rtur\u00edm\u00f3ti bleiv sj\u00fakan hansara dr\u00edvmegi. Eisini merkti hann, at ta\u00f0 var gott fyri lunguni at \u00ed\u00f0ka \u00edtr\u00f3tt. Honum d\u00e1mdi v\u00e6l taekwondo og hevur \u00ed\u00f0ka\u00f0 henda \u00edtr\u00f3tt, s\u00ed\u00f0an hann var sm\u00e1drongur. Hann og foreldur hansara b\u00fa\u00f0u fyrst \u00ed Danmark og s\u00ed\u00f0an \u00ed Singapore og eitt stutt skifti \u00ed Su\u00f0urkorea. Me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Singapore, har p\u00e1pi hansara arbeiddi, fekk hann svarta belti \u00ed taekwondo, venjari hansara har var Mr. Lai, \u00ed Danmark var Philip Reyes venjari hansara. T\u00e1 i\u00f0 familjan flutti til F\u00f8roya, var onki taekwondofelag har, og t\u00ed valdi H\u00f8gni at stovna s\u00edtt egna taekwondofelag.\n\n\u00cd oktober 2017 var\u00f0 H\u00f8gni kosin \u00c1rsins gerandihetja av F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0num. \"H\u00f8gni hevur saman vi\u00f0 foreldrum s\u00ednum tiki\u00f0 stig til at seta \u00edtr\u00f3ttargrein \u00e1 stovn, eitt \u00e1tak, sum virkar samlandi fyri b\u00e6\u00f0i ung og gomul,\" seg\u00f0i F\u00f3lkaheilsur\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed grundgeving s\u00edni.\n\n\u00cd november 2017 vann ein av n\u00e6mingunum, i\u00f0 H\u00f8gni er venjari hj\u00e1, D\u00e1vid \u00e1 Lakjuni, silvur hei\u00f0ursmerki \u00e1 DM \u00ed taekwondo \u00ed b\u00f3lkinum undir 59 kg. D\u00e1vid var t\u00e1 19 \u00e1ra gamal, og venjari hansara, H\u00f8gni Kunoy D\u00e1vason, var 13 \u00e1ra gamal. Teir b\u00e1\u00f0ir eru systkinab\u00f8rn.\n\u00cd januar 2019 lutt\u00f3k H\u00f8gni \u00ed nor\u00f0urlandameistaraheitinum \u00ed taekwondo \u00ed Reykjav\u00edk.  Sum yngsti luttakari \u00ed s\u00ednum aldursb\u00f3lki gj\u00f8rdist hann NM-meistari \u00ed taekwondo \u00ed aldursb\u00f3lkinum 15-17 \u00e1r, vektklassa minus-59 kg.\n\nHei\u00f0ur \n 2017 - \u00c1rsins gerandishetja\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2004"}
{"id": "42391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lenga-su%C3%B0urb%C3%B3k", "title": "Lenga-su\u00f0urb\u00f3k", "text": "Lenga-su\u00f0urb\u00f3k (fr\u00f8\u00f0iheiti - Nothofagus pumilio) (spanskt Lenga), er eitt leyvfallandi tr\u00e6, i\u00f0 er upprunav\u00f8kstur \u00ed Su\u00f0ur Andesfj\u00f8llunum og Eldlandinum.\n\nLenga-su\u00f0urb\u00f3k er gr\u00f3\u00f0ursett \u00ed  F\u00f8royum her hon v\u00edsir seg at vera toluliga har\u00f0f\u00f8r.\n\nKeldur \n\nTr\u00e6plantur"}
{"id": "42393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bali", "title": "Bali", "text": "Bali ([\u00e1 indonesiskum: Pulau Bali, Provinsi Bali) er ein oyggj og landslutur \u00ed Indonesia. \u00cd landslutinum eru oyggin Bali og nakrar a\u00f0rar sm\u00e6rri grannaoyggjar, har t\u00e6r kendastu eru Nusa Penida, Nusa Lembongan og Nusa Ceningan. Bali liggur longst m\u00f3ti vestri av oyggjab\u00f3lkinum Lesser Sunda Islands, millum Java har vesturi og Lombok har eysturi. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin, Denpasar, liggur \u00ed sy\u00f0ra parti av oynni.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 var 3.890.757 \u00ed f\u00f3lkateljingini \u00ed 2010, og 4.225.000 pr. januar 2014, \u00e1 oynni b\u00fdr st\u00f8rstiparturin av hinduistiska minnilutanum \u00ed Indonesia. Samb\u00e6rt f\u00f3lkateljingini 2010 v\u00f3ru 83,5% av \u00edb\u00fagvunum \u00e1 Bali balinesiskir hinduar, harn\u00e6st v\u00f3ru 13,4% muslimar, 2,5% v\u00f3ru kristin og 0,5% buddhistar.\n\nBali er eitt v\u00e6lumt\u00f3kt fer\u00f0am\u00e1l, og fer\u00f0avinnan er \u00f8kt s\u00ed\u00f0an 1980-\u00e1rini. Oyggin er kend fyri framkomna list, eitt n\u00fa b\u00e6\u00f0i si\u00f0bundnan og n\u00fat\u00ed\u00f0ar dans, skur\u00f0myndalist, m\u00e1lningalist, le\u00f0ur og t\u00f3nleik. Indonesian International Film Festival ver\u00f0ur hildin hv\u00f8rt \u00e1r \u00e1 Bali. \u00cd mars 2017 nevndi TripAdvisor oynna sum heimsins h\u00f8vu\u00f0sfer\u00f0avinnum\u00e1l \u00ed teirra Traveler's choice award.\n\nBali er partur av Coral Triangle, i\u00f0 er \u00f8ki vi\u00f0 t\u00ed h\u00e6gsta l\u00edvfj\u00f8lbroytni \u00ed havumhv\u00f8rvinum. Bara \u00ed hesum \u00f8kinum eru yvir 500 sl\u00f8g av koralld\u00fdrum. Til samanberingar er hetta meira enn sjey fer\u00f0ir so n\u00f3gv sum \u00ed \u00f8llum Vesturindisku oyggjunum. \n\nBali var vertur fyri ASEAN Summit 2011, APEC 2013 og Miss World 2013. Bali er heimsta\u00f0ur fyri Subak Irrigation System, i\u00f0 er ein UNESCO heimsarvur.\n\nS\u00f8ga\n\nForn\u00f8ld\nBali var\u00f0 bygt umlei\u00f0 2000 f.Kr. av avstranesiskum f\u00f3lkum, i\u00f0 fluttu til oynna. Tey komu siglandi \u00far Su\u00f0ureysturasia og Osiania. Mentanarliga og m\u00e1lsliga eru balinesar \u00ed n\u00e6rmastu \u00e6tt vi\u00f0 f\u00f3lk \u00ed indonesiska havinum, Malaisia, Filipsoyggjum og Osiania. Verktoy av steini fr\u00e1 hesi t\u00ed\u00f0ini eru funnin n\u00e6rindis bygdini Cekik har vesturi \u00e1 oynni.\n\nVe\u00f0urlag\nBali liggur bert 8 gradir sunnanfyri mi\u00f0kringin og hevur t\u00ed eitt javnt ver\u00f0urlag alt \u00e1ri\u00f0. Mi\u00f0alhitin liggur um 30\u00b0C vi\u00f0 luftv\u00e6tu \u00e1 umlei\u00f0 85%.\n\nL\u00e6gsti hiti um dagin liggu millum 20\u201333\u00b0C, men hitin minkar munandi uppi \u00ed h\u00e6ddunum.\n\nRegnt\u00ed\u00f0in er fr\u00e1 umlei\u00f0 oktober til apr\u00edl, og t\u00e1 kann ta\u00f0 regna sera n\u00f3gv, serliga fr\u00e1 desember til mars. \u00c1 p\u00e1skum og \u00e1 j\u00f3lum er ve\u00f0ri\u00f0 sera skiftandi og ringt at sp\u00e1a um.\n\nT\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 ikki er regnt\u00ed\u00f0 kann luftv\u00e6tan vera lutfalsliga l\u00e1g og ta\u00f0 er \u00f3sannl\u00edkt at ta\u00f0 regnar har i\u00f0 l\u00e1glendi er.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nBali er eitt t\u00fd\u00f0andi sta\u00f0 fyri surfarar, har eru v\u00e6lumt\u00f3kt st\u00f8\u00f0 fyri surfarar \u00e1 su\u00f0urs\u00ed\u00f0uni av oynni og \u00e1 strondunum \u00e1 oynni Nusa Lembongan.\n\nBali var vertur fyri Asian Beach Games 2008. \n\nBali er heimsta\u00f0ur hj\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum Bali United, i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed Liga 1.\n\nKeldur \n\nOyggjar\nIndonesia"}
{"id": "42398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wuhan", "title": "Wuhan", "text": "Wuhan () er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hubei landslutinum, \u00ed Kina, og er tann f\u00f3lkar\u00edkasti b\u00fdurin \u00ed Mi\u00f0kina. B\u00fdurin liggur \u00ed eystara parti av Jianghan-sl\u00e6ttanum har i\u00f0 Yangtze og Hanshui \u00e1irnar m\u00f8tast. B\u00fdurin er ein samanrenning av trimum b\u00fdum, i\u00f0 eru vaksnir saman, Wuchang, Hankou og Hanyang. Wuhan er kent sum \"\u4e5d\u7701\u901a\u8862\" (ji\u01d4sh\u011bng-t\u014dngq\u00fa: teir n\u00fdggju landslutirnir' (\u00ed Kina) h\u00f8vu\u00f0s fer\u00f0slu\u00e6\u00f0r)\"; b\u00fdurin er ein t\u00fd\u00f0andi mi\u00f0depil fyri fer\u00f0ing vi\u00f0 fleiri jarnbreytum, vegum og akvegum i\u00f0 ganga gj\u00f8gnum b\u00fdin og binda hann saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum st\u00f3rb\u00fdum. Orsaka\u00f0 av t\u00fddningarmiklu st\u00f8\u00f0uni hj\u00e1 b\u00fdnum fyri fer\u00f0asambandi \u00ed Kina, so ver\u00f0ur hann av og \u00e1 nevndur \"the Chicago of China\" \u00ed \u00fatlendskum keldum.\n\nWuhan hevur sub-landslutast\u00f8\u00f0u (sub-provincial), og er vi\u00f0urkendur sum mi\u00f0depil fyri politikk, b\u00faskap, mentan, \u00fatb\u00fagving og fer\u00f0slu \u00ed Mi\u00f0kina. B\u00fdurin Wuhan fekk s\u00edtt navn \u00ed 1927. F\u00f3lkatali\u00f0 er 10.607.700 per 2015. \u00cd 1920-\u00e1runum var Wuhan h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur hj\u00e1 vinstrasinna\u00f0u Kuomintang (KMT) stj\u00f3rnini i\u00f0 var\u00f0 st\u00fdrd av Wang Jingwei sum andst\u00f8\u00f0a til Chiang Kai-shek, og var eisini h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur undir kr\u00edgnum \u00ed 1937.\n\nS\u00f8ga \nWuhan hevur eina 3.500 \u00e1ra langa s\u00f8gu og er ein av elstu og mest menta\u00f0u st\u00f3rb\u00fdum \u00ed Kina. Undir Han-r\u00edkinum, gj\u00f8rdist Hanyang ein r\u00e6ttiliga t\u00fd\u00f0andi havn. Veturin 208/9 hendi ein av kendastu bard\u00f8gunum \u00ed s\u00f8gu Kina og ein t\u00fd\u00f0andi hending \u00ed S\u00f8guni um tey tr\u00fd kongsveldini\u2014 Str\u00ed\u00f0i\u00f0 um Rey\u00f0u Bergini, i\u00f0 f\u00f3r fram \u00ed fj\u00f8llunum n\u00e6rindis Wuhan. Um ta\u00f0 mundi blivu m\u00farar bygdir fyri at verja Hanyang (206 e.Kr.) og Wuchang (223 e.Kr.).  Tann seinna hendingin markerar stovnanina av Wuhan. \u00cd \u00e1r 223 var\u00f0 Yellow Crane Tower (\u9ec4\u9e64\u697c) bygt \u00e1 Wuchang-s\u00ed\u00f0uni av Yangtze-\u00e1nni. Cui Hao, i\u00f0 var ein kendur yrkjari \u00ed Tang-r\u00edkinum, vitja\u00f0i bygningin fyrst \u00ed 8. \u00f8ld. Yrking hansara gj\u00f8rdi torni\u00f0 til eitt av teimum kendastu \u00ed Su\u00f0urkina.\n\nSeint \u00ed 19. \u00f8ld v\u00f3r\u00f0u jarnbreytir v\u00ed\u00f0ka\u00f0ar \u00ed nor\u00f0ur-su\u00f0ur \u00e1s gj\u00f8gnum b\u00fdin, og ta\u00f0 gj\u00f8rdi b\u00fdin til ein t\u00ed\u00f0andi mi\u00f0depil innan umskiping millum jarnbreytina og fer\u00f0slu eftir \u00e1nni. Ta\u00f0 var \u00ed hesum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num, at \u00fatlendskar kreftir fingu kontroll yvir handils\u00f8ki, har \u00e1arbakkin framvi\u00f0 Hankou var\u00f0 b\u00fdttur sundur \u00ed \u00fatlenskt-st\u00fdrd handils\u00f8ki. \u00c1 \u00f8kinum v\u00f3ru handilsskrivstovur, v\u00f8ruh\u00fas, og atl\u00f8gubryggjur.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kina"}
{"id": "42400", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bangkok", "title": "Bangkok", "text": "Bangkok (tailendskt: \u0e01\u0e23\u0e38\u0e07\u0e40\u0e17\u0e1e \u0e2f, \u0e01\u0e23\u0e38\u0e07\u0e40\u0e17\u0e1e\u0e21\u0e2b\u0e32\u0e19\u0e04\u0e23 \u0e2f) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur\u00a0\u00ed Tailandi. Bangkok eitur \u00ed veruleikanum Krung Thep Mahanakhon. Hann er\u00a0st\u00f8rsti b\u00fdur\u00a0\u00ed\u00a0Tailandi, 14,5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um). Eftir almennum hagt\u00f8lum b\u00fagva seks mi\u00f3. f\u00f3lk \u00ed Bangkok, men ta\u00f0 r\u00e6tta er, at helst b\u00fagva \u00fati vi\u00f0 15 mi\u00f3. f\u00f3lk. B\u00fdurin er bygdur \u00e1 Menam-oyrunum, og fyrr var mesti flutningurin eftir grivnum siglingarveitum. Enn eru f\u00e1ir h\u00f8vu\u00f0svegir, og almenna flutningskervi\u00f0 er v\u00e1naligt. Mongu listskr\u00fdddu templini \u00ed Bangkok hava alt\u00ed\u00f0 drigi\u00f0 fer\u00f0af\u00f3lk \u00far \u00f8llum heiminum at koma hagar at s\u00edggja hesa v\u00f8kru byggilist. \u00cd 2010 hava veri\u00f0 yvir 11,3 milli\u00f3nir vitjandi.\n\nBangkok ver\u00f0ur t\u00ed\u00f0um kalla\u00f0ur Eysturlanda Venezia.\n\nKeldur \n\nBangkok\nB\u00fdir \u00ed Tailandi"}
{"id": "42401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20Delhi", "title": "New Delhi", "text": "New Delhi () er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed India og eitt av teimum 11 landslutunum \u00ed Dehli. Sj\u00e1lvt um Although colloquially Delhi og New Delhi \u00ed vanligari talu ver\u00f0a n\u00fdtt vi\u00f0 somu merking, t\u00e1 i\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed India ver\u00f0ur umr\u00f8ddur, so er talan um tv\u00e6r ymiskar eindir, har New Delhi er ein l\u00edtil partur av Delhi. Ta\u00f0 i\u00f0 \u00e1 enskum nevnist National Capital Region er ein n\u00f3gv st\u00f8rri eind, i\u00f0 er umgird av Haryana \u00e1 trimum s\u00ed\u00f0um og Uttar Pradesh m\u00f3ti eystri.\n\nGrundarsteinurin \u00ed b\u00fdnum var\u00f0 lagdur av Georg 5. av St\u00f3rabretlandi undir Delhi Durbar \u00ed 1911. Steinurin var\u00f0 tekna\u00f0ur og tilevna\u00f0ur av bretsku arkitektunum Sir Edwin Lutyens og Sir Herbert Baker. Tann n\u00fdggi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin var\u00f0 v\u00edgdur hin 13. februar 1931, av Viceroy and Governor-General of India Lord Irwin.\n\nS\u00f8ga \nDelhi hev\u00f0i virka\u00f0 sum politiskur og f\u00edggjarligur mi\u00f0depil undir fleiri ymiskum veldum i s\u00f8guni hj\u00e1 forna India og Delhi Sultanatinum, har ta\u00f0 kendasta var Mughal-r\u00edki\u00f0 fr\u00e1 1649 til 1857. \u00cd byrjanini av 1900-\u00e1runum, var\u00f0 eitt uppskot lagt fyri bretsku fyrisitingini um at broyta h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in hj\u00e1 Bretska Indiska Heimsveldi, i\u00f0 var almenna navni \u00e1 India t\u00e1, fr\u00e1 Calcutta \u00e1 eysturstrondini til Delhi. Bretska stj\u00f3rnin \u00ed India meinti, at ta\u00f0 logistiskt s\u00e6\u00f0 var l\u00e6ttari at stj\u00f3rna India \u00far Delhi mitt \u00ed Nor\u00f0urindia.\n\nJ\u00f8r\u00f0in har i\u00f0 n\u00fdggi b\u00fdurin skuldi byggjast var\u00f0 fingin til vega vi\u00f0 l\u00f3gini um ognart\u00f8ku av j\u00f8r\u00f0 fr\u00e1 1894.\n\nJar\u00f0fr\u00f8\u00f0i\n\nNew Delhi hevur eina v\u00eddd \u00e1 427 km2, og ta\u00f0 er ein l\u00edtil partur av st\u00f3rb\u00fdnum Delhi. Eftirsum at b\u00fdurin liggur \u00ed Nor\u00f0urindiska l\u00e1glendinum (Indo-Gangetic Plain), so er ta\u00f0 l\u00edtil h\u00e6ddarmunur \u00ed b\u00fdnum. New Delhi og \u00f8kini kring b\u00fdin v\u00f3ru einafer\u00f0 ein partur av Aravalli fjallar\u00f8\u00f0ini. Ta\u00f0 i\u00f0 er eftir av teimum fj\u00f8llunum er Delhi-ryggurin, i\u00f0 eisini ver\u00f0ur nevnt Lungurnar hj\u00e1 Delhi.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur\n\nB\u00fdurin var vertur fyri Commonwealth Games \u00ed 2010 og er hv\u00f8rt \u00e1r vertur fyri Delhi H\u00e1lvmaraton kappingina. B\u00fdurin hevur fyrr veri\u00f0 vertur fyri Asiatisku leikunum \u00ed 1951 og 1982. New Delhi v\u00edsti \u00e1huga fyri at gerast vertur fyri Asiatisku leikunum 2019, men hin 2. august 2010 s\u00fdtti stj\u00f3rnin fyri at stu\u00f0la ynskinum orsaka\u00f0 av skuldsetingum um mutur \u00e1 Commonwealth Games 2010.\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed India"}
{"id": "42407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wanna%20One", "title": "Wanna One", "text": "Wanna One (Hangul: \uc6cc\ub108\uc6d0) er ein su\u00f0urkoreanskur gentu t\u00f3nleikab\u00f3lkur vi\u00f0 fimm limum fr\u00e1 CJ E&M. B\u00f3lkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 2017. Limirnir eru: Kang Daniel, Park Ji-hoon, Lee Dae-hwi, Kim Jae-hwan, Ong Seong-wu, Park Woo-jin, Lai Kuan-lin, Yoon Ji-sung, Hwang Min-hyun, Bae Jin-young, Ha Sung-woon.\n\nLimir\nYoon Ji-sung\nHa Sung-woon\nHwang Min-hyun\nOng Seong-wu\nKim Jae-hwan\nKang Daniel\nPark Ji-hoon\nPark Woo-jin\nBae Jin-young\nLee Dae-hwi\nLai Kuan-lin\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nMinifl\u00f8vur\n1X1=1 (To Be One) (2017)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nSu\u00f0urkoreanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "42412", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Irina%20Bilyk", "title": "Irina Bilyk", "text": "Irina Bilyk (f\u00f8dd 6. apr\u00edl 1970 \u00ed Kyiv) er ein ukrainsk songkvinna og sangskrivari. Hon skriva\u00f0i s\u00edn fyrsta sang sum t\u00edggju \u00e1ra gomul. \u00cd 1995 framf\u00f8rdi hon fyri t\u00e1verandi amerikanska forsetanum, Bill Clinton.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n \u00ab\u041a\u0443\u0432\u0430\u043b\u0430 \u0437\u043e\u0437\u0443\u043b\u044f\u00bb (1990)\n \u00ab\u042f \u0440\u043e\u0437\u043a\u0430\u0436\u0443\u00bb (1994)\n \u00abNova\u00bb (1995)\n \u00ab\u0422\u0430\u043a \u043f\u0440\u043e\u0441\u0442\u043e\u00bb (1996)\n \u00ab\u0424\u0430\u0440\u0431\u0438\u00bb (1998)\n \u00ab\u041e\u043c\u0430\u00bb (2000)\n \u00abBi\u0142yk\u00bb (2002)\n \u00ab\u041a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0430\u00bb (2003)\n \u00ab\u041b\u044e\u0431\u043e\u0432\u044c. \u042f\u0434\u00bb (2004)\n \u00ab\u041d\u0430 \u0431\u0438\u0441\u00bb (2008)\n \u00ab\u0420\u0430\u0441\u0441\u0432\u0435\u0442\u00bb (2014)\n \u00ab\u0411\u0435\u0437 \u0413\u0440\u0438\u043c\u0430\u00bb (2017)\n\nUkrainskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "42419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fausto%20Coppi", "title": "Fausto Coppi", "text": "Angelo Fausto Coppi, (f. 15. september 1919, d. 2. januar 1960), var ein italskur s\u00fakklari. Hann var tann mest vinnandi altj\u00f3\u00f0a s\u00fakklarin b\u00e1\u00f0u megin seinna heimsbardaga. Orsaka\u00f0 av n\u00f3gvu sigrunum var\u00f0 hann nevndur Il Campionissimo, ella meistarin yvir meistarar. Hann var ein all-round kapps\u00fakklari, hann var g\u00f3\u00f0ur til at klatra og til einkultstart og var eisini ein einastandandi spurtari. Hann vann Giro d'Italia fimm fer\u00f0ir (1940, 1947, 1949, 1952, 1953), Tour de France tv\u00e6r fer\u00f0ir (1949 og 1952), og heimsmeistaraskapin \u00ed 1953.-Harumframt vann hann eisini Giro di Lombardia fimm fer\u00f0ir, Milano-Sanremo thr\u00edggjar fer\u00f0ir og so vann hann eisini Paris-Roubaix og La Fl\u00e8che Wallonne og setti t\u00edmamet (45,798\u00a0km) \u00ed 1942.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 1960\nItalskir s\u00fakklarar"}
{"id": "42420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marco%20van%20Basten", "title": "Marco van Basten", "text": "Marcel \"Marco\" van Basten (f\u00f8ddur 31. oktober 1964) er ein ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi fyri Ajax og Milan og Ni\u00f0urlendska f\u00f3tb\u00f3ltsmanslandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed 1980-unum og fyrst \u00ed '90-unum sum \u00e1lopsleikari. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum bestu europeisku \u00e1leyparunum og ein av teimum bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarunum til allar t\u00ed\u00f0ir. Hann hevur skora\u00f0 300 m\u00e1l \u00ed karrieruni, men sp\u00e6ldi s\u00edn seinasta dyst \u00ed 1993 bert 28 \u00e1ra gamal orsaka\u00f0 av ska\u00f0a, i\u00f0 noyddi hann at leggja fr\u00e1 s\u00e6r tvey \u00e1r seinni. Seinni gj\u00f8rdist hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Ajax og hj\u00e1 ni\u00f0urlendska landsli\u00f0num.\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "42421", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roysik%C3%B8ttur", "title": "Roysik\u00f8ttur", "text": "Roysik\u00f8ttur ella hermal\u00edn (latin Mustela erminea) er eitt r\u00e1nd\u00fdr av m\u00e1r\u00e6ttini.\nRoysik\u00f8ttur f\u00e6r snj\u00f3hv\u00edtan vetrarfeld, men vi\u00f0 kolasv\u00f8rtum halasnerti. Heiti\u00f0 hermal\u00edn sipar mest til roysik\u00f8ttin \u00ed vetrarfeldi.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "42422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neymar", "title": "Neymar", "text": "Neymar da Silva Santos J\u00fanior (f\u00f8ddur 5. februar 1992), vanliga kendur sum Neymar ella Neymar Jr., er ein brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum \u00e1lopsleikari fyri franska felagi\u00f0 Paris Saint-Germain og Brasilska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Fr\u00e1 2013-2017 sp\u00e6ldi hann fyri spanska La Liga felagi\u00f0 FC Barcelona, har hann vann spanska meistaraheiti\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir. Hann vann olympiskt gull vi\u00f0 Brasil \u00ed 2016 og silvur \u00ed 2012.\n\nHei\u00f0ur\n\nFelag\nSantos\nCampeonato Paulista: 2010, 2011, 2012\nCopa do Brasil: 2010\nCopa Libertadores: 2011\nRecopa Sudamericana: 2012\n\nBarcelona\n\nLa Liga: 2014\u201315, 2015\u201316\nCopa del Rey: 2014\u201315, 2015\u201316, 2016\u201317\nSupercopa de Espa\u00f1a: 2013\nUEFA Champions League: 2014\u201315\nFIFA Club World Cup: 2015\n\nLandsli\u00f0\nBrasil\nSouth American Youth Championship: 2011\nFIFA Confederations Cup: 2013\nOlympiskt gullhei\u00f0ursmerki: 2016\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nBrasilskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "42423", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendsku%20j%C3%B3lav%C3%A6ttrarnar", "title": "\u00cdslendsku j\u00f3lav\u00e6ttrarnar", "text": "\u00cdslendsku J\u00f3lav\u00e6ttrarnar  (\u00edslendskt: \u00cdslensku j\u00f3lasveinarnir\u200e) eru v\u00e6ttrar av tr\u00f8llaslagi, i\u00f0 upprunaliga v\u00f3ru n\u00fdttir at r\u00e6\u00f0a b\u00f8rn \u00ed d\u00f8gunum fyri j\u00f3l. Foreldur teirra eru Gr\u00fdla (G\u00edvur) og Leppal\u00fa\u00f0i (Leppad\u00f3lgur), og h\u00fasdj\u00f3r teirra er J\u00f3lak\u00f6tturinn (J\u00f3lak\u00f8tturin). Upprunaliga h\u00f8vdu teir onki til felags vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a j\u00f3lamannin, i\u00f0 er s\u00ed\u00f0skeggjutur, \u00ed rey\u00f0um kl\u00e6\u00f0um, og gevur b\u00f8rnum g\u00e1vur. \u00cd 20.\u00f8ld runnu teir vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini saman vi\u00f0 altj\u00f3\u00f0a j\u00f3lamanninum, og eru \u00ed dag ikki tey somu tr\u00f8llini, i\u00f0 teir upprunaliga v\u00f3ru. \n\n\u00c6vint\u00fdrverur\nF\u00f3lkaminni\n\u00cdsland\nJ\u00f3l\nStubbar"}
{"id": "42424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Franz%20Schubert", "title": "Franz Schubert", "text": "Franz Peter Schubert (f\u00f8ddur 31. januar 1797 \u00ed Himmelpfortgrund (\u00ed dag ein partur av b\u00fdarpartinum Alsergrund) \u00ed Wien, dey\u00f0ur 19. november 1828 \u00ed Wien) var eystur\u00edkst t\u00f3naskald og pianistur.\n\nSchubert er mest kendur fyri s\u00ednar lieder (sangir vi\u00f0 klaverfylgisp\u00e6li), hann komponera\u00f0i umlei\u00f0 600 av hesum slagnum \u00ed stutta l\u00edvi s\u00ednum. Hann gj\u00f8rdist einans 32 \u00e1ra gamal. Hann n\u00fdtti tekstir hj\u00e1 samt\u00ed\u00f0ar yrkjarum sum Goethe, Friedrich Schiller, Heinrich Heine og Friedrich R\u00fcckert. Hann ver\u00f0ur mettur at vera tann st\u00f8rsti innan hetta slagi av t\u00f3nleiki. Umframt lieder er hann eisini kendur fyri s\u00ednar symfoniir, kirkjulig k\u00f3rverk og klaververk. Derudover er han kendt for sine symfonier, kirkelige korv\u00e6rker og klaverv\u00e6rker. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum st\u00f8rstu t\u00f3nask\u00f8ldunum \u00ed t\u00ed seinu klassisimuni og t\u00ed\u00f0liga \u00ed romatisismuni. Hann var ein av teimum mest framf\u00f8rdu t\u00f3nask\u00f8ldunum fyrst \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1797\nAndl\u00e1t \u00ed 1828\nT\u00f3nask\u00f8ld \u00far Eysturr\u00edki"}
{"id": "42425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giuseppe%20Verdi", "title": "Giuseppe Verdi", "text": "Giuseppe Fortunino Francesco Verdi (9. ella 10. oktober 1813 \u2013 27. januar 1901) var italskt romantiskt t\u00f3naskald, i\u00f0 serliga komponera\u00f0i opera. Hann var eitt av teimum mest t\u00fd\u00f0andi t\u00f3nask\u00f8ldunum \u00ed 19. \u00f8ld. Verk hansara ver\u00f0a ofta framf\u00f8rd \u00ed operah\u00fasum kring allan heimin, eins og tema fr\u00e1 summum av verkum hansara eru r\u00f3tfest \u00ed f\u00f3lksligari mentan sum t.d. \"La donna \u00e8 mobile\" \u00far Rigoletto, \"Va, pensiero\", ta\u00f0 hebraiska tr\u00e6lak\u00f3ri\u00f0 \u00far Nabucco, \"Libiamo ne' lieti calici\", drykkjuv\u00edsan \u00far La traviata og triumfmarchurin \u00far Aida.\n\nListi yvir verk \n Operaer:\n Oberto, conte di San Bonifacio, 17. november 1839\n Un giorno di regno ossia il finto Stanislao, 5. september 1840\n Nabucco, 9. mars 1842\n I Lombardi alla prima crociata, 11. februar 1843\n Ernani, 9 mars 1844\n I due Foscari, 3. november 1844\n Giovanna d'Arco, 15. februar 1845\n Alzira, 12. august 1845\n Attila, 17. mars 1846\n Macbeth, 14. marts 1847\n I masnadieri, 22. juli 1847\n J\u00e9rusalem (ein endursko\u00f0an og t\u00fd\u00f0ing av I Lombardi alla prima crociata) 26. november 1847\n Il corsaro, 25. oktober 1848\n La battaglia di Legnano, 27. januar 1849\n Luisa Miller, 8. desember 1849\n Stiffelio, 16. november 1850\n Rigoletto, 11. mars 1851\n Il trovatore, 19. januar 1853\n La traviata, 6. mars 1853\n Les v\u00eapres siciliennes, 13. juni 1855\n Giovanna de Guzman, endursko\u00f0an av Siciliansk vesper, 1855\n Simone Boccanegra, 12. mars 1857, endursko\u00f0a\u00f0 1881\n Aroldo (ein st\u00f8rri endursko\u00f0an av Stiffelio), 16. august 1857\n Un ballo in maschera, 17. februar 1859\n La forza del destino, 10. november 1862\n Don Carlos, 11. mars 1867\n Aida, 24. desember 1871\n Don Carlos, endursko\u00f0a\u00f0 1872\n Maskeballet, endursko\u00f0a\u00f0 (1883)\n Don Carlos, onnur endursko\u00f0an (1884)\n Don Carlos, tri\u00f0ja endursko\u00f0an (1886)\n Otello, 5. februar 1887\n Falstaff, 9. februar 1893\n\n Sangir\n Sei Romanze (1838)\n Non t'accostar all'urna (Jacopo Vittorelli)\n More, Elisa, lo stanco poeta (Tommaso Bianchi)\n In solitaria stanza (Jacopo Vittorelli)\n Nell'orror di note oscura (Carlo Angiolini)\n Perduta ho la pace (t\u00fdtt \u00far t\u00fdskum eftir Luigi Balestra)\n Deh, pietoso, o addolorata (t\u00fdtt \u00far t\u00fdskum eftir Luigi Balestra)\n L'esule (1839) (Temistocle Solera)\n La seduzione (1839) (Luigi Balestra)\n Guarda che bianca luna: notturno (1839) (Jacopo Vittorelli)\n Album di Sei Romanze (1845)\n Il tramonto (Andrea Maffei)\n La zingara (S. Manfredo Maggioni)\n Ad una stella (Maffei)\n Lo Spazzacamino (Felice Romani)\n Il Mistero (Felice Romani)\n Brindisi (Maffei)\n Il poveretto (1847) (Maggioni)\n L'Abandon\u00e9e (1849) (Escudier?)\n Stornello (1869)\n Piet\u00e0 Signor (1894) (Verdi og Boito)\n\n Andaligur t\u00f3nleikur\n Requiem (1874)\n Messa per Rossini (1869, f\u00f8rsteopf\u00f8rt posthumut 1988)\n Pater Noster (1873)\n Ave Maria (1880)\n Quattro Pezzi Sacri (1898)\n Ave Maria\n Stabat Mater\n Laudi alla Vergine Maria\n Te Deum\n\n Onnur verk\n Suona la tromba (1848) (Giuseppe Mameli)\n Inno delle Nazioni (1862, London) (Boito)\n Str\u00fakikvartet \u00ed e-mol (1873)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0a\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Stanford Universitys um operur hj\u00e1 Verdis\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1813\nAndl\u00e1t \u00ed 1901\nItalsk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "42426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miguel%20de%20Cervantes", "title": "Miguel de Cervantes", "text": "Miguel de Cervantes Saavedra (f\u00f8ddur 29. september 1547 i Alcal\u00e1 de Henares, dey\u00f0ur 23. apr\u00edl 1616 \u00ed Madrid) var ein spanskur rith\u00f8vundur. Hann skriva\u00f0i b\u00e6\u00f0i skalds\u00f8gur, sj\u00f3nleikir og yrkingar. Kendastur er hann fyri skalds\u00f8guna Don Quijote (ella Don Quixote).\n\n\u00c1\u00f0renn Cervantes gj\u00f8rdist rith\u00f8vundur, lutt\u00f3k hann \u00ed t\u00ed kristnu armada\u00f0ini m\u00f3ti turkum og var\u00f0 s\u00e6rdur \u00ed bardaganum vi\u00f0 Lepanto. Eftir ta\u00f0 var hann tr\u00e6lur \u00ed fimm \u00e1r hj\u00e1 maurarunum \u00ed Alger. Seinni arbeiddi hann sum matv\u00f8ruhandilsma\u00f0ur fyri tann spanska herskipaflotan og fer\u00f0a\u00f0ist t\u00ed runt \u00ed Spania. Seinni gj\u00f8rdist hann skattauppkrevjari og rith\u00f8vundur.\n\nMiguel de Cervantes Saavedra var\u00f0 f\u00f8ddur sum ta\u00f0 fj\u00f3r\u00f0a barni\u00f0 av sjey \u00ed einari f\u00e1takari a\u00f0alfamilju \u00ed Alcal\u00e1 de Henares. Foreldur hansara v\u00f3ru Rodrigo de Cervantes (1509-1585), kirurgur, og Leonor de Cortinas (1520-1593).\n\nTann ungi Cervantes las gudfr\u00f8\u00f0i \u00e1 universitetunum \u00ed Salamanca og Madrid.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 16. \u00f8ld\nAnd\u00e1t \u00ed 17. \u00f8ld\nSpanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sofokles", "title": "Sofokles", "text": "Sofokles (; , Sophokl\u0113s, ;  497/6 \u2013 vetur 406/5 f.Kr.) er ein av trimum fornaldargrikskum harmleikask\u00f8ldum, hv\u00f8rs sj\u00f3nleikir hava yvirliva\u00f0. Fyrstu sj\u00f3nleikir hansara v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0ir seinni enn teir hj\u00e1 Aeschylus, og fyrr enn ella samstundis sum teir hj\u00e1 Euripides. Sofokles skriva\u00f0i meira enn 120 sj\u00f3nleikir \u00ed l\u00edvst\u00ed\u00f0 hansara, men bert sjey hava yvirliva\u00f0 \u00ed s\u00edni heild: Ajax, Antigone, Kvinnurnar \u00ed Trakis, Kong \u00d8dipus, Electra, Philoktetes og \u00d8dipus \u00ed Kolonos. \u00cd n\u00e6rum 50 \u00e1r var Sofokles tann best umt\u00f3kti leikritah\u00f8vundurin \u00ed dramakappingunum hj\u00e1 b\u00fdarstatinum Athen, i\u00f0 f\u00f3ru fram \u00ed teimum religi\u00f8su h\u00e1t\u00ed\u00f0unum \u00ed Lenaea og Dionysia. Hann lutt\u00f3k \u00ed 30 kappingum, har hann vann 24 og fekk ongant\u00ed\u00f0 verri pl\u00e1ss enn anna\u00f0 pl\u00e1ss. Aeschylus vann 13 kappingar, Euripides vann f\u00fdra kappingar.\n\nteir kendastu harmaleikirnir hj\u00e1 Sofokles eru vi\u00f0 \u00d8dipus og Antigone: teir eru kendir sum Theban leikirnir. Sofokles \u00e1virka\u00f0i menningina av sj\u00f3nleiki, har ta\u00f0 mest t\u00fd\u00f0andi var at hann t\u00f3k ein tri\u00f0ja leikara vi\u00f0, og harvi\u00f0 minka\u00f0i hann um t\u00fddningin av k\u00f3rinum \u00ed framf\u00f8rsluni av plottinum. Hann menti eisini leiklutirnir (pers\u00f3narnar) \u00ed st\u00f8rri mun enn ta\u00f0 fyrr var gj\u00f8rt av eitt n\u00fa Aeschylus.\n\nKeldur \n\nGrikkar\nFornaldar rith\u00f8vundar"}
{"id": "42436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Truman%20Capote", "title": "Truman Capote", "text": "Truman Garcia Capote (; f\u00f8ddur Truman Streckfus Persons, 30. september 1924 \u2013 25. august 1984) var ein amerikanskur skalds\u00f8guh\u00f8vundur, filmsrith\u00f8vundur, leikritah\u00f8vundur og sj\u00f3nleikari. N\u00f3gvar av stutts\u00f8gum, skalds\u00f8gum og sj\u00f3nleikum hansara eru vi\u00f0urkendir b\u00f3kmentaligir klassikarar, teirra millum eru skalds\u00f8gan  Breakfast at Tiffany's (1958) og  krimiskalds\u00f8gan In Cold Blood (1966), i\u00f0 hann seg\u00f0i vera eina skalds\u00f8gu, i\u00f0 var fr\u00e1 veruleikanum. \u00cd minsta lagi 20 filmar og sj\u00f3nvarpsdrama eru framleidd \u00fatfr\u00e1 skalds\u00f8gum, stutts\u00f8gum og sj\u00f3nleikum hansara.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 1984\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "42437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johannes%20Brahms", "title": "Johannes Brahms", "text": "Johannes Brahms (; f\u00f8ddur 7. mai 1833, dey\u00f0ur 3. apr\u00edl 1897) var t\u00fdskt t\u00f3naskald og pianistur \u00ed romantiska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num. Hann var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Hamburg \u00ed einari lutherskari familju. St\u00f3ran part av arbei\u00f0sl\u00edvinum b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Wien, Eysturr\u00edki. Hann ver\u00f0ur ofta b\u00f3lka\u00f0ur saman vi\u00f0 Johann Sebastian Bach og Ludwig van Beethoven sum ein av teimum trimum B'unum innan t\u00f3nleik, ein vi\u00f0mering, i\u00f0 upprunlaiga kom fr\u00e1 t\u00f3naskaldinum Hans von B\u00fclow \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nBrahms komponera\u00f0i til symfoniorkestur, kamar-samansp\u00e6l, orgul, r\u00f8dd og k\u00f3r. Hann arbeiddi saman vi\u00f0 teimum fremstu t\u00f3nleikarunum \u00ed hansara samt\u00ed\u00f0, teirra millum vi\u00f0 pianistinum Clara Schumann og violinistinum Joseph Joachim, tey tr\u00fd v\u00f3ru g\u00f3\u00f0 vinf\u00f3lk. Brahms var perfektionist og oy\u00f0ileg\u00f0i t\u00ed summi av verkum s\u00ednum og onnur v\u00f3ru ikki \u00fatgivin.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1833\nAndl\u00e1t \u00ed 1897\nT\u00fdsk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "42440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anwar%20Sadat", "title": "Anwar Sadat", "text": "Mohamed Anwar El Sadat (f\u00f8ddur 25. desember 1918, dey\u00f0ur 6. oktober 1981) var egyptiskur politikari og forseti fr\u00e1 1970 til 1981. Hann lutt\u00f3k \u00ed kvettinum \u00ed 1952, i\u00f0 f\u00f8rdi til kong Farouk 1. var\u00f0 koyrdur fr\u00e1. \u00cd 1969, eftir at hava r\u00f8kt fleiri st\u00f8rv \u00ed stj\u00f8rnini, var\u00f0 hann valdur til varaforseta fyri vinmannin Gamal Abdal Nasser. T\u00e1 Nasser doy\u00f0i \u00e1ri\u00f0 eftir, gj\u00f8rdist Sadat forseti.\n\n\u00c1 fer\u00f0 hansara til Jerusalem \u00ed 1977, i\u00f0 f\u00f8rdi til at Camp David-s\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur \u00ed 1978 vi\u00f0 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra \u00cdsraels Menachem Begin, var\u00f0 vegurin sl\u00f3\u00f0a\u00f0ur fyri einari \u00edsraelskari-egypstiskari fri\u00f0aravtalu \u00ed 1979. Hann fekk Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels \u00ed 1978 saman vi\u00f0 Menachem Begin. \u00cd oktober 1981 var\u00f0 hann myr\u00f0ur av limum \u00far einum egypstiskum islamskum Jihad-felagsskapi. Eftirfylgjari hansara gj\u00f8rdist Hosni Mubarak.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 1981\nEgyptar"}
{"id": "42441", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kwame%20Nkrumah", "title": "Kwame Nkrumah", "text": "Kwame Nkrumah (f\u00f8ddur 21. september 1909 \u2013 27. apr\u00edl 1972) var ein ganesiskur politikari og uppreistrarma\u00f0ur. Hann var fyrsti fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri og forseti \u00ed Gana, eftir at hann leiddi landi\u00f0 til sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 St\u00f3rabretlandi \u00ed 1957. Hann gekk inn fyri Panafrikanismu og var ein av stovnandi limunum \u00ed Organization of African Unity og fekk Lenin Fri\u00f0arpvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1962.\n\nNotur\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1909\nAndl\u00e1t \u00ed 1972\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nGana"}
{"id": "42442", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sun%20Tzu", "title": "Sun Tzu", "text": "Sun Tzu (\u5b6b\u5b50; pinyin: S\u016bn Z\u01d0 ), ver\u00f0ur eisini skriva\u00f0 sum : Sun-Tsu, Sun Tse, Sunzi, Sun Zi (av s\u00edni samt\u00ed\u00f0 var\u00f0 hann nevndur \"Sun-Wu\"), hann livdi umlei\u00f0 \u00e1r 500 f.Kr. \u00ed t\u00ed kinesiska statinum Wu (\u5433). Hann var generalur og herna\u00f0arstrategur.\n\nB\u00f3k hansara Kr\u00edgslist (\u5175\u6cd5; pinyin: b\u012bngf\u01ce) ver\u00f0ur hildin at vera ta\u00f0 elsta verki\u00f0 um herna\u00f0arliga strategi og er enn \u00ed dag eitt t\u00fd\u00f0andi verk \u00e1 \u00f8kinum. B\u00e6\u00f0i Mao og Ho Chi Minh l\u00f3su og br\u00faktu \u00e1v\u00edsingar \u00far b\u00f3kini, har ein av teimum kendastu, men ofta yvirs\u00e6ddu, er tann, at man alt\u00ed\u00f0 skal lata ein veg vera opnan fyri einum f\u00edgginda, i\u00f0 man hevur vunni\u00f0 \u00e1, so hann kann taka seg aftur.\n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n5. \u00f8ld f.Kr.\nKinesiskir rith\u00f8vundar\nHermenn"}
{"id": "42444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Defoe", "title": "Daniel Defoe", "text": "Daniel Defoe (f\u00f8ddur 1660 \u00ed London sum Daniel Foe, dey\u00f0ur 26. apr\u00edl 1731 \u00ed London) var ein enskur rith\u00f8vundur, i\u00f0 var mest kendur fyri skalds\u00f8guna Robinson Crusoe um tann unga sj\u00f3mannin Robinson, i\u00f0 stranda\u00f0i \u00e1 einari oydnari oyggj men megna\u00f0i at yvirliva til hann slapp av oynni aftur. Defoe var virkin politiskt og lutt\u00f3k \u00ed Monmouth uppreistinum m\u00f3ti kongi James 2. av Onglandi. Ta\u00f0 f\u00f8rdi til, at hann noyddist at liva \u00ed eksil \u00ed tr\u00fd \u00e1r, \u00e1\u00f0renn hann kundi venda heim aftur til Onglands.\n\nEnskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1660-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1730-\u00e1runum"}
{"id": "42445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pedro%20Calder%C3%B3n%20de%20la%20Barca", "title": "Pedro Calder\u00f3n de la Barca", "text": "Pedro Calder\u00f3n de la Barca y Barreda Gonz\u00e1lez de Henao Ruiz de Blasco y Ria\u00f1o, eisini kendur sum Pedro Calder\u00f3n de la Barca (f\u00f8ddur 17. januar 1600, dey\u00f0ur 25. mai 1685) var ein spanskur yrkjari, leikritah\u00f8vundur og rith\u00f8vundur fr\u00e1 t\u00ed sponsku gull\u00f8ldini. \u00c1v\u00eds t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed l\u00edvi hansara var hann eisini \u00e1vikavist herma\u00f0ur og kat\u00f3lskur prestur. Hann var vi\u00f0 til at menna tann spanska gullaldarsj\u00f3nleikarpallin, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur av Lope de Vega, og sj\u00f3nleikir Calder\u00f3ns ver\u00f0a mettir at vera h\u00e6ddarpunkti\u00f0 av barokksj\u00f3nleiki \u00ed landinum. Hann ver\u00f0ur mettur at vera tann mest t\u00fd\u00f0andi leikritah\u00f8vundurin \u00ed Spania og hevur eitt t\u00fd\u00f0andi pl\u00e1ss \u00ed heimsb\u00f3kmentunum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1600-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1680-\u00e1runum\nSpanskir rith\u00f8vundar\nHermenn"}
{"id": "42446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chinua%20Achebe", "title": "Chinua Achebe", "text": "Chinua Achebe (f\u00f8ddur 16. november 1930, dey\u00f0ur 21. mars 2013 \u00ed Boston, USA) var ein nigerianskur rith\u00f8vundur og yrkjari.\n\nFyrsta skalds\u00f8ga hansara Things Fall Apart (\u00e1 donskum: Alt falder fra hinanden) er nokk tann altj\u00f3\u00f0a mest lisna afrikanska skalds\u00f8gan, og Achebe var\u00f0 ofta sagdur at vera fa\u00f0ir n\u00fat\u00ed\u00f0ar afrikanskar b\u00f3kmentir. Hann vann Man Booker International Prize \u00ed 2007 og var\u00f0 eisini fleiri fer\u00f0ir upp\u00e1 tal at f\u00e1a Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum, men fekk hana ikki. Verk hansara eru t\u00fddd til meira enn 50 m\u00e1l og seld \u00ed fleiri milli\u00f3num eint\u00f8kum.\n\nAchebe greiddi fr\u00e1 um s\u00f8guna hj\u00e1 afrikanska f\u00f3lkinum fr\u00e1 \u00e1\u00f0renn hj\u00e1landat\u00ed\u00f0ina til hansara samt\u00ed\u00f0. \u00cd skalds\u00f8gum sum Things Fall Apart\u00a0(1958) og\u00a0Arrow of God\u00a0(1964) fortelur hann um m\u00f8ti millum ta\u00f0 si\u00f0bundna \u00e6ttb\u00f3lkasamfelagi\u00f0 og ta\u00f0 bretska hj\u00e1landaveldi. A\u00f0rar av skalds\u00f8gum hansara sum\u00a0No Longer at Ease\u00a0(1960) og\u00a0A Man of the People\u00a0(1966) fara fram umlei\u00f0 1960, t\u00e1 Nigeria gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0, og sn\u00fdr seg serlig aum politisku skipanina og umfatandi muturi\u00f0. Achebe hev\u00f0i sj\u00e1lvur g\u00f3\u00f0an kunnleika til politisku skipanina orsaka\u00f0 av hansara politiska virksemi.\n\nChinua Achebe stu\u00f0la\u00f0i Biafra undir borgarakr\u00edgnum \u00ed Nigeria. Hann doy\u00f0i \u00ed 2013.\n\nSkalds\u00f8gur \u00ed \u00farvali \n Things Fall Apart (1958)\n No Longer at Ease (1960)\n Arrow of God (1964)\n A Man of the People (1966)\n Anthills of the Savannah (1987)\n\nEssays \n An Image of Africa: Racism in Conrad's \"Heart of Darkness\" (1975)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2013\nNigerianar\nRith\u00f8vundar"}
{"id": "42449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bertolt%20Brecht", "title": "Bertolt Brecht", "text": "Bertolt Brecht, f\u00f8ddur Eugen Berthold Friedrich Brecht (10. februar 1898 \u00ed Augsburg \u00ed Bayern, dey\u00f0ur 14. august 1956 \u00ed Berlin) var ein t\u00fdskur leikritah\u00f8vundur, rith\u00f8vundur og politiskur andst\u00f8\u00f0ingur. Brecht var marxistur ta\u00f0 mesta av l\u00edvinum. Hann b\u00fa\u00f0i \u00ed eksil undir nasistat\u00ed\u00f0ini og seinna heimsbardaga, fyrst \u00ed Skandinavia og s\u00ed\u00f0an \u00ed USA. Eftir kr\u00edggi\u00f0 f\u00f3r hann aftur til heimlandi og stovna\u00f0i t\u00e1 sj\u00f3nleikab\u00f3lkin Berliner Ensemble.\n\nT\u00fdskir yrkjarar\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1898\nAndl\u00e1t \u00ed 1956"}
{"id": "42451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iveta%20Mukutjian", "title": "Iveta Mukutjian", "text": "Iveta Mukutjian (f\u00f8dd 14. oktober 1986 \u00ed Jerevan) er ein armensk songkvinna. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Armenia vi\u00f0 sanginum \"LoveWave\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2016 \u00ed Stokkh\u00f3lmi og enda\u00f0i \u00e1 einum fimtapl\u00e1ssi.\n\nKeldur \n\nArmenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1986\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2016"}
{"id": "42452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/George%20Bernard%20Shaw", "title": "George Bernard Shaw", "text": "George Bernard Shaw (f\u00f8ddur 26. juli 1856, dey\u00f0ur 2. november 1950), eisini kendur sum Bernard Shaw, var ein \u00edrskur leikritah\u00f8vundur, kritikari og kjakari, i\u00f0 hevur \u00e1virka\u00f0 vesturlendsk sj\u00f3nleikarah\u00fas, mentan og politik fr\u00e1 1880-\u00e1runum til s\u00edn dey\u00f0a og ennt\u00e1 langt eftir s\u00edn dey\u00f0a. Hann skriva\u00f0i meira enn 60 sj\u00f3nleikir, teirra millum eru verk sum Man and Superman (1902), Pygmalion (1912) pg Saint Joan (1923). Hann skriva\u00f0i b\u00e6\u00f0i um samt\u00ed\u00f0ar satiru og s\u00f8gulig l\u00edknilsi og gj\u00f8rdist ein f\u00f8randi leikritah\u00f8vundur av hansara \u00e6ttarli\u00f0i, og \u00ed 1925 fekk hann nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum.\n\nShaw var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Dublin, flutti til London \u00ed 1876, har hann str\u00edddist vi\u00f0 at kl\u00e1ra seg sum rith\u00f8vundur. Mitt \u00ed 1880-unum var hann blivin ein vir\u00f0ismettur t\u00f3nleika- og sj\u00f3nleikaumm\u00e6lari. Hann gj\u00f8rdist politisk virkin og gj\u00f8rdist partur av Fabian Society og gj\u00f8rdist tann mest ey\u00f0s\u00fdndi sm\u00e1ritah\u00f8vundur. Shaw hev\u00f0i skriva\u00f0 sj\u00f3nleikir \u00ed fleiri \u00e1r, \u00e1\u00f0renn ta\u00f0 hepna\u00f0ist hj\u00e1 honum \u00e1 fyrsta sinni vi\u00f0 sj\u00f3nleikinum Arms and the Man \u00ed 1894. Hann var \u00e1virka\u00f0ur av Henrik Ibsen, og royndi at innf\u00f8ra eina n\u00fdggja realismu \u00ed enskm\u00e6lta sj\u00f3nleikin, og br\u00fakti s\u00ednir sj\u00f3nleikir til at f\u00f8ra fram s\u00ednar politisku, sosialu og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligu hugsanir.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1856\nAndl\u00e1t \u00ed 1950\n\u00cdrskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7ois%20Villon", "title": "Fran\u00e7ois Villon", "text": "Fran\u00e7ois Villon (\u00fattalast  \u00e1 n\u00fdt\u00ed\u00f0ar fronskum; \u00e1 fronskum \u00far 15. \u00f8ld \u00fattalast ta\u00f0 ), f\u00f8ddur \u00ed Paris \u00ed 1431 og hvarv \u00ed 1463, er ta\u00f0 kendasta franska skaldi\u00f0 fr\u00e1 seint \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. Villon var fleiri fer\u00f0ir d\u00f8mdur fyri ymisk l\u00f3garbrot. Hann skriva\u00f0i um nakrar av hesum upplivingum \u00ed yrkingum s\u00ednum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 15. \u00f8ld\nFranskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gavrila%20Derzhavin", "title": "Gavrila Derzhavin", "text": "Gavrila Romanovich Derzhavin (; f\u00f8ddur 14. juli 1743, dey\u00f0ur 20. juli 1816) var ein av russisku yrkjarunum, i\u00f0 var mettur at vera millum teir bestu, \u00e1\u00f0renn Alexander Pushkin, hann var eisini ein n\u00f3gv virdur st\u00e1tsma\u00f0ur.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1740-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1810-\u00e1runum\nRussiskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rudyard%20Kipling", "title": "Rudyard Kipling", "text": "Joseph Rudyard Kipling (f\u00f8ddur 30. desember 1865 \u00ed Bombay, India, dey\u00f0ur 18. januar 1936 \u00ed London, Ongland) var ein enskur rith\u00f8vundur og skald.\n\nKipling er m.a. kendur fyri barnab\u00f3kina The Jungle Book fr\u00e1 1894. B\u00f3k hansara Stalky & Co sn\u00fdr seg um l\u00edvi\u00f0 \u00e1 enskum kostsk\u00falum, s\u00e6\u00f0 fr\u00e1 sj\u00f3narhorninum hj\u00e1 einum drongi. Kipling er eisini kendur fyri s\u00ednar yrkingar og onnur verk. St\u00f3rstu verk hansara eru Gunga Din, If, Kim 1901  og The White Man's Burden. Hann hevur skriva\u00f0 n\u00f3gvar stutts\u00f8gur, m.a. \"The Man Who Would Be King\" (1888).\n\n\u00cd 1907 fekk hann nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1865\nAndl\u00e1t \u00ed 1936\nEnskir rith\u00f8vundar\nEnskir yrkjarar"}
{"id": "42460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Percy%20Bysshe%20Shelley", "title": "Percy Bysshe Shelley", "text": "Percy Bysshe Shelley (; f\u00f8ddur 4. august 1792, dey\u00f0ur 8. juli 1822) var ein av teimum st\u00f3ru ensku yrkjarunum fr\u00e1 romantikkini, og ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum bestu l\u00fdrisku yrkjarunum \u00e1 enskum m\u00e1li, og ein av teimum i\u00f0 hevur havt st\u00f8rst \u00e1virkan. Hann var radikalur \u00ed s\u00ednum yrkingum eins v\u00e6l og \u00ed hansara politisku og sosialu meiningum. Hann gj\u00f8rdist ikki kendur, me\u00f0an hann livdi, men vi\u00f0urkenningin av yrkingar hansara gj\u00f8rdist st\u00f8rri og st\u00f8rri vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini eftir dey\u00f0a hansara. Shelley var ein lyklapers\u00f3nur \u00ed einum t\u00f8ttum ringi av framskygdum sk\u00f8ldum og rith\u00f8vundum umframt Lord Byron, Leigh Hunt, Thomas Love Peacock og seinna kona hansara Mary Shelley, i\u00f0 skriva\u00f0i Frankenstein.\n\nDey\u00f0i hansara\nHin 8. juli 1822, minni enn ein m\u00e1na\u00f0 \u00e1\u00f0renn tredivu \u00e1ra f\u00f8\u00f0ingardag hansara, drukna\u00f0i Shelley \u00ed einum br\u00e1dligum stormi \u00ed Spezia-fl\u00f3gvanum, \u00e1 fer\u00f0 hansara aftur fr\u00e1 Livorno til Lerici \u00ed seglb\u00e1ti hansara, Don Juan. Hann var \u00e1 veg aftur, eftir at hava uppsett leikin The Liberal saman vi\u00f0 Leigh Hunt, i\u00f0 j\u00fast var komin. Navni\u00f0 Don Juan, eitt kurteisi til Byron, bleiv valt av Edward John Trelawny, i\u00f0 var ein av limunum av Shelley\u2013Byron Pisan skaranum. Men, samb\u00e6rt vitnisfr\u00e1grei\u00f0ing fr\u00e1 Mary Shelley, broytti Shelley ta\u00f0 til Ariel, og ta\u00f0 irritera\u00f0i Byron, i\u00f0 fekk s\u00edn vilja vi\u00f0 at f\u00e1a or\u00f0ini \"Don Juan\" m\u00e1la\u00f0i \u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssegli\u00f0. Seglskipi\u00f0, i\u00f0 var ein opin b\u00e1tur, var bygdur eftir serligari tekning til Shelly, \u00ed Genoa. B\u00e1turin koppa\u00f0i ikki men sakk. Mary Shelley skriva\u00f0i \u00ed hennara \"Note on Poems of 1822\" (1839) at skapi\u00f0 av b\u00e1tinum hev\u00f0i ein feil og at b\u00e1turin aldri var egna\u00f0ur til at sigla. Men sannheitin var, at Don Juan var egna\u00f0ur at sigla, men at hann sakk orsaka\u00f0 av h\u00f8r\u00f0um stormi og v\u00e1naligum sj\u00f3mansskapi av teimum trimum monnunum umbor\u00f0.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1790-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1822\nEnskir yrkjarar\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enid%20Blyton", "title": "Enid Blyton", "text": "Enid Mary Blyton (f\u00f8dd 11. august 1897, dey\u00f0 28. november 1968) var ein enskur barnab\u00f3karith\u00f8vundur, hv\u00f8rs b\u00f8kur hava veri\u00f0 millum t\u00e6r mest seldu \u00ed heiminum s\u00ed\u00f0an 1930-\u00e1rini, har ta\u00f0 eru seldar meira enn 600 milli\u00f3nir eint\u00f8k. B\u00f8kur hennara eru enn sera v\u00e6l umt\u00f3ktar og eru t\u00fdddar til 90 m\u00e1l. Fyrsta b\u00f3k hennara Child Whispers, eitt yrkingasavn \u00e1 24 s\u00ed\u00f0ur var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1922. Hon skriva\u00f0i um fleiri ymisk evni, teirra millum \u00fatb\u00fagving, n\u00e1tt\u00farus\u00f8ga, hugflog, loyndarm\u00e1l og b\u00edblius\u00f8gur og er kendast fyri Noddy, Famous Five (\u00e1 donskum: De fem) og Secret Seven r\u00f8\u00f0irnar.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1897\nAndl\u00e1t \u00ed 1968\nEnskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Margaret%20Atwood", "title": "Margaret Atwood", "text": "Margaret Eleanor Atwood (f\u00f8dd 18. november 1939) er ein kanadiskur rith\u00f8vundur og uppfinnari og umhv\u00f8rvisaktivistur. Hon er vinnari av Arthur C. Clarke Award, Prince of Asturias Award fyri b\u00f3kmentir og Peace Prize of the German Book Trade. Hon hevur veri\u00f0 tilnevnd Booker Prize fimm fer\u00f0ir og hevur einafer\u00f0 vunni\u00f0 vir\u00f0isl\u00f8nina og hevur veri\u00f0 finalistur til Governor General's Award] fleiri fer\u00f0ir og hevur vunni\u00f0 hana tv\u00e6r fer\u00f0ir. \u00cd 2001 bleiv hon upptikin \u00ed Canada's Walk of Fame. Hon er eisini stovnari av Writers' Trust of Canada, i\u00f0 er ein non-profit felagsskapur, i\u00f0 roynir at eggja skrivandi f\u00f3lki \u00ed Kanada. Millum mong \u00edk\u00f8st til kanadiskar b\u00f3kmentir so var hon ein av stovnarunum av Griffin Poetry Prize.\n\nHon er kendast fyri skalds\u00f8gurnar, i\u00f0 hon hevur skriva\u00f0, men harumframt hevur hon eisini \u00fatgivi\u00f0 umlei\u00f0 fimtan yrkingas\u00f8vn.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nKanadiskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20%26%20Friends", "title": "Thomas & Friends", "text": "Thomas & Friends (\u00e1 f\u00f8royskum: Tok Tummas)  er ein ensk sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0 fyri b\u00f8rn um lokomotivi\u00f0 Tummas og vinir hansara. Hendingarnar fara fram \u00e1 oynni Sodor. R\u00f8\u00f0in var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 send \u00ed Onglandi \u00ed 1984 og ver\u00f0ur enn framleidd. R\u00f8\u00f0in hevur veri\u00f0 send \u00ed Kringvarpi F\u00f8roya vi\u00f0 f\u00f8royskari talu.\n\nR\u00f8\u00f0in er gj\u00f8rd vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed b\u00f3kum hj\u00e1 prestinum Wilbert Awdry og soni hansara Christopher Awdry.\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "42468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Keats", "title": "John Keats", "text": "John Keats (; 31. oktober 1795 \u2013 23. februar 1821) var enskt skald fr\u00e1 romantikkini. Hann var ein av teimum mest ey\u00f0s\u00fdndu av \u00f8\u00f0rum \u00e6ttarli\u00f0i av romantiskum sk\u00f8ldum, saman vi\u00f0 Lord Byron og Percy Bysshe Shelley, sj\u00e1lvt um verk hansara bert v\u00f3ru \u00fatgivin f\u00e1 \u00e1r, \u00e1\u00f0renn hann doy\u00f0i bert 25 \u00e1ra gamal \u00ed 1821.\n\nSj\u00e1lvt um yrkingar hansara ikki v\u00f3ru so v\u00e6l m\u00f3ttiknar av umm\u00e6larum, me\u00f0an hann livdi, so vaks vir\u00f0ingin fyri honum eftir dey\u00f0a hansara, og s\u00ed\u00f0st \u00ed 19. \u00f8ld var hann ein av best umt\u00f3ktu av \u00f8llum enskum yrkjarum. Hann hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 fleiri ymiskir yrkjarar og rith\u00f8vundar. Jorge Luis Borges seg\u00f0i, at fyrstu fer\u00f0 hann las yrkingarnar hj\u00e1 Keats, so var ta\u00f0 naka\u00f0 i\u00f0 hev\u00f0i st\u00f3ra b\u00f3kmentaliga \u00e1virkan \u00e1 l\u00edv hansara.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1790-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1820-\u00e1runum\nEnskir yrkjarar"}
{"id": "42469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luigi%20Pirandello", "title": "Luigi Pirandello", "text": "Luigi Pirandello (; Girgenti, \u00ed dag kendur sum Agrigento, f\u00f8ddur 28. juni 1867, dey\u00f0ur 10. desember 1936) var ein italskur sj\u00f3nleikah\u00f8vundur, skalds\u00f8guh\u00f8vundur, yrkjari og stutts\u00f8guh\u00f8vundur, hv\u00f8rs bestu \u00edk\u00f8st v\u00f3ru sj\u00f3nleikir hansara. Hann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1934 fyri \"hansara n\u00e6rum magisku evnir av venda s\u00e1larligari anal\u00fdsu til g\u00f3\u00f0an sj\u00f3nleik.\"\nPirandello hevur skriva\u00f0 skalds\u00f8gur, fleiri hundra\u00f0 stutts\u00f8gur og umlei\u00f0 40 sj\u00f3nleikir, harav eru nakrir skriva\u00f0i \u00e1 sisilskum m\u00e1li.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1867\nAndl\u00e1t \u00ed 1936\nItalskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42470", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Asyllex", "title": "Asyllex", "text": "Asyllex er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur. \u00cd b\u00f3lkinum eru fimm limir: Hans Hammer (sangur & gittar), Andreas Jacobsen (gittar), Luka Radosavljevic (gittar), Finnur Nielsen (bass) og Bogi Petersen (trummur).\n\n\u00datg\u00e1vur \n War Order (2017)\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "42471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigmund%20Freud", "title": "Sigmund Freud", "text": "Sigmund Freud ( ; ; f\u00f8ddur Sigismund Schlomo Freud; 6. mai 1856, dey\u00f0ur 23. september 1939) var ein eysturr\u00edkskur neurologur og stovnari av s\u00e1largreining (psykoanalyu), ein kliniskur m\u00e1ti at vi\u00f0gera s\u00e1larsj\u00fakur vi\u00f0 samr\u00f8\u00f0u millum ein sj\u00fakling og ein s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ing.\n\nFreud var f\u00f8ddur av galiskum j\u00f8diskum foreldrum \u00ed moraviska b\u00fdnum Freiberg \u00ed Eystirr\u00edkska Keisaraveldinum. Hann var \u00fatl\u00e6rdur l\u00e6kni fr\u00e1 Univeristetinum \u00ed Wien \u00ed 1881. Hann var\u00f0 \u00fatnevndur dosentur \u00ed neurologiskum sj\u00fakum og var\u00f0 settur \u00ed starv sum professari \u00ed 1902. Freud b\u00fa\u00f0i og arbeiddi \u00ed Wien, og setti \u00e1 stovn s\u00edna starvsstovu har \u00ed 1886. \u00cd 1938 f\u00f3r Freud \u00far Eysturr\u00edki fyri at sleppa vekk fr\u00e1 nazistunum. Hann doy\u00f0i \u00ed \u00fatlegd \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed 1939.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1856\nAndl\u00e1t \u00ed 1939\nEysturr\u00edkarar"}
{"id": "42473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blaise%20Pascal", "title": "Blaise Pascal", "text": "Blaise Pascal (; ; 19. juni 1623 \u2013 19. august 1662) var ein franskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur, uppfinnari, rith\u00f8vundur og kat\u00f3lskur gudfr\u00f8\u00f0ingur. Hann var eitt undurbarn, i\u00f0 fekk undirv\u00edsing fr\u00e1 fa\u00f0ir s\u00ednum, i\u00f0 var skattainnkrevjari \u00ed Rouen. Fyrsta verk hansara var innan n\u00e1tt\u00faru- og n\u00fdtsluv\u00edsindi, har hann gj\u00f8rdi t\u00fd\u00f0andi \u00edk\u00f8st til gransking av l\u00f8gi og greiddi hugt\u00f8kini um trykk og vakuum vi\u00f0 at geva verkinum hj\u00e1 Evangelista Torricelli alment gildi. Pascal skriva\u00f0i eisini \u00ed verju fyri v\u00edsindaligum mannagongdum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 17. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 17. \u00f8ld\nFranskir rith\u00f8vundar\nAlisfr\u00f8\u00f0ingar\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "42480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ferdinand%20Magellan", "title": "Ferdinand Magellan", "text": "Ferdinand Magellan (1480 \u2013 27. apr\u00edl 1521; portugisiskt: Fern\u00e3o de Magalh\u00e3es; spanskt: Fernando de Magallanes) var ein portugisiskur sj\u00f3fari, i\u00f0 sigldi undir sponskum flaggi. Hann sigldi hin 1. november 1520 sum tann fyrsti evropearin su\u00f0ur um Su\u00f0uramerika og var harvi\u00f0 tann fyrsti evropearin, i\u00f0 megna\u00f0i at sigla til Kyrrahavi\u00f0. Sundi\u00f0 var\u00f0 uppkalla\u00f0 eftir honum, Magellansundi\u00f0. Magellan var\u00f0 dripin hin 27. apr\u00edl 1521 av Lapu-Lapu undir bardaganum vi\u00f0 Mactan \u00e1 oynni Mactan \u00e1 Filipsoyggjunum, ta\u00f0 hendi eftir at hann hev\u00f0i roynt at yvirtala\u00f0 Lapu til at lata seg doypa.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 16. \u00f8ld\nSj\u00f3farar\nPortugisar"}
{"id": "42486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slipknot", "title": "Slipknot", "text": "Slipknot er ein amerikanskur heavy metal-b\u00f3lkur \u00far Iowa, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1995. \u00cd b\u00f3lkinum eru n\u00edggju limir: Corey Taylor (sang), Mick Thomson (gittar), Jim Root (gittar), Craig Jones (keyboard), Sid Wilson (DJ), Shawn \"Clown\" Crahan (percussion), Chris Fehn (percussion), Alessandro Venturella (bass) og Jay Weinberg (trummur). \u00cd 2010 doy\u00f0i basssp\u00e6larin Paul Grey. Fl\u00f8ga teirra .5: The Grey Chapter er uppkalla eftir honum. \u00cd 2013 f\u00f3r trummusp\u00e6larin Joey Jordison \u00far b\u00f3lkinum.\n\n\u00datg\u00e1vur\n Slipknot (1999)\n Iowa (2001)\n Vol. 3: (The Subliminal Verses) (2004)\n All Hope Is Gone (2008)\n .5: The Grey Chapter (2014)\n We Are Not Your Kind (2019)\n The End, So Far (2022)\n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "42487", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Finnur%20Nielsen", "title": "Finnur Nielsen", "text": "Finnur Nielsen (f\u00f8ddur 24. desember 1996) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sangskrivari. Hann er best kendur sum sangarin og bassleikarin \u00ed f\u00f8royska m\u00e1lmsb\u00f3lkinum Asyllex. Umframt at sp\u00e6la bass \u00ed Asyllex hevur hann eisini skriva\u00f0 or\u00f0 til flestu l\u00f8gini hj\u00e1 b\u00f3lkinum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "42493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Katrin%20Reinert", "title": "Katrin Reinert", "text": "Katrin Reinert (f\u00f8dd 28. februar 1959 \u00ed Glostrup), uppvaksin \u00e1 Ei\u00f0i og b\u00fasitandi \u00ed Havn, er ein f\u00f8royskur yrkjari, tannl\u00e6kni og magistari \u00ed f\u00f8royskum.\n\n\u00cd 2011 gav hon \u00fat yrkingasavni\u00f0, Kringvindar. Harumframt hevur hon havt stakar yrkingar \u00e1 prenti \u00ed t\u00ed\u00f0arritunum Vencili og \u00ed Var\u00f0anum, har umm\u00e6li og t\u00fddd stutts\u00f8ga eftir Katrina eisini hava sta\u00f0i\u00f0. Katrin er \u00fatb\u00fagvin tannl\u00e6kni og \u00ed 2014 t\u00f3k hon pr\u00f3gv fr\u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetri F\u00f8roya sum magistari \u00ed f\u00f8royskum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8royskir m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nTannl\u00e6knar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "42496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Why%20Should%20I%20Worry%3F", "title": "Why Should I Worry?", "text": "\"Why Should I Worry?\" (danskt heiti: \"Hva' sku jeg tud' for?\") er sangurin, sum ver\u00f0ur sungin \u00ed Disney-teknifilminum Oliver & Company fr\u00e1 1988. Dan Hartman og Charlie Midnight skriva\u00f0u sangin og Billy Joel sang.\n\nDisney sangir"}
{"id": "42497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Knife", "title": "The Knife", "text": "The Knife er ein svenskur electro t\u00f3nleikab\u00f3lkur, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur av Karin Dreijer Andersson og Olof Dreijer \u00ed 1999.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2001 \u2013 The Knife\n 2003 \u2013 Deep Cuts\n 2003 \u2013 Hannah med H Soundtrack\n 2006 \u2013 Silent Shout\n 2010 \u2013 Tomorrow, In a Year\n 2013 \u2013 Shaking The Habitual\n\nStakl\u00f8g\n 2000 \u2013 Afraid of You\n 2001 \u2013 N.Y. Hotel\n 2002 \u2013 Got 2 Let U\n 2002 \u2013 Nedsv\u00e4rtning\n 2002 \u2013 Heartbeats\n 2003 \u2013 You Take My Breath Away\n 2003 \u2013 Handy-Man\n 2004 \u2013 Pass This On\n 2006 \u2013 Silent Shout\n 2006 \u2013 Marble House\n 2006 \u2013 We Share Our Mothers' Health\n 2006 \u2013 Like A Pen\n 2013 \u2013 Full Of Fire\n 2013 \u2013 A Tooth For An Eye\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n The Knife\n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "42498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silent%20Shout", "title": "Silent Shout", "text": "Silent Shout er ein t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 svenska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Knife. Pl\u00e1tufelagi\u00f0 Rabid Records \u00fatgav fl\u00f8guna 17. februar 2006. 11 l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n \"Silent Shout\" - 4:53\n \"Neverland\" - 3:38\n \"The Captain\" - 6:08\n \"We Share Our Mothers' Health\" - 4:11\n \"Na Na Na\" - 2:27\n \"Marble House\" - 5:18\n \"Like a Pen\" - 6:13\n \"From Off to On\" - 3:57\n \"Forest Families\" - 4:08\n \"One Hit\" - 4:27\n \"Still Light\" - 3:15\n\nSvenskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2006"}
{"id": "42500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rijksuniversiteit%20Groningen", "title": "Rijksuniversiteit Groningen", "text": "Rijksuniversiteit Groningen er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Groningen, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1614. Har eru ellivu fakultet.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Rijksuniversiteit Groningen\n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Ni\u00f0urlondum\u200e\nGroningen"}
{"id": "42501", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Deep%20Cuts", "title": "Deep Cuts", "text": "Deep Cuts er ein t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 svenska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Knife. Pl\u00e1tufelagi\u00f0 Rabid Records \u00fatgav fl\u00f8guna 17. januar 2003. 14 l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n \"Heartbeats\"\n \"Girls' Night Out\"\n \"Pass This On\"\n \"One For You\"\n \"The Cop\"\n \"Listen Now\"\n \"She's Having a Baby\"\n \"You Take My Breath Away\"\n \"Rock Classics\"\n \"Is It Medicine?\"\n \"You Make Me Like Charity\"\n \"Got 2 Let U\"\n \"Behind the Bushes\"\n \"Hangin' Out\"\n\nSvenskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2003"}
{"id": "42502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Knife%20%28album%29", "title": "The Knife (album)", "text": "The Knife er ein t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1va hj\u00e1 svenska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Knife. Pl\u00e1tufelagi\u00f0 Rabid Records \u00fatgav fl\u00f8guna 5. februar 2001. 11 l\u00f8g eru \u00e1 fl\u00f8guni.\n\nL\u00f8g \u00e1 fl\u00f8guni \n \"Neon\"\n \"Lasagna\"\n \"Kino\"\n \"I Just Had To Die\"\n \"I Take Time\"\n \"Parade\"\n \"Zapata\"\n \"Bird\"\n \"N.Y. Hotel\"\n \"A Lung\"\n \"Reindeer\"\n\nSvenskar t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2001"}
{"id": "42503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Streets%20of%20Gold", "title": "Streets of Gold", "text": "\"Streets of Gold\" (danskt heiti: \"Fede tider, mand!\") er sangurin, sum ver\u00f0ur sungin \u00ed Disney-teknifilminum Oliver & Company fr\u00e1 1988. Dean Pitchford og Tom Snow skriva\u00f0u sangin og Ruth Pointer sang.\n\nDisney sangir"}
{"id": "42530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Filmsfelagi%C3%B0", "title": "Filmsfelagi\u00f0", "text": "Filmsfelagi\u00f0 er elsta felag \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 hevur films\u00fdningar sum \u00e1hugam\u00e1l og virksemi.\n\nS\u00f8gan \nUpprunaliga felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Havnar Bio \u00ed 1962 undir navninum Filmslistafelagi\u00f0. Stovnarar v\u00f3ru Ey\u00f0un Johannessen, Fraser Eysturoy og Erling Simonsen. Hetta felagi\u00f0 sovna\u00f0i \u00ed 1975. \u00cd 1984 var\u00f0 felagi\u00f0 endurstovna\u00f0 sum Filmsfelagi\u00f0 og helt s\u00e6r til 1992, oftast vi\u00f0 s\u00fdningum \u00ed Leikh\u00fas Bio \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum. Stovnarar v\u00f3ru Petur Zachariasen, Marianna Debes Dahl og Erhard Jacobsen. Birgir Kruse var\u00f0 valdur forma\u00f0ur. \n\n\u00cd 1980'unum skipa\u00f0i Filmsfelagi\u00f0 fyri fleiri nor\u00f0urlendskum filmstevnum, serliga \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum og \u00e1 L\u00e6rarask\u00falanum, men eisini \u00e1 listaf\u00f3lkastevnum, sum LISA skipa\u00f0i fyri \u00fati um landi\u00f0. \u00cd samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 l\u00f8gmann og indisku sendistovuna \u00ed Keypmannahavn, skipa\u00f0i felagi\u00f0 eisini fyri indiskum filmsd\u00f8gum \u00ed Sj\u00f3nleikarh\u00fasinum.\n\n\u00cd 1989 var Filmsfelagi\u00f0 vertur fyri almennari nor\u00f0urlendskari filmstevnu, The VII Nordic Film Festival, vi\u00f0 130 \u00fatlendskum professionellum gestum. Samskipari var H\u00f8gni Djurhuus. T\u00e1 v\u00f3ru 1200 limir \u00ed Filmsfelagnum, og filmurin hj\u00e1 Katrini Ottarsd\u00f3ttir, \"Atlantic Rhapsody\", var\u00f0 s\u00fdndur \u00e1 hesi stevnu, sum var \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum og \u00ed \u00datvarpsh\u00f8llini.\n\n\u00cd 2016 st\u00f3\u00f0 Filmsfelagi\u00f0 fyri f\u00f8roysku frums\u00fdningini og Q&A av heimildarfilminum hj\u00e1 Mike Day \"The Islands and the Whales\" \u00ed Havnar Bio. \u00cd sama biografi skipa\u00f0i Filmsfelagi\u00f0 \u00ed 2017 fyri frums\u00fdning og Q&A av n\u00fdggja f\u00f8royska filminum \u201cDreymar vi\u00f0 havi\u00f0\u201d, sum er fyrsti filmur hj\u00e1 Sakaris St\u00f3r\u00e1 \u00ed sp\u00e6lifilmslongd. \n\n\u00cd november \u00ed 2017 v\u00f3r\u00f0u \u00edsraelskir filmsdagar hildnir \u00ed samstarvi vi\u00f0 \u00edsraelsku sendustovuna \u00ed Keypmannahavn.\n\nFilmsfelagi\u00f0 hevur s\u00ed\u00f0an 1980'ini havt t\u00e6tt samband vi\u00f0 \u00e1rligu filmstevnuna \u00ed L\u00fcbeck, har nor\u00f0urlendskir filmar hava veri\u00f0 v\u00edstir s\u00ed\u00f0an 1956 undir heitinum Nordische Filmtage. \u00cd dag hevur Filmsfelagi\u00f0 eisini t\u00e6tt samstarv vi\u00f0 f\u00f8roysku sendistovuna \u00ed Russlandi, sum er eitt av heimsins elstu filmslondum og er tann markna\u00f0ur, sum \u00ed l\u00f8tuni hevur mest at t\u00fd\u00f0a.\n\nFilmsfelagi\u00f0 er endurstovna\u00f0 \u00ed Havnar Bio \u00ed samr\u00e1\u00f0 vi\u00f0 t\u00e1verandi nevnd undir sama heiti og t\u00ed einfalda endam\u00e1li, at v\u00edsa listarliga vi\u00f0komandi film \u00ed biografinum. Filmarnir ver\u00f0a s\u00fdndir einafer\u00f0 og alt\u00ed\u00f0 mikudag, t\u00e1 talan ikki er um filmstevnu, sum \"Filmsdagar \u00ed Felag\". \n\nVetrarh\u00e1lvuna skipa Filmsfelagi\u00f0 og Havnar Bio fyri almennum s\u00fdningum anna\u00f0hv\u00f8rt mikukv\u00f8ld. N\u00fdggir filmar, i\u00f0 eru listarliga \u00e1hugaverdir, ver\u00f0a s\u00fdndir, og ikki er ney\u00f0ugt at tekna limaskap. \u00dati \u00ed heimi ver\u00f0ur hetta slag av filmi onkunt\u00ed\u00f0 nevnt art house filmur. Ole Wich og Birgir Kruse samskipa skr\u00e1nna.\n\nSj\u00e1lvandi er ymiskt, hvat ein biografgangari og ein annar halda ver\u00f0a listaliga \u00e1hugavert og vi\u00f0komandi, men Havnar Bio, sum er einasti veruligi biografur \u00ed landinum, fer vi\u00f0 \u00e1takinum Filmsfelagi\u00f0 at royna seg vi\u00f0 eini mi\u00f0s\u00f8kjandi lei\u00f0, sum annan vegin savnar \u00e1sko\u00f0arar og hin vegin gevur atgongd til film, sum ikki ver\u00f0ur settur \u00e1 vanligu skr\u00e1nna.\n\nHv\u00f8rt heyst skipa Filmsfelagi\u00f0 og Havnar Bio fyri tiltakinum \"Filmsdagar \u00ed Felag\", og samstarv er vi\u00f0 \u201cFaroe Islands International Minority Film Festival\u201d (fimff).\n\nHavnar Bio hevur fingi\u00f0 loyvi fr\u00e1 nevndini \u00ed gamla Filmsfelagnum, at sleppa at br\u00faka heiti\u00f0 og at velja filmar vi\u00f0 r\u00e1\u00f0geving fr\u00e1 gomlu nevndini og filmshuga\u00f0um annars.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Filmsfelagi\u00f0\n\nFilmur\nFel\u00f8g"}
{"id": "42536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malinstindur", "title": "Malinstindur", "text": "Malinstindur er eitt fjall \u00ed Sandav\u00e1gi. Malinstindur er 683 metrar h\u00f8gt sum ger ta\u00f0 til tri\u00f0 h\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed V\u00e1gum.\n\nFj\u00f8ll \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "42553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henrik%20%28prinsur%20av%20Danm%C3%B8rk%29", "title": "Henrik (prinsur av Danm\u00f8rk)", "text": "Hansara Kongaliga H\u00e1tign Henrik Prinsur (f\u00f8ddur 11. juni 1934 \u00ed Talence - dey\u00f0ur 13. februar 2018 \u00e1 Fredensborg Slot) var ma\u00f0ur hennara h\u00e1tign Margrethe II. Hann var sonur Andr\u00e9 de Laborde de Monpezat (dey\u00f0ur 1998) og greivinnu Ren\u00e9e de Monpezat, f\u00f8dd Doursennot (dey\u00f0 2001). Hann var\u00f0 doyptur LiL Henri Marie Jean Andr\u00e9, greve de Laborde de Monpezat. Margretha drotning og Heindrikkur prinsur fingu tveir synir, Kr\u00fanprins Frederik og prins Joakim.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nHeindrikur prinsur var\u00f0 borin \u00ed heim tann 11. jui 1934 \u00ed Talence, Gironde \u00ed Fraklandi. F\u00f8\u00f0inavn hansara er Henri Marie Jean Andr\u00e9, greivi de Laborde de Monpezat. Foreldur hansara v\u00f3ru Andr\u00e9 de Laborde de Monpezat og kona hansara, Ren\u00e9e de Monpezat (f\u00f8dd Doursennot). Fyrstu fimm \u00e1rini vaks Heindrikur upp \u00ed Franska Indokina, n\u00faverandi Vjetnam, har fa\u00f0ir hansara st\u00f3\u00f0 fyri famiju\u00e1hugam\u00e1lum \u00ed \u00eddna\u00f0ar- og handilsfyrit\u00f8kum sum abbi Heindriks hev\u00f0i stovna\u00f0. \u00cd 1939 vendi familjan aftur til Fraklands og b\u00fa\u00f0u n\u00e6stu 11 \u00e1rini \u00e1 \u00e6ttargar\u00f0inum \"le Cayrou\" \u00ed Cahors.\n\nHeindrikur prinsur gekk \u00ed sk\u00fala heima til 1947, t\u00e1 hann var\u00f0 sendur \u00e1 ein jesuittara kostsk\u00fala \u00ed Bordeaux. Fr\u00e1 1948 til 1950 gekk hann \u00e1 studentask\u00fala \u00ed Cahors. \u00cd 1950 f\u00f3r hann t\u00f3 aftur til Vjetnam og t\u00f3k studentspr\u00f3gv \u00e1 franska studentask\u00falanum \u00ed Hanoi \u00ed 1952. Fr\u00e1 1952-57 las Heindrikur prinsur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i og samfelagsfr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 Sorbonne universiteti\u00f0 \u00ed Par\u00eds. Samstundis las hann kinesisk og vjetnamesisk m\u00e1l \u00e1 \u00c9cole Nationale des Languages Orientales. Eftir at hann var\u00f0 magistari \u00ed fronskum b\u00f3kmentum og eysturlendskum m\u00e1lum, var hann tvey \u00e1r \u00ed lestrar\u00f8rindum \u00ed Hongkong og Saigon. Fr\u00e1 1959-1962 gj\u00f8rdi Heindrikur prinsur hert\u00e6nastu \u00ed Algeria. \u00cd 1962 var\u00f0 Heindrikur prinsur settur \u00ed starv \u00ed asi\u00e1tisku deildini \u00ed franska uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Fr\u00e1 1963-1967 starva\u00f0ist hann sum ambassaduskrivari \u00e1 fronsku sendistovuni \u00ed London.\n\nPrinsur av Danmark\n\n\u00cd 1964, me\u00f0an hann starva\u00f0ist \u00e1 sendistovuni \u00ed London, hitti Heindrikur donsku kr\u00fanprinsessuna Margretu, sum t\u00e1 las \u00ed Bretlandi. Pari\u00f0 var\u00f0 tr\u00falova\u00f0 \u00ed 1966 og 10. juni 1967 giftust tey \u00ed Holmens kirke \u00ed Keypmannahavn. Vi\u00f0 giftuni fekk hann heiti\u00f0: Hansara h\u00e1tign, Heindrikur prinsur av Danmark. Pari\u00f0 hevur tveir synir, Fr\u00ed\u00f0rik kr\u00fanprins (f. 26. mai 1968) og Joachim prins (f. 6. juni 1969). \u00cd 1972 doy\u00f0i Fr\u00ed\u00f0rikur kongur og kr\u00fanprinsessan var\u00f0 l\u00fdst drotning Margreta 2. av Danmark.\n\n\u00c1hugin hj\u00e1 Heindriki prinsi fyri b\u00f3kmentum, m\u00e1li og matkynstri hevur v\u00edst seg \u00ed fleiri b\u00f3ka\u00fatg\u00e1vum, b\u00e6\u00f0i av egnum verkum og umsetingum \u00far fronskum b\u00f3kmentum. \u00cd 1981 t\u00fdddi hann saman vi\u00f0 drotningini, skalds\u00f8guna Alle mennesker er d\u00f8delige av Simone de Beauvior \u2013 i\u00f0 var\u00f0 givin \u00fat undir dulnavninum H. M. Vejerbjerg. Hann hevur eisini givi\u00f0 \u00fat fleiri yrkingas\u00f8vn, m.o. Chemin Faisant (1982), Cantabile (2000), Les escargots de Marie Lanceline (2003) og Murmures de vent (\"Teskandi lot\") (2005). Verki\u00f0 Roue-libre fr\u00e1 2010 var\u00f0 t\u00fdtt til danskt av Margretu drotning og Peter Poulsen undir heitinum \"Frihjul\". Endurminningarverki\u00f0 Destin oblige (\"Lagna bindur\") kom \u00fat \u00ed 1996 og \u00ed b\u00f3kini Chateau de Caix \u2013 stedet, vinen og maden sigur Heindrikur prinsur fr\u00e1 um s\u00edtt franska v\u00ednslott, um s\u00f8guna og umhv\u00f8rvi\u00f0. \u00c1hugin fyri matkynstri hevur eisini v\u00edst seg \u00ed tveimum k\u00f3kib\u00f3kum, Ikke altid g\u00e5selever fr\u00e1 1999, saman vi\u00f0 Jakob Johannsen og Til gl\u00e6de for ganen \u2013 nye opskrifter til et kongeligt k\u00f8kken fr\u00e1 2005.\n\nKeldur \n\nDanskir prinsar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "42555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Piotrowice", "title": "Piotrowice", "text": "Piotrowice er ein bygd \u00ed Otwock landslutinum \u00ed P\u00f3lland. Piotrowice hevur umlei\u00f0 352 \u00edb\u00fagvar (2013). Bygdin liggur n\u00e6rindis Vistula (p\u00f3lskt: Wis\u0142a) \u00e1nni og fevnir um 6 km2.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed P\u00f3llandi"}
{"id": "42556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fausto%20Cercignani", "title": "Fausto Cercignani", "text": "Fausto Cercignani (f\u00f8ddur 21. mars 1941 \u00ed Milano) er ein italskur m\u00e1l- og b\u00f3kmentafr\u00f8\u00f0ingur, essayistur og rith\u00f8vundur.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \nForeldur hansara eru \u00far Toscana. Fausto Cercignani var lesandi \u00ed Milano, har hann t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed fremmandum m\u00e1lum og b\u00f3kmentum vi\u00f0 sergrein \u00ed enskum fr\u00e1 Shakespeare-t\u00ed\u00f0ini. Til 1983 granska\u00f0i og undirv\u00edsti hann \u00ed b\u00f3kmentum og m\u00e1li \u00ed enskum og germanskum \u00e1 univeristeti \u00ed Bergamo og \u00e1 Universit\u00e0 degli Studi di Pisa og Universit\u00e0 degli Studi di Milano. \u00cd 1983 b\u00fasettist hann aftur \u00ed Milano, har hann helt fram vi\u00f0 virksemi s\u00ednum \u00e1 Universit\u00e0 degli Studi di Milano. Her leg\u00f0i hann serligan dent \u00e1 gransking innan germanskar b\u00f3kmentir.\n\n\u00cd 1996 var\u00f0 hann hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 hei\u00f0urskrossi \u00far Eysturr\u00edki, i\u00f0 nevnist: \u00d6sterreichisches Ehrenkreuz f\u00fcr Wissenschaft und Kunst  I. Klasse.\n\nVerk\n\nGransking \u00ed enskum \n Shakespeare's Works and Elizabethan Pronunciation, Oxford, University Press (Clarendon Press), 1981.\n English Rhymes and Pronunciation in the Mid-Seventeenth Century, \u00ed \"English Studies\", 56/6, 1975, 513-518.\n The Development of */k/ and */sk/ in Old English, \u00ed \"Journal of English and Germanic Philology\", 82/3, 1983, 313-323.\n\nGransking \u00ed germanskari m\u00e1lfr\u00f8\u00f0i \n  The Consonants of German: Synchrony and Diachrony. Milano, Cisalpino, 1979.\n  The Development of the Gothic Short/Lax Subsystem, \u00ed \"Zeitschrift f\u00fcr vergleichende Sprachforschung\", 93/2, 1979, 272-278.\n  Early \u00abUmlaut\u00bb Phenomena in the Germanic Languages, \u00ed \"Language\", 56/1, 1980, 126-136.\n  Zum hochdeutschen Konsonantismus. Phonologische Analyse und phonologischer Wandel, \u00ed \"Beitr\u00e4ge zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur\", 105/1, 1983, 1-13.\n  The Elaboration of the Gothic Alphabet and Orthography, \u00ed \"Indogermanische Forschungen\", 93, 1988, 168-185.\n  Saggi linguistici e filologici. Germanico, gotico, inglese e tedesco, Alessandria, Edizioni dell'Orso, 1992.\n\nGransking \u00ed t\u00fdskum b\u00f3kmentum\n\nB\u00f8kur \n F. Cercignani, Existenz und Heldentum bei Christa Wolf. \u00abDer geteilte Himmel\u00bb und \u00abKassandra\u00bb, W\u00fcrzburg, K\u00f6nigshausen & Neumann, 1988.\n F. Cercignani, Studia trakliana. Georg Trakl 1887-1987, Milano, Cisalpino, 1989.\n F. Cercignani, Studia b\u00fcchneriana. Georg B\u00fcchner 1988, Milano, Cisalpino, 1990.\n F. Cercignani, Studia schnitzleriana (Arthur Schnitzler 1991), Alessandria, Edizioni dell'Orso, 1991.\n F. Cercignani, Novalis, Milano, CUEM, 2002.\n\nRitger\u00f0ir \n Dunkel, Gr\u00fcn und Paradies. Karl Krolows lyrische Anf\u00e4nge in \u00abHochgelobtes gutes Leben\u00bb, \u00ed \"Germanisch-Romanische Monatsschrift\", 36/1, 1986, 59-78.\n  Zwischen irdischem Nichts und machtlosem Himmel. Karl Krolows \u00abGedichte\u00bb 1948: Entt\u00e4uschung und Verwirrung, \u00ed \"Literaturwissenschaftliches Jahrbuch\", 27, 1986, 197-217.\n  E. T. A. Hoffmann, Italien und die romantische Auffassung der Musik, \u00ed S. M. Moraldo (ed.), Das Land der Sehnsucht. E. T. A. Hoffmann und Italien, Heidelberg, Winter, 2002, 191-201.\n\nSkaldskapur \nCercignanis skaldaverk er n\u00fa savna\u00f0 \u00ed einum bindi: Scritture. Poesie edite e inedite, Torino 2015.\nCercignani hevur eisini royndir vi\u00f0 sj\u00e1lvt\u00fd\u00f0ing av hansara egnu skaldaverkum.\n\nStutts\u00f8gur \n Five Women (e-b\u00f3k), 2013.\n\nHei\u00f0ur \n\n \u00d6sterreichisches Ehrenkreuz f\u00fcr Wissenschaft und Kunst I. Klasse - Milano, 1996\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fatteftir \n \"Studia austriaca\" og \"Studia theodisca\" (ed. Fausto Cercignani)\n CV og \u00fatgivi\u00f0 verk\n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nItalskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941"}
{"id": "42557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fran%C3%A7oise%20Forton", "title": "Fran\u00e7oise Forton", "text": "Fran\u00e7oise Forton Viotti (f\u00f8dd 8. juli 1957 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar \n 1970 - Marcelo Zona Sul\n 1974 - Relat\u00f3rio de Um Homem Casado\n 1975 - O S\u00f3sia da Morte\n 1988 - Jardim de Alah\n 1991 - Manobra Radical\n 2004 - Araguaya - A Conspira\u00e7\u00e3o do Sil\u00eancio\n 2010 - L\u00e9o e Bia\n 2017 - Cora\u00e7\u00e3o de Cowboy\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "42558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elizabeth%20Savalla", "title": "Elizabeth Savalla", "text": "Elizabeth Savalla Casquel (f\u00f8dd 23. november 1954 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar\n\nSj\u00f3nvarp \nA Casa Fechada (1972)\nO Grito (1975)\nGabriela (1975)\nEst\u00fapido Cupido (1976)\nO Astro (1977)\nPai Her\u00f3i (1979)\nPlumas e Paet\u00eas (Plumas e paet\u00eas) (1980)\nO Homem Proibido (1982)\nMamma Vittoria (P\u00e3o P\u00e3o, Beijo Beijo) (1983)\nPartido Alto (1984)\nDe Quina pra Lua (1985)\nHipertens\u00e3o (1986)\nMeu Marido (1991)\nVoc\u00ea Decide (episodio: \"Ser ou n\u00e3o ser\") (1993)\nSex Appeal (1993)\nQuatro por Quatro (1994)\nQuem \u00e9 Voc\u00ea? (1996)\nA Justiceira (1997)\nVoc\u00ea Decide (episodio: \"Vida\") (1998)\nVoc\u00ea Decide (episodio: \"A filha de Maria\") (1999)\nBrava Gente (episodio: \"O casamento enganoso\") (2000)\nVoc\u00ea Decide (episodio: \"Oscar Matriz e filial\") (2000)\nA Padroeira (2001)\nS\u00edtio do Picapau Amarelo (2002)\nChocolate com Pimenta (2003)\nAlma G\u00eamea (2005)\nSete Pecados (2007)\nCaras & Bocas (2009)\nMorde & Assopra (2011)\nAmor \u00e0 Vida (2013)\nAlto Astral (2014)\nPega Pega (2017)\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "42617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Ogden%20Stiers", "title": "David Ogden Stiers", "text": "David Allen Ogden Stiers (31. oktober 1942 \u2013 3. mars 2018) var amerikanskur sj\u00f3nleikari og raddaleikari. \u00cd 1977 sp\u00e6ldi hann leiklutin sum Major Charles Emerson Winchester III \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini M*A*S*H, hann sp\u00e6ldi henda leiklutin til r\u00f8\u00f0in enda\u00f0i \u00ed 1983. Hann var\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir tilnevndur Emmy-vir\u00f0isl\u00f8n.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n David Ogden Stiers Online\n David Ogden Stiers \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "42618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jelena%20Karleu%C5%A1a", "title": "Jelena Karleu\u0161a", "text": "Jelena Karleu\u0161a er songkvinna \u00far Serbia.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n \u041e\u0433\u043b\u0435\u0434\u0430\u043b\u0446\u0435 (1995)\n \u0416\u0435\u043d\u0438\u0442\u0435 \u0441\u0435 \u043c\u043e\u043c\u0446\u0438 (1996)\n \u0412\u0435\u0448\u0442\u0438\u0446\u0435, \u0432\u0438\u043b\u0435 (1997)\n \u0408\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430 (1998)\n \u0413\u0438\u043b\u0438, \u0433\u0438\u043b\u0438 (1999)\n \u0417\u0430 \u0441\u0432\u043e\u0458\u0435 \u0433\u043e\u0434\u0438\u043d\u0435 (2001)\n \u0421\u0430\u043c\u043e \u0437\u0430 \u0442\u0432\u043e\u0458\u0435 \u043e\u0447\u0438 (2002)\n \u041c\u0430\u0433\u0438\u0458\u0430 (2005)\n JK Revolution (2008)\n The Diamond Collection (2009)\n \u0414\u0438\u0432\u0430 (2012)\n\nT\u00f3nleikarar\nSerbar"}
{"id": "42620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/National%20Rifle%20Association%20of%20America", "title": "National Rifle Association of America", "text": "National Rifle Association, stytt. NRA, er ein amerikanskur\u00a0\u00e1hugafelagsskapur, sum arbei\u00f0ur fyri r\u00e6ttin hj\u00e1 t\u00ed einstaka til at kunna hava v\u00e1pn, b\u00e6\u00f0i til at vei\u00f0a og til\u00a0sj\u00e1lvsverju. NRA hevur yvir 5 milli\u00f3nir limir og er millum USA`sa\u00a0m\u00e1ttmiklastu \u00e1hugafelaskapum, av teirra n\u00f3gvu lobbyismu.\n\nFelagsskapurin bleiv grundlagdur \u00ed New York City \u00ed 1871 vi\u00f0 navninum\u00a0American Rifle Association.\n\nNRA'sa h\u00f8vu\u00f0suppg\u00e1va er at verja r\u00e6ttin hj\u00e1 amerikanarum at eiga og bera v\u00e1pn, ni\u00f0urskriva \u00ed grundl\u00f3g teirra. Eftir hesum kann skiljast at felagsskapurin er \u00edm\u00f3ti\u00a0v\u00e1pnaeftirliti, men tey eru vi\u00f0 upp\u00e1 er broyta l\u00f3girnar solei\u00f0is at d\u00f8md kriminel ikki kunnu f\u00e1a byrsur. Tey eru eisini vi\u00f0 upp\u00e1 har\u00f0ari revsing fyri brotsverk sum hava vi\u00f0 skotv\u00e1pn at gera. NRA eru ikki\u00a0flokspolitiskur, og hava tey einsini limir \u00far b\u00e6\u00f0i\u00a0Republikanska- og\u00a0Demokratiskaflokkinum, men ta\u00f0 eru kortini fleiri republikanarir en demokratar sum hava somu sj\u00f3narmi\u00f0 sum felasgskapurin.\n\nVi\u00f0 s\u00ed\u00f0ina av t\u00ed politiskia arbei\u00f0inum, hava tey eisini trygdarl\u00e6ring (har man l\u00e6rur at br\u00faka eina byrsu) og sporstskj\u00f3ting.\n\nFr\u00e1\u00a01998 til 2003 var tann kendi skj\u00f3nleikarin\u00a0Charlton Heston forma\u00f0ur og talsma\u00f0ur fyri NRA. N\u00faverandi forsetin \u00ed felagnum er Allan D. Cors. \n\nNRA f\u00e6r kapping fr\u00e1 t\u00ed n\u00f3gv minna og meiri radikala felagsskapinum Gun Owners of America.\n\nKeldir \n\nFelagsskapir\nUSA"}
{"id": "42622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bill%20Bixby", "title": "Bill Bixby", "text": "Wilfred Bailey Everett \"Bill\" Bixby III (f\u00f8ddur 22. januar 1934 \u00ed San Francisco \u2013 dey\u00f0ur 21. november 1993 \u00ed San Francisco) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri.\n\nHann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed Marvel-sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Incredible Hilk (1978\u20131982) sum Hulk.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir leikstj\u00f3rar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAndl\u00e1t \u00ed 1993\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934"}
{"id": "42625", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ei%C3%B0is%20B%C3%B3ltfelag", "title": "Ei\u00f0is B\u00f3ltfelag", "text": "Ei\u00f0is B\u00f3ltfelag er eitt f\u00f8royskt hondb\u00f3ltsfelag og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsfelag av Ei\u00f0i, i\u00f0 n\u00fa eitur EB/Streymur.\n\nS\u00f8gan \nEi\u00f0is B\u00f3ltfelag (EB) var\u00f0 sett \u00e1 stovn 23. februar 1913 og er sostatt eldsta b\u00f3ltfelag \u00ed Eysturoynni. \u00cd fyrstuni var bara f\u00f3tb\u00f3ltur \u00e1 skr\u00e1nni, og fari\u00f0 var\u00f0 beinan vegin undir at gera f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8ll ni\u00f0ri \u00e1 M\u00f8lini. Hetta var t\u00f3 l\u00e6ttari sagt enn gj\u00f8rt, t\u00ed n\u00f3gv gr\u00f3t skuldi br\u00f3tast burtur. T\u00ed var v\u00f8llurin fyrstu \u00e1rini minni enn teir flestu, og t\u00ed var ikki \u00f3vanligt at sp\u00e6lt var vi\u00f0 f\u00e6rri leikarum \u00e1 hv\u00f8rjum li\u00f0i. Ta\u00f0 var ikki fyrr enn \u00ed september 1967, at v\u00f8llurin \u00e1 M\u00f8lini var\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltsv\u00f8llur \u00ed fullari st\u00f8dd.\n\n\u00cd 1945 var\u00f0 eisini fari\u00f0 undir at sp\u00e6la hondb\u00f3lt \u00e1 M\u00f8lini. Ta\u00f0 var l\u00e6rarin \u00ed bygdini Andreas Thomsen, sum var \u00far G\u00f8tu, sum t\u00f3k stig til hetta og undirt\u00f8kan var g\u00f3\u00f0. \u00cd 1947 var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 melda\u00f0 li\u00f0 til landskappingina \u00ed hondb\u00f3lti, og kvinnurnar av Ei\u00f0i gj\u00f8rdu ikki m\u00e6tari enn at vinna b\u00e6\u00f0i 1. og 2. deild!\n\nFinaluna \u00ed bestu deildini vunnu t\u00e6r 7-3 m\u00f3ti V\u00edpuni av Sandi. Dysturin var\u00f0 sp\u00e6ldur \u00ed Gundadali \u00ed Havn og venjari var \u00d3li Egilstr\u00f8\u00f0. Hetta er framvegis einasta f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 hj\u00e1 EB \u00ed vaksnamannadeildunum. Annars vunnu EB-kvinnur eisini 2. deild \u00ed 1948, 1949, 1973 og 1974 og mennirnir vunnu 2. deild 1969 og 1976.\n\n\u00cd 1972 var\u00f0 asfaltera\u00f0ur hondb\u00f3ltsv\u00f8llur gj\u00f8rdur vi\u00f0 n\u00fdggja sk\u00falan uppi \u00ed Koll \u00e1 Ei\u00f0i. Men um sama mundi\u00f0 f\u00f3ru \u00edtr\u00f3ttarhallir at stinga seg upp ymsasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum og hondb\u00f3ltur gj\u00f8rdist ein innandur\u00f0a\u00edtr\u00f3ttur. Hetta var helst ein av ors\u00f8kunum til at EB sum fr\u00e1 lei\u00f0 f\u00e1na\u00f0i burtur \u00ed hondb\u00f3ltsh\u00f8pi.\n\n\u00cd 2003 bleiv \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8ll gj\u00f8rd \u00ed samband vi\u00f0 sk\u00falan \u00e1 Ei\u00f0i og s\u00ed\u00f0ani er hondb\u00f3lturin so sm\u00e1tt farin at blomstra aftur \u00ed bygdini.\n\n\u00cd 1980\u2019unum t\u00e1 kvinnuf\u00f3tb\u00f3lturin bleiv meira skipa\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum var EB sum oftast at finna \u00ed bestu deildini, men hj\u00e1 monnunum tyktist vera torf\u00f8rt at standa seg. \u00cd Sundalagnum var st\u00f8\u00f0an naka\u00f0 tann sama, og 1992 var\u00f0 t\u00ed tikin avger\u00f0 um at stovna Felagsdeildina EB/Streymur til tess at styrkja f\u00f3tb\u00f3ltsli\u00f0ini \u00e1 Ei\u00f0i og \u00ed Sundalagnum. Fyrstu \u00e1rini var samstarvi\u00f0 galdandi fyri besta li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 monnum, men \u00ed dag fevnur ta\u00f0 um allar deildir hj\u00e1 b\u00e1\u00f0um kynum.\n\nFelagsli\u00f0i\u00f0 m\u00e1 sigast at hava sta\u00f0i seg v\u00e6l og millum anna\u00f0 hevur besta mansli\u00f0 vunni\u00f0 tvey meistaraheiti og f\u00fdra steypasigrar. Og \u00ed 2017 vann besta kvinnuli\u00f0i (saman vi\u00f0 Sk\u00e1la) b\u00e6\u00f0i meistaraheiti\u00f0 og steypakappingina. Hetta pr\u00f3gvar at eitt v\u00e6lskipa\u00f0 samstarv kann lyfta st\u00f8\u00f0i\u00f0 og vera til st\u00f3rt gagn fyri allar partar.\n\n\u00cd dag er Ei\u00f0is B\u00f3ltfelag hondb\u00f3ltsfelag burturav.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltshei\u00f0rar hj\u00e1 EB \nMenn: Vunnu 3. deild 1985\nDreingir U16: Meistarar 1992 Steypavinnarar 1974 og 1977\nGentur U14: Meistarar 1993\nGentur U10: Meistarar 1998\n\nHei\u00f0rar hj\u00e1 EB/Streymi \nMenn: Meistarar 2008 og 2012 Steypavinnarar 2007, 2008, 2010 og 2011\nKvinnur: Meistarar 2017 og Steypavinnarar 2017\nDreingir U18: Meistarar 2004 Steypavinnarar 1993\nDreingir U14: Meistarar 2011\nGentur U14: Meistarar 2016 Steypavinnarar 2016\nGentur U10: Meistarar 2007\n\nF\u00f8roysk hondb\u00f3ltsfel\u00f8g\nF\u00f8royskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag\n1913"}
{"id": "42626", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stephen%20Hawking", "title": "Stephen Hawking", "text": "Stephen William Hawking CH CBE FRS FRSA (8. januar 1942 - 14. mars 2018) var ein ein enskur teoretiskur alfr\u00f8\u00f0ingur, kosmolog, rith\u00f8vundur og granskanarlei\u00f0ari fyri Centre for Theoretical Cosmology vi\u00f0 h\u00e1sk\u00falan \u00ed Cambridge. \n\nHann er kendur fyri millum anna\u00f0 at v\u00edsa \u00e1 at svarthol geva fr\u00e1 s\u00e6r geisling. \u00cd 1988 gav hann fr\u00e1 s\u00e6r b\u00f3kina (A Brief History of Time) sum var sera v\u00e6l umtikin um allan heimin. Hon var millum anna\u00f0 \u00e1 best seljanda listanum hj\u00e1 bretska Sunday Times \u00ed 237 vikur.\n\nStephen var sum ungur raktur av nervasj\u00faku, sum f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r at hann gj\u00f8rdist lamin vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini. Sj\u00fakan hev\u00f0i eisini vi\u00f0 s\u00e6r at hann fekk illa tosa\u00f0. \u00cd t\u00ed sambandi fekk hann s\u00e6r eina teldu fasta \u00ed rullust\u00f3lin. Teldan og programmi\u00f0 Equalizer, gj\u00f8rdi at Stephen fekk gj\u00f8rt or\u00f0 og setningar, i\u00f0 teldan s\u00ed\u00f0ani bar fram, og l\u00e6tta\u00f0i solei\u00f0is um samskifti\u00f0.\n\nStephen Hawkings anda\u00f0ist tann 14. mars 2018. Familja hansara bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 at hann fekk ein fri\u00f0aligan dey\u00f0a. Stephen var hei\u00f0ra\u00f0ur av v\u00edsindaf\u00f3lki sum og f\u00f3lki \u00ed skemti\u00eddna\u00f0inum \u00e1 samfelagsmi\u00f0lum eftir dey\u00f0a s\u00edn.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nKendar b\u00f8kur \n A Brief History of Time (1988)\n Black Holes and Baby Universes and Other Essays (1993)\n The Universe in a Nutshell (2001)\n On the Shoulders of Giants (2002)\n God Created the Integers: The Mathematical Breakthroughs That Changed History (2005)\n The Dreams That Stuff Is Made of: The Most Astounding Papers of Quantum Physics and How They Shook the Scientific World (2011)\n My Brief History (2013)\n\nSamskriva\u00f0 (skriva\u00f0 saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum) \n The Nature of Space and Time (vi\u00f0 Roger Penrose) (1996)\n The Large, the Small and the Human Mind (vi\u00f0 Roger Penrose, Abner Shimony og Nancy Cartwright) (1997)\n The Future of Spacetime (vi\u00f0 Kip Thorne, Igor Novikov, Timothy Ferris og foror\u00f0 eftir Alan Lightman, Richard H. Price) (2002)\n A Briefer History of Time (vi\u00f0 Leonard Mlodinow) (2005)\n The Grand Design (vi\u00f0 Leonard Mlodinow) (2010)\n\nForor\u00f0 \n Black Holes & Time Warps: Einstein's Outrageous Legacy (Kip Thorne, foror\u00f0 fr\u00e1 Frederick Seitz) (1994)\n\nBarnab\u00f8kur \nSkriva\u00f0ar saman vi\u00f0 d\u00f3ttur hansara Lucy.\n George's Secret Key to the Universe (2007)\n George's Cosmic Treasure Hunt (2009)\n George and the Big Bang (2011)\n George and the Unbreakable Code (2014)\n George and the Blue Moon (2016)\n\nFilmar og r\u00f8\u00f0ir \n A Brief History of Time (1992)\n Stephen Hawking's Universe (1997)\n Hawking \u2013 BBC television film (2004) vi\u00f0 Benedict Cumberbatch\n Horizon: The Hawking Paradox (2005)\n Masters of Science Fiction (2007)\n Stephen Hawking and the Theory of Everything (2007)\n Stephen Hawking: Master of the Universe (2008)\n Into the Universe with Stephen Hawking (2010)\n Brave New World with Stephen Hawking (2011)\n Stephen Hawking's Grand Design (2012)\n The Big Bang Theory (2012, 2014 and 2017)\n Stephen Hawking: A Brief History of Mine (2013)\n The Theory of Everything \u2013 Feature film (2014) vi\u00f0 Eddie Redmayne\n Genius by Stephen Hawking (2016)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nFr\u00f8\u00f0ingar\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burka", "title": "Burka", "text": "Ein burka (persiskt: \u0628\u0631\u0642\u0639 \u200e), eisini kend sum chadri ella paranja \u00ed mi\u00f0asia, er eitt kl\u00e6dnaplagg, i\u00f0 kvinnur \u00ed summum Islamiskum venjum, n\u00fdta til at fjala kropp s\u00edn fyri almenninginum. Kl\u00e6\u00f0i\u00f0 fjalir b\u00e6\u00f0i kropp og andlit kvinnunar. Or\u00f0i\u00f0 hevur s\u00edn uppruna \u00ed arabiskum \u0628\u0631\u0642\u0639\u200e, burqu\u02bb ella burqa\u02bb og urdiskum: \u0628\u064f\u0631\u0642\u0639\u202c\u200e,, og kann ritast sum burkha, bourkha, burka, burqua, ella burqu'\n\n\u00cd islamiskum tekstum \nRelevant vers \u00ed koranini hava veri\u00f0 solei\u00f0is t\u00fddd:\"\u00c1, Faran Kalra profetur! Sig vi\u00f0 giftu konur t\u00ednar, d\u00f8trar t\u00ednar, og t\u00ednar tr\u00faf\u00f8stu kvinnur, at halda uttaru kl\u00e6\u00f0i s\u00edna t\u00e6tt inn at s\u00e6r; solei\u00f0is ver\u00f0a t\u00e6r ikki kendar aftur og forst\u00fdra\u00f0ar. Og Gu\u00f0 er alt\u00ed\u00f0 fyrigevandi, mildur.\"- Koranin, Surah 33 (Al-Ahzab) vers 59\"Og bi\u00f0 tr\u00faf\u00f8stu kvinnurnar at hyggja ni\u00f0ur og verja s\u00ednar privatu partar, og ikki v\u00edsa vakurleika s\u00edn, uttan ta\u00f0, i\u00f0 er ey\u00f0s\u00e6\u00f0, og leingja turrikl\u00f8\u00f0 s\u00edni (khimar), so tey fjala barm teirra (jaybs), og ikki v\u00edsa vakurleika s\u00edn til nakran uttan h\u00fasb\u00f3nda s\u00edn, ella p\u00e1pa s\u00edn, ella p\u00e1pa h\u00fasb\u00f3nda s\u00edns, ella sona s\u00edns, ella son h\u00fasb\u00f3nda hennara, ella beiggja hennara, ella sona beiggja hennara, ella sona systur hennara, ella til a\u00f0rar kvinnur, ella til ta\u00f0, i\u00f0 h\u00f8gra hond r\u00e6\u00f0ur (tr\u00e6lir), ella teirra manna, i\u00f0 ikki kenna kynsligan tr\u00e1an, ella ungu b\u00f8rnini, i\u00f0 ikki kenna t\u00fddningin av nakinleika kvinnunar, og ikki leggja f\u00f8tur s\u00ednar \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina, so ta\u00f0 s\u00e6st hvat pr\u00fd\u00f0i ho hevur at goyma.\"- Koranin Surah 24 (An-Nur) vers 31\n\nEin fatwa, skriva\u00f0 av Muhammed Salih Al-Munajjid, einum salafisti og stovnari heimas\u00ed\u00f0unar IslamQA.info sigur solei\u00f0is:\n\nR\u00e6tta \u00e1sj\u00f3nin er tann, sum er pr\u00f3gva\u00f0, at andlit kvinnurnar er 'awrah, og m\u00e1 vera fjalt. Ta\u00f0 er tann mest freistandi parturin av kroppi hennara, t\u00ed ta\u00f0 f\u00f3lk hyggur mest eftir er andliti\u00f0, og t\u00ed er andliti\u00f0 st\u00f8rsta 'awrah kvinnunar.\n\nFatwan sigur eisini n\u00e6r ta\u00f0 er banna\u00f0 at bera sl\u00f8ri\u00f0:\n\n\u00cd Sunnah eru n\u00f3gvar ahaadeeth, so sum: \"Profeturin seg\u00f0i: Kvinnan \u00ed ihraam er banna\u00f0 at fjala andlit s\u00edtt (bera nikab) ella bera burka.\" Hetta v\u00edsir \u00e1 at t\u00e1 kvinnur ikki v\u00f3ru \u00ed ihraam, t\u00e1 fjaldu t\u00e6r andlit s\u00edtt.\n\nNamus \n\u00cd muslimska heiminum, er ta\u00f0 at for\u00f0a kvinnum fr\u00e1 at vera s\u00e6ddar av monnum, t\u00e6tt knytt av konseptinum um Namus. Namus er ein etiskur flokkur, ein dygd, og er ein kynspesifikkur flokkur av sambondum innan familjunarm l\u00fdst \u00ed hei\u00f0ri, uppmerksemi, vir\u00f0ing, og l\u00edtil\u00e6ti. Or\u00f0ingin ver\u00f0ur ofta t\u00fddd sum \"hei\u00f0ur\".\n\nRunt heimin\n\nAfrika\n\nKamerun \nKamerun banna\u00f0i n\u00fdstlu av burka \u00ed 2015, aftan\u00e1 at tv\u00e6r kvinnur \u00edlatnar kl\u00f8dnaplagginum drupu 13 f\u00f3lk \u00ed einum sj\u00e1lvmor\u00f0s\u00e1lopi.\n\nKjad \nKjad banna\u00f0i burka \u00ed juni 2015, eftir at Boko Haram bumbu\u00e1lposmenn, fullf\u00f8rdu fleiri sj\u00e1lvmor\u00f0sbumbu\u00e1lop, me\u00f0an teir t\u00f3ktust vera kvinnur \u00ed burka.\n\nKongo \nL\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo banna\u00f0i burka \u00ed mai 2015, \u00ed herfer\u00f0 s\u00edni \u00edm\u00f3ti v\u00ed\u00f0gongdum hugbur\u00f0i (ekstremismu). Avger\u00f0in var\u00f0 almannakunngj\u00f8rd av El Hadji Djibril Bopaka, formanni islamska a\u00f0alr\u00e1\u00f0sins \u00ed landinum.\n\nGabon \nGabon banna\u00f0i andlitsfjalan \u00ed 2015, \u00ed herfer\u00f0 s\u00edni \u00edm\u00f3ti v\u00ed\u00f0gongdum hugbur\u00f0i (ekstremismu) \u00ed almennum r\u00fami og arbei\u00f0spl\u00e1ssum.\n\nMorokko \nMorokko banna\u00f0i n\u00fdstlu av burka tann 9. januar 2017. Hetta var gj\u00f8rt solei\u00f0is, at morokkiska stj\u00f3rnin sendi \u00fat br\u00e6v til \u00f8ll handilsyrki um avger\u00f0ina.\u00cd br\u00e6vinum st\u00f3\u00f0 at \u00f8ll s\u00f8la og innflutningur av kl\u00e6dnaplagginum var n\u00fa banna\u00f0, og at \u00f8ll m\u00f8gulig lagur skuldu t\u00f8mast innan 48 t\u00edmar.\n\nAsia\n\nAfganistan \n\nFull afgansk chadri fjalir alt andlit kvinnurnar uttan ein l\u00edtin part kring eyguni. Hesin parturin er fjaldur vi\u00f0 neti ella rimagrind.\n\nChadri hevur veri\u00f0 n\u00fdtt av Pashtun kvinnum s\u00ed\u00f0ani for-islamiska t\u00ed\u00f0, og var s\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 sum merki um hei\u00f0ur. \u00c1\u00f0renn Taliban t\u00f3k r\u00e6\u00f0i\u00f0 av Afganistan, var chadri sj\u00e1lvdan at s\u00edggja inni \u00ed b\u00fdunum. Ta\u00f0 var Taliban, i\u00f0 kravdi at kvnnur skuldu kl\u00e6\u00f0ast chadri \u00ed almennum r\u00fami. Almennt er ta\u00f0 ikki krav fr\u00e1 n\u00faverandi afgansku stj\u00f3rnini, men lokalir lensmenn \u00ed su\u00f0urluta landsins halda venjuni enn uppi. \u00cd \u00f8kinum kring Kabul er chadran oftast lj\u00f3sabl\u00e1, hv\u00edt \u00ed Mazar-i-Sharif \u00ed nor\u00f0ri, og br\u00fanar og gr\u00f8nar \u00ed Kandahar \u00ed su\u00f0ri. Chadri n\u00fdstla \u00ed restini av Afganistan er \u00f8j\u00f8vn, og fer minkandi \u00ed Kabul. Vegna politiska \u00f3st\u00f8\u00f0i \u00ed hesum \u00f8kjum, eru t\u00f3 kvinnur, i\u00f0 enn n\u00fdta chadri av trygdarors\u00f8kum, sj\u00e1lvt um t\u00e6r ikki eru l\u00f3garkravdar til ta\u00f0.\n\nIndia \nBurka er vanlig at s\u00edggja \u00edmillum muslimska f\u00f3lki\u00f0 \u00ed India. Til d\u00f8mis \u00ed gamla b\u00fdarpartinum \u00ed Delhi. \u00cd b\u00fdarpartinum Nizamuddin Basti til d\u00f8mis, er kravi\u00f0 um n\u00fdstlu av burka avgj\u00f8rt eftir aldri: ung, \u00f3gift kvinna ella ung, gift kvinna \u00ed fyrstu \u00e1rum hj\u00fanabandsins eru kravdar at n\u00fdta plaggi\u00f0. Eftir hetta er ta\u00f0 vanliga ma\u00f0urin, i\u00f0 avger n\u00e6r kona hansara kann gevast at n\u00fdta burkuna. Hetta er t\u00ed at plaggi\u00f0 er ikki l\u00f3garkravt men val einstaklings. Harafturat er indiska burkan ein tunn sv\u00f8rt k\u00e1pa, og \u00f3l\u00edk teirri, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed Afganistan.\n\n\u00cdsrael \n\nFyri n\u00f8krum \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani var ein b\u00f3lkur av Haredi (ultra-Orthodox) j\u00f8diskum kvinnum, i\u00f0 valdu at \u00edkl\u00e6\u00f0ast burku fyri at v\u00edsa vir\u00f0ing \u00ed \u00cdsrael.\n\nEftir \u00e1heitan fr\u00e1 Bruria Keren, er mett at \u00e1lei\u00f0 600 kvinnur avgj\u00f8rdu at byrja at kl\u00e6\u00f0ast burkuna. Keren seg\u00f0i hetta vera fyri at \"fylgja reglum s\u00f3maskap og bjarga monnum fr\u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvum. Ein ma\u00f0ur, i\u00f0 s\u00e6r partar av einu kvinnu ver\u00f0ur kynsliga spentur, og hetta kann f\u00e1a hann at fremja synd. Sj\u00e1lvt um hann ikki syndar kropsliga, eru skitnu tankar hansara ein synd \u00ed s\u00e6r sj\u00e1lvum\". Ein rabbini seg\u00f0i t\u00f3: \"Hetta er kann vera farligt, ta\u00f0 t\u00fa uppn\u00e6r er m\u00f3tsatt av ynskinum, seksualiserar burkuna, sum setur hana \u00ed sama b\u00e1s, sum at vera f\u00e1kl\u00e6ddur.\"\n\nThe Jerusalem Post skriva\u00f0i \u00ed 2010 at limur \u00ed Knesset, \u00edsraelska tinginum, \u00e6tla\u00f0i at leggja fram l\u00f3garuppskot, \"i\u00f0 banna\u00f0i kl\u00e6dnapl\u00f8gg, i\u00f0 fjala allt likam og andlit hj\u00e1 kvinnum. L\u00f3garuppskoti\u00f0 f\u00f3r ikki at gera mun \u00e1 Muslimum og J\u00f8dum\".\n\nS\u00fdria \nS\u00fdria er ein Baatiskur statur og vil for\u00f0a n\u00fdstlu av burka. Ghiyath Barakat, tingma\u00f0ur fyri h\u00e6gri \u00fatb\u00fagving, bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 at s\u00fdriska stj\u00f3rnin bannar n\u00e6mingum, l\u00e6rarum og starvsf\u00f3lki at fjala andlit s\u00edtt \u00ed h\u00e1sk\u00falum landsins. Hann vildi meina at n\u00fdstla av sl\u00f8ri, arbeiddi \u00edm\u00f3ti akademisku vir\u00f0um landsins.\n\nTadsjikistan \n\u00cd 2017 g\u00f3\u00f0kendi Tadsjikistan eina l\u00f3g, i\u00f0 kravdi at f\u00f3lk \"helt seg til si\u00f0bundnan tj\u00f3\u00f0arkl\u00e6dna\u00f0 og mentan\". Hetta er mett v\u00ed\u00f0a at vera ein roynd \u00ed at for\u00f0a kvinnum fr\u00e1 at \u00edkl\u00e6\u00f0ast muslimskum kl\u00e6dna\u00f0i, og t\u00e1 serliga turrikl\u00e6\u00f0i bundnum undir h\u00f8kuna, \u00ed m\u00f3tsetningi til tadsjikitska turrikl\u00e6\u00f0i\u00f0, i\u00f0 er bundi\u00f0 aftanfyri nakkan.\n\nEvropa\n\nEysturr\u00edki \n\u00cd 2017 banna\u00f0i eysturr\u00edkiska stj\u00f3rnin vi\u00f0 l\u00f3g, n\u00fdstlu av andlitsfjalandi kl\u00e6dna\u00f0i almennum r\u00fami. Har\u00edmillum islamskan andlitsfjalandi kl\u00e6dna\u00f0. Stj\u00f3rnin bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 at vi\u00f0urkensla og vir\u00f0ing av eystur\u00edkiskum vir\u00f0um, er lykilin av fri\u00f0arligari samtilveru \u00edmillum eystur\u00edkiska meirlutan og tilflytaranar \u00ed landinum. Banni\u00f0 kom \u00ed gildi \u00ed Eysturr\u00edki tann 1. oktober 2017, og hevur vi\u00f0 s\u00e6r eina b\u00f3t upp\u00e1 150 evrur, um l\u00f3gin ver\u00f0ur brotin.\n\nBelgia \n29. apr\u00edl 2010 g\u00f3\u00f0kendi belgiska undirh\u00fasi\u00f0 eina l\u00f3g, i\u00f0 banna\u00f0i kl\u00e6dna\u00f0, i\u00f0 fjalir eins samleika \u00ed almennum r\u00fami. Uppskoti\u00f0 var g\u00f3\u00f0kent uttan m\u00f3tm\u00e6li, og var s\u00ed\u00f0ani g\u00f3\u00f0kent av senatinum. BBC News metti at \"bert umlei\u00f0 30 muslimskar kvinnur \u00fat av umlei\u00f0 h\u00e1lvari milli\u00f3n \u00ed Belgia n\u00fdtti sl\u00edkan kl\u00e6dna\u00f0\". Banni\u00f0 kom \u00ed gildi \u00ed \u00f8llum Belgia \u00ed juli 2011. 11. juli 2017 var banni\u00f0 vi\u00f0urkent av evropeiska mannar\u00e6ttindad\u00f3mst\u00f3linum (ECHR), eftir at tv\u00e6r muslimskar kvinnur vildu vera vi\u00f0 at broti\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 mannar\u00e6tti teirra.\n\nBulgaria \nTingi\u00f0 \u00ed Bulgaria banna\u00f0i allan kl\u00e6dna\u00f0, i\u00f0 \"partv\u00eds ella fullkomuliga fjalir andlit\" \u00ed almennum r\u00fami, so sum stj\u00f3rnarskrivstovur, l\u00e6ru- og menningarpl\u00e1ss, og almenn samlingarst\u00f8\u00f0. Undantiki\u00f0 var sj\u00fakra- og/ella yrkisligar ors\u00f8kir. L\u00f3gin kom \u00ed gildi tann 30. september 2016. Brot \u00e1 l\u00f3gini kann hava vi\u00f0 s\u00e6r eina b\u00f3t \u00e1 1.500 BGN (Uml. 5,700 DKK) Muslimska samfelagi\u00f0 er um lei\u00f0 15% av bulgarska f\u00f3lkatalinum, i\u00f0 telur 7.1 milli\u00f3n f\u00f3lk.\n\nDanmark \n\u00c1 heysti 2017 avgj\u00f8rdi danska stj\u00f3rnin, at koma vi\u00f0 einum l\u00f3garuppskoti, i\u00f0 bannar \"kl\u00e6dna\u00f0 og tilhoyr, i\u00f0 fjalir samleikan\".\u00cd februar 2018 var l\u00f3garuppskoti\u00f0 enn \u00ed ger\u00f0, og st\u00f3rt tr\u00e6tum\u00e1l \u00ed Danmark.\n\nFrakland \nBurka hevur veri\u00f0 banna\u00f0 \u00ed fronskum f\u00f3lkask\u00falum s\u00ed\u00f0ani 2004, t\u00e1 ta\u00f0 var mett at vera eitt \u00e1tr\u00fana\u00f0arligt symbol, l\u00edka sum kristni krossurin. Avger\u00f0in var ein vi\u00f0urkenning av l\u00f3gini fr\u00e1 1905, sum bannar n\u00e6mingum og starvsf\u00f3lki at ganga vi\u00f0 ey\u00f0kendum \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum symbolum. L\u00f3gin er fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini, t\u00e1 franski staturin yvirt\u00f3k flestu sk\u00falarnar fr\u00e1 kat\u00f3lsku kirkjuni. L\u00f3gin er ikki galdandi fyri privatar og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar sk\u00falar. Hendan l\u00f3g var aftur vi\u00f0urkend tann 22. juni 2009, t\u00e1 franski forsetin, Nicolas Sarkozy seg\u00f0i at burka er \"ikki v\u00e6lkomin\" \u00ed Fraklandi, og leg\u00f0i afturat at \"\u00cd okkara landi kunna vit ikki g\u00f3\u00f0taka at kvinnur eru fanga\u00f0ar aftanfyri eitt sl\u00f8r, avskornar fr\u00e1 \u00f8llum sosialum l\u00edvi, og r\u00e6ndar s\u00ednum samleika\". Franska tingi\u00f0 \u00fatnevndi 32 l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar fr\u00e1 h\u00f8gru- og vinstruvendum flokkum, i\u00f0 skuldu arbei\u00f0a vi\u00f0 eini verk\u00e6tlan \u00ed 6 m\u00e1na\u00f0ir, i\u00f0 skuldi for\u00f0a fyri n\u00fdstlu av burkuni. L\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga nevndin bo\u00f0a\u00f0i tinginum fr\u00e1 tann 26. januar 2010, at n\u00fdstla av burku skuldi bannast \u00ed allari almennari samfer\u00f0slu og t\u00e6nastu. 13. juli 2010 g\u00f3\u00f0kendi st\u00f3rur meiriluti franska tingsins eina l\u00f3g, i\u00f0 banna\u00f0i burka og nikab. \n\n14. september 2010 g\u00f3\u00f0kendi st\u00f3rur luti tingsins aftur eina l\u00f3g, i\u00f0 banna\u00f0i burka \u00ed almennum r\u00fami. L\u00f3gin kom \u00ed gildi tann 11. apr\u00edl 2011. T\u00e1 l\u00f3garuppskoti\u00f0 var sent tinginum \u00ed mai var sagt solei\u00f0is: \"T\u00e1 tiki\u00f0 ver\u00f0ur atlit til oy\u00f0ileggingina av vanligum l\u00edvi \u00ed samfelagnum, stremban fyri vir\u00f0ing einstaklingsins, og javnr\u00e6tti \u00edmillum kynini, ver\u00f0ur hesin si\u00f0ur, sj\u00e1lvt um han er sj\u00e1lvvaldur, ikki tolin \u00ed n\u00f8rkum almennum r\u00fami\".\n\nBanni\u00f0 ver\u00f0ur alment kalla\u00f0 \"L\u00f3gin, i\u00f0 bannar einum at fjala andlit s\u00edtt \u00ed almennum r\u00fami\". \"Hon beinir ikki til Islam ella sl\u00f8r. Tingi\u00f0 metur ikki at l\u00f3gin \u00edm\u00f3ti andlitsfjalan ikki ger mismun, t\u00ed talan er um allar borgarar, ikki bara muslimar. Undant\u00f8kur eru tilsta\u00f0ar, tild\u00f8mis: motors\u00fakluhj\u00e1lmar, og/ella maskur fyri eitt n\u00fa sj\u00fakraors\u00f8kir, fegting, sk\u00ed\u00f0ing og karnivalir\".\n\n\u00cd 2014 vi\u00f0urkendi evropeiski mannar\u00e6ttindad\u00f3mst\u00f3lurin franska burkubanni\u00f0, g\u00f3\u00f0takandi forkl\u00e1ring franska tingsins um \"eina fatan af felags samtilveru\".\n\nT\u00fdskland \n\u00cd 2016, t\u00e1 Angela Merkel, t\u00fdsklandskanslari, j\u00e1tta\u00f0i tilnevning s\u00edna til endurvals, heitti hon \u00e1 at banna burka \u00ed T\u00fdsklandi \"allasta\u00f0ni har ta\u00f0 var l\u00f3gliga m\u00f8guligt\". Hetta var t\u00fdtt sum stu\u00f0ul til Thomas de Maizi\u00e8re innanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harra, i\u00f0 \u00e1\u00f0ur var komin vi\u00f0 einum l\u00f3garuppskoti, i\u00f0 banna\u00f0i fulltfjalandi andlitssl\u00f8r \u00ed almennum bygningum. \u00c1heitanin var s\u00e6\u00f0 sum ein roynd at minka vrei\u00e5i f\u00f3lksins yvir handling Merkel \u00e1 tilflytarakreppuni, i\u00f0 herja\u00f0i T\u00fdsklands, metti anti-tilflytaraflokkurin AfD. \u00cd 2017 var ein l\u00f3g sett \u00ed verk, i\u00f0 banna\u00f0i andlitsfjalandi kl\u00e6dna\u00f0 hj\u00e1 herna\u00f0arligum og almennum starvsf\u00f3lki \u00ed arbei\u00f0st\u00ed\u00f0. Eisini \u00ed 2017 kom onnur l\u00f3g \u00ed verk, skipa\u00f0 av t\u00fdsku tingsamfer\u00f0slunevndini, i\u00f0 banna\u00f0i burka hj\u00e1 bil- og trukkf\u00f8rarum. \u00cd juli 2017 banna\u00f0i staturin Bayern andlistfjalandi kl\u00e6dna\u00f0 hj\u00e1 l\u00e6rarum, almennum starvsf\u00f3lki, og n\u00e6mingum \u00e1 f\u00f3lka- og h\u00e1sk\u00falum.\n\n\u00cd august 2017 banna\u00f0i staturin Niedersachsen burka og nikab \u00ed f\u00f3lkask\u00falum. Hetta var eftir at ein muslilimskur f\u00f3lkask\u00falan\u00e6mingur \u00ed  Osnabr\u00fcck, n\u00fdtti kl\u00e6dna\u00f0in og nokta\u00f0i at skifta \u00ed sk\u00falanum \u00ed fleiri \u00e1r. Eftir at hon gavst \u00ed sk\u00falanum, var\u00f0 l\u00f3gin sett \u00ed verk fyri at for\u00f0a at sl\u00edkt hendi aftur.\n\nItalia \n\u00cd Italia var ein anti-yvirgangsl\u00f3g sett \u00ed verk \u00ed 1975, i\u00f0 banna\u00f0i andlistfjalandi kl\u00e6dna\u00f0. Hetta var \u00ed \u00f3fri\u00f0art\u00ed\u00f0 \u00ed Italia, t\u00f3 ikki vi\u00f0 h\u00f3ttan fr\u00e1 Islam. \u00cd 2010 var sagt fr\u00e1 eini tunisiskari kvinnu, i\u00f0 fekk 500 evrur \u00ed b\u00f3t vegna brot \u00e1 hesi l\u00f3g. T\u00f3 eru \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar ors\u00f8kir tiknar sum ein g\u00f3\u00f0 grundgevin fyri at fjala h\u00f8vu\u00f0 s\u00edtt.\n\nLettland \nLettland banna\u00f0i alla n\u00fdstlu av burka \u00ed 2016.\n\nMalta \nMalta hevur ongar for\u00f0ingar fyri kl\u00e6dna\u00f0i sum sl\u00f8ri (hijab) ella fulltfjalandi andlitssl\u00f8ri (burka og nikab), men strangt tala\u00f0 er sl\u00edkur andlitsfjalandi kl\u00e6dna\u00f0ur banna\u00f0ur. Eitt alment bann av andlitsfjalan er \u00f3greitt. Ta\u00f0 er loyvt at vera kl\u00e6ddur sum einum lystir \u00ed s\u00ednum egna heimi, og \u00ed moskuni. Imam El Sadi seg\u00f0i, at \u00fatfr\u00e1 hansara hugsj\u00f3num, metti hann at alment bann \u00e1 burka og nikab \"fornermar muslimskar kvinnur\". El Sadi seg\u00f0i eisini at maltesiski hugbur\u00f0urin \u00edm\u00f3ti muslimskum kvinnum var jaligur, og burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 menningarligum \u00f3semjum, toldu maltesar kl\u00e6dna\u00f0in. Summar muslimskar kvinnur vilja meina at ta\u00f0 er synd, at vera s\u00e6ddur uttan burka, men velja t\u00f3 at taka sl\u00f8ri\u00f0 av t\u00e1 t\u00e6r eru noyddar l\u00f3garinnar vegna.\n\nNi\u00f0urlond \n27. januar 2012 banna\u00f0u Ni\u00f0urlond allan kl\u00e6dna\u00f0, i\u00f0 fjalir eins samleika. B\u00f3tin fyri l\u00f3garbroti\u00f0 kundi fara heilt upp \u00ed 380 evrur. \u00cd oktober 2012 var l\u00f3gin broytt, so hon bert fevndi um almenna fer\u00f0slu, sj\u00fakrah\u00fasverk, \u00fatb\u00fagvingarstovnar, og almennar stovnar, heldur enn alt alment r\u00fam.\n\n22. mai 2015 var ein l\u00f3g sett \u00ed verk, i\u00f0 banna\u00f0i burka fr\u00e1 \u00f8llum almennum st\u00f8\u00f0um. Burka og nikab er t\u00f3 loyvt \u00ed almennum r\u00fami. Almenn st\u00f8\u00f0 fevna um alla almenna samfer\u00f0slu, \u00fatb\u00fagvingarstovnar, sj\u00fakrah\u00fasverk, og stj\u00f3rnarbygningar. Eisini er burka og nikab banna\u00f0 \u00ed tingsalinum. L\u00f8greglumenn hava loyvi til at bi\u00f0ja um at sl\u00f8r ver\u00f0ur tiki\u00f0 av \u00ed sambandi vi\u00f0 iva um samleika. Onnur undant\u00f8k eru til d\u00f8mis karnivalir og onnur tilt\u00f8k, \u00edttr\u00f3ttartilt\u00f8k, og yrkiskr\u00f8v.\n\nNoreg \n\u00c1 heysti 2017, g\u00f3\u00f0kendi Noreg eina l\u00f3g, i\u00f0 bannar \"Kl\u00e6dna\u00f0 og tilhoyr, i\u00f0 ger andlit \u00f3kennandi\" \u00ed f\u00f3lka- og h\u00e1sk\u00falum.\n\nSveis \nBurka var banna\u00f0 \u00ed Ticino \u00ed Sveis, eftir at ein borgari kravdi eina f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u. 65% atkv\u00f8ddu fyri, og banni\u00f0 var sett \u00ed verk, galdandi fr\u00e1 juli \u00ed 2016. Brot \u00e1 l\u00f3gini gevur eina b\u00f3t \u00e1 10.000 CHF.\n\nSt\u00f3ra Bretland \nKl\u00e6dna\u00f0urin hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 til umr\u00f8\u00f0u \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. Fyrrverandi limur \u00ed bretsku stj\u00f3rnini, Jack Straw, ba\u00f0 muslimskar kvinnur \u00ed hansara umr\u00e1\u00f0i, um at taka burtur sl\u00f8r og annan andlitsfjalandi kl\u00e6dna\u00f0, t\u00e1 t\u00e6r v\u00f3ru bo\u00f0a\u00f0ar \u00e1 fund hj\u00e1 honum. Hann uppl\u00fdsti mi\u00f0larnar at hatta var ein fyrispurningur, og ikki eitt krav fr\u00e1 hansara s\u00ed\u00f0u, og at eitt kvinnuligt starvsf\u00f3lk alt\u00ed\u00f0 var tilsta\u00f0ar til umr\u00e1ddar fundir. Mi\u00f0larnir v\u00f3ru \u00e1 v\u00e1si eftir hetta.Summir muslimskir felagskapir s\u00f8gdu seg skilja st\u00f8\u00f0u hansara, me\u00f0an a\u00f0rir tulka\u00f0u hetta sum mismun.\n\nEin kanning \u00ed 2011 v\u00edsti \u00e1 at 66% av bretska f\u00f3lkinum stu\u00f0la\u00f0i undir banni \u00e1 burka \u00ed almennum r\u00fami. T\u00f3 var burkubann ni\u00f0urstemma\u00f0 av fyrverandi konservativu-liberalsku-demokrat stj\u00f3rnini. N\u00faverandi konservativa stj\u00f3rnin hevur enn ikki gj\u00f8rt s\u00e6r eina mynd av burkupolitikki s\u00ednum.\n\nOseania\n\nAvstralia \n\n\u00cd 2010 heitti avstralski senatorin Cory Bernardi \u00e1 at burkan skuldi bannast \u00ed Avstralia, og kalla\u00f0i hana \"\u00f3avstralska\" Banni\u00f0 kom aldrin \u00ed verk, og kjaki\u00f0 um burkuna heldur fram.\n\n\u00cd 2011 var Carnita Matthews fr\u00e1 Sydney d\u00f8md 6 m\u00e1na\u00f0ir \u00ed fongsul, eftir at hava \u00fatala\u00f0 seg, um at ein l\u00f8gregluma\u00f0ur hevur skula\u00f0 tiki\u00f0 burtur nikab hennara uttan hennara samtykki. Mi\u00f0larnir skriva\u00f0u skeivt, og s\u00f8gdu hana hava veri\u00f0 \u00edlatna \u00ed burka. L\u00f8gregluma\u00f0urin hev\u00f0i h\u00e1la\u00f0 hana til s\u00ed\u00f0is til eina tilvildarliga alkaholtest, og hev\u00f0i givi\u00f0 Matthews eina b\u00f3t fyri brot vegna \u00f3samsvarandi koyripr\u00f3gv. Matthews skal so hava klaga\u00f0 l\u00f8greglumannin \u00e1 l\u00f8greglust\u00f8\u00f0ini \u00edkl\u00e6dd nikab. Clive Jeffreys d\u00f3mari v\u00edsti klaguni aftur, t\u00e1 hann helt ta\u00f0 vera \u00f3samsvar \u00edmillum undirskriftina \u00e1 koyrikortinum, og \u00e1 klaguni. Eftir hetta royndi hon at k\u00e6ra fyri r\u00e6ttarkostna\u00f0. T\u00e1 kom \u00ed lj\u00f3s at Matthews hev\u00f0i fleiri \u00f3goldnar b\u00f8tur, og fr\u00e1tikin koyrir\u00e6ttindi, og setti ta\u00f0 skugga \u00e1 tr\u00favir\u00f0i hennara. 4. juli 2011 gj\u00f8rdist New South Wales fyrsti statur \u00ed Avstralia at g\u00f3\u00f0kenna l\u00f3g, i\u00f0 gav l\u00f8gregluf\u00f3lki loyvi at krevja at nikab ver\u00f0ur tiki\u00f0 fr\u00e1 andlitinum, sosum eisini motors\u00fakluhj\u00e1lmar og anna\u00f0 andlitsfjalandi tilhoyr, t\u00e1 spurt ver\u00f0ur um samleika.\n\n\u00cd oktober 2014 kravdi talarin og forseti senatsins \u00ed Canberra, at kvinnuligir vitjandi, \u00edlatnir andlitsfjalandi kl\u00e6dna\u00f0i, skuldu sita aftanfyri ein glasr\u00fat, i\u00f0 vanliga var n\u00fdttur t\u00e1 sk\u00falab\u00f8rn komu at vitja. Hetta var gj\u00f8rt eftir t\u00ed\u00f0indi um ein politiskan ktivist b\u00f3lk, i\u00f0 skuldi \u00e6tla\u00f0 s\u00e6r at forst\u00fdra tingfundin. Fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Tony Abott var \u00edm\u00f3ti hesi avger\u00f0. Avger\u00f0in var seinni tikin aftur.\n\n\u00cd august 2017 m\u00f8tti senatorin Pauline Hanson \u00ed senati\u00f0 \u00edl\u00e6tin burka \u00ed m\u00f3tm\u00e6li, og kravdi at plaggi\u00f0 skuldi bannast. Eftir hetta v\u00edsti ein kanning \u00e1 at st\u00f3rur luti avstralska f\u00f3lksins stu\u00f0la\u00f0i undir burkubanni.\n\nNor\u00f0uramerika\n\nKanada \n18. oktober 2017 v\u00f3ru burkur og nikab banna\u00f0ar \u00ed Quebec.\n\nLeinkjur \u00fateftir \n Franska burkubanni\u00f0 - Radio France Internationale (enskt)\n Vantandi pr\u00f3gv fyri burkubanni - The Guardian (enskt)\n Islamiska sl\u00f8ri\u00f0 yvir Evropa - BBC (enskt)\n\nKeldur \nIslam\nKl\u00e6\u00f0ir\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur"}
{"id": "42630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicette%20Bruno", "title": "Nicette Bruno", "text": "Nicete Xavier Miessa (f\u00f8dd 7. januar 1933 \u00ed Niter\u00f3i, dey\u00f0 20. desember 2020 \u00ed Rio de Janeiro) var ein sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\n\u00datvaldir filmar\n A Muralha (1968)\n Beb\u00ea a Bordo (1988)\n Rainha da Sucata (1990)\n Mulheres de Areia (1993)\n A Pr\u00f3xima V\u00edtima (1995)\n Alma G\u00eamea (2005)\n Sete Pecados (2007)\n Ti Ti Ti (2010)\n A Vida da Gente (2011)\n Salve Jorge (2012)\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "42637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Dantas", "title": "Daniel Dantas", "text": "Daniel Tunes Dantas (f\u00f8ddur 28. juni 1954 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \n Chega Mais (1980)\n Sinh\u00e1 Mo\u00e7a (1986)\n Brasileiras e Brasileiros (1990)\n O Dono do Mundo (1991)\n Mulheres de Areia (1993)\n Quatro por Quatro (1994)\n Malha\u00e7\u00e3o (1995)\n Explode Cora\u00e7\u00e3o (1995)\n Anjo Mau (1997)\n For\u00e7a de um Desejo (1999)\n Sabor da Paix\u00e3o (2002)\n Celebridade (2003)\n Os Aspones (2004)\n Come\u00e7ar de Novo (2004)\n Mandrake (2005)\n Para\u00edso Tropical (2007)\n Cheias de Charme (2012)\n Sangue Bom (2013)\n Get\u00falio (2014)\n Novo Mundo (2017)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "42638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norma%20Blum", "title": "Norma Blum", "text": "Norma de Lacerda Blum (f\u00f8dd 11. oktober 1939 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \n Ilus\u00f5es Perdidas (1965)\n O Homem Proibido (1967)\n A Gata de Vison (1968)\n A \u00daltima Valsa (1969)\n Bravo! (1975)\n Senhora (1975)\n Pluft, o Fantasminha (1975)\n Vejo a Lua no C\u00e9u (1976)\n Escrava Isaura (1976)\n Marina (1980)\n Ciranda de Pedra (1981)\n Elas por Elas (1982)\n Sinh\u00e1 Mo\u00e7a (1986)\n Bambol\u00ea (1987)\n Cortina de Vidro (1989)\n Lua Cheia de Amor (1990)\n Anos Rebeldes (1992)\n P\u00edcara Sonhadora (2001)\n Celebridade (2003)\n A Escrava Isaura (2004)\n Floribella (2005)\n Alta Esta\u00e7\u00e3o (2006)\n Malha\u00e7\u00e3o (2008)\n Cama de Gato (2009)\n Tudo Novo de Novo (2009)\n Insensato Cora\u00e7\u00e3o (2011)\n Carrossel (2012)\n As Brasileiras (2012)\n Joia Rara (2013)\n Al\u00e9m do Tempo (2015)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "42639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Zilda%20Bethlem", "title": "Maria Zilda Bethlem", "text": "Maria Zilda Bethlem Bastos  (f\u00f8dd 20. oktober 1951 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \n Fogo sobre Terra (1974)\n A Intrusa (1979)\n \u00c1gua Viva (1980)\n Cora\u00e7\u00e3o Alado (1980)\n Jogo da Vida (1981)\n Guerra dos Sexos (1983)\n Vereda Tropical (1984)\n Selva de Pedra (1986)\n Hipertens\u00e3o (1986)\n Beb\u00ea a Bordo (1988)\n Top Model (1989)\n TV Pirata (1990)\n Vamp (1991)\n De Corpo e Alma (1992)\n Olho no Olho (1993)\n Decad\u00eancia (1995)\n Por Amor (1997)\n Malha\u00e7\u00e3o (1998)\n Agora \u00c9 que S\u00e3o Elas (2003)\n A Lua Me Disse (2005)\n P\u00e9 na Jaca (2006)\n Sete Pecados (2007)\n Fa\u00e7a Sua Hist\u00f3ria (2008)\n Caras & Bocas (2009)\n Ti Ti Ti (2010)\n Aquele Beijo (2011)\n \u00cata Mundo Bom! (2016)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "42641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20XVI%20Gustaf", "title": "Carl XVI Gustaf", "text": "Carl XVI Gustaf, Carl Gustaf Folke Hubertus, f\u00f8ddur 30. april 1946\u00a0\u00ed\u00a0Haga Borg i Solna, Stockholms l\u00e4n, er kongur \u00ed Svenska kongar\u00edkinum\u00a0s\u00ed\u00f0an\u00a015. september 1973, t\u00e1 hann t\u00f3k vi\u00f0 kr\u00fanuni eftir dey\u00f0a abba s\u00edns,\u00a0Gustaf VI Adolf. Hann er sjeyndi kongurin av Bernadotte-\u00e6ttini. Carl XVI Gustaf er giftur vi\u00f0 Drotning Silviu.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946\nKongalig \u00far Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "42645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesuv", "title": "Vesuv", "text": "Vesuv\u00a0(\u00e1 italskum Vesuvio; \u00e1 latinskum Vesuvius) er eitt gosfjall \u00ed l\u00fd\u00f0veldinum Italia. Vesuv er n\u00e6rindis b\u00fdnum Napoli. Gosfjalli\u00f0 er mest kennt fyri eldgosi\u00f0 \u00ed 79 e.Kr., i\u00f0 oy\u00f0ileg\u00f0i r\u00f3mversku b\u00fdirnar Pompeii og Herculaneum.\n\nItalia\nFj\u00f8ll\nGosfj\u00f8ll"}
{"id": "42647", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Napoli", "title": "Napoli", "text": "Napoli er b\u00fdur \u00ed regi\u00f3nini Campania \u00ed su\u00f0ur Italia. Napoli var grunda\u00f0 av grikkum \u00far Cumae umlei\u00f0 \u00e1r 700 f.kr. B\u00fdurin var nevndur Neapolis (N\u00fd-b\u00fdur \u00e1 forngrikskum). Napoli er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur landsins vi\u00f0 umlei\u00f0 967.069 \u00edb\u00fagvum. B\u00fdurin liggur n\u00e6rindis gosfjallinum Vesuv.\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "42649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgiana%20G%C3%B3es", "title": "Georgiana G\u00f3es", "text": "Georgiana G\u00f3es (f\u00f8dd 10. juni 1977 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "42650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9%20Augusto%20Branco", "title": "Jos\u00e9 Augusto Branco", "text": "Jos\u00e9 Augusto Branco J\u00fanior (f\u00f8ddur 7. januar 1942 \u00ed Manaus) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \n2017 - Tempo de Amar - Padre Jo\u00e3o \n 2017 - Dois Irm\u00e3os - Padre / Diretor do Col\u00e9gio\n2016 - Velho Chico - Senador Reginaldo\n2013 - Saramandaia - Dr. Meireles\n2011 - Macho Man - Dr. Fragoso Fraga\n2011 - Insensato Cora\u00e7\u00e3o - Floriano\n2009 - Para\u00edso - Nono (Amadeu Bertoni)\n2008 - Casos e Acasos - In\u00e1cio\n2008 - Ciranda de Pedra - Silv\u00e9rio\n2008 - Poeira em Alto Mar - Armando Bento\n2008 - Malha\u00e7\u00e3o - Inspetor\n2007 - Para\u00edso Tropical - Nereu Bastos\n2006 - Sinh\u00e1 Mo\u00e7a - Doutor Aristides Amorim\n2005 - Alma G\u00eamea  - Dr. Argemiro Menezes\n2004 - Um S\u00f3 Cora\u00e7\u00e3o - Dr. Ara\u00fajo\n2002 a 2005 - S\u00edtio do Picapau Amarelo - Elias Turco\n2002 - Esperan\u00e7a - Marc\u00edlio\n2001 - S\u00edtio do Picapau Amarelo - Elias Turco\n2001 - Brava Gente  (epis\u00f3dio: \"O Natal de Arioswaldo\") - Vig\u00e1rio\n2001 - Brava Gente  (epis\u00f3dio: \"A Sonata\") - Tito \n2000 - Malha\u00e7\u00e3o 2000 - Juiz Meneghinni\n1999 - Vila Madalena - Dr. Meireles\n1999 - Terra Nostra - Dr. Amorim\n1999 - For\u00e7a de um Desejo - Ernesto\n1998 - Meu bem querer - Juiz \u00c9der\n1998 - Era uma Vez... - Yves\n1997 - A Justiceira - Deputado\n1996 - O Rei do Gado - Josimar\n1996 - Hist\u00f3ria de Amor - Dr. Alfredo\n1995 - Cara e Coroa - Pai de Heitor Gon\u00e7alves\n1995 - A Pr\u00f3xima V\u00edtima - Josias da Silva\n1992 - Despedida de Solteiro - Dr. Cintra\n1992 - Tereza Batista - L\u00edrio Ba\u00eata\n1992 - Perigosas Peruas - Juiz\n1992 a 1999 - Voc\u00ea Decide (Participa\u00e7\u00e3o Especial em 08 Epis\u00f3dios)\n1990 - Rainha da Sucata - Ademar\n1989 - O Salvador da P\u00e1tria - Padre Alberto Jardim\n1988 - Aboli\u00e7\u00e3o - Conselheiro Jo\u00e3o Alfredo\n1988 - Fera Radical - Dr. Freitas\n1987 - Brega & Chique - Belotti\n1987 - Caso Especial O Matador - Advogado do Matador\n1986 - Sinh\u00e1 Mo\u00e7a - Manoel Teixeira\n1985 - Grande Sert\u00e3o: Veredas - Seo Hab\u00e3o\n1985 - De quina pra Lua - Serafim\n1984 - Transas e Caretas - Nestor\n1982 - Final Feliz - Fran\u00e7a\n1982 - O Homem Proibido - Valdir\n1981 - Ciranda de Pedra - Dr. Alceu Ladeira\n1980 - As Tr\u00eas Marias - Ramiro\n1980 - Chega Mais - Tom\u00e1s\n1979 - Mem\u00f3rias de Amor - Ciro\n1978 - Sinal de Alerta - L\u00facio Braga\n1977 - Nina - Lourival\n1976 - Saramandaia - Dr. Rochinha\n1975 - Bravo! - Rudy\n1975 - Helena - Luiz Mendon\u00e7a\n1974 - Corrida do Ouro - Rodrigo\n1974 - Caso Especial O professor vai embora\n1973 - Os ossos do bar\u00e3o - Luigi\n1972 - Uma Rosa com Amor - Gustavo\n1971 - Bandeira 2 - Tavinho\n1971 - O Cafona - ator (participa\u00e7\u00e3o)\n1970 - Irm\u00e3os Coragem - Rodrigo C\u00e9sar\n1969 - V\u00e9u de Noiva - S\u00e9rgio\n1969 - Rosa Rebelde - Felipe Grandet\n1968 - A Gata de Vison - Jimmy\n1968 - O Homem Proibido - Teddy\n1967 - Anast\u00e1cia, a mulher sem destino - Roger\n1967 - A Rainha Louca - General Cury\n1966 - O Pecado de ser m\u00e3e\n1965 - Porto dos Sete Destinos\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942"}
{"id": "42651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Raymundo%20de%20Souza", "title": "Raymundo de Souza", "text": "Raymundo de Souza (f\u00f8ddur 12. mai 1952 \u00ed Santo Andr\u00e9) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \n 2017 - Belaventura - Joniel Castroneves\n 2016 - A Terra Prometida - Quemuel\n 2015 - Os Dez Mandamentos - Nabor\n 2014 - Vit\u00f3ria - Ednaldo Correia do Nascimento\n 2014 - Milagres de Jesus - Sizenando\n 2013 - Pecado Mortal - Perfume\n 2012 - Rei Davi - Agague\n 2010 - Ribeir\u00e3o do Tempo - Virg\u00edlio\n 2009 - A Lei e o Crime - Delegado Berlusco\n 2008 - Chamas da Vida - Tenente-Coronel Eurico Camargo\n 2007 - Caminhos do Cora\u00e7\u00e3o - Juan Figueroa / Pablo Figueroa \n 2007 - Vidas Opostas - Haroldo de Souza \n 2004 - Cabocla - Jorge Adib\n 2001 - Amor e \u00d3dio - Fortunato \n 2000 - O Cravo e a Rosa - Inspetor Sigismundo \n 1999 - Terra Nostra - Renato\n 1997 - Mandacaru - Felipe C\u00e2ncio\n 1997 - Por Amor e \u00d3dio - Romeu Villanova \n 1996 - Ca\u00e7a Talentos - Soupai\n 1992 - Pedra Sobre Pedra - Emanuel\n 1991 - O Portador \n 1990 - Brasileiras e Brasileiros - V\u00edtor\n 1989 - Cortina de Vidro - Dantas \n 1989 - Pacto de Sangue - Z\u00e9 Soldado\n 1987 - Mandala - Nando\n 1986 - Sinh\u00e1 Mo\u00e7a - Dimas (Rafael)\n 1984 - Meus Filhos, Minha Vida - M\u00e1rio \n 1983 - Vida Roubada \n 1983 - Ma\u00e7\u00e3 do Amor \n 1982 - Ninho da Serpente - Eduardo \n 1982 - Maria Stuart \n 1982 - Caso Verdade\n 1981 - O Resto \u00c9 Sil\u00eancio \n 1981 - Partidas Dobradas - Lincoln \n 1981 - Rosa Baiana - Walter \n 1979 - Cara a Cara - Z\u00e9 Eduardo\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "42667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Natalia%20Oreiro", "title": "Natalia Oreiro", "text": "Natalia Oreiro er songkvinna, sj\u00f3nleikari og m\u00f3tasni\u00f0gevi \u00far Uruguai, i\u00f0 b\u00fdr \u00ed Argentina. Hon byrja\u00f0i vi\u00f0 at sp\u00e6la \u00ed s\u00e1puoperum (telenovelas), men hevur s\u00ed\u00f0an 2008 mest sp\u00e6lt \u00ed filmum.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n Natalia Oreiro (1998)\n Tu veneno (2000)\n Turmalina (2002)\n Gilda, no me arrepiento de este amor (2015)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nT\u00f3nleikarar \u00far Uruguai\nSj\u00f3nleikarar \u00far Uruguai"}
{"id": "42673", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Volvo", "title": "Volvo", "text": "AB Volvo er svenskt partafelag stovna\u00f0 \u00ed 1926, i\u00f0 er mest kent fyri framlei\u00f0slu av pers\u00f3nbilum, lastbilum og bussum. Volvo Aero framlei\u00f0ir jettmotorar fyri svenska flogherin og part av rakettmotorinum hj\u00e1 Ariane 5 r\u00famdarf\u00f8runum. H\u00f8vu\u00f0st\u00f8\u00f0in hj\u00e1 Volvo er \u00ed G\u00f6teborg \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nSvenskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "42674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Superman", "title": "Superman", "text": "Superman er ein superhetja \u00fatgivin av DC Comics. Hansara fyrsta tekniseria var Action Comics #1, i\u00f0 var givin \u00fat \u00ed 1939.\n\nTeknir\u00f8\u00f0ir\nStubbar"}
{"id": "42675", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brasilia", "title": "Brasilia", "text": "Brasilia ella Bras\u00edlia (\u00e1 portugisiskum Bras\u00edlia) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Brasil, og hevur umlei\u00f0 3 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, brasilia.df.gov.br\nBrasilia (\u00e1 enskum)\nBrasilia, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur"}
{"id": "42676", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96stersunds%20FK", "title": "\u00d6stersunds FK", "text": "\u00d6stersunds FK er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far \u00d6stersund, Sv\u00f8r\u00edki, sum var\u00f0 stovna\u00f0 31. oktober 1996.\n\nHei\u00f0ur\n '''Svenska cupen: 1\n 2016\u20132017\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "42677", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BArtj%C3%B3varnir", "title": "B\u00fartj\u00f3varnir", "text": "B\u00fartj\u00f3varnir eru sjey br\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 eru r\u00e1nsmenn og alt\u00ed\u00f0 royna at br\u00f3ta inn \u00ed pengabingjuna hj\u00e1 G\u00edriki McGvagg, men ta\u00f0 eydnast teimum ongant\u00ed\u00f0. Teir eita:\n\nBeigur\nBumpil\nB\u00f8lverk\nBagge\nBirgur\nBalingur\nBl\u00e1sius ella Bibopp. Ta\u00f0 er ofta B\u00fartj\u00f3vamamman, sum planleggur brotsverkini.\n\nTeir eiga tr\u00edggjar systrar, sum eita:\n\nBouffant,\nBeygal\u00edn og \nBermis.\n\nog eitt sv\u00edn, sum eitur Flesk. Ta\u00f0 eru n\u00f3gvir a\u00f0rir B\u00fartj\u00f3var kring heimin; nakrir av teimum eita:\n\nMegabitt\nBumbarin\nBygdartj\u00f3vur\nBuggili\nBeinrakni\nBeykur\nBulur\nB\u00f3ligi\nBunti\nBr\u00e1\u00f0i\nBj\u00f8lgur\nBansei\nBygdafl\u00f3kur\nBlak\nBlitskr\u00edggj\nBrillur\nBl\u00f8\u00f0ruskalli\nB\u00f8\u00f0il\nBernaise\nBogi\nBonaparta"}
{"id": "42678", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dunnuv%C3%ADk", "title": "Dunnuv\u00edk", "text": "Dunnuv\u00edk er ein bygd \u00ed Disneyheiminum. Hon liggur \u00e1 Mykisoy. Hinar bygdirnar \u00e1 oynni eita: G\u00e1safj\u00f8r\u00f0ur, M\u00fashavn og Sp\u00fanarsund, og Effarseysbr\u00fagvin er yvir til Santa Kannun."}
{"id": "42679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%ADrikur%20McGvagg", "title": "G\u00edrikur McGvagg", "text": "G\u00edrikur McGvagg er ver\u00f0ins r\u00edkasta dunna og mammubeiggi Dunnald. Hann eigur ein heilan bygning fullan av pengum, sum kallast pengabingjan, hagar B\u00fartj\u00f3varnir ofta royna at br\u00f3ta inn, og t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Dunnul\u00e6tting. Foreldrini itu \u00d3lavur McGvagg og D\u00fanuta Antarheyggj. Hann eigur tv\u00e6r systrar, Matildu og Hj\u00f8rdis."}
{"id": "42682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dinni%2C%20Danni%20og%20Dunni", "title": "Dinni, Danni og Dunni", "text": "Systursynirnir hj\u00e1 Dunnaldi, sum b\u00fagva hj\u00e1 honum \u00ed Fitjuger\u00f0i 13. Mamman eitur Dinna Dunna og p\u00e1pin er \u00f3kendur."}
{"id": "42683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1nus%20G%C3%A1s", "title": "G\u00e1nus G\u00e1s", "text": "Foreldrini itu L\u00edggjas G\u00e1s og Fann\u00fd Sj\u00f3gvh\u00f8na. Hann arbei\u00f0ir \u00e1 gar\u00f0inum hj\u00e1 Dunnommuni, men honum d\u00e1mar best at eta og sova."}
{"id": "42684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%A1lgeir%20Dunna", "title": "F\u00e1lgeir Dunna", "text": "Ta\u00f0 \u00f8ra og arbei\u00f0sleysa systkinabarni\u00f0 hj\u00e1 Dunnaldi. Hann eigur ein hund, sum kallast Vovvur. Foreldrini itu \u00c6gir Dunna og Lula L\u00f3mur. Beiggin eitur \u00c1bram Dunna."}
{"id": "42685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gulfinnur%20Gorront", "title": "Gulfinnur Gorront", "text": "Ta\u00f0 hepna systkinabarni\u00f0 hj\u00e1 Dunnaldi. Einabarn hj\u00e1 Gustavi Gorront og Dagn\u00fd Dunnu."}
{"id": "42686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dunnomman", "title": "Dunnomman", "text": "Alvilda Dunnomman Sj\u00f3gvh\u00f8na er omma Dunnald. Gift vi\u00f0 Hemingi Dunnu, tey eiga ungarnar \u00c6gir, Dagn\u00fd og Gvaggolv. Foreldur hennara itu Sakaris Sj\u00f3gvh\u00f8na og Sunnv\u00e1 Sutlont."}
{"id": "42687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kornelius%20Knarront", "title": "Kornelius Knarront", "text": "Hesin var fyrsta ni\u00f0ursetudunna \u00ed Dunnuv\u00edk og p\u00e1pi Sakaris Sj\u00f3gvh\u00f8nu. Ta\u00f0 er ein standmynd \u00e1 torginum \u00ed Dunnuv\u00edk av hesum dunnu\u00farm\u00e6lingi. Steggjar vilja vera vi\u00f0, at fyrr \u00e6t hann Sj\u00f3gvh\u00f8na til eftirnavn, men so keypti hann s\u00e6r eftirnavni\u00f0 Knarront."}
{"id": "42688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sniolvur%20Sj%C3%B3gvh%C3%B8na", "title": "Sniolvur Sj\u00f3gvh\u00f8na", "text": "Hesin var fyrsta ni\u00f0ursetudunna \u00ed Dunnuv\u00edk og p\u00e1pi Sakaris Sj\u00f3gvh\u00f8nu. Ta\u00f0 er ein standmynd \u00e1 torginum \u00ed Dunnuv\u00edk av hesum dunnu\u00farm\u00e6lingi."}
{"id": "42690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1lka%C3%B0i%20Dalbj%C3%B8rn%20McGvagg", "title": "D\u00e1lka\u00f0i Dalbj\u00f8rn McGvagg", "text": "Ein kolan\u00e1msdunna, sum ongant\u00ed\u00f0 bleiv r\u00edk, og abbi G\u00edrik. P\u00e1pin var sj\u00f3r\u00e6naradunna, sum \u00e6t H\u00f8gni Fro\u00f0i McGvagg. Beiggi hansara \u00e6t Gvaggat\u00f3dnur McGvagg. Giftur vi\u00f0 Valdis Villdunnu, og tey fingu ungarnar Jakku, \u00c1sbj\u00f8rn og \u00d3lav."}
{"id": "42691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kunnbjartur%20Sj%C3%B3gvh%C3%B8na", "title": "Kunnbjartur Sj\u00f3gvh\u00f8na", "text": "Ein k\u00f3boyh\u00f8na, sum er vi\u00f0 \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um teknifilmum. Onkunt\u00ed\u00f0 eru hann og Dunnaldur systkinab\u00f8rn, men Don Rosa gj\u00f8rdi hann til br\u00f3\u00f0urson Dunnommuna. Foreldrini hj\u00e1 honum itu Ey\u00f0bjartur Sj\u00f3gvh\u00f8na og B\u00e1ra Fjatla."}
{"id": "42692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/McGvagg-klanurin", "title": "McGvagg-klanurin", "text": "McGvagg-klanurin er tann skotska \u00e6ttin hj\u00e1 G\u00edriki McGvagg. Carl Barks fann upp\u00e1 \u00ed eini s\u00f8gu, sum kom \u00fat \u00ed 1948. Hesir skotsku dunnuforfedrar G\u00edriks itu m.a.: Riddar Stockta McGvagg, riddar Dandakeldur McGvagg, Eirikur McGvagg, harra Gviggur McGvagg, harra Fyhltur-Lundi McGvagg, harra \u00c6\u00f0ir McGvagg og R\u00fa\u00f0rikur Grimont Einherji. Teir v\u00f3ru \u00ed str\u00ed\u00f0i vi\u00f0 Vangaskeggjar og eina a\u00f0ra skotska klan, sum \u00e6t McApirru-klanurin."}
{"id": "42693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/McApirru-klanurin", "title": "McApirru-klanurin", "text": "Ein skotskur dunnuklanur hj\u00e1 Carl Barks og Don Rosa. Er bert nevndur \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um s\u00f8gum, og einastu dunnur \u00far hesum klani eita Koparheysur McApirra, Ormur McApirra og Haggis McApirra."}
{"id": "42694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vangaskeggjar", "title": "Vangaskeggjar", "text": "Vangaskeggjar eru ein skotsk klan, sum royndi at lumpa McGvaggarborg fr\u00e1 McGv\u00f8ggunum \u00ed 1600- og 1700-talinum, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist teimum ikki. Eingin Vangaskeggi er nevndur vi\u00f0 navni \u00ed n\u00f8krum av s\u00f8gum Carls Barks."}
{"id": "42695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kn%C3%BAlvar%20og%20Sorleif%20Fillikov", "title": "Kn\u00falvar og Sorleif Fillikov", "text": "Tveir leigu\u00falvar, sum gera \u00f3l\u00f3gligt arbei\u00f0i fyri N\u00e1bal Gulln\u00e1p."}
{"id": "42696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fall-Hj%C3%A1lmar%20McOnt", "title": "Fall-Hj\u00e1lmar McOnt", "text": "Ein svakligur flogskipari og p\u00e1pi Skot-P\u00e1ll McOnt. Saman fl\u00fagva teir \u00f8rt og renna \u00e1. Teir eru ofta vi\u00f0 \u00ed s\u00f8gunum um G\u00edrik."}
{"id": "42697", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skot-P%C3%A1ll%20McOnt", "title": "Skot-P\u00e1ll McOnt", "text": "Ein \u00f8rur, g\u00f3\u00f0vilja\u00f0ur flogskipari, sum alt\u00ed\u00f0 kemur illa fyri. Hann er ofta vi\u00f0 \u00ed s\u00f8gum um G\u00edrik og \u00falvungarnar og hevur stundum ein seintfatandi hj\u00e1lparmann, sum eitur Drumb\u00e1lvur Antarheyggj og er \u00falvungi."}
{"id": "42698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gmundur%20F%C3%BAti", "title": "L\u00f8gmundur F\u00fati", "text": "Eisini kalla\u00f0ur F\u00fata-P\u00f3l. Hann heldur skil \u00e1 \u00edb\u00fagvunum \u00ed ymsu bygdunum \u00e1 Mykisoy. Hann er ofta vi\u00f0 \u00ed s\u00f8gunum um Mikkjal M\u00fas."}
{"id": "42699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BA%C3%B0rikur%20Grimont%20Einherji", "title": "R\u00fa\u00f0rikur Grimont Einherji", "text": "Hetta er tann elsta McGvagg-dunnan. Hon livdi \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini og bjarga\u00f0i einafer\u00f0 \u00f8llum Skotlandi fr\u00e1 v\u00edkingadunnunum. Fr\u00fagvin hj\u00e1 R\u00fa\u00f0riki eitur H\u00fanhild. Tey b\u00e6\u00f0i minna um Dunnald og D\u00fanhild.\n\nTa\u00f0 v\u00f3ru italsku teknararnir Gaudenzio Capelli og Marco Rota, i\u00f0 skaptu R\u00fa\u00f0rik \u00ed 1975."}
{"id": "42700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%BAnhild%20Dunna", "title": "D\u00fanhild Dunna", "text": "D\u00fanhild Dunna er ein tekniseriu figurur, i\u00f0 var skapt \u00ed 1940 av Walt Disney Productions. D\u00fanhild er unnusta Dunnald Dunnu, og er sum hann, ein mannl\u00edk, hv\u00edt dunna, men m\u00f3tsatt honum hevur hon st\u00f3rar eygnavippur og \u00fdvin hala, i\u00f0 skal \u00edmynda ein ni\u00f0urdeil. Hon s\u00e6st ofta vi\u00f0 eini h\u00e1rsloyfu, \u00ed blusu og h\u00f8gh\u00e6la\u00f0um sk\u00f3m. D\u00fanhild v\u00edsir vanliga eina samkenslu vi\u00f0 Dunnald, men er ofta karaktisera\u00f0 sum meira f\u00edn og mentari enn hann.\n\nD\u00fanhild var fyrst at s\u00edggja \u00ed stuttfilminum Mr. Duck Steps Out (1940) og var skriva\u00f0 inn \u00ed tekniseriu Dunnalds nakrar m\u00e1na\u00f0ir aftan\u00e1. Hon lutt\u00f3k \u00ed 11 stuttfilmum fr\u00e1 \u00e1runum 1940 til 1954, og seinni aftur \u00ed Mickey's Christmas Carol (1983) og Fantasia 2000 (1999). \u00cd hesum filmum er D\u00fanhild alt\u00ed\u00f0 ein eykaleikara, burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 filminum Donald's Dilemma (1947). D\u00fanhild hevur t\u00f3 n\u00f3gv veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpi, og hevur regluliga veri\u00f0 at s\u00edggja \u00ed Quack Pack (1996), Mickey Mouse Works (1999-2000), Disney's House of Mouse (2001\u20132003), og Mickey Mouse Clubhouse (2006\u20132016). D\u00fanhild hevur eisini luttiki\u00f0 \u00ed fleiri videofilmum, har\u00edmillum Mickey's Once Upon a Christmas (1999) og The Three Musketeers (2004).\n\nD\u00fanhild er mostir P\u00edl, Atu og Juhild, i\u00f0 eru systkinab\u00f8rn Dinna, Danna og Dunna. D\u00fanhild er g\u00f3\u00f0 vinkona Belju K\u00fad\u00f3ttur og er besta vinkona Miu M\u00fas.\n\nD\u00fanhild \u00e1 \u00f8\u00f0rum m\u00e1lum \n\n Arabiskt: \u0632\u064a\u0632\u064a (Zyzy)\n Bulgariskt: \u0414\u0435\u0439\u0437\u0438 \u0414\u044a\u043a (De\u012dzi D\u016dk)\n Danskt: Andersine And\n Enskt: Daisy Duck\n Finskt: Iines Ankka\n Grikst: \u039d\u03c4\u03b1\u03af\u03b6\u03b7 \u039d\u03c4\u03b1\u03ba (Nta\u00edzi Ntak)\n Hebraiskt: \u05d3\u05d9\u05d9\u05d6\u05d9 \u05d3\u05d0\u05e7 (Dyyzy Daq)\n Hollendskt: Katrien Duck\n Indonesiskt: Desi Bebek\n Italienskt: Paperina\n \u00cdslenskt: Andr\u00e9s\u00edna \u00d6nd\n Japanskt: \u30c7\u30a4\u30b8\u30fc\u30c0\u30c3\u30af (Deij\u012b Dakku)\n Koreanskt: \ub370\uc774\uc9c0 \ub355 (deiji deog)\n Kroatiskt: Vlatka Patka\n Norskt: Dolly Duck\n Polskt: Kaczka Daisy\n Portugisiskt: Margarida\n Russiskt: \u0414\u0435\u0439\u0437\u0438 \u0414\u0430\u043a (Deyzi Dak)\n Serbiskt: Pata Patka\n Spanskt: Pata Daisy\n Svenskt: Kajsa Anka\n Turkiskt: Deyzi\n Si\u00f0bundi\u00f0 Kinesiskt: \u9edb\u7d72 / \u9edb\u897f\n Ungarnskt: Deszi Kacsa\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n D\u00fanhild Dunna \u00e1 INDUCKS (Altj\u00f3\u00f0a Disney Univers keldudatabasanum)\n D\u00fanhild Dunna \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldur \n\nDisney\nDisney figurar\nTeknimyndar\u00f8\u00f0ir\nTeknifilmar"}
{"id": "42701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%B8kun%20Kvikkvagg", "title": "Fr\u00f8kun Kvikkvagg", "text": "Tann tr\u00fagvi sekreterurin hj\u00e1 G\u00edriki. \u00cd teimum fyrstu s\u00f8gunum \u00far 60'unum \u00e6t hon fr\u00fa Fj\u00f8\u00f0urheyggj."}
{"id": "42702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gylta%20Gripsd%C3%B3ttir", "title": "Gylta Gripsd\u00f3ttir", "text": "Vanliga nevnd Gylta Gulluta. Ein salongsangarinna og ungd\u00f3msunnustan hj\u00e1 G\u00edriki. Tey hittust \u00ed Klondyke, men ta\u00f0 rann ongant\u00ed\u00f0 saman teirra millum, t\u00ed hon royndi at stjala gull fr\u00e1 honum.\n\nCarl Barks skriva\u00f0i eina s\u00f8gu, har Gylta er vi\u00f0, og hon kom vi\u00f0 \u00ed nakrar f\u00e1ar s\u00f8gur seinni."}
{"id": "42703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bermis", "title": "Bermis", "text": "Yngsta B\u00fartj\u00f3vasystirin, eisini kalla\u00f0 B\u00fartj\u00f3vabarni\u00f0. Hon roynir at hj\u00e1lpa til, men hon er g\u00f3\u00f0tr\u00fagvin og ver\u00f0ur ofta br\u00fakt sum burturbragd."}
{"id": "42704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%B8ri%20Knarvi", "title": "Tv\u00f8ri Knarvi", "text": "Ein einb\u00fagvi og ein av f\u00e1um disneyfigurum, sum er tekna\u00f0ur sum f\u00f3lk og hv\u00f8rki sum fena\u00f0ur ella hundur. Hann eigur t\u00f3 ein hund, sum eitur Br\u00fani. Hann gongur alt\u00ed\u00f0 sk\u00f3leysur vi\u00f0 einari fuglabyrsu."}
{"id": "42705", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hulda%20Tr%C3%B8llont", "title": "Hulda Tr\u00f8llont", "text": "Hulda er ein heks, sum alt\u00ed\u00f0 roynir at stjala eittkr\u00f3nuna fr\u00e1 G\u00edriki - hansara fyrst tjentu kr\u00f3nu, t\u00e1 hann var sk\u00f3bustari sum dunnungi - t\u00ed sterkar gandakreftir eru \u00ed eittkr\u00f3nuni. Ta\u00f0 er t\u00f3 ikki eydnast henni enn at stjala hana.\n\nHon b\u00fdr \u00e1 Vesuvio, sum er eitt gosfjall \u00ed Italia, og eigur tveir ravnar, sum eita Hugin og Munin, men teir ver\u00f0a eisini kalla\u00f0ist P\u00f3 og Rottutr\u00fdn."}
{"id": "42706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3%20Tr%C3%B8llont", "title": "P\u00f3 Tr\u00f8llont", "text": "Annar av ravnunum hj\u00e1 Huldu Tr\u00f8llont, sum siga henni, hvat i\u00f0 vi\u00f0urferst \u00ed Dunnuv\u00edk og a\u00f0rasta\u00f0ni. P\u00f3 er l\u00edtlibeiggi Huldu, men hann var\u00f0 ganda\u00f0ur til ravn einafer\u00f0 langt s\u00ed\u00f0ani, og eingin, hv\u00f8rki heks ella gandakallur, dugir at ganda hann til dunnu aftur."}
{"id": "42707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81bram%20Dunna", "title": "\u00c1bram Dunna", "text": "Ein sk\u00f3garh\u00f8ggari, sum flotar tr\u00f8. Carl Barks skapti eisini hesa dunnu, i\u00f0 bert er vi\u00f0 \u00ed einari s\u00f8gu fr\u00e1 1962. Hann og Dunnaldur eru systkinab\u00f8rn og b\u00e1\u00f0ir l\u00edka illsintir."}
{"id": "42708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%B8rdis%20McGvagg", "title": "Hj\u00f8rdis McGvagg", "text": "L\u00edtlasystir G\u00edrik og mamma Dunnald. Carl Barks tekna\u00f0i hana.\n\nT\u00e1 G\u00edrikur f\u00f3r til Klondyke at grava eftir gulli, kl\u00e1ra\u00f0i hann at temja eina ryssu, sum \u00e6t \"Einkjumakarin,\" og kalla\u00f0i hana Hj\u00f8rdis eftir systur s\u00edni, t\u00ed ryssan var l\u00edka \u00f3m\u00f8gulig sum systirin."}
{"id": "42709", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%ADgur%20%C3%AD%20Fellu", "title": "St\u00edgur \u00ed Fellu", "text": "Ein revur. Hann kom einafer\u00f0 inn \u00ed Dunnuborgina til G\u00edrik vi\u00f0 einum s\u00e1ttm\u00e1la, sum H\u00f8gni Fro\u00f0i McGvagg hev\u00f0i undirskriva\u00f0, og sum gav einum forfedri hj\u00e1 St\u00edgi, Finnur \u00ed Fellu (\u00ed upprunas\u00f8guni fr\u00e1 1953 \u00e6t hann Lumpar McMelda), r\u00e6tt til Dunnuborgina av t\u00ed, at eitt skip var sokki\u00f0 einafer\u00f0 langt s\u00ed\u00f0ani. G\u00edrikur kl\u00e1ra\u00f0i t\u00f3 at lumpa St\u00edg at skriva undir ein annan s\u00e1ttm\u00e1la, sum gav honum borgina og alla ognina aftur."}
{"id": "42710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gni%20Fro%C3%B0i%20McGvagg", "title": "H\u00f8gni Fro\u00f0i McGvagg", "text": "Ein sj\u00f3r\u00e6naradunna, sum skriva\u00f0i undir ein s\u00e1ttm\u00e1la vi\u00f0 ein, sum \u00e6t Lumpar McMelda um, at kl\u00e1ra\u00f0i H\u00f8gni ikki at sigla eina last av marmori \u00ed havn, skuldi hann avhenda Lumpi alla s\u00edna ogn. H\u00f8gni \u00e1tti t\u00f3 einki, men hesin s\u00e1ttm\u00e1li kom illa vi\u00f0 seinni, t\u00e1 i\u00f0 ein eftirkomari hj\u00e1 Lumpi royndi at br\u00faka s\u00e1ttm\u00e1lan til at f\u00e1a alla ognina fr\u00e1 G\u00edriki McGvagg."}
{"id": "42711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lumpar%20McMelda", "title": "Lumpar McMelda", "text": "Hann er vi\u00f0 \u00ed einari sj\u00f3r\u00e6naras\u00f8gu fr\u00e1 1953. Hann royndi at lumpa ein McGvaggar-forfa\u00f0ir."}
{"id": "42712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eta%20Beta", "title": "Eta Beta", "text": "Fulla navni\u00f0 er Eta Beta Pittisborum Ploli Pustasj Ps\u00e6tur Psersim\u00f3nia Plommu-Plammiska. Hann kemur \u00far framt\u00ed\u00f0ini og er komin til seinasta stig \u00ed menningini hj\u00e1 manna\u00e6ttini. \u00cd \u00f8\u00f0rum s\u00f8gum kemur hann fr\u00e1 onkrari a\u00f0rari planet.\n\nTa\u00f0 v\u00f3ru Bill Walsh og Floyd Gottfredson, sum uppfunnu hann. Hann er sera populerur \u00ed italsku Disney-teknir\u00f8\u00f0unum, men ikki so n\u00f3gv her hj\u00e1 okkum. T\u00f3 hevur hann veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed onkrum s\u00f8gum um Mikkjal M\u00fas."}
{"id": "42713", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mortimer%20M%C3%BAs", "title": "Mortimer M\u00fas", "text": "Mortimer M\u00fas var fyrstu fer\u00f0 at s\u00edggja \u00ed 1936, t\u00e1 hann og Mikkjal M\u00fas gj\u00f8rdu seg til fyri Miu, men Mortimer skuldi alt\u00ed\u00f0 reypa og gera seg upp og var einki veruliga g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 hana, og hon valdi Mikkjal."}
{"id": "42714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mia%20M%C3%BAs", "title": "Mia M\u00fas", "text": "Unnustan hj\u00e1 Mikkjal M\u00fas. P\u00e1pin \u00e6t Markus M\u00fas."}
{"id": "42715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markus%20M%C3%BAs", "title": "Markus M\u00fas", "text": "Hann var dugnaligur b\u00f3ndi. P\u00e1pi Miu M\u00fas. Ta\u00f0 var Floyd Gottfredson, i\u00f0 fyrst tekna\u00f0i hann \u00ed 1930. Foreldur hansara itu Malvinus og Matilda M\u00fas. Hesar b\u00e1\u00f0ar ommu- og abbam\u00fds Miu hava ongan leiklut havt \u00ed nakrari teknir\u00f8\u00f0 ella teknifilmi, uttan sum myndir \u00ed fotoalbumminum hj\u00e1 Miu \u00ed einum teknifilmi fr\u00e1 1930."}
{"id": "42716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Doktar%20Einskort", "title": "Doktar Einskort", "text": "Ein v\u00edsindama\u00f0ur, i\u00f0 var at s\u00edggja fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1936. Ted Osborne og Floyd Gottfredson hava skapt hann. Hann er granskari \u00ed atomfysikki og hevur t\u00fdska accent og skal mestur l\u00edkjast Albert Einstein. Hann fann einafer\u00f0 \u00fat av, at atom v\u00f3ru livandi, so hann t\u00f3k eitt atom, st\u00f8rra\u00f0i ta\u00f0 og kalla\u00f0i ta\u00f0 Atom D\u00fadd. Svarti Per og Blekkhamur royna ofta at stjala uppfinningar og hugskot hansara."}
{"id": "42717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Atom%20D%C3%BAdd", "title": "Atom D\u00fadd", "text": "Hetta er eitt livandi atom, sum doktar Einskort hevur st\u00f8rra\u00f0. Hann er vi\u00f0 \u00ed n\u00f8krum s\u00f8gum um Mikkjal M\u00fas.\n\nItalski teknarin Romano Scarpa uppfann hann \u00ed 1959."}
{"id": "42718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blekkhamur", "title": "Blekkhamur", "text": "Hesin er brotsma\u00f0ur og versti f\u00edggindin hj\u00e1 Mikkjali M\u00fas, Klossmundi og L\u00f8gmundi. Hann gongur alt\u00ed\u00f0 \u00ed einum sv\u00f8rtum, f\u00f3ts\u00ed\u00f0um laki vi\u00f0 kliptum holum til eygur, og ikki er hann tespiligur at koma \u00ed h\u00f3slag vi\u00f0."}
{"id": "42719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fenton%20%C3%AD%20Stropa", "title": "Fenton \u00ed Stropa", "text": "Hetta er ein dunna, sum hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um teknifilmum \u00ed 1990'unum. Hann gongur \u00ed lillafarva\u00f0um kl\u00e6dningi, hevur dodd, er lorkutur, t\u00e1puligur og er onkunt\u00ed\u00f0 \u00ed robotta\u00fatger\u00f0 og skal verja okkurt, men ta\u00f0 miseydnast alt\u00ed\u00f0."}
{"id": "42720", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eva%20Tr%C3%B8llont", "title": "Eva Tr\u00f8llont", "text": "Br\u00f3\u00f0ur- ella systurd\u00f3ttir Huldu Tr\u00f8llont. Hon hevur bara veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed einum parti, men hon bleiv v\u00e6lumt\u00f3kt \u00ed Italia. Navn hennara er stytting av \"evarska\" av t\u00ed, at hon er so l\u00edtil."}
{"id": "42721", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAshavn", "title": "M\u00fashavn", "text": "Hetta er ein bygd ella b\u00fdur, sum er n\u00e6r vi\u00f0 Dunnuv\u00edk, og her b\u00fdr Mikkjal M\u00fas og \u00f8ll hini m\u00fasaf\u00f3lkini."}
{"id": "42722", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harra%20Illmann", "title": "Harra Illmann", "text": "Absalon \"Dylh\u00f8vd\" V\u00edggir\u00f0ur Illmann tri\u00f0i. Tann illsinti grannin hj\u00e1 Dunnaldi \u00ed gr\u00f8nari troyggju. Teir b\u00e1\u00f0ir tr\u00e6tast alt\u00ed\u00f0 og b\u00e1\u00f0ir skulu vera betri enn hin, men so endar ta\u00f0 alt\u00ed\u00f0 vi\u00f0, at teir oy\u00f0ileggja okkurt hj\u00e1 s\u00e6r sj\u00e1lvum og f\u00e1a st\u00f3rar \u00fatrei\u00f0slur, ella enda teir \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum."}
{"id": "42723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mait%C3%AA%20Proen%C3%A7a", "title": "Mait\u00ea Proen\u00e7a", "text": "Mait\u00ea Proen\u00e7a Gallo (f\u00f8dd 28. januar 1958 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar \n1979 - O Eterno Adeus\n1980 - Prova de Fogo - Sandra\n1983 - Hist\u00f3ria Passional\n1986 - Sexo Fr\u00e1gil\n1987 - A Dama do Cine Shanghai .... Suzana\n1987 - Brasa Adormecida .... Bebel\n1989 - Kuarup .... Maureen\n1989 - Solid\u00e3o, uma Linda Hist\u00f3ria de Amor\n1990 - Beijo 2348/72 .... Catarina\n1995 - 16060 .... Eleanor\n1997 - Vox Populi\n1998 - A Hora M\u00e1gica .... Susana/Lyla\n1998 - Paix\u00e3o Perdida .... Anna Rondi\n2000 - Toler\u00e2ncia .... M\u00e1rcia\n2001 - Bufo & Spallanzani .... Delfina Delamare\n2001 - A Partilha\n2002 - A Selva .... Dona Yay\u00e1\n2003 - Viva Sapato! .... Caroline\n2003 - Jogo Subterr\u00e2neo .... Mercedes\n2005 - Sal de Prata .... Estrela de Cinema\n2007 - Barros\n2007 - Onde Andar\u00e1 Dulce Veiga? - Dulce Veiga\n2009 - Elvis & Madona - Soraya\n2012 - Primeiro Dia de um Ano Qualquer - Consuelo Castilhos\n2016 - Meu Amigo Hindu - D\u00e9bora\n\nKeldur\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "42724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luara%20Cardoso", "title": "Luara Cardoso", "text": "Laurinda de Jesus Cardoso Baleroni (f\u00f8dd 13. september 1927 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \n 1952 - Tribunal do Cora\u00e7\u00e3o\n 1958 - Casa de Bonecas : Nora\n 1958 - Os Miser\u00e1veis : Fantine\n 1962 - A Noite Eterna : Marta\n 1963 - Moulin Rouge : Condessa\n 1964 - Gutierritos, o Drama dos Humildes : Rosa\n 1965 - Olhos que Amei : Zoraia\n 1965 - Fatalidade : Nicole\n 1966 - Abnega\u00e7\u00e3o : Gilda\n 1967 - Os Rebeldes : Margarida\n 1968 - A \u00daltima Testemunha : Mariana\n 1969 - Algemas de Ouro : Leonor\n 1970 - As Pupilas do Senhor Reitor : Teresa\n 1971 - Os Deuses Est\u00e3o Mortos : J\u00falia\n 1972 - Os Fidalgos da Casa Mourisca : Gabriela\n 1972 - O Leopardo : Carmen\n 1975 - Ovelha Negra : Donana\n 1976 - Os Ap\u00f3stolos de Judas : F\u00e1tima de Concei\u00e7\u00e3o\n 1979 - Gaivotas : Veronica\n 1981 - C\u0153ur de diamant : Alda Sampaio\n 1982 - Ninho de Serpente : Eug\u00eania\n 1982 - Ren\u00fancia : Margarida\n 1983 - P\u00e3o P\u00e3o, Beijo Beijo : Donana\n 1984 - Livre para Voar : Caroline\n 1987 - Expresso Brasil : Dorot\u00e9ia Cajazeira\n 1988 - Fera Radical : Marta/ Mirtes\n 1990 - Rainha da Sucata : Iolanda Maia\n 1991 - Felicidade : C\u00e2ndida\n 1993 - Mulheres de Areia : Isaura Ara\u00fajo\n 1994 - A Viagem : Guiomar Muniz\n 1995 - Irm\u00e3os Coragem : Sinhana\n 1995 - Explode Cora\u00e7\u00e3o : Soraya\n 1996 - Salsa e Merengue : Ruth\n 1998 - Meu Bem Querer : Yeda\n 1999 - Vila Madalena : Deolinda\n 2000 - Vidas Cruzadas : Nat\u00e1lia Oliveira Barros\n 2001 - A Padroeira : Silvana\n 2002 - Esperan\u00e7a : Madalena\n 2003 - Agora que S\u00e3o Elas : Cartomante\n 2003 - Chocolate com Pimenta : Carmem da Silva\n 2004 - Como Uma Onda : Dona Francisquinha\n 2005 - Hoje \u00e9 Dia de Maria : Senhora dos Dois Mundos\n 2006 - Bel\u00edssima : L\u00eddia Falc\u00e3o\n 2006 - O Profeta : Abigail\n 2007 - Desejo Proibido : Sebastiana\n 2008 - Duas Caras : Alice\n 2008 - Ciranda de Pedra : Pros\u00f3pia\n 2009 - Caminho das \u00cdndias : Laksmi Ananda\n 2010 - Araguaia : Mariquita\n 2012 - Gabriela : Maria Doroteia Leal (Dod\u00f4 Tanajura)\n 2013 - Flor do Caribe : Veridiana\n 2014 - Segunda Dama : Sarah Garcez\n 2014 - Boogie Oogie : L\u00facia\n 2014 - Imperio : Jesu\u00edna Ferreira\n 2016 - Sol Nascente : Maria Aparecida Teixeira Correia (Dona Sinh\u00e1)\n 2017 - O Outro Lado do Para\u00edso : Caetana de Sousa (Madame Caetana)\n\nFilmar \n 1962 - O Rei Pel\u00e9 \n 1964 - O Homem das Encrencas : L\u00eddia\n 1965 - Quatro Brasileiros em Paris : Nicole\n 1969 - Corisco, O Diabo Loiro \n 1976 - J\u00e1 n\u00e3o Se Faz Amor como Antigamente\n 1977 - Tiradentes, O M\u00e1rtir da Independ\u00eancia\n 1980 - Ariella : Helena\n 1982 - Um Casal de Tr\u00eas : Shirley\n 1987 - Quincas Borba\n 1988 - Adult\u00e9rio\n 1989 - Lua Cheia\n 1995 - Terra Estrangeira : Manuela\n 1998 - Uma Aventura do Zico \n 2000 - Atrav\u00e9s da Janela : Selma\n 2001 - Copacabana : Salma\n 2002 - Morte\n 2002 - No Bar\n 2004 - O Outro Lado da Rua : Patolina\n 2006 - Fica comigo Esta Noite : Mariana\n 2007 - Clarita : Clarita\n 2007 - Primo Bas\u00edlio : Tia Vitoria\n 2008 - A Casa da M\u00e3e Joana : Dona Herly\n 2010 - Amaz\u00f4nia Caruana : Av\u00f3 Pocaru\n 2010 - Muita Calma Nessa Hora : Abuelita\n 2014 - Syndrome : Marta\n 2014 - Muita Calma Nessa Hora 2 : Abuelita\n 2016 - De Onde Eu te Vejo : Yolanda\n 2016 - O Crime da Cabra : Josefa\n 2016 - Barbantes : Dona Hilda\n\nKeldur\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927"}
{"id": "42726", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%B8n%20balance", "title": "Gr\u00f8n balance", "text": "Gr\u00f8n Balance bleiv grundlagt vi\u00f0 t\u00ed sj\u00f3narmi\u00f0inum at vistfr\u00f8\u00f0i og gerandisv\u00f8rur uttan ska\u00f0ilig evnir skulu vera fyri \u00f8ll.\n\nGrundarlag \n\nGr\u00f8n Balance er eitt danskt v\u00f8rumerki, i\u00f0 bj\u00f3\u00f0ar gerandisv\u00f8rur, eitt n\u00fa matv\u00f8rur, reinger\u00f0arv\u00f8rur og v\u00f8rur til pers\u00f3nliga r\u00f8kt. Matv\u00f8rurnar eru allar vistfr\u00f8\u00f0iligar. V\u00f8rurnar til r\u00f8kt og reinger\u00f0 eru allar mentar \u00ed samstarvi vi\u00f0 Astma-Allergi Danmark og hava Svanamerki\u00f0 ella ta\u00f0 gr\u00f8na vistfr\u00f8\u00f0imerki\u00f0 hj\u00e1 ES.\n\nSeinasta m\u00e1li\u00f0 er at bj\u00f3\u00f0a so n\u00f3gv veganskar v\u00f8rur sum gj\u00f8rligt.\n\nGr\u00f8n Balance \u00ed F\u00f8royum \n\nTa\u00f0 hevur leingi veri\u00f0 ynski hj\u00e1 f\u00f8royingum at hava fleiri gerandisv\u00f8rur uttan ska\u00f0ilig evnir \u00e1 hyllunum \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2018 byrja\u00f0i Gr\u00f8n Balance eitt \u00e1tak fyri at f\u00e1a fleiri vistfr\u00f8\u00f0iligar og svanamerktar v\u00f8rur \u00e1 hyllarnar \u00ed F\u00f8royum til gerandiskostna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Gr\u00f8n Balance F\u00f8royar\n Forbrugerr\u00e5det T\u00e6nk"}
{"id": "42730", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1bal%20Gulln%C3%A1p", "title": "N\u00e1bal Gulln\u00e1p", "text": "N\u00e1bal Gulln\u00e1p er ein Carl Barks-uppfunnin hv\u00edt dunna \u00far su\u00f0ur-Afrika. Hann er snild, listinl\u00e6rd og framf\u00fdsin handilsdunna, og hann og G\u00edrikur McGvagg eru ringastu f\u00edggindar. N\u00e1bal er ver\u00f0ins n\u00e6str\u00edkasta dunna og ein ordans n\u00e1balskl\u00f3gv."}
{"id": "42731", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%ADl%2C%20Ata%20og%20Juhild", "title": "P\u00edl, Ata og Juhild", "text": "Systurd\u00f8tur D\u00fanhild Dunnu. T\u00e6r hava veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um klassiskum s\u00f8gum og \u00ed fleiri n\u00fdggjum s\u00f8gum og teknifilmum. Carl Barks hevur skapt t\u00e6r."}
{"id": "42732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3livar", "title": "B\u00f3livar", "text": "Santa Bernardshundurin hj\u00e1 Dunnaldi. \u00cd byrjanini var hann t\u00f3 kavahundur vi\u00f0 cognackagga og bjarga\u00f0i einafer\u00f0 Mikkjali M\u00fas."}
{"id": "42733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADturnar", "title": "T\u00edturnar", "text": "Dunnuv\u00edkar sk\u00f3tali\u00f0 fyri b\u00f8guungar. P\u00edl, Ata og Juhild eru t\u00edtur."}
{"id": "42734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/General%20Tr%C3%BDn", "title": "General Tr\u00fdn", "text": "Tann raski og \u00f3f\u00f8ri sk\u00f3tahundurin hj\u00e1 \u00dalvungunum, sum ofta hj\u00e1lpir Dinna, Danna og Dunna at loysa ymiskar uppg\u00e1vur."}
{"id": "42740", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Freestyle%20Script", "title": "Freestyle Script", "text": "Freestyle Script er font i\u00f0 \u00e6tla\u00f0 hj\u00e1 Martin Wait um 1981. Bold \u00fatg\u00e1va av Freestyle Script var \u00e6tla\u00f0 um 1986. Bo\u00f0arin eru Adobe, ITC og Letraset. Ta\u00f0 hava 4 \u00fatg\u00e1va:  Regular, Bold, SH Reg Alt, og SB Reg Alt.\n\nKeldur \n\nFont"}
{"id": "42741", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kyn%20%28m%C3%A1ll%C3%A6ra%29", "title": "Kyn (m\u00e1ll\u00e6ra)", "text": "Kyn er deiling av navnor\u00f0um. Kynini \u00e1 f\u00f8royskum eru kallkyn, kvennkyn og hv\u00f8rkikyn. Hesi kyn eru vanlig \u00e1 indo-evropeiskum m\u00e1lum eins og f\u00f8royskt. \u00c1 donskum eru kynini felagskyn, t\u00ed kallkyni\u00f0 og kvennkyni\u00f0 t\u00f3ku seg saman, og hv\u00f8rkikyn.\n\nM\u00e1ll\u00e6ra"}
{"id": "42760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lucius%20Annaeus%20Seneca", "title": "Lucius Annaeus Seneca", "text": "Lucius Annaeus Seneca (eisini nevndur Seneca yngri ella bara Seneca), f\u00f8ddur um 4 f.Kr. \u00ed C\u00f3rdoba, Spania, dey\u00f0ur 65 e.Kr. \u00ed R\u00f3m, var r\u00f3mverskur h\u00f8vundur, heimspekingur og politikari. Hann var sonur Seneca eldri.\n\nHeimspekingar"}
{"id": "42765", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marcus%20Aurelius", "title": "Marcus Aurelius", "text": "Marcus Aurelius (\u00e1 lat\u00ednskum Marcus Aurelius Antoninus Augustus; 26. apr\u00edl 121 - 17. mars 180) var keisari R\u00f3mverjar\u00edkisins \u00e1 \u00e1runum 161 - 180. Hann var fimti og si\u00f0sti keisarin av hinum \"fimm g\u00f3\u00f0u keisarunum\", i\u00f0 st\u00fdrdu R\u00f3mverjar\u00edki\u00f0 fr\u00e1 96 til 180.\n\nHann var st\u00f3ikari og \u00f3nevnda verk hansara, i\u00f0 \u00e1 okkara d\u00f8gum ver\u00f0ur nevnt Huglei\u00f0ingar, er t\u00fd\u00f0andi kelda til n\u00faverandi kunnleika okkara um st\u00f3isismuna. Verki\u00f0 ver\u00f0ur ofta talt \u00edmillum hini st\u00f8rstu verkini um heimspeki.\n\nKeldur \n\nHeimspekingar\n2. \u00f8ld"}
{"id": "42767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partners", "title": "Partners", "text": "Partners er eitt bor\u00f0sp\u00e6l, i\u00f0 sn\u00fdr seg um samstarv. Sj\u00e1lva bor\u00f0sp\u00e6li\u00f0 minnir um sp\u00f8l sum ludo \u00ed \u00fatsj\u00f3n. H\u00e1tturin ein flyttur s\u00ednar prikkar er vi\u00f0 at leggja kort, i\u00f0 ver\u00f0a \u00fatdeild \u00ed byrjanini av hv\u00f8rjari rund.\nBor\u00f0sp\u00f8l"}
{"id": "42768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Epiktetos", "title": "Epiktetos", "text": "Epiktetos (\u00e1 forngrikskum \u1f18\u03c0\u03af\u03ba\u03c4\u03b7\u03c4\u03bf\u03c2, \u00e1 donskum Epiktet), f\u00f8ddur um 55, dey\u00f0ur um 135, var grikskur st\u00f3iskur heimspekingur. Hann er saman vi\u00f0 Seneca og Marcus Aurelius ein av hinum st\u00f8rstu st\u00f3ikunum.\n\nEpiktetos var\u00f0 f\u00f8ddur sum tr\u00e6lur \u00ed Hierapolis \u00ed Frygia (n\u00fa Pamukkale \u00ed Turkalandi). Sum ungur ma\u00f0ur f\u00f3r hann til R\u00f3m, har hann seinni var\u00f0 fr\u00e6lsur ma\u00f0ur. Eftir hetta arbeiddi Epiktetos sum l\u00e6rari \u00ed heimspeki til hann var\u00f0 tvinga\u00f0ur at fara \u00ed \u00fatlegd av keisari Domitianus um \u00e1r 93. Hareftir b\u00fa\u00f0i Epiktetos \u00ed Nikopolis \u00ed Grikkalandi til dey\u00f0a hansara. L\u00e6ra Epiktetos var uppskriva\u00f0 av n\u00e6mingi hansara Arrianos \u00ed verkini Handb\u00f3k Epiktetos og L\u00edvsv\u00edsd\u00f3mur Epiktetos.\n\nHeimspekingar\n1. \u00f8ld"}
{"id": "42772", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jussi%20Bj%C3%B6rling", "title": "Jussi Bj\u00f6rling", "text": "Johan Jonatan \"Jussi\" Bj\u00f6rling (frambori\u00f0 [\u02c8j\u0275s\u026a bj\u0153\u031e\u02d0\u026d\u026a\u014b] (IPA); 5. februar 1911 - 9. september 1960) var svenskur tenorsangari. Hann var ein av hinum st\u00f8rstu operusangarunum og sang leingi \u00ed Metropolitan House \u00ed New York og eisini \u00ed teimum st\u00f3ru evropisku operuh\u00fasunum, m.a. Royal Opera House \u00ed London og La Scala \u00ed Milano.\n\nKeldur \n\nSvenskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 1960"}
{"id": "42781", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karen%20Breiner%20Petersen", "title": "Karen Breiner Petersen", "text": "Karen Breiner Petersen f. Henriksen (f\u00f8dd 16. august 1943 \u00ed Keypmannahavn) er ein danskur/f\u00f8royskur teologur. Hon er d\u00f3ttir Edith og Peder Breiner Henriksen og giftist vi\u00f0 Svend Petersen, l\u00e6rara, \u00ed 1970. Tey b\u00fagva \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu og Vellerup Sommerby \u00ed Danmark. Hon er vaksin upp \u00ed India, Tamil Nadu 1946-57.\n\nKaren t\u00f3k pr\u00f3gv sum Cand. theol fr\u00e1 K\u00f8benhavns Universitet \u00ed 1976.\n\nHon hevur starvast sum l\u00e6rari/lektari \u00ed kristni og religi\u00f3n \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 1976-2010 og \u00ed b\u00edbliukunnleika \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya \u00ed 1977 og 1979.\n\nKeldur \n\nGu\u00f0sfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "42782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Half-Life%20%28teldusp%C3%A6l%29", "title": "Half-Life (teldusp\u00e6l)", "text": "Half-Life (st\u00edlf\u00f8rt sum\u00a0H\u03bbLF-LIFE) er eitt teldusp\u00e6l\u00a0vi\u00f0 science fiction-tema, skapa\u00f0 av Valve Corporations\u00a0og \u00fatgivi\u00f0 av Sierra On-Line\u00a0til Microsoft Windows \u00ed 1998. Ta\u00f0 var fyrsta sp\u00e6li\u00f0 fr\u00e1 Valve og hitt fyrsta sp\u00e6li\u00f0 \u00ed\u00a0Half-Life-r\u00f8\u00f0ini. Sp\u00e6larin sp\u00e6lir sum Dr. Gordon Freeman, i\u00f0 m\u00e1 str\u00ed\u00f0a og fl\u00fdggja undan loyniligum granskingarstovni eftir at ein roynd miseydnast.\n\nM\u00f3tsett \u00f8\u00f0rum teldusp\u00f8lum fr\u00e1 t\u00ed t\u00ed\u00f0ini hevur sp\u00e6laren n\u00e6stan fult vald yvir Freeman, og hendingagongdin er fortald \u00edgj\u00f8gnum eyguni hj\u00e1 Freeman. Gabe Newell, samstovnarin hj\u00e1 Valve, seg\u00f0i at arbei\u00f0sb\u00f3lkurin vildi skapa ein hugtakandi ver\u00f8ld \u00ed sta\u00f0in fyri ein \"skj\u00f3tingarsalong\".\u00a0Sp\u00e6lmotorurin, GoldSrc, er eitt broytt avbigdi av Quake-motorini\u00a0fr\u00e1 id Software.\n\nHalf-Life fekk g\u00f3\u00f0ir umm\u00e6li fyri teknindini, sp\u00e6lmekanismuni og fr\u00e1s\u00f8gnini. Ta\u00f0 vann fleiri enn 50 \"\u00e1rsins sp\u00e6l\"-pr\u00edsir og ver\u00f0ur talt \u00edmillum hini bestu sp\u00f8lini nakrant\u00ed\u00f0. Sp\u00e6li\u00f0 hevur \u00e1virka\u00f0 \u00e1 skotsp\u00f8l n\u00f3gv \u00e1r eftir at ta\u00f0 var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0.\n\nHalf-Life fekk tvey v\u00ed\u00f0kanarpakkar: Opposing Force og Blue Shift. Tann 16. november 2004 kom framhaldi\u00f0 Half-Life 2, i\u00f0 eisini fekk sera g\u00f3\u00f0ir umm\u00e6li.\n\nKeldur \n\nTeldusp\u00f8l\nHalf-Life\nFyrsta pers\u00f3ns skotsp\u00e6l"}
{"id": "42784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Half-Life%20%28r%C3%B8%C3%B0%29", "title": "Half-Life (r\u00f8\u00f0)", "text": "Half-Life (st\u00edlf\u00f8rt sum H\u03bbLF-LIFE) er ein teldusp\u00e6lsr\u00f8\u00f0. \u00d8ll sp\u00f8l ra\u00f0arinnar eru fyrsta pers\u00f3ns skotsp\u00f8l vi\u00f0 science fiction-tema.\n\nTeldusp\u00f8l\n\nH\u00f8vu\u00f0sr\u00f8\u00f0in\nHalf-Life (1998)\nHalf-Life: Opposing Force (1999)\nHalf-Life: Blue Shift (2001)\nHalf-Life: Decay (2001)\nHalf-Life 2 (2004)\nHalf-Life 2: Episode One (2006)\nHalf-Life 2: Episode Two (2007)\n\nS\u00ed\u00f0usp\u00f8l\nHalf-Life 2: Survivor (2006)\nPortal (2007)\nPortal 2 (2011)\n\nTeldusp\u00f8l"}
{"id": "42785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/GoldSrc", "title": "GoldSrc", "text": "GoldSrc er eitt broytt avbigdi av Quake-motorini fr\u00e1 id Software."}
{"id": "42786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Quake-motorurin", "title": "Quake-motorurin", "text": "Quake-motorurin er ein teldusp\u00e6lsmotorur fr\u00e1 id Software.\n\nTeldusp\u00f8l\nStubbar"}
{"id": "42789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Henrik%20III", "title": "Henrik III", "text": "Henrik III av Onglandi (\u00e1 enskum: Henry III) (1. oktober 1207\u201316. november 1272) var kongur Onglands fr\u00e1 1216 til 1272. Hann var sonur J\u00f3han landleysi og Isabella av Angouleme. Henrik III er ein av hinum minst kendu ensku kongunum h\u00f3ast hansara langa st\u00fdri. Hann var tann fyrsti enski barnakongurin.\n\nKongalig \u00far Onglandi\n13. \u00f8ld"}
{"id": "42791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ebbu-vir%C3%B0isl%C3%B8nin", "title": "Ebbu-vir\u00f0isl\u00f8nin", "text": "Ebbu-vir\u00f0isl\u00f8nin er ein f\u00f8roysk b\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n, i\u00f0 ver\u00f0ur handa\u00f0 ungum rith\u00f8vundum vi\u00f0 serligum g\u00e1vum. Vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 handa\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 tann 20. mai 2018 \u00ed auluni \u00ed Finsen \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nS\u00f8ga \nVir\u00f0isl\u00f8nin er nevnd vi\u00f0 rith\u00f8vundin Ebbu Hentze, i\u00f0 t\u00f3 er betri kend sum t\u00fd\u00f0ari. \u00cd testamenti s\u00ednum skriva\u00f0i hon solei\u00f0is: \n\n\"Eftir dey\u00f0a m\u00edn skal Listasavn F\u00f8roya arva m\u00e1lningar og onnur myndlistaverk, sum eftir meg eru. Anna\u00f0, sum er eftir meg, harundir pengar, b\u00f8kur og allar a\u00f0rar ognir, skal Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya arva at n\u00fdta til stu\u00f0ul til ungar rith\u00f8vundar, i\u00f0 hava s\u00fdnt serligar g\u00e1vur. Somulei\u00f0is skal Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya til sama endam\u00e1l arva \u00f8ll r\u00e6ttindi m\u00edni sum rith\u00f8vundur, herundir framt\u00ed\u00f0ar innt\u00f8kur fr\u00e1 danska b\u00f3kasavns-grunninum.\"\n\n\u00cd hesum sambandi setti nevndin hj\u00e1 Rith\u00f8vundafelagi F\u00f8roya EBBU-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00e1 stovn tann 26. november 2017, vi\u00f0 570.155,54 kr\u00f3num \u00e1 kontu. Avgj\u00f8rt var\u00f0, at fyrsta vir\u00f0isl\u00f8nin \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 25.000 kr\u00f3nur skuldi latast Hv\u00edtusunnudag, 20. mai 2018. 20. mai er somulei\u00f0is dagurin Ebba Hentze anda\u00f0ist \u00ed 2015.\n\nM\u00f3ttakarar \nEbbu-vir\u00f0isl\u00f8n 2018: \n\nBeinir Bergsson - Tann l\u00edtli drongurin og beinagrindin (yrkingasavn)\n\nGrundgeving 2018 \nBeinir Bergsson s\u00fdnir \u00ed verkinum \"Tann l\u00edtli drongurin og beinagrindin\", st\u00f3rt dirvi, m\u00e1lsligar- og skrivligar f\u00f8rleikar, hugflog og evni at skapa v\u00f3n og bata \u00far sorg. Vi\u00f0 skriftini at lata lesaran inn \u00ed ein heim, i\u00f0 er mongum kendur, eins og hann er mongum \u00f3kendur. Vi\u00f0 yrkingasavninum ver\u00f0ur lesarin leiddur \u00e1 eina fer\u00f0, har st\u00f3ru kenslurnar, \u00f3ttin og r\u00e6\u00f0slan ganga hond \u00ed hond vi\u00f0 v\u00f3nini, gle\u00f0ini og dirvinum til at tora at seta seg ni\u00f0ur at hyggja at t\u00ed, i\u00f0 fyriferst. \u00c1 henda h\u00e1tt at vi\u00f0gera l\u00edvsins avbj\u00f3\u00f0ingar \u00e1 ein skapandi, mennandi, l\u00e6rur\u00edkan ikki sentimentalan h\u00e1tt, og harvi\u00f0 geva, ikki bert s\u00e6r sj\u00e1lvum, men eisini lesaranum, ein m\u00f8guleika at finna or\u00f0, i\u00f0 vi\u00f0gera hesi truplu evni. At hava hetta yrkingasavni\u00f0 \u00e1 f\u00f8roysku b\u00f3kahyllini er ein g\u00e1va, i\u00f0 ikki kann undirmetast, t\u00ed hvussu kunna vit finna linna, ugga, l\u00e6ra ella endurskapa\u00far upploysnini, um sl\u00edk verk og tilfar ikki er t\u00f8kt? \n\nH\u00f3ast evni\u00f0 \u00ed savninum er sj\u00faka og dey\u00f0i, \u00f3tti og sorg, ber savni\u00f0 samstundis v\u00f3nina \u00ed s\u00e6r. Lyktin, i\u00f0 megnar at l\u00fdsa upp myrkri\u00f0 er tendra\u00f0 \u00ed savninum, og ikki bert l\u00fdsir hon vegin \u00fat \u00far t\u00ed umfevnandi myrkrinum, hon varpar samstundis lj\u00f3s \u00e1 ein heim, i\u00f0 alt ov sj\u00e1lvdan ver\u00f0ur uppl\u00fdstur.\n\nVit eru fegin um at lata Beini fyrstu Ebbu-vir\u00f0isl\u00f8nina, og meta at hann er ein vir\u00f0iligur m\u00f3ttakari. Ein ungur, g\u00e1va\u00f0ur, djarvur h\u00f8vundi, i\u00f0 longu hevur r\u00edka\u00f0 okku og okkara b\u00f3kmentaheim, og sum vit v\u00f3na, framhaldandi fer at geva okkum n\u00f3gvar r\u00edkandi lesiupplivingar, l\u00e6rd\u00f3m og lj\u00f3s \u00ed og \u00far myrkrinum.\n\nEbbu-vir\u00f0isl\u00f8n 2019: \n\nTrygvi Danielsen.\n\nGrundgeving 2019\n\nGrundgeving fyri at Rith\u00f8vundafelag F\u00f8roya valdi at lata hei\u00f0ursl\u00f8nin til Trygva Danielsen var:\n\nTrygvi Danielsen hevur sum ungur h\u00f8vundi s\u00fdnt serstakar ritg\u00e1vur. Harumframt hevur Trygvi vi\u00f0 t\u00f3nleiki s\u00ednum somulei\u00f0is pr\u00f3gva\u00f0 og v\u00edst \u00ed verki, at f\u00f8royska m\u00e1li\u00f0 kann vera livandi og fl\u00f3tandi. At okkara m\u00e1l ikki er stirvi\u00f0 og deytt, gamalt og sliti\u00f0, men haraftur\u00edm\u00f3ti fult \u00ed n\u00fdggjari orku, or\u00f0ingum, vendingum og m\u00f8guleikum. H\u00f3ast Trygvi br\u00fdtur upp \u00far n\u00fdggjum \u00ed verkum s\u00ednum, peikar arbei\u00f0i hansara samstundis aftureftir \u00e1 tann h\u00e1tt, at vit sum nj\u00f3ta list hansara kenna aftur undanfarnar f\u00f8royskar og \u00fatlendskar h\u00f8vundar og listaf\u00f3lk.\n\nTrygvi er samstundis ein k\u00e6rkomin samfelagsvi\u00f0merkjari, i\u00f0 vi\u00f0 einum blandi av or\u00f0ingum, humori, speisemi og forvitni huglei\u00f0ur um og kemur vi\u00f0 hv\u00f8ssum atfinningum m\u00f3tvegis t\u00ed samfelagi, vit liva \u00ed, og t\u00ed heimssamfelagi, vit eru partur av. Her er talan um politiskar og \u00e1tr\u00fana\u00f0arligar vi\u00f0merkingar. R\u00e6tturin at liva og virka, sum ein hevur hug til, eisini ver\u00f0ur vi\u00f0gj\u00f8rdur og kravdur.\n\nListin, Trygvi skapar, er k\u00e6rkomin samt\u00ed\u00f0arlist. Hon er ein g\u00e1va til okkum, sum liva og anda \u00ed dag, men ver\u00f0ur uttan iva eisini ein k\u00e6rkomin d\u00fdrgripur hj\u00e1 teimum, i\u00f0 koma aftan\u00e1 Trygva Danielsen, har tey f\u00e1a eitt innlit \u00ed, hvussu F\u00f8royar og heimurin s\u00e1 \u00fat, t\u00e1 verkini v\u00f3r\u00f0u skriva\u00f0.\n\nEBBU-vir\u00f0isl\u00f8nina 2019 og hervi\u00f0 25.000 kr. var\u00f0 handa\u00f0 Trygvi Danielsen \u00e1 almenna samkomu \u00ed B\u00fdarb\u00f3kasavninum, 20. mai 2019.  \n\nEbbu-vir\u00f0isl\u00f8n 2020: \n\nAnna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir. \n\nR\u00f8\u00f0an, sum V\u00f3nbj\u00f8rt Vang, n\u00e6stforkvinna Rit\u00f8vundafelagsins helt til handanina, sum var hildin \u00e1 hugnaligar samkomu \u00fati \u00ed N\u00f3lsoy: \n\n\u201cVit yvirliva bert, t\u00ed at vit br\u00faka or\u00f0.\u201d\n\nOr\u00f0ini eigur danski yrkjarin Inger Christensen og eru \u00far yrkingasavninum Det fr\u00e1 1969. Inger Christensen kn\u00fdtir vi\u00f0 hesi \u00fats\u00f8gn l\u00edvi\u00f0 og sj\u00e1lvan eksistensin t\u00e6tt uppat t\u00ed at skriva, at yrkja og ta\u00f0 at br\u00faka or\u00f0ini. T\u00ed ta\u00f0 er vi\u00f0 or\u00f0unum, at vit skapa heimin, ta\u00f0 er vi\u00f0 skaldskapinum, at vit til t\u00ed\u00f0ir kunnu finna leking. T\u00ed yrkingin kann vera heiliv\u00e1gur fyri s\u00e1lina, eitt fri\u00f0skj\u00f3l og eitt sta\u00f0, har vit ver\u00f0a mint \u00e1, at vit ikki eru einsam\u00f8ll \u00ed ver\u00f0ini. Ja, eitt slag av fyrstihj\u00e1lparkassa til tey, sum hava mei\u00f0sla\u00f0 seg; eitt r\u00fam, vit kunnu tr\u00edna inn\u00ed einsam\u00f8ll vi\u00f0 einum koppi av te, me\u00f0an vit av og \u00e1 hyggja \u00fat til havs.\n\nEg kom at hugsa um or\u00f0ini hj\u00e1 Inger, t\u00e1 eg fekk til uppg\u00e1vu at halda hesa r\u00f8\u00f0u, n\u00fa vit fagna Onnu Maluni vi\u00f0 EBBU-vi\u00f0isl\u00f8nini 2020. T\u00ed onkursvegna tykjast skrivingin og or\u00f0ini l\u00edvsney\u00f0ug hj\u00e1 Onnu Maluni:\n\nEg droymdi, at eg drukna\u00f0i.\n\nEg s\u00e1 geislarnar spr\u00edkja gj\u00f8gnum vatnskorpuna,\n\nmen kroppurin sakk bara longur og longur ni\u00f0ur.\n\n\u00cdme\u00f0an toygdu \u00e6\u00f0rarnar seg \u00fat\n\nog bora\u00f0u seg dj\u00fapt ni\u00f0ur \u00ed havsins botn,\n\nso eg hekk f\u00f8st.\n\nMe\u00f0an havi\u00f0 streyma\u00f0i gj\u00f8gnum m\u00ednar \u00e6\u00f0rar,\n\nspr\u00e6ndi ein kensla av longsli inn \u00ed hjarta\u00f0,\n\nsum seigliga bleiv fjalt av gjari,\n\nso eingin kundi s\u00edggja ta\u00f0.\n\nSolei\u00f0is lj\u00f3\u00f0ar yrkingin Gjarhjarta \u00far debutsavninum Undirfloyma fr\u00e1 2015.\n\nAnna Malan hevur h\u00f3ast ungu \u00e1rini longu \u00fatgivi\u00f0 tr\u00fd verk. \u00cd teimum hitta vit fyrst ein yrkjara, vi\u00f0 serligum ansi fyri or\u00f0unum og n\u00e1tt\u00faruni, eisini t\u00ed vi\u00f0brekna \u00ed menniskjal\u00edvinum, eins v\u00e6l og \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, men eisini styrkina \u00ed skaldskapinum, og m\u00e1ttin \u00ed or\u00f0unum, sum s\u00fdnast alney\u00f0ug fyri Onnu Maluna.\n\n\u00cd savninum Korallbruni fr\u00e1 2017 gerst egi\u00f0 \u00ed yrkingini enn meir vi\u00f0 eitt vi\u00f0 n\u00e1tt\u00faruna, meira spesifikt vi\u00f0 havi\u00f0:\n\n\u201ceg lovi ta\u00f0\n\nleggur t\u00fa m\u00edn sk\u00f8lt\n\nm\u00f3ti oyranum\n\nhoyrir t\u00fa havi\u00f0 su\u00f0a\u201d\n\nHesin serliga lekjandi m\u00e1tturin \u00ed skaldskapi kemur allarmest til sj\u00f3ndar \u00ed hybridb\u00f3kini Psykosudrotningin sigur fr\u00e1 fr\u00e1 2019, sum byggir \u00e1 egna sj\u00fakras\u00f8gu, i\u00f0 \u00e1 skaldsligan h\u00e1tt l\u00fdsir gongdina eftir at h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin f\u00e6r eina psykosu, ver\u00f0ur innl\u00f8gd \u00e1 psykiatriskari deild og at enda hvussu h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin, vi\u00f0 at taka r\u00e6\u00f0i av s\u00edni egnu s\u00f8gu, eisini kemur fyri seg aftur. Hin m\u00e1ttmikla psykosudrotningin er f\u00f8dd og hon gevur \u00f8llum \u00f3ndum drekum banas\u00e1r. Hon er \u00edmyndin av styrki og vrei\u00f0i og vi\u00f0 at geva j\u00fast henni r\u00fam og legitimitet, gevur b\u00f3kin eisini r\u00fam og legitimitet til psykotiskar upplivingar, sum ikki skulu doyvast burtur vi\u00f0 heiliv\u00e1gi, men sum skulu s\u00edggjast sum n\u00e1tt\u00faruligar reakti\u00f3nir upp\u00e1 lemjandi hendingar \u00ed l\u00edvinum.\n\n\u201cG\u00f3\u00f0a psykiiatri,\n\nTak ikki ta\u00f0, sum er psykotiskt fr\u00e1 m\u00e6r.\u201d\n\n....b\u00f8nar h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin.\n\nSkaldskapurin gerst her b\u00e6\u00f0i lekjandi fyri tann skrivandi, men eisini tann lesandi, i\u00f0 f\u00e6r eitt s\u00fambolskt r\u00fam at tr\u00edna inn\u00ed, har drekar og drotningar str\u00ed\u00f0ast um valdi\u00f0, eitt fr\u00edr\u00fam, har h\u00f8vundurin skrivar og teknar seg burtur \u00far eini psykosu, har skaldskapurin b\u00e6\u00f0i gerst list og s\u00e1larb\u00f3t.\n\nSolei\u00f0is kann skaldskapur geva okkum linna og l\u00edvsm\u00f3t, t\u00ed onkursvegna kunnu \u00f8ll ver\u00f0a hart rakt av l\u00edvinum, og t\u00e1 hevur skaldskapurin m\u00e1ttin at endurganda ver\u00f0ina fyri okkum. Ta\u00f0 er eksistentielt at fortelja s\u00f8gur og samleikaskapandi. Eins og n\u00e1tt\u00faran, eru eisini vit vi\u00f0brekin \u2013 vit \u00f8ll hava br\u00fak fyri bjargingarflakum at fl\u00f3ta \u00e1 av og \u00e1, vit hava \u00f8ll br\u00fak fyri skaldskaparinnar lekjandi megi og fyri at tr\u00edva \u00ed or\u00f0ini hj\u00e1 Inger Christensen aftur, so hava vit br\u00fak fyri or\u00f0unum fyri at yvirliva.\n\nT\u00ed er ta\u00f0 gle\u00f0iligt, at hava hei\u00f0urin av at handa Onnu Maluni J\u00f3gvansd\u00f3ttir EBBU-vir\u00f0isl\u00f8nina 2020, i\u00f0 ver\u00f0ur latin ungum rith\u00f8vundi, i\u00f0 hevur s\u00fdnt serligar g\u00e1vur.\n\nG\u00f3\u00f0a Anna Malan, bl\u00edv vi\u00f0 vi\u00f0 at br\u00faka or\u00f0ini, kasta tey \u00fat til okkum sum l\u00edvl\u00ednur, lat or\u00f0ini mana fram psykosudrotningar vi\u00f0 sv\u00f8r\u00f0i \u00ed hendi, gjarl\u00f8gd hj\u00f8rtu, og drekar, sum eisini kunnu doyggja, t\u00ed ta\u00f0 er bert vi\u00f0 or\u00f0unum, at vit yvirliva...\n\nHjartaliga til lukku, Anna Malan, og bl\u00ed\u00f0an byr vi\u00f0 t\u00ednum framt\u00ed\u00f0ar rith\u00f8vundavirki.\n\nVanliga hevur vir\u00f0isl\u00f8nin veri\u00f0 handa\u00f0 20. mai, \u00e1 dey\u00f0sdegi Ebbu Hentze, men orsaka av Corona-smittuni, var\u00f0 hon handa\u00f0 Onnu Maluna sunnudag 27. juli 2020 \u00fati \u00ed N\u00f3lsoy.\n\nKeldur \n\nVir\u00f0isl\u00f8nir\nF\u00f8royskar vir\u00f0isl\u00f8nir\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "42792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beinir%20Bergsson", "title": "Beinir Bergsson", "text": "Beinir Bergsson er ein f\u00f8royskur rith\u00f8vundur. Hann er kendur fyri at hava vunni\u00f0 fyrstu EBBU-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 2018 fyri yrkingasavn s\u00edtt L\u00edtli drongurin og beinagrindin.\n\nBeinir misti p\u00e1pa s\u00edn av krabba t\u00e1 hann var bert trettan \u00e1ra gamal, og er yrkingasavni\u00f0 skriva\u00f0 \u00fatfr\u00e1 upplivingum hansara.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nStubbar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997\nFilmsframlei\u00f0arar"}
{"id": "42796", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lys%20Assia", "title": "Lys Assia", "text": "Lys Assia, f\u00f8dd Rosa Mina Sch\u00e4rer (3. mars 1924 - 24. mars 2018) var ein sveisisk songkvinna, i\u00f0 vann t\u00ed fyrstu Eurovision Song Contest, i\u00f0 var hildin \u00ed 1956. Hon var f\u00f8dd \u00ed Rupperswil \u00ed Aargau, og byrja\u00f0a starvslei\u00f0 s\u00edna sum dansari, men skifti til sang \u00ed 1940. Hon anda\u00f0ist tann 24. mars 2018 \u00ed Z\u00fcrich.\n\nEurovision Song Contest \n\u00cd 1956 vann hon t\u00ed fyrstu Eurovison Song Contest. Hon umbo\u00f0a\u00f0i Sveis vi\u00f0 sanginum \"Refrain\". \n\nLys vendi aftur til Eurovision fyri Sveis \u00ed 1957 og 1958. Eftir Eurovision fekk hon eitt hitt \u00ed T\u00fdsklandi vi\u00f0 sanginum \"O, mein Papa\".\n\n\u00cd 2005 framf\u00f8rdi hon til 50 \u00e1ra h\u00e1t\u00ed\u00f0arhaldi\u00f0 fyri Eurovision, i\u00f0 var hildi\u00f0 \u00ed Forum \u00ed Keypmannahavn.\n\n\u00cd 2011, sendi hon lagi\u00f0 \"C'\u00e9tait ma vie\" inn \u00ed sveisisku Eurovision undankappingina. Lagi\u00f0 fekk eitt \u00e1ttunda pl\u00e1ss \u00ed einari har\u00f0ari kapping. Lys Assia f\u00f3r t\u00f3 til Eurovision 2012, i\u00f0 var hildin \u00ed Aserbaijan, sum hei\u00f0ursgestur.\n\n\u00cd 2012 lutt\u00f3k Lys aftur \u00ed sveisisku undankappingini vi\u00f0 sanginum \"All in your head\" saman vi\u00f0 hip-hop b\u00f3lkinum New Jack. Eftir hetta gingu s\u00f8gur um at hon f\u00f3r at umbo\u00f0a San Marino \u00edsta\u00f0in, men 30. januar 2013 var fr\u00e1bo\u00f0a\u00f0 at Valentina Monetta hev\u00f0i veri\u00f0 fyri valinum.\n\nPrivatl\u00edv \nLys giftist Johann Heinrich Kunz tann 11. januar 1957 \u00ed Z\u00fcrich. Johann doy\u00f0i bert n\u00edggju m\u00e1na\u00f0ir aftan\u00e1 eftir at hava str\u00ed\u00f0st vi\u00f0 ringa sj\u00faku. Hon giftist Oscar Pedersen \u00ed 1963, og v\u00f3ru tey saman til hann doy\u00f0i \u00ed 1995.\n\nKeldur \n\nSveisiskar songkvinnur\nEurovision Song Contest vinnarir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "42797", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3han%20landleysi", "title": "J\u00f3han landleysi", "text": "J\u00f3han landleysi ella J\u00f3han I av Onglandi (\u00e1 enskum: John Lackland ella John I) (24. desember 1166\u201319. oktober 1216) var kongur Onglands fr\u00e1 1199 til 1216. Hann var sonur Henrik II av Onglandi og Eleonora av Aquitania, og var br\u00f3\u00f0ir Rikard Leyvuhjarta. J\u00f3han landleysi er \u00e1 okkara d\u00f8gum mest kendur sum tann \u00f3d\u00e1mligi \"J\u00f3han prinsur\" (\u00e1 enskum \"Prince John\") \u00ed s\u00f8guni um Robin Hood.\n\nKongalig \u00far Onglandi\n12. \u00f8ld\n13. \u00f8ld"}
{"id": "42799", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Nordic%20Prize", "title": "The Nordic Prize", "text": "The Nordic Prize er ein nor\u00f0ulensk vir\u00f0isl\u00f8n fyri bestu matstovu \u00ed Nor\u00f0urlondum. Vir\u00f0isl\u00f8nin var latin fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2009. F\u00f8royska matstovan Koks vann vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 2014 og 2018.\n\nVinnarir \n\n 2009: Noma, Keypmannahavn\n 2010: Matsalen, Stokkh\u00f3lmur\n 2011: Henne Kirkeby Kro, Keypmannahavn\n 2012: Maaemo, Oslo\n 2013: Geranium, Keypmannahavn\n 2014: Koks, T\u00f3rshavn\n 2015: Maaemo, Oslo\n 2017: Sabi Omakase, Stavanger\n 2018: Koks, frammi vi\u00f0 Gj\u00f3nna\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n\n Heimas\u00ed\u00f0a The Nordic Prize\n\nNor\u00f0urlendskar vir\u00f0isl\u00f8nir\nMatstovur"}
{"id": "42800", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gustav%20Vasa", "title": "Gustav Vasa", "text": "Gustav Vasa ella Gustav I (12. mai 1496 \u2013 29. september 1560) var kongur Sv\u00f8r\u00edkis fr\u00e1 1523 til 1560. Gustav Vasa gj\u00f8rdi uppreistur m\u00f3ti Kristjan II, i\u00f0 var kongur av Danmark, Noreg og Sv\u00f8r\u00edki \u00ed Kalmarsamveldinum. Sv\u00f8r\u00edki var\u00f0 t\u00e1 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt land og Kalmarsamveldi\u00f0 fall. Eftir hetta var\u00f0 Gustav Vasa kongur Sv\u00f8r\u00edkis og \u00e6tt hansara st\u00fdrdi Sv\u00f8r\u00edki til 1654.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nGustav I, riksarkivet.se (\u00e1 svenskum)\n\nKongalig \u00far Sv\u00f8r\u00edki\n16. \u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 15. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 1560"}
{"id": "42802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halgir%20Winther%20Nagata", "title": "Halgir Winther Nagata", "text": "Halgir Winther Nagata (f\u00f8ddur 16. oktober 1990) er ein f\u00f8royskur \u00edverksetari og fyriskipari av tilt\u00f8kum. Umframt at virka sum \u00edverksetari sj\u00e1lvur, er hann virkin \u00ed b\u00e6\u00f0i f\u00f8royska og danska \u00edverksetara umhv\u00f8rvunum, har hann millum anna\u00f0 hevur skipa\u00f0 fyri r\u00e1\u00f0stevnum. Eisini skrivar Halgir Startup Br\u00e6vi\u00f0, sum er eitt \u00f3keypis t\u00ed\u00f0indabr\u00e6v um \u00edverksetan, og er vertur \u00e1 Startup Podcastinum, har hann hevur samr\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 a\u00f0rar f\u00f8royskar \u00edverksetar.\n\nHalgir hevur stovna\u00f0 f\u00f8royskar heimas\u00ed\u00f0ur, millum anna\u00f0 Gaming.fo og eBillett.fo. Tann seinna bleiv seld til VOX ENTERTAINMENT.\n\nSum \u00edverksetari\n\nGaming.fo \n\u00cd 2008 stovna\u00f0i Halgir heimas\u00ed\u00f0una Gaming.fo. Heimas\u00ed\u00f0an h\u00fdsir t\u00ed\u00f0indum og kjak um teldusp\u00f8l \u00e1 f\u00f8royskum, og hevur skipa\u00f0 fyri ymsum tilt\u00f8kum og kappingum.\n\neBillett.fo \n\u00cd 2009 opna\u00f0i Halgir nethandilin eBillett.fo. \u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni kundu f\u00f3lk keypa elektroniskar billettir til ymisk tilt\u00f8k, eitt n\u00fa G! Festivalin og Summar Festivalin. Halgir seldi eBillett.fo \u00ed 2012 til VOX ENTERTAINMENT. Heimas\u00ed\u00f0an er enn virkin \u00ed dag.\n\nScrabble \u00e1 f\u00f8royskum \n\u00cd 2010 arbeiddi Halgir vi\u00f0 at t\u00fd\u00f0a og \u00fatgeva bor\u00f0sp\u00e6li\u00f0 Scrabble \u00e1 f\u00f8royskum. Ta\u00f0 er eitt krossor\u00f0asp\u00e6l til 2-4 sp\u00e6larar sum sn\u00fdr seg um at seta or\u00f0 saman \u00e1 sp\u00e6lipl\u00e1tuni.\n\nSum fyriskipari av tilt\u00f8kum\n\nGaming.fo Cup \nGj\u00f8gnum heimas\u00ed\u00f0una Gaming.fo skipa\u00f0i Halgir \u00ed 2010 fyri Gaming.fo Cup, F\u00f8roya fyrsta esport tiltak. Har v\u00f3ru kappingar \u00ed StarCraft 2, DotA og Counter-Strike 1.6. Vinnarar v\u00f3ru handa\u00f0ir medaljur, steyp og a\u00f0rar vinningar fyri yvir 20.000,- kr.\n\nNebula \u00edverksetanarr\u00e1\u00f0stevna \nHalgir t\u00f3k stig til og var fyriskipari av r\u00f8\u00f0ini av Nebula \u00edverksetanarr\u00e1\u00f0stevnum, sum v\u00f3r\u00f0u hildnar \u00e1rliga \u00far 2012 til 2015. Tilt\u00f8kini bj\u00f3\u00f0a\u00f0u \u00edverksetara-\u00e1huga\u00f0um til ein \u00f3keypis dag vi\u00f0 framl\u00f8gum og netverking.\n\nTechBBQ startup r\u00e1\u00f0stevna \n\u00cd 2015 var\u00f0 Halgir settur til at standa fyri TechBBQ, sum t\u00e1 var st\u00f8rsta r\u00e1\u00f0stevnan fyri digitalar startups \u00ed Danmark. R\u00e1\u00f0stevnan var\u00f0 hildin \u00ed Opera-h\u00fasinum \u00ed Keypmannahavn, og umlei\u00f0 1.000 f\u00f3lk lutt\u00f3ku til ein dag vi\u00f0 fyrilestrum, netverking og mati.\n\nKeldur"}
{"id": "42803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anthony%20Bourdain", "title": "Anthony Bourdain", "text": "Anthony Michael Bourdain (25. juni 1956 - 8. juni 2018) var amerikanskur kokkur, rith\u00f8vundur, fer\u00f0al\u00fdsari og sj\u00f3nvarpsvertur. Hann var vi\u00f0 \u00ed fleiri sj\u00f3nvarpsendingum, i\u00f0 l\u00fdstu \u00ed millum anna\u00f0 altj\u00f3\u00f0a matmentan. Hann var \u00e1litin ein av mest t\u00fd\u00f0andi kokkum \u00ed heiminum, imillum n\u00f3gvar vi\u00f0merkjarar.\n\nAnthony \u00fatskriva\u00f0ist fr\u00e1 The Culinary Institute of America \u00ed 1978, og hevur arbeitt \u00ed fleiri st\u00f3rk\u00f8kum \u00edgj\u00f8gnum starvslei\u00f0 s\u00edna. Har\u00edmillum sum h\u00f8vu\u00f0skokkur \u00e1 matstovuni Brasserie Les Halles \u00e1 Manhattan \u00ed New York City. Hann gj\u00f8rdist fyrst kendur fyri b\u00f3kina Kitchen Confidential: Adventures in the Culinary Underbelly sum var \u00fatgivin \u00e1ri\u00f0 2000. Fyrsta sj\u00f3nvarpsstarvi\u00f0 var \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Cook's Tour, i\u00f0 var send \u00ed 35 p\u00f8rtum \u00e1 sj\u00f3nvarpsst\u00f8\u00f0ini The Food Network \u00ed 2002-2003. \u00cd 2005 gj\u00f8rdist hann vertur \u00ed sendingini Anthony Bourdain: No Reservations (2005\u20132012) og seinni \u00ed The Layover (2011\u20132013). B\u00e1\u00f0ar sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0inar v\u00f3ru v\u00edstar \u00e1 The Travel Channel. \u00cd 2013 gj\u00f8rdist hann d\u00f3mari \u00ed matkappingini The Taste, har hann var verandi \u00ed 3 \u00e1r. Um hesa t\u00ed\u00f0 skifti hann eisini sj\u00f3nvarps r\u00e1s og gj\u00f8rdi sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina Anthony Bourdain: Parts Unknown fyri CNN.\n\nSj\u00e1lvt um Anthony er best kendur fyri s\u00edna starvslei\u00f0 sum kokkur og \u00ed sj\u00f3nvarpi, hevur hann eisini skriva h\u00f3pin av fiktivum og non-fiktivum b\u00f3kum.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nAnthony Bourdain, kalla\u00f0ur Tony \u00edmillum vinir, var f\u00f8ddur tann 25. juni 1956 \u00ed New York City. Hann vaks upp \u00ed Leonia \u00ed New Jersey, tann elsti av tveimur sonum. P\u00e1pi hansara var Pierre Bourdain, klassiskur musikk framlei\u00f0ari fyri Columbia Records. Pierre anda\u00f0ist \u00ed 1987. Mamma Tony var Gladys Bourdain, f\u00f8dd Sacksman, og starva\u00f0ist sum starvsf\u00f3lkalei\u00f0ari hj\u00e1 t\u00ed\u00f0indabla\u00f0num The New York Times. Yngri beiggi Tony var Christopher, i\u00f0 starvast sum gjaldmi\u00f0lagreinari, og hevur eisini veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpi.\n\nAnthony hevur sj\u00e1lvur greitt fr\u00e1 at hann er uppvaksin uttan \u00e1tr\u00fana\u00f0, men at familja hansara var kat\u00f3lsk \u00e1 fa\u00f0irs\u00ed\u00f0uni, og j\u00f8disk \u00e1 m\u00f3\u00f0urs\u00ed\u00f0uni. Foreldur p\u00e1pa hansara v\u00f3ru fronsk. Franski abbin flutti fr\u00e1 Arcachon \u00ed Fraklandi til New York eftir fyrra heimsbardaga, og p\u00e1pi Anthony vaks upp tosandi franskt, \u00edme\u00f0an hann fer\u00f0a\u00f0ist fleiri summur til Fraklands. Anthony gekk til sk\u00f3tar t\u00e1 hann vaks upp.\n\nDey\u00f0i \nAnthony Bourdain var funnin dey\u00f0ur \u00ed hotelkamari s\u00ednum \u00ed Kaysersberg \u00ed Fraklandi tann 8. juni 2018. Hann hev\u00f0i frami\u00f0 sj\u00e1lvsmor\u00f0 vi\u00f0 at hongt seg. Anthony fer\u00f0a\u00f0ist saman vi\u00f0 vinmanni s\u00ednum \u00c9ric Ripert, i\u00f0 gj\u00f8rdist st\u00farin, t\u00e1 hann ikki hev\u00f0i s\u00e6\u00f0 til morgunmat og d\u00f8gur\u00f0a. Anthony var \u00ed Fraklandi \u00ed sambandi vi\u00f0 filming av sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Parts Unknown \u00ed Strasbourg.\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og tilnevningar \n\n Bourdain var nevndur Food Writer of the Year \u00ed 2001 av Bon App\u00e9tit vikuritinum hj\u00e1 Kitchen Confidential.\n A Cook's Tour: In Search of the Perfect Meal var nevnd Food Book of the Year in 2002 av the British Guild of Food Writers.\n The Beirut parturin \u00ed sendir\u00f8\u00f0ini Anthony Bourdain: No Reservations, i\u00f0 v\u00edsir upplivingar Bourdain's og arbei\u00f0sli\u00f0i hansara undir \u00cdsrael-Libanon str\u00ed\u00f0num \u00ed 2006, var tilnevndur til eina Emmy-vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed b\u00f3lkinum Outstanding Informational Programming \u00ed 2007.\n Bloggur Bourdain fyri realitetssj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ina Top Chef var tilnevnd til eina Webby Award for best Blog \u2013 Culture/Personal \u00ed 2008.\n \u00cd 2008, var Bourdain v\u00edgdur inn \u00ed James Beard Foundation's Who's Who of Food and Beverage in America.\n \u00cd 2009 og 2011 vann Anthony Bourdain: No Reservations ein Creative Arts Emmy Award fyri Outstanding Cinematography for Nonfiction Programming.\n \u00ed 2010, var Bourdain tilnevndur til eina Creative Arts Emmy for Outstanding Writing for Nonfiction Programming.\n \u00ed 2012, vann Bourdain ein Honorary Clio Award, i\u00f0 er givin f\u00f3lki, i\u00f0 broyta heimin, vi\u00f0 at eggja f\u00f3lki at hugsa \u00f8\u00f0ruv\u00edsi.\n \u00cd 2012, vann Anthony Bourdain: No Reservations the Critics' Choice Best Reality Series award.\n \u00cd 2013, 2014 og 2015, var Bourdain tilnevndur til eina Primetime Emmy Award fyri Outstanding Host for a Reality or Reality-Competition Program fyri The Taste.\n Hv\u00f8rt \u00e1r fr\u00e1 2013 til 2016, vann Bourdain eina Emmy Award fyri Outstanding Informational Series or Special fyri Anthony Bourdain: Parts Unknown.\n \u00cd 2014, vann Bourdain einaPeabody Award fyri Anthony Bourdain: Parts Unknown fr\u00e1 2013.\n \u00cd desember 2017 broytti The Culinary Institute of America  pr\u00f3gv Bourdain til eitt BA pr\u00f3gv \u00ed matger\u00f0. Bourdain \u00fatskriva\u00f0ist vi\u00f0 einum yrkispr\u00f3gvi \u00ed matger\u00f0 \u00ed 1978.The Culinary Institute of America (CIA) conferred the honorary degree of Doctor of Humane Letters honoris causa in the Culinary Arts to Bourdain, who graduated from the CIA with an associate degree in 1978.\n\nB\u00f3kaskr\u00e1\n\nNonfikti\u00f3n \n\n Kitchen Confidential: Adventures in the Culinary Underbelly. New York: Bloomsbury. 2000. ISBN 1-58234-082-X.\n A Cook's Tour: In Search of the Perfect Meal. New York: Bloomsbury. 2001. ISBN 1-58234-140-0.\n Typhoid Mary: An Urban Historical. New York: Bloomsbury. 2001. ISBN 1-58234-133-8.\n Anthony Bourdain's Les Halles Cookbook. Bloomsbury. 2004. ISBN 978-1-58234-180-4.\n The Nasty Bits. New York: Bloomsbury. 2006. ISBN 978-1-59691-360-8.\n No Reservations: Around the World on an Empty Stomach. New York: Bloomsbury. 2007. ISBN 978-1-59691-447-6.\n Medium Raw: A Bloody Valentine to the World of Food and the People Who Cook. Ecco/HarperCollins. 2010. ISBN 0-06-171894-7.\n Appetites: A Cookbook. Ecco Press. 2016. ISBN 978-0-06-240995-9.\n\nFikti\u00f3n \n\n Bone in the Throat. New York: Villard Books. 1995. ISBN 0-679-43552-2.\n Gone Bamboo. New York: Villard Books. 1997. ISBN 0-679-44880-2.\n Bobby Gold. Edinburgh: Canongate Crime. 2001. ISBN 1-84195-145-5.\n Get Jiro!. DC Comics. 2012. ISBN 9781401228279. with Joe Rose and Langdon Foss\n Get Jiro: Blood and Sushi. DC Comics. 2015. ISBN 978-1401252267. with Joe Rose and Ale Garza\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Anthony Bourdain Online\n Anthony Bourdain \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nAmerikanskir kokkar\nAmerikanskir sj\u00f3nvarpsvertir\nAmerikanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "42804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FM%20%C3%A1%20langgeil%202018", "title": "FM \u00e1 langgeil 2018", "text": "FM \u00e1 langgeil 2018 var ein svimjistevna, i\u00f0 var hildin \u00ed P\u00e1lsh\u00f8ll \u00ed V\u00e1gi vikuskifti\u00f0 8. - 10. juni 2018. Kappingin var hildin av Svimjisambandi F\u00f8roya. Kappast var \u00ed 40 ymiskum kappingum.\n\nLuttakandi li\u00f0 \n\n Havnar Svimjifelag\n Susvim\n \u00c6gir\n Reysti\n Flot\n\nN\u00fdggj F\u00f8roysk met \n\n Havnar Svimjifelag:4x100 metra blanda\u00f0 svimjing T\u00ed\u00f0: 4.11.85.\n \u00d3li Mortensen (1996) T\u00ed\u00f0: 1:03.92 (rygg) \n Alvi Hjelm (1996) T\u00ed\u00f0: 1:09.55 (bringa) \n Niels Nattestad (1998) T\u00ed\u00f0: 1:02.37 (firvald)\n Bartal E. Eidesgaard (2003) T\u00ed\u00f0: 56.01 (fr\u00ed)\n Havnar Svimjifelag: 4x100 metra fr\u00ed svimjing T\u00ed\u00f0: 3.40.47.\n \u00d3li Mortensen\n Johan Dam \n Alvi Hjelm\n Bartal E. Eidesgaard\n\nJuniormet \n\n \u00c6gir: 4x100 metra svimjing \n R\u00f3kur Trygvason\n Martin Sivertsen\n Denis Voropaev \n Martin Sivertsen.\n \u00c6gir: 4x200 metra svimjing \n R\u00f3kur Trygvason\n Martin Sivertsen\n Denis Voropaev\n Martin Sivertsen.\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nSvimjikappingar\nSvimjing \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8roysk met"}
{"id": "42806", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jenny%20Slate", "title": "Jenny Slate", "text": "Jennifer Sarah \"Jenny\" Slate (f\u00f8dd 25. mars 1982) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Jenny Slate Online\n Jenny Slate \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldur\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "42807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kalendari", "title": "Kalendari", "text": "Ein kalendari er ein skipan, i\u00f0 skipar dagar av sosialum, \u00e1tr\u00fana\u00f0arligum, vinnuligum, ella fyrisitingarligum grundum. Hetta er gj\u00f8rt vi\u00f0 at nevna t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, serliga dagar, vikur, m\u00e1na\u00f0ir og \u00e1r. Ein dagsetning er eitt heiti, i\u00f0 fevnir um ein einkultan, serligan dag \u00ed sl\u00edkari skipan. Ein kalendari er eisini ein evnislig (materiell) skr\u00e1, ofta \u00far papp\u00edri, \u00far einari sl\u00edkari skipan. Ein kalendari kann eisini meinast vi\u00f0 ein lista av avtala\u00f0um tilt\u00f8kum, sum ein r\u00e6ttarkalendari, ella \u00edtr\u00f3tttarkalendari.\n\nT\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed kalendarum, sum \u00e1r og m\u00e1na\u00f0ir, eru vanliga, men ikki endiliga, samstilla\u00f0 vi\u00f0 s\u00f3lini og m\u00e1nanum. Tann mest vanligi kalendarin \u00e1\u00f0renn tann n\u00fat\u00ed\u00f0arliga kalendarin var ein lunisolar kalendari. Ta\u00f0 var ein kalendari, i\u00f0 fylgdi m\u00e1nanum, sum av og til tekur ein innskotsm\u00e1na\u00f0a, til at fylgja s\u00f3lar\u00e1rinum yvir eitt longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0.\n\nHeiti\u00f0 kalendari stavar fr\u00e1 or\u00f0inum calandae, i\u00f0 er heiti\u00f0 fyri fyrsta dagin \u00ed m\u00e1na\u00f0inum \u00ed romenska kalendaranum. Or\u00f0i\u00f0 er kn\u00fdtt at or\u00f0inum calare, i\u00f0 t\u00fd\u00f0ir at r\u00f3pa \u00fat, og stavar fr\u00e1 at r\u00f3pinum um n\u00fdggja m\u00e1nan t\u00e1 hann fyrst var s\u00e6ddur. Lat\u00ednska calendarium t\u00fdddi b\u00f3khaldarab\u00f3k ella skr\u00e1, harsum skuldir v\u00f3ru innsavna\u00f0ar hv\u00f8nn m\u00e1na\u00f0. Lat\u00ednska or\u00f0ingin var n\u00fdtt \u00ed oldfronskum sum calendier, og f\u00f3r har fr\u00e1 til mi\u00f0aldarenskt sum calender \u00ed 13. \u00f8ld. Stavsetingin calendar er n\u00fat\u00ed\u00f0arenskt.\n\nV\u00ed\u00f0ari lesna\u00f0ur \n\n Fraser, Julius Thomas (1987), Time, the Familiar Stranger (illustrated ed.), Amherst: Univ of Massachusetts Press, ISBN 0-87023-576-1, OCLC 15790499\n Whitrow, Gerald James (2003), What is Time?, Oxford: Oxford University Press, ISBN 0-19-860781-4, OCLC 265440481\n C.K, Raju (2003), The Eleven Pictures of Time, SAGE Publications Pvt. Ltd, ISBN 0-76-199624-9\n C.K, Raju (1994), Time: Towards a Consistent Theory, Springer, ISBN 0-79-233103-6\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \n\n ^ New Shorter Oxford English Dictionary\n Jump up ^ \"Religion in the Etruscan period\" in Roman religion in Encyclop\u00e6dia Britannica\n Jump up ^ Zerubavel 1985.\n Jump up ^ James Elkins, Our beautiful, dry, and distant texts (1998) 63ff.\n Jump up ^\n\nKeldur \n\n \"calendar\", American Heritage Dictionary (5th ed.), 2017\n Birashk, Ahmad (1993), A comparative Calendar of the Iranian, Muslim Lunar, and Christian Eras for Three Thousand Years, Mazda Publishers, ISBN 0-939214-95-4\n Bj\u00f6rnsson, \u00c1rni (1995) [1977], High Days and Holidays in Iceland, Reykjav\u00edk: M\u00e1l og menning, ISBN 9979-3-0802-8, OCLC 186511596\n Dershowitz, Nachum; Reingold, Edward M (1997), Calendrical Calculations, Cambridge University Press, ISBN 0-521-56474-3, archived from the original on 17 October 2002 with Online Calculator\n Doggett, LE (1992), \"Calendars\", in Seidelmann, P. Kenneth, Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac, University Science Books, ISBN 0-935702-68-7, archived from the original on 1 April 2004\n Richards, EG (1998), Mapping Time, the calendar and its history, Oxford University Press, ISBN 0-19-850413-6\n Schuh, Dieter (1973), Untersuchungen zur Geschichte der Tibetischen Kalenderrechnung (in German), Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, OCLC 1150484\n Spier, Arthur (1986), The Comprehensive Hebrew Calendar, Feldheim Publishers, ISBN 0-87306-398-8\n Zerubavel, Eviatar (1985), The Seven Day Circle: The History and Meaning of the Week, University of Chicago Press, ISBN 0-226-98165-7\n\nM\u00e1l\nT\u00ed\u00f0"}
{"id": "42809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skyn", "title": "Skyn", "text": "P/F Skyn er d\u00f3tturfelag hj\u00e1 BankNordik. Virksemi\u00f0 er mekling og r\u00e1\u00f0geving \u00ed sambandi vi\u00f0 fastognars\u00f8lu. Skyn er fornnorr\u00f8nt or\u00f0, i\u00f0 merkir vitan, l\u00e6rd\u00f3mur og skil.\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "42810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ferm%C3%ADn%20IV", "title": "Ferm\u00edn IV", "text": "Ferm\u00edn IV Caballero Elizondo (f\u00f8ddur desember 1974 \u00ed Monterrey \u00ed Nuevo Le\u00f3n, er ein meksikanskur rappari.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2002 - Boomerang\n 2017 - Odio/Amor\n\nMeksikanskir t\u00f3nleikarar\nT\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "42811", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dharius", "title": "Dharius", "text": "Alan Alejandro Maldonado Tamez (f\u00f8ddur 24. september 1984 \u00ed Monterrey \u00ed Nuevo Le\u00f3n, eisini kendur vi\u00f0 listanavnunum Dharius ella MC Dharius, er ein meksikanskur rappari.\n\n\u00datg\u00e1vur \n 2014 - Directo Hasta Arriba\n 2018 - Mala Fama, Buena Vidha\n\nMeksikanskir t\u00f3nleikarar\nT\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "42814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbara%20%C3%AD%20Gongini", "title": "Barbara \u00ed Gongini", "text": "Barbara \u00ed Gongini (f\u00f8dd 12. juni 1966) er ein f\u00f8royskur avant-garde m\u00f3tasni\u00f0gevi. Hon er \u00far Fuglafir\u00f0i og b\u00fdr og arbei\u00f0ir \u00ed Danmark.\n\nHei\u00f0ur \n 2018 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n Landsins 2017\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an: barbaraigongini.com\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "42816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Diego%20Maradona", "title": "Diego Maradona", "text": "Diego Armando Maradona Franco, (f\u00f8ddur 30. oktober 1960 \u00ed Lan\u00fas, Buenos Aires - dey\u00f0ur 25. november \u00ed Tigre, Buenos Aires) var ein argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum av mongum var\u00f0 mettur at vera heimsins besti f\u00f3tb\u00f3ltleikari nakrant\u00ed\u00f0. \u00cd 2000 v\u00f3r\u00f0u hann og brasiliuma\u00f0urin Pel\u00e9 av FIFA kosnir bestu f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nL\u00edvslei\u00f0in \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti \nMaradona fekk \u00e1 ungum \u00e1rum eyknevni\u00f0 \"El Pibe de Oro\" (\"Gulldrongurin\"), og hetta navni\u00f0 hekk vi\u00f0 \u00f8ll \u00e1rini hann leikti.\n\nMaradona sp\u00e6ldi fyri ta\u00f0 mesta sum \u00e1lopsleikari ella offensivur mi\u00f0vallari. Taktiskt hev\u00f0i hann ofta leiklutin sum klassiskur 10'ari. \nMaradona gj\u00f8rdist tv\u00e6r fer\u00f0ir heimsins d\u00fdrasti f\u00f3tb\u00f3ltsleikari; fyrst t\u00e1 hann \u00ed 1982 skifti \u00far Boca Juniors til Barcelona fyri 55 mi\u00f3.kr. og aftur \u00ed 1984, t\u00e1 hann skifti \u00far Barcelona til Napoli fyri 75 mi\u00f3.kr. \nBestu \u00e1rini hev\u00f0i Maradona \u00ed Napoli, har hann sp\u00e6ldi fr\u00e1 1984 til 1991. Men harumframt sp\u00e6ldi hann eisini vi\u00f0 Argentinos Juniors, Boca Juniors, Barcelona, Sevilla og Newell's Old Boys. \n\nVi\u00f0 landsli\u00f0num sp\u00e6ldi hann fr\u00e1 1977 til 1994 91 landsdystir og skeyt 34 m\u00e1l. Hann var vi\u00f0 \u00ed 4 HM-endasp\u00f8lum (1982-1994). \n\n\u00cd HM 1986 \u00ed Meksiko var\u00f0 Maradona kosin besti leikari, og hann \u00e1tti sera st\u00f3ran leiklut \u00ed, at Argentina gj\u00f8rdist heimsmeistari. \u00cd fj\u00f3r\u00f0ingsfinaluni m\u00f3ti Englandi, sum Argentina vann 2-1, gj\u00f8rdi Maradona b\u00e6\u00f0i m\u00e1lini. Ta\u00f0 fyrra slerdi hann \u00ed m\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \"Gu\u00f0s hond\", me\u00f0an ta\u00f0 seinna var eitt fr\u00e1l\u00edk einmansavrik, har hann rann 60 metrar, me\u00f0an hann hegnisliga sneiddi fimm m\u00f3tst\u00f8\u00f0uleikarar umframt m\u00e1lverjan av og setti b\u00f3ltin \u00ed m\u00e1l. Hetta seinna m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 \u00ed 2002 \u00ed atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu \u00e1 FIFA.com kosi\u00f0 besta m\u00e1l \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nMaradona hevur eisini roynt seg sum venjara, millum anna\u00f0 sum landsli\u00f0svenjara hj\u00e1 Argentina \u00ed 2008-10.\n\nDey\u00f0i\nHin 2. november 2020 bleiv Maradona innlagdur \u00e1 sj\u00fakrah\u00fas \u00ed La Plata, eftir \u00f8llum at d\u00f8ma av s\u00e1larligum ors\u00f8kum. Eitt umbo\u00f0sf\u00f3lk fyri fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikaran seg\u00f0i, at st\u00f8\u00f0an ikki var \u00e1lvarsom. Dagin eftir bleiv han skur\u00f0vi\u00f0gj\u00f8rdu akutt \u00ed heilanum fyri at vi\u00f0ger\u00f0a eitt subduralt hematom. Hann var\u00f0 \u00fatskriva\u00f0ur fr\u00e1 sj\u00fakrah\u00fasinum hin 12. november eftir v\u00e6leydna\u00f0a skur\u00f0vi\u00f0ger og bleiv fylgdur av l\u00e6knum ambulant. Hin 25. november 2020 doy\u00f0i Maradona 60 \u00e1ra gamal av akuttum hjartatilbur\u00f0i \u00ed heimi s\u00ednum \u00ed Tigre, Buenos Aires, Argentina. \u00cd einari fr\u00e1bo\u00f0an \u00e1 sosialu mi\u00f0lunum v\u00edsti Argentinska F\u00f3tb\u00f3ltssambandi teirra dj\u00fapu sorg um dey\u00f0sfalli\u00f0 av teirra st\u00f3ru legendu og skriva\u00f0u m.a. at \"T\u00fa fert alt\u00ed\u00f0 at vera \u00ed okkara hj\u00f8rtum\". Forsetin Alberto Fern\u00e1ndez l\u00fdsti tr\u00edggir dagar landasorg.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n  Sigurj\u00f3n Einarsson K\u00e1ri Reynheim: Maradona var tann st\u00f8rsti, dimma.fo\n\nNotur\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nAndl\u00e1t \u00ed 2020\nArgentinskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "42818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202018%20-%20B%C3%B3lkur%20C", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 - B\u00f3lkur C", "text": "\n\nDystir\nAllar nevndar t\u00ed\u00f0ir eru lokalar russiskar t\u00ed\u00f0ir.\n\nFrakland vs Avstralia\n\nPeru vs Danmark\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "42819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202018%20endasp%C3%A6l", "title": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 endasp\u00e6l", "text": "HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018 endasp\u00e6li\u00f0 var tann seinni og endaligi parturin av kappingini, og byrja\u00f0i beint eftir b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0. Endasp\u00e6li\u00f0 byrjar 30. juni vi\u00f0 \u00e1ttandapartsfinalum og enda\u00f0i 15. juli vi\u00f0 finaluni, i\u00f0 var\u00f0 sp\u00e6ld \u00e1 Luzhniki Stadium \u00ed Moskva. Tvey av li\u00f0unum i\u00f0 enda\u00f0u ovast \u00ed hv\u00f8rjum b\u00f3lki (16 \u00ed alt) f\u00f3ru v\u00ed\u00f0ari til knockout dystirnir, har i\u00f0 taparin var\u00f0 \u00fatsligin og vinnarin f\u00f3r v\u00ed\u00f0ari. Ein tri\u00f0ja pl\u00e1ss play-off var\u00f0 eisini sp\u00e6ldur millum teir b\u00e1\u00f0ir tapandi h\u00e1lvfinalistarnar.\n\nKvalifisera\u00f0i li\u00f0\nTey b\u00e6\u00f0i ovastu li\u00f0ni \u00far hv\u00f8rjum b\u00f3lki \u00ed teimum \u00e1tta b\u00f3lkunum kvalifisera\u00f0u seg v\u00ed\u00f0ari til endasp\u00e6li\u00f0.\n\nYvirlit\n\n\u00c1ttandapartsfinalur\n\nFrakland vs Argentina\n\nUruguay vs Portugal\n\nSpania vs Russland\n\nKroatia vs Danmark\n\nBrasil vs Meksiko\n\nBelgia vs Japan\n\nSv\u00f8r\u00edki vs Sveis\n\nKolumbia vs Ongland\n\nKvartfinalur\n\nUruguay vs Frakland\n\nBrasil vs Belgia\n\nSv\u00f8r\u00edki vs Ongland\n\nRussland vs Kroatia\n\n{| style=\"width:100%; font-size:90%;\"\n|\nMan of the Match:\nLuka Modri\u0107 (Kroatia)\n\nH\u00e1lvfinalur\n\nFrakland vs Belgia\n\nKroatia vs Ongland\n\nTri\u00f0japl\u00e1ss play-off\n\nFinalan\n\nKeldur \n\nHM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018"}
{"id": "42820", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bamboo%20Airways", "title": "Bamboo Airways", "text": "Bamboo Airways Company er eitt vjetnamesiskt flogfelag. Flogfelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2017 og byrjar flogruturnar \u00e1 heysti 2018. Flogfelagi\u00f0 r\u00f8kir innlendis rutur og hevur h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Qui Nhon.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 VietJet Air\n\nVjetnamesiskar fyrit\u00f8kur\nSamfer\u00f0sla og flutningur"}
{"id": "42821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B8strene%20Grene", "title": "S\u00f8strene Grene", "text": "S\u00f8strene Grene er ein donsk handilsketa, sum var stovna\u00f0 \u00ed danska b\u00fdnum Aarhus \u00ed 1973 av Inger Grene og Knud Cresten Vaupell Olsen. Fyrit\u00f8kan hevur h\u00f8vu\u00f0sskrivstovu \u00ed Aarhus, men flutti \u00ed n\u00fdggj h\u00f8lir \u00ed Pakhusene \u00ed Aarhus \u00d8 \u00ed apr\u00edl 2017.\n\nH\u00f3ast b\u00famerki\u00f0 sigur \"S\u00f8strene Grenes handelskompagnie\", eitur ketan bara S\u00f8strene Grene.\n\nMikkel Grene, sum er sonur stovnararnar av fyrit\u00f8kuni, er \u00ed dag forstj\u00f3ri (CEO) \u00ed samtakinum. Beiggi hansara, Cresten Grene, er kreativur stj\u00f3ri, og saman eiga og reka hesir b\u00e1\u00f0ir familjufyrit\u00f8kuna.\n\nGrundarlagi\u00f0 undir handlunum hj\u00e1 S\u00f8strene Grene \nAllir handlarnir hj\u00e1 S\u00f8strene Grene eru bygdir upp sum villiniborg - ein labyrint, og klassiskur t\u00f3nleikur er alt\u00ed\u00f0 fr\u00e1 \u00ed handlunum. Handlarnir selja skandinaviskt sni\u00f0, tilhoyr til heimi\u00f0, k\u00f8ks\u00fatger\u00f0, g\u00e1vur, papp\u00edrsv\u00f8rur, m\u00f8blar og mangt anna\u00f0.\n\nAnna og Clara hava veri\u00f0 tilsta\u00f0ar \u00ed handlinum l\u00edka s\u00ed\u00f0an byrjanina \u00ed 1973. T\u00e6r eru avmynda\u00f0ar \u00ed b\u00famerkinum og eru eisini at s\u00edggja \u00e1 skeltunum, sum hanga runt um \u00ed handlunum. T\u00e6r b\u00e1\u00f0ar systrarnar eru vertir \u00ed \u00f8llum handlunum hj\u00e1 S\u00f8strene Grene kring um \u00ed heiminum. Pers\u00f3nsmenskan hj\u00e1 Onnu og Claru er grunda\u00f0 \u00e1 pers\u00f3nsmenskuna hj\u00e1 fastrunum hj\u00e1 Inger Grene, og samanlagt umbo\u00f0a Anna og Clara \u00f8ll tey vir\u00f0ir, sum S\u00f8strene Grene standa fyri. Anna og Clara hava ikki stovna\u00f0 S\u00f8strene Grene.\n\nHandlar \nFyrsti handilin hj\u00e1 S\u00f8strene Grene l\u00e6t upp \u00ed 1973 \u00e1 1. h\u00e6dd \u00ed S\u00f8ndergade 11 \u00ed Aarhus. N\u00e6stu handlarnir l\u00f3tu upp \u00ed Aalborg og \u00ed Herning \u00ed 1989, og gj\u00f8gnum 90-ini og 00-ini l\u00f8gdust n\u00f3gvir handlar afturat. \u00cd 2005 l\u00e6t ketan upp handil \u00ed \u00edslendska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Reykjav\u00edk, og handlarnir \u00ed Stavanger \u00ed Noregi og \u00ed Malm\u00f6 \u00ed Sv\u00f8r\u00edki l\u00f3tu upp \u00ed 2006.\n\n\u00cd 2015 l\u00e6t samtaki\u00f0 upp 20 n\u00fdggjar handlar \u00ed Danmark. \u00cd dag eru S\u00f8strene Grene umbo\u00f0a\u00f0ar \u00ed 15 ymiskum londum: Danmark, Noregi, Sv\u00f8r\u00edki, \u00cdslandi, Japan, Onglandi, \u00cdrlandi, Nor\u00f0ur\u00edrland, Hollandi, Spania, Fraklandi, F\u00f8royum, T\u00fdsklandi, Sveis og \u00ed Eysturr\u00edki.\n\nKeldur \n\nFyrit\u00f8kur\n1973"}
{"id": "42825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edirne", "title": "Edirne", "text": "Edirne (, , )), er ein b\u00fdur i Turkalandi.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n www.edirne.bel.tr\n www.edirne.gov.tr\n\nB\u00fdir \u00ed Turkalandi"}
{"id": "42828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fornenskt%20m%C3%A1l", "title": "Fornenskt m\u00e1l", "text": "Fornenskt ella anglosaksiskt m\u00e1l\u00a0(\u00e1 fornenskum: \u00c6nglisc, Anglisc, Englisc; \u00e1 enskum:\u00a0Old English, Anglo-Saxon)\u00a0var ta\u00f0 fyrsta stigi\u00f0 av enskum, i\u00f0 var\u00f0 tosa\u00f0 og endiliga skriva\u00f0 \u00ed partinum av Onglandi og Skotlandi um ta\u00f0 mundi\u00f0, i\u00f0 anglosaksar b\u00fasettust \u00ed 5. \u00f8ld\u00a0og til 12. \u00f8ld,  t\u00e1 i\u00f0 m\u00e1li\u00f0 broyttist til mi\u00f0enskt.\n\nS\u00f8ga \nNavni\u00f0 anglosaksiskt\u00a0stavar fr\u00e1 \u00e6ttflokkunum anglarnir og saksarnir, i\u00f0 settust ni\u00f0ur \u00ed Onglandi, eftir at r\u00f3mararnir v\u00f3ru farnir \u00far landinum. Hesir \u00e6ttflokkar b\u00fa\u00f0u saman vi\u00f0 j\u00fatum\u00a0og \u00f8\u00f0rum f\u00f3lki rundan um Nor\u00f0sj\u00f3gvin\u00a0og tosa\u00f0u n\u00e6r skyld m\u00e1l, sum blanda\u00f0ust saman, t\u00e1 i\u00f0 teir komu til Onglands. Hj\u00e1landastovnararnir troka\u00f0u keltar burtur til t.d. Wales og Cornwall. \u00c6ttflokkarnir stovna\u00f0u sm\u00e6rri kongar\u00edki, i\u00f0 seinni blivu sjey kongar\u00edki.\u00a0St\u00f8\u00f0an st\u00f3\u00f0 vi\u00f0 \u00ed nakrar \u00f8ldir, til v\u00edkingar\u00a0komu til Onglands. Danir\u00a0st\u00fdrdu t\u00e1 st\u00f3rum parti av Mi\u00f0- og Nor\u00f0uronglandi undir sokalla\u00f0um Danal\u00f3gum, og fornenskt l\u00e6nti mong or\u00f0 \u00far norr\u00f8na m\u00e1linum, sum v\u00edkingar tala\u00f0u. Mong av hesum or\u00f0um eru vanlig \u00e1 enskum, t.d. they og them. Eisini or\u00f0 sum same, get, take, sky og skin\u00a0komin \u00far norr\u00f8num.\n\nOr\u00f0 \nHer eru n\u00f8kur d\u00f8mi um or\u00f0 \u00e1 fornenskum samanborin vi\u00f0 onnur germansk m\u00e1l.\n\nKeldur \n\nEnskt m\u00e1l"}
{"id": "42833", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tour%20de%20France%202018", "title": "Tour de France 2018", "text": "Tour de France 2018 er tann 105. \u00fatg\u00e1van av s\u00fakklukappingini Tour de France. Kappingin byrja\u00f0i leygardagin 7. juli \u00ed Noirmoutier-en-l'\u00cele, eina viku seinni enn vanligt orsaka\u00f0 av HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2018.\n\nLi\u00f0 og s\u00fakklarar\n\nDanskir s\u00fakklarar \n Jakob Fuglsang koyrir fyri \n Michael Valgren koyrir fyri \n Magnus Cort koyrir fyri \n Jesper Hansen koyrir fyri \n S\u00f8ren Kragh Andersen koyrir fyri\n\nTeinarnir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an\n\n 2018\n \nUCI World Tour 2018"}
{"id": "42838", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kappr%C3%B3%C3%B0rarb%C3%A1turin%20P%C3%A1ll%20Fangi", "title": "Kappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1turin P\u00e1ll Fangi", "text": "P\u00e1ll Fangi er eitt 6-mannafar hj\u00e1 Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag. Navni stavar fr\u00e1 s\u00f8gnini um P\u00e1ll Fanga \u00far Mikladali."}
{"id": "42839", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Belja", "title": "Belja", "text": "Hon er vinkona D\u00fanhild Dunnu. Walt Disney og Ub Iwerks tekna\u00f0u hana \u00ed 1928. Hon gongur saman vi\u00f0 Magnus \u00ed Meil, og fyrr gekk hon saman vi\u00f0 Klossmundi."}
{"id": "42840", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meil", "title": "Meil", "text": "Hann er eitt svart ross, alt\u00ed\u00f0 \u00ed g\u00f3\u00f0um lag og kemur vi\u00f0 l\u00f8gnum r\u00e1\u00f0um. Hann og Mikkjal M\u00fas eru bestu vinir. Gongur saman vi\u00f0 Belju K\u00fad\u00f3ttur. Hann var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 tekna\u00f0ur \u00ed 1929, og v\u00f3ru ta\u00f0 Walt Disney og Ub Iwerks, i\u00f0 uppfunnu hann. Hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed 31 teknifilmum tilsamans."}
{"id": "42841", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Basshunter", "title": "Basshunter", "text": "Basshunter, Jonas Erik Altberg (f\u00f8ddur 22. desember 1984 i Halmstad) er ein svensk sangari, t\u00f3nleikaframlei\u00f0ari og DJ.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStudio album \n The Bassmachine (2004)\n LOL <(^^,)> (2006)\n Now You're Gone \u2013 The Album (2008)\n Bass Generation (2009)\n Calling Time (2013)\n\nKompilasji\u00f3n \n The Old Shit (2006)\n The Early Bedroom Sessions (2012)\n\nStakl\u00f8g \n \"The Big Show\" (2004)\n \"Welcome to Rainbow\" (2006)\n \"Boten Anna\" (2006)\n \"Vi sitter i Ventrilo och spelar DotA\" (2006)\n \"Jingle Bells\" (2006)\n \"Vifta med h\u00e4nderna\" (2006)\n \"Now You're Gone\" (2007)\n \"Please Don't Go\" (2008)\n \"All I Ever Wanted\" (2008)\n \"Angel in the Night\" (2008)\n \"Russia Privjet (Hardlanger Remix)\" (2008)\n \"I Miss You\" (2008)\n \"Walk on Water\" (2009)\n \"Al final\" (2009)\n \"Every Morning\" (2009)\n \"I Promised Myself\" (2009)\n \"Saturday\" (2010)\n \"Fest i hela huset\" (2011)\n \"Northern Light\" (2012)\n \"Dream on the Dancefloor\" (2012)\n \"Crash & Burn\" (2013)\n \"Calling Time\" (2013)\n \"Elinor\" (2013)\n \"Masterpiece\" (2018)\n \"Home\" (2019)\n \"Angels Ain't Listening\" (2020)\n \"Life Speaks to Me\" (2021)\n \"End the Lies\" (& Alien Cut) (2022)\n\nEksterne henvisninger \n\n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nSvenskir sangarar"}
{"id": "42843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ghil%27ad%20Zuckermann", "title": "Ghil'ad Zuckermann", "text": "Ghil'ad Zuckermann (f\u00f8ddur 1. juni 1971 \u00ed Tel Aviv, \u00cdsraeli) (D.Phil., H\u00e1sk\u00falan \u00ed Oxford; Ph.D., H\u00e1sk\u00falan \u00ed Cambridge) er ein m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur, professari, akademikari og rith\u00f8vundur. \n\nHann vaks upp \u00ed Eilat \u00ed \u00cdsrael.\n\nAlmae matres \n United World College of the Adriatic, Italia\n H\u00e1sk\u00falan \u00ed Tel Aviv, \u00cdsrael\n H\u00e1sk\u00falan \u00ed Oxford (St Hugh's College), St\u00f3ra Bretland\n H\u00e1sk\u00falan \u00ed Cambridge (Churchill College), St\u00f3ra Bretland\n\nVerk\n\nB\u00f8kur \n Revivalistics: From the Genesis of Israeli to Language Reclamation in Australia and Beyond, 2020, Oxford University Press (ISBN 9780199812790 / ISBN 9780199812776) \n Language Contact and Lexical Enrichment in Israeli Hebrew, 2003, Palgrave Macmillan (ISBN 9781403917232 / ISBN 978140338695)\n Israelit Safa Yafa, 2008, Am Oved (ISBN 978-965-13-1963-1)\n Engaging \u2013 A Guide to Interacting Respectfully and Reciprocally with Aboriginal and Torres Strait Islander People, and their Arts Practices and Intellectual Property, 2015\n Dictionary of the Barngarla Aboriginal Language of Eyre Peninsula, South Australia, 2018\n Jewish Language Contact (=International Journal of the Sociology of Language 226), 2014\n Burning Issues in Afro-Asiatic Linguistics, 2012\n   Barngarlidhi Manoo - PART TWO\n\nZuckermann, Ghil'ad; Quer, Giovanni; Shakuto, Shiori (2014). Native Tongue Title: Proposed Compensation for the Loss of Aboriginal Languages, Australian Aboriginal Studies 2014/1: 55-71.\n Zuckermann, Ghil'ad; Walsh, Michael (2014). \u201cOur Ancestors Are Happy!\u201d: Revivalistics in the Service of Indigenous Wellbeing, Foundation for Endangered Languages XVIII: 113-119.\n Zuckermann, Ghil'ad; Walsh, Michael (2011). Stop, Revive, Survive: Lessons from the Hebrew Revival Applicable to the Reclamation, Maintenance and Empowerment of Aboriginal Languages and Cultures, Australian Journal of Linguistics 31: 111\u2013127.\n Zuckermann, Ghil'ad (2009). Hybridity versus Revivability: Multiple Causation, Forms and Patterns, Journal of Language Contact 2: 40\u201367.\n Zuckermann, Ghil'ad (2006). A New Vision for \"Israeli Hebrew\": Theoretical and Practical Implications of Analysing Israel's Main Language as a Semi-Engineered Semito-European Hybrid Language, Journal of Modern Jewish Studies 5: 57\u201371.\n Zuckermann, Ghil'ad (2004). Cultural Hybridity: Multisourced Neologization in \"Reinvented\" Languages and in Languages with \"Phono-Logographic\" Script, Languages in Contrast 4: 281\u2013318.\n Zuckermann, Ghil'ad (2003). Language Contact and Globalisation: The Camouflaged Influence of English on the World's Languages \u2013 with special attention to Israeli (sic) and Mandarin, Cambridge Review of International Affairs 16: 287\u2013307. \n Zuckermann, Ghil'ad (2008). 'Realistic Prescriptivism': The Academy of the Hebrew Language, its Campaign of 'Good Grammar' and Lexpionage, and the Native Israeli Speakers, Israel Studies in Language and Society 1: 135\u2013154.\n Zuckermann, Ghil'ad (2006). \"Complement Clause Types in Israeli\", Complementation: A Cross-Linguistic Typology, Oxford University Press, pp. 72\u201392.\n Zuckermann, Ghil'ad (2006). \" 'Etymythological Othering' and the Power of 'Lexical Engineering' in Judaism, Islam and Christianity. A Socio-Philo(sopho)logical Perspective\", Explorations in the Sociology of Language and Religion, John Benjamins, pp. 237\u2013258.\n Yadin, Azzan; Zuckermann, Ghil'ad (2010). \"Blor\u00edt: Pagans' Mohawk or Sabras' Forelock?: Ideological Secularization of Hebrew Terms in Socialist Zionist Israeli\", The Sociology of Language and Religion: Change, Conflict and Accommodation, Palgrave Macmillan, pp. 84\u2013125.\n Sapir, Yair; Zuckermann, Ghil'ad (2008). \"Icelandic: Phonosemantic Matching\", Globally Speaking: Motives for Adopting English Vocabulary in Other Languages, Multilingual Matters, pp. 19\u201343.\n\nFilmar \n Fry's Planet Word, Stephen Fry\n SBS: Living Black: S18 Ep9 - Linguicide\n Babbel: Why Revive A Dead Language? - Interview with Prof. Ghil'ad Zuckermann\n Language Revival: Securing the Future of Endangered Languages, edX MOOC\n\nS\u00ed eisini \n Phono-semantic matching\n Barngarla m\u00e1l\n\nKeldur\n\nLeinki \u00dateftir \n Ghil'ad Zuckermann, D.Phil. (Oxon.)\n University Staff Directory: Professor Ghil'ad Zuckermann \n Ghil'ad Zuckermann, Academia\n Jewish Language Research Website: Ghil'ad Zuckermann\n Professor Ghil'ad Zuckermann's website\n Australian of the Day: Ghil'ad Zuckermann\n Voices of the land, Anna Goldsworthy, The Monthly, September 2014.\n BBC World Service: Reawakening Language\n Selutis Alpinis (Se tu vens c\u00e0 s\u00f9 ta' cretis), Ghil'ad Zuckermann, \"A site dedicated to the memory of Maestro Piero Poclen, a mentsh\"\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nBretskir rith\u00f8vundar\nItalskir rith\u00f8vundar\nEnskir rith\u00f8vundar\nProfessarar\nAvstraliarar\nBretar\nItaliarar\nJ\u00f8dad\u00f3mur\nH\u00e1sk\u00falan \u00ed Cambridge\nH\u00e1sk\u00falan \u00ed Oxford"}
{"id": "42846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pre%C5%A1ov-regi%C3%B3n", "title": "Pre\u0161ov-regi\u00f3n", "text": "Pre\u0161ov-regi\u00f3n er ein regi\u00f3n \u00ed Slovakia. Pre\u0161ov er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed regi\u00f3nin.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed regi\u00f3nin var 818 916 \u00ed 2013.\n\nDistriktir \nTa\u00f0 eru 13 distriktir (okres) \u00ed regi\u00f3num (2018):\n\n Okres Bardejov\n Okres Humenn\u00e9\n Okres Ke\u017emarok\n Okres Levo\u010da\n Okres Medzilaborce\n Okres Poprad\n Okres Pre\u0161ov\n Okres Sabinov\n Okres Snina\n Okres Star\u00e1 \u013dubov\u0148a\n Okres Stropkov\n Okres Svidn\u00edk\n Okres Vranov nad Top\u013eou\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Pre\u0161ov-regi\u00f3n\n\nSlovakia"}
{"id": "42847", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sylvi%20Listhaug", "title": "Sylvi Listhaug", "text": "Sylvi Listhaug (f\u00f8dd 25. desember 1977) er ein norskur politikari, n\u00faverandi st\u00f3rtingskvinna, fyrrverandi norskur l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (2018), landb\u00fana\u00f0arr\u00e1\u00f0harri (2013-15), og\u00a0innflytara- og integrati\u00f3nsm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (2015-18). Hon\u00a0umbo\u00f0ar Frambur\u00f0sflokkin (FrP). Listhaug\u00a0var f\u00f8dd \u00ed 1977 \u00ed \u00c5lesund. Hon\u00a0er\u00a0\u00fatb\u00fagvin\u00a0l\u00e6rari.\u00a0\n\nListhaug fanst at, at norski Javna\u00f0arflokkurin atkv\u00f8ddi \u00edm\u00f3ti einum uppskoti, sum skuldi gera ta\u00f0 m\u00f8guligt at taka r\u00edkisborgarar\u00e6ttin fr\u00e1 f\u00f3lki, sum ver\u00f0a hildin at vera ein h\u00f3ttan \u00edm\u00f3ti Noreg. Uppskoti\u00f0 mi\u00f0a\u00f0i eftir f\u00f3lki, sum h\u00f8vdu veri\u00f0 \u00ed kr\u00edggi \u00ed \u00f8\u00f0rum londum, og sum h\u00f8vdu r\u00edkisborgarar\u00e6ttindi \u00ed tveimum londum. Eftir st\u00f3rt tr\u00fdst t\u00f3k hon bo\u00f0ini aftur, men hon noyddist fr\u00e1, t\u00ed ein av stu\u00f0ulsflokkunum hj\u00e1 stj\u00f3rnini, Kristiligi F\u00f3lkaflokkurin, seg\u00f0i seg hava mist \u00e1liti\u00f0 \u00e1 henni. Hon hevur s\u00ed\u00f0ani fleiri fer\u00f0ir bi\u00f0i\u00f0 Arbei\u00f0araflokkin um umbering, men ta\u00f0 g\u00f3\u00f0t\u00f3k andst\u00f8\u00f0an ikki, og flokkurin Reytt leg\u00f0i uppskot um mis\u00e1lit \u00e1 Listhaug fyri St\u00f3rtingi\u00f0. 20. mars 2018 bo\u00f0a\u00f0i so Listhaug fr\u00e1, at hon leggur fr\u00e1 s\u00e6r sum l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri og fer aftur \u00ed St\u00f3rtingi\u00f0. Norski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin, Erna Solberg, heldur, at Listhaug kann koma aftur\u00edaftur sum r\u00e1\u00f0harri seinni.\n\nBakgrund og familja\n\nSylvi Listhaug er gift vi\u00f0 Espen Espeset, saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn. Hon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed \u00c5lesund og vaks upp \u00ed \u00d8rskog. Listhaug er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 H\u00f8gskulen i Volda (HVO) og hevur starvast sum l\u00e6rari \u00ed \u00d8rskog.\n\n\u00c1litisst\u00f8rv og politisk l\u00edvslei\u00f0\n\n 2001-2004: R\u00e1\u00f0gevari \u00ed St\u00f3rtinginum (Frambur\u00f0sflokkurin)\n 2001-2005: Varalimur til St\u00f3rtingi\u00f0 fyri M\u00f8re og Romsdal\n 2002-2006: Stj\u00f3rnarlimur \u00ed FpU (ungmannafelagi\u00f0 hj\u00e1 Frambur\u00f0sflokkinum)\n 2004-2005: B\u00fdr\u00e1\u00f0sskrivari \u00ed Oslo\n 2005: Skrivari (intern) \u00ed U.S. House of Representatives\n 2005-2009: Varalimur til St\u00f3rtingi\u00f0 fyri M\u00f8re og Romsdal\n 2005-: Stj\u00f3rnarlimur \u00ed Frambur\u00f0sflokkinum\n 2006-2010: B\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Oslo\n 2009-2013: Varalimur til St\u00f3rtingi\u00f0 fyri Oslo\n 2010-2011: B\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Oslo (Heilsu- og umsorganarstj\u00f3ri)\n 2013-2015 Landb\u00fana\u00f0arr\u00e1\u00f0harri\n 2015-2018 Innflytara- og integrati\u00f3nsm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 2017-2021: St\u00f3rtingslimur fyri Frambur\u00f0sflokkin\n 2018: L\u00f8gm\u00e1la- og innflytaram\u00e1lar\u00e1\u00f0harri\n 2018-: N\u00e6stforkvinna \u00ed Frambur\u00f0sflokkinum\n\nKeldur\n\nNorskir politikarar\nSt\u00f3rtingslimir\nNorskar kvinnur \u00ed politikki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "42848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Mortensen", "title": "Hans Mortensen", "text": "Hans Mortensen (f\u00f8ddur 2. september 1943 \u00ed T\u00f3rshavn, F\u00f8royum, dey\u00f0ur 11. september 2019), var f\u00f8royskur virkisstj\u00f3ri, handilsma\u00f0ur og \u00edverksetari. Han var fyrst og fremst kendur fyri at stovna s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ina SMS \u00e1 Trapputr\u00f8\u00f0ni \u00ed Havn, men var eisini vi\u00f0urkendur sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari innan f\u00f8royskt handilsm\u00e1l og var fr\u00e1 1964 til 1976 virkin \u00ed f\u00f8royskum \u00farvalshandb\u00f3lti.\n\nBakgrund \nHans Mortensen var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed T\u00f3rshavn og er uppvaksin \u00ed Frantsabrekkuni \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum. Hann er sonur handilsmannin Niels Gustav Mortensen (1913 \u2013 1987), sum rak heils\u00f8lu og matv\u00f8ruhandil \u00ed T\u00f3rsg\u00f8tu \u00ed 50\u2019unum, og handilskvinnuna Ebbu Mortensen (1920 \u2013 2000), sum hev\u00f0i t\u00f3gvhandilin P/F Ebba \u00ed Sverrisg\u00f8tu \u00ed Havn. \u00cd 1964 giftist Hans Mortensen vi\u00f0 Birgith Aslaugh Mortensen (f. Sivertsen). Saman fingu tey d\u00f3ttrina Elisabeth Mortensen og sonin Niels Heina Mortensen. Sonurin, Niels, t\u00f3k vi\u00f0 SMS-samtakinum, t\u00e1 Hans Mortensen leg\u00f0i virkisstj\u00f3rasessin fr\u00e1 s\u00e6r og t\u00f3k seg \u00far ognarfelagnum \u00ed 2007. Hans Mortensen giftist uppaftur vi\u00f0 Marjuni \u00e1 Pl\u00f3gv \u00ed 2007.\n\nSk\u00falagongd og l\u00e6rut\u00ed\u00f0 \nHans Mortensen gekk \u00ed Havnar Kommunusk\u00fala og \u00ed F\u00f8roya Millum- og Realsk\u00fala. S\u00ed\u00f0ani f\u00f3r hann \u00ed bankal\u00e6ru \u00ed F\u00f8roya Banka. Eftir lokna l\u00e6rut\u00ed\u00f0 f\u00f3r hann \u00ed 1965 ni\u00f0ur til Danmarkar at lesa \u00e1 handilssk\u00falanum Niels Brock. \u00cd 1967 nam hann s\u00e6r endaligt handilssk\u00falapr\u00f3gv og fann stutt aftan\u00e1 starv \u00ed Magasin du Nord \u00e1 Kongens Nytorv \u00ed Keypmannahavn. Her starva\u00f0ist hann sum s\u00f8luma\u00f0ur \u00ed tvey \u00e1r, \u00e1\u00f0renn hann vendi heimaftur til Havnar fyri at skapa s\u00e6r s\u00edn egna vinnuveg og royna at tamba karmarnar kring f\u00f8roysku handilsvinnuna.\n\n\u00darvalshandb\u00f3lt \n\u00c1tjan \u00e1ra gamal gj\u00f8rdist Mortensen \u00ed 1963 forma\u00f0ur \u00ed handb\u00f3ltsfelagnum Neistin og setti seg stutt aftan\u00e1 \u00e1 odda fyri byggingini av Neistah\u00fasinum \u00ed Gundadali, sum var\u00f0 tiki\u00f0 \u00ed n\u00fdtslu \u00e1ri\u00f0 eftir.\u00cd 1964 leikti Mortensen vi\u00f0 \u00e1 fyrsta f\u00f8royska handb\u00f3ltslandsli\u00f0num, og \u00ed 1976, sama \u00e1r sum byggingin av s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ini f\u00f3r fram \u00e1 Trapputr\u00f8\u00f0ni, var Mortensen venjari hj\u00e1 manslandsli\u00f0num \u00ed handb\u00f3lti \u00ed C-HM kappingini \u00ed Portugal. .\n\nVirkislei\u00f0 \nHeimkomin \u00far Keypmannahavn rak Hans eitt skifti handilin Zanzibar \u00ed h\u00f8lunum hj\u00e1 foreldrunum \u00ed Sverrisg\u00f8tu.  Og \u00ed 1970 f\u00f3r hann undir at skipa fyri fyrstu f\u00f8roysku keypsstevnuna (einstakar royndir at skipa fyri t\u00edl\u00edkum tiltaki v\u00f3ru gj\u00f8rdar \u00ed Klaksv\u00edk \u00ed 1968). Hetta var byrjanin til t\u00e6r mongu s\u00f8lustevnurnar kring oyggjarnar n\u00e6stu \u00e1rini.  Fram til 1976 var Mortensen a\u00f0alkraftin \u00ed hesum virkseminum. Undirt\u00f8kan var st\u00f3r hesi \u00e1rini, og sum fr\u00e1 lei\u00f0 st\u00f3\u00f0 greitt, at eftirspurningurin \u00e1 f\u00f8royska markna\u00f0inum var st\u00f8rri og \u00f8\u00f0rv\u00edsi, enn f\u00f8royska handilsvinnan var gj\u00f8rd \u00fat til at n\u00f8kta \u00ed t\u00e1verandi l\u00edki. \n\nMi\u00f0b\u00fdurin \u00ed Havn hev\u00f0i t\u00e1 leingi ligi\u00f0 darva\u00f0ur av einum alsamt vaksandi fer\u00f0slu- og byggitr\u00fdsti. \u00cd samsvari vi\u00f0 t\u00e1lmandi b\u00fdarsamtyktini fr\u00e1 1972, v\u00f3ru hugskot \u00ed umb\u00fana innanh\u00fdsis \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num, i\u00f0 h\u00f8vdu til endam\u00e1ls at b\u00f8ta um alsamt vaksandi avbj\u00f3\u00f0ingarnar \u00ed mi\u00f0b\u00fdnum. Trupulleikarnir skuldu millum anna\u00f0 loysast vi\u00f0 at stovnseta eina arkadul\u00edknandi handilsg\u00f8tu sum framhald av n\u00fdggja apotekinum, sum t\u00e1 var \u00ed ger\u00f0 \u00e1 Trapputr\u00f8\u00f0ni millum R.C. Effers\u00f8es G\u00f8tu og Tingh\u00fasvegin. Hugsanin var at flyta partar av handilsl\u00edvinum longur ni\u00f0an \u00ed b\u00fdin og harvi\u00f0 eisini veita st\u00f3ran part av b\u00fdarfer\u00f0sluni og h\u00f8pisleysu byggingini burtur \u00far b\u00fdarkjarnanum. . \n\nT\u00e1 Hans Mortensen av tilvild kom fram\u00e1 eitt uppkast  til hesa verk\u00e6tlan og gj\u00f8rdist varugur vi\u00f0 ynskini \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num, leg\u00f0i hann fram uppskot fyri b\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 um at flyta verk\u00e6tlanina yvir \u00e1 privatar hendur, har ein sl\u00edk verk\u00e6tlan eftir hansara tykki hoyrdi heima. Eftir t\u00f3gvi\u00f0 str\u00ed\u00f0 \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num fekk Mortensen j\u00e1ttan til at byggja s\u00edtt handilsh\u00fas, sum millum anna\u00f0 skuldi veita borgarum m\u00f8guleika at ganga til handils undir einari tekju \u00ed fri\u00f0i fyri regni og vindi.\n\nB\u00e6\u00f0i \u00ed og uttanfyri T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0 elvdi verk\u00e6tlanin til \u00f8sing. M\u00f3tst\u00f8\u00f0an var serliga grunda\u00f0 \u00e1 tr\u00fd vi\u00f0urskifti: fyri ta\u00f0 fyrsta var verp\u00e1pi Mortensens, skipaeftirlitsma\u00f0ur Sofus Sivertsen, b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur og forma\u00f0ur \u00ed Byggi- og b\u00fdarskipanarnevnd T\u00f3rshavnar B\u00fdr\u00e1\u00f0s um hetta sama mundi\u00f0. Hetta var mett sum gegnistrupulleiki og \u00farslita\u00f0i \u00ed, at Sivertsen setti seg sj\u00e1lvan uttanfyri \u00e1virkan \u00ed t\u00fd\u00f0andi atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slum og tingingum um handilsh\u00fasi\u00f0. Fyri ta\u00f0 n\u00e6sta kendi t\u00e1verandi handilsl\u00edvi\u00f0 \u00ed Havn seg h\u00f3tt av n\u00fdggju \u00e6tlanini og st\u00fardi fyri tilverugrundarlagi s\u00ednum. Fyri ta\u00f0 tri\u00f0ja b\u00f3ru borgarar \u00f3tta fyri, at verk\u00e6tlanin f\u00f3r at vera ov st\u00f3rt inntriv \u00ed b\u00fdarmyndina og b\u00fdarl\u00edvi\u00f0. \u00c1hugin og forvitnin v\u00f3ru t\u00f3 minst l\u00edka st\u00f3r sum fyrivarni\u00f0.\n\nMortensen setti danska arkitektin Flemming Hansen at sni\u00f0geva eitt n\u00fat\u00edmans handilsh\u00fas vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed upprunaf\u00f8royskum byggisni\u00f0i. M\u00e1nadagin 26. juli 1976 l\u00e6t t\u00e1verandi borgarstj\u00f3ri, Petur C. Christiansen, fyrsta skoti\u00f0 av, og mikudagin 2. november 1977 l\u00e6t s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0in hur\u00f0arnar upp fyri almenninginum. \n\nHans Mortensen var virkisstj\u00f3ri \u00ed SMS-samtakinum fr\u00e1 1976 til 2007. Mortensen l\u00e6t t\u00f3 longu \u00ed 1996 handilsstj\u00f3rasessin fr\u00e1 s\u00e6r til sonin Niels fyri sj\u00e1lvur at hugsavna seg um virkisstj\u00f3rasessin. Hans Mortensen sat sum h\u00f8vu\u00f0spartaeigari \u00ed samtakinum fram til n\u00e6stseinasta \u00fatb\u00fdgging st\u00f3\u00f0 li\u00f0ug \u00ed 2007. T\u00e1 seldi hann \u00f8ll s\u00edni partabr\u00f8v til sonin, Niels. S\u00ed\u00f0ani t\u00e1 hevur Niels Mortensen riki\u00f0 og framhaldandi ment samtaki\u00f0, sum \u00ed dag fevnir um tr\u00edggjar s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0ir, tr\u00edggjar handilsketur, eina r\u00f8\u00f0 av handilsfelagsskapum umframt eina heilsufr\u00f8\u00f0iliga kanningarstovu (Thetis).\n\nVirkisleistur og visj\u00f3nir \nVirki Hans Mortensens var ey\u00f0merkt av b\u00e6\u00f0i framtakshugi og \u00edhaldi. Sipandi til upprunaf\u00f8roysku neystini, var\u00f0 s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0in \u00e1 Trapputr\u00f8\u00f0ni sni\u00f0givin sum sjey ra\u00f0settar lonir og myndar sostatt eitt framhald av f\u00f8royskum byggisi\u00f0i, t\u00f3 vi\u00f0 t\u00ed\u00f0arh\u00f3skandi r\u00famd, byggitilfari, v\u00f8ru\u00farvali og hentleikum innan (parkeringskjallara, tiltaks- og s\u00f8lutorgi, handlum, kaffistovum, matstovum og, eitt skifti, eisini barnaparkering) \u2013 svarandi til t\u00e1verandi s\u00f8lumi\u00f0st\u00f8\u00f0irnar \u00e1 meginlandinum. \n\nSami tv\u00edbotna\u00f0i hugbur\u00f0urin rann sum ein rey\u00f0ur, m\u00e1lpolitiskur tr\u00e1\u00f0ur \u00edgj\u00f8gnum handilsliga virksemi Hans Mortensens: f\u00f8roysk handilsn\u00f8vn og handilshugt\u00f8k v\u00f3r\u00f0u sm\u00ed\u00f0a\u00f0 \u00ed samstarvi vi\u00f0 kundafj\u00f8ldina, ofta skipa\u00f0 sum navnakappingar. \u00c1 hendan samvirkandi h\u00e1tt var\u00f0 so l\u00ed\u00f0andi eitt meiri r\u00e6ttiligt f\u00f8royskt handilsm\u00e1l sett \u00ed sta\u00f0in fyri t\u00e1verandi danskt-f\u00f8royska blandingsm\u00e1li\u00f0. \n\nBlandingurin av framtakshugi \u00f8\u00f0rumegin og ansi fyri uppruna hinumegin kom eisini stundum til or\u00f0a \u00ed almenna f\u00f8royska or\u00f0askiftinum. Serliga t\u00e1 i\u00f0 or\u00f0askiftini sn\u00fa\u00f0u seg um vinnupolitikk og b\u00fdarskipanar\u00e6tlanir, sum Mortensen var ein nat\u00farligur og stundum eisini umstr\u00edddur partur av, s\u00ed\u00f0an SMS var\u00f0 stovnsett \u00ed 1977. Serliga tvey \u00edskoyti eru av t\u00edl\u00edkum vavi og slagi, at tey kunnu nevnast \u00ed hesum sambandi.\n\nSundsdepilin\n12. apr\u00edl 1984 leg\u00f0i Mortensen fram eitt vavmiki\u00f0 uppskot um ein felags vitanar-og granskingardepil fyri menning og \u00fatflutning av f\u00f8royskum v\u00f8rum.. Uppskoti\u00f0, i\u00f0 vanliga ver\u00f0ur nevnt sundsdepilin, var\u00f0 t\u00f3 fyri atfinningum. Serliga v\u00f3ru ta\u00f0 l\u00f8gtingsumbo\u00f0 fyri f\u00f8royska \u00fatja\u00f0aran, i\u00f0 b\u00f3ru \u00f3tta fyri avlei\u00f0ingarnar av eini t\u00edlikari mi\u00f0savnan.  H\u00f3ast fleiri tillagingarroyndir v\u00f3r\u00f0u gj\u00f8rdar, var ta\u00f0 str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum \u00fatja\u00f0aran og mi\u00f0sta\u00f0ar\u00f8ki\u00f0, sum enda\u00f0i vi\u00f0 at koppa verk\u00e6tlanini.\n\nHavnin innan fyri St\u00f3ragar\u00f0\n\u00cd samstarvi vi\u00f0 fyrrverandi b\u00fdararkitekt Gunnar Hoydal og arkitektunum Mette Skjold og \u00d3sbj\u00f8rn Jacobsen fyriskipa\u00f0i Hans Mortensen \u00ed 2012 verk\u00e6tlanina Havnin innan fyri St\u00f3ragar\u00f0, i\u00f0 var skipa\u00f0 sum eitt savn av fakliga grunda\u00f0um uppskotum til, hvussu mi\u00f0b\u00fdurin \u00ed Havn bygna\u00f0arliga kann mennast og var\u00f0veitast.\n\nVi\u00f0urkenning\nVi\u00f0 moderna\u00f0a handilsh\u00fasi s\u00ednum sl\u00f3\u00f0a\u00f0i Mortensen fyri handilsvinnuligum n\u00fdbroti: SMS var ikki bara karmur um sm\u00e1s\u00f8lu, men var\u00f0 fr\u00e1 fyrsta degi riki\u00f0 sum eitt slag av mentanarligum og sosialum mi\u00f0depli, har eitt n\u00fa listin og vinnan t\u00f3ku sj\u00e1ldsamt l\u00f3gvatak.  Ta\u00f0 var t\u00f3 fyri n\u00fdbroti s\u00ednum innan f\u00f8royskt handilsm\u00e1l, Hans Mortensen gj\u00f8rdist alment vi\u00f0urkendur. Fyri s\u00edn n\u00e6rlagda og avgj\u00f8rda m\u00e1lpolitikk fekk hann handa\u00f0 M\u00f3\u00f0urm\u00e1lsvir\u00f0isl\u00f8nina 2015.  Grundgevingin fr\u00e1 t\u00e1verandi mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harra, Bj\u00f8rn Kals\u00f8, var millum anna\u00f0 solj\u00f3\u00f0andi:\n\n\u201cHeilt fr\u00e1 stovnanini av SMS \u00ed 1977 hevur Hans Mortensen lurta\u00f0 eftir, laga\u00f0 og sn\u00f8gga\u00f0 f\u00f8royska handilsm\u00e1li\u00f0, solei\u00f0is at ta\u00f0 \u00ed dag er eitt m\u00e1l, vit \u00f8ll vi\u00f0 vir\u00f0ing hava tiki\u00f0 til okkara.\n\nVi\u00f0 \u00fatg\u00e1vum av SMS-bla\u00f0num og \u00f8\u00f0rum l\u00fdsingabl\u00f8\u00f0um hevur Hans Mortensen, langt \u00e1\u00f0renn hetta var \u00e1sett vi\u00f0 l\u00f3g, \u00e1tt s\u00edn st\u00f3ra leiklut \u00ed, at eitt f\u00f8royskt handilsm\u00e1l hevur ment seg og hildi\u00f0 k\u00f3sina\u201d .\n\nB\u00f3kmentir \nJustinussen, Jens Christian Svabo: Fanget i fisken? En analyse af den politiske \u00f8konomi p\u00e5 F\u00e6r\u00f8erne i efterkrigstiden, Speciale, Roskilde Universitetscenter. Institut for Milj\u00f8, Teknologi og Samfund, 1997.\n\nHeimildir \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nAndl\u00e1t \u00ed 2019\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk"}
{"id": "42855", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fridinator", "title": "Fridinator", "text": "\n\nFr\u00ed\u00f0i Karlsson Justesen a.k.a. FridiNaTor \nFridiNaTor er ein v\u00ed\u00f0agitin f\u00f8royingur. Hann eitur Fr\u00ed\u00f0i Karlsson Justesen, b\u00fdr \u00ed Rituv\u00edk, men er f\u00f8ddur \u00ed og er upprunaliga av Strondum.\n\nL\u00edvss\u00f8ga \nFridiNaTor er komikari, teldusp\u00e6lari og filantropistur. Hann gekk \u00ed sk\u00fala fr\u00e1 t\u00ed hann var 7, og bleiv li\u00f0ugur vi\u00f0 9. flokk \u00ed 2016. Hann byrja\u00f0i at ganga \u00ed 10. flokki \u00ed 2016, men gavst, og f\u00f3r at arbei\u00f0a \u00edsta\u00f0in. Hann hevur havt arbei\u00f0i hj\u00e1 Pidda \u00e1 Toftum, og arbei\u00f0ir javnan \u00ed \u00c1 \u00e1 Glyvrum. Eftir at fyrsta h\u00e1lv\u00e1ri\u00f0 \u00ed 2017 var fari\u00f0, byrja\u00f0i hann \u00e1 Tekniska Sk\u00falanum \u00ed Klaksv\u00edk, har hann skal ganga inntil 26. juni 2020.\n\nFr\u00edt\u00ed\u00f0 \nHann n\u00fdtir fr\u00edt\u00ed\u00f0 s\u00edna, til at arbei\u00f0a, sp\u00e6la sp\u00f8l, filma, og at granska.\n\nFridiNaTor granskar sera n\u00f3gv um \"PlayStation 4\", um eyka m\u00f8guleikar, og hvussu mann f\u00e6r forbetra mest m\u00f8guligt. Hann skrivar eisini javnan vi\u00f0 st\u00f3r fel\u00f8g, so sum PlayStation og Steam, og kemur vi\u00f0 g\u00f3\u00f0um r\u00e1\u00f0um, og roynir alt ta\u00f0 n\u00fdggjasta hj\u00e1 teimum, sum ikki er komi\u00f0 \u00fat enn.\n\n\u00c1 youtube kanalini leggur hann, millum anna\u00f0, filmsbrot um sp\u00f8l, og ymiskar stuttfilmar. T\u00e1 hann, \u00ed samband vi\u00f0 sk\u00falan, ger filmar ella reklamur, plagar hann eisini at leggja ta\u00f0 \u00fat \u00e1 kanalina. Innihaldi\u00f0 er sum oftast \u00e1 enskum, av t\u00ed at meginparturin av fylgjarum hansara eru \u00fatlenskir, men vi\u00f0hv\u00f8rt leggur hann stutt brot, i\u00f0 eru \u00e1 f\u00f8royskum.\n\nSamband \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FridiNaTor er: http://fridinator.fo, men hon er ikki alt\u00ed\u00f0 aktiv.\n\nT\u00f3 er FridiNaTor \u00e1 flestu sosialu mi\u00f0lum. Hann er \u00e1:\n\nTwitter - https://twitter.com/FridiNaTor/\n\nYoutube - https://youtube.com/FridiNaTor/\n\nFacebook - https://www.facebook.com/fridikarlssonjustesen?fb_dtsg_ag=AdziAVqHQ8WsgyLnRRbFgiD48LLV3ZblI2r6ejYM1ymo-g%3AAdxJZEj_FFlDDrUGSnYEvseo2SqjBZo3wWNKBausddsffQ"}
{"id": "42856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Trappan%20%C3%AD%20V%C3%A1gsbotni", "title": "Trappan \u00ed V\u00e1gsbotni", "text": "\u00cd 2015 var\u00f0 ein st\u00f3r trappa gj\u00f8rd \u00ed V\u00e1gsbotni, \u00e1 sta\u00f0num har sp\u00e6lista\u00f0i\u00f0 Perlan fyrr var.\n\nKeldur"}
{"id": "42857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/UEFA%20Nations%20League%202018-19", "title": "UEFA Nations League 2018-19", "text": "UEFA Nations League 2018-19 er tann fyrsta sesongin av UEFA Nations League, i\u00f0 er ein altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltskapping i\u00f0 fevnir um landsli\u00f0ini hj\u00e1 monnum hj\u00e1 teimum 55 limalondunum hj\u00e1 UEFA. Kappingin, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin fr\u00e1 september til november 2018 (league skei\u00f0i\u00f0) og juni 2019 (Nations League finalur), seedar eisini li\u00f0 til kvalifikati\u00f3ns tilgongdina til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2020, og gevur pl\u00e1ss til play-off dystir, i\u00f0 fara at avger\u00f0a f\u00fdra av 24 li\u00f0um i\u00f0 sleppa at sp\u00e6la \u00ed endasp\u00e6linum.\n\nLeague A\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nB\u00f3lkur 3\n\nB\u00f3lkur 4\n\nLeague B\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nB\u00f3lkur 3\n\nB\u00f3lkur 4\n\nLeague C\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nB\u00f3lkur 3\n\nB\u00f3lkur 4\n\nLeague D\n\nB\u00f3lkur 1\n\nB\u00f3lkur 2\n\nB\u00f3lkur 3\n\nB\u00f3lkur 4\n\nSamla\u00f0a st\u00f8\u00f0an \n\nSamla\u00f0a st\u00f8\u00f0an ver\u00f0ur n\u00fdtt til seeding \u00ed lutakastinum til EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2020 kvalifiserandi b\u00f3lkasp\u00e6li\u00f0.\n\nKeldur \n\nUEFA Nations League 2018-19"}
{"id": "42872", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Drotning%20Ingridar%20barnagar%C3%B0ur", "title": "Drotning Ingridar barnagar\u00f0ur", "text": "Drotning Ingridar (meiningheits-) barnagar\u00f0ur, bleiv stovna\u00f0ur \u00ed 1950.\nBarnagar\u00f0urin liggur mitt \u00ed T\u00f3rshavn og hevur n\u00f3gva fer\u00f0slu b\u00e1\u00f0u megin. \n\nSum navni\u00f0 sigur, virkar hann \u00e1 einum kristnum st\u00f8\u00f0i, dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 at vir\u00f0a ta\u00f0 einstaka barni\u00f0, og eginleikar tess.\n\nVirka\u00f0 ver\u00f0ur fyri trivna\u00f0inum hj\u00e1 barninum, so ta\u00f0 mennist b\u00e6\u00f0i likamliga og s\u00e1larliga, og somulei\u00f0is ver\u00f0ur barni\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 til at menna sj\u00e1lvs\u00e1lit, sj\u00e1lvsvir\u00f0ing og vir\u00f0ing fyri \u00f8\u00f0rum, tey l\u00e6re b\u00f8rnini g\u00f3\u00f0a f\u00f8royska si\u00f0menning\n\nT\u00f3rshavn\n1950"}
{"id": "42895", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B3%C3%B0skjalasavni%C3%B0", "title": "Tj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0", "text": "Tj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0 er ein almennur f\u00f8royskur stovnur, i\u00f0 er atgongdur fyri \u00f8llum. Tj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0 hevur eina lesistovu \u00e1 V.U. Hammershaimbsg\u00f8ta 11 kj., har ein og hv\u00f8r kann koma og n\u00fdta t\u00e6r keldur, i\u00f0 eftir l\u00f3gini eru atgongdar. Um ein ikki hevur m\u00f8guleika at koma \u00e1 lesistovuna ber til at n\u00fdta heimas\u00ed\u00f0una history.fo, har talgildar \u00fatg\u00e1vur av n\u00f8krum papp\u00edrssavnidum eru atgeingiligar. \"L\u00f8gtingsl\u00f3g um skjalas\u00f8vn, sum broytt vi\u00f0 l\u00f8gtingsl\u00f3g nr. 63 fr\u00e1 30. apr\u00edl 2018\" \u00e1setur karmarnar fyri atgeingi og virkinum hj\u00e1 Tj\u00f3\u00f0skjalasavninum.\u00a0 \n\nEndam\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 stovninum er at savna inn og var\u00f0veita skj\u00f8l, i\u00f0 hava s\u00f8guligt vir\u00f0i ella hava fyrisitingarligan og r\u00e6ttarligan t\u00fddning fyri borgarar og myndugleikar \u00ed F\u00f8royum, og at gera tey atkomulig fyri almenninginum. Tj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0 hevur \u00ed dag meira enn 4 km. av skj\u00f8lum \u00e1 goymslu.  \n\nS\u00f8vnini, i\u00f0 Tj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0 var\u00f0veitir, skjalpr\u00f3gva \u00ed or\u00f0um F\u00f8roya s\u00f8gu, menningina av landinum, st\u00f3rar hendingar og pers\u00f3nar sum hava havt s\u00f8guligan t\u00fddning, men eisini l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 vanliga f\u00f8royinginum gj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0irnar. Elsta keldan, i\u00f0 er \u00ed var\u00f0veistlu hj\u00e1 skjalasavnium, er Kongsb\u00f3kin. Hon fevnir um \u00e1rini 1274-1441, og inniheldur millum anna\u00f0 Sey\u00f0abr\u00e6vi\u00f0 fr\u00e1 1298.  \n\nTj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0 var\u00f0veitir ikki bert papp\u00edr, men eisini skj\u00f8l, i\u00f0 eru talgild av uppruna. Skj\u00f8l, i\u00f0 eru talgild av uppruna, eru truplari at var\u00f0veita enn papp\u00edr, og mugu vera partur av einum virknum var\u00f0veitingar\u00e1taki, fyri at tey kunnu lesast og br\u00fakast \u00ed framt\u00ed\u00f0ini.\n\nS\u00f8gan \nTj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0 hevur r\u00f8tur aftur til Leigub\u00fa\u00f0ina \u00ed Tinganesi. T\u00e1 Einahandilin var\u00f0 avtikin \u00ed 1856, var\u00f0 ta\u00f0 avgj\u00f8rt, at Leigub\u00fa\u00f0in skuldi br\u00fakast til \"Opbevaringssted for Landets Offentlige Arkiver\". \n\nEitt veruligt skjalasavn var\u00f0 ikki sett \u00e1 stovn fyrrenn \u00ed 1932 undir navninum F\u00e6r\u00f8 Amts Arkiv, t\u00ed t\u00e1 v\u00f3ru F\u00f8royar framvegis eitt danskt amt. Fyrsti f\u00f8royski landsskjalav\u00f8r\u00f0urin var Anton Degn. Hann f\u00f3r \u00ed apr\u00edl 1926 ni\u00f0ur til Danmarkar at kunna seg um skjalasavnsarbei\u00f0i og hann var ni\u00f0ri \u00ed 6 \u00e1r vi\u00f0 stu\u00f0li fr\u00e1 Undervisningsministeriet, L\u00f8gtinginum og Carlsbergfonden.\n\n\u00cd 1952 var stovnurin saman vi\u00f0 Landsb\u00f3kasavninum yvirtikin sum f\u00f8royskur stovnur og skifti navn til F\u00f8roya Landsskjalasavn.\n\nTann 1. januar 2011 var S\u00f8vn Landsins sett \u00e1 stovn. Talan var um fimm landsstovnar, sum v\u00f3r\u00f0u lagdir saman \u00ed ein stovn. Teir v\u00f3ru: F\u00f8roya Landsb\u00f3kasavn, F\u00f8roya Landsskjalasavn, F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavn, Havl\u00edvfr\u00f8\u00f0iligu Royndarst\u00f8\u00f0ina og F\u00f8roya Fornminnissavn. \u00cd 2017 v\u00f3ru S\u00f8vn Landsins aftur b\u00fdtt sundur \u00ed tr\u00edggjar stovnar, og stovnurin S\u00f8vn Landsins var\u00f0 avtikin. Landsskjalasavni\u00f0 og Landsb\u00f3kasavni\u00f0 gj\u00f8rdust aftur ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugir stovnar, me\u00f0an Tj\u00f3\u00f0savn F\u00f8roya var sett \u00e1 stovn, og ta\u00f0 skuldi fevna um museala og antikvariska virksemi\u00f0 hj\u00e1 Fornminnissavninum og N\u00e1tt\u00farugripasavninum.\n\n\u00cd 2018 broytti F\u00f8roya Landsskjalasavn navn til Tj\u00f3\u00f0skjalasavni\u00f0.\n\nSkjalasavn\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nMentan\nSkj\u00f8l\nSavnindi\nS\u00f8vn Landsins"}
{"id": "42896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1vur%20%C3%A1%20reynatr%C3%B8%C3%B0", "title": "D\u00e1vur \u00e1 reynatr\u00f8\u00f0", "text": "D\u00e1vur \u00e1 Reynatr\u00f8\u00f0 (f\u00f8ddur 16. Mars 1997 \u00ed Leirv\u00edk) er ein f\u00f8royskur sangari. D\u00e1vur er sangari \u00ed t\u00f3nleikab\u00f3lkinum VSJ. Hinir \u00ed b\u00f3lkinum eru Villiam Soo Joensen (El guitar, Framlei\u00f0ari), Fr\u00ed\u00f0i Bjarkhamar (Trummur), og H\u00f8gni J\u00f3gvanson (Bass, Klaver, Synth, Ukulele). D\u00e1vur kom undan kavi vi\u00f0 fyrsta staklagnum Solution \u00ed 2017, og var sangurin longu fr\u00e1 fyrsta degi \u00f3gvuliga v\u00e6l d\u00e1mdur millum manna. B\u00f3lkurin sp\u00e6ldi s\u00edna fyrstu st\u00f3ru konsert \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed 2018, har teir sp\u00e6ldu \u00e1 V\u00e1gsb\u00f8i fyri \u00e1 lei\u00f0 7.000 f\u00f3lkum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2017 - Solution\n 2017 - The Road\n 2018 - Something Magical\n 2018 - Super Hero\n 2018 - God's Work (Saman vi\u00f0 Daniu Tausen)\n 2018 - Awesome Time\n\n\u00e1 Reynatr\u00f8\u00f0, D\u00e1vur\nF\u00f8royskir sangararar\nF\u00f8royskir sangskrivarar\n\n\nKeldur"}
{"id": "42897", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vsj", "title": "Vsj", "text": "VSJ er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur, vi\u00f0 s\u00ednum uppruna av Toftum og \u00far Leirv\u00edk.\n\nS\u00f8ga \nVSJ byrja\u00f0i s\u00edna t\u00f3nleikalei\u00f0 \u00ed 2017. Ta\u00f0 var oddama\u00f0urin \u00ed b\u00f3lkinum, Villiam Soo Joensen, i\u00f0 framleiddi t\u00f3nleik saman vi\u00f0 sangaranum \u00ed b\u00f3lkinum, D\u00e1vur \u00e1 Reynatr\u00f8\u00f0. Saman g\u00f3vu teir \u00fat fyrsta sangin hj\u00e1 b\u00f3lkinum, Solution, sum var\u00f0 \u00fatgivin tann 26 August \u00ed 2017. Seinni \u00ed 2017 komu hinir b\u00e1\u00f0ir limirnir upp\u00ed b\u00f3lkin, H\u00f8gni J\u00f3gvansson og Fr\u00ed\u00f0i Bjarkhamar. S\u00ed\u00f0ani b\u00f3lkurin gav fyrsta sangin \u00fat, hevur b\u00f3lkurin havt r\u00e6ttuliga fer\u00f0 \u00e1, og er b\u00f3lkurin n\u00fa v\u00e6l l\u00fdddur \u00ed F\u00f8royum, eins v\u00e6l og \u00ed \u00fatlondum. B\u00f3lkurin hevur sp\u00e6lt n\u00f3gvar konsertir s\u00ed\u00f0ani byrjan, B\u00e6\u00f0i sm\u00e6rri konsertir, men eisini st\u00f8rri konsertir. \u00ed 2018 sp\u00e6ldi b\u00f3lkurin \u00e1 V\u00e1gsb\u00f8i \u00e1 Summarfestivalinum, har teir sp\u00e6ldu fyri \u00e1 lei\u00f0 7.000 \u00e1hoyrarum. Teir g\u00f3vust vi\u00f0 at sp\u00e6la t\u00f3nleik \u00ed 2019.\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum \nD\u00e1vur \u00e1 Reynatr\u00f8\u00f0 - R\u00f8ddir (2017 -2019)\n\nVilliam Soo Joensen - El guitar, framlei\u00f0ari (2017 -2019)\n\nH\u00f8gni J\u00f3gvanson - Bass, ukulele, Klaver, Synth (2017 -2019)\n\nFr\u00ed\u00f0i Bjarkhamar - Trummur (2017 -2019)\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2017 - Solution\n 2017 - The Road\n 2018 - Something Magical\n 2018 - Super Hero\n 2018 - God's Work (Saman vi\u00f0 Daniu Tausen)\n 2018 - Awesome Time"}
{"id": "42898", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Villiam%20Soo%20Joensen", "title": "Villiam Soo Joensen", "text": "Villiam Soo Joensen (f\u00f8ddur 14. juli 1997 \u00e1\u00a0Toftum) er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. Villiam er oddama\u00f0ur \u00ed F\u00f8royska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum VSJ, har hann er framlei\u00f0ari og t\u00f3nleikari. Hinir \u00ed b\u00f3lkinum eru D\u00e1vur \u00e1 Reynatr\u00f8\u00f0 (Sangari), Fr\u00ed\u00f0i Bjarkhamar (Trummur), og H\u00f8gni J\u00f3gvanson (Bass, Klaver, Synth, Ukulele). Villiam hevur \u00e1\u00f0ur framleitt n\u00f3gvan ymiskan t\u00f3nleik, b\u00e6\u00f0i sj\u00e1lvur, og saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum t\u00f3nleikarum og sangarum. Villiam kom orduliga undan kavi saman vi\u00f0 D\u00e1vur \u00e1 Reynatr\u00f8\u00f0, t\u00e1 teir saman g\u00f3vu \u00fat fyrsta staklagi\u00f0 Solution \u00ed 2017, og var sangurin longu fr\u00e1 fyrsta degi \u00f3gvuliga v\u00e6l d\u00e1mdur millum manna. Hesin sangurin var eisini upprunin til b\u00f3lkin sum vit \u00ed dag kenna sum VSJ. VSJ sp\u00e6ldi s\u00edna fyrstu st\u00f3ru konsert \u00e1 Summarfestivalinum \u00ed 2018, har teir sp\u00e6ldu \u00e1 V\u00e1gsb\u00f8i fyri \u00e1 lei\u00f0 7.000 f\u00f3lkum.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2017 - Solution\n 2017 - The Road\n 2018 - Something Magical\n 2018 - Super Hero\n 2018 - God's Work (Saman vi\u00f0 Daniu Tausen)\n 2018 - Awesome Time\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nStubbar"}
{"id": "42900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fractura%20nasi", "title": "Fractura nasi", "text": "Fractura nasi er ein tilverulig og samfelagslig fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gn \u00far F\u00f8royum fr\u00e1 2017 skriva\u00f0 av rith\u00f8vundinum H\u00f8gna Mohr. \u00cd  2017 var hon mest selda b\u00f3k \u00ed F\u00f8royum, og hevur hon fingi\u00f0 r\u00f3s av f\u00f8royskum umm\u00e6larum.  \n\nB\u00f3kin var\u00f0 \u00ed 2019 t\u00fddd til danskt vi\u00f0 heitinum Rejse for livet \n\nTann 12. august 2018 fekk filmsframlei\u00f0arin Torfinnur J\u00e1kupsson s\u00e1ttm\u00e1la, um r\u00e6ttin at gera Fractura nasi til filmshandrit.\n\nS\u00f8gugongd \nH\u00f8gni Mohr fer spontant avsta\u00f0 \u00ed allar bygdir og allar oyggjar \u00ed F\u00f8royum. H\u00f8vu\u00f0smotorurin \u00e1 1.300 kilometra longu fer\u00f0ini er leitanin eftir svarinum upp \u00e1 avbj\u00f3\u00f0ingar sum sorg, svik og skilaleysar si\u00f0venjur. Hj\u00e1lparmotorurin hevur tr\u00edggjar hestar: humor, atfinningarsemi og ta sv\u00e1ru l\u00ed\u00f0ingars\u00f8guna.\n\nLes eisini \nMohr, H\u00f8gni (2006) Ali babba: og 49 a\u00f0rar bla\u00f0greinir. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. Tekstirnir hj\u00e1 H\u00f8gna Mohr eru alt anna\u00f0 enn knappir og or\u00f0af\u00e1t\u00e6kir. Teir eru litr\u00edkir, inniligir og ofta sera undirhaldandi sum hj\u00e1 einum rith\u00f8vundi. Sum lesari merkir t\u00fa, at H\u00f8gni hugnar s\u00e6r, me\u00f0an hann skrivar, og t\u00fa s\u00e6rt hann n\u00e6stan fyri t\u00e6r, t\u00e1 hann n\u00f8gdur rakar seymin \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum \u00f8\u00f0rv\u00edsi or\u00f0ingum. V\u00f3nandi ver\u00f0ur hansara skrivih\u00e1ttur n\u00fdttur sum d\u00f8mi um g\u00f3\u00f0an og fyrimyndarligan skrivih\u00e1tt \u00ed sk\u00falunum \u00a0- Uni Arge, journalistur. Mohr, H\u00f8gni (2010) T\u00e1 dey\u00f0in ver\u00f0ur avd\u00faka\u00f0ur. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880518Styrkin \u00ed b\u00f3kini er tann beinrakna tekstin, t\u00e6r hugtakandi, men kn\u00f8ppu or\u00f0ingarnar, mi\u00f0lingin av sterkum menniskjaligum kenslum, st\u00faran, gle\u00f0i, \u00f3tta og sorg, og so tann einfalda, positiva mennsikjafatanin \u00a0- Erhard Jacobsen, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2018) - Slepp t\u00e6r til heiti fani. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880525.Ta\u00f0 smakkar bara so v\u00e6l at lesa hasi or\u00f0ini. Ikki t\u00ed eg havi naka\u00f0 \u00edm\u00f3ti Gerhardi ella Javna\u00f0arflokkinum \u00ed Avhaldslosjuni, men bara t\u00ed at eg s\u00edggi sp\u00e6landi or\u00f0alagi\u00f0, sum ikki er eitt st\u00edvrent kv\u00e6\u00f0a\u00f8rindi at f\u00e1a b\u00f3kstavar\u00edm til sk\u00falabr\u00faks, men beint fram br\u00faksf\u00f8royskt loyst \u00far lagdi \u00a0- Birgir Kruse, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2019). m\u00e6r d\u00e1mar ikki h\u00f8gna hoydal. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880549\n\nT\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0 \n2006 - Askur og Embla (t\u00fdtt), B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags, 204 s\u00ed\u00f0ur .\n\n2013 - Sannleikin um \u00e1star\u00e6vint\u00fdri\u00f0 (t\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0), \u00d8giliga egi\u00f0 forlag, 35 s\u00ed\u00f0ur.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nFer\u00f0afr\u00e1sagnir\n2017"}
{"id": "42901", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ali%20babba%20-%20og%2049%20a%C3%B0rar%20bla%C3%B0greinir", "title": "Ali babba - og 49 a\u00f0rar bla\u00f0greinir", "text": "Ali Babba- og 49 a\u00f0rar bla\u00f0greinir er eitt savn vi\u00f0 fimmti greinum, i\u00f0 H\u00f8gni Mohr hevur skriva\u00f0 og lati\u00f0 prenta\u00f0 \u00ed Dimmal\u00e6tting og Vinnuvitan fr\u00e1 desember 2004 til februar 2006.\n\nS\u00f8gugongd \nGreinasavni\u00f0 sn\u00fdr seg um f\u00f3lk, sum b\u00fagva \u00ed F\u00f8royum, og onnur, i\u00f0 hava tilkn\u00fdti til hetta landi\u00f0, men b\u00fagva uttanlands. Tekstirnir hava sum innihald tr\u00fd ey\u00f0kend sl\u00f8g av menniskjum: tey \u00e1v\u00edsu \u00f3kendu, sum standa aftan fyri tey kendu; onnur, i\u00f0 eru mitt \u00ed einum serliga spennandi starvi; og hini, i\u00f0 virka fremst \u00ed vinnul\u00edvinum. Savni\u00f0 er sostatt grunda\u00f0 \u00e1 tr\u00edggjar greinar\u00f8\u00f0ir, i\u00f0 j\u00fast eru greiddar \u00far hondum eftir hesum trimum leistum.\n\nLes eisini \nMohr, H\u00f8gni (2010) T\u00e1 dey\u00f0in ver\u00f0ur avd\u00faka\u00f0ur. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880518Styrkin \u00ed b\u00f3kini er tann beinrakna tekstin, t\u00e6r hugtakandi, men kn\u00f8ppu or\u00f0ingarnar, mi\u00f0lingin av sterkum menniskjaligum kenslum, st\u00faran, gle\u00f0i, \u00f3tta og sorg, og so tann einfalda, positiva mennsikjafatanin \u00a0- Erhard Jacobsen, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2017) Fractura nasi. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880525. Kirsten Brix t\u00fdtt til danskt 2019. Danskt heiti Rejse for livet. forlag Amanda Books. Seld til filmframlei\u00f0slu \u00ed 2018.Hon er \u00ed passandi flogfer\u00f0, skrivingin. Floygd, sum eingin annar tekstur eg n\u00fdligani havi lisi\u00f0. S\u00ed\u00f0st eg kendi meg so v\u00e6l \u00ed felag vi\u00f0 hin skrivandi var, t\u00e1 eg l\u00e6s Bommhjarta hj\u00e1 J\u00f3anesi Nielsen, sum kom \u00ed fj\u00f8r. Ein smittandi respektleys s\u00f8ga, sum hemningsleys gongur s\u00ednar egnu lei\u00f0ir. Men aftanfyri h\u00f3mast ein leitan eftir egnum upphavi. Hv\u00ed bleiv eg sum eg bleiv, er skuggaspurningur h\u00f8vundans \u00a0- Birgir Kruse, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2018) Slepp t\u00e6r til heiti fani. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880532. Tekningar: Astrid Andreasen.Ta\u00f0 smakkar bara so v\u00e6l at lesa hasi or\u00f0ini. Ikki t\u00ed eg havi naka\u00f0 \u00edm\u00f3ti Gerhardi ella Javna\u00f0arflokkinum \u00ed Avhaldslosjuni, men bara t\u00ed at eg s\u00edggi sp\u00e6landi or\u00f0alagi\u00f0, sum ikki er eitt st\u00edvrent kv\u00e6\u00f0a\u00f8rindi at f\u00e1a b\u00f3kstavar\u00edm til sk\u00falabr\u00faks, men beint fram br\u00faksf\u00f8royskt loyst \u00far lagdi \u00a0- Birgir Kruse, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2019) m\u00e6r d\u00e1mar ikki h\u00f8gna hoydal. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880549\n\nT\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0 \n2006 - Askur og Embla (t\u00fdtt), B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags, 204 s\u00ed\u00f0ur.\n\n2013 - Sannleikin um \u00e1star\u00e6vint\u00fdri\u00f0 (t\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0), \u00d8giliga egi\u00f0 forlag, 35 s\u00ed\u00f0ur.\n\nKeldur"}
{"id": "42903", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Slepp%20t%C3%A6r%20til%20heiti%20fani", "title": "Slepp t\u00e6r til heiti fani", "text": "Slepp t\u00e6r til heiti fani er eitt tekstasavn fr\u00e1 2018 vi\u00f0 16 \u00fatvaldum tekstum um l\u00edkt og \u00f3l\u00edkt, i\u00f0 f\u00f8royski rith\u00f8vundurin H\u00f8gni Mohr hevur skriva\u00f0. Astrid Andreasen hevur myndpr\u00fdtt savni\u00f0.\n\nS\u00f8gugongd \nVraka\u00f0 hugsj\u00f3n, akademisk m\u00f3tst\u00f8\u00f0a og etikettleyst emb\u00e6ti. Bleytt politi, livandi elli og kritiskur kommunul\u00e6kni. Heimspeki, bukkumenn, facebook og idiotisk l\u00f3g. Paradoksal frelsa, regluleyst skald og tv\u00f8rt flogvit. Skjarrligur journalistur, f\u00f8royskt uppr\u00f8r og karismatiskar illb\u00f8nir. Hetta tykist sum ein tv\u00f8rlig b\u00f3k um \u00f3m\u00f8gulig m\u00e1l og serar pers\u00f3nar. \u00ed veruleikanum sn\u00fagva teir 16 tekstirnir seg mest um ein kontr\u00e1rigan rith\u00f8vund og journalist. \n\nSj\u00e1lvur sigur h\u00f8vundurin at skal teksturin vera \u00e1hugaverdur \u00ed longdini, m\u00e1st t\u00fa geva lesaranum eitt spark upp undir r\u00f8rarnar vi\u00f0hv\u00f8rt.\n\nLes eisini \nMohr, H\u00f8gni (2006) Ali babba: og 49 a\u00f0rar bla\u00f0greinir. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. Tekstirnir hj\u00e1 H\u00f8gna Mohr eru alt anna\u00f0 enn knappir og or\u00f0af\u00e1t\u00e6kir. Teir eru litr\u00edkir, inniligir og ofta sera undirhaldandi sum hj\u00e1 einum rith\u00f8vundi. Sum lesari merkir t\u00fa, at H\u00f8gni hugnar s\u00e6r, me\u00f0an hann skrivar, og t\u00fa s\u00e6rt hann n\u00e6stan fyri t\u00e6r, t\u00e1 hann n\u00f8gdur rakar seymin \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum \u00f8\u00f0rv\u00edsi or\u00f0ingum. V\u00f3nandi ver\u00f0ur hansara skrivih\u00e1ttur n\u00fdttur sum d\u00f8mi um g\u00f3\u00f0an og fyrimyndarligan skrivih\u00e1tt \u00ed sk\u00falunum \u00a0- Uni Arge, journalistur.Mohr, H\u00f8gni (2010) T\u00e1 dey\u00f0in ver\u00f0ur avd\u00faka\u00f0ur. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag.Styrkin \u00ed b\u00f3kini er tann beinrakna tekstin, t\u00e6r hugtakandi, men kn\u00f8ppu or\u00f0ingarnar, mi\u00f0lingin av sterkum menniskjaligum kenslum, st\u00faran, gle\u00f0i, \u00f3tta og sorg, og so tann einfalda, positiva mennsikjafatanin \u00a0- Erhard Jacobsen, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2017) Fractura nasi. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. Kirsten Brix t\u00fdtt til danskt 2019. Danskt heiti: Rejse for livet. Forlag Amanda Books. Seld til filmframlei\u00f0slu 2018.Hon er \u00ed passandi flogfer\u00f0, skrivingin. Floygd, sum eingin annar tekstur eg n\u00fdligani havi lisi\u00f0. S\u00ed\u00f0st eg kendi meg so v\u00e6l \u00ed felag vi\u00f0 hin skrivandi var, t\u00e1 eg l\u00e6s Bommhjarta hj\u00e1 J\u00f3anesi Nielsen, sum kom \u00ed fj\u00f8r. Ein smittandi respektleys s\u00f8ga, sum hemningsleys gongur s\u00ednar egnu lei\u00f0ir. Men aftanfyri h\u00f3mast ein leitan eftir egnum upphavi. Hv\u00ed bleiv eg sum eg bleiv, er skuggaspurningur h\u00f8vundans \u00a0- Birgir Kruse, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2019) m\u00e6r d\u00e1mar ikki h\u00f8gna hoydal. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880549.\n\nKeldur"}
{"id": "42906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joseph%20Mascolo", "title": "Joseph Mascolo", "text": "Joseph Peter \"Joe\" Mascolo (f\u00f8ddur 13. mars 1929 \u00ed West Hartford \u00ed Connecticut \u2013 dey\u00f0ur 8. desember 2016 \u00ed Santa Clarita \u00ed Kalifornia) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og klarinettleikari.\n\nHann er m.a. kendur fyri s\u00edn leiklut \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Days of Our Lives (1982\u20132016) sum Stefano DiMera.\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAndl\u00e1t \u00ed 2016\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nKlarinettleikarar"}
{"id": "42910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%A1%20dey%C3%B0in%20ver%C3%B0ur%20avd%C3%BAka%C3%B0ur", "title": "T\u00e1 dey\u00f0in ver\u00f0ur avd\u00faka\u00f0ur", "text": "T\u00e1 dey\u00f0in ver\u00f0ur avd\u00faka\u00f0ur er ein greinar\u00f8\u00f0 fr\u00e1 2010, skriva\u00f0 av rith\u00f8vundinum H\u00f8gna Mohr. Hetta er ein greinar\u00f8\u00f0, vi\u00f0 sjey subjektivum greinum, um l\u00edvi\u00f0 \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum.\n\nS\u00f8gugongd \nNakrar m\u00e1na\u00f0ir \u00ed 2007 arbeiddi H\u00f8gni Mohr sum dokumentaristur \u00e1 landssj\u00fakrah\u00fasinum. Fr\u00e1 lei\u00f0sluni fekk hann fr\u00edar teymar at eyglei\u00f0a og skalfesta upplivingarnar, hann hev\u00f0i saman vi\u00f0 ymisku starvsf\u00f3lkunum og sj\u00faklingunum. N\u00e6stan alla t\u00ed\u00f0ina var bla\u00f0ma\u00f0urin flugan \u00e1 vegginum. \u00cd greinar\u00f8\u00f0ini leggur H\u00f8gni Mohr dent \u00e1 beinlei\u00f0is sambandi\u00f0 millum sj\u00fakrah\u00fasf\u00f3lk og sj\u00fakling.\n\nLes eisini \nMohr, H\u00f8gni (2006) Ali babba: og 49 a\u00f0rar bla\u00f0greinir. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880501Tekstirnir hj\u00e1 H\u00f8gna Mohr eru alt anna\u00f0 enn knappir og or\u00f0af\u00e1t\u00e6kir. Teir eru litr\u00edkir, inniligir og ofta sera undirhaldandi sum hj\u00e1 einum rith\u00f8vundi. Sum lesari merkir t\u00fa, at H\u00f8gni hugnar s\u00e6r, me\u00f0an hann skrivar, og t\u00fa s\u00e6rt hann n\u00e6stan fyri t\u00e6r, t\u00e1 hann n\u00f8gdur rakar seymin \u00e1 h\u00f8vdi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum \u00f8\u00f0rv\u00edsi or\u00f0ingum. V\u00f3nandi ver\u00f0ur hansara skrivih\u00e1ttur n\u00fdttur sum d\u00f8mi um g\u00f3\u00f0an og fyrimyndarligan skrivih\u00e1tt \u00ed sk\u00falunum \u00a0- Uni Arge, journalistur. Mohr, H\u00f8gni (2017) Fractura nasi. \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880525. Kirsten Brix t\u00fdtt til danskt 2019. Danskt heiti: Rejse for livet. Forlag, Amanda Books. Seld til filmframlei\u00f0slu \u00ed 2018.Hon er \u00ed passandi flogfer\u00f0, skrivingin. Floygd, sum eingin annar tekstur eg n\u00fdligani havi lisi\u00f0. S\u00ed\u00f0st eg kendi meg so v\u00e6l \u00ed felag vi\u00f0 hin skrivandi var, t\u00e1 eg l\u00e6s Bommhjarta hj\u00e1 J\u00f3anesi Nielsen, sum kom \u00ed fj\u00f8r. Ein smittandi respektleys s\u00f8ga, sum hemningsleys gongur s\u00ednar egnu lei\u00f0ir. Men aftanfyri h\u00f3mast ein leitan eftir egnum upphavi. Hv\u00ed bleiv eg sum eg bleiv, er skuggaspurningur h\u00f8vundans \u00a0- Birgir Kruse, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2018) Slepp t\u00e6r til heiti fani. ISBN 9789991880532. Tekningar Astrid Andreasen.Ta\u00f0 smakkar bara so v\u00e6l at lesa hasi or\u00f0ini. Ikki t\u00ed eg havi naka\u00f0 \u00edm\u00f3ti Gerhardi ella Javna\u00f0arflokkinum \u00ed Avhaldslosjuni, men bara t\u00ed at eg s\u00edggi sp\u00e6landi or\u00f0alagi\u00f0, sum ikki er eitt st\u00edvrent kv\u00e6\u00f0a\u00f8rindi at f\u00e1a b\u00f3kstavar\u00edm til sk\u00falabr\u00faks, men beint fram br\u00faksf\u00f8royskt loyst \u00far lagdi \u00a0- Birgir Kruse, umm\u00e6lari.Mohr, H\u00f8gni (2019). m\u00e6r d\u00e1mar ikki h\u00f8gna hoydal (in Faroese). \u00d8giliga egi\u00f0 forlag. ISBN 9789991880549.\n\nT\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0 \n2006 - Askur og Embla (t\u00fdtt), B\u00f3kadeild F\u00f8roya l\u00e6rarafelags, 204 s\u00ed\u00f0ur.\n\n2013 - Sannleikin um \u00e1star\u00e6vint\u00fdri\u00f0 (t\u00fdtt og ritstj\u00f3rna\u00f0), \u00d8giliga egi\u00f0 forlag, 35 s\u00ed\u00f0ur.\n\nKeldur"}
{"id": "42920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kim%20Larsen", "title": "Kim Larsen", "text": "Kim Melius Flyvholm Larsen (23. oktober 1945 - 30. september 2018) var ein danskur t\u00f3nleikari og rith\u00f8vundur. \u00cd s\u00edni yrkist\u00ed\u00f0 seldi hann meir enn 2.5 mill\u00f3nir t\u00f3nleikaeint\u00f8k.\n\nL\u00edv- og yrkislei\u00f0 \nKim Larsen var f\u00f8ddur \u00ed Keypmannahavn \u00ed 1945. Hann var\u00f0 inspirera\u00f0ur av The Beatles, og byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum sangskrivari og gitaristur. \u00ed 1969 m\u00f8tti hann Franz Beckerlee og Wili J\u00f8nsson, og saman stovna\u00f0u teir b\u00f3lkin Gasolin. Seinni fingu teir S\u00f8ren Berlev afturat s\u00e6r sum trummara. Gasolin gj\u00f8rdist eitt av mest v\u00e6lkendu rokkb\u00f3lkunum \u00ed Danmark nakrant\u00ed\u00f0. B\u00f3lkurin f\u00f3r sundur \u00ed 1970-\u00e1runum.\n\nKim lutt\u00f3k \u00ed Dansk Melodi Grand Prix \u00ed 1979 vi\u00f0 sanginum Ud i det bl\u00e5. Hann enda\u00f0i \u00e1 einum tri\u00f0ja pl\u00e1ssi \u00fatav 17 luttakarum. Sangurin er at finna \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni 231045-0637.\n\nUm 1980 flutti Kim til New York. Har \u00fatgav hann tv\u00e6r t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur, men eftir at ta\u00f0 ikki eydna\u00f0ist honum at sl\u00e1a \u00edgj\u00f8gnum \u00ed USA, flutti hann heim n\u00f8kur \u00e1r seinni.\n\nKim \u00fatgav fleiri solo\u00fatg\u00e1vur \u00ed 1980-\u00e1runum, og fekk eitt hitt \u00ed 1983 vi\u00f0 \u00fatg\u00e1vuni Midt om natten. \u00datg\u00e1van bleiv meir ella minni lj\u00f3\u00f0bandi\u00f0 (soundtrakki\u00f0) til filmin vi\u00f0 sama navni, i\u00f0 var bygdur \u00e1 \u00fatg\u00e1vuna.\n\n\u00cd 1983 stovna\u00f0i Kim b\u00f3lkin Kim Larsen & Bellami og \u00fatgav f\u00fdra \u00fatg\u00e1vur upp til 1992. Um hetta mundi\u00f0 f\u00f3r b\u00f3lkurin sundur vegna \u00f3semju. Eftir hetta \u00fatgav hann solo\u00fatg\u00e1vuna Hvem kan sige nej til en engel. \u00cd mittuni av 1990-\u00e1runum stovna\u00f0i hann b\u00f3lkin Kim Larsen og Kjukken, teir h\u00f8vdu s\u00edn heimsta\u00f0 \u00ed Odense.\n\n\u00cd endanum av 2017 fekk Kim sta\u00f0fest prostatakrabba. Hetta \u00e1virka\u00f0i t\u00f3nleikafer\u00f0 hansara vi\u00f0 Kim Larsen og Kjukken, t\u00e1 teir v\u00f3ru b\u00f3ka\u00f0ir til at framf\u00f8ra allan januar, februar og mars 2018. \u00cd einum Facebookinnslagi fr\u00e1 b\u00f3lkinum, greiddi Kim fr\u00e1 at hann var keddur av umst\u00f8\u00f0unum, og greiddi fr\u00e1 \u00e6tlanum um at byrja aftur at sp\u00e6la \u00e1 sumri 2018.\n\nKim Larsen doy\u00f0i av prostatakrabba \u00ed heimi s\u00ednum tann 30. september 2018, har hann var umringa\u00f0ur av s\u00ednum k\u00e6ru. Viku seinni var\u00f0 ein st\u00f3r minningarkonsert hildin \u00ed hansara \u00e6ru \u00ed Keypmannahavn. Umlei\u00f0 35.000 f\u00f3lk lutt\u00f3ku, og \u00edmillum t\u00f3nleikarar v\u00f3ru donsku b\u00f3lkarnir Magtens Korridorer, Love Shop og The Minds of 99, i\u00f0 framf\u00f8rdu kendu sangirnar hj\u00e1 Kim.\n\nB\u00f3lkar\n\nGasolin' (1969\u20131978) \n\n Kim Larsen \u2013 Sangur og gittar\n Franz Beckerlee \u2013 Solo gittar\n Wili J\u00f8nsson \u2013 Bassur\n Bj\u00f8rn Uglebjerg (1969\u20131971) og S\u00f8ren Berlev (1971\u20131978) \u2013 Trummur\n Klaus Agerschou (Live concerts) \u2013 Lj\u00f3mbor\u00f0\n\nKim Larsen & Jungledreams (1980\u20131983) \n\n Kim Larsen \u2013 Sangur og Gittari\n Rick Blakemore \u2013 Gittari\n Joe Delia \u2013 Lj\u00f3mbor\u00f0\n Abe Speller \u2013 Trummur\n Dennis Espantman \u2013 Bassur\n\nKim Larsen & Bellami (1983\u20131992) \n1983\u20131984:\n\n Kim Larsen \u2013 Sangur og gittari\n Henning Pold \u2013 Bassur\n Phil Barrett \u2013 Lj\u00f3mbor\u00f0 og gittari\n Soren Wolff \u2013 Gittari\n Jan Lysdahl \u2013 Trummur\n\n1986\u20131992:\n\n Kim Larsen \u2013 Sangur og gittari\n Henning Pold \u2013 Bassur\n Hans Fagt og Jan Lysdahl \u2013 Trummur\n Mikkel H\u00e5konsson og Peter Ingemann \u2013 Lj\u00f3mbor\u00f0\n Thomas Grue og Per Rasmussen \u2013 Gittari og (jingle)\n\nKim Larsen & Bell*Star (1993\u20131994) \n\n Kim Larsen \u2013 Sangur og gittari\n Hubba \u2013 Trummur\n Henning Pold \u2013 Bassur\n Mikkel H\u00e5konsson \u2013 Lj\u00f3mbor\u00f0\n\nKim Larsen & Kjukken (1995\u20132018) \n\n Kim Larsen \u2013 Sangur og gittari\n Bo Gryholt \u2013 Bassur (1995\u20132002) og Jesper Haugaard \u2013 Bassur (2002\u20132018)\n Karsten Skovgaard \u2013 Gittari\n Jesper Rosenqvist \u2013 Trummur (1994-2014) og Jens Langhorn - Trummur (2015-2018)\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nSolo \n\n Studio\n\n 1973: V\u00e6rsgo\n 1977: Kim Larsen og Yankee drengene\n 1979: 231045-0637 (Pers\u00f3nliga P-tali\u00f0 hj\u00e1 Kim Larsen sj\u00e1lvum)\n 1981: Jungle Dreams\n 1983: Midt om natten\n 1994: Hvem kan sige nej til en engel\n 2010: Mine damer og herrer\n\n EP's\n\n 1982: 5 Eiffel\n\n S\u00f8vn\n\n 1975: Skru Op\n 1977: Boller Op, Boller Ned\n 1979: Hittegods\n 1983: Gorilla Mix\n 1983: Larsens Bedste\n 1984: \u00c5rets Koncent\n 2015: Kim i 70'erne (vi\u00f0 Gasolin')\n\n Live\n\n 1985: Kim i Cirkus (Live) (en: Kim at the Circus)\n 2007: En lille pose st\u00f8j (Live)\n\nvi\u00f0 Gasolin' \n\n Studio\n\n 1971: Gasolin'''\n 1972: Gasolin' 2 1973: Gasolin' 3 1974: Stakkels Jim 1975: Gas 5 1976: Efter endnu en dag 1977: G\u00f8r det noget 1978: Killin' Time S\u00f8vn\n\n 1980: Super Mix 1 1981: A Box Full of Gas 1984: Det Bedste Fra Mig Og Mine Venner (Kim Larsen vi\u00f0 Gasolin')\n 1991: Rabalderstr\u00e6de Forever 1993: Derudaf Forever 1997: A Foreign Affair vol.1 1999: Gasolin' Forever 2000: The Early Years 2002: A Foreign Affair vol.2 2003: The Black Box 2009: Masser af succes 2015: Kim I 70'erne Live\n\n 1976: Live s\u00e5dan (Live)\n 1978: G\u00f8glernes aften (Live)\n\n vi\u00f0 Starfuckers \n\n Live\n\n 1978: Vogt Dem for efterligninger vi\u00f0 Kim Larsen & Jungledreams \n\n Studio\n\n 1982: Sitting on a Time Bomb vi\u00f0 Kim Larsen & Bellami \n\n Studio\n\n 1986: Forkl\u00e6dt som voksen 1988: Yummi yummi 1989: Kielgasten 1992: Wisdom Is Sexy vi\u00f0 Kim Larsen & Kjukken \n\n Studio\n\n 1996: Kim Larsen & Kjukken 1998: Luft under vingerne 2001: Weekend Music 2001: Sange fra glemmebogen 2003: 7-9-13 2004: Sange fra glemmebogen - Jul & nyt\u00e5r 2006: Gammel hankat 2008: Glemmebogen for b\u00f8rn 2012: Du glade verden 2017: \u00d8st for Vesterled\n\n Live\n\n 2002: Det var en torsdag aften 2007: En lille pose st\u00f8j \u00datg\u00e1vur \u00e1 hittlistum \n(Danish Albums Chart)\n\n 2001: Weekend Music (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #3)\n 2001: Sange fra glemmebogen (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #1)\n 2006: Gammel hankat (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #1)\n 2008: Glemmebogen for b\u00f8rn (toppa\u00f0i \u00e1 nummar#1)\n 2010: Mine damer og herrer (toppa\u00f0i \u00e1 nummar#1)\n 2012: 5 Eiffel (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #21)\n 2015: Guld & gr\u00f8nne skove\t(toppa\u00f0i \u00e1 nummar #12)\n 2015: Forkl\u00e6dt som voksen (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #14)\n\n Sum Kim Larsen & Kjukken\n\n 2002: Det var en torsdag aften (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #2)\n 2003: 7-9-13 (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #1)\n 2004: Glemmebogen Jul & Nyt\u00e5r (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #1)\n 2007: En lille pose st\u00f8j (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #1) (Live)\n\n Sum Kim Larsen & Bellami\n\n 2015: Kielgasten (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #22)\n\n Vi\u00f0 Gasolin\n\n 2015: Kim I 70'erne'' (toppa\u00f0i \u00e1 nummar #8)\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n\n Almenna heimas\u00ed\u00f0a Kim Larsen\n\nKeldur \nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nDanskir sangarar\nDanskir rith\u00f8vundar\nDanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "42921", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingra%20Lyberato", "title": "Ingra Lyberato", "text": "Ingra de Souza Liberato (f\u00f8dd 21. september 1966 \u00ed Salvador) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Ingra Lyberato \u00e1 Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "42922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antonio%20Fagundes", "title": "Antonio Fagundes", "text": "Antonio da Silva Fagundes Filho (f\u00f8ddur 18. apr\u00edl 1949 \u00ed Rio de Janeiro) er ein sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nFilmar\n\nKeldur \n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949"}
{"id": "42923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bia%20Seidl", "title": "Bia Seidl", "text": "Maria Beatriz Parpinelli Seidl (f\u00f8dd 19. september 1961 \u00ed Rio de Janeiro) er sj\u00f3nleikari \u00far Brasil.\n\nL\u00edvslei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Bia Seidl \u00e1 Internet Movie Database\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "42933", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Evensen", "title": "Anna Evensen", "text": "Anna Marie Nicoline Evensen (f\u00f8dd L\u00fctzen; 10. juli 1841, dey\u00f0 1927) var d\u00f3ttir Andreas Christian L\u00fctzen, fyrsta L\u00fctzen \u00ed F\u00f8royum, og Evu Margrethu \u00far Baianstovu. Anna giftist vi\u00f0 prestinum Jens Christian Evensen, tey fingu b\u00f8rnini Jens Evensen, Andreas Christian Evensen, Margrethe Elisabeth S\u00f8rensen, Margrethe Frederikke vanliga nevnd Frida, Johannes Evensen og Johan Edvard Evensen. \n\nTey b\u00fa\u00f0u fyrst \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i, har Jens Christian hev\u00f0i s\u00edtt fyrsta prestastarv. S\u00ed\u00f0an f\u00f3ru tey til Hvalibar, seinni enda\u00f0u tey \u00e1 Nesi, t\u00e1 Jens Christian gj\u00f8rdist pr\u00f3stur. T\u00e1 heilsan hj\u00e1 manni hennara vikna\u00f0i, fluttu tey til Bregninge \u00ed Danmark, har Jens Christian fekk prestastarv \u00ed 1900, bert 4 \u00e1r eftir doy\u00f0i Jens Christian Evensen. T\u00e1 flutti Anna \u00ed fyrsta umfari heim aftur til F\u00f8royar, men hon flutti aftur til Bregninge, har ein d\u00f3ttir, Elisabeth var gift. \u00cd 1927 doy\u00f0i Anna, 85 \u00e1ra gomul. Hon var jar\u00f0a\u00f0 undir li\u00f0ini \u00e1 manni hennara \u00ed Bregninge. Gravsteinarnir standa n\u00fa beint undir kirkjuvegginum.\n\nB\u00f8rn hennara \nJens Evensen doy\u00f0i heilt l\u00edtil \u00e1 Vi\u00f0arei\u00f0i og var jar\u00f0a\u00f0ur har.\n\nAndreas Christian Evensen var prestur, m\u00e1lv\u00edsindaf\u00f3lk, bla\u00f0stj\u00f3ri, rith\u00f8vundur og politikari fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin. \u00cd 1903 var\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 pr\u00e6dika\u00f0 \u00ed f\u00f8royskari kirkju \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed Skopunar Kirkju, eftir at skopuningar h\u00f8vdu savna\u00f0 undirskiftir vi\u00f0 \u00e1heitanini. Hann var\u00f0 settur pr\u00f3stur \u00ed 1917, men gj\u00f8rdist so sj\u00fakur, at hann doy\u00f0i sama \u00e1r. Hvussu umfatandi hansara \u00e1hugam\u00e1l v\u00f3ru, s\u00e6st eisini av, at Andreas Christian Evensen var vi\u00f0 til at stovna F\u00f8roya Fiskimannafelag og var \u00ed fyrstu nevndini \u00ed 1911.  \n\nMargrethe Elisabeth Evensen flutti saman vi\u00f0 foreldrunum til Bregninge \u00e1 Sj\u00e6llandi. Her giftist hon vi\u00f0 einum einkjumanni, S\u00f8ren S\u00f8rensen, i\u00f0 var l\u00e6rari. Tey fingu sonin Jens, sum gj\u00f8rdist gartnari \u00e1 Assistens kirkjugar\u00f0inum \u00ed Keypamannahavn. Hann var giftur, men doy\u00f0i ungur og barnleysur.   \n\nMargrethe Frederikke Evensen, kalla\u00f0 Frida, giftist vi\u00f0 systkinabarninum Johan Evensen, sum var kolonistj\u00f3ri ymsasta\u00f0ni \u00ed Gr\u00f8nlandi. Tey \u00e1ttu f\u00fdra b\u00f8rn. T\u00e1 i\u00f0 Johan doy\u00f0i, flutti Frida til Danmarkar, har hon var einkja \u00ed 50 \u00e1r og doy\u00f0i \u00ed 1966.  \n\nJohannes Evensen var yvirgrannsko\u00f0ari \u00ed landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0num \u00ed Keypamannahavn. Hann var \u00fatb\u00fagvin landm\u00e1lari. \u00cd 1920 matrikulera\u00f0i hann \u00ed T\u00f3rshav, og \u00ed 1950\u00f8unum matrikulera\u00f0i hann \u00ed F\u00e1mjin.  \n\nJohan Edvard Evensen var\u00f0 vanliga nevndur Spinnarin, t\u00ed hann hev\u00f0i spinnar\u00ed \u00ed Havn. Hann var tann fyrsti, sum var\u00f0 grivin \u00ed n\u00fdggja kirkjugar\u00f0inum \u00ed Havn \u00ed 1935.\n\nBeiggjar hennara \nAnna L\u00fctzen hev\u00f0i \u00e1tta beiggjar. Fyrsti Nicles Evensen doy\u00f0i bert h\u00e1lvt \u00e1ra gamal. S\u00ed\u00f0ani kom Anna sj\u00e1lv og eftir hana komu hinir sjey beiggjarnir. \n\nNicels L\u00fctzen f\u00f3r \u00ed 1858, 14 \u00e1ra gamal, til Klaksv\u00edkar at arbei\u00f0a \u00ed Klaksv\u00edkshandlinum.  \n\nJacob L\u00fctzen (1845-1920) var tann einasti av systkjunum, sum bleiv verandi \u00ed Havn. \u00cd 1871 yvirt\u00f3k Jacob L\u00fctzen, 31 \u00e1ra gamal, handilin fr\u00e1 p\u00e1panum og flytir hann yvir \u00ed F\u00fatastovu. Hetta var\u00f0 st\u00f8rsti \u00fathandilin hj\u00e1 J\u00f8rgen Bech & S\u00f8nner. Jacob giftist vi\u00f0 Henriettu, vanliga kalla\u00f0 Jetta, d\u00f3ttir gamla Restorff. Hann bygdi seth\u00fas ni\u00f0ast vi\u00f0 Tingh\u00fasvegin, eystanfyri, Hetta gj\u00f8rdist tann kendi handilin hj\u00e1 Jacob L\u00fctzen vi\u00f0 \u00c1arvegin. Ovaru h\u00e6ddina n\u00fdtti sonurin Valdemar til \u00edb\u00fa\u00f0, inntil hann bygdi h\u00fasini \u00ed R\u00e6ttar\u00e1 seinast \u00ed 1920-unum. \n\nL\u00fctje f\u00f3r ungur ni\u00f0ur at lesa. Komin heim aftur gj\u00f8rdist hann fulltr\u00fai hj\u00e1 f\u00fatanum. \u00cd 1878 gj\u00f8rdist hann fyrsti bla\u00f0stj\u00f3ri \u00e1 Dimmal\u00e6tting. \n\nAndreas Christian L\u00fctzen f\u00f3r til Amerika at grava eftir gulli. Ta\u00f0 fr\u00e6ttist fr\u00e1 honum \u00ed eini tvey \u00e1r. S\u00ed\u00f0stu fer\u00f0 hann skriva\u00f0i, \u00e6tla\u00f0i hann s\u00e6r til Australia. Meira vita tey ikki. \n\nGeorg Flemming var uppkalla\u00f0ur eftir sorinskrivaranum, Tillish, sum var g\u00f3\u00f0ur vi\u00f0 p\u00e1pa hansara. Georg doy\u00f0i ungur \u00ed 1860. \n\nVilhelm L\u00fctzen doy\u00f0i ungur \u00e1rsgamal av difteritis \n\nEdvard \u00c6gideus L\u00fctzen var prestur, b\u00fa\u00f0i seinast \u00ed Fredericia. Hann var eisini tr\u00fabo\u00f0ari \u00ed Gr\u00f8nlandi.\n\nEftirkomar hennara \u00ed F\u00f8royum \nEinastu eftirkomar hj\u00e1 Annu Evensen \u00ed F\u00f8royum er ein abbad\u00f3ttir Johan Edvard, Ingun Schiller, sum er gift vi\u00f0 Eiriki Lindenskov, bla\u00f0stj\u00f3ra \u00e1 Mi\u00f0lah\u00fasinum. Tey eiga b\u00f8rnini Annu og J\u00f3nas Lindenskov Schiller, sum eisini eru eftirkomar hj\u00e1 Annu Evensen \u00ed F\u00f8royum.\n\nNavni\u00f0 Anna \nNavni\u00f0 Anna er s\u00f8guligt \u00ed Evensen\u00e6ttunum. Anna Evensen var\u00f0 uppkalla\u00f0 eftir ommu s\u00edni Anna Marie Hansdatter. Yngsti sonur Annu Evensen, Johan Edvard kalla\u00f0i d\u00f3ttir hansara upp eftir mammu s\u00edni. Ommud\u00f3ttirin giftist vi\u00f0 Gunder Schiller Johanson, i\u00f0 \u00e1tti Gunder Harratoy, hon t\u00f3k navn hansara til s\u00edn Anna Schiller. Anna og Gunder Schiller doy\u00f0u b\u00e6\u00f0i ung, h\u00f3ast fingu tey tv\u00e6r d\u00f8trar, i\u00f0 b\u00e1\u00f0ar kalla\u00f0u elstu d\u00f3ttur teirra upp eftir mammu teirra Annu.\n\nB\u00f3kin \n\u00cd 1925 fekk Christian Olsen or\u00f0i\u00f0 \u00e1 hana. Hon greiddi fr\u00e1, me\u00f0an hann skriva\u00f0i ni\u00f0ur, t\u00e1 v\u00f3ru tr\u00fd eint\u00f8k gj\u00f8rd. Hetta var fyrstahonds fr\u00e1s\u00f8gn fr\u00e1 eini f\u00f8royskari kvinnu, sum er f\u00f8dd \u00ed 19. \u00f8ld. \u00cd 2013 kom b\u00f3kin hj\u00e1 Annu \u00fat prenta\u00f0 \u00ed upprunal\u00edki, i\u00f0 var\u00f0 kalla\u00f0 Dagligdagur \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nF\u00f8royskar kvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1840-\u00e1runum"}
{"id": "42947", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/University%20of%20Oxford", "title": "University of Oxford", "text": "University of Oxford er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Oxford, Oxfordshire, Ongland.\n\nUm lei\u00f0\u2009\u00e1ri\u00f0 1096 var\u00f0 h\u00e1sk\u00falin settur \u00e1 stovn \u00ed enska b\u00fdnum. Harvi\u00f0 er hann elsti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed enskttalandi heiminum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: ox.ac.uk\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed St\u00f3ra Bretlandi\n\nen:University of Oxford\nno:University of Oxford"}
{"id": "42948", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Var%C3%B0in%20Pelagic", "title": "Var\u00f0in Pelagic", "text": "Var\u00f0in Pelagic er eitt f\u00f8royskt, pelagiskt uppisj\u00f3varvirki \u00e1 Tv\u00f8royri.\n\nVar\u00f0in Pelagic framlei\u00f0ir f\u00fdra sl\u00f8g av fiski, makrel, sild, svartkjaft og lodnu. Vei\u00f0it\u00ed\u00f0in fyri hesi fiskasl\u00f8gini er vanliga fr\u00e1 august til februar, og t\u00e1 er sera n\u00f3gv at gera. Restina av \u00e1rinum er l\u00edti\u00f0 virksemi \u00e1 virkinum. Flestu \u00e1rini hevur makrelur veri\u00f0 umlei\u00f0 helvtin av r\u00e1v\u00f8runi, t\u00edn\u00e6st sild, svartkjaftur og lodna.\n\nVar\u00f0in Pelagic keypir mest inn fr\u00e1 s\u00ednum egnu skipum. Ta\u00f0 meta teir vera eitt gott samstarv, i\u00f0 eisini tryggjar g\u00f3\u00f0skuna. Skipini hava fingi\u00f0 MSC-g\u00f3\u00f0kenning, og hetta hevur n\u00f3gv at t\u00fd\u00f0a \u00ed vei\u00f0u-, framlei\u00f0slu- og s\u00f8luli\u00f0num. Fiskurin er feskur, \u00ed mesta lagi tveir dagar gamal, t\u00e1 i\u00f0 hann ver\u00f0ur framleiddur. Fiskurin ver\u00f0ur beinanvegin k\u00f8ldur ni\u00f0ur, og er hitin alla t\u00ed\u00f0ina -1,5 \u00b0C. Hetta er fyri at tryggja g\u00f3\u00f0skuna.\n\nFramlei\u00f0slan \u00e1 virkinum gongur solei\u00f0is fyri seg, at fiskurin ver\u00f0ur pumpa\u00f0ur inn \u00far tangunum \u00e1 skipunum \u00ed eitt m\u00f3tt\u00f8kukar. Har ver\u00f0ur fiskurin viga\u00f0ur og s\u00ed\u00f0ani flokka\u00f0ur \u00ed st\u00f8ddir. Fiskurin ver\u00f0ur skorin til flak/avh\u00f8vda\u00f0ur ella heilfrystur. Fiskurin ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani pakka\u00f0ur \u00ed porti\u00f3nir, sum \u00ed flestu f\u00f8rum eru 12,5 kg. Ta\u00f0 ver\u00f0ur s\u00ed\u00f0ani fryst, pakka\u00f0, sett \u00e1 plattar og koyrt \u00ed goymsluna.\n\nVirki\u00f0 sigur seg kl\u00e1ra at framlei\u00f0a 1.000 tons um samd\u00f8gri\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 sesongin er, eru umlei\u00f0 120 f\u00f3lk kn\u00fdtt at virkinum.\n\nS\u00f8gan \nUppisj\u00f3varvirki\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri, Var\u00f0in Pelagic, var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed januar 2012. Bygningurin, i\u00f0 h\u00fasast var \u00ed, var fyrrverandi Tv\u00f8royrar flakavirki, i\u00f0 Delta Seafood hev\u00f0i keypt, eftir at Faroe Seafood var fari\u00f0 \u00e1 tvingsilss\u00f8lu. Delta Seafood f\u00f3r \u00ed samstarv vi\u00f0 Var\u00f0an \u00ed G\u00f8tu um at byggja eitt uppisj\u00f3varvirki. Var\u00f0in Pelagic l\u00e6t upp \u00ed juli \u00ed 2012.\n\nVi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini eru fleiri \u00fatbyggingar gj\u00f8rdar:\n\n 2014 - St\u00f3r frystigoymsla bygd, sum hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r at goymslan vaks \u00far 6.000 tonsum til 15.000 tons. Innfrystingarorkan var\u00f0 eisini \u00f8kt vi\u00f0 30 prosentum.\n 2016 - Skrivstovubygningur bygdur, sum savna\u00f0i alla umsitingina hj\u00e1 Var\u00f0anum Pelagic.\n 2017 - Surimivirki\u00f0 stendur li\u00f0ugt og kl\u00e1rt at byrja framlei\u00f0slu.\n\nVitjanir og vir\u00f0isl\u00f8nir \nTann 28. september 2012 vann Var\u00f0in Pelagic \u00c1rsins \u00c1tak 2012 fr\u00e1 Vinnuh\u00fasinum \u00e1 Vinnudegnum, i\u00f0 var hildin \u00ed Nor\u00f0urlandah\u00fasinum.\n\n13. juni 2016 vitja\u00f0i Drotning Margretha virki\u00f0.\n\n12. juni 2018 vija\u00f0i R\u00edkisfundurin, F\u00f8roya l\u00f8gma\u00f0ur, danski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin og gr\u00f8nlenski landsst\u00fdrisforma\u00f0urin, virki\u00f0.\n\n10. september 2018 vitja\u00f0i F\u00f8royanevndin hj\u00e1 F\u00f3lkatinginum virki\u00f0.\n\n25. august 2018 vitja\u00f0i Poul Michaelsen, landst\u00fdrisma\u00f0ur saman vi\u00f0 Tatianu Valovaya, nevndarlimi \u00ed EABS virki\u00f0.\n\nSurimiverksmi\u00f0jan \n\u00cd desember 2015 bo\u00f0a\u00f0i stj\u00f3rin \u00ed Var\u00f0anum Pelagic, Bogi Jacobsen fr\u00e1 at felagi\u00f0 hev\u00f0i \u00e6tlanir um at byggja eitt surimivirki fyri um 70 milli\u00f3nir. Hetta skuldi \u00f8kja virksemi\u00f0 og skapa 70 n\u00fdggj arbei\u00f0spl\u00e1ss.\n\nSurimiverksmi\u00f0jan st\u00f3\u00f0 kl\u00e1r \u00e1 sumri 2017, og var kl\u00e1rt at fara \u00ed gongd t\u00e1 uppsj\u00e1varvirki\u00f0 brendi. T\u00e1 virki\u00f0 opna\u00f0i aftur \u00ed 2018, s\u00f8kti Var\u00f0in Pelagic um meningarkvotu uppa svartkjaft fr\u00e1 landsst\u00fdrinum, til royndarframlei\u00f0slu \u00e1 surimi. Hetta var\u00f0 ikki j\u00e1tta\u00f0, og var surimivirki\u00f0 t\u00ed sett \u00ed b\u00ed\u00f0ist\u00f8\u00f0u. Virki\u00f0 k\u00e6rdi avger\u00f0ina. Bogi Jacobsen, stj\u00f3ri, seg\u00f0i vi\u00f0 Dimmal\u00e6tting \u00ed juni 2018, at virki\u00f0 hev\u00f0i ikki heilt sleppt \u00e6tlanum um framlei\u00f0slu enn\n\nArbei\u00f0svanlukkur \nTann 2. september 2013 fekk ein ma\u00f0ur ska\u00f0a \u00ed ryggin, t\u00e1 hann var\u00f0 raktur ev einum trossa. Hetta hendi, t\u00e1 skipi\u00f0 Green Karmoy royndi at leggja at. \u00cd fyrru royndini t\u00f3k ein hvirla \u00ed skipi\u00f0, so ta\u00f0 bar vi\u00f0 frystigoymsluna. \u00cd a\u00f0ru roynd var\u00f0 so ma\u00f0urin raktur av trossanum og slongdur einar 20 metrar eftir bryggjuni. Hann var\u00f0 sendur \u00e1 Su\u00f0uroyar sj\u00fakrah\u00fas vi\u00f0 heilaskj\u00e1lvta.\n\nTann 28. september 2016 var\u00f0 ein 30 \u00e1ra gamal, russiskur ma\u00f0ur \u00e1rendur av einum trukki. Ma\u00f0urin arbeiddi \u00e1 havnarlagnum \u00ed sambandi vi\u00f0 avskiping, har st\u00f3\u00f0 og taldi v\u00f8ruplattar, i\u00f0 komu \u00far skipinum. Ma\u00f0urin var\u00f0 fluttur vi\u00f0 tyrlu \u00e1 landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 og lagdur \u00ed koma.\n\nTann 29. mai 2018 fekk ein ma\u00f0ur ein betongklassa omanyvir seg  Mett var at fyrisitingin og st\u00fdringin av arbei\u00f0inum hev\u00f0i ikki veri\u00f0 n\u00f8ktandi, og var hetta ors\u00f8k til vanlukkuna. Ni\u00f0urst\u00f8\u00f0an hj\u00e1 arbei\u00f0seftirlitinum var hendan: \"Arbei\u00f0s - og Brunaeftirliti\u00f0 metir, at arbei\u00f0i\u00f0 var ikki n\u00f3g v\u00e6l lagt til r\u00e6ttis og at ta\u00f0 var hugsa\u00f0 ov l\u00edti\u00f0 um, hvussu tungur betongklossin var. Klossin \u00e1tti at veri\u00f0 tikin ni\u00f0ur \u00ed fleiri sm\u00e6rri pettum, serliga vi\u00f0 atliti til, at eingin lyfti\u00fatger\u00f0 var\u00f0 n\u00fdtt til uppg\u00e1vuna\". Su\u00f0uroyar Betongsaging fekk eitt sektaruppskot upp \u00e1 10.000 kr\u00f3nur.\n\nTann 21. juni 2018 var\u00f0 ein ma\u00f0ur \u00e1rendur av eini lyft. Ma\u00f0urin l\u00e6t l\u00edv av l\u00f8stunum. Arbei\u00f0sgevari var MTV byggivirki. Ma\u00f0urin var seinni kunngj\u00f8rdur at vera countrysangarin Alex B\u00e6rendsen.\n\nEldsbrunin 2017 \n\n9. juni 2017 kykna\u00f0i st\u00f3rur eldur \u00ed uppsj\u00f3varvirkinum. Eldurin kykna\u00f0i fyrrapart og innan stutta t\u00ed\u00f0 var\u00f0 sk\u00falin \u00e1 Tv\u00f8royri evakuera\u00f0ur, eins og f\u00f3lk v\u00f3r\u00f0u bi\u00f0in um at fara fr\u00e1 sta\u00f0num. Eldurin vaks \u00ed vavi\u00f0 og \u00fat \u00e1 seinnapartin bleiv alt innan 1 kilometur fr\u00e1 virkinum sperra\u00f0, me\u00f0an sl\u00f8kkisli\u00f0sf\u00f3lk bardust vi\u00f0 at basa eldinum. Eldsbrunin var so umfatandi at drekkivatni\u00f0 var ikki drekkandi \u00ed st\u00f3rum parti av Su\u00f0uroy, vegna grun um amonniakkleka, og at roykur spreiddi seg til F\u00e1mjins.\n\nVerjuskipini Tjaldri\u00f0 og Brimil spula\u00f0u vi\u00f0 fullari orku \u00e1 virki\u00f0 \u00ed meira enn eitt d\u00f8gn, me\u00f0an sl\u00f8kkili\u00f0sbilar v\u00f3r\u00f0u bo\u00f0sendir \u00far T\u00f3rshavn fyri at fara til Su\u00f0uroyar at hj\u00e1lpa til. F\u00f3lk, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u t\u00e6ttast vi\u00f0 Var\u00f0an Pelagic, sluppu ikki til h\u00fas fyrr enn dagin eftir eldsbrunan.  Fleiri av f\u00f3lkunum, i\u00f0 v\u00f3ru evakuera\u00f0i, v\u00f3ru flutt til Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falan, i\u00f0 liggur sunnanfyri Hovstunnilin.  Sk\u00falab\u00f8rnini \u00ed Tv\u00f8royrar sk\u00fala v\u00f3ru flutt vi\u00f0 bussum til Hvalba. Dagin eftir gingu enn vaktir um \u00f8ki\u00f0 at tryggja at ongin \u00f3vi\u00f0komandi f\u00f3r inn \u00e1 \u00f8ki\u00f0, t\u00ed bygningarnir st\u00f3\u00f0u til at rapa.\n\n600 tons av virka\u00f0um fiski var \u00ed frystigoymsluni, i\u00f0 ikki t\u00f3k ska\u00f0a av brunanum. Hetta var flutt umbor\u00f0 \u00e1 frystiskip. Meginparturin av fiskinum var longu seldur til Russlands og Danmarkar.\n\nKanningararbei\u00f0i f\u00f3r \u00ed gongd beinaveg at n\u00e1greina hv\u00ed eldurin uppst\u00f3\u00f0. L\u00f8greglan kom fram ti t\u00ed ni\u00f0urst\u00f8\u00f0u at ikki var m\u00f8guligt at n\u00e1greina hv\u00f8r ors\u00f8kin var. Sta\u00f0fest var at eldurin uppst\u00f3\u00f0 \u00ed \u00f8kinum, i\u00f0 var br\u00fakt til pakking. Sveisiarbei\u00f0i vi\u00f0 CO2 hev\u00f0i veri\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num, men mett var at arbei\u00f0i\u00f0 var fari\u00f0 r\u00e6tt fram og eftir galdandi forskriftum. Elektriska skipanin var so miki\u00f0 illa farin, at ikki var m\u00f8guligt at sta\u00f0festa n\u00f8kur brek. Bogi Jacobsen, stj\u00f3ri \u00ed Var\u00f0anum Pelagic, \u00e1sanna\u00f0i, at ongin \u00e1varingar- og sprinkliskipan var \u00ed framlei\u00f0sluh\u00f8llini, og t\u00ed t\u00f3k ta\u00f0 stutta t\u00ed\u00f0 til virki\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00ed lj\u00f3sum loga.\n\nAvlei\u00f0ingar \n\u00cd september 2018 var\u00f0 fundur settur um eina rokning fr\u00e1 MEST. MEST l\u00e6t b\u00e1tin Samson hj\u00e1lpa til at basa eldinum \u00e1ri\u00f0 fyri. MEST hev\u00f0i upprunaliga sent Tv\u00f8royrar Kommunu rokningina alj\u00f3\u00f0andi 205.000 kr\u00f3nur. Kommunan metti, at eldurin hev\u00f0i veri\u00f0 so st\u00f3rur, at landi\u00f0 skuldi tra\u00f0ka til, men hetta var landi\u00f0 \u00f3samt \u00ed. Fiskim\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 vildi eiheldur gjalda rokningina.  Somulei\u00f0is var eisini \u00f3semja um yvirt\u00ed\u00f0 hj\u00e1 starvsf\u00f3lkunum umbor\u00f0 \u00e1 Tjaldrinum, i\u00f0 bert fingu ein part av s\u00edni l\u00f8n \u00fatgoldna sum yvirt\u00ed\u00f0, t\u00e1 skipi\u00f0 starva\u00f0ist vi\u00f0 at basa eldinum.\n\nVar\u00f0in Pelagic var tryggja\u00f0 av Betri Trygging, og kundi ta\u00f0 s\u00edggjast \u00e1 \u00farslitinum fyri fyrru helvt av 2017. Tv\u00f8royrar kommuna var\u00f0 eisini sterkt \u00e1virka\u00f0, og misti umlei\u00f0 1 mili\u00f3n kr\u00f3nur \u00ed skatta- og havnargj\u00f8ldum.\n\nEldsbrunin hev\u00f0i st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 arbei\u00f0sloysi\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy, i\u00f0 vaks til 6.5 % \u00ed juli 2017.\n\nEldsbrunin mundi eisini \u00e1virka\u00f0 j\u00f3ans\u00f8kur\u00f3\u00f0urin, i\u00f0 skuldi haldast \u00e1 Tv\u00f8royri. Hetta var t\u00ed at vandi var fyri at bygningurin st\u00f3\u00f0 til at rapa. Hetta hendi t\u00f3 ikki, og r\u00f3\u00f0urin var r\u00f3\u00f0ur, sum \u00e6tla\u00f0 \u00e1 j\u00f3ans\u00f8ku \u00e1 Tv\u00f8royri tann 24. juni 2017.\n\nOnki regluligt brunaeftirlit hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed n\u00f3gv \u00e1r. Eftir brunan \u00ed Var\u00f0anum Pelagic var avgj\u00f8rt at leggja Bruna- og Arbei\u00f0seftirliti\u00f0 saman \u00ed ein stovn.\n\nEndurbygging \nBeinaveg var fari\u00f0 undir \u00e6tlanir um endurbygging av virkinum. 3. august 2017 gav Tv\u00f8royrar kommuna Var\u00f0anum loyvi at byggja uppaftur \u00e1 sama sta\u00f0 \u00e1 einum eykab\u00fdr\u00e1\u00f0sfundi. N\u00fdggja virki\u00f0 skuldi gerast vakrari, og vera pr\u00fd\u00f0i fyri Tv\u00f8royri. Sp/f MTV-byggivirki \u00ed Fro\u00f0ba, fekk uppg\u00e1vuna at byggja virki\u00f0 uppaftur, og var \u00e6tlanin at byrja virksemi aftur um \u00e1rsskifti\u00f0 2017/2018.\n\n14. desember 2017 var reisigildi hildi\u00f0 \u00e1 Seglloftinum \u00e1 Tv\u00f8royri fyri n\u00fdggja virkinum.\n\nN\u00fdggja virki\u00f0 var royndarkoyrt tann 29. september 2018, t\u00e1 Tr\u00f3ndur \u00ed G\u00f8tu kom inn vi\u00f0 350 tonsum av makreli. N\u00fdggja virki\u00f0 sum n\u00fa er umlei\u00f0 150 metrar langt og 50 metrar breitt. G\u00f3lvv\u00edddin er tilsamans 7.500 fermetrar. Virki\u00f0 hevur somulei\u00f0is fingi\u00f0 fleiri n\u00fdggjar heintleikar.\n\nStu\u00f0lar \n\n Fr\u00e1 2014 - 2016 var Var\u00f0in Pelagic stu\u00f0ul hj\u00e1 P\u00e1l Joensen svimjara.\n \u00cd 2018 gj\u00f8rdist Var\u00f0in Pelagic h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul hj\u00e1 Tv\u00f8royrar B\u00f3ltfelag fyri kappingar\u00e1ri\u00f0 2018.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Filmsbrot av n\u00fdggja virkinum 2018\n Starvsf\u00f3lk grei\u00f0ir fr\u00e1 eldsbrunanum 9. juni 2017\n Myndir fr\u00e1 eldsbrunanum 9. juni 2017\n Uppt\u00f8kur fr\u00e1 eldsbrunanum 9. juni 2017\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nF\u00f8roysk uppsj\u00e1varvirki\nFyrit\u00f8kur \u00ed Su\u00f0uroy"}
{"id": "42951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leo%20Varadkar", "title": "Leo Varadkar", "text": "Leo Varadkar (f\u00f8ddur 18. januar 1979 \u00ed Dublin) er ein \u00edrskur politikari, i\u00f0 s\u00ed\u00f0an juni 2017 hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri flokkin Fine Gael. Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00cdrlands (\u00edrskt: Taoiseach) fr\u00e1 2017 til 2020.\n\nKeldur \n\n\u00cdrar\n\u00cdrskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed \u00cdrland\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1979"}
{"id": "42952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enda%20Kenny", "title": "Enda Kenny", "text": "Enda Kenny (\u00edrskt: \u00c9anna \u00d3 Coinnigh; f\u00f8ddur 24. apr\u00edl 1951 \u00ed Castlebar, Mayo) er ein \u00edrskur politikari og fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00cdrlands (\u00edrskt: Taoiseach 2011-2017). \n\nHann hevur eisini veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri flokkin Fine Gael fr\u00e1 2002 til 2017.\n\nKeldur \n\n\u00cdrar\n\u00cdrskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed \u00cdrland\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "42953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20D.%20Higgins", "title": "Michael D. Higgins", "text": "Michael D. Higgins (\u00edrskt: M\u00edche\u00e1l D\u00f3nal \u00d3 hUig\u00ednn; f\u00f8ddur 18. apr\u00edl 1941 \u00ed Limerick) er ein \u00edrskur politikari og n\u00faverandi forseti \u00cdrlands (Uachtar\u00e1n na h\u00c9ireann). Tann 11. november 2011 gj\u00f8rdist hann 9. forseti og hann var\u00f0 afturvaldur \u00ed oktober 2018.\nFr\u00e1 1968 til 2011 hevur hann veri\u00f0 limur \u00ed \u00cdrska javna\u00f0arflokkinum Labour Party. S\u00ed\u00f0ani var hann leysgangari.\n\nKeldur\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\n\u00cdrar\n\u00cdrskir politikarar\nForsetar \u00cdrlands\nForsetar"}
{"id": "42954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mary%20McAleese", "title": "Mary McAleese", "text": "Mary McAleese (\u00edrskt: M\u00e1ire P\u00e1draig\u00edn Mhic Ghiolla \u00cdosa; f\u00f8dd 27. juni 1951 \u00ed Belfast, Nor\u00f0ur\u00edrland) er ein \u00edrskur politikari og fyrrverandi forseti \u00cdrlands (Uachtar\u00e1n na h\u00c9ireann). Tann 11. november 1997 gj\u00f8rdist hon 8. forseti \u00cdrlands. Hon var\u00f0 afturvald \u00ed 2004.\n\nFr\u00e1 1987 til 2004 hevur hon veri\u00f0 limur \u00ed \u00cdrska borgarliga flokkinum Fianna F\u00e1il. S\u00ed\u00f0ani var hon leysgangari.\n\nKeldur \n\n\u00cdrar\n\u00cdrskir politikarar\nForsetar \u00cdrlands\nForsetar\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "42955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilhelm%20IV%20av%20St%C3%B3rabretlandi", "title": "Vilhelm IV av St\u00f3rabretlandi", "text": "Vilhelm IV av St\u00f3rabretlandi (\u00e1 enskum: William IV of the United Kingdom) (21. august 1765\u201320. juni 1837) var kongur av t\u00ed Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland fr\u00e1 26. juni 1830 til 20. juni 1837. Hann var sonur Georg III av St\u00f3rabretlandi og Charlotte av Mecklenburg-Strelitz, og var br\u00f3\u00f0ir Georg IV av St\u00f3rabretlandi. Hann var tann seinasti bretski kongurin fr\u00e1 Hannover H\u00fasinum.\n\n18. \u00f8ld\n19. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1765\nAndl\u00e1t \u00ed 1837"}
{"id": "42956", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20IV%20av%20St%C3%B3rabretlandi", "title": "Georg IV av St\u00f3rabretlandi", "text": "Georg IV av St\u00f3rabretlandi (\u00e1 enskum: George IV of the United Kingdom) (12. august 1762\u201326. juni 1830) var kongur av t\u00ed Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland fr\u00e1 29. januar 1820 til 26. juni 1830. Hann var sonur Georg III av St\u00f3rabretlandi og Charlotte av Mecklenburg-Strelitz, og var eldri br\u00f3\u00f0ir Vilhelm IV av St\u00f3rabretlandi. Hann var tann n\u00e6stseinasti bretski kongurin fr\u00e1 Hannover H\u00fasinum.\n\n18. \u00f8ld\n19. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1762\nAndl\u00e1t \u00ed 1830"}
{"id": "42957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20III%20av%20St%C3%B3rabretlandi", "title": "Georg III av St\u00f3rabretlandi", "text": "Georg III av St\u00f3rabretlandi (\u00e1 enskum: George III of the United Kingdom) (4. juni 1738\u201329. januar 1820) var kongur av St\u00f3rabretlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 25. oktober 1760 til 1. januar 1801, kongur av t\u00ed Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland fr\u00e1 1. januar 1801 til 29. januar 1820, og kongur av Hannover fr\u00e1 12. oktober 1814 til 29. januar 1820. Hann var sonur Frederick Lewis av Wales og Augusta av Sachsen-Gotha, og var br\u00f3\u00f0ir Caroline Mathilde drotning av Danmark og Noreg, konu kong Kristjan VII (1766 - 1808). Georg III var tann tri\u00f0i bretski kongurin fr\u00e1 Hannover H\u00fasinum.\n\n18. \u00f8ld\n19. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1738\nAndl\u00e1t \u00ed 1820"}
{"id": "42962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vilhelm%20III%20av%20Onglandi", "title": "Vilhelm III av Onglandi", "text": "Vilhelm III av Onglandi, Vilhelm II av Skotlandi ella Vilhj\u00e1lmur av Orania (\u00e1 enskum: William III of England, William II of Scotland ella William of Orange) (4. november 1650\u20138. mars 1702) var kongur av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 1689 til 1702. \nHann var sonur Vilhj\u00e1lm II av Orania og Mariu Henriettu Stuart, prinsessa av Orania. \n\nKongalig \u00far Onglandi\n17. \u00f8ld\n18. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1650\nAndl\u00e1t \u00ed 1702"}
{"id": "42967", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fine%20Gael", "title": "Fine Gael", "text": "Fine Gael (\u00far \u00edrskum: \u00edrsk familja), er ein kristiligur-liberalur-konservativur politiskur flokkur \u00ed \u00cdrlandi. Flokkurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1933 og er \u00ed l\u00f8tuni st\u00f8rsti politiski flokkur \u00ed \u00edrska undirh\u00fasinum (D\u00e1il \u00c9ireann). Fyrrverandi \u00edrski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin Enda Kenny hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur floksins fr\u00e1 2002 til 2017. Sama \u00e1ri\u00f0 gj\u00f8rdist Leo Varadkar lei\u00f0ari, sum n\u00fa er eisini \u00edrski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin. \n\nFine Gael er limur \u00ed Evropeiska F\u00f3lkaflokkinum (EPP).\n\nKeldur \n\n\u00cdrskur politikkur\nPolitiskir flokkar \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "42969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20forsetar%20%C3%8Drlands", "title": "Listi yvir forsetar \u00cdrlands", "text": "Listi yvir forsetar \u00cdrlands er ein listi yvir statslei\u00f0arar \u00ed \u00edrska l\u00fd\u00f0veldi\u00f0 (\u00edrskt: Poblacht na h\u00c9ireann; enskt: Republic of Ireland) s\u00ed\u00f0an 1938.\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir allar teir 9 \u00edrsku forsetarnar (\u00edrskt: Uachtar\u00e1in na h\u00c9ireann; enskt: Presidents of Ireland):\n\n\u00c1ras an Uachtar\u00e1in\n\n\u00c1ras an Uachtar\u00e1in er h\u00fasi\u00f0 \u00ed Phoenix Park \u00ed Dublin, har \u00edrski forsetin b\u00fdr.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0an: president.ie\n\nListar\n\u00cdrskir politikarar\nForsetar \u00cdrlands\nForsetar"}
{"id": "42971", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20I%20av%20St%C3%B3rabretlandi", "title": "Georg I av St\u00f3rabretlandi", "text": "Georg I av St\u00f3rabretlandi (\u00e1 t\u00fdskum: Georg Ludwig, \u00e1 enskum: George Louis) (28. mai 1660-11. juni 1727) var kurf\u00farsti av Hannover fra 23. januar 1698 til 11. juni 1727 og kongur av St\u00f3rabretlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 1. august 1714 til 11. juni 1727.\nHann var sonur Ernst August, hertogi av Braunschweig-L\u00fcneburg - seinni kurf\u00farsti av Braunschweig-L\u00fcneburg (Hannover) - \nog konu hansara Sophiu av Pfalz.\nM\u00f3\u00f0ir hj\u00e1 Georg var abbad\u00f3ttir J\u00e1kup VI av Skotlandi/J\u00e1kup I av Onglandi og konu hansara Elisabeth Stuart. T\u00e1 enska tingi\u00f0 samtykti l\u00f3gina um protestantisku arvafylgju til ensku tr\u00f3nuna (\"Act of Settlement\") \u00ed 1701, gj\u00f8rdist Sophia fyrsta \u00ed r\u00f8\u00f0ini at arva ensku tr\u00f3nuna.\nT\u00e1 i\u00f0 Sophia anda\u00f0ist tann 8. juni 1714, gj\u00f8rdist sonur hennara Georg fyrsti \u00ed r\u00f8\u00f0ini. Anna drotning doy\u00f0i tann 1. august 1714, og solei\u00f0is gj\u00f8rdist Georg tann fyrsti bretski kongurin fr\u00e1 Hannover H\u00fasinum.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nGeorg I. (1660-1727) , welfen.de\nGeorge I (r. 1714-1727) , royal.uk\n\n17. \u00f8ld\n18. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1660\nAndl\u00e1t \u00ed 1727"}
{"id": "42977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luksemborgskt%20m%C3%A1l", "title": "Luksemborgskt m\u00e1l", "text": "Luksemborgskt (L\u00ebtzebuergesch) er eitt av vesturgermansku m\u00e1lunum. Luksemborgskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 sl\u00f8kum 400.000 f\u00f3lkum og ver\u00f0ur fyrst og fremst tosa\u00f0 \u00ed Luksemborg , men eisini \u00ed teimum p\u00f8rtum av Belgia, Frankar\u00edki og T\u00fdsklandi, sum liggja fram vi\u00f0 markinum til Luksemborg.\n\nKeldur \n\nLuksemborgskt m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "42978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sigmundur%20Dav%C3%AD%C3%B0%20Gunnlaugsson", "title": "Sigmundur Dav\u00ed\u00f0 Gunnlaugsson", "text": "Sigmundur Dav\u00ed\u00f0 Gunnlaugsson (f\u00f8ddur 12. mars 1975 \u00ed Reykjav\u00edk)  er \u00edslendskur politikari. \nHann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00cdslands fr\u00e1 2013 til 2016 og forma\u00f0ur fyri Frams\u00f3knarflokkin fr\u00e1 2009 til 2016. \n\u00cd 2016 noyddist hann at leggja fr\u00e1 s\u00e6r sum fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 var\u00f0 avd\u00faka\u00f0, at hann fjaldi pengar \u00ed skattaskj\u00f3li. Eftir at hann var farin \u00far Frams\u00f3knarflokkinum, stovna\u00f0i Sigmundur Dav\u00ed\u00f0 \u00ed 2017 n\u00fdggjan flokk Mi\u00f0flokkinn, sum var st\u00f3ri vinnarin \u00e1 altingsvalinum \u00ed oktober sama \u00e1ri\u00f0.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Al\u00feingi.is - Sigmundur Dav\u00ed\u00f0 Gunnlaugsson\n\n\u00cdslendskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "43024", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Castlebar", "title": "Castlebar", "text": "Castlebar (\u00edrskt Caisle\u00e1n an Bharraigh) er ein b\u00fdur \u00ed \u00cdrlandi. B\u00fdurin liggur mitt \u00ed Co. Mayo, \u00ed landslutinum Connacht \u00e1 vesturstrond \u00cdrlands.\nCastlebar hevur umlei\u00f0 12 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar og er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur/umsitingardepil og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Mayo. V\u00edddin av b\u00fdar\u00f8ki er umlei\u00f0 27 km\u00b2.\n\nKend f\u00f3lk av Castlebar\n Enda Kenny, fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \n Charles J. Haughey, fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n castlebar.ie - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum Castlebar\n\n\u00cdrland\nB\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "43029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tindad%C3%BDr", "title": "Tindad\u00fdr", "text": "Tindad\u00fdrini eru sj\u00f3d\u00fdr og halda seg mesta partin av l\u00edvinum ni\u00f0ri \u00e1 botni. Tey eru \u00f3gvuliga vanlig her hj\u00e1 okkum, b\u00e6\u00f0i innan- og uttansyndis, ofta so n\u00e6r, at tey liggja turr \u00e1 fj\u00f8ru. Navni\u00f0 kemur av, at \u00ed ella undir h\u00fa\u00f0ini \u00e1 teimum eru k\u00e1lkpl\u00e1tur vi\u00f0 kn\u00fatum \u00e1, sum hj\u00e1 summum eru runnar saman til har\u00f0a skel vi\u00f0 spiskum, li\u00f0iligum tindum. Vit b\u00fdta tindad\u00fdrini \u00ed tveir flokkar: krossfiskar og igulker. \u2028\n\nKrossfiskur hevur ymiskan lit eftir sta\u00f0num, sum hann heldur seg \u00e1, gr\u00e1gulur, gulrey\u00f0ur yvir \u00ed bl\u00e1reytt. Kroppurin er skiftur \u00ed fimm einsskapa\u00f0ar kropslutir, armar, i\u00f0 ganga \u00fat \u00far mi\u00f0stykkinum sum sn\u00e6ldur \u00e1 rokki. Undir teirri bleytu h\u00fa\u00f0ini \u00e1 bakinum er ein mongd av sm\u00e1um k\u00e1lkpl\u00e1tum vi\u00f0 sm\u00e1um kn\u00fatum \u00e1: undir b\u00fakinum eru pl\u00e1turnar st\u00f8rri og ra\u00f0lagdar. Saman gera allar hesar pl\u00e1turnar eina fasta, men li\u00f0iliga skel uttan um d\u00fdri\u00f0. Leggja vit krossfisk v\u00ed\u00f0opnan, kreppir hann ein ella tveir armar inn undir seg og vendir s\u00e6r vi\u00f0. F\u00f8\u00f0in er mest sm\u00e1d\u00fdr og r\u00e6.\n\nIgulker eru rundvaksin d\u00fdr og so k\u00faput, at tey n\u00e6rmast l\u00edkjast h\u00e1lvari k\u00falu. Flata s\u00ed\u00f0an vendir ni\u00f0ur, og mitt \u00ed henni er mu\u00f0urin; goti\u00f0 er uppi\u00ed kr\u00fallinum. Undir h\u00fa\u00f0ini er so n\u00f3gv k\u00e1lk, at d\u00fdri\u00f0 hevur har\u00f0a skel uttanum seg. Hon er sett saman av n\u00f3gvum regluliga skapa\u00f0um pl\u00e1tum, sum liggja \u00e1 ra\u00f0 allan vegin kring d\u00fdri\u00f0 \u00far kr\u00fallinum ni\u00f0ur \u00ed munnin. \u00c1 einum livandi igulkeri s\u00e6st alt hetta ikki fyri s\u00fagf\u00f3tum og k\u00e1lktindum. Tilsamans eru 20 r\u00f8\u00f0 av k\u00e1lkpl\u00e1tum. \u00cd teimum sm\u00f8lu pl\u00e1tunum eru hol til s\u00fagf\u00f8turnar, i\u00f0 standa \u00ed samband vi\u00f0 sj\u00f3\u00e6\u00f0rar inni \u00ed d\u00fdrinum, sum \u00e1 krossfiski. Igulker er botnd\u00fdr og skr\u00ed\u00f0ur vi\u00f0 s\u00fagf\u00f3tum og teimum tindum, i\u00f0 venda ni\u00f0ureftir.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "43030", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ormar", "title": "Ormar", "text": "Ormar eru vanliga langvaksin og kl\u00f8n d\u00fdr. Teir hava lina h\u00fa\u00f0 og liva \u00e1 landi, \u00ed feskum vatni og \u00ed sj\u00f3num. N\u00f3gv sl\u00f8g liva sum snultarar \u00ed innv\u00f8li og v\u00f8ddum \u00e1 d\u00fdrum og f\u00f3lki. Vit skifta ormarnar \u00ed tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0sflokkar: flatormar, rundormar og li\u00f0ormar. \n\nDj\u00f3r"}
{"id": "43031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Krabbad%C3%BDr", "title": "Krabbad\u00fdr", "text": "Krabbad\u00fdrini eru st\u00f3rur li\u00f0d\u00fdraflokkur og tann, sum \u00ed fj\u00f8lbroytni kemur skord\u00fdrum n\u00e6st. Men me\u00f0an flestu skord\u00fdr liva \u00e1 landi, eru flestu krabbad\u00fdr sj\u00f3d\u00fdr. Tey eru sera \u00f3l\u00edk \u00ed vakstrarlag og st\u00f8dd og hava n\u00f3gv bein, t\u00edggju ella fleiri. Tey st\u00f3ru anda vi\u00f0 t\u00e1knum, tey sm\u00e6rru vi\u00f0 h\u00fa\u00f0ini. Kitinh\u00fa\u00f0in \u00e1 teimum st\u00f3ru krabbad\u00fdrunum hevur so n\u00f3gv k\u00e1lk \u00ed s\u00e6r, at hon ver\u00f0ur til har\u00f0a skel. Flestu krabbad\u00fdr hava st\u00f3ra broyting. Vit skifta tey \u00ed ringkrabbar, skelkrabbar og sm\u00e1krabbar.\n\n\u2028Skelkrabbar eita so, t\u00ed teir hava st\u00f3ra skel um h\u00f8vd og frampart. Til henda b\u00f3lkin hoyra tey flestu av teimum st\u00f3ru og mest kendu krabbad\u00fdrunum \u00e1 okkara lei\u00f0um. J\u00f3mfr\u00fahummarin er av st\u00f8rstu krabbad\u00fdrum hj\u00e1 okkum, hann er vanligur innansyndis, har botnurin er bleytur, mest \u00ed Tangafir\u00f0i og nor\u00f0ur gj\u00f8gnum Sundalagi\u00f0. Hann er lj\u00f3srey\u00f0ur oman\u00e1 og hv\u00edtur undir b\u00fakinum. Vi\u00f0 grunnari skoru er h\u00f8vdi\u00f0 avmarka\u00f0 fr\u00e1 kroppinum, sum er skiftur \u00ed framkropp og bakkropp. Aftast er brei\u00f0 sundbl\u00f8\u00f0ka at svimja vi\u00f0. Um h\u00f8vdi\u00f0 og framkroppin er st\u00f3r skel, sum gongur \u00far bakinum ni\u00f0ur vi\u00f0 b\u00e1\u00f0um li\u00f0um. Undir henni b\u00e1\u00f0umegin eru t\u00e1knurnar.\n\nKongakrabbin uttan fyri Alaska \u00ed Nor\u00f0uramerika er st\u00f8rsta krabbad\u00fdr, vit vita um. Hann er \u00f3f\u00f8ra st\u00f3rur, vigar fr\u00e1 4-9 kg og ver\u00f0ur veiddur \u00ed t\u00fasundatali til matna."}
{"id": "43033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hv%C3%ADtingsbr%C3%B3%C3%B0ir", "title": "Hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ir", "text": "Hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ir (lat\u00edn Trisopterus esmarkii) hevur tr\u00edggjar ryggfja\u00f0rar og tv\u00e6r gotfja\u00f0rar. Uggafja\u00f0rarnar sita fremri enn fremsta ryggfj\u00f8\u00f0ur og r\u00f8kka aftur til gloppi\u00f0 millum fremstu og mittastu ryggfj\u00f8\u00f0ur. B\u00fakfja\u00f0rarnar eru naka\u00f0 fremri enn uggafja\u00f0rarnar og eru langar og smalar. Fremsti teinur er longstur og r\u00f8kkur \u00e1 sm\u00e1um fiskum ikki til goti\u00f0 og \u00e1 st\u00f3rum fiskum aftur um goti\u00f0. Sterturin er eitt sindur innbogin, og strikan er naka\u00f0 bogin fr\u00e1 mi\u00f0jari s\u00ed\u00f0u og yvir uggafja\u00f0rarnar. Goti\u00f0 er beint undir aftara enda \u00e1 fremstu ryggfj\u00f8\u00f0ur. Hann hevur stutta finnu. Eygnatv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 er st\u00f8rri enn gronin. Hann hevur l\u00edti\u00f0 undirbit, og kjafturin er \u00e1 sk\u00e1k uppeftir. \n\nHv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ir hevur st\u00f3ran t\u00fddning fyri \u00eddna\u00f0arfiskiskapin. Hann er botnfiskur og uppsj\u00f3varfiskur \u00e1 d\u00fdpi ni\u00f0ur \u00e1 300 m, t\u00f3 sj\u00e1ldan dj\u00fapari enn 250 m. Hv\u00edtingsbr\u00f3\u00f0ir er \u00ed Barentshavinum, sl\u00f8\u00f0ist til Eysturgr\u00f8nlands og er undir \u00cdslandi, su\u00f0ur \u00ed Nor\u00f0sj\u00f3gvin, Skagerrak og Kattegat, kring Bretsku Oyggjarnar su\u00f0ur til Biskeiav\u00edkina. Hann er vanligur \u00e1 f\u00f8royska landgrunninum og s\u00e6st eisini \u00e1 F\u00f8royabanka.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "43034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ri%20kongafiskur", "title": "St\u00f3ri kongafiskur", "text": "St\u00f3ri kongafiskur (lat\u00edn Sebastes marinus) ver\u00f0ur upp \u00ed 100 cm langur, men vanliga 40-55 cm. St\u00f3ri kongafiskur hevur eina ryggfj\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 h\u00f8r\u00f0um teinum fremst, eina gotfj\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 h\u00f8r\u00f0um teinum fremst og st\u00f3rar, rundligar uggafja\u00f0rar. B\u00fakfja\u00f0rarnar eru naka\u00f0 minni. \u00c1 k\u00e1pubeinunum mitt \u00e1 k\u00e1puni eru 5 p\u00edkar, tann ni\u00f0asti v\u00edsir beint ni\u00f0ureftir. Eygnatv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 er umlei\u00f0 26% av h\u00f8vu\u00f0longdini. Hann hevur undirbit. Ein l\u00edtil beinkn\u00fata er fremst \u00e1 undirkjaftinum.\n\nKongafiskasl\u00f8gini f\u00e1a livandi ungar. Hann l\u00edkist l\u00edtla kongafiski og trantkongafiski. St\u00f3ri kongafiskur er fr\u00e1 Gr\u00f8nlandi til Svalbar\u00f0s, Murmansk og Novaja Semlja. Um \u00cdsland, F\u00f8royar og Hetland inn \u00ed Norskurennu, Skagerrak. Hann er eisini \u00ed Vesturgr\u00f8nlandi og naka\u00f0 su\u00f0ur vi\u00f0 Nor\u00f0uramerika, fr\u00e1 Baffinslandi og Labrador \u00ed Kanada til New Jersey \u00ed USA.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "43037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mike%20Pompeo", "title": "Mike Pompeo", "text": "Mike Pompeo er uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA. Hann er fyrrverandi yvirma\u00f0ur \u00ed herinum og er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 vir\u00f0imetta herakademinum, West Point. Hann f\u00f3r \u00far herinum eftir fimm \u00e1ra t\u00e6nastu - uttan at hava veri\u00f0 sendur \u00ed kr\u00edggj - og f\u00f3r s\u00ed\u00f0an at lesa l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00e1 Harvard University. S\u00ed\u00f0an stovna\u00f0i Mike Pompeo s\u00edna egnu fyrit\u00f8ku \u00ed Wichita \u00ed Kansas. Hann var\u00f0 \u00ed 2010 valdur inn \u00ed Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 vi\u00f0 eitt n\u00fa f\u00edggjarliga sterkum stu\u00f0ulum \u00ed olju\u00eddna\u00f0inum. \u00cd januar \u00ed 2017 var\u00f0 hann settur sum stj\u00f3ri \u00ed CIA.\n\nAmerikanskir politikarar\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar"}
{"id": "43038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Libertanski%20Flokkurin", "title": "Libertanski Flokkurin", "text": "Libertanski Flokkurin hevur stilla\u00f0 upp til \u00f8ll forsetaval \u00ed USA s\u00ed\u00f0an 1971, og h\u00f3ast flokkurin hevur fingi\u00f0 f\u00f3lk vald \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0 og statir, so hevur flokkurin kl\u00e1ra\u00f0 seg illa, t\u00e1 i\u00f0 forseti skal veljast. Flokkurin selur seg vi\u00f0 einum bo\u00f0skapi um st\u00f3rt fr\u00e6lsi og l\u00edtla upp\u00edblanding fr\u00e1 stj\u00f3rnini. Ella sum slagor\u00f0i\u00f0 sigur: \u201cMinimum government \u2013 maximum freedom\u201d. \n\nFlokkurin gj\u00f8rdist tri\u00f0st\u00f8rsti flokkur vi\u00f0 3,3% av atkv\u00f8\u00f0unum \u00ed 2016.\n\nPolitiskir flokkar \u00ed USA"}
{"id": "43039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rex%20Tillerson", "title": "Rex Tillerson", "text": "Rex Tillerson (f. 23. mars 1952) er ein amerikanskur politikari, fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA. Hann er f\u00f8ddur \u00ed Wichita Falls, Texas \u00ed 1952. Tillerson er \u00fatb\u00fagvin sivilverkfr\u00f8\u00f0ingur og byrja\u00f0i at arbei\u00f0a hj\u00e1 Exxon \u00ed 1975. \u00cd 1989 byrja\u00f0i hann at vinna seg fram \u00ed fyrit\u00f8kuni, og \u00ed 2006 bleiv hann so b\u00e6\u00f0i nevndarforma\u00f0ur og forstj\u00f3ri \u00ed Exxon. Ein roynd, sum var\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 av m.a. Rockefeller-familjuni, var\u00f0 gj\u00f8rd at skilja hesi b\u00e6\u00f0i st\u00f8rvini at, men uppskoti\u00f0 fekk ikki ney\u00f0uga meirilutan, og t\u00edskil slapp Tillerson at halda fram \u00ed b\u00e1\u00f0um sessunum.\n\nHann er kristin og giftur vi\u00f0 Rendu St. Clair, og tey hava f\u00fdra b\u00f8rn saman.\n\nAmerikanskir politikarar\nUttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952\nVinnul\u00edvsf\u00f3lk \u00far USA"}
{"id": "43040", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/LinkedIn", "title": "LinkedIn", "text": "LinkedIn er eitt sosialt netverk fyri alskyns yrkisf\u00f3lk, og s\u00ed\u00f0an hevur fleiri enn 400 milli\u00f3nir br\u00fakarar um allan heimin. Linkedin er eitt netsamfelag, har dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 yrki, starvsroyndir, \u00fatb\u00fagving o.l. Microsoft hevur keypt LinkedIn \u00ed 2016, og fel\u00f8gini siga, at hv\u00f8rt partabr\u00e6vi\u00f0 er keypt fyri 196 dollarar hv\u00f8rt. Tilsamans er pr\u00edsurin 26,2 milliardir dollarar, ella 173 milliardir kr\u00f3nur. Jeff Weiner, sum hevur veri\u00f0 ovasti stj\u00f3ri \u00ed LinkedIn, heldur fram sum stj\u00f3ri \u00ed LinkedIn eftir uppkeypi\u00f0 hj\u00e1 Microsoft. Linkedin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2003 og hevur \u00ed 2016 uml. 433 milli\u00f3nir br\u00fakarar. \n\nInterneti\u00f0\nTeldufr\u00f8\u00f0i\nSamskifti\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "43058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luksemborgsk%20Wikipedia", "title": "Luksemborgsk Wikipedia", "text": "Luksemborgsk Wikipedia er tann luksemborgskm\u00e6lta\u00f0 \u00fatg\u00e1van av t\u00ed alheimsfevnandi alfr\u00f8\u00f0i-verk\u00e6tlanini Wikipedia.\n\u00datg\u00e1van var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2004.\n\nN\u00f8kur hagt\u00f8l um luksemborgsku Wikipedia \n 1 grein - 21. juli 2004\n 1.000 greinar - 17. september 2004\n 10.000 greinar - 23. juli 2006\n 25.000 greinar - 3. desember 2008\n 50.000 greinar - 10. september 2017\n 55.164 greinar - 7. desember 2018\n\nKeldur \n Luksemborgsk Wikipedia, lb.wikipedia.org\n S\u00f8ga, lb.wikipedia.org\n M\u00edlasteinar,  lb.wikipedia.org\n Stats LB Wiki at a glance stats.wikimedia.org\n\nLuksemborgskt m\u00e1l\nWikipedia"}
{"id": "43069", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Retoromanskt%20m%C3%A1l", "title": "Retoromanskt m\u00e1l", "text": "Retoromanskt (Rumantsch, Rumauntsch ella Romontsch) er eitt romanskt m\u00e1l, sum ver\u00f0ur tala\u00f0 \u00ed summum fjarl\u00f8gdum bygdal\u00f8gum uppi \u00ed fj\u00f8llunum \u00ed Sveis, fyrst og fremst \n\u00ed landspartinum Graub\u00fcnden. Retoromanskt er fj\u00f3r\u00f0a almenna m\u00e1li\u00f0 \u00ed Sveis.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nRumantsch - ekte avkom av Romas latin i Alpene, retoromansk.blogspot \n\nRomanskt m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Sveis"}
{"id": "43070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartkalvi", "title": "Svartkalvi", "text": "Svartkalvi (lat\u00edn Reinhardtius hippoglossoides) ver\u00f0ur \u00ed mesta lagi umlei\u00f0 125 cm langur. Hann er botnfiskur millum 200 og 2000 metrar, men er eisini uppi \u00ed sj\u00f3num, heilt upp \u00ed vatnskorpuna. Um baki\u00f0 er hann myrkabr\u00fanur, n\u00e6stan svartur. \u00c1 blindus\u00ed\u00f0u er hann dimt br\u00fanligur, t\u00f3 v\u00e6l lj\u00f3sari enn um baki\u00f0. Trolog garnaveiddur svartkalvi er ofta naka\u00f0 sj\u00e1va\u00f0ur og litfarin, og ein farri av bl\u00e1ligum, vi\u00f3lbl\u00e1um h\u00f3mast t\u00e1. Svartkalvin er tann flatfiskur, i\u00f0 hevur mest lit blindumegin.\n\nSvartkalvi er h\u00f8gravendur flatfiskur. Vinstra eyga kemur ikki heilt yvir \u00e1 ovaru s\u00ed\u00f0u, sum \u00e1 \u00f8\u00f0rum flatfiskum, men ver\u00f0ur verandi \u00e1 kantinum \u00e1 h\u00f8vdinum. Hann hevur st\u00f3ran kjaft vi\u00f0 hv\u00f8ssum tonnum, og t\u00fd\u00f0iligt undirbit. Ryggfj\u00f8\u00f0urin byrjar beint aftan fyri vinstra eyga. Gotfj\u00f8\u00f0urin er fr\u00e1 gotinum aftur til klingruna. Uggafja\u00f0rarnar eru naka\u00f0 sm\u00e1ar og eru umlei\u00f0 eins til st\u00f8ddar. Hann hevur sm\u00e1ar b\u00fakfja\u00f0rar. Sterturin er bert eitt l\u00edti\u00f0 sindur innbogin aftan. Strikan er bein. Rangir svartkalvar s\u00edggjast av og \u00e1.\n\nSvartkalvi ver\u00f0ur n\u00f3gv veiddur og er d\u00fdrur fiskur. Svartkalvi er allasta\u00f0ni undir F\u00f8royum, har sj\u00f3gvurin er kaldur. Annars er hann fr\u00e1 Svalbar\u00f0i til Murmansk og Norskurennu. Hann er vestan fyri \u00cdrland, \u00e1 Hattonbanka og grynnum ha\u00f0ani nor\u00f0ureftir. Hann er vi\u00f0 Jan Mayen, undir \u00cdslandi og \u00ed Gr\u00f8nlandi. Fr\u00e1 Baffinslandinum til New Jersey. \u00cd nor\u00f0aru p\u00f8rtunum av Kyrrahavinum er hann eisini.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "43071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gullaksur", "title": "Gullaksur", "text": "Gulllaksur (lat\u00edn Argentina silus) er vanligur \u00ed vestara parti av Barentshavinum, vi\u00f0 Norra, \u00ed Skagerrak, nor\u00f0ara parti av Nor\u00f0sj\u00f3num, vestan fyri Skotland og \u00cdrland, undir F\u00f8royum, \u00cdslandi og Gr\u00f8nlandi. \u00cd vestara parti av Atlantshavi er hann \u00ed Davisfir\u00f0i, vi\u00f0 Nova Scotia, Grand Bank og George\u2019s Bank \u00ed Kanada. Hann er \u00e1 dj\u00fapum vatni \u00far 150 m. ni\u00f0ur \u00e1 1400 m. Gulllaksur stendur b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 botn og eisini eitt sindur uppi \u00ed sj\u00f3num, leysur av botni. \u00d3vist er, um gulllaksur undir F\u00f8royum er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur stovnur ella um samband er vi\u00f0 lei\u00f0irnar rundan um okkum. \u00cd ICES ver\u00f0ur gulllaksur vi\u00f0 F\u00f8royar vi\u00f0gj\u00f8rdur sum partur av einum felags stovni. Gulllaksur ver\u00f0ur l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga rokna\u00f0ur sum ein dj\u00fapvatnsfiskur, sum lond hava bundi\u00f0 seg til at fiska vi\u00f0 serligum fyrivarni.\n\nVi\u00f0 F\u00f8royar er gulllaksur b\u00e6\u00f0i \u00e1 Landgrunninum, vi\u00f0 bankarnir vestanfyri og \u00e1 Wyville Thomson rygginum. Gulllaksur undir F\u00f8royum er fingin fr\u00e1 60 m. d\u00fdpi ni\u00f0ur \u00e1 einar 850 m., men mest \u00e1 300-700 m. d\u00fdpi.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "43072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartkjaftur", "title": "Svartkjaftur", "text": "Svartkjaftur (lat\u00edn Micromesistius poutassou) ver\u00f0ur upp \u00ed umlei\u00f0 50 cm. \u00cd vei\u00f0uni er hann vanliga 20-35 cm langur. Hann er uppsj\u00f3varfiskur og botnfiskur, vanliga \u00far 200 m. ni\u00f0ur \u00e1 400 m. d\u00fdpi, men eisini \u00far vatnskorpuni ni\u00f0ur \u00e1 umlei\u00f0 1000 m. Livandi \u00ed sj\u00f3num hevur svartkjaftur heilt annan lit enn tann trolveiddi fiskurin. Livandi minnir hann mest um hv\u00edting, t\u00f3 heldur gr\u00f8nari. Trolveiddur fiskur missir ro\u00f0sluna og av t\u00ed eisini s\u00ednar litir, og t\u00e1 s\u00e6r hann solei\u00f0is \u00fat: baki\u00f0 er \u00f3blankt bl\u00e1litt, lj\u00f3sari bl\u00e1ur, og silvurkendur er hann um s\u00ed\u00f0urnar og hv\u00edtgr\u00e1ur undir b\u00fakinum. Hann er svartur inni \u00ed kjaftinum og t\u00e1knaholunum.\n\nSvartkjaftur hevur tr\u00edggjar sm\u00e1ar ryggfja\u00f0rar. T\u00e6r b\u00e1\u00f0ar fremru eru stuttar og ganga upp \u00ed ein sp\u00edss. Tann aftasta er long. Hann hevur tv\u00e6r gotfja\u00f0rar. Tann fremra er um ein tri\u00f0ing av heildarlongdini. Tann aftara er umlei\u00f0 somu longd sum aftasta ryggfj\u00f8\u00f0ur. Fremra gotfj\u00f8\u00f0ur kemur fram undir uml. h\u00e1lvar uggafja\u00f0rarnar. Siljafiskar hava langar b\u00fakfja\u00f0rar, rognafiskar hava stuttar. Kjafturin er fremst \u00e1 gronini. Hann hevur undirbit. Sterturin er eitt sindur s\u00fdldur. Goti\u00f0 er umlei\u00f0 undir fremra enda \u00e1 fremstu ryggfj\u00f8\u00f0ur, kanska heldur fremri.\n\nSvartkjaftur er um alt ta\u00f0 f\u00f8royska sj\u00f3\u00f8ki\u00f0, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 botnin og uppi \u00ed sj\u00f3num. Annars er hann um ta\u00f0 mesta av havinum, \u00ed Barentshavinum, undir Eysturgr\u00f8nlandi og \u00cdslandi, \u00ed Biskeiav\u00edkini, Nor\u00f0sj\u00f3num og Skagerrak su\u00f0ur \u00ed vestara part av Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum, og naka\u00f0 su\u00f0ur vi\u00f0 Vesturafrika. Undir Vesturgr\u00f8nlandi og su\u00f0ur til USA.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "43075", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sild", "title": "Sild", "text": "Sild (lat\u00edn Clupea harengus) er vanlig v\u00ed\u00f0a um \u00ed nor\u00f0ara parti av Atlantshavinum. Undir F\u00f8royum eru 3 sildagreinar. Ein grein g\u00fdtir um v\u00e1ri\u00f0, og av henni er n\u00f3gv til her. Hin greinin g\u00fdtir \u00e1 heysti og sumri. Av henni er ikki n\u00f3gv til her. Tri\u00f0ja greinin ver\u00f0ur nevnd havsildin. V\u00edsindaliga ver\u00f0ur hon skipa\u00f0 undir teir 3 sildastovarnar, vit nevna atlantoskandisku stovnarnir. Havsildin g\u00fdtir yviri undir Noregi \u00e1 v\u00e1ri, hon kemur \u00ed f\u00f8royskt sj\u00f3\u00f8ki b\u00e6\u00f0i at g\u00fdta og leita s\u00e6r eftir f\u00f8\u00f0slu. Sild er \u00far vatnskorpuni ni\u00f0ur \u00e1 meira enn 200 m. Nor\u00f0havssildin stendur stundum heilt ni\u00f0ur \u00e1 450 m. Er vanliga dj\u00fapari um dagin enn um n\u00e1ttina. Sild er uppsj\u00f3varfiskur og vir\u00f0ismikil fiskur.\n\nSild er langur og smidligur fiskur, hon er v\u00e6l h\u00e6gri enn brei\u00f0. Hon hevur eina l\u00edtla ryggfj\u00f8\u00f0ur mitt \u00e1 bakinum, eina l\u00edtla gotfj\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 situr aftur m\u00f3ti klingruni, sm\u00e1ar b\u00fakfja\u00f0rar, i\u00f0 sita beint aftan fyri fremra enda \u00e1 ryggfj\u00f8\u00f0urini.\u00a0Hon hevur undirbit.\u00a0\n\n\u2028Sild er \u00ed Atlantshavinum \u00far Biskeiav\u00edkini til Gr\u00f8nlands, nor\u00f0ur m\u00f3ti Jan Mayen, Svalbar\u00f0i og eystur m\u00f3ti Novaja\u00a0Semlja, \u00ed Hv\u00edtahavinum og Karahavinum. Eisini er hon \u00ed Eystarasalti og Nor\u00f0sj\u00f3num. Vestanfyri \u00far Gr\u00f8nlandi til Su\u00f0urcarolina. Hon er eisini undir \u00cdslandi, F\u00f8royum og Noregi.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "43077", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grindahvalur", "title": "Grindahvalur", "text": "Grindahvalurin er eitt av st\u00f8rstu dj\u00f3runum \u00ed springarafamiljuni. Hann er ein \u00edmynd av f\u00f8royskari mentan og hevur hj\u00e1lpt f\u00f8royingum at yvirliva \u00ed fleiri \u00f8ldir. Grindahvalir liva \u00ed familjub\u00f3lkum, sum eru samansettir av honum, ungum teirra og av eldri hvalum. Ein vanligur b\u00f3lkur hevur n\u00e6stan 70% hondj\u00f3r, og fyri at sleppa undan innann\u00f8ring makast hesar bert vi\u00f0 hannum \u00far \u00f8\u00f0rum b\u00f3lkum. L\u00edknandi familjub\u00f3lkar, har honirnar hava avgerandi leiklutin, eru \u00f3vanligir \u00ed dj\u00f3raheiminum.\n\nGrindahvalur er ikki fri\u00f0a\u00f0ur. Einstakar grindir ver\u00f0a dripnir \u00ed Gr\u00f8nlandi, men annars ver\u00f0ur grindahvalur n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum bara hildin til \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini\nGrindadr\u00e1p\n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r\nFiskar undir F\u00f8royum\nGrindadr\u00e1p"}
{"id": "43080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bleikja", "title": "Bleikja", "text": "Bleikja (lat\u00edn Salvelinus alpinus) hevur ymsar litir eftir umst\u00f8\u00f0unum, \u00e1rst\u00ed\u00f0, kyni, st\u00f8dd, aldri og sta\u00f0i. Hon er dimm bl\u00e1-br\u00fan-gr\u00e1 um baki\u00f0, bl\u00e1gr\u00e1 um s\u00ed\u00f0urnar, vi\u00f0 sm\u00e1um, reydligum blettum, men eisini vi\u00f0 st\u00f3rum, lj\u00f3sum blettum. Undir b\u00fakinum er hon ofta silvurlitt. \u00a0Bleikja er h\u00f8vu\u00f0l\u00edtil og hevur l\u00edtlan kjaft.\u00a0\u00cd F\u00f8royum var bleikjan upprunaliga bert \u00ed Leynavatni. Har ver\u00f0ur hon neyvan st\u00f8rri enn 40 cm, vanliga um 20-30 cm. Hon er slept \u00ed v\u00f8tn og byrgingar, og \u00ed onkrum st\u00f8\u00f0um ver\u00f0ur hon v\u00e6l st\u00f8rri enn \u00ed Leynavatni, kanska um 60 cm.\u2028\n\nFlestasta\u00f0ni er hon bert \u00ed feskum vatni, men summasta\u00f0ni, t.d. \u00ed Gr\u00f8nlandi, er hon eisini \u00ed sj\u00f3num. Bleikja er \u00ed Gr\u00f8nlandi, \u00cdslandi og F\u00f8royum. \u00c1 Svalbar\u00f0i, Novaja Semlja, \u00e1 Sibirisku oyggjunum og heilt eystur \u00ed Beringssundi\u00f0. Um alt Noreg, \u00ed Finnlandi og Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd \u00cdrlandi og nor\u00f0ara parti av Bretlandi. \u00cd alpunum \u00ed Sveis. Bleikja er innflutt til Kanada, Alaska, Maine og New Hampshire.\n\nFiskar\nFiskar undir F\u00f8royum"}
{"id": "43081", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81llur", "title": "\u00c1llur", "text": "\u00c1llur (lat\u00edn Anguilla anguilla) heldur til b\u00e6\u00f0i \u00ed sj\u00f3gvi og feskum vatni. Hann g\u00fdtir \u00ed Sargassohavinum, og yngulin rekur vi\u00f0 streyminum til Evropa, har hann sum glas\u00e1llur fer upp \u00ed feskt vatn, og har heldur hann til, til hann fleiri \u00e1r seinni aftur fer \u00e1 sj\u00f3gv at fara aftur \u00ed Sargassohavi\u00f0 at g\u00fdta. \u00c1llur ver\u00f0ur \u00ed mesta lagi 140-150 cm langur. T\u00e1 i\u00f0 hann sum glas\u00e1llur fer \u00far sj\u00f3num upp \u00ed feskt vatn, er hann um 7 cm. Fleiri \u00e1r seinni, t\u00e1 hann aftur fer \u00e1 sj\u00f3gvin, eru siljafiskarnir ikki st\u00f8rri enn 60 cm. \u00cd F\u00f8royum eru rognafiskarnir sj\u00e1ldan longri enn 65 cm, men kunnu ver\u00f0a upp \u00ed 125.\n\n\u00c1llur er langur og kl\u00e6nur fiskur. Tv\u00f8rskur\u00f0urin er mest sum rundur.\u00a0Ryggfj\u00f8\u00f0urin er fr\u00e1 stertinum og umlei\u00f0 2/3 fram \u00e1 baki\u00f0. Hann hevur eina gotfj\u00f8\u00f0ur, i\u00f0 byrjar beint framman fyri mi\u00f0juna \u00e1 fiskinum og gongur aftur \u00e1 endan. Sterturin er l\u00edtil, samanvaksin vi\u00f0 ryggfj\u00f8\u00f0urina og gotfj\u00f8\u00f0urina. Hann hevur tv\u00e6r sm\u00e1ar, avrunda\u00f0ar uggafja\u00f0rar og hevur ikki b\u00fakfja\u00f0rar. Hann hevur l\u00edti\u00f0 h\u00f8vd, sm\u00e1, rund eygu og undirbit. T\u00e1 \u00e1llurin b\u00fanast og gerst blankur, vaksa eyguni munandi.\n\n\u00c1llur l\u00edkist hav\u00e1lli, men kennist fr\u00e1 honum m.a. \u00e1 t\u00ed, at uggafja\u00f0rarnar koma ikki aftur undir ryggfj\u00f8\u00f0urina.\u00a0\u00cd F\u00f8royum hevur \u00e1llurin l\u00edtlan t\u00fddning, men n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed Evropa ver\u00f0ur hann n\u00f3gv veiddur. Hann er \u00far Sargassohavinum til M\u00f3ritania, fram vi\u00f0 Evropa, \u00ed \u00cdslandi og F\u00f8royum til Nor\u00f0urnoregs og \u00ed Hv\u00edtahavinum. \u00cd Eystarasalti, Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum og Svartahavinum.\n\nFiskar undir F\u00f8royum\nFiskar"}
{"id": "43084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ahorn", "title": "Ahorn", "text": "Ahorntr\u00e6 (lat\u00edn Acer pseudoplatanus) ver\u00f0ur st\u00f3rt og sterkt. Ahorntr\u00e6 h\u00f3skar v\u00e6l, har gras er, ella sum \u00ed Havn, \u00e1 Vaglinum. Bl\u00f8\u00f0ini \u00e1t\u00f8k merkinum \u00ed t\u00ed kanadiska flagginum.\n\nTelist millum tey leyvtr\u00e6sl\u00f8gini, i\u00f0 hava veri\u00f0 roynd longst her \u00e1 landi.\n\nL\u00fdsing\n\nSt\u00f3rvaksi\u00f0 og brei\u00f0vaksi\u00f0 leyvtr\u00e6, i\u00f0 eldist v\u00e6l. Har\u00f0f\u00f8rt, men missir vakstrarlagi\u00f0 \u00ed slitvindi. Skuggar n\u00f3gv, og t\u00edskil minni h\u00f3skiligt, har l\u00edti\u00f0 pl\u00e1ss er. F\u00f3lka seta ofta ahorntr\u00e6 \u00ed urtagar\u00f0in, t\u00ed ta\u00f0 er vakurt. Men sum \u00e1rini l\u00ed\u00f0a, brei\u00f0ir k\u00fanan seg so n\u00f3gv, at hon skuggar fyri \u00f8\u00f0rum plantum. R\u00f8turnar brei\u00f0a seg meir enn kr\u00fanan, og t\u00e6r taka n\u00f3gva f\u00f8\u00f0slu \u00far j\u00f8r\u00f0ini. Eingi \u00e1v\u00eds kr\u00f8v til vakstrarl\u00edkindini, men tr\u00edvst t\u00f3 best \u00ed moldkendari j\u00f8r\u00f0 og g\u00f3\u00f0ari l\u00edvd. T\u00e6r l\u00f8ttu veingja\u00f0u fruktirnar \u00e1 ahorn tyrla \u00ed vindinum og ver\u00f0a ofta f\u00f8rdar langt burtur.\u2028 Nat\u00farlig \u00fatbrei\u00f0sla: Mi\u00f0evropa.\n\nTr\u00e6plantur\nPlantur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "43085", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leyvtr%C3%B8", "title": "Leyvtr\u00f8", "text": "Leyvtr\u00f8 eru ey\u00f0kend \u00e1 bl\u00f8\u00f0unum, hvussu tey eru vaksin, og hvussu tey standa \u00e1 greinunum. Bl\u00f8\u00f0ini \u00e1 leyvtr\u00f8um eru so ymisk, b\u00e6\u00f0i hvussu tey eru skipa\u00f0 og \u00e6\u00f0ra\u00f0. Roynitr\u00e6, ahorn og p\u00edlatr\u00e6 eru leyvtr\u00f8. Um veturin eru tr\u00f8ini \u00ed dvala. Leyvtr\u00f8ini missa bl\u00f8\u00f0ini, t\u00ed so setur n\u00f3gv minni vatn \u00fat \u00far teimum. Mesta vatni\u00f0 setur \u00fat gj\u00f8gnum bl\u00f8\u00f0ini. Men \u00e1 teimum kl\u00f8nu greinunum \u00e1 leyvtr\u00f8unum sita knappar, og inni \u00ed kn\u00f8ppunum liggja bl\u00f8\u00f0ini, sum spretta, t\u00e1 i\u00f0 v\u00e1ri\u00f0 kemur. N\u00f3gv n\u00e1latr\u00f8 og leyvtr\u00f8 standa gr\u00f8n allan veturin. Men hesi sl\u00f8gini eru l\u00e1gvaksin. Tey brei\u00f0a seg um gar\u00f0in og liggja v\u00e6l ni\u00f0ur yvir moldina og verja hana, so hon f\u00fdkur ikki burtur.\u2028\n\nVanligastu leyvtr\u00f8ini \u00ed Nor\u00f0urevropa eru eik og b\u00f3k. F\u00fdra leyvtr\u00f8 v\u00f3ru vanlig \u00ed F\u00f8royum uml. 1850: urtap\u00edlur, lo\u00f0p\u00edlur,\u00a0p\u00e1lmap\u00edlur og arktiskur p\u00edlur. Tey b\u00e6\u00f0i seinastu eru n\u00e6rum avoydd av sey\u00f0i.\n\nS\u00ed eisini\n Tr\u00f8\n\nTr\u00e6plantur"}
{"id": "43087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1turk%C3%B3pur", "title": "L\u00e1turk\u00f3pur", "text": "L\u00e1turk\u00f3pur (lat\u00edn Halichoerus grypus)\u00a0er tann einasti k\u00f3pur \u00ed F\u00f8royum. L\u00e1turk\u00f3pur er morgr\u00e1ur um baki\u00f0 vi\u00f0 dimmum blettum, men lj\u00f3sari undir b\u00fakinum. Hann heldur til \u00ed gj\u00e1um, sum myrk hol ganga fr\u00e1 langt inn \u00ed bergi\u00f0, og tey eru nevnd l\u00e1tur. K\u00f3purin heldur seg javnan uttan um l\u00e1trini, og t\u00e1 i\u00f0 l\u00ed\u00f0ur m\u00f3ti mikkjalsmessu, fer opnan inn \u00e1 botn og upp \u00e1 turt at leggja. Sum navni\u00f0 sigur, so heldur hann til, har i\u00f0 l\u00e1tur eru. L\u00e1turk\u00f3pur er einasti k\u00f3pur, sum n\u00f8rist undir F\u00f8royum; her ver\u00f0ur stovnurin hildin at vera 3000-5000 k\u00f3par. Opnan kann gerast meira enn 40 \u00e1ra gomul, men brimilin ver\u00f0ur sj\u00e1ldan meira enn 20 \u00e1ra gamal. L\u00e1turk\u00f3pur, i\u00f0 vanliga vei\u00f0ir fisk \u00e1 botni, er kringur at leita eftir f\u00f8\u00f0i og kavar l\u00e6ttliga ni\u00f0ur \u00e1 fleiri hundra\u00f0 metra d\u00fdpi. \n\nL\u00e1turk\u00f3pur kemur longst su\u00f0ur av \u00f8llum k\u00f3pum \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum, og hann er fj\u00f8lmesti k\u00f3pur undir Vesturevropa. Hann er \u00ed 3 \u00f8kjum \u00ed Nor\u00f0urh\u00f8vum: 1) nor\u00f0an \u00far strondunum \u00ed Labrador \u00ed Kanada su\u00f0ur til Rhode Island \u00ed USA, 2) fram vi\u00f0 strondunum \u00ed Nor\u00f0urevropa fr\u00e1 \u00cdslandi og Nor\u00f0urnoregi til Normand\u00ed, og 3) \u00ed Eystarasalti.\n\nS\u00ed eisini\n Steink\u00f3pur\n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "43089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Sj%C3%B3savn", "title": "F\u00f8roya Sj\u00f3savn", "text": "F\u00f8roya Sj\u00f3savn var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2006, vi\u00f0 ti endam\u00e1li, at s\u00fdna fram d\u00fdr og plantur sum liva \u00ed sj\u00f3num \u00e1 okkara lei\u00f0um. F\u00f8roya Sj\u00f3savn heldur til \u00ed gamla \u00edsh\u00fasinum \u00e1 Argjum. Savni\u00f0 er eitt sta\u00f0, har millum anna\u00f0 sk\u00falaflokkar, barnagar\u00f0sflokkar og a\u00f0rir b\u00f3lkar kunnu koma \u00e1 vitjan, eins og almenningurin kann vitja Sj\u00f3savni\u00f0. F\u00f8roya Sj\u00f3savn er skipa\u00f0 sum grunnur vi\u00f0 nevnd og einum dagligum rakstri. Frams\u00fdningarnar hava s\u00ed\u00f0an 2006 veri\u00f0 \u00ed \u00edsh\u00fasinum \u00e1 Argjum. Serligur dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 at hava livandi frams\u00fdningar. \n\nEini 200 fiskasl\u00f8g eru fingin undir F\u00f8royum. Fleiri teirra eru at s\u00edggja \u00ed k\u00f8rum savnsins.\n\nT\u00f3rshavnar kommuna er h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0ul hj\u00e1 savninum.\n\nBygningar og bygningsverk \u00ed F\u00f8royum\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "43090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongaminni%C3%B0", "title": "Kongaminni\u00f0", "text": "Kongaminni\u00f0 er ein st\u00f3rur minnissteinur sum minni yvir fyrstu donsku kongsvitjanina \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 f\u00f3r fram tann 25. juli \u00ed 1874.\n\nMinnissteinurin var\u00f0 reistur \u00ed 1882. Kongaminni\u00f0 stendur framvegis \u00e1 sama heyggi, har ta\u00f0 hevur sta\u00f0i\u00f0 s\u00ed\u00f0ani 1882 sum ein minnisvar\u00f0i. Til \u00e1minningar um fyrstu donsku kongavitjan \u00ed F\u00f8royum. Formurin - obeliskurin - er klassiskur, fornur, og stavar fr\u00e1 gamla Egyptalandi.\n\nKeldutilfar \n\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "43091", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Plantul%C3%ADvi%C3%B0%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum", "text": "Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum er sera fj\u00f8lbroytt. Ta\u00f0 finnast okkurt um 400 sl\u00f8g av plantum \u00ed F\u00f8royum, av teimum \u00edalt 248.428 kendu plantusl\u00f8gunum, i\u00f0 finnast \u00e1 j\u00f8r\u00f0ini. Av hesum eru 60 innf\u00f8rd av f\u00f3lki; sum pr\u00ed\u00f0isplantur \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um ella, sum av \u00f3vart, eru komnar sum \u00f3bodnir gestir \u00ed fer\u00f0ag\u00f3\u00f0si. R\u00e1\u00f0andi v\u00f8ksturin er graslendi vi\u00f0 sl\u00f8gum, sum b\u00e6\u00f0i vaksa \u00ed l\u00e1glendi og \u00e1 h\u00e1fjallinum. \u00c1 h\u00e1fjallinum, sum er oman fyri 400 m., ver\u00f0ur v\u00f8ksturin berligari vi\u00f0 sl\u00f8gum, sum eru ey\u00f0kend fyri l\u00e1glendi\u00f0 \u00e1 t\u00ed arktiska \u00f8kinum. Urtap\u00edlur, aksgr\u00f3gvin bl\u00f8\u00f0kuurt og gr\u00e1mosi eru r\u00e1\u00f0andi sl\u00f8gini.\n\nVanligasti v\u00f8ksturin er graslendi, i\u00f0 er fr\u00e1 fj\u00f8ru til fjallatind. Lynghei\u00f0ar finna vit bert \u00ed l\u00e1glendinum upp \u00ed 200 m. h\u00e6dd, har lynghei\u00f0av\u00f8ksturin hv\u00f8rvur. R\u00e1\u00f0andi planurnar \u00e1 lynghei\u00f0unum eru vanligur hei\u00f0alyngur (Calluna vulgaris), tv\u00edkynja\u00f0ur berjalyngur (Empetrum hermaphroditum), a\u00f0albl\u00e1ber (Vaccinium myrtillus), sj\u00e1ldnari eisini f\u00f8royskur klokkulyngur (Erica cinerea) og hei\u00f0abl\u00e1ber (Vaccinium uliginosum). H\u00f3pur av urtum vaksa eisini \u00e1 lynghei\u00f0unum, eitt n\u00fa b\u00f8rkumura (Potentilla erecta), fagurligt pirikum (Hypericum pulcrum) og sm\u00e1 silkibond (Polygala serphylla). Lynghei\u00f0ar eru bert \u00e1 st\u00f8rstu oyggjunum og tr\u00edvast best \u00e1 l\u00fdggjum su\u00f0urvendum fjallas\u00ed\u00f0um.\n\n17 sl\u00f8g eru sera h\u00f3tt, 5 eru h\u00f3tt, 23 eru vi\u00f0brekin, 3 eru \u00fatdey\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og eitt er n\u00e6rum h\u00f3tt. Tr\u00edggjar av plantunum eru \u00fatdey\u00f0ar \u00ed F\u00f8royum. T\u00e6r eru rey\u00f0 v\u00e1rhagas\u00f3lja (Taraxacum rubifolium), leggstutt fransagras (Primula vulgaris) og lyngjavni (Lycopodium annotinum). Rey\u00f0 v\u00e1rhagas\u00f3lja er serf\u00f8roysk, og ta\u00f0 merkir, at hon veksur onga a\u00f0rasta\u00f0ni enn \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 i\u00f0 hon vaks \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, vaks hon \u00e1 \u00f8kinum millum F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala og Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nS\u00f3ljan (Caltha palustris) er tann sj\u00f3nligasta plantan \u00ed l\u00e1glendi okkara og ber bo\u00f0 um, at v\u00e1ri\u00f0 er komi\u00f0. Hon bl\u00f3mar sera t\u00ed\u00f0liga, sum oftast fr\u00e1 fyrst \u00ed mai og inn \u00ed juni. \u00cd 2005 gj\u00f8rdist s\u00f3ljan tj\u00f3\u00f0arbl\u00f3ma okkara.\n\nPlantul\u00edvi\u00f0 \u00ed sj\u00f3num er eisini sera fj\u00f8lbroytt, b\u00e6\u00f0i \u00ed st\u00f8dd og livim\u00e1ta.\n\nF\u00f8roysk tr\u00f8\n\nHer vaksa eingi vill tr\u00f8, bara gr\u00f3\u00f0ursettar vi\u00f0arlundir og tr\u00f8, i\u00f0 eru sett ni\u00f0ur \u00ed urtag\u00f8r\u00f0um. Um vit fara heilt aftur til t\u00ed\u00f0ina, fyri milli\u00f3num av \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani, t\u00e1 gosfj\u00f8llini enn v\u00f3ru virkin her um lei\u00f0ir, kunnu vit s\u00edggja at F\u00f8royar \u00ed ymsum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um hava veri\u00f0 sk\u00f3gvaksnar. Kola\u00f0ar vi\u00f0arkl\u00f3tur og prent av leyvi\u00f0 og tr\u00e6n\u00e1lum er funni\u00f0 \u00ed kolalindunum \u00ed Su\u00f0uroy og Mykinesi \u2013 og minna um fruktarbarar t\u00ed\u00f0arsk\u00e1ar \u00e1 t\u00ed fastlandinum i\u00f0 n\u00faverandi F\u00f8royar einafer\u00f0 v\u00f3ru partar av. Syprisvi\u00f0ur, taks og baraldur, risafura og ymisk leyvtr\u00f8. \n\nT\u00e1 f\u00f3lk b\u00fasettust \u00ed F\u00f8royum, v\u00f3ru n\u00f8kur tr\u00e6sl\u00f8g vanlig \u00e1 oyggjunum. Einasta upprunaliga n\u00e1latr\u00e6i\u00f0 var t\u00f3 baraldur, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin at hava veri\u00f0 vanligur runt um \u00e1 oyggjunum. Tann upprunaligi baraldurin finst n\u00fa einans \u00ed Sv\u00ednoy, men f\u00f3lk hava funni\u00f0 baraldarr\u00f8tur \u00ed torvmoldini runt um \u00ed F\u00f8royum. Av leyvtr\u00f8um var urtap\u00edlur, lo\u00f0p\u00edlur og arktiskur p\u00edlur vanligur, men lo\u00f0p\u00edlur og arktiski p\u00edlurin eru n\u00fa mestsum avoyddir orsaka av sey\u00f0inum. Vill bj\u00f8rk hevur eisini vaksi \u00ed F\u00f8royum eftir \u00eds\u00f8ldina, men spreidd. Bj\u00f8rkin hvarv t\u00e1 f\u00f3lk b\u00fasettust \u00e1 oyggjunum. Eisini hassiltr\u00e6 skal hava vaksi \u00ed F\u00f8royum uml. \u00e1r 1000. Men hv\u00f8rt ta\u00f0 var upprunav\u00f8kstur ella er komi\u00f0 vi\u00f0 ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum er \u00f3greitt. Undir \u00f8llum umst\u00f8\u00f0um hvarv hassiltr\u00e6i\u00f0 aftur uml. 13. \u00f8ld, t\u00e1 ve\u00f0urlagi\u00f0 gj\u00f8rdist kaldari.\n\nUpprunaligur vi\u00f0av\u00f8kstur \u00ed F\u00f8royum um \u00e1r 1000 var baraldur og tr\u00fd leyvtr\u00f8: urtap\u00edlur, lo\u00f0p\u00edlur og arktiskur p\u00edlur. S\u00ed\u00f0an haran var\u00f0 slept ni\u00f0an \u00ed fj\u00f8llini um mi\u00f0ja 19. \u00f8ld, er baraldurin n\u00e6stan horvin. Urtap\u00edl og lo\u00f0p\u00edl hevur sey\u00f0urin gnaga\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed r\u00f3t. Heslivi\u00f0ur er eisini funnin, men \u00f3vist er, um tr\u00e6i\u00f0 er upprunaligur v\u00f8kstur, ella um v\u00edk\u00adingarnir hava havt ta\u00f0 vi\u00f0 s\u00e6r. Uml. \u00e1r 1000 var baraldur ta\u00f0 einasta n\u00e1latr\u00e6i\u00f0, sum vaks \u00ed F\u00f8royum. Og helst vaks ta\u00f0 alla sta\u00f0ni kring oyggjarnar. T\u00e1 \u00e1 d\u00f8gum n\u00fdttu f\u00f3lk greinirnar av baraldinum til at fl\u00e6tta eitt reip vi\u00f0, sum tey s\u00ed\u00f0ani n\u00fdttu at binda flagtekjurnar fastar vi\u00f0. T\u00e1 man skar torv, var ta\u00f0 heilt vanligt at finna tj\u00fakkar r\u00f8tur av baraldi \u00ed torvmoldini.\n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum veksur baraldur bert at kalla vanligur \u00ed Sv\u00ednoy. Hann er at kalla heilt horvin \u00e1 hinum oyggjunum, h\u00f3ast onkur einkultur runnur stendur onkra sta\u00f0ni. Ein av ors\u00f8kunum er, at t\u00e6r \u00fatsettu snj\u00f3harurnar, innfluttar \u00far Noregi 1. august 1855, fara heilt illa vi\u00f0 teimum n\u00fdggju sprotunum \u00e1 baraldinum \u00e1 vetri. Hassiltr\u00e6 vaks eisini \u00ed F\u00f8royum uml. \u00e1r 1000. Man veit ikki, um hassil var eitt uppruna tr\u00e6, ella um v\u00edkingarnir h\u00f8vdu hassiln\u00f8tur vi\u00f0 s\u00e6r, sum teir s\u00ed\u00f0ani s\u00e1ddu. Helst hvarv hassil \u00far F\u00f8royum vegna ve\u00f0urlagsbroytingar umlei\u00f0 \u00e1r 1200.\n\nBj\u00f8rk hava vaksi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an ta seinastu \u00edst\u00ed\u00f0ina fyri umlei\u00f0 10.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani. Betula nana hvarv helst fyri langari t\u00ed\u00f0 s\u00ed\u00f0ani, me\u00f0an B. pubescens, sum helst bert hevur vaksi\u00f0 \u00e1 n\u00f8krum f\u00e1um pl\u00e1ssum, hvarv, t\u00e1 f\u00f3lk settu b\u00fagv \u00ed F\u00f8royum.\n\nVi\u00f0arlundirnar\n\nTa\u00f0 eru planta\u00f0ar fleiri vi\u00f0arlundir runt um \u00ed F\u00f8royum. T.d. \u00ed V\u00e1gi og \u00e1 Tv\u00f8royri, \u00ed Mi\u00f0v\u00e1gi og Sandav\u00e1gi, \u00ed Mikladali og lundin \u00dati \u00ed Gr\u00f8v \u00ed Klaksv\u00edk. \u00cd 1885 royndu menn at planta tr\u00f8 \u00ed st\u00f8rri vavi uttanfyri T\u00f3rshavn, men royndin miseydna\u00f0ist. \u00cd 1903 royndu teir so aftur, og hesa fer\u00f0 eydna\u00f0ist ta\u00f0. Hettar var\u00f0 til ta\u00f0 vit \u00ed dag r\u00f3pa Vi\u00f0arlundin \u00ed Havn. \u00cd 1969 var\u00f0 v\u00ed\u00f0ka um lundina og aftur \u00ed 1979, og Vi\u00f0arlundin \u00ed Havn er st\u00f8rsti \u201dsk\u00f3gur\u201d \u00ed F\u00f8royum. Afturat sj\u00e1lvari Vi\u00f0arlundini eru eisini lundir vi\u00f0 Studentask\u00falan \u00ed Hoyd\u00f8lum og \u00e1 Debesartr\u00f8\u00f0, har Landsb\u00f3kasavni\u00f0 og Fr\u00f3\u00f0skaparsetri\u00f0 liggja.\n\n\u00cd desember 1988 herja\u00f0i ein hervilig \u00f3dn \u00ed F\u00f8royum. Vindurin kom upp um 60 metrar um sekundi\u00f0, og \u00f3dnin orsaka\u00f0i umfatandi ska\u00f0ar \u00e1 h\u00fas og tr\u00f8. St\u00f3rur partur av Vi\u00f0arlundini \u00ed Havn f\u00f3r fyri skeyti. Eitt megnar arbei\u00f0i er s\u00ed\u00f0an gj\u00f8rt fyri at endurreisa vi\u00f0arlundina.\n\n\u00c1 Sk\u00f3gr\u00f8kt Landsins hava f\u00f3lk gj\u00f8rt n\u00f3gvar royndir at f\u00e1a innfluttar tr\u00f8 og plantur at vaksa \u00ed F\u00f8royum. Nakrar av tr\u00f8unum og plantunum tr\u00edvast v\u00e6l \u00ed F\u00f8royum. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini t\u00f3ku prestar og onnur emb\u00e6tisf\u00f3lk plantur vi\u00f0 s\u00e6r \u00far Danmark. Tey settu tr\u00f8 og plantur \u00ed urtagar\u00f0ar \u00ed F\u00f8royum. Tr\u00e6i\u00f0, sum hevur vaksi\u00f0 best, er ahorntr\u00e6i\u00f0. Ta\u00f0 ver\u00f0ur eini 300 \u00e1ra gamalt. \u00cd prestagar\u00f0inum \u00ed Kv\u00edv\u00edk var eitt ahorntr\u00e6 planta\u00f0 \u00ed 1760, og ta\u00f0 livir enn.\n\nPlantufr\u00f8\u00f0i\n\nJens Christian Svabo nevnir \u00ed s\u00ednum yvirliti fr\u00e1 1781-1782 100 plantusl\u00f8g \u00ed F\u00f8royum. Harn\u00e6st nevnir Nicolaj Mohr \u00ed 1786 25 plantur \u00ed F\u00f8royum \u00ed s\u00edni fr\u00e1grei\u00f0ing um eina \u00edslendska n\u00e1tt\u00farus\u00f8gu. Umframt hesar plantur nevnir J\u00f8rgen Landt \u00ed \u00e1r 1800 203 sl\u00f8g \u00ed F\u00f8royum. Hansara fr\u00e1grei\u00f0ing byggir \u00e1 uppl\u00fdsingar fr\u00e1 Nicolaj Mohr og J.C. Svabo. Seinni hava n\u00f3gvir plantufr\u00f8\u00f0ingar vitja \u00ed F\u00f8royum. J.W. Horneman var \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1821 og 1837, W.C. Trevelyan \u00ed 1835 og 1837 og C. Martins \u00ed 1848. \u00cd 1867 v\u00f3ru danskir plantufr\u00f8\u00f0ingar \u00ed F\u00f8royum og gj\u00f8rdu eina gagnmetandi endursko\u00f0an av teimum skr\u00e1setingum, sum \u00e1\u00f0ur v\u00f3ru gj\u00f8rdar, og til samans fingu teir ein lista vi\u00f0 307 sl\u00f8gum.\n\nFleiri navnframir plantufr\u00f8\u00f0ingar hava s\u00ed\u00f0an vitja\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, ein av teimum mest kendu er C.H. Ostenfeld, i\u00f0 saman vi\u00f0 J. Hartz gj\u00f8rdi ein lista vi\u00f0 64 plantusl\u00f8gum. \u00cd 1936 kemur fyrsta floran \u00e1 f\u00f8royskum m\u00e1li eftir Rasmus Rasmussen, \u00ed 1952 kemur ein n\u00fdggj broytt \u00fatg\u00e1va vi\u00f0 fleiri plantum, i\u00f0 eru n\u00fdfunnar \u00ed F\u00f8royum. Vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at f\u00e1a uppl\u00fdsingar um \u00fatbrei\u00f0slu og t\u00ed\u00f0leika av h\u00e6gri plantum v\u00f3r\u00f0u v\u00ed\u00f0t\u00f8knar kanningar gj\u00f8rdar um allar F\u00f8royar 1960-1961. \u00cd sambandi vi\u00f0 hesar kanningar v\u00f3r\u00f0u fleiri n\u00fdggj sl\u00f8g funnin \u00ed F\u00f8royum. \u00cd 2000 kom n\u00fdggj f\u00f8roysk flora eftir J\u00f3hannes J\u00f3hansen, og \u00ed 2000 kom ein dagf\u00f8rdur listi yvir \u00fatbrei\u00f0slu av h\u00e6gri plantum. \u00cd n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0 hevur veri\u00f0 langt \u00edmillum, at n\u00fdggj sl\u00f8g eru funnin. Seinastu skr\u00e1setingar av n\u00fdggjum sl\u00f8gum \u00far F\u00f8royum eru fr\u00e1 1999 t\u00e1 i\u00f0 Anna Maria Fosaa og Jonas Laweson funnu ein lodnan fjallatistil \u00e1 mosar\u00f3kum og \u00ed 2002 t\u00e1 i\u00f0 Kieffe fann eitt n\u00fdtt slag av st\u00f8ri (Carex glareosa).\n\nVillar plantur \u00ed F\u00f8royum\n\nListi yvir plantusl\u00f8g. Yvirliti\u00f0 er ikki fullf\u00edggja\u00f0 enn.\n\nKeldur\n\nF\u00f8royar\nN\u00e1tt\u00fara"}
{"id": "43093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3labukkur", "title": "J\u00f3labukkur", "text": "Ein j\u00f3labukkur er (n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum) ein geitarbukkur gj\u00f8rdur av h\u00e1lmi, i\u00f0 er festur vi\u00f0 rey\u00f0um bondum. Fyrr \u00ed t\u00ed\u00f0ini var\u00f0 heiti\u00f0 vanliga br\u00fakt um ein pers\u00f3n, i\u00f0 gekk \u00edlatin sum bukkur, og saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum gekk h\u00fasanna millum um j\u00f3lt\u00ed\u00f0ir, vi\u00f0 t\u00ed endam\u00e1li at f\u00e1a mat og drekka.\n\nJ\u00f3labukkurin er n\u00e6rum einans kendur \u00ed Nor\u00f0urlondum. Upprunin er \u00f3kendur, men si\u00f0urin er \u00f3gvuliga gamal, og j\u00f3labukkurin er sostatt eitt av elstu norr\u00f8nu j\u00f3las\u00fambolunum. Ein m\u00f8guleiki er, at j\u00f3labukkurin stavar fr\u00e1 einum v\u00edkingasi\u00f0i, at ofra ein bukk \u00e1 j\u00f3lum, sum \u00edmynd av bukkunum hj\u00e1 torugudinum T\u00f3ri, fyri at f\u00e1a eitt gott \u00e1r; eitt anna\u00f0 bo\u00f0 er at j\u00f3labukkurin kann vera uppkomin \u00ed kirkjuliga j\u00f3lasp\u00e6li\u00f0 \u00ed mi\u00f0\u00f8ld, sum ofta hev\u00f0i ein hyrntan devul, i\u00f0 hev\u00f0i ymsar l\u00edkleikar vi\u00f0 j\u00f3labukkin.\n\nKeldur \n\nH\u00e1t\u00ed\u00f0\nJ\u00f3l\nStubbar"}
{"id": "43094", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDris%C3%B3lja", "title": "M\u00fdris\u00f3lja", "text": "M\u00fdris\u00f3lja, sum er v\u00edsindaliga heiti\u00f0 \u00e1 S\u00f3ljuni hevur lat\u00ednska heiti\u00f0\u00a0Caltha palustris.\u00a0Fyrri partur av navninum sipar til at plantan mest veksur \u00ed v\u00e1tlendi, me\u00f0an annar partur av navninum helst sipar til s\u00f3l. Aloftast ver\u00f0ur hon bert r\u00f3pt S\u00f3lja ella S\u00f3leyga.\u00a0M\u00fdris\u00f3ljan er tj\u00f3\u00f0bl\u00f3ma f\u00f8royinga. Ta\u00f0 bleiv avgj\u00f8rt \u00ed 2005, t\u00e1 skipa\u00f0 var\u00f0 fyri atkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slu um hv\u00f8r bl\u00f3ma skuldi ver\u00f0a tj\u00f3\u00f0bl\u00f3ma. \u00c1tta ymiskar bl\u00f3mur v\u00f3ru \u00ed uppskoti. \u00darsliti\u00f0 var\u00f0, at s\u00f3ljan l\u00e1 kl\u00e1rt \u00e1 odda og gj\u00f8rdist okkara tj\u00f3\u00f0arbl\u00f3ma.\n\nM\u00fdris\u00f3ljan hoyrir til Ranunculaceae (s\u00f3lju\u00e6tt). V\u00edsindaliga navni\u00f0 Ranunculaceae stavar fr\u00e1 lat\u00ednska or\u00f0inum ranunculus, sum merkir l\u00edtil froskur. Ors\u00f8kin til navni\u00f0 er, at flestu innan hesa \u00e6ttina vaksa \u00ed v\u00e1tligum lendi. S\u00f3ljan veksur serliga \u00ed l\u00e1glendi, t\u00f3 so, hon finnst eisini \u00ed h\u00e6ddum, har sey\u00f0ur ikki sleppur framat.\n\nSkilur seg fr\u00e1 eitt n\u00fa skri\u00f0s\u00f3lju, iglas\u00f3lju og hinum s\u00f3ljunum \u00ed \u00e6ttini vi\u00f0, at hon er menniligari vi\u00f0 s\u00ednum sermerktu st\u00f3ru n\u00fdravaksnu bl\u00f8\u00f0um og st\u00f3ru gulu bl\u00f3mu. S\u00f3ljan var longu vanlig kring alt landi\u00f0 fyri o.u. 10.000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0ani \u00ed t\u00ed sonevnda \u201cpreboreala\u201d t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum, men t\u00e1 f\u00f3lk nomu land her, hvarv hon n\u00e6stan.\u2028\n\nM\u00fdris\u00f3lja bl\u00f3mar \u00ed mai og juni. Hon kann gerast 10 til 50 cm h\u00f8g. Hon veksur \u00ed veitum, eftir \u00e1arbakkanum og \u00ed m\u00fdrum. A\u00f0rar kendar bl\u00f3mur innan s\u00f3lju\u00e6ttina \u00ed F\u00f8royum eru t.d. skri\u00f0s\u00f3lja, sv\u00ednas\u00f3lja, kirkjub\u00f8s\u00f3lja, snj\u00f3s\u00f3lja og iglas\u00f3lja.\n\nS\u00ed eisini\n S\u00f3lju\u00e6ttin\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aksgr%C3%B3gvin%20bl%C3%B8%C3%B0kuurt", "title": "Aksgr\u00f3gvin bl\u00f8\u00f0kuurt", "text": "Aksgr\u00f3gvin bl\u00f8\u00f0kuurt (fr\u00f8\u00f0iheiti Bistorta vivipara) er ein planta, sum veksur v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed F\u00f8royum. Einasta plantuslag \u00ed F\u00f8royum, i\u00f0 hevur veri\u00f0 kanna\u00f0 fyri litilstal, er aksgr\u00f3gvin bl\u00f8\u00f0kuurt. Kanningar v\u00edstu, at henda planta er fleirlitin \u00ed F\u00f8royum. Munur er eisini \u00e1, hvussu fleirlitin aksgr\u00f3gvin bl\u00f8\u00f0kuurt er ymsasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum. Eys\u00e6\u00f0 er, at eisini fleiri onnur sl\u00f8g \u00ed F\u00f8royum eru fleirlitin, men kanningar eru ikki gj\u00f8rdar av hesum enn. Bl\u00f3murnar reydligar ella hv\u00edtar, standa \u00ed aksi, 8 s\u00e1\u00f0berar. Ni\u00f0ast \u00e1 aksinum eru rey\u00f0ir ella br\u00fanir n\u00f8ringsknappar, sum detta av og sp\u00edra til n\u00fdggjar plantur. \u00cd hei\u00f0a- og graslendi uttangar\u00f0s, \u00ed skursli, b\u00e6\u00f0i ni\u00f0arlaga og overlaga, t\u00f3 mest \u00ed erva, og ofta s\u00edggjast bert bl\u00f8\u00f0ini. Bl. juni til juli.\u2028\n\nFleir\u00e1raplanta, 5-20 cm. Jar\u00f0leggurin bendur, b\u00f8lluvaksin. Loftleggurin \u00f3greindur, uppr\u00e6ttur. Bl\u00f8\u00f0ini mj\u00e1tt v\u00e1knvaksin, summi stundim v\u00e1kn- til eggvaksin, tey ni\u00f0aru langstelka\u00f0, heldur lj\u00f3sari \u00e1 ni\u00f0ara bor\u00f0i, bla\u00f0rondin aftur\u00e1brett.\n\nS\u00ed eisini\nPlantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43097", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A1mosi", "title": "Gr\u00e1mosi", "text": "Gr\u00e1mosi (fr\u00f8\u00f0iheiti Racomitrium lanuginosum) hevur\u00a0ikki r\u00e6ttiliga r\u00f3tskipan og ber hv\u00f8rki bl\u00f3mur ella fr\u00e6.\u00a0Fjallagr\u00f3\u00f0urin \u00ed F\u00f8royum\u00a0er\u00a0fyrst og fremst\u00a0gr\u00e1mosi. Men eisini grasl\u00ed\u00f0irnar hava sum ein st\u00f3ran part av gr\u00f3\u00f0rinum, og koma vit upp\u00e1 h\u00e6gstu fjallatindar, so gerst gr\u00e1mosin r\u00e1\u00f0andi. Sum tilfeingi hava mosar eisini havt st\u00f3ran t\u00fddning n\u00f3gvasta\u00f0ni. \u00cd longri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 gerast m\u00fdrilendi til m\u00f3gv t\u00ed ta\u00f0 er s\u00fart, og einki oxygen sleppur til, \u00ed t\u00edl\u00edkum umst\u00f8\u00f0um ver\u00f0ur l\u00edvrunni\u00f0 carbon ikki ni\u00f0urbroti\u00f0. Vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini ver\u00f0ur samantr\u00fdsti mosin til m\u00f3gv. T\u00e1 i\u00f0 m\u00f3gvurin ver\u00f0ur skorin ver\u00f0ur hann torv og torv hevur veri\u00f0 ein t\u00fd\u00f0andi orkukelda \u00ed F\u00f8royum og a\u00f0rasta\u00f0ni vi\u00f0.\n\nUppi \u00e1 sj\u00e1lvum tindinum kann h\u00e6rdur gr\u00e1mosi, i\u00f0 kl\u00e6\u00f0ir tindin, vera grundarlagi\u00f0 undir einum plantusamfelagi, har fjallast\u00f8r, rey\u00f0vingul og ofta eisini urtap\u00edlur og aksgr\u00f3gvin bl\u00f8\u00f0kuurt vaksa.\n\nS\u00ed eisini\nPlantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lyngjavni", "title": "Lyngjavni", "text": "Lyngjavni (fr\u00f8\u00f0iheiti Lycopodium annotinum) er ein planta. Lyngjavni er bert funnin einafer\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. Meturlangur, kr\u00fapandi leggur vi\u00f0 st\u00edvum, oddmj\u00e1um bl\u00f8\u00f0um \u00ed fimm r\u00f8\u00f0um. \u00c1 greinunum eru r\u00f8dini 8. \u00d8ksini eru einslig \u00e1 leggendanum, leggleys og mj\u00e6rri enn sj\u00e1lvar greinarnar, gulgr\u00f8n, men tey dimmast vi\u00f0 aldurin. Lyngjavni er funnin \u00ed 1903 \u00ed Sv\u00edn\u00e1um, men ikki vi\u00f0 vissu s\u00ed\u00f0ani. Sta\u00f0fest er, at lyngjavni (og rey\u00f0 v\u00e1rhagas\u00f3lja)\u00a0eru\u00a0\u00fatdey\u00f0\u00a0\u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldur\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leggstutt%20fransagras", "title": "Leggstutt fransagras", "text": "Leggstutt fransagras (fr\u00f8\u00f0iheiti Primula vulgaris) er helst horvi\u00f0 av s\u00ednum upprunavakstrasta\u00f0i, sum var \u00ed Tra\u00f0arhamri \u00e1 Sandi. Ors\u00f8kin var tann, at f\u00f3lk t\u00f3ku hana inn \u00ed urtagar\u00f0ar. Henda planta er eisini at finna \u00ed urtagar\u00f0inum hj\u00e1 F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavni. Hon er 10-25 cm. Bl\u00f3muleggurin bla\u00f0leystur. \u00d8ll bl\u00f8\u00f0ini stovnst\u00f8dd, 5-25 cm long, \u00f8vut eggvaksin til spakavaksin, \u00f3regluliga tent, sn\u00f8gg \u00e1 ovara bor\u00f0i uttan \u00e1 \u00e6\u00f0runum. Bl\u00f3murnar gular, einstakar \u00e1 legginum, meira ella minni uppr\u00e6ttar; bikari\u00f0 trektvaksi\u00f0, d\u00fanh\u00e6rt eins og teir longu bl\u00f3muleggirnir. Bl. \u00ed juni.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rey%C3%B0%20v%C3%A1rhagas%C3%B3lja", "title": "Rey\u00f0 v\u00e1rhagas\u00f3lja", "text": "Rey\u00f0 v\u00e1rhagas\u00f3lja (fr\u00f8\u00f0iheiti Taraxacum rubifolium) er serf\u00f8roysk, og ta\u00f0 merkir, at hon veksur onga a\u00f0rasta\u00f0ni enn \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 i\u00f0 hon vaks \u00ed n\u00e1tt\u00faruni, vaks hon \u00e1 \u00f8kinum millum F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala og Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 \u00ed T\u00f3rshavn. \u00cd sambandi vi\u00f0 byggingina v\u00f3ru f\u00f3lk varug vi\u00f0, at henda sera sj\u00e1ldsama planta f\u00f3r at hv\u00f8rva fr\u00e1 s\u00ednum vakstrasta\u00f0i. T\u00ed var\u00f0 hon tikin inn \u00ed urtagar\u00f0ar, og enn er hon at finna \u00e1 plantufr\u00f8\u00f0iliga urtagar\u00f0inum hj\u00e1 F\u00f8roya N\u00e1tt\u00farugripasavni.\n\nAv hesari slektini (v\u00e1rhagas\u00f3lja) eru funnin \u00ed F\u00f8royum 4-5 sl\u00f8g, sum eru hv\u00f8rt \u00f8\u00f0rum sera l\u00edk. Ey\u00f0kenni eru hesi: bl\u00f8\u00f0ini \u00f8ll stovnst\u00f8dd, dimmagr\u00e1 \u00e1 ovara bor\u00f0i, gr\u00e1-gr\u00f8n \u00e1 ni\u00f0ara, kl\u00f3skerd vi\u00f0 styttri ella longri flippum. Bla\u00f0stelkar og mi\u00f0\u00e6\u00f0rar eru stundum reydlig \u00e1 liti. Kurvaleggirnir eru so at siga bla\u00f0leysir og \u00f3greindir, kl\u00e6nstir uppi vi\u00f0 kurvina.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vanligur%20hei%C3%B0alyngur", "title": "Vanligur hei\u00f0alyngur", "text": "Vanligur hei\u00f0alyngur (fr\u00f8\u00f0iheiti Calluna vulgaris) er vanligur \u00e1 l\u00e1glendi \u00ed flestu oyggjunum \u00ed F\u00f8royum.\u2028 Vanligastu og mest ey\u00f0kendu planturnar \u00e1 lynghei\u00f0unum \u00ed F\u00f8royum eru hei\u00f0alyngur, vanligur og tv\u00edkynja\u00f0ur berjalyngur. \u00d8ki vi\u00f0 st\u00f3rvaksnum hei\u00f0alyngi eru ikki n\u00f3gvasta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum. Hei\u00f0alyngur og berjulyngur eru t\u00f3 n\u00f3gva a\u00f0rasta\u00f0ni sera vanligar planur. Vanligur hei\u00f0alyngur veksur upp \u00ed o.u. 200 m. h\u00e6dd.\n\nPlantur sum hei\u00f0alyngur og berjalyngur tr\u00edvast best um mi\u00f0alhitin fyri heitasta m\u00e1na\u00f0a liggur millum 12-13 \u00b0C. Vanligur hei\u00f0alyngur hv\u00f8rvur oman fyri 200 m. h\u00e6dd.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%ADkynja%C3%B0ur%20berjalyngur", "title": "Tv\u00edkynja\u00f0ur berjalyngur", "text": "Tv\u00edkynja\u00f0ur berjalyngur (fr\u00f8\u00f0iheiti Empetrum hermaphroditum) finst kring alt landi\u00f0, me\u00f0an tann vanligi berjalyngurin (Empetrum nigrum) bert er funnin \u00e1 Streymoy og \u00ed sunnaru helvt av landinum. \u00cd okkara grannalondum fyri eystan veksur vanligur berjalyngur bert \u00ed Finnlandi, Danmark og Su\u00f0ursv\u00f8r\u00edki, men tv\u00edkynja\u00f0ur berjalyngur veksur \u00ed Finnlandi og meginpartinum av Sv\u00f8r\u00edki og Noregi. Tv\u00edkynja\u00f0ur og vanligur berjalyngur l\u00edkjast n\u00f3gv, men ein avgerandi munur er, at vanligur berjalyngur er tv\u00edb\u00fdlisplanta, eins og vanligur baraldur. Tv\u00edkynja\u00f0ur berjalyngur aftur\u00edm\u00f3ti hevur, sum heiti\u00f0 sigur, tv\u00edkynja\u00f0ar bl\u00f3mur.\n\nT\u00e6r fyrstu lj\u00f3sarey\u00f0u bl\u00f3murnar byrja at vaksa fram um apr\u00edl-mai og \u00ed juli-august eru v\u00e6lkendu skyggjandi sv\u00f8rtu kr\u00e1kuberini b\u00fagvin. Tey b\u00fanu berini smakka v\u00e6l hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i f\u00f3lki og dj\u00f3rum, og j\u00fast hetta er umr\u00e1\u00f0andi, t\u00e1 fr\u00e6ini skulu spja\u00f0ast. Til d\u00f8mis t\u00e1 fuglur etur berini, gongur naka\u00f0 av t\u00ed\u00f0 \u00e1\u00f0renn fr\u00e6ini eru komin \u00ed gj\u00f8gnum sodningarlei\u00f0ina \u00e1 fuglinum. Hesa t\u00ed\u00f0ina hevur hann helst eisini f\u00f8rka seg burtur fr\u00e1 berjalynginum, og solei\u00f0is ver\u00f0a fr\u00e6ini borin vi\u00f0 fuglinum yvir st\u00f8rri \u00f8ki. Gamalt er at henta kr\u00e1kuber og br\u00faka tey antin r\u00e1 ella k\u00f3ka til greyt ella s\u00faltutoy.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nEiniber og kr\u00e1kuber, jenskjeld.info\n\nKeldur \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43104", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tv%C3%ADb%C3%BDlisnota", "title": "Tv\u00edb\u00fdlisnota", "text": "Tv\u00edb\u00fdlisnota (fr\u00f8\u00f0iheiti Urtica dioica) veksur\u00a0vilt \u00ed F\u00f8royum, men ta\u00f0 er ikki n\u00f3gv til av henni. Ikki heilt vanlig, har hon er; ofta \u00ed gomlum bygdum. Leggurin er 4-strentur vi\u00f0 hv\u00f8ssum r\u00f8\u00f0um. Bl\u00f8\u00f0ini andst\u00f8dd vi\u00f0 akslabl\u00f8\u00f0um. Tey eru egg- ella hjartavaksin, sagtent og dimmugr\u00f8n \u00e1 liti. Tey hava ey\u00f0kend h\u00e1r, sum valda svi\u00f0a \u00ed holdi\u00f0 \u00e1 f\u00f3lki, sum nema vi\u00f0 tey. Bl\u00f3muskipanirnar eru langar, 2-3 \u00ed hv\u00f8rjum bla\u00f0gripi. Kall- og kvennbl\u00f3mur hv\u00f8rjar \u00e1 s\u00ednum einstaklingi (tv\u00edb\u00fdlisplantur). Bl. \u00ed juli til august. Veksur \u00ed t\u00f8\u00f0ur\u00edkari mold n\u00e6rindis h\u00fasum og \u00ed fj\u00f8lbj\u00f8rgum.\n\nEr ikki nevnd nakrasta\u00f0ni sum \u00e1tuplanta, men var\u00f0 sumsta\u00f0ni n\u00fdtt sum s\u00fapanarurt, helst ovastu partarnir av plantuni. T\u00e1 i\u00f0 hon ver\u00f0ur k\u00f3ka\u00f0, ver\u00f0ur meyris\u00fdran, sum annars brennir, t\u00e1 i\u00f0 hon nemur vi\u00f0 hold, \u00f3virkin. Ta\u00f0 er ikki vanligt at dyrka notur, t\u00ed noturnar kunnu skj\u00f3tt taka yvir allan gar\u00f0in. Kann n\u00fdtast til salat; kann eisini gerast til \u00e1 sama h\u00e1tt sum spinat ella n\u00fdtast til s\u00fapanarb\u00f3t. Summi henta notur um summari, turka og mj\u00f8lva \u00ed eini hvirlu, og br\u00faka turka\u00f0u og mj\u00f8lva\u00f0u notuna sum kost\u00edskoyti \u00ed vetrarm\u00e1na\u00f0unum. Og \u00ed handlunum uttanlanda kanst t\u00fa eisini keypa t\u00e6r notur (og sj\u00e1ldsom plantusl\u00f8g) henta\u00f0 \u00far n\u00e1tt\u00faruni og helst \u00e1 serst\u00f8kum lendum.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43107", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aksmynta", "title": "Aksmynta", "text": "Aksmynta (fr\u00f8\u00f0iheiti Mentha spicata) er ein fleir\u00e1raplanta. Hon er vanliga um 27-90 cm. Leggurin uppr\u00e6ttur, vanliga sn\u00f8ggur, men stundum h\u00e6rdur. Bl\u00f8\u00f0ini sn\u00f8gg, v\u00e1knvaksin, gr\u00f8n, hvasstent. Bl\u00f3muskipanin er aks \u00e1 greinarendunum; bl\u00f3mukransarnir meira ella minni sundirskildir. Bl\u00f3murnar bl\u00e1rey\u00f0ar, men plantan bl\u00f3mar ikki v\u00e6l \u00ed F\u00f8royum. Vi\u00f0 sterkum anga. Lok vi\u00f0 vegja\u00f0arar. Vi\u00f0 vissu einans funnin \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi.\n\nF\u00f3lk hava havt plantuna vi\u00f0 s\u00e6r til Nor\u00f0urlond \u00ed mi\u00f0\u00f8ld ella fyrr. Hevur veri\u00f0 n\u00fdtt til te og sum kryddurt.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43108", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kannubj%C3%B8lluv%C3%ADsa", "title": "Kannubj\u00f8lluv\u00edsa", "text": "Kannubj\u00f8lluv\u00edsa\u00a0(fr\u00f8\u00f0iheiti Equisetum arvense) er ein v\u00e1rplanta \u00e1 v\u00e1tlendi og fram vi\u00f0 g\u00f8tum. Loftleggirnir, i\u00f0 koma t\u00ed\u00f0liga \u00e1 v\u00e1ri, eru lj\u00f3sir \u00e1 liti og spretta \u00far dimmbr\u00fanum, fleir\u00e1ra jar\u00f0leggi, sum dj\u00fapt ni\u00f0ri \u00ed j\u00f8r\u00f0ini ber sm\u00e1ar, holdkendar knyklar, kannubj\u00f8llur. \u00c1 hesum v\u00e1rleggjum sita tey gr\u00f3b\u00e6ru bl\u00f8\u00f0ini saman \u00ed aksi \u00e1 leggendanum. Gr\u00f3goymslurnar eru innan\u00ed. Ikki fyrr enn seinni koma teir gr\u00f3leysu leggirnir upp. Teir hava t\u00e6ttar, 4-strentar greinar og trongar li\u00f0asl\u00ed\u00f0rar, me\u00f0an teir fyrru hava v\u00ed\u00f0ar, skopandi li\u00f0asl\u00ed\u00f0rar.\n\n\u00cd 1700-talinum skriva\u00f0i sveisiski plantufr\u00f8\u00f0ingurin von Haller at r\u00f3mverjarnir br\u00faktu myribj\u00f8lluv\u00edsu (Equisetum fluviatile) til matna. Kannubj\u00f8llur og v\u00e1rleggir av kannubj\u00f8lluv\u00edsu (E. arvense) hevur veri\u00f0 br\u00faktir til matna fleirista\u00f0ni. I F\u00f8royum eru pr\u00f3gv um at tey undir 1800-talinum \u00f3tu v\u00f8ksturin t\u00e1 tey um v\u00e1ri arbeiddu \u00ed b\u00f8num. \u00cd Nor\u00f0ur-Amerika og Eystur\u00e1sia br\u00faktu tey eisini Equisetum arvense (Kannubj\u00f8lluv\u00edsa) til matna. Kannubj\u00f8llan, sum er eitt k\u00fdli \u00e1 jar\u00f0legginum, var ta\u00f0, sum var\u00f0 eti\u00f0. Jar\u00f0leggirnir vaksa b\u00e6\u00f0i dj\u00fapt og v\u00ed\u00f0a \u00ed moldini. K\u00fdlini eru st\u00f3r sum kirsuber, hv\u00edt innan vi\u00f0 myrkari hinnu uttan\u00e1, og tey eru s\u00f8t.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43109", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjartatjarnaks", "title": "Hjartatjarnaks", "text": "Hjartatjarnaks (fr\u00f8\u00f0iheiti Potamogeton perfoliatus) veksur v\u00ed\u00f0a hvar \u00ed v\u00f8tnum. N\u00e6stan \u00f8ll bl\u00f8\u00f0ini stelkleys, tunn, hjarta- ella eggvaksin vi\u00f0 t\u00fd\u00f0uliga groyptari grund, stundum sm\u00e1rukkut \u00ed rondini. Aksleggurin tykist stundum eitt sindur framtj\u00fakkur; bl\u00f3murnar sm\u00e1ar, tv\u00edkynja\u00f0ar; fruktin fj\u00f8ldarfrukt, leggleys.\n\n\u2028Leggurin greindur, t\u00e6ttsettur vi\u00f0 bl\u00f8\u00f0um. Bl\u00f8\u00f0ini upp \u00ed 10 x 6 cm, \u00f8ll undir kavi, \u00f3stelka\u00f0, eggvaksin, groypt vi\u00f0 hjartavaksnari grund, ofta er rondin eitt sindur bylgjut, f\u00ednt tent, i\u00f0 hvussu er sum ung. L\u00edtil sl\u00ed\u00f0rahinna. Fruktin 3-3,5 mm. Bl. \u00ed juli til august. Veksur \u00ed v\u00f8tnum.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%C3%B0albl%C3%A1ber", "title": "A\u00f0albl\u00e1ber", "text": "A\u00f0albl\u00e1berini (Vaccinium myrtillus) hoyra til lyng\u00e6ttina. \u00cd F\u00f8royum vaksa tey um alt landi\u00f0 \u00e1 turrlendi, serliga vi\u00f0 brattar \u00e1arbakkar ella vi\u00f0 steinar. Sm\u00e1runnar vi\u00f0 misst\u00f8ddum, fja\u00f0ur\u00e6\u00f0ra\u00f0um bl\u00f8\u00f0um, i\u00f0 eru summargr\u00f8n, eggvaksin, sm\u00e1tent, tunn, lj\u00f3sagr\u00f8n b\u00e1\u00f0umegin. Greinarnar strentar. Bl\u00f3murnar einstakar fr\u00e1 bla\u00f0gripunum; kr\u00fanan b\u00f8llut, krukkuvaksin; flipparnir \u00fat\u00e1brettir. Fruktin eitt ber vi\u00f0 4-5 fr\u00e6r\u00famum. Bl\u00f3man er rey\u00f0 \u00e1 liti; beri\u00f0 bl\u00e1tt ella reytt, sevjumiki\u00f0. Veksur \u00ed haga, homrum og gj\u00e1um.\n\nS\u00ed eisini\nBl\u00e1ber\nF\u00f8roysk flora\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43111", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royskur%20klokkulyngur", "title": "F\u00f8royskur klokkulyngur", "text": "F\u00f8royskur klokkulyngur (fr\u00f8\u00f0iheiti Erica cinerea) hevur heldur f\u00ednar runnar, st\u00edvh\u00e6rdar. T\u00e6r ungu greinarnar eru sn\u00f8ggar. Bl\u00f8\u00f0ini sm\u00f8l, sita \u00ed 4-tals kransum, kertilh\u00e6rd, gr\u00f8n vetur og summar. Bl\u00f3murnar \u00ed klasum, heldur f\u00e1bl\u00f8md, og ikki berir \u00ed erva. Bikari\u00f0 gr\u00f8nt og n\u00f3gv styttri enn kr\u00fanan, sum er klokkuvaksin, korkarey\u00f0 og atholvd \u00ed erva. F\u00f8royskur klokkulyngur ver\u00f0ur\u00a0upp \u00ed 10-40\u00a0cm.\n\nN\u00f3gv grindur runnur. Bl\u00f8\u00f0ini 3 og 3 \u00ed somu h\u00e6dd \u00e1 legginum, 4-5 mm long, dimmgr\u00f8n; bla\u00f0rendurnar aftur\u00e1brettar. Bikarbl\u00f8\u00f0ini n\u00f3gv styttri enn tann dimmrey\u00f0a, klokkuvaksna kr\u00fanan; 3 sm\u00e1 h\u00e1bl\u00f8\u00f0 liggja upp at bikarinum. Bl. \u00ed august. Veksur \u00e1 heldur turrum hei\u00f0alendi, n\u00e6stan bara ni\u00f0arlaga, ni\u00f0an fyri 300 m.\n\nEin av ey\u00f0kennisplantunum fyri lynghei\u00f0ar er klokkulyngur. Hann veksur einans \u00e1 teimum turrastu lynghei\u00f0unum \u00ed F\u00f8royum, og ongant\u00ed\u00f0 oman fyri 200 m. h\u00e6dd.\n\nS\u00ed eisini\nF\u00f8roysk flora\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0abl%C3%A1ber", "title": "Hei\u00f0abl\u00e1ber", "text": "Hei\u00f0abl\u00e1ber (fr\u00f8\u00f0iheiti: Vaccinium uliginosum) veksur \u00e1 hei\u00f0alendi og \u00ed homrum. Bl\u00e1gr\u00f8n bl\u00f8\u00f0, sum detta av um heysti\u00f0, \u00f8vut eggvaksin. Bla\u00f0rondin eitt sindur aftur\u00e1brett. Kr\u00fanan rund til klokkuvaksin, vanliga 1-3 bl\u00f3mur saman. Kr\u00fanubl\u00f8\u00f0ini hv\u00edt til lj\u00f3sarey\u00f0, beri\u00f0 lj\u00f3sabl\u00e1tt, men plantan fruktar neyvan \u00ed F\u00f8royum.\n\nS\u00ed eisini\nBl\u00e1ber\nPlantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fagurligt%20pirikum", "title": "Fagurligt pirikum", "text": "Fagurligt pirikum ella V\u00edriksgras (fr\u00f8\u00f0iheiti Hypericum pulchrum) er\u00a0ein planta. Hon ver\u00f0ur\u00a05 til 25\u00a0cm h\u00f8g. \u00c1 turrlendi uttangar\u00f0s. Leggirnir kl\u00e6ntrasligir, greindir, rundir, uppbendir. Bl\u00f8\u00f0ini andst\u00f8dd, hjartavaksin, avlong, kubbut; tey eru bl\u00e1gr\u00f8n \u00e1 ni\u00f0ara bor\u00f0i, sm\u00e1prikkut at s\u00edggja til upp fyri lj\u00f3si\u00f0. Bl\u00f3muskipanin l\u00edkist tyssaskj\u00f3li. Kr\u00fanan f\u00f8gurgul, ber fyrst \u00ed reydligt. Kr\u00fanubl\u00f8\u00f0ini 5, bikarbl\u00f8\u00f0ini 5; s\u00e1\u00f0berarnir mangir, og tr\u00e6\u00f0rirnir eru samanvaksnir \u00ed grundini \u00ed trimum bundum. Fruktin er 3-5 r\u00famt hylki.\n\nLeggurin rey\u00f0littur, klantrasligur, uppr\u00e6ttur ella uppbendur. Bl\u00f8\u00f0ini egg- til hjartavaksin, kubbut, prikkut av kertlum, fevna um eitt sindur tv\u00f8rtur um leggin. Kr\u00fanan rey\u00f0 og gul. Rey\u00f0-gulir s\u00e1\u00f0berar; b\u00e6\u00f0i kr\u00fana og bikar hava sv\u00f8rt kertilh\u00e1r. Plantan annars sn\u00f8gg. Bl. \u00ed juni. Veksur \u00e1 turrlendi \u00e1 haganum, eisini \u00ed homrum. Sum vanl. mest ni\u00f0arlaga.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mayo%20%28%C3%8Drland%29", "title": "Mayo (\u00cdrland)", "text": "Mayo (\u00edrskt: Maigh Eo) er fyrrverandi greivad\u00f8mi og n\u00faverandi amt (fyrisitingarligt \u00f8ki; enskt: County Mayo, \u00edrskt: Contae Mhaigh Eo) \u00ed L\u00fd\u00f0veldinum \u00cdrlandi. Amti\u00f0, sum hevur umlei\u00f0 130 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar, liggur \u00e1 vesturstrondini \u00ed landslutinum Connacht. V\u00edddin er n\u00e6stan 5600 km\u00b2.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 amtinum er \u00ed Castlebar, sum eisini er st\u00f8rsti b\u00fdur. N\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur er Ballina (10 623 \u00edb\u00fagvar), sum liggur nor\u00f0anfyri.\nWestport er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur vi\u00f0 umlei\u00f0 6000 \u00edb\u00fagvum. B\u00fdurin liggur vestanfyri, vi\u00f0 v\u00edkina Clew Bay.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nAchill (\u00edrskt: Acaill) Oyggin Achill liggur t\u00e6tt vi\u00f0 vesturstrondina. Hon er st\u00f8rsta oyggj \u00ed \u00cdrlandi.\n\nCroagh Patrick (\u00edrskt: Cruach Ph\u00e1idraig) Fjalli\u00f0 Croagh Patrick, sum er 764 m h\u00f8gt, er eitt av teimum kendastu fj\u00f8llunum \u00ed \u00cdrlandi. \nNavni\u00f0 \u00e1 fjallinum er uppkalla\u00f0 eftir Sankta P\u00e1trik. \n\nClew Bay (\u00edrskt: Cuan M\u00f3) V\u00edkin liggur \u00e1 vesturstrondini og hevur 117 oyggjar. \n\nKillary Harbour (\u00edrskt: An Caol\u00e1ire Rua) Fj\u00f8r\u00f0urin Killary Harbour er tann einasti fj\u00f8r\u00f0urin \u00ed \u00cdrlandi. Hann liggur \u00e1 markinum millum fyrisitingarligu \u00f8kini Mayo og Galway.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Mayo Local Authorities - almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\n\u00cdrland"}
{"id": "43118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Westport%20%28%C3%8Drland%29", "title": "Westport (\u00cdrland)", "text": "Westport (\u00edrskt Cathair na Mart) er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Co. Mayo \u00ed \u00cdrlandi. \nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 v\u00edkina Clew Bay, \u00e1 vesturstrondini m\u00f3ti Atlantshavinum.\n\n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u 6198 f\u00f3lk \u00ed Westport.\n\nKend f\u00f3lk av Westport \n Matt Molloy, \u00edrskur t\u00f3nleikari, kendur fr\u00e1 t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Chieftains\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Westport, mayo-ireland.ie\nWestport, heritagetowns.com\n\n\u00cdrland\nB\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "43119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Westport", "title": "Westport", "text": "Or\u00f0i\u00f0 Westport hevur fleiri t\u00fddningar:\n\t\t\n Westport (\u00cdrland) \n Westport (N\u00fds\u00e6land)\n fleiri pl\u00e1ss \u00ed USA, m.a:\n Westport (Connecticut)\n Westport (Massachusetts)\n Westport (Washington)\n Westport (Wisconsin)"}
{"id": "43120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mayo", "title": "Mayo", "text": "Or\u00f0i\u00f0 Mayo hevur fleiri t\u00fddningar:\n \u00ed \u00cdrlandi:\t\t\n Mayo (\u00cdrland), eitt amt/fyrisitingarligt \u00f8ki (Co. Mayo)\n Mayo (bygd), ein bygd \n fleiri pl\u00e1ss \u00ed USA, m.a:\n Mayo (Florida)\n Mayo (Maryland)\n Mayo (South Carolina)"}
{"id": "43154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Smyrilsurt", "title": "Smyrilsurt", "text": "Smyrilsurt (fr\u00f8\u00f0iheiti Hieracium) er 20 til 60 cm h\u00f8g. Hon bl\u00f3mar seint - fr\u00e1 juli til september. T\u00e6r vaksa mest \u00ed klettum og homrum og \u00e1 sl\u00e6ttlendi, har sum gr\u00fdtut og turrligt er. Smyrilsurt er fleir\u00e1raurt vi\u00f0 jar\u00f0leggi, stundum vi\u00f0 stovnbl\u00f8\u00f0um, stundum ikki. Bl\u00f8\u00f0ini eru heil, l\u00edti\u00f0 tent. Leggirnir stundum at kalla bla\u00f0leystir, ofta vi\u00f0 1-4 leggbl\u00f8\u00f0um, og stundum bla\u00f0margir. Ofta eru leggirnir greindir og enda \u00ed kurv, einari ella fleiri. Kurvareivbl\u00f8\u00f0ini eru samansett av fleiri r\u00f8\u00f0um av reivbl\u00f8\u00f0um, sum eru kl\u00f8dd vi\u00f0 meira ella minni t\u00e6ttum h\u00e1rum. Kurvarnar eru gular, stundum reydligar, sj\u00e1ldan rey\u00f0ar. T\u00e6r eru margbl\u00f8mdar. Frukth\u00e1rini gullig ella reydlig og sita \u00e1 fruktini, i\u00f0 er kelvirund n\u00f8t.\u2028\u2028\n\nHon l\u00edkist n\u00f3gv tyrilshatti. Hon hevur mj\u00f3lkarsevju, men er h\u00e6gri \u00e1 v\u00f8kstri, og bl\u00f8\u00f0ini eru ikki so n\u00f3gv skorin. Bl\u00f3man er gul \u00e1 liti, kurvavaksin. Leggurin ber sj\u00e1ldan bl\u00f8\u00f0, men greinar seg ofta \u00ed tveir ella fleiri. Bl\u00f8\u00f0ini sita \u00ed stovni ni\u00f0ast vi\u00f0 leggin. Smyrilsurt er vanlig bl\u00f3ma, har sum ta\u00f0 er gr\u00fdtut og \u00e1 turrlendi.\u2028\n\n\u00cd F\u00f8royum eru navnagreind eini 23 sl\u00f8g, \u00f8ll serst\u00f8k fyri okkara oyggjar.\n\n Kn\u00e6mikil smyrilsurt (H. gnophodes)\u2028\n Kalsoyarsmyrilsurt (H. kalsoense)\n L\u00e1gskotsk smyrilsurt (H. leniscotum)\n \u2028Hv\u00edtdrigin smyrilsurt (H. leucograptum)\n \u2028St\u00f3rlig smyrilsurt (H. perampliforme)\n \u2028St\u00f3r smyrilsurt (H. peramplum)\n \u2028Heilranda\u00f0 smyrilsurt (H. perintegrum)\u2028\n Undirrey\u00f0 smyrilsurt (H. subrubicundum)\u2028\n Forn smyrilsurt (H. veterascens)\n \u2028\u00d8rvarodda\u00f0 smyrilsurt (H. ardisodon)\u2028\n Randh\u00e6rd smyrilsurt (H. ciliolatum)\u2028\n Sn\u00f8rd smyrilsurt (H. constrictiforme)\u2028\n Hjartavaksin smyrilsurt (H. cordifrons)\n \u2028Omansn\u00f8gg smyrilsurt (H. epileucum)\n \u2028Tj\u00fakkbla\u00f0a\u00f0 smyrilsurt (H. sarcophylloides)\n Hartsarsmyrilsurt (H. hartzianum)\u2028\n Ostenfeldssmyrilsurt (H. ostenfeldii)\n \u2028L\u00ednkend smyrilsurt (H. epileucoides)\u2028\n S\u00edmunarsmyrilsurt (H. simmonsianum)\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ullh%C3%A6rt%20legugras", "title": "Ullh\u00e6rt legugras", "text": "Ullh\u00e6rt legugras (fr\u00f8\u00f0iheiti Holcus lanatus) er 20-60 cm h\u00f8g. Sera vanligt \u00ed n\u00fdlendi og opinektrum; ver\u00f0ur nevnt fr\u00e6gras. Str\u00e1ini saman \u00ed t\u00fagvum. \u00d8ll plantan mj\u00fakh\u00e6rd, gr\u00e1lig. Tyssi\u00f0 samanliggjandi, \u00e1\u00f0ur enn bl\u00f3mingin kemur, men \u00fatsperra\u00f0 seinni. Ta\u00f0 er vanligast reydligt \u00e1 liti, lj\u00f3sari og dimmari, stundum n\u00e6stan hv\u00edtt. Ni\u00f0ara aks\u00f8gnin er kubbut, men ber ein evursl\u00edtlan brodd. Kallbl\u00f3mu\u00f8gnin ber eisini ein l\u00edtlan brodd. \u00d8ll plantan er kl\u00f8dd vi\u00f0 mj\u00fakum h\u00e1rum.\u2028\n\nBl\u00f3muskipanin eitur eitt tyssi, t\u00ed at bl\u00f3muleggirnir greina seg \u00ed sm\u00e6rri greinar, sum bera hv\u00f8r s\u00edna bl\u00f3mu. Tyssi\u00f0 liggur saman, men t\u00e1 i\u00f0 plantan bl\u00f3mar, brei\u00f0ir tyssi\u00f0 seg \u00fat. Tyssi\u00f0 er reydligt \u00e1 liti. Tyssi\u00f0 3-20 cm, dimmreytt, stundum naka\u00f0 gr\u00f8nligt ella lj\u00f3st, 2 ella 3 bl\u00f3mur \u00ed sm\u00e1aksinum. Ni\u00f0ara bl\u00f3man tv\u00edkynja\u00f0 vi\u00f0 ongum broddi, tann ovara einkynja\u00f0 kallbl\u00f3ma vi\u00f0 broddi, sum ikki r\u00f8kkur \u00fat \u00far sm\u00e1aksinum. Bl\u00f3mar \u00ed juni-august. Veksur \u00e1 n\u00fdlendi serliga, sera vanlig innangar\u00f0s, men veksur eisini uttangar\u00f0s, har i\u00f0 ta\u00f0a\u00f0 er.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B8%C3%B0ugtbl%C3%B3mandi%20summard%C3%A1i", "title": "St\u00f8\u00f0ugtbl\u00f3mandi summard\u00e1i", "text": "St\u00f8\u00f0ugtbl\u00f3mandi summard\u00e1i (fr\u00f8\u00f0iheiti Bellis perennis) er helst tann plantan, i\u00f0 vit kenna best \u00ed F\u00f8royum. Hon er so l\u00edvsseig, at hon veksur alt \u00e1ri\u00f0. Ennt\u00e1 um veturin, t\u00e1 i\u00f0 kavin toyar, setur hon h\u00f8vdi\u00f0 uppundan. St\u00f8\u00f0ugtbl\u00f3mandi summard\u00e1i er l\u00edtil \u00e1 v\u00f8kstri, einar 5-15 cm til st\u00f8ddar. Leggirnir bera eingi bl\u00f8\u00f0. Bl\u00f8\u00f0ini vaksa t\u00e6tt saman ni\u00f0ri vi\u00f0 r\u00f3tina. Vit siga, at bl\u00f8\u00f0ini eru stovnst\u00f8dd. Hon hoyrir upp \u00ed kurvabl\u00f3mu\u00e6ttina, t\u00ed bl\u00f3muskipanin ver\u00f0ur nevnd kurv, t\u00ed t\u00e6r einst\u00f8ku bl\u00f3murnar hava ongan legg, men sita t\u00e6ttar saman \u00e1 einum felags leggi. Bl\u00f3muskipanin ella kurvin er \u00ed tveimum. \u00cd mi\u00f0juni eru bl\u00f3murnar t\u00e6ttvaksnar, sum ein l\u00edtil gul p\u00fata. Runanum standa t\u00e6r hv\u00edtu randbl\u00f3murnar, sum ein p\u00edpukragi.\n\nBl\u00f3mar \u00e1ri\u00f0 runt, t\u00f3 helst um summari\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed haga og b\u00f8. Leggirnir bla\u00f0leysir, h\u00e6rdir, kelvirundir og bera eina kurv \u00e1 endanum. Bl\u00f8\u00f0ini stovnst\u00f8dd, stelka\u00f0 og \u00f3regluliga tent, spakavaksin og h\u00e6rd. \u00cd kurvini eru allar bl\u00f3murnar leggleysar, t\u00e6tt samanst\u00fagva\u00f0ar. Diskbl\u00f3murnar eru gular vi\u00f0 fimm-tentum tungukr\u00fanur, kvennbl\u00f3mur ella geldbl\u00f3mur. Uttan um kurvina er felags kurvareivi\u00f0. Kurvin vanliga 1,5-3 cm \u00ed tv\u00f8rm\u00e1ti. Randkr\u00fanurnar hv\u00edtar, stundum vi\u00f0 rey\u00f0um liti \u00ed. Bl\u00f3mar alt \u00e1ri\u00f0, men mest \u00ed apr\u00edl-oktober. Veksur \u00ed haga og b\u00f8, serliga \u00e1 l\u00e1glendi, ikki funnin oman fyri 600 m. Fruktin hevur ikki h\u00e1rkrans ella flogambo\u00f0. Fruktin er ikki h\u00e6rd.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43158", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyrilshattur", "title": "Tyrilshattur", "text": "Vanlig heysthagas\u00f3lja ella tyrilshattur (fr\u00f8\u00f0iheiti Leontodon autumnale) er 10-30 cm til st\u00f8ddar. Plantan hevur stuttan jar\u00f0legg og trevjar\u00f3t. Tyrilshattur er vanligasta gula kurvabl\u00f3ma her \u00e1 landi. Hon veksur \u00f3gvuliga v\u00ed\u00f0a b\u00e6\u00f0i \u00ed haga, b\u00f8 og uppi millum fjalla. Leggurin hevur eingi bl\u00f8\u00f0. Bl\u00f8\u00f0ini vaksa \u00ed stovni ni\u00f0ri vi\u00f0 r\u00f3tina. Bl\u00f3muskipanin er ein kurv, gul \u00e1 liti. Tyrilshattur hevur mj\u00f3lkarsevju, i\u00f0 hevur veri\u00f0 n\u00fdtt fyri kambfja\u00f0rar. Bl\u00f3mar \u00ed juli til august.\u2028\n\nLeggirnir stundum greindir. Bl\u00f8\u00f0ini stovnst\u00f8dd, stakfinnut ella flipput; endaflippurin mj\u00e1ur. Kurvarnar uppr\u00e6ttar undan bl\u00f3mingini. Allar bl\u00f3murnar hava tungukr\u00fanu, gular. Kurvareivi\u00f0 gongur upp \u00ed topp. Kurvareivi\u00f0 meira ella minni h\u00e6rt. Bl\u00f3must\u00f8\u00f0i\u00f0 uttan agnar ella flus. Frukth\u00e1rini gullig \u00e1 liti, l\u00edti\u00f0 \u00fatbreidd, leggleys, fja\u00f0urgreind. Tey mynda eftir bl\u00f3mufalli\u00f0 eitt d\u00fanl\u00e6tt, gulligt no\u00f0a. Fleir\u00e1raplanta. Veksur \u00ed haga og b\u00f8 og vi\u00f0 vegja\u00f0arar, men eisini uppi \u00e1 h\u00e6gstu fj\u00f8llum.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dslendskt%20loppugras", "title": "\u00cdslendskt loppugras", "text": "\u00cdslendskt loppugras (fr\u00f8\u00f0iheiti Gentianella campestris) er tvey\u00e1raplanta og veksur \u00ed turrlendi. Bl\u00f3mar \u00ed juli til august. Veksur \u00e1 ryggjum b\u00e6\u00f0i \u00ed b\u00f8 og haga. \u00d8ll plantan er bl\u00e1gr\u00e1 \u00e1 liti. Leggurin er steyrr\u00e6ttur vi\u00f0 uppr\u00e6ttum greinum, 4-strentum. Bl\u00f3murnar fr\u00e1 bla\u00f0gripunum ella \u00e1 leggendunum. Kr\u00fanan bl\u00e1, 4-flipput vi\u00f0 trevsutari hj\u00e1kr\u00fanu. Bikarbl\u00f8\u00f0ini eru 4 \u00ed tali, harav 2 st\u00f3r og brei\u00f0vaksin, 2 sm\u00e1 og mj\u00e1.\n\n\u00cdslendskt loppugras ver\u00f0ur 5-20 cm. Leggurin greindur ella \u00f3greindur; greinarnar uppr\u00e6ttar. Bl\u00f8\u00f0ini 1,5-3 cm long, sn\u00f8gg; mj\u00e1tt eggvaksin leggbl\u00f8\u00f0, stovnbl\u00f8\u00f0ini ofta meira spakavaksin. Bl\u00f3murnar einstakar ella \u00ed sk\u00favi. Kr\u00fanan vi\u00f0 trevsum uttast \u00ed kr\u00fanup\u00edpuni, rey\u00f0bl\u00e1, sj\u00e1ldan hv\u00edt. Veksur \u00e1 turrlendi, oftast ni\u00f0an fyri 300 m.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3lju%C3%A6ttin", "title": "S\u00f3lju\u00e6ttin", "text": "S\u00f3lju\u00e6ttin (fr\u00f8\u00f0iheiti Ranunculaceae) er ein plantu\u00e6tt vi\u00f0 uml. 2.500 sl\u00f8gum. S\u00f3lju\u00e6ttin m\u00e1 ver\u00f0a naka\u00f0 av t\u00ed sj\u00f3nligasta \u00ed F\u00f8royum. Vegja\u00f0ari og b\u00f8ur ver\u00f0a lita\u00f0 gul \u00ed t\u00ed\u00f0ini mai til juli. \u00c1 v\u00e1tum b\u00f8i kunnu ver\u00f0a n\u00f3gvar m\u00fdris\u00f3ljur og skri\u00f0- og sv\u00ednas\u00f3ljurnar eru allasta\u00f0ni. Ta\u00f0 er serliga \u00ed juni, at hesi b\u00e6\u00f0i sl\u00f8gini koma fyri seg. Sv\u00ednas\u00f3lja og skri\u00f0s\u00f3lja kunnu kennast fr\u00e1 hv\u00f8rji a\u00f0rari vi\u00f0 at hyggja at bl\u00f8\u00f0unum. Mittasti bla\u00f0lutur \u00e1 bl\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 skri\u00f0s\u00f3lju hevur stelk, me\u00f0an mittasti bla\u00f0lutur \u00e1 bl\u00f8\u00f0unum hj\u00e1 sv\u00ednas\u00f3lju hevur ongan stelk. A\u00f0rar kendar bl\u00f3mur innan s\u00f3lju\u00e6ttina \u00ed F\u00f8royum eru t.d. kirkjub\u00f8s\u00f3lja, snj\u00f3s\u00f3lja og iglas\u00f3lja.\n\n\u00cd 2005 gj\u00f8rdist s\u00f3ljan tj\u00f3\u00f0arbl\u00f3ma okkara.\u00a0\u2028\n\nFleir\u00e1raurtir. Bl\u00f8\u00f0ini misst\u00f8dd, ofta hand\u00e6\u00f0ra\u00f0, hava sl\u00ed\u00f0raf\u00f3t, men einki akslarbl\u00f8\u00f0. Bl\u00f3murnar einstakar ella \u00ed sk\u00favum, regluligar, tv\u00edkynja\u00f0ar, undirstaddar og leyskr\u00fdndar. Bl\u00f3mureivi\u00f0 einfalt og litt ella tv\u00edfalt vi\u00f0 bikari og kr\u00fanu, oftast fimm-deilt. N\u00f3gvir s\u00e1\u00f0berar og n\u00f3gvar s\u00e1\u00f0gongir. Aloftast fj\u00f8ldarfrukt, og sm\u00e1fruktirnar eru n\u00f8t ella hylki.\n\n Vanlig m\u00fdris\u00f3lja (C. palustris)\u2028\n Snj\u00f3s\u00f3lja (R. glacialis)\n \u2028Kirkjub\u00f8s\u00f3lja (R. ficaria)\n \u2028Tjarnars\u00f3lja (R. reptans)\n \u2028Iglas\u00f3lja (R. flammula)\n Gulls\u00f3lja (R. auricomus)\u2028\n Skr\u00ed\u00f0s\u00f3lja (R. repens)\n \u2028Sv\u00ednas\u00f3lja (R. acris)\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eingjarkarsi", "title": "Eingjarkarsi", "text": "Eingjarkarsi (fr\u00f8\u00f0iheiti Cardamine\u00a0pratensis) er vanlig planta \u00e1 v\u00e1tlendi og ver\u00f0ur einar 10-25 cm til h\u00e6ddar. Bl\u00f3murnar eru vi\u00f3lubl\u00e1ar \u00e1 liti og vaksa saman \u00ed klasa \u00e1 leggendanum. Bl\u00f8\u00f0ini vaksa b\u00e6\u00f0i \u00ed stovni ni\u00f0ri vi\u00f0 r\u00f3tina og misst\u00f8dd upp \u00e1 h\u00e1lvan leggin. Bl\u00f8\u00f0ini hava eitt heldur sj\u00e1ldsamt vakstrarlag, sum vit kalla stakfinnut, t\u00ed bla\u00f0i\u00f0 er sett saman av fleiri p\u00f8rum av sm\u00e1bl\u00f8\u00f0um, kalla\u00f0 finnur og endar vi\u00f0 einum st\u00f8kum bla\u00f0i. Bl\u00f3mar \u00ed mai-juni. Veksur \u00e1 v\u00e1tlendi.\n\nL\u00fdsing: Fleir\u00e1raurt. Leggurin uppr\u00e6ttur. Loftleggirnir stinnir, bla\u00f0f\u00e1ir \u00ed erva. Bl\u00f8\u00f0ini sn\u00f8gg, stakfinnut. Finnurnar brei\u00f0ar og tentar \u00e1 teim ni\u00f0aru, men mj\u00e1ar og \u00f3tentar \u00e1 teim ovastu bl\u00f8\u00f0unum. Klasin l\u00edkist skj\u00f3li. Kr\u00fanubl\u00f8\u00f0ini 4, lj\u00f3sabl\u00e1lig vi\u00f0 myrkum r\u00edpum, frambrei\u00f0, \u00fatbreidd, negllong. S\u00e1\u00f0knapparnir gulir. Tv\u00edlokabj\u00f8lgarnir langir; b\u00e6\u00f0i lokini flettast av \u00far ne\u00f0ra. Fr\u00e6ini hanga \u00e1 skilar\u00faminum. Stovnbl\u00f8\u00f0ini einfinnut vi\u00f0 5-8 p\u00f8rum av sm\u00e1bl\u00f8\u00f0um, sum eru eggvaksin, stuttstelka\u00f0. Leggbl\u00f8\u00f0ini eisini finnut, men vi\u00f0 strikuvaksnum sm\u00e1bl\u00f8\u00f0um. Kr\u00fanubl\u00f8\u00f0ini lj\u00f3st bl\u00e1rey\u00f0, s\u00e1berarnir gulir. Tv\u00edlokabj\u00f8lgarnir 2-4 cm langir. Veksur \u00ed veitum og \u00e1 v\u00e1tlendi, mest innangar\u00f0s, men eisini heilt upp til fjalla.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%BDritistil", "title": "M\u00fdritistil", "text": "M\u00fdritistil (fr\u00f8\u00f0iheiti Cirsium palustre) ver\u00f0ur 50-120 cm til h\u00e6ddar og veksur, sum navni\u00f0 sigur, \u00ed m\u00fdrum og vi\u00f0 \u00e1arbakkar. Henda h\u00f8ga, h\u00e1b\u00e6rsliga plantan vi\u00f0 s\u00edni korkalittu bl\u00f3mu og fagra gr\u00f8na leyvi hevur hugtiki\u00f0 mangan. Men br\u00e1tt varnast t\u00fa, at hon er ikki so at koma \u00ed h\u00f3slag vi\u00f0, t\u00ed b\u00e6\u00f0i \u00e1 bl\u00f8\u00f0um og leggjum vaksa hvassar tornir. Leggurin stendur steyrr\u00e6ttur og er har\u00f0ur og tr\u00e6kendur. Bl\u00f8\u00f0ini eru avlong v\u00e1knvaksin vi\u00f0 st\u00f3rum flippum. Tey vaksa t\u00f8tt saman ni\u00f0ri vi\u00f0 r\u00f3tina og upp eftir \u00f8llum legginum. Bl\u00f3murnar eru kurvavaksnar, og fleiri kurvar vaksa saman \u00ed einum tyssi ytst \u00e1 leggendanum. Bl\u00f3mar \u00ed juli til august.\n\n\u2028L\u00fdsing: Um alt landi\u00f0 vi\u00f0 \u00e1arbakkar og \u00e1 v\u00e1tlendi. Fyrsta \u00e1ri\u00f0 bert stovnbla\u00f0, anna\u00f0 ella tri\u00f0ja \u00e1ri\u00f0 ein stinnur, strentur, langtornutur leggur. Bl\u00f8\u00f0ini st\u00f3rflipput, ni\u00f0urrend, langtornut um ja\u00f0aran. Kurvarnar korkarey\u00f0ar, n\u00f3gvar saman \u00ed tyssaskj\u00f3li, stuttleggja\u00f0ar; allar bl\u00f3mur vi\u00f0 p\u00edpukr\u00fanum; kr\u00fanukragin bert klovin m\u00f3ti mi\u00f0juni. Kurvareivbl\u00f8\u00f0ini takl\u00f8gd og tornut.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%A1%20silkibond", "title": "Sm\u00e1 silkibond", "text": "Sm\u00e1 silkibond (fr\u00f8\u00f0iheiti polygala serpyllifolia ella polygala serphyllaceae) veksur \u00e1 hei\u00f0alendi. Hon bl\u00f3mar \u00ed juni og juli. \u00a0Hon ver\u00f0ur\u00a05 til 15\u00a0cm\u00a0h\u00f8g.\u00a0Funnin upp \u00ed 600 m. h\u00e6dd. Bl\u00f3man er vanligast bl\u00e1, men ofta hv\u00edt ella rey\u00f0.\n\nL\u00fdsing: \u00c1 turrlendinum, valla\u00f0um haga. Leggirnir eru n\u00f3gv greindir. Bl\u00f8\u00f0ini heil, \u00f3tent, tey ni\u00f0aru andst\u00f8dd. Bl\u00f3murnar \u00ed klasum fr\u00e1 leggendanum og \u00far bla\u00f0gripum - bert 4-6 bl\u00f3mur \u00ed hv\u00f8rjum, \u00f3regluligar. Tey st\u00f3ru, bl\u00e1u bl\u00f8\u00f0ini eru bikarbl\u00f8\u00f0ini; tey leggja seg upp at fruktini, t\u00e1 i\u00f0 plantan er avbl\u00f3ma\u00f0. Kr\u00fanubla\u00f0flipparnir eru lj\u00f3sir \u00e1 liti. Bl\u00f3man er minni og kl\u00e6nri enn P. vulgaris (st\u00f3r silkibond). 2-10 bl\u00f3mur \u00e1 legginum, bl\u00e1ar, rey\u00f0ar ella sj\u00e1ldan hv\u00edtar. Tey innaru bikarbl\u00f8\u00f0ini 4-5 mm.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43168", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8rkumura", "title": "B\u00f8rkumura", "text": "B\u00f8rkumura ella b\u00f8rkuv\u00edsa (fr\u00f8\u00f0iheiti Potentilla erecta) ver\u00f0ur 6-20 cm h\u00f8g. Hon veksur \u00e1 hagalendi og \u00ed gj\u00e1um, har hon gerst n\u00f3gv st\u00f8rri. Hon bl\u00f3mar \u00ed juni og juli. Henda planta veksur so at siga um alla Evropa, og \u00ed Asia eystur undir Altai-fj\u00f8llini. Hon er eisini \u00e1 Azorunum. Men \u00ed \u00cdslandi veksur hon helst ikki. Nicolai Mohr (1786) sigur, at hann hevur ikki rakt vi\u00f0 hana, og v\u00edsir \u00e1, at plantufr\u00f8\u00f0ingurin Johann Gerhard K\u00f8nig, i\u00f0 savna\u00f0i \u00edslendskar plantur til b\u00f3kna Flora Danica \u00ed \u00e1runum 1765 til 1766, hevur heldur ikki rakt vi\u00f0 hana, men Eggert \u00d3lafsson tekur til \u00ed b\u00f3k s\u00edni Reise gennem Island, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1722, at hon mundi vera har \u201csk\u00f8nt sj\u00e6lden, p\u00e5 S\u00f8nderlandet.\u201d Ostenfeldt & Gr\u00f8ntved nevna hana ikki at vaksa \u00ed \u00cdslandi \u00ed b\u00f3k s\u00edni um f\u00f8royska og \u00edslendska floru fr\u00e1 1934.\n\nL\u00fdsing\nJar\u00f0leggurin, b\u00f8rka nevndur, er f\u00f8rur, sevjumikil, d\u00f8kkbr\u00fanur, barkkendur. Loftleggirnir jar\u00f0bendir, s\u00ed\u00f0ani r\u00e6ttir upp. Stovnbl\u00f8\u00f0ini stelklong, 3-5 fingrut, grovtent. Leggbl\u00f8\u00f0ini \u00f3stelka\u00f0, 3-fingrut vi\u00f0 st\u00f3rum akslabl\u00f8\u00f0um. Bl\u00f3murnar \u00e1 longum leggum fr\u00e1 bla\u00f0gripunum, gular. Kr\u00fana og bikar 4-deild. Sm\u00e1fruktirnar n\u00f8tir. \u00d8ll plantan oftast mj\u00fakh\u00e6rd. Fleiri bl\u00f3muberandi leggir, i\u00f0 eru liggjandi til uppbendir. \u00cd haga og b\u00f8.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43171", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8royar%20undir%201.%20heimsbardaga", "title": "F\u00f8royar undir 1. heimsbardaga", "text": "Fyrri heimsbardagi byrja\u00f0i \u00ed august m\u00e1na\u00f0i 1914. Upphavi\u00f0 til str\u00ed\u00f0i\u00f0 var tann sokalla\u00f0a juli-kreppan \u00ed kjalarv\u00f8rrinum av yvirgangsats\u00f3knini \u00ed Sarajevo tann 28. juni 1914, t\u00e1 serbiski tj\u00f3\u00f0skaparma\u00f0urin Gavrilo Princip skeyt og drap eysturr\u00edkska tr\u00fanfylgjaran Franz Ferdinand og konu hansara Sophiu. Fyrst \u00ed august 1914 fingu f\u00f8royingar \u00f3fr\u00e6ttat\u00ed\u00f0indi um at st\u00f3rkr\u00edggj var brosti\u00f0 \u00e1 ni\u00f0ri \u00e1 europiska meginlandinum. Br\u00e1tt v\u00f3r\u00f0u h\u00f8vini stongd, skipafer\u00f0slan til F\u00f8roya og \u00far F\u00f8royum var\u00f0 ste\u00f0ga\u00f0. Ta\u00f0 sindri\u00f0 av mati, sum var \u00ed landinum, og ta\u00f0 sindri\u00f0, sum vi\u00f0 st\u00f8rsta vanda var\u00f0 flutt higar til lands, var\u00f0 skamta\u00f0, so hv\u00f8r kundi f\u00e1a s\u00edn l\u00edtla part. Vit h\u00f8vdu m.a. brey\u00f0kort, vit h\u00f8vdu sukurkort, og uttan kort fekst hv\u00f8rki sukur ella mj\u00f8l \u00ed handlunum. Skj\u00f3tt f\u00f3ru ymiskar v\u00f8rur at tr\u00f3ta. Olja kom eingin til landi\u00f0. Ta\u00f0 var einki av lata \u00e1 lampuna, og einki at fylla \u00e1 tangarnar \u00e1 motorb\u00e1tunum.\n\nS\u00f8ga\n\nTa\u00f0 vardi ikki leingi fyrr enn f\u00f8royingar kendu avlei\u00f0ingarnar av mikla kr\u00edgnum. Sigling til og fr\u00e1 meginlandinum, serliga Danmark, ste\u00f0ga\u00f0i mest sum upp. Str\u00ed\u00f0andi londini framdu blokadur, herja\u00f0i \u00e1 h\u00f8vunum og f\u00f3ru eftir skipum i\u00f0 kundi hugsast at flyta ney\u00f0synjarv\u00f8rur til f\u00edggindaland. Hetta f\u00f8rdi vi\u00f0 s\u00e6r at trot var\u00f0 \u00e1 teimum mest ney\u00f0turviligu v\u00f8runum. Br\u00e1tt kundi brey\u00f0 og sukur bert keypast vi\u00f0 rationeringskorti - og kaffi og te gj\u00f8rdist alt tv\u00f8rligari og d\u00fdrari at f\u00e1a til h\u00f8ldar. Fyrstu kr\u00edgs\u00e1rini skorta\u00f0i so miki\u00f0 \u00ed, serliga hj\u00e1 f\u00e1t\u00e6ka partinum av f\u00f3lkinum, at talan var\u00f0 um veruliga kreppust\u00f8\u00f0u. Um veturin var l\u00edti\u00f0 av fiski at f\u00e1a og v\u00e1rr\u00f3\u00f0urin \u00ed 1915 var\u00f0 tarna\u00f0ur av liggjandi \u00f3ve\u00f0ri. Trotsj\u00faka t\u00f3k seg upp orsaka\u00f0 av vantandi ella ov einst\u00e1tta\u00f0ari f\u00f8\u00f0i og kravdi ennt\u00e1 mannal\u00edv millum tey veikastu, b\u00f8rn og eldri f\u00f3lki. Oljugoymslurnar \u00ed landinum v\u00f3ru br\u00e1tt uppi og olja kom ikki longur til landi\u00f0. \n\nTann 1. februar 1917 \u00e1setti t\u00fdska sj\u00f3verjan eitt sokalla\u00f0 kr\u00edgs\u00f8ki \u00ed havinum kring Bretland. Eitthv\u00f8rt skip inni \u00e1 \u00f8kinum, kundi til eina og hv\u00f8rja t\u00ed\u00f0 v\u00e6nta at ver\u00f0a \u00e1lopin av t\u00fdskum kavb\u00e1tum. Til alla vanlukku fyri F\u00f8royar, rakk \u00f8ki\u00f0 langt inn \u00e1 landgrunnin, heilt upp til Su\u00f0uroynna og umfata\u00f0i sostatt eisini F\u00f8roya banka - r\u00edkastu fiskilei\u00f0 vit \u00e1ttu. Kr\u00edgs\u00f8ki\u00f0 var serliga \u00e6tla\u00f0 at raka bretsk \u00e1hugam\u00e1l, farmaskipasigling og skipafylgi i\u00f0 sigldu farm til Onglands. F\u00f8royingar v\u00f3na\u00f0u at h\u00f3ttanin ikki galt f\u00f8roysk fiskif\u00f8r og hildu, h\u00f3ast vandan, \u00e1fram at fiska \u00ed \u00f8kinum.\n\nMen morgunin tann 23. mai 1917 rakti kr\u00edggi\u00f0 f\u00f8royskar fiskimenn \u00ed \u00f3lukkum\u00e1t. Aksel Sivertsen, skipari \u00e1 sluppini Elsu, sigur \u00ed Nor\u00f0l\u00fdsinum fr\u00e1 at teir \u00e1rla \u00e1 morgni tann 23. v\u00f3r\u00f0u ste\u00f0ga\u00f0ir av einum t\u00fdskum kavb\u00e1ti, i\u00f0 skeyt vi\u00f0 maskinbyrsu framman og aftanfyri skipi\u00f0. Manningin t\u00f3k skundisliga proviant vi\u00f0 s\u00e6r \u00ed bjargingarb\u00e1tin og f\u00f3r av Elsu. Teir r\u00f3\u00f0u yvir til kavb\u00e1tin, i\u00f0 gav bo\u00f0 um at seks teirra skuldu koma upp \u00e1 dekki\u00f0, teirra millum skipari og bestima\u00f0ur. Tveir av kavb\u00e1tamanningini f\u00f3ru so umbor\u00f0 \u00e1 b\u00e1tin og fingu f\u00f8royingarnar at r\u00f3gva yvir aftur til Elsu. Vi\u00f0 s\u00e6r h\u00f8vdu teir brennievni \u2013 og br\u00e1tt s\u00e1 manningin \u00e1 Elsu skipi\u00f0 standa \u00ed lj\u00f3sum loga. T\u00fdska kavb\u00e1tamanningin var illa vi\u00f0 av st\u00f8\u00f0uni, men har var onki at gera. Teir gj\u00f8rdu eftir bo\u00f0um, s\u00f8gdu teir.\n\nManningin \u00e1 Elsu f\u00f3r so undir at r\u00f3gva til lands. T\u00e1 teir h\u00f8vdu r\u00f3\u00f0 einar f\u00fdra t\u00edmar, komu teir fram \u00e1 sluppina Orion. T\u00e1 skiparin \u00e1 Orion hoyrdi hvat var hent, gav hann bo\u00f0 um at kvetta sn\u00f8rini og seta segl. Teir h\u00f8vdu t\u00f3 ikki siglt leingi fyrr enn kavb\u00e1turin t\u00f3k teir aftur og Orion fekk somu vi\u00f0fer\u00f0 sum Elsa. Manningarnar b\u00e1\u00f0ar r\u00f3\u00f0u s\u00ed\u00f0an \u00ed felag til lands. \u00c1vegis s\u00f3u teir tv\u00e6r a\u00f0rar sluppir og ein trolara \u2013 men eisini kavb\u00e1tin, i\u00f0 n\u00fa stevndi m\u00f3ti trolaranum. Teir r\u00f3\u00f0u alla n\u00e1ttina og fyrrapartin og komu til Skopunar klokkan seks kv\u00f8ldi\u00f0 eftir.Ta\u00f0 skuldi v\u00edsa seg at 8 f\u00f8roysk fiskif\u00f8r v\u00f3ru s\u00f8kt tann 23. og 24 mai.\n\n\u00d8ll skipini v\u00f3ru s\u00f8kt av sama kavb\u00e1ti, UC 33, f\u00f8rdur av kaptein-loytnantinum Martin Schelle. Samanlagt s\u00f8kti UC 33 36 skip undir kr\u00edgnum, men var\u00f0 sj\u00e1lvur s\u00f8ktur av einum enskum patruljub\u00e1ti \u00ed St. George's Channel tann 26, september 1917. Bert ein av teimum 27 monnunum umbor\u00f0 var\u00f0 bjarga\u00f0ur. Me\u00f0an f\u00f8royingar flestir upplivdu fyrra heimsbardaga burturfr\u00e1, v\u00f3ru a\u00f0rir ikki l\u00edka hepnir. Ein av teimum var tann 26 \u00e1ra gamli Christian Ludwig Petersen \u00far Kv\u00edv\u00edk, sum fyri kr\u00edggi\u00f0 var fluttur til Kanada. \u00cd mars 1916 var\u00f0 Christian Petersen innkalla\u00f0ur til n\u00fdggju 108. battalj\u00f3nina (Selkirk-Manitoba) \u00ed The Canadian Expeditionary Force (CEF), i\u00f0 str\u00edddist \u00e1 europiskum v\u00edgv\u00f8llum. Longu 18. september sama \u00e1r, var\u00f0 battalj\u00f3nin send til Bretlands, har hon var\u00f0 upptikin \u00ed 14. tiltaksbattalj\u00f3nina, i\u00f0 sendi tiltakshermenn til str\u00ed\u00f0seindirnar \u00e1 meginlandinum. C. Petersen var\u00f0 sendur til 16th Battalion (Canadian-Scottish), sum um ta\u00f0 mundi\u00f0 l\u00e1 \u00ed Arras \u00f8kinum \u00ed Fraklandi. Hetta var me\u00f0an \u00f3gvusliga str\u00ed\u00f0i\u00f0 um Vimy Ridge st\u00f3\u00f0 \u00e1 \u00ed 1917. Kanadisku battalj\u00f3nirnar h\u00f8vdu br\u00fak fyri n\u00fdggjum f\u00f3lki \u2013 \u00ed str\u00ed\u00f0num um Vimy-Ridge til d\u00f8mis misti 16. battalj\u00f3n annan hv\u00f8nn hermann.\n\nUngi f\u00f8royingurin kom \u00far \u00f8skuni \u00ed eldin. 16. battalj\u00f3n lutt\u00f3k \u00ed bard\u00f8gum um Hill 70, Ypres og Passchendaele. \u00cd 1918 lutt\u00f3ku teir \u00ed sokalla\u00f0a \u201d100 Days Offensive\u201d fr\u00e1 8. august til kr\u00edgsenda tann 11. november: Bardagarnir vi\u00f0 Amiens, onnur orrustan um Arras, Scarpe og Drocourt-Qu\u00e9ant linjuna, og v\u00ed\u00f0ari til bardagarnar um Hindenburg linjuna og Canal du Nord - l\u00edka til seinasta \u00e1lopi\u00f0 \u00e1 Mons. Sum herdeildir flest \u00ed Fyrra heimsbardaga, hev\u00f0i 16. battalj\u00f3n st\u00f3rt mannfall, og teir i\u00f0 sluppu vi\u00f0 l\u00edvinum noyddust at liva vi\u00f0 t\u00ed strongd og s\u00e1larl\u00f8stum, i\u00f0 standast av str\u00ed\u00f0sminnum. C. Petersen var onki undantak. T\u00e1 herna\u00f0arskyldan var av og hann var\u00f0 heimsendur \u00far Evropa, flutti hann aftur til F\u00f8roya og gj\u00f8rdist b\u00f3ndi \u00ed Kaldbak.\n\nS\u00ed eisini\nFyrri heimsbardagi\nF\u00f8royar undir 2. heimsbardaga\n\nFyrri heimsbardagi\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nF\u00f8royar\n1914\nBardagar\nS\u00f8ga"}
{"id": "43172", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8llakampar", "title": "Tr\u00f8llakampar", "text": "Tr\u00f8llakampar (fr\u00f8\u00f0iheiti Asplenium) hoyra til tann b\u00f3lkin av plantum, i\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0ur bl\u00f3muleysar plantur. Ta\u00f0 finnast 20.000 sl\u00f8g av tr\u00f8llakampum \u00ed heiminum, og er hetta slagr\u00edkasta fylki, aftan\u00e1 fylki\u00f0 vi\u00f0 bl\u00f3muplantum, i\u00f0 telur 250.000 sl\u00f8g. Flestu sl\u00f8gini av tr\u00f8llakampum finnast \u00ed tropunum og tr\u00edvast best har v\u00e1tt er. Tr\u00f8llakampar ver\u00f0a mettir at vera \"primitivt\" plantuslag, i\u00f0 er n\u00e6r \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 upprunaplanturnar. Teir hava ikki bl\u00f3mur og seta ikki fr\u00e6, men n\u00f8rast vi\u00f0 gr\u00f3kornum, i\u00f0 hj\u00e1 summum tr\u00f8llakampum sita \u00ed gr\u00f3h\u00f3pum aftanfyri \u00e1 bla\u00f0num, vardir av einum skj\u00f8ldri, sum opnar seg, t\u00e1 gr\u00f3kornini eru b\u00fagvin, so at tey kunnu spja\u00f0ast. Hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum sita teir \u00e1 bla\u00f0kantinum, sum er rulla\u00f0ur inneftir, so leingi gr\u00f3kornini ikki eru b\u00fagvin. \n\nSummi tr\u00f8llakampasl\u00f8g hava tvey sl\u00f8g av bl\u00f8\u00f0um, eitt slag i\u00f0 er \u201csterilt\u201d og eitt sum er \u201cfertilt\u201d. Ta\u00f0 \u201cfertila\u201d bla\u00f0i\u00f0 kann hj\u00e1 summum sl\u00f8gum vera heilt ymiskt fr\u00e1 t\u00ed \u201csterila\u201d. Tr\u00f8llakampur kann hava gr\u00f3korn \u00ed milli\u00f3natali, men bert f\u00e1ar n\u00fdggjar plantur koma burtur\u00far. Bl\u00f8\u00f0ini hava ymiskt skap. Tey kunnu ver\u00f0a innskorin eina, tv\u00e6r og fleiri fer\u00f0ir ella als ikki innskorin. Vi\u00f0 s\u00ednum sermerkta vakstrarlagi l\u00edkist tr\u00f8llakampur, \u00e1\u00f0ur enn hann er fullvaksin, einum fi\u00f3lh\u00f8vdi ella t\u00ed evsta \u00e1 fi\u00f3lini.\n\n\u00datbrei\u00f0sla\n\nTr\u00f8llakampar v\u00f3ru n\u00f3gv vanligari \u00ed F\u00f8royum, \u00e1\u00f0renn f\u00f3lk settu b\u00fagv her. Hetta pr\u00f3gva s\u00e1kornskanningar. V\u00f8ksturin \u00ed F\u00f8royum er sum heild \u00e1virka\u00f0ur av sey\u00f0abiti, og hevur hann veri\u00f0 ta\u00f0, s\u00ed\u00f0an f\u00f3lk settu b\u00fagv her. Sey\u00f0urin leg\u00f0ist beinanvegin eftir t\u00ed fruktag\u00f3\u00f0a gr\u00f3\u00f0ri, sum landi\u00f0 var avvaksi\u00f0 vi\u00f0. Hesin gr\u00f3\u00f0urin hvarv eftir stuttari t\u00ed\u00f0 og broyttist til t\u00e6ttbitna gr\u00f3\u00f0urin, sum vit kenna \u00ed dag.  S\u00e1\u00f0kornskanningar v\u00edsa, at tr\u00f8llakampar sum heild f\u00f3ru n\u00f3gv aftur aftan \u00e1 landn\u00e1m. Teir eru av elstu plantusl\u00f8gum \u00e1 j\u00f8r\u00f0 og vuksu her fyri meira enn 300 mi\u00f3 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. \u00cd kolt\u00ed\u00f0ini vuksu tr\u00f8llakampur, javni og bj\u00f8lluv\u00edsa sum st\u00f3rir sk\u00f3gir.\n\nIkki allasta\u00f0ni er sey\u00f0ur sloppin framat at b\u00edta. T\u00ed s\u00e6st enn tann mest upprunaligi gr\u00f3\u00f0urin \u00ed gj\u00e1um og bakkum, har sey\u00f0ur ikki er sloppin framat. Her er gr\u00f3\u00f0urin st\u00f3rur og fj\u00f8lbroyttur, og kanningar bera pr\u00f3gv um, at hann hevur veri\u00f0 st\u00f8\u00f0ugur \u00ed langa t\u00ed\u00f0 av teirri ors\u00f8k, at sey\u00f0ur og f\u00f3lk ikki sluppu framat. Av teimum tr\u00f8llakampum, i\u00f0 eru vanligir \u00ed F\u00f8royum, eru fyrst og fremst tann st\u00f3rvaksni tr\u00f8llakalskampurin, tann heldur f\u00ednari mj\u00faki kvennkampurin og dimmgr\u00f8ni ekstur bl\u00f3\u00f0kampurin. Hesir tr\u00f8llkampar eru n\u00f3gv vanligari \u00ed londunum sunnan fyri enn nor\u00f0an fyri okkum.\n\nFleiri sl\u00f8g av tr\u00f8llakampum finnast \u00ed brattlendi. L\u00e6ttast er at f\u00e1a eyga \u00e1 tann st\u00f3rvaksna tr\u00f8llakallskampin og tann n\u00e6stan l\u00edka st\u00f3rvaksna mj\u00faka kvennkampin. S\u00e1\u00f0kornskanningar hava v\u00edst, at \u00fatbrei\u00f0slan av tr\u00f8llakampum minka\u00f0i \u00f3gvuliga n\u00f3gv, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f3lk settu b\u00fagv \u00ed F\u00f8royum og h\u00f8vdu h\u00fasdj\u00f3r s\u00edni vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nFimtan sl\u00f8g av tr\u00f8llakampum finnast \u00ed F\u00f8royum. Flestu av teimum d\u00e1mar best at vaksa \u00ed klettarivum, har v\u00e1tt og skuggi er - men eisini \u00ed gr\u00fdtutum lendi, brattlendi og gj\u00e1um. Ein tann mest vanligi tr\u00f8llakampurin \u00ed F\u00f8royum er f\u00ednur klettakampur, me\u00f0an svartur tr\u00f8llakampur og str\u00e1lh\u00e6rdur tr\u00f8llakampur eru sera sj\u00e1ldsamir og bert finnast \u00e1 einum sta\u00f0. \n\n\u00cd 2007 var\u00f0 n\u00fdtt tr\u00f8llakampaslag funni\u00f0 \u00ed brattlendi \u00ed Nor\u00f0uroyggjum. Hetta er tungutr\u00f8llakampur (Asplenium scolopendrium). Hesin tr\u00f8llakampur er eisini sj\u00e1ldsamur \u00ed hinum Nor\u00f0urlondunum.\n\nKelda\n Stamps.fo\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "43174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magna%20carta", "title": "Magna carta", "text": "Magna Carta (Fr\u00e6lsisbr\u00e6vi\u00f0 mikla) fr\u00e1 1215 var s\u00e1ttm\u00e1li \u00edmillum kong og enska a\u00f0alin. Har st\u00f3\u00f0, at kongur skuldi ikki misn\u00fdta s\u00edtt vald og krevja a\u00f0alin eftir skatti. Magna Carta fekk st\u00f3ran t\u00fddning, t\u00ed ta\u00f0 var \u00e1 fyrsta sinni sta\u00f0fest, at kongsins r\u00e6ttindi v\u00f3ru avmarka\u00f0. Magna Carta skuldi fyrst og fremst veita bar\u00f3nunum r\u00e6ttindi m\u00f3tvegis kongi. Men sumt av t\u00ed, sum stendur \u00ed Magna Carta, veitir eisini vanligum f\u00f3lki trygd. \n\nSkjali\u00f0 var \u00farsliti\u00f0 av fri\u00f0arsamr\u00e1\u00f0ingum millum John kong I og teir bar\u00f3nar i\u00f0 h\u00f8vdu gj\u00f8rt uppreistur m\u00f3ti hansara k\u00fagandi st\u00fdri. Hetta fr\u00e6lsisbr\u00e6v hevur veri\u00f0 grundarlagi\u00f0 undir mongum l\u00f3gum, sum eru gald\u00adandi \u00ed St\u00f3rabretlandi.\n\nS\u00f8ga\n\nT\u00e1 enski kongurin Richard I (Richard Leyvuhjarta) doy\u00f0i \u00ed 1199, gj\u00f8rdist yngri br\u00f3\u00f0ur hansara John kongur av Onglandi. Vi\u00f0 \u00ed sekkin fekk hann \u00cdrland og st\u00f3rar partar av Vesturfraklandi. \u00cd 1202 brast kr\u00edggj \u00e1 millum John kong og franska kongin Philip II, og endin av hesum str\u00ed\u00f0num var, at John kongur misti fronsku landspartarnar \u00ed 1204. Komandi t\u00edggju \u00e1rini br\u00fakti John kongur alla s\u00edna orku til at vinna mistu ognirnar aftur. T\u00e1 John og hansara sameindu taptu endaliga str\u00ed\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Bouvines \u00ed 1214, hev\u00f0i hann mist \u00e1liti\u00f0 og skapt so miklan \u00f3tta og f\u00edggindaskap millum s\u00ednar \u00e1litismenn, bar\u00f3narnir, at teir framdu uppreistur m\u00f3ti honum.\n\nDr\u00fagva kr\u00edggi\u00f0 millum John kong og fraklendingar hev\u00f0i skapt politiskan hurlivasa \u00ed Bretlandi, orsaka av alt ov h\u00f8gari skattabyr\u00f0u og r\u00e1ari k\u00fagan. \u00d3n\u00f8gdin vi\u00f0 kongin vaks \u00ed st\u00f3rum og f\u00f8rdi at enda til beinlei\u00f0is uppreistur m\u00f3ti honum. T\u00e1 John kongur kom heim aftur, eftir endaliga \u00f3sigurin vi\u00f0 Bouvines, var\u00f0 hann m\u00f3ttikin vi\u00f0 kravi um umfatandi \u00e1b\u00f8tur fr\u00e1 teimum bar\u00f3num og \u00f3\u00f0alsmonnum, sum annars v\u00f3ru kjarnin av hansara valdst\u00f8\u00f0u sum kongur. Partarnir hittust \u00e1 Runnymede vi\u00f0 Thames, millum Windsor og Staines \u00ed 1215 \u2013 og ta\u00f0 var her at fyrsta fr\u00e1brigdi av Magna Carta var\u00f0 framlagt og v\u00e1tta\u00f0 vi\u00f0 kongsins innsigli.\n\nOrs\u00f8kin til at Magna Carta var so kollveltandi er, at man her fyri fyrstu fer\u00f0 \u00e1 skrift royndi at avmarka valdi\u00f0 hj\u00e1 konginum. Hugskoti\u00f0 var at gera eina \u00f3fr\u00e1v\u00edkiliga l\u00f3gfesting, sum eisini umfata\u00f0i kongsvaldi\u00f0 og for\u00f0a\u00f0i fyri at kongurin kundi misn\u00fdta s\u00edtt vald. \u00cd skjalinum v\u00f3ru partar, sum umfata\u00f0u r\u00e6ttindi hj\u00e1 einstaklinginum og b\u00f3lkum \u2013 og teksturin f\u00f3r ennt\u00e1 so v\u00edtt sum at krevja, at bar\u00f3narnir skuldu kunna taka valdi\u00f0 av konginum, um hesin f\u00f3r \u00fat um l\u00f3garinnar mark. Ta\u00f0 v\u00f3ru 63 klausular ella treytir \u00ed uppruna\u00fatg\u00e1vuni av Magna Carta. Flestu teirra eru um tillaging av ymsum feudalum si\u00f0um og r\u00e6ttindum, regluger\u00f0 fyri b\u00fdir, handil og kongaligu sk\u00f3girnar. Harafturat eru regluger\u00f0ir fyri afturgjald av skuld og r\u00e6ttindi hj\u00e1 kirkjuni. Men teir mest t\u00fd\u00f0andi partarnir eru um l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ilig r\u00e6ttindi hj\u00e1 einstaklinginum m\u00f3tvegis statinum og skerjingin av valdsr\u00e6ttinum hj\u00e1 kongsvaldinum.\n\nJohn kongur helt ikki kr\u00f8vini \u00ed Magna Carta og longu \u00e1\u00f0renn tr\u00edggir m\u00e1na\u00f0ir v\u00f3ru gingnir, fekk hann p\u00e1van Innocent III at \u00f3gilda skjali\u00f0. Men s\u00e1\u00f0i\u00f0 var longu fari\u00f0 at sp\u00edra. Teksturin \u00ed Magna Carta var farin um landi\u00f0 alt og hugskotini h\u00f8vdu vakt ans. Borgarakr\u00edggj brast \u00e1 har flestu av bar\u00f3nunum str\u00edddust fyri prinsippunum \u00ed Magna Carta. Teir fingu franska kr\u00fanprinsin Louis at v\u00e1tta at gerast kongur av Onglandi og tann skotska kongin Alexander II til at hertaka nor\u00f0ara partin av Onglandi. \u00cd 1216, t\u00e1 uppreistrarmenninir h\u00f8vdu tiki\u00f0 meginpartin av landinum, doy\u00f0i John kongur br\u00e1dliga av bl\u00f3\u00f0s\u00f3tt. Teir f\u00e1u royalu stu\u00f0larnir avgj\u00f8rdu t\u00ed, saman vi\u00f0 umbo\u00f0num fyri p\u00e1van, at \u00fatnevna n\u00edggju \u00e1ra gamla kr\u00fanprinsin Henry til kong \u2013 og sendu br\u00f8v til lei\u00f0ararnar av uppreistrinum \u00ed kongsins navni, har teir g\u00f3\u00f0t\u00f3ku kr\u00f8vini \u00ed Magna Carta og m\u00e6ltu bar\u00f3nunum til at stu\u00f0la Henry III. Um hettar mundi\u00f0 var \u00f3semja \u00edkomin millum Louis og uppreistrarmenninar og teir flestu av bar\u00f3nunum skiftu t\u00ed s\u00ed\u00f0u og stu\u00f0la\u00f0u barnakonginum.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0ini fram til at Henry kongur kom til l\u00f3galdurs, var\u00f0 Magna Carta v\u00e1tta\u00f0 og umskriva\u00f0 fleiri fer\u00f0ir. Skjali\u00f0 var n\u00fa kent um alt landi\u00f0 og hugskotini festu so l\u00ed\u00f0andi r\u00f3t. Tann umstr\u00edddi parturin um at kongurin kundi ver\u00f0a settur fr\u00e1 av bar\u00f3nunum, var\u00f0 t\u00f3 br\u00e1tt tikin burtur\u00far. Men komandi t\u00ed\u00f0ina fingu bar\u00f3narnir st\u00f8rri \u00e1virkan. \u00cd 1258 fekk ein b\u00f3lkur undir lei\u00f0slu av Simon de Montfort t\u00e6r sokalla\u00f0u Oxford-\u00e1setingarnar \u00ed lag, har kongurin \u00ed roynd og veru var\u00f0 noyddur at leggja seg undir eitt r\u00e1\u00f0 av \u00fatvaldum monnum. Oxford-\u00e1setingarnar hildu ikki \u00ed longdini. H\u00f3ast Magna Carta hetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var\u00f0 n\u00f3gv broytt \u2013 og valdi\u00f0 i\u00f0 bar\u00f3narnir h\u00f8vdu \u00e1 konginum, var\u00f0 bart ni\u00f0ur av einari royalari ats\u00f3kn, undir lei\u00f0slu av Edwardi kr\u00fanprinsi \u2013 st\u00f3\u00f0u flestu broytingar s\u00edna roynd, eisini eftir at Edward t\u00f3k vi\u00f0 kongsvaldinum. Tey sta\u00f0bundnu heimatingini har l\u00e1g\u00f3\u00f0alsmenn og umbo\u00f0 fyri landsbygdirnar savna\u00f0ust, hildu \u00e1fram at virka. Upp gj\u00f8gnum fj\u00fartandu \u00f8ld, mentust hesi ting - saman vi\u00f0 m\u00f3tsetninginum av h\u00e1\u00f3\u00f0alsmonnum, i\u00f0 r\u00e1\u00f0g\u00f3vu kongin - til naka\u00f0 i\u00f0 l\u00edktist t\u00ed tveykamars-parlamentinum, vit kenna \u00ed dag, vi\u00f0 yvir- og undirh\u00fasi.\n\nGrundleggjandi hugsj\u00f3nin \u00ed Magna Carta gekk aftur \u00ed menningini av t\u00ed bretsku statsumsitingini upp gj\u00f8gnum \u00f8ldirnar \u2013 og breiddi seg ennt\u00e1 \u00fat um landam\u00f8rk. H\u00e1tturin, har okkara egna umsiting er deild upp, vi\u00f0 l\u00f3ggevandi, d\u00f8mandi og \u00fatinnandi valdi, hevur partv\u00eds s\u00edn uppruna \u00ed skjalinum, sum \u00ed skundi var\u00f0 samansett \u00e1 einari l\u00edtilsverdari bretskari ong \u00ed 1215.\n\nKelda\n Stamps.fo\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nS\u00f8ga\nMannar\u00e6ttindi\nHeimspolitikkur"}
{"id": "43175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%BAskapur%20F%C3%B8roya", "title": "B\u00faskapur F\u00f8roya", "text": "F\u00f8royski b\u00faskapurin er l\u00edtil opin b\u00faskapur vi\u00f0 st\u00f3rum samhandli vi\u00f0 \u00fatheimin. Heimamarkna\u00f0urin er l\u00edtil og samhandilin vi\u00f0 \u00fatheimin er sera asymmetriskur. F\u00f8royingar flyta inn n\u00e6stan allar n\u00fdtsluv\u00f8rur og st\u00f8rsti parturin av \u00fatflutninginum er fiskur og fiska\u00fardr\u00e1ttir. \n\nTilfeingisvinna er landb\u00fana\u00f0ur, fiskiskapur, ali- og kryvjivirki og r\u00e1evnisvinna. Vinnur innan v\u00f8ruframlei\u00f0slu eru fiskav\u00f8ru\u00eddna\u00f0ur, skipasmi\u00f0jur, a\u00f0rar smi\u00f0jur, \u00eddna\u00f0ur annars, byggivinna og orkuveiting. Privatar t\u00e6nastuvinnur eru handil og umv\u00e6ling, gistingarh\u00fas og matstovur, sj\u00f3flutningur og flutningur annars, postur og fjarskifti, f\u00edgging og trygging, vinnuligar t\u00e6nastur, h\u00fashaldst\u00e6nastur, felag\u00adskapir og mentan og \u00f3tilskila\u00f0 vinna. Almennar t\u00e6nastur er almenn fyrisiting, allar almennar t\u00e6nastur og alt anna\u00f0 virksemi, sum ta\u00f0 almenna f\u00edggjar vi\u00f0 s\u00ednum l\u00f8nar\u00fatei\u00f0slum.\n\nAlmennar og privatar t\u00e6nastur eru vor\u00f0nar ein st\u00f8rri partur av f\u00f8royska b\u00faskapin\u00adum seinastu \u00e1rini. \u00cd 2001 v\u00f3ru t\u00e6r 58,9% og \u00ed 2005 v\u00f3ru t\u00e6r 65,9% av samla\u00f0u l\u00f8nargjaldingunum. Sama t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 eru l\u00f8nargjaldingarnar \u00ed tilfeingis\u00advinnunum minka\u00f0ar n\u00f3gv. \u00cd 2001 v\u00f3ru t\u00e6r 21,9% og \u00ed 2005 v\u00f3ru t\u00e6r 15,1% av samla\u00f0u l\u00f8nargjaldingunum. \u00cd v\u00f8ruframlei\u00f0sluvinnunum hevur gongdin veri\u00f0 st\u00f8\u00f0ug fram til 2004, t\u00e1 i\u00f0 l\u00f8nargjaldingarnar byrja at minka. \u00cd 2001 v\u00f3ru l\u00f8nargjaldingarnar \u00ed v\u00f8ruframlei\u00f0sluvinnunum 19,2% og \u00ed 2004 v\u00f3ru t\u00e6r 19,7%, men \u00ed 2005 minka t\u00e6r ni\u00f0ur \u00ed 18,9% av samla\u00f0u l\u00f8nargjaldingunum. T\u00e6nastuvinnurnar ver\u00f0a t\u00ed ein lutfalsliga st\u00f8rri partur av f\u00f8royska b\u00faskapinum, me\u00f0an tilfeingis- og framlei\u00f0sluvinnurnar minka.\n\nEin l\u00edtil b\u00faskapur sum hin f\u00f8royski, har inn- og \u00fatflutningur fevna um st\u00f3ran part av b\u00faskapinum, \u00e1virkast n\u00f3gv av gongdini \u00ed umheiminum og serliga \u00ed teimum londum, sum vit b\u00fdta um v\u00f8rur og t\u00e6nastur vi\u00f0. Ta\u00f0 er serliga gj\u00f8gnum pr\u00edsin \u00e1 inn- og \u00fatflutningsv\u00f8rum, at f\u00f8royski b\u00faskapurin \u00e1virkast av gongdini \u00ed umheiminum, men eisini h\u00fasarhaldini og teirra n\u00fdtslu- og sparihugur \u00e1virkast av gongdini \u00ed umheiminum.\n\nF\u00f8royar"}
{"id": "43178", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pitcairn", "title": "Pitcairn", "text": "Pitcairn Island (pitcairnesiskt: Pitkern Ailen) er eitt ta\u00f0 mest avbyrgda sta\u00f0i\u00f0 \u00ed heiminum Oyggin er uml. mitt millum N\u00fds\u00e6land og Su\u00f0uramerika. \u00c1 lei\u00f0 l\u00edka langt er nor\u00f0ureftir til vesturstrondina \u00e1 Meksiko. Su\u00f0ureftir er opi\u00f0 hav l\u00edka su\u00f0ur til \u00edsbr\u00fanna \u00e1 Antarktis. \u00cd Pitcairn eru fimm oyggjar, ein er bygd, og f\u00fdra eru \u00f3bygdar. Har er ta\u00f0 minsta f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i\u00f0 \u00ed heiminum, mett eftir f\u00f3lkatalinum. Uml. 50 f\u00f3lk b\u00fagva \u00e1 h\u00f8vu\u00f0soynni. Oyggjab\u00f3lkurin hoyrir til St\u00f3rabretlands, men hevur heimast\u00fdri vi\u00f0 egnari l\u00f3gg\u00e1vu. Eitt oyggjar\u00e1\u00f0 vi\u00f0 t\u00edggju limum hevur avger\u00f0arr\u00e6tt \u00ed vi\u00f0urskiftum, sum vi\u00f0v\u00edkja Pitcairn. Oyggjarnar gj\u00f8rdust bretskt hj\u00e1land \u00ed 1838. Sama \u00e1r fingu kvinnurnar atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt, og ta\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 \u00ed \u00f8llum heiminum.\n\nN\u00f3gv f\u00f3lk \u00e1 Pitcairn eru eftirkomarar hj\u00e1 sj\u00f3monnum, sum \u00ed 1789 gj\u00f8rdu uppreisturumbor\u00f0 \u00e1 skipinum Bounty. Teir f\u00f3ru fyrst til Tahiti, men har v\u00f3ru teir bangnir fyri at ver\u00f0a funnir og handtiknir. T\u00ed sigldi ein b\u00f3lkur v\u00ed\u00f0ari at leita eftir einari \u00f3bygdari oyggj. Vi\u00f0 \u00e1 fer\u00f0ini v\u00f3ru n\u00edggju menn av Bounty og 17 f\u00f3lk av Tahiti, seks menn og ellivu konur. Ikki fyrr enn \u00e1tjan \u00e1r seinni kom aftur ein b\u00e1tur til oynna og fann hesi f\u00f3lkini, sum v\u00f3ru farin \u00ed land og b\u00faleika\u00f0ust har. Akkeri\u00f0 av skipinum Bounty er framvegis \u00e1 Pitcairn. Ein av teimum f\u00e1u m\u00e1tunum, sum f\u00f3lk \u00e1 Pitcairn kunnu forvinna pening, er at selja heimabygd modell av Bounty til fer\u00f0af\u00f3lk, sum av og \u00e1 vitja oynna.\n\nPitcairn Island er ein gosoyggj. Tann h\u00e6gsti tindurin er bara 347 metrar h\u00f8gur. Har eru dalar og heyggjar, og fram vi\u00f0 sj\u00f3num er bratt berg n\u00e6stan allan vegin. Oyggin hevur onga r\u00e6ttiliga havn, har skip kunnu leggja at, og har er heldur eingin flogv\u00f8llur. Alt, sum skal inn \u00e1 oynna ella av henni, ver\u00f0ur f\u00f8rt vi\u00f0 sm\u00e1b\u00e1tum. \u00cd illve\u00f0ri ber ikki til at sleppa \u00ed land. Vanliga f\u00e6r tann l\u00edtli handilin \u00e1 oynni v\u00f8rur tr\u00edggjar fer\u00f0ir um \u00e1ri\u00f0, til d\u00f8mis kl\u00e6\u00f0i, fr\u00e6korn ella byggitilfar. Av og \u00e1 koma fer\u00f0amannaskip til oynna, og fer\u00f0af\u00f3lkini kunnu fara \u00ed land. Hetta kastar eitt sindur av pengum av s\u00e6r. Annars ver\u00f0a t\u00e6r felags \u00fatrei\u00f0slurnar einamest f\u00edggja\u00f0ar av fr\u00edmerkjas\u00f8lu.\n\n\u00cd 1856 var f\u00f3lkatali\u00f0 vaksi\u00f0 til n\u00e6stan 200. T\u00e1 v\u00f3ru tey so n\u00f3gv, at ta\u00f0 bar illa til at \u00fatvega \u00f8llum mat \u00e1 oynni. Alt f\u00f3lki\u00f0 var\u00f0 t\u00ed flutt til eina a\u00f0ra oyggj, sum t\u00e1 var \u00f3bygd, Norfolk Island n\u00e6rindis Avstralia. Pitcairn var aftur \u00f3bygd. Men n\u00f8kur \u00e1r seinni valdi ein b\u00f3lkur at flyta \u00fat aftur \u00e1 Pitcairn, t\u00ed at teimum longdist heim.\n\n\u00c1 oynni tosa tey eitt m\u00e1l, sum eitur pitcairnesiskt. Ta\u00f0 er einblandingur av enskum, solei\u00f0is sum ta\u00f0 var\u00f0 tosa\u00f0 \u00ed 18. \u00f8ld, og t\u00ed m\u00e1linum, sum var\u00f0 tosa\u00f0 \u00e1 Tahiti. \u00c1 hesum m\u00e1linum eitur oyggin \"Pitkern Ailen\".\n\nPolynesia\nKyrrahavsoyggjarnar\nOyggjar \u00ed Bretlandi\nHj\u00e1lond\nOyggjar"}
{"id": "43180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sitka", "title": "Sitka", "text": "Sitka (Tlingit: Sheet\u02bck\u00e1) er ein fiskivinnub\u00fdur \u00ed Alaska \u00ed USA. \u00cdb\u00fagvartali\u00f0 er uml. 9000. \u00cd dag er Sitka fimtist\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Alaska. Hann er einasti b\u00fdur \u00e1 oynni Baranoff. T\u00edskil er ikki vegur til b\u00fdin. Samla\u00f0a vegalongdin, sum koyrast kann eftir, er um 75 km. Sambandi\u00f0 vi\u00f0 \u00fatheimin er vi\u00f0 flogfari og ferju. Ta\u00f0 er flogsamband til og fr\u00e1 einar tv\u00e6r fer\u00f0ir um dagin. N\u00e6rmasti b\u00fdur er Juneau, sum n\u00fa er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Alaska. Ta\u00f0 eru umlei\u00f0 930 km. til Anchorage, sum er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed statinum og einir 1,400 km til Seattle, Washington. Men \u00e1 oynni er hinvegin n\u00f3gv og v\u00f8kur n\u00e1tt\u00fara og eitt dj\u00f3ral\u00edv, sum f\u00e1ar a\u00f0rasta\u00f0ni. Her er m.a. hvalur \u00ed h\u00f3patali. Her eru eisini mong onnur dj\u00f3r sum ottari, sj\u00f3leyva, bjarnir, \u00f8rnir o.s.fr. Ta\u00f0 kann ver\u00f0a nevnt, at her eins og \u00ed \u00cdslandi eru heitar keldur.\n\nB\u00fdurin \u00ed dag\n\nTa\u00f0 er eitt st\u00f3rt andaligt l\u00edv \u00ed b\u00fdnum. Her eru 19 kirkjur og eitt n\u00e6stan eins st\u00f3rt tal av samkomum. Annars er fyrsta lutherska kirkjan \u00e1 vesturstrondini \u00ed Nor\u00f0ur-Amerika \u00ed Sitka. Hon var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1840, og ta\u00f0 v\u00f3ru finnar, sum settu hana \u00e1 stovn. Ta\u00f0 eru 2 f\u00f3lkask\u00falar vi\u00f0 700 n\u00e6mingum og 55 l\u00e6rarum. Afturat eru fleir h\u00e6gri sk\u00falar. Men skal farast \u00e1 l\u00e6rdan h\u00e1sk\u00fala, er ta\u00f0 \u00ed Anchorage. Ta\u00f0 er eitt dagbla\u00f0 \u00ed b\u00fdnum. Annars f\u00e1ast tey st\u00f3ru Alaska-bl\u00f8\u00f0ini her. Ta\u00f0 eru 5 peningastovnar. B\u00fdr\u00e1\u00f0i\u00f0 hevur 7 limir. Ta\u00f0 er politist\u00f8\u00f0 vi\u00f0 20 politistum, brandst\u00f8\u00f0 vi\u00f0 9 fullt\u00ed\u00f0ar og 100 sj\u00e1lvbodnum brandmonnum. F\u00edggjar\u00e6tlanin hj\u00e1 kommununi er 35 mill. dollarar, g\u00f3\u00f0ar 200 mill kr. Her eru 2 sj\u00fakrah\u00fas, sum hava 78 sengur og eitt ellisheim vi\u00f0 70 pl\u00e1ssum. \u00cd b\u00fdnum eru 27 l\u00e6knar og 5 tannl\u00e6knar.\n\nSitka liggur so miki\u00f0 langt su\u00f0uri, at ta\u00f0 ikki ver\u00f0ur so kalt, sum Alaska annars er kent fyri. Ve\u00f0urlagi\u00f0 minnir sera n\u00f3gv um ta\u00f0 f\u00f8royska vi\u00f0 n\u00f3gvum regni, og ta\u00f0 er sj\u00e1ldan, at ta\u00f0 frystir.\n\n\u00cd Sitka er 75% av f\u00f3lkinum hv\u00edt. Restin er upprunaf\u00f3lk av ymiskum slag, teir flestu eru inuittar. Hesi hava \u00e1v\u00eds forr\u00e6ttindi vi\u00f0 vei\u00f0i og l\u00edknandi.\n\nS\u00f8ga\n\u00cd 1867 var ta\u00f0, at Russland seldi Alaska til USA, og j\u00fast henda hending f\u00f3r fram \u00ed Sitka. B\u00fdurin er eisini n\u00f3gv merktur av s\u00ednu russisku fort\u00ed\u00f0. Her er til d\u00f8mis ortodoks kirkja, og her eru f\u00f3lk, sum framvegis hava russiskt sum fyrsta m\u00e1l. \u00datgravingar hava eisini v\u00edst, at her hevur veri\u00f0 b\u00faseting \u00ed hvussu er \u00ed \u00e1r. Annars gj\u00f8rdist Sitka eitt herna\u00f0arligt h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti undir Seinna veraldarbardaga, t\u00e1 hermenn st\u00f8\u00f0a\u00f0ust her. Sitka var fyrsti h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Alaska sum lutstatur \u00ed USA, inntil hann \u00ed 1906 var\u00f0 fluttur til Juneau naka\u00f0 nor\u00f0anfyri. Ta\u00f0 var tann t\u00ed\u00f0, t\u00e1 hann var st\u00f8rsti b\u00fdur yvirh\u00f8vur \u00e1 amerikanku vesturstrondini.\n\nVinnuvegir\nArbei\u00f0sloysi\u00f0 er her heldur l\u00e6gri enn \u00ed Alaska yvirh\u00f8vur, men heldur h\u00e6gri enn \u00ed USA. Mitt \u00ed 1990-unum var arbei\u00f0sloysi\u00f0 omanfyri 10%. N\u00fa liggur ta\u00f0 um 5%. Eitt, sum hevur havt t\u00fddning \u00ed hesum sambandi, er, at eitt ta\u00f0 st\u00f8rsta arbei\u00f0spl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed Sitka, eitt sagverk, var\u00f0 ni\u00f0urlagt, og var hetta ors\u00f8kin til ta umr\u00f8ddu \u00f8kingina av arbei\u00f0sloysinum. Sagverki\u00f0 hev\u00f0i n\u00f3g miki\u00f0 av r\u00e1v\u00f8ru, men ta\u00f0 d\u00e1lka\u00f0i ov illa. Sum n\u00f3gvasta\u00f0ni, so er ta\u00f0 t\u00e6nastuvinnan, b\u00e6\u00f0i almenn og privat, sum er st\u00f8rsti arbei\u00f0sgevari.\n\nFiskivinnan ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum ein sera t\u00fddningarmikil vinna. Hon hevur givi\u00f0 upp til 30 mill. dollarar \u00ed innt\u00f8ku, men hetta tal er minka\u00f0 seinnu \u00e1rini og liggur n\u00fa beint omanfyri 20 mill. Men h\u00f3ast hetta so er mi\u00f0alinnt\u00f8kan \u00ed Sitka st\u00f8rri enn mi\u00f0al b\u00e6\u00f0i \u00ed Alaska og USA. Stuttleikaskip geva eisini n\u00f3gv til b\u00fdin. Ta\u00f0 er n\u00e6stan dagliga, at skip liggur \u00e1 redini. Hotellini \u00ed b\u00fdnum hava einar 200 sengur, og man hetta vera \u00e1 lei\u00f0 ta\u00f0 sama sum \u00ed Havn. M\u00f8guleiki er t\u00f3 eisini fyri \"Bed and Breakfast\".\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.cityofsitka.com \nSitka, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n\nB\u00fdir \u00ed Alaska"}
{"id": "43181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kilimanjaro", "title": "Kilimanjaro", "text": "Kilimanjaro er h\u00e6gsta fjall \u00ed Afrika.  Fjalli\u00f0 er 5.895 metrar h\u00f8gt.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll\nGosfj\u00f8ll\nTansania\nAfrika"}
{"id": "43183", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lynn%20Anderson", "title": "Lynn Anderson", "text": "Lynn Anderson (26. september 1947 \u2013 30. juli 2015) var ein amerikanskur countrysangari. Ta\u00f0 er serliga ein sangur, i\u00f0 ver\u00f0ur kn\u00fdttur at Lynn Anderson, nevniliga hitti\u00f0 vi\u00f0 strofuni \u201dI beg you Pardon, I never promised you a Rose Garden\u201d fr\u00e1 1970, sum eisini var n\u00f3gv at hoyra \u00ed F\u00f8royum \u00ed sjeyti\u00e1rinum og seinni.\n\nVi\u00f0 \u201dRose Garden\u201d hj\u00e1 Joe South, fekk Lynn Anderson ein Grammy sum besti kvinnuligi kontrisangari \u00ed 1971. Ta\u00f0 var t\u00e1verandi ma\u00f0ur hennara, Glenn Sutton, sum framleiddi lagi\u00f0, i\u00f0 gj\u00f8rdist eitt heimsumfatandi hitt ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0.\n\nAnderson vaks upp \u00ed Sacramento \u00ed Kalifornia, men b\u00fa\u00f0i \u00ed Nashville \u00ed Tennessee.\n\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\nAndl\u00e1t \u00ed 2015"}
{"id": "43184", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/NINA", "title": "NINA", "text": "NINA, i\u00f0 er 80 minuttir langur sp\u00e6lifilmur, er ein f\u00f8roysk/donsk verk\u00e6tlan, sum Maria Winther Olsen stendur fyri. Hon hevur sj\u00e1lv skriva\u00f0 b\u00e6\u00f0i s\u00f8gu og handrit. Filmurin gongur fyri seg \u00ed Mikladali og Klaksv\u00edk, og NINA er fyrsti sp\u00e6lifilmur \u00ed fullari longd, sum er upptikin \u00ed Nor\u00f0oyggjum. Klaksv\u00edkar kommuna er millum h\u00f8vu\u00f0sstu\u00f0larnar av verk\u00e6tlanini, sum samanlagt kosta\u00f0i eina g\u00f3\u00f0a milli\u00f3n kr\u00f3nur. Klaksv\u00edkar kommuna stu\u00f0lar verk\u00e6tlanini vi\u00f0 200.000 kr\u00f3num. Hetta er ein sp\u00e6lifilmur, sum sn\u00fdr seg um eitt ungt danskt par, sum flytir til F\u00f8roya og b\u00fasetir seg \u00ed Mikladali. Ma\u00f0urin f\u00e6r arbei\u00f0i \u00ed Klaksv\u00edkar Sj\u00fakrah\u00fasi, me\u00f0an konan gongur \u00ed einsemi \u00ed Mikladali. Hon \"revsar\" unnusta s\u00edn \u00ed einari roynd at f\u00e1a hansara k\u00e6rleika. \n\nUmframt teir tr\u00edggjar h\u00f8vu\u00f0sleikararnar ver\u00f0a statistar \u00ed h\u00f3patali eisini at s\u00edggja, men tey tr\u00fd Marie T. S\u00f8derberg, Nikolaj D. Schmidt og Mike Vider\u00f8 eru tey, sum fyrst og fremst fortelja s\u00f8guna um Ninu. Pari\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0sleikutunum eru donsku Marie Tourell S\u00f8derberg og Nikolaj Dencker Schmidt, \u00edme\u00f0an Mike Vider\u00f8 sp\u00e6lir tri\u00f0ja h\u00f8vu\u00f0sleiklutin sum presturin Fr\u00ed\u00f0i. 29-\u00e1ra gamla Marie, sum sp\u00e6lir h\u00f8vu\u00f0sleiklutin Nina, er eitt n\u00fa kend \u00far dramar\u00f8\u00f0ini \u201c1864\u201d hj\u00e1 DR eftir Ole Bornedahl. Harumframt sp\u00e6ldi hon leiklutin sum Iben \u00ed sp\u00e6lifilminum \u201cSteppeulven\u201d fr\u00e1 2014, umframt at hon hevur lagt r\u00f8dd til v\u00e6lumt\u00f3ktu Violettu, sum serliga tey yngru kenna \u00far r\u00f8\u00f0ini \u201cVioletta \u00e1 Disney Channel.\n\nDanin Nikolaj Dencker Schmidt sp\u00e6lir sjeikurin hj\u00e1 Ninu, William. Umframt at hava sp\u00e6lt fleiri stuttfilmar, hevur Nikolaj eisini veri\u00f0 at s\u00e6\u00f0 \u00ed eini DR-r\u00f8\u00f0, nevniliga \u201cHistorien om Danmark\u201d, sum var\u00f0 v\u00edst fyrr \u00ed \u00e1r. Hin mannligi h\u00f8vu\u00f0sleikarin er f\u00f8royski Mike Vider\u00f8, sum sp\u00e6lir presturin Fr\u00ed\u00f0i.\n\nF\u00f8royskir filmar"}
{"id": "43185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aretha%20Franklin", "title": "Aretha Franklin", "text": "Aretha Franklin (25. mars 1942 \u2013 16. august 2018) hevur ofta veri\u00f0 umtala\u00f0 sum drotningin av soul. Hon er m.a. kend fyri l\u00f8gini \"Respect\", \"A Change Is Gonna Come\" og \"I Say A Little Prayer\". Hon hevur vunni\u00f0 18 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir, og var\u00f0 \u00ed 1987 fyrsta kvinnan, i\u00f0 var\u00f0 upptikin \u00ed Rock and Roll Hall of Fame. Hon var\u00f0 ofta umr\u00f8dd sum \u201csoul-drotningin\u201d, og hon ver\u00f0ur rokna\u00f0 sum ein av t\u00fddningarmestu sangarindunum innan popp- og rockpl\u00e1tur. \n\nYrkislei\u00f0in hj\u00e1 Aretha Franklin spennir seg yvir meiri enn seks \u00e1rat\u00edggju. Hon hevur vunni\u00f0 18 Grammy Awards og hevur selt fleiri enn 75 milli\u00f3nir fl\u00f8gur. Heiti\u00f0 \u201dQueen of Soul\u201d var\u00f0 kn\u00fdtt at henni og fylgdi henni alt l\u00edvi\u00f0.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nFranklin var\u00f0 f\u00f8dd 25. mars 1942 \u00ed Memphis \u00ed Tennessee, men sum sm\u00e1genta flutti hon vil familjuni til Detroit, Michigan, har p\u00e1pin, C. L. Franklin, gj\u00f8rdist prestur \u00ed New Bethel Baptist Church. Mamman var gospelsangari og klaverleikari, p\u00e1pin var pastorur og pr\u00e6dikuma\u00f0ur. Sangg\u00e1vurnar v\u00f3ru g\u00f3\u00f0ar longu fr\u00e1 barna\u00e1rum og longu sum tann\u00e1ringur var hon sangari burturav, mest \u00ed kirkjuligum samanhangi. Fyrsta fl\u00f8ga hennara, ein gospelfl\u00f8ga, kom \u00ed 1956. Tann\u00e1ringa\u00e1rini v\u00f3ru helst ikki so l\u00f8tt hj\u00e1 henni. Hon gj\u00f8rdist vi\u00f0 barn sum 12 \u00e1ra gomul, og sum 14 \u00e1ra gomul var hon mamma at tveimum b\u00f8rnum. Men omman t\u00f3k s\u00e6r av b\u00f8rnunum, so Franklin kundi f\u00e1a gongd \u00e1 l\u00edvslei\u00f0ina sum sangari.\n\nGj\u00f8gnum seksti\u00e1rini komu fleiri \u00fatg\u00e1vur vi\u00f0 henni, og ta\u00f0 var serliga vi\u00f0 pl\u00e1tuni \u201dLady Soul\u201d fr\u00e1 1968, at hon veruliga gj\u00f8rdi vart vi\u00f0 seg. Sangurin, sum gj\u00f8rdi hana kenda kom eitt \u00e1r frammanundan \u00e1 pl\u00e1tuni \u201dI Never Loved a Man the Way I Love You\u201d (1967). Talan er um \"Respect\", sum Otis Redding skriva\u00f0i. Str\u00ed\u00f0sf\u00f3lk innan b\u00e6\u00f0i borgarar\u00e6ttindi og javnr\u00e6ttindi hava tiki\u00f0 sangin til s\u00edn. Fr\u00e1 1960 og n\u00f8kur \u00e1r fram var hon \u00e1 Columbia Records. \u00cd 1966 skifti hon til rhythm & blues kraftsentri\u00f0 Atlantic Records og t\u00e1 kom fer\u00f0 \u00e1. Jerry Wexler fekk st\u00f3ran t\u00fddning fyri hennara yrkislei\u00f0. Wexler var j\u00f8di \u00far New York vi\u00f0 \u00f3tr\u00faligum tevi fyri m.a. soul-t\u00f3nleiki. Hann gav henni st\u00f8rri r\u00e1sar\u00fam og kontroll yvir s\u00ednum \u00fattrykki. Hon slapp at sameina ta\u00f0 spirituella og ta\u00f0 holdsliga sum henni lysti. \"Let Aretha be Aretha\u201d var hugbur\u00f0urin. Hetta ey\u00f0kendi restina av hennara l\u00edvi og yrkislei\u00f0.\n\n\u00cd 1968 sang hon til jar\u00f0arfer\u00f0ina hj\u00e1 familjuvininum og borgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0smanninum Martin Luther King Jr. \u00cd 1969 var hon sundurlisin fr\u00e1 fyrsta manninum Ted White, i\u00f0 f\u00f3r illa vi\u00f0 henni. Hon var fyrsta kvinnan, sum fekk limaskap \u00ed Rock & Roll Hall of Fame \u2013 ta\u00f0 var i 1967. Hon gav \u00fat 42 pl\u00e1tur og fl\u00f8gur, og seldi minst 75 milli\u00f3nir eint\u00f8k. Ikki f\u00e6rri enn 44 fer\u00f0ir var\u00f0 hon tilnevnd eina Grammy vir\u00f0isl\u00f8n, og 18 fer\u00f0ir gj\u00f8rdist hon vinnari. Ein av Grammy vir\u00f0isl\u00f8ntu sangum hennara var ein duett saman vi\u00f0 George Michael, sum tey b\u00e6\u00f0i sungu inn \u00ed 1986, og sum eisini var st\u00f8rsta handilsliga succesin hj\u00e1 henni. Ein annar Grammy-vinnari var \"Chain of Fools\" fr\u00e1 1968. Sangurin fekk tann st\u00f3ra hei\u00f0ur at vera lj\u00f3\u00f0teppi til eina minniliga dansisenu hj\u00e1 John Travolta \u00ed filminum \u201dMichael\u201d (1996).\n\n\u00cd 1987 var\u00f0 hon fyrsta kvinnan, sum fekk hei\u00f0urin at ver\u00f0a innlima\u00f0 \u00ed \u201cRock and Roll Hall of Fame\u201d.\n\n\u00cd 2008 valdi bla\u00f0i\u00f0 Rolling Stone hana til \u00abGreatest Singer of the Rock Era\u00bb. Ein minnilig framf\u00f8rsla hj\u00e1 Aretha Franklin var, t\u00e1 Barack Obama, forseti, var\u00f0 settur \u00ed emb\u00e6ti\u00f0 \u00ed 2009.\n\nSeinasta fl\u00f8gan kom \u00ed 2017 har hon syngur saman vi\u00f0 Royal Philharmonic Orchestra. Talan er um eldri uppt\u00f8kur av Arethu Franklin, sum kongaliga orkestri\u00f0 hevur t\u00f3nasett av n\u00fdggjum.\n\nSuperstj\u00f8rnan hev\u00f0i havt ringa heilsu s\u00ed\u00f0ani hon fekk sta\u00f0fest krabbamein \u00ed 2010, og \u00ed 2017 avgj\u00f8rdi hon so at gevast at syngja. T\u00e1 hev\u00f0i hon givi\u00f0 \u00fat album nummar 42 og havt eina 60 \u00e1ra langa sangkarrieru.\n\nKeldur \n\nAmerikanskar songkvinnur\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "43187", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kim%20Jong-un", "title": "Kim Jong-un", "text": "Kim Jong-un (f. 8. januar 1983) er nor\u00f0urkoreanskur einar\u00e6\u00f0isharri. Hann hevur s\u00ed\u00f0ani 2011 gera st\u00f3rar broytingar \u00e1 politiska og herna\u00f0arliga pallinum, fyri at \u00f8kja um s\u00edtt vald. Kim Jong-un hevur m.a. valt at skifta verjuovastan Pak Yong Sik \u00fat vi\u00f0 No Kwang Chol, me\u00f0an lei\u00f0arin av heryvirlei\u00f0sluni, Ri Myong Su, er skiftur \u00fat vi\u00f0 hansara varamann, Ri Yong Gil. Generalurin Kim Su Gil er skiftur \u00fat vi\u00f0 Kim Jong Gak sum stj\u00f3ri \u00ed stj\u00f3rnarskrivstovuni \u00ed herinum. Felags fyri teir tr\u00edggjar, sum eru settir \u00ed st\u00f8rvini, eru at allir eru sera tr\u00fafastir m\u00f3ti nor\u00f0urkoreanska lei\u00f0aranum. \n\nHann hevur eisini sett s\u00e6r fyri at gera Nor\u00f0urkorea til heimsins st\u00f8rsta kjarnorkuveldi. Bo\u00f0ini komu fr\u00e1 lei\u00f0aranum, t\u00e1 hann \u00ed des. 2017 hitti umbo\u00f0 fyri tey sum menna v\u00e1pn \u00ed landinum. Tann 28. november 2017 skjeyt Nor\u00f0urkorea eina rakett, sum kann raka \u00f8ll m\u00e1l \u00ed USA, samb\u00e6rt teimum sj\u00e1lvum.\n\n\u00cd 2018 m\u00f8ttust Kim Jong-un og forsetin \u00far Su\u00f0urkorea, Moon Jae-in, tv\u00e6r fer\u00f0ir \u00ed Panmunjom \u00e1 markinum millum b\u00e6\u00f0i londini, og einafer\u00f0 \u00ed Pyongyang. Hin 12. juni 2018 m\u00f8ttust Kim forseti USA Donald Trump \u00e1 toppfundi \u00ed Singapore, ta\u00f0 var fyrsti fundur og samr\u00f8\u00f0a millum ein nor\u00f0urkoreanskan lei\u00f0ara og ein sitandi amerikanskan forseta. Teir kjaka\u00f0ust um kjarnorkuskr\u00e1nna hj\u00e1 Nor\u00f0urkorea. Ein uppfylgjandi fundur \u00ed Hanoi \u00ed ferbruar 2019 enda\u00f0i br\u00e1ddliga uttan nakra avtalu. Hin 25. apr\u00edl 2019 m\u00f8ttust Kim og russiskir forsetin Vladimir Putin \u00e1 teirra fyrsta toppfundi \u00ed Vladivostok. Hin 30. juni 2019 m\u00f8tti Kim vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i t\u00ed su\u00f0urkoreanska forsetanum og Trump \u00ed koreanska herna\u00f0arfr\u00eda \u00f8kinum.\n\nKeldur \n\nNor\u00f0urkorea\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nStatslei\u00f0arar"}
{"id": "43188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sprellima%C3%B0ur", "title": "Sprellima\u00f0ur", "text": "Ein sprellima\u00f0ur er eitt leikaskapilsi (figurur) i\u00f0 sprellar t\u00e1 i\u00f0 toga\u00f0 ver\u00f0ur \u00ed eitt band, sum er fest \u00ed skapilsi\u00f0. Sprellimenn eru vanliga gj\u00f8rdir \u00far tr\u00e6i ella pappi. N\u00fat\u00ed\u00f0ar sprellimenn gj\u00f8rdust v\u00e6lumt\u00f3ktir hj\u00e1 a\u00f0alst\u00e6ttini \u00ed Europa \u00ed 18'du \u00f8ld, men l\u00edknandi leikur kunnu sporast heilt aftur til griksku og egyptisku forn\u00f8ldina. \u00c1 t\u00fdskum ver\u00f0ur sprellima\u00f0ur nevndur Hampelmann \u00e1 eingilskum Jumping Jack og \u00e1 fronskum Pantin (figurine). \u00cd Danmark gj\u00f8rdist spellima\u00f0urin ein partur av j\u00f3lapyntinum uml. 1850, og \u00ed F\u00f8royum er sprellima\u00f0urin sum oftast ein j\u00f3lama\u00f0ur, sum hevur s\u00edtt fasta pl\u00e1ss \u00e1 vegginum, hv\u00f8rji j\u00f3l.\n\nKeldur \n\nJ\u00f3l\nleikur"}
{"id": "43189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskivinna", "title": "Fiskivinna", "text": "Fiskivinna er tann t\u00fddningarmesta og mest avgerandi vinna \u00ed F\u00f8royum. Fiskivinna er ein global vinna, og sum atlimur \u00ed FAO hava F\u00f8royar m\u00f8guleika at vera vi\u00f0, t\u00e1 m\u00e1l um bur\u00f0ardyggan fiskiskap eru \u00e1 dagsskr\u00e1. \n\nFiskivinna er ein h\u00e1risiko vinna, i\u00f0 krevur n\u00f3gva servitan. Fiskiskapurin er ymiskur fr\u00e1 \u00e1ri til \u00e1r og ymiskur \u00edgj\u00f8gnum \u00e1ri\u00f0. Fiskiskip eru st\u00f3r ambo\u00f0, i\u00f0 krevja n\u00f3gva servitan at reka. Skiparin skal hava kunnleika til fiskilei\u00f0ir og mangt anna\u00f0. Fiskurin skal eisini hava r\u00f8ttu g\u00f3\u00f0sku, pakkast r\u00e6tt og koma \u00fat \u00e1 markna\u00f0in."}
{"id": "43191", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hei%C3%B0afuglur", "title": "Hei\u00f0afuglur", "text": "Hei\u00f0afuglur er fuglur, sum hevur rei\u00f0ur \u00ed haganum. \u00cd F\u00f8royum er n\u00f3gvur hei\u00f0afuglur. Flest allur hei\u00f0afuglur finnur f\u00f8\u00f0i \u00ed haganum og ni\u00f0ri \u00ed fj\u00f8runi. Summir hei\u00f0afuglar eru t\u00f3 sj\u00f3fuglar, til d\u00f8mis kj\u00f3gvi og likka, og ta\u00f0 merkir, at teir finna f\u00f8\u00f0i s\u00edna \u00e1 sj\u00f3num.\n\nEin st\u00f3rur partur av hei\u00f0afugli er flytifuglur. Hann er einans \u00ed F\u00f8royum um summari\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 hann rei\u00f0rast. Um veturin fl\u00fdgur hann til heitari lond at vera.\n\nHygg eisini at\n Fuglar \u00ed F\u00f8royum\n\nFuglar"}
{"id": "43194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskivinna%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "Fiskivinna \u00ed F\u00f8royum", "text": "Fiskivinnan hevur st\u00f3ran b\u00faskaparligarn t\u00fddning fyri F\u00f8royar. S\u00f8guliga s\u00e6\u00f0 hevur fiskivinnan st\u00f8rsta t\u00fddning fyri b\u00faskaparliga virksemi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum - st\u00f8rri t\u00fddning enn n\u00f8kur onnur vinna, og hetta er galdandi enn. \n\nF\u00f8royingar byrja\u00f0u tann orduliga fiskiskapin \u00ed 1890\u201dunum\u201d t\u00e1 id trappubr\u00f8\u00f0runir keypti ta\u00f0 fyrstu sluppina til landi\u00f0, s\u00ed\u00f0an hevur fiskivinnan broytt seg og formera seg til at r\u00f8kka langt \u00fat \u00ed heimin, og til at hava ein tann mest moderna\u00f0a flotan \u00ed heiminum, h\u00f3ast ringar t\u00ed\u00f0ir.\n\nt\u00e6r allarbestu t\u00ed\u00f0urnar hj\u00e1 f\u00f8royska flotanum byrja\u00f0u s\u00ed\u00f0st \u00ed 1960\u201dunum\u201d t\u00e1 id tey fyrstu st\u00e1lskipini komu, s\u00ed\u00f0ani hevur ta\u00f0 gingi upp og ni\u00f0ur inntil fyrst \u00ed 1990\u201dunum\u201d t\u00e1 i\u00f0 b\u00faskaparkreppan t\u00f3k seg upp og koyrdi n\u00f3gv av skipinum \u00e1 h\u00fasagang.\nS\u00ed\u00f0ani hevur flotin bygt seg uppaftur \u00edme\u00f0an serliga uppisj\u00f3varflotin hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg sera v\u00e6l t.d. eftir teir fingu t\u00ed st\u00f3ru makrelkvotuna \u00ed 2010.\n\nSeinni Heimsbardaga rakti f\u00f8royingum meint. T\u00e6r f\u00f8roysku slupirnar sigldu vi\u00f0 fiski \u00far f\u00f8royum og \u00edslandi ni\u00f0ur til onglands vi\u00f0 fiski, hetta var ein sera vandamikil t\u00farur t\u00ed ta\u00f0 l\u00f3gu n\u00f3gvir t\u00fdskir kavb\u00e1tar upp\u00e1 l\u00far. T\u00e6r f\u00f8roysku sluppirnar landa\u00f0u fiskin \u00ed oftast \u00ed Scrabster og Grimsby, hetta gav n\u00f3gvan pening til teir f\u00f8roysku sj\u00f3mennirnar, og eftir kr\u00edggi\u00f0 v\u00f3ru ta\u00f0 n\u00f3gvir sum \u00e1ttu so n\u00f3gvan pening at teir keyptu s\u00edna egnu slupp. \u00c1 hesu fer\u00f0ini eru upp \u00ed 240 sj\u00f3menn dey\u00f0ir tilsamans, hetta ger at f\u00f8royar eru ta\u00f0 landi\u00f0 \u00ed hevur mist mest sj\u00f3f\u00f3lk undir kr\u00edgnum \u00ed heiminum \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0 t\u00e1."}
{"id": "43197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tyssism%C3%A1nagras", "title": "Tyssism\u00e1nagras", "text": "Tyssism\u00e1nagras (fr\u00f8\u00f0iheiti: Botrychium lunaria) er ein av okkara vanligu tr\u00f8llakampum. Hann er ikki l\u00e6ttur at f\u00e1a eyga \u00e1, t\u00ed hann er oftast bert f\u00e1ar cm til longdar, og hann finst ikki \u00ed mongd, har hann veksur. H\u00f3ast ta\u00f0, er hann \u00e1 flest\u00f8llum oyggjum. Tr\u00f8llakampar hava ikki bl\u00f3mur og seta ikki fr\u00e6, men n\u00f8rast vi\u00f0 gr\u00f3kornum. M\u00e1nagras er tr\u00f8llakampur av Ormstungu\u00e6tt Ophioglossaceae og er einasta slagi\u00f0 \u00ed hesi \u00e6tt, sum finst \u00ed F\u00f8royum, me\u00f0an ta\u00f0 \u00ed Nor\u00f0anlondum finnast 8 sl\u00f8g. \n\nM\u00e1nagras hevur eitt einstakt bla\u00f0, sum er b\u00fdtt \u00ed tveir partar. Ovari parturin, i\u00f0 ikki er gr\u00f8nur, er gr\u00f3b\u00e6rur. Hesin parturin hevur n\u00f3gvar rundar gr\u00f3goymslur, i\u00f0 eru samla\u00f0ar \u00ed einum klasa. Hv\u00f8r av hesum gr\u00f3goymslum framlei\u00f0a hundra\u00f0tals gr\u00f3korn, i\u00f0 sp\u00edra til n\u00fdggjar plantur. Ni\u00f0ari parturin av bla\u00f0num er gr\u00f8nur og gr\u00f3leysur. Hann er b\u00fdttur upp \u00ed fleiri m\u00e1navaksnar partar, i\u00f0 hv\u00f8r fevnir inn yvir annan. Solei\u00f0is skilir tyssism\u00e1nagras seg fr\u00e1 hinum 15 tr\u00f8llakampunum, i\u00f0 vit hava \u00ed F\u00f8royum. T\u00ed \u00e1 hinum sita gr\u00f3kornini \u00ed gr\u00f3h\u00f3pum aftanfyri \u00e1 bla\u00f0num, vardir av einum skj\u00f8ldri, sum opnar seg, t\u00e1 gr\u00f3kornini eru b\u00fagvin, so at tey kunnu spja\u00f0ast. Eisini kunnu tey sita \u00e1 bla\u00f0rondini, sum er rulla\u00f0 inneftir, \u00e1\u00f0renn gr\u00f3kornini eru b\u00fagvin.\n\nS\u00ed eisini\n Tr\u00f8llakampar\n Plantur \u00ed F\u00f8royum\n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "43199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A6gstir%C3%A6ttur%20%C3%AD%20USA", "title": "H\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed USA", "text": "H\u00e6gstir\u00e6ttur \u00ed USA kann \u00f3gilda l\u00f3gg\u00e1vu fr\u00e1 Kongressini ella einst\u00f8ku statunum, um hann metir, at l\u00f3gg\u00e1van str\u00ed\u00f0ir \u00edm\u00f3ti amerikonsku grundl\u00f3gini. Landsins ovasti d\u00f3mst\u00f3lur vi\u00f0ger\u00f0 k\u00e6rum\u00e1l og m\u00e1l av serligum t\u00fddningi. Og hann er s\u00ed\u00f0sti k\u00e6rumyndugleiki vi\u00f0v\u00edkjandi amerikonsku grundl\u00f3gini. D\u00f3mst\u00f3lurin var stovna\u00f0ur, t\u00e1 USA fekk s\u00edna grundl\u00f3g \u00ed 1787. N\u00edggju d\u00f3marar eru \u00ed h\u00e6gstar\u00e6tti. Teir ver\u00f0a tilnevndir fyri l\u00edvi\u00f0 av forsetanum vi\u00f0 g\u00f3\u00f0kenning av Senatinum. \u00cd 2018 eru teir konservativu \u00ed meiriluta \u00ed h\u00e6gstar\u00e6tti. Fimm d\u00f3marar ver\u00f0a mettir sum konservativir, og f\u00fdra sum liberalir.\n\nLimir \u00ed H\u00e6gstar\u00e6ttinum \n(Seinast dagf\u00f8rt hin 27. oktober 2020.)\n\n h\u00e6gstar\u00e6ttarforsetin  John Roberts (f\u00f8ddur \u00ed 1955, \u00fatnevndur av George W. Bush \u00ed 2005)\n d\u00f3mari Clarence Thomas (f\u00f8ddur \u00ed 1948, \u00fatnevndur av George H. W. Bush \u00ed 1991)\n d\u00f3mari Stephen Breyer (f\u00f8ddur \u00ed 1938, \u00fatnevndur av Bill Clinton \u00ed 1994)\n d\u00f3mari Samuel Alito (f\u00f8ddur \u00ed 1950, \u00fatnevndur av George W. Bush \u00ed 2005)\n d\u00f3mari Sonia Sotomayor (f\u00f8dd \u00ed 1954, \u00fatnevnd av Barack Obama \u00ed 2009)\n d\u00f3mari Elena Kagan (f\u00f8dd \u00ed 1960, \u00fatnevnd av Barack Obama \u00ed 2010)\n d\u00f3mari Neil Gorsuch (f\u00f8ddur \u00ed 1967, \u00fatnevndur av Donald Trump \u00ed 2017)\n d\u00f3mari Brett Kavanaugh (f\u00f8ddur \u00ed 1965, \u00fatnevndur av Donald Trump \u00ed 2018)\n d\u00f3mari Amy Coney Barrett (f\u00f8dd \u00ed 1972, \u00fatnevnd av Donald Trump \u00ed 2020)\n\nS\u00ed eisini \n Umbo\u00f0smannatingi\u00f0 \u00ed USA\n Senati\u00f0 \u00ed USA\n Kongressin \u00ed USA\n Ta\u00f0 hv\u00edta h\u00fasi\u00f0\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an: supremecourt.gov (\u00e1 enskum)\n Trump hevur valt Amy Coney Barrett, dagur.fo\n\nKeldur \n\nUSA\n\nen:Supreme Court of the United States\nno:USAs h\u00f8yesterett"}
{"id": "43200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanska%20grundl%C3%B3gin", "title": "Amerikanska grundl\u00f3gin", "text": "Amerikanska grundl\u00f3gin, sum kom \u00ed gildi \u00ed 1789, tryggja\u00f0i f\u00f3lkinum og statunum st\u00f3rt fr\u00e6lsi. Amerikanska grundl\u00f3gin er hin elsta l\u00f3gin av s\u00ednum slag \u00ed heiminum. Hon var\u00f0 samtykt \u00ed 1788 og kom \u00ed gildi \u00e1ri\u00f0 eftir. L\u00f3gin er ein karmur, i\u00f0 annan vegin tryggjar \u00f8llum borgarum grundleggjandi r\u00e6ttindi, og hinvegin ein vernd m\u00f3ti \u00f3r\u00e6ttv\u00edsari vi\u00f0fer\u00f0 fr\u00e1 allari yvirv\u00f8ld. Eftir at amerikanska grundl\u00f3gin kom \u00ed gildi, eru n\u00f3gv \u00edskoyti skriva\u00f0. Fyrstu 10 \u00edskoytini, Bill of Rights, v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd afturat grundl\u00f3gini \u00ed 1791. Av hesum t\u00edggju er fyrsta \u00edskoyti\u00f0 um pers\u00f3nligt fr\u00e6lsi: tr\u00faarfr\u00e6lsi, talufr\u00e6lsi, pressufr\u00e6lsi og fr\u00e6lsi at m\u00f3tm\u00e6la.\n\nTa\u00f0 serliga vi\u00f0 amerikansku grundl\u00f3gini er, at hon er aldri broytt. Bara \u00edskoyti eru komin afturat. \n\nUSA"}
{"id": "43201", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carla%20Juri", "title": "Carla Juri", "text": "Carla Juri (f\u00f8dd 2. januar 1985 \u00ed Locarno) er ein sveisiskur sj\u00f3nleikari.\n\n\u00datvaldur filmografi\n\nFilm\n\nSj\u00f3nvarp \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1985"}
{"id": "43207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Monte%20%C3%81guila", "title": "Monte \u00c1guila", "text": "Monte \u00c1guila er ein b\u00fdur \u00ed Kili vi\u00f0 umlei\u00f0 6.574 \u00edb\u00fagvum.\n\nMyndir\n\nKeldur\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsingar \n\n MONTE \u00c1GUILA\n\nKili"}
{"id": "43210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roysk%20list", "title": "F\u00f8roysk list", "text": "F\u00f8roysk listaf\u00f3lk hava m\u00e1la\u00f0 s\u00ed\u00f0ani seinast \u00ed 18. \u00f8ld. Ta\u00f0 er t\u00f3 ikki fyrrenn fr\u00e1 1930-\u00e1runum, at f\u00f8roysk list ger seg galdandi \u00e1 h\u00f8gum stigi, fyrst vi\u00f0 m\u00e1lningalistini og s\u00ed\u00f0ani vi\u00f0 mynd-h\u00f8gglist og grafikki. Me\u00f0an myndlistin er n\u00fdggj, er f\u00f8royskt listhandverk elligamalt; tr\u00e6skur\u00f0ur og serliga bindingarmynstur v\u00f3ru vanligir listlutir.\n\nElstu f\u00f8roysku m\u00e1lningarnar, vit vita um, hevur D\u00ed\u00f0rikur \u00ed K\u00e1rastovu av Skarvanesi gj\u00f8rt um \u00e1r 1850. Men teir fyrstu m\u00e1lararnir, sum J\u00f3gvan Waagstein og Niels Kruse, m\u00e1la\u00f0u mest ta\u00f0 f\u00f8royska landslagi\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum skiftandi lj\u00f3si og litum. \u00cd 1948 var\u00f0 skipa\u00f0 fyri fyrstu almennu frams\u00fdningini av myndlist \u00ed F\u00f8royum. T\u00e1 var\u00f0 hildi\u00f0, at kundi ein frams\u00fdning skipast anna\u00f0hv\u00f8rt \u00e1r, so var v\u00e6l vor\u00f0i\u00f0. N\u00fa eru frams\u00fdningarnar t\u00e6ttar, og eitt st\u00f3rt tal av listaf\u00f3lki skapa eina fj\u00f8lbroytta f\u00f8royska myndlist. \n\nKendast eru listaf\u00f3lk sum t.d. Hans Pauli Olsen, Steffan Danielsen, Janus Kamban, Ing\u00e1lvur av Reyni, Ruth Smith, Tr\u00f3ndur Patursson, Zacharias Heinesen, S\u00e1mal Joensen-Mikines og Thomas Arge."}
{"id": "43211", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gran%20Canaria", "title": "Gran Canaria", "text": "Gran Canaria er tann n\u00e6stst\u00f8rsta av teimum sjey Kanarisku Oyggjunum. Kanarisku Oyggjarnar liggja 1000 km sunnan fyri Gibraltar, men eru spanskar, og f\u00f3lki\u00f0 tosar spanskt. Oyggin er rund sum ein pannuk\u00f8ka, t\u00f3 vi\u00f0 h\u00f8gum \u00f8skulita\u00f0um fj\u00f8llum, sum koma upp m\u00f3ti 2000 m. F\u00f3lk hevur sett seg ni\u00f0ur \u00e1 \u00fatnyr\u00f0ings- og landnyr\u00f0ingss\u00ed\u00f0uni, t\u00ed her er vatn. Annars sigst, at \u00e1 oynni eru heili f\u00fdra ymisk ve\u00f0url\u00f8g. \n\nSera gott ve\u00f0urlag alt \u00e1ri\u00f0 og fr\u00e1l\u00edkar strendur lokka eina r\u00fagvu av gestum til Gran Canaria alt \u00e1ri\u00f0. Su\u00f0urs\u00ed\u00f0an av Gran Canaria er tann mest vitja\u00f0a, og har finnast h\u00f3pin av hotellum og \u00edb\u00fa\u00f0um. Playa Del Ingles, Maspalomas, Meloneras og Puerto Riko eru nakrir av teimum mest vitja\u00f0u b\u00fdunum. \u00cd Puerto Riko hevur einki menniskja sett seg ni\u00f0ur fyrr enn \u00ed 1956, t\u00e1 i\u00f0 Tj\u00e6reborg Rejser og Spies Rejser settu skj\u00f8tul \u00e1 fer\u00f0avinnuna. Her er og hevur veri\u00f0 oy\u00f0im\u00f8rk \u00ed fleiri hundra\u00f0 \u00e1r.\n\nS\u00f8ga\n\u2028\u2028Longu \u00ed 1100 f.Kr. komu f\u00f8nikiararnir framvi\u00f0 her \u00e1 s\u00ednum longu sj\u00f3fer\u00f0um. \u00cd 300 f.Kr. kom f\u00f3lk rekandi \u00e1 flakum yvir havi\u00f0 \u00far Nor\u00f0ur-Afrika. Hetta f\u00f3lki\u00f0 var av berbara\u00e6tt og kalla\u00f0ist guanchararnir. Teir dugdu ikki b\u00e1tasm\u00ed\u00f0, men hildu sey\u00f0 og geitir og st\u00f3\u00f0u \u00e1 sei\u00f0abergi. Teir bygdu s\u00e6r ikki h\u00fas, men b\u00fa\u00f0u \u00ed teimum mongu r\u00famligu fjallaholunum, sum er gamli kanariski b\u00fasta\u00f0arh\u00e1tturin. Ta\u00f0 sigst, at ta\u00f0 fyrsta, hesi f\u00f3lk b\u00f3ru eyga vi\u00f0 \u00e1 oynni, v\u00f3ru grannvaksnir hundar, harav navni\u00f0 Gran Canaria.\n\n\u00cd 1478 koma spani\u00f3larnir og bera seg at \u00e1 sama h\u00e1tt, sum teir f\u00e1 \u00e1r seinri gera \u00ed Amerika. Teir berjast vi\u00f0 b\u00e1\u00f0ar h\u00f8vdingarnar \u00e1 oynni, annan drepa teir, og s\u00f8gnin sigur, at t\u00e1 i\u00f0 hann var fallin, stoyttu \u00f8ll vi\u00f0haldsf\u00f3lk hansara seg \u00fat av berginum Sancta Lucia. Hin h\u00f8vdingin fanga teir og tvinga at lata seg doypa.\n\nSpania\nOyggjar"}
{"id": "43216", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tunglyndi", "title": "Tunglyndi", "text": "Tunglyndi er vanlig og miki\u00f0 \u00fatbreidd s\u00e1larsj\u00faka. Umlei\u00f0 1 \u00fat av 6 f\u00f3lkum str\u00ed\u00f0ast vi\u00f0 hetta s\u00e1larheilsufyribrigdi, onkusta\u00f0ir \u00e1 l\u00edvslei\u00f0 teirra. Tunglyndi kann ver\u00f0a, mi\u00f0al \u2013 ella sv\u00e1rt, og fleir kvinnur enn menn f\u00e1a tunglyndi. N\u00f3gv tunglyndi byrjar \u00ed 20-30 \u00e1rs aldrinum, men alsamt fleiri b\u00f8rn og ung eru \u00ed vi\u00f0ger\u00f0 fyri tunglyndi. Tunglyndi er ikki ta\u00f0 sama sum kenslan av sorg.\n\nMedisinsk vi\u00f0ger\u00f0 hevur \u00ed n\u00f3gv \u00e1r veri\u00f0 n\u00fdtt til tunglyndi. \u00cd F\u00f8royum er s\u00f8lan av antidepressiva tv\u00edfalda\u00f0 seinastu 10 \u00e1rini 2007-2017.\n\nSj\u00fakur"}
{"id": "43217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Felipe%20Folgosi", "title": "Felipe Folgosi", "text": "Luiz Felipe de Andrade Folgosi (f\u00f8ddur 18. mai 1974 \u00ed S\u00e3o Paulo) er sj\u00f3nleikari og t\u00f3nleikari \u00far Brasil. Hann hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um.\n\nLeiklutir \u00ed filmum, r\u00f8\u00f0um og \u00ed telenovelas\n\nKeldur\n\nBrasilskir sj\u00f3nleikarar\nT\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "43218", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunilla%20Bergstr%C3%B6m", "title": "Gunilla Bergstr\u00f6m", "text": "Gunilla Elisabet Dukure Bergstr\u00f6m (f\u00f8dd 3. juli 1942, dey\u00f0 25. august 2021) var svenskur barnab\u00f3kah\u00f8vundur.\n\nHon hevur \u00fatb\u00fagving sum journalistur, men gj\u00f8rdist rith\u00f8vundur burturav \u00ed 1975. Hon hevur skriva\u00f0 fleiri enn 30 b\u00f8kur, kendastu eru t\u00e6r um \u00c1lv \u00c1kason, sum hon sj\u00e1lv myndpr\u00fd\u00f0ir. \n\nFyrsta b\u00f3kin hj\u00e1 Gunillu Bergstr\u00f6m kom \u00fat \u00ed 1971 og eitur \"Mias pappa flytter\"; fyrsta b\u00f3kin um \u00c1lv \u00c1kason kom \u00fat \u00ed 1972, og eitur \"G\u00f3\u00f0a n\u00e1tt, \u00c1lvur\". B\u00f8kurnar um \u00c1lv \u00c1kason eru klassikarar \u00ed svenskum barnab\u00f3kum. Umframt b\u00f8kur finst hann eisini sum sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0, barnasj\u00f3nleikur og fl\u00f8ga.\n\nKeldur \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "43219", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Azorurnar", "title": "Azorurnar", "text": "Azorurnar liggja langt \u00fat \u00ed Atlantshavinum - millum Portugal og Nor\u00f0ur-Amerika - 5 t\u00edma fl\u00fagving \u00far Keypmannahavn. H\u00f8vu\u00f0soyggin eitur Sao Miguel har st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00e1 Azorunum, Ponta Delgada, er. Har er eitt vakurt havnalag vi\u00f0 st\u00f8rri \u00farvali av kaf\u00e9um og matstovum.\u2028\n\n\u00c1 Azorunum er ve\u00f0urlagi\u00f0 av t\u00ed besta, heitt, men av t\u00ed oyggjarnar eru so langt \u00fati \u00ed st\u00f3rhavinum, ver\u00f0ur alt\u00ed\u00f0 eitt sindur av loti, so ta\u00f0 ver\u00f0ur ikki so kvali\u00f0. N\u00f3gv ver\u00f0ur dyrka\u00f0 av bananum \u00e1 oyggjunum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nOyggjab\u00f3lkurin Azorurnar liggur \u00ed Atlantshavi. Azorurnar eru ein oyggjab\u00f3lkur vi\u00f0 9 oyggjum av vulkanskum uppruna. Her var f\u00f3lkat\u00f3mt til menn \u00far Portugal komu higar \u00ed 1427. Samla\u00f0a st\u00f8ddin er einans uml. helvtina av F\u00f8royum, umlei\u00f0 747 ferkilometrar. L\u00e6gsti me\u00f0alhiti um dagin er 16 stig (januar). H\u00e6gsti me\u00f0alhiti um dagin er 26 stig (august). Ta\u00f0 regnar av og \u00e1 og skiftir ofta millum regn og brennandi s\u00f3l. Oyggjarnar liggja mitt \u00ed Golfstreyminum og me\u00f0alhitin \u00ed sj\u00f3num alt \u00e1ri\u00f0 liggur millum 16 og 23 stig. H\u00e1\u00e1rst\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur rokna\u00f0 til summarfr\u00edt\u00ed\u00f0ar-m\u00e1na\u00f0irnar \u00ed Portugal og su\u00f0urlondum annars, t.v.s. fr\u00e1 mai til september. Mi\u00f0\u00e1rst\u00ed\u00f0in er apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i og oktober/november. L\u00e1g\u00e1rst\u00ed\u00f0 er fr\u00e1 desember til mars.\n\nS\u00ed eisini\n Madeira\n\nPortugal\nOyggjar"}
{"id": "43224", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sjimpansa", "title": "Sjimpansa", "text": "Sjimpansur halda fyri ta\u00f0 mesta til \u00ed tr\u00f8um. Sjimpansur halda til \u00ed afrikonskum frumsk\u00f3gum, \u00ed sk\u00f3gum og graslendum. T\u00e6r kunnu flyta seg skj\u00f3tt gj\u00f8gnum frumsk\u00f3gin vi\u00f0 at sveiggja fr\u00e1 grein til grein. Sjimpansur eta mest plantur og frukt, men teimum d\u00e1mar eisini v\u00e6l kj\u00f8t, egg og skordj\u00f3r. Um n\u00e1ttina sova t\u00e6r uppi \u00ed tr\u00e6toppunum \u00ed b\u00f3lum, sum t\u00e6r gera \u00far bl\u00f8\u00f0um og greinum. Sjimpansur kunnu ver\u00f0a 1,7 metrar h\u00f8gar og viga upp \u00ed 60 kilo. H\u00f3ast t\u00e6r vanliga ganga \u00e1 \u00f8llum f\u00fdra, eisini nevnt kn\u00fagva-gongd, so duga t\u00e6r eisini at standa og ganga uppr\u00e6ttar. Sjimpansur eru s\u00fagdj\u00f3r og hoyra til mannapurnar, eins og vit menniskju.\n\nSjimpansur eru eitt av f\u00e1um dj\u00f3rum, sum duga at br\u00faka ambo\u00f0. T\u00e6r br\u00faka til d\u00f8mis ein pinn fyri at f\u00e1a fatur \u00e1 skordj\u00f3rum, sum halda til \u00ed rivum \u00ed vi\u00f0arbulum, og br\u00faka steinar at br\u00f3ta n\u00f8tir vi\u00f0.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "43226", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Svartur%20pantari", "title": "Svartur pantari", "text": "Svarti pantarin er eitt av st\u00f8rstu r\u00e1nsdj\u00f3runum \u00ed frumsk\u00f3ginum. Ta\u00f0 er trupult at f\u00e1a eyga \u00e1 pantaran, t\u00ed hann er myrkur \u00ed liti. Hann s\u00e6st t\u00ed ikki, t\u00e1 i\u00f0 hann l\u00farir eftir fongi \u00ed myrka sk\u00f3ginum. Svarti leopardurin heldur til \u00ed \u00c1sia og Afrika. Svartir jaguarar halda til \u00ed Su\u00f0uramerika. Svarti pantarin etur kj\u00f8t og vei\u00f0ir fisk, fugl, s\u00fagdj\u00f3r og skri\u00f0dj\u00f3r. Pantarar eru s\u00fagdj\u00f3r.\n\nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "43227", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kvalaraslanga", "title": "Kvalaraslanga", "text": "Kvalaraslangan er ein st\u00f3r slanga, sum tekur s\u00edn fong vi\u00f0 kjaftinum. Hon sveipar seg um fongin og kroystir hann, til hann kvalist. Kj\u00e1lkabeinini kunnu gapa so n\u00f3gv, at fongurin ver\u00f0ur etin \u00ed einum. Eftir hetta er kvalaraslangan mett \u00ed fleiri m\u00e1na\u00f0ir. Kvalaraslangur halda til \u00ed tropiska partinum av Mi\u00f0- og Su\u00f0ur-Amerika. Kvalaraslangur kunnu gerast 4 metrar langar og viga meiri enn 45 kilo. Kvalaraslangur eru skri\u00f0dj\u00f3r og hoyra til slangufamiljuna. St\u00f8rsta kvalaraslangan, sum higartil er m\u00e1ta\u00f0, var 5,5 metrar long.\n\nKvalaraslangan etur alt, sum hon fatur \u00e1, b\u00e6\u00f0i apur, fugl, hj\u00f8rtir og villsv\u00edn. Kvenndj\u00f3ri\u00f0 kann leggja heilt upp \u00ed 60 ungar. N\u00fdf\u00f8ddu ungarnir eru bara 60 sentimentrar langir, men halda fram at vaksa \u00f8ll 25-30 \u00e1rini, teir liva.\n\nSkri\u00f0dj\u00f3r"}
{"id": "43228", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Buffy%20Sainte-Marie", "title": "Buffy Sainte-Marie", "text": "Buffy Sainte-Marie (f. 1941) er myndlistakvinna, singer-songwriter, framlei\u00f0slustj\u00f3ri, filantropur, pedagogur, sosial-aktivistur og sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari fyri r\u00e6ttindini hj\u00e1 amerikanska upprunaf\u00f3lkinum. Hon hevur skriva\u00f0 sangir vi\u00f0 sosialum harmi og bers\u00f8gnum, politiskum bo\u00f0skapi. Hon hevur skriva\u00f0 sangir vi\u00f0 so dyggari kommersiellari slagkraft, at so ymisk listaf\u00f3lk sum Janis Joplin, Barbra Streisand, Elvis Presley, Neil Diamond og Joe Cocker hava gj\u00f8rt teir heimskendar. Indianska listakvinnan er l\u00edka so brennandi \u00e1gr\u00fdtin enn, sum t\u00e1 i\u00f0 hon \u00ed 1960unum vann fram \u00e1 t\u00ed amerikanska v\u00edsupallinum, i\u00f0 fevndi um n\u00f8vn sum Joan Baez, Bob Dylan, Leonard Cohen og Joni Mitchell. Sainte-Marie var\u00f0 skj\u00f3tt gitin sum ein g\u00e1va\u00f0ur sangskrivari, og ta\u00f0 veruliga frambroti\u00f0 var vi\u00f0 sanginum \"Soldier Blue\" \u00far hennara fyrstu LP-pl\u00e1tu \u00ed 1964, t\u00e1 i\u00f0 hon var 23 \u00e1r. Hon fekk samstundis vir\u00f0isl\u00f8nina hj\u00e1 Billboard sum besta n\u00fdggja listaf\u00f3lk \u00ed USA. \u00cd 1970unum hvarv Buffy Sainte-Marie lutv\u00edst av pallinum. Sj\u00e1lv hevur hon sagt, at fyrst var ta\u00f0 Lyndon B. Johnson, forseti, og seinni Richard Nixon, i\u00f0 l\u00fdstu hana \u00f3ynskta fyri s\u00edtt str\u00ed\u00f0 fyri r\u00e6ttindunum hj\u00e1 indianarum. Men t\u00ed\u00f0liga \u00ed 1980unum var hon aftur av \u00e1lvara vi\u00f0 eitt n\u00fa tittulsanginum \"Up Where We Belong\" \u00far filminum Officer and Gentleman, ein sangur, sum var\u00f0 ein \u00f3metaligur vi\u00f0bur\u00f0ur hj\u00e1 Joe Cocker og fekk ein Oscar \u00ed 1982. Og ta\u00f0 er bara ein av teimum mongu vir\u00f0isl\u00f8nunum, sum tann indianska listakvinnan hevur fingi\u00f0 gj\u00f8gnum eitt langt og virki\u00f0 l\u00edv, listini og borgarar\u00e6ttindunum til gangs.\n\nHon hevur franskt navn, t\u00ed hon er av irokesara\u00e6tt. Hon var\u00f0 f\u00f8dd tann 20. februar 1941 \u00ed Piapot Cree-reservatinum \u00ed Qu-Apelledalinum \u00ed Saskatchewan \u00ed Kanada. Hon var\u00f0 fa\u00f0ir- og m\u00f3\u00f0urleys og seinni \u00e6ttleidd av Albert- og Winifred Saint-Marie \u00ed Maine. Hesi amerikonsku foreldur hennara v\u00f3ru skyld vi\u00f0 biologisku foreldur hennara. Hon f\u00f3r \u00e1 universiteti\u00f0, University of Massachusetts Amherst, har hon var millum t\u00edggju tey bestu \u00ed s\u00ednum flokki. Hon fekk emb\u00e6tispr\u00f3gv sum l\u00e6rari \u00ed eysturlendskari heimsspeki. \u00cd 1964 var hon og vitja\u00f0i \u00e6ttf\u00f3lk s\u00edtt \u00ed Piapot Cree-reservatinum \u00ed Saskatchewan. Har var ein powwow-mentanarstevna hildin. Yngsti songur h\u00f8vdingin, Piapot, Imu Piapot og kona hansara r\u00edka\u00f0u hana vi\u00f0 s\u00edni upprunamentan. Hon fekk innlit \u00ed mentanina hj\u00e1 forfedrum s\u00ednum.\n\nKanadiarar\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "43230", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apache", "title": "Apache", "text": "Apache er ein b\u00f3lkur av seks mentanarliga skyldum indianara\u00e6ttum \u00ed USA, i\u00f0 eru \u00far athabascan-m\u00e1l\u00e6ttini. \u00c6ttb\u00f3lkarnir eru: kiowa-apacharar, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u millum nor\u00f0ara New Mexico-marki\u00f0 og Platte River, lipan-apacharar \u00far eystara New Mexico og vestara Texas, jicarilla-apacharar \u00far sunnara New Mexico, mescalero-apacharar mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed New Mexico, chiricahua-apacharar \u00far Chiricahua Mountains \u00ed su\u00f0urvestara Arisona og vestur-apacharar mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Arisona. Apache-indianarar eru altso ikki til sum tj\u00f3\u00f0, t\u00ed teir eru \u00far n\u00f3gvum \u00e6ttb\u00f3lkum. Or\u00f0i\u00f0 \"apache\" merkir kr\u00edgsma\u00f0ur. Ein tann v\u00ed\u00f0agitnasti lei\u00f0arin hj\u00e1 einum apache-f\u00f3lki var Geronimo, i\u00f0 var h\u00f8vdingur hj\u00e1 chiricahua-f\u00f3lkinum.\n\nTa\u00f0 var ikki fyrr enn 1900, at apache-kr\u00edggini v\u00f3ru av. Kortini hava apacharar kl\u00e1ra\u00f0 seg toluliga v\u00e6l \u00ed pueblo-landi. Summir eru millum bestu neytahaldarar \u00ed Arisona og New Mexico. Teir halda m.a. dygdarneyt til kj\u00f8tframlei\u00f0slu.\n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "43231", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sequoyah", "title": "Sequoyah", "text": "Sequoyah (cherokesiskt: \u13cd\u13cf\u13c9\u13ef) (1767\u20131843), v\u00ed\u00f0agitin, seinni heimsgitin, cherokesari, var ein av upprunaligu amerikanarunum \u00far \u00e6ttini Cherokee (f\u00f3lk), i\u00f0 tala eitt m\u00e1l av teirri irokesisku m\u00e1l\u00e6ttini. Hann uppfann eitt skriftm\u00e1l, sum cherokesaraf\u00f3lki\u00f0 br\u00fakar tann dag \u00ed dag. Navn Sequoyahs er kn\u00fdtt at botaniskum n\u00f8vnum \u00e1 n\u00f8krum av heimsins undurfullastu tr\u00f8um: vatngrann (metasequoia), rey\u00f0tr\u00e6 (sequoia) og mammuttr\u00e6 (sequoiadendron). Hann var\u00f0 f\u00f8ddur onkunt\u00ed\u00f0 millum 1760 og 1776 n\u00e6rindis n\u00faverandi Cherokee Village, beint vi\u00f0 Fort Loudoun \u00ed Tennessee. M\u00f3\u00f0ir hansara, Wu-teh, i\u00f0 var systir h\u00f8vdingarnar Doublehead og Old Tassel, var av t\u00ed m\u00e1la\u00f0a f\u00f3lkinum, og p\u00e1pi hansara, Nathanial Gist (eisini stava\u00f0 Guest ella Guess), var eingilskur skinn-handilsma\u00f0ur. Sequoyah var\u00f0 uppvandur eftir vanligum cherokesarasi\u00f0i og var vei\u00f0uma\u00f0ur og skinnhandilsma\u00f0ur.\n\nFa\u00f0irin gav honum navni\u00f0 George Gist, men av einum tv\u00f8rrandi f\u00f8rleika fekk hann navni\u00f0 Sikwa'y ella Sequoyah. Hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at navni\u00f0 stavar fr\u00e1 cherokesiska or\u00f0inum \"siqua\", i\u00f0 merkir \"sv\u00edn\". Av t\u00ed at hann var \u00f3lekjandi vanf\u00f8rur, menti hann evnir sum smi\u00f0ur og sm\u00ed\u00f0a\u00f0i jarnlutir og silvurpr\u00fd\u00f0i. Hann gifti seg vi\u00f0 eini cherokesarakvinnu, sum hann fekk b\u00f8rn vi\u00f0. Tey fluttu til Cherokee County \u00ed n\u00faverandi Georgia. Seinni f\u00f3r hann \u00ed kr\u00edggj m\u00f3ti Bretlandi \u00ed parti vi\u00f0 Andrew Jackson generali \u00ed 1812. Sequoyah l\u00e6rdi ongant\u00ed\u00f0 at skriva ella lesa eingilskt, men me\u00f0an hann b\u00fa\u00f0i \u00ed Georgia, var\u00f0 hann hugtikin av m\u00f8guleikanum hj\u00e1 europearum at samskifta vi\u00f0 teknum \u00e1 papp\u00edri, solei\u00f0is at teir l\u00f3su \u00far \"talandi bl\u00f8\u00f0um.\" Hann f\u00f3r undir at menna eina skriftskipan fyri cherokesarar \u00ed 1809. \u00cd kr\u00edgnum var\u00f0 hann upp aftur meiri sannf\u00f8rdur um, at hann var \u00e1 r\u00e6ttari lei\u00f0, t\u00ed at hann fekk ikki sum hinir hermenninir skriva\u00f0 heim og heldur ikki lisi\u00f0 tey herna\u00f0arligu bo\u00f0ini.\n\nEftir kr\u00edggi\u00f0 f\u00f3r Sequoyah av \u00e1lvara at skapa symbol, i\u00f0 kundu skapa or\u00f0, og hann br\u00fakti tey, t\u00e1 i\u00f0 hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 d\u00f3ttur s\u00edna, Ayoka. \u00cd s\u00ednum \u00e1huga fyri at skapa eitt skriftm\u00e1l var\u00f0 hann avbyrgdur og royndi at standa seg m\u00f3ti h\u00e1\u00f0an og spotti fr\u00e1 kenningum og skyldf\u00f3lki, sum hildu, at hann var\u00f0 vor\u00f0in svakur ella var farin at ganda. Sequoyah flutti vestur til Arkansas, har hann helt \u00e1 vi\u00f0 arbei\u00f0inum. Eftir at hava roynt at skapa tekn fyri hv\u00f8rt einasta or\u00f0, avr\u00e1ddi Sequoyah at b\u00fdta or\u00f0ini sundur \u00ed stavilsir og at gera tekn fyri hv\u00f8rt stavilsi. Vi\u00f0 st\u00f8\u00f0i \u00ed t\u00ed lat\u00ednska stavra\u00f0num og kanska eisini t\u00ed kyrilliska skapti hann seks og f\u00fdrs tekn, i\u00f0 umbo\u00f0a\u00f0u \u00f8ll stavilsir, og eftir t\u00f3lv \u00e1ra sleip, h\u00e1\u00f0an og spott hev\u00f0i hann gj\u00f8rt ta\u00f0 margfalda cherokee-m\u00e1li\u00f0 til eitt skriftm\u00e1l. \u00cd 1821 samtykti cherokesara-f\u00f3lki\u00f0 at br\u00faka hansara stavra\u00f0 eftir eina s\u00fdning, i\u00f0 gj\u00f8rdi \u00e6ttlei\u00f0ararnar bilsnar. N\u00f8kur \u00e1r seinni h\u00f8vdu t\u00fasundtals cherokesarar l\u00e6rt seg at skriva og lesa s\u00edtt egna m\u00e1l.\n\n\u00cd 1824 hei\u00f0ra\u00f0i tj\u00f3\u00f0arr\u00e1\u00f0i\u00f0 \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num New Echota hann vi\u00f0 einum silvurmerki, sum hann bar alt l\u00edvi\u00f0. Seinni g\u00f3vu tey honum eisini eina \u00e1rliga veiting upp \u00e1 tr\u00fd hundra\u00f0 dollarar, sum einkjan eftir hann \u00e1haldandi fekk, eftir at hann var dey\u00f0ur. \u00cd 1825 v\u00f3ru b\u00e6\u00f0i B\u00edblian og n\u00f3gvir religi\u00f8sir sm\u00e1rit, sangir, b\u00f8kur, l\u00f3gartekstir og \u00fatb\u00fagvingartilfar av \u00f8llum slagi t\u00fddd til cherokesiskt, og \u00ed 1827 leg\u00f0i tj\u00f3\u00f0arr\u00e1\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 cherokesarum pening av til at geva \u00fat ta fyrstu av\u00edsina fyri upprunaf\u00f3lk \u00ed USA. \u00cd 1828 f\u00f3r Sequoyah til Washington DC sum partur av eini sendinevnd at gera ein s\u00e1ttm\u00e1la um land \u00ed Oklahoma. Fer\u00f0 hansara setti hann \u00ed samband vi\u00f0 umbo\u00f0 fyri a\u00f0rar \u00e6ttb\u00f3lkar av upprunaamerikanarum \u00far \u00f8\u00f0rum p\u00f8rtum av USA. Vi\u00f0 hesum fundum \u00ed huga gj\u00f8rdi hann av at v\u00ed\u00f0ka stavra\u00f0i\u00f0 til at fevna um eitt algongt skriftm\u00e1l fyri allar upprunaamerikanskar \u00e6ttb\u00f3lkar. Hann droymdi um at s\u00edggja ta syndra\u00f0u cherokesatj\u00f3\u00f0ina savna\u00f0a aftur, og ta\u00f0 var \u00e1 eini sl\u00edkari fer\u00f0 til Meksiko, har hann vitja\u00f0i cherokesarar, i\u00f0 v\u00f3ru burturv\u00edstir hagar, at hann doy\u00f0i \u00ed 1843.\n\nS\u00ed eisini\n Cherokesarar\n Cherokesiskt m\u00e1l\n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "43235", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eiturp%C3%ADlafroskur", "title": "Eiturp\u00edlafroskur", "text": "Eiturp\u00edlafroskar halda til \u00ed mi\u00f0- og su\u00f0uramerikansku sk\u00f3gunum. Hesir litf\u00f8gru froskarnir eru sera eitrandi. Teir ver\u00f0a ofta r\u00f3ptir eiturfroskar, t\u00ed upprunaf\u00f3lk smurdu froskaeitur \u00e1 oddin \u00e1 bl\u00e1sip\u00edlum. S\u00ed\u00f0an v\u00f3r\u00f0u p\u00edlarnir skotnir gj\u00f8gnum long bl\u00e1sir\u00f8r eftir apum og \u00f8\u00f0rum dj\u00f3rum. Kl\u00e1ru litirnir \u00e1 eiturp\u00edlafroskunum virka sum \u00e1varing til r\u00e1nsdj\u00f3r. Eiturp\u00edlafroskar eta \u00f8ll sl\u00f8g av flogkykti. Flestu eiturp\u00edlafroskar eru sm\u00e1ir \u00e1 v\u00f8kstri, minni enn 1,5 sentimetrar, t\u00f3 at onkrir ver\u00f0a upp \u00ed 6 sentimetur. Vaksnu froskarnir verpa \u00ed v\u00e1tlendi. T\u00e1 i\u00f0 eggini eru klakt, ber froskurin ungarnar \u00e1 bakinum \u00ed ein hyl. Eiturp\u00edlafroskar hava kalt bl\u00f3\u00f0, og ta\u00f0 merkir, at teir kunnu liva b\u00e6\u00f0i \u00ed vatni og \u00e1 landi.\n\nDj\u00f3r"}
{"id": "43287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Irokesarar", "title": "Irokesarar", "text": "Irokesarar, ho-d\u00e9-no-sau-nee, langh\u00fasf\u00f3lki\u00f0, v\u00f3ru amerikanskir indianarar \u00e1 lei\u00f0ini sunnan- og eystan fyri Ontariovatn.\n\nS\u00f8ga \nFyri 1600-tali\u00f0 skipa\u00f0u fimm av teimum irokesisku f\u00f3lkunum - mohawk, oneida, onondaga, cayuga og seneca - Irokesarasambandi\u00f0 sum eftir at tuscarora-indianararnir f\u00f3ru uppi \u00ed 1722, eisini var\u00f0 r\u00f3pt T\u00e6r Seks Tj\u00f3\u00f0irnar. \n\nA\u00f0rir \u00e6ttarb\u00f3lkar hj\u00e1 irokesarunum - St. Lawrence-irokesarar, wyandot (huron), erie og susquehannock - v\u00f3ru t\u00f3 f\u00edggindar hj\u00e1 Irokesarasambandinum.\n \nIrokesarar b\u00fa\u00f0u \u00ed \u00f3heftum bygdarsamfel\u00f8gum vi\u00f0 tretivu til h\u00e1lvtanna\u00f0 hundra\u00f0 langh\u00fasum, har h\u00faski, sum v\u00f3ru \u00ed \u00e6tt \u00ed kvinnugreinini, b\u00fa\u00f0u. Tey v\u00f3ru skipa\u00f0 \u00ed \u00e6ttflokkar. T\u00e6r gomlu r\u00e1\u00f0andi kvinnurnar \u00ed familjuni, \u00e6ttm\u00f8\u00f0urnar, tilnevndu menn av s\u00edni \u00e6tt umbo\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed bygdarr\u00e1\u00f0unum og sambandsr\u00e1\u00f0num. Hesir menn v\u00f3r\u00f0u r\u00f3ptir \"sachems\", ta\u00f0 er fri\u00f0arh\u00f8vdingar. A\u00f0rir menn fingu politiskt vald vi\u00f0 or\u00f0asnildi ella sum kr\u00edgslei\u00f0arar. Kvinnurnar dyrka\u00f0u h\u00f8vu\u00f0sgr\u00f8n\u00f0ina mais og grasker, og menninir t\u00f3ku s\u00e6r av kr\u00edggi, vei\u00f0u, handli og \u00f8\u00f0rum politiskum sambandi vi\u00f0 umheimin. H\u00f3ast kvinnurnar h\u00f8vdu st\u00f3ra \u00e1virkan b\u00e6\u00f0i b\u00faskaparliga \u00ed landb\u00fana\u00f0inum, sum \u00e6ttm\u00f8\u00f0ur og vi\u00f0 at skipa \u00e1tr\u00fana\u00f0arligan halgisi\u00f0, var ikki talan um kvinnust\u00fdri, t\u00ed teir mannligu h\u00f8vdingarnir h\u00f8vdu ta\u00f0 formliga og \u00fatinnandi valdi\u00f0.\n\nN\u00fa \u00e1 d\u00f8gum eiga irokesararnir, i\u00f0 telja umlei\u00f0 h\u00e1lvtr\u00fdss t\u00fasund, fleiri sm\u00e1 reservat \u00ed statunum New York og Wisconsin \u00ed USA og \u00ed Ontario \u00ed Kanada.\n\nIrokesiska m\u00e1l\u00e6ttin \nTann irokesiska m\u00e1l\u00e6ttin er fjart skyld vi\u00f0 tv\u00e6r a\u00f0rar nor\u00f0ur-amerikanskar m\u00e1l\u00e6ttir, sioux- og caddom\u00e1l. Millum tey sjey irokesisku m\u00e1lini, i\u00f0 enn ver\u00f0a tala\u00f0, eru tey st\u00f8rstu mohawk, sum eini 3000 tala \u00ed New York, Wisconsin, Quebec og Ontario, og cherokee, sum eini ellivu t\u00fasund tala \u00ed Oklahoma og Nor\u00f0urcarolina.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn Heimas\u00ed\u00f0a, haudenosauneeconfederacy.com (\u00e1 enskum)\nListasavn, iroquoismuseum.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "43295", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sukur", "title": "Sukur", "text": "Sukur f\u00e6st \u00far n\u00f3gvum ymiskum plantum, men meginparturtin ver\u00f0ur vunnin \u00far sukurr\u00f8rum (75%) og sukurr\u00f3tum (25%). Sukurr\u00f8r er eitt grasslag og l\u00edkist eitt sindur bambus at s\u00edggja til. Me\u00f0alhitin skal liggja millum 21 \u00b0C og 30 \u00b0C \u00ed n\u00f3gvar m\u00e1na\u00f0ir og avfalli\u00f0 200 cm um \u00e1ri\u00f0. Er avfalli\u00f0 ov l\u00edti\u00f0, hj\u00e1lpist eisini vi\u00f0 at veita vatn \u00e1. T\u00e1 i\u00f0 r\u00f8rini ver\u00f0a tikin, ver\u00f0a tey skotin av, so bert ein l\u00edtil stubbi stendur eftir. R\u00f3tin stendur eftir, t\u00ed \u00far somu r\u00f3tini kunnu vaksa tveir ella tr\u00edggir n\u00fdggir leggir. T\u00e1 i\u00f0 leggurin er skorin, ver\u00f0a bl\u00f8\u00f0ini tikin av. Summasta\u00f0ni ver\u00f0ur markin brend av, \u00e1\u00f0renn heysta\u00f0 ver\u00f0ur. Ta\u00f0 skalar ikki leggirnar, og eldurin rekur rottur og onnur ska\u00f0ad\u00fdr burtur, men afturfyri ver\u00f0ur einki f\u00f3\u00f0ur til h\u00fasd\u00fdr.\n\nLeggirnir ver\u00f0a so fluttir til sukurverksmi\u00f0jurnar. Har ver\u00f0a leggirnir skornir sundur og flaktir \u00fat og kroystir \u00ed maskinum, so sevjan ver\u00f0ur kroyst \u00far teimum. Sevjan ver\u00f0ur reinsa\u00f0 og k\u00f3ka\u00f0, til bert sukur er eftir. Hetta sukuri\u00f0 ver\u00f0ur vanliga flutt \u00fat, sum ta\u00f0 er, og ver\u00f0ur so reinsa\u00f0 \u00ed keyparalandinum. Ni\u00f0urk\u00f3ka\u00f0a tilfari\u00f0 ver\u00f0ur nevnt melassa og ver\u00f0ur m.a. n\u00fdtt at gera romm burtur\u00far.\n\nSukurr\u00f8r vaksa serliga \u00ed f\u00fdra h\u00f8vu\u00f0s\u00f8kjum: Oyggjunum \u00ed Karibiahavi, Lat\u00ednamerika (serstakliga Meksiko og Brasil), \u00ed Fjareystri og Avstralia.\n\nMatur og drekka\nPlantur"}
{"id": "43297", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Schengen%20%C3%B8ki%C3%B0", "title": "Schengen \u00f8ki\u00f0", "text": "Schengen-\u00f8ki\u00f0 umfatar 26 evropeisk lond \u2013 millum anna\u00f0 \u00cdsland, Danmark, Noreg, Sv\u00f8r\u00edki, Spania, T\u00fdskland, Frakland og Italia \u2013 og hevur til endam\u00e1ls at avtaka passeftirlit inni \u00ed Schengen-\u00f8kinum. F\u00f8royar eru eisini partur av Schengen-samstarvinum. T\u00e1 i\u00f0 fer\u00f0ast ver\u00f0ur \u00fat av ella inn \u00ed Schengen-\u00f8ki\u00f0 er serstakt passeftirlit. Ta\u00f0 vil siga, at ver\u00f0ur fer\u00f0ast til eitt n\u00fa Bretlands ella USA, skal passi\u00f0 kannast b\u00e6\u00f0i \u00e1 veg \u00fat og \u00e1 veg inn. \n\nF\u00f8royar eru partur av Schengen-samstarvinum, men yvirtaka vit \u00fatlendingam\u00e1l og marknaeftirlit, uttan at hava fingi\u00f0 eina sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0uga avtalu vi\u00f0 Schengen. Schengen-s\u00e1ttm\u00e1lin sn\u00fdr seg \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum um at taka burtur pers\u00f3nseftirliti\u00f0 (passeftirlit, visum o.a.) \u00e1 marknali\u00f0unum hj\u00e1 limalondunum. Eftirliti\u00f0 ver\u00f0ur hinvegin hert vi\u00f0 tey ytru m\u00f8rkini \u00ed Schengen-\u00f8kinum m\u00f3tvegis borgarum \u00far londum, i\u00f0 ikki eru limir \u00ed Schengensamstarvinum. Limalondini binda seg samstundis til t\u00e6tt l\u00f8greglusamstarv og til at skr\u00e1seta \u00f3ynsktar og revsa\u00f0ar pers\u00f3nar \u00ed eini felags skipan, nevnd ISS. L\u00f8greglan f\u00e6r eisini m\u00f8guleika at kanna bilar og pers\u00f3nar inni \u00ed londunum, til tess at sta\u00f0festa um tey hava l\u00f3gligt uppihaldsloyvi. Schengen-skipanin byrja\u00f0i \u00ed 1985 vi\u00f0 eini avtalu millum T\u00fdskland, Frakland, Holland, Belgia og Luksemborg, og \u00ed 1990 var\u00f0 Schengen-s\u00e1ttm\u00e1lin gj\u00f8rdur. S\u00ed\u00f0ani hava Belgia, Frakland, Grikkaland, Holland, Italia, Luksemborg, Portugal, Spania, T\u00fdskland, Eysturr\u00edki, Finnland, Sv\u00f8r\u00edki og Danmark undirskriva\u00f0 s\u00e1ttm\u00e1lan. Hartil hava \u00cdsland og Noreg kn\u00fdtt seg upp\u00ed vi\u00f0 eini sonevndari associeringsavtalu. \n\nES\nMillumlanda felagsskapir\nAltj\u00f3\u00f0a politikkur"}
{"id": "43300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gurani%20%28m%C3%A1l%29", "title": "Gurani (m\u00e1l)", "text": "Gurani(m\u00e1l) (Ava\u00f1e'\u1ebd)or guarani(spanskt Guaran\u00ed)language of Paraguay and Bolivia."}
{"id": "43301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aymar%C3%A1%20%28m%C3%A1l%29", "title": "Aymar\u00e1 (m\u00e1l)", "text": "Aymara(sprog)(aymar aru,Spansk Aimara) de Bolivia og Peru men ogs\u00e5 Chile.\n\nStavra:\nAa,\u00c4\u00e4,Ch ch,Chh chh,Ch' ch' ,Ii,\u00cf\u00ef,Jj,Kk,Kh kh,K' k' ,Ll,Ll ll,Mm,Nn,\u00d1\u00f1,Pp,Ph ph,P' p' ,Qq,Qh qh,Q' q' ,Rr,Ss,Tt,Th th,T't' ,Uu,\u00dc\u00fc,Ww,Xx,Yy."}
{"id": "43303", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Ford", "title": "John Ford", "text": "John Ford (f. 1. februar 1894 \u2013 31. august 1973) var amerikanskur filmleikstj\u00f3ri og v\u00ed\u00f0agitin fyri westernfilmar sum t.d. Stageoach (1939) og Jagstrarin (upprunatittul: \"The Searchers\") og fyri at filma klassiskar amerikanskar skalds\u00f8gur fr\u00e1 20. \u00f8ld, t.d. Vrei\u00f0innar dr\u00favur (upprunatittul: \"The Grapes of Wrath\"). Hann fekk f\u00fdra Oscars sum besti leikstj\u00f3ri. Hansara filmsst\u00edlur hevur havt st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 a\u00f0rar leikstj\u00f3rar, og eitt n\u00fa Ingmar Bergman og Orson Welles hava r\u00f3pt hann m\u00e6tasta leikstj\u00f3ra nakrant\u00ed\u00f0. T\u00e1 i\u00f0 Orson Welles var\u00f0 spurdur, hvussu hann hev\u00f0i l\u00e6rt at gera film, seg\u00f0i hann: \"av teimum gomlu meistarunum, og vi\u00f0 hesum meini eg John Ford, John Ford og John Ford.\" Ford hevur hevur eisini \u00e1virka\u00f0 so \u00f3likar leikstj\u00f3rar sum Akira Kurosawa, Steven Spielberg, Martin Scorsese, Sam Peckinpah, Sergio Leone og Jean-Luc Godard. Vi\u00f0 Cheyenne Autumn (Warner Bros., 1964) ba\u00f0 John Ford vestri farv\u00e6l, og hesin filmurin seg\u00f0i hann alment var eitt harmalj\u00f3\u00f0 um indianararnar \u00ed USA.\n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA\nLeikstj\u00f3rar\nAmerikanskir leikstj\u00f3rar\nAmerikanarar\nOscar fyri besta filmsleikstj\u00f3ra\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894"}
{"id": "43304", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pueblof%C3%B3lki%C3%B0", "title": "Pueblof\u00f3lki\u00f0", "text": "Pueblo-indi\u00e1nararnir v\u00f3ru og eru fleiri f\u00f3lkasl\u00f8g \u00ed Su\u00f0urvestur-USA. Pueblo er spanskt og merkir millum anna\u00f0 bygd. Hesir indi\u00e1narar b\u00fa\u00f0u \u00ed s\u00ednum bygdum \u00ed fjallalendi, og spani\u00f3lar r\u00f3ptu teir pueblo. Pueblo-indi\u00e1narar b\u00fagva har nor\u00f0uri \u00ed New Mexico vi\u00f0 ovaru Rio Grande-\u00e1nna og tv\u00f8r\u00e1ir, har einar tj\u00fagu bygdir eru. Longri vestanfyri b\u00fdr zunif\u00f3lki\u00f0, og har nor\u00f0uri \u00ed Arizona eru hopi-bygdirnar, og ein b\u00f3lkur b\u00fdr \u00ed El Paso \u00ed Texas. H\u00f3ast m\u00e1lsligur og vistfr\u00f8\u00f0iligur munur er \u00e1 sosialu og politisku skipanini, l\u00edkist mentanin hj\u00e1 pueblo-indi\u00e1narunum n\u00f3gv, t\u00ed hon er mi\u00f0savna\u00f0 um ein r\u00edkan, st\u00edlfastan si\u00f0aarv, sum lutv\u00edst ver\u00f0ur \u00fatintur \u00ed r\u00fami undir j\u00f8r\u00f0 (kiva), hagar \u00f3vi\u00f0komandi kann ver\u00f0a s\u00fdtt atgongd.\n\nFyrr livdu pueblof\u00f3lkini av landb\u00fana\u00f0i, men \u00ed dag liva tey meira sum l\u00f8ntakarar og av listhandverki, serliga keramikki og silvursm\u00ed\u00f0i. Pueblo-indi\u00e1nararnir eru einir h\u00e1lvtr\u00fdss t\u00fasund \u00ed tali (2010). Tann mentanarliga samvirkanin \u00ed landinum hj\u00e1 pueblo-indi\u00e1narunum spratt fyri einum tvey t\u00fasund \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Eitt \u00farslit av hesum samvirki er eitt m\u00e1lsamband, sum n\u00fa \u00e1 d\u00f8gum fevnir um hopi, zuni, apache, keresanskt og tanoanskt. T\u00f3 at hesi amerikonsku m\u00e1l umbo\u00f0a fimm ymiskar m\u00e1l\u00e6ttir og isolat, so hava tey fleiri m\u00e1lslig ey\u00f0kenni \u00ed felag. Tann m\u00e1lsliga granskingin er r\u00e6ttiliga ymisk, t\u00ed at tanoansk og keresansk m\u00e1l eru l\u00edti\u00f0 greina\u00f0, men hopi er eitt av teimum mest granska\u00f0u m\u00e1lunum \u00ed USA.\n\nUppruna amerikanarar\nF\u00f3lk \u00far USA eftir etniskum uppruna"}
{"id": "43339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Muammar%20Gaddafi", "title": "Muammar Gaddafi", "text": "Muammar Muhammad Abu Minyar al-Gaddafi (f\u00f8ddur 7. juni 1942 \u00ed Y\u016b\u1e25ann\u0101m, dey\u00f0ur 20. oktober 2011 \u00ed Sirte) var statslei\u00f0ari \u00ed Libya fr\u00e1 1969 til 2011. Hann st\u00fdrdi sum einar\u00e6\u00f0isharri s\u00ed\u00f0ani 1979.\n\nHygg eisini at \n Politikkur \u00ed Libya\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n The Gaddafi family tree, bbc.com, 20. oktober 2011\n The Muammar Gaddafi story, bbc.com, 21. oktober 2011\n\nHermenn\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nLibya\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "43340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicol%C3%A1s%20Maduro", "title": "Nicol\u00e1s Maduro", "text": "Nicol\u00e1s Maduro Moros (f\u00f8ddur 23. november 1962 \u00ed Caracas)  \ner su\u00f0uramerikanskur politikari og n\u00faverandi forseti \u00ed Venesuela.\nHann t\u00f3k yvir sum fyribils forseti \u00ed mars 2013, t\u00e1 fyrrverandi forsetin, Hugo Ch\u00e1vez, doy\u00f0i. \nFyrr var\u00f0 Maduro \u00fatnevndur til varaforseta av Ch\u00e1vez forseta \u00ed oktober 2012.\n\nNicol\u00e1s Maduro var\u00f0 valdur til forseta \u00ed Venesuela hin 14. apr\u00edl 2013.\n\nHygg eisini at \n Politikkur \u00ed Venesuela\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \nDiplomatar \u00fatv\u00edstir eftir kvettroynd, kvf.fo, 24.01.2019 \nUSA leggur tr\u00fdst \u00e1 Venesuela, kvf.fo, 29.01.2019 \nMaduro vil ikki lata seg tr\u00fdsta, dagur.fo, 5. februar 2019\nHerurin stu\u00f0lar Maduro, dagur.fo, 20. februar 2019\n\nKeldur \n\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nVenesuela\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1962"}
{"id": "43347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alison%20Krauss", "title": "Alison Krauss", "text": "Alison Maria Krauss (f\u00f8dd 23. juli 1971 \u00ed Decatur, Illinois) er ein amerikonsk songkvinna og violinleikari, \nsum er kend fyri at syngja og sp\u00e6la bluegrass- og countryt\u00f3nleik \u00e1 h\u00e6gsta stigi.\n \nAlison var\u00f0 f\u00f8dd i Decatur, men vaks upp \u00ed Champaign, Illinois, saman vi\u00f0 eldra beiggjanum Viktor.\nHon byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum t\u00f3nleikari \u00ed \u00e1ttati\u00e1runum.\n\u00cd 1985 lutt\u00f3k hon \u00ed uppt\u00f8kum til \u00fatg\u00e1vuna Different Strokes hj\u00e1 beiggja s\u00ednum, har hon eisini sang.\n\nAlison Krauss var tilnevnd til eina Grammy-vir\u00f0isl\u00f8n fyri fyrstu fer\u00f0 \u00cd 1991.  \nHon gj\u00f8rdist vinnari vi\u00f0 sanginum \"I've Got That Old Feeling\" \u00ed b\u00f3lkinum Country - Best Bluegrass Recording.\nS\u00ed\u00f0ani hevur hon veri\u00f0 tilnevnd til Grammy-vir\u00f0isl\u00f8n 42 fer\u00f0ir og 27 fer\u00f0ir hevur hon vunni\u00f0. \nEingin kvinna hevur vunni\u00f0 fleiri Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir enn hon.\n\nMillum hennara kendastu sangir eru \"When You Say Nothing At All\" fr\u00e1 1995 og \"The Scarlet Tide\" \u00far filminum \"Cold Mountain\" fr\u00e1 2003.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1985 Different Strokes \n 1987 Too Late to Cry \n 1989 Two Highways \n 1990 I've Got That Old Feeling \n 1992 Every Time You Say Goodbye \n 1994 I Know Who Holds Tomorrow (with The Cox Family) \n 1995 Now That I've Found You: A Collection \n 1997 So Long So Wrong \n 1999 Forget About It \n 2001 New Favorite \n 2002 Live \n 2004 Lonely Runs Both Ways \n 2007 Raising Sand (saman vi\u00f0 Robert Plant)\n 2009 Essential Alison Krauss \n 2011 Paper Airplane (saman vi\u00f0 Union Station) \n 2017 Windy City\n 2021 Raise the Roof (saman vi\u00f0 Robert Plant)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n alisonkrauss.com - Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Alison Krauss\n Um sangarinnuna Alison Krauss - KvF Mono, vi\u00f0 Petur Rouch \n Alison Krauss, Biography by Stephen Thomas Erlewine\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskar songkvinnur\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "43350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Galloway%20%28Texas%29", "title": "Galloway (Texas)", "text": "Galloway ella Gallaway er ein l\u00edtil bygd ella b\u00fdlingur \u00ed amerikanska statinum Texas.\n\nBygdar\u00f8ki\u00f0 liggur \u00ed landsynningshorninum av Panola County, n\u00e6rhendis markinum vi\u00f0 Louisiana.\nGalloway hevur bara umlei\u00f0 70 \u00edb\u00fagvar. \n\n\u00d8ki\u00f0 er sokalla\u00f0 'unincorporated community', sum ikki er partur av nakrari kommunu. \nTa\u00f0 eru hinvegin a\u00f0rar fyrisitingarligar eindir \u00ed statinum, sum hava \u00e1byrgdina fyri \u00f8ki\u00f0. \n\nAmerikanski sangarin Jim Reeves var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Galloway \u00ed 1923.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\nGalloway \u00e1 kortinum\n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed USA\nTexas"}
{"id": "43354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leipzig", "title": "Leipzig", "text": "Leipzig (, Saksiskt: Leibzsch) \ner st\u00f3rb\u00fdur \u00ed eystara parti av T\u00fdsklandi. Her b\u00fagva n\u00e6stan 585.000 f\u00f3lk og hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Leipzig til tann st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Sakslandi og tann 10. st\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed T\u00fdsklandi.  \u00c1in Wei\u00dfe Elster rennur gj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Eysturt\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: leipzig.de \n\nB\u00fdurin \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kigali", "title": "Kigali", "text": "Kigali er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Rwanda. \n\nB\u00fdurin liggur mitt \u00ed landinum, \u00ed eini h\u00e6dd millum 1433 og 1645 metrar yvir havinum. \nF\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 860.000, vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um er ta\u00f0 meira enn 1,32 milli\u00f3nir.\n\u00c1in Nyabarongo rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 b\u00fdinum.\nFlogv\u00f8llurin Kigali International Airport liggur \u00ed forsta\u00f0inum Kanombe, 5 km eystanfyri mi\u00f0b\u00fdin.\n\u00d8ki\u00f0 kring b\u00fdin, sum er ein av teimum 5 landslutum \u00ed Rwanda, kallast Umujyi wa Kigali \u00e1 kinyarwanda, ella Kigali Province \u00e1 enskum.\n\nS\u00f8ga \nKigali var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1907. Stigtakarin var t\u00fdski l\u00e6knin Richard Kandt. Hann leita\u00f0i eftir upprunakeldum Nil\u00e1ar \u00ed Rwanda. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur s\u00ed\u00f0an 1962; \u00e1ri\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 Rwanda gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug tj\u00f3\u00f0.\n\n\u00cd 1994 byrja\u00f0i f\u00f3lkadr\u00e1pi\u00f0 \u00ed Rwanda \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0inum Kigali tann 7. april. \nUmlei\u00f0 100.000 \u00edb\u00fagvar av h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0inum mistu l\u00edvi\u00f0, me\u00f0an millum 800.000 og 1.000.000 f\u00f3lk doy\u00f0u kring alt landi\u00f0.\n\nS\u00ed\u00f0an 2019 er Parfait Busabizwa fyribils borgarstj\u00f3ri \u00ed Kigali.\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n Afrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, kigalicity.gov.rw\n\nKeldur\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nRuanda"}
{"id": "43359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Champaign", "title": "Champaign", "text": "Champaign er universitetsb\u00fdur \u00ed Illinois i USA. \nB\u00fdurin, sum liggur 217 km sunnanfyri Chicago, hevur meira enn 85.000 \u00edb\u00fagvar (2017).\nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \"University of Illinois\" vi\u00f0 umlei\u00f0 50.000 lesandi, er st\u00f8rsti arbei\u00f0sgevari \u00ed b\u00fdinum.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Megyn Kelly, amerikonsk bla\u00f0kvinna\n Alison Krauss, amerikonsk songkvinna\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: ci.champaign.il.us\n\nKeldur \n\nIllinois\nB\u00fdir \u00ed Illinois"}
{"id": "43360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90", "title": "\u10d0", "text": "\u10d0 (ani) er tann fyrsti b\u00f3kstavurin \u00ed georgiska stavra\u00f0num (alfabetinum).\n\nB\u00f3kstavir\nGeorgiska stavra\u00f0i\u00f0"}
{"id": "43364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Philipsburg", "title": "Philipsburg", "text": "Philipsburg er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Sint Maarten. \nB\u00fasetingin, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1763, hevur umlei\u00f0 1330 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nPhilipsburg \u00e1 kortinum, osm\n\nSint Maarten"}
{"id": "43365", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Allan%20Nor%C3%B0berg", "title": "Allan Nor\u00f0berg", "text": "Allan Nor\u00f0berg (f\u00f8ddur 25. mars 1994) er ein f\u00f8royskur hondb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 \u00edslendska felagnum KA og fyri f\u00f8royska hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0. Hann var \u00e1 gallaveitsluni hj\u00e1 HSF valdur sum besti h\u00f8grivongur \u00ed F\u00f8royum 2017/18. Allan er strandingur og hevur fyrr sp\u00e6lt vi\u00f0 St\u00cdF.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \u0412\u0456\u0434\u0431\u0456\u0440 \u043d\u0430 \u0404\u0432\u0440\u043e-2020: \u0445\u0442\u043e \u0433\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u0435 \u0437\u0430 \u0424\u0430\u0440\u0435\u0440\u0438 \u0443 \u043c\u0430\u0442\u0447\u0456 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438 \u0437\u0431\u0456\u0440\u043d\u043e\u0457 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438 // \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0456\u044f \u0433\u0430\u043d\u0434\u0431\u043e\u043b\u0443 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438. (ukr.)\n\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "43366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nina%20Persson", "title": "Nina Persson", "text": "Nina Elisabet Persson (f\u00f8dd 6. september 1974 \u00ed \u00d6rebro) er svensk songkvinna og t\u00f3naskald, sum serliga er kend fyri at vera forsangarinna \u00ed svenska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum The Cardigans.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nNina Persson, imdb.com\n\nSvenskir t\u00f3nleikarar\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "43367", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anni-Frid%20Lyngstad", "title": "Anni-Frid Lyngstad", "text": "Anni-Frid Lyngstad (f\u00f8dd 15. november 1945 \u00ed Bj\u00f8rk\u00e5sen, Ballangen \u00ed Norra) er norsk-svensk songkvinna. Hon er serliga kend fyri at hava veri\u00f0 limur \u00ed svenska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum ABBA undir navninum \"Frida\" fr\u00e1 1972 til 1982.\n\nAnni-Frid Lyngstad var gift vi\u00f0 ABBA-liminum Benny Andersson fr\u00e1 1978 til 1981. \n\u00cd 1992 gifti hon seg vi\u00f0 t\u00fdska landslagsarkitektinum Heinrich Ruzzo Prinz Reuss von Plauen, \nog t\u00ed eitur hon s\u00ed\u00f0an prinsessa Anni-Frid Reuss von Plauen. Ma\u00f0urin doy\u00f0i t\u00f3 \u00ed 1999. \n\n\u00cd l\u00f8tuni b\u00fdr hon \u00ed Zermatt \u00ed Sveis, saman vi\u00f0 bretska vinnul\u00edvsmanninum  Henry Smith.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAnni-Frid Lyngstad, imdb.com\n\nSvenskir t\u00f3nleikarar\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945"}
{"id": "43368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingrid%20Bergman", "title": "Ingrid Bergman", "text": "Ingrid Bergman \n(f\u00f8dd 29. august 1915 \u00ed Stokkh\u00f3lmi, dey\u00f0 29. august 1982 \u00ed London) var ein svensk sj\u00f3nleikarinna.\nHon er serliga kend fyri s\u00edn leiklut sum Ilsa Lund \u00ed filminum Casablanca fr\u00e1 1942.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nIngrid Bergman, ibdb.com\n\nSvenskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1915\nAndl\u00e1t \u00ed 1982"}
{"id": "43369", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bibi%20Andersson", "title": "Bibi Andersson", "text": "Berit Elisabeth Andersson (f\u00f8dd 11. november 1935 \u00ed Stokkh\u00f3lmi, dey\u00f0 14. apr\u00edl 2019 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) var ein svensk sj\u00f3nleikarinna.\nHon er serliga kend fyri s\u00ednar leiklutir \u00ed filmunum hj\u00e1 Ingmar Bergman.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nBibi Andersson, imdb.com\n\nSvenskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "43372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20Friedrich%20H%C3%A4ndel", "title": "Georg Friedrich H\u00e4ndel", "text": "Georg Friedrich H\u00e4ndel (enskt: George Frideric Handel) (f\u00f8ddur 23. februar 1685 \u00ed Halle an der Saale, dey\u00f0ur 14. apr\u00edl 1759 \u00ed London) var ein t\u00fdskur, seinni bretskur, t\u00f3nasmi\u00f0ur. \n\nH\u00e4ndel var borin \u00ed heim \u00ed Halle \u00ed T\u00fdsklandi, men flutti til Bretlands \u00ed oktober 1712. Fimtan \u00e1r seinni, \u00ed 1727, gj\u00f8rdist hann bretskur r\u00edkisborgari. Hann skriva\u00f0i t\u00f3nleik til enska hovi\u00f0, og gj\u00f8rdi eisini fleiri kend k\u00f3rverk, m.a. Messias, sum var\u00f0 frumframf\u00f8rt tann 13. apr\u00edl 1742 \u00ed Dublin \u00ed \u00cdrlandi. \n\nEitt av vi\u00f0gitnastu verkum H\u00e4ndels var\u00f0 skriva\u00f0 til kongliga skreyteldin \u00ed 1749.\n\nH\u00e4ndel var, l\u00edkasum Johann Sebastian Bach, ein av teimum mest t\u00fd\u00f0andi t\u00f3nasmi\u00f0unum av barokk-t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHWV - G. F. Handel's Compositions, gfhandel.org\nMessias - T\u00f3nleikur, sum ger okkum til betri menniskjur, kor.fo\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk t\u00f3nask\u00f8ld\nBretsk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1685\nAndl\u00e1t \u00ed 1759"}
{"id": "43375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6ln", "title": "K\u00f6ln", "text": "K\u00f6ln (, k\u00f8lniskt: K\u00f6lle; enskt: Cologne) er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed vestara parti av T\u00fdsklandi. \nB\u00fdurin, sum hevur yvir 1 milli\u00f3n \u00edb\u00fagvar, liggur vi\u00f0 R\u00edn\u00e1nna. \nHann er tann st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Nordrhein-Westfalen og fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nS\u00f8ga\n\nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur undir navninum Colonia Claudia Ara Agrippinensium (stytt Colonia ella CCAA)\ntann 8. juli 50 av Agrippinu. Hon var r\u00f3mversk keisarinna, konan hj\u00e1 Klaudius keisara \nog hon var\u00f0 f\u00f8dd \u00ed Oppidum Ubiorum, sum er gamla navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum vi\u00f0 R\u00edn\u00e1nna.\n\nK\u00f6ln hevur veri\u00f0 tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Evropa \u00ed fleiri \u00e1r gj\u00f8gnum mi\u00f0\u00f8ldina.\n\nV\u00ed\u00f0a gitin er st\u00e1siliga d\u00f3mkirkjan t\u00e6tt vi\u00f0 R\u00edn\u00e1nna, men n\u00f3gvar a\u00f0rar gamlar kirkjur eru at s\u00edggja \u00ed K\u00f6ln.\n\nMyndasavn\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Vesturt\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nstadt-koeln.de, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum\n\nKeldur \n\nNordrhein-Westfalen\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20stakr%C3%ADki%20%C3%AD%20T%C3%BDsklandi", "title": "Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi", "text": "Stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi \n\nHetta er ein listi yvir tey 16 stakr\u00edkini \u00ed Samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi, solei\u00f0is sum tey eru skipa\u00f0 s\u00ed\u00f0an 3. oktober 1990 t\u00e1 Vesturt\u00fdskland og Eysturt\u00fdskland v\u00f3r\u00f0u sameind.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Daten und Fakten, statistikportal.de\n Statistisches Bundesamt, destatis.de\n\nT\u00fdskland\nListar"}
{"id": "43377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nordrhein-Westfalen", "title": "Nordrhein-Westfalen", "text": "Nordrhein-Westfalen (t\u00fdskt: Bundesland Nordrhein-Westfalen, stytt: NRW) er eitt stakr\u00edki \u00ed Samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi.\n\nStakr\u00edki\u00f0 er meiri enn 34.000 km\u00b2 til st\u00f8ddar og hev\u00f0i n\u00e6stan 18 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar vi\u00f0 \u00e1rslok 2017..\nLutstaturin er st\u00f8rsti \u00ed T\u00fdsklandi eftir f\u00f3lkatali og tann fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti eftir v\u00eddd.\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur D\u00fcsseldorf og st\u00f8rsti b\u00fdur er K\u00f6ln.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nland.nrw, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 NRW\n\nKeldur \n\nNordrhein-Westfalen\nT\u00fdskland"}
{"id": "43383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Max%20Planck", "title": "Max Planck", "text": "Max Karl Ernst Ludwig Planck (f\u00f8ddur 23. apr\u00edl 1858 \u00ed Kiel, dey\u00f0ur 4. oktober 1947 \u00ed G\u00f6ttingen), \nvar t\u00fdskur alisfr\u00f8\u00f0ingur. \n\nHann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i \u00ed 1918.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Max Planck, nobel-winners.com (enskt)\n\nKeldur \n\nPlanck, Max\nPlanck, Max\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1858\nAndl\u00e1t \u00ed 1947"}
{"id": "43384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paavo%20Lipponen", "title": "Paavo Lipponen", "text": "Paavo Lipponen (f\u00f8ddur 23. apr\u00edl 1941) er ein finskur, sosialdemokratiskur politikari, sum var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Finnlandi fr\u00e1 1995 til 2003.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Paavo Lipponen, blf.fi (svenskt)\n\nLipponen, Paavo\nFinskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941"}
{"id": "43388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%81ki%20Egilsnes", "title": "\u00c1ki Egilsnes", "text": "\u00c1ki Egilsnes (f\u00f8ddur 18. juli 1996) er ein f\u00f8royskur hondb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 \u00edslendska felagnum KA og fyri f\u00f8royska hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \u0412\u0456\u0434\u0431\u0456\u0440 \u043d\u0430 \u0404\u0432\u0440\u043e-2020: \u0445\u0442\u043e \u0433\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u0435 \u0437\u0430 \u0424\u0430\u0440\u0435\u0440\u0438 \u0443 \u043c\u0430\u0442\u0447\u0456 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438 \u0437\u0431\u0456\u0440\u043d\u043e\u0457 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438 // \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0456\u044f \u0433\u0430\u043d\u0434\u0431\u043e\u043b\u0443 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438. (ukr.)\n\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "43389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Indiana%20University%20Bloomington", "title": "Indiana University Bloomington", "text": "Indiana University Bloomington (stytt: IU Bloomington)\ner eitt st\u00f3rt alment universitet og granskingardepil \u00ed amerikanska b\u00fdnum Bloomington \u00ed stakr\u00edkinum Indiana. \nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin, sum er \u00ed dag partur av Indiana University skipanini, var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1820.\n\n\u00cd 2018 hev\u00f0i universiteti\u00f0 fleiri enn 42.000 lesandi.\n\nKend fyrrverandi lesandi \n James D. Watson\n Robert Gates\n Michael D. Higgins\n Suzanne Collins\n Kevin Kline\n Jimmy Wales\n\nKendir fr\u00f8\u00f0ingar \n Elinor Ostrom\n Douglas R. Hofstadter\n Salvador Edward Luria\n Hermann Joseph Muller\n Alfred Kinsey\n B. F. Skinner\n Sven-David Sandstr\u00f6m\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 universitetinum, iub.edu\nIU Bloomington \u00e1 kortinum, osm\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed USA\nIndiana"}
{"id": "43390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bloomington", "title": "Bloomington", "text": "Bloomington er ein amerikanskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur um 80 km \u00ed ein \u00fatsynning \u00far Indianapolis \u00ed sy\u00f0ra parti av stakr\u00edkinum Indiana. \nB\u00fdurin hev\u00f0i meira enn 83.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2017.\n\nBloomington er ein universitetsb\u00fdur, har l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin Indiana University Bloomington var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1820. \u00cd dag hevur h\u00e1sk\u00falin fleiri enn 42.000 lesandi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: bloomington.in.gov\n\nKeldur \n\nIndiana\nB\u00fdir \u00ed Indiana"}
{"id": "43391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vladivostok", "title": "Vladivostok", "text": "Vladivostok () er ein russiskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur vi\u00f0 japanshav \u00ed \u00e1siatiska partinum av landinum, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Kina og Nor\u00f0urkorea. \nB\u00fdurin, sum var\u00f0 stovna\u00f0ur tann 2. juli 1860, er \u00ed dag st\u00f8rsti russiski havnarb\u00fdur vi\u00f0 Kyrrahavi\u00f0. \nVladivostok hev\u00f0i \u00ed 2018 umlei\u00f0 600.000 \u00edb\u00fagvar. \n\nTranssibiriajarnbreytin endar her. Fer\u00f0in vi\u00f0 tokinum fr\u00e1 Moskva til Vladivostok varir \u00e1tta dagar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: vlc.ru \nVladivostok, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nRussland\nB\u00fdir \u00ed Russlandi\n1860"}
{"id": "43392", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulysses%20S.%20Grant", "title": "Ulysses S. Grant", "text": "Ulysses S. Grant (f. 27. apr\u00edl 1822 - d. 23. juli 1885), f\u00f8ddur vi\u00f0 navninum Hiram Ulysses Grant \u00ed Ohio \u00ed USA, \nvar amerikanskur herma\u00f0ur, politikari og statslei\u00f0ari. Hann var herma\u00f0ur og generalur (s\u00ed\u00f0an 1864) \u00ed samveldisherinum hj\u00e1 nor\u00f0urstatunum \u00ed amerikanska Borgarakr\u00edgnum fr\u00e1 1861 til 1865 og hann virka\u00f0i sum 16. forsetin \u00ed USA fr\u00e1 1869 til 1877.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: Ulysses S. Grant, nps.gov (enskt)\nUlysses S. Grant, nps.gov (enskt)\nUlysses S. Grant Presidential Library 2019, usgrantlibrary.org (enskt)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1822\nAndl\u00e1t \u00ed 1885\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA\nHermenn"}
{"id": "43394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jack%20Klugman", "title": "Jack Klugman", "text": "Jack Klugman (f. 27. apr\u00edl 1922 \u2013 d. 24. desember 2012) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. \nHann var kendur millum anna\u00f0 fyri s\u00edn leiklut sum Oscar Madison \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini The Odd Couple (1970-75).\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "43396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leonard%20Cohen", "title": "Leonard Cohen", "text": "Leonard Norman Cohen (f\u00f8ddur 21. september 1934 \u00ed Westmount (Montreal), dey\u00f0ur 7. november 2016 \u00ed Los Angeles)\nvar ein kanadiskur rith\u00f8vundur, skald, sangskrivari og sangari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nleonardcohen.com\n\nKeldur \n\nKanadiskir sangarar\nKanadiskir rith\u00f8vundar\nKanadiskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "43397", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Larry%20Hagman", "title": "Larry Hagman", "text": "Larry Hagman (f. 21. september 1931 - d. 23. november 2012) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. \nHann var best kendur fyri s\u00edn leiklut sum J.R. Ewing \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Dallas (1978-91).\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "43399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thor%20Heyerdahl", "title": "Thor Heyerdahl", "text": "Thor Heyerdahl (f\u00f8ddur 6. oktober 1914 \u00ed Larvik, Noreg - dey\u00f0ur 18. apr\u00edl 2002 \u00ed Colla Micheri, Italia) \nvar ein norskur royndarfornfr\u00f8\u00f0ingur, rith\u00f8vundur og \u00e6vint\u00fdrari.\n\nKon-Tiki\nThor Heyerdahl er best kendur fyri at pr\u00f3gva, at mannas\u00f8gnin um eina fer\u00f0 \u00e1 flaka tv\u00f8rtur um Kyrrahavi\u00f0 hj\u00e1 einum manni, sum \u00e6t Kon Tiki, kundi vera sonn. S\u00f8gnin sigur, at Kon-Tiki og hansara f\u00f3lk sigldu \u00e1 flakum \u00far Su\u00f0uramerika tv\u00f8rtur um Kyrrahavi\u00f0, fleiri t\u00fasund kilometrar m\u00f3ti vestri til Polynesia, har tey b\u00fasettast \u00e1 n\u00f8krum oyggjum.\n\nFyri at pr\u00f3gva, at sl\u00edk vandamikil fer\u00f0 yvir Kyrrahavi\u00f0 veruliga kundi gerast vi\u00f0 einum flaka, gj\u00f8rdi hann s\u00e6r flaka av balsavi\u00f0i, l\u00edkan teimum flakum, sum upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed Per\u00fa n\u00fdtti. Flakan kalla\u00f0i hann Kon-Tiki. Tann 28. apr\u00edl \u00ed 1947 leg\u00f0i hann \u00fat av Per\u00fa og setti k\u00f3sina vestur \u00ed hav. Tann 7. august sama \u00e1r var hann komin 8000 kilometrar vestur \u00far Su\u00f0uramerika. T\u00e1 stranda\u00f0i hann \u00e1 Raroia-rivinum og slapp upp \u00e1 Taumotuoyggjar. Solei\u00f0is hev\u00f0i hann pr\u00f3gva\u00f0, at ta\u00f0 ber til at koma \u00e1 flakum \u00far Su\u00f0uramerika \u00ed Kyrrahavsoyggjarnar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nThor Heyerdahl, kon-tiki.no (norskt)\nThor Heyerdahl, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nSj\u00f3farar\n\u00c6vint\u00fdrarar\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1914\nAndl\u00e1t \u00ed 2002"}
{"id": "43401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/University%20of%20Manchester", "title": "University of Manchester", "text": "University of Manchester er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Manchester \u00ed St\u00f3ra Bretlandi.\n\nUniversiteti\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 2004 vi\u00f0 einari samanlegging av Victoria University of Manchester (stovna\u00f0 \u00ed 1851) og University of Manchester Institute of Science and Technology (ofta stytt til UMIST, stovna\u00f0 \u00ed 1824). \n\nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin hev\u00f0i umlei\u00f0 40.000 lesandi \u00ed 2018.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: manchester.ac.uk\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed St\u00f3ra Bretlandi"}
{"id": "43402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/McGill%20University", "title": "McGill University", "text": "McGill University er ein enskttalandi l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Montreal, \u00ed landslutinum Quebec \u00ed Kanada. \nH\u00e1sk\u00falin, i\u00f0 var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1821, hev\u00f0i umlei\u00f0 40.000 lesandi \u00cd 2018.\n\nFyrrverandi lesandi \n Burt Bacharach\n William Shatner\n Leonard Cohen\n Arnold Ludvig\n Justin Trudeau\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: mcgill.ca\n H\u00e1sk\u00falin \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Kanada"}
{"id": "43404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michelle%20Pfeiffer", "title": "Michelle Pfeiffer", "text": "Michelle Marie Pfeiffer (f\u00f8dd 29. apr\u00edl 1958 \u00ed Santa Ana, Kalifornia) \ner ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og framlei\u00f0ari.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Michelle Pfeiffer, imdb \n Michelle Pfeiffer, Sensuous to Sensible, nytimes.com, 6. august 1995\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "43405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uma%20Thurman", "title": "Uma Thurman", "text": "Uma Karuna Thurman (f\u00f8dd 29. apr\u00edl 1970 \u00ed Boston, Massachusetts) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Uma Thurman, imdb\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "43406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ginger%20Rogers", "title": "Ginger Rogers", "text": "Virginia Katherine McMath, betur kend sum Ginger Rogers (f\u00f8dd 16. juli 1911, dey\u00f0 25. apr\u00edl 1995) \nvar ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna, dansarinna og sangarinna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Ginger Rogers, imdb\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 1995"}
{"id": "43407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirsten%20Dunst", "title": "Kirsten Dunst", "text": "Kirsten Dunst (f\u00f8dd 30. apr\u00edl 1982 \u00ed Point Pleasant, New Jersey) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kirsten Dunst, imdb\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "43408", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Friedrich%20Gauss", "title": "Carl Friedrich Gauss", "text": "Johann Carl Friedrich Gauss (t\u00fdskt: Gau\u00df, f\u00f8ddur 30. apr\u00edl 1777 \u00ed Braunschweig, dey\u00f0ur 23. februar 1855 \u00ed G\u00f6ttingen), \nvar t\u00fdskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Carl Friedrich Gauss (1777-1855), corrosion-doctors.org (enskt)\n\nKeldur \n\nG\nG\nG\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1777\nAndl\u00e1t \u00ed 1855"}
{"id": "43413", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thimphu", "title": "Thimphu", "text": "Thimphu er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed \u00e1siatiska kongsr\u00edki Butan.\n\nB\u00fdurin liggur \u00ed vestara parti av landinum, \u00ed eini h\u00e6dd millum 2247 og 2648 metrar yvir havinum. \nF\u00f3lkatali\u00f0 er umlei\u00f0 115.000 og so er Thimphu eisini tann st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum.\n\nR\u00edkisstj\u00f3rnin hevur s\u00e6ti \u00ed Tashich\u00f6dzong-kleystri, sum liggur \u00ed nor\u00f0ara parti av b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Thimphu, bhutan.travel (enskt)\n Thimphu \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nButan\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia"}
{"id": "43415", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Judy%20Collins", "title": "Judy Collins", "text": "Judy Marjorie Collins (f\u00f8dd 1. mai 1939 \u00ed Seattle, Washington) er ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari og t\u00f3nleikari.\n\nHon byrja\u00f0i at syngja alment sum 20 \u00e1ra gomul \u00ed 1959. Millum hennara kendastu sangir eru \"Both Sides, Now\" fr\u00e1 1967, sum Joni Mitchell hevur skriva\u00f0, \nog so \"Send In the Clowns\" fr\u00e1 1975, sum Stephen Sondheim hevur skriva\u00f0. \n\nJudy Collins hevur veri\u00f0 \u00ed uppskoti til Grammy-vir\u00f0isl\u00f8n seks fer\u00f0ir og hevur vunni\u00f0 eina Grammy-vir\u00f0isl\u00f8n \u00ed 1969 fyri sangin \"Both Sides, Now\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: judycollins.com (enskt)\n \u00c6vis\u00f8ga: Judy Collins (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939"}
{"id": "43416", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oliver%20Bierhoff", "title": "Oliver Bierhoff", "text": "Oliver Bierhoff (f\u00f8ddur 1. mai 1968 \u00ed Karlsruhe) er ein fyrrverandi t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og landsli\u00f0sleikari.\n\nHann sp\u00e6ldi sum \u00e1lopsleikari fyri fleiri fel\u00f8g, millum anna\u00f0 Hamburger SV, Borussia M\u00f6nchengladbach, SV Austria Salzburg, Inter Milan, AC Milan og AS Monaco.\nSum landsli\u00f0sleikari \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1996-2002 hevur hann sp\u00e6lt 70 A-landsdystir og skora\u00f0 37 m\u00e1l fyri T\u00fdsklandi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Oliver Bierhoff, history-of-soccer.org (enskt)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "43418", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pete%20Seeger", "title": "Pete Seeger", "text": "Pete Seeger (f\u00f8ddur 3. mai 1919 \u00ed Manhattan, dey\u00f0ur 27. januar 2014 \u00ed New York) \nvar ein amerikanskur t\u00f3nleikari, sangskrivari og sangari.\n\nHann var ein av undangongumonnunum \u00ed t\u00f3nleikasjangruni folk. Ein av kendastu sangum, sum hann hevur sungi\u00f0, er \"We Shall Overcome\". \nEisini hevur hann skriva\u00f0 fleiri kendar sangir, so sum \"Where Have All the Flowers Gone?\", \"If I Had a Hammer\" og \"Turn! Turn! Turn!\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Pete Seeger, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 2014"}
{"id": "43419", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Brown", "title": "James Brown", "text": "James Joe Brown jr. (f\u00f8ddur 3. mai 1933 \u00ed Barnwell, South Carolina, dey\u00f0ur 25. desember 2006 \u00ed Atlanta, Georgia) \nvar ein amerikanskur dansari, t\u00f3nleikari, sangskrivari og sangari.\n\nHann var ein av undangongumonnunum innan amerikanskan t\u00f3nleik \u00ed 20. \u00f8ld \u00ed fleiri t\u00f3nleikasjangrunum, serliga \u00ed rhythm & blues, soul og funk.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: James Brown, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2006"}
{"id": "43420", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matti%20Nyk%C3%A4nen", "title": "Matti Nyk\u00e4nen", "text": "Matti Ensio Nyk\u00e4nen (f\u00f8ddur 17. juli 1963 \u00ed Jyv\u00e4skyl\u00e4, Finland, dey\u00f0ur 4. februar 2019 i Joutseno, \nvar ein finskur sk\u00ed\u00f0leypari, i\u00f0 vann f\u00fdra gull-hei\u00f0ursmerkir og eitt OL-silvur \u00e1 Vetrar-OL \u00ed Sarajevo \u00ed 1984 og \u00ed Calgary \u00ed 1988. \nSk\u00ed\u00f0leyparin var valdur til \u00e1rsins \u00edtr\u00f3ttanavn \u00ed Finnlandi tv\u00e6r fer\u00f0ir, \u00ed 1985 og 1988.\n\nKeldur \n\n\u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Finnlandi\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "43422", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Persepolis%20F.C.", "title": "Persepolis F.C.", "text": "Persepolis Futbol Club, eisini kent sum Persepolis og sum Perspolis er eitt iranskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Tehran, Iran. Eftir at felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1963 av einum b\u00f3lki av sveisiskum. Persepolis FC sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Azadi v\u00f8llinum, sum hevur pl\u00e1ss til n\u00e6rum 80.000 \u00e1sko\u00f0arum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: fc-perspolis.com\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43424", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johnny%20Nash", "title": "Johnny Nash", "text": "Johnny Lester Nash jr. (f\u00f8ddur 19. august 1940 \u00ed Houston, Texas; dey\u00f0ur 6. oktober 2020 \u00ed Houston, Texas) \nvar ein amerikanskur sangari og sangskrivari.\n\nL\u00edkasum Bob Marley var Johnny Nash ein av undangongumonnunum \u00ed reggae sjangruni. Kendastu sangir eru \"Hold Me Tight\" (1968), \"I Can See Clearly Now\" (1972), \"Stir It Up\" (1972) og \"Tears on My Pillow\" fr\u00e1 1975.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Johnny Nash, classicbands.com (enskt)\n Johnny Nash, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "43427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ludwig%20Erhard", "title": "Ludwig Erhard", "text": "Ludwig Wilhelm Erhard (f\u00f8ddur 4. februar 1897 \u00ed F\u00fcrth, dey\u00f0ur 5. mai 1977 \u00ed Bonn) \nvar ein t\u00fdskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur og politikari fr\u00e1 borgarliga flokkinum CDU.\n\nHann hevur veri\u00f0 vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1949 til 1963, varasamveldiskanslari fr\u00e1 1957 til 1963, samveldiskanslari fr\u00e1 1963 til 1966 og forma\u00f0ur \u00ed CDU fr\u00e1 1966 til 1967.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Ludwig Erhard, munzinger.de (t\u00fdskt)\n Ludwig Erhard, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nErhard, Ludwig\nErhard, Ludwig\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1897\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "43428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tammy%20Wynette", "title": "Tammy Wynette", "text": "Virginia Wynette Pugh, betur kend sum Tammy Wynette (f\u00f8dd 5. mai 1942 \u00ed Tremont, Mississippi, dey\u00f0 6. apr\u00edl 1998 \u00ed Nashville, Tennessee) \nvar ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari og t\u00f3nleikari.\n\nTammy Wynette telist millum kendastu n\u00f8vn innan country-t\u00f3nleikaheimin. \nHon byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum sangarinna \u00ed 1966. Millum hennara kendastu sangir eru \"Apartment No. 9\" fr\u00e1 1966, \"Your Good Girl's Gonna Go Bad\" (1967), \"My Elusive Dreams\" (1967), \"I Don't Wanna Play House\" (1967), \"Take Me to Your World\" (1968), \"D-I-V-O-R-C-E\" (1968), \"Stand by Your Man\" (1968), \"We're Gonna Hold On\" (1973, saman vi\u00f0 George Jones) og so \"Til I Can Make It on My Own\" fr\u00e1 1976. \n \nTammy Wynette hevur veri\u00f0 gift fleiri fer\u00f0ir, millum anna\u00f0 vi\u00f0 country-sangaranum George Jones fr\u00e1 1969 til 1975.\n\nHon hevur veri\u00f0 \u00ed uppskoti til Grammy-vir\u00f0isl\u00f8n fleiri fer\u00f0ir og hevur vunni\u00f0 2 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir \u00ed 1967 og 1969 fyri sangirnar  \"I Don't Wanna Play House\" og \"Stand by Your Man\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n tammywynette.com (enskt)\n \u00c6vis\u00f8ga: \nTammy Wynette, imdb.com (enskt)\nTammy Wynette, countrymusichalloffame.com (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 1998"}
{"id": "43431", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giulio%20Andreotti", "title": "Giulio Andreotti", "text": "Giulio Andreotti (f\u00f8ddur 14. januar 1919 \u00ed R\u00f3m, dey\u00f0ur 6. mai 2013 \u00ed R\u00f3m) var ein italskur politikari (Democrazia Cristiana, DC). \n\nHann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Italia fr\u00e1 1972 til 1973 og fr\u00e1 1976 til 1979, uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1983 til 1989, og aftur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 1989 til 1992.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nGiulio Andreotti, degasperi.net (italskt)\nGiulio Andreotti: Ex-Italian prime minister dies, bbc.com, 6. mai 2013 (enskt)\nNekrolog Ministerpr\u00e6sidenten der blev mist\u00e6nkt for at kindkysse med mafiaboss, politiken.dk (danskt)\n\nKeldur \n\nItalskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1919\nAndl\u00e1t \u00ed 2013"}
{"id": "43432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niklas%20Simonsen", "title": "Niklas Simonsen", "text": "Niklas Simonsen (f\u00f8ddur 4. juli 1996) er ein f\u00f8royskur hondb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 danska felagnum TM T\u00f8nder og fyri f\u00f8royska hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \u0412\u0456\u0434\u0431\u0456\u0440 \u043d\u0430 \u0404\u0432\u0440\u043e-2020: \u0445\u0442\u043e \u0433\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u0435 \u0437\u0430 \u0424\u0430\u0440\u0435\u0440\u0438 \u0443 \u043c\u0430\u0442\u0447\u0456 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438 \u0437\u0431\u0456\u0440\u043d\u043e\u0457 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438 // \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0456\u044f \u0433\u0430\u043d\u0434\u0431\u043e\u043b\u0443 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438. (ukr.)\n\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996"}
{"id": "43433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gary%20Cooper", "title": "Gary Cooper", "text": "Frank James Cooper, betur kendur sum Gary Cooper (f\u00f8ddur 7. mai 1901 \u00ed Helena, Montana, dey\u00f0ur 13. mai 1961 \u00ed Beverly Hills, Los Angeles, California) \nvar amerikanskur sj\u00f3nleikari. \n\nHann er best kendur fyri n\u00f3gvar st\u00f3rar leiklutir \u00ed filmum \u00far Hollywood, t.d. High Noon fr\u00e1 1952.\nHann hevur veri\u00f0 tilnevndur til Oskar-vir\u00f0isl\u00f8nina fimm fer\u00f0ir og vunni\u00f0 tv\u00e6r Oskar. \nHarafturat fekk hann Oskar-hei\u00f0ursvir\u00f0isl\u00f8n fyri langa filmsvirksemi s\u00edtt \u00ed apr\u00edl 1961.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: Gary Cooper, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 1961"}
{"id": "43434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3kur%20Akral%C3%AD%C3%B0", "title": "R\u00f3kur Akral\u00ed\u00f0", "text": "R\u00f3kur Akral\u00ed\u00f0 (f\u00f8ddur 6. februar 1987) er ein f\u00f8royskur hondb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 danska felagnum HEI H\u00e5nbold og fyri f\u00f8royska hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \u0412\u0456\u0434\u0431\u0456\u0440 \u043d\u0430 \u0404\u0432\u0440\u043e-2020: \u0445\u0442\u043e \u0433\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u0435 \u0437\u0430 \u0424\u0430\u0440\u0435\u0440\u0438 \u0443 \u043c\u0430\u0442\u0447\u0456 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438 \u0437\u0431\u0456\u0440\u043d\u043e\u0457 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438 // \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0456\u044f \u0433\u0430\u043d\u0434\u0431\u043e\u043b\u0443 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438. (ukr.)\n\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "43435", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20S.%20Truman", "title": "Harry S. Truman", "text": "Harry S. Truman (f\u00f8ddur 8. mai 1884, dey\u00f0ur 26. desember 1972) var amerikanskur b\u00f3ndi, vinnul\u00edvsma\u00f0ur, politikari og statslei\u00f0ari. \n\nTruman var limur \u00ed Demokratiska flokkinum og gj\u00f8rdist amerikanski varaforsetin \u00ed januar 1945. T\u00e1verandi forsetin Franklin D. Roosevelt var \u00e1lvarsliga sj\u00fakur um hetta mundi\u00f0. Hann doy\u00f0i bara 3 m\u00e1na\u00f0ir seinni. 12. apr\u00edl 1945 var\u00f0 Harry S. Truman svorin \u00ed ei\u00f0 sum 33. forsetin \u00ed USA. \n\nHin 12. mars 1947 helt Harry S. Truman r\u00f8\u00f0u \u00ed kongressini \u00ed USA. Vanliga ver\u00f0ur sagt, at Kalda kr\u00edggi\u00f0 byrjar vi\u00f0 hesi r\u00f8\u00f0u. Henda r\u00f8\u00f0a saman vi\u00f0 Marshall\u00e6tlanini um b\u00faskaparligu endurreisnina av Evropa gj\u00f8rdist m.a. grundarlagi\u00f0 undir herna\u00f0arsamgonguni NATO, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1949. \n\nTruman virka\u00f0i sum forseti fr\u00e1 1945 til 1953.\nEftirma\u00f0ur var\u00f0 Dwight D. Eisenhower.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: Harry S. Truman, nps.gov (enskt)\nHarry S. Truman Presidential Library & Museum, trumanlibrary.org (enskt)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1884\nAndl\u00e1t \u00ed 1972\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA"}
{"id": "43436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Candice%20Bergen", "title": "Candice Bergen", "text": "Candice Patricia Bergen (f\u00f8dd 9. mai 1946 \u00ed Beverly Hills, Kalifornia) er ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Candice Bergen, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "43438", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tara%20Buckman", "title": "Tara Buckman", "text": "Tara Buckman (f\u00f8dd 1. oktober 1956) er amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Tara Buckman \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "43439", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Joan%20Crawford", "title": "Joan Crawford", "text": "Lucille Fay LeSueur, betur kend sum Joan Crawford (f\u00f8dd 23. mars 1904, dey\u00f0 10. mai 1977) \nvar ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og dansarinna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Joan Crawford, imdb\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1904\nAndl\u00e1t \u00ed 1977"}
{"id": "43440", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fred%20Astaire", "title": "Fred Astaire", "text": "Frederick Austerlitz, betur kendur sum Fred Astaire (f\u00f8ddur 10. mai 1899 \u00ed Omaha, Nebraska, dey\u00f0ur 22. juni 1987 \u00ed Los Angeles, Kalifornia) \nvar amerikanskur dansari, sangari og sj\u00f3nleikari. \n\nHann er best kendur fyri n\u00f3gvar leiklutir sum dansari \u00ed filmum \u00far Hollywood, m.a. saman vi\u00f0 Ginger Rogers.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: Fred Astaire, imdb.com (enskt)\nFred Astaire, ibdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1987"}
{"id": "43443", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richard%20Feynman", "title": "Richard Feynman", "text": "Richard Phillips Feynman (f\u00f8ddur 11. mai 1918 \u00ed New York, dey\u00f0ur 15. februar 1988 \u00ed Los Angeles, Kalifornia), \nvar amerikanskur alisfr\u00f8\u00f0ingur. \n\nHann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i \u00ed 1965, saman vi\u00f0 Julian Schwinger og  Sin-Itiro Tomonaga.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Richard Feynman, nobel-winners.com (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanarar\nF\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 1988"}
{"id": "43445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burt%20Bacharach", "title": "Burt Bacharach", "text": "Burt Freeman Bacharach (f\u00f8ddur 12. mai 1928 \u00ed Kansas City, Missouri) er amerikanskur klaverleikari, sangari, sangskrivari og dirigentur. \n\nHann er kendur fyri \"easy listening\"-t\u00f3nleik, serliga \u00ed 1960-\u00e1runum og 1970-\u00e1runum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Burt Bacharach, bacharachonline.com \n\u00c6vis\u00f8ga: Burt Bacharach, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928"}
{"id": "43446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Perry%20Como", "title": "Perry Como", "text": "Pierino Ronald Como, betur kendur sum Perry Como (f\u00f8ddur 18. mai 1912 \u00ed Canonsburg, Pennsylvania, dey\u00f0ur 12. mai 2001 \u00ed Jupiter Inlet Colony, Florida) \nvar amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: Perry Como, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sangarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1912\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "43447", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Naruhito", "title": "Naruhito", "text": "Naruhito keisar Japan ver\u00f0a byrja\u00f0ur 1. mai 2019."}
{"id": "43449", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Max%20Frisch", "title": "Max Frisch", "text": "Max Rudolf Frisch (f\u00f8ddur 15. mai 1911 \u00ed Z\u00fcrich, dey\u00f0ur 4. apr\u00edl 1991 \u00ed Z\u00fcrich) \nvar ein sveisiskur arkitektur og rith\u00f8vundur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: \n Max Frisch, hls-dhs-dss.ch (t\u00fdskt)\nMax Frisch, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nSveisiskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1911\nAndl\u00e1t \u00ed 1991"}
{"id": "43450", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stevie%20Wonder", "title": "Stevie Wonder", "text": "Stevland Hardaway Morris, betur kendur sum Stevie Wonder (f\u00f8ddur 13. mai 1950 \u00ed Saginaw, Michigan) er amerikanskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari.\n\nStevie Wonder er ein tann kendasti av amerikanskum t\u00f3nleikarum fr\u00e1 seinnu helvt av 20. \u00f8ld.\nMest kendu sangir hj\u00e1 honum eru \"Superstition\" (1972), \"You Are the Sunshine of My Life\" (1972), \"Isn't She Lovely\" (1976), \"Happy Birthday\" (1981), \"Ebony and Ivory\" fr\u00e1 1982 (saman vi\u00f0 Paul McCartney) og so \"I Just Called to Say I Love You\" fr\u00e1 1984. Stevie Wonder hevur tilsamans vunni\u00f0 25 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: Stevie Wonder, steviewonder.net\n \u00c6vis\u00f8ga: Stevie Wonder, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "43451", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Doris%20Day", "title": "Doris Day", "text": "Doris Day (f\u00f8dd sum Doris Mary Ann Kappelhoff \u00a03. apr\u00edl 1922 \u00ed Cincinnati, Ohio, dey\u00f0 13. mai 2019 \u00ed Carmel, Kalifornia)\nvar ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna og sangarinna.\n\nLeiklutir \u00ed filmum (\u00farval) \n 1948 Georgia Garrett \u00ed Romance on the High Seas\n 1950 Jo Jordan \u00ed Young Man with a Horn\n 1950 Nanette Carter \u00ed Tea for Two \n 1951 Melinda Howard \u00ed Lullaby of Broadway \n 1951 Marjorie 'Marjie' Winfield \u00ed On Moonlight Bay\n 1951 Grace LeBoy Kahn \u00ed I'll See You in My Dreams \n 1952 Ethel S. 'Dynamite' Jackson \u00ed April in Paris \n 1953 Marjorie Winfield \u00ed By the Light of the Silvery Moon \n 1953 Calamity Jane \u00ed Calamity Jane\n 1954 Candy Williams \u00ed Lucky Me\n 1955 Laurie Tuttle \u00ed Young at Heart  (saman vi\u00f0 Frank Sinatra)\n 1955 Ruth Etting \u00ed Love Me or Leave Me\n 1956 Josephine \u201cJo\u201d McKenna \u00ed The Man Who Knew Too Much (saman vi\u00f0 James Stewart)\n 1957 Katherine 'Babe' Williams \u00ed The Pajama Game\n 1958 Isolde Poole \u00ed The Tunnel of Love (saman vi\u00f0 Richard Widmark)\n 1959 Jane Osgood \u00ed It Happened to Jane (saman vi\u00f0 Jack Lemmon)\n 1959 Jan Morrow \u00ed Pillow Talk (saman vi\u00f0 Rock Hudson)\n 1960 Kate Robinson Mackay \u00ed Please Don't Eat the Daisies (saman vi\u00f0 David Niven)\n 1962 Kitty Wonder \u00ed Billy Rose's Jumbo \n 1963 Ellen Wagstaff Arden \u00ed Move Over, Darling (saman vi\u00f0 James Garner)\n 1963 Beverly Boyer \u00ed The Thrill of It All (saman vi\u00f0 James Garner)\n 1964 Judy Kimball \u00ed Send Me No Flowers (saman vi\u00f0 Rock Hudson)\n 1965 Janet Harper \u00ed Do Not Disturb\n 1966 Jennifer Nelson \u00ed The Glass Bottom Boat (saman vi\u00f0 Rod Taylor)\n 1968 Margaret Garrison \u00ed Where Were You When the Lights Went Out ?\n 1968 Abby McClure \u00ed With Six You Get Eggroll\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nDoris Day, dorisday.com\nDoris Day, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "43452", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cate%20Blanchett", "title": "Cate Blanchett", "text": "Catherine Elise Blanchett, betur kend sum Cate Blanchett (f\u00f8dd 14. mai 1969 \u00ed Ivanhoe, Melbourne) er ein avstralsk sj\u00f3nleikarinna.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Cate Blanchett, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAvstralskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "43453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Claudio%20Monteverdi", "title": "Claudio Monteverdi", "text": "Claudio Giovanni Antonio Monteverdi (doyptur 15. mai 1567 \u00ed Cremona, dey\u00f0ur 29. november 1643 \u00ed Venesia) \nvar italskur t\u00f3nasmi\u00f0ur, str\u00fakari, sangari og prestur. Hann var tann fyrsti, sum av \u00e1lvara byrja\u00f0i at skriva operur.\n\nOperur hj\u00e1 Monteverdi (\u00farval) \n L'Orfeo (1607)\n L'Arianna (1608)\n Il ritorno d'Ulisse in patria (1640)\n L'incoronazione di Poppea (1642)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: \nClaudio Monteverdi, britannica.com (enskt)\nMonteverdi.mp3, sybervision.com (enskt)\n\nKeldur \n\nItalsk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1560-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1640-\u00e1runum"}
{"id": "43456", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edward%20Jenner", "title": "Edward Jenner", "text": "Edward Jenner (f\u00f8ddur 17. mai 1749, dey\u00f0ur 26. januar 1823) \nvar ein enskur l\u00e6kni, sum livdi \u00ed Berkeley, Gloucestershire. Hann gj\u00f8rdist v\u00ed\u00f0agitin fyri uppdagingina av koppsetingini seint \u00ed 18. \u00f8ld.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nDr Jenner\u2019s House, jennermuseum.com (enskt)\n \u00c6vis\u00f8ga:  Jenner, Edward (1749 \u2013 1823), rcpe.ac.uk (enskt)\n\nKeldur \n\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1749\nAndl\u00e1t \u00ed 1823"}
{"id": "43457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Stuart", "title": "Maria Stuart", "text": "Maria Stuart (\u00e1 enskum Mary, Queen of Scots; f\u00f8dd sum Mary Stewart tann 8. desember 1542 \u00ed Linlithgow Palace, dey\u00f0 8. februar 1587 \u00ed Fotheringhay Castle, Northamptonshire) var drotning \u00ed Skotlandi fr\u00e1 14. desember 1542 til 24. juli 1567. \n\nHon var d\u00f3ttir J\u00e1kup V av Skotlandi (1512-1542) og Mariu av Guise (1515-1560). Harafturat var hon langabbad\u00f3ttir Henrik VII av Onglandi. \nMaria Stuart var uppald \u00ed kat\u00f3lskari tr\u00fagv. T\u00e1 fa\u00f0irin knappliga doy\u00f0i, gj\u00f8rdist Maria skotadrotning bert nakrar f\u00e1ar dagar eftir at hon var\u00f0 f\u00f8dd.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nHj\u00fanabond \nMaria var gift tr\u00edggjar fer\u00f0ir. \nFyrsti ma\u00f0ur var franski tr\u00f3narvingin sum \u00e6t Frans. Tey giftust tann 24. apr\u00edl 1558. \nHesin tr\u00f3narvingin gj\u00f8rdist franskur kongur undir navninum Frans II tann 10. juli 1559; hann doy\u00f0i t\u00f3 \u00e1ri\u00f0 eftir. \nKonan hevur sostatt veri\u00f0 drotning av Frankar\u00edki fr\u00e1 1559 til 1560.\n\nMaria Stuart vendi aftur til Skotlands. \n\n\u00cd 1565 gifti hon seg \u00ed Holyroodhouse vi\u00f0 Henry Stuart, betur kendur sum Lord Darnley. \n\u00c1ri\u00f0 eftir \u00e1tti hon J\u00e1kup, fyrsta barni\u00f0 hj\u00e1 Darnley og henni, \u00ed juni 1566. \n\n\u00cd februar 1567 hendi ein \u00f3gvuslig spreinging \u00ed Kirk o\u2019Field-kleystrinum, sum t\u00e1 var fyribils b\u00fasta\u00f0urin hj\u00e1 Darnley \u00ed Edinburgh. \nDarnley var\u00f0 seinni funnin dey\u00f0ur. Hann l\u00e1 \u00ed urtagar\u00f0inum, nakin og uttan nakrar sj\u00f3nligar ska\u00f0ar \u00e1 kroppinum.\nJames Hepburn, 4th Earl of Bothwell var mistonkt fyri at hava dripi\u00f0 Darnley,\nmen hann var\u00f0 fr\u00edkendur fr\u00e1 \u00f8llum \u00e1k\u00e6rum tann 12. apr\u00edl. \n\nNakrar vikur seinni, tann 15. mai 1567, giftust Maria og Bothwell \u00ed Edinburgh. \n\nMong f\u00f3lk \u00ed Skotlandi v\u00f3ru t\u00f3 illgrunasom og \u00f3n\u00f8gd. Umlei\u00f0 tveir m\u00e1na\u00f0ir seinni, tann 24. juli 1567, var\u00f0 Maria tvungin til at leggja fr\u00e1 s\u00e6r sum drotning.\nT\u00ed\u00f0liga \u00ed mai 1568 valdi hon at fl\u00fdggja til Onglands, \nmen Elisabet drotning var eisini illgrunasom, \nt\u00ed Maria nokta\u00f0i at vi\u00f0urkenna Edinburgh-s\u00e1ttm\u00e1lan. \nTann 19. mai gav enska drotningin bo\u00f0 um at handtaka hana.\n\nH\u00fasavar\u00f0hald og dey\u00f0i \n\u00cd n\u00e6stan 20 \u00e1r, fr\u00e1 1568 til 1587, var\u00f0 Maria Stuart sett \u00ed h\u00fasavar\u00f0hald \u00ed ymiskum st\u00f8\u00f0um \u00ed Onglandi. \nUms\u00ed\u00f0ir var\u00f0 hon d\u00f8md sek \u00ed svikager\u00f0 \u00ed sambandi vi\u00f0 Babington-samansv\u00f8rjingini.\nHon var\u00f0 tikin av d\u00f8gum vi\u00f0 h\u00e1lsh\u00f8gging tann 8. februar 1587.\n\n\u00c6ttin \nJ\u00e1kup Stuart, barni\u00f0 hj\u00e1 Darnley og henni, gj\u00f8rdist t\u00f3 seinni \nkongur \u00ed Skotlandi sum J\u00e1kup VI (1567-1625) \nog kongur \u00ed Onglandi og \u00cdrlandi sum J\u00e1kup I (1603-1625).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga:  History of the Monarchy - The Stewarts, royal.gov.uk (enskt)\nMary, Queen of Scots (1542-1587), Reigned 1542-67, npg.org.uk (enskt)\nMary 1. af Skotland, gravsted.dk (danskt)\n\nKeldur \n\nSkotar\n16. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1540-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1580-\u00e1runum"}
{"id": "43462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cincinnati", "title": "Cincinnati", "text": "Cincinnati er amerikanskur st\u00f3rb\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Ohio. B\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1788. \n\u00cd 2017 hev\u00f0i Cincinnati n\u00e6stan 300.000 \u00edb\u00fagvar og harvi\u00f0 er hann tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ohio, \nn\u00e6st eftir Columbus og Cleveland.\n\nCincinnati liggur \u00ed \u00fatsynningshorninum av stakr\u00edkinum, framvi\u00f0 nor\u00f0ara \u00e1arbakka av Ohio\u00e1nni. \nHinumegin  rennur Licking\u00e1 \u00fat \u00ed Ohio\u00e1nna. Marki\u00f0 millum stakr\u00edkini Ohio \u00ed nor\u00f0ri og Kentucky \u00ed su\u00f0ri gongur her eftir Ohio\u00e1nni.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: cincinnati-oh.gov\n Cincinnati, Ohio, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOhio\nB\u00fdir \u00ed Ohio"}
{"id": "43463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Donna%20Summer", "title": "Donna Summer", "text": "LaDonna Adrian Gaines, betur kend sum Donna Summer \n(f\u00f8dd 31. desember 1948 \u00ed Boston, Massachusetts, dey\u00f0 17. mai 2012 \u00ed Naples, Florida) \nvar ein amerikonsk songkvinna, sangskrivari og sj\u00f3nleikari.\n\nDonna Summer byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum sangarinna \u00ed 1967, \nmen serliga virkin og kend \u00ed t\u00f3nleikaheiminum var hon fr\u00e1 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1970-\u00e1runum fram til mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 1980-\u00e1runum. Millum kendastu sangirnar hj\u00e1 Donnu Summer eru \"Love to Love You Baby\" fr\u00e1 1975 og \"I Feel Love\" fr\u00e1 1977. Hon hevur vunni\u00f0 m.a. 5 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\nDonna Summer hevur veri\u00f0 gift tv\u00e6r fer\u00f0ir, fyrst vi\u00f0 eysturr\u00edkska sj\u00f3nleikaranum Helmuth Sommer fr\u00e1 1973 til 1976 \nog s\u00ed\u00f0an vi\u00f0 amerikanska sangaranum Bruce Sudano fr\u00e1 1980 til hon doy\u00f0i \u00ed 2012.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Donna Summer (enskt)\n Donna Tribute (enskt)\n Donna Summer (\u00c6vis\u00f8ga, enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nAndl\u00e1t \u00ed 2012"}
{"id": "43464", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birgit%20Nilsson", "title": "Birgit Nilsson", "text": "Martha Birgit Nilsson, betur kend sum Birgit Nilsson (f\u00f8dd 17. mai 1918 \u00ed V\u00e4stra Karup, B\u00e5stads k., dey\u00f0 25. desember 2005 \u00e1 sama sta\u00f0i) \nvar svensk sopransangarinna. \n\nYrkislei\u00f0 hj\u00e1 henni sum sangarinna byrja\u00f0i \u00ed 1946 og vardi til 1982.\nHon var ein av hinum t\u00fddningarmestu Wagner-sangarinnum og sang \u00ed teimum st\u00f3ru operuh\u00fasunum kring heimin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nbirgitnilsson.com (svenskt)\nBirgit Nilsson, imdb.com (\u00c6vis\u00f8ga, enskt)\nBirgit Nilsson, Soprano Legend Who Tamed Wagner, Dies at 87, nytimes.com, 12. januar 2006 (enskt)\n\nKeldur \n\nSvenskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1918\nAndl\u00e1t \u00ed 2005"}
{"id": "43465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gunnar%20Gunnarsson", "title": "Gunnar Gunnarsson", "text": "Gunnar Gunnarsson (f\u00f8ddur 18. mai 1889 \u00e1 Val\u00fej\u00f3fssta\u00f0 \u00ed Flj\u00f3tsdali, \ndey\u00f0ur 21. november 1975 \u00ed Reykjav\u00edk) var islendskur rith\u00f8vundur, sum skriva\u00f0i \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum \u00e1 donskum.\n\nHann flutti til Danmarkar \u00ed 1907, men vendi aftur til \u00cdslands \u00ed 1939. har hann b\u00fasettist \u00e1 Skri\u00f0uklaustri og bygdi h\u00fas. \n\u00cd 1948 flutti hann til Reykjav\u00edk og byrja\u00f0i vi\u00f0 at umseta ein st\u00f3ran part av s\u00ednum b\u00f3kum \u00far donskum til \u00edslendskt. \n\nGunnar Gunnarsson ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum t\u00fddningarmiklu rith\u00f8vundunum \u00ed \u00cdslandi \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nGunnar Gunnarsson, snl.no (stutt \u00e6vis\u00f8ga, norskt)\nGunnar Gunnarsson, skriduklaustur.is (stutt \u00e6vis\u00f8ga, enskt)\nskriduklaustur.is, Skri\u00f0uklaustur (\u00edslendskt)\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1889\nAndl\u00e1t \u00ed 1975"}
{"id": "43466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bertrand%20Russell", "title": "Bertrand Russell", "text": "Bertrand Arthur William Russell (f\u00f8ddur 18. mai 1872 \u00ed Ravenscroft, Trelleck, Monmouthshire, dey\u00f0ur 2. februar 1970 \u00ed Penrhyndeudraeth, Gwynedd), \nvar walisiskur st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, heimspekingur og logikari.\n\nHann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1950.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBertrand Russell, nobelprize.org (stutt \u00e6vis\u00f8ga, enskt)\n (stutt \u00e6vis\u00f8ga, enskt)\n\nKeldur \n\nBretskir heimspekingar\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar\nWalisar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1872\nAndl\u00e1t \u00ed 1970\n20. \u00f8ld"}
{"id": "43467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gwynedd", "title": "Gwynedd", "text": "Gwynedd (walisiskt: Gwynedd) er ein landslutur (county) \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Wales. \nFyrisitingarliga \u00f8ki\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1974. Navni\u00f0 av \u00f8kinum kemur fr\u00e1 t\u00ed s\u00f8guliga landslutinum vi\u00f0 sama navni. \nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 vi\u00f0 skrivstovunum hj\u00e1 Gwynedd Council er \u00ed Caernarfon.\n\nMeginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed Gwynedd er av keltiskum uppruna, \nog t\u00ed tosa tey walisiskt, eitt keltiskt m\u00e1l, i\u00f0 er n\u00e6r skylt vi\u00f0 bretonskt.\n\u00cd 2011 dugdu tveir tri\u00f0ingar av f\u00f3lkinum \u00ed Gwynedd at tosa walisiskt.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed Gwynedd eru Bangor, Caernarfon, Llanddeiniolen, \nFfestiniog, Bethesda, Porthmadog og Llanllyfni. \n\nH\u00e6gsta fjalli\u00f0 \u00ed Wales liggur \u00ed Gwynedd. Ta\u00f0 eitur Snowdon (walisiskt: Yr Wyddfa) og er 1.085 metrar h\u00f8gt.\nFjalli\u00f0 liggur \u00ed tj\u00f3\u00f0argar\u00f0inum Snowdonia National Park (walisiskt: Parc Cenedlaethol Eryri).\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \nYnys M\u00f4n\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nGwynedd Council, gwynedd.llyw.cymru\n\nKeldur \n\nWales"}
{"id": "43469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mount%20St.%20Helens", "title": "Mount St. Helens", "text": "Mount St. Helens er eitt serstakliga virki\u00f0 gosfjall \u00e1 \u00fatnyr\u00f0ingsstrondini \u00ed Nor\u00f0uramerika. \nGosfjalli\u00f0, i\u00f0 er 2.549 metrar h\u00f8gt, liggur \u00ed amerikanska lutstatinum Washington, mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Seattle og Portland. \n\nTann 18. mai 1980 hendi eina \u00f3gvusliga spreinging og toppurin av fjallinum sprongdist \u00ed luftina.\nSpreingingin var serstakliga h\u00f8r\u00f0 og elvdi til n\u00f3gvan ska\u00f0a. 57 f\u00f3lk l\u00f3tu l\u00edv.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMount St. Helens area, fs.usda.gov\nGeology and History Summary for Mount St. Helens, volcanoes.usgs.gov\nGosfjalli\u00f0 \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nGosfj\u00f8ll\nFj\u00f8ll\nNor\u00f0uramerika"}
{"id": "43471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clara%20Schumann", "title": "Clara Schumann", "text": "Clara Schumann (f\u00f8dd sum Clara Josephine Wieck 13. september 1819 \u00ed Leipzig, \ndey\u00f0 20. mai 1896 \u00ed Frankfurt a.M.) \nvar t\u00fdsk t\u00f3nleikakvinna, i\u00f0 gj\u00f8rdist v\u00ed\u00f0agitin klaverleikari og t\u00f3naskald \u00ed romantiska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num.\n\nHon fekk klaverundirv\u00edsing fr\u00e1 fa\u00f0ir s\u00ednum, Friedrich Wieck, \nsum eisini var l\u00e6rari hj\u00e1 Robert Schumann.\nClara Wieck giftist vi\u00f0 Robert Schumann \u00ed 1840, h\u00f3ast fa\u00f0ir hennara als ikki vildi geva loyvi til teirra br\u00fadleyp.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nClara Schumann, kapralova.org (\u00c6vis\u00f8ga, \u00e1 enskum)\nClara Schumann, imslp.org\nClara Schumann, chello.nl\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir t\u00f3nleikarar\nT\u00fdsk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1819\nAndl\u00e1t \u00ed 1896"}
{"id": "43473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Juv%C3%A9nal%20Habyarimana", "title": "Juv\u00e9nal Habyarimana", "text": "Juv\u00e9nal Habyarimana (f\u00f8ddur 8. mars 1937, dey\u00f0ur 6. apr\u00edl 1994) var heryvirma\u00f0ur og forseti \u00ed Rwanda. \n\nForsetin var upprunaliga generalmajorur \u00ed herinum, men hann hev\u00f0i gj\u00f8rt kvett \u00ed 1973 og s\u00ed\u00f0an st\u00fdrdi hann landinum sum einar\u00e6\u00f0isharri.\n\nHabyarimana var\u00f0 myr\u00f0ur tann 6. apr\u00edl \u00ed 1994. Flogfari\u00f0 vi\u00f0 t\u00e1verandi forsetanum var\u00f0 skoti\u00f0 ni\u00f0ur av tveimum rakettum, j\u00fast sum ta\u00f0 skuldi lenda \u00ed Kigali. Dey\u00f0i forsetans var startskoti\u00f0 til f\u00f3lkadr\u00e1pi\u00f0 \u00ed Rwanda, i\u00f0 byrja\u00f0i dagin eftir. \u00cd umlei\u00f0 100 dagar v\u00f3r\u00f0u meira enn 800.000 f\u00f3lk dripin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAircraft accident Dassault Falcon 50 9XR-NN Kigali, aviation-safety.net (enskt)\nFrench probe exonerates Rwanda leader in genocide, reuters.com, 10. januar 2012 (enskt)\nRwanda Opposition Furious Over Habyarimana Plane report, rwandarwiza.unblog.fr, 11. januar 2012 (enskt)\n\nKeldur \n\nF\u00f3lk \u00far Rwanda\nStatslei\u00f0arar\nEinr\u00e6\u00f0isharrar\nHermenn\nPolitikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937\nAndl\u00e1t \u00ed 1994"}
{"id": "43476", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niki%20Lauda", "title": "Niki Lauda", "text": "Andreas Nikolaus Lauda, betur kendur sum Niki Lauda (f\u00f8ddur 22. februar 1949 \u00ed Wien, dey\u00f0ur 20. mai 2019 \u00ed Z\u00fcrich) \nvar eysturr\u00edkskur rasarakoyrari. \n\nLauda gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00ed F1 tr\u00edggjar fer\u00f0ir, \u00ed 1975, 1977 og 1984.\n\nHann var\u00f0 illa l\u00f8sta\u00f0ur \u00ed einari vanlukku \u00e1 N\u00fcrburgringinum \u00ed T\u00fdsklandi tann 1. august 1976, har hann fekk \u00e1lvarslig brunas\u00e1r yvir kropp og andlit.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nNiki Lauda dey\u00f0ur, 70 \u00e1r, roysni.fo, 21. mai 2019\nEmotionaler Abschied von Lauda, orf.at, 29. mai 2019\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Eysturr\u00edki\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1949\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "43478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Z%C3%BCrich", "title": "Z\u00fcrich", "text": "Z\u00fcrich (enskt: Zurich) er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sveis. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed nor\u00f0ara parti av landinum, fram vi\u00f0 \u00e1nni Limmat, \u00e1 nor\u00f0ara enda av vatninum Z\u00fcrichsee.\nF\u00f3lkatali\u00f0 var umlei\u00f0 415.000 \u00ed 2018.\nZ\u00fcrich hoyrir til t\u00fdskttalandi landslutin \u00ed Sveis og er universitetsb\u00fdur vi\u00f0 tveimum universitetum, ETH Z\u00fcrich og Universit\u00e4t Z\u00fcrich.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a: stadt-zuerich.ch\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Sveis"}
{"id": "43479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bonn", "title": "Bonn", "text": "Bonn er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed vestara parti av T\u00fdsklandi. \n\nB\u00fdurin, sum liggur vi\u00f0 R\u00edn\u00e1nna, hevur yvir 325.000 \u00edb\u00fagvar.\nBonn er tann 9. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Nordrhein-Westfalen og tann 19. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed T\u00fdsklandi.\n\nS\u00f8ga\n\nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur undir navninum Bonna fyri 2000 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an. Castra Bonnensis var lat\u00ednska heiti\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum vi\u00f0 R\u00edn\u00e1nna \u00ed R\u00f3mverska rikinum.\n\nV\u00edkingar vitja\u00f0u Bonn tv\u00e6r fer\u00f0ir. B\u00fdurin var\u00f0 oy\u00f0ilagdur \u00ed 882 og 883.\n\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ldini gj\u00f8rdist Bonn h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Kurf\u00farstad\u00f8minum K\u00f6ln \u00ed t\u00ed T\u00fdsk-r\u00f3mverska r\u00edkinum.\nHetta t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 enda\u00f0i t\u00f3, t\u00e1 i\u00f0 fraklendingar hersettu b\u00fdin \u00ed 1794. Eftir at franski keisarin, Napoleon, hev\u00f0i lagt v\u00e1pnini \u00ed 1815, gj\u00f8rdist Bonn partur av Prusslandi. Stj\u00f3rnin setti \u00e1 stovn l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universit\u00e4t \u00ed 1818, sum er uppkalla\u00f0ur eftir t\u00e1verandi proysiska konginum. \n\nEftir Seinna heimsbardaga var\u00f0 Samveldisl\u00fd\u00f0veldi\u00f0 T\u00fdskland stovna\u00f0 \u00ed mai 1949 og Bonn gj\u00f8rdist fyribils h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Vesturt\u00fdsklandi tann 29. november 1949.\n\nT\u00e1 Vesturt\u00fdskland og Eysturt\u00fdskland v\u00f3r\u00f0u sameind tann 3. oktober 1990, gj\u00f8rdist t\u00f3 Berlin uppaftur t\u00fdski h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin.\n\u00cd juni 1991 atkv\u00f8ddi tingi\u00f0, at s\u00e6ti hj\u00e1 t\u00fdsku stj\u00f3rnini eisini skuldi flytast til Berlin, og so fekk Bonn heiti\u00f0 \"Bundesstadt\".\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Ludwig van Beethoven\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Vesturt\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nbonn.de, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum\n\nKeldur \n\nNordrhein-Westfalen\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anneliese%20Rothenberger", "title": "Anneliese Rothenberger", "text": "Anneliese Rothenberger (f\u00f8dd 19. juni 1924 \u00ed Mannheim, dey\u00f0 24. mai 2010 \u00ed M\u00fcnsterlingen, Thurgau, Sveis) var t\u00fdsk operasangarinna, i\u00f0 var v\u00e6l kend \u00ed altj\u00f3\u00f0a operaheiminum fyri at syngja l\u00fdriskan sopran.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAnneliese Rothenberger, imdb.com (enskt)\nAnneliese Rothenberger, German Opera Singer, Dies, nytimes.com, 27. mai 2010 (enskt)\nSoprano Anneliese Rothenberger dies at eighty-five, operanews.com, august 2010\n\nKeldur \n\nT\u00fdskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 2010"}
{"id": "43482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Duke%20Ellington", "title": "Duke Ellington", "text": "Edward Kennedy Ellington, betur kendur sum Duke Ellington \n(f\u00f8ddur 29. apr\u00edl 1899 \u00ed Washington, D.C., dey\u00f0ur 24. mai 1974 \u00ed New York City) \nvar amerikanskur klaverleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur, serliga kendur sum jazz- og swing-t\u00f3nleikari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Duke Ellington, dukeellington.com\n \u00c6vis\u00f8ga: Duke Ellington, imdb (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1974"}
{"id": "43483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roger%20Moore", "title": "Roger Moore", "text": "Sir Roger George Moore, betur kendur sum Roger Moore \n(f\u00f8ddur 14. oktober 1927 \u00ed London, dey\u00f0ur 23. mai 2017 \u00ed Crans-Montana, Sveis) \nvar enskur sj\u00f3nleikari. \n\nHann hevur havt ymiskar leiklutir \u00ed n\u00f3gvum filmum, men serliga kendur er hann fyri at sp\u00e6la leiklutin sum James Bond fr\u00e1 1973 til 1985.\n\nHygg eisini at \n Sean Connery\n Pierce Brosnan\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nroger-moore.com\n\u00c6vis\u00f8ga: Roger Moore, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 2017"}
{"id": "43484", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lena%20Meyer-Landrut", "title": "Lena Meyer-Landrut", "text": "Lena Meyer-Landrut (f\u00f8dd 23. mai 1991 \u00ed Hannover) er t\u00fdsk songkvinna. \n\nHon umbo\u00f0a\u00f0i T\u00fdskland vi\u00f0 sanginum \"Satellite\" \u00e1 Eurovision Song Contest 2010, har hon vann finaluna \u00ed Oslo og har vi\u00f0 alla kappingina.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nlena-meyer-landrut.com\nLena Meyer-Landrut, imdb.com (enskt)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nVinnarar av Eurovision Song Contest"}
{"id": "43485", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clint%20Eastwood", "title": "Clint Eastwood", "text": "Clinton Eastwood Jr. (f\u00f8ddur 31. mai 1930 \u00ed San Francisco \u00ed Kalifornia) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, leikstj\u00f3ri og framlei\u00f0ari av t\u00f3nleiki. \n\nEastwood byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \u00ed 1955 og s\u00ed\u00f0an hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed tilsamans 91 filmum. \nHarafturat hevur hann veri\u00f0 filmsleikstj\u00f3ri \u00ed 40 filmum, s\u00ed\u00f0an hann leikstj\u00f3rna\u00f0i fyrsta film s\u00edn \u00ed 1971. \n\nHann hevur vunni\u00f0 eina \u00f8rgrynni av vir\u00f0isl\u00f8num, m.a. 5 Oscar.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Clint Eastwood , imdb.com (enskt)\n Umm\u00e6li: H\u00f3ast 88 \u00e1r hevur Clint Eastwood enn ta\u00f0 sum skal til, portal.fo, 17. jan. 2019\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far USA\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930"}
{"id": "43486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20von%20Linn%C3%A9", "title": "Carl von Linn\u00e9", "text": "Carl Linn\u00e6us (lat\u00ednskt: Carolus Linn\u00e6us), s\u00ed\u00f0an 1762 Carl von Linn\u00e9 \n(f\u00f8ddur 23. mai 1707 \u00ed R\u00e5shult, Sm\u00e5land, dey\u00f0ur 10. januar 1778 \u00ed Uppsala) \nvar svenskur plantufr\u00f8\u00f0ingur, l\u00e6kni og dj\u00f3rafr\u00f8\u00f0ingur.\n\nNavni\u00f0\nCarl Nilsson Linn\u00e6us var sonur s\u00f3knarprestin Nils Ingemarsson Linn\u00e6us (1674-1748) og Christinu Brodersonia (1688-1733).\nEftir at Carl Linn\u00e6us var\u00f0 gj\u00f8rdur a\u00f0alsma\u00f0ur \u00ed 1761 og svenski r\u00edkisdagurin hev\u00f0i samtykt \u00e1ri\u00f0 eftir, fekk hann ta\u00f0 n\u00fdggja navni\u00f0 Carl von Linn\u00e9.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSvenska Linn\u00e9s\u00e4llskapet, linnaeus.se (svenskt)\nLinn\u00e9, linnaeus.uu.se (svenskt)\nThe Linnean Society, linnean.org (enskt)\nCarl von Linn\u00e9, nrm.se (\u00e6vis\u00f8ga, svenskt)\nCarl Linnaeus, nrm.se (\u00e6vis\u00f8ga, enskt)\n\nKeldur \n\nL\u00edvfr\u00f8\u00f0ingar\nSviar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1707\nAndl\u00e1t \u00ed 1770-\u00e1runum"}
{"id": "43489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Omaha", "title": "Omaha", "text": "Omaha er ein amerikanskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur \u00ed eystara parti av stakr\u00edkinum Nebraska, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Iowa.\nOmaha er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Nebraska og b\u00fdurin hev\u00f0i \u00ed 2018 meiri enn 468.000 \u00edb\u00fagvar. \u00c1in Missouri rennur t\u00e6tt framvi\u00f0 b\u00fdinum.\n\nKend f\u00f3lk \nFred Astaire (1899-1987), amerikanskur dansari, sangari og sj\u00f3nleikari\nGerald Ford (1913-2006), amerikanskur forseti\nMarlon Brando (1924-2004), amerikanskur sj\u00f3nleikari\nWarren Buffet (1930), amerikanskur r\u00edkma\u00f0ur  \nNick Nolte (1941), amerikanskur sj\u00f3nleikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: cityofomaha.org\n\nKeldur \n\nNebraska\nB\u00fdir \u00ed Nebraska"}
{"id": "43490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pittsburgh", "title": "Pittsburgh", "text": "Pittsburgh er ein amerikanskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur \u00ed \u00fatsynningshorni av stakr\u00edkinum Pennsylvania, n\u00e6rhendis markinum vi\u00f0 Ohio.\nPittsburgh er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Pennsylvania, og hev\u00f0i \u00ed 2018 umlei\u00f0 301.000 \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdurin var\u00f0 \u00ed 1758 uppkalla\u00f0ur eftir William Pitt, i\u00f0 var bretskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri.\n\nPittsburgh liggur vi\u00f0 sta\u00f0i\u00f0 har tv\u00e6r st\u00f3rar \u00e1ir m\u00f8tast, \u00e1in Allegheny og \u00e1in Monongahela. \nHetta er byrjanin til Ohio\u00e1nna.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, pittsburghpa.gov\nPittsburgh, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nPennsylvania\nB\u00fdir \u00ed Pennsylvania"}
{"id": "43491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anatoliy%20Solovianenko", "title": "Anatoliy Solovianenko", "text": "Anatoliy Solovianenko (25. september 1932 - 29. juli 1999) var tenorsangari.\n\nUkrainar\nUkrainskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 1999"}
{"id": "43492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jefferson%20City", "title": "Jefferson City", "text": "Jefferson City (upprunaliga City of Jefferson, stytt: Jeff) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Missouri. \n\nB\u00fdurin, sum liggur mitt \u00ed Missouri, var 15. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum \u00ed 2010 og hev\u00f0i umlei\u00f0 42.800  \u00edbugvar \u00ed 2018. \u00c1in Missouri rennur t\u00e6tt framvi\u00f0 b\u00fdinum.\n\nJefferson City er uppkalla\u00f0ur eftir Thomas Jefferson, sum var tri\u00f0i forsetin \u00ed USA.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: jeffersoncitymo.gov\n\nKeldur \n\nMissouri\nB\u00fdir \u00ed Missouri"}
{"id": "43493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erievatn", "title": "Erievatn", "text": "Erievatn (enskt: Lake Erie) er eitt st\u00f3rt vatn \u00ed eystara parti av Nor\u00f0uramerika. Vatni\u00f0 er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta av St\u00f3ruv\u00f8tnum (Great Lakes). Erievatn er uppkalla\u00f0 eftir upprunaf\u00f3lkinum erie, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed 17. \u00f8ld \u00e1 sunnaru s\u00ed\u00f0u av vatni.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nVatni\u00f0 liggur \u00e1 markinum \u00edmillum Kanada (Ontario) og USA (Michigan, Ohio, Pennsylvania, New York).\nVatni\u00f0 er 25.667 ferkilometrar til v\u00edddar (388 km til longdar og 92 km til breiddar). \nD\u00fdpi\u00f0 av vatninum er \u00ed mi\u00f0al um 19 metrar, og har ta\u00f0 er dj\u00fapast, 64 metrar. Vestanfyri rennur Detroit\u00e1 \u00fat \u00ed Erievatni\u00f0. Fr\u00e1rensli\u00f0 er Niagara\u00e1 \u00ed landnyr\u00f0ingsendanum \u00e1 vatni, beint \u00e1 markinum millum USA og Kanada. Niagara\u00e1 rennur \u00fat \u00ed Ontariovatni\u00f0. \u00cd \u00e1nni, sum er bert 56 km til longdar, eru hinir vi\u00f0gitnu Niagarafossar (Niagara Falls \u00e1 enskum) .\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir framvi\u00f0 vatni \nPort Colborne, Ontario \nBuffalo, New York\nErie, Pennsylvania\nCleveland, Ohio\nToledo, Ohio\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \nSt\u00f3ruv\u00f8tn\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nOyggjarnar \u00ed Erievatni: \nLake Erie Islands, wikivoyage.org\nExplore the Lake Erie Islands, ohioseagrant.osu.edu (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nV\u00f8tn \u00ed USA\nKanada\nNew York\nPennsylvania\nOhio\nMichigan"}
{"id": "43494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grav", "title": "Grav", "text": "T\u00e1 fransmenn arbeiddu vi\u00f0 at gera metrisku eindarskipanina umlei\u00f0 1790, arbeiddu teir vi\u00f0 ein vekteind, nevnd grav (grave), symboli\u00f0 er gv, sum var\u00f0 definera\u00f0 sum massin (ella vektin, sum teir br\u00faktu t\u00e1) av einum litri av reinum vatni. (S\u00f8guligu keldurnar \u00e1 ensku og fronsku wikipedia eru ikki samdar um, hv\u00f8nn temperatur vatni\u00f0 skuldi hava). \n\nEindin grav var\u00f0 definera\u00f0 \u00ed 1793, men longu \u00ed 1795 var\u00f0 n\u00fdggj eind definera\u00f0, nevniliga 1\u00a0g\u00a0=\u00a0\u00a0gv.\nOg \u00ed 1799 var\u00f0 1\u00a0g umdefinera\u00f0 sum massin av 1\u00a0ml av reinum vatni vi\u00f0 4\u202f\u00b0C (t\u00e1 vatni\u00f0 hevur st\u00f8rstan densitet).\n\n1 gv er altso ta\u00f0 sama sum 1 kg.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nThe name \"kilogram\": a historical quirk, bipm.org\n\nKeldur \n\nM\u00e1tieindir"}
{"id": "43495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boulder", "title": "Boulder", "text": "Boulder er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Colorado. Hann hev\u00f0i meiri enn 107.000 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2018. \n\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 f\u00f3tin av Klettafj\u00f8llum, umlei\u00f0 40 kilometrar \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Denver, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Colorado. \n\nBoulder er universitetsb\u00fdur. L\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin University of Colorado Boulder var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1876 og er \u00ed dag ta\u00f0 st\u00f8rsta universiteti\u00f0 \u00ed Colorado. Her eru umlei\u00f0 17.000 lesandi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: bouldercolorado.gov\n Boulder,Colorado, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nColorado\nB\u00fdir \u00ed Colorado"}
{"id": "43496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Colorado%20Springs", "title": "Colorado Springs", "text": "Colorado Springs er ein st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Colorado. \n\nB\u00fdurin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1871 og hev\u00f0i \u00ed 2018 meiri enn 472.000 \u00edb\u00fagvar. Harvi\u00f0 er hann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum, n\u00e6st eftir Denver, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Colorado.  \n\nColorado Springs liggur n\u00e6stan 100 kilometrar sunnanfyri Denver, millum Su\u00f0urklettafj\u00f8ll \u00ed vestri og St\u00f3ru Grasfl\u00f8turnar \u00ed eystri.  \n\u00c1in Fountain Creek rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin. V\u00e6l kendi fjallatindur Pikes Peak, i\u00f0 er 4.302 metrar h\u00f8gur,  tekur seg upp t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: coloradosprings.gov\n Colorado Springs, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nColorado\nB\u00fdir \u00ed Colorado"}
{"id": "43497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bisjkek", "title": "Bisjkek", "text": "Bisjkek (kirgisiskt: \u0411\u0438\u0448\u043a\u0435\u043a; fr\u00e1 1925 til 1991 Frunze) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed mi\u00f0\u00e1siatiska landinum Kirgisia. \n\nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 19. \u00f8ld og hev\u00f0i umlei\u00f0 1.012.500 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2019.\n\nS\u00ed eisini \n \u00c1sia\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 b\u00fdnum: meria.kg/ky\n B\u00fdurin \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Asia\nKirgisia"}
{"id": "43498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birmingham%20%28Alabama%29", "title": "Birmingham (Alabama)", "text": "Birmingham er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Alabama.\n\nBirmingham liggur mitt \u00ed nor\u00f0ara parti av Alabama, um lei\u00f0 150 kilometrar nor\u00f0an fyri Montgomery, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum. \n\nB\u00fdurin hev\u00f0i \u00ed 2018 n\u00e6stan 210.000 \u00edb\u00fagvar. Vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um telur Birmingham t\u00f3 meiri enn 1.150.000 \u00edb\u00fagvar og er hann \u00ed dag st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Alabama.\n\nS\u00f8ga \nBirmingham var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1871.\n\nMe\u00f0an Martin Luther King sat \u00ed fongsli \u00ed Birmingham \u00ed apr\u00edl 1963, skriva\u00f0i hann ta\u00f0 kenda opna br\u00e6vi\u00f0 \u00far fongslinum (Letter from Birmingham Jail).\n\nKend f\u00f3lk \nAngela Davis (f. 1944), amerikonsk str\u00ed\u00f0skvinna fyri borgarar\u00e6ttindum og rith\u00f8vundur \nEmmylou Harris (f. 1947), amerikonsk sangarinna \nCondoleezza Rice (f. 1954), fyrrverandi amerikanskur uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri  \nCarl Lewis (f. 1961), amerikanskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: birminghamal.gov \n Birmingham, Alabama, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAlabama\nB\u00fdir \u00ed Alabama"}
{"id": "43499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montgomery", "title": "Montgomery", "text": "Montgomery er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Alabama. B\u00fdurin liggur umlei\u00f0 235 kilometrar \u00ed ein \u00fatsynning av Atlanta.\n\nMontgomery var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1819. \u00cd dag er b\u00fdurin n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Alabama, n\u00e6st eftir Birmingham. \nMontgomery hev\u00f0i \u00ed 2018 meiri enn 198.000 \u00edb\u00fagvar og vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um telur hann ennt\u00e1 umlei\u00f0 374.000 f\u00f3lk.\n\nAlabama-\u00e1in rennur t\u00e6tt framvi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \nTann 1. desember 1955 var\u00f0 Rosa Parks handtikin \u00ed Montgomery, \nt\u00ed hon hev\u00f0i nokta\u00f0 at geva s\u00edtt sitipl\u00e1ss \u00ed bussinum til hv\u00edt fer\u00f0af\u00f3lk.\nHendingin f\u00f8rdi til boykott hj\u00e1 afroamerikanarum m\u00f3ti bussunum \u00ed b\u00fdnum. \nHetta er samstundis ein t\u00fd\u00f0andi hending \u00ed s\u00f8guni hj\u00e1 borgarar\u00e6ttindar\u00f8rsluni \u00ed USA.\n\nKend f\u00f3lk \nRosa Parks, amerikonsk str\u00ed\u00f0skvinna fyri borgarar\u00e6ttindum (1913-2005)\nNat King Cole, amerikanskur jazzsangari og klaverleikari  (1919-1965)\nHank Williams, amerikanskur countrysangari (1923-1953)\nMartin Luther King, amerikanskur str\u00ed\u00f0sma\u00f0ur fyri borgarar\u00e6ttindum (1929-1968)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: montgomeryal.gov \n Montgomery, Alabama, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAlabama\nB\u00fdir \u00ed Alabama"}
{"id": "43503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tenzing%20Norgay", "title": "Tenzing Norgay", "text": "Tenzing Norgay (f\u00f8ddur 29. mai 1914 \u00ed Kharta-Dalen, Nepal, dey\u00f0ur 9. mai 1986 \u00ed Darjeeling, India) \nvar ein fjallaklintrari av sjerpa-f\u00f3lkinum \u00ed Nepal. \n\nTann 29. mai 1953 gj\u00f8rdist Tenzing Norgay saman vi\u00f0 Edmund Hillary fyrstu fjallamenn at r\u00f8kka toppin av Mount Everest. \n\nNepal\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1914\nAndl\u00e1t \u00ed 1986\nF\u00f3lk \u00far Nepal"}
{"id": "43504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Casper", "title": "Casper", "text": "Casper er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Wyoming. \n\nB\u00fdurin, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 19. \u00f8ld, hev\u00f0i meiri enn 57.400 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2018.   \nHarvi\u00f0 er hann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum, n\u00e6st eftir Cheyenne, i\u00f0 er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Wyoming.\n\nCasper liggur n\u00e6rhendis fjallinum Casper Mountain, i\u00f0 er 2.478 m h\u00f8gt.\n\u00c1in North Platte River rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: casperwy.gov\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Wyoming"}
{"id": "43505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bill%20de%20Blasio", "title": "Bill de Blasio", "text": "Bill de Blasio (f\u00f8ddur sum Warren Wilhelm Jr. 8. mai 1961 \u00ed Manhattan)\ner amerikanskur politikari og fyrrverandi borgarstj\u00f3ri \u00ed New York. \n\nBill de Blasio er limur \u00ed Demokratiska flokkinum.\nTann 1. januar 2014 t\u00f3k hann vi\u00f0 sum 109. borgarstj\u00f3ri \u00ed New York. \nUndanma\u00f0ur var Michael Bloomberg.\n\nEmb\u00e6tist\u00ed\u00f0in sum borgarstj\u00f3ri enda\u00f0i tann 31. desember 2021.\nAvloysarin er Eric Adams (D).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: billdeblasio.com\n\nKeldur \n\nNew York\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "43507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Walt%20Whitman", "title": "Walt Whitman", "text": "Walt Whitman (f\u00f8ddur 31. mai 1819 \u00ed West Hills, \u00e1 oynni Long Island \u00ed stakr\u00edkinum New York, dey\u00f0ur 26. mars 1892 \u00ed Camden, New Jersey) \nvar amerikanskur yrkjari, rith\u00f8vundur og bla\u00f0ma\u00f0ur.\n\nKendasta verki\u00f0 hj\u00e1 honum er \"Leaves of Grass\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Walt Whitman, poets.org (\u00e6vis\u00f8ga, enskt)\n Walt Whitman, kalliope.org (danskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1819\nAndl\u00e1t \u00ed 1892"}
{"id": "43511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elisabeth%20II%20drotning", "title": "Elisabeth II drotning", "text": "Elisabeth II (f\u00f8dd sum Elizabeth Alexandra Mary Windsor 21. apr\u00edl 1926 \u00ed Mayfair, London, dey\u00f0 8. september 2022 \u00e1 Balmoral-slottinum \u00ed Skotlandi) var drotning av t\u00ed Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland \nog 14 \u00f8\u00f0rum londum (Commonwealth Realms), herundir Kanada, Avstralia og N\u00fds\u00e6land.\n\n\u00cd 1947 giftist hon vi\u00f0 Philip Mountbatten, fyrrverandi prinsi av Danmark og Grikkalandi. T\u00e1 Philip anda\u00f0ist \u00ed apr\u00edl \u00ed 2021, h\u00f8vdu tey veri\u00f0 gift \u00ed 73 \u00e1r og fingi\u00f0 f\u00fdra b\u00f8rn: Charles, Anne, Andrew og Edward.\n\nElisabeth hevur siti\u00f0 \u00e1 tr\u00fanuni \u00ed 70 \u00e1r, fr\u00e1 6. februar 1952, tann dagin, t\u00e1 fa\u00f0ir hennara, bretski kongurin George VI, doy\u00f0i, til 8. september 2022. Regeringst\u00ed\u00f0 hj\u00e1 henni var longri enn hj\u00e1 n\u00f8krum \u00f8\u00f0rum bretskum monarki, og harafturat er hon tann higartil longstst\u00fdrandi kvinnuligi monarkurin \u00ed s\u00f8guni. \n\nElsti sonur hennara, 73 \u00e1ra gamli Charles, hevur n\u00fa heiti\u00f0 sum kongur av Sameinda Kongsr\u00edkinum og 14 \u00f8\u00f0rum Commonwealth-londum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n The Queen, royal.uk (enskt)\n Queen Elizabeth II, imdb.com (enskt)\nKongaligt jarnbr\u00fadleyp \u00e1 Windsor-borgini, portal.fo, 20. nov. 2017 \nEnska drotningin siti\u00f0 65 \u00e1r \u00e1 tr\u00f3nuni, r7.fo, 6. februar 2017\nElisabeth drotning er dey\u00f0, vp.fo, 8. september 2022\nElizabeth drotning dey\u00f0, portal.fo, 8. september 2022\nElizabeth drotning er dey\u00f0 \u2013 96 \u00e1ra gomul, in.fo, 8. september 2022\nDrotning Elizabeth er dey\u00f0, dimma.fo, 8. september 2022\n Steinurin lagdur \u00e1 seinasta hv\u00edldarsta\u00f0 Elizabeth drotning, in.fo, 25. september 2022\n\nKeldur \n\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926"}
{"id": "43517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Twentynine%20Palms", "title": "Twentynine Palms", "text": "Twentynine Palms, stytt 29 Palms, er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urkalifornia \u00ed USA. \nB\u00fdurin liggur \u00ed San Bernardino County \u00ed Mojave-oy\u00f0im\u00f8rkini, n\u00e6rhendis tj\u00f3\u00f0gar\u00f0inum Joshua-Tree-Nationalpark.\n\n29 Palms var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1852. \u00cd dag b\u00fagva her umlei\u00f0 26.400 f\u00f3lk.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n San Bernardino\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: ci.twentynine-palms.ca.us\n Twentynine Palms \u00e1 kortinum: osm\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "43518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meridian%20%28Mississippi%29", "title": "Meridian (Mississippi)", "text": "Meridian er sjeyndst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Mississippi. \n\u00cd b\u00fdnum b\u00fagva n\u00e6stan 37 t\u00fasund f\u00f3lk (2019).\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1860 \u00e1 einum sta\u00f0 har tv\u00e6r jarnbreytir m\u00f8ttust.\n\nKend f\u00f3lk \nJimmie Rodgers, amerikanskur country-sangari (1897-1933)\n\nS\u00ed eisini \n Mississippi\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: meridianms.org\n Meridian, Mississippi, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Mississippi\n\nen:Meridian, Mississippi\nnl:Meridian (Mississippi)\nsv:Meridian, Mississippi"}
{"id": "43519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burlington", "title": "Burlington", "text": "Burlington er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Vermont. \nB\u00fdurin, sum var grundlagdur \u00ed 1785, hev\u00f0i \u00ed 2010 umlei\u00f0 42.400 \u00edbugvar. \nBurlington liggur vi\u00f0 vatni\u00f0 Lake Champlain og \u00e1in Winooski rennur eisini framvi\u00f0 b\u00fdinum.\n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 University of Vermont.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Bernie Sanders, fyrrverandi borgarstj\u00f3ri \u00ed Burlington (1981\u20131989) og senatorur fyri Vermont s\u00ed\u00f0an 2007.\n\nS\u00ed eisini \n Vermont\n Montpelier\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: burlingtonvt.gov\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Vermont"}
{"id": "43520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tulsa", "title": "Tulsa", "text": "Tulsa er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Oklahoma. Tulsa hev\u00f0i \u00ed 2018 umlei\u00f0 400 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar og harvi\u00f0 er hann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum, n\u00e6st eftir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0inum Oklahoma City. \n\u00c1in Arkansas rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nKend f\u00f3lk \n Martin Gardner, rith\u00f8vundur (1914-2010)\n Tony Randall, sj\u00f3nleikari (1920-2004)\n J. J. Cale, t\u00f3nleikari (1938-2013) \n Joe Diffie, countrysangari (1958-2020)\n Garth Brooks, countrysangari (f. 1962)\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: cityoftulsa.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Oklahoma"}
{"id": "43521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20F.%20Kennedy", "title": "Robert F. Kennedy", "text": "Robert Francis \"Bobby\" Kennedy, stytt RFK (f\u00f8ddur 20. november 1925 \u00ed Boston, Massachusetts, \ndey\u00f0ur 6. juni 1968 \u00ed Los Angeles), var amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, politikari, l\u00f8gm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, senatorur og forsetavalevni.\n\nRobert F. Kennedy var av gitnu \u00edrsku-amerikansku Kennedy-\u00e6ttini. \nEldri br\u00f3\u00f0ir s\u00edn, John F. Kennedy, virka\u00f0i sum 35. forseti \u00ed USA fr\u00e1 1961 til dey\u00f0a s\u00edn \u00ed 1963. \n\nRobert F. Kennedy var limur \u00ed Demokratiska flokkinum \nog gj\u00f8rdist amerikanskt forsetavalevni \u00ed mars 1968.\nHann var\u00f0 skotin \u00ed Los Angeles tann 5. juni 1968 og hann anda\u00f0ist 26 t\u00edmar seinni.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: KENNEDY, Robert Francis, (1925 - 1968), congress.gov (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1925\nAndl\u00e1t \u00ed 1968"}
{"id": "43522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Mann", "title": "Thomas Mann", "text": "Paul Thomas Mann (f\u00f8ddur 6. juni 1875 \u00ed L\u00fcbeck, dey\u00f0ur 12. august 1955 \u00ed Z\u00fcrich) \nvar t\u00fdskur rith\u00f8vundur. \n\nEitt ta\u00f0 kendasta verki\u00f0 hj\u00e1 honum er skalds\u00f8gan \"Buddenbrooks\" fr\u00e1 1901. \n\nThomas Mann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00ed 1929.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Thomas Mann, thomasmann.de (\u00e6vis\u00f8ga, t\u00fdskt)\n Mann and history, cambridge.org (b\u00f3kmentalig \u00e6vis\u00f8ga, enskt)\n Det Danske Thomas Mann Selskab, thomasmann.dk (b\u00f3kmentalig \u00e6vis\u00f8ga, danskt)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1875\nAndl\u00e1t \u00ed 1955"}
{"id": "43523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatingsvali%C3%B0%202019", "title": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2019", "text": "F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2019 var hildi\u00f0 mikudagin 5. juni 2019, \nn\u00e6rum 4 \u00e1r eftir f\u00f3lkatingsvali\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 18. juni 2015. \n\u00cd alt skuldu 179 f\u00f3lkatingslimir veljast, av teimum v\u00f3r\u00f0u 175 valdir \u00ed Danmark, \ntvey umbo\u00f0 \u00far F\u00f8royum og tvey umbo\u00f0 \u00far Gr\u00f8nlandi.\n\n\u00darsliti\u00f0 \nSitandi stj\u00f3rnin, bl\u00e1i vongur, misti meirilutan \u00ed F\u00f3lkatinginum. Rey\u00f0i vongur f\u00e6r 91 sessir, me\u00f0an bl\u00e1i vongur f\u00e6r 79, t\u00e1 sessirnir hj\u00e1 Nye Borgerlig ver\u00f0a taldir vi\u00f0. \nHetta er uttan f\u00f3lkatingsumbo\u00f0ini \u00far F\u00f8royum og Gr\u00f8nlandi. Av teimum eru tr\u00fd rey\u00f0 og eitt bl\u00e1tt.\n\nEdmund Joensen \u00far Sambandsflokkinum og Sj\u00far\u00f0ur Skaale \u00far Javna\u00f0arflokkinum vunnu f\u00f8roysku sessirnar \u00ed F\u00f3lkatinginum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nStj\u00f3rnarskifti v\u00e6nta\u00f0 \u00ed Danmark, kvf.fo\nMette Frederiksen helst n\u00fdggjur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, kvf.fo\nSe det endelige valgresultat: Her er valgets vindere og tabere, dr.dk\nHer er endaliga \u00farsliti\u00f0 av f\u00f3lkatingsvalinum, in.fo\n\nKeldur \n\nVal \u00ed Danmark\nF\u00f3lkatingsval \u00ed F\u00f8royum\n2019 \u00ed politikki\nPolitikkur\nF\u00f3lkatingsval"}
{"id": "43524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mette%20Frederiksen", "title": "Mette Frederiksen", "text": "Mette Frederiksen (f\u00f8dd 19. november 1977 \u00ed Aalborg) er danskur politikari. Hon hevur veri\u00f0 limur \u00ed F\u00f3lkatinginum s\u00ed\u00f0an november 2001. \n\u00cd 2015 gj\u00f8rdist hon forkvinna \u00ed danska Javna\u00f0arflokkinum.\nMette Frederiksen gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed Danmark \u00ed juni 2019.\n\nF\u00f3lkatingsvali\u00f0 2015 \nEftir F\u00f3lkatingsvalinum \u00ed juni 2015 hev\u00f0i Helle Thorning-Schmidt, t\u00e1verandi forkvinna \u00ed Javna\u00f0arflokkinum, lagt fr\u00e1 s\u00e6r. \nMette gj\u00f8rdist fyribils lei\u00f0ari og hon var\u00f0 vald til forkvinnu \u00ed Javna\u00f0arflokkinum tann 28. juni 2015.\n\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Danmark \nTr\u00edggjar vikur eftir F\u00f3lkatingsvali\u00f0 2019 var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at Mette Frederiksen skuldi vera komandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri. Sosialdemokratii\u00f0, SF, Eindarlistin og Radikali flokkurin v\u00f3ru samd um at gera hon til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra.\n\nS\u00ed eisini \n Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Mette Frederiksen\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: mette-frederiksen.dk\n Mette Frederiksen, socialdemokratiet.dk \n Mette Frederiksen, ft.dk\n Mette Frederiksen: Ov n\u00f3gv skilir okkum, in.fo\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nDanskar kvinnur \u00ed politikki\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "43525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bad%20Cat", "title": "Bad Cat", "text": "Bad Cat er ein turkiskir animati\u00f3nsfilmur fr\u00e1 2016 framleiddur av Anima Istanbul og frums\u00fdndur hin 5. februar 2016 \u00ed Turkaland. Hann er grunda\u00f0ur \u00e1 teknir\u00f8\u00f0ina hj\u00e1 B\u00fclent \u00dcst\u00fcn K\u00f6t\u00fc Kedi \u015eerafettin fr\u00e1 1996.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n  \n \n\nAnimati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "43526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lexington%20%28Kentucky%29", "title": "Lexington (Kentucky)", "text": "Lexington (alment: Lexington-Fayette Urban County) er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kentucky.\n\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1775 og \u00ed 2019 b\u00fa\u00f0u har umlei\u00f0 323 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \n Mary Lincoln (1818-1882), kona amerikanska forsetan Abraham Lincoln \n Thomas Hunt Morgan (1866-1945), amerikanskur l\u00edvsfr\u00f8\u00f0ingur\n George Clooney (f. 1961), amerikanskur sj\u00f3nleikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n lexingtonky.gov\nLexington (Kentucky), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nKentucky\nB\u00fdir \u00ed Kentucky"}
{"id": "43528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frankfort%20%28Kentucky%29", "title": "Frankfort (Kentucky)", "text": "Frankfort er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kentucky.\nB\u00fdurin, i\u00f0 liggur \u00ed nor\u00f0ara parti av stakr\u00edkinum, hev\u00f0i umlei\u00f0 27.680 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2018.\n \nKentucky-\u00e1in rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nfrankfort.ky.gov\nFrankfort (Kentucky), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKentucky\nB\u00fdir \u00ed Kentucky"}
{"id": "43529", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lexington%20%28Massachusetts%29", "title": "Lexington (Massachusetts)", "text": "Lexington er ein amerikanskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur \u00ed eystara parti av stakr\u00edkinum Massachusetts. \nB\u00fdurin liggur \u00ed Middlesex County, umlei\u00f0 18 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Boston. \nLexington hev\u00f0i 33.339 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2017. \n\n\u00c1in Vine Brook rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga  \nTann 19. apr\u00edl 1775 byrja\u00f0i vi\u00f0 orrustuni \u00ed Lexington kringsetingin av Boston og hervi\u00f0 Amerikanska Fr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, lexingtonma.gov\nLexington (Massachusetts), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nMassachusetts\nB\u00fdir \u00ed Massachusetts"}
{"id": "43530", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Morten%20%C3%98stergaard", "title": "Morten \u00d8stergaard", "text": "Morten \u00d8stergaard Kristensen (f\u00f8ddur 17. juni 1976 \u00ed Aarhus) er danskur politikari. \nFr\u00e1 september 2014 til oktober 2020 hevur hann veri\u00f0 politiskur lei\u00f0ari av Radikala Vinstraflokkinum.\n\nMorten \u00d8stergaard var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 valdur \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed 2005. \n\nEftir at Margrethe Vestager, t\u00e1verandi forkvinnan \u00ed flokkinum, bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1 tann 31. august 2014, at hon f\u00f3r at gerast limur \u00ed ES-kommissi\u00f3nini \u00ed Br\u00fassel, \nt\u00f3k hann vi\u00f0 formanssessinum \u00ed flokkinum. \n\nHann hevur veri\u00f0 \u00fatb\u00fagvingar- og granskingarr\u00e1\u00f0harri (oktober 2011 - februar 2014), skattam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (februar 2014 - september 2014), og vinnul\u00edvs- og innanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (september 2014 - juni 2015).\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nMorten \u00d8stergaard, radikale.dk\n Morten \u00d8stergaard \u00e1 Facebook\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Radikale Venstre\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "43531", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Janick%20gers", "title": "Janick gers", "text": "Janick Gers (f\u00f8ddur 27. januar 1957 \u00ed Hartlepool, Ongland) er ein enskur sangskrivari, guitaristur og t\u00f3nleikari. Hann byrja\u00f0i s\u00edna sum guitari \u00ed White Spirit, fr\u00e1 1975 til 1981. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum guitari \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1990 til idag.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nGillan\n\nFish\n\nBruce Dickinson\n\nIron Maiden \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "43532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eirikur%20Simonsen", "title": "Eirikur Simonsen", "text": "Eirikur Simonsen (f\u00f8ddur 23. mai 1994) er ein f\u00f8royskur hondb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 norska felagnum Frederikshavn og fyri f\u00f8royska hondb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n \u0412\u0456\u0434\u0431\u0456\u0440 \u043d\u0430 \u0404\u0432\u0440\u043e-2020: \u0445\u0442\u043e \u0433\u0440\u0430\u0442\u0438\u043c\u0435 \u0437\u0430 \u0424\u0430\u0440\u0435\u0440\u0438 \u0443 \u043c\u0430\u0442\u0447\u0456 \u043f\u0440\u043e\u0442\u0438 \u0437\u0431\u0456\u0440\u043d\u043e\u0457 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438 // \u0424\u0435\u0434\u0435\u0440\u0430\u0446\u0456\u044f \u0433\u0430\u043d\u0434\u0431\u043e\u043b\u0443 \u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0438. (ukr.)\n\nF\u00f8royskir hondb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1994"}
{"id": "43533", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hartford", "title": "Hartford", "text": "Hartford er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Connecticut. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin liggur n\u00e6stan mitt \u00ed stakr\u00edkinum og samstundis mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar New York (\u00ed ein \u00fatsynning) og Boston (\u00ed ein landny\u00f0ing).\nHartford hev\u00f0i \u00ed 2018 meiri enn 122.500 \u00edb\u00fagvar.\n\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur undir navninum Newtown \u00ed 1635-1636; men longu \u00e1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1637, fekk b\u00fdurin n\u00fdtt navn og var\u00f0 hann uppkalla\u00f0ur eftir Hertford \u00ed Hertfordshire \u00ed Onglandi.\n\n\u00c1in Connecticut River rennur t\u00e6tt framvi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Harriet Beecher Stowe, rith\u00f8vundur (1811-1896) \n Mark Twain, rith\u00f8vundur (1835-1910) \n Katharine Hepburn, sj\u00f3nleikarinna (1907-2003)\n Gene Pitney, t\u00f3nleikari og t\u00f3naskald (1940-2006)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, hartford.gov\nHartford, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nConnecticut\nB\u00fdir \u00ed Connecticut"}
{"id": "43535", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Adrian%20Smith", "title": "Adrian Smith", "text": "Adrian Smith (f\u00f8ddur 27. februar 1957 \u00ed Hackney, Ongland) er ein enskur sangskrivari, guitaristur og t\u00f3nleikari. Hann byrja\u00f0i s\u00edna sum guitari \u00ed Urchin, fr\u00e1 1973 til 1980. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum guitari \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1980 til 1990, og fr\u00e1 1999 til idag.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nUrchin\n\nIron Maiden\n\nA.S.A.P.\n\nPsycho Motel  \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "43536", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iron%20Maiden%20T%C3%B3nleika%C3%BAtg%C3%A1vur", "title": "Iron Maiden T\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur", "text": "\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudiealbum \n The Soundhouse Tapes (demo) (1979)\n Iron Maiden (1980)\n Killers (1981)\n The Number of the Beast (1982)\n Piece of Mind (1983)\n Powerslave (1984)\n Somewhere in Time (1986)\n Seventh Son of a Seventh Son (1988)\n No Prayer for the Dying (1990)\n Fear of the Dark (1992)\n The X Factor (1995)\n Virtual XI (1998)\n Brave New World (2000)\n Dance of Death (2003)\n A Matter of Life and Death (2006)\n The Final Frontier (2010)\n\n\u00d8ll album fr\u00e1 Iron Maiden og til Fear of the Dark eru blivin remastra\u00f0i og \u00fatgivin av n\u00fdggjum saman vi\u00f0 fj\u00f8lmi\u00f0latilfari (multimediamateriale) \u00ed 1998.\n\nLivealbum \n Maiden Japan (ep) (1981)\n Live After Death (1985) \u00b9\n A Real Live One (1993) \u00b2\n A Real Dead One (1993) \u00b2\n Live at Donington '92 (1994) \u00b3\n A Real Live Dead One (1998) \u00b2\n Rock in Rio (2002)\n Death on the Road (2005)\n Flight 666 (2009)\n\n\u00b9 Live After Death var\u00f0 endur\u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1998. N\u00fdggja \u00fatg\u00e1van hev\u00f0i eina eyka fl\u00f8gu (CD) vi\u00f0 fimm sangum. Hesir sangir v\u00f3ru vi\u00f0 \u00e1 vinyl\u00fatg\u00e1vuni fr\u00e1 1985, men ikki \u00e1 t\u00ed upprunaligu CD-versj\u00f3nini.\n\n\u00b2 A Real Live One og A Real Dead One v\u00f3r\u00f0u sligin saman og \u00fatgivin sum A Real Live Dead One \u00ed 1998.\n\n\u00b3 Live at Donington '92 var\u00f0 \u00fatgivi\u00f0 av n\u00fdggjum \u00ed 1998, eftirsum at uppruna \u00fatg\u00e1van bert var\u00f0 \u00fatgivin \u00ed  5000 eint\u00f8kum.\n\nVideo \n Live at the Rainbow (1981)\n Video Pieces (1983)\n Behind the Iron Curtain (1985)\n Live After Death (1985)\n 12 Wasted Years (1987)\n Maiden England (1989)\n Up the Irons - The First Ten Years (1990)\n From There to Eternity (1992)\n Donington Live 1992 (1993)\n Raising Hell (1994)\n Classic Albums: The Number of the Beast (2001)\n Rock in Rio (2002)\n Visions of the Beast (2003)\n The Early Days (2004)\n Death on the Road (2006)\n Flight 666 (2009)\n\nUppsamlingsalbum/box-set \n The Story So Far (Part One) (1995)\n The Story So Far (Part Two) (1995)\n Best of the Beast (1996)\n Eddie's Head (1998)\n Ed Hunter (1999)\n Eddie's Archive (2002)\n 17 Numbers by The Beast (2002)\n Edward the Great (2002)\n The Essential Iron Maiden (2005)\n Somewhere Back In Time - The Best Of 1980-1989 (2008)\n From Fear To Eternity - The Best Of 1990-2010 (2011)"}
{"id": "43540", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dave%20Murray", "title": "Dave Murray", "text": "Dave Murray (f\u00f8ddur 23. desember 1956 \u00ed Middlesex, Ongland) er ein enskur sangskrivari, guitaristur og t\u00f3nleikari. HHann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum guitari \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1976 til idag.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nIron Maiden \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "43541", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portland%20%28Maine%29", "title": "Portland (Maine)", "text": "Portland er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Maine, \nHavnarb\u00fdurin liggur \u00e1 amerikansku eysturstrondini, \u00ed \u00fatsynningspartinum av Maine. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Cumberland County er her \u00ed b\u00fdnum.\n\nPortland var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1623 og hev\u00f0i umlei\u00f0 66.400 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2018.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Henry Wadsworth Longfellow, rith\u00f8vundur (1807-1882)\n John Knowles Paine, t\u00f3naskald (1839-1906)\n Stephen King, rith\u00f8vundur (f. 1947)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, portlandmaine.gov\nPortland (Maine), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nMaine \nB\u00fdir \u00ed Maine"}
{"id": "43542", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bruce%20Dickinson", "title": "Bruce Dickinson", "text": "Bruce Dickinson (f\u00f8ddur 7. august 1958 \u00ed Worksop, Ongland) er ein enskur sangskrivari og singer. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1981 til 1993, og fr\u00e1 1999 til idag.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nSamson\n\nIron Maiden\n\nBruce Dickinson  \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "43543", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicko%20McBrain", "title": "Nicko McBrain", "text": "Nicko McBrain (f\u00f8ddur 5. juni 1952 \u00ed Hackney, Ongland) er ein enskur t\u00f3nleikari. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum trummur \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1982 til idag.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nIron Maiden \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "43544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clive%20Burr", "title": "Clive Burr", "text": "Clive Burr (8. mars 1957 \u2013 12. mars 2013) var ein enskur t\u00f3nleikari. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum trummur \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1979 til 1982.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nIron Maiden \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "43545", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Doug%20Sampson", "title": "Doug Sampson", "text": "Doug Sampson (f\u00f8ddur 30. juni 1957) er ein enskur t\u00f3nleikari. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum trummusl\u00e1ari \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1978 til 1979.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nIron Maiden\n\nKeldur \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "43546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dennis%20Stratton", "title": "Dennis Stratton", "text": "Dennis Stratton (f\u00f8ddur 9 Oktober 1952 \u00ed Canning Town, Ongland) er ein enskur sangskrivari, guitaristur og t\u00f3nleikari. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum guitari \u00ed Iron Maiden fr\u00e1 1979 til 1980.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nIron Maiden  \n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "43547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Augusta%20%28Maine%29", "title": "Augusta (Maine)", "text": "Augusta er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Maine. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin er l\u00edtil; hann hev\u00f0i bara umlei\u00f0 18.680 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2018.\n \nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatsynningspartinum av stakr\u00edkinum, mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Portland, (sum liggur \u00ed ein \u00fatsynning av Augusta) og Bangor (liggur \u00ed ein landny\u00f0ing av h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0inum).\n\nAugusta er eisini h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Kennebec County. \u00c1in Kennebec rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 b\u00fdnum, ci.augusta.me.us\nAugusta (Maine), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nMaine \nB\u00fdir \u00ed Maine"}
{"id": "43549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bangor%20%28Maine%29", "title": "Bangor (Maine)", "text": "Bangor er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Maine. Hann er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Maine n\u00e6st eftir Portland og Lewiston. \nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Penobscot County er har \u00ed b\u00fdnum. \n\nBangor var\u00f0 grundlagdur \u00ed 18. \u00f8ld og hev\u00f0i \u00ed 2018 umlei\u00f0 32.000 \u00edb\u00fagvar.\n\n\u00c1in Penobscot rennur \u00edgj\u00f8gnum Bangor.\n\nSystursta\u00f0ir \n  Saint John, New Brunswick, Kanada\n  Harbin, Heilongjiang, Kina\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 b\u00fdnum, bangormaine.gov\nBangor (Maine), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nMaine \nB\u00fdir \u00ed Maine"}
{"id": "43550", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Book%20of%20Souls", "title": "Book of Souls", "text": "Book of Souls er tann 16. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an The Final Frontier fr\u00e1 2010, og harvi\u00f0 er ta\u00f0 tann longsta t\u00ed\u00f0in \u00edmillum tv\u00e6r Iron Maiden studio pl\u00e1tur.\n\nSangir/l\u00f8g \nIf Eternity Should Fail \nSpeed of Light\nThe Great Unknown \nThe Red and the Black\nThe Book of Souls\nDeath or Glory\nShadows of the Valley\nTears of a Clown\nThe Man of Sorrows\nEmpire of the Clouds\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\nog\nKevin Shirley \u2013 framlei\u00f0ari\nMelvyn Grant \u2013 pl\u00e1tuh\u00fasi (cover)\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43551", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/A%20Matter%20of%20Life%20and%20Death%20%28album%29", "title": "A Matter of Life and Death (album)", "text": "A Matter of Life and Death er tann 14. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Dance of Death fr\u00e1 2003.\n\nSangir/l\u00f8g \nDifferent World \nThese Colours Don't Run \nBrighter than a Thousand Suns \nThe Pilgrim \nThe Longest Day \nOut of the Shadows \nThe Reincarnation of Benjamin Breeg \nFor the Greater Good of God \nLord of Light \nThe Legacy\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\nog\nKevin Shirley \u2013 framlei\u00f0ari\nMelvyn Grant \u2013 pl\u00e1tuh\u00fasi (cover)\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dance%20of%20Death%20%28album%29", "title": "Dance of Death (album)", "text": "Dance of Death er tann 13. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Brave New World fr\u00e1 2000.\n\nSangir/l\u00f8g \n\nWildest Dreams \nRainmaker \nNo More Lies \nMonts\u00e9gur \nDance of Death \nGates of Tomorrow \nNew Frontier \nPaschendale \nFace in the Sand \nAge of Innocence \nJourneyman\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\nog\nKevin Shirley \u2013 framlei\u00f0ari\nMelvyn Grant \u2013 pl\u00e1tuh\u00fasi (cover)\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43553", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brave%20New%20World%20%28Iron%20Maiden%20album%29", "title": "Brave New World (Iron Maiden album)", "text": "Brave New World er tann 12. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Virtual XI fr\u00e1 1998.\n\nSangir/l\u00f8g \n\nThe Wicker Man \nGhost of the Navigator \nBrave New World \nBlood Brothers \nThe Mercenary \nDream of Mirrors \nThe Fallen Angel \nThe Nomad \nOut of the Silent Planet \nThe Thin Line Between Love & Hate\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\nog\nKevin Shirley \u2013 framlei\u00f0ari\nMelvyn Grant \u2013 pl\u00e1tuh\u00fasi (cover)\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43554", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Virtual%20XI", "title": "Virtual XI", "text": "Virtual XI er tann 11. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an The X Factor fr\u00e1 1995.\n\nSangir/l\u00f8g \nFutureal \nThe Angel and the Gambler \nLightning Strikes Twice \nThe Clansman \nWhen Two Worlds Collide \nThe Educated Fool \nDon't Look to the Eyes of a Stranger \nComo Estais Amigos\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBlaze Bayley \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20X%20Factor%20%28album%29", "title": "The X Factor (album)", "text": "The X Factor er tann 10. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Fear of the Dark fr\u00e1 1992.\n\nSangir/l\u00f8g \nSign of the Cross \nLord of the Flies \nMan on the Edge \nFortunes of War \nLook for the Truth \nThe Aftermath \nJudgement of Heaven \nBlood on the World's Hands \nThe Edge of Darkness \n2 A.M. \nThe Unbeliever\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBlaze Bayley \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43556", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fear%20of%20the%20Dark%20%28Iron%20Maiden%20album%29", "title": "Fear of the Dark (Iron Maiden album)", "text": "Fear of the Dark er tann 9. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an No Prayer for the Dying fr\u00e1 1990.\n\nSangir/l\u00f8g \n\nBe Quick Or Be Dead\nFrom Here To Eternity\nAfraid To Shoot Strangers\nFear Is The Key\nChildhood's End\nWasting Love\nThe Fugitive\nChains Of Misery\nThe Apparition\nJudas Be My Guide\nWeekend Warrior\nFear Of The Dark\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/No%20Prayer%20for%20the%20Dying", "title": "No Prayer for the Dying", "text": "No Prayer for the Dying er tann 9. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Seventh Son of a Seventh Son fr\u00e1 1988.\n\nSangir/l\u00f8g \nTailgunner\nHoly Smoke\nNo Prayer For The Dying\nPublic Enema Number One\nFates Warning \nThe Assassin \nRun Silent Run Deep \nHooks In You\nBring Your Daughter...To The Slaughter\nMother Russia\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nJanick Gers \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Seventh%20Son%20of%20a%20Seventh%20Son", "title": "Seventh Son of a Seventh Son", "text": "Seventh Son of a Seventh Son er tann 8. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Somewhere in Time fr\u00e1 1988.\n\nSangir/l\u00f8g \nMoonchild\nInfinite Dreams\nCan I Play With Madness\nThe Evil That Men Do\nSeventh Son Of A Seventh Son\nThe Prophecy\nThe Clairvoyant\nOnly The Good Die Young\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43559", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Somewhere%20in%20Time%20%28Iron%20Maiden%20album%29", "title": "Somewhere in Time (Iron Maiden album)", "text": "Somewhere in Time er tann 7. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Powerslave fr\u00e1 1984.\n\nSangir/l\u00f8g \nAces High\n2 Minutes To Midnight \nLosfer Words (Big 'Orra)\nFlash Of The Blade\nThe Duellists\nBack In The Village\nPowerslave\nRime Of The Ancient Mariner\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43560", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Powerslave", "title": "Powerslave", "text": "Powerslve er tann 5. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Piece of Mind fr\u00e1 1983.\n\nSangir/l\u00f8g \nAces High\n2 Minutes To Midnight \nLosfer Words (Big 'Orra)\nFlash Of The Blade\nThe Duellists\nBack In The Village\nPowerslave\nRime Of The Ancient Mariner\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Piece%20of%20Mind", "title": "Piece of Mind", "text": "Piece of Mind er tann 4. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Number of the Beast fr\u00e1 1982.\n\nSangir/l\u00f8g \nWhere Eagles Dare\nRevelations \nFlight Of Icarus\nDie With Your Boots On\nThe Trooper\nStill Life\nQuest For Fire\nSun And Steel \nTo Tame A Land\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nNicko McBrain \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Number%20of%20the%20Beast", "title": "Number of the Beast", "text": "Number of the Beast er tann 3. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Killers fr\u00e1 1981.\n\nSangir/l\u00f8g \nInvaders\nChildren Of The Damned \nThe Prisoner\n22 Acacia Avenue\nThe Number Of The Beast\nRun To The Hills\nGangland\nHallowed Be Thy Name\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nBruce Dickinson \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nClive Burr \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Killers%20%28Iron%20Maiden%20album%29", "title": "Killers (Iron Maiden album)", "text": "Killers er tann 2. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden. Ta\u00f0 er tann fyrsta studio uppt\u00f8kan s\u00ed\u00f0an Iron Maiden fr\u00e1 1980.\n\nSangir/l\u00f8g \nThe Ides of March \nWrathchild\nMurders in the Rue Morgue\nAnother Life\nGenghis Khan \nInnocent Exile\nKillers\nProdigal Son\nPurgatory\nDrifter\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nPaul Di'Anno \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nAdrian Smith \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nClive Burr \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43565", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iron%20Maiden%20%28album%29", "title": "Iron Maiden (album)", "text": "Iron Maiden er tann 1. studio pl\u00e1tan, fr\u00e1 t\u00ed bretska heavy metal-b\u00f3lkinum Iron Maiden.\n\nSangir/l\u00f8g \n\nProwler\nRemember Tomorrow\nRunning Free\nPhantom of the Opera\nTransylvania \nStrange World\nCharlotte the Harlot\nIron Maiden\n\nLimir \u00ed b\u00f3lkinum vm. \nPaul Di'Anno \u2013 sangur\nDave Murray \u2013 guitar\nDennis Stratton \u2013 guitar\nSteve Harris \u2013 Basguitar, keyboards\nClive Burr \u2013 trummur, Percussion\n\nIron Maiden\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "43567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rob%20Halford", "title": "Rob Halford", "text": "Rob Halford (f\u00f8ddur 25. august 1951 \u00ed Worksop, Ongland) er ein enskur sangskrivari og singer. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini \u00ed Judas Priest fr\u00e1 1973 til 1992, og fr\u00e1 2003 til idag."}
{"id": "43568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tim%20Owens", "title": "Tim Owens", "text": "Tim Owens (f\u00f8ddur 13. september 1967 \u00ed Akron, Ohio, Amerika) er ein sangskrivari og singer. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini \u00ed Judas Priest fr\u00e1 1993 til 2003."}
{"id": "43569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Al%20Atkins", "title": "Al Atkins", "text": "Al Atkins (f\u00f8ddur 14. oktober 1947 \u00ed West Bromwich, Ongland) er ein sangskrivari og sangari. Hann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini \u00ed Judas Priest fr\u00e1 1969 til 1970.\n\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947\n\nen:Al Atkins\nno:Al Atkins"}
{"id": "43570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Concord%20%28Massachusetts%29", "title": "Concord (Massachusetts)", "text": "Concord er ein amerikanskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur \u00ed eystara parti av stakr\u00edkinum Massachusetts. \nB\u00fdurin er staddur \u00ed Middlesex County, 40 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Boston. Concord hev\u00f0i \u00ed 2018 umlei\u00f0 19.211 \u00edb\u00fagvar.\n\nT\u00e6tt vi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdin renna \u00e1irnar Sudbury og Assabet saman \u00ed eitt. Har byrjar Concord-\u00e1in.\n\nS\u00f8ga  \nConcord var\u00f0 grundlagdur av bretskum ni\u00f0ursetumonnum \u00ed 1635.\n\nFr\u00e6lsistr\u00ed\u00f0  \nTann 19. apr\u00edl 1775 byrja\u00f0i vi\u00f0 orrustuni \u00ed Lexington og Concord kringsetingin av Boston og samstundis byrja\u00f0i hervi\u00f0 Amerikanska Fr\u00e6lsiskr\u00edggi\u00f0.\n\nB\u00f3kmentir  \nB\u00fdurin Concord hevur sera st\u00f3ran t\u00fddning fyri amerikanskar b\u00f3kmentir. \nKendir rith\u00f8vundar sum Ralph Waldo Emerson (1803-1882), Henry David Thoreau (1817-1862), Nathaniel Hawthorne (1804 -1864) og Louisa May Alcott (1832-1888) b\u00fa\u00f0u eitt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0 \u00ed b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n(f\u00f8\u00f0ista\u00f0ur \u00ed Concord)\n Henry David Thoreau (f. 1817), rith\u00f8vundur, heimspekingur og n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur  \n Robert W. Wood (f. 1868), n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur  \n Paget Brewster (f. 1969), sj\u00f3nleikarinna\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, concordma.gov\nConcord (Massachusetts), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nMassachusetts\nB\u00fdir \u00ed Massachusetts"}
{"id": "43573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aberdeen", "title": "Aberdeen", "text": "Aberdeen (enskt: Aberdeen City, skotskt: Aiberdeen, skotskt g\u00e6liskt: Obar Dheathain) \ner st\u00f3rb\u00fdur \u00e1 mi\u00f0jari eysturstrondini \u00ed Skotlandi.\n\nAberdeen City er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Skotlandi, n\u00e6st eftir Glasgow og Edinborg. Samstundis er hann ein av 32 s\u00fdslum (council areas) \u00ed Skotlandi.\nB\u00fdurin hev\u00f0i 227.560 \u00edb\u00fagvar \u00ed 2018.\n\nAberdeen er \u00fatb\u00fagvingarsta\u00f0ur vi\u00f0 tveimum universitetum, University of Aberdeen (sett \u00e1 stovn \u00ed 1495), og Robert Gordon University (1992).\n\n\u00c1in Dee rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \nAberdeenshire\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, aberdeencity.gov.uk\nAberdeen, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi"}
{"id": "43574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Palanga", "title": "FK Palanga", "text": "Futbolo klubas Palanga ella Palanga var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Palanga \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2010.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \n Pirma lyga (D2):\n Vinnari (1): 2017\n\nLandskappingin (2011\u20132019)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Palanga\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Panev%C4%97%C5%BEys", "title": "FK Panev\u0117\u017eys", "text": "Futbolo klubas Panev\u0117\u017eys ella Panev\u0117\u017eys er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Panev\u0117\u017eys \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2015.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \n Pirma lyga (D2):\n Vinnari (1): 2018\nLFF taur\u0117\n Vinnarar (1): 2020\n Nummar tvey (0):\nLFF Supertaur\u0117\n Vinnarar (1): 2021\n\nLandskappingin\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 30. desember 2022.\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Panev\u0117\u017eys\n alyga.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Atlantas", "title": "FK Atlantas", "text": "Futbolo klubas Atlantas  ella Atlantas  var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Klaip\u0117da \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1962.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \n Antra lyga (D3):\n Vinnari (1): 2009\n\nLandskappingin (1996\u2013...)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Atlantas\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Kauno%20%C5%BDalgiris", "title": "FK Kauno \u017dalgiris", "text": "Futbolo klubas Kauno \u017dalgiris ella Kauno \u017dalgiris er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Kaunas \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2004. Fr\u00e1 2004 til 2015 var\u00f0 felagi\u00f0 kent sum FK Spyris.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \nA lyga (D1)\n Vinnarar (\u2014): \n Nummar tvey (1): 2022\n 3. pl\u00e1ss (2): 2020, 2021\n\nLandskappingin \nFK Spyris\n\nFK Kauno \u017dalgiris\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 27. desember 2022.\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n\n \n \n\n \n \n \n \n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Kauno \u017dalgiris\n alyga.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Stumbras", "title": "FC Stumbras", "text": "Futbolo klubas Stumbras ella Stumbras var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Kaunas \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2013. Felagi\u00f0 var\u00f0 upployst \u00ed 2019.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \nA lyga (D1)\n 4. pl\u00e1ss (1): 2018\nLitaviska steypakappingin\n Vinnarar (1): 2017\n Nummar tvey (1): 2018\n\nLandskappingin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC Stumbras\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43579", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Riteriai", "title": "FK Riteriai", "text": "Futbolo klubas Riteriai ella Riteriai er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Vilnius \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2005 i Trakai. Fr\u00e1 2005 til 2019 var\u00f0 felagi\u00f0 kent sum FK Trakai.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \nA lyga (D1)\n Vinnarar (\u2014): \n Nummar tvey (2):  2015, 2016\n\nLandskappingin \n FK Trakai\n\n FK Riteriai\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 29. november 2022.\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n \n\n \n\n \n \n\n \n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Riteriai\n alyga.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43580", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20%C5%BDalgiris", "title": "FK \u017dalgiris", "text": "Futbolo klubas \u017dalgiris ella \u017dalgiris er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Vilnius \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1947 (FK Dinamo Vilnius).\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \nA lyga (D1)\n Vinnarar (10): 1991, 1992, 1999, 2013, 2014, 2015, 2016, 2020, 2021, 2022\n Nummar tvey (\u2014):\nLFF taur\u0117\n Vinnarar (14): 1991, 1993, 1994, 1997, 2003 (r), 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 (p), 2016 (r), 2018, 2021, 2022\n Nummar tvey (6): 1990, 1992, 1995, 2000, 2001, 2017\nLFF Supertaur\u0117\n Vinnarar (7): 2003, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2020\n Nummar tvey (1): 2019\n\nLandskappingin \nVMFD \u017dalgiris\n\nFK \u017dalgiris\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 30. desember 2022.\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK \u017dalgiris\n alyga.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20S%C5%ABduva", "title": "FK S\u016bduva", "text": "Futbolo klubas S\u016bduva ella S\u016bduva er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Marijampol\u0117 \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1968.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \nA lyga (D1)\n Vinnarar (3): 2017, 2018, 2019 \n Nummar tvey (4): 2007, 2010, 2020, 2021\nLFF taur\u0117\n Vinnarar (3): 2006, 2009, 2019\n Nummar tvey (3): 1976, 2002, 2016\nSupertaur\u0117\n Vinnarar (4): 2009, 2018, 2019, 2022\n Nummar tvey (2): 2006, 2020\n\nLandskappingin\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 30. juli 2022. (fr\u00e1 www.alyga.lt //FK S\u016bduva)\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK S\u016bduva\n alyga.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sogn%20og%20Fjordane%20fylki", "title": "Sogn og Fjordane fylki", "text": "Sogn og Fjordane er eitt fylki \u00ed landslutinum Vestlandet \u00ed Norra. \u00cd Sogn og Fjordane b\u00fagva umlei\u00f0 109.800 f\u00f3lk.\n\n\u00cd nor\u00f0ri hevur Sogn og Fjordane mark vi\u00f0 M\u00f8re og Romsdal, \u00ed eystri vi\u00f0 Oppland, \n\u00ed ein landsynning vi\u00f0 Buskerud, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Hordaland og \u00ed vestri er Norskahavi\u00f0.\n\nTa\u00f0 eru 26 kommunur \u00ed Sogn og Fjordane. Fyrisitingars\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 fylkinum er \u00ed Leikanger.\n\nKommunur\nSogn og Fjordane fylki hevur 26 kommunur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Sogn og Fjordane fylki, sfj.no\n\nKeldur \n\nFyrrverandi fylkir \u00ed Noregi\u200e"}
{"id": "43585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leikanger%20%28kommuna%29", "title": "Leikanger (kommuna)", "text": "Leikanger  er ein kommuna \u00ed Sogn og Fjordane fylki \u00ed Noregi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, leikanger.kommune.no\n\nKeldur \n\nFyrrverandi kommunur \u00ed Noregi\nSogndal"}
{"id": "43586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Washington%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Washington (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Washington hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n George Washington, fyrsti forseti \u00ed USA\n Washington, D.C., h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed USA\n Washington, eitt stakr\u00edki \u00ed USA"}
{"id": "43590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urslavisk%20m%C3%A1l", "title": "Su\u00f0urslavisk m\u00e1l", "text": "Su\u00f0urslavisku m\u00e1lini eru ein grein av slavisku m\u00e1l\u00e6ttini. \nM\u00e1lini ver\u00f0a tosa\u00f0  av umlei\u00f0 30 mi\u00f3 f\u00f3lk, \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitinum \u00e1 Balkanh\u00e1lvoynni.\nSt\u00f8rstu su\u00f0urslavisku m\u00e1lini eru serbokroatiskt (eisini uppb\u00fdtt \u00ed tr\u00fd m\u00e1l: serbiskt, kroatiskt og bosniskt), bulgarskt og slovenskt.\n\nHygg eisini at\nVesturslavisk m\u00e1l\nEysturslavisk m\u00e1l\n\nSlavisk m\u00e1l"}
{"id": "43591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Algonkinsk%20m%C3%A1l", "title": "Algonkinsk m\u00e1l", "text": "Algonkinsku m\u00e1lini eru h\u00f8vu\u00f0sgrein \u00ed algisku m\u00e1l\u00e6ttini, sum hoyrir til m\u00e1lini hj\u00e1 amerikonsku upprunaf\u00f3lkunum.\n\nUppb\u00fdti\u00f0 \nAlgonkinsku m\u00e1lini ver\u00f0a vanliga b\u00fdtt \u00ed tr\u00edggir flokkar (landafr\u00f8\u00f0iliga skipa\u00f0ar fr\u00e1 vestri til eystur):\n\n Plains: (Blackfoot, Arapaho-m\u00e1lini, Cheyenne)\n Central: (Cree-Montagnais-Naskapi, Menominee, Ojibwe-Potawatomi, Fox-Sauk-Kickapoo, Shawnee, Miami-Illinois)\n Eastern: (Mi'kmaq, Abenaki-m\u00e1lini, Malecite-Passamaquoddy, Massachusett, Narragansett, Mohegan-Pequot, Quiripi-Naugatuck-Unquachog, Mahican, Delaware-m\u00e1lini (Munsee, Unami), Nanticoke, Piscataway, Carolina Algonkin (Pamlico), Powhatan, Etchemin,  Nipmuck, Loup-m\u00e1lini, Shinnecock)\n\nMyndir\n\nA\u00f0rar m\u00e1l\u00e6ttir \u00ed Nor\u00f0uramerika \nA\u00f0rar nor\u00f0uramerikanskar m\u00e1l\u00e6ttir eru irokesiska m\u00e1l\u00e6ttin, sioux-catawbanska m\u00e1l\u00e6ttin, caddoanska m\u00e1l\u00e6ttin, \nuto-aztekiska m\u00e1l\u00e6ttin og atapaskiska m\u00e1l\u00e6ttin.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n  Algonquian Language Family, native-languages.org (enskt)\n Genus Algonquian, wals.info\n\nKeldur \n\nM\u00e1l \u00ed USA"}
{"id": "43592", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20York%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "New York (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 New York hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n New York City, st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed USA\n New York, eitt stakr\u00edki \u00ed USA\n\nHygg eisini at \nNew York Stock Exchange"}
{"id": "43595", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aberdeenshire", "title": "Aberdeenshire", "text": "Aberdeenshire (Aiberdeenshire  \u00e1 skotskum; S\u00ecorrachd Obar Dheathain \u00e1 g\u00e6liskum) er ein av 32 s\u00fdslum (council areas) \u00ed Skotlandi.\nS\u00fdslan var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1996. Fyrisitingars\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 s\u00fdsluni er kortini \u00ed Aberdeen City, sum ikki er partur av Aberdeenshire.\n\nKongaliga slotti\u00f0 Balmoral Castle, i\u00f0 liggur vi\u00f0 \u00e1nna Dee \u00ed vestara parti av Aberdeenshire, er ein av b\u00fasta\u00f0num hj\u00e1 ensku kongsfamiljuni.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed Aberdeenshire \nPeterhead\nFraserburgh\nInverurie\nWesthill\nStonehaven\nEllon\nPortlethen\nBanchory\nTurriff\nKintore\nHuntly\nBanff\nKemnay\nMacduff\n\nHygg eisini at \nAberdeen\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, aberdeenshire.gov.uk\nAberdeenshire \u00e1 kortinum, openstreetmap.org\n\nKeldur \n\nSkotland\nSkotlandsstubbar"}
{"id": "43596", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fraserburgh", "title": "Fraserburgh", "text": "Fraserburgh (The Broch \u00e1 skotskum; A' Bhruaich \u00e1 g\u00e6liskum) \ner ein b\u00fdur vi\u00f0 eysturstrond Skotlands. \n\nFraserburgh liggur \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum \u00ed Aberdeenshire, um lei\u00f0 27 km nor\u00f0an fyri Peterhead. \nB\u00fdurin er t\u00fddningarmikil fiskihavn. Har b\u00fagva 13.100 f\u00f3lk.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, visitfraserburgh.com\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi"}
{"id": "43599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Banff%20%28Skotland%29", "title": "Banff (Skotland)", "text": "Banff (Banbh \u00e1 g\u00e6liskum) er ein b\u00fdur vi\u00f0 eysturstrond Skotlands. Her b\u00fagva umlei\u00f0 4.100 f\u00f3lk. \n\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 Banff-v\u00edkina, \u00ed nor\u00f0ara parti av Aberdeenshire, umlei\u00f0 40 km vestanfyri Fraserburgh. \n\u00c1in Deveron rennur t\u00e6tt framvi\u00f0 b\u00fdnum. \n\nBanff hev\u00f0i veri\u00f0 fyrisitingars\u00e6ti\u00f0 \u00ed s\u00f8guligu s\u00fdsluni Banffshire fr\u00e1 1890 til 1975.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, banff-macduff.com\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Skotlandi"}
{"id": "43600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stockbridge%20%28Massachusetts%29", "title": "Stockbridge (Massachusetts)", "text": "Stockbridge er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Massachusetts. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed vestara parti av stakr\u00edkinum, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til stakr\u00edki New York \nSamstundis liggur hann mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Albany (\u00ed ein \u00fatny\u00f0ing) og Springfield (\u00ed ein landsynning).\n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u 1.903 f\u00f3lk \u00ed Stockbridge.\n\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur t\u00ed\u00f0liga \u00ed 18. \u00f8ld undir navninum Indian Town. \n\u00cd 1739 fekk b\u00fdurin n\u00fdtt navn og var\u00f0 hann uppkalla\u00f0ur eftir Stockbridge \u00ed Hampshire \u00ed Onglandi.\n\n\u00c1in Housatonic River rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Daniel Chester French, myndah\u00f8ggari (1850-1931)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, townofstockbridge.com\n\nKeldur \n\nMassachusetts\nB\u00fdir \u00ed Massachusetts"}
{"id": "43601", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevi%C3%B0%20Rey%C3%B0a", "title": "Nevi\u00f0 Rey\u00f0a", "text": "Nevi\u00f0 Rey\u00f0a er 8-Mannafar hj\u00e1 Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag. B\u00e1turin hevur vunni\u00f0 FM f\u00fdra fer\u00f0ir, \u00ed 2001, 2005, 2016 og \u00ed 2020.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarsambandi F\u00f8roya, rsf.fo\n\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar\nKlaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag"}
{"id": "43602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1turin%20P%C3%A1ll%20Fangi", "title": "B\u00e1turin P\u00e1ll Fangi", "text": "P\u00e1ll Fangi er 6-Mannafar hj\u00e1 Klaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag. B\u00e1turin hevur vunni\u00f0 fleiri FM, b\u00e6\u00f0i vi\u00f0 monnum og kvinnum. Tilsamans hevur b\u00e1turin vunni\u00f0 8 FM. Vi\u00f0 kvinnum \u00ed 1986, 1987, 1989, 1990, 2001 og 2012. Vi\u00f0 Monnum \u00ed 2010, 2018 og \u00ed 2022.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 R\u00f3\u00f0rarsambandi F\u00f8roya, rsf.fo\n\nB\u00e1tar\nKappr\u00f3\u00f0rarb\u00e1tar\nKlaksv\u00edkar R\u00f3\u00f0rarfelag"}
{"id": "43603", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grover%20Cleveland", "title": "Grover Cleveland", "text": "Stephen Grover Cleveland (18. mars 1837 - 24. juni 1908) \nvar amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, politikari og statslei\u00f0ari. \n\nCleveland byrja\u00f0i s\u00edna politiska yrkislei\u00f0 \u00ed 1881, t\u00e1 i\u00f0 hann var\u00f0 valdur til borgarstj\u00f3ra \u00ed Buffalo. \t\n\u00c1ri\u00f0 eftir gj\u00f8rdist hann guvern\u00f8rur \u00ed stakr\u00edkinum New York. \nTvey \u00e1r seinni, \u00ed 1884, bj\u00f3\u00f0a\u00f0i hann seg fram sum demokratiskt forsetavalevni fyri fyrstu fer\u00f0 og hann gj\u00f8rdist vinnari.\n\nHann virka\u00f0i sum 22. forsetin \u00ed USA fr\u00e1 1885 til 1889 og sum 24. forsetin fr\u00e1 1893 til 1897;\nhervi\u00f0 er hann tann einasti amerikanski forseti, sum virka\u00f0i \u00ed tveimum t\u00ed\u00f0arskei\u00f0um, i\u00f0 ikki v\u00f3ru samanhangandi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8ga: Grover Cleveland, obamawhitehouse.archives.gov (enskt)\n Grover Cleveland, millercenter.org (enskt)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1837\nAndl\u00e1t \u00ed 1908\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA"}
{"id": "43604", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caldwell%20%28New%20Jersey%29", "title": "Caldwell (New Jersey)", "text": "Caldwell er ein amerikanskur b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum New Jersey. \n\nB\u00fdurin av slagnum borough liggur \u00ed Essex County, nakrar f\u00e1ar kilometrar \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Newark. \n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u 7.970 f\u00f3lk \u00ed Caldwell.\n\nKend f\u00f3lk \n Grover Cleveland, amerikanskur forseti (1837-1908).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, caldwell-nj.com\n\nKeldur \n\nNew Jersey\nB\u00fdir \u00ed New Jersey"}
{"id": "43613", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20drotning", "title": "Anna drotning", "text": "Anna drotning (enskt: Anne, Queen of Great Britain; f\u00f8dd sum Anna Stuart 6. februar 1665 jul. \u00ed London, dey\u00f0 1. august 1714 jul. sama sta\u00f0) var drotning av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 1702 til 1707 og drotning av St\u00f3ra Bretlandi og \u00cdrlandi fr\u00e1 1707 til 1714.\n\nAnna Stuart var d\u00f3ttir J\u00e1kup II av Onglandi og fyrstu konu s\u00edna Onnu Hyde. L\u00edkasum elsta systir s\u00edn Maria Stuart (Mary II) var\u00f0 hon uppald \u00ed protestantiskari tr\u00fagv. \u00cd 1683 giftist Anna Stuart vi\u00f0 Georg prinsi av Danm\u00f8rk og Noregi, og hertoga av Cumberland. \nSaman fingu tey 17 b\u00f8rn, sum \u00f8ll doy\u00f0u, antin beinavegin ella \u00e1 ungum \u00e1rum.\n\nT\u00e1 i\u00f0 t\u00e1verandi enski kongurin, Vilhj\u00e1lmur av Orania, anda\u00f0ist tann 8. mars 1702 jul., gj\u00f8rdist Anna drotning av Onglandi, Skotlandi og \u00cdrlandi.\n\nTann 1. mai 1707 jul. v\u00f3r\u00f0u Ongland og Skotland l\u00f8gd saman \u00ed Kongsr\u00edki st\u00f3ra Bretlands og samstundis var\u00f0 skotskt fullveldi avtiki\u00f0 vi\u00f0 Sameiningars\u00e1ttm\u00e1lanum. Sostatt bleiv Anna tann fyrsti regentur \u00ed samanlagdu St\u00f3ra Bretlandi.\n \nSjey \u00e1r seinni anda\u00f0ist Anna drotning. T\u00e1 hon doy\u00f0i \u00cd august 1714, hev\u00f0i hon eingi livandi b\u00f8rn og var hon tann seinasti monarkurin av Stuart-\u00e6ttini. \n\nAftan\u00e1 dey\u00f0a Onnu drotningar gj\u00f8rdist Georg kongur yvir St\u00f3ra Bretlandi. Higartil hev\u00f0i hann veri\u00f0 kurf\u00farsti \u00ed kurf\u00farstad\u00f8minum Hannover \nM\u00f3\u00f0ir s\u00edn, Sophia av Pfalz, var av Stuart \u00e6ttini. Hon var abbad\u00f3ttir J\u00e1kup VI av Skotlandi/J\u00e1kup I av Onglandi og konu hansara Elisabeth Stuart.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Anne, Queen of Great Britain and Ireland, britannica.com (enskt)\nAnne, Queen of Great Britain, openlibrary.org (enskt)\nDid Queen Anne have a lesbian affair?, bbc.com (enskt)\n\nKeldur \n\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nKvinnuligir statslei\u00f0arar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1665\nAndl\u00e1t \u00ed 1714"}
{"id": "43614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greta%20Thunberg", "title": "Greta Thunberg", "text": "Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg, f\u00f8dd 3. januar 2003, er ve\u00f0urlagsstr\u00ed\u00f0skvinna (klimaaktivistur) \u00far Sv\u00f8r\u00edki.\n\nHon er abbad\u00f3ttir Olof Thunberg.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Greta Thunberg, imdb.com (\u00e1 enskum)\n Eirikur Lindenskov: Greta Thunberg noktar at taka \u00edm\u00f3ti umhv\u00f8rvisvir\u00f0isl\u00f8n, in.fo, 29. oktober 2019\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2003\nSviar"}
{"id": "43615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Malena%20Ernman", "title": "Malena Ernman", "text": "Malena Ernman (f\u00f8dd 4. november 1970 \u00ed Uppsala) er songkvinna \u00far Sv\u00f8r\u00edki. Hon vann Melodifestivalen \u00ed 2009 vi\u00f0 sanginum La voix.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n Naive (2000)\n Cabaret Songs (2001)\n Songs in Season (2003)\n My Love (2003)\n La voix du nord (2009)\n Santa Lucia - En klassisk Jul (2010)\n Opera di fiori (2011)\n I decembertid (2013)\n Advent (2015)\n Sverige (2016)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskar songkvinnur\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest\nMelodifestivalen luttakarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "43616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lennart%20Johansson", "title": "Lennart Johansson", "text": "Nils Lennart Johansson (f\u00f8ddur 5. november 1929 \u00ed Stokkh\u00f3lmi, dey\u00f0ur 4. juni 2019 sama sta\u00f0) \nvar ein svenskur \u00edtr\u00f3ttarlei\u00f0ari.  \n\nLennart Johansson var forseti \u00ed Evropeisku f\u00f3tb\u00f3ltssamgonguni (UEFA) fr\u00e1 1990 til 2007.\nEftirma\u00f0ur s\u00edn gj\u00f8rdist Michel Platini.\n\nJohansson er higartil longst sitandi forsetin \u00ed UEFA. \u00c1\u00f0renn starvi\u00f0 \u00ed Evropeisku f\u00f3tb\u00f3ltssamgonguni var hann forseti fyri Svenska f\u00f3tb\u00f3ltssambandi \u00ed seinna helmingi av \u00e1ttati\u00e1runum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nLennart Johansson farin, roysni.fo, 6. juni 2019 \nFyrrverandi Uefa-forsetin Lennart Johansson er dey\u00f0ur, in.fo, 5. juni 2019 \n Fyrrverandi forsetin \u00ed UEFA, Lennart Johansson, er dey\u00f0ur, r7.fo, 5. juni 2019 \n Fotbollssverige s\u00f6rjer Lennart Johansson, svenskfotboll.se, 5. juni 2019 (svenskt)\n \u201dHan \u00e4r den st\u00f6rste internationella fotbollsledaren\u201d, svt.se, 5. juni 2019 (svenskt)\n Lennart Johansson obituary, theguardian.com, 6. juni 2019 (enskt)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 2019\nSviar\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Sv\u00f8r\u00edki"}
{"id": "43617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Concord%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Concord (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Concord hevur fleiri t\u00fddningar:\n Concord, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed New Hampshire\n Concord, ein b\u00fdur \u00ed Massachusetts\n Concord, ein b\u00fdur \u00ed Kalifornia"}
{"id": "43618", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helen%20Keller", "title": "Helen Keller", "text": "Helen Adams Keller (f\u00f8dd 27. juni 1880 \u00ed Tuscumbia, Alabama, dey\u00f0 1. juni 1968 \u00ed Easton, Connecticut) \nvar ein amerikanskur rith\u00f8vundur. \n\nT\u00e1 Helen Keller var tvey \u00e1ra gomul, gj\u00f8rdist hon deyv og blind.\n\u00cd 1887 l\u00e6rdi hon, sjey \u00e1ra gomul, fyri fyrstu fer\u00f0, at eitt og hv\u00f8rt or\u00f0 hevur \u00e1v\u00edsa merking. Ta\u00f0 fyrsta or\u00f0i\u00f0, hon dugdi at skilja, var vatn (\"water\").\n\nSeinni skriva\u00f0i hon n\u00f3gvar b\u00f8kur; av teimum eru 12 \u00fatgivnar.\nKendastu verkini hj\u00e1 henni eru sj\u00e1lv\u00e6vis\u00f8gan \"The Story of My Life\" (\u00fatgivin \u00ed 1903), \"The World I Live In\" (1908) og \"Light in My Darkness\" (1960). \nHenda seinasta b\u00f3kin var\u00f0 t\u00f3 \u00fatgivin fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1927 undir heitinum \"My Religion\".\n\nHygg eisini at \n Ragnhild Kaata\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Helen Keller, imdb.com (enskt)\n Helen Keller: The Story of My Life,  (1903), archive.org (enskt) \n Helen Keller: The Story of My Life (Lj\u00f3\u00f0b\u00f3k) (enskt)\n Helen Keller: The Story of My Life - Part III., archive.org (enskt)\n Helen Keller: My Religion (1927), archive.org (enskt)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1880\nAndl\u00e1t \u00ed 1968"}
{"id": "43619", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Blix", "title": "Hans Blix", "text": "Hans Martin Blix (f\u00f8ddur 28. juni 1928 i Uppsala) \ner ein svenskur politikari og diplomatur.  \n\nHans Blix var forma\u00f0ur \u00ed Altj\u00f3\u00f0a kjarnorkustovninum IAEA fr\u00e1 1981 til 1997. \nEftirma\u00f0ur s\u00edn gj\u00f8rdist Mohamed ElBaradei.\n\nBlix er mest kendur  fyri at hava veri\u00f0 lei\u00f0ari \u00ed altj\u00f3\u00f0a eftirlitsb\u00f3lkinum \u00ed Irak \u00ed 2000.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHans Blix, wmdcommission.org\nHans Blix, un.org\n Hans Blix, theguardian.com (enskt)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nSviar\nSvenskir politikarar"}
{"id": "43620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/York", "title": "York", "text": "York (enskt: City of York, fornnorr\u00f8nt: Jorv\u00edk, lat\u00ednskt: Eboracum) \ner ein enskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur \u00ed sunnara parti av greivad\u00f8mi (county) North Yorkshire \u00ed landslutinum Yorkshire and the Humber \u00ed Nor\u00f0uronglandi. \n\u00cd 2017 b\u00fa\u00f0u \u00ed York umlei\u00f0 208.000 f\u00f3lk. \n\nYork er s\u00f8guligur b\u00fdur, bygdur \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini.  \nSt\u00e1siliga d\u00f3mkirkjan \"York Minster\" er st\u00f8rsta kirkjan \u00far mi\u00f0\u00f8ldini \u00ed Onglandi.\n\n\u00cd b\u00fdnum renna \u00e1irnar Foss og Ouse saman.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \nAlcuin, fj\u00f8lfr\u00f8\u00f0ingur (735\u2013804)\nGuy Fawkes, heryvirma\u00f0ur (1570\u20131606)\nW. H. Auden, rith\u00f8vundur (1907\u20131973)\nJudi Dench, sj\u00f3nleikarinna (f. 1934)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, york.gov.uk\n York \u00e1 kortinum, openstreetmap.org\n York, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "43628", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FIFA", "title": "FIFA", "text": "FIFA (F\u00e9d\u00e9ration Internationale de Football Association) er alheims samgonga fyri tj\u00f3\u00f0ar f\u00f3tb\u00f3ltssambondini. \nLimasambondini eru \u00far mestsum \u00f8llum londum \u00ed heiminum.\nF\u00f8royar gj\u00f8rdist limur \u00ed FIFA 2. juli 1988.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd mai 1904 hittust sjey tj\u00f3\u00f0ir \u00ed Par\u00eds fyri at seta \u00e1 stovn FIFA. Fyrstu limalondini v\u00f3ru Belgia, Danmark, Frakland, Ni\u00f0urlond, Spania, Sveis og Sv\u00f8r\u00edki. \n\nOngland, Skotland, \u00cdrland og Wales v\u00f3ru ikki umbo\u00f0a\u00f0 \u00e1 fundinum, men Ongland gj\u00f8rdist limur \u00e1ri\u00f0 eftir (1905) og Skotland \u00f3g Wales fylgdu \u00ed 1910. Fyrstu limalondini uttanfyri Evropa v\u00f3ru Su\u00f0urafrika \u00ed 1909/1910, Argentina \u00ed 1912 og Kili saman vi\u00f0 USA \u00ed 1913.\n\n\u00cd dag er altj\u00f3\u00f0a f\u00f3tb\u00f3ltssamgongan meginfelagi\u00f0 fyri tj\u00f3\u00f0ar f\u00f3tb\u00f3ltssambond \u00far 211 londum.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 FIFA er s\u00ed\u00f0an 1932 \u00ed Z\u00fcrich \u00ed Sveis.\nN\u00faverandi FIFA-forseti s\u00ed\u00f0an 2016 er Gianni Infantino.\n\nHygg eisini at \nHM f\u00f3tb\u00f3ltur\nUEFA\nIFAB\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, fifa.com\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur"}
{"id": "43629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bodensee", "title": "Bodensee", "text": "Bodensee (Lake Constance \u00e1 enskum) er eitt vatn, sum liggur \u00e1 markinum millum T\u00fdskland, Eysturr\u00edki og Sveis.\nVatni\u00f0, i\u00f0 er tri\u00f0st\u00f8rsta \u00ed Mi\u00f0evropa, er 63 km til longdar, 14 km breitt og 536 ferkilometrar til v\u00edddar. Ta\u00f0 ver\u00f0ur vanliga b\u00fdtt \u00ed tveir partar, Obersee (473 km\u00b2) og Untersee (63 km\u00b2).\n\nR\u00edn\u00e1 rennur \u00edgj\u00f8gnum vatni\u00f0. Tann parturin av R\u00edn\u00e1nni sum rennur \u00ed vatni\u00f0 \u00e1 eystara endanum eitur \"Alpenrhein\", parturin sum rennur millum Obersee og Untersee kallast \"Seerhein\" \nog tann parturin sum rennur \u00far vatninum \u00e1 ytra vestara endanum ver\u00f0ur nevndur \"Hochrhein\".\n\nSt\u00f8rstu oyggjarnar \u00ed vatninum eru \"Reichenau\" sum liggur \u00ed Untersee, oyggin \"Lindau\" \u00ed eystara parti av Obersee, og oyggin \"Mainau\", i\u00f0 liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av Obersee sum vanliga ver\u00f0ur nevndur \"\u00dcberlinger See\". \n\nKendastu b\u00fdirnir fram vi\u00f0 vatninum eru Konstanz, Meersburg, Friedrichshafen og Lindau, sum liggja fram vi\u00f0 nor\u00f0ara strondini \u00e1 vatninum \u00ed T\u00fdsklandi. Bregenz liggur \u00e1 ytra eystara enda av vatni \u00ed Eysturr\u00edki og b\u00fdirnir Rorschach, Romanshorn og Kreuzlingen liggja fram vi\u00f0 sunnara strondini \u00e1 vatninum \u00ed Sveis.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Lake Constance, wikivoyage.org (enskt)\n Bodensee, wikivoyage.org  (t\u00fdskt)\n\nKeldur \n\nV\u00f8tn\nT\u00fdskland\nEysturr\u00edki\nSveis"}
{"id": "43632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bregenz", "title": "Bregenz", "text": "Bregenz er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed eysturr\u00edkska lutstatinum Vorarlberg, sum er vestasti landspartur \u00ed Eysturr\u00edki. \nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 vatni\u00f0 Bodensee, heilt vesturi \u00ed Vorarlberg. Vi\u00f0 \u00e1rsbyrjan \u00ed 2019 v\u00f3ru ta\u00f0 29.762 f\u00f3lk, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed Bregenz.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, bregenz.at\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Eysturr\u00edki"}
{"id": "43633", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birmingham%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Birmingham (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Birmingham hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Birmingham, ein b\u00fdur \u00ed Onglandi\n Birmingham, ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Alabama"}
{"id": "43634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20D%C5%BEiugas", "title": "FC D\u017eiugas", "text": "Futbolo klubas D\u017eiugas ella FC D\u017eiugas er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Tel\u0161iai \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1923.\n\nHei\u00f0ur\n\nF\u00f3tb\u00f3ltskappingar \u00ed Litava \n Pirma lyga (D2):\n Vinnari (1): 2019\n\nLandskappingin (2014.\u2013)\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 30. desember 2022.\n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\" \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\" \n\n \n \n \n \n  \n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FC D\u017eiugas\n lietuvosfutbolas.lt\n Futbolinis.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Banga", "title": "FK Banga", "text": "Futbolo klubas Banga ella FK Banga er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Garg\u017edai \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1966.\n\nLandskappingin (2004\u2013)\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 30. august 2022.\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n\n (fra FK Riteriai)\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" | Banga / Banga B\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Banga\n alyga.lt\n lietuvosfutbolas.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Jonava", "title": "FK Jonava", "text": "Futbolo klubas Jonava ella FK Jonava er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Jonava \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1991.\n\nLandskappingin (2000.\u2013...)\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 10. desember 2022.\n\n \n \n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n U-18\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" | \n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Jonava\n alyga.lt\n lietuvosfutbolas.lt\n [ SOCCERWAY]\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43637", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/DFK%20Dainava", "title": "DFK Dainava", "text": "Dz\u016bkijos futbolo klubas Dainava ella DFK Dainava er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Alytus \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2016.\n\nLandskappingin (2016.\u2013)\n\nKlub litir \n R\u00f8d og bl\u00e5.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 DFK Dainava\n lietuvosfutbolas.lt\n LFF I lyga (Pirma lyga)\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43638", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Nev%C4%97%C5%BEis", "title": "FK Nev\u0117\u017eis", "text": "Futbolo klubas Nev\u0117\u017eis ella FK Nev\u0117\u017eis er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far K\u0117dainiai \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1962.\n\nLandskappingin (1995.\u2013...)\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 30. august 2022.\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\" \n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n \n \n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" | Nev\u0117\u017eis / Nev\u0117\u017eis B\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n  U-18\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 FK Nev\u0117\u017eis\n lietuvosfutbolas.lt\n LFF I lyga (Pirma lyga)\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43639", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Pakruojis", "title": "FC Pakruojis", "text": "Pakruojo futbolo centras ella FC Pakruojis var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Pakruojis \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2016.\n\nLandskappingin (2016\u20132019)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Facebook\n lietuvosfutbolas.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43640", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FA%20%C5%A0iauliai", "title": "FA \u0160iauliai", "text": "\u0160iauli\u0173 futbolo akademija ella FA \u0160iauliai er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far \u0160iauliai \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2007.\n\nLandskappingin (2010.\u2013...)\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 24. november 2022.\n\n (fra FK Riteriai)\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n (fra DFK Dainava)\n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n siauliufa.lt\n Facebook\n lietuvosfutbolas.lt\n alyga.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43641", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FK%20Utenos%20Utenis", "title": "FK Utenos Utenis", "text": "Futbolo klubas Utenis ella FK Utenis er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Utena \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1933.\n\nLandskappingin (2014\u2013...)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n V\u0160\u012f FK Utenos Utenis\n Facebook Offisielt nettsted \n lietuvosfutbolas.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43642", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portland%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Portland (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Portland hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Portland, ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Oregon \u00ed USA\n Portland, ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Maine \u00ed USA"}
{"id": "43643", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giuseppe%20Conte", "title": "Giuseppe Conte", "text": "Giuseppe Conte (f\u00f8ddur 8. august 1964 \u00ed Volturara Appula, n\u00e6rhendis Foggia \u00ed Apulia) \ner italskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hann er uttanfloksma\u00f0ur.\n\nSum eftirma\u00f0ur hj\u00e1 Paolo Gentiloni gj\u00f8rdist Giuseppe Conte 1. juni 2018 tann 58. fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin (Presidente del Consiglio) \u00ed Italia.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 italska fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum: Il Presidente, governo.it (\u00e1 italskum)\nConte Giuseppe, civilistiitaliani.eu (\u00e1 italskum)\nGiuseppe Conte, unifi.it\nItalian prime minister candidate says he lectured in Malta - but the University has no record of him, timesofmalta.com, 22. mai 2018 (\u00e1 enskum)\n Doubts raised over academic credentials of proposed Italian PM, theguardian.com, 22. mai 2018 (\u00e1 enskum)\n Giuseppe Conte soll Lebenslauf gesch\u00f6nt haben, spiegel.de, 23. mai 2018 (\u00e1 t\u00fdskum)\n\nKeldur \n\nItalskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1964"}
{"id": "43644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Apulia", "title": "Apulia", "text": "Apulia (italskt: Puglia) er ein av teimum 20 regi\u00f3nunum \u00ed Italia og liggur \u00ed landsynningspartinum av landinum. \nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Apulia er Bari.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nApulia hevur strond vi\u00f0 Adriahav fyri eystan, vi\u00f0 J\u00f3nahav \u00ed landsynningi og vi\u00f0 Tarantofl\u00f3gva fyri sunnan.\nApulia hevur mark vi\u00f0 Molise fyri nor\u00f0an, Campania fyri vestan og Basilicata \u00ed \u00fatsynningi.\n\nRegi\u00f3nin er b\u00fdtt upp \u00ed seks landslutir, i\u00f0 aftur at uppb\u00fdttir \u00ed 258 kommunur (comuni) vi\u00f0 Bari sum st\u00f8rstu kommunu vi\u00f0 323.370 \u00edb\u00fagvum. Apulia fevnir um eitt \u00f8ki \u00e1 19.345 km\u00b2 og hevur n\u00e6rum 4 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar.\n\nLandslutir \n\nApulia er b\u00fdtt upp \u00ed seks landslutir: \n\nFoggia\nBarletta-Andria-Trani\nBari\nTaranto\nBrindisi\nLecce\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \nOtrantostr\u00e6ti\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nAlmenna Heimas\u00ed\u00f0an, regione.puglia.it\nApulia, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nRegi\u00f3nir \u00ed Italia"}
{"id": "43645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baffinsland", "title": "Baffinsland", "text": "Baffinsland (enskt: Baffin Island, inuktitut: \u157f\u146d\u1585\u1456\u14d7\u1483 Qikiqtaaluk, \u00fattala\u00f0: [qikiqta\u02d0luk], fornnorr\u00f8nt: Helluland) er st\u00f8rsta oyggj \u00ed Kanada og fimtst\u00f8rsta oyggj \u00ed heiminum. Oyggin er umlei\u00f0 1600 km til longdar og millum 200 og 700 km brei\u00f0. V\u00edddin er 507.451 km\u00b2.\nBaffinsland er ein partur av kanadiska megin\u00f8kinum Nunavut. \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00ed Baffinslandi 14.875 f\u00f3lk.\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed oynni eitur Iqaluit (Frobisher Bay til 1987). Hann liggur sunnarumegin \u00ed Baffinslandi, og er samstundis st\u00f8rsta b\u00faseting og einasti b\u00fdur. \u00cd 2011 hev\u00f0i b\u00fdurin uml. 6.700 \u00edb\u00fagvar. \n\nN\u00e6stst\u00f8rsta b\u00faseting \u00e1 oynni, Pond Inlet (Inuktitut: Mittimatalik), er fyri nor\u00f0an. Her b\u00fa\u00f0u uml. 1.500 f\u00f3lk \u00ed 2011. Tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur er Pangnirtung vi\u00f0 1.425 \u00edb\u00fagvum.\n\nBaffinsland hevur strond vi\u00f0 Baffinsfl\u00f3gva \u00ed landnyr\u00f0ingi, vi\u00f0 D\u00e1visfj\u00f8r\u00f0 fyri eystan, vi\u00f0 Labradorhav \u00ed landsynningi, \nvi\u00f0 Hudsonsund fyri sunnan, vi\u00f0 Foxefl\u00f3gva \u00ed \u00fatsynningi, vi\u00f0 Boothiafl\u00f3gva fyri vestan og vi\u00f0 Lancastersund fyri nor\u00f0an.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\nbaffinisland.ca (enskt)\n Baffin Island Inuit, thecanadianencyclopedia.ca (enskt)\nThe Medieval Norse on Baffin Island, counter-currents.com (enskt)\nBaffin Island,  wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nKanada\nOyggjar"}
{"id": "43646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oyggjaleikir%202019", "title": "Oyggjaleikir 2019", "text": "XVIII (18.) Oyggjaleikirnir v\u00f3r\u00f0u hildnir \u00ed Gibraltar \u00ed juli 2019. Hetta var onnur fer\u00f0, at Gibraltar var vertur fyri Oyggjaleikunum.\n\nLuttakandi oyggjar og oyggjalond\nTa\u00f0 v\u00f3ru 22 oyggjar og oyggjalond, sum lutt\u00f3ku \u00e1 Oyggjaleikum 2019. Oyggjarnar v\u00f3ru \u00far Evropa, Su\u00f0uratlantarhavinum og \u00far Karibiska havinum. \n\nTv\u00e6r oyggjar v\u00f3ru ikki umbo\u00f0a\u00f0ar hesa fer\u00f0; ta\u00f0 v\u00f3ru Rhodos og Fr\u00f8ya.\n\n\u00cdtr\u00f3ttagreinar\n\u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 14 ymiskar \u00edtr\u00f3ttargreinir \u00e1 hesum sinni:\nfr\u00e6lsur \u00edtr\u00f3ttur, badminton, kurvab\u00f3ltur, strandarflogb\u00f3ltur, \ns\u00fakkling, judo, sigling, skj\u00f3ting, squash, svimjing, \nbor\u00f0tennis, bowling, tennis og triatlon. \n\nT\u00f8lini \u00ed klombrum v\u00edsa tal av hei\u00f0ursmerkjum fyri hv\u00f8rja \u00edtr\u00f3ttagrein.\n\nYvirlit yvir hei\u00f0ursmerki\nDagf\u00f8rt 12. juli 2019.\n\nFr\u00e1grei\u00f0ing:\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \ngibraltar2019\ngibraltar2019results\nOYL2019, kvf.fo\nElisabeth skal bera vatni\u00f0, kvf.fo\nOyggjaleikasetan 2019, kvf.fo\nOyggjaleikir 2019: Svimjing, t\u00fdsdag 9 juli, kvf.fo\nNakrar minningarr\u00edkar l\u00f8tur fr\u00e1 Oyggjaleikunum, kvf.fo\n\nKeldur \n\n2019\n2019 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "43649", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boris%20Becker", "title": "Boris Becker", "text": "Boris Becker (f\u00f8ddur 22. november 1967 \u00ed Leimen, n\u00e6rhendis Heidelberg, T\u00fdskland) \ner ein t\u00fdskur fyrrverandi tennisleikari.\nHann gj\u00f8rdist heimskendur \u00ed 1985, t\u00e1 hann, sum 17 \u00e1ra gamal, var\u00f0 yngsti leikari nakrant\u00ed\u00f0 at vinna tennisfinaluna \u00ed Wimbledon \u00ed London.\n\n\u00cd 1989 vann Becker enn eina fer\u00f0 finaluna \u00ed London. \u00cd alt n\u00e1ddi hann at koma \u00ed sjey finalur \u00ed Wimbledon.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nBoris Becker, munzinger.de (stutt \u00e6vis\u00f8ga, t\u00fdskt)\nBoris Becker, britannica.com (stutt \u00e6vis\u00f8ga, enskt)\nRankings - Boris Becker, atptour.com (enskt)\n Player's Details - Boris Becker, itftennis.com (enskt)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskarar\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far T\u00fdsklandi\nTennisleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "43650", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Quebec%20City", "title": "Quebec City", "text": "Quebec City (franskt: Qu\u00e9bec, vestur-abenakiskt: Kephek) er ein b\u00fdur \u00ed Kanada. \nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Quebec. \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00ed Quebec City umlei\u00f0 531.900 f\u00f3lk.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Quebec City, quebec.qc.ca (\u00e1 enskum)\nQuebec City, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charlottetown", "title": "Charlottetown", "text": "Charlottetown er ein b\u00fdur \u00ed eystara parti av Kanada. \n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Prince Edward Island. \n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00ed Charlottetown umlei\u00f0 36.000 f\u00f3lk.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nCharlottetown, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43652", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St.%20John%27s", "title": "St. John's", "text": "St. John's er ein b\u00fdur \u00ed eystara parti av Kanada. \n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum N\u00fdfundlandi og Labrador. \n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 108.800 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum, stjohns.ca\nSt. John's, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victoria%20%28British%20Columbia%29", "title": "Victoria (British Columbia)", "text": "Victoria er ein b\u00fdur n\u00e6rindis Kyrrahavsstrondini \u00ed vestara parti av Kanada. B\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum British Columbia. \n\nVictoria liggur uml. 100 km sunnan fyri Vancouver, heilt \u00fati \u00e1 landsynningsendanum \u00e1 oynni Vancouver Island, beint vi\u00f0 marki\u00f0 til stakr\u00edki\u00f0 Washington \u00ed USA. Amerikanski st\u00f3rb\u00fdur Seattle er uml. 100 km \u00ed ein landsynning \u00far Victoria. Ta\u00f0 154 km langa og 20 til 40 km brei\u00f0a sundi\u00f0 sunnan fyri oynna eitur Strait of Juan de Fuca. Sundi\u00f0 \u00e1 markinum millum Kanada og USA er ein partur av Salish Sea.\n\n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00ed Victoria umlei\u00f0 85.800 f\u00f3lk.\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur undir heitinum Fort Victoria \u00ed 1843.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, victoria.ca\nVictoria, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victoria%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Victoria (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Victoria hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Victoria, bretsk drotning \n Victoria, kanadiskur b\u00fdur\n\nHygg eisini at \nViktoriavatn"}
{"id": "43655", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Menorka", "title": "Menorka", "text": "Menorka er ein oyggj \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavinum. \nHon er eystasta og nor\u00f0asta oyggin av Balearoyggjunum. \nHesin oyggjab\u00f3lkur hoyrir politiskt til Spania.  \n\nMenorka er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed b\u00f3lkinum, n\u00e6st eftir Mallorka.\nV\u00edddin av oynni er 702 ferkilometrar og her b\u00fagva umlei\u00f0 91.000 f\u00f3lk. \nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Ma\u00f3 (ella Mah\u00f3n). Hann hevur umlei\u00f0 28.600 \u00edb\u00fagvar.\nSt\u00f8rsti b\u00fdur er Ciutadella vi\u00f0 29.000 \u00edb\u00fagvum.\nH\u00e6gsta punkti\u00f0 \u00e1 oynni eitur \"Monte Toro\". Ta\u00f0 er 358 metrar yvir havinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, cime.es\nMenorca, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOyggjar\nSpania"}
{"id": "43657", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regina%20%28Saskatchewan%29", "title": "Regina (Saskatchewan)", "text": "Regina er ein b\u00fdur \u00ed mi\u00f0vestri \u00ed Kanada. \n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Saskatchewan. \u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00ed Regina umlei\u00f0 215.000 f\u00f3lk.\n\nS\u00f8ga \nUpprunaliga navni\u00f0 \u00e1 b\u00fasetingini var Wascana, sum merkir 'bisonabein' \u00ed t\u00ed sta\u00f0bundna Cree-m\u00e1linum. \u00cd 1882 fekk b\u00fdurin lat\u00ednska heiti\u00f0 \"Regina\", sum merkir 'drotning'; til hei\u00f0urs fyri Viktoriu, t\u00e1verandi bretsku drotningina.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, regina.ca \nRegina, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43658", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Whitehorse", "title": "Whitehorse", "text": "Whitehorse er ein b\u00fdur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av Kanada. \n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed megin\u00f8kinum Yukon. Whitehorse er st\u00f8rsta b\u00faseting og einasti b\u00fdur \u00ed megin\u00f8kinum.\n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00ed Whitehorse umlei\u00f0 25.000 f\u00f3lk. Ta\u00f0 eru tveir tri\u00f0ingar av samla\u00f0a f\u00f3lkatali \u00ed Yukon.\n\nWhitehorse er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Yukon s\u00ed\u00f0an 1953. \u00c1\u00f0renn var Dawson City mi\u00f0depilin \u00ed megin\u00f8kinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, whitehorse.ca\nWhitehorse, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43659", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anguilla", "title": "Anguilla", "text": "Anguilla er ein oyggj \u00ed Vesturkaribiska havinum, i\u00f0 hoyrir politiskt til St\u00f3ra Bretland.\n\nOyggin liggur beint nor\u00f0anfyri St. Martin og eystanfyri Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar. Hon er 26 km til longdar og 4.8 km brei\u00f0.\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u uml. 17.400 f\u00f3lk \u00e1 Anguilla. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur The Valley.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, gov.ai\n Anguilla, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNor\u00f0uramerika\nKaribia\nOyggjar"}
{"id": "43660", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montserrat", "title": "Montserrat", "text": "Montserrat er ein oyggj \u00ed Vesturkaribiska havinum, i\u00f0 hoyrir politiskt til St\u00f3ra Bretland.\n\nOyggin liggur \u00ed ein landsynning \u00far Nevis, \u00ed ein \u00fatsynning \u00far Antigua og \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far Guadeloupe. Hon er 16 km til longdar og 11 km brei\u00f0. \u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u 5.315 f\u00f3lk \u00e1 Montserrat. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin var Plymouth, sum fullkomiliga var\u00f0 lagdur \u00ed oy\u00f0i, s\u00ed\u00f0an gosfjalli\u00f0 Soufriere Hills f\u00f3r at goysa \u00f3gvusliga \u00ed 1995. Tveir tri\u00f0ingar av oyggjab\u00fagvunum m\u00e1ttu s\u00ed\u00f0an fl\u00fdggja fr\u00e1 oynni. N\u00fdggi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin ver\u00f0ur bygdur \u00ed Little Bay, men \u00ed l\u00f8tuni er Brades fyribils h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, gov.ms\n Montserrat, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNor\u00f0uramerika\nKaribia\nOyggjar"}
{"id": "43665", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yellowknife", "title": "Yellowknife", "text": "Yellowknife (Dogrib/T\u0142\u0131\u0328ch\u01eb Yat\u0131\u00ec: S\u01eb\u0300mbak'\u00e8) er ein kanadiskur b\u00fdur, sum liggur \u00ed megin\u00f8kinum Northwest Territories. \nYellowknife er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Northwest Territories.\n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u 18.884 f\u00f3lk \u00ed h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nB\u00fdurin liggur \u00ed sunnara parti \u00ed NWT, \u00e1 nor\u00f0urs\u00ed\u00f0uni av vatni Great Slave Lake, sum er n\u00e6stst\u00f8rsta vatni\u00f0 \u00ed  megin\u00f8kinum, n\u00e6st eftir Great Bear Lake.\n\nS\u00f8ga \nYellowknife var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1935, t\u00e1 i\u00f0 gull var\u00f0 funni\u00f0 \u00ed \u00f8kinum.\nB\u00fdurin vaks skj\u00f3tt og gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed NWT \u00ed 1967.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, yellowknife.ca\nYellowknife, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43666", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bretsku%20J%C3%B3mfr%C3%BAoyggjar", "title": "Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar", "text": "Bretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar (enskt: British Virgin Islands) \ner ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Vesturkaribiska havinum, eystanfyri Puerto Riko. Oyggjab\u00f3lkurin hoyrir politiskt til St\u00f3ra Bretland.\n\nBretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar er ein av tr\u00edmum oyggjab\u00f3lkunum, i\u00f0 saman mynda J\u00f3mfr\u00faoyggjar \u00ed Karibia.\nHinir b\u00e1\u00f0ir oyggjab\u00f3lkarnir eru Amerikonsku og Puertorikansku J\u00f3mfr\u00faoyggjar. \nAllar hesar oyggjarnar eru partur av Sm\u00e1u Antilloyggjum. \n\nBretsku J\u00f3mfr\u00faoyggjar fevnir um f\u00fdra st\u00f3rar oyggjar og 50 sm\u00e1ar oyggjar. Samla\u00f0a v\u00edddin hj\u00e1 hesum oyggjunum er 153 km\u00b2. \u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u uml. 35.800 f\u00f3lk \u00e1 oyggjunum.\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin eitur Road Town. Hann liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed st\u00f8rstu oynni, Tortola.\n\nSt\u00f8rstu oyggjar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, bvi.gov.vg\nBritish Virgin Islands, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNor\u00f0uramerika\nKaribia\nOyggjar\nHj\u00e1lond\nBretland"}
{"id": "43667", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erie%20%28Pennsylvania%29", "title": "Erie (Pennsylvania)", "text": "Erie () er ein amerikanskur b\u00fdur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av Pennsylvania. B\u00fdurin liggur fram vi\u00f0 Erievatni.\n\nErie liggur mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdnum Cleveland (\u00ed ein \u00fatsynning) og Buffalo (\u00ed ein landnyr\u00f0ing).  \nSunnanfyri Erie, \u00ed \u00fatsynningsparti av Pennsylvania, er Pittsburgh.\n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed Erie fleiri enn 96 t\u00fasund f\u00f3lk og hervi\u00f0 er hann fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Pennsylvania (n\u00e6st eftir Philadelphia, Pittsburgh og Allentown).\n\nB\u00fdurin var grundlagdur \u00ed 1795 og er uppkalla\u00f0ur eftir Erievatni og upprunaf\u00f3lki erie, \nsum b\u00fa\u00f0i \u00ed 17. \u00f8ld \u00e1 sunnaru s\u00ed\u00f0u av vatni.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, cityof.erie.pa.us\n\nKeldur \n\nPennsylvania\nB\u00fdir \u00ed Pennsylvania"}
{"id": "43674", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Goodbye%20May%20Seem%20Forever", "title": "Goodbye May Seem Forever", "text": "\"Goodbye May Seem Forever\" (danskt heiti: \"Det er s\u00e5 sv\u00e6rt at skilles\") er sangurin, sum ver\u00f0ur sungin \u00ed Disney-teknifilminum The Fox and the Hound fr\u00e1 1981. Richard Rich og Jeffrey Patch skriva\u00f0u sangin og Jeanette Nolan sang.\n\nDisney sangir"}
{"id": "43679", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Persian%20Gulf%20Pro%20League", "title": "Persian Gulf Pro League", "text": "Persian Gulf Pro League (Persiskt: \u0644\u06cc\u06af \u0628\u0631\u062a\u0631 \u062e\u0644\u06cc\u062c \u0641\u0627\u0631\u0633), best kend sum PGPL, \u00e1 sponskum eisini nevnd Primera Divisi\u00f3n, er tann besta Iranska f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin hj\u00e1 monnum. Deildin hevur 16 av teimum bestu li\u00f0unum \u00far Iran.\n\nVinnarar b\u00fdtt upp eftir felag\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Iran\nMeistaradeildir \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti"}
{"id": "43682", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20sveisiskar%20b%C3%BDir%20eftir%20%C3%ADb%C3%BAgvatali", "title": "Listi yvir sveisiskar b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali", "text": "Hetta er ein listi yvir sveisiskum b\u00fdum vi\u00f0 yvir 10 000 \u00edb\u00fagvum.\n\nB\u00fdur skriva\u00f0ur vi\u00f0 feitum stavum: H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed einum fylki (Kanton)\nB\u00fdur skriva\u00f0ur vi\u00f0 sk\u00e1kskrift: St\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed fylkinum (Kanton)\n1 B\u00fdur vi\u00f0 s\u00f8guligum serr\u00e6ttindum\n2 B\u00fdur vi\u00f0 s\u00f8guligum markna\u00f0arloyvi\n3 T\u00f8lini \u00e1\u00f0renn 2010 fyri b\u00fdin Jona burturav (samanlegging av Jona og Rapperswil \u00ed 2007)\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n Sveis\n Listi yvir heimsins st\u00f8rstu b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n\nB\u00fdir \u00ed Sveis\nListar"}
{"id": "43683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luzern", "title": "Luzern", "text": "Luzern (enskt og franskt: Lucerne, italskt og retoromanskt: Lucerna) \ner ein b\u00fdur \u00ed Sveis, i\u00f0 liggur mitt \u00ed landinum.\n\nLuzern liggur fram vi\u00f0 vatni Vierwaldst\u00e4ttersee og er tann 7. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sveis. \u00cd 2017 b\u00fa\u00f0u har 81.673 f\u00f3lk.\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed fylkinum Luzern.\n\n\u00c1in Reuss rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin og b\u00fdtir hann \u00ed tveir partar, Altstadt og Neustadt. \nTr\u00e6br\u00fagvin \"Kapellbr\u00fccke\" bindir b\u00fdarpartarnar saman.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a: stadtluzern.ch\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Sveis"}
{"id": "43684", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kanadiskur%20dollari", "title": "Kanadiskur dollari", "text": "Kanadiskur dollari (stytt: Can$; ISO 4217 kotur: CAD) er mynteind \u00ed Kanada.\nEin kanadiskur dollari svarar til 100 kanadiskar sentar.\n\nPengase\u00f0larnir ver\u00f0a \u00fatgivnir av kanadiska tj\u00f3\u00f0bankanum \"Bank of Canada\".\nMyntir ver\u00f0a slignir av kanadisku myntsmi\u00f0juni \"Royal Canadian Mint\" \u00ed Ottawa.\n\nS\u00ed eisini \nAmerikanskur dollari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Currency, bankofcanada.ca (\u00e1 enskum)\n N\u00faverandi kanadisku pengase\u00f0lar: Frontiers, bankofcanada.ca\n\nKeldur\n\nGjaldoyra\nKanada"}
{"id": "43685", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gordon%20Brown", "title": "Gordon Brown", "text": "James Gordon Brown (f\u00f8ddur 20. februar 1951 \u00ed Giffnock \u00ed Skotlandi) \ner ein bretskur politikari. Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 juni \u00ed 2007 til mai \u00ed 2010. \nEftirma\u00f0ur hj\u00e1 Brown \u00ed emb\u00e6tinum sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri gj\u00f8rdist t\u00e1verandi lei\u00f0ari \u00ed Konservativa flokkinum, David Cameron. \n\nBrown var eisini forma\u00f0ur \u00ed bretska Arbei\u00f0araflokkinum (Labour Party) til mai 2010.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, gordonandsarahbrown.com (\u00e1 enskum)\nPast Prime Ministers -  Gordon Brown, gov.uk (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSkotar\nBretskir politikarar\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "43686", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Cameron", "title": "David Cameron", "text": "David William Donald Cameron (f\u00f8ddur 9. oktober 1966 \u00ed London) er ein bretskur politikari. \nHann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed St\u00f3ra Bretlandi \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 mai 2010 til juli 2016.\n\nCameron gj\u00f8rdist flokslei\u00f0ari \u00ed Konservativa flokkinum \u00ed 2005.  \nEftir f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um ES-limaskap 23. juni 2016 valdi hann t\u00f3 at leggja fr\u00e1 s\u00e6r, b\u00e6\u00f0i sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri og flokslei\u00f0ari, t\u00ed bretar h\u00f8vdu atkv\u00f8tt m\u00f3ti ES-limaskapi og m\u00f3ti tilm\u00e6linum fr\u00e1 Cameron. \nEftirma\u00f0ur hj\u00e1 honum gj\u00f8rdist Theresa May.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nThe Rt Hon David Cameron, gov.uk (\u00e1 enskum)\nRt Hon David Cameron, parliament.uk (\u00e1 enskum)\nDavid Cameron, conservatives.com, 15. febr. 2012 (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nBretskir politikarar\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1966"}
{"id": "43687", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kranj", "title": "Kranj", "text": "Kranj (t\u00fdskt: Krainburg) er ein b\u00fdur \u00ed nor\u00f0ara parti av Slovenia, umlei\u00f0 20 kilometrar nor\u00f0anfyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Ljubljana, \nB\u00fdurin liggur millum Alpurnar og Adriahavi\u00f0. \n\n\u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u \u00ed Kranj 36.874 f\u00f3lk (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um v\u00f3ru ta\u00f0 55.029 f\u00f3lk). Harvi\u00f0 er hann fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Slovenia.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, kranj.si\nKranj, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSlovenia"}
{"id": "43688", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maribor", "title": "Maribor", "text": "Maribor (t\u00fdskt: Marburg an der Drau) er ein b\u00fdur \u00ed landnyr\u00f0ingsparti av Slovenia, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Eysturr\u00edki.\n\n\u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u \u00ed Maribor 95.171 f\u00f3lk (vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um v\u00f3ru ta\u00f0 111.170 f\u00f3lk). \nHarvi\u00f0 er hann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Slovenia, n\u00e6st eftir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Ljubljana.\n\n\u00c1in Drava rennur igj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, Maribor.si\nMaribor, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSlovenia"}
{"id": "43690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Justin%20Trudeau", "title": "Justin Trudeau", "text": "Justin Pierre James Trudeau (f\u00f8ddur 25. desember 1971 \u00ed Ottawa \u00ed Ontario) \ner ein kanadiskur politikari. S\u00ed\u00f0an 2013 er hann flokslei\u00f0ari \u00ed Liberala flokkinum og s\u00ed\u00f0an 2015 n\u00faverandi kanadiski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin. \n\nLiberali flokkurin hj\u00e1 Trudeau bleiv st\u00f3ri vinnarin \u00e1 valinum \u00ed Kanada \u00ed oktober 2015 og Konservativi flokkurin hj\u00e1 t\u00e1verandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum, Stephen Harper, fekk eitt v\u00e1naligt val\u00farslit. Trudeau gj\u00f8rdist eftirma\u00f0ur hj\u00e1 Harper sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri tann 4. november 2015.\n\nJustin Trudeau er sonur Pierre Trudeau, i\u00f0 hev\u00f0i veri\u00f0 kanadiskur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 1968 til 1984.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 kanadiska fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum: pm.gc.ca\nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Liberala flokkinum: Justin Trudeau, liberal.ca\n\nKeldur \n\nKanadiskir politikarar\nStj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "43691", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ontariovatn", "title": "Ontariovatn", "text": "Ontariovatn (enskt: Lake Ontario) er eitt st\u00f3rt vatn \u00ed eystara parti av Nor\u00f0uramerika. Vatni\u00f0 er tann eystasta og tann minsta av St\u00f3ruv\u00f8tnum (Great Lakes). Ontariovatn fekk navni\u00f0 fr\u00e1 irokesiska heitinum  ontar\u00ed'io, sum merkir sk\u00ednandi vatn. Kanadiski landsluturin Ontario er uppkalla\u00f0ur eftir vatninum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \n\nVatni\u00f0 liggur \u00e1 markinum \u00edmillum Kanada (Ontario) og USA (New York). Vatni\u00f0 er 19.348 ferkilometrar til v\u00edddar (311 km til longdar og 85 km til breiddar). D\u00fdpi\u00f0 av vatninum er \u00ed mi\u00f0al um 86 metrar, og har ta\u00f0 er dj\u00fapast, 244 metrar. \n\n\u00datsynningsmegin rennur Niagara\u00e1 \u00fat \u00ed Ontariovatni\u00f0, beint vi\u00f0 Niagara-on-the-Lake, \u00e1 markinum millum USA og Kanada og n\u00e6rindis St. Catharines. Fr\u00e1rensli\u00f0 er St. Lawrence\u00e1 \u00ed landnyr\u00f0ingsendanum \u00e1 vatni, n\u00e6rindis Kingston. \n\nOntariovatn er 74,1 metrar oman sj\u00f3var og t\u00edskil sigla farmaskip \u00far Ontariovatni oman at strondini \u00edgj\u00f8gnum eina st\u00f3ra sl\u00fasaskipan \u00ed St. Lawrence\u00e1nni (Saint Lawrence Seaway). Til samanbering er havnin \u00ed Montreal uml. 9,1 metrar oman sj\u00f3var.\n\nB\u00fdir fram vi\u00f0 vatninum \n\nT\u00fddningarmesti b\u00fdurin vi\u00f0 Ontariovatn er Toronto, i\u00f0 liggur fram vi\u00f0 nor\u00f0ara bakkanum \u00ed Ontario. \nUmframt at vera st\u00f8rsti kanadiski b\u00fdurin, er Toronto eisini fremsti \u00eddna\u00f0arb\u00fdur, st\u00f8rsti f\u00edggjardepil og tann b\u00fdur, sum veksur skj\u00f3tast \u00ed Kanada.\n\nA\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdur fram vi\u00f0 vatninum eru:\nKingston, Ontario\nOshawa, Ontario\nMississauga, Ontario\nBurlington, Ontario\nHamilton, Ontario\nSt. Catharines, Ontario\nRochester, New York (USA)\n\nHygg eisini at \nSt\u00f3ruv\u00f8tn\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nLake Ontario, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKanada\nNew York\nV\u00f8tn \u00ed USA"}
{"id": "43692", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Basel", "title": "Basel", "text": "Basel er ein st\u00f3rb\u00fdur \u00ed Sveis. Hann er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum, n\u00e6st eftir Z\u00fcrich og Geneve.\n\nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Sveis, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til T\u00fdskland og Frakland. R\u00edn\u00e1 rennur \u00edgj\u00f8gnum Basel.\n\n\u00cd juni 2019 b\u00fa\u00f0u 200.097 f\u00f3lk \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum. Vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um og umlandi v\u00f3ru ta\u00f0 t\u00f3 545.326 f\u00f3lk \u00ed 2018.\n\nBasel er b\u00e6\u00f0i \u00eddna\u00f0arb\u00fdur, universitetsb\u00fdur og st\u00f3rur listab\u00fdur. \nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \"Universit\u00e4t Basel\" var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1460 og er harvi\u00f0 elsti \u00ed landinum.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, bs.ch\nListas\u00f8vn \u00ed Basel (t\u00fdskt, enskt, franskt)\nBasel, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Sveis\nSveis"}
{"id": "43693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kingston%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Kingston (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Kingston hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Kingston, h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Jamaika\n Kingston, ein b\u00fdur \u00ed Ontario \u00ed Kanada"}
{"id": "43694", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niagara%C3%A1", "title": "Niagara\u00e1", "text": "Niagara\u00e1 (enskt: Niagara River) er ein 55-58 kilometrar long \u00e1 \u00ed eystara parti av Nor\u00f0uramerika. Hon rennur \u00far Erievatni \u00fat \u00ed Ontariovatn og kn\u00fdtir hesi b\u00e6\u00f0i v\u00f8tnini saman. Summi halda, at \u00e1in er kalla\u00f0 eftir fyrrverandi irokesisku bygdini Ongniaahra, sum ver\u00f0ur v\u00edst \u00e1 einum korti fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1641.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nNiagara\u00e1 rennur beint \u00e1 markinum millum Kanada og USA, solei\u00f0is at vestari \u00e1arbakkin liggur \u00ed kanadiska landslutinum Ontario og eystari \u00e1arbakkin kemur at liggja \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum New York. \n\nB\u00fdirnir Fort Erie og Buffalo liggja vestarumegin og eystarumegin, har \u00e1in byrjar, t\u00e1 hon rennur \u00far Erievatni. \nB\u00fdurin Niagara-on-the-Lake liggur vi\u00f0 \u00e1armunnan \u00ed \u00fatsynningshorninum av Ontariovatni. \n\n\u00cd Niagara\u00e1 eru hinir vi\u00f0gitnu Niagarafossar. Teir tr\u00edggjar fossarnir kallast Horseshoe Falls, Bridal Veil Falls og American Falls. \nHorseshoe Falls er kraftmiklasti fossurin \u00ed Nor\u00f0uramerika m\u00e1lt eftir fallinum (57 metrar) og vatnmongd. Fossurin er g\u00f3\u00f0ar 790 metrar brei\u00f0ur. \nN\u00f3gv fer\u00f0af\u00f3lk koma at hyggja at st\u00f3rb\u00e6ra fossinum.\n\nN\u00f3gvar oyggjar eru \u00ed \u00e1nni. St\u00f8rsta oyggin eitur \"Grand Island\". Hon liggur fullkomiliga \u00e1 \u00f8kinum hj\u00e1 USA.\n\nWellandveitin \nSt\u00f3r farmaskip sigla \u00ed dag \u00edgj\u00f8gnum veitina Welland Canal, \nsum var\u00f0 grivin fram vi\u00f0 fossunum \u00e1 kanadisku s\u00ed\u00f0uni t\u00ed\u00f0liga \u00ed 19. \u00f8ld. Veitin byrjar \u00ed Port Colborne \u00ed landnyr\u00f0ingsendanum av Erievatni, vestanfyri Buffalo. Har er eisini byrjan av sl\u00fasaskipanini Saint Lawrence Seaway. Veitin endar \u00ed St. Catherines \u00e1 \u00fatsynningsbakka av Ontariovatni.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nFacts about Niagara Falls, niagaraparks.com (\u00e1 enskum)\nNiagara River, thecanadianencyclopedia.com (\u00e1 enskum)\nMyndir, nflibrary.ca (\u00e1 enskum)\nNiagara Region, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n\u00c1ir \u00ed USA"}
{"id": "43695", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ru%20Antilloyggjar", "title": "St\u00f3ru Antilloyggjar", "text": "St\u00f3ru Antilloyggjar er ein oyggjab\u00f3lkur \u00ed Karibiahavinum.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i \nSt\u00f3ru Antilloyggjar fevna um t\u00e6r f\u00fdra st\u00f3ru oyggjar Kuba, Jamaika, Hispaniola, Puerto Riko og um bretska oyggjab\u00f3lkin Cayman Islands. Oyggjarnar strekkja seg \u00fatnyr\u00f0ingsmegin fr\u00e1 Meksikofl\u00f3gva til Sm\u00e6rru Antilloyggjar vi\u00f0 Atlantshavi\u00f0 eystarumegin. Samla\u00f0a v\u00edddin av landa\u00f8ki og hav\u00f8ki er 207.411 ferkilometrar.\n\nOyggin Hispaniola er b\u00fdtt upp \u00ed tvey: Haiti \u00ed vestara parti og Dominikanska L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 \u00ed eystara parti \u00e1 oynni.\n\nOyggjarnar \u00ed Karibiahavi ver\u00f0a vanliga b\u00fdttar sundur eftir st\u00f8dd \u00ed tr\u00edggjar b\u00f3lkar: St\u00f3ru Antilloyggjar, Sm\u00e6rru Antilloyggjar og Bahamas.\n\nS\u00f8ga \nKristoffur Kolumbus var tann fyrsti evropearin, i\u00f0 vitja\u00f0i St\u00f3ru Antilloyggjar. \u00c1 fyrstu fer\u00f0 s\u00edni kom hann til Kuba seint \u00ed oktober 1492. T\u00ed\u00f0liga \u00ed desember 1492 fann hann Hispaniola. Ta\u00f0 var vi\u00f0 s\u00edna a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed november 1493, at hann uppdaga\u00f0i oynna Puerto Riko. Oyggin var\u00f0 t\u00e1 kalla\u00f0 Borik\u00e9n hj\u00e1 innf\u00f8ddum \u00e6ttarb\u00f3lki av Taino-f\u00f3lkinum. \u00c1ri\u00f0 eftir, \u00ed 1494, kom hann \u00e1 a\u00f0ru fer\u00f0 s\u00edni til Jamaika.\n\nS\u00ed eisini \nNi\u00f0urlendsku Antilloyggjar\nABC-oyggjarnar\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nCaribbean, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\nCuba Insula, Hispaniola Insula, Insula Iamaica, Insula S. Ioannis, leventhalmap.org\n\nKeldur \n\nKaribia"}
{"id": "43696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%202019", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2019", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2019 til F\u00f8roya L\u00f8gting var\u00f0 leygardagin hin 31. august 2019. L\u00f8gma\u00f0ur, Aksel V. Johannesen, \n\u00fatskriva\u00f0i vali\u00f0 \u00f3lavs\u00f8kudag 29. juli 2019. Vali\u00f0 var\u00f0 seinasta dagin \u00ed valskei\u00f0num, sum m\u00f8guligt var at halda l\u00f8gtingsval, t\u00ed at seinasta l\u00f8gtingsval var tann 1.september 2015. \u00c1 valinum \u00ed 2019 v\u00f3ru okkurt um 1000 fleiri veljarar enn \u00e1 valinum 2015.\n\nFlokkar og valevni \nSjey tingf\u00f3lk h\u00f8vdu bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at tey stilla ikki uppaftur. Tey v\u00f3ru K\u00e1ri P. H\u00f8jgaard, Bj\u00f8rn Kals\u00f8, Sonja J\u00f3gvansd\u00f3ttir, Magni Laks\u00e1foss, Helena Dam \u00e1 Neystab\u00f8, Edmund Joensen og Joen Magnus Rasmussen. \n\nKristin Michelsen, sum var\u00f0 valdur \u00e1 listanum hj\u00e1 Javna\u00f0arflokkinum \u00e1 seinasta l\u00f8gtingsvali, var hesa fer\u00f0 \u00e1 listanum hj\u00e1 Sj\u00e1lvst\u00fdrinum. \n\nN\u00edggju flokkar v\u00f3ru at velja millum \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2019. Ta\u00f0 v\u00f3ru teir sjey flokkarnir, sum t\u00e1 v\u00f3ru \u00ed l\u00f8gtinginum, og tveir n\u00fdggir. Teir n\u00fdggju v\u00f3ru Framtaki\u00f0 fyri r\u00e6ttinum at velja kannabis og F\u00f8royaflokkurin. \nTilsamans 179 valevni bj\u00f3\u00f0a\u00f0u seg fram til l\u00f8gtingsvali\u00f0, 121 menn og 58 kvinnur. Tann 17. august kl. 18 var seinasta freist at lata valevnislistar inn til formannin \u00ed l\u00f8gtingsvalnevndini. \n\nAtkv\u00f8\u00f0ugrei\u00f0slan byrja\u00f0i 31. august 2019, kl. 10.00 fyrrapart og helt fram til kl. 20.00.\n\n\u00darslit\n\nFlokkar  \nF\u00f3lkaflokkurin gekk 5,6 prosentstig fram og gj\u00f8rdist st\u00f3ri vinnarin \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum. Javna\u00f0arflokkurin hev\u00f0i st\u00f8rstu afturgongdina vi\u00f0 2,9 prosentstig, men hinir flokkarnir \u00ed samgonguni, Tj\u00f3\u00f0veldi og Frams\u00f3kn, mistu eisini meira enn 2 prosentstig hv\u00f8r.\n\n Atkv\u00f8\u00f0ur\u00e6tt: 37.821\n Atkv\u00f8\u00f0ur: 33.819\n Blankar/\u00d3gildugar: 82/47\n Vallutt\u00f8ka: 89,8%\n\nT\u00f8lini eru fr\u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 L\u00f8gtinginum (atkv\u00f8\u00f0ur) og fr\u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 KvF (tinglimir).\n\nPers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur  \nAksel V. Johannesen gj\u00f8rdist toppskorari \u00e1 valinum vi\u00f0 2323 atkv\u00f8\u00f0um. \nB\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen fekk n\u00e6stflestar vi\u00f0 1218.  \nAv teimum valevnunum, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u vald inn \u00e1 ting fyri fyrstu fer\u00f0, fekk Beinir Johannesen flestar atkv\u00f8\u00f0ur vi\u00f0 998.\n\nPers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur av teimum 33 f\u00f3lkunum, i\u00f0 manna n\u00fdggja l\u00f8gtingi\u00f0.\n(25 menn og 8 kvinnur. F\u00ednteljingin er li\u00f0ug.)\n\nHygg eisini at \n L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2019-2022\n L\u00f8gtingsvali\u00f0 2015\n L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2015\u20132019\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nVal\u00farslit - L\u00f8gtingsval 31. august 2019, kvf.fo\nVal 2019, kvf.fo\nL\u00f8gtingsval 2019, kvf.fo\nAllar pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur, kvf.fo\nL\u00f8gtingsval ver\u00f0ur 31. august, lms.fo\nVeglei\u00f0ing um t\u00ed\u00f0arfreistir \u00ed sambandi vi\u00f0 l\u00f8gtingsvali\u00f0 2019, himr.fo\nValevnalistar til l\u00f8gtingsvali\u00f0 31. august 2019, himr.fo\nHesi stilla upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2019 / valevnini, kvf.fo\nValevni, portal.fo, 17. august 2019\nFramtaki\u00f0 f\u00e6r K - F\u00f8royaflokkurin f\u00e6r L, dagur.fo\nL\u00f8gtingsvali\u00f0 2019, snar.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\n2019 \u00ed politikki"}
{"id": "43698", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vierwaldst%C3%A4ttersee", "title": "Vierwaldst\u00e4ttersee", "text": "Vierwaldst\u00e4ttersee (enskt: Lake Lucerne) er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsta vatn \u00ed Sveis. Vatni\u00f0 liggur \u00ed 434 metra h\u00e6dd mitt \u00ed landinum. Ta\u00f0 er 114 km\u00b2 til v\u00edddar og dj\u00fapasta sta\u00f0i\u00f0 er 214  metrar dj\u00fapt. St\u00f8rsti b\u00fdur vi\u00f0 vatnstrondina er Luzern, sum liggur vestanfyri. \u00c1in Reuss rennur gj\u00f8gnum vatni\u00f0.\n\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ldini bar vatni\u00f0 ta\u00f0 gamla heiti\u00f0 \"Luzerner See\", men n\u00faverandi navni\u00f0 hevur veri\u00f0 n\u00fdtt s\u00ed\u00f0an 16. \u00f8ld.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nVierwaldst\u00e4ttersee, hls-dhs-dss.ch (t\u00fdskt)\nVierwaldst\u00e4ttersee - Luzern 2207, hydrodaten.admin.ch (t\u00fdskt)\nVierwaldst\u00e4ttersee, wikivoyage.org  (t\u00fdskt)\n\nKeldur \n\nV\u00f8tn\nSveis"}
{"id": "43699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Potsdam", "title": "Potsdam", "text": "Potsdam er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed t\u00fdska stakr\u00edkinum Brandenburg. B\u00fdurin liggur vi\u00f0 \u00e1nna Havel, \u00ed ein \u00fatsynning uttanfyri t\u00fdska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Berlin. \u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u uml. 178.000 f\u00f3lk \u00ed Potsdam.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, potsdam.de\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\nBrandenburg"}
{"id": "43700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brandenburg", "title": "Brandenburg", "text": "Brandenburg (t\u00fdskt: Land Brandenburg, stytt: BB) er eitt stakr\u00edki \u00ed Samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi.\n\nStakr\u00edki\u00f0 er meiri enn 29.600 km\u00b2 til st\u00f8ddar og hev\u00f0i meiri enn 2,5 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar vi\u00f0 \u00e1rslok 2018. Lutstaturin er tann 10. st\u00f8rsti \u00ed T\u00fdsklandi eftir f\u00f3lkatali og tann fimtst\u00f8rsti eftir v\u00eddd. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur er Potsdam. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Cottbus, Brandenburg an der Havel og Frankfurt (Oder).\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a, brandenburg.de\n\nKeldur \n\nBrandenburg\nT\u00fdskland"}
{"id": "43701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niagara%20Falls%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Niagara Falls (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Niagara Falls hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Niagara Falls, ein b\u00fdur \u00ed landslutinum Ontario \u00ed Kanada. \n Niagara Falls, ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum New York  \u00ed USA.\n\nHygg eisini at \nNiagarafossur\nNiagara\u00e1"}
{"id": "43702", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niagara%20Falls%20%28New%20York%29", "title": "Niagara Falls (New York)", "text": "Niagara Falls er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum New York. \nB\u00fdurin liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00ed stakr\u00edkinum, beint vi\u00f0 marki\u00f0 til Kanada og beint vi\u00f0 Niagarafossar. Niagara\u00e1 er marki\u00f0 millum kanadiska landslutin Ontario og amerikanska stakr\u00edki\u00f0 New York. Hinumegin \u00e1nna liggur kanadiskur b\u00fdur vi\u00f0 sama heiti, Niagara Falls.\n\nNiagara Falls er 12. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum. \u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u har uml. 48.144 f\u00f3lk.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a , niagarafallsusa.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed New York"}
{"id": "43703", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baden-W%C3%BCrttemberg", "title": "Baden-W\u00fcrttemberg", "text": "Baden-W\u00fcrttemberg (t\u00fdskt: Land Baden-W\u00fcrttemberg, stytt: BW) \ner eitt stakr\u00edki \u00ed Samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi.\n\nStakr\u00edki\u00f0, i\u00f0 liggur \u00ed \u00fatsynningshorninum av T\u00fdsklandi, er meiri enn 35.700 km\u00b2 til v\u00edddar og hev\u00f0i meiri enn 11 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar vi\u00f0 \u00e1rslok 2017. \nLutstaturin er tann tri\u00f0st\u00f8rsti \u00ed T\u00fdsklandi eftir v\u00eddd og eftir f\u00f3lkatali. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Baden-W\u00fcrttemberg er Stuttgart. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Karlsruhe, Mannheim, Freiburg, Heidelberg, Ulm, Heilbronn, Pforzheim og Reutlingen.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, baden-wuerttemberg.de\n\nKeldur \n\nBaden-W\u00fcrttemberg\nT\u00fdskland"}
{"id": "43704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mannheim", "title": "Mannheim", "text": "Mannheim er ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Baden-W\u00fcrttemberg \u00ed \u00fatsynningshorninum av T\u00fdsklandi. R\u00edn\u00e1 rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 b\u00fdnum. Hinumegin \u00e1nna liggur b\u00fdurin Ludwigshafen \u00ed Rheinland-Pfalz. Vi\u00f0 \u00e1rslok 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed Mannheim uml. 309.370 f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er Mannheim tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Baden-W\u00fcrttemberg, beint aftanfyri Stuttgart og Karlsruhe.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Vesturt\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, mannheim.de\nMannheim, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nBaden-W\u00fcrttemberg\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pforzheim", "title": "Pforzheim", "text": "Pforzheim er ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Baden-W\u00fcrttemberg \u00ed \u00fatsynningshorninum av T\u00fdsklandi. \nB\u00fdurin liggur n\u00e6stan mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Karlsruhe og Stuttgart. \u00c1irnar Enz og Nagold renna gj\u00f8gnum Pforzheim. Sunnanfyri b\u00fdin byrjar vakra fjallalendi\u00f0 Schwarzwald. Vi\u00f0 \u00e1rslok 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed Pforzheim 125.542 f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er hann 8. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Baden-W\u00fcrttemberg. \n\nPforzheim er gamal gull- og ursmi\u00f0\u00eddna\u00f0arb\u00fdur, og her er einasti t\u00fdski sk\u00falin fyri gull- og ursmi\u00f0\u00fatb\u00fagvingina.\nUm tr\u00edggir fj\u00f3r\u00f0ingar av \u00f8llum sm\u00fakkum \u00ed T\u00fdsklandi ver\u00f0a framleiddir \u00e1 verksmi\u00f0jum \u00ed Pforzheim.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Vesturt\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, pforzheim.de\nPforzheim, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nPforzheim, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nBaden-W\u00fcrttemberg\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43708", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karlsruhe", "title": "Karlsruhe", "text": "Karlsruhe er ein b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Baden-W\u00fcrttemberg \u00ed \u00fatsynningshorninum av T\u00fdsklandi. \nB\u00fdurin liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far Stuttgart og sunnanfyri b\u00fdirnar Mannheim og Heidelberg.\n\nR\u00edn\u00e1 rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum. Hinumegin \u00e1nna liggur vakra fjallalendi\u00f0 Pf\u00e4lzerwald og landnyr\u00f0ingshorni\u00f0 av Fraklandi.\n\nVi\u00f0 \u00e1rslok 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed Karlsruhe 313.092 f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er hann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Baden-W\u00fcrttemberg, beint eftir Stuttgart. \n\nT\u00fdski h\u00e6gstir\u00e6tturin er \u00ed Karlsruhe.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Vesturt\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, karlsruhe.de\nKarlsruhe, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nKarlsruhe, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nBaden-W\u00fcrttemberg\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201940", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1940", "text": "L\u00f8gtingsval var\u00f0 hildi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum t\u00fdsdagin hin 30. januar 1940, meira enn 4 \u00e1r eftir seinasta vali\u00f0 til L\u00f8gting, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 28. januar 1936.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur \u00e1 L\u00f8gtingi. F\u00f3lkaflokkurin, sum stilla\u00f0i upp til L\u00f8gtingsval fyri fyrstu fer\u00f0, bleiv n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur, \nme\u00f0an Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin minka\u00f0i vi\u00f0 einari helvt.\n\nTali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var 24 (\u00f3broytt s\u00ed\u00f0an 1936).\n\n a Tali\u00f0 rokna\u00f0 \u00ed mun til tali\u00f0 av atkv\u00f8\u00f0um ella tinglimum, i\u00f0 Vinnuflokkurin fekk \u00e1 l\u00f8gtingsvali 1936.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nL\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKelda \nL\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1908-1940), hagstova.fo\n\nL\u00f8gtingsval\nListar"}
{"id": "43711", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marcus%20Antonius", "title": "Marcus Antonius", "text": "Marcus Antonius (f\u00f8ddur 14. januar 83 f.Kr., dey\u00f0ur 1. august 30 f.Kr.) var ein r\u00f3mverskur politikari og generalur. \n\nMarcus Antonius var vi\u00f0haldsma\u00f0ur hj\u00e1 Julius C\u00e6sar. Eftir at C\u00e6sar var\u00f0 blivin myrdur \u00ed 44 f.Kr., skipa\u00f0u Marcus Antonius, Octavianus (seinni Augustus) og Lepidus \u00ed 43 f.Kr. eina politiska samgongu, kend undir heitinum Anna\u00f0 r\u00f3mverska tr\u00edmannaveldi\u00f0. \n\nMarcus Antonius fekk valdi\u00f0 \u00ed eystara parti av r\u00f3mverska r\u00edkinum og\negyptalandsdrotningin Kleopatra gj\u00f8rdist elskarinna hj\u00e1 honum. Tey fingu tr\u00fd b\u00f8rn. \n\nSamgongan slitna\u00f0i t\u00f3 \u00ed 33 f.Kr.. \u00d3semjan millum Antonius og Oktavian var so st\u00f3r, at borgarakr\u00edggj brast \u00e1 \u00ed 31 f.Kr..\n\nTann 2. september 31 f.Kr. tapti Antonius ein t\u00fddningarmiklan sj\u00f3bardaga m\u00f3ti Oktaviani. \nSlagi\u00f0 f\u00f3r fram \u00e1 griksku vesturstrondini, n\u00e6rindis h\u00e1lvoynni Actium (ella Aktion \u00e1 forngrikskum).\n \n\nAftan\u00e1 sigldi Antonius til Kyrenaika \u00ed Nor\u00f0urafrika fyri at f\u00e1a n\u00fdggj herli\u00f0, men ta\u00f0 miseydna\u00f0ist.\nHann f\u00f3r n\u00fa v\u00ed\u00f0ari til Egyptalands, men meira og meira misti hann s\u00edn stu\u00f0ul fr\u00e1 baklandinum og vi\u00f0haldsf\u00f3lkinum. Kleopatra, elskarinna hansara, royndi at r\u00fdma til India, men ta\u00f0 miseydna\u00f0ist eisini. St\u00f8\u00f0an gj\u00f8rdist alt meira v\u00f3nleys.\n\n\u00c1 sumri 30 f.Kr. kom Octavianus ums\u00ed\u00f0ir til Egyptalands og n\u00e6rka\u00f0ist so h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Alexandria, har Kleopatra og Antonius hildu til.\nT\u00e1 framdu tey b\u00e6\u00f0i sj\u00e1lvmor\u00f0, Antonius tann 1. august og Kleopatra nakrar dagar seinni.\n\nOctavianus var n\u00fa heimsins m\u00e1ttmiklasti ma\u00f0ur. N\u00f8kur \u00e1r seinni gj\u00f8rdist hann fyrsti r\u00f3mverski keisarin og fekk heiti\u00f0 Augustus \u00ed 27 f.Kr..\n\nKeldur \n\nR\u00f3mverjar\u00edki\u00f0\nHermenn"}
{"id": "43712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6niz", "title": "K\u00f6niz", "text": "K\u00f6niz er ein b\u00fdur \u00ed Sveis. \n\nB\u00fdurin liggur nakrar kilometrar \u00ed ein \u00fatsynning \u00far h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0inum Bern. \n\u00cd 2017 b\u00fa\u00f0u \u00ed K\u00f6niz 41.507 f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er hann 12. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, koeniz.ch\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Sveis"}
{"id": "43714", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201970", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1970", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1970 til F\u00f8roya L\u00f8gting var\u00f0 hildi\u00f0 leygardagin 7. november 1970, n\u00e6stan 4 \u00e1r eftir seinasta vali\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. november 1966.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin og F\u00f3lkaflokkurin gingu aftur og F\u00f3lkaflokkurin misti ein tingsess. Javna\u00f0arflokkurin var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur, me\u00f0an Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin gj\u00f8rdist n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur. Og harumframt fekk flokkurin ein tingsess afturat. \n\nTali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var framhaldandi 26 (\u00f3broytt s\u00ed\u00f0an 1966).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n Atkv\u00f8\u00f0ur: L\u00f8gtingsval 1966-1974, hagstova.fo\n Tinglimir: \n\nL\u00f8gtingsval\nListar"}
{"id": "43715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201966", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1966", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1966 til F\u00f8roya L\u00f8gting var\u00f0 hildi\u00f0 t\u00fdsdagin hin 8. november 1966, \nf\u00fdra \u00e1r eftir seinasta vali\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. november 1962.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin gj\u00f8rdist st\u00f3ri vinnari, fekk t\u00f3 ikki ein tingsess afturat, t\u00ed tali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var\u00f0 l\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 29 til 26. \nAv teimum f\u00fdra flokkunum, sum h\u00f8vdu afturgongd, mistu tr\u00edggir flokkar, Javna\u00f0arflokkurin, Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin, hv\u00f8r s\u00e6r ein tingsess, men Javna\u00f0arflokkurin var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n Atkv\u00f8\u00f0ur: L\u00f8gtingsval 1962-1974, hagstova.fo\n Tinglimir: \n\nL\u00f8gtingsval\nListar"}
{"id": "43717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Edvard%20VII%20av%20St%C3%B3rabretlandi", "title": "Edvard VII av St\u00f3rabretlandi", "text": "Edvard VII (enskt: Edward VII; f\u00f8ddur sum Albert Edward tann 9. november 1841 \u00ed Buckingham Palace \u00ed London, dey\u00f0ur 6. mai 1910 sama sta\u00f0) \nvar kongur av t\u00ed Sameinda Kongar\u00edki St\u00f3rabretland og \u00cdrland og keisari av India fr\u00e1 22. januar 1901 til dey\u00f0a s\u00edn \u00ed 1910.\nHeima hj\u00e1 familjuni var\u00f0 hann vanliga r\u00f3ptur Albert ella Bertie.\n\nEdvard VII var elsti sonurin hj\u00e1 enska kongshj\u00fanunum Viktoriu drotning og Albert prinsi av Sachsen-Coburg-Gotha. Sum tr\u00f3narvingin gj\u00f8rdist hann prinsur av Wales hin 8. desember 1841. Edvard giftist vi\u00f0 dansku Alexandru prinsessu tann 10. mars 1862 og saman fingu tey seks b\u00f8rn. Hann var prinsur av Wales \u00ed 59 \u00e1r og gj\u00f8rdist kongur tann 22. januar 1901, dagin mamma s\u00edn anda\u00f0ist. Hin 9. august 1902 var\u00f0 hann kr\u00fdndur til kong \u00ed St\u00f3rabretlandi og \u00cdrlandi.\n\nEdvard VII kongur hevur siti\u00f0 \u00e1 tr\u00f3nu einans \u00ed n\u00edggju \u00e1r, t\u00ed hann doy\u00f0i longu \u00ed maim\u00e1na\u00f0i \u00ed 1910.\nEftirma\u00f0ur Edvard VII bleiv n\u00e6stelsti sonur og tr\u00f3narvingin, Georg\u00a0V.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nEdward VII , britannica.com\n\nKeldur \n\n20. \u00f8ld\n19. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1841\nAndl\u00e1t \u00ed 1910"}
{"id": "43723", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201958", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1958", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1958 til F\u00f8roya L\u00f8gting var\u00f0 hildi\u00f0 leygardagin hin 8. november 1958, f\u00fdra \u00e1r eftir seinasta vali\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. november 1954.\n\n\u00darslit \nJavna\u00f0arflokkurin gj\u00f8rdist st\u00f3ri vinnarin og samstundis st\u00f8rsti flokkur. Hann fekk tr\u00edggjar tingsessir afturat. Tj\u00f3\u00f0veldisflokkurin var framhaldandi n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur. Av teimum trimum flokkunum, sum h\u00f8vdu afturgongd, misti F\u00f3lkaflokkurin ein tingsess. Frambur\u00f0sflokkurin hj\u00e1 Kjartani Mohr, i\u00f0 lutt\u00f3k fyri fyrstu fer\u00f0, fekk ein tingsess.\n\nTali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var\u00f0 h\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 27 til 30. \n\na Frambur\u00f0sflokkurin: T\u00f8lini \u00ed klombrum v\u00edsa munin \u00e1 tali av atkv\u00f8\u00f0um hj\u00e1 Frambur\u00f0sflokkinum \u00a0\u00a0samanbori\u00f0 vi\u00f0 tal av atkv\u00f8\u00f0um hj\u00e1 Kjartani Mohr \u00e1 seinasta l\u00f8gtingsvali, sum var uttanflokka t\u00e1.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n Atkv\u00f8\u00f0ur: L\u00f8gtingsval 1954-1962, hagstova.fo\n Tinglimir: \n\nL\u00f8gtingsval\nListar"}
{"id": "43724", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3larmyrking", "title": "S\u00f3larmyrking", "text": "S\u00f3larmyrking er eitt fyribrigdi, sum er, t\u00e1 i\u00f0 m\u00e1nin kemur \u00edmillum j\u00f8r\u00f0ina og s\u00f3lina solei\u00f0is, at m\u00e1nin for\u00f0ar s\u00f3larlj\u00f3sinum at raka beinlei\u00f0is j\u00f8r\u00f0ina \u00ed \u00e1v\u00edsum \u00f8kjum. \n\nFullskuggin av m\u00e1naum (skugga\u00e1lin) er bara f\u00e1ar hundra\u00f0 km brei\u00f0ur.  Uttan fyri skugga\u00e1lina s\u00e6st ein lutv\u00eds myrking um st\u00f3ra v\u00eddd \u00ed einum fleiri t\u00fasund kilometra brei\u00f0um \u00f8ki. \n\nAv t\u00ed at m\u00e1nin stendur \u00edmillum j\u00f8r\u00f0ina og s\u00f3lina, kann s\u00f3larmyrking bara vera \u00ed tendring.\n\nMyndir\n\nS\u00f3larmyrkingar \u00ed F\u00f8royum \n 25. mai 849\n 7. juni 894\n 26. juni 1424\n 3. februar 1440\n 30. mai 1612\n 30. juni 1954\n 20. mars 2015\n 26. mai 2245\n 7. september 2974\n\nS\u00ed eisini \n S\u00f3larmyrkingin 20. mars 2015\n M\u00e1namyrking\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nP. Jespersen: Myrkingar, snar.fo\nFull s\u00f3larmyrking 20. mars 2015, stamps.fo\n\nKeldur \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "43725", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toni%20Morrison", "title": "Toni Morrison", "text": "Toni Morrison (f\u00f8dd sum Chloe Ardelia Wofford 18. februar 1931 \u00ed Lorain, Ohio, dey\u00f0 5. august 2019 \u00ed Bronx, New York) var ein amerikanskur kvinnuligur rith\u00f8vundur. Skalds\u00f8ga hennara Beloved vann Pulitzer-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1988. Sum fyrsta amerikanska kvinna fekk hon Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed b\u00f3kmentum \u00cd 1993.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Toni Morrison, Towering Novelist of the Black Experience, Dies at 88, nytimes.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "43727", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Penobscot%C3%A1", "title": "Penobscot\u00e1", "text": "Penobscot\u00e1 (enskt: Penobscot River) er ein \u00e1 \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Maine.\n\n\u00c1in er 175 km long. T\u00e1 i\u00f0 greinirnar (West Branch og East Branch) ver\u00f0a upp\u00edrokna\u00f0, er samla\u00f0a kervi\u00f0 hj\u00e1 Penobscot\u00e1nni 425 km langt og er hon harvi\u00f0 tann longsta \u00e1 \u00ed Maine, i\u00f0 landafr\u00f8\u00f0iliga liggur innan \u00f8ki hj\u00e1 stakr\u00edkinum.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nFeature Detail Report for: Penobscot River, usgs.gov\n\nKeldur \n\n\u00c1ir \u00ed USA"}
{"id": "43732", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innsbruck", "title": "Innsbruck", "text": "Innsbruck er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed lutstatinum Tirol \u00ed Eysturr\u00edki. \nVi\u00f0 \u00e1rsbyrjan \u00ed 2019 v\u00f3ru ta\u00f0 132.110 f\u00f3lk, sum b\u00fa\u00f0u \u00ed Innsbruck.\n\u00c1in Inn rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nInnsbruck er universitetsb\u00fdur. L\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1669. \n\nB\u00fdurin var vertur fyri Vetrar OL \u00ed 1964 og 1976.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a, innsbruck.at\n Innsbruck, wikivoyage (\u00e1 t\u00fdskum)\n Innsbruck, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Eysturr\u00edki"}
{"id": "43733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Per%20Mertesacker", "title": "Per Mertesacker", "text": "Per Mertesacker (f\u00f8ddur 29. september 1984 \u00ed Hannover) er fyrrverandi t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og n\u00faverandi lei\u00f0ari \u00e1 menningarstovninum hj\u00e1 enska felagnum Arsenal.\n\nPer Mertesacker sp\u00e6ldi fr\u00e1 2003 til 2006 fyri t\u00fdska felagi\u00f0 Hannover 96, fr\u00e1 2006 til 2011 vi\u00f0 Werder Bremen og fr\u00e1 2011 til 2018 fyri enska felagi\u00f0 Arsenal. S\u00ed\u00f0an 2018 er hann lei\u00f0ari \u00e1 menningarstovninum til U23-leikarar, \"Arsenal Academy\".\n\nHarafturat sp\u00e6ldi hann fr\u00e1 2004 til 2014 fyri t\u00fdska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, permertesacker.de\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "43734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hannover%2096", "title": "Hannover 96", "text": "Hannover 96 er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far t\u00fdska b\u00fdinum Hannover. Hannover er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum Niedersachsen. \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1896 og er vaksi\u00f0 til n\u00e6stan 23.000 limir. Ta\u00f0 er \u00ed dag st\u00f8rsta felagi\u00f0 \u00ed Niedersachsen.\n\n\u00cd 2018/19 sesongini sp\u00e6ldi besta li\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Hannover 96 \u00ed t\u00fdsku meistaradeildini, Bundesliga. Li\u00f0i\u00f0 flutti t\u00f3 ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stbestu deildini og sp\u00e6lir n\u00fa \u00ed 2. Fu\u00dfball-Bundesliga. Li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir heimadystirnir \u00e1 HDI-Arena, fyrrverandi Niedersachsenstadion.\n\nHei\u00f0ur  \nFelagi\u00f0 hevur vunni\u00f0 t\u00fdska meistaraheiti\u00f0 tv\u00e6r fer\u00f0ir, \u00ed 1936 og 1954.\nVinnarin \u00ed t\u00fdsku steypakappingini gj\u00f8rdist felagi\u00f0 \u00cd 1992.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, hannover96.de\n\nKeldur \n\nT\u00fdsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "43735", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hannover", "title": "Hannover", "text": "Hannover (enskt: Hanover) er ein b\u00fdur \u00ed nor\u00f0ara parti \u00ed T\u00fdsklandi. \nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum Niedersachsen og liggur uml. 150 km sunnan fyri Hamburg.\n\nVi\u00f0 \u00e1rsbyrjan 2018 b\u00fa\u00f0u um 535.061 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. Harvi\u00f0 er Hannover st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum og 13. st\u00f8rsti \u00ed T\u00fdsklandi. \n\nHannover er universitetsb\u00fdur. L\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1831. \nS\u00ed\u00f0an 2006 er Universit\u00e4t Hannover uppkalla\u00f0 eftir heimsgitna v\u00edsindamanninum og fj\u00f8lfr\u00f8\u00f0inginum Gottfried Wilhelm Leibniz, sum livdi fr\u00e1 1676 til 1716 \u00ed b\u00fdnum. \n\n\u00c1in Leine rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu fer\u00f0 Hannover ver\u00f0ur nevndur \u00ed skrivligum keldum, er \u00ed mi\u00f0\u00f8ld. \nB\u00fdurin ver\u00f0ur nevndur sum Vicus Hanovere \u00ed einum skjali fr\u00e1 \u00e1rinum 1150. \nB\u00fasetingin fekk b\u00fdarr\u00e6ttindi \u00ed 1241.\n\u00cd 1692 gj\u00f8rdist Hannover 9. kurf\u00farstad\u00f8mi\u00f0 \u00ed Heilaga r\u00f3mverska r\u00edkinum.\nFr\u00e1 1814 til 1866 var Hannover h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed kongsr\u00edkinum Hannover. \u00cd 1866, undir krignum millum Eysturr\u00edki og Proysen, hev\u00f0i kongsr\u00edki\u00f0 Hannover veri\u00f0 \u00ed parti vi\u00f0 eysturr\u00edkarunum. Teir taptu m\u00f3ti Proyseni, og t\u00ed var\u00f0 kongad\u00f8mi\u00f0 Hannover tiki\u00f0 av eftir kr\u00edgslok. Ta\u00f0 gj\u00f8rdist ein landslutur \u00ed Proyseni, men b\u00fdurin Hannover var framhaldandi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00ed n\u00fdggja landslutinum. Undir Seinna heimsbardaga v\u00f3r\u00f0u st\u00f3rir partar av b\u00fdnum oy\u00f0ilagdir.\n\nMyndir\n\nHygg eisini at \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Hannover 96\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, hannover.de\nHannover, de.wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nHannover, en.wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNiedersachsen\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43739", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wiesbaden", "title": "Wiesbaden", "text": "Wiesbaden er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00fdska stakr\u00edkinum Hessen.\n\nVi\u00f0 \u00e1rslok 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed Wiesbaden 278.342 f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er hann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Hessen, beint aftanfyri Frankfurt am Main. \n\nR\u00edn\u00e1 rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 b\u00fdnum. \nSunnanfyri og hinumegin R\u00edn\u00e1nna liggur grannab\u00fdurin Mainz og \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far b\u00fdnum er vakra fjallalendi\u00f0 Taunus. Storb\u00fdurin Frankfurt liggur eystanfyri.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, wiesbaden.de\nWiesbaden, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nWiesbaden, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nHessen\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43748", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Andrias%20Kelduberg", "title": "Hans Andrias Kelduberg", "text": "Hans Andrias Kelduberg (f\u00f8ddur 30. august 1968, \u00far H\u00f3sv\u00edk) er f\u00f8royskur vinnul\u00edvsma\u00f0ur. Hann er giftur S\u00fasonnu Kelduberg, \u00far N\u00f3lsoy, og tey eiga 5 b\u00f8rn. Hann er \u00fatb\u00fagvin skipari av F\u00f8roya Sj\u00f3mansk\u00fala. Hann keypti s\u00edtt fyrsta skip, T\u00fagvustein, bert 23 \u00e1ra gamal. Hetta var \u00ed 1991 og gj\u00f8rdist hetta hansara l\u00edvslei\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nRei\u00f0ari stillar upp, dagur.fo\nHans Andrias Kelduberg stillar upp til komandi L\u00f8gtingsval fyri F\u00f3lkaflokkin, news.fo\n\nKeldur \n\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8royskir skiparar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "43754", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hessen", "title": "Hessen", "text": "Hessen (t\u00fdskt: Land Hessen, stytt: HE) \ner eitt stakr\u00edki \u00ed Samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi.\n\nStakr\u00edki\u00f0, i\u00f0 liggur \u00ed mitt \u00ed T\u00fdsklandi, er meiri enn 21.000 km\u00b2 til v\u00edddar og hev\u00f0i vi\u00f0 \u00e1rslok 2018 fleiri enn 6,2 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar. \nLutstaturin er tann sjeyndst\u00f8rsti \u00ed T\u00fdsklandi eftir v\u00eddd og eftir f\u00f3lkatali. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Hessen er Wiesbaden. St\u00f8rsti b\u00fdur er t\u00f3 Frankfurt am Main. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Kassel, Darmstadt, Offenbach, Hanau, Gie\u00dfen, \nMarburg og Fulda.\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, hessen.de\n\nKeldur \n\nHessen\nT\u00fdskland"}
{"id": "43755", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Plymouth", "title": "Plymouth", "text": "Plymouth er ein b\u00fdur \u00ed \u00fatsynningspartinum av Onglandi. \n \nB\u00fdurin liggur \u00e1 su\u00f0urstrondini \u00ed greivad\u00f8minum (county) Devon, uml. 60 km \u00ed ein \u00fatsynning av Exeter.\n\u00c1irnar Tamar og Plym renna fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\n\u00cd 2016 b\u00fa\u00f0u \u00e1 lei\u00f0 267 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \nElsta skriva\u00f0a heimild har navni\u00f0 Plym Mouth ver\u00f0ur umr\u00f8dd, er fr\u00e1 1211.\n\nFrancis Drake, sum sigldi kring j\u00f8r\u00f0ina \u00e1rini 1577 til 1580, gj\u00f8rdist borgarstj\u00f3ri \u00ed Plymouth \u00ed 1581.\n\n\u00cd september \u00ed 1620 f\u00f3ru um 100 p\u00edlagr\u00edmar \u00far Plymouth vi\u00f0 enska skipinum Mayflower. \nTeir \u00e6tla\u00f0u at sigla til Virginia, men eftir har\u00f0balna fer\u00f0 komu teir til Massachusetts.\n\u00c1\u00f0renn teir stigu f\u00f3tin \u00e1 land, gj\u00f8rdu teir Mayflowers\u00e1ttm\u00e1lan, \nsum seg\u00f0i, hvussu teir skuldu st\u00fdra ni\u00f0ursetubygd s\u00edni, i\u00f0 teir nevndu Plimouth (n\u00fa Plymouth \u00ed Massachusetts). \nHelvtin av ni\u00f0ursetuf\u00f3lkunum livdu ikki fyrsta veturin av \u00ed Massachusetts, \nog ni\u00f0ursetubygdin hev\u00f0i helst doy\u00f0 \u00fat, h\u00f8vdu upprunaf\u00f3lk fr\u00e1 Wampanoag-sameiningini, sum b\u00fa\u00f0u t\u00e6tt vi\u00f0, ikki hj\u00e1lpt teimum.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, plymouth.gov.uk\n\nPlymouth (England), en.wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "43756", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burlington%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Burlington (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Burlington hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Burlington, ein b\u00fdur \u00ed Vermont \u00ed USA.\n Burlington, ein b\u00fdur \u00ed Ontario \u00ed Kanada"}
{"id": "43757", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niagara-on-the-Lake", "title": "Niagara-on-the-Lake", "text": "Niagara-on-the-Lake er ein kanadiskur b\u00fdur, i\u00f0 liggur vi\u00f0 Ontariovatn \u00ed landslutinum Ontario.\n\nB\u00fdurin liggur \u00e1 h\u00e1lvoynni Niagara, beint vi\u00f0 marki\u00f0 til USA, \n\u00e1 sta\u00f0num, har Niagara\u00e1 rennur \u00fat \u00ed Ontariovatn.\n\u00cd 2016 hev\u00f0i Niagara-on-the-Lake umlei\u00f0 17.500 \u00edb\u00fagvar.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1781 undir navninum Butlersburg.\n\u00cd 1792 fekk b\u00fasetingin n\u00fdggja navni\u00f0 Newark, \nsum longu \u00ed 1798 var\u00f0 broytt til Niagara.\nHetta navni\u00f0 var\u00f0 v\u00ed\u00f0ka\u00f0 til Niagara-on-the-Lake \u00ed 1880 \nfyri betur at kunna skilja fr\u00e1 b\u00fdnum Niagara Falls, sum liggur sunnanfyri.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, Niagara-on-the-Lake.ca\nNiagara-on-the-Lake, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Kanada"}
{"id": "43758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roman%20Weidenfeller", "title": "Roman Weidenfeller", "text": "Roman Weidenfeller (f\u00f8ddur 6. august 1980 \u00ed Diez, Rheinland-Pfalz) er ein t\u00fdskur fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6ldi sum m\u00e1lma\u00f0ur. Hann sp\u00e6ldi fyri t\u00fdska felagi\u00f0 Borussia Dortmund fr\u00e1 2002 til 2018. \nHann hevur veri\u00f0 \u00e1 t\u00fdska landsli\u00f0inum fr\u00e1 2013 til 2015 og hann lutt\u00f3k \u00e1 HM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2014 \u00ed Brasil.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, roman-weidenfeller.de\nRoman Weidenfeller, worldfootball.net (\u00e1 enskum) \nRoman Weidenfeller, fifa.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "43759", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Roberto%20Baggio", "title": "Roberto Baggio", "text": "Roberto Baggio (f\u00f8ddur 18. februar 1967 \u00ed Caldogno n\u00e6rindis Vicenza) er ein fyrrverandi italskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum eisini hev\u00f0i veri\u00f0 \u00ed h\u00f3pinum hj\u00e1 italska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0num. \n\nHann sp\u00e6ldi millum 1982 og 2004 sum \u00e1lopsleikari og \u00e1loypandi mi\u00f0vallaleikari \u00ed fleiri ymiskum fel\u00f8gum. Seinastu f\u00fdra \u00e1r sp\u00e6ldi hann fyri italska felagi\u00f0 Brescia. \n\n\u00cd 1993 var\u00f0 hann kosin til FIFA World Player of the Year og hann vann Golden Foot hei\u00f0ursl\u00f8nina \u00ed 2003.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nRoberto Baggio, footballdatabase.eu (\u00e1 enskum)\nRoberto Baggio, fifa.com\nRoberto Baggio, britannica.com (\u00e6vis\u00f8ga, \u00e1 enskum)\nRoberto Baggio, munzinger.de (\u00e6vis\u00f8ga, \u00e1 t\u00fdskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Italia"}
{"id": "43760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rheinland-Pfalz", "title": "Rheinland-Pfalz", "text": "Rheinland-Pfalz (t\u00fdskt: Land Rheinland-Pfalz, stytt: RP ella RLP; enskt: Rhineland-Palatinate) er eitt stakr\u00edki \u00ed Samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi.\n\nStakr\u00edki\u00f0, i\u00f0 liggur langt vesturi \u00ed T\u00fdsklandi, hevur mark vi\u00f0 Belgia og Luksemborg \u00ed vestri og vi\u00f0 Frakland sunnanfyri.\nLutstaturin er meiri enn 19.800 km\u00b2 til v\u00edddar og hev\u00f0i vi\u00f0 \u00e1rslok 2018 fleiri enn 4 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar.\nHarvi\u00f0 er hann tann 9. st\u00f8rsti \u00ed T\u00fdsklandi eftir v\u00eddd og eftir f\u00f3lkatali. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Rheinland-Pfalz er Mainz. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Ludwigshafen, Koblenz, Trier, Kaiserslautern, Worms, Neuwied, Neustadt an der Weinstra\u00dfe og Speyer.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, rlp.de\nRheinland-Pfalz, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nRhineland-Palatinate, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nRheinland-Pfalz\nT\u00fdskland"}
{"id": "43761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mainz", "title": "Mainz", "text": "Mainz er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00fdska stakr\u00edkinum Rheinland-Pfalz.\n\nR\u00edn\u00e1 rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 b\u00fdnum. Grannab\u00fdurin Wiesbaden liggur nor\u00f0anfyri og hinumegin R\u00edn\u00e1nna. Vakra fjallalendi\u00f0 Taunus er \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far b\u00fdnum og storb\u00fdurin Frankfurt liggur eystanfyri. \n\nVi\u00f0 \u00e1rslok 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed Mainz 217.118 f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er Mainz st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Rheinland-Pfalz.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, mainz.de\nMainz, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nMainz, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nRheinland-Pfalz\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bobby%20Fischer", "title": "Bobby Fischer", "text": "Robert James Fischer, betur kendur sum Bobby Fischer (f\u00f8ddur 9. mars 1943 \u00ed Chicago, dey\u00f0ur 17. januar 2008 \u00ed Reykjavik) var amerikanskur/\u00edslendskur telvari. \n \nTann 1. september 1972 gj\u00f8rdist Bobby Fischer heimsmeistari \u00ed talvi, \nt\u00e1 hann vann \u00e1 russiska Boris Spassky \u00ed serligum talvdysti \u00ed Reykjavik. \nTa\u00f0 var fyrstu fer\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0, at ein amerikanari vann HM-heiti\u00f0.\n\nBobby Fischer hevur veri\u00f0 heimsmeistari \u00ed talvi fr\u00e1 1972 til 1975.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nUndurbarni\u00f0 Bobby Fischer, kvf.fo, 31. mars 2021\nBobby Fischer, britannica.com (stutt \u00e6vis\u00f8ga, \u00e1 enskum)\nBobby Fischer, munzinger.de (stutt \u00e6vis\u00f8ga, \u00e1 t\u00fdskum)\nBobby Fischer, chessgames.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir telvarar\nTalvheimsmeistarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nAndl\u00e1t \u00ed 2008"}
{"id": "43764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magdeburg", "title": "Magdeburg", "text": "Magdeburg er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed t\u00fdska stakr\u00edkinum Sachsen-Anhalt.\n\n\u00c1in Elbe rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nVi\u00f0 \u00e1rslok 2018 b\u00fa\u00f0u 238.697 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. Harvi\u00f0 er Magdeburg n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sachsen-Anhalt, n\u00e6st eftir Halle.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu fer\u00f0, Magdeburg ver\u00f0ur nevndur \u00ed skrivligum keldum, er ta\u00f0 \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini. B\u00fdurin ver\u00f0ur umr\u00f8ddur sum Magadoburg \u00ed einum skjali fr\u00e1 \u00e1rinum 805. \u00cd 968 var\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt erkibiskupssetur stovna\u00f0 \u00ed Magdeburg. \nT\u00e1 tr\u00edati\u00e1rakr\u00edggi\u00f0 herja\u00f0i \u00ed T\u00fdsklandi, var\u00f0 b\u00fdurin \u00ed 1631 fullkomiliga oy\u00f0ilagdur.\n\u00cd 1680 gj\u00f8rdist Magdeburg partur av kurf\u00farstad\u00f8minum Brandenburg. \nUndir Seinna heimsbardaga v\u00f3r\u00f0u st\u00f3rir partar av b\u00fdnum oy\u00f0ilagdir.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Jacob Praetorius (ca. 1520 \u2013 1586)\n Otto von Guericke (1602\u20131686)\n Georg Philipp Telemann (1681\u20131767)\n Werner von Siemens (1816\u20131892)\n Henning von Tresckow (1901\u20131944)\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n Eysturt\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir   \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, magdeburg.de\nMagdeburg, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nMagdeburg, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSachsen-Anhalt\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "43766", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sachsen-Anhalt", "title": "Sachsen-Anhalt", "text": "Sachsen-Anhalt (t\u00fdskt: Land Sachsen-Anhalt, l\u00e1gt\u00fdskt: Sassen-Anholt, stytt: ST; enskt: Saxony-Anhalt) \ner eitt stakr\u00edki \u00ed Samveldisl\u00fd\u00f0veldinum T\u00fdsklandi.\n\nStakr\u00edki\u00f0 liggur \u00ed vestara parti av fyrrverandi Eysturt\u00fdsklandi. \nLutstaturin er meiri enn 20,4 t\u00fasund km\u00b2 til v\u00edddar og hev\u00f0i vi\u00f0 \u00e1rslok 2018 fleiri enn 2,2 mi\u00f3 \u00edb\u00fagvar.\nHarvi\u00f0 er lutstaturin tann 8. st\u00f8rsti \u00ed T\u00fdsklandi eftir v\u00eddd og tann 11. st\u00f8rsti eftir f\u00f3lkatali. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Sachsen-Anhalt er Magdeburg og st\u00f8rsti b\u00fdur er Halle. \nA\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru Dessau-Ro\u00dflau, Wittenberg, Wei\u00dfenfels, Halberstadt, Stendal, Bitterfeld-Wolfen, Merseburg, Bernburg, Wernigerode og Naumburg. \n\nB\u00fdir vi\u00f0 s\u00f8guligum bygningum ella sum hava nakran t\u00fddning \u00ed s\u00f8guligum h\u00f8pi, \neru Quedlinburg, Eisleben og K\u00f6then.\n\nElb\u00e1 er t\u00fddningarmesta \u00e1in \u00ed Sachsen-Anhalt.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir stakr\u00edki \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, sachsen-anhalt.de\nSachsen-Anhalt, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nSaxony-Anhalt, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSachsen-Anhalt\nT\u00fdskland"}
{"id": "43767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ingil%C3%ADn%20Didriksen%20Str%C3%B8m", "title": "Ingil\u00edn Didriksen Str\u00f8m", "text": "Ingil\u00edn Didriksen Str\u00f8m (f\u00f8dd 22. august 1991) er f\u00f8royskur politikari (Javna\u00f0arflokkurin). \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2019 var\u00f0 hon fyrstu fer\u00f0 vald inn \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gting. Ingil\u00edn D. Str\u00f8m er \u00fatb\u00fagvin bachelor \u00ed f\u00f8royskum m\u00e1li og b\u00f3kmentum.\n\nHon stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 og hon var\u00f0 vald inn \u00e1 tingi\u00f0 \u00e1 valinum 31. august 2019. Hon fekk 543 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur og gj\u00f8rdist n\u00e6stvald \u00e1 ting fyri Javna\u00f0arflokkin, beint aftanfyri Aksel V. Johannesen. Ingil\u00edn D. Str\u00f8m var tann kvinnan, sum fekk flestar pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 valinum og hon var einasta kvinna, sum var\u00f0 vald inn \u00e1 ting fyri Javna\u00f0arflokkin.\n\nHjartam\u00e1lini hj\u00e1 henni eru millum anna\u00f0 at seta umhv\u00f8rvi\u00f0 h\u00e6gst \u00e1 breddan, at umsorganararbei\u00f0i f\u00e6r betri s\u00f8mdir og ikki minst at tryggja sterkar sosialar skipanir, har eingin kann detta ni\u00f0ur\u00edmillum.\n\nIngil\u00edn D. Str\u00f8m er \u00far einum rey\u00f0um javna\u00f0arheimi \u00ed Vestmanna, har politiski \u00e1hugin og \u00e1byrgdarkenslan fyri umheiminum hevur veri\u00f0 ein st\u00f3rur partur av uppv\u00f8kstrinum og l\u00edvinum sum heild. Hon er d\u00f3ttir f\u00f8royska politikaran Hans Paula Str\u00f8m og Gy\u00f0ju Hjalmarsd\u00f3ttir Didriksen. Eftir at hava b\u00fa\u00f0 og arbeitt \u00ed Addis Ababa, Keypmannahavn og \u00f8llum har \u00edmillum, flutti Ingil\u00edn vi\u00f0 manninum Teiti Lassen og soninum Una Halgir heim til F\u00f8royar og t\u00f3k pr\u00f3gv \u00ed f\u00f8royskum \u00e1 Fr\u00f3\u00f0skaparsetrinum. Hon giftist vi\u00f0 Teiti \u00ed 2016.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHesi stilla upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2019 - C - Ingil\u00edn Didriksen Str\u00f8m, kvf.fo\nHetta er vilt, dagur.fo \nIngil\u00edn D. Str\u00f8m valevni javna\u00f0arfloksins, nordlysid.fo\nM\u00e1ti\u00f0 v\u00e6lfer\u00f0 \u00ed n\u00f8gdsemi, javna og fj\u00f8lbroytni, lesarin.fo ( 1. maidagsr\u00f8\u00f0a 2019, hildin av Ingil\u00edn D. Str\u00f8m \u00e1 Rey\u00f0a Torginum \u00ed Vestmanna.)\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8royskar kvinnur \u00ed politikki\nPolitikarar \u00far Javna\u00f0arflokkinum"}
{"id": "43768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201910", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1910", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1910 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 12. februar 1910, men bert \u00ed nor\u00f0ara parti av F\u00f8royum.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, vi\u00f0 13 av teimum 20 sessunum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1910"}
{"id": "43771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uni%20Rasmussen", "title": "Uni Rasmussen", "text": "Uni Rasmussen (f\u00f8ddur 1968, \u00far S\u00f8ldarfir\u00f0i) er f\u00f8royskur v\u00f8ddam\u00fdkjari, hotelstj\u00f3ri og politikari. Hann er b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Eysturkommunu og var\u00f0 valdur \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0 \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum 2019, sum l\u00f8gtingsma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin. \n\nUni er b\u00fasitandi \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu og giftur vi\u00f0 Emmu. Hann er blindur og hevur f\u00f8rarahundin Luna, sum er vi\u00f0 honum allasta\u00f0ni, har hann fer.\n\n\u00cd s\u00ednum ungu d\u00f8gum arbeiddi hann sum bilmekanikari, og sum 21 \u00e1ra gamal gj\u00f8rdist Uni blindur \u00ed einum bil\u00f3happi. N\u00f8kur \u00e1r seinni t\u00f3k hann \u00fatb\u00fagving sum v\u00f8ddam\u00fdkjari, og arbeiddi seinni sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur vinnurekandi. Umframt ta\u00f0 hevur Uni \u00ed fleiri \u00e1r veri\u00f0 stj\u00f3ri \u00e1 Hotel Runav\u00edk, og b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Eysturkommunu. \n\n\u00cd 2019 stilla\u00f0i hann upp sum valevni hj\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum b\u00e6\u00f0i til f\u00f3lkatingsvali\u00f0 5. juni og til l\u00f8gtingsvali\u00f0 31. august. \n\u00c1 f\u00f3lkatingsvalinum 5. juni fekk hann 827 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur og gj\u00f8rdist vinnari \u00e1 f\u00f3lkaflokslistanum.\n\n\u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 31. august fekk hann 464 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur og var\u00f0 t\u00edskil valdur \u00e1 l\u00f8gting.\n\nUni Rasmussen var\u00f0 tilnevndur landsst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed f\u00edggjarm\u00e1lum 23. februar 2022. Samstundis gj\u00f8rdist hann varal\u00f8gma\u00f0ur.\n\nBr\u00f3\u00f0irin eisini politikari \nBr\u00f3\u00f0irin Joen Magnus Rasmussen var fastur varalimur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi 2011-2015. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 2015 fekk hann 278 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur og gj\u00f8rdist nummar 7 \u00e1 listanum hj\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum, sum fekk einans seks tingf\u00f3lk \u00e1 valinum. \u00cd 2016 t\u00f3k J\u00f3an Magnus kortini fast s\u00e6ti \u00e1 tingi, t\u00e1 Annika Olsen gj\u00f8rdist borgarstj\u00f3ri \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. Joen Magnus Rasmussen stilla\u00f0i t\u00f3 ikki upp aftur \u00ed 2019.\nBr\u00f8\u00f0urnir h\u00f8vdu frammanundan avtala\u00f0, at teir b\u00fdttu valini millum s\u00edn, so at Uni Rasmussen stilla\u00f0i upp til f\u00f3lkatingsvali\u00f0, me\u00f0an Joen Magnus Rasmussen stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0. \nMen \u00ed kjalarv\u00f8rrinum av g\u00f3\u00f0a \u00farslitinum hj\u00e1 Una \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum, var\u00f0 tann avger\u00f0in seinni broytt.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nUni Rasmussen, news.fo\nUni Rasmussen ver\u00f0ur n\u00fdggjur tingma\u00f0ur, in.fo, 1. september 2019\nJoen Magnus Rasmussen stillar ikki upp aftur, dagur.fo\nBr\u00f8\u00f0ur b\u00fdta uppstillingarnar s\u00ednamillum, dagur.fo\nUni Rasmussen stillar upp fyri F\u00f3lkaflokkin , nordportal.net, 20. mai 2019\nBlindur hotelstj\u00f3ri leggur fram \u00e1 GLS-r\u00e1\u00f0stevnuni, portal.fo\n\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968"}
{"id": "43773", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%202019-2022", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2019-2022", "text": "Listi yvir l\u00f8gtingslimir 2019-2023. \n\nS\u00ed\u00f0an 2008 hevur L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum havt 33 limir, i\u00f0 eru valdir \u00ed einum vald\u00f8mi. \n\nL\u00f8gtingsvali\u00f0 2019 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 31. august 2019. \n\n\u00d8ll eru vald eftir pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um \u00e1 flokslistum. \nAv teimum 33 tingslimunum v\u00f3ru 8 kvinnur valdar. \n\nValdu l\u00f8gtingslimirnir eru hesi:\n\nF\u00ednteljingin li\u00f0ug.\n\nS\u00ed eisini  \nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2015\u20132019\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2011\u20132015\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2008\u20132011\n\nKeldur\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskir politikarar\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\n2019 \u00ed politikki"}
{"id": "43774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201916", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1916", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1916 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 28. februar 1916, men bert \u00ed sunnari parti av F\u00f8royum.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin misti tveir tingsessir, men var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, vi\u00f0 10 av teimum 20 sessunum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1916"}
{"id": "43775", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201914", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1914", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1914 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 2. februar 1914, men bert \u00ed nor\u00f0ara parti av F\u00f8royum.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin misti ein tingsess, men var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, vi\u00f0 12 av teimum 20 sessunum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1914"}
{"id": "43776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201918", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1918", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1918 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 24. apr\u00edl 1918. \nKvinnur h\u00f8vdu fingi\u00f0 valr\u00e6tt til l\u00f8gtingsval \u00ed 1916 og kundu fyrstu fer\u00f0 velja \u00ed 1918.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin misti ein tingsess, me\u00f0an Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin fekk tveir tingsessir afturat. \nVi\u00f0 11 av teimum 20 sessunum gj\u00f8rdist Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin fyrstu fer\u00f0 st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1918"}
{"id": "43777", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201920", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1920", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1920 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 10. november 1920.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin fekk ein tingsess afturat, me\u00f0an Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkurin misti ein tingsess. \nB\u00e1\u00f0ir flokkar \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi v\u00f3ru n\u00fa eins st\u00f3rir.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1920"}
{"id": "43779", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201924", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1924", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed F\u00f8royum \u00ed 1924 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 10. november 1924.\n Tali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var\u00f0 h\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 20 til 23.\n\n\u00darslit \nSambandsflokkurin fekk triggjar tingsessir afturat og gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur \u00e1 F\u00f8roya L\u00f8gtingi, vi\u00f0 13 av teimum 23 sessunum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\nListar\n1924"}
{"id": "43780", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zuzana%20%C4%8Caputov%C3%A1", "title": "Zuzana \u010caputov\u00e1", "text": "Zuzana \u010caputov\u00e1 (f\u00f8dd 21. juni 1973 \u00ed Bratislava) er ein slovakiskur politikari. Hin 15. juni 2019 gj\u00f8rdist hon forseti \u00ed Slovakia eftir valsigurin 30. mars 2019. Hon gj\u00f8rdist fyrsti kvinnuligi forsetin \u00ed Slovakia. \n\nHon hevur mastergrad fr\u00e1 universitetinum \u00ed Bratislava.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nSlovakiskir politikarar\nKvinnuligir statslei\u00f0arar"}
{"id": "43782", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturland", "title": "Vesturland", "text": "Vesturland er land\u00f8ki ella landspartur (islendskt: landsv\u00e6\u00f0i ella landshluti) nor\u00f0an fyri Reykjav\u00edk \u00ed vestara parti av \u00cdslandi. \n\nVesturland er ein av teimum 8 landsp\u00f8rtunum \u00ed \u00cdslandi. V\u00edddin \u00e1 lendinum er 9.554 km\u00b2 og har b\u00fa\u00f0u 15.370 f\u00f3lk \u00ed 2010.\nBorgarnes er mi\u00f0depil fyri t\u00e6nastur og Akranes er st\u00f8rsti b\u00fdur.\n\n\u00cd vestara parti av \u00f8kinum er eitt st\u00f3rt nes, sum kallast Sn\u00e6fellsnes. Nesi\u00f0 liggur millum Faksafl\u00f3gva fyri sunnan og Brei\u00f0afjar\u00f0ar fyri nor\u00f0an. St\u00f8rsti b\u00fdur \u00e1 nesinum er Stykkish\u00f3lmur.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir   \nVesturland, nat.is\nBorgarnes, nat.is\nWest Iceland, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n\u00cdsland"}
{"id": "43783", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201954", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1954", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1954 til F\u00f8roya L\u00f8gting var\u00f0 hildi\u00f0 m\u00e1nadagin hin 8. november 1954, f\u00fdra \u00e1r eftir seinasta vali\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. november 1950.\n\n\u00darslit \nTj\u00f3\u00f0veldisflokkurin gj\u00f8rdist st\u00f3ri vinnarin, og fekk f\u00fdra tingsessir afturat. Samstundis gj\u00f8rdist hann n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur.\nSambandsflokkurin hev\u00f0i eina afturgongd \u00e1 1,3 prosentstig, men var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur. \nAv teimum f\u00fdra flokkunum, sum h\u00f8vdu afturgongd, misti F\u00f3lkaflokkurin tveir tingsessir og Javna\u00f0arflokkurin misti ein tingsess. \nKjartan Mohr, sum var uttanflokka, fekk ein tingsess. \n\nTali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var\u00f0 h\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 25 til 27.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n Atkv\u00f8\u00f0ur: L\u00f8gtingsval 1950-1958, hagstova.fo\n\n Tinglimir: \n\nL\u00f8gtingsval\nListar"}
{"id": "43784", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%201950", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1950", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 1950 til F\u00f8roya L\u00f8gting var\u00f0 hildi\u00f0 mikudagin hin 8. november 1950, f\u00fdra \u00e1r eftir seinasta vali\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. november 1946.\n\n\u00darslit \nF\u00f3lkaflokkurin hev\u00f0i eina st\u00f3ra afturgongd og fekk 32,3 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum. \nmunandi minni enn \u00e1 l\u00f8gtingsvalinum \u00ed 1946, t\u00e1 flokkurin fekk 40,9 prosent. \nMen F\u00f3lkaflokkurin var framhaldandi st\u00f8rsti flokkur. \nOg Sambandsflokkurin var framhaldandi n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur.\nTj\u00f3\u00f0veldisflokkurin stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 og fekk n\u00e6stan 10 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum.\n\nTali\u00f0 av l\u00f8gtingslimum var\u00f0 h\u00e6kka\u00f0 fr\u00e1 20 til 25. \n\na)Valevni fyri Javna\u00f0arflokkin og Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin stilla\u00f0u upp \u00ed 1946 \u00e1 felags lista.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1906-2004), hagstova.fo\n\nKeldur \n Atkv\u00f8\u00f0ur: L\u00f8gtingsval skift \u00e1 vald\u00f8mi og flokkar (1946-1954), statbank.hagstova.fo\n Tinglimir: \n\nL\u00f8gtingsval\nListar"}
{"id": "43785", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vetrar-OL", "title": "Vetrar-OL", "text": "Vetrar-OL (teir olympisku vetrarleikirnir) er ein altj\u00f3\u00f0a fleir-\u00edtr\u00f3ttastevna, i\u00f0 ver\u00f0ur hildin fj\u00f3r\u00f0a hv\u00f8rt \u00e1r. \nM.a. eru skirenning, \u00edshockey, sk\u00edlop og skoyturenning \u00e1 skr\u00e1nni. Alt\u00ed\u00f0 eru n\u00f3gvir \u00e1sko\u00f0arar til t.d. skilopskappingarnar \u00ed vetrar OL. \nTeir olympisku vetrarleikirnir er tann \u00edtr\u00f3ttastevnan i\u00f0 er h\u00e6gst \u00ed metum millum allar stevnur innan vetrar\u00edtr\u00f3ttin \u00ed heiminum.\n\nAvger\u00f0in um at halda Olympiskir vetrarleikir var\u00f0 tikin \u00e1 r\u00e1\u00f0stevnuni \u00ed Lausanne \u00ed Sveis \u00ed 1921. Fyrstu vetrarleikir hava veri\u00f0 \u00ed 1924.\n\nVertsb\u00fdir fyri vetrar-OL\n\nS\u00ed eisini \n Summar-OL\n\nKeldur \n\nVetrar-OL"}
{"id": "43786", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/St.%20Moritz", "title": "St. Moritz", "text": "Sankt Moritz, stytt: St. Moritz (retoromanskt: San Murezzan, italskt: San Maurizio d'Engadina) \ner ein l\u00edtil fjallab\u00fdur \u00ed fylkinum (kanton) Graub\u00fcnden \u00ed landsynningsparti \u00ed Sveis. \n\nFjallab\u00fdurin liggur fram vi\u00f0 St. Moritzvatni (St. Moritzersee \u00e1 t\u00fdskum), \u00ed uml. 1800 metra h\u00e6dd.\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u millum fimm og seks t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed St. Moritz. \n\nB\u00fdurin var vertur fyri Vetrar-OL \u00ed 1928 og 1948.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir sveisiskar b\u00fdir eftir \u00edb\u00fagvatali\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, gemeinde-stmoritz.ch\nS\u00f8gan hj\u00e1 b\u00fdnum, hls-dhs-dss.ch  (\u00e1 t\u00fdskum)\nSt. Moritz, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nSt. Moritz, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Sveis"}
{"id": "43788", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salt%20Lake%20City", "title": "Salt Lake City", "text": "Salt Lake City er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Utah.\n\nSalt Lake City liggur \u00ed einum dali \u00ed Klettafj\u00f8llum, \u00ed eini h\u00e6dd millum 1320 og 1580 metrar yvir havinum. \n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 200 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum, vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um v\u00f3ru ta\u00f0 1.021.243 f\u00f3lk. \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1847. Hann er uppkalla\u00f0ur eftir St\u00f3ra saltvatni (Great Salt Lake \u00e1 enskum ), i\u00f0 liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far b\u00fdnum.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti hj\u00e1 Mormonar er \u00ed Salt Lake City. Mormonkirkjan var\u00f0 set \u00e1 stovn av Joseph Smith \u00ed New York \u00ed 1830. \n\nB\u00fdurin var vertur fyri Vetrar-OL \u00ed 2002.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, slc.gov\nSalt Lake City, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Utah"}
{"id": "43789", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sotsji", "title": "Sotsji", "text": "Sotsji (russiskt: \u0421\u043e\u0447\u0438) er ein russiskur b\u00fdur \u00ed land\u00f8kinum Krasnodar \u00ed Su\u00f0urrusslandi.\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 Svartahavi\u00f0 og vi\u00f0 f\u00f3tin av fj\u00f8llum \u00ed vestara Kavkasus.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1838 undir navninum Aleksandrija (\u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0430\u043d\u0434\u0440\u0438\u044f). \n\u00cd 1896 var\u00f0 navni\u00f0 broytt til Sotsji, eftir \u00e1nni, sum rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin. \n\u00cd 2018 hev\u00f0i Sotsji uml. 424 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar.\n\nRussiski b\u00fdurin var vertur fyri Vetrar-OL 2014 og Paralympiski vetrarleikir 2014.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, sochi.ru  (\u00e1 russiskum)\nSochi, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Russlandi"}
{"id": "43791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beinir%20Johannesen", "title": "Beinir Johannesen", "text": "Beinir Johannesen (f\u00f8ddur 12. februar 1997) er ein f\u00f8royskur politikari (FF), handilslei\u00f0ari, lesandi \u00far Klaksv\u00edk.\n\nT\u00e1 Beinir bleiv valdur \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0, hev\u00f0i hann n\u00fdliga loki\u00f0 mi\u00f0n\u00e1mspr\u00f3gv og var b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \u00ed Klaksv\u00edkar B\u00fdr\u00e1\u00f0 fyri F\u00f3lkaflokkin.\nHann stilla\u00f0i upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 og var\u00f0 valdur inn \u00e1 tingi\u00f0 \u00e1 valinum 31. august 2019. \nHann fekk 995 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur og ta\u00f0 v\u00f3r\u00f0u flestar atkv\u00f8\u00f0ur b\u00e6\u00f0i \u00ed F\u00f3lkaflokkinum og hj\u00e1 teimum valevnunum, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u vald inn \u00e1 ting fyri fyrstu fer\u00f0. Hann gj\u00f8rdi eisini eitt sera gott f\u00f3lkatingsval 5. juni, t\u00e1 i\u00f0 hann fekk 677 pers\u00f3nliga atkv\u00f8\u00f0ur.\n\nHin 10. november 2022 var\u00f0 hann valdur til formann F\u00f3lkafloksins, eftir at Christian Andreasen leg\u00f0i fr\u00e1 s\u00e6r sum forma\u00f0ur, stutt eftir f\u00f3lkatingsvali\u00f0 2022 og dagin eftir, at l\u00f8gma\u00f0ur \u00fatskriva\u00f0i l\u00f8gtingsval. Beinir var t\u00e1 25 \u00e1ra gamal.\n\nFamilja \nBeinir Jo\u00adhann\u00ade\u00adsen er abbasonur Vilhelm Johannesen, sum var l\u00f8g\u00adtings\u00adma\u00f0\u00adur fr\u00e1 1980-2008. Hann er eis\u00adini br\u00f3\u00f0irsonur Aksel V. Johannesen, l\u00f8gmann og for\u00admann Javna\u00f0arfloksins.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n- Eg helt eg kundi gera mun, in.fo, 15.02.2020 \nHesi stilla upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 2019 - A - Beinir Johannesen, kvf.fo\nB\u00fdr\u00e1\u00f0slimir, klaksvik.fo\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997"}
{"id": "43792", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3ALI", "title": "ISO 3166-2:LI", "text": "ISO 3166-2:LI er Liktinsteins partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nBroytingar og dagf\u00f8ringar \n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 ISO (OBP) v\u00f3r\u00f0u kunngj\u00f8rdar hesar broytingar:\n\nKeldur \n\nLiktinstein\nISO 3166"}
{"id": "43812", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vaduz", "title": "Vaduz", "text": "Vaduz er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og n\u00e6stst\u00f8rsta kommunan \u00ed Liktinstein.\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin liggur mi\u00f0skei\u00f0is \u00e1 vestaru s\u00ed\u00f0uni av landinum, fram vi\u00f0 R\u00edn\u00e1nni. \n \n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed kommununi 5605 f\u00f3lk.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu fer\u00f0 er ta\u00f0 \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini, at Vaduz ver\u00f0ur nevndur \u00ed skrivligum keldum. \n\u00cd einum skjali fr\u00e1 t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num 1175/1200 stendur \u00e6ttarnavni\u00f0 de Faduzes.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, vaduz.li\nS\u00f8gan hj\u00e1 b\u00fdnum, hls-dhs-dss.ch  (\u00e1 t\u00fdskum)\nVaduz, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nVaduz, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKommunur \u00ed Liktinstein"}
{"id": "43814", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AAD", "title": "ISO 3166-2:AD", "text": "ISO 3166-2:AD er andorranski parturin av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nBroytingar og dagf\u00f8ringar \n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 ISO (OBP) v\u00f3r\u00f0u kunngj\u00f8rdar hesar broytingar:\n\nKeldur \n\nAndorra\nISO 3166"}
{"id": "43815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AAT", "title": "ISO 3166-2:AT", "text": "ISO 3166-2:AT er Eysturr\u00edkis partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nBroytingar og dagf\u00f8ringar \n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 ISO (OBP) v\u00f3r\u00f0u kunngj\u00f8rdar hesar broytingar:\n\nKeldur \n\nEysturr\u00edki\nISO 3166"}
{"id": "43816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3ADE", "title": "ISO 3166-2:DE", "text": "ISO 3166-2:DE er T\u00fdsklands partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nBroytingar og dagf\u00f8ringar \n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 ISO (OBP) v\u00f3r\u00f0u kunngj\u00f8rdar hesar broytingar:\n\nKeldur \n\nT\u00fdskland\nISO 3166"}
{"id": "43817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AAX", "title": "ISO 3166-2:AX", "text": "ISO 3166-2:AX er \u00c1lands  partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nTa\u00f0 eru ikki nakrar alment \u00e1settar ISO 3166-2 kotur fyri \u00c1land \u00ed l\u00f8tuni.\n\nBroytingar og dagf\u00f8ringar \n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 ISO (OBP) v\u00f3r\u00f0u kunngj\u00f8rdar hesar broytingar:\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nMunicipalities of \u00c5land, statoids.com\n\nKeldur\n\n\u00c1land\nISO 3166"}
{"id": "43818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0urland", "title": "Su\u00f0urland", "text": "Su\u00f0urland er land\u00f8ki ella landspartur (islendskt: landsv\u00e6\u00f0i ella landshluti) \u00ed Su\u00f0ur\u00edslandi. \n\nSu\u00f0urland er ein av teimum 8 landsp\u00f8rtunum \u00ed \u00cdslandi. V\u00edddin \u00e1 lendinum er 24.690 km\u00b2 og \u00ed 2008 b\u00fa\u00f0u har 24.176 f\u00f3lk.\n\nSt\u00f8rsti b\u00fdur og mi\u00f0depil fyri t\u00e6nastur \u00ed landspartinum er Selfoss. A\u00f0rar bygdir \u00ed \u00f8kinum eru Eyrarbakki, Stokkseyri og Hverager\u00f0i.\n\nKommunur \nLandsparturin fevnir um 15 kommunur (islendskt: sveitarf\u00e9l\u00f6g). \n\n \u00c1sahreppur \n Bl\u00e1sk\u00f3gabygg\u00f0 \n Fl\u00f3ahreppur \n Gr\u00edmsnes- og Grafningshreppur \n Hrunamannahreppur \n Hverager\u00f0isb\u00e6r \n M\u00fdrdalshreppur \n Rang\u00e1r\u00feing eystra \n Rang\u00e1r\u00feing ytra \n Skaft\u00e1rhreppur \n Skei\u00f0a- og Gn\u00fapverjahreppur \n Sveitarf\u00e9lagi\u00f0 \u00c1rborg \n Sveitarf\u00e9lagi\u00f0 Hornafj\u00f6r\u00f0ur \n Sveitarf\u00e9lagi\u00f0 \u00d6lfus \n Vestmannaeyjab\u00e6r\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir   \nUpplif\u00f0u Su\u00f0urland, south.is (\u00e1 \u00edslendskum)\nVisit  South Iceland, south.is  (\u00e1 enskum)\nKort af Su\u00f0urlandi, south.is (\u00e1 \u00edslendskum)\nVi\u00f0bur\u00f0ir, south.is (\u00e1 \u00edslendskum)\nSamt\u00f6k sunnlenskra sveitarf\u00e9laga \u2013 SASS, sass.is\nSelfoss, nat.is\nSouth Iceland, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n\u00cdsland"}
{"id": "43819", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AAI", "title": "ISO 3166-2:AI", "text": "ISO 3166-2:AI er Anguilla partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n \nTa\u00f0 eru ikki nakrar alment \u00e1settar ISO 3166-2 kotur fyri Anguilla \u00ed l\u00f8tuni.\n\nKeldur og \u00e1v\u00edsingar \u00fateftir \n3166:AI - Broytingar og dagf\u00f8ringar, iso.org\nDistricts of Anguilla, statoids.com\n\nAnguilla\nISO 3166"}
{"id": "43827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Otrantostr%C3%A6ti", "title": "Otrantostr\u00e6ti", "text": "Otrantostr\u00e6ti (italskt: Canale d'Otranto) er eitt str\u00e6ti \u00ed Mi\u00f0jar\u00f0arhavi. \n\nStr\u00e6ti\u00f0, sum er uml. 70 kilometrar til breiddar og uml. 700-1100 metrar dj\u00fapt, liggur millum eysturstrondina \u00ed Apulia \u00ed Su\u00f0uritalia og albansku vesturstrondina.\nTa\u00f0 er einasta sj\u00f3vegis farlei\u00f0 millum Adriahav og J\u00f3nahav (Adriatarhavi\u00f0 og J\u00f3niska havi\u00f0). \n\nStr\u00e6ti\u00f0 er uppkalla\u00f0 eftir italska b\u00fdnum Otranto. B\u00fdurin er ytst \u00ed landsynningspartinum \u00e1 italsku h\u00e1lvoynni.\n\nMyndir\n\nKeldur \n\nItalia"}
{"id": "43828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bridgeport", "title": "Bridgeport", "text": "Bridgeport er amerikanskur havnarb\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum Connecticut. \nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 Long Island sundi\u00f0, umlei\u00f0 80 kilometrar \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far New York.\n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u \u00e1 lei\u00f0 144 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed sj\u00e1lvum b\u00fdnum og vi\u00f0 forst\u00f8\u00f0um v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri enn 923 t\u00fasund f\u00f3lk. \nHarvi\u00f0 er hann st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Connecticut.\n\n\u00c1in Pequonnock rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga \nS\u00ed\u00f0ani 17. \u00f8ld hevur veri\u00f0 b\u00faseting \u00ed \u00f8kinum, sum t\u00e1 var\u00f0 nevnt Strat-field.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, bridgeportct.gov\nBridgeport, Connecticut, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nConnecticut\nB\u00fdir \u00ed Connecticut"}
{"id": "43829", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Devon", "title": "Devon", "text": "Devon er eitt greivad\u00f8mi (county), sum liggur \u00ed \u00fatsynningsparti av Onglandi.\nFyrrverandi heiti er Devonshire. \n\nM\u00f3ti vestri hevur greivad\u00f8mi\u00f0 mark til Cornwall, \u00ed eystri mark vi\u00f0 Dorset og \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum vi\u00f0 Somerset. \n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u n\u00e6stan 1,2 mi\u00f3 f\u00f3lk \u00ed \u00f8kinum, sum er 6.707 ferkilometrar til v\u00edddar. \nMi\u00f0depilin er \u00ed Exeter, i\u00f0 samstundis er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed greivad\u00f8minum. \nSt\u00f8rsti b\u00fdur er Plymouth. A\u00f0rir kendir b\u00fdir eru Torquay og Exmouth.\n\nFyrisitingarliga uppb\u00fdti\u00f0 \nGreivad\u00f8mi\u00f0 er b\u00fdtt upp \u00ed hesi 10 \u00f8kini (districts):\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Devon County Council, devon.gov.uk\nDevon, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOngland"}
{"id": "43831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Strandarflogb%C3%B3ltur", "title": "Strandarflogb\u00f3ltur", "text": "Strandarflogb\u00f3ltur (beach volleyball \u00e1 enskum) er eitt serligt slag av flogb\u00f3lti. \nStrandarflogb\u00f3ltur ver\u00f0ur sp\u00e6ldur uttandura.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nStrandarflogb\u00f3ltur, fivb.org\n Reglurnar, fivb.org\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nFlogb\u00f3ltur"}
{"id": "43832", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Squash%20%28sport%29", "title": "Squash (sport)", "text": "Squash er b\u00f3ltleikur vi\u00f0 l\u00edtlum b\u00f3lti i\u00f0 minnir eitt sindur um tennis. T\u00f3 ver\u00f0ur b\u00f3lturin sligin vi\u00f0 kettjara m\u00f3ti einum veggi. \nVanliga ver\u00f0ur b\u00f3ltleikurin sp\u00e6ldur innandura sum einmansleikur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n WSF, worldsquash.org (\u00e1 enskum)\n Reglurnar, worldsquash.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttur\nSquash"}
{"id": "43835", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christian%20Andreasen", "title": "Christian Andreasen", "text": "Christian Andreasen (f\u00f8ddur 10. desember 1959) er advokatur og politikari fyri F\u00f3lkaflokkin. \n\u00cd mars 2022 gj\u00f8rdist hann forma\u00f0ur fyri F\u00f3lkaflokkin.\n\nL\u00edvslei\u00f0 \nChristian Andreasen er \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og starvast sum advokatur \u00ed T\u00f3rshavn. Hann er medeigari av advokatfyrit\u00f8kuni Advokatskrivstovan, Fr\u00fautr\u00f8\u00f0 4 \u00ed T\u00f3rshavn. Hann hevur siti\u00f0 \u00ed eini r\u00f8\u00f0 av nevndum. Fyri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1989 - 1996 var hann forma\u00f0ur fyri L\u00edkningarr\u00e1\u00f0 F\u00f8roya, fyri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 1993 - 1996 forma\u00f0ur fyri mvg-nevndini. S\u00ed\u00f0ani 1989 hevur hann veri\u00f0 nevndarforma\u00f0ur fyri P/f J&K Petersen og si\u00f0ani 1998 nevndarforma\u00f0ur fyri P/f SMS. Fyri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2001 til 2009 var hann nevndarforma\u00f0ur fyri P/f Atlantic Airways. S\u00ed\u00f0ani 2010 hevur Christian Andreasen veri\u00f0 forseti fyri FSF. Hann hevur eisini siti\u00f0 \u00ed altj\u00f3\u00f0a nevndum \u00ed UEFA og FIFA. S\u00ed\u00f0ani 2013 hevur hann veri\u00f0 limur av FIFA Appeal Committee, fr\u00e1 2010 - 2016 \u00ed UEFA Players Status og s\u00ed\u00f0ani 2016 \u00ed UEFA Legal Committe. \u00cd juni 2019 bleiv hann valdur sum forma\u00f0ur fyri UEFA Legal Committee.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nChristian Andreasen stilla\u00f0i upp til f\u00f3lkatingsvali\u00f0 2019 og fekk 709 atkv\u00f8\u00f0ur ella 3.flestar atkv\u00f8\u00f0ur \u00e1 listanum hj\u00e1 F\u00f3lkaflokkinum. Til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed august 2019 bleiv hann valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 fyri F\u00f3lkaflokkin. \n\nHann var\u00f0 valdur til formann fyri F\u00f3lkaflokkin \u00ed mars m\u00e1na\u00f0i 2022.\n\nL\u00f8gtingsnevndir \n\u00cd L\u00f8gtinginum er Christian Andreasen valdur sum forma\u00f0ur fyri R\u00e6ttarnevndina og fyri Landsst\u00fdrism\u00e1lanevndina fyri t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 2019-2023.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nL\u00f8gtingslimir\nPolitikarar \u00far F\u00f3lkaflokkinum\nF\u00f8royskir l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingar"}
{"id": "43844", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Impartial", "title": "Impartial", "text": "Impartial er ein f\u00f8royskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Havn. B\u00f3lkurin hevur fimm limir: J\u00e1kup \u00d3lavsson (sang, guitar), Bj\u00f8rn Askham ( lead gittar), Regin Gaard (Rytm, gittar), Oddmar K Hermansen (bass) og J\u00f3han Petersen (trummur). Elsa Sevdal sp\u00e6ldi bass men f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum  9 sep 2019.  Benjamin Hansen sp\u00e6ldi trummur \u00ed b\u00f3lkinum, men f\u00f3r \u00far b\u00f3lkinum \u00ed 2018.\n\n\u00datg\u00e1vur\n 2019 New World, New Spine (EP)\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "43848", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erika%20Fatland", "title": "Erika Fatland", "text": "Erika Fatland (f. 27. august 1983 \u00ed Haugesund) er norskur rith\u00f8vundur og \u00fatb\u00fagvin sosialantropologur. Hon er mentanarmannfr\u00f8\u00f0ingur vi\u00f0 serfr\u00f8\u00f0i \u00ed Russlandi. Hon fekk s\u00edtt altj\u00f3\u00f0a gj\u00f8gnumbrot \u00ed 2015 fyri b\u00f3kina Sovjetistan, sum var\u00f0 t\u00fddd til 15 m\u00e1l. Fatland hevur skriva\u00f0 fleiri b\u00f8kur, teirra millum Foreldrekrigen, i\u00f0 er ein humoristisk barnab\u00f3k; Englebyen - Fortellinger fra Beslam, i\u00f0 sn\u00fdr seg um har\u00f0rendu yvirgangsats\u00f3knina \u00ed Beslam \u00ed Nor\u00f0urkaukasus \u00ed September 2004; og \u00c5ret uten sommer, sum er skriva\u00f0 \u00ed kjarlarv\u00f8rrinum av yvirgangsats\u00f3knunum \u00ed Oslo og \u00e1 Ut\u00f8ya \u00e1 sumri 2011. \n\nHarumframt hevur hon skriva\u00f0 b\u00f3kina Marki\u00f0 - Ein fer\u00f0 kring Russland (2017), sum Pauli Nielsen hevur umsett til f\u00f8royskt. B\u00f3kin er um eina fer\u00f0, rith\u00f8vundurin hevur gj\u00f8rt kring Russland. Gj\u00f8gnum Aserbadsjan, Estland, Finnland, F\u00f3lkal\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina, Georgia, Hv\u00edtarussland, Kasakstan, Lettland, Litava, Mongolia, Noreg, Nor\u00f0ur-Korea, Ukraina, P\u00f3lland og Landnyr\u00f0ingslei\u00f0ina. Hetta er b\u00f3k um at vera granni hj\u00e1 t\u00ed \u00f3m\u00e1taliga heimsveldinum Russlandi. Um teir st\u00f3ru mentanarligu munirnar millum londini, rith\u00f8vundurin vitjar, og sum liva \u00ed skugganum av t\u00ed eina st\u00f3ra felagsnevnaranum, sum \u00e1 ymsan h\u00e1tt hevur merkt tey \u00f8ll - at liva undir li\u00f0ini \u00e1 Russlandi, heimsins st\u00f8rsta landi. Hon ger fer\u00f0 \u00edgj\u00f8gnum 14 lond og leggur alt marki\u00f0 \u2013 20000 kilometrar \u2013 aftur um seg. B\u00f3kin er umsett til 12 m\u00e1l.\n\n\u00datgivi\u00f0\n Foreldrekrigen, 2009\n Englebyen, 2011\n \u00c5ret uten sommer, 2012\n Sovjetistan. En reise gjennom Turkmenistan, Kasakhstan, Tadsjikistan, Kirgisistan og Usbekistan, 2014\n Vinterkrigen, 2017\n  Grensen - En reise rundt Russland' (\"Marki\u00f0 - Ein fer\u00f0 kring Russland\"), 2017\n\nNorskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "43865", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8roya%20Pedagogfelag", "title": "F\u00f8roya Pedagogfelag", "text": "F\u00f8roya Pedagogfelag er eitt f\u00f8royskt fakfelag fyri hj\u00e1lparf\u00f3lk, n\u00e1msfr\u00f8\u00f0ingar og lei\u00f0arar innan n\u00e1msfr\u00f8\u00f0iliga virkis\u00f8ki. Dagstovnar, barnagar\u00f0ar, v\u00f8ggustovur, fr\u00edt\u00ed\u00f0arheim, ungd\u00f3msh\u00fas, virksemish\u00fas, samb\u00fdli, b\u00fastovnar, verkst\u00f8\u00f0, dagtilhald, vi\u00f0ger\u00f0arstovur, barnaheim osfr..\n\nFelagi\u00f0\nFelagi\u00f0, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 1. juni 1982, hevur sum endam\u00e1l millum anna\u00f0 at virka fyri, at f\u00f3lk vi\u00f0 pedagog\u00fatb\u00fagving ver\u00f0a sett \u00ed \u00f8ll st\u00f8rv, hv\u00f8rs uppg\u00e1va er at menna b\u00f8rn og ungf\u00f3lk, eins og tilkomin, sum hava t\u00f8rv fyri pedagogiskari menning.\n\nN\u00faverandi nevndin (2021) \nJ\u00f3gvan Philbrow, forma\u00f0ur\nNikkil Heinesen, n\u00e6stforma\u00f0ur \nGunnv\u00e1 Akraberg Hansen, nevndarlimur\nAnnika \u00d8ster\u00f8, nevndarlimur\nHarald Joensen, nevndarlimur\n\nFyrrverandi nevndir \nFyrsta nevndin var Arne Jensen, Marin \u00ed Dali, Katrin Petersen, Ingrid Dalsgaard og J\u00f3run Niclasen.\n\nForf\u00f3lk \n Katrin Petersen, 1982-1984\n Ingrid Dalsgaard, 1984-1986\n Hildur Patursson, 1986-1998\n Arne Jensen, 1992\n Carita Bj\u00f8rklund, 1998-2004\n Jarvin F. Hansen, 2004-2010\n Maud W. Hansen, 2010-2015\n J\u00f3gvan Philbrow, 2015-\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 felagnum: pedagogfelag.fo\n\nKeldur\n\nF\u00f8roya Pedagogfelag\nF\u00f8roysk fakfel\u00f8g"}
{"id": "43884", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dtr%C3%B3ttarfelagi%C3%B0%20Hvirlan", "title": "\u00cdtr\u00f3ttarfelagi\u00f0 Hvirlan", "text": "\u00cdtr\u00f3ttarfelagi\u00f0 Hvirlan var stovna\u00f0 8. mars 2008 \u00ed T\u00f3rshavn. Endam\u00e1li\u00f0 er at \u00ed\u00f0ka fr\u00e6lsar \u00edtr\u00f3ttir. Felagi\u00f0 hevur regluliga venjing \u00e1 T\u00f3rsbreyt og skipar eisini fyri renning \u00e1 vegi og g\u00f8tum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Hvirlan.fo, Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 \u00edtr\u00f3ttarfelagi\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk \u00edtr\u00f3ttafel\u00f8g"}
{"id": "43893", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guide%20to%20Faroe%20Islands", "title": "Guide to Faroe Islands", "text": "Guide to Faroe Islands er st\u00f8rsta samstarvi\u00f0 \u00ed f\u00f8roysku fer\u00f0avinnuni. H\u00f8gni Reistrup stovna\u00f0i felagi\u00f0 \u00ed Havn \u00ed 2018. H\u00f8gni er stj\u00f3ri \u00ed Guide to Faroe Islands.\n\nFer\u00f0af\u00f3lk, sum vitja \u00ed F\u00f8royum, kunnu b\u00edleggja s\u00e6r t\u00farar og a\u00f0rar upplivingar beinlei\u00f0is \u00e1 s\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 Guide to Faroe Islands, sum savnar \u00f8ll tey mongu tilbo\u00f0ini, sum f\u00f8royskir veitarar bj\u00f3\u00f0a fer\u00f0af\u00f3lkum.\n\nGuide to Faroe Islands er b\u00e6\u00f0i til verandi veitarar, og so ber eisini til hj\u00e1 n\u00fdggjum veitarum at br\u00faka portalin. Ta\u00f0 er l\u00e6tt og skj\u00f3tt sum veitari at stovna egnan br\u00fakara \u00e1 Guide to Faroe Islands og leggja veitingarnar til fer\u00f0af\u00f3lk \u00fat \u00e1 s\u00ed\u00f0una. S\u00ed\u00f0ani markna\u00f0arf\u00f8rir Guide to Faroe Islands tilbo\u00f0ini hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i st\u00f3ru og sm\u00e1u veitarunum.\n\n\u00c1 v\u00e1ri 2019 v\u00f3ru oman fyri 100 ymiskar upplivingar vi\u00f0 fer\u00f0alei\u00f0ara \u00e1 s\u00ed\u00f0uni.\n\nVinnuframi stu\u00f0la\u00f0i \u00ed 2018 felagnum at byrja virksemi\u00f0.\n\nGuide to Faroe Islands l\u00e6t ein s\u00f8lukliva upp \u00e1 flogv\u00f8llinum \u00ed novembur 2019. Klivin er \u00ed komuh\u00f8llini \u00e1 V\u00e1ga Floghavn\n\nHei\u00f0ur \n 2019 - Fyrit\u00f8kan var\u00f0 tilnevnd \u00c1rsins n\u00fdbrot av Fer\u00f0avinnufelagnum \u00e1 fer\u00f0avinnustevnu \u00ed Havn \u00ed mars 2019.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\n2018"}
{"id": "43900", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Half-Life%202", "title": "Half-Life 2", "text": "Half-Life 2 (st\u00edlf\u00f8rt sum H\u03bbLF-LIFE2) er eitt teldusp\u00e6l vi\u00f0 science fiction-tema, skapa\u00f0 av Valve Corporation og \u00fatgivi\u00f0 til Microsoft Windows \u00ed 2004. Teldusp\u00e6li\u00f0 er framhald av Half-Life og sp\u00e6larin sp\u00e6lar aftur sum Dr. Gordon Freeman, i\u00f0 onkur \u00e1r eftir Black Mesa-hendingini vaknar \u00ed City 17, har hann m\u00e1 hj\u00e1lpa gamlar vinir.\n\nM\u00f3tsett Half-Life hevur Half-Life 2 n\u00fdggjan motor, Source, i\u00f0 er eitt broytt avbigdi av GoldSrc-motorini. Sum undansp\u00e6li\u00f0 s\u00edtt fekk Half-Life 2 sera g\u00f3\u00f0ir umm\u00e6li fyri teknindini, sp\u00e6lmekanismuni og fr\u00e1s\u00f8gnini, og ta\u00f0 ver\u00f0ur eisini talt \u00edmillum hini bestu sp\u00f8lini nakrant\u00ed\u00f0.\n\nHalf-Life 2 fekk tvey framh\u00f8ld: Half-Life 2: Episode One og Half-Life 2: Episode Two.\n\nKeldur \n\nTeldusp\u00f8l\nHalf-Life\nFyrsta pers\u00f3ns skotsp\u00e6l"}
{"id": "43906", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elis%20Poulsen", "title": "Elis Poulsen", "text": "Elis Poulsen (f\u00f8ddur 22. juni 1952, dey\u00f0ur 22. juli 2019)\nvar f\u00f8royskur \u00fatvarpsma\u00f0ur. \n\nN\u00e6stan \u00f8ll \u00ed F\u00f8royum kenna ey\u00f0kendu r\u00f8ddina hj\u00e1 Elisi Poulsen. Hann hev\u00f0i s\u00edna fyrstu t\u00f3nleikasending \u00ed \u00fatvarpinum \u00ed 1989. Sendingin kalla\u00f0ist '\u00c1 T\u00f3natingi'. S\u00ed\u00f0ani gj\u00f8rdi hann n\u00f3gvar a\u00f0rar kendar sendingar, so sum 'M\u00e1ltr\u00e1\u00f0in', 'Lurtararnir og vit', 'Millum fjals og fj\u00f8ru', 'Tit skriva vit sp\u00e6la' og ikki minst \"Upp \u00e1 t\u00e1\u201d, har Elis sp\u00e6ldi nor\u00f0urlendskan dansibandst\u00f3nleik \u00fat til f\u00f8royingar hv\u00f8rt fr\u00edggjakv\u00f8ld. Henda sendingin hevur veri\u00f0 sera v\u00e6l umt\u00f3kt kring landi\u00f0. Seinnu \u00e1rini gj\u00f8rdi hann sendingina saman vi\u00f0 Finnur Olsen.\n\nFamilja\nElis Poulsen var\u00f0 \u00e6tta\u00f0ur \u00far Skopun og b\u00fa\u00f0i \u00e1 Sandi. Hann var sonur Drikku, \u00e6tta\u00f0 \u00far Hvalba, og J\u00f3an Hendrik Poulsen, vanliga nevndur 'Enni', \u00far Skopun. Elis vaks upp \u00ed Skopun \u00ed fyrra partin av barna\u00e1runum. Seinni flutti hann, saman vi\u00f0 foreldrum og systkjum, til \u00cdslands, har p\u00e1pi hansara silgdi vi\u00f0 \u00edslandskum skipum.\n\nT\u00e1 Elis var komin til mans, kom hann heim til F\u00f8royar og giftist vi\u00f0 Jonnu Krog av Sandi. Eitt skifti b\u00fa\u00f0u tey \u00ed \u00cdslandi, men fluttu seinni heim aftur og settu b\u00fagv \u00e1 Kj\u00e1lkanum \u00e1 Sandi, har tey fingu 2 b\u00f8rn.\n\nSeinnu \u00e1rini vikna\u00f0i heilsan hj\u00e1 Elisi orsaka\u00f0 av \u00e1lvarsamari sj\u00faku. Elis var 67 \u00e1r t\u00e1 hann anda\u00f0ist.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Ein huglei\u00f0ing um ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a l\u00edvi\u00f0 - \u00ed gle\u00f0i og sorg, in.fo,  17. februar 2020 \n Finnur: Elis var gla\u00f0ur og spontanur, in.fo,  26. juli 2019 \n Minningaror\u00f0 um Elis Poulsen, Gerhard Lognberg, vp.fo, 24.07.2019\n Ein t\u00f8kk n\u00fa Elis er farin um s\u00fdn, Sandoyar Tj\u00f3\u00f0veldisfelag, in.fo,  27. juli 2019 \n Elis Poulsen hei\u00f0ra\u00f0ur, kvf.fo, 4. aug. 2017\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952\nAndl\u00e1t \u00ed 2019\n\u00datvarpsvertir"}
{"id": "43907", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rakul%20S%C3%B8rensen", "title": "Rakul S\u00f8rensen", "text": "Rakul S\u00f8rensen er ein f\u00f8roysk \u00edtrottakvinna \u00ed r\u00f3gving. \n\nHon var r\u00f3gvari fyri Havnar r\u00f3\u00f0rarfelag, og setti met \u00ed innir\u00f3\u00f0ri, \u00ed b\u00f3lkinum Gentur 15-16 \u00e1r \u00ed 2008, vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, 08:06.3, \u00e1 2000 metrum.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir r\u00f3gvarar"}
{"id": "43911", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Peter%20Schreier", "title": "Peter Schreier", "text": "Peter Schreier (f\u00f8ddur 29. juli 1935 \u00ed Mei\u00dfen, T\u00fdsklandi, dey\u00f0ur 25. desember 2019 \u00ed Dresden) var ein t\u00fdskur tenorsangari og dirigentur. \n\nSchreier er vi\u00f0urkendur sum ein av teimum fremstu sangarunum innan l\u00fdriskan tenorsang \u00ed 20. \u00f8ld. Hann gavst at syngja, t\u00e1 i\u00f0 hann fylti 70 \u00e1r.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nPeter Schreier, dresdnerphilharmonie.de (\u00c6vis\u00f8ga, \u00e1 t\u00fdskum)\nPeter Schreier (Tenor, Conductor), bach-cantatas.com (\u00c6vis\u00f8ga, \u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskarar\nT\u00fdskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "43914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Levi%20Hanusarson", "title": "Levi Hanusarson", "text": "Levi Hanusarson (f\u00f8ddur 5. september 2005, \u00e1 Nesi) er ein f\u00f8royskur rennari (Racerunning)\n\nHann lutt\u00f3k fyri F\u00f8royar \u00ed altj\u00f3\u00f0a kappingini fyri ung \u00edtr\u00f3ttarf\u00f3lk vi\u00f0 breki (World Para Athletics Junior Championships) i\u00f0 var hildin \u00ed Nottwil n\u00e6rindis b\u00fdnum Luzern \u00ed Sveis \u00ed 2019.\n\nTann 3. august 2019 setti hann eitt heimsmet. Hann rann heimsins bestu t\u00ed\u00f0 \u00ed 100m Racerunning fyri U16 \u00ed b\u00f3lki RR1. Nakrar vikur seinni var\u00f0 meti\u00f0 g\u00f3\u00f0kent av Racerunning.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nLevi Hanusarson, racerunning.org\nNottwil 2019: Breathless third day, paralympic.org\nOfficial World Rankings 2019, db.ipc-services.org\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8royskir rennarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2005"}
{"id": "43915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wiltshire", "title": "Wiltshire", "text": "Wiltshire (stytt Wilts) er eitt enskt greivad\u00f8mi (county), \nsum liggur \u00ed \u00fatsynningsparti av Onglandi.\n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u meiri enn 720 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed \u00f8kinum, sum er 3.485 ferkilometrar til v\u00edddar. \nSt\u00f8rstu b\u00fdir eru Swindon, Salisbury, Trowbridge og Chippenham.\n\nMi\u00f0depilin er \u00ed Trowbridge.\n\nLandafr\u00f8\u00f0iliga grannalagi\u00f0\n\u00cd \u00fatnor\u00f0ri og nor\u00f0ri hevur Wiltshire mark vi\u00f0 Gloucestershire,\n\u00ed landnor\u00f0ri vi\u00f0 Oxfordshire, \u00ed eystri vi\u00f0 Berkshire,\n\u00ed ein landsynning vi\u00f0 Hampshire, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Dorset, \nog \u00ed vestri vi\u00f0 Somerset.\n\nFyrisitingarliga uppb\u00fdti\u00f0 \nTil 2009 var greivad\u00f8mi\u00f0 b\u00fdtt upp \u00ed hesi \u00f8ki (districts): \n\nS\u00ed\u00f0an 2009 eru bara hesi 2 \u00f8ki eftir:\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nwiltshire.gov.uk Almenna heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Wiltshire County Council\nWiltshire, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOngland\nWiltshire"}
{"id": "43924", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2020-%C3%A1rini", "title": "2020-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1970-\u00e1rini 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini 2010-\u00e1rini - 2020-\u00e1rini - 2030-\u00e1rini 2040-\u00e1rini 2050-\u00e1rini 2060-\u00e1rini 2070-\u00e1rini \n\n\u00c1r: 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2020-\u00e1rini"}
{"id": "43926", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Springfield%20%28Massachusetts%29", "title": "Springfield (Massachusetts)", "text": "Springfield er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Massachusetts. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed sunnara partinum av Massachusetts, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til stakr\u00edki Connecticut. \n\u00c1in Connecticut rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u uml. 155 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Springfield.\nHarvi\u00f0 er hann tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Massachusetts, n\u00e6st eftir Boston og Worcester. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Hampden County er \u00ed Springfield.\n\nB\u00fdurin liggur einans 39 km nor\u00f0an fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in \u00ed Connecticut, sum eitur Hartford og \u00f8ki\u00f0 millum Hartford og Springfield er eisini kent sum \"Knowledge Corridor\", t\u00ed ikki minni enn 32 l\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar vi\u00f0 tilsamans 160 000 lesandi eru sta\u00f0settir her \u00ed \u00f8kinum.\n\nKurvab\u00f3ltur \nKurvab\u00f3ltur var\u00f0 uppfunnin \u00ed b\u00fdnum seint \u00ed 19. \u00f8ld.\n\nKurvab\u00f3ltur er b\u00f3ltleikur millum tvey li\u00f0 \u00e1 fimm leikarum har sum m\u00e1lini eru upphongdar netkurvar. \nHesar kurvar eru \u00ed eini h\u00e6dd sum svarar til umlei\u00f0 tr\u00edggjar metrar. \nFyrsti dysturin \u00edmillum skipa\u00f0 li\u00f0 var \u00ed Springfield \u00ed 1891.\n\n\u00cdtr\u00f3ttarsavni\u00f0 Basketball Hall of Fame er sta\u00f0sett har \u00ed b\u00fdnum.\n\nKend f\u00f3lk \u00far Springfield \n Chester Harding, amerikanskur myndam\u00e1lari (1792-1866).\n John Brown, amerikanskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur (1800-1859).\n Charles Goodyear, amerikanskur uppfinnari (1800-1860).\n Dr. Seuss, amerikanskur rith\u00f8vundur (1904-1991).\n Timothy Leary, amerikanskur h\u00f8vundur og s\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur (1920-1996).\n Kurt Russell, amerikanskur sj\u00f3nleikari (f. 1951).\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, springfieldcityhall.com\n\nKeldur \n\nMassachusetts\nB\u00fdir \u00ed Massachusetts"}
{"id": "43927", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Don%20Larsen", "title": "Don Larsen", "text": "Don James Larsen (f\u00f8ddur 7. august 1929 \u00ed Michigan City \u00ed Indiana, dey\u00f0ur 1. januar 2020 \u00ed Hayden \u00ed Idaho)\nvar ein amerikanskur hornab\u00f3ltsleikari.\n\nHann sp\u00e6ldi sum \"pitcher\" m.a. fyri New York Yankees. \nLarsen er tann einasti pitcher \u00ed Major League Baseball (MLB), sum megna\u00f0i at sp\u00e6la eitt sokalla\u00f0 perfect game. \nTa\u00f0 hendi \u00ed World Series finaluni tann 8. oktober 1956.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Don Larsen \n Video: Larsen is perfect, mlb.com\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 2020\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far USA"}
{"id": "43930", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clement%20Attlee", "title": "Clement Attlee", "text": "Clement Richard Attlee (f\u00f8ddur 3. januar 1883 \u00ed Putney \u00ed Surrey, dey\u00f0ur 8. oktober 1967 \u00ed London) \nvar bretskur politikari.\n\nAttlee var flokslei\u00f0ari \u00ed Labour flokkinum fr\u00e1 1935 til 1955 \nog fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Bretlandi fr\u00e1 1945 til 1951.\nWinston Churchill var b\u00e6\u00f0i undanma\u00f0ur og eftirma\u00f0ur hj\u00e1 Attlee \u00ed emb\u00e6tinum sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nClement Attlee, number10.gov.uk (\u00e1 enskum)\nPast Prime Ministers - Clement-Attlee, gov.uk (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOnglendingar\nBretskir politikarar\nBretskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1883\nAndl\u00e1t \u00ed 1967"}
{"id": "43934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salisbury", "title": "Salisbury", "text": "Salisbury (Ensk \u00fattala: [\u02c8s\u0254\u02d0lzbri] ella [\u02c8s\u0254\u02d0zbri]) er ein enskur b\u00fdur i\u00f0 liggur sunnaliga \u00ed greivad\u00f8minum Wiltshire (Wiltshire County), \u00ed \u00fatsynningspartinum av Onglandi.\n\n\u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u 40.302 f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. \nHarvi\u00f0 er Salisbury n\u00e6stst\u00f8rsta b\u00fdur \u00ed greivad\u00f8minum, n\u00e6st eftir Swindon.\n\nSalisbury er s\u00f8guligur b\u00fdur, grundlagdur \u00e1 hesum sta\u00f0i \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini. \nSt\u00e1siliga d\u00f3mkirkjan, \"Salisbury Cathedral\", var\u00f0 vigd \u00ed 1258. \nTorni\u00f0 er 123 m h\u00f8gt og harvi\u00f0 ta\u00f0 h\u00e6gsta kirkjutorni\u00f0 \u00ed Onglandi.\nEitt makaskjal av fr\u00e6lsisbr\u00e6vinum Magna Carta fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini ver\u00f0ur var\u00f0veitt har \u00ed d\u00f3mkirkjuni. \n\n\u00c1irnar Avon og Wylye renna har \u00ed b\u00fdnum saman \u00ed eitt.\n\nHeimskenda fornminni Stonehenge liggur einar 13 kilometrar nor\u00f0an fyri b\u00fdin.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nsalisburycitycouncil.gov.uk Almenna heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 Salisbury City Council\nSalisbury, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "43949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Studentask%C3%BAlin%20og%20HF-skei%C3%B0i%C3%B0%20%C3%AD%20Eysturoy", "title": "Studentask\u00falin og HF-skei\u00f0i\u00f0 \u00ed Eysturoy", "text": "Studentask\u00falin og HF-skei\u00f0i\u00f0 \u00ed Eysturoy byrja\u00f0i \u00ed august 1982 \u00ed leiga\u00f0um h\u00f8lum vi\u00f0 G\u00f8tugj\u00f3gv. Rektari var\u00f0 S\u00e1mal \u00ed Skorini. \u00cd august 1993 flutti sk\u00falin \u00ed n\u00fdbygd h\u00f8li \u00e1 Kambsdali, beint vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av n\u00fdggja Handilssk\u00falanum \u00e1 Kambsdali. 1. august 2015 v\u00f3ru Studentask\u00falin og HF-skei\u00f0i\u00f0 \u00ed Eysturoy og F\u00f8roya Handilssk\u00fali \u00e1 Kambsdali lagdir saman \u00ed ein stovn, Mi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali.\n\nRektarar: \n\n S\u00e1mal \u00ed Skorini 1982 - 1. apr\u00edl 2011\n Helga Foldbo (settur rektari) 1. apr\u00edl 2011 - februar 2015\n P\u00e1ll Isholm (settur rektari ) februar 2015, heldur fram sum rektari \u00e1 samanlagda stovninum Mi\u00f0n\u00e1m \u00e1 Kambsdali august 2015 -\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "43951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hava-purpurs%C3%B3lhattur", "title": "Hava-purpurs\u00f3lhattur", "text": "Hava-purpurs\u00f3lhattur (fr\u00f8\u00f0iheiti Echinacea purpurea) \ner ein planta i\u00f0 hoyra til kurvabl\u00f3mu\u00e6ttina (Asteraceae).\n\nUpprunaliga kemur plantan \u00far Nor\u00f0uramerika, \nhar hon veksur fleirista\u00f0ni sum villvaksandi planta.\n\nPlantan ver\u00f0ur upp \u00ed 50-120 cm.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nEchinacea purpurea, Wikispecies (\u00e1 enskum)\n Echinacea purpurea - (L.)Moench, pfaf.org (\u00e1 enskum)\nEASTERN PURPLE CONEFLOWER, plants.usda.gov (\u00e1 enskum)\n\nKeldur\n\nPlantur"}
{"id": "43953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2030-%C3%A1rini", "title": "2030-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1980-\u00e1rini 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini - 2030-\u00e1rini - 2040-\u00e1rini 2050-\u00e1rini 2060-\u00e1rini 2070-\u00e1rini 2080-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2030-\u00e1rini"}
{"id": "43957", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2040-%C3%A1rini", "title": "2040-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1990-\u00e1rini 2000-\u00e1rini 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini - 2040-\u00e1rini - 2050-\u00e1rini 2060-\u00e1rini 2070-\u00e1rini 2080-\u00e1rini 2090-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2040-\u00e1rini"}
{"id": "43960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2050-%C3%A1rini", "title": "2050-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 2000-\u00e1rini 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini 2040-\u00e1rini - 2050-\u00e1rini - 2060-\u00e1rini 2070-\u00e1rini 2080-\u00e1rini 2090-\u00e1rini 2100-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2050-\u00e1rini"}
{"id": "43965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2060-%C3%A1rini", "title": "2060-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 2010-\u00e1rini 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini 2040-\u00e1rini 2050-\u00e1rini - 2060-\u00e1rini - 2070-\u00e1rini 2080-\u00e1rini 2090-\u00e1rini 2100-\u00e1rini 2110-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2060-\u00e1rini"}
{"id": "43966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2070-%C3%A1rini", "title": "2070-\u00e1rini", "text": "\u00d8ldir: 20. \u00f8ld - 21. \u00f8ld - 22. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 2020-\u00e1rini 2030-\u00e1rini 2040-\u00e1rini 2050-\u00e1rini 2060-\u00e1rini - 2070-\u00e1rini - 2080-\u00e1rini 2090-\u00e1rini 2100-\u00e1rini 2110-\u00e1rini 2120-\u00e1rini\n\n\u00c1r: 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079\n\nHendingar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n2070-\u00e1rini"}
{"id": "43988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haag", "title": "Haag", "text": "Haag (ni\u00f0urlendskt: Den Haag ella 's-Gravenhage) \ner st\u00f3rb\u00fdur \u00ed Ni\u00f0urlondum. \n\nHar \u00ed Haag b\u00fagva fleiri enn 539 t\u00fasund f\u00f3lk og harvi\u00f0 er hann tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur landsins. Haag er tann b\u00fdurin, har ni\u00f0urlendska stj\u00f8rnin hevur s\u00e6ti. Harafturat er hann h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Zuid-Holland.\n\nAltj\u00f3\u00f0a D\u00f3mst\u00f3lurin, sum er einasti h\u00f8vu\u00f0stovan Sameindu Tj\u00f3\u00f0a uttanfyri USA, heldur til \u00ed Haag.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: \ndenhaag.nl (\u00e1 ni\u00f0urlendskum) \ndenhaag.nl/en (\u00e1 enskum ) \nThe Hague, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Haag eru fingnar til vega fr\u00e1 ni\u00f0urlendsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nB\u00fdir \u00ed Ni\u00f0urlondum"}
{"id": "43993", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/570-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "570-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 620-\u00e1rini f.Kr.  610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. - 570-\u00e1rini f.Kr. - 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 579 f.Kr. 578 f.Kr. 577 f.Kr. 576 f.Kr. 575 f.Kr. 574 f.Kr. 573 f.Kr. 572 f.Kr. 571 f.Kr. 570 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "43994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/580-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "580-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld\n\n\u00c1rat\u00edggju: 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr.  610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. - 580-\u00e1rini f.Kr. - 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 589 f.Kr. 588 f.Kr. 587 f.Kr. 586 f.Kr. 585 f.Kr. 584 f.Kr. 583 f.Kr. 582 f.Kr. 581 f.Kr. 580 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "43995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/590-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "590-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr. - 5. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr.  610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. - 590-\u00e1rini f.Kr. - 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 599 f.Kr. 598 f.Kr. 597 f.Kr. 596 f.Kr. 595 f.Kr. 594 f.Kr. 593 f.Kr. 592 f.Kr. 591 f.Kr. 590 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n6. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "43996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/600-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "600-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. - 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 650-\u00e1rini f.Kr. 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr.  610-\u00e1rini f.Kr. - 600-\u00e1rini f.Kr. - 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 609 f.Kr. 608 f.Kr. 607 f.Kr. 606 f.Kr. 605 f.Kr. 604 f.Kr. 603 f.Kr. 602 f.Kr. 601 f.Kr. 600 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n7. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/8.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "8. \u00f8ld f.Kr.", "text": "9. \u00f8ld f.Kr. \u2013 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 8. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44001", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/600%20f.Kr.", "title": "600 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 650-\u00e1rini f.Kr. 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. - 600-\u00e1rini f.Kr. - 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 605 f.Kr. 604 f.Kr. 603 f.Kr. 602 f.Kr. 601 f.Kr. - 600 f.Kr. - 599 f.Kr. 598 f.Kr. 597 f.Kr. 596 f.Kr. 595 f.Kr.\n\nHendingar \nB\u00fdurin M\u00fdrrha (n\u00faverandi Izmir) var\u00f0 lagdur \u00ed oy\u00f0i av t\u00ed lydiska konginum Alyattes umlei\u00f0 \u00e1r 600 f.Kr.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44002", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/700%20f.Kr.", "title": "700 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 750-\u00e1rini f.Kr. 740-\u00e1rini f.Kr. 730-\u00e1rini f.Kr. 720-\u00e1rini f.Kr. 710-\u00e1rini f.Kr. - 700-\u00e1rini f.Kr. - 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. 650-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 705 f.Kr. 704 f.Kr. 703 f.Kr. 702 f.Kr. 701 f.Kr. - 700 f.Kr. - 699 f.Kr. 698 f.Kr. 697 f.Kr. 696 f.Kr. 695 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44003", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/800%20f.Kr.", "title": "800 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld f.Kr. \u2013 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 850-\u00e1rini f.Kr. 840-\u00e1rini f.Kr. 830-\u00e1rini f.Kr. 820-\u00e1rini f.Kr. 810-\u00e1rini f.Kr. - 800-\u00e1rini f.Kr. - 790-\u00e1rini f.Kr. 780-\u00e1rini f.Kr. 770-\u00e1rini f.Kr. 760-\u00e1rini f.Kr. 750-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 805 f.Kr. 804 f.Kr. 803 f.Kr. 802 f.Kr. 801 f.Kr. - 800 f.Kr. - 799 f.Kr. 798 f.Kr. 797 f.Kr. 796 f.Kr. 795 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n8. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44004", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/700-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "700-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld f.Kr. - 8. \u00f8ld f.Kr. - 7. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 750-\u00e1rini f.Kr. 740-\u00e1rini f.Kr. 730-\u00e1rini f.Kr. 720-\u00e1rini f.Kr.  710-\u00e1rini f.Kr. - 700-\u00e1rini f.Kr. - 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. 650-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 709 f.Kr. 708 f.Kr. 707 f.Kr. 706 f.Kr. 705 f.Kr. 704 f.Kr. 703 f.Kr. 702 f.Kr. 701 f.Kr. 700 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n8. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/9.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "9. \u00f8ld f.Kr.", "text": "10. \u00f8ld f.Kr. \u2013 9. \u00f8ld f.Kr. \u2013 8. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmiklir pers\u00f3nar\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 9. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44006", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/800-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "800-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld f.Kr. - 9. \u00f8ld f.Kr. - 8. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 850-\u00e1rini f.Kr. 840-\u00e1rini f.Kr. 830-\u00e1rini f.Kr. 820-\u00e1rini f.Kr.  810-\u00e1rini f.Kr. - 800-\u00e1rini f.Kr. - 790-\u00e1rini f.Kr. 780-\u00e1rini f.Kr. 770-\u00e1rini f.Kr. 760-\u00e1rini f.Kr. 750-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 809 f.Kr. 808 f.Kr. 807 f.Kr. 806 f.Kr. 805 f.Kr. 804 f.Kr. 803 f.Kr. 802 f.Kr. 801 f.Kr. 800 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n9. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44007", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/900-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "900-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld f.Kr. - 10. \u00f8ld f.Kr. - 9. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 950-\u00e1rini f.Kr. 940-\u00e1rini f.Kr. 930-\u00e1rini f.Kr. 920-\u00e1rini f.Kr.  910-\u00e1rini f.Kr. - 900-\u00e1rini f.Kr. - 890-\u00e1rini f.Kr. 880-\u00e1rini f.Kr. 870-\u00e1rini f.Kr. 860-\u00e1rini f.Kr. 850-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 909 f.Kr. 908 f.Kr. 907 f.Kr. 906 f.Kr. 905 f.Kr. 904 f.Kr. 903 f.Kr. 902 f.Kr. 901 f.Kr. 900 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n10. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44009", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/10.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "10. \u00f8ld f.Kr.", "text": "11. \u00f8ld f.Kr. \u2013 10. \u00f8ld f.Kr. \u2013 9. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 10. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44016", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/910-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "910-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld f.Kr. - 10. \u00f8ld f.Kr. - 9. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 960-\u00e1rini f.Kr. 950-\u00e1rini f.Kr. 940-\u00e1rini f.Kr. 930-\u00e1rini f.Kr. 920-\u00e1rini f.Kr. - 910-\u00e1rini f.Kr. - 900-\u00e1rini f.Kr. 890-\u00e1rini f.Kr. 880-\u00e1rini f.Kr. 870-\u00e1rini f.Kr. 860-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 919 f.Kr. 918 f.Kr. 917 f.Kr. 916 f.Kr. 915 f.Kr. 914 f.Kr. 913 f.Kr. 912 f.Kr. 911 f.Kr. 910 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n10. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/850-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "850-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld f.Kr. - 9. \u00f8ld f.Kr. - 8. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 900-\u00e1rini f.Kr. 890-\u00e1rini f.Kr. 880-\u00e1rini f.Kr. 870-\u00e1rini f.Kr. 860-\u00e1rini f.Kr. - 850-\u00e1rini f.Kr. - 840-\u00e1rini f.Kr. 830-\u00e1rini f.Kr. 820-\u00e1rini f.Kr. 810-\u00e1rini f.Kr. 800-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 859 f.Kr. 858 f.Kr. 857 f.Kr. 856 f.Kr. 855 f.Kr. 854 f.Kr. 853 f.Kr. 852 f.Kr. 851 f.Kr. 850 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n9. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/750-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "750-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld f.Kr. - 8. \u00f8ld f.Kr. - 7. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 800-\u00e1rini f.Kr. 790-\u00e1rini f.Kr. 780-\u00e1rini f.Kr. 770-\u00e1rini f.Kr. 760-\u00e1rini f.Kr. - 750-\u00e1rini f.Kr. - 740-\u00e1rini f.Kr. 730-\u00e1rini f.Kr. 720-\u00e1rini f.Kr. 710-\u00e1rini f.Kr. 700-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 759 f.Kr. 758 f.Kr. 757 f.Kr. 756 f.Kr. 755 f.Kr. 754 f.Kr. 753 f.Kr. 752 f.Kr. 751 f.Kr. 750 f.Kr.\n\nHendingar \n 21. apr\u00edl 753 f.Kr. - Samb\u00e6rt s\u00f8gnini var\u00f0 b\u00fdurin R\u00f3m grundlagdur av Romulusi.\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n8. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44027", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/650-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "650-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. - 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 700-\u00e1rini f.Kr. 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. - 650-\u00e1rini f.Kr. - 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 659 f.Kr. 658 f.Kr. 657 f.Kr. 656 f.Kr. 655 f.Kr. 654 f.Kr. 653 f.Kr. 652 f.Kr. 651 f.Kr. 650 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n7. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/650%20f.Kr.", "title": "650 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 700-\u00e1rini f.Kr. 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. - 650-\u00e1rini f.Kr. - 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 655 f.Kr. 654 f.Kr. 653 f.Kr. 652 f.Kr. 651 f.Kr. - 650 f.Kr. - 649 f.Kr. 648 f.Kr. 647 f.Kr. 646 f.Kr. 645 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44029", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/659%20f.Kr.", "title": "659 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 700-\u00e1rini f.Kr. 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. - 650-\u00e1rini f.Kr. - 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 664 f.Kr. 663 f.Kr. 662 f.Kr. 661 f.Kr. 660 f.Kr. - 659 f.Kr. - 658 f.Kr. 657 f.Kr. 656 f.Kr. 655 f.Kr. 654 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44030", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/658%20f.Kr.", "title": "658 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 700-\u00e1rini f.Kr. 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. - 650-\u00e1rini f.Kr. - 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 663 f.Kr. 662 f.Kr. 661 f.Kr. 660 f.Kr. 659 f.Kr. - 658 f.Kr. - 657 f.Kr. 656 f.Kr. 655 f.Kr. 654 f.Kr.  653 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44031", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/651%20f.Kr.", "title": "651 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 700-\u00e1rini f.Kr. 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. - 650-\u00e1rini f.Kr. - 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 656 f.Kr. 655 f.Kr. 654 f.Kr. 653 f.Kr. 652 f.Kr. - 651 f.Kr. - 650 f.Kr. 649 f.Kr. 648 f.Kr. 647 f.Kr. 646 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/601%20f.Kr.", "title": "601 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 650-\u00e1rini f.Kr. 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. - 600-\u00e1rini f.Kr. - 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 606 f.Kr. 605 f.Kr. 604 f.Kr. 603 f.Kr. 602 f.Kr. - 601 f.Kr. - 600 f.Kr. 599 f.Kr. 598 f.Kr. 597 f.Kr. 596 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44033", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/609%20f.Kr.", "title": "609 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 650-\u00e1rini f.Kr. 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. - 600-\u00e1rini f.Kr. - 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 614 f.Kr. 613 f.Kr. 612 f.Kr. 611 f.Kr. 610 f.Kr. - 609 f.Kr. - 608 f.Kr. 607 f.Kr. 606 f.Kr. 605 f.Kr. 604 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44034", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/950-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "950-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 11. \u00f8ld f.Kr. - 10. \u00f8ld f.Kr. - 9. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 1000-\u00e1rini f.Kr. 990-\u00e1rini f.Kr. 980-\u00e1rini f.Kr. 970-\u00e1rini f.Kr. 960-\u00e1rini f.Kr. - 950-\u00e1rini f.Kr. - 940-\u00e1rini f.Kr. 930-\u00e1rini f.Kr. 920-\u00e1rini f.Kr. 910-\u00e1rini f.Kr. 900-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1r: 959 f.Kr. 958 f.Kr. 957 f.Kr. 956 f.Kr. 955 f.Kr. 954 f.Kr. 953 f.Kr. 952 f.Kr. 951 f.Kr. 950 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n10. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/11.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "11. \u00f8ld f.Kr.", "text": "12. \u00f8ld f.Kr. \u2013 11. \u00f8ld f.Kr. \u2013 10. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nUppfinningar\n\n\u00c1r \u00ed 11. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44042", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/890-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "890-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld f.Kr. - 9. \u00f8ld f.Kr. - 8. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 940-\u00e1rini f.Kr. 930-\u00e1rini f.Kr. 920-\u00e1rini f.Kr. 910-\u00e1rini f.Kr. 900-\u00e1rini f.Kr. - 890-\u00e1rini f.Kr. - 880-\u00e1rini f.Kr. 870-\u00e1rini f.Kr. 860-\u00e1rini f.Kr. 850-\u00e1rini f.Kr. 840-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 899 f.Kr. 898 f.Kr. 897 f.Kr. 896 f.Kr. 895 f.Kr. 894 f.Kr. 893 f.Kr. 892 f.Kr. 891 f.Kr. 890 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n9. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/810-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "810-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 10. \u00f8ld f.Kr. - 9. \u00f8ld f.Kr. - 8. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 860-\u00e1rini f.Kr. 850-\u00e1rini f.Kr. 840-\u00e1rini f.Kr. 830-\u00e1rini f.Kr. 820-\u00e1rini f.Kr. - 810-\u00e1rini f.Kr. - 800-\u00e1rini f.Kr. 790-\u00e1rini f.Kr. 780-\u00e1rini f.Kr. 770-\u00e1rini f.Kr. 760-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 819 f.Kr. 818 f.Kr. 817 f.Kr. 816 f.Kr. 815 f.Kr. 814 f.Kr. 813 f.Kr. 812 f.Kr. 811 f.Kr. 810 f.Kr.\n\nHendingar \n 814 f.Kr. \u2013 B\u00fdurin Karthago ver\u00f0ur stovna\u00f0ur av Dido\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n9. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44054", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/701%20f.Kr.", "title": "701 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld f.Kr. \u2013 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 750-\u00e1rini f.Kr. 740-\u00e1rini f.Kr. 730-\u00e1rini f.Kr. 720-\u00e1rini f.Kr. 710-\u00e1rini f.Kr. - 700-\u00e1rini f.Kr. - 690-\u00e1rini f.Kr. 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. 650-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1rstal: 706 f.Kr. 705 f.Kr. 704 f.Kr. 703 f.Kr. 702 f.Kr. - 701 f.Kr. - 700 f.Kr. 699 f.Kr. 698 f.Kr. 697 f.Kr. 696 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n8. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44055", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/690-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "690-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. - 7. \u00f8ld f.Kr. - 6. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 740-\u00e1rini f.Kr. 730-\u00e1rini f.Kr. 720-\u00e1rini f.Kr. 710-\u00e1rini f.Kr. 700-\u00e1rini f.Kr. - 690-\u00e1rini f.Kr. - 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. 650-\u00e1rini f.Kr. 640-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 699 f.Kr. 698 f.Kr. 697 f.Kr. 696 f.Kr. 695 f.Kr. 694 f.Kr. 693 f.Kr. 692 f.Kr. 691 f.Kr. 690 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n7. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44056", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/790-%C3%A1rini%20f.Kr.", "title": "790-\u00e1rini f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld f.Kr. - 8. \u00f8ld f.Kr. - 7. \u00f8ld f.Kr.\n\n\u00c1rat\u00edggju: 840-\u00e1rini f.Kr. 830-\u00e1rini f.Kr. 820-\u00e1rini f.Kr. 810-\u00e1rini f.Kr. 800-\u00e1rini f.Kr. - 790-\u00e1rini f.Kr. - 780-\u00e1rini f.Kr. 770-\u00e1rini f.Kr. 760-\u00e1rini f.Kr. 750-\u00e1rini f.Kr. 740-\u00e1rini f.Kr. \n\n\u00c1r: 799 f.Kr. 798 f.Kr. 797 f.Kr. 796 f.Kr. 795 f.Kr. 794 f.Kr. 793 f.Kr. 792 f.Kr. 791 f.Kr. 790 f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fd\u00f0andi pers\u00f3nar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n8. \u00f8ld f.Kr.\n\u00c1rat\u00edggju"}
{"id": "44057", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/753%20f.Kr.", "title": "753 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 9. \u00f8ld f.Kr. \u2013 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 800-\u00e1rini f.Kr. 790-\u00e1rini f.Kr. 780-\u00e1rini f.Kr. 770-\u00e1rini f.Kr. 760-\u00e1rini f.Kr. - 750-\u00e1rini f.Kr. - 740-\u00e1rini f.Kr. 730-\u00e1rini f.Kr. 720-\u00e1rini f.Kr. 710-\u00e1rini f.Kr. 700-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 758 f.Kr. 757 f.Kr. 756 f.Kr. 755 f.Kr. 754 f.Kr. - 753 f.Kr. - 752 f.Kr. 751 f.Kr. 750 f.Kr. 749 f.Kr. 748 f.Kr.\n\nHendingar \n 21. apr\u00edl - Samb\u00e6rt s\u00f8gnini var\u00f0 b\u00fdurin R\u00f3m grundlagdur av Romulusi.\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n8. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44058", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/570%20f.Kr.", "title": "570 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju:  620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr. - 570-\u00e1rini f.Kr. - 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr. 530-\u00e1rini f.Kr. 520-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 575 f.Kr. 574 f.Kr. 573 f.Kr. 572 f.Kr. 571 f.Kr. - 570 f.Kr. - 569 f.Kr. 568 f.Kr. 567 f.Kr. 566 f.Kr. 565 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \n Pythagoras, grikskur heimspekingur og st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur (dey\u00f0ur umlei\u00f0 495 f.Kr.).\n Xenofanes, grikskur heimspekingur (dey\u00f0ur umlei\u00f0 475 f.Kr.).\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44059", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/590%20f.Kr.", "title": "590 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \u2013 5. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 640-\u00e1rini f.Kr. 630-\u00e1rini f.Kr. 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. - 590-\u00e1rini f.Kr. - 580-\u00e1rini f.Kr. 570-\u00e1rini f.Kr. 560-\u00e1rini f.Kr. 550-\u00e1rini f.Kr. 540-\u00e1rini f.Kr.\n\n\u00c1rstal: 595 f.Kr. 594 f.Kr. 593 f.Kr. 592 f.Kr. 591 f.Kr. - 590 f.Kr. - 589 f.Kr. 588 f.Kr. 587 f.Kr. 586 f.Kr. 585 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n6. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44061", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/630%20f.Kr.", "title": "630 f.Kr.", "text": "\u00d8ldir: 8. \u00f8ld f.Kr. \u2013 7. \u00f8ld f.Kr. \u2013 6. \u00f8ld f.Kr. \n\n\u00c1rat\u00edggju: 680-\u00e1rini f.Kr. 670-\u00e1rini f.Kr. 660-\u00e1rini f.Kr. 650-\u00e1rini f.Kr. 640-\u00e1rini f.Kr. - 630-\u00e1rini f.Kr. - 620-\u00e1rini f.Kr. 610-\u00e1rini f.Kr. 600-\u00e1rini f.Kr. 590-\u00e1rini f.Kr. 580-\u00e1rini f.Kr.   \n\n\u00c1rstal: 635 f.Kr. 634 f.Kr. 633 f.Kr. 632 f.Kr. 631 f.Kr. - 630 f.Kr. - 629 f.Kr. 628 f.Kr. 627 f.Kr. 626 f.Kr. 625 f.Kr.\n\nHendingar\n\nF\u00f8\u00f0ingar\n\nAndl\u00e1t \n\n7. \u00f8ld f.Kr."}
{"id": "44063", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/12.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "12. \u00f8ld f.Kr.", "text": "13. \u00f8ld f.Kr. \u2013 12. \u00f8ld f.Kr. \u2013 11. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nUppfinningar"}
{"id": "44065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/13.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "13. \u00f8ld f.Kr.", "text": "14. \u00f8ld f.Kr. \u2013 13. \u00f8ld f.Kr. \u2013 12. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nUppfinningar"}
{"id": "44068", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/14.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "14. \u00f8ld f.Kr.", "text": "15. \u00f8ld f.Kr. \u2013 14. \u00f8ld f.Kr. \u2013 13. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nUppfinningar"}
{"id": "44070", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/15.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "15. \u00f8ld f.Kr.", "text": "16. \u00f8ld f.Kr. \u2013 15. \u00f8ld f.Kr. \u2013 14. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nUppfinningar"}
{"id": "44072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/16.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "16. \u00f8ld f.Kr.", "text": "17. \u00f8ld f.Kr. \u2013 16. \u00f8ld f.Kr. \u2013 15. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\nUppfinningar"}
{"id": "44074", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/17.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "17. \u00f8ld f.Kr.", "text": "18. \u00f8ld f.Kr. \u2013 17. \u00f8ld f.Kr. \u2013 16. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "44076", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/18.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "18. \u00f8ld f.Kr.", "text": "19. \u00f8ld f.Kr. \u2013 18. \u00f8ld f.Kr. \u2013 17. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "44078", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/19.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "19. \u00f8ld f.Kr.", "text": "20. \u00f8ld f.Kr. \u2013 19. \u00f8ld f.Kr. \u2013 18. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "44080", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/20.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "20. \u00f8ld f.Kr.", "text": "21. \u00f8ld f.Kr. \u2013 20. \u00f8ld f.Kr. \u2013 19. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "44082", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/21.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "21. \u00f8ld f.Kr.", "text": "22. \u00f8ld f.Kr. \u2013 21. \u00f8ld f.Kr. \u2013 20. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "44084", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/31.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "31. \u00f8ld f.Kr.", "text": "32. \u00f8ld f.Kr. \u2013 31. \u00f8ld f.Kr. \u2013 30. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "44086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/30.%20%C3%B8ld%20f.Kr.", "title": "30. \u00f8ld f.Kr.", "text": "31. \u00f8ld f.Kr. \u2013 30. \u00f8ld f.Kr. \u2013 29. \u00f8ld f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk"}
{"id": "44087", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/1.%20%C3%A1rat%C3%BAsund%20f.Kr.", "title": "1. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 2. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 1. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 1. \u00e1rat\u00fasund\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\n\u00d8ldir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "44088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/2.%20%C3%A1rat%C3%BAsund%20f.Kr.", "title": "2. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 3. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 2. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 1. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\n\u00d8ldir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "44089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20%C3%A1rat%C3%BAsund%20f.Kr.", "title": "3. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 4. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 3. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 2. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\n\u00d8ldir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "44090", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/4.%20%C3%A1rat%C3%BAsund%20f.Kr.", "title": "4. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 5. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 4. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 3. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.\n\nHendingar\n\nT\u00fddningarmikil f\u00f3lk\n\n\u00d8ldir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "44092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gablat%C3%AD%C3%B0in", "title": "Gablat\u00ed\u00f0in", "text": "Gablat\u00ed\u00f0in er ti\u00f0in fr\u00e1 1655 (1661) - 1708, t\u00e1 fe\u00f0garnir Christoffer von Gabel og Frederik von Gabel h\u00f8vdu F\u00f8royar \u00ed len fr\u00e1 danska konginum og einar\u00e6tt til allan handil vi\u00f0 F\u00f8royar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n  Gabla-t\u00ed\u00f0in \u00ed F\u00f8royum eitur a\u00f0rasta\u00f0ni \u201cl\u00edtla \u00edst\u00ed\u00f0in.\u201d, r7, 30.september 2017\n\nKeldur \n\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "44095", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jacinda%20Ardern", "title": "Jacinda Ardern", "text": "Jacinda Kate Laurell Ardern (ensk \u00fattala: /d\u0292\u0259\u02c8s\u026and\u0259 \u02c8\u0251\u02d0rd\u025c\u02d0n/; f\u00f8dd 26. juli 1980) er n\u00fds\u00e6lendskur politikari og sitandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed N\u00fds\u00e6landi.\n\nHon var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vald inn \u00e1 n\u00fds\u00e6lendska tingi\u00f0 \u00ed 2008. \n\u00cd august m\u00e1na\u00f0i 2017 gj\u00f8rdist hon lei\u00f0ari \u00ed n\u00fds\u00e6lendska arbei\u00f0araflokkinum Labour Party og s\u00ed\u00f0an oktober 2017 er hon fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed N\u00fds\u00e6landi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nRt Hon Jacinda Ardern, parliament.nz (\u00e1 enskum)\nRt Hon Jacinda Ardern, labour.org.nz (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nN\u00fds\u00e6lendingar\nPolitikarar\nKvinnuligir stj\u00f3rnarlei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "44096", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wellington", "title": "Wellington", "text": "Wellington (maori: Te Whanganui-a-Tara) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed N\u00fds\u00e6landi. B\u00fdurin liggur \u00ed sunnara enda av Nor\u00f0uroynni. \n\nWellington var\u00f0 grunda\u00f0ur av bretum \u00ed 1839. Hann gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed N\u00fds\u00e6landi \u00ed 1865.\n\u00cd 2019 hev\u00f0i Wellington um lei\u00f0 418.500 \u00edb\u00fagvar og er harvi\u00f0 n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum eftir Auckland.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: wellingtonnz.com (\u00e1 enskum)\nWellington, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Wellington eru fingnar til vega fr\u00e1 norsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nN\u00fds\u00e6land\nB\u00fdir \u00ed N\u00fds\u00e6landi\n1839"}
{"id": "44099", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Auckland", "title": "Auckland", "text": "Auckland er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed N\u00fds\u00e6landi. \nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av Nor\u00f0uroynni. \n\u00cd 2018 hev\u00f0i Auckland um lei\u00f0 1,6 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar.\nHetta svarar til ein tri\u00f0ing av \u00f8llum f\u00f3lkunum \u00ed landinum.\nN\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed N\u00fds\u00e6landi er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Wellington. \n\nMi\u00f0b\u00fdurin er bygdur \u00e1 einum 2 km brei\u00f0um ei\u00f0i, sum er millum tv\u00e6r v\u00edkir,\nv\u00edkin Waitemata Harbour nor\u00f0anfyri og st\u00f3ra v\u00edkin Manukau Harbour sunnanfyri. \nMaoriar, upprunaf\u00f3lki\u00f0 \u00ed N\u00fds\u00e6landi, b\u00fasettust \u00ed \u00f8kinum longu fyri um lei\u00f0 670 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an (1350).\nB\u00fdurin Auckland var\u00f0 grunda\u00f0ur av bretum \u00ed 1840.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: aucklandcouncil.govt.nz (\u00e1 enskum)\nAuckland, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Auckland eru fingnar til vega fr\u00e1 norsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nN\u00fds\u00e6land\nB\u00fdir \u00ed N\u00fds\u00e6landi\n1840"}
{"id": "44173", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/3.%20%C3%A1rat%C3%BAsund", "title": "3. \u00e1rat\u00fasund", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 2. \u00e1rat\u00fasund \u2013 3. \u00e1rat\u00fasund \u2013 4. \u00e1rat\u00fasund\n\n3. \u00e1rat\u00fasund byrja\u00f0i 1. januar 2000 og fer at enda 31. desember 2999.\n\nHendingar \n Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed september 2001\n Irak-kr\u00edggi\u00f0 (2003-2011) \n Yvirgangsats\u00f3kn \u00ed Beslan \u00ed 2004\n Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Noregi 2011\n Borgarakr\u00edggi\u00f0 \u00ed S\u00fdria\n Kr\u00edggi\u00f0 \u00edm\u00f3ti IS\n Fl\u00f3ttaf\u00f3lkakreppan\n Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti einum sk\u00fala \u00ed Peshawar \u00ed 2014\n Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 m\u00f3ti Charlie Hebdo \u00ed januar 2015\n Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed Par\u00eds \u00ed november 2015\n Yvirgangs\u00e1lopini \u00ed Brussel \u00ed mars 2016\n Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Orlando \u00ed juni 2016\n Yvirgangs\u00e1lopi\u00f0 \u00ed Nice \u00ed juli 2016\n\nVi\u00f0komandi pers\u00f3nar\n\nA\n\nB \n George W. Bush\n\nC \n David Cameron\n\nD\n\nF \n Frans p\u00e1vi\n\nG\n\nH \n Fran\u00e7ois Hollande\n\nI\n\nJ \n Boris Johnson\n\nK\n\nL\n\nM \n Emmanuel Macron\n Theresa May\n Angela Merkel\n\nN\n\nO \n Barack Obama\n\nP \n Vladimir Putin\n\nR\n\nS \n Saddam Hussein\n\nT \n Donald Trump\n\nV\n\nW\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "44174", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/5.%20%C3%A1rat%C3%BAsund%20f.Kr.", "title": "5. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 6. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 5. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 4. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.\n\nHendingar\n\n\u00d8ldir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "44175", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/6.%20%C3%A1rat%C3%BAsund%20f.Kr.", "title": "6. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.", "text": "\u00c1rat\u00fasund: 7. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 6. \u00e1rat\u00fasund f.Kr. \u2013 5. \u00e1rat\u00fasund f.Kr.\n\nHendingar\n\n\u00d8ldir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n\u00c1r\n\u00c1rat\u00fasund"}
{"id": "44176", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Christchurch", "title": "Christchurch", "text": "Christchurch er ein b\u00fdur \u00ed N\u00fds\u00e6landi. \nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 eysturstrondina av Su\u00f0uroynni. \n\nChristchurch var\u00f0 grunda\u00f0ur av bretum \u00ed 1848. \n\u00cd 2019 hev\u00f0i b\u00fdurin fleiri enn 377 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. \nHarvi\u00f0 er hann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00e1 Su\u00f0uroynni og tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed N\u00fds\u00e6landi eftir Auckland og Wellington.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: ccc.govt.nz (\u00e1 enskum)\nChristchurch, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Christchurch eru fingnar til vega fr\u00e1 norsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nN\u00fds\u00e6land\nB\u00fdir \u00ed N\u00fds\u00e6landi\n1848"}
{"id": "44180", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brarup%20kirkja", "title": "Brarup kirkja", "text": "Brarup kirkja (danskt: Brarup Kirke) er ein gomul kirkja \u00ed Brarup \u00e1 Falster \u00ed Danmark fr\u00e1 umlei\u00f0 1200.\n\nAltari\u00f0 og m\u00e1lningarnir inni \u00ed kirkjuni\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Nordvestfalster pastorat\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nKirkjur \u00ed Danmark"}
{"id": "44182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Regi%C3%B3n%20S%C3%A6land", "title": "Regi\u00f3n S\u00e6land", "text": "Regi\u00f3n S\u00e6land (Danskt: Region Sj\u00e6lland) er ein av teimum fimm Regi\u00f3nunum \u00ed Danmark, sum v\u00f3ru settar \u00e1 stovn 1. januar 2007 eftir at Kommunalreformurin var\u00f0 samtyktur \u00ed 2005.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Danmark"}
{"id": "44185", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirk%20Douglas", "title": "Kirk Douglas", "text": "Kirk Douglas (f\u00f8ddur sum Issur Danielovitch 9. desember 1916 \u00ed Amsterdam, New York, dey\u00f0ur 5. februar 2020 \u00ed Beverly Hills, Kalifornia) var amerikanskur sj\u00f3nleikari, framlei\u00f0ari og filmsleikstj\u00f3ri.\n\nKirk Douglas sp\u00e6ldi n\u00f3gvar st\u00f3rar leiklutir \u00ed filmum \u00far Hollywood. Hann gj\u00f8rdist ein ein av teimum kendastu filmsj\u00f3nleikarunum  \u00ed 1950-\u00e1runum og 1960-\u00e1runum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a: kirkdouglas.com (\u00e1 enskum)\nKirk Douglas, IMDb (\u00e1 enskum)\nUm sj\u00f3nleikaran Kirk Douglas, vp.fo [archive.org]\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1916\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44186", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dotter", "title": "Dotter", "text": "Johanna Maria Jansson, betri kend sum Dotter, (f\u00f8dd 10. juni 1987 \u00ed Arvika) er ein svensk songkvinna og sangskrivari. Hon t\u00f3k fyri fyrstu fer\u00f0 lut \u00ed Melodifestivalen \u00ed 2018, men hon kom ikki v\u00ed\u00f0ari t\u00e1. Hon var aftur vi\u00f0 \u00ed 2020, og t\u00e1 kom hon beinlei\u00f0is v\u00ed\u00f0ari til finaluna.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStakl\u00f8g \n2014 \u2013 My Flower\n2015 \u2013 Dive\n2016 \u2013 Creatures of the Sun\n2017 \u2013 Evolution\n2018 \u2013 Rebellion\n2018 \u2013 Cry\n2019 \u2013 Heatwave\n2019 \u2013 Walk With Me\n2019 - I Do\n2020 \u2013 Bulletproof\n2020 - Backfire\n2020 - Im Sorry\n2020 - Vintern jag var Sexton\n2021 - Little Tot\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nAllmusic.com\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "44188", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Neutron", "title": "Neutron", "text": "Nevtr\u00f3nin ella Neutronin er ein subatomiskur partikkul, tekin n ella n^0, vi\u00f0 ongum elektroniskum ravnmagnsl\u00f8\u00f0ing og n\u00f8gd \u00e1 eitt sindur meira enn einari prot\u00f3n. Prot\u00f3nir og neutronir gera kjarnina av atominum. Prot\u00f3nir og neutronir skikka s\u00e6r l\u00edkasum hv\u00f8rt anna\u00f0 inni \u00ed kjarnuni og b\u00e1ar eindirnar hava n\u00e6stan ein massa \u00e1 einari atomiskari eind (dalton). B\u00e1ar eindirnar vera nevndar nukleonir. Teirra ognarlutir og s\u00edn \u00e1millum \u00e1virkan er l\u00fdst sum atomalisfr\u00f8\u00f0i. \n\nEvni\u00f0 og kjarnuognir av kjarnuni eru valdir av nummarinum av protonum, eisini nevnt atomiska nummarim, og nummari\u00f0 av neutronum, nevnt neutron nummari\u00f0. Atomiska massanummari\u00f0 er ta\u00f0 samla\u00f0a tali\u00f0 av nukleonum. T.d, kolevni hevur atomiskt nummar \u00e1 6 og ta\u00f0 r\u00edkiliga kolevni\u00f0-12 evnisjavningurin (isotopurin) hevur 6 neutronir, aftur\u00edm\u00f3ti ta\u00f0 sj\u00e1lvsama kolevni-13 evnisjavningurin (isotopurin) hevur 7 neutronir. Summi evni koma fram \u00ed n\u00e1tt\u00faruni vi\u00f0 bert einum st\u00f8\u00f0ugum isotopi, so sum Fl\u00far (Fluor). Onnur evni koma fram vi\u00f0 n\u00f3gvum st\u00f8\u00f0ugum isotopum, so sum Tin vi\u00f0 t\u00edggju st\u00f8\u00f0ugum isotopum. \n\n\u00cd kjarnuni kn\u00fdtast prot\u00f3nir og neutronir seg saman vegna atomorku. Neutronir eru \u00e1settar fyri at stabilisera kjarnuna, vi\u00f0 undantakinum av einum einkjuprot\u00f3n Hydrogen atominum. Neutronir eru gj\u00f8rdar r\u00edkiligar \u00ed kjarnukloyving og samanbr\u00e6\u00f0ing. T\u00e6r eru fyrst og fremst ein gevari til ta nukleosyntesuna av evnafr\u00f8\u00f0iligum evnum \u00ed stj\u00f8rnum \u00edgj\u00f8gnum kloyving, br\u00e6\u00f0ing og neutronfangandi mannagongdini. \n\nNeutronin er \u00f3gvuliga umr\u00e1andi t\u00e1 ta\u00f0 kemur til framlei\u00f0slu av kjarnorku. Neutronin var\u00f0 uppdaga\u00f0 \u00ed 1932 av James Chadwick, \u00ed \u00e1rat\u00edgginum eftir hann hev\u00f0i uppdaga\u00f0 hana hendu n\u00f3gvar ymiskar royndir vi\u00f0 kjarnuumbroytingum. Eftir hetta uppdaga\u00f0i man kjarnukloyvingina \u00ed 1938, t\u00e1 fann man skj\u00f3tt \u00fatav at um kloyvingin framleiddi neutronir, sum hv\u00f8r av hesum kundi fl\u00fagvi inn \u00ed ar\u00f0ar kjarnir og harvi\u00f0 skapa eina ketu reaktion. Hesar fyrstu hendingar og finningar leiddu til ta\u00f0 fyrsta kjarnorkuverki\u00f0 (Chicago Pile-1, 1942) og ta\u00f0 fyrsta kjarnorku v\u00e1pni (Trinity 1945).\n\nfr\u00ed\u00f0ar Neutronir, sj\u00e1lvt um t\u00e6r ikki beinlei\u00f0is ionisera\u00f0 atomir, elva til ionisera\u00f0a geisling (radiation). J\u00fast hetta kann vera l\u00edvfr\u00f8\u00f0iliga fraligt fyri okkum, treyta\u00f0 av hvussu n\u00f3gv talan er um, sum einum kemur undir. T\u00f3 er alt\u00ed\u00f0, \u00f3ansa\u00f0 hvar t\u00fa ert, ein l\u00edtil str\u00e1ling har t\u00fa ert staddur. Hetta nevna vit bakst\u00f8\u00f0is-str\u00e1ling, hesar eru nat\u00farligar str\u00e1lingar, i\u00f0 fara fram \u00e1 skorpuni av j\u00f8r\u00f0ini, og koma av nat\u00farligum evnum. Hesar neutronir streyma runt allasta\u00f0nist. So t\u00e1 vit skula m\u00e1ta eftir radioaktiviteti, so er umr\u00e1andi fyrst at vita, hvussu h\u00f8g tann nat\u00farliga str\u00e1lingin er, j\u00fast \u00e1 t\u00ed sta\u00f0. \n\nTann fr\u00ed\u00f0a Neutronin hevur ein massa \u00e1  ella  ella 1,008664915u. Neutronin hevur eitt radius \u00e1 og hevur spinn-\u00bd fermion. Nutronin hevur onga m\u00e1tingaf\u00f8ra l\u00f8\u00f0ing. Vi\u00f0 positivu l\u00f8\u00f0ingini hj\u00e1 protonini, ver\u00f0ur hon (protonin) beinlei\u00f0is \u00e1virka av elektriskum feltum (ravnmagns-\u00f8ki), har aftur \u00edm\u00f3ti neutronini, i\u00f0 ikki ver\u00f0ur \u00e1virka av ravnmagns\u00f8kjum. Haraftur\u00edm\u00f3ti hevur Neutronin eitt magnetiskt-bil (magnetic moment) so \u00ed t\u00ed t\u00ed\u00f0arbilinum ver\u00f0ur Neutronin \u00e1virka av magnetiskum \u00f8kjum. Men magnetiska-bili hevur negativt vir\u00f0i\u00f0 t\u00ed at orienteringin er umvend av spinninum hj\u00e1 neutronini.\n\nEin fr\u00ed Neutron er \u00f3st\u00f8\u00f0u (\u00f3stabil), fellur \u00edm\u00f3ti einari proton, elektr\u00f3n og antineutrino (antineutron) vi\u00f0 eini l\u00edvst\u00ed\u00f0 \u00e1 umlei\u00f0 15 minuttir (). Hetta radioaktiva fellingin (f\u00e1ningin), eisini kent sum beta f\u00e1ning, er m\u00f8gulig t\u00ed massin av neutronini er eitt sindur st\u00f8rri enn tann hj\u00e1 protonini. Ein fr\u00ed proton er t\u00f3 st\u00f8\u00f0u. Men t\u00e1 t\u00e6r ver\u00f0a bundnar saman \u00ed einari kjarnu, kann \u00farsliti\u00f0 vera b\u00e6\u00f0i st\u00f8\u00f0ugt og \u00f3st\u00f8\u00f0ugt. Ta\u00f0 velst t\u00f3 um, hvussu kjarnin er sett saman og hv\u00f8rjir lutitnir eru, i\u00f0 er innblandia\u00f0ir. Beta f\u00e1ningin, t\u00e1 neutonir fella \u00edm\u00f3ti protonum, ella umvent, er st\u00fdrt eftir T\u00ed Veiku Orkuni og ta\u00f0 krevur eina \u00fatsending ella eina uppt\u00f8ku (innsl\u00fasan) av elektr\u00f3num og neutronum, ella antipartikklar teirra.\n\nProtonir og neutronir uppf\u00f8ra seg \u00e1 n\u00e6stan sama h\u00e1tt undir kjarnorku \u00ed kjarnanum. Konsepti\u00f0 (hugtaki\u00f0) av isospin, har protonin og neutron vera s\u00e6ddar sum tveir kvantum (quantum) statir av sama partikli, er br\u00fakt til at skapa s\u00edn \u00e1millum \u00e1virkan av nukleonum vi\u00f0 kjarnu- ella Veiku okrunum. Vegna styrkini av kjarnorkuni \u00e1 stuttum avstandi er bindingin av nukleonum neira enn sjey ordanir av st\u00f8ddini st\u00f8rri enn elktr\u00f3nmangetiska orkau bindingin, i\u00f0 heldur elektr\u00f3num saman, \u00ed atomum. Kjarnureaktionir (so sum kjarn-fissi\u00f3n) hevur t\u00ed ein orku densitet \u00e1 meira enn t\u00edggju milli\u00f3nir ferir so n\u00f3gv sum kemiskar bindingar. T\u00ed av massa-orku-javngildi, kjarnu bindingarorkan reducera (minka) massan av kjarnunum. T\u00e1 i\u00f0 saman um kemur, er f\u00f8rleikin av kjarnuorkuni at goyma orkurestir fr\u00e1 t\u00ed elektromagnetiskku afturrakstinum (repulsion) av kjarnulutunum er st\u00f8\u00f0i fyri meginpartin av orkuni sum framlei\u00f0ir kjarnorkuverk ella atombombur. \u00ed kjarnufissi\u00f3n er upptakan av einari neutron av einari tungari kjarnu (t.d. Uranium-235) vi\u00f0f\u00f8rir at kjarnan gert \u00f3stabil og brotnar, og partarnir vera til minni og l\u00e6ttari n\u00fdggjar kjarnir og eisini sendir ta\u00f0 burtur a\u00f0rar neutronir. Hesar positivu l\u00f8ddu og l\u00f8ttu kjarnirnar vekja s\u00ed\u00f0ani og fr\u00e1geva elektromagnetiska potentiala orku.\n\nNeutronin er flokka\u00f0 sum eina hadron, t\u00ed at hon er ein samanseettur partikkul gj\u00f8rdur av kvarkum (quark). Neutronin er eisini flokka\u00f0 sum ein Baryon, t\u00ed ta\u00f0 er samansett av trimum valens (valence) kvarkum. Tann avmarka\u00f0a st\u00f8ddin av neutronini og magnetiskat\u00ed\u00f0arbilinum fortelja okkum ta\u00f0, at neutronin er ein samansettur partikkul, sum er ta\u00f0 \u00f8vuta av eunum fundamentalum partikkli (eisini nevnt elementariskur partikkil). Ein neutron hevur tveir ni\u00f0urkvarkar vi\u00f0 einari l\u00f8\u00f0ing \u00e1  og ein uppkvark iv\u00f0 l\u00f8\u00f0ingini .\n\nL\u00edka sum protonir so eru kvarkarnir av einari neutron bundnir saman av t\u00ed Sterku Kraftini lagt \u00edmillum av gluonum. Kjarnorku kraftin er \u00farslit av t\u00ed annarligu \u00e1virkanini av t\u00ed meira fundemantalu Sterku Kraftini.\n\nKeldulisti\n\nAlisfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "44189", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0alvarping", "title": "Mi\u00f0alvarping", "text": "Mi\u00f0alvarping (interjection \u00e1 enskum) er sm\u00e1or\u00f0, i\u00f0 gevur lj\u00f3\u00f0 fyri h\u00fdri, kenslum o. till.. Sm\u00e1or\u00f0 av hesum slagi seta f\u00f3lk inn \u00edmillum \u00ed talu s\u00edni. \n\nMi\u00f0alvarpingar \u00e1 f\u00f8royskum eru t.d. \u00e1d\u00fa, \u00e1h, \u00e1ja, ass, dekan, hey, h\u00f3, hygga s\u00edggj, p\u00edkasjey, sk\u00e1l, takk, tv\u00ed..\nSaman mynda hesi sm\u00e1or\u00f0ini ein or\u00f0aflokk. Mi\u00f0alvarpingar bendast ikki.\n\nHygg eisini at\n F\u00f8royskt m\u00e1l - Mi\u00f0alvarpingar\n\nKeldur \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "44190", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sambindingaror%C3%B0", "title": "Sambindingaror\u00f0", "text": "Sambindingaror\u00f0 (\u00e1 lat\u00edni: coniunctio; \u00e1 enskum: conjunction) eru sm\u00e1or\u00f0, sum binda saman einst\u00f8k or\u00f0, setningsli\u00f0ir og heilar setningar. \n\n\u00c1 f\u00f8royskum ver\u00f0a tvey sl\u00f8g av sambindingaror\u00f0um n\u00fdtt: \n Javnskipandi sambindingaror\u00f0 (coordinating conjunction \u00e1 enskum) \nOr\u00f0 av hesum slagi eru t.d.: og, b\u00e6\u00f0i-og, ella, hv\u00f8rki-ella, anna\u00f0hv\u00f8rt-ella, men.\n Undirskipandi (ella innskipandi) sambindingaror\u00f0 (subordinating conjunction \u00e1 enskum) \nOr\u00f0 av hesum slagi eru t.d.: at, t\u00ed at, av t\u00ed at, t\u00e1 i\u00f0, til, fyrr enn, so, so at, um, sum, h\u00f3ast, har i\u00f0, uttan.\n\nVanligastu sambindingaror\u00f0ini \u00e1 f\u00f8royskum eru og, at og sum. \n\nSambindingaror\u00f0 bendast ikki.\n\nHygg eisini at\n F\u00f8royskt m\u00e1l - Sambindingaror\u00f0\n\nKeldur \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "44192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/FC%20Hegelmann", "title": "FC Hegelmann", "text": "Futbolo klubas Hegelmann ella FC Hegelmann er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Kaunas \u00ed Litava. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2009.\n\nLandskappingin (2016.\u2013)\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur \nDagf\u00f8rt 16. desember 2022.\n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" |\n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n \n\n \n\n|-----\n! colspan=\"9\" bgcolor=\"#B0D3FB\" align=\"left\" | \n|----- bgcolor=\"#DFEDFD\"\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1\n lietuvosfutbolas.lt\n\nLitavisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44209", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sterkt%20bend%20sagnor%C3%B0", "title": "Sterkt bend sagnor\u00f0", "text": "Sterkt bend sagnor\u00f0 eru sagnor\u00f0, sum hava onga ending \u00ed 3. pers\u00f3ni \u00ed t\u00e1t\u00ed\u00f0 eintali (eitt stavilsi).\n\nD\u00f8mi eru:\n  at b\u00edta \u2013 hann beit\n  at finna \u2013 hon fann\n  at fl\u00fagva \u2013 hann fleyg \n  at koma \u2013 hon kom\n  at lesa \u2013 hon las\n  at liggja \u2013 hann l\u00e1\n  at renna \u2013 hann rann \n  at syngja \u2013 hon sang \n  at springa \u2013 hann sprakk \n  at sita \u2013 hon sat\n  at taka \u2013 hann t\u00f3k\n\nLes eisini \n Veikt bend sagnor\u00f0\n \u00c1virkandi sagnor\u00f0\n \u00d3\u00e1virkandi sagnor\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sterkt bend sagnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 37 \u00ed b\u00f3kini Stutt M\u00e1ll\u00e6ra (Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen), snar.fo\n Sterkt bend sagnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 133 \u00ed b\u00f3kini M\u00e1ll\u00e6ra (Paulivar Andreasen og \u00c1rni Dahl), F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur\n\nKeldur \n\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "44212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sporting%20CP", "title": "Sporting CP", "text": "Sporting Clube de Portugal er port\u00fagalskt knattspyrnuf\u00e9lag. \u00dea\u00f0 var stofna\u00f0 \u00e1ri\u00f0 1906 af Jos\u00e9 Alvalade og spilar leiki \u00feess \u00e1 Est\u00e1dio Jos\u00e9 Alvalade, til hei\u00f0urs stofnanda.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsh\u00f3pur\n\nHei\u00f0ur \n Primeira Liga: 19\n 1940\u201341, 1943\u201344, 1946\u201347, 1947\u201348, 1948\u201349, 1950\u201351, 1951\u201352, 1952\u201353, 1953\u201354, 1957\u201358, 1961\u201362, 1965\u201366, 1969\u201370, 1973\u201374, 1979\u201380, 1981\u201382, 1999\u20132000, 2001\u201302, 2020/21\n\n Port\u00fagalska bikarinn: 17\n 1940\u201341, 1944\u201345, 1945\u201346, 1947\u201348, 1953\u201354, 1962\u201363, 1970\u201371, 1972\u201373, 1973\u201374, 1977\u201378, 1981\u201382, 1994\u201395, 2001\u201302, 2006\u201307, 2007\u201308, 2014\u201315, 2018\u201319 \n\nPort\u00fagalska ofurbikarinn: 8\n 1982, 1987, 1995, 2000, 2002, 2007, 2008, 2015\n\nTa\u00e7a da Liga: 2\n 2017\u201318, 2018\u201319\n\n UEFA Cup Winners Cup: 1 \n 1963\u201364\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenn heimas\u00ed\u00f0a\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44217", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ohms%20l%C3%B3g", "title": "Ohms l\u00f3g", "text": "Ohm's l\u00f3g sigur at streymurin \u00edgj\u00f8gnum ein lei\u00f0ara fylgir lutfallinum \u00e1 spenninginum \u00edmillum punktini yvir lei\u00f0aran. Hettar f\u00f8rur til ein konstant i\u00f0 l\u00fdsir hetta lutfalli, i\u00f0 ver\u00f0ur kalla\u00f0ur elektrisk m\u00f3tst\u00f8\u00f0a. Hetta lutfalli\u00f0 ver\u00f0ur l\u00fdst vi\u00f0 fylgjandi l\u00edking:\n\nHar I er streymur \u00ed rennur \u00ed gj\u00f8gnum lei\u00f0arin, m\u00e1lt \u00ed Amper,  V er spenningur m\u00e1ldur yvir lei\u00f0arin, m\u00e1ldur \u00ed Volt, og R er elektriska m\u00f3tst\u00f8\u00f0an \u00e1 lei\u00f0arunum, m\u00e1ldur \u00ed Ohm.\n\nStreymr\u00e1s greining \n\nOhms l\u00f3g kann skrivast upp\u00e1 tr\u00edggjar m\u00e1tar, i\u00f0 allir l\u00fdsa lutfalli \u00edmillum streym, spenning og m\u00f3tstand:\n\nTilv\u00edsingar"}
{"id": "44237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kenny%20Rogers", "title": "Kenny Rogers", "text": "Kenneth Donald \u201eKenny\u201c Rogers (f\u00f8ddur 21. august 1938 \u00ed Houston, Texas, dey\u00f0ur 20. mars 2020 \u00ed Sandy Springs, Georgia) \nvar amerikanskur sangari, sangskrivari og sj\u00f3nleikari.\n\nHann byrja\u00f0i s\u00edna l\u00edvslei\u00f0 sum sangari \u00ed 1957. Sum crossover-sangari millum popp- og country, gj\u00f8rdist hann ein tann fremsti og mest seljandi t\u00f3nleikarin \u00ed seinnu helvt av 20. \u00f8ld, serliga \u00ed 70- og 80-\u00e1runum. Kendasti og mest v\u00e6lumt\u00f3kti sangurin, hann hevur sungi\u00f0, man vera \"Lucille\" fr\u00e1 1977.\n\n\u00cd 2007 var\u00f0 Kenny Rogers upptikin \u00ed Country Music Hall of Fame.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n kennyrogers.com - Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Kenny Rogers (\u00e1 enskum)\n Kenny Rogers, imdb.com (\u00e1 enskum)\n Kenny Rogers dey\u00f0ur, portal.fo, 21. mars 2020 (\u00e1 f\u00f8royskum)\n Kenny Rogers, country music star, dies aged 81, guardian.com  (\u00e1 enskum)\n Kenny Rogers, snl.no (\u00e1 norskum)\n  Kenny Rogers , countrymusichalloffame.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44247", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Montemagno", "title": "Montemagno", "text": "Montemagno (t\u00fdskt: Montmagn) er ein kommuna \u00ed landslutinum Asti (AT) \u00ed Piemonte, \u00ed Nor\u00f0uritalia. Kommunan liggur 30 kilometrar eystan fyri Torino og 18 kilometrar \u00ed ein landnyr\u00f0ing fr\u00e1 Asti. Tann 30. november 2017 b\u00fa\u00f0u 1120 f\u00f3lk har.\n\n\u00d8ki\u00f0 er 16,1 ferkilometrar til st\u00f8ddar. Montemagno hevur mark til hesar kommunur: Altavilla Monferrato (\u00ed landslutinum Alessandria), Casorzo, Castagnole Monferrato, Grana, Refrancore, Viarigi.\n\nKend f\u00f3lk, f\u00f8dd \u00ed Montemagno \n\n Luigi Giuseppe Lasagna (f. 1850 - d. 1895), biskupur av Oea.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an \u00e1 italskum og \u00e1 enskum \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nPiemonte"}
{"id": "44274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maj%20Sj%C3%B6wall", "title": "Maj Sj\u00f6wall", "text": "Maj Sj\u00f6wall (f\u00f8dd 25. september 1935 \u00ed Stokkh\u00f3lmi, dey\u00f0 29. apr\u00edl 2020 \u00ed Landskrona), var svenskur kvinnuligur rith\u00f8vundur og t\u00fd\u00f0ari.\n \n\u00cd \u00e1runum fr\u00e1 1965 til 1975 skriva\u00f0i hon saman vi\u00f0 svenska rith\u00f8vundin Per Wahl\u00f6\u00f6 v\u00e6lkendu krimi-skalds\u00f8gur\u00f8\u00f0ina um l\u00f8greglumannin Martin Beck og hansara samstarvsfelagar.\n\nB\u00f8kur (\u00farval) \nKrimir\u00f8\u00f0in um Martin Beck (saman vi\u00f0 Per Wahl\u00f6\u00f6):\n1965 \u2013 Roseanna\n1966 \u2013 Mannen som gick upp i r\u00f6k\n1967 \u2013 Mannen p\u00e5 balkongen\n1968 \u2013 Den skrattande polisen\n1969 \u2013 Brandbilen som f\u00f6rsvann\n1970 \u2013 Polis, polis, potatismos!\n1971 \u2013 Den vederv\u00e4rdige mannen fr\u00e5n S\u00e4ffle\n1972 \u2013 Det slutna rummet\n1974 \u2013 Polism\u00f6rdaren\n1975 \u2013 Terroristerna\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Ingi Samuelsen: Rith\u00f8vundurin Maj Sj\u00f6wall dey\u00f0, 84 \u00e1r, portal.fo, 29. apr\u00edl 2020\nBeck-f\u00f6rfattaren Maj Sj\u00f6wall har g\u00e5tt bort, svt.se, 29. apr\u00edl 2020 (\u00e1 svenskum)\n Kungl. biblioteket: (Sj\u00f6wall, Maj, 1935-) , libris.kb.se\n\nKeldur \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44278", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agnar%20Nielsen", "title": "Agnar Nielsen", "text": "Aksel Agnar Aagaard Nielsen (f\u00f8ddur 6. november 1928 i Vestmanna. dey\u00f0ur 3. mai 2020) var f\u00f8royskur politikari (SB), l\u00f8gtingsma\u00f0ur og l\u00f8gtingsforma\u00f0ur.\n\nAgnar Nielsen var bedingsmeistari \u00ed Vestmanna 1958-65, stj\u00f3ri \u00e1 Vestmanna skipasmi\u00f0ju 1972-81, og kavari 1966-72. Sum politikari hev\u00f0i hann s\u00e6ti \u00e1 L\u00f8gtingi \u00ed 20 \u00e1r, fr\u00e1 1970 til 1990. \u00cd tveimum umf\u00f8rum var hann eisini l\u00f8gtingsforma\u00f0ur, fyrru fer\u00f0ina fr\u00e1 1978-79 og aftur t\u00edggju \u00e1r seinni, fr\u00e1 1989-90.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Edmund Joensen: Ein kappi er farin, vp.fo, 5. mai 2020\n Agnar Nielsen - bls. 323 - Bind 2, L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit, T\u00f3rshavn 2002\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nPolitikarar \u00far Sambandsflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nL\u00f8gtingsformenn \u00ed F\u00f8royum\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jim%20Hanks", "title": "Jim Hanks", "text": "James Mathew \"Jim\" Hanks (f\u00f8ddur 15. juni 1961) er amerikanskur sj\u00f3nleikari og skemtari.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n Jim Hanks \u00e1 Internet Movie Database\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir raddaleikarar"}
{"id": "44281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20World%2C%20New%20Spine%20%28EP%29", "title": "New World, New Spine (EP)", "text": "New World, New Spine er fyrsta EPin hj\u00e1 f\u00f8royska b\u00f3lkinum Impartial, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 2019.\n\nSanglisti\nJ\u00e1kup \u00d3lavsson og Bj\u00f8rn Askham hava skriva sangirnir. Fr\u00eddur Jacobsen hevur hj\u00e1lpt vi\u00f0 teksti til \"Reflection\".\n\n1. Your God (3:03)\n2. Say It (4:50)\n3. Reflection (3:43)\n4. Einki S\u00f8tt (3:33)\n5. Coming For You (6:13)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur"}
{"id": "44284", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Enya", "title": "Enya", "text": "Enya (f\u00f8dd 17. mai 1961 \u00ed Gweedore \u00ed Donegal \u00ed Irlandi) er ein \u00edrsk sangarinna, sangskrivari og t\u00f3nleikari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n Enya (1987) (givin \u00fat undir heitinum The Celts fyri a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed 1992)\n Watermark (1988)\n Shepherd Moons (1991)\n The Memory of Trees (1995)\n A Day Without Rain (2000)\n Amarantine (2005)\n And Winter Came... (2008)\n Dark Sky Island (2015)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nEnya, imdb.com (\u00e1 enskum) \nEnya, discogs.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n\u00cdrskar songkvinnur\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1961"}
{"id": "44285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gaoth%20Dobhair", "title": "Gaoth Dobhair", "text": "Gaoth Dobhair (\u00e1 \u00edrskum) ella Gweedore (\u00e1 enskum) er landa\u00f8ki og s\u00f3knarkommuna \u00ed vestara parti av greivad\u00f8mi Donegal \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av \u00cdrlandi. \n\nLanda\u00f8ki\u00f0 er 26 kilometrar til longdar og 14 kilometrar breitt. \u00cd s\u00f3knarkommununi b\u00fagva um lei\u00f0 4000 f\u00f3lk. \n\nSt\u00f8rstu bygdirnar eru Croichshl\u00ed (Crolly), D\u00fan L\u00faiche (Dunlewey), An Bun Beag (Bunbeg), Doir\u00ed Beaga (Derrybeg) og Cnoc Fola (Bloody Foreland).\n\nLanda\u00f8ki\u00f0 liggur \u00ed t\u00ed partinum av landinum, har f\u00f3lk \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum tosa g\u00e6liskt. Hesi \u00f8kini \u00ed \u00cdrlandi kallast Gaeltacht.\n\nKend f\u00f3lk \n Clannad \n Moya Brennan\n Enya\n\nListi yvir bygdir \u00ed \u00f8kinum \n An tArd Donn (Arduns)\n Ard na gCeapair\u00ed (Ardnagappery)\n Baile an Droichid (Ballindrait)\n An Baile L\u00e1ir (Middletown)\n An Bun Beag (Bunbeg)\n Bun an Inbhir (Bunaninver)\n Bun an Leaca (Brinalack ella Brinaleck)\n An Charraic (Carrick)\n Carraig an tSeascain (Carrickataskin)\n Cnoc an Stolaire (Knockastolar)\n Cnoc Fola (Bloody Foreland)\n Coit\u00edn ella An Choiteann (Cotteen)\n Croichshl\u00ed ella Croithl\u00ed (Crolly)\n Dobhar (Dore)\n Na Doir\u00ed Beaga ella Doire Beag (Derrybeg)\n D\u00fan L\u00faiche (Dunlewey)\n Glaise Ch\u00fa (Glasserchoo)\n Glaiseach ella An Ghlaisigh (Glassagh)\n Gleann Torn\u00e1in (Glentornan)\n Gleann Ualach (Glenhola)\n Luinneach (Lunniagh)\n Loch Caol (Loughkeel)\n Machaire Chlochair (Magheraclogher)\n Machaire Gathl\u00e1n (Magheragallon ella Magheragallen)\n M\u00edn an Chladaigh (Meenacladdy)\n M\u00edn a Dubh (Meenaduff)\n M\u00edn a Loch (Meenalough)\n M\u00edn an Iolair (Meenaniller)\n M\u00edn na Cuinge (Meenacuing)\n M\u00edn U\u00ed Bhaoill (Meenaweel)\n Port U\u00ed Chuire\u00e1in (Curransport)\n Seascann Beag (Sheskinbeg)\n An Sloithe\u00e1n (Sleghan)\n Srath na Corcra (Stranacorkra)\n An Tor (Torr)\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: gaothdobhair.ie\n Gweedore, wikivoyage.org (enskt)\n\nB\u00fdir \u00ed \u00cdrlandi"}
{"id": "44288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marmennil", "title": "Marmennil", "text": "Marmennil er ein yvirn\u00e1tt\u00farulig vera.\n\nHann er l\u00edkur f\u00f3lki, men er g\u00f3\u00f0an mun minni \u00ed vakstralagi; fingrarnir \u00e1 honum eru langir. Hann livir\u00a0 \u00e1 havsbotni og ger \u00fatr\u00f3\u00f0rarmonnum mein vi\u00f0 at b\u00edta agni\u00f0 av onglunum og seta fast \u00ed botn, so at teir mega sl\u00edta sn\u00f8rini; ver\u00f0ur hann kr\u00f8ktur, er hann so handa-fimur, at hann kann at loysa teymarnar undan sn\u00f8rinum og solei\u00f0is sleppa undan at ver\u00f0a drigin upp\u00a0 undir bor\u00f0 sum annar fiskur og tikin inn \u00ed b\u00e1t.\n\nMarmennilin gongur aftur \u00ed fleiri s\u00f8gnum \u00ed F\u00f8royum, m.a. \u00ed Elduv\u00edk. \n\nMarmennilin er fleiri fer\u00f0ir avmynda\u00f0ur av listamanninum William Heinesen, men er eisini at s\u00edggja \u00e1 standmyndunum \u00e1 gr\u00f3tkastinum uttanfyri b\u00e1tahylin \u00ed Fuglafir\u00f0i, umframt eisini at ver\u00f0a avmynda\u00f0ur vi\u00f0 standmynd \u00ed Elduv\u00edk, sum er gj\u00f8rd av myndah\u00f8ggara Hans Paula Olsen. Eisini hevur Annika Hoydal ein sang vi\u00f0 sama navni.\n\n (1985) - Heygar og Dreygar - Avmynda\u00f0ur \u00e1 bandah\u00fasa - Yggdrasil\n (1997) - Heitislag: Marmennil - \u00e1 \u00fatg\u00e1vuni Havi\u00f0 - Annika Hoydal\n (2004) - Portri\u00f0 til heimin - 5 standmyndir \u00ed Fuglafir\u00f0i avd\u00faka\u00f0ar - Kunstgruppen 7*9*13\n (2020) - Standmynd \u00ed Elduv\u00edk avd\u00faka\u00f0 - Hans Pauli Olsen\n\nKeldur \n\n\u00c6vint\u00fdrverur\nF\u00f3lkaminni"}
{"id": "44289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Torkil%20Beder", "title": "Torkil Beder", "text": "Petur Torkil Beder livdi fr\u00e1 27. februar 1924 til 19. oktobur 2007. Torkil var prestur \u00ed Nor\u00f0uroya eystara prestagjaldi (1954), til hann gj\u00f8rdist prestur \u00ed Fuglafjar\u00f0ar prestagjaldi (1956), og sat \u00ed emb\u00e6tinum til 1989, t\u00e1 hann f\u00f3r fr\u00e1 vegna sj\u00faku.\n\nUmframt at ver\u00f0a prestur, undirv\u00edsti Torkil eisini \u00ed Lat\u00edni \u00e1 Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falanum \u00e1 Kambsdali, var aktivur limur \u00ed sk\u00falar\u00e1\u00f0num \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Sk\u00fala \u00ed 30 \u00e1r, og nevndarlimur \u00ed \u00cdtr\u00f3ttarfelagi Fuglafjar\u00f0ar \u00ed \u00e1runum 1978 - 1979. Eisini hevur Torkil Beder veri\u00f0 \u00ed \u00fatgevandi nevnd fyri Kirkjubla\u00f0i\u00f0, \u00fatgivi\u00f0 stutts\u00f8gur \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k, umframt at hava t\u00fdtt nakrar av s\u00e1lmunum \u00ed S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya kirkju.\n\nTorkil Beder hevur givi\u00f0 \u00fat b\u00f3kina Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0, saman vi\u00f0 systkinnabarninum Erling Poulsen. B\u00f3kin sn\u00fa\u00f0i seg um p\u00e1tr\u00fagv, og var ein antologi av ymiskum fr\u00e1sagnum, sum teir savna\u00f0u inn saman \u00ed \u00e1runum frammanundan \u00fatg\u00e1vuna. B\u00f3kin var\u00f0 pr\u00fddd vi\u00f0 tekningum eftir Edward Fugl\u00f8 listam\u00e1lara. Seinni kom eisini b\u00f3kin Meiri er millum himmal og j\u00f8r\u00f0, sum var\u00f0 \u00fatgivin av Erling Poulsen, vi\u00f0 hj\u00e1lp fr\u00e1 Torkili.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n1961 - Gle\u00f0ih\u00e1t\u00ed\u00f0in mikla, M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n1988 - Oyndafjar\u00f0ar kirkja 1838 - 1988, Meinigheitsr\u00e1\u00f0i\u00f0\n1990 - Gle\u00f0in, hon er f\u00f8dd \u00ed dag, M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n1991 - Og lj\u00f3si\u00f0 sk\u00ednur \u00ed myrkrinum, M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n1994 - Or\u00f0i\u00f0 er hold, M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n1995 - Gle\u00f0ilig j\u00f3l, M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags\n\u00cd oy\u00f0im\u00f8rk burtur av sl\u00f3\u00f0aum vegi. Evangeliskt sangsavn\n\n\u00datg\u00e1vur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \n\n1995 - Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags (1995)\n2000 - Meiri er millum himmal og j\u00f8r\u00f0, B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags (2000)\n\nT\u00fd\u00f0ingar \n\n\u00cd dey\u00f0ans bondum Jesus l\u00e1. S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya kirkju, s\u00e1lmur 208 (M. Luther, 1524)\n V\u00e1r tr\u00fagv v\u00e1rt fasta \u00e1lit er. S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya kirkju, s\u00e1lmur 478 (J.H. Schrader, 1731)\n Vi\u00f0 n\u00e1i \u00ed Gu\u00f0s hjarta. S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya kirkju, s\u00e1lmur 502 (C.O. Rosenius, 1844)\n Statt upp, m\u00edn s\u00e1l, \u00e1 morgni fr\u00f3. S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya kirkju, s\u00e1lmur 209 (W.A. Wexels, 1858)\n Gu\u00f0s kirkjuli\u00f0 er heimsins st\u00f8rsta undur. S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya kirkju, s\u00e1lmur 248 (R. Fangen, 1942)\n O, Harri, hv\u00f8nn skulu vit fara til?. S\u00e1lmab\u00f3k F\u00f8roya kirkju, s\u00e1lmur 476 (H.A. Tandberg, 1977)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 2007\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "44290", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Erling%20Poulsen", "title": "Erling Poulsen", "text": "Thomas Erling Poulsen  (f\u00f8ddur 20. juni 1924 \u00ed V\u00e1gi, dey\u00f0ur 22. november 2006)\nvar f\u00f8royskur l\u00e6rari og rith\u00f8vundur. \n\nErling Poulsen var \u00fatb\u00fagvin l\u00e6rari sum t\u00f3k fyrra part av pr\u00f3vnum \u00e1 Jonstrup Seminarium \u00e1 sumri 1951 og annan part \u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala 1952. Hann var\u00f0 fyrst vikarur \u00ed V\u00e1gi og s\u00ed\u00f0ani l\u00e6rari \u00e1 sama sta\u00f0i \u00ed 36 \u00e1r til \u00e1 sumri 1988. Hann gavst sum l\u00e6rari av heilsubrekum og flutti til Havnar. \n\nSum rith\u00f8vundur gav hann fleiri b\u00f8kur \u00fat. Millum hesar er b\u00f3kin Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0, sum hann \u00fatgav saman vi\u00f0 systkinnabarninum Torkil Beder, og b\u00f3kin Meiri er millum himmal og j\u00f8r\u00f0, sum \u00fatkom n\u00f8kur \u00e1r eftir.\n\n\u00datg\u00e1vur (\u00farval)\n 1991 - V\u00edkarbyrgi\n1991 - Grind og b\u00e1tar \u00ed V\u00e1gi \n 1992 - Laura, Immanuel og Aldan ganga burtur\n 1995 - Smyrlarnir \u00ed strandfarasigling \n 1997 - Tjaldri\u00f0 : fyrsta Tjaldri\u00f0 hj\u00e1 Skipafelagnum F\u00f8royum\n 1998 - Lopra : ni\u00f0ursetubygd og hvalast\u00f8\u00f0\n 2000 - Marit\u00e9\n 2001 - Bjargingarbr\u00f8gd I\n2002 - Bjargingarbr\u00f8gd II\n 2004 - Loranst\u00f8\u00f0in vi\u00f0 Eggjarnar\n\n\u00datg\u00e1vur saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum \n1995 - Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0\n2000 - Meiri er millum himmal og j\u00f8r\u00f0\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1924\nAndl\u00e1t \u00ed 2006\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "44294", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hj%C3%A1or%C3%B0", "title": "Hj\u00e1or\u00f0", "text": "Hj\u00e1or\u00f0  eru or\u00f0, sum ver\u00f0a sett hj\u00e1 sagnor\u00f0um, l\u00fdsingaror\u00f0um, hj\u00e1or\u00f0um og fyrisetingum. \nHj\u00e1or\u00f0ini grei\u00f0a fr\u00e1, hvar, n\u00e6r og hvussu okkurt er.\n\nD\u00f8mi eru:\n Hvar?: her, higar, hagar, o.s.fr\n N\u00e6r?: n\u00fa, t\u00e1, \u00e1rla, s\u00ed\u00f0la, ongant\u00ed\u00f0, alt\u00ed\u00f0, o.s.fr\n Hvussu?: v\u00e6l, illa, o.s.fr\n\nHj\u00e1or\u00f0ini kunnu b\u00fdtast \u00ed seks h\u00f8vu\u00f0sflokkar. \nHesir eru:\n Sta\u00f0arhj\u00e1or\u00f0 \n T\u00ed\u00f0arhj\u00e1or\u00f0 \n Spurnarhj\u00e1or\u00f0 \n Munarhj\u00e1or\u00f0 \n L\u00fdsingarhj\u00e1or\u00f0  \n Onnur hj\u00e1or\u00f0\n\nSummi hj\u00e1or\u00f0 ver\u00f0a stigbend.\n\nHygg eisini at\n F\u00f8royskt m\u00e1l - Hj\u00e1or\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hj\u00e1or\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 37 \u00ed b\u00f3kini Stutt M\u00e1ll\u00e6ra (Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen), snar.fo\n Hj\u00e1or\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 134 \u00ed b\u00f3kini M\u00e1ll\u00e6ra (Paulivar Andreasen og \u00c1rni Dahl), F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur\n\nKeldur \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "44296", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Veikt%20bend%20sagnor%C3%B0", "title": "Veikt bend sagnor\u00f0", "text": "Veikt bend sagnor\u00f0 eru sagnor\u00f0, sum enda \u00ed 3. pers\u00f3ni \u00ed t\u00e1t\u00ed\u00f0 eintali vi\u00f0 -di, -ti, -\u00f0i ella -a\u00f0i (tvey ella fleiri stavilsi).\n\nD\u00f8mi eru:\nvi\u00f0 -di:\n  at gera \u2013 hann gj\u00f8rdi\n  at krevja \u2013 hon kravdi\n  at telja \u2013 hann taldi\n  at selja \u2013 hon seldi \n  at benda \u2013 hann bendi\n  at senda \u2013 hon sendi\n  at fylgja \u2013 hann fylgdi \n  at liva \u2013 hon livdi \n  at heingja \u2013 hann hongdi \n  at steingja \u2013 hann stongdi \n  at goyma \u2013 hon goymdi \n  at hoyra \u2013 hon hoyrdi \n  at spyrja \u2013 hann spurdi \nvi\u00f0 -ti:\n  at keypa \u2013 hann keypti\n  at gifta \u2013 hon gifti\n  at flyta \u2013 hann flutti \nvi\u00f0 -\u00f0i\n  at hava \u2013 hann hev\u00f0i\n  at leggja \u2013 hann leg\u00f0i \n  at siga \u2013 hon seg\u00f0i \nvi\u00f0 -a\u00f0i\n  at tala \u2013 hann tala\u00f0i\n  at elska \u2013 hon elska\u00f0i\n  at leita \u2013 hann leita\u00f0i \n  at skriva \u2013 hon skriva\u00f0i \n  at byrja \u2013 hann byrja\u00f0i\n\nLes eisini \n Sterkt bend sagnor\u00f0\n \u00c1virkandi sagnor\u00f0\n \u00d3\u00e1virkandi sagnor\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Veikt bend sagnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 37 \u00ed b\u00f3kini Stutt M\u00e1ll\u00e6ra (Anna Maria Reinert Jensen og Harry Davidsen), snar.fo\n Veikt bend sagnor\u00f0 \u00e1 s\u00ed\u00f0u 133 \u00ed b\u00f3kini M\u00e1ll\u00e6ra (Paulivar Andreasen og \u00c1rni Dahl), F\u00f8roya Sk\u00falab\u00f3kagrunnur\n\nKeldur \n\nOr\u00f0aflokkar"}
{"id": "44301", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Silicium", "title": "Silicium", "text": "Silicium ella silicon er eitt frumevni, i\u00f0 hevur atomnummar 14 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "44307", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirundi", "title": "Kirundi", "text": "Kirundi, eisini kent undir heitinum rundi, er eitt bantum\u00e1l i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av \u00ed minsta lagi 9 milli\u00f3num f\u00f3lkum \u00ed Eysturafrika (heilt \u00edt\u00f8kiliga \u00ed Burundi og \u00ed p\u00f8rtum av grannalondunum Tansania og Kongo-Kinshasa). St\u00f8rsti parturin av teimum i\u00f0 tala m\u00e1li\u00f0, b\u00fagva \u00ed Burundi, har n\u00e6stan \u00f8ll f\u00f3lk duga at tosa kirundi. \n\nM\u00e1li\u00f0 er sera n\u00e6r skilt vi\u00f0 kinyarwanda, i\u00f0 ver\u00f0ur tosa\u00f0 av n\u00e6rum \u00f8llum f\u00f3lkum \u00ed grannalandinum Rwanda. Munurin \u00edmillum hesi b\u00e6\u00f0i m\u00e1lini er so l\u00edtil, at borgarar \u00far b\u00e1\u00f0um londum kunnu samskifta n\u00f8kulunda hv\u00f8r vi\u00f0 annan. \n\nKirundi er eitt av teimum trimum almennu m\u00e1lunum \u00ed Burundi og einasta tj\u00f3\u00f0arm\u00e1l.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\nElizabeth E. Cox: Kirundi (\u00e1 enskum)\nBook I, Lessons 1-125, matana.de\nBook II, Grammar, matana.de\nDictionary Kirundi-English / English-Kirundi, matana.de\nWhat Languages Are Spoken In Burundi?, worldatlas.com\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur\n\nBantum\u00e1l\nBurundi\nM\u00e1l \u00ed Burundi"}
{"id": "44309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kongo%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Kongo (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Kongo hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n F\u00f3lkar\u00e6\u00f0iliga L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo (Kongo-Kinshasa), eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika\n L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kongo (Kongo-Brazzaville), eitt land \u00ed Mi\u00f0afrika\n Kongo\u00e1, ein st\u00f3r \u00e1 \u00ed Mi\u00f0afrika"}
{"id": "44310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tupelo%20%28Mississippi%29", "title": "Tupelo (Mississippi)", "text": "Tupelo er s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Mississippi. \n\u00cd b\u00fdnum b\u00fagva fleiri enn 38 t\u00fasund f\u00f3lk (2019).\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed fyrra helmingi av 19. \u00f8ld, \u00ed einum \u00f8ki har n\u00f3gv tr\u00f8 av slagnum Tupelo vuksu. \nHetta er \u00ed hvussu er s\u00f8gan sum ver\u00f0ur s\u00f8gd.\n\nKend f\u00f3lk \nElvis Presley, amerikanskur sangari (1835-1977)\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Mississippi\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: tupeloms.gov\n Tupelo, Mississippi, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Mississippi"}
{"id": "44313", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bowling%20Green%20%28Kentucky%29", "title": "Bowling Green (Kentucky)", "text": "Bowling Green er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kentucky.\n\nB\u00fdurin liggur naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed Kentucky, um lei\u00f0 100 kilometrar nor\u00f0an fyri Nashville \u00ed Tennessee.\n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 70 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\n\u00c1in Barren River rennur framvi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga\nEvropeisk ni\u00f0ursetuf\u00f3lk b\u00fasettu seg her \u00ed \u00f8kinum \u00ed seinna helmingi av 18. \u00f8ld.\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur undir navninum Bolin Green \u00ed 1798.\n\nUndir Amerikanska borgarakr\u00edgnum var \nBowling Green fyribils h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin hj\u00e1 su\u00f0urstatssinna\u00f0u stj\u00f3rnini \u00ed Kentucky. \n\n\u00cd 1906 var\u00f0 l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin Western Kentucky University (WKU) stovna\u00f0ur.\n\nBilverksmi\u00f0urin, sum framlei\u00f0ir Chevrolet Corvette, er her \u00ed Bowling Green.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk\n Sam Bush, t\u00f3nleikari\n Rand Paul, politikari\n\nVinarb\u00fdir\n Kawanishi, Hyogo, Japan\n Erfurt, Th\u00fcringen, T\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: bgky.org\nBowling Green (Kentucky), wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nKentucky\nB\u00fdir \u00ed Kentucky"}
{"id": "44314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Magdalena%20Andersson", "title": "Magdalena Andersson", "text": "Eva Magdalena Andersson (f\u00f8dd 23. januar 1967 \u00ed Uppsala) \ner svenskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. T\u00ed\u00f0liga \u00ed november 2021 gj\u00f8rdist hon forkvinna \u00ed svenska Javna\u00f0arflokkinum og seint \u00ed november m\u00e1na\u00f0i var\u00f0 hon vald tv\u00e6r fer\u00f0ir til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0fr\u00fa \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. Fyrstu fer\u00f0 tann 24. november og a\u00f0ru fer\u00f0 tann 29. november. Hon er fyrsti kvinnuligi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Sv\u00f8r\u00edki nakrant\u00ed\u00f0.\n \nMagdalena Andersson hevur veri\u00f0 r\u00edkisdagslimur fyri Sosialdemokratarnar s\u00ed\u00f0an 29. september 2014 og f\u00edggjarm\u00e1lar\u00e1\u00f0fr\u00fa fr\u00e1 oktober 2014 til november 2021. \n\nTann 4. november 2021 var\u00f0 hon vald sum forkvinna \u00ed svenska Javna\u00f0arflokkinum og harvi\u00f0 gj\u00f8rdist hon valevni til sessin sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0fr\u00fa.\n\nMikudagin 24. november 2021 var\u00f0 hon fyri fyrstu fer\u00f0 vald til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0fr\u00fa \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, men t\u00e1 leg\u00f0i hon fr\u00e1 s\u00e6r 7 t\u00edmar seinni, t\u00ed Umhv\u00f8rvisflokkurin f\u00f3r burtur\u00far stj\u00f3rnini. Tann 29. november var\u00f0 hon ums\u00ed\u00f0ir g\u00f3\u00f0kend fyri a\u00f0ru fer\u00f0 \u00ed eina viku sum kvinna \u00ed fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0num, t\u00e1 101 limir av teimum 349 \u00ed R\u00edkisdegnum atkv\u00f8ddu fyri henni, me\u00f0an 75 l\u00f3tu vera vi\u00f0 at atkv\u00f8\u00f0a, og 173 atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti henni. Harvi\u00f0 var Magdalena Andersson \u00e1 \u00f8\u00f0rum sinni \u00ed fimm dagar vald til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0fr\u00fa \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u2013 sum fyrsta kvinnan nakrant\u00ed\u00f0. Hon t\u00f3k vi\u00f0 emb\u00e6tinum sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0fr\u00fa og lei\u00f0ari fyri eina stj\u00f3rn bara vi\u00f0 Javna\u00f0arflokkinum hin 30. november 2021. Magdalena Andersson t\u00f3k vi\u00f0 eftir Stefan L\u00f6fven, sum \u00ed summar bo\u00f0a\u00f0i fr\u00e1, at hann f\u00f3r at gevast \u00ed politikki. \n\nH\u00f3sdagin 15. september 2022 hevur hon bi\u00f0i\u00f0 formannin \u00ed svenska R\u00edkisdegnum, um at loysa seg \u00far emb\u00e6tinum sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0fr\u00fa, t\u00ed at borgarligi vongurin hev\u00f0i vunni\u00f0 svenska r\u00edkisdagsvali\u00f0 sunnudagin 11. september 2022 vi\u00f0 176 tingsessum m\u00f3ti 173.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Magdalena Andersson, regeringen.se\n Riksdagen.se - Magdalena Andersson, riksdagen.se\n Magdalena Andersson er aftur fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri, kvf.fo, 29. november 2021\n\nKeldur \n\nSvenskir politikarar\nSocialdemokraterna\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "44315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stefan%20L%C3%B6fven", "title": "Stefan L\u00f6fven", "text": "Kjell Stefan L\u00f6fv\u00e9n (f\u00f8ddur 21. juli 1957 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) \ner svenskur politikari og fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri Sv\u00f8r\u00edkis. \n \nHann var forma\u00f0ur fyri Socialdemokraterna fr\u00e1 27. januar 2012 til 4. november 2021. \nFr\u00e1 oktober 2014 til november 2021 hevur hann veri\u00f0 svenski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin. \nAvloysarin b\u00e6\u00f0i sum forma\u00f0ur og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri gj\u00f8rdist Magdalena Andersson.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Stefan L\u00f6fven, regeringen.se\n Stefan L\u00f6fven, riksdagen.se\n Stefan L\u00f6fven, socialdemokraterna.se\n Stefan L\u00f6fven: \"S\u00f6rv\u00e5ge \u00e4r hemma\", allehanda.se\n\nKeldur \n\nSvenskir politikarar\nSocialdemokraterna\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "44319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gu%C3%B0ni%20Th.%20J%C3%B3hannesson", "title": "Gu\u00f0ni Th. J\u00f3hannesson", "text": "Gu\u00f0ni Thorlacius J\u00f3hannesson, f\u00f8ddur 26. juni 1968 \u00ed Reykjav\u00edk,  \ner \u00edslendskur s\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og politikari. \nHann er sitandi \u00edslendski forsetin.\n\nGu\u00f0ni var\u00f0 valdur vi\u00f0 39,1% av atkv\u00f8\u00f0unum sum landsins 6. forseti tann 25. juni 2016.\nHann t\u00f3k vi\u00f0 emb\u00e6tinum 1. august sama \u00e1r.\n\nGu\u00f0ni var\u00f0 afturvaldur \u00e1 forsetavalinum seint \u00ed juni 2020 vi\u00f0 92,2% av atkv\u00f8\u00f0unum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Bjarni Mohr: Forsetin ver\u00f0ur helst afturvaldur, kvf.fo\n H\u00f8gni Djurhuus: 90,4 prosent \u00e6tla at velja sitandi forseta, kvf.fo\nL\u00f8gma\u00f0ur sent \u00edslendska forsetanum lukkuynski, vp.fo\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1968\n\u00cdslendskir forsetar\nForsetar"}
{"id": "44321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Reiner", "title": "Carl Reiner", "text": "Carlton \"Carl\" Reiner (f\u00f8ddur 20. mars 1922 \u00ed Bronx, New York City, dey\u00f0ur 29. juni 2020 \u00ed Beverly Hills, Kalifornia)\nvar amerikanskur filmsleikstj\u00f3ri, framlei\u00f0ari, leikrith\u00f8vundur og sj\u00f3nleikari.\n\nReiner er eitt sera kent navn innan filmsheimin. Millum anna\u00f0 hevur hann vunni\u00f0 9 Emmy-vir\u00f0isl\u00f8nir og 1 Grammy-vir\u00f0isl\u00f8n.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Carl Reiner, imdb.com (\u00e1 enskum)\n Carl Reiner, themoviedb.org (\u00e1 enskum)\n Carl Reiner, svenskfilmdatabas.se (\u00e1 svenskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44322", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heini%20Olsen", "title": "Heini Olsen", "text": "Heini Olsen (f\u00f8ddur 2. juli 1930 Inni \u00e1 Fj\u00f8r\u00f0 \u00ed Vestmanna) er \u00fatb\u00fagvin verkfr\u00f8\u00f0ingur \u00far Vestmanna. \nForeldur: Dagmar og Haldor Olsen. \n\nHeini hevur sum verkfr\u00f8\u00f0ingur arbeitt v\u00ed\u00f0a um heim, m.a. \u00ed Iran, Afghanistan, Zanzibar, Nigeria. m.a. fyri byggifyrit\u00f8kuna Kampsax. Seinnu \u00e1rini st\u00f3\u00f0 Heini Olsen sum deildarlei\u00f0ari fyri projektertandi vegadeildini hj\u00e1 Landsverkfr\u00f8\u00f0inginum (n\u00fa: Landsverk) fyri st\u00f3ru \u00fatbyggingini av f\u00f8royska vegakervinum. Heini hevur l\u00fdst l\u00edv s\u00edtt \u00ed endurminningarverkinum \"Meg minnist - og \u00f8rminnist\". \n\n Meg minnist - og \u00f8rminnist 1 (1930 - 1948)\n Meg minnist - og \u00f8rminnist 2 (1949 - 1956)\n Tr\u00fd t\u00fasund n\u00e6tur og trinnar - millum mohammedsmenn og kvinnur (1956-57)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heini Olsen, sprotin.fo\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930"}
{"id": "44323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Miche%C3%A1l%20Martin", "title": "Miche\u00e1l Martin", "text": "Miche\u00e1l Martin (\u00edrskt: Miche\u00e1l \u00d3 M\u00e1irt\u00edn; f\u00f8ddur 1. august 1960 \u00ed Cork) \ner \u00edrskur politikari. S\u00ed\u00f0an 27. juni 2020 er hann fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00cdrlands (\u00edrskt: Taoiseach). \n\nHann var uttanrikisr\u00e1\u00f0harri \u00ed \u00cdrlandi fr\u00e1 mai 2008 til januar 2011 og s\u00ed\u00f0an januar 2011 hevur hann veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri flokkin Fianna F\u00e1il.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Miche\u00e1l Martin \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 flokkinum: Miche\u00e1l Martin, fiannafail.ie (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n\u00cdrar\n\u00cdrskir politikarar\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed \u00cdrland\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960"}
{"id": "44324", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greensboro%2C%20North%20Carolina", "title": "Greensboro, North Carolina", "text": "Greensboro (\u00fattala: /\u02c8\u0261ri\u02d0nzb\u028cro\u028a/) er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum North Carolina. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u um lei\u00f0 296 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\nHervi\u00f0 er Greensboro tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed North Carolina, bara Charlotte og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Raleigh eru st\u00f8rri.\n\nS\u00f8ga \nGreensboro var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1808. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir amerikanska generalinum Nathanael Greene.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: greensboro-nc.gov\n Greensboro, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nNorth Carolina\nB\u00fdir \u00ed North Carolina"}
{"id": "44325", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Knoxville%2C%20Tennessee", "title": "Knoxville, Tennessee", "text": "Knoxville er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum Tennessee. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u um lei\u00f0 187 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\nHervi\u00f0 er Knoxville st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed eystara parti av lutstatinum og tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Tennessee sum heild; bara Memphis og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Nashville eru st\u00f8rri.\n\n\u00c1in Tennessee rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \nKnoxville var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1791. \nB\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir amerikanska heryvirmanninum Henry Knox.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: cityofknoxville.org\n Knoxville, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nTennessee\nB\u00fdir \u00ed Tennessee"}
{"id": "44327", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Narendra%20Modi", "title": "Narendra Modi", "text": "Narendra Damodardas Modi (f\u00e6ddur 17. september 1950) er indverskur stj\u00f3rnm\u00e1lama\u00f0ur sem starfa\u00f0i sem 14. og n\u00faverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0herra Indlands s\u00ed\u00f0an 2014. Hann var a\u00f0alr\u00e1\u00f0herra G\u00fajarat fr\u00e1 2001 til 2014 og er \u00feingma\u00f0ur Varanasi. Modi er me\u00f0limur \u00ed Bharatiya Janata flokknum.\n\nKeldur \n\nIndarar\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "44329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blueberry", "title": "Blueberry", "text": "Blueberry kann sipa til:\n\n Teknir\u00f8\u00f0ina Blueberry\n T\u00f3nleikab\u00f3lkin Blueberry Jam Session\n\nFleiri t\u00fddningar"}
{"id": "44330", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Richmond%20%28Kentucky%29", "title": "Richmond (Kentucky)", "text": "Richmond er s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kentucky.\nB\u00fdurin liggur \u00ed Bluegrass-\u00f8ki, \u00ed eystara parti av lutstatinum, um lei\u00f0 50 km sunnan fyri Lexington.\n\n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Richmond um lei\u00f0 36 t\u00fasund f\u00f3lk.\nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \"Eastern Kentucky University\" (EKU) er staddur \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga\nRichmond var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1798. B\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir b\u00fdnum Richmond \u00ed Virginia.\n\nKend f\u00f3lk \n Daniel Boone (1734-1820), amerikanskur sl\u00f3\u00f0br\u00f3tari \n Cassius Marcellus Clay (1810-1903), amerikanskur politikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n www.richmond.ky.us\nRichmond (Kentucky), wikivoyage.org (enskt)\n\nKeldur \n\nKentucky\nB\u00fdir \u00ed Kentucky\n\nen:Richmond, Virginia\nnl:Richmond (Virginia)"}
{"id": "44331", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tennessee%C3%A1", "title": "Tennessee\u00e1", "text": "Tennessee\u00e1 (enskt: Tennessee River) er ein \u00e1 \u00ed eystara parti \u00ed USA. \n\n\u00c1in er um lei\u00f0 1049 km long.\nHon rennur gj\u00f8gnum stakr\u00edkini Tennessee, Alabama, Mississippi og Kentucky. \n\nTennessee\u00e1 byrjar \u00ed Knoxville \u00ed eystara parti av lutstatinum Tennessee, \nhar tv\u00e6r \u00e1ir (Holston River og  French Broad River) renna saman \u00ed eitt.\n\u00cd vestara parti \u00ed Kentucky, n\u00e6rindis b\u00fdnum Paducah, rennur \u00e1in \u00fat \u00ed Ohio\u00e1nna. \nTennessee\u00e1 er tann longsta tv\u00f8r\u00e1 av Ohio\u00e1nni.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Tennessee River System, tennesseeencyclopedia.net\n\nKeldur \n\n\u00c1ir \u00ed USA\nUSA"}
{"id": "44332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chattanooga%2C%20Tennessee", "title": "Chattanooga, Tennessee", "text": "Chattanooga er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Tennessee. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed landsynningsparti av Tennessee, \u00e1 markinum til grannastakr\u00edki Georgia, 216 km \u00ed ein landsynning \u00far Nashville og 180 km \u00ed ein \u00fatsynning \u00far Knoxville.\n\nTennessee\u00e1 rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: chattanooga.gov\n Chattanooga, Tennessee, tennesseeencyclopedia.net \n Chattanooga (Tennessee), wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nTennessee\nB\u00fdir \u00ed Tennessee"}
{"id": "44333", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/SEV", "title": "SEV", "text": "{{Infobox company\n| name = Elfelagi\u00f0 S.E.V.\n| type = Interkommunalt lutafelag <ref>\n\nElfelagi\u00f0 SEV er eitt interkommunalt lutafelag  \u00ed F\u00f8royum, sum veitir streym / elorku til f\u00f8royska samfelagi\u00f0. SEV er felagsskapur, sum allar kommunur \u00ed F\u00f8royum eiga, og sum harvi\u00f0 allir f\u00f8royingar eiga.\n\nS\u00f8ga\nElfelagi\u00f0 SEV var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1946. Navni\u00f0 SEV kemur av fyrsta stavi \u00ed oyggjarn\u00f8vnunum Streymoy, Eysturoy, V\u00e1gar. Sev fevnir n\u00fa um alt landi\u00f0.\n\nS\u00ed eisini\n Vatnorka \u00ed F\u00f8royum\n Elektrisitetsverki\u00f0 \u00ed Botni\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 SEV: sev.fo\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir felagsskapir\nB\u00faskapur\nVinnul\u00edv\nVinnufel\u00f8g"}
{"id": "44334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen%20Klopp", "title": "J\u00fcrgen Klopp", "text": "J\u00fcrgen Norbert Klopp (f\u00f8ddur 16. juni 1967 \u00ed Stuttgart) er ein t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. \nS\u00ed\u00f0an 2015 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0num Liverpool F.C..\n\nSum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari hevur hann sp\u00e6lt \u00ed fleiri \u00e1r vi\u00f0 ymiskum t\u00fdskum f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8gum, m.a. vi\u00f0 Eintracht Frankfurt II (1987\u20131988) og vi\u00f0 Mainz 05 (1990\u20132001).\n\n\u00cd februar m\u00e1na\u00f0i 2001 gj\u00f8rdist hann venjari hj\u00e1 Mainz 05. Sjey \u00e1r seinni, \u00ed 2008, skifti hann til Borussia Dortmund og tann 8. oktober 2015 t\u00f3k hann vi\u00f0 sum venjari \u00ed Liverpool.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nJ\u00fcrgen Klopp profile, liverpoolfc.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nT\u00fdskarar\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "44335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Virgil%20van%20Dijk", "title": "Virgil van Dijk", "text": "Virgil van Dijk (ni\u00f0urlendsk \u00fattala: [v\u0251n \u02c8d\u025bik]; f\u00f8ddur 8. juli 1991 \u00ed Breda) er ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari (verjuleikari). S\u00ed\u00f0an 1. januar 2018 hevur hann sp\u00e6lt fyri enska Premier League felagi\u00f0 Liverpool F.C.. \u00cd mars 2018 gj\u00f8rdist hann li\u00f0skiparin \u00e1 ni\u00f0urlendska landsli\u00f0num.\n\nVan Dijk skifti fr\u00e1 Southampton til Liverpool fyri 630 mi\u00f3. kr (\u00a375 mi\u00f3.). Avtalan gj\u00f8rdi hann til t\u00e1verandi heimsins d\u00fdrasta verjuleikara.\n\nHann var kosin \u00e1rsins leikari \u00ed Europa \u00ed 2019.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nVirgil van Dijk - Defender, liverpoolfc.com (\u00e1 enskum)\nLiverpool agree deal to sign Virgil van Dijk, liverpoolfc.com\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991"}
{"id": "44336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alisson", "title": "Alisson", "text": "Alisson Ramses Becker (f\u00f8ddur 2. oktober 1992 \u00ed Novo Hamburgo, Brasil) \ner ein brasilskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum m\u00e1lverji fyri Liverpool F.C. og A-landsli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 Brasil.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nAlisson Becker, liverpoolfc.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1992\nBrasilskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar"}
{"id": "44337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lone%20Dybkj%C3%A6r", "title": "Lone Dybkj\u00e6r", "text": "Lone Dybkj\u00e6r (f\u00f8dd Lone Vincents, 23. mai 1940 \u00ed Frederiksberg, dey\u00f0 20. juli 2020 \u00ed Keypmannahavn (Bispebjerg)) var danskur verkfr\u00f8\u00f0ingur og politikari (Radikale Venstre). \n\nLone Dybkj\u00e6r var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 vald \u00ed F\u00f3lkatingi\u00f0 \u00ed 1973. \u00cd 2009 bo\u00f0a\u00f0i hon fr\u00e1, at hon ikki f\u00f3r at stilla upp aftur. Hon t\u00f3k seg \u00far F\u00f3lkatinginum \u00ed 2011. \n\nHon var umhv\u00f8rvism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri \u00ed donsku stj\u00f3rnini (Poul Schl\u00fcter III) fr\u00e1 1988 til 1990.\n\u00cd 1994 gj\u00f8rdist hon limur \u00ed Evropatinginum, har hon sat til 2004. \n\nLone Dybkj\u00e6r var gift vi\u00f0 Ib Dybkj\u00e6r fr\u00e1 1964 til 1980. Tey \u00e1ttu tvey b\u00f8rn. \nHon giftist \u00ed 1994 vi\u00f0 fyrrverandi danska fors\u00e6tism\u00e1lar\u00e1\u00f0harranum Poul Nyrup Rasmussen, sum Lone var gift vi\u00f0 til hon doy\u00f0i..\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Lone Dybkj\u00e6r dey\u00f0, kvf.fo, 21. juli 2020\n Lone Dybkj\u00e6r (RV), ft.dk\nHyldest til Lone Dybkj\u00e6r, radikale.dk\n\nKeldur \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Radikale Venstre\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Schl%C3%BCter%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter II", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter II hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 10. september 1987 til 3. juni 1988. \n\nOnnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter var ein samgonga millum hesar flokkar: Det Konservative Folkeparti (K), Venstre (V), Centrum-Demokraterne (CD), Kristeligt Folkeparti (KF).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Schl\u00fcter II, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1987\n1988"}
{"id": "44339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Schl%C3%BCter%20III", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter III", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter III hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 3. juni 1988 til 18. desember 1990. \n\nStj\u00f3rnin var ein samgonga millum Det Konservative Folkeparti (K), Venstre (V) og Radikale Venstre (RV).\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Schl\u00fcter III, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1988\n1989\n1990"}
{"id": "44340", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Schl%C3%BCter%20IV", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter IV", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter IV hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 18. desember 1990 til 25. januar 1993. \n\nFj\u00f3r\u00f0a stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter var ein samgonga millum Det Konservative Folkeparti (K) og Radikale Venstre (RV).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Schl\u00fcter IV, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1990\n1991\n1992\n1993"}
{"id": "44341", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Nyrup%20Rasmussen%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen I", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen I hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 25. januar 1993 til 27. september 1994. \n\nFyrsta stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen var ein samgonga millum Socialdemokraterne (S), Centrum-Demokraterne (CD), Radikale Venstre (RV) og Kristeligt Folkeparti (KF).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Nyrup Rasmussen I, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1993\n1994"}
{"id": "44342", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Nyrup%20Rasmussen%20III", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen III", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen III hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 30. desember 1996 til 23. mars 1998.\n\nTri\u00f0ja stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen var ein samgonga millum Socialdemokraterne (S) og Radikale Venstre (RV).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Nyrup Rasmussen III, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1996\n1997\n1998"}
{"id": "44343", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Nyrup%20Rasmussen%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen II", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen II hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 27. september 1994 til 30. desember 1996.\n\nOnnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen var ein samgonga millum Socialdemokraterne (S), Radikale Venstre (RV) og Centrum-Demokraterne (CD).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Nyrup Rasmussen II, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1994\n1995\n1996"}
{"id": "44344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Schl%C3%BCter%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter I", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter I hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 10. september 1982 til 10. september 1987. \n\nFyrsta stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter var ein samgonga millum heser flokkar: Det Konservative Folkeparti (K), Venstre (V), Centrum-Demokraterne (CD),Kristeligt Folkeparti (KF).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Schl\u00fcter II, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1982\n1983\n1984\n1985\n1986\n1987"}
{"id": "44345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Anker%20J%C3%B8rgensen%20V", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen V", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen V hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 30. desember 1981 til 10. september 1982. \n\nFimta stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen var\u00f0 skipa\u00f0 vi\u00f0 sosialdemokratunum sum einasti flokkur \u00ed donsku stj\u00f3rnini.\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Anker J\u00f8rgensen V, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1981\n1982"}
{"id": "44346", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Anker%20J%C3%B8rgensen%20IV", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen IV", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen IV hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 26. oktober 1979 til 30. desember 1981. \n\nFj\u00f3r\u00f0a stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen var\u00f0 skipa\u00f0 vi\u00f0 sosialdemokratunum sum einasti flokkur \u00ed donsku stj\u00f3rnini.\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Anker J\u00f8rgensen IV, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1979\n1980\n1981"}
{"id": "44347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Anker%20J%C3%B8rgensen%20III", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen III", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen III hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 30. august 1978 til 26. oktober 1979. \n\nTri\u00f0ja stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen var ein samgonga millum Socialdemokraterne (S) og Venstre (V).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Anker J\u00f8rgensen III, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1978\n1979"}
{"id": "44348", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Nyrup%20Rasmussen%20IV", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen IV", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen IV hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 23. mars 1998 til 27. november 2001.\n\nFj\u00f3r\u00f0a stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Nyrup Rasmussen var ein samgonga millum Socialdemokraterne (S) og Radikale Venstre (RV).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Nyrup Rasmussen IV, stm.dk\nRegeringen Poul Nyrup Rasmussen IV, regeringen.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1998\n1999\n2000\n2001"}
{"id": "44349", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Helle%20Thorning-Schmidt%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt II", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt II hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 3. februar 2014 til 28. juni 2015.\n\nOnnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Helle Thorning-Schmidt var ein samgonga millum Socialdemokraterne (S) og Radikale Venstre (RV) \nTa\u00f0 var ein minnilutastj\u00f3rn, sum var\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 av Socialistisk Folkeparti (SF) og Enhedslisten (EL).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Helle Thorning-Schmidt II, stm.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n2014\n2015"}
{"id": "44350", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Lars%20L%C3%B8kke%20Rasmussen%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen II", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen II hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 28. juni 2015 til 28. november 2016.\n\nOnnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen var\u00f0 skipa\u00f0 vi\u00f0 Venstre (V) sum einasti flokkur \u00ed donsku stj\u00f3rnini.\nTa\u00f0 var ein minnilutastj\u00f3rn, sum var\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 av trimum flokkum, Dansk Folkeparti (DF), Liberal Alliance (LA) og Det Konservative Folkeparti (K).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Lars L\u00f8kke Rasmussen II, stm.dk\n Regeringen Lars L\u00f8kke Rasmussen II, regeringen.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n2015\n2016"}
{"id": "44351", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Lars%20L%C3%B8kke%20Rasmussen%20III", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen III", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen III hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 28. november 2016 til 27. juni 2019.\n\nTri\u00f0ja stj\u00f3rnin hj\u00e1 Lars L\u00f8kke Rasmussen var ein samgonga millum Venstre (V), Liberal Alliance (LA) og Det Konservative Folkeparti (K). Ta\u00f0 var ein minnilutastj\u00f3rn, sum var\u00f0 stu\u00f0la\u00f0 av h\u00f8grasinna\u00f0a flokkinum Dansk Folkeparti (DF).\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Lars L\u00f8kke Rasmussen III, stm.dk\n Regeringen Lars L\u00f8kke Rasmussen III, regeringen.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n2016\n2017\n2018\n2019"}
{"id": "44352", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Mette%20Frederiksen", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Mette Frederiksen", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Mette Frederiksen hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar s\u00ed\u00f0an 27. juni 2019.\n\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Mette Frederiksen er skipa\u00f0 vi\u00f0 sosialdemokratunum sum tann einasti flokkur \u00ed donsku stj\u00f3rnini.\nTa\u00f0 er ein minnilutastj\u00f3rn, sum ver\u00f0ur stu\u00f0la\u00f0 av Socialistisk Folkeparti (SF), Enhedslisten (EL) og  Radikale Venstre (RV).\n\nListi yvir r\u00e1\u00f0harrar\nDanska stj\u00f3rnin hevur hesir r\u00e1\u00f0harrarnar:\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Mette Frederiksen, stm.dk\n Regeringen Mette Frederiksen, regeringen.dk\nRegeringer fra 1953 til i dag, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n2019"}
{"id": "44354", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georgiar", "title": "Georgiar", "text": "Georgiar ella kartvelar (georgiskt: \u10e5\u10d0\u10e0\u10d7\u10d5\u10d4\u10da\u10d4\u10d1\u10d8, kartvelebi) \u2014 sum eru 5 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Georgiar tosa georgiskt m\u00e1l.\n\nKeldur\nEastmond, Anthony (2010), Royal Imagery in Medieval Georgia, Penn State Press\nSuny, R. G. (1994), The Making of the Georgian Nation, Indiana University Press\nLang, D. M. (1966), The Georgians, Thames & Hudson\nRayfield, D. (2013), Edge of Empires: A History of Georgia, Reaktion Books\nRapp, S. H. Jr. (2016) The Sasanian World Through Georgian Eyes, Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature, Sam Houston State University, USA, Routledge\nToumanoff, C. (1963) Studies in Christian Caucasian History, Georgetown University Press\nF\u00f3lk\nGeorgia"}
{"id": "44357", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eddie%20Meduza", "title": "Eddie Meduza", "text": "Errol Leonard Norstedt, (f\u00f8ddur 17. juni 1948, G\u00f6teborg, dey\u00f0ur 17. januar 2002, V\u00e4xj\u00f6) eisini kendur vi\u00f0 listanavnunum Eddie Meduza, var ein svenskur sangari, t\u00f3nleikari, t\u00f3naskald, sangskrivari, guitarleikari og skemtari.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\n Errol (1975)\n Eddie Meduza & Roarin' Cadillacs (1979)\n Garagetaper (1980)\n Gasen I Botten (1981)\n F\u00f6r J\u00e6vle Braa! (1982)\n D\u00e5ren \u00c9 L\u00f6s (1983)\n West A Fool Away (1984)\n Ain't Got No Cadillac (1985)\n You Ain't My Friend (1990)\n Harley Davidson (1995)\n Silver Wheels (1997)\n V\u00e4rsting Hits (1998)\n V\u00e4g 13 (1999)\n Scoop (2001)\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Eddies Himmel (svensk)\n Eddie Meduza Discography (engelsk)\n\nSvenskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nAndl\u00e1t \u00ed 2002\nSvenskir sangarar\nSkemtarar"}
{"id": "44358", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Anker%20J%C3%B8rgensen%20II", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen II", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen II hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar \nfr\u00e1 13. februar 1975 til 30. august 1978. \n\nOnnur stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen var skipa\u00f0 vi\u00f0 sosialdemokratunum sum tann einasti flokkur \u00ed donsku stj\u00f3rnini.\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Anker J\u00f8rgensen II, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1975\n1976\n1977\n1978"}
{"id": "44359", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Poul%20Hartling", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Hartling", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Hartling hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 19. desember 1973 til 13. februar 1975. \nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Hartling var skipa\u00f0 vi\u00f0 Venstre sum tann einasti flokkur \u00ed donsku stj\u00f3rnini.\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Poul Hartling, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1973\n1974\n1975"}
{"id": "44360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B3rnin%20hj%C3%A1%20Anker%20J%C3%B8rgensen%20I", "title": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen I", "text": "Stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen I hevur veri\u00f0 stj\u00f3rn Danmarkar fr\u00e1 5. oktober 1972 til 6. desember 1973. \n\nFyrsta stj\u00f3rnin hj\u00e1 Anker J\u00f8rgensen var skipa\u00f0 vi\u00f0 sosialdemokratunum sum tann einasti flokkur \u00ed donsku stj\u00f3rnini.\n\nS\u00ed eisini \n Danskir fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\nRegeringen Anker J\u00f8rgensen I, stm.dk\n\nKeldur \n\nDanskar stj\u00f3rnir\nDanskur politikkur\n1972\n1973"}
{"id": "44361", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Splash%20and%20Bubbles", "title": "Splash and Bubbles", "text": "Splash and Bubbles (danskt heiti: Splask og Boble) er ein amerikonsk teknifilmsr\u00f8\u00f0 skapa\u00f0 av John Tartaglia fyri PBS Kids.\n\nKeldur\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "44363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olof%20Thunberg", "title": "Olof Thunberg", "text": "Fritz-Olof Thunberg (f\u00f8ddur 21. mai 1925 \u00ed V\u00e4ster\u00e5s, dey\u00f0ur 24. februar 2020 \u00ed Nacka distrikt, Stockholms l\u00e4n) var svenskur sj\u00f3nleikari og filmsleikstj\u00f3ri. \n\nSvenska umhv\u00f8rvisstr\u00ed\u00f0skvinnan Greta Thunberg er abbad\u00f3ttir Olof Thunberg.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Sk\u00e5despelaren Olof Thunberg \u00e4r d\u00f6d., dn.se (\u00e1 svenskum)\n Olof Thunberg, svenskfilmdatabas.se (\u00e1 svenskum)\n Olof Thunberg, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSvenskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1925\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44366", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Paris%20Saint-Germain%20F.C.", "title": "Paris Saint-Germain F.C.", "text": "Paris Saint-Germain Football Club (stytt: Paris-SG ella PSG) er eitt franskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far Par\u00eds. \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1970. Besta mansli\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 felagnum hevur sp\u00e6lt \u00ed bestu fransku deildini, Ligue 1, s\u00ed\u00f0an 1974.\n\nVenjarin hj\u00e1 PSG er Mauricio Pochettino, sum avloysti Thomas Tuchel fyrst \u00ed januar 2021.\n\nOgnarin hj\u00e1 PSG er Qatar Sports Investments, eitt \u00edl\u00f8gufelag \u00fcr Katar, sum sitandi forseti og emir \u00ed Katar, Tamim bin Hamad al-Thani, eigur. Katariska \u00edl\u00f8gufelagi\u00f0 keypti franska \u00edtr\u00f3ttafelagi\u00f0 \u00ed 2011.\n\nHei\u00f0ur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \nAlmenna heimasi\u00f0an (psg.fr):  \u00e1 enskum, \u00e1 fronskum \nPSG E-Sports (\u00e1 enskum)\nParis Saint-Germain, uefa.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nFransk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Listi%20yvir%20forsetar%20T%C3%BDsklands", "title": "Listi yvir forsetar T\u00fdsklands", "text": "Listi yvir forsetar T\u00fdsklands er ein listi yvir samveldisforsetar \u00ed T\u00fdsklandi s\u00ed\u00f0an 1949 (almenna heiti\u00f0 \u00e1 t\u00fdskum er Bundesrepublik Deutschland, sum merkir Samveldisl\u00fd\u00f0veldi\u00f0 T\u00fdskland).\n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir allar teir 12 t\u00fdsku samveldisforsetarnar (t\u00fdskt: Bundespr\u00e4sident):\n\nS\u00ed eisini \n T\u00fdskland\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0an: bundespraesident.de\n\nKeldur\n\nListar\nT\u00fdskir politikarar\nForsetar T\u00fdsklands\nForsetar"}
{"id": "44377", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/COVID-19%20alheimsfars%C3%B3ttin%20%C3%AD%20F%C3%B8royum", "title": "COVID-19 alheimsfars\u00f3ttin \u00ed F\u00f8royum", "text": "COVID-19 alheimsfars\u00f3ttin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 sta\u00f0fest \u00ed F\u00f8royum \u00ed mars 2020. Smittufer\u00f0in var 1 tilbur\u00f0ur pr 280 \u00edb\u00fagvar, ein av teimum h\u00e6gstu \u00ed heiminum, men F\u00f8royar testa\u00f0u eisini sera n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0. \n\nTa\u00f0 hava veri\u00f0 fleiri sl\u00f8g av COVID-19 \u00ed F\u00f8royum, m.a. Alfa, Delta og at enda Omikron. \u00cd fyrstani var\u00f0 landi\u00f0 lukka\u00f0 ni\u00f0ur, men l\u00e6t s\u00ed\u00f0an upp aftur so vi\u00f0 og vi\u00f0. N\u00f3gv st\u00f3r tilt\u00f8k eru blivin avl\u00fdst tey tvey \u00e1rini, i\u00f0 hava veri\u00f0 merkt av koronast\u00f8\u00f0uni fr\u00e1 mars 2020 til 1. mars 2022, t\u00e1 i\u00f0 allar avmarkingar f\u00f3ru \u00far gildi. F\u00f8roysku myndugleikarnir t\u00f3ku avger\u00f0 um at st\u00f8\u00f0ga vi\u00f0 at h\u00f3pkanna fyri COVID-19 fr\u00e1 1. mars 2022. Hetta var\u00f0 mett at vera r\u00e1\u00f0iligt, av t\u00ed at Omikron fr\u00e1brigdi smitta\u00f0i sera illa og t\u00ed var sera ringt at berja ni\u00f0ur, og t\u00ed at lutv\u00edst f\u00e1 f\u00f3lk blivu innl\u00f8gd vegna hetta fr\u00e1brigdi og lutv\u00edst f\u00e1 f\u00f3lk doy\u00f0u vegna COVID-19.\n\nHin 28. februar, t\u00e1 i\u00f0 f\u00f8royingar g\u00f3vust vi\u00f0 at h\u00f3pkanna fyri koronu, h\u00f8vdu tilsamans 34.648 f\u00f8royingar fingi\u00f0 sta\u00f0fest COVID-19 vi\u00f0 pcr-kanning. Landsl\u00e6knin metti, at myrkatali\u00f0 var st\u00f3rt, og at flestu f\u00f8royingar t\u00e1 h\u00f8vdu havt sj\u00fakuna. Tann s\u00ed\u00f0sta dagin, t\u00e1 i\u00f0 kanna var fyri koronu v\u00f3ru sta\u00f0festir 275 n\u00fdggir tilbur\u00f0ir. Teir seinastu 7 samd\u00f8grini t\u00e1 v\u00f3ru 1.050 sta\u00f0fest smitta\u00f0 vi\u00f0 korona. 31 f\u00f3lk v\u00f3ru t\u00e1 dey\u00f0 vi\u00f0 korona s\u00ed\u00f0an sj\u00fakan \u00e1 fyrsta sinni var\u00f0 sta\u00f0fest \u00ed F\u00f8royum.\n\nTilsamans v\u00f3r\u00f0u 626 tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir \u00ed 2020, 5.455 tilbur\u00f0ir \u00ed 2021 og \u00ed januar og februar 2022 v\u00f3ru sta\u00f0festir heili 28.567 tilbur\u00f0ir vi\u00f0 COVID-19.\n\nTa\u00f0 v\u00f3ru umlei\u00f0 778.000 pers\u00f3nar kanna\u00f0ir fyri COVID-19 \u00ed F\u00f8royum fr\u00e1 mars 2020 til 28. februar 2022. \n\nHin 30. desember 2020 blivu fyrstu f\u00f8royingarnir koppsettir fyri korona. Hin 30. desember 2021 h\u00f8vdu tilsamans 41.437 f\u00f3lk (77,3%) \u00ed F\u00f8royum fingi\u00f0 fyrsta priki\u00f0, me\u00f0an 40.528 (75,6%) f\u00f3lk h\u00f8vdu fingi\u00f0 anna\u00f0 priki\u00f0, 14.270 (26,6%) f\u00f3lk h\u00f8vdu eisini fingi\u00f0 3. priki\u00f0.\n\nGongdin \u00ed F\u00f8royum \nCOVID-19 alheimsfars\u00f3ttin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 sta\u00f0fest \u00ed F\u00f8royum, \u00ed mars 2020. Smittufer\u00f0in var 1 tilbur\u00f0ur pr 280 \u00edb\u00fagvar, ein av teimum h\u00e6gstu \u00ed heiminum, men F\u00f8royar testa\u00f0u eisini sera n\u00f3gv f\u00f3lk \u00ed mun til f\u00f3lkatali\u00f0. Fr\u00e1 20. august til 10. september var ongin innlendis smitta av COVID 19. Hin 12. september v\u00f3ru 5 pers\u00f3nar sta\u00f0fest smitta\u00f0ir, teir v\u00f3ru smitta\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum og ikki vi\u00f0 komu til landi\u00f0. Samb\u00e6rt landsl\u00e6knanum hoyrdu tey t\u00f3 \u00f8ll til somu smittuketu. 2 dagar seinni v\u00f3ru aftur fimm tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir, harav v\u00f3ru f\u00fdra av hesum tilbur\u00f0um partur av somu smittuketu, i\u00f0 landsl\u00e6knin kendi til. Fimti pers\u00f3nurin var ein \u00fatlendingur i\u00f0 var\u00f0 testa\u00f0ur positivur \u00e1 flogv\u00f8llinum.\n\nTa\u00f0 hava higartil (juni 2021) veri\u00f0 f\u00fdra bylgjur av COVID-10 tilbur\u00f0um \u00ed F\u00f8royum tann fj\u00f3r\u00f0a byrja\u00f0i s\u00ed\u00f0st \u00ed mai. Tann fyrsta bylgjan var \u00ed mars-apr\u00edl 2020, n\u00e6sta bylgjan byrja\u00f0i \u00ed juli 2020 og vardi til november, h\u00f3ast tali\u00f0 \u00e1 sj\u00fakum ikki kom ni\u00f0ur \u00e1 null, \u00e1\u00f0renn tri\u00f0ja bylja byrja\u00f0i \u00ed desember 2020, t\u00e1 i\u00f0 knapt 4000 \u00fatisetar og onnur fer\u00f0af\u00f3lk komu til F\u00f8roya at halda j\u00f3l. \u00cd november v\u00f3ru teir allar flestu tilbur\u00f0irnir komnir fr\u00e1 \u00fatlandinum og fr\u00e1 kendum smittuketum. Fyrstu vikuna \u00ed november var ongin n\u00fdggjur tilbur\u00f0ur, og dagarnir mitt \u00ed november v\u00f3ru bara 2-3 sj\u00fak. Tri\u00f0ja bygja vardi til januar 2021. Einkultir tilbur\u00f0ir v\u00f3ru \u00ed februar, men allir v\u00f3ru innfluttir tilbur\u00f0ir. 26. februar var tann s\u00ed\u00f0sti corona-sj\u00faklingurin sta\u00f0festur fr\u00edskur aftur, og sostatt var ongin aktivur tilbur\u00f0ur av COVID-19 \u00ed F\u00f8royum. \u00cd mars 2021 v\u00f3ru 3 tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir, tann s\u00ed\u00f0sti bleiv sta\u00f0fest fr\u00edskur aftur 23. mars. \u00cd apr\u00edl v\u00f3ru 3 tilbur\u00f0ir tilsamans. \u00cd mai hava higartil (pr. 19. mai) veri\u00f0 seks tilbur\u00f0ir, harav var innlendissmitta fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0an januar 2021, men ta\u00f0 eydna\u00f0ist at st\u00f8\u00f0ga smittuni heilt skj\u00f3tt, s\u00e1 ta\u00f0 \u00fat til, men 23. mai t\u00f3k smittan dik \u00e1 seg, og 16 f\u00f3lk v\u00f3ru testa\u00f0i positiv, so tali\u00f0 av smitta\u00f0um kom upp \u00e1 23. So h\u00f8g t\u00f8l v\u00f3ru ikki s\u00e6dd \u00ed F\u00f8royum s\u00ed\u00f0an um j\u00f3lini 2020. \n\nN\u00f3gvir tilbur\u00f0ir hava veri\u00f0 uttan n\u00f8kur serlig ella bara mild sj\u00fakuey\u00f0kenni. N\u00f8kur f\u00e1 hava veri\u00f0 innl\u00f8gd \u00e1 sj\u00fakrah\u00fasi. og ongin er dey\u00f0ur av COVID-19 \u00ed F\u00f8royum. Av teimum fyrstu 187 tilbur\u00f0unum bleiv tann seinasti sta\u00f0festur fr\u00edskur 8. mai 2020. \nEftir n\u00e6rum tveir m\u00e1na\u00f0ir uttan nakran kendan tilbur\u00f0 av COVID-19 \u00ed F\u00f8royum, var ein tilbur\u00f0ur sta\u00f0festur hin 4. juli 2020, t\u00e1 i\u00f0 ein pers\u00f3nur bleiv testa\u00f0ur positivur, t\u00e1 i\u00f0 vi\u00f0komandi kom til landi\u00f0 og tann 19. juli bleiv ein familja \u00e1 tr\u00fd testa\u00f0i positiv, t\u00e1 i\u00f0 tey komu til landi\u00f0. \n\nFr\u00e1 20. august til 10. september var ongin innlendis smitta av COVID 19. Hin 12. september v\u00f3ru 5 pers\u00f3nar sta\u00f0fest smitta\u00f0ir, teir v\u00f3ru smitta\u00f0ir \u00ed F\u00f8royum og ikki vi\u00f0 komu til landi\u00f0. Samb\u00e6rt landsl\u00e6knanum hoyrdu tey t\u00f3 \u00f8ll til somu smittuketu. 2 dagar seinni v\u00f3ru aftur fimm tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir, harav v\u00f3ru f\u00fdra av hesum tilbur\u00f0um partur av somu smittuketu, i\u00f0 landsl\u00e6knin kendi til. Fimti pers\u00f3nurin var ein \u00fatlendingur i\u00f0 var\u00f0 testa\u00f0ur positivur \u00e1 flogv\u00f8llinum.\n\nHin 19. september bo\u00f0a\u00f0i landsl\u00e6knin fr\u00e1, at ein n\u00fdggjur tilbur\u00f0ur var\u00f0 sta\u00f0festur dagin fyri, og at smittuketan var \u00f3kend. Hin 20. september v\u00f3ru 3 tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir, hesi v\u00f3ru \u00f8ll partur av somu smittuketu. Ta\u00f0 bleiv bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at ta\u00f0 er ein familja, sum var smitta\u00f0 vi\u00f0 Covid-19, og at tey v\u00f3ru smitta\u00f0 \u00ed F\u00f8royum og at b\u00f8rn teirra gingu \u00e1 Glasi, Sk\u00falanum \u00e1 Fl\u00f8tum og einum barnaansingarstovni \u00ed T\u00f3rshavnar kommunu. Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 avgj\u00f8rdi, at allir n\u00e6mingar \u00e1 Glasi, f\u00fdra flokkar \u00ed f\u00f3lkask\u00falanum og teirra l\u00e6rarar og b\u00f8rnini og starvsf\u00f3lk \u00ed barnagar\u00f0inum \u00e1ttu at vera kanna\u00f0 fyri koronasmittu sunnudagin 20. september, og so aftur mikudagin ella m\u00e1nadag og so aftur h\u00f3sdag. Allir n\u00e6mingar skuldu halda seg heima nakrir dagar. Hin 22. september var bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at 11 tilbur\u00f0ir v\u00f3ru sta\u00f0festir fr\u00e1 kanningum, i\u00f0 v\u00f3ru gj\u00f8rdar 21. september. Tali\u00f0 av kanningum fyri tann dagin var 3.581. Nakrir dagar seinni var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0 fr\u00e1, at ein av tilbur\u00f0unum fr\u00e1 21. september var faskt positivur, so tali\u00f0 bleiv r\u00e6tta\u00f0 til 10. Tali\u00f0 av smitta\u00f0um \u00ed september l\u00e1 \u00edmillum 0 og 5 burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 21. september, t\u00e1 i\u00f0 10 pers\u00f3nar v\u00f3ru sta\u00f0fest smitta\u00f0 vi\u00f0 COVID-19. \u00cd oktober og november 2020 v\u00f3ru sera f\u00e1ir n\u00fdggir tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir og samfelagi\u00f0 koyrdi n\u00e6rum sum vanligt. Tali\u00f0 av dagligum tilbur\u00f0um l\u00e1 millum 0 og 4, fleiri dagar v\u00f3ru ongir n\u00fdggir tilbur\u00f0ir \u00ed fleiri dagar \u00e1 ra\u00f0. Ta\u00f0 var\u00f0 v\u00e6nta\u00f0, at tali\u00f0 f\u00f3r at \u00f8kjast \u00ed desember, t\u00e1 i\u00f0 n\u00f3gv ung lesandi f\u00f3ru at koma til F\u00f8roya at halda j\u00f3l, hetta t\u00ed at smittutali\u00f0 var sera h\u00f8gt \u00ed t.d. Danmark \u00ed november og desember 2020. F\u00f8royskir myndugleikar m\u00e6ltu til at v\u00edsa serligt varsemi og b\u00f3\u00f0u \u00fatisetar og onnur i\u00f0 f\u00f3ru uttanlanda og komu aftur til F\u00f8roya um at lata seg testa 3 dagar \u00e1\u00f0renn fr\u00e1fer\u00f0 til F\u00f8roya, og vi\u00f0 komu til landi\u00f0 og aftur \u00e1 6. degi, og m\u00e6lt var\u00f0 til at f\u00f3lk v\u00f3ru \u00ed s\u00f3ttarhaldi til tey h\u00f8vdu fingi\u00f0 negativt svar eftir kanningina \u00e1 6 degi. Barrir, dansist\u00f8\u00f0 og l\u00edknandi skuldi lata aftur kl. 22 og kirkjur og samkomur valdu ikki at halda gudst\u00e6nastu og m\u00f8tir um j\u00f3lini, hetta fyri at minka um vandan fyri at spja\u00f0a smittuna.\n\nDagarnir \u00e1\u00f0renn j\u00f3l, j\u00f3ladagarnir og beint eftir j\u00f3l v\u00f3ru ta\u00f0 fleiri n\u00fdggir tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir hv\u00f8nn dag, t\u00f3 ikki so n\u00f3gv sum \u00ed august. Um j\u00f3lini l\u00e1 tali\u00f0 \u00e1 n\u00fdggjum smitta\u00f0um millum 0 og 8. Tann 17. desember var\u00f0 ongin sta\u00f0festur smitta\u00f0ur og tann 26. desember v\u00f3r\u00f0u 8 sta\u00f0fest smitta\u00f0. Dagin eftir v\u00f3ru 3 n\u00fdggir tilbur\u00f0ir, og samb\u00e6rt landsl\u00e6knanum v\u00f3ru \u00f8ll tr\u00fd \u00ed s\u00f3ttarhaldi, t\u00e1 i\u00f0 smittan var\u00f0 sta\u00f0fest. Pr. 27. desember 2020 v\u00f3ru 47 f\u00f3lk sj\u00fak vi\u00f0 COVID-19 \u00ed F\u00f8royum, 582 h\u00f8vdu fingi\u00f0 sta\u00f0fest smittuna og av teimum v\u00f3ru 535 f\u00f3lk sta\u00f0fest fr\u00edsk aftur. 28. desember 2020 v\u00f3ru 19 f\u00f3lk sta\u00f0fest positiv, tey flestu v\u00f3ru partar av kendum smittuketum. Teir n\u00e6stu tr\u00edggir dagarnar v\u00f3ru t\u00f8lini f\u00fdra, fimm og so null n\u00fdggj\u00e1rsaftan. T\u00e1 i\u00f0 komi\u00f0 var inn \u00ed n\u00fdggja \u00e1ri\u00f0 2021 s\u00e1 ta\u00f0 \u00fat til, at tri\u00f0ja bylja hev\u00f0i toppa\u00f0 tann 28. desember 2020, t\u00e1 i\u00f0 66 f\u00f3lk v\u00f3ru sj\u00fak \u00ed senn. Hin 3. januar 2021 v\u00f3ru seks pers\u00f3nar sta\u00f0festir positivir, og samb\u00e6rt landsl\u00e6knanum var\u00f0 ta\u00f0 \u00f3vist hvar i\u00f0 fimm av pers\u00f3nunum v\u00f3ru blivin smitta\u00f0i, tann s\u00e6tti var\u00f0 sta\u00f0festur postivur tri\u00f0ja dagin eftir at hava veri\u00f0 uttanlanda.\n\nHin 30. desember 2020 blivu fyrstu f\u00f8royingarnir koppsettir fyri korona, tey v\u00f3ru 120 \u00ed tali og ta\u00f0 hendi \u00e1 teimum trimum sj\u00fakrah\u00fasunum, talan var um heilsustarvsf\u00f3lk: 55 f\u00f3lk \u00ed Havn, 41 f\u00f3lk \u00ed Klaksv\u00edk og 24 f\u00f3lk \u00ed Su\u00f0uroy. \n\n5. januar 2021 anda\u00f0ist fyrsti f\u00f8royingur \u00ed F\u00f8royum vi\u00f0 koronu. Talan er um 68 \u00e1ra gamlan mann, sum fyrst \u00ed desember var\u00f0 innlagdur \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasi\u00f0 vi\u00f0 a\u00f0rari \u00e1lvarsligari sj\u00faku enn koronu. Hann var\u00f0 fluttur \u00e1 koronudeildina stutt fyri j\u00f3l. Samb\u00e6rt varastj\u00f3ranum \u00ed Sj\u00fakrah\u00fasverkinum er ta\u00f0 sannl\u00edkt, ella kann ikki \u00fatilokast, at ma\u00f0urin var\u00f0 smitta\u00f0ur \u00e1 Landssj\u00fakrah\u00fasinum.\n\nFr\u00e1 9. januar 2021 til 25. januar v\u00f3ru millum 0 og 2 n\u00fdggir tilbur\u00f0ir av COVID-19 \u00ed F\u00f8royum. Fr\u00e1 26. januar til 2. februar 2021 v\u00f3ru ongir n\u00fdggir tilbur\u00f0ir av COVID-19 skr\u00e1settir \u00ed F\u00f8royum. Ein n\u00fdggjur tilbur\u00f0ur var skr\u00e1settur 3. februar, ta\u00f0 var ein pers\u00f3nur i\u00f0 kom til landi\u00f0 tveir dagar \u00e1\u00f0renn, og bleiv testa\u00f0ur negativur vi\u00f0 komu men postivur tveir dagar seinni. \u00cd februar hava ta\u00f0 veri\u00f0 millum 0 og 1 n\u00fdggir tilbur\u00f0ir um dagin, tilsamans f\u00fdra tilbur\u00f0ir. Hin 26. februar 2021 var ongin aktivur tilbur\u00f0ur longur av COVID-19 eftir \u00ed F\u00f8royum. Fyri a\u00f0ru fer\u00f0 var tali\u00f0 komi\u00f0 ni\u00f0ur \u00e1 null. Ta\u00f0 kann t\u00f3 v\u00e6ntast, at n\u00fdggir tilbur\u00f0ir fara at koma fr\u00e1 \u00fatlandinum.\n\nHin 7. mars 2021 v\u00f3ru tveir tilbur\u00f0ir av COVID-19 sta\u00f0festir \u00e1 flogv\u00f8llinum. Hin 12. mars var ein tilbur\u00f0ur sta\u00f0festur, ta\u00f0 var ein pers\u00f3nur i\u00f0 hev\u00f0i fer\u00f0ast til F\u00f8roya. Eftir ta\u00f0 bleiv ongin n\u00fdggjur tilbur\u00f0ur sta\u00f0festur \u00ed ein heilan m\u00e1na\u00f0, ikki fyrr enn 13. apr\u00edl var\u00f0 ein tilbur\u00f0ur sta\u00f0festur \u00e1 flogv\u00f8llinum vi\u00f0 komu til F\u00f8roya.\n\nFyrst \u00ed mai v\u00f3ru einstakir tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir, men s\u00ed\u00f0an var ongin tilbur\u00f0ur \u00ed fleiri dagar. Hin 20. mai var ein n\u00fdggjur tilbur\u00f0ur, har vi\u00f0komandi ikki visti, hvar hann hev\u00f0i fingi\u00f0 smittuna fr\u00e1, hann hev\u00f0i ikki veri\u00f0 uttanlanda n\u00fdliga. Dagin eftir v\u00f3ru tveir tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir, harav tann eini ikki visti, hvagan smittan var komin. Dagin eftir v\u00f3ru 3 tilbur\u00f0ir, og so vaks tali\u00f0 knappliga sera n\u00f3gv. Tann 23. mai v\u00f3ru 16 tilbur\u00f0ir sta\u00f0festir. Talan var fyri ta\u00f0 mesta um ung f\u00f3lk millum 16 og 24 samb\u00e6rt landsl\u00e6knanum. Millum tey smitta\u00f0u v\u00f3ru r\u00f3gvarar og \u00e1sko\u00f0arar fr\u00e1 r\u00f3\u00f0rarstevnuni \u00d3dnart\u00f8k, i\u00f0 var hildin \u00ed Runav\u00edk leygardagin 22. mai.\n\n\u00cd juli v\u00f3ru G! festivalurin og Summarfestivalurin avl\u00fdstir eftir og pressi fr\u00e1 myndugleikunum, me\u00f0an \u00d3lavs\u00f8kan var\u00f0 hildin sum vant. \u00cd august var sera l\u00edtil smitta, tali\u00f0 \u00e1 n\u00fdggjum dagligum tilbur\u00f0um l\u00e1 fr\u00e1 null til 2.\n\nSeptember og oktober 2021 \n\n1. september 2021 g\u00f3vust f\u00f8royingar at kanna fyri COVID-19 vi\u00f0 landam\u00f8rkini, tvs. \u00ed V\u00e1ga Floghavn og \u00ed havnunum \u00ed Hirtshals og Sey\u00f0isfir\u00f0i, \u00e1\u00f0renn f\u00f3lk f\u00f3ru umbor\u00f0 \u00e1 Norr\u00f8nu. Meiningin var at f\u00f3lk so \u00ed sta\u00f0in sj\u00e1lvbo\u00f0in skuldu lata seg kanna 2 dagar \u00e1\u00f0renn komu til F\u00f8roya og 2 dagar eftir komu. Men ta\u00f0 v\u00edsti seg, at sera n\u00f3gv f\u00f3lk l\u00f3tu vera vi\u00f0 hesum. Smittan vaks \u00ed september og serliga \u00ed oktober 2021 t\u00f3k smittan dik \u00e1 seg. Smittuspja\u00f0ing f\u00f3r serliga n\u00f3gv fram \u00ed heystferiuni, serliga \u00e1 tveimum ungd\u00f3msstevnum \u00e1 Zarepta. Ta\u00f0 v\u00f3ru sera \u00f3koppsett b\u00f8rn og \u00f3koppsett ung, i\u00f0 b\u00f3ru smittuna, men hesi smitta\u00f0u so s\u00edni n\u00e6rmastu, h\u00f3ast tey v\u00f3ru koppsett. Hin 22. oktober 2021 v\u00f3ru 89 f\u00f3lk sta\u00f0fest smitta\u00f0, t\u00f8lini v\u00f3ru almenn dagin eftir tann 23. oktober. T\u00e1 var tali\u00f0 av aktivt smitta\u00f0um so h\u00f8gt sum 216, so h\u00f8gt hev\u00f0i ta\u00f0 aldri veri\u00f0 fyrr. Smittan var serliga \u00fatbreidd \u00ed Eysturoynni og Nor\u00f0oyggjum.\nLandsl\u00e6knin seg\u00f0i, at n\u00fa var onki tamarhald \u00e1 smittuni og smittuketunum, men at ta\u00f0 var upp til politiska myndugleikan at seta tilt\u00f8k \u00ed verk. Fars\u00f3ttarnevndin hev\u00f0i fund 24. oktober og skuldi geva tilm\u00e6li til politiska myndugleikan, um hvat kundi gerast fyri at f\u00e1a tamarhald \u00e1 smittuni aftur. Samstundis sum smittan setti met v\u00f3ru 69,9% av f\u00f8royingum li\u00f0ugt koppsett og 73,1% h\u00f8vdu fingi\u00f0 fyrra priki\u00f0.\nAvgj\u00f8rt var at seta tilt\u00f8k \u00ed verk lokalt. T.d. skuldu n\u00e6mingarnir \u00e1 Kambsdali hava fjarlestur og n\u00e6mingar fr\u00e1 4. flokki og uppeftir \u00ed Klaksv\u00edk skuldu eisini vera heima og f\u00e1a fjarlestur. \n24. oktober v\u00f3ru 99 f\u00f3lk positiv fyri COVID-19 (kunngj\u00f8rt 25. oktober), og samla\u00f0a tali\u00f0 \u00e1 smitta\u00f0um \u00f8ktist til 379. Hin 26. oktober var samla\u00f0a tali\u00f0 \u00e1 smitta\u00f0um komi\u00f0 upp \u00e1 499. N\u00e6rum helvtin av teimum smitta\u00f0u b\u00fa\u00f0u \u00ed Nor\u00f0oyggjum.\n\nHagt\u00f8l \n\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st gongdin \u00ed smittuni av COVID-19 \u00ed F\u00f8royum.\n\nCOVID-19 tilbur\u00f0ir eftir \u00f8ki \u00ed F\u00f8royum\n\nDagf\u00f8rt pr. 27. oktober 2021.\n\nKelda: \n\nPr. 31. desember 2021 eru 14 pers\u00f3nar dey\u00f0ur vi\u00f0 COVID-19 \u00ed F\u00f8royum.\n\nNB, 66 av \u00fatlendingunum i\u00f0 v\u00f3ru testa\u00f0ir positivir v\u00f3ru sj\u00f3menn fr\u00e1 tveimum russiskum trolarum og einum litaviskum fraktskipi. 63 fr\u00e1 2020 og 3 fr\u00e1 2021.\n\nYvirlit yvir hagt\u00f8l\nNi\u00f0anfyri s\u00e6st yvirlit yvir t\u00f8lini i\u00f0 s\u00edggjast omanfyri.\n\n</div>\n\nKeldur \n\nF\u00f8roya s\u00f8ga\nSj\u00fakur\nCOVID-19 alheimsfars\u00f3ttin"}
{"id": "44398", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elektrisk%20m%C3%B3tst%C3%B8%C3%B0a", "title": "Elektrisk m\u00f3tst\u00f8\u00f0a", "text": "\u00cd elektronikki og elektromagnetismu, er elektriska m\u00f3tst\u00f8\u00f0an \u00e1 einum luti eitt m\u00e1t yvir mongdina av for\u00f0ing av elektriskum streymi yvir lutin. SI eindin fyri eletriska m\u00f3ttst\u00f8\u00f0u er ohm ()\n\nM\u00f3tstandurin  \u00e1 einum luti ver\u00f0ur l\u00fdst sum elektriski spenningurin  tv\u00f8rtur um lutin vi\u00f0 streyminum  \u00edgj\u00f8gnum hann.\n\nSj\u00e1 eisini \nOhms l\u00f3g\n\n\u00c1visingar \u00fateftir\n\nKeldur\n\nRavmagn"}
{"id": "44406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Diana%20Rigg", "title": "Diana Rigg", "text": "Enid Diana Elizabeth Rigg (f\u00f8dd 20. juli 1938 \u00ed Doncaster, South Yorkshire, dey\u00f0 10. september 2020 \u00ed London) var ensk sj\u00f3nleikarinna. Hon gj\u00f8rdist serliga kend fyri s\u00edn leiklut sum Emma Peel \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini The Avengers fr\u00e1 1965-68.\n\nEnska sj\u00f3nleikarinnan Rachael Stirling er d\u00f3ttir Diana Rigg.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Diana Rigg, imdb.com (\u00e1 enskum)\n Diana Rigg, svenskfilmdatabas.se (\u00e1 svenskum)\n\nKeldur \n\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44407", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Universidade%20Federal%20de%20Goi%C3%A1s", "title": "Universidade Federal de Goi\u00e1s", "text": "Universidade Federal de Goi\u00e1s er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Goi\u00e1s, Brasil, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1960.\n\nS\u00ed eisini \n\n Brasil\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Brasil"}
{"id": "44409", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Newark%20%28New%20Jersey%29", "title": "Newark (New Jersey)", "text": "Newark  (\u00fattala: /\u02c8nu\u02d0\u0259rk/) er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed nor\u00f0ara partinum av amerikanska stakr\u00edkinum New Jersey. \nNewark er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed New Jersey. \u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u har uml. 282 t\u00fasund f\u00f3lk.\n \nB\u00fdurin liggur fram vi\u00f0 v\u00edkini Newark Bay, t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til stakr\u00edki New York, og einans 13 km (8 m\u00edl) vestan fyri Manhattan \u00ed New York City.\nHavnin Port Newark er st\u00f8rsta bingjuhavnin \u00e1 amerikansku eysturstrondini.\n\n\u00c1in Passaic River rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \nPaul Auster, rith\u00f8vundur (* 1947)\nConnie Francis, sangarinna (*1937)\nGloria Gaynor, sangarinna (*1943)\nWhitney Houston, sangarinna (1963-2012)\nJerry Lewis, sj\u00f3nleikari (1926-2017)\nPhilip Roth, rith\u00f8vundur (1933-2018)\nPaul Simon, t\u00f3nleikari (*1941)\nQueen Latifah, t\u00f3nleikarinna  (* 1970)\n Sarah Vaughan, sangarinna (1924-1990)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, newarknj.gov\n\nKeldur \n\nNew Jersey\nB\u00fdir \u00ed New Jersey"}
{"id": "44410", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kansas%20City%20%28Missouri%29", "title": "Kansas City (Missouri)", "text": "Kansas City (stytt KC ella KCMO) er st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska statinum Missouri. \n\nB\u00fdurin liggur b\u00e1\u00f0umegin Missouri\u00e1, \u00e1 markinum millum Missouri og Kansas, \u00ed vestara parti av stakr\u00edkinum.\nEin b\u00fdur vi\u00f0 t\u00ed sama navninum liggur beint hinumegin marki\u00f0 \u00ed grannastatinum Kansas.\nSaman mynda teir eitt st\u00f3rt b\u00fdar\u00f8ki sum kallast Kansas City Metropolitan Area.\n\nS\u00f8ga\nKansas City var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1853 og er \u00ed dag st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed star\u00edkinum, framman fyri n\u00e6stst\u00f8rsta b\u00fdin St. Louis, sum liggur \u00ed eystara parti av Missouri. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Kansas City n\u00e6rum 500 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \n Burt Bacharach, klaverleikari og sangskrivari \n Count Basie, t\u00f3nleikari\n Scott Corbett, rith\u00f8vundur\n Walt Disney, filmsframlei\u00f0ari\n Ernest Hemingway, rith\u00f8vundur\n Richard B. Myers, generalur\n Charlie Parker, jazzt\u00f3nleikari\n\nS\u00ed eisini\nKansas City (Kansas)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: kcmo.gov\n Kansas City, Missouri, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nMissouri\nB\u00fdir \u00ed Missouri"}
{"id": "44427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Badenweiler", "title": "Badenweiler", "text": "Badenweiler er ein t\u00fdsk kommuna (Gemeinde) i stakr\u00edkinum Baden-W\u00fcrttemberg \u00ed Su\u00f0urt\u00fdsklandi.\n\nBadenweiler liggur \u00ed \u00fatsynningshorninum av vakra fjallalendinum Schwarzwald, um lei\u00f0 30 km sunnan fyri b\u00fdin Freiburg og t\u00e6tt vi\u00f0 marki\u00f0 til Frakland og Sveis. \n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed kommununi 4442 f\u00f3lk.\n\nRussiski rith\u00f8vundurin Anton Tjekhov anda\u00f0ist \u00ed Badenweiler 2. juli 1904.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 kommuni: gemeinde-badenweiler.de\n Badenweiler, wikivoyage (\u00e1 t\u00fdskum)\n\nKeldur \n\nBaden-W\u00fcrttemberg"}
{"id": "44428", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shreveport", "title": "Shreveport", "text": "Shreveport er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Louisiana. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av lutstatinum, um lei\u00f0 30 km eystan fyri marki\u00f0 til Texas.\nHann var\u00f0 grundlagdur i 1836 og er \u00ed dag tr\u00ed\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Louisiana, aftan fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Baton Rouge og st\u00f8rsta b\u00fdin New Orleans. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Shreveport fleiri enn 187 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\n\u00c1in Red River rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum. Hinumegin \u00e1nna liggur Bossier City, i\u00f0 er s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Louisiana.\n\nS\u00ed eisini \nLouisiana\nSambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: shreveportla.gov\n Shreveport, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Louisiana\nS"}
{"id": "44432", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mangt%20er%20millum%20himmal%20og%20j%C3%B8r%C3%B0", "title": "Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0", "text": "Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0 (1995) er ein antologi av innsavna\u00f0um s\u00f8gum um yvirn\u00e1tt\u00faruligar hendingar og p\u00e1tr\u00fagv \u00ed F\u00f8royum. \n\nB\u00f3kin var\u00f0 skriva\u00f0 og \u00fatgivin av systkinnab\u00f8rnunum Erling Poulsen og Torkil Beder, sum teir savna\u00f0u saman undanfarnu \u00e1rini, og var\u00f0 \u00fatgivin av B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags \u00ed 1995. \n\nS\u00f8gurnar \u00ed b\u00f3kini eru yvirn\u00e1tt\u00faruligar fr\u00e1sagnir fr\u00e1 f\u00f3lki, sum hava sagt fr\u00e1 upplivdum hendingum, og a\u00f0rar fr\u00e1sagnir, sum hesi kenna fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. T\u00ed kunnu hesar flokkast sum munnborin skaldskapur, eins og \u00e6vint\u00fdr og sagnir.\n\n\u00cd \u00e1r 2000 \u00fatgav Erling Poulsen ein eftirfylgjara til b\u00f3kina, sum kallast Meiri er millum himmal og j\u00f8r\u00f0. Eins og hendan b\u00f3kin, er eftirfylgjarin eisini eitt savn av fr\u00e1sagnum um p\u00e1tr\u00fagv og yvirn\u00e1tt\u00faruligar hendingar.\n\n\u00cd Sosialinum dagfest 25. november 2000, skriva\u00f0i rith\u00f8vundur Carl Johan Jensen umm\u00e6li av b\u00f3kini. Umm\u00e6li\u00f0 hev\u00f0i heiti\u00f0 \"Fr\u00e1 tr\u00f8lsligum dreymum og afturgingnari t\u00ed\u00f0\".\n\nKeldulisti"}
{"id": "44434", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafjar%C3%B0ar%20Ellisakf%C3%B8r", "title": "Fuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r", "text": "Fuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r er ein lokalur \u00e1hugafelagsskapur fyri ellisakf\u00f8r \u00ed Fuglafir\u00f0i.\n\nFelagi\u00f0 \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 11. februar 2012, og kom at h\u00fasast \u00ed bygninginum, har F\u00f8roya Timburhandil og Borg helt til \u00e1r frammanundan, beint ni\u00f0anfyri Piddashandil.\n\nFuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r var saman vi\u00f0 F\u00f8roya Ellisakf\u00f8r teir einastu \u00e1hugafelagsskapirnir fyri ellisakf\u00f8r \u00ed F\u00f8royum, sum merkti, at Fuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r var einasta lokalfelag \u00ed landinum av s\u00ednum slag. Tann 8. decembur 2019 var\u00f0 \u00e1hugafelagsskapurin Nor\u00f0oyar Ellisakf\u00f8r sett \u00e1 stovn, sum merkir, at har \u00ed dag finnast tveir lokalir og ein landsfevnandi felagsskapir.\n\nLimir \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8rum hava m\u00f8guleika at tekna seg til at br\u00faka h\u00f8lir felagsins til at goyma bilar \u00ed, treyta\u00f0 av, at hesir eru b\u00fagvandi \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Kommunu og at pl\u00e1ss er fyri bilunum.\n\nFelagi\u00f0 hevur tann gamla kommunala brandbilin \u00ed var\u00f0veitslu, sum stendur \u00ed h\u00f8lum felagsins.\n\nEllisakf\u00f8r\n\nBilar \n\n Ford Escort Cosworth RS (1993). Eigari, P\u00f3l J\u00e1kup Larsen.\n Ford Sierra (1985). Eigari, P\u00f3l J\u00e1kup Larsen.\n Ford Taunus (1971). Eigari, J\u00e1kup Frants Larsen.\n Jaguar xj6 (1978), J\u00e1kup Frans Larsen.\n Jaguar XJS12 (????). Eigari, Hans Futtrup.\n Mercedes SL, W107 (1976). Eigari, Erling Larsen.\n Toyota Crown (1971) Eigari, Petur vi\u00f0 Gj\u00f3nna.\n Toyota Crown (1971). Eigari, Samuel J\u00f8rmundsson.\n Toyota Crown (1976). Eigari, Niels Pauli Toftegaard.\n Toyota Landcruiser (1973). Eigari, Fuglafjar\u00f0ar Sl\u00f8kkili\u00f0.\n Triumph Spitfire (1969). Eigari, J\u00e1kup Frants Larsen.\n Volkswagen Golf Mk1 Cabriolet (1983). Eigari, Dagmar Beder.\n Volkswagen Golf G60 (1990). Eigari, Torkil Beder Thomsen.\n Volkswagen T3 Caravella Syncro (1990). Eigari, D\u00e1vur Beder.\n Volkswagen T3 Westfalia (????). Eigari, Hans Futtrup.\n Volkswagen T4 California (1993). Eigari, Samuel J\u00f8rmundsson.\n Volkswagen 1303 (1973). Eigari, Johan Beder.\n Volvo Amazon B18 (1967). Eigari, Marjun Larsen.\n Volvo 164 (1970). Eigari, Sonni \u00e1 Horni.\n Volvo 740 Turbo (1986). Eigari, Sonni \u00e1 Horni\n\nPrutl \n\n Kreidler Florett (1975). Eigari, Haldur Nielsen.\n Kreidler Florett RMC (1977). Eigari, Johan Beder.\nPuch Maxi (????). Eigari, Jackie Zachhau.\nPuch R50 (1971). Eigari, Johan Beder.\nSCO (1965). Eigari, Petur Martin Petersen. Knallertin hevur l\u00e6gsta nummar av n\u00e6krari nummarpl\u00e1tu \u00ed F\u00f8royum, F\u00d8 6.\n Yamaha FS1 k1 (1994). R\u00f3gvi Beder\n\nMotors\u00fakklur \n\n Java (194x). Eigari, Hans Futtrup.\nJava (198X). Eigari, Hans David Joensen.\nNimbus (1937). Eigari, Atli Larsen.\n Triumph (1953). Eigari, Hans Futtrup.\n Yamaha (????). Andreas Reinert Zachhau.\n Yamaha XS 750 (1979). Eigari, D\u00e1vur Beder.\n\nTra\u00f0kis\u00fakklur \n\n 4 tra\u00f0kis\u00fakklur fr\u00e1 1930 - 1970\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r \u00e1 Facebook\nFuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r, whatson.fo\nA\u00f0alfundur Fuglafjar\u00f0ar Ellisakf\u00f8r, fuglafjordur.com, 19.04.2013\nBil- og motors\u00fakklutreff \u00ed Fuglafir\u00f0i, dagur.fo, 05.04.2019\n\nKeldutilfar \n\nAkf\u00f8r\nFuglafj\u00f8r\u00f0ur\nF\u00f8royskir felagsskapir"}
{"id": "44436", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kansas%20City%20%28Kansas%29", "title": "Kansas City (Kansas)", "text": "Kansas City (stytt KCK) er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska statinum Kansas. \n\nB\u00fdurin liggur \u00e1 markinum millum Kansas og Missouri, \u00ed eystara parti av stakr\u00edkinum, vestarumegin Kansas\u00e1 og Missouri\u00e1.\n\nHann er forsta\u00f0ur til b\u00fdin vi\u00f0 t\u00ed sama navninum, beint hinumegin marki\u00f0 \u00ed grannastatinum Missouri.\nTeir myndar saman eitt st\u00f3rt b\u00fdar\u00f8ki sum kallast Kansas City Metropolitan Area.\n\nS\u00f8ga\nKansas City var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1868. \u00cd dag er hann tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Kansas, aftan fyri Tulsa og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Oklahoma City. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Kansas City fleiri enn 152 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \n Charlie Parker, jazzt\u00f3nleikari\n\nS\u00ed eisini\nKansas City (Missouri)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: wycokck.org\n Kansas City, Kansas, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKansas\nB\u00fdir \u00ed Kansas"}
{"id": "44437", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Overland%20Park", "title": "Overland Park", "text": "Overland Park er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kansas. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed eystara parti av stakr\u00edkinum, \u00e1 markinum millum Kansas og Missouri, sunnan fyri Kansas City og sunnarumegin Kansas\u00e1. Overland Park er partur av st\u00f3ra b\u00fdar\u00f8kinum sum kallast Kansas City Metropolitan Area.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1960. \u00cd 2020 b\u00fa\u00f0u \u00ed Overland Park fleiri enn 197 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: opkansas.org\n\nKeldutilfar \n\nKansas\nB\u00fdir \u00ed Kansas"}
{"id": "44444", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%A6lavatn", "title": "Tr\u00e6lavatn", "text": "Tr\u00e6lavatn er eitt vatn \u00e1 Eysturoynni, sum liggur millum Tr\u00e6lavatnaskar\u00f0 og Skar\u00f0sbr\u00fagv, naka\u00f0 omanfyri Kambsdal. Onnur helvtin av vatninum er partur av Fuglafjar\u00f0ar Kommunu, me\u00f0an hin helvtin hoyrir til Eysturkommunu. \n\n\u00c1 Tr\u00e6lavatni er ein jolla, sum Mi\u00f0n\u00e1mssk\u00falin \u00e1 Kambsdali eigur og br\u00fakar til s\u00edtt sk\u00falavirksemi. Jollan eitur \u00d8kotussi og var\u00f0 borin ni\u00f0an \u00e1 Tr\u00e6lavatn tann 7. september 2017 av n\u00e6mingum \u00e1 sk\u00falanum, \u00ed samband vi\u00f0 \u00e1rliga \u00edtr\u00f3ttardagin.\n\n\u00c1 landakortum hevur Tr\u00e6lavatn eisini veri\u00f0 nevnt \u00ed fleirtalsforminum Tr\u00e6lav\u00f8tn\n\nUppruni til navni\u00f0 \nEins og vi\u00f0 Tr\u00e6lan\u00edpu, er upprunin til navni\u00f0 Tr\u00e6lavatn \u00f3kendur, h\u00f3ast navni\u00f0 er heilt gamalt. T\u00f3 var ta\u00f0 ikki \u00f3kent \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0, at tr\u00e6lir v\u00f3ru offra\u00f0ir til norr\u00f8nu gudarnar, og t\u00ed lata n\u00f8vnini Tr\u00e6lan\u00edpa og Tr\u00e6lavatn upp fyri tankanum um, at tr\u00e6lir hava veri\u00f0 dripnir ella offra\u00f0ir \u00e1 sta\u00f0num.\n\nMe\u00f0an Tr\u00e6lan\u00edpa hevur v\u00e6lkenda s\u00f8gn um tr\u00e6lir, sum v\u00f3ru stoyttir \u00fatav, eru ongar sagnir um Tr\u00e6lavatn, h\u00f3ast hildi\u00f0 ver\u00f0ur, at tr\u00e6lir hava veri\u00f0 drukna\u00f0ir har.\n\nFr\u00e1 Kambsdali til Sk\u00e1labotn er ein var\u00f0ag\u00f8ta, sum gongur framvi\u00f0 Tr\u00e6lavatni og Valakn\u00fakum, har Floksmenninir v\u00f3ru kasta\u00f0ir \u00fatav, eftir at hava fingi\u00f0 dey\u00f0ad\u00f3m. Millum fjar\u00f0a er sta\u00f0arnavni\u00f0 Stevnuv\u00e1lur, har f\u00f3lk eru tikin av d\u00f8gum, umframt at ta\u00f0 ver\u00f0ur hildi\u00f0, at Varmakelda eisini er br\u00fakt sum offursta\u00f0. \n\nTa\u00f0 eru sostatt fleiri st\u00f8\u00f0, rundanum Tr\u00e6lavatn, sum hava veri\u00f0 br\u00fakt sum antin offursta\u00f0 ella sta\u00f0, har f\u00f3lk er avr\u00e6tta\u00f0. Hetta er vi\u00f0 til at undirbyggja gitingina um, at Tr\u00e6lavatn hevur veri\u00f0 br\u00fakt til at drukna tr\u00e6lir.\n\nOnnur sta\u00f0arn\u00f8vn vi\u00f0 or\u00f0inum tr\u00e6lur \n\n Tr\u00e6lavatnaskar\u00f0 (Eysturoy)\n Tr\u00e6lan\u00fdpa (V\u00e1gar)\n Tr\u00e6lasteinar (Dj\u00fapidalur, Kallsoy)\n Tr\u00e6lafl\u00f8ttur (Vi\u00f0oy)\n Tr\u00e6lag\u00f8ta (V\u00e1gur)\n Tr\u00e6lmenni (Kallsoy)\n Tr\u00e6latangi (Sv\u00ednoy)\n Tr\u00e6lur\u00f0 (Nor\u00f0anfyri Sumba)\n\nKeldulisti \n\nV\u00f8tn \u00ed F\u00f8royum\nEysturoy"}
{"id": "44445", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ytridalur", "title": "Ytridalur", "text": "Ytridalur liggur \u00ed Eysturoynni, og er navni\u00f0 \u00e1 dalinum, har bygdin Kambsdalur liggur. \n\nMeira um Ytradal, s\u00ed Kambsdal\n\nEysturoy"}
{"id": "44446", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Varmakelda%20%28kelda%29", "title": "Varmakelda (kelda)", "text": "Varmakelda er ein kelda, sum liggur undir Leirv\u00edksfjalli (Ritafjall), vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan \u00e1 Fuglafir\u00f0i, fj\u00f8r\u00f0inum.\n\nVarmakelda er heit kelda, og er \u00e1lei\u00f0 18 hitastig \u00e1ri\u00f0 runt. Hon er fyrsta heita keldan, sum er funnin \u00ed F\u00f8royum, og hevur veri\u00f0 v\u00e6lkend \u00ed \u00f8ldir. Hetta kann skjalf\u00f8rast vi\u00f0 at f\u00f3lk \u00ed \u00fatvi\u00f0 4 \u00f8ldir hava skriva\u00f0 um Varmakeldu. \n\nS\u00f8gnin sigur, at Varmakelda hevur lekjandi megi, og at megin er sterkast n\u00e1ttina millum 3. og 4. juli. T\u00ed hevur si\u00f0ur veri\u00f0 at fari\u00f0 \u00fat \u00e1 Varmakeldu hesa n\u00e1ttina, fyri at drekka av kelduni, og at bera vatn vi\u00f0 heim, \u00ed so fall at onkur hevur veri\u00f0 sj\u00fakur.\n\nHildi\u00f0 ver\u00f0ur, at Varmakelda hevur veri\u00f0 offursta\u00f0 \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0, eins og vanligt var \u00e1 st\u00f8\u00f0um, sum s\u00f8gdust at hava lekjandi kreftir.\n\nKeldulisti \n\nEysturoy"}
{"id": "44454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fuglafjar%C3%B0ar%20kirkja", "title": "Fuglafjar\u00f0ar kirkja", "text": "Fuglafjar\u00f0ar kirkja er f\u00f3lkakirkjan \u00ed Fuglafir\u00f0i, \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni \u00e1 Eysturoynni. Kirkjan er tekna av danska arkitektinum Holger Jensen, sum hevur sta\u00f0i\u00f0 fyri og tekna yvir 60 kirkjur. Hon hevur 380 sitipl\u00e1ss, umframt onnur 80 sitipl\u00e1ss \u00e1 s\u00ed\u00f0uskipi. Orgli\u00f0 er fr\u00e1 Marcussen & S\u00f8n fr\u00e1 1989, og hevur 26 stemmur.\n\nHon var\u00f0 v\u00edgd tann 10. juni 1984 av Ejvind Vilhelm, varabiskupi, og arbei\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 at f\u00e1a n\u00fdggja kirkju var\u00f0 f\u00f8rt av kirkjur\u00e1\u00f0num og s\u00f3knarpresti Torkili Beder.\n\nKirkjan var bygd upp\u00e1 t\u00edmal\u00f8n, og ta\u00f0 sigst at hava ligi\u00f0 n\u00f3gvir arbei\u00f0st\u00edmar, sum teir sum bygdu kirkjuna ikki vildu hava l\u00f8n fyri.\n\nFuglafjar\u00f0ar kirkja er partur av Fuglafjar\u00f0ar Prestagjaldi, sum var\u00f0 stovnsett \u00ed 1928, og fevndi um bygdirnar Fuglafj\u00f8r\u00f0, Leirv\u00edk, G\u00f8turnar, Hellurnar, Oyndafj\u00f8r\u00f0, Elduv\u00edk, Funningsfj\u00f8r\u00f0, Funning og Gj\u00f3gv. \u00c1\u00f0renn prestagjaldi\u00f0 var\u00f0 stovnsett, var Fuglafj\u00f8r\u00f0ur partur av einum felags prestagjaldi fyri alla Eysturoynna, sum hev\u00f0i s\u00e6ti \u00e1 Nesi. Prestagar\u00f0urin \u00ed Fuglafir\u00f0i er bygdur \u00e1 M\u00f8rkini \u00ed 1932.\n\nS\u00f8gn og s\u00f8ga \n\u00cd Fuglafir\u00f0i sigst at hava sta\u00f0i\u00f0 5 kirkjur. Tann elsta kirkjan hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00e1 Kirkjuryggi, har h\u00fasatoftir, fjalar og beinagrindir eru funnar \u00ed samband vi\u00f0 vegabygging nor\u00f0ur \u00e1 Enni\u00f0. Samb\u00e6rt s\u00f8gnini skal kirkja hava sta\u00f0i\u00f0 har, sum sta\u00f0arnavni\u00f0 eisini ber br\u00e1 av. S\u00f8gnin sigur, at hendan kirkjan var\u00f0 tikin \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv av einum skri\u00f0ulopi. Skrivligt tilfar finst ikki um kirkjuna, men s\u00f8gnin er borin av mannamunni. H\u00f3ast h\u00fastoftir, brettir og beinagrindir undirbyggja s\u00f8gnina, halda summi s\u00f8gnina ver\u00f0a \u00f3sanna.\n\nSeinna kirkjan er fr\u00e1 kat\u00f3lskari t\u00ed\u00f0, hevur sta\u00f0i\u00f0 \u00ed Toftab\u00f8num, og kalla\u00f0ist J\u00e1kups-kirkjan (ca. 1400).\n\nTri\u00f0ja kirkjan hevur sta\u00f0i\u00f0 vi\u00f0 Gar\u00f0, har sum tann gamli kirkjugar\u00f0urin \u00ed dag stendur. Vit vita ikki n\u00e6r hendan kirkjan er bygd, men hon ver\u00f0ur t\u00f3 umr\u00f8dd \u00ed donskum skriftum fr\u00e1 1709, har hon er n\u00e1greiniliga l\u00fdst. Kirkjan var\u00f0 ni\u00f0urtikin \u00ed 1871, t\u00e1 i\u00f0 n\u00fdggj kirkja bleiv bygd. \u00cd hesari kirkjuni v\u00f3ru tveir r\u00fanasteinar, sum skuldu verja fyri skri\u00f0ulopi. Annar var vi\u00f0 altari, og hin \u00ed kirkjugar\u00f0inum. R\u00fanasteinarnir eru horvnir vi\u00f0 t\u00ed\u00f0ini, og \u00f3vist er hvar teir eru enda\u00f0ir.\n\nFj\u00f3r\u00f0a kirkjan (1871) st\u00f3\u00f0 \u00e1lei\u00f0 \u00e1 sama sta\u00f0i, sum kirkjan \u00ed dag stendur. T\u00e1 hon var\u00f0 bygd, blivu fleiri lutir \u00far t\u00ed gomlu kirkjuni tiknir yvir \u00ed t\u00ed n\u00fdggju kirkjuna. Kirkjan bleiv longd \u00ed 1945 vi\u00f0 n\u00fdggjum torni, og longdum kirkjuskipi.\n\nFimta kirkja er tann kirkjan, sum vit kenna \u00ed dag.\n\nPrestar, sum hava veri\u00f0 \u00ed Fuglafjar\u00f0ar prestagjaldi \n\n Karl S. Hvas (1929 - 1934)\n Hans Ejgil Sand (1935 - 1947)\n Poul H. Haremst (1947 - 1956)\n Torkil Beder (1956 - 1989)\n Peter O. K. Olofson (1990 - 1999)\n Uni N\u00e6s (2000 - 2010)\n Anne Mette Greve Klemensen (2010 - 2020)\n Gerhard J\u00f3nsson Mikkelsen (2020 - )\n\nKeldur \n\nKirkjur \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royska F\u00f3lkakirkjan\nFuglafj\u00f8r\u00f0ur"}
{"id": "44455", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uni%20N%C3%A6s", "title": "Uni N\u00e6s", "text": "Uni N\u00e6s, er f\u00f8ddur 13. februar 1957 \u00ed V\u00e1gi. Hann er prestv\u00edgdur \u00ed Vesturkirkjuni \u00ed T\u00f3rshavn \u00ed 1988, og er \u00ed dag D\u00f3mpr\u00f3stur F\u00f8roya.\n\nHann bleiv studentur \u00ed T\u00f3rshavn \u00ed 1977 og Cand. theol \u00e1 Aarhus Universiteti \u00ed 1986.\n\nUni hevur virka sum s\u00f3knarprestur og d\u00f3mpr\u00f3stur \u00ed fylgjandi prestagj\u00f8ldum:\n\n Su\u00f0urstreymoyar vestara prestagjald (1988)\n Nor\u00f0streymoyar prestagjald vi\u00f0 t\u00e6nastuskyldu \u00ed V\u00e1ga prestagjaldi (1992 - 2000)\n Fuglafjar\u00f0ar prestagjald (200 - 2010)\n Su\u00f0urstreymoyar eystara prestagjald og D\u00f3mpr\u00f3stur F\u00f8roya (2010 og fram)\n\nKeldur \n\nPrestar \u00ed F\u00f8royum\nV\u00e1gbingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "44460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alexander%20De%20Croo", "title": "Alexander De Croo", "text": "Alexander De Croo (f\u00f8ddur 3. november 1975 \u00ed Vilvoorde, Vlaams-Brabant) er belgiskur politikari og n\u00faverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Belgia.\n\nHann hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur fyri flamska flokkinum Open VLD fr\u00e1 desember 2009 til 2012.\nSama \u00e1ri\u00f0, 2012, var\u00f0 hann \u00fatnevndur til varafors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra \u00ed t\u00ed belgisku stj\u00f3rnini.\nTann 1. oktober 2020 gj\u00f8rdist hann fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Belgia.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an \u00e1 fleiri m\u00e1lum: premier.be \n \u00c6vis\u00f8ga \u00e1 ni\u00f0urlendskum: Wie is Alexander?, alexanderdecroo.be\n \u00c1 sosialu mi\u00f0lunum: alexanderdecroo, twitter.com\n\nKeldur \n\nBelgiskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "44462", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betri%20Deildin%202017", "title": "Betri Deildin 2017", "text": "Betri Deildin 2017 var tann 75. sesongin \u00ed ovastu f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini \u00ed F\u00f8royum hj\u00e1 monnum. Deildin er uppkalla\u00f0 eftir Betri samtakinum av sponsor\u00e1vum. V\u00edkingur var forsvarandi meistari og endurvann meistaraheiti\u00f0.\n\nSt\u00f8\u00f0an\n\nM\u00e1ltindurin\n\nKeldur \n\nEffodeildin\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2017 \u00ed F\u00f8royum\u200e"}
{"id": "44465", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maurizio%20Micheli", "title": "Maurizio Micheli", "text": "Maurizio Micheli (f\u00f8ddur 3. februar 1947 \u00ed Livorno) er sj\u00f3nleikari, skemtari og rith\u00f8vundur \u00far Italia. \n\n\u00cd 1999 m\u00f3tt\u00f3k hann hei\u00f0urin Officer of the Italian Republic.\n\n\u00cd 2002 \u00fatgav hann skalds\u00f8guna Garibaldi amore mio, i\u00f0 Baldini Castoldi Dalai ritstj\u00f3rna\u00f0i.\n\nFilmar \n Allegro Non Troppo (1976)\n Caf\u00e9 Express (1980)\n Mani di fata (1982)\n Heads I Win, Tails You Lose (1982)\n I Am an ESP (1985) \n Il commissario Lo Gatto (1987)\n Roba da ricchi (1987)\n Rimini Rimini (1987) \n Rimini Rimini - Un anno dopo (1988) \n Cucciolo (1998)\n Commediasexi (2006)\n Valzer (2007)\n The C\u00e9zanne Affair (2009) \n Pinocchio (2012)\n Women Drive Me Crazy (2013)\n Quo vado? (2016)\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  Maurizio Micheli Portal\n\nItalskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947"}
{"id": "44466", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ernest%20Hemingway", "title": "Ernest Hemingway", "text": "Ernest Miller Hemingway (f\u00f8ddur 21. juli 1899 \u00ed Oak Park, Illinois, dey\u00f0ur 2. juli 1961 \u00ed Ketchum, Idaho) \nvar amerikanskur bla\u00f0ma\u00f0ur og rith\u00f8vundur, sum \u00ed 1954 fekk Vir\u00f0isl\u00f8nin Nobels \u00ed b\u00f3kmentum.\n\nHann skriva\u00f0i skalds\u00f8gur, stutts\u00f8gur, fr\u00e1sagnir og greinir. N\u00f3gvar av skalds\u00f8gum og stutts\u00f8gum hansara eru amerikanskir b\u00f3kmentaligir klassikarar, m.a. The Sun Also Rises fr\u00e1 1926, A Farewell to Arms fr\u00e1 1929, For Whom the Bell Tolls fr\u00e1 1940 og The Old Man and the Sea fr\u00e1 1952.\n\nHann t\u00f3k l\u00edvi\u00f0 av s\u00e6r sj\u00e1lvum vi\u00f0 einari h\u00f8glbyrsu \u00ed 1961.\n\nRitverk (\u00farval)\n\nSkalds\u00f8gur \n The Sun Also Rises (1926)\n A Farewell to Arms (1929)\n To Have and Have Not (1938)\n For Whom the Bell Tolls (1940)\n Across the River and Into the Trees (1950)\n The Old Man and the Sea (1952)\n Islands in the Stream (1970)\n The Nick Adams Stories (1972) \n The Garden of Eden (1986)\n\nStutts\u00f8gur \n Three Stories and Ten Poems (1923)\n In Our Time (1925)\n Men Without Women (1927)\n Winner Take Nothing (1933) \n The Fifth Column and the First Forty-Nine Stories (1938) \n The Nick Adams Stories (1972)\n\nFr\u00e1sagnir\n Death in the Afternoon (1932)\n Green Hills of Africa (1935)\n The Dangerous Summer (1960)\n A Moveable Feast (1964)\n By-line: Ernest Hemingway (1967)\n Ernest Hemingway Selected Letters 1917-1961 (2003)\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nErnest Hemingway, snl.no (\u00e1 norskum)\nWhere Hemingway's Story Begins, hemingwaybirthplace,com (\u00e1 enskum)\nVirtual Hemingway, hemingwaysociety.org (\u00e1 enskum)\nErnest Hemingway\u2019s Idaho house listed on national register of historic places, ocregister.com (\u00e1 enskum)\n Ernest Hemingway  Wikiquote Eitt savn av endurgevingum (\u00e1 enskum)\n Ernest Hemingway  Wikisource Eitt savn av opnum greinum/skj\u00f8lum  (\u00e1 enskum)\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1899\nAndl\u00e1t \u00ed 1961\nAmerikanskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "44467", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Viljormur%20Davidsen", "title": "Viljormur Davidsen", "text": "Viljormur \u00ed Hei\u00f0unum Davidsen (f\u00f8ddur 19. juli 1991) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir sum verjuleikari fyri danska felagi\u00f0 Vejle Boldklub \u00ed pr. 2020 sp\u00e6lir \u00ed Superliguni \u00ed Danmark.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsyrkislei\u00f0\n\nYrkislei\u00f0 \u00ed fel\u00f8gum \nViljormur byrja\u00f0i s\u00edna f\u00f3tb\u00f3lts yrkislei\u00f0 \u00ed Darmkark \u00ed 2010, t\u00e1 hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 FC Fyn, har sp\u00e6ldi hann til 2012 og hj\u00e1lpti felagnum at flyta upp \u00ed 1. deild \u00far 2. deild. S\u00ed\u00f0an skifti hann tll NS\u00cd, har hann var eitt stutt skifti og leikti 3 dystir. S\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann restina av 2012 vi\u00f0 norska felagnum FK Jerv. Hann flutti so aftur til Danmarkar, har hann leikti vi\u00f0 FC Fredericia ta\u00f0 i\u00f0 eftir var av kappingar\u00e1rinum 2012-13. T\u00e1 i\u00f0 n\u00fdggja kappingar\u00e1ri\u00f0 byrja\u00f0i, sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 Vejle Boldklub, har hann gj\u00f8rdist ein av stu\u00f0ulsleikarunum. Felagi\u00f0 flutti upp \u00ed Superliguna eftir kappingar\u00e1ri\u00f0 2019-20.\n\nLandsli\u00f0sm\u00e1l\nM\u00e1l og \u00farslit hj\u00e1 F\u00f8royum ver\u00f0a v\u00edst fyrst.\n\nHei\u00f0ur\nDanska 1. deild: 2019\u201320 vi\u00f0 Vejle.\nDanska 1. deild: 2017\u201318 vi\u00f0 Vejle.\nDanska 2. deild: 2011\u201312 vi\u00f0 FC Fyn.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1991\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nNS\u00cd leikarar"}
{"id": "44468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rannv%C3%A1%20Holm%20Mortensen", "title": "Rannv\u00e1 Holm Mortensen", "text": "Rannv\u00e1 Holm Mortensen (f\u00f8dd 1950), uppvaksin \u00e1 Tv\u00f8royri, er f\u00f8roysk myndlistakvinna og yrkjari. Hon hevur veri\u00f0 virkin innan f\u00f8royska m\u00e1lningalist og gra\ufb01kk tey seinastu 20 \u00e1rini og hevur s\u00fdnt fram ymsa sta\u00f0ni \u00ed F\u00f8royum, \u00ed Danmark, \u00cdslandi, Onglandi, Fraklandi, Spania og Bulgaria.\n\n\u00cd 2018 gav hon yrkingasavni\u00f0 S\u00f3lsmakkur \u00fat, sum er hennara fyrsta b\u00f3ka\u00fatg\u00e1va.\n\nHei\u00f0ur \n\u00cd 2018 fekk hon Mentanarvir\u00f0isl\u00f8nina M. A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir fyri langyrkingab\u00f3kina \u2019S\u00f3lsmakkur\u2019, sum er ein long yrking.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \nRannv\u00e1 Holm Mortensen, mynd.fo\n Rannv\u00e1 Mortensen \u00ed Focus , listinblog\nF\u00e6r\u00f8ske betragtninger og dr\u00f8mme, kunsten.nu\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950"}
{"id": "44470", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADv%20Maria%20R%C3%B3ad%C3%B3ttir%20J%C3%A6ger", "title": "L\u00edv Maria R\u00f3ad\u00f3ttir J\u00e6ger", "text": "L\u00edv Maria R\u00f3ad\u00f3ttir J\u00e6ger (f\u00f8dd 1981) er f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og yrkjari. \nHon er \u00fatb\u00fagvin mag. art. \u00ed heimspeki fr\u00e1 universitetinum \u00ed Keypmannahavn.\n\nYrkingar \nHon gav \u00ed 2014 LP-platuna 'M\u00edtt navn vi\u00f0 hondskrift' \u00fat, ein verk\u00e6tlan, sum umfata\u00f0i upplestur, t\u00f3nleik og myndlist.\n\u00c1ri\u00f0 eftir kom yrkingasavni\u00f0 'Hv\u00edt s\u00f3l' \u00fat.\n\n\u00cd august m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2020 kom anna\u00f0 yrkingasavni\u00f0 hj\u00e1 henni \u00fat, vi\u00f0 heitinum 'Eg skrivi \u00e1 v\u00e1tt papp\u00edr'. \nFyri hesa b\u00f3kina fekk hon \u00ed oktober m\u00e1na\u00f0i hetta \u00e1ri\u00f0 Vir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nTekstir, \u00fatgivnir \u00ed Vencili \n Sjey stuttprosatekstir (stuttprosa). Nr. 14/2013, s. 25-31.\n Fimm stuttprosatekstir (stuttprosa). Nr. 15/2015, s. 41-45.\n\nLP-pl\u00e1tu\u00fatg\u00e1va \n M\u00edtt navn vi\u00f0 hondskrift - 2014  (saman vi\u00f0 Lasse Thorning J\u00e6ger og Hanni Bjartal\u00ed\u00f0)\n\nYrkingas\u00f8vn \n Hv\u00edt s\u00f3l (Prosayrkingar) - Mentunargrunnur Studentafelagsins 2015\n Eg skrivi \u00e1 v\u00e1tt papp\u00edr (b\u00f3ka\u00fatg\u00e1va \u00ed \u00e1tta p\u00f8rtum) - Forlagi\u00f0 Eksil 2020\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \n 2020 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n M.A. Jacobsens fyri fagrar b\u00f3kmentir.\n\nFamilja \nL\u00edv Maria R\u00f3ad\u00f3ttir J\u00e6ger er d\u00f3ttir S\u00f3lrun og R\u00f3a Patursson.\nEldra systir L\u00edv Mariu, Unn Patursson, hevur fingist vi\u00f0 t\u00f3nleik av ymsum slag \u00ed mong \u00e1r.\nUndanfarnu \u00e1rini gj\u00f8rdi hon eisini onkunt\u00ed\u00f0 t\u00f3nleikin til tekstir hj\u00e1 yngru systir s\u00edni.\n\nL\u00edv Maria er gift vi\u00f0 lj\u00f3\u00f0listamanninum og t\u00f3nleikaranum Lasse Thorning J\u00e6ger, sum gj\u00f8rdi t\u00f3nleikin til LP-pl\u00e1tuna 'M\u00edtt navn vi\u00f0 hondskrift' fr\u00e1 2014.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Umm\u00e6li: Eg skrivi \u00e1 v\u00e1tt papp\u00edr, mentanarrit.fo, 26. august 2020 \nOmman bindur yrkingarnar hj\u00e1 L\u00edv saman, kvf.fo, 28. august 2020\nHon skrivar so at ta\u00f0 hoyrist, listaportal.com, 4. september 2020\nUmm\u00e6li: \u201cTann skrivandi er ein onnur\u201d, dimma.fo, 4. september 2020\nSum st\u00f3\u00f0 hon mitt \u00e1 g\u00f3lvinum her \u00ed stovuni, in.fo, 05.09.2020 \nT\u00e1 i\u00f0 omman ver\u00f0ur poesi, kvf.fo, 09-10-2020\n\nF\u00f8royskir kvinnuligir rith\u00f8vundar\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1981"}
{"id": "44473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ursula%20Andress", "title": "Ursula Andress", "text": "Ursula Andress (f\u00f8dd 19. mars 1936 \u00ed Ostermundigen, uttan fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Bern \u00ed Sveis) er sveisisk sj\u00f3nleikarinna. \n\nHon er best kend fyri s\u00edn leiklut \u00ed James Bond filminum Dr. No fr\u00e1 1962. Hon gj\u00f8rdist tann fyrsta sokalla\u00f0 bond girl.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Ursula Andress, imdb.com (\u00e1 enskum)\n Ursula Andress, svenskfilmdatabas.se (\u00e1 svenskum)\n\nKeldur \n\nSveisiskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936"}
{"id": "44475", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greg%20Abbott", "title": "Greg Abbott", "text": "Gregory Wayne \"Greg\" Abbott (f\u00f8ddur 17. november 1957 \u00ed Wichita Falls, Texas) er amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari.\nAbbott er sitandi guvern\u00f8rur \u00ed Texas sum t\u00f3k vi\u00f0 emb\u00e6tinum \u00ed januar m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2015. Hann er limur \u00ed Republikanska flokkinum.\n\n\u00datb\u00fagving\n\u00ec 1981 t\u00f3k hann bachelor pr\u00f3gv \u00ed virkisb\u00faskapi vi\u00f0 University of Texas \u00ed Austin og hann gj\u00f8rdist Doktari \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00e1 Vanderbilt University Law School \u00ed Nashville, Tennessee \u00ed 1984.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Texas: Governor Greg Abbott, texas.gov (\u00e1 enskum)\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 herfer\u00f0ini: Greg Abbott, gregabbott.com (\u00e1 enskum)\n \u00c6vis\u00f8ga (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "44476", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%B3llywood", "title": "N\u00f3llywood", "text": "N\u00f3llywood er ein filmssk\u00fali fyri ung \u00ed F\u00f8royum millum 14 og 18 \u00e1r, sum Klippfisk skipar fyri hv\u00f8rt summar. Navni\u00f0 er ein samanrenning av N\u00f3lsoy og Hollywood.\n\nS\u00f8gan \nN\u00f3llywood filmssk\u00falin var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 hildin \u00ed N\u00f3lsoy \u00e1 sumri \u00ed 2010. Filmssk\u00falin ver\u00f0ur vanliga hildin um summari\u00f0 \u00ed N\u00f3lsoy, t\u00f3 er ta\u00f0 eisini komi\u00f0 fyri, at hann hevur veri\u00f0 hildin \u00ed T\u00f3rshavn. Ta\u00f0 er Klippfisk, i\u00f0 skipar fyri N\u00f3llywood. Ta\u00f0 er sum oftast fyrstu vikuna \u00ed juli, at filmssk\u00falin ver\u00f0ur hildin. \u00cd 2020 bleiv summarsk\u00falin N\u00f3llywood avl\u00fdstur vegna COVID-19. Men seinni sama \u00e1ri\u00f0 var\u00f0 avgj\u00f8rt at hava filmssk\u00falan \u00ed heystferiuni \u00ed sta\u00f0in. Vanliga ver\u00f0a filmnarnir, i\u00f0 tey ungu framlei\u00f0a, frums\u00fdndir \u00ed Royndarh\u00fasinum \u00ed N\u00f3lsoy. Hetta bar ikki til \u00ed 2020, fyri at taka atlit til smittuvanda. \u00cd sta\u00f0in bleiv filmurin frums\u00fdndur \u00e1 internetinum, \u00e1 Facebook, og var\u00f0 lagdur \u00e1 YouTube og Instagram. Ta\u00f0 \u00e1ri\u00f0 var\u00f0 bert ein filmur framleiddur, ta\u00f0 var ein fikti\u00f3nsfilmur vi\u00f0 heitinum Kall.\n\nN\u00f3llywood filmar \nTey ungu i\u00f0 luttaka \u00e1 N\u00f3llywood filmssk\u00falanum f\u00e1a undirv\u00edsing fr\u00e1 f\u00f8royskum filmsf\u00f3lkum, og s\u00ed\u00f0an framlei\u00f0a tey \u00ed felag stuttfilmar. Talan kann vera um ymisk sl\u00f8g av stuttfilmum, t.d. fikti\u00f3nsfilm, heimildarfilm ella teknifilm. Nakrir av teimum framleiddu filmunum liggja \u00e1 YouTube. Fleiri av filmunum hava veri\u00f0 tilnevndir Geyta-vir\u00f0isl\u00f8nina. \u00cd 2019, t\u00e1 i\u00f0 N\u00f3llywood var\u00f0 fyriskipa\u00f0 fyri 10. fer\u00f0, blivu tr\u00edggir filmar framleiddir umframt ein \"Behind the Scenes\". Filmarnir v\u00f3ru ein fikti\u00f3nsfilmur, \"\u00d3s\u00f8gd or\u00f0\", ein heimildarfilmur, \"Vit/kenslur\" og ein teknifilmur, \"Smoothie Baby\". Allir tr\u00edggir filmar v\u00f3r\u00f0u tilnevndir f\u00f8roysku filmsvir\u00f0isl\u00f8nina Geytan \u00e1ri\u00f0 eftir.\n\nN\u00f3llywood-skelti\u00f0 \n\u00cd juli 2018 var eitt st\u00f3rt N\u00f3llywood skelti\u00f0 sett upp \u00ed N\u00f3lsoyarbygd. Hetta skelti\u00f0 minnir um Hollywood skelti\u00f0. Ta\u00f0 v\u00f3ru Nikolaj Falck og Beinir Poulsen, i\u00f0 t\u00f3ku stig til at gera N\u00f3llywood-skelti\u00f0. Ta\u00f0 er vanligt, at tey ungu saman vi\u00f0 veglei\u00f0arum og n\u00f3lsoyingum seta upp hesi st\u00f3ru b\u00f3kstavaskelti vi\u00f0 b\u00f3kstavunum N \u00d3 L L Y W O O D, t\u00e1 i\u00f0 filmssk\u00falin byrjar, og ta\u00f0 stendur so uppi alt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0, me\u00f0an filmssk\u00falin er \u00ed gongd og m\u00f8guliga longri. Skelti\u00f0 er 3 metrar h\u00f8gt og 26 metrar breitt.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nKlippfisk.fo - N\u00f3llywood\n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum\nFilmur"}
{"id": "44478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betri%20Deildin%20kvinnur%202020", "title": "Betri Deildin kvinnur 2020", "text": "Betri Deildin kvinnur 2020 var tann 36. sesongin av bestu kvinnudeildini \u00ed f\u00f8royskum f\u00f3tb\u00f3lti. K\u00cd var forsvarandi meistari, t\u00e1 t\u00e6r vunnu s\u00edn 19. tittul \u00ed undanafarna kappingar\u00e1ri. Sesongin byrja\u00f0i hin 24. mai, seinka\u00f0 vegna COVID-19 heimsfars\u00f3ttina, og enda\u00f0i hin 17. oktober. K\u00cd endurvann f\u00f8royameistaraheiti\u00f0 og vann harvi\u00f0 s\u00edtt 20. meistaraheiti. NS\u00cd i\u00f0 var n\u00fdtt felag \u00ed deildini, gj\u00f8rdist nummar tvey.\n\nLi\u00f0\n\n\u00cd 2020 v\u00f3ru ta\u00f0 seks li\u00f0, i\u00f0 kappa\u00f0ust um f\u00f8royameistaraheiti\u00f0, ta\u00f0 eru l\u00edka n\u00f3gv li\u00f0 sum \u00ed 2018. \u00cd 2019 v\u00f3ru bert fimm li\u00f0. NS\u00cd hev\u00f0i aftur n\u00fa fingi\u00f0 li\u00f0 \u00ed bestu kvinnudeildina.\n\nSt\u00f8\u00f0an\n\nVenjarar\n\nM\u00e1ltindurin\n\nSource: fsf.fo - F\u00f3tb\u00f3ltssamband F\u00f8roya\n\nKeldur \n\nKvinnuf\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed F\u00f8royum\n2020 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "44479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Ejgil%20Sand", "title": "Hans Ejgil Sand", "text": "Hans Ejgil Sand var danskur prestur \u00ed Fuglafjar\u00f0ar prestagjaldi \u00ed \u00e1runum 1935 - 1947.\n\nHann t\u00f3k emb\u00e6tispr\u00f3gv \u00ed teologi \u00ed 1935, og s\u00f8kti um og fekk emb\u00e6ti \u00ed f\u00f8royum longu sama \u00e1r. \n\nKaren Sand, mamma prestin, \u00fatgav \u00ed 1980 b\u00f3k, sum er ein fr\u00e1grei\u00f0ing um eina fer\u00f0 til f\u00f8roya, sum hon og ma\u00f0ur hennara v\u00f3ru \u00e1, stutt eftir at prestahj\u00fanini v\u00f3ru flutt til Fuglafjar\u00f0ar. \u00cd b\u00f3kini eru eisini eyglei\u00f0ingar av gerandisvi\u00f0urskiftum, so sum l\u00fdsingar av grindadr\u00e1pi, t\u00ed f\u00f8royska gerandisdegnum, bilvi\u00f0urskiftum, l\u00fdsingar av roykstovum, konfirmati\u00f3num, bindimentanini o.\u00f8. Eisini eru l\u00fdsingar av einst\u00f8kum bygdum og kirkjum. Umframt hesar fr\u00e1grei\u00f0ingarnar, eru eisini brot \u00far egnum fr\u00e1grei\u00f0ingum hj\u00e1 H. E. Sand, um hvussu ta\u00f0 upplivdist at koma til F\u00f8royar, v.m.\n\nHans Ejgil Sand var s\u00f3knarprestur \u00ed Blistrup fr\u00e1 1947 til 1955.\n\nKeldur \n\nSand, Hans Ejgil\nSand, Hans Ejgil\nDanskir prestar"}
{"id": "44481", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oxford", "title": "Oxford", "text": "Oxford er ein b\u00fdur \u00ed Onglandi. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 greivad\u00f8minum Oxfordshire er har \u00ed b\u00fdnum. \nB\u00fdurin er 90 km \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing vestan av London, naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum London og Gloucester.\n\nOxford hev\u00f0i \u00ed 2018 yvir 154 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar.\n\nHygg eisini at \nUniversity of Oxford\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: oxford.gov.uk\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leeds%20United%20F.C.", "title": "Leeds United F.C.", "text": "Leeds United Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 b\u00fdnum Leeds - millum manna ver\u00f0ur li\u00f0i\u00f0 mangan bert kalla\u00f0 Leeds. \n\nLi\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed Premier League.\n\nH\u00f3purin\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Leeds United: leedsunited.com\n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44483", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Leeds", "title": "Leeds", "text": "Leeds er ein enskur st\u00f3rb\u00fdur, i\u00f0 liggur \u00ed Yorkshire og Humber.\n\nHygg eisini at \n Leeds United F.C.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: leeds.gov.uk\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44484", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Yorkshire%20og%20Humber", "title": "Yorkshire og Humber", "text": "Yorkshire og Humber er ein regi\u00f3n \u00ed Onglandi, har st\u00f8rsti b\u00fdurin er Leeds.\n\nOngland"}
{"id": "44486", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Typhoo", "title": "Typhoo", "text": "Typhoo (onkunt\u00ed\u00f0 st\u00edla\u00f0 Ty\u2022Phoo) er eitt enskt temerki, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed Birmingham \u00e1r 1903 av William Sumner.\n\u00cd 1978 bleiv framlei\u00f0slan flutt til Moreton \u00e1 Wirral h\u00e1lvoynni. \n\nV\u00f8rumerki"}
{"id": "44488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lipton", "title": "Lipton", "text": "Lipton er eitt bretskt temerki, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 av skotanum Thomas Lipton \u00ed 1890.\n\nV\u00f8rumerki"}
{"id": "44492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fort%20Worth", "title": "Fort Worth", "text": "Fort Worth er ein st\u00f3rb\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Texas.\n\nB\u00fdurin liggur \u00e1 lei\u00f0 30 m\u00edl vestan fyri Dallas. \u00cd b\u00fdnum b\u00fagva n\u00e6stan 910 t\u00fasund f\u00f3lk; hetta f\u00f3lkatali\u00f0 ger Fort Worth til tann fimtst\u00f8rsta b\u00fdin \u00ed Texas. Hann er partur av st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum Dallas-Fort Worth Metroplex; har b\u00fagva um lei\u00f0 6 milli\u00f3nir f\u00f3lk.\n\n\u00c1in Trinity River rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga \nFort Worth var\u00f0 stovna\u00f0ur sum ein amerikonsk herna\u00f0arlega \u00ed 1849.\n\nKend f\u00f3lk \n Patricia Highsmith (1921-1995), rith\u00f8vundur \n Larry Hagman (1931-2012), sj\u00f3nleikari \n Townes Van Zandt (1944-1997), sangari og sangskrivari \n Bill Paxton (1955\u20132017), sj\u00f3nleikari og leikstj\u00f3ri \n Kelly Clarkson (*1982), sangarinna\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.fortworthtexas.gov\nFort Worth, Texas, wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "44493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Townes%20Van%20Zandt", "title": "Townes Van Zandt", "text": "Townes Van Zandt (f\u00f8ddur 7. mars 1944 \u00ed Fort Worth, Texas, dey\u00f0ur 1. januar 1997 \u00ed Smyrna, Tennessee) var ein amerikanskur t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari. T\u00f3nleikurin hj\u00e1 honum flytur seg millum ymsar sjangrur, so sum country, folk, og blues.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n townesvanzandt.com (\u00e1 enskum)\n Townes Van Zandt Central (\u00e1 enskum)\n Townes Van Zandt, allmusic.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nAndl\u00e1t \u00ed 1997\nCountry sangarar\nCountry t\u00f3nleikarar"}
{"id": "44494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fargo", "title": "Fargo", "text": "Fargo er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed North Dakota \u00ed USA. \nB\u00fdurin liggur eystarlaga \u00ed North Dakota, \u00e1 markinum til grannastatin Minnesota.\n\n\u00cd sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva um lei\u00f0 124 t\u00fasund f\u00f3lk (2019); t\u00f3 fleiri enn 246 t\u00fasund f\u00f3lk \u00edrokna\u00f0 forsta\u00f0ir og \u00fatja\u00f0aran av b\u00fdnum (\"metropolitan area\").\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1871.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: ci.fargo.nd.us\n Fargo, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed North Dakota"}
{"id": "44495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sct.%20Peders%20Bageri", "title": "Sct. Peders Bageri", "text": "Sct. Peders Bageri er eitt bakar\u00ed \u00ed Keypmannahavn. Bakar\u00edi\u00f0 bleiv stovna\u00f0 \u00ed 1652 og er sostatt elsta bakar\u00ed \u00ed Danmark, sum enn er virki\u00f0.\n\nKeypmannahavn\nDanmark"}
{"id": "44499", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grand%20Forks", "title": "Grand Forks", "text": "Grand Forks er ein b\u00fdur eystarlaga \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum North Dakota. \n\nHann er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed statinum, aftan \u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Bismarck og st\u00f8rsta b\u00fdin Fargo, \nsum liggur sunnan fyri Grand Forks. \n\n\u00cd sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva um lei\u00f0 55 t\u00fasund f\u00f3lk; t\u00f3 b\u00fagva har fleiri enn 100 t\u00fasund f\u00f3lk \u00edrokna\u00f0 forsta\u00f0ir og \u00fatja\u00f0aran av b\u00fdnum (\"metropolitan area\"). \u00c1in Red River of the North rennur beint fram vi\u00f0 mi\u00f0b\u00fdnum. Hinumegin \u00e1nna liggur grannab\u00fdurin East Grand Forks, sum er staddur \u00ed stakr\u00edkinum Minnesota.\n\nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin University of North Dakota (stytt UND) er staddur \u00ed Grand Forks. Hann er elsta l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed stakr\u00edkinum.\n\nS\u00f8ga \n\nBretski skinn-handilsma\u00f0urin Alexander Henry the younger b\u00fasettist har \u00ed \u00f8kinum \u00ed 1808. \nNi\u00f0ursetingin var\u00f0 grundlagdur \u00cd 1870, t\u00e1 posth\u00fasi\u00f0 l\u00e6t upp. Pl\u00e1ssi\u00f0 fekk enska heiti\u00f0 Grand Forks. Ni\u00f0ursetingin vaks skj\u00f3tt og gj\u00f8rdist b\u00fdur longu \u00ed 1881. Fyrsta jarnbreytarst\u00f8\u00f0in kom stutt eftir,\n\n\u00cd 1997 hevur veri\u00f0 st\u00f3r vatnfl\u00f3\u00f0, sum oy\u00f0ileg\u00f0i mi\u00f0b\u00fdnum. Minnisvar\u00f0i til minnis um s\u00f8guliga hendingin var\u00f0 reistur \u00e1 vestara \u00e1arbakkanum.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Lynn Anderson (1947-2015), country-sangarinna\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: grandforksgov.com (\u00e1 enskum)\n Grand Forks, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed North Dakota"}
{"id": "44501", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kansas%20City%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Kansas City (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Heiti\u00f0 Kansas City hevur fleiri t\u00fddningar:\n\n Kansas City, ein b\u00fdur \u00ed Missouri\n Kansas City, ein b\u00fdur \u00ed Kansas"}
{"id": "44502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cambridge", "title": "Cambridge", "text": "Cambridge er ein b\u00fdur \u00ed Onglandi. H\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 greivad\u00f8minum Cambridgeshire er har \u00ed b\u00fdnum. \n\nCambridge liggur um lei\u00f0 80 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing nor\u00f0an \u00far enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num London. \u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u n\u00e6stan 125 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nHygg eisini at \nUniversity of Cambridge\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: cambridge.gov.uk\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lincoln%20%28Nebraska%29", "title": "Lincoln (Nebraska)", "text": "Lincoln er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Nebraska.\n\nB\u00fdurin liggur \u00ed eystara parti av stakr\u00edkinum, um lei\u00f0 50 m\u00edl \u00ed ein \u00fatsynning av Omaha, i\u00f0 er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Nebraska. \n\u00cd 2019 hev\u00f0i Lincoln 289 102 \u00edb\u00fagvar og harvi\u00f0 er hann n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed statinum, aftan fyri Omaha.\n\nS\u00f8ga\nLincoln var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1856 undir heitinum Lancaster.\nB\u00fdurin gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Nebraska \u00ed 1869 og fekk hann t\u00e1 n\u00faverandi navni\u00f0.\n\nKend f\u00f3lk \nJohnny Carson (1925-2005), sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur  \nDick Cavett (*1936), sj\u00f3nvarpsma\u00f0ur  \nDick Cheney (*1941), politikari\nHilary Swank (*1974), sj\u00f3nleikarinna\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: lincoln.ne.gov\n\nKeldur \n\nNebraska\nB\u00fdir \u00ed Nebraska"}
{"id": "44504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/University%20of%20Cambridge", "title": "University of Cambridge", "text": "University of Cambridge er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Cambridge, Cambridgeshire, Ongland.\n\n\u00cd\u20091209 var\u00f0 h\u00e1sk\u00falin settur \u00e1 stovn \u00ed enska b\u00fdnum. \nHarvi\u00f0 er hann n\u00e6stelsti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00ed enskttalandi heiminum eftir University of Oxford.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: cam.ac.uk\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed St\u00f3ra Bretlandi"}
{"id": "44505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkatr%C3%BAgv", "title": "F\u00f3lkatr\u00fagv", "text": "F\u00f3lkatr\u00fagv (S\u00ed p\u00e1tr\u00fagv) eru yvirnat\u00faruligar \u00edmyndir og heims\u00e1sko\u00f0anir, sum eru var\u00f0veittar vi\u00f0 manna munni.\n\n\u00cd f\u00f8royskari f\u00f3lkatr\u00fagv, hevur man tr\u00fa\u00f0 ymiskum yvirnatt\u00farligum, so sum gandi, evnum at leggja ni\u00f0ur sj\u00f3gv, v.m. Eisini hevur veri\u00f0 tr\u00fa\u00f0 upp\u00e1 yvirnat\u00farligar skapningar og verur, sum \u00ed st\u00f3ran mun er kn\u00fdtt at sta\u00f0arn\u00f8vnum og er \u00ed s\u00f8gnum. P\u00e1tr\u00fagvin hevur veri\u00f0 t\u00e6tt kn\u00fdtt at kristnu tr\u00fanni, sum gerst sj\u00f3nligt \u00ed s\u00f8gnini um Sj\u00f3dreygilin ella Marmennilin, sum krossur var ristur \u00ed, ella blivu signa\u00f0ir. Eisini er kristnatr\u00fagvin v\u00e6l kend \u00ed fr\u00e1s\u00f8gnum um hulduf\u00f3lk, sum m.a. ikki kundu koma inn \u00e1 kirkjugar\u00f0ar ella tr\u00f8ll, sum ikki toldu at s\u00edggja kirkjuna.\n\nEisini hava sp\u00f8kilsiss\u00f8gur veri\u00f0 sagdar, har f\u00f3lk hava havt fr\u00e1bo\u00f0anir fr\u00e1 f\u00f3lki \u00ed hamfer\u00f0. Summar familjur s\u00f8gdust serliga at hava serlig evnir til at s\u00edggja og hoyra ymiskt yvirnat\u00farligt, sum var fjalt fyri \u00f8\u00f0rum.\n\nYvirnat\u00faruligar verur \n \u00c1lvar\n Dv\u00f8rgar\n Fj\u00f8r\u00f0utr\u00f8lli\u00f0\n Havfr\u00fagv\n Hulduf\u00f3lk\n Klappus\n K\u00f3pakonan\n Marmennilin\n Nykurin\n Sj\u00f3dreygilin\n Tr\u00f8ll\n\nSta\u00f0arn\u00f8vn kn\u00fdtt at yvirnat\u00farligum verum og sagnum (\u00farval) \n\n Mikkjalssteinur, eisini kendur sum Huldusteinur og Tr\u00f8llasteinur (Oyggjarvegurin)\nHulduryggur (Kollafj\u00f8r\u00f0ur)\n Hulduv\u00edkin (Kollafj\u00f8r\u00f0ur)\n Huldul\u00e1gin (Millum Funning og Funningsbotn)\n Huldust\u00f8\u00f0in (Funningur)\n Huldust\u00f8\u00f0in (Sandv\u00edk)\n Huldugil (Innan glyvur)\n Hulduheyggjar (Millum Fuglafj\u00f8r\u00f0 og Hellurnar)\n Huldusteinaklettur (Mikladalur)\n Huldugj\u00f3gv, heimara (Vi\u00f0oy)\n Huldugj\u00f3gv (Vi\u00f0oy)\n Tr\u00f8llasteinur (Fuglafj\u00f8r\u00f0ur)\nTr\u00f8llasteinur (Tr\u00f8llanes)\n Tr\u00f8llasker (Sunnanfyri Kolbeinargj\u00f3gv)\n Tr\u00f8llaklettur (Tj\u00f8rnuv\u00edk)\nTr\u00f8llanes\n\nKeldur"}
{"id": "44506", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%B3dreygil", "title": "Sj\u00f3dreygil", "text": "Sj\u00f3dreygil er ein yvirnatt\u00farulig vera \u00ed f\u00f8royskari f\u00f3lkatr\u00fagv. \n\nSj\u00f3dreygilin er mor\u00f0rey\u00f0ur, l\u00edkist manni, men hevur bert ein f\u00f3t ella sporl. Hann er sterkur, og r\u00f8r fyri tveir menn, men sum dimmi l\u00e6ttir, minkar hann \u00ed megi og st\u00f8dd, og hv\u00f8rvir \u00ed einki, t\u00e1 i\u00f0 s\u00f3lin r\u00edsir. T\u00e1 i\u00f0 sj\u00f3dreygilin er \u00e1 landi, r\u00fdkur eldur \u00far honum. \n\nEftir s\u00f3lsetur s\u00e6st hann \u00e1 skerum, og bi\u00f0ur \u00fatr\u00f3\u00f0rarmenn lova s\u00e6r umbor\u00f0. Hann hoyrist v\u00e6l og t\u00fatar og \u00fdlir, um at sleppa umbor\u00f0. Hann roynir stundum at toga menn \u00far b\u00e1tinum \u00fat \u00e1 sj\u00f3gv, og t\u00ed hava menn rist kross yvir hann, so hann ikki skal ver\u00f0a vandamikil.\n\nKeldur"}
{"id": "44507", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hilary%20Swank", "title": "Hilary Swank", "text": "Hilary Ann Swank (f\u00f8dd 30. juli 1974 \u00ed Lincoln, Nebraska) \ner amerikonsk sj\u00f3nleikarinna. \n\nHon byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \u00ed 1992, t\u00e1 hon sp\u00e6ldi ein hj\u00e1leiklut \u00ed filminum 'Buffy the Vampire Slayer' og \u00e1ri\u00f0 eftir \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini 'Camp Wilder'. Gj\u00f8gnumbroti\u00f0 kom longu \u00ed 1994 vi\u00f0 s\u00ednum leikluti \u00ed filminum 'The Next Karate Kid'. \nS\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hon sp\u00e6lt n\u00f3gvar leiklutir og hevur veri\u00f0 vi\u00f0 b\u00e6\u00f0i \u00ed filmum og sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um.\n\nGj\u00f8gnum \u00e1rini hevur hon veri\u00f0 tilnevnd eitt \u00f3tal av hei\u00f0ursl\u00f8num og vir\u00f0isl\u00f8num fyri s\u00edtt arbei\u00f0i\u00f0 sum sj\u00f3nleikari, \nHon hevur vunni\u00f0 fleiri, m.a. tv\u00e6r Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nir og tv\u00e6r Golden Globe-vir\u00f0isl\u00f8nir fyri besta kvinnuliga h\u00f8vu\u00f0sleiklut.\n\u00cd 2007 var\u00f0 hon hei\u00f0ra\u00f0 vi\u00f0 einari stj\u00f8rnu \u00e1 Walk of Fame \u00ed Hollywood.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Hilary Swank, imdb.com (\u00e1 enskum)\n Hilary Swank, svenskfilmdatabas.se (\u00e1 svenskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "44508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nassau%20%28Bahamas%29", "title": "Nassau (Bahamas)", "text": "Nassau er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Bahamaoyggjunum.\n\nB\u00fdurin, sum liggur \u00e1 oynni New Providence, er eisini hin st\u00f8rsti \u00ed oyggjab\u00f3lkinum Bahamaoyggjarnar. \n\u00cd 2010 var f\u00f3lkatali\u00f0 246.329.\n\nB\u00fdurin er handils- og samfer\u00f0slumi\u00f0depilin \u00ed landinum og har b\u00fagva um lei\u00f0 70 % av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed Bahamaoyggjunum.\n\nS\u00f8ga\nBretsk ni\u00f0ursetuf\u00f3lk b\u00fasettu seg har \u00ed 1670. Tey bygdu skansavirki og ni\u00f0ursetubygdina, sum kalla\u00f0ist Charles Town. Men n\u00f8kur \u00e1r seinni, 1695, gav enski guvern\u00f8rurin, Nicholas Trott, bygdini navni\u00f0 Nassau, Vilhj\u00e1lmi kongi til hei\u00f0urs, sum var av Orania-Nassau-\u00e6ttini.\n\nS\u00ed eisini \n Bahamaoyggjar\n Karibia\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: bahamas.gov.bs\nNassau, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nBahamaoyggjar\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Karibia"}
{"id": "44510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Madison%20%28Wisconsin%29", "title": "Madison (Wisconsin)", "text": "Madison er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Wisconsin. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed sy\u00f0ra partinum av stakr\u00edkinum, um lei\u00f0 120 km vestan fyri Milwaukee, sum er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed lutstatinum Wisconsin.\nMi\u00f0b\u00fdurin \u00ed Madison er bygdur \u00e1 einum 1-2 km brei\u00f0um ei\u00f0i millum tey b\u00e6\u00f0i st\u00f3ru v\u00f8tnini, Lake Mendota og Lake Monona.\n\nS\u00f8ga \nMadison var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1836 og gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed lutstatinum sama \u00e1r.\nB\u00fdurin bleiv uppkalla\u00f0ur eftir James Madison, sum var fj\u00f3r\u00f0i forsetin \u00ed USA. \nHann anda\u00f0ist \u00ed juni m\u00e1na\u00f0i \u00ed 1836. \n\nMadison hev\u00f0i \u00ed 2019 um lei\u00f0 260 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Frank Lloyd Wright, amerikanskur arkitektur (1867-1959) \n Thornton Wilder, amerikanskur rith\u00f8vundur (1897-1975)\n Gena Rowlands, amerikonsk sj\u00f3nleikarinna  (*1930)\n\nS\u00ed eisini \n\n Wisconsin\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: cityofmadison.com\n Madison, Wisconsin, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Wisconsin"}
{"id": "44511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Des%20Moines", "title": "Des Moines", "text": "Des Moines (ensk \u00fattala: /d\u026a\u02c8m\u0254\u026an/) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed  amerikanska lutstatinum Iowa. \n\nB\u00fdurin liggur n\u00e6stan mitt \u00ed lutstatinum og samstundis n\u00e6rum mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Kansas City \u00ed Missouri og Minneapolis \u00ed Minnesota.\n\nS\u00f8ga\nDes Moines var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1843. \nB\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir \u00e1nni Des Moines River, sum rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u um lei\u00f0 214 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, dmgov.org\n Des Moines, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nIowa\nB\u00fdir \u00ed Iowa"}
{"id": "44513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cedar%20Rapids", "title": "Cedar Rapids", "text": "Cedar Rapids er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed  amerikanska lutstatinum Iowa. \n\nB\u00fdurin liggur eystarlaga \u00ed lutstatinum, um 100 m\u00edl \u00ed ein landnyr\u00f0ing eystan \u00far h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Des Moines.\n\nS\u00f8ga\nCedar Rapids var\u00f0 grundlagdur mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed 19. \u00f8ld. \nB\u00fdurin er uppkalla\u00f0ur eftir \u00e1nni Cedar River, sum rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u um lei\u00f0 133 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nKend f\u00f3lk \nAshton Kutcher, sj\u00f3nleikari og framlei\u00f0ari\nElijah Wood, sj\u00f3nleikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, cedar-rapids.org\n Cedar Rapids, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nIowa\nB\u00fdir \u00ed Iowa"}
{"id": "44514", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tampa", "title": "Tampa", "text": "Tampa er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Florida.  \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u har n\u00e6stan 400 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nB\u00fdurin liggur \u00ed Tampa-v\u00edkini, t\u00e6tt vi\u00f0 Meksikofl\u00f3gva, \u00e1 vesturstrondini \u00ed Florida. \nTampa er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum Tampa Bay Area. A\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir \u00ed \u00f8kinum eru St. Petersburg og Clearwater.\n\nS\u00ed eisini \n Florida\n Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: tampagov.net\n Tampa Bay Online\n Tampa, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Florida"}
{"id": "44515", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sioux%20Falls", "title": "Sioux Falls", "text": "Sioux Falls (ensk \u00fattala: /\u02ccsu\u02d0 \u02c8f\u0254\u02d0lz/) er st\u00f8rsti b\u00fdurin  \u00ed amerikanska lutstatinum Su\u00f0urdakota.\n\nB\u00fdurin liggur \u00ed landsynningshorni av lutstatinum. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u um 183 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga \nSioux Falls var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1883. B\u00fasetingin var\u00f0 uppkalla\u00f0 eftir teimum fossunum \u00ed \u00e1nni Big Sioux River, sum rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an, siouxfalls.org\nSioux Falls, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed South Dakota"}
{"id": "44516", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charleston%20%28South%20Carolina%29", "title": "Charleston (South Carolina)", "text": "Charleston er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed South Carolina, USA. \n\nB\u00fdurin liggur \u00e1 amerikonsku eysturstrondini, \u00ed landsynningshorni av Su\u00f0urcarolina.\n\u00cd sj\u00e1lvum b\u00fdnum b\u00fagva um 137 t\u00fasund f\u00f3lk. \nT\u00e1 b\u00e6\u00f0i Charleston og b\u00fdirnir i \u00f8kinum rundanum ver\u00f0a lagdir saman (metropolitan area), so eru ta\u00f0 t\u00f3 meiri enn 800 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nFleiri \u00e1ir renna \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin bleiv grundlagdur \u00ed 1670, undir heitinum Charles Town. \nHann var\u00f0 uppkalla\u00f0ur eftir t\u00e1verandi konginum \u00ed Onglandi, Karl II.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \nCharleston, West Virginia\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.charleston-sc.gov\n Charleston, South Carolina, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed South Carolina"}
{"id": "44517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rock%20Springs%20%28Wyoming%29", "title": "Rock Springs (Wyoming)", "text": "Rock Springs er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Wyoming. \n\nRock Springs liggur \u00ed \u00fatsynningshorni av lutstatinum, eystan fyri \u00e1nna Green River \u00ed 2064 metra h\u00e6dd.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed einum kolan\u00e1ms\u00f8ki \u00ed seinna helmingi av 19. \u00f8ld.\n\u00cd dag b\u00fagva har fleiri enn 22\u00a0t\u00fasund f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er Rock Springs fimtst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.rswy.net\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Wyoming"}
{"id": "44518", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Green%20River%20%28Wyoming%29", "title": "Green River (Wyoming)", "text": "Green River er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Wyoming. \n\nGreen River liggur fram vi\u00f0 \u00e1nni vi\u00f0 sama navni, vestan fyri b\u00fdin Rock Springs \u00ed \u00fatsynningshorni av lutstatinum. B\u00fdurin er staddur \u00ed 1864 metra h\u00e6dd.\n\nS\u00f8ga\nFyrsta b\u00faseting \u00ed Green River hevur veri\u00f0 \u00ed seinna helmingi av 19. \u00f8ld. \u00cd 1891 fekk henda b\u00faseting b\u00fdarstatus.\n\u00cd dag b\u00fagva har n\u00e6rum 12\u00a0t\u00fasund f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er Green River sjeyndst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum.\nHann er uppkalla\u00f0ur eftir \u00e1nni, sum rennur gj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.cityofgreenriver.org\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Wyoming"}
{"id": "44520", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Billings%20%28Montana%29", "title": "Billings (Montana)", "text": "Billings er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed  amerikanska stakr\u00edkinum Montana. \n\nBillings liggur beint fram vi\u00f0  Yellowstone-\u00e1nni, \u00ed sy\u00f0ra parti av lutstatinum. \nB\u00fdurin hevur um lei\u00f0 110 t\u00fasund \u00edbugvar. Hann er uppkalla\u00f0ur eftir Frederick H. Billings, sum var stj\u00f3ri hj\u00e1 jarnbreytarfelagnum Northern Pacific Railroad.\n\nS\u00ed eisini \n Montana\n Sambandsr\u00edki Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an:  www.cityofbillings.net\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Montana"}
{"id": "44521", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1kup%20Dintil", "title": "J\u00e1kup Dintil", "text": "\u00cd Sy\u00f0rug\u00f8tu b\u00fa\u00f0i einafer\u00f0 ein b\u00f3ndi, sum \u00e6t J\u00e1kup. Hann bleiv kalla\u00f0ur fyri J\u00e1kup Dintil, t\u00ed hann rann so skj\u00f3tt, at man s\u00e1 bara dintilin \u00e1 honum. Dintil merkir rumpa. Eingin \u00ed G\u00f8tu d\u00e1mdi J\u00e1kup, t\u00ed at hann var so skrappur og t\u00edmdi v\u00e6l at reypa s\u00e6r. Henda s\u00f8gan var ein av reypinum hj\u00e1 honum. \n\nEinafer\u00f0 \u00edme\u00f0an J\u00e1kup var \u00fati hj\u00e1 sey\u00f0inum hj\u00e1 s\u00e6r, f\u00f3r hann inn \u00ed fj\u00f3si\u00f0, at gera s\u00e6r d\u00f8gur\u00f0a. \u00cd fj\u00f3sinum var ein st\u00f3r gr\u00fdta, gr\u00fdtan var so st\u00f3r, at man kundi k\u00f3ka eitt heilt krov \u00ed henni, men J\u00e1kup k\u00f3ka\u00f0i bara greyt \u00ed gr\u00fdtuni. Me\u00f0an hann ger greytin, telgir hann ein tr\u00e6-figur. So er greyturin li\u00f0ugur, hann setir seg ni\u00f0ur, og byrjar at eta. T\u00e1 hann er li\u00f0ugur, ruddar hann alt upp, men knappliga hoyrir hann, eitt lamb jarma uttanfyri. Hann gongur \u00edm\u00f3ti hur\u00f0ini, og \u00e6tlar at lata upp, men so hoyrir hann tveir menn snakka. J\u00e1kup er kvikur, at hoppa upp \u00e1 bj\u00e1lkarnir \u00e1 loftinum, ballar seg inn \u00ed eitt teppi, og goymir seg har. Tj\u00f3varnir koma inn, teir fletta lambi\u00f0, og koyra lambi\u00f0 \u00ed t\u00ed st\u00f3ru gr\u00fdtuna. Teir koyra so n\u00f3gv kryddar\u00ed \u00ed gr\u00fdtuna, sum teir finna, og so byrjar ta\u00f0 at lukta, og ta\u00f0 luktar r\u00e6\u00f0uligt, so r\u00e6\u00f0uligt at J\u00e1kup f\u00f3r at nj\u00f3sa. Tj\u00f3varnir hoyra ta\u00f0 har\u00f0a nj\u00f3si hj\u00e1 J\u00e1kupi, og \u00e6tla at drepa hann, men J\u00e1kup var kvikur at hoppa \u00e1 ein av teimum, og so rann hann \u00fat, og tj\u00f3varnir aftan\u00e1. Ein av tj\u00f3vinum tekur ein kn\u00edv fram, og kastar eftir J\u00e1kupi. J\u00e1kup s\u00e6r kn\u00edvin, og hann l\u00fdpir undan. So tekur J\u00e1kup kn\u00edvin, og kastar eftir tj\u00f3vinum, og rakar hann \u00ed beini, s\u00ed\u00f0ani rennur J\u00e1kup vekk, og ta\u00f0 s\u00edsta tj\u00f3varnir s\u00edggja, er dintilin hj\u00e1 J\u00e1kupi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\nSagnir - Sey\u00f0atj\u00f3\u00f0as\u00f8gur - J\u00e1kup Dintil, snar.fo\n\nG\u00f8ta\nF\u00f8royskar sagnir"}
{"id": "44522", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ken%20Hensley", "title": "Ken Hensley", "text": "Kenneth William David \"Ken\" Hensley (f\u00f8ddur 24. august 1945 \u00ed London, dey\u00f0ur 4. november 2020 \u00ed Spania)\nvar bretskur sangari, sangskrivari og t\u00f3nleikari.  \n\nHann er best kendur fr\u00e1 t\u00ed\u00f0ini sum sangskrivari, sangari, gittar- og tangentleikari \u00ed Uriah Heep, t\u00e1 hann \u00ed \u00e1runum 1970\u20131980 var limur \u00ed bretska b\u00f3lkinum. \n\nKendasti sangurin, sum hann hevur skriva\u00f0 og sungi\u00f0, man vera \"Lady In Black\" fr\u00e1 1970/71.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: ken-hensley.com\nKen Hensley, allmusic.com\nuriah-heep.com\nLady In Black, youtube.com\n\nKeldur \n\nEnskir sangarar\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1945\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helena%20%28Montana%29", "title": "Helena (Montana)", "text": "Helena er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Montana. \n\nB\u00fdurin liggur vestarlaga \u00ed lutstatinum,  153 kilometrar (95 m\u00edl) eystan fyri Missoula, i\u00f0 er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Montana,\nog 284 kilometrar (177 m\u00edl) \u00ed \u00fatnyr\u00f0ing vestan \u00far Billings, i\u00f0 er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed stakr\u00edkinum.\n\nS\u00f8ga\nEin b\u00faseting var\u00f0 grundlagd \u00ed 1864, t\u00e1 i\u00f0 gull var\u00f0 funni\u00f0 har \u00ed \u00f8kinum (Montana gold rush).\nFyrst var\u00f0 hon nevnd Crabtown, men seinni fekk b\u00fasetingin navni\u00f0 Saint Helena. F\u00f3lk hildu t\u00f3, at or\u00f0i\u00f0 \"Saint\" var \u00f3ney\u00f0ugt og s\u00ed\u00f0an kallast b\u00fdurin bara Helena. Longu \u00ed 1888 b\u00fa\u00f0u 12\u00a0t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed peningar\u00edka b\u00fdnum, her\u00edmillum 50 milli\u00f3ningar. \n\nHelena gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Montana-\u00f8kinum (Montana territory) \u00ed 1875 og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed stakr\u00edkinum \u00ed 1889.\n\n\u00cd dag b\u00fagva har fleiri enn 33 t\u00fasund f\u00f3lk. Harvi\u00f0 er hann s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Montana.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk\n Gary Cooper, sj\u00f3nleikari  (1901-1961)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: www.ci.helena.mt.us\nHelena, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Montana"}
{"id": "44532", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eirikur%20XIV%20av%20Sv%C3%B8r%C3%ADki", "title": "Eirikur XIV av Sv\u00f8r\u00edki", "text": "Eirikur XIV av Sv\u00f8r\u00edki (f\u00f8ddur 13. desember 1533, dey\u00f0ur 26. februar 1577 \u00e1 slottinum \u00d6rbyhus \u00ed Upplandi) \nvar kongur Sv\u00f8r\u00edkis fr\u00e1 1560 til 1568.\n\nHann var sonur Gustav Vasa og konu hansara Katarina av Sachsen-Lauenburg.\n\nEirikur var\u00f0 kr\u00fdndur kongur Sv\u00f8r\u00edkis tann 29. juli 1561.\n\u00cd juli m\u00e1na\u00f0i 1567 giftist hann vi\u00f0 Karin M\u00e5nsdotter, \u00e6tta\u00f0 \u00far Birkalandi \u00ed Finnlandi.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Erik XIV, riksarkivet.se (\u00e1 svenskum)\n\nKongalig \u00far Sv\u00f8r\u00edki\n16. \u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1533\nAndl\u00e1t \u00ed 1577"}
{"id": "44534", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gustav%20II%20Adolf%20av%20Sv%C3%B8r%C3%ADki", "title": "Gustav II Adolf av Sv\u00f8r\u00edki", "text": "Gustav II Adolf av Sv\u00f8r\u00edki (f\u00f8ddur 9. desember 1594  \u00e1 Tre Kronor slottinum \u00ed Stokkh\u00f3lmi, dey\u00f0ur 6. november 1632 \u00ed L\u00fctzen) var kongur Sv\u00f8r\u00edkis fr\u00e1 1611 til 1632.\n\nHann var sonur Karl IX \u00far Vasa-\u00e6ttini og konu hansara Kristina av Holstein-Gottorp.\n\nGustav II Adolf t\u00f3k vi\u00f0 tr\u00fanuni tann 26. desember 1611 og var\u00f0 kr\u00fdndur kongur Sv\u00f8r\u00edkis \u00ed Uppsala tann 12. oktober 1617. Tr\u00fd \u00e1r seinni, \u00ed 1620, giftist hann vi\u00f0 Mariu Eleonoru av Brandenburg, systrini hj\u00e1 kurf\u00farstanum \u00ed Brandenburg. Hon var av Hohenzollern-\u00e6ttini. Tey b\u00e6\u00f0i fingu d\u00f3ttrina Kristinu \u00ed 1626. T\u00e1 p\u00e1pin knappliga doy\u00f0i \u00ed 1632, gj\u00f8rdist Kristina drotning Sv\u00f8r\u00edkis, bert 6 \u00e1ra gomul.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nGustav II Adolf, riksarkivet.se (\u00e1 svenskum)\n\nKongalig \u00far Sv\u00f8r\u00edki\n16. \u00f8ld\n17. \u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1594\nAndl\u00e1t \u00ed 1632"}
{"id": "44544", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/John%20Konesky", "title": "John Konesky", "text": "John S. Konesky (f\u00f8ddur 19. november 1980) er amerikanskur sj\u00f3nleikari, framlei\u00f0ari, t\u00f3nleikari, rith\u00f8vundur.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\n John Konesky Online\n \n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir rith\u00f8vundar\nAmerikanskir t\u00f3nleikarar"}
{"id": "44546", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Malan%20J%C3%B3gvansd%C3%B3ttir", "title": "Anna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir", "text": "Anna Malan J\u00f3gvansd\u00f3ttir (f. 8. apr\u00edl 1995) er rith\u00f8vundur. Hon er \u00fatb\u00fagvin \u00e1 Rith\u00f8vundask\u00falanum \u00ed Keypmannahavn (2016 - 2018), har einans f\u00fdra f\u00f8royingar undan henni hava gingi\u00f0. Hennara yrkingar eru merktar av hugv\u00edsindaligum samt\u00ed\u00f0arl\u00fdsingum, sum v\u00edsa eitt tilvit um egnan leiklut \u00ed tilveruni.\n\nSum 21 \u00e1ra gomul, fekk hon s\u00edna fyrstu vir\u00f0isl\u00f8n, Mentanarvi\u00f0isl\u00f8n Landsins, fyri ungt listaf\u00f3lk, sum ver\u00f0ur latin fyri at stu\u00f0la ungum \u00ed teirra listaliga arbei\u00f0i. Vir\u00f0isl\u00f8nin var\u00f0 latin fyri hennara fyrsta yrkingasavn Undirfloyma fr\u00e1 2015, sum hon hev\u00f0i skriva\u00f0 og listpr\u00fdtt.\n\n\u00cd 2020 fekk hon eisini handa\u00f0 Ebbu-vir\u00f0isl\u00f8nina, fyri skalds\u00f8guna Psykosudrotningin sigur fr\u00e1. Ebbu-vir\u00f0isl\u00f8nin ver\u00f0ur latin ungum rith\u00f8vundi, sum hevur s\u00fdnt serligar g\u00e1vur, og ver\u00f0ur latin av Rith\u00f8vundafelagi F\u00f8roya.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2015 - Undirfloyma, Mentanargrunnur Studentafelagsins (yrkingasavn)\n 2017 - Korallbruni, Forlagi\u00f0 Eksil (yrkingasavn)\n 2019 - Psykosudrotningin sigur fr\u00e1, Forlagi\u00f0 Eksil (skalds\u00f8ga)\n 2020 - Yrking, Var\u00f0in 87, Var\u00f0in Mentanarrit (yrking)\n2021 - Yrking Var\u00f0in 88, Var\u00f0in Mentanarrit (yrking)\n\nVir\u00f0isl\u00f8nir og g\u00e1vug\u00f3\u00f0s \n\n 2016 - Mentanarvir\u00f0isl\u00f8n landsins, fyri ungt listaf\u00f3lk\n 2020 - Ebbu-vir\u00f0isl\u00f8n\n2020 - G\u00e1vug\u00f3\u00f0s \u00far grunni Thorvalds Poulsen av Steinum\n2020- \u00c1rsins s\u00e1larheilsuvir\u00f0isl\u00f8n fr\u00e1 Sinnisbata\n\nKeldulisti \n\nJ\u00f3gvansd\u00f3ttir,  Anna Malan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "44547", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/He%C3%B0in%20Kambsdal", "title": "He\u00f0in Kambsdal", "text": "He\u00f0in Kambsdal (14. mars 1951) er virkin listama\u00f0ur og \u00fatb\u00fagving organistur og l\u00e6rari. Hann er fuglfir\u00f0ingur, b\u00fdr \u00ed Fuglafir\u00f0i, og er best kendur fyri s\u00edna m\u00e1lningalist, har lj\u00f3si\u00f0 vi\u00f0 s\u00ednum n\u00f3gvu s\u00ed\u00f0um er \u00ed fokus. \n\nSum listama\u00f0ur hevur hann havt frams\u00fdningar kring alt landi\u00f0, men hevur eisini havt s\u00fdningar uttanlands. \u00cd Danmark er hann umbo\u00f0a\u00f0ur av Gallar\u00ed Sct. Gertrud \u00ed Keypmannahavn, sum mong onnur f\u00f8roysk myndlistaf\u00f3lk eisini eru.\n\nUndir lestrart\u00ed\u00f0ini plagdi He\u00f0in at sp\u00e6la orgul \u00ed kirkjunum, sum l\u00f3\u00f0u t\u00e6tt at Nr. Nissum \u00ed Vesturjyllandi, \u00ed \u00f8kinum har hann las til l\u00e6rara. Eisini var hann avloysari sum organistur \u00ed Fuglafjar\u00f0ar Kirkju \u00ed mong \u00e1r, \u00e1\u00f0renn hann bleiv settur vi\u00f0 f\u00f8stum starvi \u00ed kirkjuni \u00ed 1997.\n\nHj\u00e1 He\u00f0ini fyllir t\u00f3nleikurin n\u00f3gv, t\u00ed umframt orgulsp\u00e6li\u00f0, hevur hann eisini fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 k\u00f3rlei\u00f0ari, umframt at hann eisini er tilkn\u00fdttur musiksk\u00falaskipanini.\n\nMyndpr\u00fdddar \u00fatg\u00e1vur \n\n 1983 - S\u00f8gur, Hans Andrias Djurhuus. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 1981 - Mortensen, Elin. J\u00f3lafer\u00f0in hj\u00e1 Anniku. M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 1989 - Kirk, Hans. Barnad\u00f3purin \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k. T\u00fd\u00f0ing: 4. fl.\u00e1 F\u00f8roya L\u00e6rarask\u00fala. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 1989 - Mortensen, Elin. Janus og Sivar \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 1989 - Campbell, Effie. Gu\u00f0 flutti fjalli\u00f0 \u00ed M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 1989 - Troldrelund-Hansen, Ingrid. Myrkar\u00e6ddur, M\u00edn j\u00f3lab\u00f3k. T\u00fd\u00f0ing: Erling Poulsen. B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelag\n 2007 - M\u00f3tlj\u00f3s - into the light. He\u00f0in Kambsdal. Egi\u00f0 forlag.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur sum organistur \n\n 2016 - Andanna Andi, St\u00edg N\u00fa Fr\u00e1 T\u00ed H\u00f8ga. Syng m\u00edn s\u00e1l. Kringvarp F\u00f8roya\n 2016 - Dagur Aftnar, Ver Okkum Hj\u00e1. Syng m\u00edn s\u00e1l. Kringvarp F\u00f8roya\n 2016 - Dagur Seinkar, Setur S\u00f3l. Syng m\u00edn s\u00e1l. Kringvarp F\u00f8roya\n 2016 - Haldi Fram \u00cd Fylking, Syng m\u00edn s\u00e1l. Kringvarp F\u00f8roya\n 2016 - Harra gu\u00f0 t\u00edtt d\u00fdra navn og \u00e6ra. Syng m\u00edn s\u00e1l. Kringvarp F\u00f8roya\n\nKeldulisti \n\nF\u00f8royskir listam\u00e1larar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "44548", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tigre", "title": "Tigre", "text": "Tigre er ein b\u00fdur \u00ed Provincia de Buenos Aires \u00ed Argentina. B\u00fdurin liggur 28 km nor\u00f0anfyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Buenos Aires. B\u00fdurin liggur \u00e1 einari oyggj og var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1820.\n\nHeimskendi f\u00f3tb\u00f3ltleikarin Diego Maradona b\u00fa\u00f0i \u00ed Tigre, t\u00e1 hann anda\u00f0ist 25. november 2020.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Heimas\u00ed\u00f0a: tigre.gov.ar (\u00e1 sponskum)\nTigre, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nArgentina\nB\u00fdir \u00ed Argentina"}
{"id": "44549", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mr.%20Bean", "title": "Mr. Bean", "text": "Mr. Bean var ein bretsk sendir\u00f8\u00f0 (1989\u20131995), gj\u00f8rd av Rowan Atkinson og Richard Curtis, framleitt av Tiger Aspect og sp\u00e6lt av Rowan Atkinson sum h\u00f8vu\u00f0spers\u00f3nurin.\n\nS\u00ed eisini\n Mr. Bean's Holiday\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 sendir\u00f8\u00f0ini: www.mrbean.com (\u00e1 enskum)\nMr. Bean, imdb.com\n\nEnskar sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "44552", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rabat%20%28Marokko%29", "title": "Rabat (Marokko)", "text": "Rabat (arabiskt: \u0627\u0644\u0631\u0650\u0651\u0628\u064e\u0627\u0637 al-rib\u0101\u1e6d; berberiskt: \u2d30\u2d55\u2d31\u2d30\u2d5f A\u1e5b\u1e5bba\u1e6d) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og sjeyndst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Marokko. \n\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 Atlantshav \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingspartinum av landinum, \u00e1 sta\u00f0num, har \u00e1in Bou Regregs rennur \u00fat \u00ed havi\u00f0.\n\nF\u00f3lkatali\u00f0 \u00ed 2014 var \u00e1 lei\u00f0 580 t\u00fasund. Ta\u00f0 v\u00f3ru t\u00f3 \u00edalt fleiri enn 1,2 mi\u00f3 f\u00f3lk, \u00edrokna\u00f0 forsta\u00f0in Sal\u00e9 og a\u00f0rir forsta\u00f0ir.\nFlogv\u00f8llurin Rabat-Sal\u00e9 Airport liggur \u00ed ein landnyr\u00f0ing nor\u00f0an \u00far mi\u00f0b\u00fdnum, hinumegin \u00e1nna \u00ed forsta\u00f0inum Sal\u00e9.\n\n\u00cd b\u00fdnum Rabat er eisini h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 \u00f8kinum \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsmarokko sum kallast Rabat Sal\u00e9 Kenitra. Ta\u00f0 er eitt av teimum 12 fyrisitingarligu \u00f8kjunum \u00ed Marokko.\n\nS\u00f8ga \nRabat var\u00f0 grundlagdur sum herna\u00f0arst\u00f8\u00f0 \u00ed 12. \u00f8ld.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Visit Rabat: visitrabat.com (\u00e1 enskum)\nRegion: Rabat Sal\u00e9 Kenitra, infostourismemaroc.com  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Marokko\nMarokko\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika"}
{"id": "44555", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Henry%20Monk", "title": "William Henry Monk", "text": "William Henry Monk (f\u00f8ddur 16. mars 1823, anda\u00f0ist 1. mars 1889) \nvar enskur orgulsp\u00e6lari, k\u00f3rlei\u00f0ari, kirkjut\u00f3nleikari, t\u00f3nleikaritstj\u00f3ri og -\u00fatgevari. \n\nHann var eisini \u00ed\u00f0i\u00f0 s\u00e1lmaskald sum gj\u00f8rdi eina r\u00fagvu av kendum s\u00e1lmal\u00f8gum, \nt.d. ta\u00f0 kenda lagi\u00f0 sum ver\u00f0ur br\u00fakt til s\u00e1lmin \"Abide with Me\" - \"Ver t\u00fa m\u00e6r hj\u00e1\" \u00e1 f\u00f8royskum. Lagi\u00f0 fekk upprunaliga heiti\u00f0 \"Eventide\". \n\nMonk gav kenda s\u00e1lmab\u00f3kin 'Hymns Ancient and Modern' \u00fat fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1861.\n\nKeldutilfar \nMonk, William Henry , Dictionary of National Biography, 1885-1900, Volume 38\n\nT\u00f3nask\u00f8ld\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1823\nAndl\u00e1t \u00ed 1889"}
{"id": "44557", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Val%C3%A9ry%20Giscard%20d%27Estaing", "title": "Val\u00e9ry Giscard d'Estaing", "text": "Val\u00e9ry Marie Ren\u00e9 Georges Giscard d'Estaing (f\u00f8ddur 2. februar 1926, dey\u00f0ur 2. desember 2020) var franskur politikari. Giscard d'Estaing hevur veri\u00f0 forsetin \u00ed Fraklandi fr\u00e1 1974 til 1981. T\u00e1 hann sum 48 \u00e1ra gamal t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 1974, gj\u00f8rdist hann yngsti forseti \u00ed s\u00f8gu Fraklands.\n\nKeldur \n\nForsetar Fraklands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1926\nAndl\u00e1t \u00ed 2020\nFranskir politikarar"}
{"id": "44558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salvador%20Allende", "title": "Salvador Allende", "text": "Salvador Guillermo Allende Gossens (f\u00f8ddur 26. juni 1908 \u00ed Santiago de Chile, dey\u00f0ur 11. september 1973 sama sta\u00f0) var kilenskur politikari. \n\nHann var forseti \u00ed Kili fr\u00e1 november 1970 til hann doy\u00f0i undir einum herna\u00f0arkvetti \u00ed Kili \u00e1 heysti 1973. Herovastin, i\u00f0 st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri kvettinum, var Augusto Pinochet, herna\u00f0arlei\u00f0ari. Hann t\u00f3k vi\u00f0 valdinum og gj\u00f8rdist einar\u00e6\u00f0isharri \u00ed Kili.\n\nS\u00ed eisini \nIsabel Allende\n\n\u00c1v\u00edsing \u00fateftir\n\nKeldutilfar \n\nKili\nKilenarar\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1908\nAndl\u00e1t \u00ed 1973"}
{"id": "44561", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shakira", "title": "Shakira", "text": "Shakira Isabel Mebarak Ripoll, f\u00f8dd 2. februar 1977 \u00ed Barranquilla, Kolumbia)\ner ein kolumbiansk sangarinna, dansarinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur (\u00farval) \n 1991 Magia\n 1993 Peligro\n 1996 Pies Descalzos]] \n 1998 \u00bfD\u00f3nde Est\u00e1n Los Ladrones? 2001 Laundry Service / Servicio de Lavander\u00eda 2005 Fijaci\u00f3n Oral Vol. 1 2005 Oral Fixation Vol. 2 2006 Hips Don't Lie 2007 TBA Shakira 2009 She Wolf (Loba) 2010 Sale El Sol (The Sun Comes Out) 2014 Shakira 2016 Try Everything 2017 El Dorado''\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n  Almenna heimas\u00ed\u00f0an shakira.com\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977\nKolumbianskar songkvinnur\nKolumbia"}
{"id": "44562", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johan%20Halvorsen", "title": "Johan Halvorsen", "text": "Johan August Halvorsen (f\u00f8ddur 15. mars 1864 \u00ed Drammen, dey\u00f0ur 4. desember 1935 \u00ed Oslo) var norskt t\u00f3nask\u00e1ld, orkesturlei\u00f0ari og t\u00f3nleikari.\n\nVerk (\u00farval) \n 1893 Bojarernes Indtogsmarsch \n 1896 Norske Danser nr. 1 og 2 (Norwegian Dances No. 1 and 2) fyri violin og orkestur\n 1896 Air norv\u00e9gien (ogs\u00e5 for fiolin og piano)\n 1896 Vasantasena svita fyri orkestur\n 1898 Festmarsch (Festival March)\n 1898 Lied van Veslem\u00f8y fyri violin og orkestur\n 1899 Norsk Festouverture for orkester - Norwegian Festival Overture, opus 16\n 1903 Andante Religioso fyri violin og orkestur\n 1905 Fossegrimen-suite (Dramatisk suite nr. 4), opus 21\n 1909 Violinkonsert, opus 28\n 1910 Norway's greeting to Theodore Roosevelt, opus 31\n 1911 Suite Ancienne a la memoire de Ludvig Holberg, opus 31\n 1913 Bergensiana Rococo Varations on an Old Melody from Bergen Jeg tog min nystemte Cithar i H\u00e6nde - (I Took Up My Newly Tuned Zither)\n 1901/1913 Norwegische Weise \u2013 Lied des alten Fischers (Norwegian Song - \"Old Fisherman's Song\"), opus 31, fyri violin og str\u00fakarar\n 1912/1914 Bryllupsmarsch (Wedding March) fyri violin og orkestur\n 1919-1920 Rhapsodie norv\u00e9gienne nr. 1 in A-gr.t. fyri st\u00f3rt orkestur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Johan Halvorsen, snl.no\n\nNorsk t\u00f3nask\u00f8ld\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1864\nAndl\u00e1t \u00ed 1935"}
{"id": "44564", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gustav%20V%20av%20Sv%C3%B8r%C3%ADki", "title": "Gustav V av Sv\u00f8r\u00edki", "text": "Gustav V (Oscar Gustaf Adolf Bernadotte; f\u00f8ddur 16. juni 1858, dey\u00f0ur 29. oktober 1950) \nvar kongur Sv\u00f8r\u00edkis fr\u00e1 8. desember 1907 til dey\u00f0a s\u00edn \u00ed 1950. \n\nGustav V var tann fimti kongurin av Bernadotte-\u00e6ttini.\nHann var sonur Oscar II kong og Sofiu drotning.\nN\u00faverandi kongurin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, Carl XVI Gustav, er langabbasonur Gustav V.\n\nGustav V var giftur vi\u00f0 Viktoriu av Baden (1862-1930). Tey \u00e1ttu tr\u00fd b\u00f8rn, Gustav VI Adolf av Sv\u00f8r\u00edki, Erik og Wilhelm.\n\nKongurin hev\u00f0i siti\u00f0 \u00e1 svensku tr\u00fanuni \u00ed n\u00e6stan 43 \u00e1r; eitt metlangt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0, t\u00ed bert tveir a\u00f0rir svenskir kongar hava siti\u00f0 longri enn hann, Magnus Eriksson \u00ed 44 \u00e1r fr\u00e1 1319 til 1364 og sitandi kongurin, Carl XVI Gustav, i\u00f0 t\u00f3k vi\u00f0 tr\u00f3nuni fyri 47 \u00e1rum s\u00ed\u00f0an, \u00ed 1973.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nGustaf V, riksarkivet.se (\u00e1 svenskum)\n\nKongalig \u00far Sv\u00f8r\u00edki\n19. \u00f8ld\n20. \u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1858\nAndl\u00e1t \u00ed 1950"}
{"id": "44566", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Newcastle%20United%20F.C.", "title": "Newcastle United F.C.", "text": "Newcastle United Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 b\u00fdnum Newcastle upon Tyne - millum manna ver\u00f0ur li\u00f0i\u00f0 eisini kalla\u00f0 The Magpies ella The Toon.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn hin 9. desember 1892. N\u00faverandi besta li\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed Premier League og heimav\u00f8llurin hj\u00e1 Newcastle United er St James' Park \u00ed Newcastle. Venjarin s\u00ed\u00f0an 2019 er Steve Bruce.\n\nH\u00f3purin\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Newcastle United: nufc.co.uk\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44568", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202019-20", "title": "Premier League 2019-20", "text": "Premier League 2019-20 var tann 28. sesongin \u00ed Premier League, i\u00f0 er h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. Sesongin byrja\u00f0i 9. august 2019 og vardi til 26. juli 2020.\n\nLiverpool vann s\u00edn fyrsta Premier League tittul og s\u00edn 19. enska meistaraheiti\u00f0. Li\u00f0i\u00f0 \u00far Liverpool vann hin 25. juni meistaraheiti\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0 \u00ed 30 \u00e1r, t\u00e1 i\u00f0 Manchester City tapti 2-1 m\u00f3ti Chelsea. Li\u00f0i\u00f0 \u00far Manchester, i\u00f0 var forsvarandi meistari, misti harvi\u00f0 m\u00f8guleikan at endurvinna meistaraheiti\u00f0. Manchester City enda\u00f0i \u00e1 2. pl\u00e1ssi.\n\nNorwich City, Sheffield United og Aston Villa v\u00f3ru n\u00fdggj li\u00f0 \u00ed deildini, eftir at li\u00f0ini fluttu upp \u00far Football League Championship 2018-19.\n\nNi\u00f0urflytarar gj\u00f8rdust Bournemouth, Watford og Norwich City\n\nLi\u00f0 \nTilsamans lutt\u00f3ku 20 li\u00f0 \u00ed deildini, av teimum sp\u00e6ldu 17 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed undanfarnu kapping 2018\u201319 og tr\u00fd li\u00f0 fluttu upp \u00far n\u00e6stbestu deildini Football League Championship 2018\u201319.\n\nStadion og b\u00fdir\n\nEnda\u00farsliti\u00f0\n\nStigatalva\n\nTalva vi\u00f0 \u00farslitum\n\nHagt\u00f8l\n\nSkoring\n\nToppskorarar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nPremier League fixtures for 2019/20, premierleague.com\n English Premier League Performance Stats \u2013 2019\u201320, espn.com\n\nKeldur \n\n2019 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2020 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "44570", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Halgimenni", "title": "Halgimenni", "text": "Halgimenni eru kristin f\u00f3lk, sum hava li\u00f0i\u00f0 \u00ed bl\u00f3\u00f0vitnisdey\u00f0a, ella tey eru eftir s\u00edtt kristna l\u00edv tikin upp \u00ed Guds r\u00edki. \n\n\u201dHalgimenni er ein og hv\u00f8r, sum vi\u00f0 l\u00edvi s\u00ednum pr\u00f3gvar, at Gud er til!\u201d seg\u00f0i svenski biskupurin Nathan S\u00f8derblom.\n\nSamb\u00e6rt Kat\u00f3lsku Kirkjuni, er eitt halgimenni, ein og hv\u00f8r, i\u00f0 er \u00ed Himmir\u00edki, anna\u00f0hv\u00f8rt vi\u00f0komandi er vi\u00f0urkendur \u00e1 j\u00f8r\u00f0 ella ikki, og er partur av \"st\u00f3ra sk\u00fdnum av vitnum uttan um okkum\" (Hebr.12,1).\n\nT\u00e1 Kirkjan \u2013 eftir \u00e1heitan \u2013 hevur kanna\u00f0 l\u00edvi\u00f0 hj\u00e1 einum menniskja, sum \u00e1 serligan h\u00e1tt hevur bo\u00f0a\u00f0 Jesus Krist, kann Kirkjan l\u00fdsa hetta menniskja\u00f0 halgimenni at vera. T\u00e1 kann ein bi\u00f0ja hann/hana um forb\u00f8n. Fremst av halgimennum er Maria moy.\n\nS\u00ed eisini \n \u00d3lavur Heilagi\n Syftuns\u00f8ka\n Sankta Lusia\n Sankta P\u00e1trikur\n Santa Nikolaus fr\u00e1 Myra\n Sankta Georg\n Allahalgannaaftan\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nHv\u00f8r er halgimenni?, trubodin.fo\nHalgimenni sum ve\u00f0urmerki - F\u00f3lkakirkjan\nSankta Lusia, snar.fo\n\nHalgimenni"}
{"id": "44572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Calvin%20Coolidge", "title": "Calvin Coolidge", "text": "John Calvin Coolidge (f\u00f8ddur 4. juli 1872, dey\u00f0ur 5. januar 1933) \nvar 30. forseti \u00ed USA fr\u00e1 2. august 1923 til 4. mars 1929. \nHann var limur \u00ed Republikanska flokkinum. \n\nCoolidge var amerikanski varaforsetin \u00ed forsetat\u00ed\u00f0arskei\u00f0num hj\u00e1 Warren G. Harding og t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti, t\u00e1 hesin anda\u00f0ist \u00ed emb\u00e6tist\u00ed\u00f0 s\u00edni \u00ed 1923. \n\nCalvin Coolidge vann forsetavali\u00f0 4. november 1924 og var\u00f0 endurvaldur til forseta USA.\n\u00cd emb\u00e6tist\u00ed\u00f0in hj\u00e1 honum fingu upprunaamerikanarar fullan r\u00edkisborgarar\u00e6tt.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n \u00c6vis\u00f8ga: Calvin Coolidge, millercenter.org (\u00e1 enskum)\n Calvin Coolidge, anb.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1872\nAndl\u00e1t \u00ed 1933\nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA"}
{"id": "44573", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%BAla%20Scam", "title": "Sk\u00fala Scam", "text": "Sk\u00fala Scam er ein f\u00f8roysk teknifilmsr\u00f8\u00f0, i\u00f0 varir umlei\u00f0 ein t\u00edma tilsamans. T\u00f3ki Jansson \u00far Havn hevur tekna\u00f0, animera\u00f0, klipt, leikstj\u00f3rna\u00f0, skriva\u00f0 handrit og lagt r\u00f8ddir til fleiri av figurunum \u00ed Sk\u00fala Scam. J\u00f3nas \u00ed Dali Wagner hevur framleitt filmin. Dina Poulsen \u00far Mi\u00f0v\u00e1gi hevur skriva\u00f0 3 partar av r\u00f8\u00f0ini og hevur lagt r\u00f8dd til gentuna S\u00f3lskin. Bergur Jensen leggur r\u00f8dd til P\u00e6tur og Haakon Joensen leggur r\u00f8dd til l\u00e6raran.\n\nTa\u00f0 er tann fyrsta f\u00f8royska teknifilmsr\u00f8\u00f0in, i\u00f0 er gj\u00f8rt av einum sk\u00falan\u00e6mingi og ta\u00f0 fyrsta f\u00f8royska tilfari, i\u00f0 er v\u00edst \u00e1 danska undirv\u00edsingarportalinum fyri b\u00f8rn, Buster.dk, ta\u00f0 var\u00f0 v\u00edst \u00e1 Buster Filmfestival \u00ed september 2020. Filmsr\u00f8\u00f0in og ta\u00f0, at ein ums\u00f3kn um stu\u00f0ul bleiv nokta\u00f0ur, t\u00ed landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed mentam\u00e1lum, Jenis av Rana, ikki d\u00e1mdi, at ta\u00f0 bleiv banna\u00f0 \u00ed teknifilmsr\u00f8\u00f0ini, f\u00f8rdi \u00ed desember 2020 til eitt kjak um armslongdar prinsippi\u00f0, um talufr\u00e6lsi og listarliga fr\u00e6lsi, og um politikarar skulu st\u00fdra listini og bara j\u00e1tta stu\u00f0ul til ta\u00f0, i\u00f0 teimum pers\u00f3nliga d\u00e1ma og vraka ta\u00f0 list, i\u00f0 teimum pers\u00f3nliga ikki d\u00e1ma. Kjaki\u00f0 rakk eisini \u00fat um landoddarnar.\n\nUm Sk\u00fala Scam \nT\u00f3ki Jansson f\u00f3r sum 15-\u00e1ra gamal \u00ed gongd vi\u00f0 at gera s\u00edna egnu teknifilmsr\u00f8\u00f0 vi\u00f0 heitinum Sk\u00fala Scam. R\u00f8\u00f0in varir umlei\u00f0 ein t\u00edma, tey tosa f\u00f8royskt. Teknifilmsr\u00f8\u00f0in sn\u00fdr seg um tr\u00edggir sk\u00falan\u00e6mingar, P\u00e6tur, S\u00f3lskin og Bob, i\u00f0 m\u00f8tast, t\u00e1 i\u00f0 tey skulu byrja \u00e1 einum n\u00fdggjum sk\u00fala. Sk\u00falin v\u00edsir seg at vera sera l\u00f8gin og r\u00e6\u00f0andi, alt er annarlei\u00f0is enn tey v\u00f3ru von vi\u00f0. T\u00edmarnir eru stuttir og fr\u00edkorterini eru long. Tey seta s\u00e6r fyri at kanna, hvat i\u00f0 ta\u00f0 er i\u00f0 gongur fyri seg \u00e1 sk\u00falanum.  J\u00f3nas \u00ed Dali Wagner fr\u00e1 Filmsh\u00fasinum hevur veri\u00f0 veglei\u00f0ari hj\u00e1 T\u00f3ka, me\u00f0an hann hevur gj\u00f8rt Sk\u00fala Scam. J\u00f3nas \u00ed Dali Wagner er fyrrverandi lei\u00f0ari av fiktionsinstrukt\u00f8r-\u00fatb\u00fagvingini \u00e1 Den Danske Filmskole.\n\nT\u00f3ki bleiv li\u00f0ugur vi\u00f0 Sk\u00fala Scam \u00e1 heysti \u00ed 2020, t\u00e1 var hann blivin 17-\u00e1ra gamal, ta\u00f0 mesta gj\u00f8rdi hann sum 15-16 \u00e1ra gamal. Teknifilmsr\u00f8\u00f0in hev\u00f0i forpremieru \u00ed Havnar Bio fyri innbodnum sk\u00falaungd\u00f3mum og \u00f8\u00f0rum hin 16. september 2020. Eftir ta\u00f0 f\u00f3ru T\u00f3ki Jansson og Dina Poulsen, i\u00f0 leggur r\u00f8dd til gentuna S\u00f3lskin \u00ed r\u00f8\u00f0ini, saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum umbo\u00f0um \u00far F\u00f8royum til Danmarkar, har teknifilmsr\u00f8\u00f0in hev\u00f0i heimspremieru og var\u00f0 v\u00edst alment \u00e1 Buster Filmfestival \u00ed september 2020 fyri donskum sk\u00falan\u00e6mingum \u00far mi\u00f0deild og h\u00e1deild.\n\nUms\u00f3kn um stu\u00f0ul tilm\u00e6lt men vraka\u00f0 \nT\u00f3ki Jansson hevur gj\u00f8rt filmsr\u00f8\u00f0ina \u00ed s\u00edni fr\u00edt\u00ed\u00f0 uttan peningaligan stu\u00f0ul. Veglei\u00f0ari hansara Jonas \u00ed Dali Wagner valdi at s\u00f8kja um stu\u00f0ul \u00e1 40.000 kr\u00f3nur til Sk\u00fala Scam fyri at gera hana heilt lidna. Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 innstilla\u00f0i filmsr\u00f8\u00f0ina til at f\u00e1a henda stu\u00f0ul, i\u00f0 s\u00f8kt var\u00f0 um, men landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed mentam\u00e1lum Jenis av Rana vildi ikki skriva undir, og nokta\u00f0i harvi\u00f0 at lata stu\u00f0ulin. Dagur og Vika hev\u00f0i eina samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 landsst\u00fdrismannin um hetta m\u00e1li\u00f0, og har seg\u00f0i hann, at honum d\u00e1mdi ikki ta\u00f0 hann s\u00e1, og at hann ikki kundi seta s\u00edna undirskrift, t\u00ed at tey banna\u00f0u so illa. \u00cd noktandi svarinum \u00far Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num til filmsframlei\u00f0aran stendur, at \u201clandsst\u00fdrisma\u00f0urin metir seg ikki kunna vi\u00f0m\u00e6la stu\u00f0li vegna m\u00e1lbr\u00faki\u00f0 \u00ed filminum\u201d. Jenis av Rana er endurgivin \u00far Degi og Viku fyri at siga: \n\nM\u00e6r d\u00e1mdi als ikki ta\u00f0, eg s\u00e1. T\u00e1 eg seti m\u00edna undirskrift \u00e1, so g\u00f3\u00f0kenni eg, at hetta er fantastiskt, og ta\u00f0 kundi eg ikki gera vi\u00f0 hetta uppskoti\u00f0 til film, seg\u00f0i Jenis av Rana vi\u00f0 Dag og viku. M\u00e6r d\u00e1mar ikki at f\u00f3lk bannast, og ta\u00f0 gera vanlig f\u00f3lk ikki, og ta\u00f0 gera ung yvirh\u00f8vur heldur ikki. \u00cd hesum f\u00f8ri sn\u00fdr ta\u00f0 seg um, at eg skal geva loyvi til, at man fer \u00ed landskassan eftir pengum fyri at premiera honum fyri m\u00e1lbr\u00faki\u00f0. Og ta\u00f0 kann eg yvirh\u00f8vur ikki, seg\u00f0i Jenis av Rana.\n\nHetta skapti \u00f8sing og kjak \u00ed f\u00f8roysku mi\u00f0lunum og \u00e1 sosialu mi\u00f0lunum. Eisini danskir mi\u00f0lar sum t.d. Berlingske, DR, og Politiken skriva\u00f0u um m\u00e1li\u00f0. Felagi\u00f0 F\u00f8roysk Filmsf\u00f3lk sendu eina \u00e1heitan til landsst\u00fdrismannin \u00ed lesarabr\u00e6vi\u00f0, har tey m.a. skriva\u00f0u: \n\n\"Fyri fyrstu fer\u00f0 s\u00ed\u00f0ani filmsj\u00e1ttanin kom \u00e1 f\u00edggjarl\u00f3gina \u00ed 2014, hevur ein landsst\u00fdrisma\u00f0ur ikki fylgt tilm\u00e6lunum fr\u00e1 r\u00e1\u00f0gevarum um hv\u00f8r skal hava stu\u00f0ul. Ein fyrisitingarlig si\u00f0venja er brotin, og prinsipi\u00f0 um, at listin ikki skal st\u00fdrast politiskt er ikki longur galdandi. Eins og talu- og tr\u00faarfr\u00e6lsi, er fr\u00e6lsa listin grundleggjandi \u00ed einum f\u00f3lkar\u00e6\u00f0i. Teir partar av veruleikanum sum ein filmur endurspeglar, mugu ikki ver\u00f0a st\u00fdrdir av pers\u00f3nligum meiningum hj\u00e1 skiftandi r\u00e1\u00f0harrum. T\u00ed er ta\u00f0 so umr\u00e1\u00f0andi, at vit ikki gloyma og fara l\u00e6tt um, at vit hava armslongd \u00ed fyristingini, og vir\u00f0a hesa armslongd.\"\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir filmar\n2020\nAnimati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "44574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3ki%20Jansson", "title": "T\u00f3ki Jansson", "text": "T\u00f3ki Jansson (f\u00f8ddur 2003) er ein f\u00f8royskur filmslistama\u00f0ur \u00far T\u00f3rshavn. Hann hevur gj\u00f8rt teknifilmsr\u00f8\u00f0ina Sk\u00fala Scam, i\u00f0 fekk n\u00f3gva umr\u00f8\u00f0u \u00ed f\u00f8royskum og donskum mi\u00f0lum \u00ed desember 2020, eftir at Jenis av Rana, mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harri, valdi ikki at fylgja tilm\u00e6linum fr\u00e1 Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num, um at lata stu\u00f0ul \u00e1 40.000 kr\u00f3nur til r\u00f8\u00f0ina. Grundgevingin fyri at nokta at lata stu\u00f0ul var tann, at Jenis av Rana d\u00e1mdi ikki ta\u00f0 hann s\u00e1, hann seg\u00f0i \u00ed Degi og Viku, at tey banna\u00f0u ov illa. T\u00f3ki Jansson hevur fleiri fer\u00f0ir veri\u00f0 \u00e1 filmssk\u00falanum N\u00f3llywood \u00ed N\u00f3lsoy, og ta\u00f0 var eisini har, hann m\u00f8tti Jonas \u00ed Dali Wagner, og Jonas l\u00e6rdi T\u00f3ka at animera. \u00c1 N\u00f3llywood 2019 gj\u00f8rdi T\u00f3ki Jansson saman vi\u00f0 Haakon Joensen stutta teknifilmin Smoothie Baby, i\u00f0 bleiv tilnevndur Geytan 2020.\n\nSk\u00fala Scam \nT\u00f3ki f\u00f3r sum 15-\u00e1ra gamal \u00ed gongd vi\u00f0 at gera s\u00edna egnu teknifilmsr\u00f8\u00f0 vi\u00f0 heitinum Sk\u00fala Scam. R\u00f8\u00f0in varir umlei\u00f0 ein t\u00edma, tey tosa f\u00f8royskt. Teknifilmsr\u00f8\u00f0in sn\u00fdr seg um tr\u00edggir sk\u00falan\u00e6mingar, P\u00e6tur, S\u00f3lskin og Bob, i\u00f0 m\u00f8tast, t\u00e1 i\u00f0 tey skulu byrja \u00e1 einum n\u00fdggjum sk\u00fala. Sk\u00falin v\u00edsir seg at vera sera l\u00f8gin og r\u00e6\u00f0andi, alt er annarlei\u00f0is enn tey v\u00f3ru von vi\u00f0. T\u00edmarnir eru stuttir og fr\u00edkorterini eru long. Tey seta s\u00e6r fyri at kanna, hvat i\u00f0 ta\u00f0 er i\u00f0 gongur fyri seg \u00e1 sk\u00falanum.  J\u00f3nas \u00ed Dali Wagner fr\u00e1 Filmsh\u00fasinum hevur veri\u00f0 veglei\u00f0ari hj\u00e1 T\u00f3ka, me\u00f0an hann hevur gj\u00f8rt Sk\u00fala Scam. J\u00f3nas \u00ed Dali Wagner er fyrrverandi lei\u00f0ari av fiktionsinstrukt\u00f8r-\u00fatb\u00fagvingini \u00e1 Den Danske Filmskole.\n\nT\u00f3ki bleiv li\u00f0ugur vi\u00f0 Sk\u00fala Scam \u00e1 heysti \u00ed 2020, t\u00e1 var hann blivin 17-\u00e1ra gamal, ta\u00f0 mesta gj\u00f8rdi hann sum 15-16 \u00e1ra gamal. Teknifilmsr\u00f8\u00f0in hev\u00f0i forpremieru \u00ed Havnar Bio fyri innbodnum sk\u00falaungd\u00f3mum og \u00f8\u00f0rum hin 16. september 2020. Eftir ta\u00f0 f\u00f3ru T\u00f3ki Jansson og Dina Poulsen, i\u00f0 leggur r\u00f8dd til gentuna S\u00f3lskin \u00ed r\u00f8\u00f0ini, saman vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum umbo\u00f0um \u00far F\u00f8royum til Danmarkar, har teknifilmsr\u00f8\u00f0in hev\u00f0i heimspremieru og var\u00f0 v\u00edst alment \u00e1 Buster Filmfestival \u00ed september 2020 fyri donskum sk\u00falan\u00e6mingum \u00far mi\u00f0deild og h\u00e1deild.\n\nT\u00f3ki Jansson hevur gj\u00f8rt filmsr\u00f8\u00f0ina \u00ed s\u00edni fr\u00edt\u00ed\u00f0 uttan peningaligan stu\u00f0ul. Veglei\u00f0ari hansara Jonas \u00ed Dali Wagner valdi at s\u00f8kja um stu\u00f0ul \u00e1 40.000 kr\u00f3nur til Sk\u00fala Scam fyri at gera hana heilt lidna. Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 innstilla\u00f0i filmsr\u00f8\u00f0ina til at f\u00e1a henda stu\u00f0ul, i\u00f0 s\u00f8kt var\u00f0 um, men landsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed mentam\u00e1lum Jenis av Rana vildi ikki skriva undir, og nokta\u00f0i harvi\u00f0 at lata stu\u00f0ulin. Dagur og Vika hev\u00f0i eina samr\u00f8\u00f0u vi\u00f0 landsst\u00fdrismannin um hetta m\u00e1li\u00f0, og har seg\u00f0i hann, at honum d\u00e1mdi ikki ta\u00f0 hann s\u00e1, og at hann ikki kundi seta s\u00edna undirskrift, t\u00ed at tey banna\u00f0u so illa. \u00cd noktandi svarinum \u00far Mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0num til filmsframlei\u00f0aran stendur, at \u201clandsst\u00fdrisma\u00f0urin metir seg ikki kunna vi\u00f0m\u00e6la stu\u00f0li vegna m\u00e1lbr\u00faki\u00f0 \u00ed filminum\u201d. Hetta skapti \u00f8sing og kjak \u00ed f\u00f8roysku mi\u00f0lunum og \u00e1 sosialu mi\u00f0lunum. Eisini danskir mi\u00f0lar sum Berlingske Tidende skriva\u00f0i um m\u00e1li\u00f0.\n\nKeldur \n\nFilmsleikstj\u00f3rar \u00far F\u00f8royum\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2003"}
{"id": "44575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chuck%20Yeager", "title": "Chuck Yeager", "text": "Charles Elwood \"Chuck\" Yeager (f\u00f8ddur 13. februar 1923 \u00ed Myra, West Virginia, dey\u00f0ur 7. desember 2020 \u00ed Los Angeles, Kalifornia) var amerikanskur generalur og royndarflogskipari. \n\nYeager var tann fyrsti flogskiparin, sum breyt lj\u00f3\u00f0m\u00farin. Ta\u00f0 hendi hin 14. oktober 1947, me\u00f0an hann fleyg \u00ed serliga flogfarinum Bell X-1. \n\nYeager n\u00e1ddi vi\u00f0 flogfarinum eina toppfer\u00f0 \u00e1 1,06 Mach. Hetta svara\u00f0i til meira enn 1.000 kilometrar um t\u00edman.\n\nFyri avrik s\u00edtt fekk hann \u00ed 1985 hei\u00f0urin \"Presidential Medal of Freedom\", sum t\u00e1verandi amerikanski forsetin, Ronald Reagan, honum handa\u00f0i.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: chuckyeager.com\nStutt \u00e6vis\u00f8ga: Chuck Yeager, imdb.com (\u00e1 enskum)\n \u00d3r\u00e6ddi flogskiparin Chuck Yeager dey\u00f0ur, dagur.fo, 8. desember 2020\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 2020\nAmerikanarar\nHermenn"}
{"id": "44576", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAnakv%C3%A6%C3%B0i", "title": "R\u00fanakv\u00e6\u00f0i", "text": "R\u00fanakv\u00e6\u00f0i eru tr\u00fd kv\u00e6\u00f0i fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ldini, i\u00f0 grei\u00f0a fr\u00e1 n\u00f8vnunum hj\u00e1 r\u00fanunum \u00e1 fornenskum, norskum og \u00edslenskum.\n\nTey \u00edslensku og norsku r\u00fanakv\u00e6\u00f0ini innihalda 16 r\u00fanir fr\u00e1 teimum yngri r\u00fanar\u00f8\u00f0unum og fornenska r\u00fanakv\u00e6\u00f0i\u00f0 inneheldur 26 r\u00fanir fr\u00e1 t\u00ed fornenska r\u00fanara\u00f0num. Fornenska kv\u00e6\u00f0i\u00f0 er sannl\u00edkt skriva\u00f0 \u00ed 10. \u00f8ld men kan vera eldri. Norska kv\u00e6\u00f0i\u00f0 er sannl\u00edkt fr\u00e1 13. \u00f8ld og ta\u00f0 \u00edslenska fr\u00e1 15. \u00f8ld. Kv\u00e6\u00f0ini eru \u00f3l\u00edk, men \u00ed \u00f8llum kv\u00e6\u00f0unum eru b\u00e6\u00f0i hei\u00f0nar og kristnar kenningar. Umframt hesi tr\u00fd kv\u00e6\u00f0ini er r\u00fanalisti skriva\u00f0ur \u00ed 9. \u00f8ld, i\u00f0 er nevndur Abecedarium Nordmannicum.\n\nLutverki\u00f0 hj\u00e1 r\u00fanakv\u00e6\u00f0unum er \u00f3visst, men tr\u00faliga v\u00f3ru tey \u00e1minningarramsur fyri att kunna minnast ra\u00f0i\u00f0 og n\u00f8vnini hj\u00e1 r\u00fanunum.\n\n\u00cdslenska r\u00fanakv\u00e6\u00f0i\u00f0"}
{"id": "44577", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poul%20Schl%C3%BCter", "title": "Poul Schl\u00fcter", "text": "Poul Holmskov Schl\u00fcter (f\u00f8ddur 3. apr\u00edl 1929 \u00ed T\u00f8nder, dey\u00f0ur 27. mai 2021 \u00e1 Frederiksberg \u00ed Keypmannahavn) var danskur politikari (KF). Hann var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri i Danmark \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 1982 til 1993. Eftirma\u00f0ur hansara sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri var Poul Nyrup Rasmussen.\n\nSchl\u00fcter var \u00fatb\u00fagvin l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur. Hann byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum politikari fyrst \u00ed 1950-\u00e1runum, t\u00e1 hann gj\u00f8rdist forma\u00f0ur fyri Konservativ Ungdom. Hann var limur \u00ed danska F\u00f3lkatinginum fr\u00e1 1964 til 1994\nog lei\u00f0ari av Konservativa f\u00f3lkaflokkinum \u00ed tveimum skei\u00f0um, 1974-1977 og 1981-1993.\nAfturat hesum var hann limur \u00ed Evropar\u00e1\u00f0num 1971\u20131974 og \u00ed ES-parlamentinum 1994\u20131999.\n\nHygg eisini at \nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter I\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter II\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter III\nStj\u00f3rnin hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter IV\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Stutt \u00e6vis\u00f8ga: Poul Schl\u00fcter, snl.no (\u00e1 norskum)\n Sikken et liv, saxo.com\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1929\nAndl\u00e1t \u00ed 2021\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar \u00ed Danmark"}
{"id": "44578", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiel", "title": "Kiel", "text": "Kiel er havnarb\u00fdur \u00ed Nor\u00f0urt\u00fdsklandi. Hann liggur b\u00e1\u00f0umegin Kielarfj\u00f8r\u00f0in vi\u00f0 Eystrasalti\u00f0. \n\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed t\u00fdska stakr\u00edkinum Schleswig-Holstein.\nHann er t\u00fddningarmesta herflotahavnin \u00ed T\u00fdsklandi.\n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u \u00ed Kiel uml. 247.500 f\u00f3lk. \n\nKiel er universitetsb\u00fdur. \"Christian-Albrechts-Universit\u00e4t\" var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1665 \nog var um hetta mundi\u00f0 nor\u00f0asta universiteti\u00f0 \u00ed t\u00ed Heilaga r\u00f3mverska r\u00edkinum.\n\nS\u00f8ga\nKiel var\u00f0 grundlagdur \u00ed 13. \u00f8ld. \nUpprunaliga navni\u00f0 \u00e1 mi\u00f0l\u00e1gt\u00fdskum var Holstenstadt tom Kyle\n\u00cd 1242 fekk Kiel b\u00fdarr\u00e6ttindi.\n\u00cd 1283 gj\u00f8rdist b\u00fdurin limur \u00ed Hansa-samgonguni.\n\u00cd 1518 var\u00f0 b\u00fdurin \u00fatih\u00fdstur fr\u00e1 samgonguni.\n\u00cd 1665 var\u00f0 l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin settur \u00e1 stovn.\n\u00cd 1773 gj\u00f8rdist Kiel danskur b\u00fdur.\n\u00cd 1813 hersetti Sv\u00f8r\u00edki b\u00fdin.\n\u00cd 1864 hersettu Eysturr\u00edki og Prussland b\u00fdin.\n\u00cd 1866 ver\u00f0ur Schleswig-Holstein landslut \u00ed Prusslandi og Kiel gerst h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin.\n\u00cd 1946 gerst Schleswig-Holstein stakr\u00edki vi\u00f0 Kiel sum h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur\n\nKielarfri\u00f0urin\nFri\u00f0ars\u00e1ttm\u00e1lin millum Danmarkar og Sv\u00f8r\u00edkis: Eftir samr\u00e1\u00f0ingar \u00ed f\u00fdra dagar var\u00f0 fri\u00f0ars\u00e1ttm\u00e1li undirskriva\u00f0ur \n\u00ed Kiel \u00ed Holsteini 14.-15. januar 1814 - \u00e1 t\u00ed sonevndu Kielar-n\u00e1ttini.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Listi yvir st\u00f8rstu b\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir   \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a, kiel.de\nKiel, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum)\nKiel, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSchleswig-Holstein\nT\u00fdskland\nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "44581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wolverhampton%20Wanderers%20F.C.", "title": "Wolverhampton Wanderers F.C.", "text": "Wolverhampton Wanderers Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far enska b\u00fdnum Wolverhampton. Felagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1876 . \n\nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Wolves\", sp\u00e6lir \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Premier League. \nLi\u00f0i\u00f0 flutti upp \u00ed ovastu deildini \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 2003, \u00e1 o\u00f0rum sinni \u00ed 2009 og \u00e1 tri\u00f0jum sinni \u00ed 2018. \n\nVenjarin hj\u00e1 besta li\u00f0inum er Julen Lopetegui og heimadystir ver\u00f0a sp\u00e6ldir \u00e1 Molineux Stadium \u00ed b\u00fdnum Wolverhampton.\nB\u00fdurin liggur \u00ed enska \u00f8kinum West-Midlands, um lei\u00f0 25 km \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Birmingham.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: wolves.co.uk\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202020-21", "title": "Premier League 2020-21", "text": "Premier League 2020-21 var tann 29. sesongin \u00ed Premier League, i\u00f0 er h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. \nSesongin byrja\u00f0i 12. september 2020 og vardi til 23. mai 2021.\n\nLiverpool var forsvarandi meistari, me\u00f0an Leeds United, West Bromwich Albion og Fulham v\u00f3ru n\u00fdggj li\u00f0 \u00ed deildini, eftir at li\u00f0ini fluttu upp \u00far Football League Championship 2019-20.\n\nManchester City vann s\u00edn fimta Premier League tittul og s\u00edn 7. enska meistaraheiti\u00f0.\n\nNi\u00f0urflytarar gj\u00f8rdust Fulham F.C., West Bromwich Albion og Sheffield United.\n\nLi\u00f0 \nTilsamans lutt\u00f3ku 20 li\u00f0 \u00ed deildini, av teimum sp\u00e6ldu 17 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed undanfarnu kapping 2019\u201320 og tr\u00fd li\u00f0 fluttu upp \u00far n\u00e6stbestu deildini Football League Championship 2019\u201320.\n\nStadion og b\u00fdir\n\nVenjarar og li\u00f0skiparar\n\nVenjaraskift\n\n\u00darslit\n\nStigatalva\n\nTalva vi\u00f0 \u00farslitum\n\nHagt\u00f8l\n\nToppskorarar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Premier League: premierleague.com\n \"Premier League Handbook 2020/21\", premierleague.com\n\nKeldur \n\n2020 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2021 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "44584", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pranab%20Mukherjee", "title": "Pranab Mukherjee", "text": "Pranab Mukherjee (f\u00f8ddur 11. desember 1935, dey\u00f0ur 31. august 2020)\nvar indiskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hann var forseti \u00ed India fr\u00e1 2012 til 2017.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: pranabmukherjee.nic.in (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nIndarar\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2020"}
{"id": "44585", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pervez%20Musharraf", "title": "Pervez Musharraf", "text": "Pervez Musharraf (f\u00f8ddur 11. august 1943 \u00ed Delhi \u00ed Bretska India) \ner fyrrverandi pakistanskur herovasti og politikari. Hann var forseti \u00ed Pakistan fr\u00e1 2001 til 2008.\n\n\u00cd 1999 framdi st\u00fdri\u00f0 \u00ed pakistanska herinum, vi\u00f0 Musharraf herovasta \u00e1 odda, eitt herna\u00f0arkvett \u00edm\u00f3ti t\u00e1sitandi stj\u00f3rnini \u00ed Pakistan. Musharraf koyrdi stj\u00f3rnina hj\u00e1 fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harranum, Nawaz Sharif, fr\u00e1 og t\u00f3k valdi\u00f0.\n\u00cd 2001 \u00fatnevndi Musharraf seg sj\u00e1lvan til forseta \u00ed Pakistan. \u00c1ri\u00f0 eftir \u00fatskriva\u00f0i hann tj\u00f3\u00f0artingsval fyri at r\u00e6ttv\u00edsgera emb\u00e6ti s\u00edtt sum forseti. \u00c1 valinum \u00ed oktober 2002 fekk flokkurin hj\u00e1 Musharraf meirilutan.\n\nN\u00f8kur \u00e1r seinni, \u00ed oktober 2007, eydna\u00f0ist ta\u00f0 Musharraf at vinna forsetavali\u00f0 \u00ed Pakistan enn einafer\u00f0, men h\u00e6gstir\u00e6ttur hev\u00f0i ta \u00e1sko\u00f0an, at vinnarin av pakistanska forsetavalinum ikki kundi sta\u00f0festast, \u00e1\u00f0renn h\u00e6gstir\u00e6ttur hev\u00f0i tiki\u00f0 avger\u00f0 \u00ed m\u00e1linum, hv\u00f8rt Musharraf kundi vera ovasti av pakistanska herinum og samstundis forseti \u00ed Pakistan.\nNakrar vikur seinni, t\u00ed\u00f0liga \u00ed november 2007, l\u00fdsti Musharraf undantaksst\u00f8\u00f0u \u00ed Pakistan. Stj\u00f3rnarskipanin \u00ed landinum var\u00f0 sett \u00far gildi, h\u00e6gstar\u00e6ttarforsetin og tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 v\u00f3r\u00f0u koyrd til h\u00fas. Undantaksst\u00f8\u00f0an vardi \u00ed seks vikur. \n\u00c1ri\u00f0 eftir, tann 7. august 2008, kunngj\u00f8rdu andst\u00f8\u00f0uflokkarnir, at teir \u00e6tla\u00f0u s\u00e6r at reisa eitt r\u00edkisr\u00e6ttarm\u00e1l m\u00f3ti Musharraf, orsaka\u00f0 av valdsmisn\u00fdtslu undir undantaksst\u00f8\u00f0uni. T\u00edggju dagar seinni, tann 18. august, leg\u00f0i Musharraf fr\u00e1 s\u00e6r sum forseti.\nHann r\u00fdmdi \u00far landinum \u00ed november m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2008 og f\u00f3r at b\u00fagva \u00ed \u00fatlegd, fyrst \u00ed London, seinni \u00ed Dubai. \n\nB\u00e6\u00f0i \u00ed 2013 og 2018 royndi hann at stilla upp til forsetavali, men ein d\u00f3mst\u00f3lur \u00ed Pakistan nokta\u00f0i honum at taka lut \u00ed valinum.\n\n\u00cd 2019 var\u00f0 Musharaf \u00e1k\u00e6rdur fyri at hava misn\u00fdtt vald s\u00edtt og d\u00f8mdur til dey\u00f0a fyri h\u00e1svikager\u00f0.\nM\u00e1li\u00f0 sn\u00fa\u00f0i seg um, hvussu hann handf\u00f3r st\u00f8\u00f0una \u00ed landinum, t\u00e1 hann setti undtaksst\u00f8\u00f0u \u00ed gildi.\n\nMusharaf er fyrsti forseti \u00ed Pakistan, sum var\u00f0 d\u00f8mdur fyri at hava sett seg sj\u00e1lvan oman fyri l\u00f3gina.\nHann b\u00fdr \u00ed l\u00f8tuni \u00ed \u00fatlegd \u00ed Dubai fyri at sleppa undan revsing.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Pervez Musharaf \u00e1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 pakistanska herinum: General Pervez Musharraf, pakistanarmy.gov.pk\n\nKeldur \n\nPakistanarar\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "44586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aston%20Villa%20F.C.", "title": "Aston Villa F.C.", "text": "Aston Villa Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed b\u00fdnum Birmingham. \nBesta li\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Premier League.\n  \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1874. Ta\u00f0 er eitt av teimum t\u00f3lv fel\u00f8gunum, i\u00f0 settu \u00e1 stovn The Football League \u00ed 1888. \nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Villans\", sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Villa Park-v\u00f8lli \u00ed Birmingham. Venjarin hj\u00e1 li\u00f0inum er Steven Gerrard.\n\nBirmingham er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Onglandi. Hann liggur \u00ed \u00f8kinum West-Midlands, um lei\u00f0 120 m\u00edl \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num London og mi\u00f0skei\u00f0is millum London og Liverpool.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: avfc.co.uk\nAston Villa, premierleague.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44587", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burnley%20F.C.", "title": "Burnley F.C.", "text": "Burnley Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far b\u00fdnum Burnley, \nsum leikar \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Premier League.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1882. Ta\u00f0 er eitt av teimum t\u00f3lv fel\u00f8gunum, sum stovna\u00f0u The Football League \u00ed 1888. \nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Clarets\", sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Turf Moor-v\u00f8lli \u00ed Burnley.\nVenjarin hj\u00e1 besta li\u00f0inum var Sean Dyche fr\u00e1 2012 til apr\u00edl 2022. Avloysarin hj\u00e1 honum gj\u00f8rdist fyrrverandi belgiski f\u00f3tb\u00f3ltsleikarin Vincent Kompany, sum t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed juni 2022.\n \nB\u00fdurin Burnley liggur \u00ed Lancashire, \u00ed \u00datnyr\u00f0ingsonglandi, 21 m\u00edl nor\u00f0an fyri Manchester.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: burnleyfootballclub.com\nBurnley, premierleague.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brighton%20%26%20Hove%20Albion%20F.C.", "title": "Brighton & Hove Albion F.C.", "text": "Brighton & Hove Albion Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far strandarb\u00fdnum Brighton \u00ed Landsynningsonglandi. B\u00fdurin liggur ein t\u00edma sunnan fyri London. \n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1901. Besta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Seagulls\", sp\u00e6lir \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Premier League. \nLi\u00f0i\u00f0 flutti upp \u00ed ovastu deildini \u00ed 2017/18.\nHeimadystir ver\u00f0a sp\u00e6ldir \u00e1 Amex Stadium \u00ed sm\u00e1b\u00fdinum Falmer, sum liggur 8 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing av Brighton.\nVenjarin hj\u00e1 besta li\u00f0inum er Graham Potter. Hann t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 2019.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\n |no=72|nat=spa|pos=MF|name=fabrizio romano}}\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: brightonandhovealbion.com/\nBrighton and Hove Albion, premierleague.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44589", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sheffield%20United%20F.C.", "title": "Sheffield United F.C.", "text": "Sheffield United Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed enska b\u00fdnum Sheffield. \nBesta li\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Premier League.\n  \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1889 og lima\u00f0i seg inn \u00ed Football League \u00ed 1892. \nBesta li\u00f0i\u00f0 flutti upp \u00ed Premier League \u00e1 fyrsta sinni \u00ed 1992, \u00e1 o\u00f0rum sinni \u00ed 2006 og \u00e1 tri\u00f0jum sinni \u00ed 2019. \nSheffield United, sum millum manna eisini ver\u00f0ur kalla\u00f0 \"The Blades\", sp\u00e6lir heimadystir \u00e1 Bramall Lane Stadium \u00ed Sheffield, \nsum r\u00famar fleiri enn 32.000 \u00e1sko\u00f0arum. \nVenjarin hj\u00e1 besta li\u00f0inum er Chris Wilder, sum t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed 2016.\n \nB\u00fdurin Sheffield liggur \u00ed enska \u00f8kinum Yorkshire og Humber, sunnan fyri Leeds og eystan fyri Manchester.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: sufc.co.uk\n Sheffield United, premierleague.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44590", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/West%20Bromwich%20Albion%20F.C.", "title": "West Bromwich Albion F.C.", "text": "West Bromwich Albion Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far enska b\u00fdinum West Bromwich.\nBesta li\u00f0i\u00f0, i\u00f0 millum manna ver\u00f0ur kalla\u00f0 The Baggies, kappast \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Premier League.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltfelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1878. Ta\u00f0 er eitt av teimum t\u00f3lv fel\u00f8gunum, i\u00f0 stovna\u00f0u The Football League \u00ed 1888. \nFelagi\u00f0 sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 The Hawthorns \u00ed West Bromwich, sum r\u00famar 26.688 f\u00f3lkum. \nVenjarin hj\u00e1 besta li\u00f0inum er Sam Allardyce. Hann t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed desember m\u00e1na\u00f0i 2020. \n\nWest Bromwich liggur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av enska st\u00f3rb\u00fdnum Birmingham, \u00ed einum \u00f8ki sum kallast West-Midlands, naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum London og Liverpool.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: wba.co.uk\nWest Bromwich Albion, premierleague.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44591", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lincoln%20%28Ongland%29", "title": "Lincoln (Ongland)", "text": "Lincoln er ein b\u00fdur \u00ed Onglandi, 253 km nor\u00f0an fyri London. Har \u00ed Lincoln b\u00fa\u00f0u \u00ed 2018 fleiri enn 99 t\u00fasund f\u00f3lk.\nB\u00fdurin liggur \u00ed greivad\u00f8minum Lincolnshire, sum er partur av East-Midlands \u00f8kinum.\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 greivad\u00f8minum er \u00ed Lincoln. \n\nMest st\u00f3rsligni bygningurin \u00ed b\u00fdinum er d\u00f3mkirkjan \"Lincoln Cathedral\" i\u00f0 var\u00f0 reist \u00ed 1072. \n\u00c1in Witham rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nKend f\u00f3lk \n George Boole (1815\u20131864), st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og heimspekingur \n Neville Marriner (1924\u20132016), dirigentur\n John Smyth  (1566\u20131612), pr\u00e6dikuma\u00f0ur og baptistprestur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: lincoln.gov.uk/\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44593", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A5l%20Sverre%20Valheim%20Hagen", "title": "P\u00e5l Sverre Valheim Hagen", "text": "P\u00e5l Sverre Valheim Hagen (f\u00f8ddur \u00ed tann 6. november 1980  Stavanger) er ein norskur sj\u00f3nleikari, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed filmum sum t.d. Kon Tiki, Ragnarok, Amundsen, Kraftidioten og Buzz Aldrin, hvar bleivst t\u00fa av \u00ed ru\u00f0uleikanum?. Hann sp\u00e6ldi eisini vi\u00f0 \u00ed sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ini Exit fr\u00e1 2019.  Hann er nokk best kendur altj\u00f3\u00f0a fyri at sp\u00e6la Thor Heyerdahl \u00ed filminum Kon-Tiki, i\u00f0 var\u00f0 tilnevndur Oscar og Golden Globe vi\u00f0r. Hann hevur eisini vunni\u00f0 norska Amandaprisen fyri leiklutin sum Thor Heyerdal \u00ed Kontiki.\n\nKeldur \n\nNorskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "44597", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Crystal%20Palace%20F.C.", "title": "Crystal Palace F.C.", "text": "Crystal Palace Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, heimahoyrandi \u00ed b\u00fdlinginum South Norwood, sum liggur \u00ed b\u00fdarpartinum Croydon, \u00ed sunnaru helvt av enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0inum London.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1905. Upprunaliga sp\u00e6ldi felagi\u00f0 heimadystir s\u00ednar \u00e1 Crystal Palace-v\u00f8lli. \nUndir Fyrra heimsbardaga m\u00e1tti felagi\u00f0 t\u00f3 flyta tv\u00e6r fer\u00f0ir, fyrst \u00ed 1915 til Herne Hill, og seinni, \u00ed 1918, til The Nest. \n\nS\u00ed\u00f0an 1924 hevur felagi\u00f0 sp\u00e6lt s\u00ednar heimadystir \u00e1 Selhurst Park, sum r\u00famar fleiri enn 25 t\u00fasund f\u00f3lkum.\n\nFyrsta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelin\u00f8vnunum \"The Eagles\" og \"The Glaziers\", kappast \u00ed l\u00f8tuni \u00ed Premier League, sum er besta enska f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin. \nS\u00ed\u00f0an 2017 er Roy Hodgson venjari hj\u00e1 fyrsta li\u00f0inum.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: cpfc.co.uk\n Crystal Palace Football Club, premierleague.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44598", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carlo%20Ancelotti", "title": "Carlo Ancelotti", "text": "Carlo Ancelotti (f\u00f8ddur 10. juni 1959) er italskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nHann hevur veri\u00f0 venjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Everton F.C. fr\u00e1 desember 2019 til mai 2021.\nTann 1. juni 2021 gj\u00f8rdist hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 spanska li\u00f0inum Real Madrid, hann t\u00f3k vi\u00f0 eftir Zinedine Zidane.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: carloancelotti.it (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nItalskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nItaliarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "44599", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frank%20Lampard", "title": "Frank Lampard", "text": "Frank James Lampard (f\u00f8ddur 20. juni 1978) er enskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nFr\u00e1 juli 2019 til januar 2021 var hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Chelsea F.C. \u00far London.\n\nTann 31. januar 2022 t\u00f3k hann vi\u00f0 sum h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Premier League li\u00f0inum Everton F.C. \u00far Liverpool.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Frank Lampard, uefa.com\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "44600", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brendan%20Rodgers", "title": "Brendan Rodgers", "text": "Brendan Rodgers (f\u00f8ddur 26. januar 1973) er n\u00f3r\u00f0ur\u00edrskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\nS\u00ed\u00f0an februar 2019 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Leicester City F.C..\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Brendan Rodgers, leaguemanagers.com \n Brendan Rodgers, lfchistory.net\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "44602", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sundaferjan", "title": "Sundaferjan", "text": "Sundaferjan var ein bilferja \u00ed F\u00f8royum, sum sigldi fr\u00e1 1969 til 1976 millum Oyri, Hvalv\u00edk, H\u00f3sv\u00edk og Selatra\u00f0. Bilferjan byrja\u00f0i at sigla hin 23. juni 1969.\n\nS\u00f8ga  \nGamla Sundaferjan var\u00f0 bygd \u00ed Svendborg \u00ed 1954 og sigldi \u00ed 12 \u00e1r millum Svendborg og Vindby \u2013 t\u00e1 undir navninum Fritz Juel. \u00c1 sumri \u00ed 1969 keypti rei\u00f0ar\u00edi\u00f0 Sundaferjan \u00e1 Oyrabakka ferjuna, og hon var \u00ed F\u00f8royum fram til 1976, t\u00e1 i\u00f0 hon aftur var\u00f0 keypt til Danmarkar og r\u00f8kti farlei\u00f0ir har fram til 2001. Arkitekturin Nils Jeppe Hansen umbygdi \u00ed 2001 skipi\u00f0 til ein h\u00fasb\u00e1t, sum er 350 fermetrar til st\u00f8ddar. \u00cd 2013 keypti Thomas Blachman, i\u00f0 m.a. er kendur sum d\u00f3mari \u00ed sj\u00f3nvarps t\u00f3nleikakappingini X-factor, h\u00fasb\u00e1tin til at br\u00faka sum kreativan verksta\u00f0. Gamla Sundaferjan hevur n\u00fa adressu \u00e1 Danneskiold-Sams\u00f8es All\u00e9 \u00ed Keypmannahavn.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nSundaferjan, faergelejet.dk\nSundaferjan, facebook.com\nM/F \u201dFritz Juel\u201d, faergejournalen.dk \nM/S Jacob Hardesh\u00f8j, ferry-site.dk\n Ey\u00f0un Klakstein: Blachman hevur keypt gomlu Sundaferjuna, in.fo,  3. okt. 2013\n\nKeldur \n\nSamfer\u00f0sla og flutningur\nFer\u00f0avinna \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "44606", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9%20Mourinho", "title": "Jos\u00e9 Mourinho", "text": "Jos\u00e9 M\u00e1rio dos Santos Mourinho F\u00e9lix (f\u00f8ddur 26. januar 1963) er portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nJos\u00e9 Mourinho hevur n\u00f3gvar royndir sum venjari. \nSeinastu 20 \u00e1rini hevur hann veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 hesum fel\u00f8gum:\n\nBenfica: 2000 \nLeiria: 2001-2002 \nPorto: 2002-2004 \nChelsea: 2004-2007\nInter: 2008-2010\nReal Madrid: 2010-2013\nChelsea: 2013-2015 \nMan Utd: 2016-2018 \n\nFr\u00e1 november 2019 til apr\u00edl 2021 var hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Tottenham Hotspur F.C..\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Jos\u00e9 Mourinho, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nPortugisiskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nPortugisar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "44607", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Matterhorn", "title": "Matterhorn", "text": "Matterhorn (\u00e1 italskum Monte Cervino) er eitt av teimum kendastu fj\u00f8llunum \u00ed Alpunum.\nFjalli\u00f0, sum r\u00edsur 4.478 metrar, stendur \u00e1 markinum millum Sveis og Italia.\n\nFyrsti ma\u00f0urin, sum kom \u00e1 toppin, var bretski fjallaklintrarin Edward Whymper. Ta\u00f0 hendi hin 14. juli 1865.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMatterhorn - Monte Cervino, summitpost.org\nmatterhornparadise.ch\n\nKeldur \n\nFj\u00f8ll"}
{"id": "44608", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Isabelle%20de%20Charri%C3%A8re", "title": "Isabelle de Charri\u00e8re", "text": "Isabelle de Charri\u00e8re (f\u00f8dd Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken 20. oktober 1740 \u00e1 slottinum Zuylen n\u00e6rindis Utrecht, dey\u00f0 27. desember 1805 \u00ed Colombier, eisini kend sum Belle van Zuylen \u00ed Ni\u00f0urlondum og sum Madame de Charri\u00e8re, var ein franskm\u00e6ltur rith\u00f8vundur, br\u00e6vskrivari og komponistur, i\u00f0 eftir s\u00edtt hj\u00fanarband \u00ed 1771 var fastb\u00fagvandi \u00ed Sveis. Hon skrivar\u00f0i skalds\u00f8gur, greinar, pamflettir og tekstir til sj\u00f3nleikarh\u00fasini, men er best kend fyri s\u00edna umfatandi br\u00e6vaskriving vi\u00f0 fleiri av teimum intellektuellu fr\u00e1 hennara samt\u00ed\u00f0. Hennara \u00e1hugam\u00e1l v\u00f3ru b\u00e6\u00f0i innan samfelags vi\u00f0urskifti og politikk, og verk hennara fronsku kollveltingina ver\u00f0ur mett at vera serliga \u00e1hugaverd.\n\nIsabelle van Tuyll van Serooskerken var d\u00f3ttir a\u00f0almannin Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken (1707\u20131776) og konu hansara Helena Jacoba de Vicq (1724\u20131768), i\u00f0 var av borgarast\u00e6tt. Isabelle var tann elsta av sjey systkjum, og hon fekk eina n\u00f3gv betri \u00fatb\u00fagving enn vanligt var fyri gentur t\u00e1.  \n\n\u00cd 1750 var\u00f0 Isabelle send til Geneva og fer\u00f0a\u00f0ist gj\u00f8gnum Sveis og Frakland saman vi\u00f0 fransktalandi guvernantu hennara, Jeanne-Louise Prevost, i\u00f0 var l\u00e6rari hennara fr\u00e1 1746-1753. Eftir at hava tosa\u00f0 bara franskt \u00ed eitt \u00e1r, noyddist hon at l\u00e6ra seg ni\u00f0urlendskt umaftur, eftir at hon var komin heim aftur til Ni\u00f0urlond. Men h\u00f3ast ta\u00f0, so bleiv franskt verandi ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 henni d\u00e1mdi best at skriva \u00e1 restina av l\u00edvinum, og ta\u00f0 kann vera ein av ors\u00f8kunum til at verk hennara \u00ed langa t\u00ed\u00f0 ikki v\u00f3ru so kend \u00ed f\u00f8\u00f0ilandi hennara. \n\nSeinni, \u00ed 1771 giftist hon vi\u00f0 sveisiska Charles-Emmanuel de Charri\u00e8re de Penthaz (1735\u20131808), hann var f\u00f8ddur Colombier, Hann var fyrrverandi privatl\u00e6rari hj\u00e1 beiggja hennara Willem Ren\u00e9 fr\u00e1 1763 til 1766. Eftir ta\u00f0 var\u00f0 hon kend sum Isabelle de Charri\u00e8re. Tey b\u00fasettust \u00ed Le Pontet \u00ed Colombier (n\u00e6rindis Neuch\u00e2tel), ta\u00f0 var abbi hansara B\u00e9at Louis de Muralt, i\u00f0 keypti ta\u00f0. Har b\u00fa\u00f0u tey saman vi\u00f0 verfa\u00f0ir hennara Fran\u00e7ois (1697\u20131780) og tveimum \u00f3giftum sistrum hansara, Louise (1731\u20131810) og Henriette (1740\u20131814).\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Belle van Zuylen - fr\u00e1: www.slotzuylen.nl - Slot Zuylen, f\u00f8\u00f0ista\u00f0ur hennara, sum \u00ed dag er slots-museum (\u00e1 hollendskum og enskum)\n www.belle-van-zuylen.eu Association Madame de Charri\u00e8re - heimas\u00ed\u00f0a um Belle de Zuylens (\u00e1 hollendskum og fronskum)\n T\u00f3nleikur eftir Isabelle de Charri\u00e8re - fr\u00e1 www.belle-van-zuylen.eu\n Isabelle de Charri\u00e8re - fr\u00e1 NEWW Women Writers\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1740\nAndl\u00e1t \u00ed 1805\nNi\u00f0urlendskir rith\u00f8vundar\nSveisiskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "44609", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dean%20Smith", "title": "Dean Smith", "text": "Dean Smith (f\u00f8ddur 19. mars 1971 \u00ed West Bromwich) er enskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\nS\u00ed\u00f0an oktober 2018 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Aston Villa.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Dean Smith, transfermarkt.com\n Dean Smith, soccerway.com\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "44614", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ralph%20Hasenh%C3%BCttl", "title": "Ralph Hasenh\u00fcttl", "text": "Ralph Hasenh\u00fcttl (f\u00f8ddur 9. august 1967 \u00ed Graz) er eysturr\u00edkiskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nHann er h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Southampton F.C. s\u00ed\u00f0an desember 2018.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Ralph Hasenh\u00fcttl, sn.at\n Ralph Hasenh\u00fcttl, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nEysturr\u00edkarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1967"}
{"id": "44615", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Southampton", "title": "Southampton", "text": "Southampton er ein b\u00fdur (city) \u00ed greivad\u00f8minum Hampshire \u00e1 sy\u00f0ru strondini \u00ed Onglandi.\nHavnarb\u00fdurin hevur status b\u00e6\u00f0i sum sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur fyrisitingarligur myndugleiki (unitary authority) og sum fyrisitingarligt \u00f8ki (district) innan greivad\u00f8mi.\n \nSouthampton liggur 110 kilometrar \u00ed ein \u00fatsynning fr\u00e1 London, naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Salisbury og Portsmouth.  \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed b\u00fdnum fleiri enn 252 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nTv\u00e6r \u00e1ir, River Test og River Itchen, renna \u00edgj\u00f8gnum Southampton og t\u00fddningarmikil herflotahavn er st\u00f8dd har \u00ed b\u00fdnum. Sunnan fyri Southampton liggur st\u00f8rsta oyggj \u00ed Onglandi, Isle of Wight.\n\nS\u00ed eisini \n Southampton F.C.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: southampton.gov.uk  (\u00e1 enskum)\nSouthampton, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44616", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A5l%20Eitrheim", "title": "P\u00e5l Eitrheim", "text": "P\u00e5l Eitrheim arbei\u00f0ur \u00ed Equinor sum framkv\u00e6mdastj\u00f3ri n\u00fdrra orkulausna (NES) s\u00ed\u00f0an 17. \u00e1g\u00fast 2018. Hann eru norsk.\n\nHann er kl\u00e1r gaur og vinnur fyrir sj\u00e1lfb\u00e6rara samf\u00e9lag \u00ed Noregi. Hann starfar \u00ed jafnv\u00e6gi og hefur mikla st\u00f6\u00f0u h\u00e9r \nhttps://www.equinor.com/no/about-us/corporate-executive-committee/paal-eitrheim.html"}
{"id": "44617", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Greenville%20%28South%20Carolina%29", "title": "Greenville (South Carolina)", "text": "Greenville er s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum South Carolina.\n\nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum \u00e1 Su\u00f0urcarolina, um lei\u00f0 100 m\u00edl (160 kilometrar) \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing fr\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Columbia, og naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Atlanta \u00ed Georgia og Charlotte \u00ed North Carolina. \n\u00c1in Reedy River rennur \u00edgj\u00f8gnum mi\u00f0b\u00fdin og st\u00f3ra fjallar\u00f8\u00f0in Blue Ridge Mountains, sum er partur av Appalakkufj\u00f8llum, er \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing \u00far b\u00fdnum. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 70 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Greenville.\n\nS\u00f8ga\nEvropeisk ni\u00f0ursetuf\u00f3lk b\u00fasettust har \u00ed \u00f8kinum \u00ed 1770-\u00e1runum. Ni\u00f0ursetingin fekk \u00ed 1797 navni\u00f0 Pleasantburg, men \u00ed 1831 var\u00f0 b\u00fdurin uppkalla\u00f0ur eftir amerikanska generalinum Nathanael Greene.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk\n Jesse Jackson, politikari, borgarar\u00e6ttindastr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur og baptistprestur (f. 1941)\n Charles Hard Townes, alisfr\u00f8\u00f0ingur (1915-2015)\n John B. Watson, s\u00e1larfr\u00f8\u00f0ingur (1878-1958)\n\nVinarb\u00fdir\n Bergamo, Italia\n Kortrijk, Belgia\n Tianjin, Kina\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: greenvillesc.gov\nGreenville (South Carolina), wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nSouth Carolina\nB\u00fdir \u00ed South Carolina"}
{"id": "44620", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kiri%20Te%20Kanawa", "title": "Kiri Te Kanawa", "text": "Kiri Janette Te Kanawa (f\u00f8dd sum Claire Mary Teresa Rawstron 6. mars 1944 \u00ed Gisborne \u00ed N\u00fds\u00e6landi) er n\u00fds\u00e6lendsk sopransangarinna.\n\nYrkislei\u00f0in hj\u00e1 henni sum operasangarinna byrja\u00f0i \u00ed  London desember 1968 og vardi til 2017.\nHon sang \u00ed teimum st\u00f3ru operah\u00fasunum kring heimin og var serliga kend fyri s\u00ednar tulkningar av Mozart og Richard Strauss. \n\n\u00cd 1981 sang hon \u00ed  St Paul\u2019s d\u00f3mkirkjuni \u00ed London, t\u00e1 tann bretski tr\u00f3narvingurin, Charles kr\u00fanprinsur, giftist vi\u00f0 Dianu prinsessu.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 grunninum, i\u00f0 veita ungum sangarunum hj\u00e1lp og stu\u00f0ul: kiritekanawa.org\nKiri Te Kanawa, imdb.com (\u00c6vis\u00f8ga, \u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSangarar\nN\u00fds\u00e6lendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944"}
{"id": "44621", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hornab%C3%B8ur", "title": "Hornab\u00f8ur", "text": "Hornab\u00f8ur er ein b\u00fdlingur \u00ed T\u00f3rshavn.\n\nStreymoy\nT\u00f3rshavn"}
{"id": "44622", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20II%20av%20St%C3%B3rabretlandi", "title": "Georg II av St\u00f3rabretlandi", "text": "Georg II av St\u00f3rabretlandi (\u00e1 t\u00fdskum: Georg August, \u00e1 enskum: George Augustus) \n(f\u00f8ddur 30. oktober (jul.) / 9.\u00a0november (greg.) 1683 \u00ed Hannover, dey\u00f0ur 25. oktober 1760 \u00e1 Kensington slottinum \u00ed London) \nvar hertogi av Braunschweig-L\u00fcneburg, kurf\u00farsti av Hannover og kongur av St\u00f3rabretlandi og \u00cdrlandi fra 11. juni 1727 (jul.) til dey\u00f0a s\u00edn.\n\nHann var sonur Georg I av St\u00f3rabretlandi og konu hansara Sophiu Dorothea av Celle.\nGeorg II var tann seinasti bretski kongurin, sum var\u00f0 f\u00f8ddur uttan fyri St\u00f3rabretland og tann seinasti bretski kongurin, sum \u00ed kr\u00edggi pers\u00f3nliga st\u00f3\u00f0 \u00e1 odda fyri bretskar herdeildir.\n\n\u00cd 1705 giftist Georg vi\u00f0 Carolinu av Ansbach (1683-1737). Tey fingu \u00e1tta b\u00f8rn, tr\u00edggjar dreingir og fimm gentur. \nTa\u00f0 yngsta barni\u00f0, Louisa av St\u00f3rabretlandi, gj\u00f8rdist seinni konu Fr\u00ed\u00f0rik V kong og var drotning av Danmark og Noregi fr\u00e1 1746 til 1751. \n\n\u00cd juni m\u00e1na\u00f0i 1727 doy\u00f0i p\u00e1pin, Georg I, og tr\u00f3narvingin, Georg II, gj\u00f8rdist kongur \u00ed St\u00f3ra Bretlandi. F\u00fdra m\u00e1na\u00f0ar seinni, tann 11. oktober, var\u00f0 hann kr\u00fdndur. H\u00f3ast Georg II var tann sitandi bretski kongur, br\u00fakti hann ein st\u00f3ran part av s\u00edni t\u00ed\u00f0 til at b\u00faleikast \u00ed kurf\u00farstad\u00f8minum Hannover. \u00cd 1737 stovna\u00f0i hann har l\u00e6rda h\u00e1sk\u00falan \"Georgia Augusta\" \u00ed G\u00f6ttingen.\n\nSummari\u00f0 1745 gj\u00f8rdi Charles Edward Stuart innr\u00e1s \u00ed Skotland og krav upp\u00e1 at vera kongur, t\u00ed hann helt at hann var tann r\u00e6tti og l\u00f3gligi bretski tr\u00f3narvingin. Hann fekk stu\u00f0ul \u00far Fraklandi. Av onglendingum var\u00f0 hann bert kalla\u00f0ur \"The Young Pretender\". Innr\u00e1sin var t\u00f3 ein \u00e1lvarslig h\u00f3ttan \u00edm\u00f3ti valdinum hj\u00e1 Georg II kongi. \n\n\u00c1ri\u00f0 eftir eydna\u00f0ist ta\u00f0 hertoganum av Cumberlandi - hann \u00e6t William Augustus og var yngsti sonurin hj\u00e1 Georg II kongi - at vinna \u00e1 herdeildini hj\u00e1 Bonnie Prince Charlie. Hetta f\u00f3r fram \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i 1746 \u00ed t\u00ed v\u00ed\u00f0agitna bardaganum vi\u00f0 Culloden.\nV\u00edgv\u00f8llurin liggur n\u00e6rindis b\u00fdnum Inverness \u00ed Skotlandi.\n\nSama \u00e1ri\u00f0 skriva\u00f0i Georg Friedrich H\u00e4ndel oratorii\u00f0 Judas Maccabaeus, hertoganum av Cumberlandi til hei\u00f0urs og bardaganum vi\u00f0 Culloden til minnis.\n\nTann 25. oktober 1760 anda\u00f0ist Georg II, 76 \u00e1ra gamal \u00e1 Kensington slottinum \u00ed London.\nAv t\u00ed at elsti sonurin og tr\u00f3narvingin, Frederick Lewis kr\u00fanprinsur, doy\u00f0i fyri t\u00ed\u00f0ina \u00ed 1751, \ngj\u00f8rdist abbasonur, Georg III, kongur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nGeorg II. August (1683-1760) Kurf\u00fcrst von Hannover, K\u00f6nig von Gro\u00dfbritannien, welfen.de (\u00e1 t\u00fdskum)\nGeorge II (r. 1727-1760), royal.uk (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\n17. \u00f8ld\n18. \u00f8ld\nBretland\nRegentar\nKongalig \u00far Onglandi\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1683\nAndl\u00e1t \u00ed 1760"}
{"id": "44627", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Persiskt%20m%C3%A1l", "title": "Persiskt m\u00e1l", "text": "Persiskt m\u00e1l (\u067e\u0627\u0631\u0633\u06cc) er indoevropeiskt, Iransk m\u00e1l, sum ver\u00f0ur tosa\u00f0 m.a. \u00ed Iran, Afghanistan og Tadsjikistan. Persiskt er m\u00f3\u00f0urm\u00e1l hj\u00e1 um 110.000.000 f\u00f3lkum.\n\nKeldur \n\nIransk m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Asia"}
{"id": "44629", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Detroit%20Red%20Wings", "title": "Detroit Red Wings", "text": "Detroit Red Wings er eitt \u00edshokky li\u00f0 \u00far Detroit, USA. Li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed NHL.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an.\n\n\u00cdtr\u00f3ttur"}
{"id": "44630", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sam%20Allardyce", "title": "Sam Allardyce", "text": "Sam Allardyce (f\u00f8ddur 19. oktober 1954 \u00ed Dudley, Ongland) er enskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nS\u00ed\u00f0an 16. desember 2020 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum West Bromwich Albion.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sam Allardyce, transfermarkt.com (\u00e1 enskum)\n Sam Allardyce, soccerbase.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "44631", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tj%C3%B6rnarp", "title": "Tj\u00f6rnarp", "text": "Tj\u00f6rnarp er ein bygd \u00ed H\u00f6\u00f6rs kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki vi\u00f0 923 \u00edb\u00fagvum \u00ed 2019.\n\nH\u00f6\u00f6rs kommuna"}
{"id": "44632", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nuno%20Esp%C3%ADrito%20Santo", "title": "Nuno Esp\u00edrito Santo", "text": "Nuno Esp\u00edrito Santo (f\u00f8ddur 25. januar 1974) er portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nS\u00ed\u00f0an mai 2017 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Wolverhampton Wanderers F.C..\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Nuno Esp\u00edrito Santo, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nPortugisiskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nPortugisar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1974"}
{"id": "44634", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Manuel%20Pellegrini", "title": "Manuel Pellegrini", "text": "Manuel Luis Pellegrini Ripamonti (f\u00f8ddur 16. september 1953 \u00ed Santiago \u00ed Kili) \ner kilenskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nHann sp\u00e6ldi fyri kilenska felagi\u00f0 Universidad de Chile fr\u00e1 1973 til 1986\u200b og gj\u00f8rdist venjari hj\u00e1 felagnum \u00ed 1988. \nS\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hann veri\u00f0 venjari hj\u00e1 fleiri ymiskum li\u00f0um, millum anna\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Real Madrid (2009-10) og enska Premier League li\u00f0inum Manchester City (2013-14). \u00cd l\u00f8tuni (2021) er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 spanska felagnum Real Betis.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Manuel Pellegrini, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nKilenarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "44635", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Claudio%20Ranieri", "title": "Claudio Ranieri", "text": "Claudio Ranieri (f\u00f8ddur 20. oktober 1951) er italskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nHann sp\u00e6ldi fyri ymisk italsk fel\u00f8g fr\u00e1 1973 til 1986\u200b. \nS\u00ed\u00f0an 1987 hevur hann veri\u00f0 venjari hj\u00e1 fleiri li\u00f0um, m.a. h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Atl\u00e9tico Madrid (1999-2000), Chelsea (2000-2004), Juventus (2007-2009), AS Roma (2009-2011), Leicester (2015-2017) og Fulham (2018-2019).\n\u00cd l\u00f8tuni (2021) er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 italska felagnum UC Sampdoria.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Claudio Ranieri, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nItalskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nItaliarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "44636", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alan%20Shearer", "title": "Alan Shearer", "text": "Alan Shearer (f\u00f8ddur 13. august 1970 \u00ed Newcastle upon Tyne) \ner fyrrverandi enskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og fyrrverandi venjari hj\u00e1 Newcastle United F.C.. \n\nHann byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari \u00ed 1988 \u00ed Southampton.\n\u00cd 1992 skifti hann til Blackburn Rovers og \u00ed 1996 til Newcastle United, har hann sp\u00e6ldi ta\u00f0 mesta av s\u00edni yrkislei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari. \n\u00cd 2006 gavst hann sum yrkissp\u00e6lari.\n\nHann er tann f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari sum higartil hevur skora\u00f0 flest m\u00e1l \u00ed enska Premier League, \u00edalt 260 m\u00e1l.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Alan Shearer, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1970"}
{"id": "44644", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santa%20Fe", "title": "Santa Fe", "text": "Santa Fe er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska lutstatinum New Mexico. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed nor\u00f0ara parti av lutstatinum, \u00ed 2194 metra h\u00e6dd.\nHarvi\u00f0 er Santa Fe tann h\u00e6gst liggjandi h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed USA.\n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 84 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Santa Fe.\n\nS\u00f8ga \nSanta Fe bleiv grundlagdur av spaniamonnum \u00ed 1607.\nB\u00fdurin gj\u00f8rdist h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed New Mexico \u00ed 1912.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: santafenm.gov\n Santa Fe (New Mexico), wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nNew Mexico\nB\u00fdir \u00ed New Mexico"}
{"id": "44645", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Molly%20Nilsson", "title": "Molly Nilsson", "text": "Molly Nilsson (f\u00f8dd 14. desember 1984) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2008 - These Things Take Time\n 2009 - Europa\n 2010 - Follow the Light\n 2011 - History\n 2013 - The Travels\n 2014 - S\u00f3lo Para\u00edso\n 2015 - Zenith\n 2017 - Imaginations\n 2018 - 2020\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nHeimas\u00ed\u00f0a\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1984"}
{"id": "44646", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%84ngie", "title": "\u00c4ngie", "text": "Angelina Dehn, betri kend sum \u00c4ngie, (f\u00f8dd 22. mars 1995 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svensk songkvinna.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2018 - Suicidal Since 1995\n 2019 - Each Other\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nYouTube\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "44651", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dover%20%28Delaware%29", "title": "Dover (Delaware)", "text": "Dover er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Delaware. \n\u00cd 2019 hev\u00f0i b\u00fdurin fleiri enn 38 t\u00fasund \u00edbugvar. \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin liggur naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed lutstatinum, millum b\u00fdirnir Wilmington (fyri nor\u00f0an) og Salisbury (fyri sunnan).\nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin Delaware State University er sta\u00f0settur \u00ed  Dover.\n\u00c1in Saint Jones River rennur igj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga \nDover var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1693. \nTa\u00f0 var William Penn, sum uppkalla\u00f0i ni\u00f0ursetubygdina eftir b\u00fdnum Dover \u00ed Kent \u00ed Onglandi.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Delaware\n Sambandsr\u00edki\u00f0 Amerika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: City of Dover\n Dover, Delaware, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Delaware"}
{"id": "44653", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K.%20T.%20Oslin", "title": "K. T. Oslin", "text": "Kay Toinette Oslin, betur kend sum K.T. Oslin (f\u00f8dd 15. mai 1942 \u00ed Crossett \u00ed Arkansas, dey\u00f0 21. desember 2020 \u00ed Nashville \u00ed Tennessee) \nvar amerikonsk country-sangarinna  og sangskrivari.\n\nHon gj\u00f8rdist serliga kend fyri sangin \"80's Ladies\" fr\u00e1 1987, sum hon sj\u00e1lv hev\u00f0i skriva\u00f0. \n\u00c1rini 1988/89 vann hon tr\u00edggjar Grammy vir\u00f0isl\u00f8nir.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n K.T. Oslin, nashvillesongwritersfoundation.com  (\u00e1 enskum)\n K.T. Oslin, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAndl\u00e1t \u00ed 2020\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "44654", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Moyes", "title": "David Moyes", "text": "David William Moyes (f\u00f8ddur 25. apr\u00edl 1963 \u00ed Glasgow \u00ed Skotlandi) er skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nS\u00ed\u00f0an 7. november 2017 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum West Ham United.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n David Moyes, transfermarkt.com (\u00e1 enskum)\n David Moyes, soccerbase.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSkotskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nSkotar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963"}
{"id": "44656", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gwyneth%20Paltrow", "title": "Gwyneth Paltrow", "text": "Gwyneth Kate Paltrow (f\u00f8dd 28. september 1972 \u00ed  Los Angeles \u00ed Kalifornia) er amerikonsk sj\u00f3nleikarinna. \n\nHon byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari fyrst \u00ed 1990-\u00e1runum.\n\u00cd 1998 fekk hon eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n fyri Besta kvinnuliga sj\u00f3nleikara fyri s\u00edn h\u00f8vu\u00f0sleiklut \u00ed filminum  \"Shakespeare in Love\" og \u00ed 2010 var\u00f0 hon hei\u00f0ra\u00f0 vi\u00f0 einari stj\u00f8rnu \u00e1 Walk of Fame \u00ed Hollywood.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Gwyneth Paltrow, imdb.com (\u00e1 enskum)\n Gwyneth Paltrow, themoviedb.org (\u00e1 enskum)\n Gwyneth Paltrow, svenskfilmdatabas.se (\u00e1 svenskum)\n Gwyneth Paltrow, dfi.dk (\u00e1 donskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "44683", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lejeune%20yvirl%C3%BDsingin", "title": "Lejeune yvirl\u00fdsingin", "text": "Lejeune yvirl\u00fdsingin ella Yvirl\u00fdsingin hj\u00e1 t\u00e6narum l\u00edvsins er heiti\u00f0 av einari yvirl\u00fdsing fr\u00e1 1994, i\u00f0 er or\u00f0a\u00f0 av franska barnal\u00e6knanum og \u00e6ttarbreg\u00f0isgranskaranum Jerome Lejeune. Yvirl\u00fdsingin er grundarlagi\u00f0 undir Pro Vita r\u00f8rsluni.\n\nHygg eisini at \n F\u00f8roya Pro Vita\n Altj\u00f3\u00f0a barnar\u00e6ttindadagur\n Barnar\u00e6ttindi\n Mannar\u00e6ttindi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nDeclaration of the Servants of Life, amislejeune.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nMannar\u00e6ttindi\nYvirl\u00fdsingar"}
{"id": "44690", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ny%20Carlsberg%20Glyptotek", "title": "Ny Carlsberg Glyptotek", "text": "Ny Carlsberg Glyptotek er eitt savn \u00ed Keypmannahavn, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1882.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Ny Carlsberg Glyptotek\n\nS\u00f8vn \u00ed Keypmannahavn\n1882"}
{"id": "44693", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Martti%20Ahtisaari", "title": "Martti Ahtisaari", "text": "Martti Oiva Kalevi Ahtisaari (f\u00f8ddur 23. juni 1937 \u00ed Viborg \u00ed Finnlandi) er finskur politikari (SDP).\n\nHann var 10. forseti Finnlands fr\u00e1 1994 til 2000. \n\u00c1 forsetavalinum \u00ed 1994 var hann valevni\u00f0 hj\u00e1 finska javna\u00f0arflokkinum, \nog hann var\u00f0 valdur til forseta \u00ed \u00f8\u00f0rum umfari. Hann vann \u00e1 Elisabeth Rehn. \n\nMartti Ahtisaari hevur veri\u00f0 virkin \u00e1 altj\u00f3\u00f0a pallinum \u00ed mong \u00e1r fyri at verja fri\u00f0in og trygdina \u00ed heiminum.\n\u00cd 2008 var\u00f0 hann hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8nini Nobels.\n\nS\u00ed\u00f0an 1968 er Martti Ahtisaari giftur vi\u00f0 Eevu Irmeli Hyv\u00e4rinen. \n\u00cd 1992 v\u00f3r\u00f0u hj\u00fanini tilnevnd hei\u00f0ursborgarar \u00ed Namibia.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n\u00c6vis\u00f8gur:\nAHTISAARI, Martti\u2029, blf.fi (\u00e1 svenskum)\nAhtisaari, Martti\u2029, kansallisbiografia.fi (\u00e1 enskum)\nMartti\u2029 Ahtisaari, nobelprize.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1937\nFinskir politikarar"}
{"id": "44696", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sosialdemokratiski%20flokkurin%20%C3%AD%20Finnlandi", "title": "Sosialdemokratiski flokkurin \u00ed Finnlandi", "text": "Sosialdemokratiski flokkurin \u00ed Finnlandi (finskt: Suomen Sosialidemokraattinen Puolue; svenskt: Finlands Socialdemokratiska Parti), stytt SDP, er ein vinstrahallur, sosialdemokratiskur politiskur flokkur \u00ed Finnlandi.\n\nFlokkurin var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 1899 undir heitinum Finski arbei\u00f0araflokkurin, t\u00f3 longu \u00ed 1903 fekk finski javna\u00f0arflokkurin n\u00faverandi heiti\u00f0 SDP.\n\n\u00c1 tj\u00f3\u00f0artingsvalinum \u00ed apr\u00edl m\u00e1na\u00f0i 2019 vann SDP vali\u00f0 tepurt og gj\u00f8rdist vi\u00f0 40 sessunum st\u00f8rsti flokkur \u00ed tj\u00f3\u00f0artinginum s\u00ed\u00f0an 2003. \n\u00cd juni m\u00e1na\u00f0i skipa\u00f0u fimm flokkar n\u00fdggja stj\u00f3rn \u00ed Finnlandi og Antti Rinne gj\u00f8rdist fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin.\nStj\u00f3rnarkreppa f\u00f8rdi til at stj\u00f3rnin var\u00f0 umskipa\u00f0 \u00ed desember m\u00e1na\u00f0i og Sanna Marin gj\u00f8rdist n\u00fdggi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin.\n\nFloksforma\u00f0ur s\u00ed\u00f0an 2020 er Sanna Marin.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: sdp.fi\n\nKeldur \n\nFinskur politikkur\nPolitiskir flokkar \u00ed Finnlandi"}
{"id": "44699", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Topeka", "title": "Topeka", "text": "Topeka er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kansas. \nSamstundis er hann fimtst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed lutstatinum, aftan fyri Wichita, Overland Park, Kansas City og Olathe. \n\nTopeka liggur \u00ed landnyr\u00f0ingspartinum av Kansas, umlei\u00f0 100 km vestan fyri Kansas City og umlei\u00f0 220 km \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far Wichita.\n\u00cd 2019 hev\u00f0i b\u00fdurin fleiri enn 125 t\u00fasund \u00edbugvar.\n\nKansas\u00e1 rennur fram vi\u00f0 b\u00fdinum.\n\nKend f\u00f3lk\n Annette Bening, sj\u00f3nleikarinna  (f. 1958)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: \n Topeka (Kansas), wikivoyage.org\n\nKeldur \n\nKansas\nB\u00fdir \u00ed Kansas"}
{"id": "44700", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arken", "title": "Arken", "text": "Arken Museum for Moderne Kunst er eitt savn \u00ed Ish\u00f8j, i\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1996.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Arken\n\nS\u00f8vn \u00ed Danmark\n1996"}
{"id": "44701", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elsti%20f%C3%B8royingur", "title": "Elsti f\u00f8royingur", "text": "Elsti f\u00f8royingur i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 hevur liva\u00f0, er Theodor Thomassen, f\u00f8ddur 28. oktober 1908 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi, dey\u00f0ur 9. mars 2016 \u00ed S\u00f8rv\u00e1gi. Hann gj\u00f8rdist 107 \u00e1ra gamal og 4 m\u00e1na\u00f0ir og 12 dagar. \n\nTheodor Thomassen eigur sostatt meti\u00f0 sum F\u00f8roya elsta f\u00f3lk nakrant\u00ed\u00f0. \n\nElsta konuf\u00f3lk (og n\u00e6st elsta f\u00f3lk) sum nakrant\u00ed\u00f0 hevur liva\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, er Nikala Laurina Franciska Jensen \u00far Sumba (vanliga nevnd Kala). Hon var f\u00f8dd 3. september 1915 \u00e1 Glyvrum. Kala fylti sostatt 106 \u00e1r tann 3. september 2021. Hon flutti sum barn til Sumbiar, har hon seinni giftist. Kala anda\u00f0ist 1. februar 2022 og gj\u00f8rdist sostatt 106 \u00e1r, 4 m\u00e1na\u00f0ir og 29 dagar gomul.\n\n\u00c1\u00f0renn Theodor Thomassen t\u00f3k meti\u00f0 sum elsta f\u00f3lk \u00ed F\u00f8royum, \u00e1tti Drikka \u00e1 Fl\u00f8tti vi\u00f0 Gj\u00f3gv hetta meti\u00f0. Hon var\u00f0 f\u00f8dd 2. juli 1875 og doy\u00f0i 23. november 1980 - 105 \u00e1ra gomul. Drikka \u00e1 Fl\u00f8tti er sostatt tri\u00f0jaelsta f\u00f3lki\u00f0, sum liva\u00f0 hevur \u00ed F\u00f8royum. \n\nUm f\u00f8royingar, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u uttanlands, ver\u00f0a taldir vi\u00f0, so \u00e1tti Johannes Frederik Karl Sofus Tauser av Ei\u00f0i, sum b\u00fa\u00f0i \u00ed Helsing\u00f8r seinna partin av s\u00ednum l\u00edvi, meti\u00f0 sum elsti f\u00f8royingur \u00e1\u00f0renn Theodor.  \n\nJ\u00f3hannes Tauser var f\u00f8ddur 23. februar 1902 og doy\u00f0i 12. januar 2008 \u00ed Helsing\u00f8r og gj\u00f8rdist sostatt eins og Drikka \u00e1 Fl\u00f8tti 105 \u00e1r. J\u00f3hannes Tauser var bert 42 dagar undir 106 \u00e1r, t\u00e1 hann doy\u00f0i.\n\nKeldutilfar \n\nF\u00f8royingar"}
{"id": "44704", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Portri%C3%B0%20til%20heimin", "title": "Portri\u00f0 til heimin", "text": "Portri\u00f0 til heimin, er eitt listaverk \u00ed Fuglafir\u00f0i, sum er lati\u00f0 av danska listab\u00f3lkinum 7*9*13, \u00e1 Varmakeldu \u00ed 2004.\n\nListaverki\u00f0 er ein r\u00f8\u00f0 av fimm standmyndum, sum eru sta\u00f0settar \u00e1 gr\u00f3tkastinum uttanfyri b\u00e1tahylin \u00ed Fuglafir\u00f0i. T\u00e6r hava \u00edbl\u00e1stur \u00far vegam\u00f3tinum millum n\u00e1tt\u00faru og menniskja, sum kemur til sj\u00f3ndar \u00e1 ymiskan h\u00e1tt, alt eftir hv\u00f8rjari standmynd hugt ver\u00f0ur at. \n\n\u00cd listaverkinum s\u00edggjast tr\u00fdggir marmennlar, sum eru skapa\u00f0ir vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri \u00far tulkingini av marmennlinum hj\u00e1 William Heinesen, sum hann avmyndar hann \u00ed s\u00ednum papp\u00edrsklippi.\n\n7*9*13 \nListab\u00f3lkurin 7*9*13 er stovna\u00f0ur \u00ed 1999, og stendur av listaf\u00f3lkunum Vif Dissing, Emilie Hess, Mona Espenhain Nielsen, Anette Arleth og Michael Arleth, sum \u00f8ll b\u00fagva \u00ed Horbelev \u00ed Danmark. Navni\u00f0 \u00e1 listab\u00f3lkinum kemst av, at \u00f8ll listaf\u00f3lkini \u00ed b\u00f3lkinum fluttu \u00e1 sama veg, \u00ed h\u00fas nummar 7, 9 og 13. Listab\u00f3lkurin hevur \u00e1\u00f0ur arbeitt vi\u00f0 evnum, sum sn\u00fagva seg um p\u00e1tr\u00fagv.\n\n7-9-13 er ein gandaramsa, sum hevur veri\u00f0 partur av nor\u00f0urlendskari f\u00f3lkatr\u00fagv ella p\u00e1tr\u00fagv, sum t\u00f3 fyrstufer\u00f0 er ni\u00f0urskriva\u00f0 \u00ed 1913. Gandaramsan hevur veri\u00f0 s\u00f8gd \u00ed endanum \u00e1 einum setningi, fyri at fyribyrgja, at eydnan \u00ed hesum sambandi skal venda. \u00cd dag er \u00fats\u00f8gnin \"banka uppundir bor\u00f0i\u00f0\" betri kend, sum ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00e1 sama h\u00e1tt sum 7-9-13. \u00d8ll tr\u00fd t\u00f8lini \u00ed ramsuni hava sterkan s\u00fambolskan t\u00fddning, har 7 er eydnutal, 9 er kent \u00fat \u00e6vint\u00fdrum og kristnum s\u00fambolikki og 13 b\u00e6\u00f0i er eydnutal og \u00f3eydnutal.\n\nKeldur \n\nFuglafj\u00f8r\u00f0ur"}
{"id": "44706", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gatlinburg", "title": "Gatlinburg", "text": "Gatlinburg er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum Tennessee. \n\nB\u00fdurin liggur 63 km \u00ed ein landsynning av Knoxville, \n\u00ed eystara partinum av Tennessee, \u00ed 393 metra h\u00e6dd og beint vi\u00f0 tj\u00f3\u00f0argar\u00f0in, sum kallast \"Great Smokie Mountain Nat'l Park\". \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Gatlinburg \u00fat vi\u00f0 3860 f\u00f3lk.\n\nS\u00f8ga \nFyrstu evropeisku ni\u00f0ursetumenninir b\u00fasettust \u00ed \u00f8kinum um 1806.\n\u00cd 1856 l\u00e6t posth\u00fasi\u00f0 upp \u00ed Gatlinburg.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Appalachiafj\u00f8ll\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0a: gatlinburgtn.gov/\nGatlinburg, Tennessee, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nTennessee\nB\u00fdir \u00ed Tennessee"}
{"id": "44707", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Petersen", "title": "\u00d3li Petersen", "text": "\u00d3li Petersen (f\u00f8ddur 24. januar 1936 \u00ed Klaksv\u00edk, dey\u00f0ur 7. september 2022 \u00ed Klaksv\u00edk) var f\u00f8royskur keiputeknari. \n\n\u00d3li P. tekna\u00f0i \u00ed 25 \u00e1r fast fyri Sosialin, men eft\u00adir at samstarvi\u00f0 vi\u00f0 Sosialin helt uppat \u00ed 2013, tekna\u00f0i \u00d3li eitt stutt skifti fyri Portal.fo. Seinastu fimm \u00e1rini hev\u00adur \u00d3li P. tekna\u00f0 fyri V\u00e1gaportalin (VP.fo), \u00e1\u00f0renn hann gavst at tekna keiputekningar \u00e1 n\u00fdggj\u00e1rinum.\n\nHann hevur \u00fatgivi\u00f0 b\u00f8kurnar Skemt fr\u00e1 1989 til \u00e1r 2000.\n\n\u00datgivi\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n \u00d3li P. farin um s\u00fdn, kvf.fo, 7.09.2022\n  \u00d3li P. dey\u00f0ur, vp.fo, 7.09.2022\n \u00d3li P. farin, portal.fo, 7.09.2022\n \u00d3li P. dey\u00f0ur, in.fo, 7.09.2022\n\nKeldur \n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "44709", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Tuchel", "title": "Thomas Tuchel", "text": "Thomas Tuchel (f\u00f8ddur 29. august 1973 \u00ed Krumbach \u00ed Bayern) er t\u00fdskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nHann hevur veri\u00f0 venjari hj\u00e1 fleiri ymiskum fel\u00f8gum: \n Augsburg II (2007-2008)\n Mainz 05 (2009-2014)\n Borussia Dortmund (2015-2017)\n Paris SG (2018-2020)\n\nS\u00ed\u00f0an 26. Januar 2021 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Chelsea.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Thomas Tuchel, transfermarkt.com (\u00e1 enskum)\n Thomas Tuchel, soccerbase.com (\u00e1 enskum)\n Thomas Tuchel, worldfootball.net (\u00e1 enskum)\n For PSG, firing Tuchel, choosing Pochettino was a long time coming, espn.co.uk, 24. des 2020\n\nKeldur \n\nT\u00fdskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nT\u00fdskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}
{"id": "44710", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wolverhampton", "title": "Wolverhampton", "text": "Wolverhampton er ein b\u00fdur (city) \u00ed Onglandi, i\u00f0 er \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av Birmingham.\nB\u00fdurin liggur \u00ed b\u00fdargreivad\u00f8minum (metropolitan county) West Midlands og hevur status sum fyrisitingarligt b\u00fdar\u00f8ki (metropolitan borough, eitt serligt district slag) innan b\u00fdargreivad\u00f8minum.\n\n\u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u \u00fat vi\u00f0 262 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Wolverhampton.\n\nS\u00f8ga \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 985, vi\u00f0 heitinum Wulfr\u016bneh\u0113ant\u016bn.\n\u00cd 994 var\u00f0 eitt kleystur sett \u00e1 stovn, \u00e1 sta\u00f0num, har \u00ed dag stendur St. Peter's Collegiate Church.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Wolverhampton Wanderers F.C.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: Wolverhampton.gov.uk  (\u00e1 enskum)\nWolverhampton, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44712", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cardiff", "title": "Cardiff", "text": "Cardiff (walisiskt: Caerdydd) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Wales. \n\nHavnarb\u00fdurin liggur \u00ed greivad\u00f8minum Glamorgan, \u00ed sy\u00f0ra partinum av Wales, fram vi\u00f0 Bristolkanalini. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Cardiff fleiri enn 354 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nRiver Taff er navni\u00f0 \u00e1 \u00e1nni, sum rennur igj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga\n\u00cd 1081 reisti enski kongur, Vilhj\u00e1lmur hertakarin, har \u00e1 sta\u00f0num \u00e1 gomlum r\u00f3mverskum m\u00farum eina borg, sum ver\u00f0ur nevnd \u00e1 enskum Cardiff Castle og Castell Caerdydd \u00e1 walisiskum. Navni\u00f0 Cardiff er av keltiskum uppruna. Fyrstu fer\u00f0 var\u00f0 ta\u00f0 nevnt \u00ed einum skjali fr\u00e1 1093.\n\n\u00cd  byrjanini av 19. \u00f8ld var Cardiff ikki meira enn ein l\u00edtil b\u00fdur. Men b\u00fdurin vaks skj\u00f3tt og havnarlagi\u00f0, Cardiff Docks, bleiv t\u00fd\u00f0andi havn, serliga fyri \u00fatflutning av koli. \u00cd 1881 gj\u00f8rdist Cardiff st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Wales og ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali var\u00f0 settur \u00e1 stovn longu \u00ed 1883, men ikki fyrr enn \u00ed 1905 fekk Cardiff fram\u00edhj\u00e1r\u00e6ttindini sum b\u00fdur (city). Hin 20. desember 1955 gj\u00f8rdist b\u00fdurin h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Wales. \n\nS\u00ed\u00f0an 1999 er walisiska tj\u00f3\u00f0artingi\u00f0 (Senedd Cymru \u2013 Welsh Parliament) sta\u00f0sett \u00ed Cardiff.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Cardiff City F.C.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: cardiff.gov.uk (\u00e1 enskum)\n visitcardiff.com  (\u00e1 enskum)\n Cardiff, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Wales"}
{"id": "44715", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cardiff%20City%20F.C.", "title": "Cardiff City F.C.", "text": "Cardiff City Football Club (walisiskt: Clwb P\u00eal-droed Dinas Caerdydd) er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 walisiska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Cardiff. \n\nBesta li\u00f0i\u00f0 flutti ni\u00f0ur \u00far Premier League \u00ed 2018-19. \nS\u00ed\u00f0an hevur Cardiff City leika\u00f0 \u00ed n\u00e6stbestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship. \n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1899, og bleiv valt inn \u00ed The Football League \u00ed 1920. \nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum The Bluebirds, sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Cardiff City Stadium \u00ed Cardiff. \nVenjarin hj\u00e1 li\u00f0inum er Mick McCarthy.\n\n\u00cd 2010 keypti kinesiski vinnul\u00edvsma\u00f0urin Vincent Tan partabr\u00f8vini hj\u00e1 felagnum og gj\u00f8rdist sostatt ognari.\n\nWalisiski h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin Cardiff liggur \u00ed sy\u00f0ra partinum av Wales, nakrar f\u00e1ar kilometrar vestan fyri enska b\u00fdin Bristol.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: cardiffcityfc.co.uk/\n\nKeldur \n\nWalisisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44716", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Limfj%C3%B8r%C3%B0urin", "title": "Limfj\u00f8r\u00f0urin", "text": "Limfj\u00f8r\u00f0urin er eitt sund \u00ed Danmark, sum liggur \u00ed nor\u00f0ara partinum av J\u00fatlandi. Sundi\u00f0 er er 180 km langt, kloyvir J\u00fatland heilt \u00far Hals til Thybor\u00f8n og skilur sostatt Nor\u00f0urj\u00fatland, sum er n\u00e6stst\u00f8rsta oyggin \u00ed Danmark, fr\u00e1 restini av J\u00fatlandi.\n\nDanski b\u00fdurin Aalborg liggur b\u00e1\u00f0umegin fj\u00f8r\u00f0in. Limfjordsbr\u00fagvin bindur b\u00fdarpartarnar nor\u00f0an fyri og sunnan fyri fj\u00f8r\u00f0in saman.\nEitt sindur longri vesturi fer Aggersundbr\u00fagvin um Limfj\u00f8r\u00f0in og bindur saman Himmerland og b\u00fdurin Aggersund. \nOddesundbr\u00fagvin bindur saman Struer og Thyholm.\nHeilt vestarlaga liggur Thybor\u00f8n vi\u00f0 fjar\u00f0armunnan \u00e1 Limfj\u00f8r\u00f0inum \u00fat til Vesturhavi\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\nSund"}
{"id": "44717", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202018-19", "title": "Premier League 2018-19", "text": "Premier League 2018-19 var tann 27. sesongin \u00ed Premier League, i\u00f0 er h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. \nSesongin byrja\u00f0i 10. august 2018 og vardi til 12. mai 2019.\n\nForsvarandi meistari, Manchester City, vann s\u00edn fj\u00f3r\u00f0a Premier League tittul og s\u00edn 6. enska meistaraheiti\u00f0. \n\nWolverhampton Wanderers, Cardiff City og Fulham \nv\u00f3ru n\u00fdggj li\u00f0 \u00ed deildini, eftir at li\u00f0ini fluttu upp \u00far Football League Championship 2017-18.\n\nNi\u00f0urflytarar gj\u00f8rdust Cardiff City, Fulham og Huddersfield Town.\n\nLi\u00f0 \nTilsamans lutt\u00f3ku 20 li\u00f0 \u00ed deildini, av teimum sp\u00e6ldu 17 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed undanfarnu kapping 2017\u201318 \nog tr\u00fd li\u00f0 fluttu upp \u00far n\u00e6stbestu deildini Football League Championship 2017\u201318.\n\nStadion og b\u00fdir \n\nVi\u00f0merking: Talvan setir li\u00f0ini upp eftir stavra\u00f0num.\n\nEnda\u00farsliti\u00f0\n\nStigatalva\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Premier League fixtures for 2018/19 announced, premierleague.com\n English Premier League Performance Stats \u2013 2018/19, espn.com\n\nKeldur \n\n2018 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2019 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "44718", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fulham%20F.C.", "title": "Fulham F.C.", "text": "Fulham Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0inum London.\nB\u00fdlingurin Fulham liggur \u00ed b\u00fdarpartinum Hammersmith and Fulham, vestarlaga \u00ed London.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1879 og lima\u00f0i seg inn \u00ed The Football League \u00ed 1907. \nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelin\u00f8vnunum \"Cottagers\", kappast \u00ed l\u00f8tuni \u00ed Premier League, sum er besta enska f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin. \nHeimadystir hj\u00e1 felagnum ver\u00f0a sp\u00e6ldir \u00e1 Craven Cottage \u00ed Fulham, sum r\u00famar fleiri enn 19 t\u00fasund f\u00f3lkum. \nS\u00ed\u00f0an 2019 er Scott Parker h\u00f8vu\u00f0svenjari.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: fulhamfc.com (\u00e1 enskum)\n Fulham Football Club, premierleague.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nPremier League"}
{"id": "44719", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Huddersfield%20Town%20A.F.C.", "title": "Huddersfield Town A.F.C.", "text": "Huddersfield Town Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 enska b\u00fdnum Huddersfield \u00ed Yorkshire. \n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1908, og bleiv valt inn \u00ed The Football League \u00ed 1910. Besta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum The Terriers, sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Kirklees Stadium \u00ed Huddersfield. Venjarin hj\u00e1 li\u00f0inum er Carlos Corber\u00e1n.\n\nEftir at 2018-19 sesongin var li\u00f0ug, flutti Huddersfield Town ni\u00f0ur \u00far Premier League. S\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur besta li\u00f0i\u00f0 leika\u00f0 \u00ed n\u00e6stbestu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship.\n\nHuddersfield liggur \u00ed ensku regi\u00f3nini Yorkshire og Humber, uml. 30 kilometrar \u00ed ein \u00fatsynning av b\u00fdnum Leeds.\n\nLeikarar\n\nN\u00faverandi h\u00f3pur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: htafc.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44733", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nicola%20Sturgeon", "title": "Nicola Sturgeon", "text": "Nicola Sturgeon (f\u00f8dd 19. juli 1970 \u00ed Irvine \u00ed North Ayrshire) \ner skotskur politikari. \n\nS\u00ed\u00f0an 14. november 2014 er hon forkvinna \u00ed skotska loysingarflokkinum SNP (Scottish National Party). \nTann 20. november 2014 gj\u00f8rdist hon fimti fyrstir\u00e1\u00f0harrin \u00ed Skotlandi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nMembers of the Scottish Parliament, parliament.scot\n Sturgeon vil hava n\u00fdggja f\u00f3lkaatkv\u00f8\u00f0u um loysing, Kringvarp F\u00f8roya, 30 Nov 2020 \n Sturgeon: Skotland f\u00e6r fullveldi um f\u00e1 \u00e1r, dagur.fo, 11. februar 2019\n\nKeldur\n\nSkotar"}
{"id": "44734", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kmentahei%C3%B0ursl%C3%B8n%20til%20minnis%20um%20Astrid%20Lindgren", "title": "B\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8n til minnis um Astrid Lindgren", "text": "B\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8n til minnis um Astrid Lindgren (svenskt: Litteraturpriset till Astrid Lindgrens minne, enskt: Astrid Lindgren Memorial Award) er ein altj\u00f3\u00f0a vir\u00f0isl\u00f8n fyri b\u00f3kmentir til b\u00f8rn, stovna\u00f0 av svensku stj\u00f3rnini \u00ed 2002 fyri at hei\u00f0ra svenska barnab\u00f3ka rith\u00f8vundin Astrid Lindgren (1907\u20132002). Vir\u00f0isl\u00f8nin er fimm milli\u00f3nir svenskar kr\u00f3nur, ta\u00f0 ger vir\u00f0isl\u00f8nina til at st\u00f8rstu av hesum slag \u00ed pengum \u00ed heiminum. The annual cost of 10 million SEK (in 2008) is financed with tax money.\n\nVinnarar \n\n2003: Maurice Sendak, USA\n2003: Christine N\u00f6stlinger, Eysturr\u00edki\n2004: Lygia Bojunga Nunes, Brasil\n2005: Philip Pullman, St\u00f3ra Bretland \n2005: Ry\u014dji Arai, Japan\n2006: Katherine Paterson, USA\n2007: Banco del Libro, Venezuela\n2008: Sonya Hartnett, Avstralia\n2009: Tamer Institute for Community Education, Palestina\n2010: Kitty Crowther, Belgia\n2011: Shaun Tan, Avstralia\n2012: Guus Kuijer, Ni\u00f0urlond\n2013: Isol, Argentina\n2014: Barbro Lindgren, Sv\u00f8r\u00edki\n2015: Project for the Study of Alternative Education in South Africa (PRAESA, partur av University of Cape Town), Su\u00f0urafrika\n2016: Meg Rosoff, USA/St\u00f3ra Bretland\n2017: Wolf Erlbruch, T\u00fdskland\n2018: Jacqueline Woodson, USA\n2019: Bart Moeyaert, Belgia\n2020: Baek Hee-Na, Su\u00f0urkorea\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n ALMA.se\n\nB\u00f3kmenta vir\u00f0is- og hei\u00f0ursl\u00f8nir\nSvenskar b\u00f3kmentahei\u00f0ursl\u00f8nir"}
{"id": "44736", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mary%20Wollstonecraft", "title": "Mary Wollstonecraft", "text": "Mary Wollstonecraft (\u00fattala: /\u02c8w\u028alst\u0259nkr\u0251\u02d0ft/; f\u00f8dd 27. apr\u00edl 1759 \u00ed Spitalfields, London, dey\u00f0 10. september 1797 \u00ed Somers Town, London) var enskur rith\u00f8vundur, heimspekingur  og undangongukvinna \u00ed str\u00ed\u00f0inum fyri kvinnur\u00e6ttindum.\n\nHon er mest kend fyri b\u00f3kina A Vindication of the Rights of Woman fr\u00e1 1792, eins og hon er kend fyri fer\u00f0afr\u00e1s\u00f8gnina Letters Written During a Short Residence in Sweden, Norway, and Denmark fr\u00e1 1796, sum gj\u00f8rdist best umt\u00f3kta b\u00f3kin hj\u00e1 henni um hesa t\u00ed\u00f0ina.\n\nHon er m\u00f3\u00f0ir Mary Shelley, rith\u00f8vund.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1759\nAndl\u00e1t \u00ed 1797\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "44752", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jane%20Austen", "title": "Jane Austen", "text": "Jane Austen (f\u00f8dd 16. desember 1775 \u00ed Steventon \u00ed Hampshire \u00ed Onglandi, \ndey\u00f0 18. juli 1817 \u00ed Winchester) var enskur rith\u00f8vundur. \n\nHon er mest kend fyri s\u00ednar romantisku skalds\u00f8gur, eitt n\u00fa \"Pride and Prejudice\" fr\u00e1 1813 og \"Emma\" fr\u00e1 1816.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1775\nAndl\u00e1t \u00ed 1817\nKvinnuligir rith\u00f8vundar\nEnskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "44758", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ghanzi%20District", "title": "Ghanzi District", "text": "Ghanzi District er ein av teimum 10 regi\u00f3nunum \u00ed Botsvana og hevur umlei\u00f0 43 370 \u00edb\u00fagvar.\nGhanzi er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Ghanzi District.\n\nRegi\u00f3nir \u00ed Botsvana"}
{"id": "44760", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Barbara%20vi%C3%B0%20Kv%C3%ADggj%C3%A1", "title": "Barbara vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1", "text": "Barbara vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1 (Gandakellingin \u00far Kv\u00edggj\u00e1). - F\u00f8dd umlei\u00f0 1640.\n\n\u00cd 1667 v\u00f3ru Abraham Isaksen og systir hansara Barbara Isaksdatter vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1 \u00ed r\u00e6ttinum \u00e1k\u00e6rd fyri gand. \u2013 Joen Joensen \u00far H\u00f8rg og Katrine Joensdatter \u00far La\u00f0angar\u00f0i h\u00f8vdu reist \u00e1k\u00e6ru \u00edm\u00f3ti teimum. - Joen Joensen \u00e1k\u00e6rdi Barbaru fyri at hava gj\u00f8rt seg sj\u00fakan, vi\u00f0 at br\u00faka ein ganda-stein, t\u00ed tey s\u00f3tu ikki um s\u00e1tt b\u00e6\u00f0i. Katrine Joensdatter f\u00f8rdi fram at Kv\u00edggjaf\u00f3lkini h\u00f8vdu lova\u00f0 henni at hon skuldi koma at sita einkja og hetta var eisini hent.\n\nAbraham og Barbara blivu t\u00f3 fr\u00edkend \u00e1 tingi. Men ta\u00f0 sigst at Barbara lova\u00f0i ongant\u00ed\u00f0 aftur at n\u00fdta ganda-steinin og tveitti hann \u00ed Skor\u00f0afoss. \u2013 Skor\u00f0afossur er tann fossurin sum liggur t\u00e6tt vi\u00f0 h\u00fasini vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1 og sigst ganda-steinurin at liggja \u00ed Skor\u00f0afossi, tann dag \u00ed dag.\n\nBarbara vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1 er grivin millum t\u00fagvurnar, sum s\u00edggjast \u00e1 b\u00f8num omanfyri h\u00fasini vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1. \u2013 Barbara bleiv grivin her, antin eftir egnum ynski, ella t\u00ed kirkjan ikki vild at hon skuldi \u00ed v\u00edgda j\u00f8r\u00f0.\n\nTa\u00f0 sigst at gongur mann millum t\u00fagvurnar, skal mann koma \u00fat fyri eina vanlukku \u00e1\u00f0renn \u00e1ri\u00f0 er at enda komi\u00f0.\n\nKona Abrahams \u00e6t eisini Barbara (Barbara Hansdatter) og var \u00e6tta\u00f0 \u00far Sk\u00e1lav\u00edk, men ta\u00f0 var systurin sum var tann kenda gandakellingin \u201dBarbara vi\u00f0 Kv\u00edggj\u00e1\u201d.\n\nHelst bleiv Barbara ongant\u00ed\u00f0 gift og fekk heldur ikki b\u00f8rn. Br\u00f3\u00f0urd\u00f3ttir hennara Ragnhild Abrahamsdatter, arva\u00f0i hana. Sum grundgeving fyri arvin stendur \u00ed tingb\u00f3kini Anno 1696 den 9. Junii, at Ragnhild \u201dhavde tient hende og sett hende til gode udj hendes Alderdom\u201d.\n\n(A\u00f0rar fr\u00e1sagnir um Barbaru eru \u00ed s\u00f8gnini um \u201cGuttorm \u00ed M\u00fala\u201d).\n\nF\u00f8royskar sagnir\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "44761", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADsarnir%20%C3%AD%20Akrabergi", "title": "Fr\u00edsarnir \u00ed Akrabergi", "text": "Fyrstu skrivligu fr\u00e1sagnir um Fr\u00edsar \u00ed F\u00f8royum eru fr\u00e1 seinastu t\u00edggju\u00e1runum \u00ed 18. \u00f8ld, og t\u00e6r eru eftir munnligari fr\u00e1s\u00f8gn.\n\nS\u00f8gnin sigur, at Fr\u00edsarnir b\u00faleika\u00f0ust \u00ed Akrabyrgi \u00ed Su\u00f0uroy. - N\u00e6r Fr\u00edsarnir komu til F\u00f8royar, er ikki greitt, men onkur vil ver\u00f0a vi\u00f0, at fr\u00edsar longu h\u00f8vdu b\u00fasta\u00f0 \u00ed Su\u00f0uroy \u00ed \u00e1r 800. - \u00cd 700-800 talinum r\u00fdmdu fr\u00edsar undan t\u00ed franska konginum og b\u00fasettust \u00e1 oyggjunum \u00e1 vestur s\u00ed\u00f0u Jyllands (Su\u00f0urslesvig). Ta\u00f0 kann v\u00e6l hugsast, at nakrir av teimum sigldu enn longri nor\u00f0ur, heilt til F\u00f8royar. - Ein gomul s\u00f8gn sigur, at nor\u00f0an fyri t\u00e6r Bretsku oyggjarnar skuldi ein oyggj liggja, sum nevndist \u201dFrislandia,\u201d og kann hetta v\u00e6l hava veri\u00f0 Su\u00f0uroy.\n\nTann danski kongurin Abel, sum fall \u00ed bardaga vi\u00f0 Nor\u00f0urfr\u00edsar \u00ed 1252, hev\u00f0i riki\u00f0 n\u00f3gv av f\u00f3lkinum, sum b\u00fa\u00f0i \u00e1 teimum nor\u00f0fr\u00edsisku oyggjunum \u00fat \u00ed Vesturhavi\u00f0, og hesi f\u00f3lk v\u00f3ru sigld til \u201doyggjarnar \u00ed vestri\u201d. \u2013 Ta\u00f0 er ikki \u00f3hugsandi, at hesir fr\u00edsar, sum fl\u00fdddu undan danska konginum, longu t\u00e1 hava kent til \u201dFr\u00edslandia\u201d og hava lagt lei\u00f0ina til F\u00f8royar. \u00a0\n\nT\u00e1 ta\u00f0 b\u00fa\u00f0i flest fr\u00edsar \u00ed Akrabyrgi, v\u00f3ru ikki minni enn 13 h\u00fas, og v\u00f3ru hesi h\u00fas so mannsterk, at teir kundu manna tvey skip vi\u00f0 12 \u00e1rum \u00ed hv\u00f8rjum bor\u00f0i. - Skipini h\u00f8vdu fr\u00edsarnir liggjandi uppi \u00e1 m\u00f8lini \u00ed Sumba. \u2013 Skipini blivu br\u00fakt til r\u00e1nsfer\u00f0ir og komu v\u00ed\u00f0a um. Best umt\u00f3ktu v\u00e1pn hj\u00e1 fr\u00edsinum v\u00f3ru langir kn\u00edvar (eisini nevndur Sax) og langir stavar, sum h\u00f8vdu kr\u00f3kar og langan p\u00edk \u00ed endanum. \u00a0\n\nSumba, sum er ein av teimum gomlu ni\u00f0urseturbygdunum \u00ed F\u00f8royum, og t\u00e1 Akraberg bert liggur stutta lei\u00f0 fr\u00e1 bygdini, hava fr\u00edsarnir \u00ed Akrabyrgi og nor\u00f0b\u00fagvarnir \u00ed Sumba \u00f3iva\u00f0 veri\u00f0 so t\u00e6tt kn\u00fdttir, at teir hava veri\u00f0 at kalla ein samla\u00f0 b\u00faseting. \n\nTann kendasti fr\u00edsin \u00ed Akrabergi var Hergeir, eisini nevndur \u201dB\u00f3ndin \u00ed Akrabyrgi\u201d. Hann var v\u00ed\u00f0agitin ma\u00f0ur fyri styrki, og hann \u00e1tti \u00e1tta pr\u00fa\u00f0ar og menniligar synir. \u2013 Hergeir er kendur fr\u00e1 s\u00f8gnini um \u201dBardagan \u00ed Mannafelsdali\u201d. Hann sigst at hava ni\u00f0urbrent bispagar\u00f0in \u00ed Kirkjub\u00f8, ste\u00f0ga\u00f0 byggingini av Kirkjub\u00f8arm\u00farinum og dripi\u00f0 \u201dM\u00fas\u201d, varamann hj\u00e1 f\u00f8royska bispinum Erlendi. Hetta hendi \u00e1r 1307.\n\nS\u00f8gnin sigur, at ein fr\u00edsi \u00far Akrabyrgi var um j\u00f3lahalguna komin nor\u00f0ur til Ei\u00f0is. Illst\u00f8\u00f0a t\u00f3k seg upp millum fr\u00edsan og ei\u00f0ismenn \u00ed Myr\u00f0mansstovu, og fr\u00edsin var\u00f0 myrdur. - Hetta skuldi vera ein atvoldin til, at Akrabergsb\u00f3ndin leg\u00f0i upp\u00ed str\u00ed\u00f0i\u00f0 m\u00f3ti nor\u00f0anmonnum og bispinum \u00ed hevnis\u00f8ku yvir s\u00edn myrda hir\u00f0mann.\n\nT\u00e1 i\u00f0 s\u00f3ttin svarta kom til Su\u00f0uroyar uml. 1350, doy\u00f0u \u00f8ll Fr\u00edsah\u00fasini \u00fat. Bert tveir fr\u00edsar yvirlivdu svartadey\u00f0a, og fluttu teir heim til Sumbiar og giftust har.\n\nF\u00f8royskar sagnir\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "44762", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bardagin%20%C3%AD%20Mannafelsdali.%20%28uml.%201307%29.", "title": "Bardagin \u00ed Mannafelsdali. (uml. 1307).", "text": "Bardagin \u00ed Mannafelsdali. Uml. 1307.\n\n\u00cd Akrabyrgi vi\u00f0 Sumba h\u00f8vdu fr\u00edsar b\u00fasta\u00f0. H\u00f8vdingur teirra var Hergeir, eisini kalla\u00f0ur \u201cb\u00f3ndin \u00ed Akrabyrgi\u201d. Hann var vi\u00f0gitin ma\u00f0ur fyri styrki og \u00e1tti \u00e1tta pr\u00fa\u00f0ar og reystar synir.\n\nUm somu t\u00ed\u00f0, hesin b\u00f3ndin livdi, er sagt, at grundv\u00f8llurin var lagdur til kirkjum\u00farin, sum stendur enn \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed Streymoy.\n\nErlendur, sum var nor\u00f0ma\u00f0ur og fyrrverandi k\u00f3rsbr\u00f3\u00f0ir vi\u00f0 d\u00f3mkirkjuna \u00ed Bj\u00f8rgvin (Bergen), var\u00f0 v\u00edgdur til biskup \u00ed F\u00f8royum av erkabiskupinum \u00ed Nidaros (Trondheimi) \u00ed januar 1268. \u2013 Erlendur sigst at vera tann biskupur, sum l\u00e6t byggja \u201cM\u00farin \u00ed Kirkjub\u00f8\u201d. - Sagt ver\u00f0ur, at Erlendur r\u00edka\u00f0i F\u00f8roya kirkju, og ta\u00f0 kann ikki merkja anna\u00f0, enn at t\u00e6r ognir, sum hann leg\u00f0i undir kirkjuna - og sum ikki v\u00f3r\u00f0u givnar - hava veri\u00f0 tiknar fr\u00e1 F\u00f8roya f\u00f3lki.\n\nHann leg\u00f0i n\u00f3gva j\u00f8r\u00f0 undir kirkjuna og p\u00edndi st\u00f3rar skattir av f\u00f8royingum, fyri at f\u00e1a kirkjuna bygda\u00f0 sum pr\u00fd\u00f0iligast. Hetta l\u00edka\u00f0i ikki \u00f8llum, og \u00f8ll, i\u00f0 b\u00fa\u00f0u fyri sunnan H\u00f3risg\u00f8tu (\u00ed Su\u00f0urstreymoy, Sandoy, Sk\u00favoy og Su\u00f0uroy), s\u00fdttu fyri at rinda skattin. \u2013 Oddama\u00f0ur fyri uppreisturin var Hergeir \u00far Akrabergi. - Erlendur kallar Hergeir \u00ed br\u00e6vi til norska kongin fyri ein \u201cBelials sonur\u201d, f\u00edggindi Gu\u00f0s og t\u00ed Kristnu kirkjunar og eitt \u00f3fri\u00f0armenni.\n\nAt enda er Erlendur noyddur at fara til Noregs at verja seg \u00edm\u00f3ti \u00e1k\u00e6runum fr\u00e1 F\u00f8royingum. Tann norski kongurin H\u00e1kun Magnusson V (1270-1319) var noyddur at taka stig m\u00f3ti Erlendi og kalla hann heim til Noregs orsaka\u00f0 av str\u00ed\u00f0i hansara vi\u00f0 f\u00f8royingar, t\u00ed hetta str\u00ed\u00f0 kundi ska\u00f0a vi\u00f0urskiftini millum f\u00f8royingar og Norsku kr\u00fanuna.\n\nStr\u00ed\u00f0i millum sunnanmenn og F\u00f8roysku kirkjuna endar t\u00f3 ikki her. Varama\u00f0ur Erlendur, (M\u00fas), heldur \u00e1fram vi\u00f0 byggingina av Kirkjub\u00f8m\u00farinum og at p\u00edna skatt av f\u00f8royingum. Ta\u00f0 endar vi\u00f0 v\u00e1pna\u00f0um uppreistri.\n\nNor\u00f0anmenninir skuldu koma saman \u00ed Nor\u00f0streymoy og samla li\u00f0 fyri at herja \u00e1 hinar og k\u00faga teir undir biskupin. Men t\u00e1 i\u00f0 sunnanmenn fingu nj\u00f3sning av hesum, t\u00f3ku teir seg eisini saman \u00ed flokk og f\u00f3ru sum skj\u00f3tast nor\u00f0ur \u00ed m\u00f3ti teimum.\n\n\u00cd Mannafelsdali, sum er nor\u00f0an fyri Kaldbaksbotn, m\u00f8ttust herarnir og ruku saman \u00ed bardaga. Sunnanmenn v\u00f3ru vi\u00f0 undirlutan og m\u00e1ttu v\u00edkja, og har var\u00f0 st\u00f3rt mannfall. \u00cd dalinum s\u00edggjast enn mangir heyggjar, har teir, sum fingu bana \u00ed hesum bardaga, sigast at vera grivnir. Fyri nor\u00f0an dalin stendur ein st\u00f3rur steinur, sum kallast Brynjumannabor\u00f0, og ta\u00f0 er s\u00f8gn, at hann hevur fingi\u00f0 navn av t\u00ed, at nor\u00f0anmenninir hildu sigursveitslu har, t\u00e1 i\u00f0 sunnanmenn fl\u00fdddu. \n\n\u00c1ri\u00f0 eftir komu sunnanmenn aftur at hevna henda \u00f3sigur. T\u00e1 st\u00f3\u00f0 str\u00ed\u00f0i\u00f0 \u00ed dalinum vi\u00f0 bygdina \u00ed Kollafir\u00f0i, og n\u00fa vunnu sunnanmenn sigur \u00e1 hinum partinum og drupu n\u00f3gv f\u00f3lk. Varama\u00f0ur Bispsins, (M\u00fas), m\u00e1tti fl\u00fdggja undan og slapp heilbjargin til Bispasetri\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8. Sunnanmenn vildu ikki gevast, fyrr enn teir h\u00f8vdu dripi\u00f0 M\u00fas og f\u00f3ru t\u00ed eftir honum. Avr\u00e1tt var\u00f0, at b\u00f3ndan \u00ed Akrabyrgi, sum var h\u00f8vdingur teirra, skuldi drepa hann. M\u00fas var sloppin upp \u00e1 kirkjum\u00farin vi\u00f0 \u00f8ks \u00ed hendi at verja seg vi\u00f0. Akrabergsb\u00f3ndin og hansara menn st\u00f3\u00f0u undir m\u00farinum \u00ed tr\u00edggjar dagar og tv\u00e6r n\u00e6tur. T\u00e1 i\u00f0 tri\u00f0i dagurin var li\u00f0in at kv\u00f8ldi, fell M\u00fas \u00ed \u00f3vit av svongd og tosta og datt \u00fat av m\u00farinum ni\u00f0ur \u00e1 j\u00f8r\u00f0ina, og var\u00f0 hann dripin av b\u00f3ndanum. S\u00ed\u00f0ani brendi sunnanmenn bispasetri\u00f0 \u00ed Kirkjub\u00f8 \u00ed grund. Erlendur, sum sigst at hava veri\u00f0 \u201csj\u00f3nskur\u201d, st\u00f3\u00f0 um sama mundi\u00f0 vi\u00f0 vindeyga\u00f0 \u00ed kamari s\u00ednum \u00ed Bergen og gr\u00e6t, t\u00ed hann \u00ed einari sj\u00f3n s\u00e1 bispagar\u00f0in \u00ed Kirkjub\u00f8 brenna. \u00a0\n\nErlendur doy\u00f0i \u00ed Bergen 13. juni 1308 og er grivin har. - \u00cd 1420 bleiv gr\u00f8vin hj\u00e1 Erlendi opna\u00f0 og \u00ed gr\u00f8vuni l\u00e1 ein bl\u00fdtalva, \u00a0sum vi\u00f0 r\u00fanaskrift og \u00e1 lat\u00ednskum umr\u00f8ddi str\u00ed\u00f0i\u00f0 millum Erland Bisp og akrabergsb\u00f3ndan Hergeir.\n\n\u00cd 1350 kom s\u00f3ttin svarta og t\u00fdndi\u00f0 mest alt f\u00f3lki\u00f0 \u00ed F\u00f8royum. D\u00f3mkirkjan av steini, Kirkjub\u00f8m\u00farurin, f\u00f3r \u00ed s\u00f8guna og bleiv ongant\u00ed\u00f0 gj\u00f8rd li\u00f0ug. \u00a0 \u00a0 \u00a0\n\nF\u00f8royskar sagnir\nF\u00f8roya s\u00f8ga"}
{"id": "44764", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Galileo%20Galilei", "title": "Galileo Galilei", "text": "Galileo di Vincenzo Bonaiuti de' Galilei (f\u00f8ddur 15. februar 1564 \u00ed Pisa, dey\u00f0ur 8. januar 1642 \u00ed Arcetri uttan fyri Firenze) \nvar italskur heimspekingur, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, verkfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n P\u00f3l Jespersen: Galileo Galilei, ein fyribo\u00f0an um n\u00fdtt t\u00ed\u00f0arhvarv \u00ed v\u00edsindunum, snar.fo\nGalileo Galilei, mcs.st-andrews.ac.uk (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nItaliarar\nHeimspekingar\nSt\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingar\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar\nAlisfr\u00f8\u00f0ingar\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1560-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1640-\u00e1runum"}
{"id": "44767", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giordano%20Bruno", "title": "Giordano Bruno", "text": "Giordano Bruno (f\u00f8ddur og doyptur undir navninum Filippo Bruno \u00ed januar m\u00e1na\u00f0i 1548 \u00ed Nola n\u00e6r vi\u00f0 Napoli \u00ed Su\u00f0uritalia, dey\u00f0ur 17. februar 1600 \u00ed R\u00f3m) var italskur heimspekingur, stj\u00f8rnfr\u00f8\u00f0ingur og prestur. \n\nHann helt fast um, at t\u00ed\u00f0in og alheimurin eru \u00f3endanlig og at okkara s\u00f3lskipan er bara ein av \u00f3endaliga n\u00f3gvum s\u00f3lskipanum.\n\nGiordano Bruno var\u00f0 handtikin 22. mai 1592 \u00ed Venesia. \u00cd n\u00e6stan \u00e1tta \u00e1r var\u00f0 hann avhoyrdur og p\u00edndur. \nLoksins var\u00f0 hann d\u00f8mdur til dey\u00f0a og brendur \u00e1 b\u00e1li hin 17. februar 1600 \u00e1 Campo de' Fiori \u00ed R\u00f3m.\n\nGiordano Bruno var fyrsti heimspekingurin, i\u00f0 skriva\u00f0i \u00e1 italskum.\n\n\u00datg\u00e1vur (\u00farval) \n De umbris idearum (Paris 1582)\n Ars memoriae (Paris 1582)\n Candelaio (Paris 1582)  \n Sigillus sigillorum (London 1583)\n La cena de le ceneri (London 1584)\n De l\u2019infinito, universo e mondi (London 1584)\n De la causa, principio e uno (London 1584)\n Lampas triginta statuarum (Wittenberg 1587) \n Oratio valedictoria (Wittenberg 1588)\n De rerum principiis et elementis et causis (Helmstedt 1590)\n De monade numero et figura (Frankfurt 1591)\n Il triplici minimo et la misura ad trium speculativarum scientiarum et multarum activarum (Frankfurt 1591)\n De Immenso et Innumerabilibus Liber I\u2013VI (Frankfurt 1591)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n P\u00f3l Jespersen: Galileo Galilei, ein fyribo\u00f0an um n\u00fdtt t\u00ed\u00f0arhvarv \u00ed v\u00edsindunum, snar.fo\n\nKeldur \n\nItaliarar\nHeimspekingar\nPrestar\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingar\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1540-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1600-\u00e1runum"}
{"id": "44768", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bruno%20Ganz", "title": "Bruno Ganz", "text": "Bruno Ganz (f\u00f8ddur 22. mars 1941 \u00ed Z\u00fcrich \u00ed Sveis, dey\u00f0ur 16. februar 2019 \u00ed W\u00e4denswil-Au, sunnan fyri Z\u00fcrich) \nvar sveisiskur sj\u00f3nleikari.\n\nBruno Ganz, sum tosa\u00f0i fl\u00f3tandi t\u00fdskt, italskt, enskt og franskt, byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum sj\u00f3nleikari \u00ed 1960. Hann hevur s\u00ed\u00f0ani sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed n\u00f3gvum filmum og sj\u00f3nleikum, m.a. Hamlet og Peer Gynt og arbeitt saman vi\u00f0 fleiri kendum og n\u00fdskapandi filmsleikstj\u00f3rum sum eitt n\u00fa Werner Herzog, Eric Rohmer, Francis Ford Coppola og Wim Wenders. Ganz var serliga kendur fyri at hava sp\u00e6lt Adolf Hitler \u00ed \"Der Untergang\", sum kom \u00fat \u00ed 2004. Filmurin, sum var\u00f0 tilnevndur ein Oscar, sn\u00fdr seg um s\u00ed\u00f0stu dagarnar hj\u00e1 Hitler.\n\nSeinasti filmurin, sum hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed, var \"The House that Jack Built\" hj\u00e1 Lars von Trier \u00ed 2018.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Bruno Ganz, filmportal.de (\u00e1 t\u00fdskum)\n Bruno Ganz, imdb.com (\u00e1 enskum)\n  Bruno Ganz, dfi.dk (\u00e1 donskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f3lk \u00far Sveis\nSj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "44769", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Christian%20%C3%98rsted", "title": "Hans Christian \u00d8rsted", "text": "Hans Christian \u00d8rsted (f\u00f8ddur 14. august 1777, dey\u00f0ur 9. mars 1851) var danskur alisfr\u00f8\u00f0ingur og evnafr\u00f8\u00f0ingur. \n\nHann er serliga kendur fyri at hava veri\u00f0 tann fyrsti sum framleiddi aluminium (\u00ed 1825), \nog fyri at hava uppdaga\u00f0, at ta\u00f0 er beinlei\u00f0is samband millum ravmagn og sigulmagn (magnetismu).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nHans Christian \u00d8rsted, runeberg.org (\u00e1 donskum)\nHans Christian \u00d8rsted, magnet.fsu.edu (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nDanir\nEvnafr\u00f8\u00f0ingar\nAlisfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1777\nAndl\u00e1t \u00ed 1851"}
{"id": "44771", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Edison", "title": "Thomas Edison", "text": "Thomas Alva Edison (f\u00f8ddur 11. februar 1847 \u00ed Milan \u00ed Ohio, dey\u00f0ur 18. oktober 1931 \u00ed West Orange, n\u00e6r vi\u00f0 Newark \u00ed New Jersey) var amerikanskur uppfinnari, verkfr\u00f8\u00f0ingur og vinnul\u00edvsma\u00f0ur.\n\nEdison ver\u00f0ur mettur at vera ein tann t\u00fddningarmesti uppfinnarin \u00ed n\u00fdggjari t\u00ed\u00f0.\nMillum manna var\u00f0 hann ofta eyknevndur \"Gandakallurin fr\u00e1 Menlo Park\".\nHann fekst m.a. vi\u00f0 ravl\u00f8\u00f0, akf\u00f8r, jarnbreytaratl\u00e1t, skrivimaskinur og ravmagnslampur. \nEdison uppfann \u00ed  1877 fonografin og hann f\u00f3r undir at framlei\u00f0a gl\u00f8\u00f0iperur \u00ed 1879. Sum upphavsma\u00f0ur fekk hann fleiri enn 1000 einkar\u00e6ttindi \u00ed USA.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nEdison, Thomas Alva, anb.org (\u00e1 enskum)\nBiography Of Thomas Alva Edison, thomasedison.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1847\nAndl\u00e1t \u00ed 1931\nUppfinnarar"}
{"id": "44774", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/TIX", "title": "TIX", "text": "Andreas Haukeland, betri kendur sum TIX, (f\u00f8ddur 12. apr\u00edl 1993 \u00ed B\u00e6rum) er ein norskur t\u00f3nleikari, sangari og sangskrivari.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n2016 - D\u00f8mt og ber\u00f8mt\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \n Tix\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993\nNorskir sangarar\nLuttakarar \u00ed Eurovision Song Contest 2021"}
{"id": "44776", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Friedrich%20Engels", "title": "Friedrich Engels", "text": "Friedrich Engels (f\u00f8ddur 28. november 1820 \u00ed Barmen \u00ed Rhein-landslutinum \u00ed Prusslandi, \u00ed dag byarpartur av Wuppertal \u00ed Nordrhein-Westfalen, dey\u00f0ur 5. august 1895 \u00ed London) var t\u00fdskur heimspekingur, b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur, \u00eddna\u00f0arma\u00f0ur, herna\u00f0ars\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur og kollveltingarma\u00f0ur. \n\n\u00cd 1844 gj\u00f8rdist Friedrich Engels vinma\u00f0ur vi\u00f0 Karl Marx. \nTeir b\u00e6\u00f0i mentu eitt \u00e1st\u00f8\u00f0i, sum teir nevndu 'tann v\u00edsindaliga sosialisman', men sum \u00ed dag er betur kent undir heitinum marxisma.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Engels, Friedrich, deutsche-biographie.de (stutt \u00e6vis\u00f8ga, \u00e1 t\u00fdskum)\n Friedrich Engels, britannica.com (stutt \u00e6vis\u00f8ga, \u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nT\u00fdskarar\nHeimspekingar\nFr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1820\nAndl\u00e1t \u00ed 1895"}
{"id": "44778", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Solberg", "title": "Solberg", "text": "Solberg er ein bygd \u00ed \u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\n\u00d6rnsk\u00f6ldsviks kommuna"}
{"id": "44790", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Johan%20Midjord", "title": "Thomas Johan Midjord", "text": "Thomas Johan Midjord (5. septembur 1870 - 5. januar 1940) var sk\u00f3makari og politikari fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin.\n\nHann var giftur Karen Berthe Frederikke Schr\u00f8ter (1874 - 1917), sum var d\u00f3ttir handilsmann og politikara Johan Hendrik Schr\u00f8ter.\n\nThomas Johan var l\u00f8gtingslimur fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum fr\u00e1 1924 - 1928\n\nKeldur"}
{"id": "44791", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olsensystkinini", "title": "Olsensystkinini", "text": "Olsensystkinini \u00far Rituv\u00edk v\u00f3ru heimsins elsti systkinnab\u00f3lkur av 12, og runda\u00f0u tey samanlagt 1.000 \u00e1r \u00ed 2012, t\u00e1 i\u00f0 ta\u00f0 elsta var 91 og ynskta var 73 \u00e1ra gamalt.\n\nHeimsmeti\u00f0 var\u00f0 sta\u00f0fest tann 27. august 2014, og gj\u00f8rdist 1.025 \u00e1r og 41 dagar. H\u00f3ast heimsmeti\u00f0 var\u00f0 sett \u00ed 2014, hevur ta\u00f0 ikki veri\u00f0 endurn\u00fdggja\u00f0, men kann teljast fram til tann 9. juli 2017, t\u00e1 i\u00f0 Magnus Salomon, elst av systkinunum anda\u00f0ist. \n\nMamman Elsebeth Olsen, f. Jacobsen, av Nesi, livdi fr\u00e1 18. novembur, 1890 - 16. januar 1976, me\u00f0an p\u00e1pin, Magnus Olsen (Magnus \u00ed Rituv\u00edk), livdi fr\u00e1 25. juni 1890 - 13. desembur 1940.\n\nMagnus Salomon var navnframur skipari, men doy\u00f0i av krabba \u00ed 1940, bert 50 \u00e1ra gamal. T\u00e1 st\u00f3\u00f0 Elsebeth eftir sum einkja, vi\u00f0 sm\u00e1um b\u00f8rnum, har ta\u00f0 ynskta einans var tvey \u00e1ra gamalt.\n\nSystkinini \n\n Magnus Salomon \"Maggi\" Olsen (30. oktober 1920 - 9. juli 2017)\n Vensil Olsen (8. oktober 1921)\n S\u00e1ra Malena (20. februar 1923 - 1. februar 2021)\n Marin Fredrikka (18. august 1924 - 2019)\n Arnholt Sofus (28. september 1925)\n Carl Sivar (25. januar 1928)\n Elly (14. februar 1930)\n Jaspur (24. juli 1932)\n Harry (3. september 1933 - 25. februar 2021)\n Mary Elina (8. december 1934 - 18. juli 2017)\n Amy (6. september 1936)\n Arni Kartin (30. juni 1938)\n\nKeldur"}
{"id": "44793", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Abu%20Dhabi", "title": "Abu Dhabi", "text": "Abu Dhabi (arabiskt: \u0623\u0628\u0648\u0638\u0628\u064a) er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed emiratinum Abu Dhabi og samstundis samveldissh\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og tann n\u00e6stf\u00f3lkar\u00edkasti b\u00fdurin \u00ed Sameindu Emirr\u00edkjunum \u00e1 Arabisku h\u00e1lvoynni. \u00cd 2015 hev\u00f0i b\u00fdurin umlei\u00f0 1,5 milli\u00f3nir \u00edb\u00fagvar.\n\nMi\u00f0b\u00fdar\u00f8ki\u00f0 er \u00e1 einari oyggj, i\u00f0 liggur \u00ed Persarafl\u00f3gvanum. Oyggin er uml. 70 ferkilometrar til st\u00f8ddar. Tr\u00edggjar br\u00fdr kn\u00fdta h\u00f8vu\u00f0soynna og meginlandi\u00f0 saman og fleiri sm\u00e1ar oyggjar liggur rundanum h\u00f8vu\u00f0soynna.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAbu Dhabi, wikivoyage. org (\u00e1 enskum)\nB\u00fdarpartar \u00ed Abu Dhabi, google.com\n\nKeldutilfar \n\nAbu Dhabi\nSameindu Emirr\u00edkini\nMi\u00f0eystur\nAsia"}
{"id": "44798", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nikita%20Khrusjtjov", "title": "Nikita Khrusjtjov", "text": "N\u00edk\u00edta Sergejevitj Khr\u00fasjtjov (russiskt: \u041d\u0438\u043a\u0438\u0442\u0430 \u0421\u0435\u0440\u0433\u0435\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0425\u0440\u0443\u0449\u0451\u0432; f\u00f8ddur 3. apr\u00edl 1894 \u00ed Kalinovka \u00ed Kursk Oblast, dey\u00f0ur 11. september 1971 \u00ed Moskva) var sovjetiskur politikari.\n\nHann var fr\u00e1 14. september 1953 til 14. oktober 1964 Fyrsti floksskrivarin \u00ed Kommunistaflokki Sovjetsamveldsins  \nog harvi\u00f0 kommunistiski statslei\u00f0arin \u00ed Sovjetsamveldinum. \n\nN\u00fdggi politikkurin hj\u00e1 honum aftan\u00e1 dey\u00f0a Stalins er kendur undir heitinum avstalinisering, \nh\u00f3ast Khrusjtjov \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num vi\u00f0 Stalin \u00e1 odda hev\u00f0i veri\u00f0 tr\u00fafastur fylgisveinur einar\u00e6\u00f0isharrans. \n\u00cd 1938 gj\u00f8rdist Nikita Khrusjtjov Fyrsti floksskrivarin \u00ed ukrainska Kommunistaflokkinum.\nFyri s\u00edn leiklut undir stj\u00f3rnart\u00ed\u00f0ini hj\u00e1 Stalin fekk hann ta\u00f0 eykanavni\u00f0 \"slaktarin \u00far Ukraina\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nNikita Khrusjtsjov, snl.no (\u00e1 norskum)\n\nKeldur \n\nRussar\nUkrainar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1894\nAndl\u00e1t \u00ed 1971"}
{"id": "44802", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Okkara", "title": "Okkara", "text": "Okkara er ein f\u00f8royskur \u00f8lframlei\u00f0ari. \n\nTann 18. juni \u00ed 2020 var\u00f0 kunngj\u00f8rt, at Okkara var\u00f0 keypt av kappingarneytanum F\u00f6roya Bj\u00f3r.\n\nR\u00fasdrekka\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "44803", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bryggjar%C3%AD", "title": "Bryggjar\u00ed", "text": "Listi yvir f\u00f8roysk bryggjar\u00ed\n\n Biskupskelda (2021)\n DISM\n Faer Isles (2019)\n F\u00f6roya Bj\u00f3r (1888)\n Okkara\n Restorffs Bryggjar\u00ed\n\nR\u00fasdrekka\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur\nListar"}
{"id": "44804", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Biskupskelda", "title": "Biskupskelda", "text": "Biskupskelda er eitt f\u00f8royskt mikrobryggjar\u00ed, sum bryggjar \u00f3filtrera\u00f0 spesial\u00f8l vi\u00f0 handkraft (craft beer).\n\nBryggjar\u00edi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2021, hevur heimsta\u00f0 \u00ed V\u00e1gi, og er fyrsta g\u00f3\u00f0kenda bryggjar\u00ed \u00ed Su\u00f0uroynni. Fr\u00e1 byrjan hevur Biskupskelda framleitt 2500 \u00f8l um m\u00e1na\u00f0in.\n\nUm Biskupskeldu \nNavni\u00f0 \u00e1 bryggjar\u00ednum kemur fr\u00e1 einari keldu, sum er at finna vi\u00f0 bygdag\u00f8tuna millum V\u00e1g og F\u00e1mjin, naka\u00f0 sunnanfyri Ryskivatn. Navni\u00f0 \u00e1 kelduni er elligamalt, og man veit ikki n\u00e6r ella hva\u00f0an navni\u00f0 stavar. \u00cd gomlum d\u00f8gum plagdu f\u00f3lk at drekka av kelduni, sum seg\u00f0ist at ver\u00f0a ein heilsub\u00f3tarkelda. H\u00f3ast vatni\u00f0 \u00ed \u00f8linum fr\u00e1 Biskupskeldu ikki eru \u00far kelduni sj\u00e1lvari, so stavar ta\u00f0 fr\u00e1 \u00f8kinum, har i\u00f0 Biskupskelda er. \n\nEins og navni\u00f0 \u00e1 bryggjar\u00ednum sipar til eitt s\u00f8guligt sta\u00f0, eru \u00f8lirnar \u00ed framlei\u00f0sluni hj\u00e1 Biskupskeldu eisini sipandi til sagnir \u00far Su\u00f0uroynni.\n\nV\u00f8rur \n\n Huldugentan - NEIPA \u00f8l vi\u00f0 smakki av sitrus og frukt. 5,8% alc.\n Ottar - lj\u00f3s gull\u00f8l vi\u00f0 smakki av humlu, karamel, bl\u00f3mu og hunangi. 5,8% alc.\n Sn\u00e6bj\u00f8rn - pilsnar \u00f8l. 4,6% alc.\n\nKeldulisti \n\nR\u00fasdrekka\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "44805", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Faer%20Isles", "title": "Faer Isles", "text": "Faer Isles er ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka, sum framlei\u00f0ir whisky og ginn, og er stovnsett \u00ed 2019.\n\n\u00c6tlanin hj\u00e1 Faer Isles er at byggja eitt bryggjar\u00ed \u00ed Kv\u00edv\u00edk, har fyrit\u00f8kan eigur 2000 fermetrar av lendi. Eisini er \u00e6tlan um at goyma whisky \u00ed Vestmanna \u00e1 leiga\u00f0um grundstykki.\n\nFelagi\u00f0 er stovnsett av Boga Mouritsen, sum fekk hugskoti\u00f0 um at framlei\u00f0a whisky, \u00e1lei\u00f0 um sama mundi\u00f0, sum t\u00e1 i\u00f0 whisky-\u00e1hugafelagi\u00f0 Einmalt var\u00f0 stovnsett. Bogi er saman vi\u00f0 D\u00e1nial Hoydal stovnsetari av Faer Isles.\n\nV\u00f8ruskr\u00e1 \n Whisky, 50 cl (46%) \n Whisky, 50 cl, 3 \u00e1ra gamalt, cask strength (60%) \n Ginn, 50 cl (43%)\n\nKeldulisti \n\nR\u00fasdrekka\nF\u00f8royskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "44807", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/AFC%20Bournemouth", "title": "AFC Bournemouth", "text": "Athletic Football Club Bournemouth er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed enska b\u00fdnum Bournemouth. \nBesta li\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed n\u00e6stovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1899 vi\u00f0 navninum Boscombe FC.\n\u00cd 1923 var\u00f0 felagi\u00f0 valt inn \u00ed The Football League og navni\u00f0 var\u00f0 broytt til Bournemouth and Boscombe Athletic FC. \n\u00cd 1972 fekk felagi\u00f0 n\u00faverandi heiti\u00f0. \n\nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Cherries\", sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Dean Court \u00ed Bournemouth. \nB\u00fdurin er \u00e1 su\u00f0urstrondini \u00ed Onglandi, sunnan fyri Salisbury og naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar Southampton og Dorchester.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: afcb.co.uk\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44808", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Norwich%20City%20F.C.", "title": "Norwich City F.C.", "text": "Norwich City Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed enska b\u00fdnum Norwich. \nBesta li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed n\u00e6stovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1902 og var\u00f0 valt inn \u00ed The Football League \u00ed 1920.\nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Canaries\", sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Carrow Road \u00ed Norwich. \nB\u00fdurin liggur \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num London.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: canaries.co.uk\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44809", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skeiva%20torni%C3%B0%20%C3%AD%20Pisa", "title": "Skeiva torni\u00f0 \u00ed Pisa", "text": "Skeiva torni\u00f0 \u00ed Pisa (italskt: Torre pendente di Pisa) \ner eitt v\u00ed\u00f0agiti\u00f0 fer\u00f0amannam\u00e1l \u00ed italska b\u00fdnum Pisa. \nKlokkutorni\u00f0 fr\u00e1 mi\u00f0\u00f8ld, i\u00f0 stendur beint vi\u00f0 d\u00f3mkirkjuna \u00ed Pisa, \ner 56,70 (ella 55,86) metrar h\u00f8gt og tv\u00f8rm\u00e1ti\u00f0 \u00e1 torni er 12 metrar.\nMilli\u00f3nir av f\u00f3lkum hava tra\u00f0ka\u00f0 tey 296 (ella 294) trappustigini upp \u00ed toppin.\n\nS\u00f8ga \nSkeiva torni\u00f0 var\u00f0 bygt \u00ed trimum stigum \nyvir eitt 200 \u00e1ra langt t\u00ed\u00f0arskei\u00f0. \nLongu t\u00e1 byrja\u00f0 var at byggja torni\u00f0 \u00ed 1100-talinum, \nm\u00e1tti arbei\u00f0i\u00f0 st\u00f8\u00f0ga\u00f0, t\u00ed ta\u00f0 t\u00f3k at hella su\u00f0ureftir. \nT\u00e1 var bygningurin bert \u00ed trimum h\u00e6ddum. \n\u00cd 1198 v\u00f3r\u00f0u t\u00e6r n\u00e6stu f\u00fdra h\u00e6ddirnar bygdar \u00ed vinkul \n\u00ed mun til l\u00e6gru h\u00e6ddirnar fyri at viga upp m\u00f3ti skeivleikanum. \n\u00cd 1372 var\u00f0 ovasta h\u00e6ddin bygd, og r\u00fami\u00f0 fylt vi\u00f0 klokkum.\n\nSo vi\u00f0 og vi\u00f0 gj\u00f8rdist torni\u00f0 eitt fer\u00f0af\u00f3lkam\u00e1l.\nMen seinast \u00ed 1900-talinum gj\u00f8rdist halli\u00f0 so st\u00f3rt, \nat ta\u00f0 gj\u00f8rdist vandamiki\u00f0 fyri vitjandi.\nT\u00e1 var\u00f0 halli\u00f0 mett til 5,5 stig. Ta\u00f0 merkir, \nat ovasti parturin av torninum hekk 4,5 metrar \nuttan fyri f\u00f3tin \u00e1 torninum.\n\nFyrst \u00ed 1990-\u00e1runum var\u00f0 torni\u00f0 stongt fyri almenninginum \nog ein st\u00f3r bjargingarroynd var\u00f0 sett \u00ed verk, \nt\u00ed ta\u00f0 var ikki bert vandi fyri, at 800 \u00e1ra gamla torni\u00f0 skuldi koppa; \neisini gr\u00f3tla\u00f0ingin s\u00e1 \u00fat til at spreingjast orsaka av st\u00f3ra tr\u00fdstinum. \nTorni\u00f0 var\u00f0 lati\u00f0 upp aftur \u00ed 2001.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: opapisa.it, \u00e1 italskum og \u00e1 enskum\n Leaning Tower of Pisa History, towerofpisa.org (\u00e1 enskum)\n Ingi Samuelsen: Skeiva torni\u00f0 r\u00e6ttar seg uppaftur, dagur.fo, 23. november 2018\n\nKeldur \n\nItalia\nBygningar"}
{"id": "44810", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pisa%20%28b%C3%BDur%29", "title": "Pisa (b\u00fdur)", "text": "Pisa er italskur b\u00fdur vi\u00f0 \u00e1nna Arno og t\u00e6tt vi\u00f0 Liguriahavi\u00f0 \u00ed landspartinum Toscana. \nPisa er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed landslutinum Pisa (italskt: Provincia di Pisa).    \n\u00cd 2019 hev\u00f0i b\u00fdurin fleiri enn 90 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. \n\nPisa er t\u00fd\u00f0andi handilsb\u00fdur og v\u00ed\u00f0agiti\u00f0 fer\u00f0amannam\u00e1l. Eitt ta\u00f0 kendasta fer\u00f0am\u00e1li\u00f0 hj\u00e1 \u00fatlendskum fer\u00f0af\u00f3lk \u00ed Italia er ivaleyst Skeiva torni\u00f0 \u00ed Pisa.\n\nS\u00f8ga\n\u00cd mi\u00f0\u00f8ldini var Pisa eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt sj\u00f3faral\u00fd\u00f0veldi, l\u00edkasum hinir tr\u00edggir italsku b\u00fdirnir, Venesia, Genova og Amalfi.\nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin, Universit\u00e0 di Pisa, var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1343 og er sta\u00f0settur \u00ed b\u00fdnum enn \u00ed dag.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Leonardo Fibonacci (um 1170 - aftan\u00e1 1240), st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur \n Galileo Galilei (1564\u20131642), heimspekingur, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: comune.pisa.it (\u00e1 italskum)\nPisa, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur  \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nToscana"}
{"id": "44813", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maoriskt%20%28m%C3%A1l%29", "title": "Maoriskt (m\u00e1l)", "text": "Maoriskt (Maoriskt: Te Reo M\u0101ori) er eitt m\u00e1l \u00ed N\u00fds\u00e6land. Umlei\u00f0 149,000 f\u00f3lk tala m\u00e1li\u00f0.\n\nM\u00e1l \u00ed Kyrrahavsoyggjunum\nN\u00fds\u00e6land"}
{"id": "44815", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hjalmar%20P.%20Petersen", "title": "Hjalmar P. Petersen", "text": "Hjalmar P\u00e1ll Petersen (f\u00f8ddur \u00ed 1962 \u00ed Sandav\u00e1gi) er f\u00f8royskur m\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingur, i\u00f0 m.a. hevur \u00fatgivi\u00f0 \"F\u00f8roysk m\u00e1ll\u00e6ra\". \u00cd 2020 fekk hann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n\nYrkislei\u00f0 \nVardi dr. phil. ritger\u00f0ina vi\u00f0 heitinum Gender Assignment in Modern Faroese vi\u00f0 universiteti\u00f0 \u00ed Hamburg \u00ed 2008. \u00datgivin \u00ed 2009.. P. Conzett (review) - har ta\u00f0 s\u00e6st, at vi\u00f0komandi, PG, ikki hevur lisi\u00f0 (ella fata\u00f0) ta\u00f0, sum Petersen skrivar um, n\u00e6r hvat ver\u00f0ur aktivera\u00f0.  \n\n2000 MA \u00ed m\u00e1lv\u00edsindum Yale University. \n\n1993. cand. phil. K\u00f8benhavns Universitet. \n\n1991. BA \u00ed m\u00e1lv\u00edsindum H\u00e1sk\u00f3li \u00cdslands. \n\n1983. exam. art. Fr\u00f3\u00f0skaparsetur F\u00f8roya.\n\n\u00datg\u00e1vur \nMillum \u00fatg\u00e1vur hansara eru \n F\u00f8roysk m\u00e1ll\u00e6ra\n1. Kyn, or\u00f0myndan og bending.\n2. Grunddr\u00f8g \u00ed f\u00f8royskari syntaks.\n3. Lj\u00f3\u00f0l\u00e6ra<ref> \u00fatgevari N\u00e1m: T\u00f3rshavn.</ref> \n\n The Dynamics of Faroese-Danish Language Contact.\n\nEisini hevur hann skriva\u00f0 ymiskar greinar um f\u00f8royskt, sum eru prenta\u00f0ar \u00ed ymiskum t\u00ed\u00f0arritum. \n\nHann var h\u00f8vu\u00f0sritstj\u00f3ri \u00e1 Danskari-f\u00f8royskari or\u00f0ab\u00f3k, sum kom \u00ed 1995.\n\n Hei\u00f0ursl\u00f8nir \n 2020 - B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n M. A. Jacobsens fyri yrkisb\u00f3kmentir.\n\nKeldur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHjalmar P. Petersen, setur.fo\n Hjalmar P. Petersen, goodreads.com\nF\u00f8roysk m\u00e1ll\u00e6ra I. Kyn, or\u00f0myndan og bending - er komin \u00fat, setur.fo\nGender Assignment in Modern Faroese (umm\u00e6li):  Insgesamt gelingt es Petersen sehr gut, die Genussystematik des F\u00e4r\u00f6ischen offenzulegen, was f\u00fcr den Fremdsprachenerwerb nicht hoch genug eingesch\u00e4tzt werden kann. Gleicherma\u00dfen werden zuk\u00fcnftige Grammatiken zum F\u00e4r\u00f6ischen von Petersens anregender Darstellung in erheblichem Ma\u00dfe profitieren.''  Christer Lindqvist in: European Journal of Scandinavian Studies, 41 (2011) \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0ingar\nF\u00f8royskir t\u00fd\u00f0arar\nF\u00f8royskir professarar"}
{"id": "44816", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Clara%20Klingenstr%C3%B6m", "title": "Clara Klingenstr\u00f6m", "text": "Emma Clara Idun Klingenstr\u00f6m (f\u00f8dd 21. februar 1995 \u00ed Visby) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nYouTube\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "44817", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klara%20Hammarstr%C3%B6m", "title": "Klara Hammarstr\u00f6m", "text": "Klara Lovisa Hammarstr\u00f6m (f\u00f8dd 20. apr\u00edl 2000 \u00ed Stokkh\u00f3lmi) er ein svensk songkvinna og sangskrivari.\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nYouTube\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2000"}
{"id": "44818", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tami%20T", "title": "Tami T", "text": "Tami T (f\u00f8dd 1987 \u00ed G\u00f6teborg) er ein svensk songkvinna.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nAlbum \n 2019 - High Pitched and Moist\n\n\u00datvortis \u00e1v\u00edsing \nYouTube\n\nSvenskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1987"}
{"id": "44821", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%96stra%20Vemmerl%C3%B6v", "title": "\u00d6stra Vemmerl\u00f6v", "text": "\u00d6stra Vemmerl\u00f6v er ein bygd \u00ed Simrishamns kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 234 \u00ed 2019.\n\nSimrishamns kommuna"}
{"id": "44825", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Biotin", "title": "Biotin", "text": "Biotin, ella vitamin B7, er ein vatnupploysilig vitamin vi\u00f0 frymilinum C10H16N2O3S.\n\nL\u00edvevnafr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "44827", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sven%20Delblanc", "title": "Sven Delblanc", "text": "Sven Axel Herman Delblanc (f\u00f8ddur 26. mai 1931 \u00ed Swan River \u00ed Kanada, dey\u00f0ur 16. februar 1992 \u00ed Uppsala \u00ed Sv\u00f8r\u00edki) var svenskur rith\u00f8vundur og b\u00f3kmentas\u00f8gufr\u00f8\u00f0ingur.\n\n\u00datg\u00e1vur (\u00farval) \n 1962 \u2013 Eremitkr\u00e4ftan \n 1963 \u2013 Robotas, sj\u00f3nleikur \n 1963 \u2013 Pr\u00e4stkappan  \n 1964 \u2013 Ariadne och p\u00e5f\u00e5geln  (sj\u00f3nleikur)\n 1965 \u2013 Homunculus, \n 1965 \u2013 \u00c4ra och minne\n 1965 \u2013 G\u00f6m dig i livets tr\u00e4 (sj\u00f3nleikur)\n 1967 \u2013 Nattresa  \n 1969 \u2013 \u00c5snebrygga \n 1970 \u2013  \u00c5minne\n 1971 \u2013 Zah\u00e1k \u2013 persiska brev\n 1972 \u2013 Trampa vatten \n 1973 \u2013 Primavera \n 1973 \u2013 Stenf\u00e5gel\n 1974 \u2013 Vintride\n 1975 \u2013 Kastrater\n 1976 \u2013 Stadsporten\n 1977 \u2013 Grottmannen\n 1977 \u2013 Morgonstj\u00e4rnan (leikrit)\n 1978 \u2013 Gunnar Emmanuel\n 1978 \u2013 Den arme Richard (sj\u00f3nleikur)\n 1979 \u2013 K\u00e4ra farmor\n 1980 \u2013 Speranza\n 1981 \u2013 Samuels bok\n 1982 \u2013 Samuels d\u00f6ttrar\n 1983 \u2013 Jerusalems natt : en ber\u00e4ttelse\n 1984 \u2013 Minnen fr\u00e5n Kanada\n 1984 \u2013 Kanaans land\n 1985 \u2013 Maria ensam\n 1986 \u2013 Fogelfr\u00f6\n 1987 \u2013 Moria land\n 1988 \u2013 \u00c4nkan\n 1988 \u2013 Damiens\n 1990 \u2013 Ifigenia\n 1991 \u2013 Ragnar Johansson\n 1991 \u2013 Livets ax \n 1992 \u2013 Slutord\n 1993 \u2013 Homerisk hemkomst\n\nT\u00fd\u00f0ingar til f\u00f8royskt \nB\u00f3kin \"Livets ax\", sum kom \u00fat \u00ed 1991, var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2008 vi\u00f0 heitinum \"L\u00edvsins aks\". J\u00e1kup \u00ed Skemmuni hev\u00f0i t\u00fdtt til f\u00f8royskt. og b\u00f3kin \"Slutord\", sum kom \u00fat \u00ed 1992, var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2011 vi\u00f0 heitinum \"Or\u00f0 at enda\". J\u00e1kup \u00ed Skemmuni t\u00fdddi.\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir \nGj\u00f8gnum longu yrkislei\u00f0ina var\u00f0 Sven Delblanc hei\u00f0ra\u00f0ur vi\u00f0 eitt \u00f3tal av svenskum vir\u00f0isl\u00f8num og \u00ed 1982 fekk hann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri b\u00f3kina \"Samuels bok\", sum kom \u00fat \u00ed 1981.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nSven Delblanc, sprotin.fo\n\nKeldur \n\nSvenskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 1992"}
{"id": "44828", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einar%20M%C3%A1r%20Gu%C3%B0mundsson", "title": "Einar M\u00e1r Gu\u00f0mundsson", "text": "Einar M\u00e1r Gu\u00f0mundsson (f\u00f8ddur 18. september 1954 \u00ed Reykjav\u00edk) er \u00edslendskur rith\u00f8vundur og yrkjari. \n\u00c1ri\u00f0 1995 fekk hann B\u00f3kmentavir\u00f0isl\u00f8n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri skalds\u00f8gu s\u00edna Englar alheimsins.\n\n\u00datg\u00e1vur (\u00farval)\n 1993 - Englar alheimsins, skalds\u00f8gan var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2012 vi\u00f0 heitinum Alheimsins einglar. Hjalmar P. Petersen t\u00fdddi.\n 2002 - Nafnlausir vegir, skalds\u00f8gan var\u00f0 \u00fatgivin \u00e1 f\u00f8royskum \u00ed 2011 vi\u00f0 heitinum Navnleysir vegir. Agnar Art\u00favertin t\u00fdddi.\n\nKeldur \n\n\u00cdslendskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954"}
{"id": "44831", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Johannes%20Diderik%20van%20der%20Waals", "title": "Johannes Diderik van der Waals", "text": "Johannes Diderik van der Waals (f\u00f8ddur 23. november 1837 \u00ed Leiden, dey\u00f0ur 8. mars 1923 \u00ed Amsterdam) var ni\u00f0urlendskur alisfr\u00f8\u00f0ingur.\n\nHann fekk Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i \u00ed 1910.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Johannes Diderik van der Waals, nobelprize.org (stutt \u00e6vis\u00f8ga, \u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAlisfr\u00f8\u00f0ingar\u200e\nNi\u00f0urlendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1837\nAndl\u00e1t \u00ed 1923"}
{"id": "44843", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Igor%20Stravinskij", "title": "Igor Stravinskij", "text": "Igor Fjodorovitj Stravinskij (russiskt: \u0418\u0433\u043e\u0440\u044c \u0424\u0451\u0434\u043e\u0440\u043e\u0432\u0438\u0447 \u0421\u0442\u0440\u0430\u0432\u0438\u043d\u0441\u043a\u0438\u0439, Igor' F\u00ebdorovi\u010d Stravinskij) \n(f\u00f8ddur 17. juni 1882 \u00ed Oranienbaum \u00ed Russlandi, dey\u00f0ur 6. apr\u00edl 1971 \u00ed New York) var russiskt t\u00f3naskald, klaverleikari og orkesturlei\u00f0ari.\n\nStravinskij var ein kosmopolitiskur russari. Hann fer\u00f0a\u00f0ist n\u00f3gv og ein st\u00f3ran part av t\u00ed\u00f0ini, \nme\u00f0an hann skapa\u00f0i verkini sum t\u00f3naskald, b\u00fa\u00f0i hann \u00ed Frankar\u00edki og USA. \nEisini gj\u00f8rdist hann v\u00ed\u00f0agitin klaverleikari og orkesturlei\u00f0ari. \nMangan stj\u00f3rna\u00f0i hann orkestrinum til frumframf\u00f8rsluna av s\u00ednum egnu verkunum.\n\nIgor Stravinskij ver\u00f0ur mettur av mongum at vera eitt ta\u00f0 mest t\u00fd\u00f0andi t\u00f3naskaldi\u00f0 \u00ed 1900-talinum.\nMillum kendastu verkini hj\u00e1 honum eru ballettirnar Eldfuglurin (\u0416\u0430\u0440-\u043f\u0442\u0438\u0446\u0430) fr\u00e1 1910, Petrusjka (\u041f\u0435\u0442\u0440\u0443\u0448\u043a\u0430) fr\u00e1 1911 og V\u00e1roffri\u00f0 (\u0412\u0435\u0441\u043d\u0430 \u0441\u0432\u044f\u0449\u0435\u043d\u043d\u0430\u044f / Le sacre du printemps) fr\u00e1 1913.\n\nKeldur \n\nRussisk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1882\nAndl\u00e1t \u00ed 1971"}
{"id": "44846", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pjotr%20Iljitj%20Tjajkovski", "title": "Pjotr Iljitj Tjajkovski", "text": "Pjotr Iljitj Tjajkovskij (russiskt: \u041f\u0451\u0442\u0440 \u0418\u043b\u044c\u0438\u0447 \u0427\u0430\u0439\u043a\u043e\u0432\u0441\u043a\u0438\u0439 \u2013 Pjotr Il\u2019i\u010d \u010cajkovskij, ; \u00e1 enskum Pyotr Ilyich Tchaikovsky;\nf\u00f8ddur 7. mai 1840 \u00ed Votkinsk \u00ed Russlandi, dey\u00f0ur 6. november 1893 \u00ed St. P\u00e6tursborg) var russiskt t\u00f3naskald fr\u00e1 romantiska t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum. Hann ein av teimum kendastu romantisku t\u00f3nask\u00f8ldunum og hitt best umt\u00f3kta russiska t\u00f3naskaldi\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0.\n\nVerk\nTjajkovskij skriva\u00f0i 6 symfoniir, 11 operaverk, 3 ballettir, 5 svitur, 3 klaverkonsertir, 1 violinkonsert, \n11 t\u00f3naverk av overtura slagnum, 4 kantatur, 20 k\u00f3rverk, n\u00f8kur t\u00f3nleikaverk fyri str\u00fakarar \nog fleiri enn 100 l\u00f8g og klaververk.\n\nKendastu verkini munnu vera 1. klaverkonsertin fr\u00e1 1875, t\u00e6r seinastu tr\u00edggjar symfoniirnar (1877-1893), violinkonsertin fr\u00e1 1878, operaverki\u00f0 Evgenij Onegin (\u0415\u0432\u0433\u0435\u043d\u0438\u0439 \u041e\u043d\u0435\u0433\u0438\u043d) fr\u00e1 1878, og t\u00e6r tr\u00edggjar ballettirnar, ''Svanavatni\u00f0 (\u041b\u0435\u0431\u0435\u0434\u0438\u043d\u043e\u0435 \u043e\u0437\u0435\u0440\u043e)\"  fr\u00e1 1876, \"Tornur\u00f3sa (\u0421\u043f\u044f\u0449\u0430\u044f \u043a\u0440\u0430\u0441\u0430\u0432\u0438\u0446\u0430)\" fr\u00e1 1889 og \"N\u00f8tubr\u00f3tarin (\u0429\u0435\u043b\u043a\u0443\u043d\u0447\u0438\u043a)\" fr\u00e1 1892.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nTchaikovsky, Pyotr, imslp.org\nF\u00f8roya Symfoniorkestur sp\u00e6lir t\u00f3nleik eftir Pyotr Ilyich Tchaikovsky, kvf.fo\nTchaikovsky Piano Concerto N\u00ba 1, Eliso Virsaladze\nTchaikovsky: Symphony No. 5 in E minor, Op.64, George Szell; The Cleveland Orchestra, 1960 \nSuite from The nutcracker. Suite from Sleeping beauty, Royal Philharmonic Orchestra, 1971\n\nVi\u00f0merkingar\n\nKeldur \n\nRussisk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1840\nAndl\u00e1t \u00ed 1893"}
{"id": "44850", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Chris%20Barber", "title": "Chris Barber", "text": "Donald Christopher Barber (f\u00f8ddur 17. apr\u00edl 1930 \u00ed Welwyn Garden City, Hertfordshire, Onglandi, dey\u00f0ur 2. mars 2021) var enskur jazzt\u00f3nleikari. \n\nHann var best kendur sum trombonsp\u00e6lari og orkesturlei\u00f0ari (Chris Barber's Jazz Band).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: chrisbarber.net\n\nKeldur \n\nOnglendingar\nBretskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "44852", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Aleksej%20Leonov", "title": "Aleksej Leonov", "text": "Aleksej Arkhipovitj Leonov (russiskt: \u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0435\u0301\u0439 \u0410\u0440\u0445\u0438\u0301\u043f\u043e\u0432\u0438\u0447 \u041b\u0435\u043e\u0301\u043d\u043e\u0432; \nf\u00f8ddur 30. mai 1934 \u00ed Listvjanka \u00ed Sovjetsamveldinum, \ndey\u00f0ur 11. oktober 2019 \u00ed Moskva \u00ed Russlandi)\nvar sovjetrussiskur generalmajorur og r\u00famdarma\u00f0ur. \n\nAleksej Leonov gj\u00f8rdist heimskendur \u00ed 1965, t\u00e1 ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum sum fyrsta menniskja\u00f0 at gj\u00f8gnumf\u00f8ra eina r\u00famdargongu hin 18. mars hetta \u00e1ri\u00f0.\n\nKeldur \n\nRussar\nR\u00famdarmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "44853", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Boris%20Jeltsin", "title": "Boris Jeltsin", "text": "Bor\u00eds Nikolajevitj Jelts\u00edn (russiskt: \u0411\u043e\u0440\u0438\u0441 \u041d\u0438\u043a\u043e\u043b\u0430\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0415\u043b\u044c\u0446\u0438\u043d ; f\u00f8ddur 1. februar 1931 \u00ed Butka, n\u00e6r vi\u00f0 Sverdlovsk \u00ed Sovjetsamveldinum, dey\u00f0ur 23. apr\u00edl 2007 \u00ed Moskva \u00ed Russlandi) var russiskur byggiverkfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. \n\nHann var forseti Russlands fr\u00e1 12. juni 1991 til 31. desember 1999.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nWhen Boris Yeltsin went grocery shopping in Clear Lake, Houston Chronicle , 16. Sept. 1989 \nYeltsin, the man who buried communism, The Times,  April 24, 2007\n\nKeldur \n\nRussiskir politikarar\nForsetar Russlands\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2007"}
{"id": "44854", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jekaterinburg", "title": "Jekaterinburg", "text": "Jekaterinburg (russiskt: \u0415\u043a\u0430\u0442\u0435\u0440\u0438\u043d\u0431\u0443\u0440\u0433) er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Russlandi.\nB\u00fdurin liggur \u00e1 eysturs\u00ed\u00f0uni av Uralfj\u00f8llunum. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Jekaterinburg fleiri enn 1,5 milli\u00f3nir f\u00f3lk.\n\nS\u00f8ga \nJekaterinburg var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1723 av P\u00e6turi Mikla. B\u00fdurin var\u00f0 uppkalla\u00f0ur eftir Katarinu I (1684\u20131727), konu russiska keisaran. \n\nSeinasti russiski keisarin Nikolaj II, kona hansara Aleksandra Fjodorovna og b\u00f8rn teirra Olga, Tatiana, Maria, Anastasia, og Alexej v\u00f3r\u00f0u myrd av bolsjevikkunum hin 17. juli 1918 \u00ed Ipatiev h\u00fasinum \u00ed Jekaterinburg.\n\nUndir Sovjetsamveldinum var\u00f0 b\u00fdurin \u00ed 1924 uppkalla\u00f0ur eftir bolsjevikiska lei\u00f0aranum Jakov Sverdlov og navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum var\u00f0 broytt til Sverdlovsk.\nT\u00f3 fekk Jekaterinburg ta\u00f0 gamla navni\u00f0 aftur \u00ed 1991.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a, ekburg.ru (\u00e1 russiskum)\nYekaterinburg, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Russlandi"}
{"id": "44856", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stamford%2C%20Connecticut", "title": "Stamford, Connecticut", "text": "Stamford er tri\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska lutstatinum Connecticut. \n\nB\u00fdurin liggur vi\u00f0 Long Island sundi\u00f0 \u00ed \u00fatsynningshorninum av lutstatinum \nog naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnar New York og New Haven, sum er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Connecticut.\nStamford hev\u00f0i \u00ed 2019 n\u00e6stan 130 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar.\n\nS\u00f8ga\nUpprunaliga navni\u00f0 \u00e1 sta\u00f0num var Rippowam. B\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur har \u00ed 1641, uppkalla\u00f0ur eftir Stamford \u00ed Lincolnshire \u00ed Onglandi.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Willy DeVille, t\u00f3nleikari (1950\u20132009)\n Christopher Lloyd, sj\u00f3nleikari (f. 1938)\n Joseph Lieberman, politikari (f. 1942)\n\nVinarb\u00fdir \n : Sparta\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: stamfordct.gov\nT\u00ed\u00f0indabla\u00f0i\u00f0 Stamford Advocate\nStamford  (Connecticut), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nConnecticut\nB\u00fdir \u00ed Connecticut"}
{"id": "44857", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Turku", "title": "Turku", "text": "Turku (svenskt: \u00c5bo) er s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Finnlandi. \nB\u00fdurin liggur fram vi\u00f0 Eystrasalti, \u00ed \u00fatsynningshorninum av Finnlandi. \nTa\u00f0 eru 192.962 \u00edb\u00fagvar \u00ed Turku (2019), harav 10.310 f\u00f3lk (uml. 5 %) i\u00f0 hava svenskt sum m\u00f3\u00f0urm\u00e1l.\n\nAura\u00e1 rennur mitt \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin og b\u00fdtir hann \u00ed tveir partar.\n\nS\u00f8ga  \n\nTurku, ella \u00c5bo sum t\u00e1 var navni\u00f0 \u00e1 b\u00fasetingini, var\u00f0 grundlagdur \u00ed mi\u00f0\u00f8ldini og er elsti b\u00fdur \u00ed Finnlandi. Lat\u00ednska heiti\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum var Aboa.\nFinska b\u00fdarnavni\u00f0 Turku stavar fr\u00e1 forneysturslaviska or\u00f0inum \u0442\u044a\u0440\u0433\u044a (t\u016drg\u016d), sum merkir torg, markna\u00f0ur.\n\nFram til 1812 var \u00c5bo h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Finnlands, men russiska yvirvaldi\u00f0 \u00ed Finnlandi flutti t\u00e1 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 til Helsingfors, \nsum var t\u00e6ttari vi\u00f0 Russland. St\u00f3rur partur av \u00c5bo var\u00f0 oy\u00f0ilagdur \u00ed 1827, t\u00e1 ein \u00f3gvisligur eldur herja\u00f0i \u00ed b\u00fdnum.\n\nSvensktm\u00e6lti l\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \u00c5bo Akademi var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1918 og tvey \u00e1r seinni finsktm\u00e6lti h\u00e1sk\u00falin Turun yliopisto.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk  \n Mauno Koivisto, 9. forseti Finnlands.\n C. G. E. Mannerheim, finskur herovasti og statsma\u00f0ur.\n Paavo Nurmi, finskur rennari sum fleiri fer\u00f0ir vann olympiskt gull.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: \u00e1 finskum, \u00e1 svenskum og \u00e1 enskum\n T\u00ed\u00f0indabla\u00f0: \u00c5bo Underr\u00e4ttelser (\u00e1 svenskum)\nTurku, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Finnlandi"}
{"id": "44859", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Patrik%20Johannesen", "title": "Patrik Johannesen", "text": "Patrik Johannesen (f\u00f8ddur 7. september 1995) er ein f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, i\u00f0 sp\u00e6lir vi\u00f0 Egersunds IK \u00ed tri\u00f0bestu deildini \u00ed Noregi og \u00e1 f\u00f8royska landsli\u00f0num.\n\nF\u00f3tb\u00f3ltsl\u00edvslei\u00f0\n\nFel\u00f8g \nHann byrja\u00f0i f\u00f3tb\u00f3lts l\u00edvslei\u00f0ina vi\u00f0 TB. S\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 FC Su\u00f0uroy 2013 til 2014, me\u00f0an p\u00e1pi hansara, J\u00f3n Johannesen, var venjari har.  S\u00ed\u00f0an sp\u00e6ldi hann vi\u00f0 TB, AB og B36, \u00e1\u00f0renn lei\u00f0in gekk til Noregs \u00ed 2017, har hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 Flor\u00f8, til hann \u00ed 2019 skifti til K\u00cd, har hann hj\u00e1lpti felagnum at vinna f\u00f8royameistaraheiti\u00f0. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 K\u00cd \u00ed tvey \u00e1r, s\u00ed\u00f0an skifti hann til Egersunds IK \u00ed tri\u00f0bestu deildini \u00ed Noregi.\n\nLandsli\u00f0 \nHann sp\u00e6ldi s\u00edn fyrst landsdyst \u00e1 A-landsli\u00f0num hj\u00e1 F\u00f8royum \u00ed 2017, ta\u00f0 var \u00ed HM undankappingardysti \u00e1 \u00fativ\u00f8lli m\u00f3ti Portugal, har hann bleiv skiftur inn eftir 73 minuttir, eftir at Christiano Ronaldo hev\u00f0i skora\u00f0 hatt-trick. Dysturin enda\u00f0i 5-1 til Portugal.\n\nKeldur \n\nF\u00f8royskir landsli\u00f0sleikarar\nTB leikarar\nB36 leikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1995"}
{"id": "44867", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meiri%20er%20millum%20himmal%20og%20j%C3%B8r%C3%B0", "title": "Meiri er millum himmal og j\u00f8r\u00f0", "text": "Meiri er millum himmal og j\u00f8r\u00f0 (2000) er ein antologi av innsavna\u00f0um s\u00f8gum um yvirn\u00e1tt\u00faruligar hendingar og p\u00e1tr\u00fagv \u00ed F\u00f8royum.\n\nB\u00f3kin er skriva\u00f0 av Erling Poulsen, og er ein eftirfylgjari av b\u00f3kini Mangt er millum himmal og j\u00f8r\u00f0, sum var\u00f0 skriva\u00f0 av systkinnab\u00f8rnunum Erling Poulsen og Torkil Beder. \n\nS\u00f8gurnar \u00ed b\u00f3kini eru yvirn\u00e1tt\u00faruligar fr\u00e1sagnir fr\u00e1 f\u00f3lki, sum hava sagt fr\u00e1 upplivdum hendingum, og a\u00f0rar fr\u00e1sagnir, sum hesi kenna fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum. T\u00ed kunnu hesar flokkast sum munnborin skaldskapur, eins og \u00e6vint\u00fdr og sagnir. Eftir at fyrra b\u00f3kin var\u00f0 \u00fatgivin, vendu f\u00f3lk s\u00e6r til rith\u00f8vundarnar vi\u00f0 fr\u00e1sagnum, sum v\u00f3ru savna\u00f0ar, og sum fylla st\u00f3ran part av b\u00f3kini.\n\nB\u00f3kin er pr\u00fddd av listam\u00e1lara Edward Fugl\u00f8, er skipa\u00f0 av Onnu M. Brimnes, er \u00fatgivin av B\u00f3kadeild F\u00f8roya L\u00e6rarafelags, og telur 206 bla\u00f0s\u00ed\u00f0ur.\n\nKeldulisti \n\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir"}
{"id": "44868", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jurij%20Gagarin", "title": "Jurij Gagarin", "text": "Jurij Aleksejevitj Gagarin (russiskt: \u042e\u0440\u0438\u0439 \u0410\u043b\u0435\u043a\u0441\u0435\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0413\u0430\u0433\u0430\u0440\u0438\u043d; \nf\u00f8ddur 9. mars 1934 \u00ed Klusjino, Smolensk Oblast, dey\u00f0ur 27. mars 1968 \u00ed Novoselovo, Vladimir Oblast) \nvar sovjetrussiskur r\u00famdarma\u00f0ur. \nHann var fyrsta menniskja\u00f0 \u00ed r\u00famdini.\n\nJurij Gagarin gj\u00f8rdist heimskendur \u00ed 1961, t\u00e1 ta\u00f0 eydna\u00f0ist honum sum fyrsti ma\u00f0urin yvirh\u00f8vur at fara \u00fat \u00ed r\u00famdina.\nHin 12. apr\u00edl sat hann einsamallur \u00ed r\u00famdarfarinum Vostok 1, me\u00f0an ta\u00f0 fleyg eina fer\u00f0 kring kn\u00f8ttin.\nEftir 108 minuttum \u00ed ringr\u00e1s um j\u00f8r\u00f0ina lendi Gagarin \u00e1 einum akri vi\u00f0 bygdina Smelovka, t\u00e6tt vi\u00f0 b\u00fdin Ternovskij \u00ed Saratov \u00f8kinum.\n\nAnna Takhtarova, kona sk\u00f3garv\u00f8r\u00f0in \u00ed bygdini, setti ni\u00f0ur epli tann dagin. Hon helt at ta\u00f0 mundi vera eitt skr\u00edmsl, \nt\u00e1 hon fyrst s\u00e1 henda fremmanda mannin \u00edlatin \u00ed einari appilsingulari r\u00famdardrakt vi\u00f0 hv\u00edtum hj\u00e1lmi. \nMen Gagarin seg\u00f0i vi\u00f0 hana: \"Eg eri ein av tykkum\".\n\nGagarin var eisini tann fyrsti sum nevndi J\u00f8r\u00f0ina \"ta bl\u00e1u gongustj\u00f8rnuna\".\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nR\u00famdarfer\u00f0in hj\u00e1 Vostok 1 hin 12. apr\u00edl 1961: \u0412\u043e\u0441\u0442\u043e\u043a-1, roscosmos.ru (\u00e1 russiskum)\n\nKeldur \n\nRussar\nR\u00famdarmenn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 1968"}
{"id": "44875", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Men%20l%C3%ADvi%C3%B0%20l%C3%A6r", "title": "Men l\u00edvi\u00f0 l\u00e6r", "text": "Men l\u00edvi\u00f0 l\u00e6r er ein s\u00f8gulig skalds\u00f8ga, sum f\u00f8royski rith\u00f8vundurin He\u00f0in Br\u00fa (1901 - 1987) skriva\u00f0i. Hon kom \u00fat fyrstu fer\u00f0 \u00ed 1970.\n\nSkalds\u00f8gan er ein vir\u00f0ismikil l\u00fdsing av broytingart\u00ed\u00f0ini um aldarskifti\u00f0 18. \u2013 19. \u00f8ld, t\u00e1 f\u00f8royingurin m.a. tveitti av s\u00e6r b\u00e1tsbandi\u00f0 og steig \u00far mi\u00f0\u00f8ld \u00fat \u00ed eina lj\u00f3sari t\u00ed\u00f0.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nHe\u00f0in Br\u00fa: Men l\u00edvi\u00f0 l\u00e6r, F\u00f8royar Sk\u00falab\u00f3kagrunnur 2001. B\u00f3kin telur 416 bla\u00f0s\u00ed\u00f0ur.\n\nKeldur\n\n1940\nF\u00f8royskar b\u00f3kmentir\nSkalds\u00f8gur"}
{"id": "44877", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sofagate", "title": "Sofagate", "text": "Sofagate g\u00f8lan er ein politisk g\u00f8la millum Turkaland og Evropeiska Samveldi\u00f0, T\u00e1 forsetin \u00ed ES-kommissi\u00f3nini, Ursula von der Leyen, sum einasta kvinna \u00ed h\u00f8linum ikki var\u00f0 bj\u00f3\u00f0a\u00f0 ein st\u00f3l undir diplomatisku samr\u00e1\u00f0ingunum vi\u00f0 Turkaland \u00ed Apr\u00edl 2021. Hetta v\u00edsti seg at seta eld \u00ed eitt altj\u00f3\u00f0a kjak, av t\u00ed at Turkaland stutt \u00e1\u00f0renn hev\u00f0i tiki\u00f0 seg \u00far Istanbul s\u00e1ttm\u00e1lanum, sum tryggja\u00f0i javnseting av kynunum, og tryggja\u00f0i at mismunur ikki f\u00f3r fram. \n\nT\u00e1 forsetin \u00ed Turkalandi, Recep Tayyip Erdo\u011fan, saman vi\u00f0 forsetanum \u00ed ES-r\u00e1\u00f0num Charles Michel og Ursulu von der Leyen skuldu sessast til samr\u00e1\u00f0ingarnar framman fyri myndat\u00f3lini, so mangla\u00f0i ein st\u00f3lur, og sessa\u00f0ust t\u00ed bert mennirnir, Erdogan og Michel. Von der Leyen var\u00f0 t\u00ed noydd til at finna s\u00e6r eina sofu \u00ed \u00fatja\u00f0aranum av r\u00faminum, sum hon s\u00ed\u00f0ani kundi sessast \u00ed. B\u00e6\u00f0i Erdogan og von der Leyen eru l\u00edkastilla\u00f0 \u00ed s\u00ednum emb\u00e6tisheiti, t\u00e1 b\u00e6\u00f0i hava heiti\u00f0 sum forseti, og t\u00ed \u00e1ttu tey \u00f8ll tr\u00fd at siti\u00f0 saman til samr\u00e1\u00f0ingarnar. Hendingin er t\u00ed av mongum s\u00e6dd sum ein proklamati\u00f3n fr\u00e1 Turkiska forsetanum um, at hann ikki ynskir at javnseta kynini t\u00e1 ta\u00f0 kemur til politikk og at hann ynskir at fara til ta\u00f0 st\u00f8\u00f0i\u00f0, sum landi\u00f0 var \u00ed, \u00e1\u00f0renn Istanbul s\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nIngi Samuelsen: Ongin st\u00f3lur til Ursulu von der Leyen, dagur.fo, 8. apr\u00edl 2021\n\n2021\nES\nS\u00f8ga"}
{"id": "44878", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Istanbul%20s%C3%A1ttm%C3%A1lin", "title": "Istanbul s\u00e1ttm\u00e1lin", "text": "Istanbul fundurin, seinni kendur sum Istanbul s\u00e1ttm\u00e1lin, er ein s\u00e1ttm\u00e1li sum for\u00f0ar har\u00f0skapi m\u00f3ti kvinnum. S\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirskriva\u00f0ur \u00e1 eini samkomu \u00ed Istanbul tann 11. Maj \u00ed 2011, og kom \u00ed gildi tann 1. August 2014. Ta\u00f0 var Evropar\u00e1\u00f0i\u00f0, sum st\u00f3\u00f0 fyri fundinum. S\u00e1ttm\u00e1lin er \u00ed dag undirskriva\u00f0ur av 45 londum, og er har afturat eisini undirskriva\u00f0ur av ES.\n\ntann 12 Mars 2012 gj\u00f8rdist Turkaland fyrsta landi\u00f0 at sta\u00f0festa s\u00e1ttm\u00e1lan, og seinni gj\u00f8rdu 33 onnur lond ta\u00f0 sama fr\u00e1 2013 til 2019 (Albania, Andorra, Eysturr\u00edki, Belgia, Bosnia and Hersegovina, Kroatia, K\u00fdpros, Danmark, Finnland, Estland, Frakland, Georgia, T\u00fdskland, Grikkaland, \u00cdsland, \u00cdrland, Italia, Luksemborg, Malta, Monako, Montenegro, Ni\u00f0urlond, Noreg, Nor\u00f0ur Maked\u00f3nia, P\u00f3lland, Rumenia, Portugal, San Marino, Serbia, Slovenia, Spania, Sv\u00f8r\u00edki, Sveis).\n\nS\u00e1ttm\u00e1lin er vor\u00f0in mest kendur fyri, at Recep Tayyip Erdo\u011fan tann 20. Mars 2021 t\u00f3k Turkaland \u00far s\u00e1ttm\u00e1lanum, og stutt eftir hendi Sofagate g\u00f8lan, har Erdogan ikki ynskti Ursulu von der Leyen vi\u00f0 samr\u00e1\u00f0ingarbor\u00f0i\u00f0.\n\nS\u00e1ttm\u00e1lar"}
{"id": "44882", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ursula%20von%20der%20Leyen", "title": "Ursula von der Leyen", "text": "Ursula von der Leyen (f\u00f8dd 8. oktober 1958 \u00ed Ixelles/Elsene (Br\u00fassel)) er fyrrverandi t\u00fdskur politikari, og n\u00faverandi forseti \u00ed Evropa-komissi\u00f3nini.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1958"}
{"id": "44883", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Recep%20Tayyip%20Erdo%C4%9Fan", "title": "Recep Tayyip Erdo\u011fan", "text": "Recep Tayyip Erdo\u011fan er Forseti \u00ed Turkalandi s\u00ed\u00f0ani 28. august 2014. Fr\u00e1 1994 til 1998 var hann borgarstj\u00f3ri \u00ed Istanbul og fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Turkalandi fr\u00e1 14. mars 2003 og til 28. august 2014. Flokkurin hj\u00e1 Erdo\u011fan, r\u00e6ttv\u00edsis- og menningarflokkurin, er st\u00f8rsti flokkur \u00ed Turkalandi."}
{"id": "44885", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hull%20City%20A.F.C.", "title": "Hull City A.F.C.", "text": "Hull City er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag, heimahoyrandi \u00ed b\u00fdnum Kingston upon Hull. \nBesta li\u00f0i\u00f0 kappast \u00ed tri\u00f0ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL League One.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1904 og var\u00f0 valt inn \u00ed The Football League \u00ed 1905.\nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Tigers\", sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 The KCOM Stadium \u00ed Kingston upon Hull.\n\n\u00cd 2016\u201317 sesongini sp\u00e6ldi besta li\u00f0i\u00f0 \u00ed Premier League, men enda\u00f0i \u00e1 einum 18. pl\u00e1ssi og flutti ni\u00f0ur \u00ed EFL Championship. \u00cd 2020 fluttu tey enn einafer\u00f0 ni\u00f0ur, hesa fer\u00f0 \u00ed tri\u00f0ovastu deildini, EFL League One.\n\nB\u00fdurin Kingston upon Hull liggur \u00ed greivad\u00f8minum East Riding of Yorkshire, \u00e1 eysturstrond Onglands, n\u00e6r vi\u00f0 sta\u00f0i\u00f0, har \u00e1ar\u00f3sin Humber og Nor\u00f0sj\u00f3gvurin m\u00f8tast.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: hullcitytigers.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44887", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/East%20Riding%20of%20Yorkshire", "title": "East Riding of Yorkshire", "text": "East Riding of Yorkshire (stytt East Riding ella East Yorkshire) er eitt greivad\u00f8mi (county), \nsum liggur \u00ed nor\u00f0ara parti av Onglandi. Greivad\u00f8mi\u00f0 er ein partur av st\u00f3r\u00f8kinum Yorkshire og Humber. \n\nM\u00f3ti nor\u00f0ri og vestri hevur greivad\u00f8mi\u00f0 mark til North Yorkshire og South Yorkshire \nSunnanfyri liggur Lincolnshire.\n\n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u uml. 600 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed greivad\u00f8minum, sum er 2.479 ferkilometrar til v\u00edddar. \nMi\u00f0depilin (county town) er \u00ed Beverley \nog st\u00f8rstu b\u00fdir eru Kingston upon Hull, Bridlington og Beverley.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a hj\u00e1 East Riding of Yorkshire Council, eastriding.gov.uk\nEast Riding of Yorkshire, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nOngland"}
{"id": "44890", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Watford%20F.C.", "title": "Watford F.C.", "text": "Watford Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed b\u00fdnum Watford. \nBesta li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed n\u00e6stovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1881 og var\u00f0 valt inn \u00ed The Football League \u00ed 1920. \nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Hornets\", sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Vicarage Road \u00ed Watford.\nVenjarin hj\u00e1 li\u00f0inum er Xisco Mu\u00f1oz.\n\nB\u00fdurin Watford liggur \u00ed greivad\u00f8minum Hertfordshire, \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing av enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num London.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: watfordfc.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44896", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guus%20Hiddink", "title": "Guus Hiddink", "text": "Guus Hiddink (f\u00f8ddur 8. november 1946 \u00ed Varsseveld \u00ed Ni\u00f0urlondum) \ner ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nFr\u00e1 1967 fram til 1982 sp\u00e6ldi hann sum mi\u00f0vallaleikari fyri m.a. PSV Eindhoven, De Graafschap og NEC Nijmegen.\nHann byrja\u00f0i s\u00edna yrkislei\u00f0 sum f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari \u00ed 1982, fyrst var\u00f0 hann settur sum hj\u00e1lparvenjari, \nmen \u00ed 1987 gj\u00f8rdist hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 PSV \u00ed ni\u00f0urlendska b\u00fdnum Eindhoven. \n\nHann var m.a. venjari hj\u00e1 ni\u00f0urlendska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0inum fr\u00e1 1995 til 1998 og h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 landsli\u00f0num \u00ed Russlandi fr\u00e1 2006 til 2010.\n\n\u00cd l\u00f8tuni er hann venjari hj\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0inum \u00e1 oynni Cura\u00e7ao \u00ed Karibiahavinum.\n\nYrkislei\u00f0 sum venjari \n\n 1987\u20131990\tPSV Eindhoven\n 1990\u20131991\tFenerbah\u00e7e\n 1991\u20131993\tFC Valencia\n 1995\u20131998\tNi\u00f0urlond\n 1998\u20131999\tReal Madrid\n 1999-2000\t    Real Betis \n 2001\u20132002\tSu\u00f0urkorea\n 2002\u20132006\tPSV Eindhoven\n 2005\u20132006\tAvstralia\n 2006\u20132010\tRussland\n 2009\t\tChelsea F.C. (fyribils)\n 2010\u20132011\tTurkaland\n 2012\u20132013\tAnzhi Makhachkala\n 2014\u20132015\tNi\u00f0urlond\n 2015\u20132016\tChelsea F.C. (fyribils)\n 2018\u20132019\tChina U21\n 2020\u2013\t\tCura\u00e7ao\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Guus Hiddink, worldfootball.net (\u00e1 enskum)\n Guus Hiddink, transfermarkt.com (\u00e1 enskum)\n Guus Hiddink, soccerway.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nNi\u00f0urlendskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nNi\u00f0urlendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1946"}
{"id": "44908", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giktafelag%20f%C3%B8roya", "title": "Giktafelag f\u00f8roya", "text": "Giktafelag F\u00f8roya er eitt \u00e1hugafelag fyri f\u00f3lk vi\u00f0 gikt, i\u00f0 er millum elsta sj\u00faglingafelag \u00ed F\u00f8royum. \n\nFelagi\u00f0 hevur til endam\u00e1ls at veita uppl\u00fdsing um giktasj\u00fakur, at betra um vi\u00f0ger\u00f0arm\u00f8guleikar og at veita r\u00e1\u00f0geving innan gikta\u00f8ki\u00f0.\n\nFelagi\u00f0 hevur s\u00ed\u00f0an 1990 veri\u00f0 fevnt av MEGD, sum er eitt meginfelag fyri f\u00f3lk, i\u00f0 bera brek.\n\nGiktafelag F\u00f8roya er partur av Nordisk Reumar\u00e5d (NRR), sum er eitt samstarv millum Danmark, Noreg, Sv\u00f8r\u00edki, Finnland, \u00cdsland og F\u00f8royar.\n\nS\u00f8ga \nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 tann 22. august 1948, og hev\u00f0i t\u00e1 navni\u00f0 F\u00f8roya felag m\u00f3ti giktsj\u00fakum. H\u00f3ast ta\u00f0 var\u00f0 samstarva\u00f0 vi\u00f0 felagi\u00f0 Rigsforeningen til bek\u00e6mpelse af reumatiske sygdomme, var talan um eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt f\u00f8royskt felag.\n\nStovnararnir av felagnum v\u00f3ru:\n\n Hans Debes Joensen, l\u00e6kni\n Pauli Dahl, l\u00e6kni\n Jacob H\u00f8jgaard, l\u00e6kni\n R. K. Rasmussen, l\u00e6kni\n Kn\u00fat Nygaard, l\u00e6kni\n E. Rubek Nielsen, l\u00e6kni\n Paula Dahl, pr\u00f3vstinna\n J\u00f3gvan Rasmussen, prentsmi\u00f0ustj\u00f3ri\n Aleksander Enniberg, yvirl\u00e6kni\n\nKeldulisti \n\nF\u00f8royskir felagsskapir"}
{"id": "44910", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Swansea%20City%20A.F.C.", "title": "Swansea City A.F.C.", "text": "Swansea City A.F.C. ella Clwb P\u00eal-droed Dinas Abertawe er eitt walisiskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed b\u00fdnum Swansea \u00ed Wales. \nBesta li\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed n\u00e6stovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1912. Besta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum The Swans, sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Liberty Stadium \u00ed Swansea.\nVenjarin hj\u00e1 li\u00f0inum er Steve Cooper. \n \nSwansea City hevur sp\u00e6lt \u00ed Premier League \u00ed fleiri \u00e1r, men li\u00f0i\u00f0 enda\u00f0i sesongina 2017/18 \u00e1 18. pl\u00e1ssi og flutti ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stbestu deildina. Burturs\u00e6\u00f0 fr\u00e1 Cardiff City, er Swansea City ta\u00f0 einasta walisiska felagi\u00f0, i\u00f0 hevur sp\u00e6lt \u00ed Premier League, s\u00ed\u00f0an besta enska deildin var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1992. \n\nB\u00fdurin Swansea liggur \u00e1 walisisku su\u00f0urstrondini, vestan fyri h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0in Cardiff.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: swanseacity.com\n\nKeldur \n\nWalisisk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44913", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stoke%20City%20F.C.", "title": "Stoke City F.C.", "text": "Stoke City F.C. er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed b\u00fdnum Stoke-on-Trent. \nBesta li\u00f0i\u00f0 leikar \u00ed n\u00e6stovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1863. Besta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum The Potters, \nsp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Bet365 Stadium (Britannia Stadium) \u00ed Stoke-on-Trent.\nVenjarin hj\u00e1 li\u00f0inum er Michael O'Neill. \n \nStoke City flutti upp \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildina \u00ed 2008. \nLi\u00f0i\u00f0 sp\u00e6ldi \u00ed Premier League \u00ed 10 \u00e1r, men enda\u00f0i sesongina 2017/18 \u00e1 19. pl\u00e1ssi og flutti ni\u00f0ur \u00ed n\u00e6stbestu deildina, EFL Championship. \n\nB\u00fdurin Stoke-on-Trent liggur \u00ed Staffordshire, \u00ed West Midlands \u00f8kinum, millum Manchester og Birmingham.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: stokecityfc.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44914", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Saskhori", "title": "Saskhori", "text": "Saskhori er ein bygd \u00ed Georgia.\n\nF\u00f3lkatal\n\u00cd 2014 var f\u00f3lkatali\u00f0 332.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Saskhori \u00e1 kortinum: wikimapia.org\n\nKeldur \n\nGeorgia"}
{"id": "44915", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Blueberry%20%28teknir%C3%B8%C3%B0%29", "title": "Blueberry (teknir\u00f8\u00f0)", "text": "Blueberry er teknir\u00f8\u00f0, sum fransktm\u00e6lti belgiarin Jean-Michel Charlier (1924 - 1989) upprunaliga skriva\u00f0i og fransma\u00f0urin Jean Giraud (1938 - 2012) upprunaliga tekna\u00f0i.\n\nAllar s\u00f8gurnar eru givnar \u00fat \u00e1 teimum trimum skandinavisku m\u00e1lunum, og fleiri av teimum eru eisini givnar \u00fat \u00e1 \u00edslendskum.\n\n Teknir\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "44916", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guillermo%20Lasso", "title": "Guillermo Lasso", "text": "Guillermo Lasso (f\u00f8ddur 17. november 1955 \u00ed Guayaquil) er n\u00faverandi Forseti \u00ed Ecuador. Lasso var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 valdur til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra 24. mai 2021, men sat t\u00e1 bert \u00ed eitt \u00e1r.\n\nEkvador\nPolitikarar"}
{"id": "44918", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Graham%20Potter", "title": "Graham Potter", "text": "Graham Stephen Potter (f\u00f8ddur 20. mai 1975 \u00ed Solihull \u00ed Onglandi) \ner enskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (verjuleikari).\n\nS\u00ed\u00f0an mai 2019 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Brighton & Hove Albion F.C..\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Graham Potter, soccerbase.com\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975"}
{"id": "44919", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sean%20Dyche", "title": "Sean Dyche", "text": "Sean Mark Dyche (f\u00f8ddur 28. juni 1971 \u00ed Kettering \u00ed Onglandi) \ner enskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari (verjuleikari).\n\nS\u00ed\u00f0an oktober 2012 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Burnley F.C..\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Sean Dyche, soccerbase.com\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "44920", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burnley", "title": "Burnley", "text": "Burnley er ein b\u00fdur \u00ed greivad\u00f8minum Lancashire \u00ed Onglandi.\nB\u00fdurin liggur einar 34 kilometrar nor\u00f0an fyri Manchester. \n\n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 89 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Burnley.\n\n\u00c1irnar Calder og Brun renna \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga \nBurnley var\u00f0 fyrst greitt fr\u00e1 \u00ed einum skjali fr\u00e1 \u00e1r 1122.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n Burnley F.C.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: burnley.gov.uk  (\u00e1 enskum)\nBurnley, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44922", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202017-18", "title": "Premier League 2017-18", "text": "Premier League 2017-18 var tann 26. sesongin \u00ed Premier League, i\u00f0 er h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. \nSesongin byrja\u00f0i 12. august 2017 og vardi til 13. mai 2018. \n\nChelsea var forsvarandi meistari, me\u00f0an Newcastle, Brighton & Hove Albion og Huddersfield Town v\u00f3ru n\u00fdggj li\u00f0 \u00ed deildini, eftir at li\u00f0ini fluttu upp \u00far Football League Championship 2017-18. \n\nManchester City vann s\u00edn tri\u00f0ja Premier League tittul og s\u00edn 5. enska meistaraheiti\u00f0.\n\nNi\u00f0urflytarar gj\u00f8rdust Swansea City, Stoke City og West Bromwich Albion.\n\nLi\u00f0 \nTilsamans lutt\u00f3ku 20 li\u00f0 \u00ed deildini, av teimum sp\u00e6ldu 17 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed undanfarnu kapping 2016\u201317 \nog tr\u00fd li\u00f0 fluttu upp \u00far n\u00e6stbestu deildini Football League Championship 2016\u201317.\n\nStadion og b\u00fdir \n\nVi\u00f0merking: Talvan setir li\u00f0ini upp eftir stavra\u00f0num.\n\nVenjarar og li\u00f0skiparar\n\nEnda\u00farsliti\u00f0\n\nStigatalva\n\nTalva vi\u00f0 \u00farslitum\n\nHagt\u00f8l\n\nSkoring\n\nToppskorarar\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldur \n\n2017 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2018 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "44923", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bournemouth", "title": "Bournemouth", "text": "Bournemouth er ein b\u00fdur \u00ed greivad\u00f8minum Dorset \u00e1 su\u00f0urstrondini \u00ed Onglandi.\n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 395 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Bournemouth.\nStrandarb\u00fdurin liggur sunnan fyri Salisbury og vestan fyri Southampton og Portsmouth. \nBournemouth er v\u00e6lumt\u00f8kt fer\u00f0amannam\u00e1l \u00ed Onglandi.\n\n\u00c1in Bourne rennur mitt \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin og \u00fat \u00ed Ermarsund.\n\nMyndir\n\nS\u00ed eisini \n A.F.C. Bournemouth\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmennu heimas\u00ed\u00f0ir: bournemouth.gov.uk og bcpcouncil.gov.uk\nBournemouth, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44925", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marsha%20Hunt", "title": "Marsha Hunt", "text": "Marcia Virginia \"Marsha\" Hunt (f\u00f8dd 17. oktober 1917 \u00ed Chicago, Illinois, dey\u00f0 \n7. september 2022 \u00ed  Los Angeles, Kalifornia) var ein amerikanskur filmsleikari.\n\nFilmar \n1937: Born to the West\n1940: Pride and Prejudice\n1942: Kid Glove Killer\n1943: Cry 'Havoc'\n1943: The Human Comedy\n1948: Raw Deal\n1952: The Happy Time\n1971: Johnny Got His Gun\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Marsha Hunt \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldutilfar\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1917\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "44931", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kendall%20Jenner", "title": "Kendall Jenner", "text": "Kendall Nicole Jenner (f\u00f8ddur 3. november 1995 \u00ed Los Angeles) er ein amerikanskur filmsleikari.\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "44934", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bhumibol%20Adulyadej", "title": "Bhumibol Adulyadej", "text": "Bhumibol Adulyadej (\u0e20\u0e39\u0e21\u0e34\u0e1e\u0e25\u0e2d\u0e14\u0e38\u0e25\u0e22\u0e40\u0e14\u0e0a) (5. desember 1927 \u00ed Massachusetts \u2013 13. oktober 2016 \u00ed Bangkok) var kongur \u00ed Tailand fr\u00e1 9. juni 1943 til 13. oktober 2016. Hann var annar monarkurin av Charki-d\u00fdnast\u00ednum og tann s\u00ed\u00f0sti shahurin \u00ed t\u00ed tailandska monark\u00ednum.\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1927\nAndl\u00e1t \u00ed 2016"}
{"id": "44938", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jerry%20Brown", "title": "Jerry Brown", "text": "Edmund Gerald Brown jr., betur kendur sum Jerry Brown (f\u00f8ddur 7. apr\u00edl 1938 \u00ed San Francisco \u00ed Kalifornia) er amerikanskur politikari. \n\nBrown er limur \u00ed Demokratiska flokkinum. Hann var guvern\u00f8rur \u00ed Kalifornia fr\u00e1 1975 til 1983 (eftirma\u00f0ur hj\u00e1 Ronald Reagan)\nog aftur fr\u00e1 2011 til 2019 (eftirma\u00f0ur hj\u00e1 Arnold Schwarzenegger).\n\nHarafturat var hann borgarstj\u00f3ri \u00ed kaliforniska b\u00fdnum Oakland fr\u00e1 1999 til 2007.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: jerrybrown.org (\u00e1 enskum)\n \u00c6vis\u00f8ga:\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAmerikanskir politikarar"}
{"id": "44939", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Marcelo%20Bielsa", "title": "Marcelo Bielsa", "text": "Marcelo Alberto Bielsa Caldera (f\u00f8ddur 21. juli 1955) er argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nS\u00ed\u00f0an juni 2018 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska felagnum Leeds United F.C..\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Marcelo Bielsa, leaguemanagers.com \n Marcelo Bielsa, soccerbase.com\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nArgentinar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1955"}
{"id": "44941", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Guadalajara", "title": "Guadalajara", "text": "Guadalajara er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Meksiko."}
{"id": "44944", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Preussen", "title": "Preussen", "text": "Preussen (t\u00fdskt: Preu\u00dfen, gamalt proysiskt: Pr\u016bsa ella Pr\u016bsija) var eitt s\u00f8guligt hertugad\u00f8mi og fr\u00e1 1701 kongar\u00edki. Navni\u00f0 kemur av proysarum, eitt baltiskt f\u00f3lk \u00ed \u00e6tt vi\u00f0 litavar og lettar, sum seinni var\u00f0 t\u00fdsktgj\u00f8rt (germanisera\u00f0). \u00c1\u00f0renn Preussen gj\u00f8rdist sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt hertugad\u00f8mi, var ta\u00f0 partur av t\u00fdska riddaralagsr\u00edkinum saman vi\u00f0 Livonia (n\u00fat\u00ed\u00f0ar Estland og Lettland).\n\nHertugad\u00f8mi\u00f0 Preussen 1525-1701:\n\nKongad\u00f8mi\u00f0 Preussen 1701-1918:\n\nT\u00fdskland"}
{"id": "44945", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wilhelm%201.%20kongur%20av%20Preussen%2C%20t%C3%BDskur%20keisari", "title": "Wilhelm 1. kongur av Preussen, t\u00fdskur keisari", "text": "Wilhelm 1. (t\u00fdskt: Wilhelm Friedrich Ludwig von Preu\u00dfen) var proysiskur kongur fr\u00e1 1861 og fr\u00e1 1. januar 1871, t\u00fdskur keisari. Han var\u00f0 kr\u00fdndur sum keisari fyri t\u00fdska r\u00edki\u00f0 tann \n18. januar 1871 \u00ed Versaillesslottinum uttanfyri Par\u00eds.\n\nT\u00fdskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1797\nAndl\u00e1t \u00ed 1888\nProysiskir kongar\nT\u00fdskir keisarar"}
{"id": "44946", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%AD%C3%B0rikur%203.%20kongur%20av%20Preussen%2C%20t%C3%BDskur%20keisari", "title": "Fr\u00ed\u00f0rikur 3. kongur av Preussen, t\u00fdskur keisari", "text": "Fr\u00ed\u00f0rikur 3. (t\u00fdskt: Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl von Preu\u00dfen) (18. oktober 1831 \u2013 15. juni 1888) var proysiskur kongur og t\u00fdskur keisari \u00ed 99 dagar \u00ed 1888. Fr\u00ed\u00f0rikur var dey\u00f0asj\u00fakur av h\u00e1lskrabba, longu t\u00e1 hann kom til valdi\u00f0. Hann doy\u00f0i t\u00ed skj\u00f3tt aftan\u00e1, og var\u00f0 avloystur av soninum Wilhelm 2.. P\u00e1pin, Wilhelm 1. av T\u00fdsklandi, doy\u00f0i 9 mars sama \u00e1r. Sostatt s\u00f3tu tr\u00edggir keisarar vi\u00f0 valdi\u00f0 \u00ed T\u00fdsklandi \u00ed 1888, og hetta \u00e1ri\u00f0 er t\u00ed kent sum Dreikaiserjahr (tr\u00edggjakeisara\u00e1ri\u00f0).\n\nFr\u00ed\u00f0rikur var giftur vi\u00f0 Viktoriu av Englandi elstu d\u00f3ttur Drotning Victoriu av St\u00f3rabretlandi.\n\nT\u00fdskarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1831\nAndl\u00e1t \u00ed 1888\nProysiskir kongar\nT\u00fdskir keisarar"}
{"id": "44949", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Olathe%20%28Kansas%29", "title": "Olathe (Kansas)", "text": "Olathe (\u00fattala: /o\u028a\u02c8le\u026a\u03b8\u0259/) er fj\u00f3r\u00f0st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kansas. \n\nB\u00fdurin liggur \u00ed eystara parti av lutstatinum, \u00ed ein \u00fatsynning av Overland Park og Kansas City \nOlathe er partur av st\u00f3ra b\u00fdar\u00f8kinum sum kallast Kansas City Metropolitan Area.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1857. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u \u00ed Olathe fleiri enn 140 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: https://www.olatheks.org \nOlathe (Kansas), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nKansas \nB\u00fdir \u00ed Kansas"}
{"id": "44950", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tucson", "title": "Tucson", "text": "Tucson er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Arizona. \nB\u00fdurin liggur \u00ed sunnara parti av lutstatinum. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 548 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Tucson.\n\n\u00c1in Santa Cruz River rennur gj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur av spaniamonnum \u00ed 1775. Tucson gj\u00f8rdist meksikanskur b\u00fdur \u00ed 1821 og amerikanskur b\u00fdur \u00ed 1853.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Barbara Eden, sj\u00f3nleikarinna (* 1931)\n Linda Ronstadt, songkvinna (* 1946)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: tucsonaz.gov \nTucson, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nArizona \nB\u00fdir \u00ed Arizona"}
{"id": "44951", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Albany%20%28Georgia%29", "title": "Albany (Georgia)", "text": "Albany er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Georgia. B\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatsynningsparti av lutstatinum. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u umlei\u00f0 72 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Albany.\n\n\u00c1in Flint River rennur gj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga  \nAlbany var\u00f0 planlagdur \u00ed 1836.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Ray Charles (1930\u20132004), t\u00f3nleikari og sangari \n Angelo Taylor (* 1978), \u00edtr\u00f3ttarma\u00f0ur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.albanyga.gov \nAlbany (Georgia), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nGeorgia \nB\u00fdir \u00ed Georgia (USA)"}
{"id": "44952", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Holm", "title": "Holm", "text": "Holm er eitt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 30. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Holm:\n Dennis Holm, f\u00f8royskur samfelagsfr\u00f8\u00f0ingur, politikari og rith\u00f8vundur.\n Durita Holm, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Martin Holm, f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari.\n \u00d3li Holm, f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari.\n P\u00f3l Arni Holm, f\u00f8royskur sangari.\n Peter Alberg Holm, f\u00f8royskur prestur og rith\u00f8vundur.\n Christen Holm Isaksen, f\u00f8royskur listam\u00e1lari.\n Kaj Leo Holm Johannesen, f\u00f8royskur politikari og fyrrverandi l\u00f8gma\u00f0ur.\n P\u00e1ll Holm Johannesen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Rannv\u00e1 Holm Mortensen, f\u00f8roysk myndlistakvinna og yrkjari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44953", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vang", "title": "Vang", "text": "Vang er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 31. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Vang:\n Ruth Vang, f\u00f8roysk lj\u00f3sm\u00f3\u00f0ir, bankakvinna og politikari .\n P\u00e1ll Vang, f\u00f8royskur l\u00e6rari og politikari.\n Schandorff Vang, f\u00f8royskur bogaskj\u00fatti og altj\u00f3\u00f0a d\u00f3mari innan somu \u00edtr\u00f3ttargrein.\n Sigga Vang, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og filmsf\u00f3lk.\n Jens Christian Vang, f\u00f8royskur myndatakari.\n\nS\u00ed eisini\n Wang\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44954", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lamhauge", "title": "Lamhauge", "text": "Lamhauge er eitt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 34. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Lamhauge:\n S\u00e1mal P\u00e6tursson Lamhauge, l\u00f8gma\u00f0ur \u00ed F\u00f8royum 1706 - 1752.\n Christian Lamhauge Holst, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44955", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Justinussen", "title": "Justinussen", "text": "Justinussen er eitt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 38. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Justinussen:\n Bill Justinussen, f\u00f8royskur politikari.\n Finnur Justinussen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n P\u00f3l J\u00f3hannus Justinussen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44960", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Dahl", "title": "Dahl", "text": "Dahl er eitt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 41. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Dahl:\n \u00c1rni Dahl, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, l\u00e6rari, t\u00fd\u00f0ari og bla\u00f0stj\u00f3ri.\n J\u00e1kup Dahl, pr\u00f3stur \u00ed F\u00f8royum.\n Johan Dahl, f\u00f8royskur politikari og vinnul\u00edvsma\u00f0ur.\n Magnus Dahl, f\u00f8royskur keypma\u00f0ur og politikari. \n Marianna Debes Dahl, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og l\u00e6rari.\n Regin Dahl, f\u00f8royskt skald og t\u00fcnaskald.\n Pauli Dahl, f\u00f8royskur yvirl\u00e6kni og politikari.\n \u00d3li Dahl, f\u00f8royskur l\u00e6rari, ritstj\u00f3ri, bla\u00f0stj\u00f3ri, rith\u00f8vundur og skald.\n Katrin Dahl Jakobsen, f\u00f8royskur politikari.\n Gunnar Dahl-Olsen, f\u00f8royskur \u00edtr\u00f3ttama\u00f0ur.\n\nS\u00ed eisini\n Roald Dahl, bretskur rith\u00f8vundur.\n Kristian Thulesen Dahl, danskur politikari.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44961", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mohr", "title": "Mohr", "text": "Mohr er eitt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 45. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Mohr:\n Eyvindur Mohr, f\u00f8royskur listam\u00e1lari. \n H\u00f8gni Mohr, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og mi\u00f0lama\u00f0ur.\n Kjartan Mohr, f\u00f8royskur skipasmi\u00f0ur og politikari.\n Magni Mohr, f\u00f8royskur granskari og rith\u00f8vundur. \n Mourits Mohr, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur.\n Nicolai Mohr, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og granskari.\n Pauli \u00d8ssursson Mohr, f\u00f8royskur svimjari \u00far Fuglafir\u00f0i. \n Poula \u00d8ssursd\u00f3ttir Mohr, f\u00f8royskur svimjari.\n Petur Mohr Reinert, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari. \n Peter Mohr Dam, f\u00f8royskur l\u00e6rari og l\u00f8gma\u00f0ur.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44962", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zachariasen", "title": "Zachariasen", "text": "Zachariasen er eitt eftirnavn, sum \u00ed 2019 var 48. vanligasta eftirnavni\u00f0 \u00ed F\u00f8royum.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Zachariasen:\n Simon Michael Zachariasen, f\u00f8royskur l\u00e6rari og skald. \n Louis Zachariasen, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur, politikari, l\u00e6rari, verkfr\u00f8\u00f0ingur.\n S\u00edmun Petur Zachariasen, f\u00f8royskur l\u00e6rari, bla\u00f0stj\u00f3ri og politikari.\n He\u00f0in Zachariasen, f\u00f8royskur politikari.\n Gunnar Zachariasen, f\u00f8royskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Gunnv\u00e1 Zachariasen, f\u00f8roysk sj\u00f3nleikarinna og leikstj\u00f3ri.\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44963", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tuscumbia%20%28Alabama%29", "title": "Tuscumbia (Alabama)", "text": "Tuscumbia  er ein sm\u00e1b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Alabama. \nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av lutstatinum, naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum b\u00fdirnir Memphis \u00ed vestri og Chattanooga \u00ed eystri. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 8400 f\u00f3lk \u00ed Tuscumbia.\n\nTennessee\u00e1 rennur t\u00e6tt fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga  \nTuscumbia var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1815.\n\nKend f\u00f3lk \n Helen Keller (1880-1968), rith\u00f8vundur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: cityoftuscumbia.org \nTuscumbia, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nAlabama \nB\u00fdir \u00ed Alabama"}
{"id": "44965", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wang", "title": "Wang", "text": "Wang er eitt nor\u00f0urlendskt eftirnavn.\n\nKend f\u00f3lk sum eita Wang:\n Kn\u00fat Wang, f\u00f8royskur bla\u00f0stj\u00f3ri og politikari.\n Zakarias Wang, f\u00f8royskur rith\u00f8vundur og politikari.\n\nS\u00ed eisini\n Vang\n\nEftirn\u00f8vn"}
{"id": "44966", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lodi%20%28Kalifornia%29", "title": "Lodi (Kalifornia)", "text": "Lodi (\u00fattala: /\u02c8lo\u028ada\u026a/) er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Kalifornia. \nB\u00fdurin liggur sunnan fyri Sacramento og eystan fyri San Francisco, naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is \u00ed lutstatinum. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 67 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Lodi.\n\nS\u00f8ga  \nLodi var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1859.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Robert Mondavi, v\u00ednb\u00f3ndi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: lodi.gov \nLodi (Kalifornia), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nKalifornia \nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "44969", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Harry%20Kane", "title": "Harry Kane", "text": "Harry Edward Kane (f\u00f8ddur 28. juli 1993 \u00ed Walthamstow, London) er enskur f\u00f3tb\u00f3ltssp\u00e6lari.\n\nKane sp\u00e6lir sum \u00e1lopsleikari fyri enska Premier League felagi\u00f0 Tottenham Hotspur F.C. og fyri enska landsli\u00f0i\u00f0. Hann gj\u00f8rdist toppskorari \u00ed Premier League \u00ed trimum sesongum: 2015-16, 2016-17 og 2020-21. \u00cd sesongini 2014-15 var\u00f0 hann kosin \u00c1rsins leikari hj\u00e1 Tottenham.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Harry Kane, tottenhamhotspur.com (\u00e1 enskum)\n Harry Kane, transfermarkt.com (\u00e1 enskum)\n Harry Kane, soccerbase.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1993"}
{"id": "44975", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3tah%C3%BAsi%C3%B0%20Kambur", "title": "Sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 Kambur", "text": "Sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 Kambur er fyrrverandi sk\u00f3tah\u00fas hj\u00e1 KFUM-sk\u00f3tunum \u00ed F\u00f8royum.\n\nSk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 er elsta h\u00fas \u00e1 Kambsdali og er bygt \u00ed 1964. H\u00fasini eru v\u00edgd \u00ed 1965 av Busch presti \u00ed Klaksv\u00edk, til eitt h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald, t\u00e1 i\u00f0 t\u00e1verandi l\u00f8gma\u00f0ur, H\u00e1kun Djurhuus helt r\u00f8\u00f0u. Til hetta tiltaki\u00f0 var\u00f0 ein sl\u00edpa\u00f0ur steinur vi\u00f0 \u00e1rstali settur inn \u00ed grundina, og var\u00f0 hesin steinur settur av l\u00f8gmanni.\n\nS\u00f8ga \n\u00cd 1963 var sk\u00f3talega \u00e1 Kambsdali, har tankarnir um at byggja eitt sk\u00f3tah\u00fas \u00e1 dalinum. \u00d3la Bj\u00f8rn vi\u00f0 Stein og J\u00e1kup B\u00e6rentsen fingu t\u00e1 ta\u00f0 hugskot, at lata eitt sk\u00f3tah\u00fas byggja \u00e1 Kambsdali. \u00c1ri\u00f0 eftir var\u00f0 fari\u00f0 undir at byggja h\u00fasi\u00f0, sum st\u00f3\u00f0 kl\u00e1rt sama \u00e1r \u00ed 1964. Fuglfir\u00f0ingurin J\u00e1kup Oluf Jacobsen tekna\u00f0i h\u00fasini, og kosta\u00f0u tey 60.000 kr\u00f3nur at byggja. T\u00e1 i\u00f0 bygt var\u00f0, h\u00f8vdu sk\u00f3tarnir einans 300 kr\u00f3nur \u00ed kassanum. Fr\u00e1 byrjan av var\u00f0 samstarva vi\u00f0 Kirkjuligu Heimamissi\u00f3nina \u00ed F\u00f8royum, sum br\u00fakti h\u00fasi\u00f0 til legur, og av t\u00ed at hesar legurnar h\u00f8vdu so n\u00f3gvar luttakarar, var pl\u00e1sstrot til legurnar. Hetta evldi til, at Heimamissi\u00f3nin longu tvey \u00e1r eftir \u00ed 1966 t\u00f3k stig til at \u00fatbyggja sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0, sum KFUM sk\u00f3tarnir g\u00f3\u00f0u Heimamissi\u00f3nini loyvi til. \u00datbygningurin var\u00f0 bygdur vestur \u00far h\u00fasunum, og kom at kosta \u00e1lei\u00f0 ta\u00f0 sama sum fyrsta byggistig. \n\nUpprunaliga hev\u00f0i sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 gasslj\u00f3s og oljukaminu, og hv\u00f8rki vesi ella vatn var \u00ed h\u00fasinum. T\u00e1 st\u00f3\u00f0 \u00fatih\u00fas sunnanfyri h\u00fasini, m\u00f3ti \u00e1nni, og t\u00e1 i\u00f0 vatn skuldi br\u00fakast inni \u00ed h\u00fasinum, var\u00f0 ney\u00f0ugt at fara \u00ed \u00e1nna eftir vatni.\n\n\u00cd 1978 var\u00f0 mi\u00f0stovuhiti lagdur \u00ed h\u00fasini, umframt at n\u00fdggjur k\u00f8kur var\u00f0 uppsettur, og drena\u00f0 var\u00f0 eisini rundanum h\u00fasini. Hetta arbei\u00f0i\u00f0 kosta\u00f0i samanlagt 180.000 kr\u00f3nur. L\u00e1ni\u00f0 var\u00f0 afturrinda\u00f0 aftan\u00e1 2 \u00e1r, og peningurin var\u00f0 fingin til vega fr\u00e1 einum basari \u00ed 1979 umframt at J\u00f3lamerkjagrunnurin eisini veitti f\u00edgging. \n\n\u00cd 1985 v\u00f3ru h\u00fasini h\u00f8vu\u00f0sumv\u00e6ld og kosta\u00f0i 500.000. Umv\u00e6lingin fevndi um at skifta kl\u00e6dning, h\u00fasabj\u00e1lving, skifta vindeygu, leggja \u00e1 g\u00f3lvini, gera koyggjur \u00ed sovir\u00famunum, stoypa g\u00f3lv \u00ed kjallaranum, umframt anna\u00f0 sm\u00e1tt arbei\u00f0i. Umv\u00e6lingin var\u00f0 gj\u00f8rd av sj\u00e1lvbodnum handverkarum, sum tekna\u00f0u seg til tiltaki\u00f0 \"Arbei\u00f0sdagar \u00e1 Kambsdali\", sum sk\u00f3tarnir skipa\u00f0u fyri.\n\nTann 1. juni 2008 t\u00f3k sk\u00f3tavirksemi\u00f0 \u00ed Sk\u00f3tah\u00fasinum Kambur ein enda, t\u00e1 i\u00f0 h\u00fasi\u00f0 var\u00f0 keypt av Fuglafjar\u00f0ar Kommunu, sum skuldi br\u00faka h\u00fasini sum kommunalt fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falatilbo\u00f0. H\u00fasini hava s\u00ed\u00f0an t\u00e1 veri\u00f0 karmur um fr\u00edt\u00ed\u00f0arsk\u00falan Kambur.\n\nVirksemi \nFr\u00e1 fyrstu t\u00ed\u00f0 av, var\u00f0 sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 n\u00fdtt til landspatruljukapping, og var eisini karmur um landsfund hj\u00e1 f\u00f8roysku KFUM sk\u00f3tunum. Eisini var\u00f0 h\u00fasi\u00f0 br\u00fakt til sk\u00f3talegur, sum sk\u00f3tali\u00f0 kring landi\u00f0 stundum n\u00fdttu. Millum tilt\u00f8kini kunnu nevnast patruljuf\u00f8raravenjing (PF-venjing), landspatruljukapping (LPK), landsfundir og lei\u00f0araskei\u00f0, v.m..\n\nEisini var sk\u00f3tah\u00fasi\u00f0 karmur um Gillwell-\u00fatb\u00fagvingina, sum er ein alheims lei\u00f0ara\u00fatb\u00fagving fyri sk\u00f3tar, sum hevur virka\u00f0 s\u00ed\u00f0an 1919. Gillwell-\u00fatb\u00fagvingin fevndi t\u00e1 m.a. um pedagogik og ungd\u00f3mspsykologi, umframt at dentur var\u00f0 lagdur \u00e1 sambandi\u00f0 millum sk\u00f3tar og samfelag og millum sk\u00f3tar og foreldur og sk\u00fala.\n\nKeldur \n\nSk\u00f3tal\u00edv"}
{"id": "44976", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Minden%20%28Louisiana%29", "title": "Minden (Louisiana)", "text": "Minden er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska stakr\u00edkinum Louisiana. \nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av lutstatinum, eystan fyri Shreveport.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1836. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 11 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Minden.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: mindenusa.com \nMinden (Louisiana), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nLouisiana \nB\u00fdir \u00ed Louisiana"}
{"id": "44977", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202021-22", "title": "Premier League 2021-22", "text": "Premier League 2021-22 var tann 30. sesongin \u00ed Premier League, i\u00f0 er h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. \nSesongin byrja\u00f0i 13. august 2021 og enda\u00f0i hin 22. mai 2022.\n\nManchester City var forsvarandi meistari, me\u00f0an Norwich City, Watford og Brentford v\u00f3ru n\u00fdggj li\u00f0 \u00ed deildini, eftir at li\u00f0ini fluttu upp \u00far Football League Championship 2020-21.\n\nManchester City fekk 93 stig hesa sesongina, bert eitt stig frammanfyri Liverpool \u00e1 \u00f8\u00f0rum pl\u00e1ssi og sostatt vann li\u00f0i\u00f0 \u00far Manchester s\u00edn s\u00e6tta Premier League tittul og s\u00edn 8. enska meistaraheiti\u00f0.\n\nNi\u00f0urflytarar gj\u00f8rdust Burnley, Watford  og Norwich City.\n\nLi\u00f0 \nTilsamans lutt\u00f3ku 20 li\u00f0 \u00ed deildini, av teimum sp\u00e6ldu 17 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed undanfarnu kapping 2020\u201321 og tr\u00fd li\u00f0 fluttu upp \u00far n\u00e6stbestu deildini Football League Championship 2020\u201321.\n\nStadion og b\u00fdir\n\nVenjarar og li\u00f0skiparar \n(seinasta dagf\u00f8ring: 24. januar 2022)\n\nVenjaraskift\n(seinasta dagf\u00f8ring: 24. januar 2022)\n\n\u00darslit\n\nStigatalva\n\nTalva vi\u00f0 \u00farslitum\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Premier League: premierleague.com\n\nKeldur \n\n2021 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2022 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "44978", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brentford%20F.C.", "title": "Brentford F.C.", "text": "Brentford Football Club er eitt enskt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed Brentford, sum er ein b\u00fdur vestarlaga \u00ed enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num London. \nBrentford hoyrir til  b\u00fdarpartin (Borough) Hounslow. \nS\u00ed\u00f0an 2014 kappa\u00f0ist besta li\u00f0i\u00f0 \u00ed n\u00e6stovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, EFL Championship, \nmen flutti upp \u00ed Premier League \u00ed 2021.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1889 og var\u00f0 valt inn \u00ed The Football League \u00ed 1920. \nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Bees\", sp\u00e6ldi s\u00ednar heimadystir \u00e1 Griffin Park \u00ed Brentford, \nmen s\u00ed\u00f0an august 2020 ver\u00f0ur n\u00fdbygda Brentford Community Stadium n\u00fdtt sum heimav\u00f8llur.\nVenjarin hj\u00e1 li\u00f0inum er danin Thomas Frank.\n\nH\u00f3purin\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: brentfordfc.com\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44979", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Watford", "title": "Watford", "text": "Watford er  ein b\u00fdur \u00ed enska greivad\u00f8minum Hertfordshire. \nB\u00fdurin liggur um lei\u00f0 15 m\u00edl \u00ed ein \u00fatn\u00fdr\u00f0ing \u00far enska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num London. \n\n\u00c1in Colne rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin er fyrst nevndur \u00ed heimildum \u00ed 946. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 96 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Watford.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Gareth Southgate *1970, f\u00f3tb\u00f3ltsleikari og f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari \n Geri Halliwell * 1972, sangarinna (Spice Girls)\n\nS\u00ed eisini  \n Watford F.C.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: watford.gov.uk \nWatford, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nB\u00fdir \u00ed Onglandi"}
{"id": "44982", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louis%20van%20Gaal", "title": "Louis van Gaal", "text": "Aloysius Paulus Maria van Gaal, betur kendur sum Louis van Gaal (f\u00f8ddur 8. august 1951 \u00ed Amsterdam) \ner ni\u00f0urlendskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\n\u00cd juli m\u00e1na\u00f0i 2021 gj\u00f8rdist hann fyri tri\u00f0ju fer\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 ni\u00f0urlendska landsli\u00f0num.\n\nHann hevur veri\u00f0 h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Manchester United fr\u00e1 2014 til 2016. \n\u00c1\u00f0renn ta\u00f0 hev\u00f0i hann veri\u00f0 venjari hj\u00e1 AFC Ajax, FC Barcelona, AZ Alkmaar, FC Bayern M\u00fcnchen og ni\u00f0urlendska landsli\u00f0num.\n\nYrkislei\u00f0 sum venjari\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Louis van Gaal, transfermarkt.com (\u00e1 enskum)\n Louis van Gaal, soccerbase.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nNi\u00f0urlendskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nNi\u00f0urlendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1951"}
{"id": "44983", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ajax%20Amsterdam", "title": "Ajax Amsterdam", "text": "Amsterdamsche Football Club Ajax (eisini kalla\u00f0 Ajax Amsterdam, AFC Ajax, ella Ajax) \ner eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far ni\u00f0urlendska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Amsterdam.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1900, og hevur sp\u00e6lt \u00ed Eredivisie - ta\u00f0 er besta deildin \u00ed Ni\u00f0urlondum - s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1956.\nBesta li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Johan Cruyff Arena.\n\nHei\u00f0ur\n\nHeima \nAjax hevur vunni\u00f0 ni\u00f0urlendska meistaraheiti\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 36 fer\u00f0ir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: ajax.nl\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44986", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/EM%20%C3%AD%20f%C3%B3tb%C3%B3lti%202020", "title": "EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2020", "text": "Evropameistaraskapurin \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti 2020 var ta\u00f0 16. EM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti. Kvalifikati\u00f3nskappingin var\u00f0 sp\u00e6ld \u00ed t\u00ed\u00f0arskei\u00f0num fr\u00e1 mars til november 2019. Vertirnir fyri endaumfari\u00f0 v\u00f3ru 11 b\u00fdir ymsasta\u00f0ni \u00ed Evropa og Asia. T\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 var 11. juni \u2013 11. juli 2021.\n\nItalia vann finaluna 3\u20132 eftir brotssparkskapping \u00e1 Onglandi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: UEFA Euro 2020\n\nKeldur \n\nEM \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti\n2020 \u00ed \u00edtr\u00f3tti"}
{"id": "44988", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/PSV%20Eindhoven", "title": "PSV Eindhoven", "text": "Philips Sport Vereniging Eindhoven (vanliga kalla\u00f0 PSV Eindhoven ella bara PSV) \ner eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far ni\u00f0urlendska b\u00fdnum Eindhoven.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1913 og sp\u00e6lir \u00ed Eredivisie, sum er besta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed Ni\u00f0urlondum.\nPSV sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 Philips Stadion \u00ed Eindhoven. \n\nSaman vi\u00f0 Ajax Amsterdam og Feyenoord fr\u00e1 Rotterdam hoyrir PSV til tey tr\u00fd toppli\u00f0ini \u00ed ni\u00f0urlendskum f\u00f3tb\u00f3lti.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: psv.nl\n\nKeldur \n\nNi\u00f0urlendsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "44991", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lancaster%20%28Pennsylvania%29", "title": "Lancaster (Pennsylvania)", "text": "Lancaster er \u00e1ttandi st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum Pennsylvania. \nB\u00fdurin liggur \u00ed eystara parti av deilstatinum, naka\u00f0 mi\u00f0skei\u00f0is millum Harrisburg og Philadelphia.\n\nS\u00f8ga  \nLancaster var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1729. B\u00fdurin var fr\u00e1 1799 til 1812 h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Pennsylvania. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 59 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Lancaster.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Robert Smith (1757\u20131842), politikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: cityoflancasterpa.com \nLancaster (Pennsylvania), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nPennsylvania \nB\u00fdir \u00ed Pennsylvania"}
{"id": "44994", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elizabethton", "title": "Elizabethton", "text": "Elizabethton er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum Tennessee. \nB\u00fdurin liggur \u00ed landnyr\u00f0ingsparti av deilstatinum, nakrar kilometrar eystan fyri Johnson City.\n\n\u00c1in Doe River rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin og \u00fat \u00ed \u00e1nna Watauga River, sum rennur fram vi\u00f0 b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1799. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 13 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Elizabethton.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.elizabethton.org\n\nKeldutilfar \n \n \n\nTennessee \nB\u00fdir \u00ed Tennessee"}
{"id": "44995", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oakland", "title": "Oakland", "text": "Oakland er \u00e1ttandi st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum Kalifornia. \nB\u00fdurin liggur \u00ed vestara parti av deilstatinum, fram vi\u00f0 San Francisco Bay. Hinumegin v\u00edkina er San Francisco.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1852. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 433 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Oakland.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Russ Meyer (1922-2004), filmsleikstj\u00f3ri \n Carla Bley (* 1936), jazzt\u00f3nleikari \n Kamala Harris (* 1964), politikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: oaklandca.gov \nOakland, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nKalifornia \nB\u00fdir \u00ed Kalifornia"}
{"id": "44996", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Salem%20%28Oregon%29", "title": "Salem (Oregon)", "text": "Salem er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed amerikanska lutstatinum Oregon. \nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av deilstatinum, sunnan fyri Portland, sum er st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed Oregon.\n\n\u00c1in  Willamette River  rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1842. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 174 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Salem.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: cityofsalem.net \nSalem (Oregon), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nOregon \nB\u00fdir \u00ed Oregon"}
{"id": "44997", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carson%20City", "title": "Carson City", "text": "Carson City er s\u00e6ttst\u00f8rsti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed amerikanska deilstatinum Nevada. \nB\u00fdurin liggur \u00ed vestara parti av lutstatinum. Vestan fyri b\u00fdin er vatni\u00f0 Lake Tahoe, sum liggur \u00e1 markini millum Nevada og Kalifornia.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1858. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 55 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Carson City.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.carson.org \nCarson City, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nNevada \nB\u00fdir \u00ed Nevada"}
{"id": "45000", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sn%C3%A6fall", "title": "Sn\u00e6fall", "text": "Sn\u00e6fall (norskt m\u00e1l: Sn\u00f8fall) er ein norsk j\u00f3lakalendar sum verdur sendin \u00e1 NRK Super \u00ed 2016. J\u00f3lakalendarin var send dubba\u00f0 til f\u00f8royskt m\u00e1l \u00ed KVF j\u00f3lin 2017.\n\nS\u00f8gugongd \nJ\u00f3lakalendarin er um n\u00edggju \u00e1ra gomlu Selmu, sum er foreldraleys, og droymir um at f\u00e1a eina familju. S\u00ed\u00f0an foreldur hennara doy\u00f0u, hevur hon b\u00fa\u00f0 hj\u00e1 Ruth. Ruth er stranga grannakonan, sum fyribils skal taka s\u00e6r av Selmu og hundinum hj\u00e1 henni, Caspari. Selma droymir um, at hon hevur eina ordiliga familju onkusta\u00f0ni, sum hon ikki kennur. Vit sleppa eisini vi\u00f0 \u00ed ein \u00e6vint\u00fdraheim, har l\u00edtla bygdin Sn\u00e6fall liggur fyri seg sj\u00e1lva \u00ed eini \u00edsoy\u00f0u. Her hitta vit Julius, sum er sj\u00e1lvur j\u00f3lama\u00f0urin.\n\nLeikarar \n\nA\u00f0rir r\u00f8ddir: Hjalti Rasmussen, Bragi Berghamar Patursson, L\u00fd D\u00e1vad\u00f3ttir Magnussen, J\u00f3gvan Ingi Falkvard Joensen, Gu\u00f0ri\u00f0 Patursson\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Sn\u00f8fall \u00e1 NRK\n Sn\u00e6fall \u00e1 KVF\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "45005", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Calabria", "title": "Calabria", "text": "Calabria -h\u00e9ra\u00f0 er sv\u00e6\u00f0i / fylki \u00ed su\u00f0vesturhluta \u00cdtal\u00edu me\u00f0 2,1 millj\u00f3n \u00edb\u00faa. Kalabr\u00eda liggur a\u00f0 Tarant\u00f3fl\u00f3a, T\u00fdrrenahafi, J\u00f3nahafi og \u00ed nor\u00f0ri me\u00f0 Basilicata, \u00fe\u00e1 er \u00fea\u00f0 a\u00f0skili\u00f0 fr\u00e1 Sikiley me\u00f0 Messinasundi. Catanzaro er h\u00f6fu\u00f0borgin og st\u00e6rsta borgin er Reggio Calabria. Brei\u00f0ar hra\u00f0brautir og hratt j\u00e1rnspennar tengja st\u00f3ru b\u00e6ina saman, risast\u00f3rar br\u00fdr hafa veri\u00f0 rifnar og fleiri eru \u00ed byggingu - h\u00e9r er h\u00e6sta bogabr\u00fa \u00ed heimi. Jar\u00f0skj\u00e1lftar eru algengari vegna st\u00f6\u00f0u \u00feess n\u00e1kv\u00e6mlega mi\u00f0sv\u00e6\u00f0is vi\u00f0 Mi\u00f0jar\u00f0arhafi\u00f0, sem gerir \u00fea\u00f0 efnahagslega \u00f6flugt en einnig \u00ed h\u00e6ttu \u00e1 skj\u00e1lftahrina. Jar\u00f0skj\u00e1lftinn \u00ed st\u00f3rborgunum Reggio Calabria og Messina var einn sterkasti skj\u00e1lfti tuttugustu aldarinnar. Samtals er Calabria 25.280 km\u00b2 breitt."}
{"id": "45008", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zapopan", "title": "Zapopan", "text": "Zapopan er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed Meksiko."}
{"id": "45018", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ISO%203166-2%3AAZ", "title": "ISO 3166-2:AZ", "text": "ISO 3166-2:AZ er Aserbadsjans partur av ISO 3166-2, sum er partur av standardinum ISO 3166, \u00e1settur av millumtj\u00f3\u00f0a felagsskapinum International Organization for Standardization (ISO).\n\nKota\n\nRayon \n\n1Autonomt L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Nax\u00e7\u0131van (NX)\n\nB\u00fdir\n\nAutonomt l\u00fd\u00f0veldi\n\nBroytingar og dagf\u00f8ringar \n\u00c1 heimas\u00ed\u00f0uni hj\u00e1 ISO (OBP) v\u00f3r\u00f0u kunngj\u00f8rdar hesar broytingar:\n\nKeldur \n\nAserbadsjan\nISO 3166"}
{"id": "45021", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karel%20Gott", "title": "Karel Gott", "text": "Karel Gott (f\u00f8ddur 14. juli 1939 \u00ed Pilsen \u00ed B\u00f8hmen, n\u00fa Plze\u0148 \u00ed Kekkia, dey\u00f0ur 1. oktober 2019 \u00ed Prag) var ein kekkiskur tenorsangari.\n\nSum sangari var hann best kendur \u00ed Eysturevropa, men seint \u00ed seksti\u00e1runum gj\u00f8rdist hann eisini kendur \u00ed Vesturevropa, serliga \u00ed T\u00fdsklandi, har hann framf\u00f8rdi n\u00f3gvar sangir \u00ed sjeyti\u00e1runum, teirra millum sannir slagarar.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Czech pop singer Karel Gott dies at 80, washingtonpost.com, 2. okt 2019  (\u00e1 enskum) \nKarel Gott, 'the Czech Sinatra,' dies at 80, reuters.com, 2. okt 2019  (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nKekkar\nKekkiskir sangarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1939\nAndl\u00e1t \u00ed 2019"}
{"id": "45022", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jean-Paul%20Belmondo", "title": "Jean-Paul Belmondo", "text": "Jean-Paul Belmondo (f\u00f8ddur 9. apr\u00edl 1933 \u00ed Neuilly-sur-Seine \u00ed Frankar\u00edki, dey\u00f0ur 6. september 2021 \u00ed Paris) var franskur sj\u00f3nleikari..\n\nHann byrja\u00f0i filmslistarligu yrkislei\u00f0 s\u00edna \u00ed fimmti\u00e1runum. Gj\u00f8gnumbroti\u00f0 kom \u00ed 1960 og skj\u00f3tt gj\u00f8rdist hann ein av st\u00f8rstu stj\u00f8rnunum \u00ed franska filmsheiminum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Jean-Paul Belmondo, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nFranskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1933\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "45023", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kurt%20Westergaard", "title": "Kurt Westergaard", "text": "Kurt Westergaard (f\u00f8ddur 13. juli 1935 \u00ed D\u00f8strup \u00ed Su\u00f0urjyllandi, dey\u00f0ur 14. juli 2021 \u00ed Keypmannahavn) var danskur teknari.\n\nFr\u00e1 1983 til 2010 var hann keiputeknari fyri danska bla\u00f0i\u00f0 Jyllands-Posten.\nHann bleiv v\u00ed\u00f0agitin, t\u00e1 hann \u00ed 2005 tekna\u00f0i islamska profetin Muhammed \u00ed Jyllands-Posten.\nTekningarnar f\u00f8rdu til Muhammedkreppuna, sum er ein av teimum \u00e1lvarsligastu uttanr\u00edkispolitisku kreppum, sum Danmark hevur veri\u00f0 \u00ed.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Kurt Westergaard dey\u00f0ur 86 \u00e1ra gamal, in.fo, 18. juli.2021 \n Muhammedtekningarnar 15 \u00e1r, kvf.fo\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2021\nDonsk listaf\u00f3lk"}
{"id": "45026", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/V.S.%20Naipaul", "title": "V.S. Naipaul", "text": "Vidiadhar Surajpasad Naipaul (f\u00f8ddur 17. august 1932, dey\u00f0ur 11. august 2018 var bretskur rith\u00f8vundur av vestindiskum  uppruna.\n\nV. S. Naipaul var \u00e6tta\u00f0ur \u00far Trinidad, men s\u00ed\u00f0an fimmti\u00e1rini b\u00faleika\u00f0ist hann i St\u00f3rabretlandi. \u00cd  2001 vann hann Nobel hei\u00f0ursl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmenti .\n\n\u00datgivi\u00f0 \nFagrar b\u00f3kmentir\n The Mystic Masseur (1957)\n The Suffrage of Elvira (1958)\n Miguel Street (1959)\n A House for Mr Biswas (1961)\n Mr. Stone and the Knights Companion (1963) \n A Flag on the Island (1967) \n The Mimic Men (1967)\n In a Free State (1971)\n Guerillas (1975)\n A Bend in the River (1979)\n Finding the Centre (1984)\n The Enigma of Arrival (1987)\n A Way in the World (1994) \n Half a Life (2001)\n Magic Seeds (2004)\n\nA\u00f0rar b\u00f3kmentir\n The Middle Passage: Impressions of Five Societies - British, French and Dutch in the West Indies and South America (1962) \n An Area of Darkness (1964) \n The Loss of El Dorado (1969)\n The Overcrowded Barracoon and Other Articles (1972) \n India: A Wounded Civilization (1977)\n A Congo Diary (1980) \n The Return of Eva Per\u00f3n and the Killings in Trinidad (1980) \n Among the Believers: An Islamic Journey (1981)\n Finding the Centre (1984) \n A Turn in the South (1989) \n India: A Million Mutinies Now (1990) \n Homeless by Choice (1992, saman vi\u00f0 R. Jhabvala og S. Rushdie) \n Bombay (1994, saman vi\u00f0 Raghubir Singh)\n Beyond Belief: Islamic Excursions among the Converted Peoples (1998) \n Between Father and Son: Family Letters (1999)\n Literary Occasions: Essays (2003, av Pankaj Mishra)\n A Writer's People: Ways of Looking and Feeling (2007)\n The Masque of Africa (2010)\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nV. S. Naipaul, nobelprize.org\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1932\nAndl\u00e1t \u00ed 2018\nBretskir rith\u00f8vundar"}
{"id": "45028", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burt%20Reynolds", "title": "Burt Reynolds", "text": "Burton Leon Reynolds jr., betur kendur sum Burt Reynolds (f\u00f8ddur 11. februar 1936 \u00ed Lansing \u00ed Michigan, dey\u00f0ur 6. september 2018 \u00ed Jupiter \u00ed Florida) \nvar amerikanskur sj\u00f3nleikari.\n\nBurt Reynolds var kendur fr\u00e1 fleiri filmum, serliga \u00far sjeyti- og \u00e1ttati\u00e1runum, men kanska mest fyri leiklut s\u00edn \u00ed filmunum Smokey and the Bandit fra 1977 og The Cannonball Run fra 1981.\n\nHann hevur fingi\u00f0 eina stj\u00f8rnu \u00e1 Walk of Fame \u00ed Hollywood.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Burt Reynolds , imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2018"}
{"id": "45032", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3lakongur", "title": "J\u00f3lakongur", "text": "J\u00f3lakongur (norskt m\u00e1l: Julekongen) er ein norsk j\u00f3lakalendar sum verdur sendin \u00e1 NRK Super \u00ed 2014. J\u00f3lakalendarin var send dubba\u00f0 til f\u00f8royskt m\u00e1l \u00ed KVF j\u00f3lin 2020.\n\nS\u00f8gugongd\n\nLeikarar \n\n A\u00f0rir r\u00f8ddir: P\u00e1ll Danielsen, Finnur Koba, B\u00e1ra Berghamar Danielse, Ey\u00f0 Berghamar Jacobsen, Sanna B\u00e6k Hoydal, Ragnar Marr Erlandsson, J\u00e1kup Veyhe, J\u00f3gvan P\u00e1ll Johannesen\n T\u00fd\u00f0arar: Karin Djurhuus, Erla Zachariassen, Gu\u00f0ri\u00f0 Rubeksen\n Sangt\u00fd\u00f0ari: Ria T\u00f3rgar\u00f0\n T\u00f8kningur/grafikk: J\u00f3gvan P\u00e1ll Johannesen\n Leikstj\u00f3ri: P\u00e1ll Danielsen\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n Julekongen \u00e1 NRK\n J\u00f3lakongur \u00e1 KVF\n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir"}
{"id": "45035", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Glyvralon", "title": "Glyvralon", "text": "Glyvralon, eisini kent sum h\u00fasini \u00e1 Langanesi, er s\u00f8guligur bygningur \u00e1 Glyvrum, Eysturoynni, bygdur t\u00ed\u00f0liga \u00ed 20. \u00f8ld.\n\nS\u00f8ga \nGlyvralon er bygt \u00e1\u00f0renn kr\u00edggi\u00f0, og er bygt \u00ed arkitektoniska Barokk st\u00edlinum. Innan er Glyvralon innr\u00e6tta\u00f0 vi\u00f0 flottum m\u00f8blum \u00far n\u00edtjandu \u00f8ld, og er ein gj\u00f8gnumgangandi st\u00edlur \u00ed gj\u00f8gnum \u00f8ll h\u00fasini. Uttanfyri h\u00fasini er st\u00f8rt jar\u00f0ar\u00f8ki, har sey\u00f0ur og onnur kr\u00edat\u00far ganga fr\u00edtt, og er ta\u00f0 eitt \u00f3gvuliga n\u00e1tt\u00faru-vakurt \u00f8ki. Naka\u00f0 sunnanfyri h\u00fasini liggur virki\u00f0 og h\u00f8vu\u00f0skont\u00f3ri\u00f0 hj\u00e1 Bakkafrost. \n\nNiels Pauli \u00ed Heimistovu tekna\u00f0i h\u00fasini, sum l\u00e6rarahj\u00fanini Christian og Helena Bjarnadal l\u00f3tu byggja \u00ed seinru helt av 1930unum; men Bjarnadal hj\u00fanini fluttu ikki inn, fyrr enn kr\u00edggi\u00f0 var av. Hj\u00fanini fluttu t\u00f3 seinni \u00far h\u00fasunum aftur, og b\u00fa\u00f0i t\u00ed eingin \u00ed h\u00fasunum \u00ed fleiri \u00e1r. Um aldarskifti\u00f0 keypti J\u00f3gvan Lauritsen \u00far S\u00f8rv\u00e1gi h\u00fasini, sum t\u00e1 v\u00f3ru \u00ed sera ringum standi, men sum hann so spakuliga byrja\u00f0i at umv\u00e6la. \u00c1 sumri 2018 v\u00f3ru h\u00fasini aftur til s\u00f8lu, og v\u00f3ru ta\u00f0 hj\u00fanini Terje og Birna Vestergaard, sum gj\u00f8rdust n\u00fdggir eigarar av h\u00fasunum, og sum t\u00f3ku s\u00e6r av at f\u00e1a s\u00ed\u00f0stu umv\u00e6lingarnar upp\u00e1 pl\u00e1ss. \n\nEins og a\u00f0rir bygningar, i\u00f0 v\u00f3r\u00f0u bygdir um sama mundi\u00f0, her kann m.a. nevnast Spinnar\u00edi\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk og Gula Smi\u00f0ja \u00ed Saltangar\u00e1, so er Glyvralon \u00ed h\u00f8vu\u00f0sheitum einans bygt vi\u00f0 betong. Undir \u00f8\u00f0rum heimsbardaga var ikki n\u00f3gv til av byggitilfari \u00ed landinum, og ringt var at f\u00e1a fatur \u00e1 timbri. T\u00f3 var nokk til av sementi, og av t\u00ed sama gj\u00f8rdist ta\u00f0 b\u00edligasta loysnin, t\u00e1 ta\u00f0 skuldi blandast vi\u00f0 tilfar, i\u00f0 r\u00edkiligt var til av. J\u00fast hetta gevur eisini Glyvralon s\u00edna ey\u00f0kendu \u00fatsj\u00f3nd, og s\u00e6st ta\u00f0 eisini at bygningurin er bygdur eftir lendinum.\n\nGlyvralon \u00ed dag \nS\u00f8guligu h\u00fasini \u00e1 Langanesi v\u00f3ru, eftir at l\u00e6rarahj\u00fanini fluttu \u00fat ikki v\u00e6l hildin, og millum manna v\u00f3r\u00f0u h\u00fasini kend sum sp\u00f8kilsish\u00fasini. Ta\u00f0 kravdi t\u00ed eina k\u00e6ra hond at f\u00e1a h\u00fasini til s\u00edn r\u00e6tta hei\u00f0urs aftur, men \u00ed dag standa h\u00fasini \u00ed sama standi sum tey gj\u00f8rdu, t\u00e1 tey v\u00f3r\u00f0u bygt. S\u00ed\u00f0ani fyrst \u00ed 2000 eru h\u00fasini blivin umv\u00e6ld, og \u00ed 2019 v\u00f3r\u00f0u s\u00ed\u00f0stu umv\u00e6lingarnar lidnar. H\u00fasini eru gj\u00f8rd \u00ed upprunastand, t\u00f3 vi\u00f0 n\u00f8krum tillagingum fyri at kunna h\u00fdsa fer\u00f0af\u00f3lkum og vitjandi, og at kunna h\u00fdsa eitt n\u00fa bor\u00f0haldum.\n\n\u00cd dag ver\u00f0ur Glyvralon leiga\u00f0 \u00fat til skei\u00f0svirksemi, br\u00fadleypir, veitslur og anna\u00f0, i\u00f0 krevur t\u00edl\u00edkar umst\u00f8\u00f0ur. Glyvralon trekkir seg burtur\u00far r\u00fagvuni vi\u00f0 at tey hava ein f\u00ednari gj\u00f8gnumgangandi st\u00edl \u00ed gj\u00f8gnum h\u00fasini, enn hvat man vanliga s\u00e6r \u00ed veitsluh\u00f8lum. Afturat st\u00f3ra veitsluh\u00f8linum og glasbygninginum er alt lofti\u00f0 innr\u00e6tta\u00f0 sum eitt st\u00f3rt fundarh\u00f8li, har m\u00f8guleiki er at hava fundir, skei\u00f0ir fyri upp til 40 f\u00f3lkum, og anna\u00f0. \n\n\u00cd dag rekur Birna Vestergaard alt virksemi\u00f0 \u00ed Glyvralon.\n\nKeldulisti \n\nEysturoy"}
{"id": "45036", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birna%20Vestergaard", "title": "Birna Vestergaard", "text": "Birna Vestergaard (f\u00f8dd 19. apr\u00edl 1973 \u00e1 Glyvrum) er l\u00e6rarinna og sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug vinnurekandi. \u00ed 2018 keypti hon, saman vi\u00f0 manninum Terje Vestergaard, eini h\u00fas vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan \u00e1 Glyvrum, og byrja\u00f0u tey virksemi\u00f0, sum \u00ed dag er kent undir heitinum Glyvralon. Birna er d\u00f3ttir Hans \u00e1 Bakka, sum stovna\u00f0i fyrit\u00f8kuna Bakkafrost. Birna er systir n\u00faverandi stj\u00f3ra \u00e1 Bakkafrost, Regin Jacobsen.\n\nBirna er gift vi\u00f0 politikkaranum og vinnul\u00edvsmanninum, Terja B. Vestergaard. Saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn, Marita T. H\u00f8jgaard, Hans T. Vestergaard og D\u00e1njal Vestergaard."}
{"id": "45037", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Terje%20Beinar%20Vestergaard", "title": "Terje Beinar Vestergaard", "text": "Terje Beinar Vestergaard (f\u00f8ddur 13. februar 1973 \u00ed Sumba), b\u00fasitandi \u00ed Saltangar\u00e1, er politikkari, sangari og sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur vinnurekandi. \u00ed 2018 keypti Terje, saman vi\u00f0 konuni Birnu Vestergaard, eini h\u00fas vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lan \u00e1 Glyvrum, og byrja\u00f0u tey virksemi\u00f0, sum \u00ed dag er kent undir heitinum Glyvralon. \u00ed 2019 keypti Terje seg inn \u00ed eitt pl\u00e1tuverksta\u00f0, men seldi s\u00edn part fyri at gerast lei\u00f0ari \u00e1 Ditec. Terje er kommunal -og landspolitikkari. Hann stilla\u00f0i fyrstu fer\u00f0 upp til kommunalpolitikk \u00ed Runav\u00edkar Kommunu \u00ed 2012 og slapp inn, og \u00ed valinum \u00ed 2016 gj\u00f8rdist hann var\u00f0aborgarstj\u00f3ri \u00ed kommununi. \u00ed 2019 stilla\u00f0i Terje fyri fyrstu fer\u00f0 upp \u00ed landspolitikki fyri Sj\u00e1lvst\u00fdri,  men valdi \u00ed 2022 at fara \u00far flokkinum. Til l\u00f8gtingsvali\u00f0 8. Desember 2022 stillar hann upp fyri Mi\u00f0flokkin.\n\nTerje hevur givi\u00f0 fleiri t\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \u00fat, og er vor\u00f0in kendur manna millum fyri s\u00edna f\u00f3lksligu r\u00f8dd. Millum anna\u00f0 hevur hann givi\u00f0 tveir sangir \u00fat, sum verp\u00e1pin Hans \u00e1 Bakka, s\u00e1li, skriva\u00f0i \u00e1\u00f0renn hann anda\u00f0ist. Teir b\u00e1\u00f0ir sangirnir kallast T\u00ed\u00f0in fer, og L\u00edvsins R\u00f3sa. Eisini hevur hann lati\u00f0 a\u00f0rar \u00fatg\u00e1vur \u00far hondum, og hevur hann millum \u00e1r og dag veri\u00f0 n\u00f3gv at hoyra \u00ed \u00fatvarpi og a\u00f0rasta\u00f0ni. \nTerje hevur eisini skriva\u00f0 og sungi\u00f0 sangir fyri b\u00e6\u00f0i St\u00f8kk og NS\u00cd. \n\nTerje er giftur vi\u00f0 Birnu Vestergaard. Saman eiga tey tr\u00fd b\u00f8rn, Maritu H\u00f8jgaard, Hans Terje Vestergaard og D\u00e1njal Vestergaard.\n\nKeldutilfar \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir sangarar\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk"}
{"id": "45038", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Far%2C%20Hundur.%20Far%21", "title": "Far, Hundur. Far!", "text": "Far, Hundur. Far! (enskt heiti: Go, Dog. Go!; danskt heiti: Afsted, Afsted, Hund) er ein amerikonsk teknifilmsr\u00f8\u00f0 fyri sm\u00e1b\u00f8rn skapa\u00f0 av Adam Peltzman og framleidd av DreamWorks Animation Television og WildBrain Studios fyri Netflix. Byggir \u00e1 b\u00f3k hj\u00e1 P. D. Eastman vi\u00f0 sama heiti. Sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0in var\u00f0 send regluliga fr\u00e1 26. januar 2021.\n\nLeikarar \n\n Michela Luci sum Tag Barker\n Callum Shoniker sum Scooch Pooch\n Katie Griffin sum Ma Barker\n Martin Roach sum Paw Barker\n Tajja Isen sum Cheddar Biscuit, Franny's Mom og Beefsteak\n Lyon Smith sum Spike Barker og Gilber Barker\n Judy Marshank sum Grandma Marge Barker og Wagnes\n Patrick McKenna sum Grandpaw Mort Barker, Gerald, Muttfield og Manhole Dog\n Linda Ballantyne sum Lady Lydia, Sgt Pooch, Mayor Sniffington, Leader Dog og Waggs Martinez\n Joshua Graham sum Sam Whippet, Franny's Dad, Bernard Rubber og Truck Driver\nZarina Rocha sum Kit Whiserton\nDeven Mack sum Fetcher\n David Berni sum Frank\n Anand Rajaram sum Beans, Flip Chasely, Onlooker Dog, Bowser og Chili\n Stacey Kay sum Kelly Korgi\nJohn Stocker sum Leo Howlstead\n Julie Lemieux sum Hattie og Catch Morely\n Danny Smith sum Yellow\n Paul Buckley, Reno Selmser og Zoe D'Andrea sum The Barkapellas\n Phill Williams sum Coach Chewman og Gabe Roof\n Rob Tinkler sum Early Ed\n Jamie Watson sum Donny Slippers\n Deann DeGruijter sum Sandra Paws\n Manvi Thapar sum Taylee\n Ava Preston sum Wind Swiftly\n Hattie Kragten sum Little Dog\n\nPartar\n\nSesong 1 (2021) \n\n Welcome to Pawston / Ruff Day on the Job\n Dark Park Bark Lark / The Fast and the Curious\n Old Dog, New Tricks / Snoozie-Hullabaloozie\n Show Dog, Show / Keys to Victory\n Pupcakes / Stink or Swim\n A Ball for All\n Ding Dong Day / Grand Sam\n Clucky Day / Take Me Out to the Fetch Game\n Dog the Right Thing\n\nSesong 2 (2021) \n\n Snow Dog, Snow\n All Paws on Deck / Bonestand and Deliver\n Catch Me If You Sam / Toy Driver\n Frank and Beans with Chili / Little Hound on the Prairie\n Chaser and Chewer / Recipe for Adventure\n Raiders of the Lost Bark / Slow Dog Slow\n Board Silly / Sing for the Fences\n Fast Frank's Fixit / Tail-kwondo\n Happy Birthday Pawston\n\nHei\u00f0ursl\u00f8nir\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n Far, Hundur. Far! \u00e1 Netflix\n \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0ir \u00far USA"}
{"id": "45039", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Zazaar", "title": "Zazaar", "text": "Zazaar ella d\u0131mliar  \u2014 sum eru 4 milli\u00f3nir f\u00f3lk. Zazaar tosa zaza m\u00e1l.\n\nKeldur\nWerner E. (2017) Rivers and Mountains A Historical, Applied Anthropological and Linguistical Study of the Zaza People of Turkey including an Introduction to Applied Cultural Anthropology\nLutwig Paul, \"Zazaki\", Gernot Windfuhr, Iranian Languages, Routledge, 2012, Chapter Nine.\nV. Minorsky, Daylam-La Domination des Dailamites, Paris, 1932\nBlau, Gurani et Zaza in R. Schmitt, ed., Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden, 1989, 3-88226-413-6, pp. 336\u201340\n 'DIML\u012a' \u2013 Encyclopaedia Iranica\". iranicaonline.org.\nArakelova, Victoria (1999). \"The Zaza People as a New Ethno-Political Factor in the Region\": 397.\n\nF\u00f3lk"}
{"id": "45041", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/The%20Carpenters", "title": "The Carpenters", "text": "The Carpenters var ein amerikanskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Downey \u00ed USAi.  Metingarnar siga, at teir hava selt yvir 100 million eint\u00f8k s\u00ed\u00f0an fyrsta singulpl\u00e1tan \"They Long to Be (Close to You)\" kom \u00fat \u00ed 1970.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur \n\n Offering/Ticket to Ride (1969)\n Close to You (1970)\n Carpenters (1971)\n A Song for You (1972)\n Now & Then (1973)\n Horizon (1975)\n A Kind of Hush (1976)\n Passage (1977)\n Christmas Portrait (1978)\n Made in America (1981)\n Voice of the Heart (1983)\n An Old-Fashioned Christmas (1984)\n Lovelines (1989)\n As Time Goes By (2004)\n\nLimir \n\n Richard Carpenter\n Karen Carpenter\n\nKeldur \n\nAmerikanskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "45044", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/HEC%20Paris", "title": "HEC Paris", "text": "HEC Paris \u00ed Paris, Frakland var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1881. Er eisini mest virda universiteti\u00f0 \u00ed Frakland.\n\nTeirra millum, sum hava gingi\u00f0 \u00e1 HEC, eru \n Fran\u00e7ois Hollande\n\nFr\u00f3\u00f0skaparsetur\nFrakland"}
{"id": "45047", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ed%20Asner", "title": "Ed Asner", "text": "Eddie Asner (f\u00e6ddur 15. november, 1929) er bandar\u00edskur leikari og gr\u00ednisti.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Ed Asner \u00e1 Internet Movie Database\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "45048", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Alfred%20Nobel", "title": "Alfred Nobel", "text": "Alfred Bernhard Nobel (f\u00f8ddur 21. oktober 1833 \u00ed Stokkh\u00f3lmur, Sv\u00f8r\u00edki, dey\u00f0ur 10. desember 1896 \u00ed Sanremo, Italia) va ein sv\u00f8r\u00edkif\u00f8ddur uppfinnari.\n\nS\u00ed eisini \n\n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin\n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed alisfr\u00f8\u00f0i\n Nobelvir\u00f0isl\u00f8nin \u00ed b\u00f3kmentum\n Fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels\n\nKeldur \n\nSviar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1833\nAndl\u00e1t \u00ed 1896\nUppfinnarar"}
{"id": "45052", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Baku%20Jarnbreytarst%C3%B8%C3%B0", "title": "Baku Jarnbreytarst\u00f8\u00f0", "text": "Baku Jarnbreytarst\u00f8\u00f0 (Aserbadsjanskt: Bak\u0131 D\u0259mir Yolu Va\u011fzal\u0131) er st\u00f8rsta jarnbreytarst\u00f8\u00f0 \u00ed Aserbadsjan og h\u00f8vu\u00f0sjarnbreytarst\u00f8\u00f0in \u00ed Baku. Jarnbreytarst\u00f8\u00f0in l\u00e6t upp \u00ed 1880.\n\nKeldur\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n\n Emb\u00e6tisvevs\u00ed\u00f0a \u00ed Az\u0259rbaycan D\u0259mir Yollar\u0131   \n\nAserbadsjan"}
{"id": "45065", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flagg%20Italia", "title": "Flagg Italia", "text": "Italia hefur sinn eigin flagg. \u00cdtalski f\u00e1ninn hefur 3 l\u00f6g, gr\u00e6nt, hv\u00edtt og rautt. \u00dea\u00f0 er einn fr\u00e6gasti og s\u00f6gulegasti f\u00e1ni \u00ed heimi. S\u00ed\u00f0an 7. jan\u00faar 1797 er \u00fea\u00f0 opinberlega f\u00e1ninn. \u00dea\u00f0 er \u00f3l\u00f6glegt \u00e1 \u00cdtal\u00edu a\u00f0 l\u00e1ta f\u00e1nann falla til jar\u00f0ar e\u00f0a vefja hann \u00e1 st\u00f6ng vi\u00f0 venjulegar ve\u00f0ura\u00f0st\u00e6\u00f0ur, hvers kyns fr\u00e1vik gegn f\u00e1nanum, jafnvel munnleg, eru \u00f3l\u00f6gleg. F\u00e1nann m\u00e1 alltaf bera me\u00f0 vir\u00f0ingu.\n\nHygg eisini at \n Italia.\n\nItaly\nFl\u00f8gg"}
{"id": "45071", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Jacobsen", "title": "Hans Jacobsen", "text": "Hans Jacobsen (f\u00f8ddur 29. november 1938, anda\u00f0ist 17. desember 2011), eisini kendur sum Hans \u00e1 Bakka, var \u00edverksetari og stovnari av fyrit\u00f8kuni Bakkafrost. Hans var f\u00f8ddur og uppvaksin \u00e1 Bakka \u00e1 Glyvrum, har hann seinni eisini byrja\u00f0i virksemi\u00f0 vi\u00f0 Bakkafrost, saman vi\u00f0 beiggjanum R\u00f3land Jacobsen. Hans var giftur vi\u00f0 Oddv\u00f8r Jacobsen.\n\nL\u00edvslei\u00f0\n\nBarna\u00e1r \nHans var borin \u00ed heim tann 29. november \u00ed 1938, \u00e1 Glyvrum. Foreldrini, Johan Hendrik Jacobsen & J\u00fatta Sof\u00eda Jacobsen v\u00f3ru ikki av r\u00edkum slagi, men ta\u00f0 for\u00f0a\u00f0i ikki br\u00f8\u00f0runum \u00ed at hugsa st\u00f3rt. \n\nBarna\u00e1rini hj\u00e1 Hansi v\u00f3ru \u00e1 Glyvrum \u00ed kr\u00edgs\u00e1runum og beint eftir. T\u00e1 v\u00f3ru ikki n\u00f3gvir pengar millum f\u00f3lk og l\u00edti\u00f0 kundi sostatt keypast.  \n\n\u00cd 1945, t\u00e1 Hans var 7 \u00e1ra gamal, byrja\u00f0i hann \u00ed sk\u00falanum \u00e1 Glyvrum, har Bjarnadal og konan v\u00f3ru l\u00e6raraf\u00f3lk. Sk\u00falin tey n\u00fdttu var tann l\u00edtli sk\u00falin, sum stendur sunnanfyri Forna, \u201cGamli sk\u00fali\u201d sum hann eisini eitur. Har var bara ein l\u00edtil stova, og einki anna\u00f0 r\u00fam uttan ein l\u00edtil durur. \u00d8ll b\u00f8rnini v\u00f3ru \u00ed sama h\u00f8li fr\u00e1 yngst til elst.\n\nTa\u00f0 var ikki \u00f3vanligt um g\u00f3\u00f0ve\u00f0ursdagar v\u00f3ru, at b\u00f8rnini f\u00f3ru t\u00ed\u00f0liga upp saman vi\u00f0 teim vaksnu at hj\u00e1lpa til at brei\u00f0a fisk \u00fat \u00e1 fiskastykkinum \u00e1 Bakka \u00e1\u00f0renn tey f\u00f3ru \u00ed sk\u00fala. B\u00f8rnini skuldu vera vi\u00f0, ta\u00f0 var plikt.\n\nUngd\u00f3ms\u00e1r \n\nLi\u00f0ugur vi\u00f0 barnask\u00falan f\u00f3r Hans \u00ed 1953 \u00e1 h\u00e1sk\u00fala \u00ed Hornab\u00f8, har Marius Johannesen var fyrsti l\u00e6rari. A\u00f0rir l\u00e6rarar v\u00f3ru: S\u00edmun av Skari og Sigurd Joensen og P\u00f3l Johannes Lindberg. Hetta \u00e1ri\u00f0 \u00e1 h\u00e1sk\u00fala hev\u00f0i st\u00f3ran t\u00fddning fyri Hans. \n\nT\u00e1 veturin \u00e1 h\u00e1sk\u00falanum var li\u00f0ugur, var Hans 15 \u00e1r, hetta var \u00ed 1954. Ney\u00f0ugt var at vinna pening fyri at kunna ganga v\u00ed\u00f0ari \u00ed sk\u00fala. \u00cd 1954-1956 hj\u00e1lpti hann til \u00ed Turkih\u00fasinum \u00e1 Glyvrum. Ta\u00f0 var P/F Ryggur, sum p\u00e1pin og br\u00f8\u00f0urnir \u00e1ttu \u00ed felag, sum rak hetta virki\u00f0.\n\nGlyvrar eru gomul bygd, og ta\u00f0 var si\u00f0venja \u00ed familjuni \u00e1 Bakka at reka handil. Abbi Hans, Kl\u00e6mint, hev\u00f0i riki\u00f0 handil ni\u00f0ri \u00e1 Bakka og Meinhard, farbr\u00f3\u00f0urin handla\u00f0i eisini eitt skifti \u00ed h\u00fasunum hj\u00e1 s\u00e6r. Hans var grei\u00f0ur yvir, at hann m\u00e1tti f\u00e1a naka\u00f0 av kunnleika til handilsskap, og t\u00ed var avgj\u00f8rt at fara \u00e1 handilsh\u00e1sk\u00fala \u00ed Danmark. \n\nSum 17 \u00e1ra gamal f\u00f3r hann t\u00ed \u00ed 1956 \u00e1 handilsh\u00e1sk\u00fala \u00e1 K\u00f8bmandshvile \u00ed Rungsted vi\u00f0 Keypmannahavn. Har l\u00e6rdi hann grundreglurnar \u00ed handilsskapi og b\u00f3khaldi, og fekk \u00e1st\u00f8\u00f0iligar f\u00f8rleikar fyri vinnuvirki.\n\nVaksnamanna\u00e1rini \n\n\u00cd juli 1957 kom hann heimaftur til F\u00f8roya, og f\u00f3r at hj\u00e1lpa til \u00ed turkih\u00fasinum, har tey turka\u00f0u fisk.\n\nT\u00e1 Hans var 18 \u00e1r \u00ed 1957 var broyting \u00ed vinnuligu vi\u00f0urskiftunum \u00e1 Bakka. Turkih\u00fasini h\u00f8vdu um hetta mundi, s\u00e6\u00f0 s\u00ednar bestu dagar. Broyting var \u00ed vinnustrukturinum og flakavirkir komu \u00ed ymsum bygdum. Virki\u00f0 \u00e1 Glyvrum f\u00f3r av kn\u00f3ranum. \n\nEftir at vinnuvirksemi\u00f0 var\u00f0 ste\u00f0ga\u00f0 \u00e1 Bakka, f\u00f3r Johan Hendrik Jacobsen, p\u00e1pi Hans, at byggja h\u00fas fyri f\u00f3lk. Hann hev\u00f0i arbeitt sum h\u00fasasmi\u00f0ur, hev\u00f0i m.a. veri\u00f0 vi\u00f0 at bygt kirkjuna \u00e1 Glyvrum og \u00ed V\u00e1gi. Hans f\u00f3r t\u00e1 saman vi\u00f0 p\u00e1pa s\u00ednum at sm\u00ed\u00f0a h\u00fas. Teir bygdu b\u00e6\u00f0i n\u00fdggj seth\u00fas og gj\u00f8rdu ymsar umv\u00e6lingar.\n\nHann hev\u00f0i t\u00f3 \u00e1haldandi ein dreym um at stovna egi\u00f0 handilsvirki, og t\u00e1 hann bygdi s\u00e6r sj\u00e1lvum seth\u00fas, bygdi hann samstundis handilsh\u00f8li \u00ed kjallaranum, vi\u00f0 g\u00f3\u00f0ari hj\u00e1lp fr\u00e1 p\u00e1pa s\u00ednum og hj\u00e1lp fr\u00e1 familjuni, serliga Gamma (Kl\u00e6mint) og Martin p\u00e1pabeiggjanum. Kl\u00e1rt var at opna handilin \u00ed 1959. Hans bygdi eina r\u00f8\u00f0 av h\u00fasum saman vi\u00f0 p\u00e1panum hesi n\u00e6stu \u00e1rini \u2013 eini 10-12 \u00edalt. \n\nEisini var hann um hetta mundi n\u00f3gv uppi \u00ed losjuarbei\u00f0inum, kappr\u00f3\u00f0rarfelag bleiv stovna\u00f0, og av og \u00e1 v\u00f3ru bo\u00f0 at sparka f\u00f3tb\u00f3lt vi\u00f0 Toftamonnum vi\u00f0 \u201dZIG ZAG\u201d. \u00cdtr\u00f3ttarandin var verandi \u00ed honum til ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta.\n\nVinniliga virksemi\u00f0 \n\n\u00cd 1968 t\u00e1 Hans var 29 \u00e1r byrja\u00f0i hann saman vi\u00f0 br\u00f8\u00f0runum R\u00f3lant og Martin \u00ed sm\u00e1um sildaframlei\u00f0slu \u00e1 Bakka. Teir bygdu fyrsta virkisbygningin \u00e1 Bakka \u00e1 Glyvrum, og nevndu felagi\u00f0 Bakkafrost. F\u00f3lki\u00f0 vi\u00f0 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0in hev\u00f0i n\u00f3gv vi\u00f0 sild at gera \u2013 \u00e1 Bakka var \u00edsh\u00fasi\u00f0 bygt \u00ed 1912, so sildin kundi k\u00f8last \u00fat \u00e1 v\u00e1ri\u00f0 vi\u00f0 \u00edsi, sum var tikin omanav ymiskum \u00edshyljum og borin saman \u00ed \u00edsh\u00fasi\u00f0. Gr\u00f3ti\u00f0 til \u00edsh\u00fasi\u00f0 var fingi\u00f0 til vega \u00far einum st\u00f3rum steini, sum l\u00e1 \u00ed b\u00f8num \u00e1 Glyvrum beint sunnanfyri h\u00fasini hj\u00e1 J\u00f3honnu. Hesin var bora\u00f0ur vi\u00f0 hond og sprongdur av Kl\u00e6minti, br\u00f8\u00f0rum hansara og \u00f8\u00f0rum Glyvramonnum. \u00cd n\u00f3gv \u00e1r hev\u00f0i eingin sild veri\u00f0, men \u00ed 1967 byrja\u00f0i sild at koma aftur \u00e1 fj\u00f8r\u00f0in.\n\n\u00cd 1972 bygdu teir Bakkafrost munandi \u00fat og f\u00f3ru undir veruliga framlei\u00f0slu av li\u00f0ugv\u00f8ru \u00far sild \u00ed gl\u00f8s. Hetta var ein st\u00f3r \u00edl\u00f8ga. N\u00f3taskipini landa\u00f0u n\u00fa sild til Bakkafrost, sum var skorin og framleidd til v\u00ed\u00f0ari virkingar \u00e1 Glyvrum. \n\nIkki fyrrenn \u00ed 1986 f\u00f3ru br\u00f8\u00f0urnir undir at ala laks, t\u00e1 teir keyptu felagi\u00f0 Faroe Salmon. Undan hesum h\u00f8vdu teir roynt seg vi\u00f0 Hv\u00edtingi, flatfiski og svartkjafti. T\u00f3 var ta\u00f0 ikki fyrrenn teir f\u00f3ru undir at ala laks, at teir funnu seg \u00ed r\u00f8ttum sk\u00f3m.\n\nVinnuliga virksemi\u00f0 helt fram og ta\u00f0 var b\u00e6\u00f0i vi\u00f0r\u00e1k og m\u00f3tr\u00e1k. N\u00f3gv broyttist \u00e1 vinnuliga \u00f8kinum \u00ed F\u00f8royum \u00ed \u00e1ttati og n\u00fdti\u00e1runum, og hetta merkti eisini vinnuliga virksemi\u00f0 \u00e1 Bakka. \n\n\u00ed 1982 l\u00e6t Hans sonin, Regin koma meiri framat \u00ed fyrit\u00f8kuni, og gj\u00f8rdist Regin stj\u00f3ri \u00e1 Bakkafrosti n\u00f8kur \u00e1r seinni. Regin hev\u00f0i t\u00e1 veri\u00f0 f\u00edggjarlei\u00f0ari s\u00ed\u00f0ani hann var 15 \u00e1ra gamal. Hans var t\u00f3 allat\u00ed\u00f0 ein st\u00f3rur partur av lei\u00f0sluni \u00ed fyrit\u00f8kuni, og var vi\u00f0 til st\u00f3ru avger\u00f0irnar.\n\nHans hev\u00f0i eina sterka tr\u00fagv at ta\u00f0 hann setti s\u00e6r fyri, megna\u00f0i hann. M\u00f3tgongd og ni\u00f0url\u00f8g eru ein partur av fer\u00f0ini, men hann sanna\u00f0i, at \u00far dj\u00fapum d\u00f8lum gongur lei\u00f0in oftast uppeftir. M\u00e1lini v\u00f3ru alt\u00ed\u00f0 h\u00f8g, og hetta var vi\u00f0 at geva g\u00f3\u00f0 \u00farslit. Ein seinasta heilsan fr\u00e1 honum fr\u00e1 sj\u00fakrasongini til familju hansara var ikki at st\u00fara, men s\u00edggja alt ta\u00f0 g\u00f3\u00f0a sum vit hava rundan um okkum, og hava havt gj\u00f8gnum l\u00edvi\u00f0. T\u00e6r pers\u00f3nligu relati\u00f3nirnar t\u00fdddu sera n\u00f3gv fyri hann \u2013 hann hev\u00f0i n\u00f3gvar vinir \u2013 og ta\u00f0 hevur st\u00f3ran t\u00fddning.\n\nSeinastu n\u00f3gvu \u00e1rini starva\u00f0ist Hans til dagligt \u00e1 smoltst\u00f8\u00f0ini yvuri \u00e1 Glyvradali. Hann t\u00f3k s\u00e6r av framlei\u00f0sluni av laksasmoltunum. Hann byrja\u00f0i at byggja smoltst\u00f8\u00f0ina har yvuri umlei\u00f0 1995, og bygdi hana \u00fat l\u00edka fram til ta\u00f0 s\u00ed\u00f0sta. \n\nHans var stj\u00f3ri \u00ed Bakkafrost fr\u00e1 byrjan og fram til 1990, og s\u00ed\u00f0ani nevndarforma\u00f0ur til 2007. Hann helt t\u00f3 fram \u00ed nevndini til 2010, men var \u00ed valnevndini fram til hann doy\u00f0i. Seinasti fundur har var bert f\u00e1ar vikur \u00e1\u00f0renn hann doy\u00f0i, har hann skriva\u00f0i undir fundarfr\u00e1s\u00f8gn fyri seinastu fer\u00f0. T\u00e1 var ta\u00f0 komandi a\u00f0alfundur og nevndarval \u00ed 2012 sum var vi\u00f0gj\u00f8rt.\n\nNevndir og b\u00fdr\u00e1\u00f0slimur \nGj\u00f8gnum s\u00edtt vinnuliga l\u00edv var Hans ein undangonguma\u00f0ur, ein pionerur vi\u00f0 n\u00f3gvum visi\u00f3num - hann var ikki bangin at royna n\u00fdggjar lei\u00f0ir. Hann kom eisini at hava fleiri \u00e1litispostar, hann var m.a. vi\u00f0 \u00ed b\u00fdr\u00e1\u00f0num \u00ed Runav\u00edkar Kommunu \u00ed 12 \u00e1r, og var forma\u00f0ur fyri Eysturoyar R\u00f8ktar- & Ellisheimi fr\u00e1 byrjan \u00ed 1980 fram til einafer\u00f0 \u00ed n\u00fdti\u00e1runum eisini eftir at hann var farin \u00far b\u00fdr\u00e1\u00f0num. Hann var \u00ed Havb\u00fana\u00f0arfelagnum \u00ed mong \u00e1r, b\u00e6\u00f0i sum nevndarlimur og forma\u00f0ur.\n\nTr\u00fa\u00f0arl\u00edv \nHans var eisini \u00f3gvuliga virkin \u00ed tr\u00fa\u00f0arl\u00edvi \u00e1 Sk\u00e1lafj\u00f8r\u00f0inum. Hans var vi\u00f0 til at f\u00e1a missi\u00f3nsh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Glyvrum bygt, og var hann seinni eisini vi\u00f0 til at seta Samkomuna Keldan \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i \u00e1 stovn, eftir at teltmissi\u00f3nin \u00e1 G\u00f8tuei\u00f0i hev\u00f0i sett gongd \u00ed veking \u00e1 fj\u00f8r\u00f0inum. Hans var \u00ed mong \u00e1r ein av forsp\u00e1karunum fyri Samkomuni Kelduni, og var eitt n\u00fa vi\u00f0 til at f\u00e1a n\u00faverandi st\u00f3ra samkomubygningin reistan. Familjan hj\u00e1 Hansi er \u00ed dag eisini vi\u00f0 til at mynda samkomuna.\n\nFamilja \nHans hev\u00f0i saman vi\u00f0 konuni Oddv\u00f8r fimm b\u00f8rn, Regin Jacobsen, Jastrid H\u00f8j, Anniku Frederiksberg, Birnu Vestergaard og R\u00f3gva Jacobsen. Tr\u00fd av teimum eru \u00ed dag \u00ed lei\u00f0sluni \u00e1 Bakkafrost, har \u00ed millum Regin, sum er forstj\u00f3ri \u00ed samtakinum, Anniku, sum er \u00ed nevndini og er s\u00f8lustj\u00f3ri, og R\u00f3gva, sum er lei\u00f0ari \u00e1 st\u00f3ru smoltst\u00f8\u00f0ini \u00e1 Strond. Jastrid er \u00ed dag sk\u00falastj\u00f3ri \u00ed Fr\u00edsk\u00falanum Kelduni, og Birna rekur fyrit\u00f8kuna Glyvralon.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Bakkafrost.com\n\nF\u00f8roysk vinnul\u00edvsf\u00f3lk\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1938\nAndl\u00e1t \u00ed 2011"}
{"id": "45072", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fr%C3%ADsk%C3%BAlin%20Keldan", "title": "Fr\u00edsk\u00falin Keldan", "text": "Fr\u00edsk\u00falin Keldan er f\u00f8royskur fr\u00edsk\u00fali, sum er \u00f3heftur at landinum. Fr\u00edsk\u00falin virkar undir og er heftur at Samkomuni Kelduni \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i. Fr\u00edsk\u00falin t\u00f3k s\u00ednar fyrstu tveir \u00e1rgangir inn \u00ed 2010, ein forsk\u00falaflokk og ein fyrsta flokk. Fr\u00edsk\u00falin hevur \u00e1tta flokkar, fr\u00e1 forsk\u00fala upp til 7. flokk. Afturat t\u00ed hevur sk\u00falin eina fr\u00edt\u00ed\u00f0arstovu. Jastrid H\u00f8j hevur veri\u00f0 lei\u00f0ari \u00ed sk\u00falanum fr\u00e1 byrjan av, men \u00ed sk\u00fala\u00e1rinum 2021/2022 t\u00f3k Annika H\u00f8j, sum \u00e1\u00f0renn var varask\u00falastj\u00f3ri, yvir sum sk\u00falastj\u00f3ri. Jastrid er \u00ed dag varask\u00falastj\u00f3ri \u00ed sk\u00falanum. \n\nSk\u00falin hevur \u00e1 lei\u00f0 120 n\u00e6mingar \u00ed \u00e1tta flokkum, og hevur 20 l\u00e6rarar og starvsf\u00f3lk. Sk\u00falin h\u00fasast \u00ed bygningi vi\u00f0 s\u00ed\u00f0una av bygninginum hj\u00e1 Samkomuni Kelduni, og eru bygningarnir bygdir saman. Sk\u00falin fylgir lesi\u00e6tlanini fyri f\u00f3lkask\u00falan, og f\u00e6r 85% \u00ed stu\u00f0li fr\u00e1 landsmyndugleikanum, og foreldrini gjalda 15%. Gjaldi\u00f0 hj\u00e1 foreldrunum fyri hv\u00f8rt barni\u00f0 er \u00e1 lei\u00f0 600 kr. um m\u00e1na\u00f0in. \n\nFr\u00edsk\u00falin hevur sum endam\u00e1l \u00ed samstarvi vi\u00f0 foreldur at veita b\u00f8rnum eina kristna og si\u00f0alagsliga uppaling. Ynski\u00f0 hj\u00e1 sk\u00falanum er at veita eitt umhv\u00f8rvi vi\u00f0 \u00edbl\u00e1stri, trivna\u00f0i, l\u00e6ring og pers\u00f3nligum v\u00f8kstri. Har afturat ynskir sk\u00falin at stu\u00f0la foreldrum \u00ed at l\u00e6ra, uppala og veglei\u00f0a s\u00edni b\u00f8rn. Sk\u00falin skal stimbra upp undir at menna tilfongi\u00f0 \u00ed hv\u00f8rjum einst\u00f8kum n\u00e6mingi, solei\u00f0is at teirra lyndi\u00f0/karakterur og m\u00e1l \u00ed l\u00edvinum gera tey til \u00e1byrgdarfull, tiltaksr\u00edk og heilskapa\u00f0i menniskju, sum hava eina jaliga \u00e1virkan \u00e1 s\u00ednar umst\u00f8\u00f0ur og samfelagi\u00f0.\n\nSk\u00falin skal arbei\u00f0a vi\u00f0 at menna b\u00edbilskar eginleikar/karakter \u00ed n\u00e6minginum sum t.d. at vera \u00e6rligur, arbei\u00f0samur, \u00f3sj\u00e1lvs\u00f8kin, l\u00fd\u00f0in, \u00fathaldandi, hava n\u00e6stak\u00e6rleika \u00a0og kenna eina altj\u00f3\u00f0a \u00e1byrgd. Alt hetta fyri at umganga sj\u00e1lvs\u00f8kjandi atbur\u00f0, \u00f8vundsj\u00faku og skeivan kappingaranda.\n\nSk\u00falin fylgir galdandi reglum fyri f\u00f3lkask\u00falan fyri ein st\u00f3ran part, men skal alt\u00ed\u00f0 arbei\u00f0a fram \u00edm\u00f3ti at ganga frammanfyri \u00ed kunnleikast\u00f8\u00f0inum og undirv\u00edsingini.\n\nKeldur \n\nSk\u00falar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "45073", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Horton%20Hears%20a%20Who%21", "title": "Horton Hears a Who!", "text": "Horton Hears a Who!; (danskt heiti: Horton og St\u00f8vfolket Hvem) er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 2008, leikstj\u00f3rna\u00f0ur av Jimmy Hayward. H\u00f8vu\u00f0sleiklutirnir ver\u00f0a sp\u00e6ldir av Jim Carrey, Steve Carell, Carol Burnett, Will Arnett, Seth Rogen, Dan Fogler, Isla Fisher, Jonah Hill, og Amy Poehler.\n\nTey leikandi \n\n Jim Carrey sum Horton the Elephant\n Steve Carell sum Mayor Ned McDodd\n Carol Burnett sum the Sour Kangaroo\n Will Arnett sum Vlad Vladikoff\n Dan Fogler sum The Chairman\n Isla Fisher sum Dr. Mary Lou LaRue\n Jonah Hill sum Tommy\n Amy Poehler sum Sally O'Malley-McDodd\n Jaime Pressly sum Mrs. Quilligan\n Jesse McCartney sum JoJo McDodd\n Selena Gomez sum Helga McDodd\n Josh Flitter sum Rudy Kangaroo\n Niecy Nash sum Miss Yelp\n Laura Ortiz sum Jessica Quilligan\n Joey King sum Katie\n Bill Farmer sum Willie\n Marshall Efron og Tim Nordquist sum the Wickersham Guards\n Heather Goldenhersh sum Who Girl\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "45086", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wichita%20Falls", "title": "Wichita Falls", "text": "Wichita Falls er 38. st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska deilstatinum Texas. \nB\u00fdurin liggur \u00ed nor\u00f0ara parti av lutstatinum. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 104 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Wichita Falls. \n\n\u00c1in Wichita River rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed seinna helmingi av 19. \u00f8ld. \nWichita Falls fekk \u00ed 1876 n\u00faverandi navni\u00f0.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Greg Abbott, politikari og sitandi guvern\u00f8rur \u00ed Texas (f. 1957)\n Richard Mullane, r\u00famdarma\u00f0ur (f. 1946)\n Rex Tillerson, fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed USA  (f. 1952)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: wichitafallstx.gov \nWichita Falls (Texas), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nTexas \nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "45088", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bob%20Dole", "title": "Bob Dole", "text": "Robert Joseph Dole (f\u00f8ddur 22. juli 1923 \u00ed Russell, Kansas, dey\u00f0ur 5. desember 2021) var amerikanskur politikari og limur \u00ed Republikanska flokkinum. Hann gj\u00f8rdist 98 \u00e1ra gamal.\n\nBob Dole var limur \u00ed Umbo\u00f0smannatinginum \u00ed USA fr\u00e1 1961 til 1969 og var senatorur fyri Kansas \u00e1rini 1969\u20131996. \u00cd 1976 gj\u00f8rdist Dole varaforsetavalevni hj\u00e1 Geraldi Ford, t\u00e1 hesin var forsetavalevni hj\u00e1 Republikanarunum. \u00cd 1996 gj\u00f8rdist Bob Dole forsetavalevni hj\u00e1 Republikanarunum, men hann tapti forsetavali\u00f0 m\u00f3ti Bill Clinton (D).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: bobdole.org (\u00e1 enskum)\n \u00c6vis\u00f8ga, britannica.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar\n\n \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1923\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "45089", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rapid%20City%20%28South%20Dakota%29", "title": "Rapid City (South Dakota)", "text": "Rapid City er n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska deilstatinum South Dakota. \nB\u00fdurin liggur \u00ed vestara parti av lutstatinum. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 77 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Rapid City.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1876. Rapid City er uppkalla\u00f0ur eftir \u00e1nni Rapid Creek, sum rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Thomas P. Stafford , r\u00famdarma\u00f0ur\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: rcgov.org \nRapid City (South Dakota), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nSouth Dakota \nB\u00fdir \u00ed South Dakota"}
{"id": "45092", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Antonio%20Conte", "title": "Antonio Conte", "text": "Antonio Conte (f\u00f8ddur 31. juli 1969 \u00ed Lecce \u00ed Apulia) er italskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nS\u00ed\u00f0an november 2021 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Tottenham Hotspur F.C..\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Antonio Conte, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nItalskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nItaliarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "45093", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mauricio%20Pochettino", "title": "Mauricio Pochettino", "text": "Mauricio Roberto Pochettino Trossero (f\u00f8ddur 2. mars 1972) er argentinskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nFr\u00e1 2013 til 2014 var hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Southampton F.C. og 2014\u20132019 h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 Tottenham Hotspur F.C.. S\u00ed\u00f0an januar 2021 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 franska f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum PSG.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Mauricio Pochettino, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nArgentinar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972"}
{"id": "45100", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Max%20Verstappen", "title": "Max Verstappen", "text": "Max Emilian Verstappen (f\u00f8ddur 30. september 1997 \u00ed  Hasselt \u00ed Limburg \u00ed Belgia) er belgisk-ni\u00f0urlenskur F1-kappkoyrari (Red Bull Racing). \nVerstappen gj\u00f8rdist heimsmeistari \u00ed Formel 1 \u00ed desember 2021.\n\nTann 12. desember 2021 vann 24 \u00e1ra gamli ni\u00f0urlendingurin \u00ed Abu Dhabi s\u00edtt fyrsta heimsmeistaraheiti \u00ed Formel 1, t\u00e1 hann yvirh\u00e1la\u00f0i Lewis Hamilton (Mercedes) \u00ed s\u00ed\u00f0stu rundini. Verstappen enda\u00f0i \u00e1 fyrsta pl\u00e1ssi\u00f0 \u00ed koyringini og vann harvi\u00f0 heimsmeistaraheiti\u00f0.\n\nMax Verstappen er sonur fyrrverandi F1-kappkoyrara Jos Verstappen.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0a: verstappen.com\nMax Verstappen, racing-reference.info\nMax Verstappen, driverdb.com\n\nKeldur \n\n\u00cdtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Ni\u00f0urlondum\u200e\nNi\u00f0urlendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1997"}
{"id": "45101", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hasselt", "title": "Hasselt", "text": "Hasselt er b\u00fdur \u00ed landnyr\u00f0ingshorninum av Belgia. B\u00fdurin liggur eystarlaga \u00ed Flandern, sum er nor\u00f0ari landspartur av Belgia, og Hasselt er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Limburg. \u00cd 2021 hev\u00f0i b\u00fdurin fleiri enn 79 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. \n\n\u00c1in Demer rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Max Verstappen, belgisk-ni\u00f0urlenskur F1-kappkoyrari (f. 1997) \n Willy Claes, belgiskur politikari (f. 1938)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 b\u00fdnum: www.hasselt.be (\u00e1 ni\u00f0urlendskum)\n\nKeldur \n\n Uppl\u00fdsingarnar um Hasselt eru fingnar til vega fr\u00e1 ni\u00f0urlendsku og ensku \u00fatg\u00e1vuni av Wikipediu. \n\nB\u00fdir \u00ed Belgia"}
{"id": "45102", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steven%20Gerrard", "title": "Steven Gerrard", "text": "Steven George Gerrard (f\u00f8ddur 30. mai 1980 \u00ed Whiston, Merseyside, Onglandi) er enskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nS\u00ed\u00f0an november 2021 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Aston Villa F.C..\n\nSum f\u00f3tb\u00f3ltsleikari hevur hann veri\u00f0 dugnaligur sentralur mi\u00f0vallarleikari \u00e1 fyrsta li\u00f0num hj\u00e1 Liverpool \u00ed 17 f\u00f3tb\u00f3ltssesongir (1998\u20132015\u200b), harav 12 sesongir (2003\u20132015) sum li\u00f0skipari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Steven Gerrard, transfermarkt.com\n Steven Gerrard, fifa.com\n\nKeldur \n\nEnskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nOnglendingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1980"}
{"id": "45103", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Caspar%20David%20Friedrich", "title": "Caspar David Friedrich", "text": "Caspar David Friedrich (f\u00f8ddur 5. september 1774 \u00ed Greifswald (hertogad\u00f8mi\u00f0 Pommern), dey\u00f0ur 7. mai 1840 \u00ed Dresden) \nvar t\u00fdskur listam\u00e1lari. Hann ver\u00f0ur mettur at vera ein av teimum t\u00fddningarmiklastu listam\u00e1larunum fr\u00e1 romantikkini.\n\nHann var\u00f0 \u00fatb\u00fagvin \u00ed Greifswald (1790 - 1794) og \u00e1 Kunstakademiet \u00ed Keypmannahavn ( 1794-1798). Fr\u00e1 1798 og frameftir arbeiddi hann \u00ed Dresden, sj\u00e1lvt um hann ofta helt til \u00ed Greifswald og \u00e1 R\u00fcgen.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir  \n Caspar David Friedrich, britannica.com (\u00e1 enskum)\n Caspar David Friedrich, rkd.nl (\u00e1 ni\u00f0urlendskum)\n\nT\u00fdsk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1774\nAndl\u00e1t \u00ed 1840"}
{"id": "45106", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Steffan%20Klein%20Poulsen", "title": "Steffan Klein Poulsen", "text": "Steffan Klein Poulsen (f\u00f8ddur 19. apr\u00edl 1996) er f\u00f8royskur b\u00faskaparfr\u00f8\u00f0ingur og politikari fyri Mi\u00f0flokkin.\n\nPolitisk l\u00edvslei\u00f0 \nSum varalimur fyri Jenis av Rana var hann l\u00f8gtingslimur fr\u00e1 14. september 2019 til Jenis av Rana bleiv koyrdur fr\u00e1 sum landsst\u00fdrisma\u00f0ur 8. november 2022. \u00c1 l\u00f8gtingsvalinum 2022 bleiv hann valdur \u00ed l\u00f8gtingi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nHann var nevndarlimur \u00ed R\u00e6ttarnevndini og \u00datnor\u00f0urr\u00e1\u00f0inum 2019-2022.\n\nFamilja  \nSteffan Klein Poulsen vaks upp \u00ed Hvannasundi. Foreldrini eru Sigrid og J\u00e1kup Martin Poulsen. Kona hansara er Rebekka Fugl\u00f8. Tey b\u00fagva \u00ed Hvannasundi\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \n Steffan Klein Poulsen, logting.fo\n Steffan Klein Poulsen, midflokkurin.fo\n Steffan Klein Poulsen, sum umbo\u00f0ar Mi\u00f0flokkin \u00e1 L\u00f8gtingi\u00f0 fyri fyrstu fer\u00f0, r7, 8. jan. 2020\n\nKeldutilfar \n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nPolitikarar \u00far Mi\u00f0flokkinum\nL\u00f8gtingslimir"}
{"id": "45110", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agder%20fylki", "title": "Agder fylki", "text": "Agder er eitt fylki \u00ed Norra. Fylki\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 hin 1. januar 2020, t\u00e1 tey b\u00e6\u00f0i fyrrverandi fylkini Aust-Agder og Vest-Agder v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd saman \u00ed eitt. Agder fylki hevur umlei\u00f0 307 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. \n\nFylki\u00f0 hevur mark vi\u00f0 Oppland, Hedmark, M\u00f8re og Romsdal, Nordland og Sv\u00f8r\u00edki. \n\nFyrisitingars\u00e6ti\u00f0 av fylkinum er b\u00fdtt millum Kristiansand (fylkeskommunen) og Arendal (fylkesmannen).\n\nKommunur \u00ed Agder \nTa\u00f0 finnast 25 kommunur \u00ed Agder fylke.\n\nMyndir\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: agderfk.no \n Statsforvalteren i Agder\n\nFylkir \u00ed Noregi"}
{"id": "45112", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Birkenes%20kommuna", "title": "Birkenes kommuna", "text": "Birkenes kommuna er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. Kommunan hevur mark vi\u00f0 Kristiansand, Vennesla, Iveland, \nEvje og Hornnes, Froland, Grimstad og Lillesand. \n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Birkenes kommunu er \u00ed Birkeland.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: birkenes.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45113", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Flekkefjords%20kommuna", "title": "Flekkefjords kommuna", "text": "Flekkefjord er ein kommuna og b\u00fdur \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. \n\u00cd vestri hevur kommunan mark vi\u00f0 Sokndal og Lund \u00ed Rogaland fylki, mark til Sirdal m\u00f3ti nor\u00f0ri og Kvinesdal m\u00f3ti eystri. \n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Flekkefjord kommunu er \u00ed Flekkefjord.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: flekkefjord.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45114", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frolands%20kommuna", "title": "Frolands kommuna", "text": "Froland kommuna er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. \nKommunan hevur mark vi\u00f0 \u00c5mli, Tvedestrand, Arendal, Grimstad, Birkenes, Evje og Hornnes og Bygland, \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed Froland kommunu er Osedalen/Blakstad.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: froland.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45115", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Evje%20og%20Hornnes%20kommuna", "title": "Evje og Hornnes kommuna", "text": "Evje og Hornnes kommuna er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. \nKommunan hevur m\u00f3ti nor\u00f0ri mark til Bygland, m\u00f3ti eystri mark til Froland og Birkenes, \nm\u00f3ti su\u00f0ri mark til Iveland, Vennesla, og Lindesnes, og m\u00f3ti vestri mark til Lyngdal og \u00c5seral.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Evje og Hornnes kommunu er \u00ed Evje.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.e-h.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45116", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Byglands%20kommuna", "title": "Byglands kommuna", "text": "Bygland kommuna er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. \nKommunan hevur m\u00f3ti nor\u00f0ri mark til Valle, m\u00f3ti eystri mark til Fyresdal og \u00c5mli, \nm\u00f3ti su\u00f0ri mark til Froland, og Evje og Hornnes, \nog m\u00f3ti vestri mark til \u00c5seral, Kvinesdal og Sirdal.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Bygland kommunu er \u00ed Bygland.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.bygland.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45117", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%85serals%20kommuna", "title": "\u00c5serals kommuna", "text": "\u00c5serals kommuna er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. \nKommunan hevur \nm\u00f3ti nor\u00f0ri og eystri mark til Bygland og Evje og Hornnes, m\u00f3ti su\u00f0ri mark til Lyngdal, og m\u00f3ti vestri mark til H\u00e6gebostad og Kvinesdal.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 \u00c5serals kommunu er \u00ed Kyrkjebygda.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.aseral.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45118", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lindesnes%20kommuna", "title": "Lindesnes kommuna", "text": "Lindesnes kommuna er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. \nKommunan hevur m\u00f3ti vestri mark til Lyngdal, m\u00f3ti nor\u00f0ri mark til Evje og Hornnes, \n\u00ed ein landnyr\u00f0ing mark til Vennesla og m\u00f3ti eystri mark til Kristiansand.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Lindesnes kommunu er \u00ed Mandal.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.lindesnes.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45119", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lyngdals%20kommuna", "title": "Lyngdals kommuna", "text": "Lyngdals kommuna er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. \nKommunan hevur m\u00f3ti vestri mark til Farsund og Kvinesdal, m\u00f3ti nor\u00f0ri mark til H\u00e6gebostad, \u00c5seral og Evje og Hornnes, og m\u00f3ti eystri mark til Lindesnes.\n\nH\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 Lyngdals kommunu er \u00ed Alleen.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.lyngdal.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45120", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lubbock", "title": "Lubbock", "text": "Lubbock er 11. st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed amerikanska deilstatinum Texas. \nB\u00fdurin liggur \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingsparti av Texas, \u00ed \u00f8kinum sum kallast \"Texas Panhandle\". \n\u00cd 2020 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 258 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Lubbock.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1890.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Buddy Holly (1936-1959), sangari \n Butch Hancock (*1945), t\u00f3nleikari og sangskrivari \n Natalie Maines (*1974), songkvinna\n Amanda Shires (*1982), t\u00f3nleikari\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: ci.lubbock.tx.us \nLubbock, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nTexas \nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "45123", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Innlandet%20fylki", "title": "Innlandet fylki", "text": "Innlandet er eitt fylki \u00ed Norra. Fylki\u00f0 hevur umlei\u00f0 371 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. Innlandet var\u00f0 stovna\u00f0 hin 1. januar 2020, t\u00e1 tey gomlu fylkini Oppland og Hedmark l\u00f8gdu saman.\n\nInnlandet hevur \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing mark til M\u00f8re og Romsdal, \nm\u00f3ti nor\u00f0ri mark til Tr\u00f8ndelag, m\u00f3ti eystri mark til V\u00e4rmland og Dalarna \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, \nm\u00f3ti su\u00f0ri mark til Osloregionen og m\u00f3ti vestri mark til Vestland.\n\nKommunur \u00ed Innlandet \nTa\u00f0 finnast 46 kommunur \u00ed Innlandet fylke.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: innlandetfylke.no \n Statsforvalteren i Innlandet\n\nFylkir \u00ed Noregi"}
{"id": "45124", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eric%20Adams", "title": "Eric Adams", "text": "Eric Leroy Adams (f\u00f8ddur 1. september 1960) \ner amerikanskur politikari, fyrrverandi l\u00f8gregluma\u00f0ur og sitandi borgarstj\u00f3ri \u00ed New York. \n\nEric Adams er limur \u00ed Demokratiska flokkinum.\nTann 1. januar 2022 t\u00f3k hann vi\u00f0 sum 110. borgarstj\u00f3ri \u00ed New York. \nUndanma\u00f0ur hansara var Bill de Blasio.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a:  ericadams2021.com\n\nKeldutilfar \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960\nNew York"}
{"id": "45125", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brooklyn", "title": "Brooklyn", "text": "Brooklyn er ein b\u00fdarpartur (borough) \u00ed New York City. Hann er 251 ferkilometrar til v\u00edddar og her b\u00fagva fleiri enn 2,7 mi\u00f3 f\u00f3lk.\nBrooklyn er fj\u00f8lbygdasti b\u00fdarparturin \u00ed New York City. \n\nBrooklyn liggur sunnan fyri Manhattan, eystan fyri Staten Island og vestan fyri Queens.\nH\u00e1lvoyggin Coney Island myndar sunnasta partin av Brooklyn.\n\nB\u00fdarpartarnir Brooklyn og Queens (Kings County og Queens County) eru vestari parturin av eini langari oyggj, sum ver\u00f0ur kalla\u00f0 Long Island. Mi\u00f0parturin og eystari partur av oynni (Nassau County og Suffolk County) eru ikki partur av New York City.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdarparturin Brooklyn var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1634. Hann er navngivin eftir ni\u00f0urlendska b\u00fdnum Breukelen.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0a: brooklyn-usa.org\nBrooklyn, wikivoyage.org  (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nNew York\nB\u00fdir \u00ed New York"}
{"id": "45126", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bridgetown", "title": "Bridgetown", "text": "Bridgetown er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed oyggjalandinum Barbados.\n\u00cd 2014 b\u00fa\u00f0u 110 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1628. Hann fekk fyrst navni\u00f0 Town of Saint Michael.\nFr\u00e1 1800 til 1885 var Bridgetown h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin hj\u00e1 bretskum Windward Islands.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Settlement of Bridgetown, gov.bb\n Bridgetown, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Karibia"}
{"id": "45127", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Betty%20White", "title": "Betty White", "text": "Betty Marion White (f\u00f8dd 17. januar 1922 \u00ed Oak Park \u00ed Illinois, dey\u00f0 31. desember 2021 \u00ed Los Angeles)\nvar amerikonsk sj\u00f3nleikarakvinna og sj\u00f3nvarpsvertur.\n\nBetty White er mest kend fr\u00e1 sj\u00f3nvarpsr\u00f8\u00f0um sum \"The Mary Tyler Moore Show\" (1970-1977) \nog \"The Golden Girls\" (1985-1992).\n\nGj\u00f8gnum t\u00ed\u00f0ina hevur Betty White veri\u00f0 \u00ed uppskoti til n\u00f3gvar ymiskar hei\u00f0ursl\u00f8nir, \nhar\u00edmillum var\u00f0 hon tilnevnd til Emmy-vir\u00f0isl\u00f8n fleiri fer\u00f0ir og hon hevur vunni\u00f0 hesa vir\u00f0isl\u00f8nina 8 fer\u00f0ir.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Betty White, imdb.com\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1922\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "45128", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oak%20Park%20%28Illinois%29", "title": "Oak Park (Illinois)", "text": "Oak Park er 29. st\u00f8rsta kommunan \u00ed amerikanska deilstatinum Illinois. \nKommunan liggur \u00ed landnyr\u00f0ingsparti av lutstatinum, t\u00e6tt v\u00ed\u00f0 st\u00f3rb\u00fdin Chicago. \n\u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 51 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Oak Park.\n\nS\u00f8ga  \nKommunan var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1835.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Ernest Hemingway (1899-1961), rith\u00f8vundur, sum fekk \u00ed 1954 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina.\n Betty White (1922-2021), sj\u00f3nleikarakvinna \n Robert Schrieffer (1931-2019), n\u00e1tt\u00farufr\u00f8\u00f0ingur, sum fekk \u00ed 1972 Nobelvir\u00f0isl\u00f8nina.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.oak-park.us \nOak Park (Illinois), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nIllinois \nB\u00fdir \u00ed Illinois"}
{"id": "45130", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6ttingen", "title": "G\u00f6ttingen", "text": "G\u00f6ttingen er ein b\u00fdur \u00ed t\u00fdska deilstatinum Niedersachsen. \n\nUniversitetsb\u00fdurin liggur \u00ed sunnara parti av lutstatinum. \u00cd 2020 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 116 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed G\u00f6ttingen. \nL\u00e6rdi h\u00e1sk\u00falin \"Georg-August-Universit\u00e4t\" var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1734 av Georg II.\n\nLeine\u00e1 rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 fyrst nevndur \u00ed einum skjali fr\u00e1 953.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Georg Christoph Lichtenberg, alisfr\u00f8\u00f0ingur og speiritah\u00f8vundur (1742-1799)\n Carl Friedrich Gau\u00df, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur og alisfr\u00f8\u00f0ingur (1777-1855)\n Friedrich W\u00f6hler, evnafr\u00f8\u00f0ingur (1800-1882)\n Robert Wilhelm Bunsen, evnafr\u00f8\u00f0ingur (1811\u20131899)\n Max Planck, alisfr\u00f8\u00f0ingur (1858-1947)\n James Franck, alisfr\u00f8\u00f0ingur (1882-1964)\n Max Born, alisfr\u00f8\u00f0ingur (1882-1970)\n Otto Hahn, evnafr\u00f8\u00f0ingur (1879-1968)\n Manfred Eigen, evnafr\u00f8\u00f0ingur (1927-2019)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.goettingen.de \nG\u00f6ttingen, wikivoyage.org (\u00e1 t\u00fdskum) \nG\u00f6ttingen, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nNiedersachsen \nB\u00fdir \u00ed T\u00fdsklandi"}
{"id": "45133", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nils%20Henrik%20Asheim", "title": "Nils Henrik Asheim", "text": "Nils Henrik Asheim (f\u00f8ddur 20. januar 1960) er norskt t\u00f3naskald og urguleikari, i\u00f0 b\u00fdr \u00ed Stavanger.\n\n\u00cd 2018 fekk hann T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri verki\u00f0 \"Muohta\" fyri k\u00f3r og str\u00fakiorkestur.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: nilshenrikasheim.no\n\nKeldutilfar \n\nNorsk t\u00f3nask\u00f8ld\nNorskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1960"}
{"id": "45135", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Susanna%20M%C3%A4lkki", "title": "Susanna M\u00e4lkki", "text": "Susanna M\u00e4lkki (f\u00f8dd 13. mars 1969), er ein finskur selloleikari og dirigentur.\n\n\u00cd 2017 fekk hon T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: susannamalkki.com\n\nKeldutilfar \n\nFinskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "45136", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20Abrahamsen", "title": "Hans Abrahamsen", "text": "Hans Abrahamsen (f\u00f8ddur 23. desember 1952 \u00ed Kongens Lyngby) er danskt t\u00f3naskald.\n\n\u00cd 2016 fekk hann T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri verki\u00f0 \"Let me tell you\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Hans Abrahamsen, snl.no\n Hans Abrahamsen, komponistbasen.dk\n\nKeldutilfar \n\nDonsk t\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1952"}
{"id": "45137", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Simon%20Steen-Andersen", "title": "Simon Steen-Andersen", "text": "Simon Steen-Andersen (f\u00f8ddur 24. apr\u00edl 1976) er danskt t\u00f3naskald og innsetingarlistaf\u00f3lk. \n\n\u00cd 2014 fekk hann T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri verki\u00f0 \"Black Box Music\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: simonsteenandersen.com\n\nKeldutilfar \n\nDonsk t\u00f3nask\u00f8ld\nDonsk listaf\u00f3lk\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "45139", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Firense", "title": "Firense", "text": "Firense (italskt: Firenze; danskt og norskt: Firenze, svenskt: Florens, enskt: Florence, t\u00fdskt: Florenz og \nlat\u00ednskt: Florentia) er ein b\u00fdur \u00ed Italia. Hann er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum Firense (ta\u00f0 er fyrrverandi landsluturin Firense) og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed regi\u00f3nini Toskana. \n\nFirense er sunnanfyri Alpurnar \u00e1 einum sl\u00e6tta vi\u00f0 f\u00f3tin av fjallar\u00f8\u00f0ini Apenninunum \u00ed Nor\u00f0uritalia.\nB\u00fdurin hev\u00f0i \u00ed 2018 umlei\u00f0 380 t\u00fasund \u00edb\u00fagvar. \n\nArno-\u00e1in rennur \u00edgj\u00f8gnum b\u00fdin.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed antikkini. \nGamli b\u00fdurin er ein av heimsins vakrastu b\u00fdum. \n\u00cd honum eru, sum \u00ed \u00f8\u00f0rum italskum b\u00fdum, n\u00f3gvir gamlir og vakrir bygningar. \nFr\u00e1 1865 til 1870 var Firense h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin \u00ed kongsr\u00edkinum Italia.\n\nMyndir\n\nKend f\u00f3lk \n Dante Alighieri, rith\u00f8vundur og skald (1265-1321)\n Giovanni Boccaccio, rith\u00f8vundur og yrkjari (1313-1375)\n Filippo Brunelleschi, v\u00ed\u00f0agitin arkitektur (1377-1446)\n Leonardo da Vinci, v\u00ed\u00f0agitin myndah\u00f8ggari, listam\u00e1lari, arkitektur, verkfr\u00f8\u00f0ingur og uppfinnari (1452-1519)\n Giovanni Pico della Mirandola, heimspekingur og humanistur (1463-1494)\n Niccol\u00f2 Machiavelli, rith\u00f8vundur, statsma\u00f0ur og heimspekingur (1469-1527) \n Michelangelo Buonarroti, v\u00ed\u00f0agitin myndah\u00f8ggari, listam\u00e1lari og arkitektur (1475-1564)\n Raffaello Santi, listam\u00e1lari og arkitektur (1483.1520)\n Galileo Galilei, v\u00ed\u00f0agitin heimspekingur, st\u00f8ddfr\u00f8\u00f0ingur, verkfr\u00f8\u00f0ingur, alisfr\u00f8\u00f0ingur og stj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0ingur.\n Amerigo Vespucci, sj\u00f3fari og ranns\u00f3knarfari \n Oriana Fallaci, rith\u00f8vundur (1929-2006) \n Matteo Renzi, politikari (*1975)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.comune.firenze.it \nFlorence, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nItalia \nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia"}
{"id": "45141", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Percy%20Liza", "title": "Percy Liza", "text": "Carlos Percy Liza Espinoza (f\u00f8ddur 10. mai 2000) er en perunskur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari, sum sp\u00e6lir fyri italska felagi\u00f0 Sporting Cristal.\n\nKeldur \nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2000\nF\u00f3tb\u00f3ltsleikarar \u00far Peru"}
{"id": "45143", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20S.%20%C3%9Eorvaldsd%C3%B3ttir", "title": "Anna S. \u00deorvaldsd\u00f3ttir", "text": "Anna Sigr\u00ed\u00f0ur \u00deorvaldsd\u00f3ttir, eisini kend sum Anna Thorvaldsdottir, (f\u00f8dd 11. juli 1977 \u00ed Akranesi \u00ed \u00cdslandi)\ner eitt \u00edslendskt t\u00f3naskald.\n\n\u00cd 2012 t\u00f3k hon \u00edm\u00f3ti T\u00f3nleikavir\u00f0isl\u00f8n nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0sins fyri orkesturverki\u00f0 \"Dreymi\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: annathorvalds.com\n\nKeldutilfar \n\n\u00cdslendsk t\u00f3nask\u00f8ld\n\u00cdslendskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1977"}
{"id": "45144", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grand%20Bahama", "title": "Grand Bahama", "text": "Grand Bahama er nor\u00f0asta oyggj \u00ed Bahamaoyggjum. Oyggin liggur uml. 90 km eystan fyri amerikanska deilstatin Florida.\n\nGrand Bahama er onnur av teimum b\u00e1\u00f0um h\u00f8vu\u00f0soyggjunum \u00ed Bahamaoyggjum, hin er New Providence.\nOyggin er 1 373 km\u00b2 til v\u00edddar og har b\u00fagva fleiri enn 51 t\u00fasund f\u00f3lk. Fer\u00f0avinnan er st\u00f8rsta innt\u00f8kukelda \u00e1 oynni.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fdirnir eru Lucaya (uml. 46 tsd. f\u00f3lk), Freeport (uml. 26 tsd. f\u00f3lk) og West End (uml. 12 tsd. f\u00f3lk). West End er vestasti b\u00fdur og h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00e1 oynni.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nGrand Bahama Island, grandbahamavacations.com\nFreeport- Grand Bahama Island, bahamas.com\n\nKeldur"}
{"id": "45146", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/David%20Sassoli", "title": "David Sassoli", "text": "David Maria Sassoli (f\u00f8ddur 30. mai 1956 \u00ed Firenze, dey\u00f0ur 11. januar 2022) var ein italskur t\u00ed\u00f0indama\u00f0ur og politikari fyri Demokratiska Flokkin (Partito Democratico). Hann hevur veri\u00f0 tingforma\u00f0ur \u00ed Evropatinginum fr\u00e1 3. juli 2019 til dey\u00f0a s\u00edn.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: davidsassoli.com (\u00e1 italskum)\n \u00c6vis\u00f8ga: David Sassoli partitodemocratico.it (\u00e1 italskum)\n\nKeldutilfar \n\nItalskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45148", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Estland%20%C3%A1%20Summar-OL%202020", "title": "Estland \u00e1 Summar-OL 2020", "text": "Estland lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Tokyo, Japan, \u00ed d\u00f8gunum 23. juli til 8. august 2021. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 33 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Estlandi, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 14 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2020.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nEstland \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2020"}
{"id": "45150", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danmark%20%C3%A1%20Summar-OL%202020", "title": "Danmark \u00e1 Summar-OL 2020", "text": "Danmark lutt\u00f3k \u00e1 Olympisku leikunum, sum v\u00f3ru \u00ed Tokyo, Japan, \u00ed d\u00f8gunum 23. juli til 8. august 2021. \u00cd alt v\u00f3ru ta\u00f0 108 \u00edtr\u00f3ttaf\u00f3lk \u00far Danmark, i\u00f0 lutt\u00f3ku \u00ed 16 \u00edtr\u00f3ttagreinum \u00e1 Summar-OL 2020.\n\nHei\u00f0ursmerki \n\nDanmark \u00e1 Summar-OL\nSummar-OL 2020"}
{"id": "45151", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beru", "title": "Beru", "text": "Beru er ein atoll \u00ed Kiribati. Atollin hevur 2 051 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nKiribati"}
{"id": "45152", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Onotoa", "title": "Onotoa", "text": "Onotoa er ein atoll \u00ed Kiribati. Atollin hevur 1 393 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nKiribati"}
{"id": "45153", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Butaritari", "title": "Butaritari", "text": "Butaritari er ein atoll \u00ed Kiribati. Atollin hevur 3 224 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nKiribati"}
{"id": "45154", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Agusa", "title": "Agusa", "text": "Agusa er ein bygd \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "45155", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eljar%C3%B6d", "title": "Eljar\u00f6d", "text": "Eljar\u00f6d er ein bygd \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 86 \u00ed 2015.\n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "45156", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%A5ne-Tran%C3%A5s", "title": "Sk\u00e5ne-Tran\u00e5s", "text": "Sk\u00e5ne-Tran\u00e5s er ein bygd \u00ed Tomelilla kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. F\u00f3lkatali\u00f0 var 235 \u00ed 2015.\n\nTomelilla kommuna"}
{"id": "45157", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bus", "title": "Bus", "text": "Bus er ein bygd \u00ed H\u00f6rby kommunu \u00ed Sv\u00f8r\u00edki.\n\nH\u00f6rby kommuna"}
{"id": "45159", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Interlingue", "title": "Interlingue", "text": "Interlingue er eitt manngj\u00f8rt m\u00e1l, sum Edgar de Wahl.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nInterneti\u00f0 \n occidental-lang.com\n\nB\u00f3kmentir \n Kaj\u0161, Jan Amos (1938) Krasina, raconta del subterrania del Moravian carst.\n Podobsk\u00fd, Jaroslav (1935/1947) Li astres del Verne.\n Costalago, Vicente (2021) Li sercha in li castelle Dewahl e altri racontas.\n Costalago, Vicente (2021) Antologie hispan.\n Costalago, Vicente (2021) Fabules, racontas e mites.\n\nKeldur \n\nM\u00e1lfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "45160", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Newcastle%2C%20N%C3%BD%20Su%C3%B0ur%20Wales", "title": "Newcastle, N\u00fd Su\u00f0ur Wales", "text": "Newcastle er b\u00fdur \u00ed N\u00fd Su\u00f0ur Wales, Avstralia.\n\nB\u00fdir \u00ed Avstralia\nN\u00fd Su\u00f0ur Wales"}
{"id": "45161", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jean%20Dubuffet", "title": "Jean Dubuffet", "text": "Jean Dubuffet (1901 \u2013 1985) var franskur listam\u00e1lari.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1901\nAndl\u00e1t \u00ed 1985\nFronsk listaf\u00f3lk"}
{"id": "45162", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BD%20Su%C3%B0ur%20Wales", "title": "N\u00fd Su\u00f0ur Wales", "text": "N\u00fd Su\u00f0ur Wales () er lanslutur Avstralia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0uri\u00f0 er Sydney.\n\nMynd\n\nLandslutir Avstralia"}
{"id": "45163", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Victoria%20%28Avstralia%29", "title": "Victoria (Avstralia)", "text": "Victoria er lanslutur Avstralia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0uri\u00f0 er Melbourne.\n\nMynd\n\nLandslutir Avstralia"}
{"id": "45164", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Queensland", "title": "Queensland", "text": "Queensland er lanslutur Avstralia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0uri\u00f0 er Brisbane.\n\nMynd\n\nLandslutir Avstralia"}
{"id": "45165", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vesturavstralia", "title": "Vesturavstralia", "text": "Vesturavstralia () er lanslutur Avstralia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0uri\u00f0 er Perth.\n\nMynd\n\nLandslutir Avstralia"}
{"id": "45166", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Su%C3%B0uravstralia", "title": "Su\u00f0uravstralia", "text": "Su\u00f0uravstralia () er lanslutur Avstralia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0uri\u00f0 er Adelaide.\n\nMynd\n\nLandslutir Avstralia"}
{"id": "45167", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nor%C3%B0aru%20%C3%98ki", "title": "Nor\u00f0aru \u00d8ki", "text": "Nor\u00f0aru \u00d8ki () er lanslutur Avstralia. H\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0uri\u00f0 er Darwin.\n\nMynd\n\nLandslutir Avstralia"}
{"id": "45177", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pierre%20Sanfourche-Laporte", "title": "Pierre Sanfourche-Laporte", "text": "Pierre Sanfourche-Laporte (f\u00f8ddur 1774 dey\u00f0ur 1856 var ein jurist Frakland.\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1774\nAndl\u00e1t \u00ed 1856"}
{"id": "45181", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meat%20Loaf", "title": "Meat Loaf", "text": "Michael Lee Aday, f\u00f8ddur Marvin Lee Aday, betur kendur undir listanavni s\u00ednum Meat Loaf (27. september 1947 - 20. januar 2022), var amerikanskur sangari og sj\u00f3nleikari \u00far b\u00fdnum Dallas \u00ed Texas. \n\n\u00cd 1970 flutti hann til New York, har hann gj\u00f8rdist serliga kendur sum sangari \u00ed sangleikum sum \"Hair\" og \"The Rocky Horror Show\". \u00cd 1975 fekk hann leiklut sum sj\u00f3nleikari \u00ed kenda filminum \"The Rocky Horror Picture Show\". \u00cd 1977 gav hann, saman vi\u00f0 Jim Steinman, \u00fat rock pl\u00e1tuna vi\u00f0 heitinum \"Bat Out of Hell\", sum gj\u00f8rdist ein av heimsins mest seldu pl\u00e1tum nakrant\u00ed\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: meatloaf.net \nMeat Loaf, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1947 \nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45182", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hardy%20Kr%C3%BCger", "title": "Hardy Kr\u00fcger", "text": "Franz Eberhard August Kr\u00fcger, betur kendur sum Hardy Kr\u00fcger, var t\u00fdskur sj\u00f3nleikari \u00far Berlin.\n\nYrkislei\u00f0in sum sj\u00f3nleikari byrja\u00f0i longu \u00ed 1950-\u00e1runum, men serliga kendur gj\u00f8rdist hann \u00ed 1960- og 1970-\u00e1runum. Hann sp\u00e6ldi vi\u00f0 \u00ed Hollywood filmum sum \"Hatari\" (1962) og \"Flight of the Phoenix\" (1965). Eisini hevur hann sp\u00e6lt vi\u00f0 \u00ed kendum bretskum filmum, t.d. \"Barry Lyndon\" (1975), \"A Bridge Too Far\" (1977) og \"The Wild Geese\" (1978).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: hardy-kruger.de\nHardy Kr\u00fcger, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928 \nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45192", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gruffydd%20ap%20Llywelyn", "title": "Gruffydd ap Llywelyn", "text": "Gruffydd ap Llywelyn (nor\u00f0urwalisiskt: Gruffudd ap Llywelyn; f\u00f8ddur um 1010 \u00ed Gwynedd, dey\u00f0ur 5. august 1063 \u00ed Snowdonia) var kongur \u00ed teimum b\u00e1\u00f0um walisisku r\u00edkjunum Gwynedd og Powys fr\u00e1 1039 til dey\u00f0a s\u00edn. \n\u00cd m\u00f3ti endanum av s\u00ednum l\u00edvi hev\u00f0i hann ums\u00ed\u00f0ur tiki\u00f0 s\u00e6r vald yvir \u00f8llum Wales \u00ed 1057.\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum har Wales var eitt sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki, var hann tann einasti i\u00f0 r\u00e1ddi yvir walisiska landinum sum heild.\n\nFamiljan\nGruffydd ap Llywelyn var elsti sonurin hj\u00e1 Llywelyn ap Seisyll, \nsum hev\u00f0i veri\u00f0 kongur \u00ed Gwynedd fr\u00e1 1018 til 1023, \nog konu hansara Angharad ferch Maredudd.\n\nHywel Dda (Hywel hin g\u00f3\u00f0i; um 880-948), i\u00f0 r\u00e1ddi yvir n\u00e6stan \u00f8llum landinum \u00ed Wales, \nvar oldurabbi Gruffydd ap Llywelyn.\n\nGruffydd ap Llywelyn giftist vi\u00f0 Ealdgyth av Mercia um 1057. Tey fingu tveir synir, Maredudd ap Gruffydd og Idwal ap Gruffydd, og eina d\u00f3ttur, Nest ferch Gruffydd. T\u00e1 Gruffydd ap Llywelyn doy\u00f0i \u00ed 1063, giftist Ealdgyth uppaftur vi\u00f0 enska konginum Haraldi II.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Welsh unity, bbc.co.uk (\u00e1 enskum)\n Wales under the Welsh, 1055-1282, nationalarchives.gov.uk (\u00e1 enskum)\n A history of Wales from the earliest times to the Edwardian conquest, by Sir John Edward Lloyd (1861-1947), archive.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar\n\nWalisar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1010-\u00e1runum\nAndl\u00e1t \u00ed 1060-\u00e1runum"}
{"id": "45194", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Arendals%20kommuna", "title": "Arendals kommuna", "text": "Arendal er ein kommuna \u00ed Agder \u00ed Noregi.\nArendal er eisini navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum \u00ed kommununi, har s\u00e6ti\u00f0 hj\u00e1 fylkismanninum \u00ed Agder er sta\u00f0sett og ikki minst fyrisitingin hj\u00e1 kommununi.\n\u00cd 2021 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 45 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Arendals kommununi.\n\nKommunan hevur mark vi\u00f0 Grimstad \u00ed ein \u00fatsynning, vi\u00f0 Froland \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing, og vi\u00f0 Tvedestrand \u00ed ein landnyr\u00f0ing. \u00d8ki\u00f0 \u00ed landsynningsparti av kommununi liggur framvi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.arendal.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45195", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Grimstads%20kommuna", "title": "Grimstads kommuna", "text": "Grimstad er ein kommuna \u00ed Agder \u00ed Noregi.\nGrimstad er eisini navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum \u00ed kommununi, har fyrisitingin hj\u00e1 kommununi er sta\u00f0sett. \n\u00cd 2021 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 23 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Grimstads kommununi.\n\nKommunan hevur mark vi\u00f0 Arendal m\u00f3ti eystri, vi\u00f0 Froland og Birkenes m\u00f3ti nor\u00f0ri, og vi\u00f0 Lillesand m\u00f3ti vestri. \n\u00d8ki\u00f0 \u00ed landsynningsparti av kommununi liggur framvi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.grimstad.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45196", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Keldan%20Worship", "title": "Keldan Worship", "text": "Keldan Worship, eisini bara kent sum Keldan, er f\u00f8royskur Kristin t\u00f3nleikab\u00f3lkur, i\u00f0 er \u00far samkomuni Kelduni \u00ed Sk\u00e1lafir\u00f0i. B\u00f3lkurin hevur veri\u00f0 virkin s\u00ed\u00f0ani 2003, t\u00e1 tey g\u00f3vu fyrstu fl\u00f8guna, Guds Fa\u00f0irhjarta \u00fat, og hava s\u00ed\u00f0ani t\u00e1 givi\u00f0 tv\u00e6r fl\u00f8gur \u00fat afturat, T\u00fa Talar V\u00f3n og Vit Syngja j\u00f3lini inn, umframt fleiri stakl\u00f8g. B\u00f3lkurin er til dagliga virkin \u00ed Samkomuni Kelduni, har tey sp\u00e6la til m\u00f8tir, men umframt ta\u00f0 hava tey fr\u00e1 2020 sp\u00e6lt \u00e1 leguni Teenstreet \u00ed T\u00fdsklandi, har fleiri enn 4.000 ungd\u00f3mar hava lurta\u00f0. Umframt hetta hava limir \u00ed b\u00f3lkinum eisini \u00ed fleiri \u00e1r sp\u00e6lt til f\u00f8roysku \u00fatg\u00e1vuna av Teenstreet, sum hv\u00f8rt \u00e1r er \u00ed Bylgjuni \u00ed Runav\u00edk.\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 2003 - Guds Fa\u00f0irhjarta, CD\n 2013 - T\u00fa Talar V\u00f3n, CD\n 2014 - Hevur t\u00fa \u00ed Jesu s\u00e1rum funno\u00f0 fri\u00f0, Staklag\n 2015 - F\u00f8gur er foldin, Staklag\n 2016 - M\u00edn V\u00f3n er Bygd, Staklag\n 2016 - Eg eri t\u00edtt barn, Staklag\n 2017 - T\u00fa ert heilagur Gu\u00f0, Staklag\n 2018 - M\u00edn Fa\u00f0ir, Staklag\n 2020 - \u00c6vigan Sigur, Staklag\n 2021 - Vit Syngja J\u00f3lini Inn, CD"}
{"id": "45197", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tvedestrands%20kommuna", "title": "Tvedestrands kommuna", "text": "Tvedestrand er ein kommuna \u00ed Agder \u00ed Noregi.\nTvedestrand er eisini navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum \u00ed kommununi, har fyrisitingin hj\u00e1 kommununi er sta\u00f0sett. \u00cd 2021 b\u00fa\u00f0u fleiri enn seks t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Tvedestrands kommununi.\n\nKommunan hevur mark vi\u00f0 Arendal m\u00f3ti vestri, vi\u00f0 Ris\u00f8r m\u00f3ti eystri, og vi\u00f0 Veg\u00e5rshei \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing. \n\u00d8ki\u00f0 \u00ed landsynningsparti av kommununi liggur framvi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.tvedestrand.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45198", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lillesands%20kommuna", "title": "Lillesands kommuna", "text": "Lillesand er ein kommuna \u00ed Agder \u00ed Noregi.\nLillesand er eisini navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum \u00ed kommununi, har fyrisitingin hj\u00e1 kommununi er sta\u00f0sett. \n\u00cd 2021 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 11 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Lillesands kommununi.\n\nKommunan hevur mark vi\u00f0 Kristiansand m\u00f3ti vestri, vi\u00f0 Birkenes m\u00f3ti nor\u00f0ri, \nog vi\u00f0 Grimstad \u00ed ein landnyr\u00f0ing. \n\u00d8ki\u00f0 \u00ed landsynningsparti av kommununi liggur fram vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.lillesand.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45199", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kristiansands%20kommuna", "title": "Kristiansands kommuna", "text": "Kristiansand er ein kommuna \u00ed Agder \u00ed Noregi.\nKristiansand er eisini navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum \u00ed kommununi, har fyrisitingin hj\u00e1 kommununi er sta\u00f0sett. Kristiansand er tann st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed S\u00f8rlandet-st\u00f3r\u00f8kinum.\n\u00cd 2021 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 112 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed Kristiansands kommununi.\n\nKommunan hevur mark vi\u00f0 Lindesnes m\u00f3ti vestri, \nvi\u00f0 Vennesla og Birkenes m\u00f3ti nor\u00f0ri, \nog vi\u00f0 Lillesand \u00ed eystri.\n\u00d8ki\u00f0 \u00ed sunnara parti av kommununi liggur fram vi\u00f0 sj\u00f3varm\u00e1lanum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.kristiansand.kommune.no \n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45200", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stj%C3%B8rnutekin", "title": "Stj\u00f8rnutekin", "text": "Eitt stj\u00f8rnutekin er ein av 12 eins p\u00f8rtum av s\u00f3larboganum, sum vesturlendsk stj\u00f8rnuspeki vanliga n\u00fdtir. Hv\u00f8rt stj\u00f8rnutekin er b\u00fdtt upp \u00ed 30\u00b0 s\u00f3larbogar, og sostatt mynda teir 12 partarnir tilsamans 360\u00b0.\n\nTilv\u00edsingar \n\nStj\u00f8rnufr\u00f8\u00f0i\n\nda:Stjernetegn\nen:Astrological sign"}
{"id": "45202", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fiskepigernes%20Fagforening", "title": "Fiskepigernes Fagforening", "text": "Fiskepigernes Fagforening var\u00f0 stovna\u00f0 29. januar 1922 \u00e1 Tv\u00f8royri sum fyrsta fakfelag fyri kvinnur \u00ed F\u00f8royum. N\u00f8kur \u00e1r frammanundan, \u00ed 1915, var fyrsta arbei\u00f0smannafelagi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum stovna\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri undir navninum Enigheden (sum \u00ed 1932 broytti navn til Fylking).\nUm \u00e1r 1900 var vinnul\u00edvi\u00f0 \u00e1 Tv\u00f8royri \u00ed st\u00f3rum v\u00f8kstri og dr\u00f3 arbei\u00f0smegi til s\u00edn \u00far \u00f8llum landinum. Hetta hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r, at arbei\u00f0sf\u00f3lk t\u00f3ku stig til at skipa seg \u00ed fakfel\u00f8g fyri at b\u00f8ta um korini hj\u00e1 verkaf\u00f3lki \u00e1 landi.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Fiskepigernes Fagforening 100 \u00e1r, dagur.fo\n Fiskepigernes Fagforening 100 \u00e1r, tvk.fo\n Fylking og Fiskepigernes Fagforening leggja saman, kvf.fo\n\nKeldur \n\nFelagsskapir\nTv\u00f8royri"}
{"id": "45203", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Klaksv%C3%ADkar%20Arbei%C3%B0smannafelag", "title": "Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag", "text": "Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag er arbei\u00f0smannafelagi\u00f0 \u00ed Klaksv\u00edk, stovna\u00f0 \u00ed 1925.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n  Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smanna- og kvinnufelag, industry.fo\n  Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag, liv.fo\n  Klaksv\u00edkar Arbei\u00f0smannafelag, sona.fo\n\nKeldur \n\nKlaksv\u00edk\nFelagsskapir"}
{"id": "45207", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Megd", "title": "Megd", "text": "Megd er n\u00fdggja heiti\u00f0 \u00e1 felagsskapinum MBF, Meginfelag fyri breka\u00f0 \u00ed F\u00f8royum, stovna\u00f0 24. oktober 1981, sum \u00ed 2015 broytti navn til \"Meginfelag teirra, i\u00f0 bera brek \u00ed F\u00f8royum\" og \u00ed mars 2018 broytti felagi\u00f0 navn til MEGD."}
{"id": "45210", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93li%20Egilstr%C3%B8%C3%B0", "title": "\u00d3li Egilstr\u00f8\u00f0", "text": "Doyptur \u00d3li Egilstr\u00f8\u00f0 \u00d8ster, \u00d8ster er strika\u00f0 1. apr\u00edl 1938. Borin \u00ed heim \u00e1 Ei\u00f0i 13. januar 1916 og anda\u00f0ist \u00e1  Landssj\u00fakrah\u00fasinum 30. oktober 1999. \u00d3li er sonur Oliver \u00d8ster av Tv\u00f8royri, i\u00f0 kom til Ei\u00f0is \u00ed handilin hj\u00e1 Mortensen. Oliver \u00d8ster giftist vi\u00f0 Caroline Amalie Kruse, i\u00f0 var systir Niels Kruse, listamann.  Niels hevur m\u00e1la\u00f0 s\u00ed\u00f0ani hann var heilt ungur og undir fyrra veraldarbardaga kom amerikanska listakvinnan  Elizabeth Taylor at b\u00fagva \u00e1 kvistinum hj\u00e1 Oliver og Caroline Amalie \u00d8ster og hev\u00f0i eisini s\u00edna \u00e1virkan \u00e1 \u00e1hugan fyri list \u00ed heiminum, i\u00f0 \u00d3li vaks upp \u00ed.\n\nTa\u00f0 var Niels Kruse, listama\u00f0ur, i\u00f0 leg\u00f0i \u00d3la lag \u00e1 at m\u00e1la. \u00cd Dimmal\u00e6tting skriva\u00f0i Gr\u00e6karis Djurhuus Magnussen : \n\nNiels Kruse er serliga kendur fyri altartalvur, sum hann m\u00e1la\u00f0i \u00ed  Gj\u00e1ar kirkju og  Selatra\u00f0ar kirkju. Men Niels fekst eisini vi\u00f0 at m\u00e1la vanligar m\u00e1lningar. Serliga var ta\u00f0 n\u00e1tt\u00faran, i\u00f0 hugt\u00f3k Niels Kruse. Onkur vil vera vi\u00f0, at Kruse er at h\u00f3ma \u00ed onkrum av myndunum hj\u00e1 \u00d3la.\n\n\u00d3li var mangan inni \u00e1 g\u00f3lvinum hj\u00e1 mammubeiggjanum, og hesin \u00fatvega\u00f0i \u00d3la \u00fatger\u00f0 at m\u00e1la vi\u00f0. Niels Kruse leg\u00f0i honum eisini lag \u00e1 vi\u00f0 litsamanseting. \u2013 Eg minnist hann seg\u00f0i m\u00e6r, at eg skuldi br\u00faka eins n\u00f3gva hv\u00edta m\u00e1ling, sum av \u00f8llum hinum tilsamans, men endiliga onki svart. Svart kundi eg f\u00e1a burtur \u00far \u00f8\u00f0rum litum, minnist \u00d3li. N\u00fa byrja\u00f0i hann so at m\u00e1la av \u00e1lvara, og Niels Kruse plagdi at st\u00f8kka inn \u00e1 g\u00f3lvi\u00f0 at umm\u00e6la m\u00e1lningarnar. \u00d3li var um hetta mundi\u00f0 um 12-14 \u00e1ra aldur.  \n\nEgilstr\u00f8\u00f0 navni\u00f0 er \u00far Eystrum \u00ed Porkeri, har \u00d8ster slektin er. \u00d3li var sum einasti av br\u00f8\u00f0runum \u00d3li, J\u00e6nus og Helgi doyptur Egilstr\u00f8\u00f0 sum millumnavn, vi\u00f0 t\u00ed fyri eyga, at \u00d8ster skuldi strikast sum vaksin. \u00d3li yvirt\u00f3k handilin eftir fa\u00f0ir s\u00edn Oliver \u00d8ster, sum yvirt\u00f3k Mortensens handilin \u00e1 Ei\u00f0i og handilin er \u00e1 Ei\u00f0i enn. \u00cd 1973 f\u00f3r \u00d3li veruliga at m\u00e1la og hava egnar frams\u00fdningar vi\u00f0 s\u00ednum m\u00e1lningum. \u00d3li hevur m\u00e1la\u00f0 og tekna fr\u00e1 hann var heilt ungur. T\u00e1 hann yvirt\u00f3k handilin var ikki n\u00f3gv t\u00ed\u00f0 til listarliga arbei\u00f0i, men \u00d3li hevur veri\u00f0 virkin \u00f8ll \u00e1rini fr\u00e1 hann var barn og hevur selt m\u00e1lningar til ymisk h\u00e1t\u00ed\u00f0arhald, sum bryllup, silvurbryllup, rundar f\u00f8\u00f0ingardagar v.m., eins og luttiki\u00f0 vi\u00f0 m\u00e1lningum til felags frams\u00fdningar \u00ed T\u00f3rshavn. Ikki fyrr enn \u00ed 1974 hev\u00f0i hann s\u00ednar fyrstu frams\u00fdningar og f\u00f3r at n\u00fdta mestu orku s\u00edna upp\u00e1 at m\u00e1la.\n\n\u00c1hugan at savna ymiskt um bygdina fekk \u00d3li, t\u00e1 f\u00f3lk fra [F\u00f8roya Fornminnissavn | F\u00f8roya Fornminnissavni] \u00ed sjeyti\u00e1runum v\u00f3ru \u00e1 Ei\u00f0i og savna\u00f0u h\u00fasan\u00f8vn og sta\u00f0arn\u00f8vn \u00e1 Ei\u00f0i. Verfa\u00f0ir \u00d3la, Edvard Joensen \u00ed Skor\u00f0ini, i\u00f0 kendi flesu h\u00fasa- og sta\u00f0arn\u00f8vnini, kom at hj\u00e1lpa til vi\u00f0 hesum arbei\u00f0i. \u00d3li helt so fram at savna tilfar og festa \u00e1 bla\u00f0. \u00c6tlanin var ikki, at ta\u00f0 skuldi ver\u00f0a ein bygdas\u00f8ga, men \u00d3li kendi ta\u00f0 sum s\u00edna skyldu at festa \u00e1 bla\u00f0 ta\u00f0, sum s\u00e6r var greitt fr\u00e1 um bygdina, sta\u00f0an\u00f8vn og f\u00f3lki\u00f0, i\u00f0 b\u00faleika\u00f0ist \u00e1 Ei\u00f0i. \u00cd 2004, eftir at \u00d3li var dey\u00f0ur kom b\u00f3kin \u00dar Ei\u00f0is s\u00f8gu, eftir \u00d3la Egilstr\u00f8\u00f0.\n\nMyndaevnini \nMotivini er n\u00e1tturan og f\u00f3lkal\u00edv \u00ed gomlum d\u00f8gum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Facebook b\u00f3lkur\n Flickr b\u00f3lkur\n\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk\nEgilstr\u00f8\u00f0, \u00d3li\nAndl\u00e1t \u00ed 1999"}
{"id": "45212", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A6karis%20Djurhuus%20Magnussen", "title": "Gr\u00e6karis Djurhuus Magnussen", "text": "Gr\u00e6karis Magnussen er  bladma\u00f0ur og rith\u00f8vundur.\n\nB\u00f3kaskr\u00e1 \n Dreingirnir \u00ed Waffen SS (ISBN 99918-981-1-5) (2004)\n J\u00f3laskipi\u00f0 (ISBN 87-89501-80-2)\n SOS-Kn\u00fakur\n\nMagnussen, Gr\u00e6karis"}
{"id": "45214", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Elizabeth%20Taylor%20%28fleiri%20t%C3%BDdningar%29", "title": "Elizabeth Taylor (fleiri t\u00fddningar)", "text": "Elizabeth Taylor hevur fleiri t\u00fddningar:\n Elizabeth Taylor (sj\u00f3nleikari)\n Elizabeth Taylor (Mistele) (rith\u00f8vundur)"}
{"id": "45215", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Duncan%20Ferguson", "title": "Duncan Ferguson", "text": "Duncan Cowan Ferguson (f\u00f8ddur 27. desember 1971 \u00ed Stirling \u00ed Skotlandi) er skotskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nTann 18. januar 2022 var hann settur sum fyribils venjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Everton. \nHetta er a\u00f0ru fer\u00f0, at hann tekur vi\u00f0 sum fyribils venjari \u00ed Everton. Fyrstu fer\u00f0, hann gj\u00f8rdi ta\u00f0, var \u00ed 2019.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Duncan Ferguson, soccerbase.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nSkotskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nSkotar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971"}
{"id": "45237", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sakramenti", "title": "Sakramenti", "text": "Eitt sakramenti merkir ein heilag handling. F\u00f8royska or\u00f0i\u00f0 \"sakramenti\" kemur av kirkjulat\u00ednska or\u00f0inum sacr\u0101mentum, sum er avleitt lat\u00ednska or\u00f0inum sacr\u014d (\"heilagt\").\n\nR\u00f3mversk kat\u00f3lska kirkjan hevur sjey sakramenti (d\u00f3p, ferming, altarbor\u00f0, skriftarm\u00e1li\u00f0, prestav\u00edgsla, hj\u00fana\u00f0arv\u00edgsla og sj\u00fakrasalving)\n\nOrtodoksa kirkjan hevur ikki eina l\u00e6ru, sum fastsetur hvussu n\u00f3gv sakramenti (mysteriir) eru. Men vanliga hugsa teir eisini um somu sjey sum katolikkarnir.\n\nLutherska kirkjan hevur tvey sakramenti, d\u00f3p og altarbor\u00f0 (onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur skriftam\u00e1li\u00f0 eisini tiki\u00f0 vi\u00f0). Tey luthersku siga, at eitt sakramenti er ein handling, sum er samansett av trimum lutum: 1) Ta\u00f0 er innsett av Jesusi, 2) ta\u00f0 veitir syndanna fyrigeving (t.v.s. er eitt n\u00e1\u00f0imi\u00f0il) og 3) ta\u00f0 er kn\u00fdtt at einum tekini.\n\n\"...vi kalder de ritualer sakramenter, der er befalet af Gud og som har tilf\u00f8jet et l\u00f8fte om n\u00e5de...\" \u00dar verjunarritinum fyri Augsburgsku tr\u00faarj\u00e1ttanini.\n\nBr\u00f8\u00f0rasamkoman, hv\u00edtusunnusamkomurnar, adventistasamkoman o.s.fr. hava ongi sakramenti.\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "45238", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1%C3%B0imi%C3%B0il", "title": "N\u00e1\u00f0imi\u00f0il", "text": "N\u00e1\u00f0imi\u00f0il er eitt or\u00f0, i\u00f0 ver\u00f0ur n\u00fdtt \u00ed kristnu tr\u00faarl\u00e6runi. Eitt n\u00e1\u00f0imi\u00f0il er, sum or\u00f0i\u00f0 sigur, eitt mi\u00f0il, sum veitir n\u00e1\u00f0i. \n\n\u00cd luthersku gu\u00f0fr\u00f8\u00f0ini ver\u00f0ur tosa\u00f0 um f\u00fdra n\u00e1\u00f0imi\u00f0lar: d\u00f3pin, altarbor\u00f0i\u00f0, skriftarm\u00e1li\u00f0 og pr\u00e6dikuna (onkunt\u00ed\u00f0 ver\u00f0ur B\u00edblian eisini rokna vi\u00f0 sum eitt serskilt n\u00e1\u00f0imi\u00f0il). \u00cd lutherd\u00f3minum n\u00fdtir mann \u00ed hesum f\u00f8ri eina smala t\u00fd\u00f0ing av n\u00e1\u00f0i, nevnliga n\u00e1\u00f0i skilt sum syndanna fyrigeving.\n\n\"Vit hoyra okkara himmalsks Fa\u00f0irs r\u00f8dd \u00ed d\u00f3pinum, altarbor\u00f0inum, absoluti\u00f3nini og pr\u00e6dikuni.\" Martin Luther (umsett \u00far donskum) \n\nKatolikkar tosa eisini um n\u00e1\u00f0imi\u00f0lar, men oftari \u00ed brei\u00f0a skilna\u00f0inum av n\u00e1\u00f0i - t.v.s. n\u00e1\u00f0i skilt sum g\u00f3\u00f0ska, umsorgan, miskunn o.l\u00edkn..\n\nKristind\u00f3mur"}
{"id": "45239", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1vin", "title": "P\u00e1vin", "text": "Katolikkar tr\u00fagva, at h\u00f8vur kirkjunnar, p\u00e1vin, er umbo\u00f0sma\u00f0ur Guds \u00e1 j\u00f8r\u00f0. \u00cd tr\u00faarm\u00e1lum er hann h\u00e6gsti myndugleiki. Ein \u00fats\u00f8gn fr\u00e1 p\u00e1vanum, t\u00e1 i\u00f0 hann \u00fattalar seg ex cathedra (lat\u00edn: \"\u00far l\u00e6rist\u00f3linum\") um tr\u00fagv og si\u00f0al\u00e6ru, er l\u00fdtaleys. P\u00e1vin b\u00fdr \u00ed Vatikanr\u00edkinum, sum er elal\u00edti\u00f0 sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugt r\u00edki \u00ed R\u00f3m.\n\nKatolikkarnir s\u00edggja p\u00e1van sum eftirfylgara P\u00e6tus apostul. Jesus seg\u00f0i vi\u00f0 P\u00e6tur: \"Men eg sigi t\u00e6r eisini: T\u00fa ert P\u00e6tur (ta\u00f0 merkir: ein klettur), og \u00e1 hesum kletti vil eg grunda kirkju m\u00edna, og helheims portur skulu ikki f\u00e1a vald \u00e1 henni.\" (Matt 16,18). Hetta n\u00fdta katolikkarnir sum pr\u00f3vf\u00f8r\u00f0slu fyri s\u00ednum s\u00fdni. L\u00edkasum P\u00e6tur var kletturin, soleipr\u00f3vf\u00f8r\u00f0sluis er eftirfylgari P\u00e6turs n\u00fa kletturin.\n\nSj\u00e1lv p\u00e1val\u00e6ran s\u00e6r \u00fat til at hava veri\u00f0 menna\u00f0 upp \u00edgj\u00f8gnum fornkirkjut\u00ed\u00f0ina. Mann roknar vi\u00f0 P\u00e6turi sum fyrsti biskuppi \u00ed R\u00f3m. S\u00ed\u00f0ani koma hinir bisparnir.\n\nkristind\u00f3mur\n\nR\u00f3mversk-kat\u00f3lska kirkjan"}
{"id": "45240", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Maria%20Moy", "title": "Maria Moy", "text": "Maria Moy er \u00f3metaliga t\u00fddningarmikil \u00ed kristnu tr\u00faarl\u00e6runi. \u00cd kat\u00f3lsku kirkjuni er hon t\u00fddningarmesta halgimenni, og er sum einasta menniskja saman vi\u00f0 Jesusi, f\u00f8dd uttan synd. \u00cd ortodoksu kirkjuni hevur hon eisini fyrstapl\u00e1ssi\u00f0 av halgimenninum, men er ikki \u00f3smitta av syndini.\n\nMaria Moy er einasta menniskja saman vi\u00f0 Pontius Pilatusi, sum ver\u00f0ur nevnd \u00ed gomlu j\u00e1ttunarritunum Apost\u00f3lsku tr\u00faarj\u00e1ttanini og Nikenukonstantinopolitansku tr\u00faarj\u00e1ttanini. Ors\u00f8kin er hennara samband vi\u00f0 Jesusi. Hon er m\u00f3\u00f0ir hansara. Og j\u00fast hetta er ta\u00f0, sum gj\u00f8rdi mariul\u00e6runa so t\u00fddningarmikla \u00ed fornkirkjuni. Jesus var ikki bert ein andi ella l\u00edknandi, so sum ymiskar gnostiskar r\u00f8rslur vildu vita av; nei, hann var eisini eitt satt, likamligt menniskja - f\u00f8ddur av eini kvinnu. T\u00f3 var hann ikki bert eitt menniskja, hann var eisini heilt og fult Gu\u00f0. T\u00ed kalla\u00f0ist Maria Moy Gu\u00f0s m\u00f3\u00f0ir ella theotokos (hon, sum berur Gu\u00f0).\n\nFleiri dagar hava veri\u00f0 hildnir til minnis um ymiskar hendingar \u00ed l\u00edvinum hj\u00e1 Mariu Moy, \u00ed F\u00f8royum m.a. mariumessa um v\u00e1ri\u00f0 (25. mars) til minnis um at henni var\u00f0 bo\u00f0a\u00f0, at hon skuldi bera Jesus \u00ed heim, mariumessa (15. august) til minnis um himmalfer\u00f0 hennara, og mariumessa um heysti\u00f0 (8. september) hildin sum f\u00f8\u00f0ingardagur hennara.\n\nkristind\u00f3mur"}
{"id": "45241", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charles%20Taze%20Russell", "title": "Charles Taze Russell", "text": "hann var ein ma\u00f0ur \u00ed 1870s \u00ed usa"}
{"id": "45243", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ron%20DeSantis", "title": "Ron DeSantis", "text": "Ronald Dion DeSantis (f\u00f8ddur 14. september 1978 \u00ed Jacksonville, Florida) er amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari.\nDeSantis er sitandi guvern\u00f8rur \u00ed Florida sum t\u00f3k vi\u00f0 emb\u00e6tinum \u00ed januar m\u00e1na\u00f0i \u00ed 2019. Hann er limur \u00ed Republikanska flokkinum.\n\n\u00datb\u00fagving\n\u00ec 2001 t\u00f3k hann bachelor pr\u00f3gv \u00ed s\u00f8gufr\u00f8\u00f0i vi\u00f0 Yale University \u00ed New Haven \u00ed Connecticut \nog hann gj\u00f8rdist doktari \u00ed l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00e1 Harvard Law School \u00ed Cambridge, Massachusetts \u00ed 2005.\n\nPolitikkur\nRon DeSantis er \u00ed\u00f0in vi\u00f0haldsma\u00f0ur hj\u00e1 fyrrverandi amerikanska forsetanum Donald Trump. \nSerliga kendur gj\u00f8rdist DeSantis seinastu t\u00ed\u00f0ina sum guvern\u00f8rur \u00ed Florida, t\u00e1 hann var sera atfinningarsamur \u00edm\u00f3ti p\u00f8rtum av koronutilt\u00f8kunum \u00ed USA.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: Ron DeSantis, rondesantis.com (\u00e1 enskum)\n GovRonDeSantis, twitter.com\n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 stj\u00f3rnini \u00ed Florida: Governor Ron DeSantis, flgov (\u00e1 enskum)\n \u00c6vis\u00f8ga, desantis.house.gov (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nAmerikanskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "45245", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hinvegin%20%28t%C3%AD%C3%B0indas%C3%AD%C3%B0a%29", "title": "Hinvegin (t\u00ed\u00f0indas\u00ed\u00f0a)", "text": "Hinvegin er ein f\u00f8roysk t\u00ed\u00f0indas\u00ed\u00f0a, sum var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 2022. Endam\u00e1li\u00f0 er samb\u00e6rt stovnararanum at f\u00e1a fleiri og v\u00ed\u00f0ari sj\u00f3narhorn fram. \n\nS\u00ed\u00f0an hevur talufr\u00e6lsi, samvitskufr\u00e6lsi og tr\u00faarfr\u00e6lsi sum grundarlag. \nOg dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1, at einans \u00ed fr\u00edum samskifti ber til at f\u00e1a ymisk sj\u00f3narhorn fram, \nsolei\u00f0is at okkara fatan kann gerast meira v\u00ed\u00f0fevnd og \u00e1l\u00edtandi.\n\nStovnari er J\u00f3n Tyril.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: hinvegin.fo\n\nKelda \n\nF\u00f8royskir t\u00ed\u00f0indami\u00f0lar"}
{"id": "45250", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vennesla%20kommuna", "title": "Vennesla kommuna", "text": "Vennesla er ein kommuna \u00ed Agder fylki \u00ed Noregi. Vennesla er eisini navni\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum \u00ed kommununi, har fyrisitingin hj\u00e1 kommununi er sta\u00f0sett.\n\nKommunan hevur mark vi\u00f0 Kristiansand m\u00f3ti su\u00f0ri, vi\u00f0 Lindesnes m\u00f3ti vestri, vi\u00f0 Evje og Hornnes m\u00f3ti nor\u00f0ri, og vi\u00f0 Iveland og Birkenes m\u00f3ti eystri.\n\nSt\u00f8rstu b\u00fasetingar \u00ed kommununi eru Vennesla og Skarpengland.\n\nGj\u00f8gnum kommununa rennur ein \u00e1, sum kallast Otra.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: vennesla.kommune.no \n Vennesla, snl.no\n\nKommunur \u00ed Agder"}
{"id": "45251", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bruno%20Lage", "title": "Bruno Lage", "text": "Bruno Miguel Silva do Nascimento, betur kendur undir navninum Bruno Lage (f\u00f8ddur 12. mai 1976 \u00ed Set\u00fabal) er portugisiskur f\u00f3tb\u00f3ltsvenjari og fyrrverandi f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n\nFr\u00e1 2019 til 2020 var hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 portugisiska li\u00f0inum Benfica \u00ed Lissabon. S\u00ed\u00f0an juni 2021 er hann h\u00f8vu\u00f0svenjari hj\u00e1 enska Premier League li\u00f0inum Wolverhampton Wanderers.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Bruno Lage, transfermarkt.com\n\nKeldur \n\nPortugisiskir f\u00f3tb\u00f3ltsvenjarar\nPortugisar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1976"}
{"id": "45252", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Britta%20Schall%20Holberg", "title": "Britta Schall Holberg", "text": "Britta Caroc Schall Holberg (f\u00f8dd 25. juli 1941 \u00ed Glums\u00f8, dey\u00f0 23. februar 2022) var ein danskur politikari, sum var limur \u00ed mi\u00f0-h\u00f8grasinna\u00f0a flokkinum Venstre.\n\n\u00cd t\u00ed\u00f0arskeidinum fr\u00e1 1982 til 1987 var hon Innanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (1982-86) og landb\u00fana\u00f0arm\u00e1lar\u00e1\u00f0harri (1986-87) \u00ed stj\u00f3rnini Poul Schl\u00fcter I og hon umbo\u00f0a\u00f0i flokkin \u00e1 F\u00f3lkatinginum fr\u00e1 1984 til 1988 og fr\u00e1 2005 til 2011.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Godsejer og tidligere minister Britta Schall Holberg er d\u00f8d, 80 \u00e5r gammel: Hun var engageret lige til det sidste, fyens.dk, 24. februar 2022\n Britta Schall Holberg (V), ft.dk\n Britta Schall Holberg, kvinfo.dk\n\nKeldutilfar \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Venstre (Danmark)\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45254", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%ADggi%C3%B0%20%C3%AD%20Ukraina", "title": "Kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Ukraina", "text": "T\u00ed\u00f0liga um morgunin tann 24. februar 2022 gj\u00f8rdi Russland innr\u00e1s \u00ed Ukraina. \u00cd flest \u00f8llum londum ver\u00f0ur russiska innr\u00e1sin \u00ed eystara parti av Ukraina ford\u00f8md. Kr\u00edggi\u00f0 \u00ed Ukraina hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at f\u00f3lk \u00ed milli\u00f3natali\u00f0 fl\u00fdggja til Evropa. Russland krevur v\u00e1ttan fyri, at londini, sum fyrr v\u00f3ru partar av Sovjetsamveldinum, ongant\u00ed\u00f0 gerast limir \u00ed NATO. Eisini krevur Russland at NATO-herdeildir ver\u00f0a tiknar \u00fat londunum \u00ed Eysturevropa, sum hava mark vi\u00f0 Russland. Eitt anna\u00f0 russiskt krav er, at Vesturheimurin gevst at dubba ukrainska herin vi\u00f0 v\u00e1pnum.\n\n\u00cd 2014 var eisini kr\u00edggj millum Russland og Ukraina. Russland t\u00f3k valdi\u00f0 \u00e1 ukrainsku h\u00e1lvoynni Krim eftir ein russiskt stu\u00f0la\u00f0an uppreistur. Eisini fingu russiskt vinarligar uppreistrardeildir tamarhald \u00e1 st\u00f8\u00f0uni \u00ed ukrainsku landsp\u00f8rtunum Luhansk og Donetsk. S\u00ed\u00f0an hevur st\u00f8\u00f0an millum Russland og Ukraina veri\u00f0 sera spent. Kreppan t\u00f3k seg upp aftur i novembur 2021, t\u00e1 i\u00f0 Russland flutti umlei\u00f0 100.000 herf\u00f3lk til ukrainska marki\u00f0, og \u00f3ttin fyri russiskari innr\u00e1s \u00ed Ukraina vaks munandi. \n\nVerandi kreppa millum Ukraina og Russland t\u00f3k seg spakuliga upp \u00e1 v\u00e1ri 2021. Um m\u00e1na\u00f0arskifti\u00f0 mars-apr\u00edl 2021 hev\u00f0i Russland st\u00f3rar herdeildir vi\u00f0 marki\u00f0 til Ukraina. NATO og londini vestanfyri, sum stu\u00f0la Ukraina, m\u00f3tm\u00e6ltu har\u00f0liga atfer\u00f0ini hj\u00e1 Russlandi.\n\nUkraina\nRussland\nKr\u00edggj"}
{"id": "45255", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/William%20Hurt", "title": "William Hurt", "text": "William McChord Hurt (f\u00f8ddur 20. mars 1950 \u00ed Washington, dey\u00f0ur 13. mars 2022 \u00ed Portland, Oregon) \nvar ein amerikanskur sj\u00f3nleikari. \u00cd 1985 vann hann eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n fyri besta mannliga sj\u00f3nleikara \u00ed einum h\u00f8vu\u00f0sleikluti (\"Kiss of the Spider Woman\").\n\nLeiklutir (\u00farval)\n\n\u00cd filmum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n William Hurt, imdb (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1950\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45256", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Giovanni%20Boccaccio", "title": "Giovanni Boccaccio", "text": "Giovanni Boccaccio (f\u00f8ddur 16. juni 1313 \u00ed Certaldo ella \u00ed Florens, dey\u00f0ur 21. desember 1375 \u00ed Certaldo) \nvar ein italskur rith\u00f8vundur og skald, best kendur fyri at hava skriva\u00f0 gitna verki\u00f0 Dekameron (Decamerone \u00e1 Italskum). \nMillum anna\u00f0 skriva\u00f0i Boccaccio eisini eina livandi og hugtakandi \u00e6vis\u00f8gu um Dante Alighieri.\n\nDekameron \nVerki\u00f0 Dekameron er sett saman av hundra\u00f0 fr\u00e1sagnum, i\u00f0 eru kn\u00fdttar saman av einari rammus\u00f8gu. \nFr\u00e1s\u00f8gurnar eru kn\u00fdttar solei\u00f0is saman:\nT\u00edggju ungir florentinar, sjey kvinnur og triggir menn, \neru &dash; me\u00f0an svartidey\u00f0i herjar \u00ed Florens 1348 &dash; \nfl\u00fddd \u00fat \u00e1 bygd, og til at st\u00fdtta s\u00e6r um stundir og fyri ikki at missa m\u00f3ti\u00f0, \ngera tey av t\u00edggju kv\u00f8ld \u00e1 ra\u00f0 at siga t\u00edggju s\u00f8gur hv\u00f8r. \nHv\u00f8nn dag kj\u00f3sa tey s\u00e6r s\u00edn\u00e1millum h\u00e1borin f\u00f3lk, sum gera av dagsins fr\u00e1s\u00f8guevni.\n\nKeldur \n\nItalskir rith\u00f8vundar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 14. \u00f8ld\nAndl\u00e1t \u00ed 14. \u00f8ld"}
{"id": "45257", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Cremona", "title": "Cremona", "text": "Cremona er ein b\u00fdur \u00ed Nor\u00f0uritalia, sum er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdurin \u00ed Cremona landslutinum \u00ed Lombardia. \nB\u00fdurin liggur 60 kilometrar \u00ed ein landsynning av Milano og har b\u00fagva fleiri enn 71 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \n Claudio Monteverdi, t\u00f3nasmi\u00f0ur, str\u00fakari, sangari og prestur (1567-1643)\n Antonio Stradivari, lj\u00f3\u00f0f\u00f8rissmi\u00f0ur (1644-1737)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: comune.cremona.it \nCremona, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nItalia \n\nB\u00fdir og bygdir \u00ed Italia\nLombardia"}
{"id": "45260", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brownsville", "title": "Brownsville", "text": "Brownsville er ein b\u00fdur \u00ed amerikanska deilstatinum Texas. B\u00fdurin liggur \u00ed sunnara parti av Texas og er sunnasti b\u00fdur \u00ed lutstatinum. \u00cd 2019 b\u00fa\u00f0u fleiri enn 182 t\u00fasund f\u00f3lk \u00ed b\u00fdnum. \n\nBrownsville er \u00ed Rio Grande dalinum, nor\u00f0arumegin Rio Grande \u00e1nna, \u00e1 markinum til Meksiko.\nSunnarumegin \u00e1nna er meksikanska b\u00fdurin Matamoros.\n\nS\u00f8ga  \nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1848. N\u00fa \u00e1 d\u00f8gum er meginparturin av f\u00f3lkinum \u00ed b\u00fdnum av meksikanskum uppruna og t\u00ed eru n\u00f3gv f\u00f3lk har sum tosa spanskt s\u00edn\u00e1millum.\n\nKend f\u00f3lk \n Kris Kristofferson, sangari, sangskrivari  og sj\u00f3nleikari (* 1936)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: brownsvilletx.gov \nBrownsville (Texas), wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\nTexas \nB\u00fdir \u00ed Texas"}
{"id": "45262", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Toy%20Story", "title": "Toy Story", "text": "Toy Story er ein amerikanskur teknifilmur fr\u00e1 1995. Hann er fyrsti animera\u00f0i teldugj\u00f8rdur langfilmur gj\u00f8rdur \u00ed Amerika, og fyrsti filmur framleiddur av Pixar Animation Studios.\n\nLeikarar \n Tom Hanks sum Woody\n Tim Allen sum Buzz Lightyear\n Don Rickles sum Mr. Potato Head\n Jim Varney sum Slinky Dog\n Wallace Shawn sum Rex\n John Ratzenberger sum Hamm\n Annie Potts sum Bo Peep\n John Morris sum Andy Davis\n Erik von Detten sum Sid Phillips\n Laurie Metcalf sum Mrs. Davis\n R. Lee Ermey sum Sergeant\n Sarah Freeman sum Hannah Phillips\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n \n \n \n \n \n\nAmerikanskir animati\u00f3nsfilmar\nPixar animati\u00f3nsfilmar"}
{"id": "45274", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Carl%20Gustaf%20Mannerheim", "title": "Carl Gustaf Mannerheim", "text": "Carl Gustaf Emil Mannerheim (f\u00f8ddur 4. juni 1867 \u00e1 Villn\u00e4s slottinum \u00ed Askainen (Villn\u00e4s) \u00ed st\u00f3rf\u00farstad\u00f8mi Finnlandi, dey\u00f0ur 27. januar 1951 \u00ed Lausanne \u00ed Sveis) var finskur heryvirma\u00f0ur, ranns\u00f3knarfari og politikari, sum seinni gj\u00f8rdist hermarsk\u00e1lkur, r\u00edkisstj\u00f3ri og forseti. Hann var r\u00edkisstj\u00f3ri Finnlands \u00ed sjey m\u00e1na\u00f0ir \u00ed 1919 og sjeyndi forsetin \u00ed Finnlandi fr\u00e1 1944 til 1946.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nMannerheim, Gustaf, uppslagsverket.fi (\u00e1 svenskum)\nCarl Gustaf Emil Mannerheim, britannica.com (\u00e1 enskum)\n Marskalken av Finland, uppslagsverket.fi (\u00e1 svenskum)\n\nKeldutilfar\n\nFinskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1867\nAndl\u00e1t \u00ed 1951"}
{"id": "45275", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Lausanne", "title": "Lausanne", "text": "Lausanne (italskt og retoromanskt: Losanna) \ner ein b\u00fdur \u00ed Sveis \ni\u00f0 liggur \u00ed vestara parti av landinum.\n\nLausanne liggur fram vi\u00f0 Genevevatni og var \u00ed 2015 tann 5. st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Sveis. \n\u00cd 2020 b\u00fa\u00f0u har 140 202 f\u00f3lk.\nB\u00fdurin er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed fylkinum Vaud.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenn heimas\u00ed\u00f0a: lausanne.ch (\u00e1 fronskum)\nS\u00f8ga: Lausanne (Gemeinde), hls-dhs-dss.ch (\u00e1 t\u00fdskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Sveis"}
{"id": "45277", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederik%20Willem%20de%20Klerk", "title": "Frederik Willem de Klerk", "text": "Frederik Willem de Klerk ella F. W. de Klerk (f\u00f8ddur 18. mars 1936 \u00ed Johannesburg, Su\u00f0urafrika, dey\u00f0ur 11. november 2021 \u00ed H\u00f8vdasta\u00f0i) var sjeyndi forseti \u00ed Su\u00f0urafrika og tann seinasti forsetin \u00ed apartheid-t\u00ed\u00f0ini. \nHann var forseti fr\u00e1 september 1989 til mai 1994, t\u00e1 Nelson Mandela t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti. \n\n\u00cd 1993 fekk F. W. de Klerk, saman vi\u00f0 Nelson Mandela, fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n Nobels fyri, sum ta\u00f0 ver\u00f0ur sagt, fri\u00f0arliga av hava enda\u00f0 apartheid-st\u00fdri\u00f0, og fyri at hava lagt grundarlagi\u00f0 fyri einum n\u00fdggjum f\u00f3lkar\u00e6\u00f0iligum Su\u00f0urafrika.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Frederik Willem de Klerk, Nobelprize.org\n The Nobel Peace Prize 1993, Nobelprize.org\n\nStatslei\u00f0arar\nNobelpr\u00edsvinnarar\nSu\u00f0urafrikanarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1936\nAndl\u00e1t \u00ed 2021"}
{"id": "45280", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pietermaritzburg", "title": "Pietermaritzburg", "text": "Pietermaritzburg er b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urafrika. Eisini nevndur Maritzburg ella PMB, er b\u00fdurin b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og n\u00e6stst\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landslutinum KwaZulu-Natal. \n\nPietermaritzburg var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1838. \u00cd dag b\u00fagva har fleiri enn 600 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nHygg eisini at \n Su\u00f0urafrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a; msunduzi.gov.za\n\nB\u00fdir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45281", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bloemfontein", "title": "Bloemfontein", "text": "Bloemfontein er b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urafrika. \u00c1 sesotho eitur hann Mangaung.\n\nB\u00fdurin er b\u00e6\u00f0i h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Free State og ein av teimum trimum h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdnum \u00ed landinum. \u00cd Su\u00f0urafrika eru tr\u00edggir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir: R\u00edkisfyrisitingin er \u00ed Pretoria, tingi\u00f0 \u00ed H\u00f8vdasta\u00f0i og d\u00f3mst\u00f3larnir \u00ed Bloemfontein.\n\nBloemfontein var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1846. \u00cd 2018 b\u00fa\u00f0u har fleiri enn 550 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \n J. R. R. Tolkien, enskur rith\u00f8vundur (1892-1973).\n\nHygg eisini at \n Su\u00f0urafrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a; bloemfontein.co.za\n\nB\u00fdir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45283", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pretoria", "title": "Pretoria", "text": "Pretoria er ein b\u00fdur \u00ed Su\u00f0urafrika. S\u00ed\u00f0an desember 2000 er hann partur av Tshwane st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum (City of Tshwane Metropolitan Municipality).\nB\u00fdurin liggur \u00ed landslutinum Gauteng, uml. 55 kilometrar nor\u00f0an fyri Johannesburg. \n\nPretoria er ein av teimum trimum h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdnum \u00ed landinum. \u00cd Su\u00f0urafrika eru tr\u00edggir h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir: \nR\u00edkisfyrisitingin er \u00ed Pretoria, tingi\u00f0 \u00ed H\u00f8vdasta\u00f0i og d\u00f3mst\u00f3larnir \u00ed Bloemfontein.\n\nS\u00f8ga \nPretoria var\u00f0 grundlagdur \u00ed 1855. \u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u har fleiri enn 741 t\u00fasund f\u00f3lk.\n\nKend f\u00f3lk \n Paul Kruger, politikari (1825-1904)\n Elon Musk, vinnul\u00edvsma\u00f0ur (*1971)\n\nHygg eisini at \n Su\u00f0urafrika\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a; www.tshwane.gov.za\nPretoria, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nB\u00fdir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45285", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/North%20West", "title": "North West", "text": "North West (setswana: Bokone Bophirima, afrikaans: Noord-wes, sesotho: Leboa-Bodikela) er ein landslutur \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\n\u00cd vestri hevur North West mark vi\u00f0 Northern Cape, \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Botsvana, \u00ed ein landnyr\u00f0ing vi\u00f0 Limpopo, \u00ed eystri vi\u00f0 Gauteng og \u00ed su\u00f0ri mark vi\u00f0 Free State. \n\nMahikeng er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum og st\u00f8rstu b\u00fdir eru Klerksdorp, Rustenburg og Mahikeng. 70.4% av f\u00f3lkunum tosa tswana, 9.0% afrikaans og 5.8% sesotho.\n\nLandsluturin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1994. Partar av t\u00e1verandi landslutunum Cape og  Transvaal v\u00f3r\u00f0u samanlagdir til tann n\u00fdggja landslutin North West.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.nwpg.gov.za\n Fer\u00f0avinna: tourismnorthwest.co.za\n North West Province, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nLandslutir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45286", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Free%20State", "title": "Free State", "text": "Free State (sesotho: freistata, afrikaans: Vrystaat, xhosa: iFreyistata, setswana: Foreistata, zulu: iFuleyisitata) er ein landslutur \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\n\u00cd nor\u00f0ri hevur Free State mark vi\u00f0 North West og Gauteng, \u00ed ein landnyr\u00f0ing vi\u00f0 Mpumalanga, \u00ed eystri vi\u00f0 KwaZulu-Natal, \u00ed ein landsynning vi\u00f0 Lesotho, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Eastern Cape og \u00ed vestri vi\u00f0 Northern Cape. \n\nBloemfontein er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum og st\u00f8rstu b\u00fdir eru Bloemfontein, Welkom og Kroonstad. 64,2 % av f\u00f3lkunum tosa sesotho, 12,7 % afrikaans, 7,5% xhosa, 5,2 % tswana, 4,4 % zulu og 2,9 % enskt.\n\nLandsluturin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1994. T\u00e1verandi landsluturin Orange Free State, heimlandi\u00f0 QwaQwa og partar av heimlandinum Boputhatswana v\u00f3r\u00f0u samanlagdir til tann n\u00faverandi landslutin sum \u00ed juni 1995 fekk ta\u00f0 navni\u00f0 Free State.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.freestateonline.fs.gov.za (\u00e1 enskum)\n Fer\u00f0avinna: www.freestatetourism.org (\u00e1 enskum)\n Free State, snl.no (\u00e1 norskum)\n Free State, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nLandslutir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45287", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Netflix", "title": "Netflix", "text": "Netflix er ein amerikonsk fyrit\u00f8ka vi\u00f0 h\u00f8vu\u00f0ss\u00e6ti \u00ed Los Gatos \u00ed Kalifornia. \n\nFyrit\u00f8kan i\u00f0 var stovna\u00f0 av Reed Hastings og Marc Randolph tann 29. august 1997, selur talgildar t\u00e6nastur \u00e1 netinum. \nNetflix bj\u00f3\u00f0ar kundum s\u00ednum eina t\u00e6nastu har br\u00fakarar kunnu stroyma sj\u00f3nvarp ella filmar.\n\nNetflix er ein stroymingart\u00e6nasta, sum eisini hevur kundar \u00ed F\u00f8royum.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n\nKeldutilfar\n\nAmerikanskar fyrit\u00f8kur"}
{"id": "45288", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jomo%20Kenyatta", "title": "Jomo Kenyatta", "text": "Jomo Kenyatta (upprunaliga Kamau Ngengi, seinni Johnstone Kamau) (f\u00f8ddur 20. oktober \u00ed 1890-\u00e1runum\u200e, dey\u00f0ur 22. august 1978) \nvar kenjanskur fr\u00e6lsisstr\u00ed\u00f0sma\u00f0ur og politikari.\n\nKenyatta var fyrsti fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri (1963-1964) og fyrsti forseti (1964-1978) \u00ed Kenja, eftir at hann leiddi landi\u00f0 til sj\u00e1lvst\u00fdri fr\u00e1 St\u00f3rabretlandi \u00ed 1963.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Alistair Boddy-Evans: The Legacy of Jomo Kenyatta, the First President of Kenya, thoughtco.com (\u00e1 enskum)\n\nPolitikarar\nStatslei\u00f0arar\nForsetar\nKenja\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1890-\u00e1runum\u200e\nAndl\u00e1t \u00ed 1978"}
{"id": "45289", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eastern%20Cape", "title": "Eastern Cape", "text": "Eastern Cape (xhosa: iMpuma-Koloni, afrikaans: Oos-Kaap) \ner ein landslutur \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\nEastern Cape hevur mark vi\u00f0 Northern Cape \u00ed ein \u00fatnyr\u00f0ing, mark \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Free State og Lesotho, \u00ed ein landnyr\u00f0ing vi\u00f0 KwaZulu-Natal, \u00ed ein landsynning og \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Kyrrahav og \u00ed vestri vi\u00f0 Western Cape. \n\nBhisho er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Port Elizabeth (\u00ed 2021 bleiv almenna heiti\u00f0 \u00e1 b\u00fdnum t\u00f3 broytt til Gqeberha).\nA\u00f0rir st\u00f3rir b\u00fdir eru East London og Mthatha. \n\n78,8 % av f\u00f3lkunum tosa xhosa, 10,6 % afrikaans, 5,6 % enskt og 2,5% sesotho.\n\nLandsluturin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1994. Eystari parturin av t\u00e1verandi landslutinum Cape Province og heimlondini Transkei og Ciskei v\u00f3r\u00f0u samanl\u00f8gd til tann n\u00faverandi landslutin sum fekk navni\u00f0 Eastern Cape.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.ecprov.gov.za (\u00e1 enskum)\n Eastern Cape, snl.no (\u00e1 norskum)\n Eastern Cape, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nLandslutir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45292", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Xenon", "title": "Xenon", "text": "Xenon ella Senon er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 54 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini og hoyrir til b\u00f3lkin \u00f3virkin gass.\n\nFrumevni"}
{"id": "45293", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bor%20%28frumevni%29", "title": "Bor (frumevni)", "text": "Bor er eitt frumevni, i\u00f0 er nummar 5 \u00ed skei\u00f0bundnu skipaninini.\n\nFrumevni"}
{"id": "45298", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ian%20McShane", "title": "Ian McShane", "text": "Ian David McShane (* 29. september, 1942 \u00ed Blackburn, Lancashire, Onglandi) er ein bretskur sj\u00f3nleikari.\n\nBretar\nEnskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942"}
{"id": "45299", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mapucheskt%20m%C3%A1l", "title": "Mapucheskt m\u00e1l", "text": "Mapucheskt ella mapudungun, Mapucheskt er ta\u00f0 m\u00e1li\u00f0, i\u00f0 flest f\u00f3lk tosa \u00ed Kili.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nM\u00e1l \u00ed Amerika"}
{"id": "45300", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mapuchef%C3%B3lki%C3%B0", "title": "Mapuchef\u00f3lki\u00f0", "text": "Mapuchef\u00f3lki\u00f0 v\u00f3ru fyrstu f\u00f3lk \u00ed Amerika, sum gj\u00f8rdu eina framkomna myndskrift.\n\n\u00c1tr\u00fana\u00f0ur\n\nHygg eisini at \n\nUppruna amerikanarar"}
{"id": "45308", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jens%20Hendrik%20Djurhuus", "title": "Jens Hendrik Djurhuus", "text": "Jens Hendrik Djurhuus (f\u00f8ddur 18. mars 1799 \u00ed Kollafir\u00f0i, dey\u00f0ur 12. februar 1892) \nvar f\u00f8royskur yrkjari, b\u00f3ndi og politikari. Hann var sonur Jens Christian Djurhuus (1773\u20131853) og J\u00f3honnu Mariu Jensd\u00f3ttir \u00far Kollafir\u00f0i.\n\nJens Hendrik Djurhuus var giftur vi\u00f0 Onnu Elisabeth Friderikku Olesdatter. Tey b\u00fa\u00f0u vi\u00f0 Sj\u00f3gv \u00ed Kollafir\u00f0i.\nEins og fa\u00f0irin yrkti hann kv\u00e6\u00f0i burtur \u00far  gomlum s\u00f8gum.\nSum politikari var\u00f0 hann valdur \u00ed L\u00f8gtingi\u00f0 fyri Nor\u00f0urstreymoy fr\u00e1 1852 til 1855.\n\n\u00datgivi\u00f0 \n Gudbrands kv\u00e6\u00f0i\n G\u00f8tuskeggjar\n\nKeldutilfar \n Jens Hendrik Djurhuus (1799-1892), snar.fo\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, \u00c6vis\u00f8gur, s. 273 (PDF-Download)\n\nDjurhuus, Jens Hendrik\nL\u00f8gtingslimir\nDjurhuus, Jens Hendrik\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1799\nAndl\u00e1t \u00ed 1892"}
{"id": "45309", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pierce%20Brosnan", "title": "Pierce Brosnan", "text": "Pierce Brendan Brosnan (f\u00f8ddur 16. mai 1953 \u00ed Drogheda \u00ed Leinster) \ner \u00edrsk/amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmsframlei\u00f0ari.\n\nHann er best kendur fyri s\u00edn leiklut sum tann bretski agenturin James Bond.\nPierce Brosnan hevur veri\u00f0 vi\u00f0 \u00ed f\u00fdra Bond filmum: GoldenEye (1995), Tomorrow Never Dies (1997), The World Is Not Enough (1999) og Die Another Day (2002).\n\n\u00cd 2003 bleiv hann upptikin \u00ed Order of the British Empire og afturat hesum fekk hann eina stj\u00f8rnu \u00e1 Hollywood Walk of Fame\n\nHygg eisini at \n Roger Moore\n Sean Connery\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\nHeimas\u00ed\u00f0a: piercebrosnan.com\nPierce Brosnan, imdb.com\n\nKeldur \n\n\u00cdrskir sj\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1953"}
{"id": "45310", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/KwaZulu-Natal", "title": "KwaZulu-Natal", "text": "KwaZulu-Natal (zulu: iKwaZulu-Natali, xhosa: KwaZulu-Natala, afrikaans: KwaZoeloe-Natal) \ner ein landslutur \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\nKwaZulu-Natal hevur mark \u00ed nor\u00f0ri vi\u00f0 Mpumalanga, Eswatini (fyrrverandi Svasiland) og Mosambik, vi\u00f0 Kyrrahav \u00ed eystri og \u00ed ein landsynning, vi\u00f0 Eastern Cape \u00ed ein \u00fatsynning og mark vi\u00f0 Lesotho og Free State \u00ed vestri. \n\nPietermaritzburg er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum og st\u00f8rsti b\u00fdurin er Durban sum \u00ed 1999 gj\u00f8rdist partur av st\u00f3rb\u00fdar\u00f8kinum Ethekwini Metropolitan Municipality.\nA\u00f0rir b\u00fdir eru Newcastle, Ladysmith, Richards Bay, KwaDukuza (Stanger), Kokstad, Port Shepstone og Vryheid. \n\n77,8 % av f\u00f3lkunum tosa zulu, \n13,2 % enskt \n3,4% xhosa, \nog 1,6 % afrikaans.\n\nLandsluturin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1994. \nT\u00e1verandi landsluturin Natal Province og heimlandi\u00f0 KwaZulu  v\u00f3r\u00f0u samanl\u00f8gd til tann n\u00faverandi landslutin sum fekk navni\u00f0 KwaZulu-Natal.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.kznonline.gov.za (\u00e1 enskum)\n KwaZulu-Natal, snl.no (\u00e1 norskum)\n KwaZulu-Natal, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nLandslutir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45311", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gauteng", "title": "Gauteng", "text": "Gauteng (zulu: eGoli, enskt: Gauteng, afrikaans: Gauteng, sesotho: Gauteng, setswana: Gauteng, xhosa: iRhawuti) er ein landslutur \u00ed Su\u00f0urafrika. \n\n\u00cd nor\u00f0ri hevur Gauteng mark vi\u00f0 Limpopo, \u00ed eystri vi\u00f0 Mpumalanga, \u00ed su\u00f0ri vi\u00f0 Free State og \u00ed vestri vi\u00f0 North West. \n\nJohannesburg er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur og st\u00f8rsti b\u00fdurin \u00ed landslutinum. A\u00f0rir kendir b\u00fdir eru Pretoria, Boksburg, Benoni, Springs, Krugersdorp, Vanderbijlpark og Vereeniging.\n\n19,8 % av f\u00f3lkunum tosa zulu, 13,3 % enskt, 12,4 % afrikaans, 11,6 % su\u00f0ursotho, 10,6 % nor\u00f0ursotho, 9,1 % tswana, 6,6% xhosa, og 6,6% tsonga.\n\nLandsluturin var\u00f0 stovna\u00f0ur \u00ed 1994. Ein partur av t\u00e1verandi landslutinum Transvaal og sm\u00e1ir partar av heimlandinum Boputhatswana v\u00f3r\u00f0u samanlagdir til landslutin Pretoria-Witwatersrand-Vereeniging (PWV) sum \u00ed 1995 fekk ta\u00f0 navni\u00f0 Gauteng. Gauteng er tann minsta av teimum n\u00edggju landslutinum \u00ed Su\u00f0urafrika. H\u00f3ast ta\u00f0 b\u00fdr ein fj\u00f3r\u00f0ingur av \u00f8llum f\u00f3lkinum \u00ed Su\u00f0urafrika \u00ed hesum landslutinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: www.gauteng.gov.za (\u00e1 enskum)\n Fer\u00f0avinna: gauteng.net (\u00e1 enskum)\n Gauteng, snl.no (\u00e1 norskum)\n Gauteng, wikivoyage.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nLandslutir \u00ed Su\u00f0urafrika"}
{"id": "45312", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Radiohead", "title": "Radiohead", "text": "Radiohead er ein enskur t\u00f3nleikab\u00f3lkur \u00far Abingdon, Oxfordshire. B\u00f3lkurin var stovna\u00f0ur \u00ed 1985 av Thom Yorke (sang, gittar, og klaver), Jonny Greenwood (gittar, og klaver), Colin Greenwood (bass), Ed O'Brien (gittar, backrunds sangari) og Phil Selway (trummur), i\u00f0 allir enn eru vi\u00f0 \u00ed b\u00f3lkinum. Teir hava givi\u00f0 n\u00fdggju studiealbum \u00fat.\n\nManning\n\n Thom Yorke \u2014 sang, gittar, klaver\n Jonny Greenwood \u2014 gittar, klaver\n Colin Greenwood \u2014 bass\n Ed O'Brien \u2014 gittar, backrunds sangari\n Phil Selway \u2014 trummur\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nStudiealbum\n\n Pablo Honey (1993)\n The Bends (1995)\n OK Computer (1997)\n Kid A (2000)\n Amnesiac (2001)\n Hail to the Thief (2003)\n In Rainbows (2007)\n The King of Limbs (2011)\n A Moon Shaped Pool (2016)\n\nRadiohead\nBretskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nEnskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nRokkt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "45314", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/OK%20Computer", "title": "OK Computer", "text": "OK Computer er tann tri\u00f0a fl\u00f8gan hj\u00e1 enska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Radiohead, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 1997.\n\nSanglisti\nThom Yorke, Jonny Greenwood, Colin Greenwood, Ed O'Brien, og Phil Selway hava skriva allir sangirnir.\n\n \"Airbag\"\u00a0\u2013 4:44\n \"Paranoid Android\"\u00a0\u2013 6:26\n \"Subterranean Homesick Alien\"\u00a0\u2013 4:28\n \"Exit Music (For a Film)\"\u00a0\u2013 4:28\n \"Let Down\"\u00a0\u2013 4:59\n \"Karma Police\"\u00a0\u2013 4:25\n \"Fitter Happier\"\u00a0\u2013 1:58\n \"Electioneering\"\u00a0\u2013 3:50\n \"Climbing Up the Walls\"\u00a0\u2013 4:44\n \"No Surprises\"\u00a0\u2013 3:51\n \"Lucky\"\u00a0\u2013 4:21\n \"The Tourist\"\u00a0\u2013 5:27\n\nRadiohead\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n1997"}
{"id": "45315", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kid%20A", "title": "Kid A", "text": "Kid A er tann fj\u00f3ra fl\u00f8gan hj\u00e1 enska t\u00f3nleikab\u00f3lkinum Radiohead, i\u00f0 kom \u00fat \u00ed 2000.\n\nSanglisti\nThom Yorke, Jonny Greenwood, Colin Greenwood, Ed O'Brien, og Phil Selway hava skriva allir sangirnir. Paul Lansky og Arthur Kreiger hava hj\u00e1lpt vi\u00f0 \"Idioteque\".\n\n \"Everything in Its Right Place\"\u00a0\u2013 4:11\n \"Kid A\"\u00a0\u2013 4:44\n \"The National Anthem\"\u00a0\u2013 5:51\n \"How to Disappear Completely\"\u00a0\u2013 5:56\n \"Treefingers\"\u00a0\u2013 3:42\n \"Optimistic\"\u00a0\u2013 5:15\n \"In Limbo\"\u00a0\u2013 3:31\n \"Idioteque;\u2013 5:09\n \"Morning Bell\"\u00a0\u2013 4:35\n \"Motion Picture Soundtrack\"\u00a0\u2013 7:01\n\nRadiohead\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n2000"}
{"id": "45316", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikkjal%20Hansen", "title": "Mikkjal Hansen", "text": "Mikkjal Hansen (8. februar 1982 \u2013 29. septembur 2021) var ein f\u00f8royskur rokksangari og t\u00f3nleikari. Hann var forsangari \u00ed tungm\u00e1lms b\u00f3lkunum Krit, SIC, Massdistraction, AMOKK, og Iron Lungs.\n\nHansen anda\u00f0ist tann 29. september 2021.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nSIC\nPandemonium (2007)\nFighters They Bleed (2010)\n\nMassdistraction\nFollow the Rats (2012)\n\nAMOKK\nAll Outta Fucks! (2017)\n\nIron Lungs\nIn Torment Triumphant (2022)\n\nF\u00f8royskir mannligir sangarar\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982\nAndl\u00e1t \u00ed 2021\nF\u00f8roysk t\u00f3nask\u00f8ld"}
{"id": "45317", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Iron%20Lungs", "title": "Iron Lungs", "text": "Iron Lungs er ein f\u00f8royskur tungm\u00e1mlsb\u00f3lkur, i\u00f0 var stovna\u00f0ur \u00ed 2013.\n\nLimir\n\nVerandi limir\nHeini Djurhuus \u2014 bass (2013\u2013n\u00fa)\nBenjamin Joensen \u2013 gittar (2013\u2014n\u00fa)\nMartin Nesl\u00ed\u00f0 \u2013 gittar (2013\u2013n\u00fa)\nJ\u00f3gvan Johannessen \u2013 trummur (2013\u2013n\u00fa)\n\nFyrrverandi limir\nFr\u00ed\u00f0i Djurhuus \u2013 sang (2013\u20132019)\nMikkjal Hansen \u2013 sang (2019\u20132021)\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n\nFl\u00f8gur\nIn Torment Triumphant (2022)\n\nStakl\u00f8g\nAndromedan (2017)\nI Have No Mouth and I Must Scream (2019)\n\nF\u00f8royskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "45318", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Suni%20F.%20Jacobsen", "title": "Suni F. Jacobsen", "text": "Suni Frederik Jacobsen (f\u00f8ddur 15. august 1930 \u00ed Nor\u00f0rag\u00f8tu) er ein f\u00f8royskur yrkari og listama\u00f0ur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Suni F. Jacobsen, composers.fo (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1930\nG\u00f8tuf\u00f3lk\nF\u00f8royskir yrkjarar\nF\u00f8roysk listaf\u00f3lk"}
{"id": "45319", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Opeth", "title": "Opeth", "text": "Opeth er ein svenskur tungm\u00e1lms b\u00f3lkur \u00far Stokkh\u00f3lm. B\u00f3lkurin bleiv stovna\u00f0ur \u00ed 1990 av David Isberg og Mikael \u00c5kerfeldt.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStudiealbum\n Orchid (1995)\n Morningrise (1996)\n My Arms, Your Hearse (1998)\n Still Life (1999)\n Blackwater Park (2001)\n Deliverance (2002)\n Damnation (2003)\n Ghost Reveries (2005)\n Watershed (2008)\n Heritage (2011)\n Pale Communion (2014)\n Sorceress (2016)\n In Cauda Venenum (2019)\n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "45320", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vangelis", "title": "Vangelis", "text": "Ev\u00e1nghelos Odyss\u00e9as Papathanass\u00edou (grikskt: \u0395\u03c5\u03ac\u03b3\u03b3\u03b5\u03bb\u03bf\u03c2 \u039f\u03b4\u03c5\u03c3\u03c3\u03ad\u03b1\u03c2 \u03a0\u03b1\u03c0\u03b1\u03b8\u03b1\u03bd\u03b1\u03c3\u03af\u03bf\u03c5; f\u00f8ddur 29. mars 1943 \u00ed Volos \u00ed Grikkalandi, dey\u00f0ur 17. mai 2022 \u00ed Par\u00eds), \nbest kendur undir listaf\u00f3lkanavninum Vangelis (grikskt: \u0392\u03b1\u03b3\u03b3\u03ad\u03bb\u03b7\u03c2), var grikskur t\u00f3nleikari og t\u00f3nasmi\u00f0ur.\nSaman vi\u00f0 Demis Roussos og Loukas Sideras stovna\u00f0i hann \u00ed 1968 t\u00f3nleikab\u00f3lkin Aphrodite's Child.\n\n\u00cd 1970-\u00e1runum var Vangelis ein av undangongumonnunum innan elektroniskan t\u00f3nleik, \nA\u00f0rir sl\u00f3\u00f0br\u00f3tarar \u00ed hesum t\u00f3nleikasjangruni v\u00f3ru m.a. Jean Michel Jarre og Mike Oldfield.\n\nEisini hevur Vangelis skriva\u00f0 filmst\u00f3nleik, har \"Chariots of Fire\" (upprunaliga \"Titles\") og \"Conquest of Paradise\" gj\u00f8rdust ey\u00f0kennisl\u00f8g hansara. \nHann fekk eina Oscar-vir\u00f0isl\u00f8n fyri besta t\u00f3nleik fyri t\u00f3nleikin til filmin \"Chariots of Fire\" og hann skriva\u00f0i t\u00f3nleik til kendar filmar so sum \"Blade Runner\" og \"1492: Conquest of Paradise\".\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nVangelis, imdb.com\n vangeliscollector.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nGrikskir t\u00f3nleikarar\nT\u00f3nask\u00f8ld\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45321", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Frederik%20Olsen", "title": "Frederik Olsen", "text": "Frederik Siverd Amaliel Sofus Olsen (f\u00f8ddur 22. juli 1917 \u00ed Rituv\u00edk, dey\u00f0ur 17. juni 2001) var f\u00f8royskur skipari, rei\u00f0ari og politikari (Sj.).\n\nHann var kommunust\u00fdrislimur \u00ed Runav\u00edk \u00ed \u00e1tta \u00e1r og borgarstj\u00f3ri \u00ed sjey \u00e1r. Hann stilla\u00f0i fyrstu fer\u00f0 upp til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1970, sum valevni fyri Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkin \u00ed Eysturoy. Hann var\u00f0 valdur \u00e1 L\u00f8gting \u00ed 1980\u20131984. Frederik Olsen var upp \u00e1 tal sum landst\u00fdrisma\u00f0ur \u00ed fiskivinnum\u00e1lum eftir l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1984, men tann sessin fekk Lasse Klein. Ors\u00f8kin til at Frederik ikki fekk sessin var at hann hev\u00f0i skuld til ta\u00f0 almenna. Hann valdi t\u00e1 at fara \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum, men til l\u00f8gtingsvali\u00f0 \u00ed 1988 var hann aftur uppstilla\u00f0ur fyri flokkin. \n\nFrederik var sonur Elias Frederik Olsen \u00far Rituv\u00edk og Elkin Davidsen av Nesi og v\u00f3ru tey t\u00edggju systkin. Hann b\u00fa\u00f0i meginpartin av l\u00edvinum \u00ed Rituv\u00edk. Hann var giftur tr\u00edggjar fer\u00f0ir og fekk tvey b\u00f8rn. Saman vi\u00f0 tri\u00f0ju konuni flutti hann til V\u00e1gs.\n\nKeldutilfar \n\n L\u00f8gtingi\u00f0 150 - H\u00e1t\u00ed\u00f0arrit. T\u00f3rshavn 2002, Bind 2, s. 329 (PDF-Download)\n\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir skiparar\nPolitikarar \u00far Sj\u00e1lvst\u00fdrisflokkinum\nL\u00f8gtingslimir\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1917\nAndl\u00e1t \u00ed 2001"}
{"id": "45323", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Litla%20hafmeyjan", "title": "Litla hafmeyjan", "text": "Litla hafmeyjan er bygt \u00e1 klassiska \u00e6vint\u00fdri hj\u00e1 H.C. Andersen.\n\n\u00c6vint\u00fdr"}
{"id": "45326", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/CentraleSup%C3%A9lec", "title": "CentraleSup\u00e9lec", "text": "CentraleSup\u00e9lec er ein l\u00e6rdur h\u00e1sk\u00fali \u00ed Paris, Frakland, sum var\u00f0 settur \u00e1 stovn \u00ed 2015.\n\nS\u00ed eisini \n Gustave Eiffel\n\nKeldur \n\nL\u00e6rdir h\u00e1sk\u00falar \u00ed Frakland"}
{"id": "45328", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gotiskt%20m%C3%A1l", "title": "Gotiskt m\u00e1l", "text": "Gotiskt (*gutisko razda, *\ud800\udf32\ud800\udf3f\ud800\udf44\ud800\udf39\ud800\udf43\ud800\udf3a\ud800\udf49\ud800\udf42\ud800\udf30\ud800\udf36\ud800\udf33\ud800\udf30) er eitt \u00fatdeytt m\u00e1l, sum hoyrir til eysturgermansku greinina av germansku m\u00e1lunum.\n\n\u00cd f\u00f3lkaflytingat\u00ed\u00f0ini var\u00f0 m\u00e1li\u00f0 tala\u00f0 av gotiskum \u00e6ttflokkum \u00ed ymsum p\u00f8rtum \u00ed Evropa. Gotiska m\u00e1li\u00f0 var\u00f0 tala\u00f0 \u00e1 Krim-h\u00e1lvoynni fram til seinnapartin av 18. \u00f8ld.\n\nM\u00e1li\u00f0 var\u00f0 skriva\u00f0 vi\u00f0 gotiska stavra\u00f0num, ment av biskupinum Ulfilas til t\u00fd\u00f0ing hansara av B\u00edbliuni \u00ed 4. \u00f8ld. \nStavra\u00f0i\u00f0 er bygt \u00e1 forngrikska stavra\u00f0i.\n\nD\u00f8mi\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nGothic Online, utexas.edu (\u00e1 enskum)\n\nGotiskt m\u00e1l\nM\u00e1l \u00ed Evropa"}
{"id": "45329", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Meshuggah", "title": "Meshuggah", "text": "Meshuggah er ein svenskur tungm\u00e1lmsb\u00f3lkur, i\u00f0 var stovna\u00f0ur \u00ed Ume\u00e5 \u00ed 1987. B\u00f3lkurin hevur fimm limir, Jens Kidman (sang), Fredrik Thordendal (gittar), Tomas Haake (trummur), i\u00f0 kom \u00ed b\u00f3lkin \u00ed 1989, M\u00e5rten Hagstr\u00f6m (gittar), i\u00f0 kom \u00ed b\u00f3lkin \u00ed 1993, og Dick L\u00f6vgren (bass), i\u00f0 kom \u00ed b\u00f3lkin \u00ed 2004.\n\nManning \nManning\n Jens Kidman \u2013 sang (s\u00ed\u00f0an 1987), gittar (1987\u20131993)\n Fredrik Thordendal \u2013 gittar (s\u00ed\u00f0an 1987)\n Tomas Haake \u2013 trummur (s\u00ed\u00f0an 1989)\n M\u00e5rten Hagstr\u00f6m \u2013 gittar (s\u00ed\u00f0an 1993), bass (2001\u20132004)\n Dick L\u00f6vgren \u2013 bass (s\u00ed\u00f0an 2004)\n\nFyrrverandi Manning\n Niklas Lundgren \u2013 trummur (1987\u20131989)\n Peter Nordin \u2013 bass (1987\u20131995)\n Gustaf Hielm \u2013 bass (1995\u20132001)\n\n\u00datg\u00e1vur \n\n 1991 \u2013 Contradictions Collapse\n 1995 \u2013 Destroy Erase Improve\n 1998 \u2013 Chaosphere\n 2002 \u2013 Nothing\n 2005 \u2013 Catch Thirtythree\n 2008 \u2013 obZen\n 2012 \u2013 Koloss\n 2016 \u2013 The Violent Sleep of Reason\n 2022 \u2013 Immutable\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\nSvenskir t\u00f3nleikab\u00f3lkar\nMetalt\u00f3nleikab\u00f3lkar"}
{"id": "45332", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Uffe%20Ellemann-Jensen", "title": "Uffe Ellemann-Jensen", "text": "Uffe Ellemann-Jensen (f\u00f8ddur 1. november 1941 \u00ed Haarby \u00e1 Fyn, dey\u00f0ur 18. juni 2022) var ein danskur politikari, i\u00f0 var limur \u00ed mi\u00f0-h\u00f8grasinna\u00f0a flokkinum Venstre. Hann sat i f\u00f3lkatinginum fr\u00e1 1977 til 2001.\n\nHann var forma\u00f0ur fyri Vinstra \u00e1rini 1984\u20131998 og \u00ed t\u00ed\u00f0arskeidinum fr\u00e1 1982 til 1993 var hann uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnunum hj\u00e1 Poul Schl\u00fcter (I, II, III og IV).\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Uffe Ellemann-Jensen (V), ft.dk\n Uffe Ellemann-Jensen, biografiskleksikon.lex.dk\n Ein statsma\u00f0ur er dey\u00f0ur, vp.fo, 19. juni 2022\n Fyrrverandi danskur uttanr\u00edkism\u00e1lar\u00e1\u00f0harri dey\u00f0ur, portal.fo, 19. juni 2022\n\nKeldutilfar \n\nDanskir politikarar\nF\u00f3lkatingslimir\nPolitikarar \u00far Venstre (Danmark)\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1941\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45334", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amy%20Coney%20Barrett", "title": "Amy Coney Barrett", "text": "Amy Vivian Coney Barrett (f\u00f8dd Amy Vivian Coney 28. januar 1972 \u00ed New Orleans  \u00ed Louisiana) er amerikanskur kvinnuligur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur sum s\u00ed\u00f0an 27. oktober 2020 hevur veri\u00f0 d\u00f3mari \u00ed amerikanska h\u00e6gstar\u00e6ttinum. Hon var\u00f0 \u00fatnevnd av Donaldi Trump forseta.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAmy Coney Barrett, fjc.gov (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar\n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1972\nAmerikanarar"}
{"id": "45335", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gerhard%20Schr%C3%B6der", "title": "Gerhard Schr\u00f6der", "text": "Gerhard Fritz Kurt Schr\u00f6der (f\u00f8ddur 7. apr\u00edl 1944 \u00ed Mossenberg \u00ed fr\u00edstatinum og fyrrverandi f\u00farstad\u00f8minum Lippe; n\u00fa \u00ed Nordrhein-Westfalen) er t\u00fdskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari. Hann hevur veri\u00f0 t\u00fdskur kanslari fr\u00e1 1998 til 2005.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: gerhard-schroeder.de \n Stutt \u00e6vis\u00f8ga: Gerhard Schr\u00f6der, bundestag.de (\u00e1 t\u00fdskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1944\nT\u00fdskir politikarar"}
{"id": "45336", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Gabriel%20Fahrenheit", "title": "Daniel Gabriel Fahrenheit", "text": "Daniel Gabriel Fahrenheit (f\u00f8ddur 24. mai 1686 \u00ed Danzig, dey\u00f0ur 16. september 1736 \u00ed Haag ) \nvar alisfr\u00f8\u00f0ingur, glasbl\u00e1sari og t\u00f3lsmi\u00f0ur av t\u00fdskari \u00e6tt. Hann b\u00fa\u00f0i meginpartin av l\u00edvi s\u00ednum \u00ed Ni\u00f0urlondum.\n \nFahrenheit gj\u00f8rdi ein stiga fyrst \u00ed 1700-talinum. Eftir hesum stiganum frystir vatn vi\u00f0 32 stig og k\u00f3kar vi\u00f0 212 stig. \nFahrenheitstigin ver\u00f0ur enn br\u00faktur \u00ed n\u00f8krum f\u00e1um londum.\n\n\u00cd 1714 leg\u00f0i hann fram fyrsta hitam\u00e1tara vi\u00f0 stiga, sum gj\u00f8rdi ta\u00f0 n\u00f3gv l\u00e6ttari at bera hita saman. \nFyri at v\u00edsa stig, br\u00fakti hann kyksilvur.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nStutt \u00e6vis\u00f8ga: Evolution of the Thermometer, 1592-1743: Daniel Gabriel Fahrenheit, archive.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1686\nAndl\u00e1t \u00ed 1736 \nT\u00fdskarar"}
{"id": "45337", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sofie%20Carsten%20Nielsen", "title": "Sofie Carsten Nielsen", "text": "Sofie Carsten Nielsen (f\u00f8ddur 24. mai 1975 \u00ed Birker\u00f8d) er ein danskur politikari (RV). Fr\u00e1 februar 2014 til 28. juni 2015 hevur hon veri\u00f0 Danmarks r\u00e1\u00f0harri fyri gransking og h\u00e6gri \u00fatb\u00fagving. \u00cd oktober m\u00e1na\u00f0i 2020 gj\u00f8rdist hon politiskur lei\u00f0ari av Radikala vinstraflokkinum.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: www.sofiecarstennielsen.dk \n Sofie Carsten Nielsen, kvinfo.dk(\u00e1 donskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1975\nDanskir politikarar"}
{"id": "45338", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Burt%20Lancaster", "title": "Burt Lancaster", "text": "Burton Stephen Lancaster (f\u00f8ddur 2. november 1913 \u00ed New York City, dey\u00f0ur 20. oktober 1994 \u00ed Century City (Los Angeles) \u00ed Kalifornia) var ein amerikanskur sj\u00f3nleikari og filmsframlei\u00f0ari.\n\nF\u00fdra fer\u00f0ir var\u00f0 hann tilnevndur ein Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina fyri besta mannliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin: \"From Here to Eternity,\" \u00ed 1954 , \"Elmer Gantry,\" \u00ed 1961, \"The Birdman of Alcatraz\" \u00ed 1964 og \"Atlantic City\" \u00ed 1982. Hann m\u00f3tt\u00f3k ein Oscar fyri s\u00edn leiklut \u00ed \"Elmer Gantry\". \n\nLongu \u00ed 1958 fekk hann eina stj\u00f8rnu \u00e1 Hollywood Walk of Fame.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nBurt Lancaster, imdb.com (\u00e1 enskum) \n Stutt \u00e6vis\u00f8ga: Burt Lancaster, walkoffame.com\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1913\nAndl\u00e1t \u00ed 1994 \nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar"}
{"id": "45339", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20K.%20Polk", "title": "James K. Polk", "text": "James Knox Polk  (f\u00f8ddur 2. november 1795 \u00ed Pineville \u00ed North Carolina, dey\u00f0ur 15. juni 1849 \u00ed Nashville \u00ed Tennessee) \nvar amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, politikari og statslei\u00f0ari.\n\nPolk var limur \u00ed Demokratiska flokkinum. Hann var guvern\u00f8rur \u00ed Tennessee \u00ed \u00e1runum 1839-1841 og ellivti forsetin \u00ed USA fr\u00e1 4. mars 1845 til 4. mars 1849.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Stutt \u00e6vis\u00f8ga: James K. Polk, congress.gov (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1795\nAndl\u00e1t \u00ed 1849 \nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA"}
{"id": "45344", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Froukje%20Veenstra", "title": "Froukje Veenstra", "text": "Froukje Veenstra (f\u00f8dd 4. september 2001 \u00ed Nieuwkoop) er ein ni\u00f0urlendsk songkvinna.\n\nAlbum \n 2021 - Licht en donker (EP)\n 2022 - Uitzinnig (EP)\n\nNi\u00f0urlendskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2001"}
{"id": "45345", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Thue%20Christiansen", "title": "Thue Christiansen", "text": "Thue Christiansen  (f\u00f8ddur 25. februar 1940 \u00ed Maarmorilik \u00ed Uummannaq, dey\u00f0ur 26. juni 2022 \u00ed Hals) \nvar ein gr\u00f8nlendskur l\u00e6rari, listama\u00f0ur og politikari (Siumut).\n\nChristiansen var limur \u00ed fyrsta landsst\u00fdrinum fyri Siumut, eftir at Gr\u00f8nland fekk heimast\u00fdri\u00f0 1979. Hann var fyrsti mentam\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin og kenslum\u00e1lar\u00e1\u00f0harrin.\n\nSerliga kendur er hann fyri at sni\u00f0geva gr\u00f8nlendska flaggi\u00f0 (\"Erfalasorput\").\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nGamla heimas\u00ed\u00f0an: greenlandarts.dk\nDet gr\u00f8nlandske flags far er d\u00f8d, knr.gl, 26. juni 2022 (\u00e1 donskum) \nGr\u00f8nlands flag, norden.org (\u00e1 donskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940\nAndl\u00e1t \u00ed 2022 \nGr\u00f8nlendingar"}
{"id": "45347", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/James%20Buchanan", "title": "James Buchanan", "text": "James Buchanan (f\u00f8ddur 23. apr\u00edl 1791 \u00ed Cove Gap n\u00e6rhendis Mercersburg \u00ed Pennsylvania \u00ed USA, dey\u00f0ur 1. juni 1868 \u00ed Lancaster \u00ed Pennsylvania) var amerikanskur l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur, politikari og statslei\u00f0ari. \n\nSum politikari gj\u00f8rdist Buchanan \u00ed 1828 limur \u00ed Demokratiska flokkinum. Hann var senatorur fyri Pennsylvania \u00e1rini 1834-1845 og amerikanski uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harrin \u00e1rini 1845-1849. Hann var fimtandi forsetin \u00ed USA fr\u00e1 4. mars 1857 til 4. mars 1861.\n\nJames Buchanan er tann einasti amerikanski forsetin i\u00f0 var \u00f3giftur alt l\u00edvi\u00f0.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n \u00c6vis\u00f8ga: James Buchanan, congress.gov (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1791\nAndl\u00e1t \u00ed 1868 \nAmerikanskir politikarar\nForsetar \u00ed USA"}
{"id": "45353", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vestland%20fylki", "title": "Vestland fylki", "text": "Vestland er eitt fylki \u00ed Norra. Fylki\u00f0 hevur umlei\u00f0 641.292 \u00edb\u00fagvar. Vestland var\u00f0 stovna\u00f0 hin 1. januar 2020, t\u00e1 tey gomlu fylkini Sogn og Fjordane og Hordaland l\u00f8gdu saman.\n\nVestland fylki hevur mark vi\u00f0 M\u00f8re og Romsdal \u00ed nor\u00f0ri, Innlandet, Viken og Vestfold og Telemark \u00ed eystri og Rogaland \u00ed su\u00f0ri.\n\nKommunur \nTa\u00f0 eru 43 kommunur \u00ed Vestland fylki: \n\n Alver \n Askvoll \n Ask\u00f8y \n Aurland \n Austevoll \n Austrheim\n Bergen \n Bj\u00f8rnafjorden \n Bremanger \n B\u00f8mlo \n Eidfjord \n Etne \n Fedje \n Fitjar \n Fjaler \n Gloppen\n Gulen \n Hyllestad \n H\u00f8yanger \n Kinn \n Kvam \n Kvinnherad \n Luster \n L\u00e6rdal\n Masfjorden \n Modalen \n Oster\u00f8y \n Samnanger \n Sogndal \n Solund \n Stad \n Stord \n Stryn \n Sunnfjord \n Sveio \n Tysnes \n Ullensvang \n Ulvik \n Vaksdal \n Vik \n Voss herad \n \u00d8ygarden \n \u00c5rdal\n\nKeldur"}
{"id": "45355", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Poltava", "title": "Poltava", "text": "Poltava (ukrainskt og russiskt: \u041f\u043e\u043b\u0442\u0430\u0432\u0430) er b\u00fdur \u00ed Ukraina, sum er vi\u00f0 \u00e1nna Vorskla.\nB\u00fdurin liggur einar 300 kilometrar \u00ed ein landsynning \u00far ukrainska h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0num Kyiv. \nPoltava er h\u00f8vu\u00f0sb\u00fdur \u00ed Poltava oblast. \u00cd 2011 b\u00fa\u00f0u um lei\u00f0 292 t\u00fasund f\u00f3lk har \u00ed b\u00fdnum.\n\nKend f\u00f3lk \n Nikolaj Gogol, russiskur rith\u00f8vundur (1809-1852)\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an: www.rada-poltava.gov.ua\n\nKeldutilfar \n\nB\u00fdir \u00ed Ukraina"}
{"id": "45356", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shinzo%20Abe", "title": "Shinzo Abe", "text": "Shinz\u014d Abe (japanskt: \u5b89\u500d \u664b\u4e09, Abe Shinz\u014d; f\u00f8ddur 21. september 1954 \u00ed Shinjuku \u00ed Tokyo, dey\u00f0ur 8. juli 2022 \u00ed Nara \u00ed Japan) \nvar japanskur politikari. Hann var limur \u00ed Liberala demokratiska flokkkinum (LDP).\n\nAbe var fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Japan fr\u00e1 2006 til 2007 og fr\u00e1 2012 til 2020. Hann var longst sitandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed japansku s\u00f8guni. B\u00e1\u00f0u fer\u00f0irnar leg\u00f0i hann fr\u00e1 s\u00e6r sum fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri av heilsutrupulleikum.\n\nTann 8. juli 2022 var\u00f0 fyrrverandi japanski fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin skotin me\u00f0an hann helt r\u00f8\u00f0u undir einum politiskum tiltaki \u00ed Nara-\u00f8kinum har vesturi \u00ed Japan. Shinzo Abe var\u00f0 raktur av tveimum skotum, me\u00f0an hann \u00e1 opnari g\u00f8tu st\u00f3\u00f0 og helt r\u00f8\u00f0u. Hann doy\u00f0i av l\u00f8stum. \nMa\u00f0urin i\u00f0 er tikin fyri at hava dripi\u00f0 Shinzo Abe, ver\u00f0ur l\u00fdstur sum fyrrverandi limur \u00ed japonsku sj\u00f3verjuni. \nSamb\u00e6rt mi\u00f0lum hevur hann j\u00e1tta\u00f0 seg sekan og sagt, at hann var \u00f3n\u00f8gdur vi\u00f0 fyrrverandi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harran og vildi t\u00ed drepa hann.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Um Shinzo Abe: Hevur lisi\u00f0 enskt og politikk, in.fo, 8. juli 2022\n  Shinzo Abe: Mannen som endret Japan, nrk.no (stutt \u00e6vis\u00f8ga \u00e1 norskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954\nAndl\u00e1t \u00ed 2022 \nJapanarar"}
{"id": "45360", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Luanda", "title": "Luanda", "text": "Luanda er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur Angolas og samstundis st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed landinum. Luanda hev\u00f0i \u00ed 2015 uml. 5,5 mi\u00f3. \u00edb\u00fagvar. \nAngolski h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0urin liggur \u00ed \u00fatn\u00fdr\u00f0ingspartinum av landinum, \u00e1 afrikonsku vesturstrondini vi\u00f0 Su\u00f0uratlantshavi\u00f0.\n\nS\u00f8ga\nB\u00fdurin var\u00f0 grundlagdur 25. januar 1576 av portugisiska ranns\u00f3knarfaranum Paulo Dias de Novais undir navninum S\u00e3o Paulo de Loanda.\n\nS\u00ed eisini \n Afrika\n Angola\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir\n Luanda, wikivoyage (\u00e1 enskum)\n Luanda, 1911 Encyclop\u00e6dia Britannica, wikisource.org (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n\nH\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ir \u00ed Afrika\nAngola\n\nen:Luanda\nno:Luanda"}
{"id": "45362", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hostajavni", "title": "Hostajavni", "text": "\u00c1ttra\u00f0a\u00f0ur hostajavni (fr\u00f8\u00f0iheiti Huperzia selago) er eitt slag av hostajavna, sum er slekt \u00ed javna\u00e6tt (Lycopodiaceae).\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "45363", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fjallalitingarjavni", "title": "Fjallalitingarjavni", "text": "Fjallalitingarjavni (fr\u00f8\u00f0iheiti Diphasiastrum alpinum) er eitt slag av litingarjavna, \nsum er slekt \u00ed javna\u00e6tt (Lycopodiaceae).\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "45364", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADtil%20mosajavni", "title": "L\u00edtil mosajavni", "text": "L\u00edtil mosajavni (fr\u00f8\u00f0iheiti Selaginella selaginoides) er planta, sum er vanlig \u00e1 turrlendi. Henda planta er eitt slag av mosajavna, sum er einasta slekt \u00ed mosajavna\u00e6tt (Selaginellaceae).\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "45368", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vatnaoknagras", "title": "Vatnaoknagras", "text": "Vatnaoknagras (fr\u00f8\u00f0iheiti Iso\u00ebtes lacustris) er vatnplanta; eitt slag av oknagrasi, sum er slekt \u00ed oknagras\u00e6tt.\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur\n\nno:Stivt brasmegras"}
{"id": "45372", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fidel%20V.%20Ramos", "title": "Fidel V. Ramos", "text": "Fidel \"Eddie\" Valdez Ramos (f\u00f8ddur 18. mars 1928 i Lingayen, dey\u00f0ur 31. juli 2022 i Makati) \nvar ein filipinskur heryvirma\u00f0ur og politikari. Hann var 12. forseti \u00ed Filipsoyggjum.\n\nRamos virka\u00f0i sum verjum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri undir Corazon Aquino fr\u00e1 1988 til 1991.\n\u00cd 1992 vann hann forsetavali\u00f0 og t\u00f3k vi\u00f0 \u00ed forsetaemb\u00e6tinum \u00ed juni 1992. \nRamos sat sum forseti til juni 1998, t\u00e1 i\u00f0 hann bleiv avloystur av Joseph Estrada.\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nFilipsoyingar\nPolitikarar \u00far Filipsoyggjum\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1928\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45375", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Beinbrotskattarkl%C3%B3gv", "title": "Beinbrotskattarkl\u00f3gv", "text": "Beinbrotskattarkl\u00f3gv (fr\u00f8\u00f0iheiti Narthecium ossifragum) er eitt slag av kattarkl\u00f3gv (Narthecium), sum er slekt \u00ed lilju\u00e6tt (Liliaceae).\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "45376", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/E%C3%A9n", "title": "E\u00e9n", "text": "E\u00e9n er eitt alment h\u00e1lendingar sj\u00f3nvarp r\u00e1s \u00ed Belgia, \u00e1tti av VRT, sum eisini eigur Ketnet, kannvas og fleiri \u00fatvarps. H\u00f3ast r\u00e1sin er commercial, eru stutt sponsorship bo\u00f0 eru sendar \u00ed millum nakrar programmear.\n\nE\u00e9n hugsavnar seg um drama, undirhald, t\u00ed\u00f0indi og n\u00faverandi vi\u00f0urskifti \u00ed einum l\u00edknandi vein til BBC ein \u00ed USA. St\u00f8\u00f0an var fyrrverandi kendur sum VRT TV1 til n\u00faverandi E\u00e9n branding var sett sum partur av eini st\u00f3rari st\u00f8\u00f0 revamp \u00e1 21 januar 2005, vi\u00f0 einum eygnabr\u00e1 skapti av BBC Broadcast.\n\nE\u00e9n er ta\u00f0 sama sum ta\u00f0 franska, sum er \u00e1 fronskum, La Une, tann fyrsta r\u00e1sin av Belgiskur Francophoneer, RTBF.\n\nLogo s\u00f8gu\n\nTeletext \nVRT bj\u00f3\u00f0a\u00f0i eina teletext service sum 8 mai 1980, sum var ste\u00f0ga\u00f0 \u00e1 1 juni 2016. page page 888 er enn t\u00f8k fyri undirteksti. T\u00e6nastan var br\u00fakt av 576.094 f\u00f3lk um dagin \u00ed 2010. Tali\u00f0 fall ni\u00f0ur til 123.709 \u00ed 2014.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  (h\u00e1lendskt)\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "45378", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Canvas", "title": "Canvas", "text": "Canvas er ein Belgiskar sj\u00f3nvarp r\u00e1s \u00e1tti av VRT. Specialisingin \u00ed b\u00e6\u00f0i upprunaliga og adaptations \u00far vesturn Evropa og Nor\u00f0ur Amerika, r\u00e1sar: \u00ed-depth t\u00ed\u00f0indi og n\u00faverandi vi\u00f0urskifti, ikki-lyndi undirhald, heimildarfilmum, arthouse filmar, a\u00f0rar mentanar forrita, og flestu n\u00fdliga afturatal b\u00f8rn's forrita.\n\nR\u00e1salali\u00f0, sum var\u00f0 sett \u00ed 1997, er partur av VRT's second network (VRT 2), sum eisini bar seg at gera \u00edtr\u00f3tt. n\u00faverandi netma\u00f0urin \u00ed VRT 2 er Bart De Poot. Ikki fyrr enn 2012, kannvas fer\u00f0ir vi\u00f0 b\u00f8rnini hj\u00e1 b\u00f8rnunum, sum eru 7 og 8 pm; Ketnet er solei\u00f0is flutti til s\u00edna egnu r\u00e1s og kannvas gj\u00f8rdist ein sj\u00e1lvur r\u00e1s.\n\n\u00c1\u00f0renn til endan \u00e1 OP12, kannvas sent fr\u00e1 88 til midn\u00e1tt til 1 am hv\u00f8rt kv\u00f8ld. Av t\u00ed at oktober 27, 2018, Ketnet Junior airs on Canvas hv\u00f8nn seinnapart millum 2 og 7 pm (Sunday til 6 pm), along vi\u00f0 morgni.\n\nLogo s\u00f8gu\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  (h\u00e1lendskt)\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "45379", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Channel%202", "title": "Channel 2", "text": "Channel 2 (; ) var ein s\u00fdriskt sj\u00f3nvarp r\u00e1s, sum var\u00f0 sett \u00e1 13 mars 1985.Ta\u00f0 hevur ymsar skr\u00e1 fyri ymsar t\u00e6nastu. Ta\u00f0 er ein \u00edtr\u00f3ttur, familja og heilsa hugsavnar seg um \u00f8ki\u00f0. R\u00e1sali\u00f0 kann einans s\u00edggjast \u00ed S\u00fdria. Channel 2 var afturlatin \u00ed 2012.\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "45381", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Bergeiriss%C3%BDra", "title": "Bergeiriss\u00fdra", "text": "Bergeiriss\u00fdra (fr\u00f8\u00f0iheiti Oxyria digyna) er eitt slag av eiriss\u00fdru, \nsum er slekt \u00ed s\u00fdru\u00e6tt (Polygonaceae).\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "45382", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Skri%C3%B0s%C3%B3lja", "title": "Skri\u00f0s\u00f3lja", "text": "Skri\u00f0s\u00f3lja (fr\u00f8\u00f0iheiti Ranunculus repens) er eitt slag av s\u00f3lju, \nsum er slekt \u00ed s\u00f3lju\u00e6tt (Ranunculaceae).\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "45383", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3suhj%C3%A1lpir%C3%B3t", "title": "R\u00f3suhj\u00e1lpir\u00f3t", "text": "R\u00f3suhj\u00e1lpir\u00f3t (fr\u00f8\u00f0iheiti Rhodiola rosea) er eitt slag av hj\u00e1lpir\u00f3t, \nsum er slekt \u00ed hj\u00e1lpir\u00f3tar\u00e6tt (Crassulaceae).\n\nS\u00ed eisini\n Plantul\u00edvi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\n\nKeldutilfar \n\nPlantur \u00ed F\u00f8royum\nPlantur"}
{"id": "45384", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/BHT1", "title": "BHT1", "text": "BHT1 var ein bosniskt tj\u00f3\u00f0ar sj\u00f3nvarp r\u00e1s \u00e1tti i BHRT.\n\nHetta sj\u00f3nvarpi\u00f0 melur um fleiri ymiskar av programmeum, sum t\u00ed\u00f0indi, tosa, heimildarfilmum, \u00edtr\u00f3tt, filmar, mosaic, b\u00f8rn's programir, etc.\n\nS\u00ed eisini \n\n BHRT\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  (bosniskt)\nBHRT"}
{"id": "45386", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/TV%20One", "title": "TV One", "text": "TV One er ein Amerikanskt grundleggjandi r\u00e1s sj\u00f3nvarp r\u00e1s, \u00c1tti av \u00e1tti Urban One, at hava fingi\u00f0 upp \u00e1 seg Comcast v\u00e1ga \u00ed sj\u00f3nvarp r\u00e1s \u00ed 2015.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  (enskt)\n\nKeldur \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "45387", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Duna", "title": "Duna", "text": "Duna er eitt av ungarskt sj\u00f3nvarps r\u00e1sum. Duna hevur veri\u00f0 tj\u00f3\u00f0ar r\u00e1s av almennu medianum MTVA s\u00ed\u00f0ani 15 mars 2015.\n\nDuna sj\u00f3nvarp er eydnast og fyrst fundur av MTVA. Henda stj\u00f3rnin, sum er gj\u00f8rdur \u00ed 2011, kl\u00e1ra eisini almenna t\u00e6nastu Magyar Telev\u00edzi\u00f3 og Magyar R\u00e1di\u00f3 eins v\u00e6l og ungarskt t\u00ed\u00f0indini eru ambo\u00f0 Magyar T\u00e1virati Iroda.\n\n1 juli 2015, Duna sj\u00f3nvarp eins v\u00e6l og median av trimum \u00f8\u00f0rum publicum, sum v\u00f3ru settar av MTVA v\u00f3ru saman \u00ed ein einasta organization, sum eitur Duna M\u00e9dia. Henda felagsskapin er loyvdur til Duna og er ein virkin limur \u00ed tann European Broadcasting Union.\n\nKeldur\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  (ungarskt)\n  (ungarskt)\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "45388", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niels", "title": "Niels", "text": "Niels er mannf\u00f3lkanavn.\n\nKendir menn sum eita Niels:\n Niels Pauli Danielsen, f\u00f8royskur prestur og politikari.\n Niels Ryberg Finsen, f\u00f8roysk-danskur l\u00e6kni.\n Niels Christopher Winther, f\u00f8royskur politikari.\n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "45389", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert", "title": "Robert", "text": "Robert er mannf\u00f3lkanavn.\n\nKendir menn sum eita Robert:\n Robert F. Kennedy, amerikanskur politikari.\n Robert Lewandowski, p\u00f3lskur professionellur f\u00f3tb\u00f3ltsleikari.\n Robert McBirnie, f\u00f8royskur t\u00f3nleikari og sangari.\n\nMannf\u00f3lkan\u00f8vn"}
{"id": "45390", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Makin", "title": "Makin", "text": "Makin er ein atoll \u00ed Kiribati. Atollin hevur 1 990 \u00edb\u00fagvar (2015).\n\nKiribati"}
{"id": "45391", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Niger%C3%A1", "title": "Niger\u00e1", "text": "Niger\u00e1 er \u00e1 \u00ed Afrika.\n\n\u00c1ir\nAfrika"}
{"id": "45393", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Premier%20League%202022-23", "title": "Premier League 2022-23", "text": "Premier League 2022-23 er tann 31. sesongin \u00ed Premier League, i\u00f0 er h\u00e6gsta f\u00f3tb\u00f3ltsdeildin \u00ed enskum f\u00f3tb\u00f3lti, s\u00ed\u00f0an deildin var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1992. \n\t\nSesongin byrja\u00f0i 5. august 2022 og endar hin 28. mai 2023.\n\t\nManchester City er forsvarandi meistari, \nme\u00f0an Fulham, Bournemouth og Nottingham Forest eru n\u00fdggj li\u00f0 \u00ed deildini, \neftir at li\u00f0ini fluttu upp \u00far Football League Championship 2021-22.\n\nLi\u00f0 \nTilsamans luttaka 20 li\u00f0 \u00ed deildini, av teimum sp\u00e6ldu 17 li\u00f0 vi\u00f0 \u00ed undanfarnu kapping 2021\u201322 og tr\u00fd li\u00f0 fluttu upp \u00far n\u00e6stbestu deildini Football League Championship 2021\u201322.\n\nStadion og b\u00fdir\n\n\u00darslit\n\nStigatalva\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Premier League: premierleague.com\n\nKeldur \n\n2022 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\n2023 \u00ed \u00edtr\u00f3tti\nPremier League"}
{"id": "45394", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nottingham%20Forest%20F.C.", "title": "Nottingham Forest F.C.", "text": "Nottingham Forest Football Club er eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag heimahoyrandi \u00ed enska b\u00fdnum Nottingham. \nBesta li\u00f0i\u00f0 sp\u00e6lir \u00ed ovastu ensku f\u00f3tb\u00f3ltsdeildini, Premier League.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 sett \u00e1 stovn \u00ed 1865 og var\u00f0 valt inn \u00ed The Football League \u00ed 1892.\nBesta li\u00f0i\u00f0, vi\u00f0 kelinavninum \"The Reds\", sp\u00e6lir s\u00ednar heimadystir \u00e1 City Ground \u00ed West Bridgford, Nottinghamshire. \nH\u00f8vu\u00f0svenjari er Steve Cooper.\n\nB\u00fdurin Nottingham liggur \u00ed East Midlands \u00f8kinum, \u00ed ein landnyr\u00f0ing \u00far enska b\u00fdnum Birmingham og sunnan fyri Sheffield.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an: nottinghamforest.co.uk\n\nKeldur \n\nEnsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g"}
{"id": "45395", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/K%C3%BAlub%C3%B8ka", "title": "K\u00falub\u00f8ka", "text": "K\u00falub\u00f8ka (fr\u00f8\u00f0iheiti - Megaptera novaeangliae) er hvalur sum hoyrir til foyruhvala\u00e6ttina (Balaenopteridae).\n\u00c6ttin er partur av hvalaundirh\u00f3pinum sum kallast barduhvalir.\nK\u00falub\u00f8kan kann bl\u00edva upp\u00ed 19 metrar long og viga upp\u00ed 40 tons.\n\nKeldur  \n \n  \n\nS\u00fagdj\u00f3r \u00ed F\u00f8royum \nS\u00fagdj\u00f3r"}
{"id": "45396", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mikhail%20Gorbatjov", "title": "Mikhail Gorbatjov", "text": "Mikhail Sergejevitj Gorbatjov (russiskt:\u041c\u0438\u0445\u0430\u0438\u0301\u043b \u0421\u0435\u0440\u0433\u0435\u0301\u0435\u0432\u0438\u0447 \u0413\u043e\u0440\u0431\u0430\u0447\u0451\u0432, av \u0413\u043e\u0440\u0431\u0430\u0301\u0447 = k\u00falub\u00f8ka), f\u00f8ddur 2. mars 1931 \u00ed Privolnoje, Severo-Kavkasskij kraj, \u00ed Su\u00f0urrusslandi, dey\u00f0ur 30. august 2022 \u00ed Moskva) \nvar sovjettiskur politikari og seinasti lei\u00f0arin \u00ed Sovjetsamveldinum, fr\u00e1 1985 til 1991, \nherav Fyrsti floksskrivarin \u00ed Kommunistaflokki Sovjetsamveldsins fra 10. mars 1985 til 24. august 1991 og forseti \u00ed Sovjetsamveldinum fra 15. mars 1990 til 25. desember 1991.\n\nGorbatjov var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Stavropol \u00f8kinum \u00ed nor\u00f0urpartinum av fjallar\u00f8\u00f0ini Kavkasus. Hann las l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i \u00ed Moskva, har hann \u00ed 1956 giftist vi\u00f0 Raisa Maksimovna Titorenko (1932-1999).\n\nGorbatjov t\u00f3k vi\u00f0 valdinum \u00ed Sovjetsamveldinum \u00ed 1985, har hann l\u00e6t samveldi\u00f0 upp fyri vesturheiminum, og st\u00f3\u00f0 fyri fleiri grundleggjandi broytingum \u00ed sovjettiska samfelagnum, undir heitunum: \u201cglasnost\u201d og \u201cperestrojka\u201d. Eisini st\u00f3\u00f0 hann saman vi\u00f0 Ronaldi Reagan fyri avdubbing av kjarnorkuv\u00e1pnum seinast \u00ed 1980-unum.\nGorbatjov var vi\u00f0 s\u00ednum reformum vi\u00f0virkandi til, at jarntjaldi\u00f0 fall og eystantjaldslondini upploystu. Harafturat j\u00e1tta\u00f0i hann at sameina T\u00fdskland.\n\n\u00cd 1990 fekk Gorbatjov eina Nobel-fri\u00f0arhei\u00f0ursl\u00f8n fyri at virka fyri fri\u00f0i og avdubbing.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Mikhail Gorbatjov er dey\u00f0ur 91 \u00e1ra gamal, kvf.fo, 31.08.2022 \nGorbatjov enda\u00f0i kalda kr\u00edggi\u00f0 millum eystur og vestur, kvf.fo, 31.08.2022\n\nKeldu\u00e1v\u00edsingar \n\nRussland\nRussiskir politikarar\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1931\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45399", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kanal%20A", "title": "Kanal A", "text": "Kanal A er tann fyrsti Selskania l\u00fdsing sj\u00f3nvarp r\u00e1s. \u00datali\u00f0, sum melur vi\u00f0 PRO PLUS d.o.o., \u00cd h\u00f8vu\u00f0sr\u00e6ttinum av \u00fats\u00fdnium (18\u201349 \u00e1r), Kanal A er n\u00e6ststa hugdi at sj\u00f3nvarpi \u00ed Slovenia.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n\n  (slovenskt)\n T\u00ed\u00f0ar\u00e6tlanin fyri Kanal A\n\nKeldur \n\nSj\u00f3nvarpsr\u00e1sir"}
{"id": "45401", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Al%20Pacino", "title": "Al Pacino", "text": "Alfredo James Pacino (f\u00f8ddur 25. apr\u00edl 1940 \u00ed New York City, USA) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann fekk Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1993.\n\nFilmografi\n 1972 - The Godfather\n 1974 - The Godfather Part II\n 1983 - Scarface\n 1990 - The Godfather Part III\n 1992 - Scent of a Woman\n 1993 - Carlito's Way\n 1995 - Heat\n 1997 - Donnie Brasco\n 2019 - Once Upon a Time in Hollywood\n 2019 - The Irishman\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1940"}
{"id": "45402", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Robert%20De%20Niro", "title": "Robert De Niro", "text": "Robert Anthony De Niro (f\u00f8ddur 17. august 1943 \u00ed New York City, USA) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann fekk Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1975 og 1981.\n\nFilmografi\n 1973 - Mean Streets\n 1974 - The Godfather Part II\n 1976 - Taxi Driver\n 1978 - The Deer Hunter\n 1980 - Raging Bull\n 1984 - Once Upon a Time in America\n 1987 - Angel Heart\n 1987 - The Untouchables\n 1990 - Goodfellas\n 1995 - Heat\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1943"}
{"id": "45403", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Day-Lewis", "title": "Daniel Day-Lewis", "text": "Daniel Michael Blake Day-Lewis (f\u00f8ddur 29. apr\u00edl 1957 \u00ed London, Ongland) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann fekk Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1990, 2008 og 2013.\n\nFilmografi\n 1989 - My Left Foot\n 1992 - The Last of the Mohicans\n 1993 - In the Name of the Father\n 2002 - Gangs of New York\n 2007 - There Will Be Blood\n 2012 - Lincoln\n 2017 - Phantom Thread\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1957"}
{"id": "45404", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kevin%20Spacey", "title": "Kevin Spacey", "text": "Kevin Spacey Fowler (f\u00f8ddur 26. juli 1959 \u00ed South Orange, USA) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann fekk Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 1996 og 2000.\n\nFilmografi\n 1990 - Henry & June\n 1992 - Glengarry Glen Ross\n 1995 - The Usual Suspects\n 1995 - Se7en\n 1996 - A Time to Kill\n 1997 - L.A. Confidential\n 1999 - American Beauty\n 2001 - K-PAX\n 2003 - The Life of David Gale\n 2008 - 21\n 2017 - Baby Driver\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959"}
{"id": "45405", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eddie%20Redmayne", "title": "Eddie Redmayne", "text": "Edward John David Redmayne (f\u00f8ddur 6. januar 1982 \u00ed London, Ongland) er amerikanskur sj\u00f3nleikari. Hann fekk Oscar-vir\u00f0isl\u00f8nina \u00ed 2015.\n\nFilmografi\n 2007 - Elizabeth: The Golden Age\n 2012 - Les Mis\u00e9rables\n 2014 - The Theory of Everything\n 2015 - Jupiter Ascending\n 2015 - The Danish Girl\n 2016 - Fantastic Beasts and Where to Find Them\n 2018 - Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald\n 2019 - The Aeronauts\n 2022 - Fantastic Beasts: The Secrets of Dumbledore\n\nKeldur \n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1982"}
{"id": "45406", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Charles%20III%20kongur", "title": "Charles III kongur", "text": "Charles III (Charles Philip Arthur George; f\u00f8ddur 14. november 1948\u00a0\u00ed\u00a0Buckingham Palace \u00ed London) er kongur \u00ed bretska kongsr\u00edkinum\u00a0s\u00ed\u00f0an\u00a08. september 2022, t\u00e1 hann t\u00f3k vi\u00f0 kr\u00fanuni eftir dey\u00f0a m\u00f3\u00f0ur s\u00ednar. Hann er tann tr\u00f3narvingurin, sum hevur b\u00ed\u00f0a\u00f0 longst eftir at gerast kongur \u00ed St\u00f3rabretlandi. Charles er elsti sonur Elisabeth drotning og Philip prins.\n\nCharles var giftur vi\u00f0 Dianu prinsessu fr\u00e1 1981 til 1996. Saman fingu tey tveir synir, William prins (f. 1982) og Harry prins (f. 1984). S\u00ed\u00f0an 2005 er Charles giftur vi\u00f0 Camillu Parker Bowles.\n\nCharles hin tri\u00f0i er kongur av t\u00ed Sameinda Kongsr\u00edkinum og 14 \u00f8\u00f0rum londum (Commonwealth Realms), herundir Kanada, Avstralia og N\u00fds\u00e6land.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \nCharles ver\u00f0ur tikin \u00ed ei\u00f0 sum kongur \u00ed morgin, kvf.fo, 9. september 2022\nCharles III er n\u00fa kongur: Vit eru \u00ed dj\u00fapari sorg, in.fo, 8. september 2022\nCharles kr\u00fanprinsur fyllir 70, portal.fo, 14. november 2018\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1948\nKongalig \u00far Onglandi\nBretland\nRegentar\nStatslei\u00f0arar"}
{"id": "45425", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tsai%20Ing-wen", "title": "Tsai Ing-wen", "text": "Tsai Ing-wen(Kinesiskt: \u8521\u82f1\u6587; Pinayuanan:Tjuku; F\u00f8ddur 31. august 1956) er 14. og 15. forseti \u00ed Taivan (L\u00fd\u00f0veldi\u00f0 Kina). Hon umbo\u00f0ar flokkin Democratic Progressive Party, i\u00f0 hon gj\u00f8rdist lei\u00f0ari fyri \u00ed 2008, eftir at hon hev\u00f0i veri\u00f0 limur \u00ed f\u00fdra \u00e1r.\n\nTsai Ing-wen vann forsetavali\u00f0 \u00ed Taivan vandt 16. januar 2016 vi\u00f0 umlei\u00f0 60 % av atkv\u00f8\u00f0unum. T\u00e1 hon t\u00f3k vi\u00f0 sum forseti hin 20. mai 2016, gj\u00f8rdist hon fyrsti kvinnuligi forseti \u00ed Taivan.\n\nL\u00edvss\u00f8ga\n\nKeldur \n\nStatslei\u00f0arar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1956\nTaivan"}
{"id": "45426", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Pontevedra", "title": "Pontevedra", "text": "Pontevedra er h\u00f8vu\u00f0ssta\u00f0ur \u00ed landslutinum Pontevedra \u00ed Galicia, sum er sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8ki\u00f0 \u00ed \u00fatnyr\u00f0ingshorninum av Spania. B\u00fdurin hevur umlei\u00f0 85.000 \u00edb\u00fagvar (\u00e1r 2020). \n\nB\u00fdir \u00ed Spania"}
{"id": "45427", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Louise%20Fletcher", "title": "Louise Fletcher", "text": "Estelle Louise Fletcher (f\u00f8dd 22. juli 1934 \u00ed Birmingham, Alabama, dey\u00f0 \n23. september 2022 \u00ed Montdurausse \u00ed Fraklandi) var ein amerikonsk sj\u00f3nleikarinna.\n\nHon gj\u00f8rdist av \u00e1lvara kend, t\u00e1 hon hev\u00f0i leiklutin sum Nurse Mildred Ratched \u00ed filminum Geykarei\u00f0ri\u00f0. \nFyri henda leiklutin fekk hon Oscar hei\u00f0ursl\u00f8n fyri besta kvinnuliga h\u00f8vu\u00f0sleiklutin.\n\nFilmar (\u00farval) \n 1974 - Thieves Like Us\n 1975 - Geykarei\u00f0ri\u00f0 (One Flew Over The Cuckoo\u2019s Nest.)\n 1983 - Brainstorm\n 1989 - Best of the Best\n 1996 - Mulholland Falls\n 2005 - Aurora Borealis\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir\n Geykarei\u00f0ri\u00f0: Oscarvinnandi sj\u00f3nleikakvinna dey\u00f0, in.fo, 24.09.2022\n Louise Fletcher \u00e1 Internet Movie Database\n\nKeldutilfar\n\nAmerikanskir sj\u00f3nleikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 2022"}
{"id": "45429", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Karmel", "title": "Karmel", "text": "Karmel er missi\u00f3nsh\u00fasi\u00f0 \u00e1 Ei\u00f0i, v\u00edgt 21. november 1934. Eftir klovningin \u00ed heimamissi\u00f3nini eftir 2. heimsbardaga, hevur missi\u00f3nsh\u00fasi\u00f0 Karmel \u00e1 Ei\u00f0i helt til Kirkjuliga Missi\u00f3nsfelagi\u00f0."}
{"id": "45430", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Argi", "title": "Argi", "text": "Eitt argi er ein b\u00faseting naka\u00f0 fr\u00e1 bygdini, har f\u00f3lk \u00ed v\u00edkingat\u00ed\u00f0 og naka\u00f0 seinni eru flutt til beiti vi\u00f0 kr\u00edatt\u00farunum um summari\u00f0. Hetta er sama fyribrigdi sum s\u00e6ter \u00ed Noregi. Eitt argi hevur veri\u00f0 vi\u00f0 landsynningsendan \u00e1 Ei\u00f0isvatni, og bygdarnavni\u00f0 Argir bendir eisini \u00e1, at har hevur veri\u00f0 argi fr\u00e1 gamlari t\u00ed\u00f0 - helst fr\u00e1 b\u00fasetingini \u00ed Kirkjub\u00f8."}
{"id": "45433", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%93dnin%20Noru%20%282022%29", "title": "\u00d3dnin Noru (2022)", "text": "Typhoon Noru, eisini kent sum Typhoon Karding, Super Typhoon Noru var ein tropisk super \u00f3dn, sum gj\u00f8rdi st\u00f3ran ska\u00f0a, serliga \u00e1 landb\u00fana\u00f0in, \u00ed fleiri londum \u00ed Asia, m.a. \u00ed Tailandi, Vjetnam og Filipsoyggjum. \u00d3dnin mentist fr\u00e1 21. september 2022 og vardi til 30. september 2022. \u00d3dnin byrja\u00f0i sum eitt sera l\u00e1gt l\u00e1gtr\u00fdst \u00ed Filipinska havinum og fer\u00f0a\u00f0ist s\u00ed\u00f0an eystureftir. \u00d3dnin var har\u00f0ast, stutt \u00e1\u00f0renn hon rakti land, t\u00e1 hon hev\u00f0i eina vindmegi \u00e1 110 m/s. Super-\u00f3dnin rakti Polillo-oyggjarnar hin 26. september 2022 kl. 15:30 lokala t\u00ed\u00f0. Fimm t\u00edmar seinni rakti hon ta\u00f0 st\u00f8rri oynna Luzon, og var t\u00e1 minka naka\u00f0 \u00ed vindmegi. T\u00e1 \u00f3dnin fer\u00f0a\u00f0ist yvir Su\u00f0ur-kinesiska havi\u00f0 mentist hon aftur og fekk vindmegi \u00e1 100 m/s t\u00e1 hon rakti Da Nang \u00ed Vjetnam.\n\nDey\u00f0 og horvin \n\u00cd minsta lagi 38 f\u00f3lk doy\u00f0u av \u00f3dnini og fimm f\u00f3lk v\u00f3ru ikki funnin aftur.\n\nKeldur \n\n\u00d3dnir\nAsia\n2022"}
{"id": "45453", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Danielle%20Smith", "title": "Danielle Smith", "text": "Marlaina Danielle Smith (f\u00f8dd 1. apr\u00edl 1971 \u00ed Calgary \u00ed Alberta) er ein kanadiskur politikari og mi\u00f0laf\u00f3lk. \n\nS\u00ed\u00f0an 6. oktober 2022 er hon forkvinna \u00ed kanadiska flokkinum UCP (United Conservative Party of Alberta). \nTann 20. oktober 2022 gj\u00f8rdist hon 19. fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed kanadiska landslutinum Alberta.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \nDanielle Smith sworn in as Alberta's 19th premier, edmontonjournal.com, 11. oktober 2022\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1971\nKanadiarar"}
{"id": "45454", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Stephen%20Harper", "title": "Stephen Harper", "text": "Stephen Joseph Harper (f\u00f8ddur 30. apr\u00edl 1959 \u00ed Leaside \u00ed Ontario) er kanadiskur politikari. \n\nFr\u00e1 2004 til 2015 var hann forma\u00f0ur \u00ed kanadiska flokkinum CPC (Conservative Party of Canada). \n\nHann var 22. fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed Kanada fr\u00e1 februar 2006 til november 2015.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: stephenharper.com\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1959\nKanadiarar"}
{"id": "45457", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ulf%20Kristersson", "title": "Ulf Kristersson", "text": "Ulf Hjalmar Ed Kristersson (f\u00f8ddur 29. desember 1963 \u00ed Lund) er svenskur sivil\u00f8konomur og politikari. \n\nKristersson er limur \u00ed borgarliga flokkinum Moderaterna. \nTann 1. oktober 2017 gj\u00f8rdist hann floksforma\u00f0ur og fimm \u00e1r seinni, 17. oktober 2022, var\u00f0 hann valdur til 35. fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra \u00ed Sv\u00f8r\u00edki. \u00cd svenska r\u00edkisdegnum atkv\u00f8ddu 176 fyri, og 173 atkv\u00f8ddu \u00edm\u00f3ti.\nFlokkarnir \u00ed n\u00fdggju svensku stj\u00f3rnini eru Moderaterna, Kristdemokraterna og Liberalerna, me\u00f0an Sv\u00f8rkisdemokratarnir, n\u00e6stst\u00f8rsti flokkur \u00e1 valinum, ver\u00f0ur stu\u00f0ulsflokkur hj\u00e1 n\u00fdggju stj\u00f3rnini.\n\nKristersson er avloysari hj\u00e1 Magdalenu Andersson. \nHann ver\u00f0ur fyrsti borgarligi fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrin \u00ed Sv\u00f8r\u00edki \u00ed \u00e1tta \u00e1r.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Ulf Kristersson, riksdagen.se  \n Ulf Kristersson, twitter.com\n N\u00fa er Ulf Kristersson valdur til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra, portal.fo, 17.10.2022\n Ulf Kristersson valdur til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harra \u00ed Sv\u00f8r\u00edki, in.fo, 17.10.2022\n\nKeldutilfar \n \n \n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963 \nSvenskir politikarar\nModerata samlingspartiet"}
{"id": "45458", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ST-dagur", "title": "ST-dagur", "text": "24. oktober 1945 er stovningardagur Sameindu Tj\u00f3\u00f0a, og t\u00ed ver\u00f0ur dagurin kalla\u00f0ur ST-dagur. Dagurin ver\u00f0ur \u00ed fleiri londum hildin sum temadagur \u00ed eitt n\u00fa sk\u00falum og barnag\u00f8r\u00f0um, har dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 endam\u00e1l og avrik hj\u00e1 Sameindu Tj\u00f3\u00f0um.\n\nST"}
{"id": "45459", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Heystfagna%C3%B0ur", "title": "Heystfagna\u00f0ur", "text": "Mentanarvikan \u00e1 Ei\u00f0i, sum ver\u00f0ur hildin \u00ed vikuni, t\u00e1 sk\u00falarnir hava heystfr\u00edt\u00ed\u00f0 - \u00ed fyrru helvt av oktober Heystfagna\u00f0ur var hildin fyrstu fer\u00f0 \u00ed 2014. Hetta er ein lokal mentanarvika, har dentur ver\u00f0ur lagdur \u00e1 ta\u00f0, sum jar\u00f0arbr\u00fak gevur av s\u00e6r. Serliga leygardagurin er st\u00f3ri heystfagna\u00f0ardagurin, t\u00e1 alskyns tilt\u00f8k og kappingar eru \u00ed umhv\u00f8rvinum vi\u00f0 gomlu neystini ni\u00f0ri \u00e1 Hamri. \u00c1 skr\u00e1nni er m.a. kappingar um at vinda hespu, at hava st\u00f8rsta epli\u00f0, at halda eplasekki, og ikki minst flettikappingin at finna F\u00f8roya besta flettara. \u00cd flettikappingini ver\u00f0ur b\u00e6\u00f0i kappast um at fletta skj\u00f3tt, men reinf\u00f8ri og dygd telja eisini vi\u00f0. Umframt hetta eru listaframs\u00fdningar og s\u00f8luframs\u00fdningar \u00ed ymsum h\u00fasum n\u00e6rhendis - \u00ed gomlu bygdini. Kv\u00f8ldini frammanundan eru vanliga fyrilestrar ella onnur mentanartilt\u00f8k \u00ed mentanarh\u00f8llini Kolsh\u00f8ll, sum er partur av sk\u00falanum.\n\nEi\u00f0is kommuna"}
{"id": "45460", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolsh%C3%B8ll", "title": "Kolsh\u00f8ll", "text": "Kolsh\u00f8ll kallast mentanarh\u00f8llin \u00e1 Ei\u00f0i. Hetta er gamla fimleikarh\u00f8llin \u00ed sk\u00falanum, sum eftir at \u00edtr\u00f3ttarh\u00f8llin er bygd, er umbygd til mentanarh\u00f8l vi\u00f0 palli, lj\u00f3\u00f0skipan og gott 100 sitipl\u00e1ssum. \u00cd Kolsh\u00f8ll ver\u00f0ur av og \u00e1 skipa\u00f0 fyri eitt n\u00fa konsertum, eins og bygdarr\u00e1\u00f0i\u00f0 heldur s\u00ednar almennu bygdar\u00e1\u00f0sfundir her."}
{"id": "45461", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Shi%20Sanh%20%28poem%29", "title": "Shi Sanh (poem)", "text": "Thach Sanh (\u77f3\u751f) er navni\u00f0 \u00e1 einum vjettu, skriva\u00f0 \u00ed 188 og t\u00ed\u00f0liga 19. Thach Sanh er vor\u00f0in ein ey\u00f0kendur mynd til g\u00f3\u00f0, chivalrous og \u00e6rligur f\u00f3lk og Ly Thong er mynd av v\u00e1naligum, cunning og grammur f\u00f3lk \u00ed vjettu mentan."}
{"id": "45463", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%B8lla%20P%C3%A6turi", "title": "Tr\u00f8lla P\u00e6turi", "text": "Tr\u00f8lla P\u00e6tur er er einum filmi, sum eitur Tr\u00f8lla P\u00e6tur. Hann hevur 8 h\u00f8vd. Familja hansara er omman, sum eitur Omma. \u00cd einum filmi stjelur hann skattin hj\u00e1 Kaptan Gardar"}
{"id": "45468", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jerry%20Lee%20Lewis", "title": "Jerry Lee Lewis", "text": "Jerry Lee Lewis, eisini kendur undir navninum \"The Killer\" (f\u00f8ddur 29. september 1935 \u00ed Ferriday, Louisiana, dey\u00f0ur 28. oktober 2022 \u00ed DeSoto County, Mississippi) var ein v\u00e6l umt\u00f3ktur amerikanskur sangari, sangskrivari og klaverleikari.\n \nHann ver\u00f0ur rokna\u00f0ur sum ein av undangongumonnunum, t\u00e1 i\u00f0 talan er um rock and roll t\u00f3nleik og rockabilly t\u00f3nleik, men hann var eisini at hoyra vi\u00f0 sangum \u00ed \u00f8\u00f0rum sjangrum, so sum country, gospel og honky-tonk t\u00f3nleiki.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: jerryleelewis.com \n  Jerry Lee Lewis, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1935\nAndl\u00e1t \u00ed 2022 \nAmerikanskir t\u00f3nleikarar\nAmerikanskir sangarar"}
{"id": "45469", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rafael%20Orozco%20Maestre", "title": "Rafael Orozco Maestre", "text": "Rafael Jos\u00e9 Orozco Maestre (f\u00f8ddur 24. mars 1954, Kolumbia, dey\u00f0ur 11. juni 1992, Barranquilla, Kolumbia) var ein kolumbianskur sangarinna. Var\u00f0 borin \u00ed heim \u00ed Becerril \u00ed Kolumbia.\n\n\u00datg\u00e1vur\n\nStudio album \n\n Adelante (1975)\n Con Emoci\u00f3n (1975)\n Binomio de oro (1977)\n Por lo alto (1977)\n Enamorado como siempre (1978)\n Los Elegidos (1978)\n S\u00faper vallenato (1979)\n Clase aparte (1980)\n De cach\u00e9 (1980)\n 5 a\u00f1os de oro (1981)\n Festival vallenato (1982)\n Fuera de serie (1982)\n Mucha calidad (1983)\n Somos vallenato (1984)\n Superior (1985)\n Binomio de oro 1986 (1986)\n En concierto (1987)\n Internacional (1988)\n De Exportaci\u00f3n (1989)\n De fiesta con binomio de oro (1990)\n De am\u00e9rica (1991)\n Por siempre (1992)\n\nEksterne henvisninger \n\n Discogs\n MusicBrainz\n Allmusic\n\nKolumbia\nKolumbianskar songkvinnur\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1954\nAndl\u00e1t \u00ed 1992"}
{"id": "45470", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Wall%20Street", "title": "Wall Street", "text": "Wallstreet er ein g\u00f8ta \u00ed New York sum er br\u00fakt sum ein altj\u00f3\u00f0a f\u00edggar depil. St\u00f8rsta b\u00f8rsin \u00ed heiminum New York Stock Exchange heldur til \u00e1 Wall Street saman vi\u00f0 n\u00f8krun teimum st\u00f8rstu bankunum, \u00edl\u00f8gu fel\u00f8gum og tryggingar fel\u00f8gum \u00ed heiminum.\n\nUpprunin til Wall Street er at ta\u00f0 bar br\u00fakt til s\u00f8lu av tr\u00e6lum \u00ed 17. \u00f8ld.\n\nS\u00ed eisini\nManhattan\n\nKeldur\n\nNew York"}
{"id": "45471", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ideologi", "title": "Ideologi", "text": "Ideologi er ein umfevnandi fatan av hugskotun og hugsj\u00f3num serliga um politikk, filosofi og b\u00faskap.\n\nIdeologi finnur man eisini innan fyri religi\u00f3n, mentan og \u00fatb\u00fagving.\n\nS\u00ed eisini \n\n Politisk hugsj\u00f3n \n\nPolitikkur"}
{"id": "45472", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nasisma", "title": "Nasisma", "text": "Nasisma er ein ideologi sum er bygd upp\u00e1 tr\u00fagvina at onkrar rasur eru fundamentalt betri enn a\u00f0rar, mest vanligt s\u00e6r man at nasista b\u00f3lkar n\u00fdta militaristiska strategi\u00f0ir til at sprei\u00f0a teirra politisku hugsj\u00f3n.\n\nEisini er vanligt at teir f\u00f8ra har\u00f0skap \u00edm\u00f3ti vanligum f\u00f3lki, d\u00f3marun og politikkarum fyri at vinna s\u00e6r vald yvir einum landi\u00f0 ella \u00f8ki, hettar hevur vi\u00f0 s\u00e6r at ta\u00f0 sj\u00e1lvdan er serliga stabilt og ikki megnar at vara leingi. \n\nKendasta d\u00f8mi upp\u00e1 nasismu er T\u00fdskland undir Adolf Hitler, har hann f\u00f8rdi manndr\u00e1p upp\u00e1 11 milli\u00f3nir f\u00f3lk i\u00f0 hann d\u00f8mdi at vera l\u00e6gri enn hann sj\u00e1lvur.\n\nNasistar hava ymisk symbolir teir taka til s\u00edn, oftani koma tey \u00far norr\u00f8num symbolikki, eisini er kenda merki hj\u00e1 Hitler hakakrossurin sum hevur uppruna \u00ed buddismu, hinduismu og jainismu (annars hava fleiri st\u00f8\u00f0 \u00ed heiminum eisini l\u00edknandi symbolir)"}
{"id": "45473", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Tilfeingi", "title": "Tilfeingi", "text": "Tilfeingi er n\u00e1tturligt r\u00edkid\u00f8mi, ta\u00f0 vil siga tilfar man finnur \u00ed j\u00f8r\u00f0ini T.d kol, jarn, gull og sink, t\u00f3 fevnir ta\u00f0 eisini um onnur ting \u00ed eru \u00far n\u00e1tt\u00faruni og hava vir\u00f0i, sum fiskur, tr\u00e6, sey\u00f0ur ella vatn.\n\nN\u00e1tt\u00fara"}
{"id": "45474", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vinnum%C3%A1lar%C3%A1%C3%B0i%C3%B0", "title": "Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0", "text": "Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0i\u00f0 er ein landst\u00fdris sessur sum umsitir l\u00f3gir, vi\u00f0t\u00f8kur og fyriskipan av vinnum\u00e1lum uttanfyri fiskiskap \u00ed F\u00f8royum.\n\nLandsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed umhv\u00f8rvis- og vinnum\u00e1lum umsitur alim\u00e1l, arbei\u00f0smarkna\u00f0arm\u00e1l, arbei\u00f0sumhv\u00f8rvism\u00e1l, brunaumsj\u00f3n, b\u00fana\u00f0arm\u00e1l, byggim\u00e1l, einkar\u00e6tt, elveitingarm\u00e1l, fer\u00f0avinnu, f\u00f3lkayvirlit, handilsm\u00e1l, integrati\u00f3nsm\u00e1l, jar\u00f0fr\u00f8\u00f0i, kavaram\u00e1l, kolvetni, kommunum\u00e1l, t\u00f3 ikki inntriv m\u00f3tvegis kommunum vegna landsb\u00faskapin og kommunal\u00fatjavning, kort- og landm\u00e1tingarmyndugleika, lendisskipan, matrikulering og sundurb\u00fdti, merki, mynstur, n\u00e1tt\u00farum\u00e1l, navnam\u00e1l, oljum\u00e1l, orkum\u00e1l, samskiftism\u00e1l, sj\u00f3vinnum\u00e1l, sk\u00f3garm\u00e1l, sundurb\u00fdti, tingl\u00fdsing, t\u00f3nleikavinnu, tryggingarm\u00e1l, umhv\u00f8rvism\u00e1l, \u00fatja\u00f0aram\u00e1l, \u00fatskifting, vanlukkutryggingarm\u00e1l, ve\u00f0urlagsm\u00e1l, veterinerm\u00e1l, vinnufel\u00f8g og vinnum\u00e1l.\n\nLandsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed umhv\u00f8rvis- og vinnum\u00e1lum hevur heimildir landsst\u00fdrisins m\u00f3tvegis: B\u00faagrunninum, Fiskaaling P/f, Framtaksgrunninum og Visit Faroe Islands P/f.\n\nLandsst\u00fdrisma\u00f0urin \u00ed umhv\u00f8rvis- og vinnum\u00e1lum hevur yvirskipa\u00f0a eftirliti\u00f0 vi\u00f0 hesum stovnum og hevur heimild at geva teimum t\u00e6nastubo\u00f0: Arbei\u00f0s- og brunaeftirliti\u00f0, B\u00fana\u00f0arstovan, Fjarskiftiseftirliti\u00f0, Heilsufr\u00f8\u00f0iliga Starvsstovan, Jar\u00f0feingi, Posteftirliti\u00f0, R\u00fasdrekkas\u00f8la Landsins, Sj\u00f3vinnust\u00fdri\u00f0 (Skipaskr\u00e1setingin, FAS og Skipaeftirliti\u00f0), Skr\u00e1seting F\u00f8roya og Umhv\u00f8rvisstovan.\n\n\u00c1visingar \u00fateftir \nHeimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num\n\nKeldur \n\nA\u00f0alr\u00e1\u00f0 \u00ed F\u00f8royum\nF\u00f8royskur politikkur"}
{"id": "45475", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3g", "title": "L\u00f3g", "text": "Ein L\u00f3g er ein r\u00e6ttarregla i\u00f0 er given av l\u00f3gg\u00e1vutingi, halda l\u00f3g; br\u00f3ta l\u00f3g; samtykkja l\u00f3g; \u00ed l\u00f3garinnar navni.\n\nS\u00ed eisini\nL\u00f3garbrot\nL\u00f8gregla\nL\u00f8gd\u00f8mi\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\nPartafelagsl\u00f3g\n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "45476", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Helsingforss%C3%A1ttm%C3%A1lin", "title": "Helsingforss\u00e1ttm\u00e1lin", "text": "Helsingforss\u00e1ttm\u00e1lin ella Helsingforsavtalan er ein politisk avtala millum Danmark, \u00cdsland, Noreg, Sv\u00f8r\u00edki og Finnland, \nsum setir karmarnar um nor\u00f0urlendska samstarvi\u00f0. F\u00f8royar eru vi\u00f0 \u00ed hesum samstarvi, eins og Gr\u00f8nland og \u00c1land.\n\nS\u00f8ga\n\n\u00cd 1962 var\u00f0 Helsingforss\u00e1ttm\u00e1lin samtyktur, og var\u00f0 hetta formliga grundarlagi\u00f0 fyri nor\u00f0urlandasamstarvinum. \nS\u00e1ttm\u00e1lin \u00e1setti seks samstarvs\u00f8kir: r\u00e6ttar-, mentanar-, almanna-, f\u00edggjar-, flutnings- og umhv\u00f8rvis\u00f8ki. \nSamstarvi\u00f0 kom s\u00ed\u00f0an at fevna um samstarv \u00e1 \u00f8llum stj\u00f3rnar\u00f8kjum uttan trygdar-, verju- og uttanr\u00edkispolitikk.\n\nHelsingforss\u00e1ttm\u00e1lin var\u00f0 undirrita\u00f0ur 23. mars \u00ed 1962 (Nor\u00f0urlandadagurin) og kom \u00ed gildi tann 1. juli sama \u00e1r.\nS\u00ed\u00f0an t\u00e1 er s\u00e1ttm\u00e1lin broyttur fleiri fer\u00f0ir (13. februar 1971, 11. mars 1974, 15. juni 1983, 6. mai 1985, 21. august 1991, 18. mars 1993 og 29. september 1995).\n\nFyri at vinna F\u00f8royum fullgildigan limaskap \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num og nor\u00f0urlendska r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0num, eru fortreytirnar, at \u00f8ll tey fimm Nor\u00f0urlondini, sum eru sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ug, vilja broyta Helsingforss\u00e1ttm\u00e1lan.\n\nS\u00ed eisini \n Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0i\u00f0\n Nor\u00f0urlendska r\u00e1\u00f0harrar\u00e1\u00f0i\u00f0\n\nSl\u00f3\u00f0ir \n Helsingforsaftalen, norden.org\n Aftaler og lovgivning, norden.org\n\nKeldutilfar  \n\nNor\u00f0urlond\nNor\u00f0urlendskt samstarv"}
{"id": "45478", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Gass", "title": "Gass", "text": "Gass, ella n\u00e1tt\u00farugass er ein kolbasera loftevnis orkukelda sum man finnur undirj\u00f8r\u00f0ini.\n\nOrkukelda"}
{"id": "45479", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Oljutangaskip", "title": "Oljutangaskip", "text": "Oljutangaskip er eitt skip i\u00f0 er bygt til flutning av olju fyri oljuvinnuna.\n\nSkip"}
{"id": "45480", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Georg%20Wilhelm%20Friedrich%20Hegel", "title": "Georg Wilhelm Friedrich Hegel", "text": "Georg Wilhelm Friedrich Hegel, (f\u00f8ddur 27. august 1770, dey\u00f0ur 14. novembur 1831) var ein t\u00fdskur filosofur. Hann er ein av teimun st\u00f3rstu pers\u00f3nunum innan t\u00fdsku idealismuni og er ein av stovnarunum av moderna\u00f0ri vesturheims filosofi.\n\nHegel var bergtikin av fronsku kollveltingini og napoleons kr\u00edggunum, hettar v\u00f3ru hendingar i\u00f0 fingu hann at hugsa\u00f0 n\u00f3gv meira vinstra vent enn teir flestu filosofarnir \u00ed t\u00ed\u00f0ini sum Immanuel Kant.\n\nHegel's filosofi var b\u00fdtt \u00ed tr\u00fdggjar partar: Logikkur, filosofi\u00f0in av n\u00e1tt\u00faruni,of filosofi\u00f0in av s\u00e1lini. \u00cd hansara b\u00f3k The Phenomenology of spirit, v\u00edsir hann \u00e1 s\u00edna filosofi og tosar um hvussu heimss\u00f8gan er ein linjur\u00e6tt tilgongd har ting vera meira framkomin sum t\u00ed\u00f0in gongur, serligani tosar han um at man alt\u00ed\u00f0 finnur eina betri politiska skipan enn man hev\u00f0i fyrr, og at man t\u00f8kniliga mennar v\u00ed\u00f0ari sum t\u00ed\u00f0in gongur. Hesar ekstremu  (og m\u00f3tpr\u00f3vuligu) hugsj\u00f3nirnar enda\u00f0u vi\u00f0 at hava st\u00f3ra \u00e1virkan \u00e1 framt\u00ed\u00f0ar politikk, serliga t\u00e1 i\u00f0 Karl Marx t\u00f3k inspirati\u00f3n fr\u00e1 hesum til at skriva s\u00edtt manifest um atfinning av kapitalismu, og seinni definera\u00f0i kommunismu fyri fyrstu fer\u00f0.\n\nNakrir teir fyrstu sum t\u00f3ku Hegel'sa or\u00f0 til s\u00edn var ein b\u00f3lkur nevndur \"Junghegelianer/the young hegelians\" ella teir ungu Hegelianararnir, nakrir av hesum v\u00f3ru kendir t.d Fredrich Engels, Karl Marx og Ludwig Feuerbach. Teir skriva\u00f0u negativt um Hegel \u00ed byrjanini, men seinni s\u00e6r man at teir (serliga Marx og Engels) fylgja \u00ed f\u00f3tasporun Hegels t\u00e1 i\u00f0 teir \u00fatgeva \"Economic and Pholosophical Manuscripts\" \u00ed 1844 sum er ein samling av teirra ikki lidnu b\u00f3kun teir h\u00f8vdu skriva upp, aftur eru teir \u00f3giliga l\u00edkir Hegel \u00ed Das Kapital serliga \u00ed bygna\u00f0arh\u00e1tti, hettar s\u00e6st best \u00ed uppruna notatunum hj\u00e1 Marx sum var \u00fatgivi\u00f0 \u00ed 1857-58 sum Grundrisse.\n\nKarl Popper skrivar \u00ed The Open Society and Its Enemies (1945) at Hegel hev\u00f0i skriva eina tunnliga fjalda grundgeving fyri at Fredrick William III skuldi halda upp\u00e1 einar\u00e6\u00f0i \u00ed Prusslandi, og at hansara hugsan um s\u00f8guliga framgongd var basera upp\u00e1 at ta\u00f0 besta \u00farsliti\u00f0 var l\u00edkt til hvar Prussland hev\u00f0i komi fram til \u00ed 1830unum, og at hettar hev\u00f0i vi\u00f0 s\u00e6r at b\u00e6\u00f0i Komunistar og Nasistar n\u00fdttu Hegel sum teirra grundgeving fyri einar\u00e6\u00f0i sum tann besta loysnin.\n\nBenedetto Croce og Giovanni Gentila hava notera at Italiensku fasistarnir v\u00f3ru teir mest tilr\u00e6tta\u00f0u neo-hegalianarar \u00ed allari s\u00f8guni av vesturheims filosofi.\n\nKeldutilfar \n\nT\u00fdskarar\nHeimspekingar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1770\nAndl\u00e1t \u00ed 1831\n\nen:Georg Wilhelm Friedrich Hegel\nno:Georg Wilhelm Friedrich Hegel"}
{"id": "45482", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kimbap%20or%20Gimbap", "title": "Kimbap or Gimbap", "text": "Gimbap, eisini s\u00fdgur sum kimbap, er ein koreansk r\u00e6ttur, sum er gj\u00f8rdur \u00far k\u00f3ka\u00f0 r\u00edsi"}
{"id": "45488", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partafelag", "title": "Partafelag", "text": "Eitt partafelag er eitt felag, har partaeigararnir ikki \u00e1byrgjast pers\u00f3nliga fyri virki\u00f0 (hettar eitur \"Avmarka \u00e1byrgd\"), fel\u00f8g sum eru skr\u00e1sett sum partafel\u00f8g skullu v\u00edsa \u00e1 \"P/F\" \u00ed navni av fyrit\u00f8kuni.\n\n\u00cd F\u00f8royum krevur eitt partafelag 500.000 \u00ed partapeningi, og skal hava eina nevnd vi\u00f0 einum nevndarformanni, nevndarforma\u00f0ur og stj\u00f3ri kann ikki vera sami pers\u00f3nur, vanligt er kassameistari eisini \u00e1settur.\n\nVanliga ver\u00f0a sm\u00e1partafel\u00f8g umskr\u00e1sett til partafel\u00f8g fyri at v\u00edsa \u00e1 at st\u00f8ddin \u00e1 fyrit\u00f8kuni er vaksin, hettar skapar meira \u00e1lit \u00e1 frit\u00f8kuni hj\u00e1 kundum t\u00ed man s\u00e6r at har er n\u00f3gvur kapitalur til sta\u00f0ar.\n\nS\u00ed eisini: \n\n Sm\u00e1partafelag  (Sp/f)\n\n \u00cdverksetarafelag  (\u00cdVF)\n\n \u00cdognarvirki\u00f0 (\u00cd/F)\n\n Einstaklingsvirki  (Fa.)\n\nKeldutilfar  \n \n\nFelagsskapir \nVinnul\u00edv \nB\u00faskapur"}
{"id": "45489", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sm%C3%A1partafelag", "title": "Sm\u00e1partafelag", "text": "Eitt Sm\u00e1partafelag er eitt felag, har partaeigararnir ikki \u00e1byrgjast pers\u00f3nliga fyri virki\u00f0(hettar eitur \"Avmarka \u00e1byrgd\"), fel\u00f8g sum eru skr\u00e1sett sum Sm\u00e1partafel\u00f8g skullu v\u00edsa \u00e1 \"Sp/f\" \u00ed navni\u00f0 av fyrit\u00f8kuni.\n\nSm\u00e1partafel\u00f8g krevja 50.000 kr\u00f3nur \u00ed partapeningi fyri at stovnast, og ta\u00f0 krevur ikki nevnd, t\u00f3 kann nevnd setast, stj\u00f3ri er kravdur.\n\nSm\u00e1partafel\u00f8g eru oftani skr\u00e1sett sum eitt fyrsta stig \u00ed einari fyrit\u00f8ku, s\u00ed\u00f0ani mann vanligt eftirmetur at har skal meira enn 50.000 til rakstur av einari fyrit\u00f8ku til, so ta\u00f0 er einging rund at skr\u00e1setast sum naka\u00f0 anna\u00f0, og so aftan\u00e1 at fyrit\u00f8kan hevur havt n\u00f8ktandi v\u00f8kstur er umskr\u00e1seting til Partafelag r\u00e6ttiliga vanligt.\n\nEisini vera sm\u00e1partafel\u00f8g br\u00fakt sum d\u00f3tturfelag hja \u00f8\u00f0rum sm\u00e1partafel\u00f8gum t\u00ed at vinningsb\u00fati gjalt fr\u00e1 einum sm\u00e1partafelagi\u00f0 til eitt sm\u00e1partaelag er ikki skatta.\n\nS\u00ed\u00f0 eisini:\n\nPartafelag (P/F)\n\n\u00cdverksetarafelag  (\u00cdVF)\n\n\u00cdognarvirki\u00f0 (\u00cd/F)\n\nEinstaklingsvirki  (Fa.)"}
{"id": "45490", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dverksetarafelag", "title": "\u00cdverksetarafelag", "text": "Eitt \u00edverksetarafelag er eitt felag, sum kann stovnast fyri at koma \u00ed gongd vi\u00f0 eitt virksemi, i\u00f0 gevur handilsligar m\u00f8guleikar, men sum \u00ed fyrstani ikki hevur so st\u00f3ran t\u00f8rv \u00e1 kapitali. Vi\u00f0 einum \u00edverksetarafelagi er ikki pers\u00f3nlig \u00e1byrgd (hettar eitur \"Avmarka \u00e1byrgd\")\n\n\u00cdverksetara fel\u00f8g krevja ikki nenvd, men kunnu \u00e1seta eina um ta\u00f0 er ynkst, krav er at hava stj\u00f3ra, og \u00edmillum eina kr\u00f3nu og 49.999 kr \u00ed partapeningi.\n\nS\u00ed\u00f0 eisini:\n\nPartafelag (P/F)\n\nSm\u00e1partafelag (Sp/f)\n\n\u00cdognarvirki\u00f0 (\u00cd/F)\n\nEinstaklingsvirki (Fa.)"}
{"id": "45491", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Dognarvirki%C3%B0", "title": "\u00cdognarvirki\u00f0", "text": "Eitt \u00edognarfelag er eitt felag vi\u00f0 tveimum ella fleiri luttakarum (fysiskir ella juridiskir pers\u00f3nar), sum hava avtala\u00f0 at reka vinnuvirki saman. Hv\u00f8r luttakari ber sam\u00e1byrgd (beinlei\u00f0is og solidariska) vi\u00f0 allari ogn s\u00edni m\u00f3tvegis kreditorum hj\u00e1 virkinum.\n\nEingin kravdur partapeningur er, heldur ikki er ney\u00f0ugt vi\u00f0 nevnd, stj\u00f3ri ella stj\u00f3rar skullu \u00e1setast.\n\nS\u00ed\u00f0 eisini:\n\nPartafelag (P/F)\n\nSm\u00e1partafelag (Sp/f)\n\n\u00cdverksetarafelag (\u00cdVF)\n\nEinstaklingsvirki (Fa.)"}
{"id": "45492", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Einstaklingsvirki", "title": "Einstaklingsvirki", "text": "Eitt einstaklingsvirki er eitt virki, sum bert hevur ein eigara, sum heftir pers\u00f3nliga fyri alla skuld hj\u00e1 virkinum.\n\nPartapeningur er ikki krav, nevnd er ikki krav, stovnarin ver\u00f0ur nevndur sum stj\u00f3ri, men kann \u00e1seta annan pers\u00f3n til ta\u00f0.\n\nS\u00ed\u00f0 eisini:\n\nPartafelag (P/F)\n\nSm\u00e1partafelag (Sp/f)\n\n\u00cdverksetarafelag (\u00cdVF)\n\n\u00cdognarvirki\u00f0 (\u00cd/F)\n\npartafelagsl\u00f3g"}
{"id": "45493", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partapeningur", "title": "Partapeningur", "text": "Partapeningur er skr\u00e1settur innsetanar kapitalur hj\u00e1 einum virki\u00f0.\n\num man skr\u00e1setur eitt partafelag, so kunnu 5 partar koma vi\u00f0 100.000 hv\u00f8r s\u00e6r og eiga t\u00e1 20% ella 1/5 \u00ed part, eisini ber til at b\u00fdta ta\u00f0 \u00f3javnt upp um allir parteigarar ganga vi\u00f0 til ta\u00f0, so at 2 kunnu leggja 100.000 \u00ed til kurs 100 (eisini nevnt kurs pari) og 6 afturat koma vi\u00f0 100.000 \u00ed part til kurs 200, hettar vil siga at partapeningurin tilsamans er bara 500.000 av t\u00ed\u00f0 at kursur var \u00e1settur til 6 av 8 p\u00f8rtum. (ta\u00f0 er eingin greinsa til hvussu n\u00f3gvan kapital eitt partafelag kann hava)"}
{"id": "45494", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/D%C3%B3tturfelag", "title": "D\u00f3tturfelag", "text": "Eitt D\u00f3tturfelag er eitt felag i\u00f0 eitt anna\u00f0 felag eigur 51% ella meira av.\n\nS\u00ed\u00f0 eisini:\n\nPartafelag (P/F)\n\nSm\u00e1partafelag (Sp/f)\n\n\u00cdverksetarafelag (\u00cdVF)\n\n\u00cdognarvirki\u00f0 (\u00cd/F)\n\nEinstaklingsvirki (Fa.)"}
{"id": "45495", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Nevnd", "title": "Nevnd", "text": "Ein nevnd er ein b\u00f3lkur av f\u00f3lki valdur el. skipa\u00f0ur til at fyrireika el. granska \u00e1v\u00eds vi\u00f0urskifti.\n\nEin nevnd \u00ed einari fyrit\u00f8ku er n\u00e6st h\u00e6gsta sjt\u00f3rnin \u00ed einari fyrit\u00f8ku, uppiyvur stj\u00f3rnini sum nevndin \u00e1setur, og undir a\u00f0alfundinum sum \u00e1setur nevndina.\n\nNevndin skal r\u00f8kja yvirskipa\u00f0u og strategisku lei\u00f0sluna. Nevndin skal tryggja:\n\n eina fullg\u00f3\u00f0a skipan av virkseminum hj\u00e1 felagnum\n n\u00f8ktandi b\u00f3kf\u00f8rslu og roknskaparframl\u00f8gu\n mannagongdir fyri v\u00e1\u00f0ast\u00fdring og innanh\u00fdsis eftirlit\n at stj\u00f3rnin \u00fatinnir s\u00ednar uppg\u00e1vur \u00e1 ein h\u00f3skandi h\u00e1tt\n at felagi\u00f0 hevur eina fullg\u00f3\u00f0a kapitaltilb\u00fagving\n at n\u00f3g n\u00f3gv gjaldf\u00f8ri er \u00ed felagnum til at kunna l\u00faka skyldur felagsins, so hv\u00f8rt sum t\u00e6r fella til gjaldingar\n\nS\u00ed\u00f0 eisini:\n\nPartafelag (P/F)\n\nSm\u00e1partafelag (Sp/f)\n\n\u00cdverksetarafelag (\u00cdVF)\n\n\u00cdognarvirki\u00f0 (\u00cd/F)\n\nEinstaklingsvirki (Fa.)\n\nPartafelagsl\u00f3g"}
{"id": "45496", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Fulltr%C3%BAi", "title": "Fulltr\u00fai", "text": "Ein fulltr\u00fai er ein pers\u00f3nur i\u00f0 hevur fingi\u00f0 fulltr\u00fa.\n\nEin fulltr\u00fa er eitt loyvi fr\u00e1 einum pers\u00f3ni (fulltr\u00faveitaranum) til, at ein annar (fulltr\u00fain) kann virka s\u00edna vegna m\u00f3tvegs einum tri\u00f0ja parti (tri\u00f0jamanni).\n\nEin fulltr\u00fa vi\u00f0 ongum serligum ey\u00f0kenni ver\u00f0ur nevnd ein fyrisetningarfulltr\u00fa ella ein \u00a7-18-fulltr\u00fa. Ein \u00a7-18-fulltr\u00fa er ta\u00f0 mest einfalda slagi\u00f0 av fulltr\u00fa, har fulltr\u00faveitarin gevur fulltr\u00faanum bo\u00f0 um, hvat fulltr\u00fain sn\u00fdr seg um. Ein sl\u00edk fulltr\u00fa ver\u00f0ur ofta givin munliga, og tri\u00f0ima\u00f0ur kennir ikki innihaldi\u00f0 \u00ed fulltr\u00faini.\n\nEin \u00a7-18-fulltr\u00fa kann l\u00fdsast sum lei\u00f0beining, sum bara fulltr\u00fain f\u00e6r, t.d. at ein fulltr\u00faveitari sigur vi\u00f0 ein fulltr\u00faa: Kanst t\u00fa keypa handan Toyota bilin fr\u00e1 2014 fyri meg, sum Reyni Service j\u00fast hevur sett til s\u00f8lu? S\u00f8luf\u00f3lki\u00f0 hj\u00e1 Reyni Service kann velja at tr\u00fagva, at talan er um eina fulltr\u00fa, men ta\u00f0 er einki serligt ey\u00f0kenni, i\u00f0 kann sta\u00f0festa, at ein fulltr\u00fa er millum fulltr\u00faveitara og fulltr\u00faa.\n\n\u00cd einari \u00a7 18-fulltr\u00fa er einki sum v\u00edsur tri\u00f0amanni eina uttanh\u00fdsis avtalu millum fulltr\u00fagevaran og fulltr\u00faan, t\u00ed tri\u00f0ima\u00f0ur hevur onga v\u00e1ttan fyri, at fulltr\u00fain er til sta\u00f0ar. \u00cd einari \u00a7 18-fulltr\u00fa er t\u00ed einans ein innanh\u00fdsis avtala galdandi, og tri\u00f0ima\u00f0ur kennir hana ikki.\n\nSkal fulltr\u00fain kallast aftur, skal afturkallingin fara fram \u00e1 sama h\u00e1tt, sum hon bleiv givin, t.v.s., at fulltr\u00fain er afturkalla\u00f0, t\u00e1 i\u00f0 fulltr\u00faveitarin sigur vi\u00f0 fulltr\u00faan, at hon ikki longur er galdandi.\n\nStarvsfulltr\u00fa \nEin starvsfulltr\u00fa er ein fulltr\u00fa, sum fylgir vi\u00f0 starvssetan, sum eftir l\u00f3g ella si\u00f0venju gevur r\u00e6tt at virka vegna ein annan pers\u00f3n innan fyri \u00e1v\u00eds m\u00f8rk, t.d. sum krambakvinna \u00ed einum handli.\n\nTa\u00f0 serliga vi\u00f0 eini starvsfulltr\u00fa er, at tri\u00f0ima\u00f0ur v\u00e6ntar, at krambakvinnan, t\u00e1 hon er til arbei\u00f0is \u00ed handlinum, hevur eina fulltr\u00fa at selja v\u00f8rur og m\u00f3ttaka pengar vegna handilseigaran.\n\nSerfulltr\u00fa \nEin serfulltr\u00fa er t.d., t\u00e1 i\u00f0 ein fulltr\u00faveitari \u00ed einum serligum skrivi ella \u00e1 annan h\u00e1tt kunnar tri\u00f0jamann um, at ein fulltr\u00fa er, og hvat hon fevnir um, t.d. at eitt starvsf\u00f3lk hevur eina fulltr\u00fa at keypa brennievni til bilin vegna felagi\u00f0, sum vi\u00f0komandi starvast fyri. Skrivi\u00f0, sum ver\u00f0ur v\u00edst fyri tri\u00f0jamanni, er uttanh\u00fdsis avtalan, og vi\u00f0 hesum veit tri\u00f0ima\u00f0ur, at starvsf\u00f3lki\u00f0 kann keypa brennievni. Tri\u00f0ima\u00f0ur kann t\u00f3 ikki v\u00e6nta, at starvsf\u00f3lki\u00f0 kann keypa anna\u00f0 enn brennievni. Umframt skrivi\u00f0 hava fulltr\u00faveitarin og fulltr\u00fain ofta eisini eina innanh\u00fdsis avtalu (heimild) t.d. hvussu ofta hesin skal keypa brennievni.\n\nAlment Kunngj\u00f8rd Fulltr\u00fa \nEin alment kunngj\u00f8rd fulltr\u00fa er ein fulltr\u00fa, sum er kunngj\u00f8rd fyri tri\u00f0jamanni \u00ed almenna r\u00faminum, t.d. \u00ed einum t\u00ed\u00f0indabla\u00f0i. Serliga ey\u00f0kenni\u00f0 er sj\u00e1lv kunnger\u00f0in, sum ver\u00f0ur lisin av tri\u00f0jamanni.\n\nEin alment kunngj\u00f8rd fulltr\u00fa ver\u00f0ur ofta n\u00fdtt \u00ed bankavinnuni og til \u00e1litisfulltr\u00faar. Ein \u00e1litisfulltr\u00fai kann gera avtalur um alt, i\u00f0 hevur at gera vi\u00f0 dagliga virki\u00f0 hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni.\n\nFraml\u00f8gufulltr\u00fa \nEin framl\u00f8gufulltr\u00fa er ein skrivlig fulltr\u00fa, sum fulltr\u00fain v\u00edsir tri\u00f0jamanni \u00ed sambandi vi\u00f0 n\u00fdtslu av fulltr\u00faini. Serliga ey\u00f0kenni\u00f0 hj\u00e1 fulltr\u00faini eru skriva\u00f0u bo\u00f0ini. Ein framl\u00f8gufulltr\u00fa er ofta avmarka\u00f0 til eina einstaka avtalu, t.d. at heinta ein pakka \u00e1 posth\u00fasinum ella at taka pengar \u00fat \u00ed bankanum.\n\nVil ein fulltr\u00faveitari, at fulltr\u00fain skal afturkallast, skal hann taka fulltr\u00faina aftur \u00e1 sama h\u00e1tt, sum fulltr\u00fain bleiv givin, t.v.s. taka framl\u00f8gufulltr\u00faina fr\u00e1 fulltr\u00faanum.\n\nA\u00f0rir millummenn \nB\u00e6\u00f0i fyrit\u00f8kur og br\u00fakarar kunnu n\u00fdta a\u00f0rar millummenn enn vanligar fulltr\u00faar at gera avtalur fyri seg. Sl\u00edkir millummenn kunnu vera t.d. kommissi\u00f3nsumbo\u00f0 og agentumbo\u00f0.\n\nMunurin \u00e1 kommissi\u00f3nsumbo\u00f0i og agentumbo\u00f0i er, at kommissi\u00f3nsumbo\u00f0i\u00f0 selur \u00ed egnum navni og er avtalupartur, og agentumbo\u00f0i\u00f0 selur \u00ed navninum hj\u00e1 seljaranum og er t\u00ed ikki avtalupartur fyri tri\u00f0jamanni.\n\nEitt kommissi\u00f3nsumbo\u00f0 er ein, i\u00f0 ger avtalur um keyp og s\u00f8lu \u00ed egnum navni, men vegna ein seljara og fyri hansara rokning. Ein bilas\u00f8la kann t.d. taka \u00e1 seg \u00e1byrgdina at selja ein br\u00faktan bil fyri ein seljara, ella ein banki kann keypa og selja partabr\u00f8v ella onnur vir\u00f0isbr\u00f8v fyri ein kunda. Seljarin (t.d. bileigarin ella bankakundin) kennir ikki keyparan, og keyparin kennir ikki seljaran, men bara kommissi\u00f3nsumbo\u00f0i\u00f0 (t.d. bilas\u00f8luna og bankan).\n\nEitt kommissi\u00f3nsumbo\u00f0 skal alt\u00ed\u00f0 taka s\u00e6r av \u00e1hugam\u00e1lunum hj\u00e1 seljaranum og skal kunna seljaran um m\u00f8gulig vi\u00f0urskifti, sum hava t\u00fddning fyri s\u00f8luna og um endaligar avtalur. Kommissi\u00f3nsumbo\u00f0i\u00f0 skal eisini lata seljaranum roknskap fyri m\u00f8guliga s\u00f8lu.\n\nT\u00e6r v\u00f8rur, i\u00f0 kommissi\u00f3nsumbo\u00f0i\u00f0 f\u00e6r fr\u00e1 seljaranum, skulu haldast skildar fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum v\u00f8rum, sum kommissi\u00f3nsumbo\u00f0sma\u00f0urin hevur, og skulu var\u00f0veitast \u00e1 ein tryggan h\u00e1tt. Ognarr\u00e6tturin til v\u00f8rurnar er hj\u00e1 seljaranum, t.v.s., at m\u00f8guligir krav\u00e1narar hj\u00e1 kommissi\u00f3nsumbo\u00f0num ikki kunnu leggja hald \u00e1 hesar v\u00f8rur.\n\nMisr\u00f8kir kommissi\u00f3nsumbo\u00f0i\u00f0 skyldur s\u00ednar m\u00f3tvegis seljaranum, og gevur misr\u00f8ktin seljaranum tap, kann seljarin krevja endurgjald fr\u00e1 kommissi\u00f3nsumbo\u00f0num.\n\nKommissi\u00f3nsumbo\u00f0i\u00f0 hevur r\u00e6tt til \u00f3maksl\u00f8n fyri avtalur, sum vi\u00f0komandi ger vegna seljaran. \u00d3maksl\u00f8nin er vanliga ein upph\u00e6dd fyri hv\u00f8rja avtalu ella ein prosentpartur av s\u00f8luni, sum kommissi\u00f3nsumbo\u00f0sma\u00f0urin hevur gj\u00f8rt avtalu um.\n\nEitt agentumbo\u00f0 er ein sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur vinnurekandi, sum hevur gj\u00f8rt avtalu vi\u00f0 ein seljara um at samskipa samband vi\u00f0 m\u00f8guligar keyparar ella gera avtalur vegna fyrit\u00f8kuna. Agentumbo\u00f0i\u00f0 f\u00e6r sams\u00fdning fyri at f\u00e1a avtalur \u00ed lag fyri seljaran og keyparan. \u00c6tlar ein f\u00f8roysk fyrit\u00f8ka t.d. at selja fiskav\u00f8rur \u00ed Spania, kann seljarin venda s\u00e6r til eitt spanskt agentumbo\u00f0 og gera eina avtalu um umbo\u00f0ss\u00f8lu.\n\nEitt agentumbo\u00f0 f\u00e6r einans avtalur \u00ed lag millum seljara og keypara, t.e., at agentumbo\u00f0i\u00f0 stendur fyri samskiftinum millum seljaran og keyparan, har seljarin eftirfylgjandi sj\u00e1lvur ger avtalu vi\u00f0 keyparan. Meginreglan er, at agentumbo\u00f0i\u00f0 ikki kann gera avtalur vegna seljaran uttan serliga avtalu. Ger eitt agentumbo\u00f0 eina avtalu vi\u00f0 ein keypara uttan serliga heimild, er seljarin einans bundin av avtaluni, um seljarin ikki attalar avtaluna, t\u00e1 seljarin f\u00e6r kunnleika um avtaluna, ella um fyrit\u00f8kan er \u00ed \u00f3ndari tr\u00fagv.\n\nEitt agentumbo\u00f0 skal v\u00edsa seljaranum tr\u00fafesti og skal fylgja lei\u00f0beiningum fr\u00e1 seljaranum, t.d. um hvussu n\u00f3gvar kundar agentumbo\u00f0i\u00f0 skal hava \u00ed einum \u00e1v\u00edsum \u00f8ki, ella um agentumbo\u00f0i\u00f0 kann umbo\u00f0a a\u00f0rar seljarar, samstundis sum hann umbo\u00f0ar fyrit\u00f8kuna. Agentumbo\u00f0i\u00f0 kann eisini f\u00e1a einar\u00e6tt at umbo\u00f0a eina fyrit\u00f8ku. Hetta ver\u00f0ur nevnt einkarumbo\u00f0.\n\nAgentumbo\u00f0i\u00f0 skal sum skj\u00f3tast kunna seljaran, um tilbo\u00f0 ver\u00f0a g\u00f3\u00f0tikin.\n\nHeldur agentumbo\u00f0i\u00f0 ikki s\u00ednar skyldur m\u00f3tvegis seljaranum, og hevur seljarin tap av hesum, kann seljarin krevja endurgjald fr\u00e1 agentumbo\u00f0num.\n\nEitt agentumbo\u00f0 f\u00e6r \u00f3maksl\u00f8n fyri t\u00e6r avtalur, i\u00f0 eru \u00farslit av hansara kundasamskifti vegna seljaran. \u00d3maksl\u00f8nin er vanliga ein prosentpartur av t\u00ed s\u00f8lu, sum agentumbo\u00f0i\u00f0 f\u00e6r \u00ed lag.\n\nS\u00ed eisini \n L\u00f8gfr\u00f8\u00f0i\n Partafelagsl\u00f3g\n\nKeldutilfar \n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "45497", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gfr%C3%B8%C3%B0i", "title": "L\u00f8gfr\u00f8\u00f0i", "text": "L\u00f8gfr\u00f8\u00f0i er l\u00e6ran um r\u00e6ttarreglur og hvussu hesar ver\u00f0a tulka\u00f0ar og n\u00fdttar, og hvussu t\u00e6r roynast \u00ed verki. R\u00e6ttarreglur ver\u00f0a til av ymiskum r\u00e6ttarkeldum, eitt n\u00fa l\u00f3gum, kunnger\u00f0um, r\u00e6ttargrundreglum, d\u00f3msvenjum, si\u00f0venjum og l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligum b\u00f3kmentum.\n\nR\u00e6ttarreglur skulu tryggja, at borgarar og fyrit\u00f8kur l\u00faka tey minstukr\u00f8v, sum r\u00e6ttarskipanin \u00e1setir. R\u00e6ttarreglur eru ney\u00f0ugar, um vit vilja hava eitt v\u00e6lvirkandi samfelag. Eru ongar r\u00e6ttarreglur, kunnu tey valdsmiklu \u00f3t\u00e1lma\u00f0 sn\u00fdta tey veiku.\n\nSummar r\u00e6ttarreglur eru ikki skriva\u00f0ar \u00ed l\u00f3g, eitt n\u00fa reglurnar um endurgjaldsskyldu. Sl\u00edkar r\u00e6ttarreglur eru \u00ed sta\u00f0in komnar \u00ed lag av dr\u00fagvum royndum og n\u00f3gvum d\u00f3mum. Sama um ein d\u00f3msvenja er skriva\u00f0 ni\u00f0ur \u00ed l\u00f3g ella er si\u00f0venja, so skal hon haldast. Ver\u00f0ur d\u00f3msvenjan ikki hildin, f\u00e6r ta\u00f0 \u00ed flestu f\u00f8rum avlei\u00f0ingar. Avlei\u00f0ingarnar kunnu vera b\u00f3t, fongsul ella endurgjaldskrav.\n\nR\u00e6ttarreglur veglei\u00f0a um, hvat er r\u00e6ttur og skeivur atbur\u00f0ur \u00ed samfelagnum. T\u00e6r byggja \u00e1 moral og etisk sj\u00f3narmi\u00f0 og sn\u00fagva seg um, hvat er r\u00edmiligt, og hvat kann g\u00f3\u00f0takast. Umframt moral og etisk sj\u00f3narmi\u00f0 endurspegla l\u00f3garreglur eisini politisk sj\u00f3narmi\u00f0. Politikarar samtykkja l\u00f3gir, sum eftir teirra sannf\u00f8ring kunnu g\u00f3\u00f0takast moralskt og politiskt \u00ed samfelagnum.\n\nEitt gott d\u00f8mi um broyttan moralskan og politiskan hugbur\u00f0 er, t\u00e1 hj\u00fanabandsl\u00f3gin var\u00f0 broytt, og samkynd fingu r\u00e6tt at giftast borgarliga.\n\nS\u00ed eisini \n Partafelagsl\u00f3g\n Fulltr\u00fai\n markna\u00f0arf\u00f8ringarl\u00f3g\n\nKeldutilfar \n\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "45498", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Partafelagsl%C3%B3g", "title": "Partafelagsl\u00f3g", "text": "Partafelagsl\u00f3g er ein kategori av l\u00f8gfr\u00f8\u00f0i i\u00f0 hevur vi\u00f0 partafel\u00f8g at gera, eisini nevnt vinnur\u00e6ttur.\n\n\u00cd vinnur\u00e6tti ver\u00f0ur skilt \u00edmillum\n\n likamligar pers\u00f3nar\n l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligar pers\u00f3nar\n\nFel\u00f8g hj\u00e1 likamligum pers\u00f3num ver\u00f0a nevnd pers\u00f3nsfel\u00f8g. Likamligir pers\u00f3nar hefta fyri alla skyldur felagsins pers\u00f3nliga vi\u00f0 \u00f8llum, i\u00f0 teir eiga.\n\nVinnufel\u00f8g eru l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligir pers\u00f3nar, har eigararnir antin eru likamligir pers\u00f3nar ella l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligir pers\u00f3nar. L\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligir pers\u00f3nar hefta einans fyri skyldur felagsins vi\u00f0 t\u00ed, sum er skoti\u00f0 inn \u00ed felagi\u00f0.\n\nHeftan er l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga heiti\u00f0 fyri f\u00edggjarligar skyldur ella kr\u00f8v, sum ein skuldari kann hava m\u00f3tvegis einum likamligum ella l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligum pers\u00f3ni.\n\nHar eru greinsur til hvussu eitt partafelag kann markna\u00f0arf\u00f8ra s\u00ednar v\u00f8rur, hettar verur l\u00fdst sum Markna\u00f0arf\u00f8ringarl\u00f3g\n\nEinstaklingavirki \nTann einfaldasti h\u00e1tturin at fara \u00ed holt vi\u00f0 at reka vinnuligt virksemi er at stovna eitt einstaklingavirki. Eitt einstaklingavirki er tengt at eigaranum, i\u00f0 hevur pers\u00f3nliga \u00e1byrd av \u00f8llum skyldum hj\u00e1 virkinum. Tann pers\u00f3nliga \u00e1byrgdin hevur vi\u00f0 s\u00e6r, at eigarin heftir vi\u00f0 \u00f8llum, hann eigur. Heldur virki\u00f0 ikki s\u00ednar skyldur, kunnu krav\u00e1narar fara eftir \u00f8llum ognum hj\u00e1 b\u00e6\u00f0i virki og eigara, og eigarin kann missa alt, um virki\u00f0 fer \u00e1 h\u00fasagang.\n\nEitt einstaklingavirki hevur bara ein eigara. Eingin kapitalur krevst til at seta eitt einstaklingvirki \u00e1 stovn, og t\u00ed er ta\u00f0 l\u00e6tt at fara undir vinnuligt virksemi \u00e1 hendan h\u00e1tt.\n\n\u00cdognarfelag \nEitt \u00edognarfelag minnir um einstaklingavirki, t\u00ed \u00edognarfelagi\u00f0 er eisini kn\u00fdtt at eigaranum. \u00cd einum \u00edognarfelag, eru t\u00f3 tveir ella fleiri eigarar, og teir kunnu vera privatpers\u00f3nar ella l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligir pers\u00f3nar.\n\nHv\u00f8r eigari \u00e1byrgdast pers\u00f3nliga og solidariskt fyri skuldina hj\u00e1 virkinum. At eigararnir \u00e1byrgdast pers\u00f3nliga merkir, at teir \u00e1byrgdast vi\u00f0 \u00f8llum, i\u00f0 teir eiga, og at teir \u00e1byrgdast solidariskt merkir, at hv\u00f8r einstakur eigari hevur \u00e1byrgd av allari skuldini hj\u00e1 virkinum, har ognarin av skuldini ger av, hv\u00f8rjum hann setir skuldarkravi\u00f0 \u00edm\u00f3ti. Hann kann krevja skuldina fr\u00e1 felagnum ella eigarunum, og hann kann eisini krevja, at bara ein av eigarunum skal gjalda skuldina.\n\nTa\u00f0 er ikki ney\u00f0ugt at hava kapital fyri at seta eitt \u00edognarfelag \u00e1 stovn. Hevur \u00edognarfelagi\u00f0 einki kapitalgrundarlag, mugu eigararnir leggja \u00fat fyri felagi\u00f0.\n\nStovnanin av einum \u00edognarfelag kann fara fram munnliga og skrivliga. Ta\u00f0 kann vera ein fyrimunur, at felagi\u00f0 er stovna\u00f0 \u00e1 skrivligum grundarlagi, um partarnir seinni ver\u00f0a \u00f3samdir um okkurt \u00ed sambandi vi\u00f0 stovnanina. Partarnir kunnu skriva eina avtalu um, hvussu samstarvi\u00f0 \u00ed \u00edognarfelagnum skal fara fram.\n\nTa\u00f0 er ikki l\u00f3gar\u00e1sett, at eitt \u00edognarfelag skal hava eina beinlei\u00f0is lei\u00f0slu. T\u00edskil er ta\u00f0 upp til eigararnar \u00ed felagnum at gera av, um felagi\u00f0 skal hava eina lei\u00f0slu, og hvussu hon skal skipast.\n\nEin lutaeigari \u00ed einum \u00edognarfelag kann fara \u00far felagnum vi\u00f0 h\u00f3skandi fr\u00e1bo\u00f0an. T\u00e1 i\u00f0 lutaeigarin er farin \u00far felagnum, heftir hann einans fyri skuld, i\u00f0 felagi\u00f0 hev\u00f0i, \u00e1\u00f0renn hann f\u00f3r \u00far felagnum.\n\nSaml\u00f8gufelag \nEitt saml\u00f8gufelag er eitt felag vi\u00f0 tveimum ella fleiri eigarum, i\u00f0 taka lut \u00ed rakstrinum vi\u00f0 ymiskum treytum og hefta ymiskt \u00ed mun til skuldina hj\u00e1 felagnum.\n\nEigararnir \u00ed einum saml\u00f8gufelagi fevna um \u00e1byrgda\u00f0ar \u00edognarar og \u00f3\u00e1byrgda\u00f0ar \u00edognarar. Ta\u00f0 er eitt krav, at minst ein partur \u00ed felagnum heftir pers\u00f3nliga fyri alla skuldina hj\u00e1 felagnum. Tann, i\u00f0 heftir pers\u00f3nliga, ver\u00f0ur nevndur \u00e1byrgda\u00f0ur \u00edognari. \u00c1byrgda\u00f0i \u00edognarin kann vera ein likamligur ella l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iligur pers\u00f3nur. Eru fleiri pers\u00f3nar \u00e1byrgda\u00f0ir \u00edognarar \u00ed saml\u00f8gufelagnum, hefta teir solidariskt, og ognarin av skuldini kann r\u00e6tta eitt skuldarkrav m\u00f3ti \u00f8llum \u00e1byrgda\u00f0um \u00edognarum ella bara einum \u00e1byrgda\u00f0um \u00edognara. Hinir partarnir \u00ed felagnum, i\u00f0 hefta avmarka\u00f0, ver\u00f0a nevndir \u00f3\u00e1byrgda\u00f0ir \u00edognarar. Teir hefta bara vi\u00f0 t\u00ed upph\u00e6dd, sum teir hava skoti\u00f0 inn \u00ed felagi\u00f0. Ein ognari av skuldini kann ikki r\u00e6tta eitt skuldarkrav m\u00f3ti pers\u00f3nligu ognunum hj\u00e1 einum \u00f3\u00e1byrgda\u00f0um \u00edognara.\n\nVi\u00f0urskiftini millum \u00e1byrgda\u00f0ar og \u00f3\u00e1byrgda\u00f0ar \u00edognarar ver\u00f0a skr\u00e1sett \u00ed vi\u00f0t\u00f8kunum hj\u00e1 felagnum.\n\nPartafelag \nPartafel\u00f8g skulu hava ein minsta felagskapital \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 500.000 kr. \n\nPartafel\u00f8g skulu br\u00faka heiti\u00f0 partafelag ella styttingina P/F \u00ed s\u00ednum vinnuheiti. Navni\u00f0 skal t\u00fd\u00f0iliga l\u00edkjast fr\u00e1 \u00f8\u00f0rum n\u00f8vnum \u00e1 fel\u00f8gum, i\u00f0 eru skr\u00e1sett hj\u00e1 Skr\u00e1seting F\u00f8roya. \u00cd navninum mugu ikki vera n\u00f8vn, sum felagi\u00f0 ikki hevur r\u00e6tt til, t.d. \u00e6ttarn\u00f8vn, serligt navn \u00e1 fastari ogn, v\u00f8rumerki og handilssermerki.\n\nSm\u00e1partafelag \nSm\u00e1partafel\u00f8g skulu hava ein minsta felagskapital \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 50.000 kr. \n\nEitt sm\u00e1partafelag skal n\u00fdta heiti\u00f0 sm\u00e1partafelag ella Sp/F \u00ed s\u00ednum vinnuheiti.\n\n\u00cdverksetarafelag \n\u00cdverksetarafel\u00f8g skulu hava ein minsta felagskapital \u00e1lj\u00f3\u00f0andi 1 kr., og t\u00ed kann eitt \u00edverksetarafelag setast \u00e1 stovn vi\u00f0 einum felagskapitali \u00e1 1 kr. og har uppyvir.\n\n\u00cdverksetarafel\u00f8g skulu n\u00fdta heiti\u00f0 \u00edverksetarafelag ella \u00cdVF \u00ed s\u00ednum vinnuheiti.\n\nSt\u00fdri\u00f0 \nOvasti myndugleikin \u00ed einum vinnufelag eru eigararnir, sum hittast til a\u00f0alfund ella \u00e1 annan h\u00e1tt. R\u00e6tturin hj\u00e1 eigarunum at taka avger\u00f0ir \u00ed felagnum ver\u00f0ur \u00fatintur \u00e1 a\u00f0alfundinum.\n\n\u00d8ll, sum eiga ein part \u00ed felagnum, hava r\u00e6tt at m\u00f8ta \u00e1 a\u00f0alfundinum og r\u00e6tt at taka or\u00f0i\u00f0.\n\n\u00c1 a\u00f0alfundinum ver\u00f0ur \u00e1rsfr\u00e1s\u00f8gnin l\u00f8gd fram, og avger\u00f0ir ver\u00f0a tiknar um:\n\n g\u00f3\u00f0kenning av \u00e1rsfr\u00e1s\u00f8gn\n hvussu yvirskot skal n\u00fdtast ella svarast skal fyri undirskoti\n m\u00f8guligar broytingar um grannsko\u00f0an av komandi \u00e1rsroknskapi\n onnur m\u00e1l, sum eftir vi\u00f0t\u00f8kunum hj\u00e1 felagnum eru l\u00f8gd fyri a\u00f0alfundin\n\nAllir partaeigarar hava r\u00e6tt til at f\u00e1a eitt evni sett \u00e1 dagsskr\u00e1nna \u00e1 a\u00f0alfundinum. Eigarar \u00ed partafel\u00f8gum skulu t\u00f3 seta skrivligt krav fyri h\u00f8vu\u00f0lei\u00f0sluni at taka upp eitt evni \u00e1 a\u00f0alfundinum \u00ed seinasta lagi seks vikur, \u00e1\u00f0renn a\u00f0alfundurin ver\u00f0ur hildin. Ver\u00f0ur kravi\u00f0 sent seinni enn seks vikur undan a\u00f0alfundinum, ger h\u00f8vu\u00f0slei\u00f0slan av, um evni\u00f0 kann ver\u00f0a sett \u00e1 dagsskr\u00e1nna til a\u00f0alfundin.\n\nEr einki \u00e1sett \u00ed vi\u00f0t\u00f8kunum, ver\u00f0ur ein fundarstj\u00f3ri valdur. Fundarstj\u00f3rin skal st\u00fdra a\u00f0alfundinum og tryggja, at fundurin ver\u00f0ur hildin \u00e1 ein \u00e1byrgdarfullan og h\u00f3skandi h\u00e1tt. \u00cd hesum sambandi hevur fundarstj\u00f3rin heilmild at leggja til r\u00e6ttis or\u00f0askifti, at snikka til atkv\u00f8\u00f0uevni, at gera av, n\u00e6r or\u00f0askifti\u00f0 er enda\u00f0, at stytta framl\u00f8gur og at burturv\u00edsa luttakarar fr\u00e1 a\u00f0alfundinum.\n\nTa\u00f0 eru eigararnir, i\u00f0 velja lei\u00f0sluna hj\u00e1 felagnum, og hon ver\u00f0ur vald \u00e1 a\u00f0alfundinum. Vinnufelagi\u00f0 kann velja \u00edmillum tveir lei\u00f0slubygna\u00f0ir:\n\n Ein lei\u00f0slubygna\u00f0, har lei\u00f0slan er ein nevnd, sum stendur fyri yvirskipa\u00f0u og stategisku lei\u00f0sluni. Til at standa fyri dagligu lei\u00f0sluni skal nevndin seta eina stj\u00f3rn vi\u00f0 einum ella fleiri pers\u00f3num. \u00cd partafel\u00f8gum skal meirilutin av nevndarlimunum vera pers\u00f3nar, sum ikki eru stj\u00f3rar \u00ed felagnum. Ein stj\u00f3ri \u00ed einum partafelag kann ikki vera forma\u00f0ur ella n\u00e6stforma\u00f0ur \u00ed nevndini.\n Ein lei\u00f0slubygna\u00f0, har lei\u00f0slan \u00ed felagnum er ein stj\u00f3rn. \u00cd partafel\u00f8gum skal aftur at stj\u00f3rnini vera eitt eftirlitsr\u00e1\u00f0, i\u00f0 hevur umsj\u00f3n vi\u00f0 stj\u00f3rnini. Ein stj\u00f3rnarlimur kann ikki vera limur \u00ed eftirlitsr\u00e1\u00f0num.\n\n\u00cd partafel\u00f8gum skulu minst tr\u00edggir pers\u00f3nar sita \u00ed nevndini ella \u00ed eftirlitsr\u00e1\u00f0num.\n\nKapitalur\n\nApportinnskot \nInnskot \u00ed parta- og sm\u00e1partafel\u00f8g kann vera skoti\u00f0 inn \u00ed felagi\u00f0 vi\u00f0 \u00f8\u00f0rum vir\u00f0um enn rei\u00f0um peningi (apportinnskot). Hetta skal hava eitt f\u00edggjarligt vir\u00f0i og kann ikki ver\u00f0a ein skylda at arbei\u00f0a fyri felagi\u00f0 ella at lata eina t\u00e6nastuveiting. Er ta\u00f0 so, at felagi\u00f0 ver\u00f0ur stovna\u00f0 vi\u00f0 apportinnskoti, skulu stovnararnir senda Skr\u00e1seting F\u00f8roya eina metingarfr\u00e1grei\u00f0ing, sum er gj\u00f8rd av \u00f3heftum g\u00f3\u00f0kendum grannsko\u00f0ara.\n\nKeldutilfar  \n \n\nVinnul\u00edv \nB\u00faskapur\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "45500", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Umhv%C3%B8rvisstovan", "title": "Umhv\u00f8rvisstovan", "text": "Umhv\u00f8rvisstovan er stovnur undir Umhv\u00f8rvis- og Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num, og fevnir stovnurin um virkis\u00f8kini umhv\u00f8rvisvernd, umhv\u00f8rvisgransking, orkum\u00e1l og elveitingareftirlit, vi\u00f0arlundir og fr\u00edlendi, land- og sj\u00f3kort, matrikul, tingl\u00fdsing og landsf\u00f3lkayvirlit.\n\nUmhv\u00f8rvisstovan virkar fyri bur\u00f0ardyggari samfelagsmenning vi\u00f0 at verja vistskipanir, r\u00f8kja n\u00e1tt\u00farutilfeingi\u00f0 og gera r\u00e6ttarbundnar sta\u00f0festingar. Umhv\u00f8rvisstovan hevur matrikul- og verndarfyrisiting, umsitir land- og sj\u00f3kort, veitir t\u00e6nastur og granskar innan virki stovnsins.\n\nVi\u00f0 at sj\u00f3nliggera okkara n\u00e1tt\u00faruvir\u00f0ir og at uppl\u00fdsa og kunna um n\u00e1tt\u00faru og umhv\u00f8rvi, virkar Umhv\u00f8rvisstovan fyri at fremja umhv\u00f8rvisvinarligan hugbur\u00f0 og stimbra bur\u00f0ardyggari menning.\n\nUmhv\u00f8rvisstovan virkar fyri at r\u00f8kja t\u00e6r altj\u00f3\u00f0a avtalur, sum F\u00f8royar hava sett \u00ed gildi. Umhv\u00f8rvisstovan tekur lut \u00ed nor\u00f0urlendskum og altj\u00f3\u00f0a samstarvi.\n\nUmhv\u00f8rvisstovan mi\u00f0jar eftir at vera ein virkin fyrisiting vi\u00f0 fremsta serkunnleika innan tey \u00e1byrgdar\u00f8ki, sum stovnurin r\u00f8kir. Stovnurin s\u00e6r ta\u00f0, at kunna borgaran, myndugleikar og \u00e1hugab\u00f3lkar, sum ein t\u00fd\u00f0andi lut \u00ed virksemi stovnsins, og ver\u00f0ur hetta millum anna\u00f0 gj\u00f8rt gj\u00f8gnum virknar heimas\u00ed\u00f0ur: us.fo og foroyakort.fo. \n\nUmframt n\u00fdggj virkis\u00f8ki og t\u00e6nastur, r\u00f8kir Umhv\u00f8rvisstovan t\u00e6r uppg\u00e1vur, i\u00f0 fyrr v\u00f3ru \u00e1 Matrikulstovuni, Tingl\u00fdsingarstovuni, Landsf\u00f3lkayvirlitinum, Sk\u00f3gr\u00f8kt Landsins, umhv\u00f8rvisdeildini \u00e1 Heilsufr\u00f8\u00f0iligu starvsstovuni og orkudeildini \u00e1 Jar\u00f0feingi. Orka gj\u00f8rdist partur av Umhv\u00f8rvisstovuni um \u00e1rskifti\u00f0 2015/16, me\u00f0an hini virkis\u00f8kini \u00e1 sumri 2007 v\u00f3r\u00f0u l\u00f8gd saman \u00ed n\u00fdggja stovnin: Umhv\u00f8rvisstovan.\n\nAlmennir stovnar \u00ed F\u00f8royum"}
{"id": "45501", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Vi%C3%B0arlund", "title": "Vi\u00f0arlund", "text": "Vi\u00f0arlund er ein l\u00edtil sk\u00f3gur, vanligt vi\u00f0 gonguteigum og sitipl\u00e1ss \u00e6tla\u00f0ur til f\u00f3lk at n\u00fdta til avslapning og eitt \u00f8ki at ganga \u00ed, fyri at skapa eitt n\u00e1tt\u00faru\u00f8ki sum hevur kontrast \u00edm\u00f3ti b\u00fdarl\u00edvi, ella bara sum ein bur\u00f0ardygg verk\u00e6tlan fyri at betra upp\u00e1 ESG m\u00e1l.\n\nLandafr\u00f8\u00f0i\nVi\u00f0arlundir"}
{"id": "45502", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/ESG", "title": "ESG", "text": "ESG (\u00e1 enskum, enviromental, social and corporate governance) er eitt tal sum er \u00e6tla at m\u00e1ta hvussu n\u00f3gv ein fyrit\u00f8ka tekur \u00ed \u00e1lvara, janst\u00f8\u00f0u, burardyggari framlei\u00f0slu, g\u00f3\u00f0ger\u00f0arsemi og l\u00edknkandi endam\u00e1l.\n\nTrupuleikin er at hettar eru ikki objektiv t\u00f8l, og t\u00ed\u00f0 skapur ta\u00f0 trupuleikar \u00ed mun til at man kann f\u00e1a s\u00edni ESG t\u00f8l forbetra\u00f0i vi\u00f0 at br\u00faka m\u00e1tistokkin til s\u00edn fyrimun, T.D at skapa ein n\u00fdggjan lei\u00f0slusess sum \u00ed veruleikanum ikki hevur n\u00f3gva \u00e1byrgd bara fyri at f\u00e1a eina kvinnu ella ella eitt minniluta f\u00f3k av onkurm slagi\u00f0."}
{"id": "45503", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sj%C3%A1lvst%C3%BDrandi%20%C3%B8ki", "title": "Sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8ki", "text": "Eitt Sj\u00e1lvst\u00fdrandi \u00f8ki er eitt sta\u00f0 i\u00f0 hevur r\u00e6ttindi til l\u00f8gfr\u00f8\u00f0iliga fyriskipan av s\u00e6r sj\u00e1lvum, uttan at ein annar sta\u00f0ur hevur vald yvir t\u00ed fyiskipanini.\n\n\u00cd politiskun h\u00f8pi tosar man vanligt um eitt \u00f8ki i\u00f0 hevur vanliga l\u00f3g undir egnu h\u00e1nd, men at altj\u00f3\u00f0a handlingar ikki eru sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugar, her koma F\u00f8royar eisini undir \u00ed dag."}
{"id": "45504", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1lma%C3%B0ur", "title": "M\u00e1lma\u00f0ur", "text": "EIn m\u00e1lma\u00f0ur er ein defensivur sp\u00e6lari \u00ed ymsun \u00eddrotti (T.d f\u00f3tb\u00f3ltur, h\u00e1ndb\u00f3ltur, hokey osf) h\u00f8v\u00f0us uppg\u00e1van hj\u00e1 honum er at halda m\u00f3tst\u00f8\u00f0uli\u00f0inum fr\u00e1 at f\u00e1a stig.\n\nM\u00e1lmenn eru bara \u00ed \u00eddrotti har man sp\u00e6lur li\u00f0 \u00edm\u00f3ti li\u00f0 og hevur onkunt\u00ed\u00f0 loyvir i\u00f0 hinir sp\u00e6larnir ikki hava (at br\u00faka hendur \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti t.d) og hava n\u00e6stan alt\u00ed ein annan uniform fyri at halda seg fr\u00e1 forvirring."}
{"id": "45505", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Deprecation", "title": "Deprecation", "text": "Avskriving er ein vir\u00f0isminkan av ognini hj\u00e1 einum virki\u00f0.\n\nMaskinur, bilar, rakstrar\u00fatger\u00f0 og innb\u00fagv ver\u00f0a vanliga br\u00fakt \u00ed fleiri \u00e1r. Hv\u00f8rt \u00e1r minka tey \u00ed vir\u00f0i, og \u00e1rliga vir\u00f0isminkingin er ein kostna\u00f0ur hj\u00e1 virkinum. Hesin kostna\u00f0ur nevnist avskriving.\n\nVir\u00f0isminkingin kann standast av fleiri \u00e1vum. Maskinur, bilar og innb\u00fagv sl\u00edtast, t\u00e1 tey ver\u00f0a br\u00fakt. Flestu maskinur, t.d. teldu\u00fatger\u00f0 og pers\u00f3nbilar minka harumframt \u00ed vir\u00f0i, bert t\u00ed at t\u00e6r eldast. Maskinur og teldur mugu ofta skiftast \u00fat, t\u00ed n\u00fdggjar maskinur ver\u00f0a framleiddar, i\u00f0 megna at loysa uppg\u00e1vurnar betri.\n\nFr\u00e1 \u00e1ri til \u00e1rs er trupult at meta um, hvussu n\u00f3gv ambo\u00f0 minka \u00ed vir\u00f0i. T\u00e1 ambo\u00f0ini ver\u00f0a keypt, hevur virki\u00f0 t\u00ed frammanundan eina avskrivingar\u00e6tlan. Avskrivingar\u00e6tlanin fyri eina st\u00f8\u00f0isogn krevur:\n\n \u00c1seting av avskrivingarupph\u00e6dd\n \u00c1seting av avskrivingart\u00ed\u00f0arskei\u00f0i (br\u00faksti\u00f0 \u00ed \u00e1rum)\n \u00c1setta avskrivingarupph\u00e6ddin ver\u00f0ur b\u00fdtt yvir avskrivingart\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0\n\nUpph\u00e6ddin, i\u00f0 samanlagt ver\u00f0ur avskriva\u00f0, er vir\u00f0isminkingin tilsamans \u00ed avskrivingart\u00ed\u00f0arskei\u00f0inum. Hetta er kostpr\u00edsurin minus eitt m\u00f8guligt restvir\u00f0i (eisini nevnt scrapvir\u00f0i). Restvir\u00f0i\u00f0 er tann upph\u00e6dd, sum virki\u00f0 kann selja ambo\u00f0i\u00f0 fyri, t\u00e1 ta\u00f0 ikki kann br\u00fakast meiri. M\u00f8guliga f\u00e6st t\u00f3 einki fyri li\u00f0ugt br\u00fakta ambo\u00f0i\u00f0. Hinvegin kann eisini hugsast, at ambo\u00f0 kunnu seljast br\u00fakt \u2013 til d\u00f8mis br\u00faktir bilar.\n\nAvskrivingart\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur sett til v\u00e6nta\u00f0a \u00e6viskei\u00f0i\u00f0 hj\u00e1 ambo\u00f0inum, har atlit er tiki\u00f0 til slit og t\u00f8kniliga elding. V\u00e6nta\u00f0a avskrivingart\u00ed\u00f0arskei\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur eisini r\u00f3pt br\u00fakst\u00ed\u00f0in.\n\nS\u00ed eisini \n Partafelagsl\u00f3g\n\nKeldutilfar  \n \n\nVinnul\u00edv \nB\u00faskapur"}
{"id": "45508", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eysturr%C3%ADkis%20flokkurin", "title": "Eysturr\u00edkis flokkurin", "text": "Eysturr\u00edkis Flokkurin er ein b\u00faskaparlig hugsanargongd sum bleiv sett \u00e1 stovn av Karl Menger \u00ed 1971 t\u00e1i\u00f0 hann \u00fatgav b\u00f3kina \"Grunds\u00e4tze der Volkswirtschaftslehre\" sum er ein tann fyrsta b\u00f3kin sum hevur \u00fatgreina mark-nyttu.\n\nEysturr\u00edkis sk\u00falin bleiv seinni tikin upp av Ludwig Von Mises, Murray Rothbard og Walter Block.\n\n\u00cd eysturr\u00edkis flokkinum gongur hugsj\u00f3nin til ta\u00f0 liberala, vanligt er at man heldur at so l\u00edti\u00f0 sum m\u00f8guligt skal vera alment, og fleiri innan flokkin halda ikki at naka skal vera alment yvirh\u00f8vur, hettar skapti eina ideologi sum hevur heiti anarko kapitalisma.\n\nOnkrar hugsanir fr\u00e1 Eysturr\u00edkis sk\u00falanum eru breitt vi\u00f0urkendar \u00ed vanligari b\u00faskapar uppfatanini \u00ed dag.\n\nInflati\u00f3n \nInflati\u00f3n er t\u00e1 i\u00f0 peninga vi\u00f0ri l\u00e6kkar, ta\u00f0 vil siga at man f\u00e6r keypt minni\u00f0 fyri pengarnar.\n\nMises sigur at landsbankin ikki kann \u00fatskriva meira pening \u00ed b\u00faskapin uttan at skapa\u00f0 inflati\u00f3n.\n\nKendastu d\u00f8mini har Mises er pr\u00f3gva\u00f0ur at hava r\u00e6tt, er T\u00fdskland beint aftan\u00e1 fyrra heimsbardaga\n\nKapitalur og Renta \nEugen B\u00f6hm von Bawerk, skriva\u00f0i fyrst um teoriina aftanfyri Kapital Og Rentu, har hann v\u00edsti \u00e1 at \u00datbo\u00f0 og Eftirspurningur er st\u00f3rsta \u00e1virkanin av rentu um hon er markna\u00f0ar kontrolera (T.v.s ikki av landsbankanum) og at hettar kom fr\u00e1 um f\u00f3lk vildu b\u00ed\u00f0a leingi ella hvussu n\u00f3gv tey vildu vinna.\n\nM\u00f8guleika Kostna\u00f0ur \nM\u00f8guleika kostna\u00f0ur var fyrst definera av Friedrich von Wieser \u00edm\u00f3ti endanun av 1800 talinum, har hann seg\u00f0i at um t\u00fa valdi tann besta m\u00f8guleikan innan t.d eina verk\u00e6tland so vrakar t\u00fa oftani t\u00ed n\u00e6st bestu, ella um t\u00fa velur eina v\u00e1naliga so kanst t\u00fa oftani ikki broyta meining og gera t\u00ed bestu aftan\u00e1.\n\nT.D um t\u00fa hevur eitt \u00f8ki og t\u00fa kanst velja eitt av 15 tingum at byggja \u00e1 \u00f8ki, velur t\u00fa so ta\u00f0 ringasta setur ta\u00f0 eyka kostna\u00f0ir til at n\u00fa br\u00f3ta ni\u00f0ur og byggja ta\u00f0 besta, um ein yrit\u00f8ka byggur eina smi\u00f0u sum vinnur teimun 1.000.000 kr um \u00e1ri og so finnur stj\u00f3rin 5 m\u00e1na\u00f0ir seinni at teir kundu heldur havt bygt eitt flakavirki\u00f0 \u00e1 sama sta\u00f0 sum vann 3.000.000 um \u00e1ri, so kosta\u00f0i ta\u00f0 flakavirki\u00f0 meira at byggja n\u00fa aftan\u00e1 hitt var bygt t\u00ed teir skullu n\u00fa selja \u00fatger og br\u00f3ta ni\u00f0ur smi\u00f0juna sum teir bygdu \u00e1\u00f0ur.\n\nKonjuktur Broyting \nMises og Bawerk v\u00e1\u00f0ir skriva um at t\u00e1 i\u00f0 man hevur ein tj\u00f3\u00f0banka \u00ed einum landi so flytur man yvir til at hava h\u00e1konjuktur og l\u00e1gkonjuktur.\n\nH\u00e1konjukturur hevur typiskt ey\u00f0kenni av at ein b\u00faskapur veksur skj\u00f3tt og at arbei\u00f0isloysi fellur n\u00f3gv, men man s\u00e6r meira inflati\u00f3n og eitt l\u00e6kkandi gjaldsjavni.\n\nL\u00e1gkonjukturur hevur typiskt ey\u00f0kenni av at b\u00faskapurin minkar, har er vaksandi arbei\u00f0isloysi men inflati\u00f3n er l\u00e1g (onkunt\u00ed flytur ta\u00f0 seg ent\u00e1 til deflati\u00f3n) og gjaldsjavni\u00f0 ver\u00f0ur javna\u00f0 \u00fat heldur enn at falla v\u00ed\u00f0ari.\n\nMises tosar um at man f\u00e6r bara hendan konjukturin t\u00ed at f\u00edggarl\u00f3gin og tj\u00f3\u00f0bankin saman gera ta\u00f0 l\u00e6ttari at f\u00e1a pening og l\u00e1n vi\u00f0 at l\u00e6kka renturnar uttan at l\u00e6kka eftirspurning eftir peningi, hettar hj\u00e1lpir til at fyrit\u00f8kur framlei\u00f0a meira enn ney\u00f0ugt, hettar skapur n\u00f3gv arbei\u00f0ispl\u00e1ss, men ger eisini at vinnan ver\u00f0ur meira \u00f3stabil, og skapur inflati\u00f3n, t\u00e1 i\u00f0 inflati\u00f3n er komi ov langt so m\u00e1 tj\u00f3\u00f0bankin aftur at vaksa um rentuna, og so fara n\u00f3gvar fyrit\u00f8kur og privat f\u00f3lk \u00e1 h\u00fasagang, sum so oy\u00f0ileggur n\u00f3gv arbei\u00f0ispl\u00e1ss, og skapur ein veikan b\u00faskap.\n\nHugsanin er at um rentan var sett eftir \u00fabo\u00f0 og eftirspurningi\u00f0 so var konjuktur broyting slett ikki til, hettar er t\u00ed\u00f0 at l\u00e1n og kapitalur var meira javnt \u00fatbo\u00f0i, og vaksur b\u00faskapurin seinari, men meira javnt og l\u00e1gkonjukturur hevur verri vi\u00f0 at seta seg. Sj\u00e1lvandi kann l\u00e1gkonjukturur enn koma fr\u00e1 n\u00e1tt\u00faru vanlukku og l\u00edknandi, til d\u00f8mis ILA kreppan \u00ed f\u00f8royum.\n\nKeldutilfar  \n \n\nVinnul\u00edv \nB\u00faskaparfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "45509", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingsvali%C3%B0%202022", "title": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2022", "text": "L\u00f8gtingsvali\u00f0 2022 var\u00f0 hildi\u00f0 8. desember 2022. L\u00f8gma\u00f0ur, B\u00e1r\u00f0ur \u00e1 Steig Nielsen, valdi at \u00fatskriva l\u00f8gtingsval hin 9. november 2022, eftir at hann hev\u00f0i koyrt Jenis av Rana fr\u00e1 sum landsst\u00fdrismann \u00ed uttanr\u00edkis- og mentam\u00e1lum, og Mi\u00f0flokkurin s\u00ed\u00f0an valdi at taka seg \u00far samgonguni. Harvi\u00f0 misti samgongan s\u00edn meiriluta, og l\u00f8gma\u00f0ur valdi at \u00fatskriva n\u00fdval.\n\nMeiningsm\u00e1lingar\n\na. Telur ikki vi\u00f0 prosentini hj\u00e1 einum hv\u00f8rjum politiskum flokki, i\u00f0 ikki kom yvir sperrumarki\u00f0, sum ta\u00f0 er v\u00edst \u00e1 hesi s\u00ed\u00f0u.\n\n\u00darslit\n\nKeldur \n\nL\u00f8gtingsval\n2022 \u00ed politikki"}
{"id": "45510", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Kuopio", "title": "Kuopio", "text": "Kuopio er ein b\u00fdur og kommuna \u00ed Norra Savolax \u00ed Eysturfinnlandi. Kuopio hevur 121 557 \u00edb\u00fagvar (2022) og er st\u00f8rsti b\u00fdur \u00ed Eysturfinnlandi.\n\nHygg eisini at \n Finnland\n Kalakukko\n\nB\u00fdir \u00ed Finnlandi"}
{"id": "45511", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Eduardo%20Riedel", "title": "Eduardo Riedel", "text": "Eduardo Corr\u00eaa Riedel (f\u00e6ddur 5. j\u00fal\u00ed 1969), r\u00edkisstj\u00f3ri Mato Grosso do Sul s\u00ed\u00f0an 2022. Hann var \u00e1\u00f0ur innvi\u00f0ar\u00e1\u00f0herra Mato Grosso do Sul fr\u00e1 22. febr\u00faar 2022 til 1. jan\u00faar 2023. \n\nRiedel var forseti Maracaju Samband \u00e1ri\u00f0 1999 og varaforma\u00f0ur hj\u00e1 Samt\u00f6kum landb\u00fana\u00f0ar og b\u00fafj\u00e1r \u00ed Mato Grosso do Sul, og var einnig forstj\u00f3ri Landb\u00fana\u00f0arsambandsins (CNA). \u00c1 \u00e1runum 2012 til 2014 var hann forseti Famasul, stuttu s\u00ed\u00f0ar gegndi hann st\u00f6\u00f0u utanr\u00edkisr\u00e1\u00f0herra fyrir r\u00edkisstj\u00f3rn og stefnum\u00f3tandi stj\u00f3rnun Mato Grosso do Sul, \u00e1 me\u00f0an r\u00edkisstj\u00f3rn Reinaldo Azambuja st\u00f3\u00f0, sem hann var \u00ed til 2021. \u00cd j\u00fal\u00ed \u00c1ri\u00f0 2021 var hann skipa\u00f0ur af Reinaldo Azambuja, sem forseti stj\u00f3rnarnefndar heilsu- og \u00f6ryggis\u00e1\u00e6tlunar fyrir efnahagsl\u00edfi\u00f0 (Prosseguir).\n\nKeldur \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1969"}
{"id": "45512", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Sven-Bertil%20Taube", "title": "Sven-Bertil Taube", "text": "Sven-Bertil Evert Gunnar Taube (f\u00f8ddur 24. november  1934 \u00ed Stokkh\u00f3lmi, dey\u00f0ur 11. november 2022 \u00ed London) var svenskur sj\u00f3nleikari og v\u00edsusangari.\n\nYrkislei\u00f0 hansara sum sangari og sj\u00f3nleikari rakk yvir n\u00e6stan sjey t\u00edggju\u00e1raskei\u00f0. \nHann er helst best kendur fr\u00e1 kv\u00f8\u00f0ulj\u00f3munum, sum plagdu at vera \u00ed \u00datvarpinum, ikki minst vi\u00f0 sanginum \"S\u00e5 l\u00e4nge skutan kan g\u00e5\".\n\nSven-Bertil Taube var sonur v\u00ed\u00f0agitna sangskrivaran og t\u00f3nasmi\u00f0in Evert Taube og listarkvinnuna Astri Bergman Taube.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Svenski sangarin Sven-Bertil Taube er dey\u00f0ur, 87 \u00e1ra gamal, in.fo, 12.nov. 2022 \n Sven-Bertil Taube, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1934\nAndl\u00e1t \u00ed 2022 \nSvenskir sj\u00f3nleikarar\nSvenskir sangarar"}
{"id": "45513", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Markna%C3%B0arf%C3%B8ringarl%C3%B3g", "title": "Markna\u00f0arf\u00f8ringarl\u00f3g", "text": "Markna\u00f0arf\u00f8ringarl\u00f3g er l\u00f8gfr\u00f8\u00f0is h\u00f8pi sum tosar um l\u00f3gir innan markna\u00f0arf\u00f8ring.\n\n\u00cd 2009 setti L\u00f8gtingi\u00f0 \u00e1 stovn Br\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 og \u00e1setti karmarnar vi\u00f0 l\u00f3g um markna\u00f0arf\u00f8ring. Undan hesum v\u00f3ru ongar l\u00f3gar\u00e1setingar \u00ed F\u00f8royum um markna\u00f0arf\u00f8rslu. T\u00e1 i\u00f0 vinnul\u00edvi\u00f0 mentist, og m\u00f8guleikarnir fyri at markna\u00f0arf\u00f8ra seg gj\u00f8rdust l\u00e6ttari og b\u00edligari, var t\u00f8rvur \u00e1 meira skipa\u00f0um vi\u00f0urskiftum \u00e1 \u00f8kinum.\n\nBr\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 er sj\u00e1lvst\u00f8\u00f0ugur myndugleiki og stovnur, i\u00f0 er undir Vinnum\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Br\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 hevur eftirlit vi\u00f0, at l\u00f3gin um markna\u00f0arf\u00f8rslu ver\u00f0ur hildin. L\u00f3gin um markna\u00f0arf\u00f8rslu \u00e1setir minstukr\u00f8v, hvussu vinnurekandi kunnu bera seg at vi\u00f0 markna\u00f0arf\u00f8ring, og l\u00f3gin leggur solei\u00f0is st\u00f8\u00f0i\u00f0 fyri atfer\u00f0ini \u00e1 markna\u00f0inum. Br\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 tekur t\u00f3 ikki avger\u00f0 \u00ed m\u00e1lum eftir keypil\u00f3gini, t.d. um brek er vi\u00f0 keyptum v\u00f8rum.\n\nBr\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 kann taka m\u00e1l upp av s\u00ednum eintingum ella eftir \u00e1heitan. Br\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 ra\u00f0festir arbei\u00f0i\u00f0 eftir avger\u00f0um og r\u00e1kum \u00ed samfelagnum.\n\nMarkna\u00f0arf\u00f8ringsl\u00f3gin er galdandi fyri privat vinnuvirksemi, alment virksemi og vinnuvirksemi hj\u00e1 \u00e1hugafel\u00f8gum og felagsskapum, t\u00e1 i\u00f0 hesi bj\u00f3\u00f0a v\u00f8rur og t\u00e6nastur. L\u00f3gin er ikki galdandi fyri banka- og tryggingarvirksemi.\n\nGrein 1 \u00ed l\u00f3gini sta\u00f0festir, at \u00f8ll, i\u00f0 eru fevnd av l\u00f3gini, skulu s\u00fdna g\u00f3\u00f0an markna\u00f0arf\u00f8ringssi\u00f0 vi\u00f0 atliti til br\u00fakaran, onnur vinnurekandi og almenn samfelags\u00e1hugam\u00e1l. Endam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \u00e1setingini, er at tryggja, at markna\u00f0arf\u00f8ring ver\u00f0ur framd \u00e1 ein h\u00f3skandi og r\u00edmiligan h\u00e1tt.\n\nL\u00f3gin tekur ikki st\u00f8\u00f0u til, hv\u00f8rji atlit skulu viga tyngst. Meginreglan er, at br\u00fakarin, onnur vinnurekandi og almenn samfelags\u00e1hugam\u00e1l eru javnsett. Men Br\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 kann meta um, hv\u00f8rji atlit skulu takast \u00ed hv\u00f8rjum einst\u00f8kum m\u00e1li.\n\nTa\u00f0 er ikki loyvt at n\u00fdta skeivar uppl\u00fdsingar ella at goyma t\u00fd\u00f0andi uppl\u00fdsingar, um t\u00e6r kunnu n\u00fdtast til at reingja atfer\u00f0ina hj\u00e1 br\u00fakarum ella \u00f8\u00f0rum vinnurekandi \u00e1 markna\u00f0inum.\n\nMarkna\u00f0arf\u00f8ring, sum hevur villlei\u00f0andi innihald, form ella framfer\u00f0arh\u00e1tt, er ikki loyvd. Ta\u00f0 er eisini galdandi fyri \u00e1gangandi ella villlei\u00f0andi markna\u00f0arf\u00f8ring, sum \u00e1virkar br\u00fakarar ella vinnurekandi \u00e1 \u00f3h\u00f3skandi h\u00e1tt.\n\nVi\u00f0 \u00e1setingini kann Br\u00fakaraumbo\u00f0i\u00f0 krevja skjalpr\u00f3gv fyri, at uppl\u00fdsingar, sum ver\u00f0a latnar um verulig vi\u00f0urskifti, eru r\u00e6ttar.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \u00e1setingini um villlei\u00f0andi markna\u00f0arf\u00f8rslu er at verja br\u00fakarar og onnur vinnurekandi \u00edm\u00f3ti skeivum, villlei\u00f0andi, ni\u00f0randi ella \u00f3r\u00edmiliga \u00f3fullf\u00edggja\u00f0um uppl\u00fdsingum.\n\n\u00c1setingin umfatar bara ger\u00f0ir, sum kunnu \u00e1virka \u00fatbo\u00f0 og eftirspurning.\n\n\u00c1setingin \u00ed stk. 1 \u00ed \u00a7 6 er eitt heildarforbo\u00f0 \u00edm\u00f3ti \u00f3umbidnum elektroniskum \u00e1heitanum. Sl\u00edkar \u00e1heitanir ver\u00f0a eisini nevndar beinlei\u00f0is markna\u00f0arf\u00f8rsla ella direct marketing. Forbo\u00f0i\u00f0 ver\u00f0ur linka\u00f0 \u00ed stk. 2, solei\u00f0is at ein vinnurekandi, sum \u00ed sambandi vi\u00f0 eina s\u00f8lu hevur fingi\u00f0 teldupostb\u00fasta\u00f0in hj\u00e1 kundanum, kann vi\u00f0 \u00e1v\u00edsum treytum markna\u00f0arf\u00f8ra v\u00f8rur og t\u00e6nastur, i\u00f0 samsvara vi\u00f0 t\u00e6r v\u00f8rur og t\u00e6nastur, sum kundin \u00e1\u00f0ur hevur keypt.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \u00e1setingini er, at br\u00fakarar skj\u00f3tt og \u00f3makaleyst kunnu s\u00edggja endaliga pr\u00edsin \u00e1 v\u00f8rum og t\u00e6nastum. \u00cd serligum f\u00f8rum, har ta\u00f0 ikki ber til at lata endaliga pr\u00edsin fyri eina v\u00f8ru ella t\u00e6nastu, skal br\u00fakarin f\u00e1a kunning, sum ger hann f\u00f8ran fyri sj\u00e1lvur at rokna endaliga pr\u00edsin \u00fat. Reglurnar styrkja pr\u00edskappingina, t\u00ed t\u00e6r gera ta\u00f0 m\u00f8guligt hj\u00e1 br\u00fakarum at samanbera pr\u00edsir \u00e1 v\u00f8rum \u00ed sama v\u00f8rub\u00f3lki hj\u00e1 fleiri vinnurekandi.\n\nVi\u00f0 \u00e1setingini ver\u00f0a vinnuloynid\u00f3mar vardir hj\u00e1 fyrit\u00f8kuni. \u00c1setingin kann ver\u00f0a n\u00fdtt saman vi\u00f0 \u00a7 1 um g\u00f3\u00f0a markna\u00f0arf\u00f8rslu fyri at verja markna\u00f0arst\u00f8\u00f0una hj\u00e1 einari fyrit\u00f8ku.\n\nVerjan fevnir m.a. um serkunnleika, framlei\u00f0sluvi\u00f0urskifti, granskingar\u00farslit, kunnleika til kundakartotek og markna\u00f0argreiningar.\n\nTann pers\u00f3nsskarin, i\u00f0 er fevndur av \u00e1setingini, eru f\u00f3lk, sum kenna fyrit\u00f8kuna innan\u00edfr\u00e1. Forbo\u00f0i\u00f0 stendur vi\u00f0 til tr\u00fd \u00e1r eftir, at starvssetanin ella samstarvi\u00f0 er enda\u00f0.\n\nEndam\u00e1li\u00f0 vi\u00f0 \u00e1setingini er at tryggja eina revsir\u00e6ttarliga vernd \u00edm\u00f3ti misn\u00fdtslu av vinnuloynid\u00f3mum hj\u00e1 fyrit\u00f8kum.\n\nHevur ein vinnurekandi broti\u00f0 \u00e1setingarnar \u00ed markna\u00f0arf\u00f8ringsl\u00f3gini til ska\u00f0a fyri ein annan, kann vi\u00f0komandi f\u00e1a endurgjald eftir endurgjaldsreglunum. Eftir \u00e1setingini er gj\u00f8rligt at f\u00e1a endurgjald, sum samsvarar vi\u00f0 t\u00e6r b\u00faskaparligu avlei\u00f0ingar, sum \u00f3l\u00f3gliga ger\u00f0in hj\u00e1 einum kappingarneyta kann f\u00f8ra vi\u00f0 s\u00e6r.\n\nOfta er ta\u00f0 torf\u00f8rt at skjalpr\u00f3gva tapi\u00f0, og t\u00ed er eisini m\u00f8guleiki at krevja sams\u00fdning fyri eitt n\u00fa markna\u00f0ar\u00f3r\u00f3gv, har tann, sum ger seg inn \u00e1 ella av \u00f3r\u00f8ttum misn\u00fdtir r\u00e6ttindini hj\u00e1 \u00f8\u00f0rum, skal rinda eitt h\u00f3skandi gjald fyri broti\u00f0.\n\nKeldutilfar  \n \n\nVinnul\u00edv \nB\u00faskapur\nL\u00f8gfr\u00f8\u00f0i"}
{"id": "45515", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3lkamor%C3%B0", "title": "F\u00f3lkamor\u00f0", "text": "Mi\u00f0v\u00eds t\u00fdning av \u00e1v\u00edsum f\u00f3lkaslagi. Millum kendastu f\u00f3lkamor\u00f0ini eru t\u00fdningin av j\u00f8dum \u00ed T\u00fdsklandi undir 2. heimsbardaga."}
{"id": "45517", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jakob%20Ellemann-Jensen", "title": "Jakob Ellemann-Jensen", "text": "Jakob Ellemann-Jensen (f\u00f8ddur 25. september 1973 \u00ed H\u00f8rsholm) \ner danskur politikari. Hann hevur veri\u00f0 forma\u00f0ur \u00ed Vinstra-flokkinum s\u00ed\u00f0an 21. september 2019.\n \nJakob Ellemann-Jensen er sonur fyrrverandi uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harran Uffe Ellemann-Jensen.\n\nS\u00ed eisini \nF\u00f3lkatingslimir valdir \u00ed 2011\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n F\u00f3lkatingi\u00f0: Jakob  Ellemann-Jensen, ft.dk (\u00e1 donskum) \n Ellemann v\u00edsir s\u00f8guliga broyting \u00ed k\u00f3s floksins, in.fo, 19.11.2022\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973\nDanir  \nDanskir politikarar"}
{"id": "45519", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Anna%20Falkenberg", "title": "Anna Falkenberg", "text": "Anna Lovisa Falkenberg (f\u00f8dd 4. januar 1996 \u00e1 Oyri) er f\u00f8royskur stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur og politikari fr\u00e1 Sambandsflokkinum. \n\nAnna er \u00fatb\u00fagvin stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur (cand.scient.pol.) fr\u00e1 Universitetinum \u00ed Keypmannahavn (2016-2022). H\u00f3ast ungan aldur, hevur hon dr\u00fagvar royndir innan politiskt arbei\u00f0i. Hon hevur veri\u00f0 forkvinna \u00ed ungmannafelagnum hj\u00e1 Sambandsflokkinum, varaforseti \u00ed Nor\u00f0urlandar\u00e1\u00f0num fyri ung, og eisini hevur hon starvast \u00ed danska heilsu- og eldram\u00e1lar\u00e1\u00f0num. Seinastu \u00e1rini (2019-2022) hevur hon starvast sum politiskur r\u00e1\u00f0gevi hj\u00e1 Edmundi Joensen \u00e1 F\u00f3lkatingi.\n\nSambandsflokkurin vi\u00f0 Onnu Falkenberg \u00e1 odda gj\u00f8rdist st\u00f8rsti flokkur \u00e1 f\u00f3lkatingsvalinum hin 31. oktober 2022. Flokkurin fekk 30 prosent av atkv\u00f8\u00f0unum, 8.198 atkv\u00f8\u00f0ur, me\u00f0an Anna fekk 2.973 pers\u00f3nligar atkv\u00f8\u00f0ur, t\u00e1 hon var\u00f0 vald \u00ed annan sessin \u00e1 Christiansborg. Sum n\u00fdvaldur limur \u00ed danska F\u00f3lkatinginum t\u00f3k hon s\u00e6ti \u00ed uttanr\u00edkispolitisku nevndini.\n\nAnna er abbad\u00f3ttir Edmund Joensen, sum \u00ed fleiri umf\u00f8rum var\u00f0 valdur \u00e1 F\u00f3lkating.\n\nS\u00ed eisini \nListi yvir f\u00f3lkatingslimir \u00far F\u00f8royum\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Sambandsflokkurin: Anna Falkenberg, saft.fo\n F\u00f3lkatingi\u00f0: Anna Falkenberg, ft.dk (\u00e1 donskum) \n Anna Falkenberg, demokratia.fo\n Anna er n\u00fa kl\u00e1r at fara til verka, saft.fo\n\nKeldutilfar \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1996\nF\u00f8royskir politikarar\nF\u00f8royskir f\u00f3lkatingslimir"}
{"id": "45523", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Hans%20B%C3%A6rentsen%20b%C3%B3nda", "title": "Hans B\u00e6rentsen b\u00f3nda", "text": "Hans er giftur vi\u00f0 v\u00e6kru Gretu, sum var ein v\u00e6lkend strippari, ta\u00f0 var t\u00ed hann forelska\u00f0i seg \u00ed hana..."}
{"id": "45524", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Geil", "title": "Geil", "text": "Geil var ein f\u00e1takur kallur, og einasta hann \u00e1tti var k\u00fagvina Mona. Dagliga gekk hann og mu\u00f0a\u00f0i eftir k\u00fdr, me\u00f0an hann roykti hoyggj, av t\u00ed at hann bleiv so einsamallur. T\u00ed\u00f0anverri doy\u00f0i hann, sum 17 \u00e1ra gamal, t\u00ed hann drukna\u00f0i \u00ed neytapissi. Ta\u00f0 einasta hann angra\u00f0i \u00e1\u00f0renn hann doy\u00f0i, var at hann ikki gifti seg vi\u00f0 Monu."}
{"id": "45525", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Rand%20Paul", "title": "Rand Paul", "text": "Randal Howard Paul (f\u00f8ddur 7. januar 1963 \u00ed Pittsburgh \u00ed USA) \ner amerikanskur eygnal\u00e6kni og politikari.\n \nRand Paul er limur \u00ed Republikanska flokkinum. \u00cd 2010 var\u00f0 hann valdur \u00ed Senati\u00f0, og hann hevur veri\u00f0 senatorur fyri Kentucky s\u00ed\u00f0an t\u00e1.\n \nHann royndi at gerast valevni hj\u00e1 Republikanarunum til forsetavali\u00f0 2016, men hann m\u00e1tti l\u00fata fyri Donald Trump.\n\nRand Paul er sonur l\u00e6knan og politikaran Ron Paul.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Heimas\u00ed\u00f0a: randpaul.com\n Senati\u00f0: Rand Paul, senate.gov (\u00e1 enskum) \n Rand Paul, ne.se (\u00e1 svenskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1963\nAmerikanskir politikarar"}
{"id": "45526", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jackson%20Pollock", "title": "Jackson Pollock", "text": "Paul Jackson Pollock (f\u00f8ddur 28. januar 1912 \u00ed Cody \u00ed Wyoming \u00ed USA, dey\u00f0ur 11. august 1956 \u00ed Spring \u00ed East Hampton \u00e1 Long Island \u00ed deilstatinum New York) \nvar ein amerikanskur listam\u00e1lari.\n\nHann hevur veri\u00f0 ein av avger\u00f0andi oddamonnunum innan abstrakta ekspressionismu.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Jackson-Pollock, britannica.com (\u00e1 enskum) \n Jackson  Pollock, imdb.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1912\nAndl\u00e1t \u00ed 1956 \nListam\u00e1larar\nAmerikanarar\n\nen:Jackson Pollock\nno:Jackson Pollock"}
{"id": "45528", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Mitch%20McConnell", "title": "Mitch McConnell", "text": "Addison Mitchell McConnell (f\u00f8ddur 20. februar 1942 \u00ed Sheffield \u00ed Alabama) \ner amerikanskur stj\u00f3rnm\u00e1lafr\u00f8\u00f0ingur, l\u00f8gfr\u00f8\u00f0ingur og politikari.\n \nMitch McConnell er limur \u00ed Republikanska flokkinum. Hann var\u00f0 fyrstu fer\u00f0 valdur \u00ed Senati\u00f0 \u00ed 1984, og s\u00ed\u00f0an t\u00e1 hevur hann veri\u00f0 senatorur fyri Kentucky.\n \nHann gj\u00f8rdist lei\u00f0ari hj\u00e1 republikanska minnilutanum \u00ed Senatinum \u00ed 2007 og hann hevur veri\u00f0 lei\u00f0ari hj\u00e1 republikanska meirilutanum \u00ed Senatinum fr\u00e1 2015 til 2021.\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir  \n Senati\u00f0: Mitch McConnell, senate.gov (\u00e1 enskum) \n Mitch McConnell, ne.se (\u00e1 svenskum)\n\nKeldutilfar \n \n \n\n \n\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1942\nAmerikanskir politikarar"}
{"id": "45558", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Jonas%20Gahr%20St%C3%B8re", "title": "Jonas Gahr St\u00f8re", "text": "Jonas Gahr St\u00f8re (f\u00f8dd\u00a025. august\u00a01960) er ein norskur politikari. Hann er fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi si\u00f0an 2021, og lei\u00f0ari av Arbei\u00f0araflokkinum si\u00f0an 14. juni 2014.\n\nBakgrund \nSt\u00f8re var\u00f0 f\u00f8ddur \u00ed Oslo, og er sonur av Ulf Jonas St\u00f8re og Unni Gahr. Hann gj\u00f8rdist studentur fr\u00e1 Institut d'\u00e9tudes politiques de Paris \u00ed Fraklandi fr\u00e1 1981 til 1985. Fr\u00e1 1986 til 1989 var hann doktorsnemi vi\u00f0 Harvard Law School.\n\nSt\u00f8re var uttanr\u00edkisr\u00e1\u00f0harri \u00ed stj\u00f3rnunum Jens Stoltenbergs 2. stj\u00f3rn fr\u00e1 17. oktober 2005 til 21. september 2012, og heilsum\u00e1lar\u00e1\u00f0harri fr\u00e1 21. september 2012 til 16. oktober 2013. Hin 14. oktober 2021 var\u00f0 St\u00f8re \u00fatnevndur til fors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harri \u00ed Noregi.\n\nKeldur \n\nFors\u00e6tisr\u00e1\u00f0harrar Noregs"}
{"id": "45567", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/L%C3%B8gtingslimir%20%C3%AD%20F%C3%B8royum%202022-2026", "title": "L\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2022-2026", "text": "Listi yvir l\u00f8gtingslimir 2019-2023. \n\nS\u00ed\u00f0an 2008 hevur L\u00f8gtingi\u00f0 \u00ed F\u00f8royum havt 33 limir, i\u00f0 eru valdir \u00ed einum vald\u00f8mi. \n\nL\u00f8gtingsvali\u00f0 2022 var\u00f0 hildi\u00f0 hin 8. desember 2022. \n\n\u00d8ll eru vald eftir pers\u00f3nligum atkv\u00f8\u00f0um \u00e1 flokslistum. \nAv teimum 33 tingslimunum v\u00f3ru 10 kvinnur valdar. \n\nValdu l\u00f8gtingslimirnir eru hesi:\n\nS\u00ed eisini  \nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2019\u20132022\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2015\u20132019\nL\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum 2011\u20132015\n\nKeldur\n\nF\u00f8royskur politikkur\nF\u00f8royskir politikarar\nListar yvir l\u00f8gtingslimir \u00ed F\u00f8royum\nListar yvir f\u00f8royskir politikarar\nL\u00f8gtingslimir\n2022 \u00ed politikki"}
{"id": "45569", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Ana%20Mena%20Rojas", "title": "Ana Mena Rojas", "text": "Ana Mena er songkvinna og sj\u00f3nleikari \u00far Spania.\n\nT\u00f3nleika\u00fatg\u00e1vur\n 2018 Index\n\nFilmar\n Marisol, la pel\u00edcula (2009)\n Bienvenidos a Ed\u00e9n (2022)\n\nKeldur \n\nT\u00f3nleikarar Rith\u00f8vundar"}
{"id": "45572", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/IShowSpeed", "title": "IShowSpeed", "text": "Darren Watkins (f\u00f8ddur 21. januar 2005 \u00ed Cincinnati \u00ed Ohio) er ein amerikanskur rappari og youtubari, i\u00f0 er kendur undir listanavninum IShowSpeed, men hann plagar eisini at bl\u00edva kalla\u00f0ur Speed. IShowSpeed hevur pr. desember 2022, 14.7 milli\u00f3nir haldarar og 1 milliardir s\u00fdningar av YouTube r\u00e1s s\u00ednari.\n\nSl\u00f3\u00f0ir\n  YouTube\u200e\n\nAmerikanskir skemtarar\nAmerikanskir sangarar\nRapparar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 2005"}
{"id": "45574", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Volodymyr%20Zelensky", "title": "Volodymyr Zelensky", "text": "Volodymyr Oleksandrovych Zelenskyy (f\u00f8ddur 25. januar 1978 \u00ed Kryvyj Rih, Ukraina) er forseti \u00ed Ukraina. Hann er fyrrverandi sj\u00f3nleikari og skemtari. \n\u00cd 2019 bleiv hann valdur til forseta. Hann er av j\u00f8diskari \u00e6tt. S\u00ed\u00f0an 2003 hevur hann veri\u00f0 giftur vi\u00f0 Olena Kiyashko.\n\nUkrainskir politikarar\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1978"}
{"id": "45575", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Michael%20Collins", "title": "Michael Collins", "text": "G"}
{"id": "45581", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Andrew%20Stanton", "title": "Andrew Stanton", "text": "F"}
{"id": "45583", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/New%20York%20Cosmos%20%281970%E2%80%931985%29", "title": "New York Cosmos (1970\u20131985)", "text": "New York Cosmos (ella Cosmos fr\u00e1 1977 til 1978) var eitt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag \u00far New York City \u00ed USA. Felagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed desember 1970 og sp\u00e6ldi s\u00ed\u00f0an 1977 s\u00ednar heimadystir \u00e1 Giants Stadium \u00ed New Jersey. Felagi\u00f0 var\u00f0 upployst \u00ed 1985.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n\n S\u00f8ga: Club Marks 50 Years Since Inception, nycosmos.com (\u00e1 enskum) \n\nAmerikonsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\nNew York Cosmos"}
{"id": "45586", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Santos%20FC", "title": "Santos FC", "text": "Santos Futebol Clube (betur kent sum Santos F.C. ella bara Santos) er eitt professionelt f\u00f3tb\u00f3ltsfelag fr\u00e1 b\u00fdnum Santos \u00ed deilstatinum S\u00e3o Paulo i Brasil.\n\nFelagi\u00f0 var\u00f0 stovna\u00f0 \u00ed 1912 og vann s\u00edtt fyrsta meistaraheiti\u00f0 \u00ed deilstatinum S\u00e3o Paulo i 1935.\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \nAlmenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 f\u00f3tb\u00f3ltsfelagnum: santosfc.com.br\n\nKeldur \n\nBrasilsk f\u00f3tb\u00f3ltsfel\u00f8g\n\nen:Santos FC\nnl:Santos FC\nno:Santos Futebol Clube"}
{"id": "45588", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Brasilska%20f%C3%B3tb%C3%B3ltslandsli%C3%B0i%C3%B0", "title": "Brasilska f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0", "text": "Brasilska manslandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed f\u00f3tb\u00f3lti er ta\u00f0 f\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0i\u00f0 \u00ed heiminum, sum  hevur kl\u00e1ra\u00f0 seg best higartil; teir hava vunni\u00f0 fimm HM-gull (1958, 1962, 1970, 1994 og 2002). \n\nBrasilska landsli\u00f0i\u00f0, sum \u00ed 1970 vann HM \u00ed Meksiko, ver\u00f0ur mett sum eitt ta\u00f0 sterkasta landsli\u00f0i\u00f0 i\u00f0 nakrant\u00ed\u00f0 hevur sp\u00e6lt. Saman vi\u00f0 Pel\u00e9, Rivelino, Gerson og \u00f8\u00f0rum g\u00f3\u00f0um monnum, var brasilski landsli\u00f0sli\u00f0skiparin Carlos Alberto ein t\u00fd\u00f0andi partur av brasilska landsli\u00f0num.\n\nMyndir\n\nSl\u00f3\u00f0ir \u00fateftir \n Almenna heimas\u00ed\u00f0an hj\u00e1 brasilska landsli\u00f0num: cbf.com.br\nFIFA World ranking - Men's Ranking, fifa.com (\u00e1 enskum)\n\nKeldur \n\nF\u00f3tb\u00f3ltslandsli\u00f0\nF\u00f3tb\u00f3ltur \u00ed Brasil\n\nen:Brazil national football team\nnl:Braziliaans voetbalelftal (mannen)\nno:Brasils herrelandslag i fotball"}
{"id": "45594", "url": "https://fo.wikipedia.org/wiki/Haakon%20kr%C3%BAnprinsur%20av%20Noregi", "title": "Haakon kr\u00fanprinsur av Noregi", "text": "Haakon kr\u00fanprinsur av Noregi (norskt: Haakon Magnus av Norge, f\u00f8ddur 20. juli 1973 \u00ed Oslo) er norskur kr\u00fanprinsur, sonur Harald V kong og Sonju drotning. H\u00e1kun kr\u00fanprinsur er giftur vi\u00f0 Mette-Marit kr\u00fanprinsessu og saman eiga tey tvey b\u00f8rn, d\u00f3ttrina Ingrid Alexandru (f. \u00ed 2004) og sonin Sverre Magnus (f. \u00ed 2005).\n\n\u00c1v\u00edsingar \u00fateftir \n Heimas\u00ed\u00f0a: H.K.H. Kronprinsen, kongehuset.no\n\nKeldur \n\nKongalig\nNor\u00f0menn\nF\u00f8\u00f0ingar \u00ed 1973"}